Book Title: Self Realization
Author(s): Dada Bhagwan
Publisher: Dada Bhagwan Aradhana Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/030143/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aatm saakhsaatkaar praapt krn dee lii srl atee sttiik vigiaan giaanii purkh daadaa srii (daadaa bbgvaan) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ giaanii purkh daadaa bbgvaan dii divy giaanvaaii sNkln : puujniik s'rii diipk bbaaii deesaaii aatm saakh's'aatkaar praapt krn daa srl atee sttiik vigiaan prkaas'k : srii ajiit sii. ptteel, daadaa bbgvaan araadhnaa stt, 5, mmtaa paark soosaaittii, nv gujraat kaaleej dee piHchee, usmaanpuraa,ahimdaabaad - 380014, gujraat, phoon- (079) 39830100 (c) All Rights reserved - Deepakbhai Desai Trimandir, Simandhar City, Ahmedabad- Kalol Highway, Adalaj, Dist. - Gandhinagar- 382421, Gujrat, India. No part of this book may be used or reproduced in any manner whatsoever without written permission from the holder of the copyright. sNskrn : duujaa, julaaii 2015, 2000 kaapiiaaN bbaav mul : "prm vinyaa' atee 'maiN kujh vii jaanndaa nhiiN, ih bbaav! vy muHl : 10 rupee mudrk : aNbaa ooph'seett, paars'vnaath caiNbrj', nviiN rij'rv baiNk dee kool iHkmttaiks, ahimdaabaad-380014.phoon: (079) 27542964 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daadaa bbgvaan kaunn ? juun 1958 dii iHk s'aam daa kriib chee vjee daa smaaN, bbiirr naal bbriaa surt s'hir daa reelvee sttees'n, pleettphaarm nN : 3 dii baiNc uHtee baitthee srii aNbaalaal muuljiibbaaii ptteel ruupii deeh mNdr viHc kudrt taur tee, akrm ruup viHc, kii jnmaaN tooN prgtt hoonn lii viaakul 'daadaa bbgvaan puurn ruup viHc prgtt hooee | atee kudrt nee sirjiaa adhiaatm daa adbbut acNbbaa / iHk hii ghNttee viHc uhnaaN nuuN vis'v drs'n hooiaa / maiN kaunn ? bbgvaan kaunn ? jgt kaunn claauNdaa hai ? krm kii hn ? muktii kii hai ? aadi jgt dee saaree adhiaatmik prs'naaN daa puuraa rhHs prgtt hooiaa / is trhaaN kudrt nee vis'v dee saahmnnee iHk aduHtii puurn drs'n pees' kiitaa atee usdee maadhiam (j'riaa) bnnee srii aNbaalaal muujii bbaaii ptteel, gujraat dee crootr kheetr dee bbaadrnn piNdd dee pHttiidaar, pees'ee tooN kNttraikttr, phir vii puurn ruup viHc viiraag purkh ! 'vpaar viHc dhrm hoonnaa caahiidaa hai, dhrm viHc vpaar nhiiN', is sidhaaNt naal uhnaaN nee puuraa jiivn btiit kiitaa| jiivn viHc kdee vii uhnaaN nee kisee dee koolooN paisaa nhiiN liaa, sgooN apnnii kmaaii naal bbgtaaN nuuN yaatraa krvaauNdee sn| | uhnaaN nuuN joo praapt hooiaa, usii trhaaN sirph' doo hii ghNttiaaN viHc hoor yaajk jnaaN (mumks'uu jnaaN) nuuN vii uh aapnnee siHdh hooee giaan pryoog naal aatm giaan dii praaptii krvaauNdee sn| uhnaaN dee adbbut siHdh hooee giaan pryoog tooN / usnuuN akrm maarg kihaa| akrm, bbaav binaaN krm dee, atee kum bbaav paurriiaaN naal uHpr crrnaa | akrm bbaav liphtt maarg, s'aartt ktt|| uh khud hreek nuuN 'daadaa bbgvaan koonn ?' daa rhHs dHsdee hooee khiNdee sn ki "ih joo tuhaanuuN dikhaaii diNdee hn uh daadaa bbgvaan nhiiN hn, uh taaN 'ee. aim. ptteel' hn| asiiN giaanii purkh haaN atee aNdr prgtt hooee hn, uh 'daadaa bbgvaan hn / daadaa bbgvaan taaN caudaaN look dee naath hn|uh tuhaaddee viHc vii hn, saariaaN viHc hn| tuhaaddee viHc prgtt nhiiN hooee hn atee 'iHthee saaddee aNdr sNpuurn ruup viHc viakt (prgtt) hooee hn| daadaa bbgvaan nuuN maiN vii nmskaar krdaa haaN / Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ am vigiaan aatm saakh's'aatkaar praapt krn dee lii srl atee sttiik vigiaan 1. mnuHkhii jiivn daa mksd kii hai ? ih taaN puurii laaiiph hii phraikcr hoo gii hai| kiuN jiia rhee haaN, usdaa vii ptaa nhiiN hai / ih binaaN mksd daa jiivn, isdaa kooii mtlb hii nhiiN hai / lHchmii aauNdii hai atee khaa-pii kee maujaaN krdee hn atee saaraa din vriij' (ciNtaa) krdee rhiNdee hn, is nuuN jiivn daa mksd kiveeN khi skdee haaN ? mnuHkhtaa nuuN iNjh hii viarth gvaaunnaa isdaa kii mtlb hai ? taaN phir mnuHkhtaa praapt hoonn tooN baaad khud dee mksd tHk phuNcnn lii kii krnaa caahiidaa hai ? sNsaar dee suHkh caahuNdee hoo, bbautik suHkh, taaN tuhaaddee kool joo kujh vii hai, usnuuN lookaaN viHc vNddoo| | is duniiaaN daa kaanuuNn iHk hii vaak viHc smjh loo, is sNsaar dee saaree dhrmaaN daa saar ihii hai ki "jee mnuHkh suHkh caahuNdaa hai taaN jiivaaN nuuN suHkh deevee atee duHkh caahuNdaa hai taaN duHkh deevee |' joo anukuul hoovee uh deennaa| hunn kooii khee ki asiiN lookaaN nuuN suHkh kiveeN deeiiee, saaddee kool paisee nhiiN hn| taaN sirph' paisiaaN naal hii suHkh diHtaa jaa skdaa hai ihoo jihaa kujh vii nhiiN hai, usdee prtii ooblaaiij'iNg neecr (upkaarii subbaaa) rHkhiaa jaa skdaa hai, usdii mdd kr skdee haaN, jiveeN kujh liaaunnaa hoovee taaN usnuuN liaa dioo jaaN slaah dee skdee hoo, bhut saaree rstee hn ooblaaiij' krn lii / Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doo trhaaN dee mksd, sNsaarik atee atiaaNtik doo trhaaN dee mksd nis'cit krnee caahiidee hn ki asiiN sNsaar viHc is trhaaN rhiiee, is trhaaN jiivn vtiit kriiee ki kisee nuuN tkliiph' naa hoovee, kisee nuuN saaddee tooN duHkh naa hoovee| is trhaaN asiiN cNgee, uHcee stsNgii purkhaaN, sHcee purkhaaN dee naal rhiiee atee kusNg viHc naa piiee, ihoo jihaa kujh mksd hoonnaa caahiidaa| atee duujee mksd viHc taaN prtHkh 'giaanii purkh' mil jaann taaN (uhnaaN tooN aatm giaan praapt krkee) uhnaaN dee stisNg viHc hii rhinnaa caahiidaa hai, us naal taaN tuhaaddaa hreek kNm hoo jaaveegaa, saaree pj'l saulv hoo jaanngee (atee mooks' praapt hooveegaa) | is lii mnuHkh daa aakh'rii mksd kii ? mooks' viHc jaann daa hii, ihoo mksd hoonnaa caahiidaa hai| tusiiN vii mooks' viHc jaannaa hai naa ? kdooN tHk bbttknnaa hai ? anNt jnmaaN tooN bbttk-bbttk ... bbttknn viHc kujh vii baakii nhiiN chHddiaa naa ! kiuN bbttknnaa piaa ? kiuNki 'maiN kooii haaN', uhii nhiiN jaaiaa| khud dee sruup nuuN hii nhiiN jaaiaa| khud dee sruup nuuN jaannnaa caahiidaa hai| 'khud koonn hai", kii uh nhiiN jaannnaa caahiidaa ? iNnee bbttkee phir vii nhiiN jaaiaa tusiiN ? sirph' paisee kmaaunn dee piHchee pee hooee hoo ? muktii daa vii thoorraa bhut upraalaa krnaa caahiidaa hai jaaN nhiiN krnaa caahiidaa ? mnuHkh asl viHc prmaatmaa bnn skdee hn| aapnnaa prmaatmaa pd praapt krnaa uh sbb tooN aakh'rii mksd hai| mooks', doo stteej'aaN viHc prs'n krtaa : mooks' daa arth sdhaarnn ruup viHc asiiN ih smjhdee haaN ki jnm-mrn tooN muktii | daadaa s'rii : haaN, uh shii hai pr uh aakhrii muktii hai, ih saikNddrii (duusrii) stteej' hai| pr philee stteej viHc philaa mooks' bbaav sNsaarii duHkhaaN dii ghaatt vrtdaa hai| sNsaar dee duHkh viHc vii duHkh chuuhee nhiiN, upaadhii viHc vii smaadhii 2 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rhee, uh philaa mooks' hai / atee phir jdooN ih deeh chuHttdii hai udooN atiaaNtik muktii hai| pr philaa mooks' iHthee hii hoonnaa caahiidaa hai| meeraa mooks' hoo cuHkiaa hai naa ! sNsaar viHc rhiiee phir vii sNsaar chuuhee naa, ihoo jihaa mooks' hoo jaannaa caahiidaa hai| uh is akrm vigiaan naal ihoo jihaa hoo skdaa hai| 2. aatm giaan dee naal s'aasvt suHkh dii praaptii jiiv maatr kii lHbbdaa hai ? anNd lHbbdaa hai, pr iHk ghrrii vii anNd nhiiN mil paauNdaa| viaah smaarooh viHc jaaiiee jaaN naattk viHc jaaiiee, taaN thoorrii deer suHkh mildaa hai, prNtuu vaaps phir duHkh aa jaaNdaa hai / jis suHkh dee baaad duHkh aavee, usnuuN suHkh hii kiveeN khaaNgee ? uh taaN muurchaa daa anNd khaauNdaa hai / suHkh taaN prmaanaiNtt huNdaa hai| ih taaN ttaiNpreerii suHkh hai atee sgooN klpnaa hai, mNniaa hooiaa hai / hreek aatmaa kii lHbbdaa hai ? hmees'aaN lii suHkh, s'aasvt (naa khtm hoonn vaalaa) suHkh lHbbdaa hai / uh "is viHcooN mileegaa, us viHcooN mileegaa / ih lai lvaaN, is trhaaN kraaN, bNglaa bnnaavaaN taaN suHkh aaeegaa, gHddii lai lvaaN taaN suHkh mileegaa, is trhaaN krdaa rhiNdaa hai| pr kujh vii nhiiN mildaa / sgooN hoor jNjaalaaN viHc phs jaaNdaa hai| suHkh khud dee aNdr hii hai, aatmaa viHc hii hai / is lii jdooN aatmaa praapt krdaa hai, udooN hii snaatn (suHkh) praapt hooveegaa| suHkh atee duHkh sNsaar viHc saaree suHkh hii lHbbdee hn pr suHkh dii pribbaas'aa hii taia nhiiN krdee| 'suHkh ihoo jihaa hoonnaa caahiidaa hai ki jisdee baaad kdee vii duHkh naa aavee| ihoo jihaa iHk vii suHkh is jgt viHc hoovee taaN lHbb loo| jaaoo, s'aasvt suHkh taaN khud dee 'svai viHc hii hai / khud anNt suHkhaaN daa ghr hai atee look naas'vNt ciij'aaN viHc suHkh lHbbnn niklee hn| Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ snaatn suHkh dii khooj' jisnuuN snaatn suHkh praapt hoo giaa, us nuuN jeekr sNsaar daa suHkh naa chuuhee taaN us aatmaa dii muktii hoo gii| snaatn suHkh, oohii mooks' hai| hoor kisee mooks' daa asiiN kii krnaa hai ? saanuuN suHkh caahiidaa hai| tuhaanuuN suHkh cNgaa lHgdaa hai jaaN nhiiN, uh dHsoo mainuuN| prs'n krtaa : us dee lii taaN saaree bbttk rhee hn| | daadaa srii : haaN, pr suHkh vii ttaiNpreerii nhiiN caahiidaa / ttaiNpreerii (nklii, naa ttiknn vaalaa) cNgaa nhiiN lHgdaa| us suHkh tooN baaad duHkh aauNdaa hai, is lii uh cNgaa nhiiN lHgdaa hai| jee snaatn suHkh hoovee taaN duHkh aaee hii nhiiN, ihoo jihaa suHkh caahiidaa hai| jee ihoo jihaa suHkh milee taaN uhii mooks' hai| mooks' daa arth kii hai ? sNsaarii duHkhaaN daa abbaav (kmii, ghaatt), uhii mooks' ! nhiiN taaN duHkh daa abbaav taaN kisee nuuN nhiiN rhiNdaa ! iHk taaN, baahr dee vigiaan daa abbiaas taaN is duniiaaN dee saaiNttistt sttHddii krdee hii rhiNdee hn naa ! atee duusraa, ih aaNtr vigiaan (aNdrlaa vigiaan) khaauNdaa hai, joo khud nuuN snaatn suHkh vHl lai jaaNdaa hai / bbaav khud dee snaatn suHkh dii praaptii krvaaee uh aatm vigiaan khaauNdaa hai atee ih ttaiNpreerii aiddjsttmaiNtt vaalaa suHkh dilaaee, uh saaraa baahrii vigiaan khaauNdaa hai | baahrii vigiaan taaN aNt viHc vinaas'ii (khtm hoonn vaalaa) hai atee vinaas' krn vaalaa hai atee ih akrm vigiaan taaN snaatn hai atee snaatn krn vaalaa hai| Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. "I' and 'My' are Separate ( maiN atee meeraa alHg) giaanii hii mailik sps'ttiikrnn deenn T' bbgvaan hai atee 'Mydeg maaiaa hai| My' is relative to T. I' is real. aatmaa dee gunnaaN nuuN is 'T viHc mrriiee (aaroopnn kriiee taaN vii tuhaaddiiaaN s'ktiiaaN bhut vHdh jaanngiiaaN| muul aatmaa giaanii dee binaaN nhiiN mil skdaa| pr ih 'T and My' bilkul vHkhree hii hn| ihoo jihaa sbb nuuN, phaareen dee lookaaN nuuN vii jee smjh aa jaavee taaN uhnaaN diiaaN pees'aaniiaaN bhut ghHtt jaanngiiaaN| ih saaiNs hai / akrm vigiaan dii ih adhiaatmk research daa bilkul nvaaN hii triikaa hai| uh khud mukhtiaar bbaav hai atee 'My' uh maalkii bbaav hai| saipreett, I' and 'My? | tuhaanuuN kihaa jaavee ki, Separate I' and My' with a Separator, taaN kii tusiiN 'T aiNdd 'My' nuuN saipreett kr skoogee ? "T aiNdd 'My' nuuN saipreett krnaa caahiidaa hai jaaN nhiiN ? jgt viHc kdee naa kdee jaannnaa taaN pveegaa naa ! saipreett 'T aiNdd 'My' | jiveeN duHdh dee lii saipreettr huNdaa hai naa, us viHcooN mlaaii saipreett (vHkhrii) krdee haaN naa ? is trhaaN hii ih vHkhraa krnaa hai| tuhaaddee kool 'My' jihii kooii ciij' hai ? *T ikHlaa hai jaaN 'My' naal hai ? prs'n krtaa : "My' naal hii hooveegaa naa ! daadaa srii : kii kii 'My' hai tuhaaddee kool ? prs'n krtaa : meeraa ghr atee ghr diiaaN saariiaaN ciijaaN| daadaa srii : saariiaaN tuhaaddiiaaN kraauNdiiaaN hn ? atee vaaiiph kisdii khaauNdii hai ? Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prs'n krtaa : uh vii meerii| daadaa srii : atee bHcee kisdee ? prs'n krtaa : uh vii meeree| daadaa s'rii : atee ih ghrrii kisdii ? prs'n krtaa : uh vii meerii| daadaa srii : atee ih hHth kisdee ? prs'n krtaa : hHth vii meeree hn| daadaa srii : phir 'meeraa sir, meeraa s'riir, meeree pair, meeree kNn, meeriiaaN aHkhaaN, is trhaaN khaaNgee| is sriir diiaaN saariiaaN ciijaaN nuuN 'meeraa' khiNdee hoo, taaN 'meeraa' khinn vaalee 'tusiiN' kaunn hoo ? ih nhiiN soociaa ? 'My' neem ij' cNduubbaaii' is trhaaN booldee hoo atee phir khiNdee hoo ki 'maiN cNduubbaaii haaN", is viHc kooii viroodhaabbaas (viroodh anubbv hoonnaa) nhiiN lHgdaa ? prs'n krtaa : lHgdaa hai| daadaa srii : tusiiN cNduu bbaaii hoo, pr is viHc 'I' atee 'My' doo hn| ih 'I' atee 'My' diiaaN doo reelvee laaiinaaN alHg hii huNdiiaaN hn| paireell hii rhiNdiiaaN hn, kdee eekaakaar huNdiiaaN hii nhiiN hn| phir vii tusiiN eekaakaar mNndee hoo, is nuuN smjh kee is viHcooN 'My' nuuN saipreett kr dioo| tuhaaddee viHcooN joo 'My' hai, usnuuN iHk paasee rHkh deevoo | 'My' haartt, taaN usnuuN iHk paasee rHkh deevoo| is sriir viHcooN hoor kii-kii saipreett krnaa hooveegaa ? prs'n krtaa : pair, iNdriiaaN| daadaa srii : haaN, saaree| pNj iNdriiaaN, pNj krm iNdriiaaN, mn-buHdhii-ciHtahNkaar saaree| atee 'maaii igooij'm' booldee hoo jaaN 'aaii aim igooij'm' booldee hoo ? 6 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prs'n krtaa : 'maaii igooij'm' daadaa srii : 'maaii igooij'm' kraaNgee taaN usnuuN alHg kr skaaNgee / pr usdee aHgee joo hai, us viHc tuhaaddaa hiHsaa kii hai, ih tusiiN nhiiN jaanndee| is lii phir puurn ruup viHc saiprees'n nhiiN hoo paauNdaa| tusiiN aapnnaa kujh hHd tHk hii jaann skoogee / tusiiN sthuul vstuu hii jaanndee hoo, suukhm dii phicaan hii nhiiN hai naa / suukhm nuuN vHkhraa krnaa, phir suukhmtr nuuN vHkhraa krnaa, phir suukhmtm nuuN vHkhraa krnaa taaN giaanii purkh daa hii kNm hai| pr iHk iHk krkee saaree speear paartts alHg krdee jaaiiee taaN 'I' aiNdd "My' doovaaN nuuN alHg krdee krdee akhiir viHc kii bceegaa ? My' nuuN iHk paasee rHkhiiee taaN akhiir viHc kii bciaa ? prs'n krtaa : "T daadaa srii : uh 'I' hii tusiiN hoo ! bs, usee 'T nuuN riilaaij' krnaa hai| uHthee saaddii j'ruurt pveegii / maiN tuhaaddee viHcooN uh saaree alHg kr deevaaNgaa / phir tuhaanuuN "maiN s'uHdh aatmaa haaN' ihoo jihaa anubbv rheegaa | anubbv hoonnaa caahiidaa hai atee naal naal divy dris'ttii (alaukik aHkhaaN) vii diNdaa haaN taaN ki aatmvt srvbbuteesuu dikhee (saariaaN viHc aatmaa)| 4. maiN dii phicaann kiveeN ? jp-tp, vrt atee niym / prs'n krtaa : vrt, tp, niym j'ruurii hn jaaN nhii ? daadaa srii : is trhaaN hai, ki kaimistt dee kool jiNniiaaN dvaaiiaaN hn uh saariiaaN j'ruurii hn, pr uh lookaaN lii j'ruurii hn, tuhaanuuN taaN joo dvaaiiaaN j'ruurii hn oonii hii bootl tusiiN lai jaannii hai| usee trhaaN hii vrt, tp, niym, ihnaaN saariaaN dii j'ruurt hai / is sNsaar viHc kujh vii glt nhiiN hai / jp, Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tp kujh vii glt nhiiN hai | pr hr iHk dii nj'r tooN, hr iHk dii aapnniiaapnnii maantaa dee anusaar sHc hai| prs'n krtaa : kii tp atee krm kaaNdd krn dee naal muktii mildii hai ? daadaa srii : tp atee krm kaaNdd tooN phl mildee hn, muktii nhiiN mildii / niNm biijoo taaN kaurree phl mildee hn atee aNb ugaaiiee taaN miHtthee phl mildee hn| tuhaanuuN jis trhaaN dee phl caahiidee hn tusiiN us trhaaN dee biij biijnnaa / mooks' praaptii daa tp taaN vHkhraa hii huNdaa hai, aNdruunii tp huNdaa hai / atee look baahrii tp nuuN tp smjh baitthee hn / joo tp baahr dikhdee hn, uh tp taaN mooks' viHc kNm hii nhiiN aaunngee| uhnaaN saariaaN daa phl taaN puNn mileegaa / mooks' viHc jaann dee lii taaN aNdruunii tp caahiidaa hai, adiitth tp // | prs'n krtaa : mNtr jaap naal mooks' mildaa hai jaaN giaan maarg naal mooks' mildaa hai ? daadaa srii : mNtr jaap tuhaanuuN sNsaar viHc s'aaNtii diNdaa hai| mn nuuN s'aaNt kree uh mNtr, us naal bbautik suHkh mildee hn / atee mooks' taaN giaan maarg dee binaaN nhiiN hoo skdaa / agiaan tooN bNdhn hai atee giaan naal muktii hai / is sNsaar viHc joo giaan cHl rihaa hai, uh iNdrii giaan hai| uh kraaNtii (bbrm) hai atee atiiiNdrii (agoocr) giaan hii asl giaan hai| jisnuuN khud dee sruup dii phicaann krkee mooks' viHc jaannaa hoovee usnuuN krm kaaNdd dii loorr nhiiN hai| jisnuuN bbautik suHkhaaN dii loorr hoovee usnuuN krm kaaNdd dii loorr hai| jisnuuN mooks' viHc jaannaa hoovee usnuuN taaN giaan atee giaanii dii aagiaa sirph' doo hii ciij'aaN dii j'ruurt hai| giaanii hii phicaann kraavee "maiN dii ! | prs'n krtaa : tusiiN kihaa ki tusiiN aapnnee aap nuuN phicaannoo taaN aapnnee aap nuuN phicaannn dee lii kii kriiee ? Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daadaa srii : us lii taaN meeree kool aaoo| tusiiN khi deevoo ki asiiN aapnnee aap nuuN phicaannnaa hai, taaN maiN tuhaaddii phicaann krvaa deevaaNgaa | prs'n krtaa : 'maiN kaunn haaN' ih jaannn dii jihrrii gHl hai, uh is sNsaar viHc rhi kee kiveeN sNbbv hoo skdii hai ? daadaa srii : taaN kiHthee rhi kee jaann skdee haaN usnuuN ? sNsaar tooN binaaN hoor kooii thaaN hai ki jiHthee rhi skiiee ? is jgt viHc saaree sNsaarii hii hn atee saaree sNsaar viHc hii rhiNdee hn| iHthee 'maiN kaunn haaN' ih jaannn nuuN milee, is trhaaN hai| 'tusiiN kaunn hoo' ih smjhnn daa vigiaan hii hai iHthee| iHthee aaunnaa, asiiN tuhaanuuN phicaann krvaa deevaaNgee| mooks' daa srl upaaa jihrree mukt hoo cuHkee hoonn uHthee jaa kee jee asiiN khiiee ki saahib, meerii muktii kr dioo ! ihii aakhrii upaaa hai, sbb tooN cNgaa upaaa / 'khud kaunn hai" ih giaan pHkaa hoo jaavee taaN usnuuN mooks' gtii mileegii / atee aatmgiaanii nhiiN milee (td tHk) aatmgiaanii diiaaN kitaabaaN prrhnniiaaN caahiidiiaaN hn| aatmaa saaiNttiphik vstuu hai| uh kitaabaaN viHcooN praapt hoovee ihoo jihii vstuu nhiiN hai| uh aapnnee gunn dhrmaaN naal hai, ceetn hai atee uhii prmaatmaa hai| usdii phicaann hoo gii mtlb hoo giaa| kliaann hoo giaa atee 'uh tusiiN khud hii hoo ! mooks' maarg viHc tp-tiaag kujh vii nhiiN krnaa huNdaa hai| giaanii purkh mil jaann taaN giaanii dii aagiaa hii dhrm atee aagiaa hii tp atee ihii giaan, drs'n, critr atee tp hai, jisdaa prtHkh phl mooks' hai| 'giaanii purkh' milnn taaN hii mooks' daa rstaa saukhaa atee srl hoo jaaNdaa hai| khicrrii bnnaaunn naalooN vii saukhaa hoo jaaNdaa hai| Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. maiN dii phicaann-giaanii purkh tooN ? loorr guruu dii jaaN giaanii dii ? prs'n krtaa : daadaa jii dee milnn tooN philaaN kisee nuuN guruu mNniaa hoovee taaN ? taaN uh kii krn ? daadaa srii : uhnaaN dee uHthee jaannaa, atee nhiiN jaannaa hoovee taaN, jaannaa j'ruurii vii nhiiN hai| tusiiN jaannaa caahoo taaN jaannaa atee naa jaannaa hoovee taaN naa jaannaa| uhnaaN nuuN duHkh naa hoovee, is lii vii jaannaa caahiidaa hai| tuhaanuuN nimrtaa rHkhnnii caahiidii hai| iHthee "aatm giaan laiNdee smeeN kooii mainuuN puHchee ki, "hunn maiN guruu nuuN chHdd deevaaN ?' taaN maiN khaaNgaa ki "nhiiN chHddnnaa / ooee, usee guruu dee prtaap naal taaN iHthee tHk phuNc skee hoo / sNsaar daa giaan vii guruu binaaN nhiiN huNdaa atee mooks' daa giaan vii guruu binaaN nhiiN huNdaa hai / vihaar dee guruu vihaar dee lii hn atee giaanii purkh "nis'cai dee lii hn / vihaar rileettiv hai atee nis'cai riial hai / rileettiv dee lii guruu caahiidee hn atee riial dee lii giaanii purkh caahiidee hn| | prs'n krtaa : ih vii khiNdee hn ki guruu dee binaaN giaan kis trhaaN mileegaa ? daadaa srii : guruu taaN raah dikhaauNdee hn, maarg dikhaauNdee hn atee 'giaanii purkh' giaan diNdee hn| "giaanii purkh' bbaav ki jihnaaN nuuN jaannn lii kujh vii baakii nhiiN rihaa, khud tdsvruup viHc (aatm sruup viHc) baitthee hn| bbaav "giaanii purkh tuhaanuuN sbb kujh dee diNdee hn atee guruu taaN sNsaar viHc tuhaanuuN raah dikhaauNdee hn, uhnaaN dee khee anusaar kriiee taaN sNsaar viHc sukhii hoo jaaNdee haaN / aadhii, viaadhii atee upaadhii (mn, baannii atee s'riir dee ks'tt) viHc smaadhii divaaunn uh "giaanii purkh' // 10 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prs'n krtaa : giaan guruu tooN mildaa hai, pr jis guruu nee khud aatm saakh's'aatkaar kr liaa hoovee, uhnaaN dee hHthooN hii giaan mil skdaa hai naa ? daadaa srii : uh 'giaanii purkh' hoonnee caahiidee hn atee phir sirph' aatm saakh's'aatkaar krvaaunn naal kujh nhiiN hooveegaa / jdooN "giaanii purkh' ih jgt kis trhaaN cl rihaa hai, khud kaunn hai, ih kaunn hai, ih sbb sps'tt kr deenn, udooN kNm puuraa huNdaa hai, is trhaaN hai| nhiiN taaN, kitaabaaN dee piHchee daurrdee rhiNdee hn, pr kitaabaaN taaN "hailpr' hn| uh muHkh vstuu nhiiN hn| uh saadhaarnn kaarnn hai, uh asaadhaarnn kaarnn nhiiN hai| asaadhaarnn kaarnn kihrraa hai ? "giaanii purkh" ! arpnn vidhii kaunn krvaa skdee hn ? prs'n krtaa : giaan lainn tooN philaaN joo arpnn vidhii krvaauNdee hn, us viHc jee philaaN kisee guruu dee saahmnnee arpnn vidhii kr lii hoovee taaN, atee phir iHthee vaapis arpnn vidhii kriiee taaN phir uh tthiik nhiiN khaaeegaa naa ? daadaa srii : arpnn vidhii taaN guruu krvaauNdee hii nhiiN hn| iHthee taaN kii-kii arpnn krnaa hai ? aatmaa dee ilaavaa saaraa kujh | mtlb sbb kujh arpnn taaN kooii krdaa hii nhiiN hai naa ! arpnn huNdaa vii nhiiN hai atee kooii guruu is trhaaN kdee vii nhiiN hn| uh taaN tuhaanuuN maarg dikhaauNdee hn, uh gaaiidd dee ruup viHc kNm krdee hn| asiiN guruu nhiiN haaN, asiiN taaN giaanii purkh haaN atee ih taaN bbgvaan dee drs'n krnee hn| mainuuN arpnn nhiiN krnaa hai, bbgvaan nuuN arpnn krnaa hai| aatm nuuN kiveeN mhisuus kiitaa jaa skdaa hai ? prs'n krtaa : "maiN aatmaa haaN" usdaa giaan kis trhaaN huNdaa hai ? khud anubbv kis trhaaN kr skdaa hai ? 11 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daadaa srii : ih anubbv krvaaunn dee lii taaN 'asiiN' baitthee haaN| iHthee jdooN asiiN 'giaan' diNdee haaN, udooN aatmaa atee anaatmaa doonaaN nuuN alHg kr diNdee haaN, phir tuhaanuuN ghr bbeej diNdee haaN| giaan dii praaptii aapnnee aap nhiiN hoo skdii| jee khud tooN hoo skdaa taaN ih saadhuu sNniaasii saaree kr kee baitth cuHkee huNdee| pr iHthee taaN giaanii purkh daa hii kNm hai| giaanii purkh usdee saadhn (nimit) hn| jiveeN ihnaaN dvaaiiaaN dee lii ddaakttr dii j'ruurt paiNdii hai jaaN nhiiN paiNdii jaaN phir tusiiN khud ghr hii dvaaii bnnaa laiNdee hoo ? uHthee kiveeN cukNnee rhiNdee hoo ki kooii bbuHl hoo jaaveegii taaN asiiN mr jaavaaNgee ! atee aatmaa dee sNbNdh viHc taaN khud hii mikscr bnnaa laiNdee hoo ! s'aastr khud dii akl naal guruu duaaraa diHtii gii smjh tooN binaaN prrhee atee mikscr bnnaa kee pii gee| isnuuN bbgvaan nee svchNd kihaa hai| is svchNd naal taaN anNt jnmaaN daa mrnn hoo giaa ! uh taaN iHk hii jnm daa mrnn sii !!! akrm giaan naal nkd mooks' 'giaanii purkh' hunn tuhaaddee prtHkh baitthee hn taaN raah vii mileegaa, nhiiN taaN ih look vii bhut soocdee hn, pr raah nhiiN mildaa atee puHtthee rstee clee jaaNdee hn| 'giaanii purkh' taaN s'aaid hii kdee, iHk aHdhii vaar prgtt huNdee hn atee uhnaaN dee koolooN giaan milnn naal aatm anubbv huNdaa hai| mooks' taaN iHthee nkd hoonnaa caahiidaa hai| iHthee hii deeh shit mooks' vrtnnaa caahiidaa hai / is akrm giaan naal nkd mooks' mil jaaNdaa hai atee anubbv vii huNdaa hai, is trhaaN hai ! giaanii hii kraaee aatmaa-anaatmaa daa bbeed jiveeN is aNguutthii viHc soonaa atee taaNbaa dooveeN milee hooee hn, isnuuN asiiN piNdd viHc lijaa kee kisee nuuN khiiee ki, 'bbraavaa, alHg-alHg kr dioo naa ! taaN kii kooii vii kr deeveegaa ? kaunn kr skeegaa ? 12 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prs'n krtaa : suniaaraa hii kr skeegaa| daadaa srii : jisdaa ih kNm hai, joo is viHc aiksprtt hai, uh soonaa atee taaNbaa dooveeN alHg kr deeveegaa / sau phiisdii soonaa alHg kr deeveegaa, kiuNki uh doohaaN dee gunndhrm jaanndaa hai ki soonee dee gunndhrm ih hn atee taaNbee dee gunndhrm is trhaaN hn| usee trhaaN giaanii purkh aatmaa dee gunn dhrm nuuN jaanndee hn atee anaatmaa dee gunn dhrm nuuN vii jaanndee hn| jiveeN aNguutthii viHc soonee atee taaNbee daa 'mikscr hoovee taaN usnuuN alHg kiitaa jaa skdaa hai| soonaa atee taaNbaa jdooN dooveeN kNpaauuNdd sruup hoo jaaNdee hn taaN uhnaaN nuuN alHg nhiiN kiitaa jaa skdaa hai| kiuNki is dee gunn dhrm alHg hii prkaar dee hoo jaaNdee hn / isee trhaaN jiiv dee aNdr ceetn atee aceetn daa mikscr hai, uh kNpaauuNdd dee ruup viHc nhiiN hn / is lii phir tooN aapnnee subbaaa nuuN praapt kr skdee hn / kNpaauuNdd bnn giaa huNdaa taaN ptaa hii nhiiN lHgdaa / ceetn dee gunn dhrmaaN daa vii ptaa naa lHgdaa atee aceetn dee gunn dhrmaaN daa vii ptaa nhiiN lHgdaa atee tiisraa hii gunn dhrm paidaa hoo jaaNdaa / pr is trhaaN nhiiN hai| uhnaaN daa taaN keevl mikscr bnniaa hai| giaanii purkh, vrldd (sNsaar) dee greettistt saaiNttistt uh taaN 'giaanii purkh hii hn joo vrldd (sNsaar) dee greettistt saaiNttistt hn, uh hii jaann skdee hn, atee uh hii doohaaN nuuN alHg kr skdee hn| uh aatmaa-anaatmaa nuuN alHg kr diNdee hn iNnaa hii nhiiN, sgooN tuhaaddee paapaaN nuuN jlaa kee bbsmiibbuut kr diNdee hn, divy cksuu (divy dris'ttii) diNdee hn atee 'ih jgt kii hai, kis trhaaN cHl rihaa hai, kaunn claa rihaa hai, aadi sbb spHs'tt kr diNdee hn, taaN jaa kee aapnnaa kNm puuraa huNdaa hai| kraurraaN jnmaaN dee puNn jaagnn taaN "giaanii dee drs'n huNdee hn, nhiiN taaN drs'n hii kiHthooN hoonngee ? 13 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ giaan dii praaptii krn dee lii 'giaanii' nuuN phicaann ! hoor kooii raah hii nhiiN hai| lHbbnn vaalee nuuN mil hii jaaNdee hn| 6. 'giaanii purkh' kaunn?? sNt atee giaanii dii viaakhiaa prs'n krtaa : ih joo saaree sNt hoo cuHkee hn, uhnaaN viHc atee giaanii viHc kii ph'rk hai ? daadaa srii : sNt kmj'oorii chuddaauNdee hn atee cNgii ciij' (cNgiaaiiaaN) sikhaauNdee hn; joo glt kNm chuddvaaee atee cNgaa phrraaee uh sNt khaauNdee hn|joo paap krm tooN bcaaee uh sNt hn pr joo paap atee puNn doonaaN tooN bcaaee uh giaanii purkh khaauNdee hn| sNt purkh shii rstee uHtee lai jaaNdee hn atee giaanii purkh muktii dilvaauNdee hn / giaanii purkh taaN aNtim vis'ees'nn khaauNdee hn, uh aapnnaa kNm hii kHddh lainn / sHcee giaanii kaunn ? ki jihnaaN viHc ahNkaar atee mmtaa dooveeN naa hoonn| jisnuuN aatmaa daa sNpuurnn anubbv hoo cuHkiaa hai, uh 'giaanii purkh' khaauNdee hn| uh puuree brhimNdd daa vrnnn kr skdee hn| saaree svaalaaN daa jvaab dee skdee hn| giaanii purkh bbaav vrldd (sNsaar) daa acNbbaa / giaanii purkh arthaat prgtt diivaa giaanii purkh dii phicaann prs'n krtaa : giaanii purkh nuuN kiveeN pchaaiiee ? daadaa srii : giaanii purkh taaN binaaN kujh kiitee hii pchaannee jaann is trhaaN dee huNdee hn| uhnaaN dii sugNdh hii, phicaaii jaaee ihoo jihii huNdii hai| uhnaaN daa vaataavrnn kujh hoor hii huNdaa hai| uhnaaN dii baannii alHg hii huNdii hai ! uhnaaN dee s'bdaaN tooN hii ptaa cHl jaaNdaa hai| uhnaaN diiaaN aHkhaaN deekhdee hii ptaa cHl jaaNdaa hai| 14 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ giaanii dee kool bhut j'iaadaa vis'vaasniiataa huNdii hai, j'brdst vis'vaasniiataa ! atee uhnaaN daa hreek s'bd s'aastr ruup huNdaa hai, jee smjh vic aavee taaN| uhnaaN dii baaii-vrtnn atee viny mnoohr huNdee hn, mn daa hrn krn vaalee huNdee hn| is trhaaN bhut saaree lHchnn huNdee hn| giaanii purkh abuHdh (binaaN buHdhii tooN) huNdee hn| joo aatmaa dee giaanii huNdee hn, uh taaN prm sukhii huNdee hn atee uhnaaN nuuN thoorraa jihaa vii duHkh nhiiN huNdaa is lii uHthee saaddaa kliaann huNdaa hai| joo khud daa kliaann krkee baitthee hoonn, uh hii duujiaaN daa kliaann kr skdee hn| joo khud tair skee uh hii saanuuN phuNcaaunngee| uHthee lHkhaaN look tair kee paar nikl jaaNdee hn| s'riimd raajcNdrjii nee kii kihaa hai ki, 'giaanii purkh kaunn ki jihnaaN nuuN lees'maatr (naa-maatr) vii kisee vii trhaaN dii iHchaa nhiiN hai, duniiaaN viHc kisee trhaaN dii jihnaaN nuuN bbiikh nhiiN hai, updees' deenn dii vii jihnaaN nuuN bbiikh nhiiN hai, ceeliaaN dii vii bbiikh nhiiN hai, kisee nuuN sudhaarn dii vii bbiikh nhiiN hai, kisee trhaaN daa maan nhiiN hai, abbimaan nhiiN hai, maalkiibbaav nhiiN hai|' 7. giaanii purkh - ee. aim. ptteel (daadaa srii) 'daadaa bbgvaan', joo caudaaN look dee naath hn, uh tuhaaddee viHc vii hn, pr tuhaaddee viHc prgtt nhiiN hooee hn| tuhaaddee viHc aviakt ruup viHc hn atee iHthee viakt (prgtt) hooee hn| joo prgtt hooee hn, uh phl diNdee hn| iHk vaar vii uhnaaN daa naam liiee taaN vii kNm bnn jaavee, is trhaaN hai| pr phicaann kee boolnn naal taaN kliaann hoo jaaveegaa atee sNsaarik vstuuaaN dii jeekr arrcnn hoovee taaN uh vii duur hoo jaaeegii| ih joo dikhaaii diNdee hn, uh 'daadaa bbgvaan' nhiiN hn / tuhaanuuN, joo dikhaaii diNdee hn, uhnaaN nuuN hii 'daadaa bbgvaan' smjhdee hoovoogee, hai naa ? pr ih dikhaaii deenn vaalee taaN bbaadrnn dee ptteel hn / maiN 'giaanii purkh' haaN atee joo 15 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNdr prgtt hooee hn, uh daadaa bbgvaan hn| maiN khud bbgvaan nhiiN haaN| meeree aNdr prgtt hooee daadaa bbgvaan nuuN maiN vii nmskaar krdaa haaN| saaddaa daadaa bbgvaan dee naal judaapn (bbiNntaa) daa hii vihaar hai| pr look is trhaaN smjhdee hn ki ih khud hii daadaa bbgvaan hn | nhiiN, khud daadaa bbgvaan kiveeN hoo skdee hn ? ih taaN ptteel hn, bbaadrnn dee (ih giaan lainn tooN baaad) daadaa jii dii aagiaa daa paalnn krnaa mtlb uh 'ee.aim.ptteel' dii aagiaa nhiiN hai| khud 'daadaa bbgvaan' dii, joo caudaaN look dee naath (suaamii) hn, uhnaaN dii aagiaa hai| usdii gaarNttii diNdaa haaN| ih taaN meeree maadhiam naal ih saariiaaN gHlaaN nikliiaaN hn| is lii tuhaanuuN us aagiaa daa paalnn krnaa hai| 'meerii aagiaa' nhiiN hai, ih daadaa bbgvaan dii aagiaa hai| maiN vii us bbgvaan dii aagiaa viHc rhiNdaa haaN| v 8. kmik maarg - akrm maarg mooks' viHc jaann dee doo rstee hn : iHk 'krmik maarg' atee duusraa 'akrm maarg' / krmik bbaav paurrii dr paurrii crrhnnaa| jiveeN krmik viHc prigrh (sNsaarii ichaavaaN) ghHtt krdee jaaoogee, tiveeN-tiveeN uh tuhaanuuN mooks' vic phuNcaaunngee, uh vii bhut kaal dee baaad atee akrm vigiaan mtlb kii ? paurriiaaN nhiiN crrhniiaaN hn, liphtt viHc baitth jaannaa hai atee baarviiN mNj'il uHtee puHj jaannaa hai, ihoo jihaa ih liphtt maarg nikliaa hai| siHdhee hii liphtt viHc baitth kee, ptnii-bHciaaN dee naal, beettee-beettiiaaN daa viaah krvaa kee, sbb kujh krkee mooks' viHc jaannaa| ih sbb krdee hooee vii tuhaaddaa mooks' nhiiN jaaeegaa| ihoo jihaa akrm maarg, apvaad maarg vii khaauNdaa hai| uh hr ds lHkh saalaaN viHc prgtt huNdaa hai| taaN jihrraa is liphtt maarg viHc baitth jaaveegaa, usdaa kliaann hoo jaaveegaa | maiN taaN nimit (kaarnn, sbHb) haaN| is liphtt viHc jihrree baitth gee, uhnaaN daa hHl nikl aaiaa ! hHl taaN kHddhnnaa hii pveegaa ? asiiN mooks' viHc 16 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaann vaalee hii haaN, us liphtt viHc baitthee hoonn daa prmaann taaN hoonnaa caahiidaa hai jaaN nhiiN hoonnaa caahiidaa ? usdaa prmaann mtlb kroodh-maan-maaiaa-loobb naa hoonn, aart dhiaan, raudr dhiaan duusree nuuN duHkh deennaa) naa hoovee / taaN phir puuraa kNm hoo giaa naa ? am srltaa naal krvaaee aatm anubbuutii mik maarg vic taaN kiNnaa j'iaadaa ytn krn tee aatmaa hai is trhaaN dhiaan aauNdaa hai, uh vii bhut aspHs'tt atee ttiicaa (lks') taaN baitthdaa hii nhiiN / usnuuN ttiicee viHc rHkhnnaa paiNdaa hai ki aatmaa ihoo jihaa hai / atee tuhaanuuN taaN am maarg viHc siHdhaa aatm anubbv hii hoo jaaNdaa hai| sir duHkhee, bbuHkh lHgee, baahr bbaaveeN hii kiNniiaaN vii musiibtaaN aaunn, pr aNdr dii s'aataa (suHkh prinnaam) nhiiN jaaNdii, usnuuN aatm anubbv kihaa hai | aatm anubbv taaN duHkh nuuN vii suHkh viHc bdl diNdaa hai atee kpttii nuuN taaN suHkh viHc vii duHkh mhisuus huNdaa hai| ih akrm vigiaan hai is lii iNnii jldii smkit hoo jaaNdaa hai, ih taaN bhut hii uHcee drjee daa vigiaan hai | aatmaa atee anaatmaa dee viHckaar bbaav aapnnii atee beegaanii ciij' doohaaN dii vNdd kr diNdee hn, ki ih tuhaaddaa hai atee ih tuhaaddaa nhiiN hai, doonaaN dee viHckaar vid iNn vn aavr (keevl iHk ghNttee viHc laaiin aaph' ddimaarkees'n (bbeed reekhaa) paa diNdee haaN / tusiiN khud mihnt krkee krn jaaoogee taaN lHkhaaN jnmaaN viHc vii tthikaannaa nhiiN peegaa| mainuuN miliaa uhii adhikaarii prs'n krtaa : ih raah eenaa saukhaa hai, taaN phir kooii adhikaar (paatrtaa) jihaa deekhnnaa hii nhiiN ? hreek dee lii ih sNbbv hai ? | daadaa srii : look mainuuN puHchdee hn ki, kii maiN adhikaarii (paatr) haaN ? taaN maiN kihaa, "mainuuN miliaa, is lii tuuN adhikaarii / ih milnnaa, taaN saaiNttiphik srkmsttains'ial aiviiddaiNs (vivsthit s'ktii, kudrtii s'ktii) hai isdee piHchee 17 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | is lii saanuuN joo kooii miliaa, usnuuN adhikaarii smjhiaa jaaNdaa hai| uh kis aadhaar 'tee mildaa hai ? uh adhikaarii hai, isee vjhaa kaarnn taaN mainuuN mildaa hai| mainuuN milnn tee vii jee usnuuN praaptii nhiiN huNdii, taaN phir usdaa aNtraay krm baadhk hai| | km vic 'krnaa hai| atee akrm viHc----- iHk bbaaii nee iHk vaar prs'n kiitaa ki krm atee akrm viHc phrk kii hai ? taaN maiN dHsiaa ki bbrm bbaav jiveeN ki saaree khiNdee hn ki ih puHtthaa (glt) chHddoo atee siHdhaa (shii) kroo| baar-baar ihii khinnaa, usdaa naam mik maarg / krm bbaav sbb chHddnn nuuN khinn, ih kptt-loobb chHddoo atee cNgaa kroo| ihii tusiiN deekhiaa naa aHj tHk ? atee ih akrm mtlb, krnaa nhiiN, kroomii-kroosii-krooti nhiiN! akrm vigiaan taaN bhut vHddaa acNbbaa hai / iHthee "aatm giaan lainn tooN baaad duusree din tooN aadmii viHc bdlaaa hoo jaaNdaa hai| ih sunndee hii lookaaN nuuN ih vigiaan sviikaar hoo jaaNdaa hai atee iHthee khiHcee clee aauNdee hn| am viHc muul ruup vic aNdr tooN hii s'uruuaat huNdii hai | mik maarg viHc s'uHdhtaa vii aNdr tooN nhiiN hoo skdii, usdaa kaarn ih hai ki kaipeesittii nhiiN hai, ihoo jihii ms'iinrii nhiiN hai is lii baahr daa triikaa apnnaaiaa hai pr uh baahr daa triikaa aNdr kdooN phuNceegaa ? mn-vcn-kaaiaa dii eektaa hooeegii, taaN aNdr phuNceegaa atee phir aNdr s'uruuaat hooveegii / asl viHc (is kaal viHc) mn-vcn-kaaiaa dii eektaa nhiiN rhii| eekaatmyoog ttuHttnn naal apvaad ruup viHc prgtt hooiaa akrm jgt nee sttaiNp baai sttaiNp, lrriivaar aHgee vHdhnn daa mooks' maarg lHbb liaa hai pr uh udooN tHk hii shii sii jdooN tHk ki joo mn viHc hoovee, usee trhaaN daa baaii viHc boolee atee usee trhaaN daa vihaar viHc vii hoovee, udooN tHk hii us trhaaN daa mooks' maarg cHl skdaa hai, nhiiN taaN ih maarg bNd hoo jaaNdaa hai | pr is 18 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaal viHc mn-vcn-kaaiaa dii eektaa ttuHtt gii hai, is lii krmik maarg phraikcr hoo giaa hai| is lii khiNdaa haaN ki is krmik maarg daa beesmaiNtt srr cuHkiaa hai, is lii ih akrm nikliaa hai| iHthee sbb kujh alaaoo hoo jaaNdaa hai, tuuN jiveeN daa hooveeNgaa usee trhaaN, tuuN mainuuN iHthee miliaa hai naa taaN bs ! bbaav saanuuN hoor duujii kooii jhNjhtt hii nhiiN krnii| 'giaanii' dii kirpaa naal hii 'praaptii prs'n krtaa : tusiiN joo akrm maarg kihaa, uh tuhaaddee vrgee 'giaanii' dee lii tthiik hai, srl hai| pr saaddee vrgee saadhaarn, sNsaar viHc rhinn vaalee, kNm krn vaalee lookaaN dee lii uh mus'kil hai| taaN usdee lii kii upaaa hai ? daadaa srii : 'giaanii purkh' dee aNdr bbgvaan prgtt hoo cuHkee huNdee hn, cNdaaN look dee naath prgtt hoo cuHkee huNdee hn, ihoo jihee 'giaanii purkh' mil jaann taaN kii hoo baakii rheegaa ? tuhaaddii s'ktii naal nhiiN krnaa hai| uhnaaN dii kirpaa naal huNdaa hai| kirpaa naal saaraa kujh hii bdl jaaNdaa hai| is lii iHthee taaN joo tusiiN mNgoo uh saaraa hii hisaab puuraa huNdaa hai| tuhaanuuN kujh vii nhiiN krnaa hai| tuhaanuuN taaN 'giaanii purkh' dii aagiaa vic hii rhinnaa hai| ih taaN 'akrm vigiaan' hai| bbaav prtHkh bbgvaan dee koolooN kNm kHddh lainnaa hai atee uh tuhaaddee kool hr pl rhiNdaa hai, ghNttee-doo ghNttee hii nhiiN| prs'n krtaa : bbaav uhnaaN nuuN sbb sauNp diHtaa hoovee, taaN uh hii sbb krdee hn ? daadaa srii : uh hii sbb krngee, tuhaanuuN kujh vii nhiiN krnaa hai| krn naal taaN krm bNnhee jaanngee| tuhaanuuN taaN sirph liphtt viHc baitthnnaa hai| liphtt viHc pNj aagiaa daa paalnn krnaa hai | liphtt viHc baitthnn dee baaad aNdr uHchl kuHd nhiiN krnii hai, hHth baahr nhiiN kHddhnnaa, eenaa hii tuhaanuuN krnaa hai | kdee kdee hii ihoo jihaa rstaa nikldaa hai, uh bbaagaaN vaaliaaN dee lii hii hai| vrldd daa ih 19 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ giaarvaaN acNbbaa khaauNdaa hai ! apvaad vic jisnuuN ttiktt mil gii, usdaa kNm hoo giaa| 'akrm maarg jaarii hai is vic meeraa udees' taaN eenaa hii hai ki "maiN joo suHkh praapt kiitaa hai, uh suHkh tusiiN vii praapt kroo / bbaav is trhaaN daa joo ih vigiaan prgtt hooiaa, uh aiveeN hii dHb jaann vaalaa nhiiN hai| asiiN aapnnee piHchee giaaniiaaN dii vNs'aavlii chHdd kee jaavaaNgee / aapnnee utraadhikaarii chHdd kee jaavaaNgee atee usdee baaad giaaniiaaN dii liNk caaluu rheegii / is lii sjiivn muurtii dii khooj krnaa / usdee binaaN hHl niklnn vaalaa nhiiN hai| | maiN taaN kujh lookaaN nuuN aapnnee hHthiiN siHdhii prdaan krn vaalaa haaN / piHchee kooii caahiidaa hai ki nhiiN caahiidaa ? piHchee vaalee lookaaN nuuN rstaa taaN caahiidaa hai naa ? 9. giaan vidhii kii hai ? prs'n krtaa : tuhaaddii giaan vidhii kii hai ? daadaa srii : giaan vidhii taaN saiprees'n (alHg) krnaa hai, pudgl (anaatmaa) atee aatmaa daa ! s'udh ceetn atee pudgl doohaaN daa saiprees'n| prs'n krtaa : ih sidhaaNt taaN tthiik hii hai, pr usdaa ddhNg kii hai, uh jaannnaa hai ? daadaa srii : is viHc lainn-deenn vrgaa kujh nhiiN huNdaa hai, sirph iHthee baitth kee ih jiveeN daa hai us trhaaN boolnn dii loorr hai, maiN kaunn haaN' usdii phicaann, giaan kraaunnaa, doo ghNttee daa giaan pryoog huNdaa hai| us viHcooN atthtaalii miNtt aatmaaanaatmaa daa bbeed krn vaalee bbeed vigiaan dee vaak bulvaaee jaaNdee hn, joo sbb nuuN smuuh viHc boolnnee huNdee hn / us tooN baaad iHk ghNttee viHc pNj aagiaa udaahrnn dee kee vistaar naal smjhaaiiaaN jaaNdiiaa hn, ki hunn baakii daa jiivn 20 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiveeN bitaaunnaa hai ki jis naal nveeN krm nhiiN bNnhee jaann atee puraannee krm puurii trhaaN khtm hoo jaann, naal hii maiN s'uHdh aatmaa haaN' daa lks' hmees'aa rihaa kree ! 10. giaan vidhii viHc kii huNdaa hai ? asiiN giaan diNdee haaN, us naal krm bbsmiibbuut (suaah) hoo jaaNdee hn atee us smeeN kii aavrnn ttuHtt jaaNdee hn| td bbgvaan dii kirpaa huNdii hai naal hii khud jaagrt hoo jaaNdaa hai / jaagnn tooN baaad uh jaagrtii jaaNdii nhiiN hai / phir lgaataar jaagrit rhi skdee haaN / bbaav lgaataar prtiitii (aatm jaatii) rheegii hii / aatmaa daa anubbv hooiaa bbaav deeh dhrm nuuN hii aatmaa smjhnn daa bbrm chuHtt giaa| bbaav krm bNnhnnee vii bNd hoo gee| philii muktii agiaan tooN huNdii hai / phir iHk-doo jnmaaN vic aNtm muktii mil jaaNdii hai| krm bbsmiibbuut huNdee hn giaan agnii naal jis din ih giaan diNdee haaN, us din kii huNdaa hai ? giaan dii agnii naal usdee joo krm hn, uh bbsmiibbuut hoo jaaNdee hn / doo prkaar dee krm smiibbuut hoo jaaNdee hn atee iHk prkaar dee krm baakii rhiNdee hn| joo krm bbaaph' vrgee hn, uhnaaN daa naas' hoo jaaNdaa hai atee joo krm paannii vrgee hn, uhnaaN daa vii naas' hoo jaaNdaa hai | pr joo krm brph' vrgee hn, uhnaaN daa naas' nhiiN huNdaa| kiuNki uh jNmee hooee hn| joo krm ph'l deenn lii tiaar hoo giaa hai, uh phir chHdddaa nhiiN hai | pr paaii atee bbaaph' sruup joo krm hn, uhnaaN nuuN giaan agnii khtm kr diNdii hai| is lii giaan praapt huNdee hii look iHkdm lee hoo jaaNdee hn, uhnaaN dii jaagritii iHkdm vHdh jaaNdii hai / kiuNki jdooN tHk krm bbsmiibbuut nhiiN huNdee, udooN tHk mnuHkh dii jaagritii vHdhdii hii nhiiN| joo brph' sruup krm hn uh taaN saanuuN bboognnee hii painngee| atee uh vii srltaa naal kiveeN bboogiiee, 21 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ usdee saaree rstee asiiN dHsee hn ki, "bbraavaa, ih daadaa bbgvaan dee asiim jai jai kaar hoo boolnnaa', trimNtr boolnnaa, nauN klmaaN boolnnaa|" sNsaarii duHkh daa abbaav (ghaatt), uh muktii daa philaa anubbv khaauNdaa hai| jdooN asiiN tuhaanuuN giaan diNdee haaN, taaN uh tuhaanuuN duusree hii din tooN hoo jaaNdaa hai| phir ih s'riir daa boojh, krmaaN daa boojh uh sbb ttuHtt jaaNdee hn, uh duujaa anubbv hai| phir anNd hii iNnaa jiaadaa huNdaa hai ki jisdaa vrnnn hii nhiiN hoo skdaa !! prs'n krtaa : tuhaaddee koolooN joo giaan miliaa hai, uhii aatm giaan hai naa ? daadaa s'rii : joo mildaa hai, uh aatm giaan nhiiN hai| aNdr prgtt hooiaa hai uh aatm giaan hai| asiiN bulvaauNdee haaN atee tusiiN booloo taaN usdee naal hii paap bbsmiibbuut huNdee hn atee aNdr giaan prgtt hoo jaaNdaa hai| uh tuhaaddee aNdr prgtt hoo giaa hai naa ? mhaatmaa : haaN, hoo giaa hai| daadaa s'rii : aatmaa praapt krnaa kii kujh asaan hai ? usdee piHchee (giaan vidhii dee smeeN) giaan agnii naal paap bbsmiibbuut hoo jaaNdee hn| hoor kii huNdaa hai ? aatmaa atee deeh alHg hoo jaaNdee hn| tiisraa kii huNdaa hai ki bbgvaan dii kirpaa utrdii hai, jis naal lgaataar jaagritii utpNn hoo jaaNdii hai, us naal prgiaa dii s'uruuaat hoo jaaNdii hai| duuj viHcooN puunm jdooN asiiN giaan diNdee haaN taaN anaadii kaal tooN, bbaav lHkhaaN jnmaaN dii joo mHsiaa sii, mHsiaa smjhee tusiiN ? 'noo muun' anaadii kaal tooN 'ddaarknaiHs vic' hii jiuN rhee hn saaree| ujaalaa (caannn) deekhiaa hii nhiiN| muun deekhiaa hii nhiiN sii ! taaN asiiN jdooN ih giaan diNdee haaN taaN muun prgtt hoo jaaNdaa hai| philaaN uh duuj 22 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dee cNd jiNnii roos'nii diNdaa hai / puuraa hii giaan dee diNdee haaN phir vii aNdr kiNnaa prgtt huNdaa hai ? duuj dee cNdrmaa jiNnaa hii / phir is jnm viHc puunm hoo jaavee, udooN tHk daa tuhaanuuN krnaa hai / phir duuj viHcooN tiij hooveegii, cauth hooveegii, cauth tooN pNcmii hooveegii....atee puurnmaasii hoo jaaveegii taaN phir kNpliitt hoo giaa ! arthaat keevl giaan hoo giaa| krm nhiiN bNnhee jaanngee, krm bNnnnee ruHk jaanngee / kroodhmaan-maaiaa-loobb bNd hoo jaanngee / philee asl viHc aapnnee aap nuuN joo cNduu bbaaii mNndaa sii, uh bbrm sii| asl vic "maiN cNduu bbaaii haaN uh giaa| uh bbrm giaa| hunn tainuuN joo aagiaavaaN diHtiiaaN hn, uhnaaN aagiaavaaN viHc nhiiN / iHthee giaan vidhii viHc aaoogee taaN maiN saaree paap dhoo deevaaNgaa, phir tuhaanuuN khud nuuN doos' diHkhnngee atee khud dee doos' diHkhnn udooN tooN smjhnnaa ki mooks' viHc jaann dii tiaarii hoo gii hai| 11.aatm giaan praaptii dee baaad aagiaa paalnn daa mhHtv aagiaa, giaan dee proottaiks'n dee lii (heetuu) saaddee giaan deenn tooN baaad tuhaanuuN aatmaa anubbv hoo jaann 'tee kii kNm baakii rhiNdaa hai ? giaanii purkh dii 'aagiaa daa paalnn / "aagiaa' hii dhrm atee "aagiaa hii tp | atee saaddii aagiaa sNsaar vihaar viHc j'raa vii rukaavtt nhiiN paauNdii hai / sNsaar viHc rhiNdee hooee vii sNsaar daa asr naa hoovee, is trhaaN daa ih akrm vigiaan hai| | ih kaal kis trhaaN daa hai ki saaree paasee kusNg hii hai| rsooii ghr tooN lai kee aaph'is viHc, ghr viHc, raah viHc, baahr, gHddii viHc, ttreen viHc, is trhaaN sbb jgaa kusNg hii hai| kusNg hai, is lii ih joo giaan maiN tuhaanuuN doo ghNttiaaN viHc diHtaa hai, usnuuN ih kusNg hii khaa jaaveegaa, kusNg nhiiN khaa jaaveegaa ? usdee lii Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pNj aagiaavaaN dii proottaiks'n vaarr diHtii ki ih proottaiks'n krdee rhaaNgee taaN aNdrlii ds'aa viHc j'raa vii ph'rk nhiiN pveegaa| uh giaan us nuuN diHtii gii sthitii viHc hii rheegaa| jee vaarr ttuHtt jaavee taaN giaan nuuN khtm kr deeveegaa, miHttii viHc milaa deeveegaa ih giaan joo maiN diHtaa hai uh bbeed giaan hai atee vHkh vii kr diHtaa hai pr hunn uh vHkhraa hii rhee, usdee lii ih pNj vaak (aagiaa) maiN tuhaanuuN proottaiks'n dee lii diNdaa haaN taaN ki ih joo kliyug hai naa, us kliyug viHc luHtt naa lainn saaree | boodhbiij uHgee taaN paaii vgairaa chirrknnaa peegaa naa ? vaarr laaunnii puugii jaaN nhiiN lgaaunnii puugii ? "giaan tooN baaad kihrrii saadhnaa ? prs'n krtaa : is giaan tooN baaad hunn kis trhaaN dii saadhnaa krnii caahiidii hai ? daadaa srii : saadhnaa taaN, ihnaaN pNj aagiaavaaN daa paalnn krdee hoo, oohii ! hunn hoor kooii saadhnaa nhiiN hai| baakii saariiaaN saadhnaa bNdhn kaark hn | pNj aagiaavaaN chuddaaunngiiaaN | prs'n krtaa : ih jihrriiaaN pNj aagiaavaaN hn, ihnaaN viHc ihoo jihaa kii hai ? daadaa srii : pNj aagiaavaaN dii iHk vaarr hai, taaN ih tuhaaddaa maal aNdr kooii coorii naa kr lvee ihoo jihii vaarr tusiiN bnnaa kee rHkhoo taaN aNdr aigj'aiktt jis trhaaN daa asiiN diHtaa hai us trhaaN daa hii rheegaa atee jee vaarr ddhiHlii hooii taaN kooii aNdr vrr kee vigaarr deeveegaa| taaN usnuuN ripeear krn lii vaapis mainuuN aaunnaa pveegaa| jdooN tHk ihnaaN pNj aagiaavaaN viHc rhoogee, udooN tHk asiiN lgaataar smaadhii dii gaarNttii diNdee haaN| 24 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aagiaa naal teej' prgtii prs'n krtaa : tuhaaddaa giaan praapt krn tooN baaad saaddii, mhaatmaa dii joo prtii huNdii hai us prtii dii spiidd kis uHtee adhaarit hai ? kii krn naal teej' prgtii hooveegii ? daadaa srii : pNj aagiaavaaN dii paalnnaa kroo taaN sbb kujh teej'ii naal hooveegaa atee pNj aagiaavaaN hii usdaa kaarnn hn | pNj aagiaavaaN paalnn naal aavrnn ttuHttdaa jaaNdaa hai / s'ktiiaaN prgtt huNdiiaaN jaaNdiiaaN hn| jihrriiaaN aviakt s'ktiiaaN hn uh viakt huNdiiaaN jaaNdiiaaN hn | pNj aagiaavaaN paalnn naal ais'vriaa (prbbuutaa) viakt huNdii hai | hr trhaaN diiaaN s'ktiiaaN prgtt huNdiiaaN hn| aagiaa daa paalnn krn tee nirbbr krdaa hai| | saaddii aagiaa dee prtii siNnsiiar (vph'aadaar) rhinnaa uh taaN sbb tooN vHddaa muHkh gunn hai| saaddii aagiaa paalnn krn naal joo abuHdh hooiaa uh saaddee vrgaa hii hoo jaaveegaa naa ! pr jdooN tHk aagiaa daa seevn hai, udooN tHk phir aagiaa viHc bdlaaoo nhiiN hoonnaa caahiidaa| taaN prees'aanii nhiiN hooveegii| drirr nis'cai naal hii aagiaa paalnn daadaa dii aagiaa daa paalnn krnaa hai uhii sbb tooN vHddii ciij' hai | aagiaa daa paalnn krnaa hai is trhaaN taia krnaa caahiidaa hai | aagiaa daa paalnn huNdaa hai jaaN nhiiN, ih tuhaanuuN nhiiN deekhnnaa hai | aagiaa daa paalnn jiNnaa hoo skee oonaa tthiik hai, pr tuhaanuuN taia krnaa caahiidaa hai ki aagiaa daa paalnn krnaa hai| | prs'n krtaa : aagiaa paalnn ghHtt jaaN vHdh hoo skee taaN, us viHc hrj' nhiiN hai naa ? daadaa srii : hrj' nhiiN, is trhaaN nhiiN hai| tuhaanuuN taia krnaa hai ki aagiaa daa paalnn krnaa hii hai ? sveer tooN taia krnaa hai ki, "mainuuN pNj aagiaa viHc rhinnaa hai, paalnn krnaa hai / taia kiitaa udooN tooN saaddii aagiaa viHc aa giaa mainuuN eenaa hii caahiidaa hai| Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aagiaa daa paalnn krnaa bbuHl jaaee taaN prtiikrmnn krnaa hai ki 'hee daadaa doo ghNttiaaN dee lii maiN bbuHl giaa sii, tuhaaddii aagiaa bbuHl giaa pr mainuuN taaN aagiaa daa paalnn krnaa hai| mainuuN maaph' kr dioo|' taaN pichliiaaN saariiaaN priikhiaavaaN paas| sau dee sau aNk puuree| is naal jookh'imdaarii nhiiN rheegii| aagiaa viHc aa jaavoogee taaN sNsaar chuuheegaa nhiiN| saaddii aagiaa daa paalnn kroogee taaN tuhaanuuN kujh vii nhiiN chuuheegaa| aagiaa paalnn naal vaastvik purs'aarth dii s'uruuaat maiN tuhaanuuN giaan diHtaa taaN tuhaanuuN prkritii tooN alHg kiitaa hai| 'maiN s'uHdh aatmaa' bbaav purs' atee usdee baaad viHc aslii purs'aarth hai, rial purs'aarth hai ih| prs'n krtaa : rial purs'aarth atee rileettiv purs'aarth ihnaaN doonaaN dee viHc daa ph'rk dHsoo naa daadaa srii : rial purs'aarth viHc krn dii ciij' nhiiN huNdii| doohaaN viH ph'rk ih hai ki rial purs'aarth mtlb 'deekhnnaa' atee 'jaannnaa' atee rileettiv purs'aarth mtlb kii ? bbaav krnaa| maiN is trhaaN kruuNgaa| tusiiN cNduu bbaaii sii atee purs'aarth krdee sii uh kraaNtii daa purs'aarth sii pr jd 'maiN s'uHdh aatmaa haaN' dii praaptii kiitii atee usdee baaad purs'aarth kroo, daadaa dii pNj aagiaa viHc rhoo taaN uh rial purs'aarth hai| purs' (pd) dii praaptii hoonn dee baaad viHc (purs'aarth kiitaa) kihaa jaaveegaa| prs'n krtaa : ih jihrraa giaan biij biijiaa uhii prkaas' hai, oohii joot hai? daadaa srii : oohii ! pr biij' dee ruup viHc | hunn haulii-haulii puunm hooeegii | purs'aarth dii s'uruuaat hooii, taaN uh duuj tooN puunm kr deeveegaa | haaN ! ihnaaN 26 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aagiaa daa paalnn kiitaa taaN us trhaaN hooveegaa| hoor kujh vii nhiiN krnaa hai sirph aagiaa daa paalnn krnaa hai| | prs'n krtaa : daadaa, purs' hoo jaann tooN baaad dee purs'aarth daa vrnnn taaN kroo thoorraa| uh viaktii vihaar viHc kis trhaaN daa vihaar (vrtaaoo) krdaa hai ? daadaa srii : hai naa ih saaraa, ih aapnnee saaree mhaatmaa pNj aagiaa viHc rhiNdee hn naa ! pNj aagiaa uhii daadaa, uhii rial purs'aarth| pNj aagiaa daa paalnn krnaa, oohii purs'aarth hai atee pNj agiaa dee prinnaam sruup kii huNdaa hai ? giaataa-drs'ttaa pd viHc rihaa jaa skdaa hai atee saanuuN kooii puHchee ki kh'raa purs'aarth kii hai ? taaN asiiN khaaNgee, "giaataa-dris'ttaa' rhinnaa, uh taaN ih pNj aagiaa giaataa-drs'ttaa rhinnaa hii sikhaauNdiiaaN hn naa ? asiiN deekhdee haaN ki jiHthee-jiHthee jisnee sHcee dil naal purs'aarth s'uruu kiitaa hai us uHtee saaddii kirpaa j'ruur vdii hii hai| 12. aatm anubbv tiNn stteejaaN viHc, anubbv-lks'-prtiitii prs'n krtaa : aatmaa daa anubbv hoo jaann tee kii huNdaa hai ? daadaa srii : aatmaa daa anubbv hoo giaa, bbaav deehdhiaan chuHtt giaa / deehdhiaan chuHtt giaa, bbaav krmaaN daa bNdhn ruHk giaa / phir is tooN j'iaadaa hoor kii caahiidaa hai ? philee cNduu bbaaii kii sn atee aHj cNduu bbaaii kii hn, uh smjh viHc aauNdaa hai / taaN ih bdlaav kiveeN ? aatm-anubbv naal / philaaN deehaadhiaas (aapnnee s'riir nuuN khud, maiN mNnnnaa) daa anubbv sii tee hunn ih aatm-anubbv hai| prtiitii arthaat puurii maantaa sau prtiis't bdl gii atee "maiN s'uHdh aatmaa hii haaN' ih gHl puurii trhaaN taia hoo gii| maiN s'uHdh aatmaa haaN' ih s'rdhaa baitthdii 27 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hai pr vaapis utth jaaNdii hai atee prtiitii nhiiN uHtthdii| s'rdhaa bdl jaaNdii hai, pr prtiitii nhiiN bdldii| ih prtiitii bbaav mNn lvoo asiiN iHthee ih lHkrrii rHkhii hunn us uHtee bhut dbaaa aavee taaN uh is trhaaN tteeddhii hoo jaaveegii pr aapnnii jghaa nhiiN chHddeegii| bbaaveeN kiNnee hii krmaaN daa udai aavee, khraab udai aavee pr aapnnii jghaa nhiiN chHddeegii| 'maiN s'uHdh aatmaa haaN' uh gaaib nhiiN hooveegaa| anubbv, lks' atee prtiitii ih tiNnoo rhinngee / prtiitii hmees'aa dee lii rheegii| lks' taaN kdee-kdee rheegaa | vpaar viHc jaaN kisee kNm viHc lHgee ki phir tooN lks' khuNjh (bbuHl) jaaiiee atee kNm khtm hoonn tee phir tooN lks' viHc aa jaaiiee / atee anubbv taaN kdooN hooeegaa, ki jdooN kNm tooN, sbb tooN vihlee hoo kee iHklee baitthee hooiiee taaN anubbv daa suaad aaeegaa| jd ki anubbv taaN vHdhdaa hii rhiNdaa hai| anubbv, lks' atee prtiitii| prtiitii muHkh hai, uh aadhaar hai| uh aadhaar bnnn tooN baaad lks' utpNn huNdaa hai| us tooN baaad 'maiN s'uHdh aatmaa haaN' ih nirNtr lks' viHc rhiNdaa hii hai atee jdooN aaraam naal baitthee hooiiee atee giaataa-dris'ttaa rhee taaN udooN uh anubbv viHc aauNdaa hai| 13. prtHkh stisNg daa mhHtv uljhnnaaN dee hHl lii stisNg dii loorr is 'akrm vigiaan' dee maadhiam naal tuhaanuuN vii aatmaa dii phicaann hii praapt hooii hai| pr uh tuhaanuuN aasaanii naal praapt hoo gii hai, is lii tuhaanuuN khud nuuN laabb huNdaa hai, trHkii kiitii jaa skdii hai| vis'ees' ruup viHc 'giaanii' dee pricai viHc rhi kee smjh lainnaa hai| ih giaan briikii naal smjhnnaa peegaa| kiuNki ih giaan ghNttee viHc diHtaa giaa hai| kiNnaa vHddaa giaan ! joo iHk kroorr saal viHc nhiiN hoo skiaa 28 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uhii giaan ghNttee bbr viHc hoo jaaNdaa hai | pr beesik (buniaadii) huNdaa hai / phir vistaar naal smjh lainnaa peegaa naa ? usnuuN vistaar naal smjhnn dee lii taaN tusiiN meeree kool baitth kee puHchoogee taaN maiN tuhaanuuN smjhaavaaN| is lii asiiN kihaa krdee haaN ki stisNg dii bhut j'ruurt hai| tusiiN jiveeN-jiveeN iHthee guHthii puHchdee jaaugee, tiuN-tiuN uh guHthii aNdr khuHldii jaaNdii hai| uh taaN jisnuuN cuHbbee, usnuuN puHch lainnaa caahiidaa hai| biij biijnn tooN baaad paannii chirrknnaa j'ruurii prs'n krtaa : giaan lainn tooN baaad vii 'maiN suHdh aatmaa haaN ih dhiaan viHc liaaunnaa paiNdaa hai, uh thoorraa aukhaa hai| daadaa srii : nhiiN, is trhaaN hoonnaa caahiidaa hai| rHkhnnaa nhiiN pveegaa aapnnee aap hii rheegaa / taaN usdee lii kii krnaa peegaa ? usdee lii meeree kool aauNdee rhinnaa peegaa / joo paannii chirrkiaa jaannaa caahiidaa hai uh chirrkiaa nhiiN jaaNdaa is lii ihnaaN saariaaN viHc mus'kil aauNdii hai| tusiiN vpaar uHtee dhiaan naa deevoo taaN vpaar daa kii hooveegaa ? prs'n krtaa : ddaaun hoo jaaveegaa / daadaa srii : haaN, eedaaN hii is viHc hai / giaan lai aaee taaN phir us uHtee paannii chirrknnaa peegaa, taaN buuttaa vHddaa hooeegaa / choottaa buuttaa huNdaa hai naa, us uHtee vii paannii chirrknnaa paiNdaa hai / is lii kdee-kdee mhiinee doo mhiinee viHc j'raa paaii chirrknnaa caahiidaa hai| prs'n krtaa : ghr viHc chirrkdee haaN naa| daadaa srii : nhiiN, pr ghr viHc hoovee is trhaaN nhiiN cHleegaa| is trhaaN taaN cHldaa hooveegaa ? aahmnnee-saahmnnee / jdooN giaanii iHthee aaee hoonn atee tuhaanuuN uhnaaN dii kiimt hii naa hoovee....skuul gee sii jaaN nhiiN ? kiNnee saalaaN tHk gee sii ? prs'n krtaa : ds saal| 29 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daadaa srii : taaN kii siHkhiaa uHthee ? bbaas'aa ! is aNgreej'ii bbaas'aa dee lii ds saal kHddhee taaN iHthee meeree kool taaN chee mhiinee khiNdaa haaN / chee mhiinee jee meeree piHchee ghuNmoogee naa taaN kNm hoo jaaeegaa| nis'cai sttraaNg taaN aNtraay breek prs'n krtaa : baahr dee proograam bnn gee hn, is lii aaunn viHc prees'aanii hooveegii| daadaa srii : uh taaN jee tuhaaddaa bbaav sttraaNg hooveegaa taaN uh ttuHtt jaaveegaa / aNdr aapnnaa bbaav sttraaNg hai jaaN ddhiHlaa hai uh deekh lainnaa hai| gaarNttii stisNg tooN, sNsaar dee munaaph'ee dii meeree kool saaree vpaarii aauNdee hn naa, atee uh vii ihoo jihee, ki joo dukaan uHtee iHk ghNttaa deer naal jaann taaN pNj sau hj'aar rupee daa nuksaan hoo jaavee ihoo jihee / uhnaaN nuuN maiN kihaa, "iHthee aaoogee unee smeeN nuksaan nhiiN hooeegaa atee jee viHckaar rstee viHc aHdhaa ghNttaa kisee dukaan tee khrree rhoogee taaN tuhaanuuN nuksaan hooeegaa| iHthee aaoogee taaN jookhimdaarii meerii, kiuNki is viHc mainuuN kooii lainnaa-deennaa nhiiN hai / bbaav tusiiN iHthee aapnnii aatmaa dee lii aaee is lii khiNdaa haaN saariaaN nuuN, tuhaanuuN nuksaan nhiiN hooeegaa, kisee vii trhaaN daa, iHthee aaoogee taaN| daadaa dee stisNg dii alaukiktaa jee krm daa udai bhut bbaarii aavee taaN tuhaanuuN smjh lainnaa hai ki ih udai bbaarii hai is lii s'aaNt rhinnaa hai atee phir usnuuN tthNddaa krkee stisNg viHc hii baitthee rhinnaa / is trhaaN hii cldaa rheegaa / kis-kis trhaaN dee krmaaN dee udai aaunn, uh kihaa nhiiN jaa skdaa| prs'n krtaa : jaagrtii vis'ees' ruup naal vdhee, usdaa kii upaaa hai ? daadaa srii : uh taaN stisNg viHc aauNdee rhinnaa, oohii hai| 30 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prs'n krtaa : tuhaaddee kool chee mhiinee baitthiiee taaN us viHc skuul privrtn hooeegaa, phir suukhm privrtn hooveegaa, is trhaaN khi rhee hoo ? daadaa srii : haaN, sirph baitthnn naal hii privrtn huNdaa rheegaa / is lii iHthee pricai (phicaann) viHc rhinnaa caahiidaa hai / doo ghNttee, tiNn ghNttee, pNj ghNttee, jiNnaa jmaa kiitaa unaa laabb| look giaan lainn tooN baaad is trhaaN smjhdee hn ki "saanuuN taaN hunn kujh krnaa hii nhiiN hai ! pr is trhaaN nhiiN hai, kiuNki ajee tHk privrtn taaN hooiaa hii nhiiN ! rhoo giaanii dii visiinittii viHc prs'n krtaa : mhaatmaavaaN nuuN kii grj' rHkhnnii caahiidii hai, puurn pd dee lii ? | daadaa srii : jiNnaa hoo skee oonaaN giaanii dee kool jiivn bitaaunnaa caahiidaa hai, uhii grj' hoor kooii grj' nhiiN / raat-din, bbaaveeN kiHthee vii hooiiee pr daadaa dee kool hii rhinnaa caahiidaa hai / uhnaaN dii (aatm giaanii) dii vidhiinittii (dris'ttii pvee) us trhaaN rhinnaa caahiidaa hai| iHthee 'stisNg viHc baitthee-baitthee krm dee boojh ghHttdee jaaNdee hn atee baahr taaN niree krmaaN dee boojh vHdhdee hii rhiNdee hn| uHthee taaN niriiaaN uljhnnaaN hii hn / asiiN tuhaanuuN gaarNttii diNdee haaN ki jiNnaa smaaN iHthee stisNg viHc baitthoogee, oonee smeeN tHk tuhaaddee kNm-dhNdhee viHc kooii vii nuksaan nhiiN hooeegaa atee leekhaa-jookhaa kroogee taaN ptaa cHleegaa ki ph'aaidaa hii hooiaa hai| ih stisNg, ih kii kooii aisaa-vaisaa stisNg hai ? keevl aatmaa heetuu hii joo smaaN kHddhee usnuuN sNsaar viHc kiHthooN nuksaan hooeegaa ? sirph idaa hii huNdaa hai| pr ih smjh viHc aa jaavee, taaN kNm hooveegaa naa ? is stisNg viHc baitthee bbaav aaunnaa iNjh hii beekaar nhiiN jaaveegaa| Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ih taaN kiNnaa suNdr kaal aaiaa hai ! bbgvaan dee smeeN viHc stisNg viHc jaannaa hoovee taaN paidl cHldee-cHldee jaannaa paiNdaa sii ! atee aHj taaN bHs jaaN ttreen viHc baitthee ki turNt hii stisNg viHc aaiaa jaa skdaa hai !! prtHkh stisNg uh srvsrees'tt iHthee baitthee hooee jee kujh vii naa kroo phir vii aNdr privrtn huNdaa hii rheegaa kiuNki stisNg hai, sti bbaav aatmaa atee us daa sNg ! ih sti prgtt hoo cuHkiaa hai, taaN uhnaaN dee sNg viHc baitthee haaN ! ih aNtm prkaar daa stisNg khaauNdaa hai| stisNg viHc haaj'ir rhinn naal ih saaraa khaalii hoo jaaveegaa kiuNki haaj'ir rhinn naal saanuuN (giaanii nuuN) deekhnn naal saaddiiaaN ddaairaiktt s'ktiiaaN praapt huNdiiaaN hn, us naal jaagritii iHkdm vHdh jaaNdii hai| stisNg viHc rhi skiiee is trhaaN krnaa caahiidaa hai| 'is' stisNg daa saath rihaa taaN kNm hoo jaaveegaa | kNm kHddh lainnaa bbaav kii ? jiNnaa hoo skee oonee jiaadaa drs'n krnaa| jiNnaa hoo skee oonaa stisNg viHc aahmnnee-saahmnnee laabb lai lainnaa, prtHkh daa stisNg naa hoo skee taaN oonaa kheed rHkhnnaa akhiir viHc ! giaanii purkh dee drs'n krnaa atee uhnaaN dee kool stisNg viHc baitthee rhinnaa| 14. daadaa dii pustk atee maigj'iin daa mhHtv aaptvaaii, kiveeN kiriaakaarii ! ih 'giaanii purkh' dii baaii hai atee phir taaj'ii hai| hunn dee priaai hn, is lii usnuuN prrhdee hii aapnnee saaree priaai bdldee jaaNdee hn, atee uveeNuveeN anNd utpNn huNdaa jaaNdaa hai| kiuNki ih viitraagii baaii hai / raag-dvees' rhit baannii hoovee taaN kNm huNdaa hai nhiiN taaN kNm nhiiN huNdaa| bbgvaan dii baaii 32 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viiraag sii, is lii usdaa asr aHj tHk cHl rihaa hai|taaN 'giaanii purkh' dii baannii daa vii asr huNdaa hai / viiraag baannii dee ilaavaa duusraa kooii upaaa nhii hai| | prtHkh phicaann naa milee taaN prs'n krtaa : daadaa, jee phicaann viHc naa rhi skiiee, taaN kitaabaaN kiNnii mdd krdiiaaN hn ? daadaa srii : sbb mdd krdiiaaN hn / iHthooN tHk ki daadaa dii hreek ciij', daadaa dee uh s'bd hn (pustk dee), udees' joo daadaa daa hai, mtlb saariiaaN ciij'aaN hailp krdiiaaN hn| prs'n krtaa : pr prtHkh phicaann atee is vic aNtr rheegaa naa ? daadaa srii : uh taaN, jee aNtr deekhnn jaaiiee taaN saariaaN vic aNtr huNdaa hai| is lii saanuuN taaN jis smeeN joo aaiaa uh krnaa hai / daadaa naa hoonn taaN kii kroogee ? daadaa jii dii kitaab hai, uh prrnaa / pustk vic daadaa jii hii hn ? nhiiN taaN aHkhaaN bNd kiitiiaaN ki turNt daadaa jii dikhaaii deenngee| | 15. pNj aagiaa naal jgt nirdoos' 'svruup giaan binaaN taaN bbuHl diHkhdii hii nhiiN hai / kiuNki "maiN hii cNduu bbaaii haaN atee meeree viHc kooii doos' nhiiN hai, maiN taaN siaannaa-smjhdaar haaN, is trhaaN rhiNdaa hai atee 'svruup giaan dii praaptii tooN baaad tusiiN pHkhpaat rhit hooee, mn-vcn-kaaiaa uHtee tuhaanuuN pHkhpaat nhiiN rihaa / is lii khud diiaaN bbuHlaaN, tuhaanuuN khud nuuN dikhdiiaaN hn| jisnuuN khud dii bbuHl daa ptaa cHleegaa, jisnuuN hr pl aapnnii bbuHl dikheegii, jiHthee-jiHthee hoovee uHthee dikhee, nhiiN hoovee uHthee naa dikhee, uh khud 'prmaatmaa svruup' hoo giaa ! maiN cNduu bbaaii nhiiN, maiN s'uHdh aatmaa haaN ih smjhnn tooN baaad hii 33 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pHkhpaat rhit hoo skdee haaN| kisee daa j'raa vii doos' naa dikhee atee khud dee saaree doos' diHkhnn, taaN hii khud daa kNm puuraa hooiaa khaauNdaa hai| jdooN tooN khud dee doos' diHkhnn lHgnn, udooN tooN saaddaa diHtaa hooiaa 'giaan prinnmit (vrtnn viHc) hoonnaa s'uruu hoo jaaNdaa hai| jdooN khud dee doos' dikhaaii deenn lHgnn, udooN duujiaaN dee doos' dikhdee nhiiN hn| duujiaaN dee doos' diHkhnn taaN uh bhut vHddaa gunaah khaauNdaa hai| is nirdoos' jgt viHc jiHthee kooii doos'ii hai hii nhiiN, uHthee kis nuuN doos' deeiiee ? jdooN tHk doos' hai, udooN tHk saaree doos' niklnngee nhiiN, udooN tHk hNkaar jrrh tooN khtm nhiiN hooeegaa| jdooN tHk hNkaar nirmuul (jrrh tooN khtm naa hoo jaavee, udooN tHk doos' dhoonnee hn| | hunn vii jee kooii doos'ii dikhdaa hai, taaN uh saaddii bbuHl hai | kdee naa kdee taaN, nirdoos' veekhnnaa peegaa naa | saaddee hisaab tooN hii hai ih saaraa / iNnee thoorree vic smjh jaaoo naa, taaN vii bhut kNm aaveegaa| aagiaa paalnn naal vdhee nirdoos' dris'ttii mainuuN jgt nirdees' diHkhdaa hai| tuhaanuuN ihoo jihii dris'ttii aaeegii, taaN ih pj'l sailv hoo jaaveegaa / maiN tuhaanuuN ihoo jihaa ujaalaa deevaaNgaa atee iNnee paap dhoo deevaaNgaa ki jis naal tuhaanuuN ujaalaa rhee atee tuhaanuuN nirdoos' diHkhdaa jaaee| atee naal-naal pNj aagiaavaaN deevaaNgaa / uhnaaN pNj aagiaavaaN vic rhoogee taaN joo diHtaa hooiaa giaan hai, usnuuN uh j'raa vii phraikcr (khNddit) nhiiN hoonn deenngiiaaN| udooN tooN hooiaa smkit ! khud dee doos' viHkhnn, udooN tooN hii smkit hooiaa, is trhaaN kihaa jaaveegaa| khud daa doos' dikhee, udooN tooN smjhnnaa ki khud jaagrit hooiaa hai| nhiiN taaN sbb niiNd vic hii cHl rihaa hai| doos' khtm hooee jaaN nhiiN hooee, usdii bhutii ciNtaa nhiiN krnii hai, pr muHkh j'ruurt jaatii dii hai| jaagritii hoonn tooN baaad phir nveeN doos' khrrhee Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nhiiN huNdee hn atee jihrree puraannee doos' hn, uh nikldee rhiNdee hn| saanuuN uhnaaN doos'aaN nuuN deekhnnaa hai ki kis trhaaN doos' huNdee hn| jiNnee doos', oonee hii caahiidee prtiikrmnn 'anNt doos'aaN daa pittaaraa hai| taaN oonee hii prtiikrmnn krnee painngee| jiNnee doos' bbr kee liaaee hoo, uh tuhaanuuN diHkhnngee| giaanii purkh dee giaan deenn tooN baaad doos' diHkhnn lHgdee hn, nhiiN taaN khud dee doos' nhiiN diHkhdee, usee daa naaN agiaantaa / khud daa iHk vii doos' nhiiN diHkhdaa hai atee hooraaN dee deekhnnee hoonn taaN bhut saaree deekh liiee| usdaa naam mithiaatv (jhuutthaa hoonn daa bbaav)' dris'ttii khud dee doos'aaN dee prtii... ih giaan lainn tooN baaad aNdr buree vicaar aaunn, taaN uhnaaN nuuN deekhnnaa, cNgee vicaar aaunn, uhnaaN nuuN vii deekhnnaa | cNgee uHtee raag nhiiN atee maarree utee dvees' nhiiN| cNgaa-maarraa deekhnn dii saanuuN j'ruurt nhiiN hai| kiuNki muul ruup viHc sHtaa hii saaddee kaabuu viHc nhiiN hai| is lii giaanii kii deekhdee hn ? saaree jgt nuuN nirdoos' deekhdee hn| kiuNki ih sbb 'ddiscaarj' viHc hai, us vic us vicaaree daa kii doos' ? tuhaanuuN kooii gaalh kHddhee, uh 'ddiscaarj' / 'bHs' tuhaanuuN uljhnn vic paavee, taaN uh vii 'ddiscaarj' hii hai| bHs taaN nimit hai | jgt viHc kisee daa doos' nhiiN hai|joo doos' dikhdee hn, uh khud dii hii bbuHl hai atee uhii 'blNddrj'' hn atee usee naal ih jgt kaaim hai| doos' deekhnn naal, puHtthaa deekhnn naal hii vair bNniaa jaaNdaa hai| ****** 35 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aiddjstt aivriiveear pcaaoo iHk hii s'bd aiddjstt aivriiveear' eenaa hii s'bd jee tusiiN aapnnee jiivn vic dhaar lvoogee taaN bhut hoo giaa| tuhaanuuN aapnnee aap s'aaNtii praapt hooveegii| is kliyug dee ihoo jihee bbiaank kaal viHc jee aiddjstt nhiiN hooee naa, taaN khtm hoo jaaoogee ! | sNsaar vic hoor kujh naa aaee taaN hrj' nhiiN pr aiddjstt hoonnaa taaN aaunnaa hii caahiidaa hai| saahmnnee vaalaa 'ddisaiddjstt huNdaa rhee, pr tusiiN aiddjstt huNdee rhoogee taaN sNsaar-saagr tair kee paar utr jaaoogee / jisnuuN duujiaaN dee anukuul hoonnaa aa giaa, usnuuN kooii duHkh hii nhiiN rhiNdaa| "aiddjstt aivriiveear' ! hreek dee naal aiddjsttmaiNtt hoo jaavee, ihii sbb tooN vHddaa dhrm hai / is kaal viHc taaN vHkh-vHkh prkritiiaaN hn, is lii phir aiddjstt hooee binaaN kiveeN cleegaa ? ih aaiiskriim tuhaanuuN nhiiN khiNdii ki meeree tooN duur rhoo / tuhaanuuN nhiiN khaannaa hoovee taaN naa khaaoo | pr ih bj'urg look taaN us uHtee cirrdee rhiNdee hn| ih mtbbeed taaN yuHg privrtn dee hn / ih bHcee taaN j'maanee dee anusaar cHlnngee / asiiN kii khiNdee haaN ki j'maanee dee anusaar aiddjstt hoo jaaoo / lrrkaa nviiN ttoopii phin kee aavee, taaN ih naa khinnaa ki, "ihoo jihii kiHthooN liaaiaa ?? usdii bjaai aiddjstt hoo jaannaa ki, "eenii vdhiiaa ttoopii kiHthooN liaaiaa ? kiNnee dii liaaiaa ? bhut sstii milii ?" is trhaaN aiddjstt hoo jaannaa| saaddaa dhrm kii khiNdaa hai ki asuvidhaa vic suvidhaa deekhoo | raat nuuN mainuuN vicaar aaiaa ki, "ih caadr mailii hai / pr phir aiddjsttmaiNtt lai liaa taaN phir iNnii mulaaim mhisuus hooii ki gHl hii naa puHchoo / pNj iNdrii giaan 36 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asuvidhaa dikhaauNdaa hai atee aatm giaan suvidhaa dikhaauNdaa hai / is lii aatmaa viHc rhoo| | ih taaN, cNgaa-maarraa khinn naal uh saanuuN staauNdee hn| saanuuN taaN doohaaN nuuN braabr kr deennaa hai| is nuuN 'cNgaa` kihaa, is lii uh 'buraa hoo giaa / taaN phir uh staauNdaa hai / kooii sHc bool rihaa hoovee usdee naal vii atee kooii jhuutth bool rihaa hoovee usdee naal vii "aiddjstt hoo jaaoo | saanuuN kooii khee ki 'tuhaaddee viHc akl nhiiN hai / taaN asiiN turNt us naal aiddjstt hoo jaavaaNgee atee us nuuN khaaNgee ki "uh taaN philaaN tooN hii nhiiN sii / aHj tuuN kiHthooN lHbbnn aaiaaN haiN ? tainuuN taaN aHj ptaa lHgiaa, pr maiN taaN ih bcpn tooN hii jaanndaa haaN / jee is trhaaN khoogee taaN jhgrraa mitt jaaveegaa naa ? phir uh saaddee kool akl lHbbnn aaveegaa hii nhiiN| ptnii dee naal aiddjsttmaiNtt saanuuN kisee kaarnn deer hoo gii atee ptnii kujh burr-burr krn lHgee ki, eenii deer naal aaee hoo ? meeree naal is trhaaN nhiiN cHleegaa / atee puHtthaa-siHdhaa khinn lHgee... us daa dimaag ghuNm jaaee, taaN tusiiN khinnaa ki, haaN, teerii gHl tthiik hai, tuuN kheeN taaN vaapis claa jaavaaN atee tuuN khee taaN aNdr aa kee baitthaa / taaN uh kheegii, "nhiiN, vaaps nhiiN jaannaa / iHthee sauN jaavoo cuHpcaap / tee phir puHchoo, 'tuuN kdooN taaN khaa lvaaN, nhiiN taaN sauN jaavaaN / taaN uh kheegii, "nhiiN, khaa loo| taaN tuhaanuuN usdaa khinnaa mNn kee khaa lainnaa caahiidaa hai | arthaat aiddjstt hoo gee / phir sveeree phstt klaas caah deeveegii atee jee dhmkaaiaa taaN phir caah daa kHp muuNh phulaa kee deeveegii atee tiNn din tHk uhii silsilaa jaarii rheegaa| | bboojn viHc aiddjsttmaiNtt vihaar nibbaaiaa kisnuuN khaaNgee ki joo "aiddjstt aivriiveear' hooiaa ! hunn ddivailpmaiNtt daa j'maanaa aaiaa hai / mtbbeed nhiiN hoonn deennaa / is lii hunn 3 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lookaaN nuuN maiN ph'aarmuulaa diHtaa hai, "aiddjstt aivriiveear' ! krrii khHttii bnnii taaN smjh lainnaa ki daadaa jii nee aiddjsttmaiNtt lainn nuuN, kihaa hai / pheer thoorrii jihii kurrii khaa lainnaa| haaN, acaar yaad aavee, taaN phir mNgvaa lainnaa ki thoorraa jihaa acaar lai aaoo| pr jhgrraa nhiiN, ghr vic jhgrraa nhiiN hoonnaa caahiidaa| khud kisee j musiibt vic phs jaaoo, taaN uHthee khud hii aiddjsttmaiNtt kr loo, taaN hii sNsaar suNdr lHgeegaa| nhiiN cNgaa lHgee, phir vii nibbaaoo tuhaaddee naal vii jihrree vii ddisaiddjstt hoonn aaunn, uhnaaN dee naal tuuN aiddjstt hoo jaa| dainik jiivn viHc jee sHs-nuuNh dee vickaar jaaN draannii-jeetthaannii dee viHc ddisaiddjsttmaiNtt huNdii hoovee, taaN jisnee is sNsaarii cHkr viHcooN chuHttnnaa hoovee, taaN usnuuN aiddjstt hoo hii jaannaa caahiidaa hai| ptii-ptnii viHcooN jee kooii iHk viaktii, draar paavee, taaN duujee nuuN joorr lainnaa caahiidaa hai, taaN hii sbNdh nibbeegaa atee s'aaNtii rheegii| is rileettiv sHc viHc beentii krn, j'id krn dii j'raa vii j'ruurt nhiiN hai / 'insaan taaN kaunn hai, ki jihrraa aivriiveear aiddjstteebl hoovee| sudhaariiee jaaN aiddjstt hoo jaaiiee ? hr gHl viHc asiiN saahmnnee vaalee dee naal aiddjstt hoo jaaee taaN kiNnaa saukhaa hoo jaavee ! asiiN naal kii lai jaannaa hai ? kooii khee ki, 'bbraavaa, ghrvaalii nuuN siHdhaa kr dioo| ooee, usnuuN siHdhii krn jaaveeNgaa, taaN tuuN tteeddhaa hoo jaaveegaa / is lii vaaiiph nuuN siHdhii krn naa baitthnnaa, jiveeN vii hoovee usnuuN kraiktt khinnaa / tuhaaddaa usdee naal hmees'aaN daa saath hoovee taaN hoor gHl hai, ih taaN iHk jnm dee baaad, phir kii ptaa kiHthee guaac jaanngee / doohaaN dee mrn daa smaaN (mrnn kaal) alHg, doohaaN dee krm alHg ! kujh lainnaa vii nhiiN deennaa vii nhiiN ! iHthooN uh kisdee 38 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uHthee jaaveegii, usdaa kii tthikaannaa ? tusiiN usnuuN siHdhii kroo atee aglee jnm viHc jaavee kisee hoor dee hiHsee viHc ! | is lii naa taaN tusiiN usnuuN siHdhii kroo atee naa hii uh tuhaanuuN siHdhaa kree| jiveeN daa vii miliaa, oohii soonee vrgaa / prkritii kisee dii kdee vii siHdhii nhiiN hoo skdii| kuHtee dii puuNch tteeddhii dii tteeddhii hii rhiNdii hai| is lii tusiiN saavdhaan hoo kee cHloo| jiveeN dii hai, usee trhaaN dii tthiik hai, "aiddjstt aivriiveear' ! | tteeddhiaaN dee naal aiddjstt hoo jaaoo vihaar taaN us nuuN hii khaaNgee ki, aiddjstt hoo jaavee taaN ki guaaNddhii vii khinn ki "saariaaN ghraaN viHc jhgrree huNdee hn, pr is ghr viHc jhgrraa nhiiN hai / jisdee naal raas naa aaee, uHthee hii s'ktiiaaN vikst krniiaaN hn| anukuul hai, uHthee taaN s'ktii hai jii / prtiikuul lHgnnaa, uh taaN kmj'oorii hai| mainuuN saariaaN naal kiuN anukuultaa rhiNdii hai ? jiNnee aiddjsttmaiNtt lvoogee, uniiaaN s'ktiiaaN vdhnngiiaaN atee as'ktiiaaN ttuHtt jaanngiiaaN | shii smjh taaN udooN hii aaveegii, jdooN saarii ulttii smjh nuuN taalaa lHg jaaeegaa| nrm subbaaa vaaliaaN dee naal taaN hr kooii aiddjstt hooveegaa pr tteeddhee, ktthoor, grm mij'aaj' lookaaN dee naal, saariaaN dee naal aiddjstt hoonnaa aaiaa taaN kNm bnn jaaeegaa | bbrrkoogee, taaN nhiiN cHleegaa / sNsaar dii kooii ciij' saanuuN 'phitt nhiiN hooveegii, asiiN hii us viHc 'phitt hoo jaaiiee taaN duniiaaN suNdr hai, usnuuN "phitt krn gee taaN duniiaaN tteeddhii hai| is lii 'aiddjstt aivriiveear' ! tuhaanuuN j'ruurt hoovee, udooN saahmnnee vaalaa jee tteeddhaa hoovee, phir vii us nuuN mnaa lainnaa caahiidaa hai| sttees'n tee mj'duur dii j'ruurt hoovee atee uh nkhree kr rihaa hoovee, phir vii us nuuN caar aanee j'iaadaa dee kee mnaa lainnaa caahiidaa hai atee nhiiN mnaavaaNgee taaN uh baig saanuuN khud hii cHknnaa pveegaa naa ! 39 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s'ikaait ? nhiiN, 'aiddjstt ghr viHc vii 'aiddjstt' hoonnaa aaunnaa caahiidaa hai| tusiiN stisNg tooN deer naal ghr jaaoo taaN ghr vaalee kii khinngee ? 'thoorraa-bhut taaN smeeN daa dhiaan rHkhnnaa caahiidaa hai naa ?' taaN asiiN cheetii ghr jaaiiee taaN us viHc kii glt hai ? hunn usnuuN is trhaaN maar khaann daa vkt kiuN aaiaa ? kiuNki philaaN bhut s'ikaaitaaN kiitiiaaN sn| usdaa ih ntiijaa aaiaa hai| us smeeN sHtaa viHc aaiaa sii, taaN s'ikaaitaaN hii s'ikaaitaaN kiitiiaaN sn| hunn sHtaa viHc nhiiN hai, is lii s'ikaaitaaN kiitee bgair rhinnaa hai| is lii hunn 'plHs-maains' kr dioo| saahmnnee vaalaa gaalh kHddh giaa, usnuuN jmhaa kr lainnaa| phriaadii hoonnaa hii nhiiN hai ! ghr vic ptii-ptnii dooveeN nis'cai krn ki saanuuN 'aiddjstt' hoonnaa hai, taaN doohaaN daa hHl aa jaaveegaa| uh j'iaadaa khiHcootaann kree taaN asiiN 'aiddjstt' hoo jaaiiee taaN hHl aa jaaveegaa | jee 'aiddjstt aivriiveear' nhiiN hooee taaN saaree paagl hoo jaaoogee| saahmnnee vaaliaaN nuuN cirraauNdee rhee, is vjhaa naal paagl hooee hn| jis nuuN 'aiddjstt' hoonn dii klaa aa gii, uh duniiaaN tooN 'mooks'' dee vl murr giaa| 'aiddjsttmaiNtt' hooiaa, usdaa naam giaan | jihrraa 'aiddjsttmaiNtt' siHkh giaa, uh paar utr giaa| kujh lookaaN nuuN raat nuuN deer naal saunn dii aadt huNdii hai atee kujh lookaaN nuuN jldii saunn dii aadt huNdii hai, taaN uhnaaN doonaaN daa meel kiveeN hooveegaa ? atee privaar dee saaree maiNbr ikHtthee rhiNdee hoonn taaN kii hooveegaa ? ghr viHc iHk viaktii ih khinn vaalaa niklee ki, 'tusiiN ghHtt akl vaalee hoo, taaN tuhaanuuN ih smjh lainnaa caahiidaa hai ki ih is trhaaN hii boolnn vaalaa sii| tuhaanuuN aiddjstt hoo jaannaa caahiidaa hai| is dee bdlee jee tusiiN jvaab deevoogee taaN tusiiN thHk jaavoogee| 40 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiuNki uh taaN tuhaaddee naal ttkraaiaa, pr tusiiN vii us dee naal ttkraaugee taaN tuhaaddiiaaN vii aHkhaaN nhiiN hn, is trhaaN prmaannit hoo giaa naa ! asiiN prkritii nuuN phicaanndee haaN, is lii tusiiN ttkraaunnaa caahoo taaN vii maiN ttkraaunn nhiiN deevaaNgaa, maiN khisk jaavaaNgaa / nhiiN taaN doonaaN daa aiksiiddaiNtt hoo jaaveegaa atee doonaaN dee speear paartts ttuHtt jaanngee| kisee daa bNpr ttuHtt jaaee taaN aNdr baitthee dii kii haalt hooveegii ? baitthnn vaalee dii taaN durds'aa hoo jaaveegii naa ! is lii prkritii nuuN phicaannoo| ghr vic saariaaN diiaaN prkritiiaaN (subbaaa) phicaann lainniiaaN hn| ih ttkraaoo kii rooj'-rooj' huNdee hn ? uh taaN jdooN aapnnee krmaaN daa udai hoovee, udooN hii huNdee hn, us smeeN saanuuN 'aiddjstt' hoonnaa hai| ghr viHc ptnii dee naal jhgrraa hooiaa hoovee taaN usdee baaad usnuuN hoottl lai jaa kee, khaannaa khilaa kee khus' kr deennaa| hunn tNt (mn-muttaav) nhiiN rhinnaa caahiidaa hai| joo kujh vii thaalii viHc aavee uh khaa lainnaa| joo saahmnnee aaiaa, uh sNyoog hai, bbgvaan nee kihaa hai ki sNyoog nuuN dhHkaa maareeNgaa taaN uh dhHkaa tainuuN lHgeegaa| is lii saaddii thaalii viHc saanuuN naa bbaauNdiiaaN ciij'aaN rHkhiiaaN hoonn, taaN vii us viHcooN doo ciij'aaN khaa laiNdee haaN| jisnuuN aiddjstt hoonnaa nhiiN aaiaa, us mnuHkh nuuN mnuHkh kiveeN khaaNgee ? joo sNyoogaaN dee vHs hoo kee aiddjstt hoo jaavee, us ghr vic kujh vii jhNjhtt nhiiN hooveegaa| (sNyoogaaN daa) ph'idaa lainnaa hoovee taaN aiddjstt hoo jaaoo| ih taaN ph'idaa vii kisee ciij' daa nhiiN, atee vair khrraa hoo jaaeegaa, uh vHkhraa| hreek viaktii dee jiivn vic kujh priNsiipl (sidhaaNt) hooee hii caahiidee hn| phir vii sNyoogaaN anusaar vihaar krnaa caahiidaa hai| sNyoogaaN dee naal aiddjstt hoo jaavee, uh mnuHkh | jee hreek sNyoog viHc aiddjsttmaiNtt lainnaa aa jaavee taaN ttheetth (siHdhaa) mooks' viHc phuNciaa jaa skdaa hai, ihoo jihaa gj'b daa hthiaar hai| 41 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ddisaiddjsttmaiNtt, ihii muurkhtaa aapnnii gHl saahmnnee vaalee nuuN aiddjstt hoonnii hii caahiidii hai| aapnnii gHl saahmnnee vaalee nuuN "aiddjstt' naa hoovee taaN uh saaddii hii bbuHl hai / bbuHl sudhree taaN "aiddjstt hoo skeeNgaa / viiraagaaN dii gHl 'aivriiveear aiddjsttmaiNtt dii hai / 'ddisaiddjsttmaiNtt' hii muurkhtaa hai| "aiddjsttmaiNtt nuuN asiiN niaaN khiNdee haaN / aagrh-duraagrr, uh kooii niaaN (insaaph') nhiiN khaauNdaa hai| hunn tHk iHk vii mnuHkh saaddee tooN ddisaiddjstt nhiiN hooiaa hai / atee ihnaaN lookaaN tooN taaN ghr dee caar maiNbr vii aiddjstt nhiiN huNdee hn| ih aiddjstt hoonnaa aaveegaa jaaN nhiiN aaveegaa ? is trhaaN hoo skeegaa ki nhiiN hoo skeegaa ? asiiN jis trhaaN daa deekhdee haaN us trhaaN daa taaN saanuuN aa hii jaaNdaa hai ? is sNsaar daa niym kii hai ki jis trhaaN daa tusiiN deekhoogee oonaa taaN tuhaanuuN smjh aa hii jaaveegaa / us vic kujh siHkhnnaa nhiiN paiNdaa| sNsaar viHc hoor kujh bbaaveeN hii naa aaee, taaN kooii hrj' nhiiN hai / kNm-dhNdhaa krnaa ghHtt aauNdaa hoovee taaN hrj' nhiiN hai, pr aiddjstt hoonnaa aaunnaa caahiidaa hai | arthaat, vstuu sthitii viHc aiddjstt hoonnaa siHkhnnaa caahiidaa hai| is kaal viHc aiddjstt hoonnaa nhiiN aaiaa taaN maariaa jaaveeNgaa / is lii "aiddjstt aivriiveear hoo kee kNm kHddh lainnaa caahiidaa hai| ****** Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ttkraaoo ttaaloo naa aaoo ttkraaoo viHc 'kisee dee naal ttkraaoo viHc naa aaunnaa atee ttkraaoo ttaalnnaa | saaddee is vaak dii jeekr paalnnaa kroogee taaN ttheetth mooks' tHk phuNcoogee / saaddaa iHk hii s'bd, jiuN daa tiuN, puuree daa puuraa glee utaar lvee, taaN vii mooks' hHth viHc aa jaavee, ihoo jihaa hai| saaddee iHk s'bd daa jee iHk din vii paalnn kroo taaN gj'b dii s'ktii paidaa hooveegii ! aNdr eeniiaaN saariiaaN s'ktiiaaN hn ki kooii kiveeN daa vii ttkraaoo krn aavee, phir vii asiiN usnuuN ttaal skdee haaN| | jee bbuHl naal vii tusiiN kisee dee ttkraaoo viHc aa gee taaN usdaa hHl kHddh lainnaa | shijtaa naal, us ttkraaoo viHcooN rgrr diiaaN ciNgiaarriiaaN uddaaee bgair nikl jaannaa| | ttraiph'ik dee naaNa naal ttlnn ttkraaoo hreek ttkraaoo viHc hmees'aaN doonaaN daa nuksaan huNdaa hai| tusiiN saahmnnee vaalee nuuN duHkh phuNcaaugee taaN naal-naal, oodaaN hii, usii pl tuhaanuuN vii duHkh phuNcee binaaN rheegaa nhiiN| ih ttkraaoo hai / is lii maiN ih udaahrnn diHtaa hai ki roodd utee ttaiph'ik daa dhrm kii hai, ki ttkraaoogee taaN tusiiN mr jaaoogee, ttkraaunn viHc j'ookhim hai / is lii kisee dee naal ttkraaunnaa nhiiN / isee trhaaN vihaar dee kNmaaN viHc vii ttkraaunnaa nhiiN| | jee kooii aadmii lrrn aavee atee s'bd bNb dee gooliaaN vrgee aa rhee hoonn, taaN tuhaanuuN smjh lainnaa caahiidaa hai ki ttkraaoo ttaalnnaa hai| tuhaaddee mn uHtee bilkul asr naa hoovee, phir vii kdee kooii asr hoo jaavee, taaN smjhnnaa caahiidaa hai ki saahmnnee vaalee dee mn daa asr saaddee uHtee piaa hai| udooN saanuuN khisk jaannaa 43 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caahiidaa hai / ih sbb ttkraaoo hai / isnuuN jiveeN-jiveeN smjhdee jaaoogee, oodaaN-oodaaN ttkraaoo ttldee jaanngee| ttkraaoo ttaalnn naal mooks' huNdaa hai| | ttkraaoo naal is sNsaar daa nirmaann hooiaa hai| usnuuN bbgvaan nee, "vair tooN bnniaa hai, is trhaaN kihaa hai| hr iHk mnuHkh, hreek jiiv vair rHkhdaa hai| hd tooN j'iaadaa hooiaa taaN vair rHkhee binaaN rheegaa nhiiN / kiuNki saariaaN viHc aatmaa hai| aatm s'ktii saariaaN viHc iHk smaan hai | kaarnn ih hai ki, is pudgl (s'riir) dii kmj'oorii dii vjhaa krkee shinn krnaa paiNdaa hai, pr shinn krn dee naal uh vair rHkhee bgair rhiNdaa nhiiN hai / atee phir aglee jnm viHc uh usdaa vair vsuul krdaa hai vaapis // kooii mnuHkh bhut boolee, taaN usdee kihoo jihee vii boolaaN naal saanuuN ttkraaoo nhiiN hoonnaa caahiidaa | atee saaddii vjhaa naal saahmnnee vaalee nuuN arrcn hoovee, ihoo jihaa boolnnaa vHddee tooN vHddaa gunaah hai| shinnaa ? nhiiN, sooliuus'n liaaoo ttkraaoo ttaalnnaa mtlb shinn krnaa nhiiN hai / shinn kroogee taaN kiNnaa kroogee ? shinn krnaa atee "spriNg' dbaaunnaa, uh dooveeN iHk smaan hn / 'spriNg dHbii hooii kiNnee din rheegii' ? is lii shinn krnaa taaN siHkhnnaa hii nhiiN / sooliuus'n liaaunnaa siHkhoo| agiaan ds'aa viHc taaN shinn hii krnaa huNdaa hai| baaad viHc iHk din 'spriNg uchldii hai, uh sbb khilaar diNdii hai| kisee dee kaarnn jee saanuuN shinn krnaa pvee, uh saaddaa hii hisaab huNdaa hai / pr tuhaanuuN ptaa nhiiN cHldaa ki ih kis bhiikhaatee daa atee kiHthooN daa maal hai, is lii asiiN is trhaaN mNndee haaN ki isnee nvaaN maal deennaa s'uruu kiitaa hai| nvaaN maal kooii diNdaa hii nhiiN, diHtaa hooiaa hii vaapis aauNdaa hai / ih joo aaiaa, uh meeree hii krm dee udai naal aaiaa hai, saahmnnee vaalaa taaN nimit hai| 44 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ttkraavee, aapnnii hii bbuHl naal is duniiaaN viHc joo vii ttkraaoo huNdaa hai, uh aapnnii hii bbuHl hai, saahmnnee vaalee dii bbuHl nhiiN hai ! saahmnnee vaalee taaN ttkraaunngee hii| 'tusiiN kiuN ttkraaee' ? taaN khaaNgee, "saahmnnee vaalaa ttkraaiaa is lii' ! taaN tusiiN vii aNnee atee uh vii aNnaa hoo giaa| ttkraaoo hooiaa taaN tuhaanuuN smjhnnaa caahiidaa hai ki ihoo jihaa maiN kii khi diHtaa ki ih ttkraaoo hoo giaa' ? khud dii bbuHl daa ptaa lHg jaaveegaa taaN hHl aa jaaveegaa| phir pj'l sailv hoo jaaveegii| nhiiN taaN jdooN tHk asiiN "saahmnnee vaalee dii bbuHl hai, ih lHbbnn jaavaaNgee taaN kdee vii ih pj'l sailv nhiiN hooveegaa| "aapnnii hii bbuHl haiN is trhaaN mNnoogee taaN hii is sNsaar daa aNt aaveegaa / hoor kooii upaaa nhiiN hai / kisee dee vii naal ttkraaoo hooiaa, taaN uh aapnnii hii agiaantaa dii nis'aanii hai| jee iHk bHcaa pHthr maaree atee khuun nikl aavee, taaN bHcee naal kii kroogee ? guHsaa kroogee / atee tusiiN turee jaa rhee hoovoo atee phaarr uHtooN iHk pHthr ddiHgiaa, tuhaanuuN uh lHgiaa atee khuun nikliaa, taaN phir kii kroogee ? guHsaa kroogee ? nhiiN / usdaa kii kaarnn ? uh phaarr tooN ddiHgiaa hai / atee uHthee uh lrrkaa pHthr maarn dee baaad pchtaa rihaa hoovee ki maithooN ih kii hoo giaa ! atee jee phaarr tooN ddigiaa| taaN, kis nee suHttiaa ? saaiNs, smjhnn vrgaa prs'n krtaa : saanuuN klees' naa krnaa hoovee, pr kooii saahmnnee tooN aa kee lrrn lHgee, taaN kii kriiee ? daadaa srii : is kNdh naal kooii lrreegaa taaN kiNnee smeeN tHk lrr skeegaa ? jee is kNdh naal kdee sir ttkraa jaavee, taaN tusiiN usdee naal kii kroogee ? sir ttkraaiaa, bbaav tuhaaddii kNdh naal lrraaii hoo gii, hunn kii kNdh nuuN maaroogee ? isee 45 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trhaaN ih joo bhut klees' kraauNdee hn uh saariiaaN kNdhaaN hn ! is viHc saahmnnee vaalee nuuN kii deekhnnaa, tuhaanuuN aapnnee aap hii smjh lainnaa hai ki ih kNdhaaN vrgee hn, phir kooii tkliiph' nhiiN hai| tuhaanuuN is kNdh nuuN jhirrknn daa adhikaar hai ? is trhaaN hii saahmnnee vaalee dee lii hai / atee usdee nimit naal joo ttkraaoo hai, uh taaN chHddeegaa nhiiN, us tooN bHc nhiiN skdee| beekaar viHc raulaa paaunn daa kii mtlb ? jdki usdee hHth viHc sHtaa hii nhiiN hai| is lii tusiiN vii kNdh vrgee hoo jaaoo naa ! tusiiN ghrvaalii nuuN jhirrkdee rhiNdee hoo, pr us dee aNdr jihrree bbgvaan baitthee hn, uh noott krdee hn ki ih mainuuN jhirrkdaa hai| atee jee uh tuhaanuuN jhirrkee, taaN tusiiN kNdh vrgee bnn jaaoo taaN tuhaaddee aNdr baitthee hooee bbgvaan tuhaanuuN "hailp' krngee| kisee dee naal mtbbeed hoonnaa atee kNdh naal ttkraaunnaa, ih dooveeN gHlaaN iHk smaan hn / ihnaaN doohaaN viHc bbeed nhiiN hai| kNdh naal joo ttkraauNdaa hai, uh naa diHkhnn krkee ttkraauNdaa hai atee mtbbeed huNdaa hai, uh vii naa diHkhnn krkee mtbbeed huNdaa hai| aHgee daa us nuuN diHkhdaa nhiiN hai, aHgee daa us nuuN smaadhaan nhiiN mildaa, is lii mtbbeed huNdaa hai / ih kroodh-maan-maaiaa-loobb aadi krdee hn, uh naa diHkhnn krkee hii krdee hn ! taaN is trhaaN gHl nuuN smjhnnaa caahiidaa hai naa ! jis nuuN lHgii usdii gltii hai naa ! kNdh dii kooii gltii hai ? taaN is sNsaar viHc sbb kNdhaaN hii hn| kNdh ttkraavee, taaN tusiiN us naal khrii-khoottii krn nhiiN jaaNdee naa ? ki "ih meeraa shii hai| is trhaaN lrrn dii jtt viHc tusiiN nhiiN paiNdee naa ? usee trhaaN ih sbb vii kNdh dii trhaaN hii hn| us tooN shii mnvaaunn dii j'ruurt hii nhiiN hai| ttkraaoo, uh agiaantaa hii hai aapnnii ttkraaoo hoonn daa kaarnn kii hai ? agiaantaa / jdooN tHk kisee dee naal vii mtbbeed huNdaa hai, taaN uh tuhaaddii nirbltaa dii nis'aanii hai| look glt nhiiN hn, 46 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mtbbeed viHc gltii tuhaaddii hai| lookaaN dii gltii huNdii hii nhiiN hai| uh jaann-buHjh kee vii kr rihaa hoovee, taaN saanuuN uHthee kh'imaa mNg lainnii caahiidii hai ki, "bbaaii saahib, ih meerii smjh viHc nhiiN aauNdaa hai / jiHthee ttkraaoo hooiaa, uHthee aapnnii hii bbuHl hai| ghrs'nn naal naas', s'ktiiaaN daa saarii aatm s'ktii jee kisee ciij' naal kh'tm huNdii hai, taaN uh hai ghrs'nn (ttkraaoo, rgrr) naal / thoorraa jihaa vii ttkraaee taaN khtm | saahmnnee vaalaa ttkraavee, taaN saanuuN sNjm naal rhinnaa caahiidaa hai / ttkraaoo taaN hoonnaa hii nhiiN caahiidaa hai| jee sirph ghrs'nn (ttkraaoo) naa hoovee, taaN mnuHkh mooks' viHc claa jaavee | kisee nee eenaa hii siHkh liaa ki "maiN ghrs'nn (ttkraaoo) viHc nhiiN aaunnaa hai, taaN phir usnuuN guruu dii jaaN kisee dii vii j'ruurt nhiiN hai| iHk jaaN doo jnmaaN viHc siHdhee mooks' viHc jaaveegaa | 'ghrs'nn viHc aaunnaa hii nhiiN hai| is trhaaN jee usdii s'rdhaa viHc baitth giaa atee nis'cai hii kr liaa, udooN tooN hii uh smkit hoo giaa ! philaa joo ghrs'nn (ttkraaoo) hoo cuHkee hn atee uhnaaN naal joo nuksaan hooiaa sii, uhii vaapis aauNdaa hai / pr hunn jee nvaaN ghrs'nn (ttkraaoo) paidaa kroogee, taaN phir s'ktiiaaN cliiaaN jaanngiiaaN | aaii hooii s'ktii vii clii jaaveegii atee jee khud ttkraaoo hoonn hii naa deevee, taaN s'ktii prgtt huNdii rheegii ! is duniiaaN viHc vair naal ghrs'nn huNdaa hai| sNsaar daa muul biij vair hai| jisdee vair atee ghrs'nn-ih doo bNd hoo gee, usdaa mooks' hoo giaa / preem rukaavtt nhiiN hai, vair jaavee taaN preem utpNn (paidaa) hoo jaavee| | kaaNmnsaiNs, aivriiveear aipliikeebl kooii saaddee naal ttkraavee pr asiiN kisee naal vii naa ttkraaiiee, is trhaaN rhiiee taaN 'kaamnsaiNs' utpNn hooveegaa / pr saanuuN kisee naal ttkraaunnaa nhiiN 47 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caahiidaa, nhiiN taaN 'kaamnsaiNs' claa jaaveegaa ! aapnnii trph' tooN ghrs'nn nhiiN hoonnaa caahiidaa| saahmnnee vaalee dee ghrs'nn naal aapnnee viHc 'kaamnsaiNs utpNn huNdaa hai | aatmaa dii ih s'ktii ihoo jihii hai ki ghrs'nn dee smeeN kis trhaaN vrtaaoo krnaa hai, us dee saaree upaaa dHs diNdii hai atee iHk vaar dikhaa deevee, taaN phir uh giaan jaaveegaa nhiiN| is trhaaN krdee krdee 'kaamnsaiNs' vHdhdaa jaaNdaa hai| is kNdh dee lii ulttee vicaar aaunn taaN hrj' nhiiN hai, kiuNki iHk paasee daa nuksaan hai| jd ki kisee jiivit aadmii nuuN lai kee iHk vii ulttaa vicaar aaiaa taaN jookh'im hai| dooveeN paasee tooN nuksaan hooveegaa / pr asiiN usdaa prtiikrmnn kriiee taaN saaree doos' clee jaanngee / is lii jiHthee-jiHthee ttkraaoo huNdee hn, uHthee prtiikrmnn kroo, taaN ttkraaoo khtm hoo jaanngee| jis nuuN ttkraaoo nhiiN hooveegaa, usdaa tiNn jnmaaN viHc mooks' hooveegaa, usdii maiN gaarNttii diNdaa haaN| ttkraaoo hoo jaavee, taaN prtiikrmnn kr lainnaa| ih sbb ttkraaoo taaN hoonngee hii| jdooN tHk ih vikaarii kaarnn hai, sNbNdh hai, oodooN tHk ttkraaoo hoonngee hii| ttkraaoo daa muul hii ih hai| jisnee vikaaraaN nuuN jiHt liaa, us nuuN kooii hraa nhiiN skdaa| kooii usdaa naam vii nhiiN lai skdaa| usdaa prbbaav paiNdaa hai| ****** X Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hooiaa soo niaaN kudrt taaN hmees'aa niaaN hii krdii hai joo kudrt daa niaaN hai, us vic iHk pl dee lii vii aniaaN nhiiN hooiaa hai / ih kudrt joo hai, us nee iHk pl dee lii vii kdee aniaaN nhiiN kiitaa| adaalt viHc aniaaN hooiaa hooveegaa, pr kudrt nee kdee vii aniaaN nhiiN kiitaa jee kudrt dee niaaN nuuN smjhoogee ki 'hooiaa soo niaaN, taaN tusiiN is jgt viHcooN mukt hoo skoogee nhiiN taaN kudrt nuuN j'raa vii aniaaii smjhiaa taaN uh tuhaaddee lii jgt viHc uljhnn daa hii kaarnn hai| kudrt dee niaaN nuuN niaaN mNnnnaa, usdaa naam giaan / "jis trhaaN hai us trhaaN jaannnaa, usdaa naam giaan atee "jis trhaaN hai us trhaaN nhiiN jaannnaa, usdaa naam aagiaan| sNsaar viHc niaaN lHbbnn naal hii taaN puurii duniiaaN viHc lrraaiiaaN hooiiaaN hn| jgt niaaN sruup hii hai| is lii is jgt viHc niaaN lHbbnnaa hii nhiiN| joo hooiaa, soo niaaN| joo hoo giaa oohii niaaN| ih koortt aadi sbb bnnee hn ih, niaaN lHbbdee hn is lii bnnee hn ! oo bbraavaa, niaaN huNdaa hooveegaa ? usdee naalooN "kii hooiaa' us nuuN deekhoo ! uhii niaaN hai| niaaN-aniaaN daa ph'l, uh taaN hisaab naal aauNdaa hai atee asiiN us dee naal niaaN joorrn jaaNdee haaN, phir taaN koortt viHc hii jaannaa pveegaa naa ! | tusiiN kisee nuuN iHk gaalh kHddhii taaN phir uh tuhaanuuN doo-tiNn gaalhaaN kHddh deeveegaa, kiuNki usdaa mn tuhaaddee uHtee guHsaa huNdaa hai| sbb look kii khiNdee hn ? tuuN kiuN tiNn gaalaaN kHddhiiaaN, is nee taaN iHk hii diHtii sii / taaN us viHc kii niaaN hai ? usdaa saanuuN tiNn hii deenn daa hisaab hooveegaa, pichlaa hisaab cukaa diNdee haaN ki nhiiN ? kudrt daa niaaN kii hai ? joo pichlaa hisaab huNdaa hai, uh saaraa iHktthaa kr diNdaa hai| hunn jee kooii aurt usdee ptii nuuN prees'aan kr rhii hoovee, taaN uh 49 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kudrtii niaaN hai| usdaa ptii smjhdaa hai ki ih ptnii bhut khraab hai atee ptnii kii smjhdii hai ki ptii khraab hai| pr ih kudrt daa niaaN hii hai| uh taaN is jnm dii psiinee dii kmaaii hai, pr philaaN daa saaraa hisaab hai naa ! bhii khaataa baakii hai is lii, nhiiN taaN kooii kdee vii saaddaa kujh vii nhiiN lai skdaa| kisee tooN lai skee, ihoo jihii s'ktii hii nhiiN hai| atee lai lainnaa uh taaN saaddaa kujh aglaa-pichlaa hisaab hai| is duniiaaN viHc ihoo jihaa kooii paidaa hii nhiiN hooiaa ki joo kisee daa kujh kr skee| iNnaa niym vaalaa jgt hai| | kaarnn daa ptaa lHgee, ntiijee tooN ih sbb rijltt hai / jiveeN priikhiaa daa rijltt aauNdaa hai naa, ih maitheemaittiks (hisaab) viHcooN sau nNbraaN viHcooN pcaanvee nNbr aaunn atee iNglis' viHc sau nNbraaN viHcooN pHcii nNbr aaunn / taaN kii saanuuN ptaa nhiiN cHleegaa ki is viHc kiHthee bbuHl rhi gii hai ? is ntiijee naal, kis kaarnn naal bbuHl hooii uh saanuuN ptaa lHgeegaa naa ? ih saaree sNyoog joo iHktthee huNdee hn, uh sbb ntiijee hn| atee us ntiijee tooN, kii kaaNj (kaarnn) sii, uh vii saanuuN ptaa cHldaa hai| is rstee tee sbb lookaaN daa aaunnaa-jaannaa hoovee atee uHthee kiHkr daa kNddaa siHdhaa piaa hoovee, bhut saaree look aauNdee-jaaNdee hn pr kNddaa uveeN hii piaa rhiNdaa hai| uNjh taaN tusiiN kdee butt-cHpl paaee bgair ghr tooN baahr nhiiN nikldee pr us din kisee dee ghr gee atee raulaa pai jaavee ki coor aa giaa, coor aa giaa, taaN tusiiN nNgee pair daurr pee atee kNddaa tuhaaddee pair viHc khuHbb jaavee / taaN uh tuhaaddaa hisaab hai ! kooii duHkh deevee taaN jmaaN kr lainnaa| joo tusiiN philaa diHtaa hooveegaa, uhii vaapis jmaaN krnaa hai / kiuNki binaaN kaarnn kooii kisee nuuN duHkh phuNcaa skee, iHthee ihoo jihaa kaanuuNn hii nhiiN hai| usdee piHchee kaaNj (kaarnn) hoonnee caahiidee hn| is lii jmaa kr lainnaa| 50 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbgvaan dee dr tee kiveeN huNdaa hai ? bbgvaan niaaN sruup nhiiN hai atee bbgvaan aniaaN sruup vii nhiiN hai| kisee nuuN duHkh naa hoovee, ihii bbgvaan dii bbaas'aa hai| niaaN-aniaaN taaN lookbbaas'aa hai| coor, coorii krn nuuN dhrm mNndaa hai, daanii, daan deenn nuuN dhrm mNndaa hai / ih lookbbaas'aa hai, bbgvaan dii bbaas'aa nhiiN hai / bbgvaan dee iHthee aisaa-vaisaa kujh hai hii nhiiN / bbgvaan dee iHthee taaN eenaa hii hai ki, "kisee jiiv nuuN duHkh naa hoovee, uhii saaddii aagiaa hai ! niHjdoos' dikhaavee aniaaN | sirph' khud dee doos' dee kaarnn saaraa jgt aniymit lHgdaa hai| jgt iHk pl dee lii vii kdee niym rhit hooiaa hii nhiiN / bilkul niaaN viHc hii rhiNdaa hai| iHthee dii adaalt dee niaaN viHc ph'rk pai jaavee, uh glt niklee pr is kudrt dee niaaN viHc ph'rk nhiiN huNdaa| atee iHk skiNtt dee lii vii niaaN viHc ph'rk nhiiN huNdaa| jee aniaaN huNdaa taaN kooii mooks' viHc jaaNdaa hii nhiiN| ih taaN khiNdee hn ki cNgee lookaaN nuuN prees'aaniiaaN kiuN aauNdiiaaN hn ? pr look, is trhaaN diiaaN kooii prees'aaniiaaN paidaa nhiiN kr skdee| kiuNki khud jee kisee gHl viHc dkhl naa kree taaN kooii taakt ihoo jihii nhiiN hai ki joo tuhaaddaa naam deevee| khud nee dkh'l kiitii hai is lii ih sbb khrraa hoo giaa hai| jgt niaaN sruup ih jgt gHp nhiiN hai / jgt niaaN sruup hai / kudrt nee kdee vii bilkuHl, aniaaN nhiiN kiitaa / kudrt kitee aadmii nuuN kHtt diNdii hai, aiksiiddaiNtt hoo jaaNdaa hai, taaN uh sbb niaaN sruup hai| niaaN tooN baahr kudrt gii nhiiN| ih beekaar hii naasmjhii viHc kujh vii khiNdee rhiNdee hn atee ihnaaN nuuN j'iNdgii 51 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jiunn dii klaa vii nhiiN aauNdii, tee deekhoo naa ciNtaa hii ciNtaa / is lii joo hooiaa usnuuN niaa kroo| hooiaa soo niaa smjhiiee taaN puuraa sNsaar paar hoo jaavee, is trhaaN hai| is duniiaaN viHc iHk skiNtt lii vii kdee aniaaN nhiiN huNdaa / niaaN hii hoo rihaa hai| pr buHdhii saanuuN phsaauNdii hai ki is nuuN niaaN kiveeN khi skdee haaN ? is lii asiiN muul (asl) gHl dHsnnaa caahuNdee haaN ki ih kudrt daa hai atee buHdhii tooN tusiiN alHg hoo jaaoo| buHdhii is viHc phsaauNdii hai| iHk vaar smjh lainn tooN baaad buHdhii daa mNnnnaa nhiiN hooiaa soo niaaN / adaalt dee niaaN viHc bbuHl-cuHk hoo skdii hai, ulttaa-siHdhaa hoo jaaNdaa hai, pr is niaaN viHc kooii ph'rk nhiiN hai| niaaN lHbbdee-lHbbdee taaN dm nikl giaa hai / insaan dee mn viHc is trhaaN huNdaa hai ki maiN is daa kii vigaarriaa hai, joo ih meeraa vigrrdaa hai / niaaN lHbbnn krkee taaN ihnaaN sbb nuuN maar pii hai, is lii niaaN nhiiN lHbbnnaa / niaaN lHbbnn naal ihnaaN saariaaN nuuN maar khaa-khaa kee nis'aan pai gee atee phir vii aNt viHc hooiaa taaN uhii daa uhii / aNt viHc uhii daa uhii aa jaaNdaa hai / taaN phir philaaN tooN hii kiuN naa smjh jaaiiee ? ih taaN sirph hNkaar dii dkh'l hai ! viklpaaN daa aNt, ihii mooks' maarg buHdhii jdooN vii viklp dikhaavee naa, taaN khi deennaa, joo hooiaa uhii niaaN| buHdhii niaaN lHbbdii hai ki ih meeree tooN choottaa hai atee meerii mriaadaa nhiiN rHkhdaa| uh mriaadaa rHkhee taaN niaaN atee naa rHkhee uh vii niaaN / buHdhii jiNnii nirvivaad hooveegii, asiiN phir unee hii nirviklp hoovaaNgee ! niaaN lHbbnn niklee taaN viklp vHdhdee hii jaanngee atee ih kudrtii niaaN viklpaaN nuuN nirviklp bnnaauNdaa jaaNdaa hai| joo hoo cuHkiaa hai, uhii niaaN hai| atee isdee baavjuud vii pNcaait joo khee, uh vii usdee viruHdh claa jaaNdaa hai, taaN uh us niaaN nuuN vii nhiiN mNndaa, kisee dii gHl nhiiN mNndaa| taaN phir viklp vHdhdee Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hii jaaNdee hn| aapnnee aalee-duaalee jaal hii bunn rihaa hai uh aadmii kujh vii praapt nhiiN krdaa| bhut dukhii hoo jaaNdaa hai ! isdee naalooN philaa tooN hii s'rdhaa rHkhnnaa ki hooiaa soo niaaN| atee kudrt hmees'aa niaaN hii krdii rhiNdii hai, nirNtr (lgaataar) niaaN hii kr rhii hai pr uh sbuut nhiiN dee skdii| sbuut taaN 'giaanii' diNdee hn ki kiveeN ih niaaN hai? kiveeN hooiaa, uh 'giaanii' dHs diNdee hn| usnuuN sNtus'tt kr deevee taaN phir nibeerraa auNdaa hai| nirviklp hoo jaaveegaa taaN phir nibeerraa aaveegaa | ****** 53 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbugtee usee dii bbuHl kudrt dii adaalt viHc ..... is jgt dee jHj taaN jgaa-jgaa huNdee hn pr krm jgt daa kudrtii jHj taaN iHk hii hai, "bbugtee usee dii bbuHl / ihii iHk niaaN hai, jis naal puuraa jgt cHl rihaa hai atee kraaNtii dee niaaN naal puuraa sNsaar khrraa hai| | iHk pl dee lii vii jgt niaaN tooN baahr nhiiN rhiNdaa / jis nuuN inaam deennaa hoovee, us nuuN inaam diNdaa hai| jisnuuN sj'aa deennii hoovee us nuuN sj'aa diNdaa hai| jgt niaaN tooN baahr nhiiN rhiNdaa, niaaN viHc hii hai, sNpuurnn niaaN puurvk hii hai | pr saahmnnee vaalee dii dris'ttii viHc ih nhiiN aauNdaa, is lii smjh nhiiN skdaa / jdooN dris'ttii nirml hooveegii, udooN niaaN dikheegaa / jdooN tHk svaarth dris'ttii hai, udooN tHk niaaN kiveeN dikheegaa ? tuhaanuuN kiuN bbugtnnaa ? saanuuN duHkh kiuN bbugtnnaa piaa, ih lHbb loo naa ? ih taaN asiiN aapnnii hii bbuHl naal bNnhee hooee haaN| lookaaN nee aa kee nhiiN bNniaa hai| uh bbuHl khtm hoo jaavee taaN phir mukt| atee asl viHc taaN mukt hii haaN, pr bbuHl dee kaarnn bNdhn bbugtnnee paiNdee hn| jgt dii asliiat daa rhHs giaan lookaaN dee lks' viHc hai hii nhiiN atee jis naal bbttknnaa paiNdaa hai, us agiaan-giaan dee baaree viHc taaN sbb nuuN kh'br hai / ih jeeb kHttii gii, us viHc bbuHl kisdii ? isdii jeeb nhiiN kHttii atee tuhaaddii hii kiuN kHttii ? doohaaN viHcooN hunn kaunn bbugt rihaa hai ? 'bbugtee usee dii bbuHl! | bbugtnnaa khud dii bbuHl dee kaarnn joo duHkh bbugtee, uh us dii bbuHl atee joo suHkh bboogee, uh us daa inaam | pr kraaNtii daa kaanuuNn nimit nuuN phrrdaa hai| bbgvaan daa kaanuuNn, rial kaanuuNn taaN jis 54 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dii bbuHl hooveegii, usee nuuN ph'rreegaa / ih kaanuuNn aigjaiktt hai atee us viHc kooii privrtn kr hii nhiiN skdaa / jgt viHc ihoo jihaa kooii kaanuuNn nhiiN hai ki joo kisee nuuN bboogvttaa (suHkh-duHkh daa asr) dee skee ! saaddii kujh bbuHl hooveegii taaN hii saahmnnee vaalaa kheegaa naa ? is lii bbuHl nuuN khtm kr dioo naa ! is jgt viHc kooii jiiv kisee vii jiiv nuuN tkliiph' nhiiN dee skdaa, is trhaaN daa svtNtr hai atee joo tkliiph' diNdaa hai uh philaaN joo dkh'l-aNdaaj'ii kiitii sii us daa ntiijaa hai / is lii bbuHl nuuN khtm kr deevoo phir hisaab nhiiN rheegaa| jgt duHkh bboognn dee lii nhiiN hai, suHkh bboognn dee lii hai / jisdaa jiNnaa hisaab hooveegaa oonaaN hii huNdaa hai / kujh look sirph suHkh hii bboogdee hn, uh kis trhaaN ? kujh look sirph' duHkh hii bboogdee hn uh kiveeN ? khud hii is trhaaN daa hisaab lai kee aaiaa hai is lii| jihrree duHkh khud nuuN bbugtnnee paiNdee hn uh khud daa hii doos' hai, kisee duusree daa nhiiN hai| jihrraa duHkh diNdaa hai, uh usdii bbuHl nhiiN hai| joo duHkh diNdaa hai, usdii bbuHl sNsaar viHc atee joo us nuuN bbugtdaa hai, usdii bbuHl bbgvaan dee niym viHc huNdii hai| | ntiijaa khud dii hii bbuHl daa jdooN kdee vii saanuuN kujh vii bbugtnnaa paiNdaa hai, uh aapnnii hii bbuHl daa prinnaam (ntiijaa) hai | aapnnii bbuHl tooN binaaN saanuuN bbugtnnaa nhiiN paiNdaa / is jgt viHc ihoo jihaa kooii vii nhiiN hai ki joo saanuuN s'maatr (thoorraa jihaa vii) duHkh dee skee atee jee kooii duHkh deenn vaalaa hai, taaN uh aapnnii hii bbuHl hai| saahmnnee vaalee daa doos' nhiiN hai, uh taaN nimit hai| is lii 'bbugtee usee dii bbuHl // kooii ptii atee ptnii aaps viHc bhut jhgrr rhee hoonn atee jdooN dooveeN sau jaann, phir tusiiN cuHp-caap deekhnn jaaoo taaN ptnii guurrhii niiNd viHc sauN rhii huNdii hai atee ptii baar-baar krvttaaN bdl rihaa huNdaa hai, taaN tusiiN smjh lainnaa ki ptii 55 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dii bbuHl hai saarii, kiuNki ptnii nhiiN bbugt rhii hai / jisdii bbuHl huNdii hai, uhii bbugtdaa hai atee jee ptii rihaa hoovee atee ptnii jaag rhii hoovee, taaN smjhnnaa ki ptnii dii bbuHl hai| 'bbugtee usee dii bbuHl' / puuraa jgt nimit nuuN hii vHddnn nuuN daurrdaa hai| bbgvaan daa kaanuuNn kii ? . bbgvaan daa kaanuuNn taaN kii khiNdaa hai ki jis kheetr viHc, jis smeeN tee, joo bbugtdaa hai, uh khud hii gunhgaar hai| kisee dii jeeb kHtt jaavee taaN kHttnn vaalee dee lii taaN aanNd dii gHl hooveegii, uh taaN jleebiiaaN khaa rihaa hooveegaa, hoottl viHc caah-paannii atee naas'taa kr rihaa hooveegaa atee tthiik usee smeeN jisdii jeeb kHttii gii, uh bbugt rihaa huNdaa hai| is lii bbugtnnee vaalee dii bbuHl hai| usnee philaaN kdee coorii kiitii hooveegii, is lii aHj phrriaa giaa atee jeeb kHttnn vaalaa jdooN phrriaa jaaveegaa, udooN coor kihaa jaaveegaa| puuraa jgt saahmnnee vaalee dii gltii deekhdaa hai| bbugtdaa hai khud, pr gltii saahmnnee vaalee dii deekhdaa hai| is naal taaN gunaah duHgnnee hoo jaaNdee hn atee vihaar vii uljh jaaNdaa hai| ih gHl smjh gee taaN uljhnn ghHttdii jaaveegii / | is jgt daa niym is trhaaN hai ki joo aHkhaaN naal dikhee, us nuuN bbuHl khiNdee hn| jdooN ki kudrt daa niym is trhaaN hai ki joo bbugt rihaa hai, usee dii bbuHl hai| kisee nuuN thoorraa jihaa vii duHkh naa deevee atee kooii saanuuN duHkh deevee taaN us nuuN jmaa kr lvoo taaN saaddee bhii khaatee daa hisaab puuraa hoo jaaveegaa| kisee nuuN duHkh nhiiN deennaa, nvaaN vpaar s'uruu nhiiN krnaa atee joo puraannaa hoovee usdaa nipttaaraa kr liaa, mtlb ki hisaab cuHk giaa| 56 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upkaarii, krm tooN muktii divaaunn vaalee jgt viHc kisee daa doos' nhiiN hai, doos' kHddhnn vaalee daa doos' hai| jgt viHc kooii doos'it hai hii nhiiN| sbb aapnnee-aapnnee krmaaN dee udai naal hn|joo vii bbugt rhee hn, uh aHj daa gunaah nhiiN hai| pichlee jnm dee krm dee ph'l sruup sbb hoo rihaa hai| aHj taaN us nuuN pchtaavaa hoo rihaa hoovee pr kNttraiktt hoo cuHkiaa hai, taaN hunn kii hoo skdaa hai ? us nuuN puuraa kiitee binaaN caaraa hii nhiiN hai| sHs nuuNh naal lrr rhii hoovee, phir vii nuuNh mj'ee viHc hoovee atee sHs nuuN hii bbugtnnaa pvee, taaN bbuHl sHs dii hai| jeetthaaii nuuN uksaa kee tuhaanuuN bbugtnnaa pvee taaN uh tuhaaddii bbuHl atee binaaN uksaaee vii uh deenn aavee, taaN pichlee jnm daa kujh hisaab baakii hooveegaa, usnuuN cuktaa kiitaa| is jgt viHc binaaN hisaab dee aHkh naal aHkh vii nhiiN mildii, taaN phir baakii sbb binaaN hisaab dee huNdaa hooveegaa ? tusiiN jiNnaa-jiNnaa jis kisee nuuN diHtaa hooveegaa, oonaa-oonaa tuhaanuuN vaapis mileegaa, taaN tusiiN khus' hoo kee jmhaa kr lainnaa ki vaah, hunn meeraa hisaab puuraa hooveegaa| nhiiN taaN bbuHl kroogee taaN phir tooN bbugtnnaa hii pveegaa| aapnniiaaN hii bbuHlaaN dii maar pai rhii hai| jis nee pHthr maariaa us dii bbuHl nhiiN hai, jis nuuN pHthr lHgiaa us dii bbuHl hai ! tuhaaddee aalee-duaalee dee baalbHciaaN diiaaN kihoo jihiiaaN vii gltiiaaN jaaN buree kNm hoonn, pr jee usdaa asr tuhaaddee tee nhiiN huNdaa taaN tuhaaddii bbuHl nhiiN hai atee jee tuhaaddee tee asr huNdaa hai taaN uh tuhaaddii hii bbuHl hai, ih nis'cit ruup viHc smjh lainnaa ! ihoo jihaa vHkhraapn taaN kroo bbuHl kis dii hai ? taaN khaaNgee ki kaunn bbugt rihaa hai, is daa ptaa lgaaoo| naukr dee hHthooN ds gilaas ttuHtt gee taaN usdaa asr ghr dee lookaaN tee hooveegaa jaaN nhiiN hooveegaa ? hunn ghr dee lookaaN viHc bHciaaN nuuN taaN kujh bbugtnnee daa nhiiN huNdaa, pr uhnaaN dee maaN-baap akulaauNdee rhinngee (beecain rhinngee) / us viHc vii maaN 57 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoorrii deer baaad sauN jaaveegii, pr baap hisaab lgaauNdaa rheegaa, ki pNjaah rupee daa nuksaan hooiaa hai| uh j'iaadaa alrtt hai, is lii j'iaadaa bbugteegaa / 'bbugtee usee dii bbuHl" / uh iNnaa alHg krdee-krdee aHgee vHdhdaa jaaveegaa, taaN siHdhaa mooks' viHc phuNc jaaveegaa| prs'n krtaa : kujh look taaN ihoo jihee huNdee hn ki kiNnaa vii cNgaa kriiee, phir vii uh smjhdee hii nhiiN ? | daadaa srii : saahmnnee vaalaa naa smjhee taaN uh aapnnii hii bbuHl daa ntiijaa hai| naa / ih joo duujiaaN dii gltii deekhdee hn, ih taaN bilkuHl glt hai / khud dii bbuHl naal hii nimit mildaa hai| ih taaN jiuNdaa nimit milee taaN us nuuN vHddnn daurrdaa hai atee jee kNddaa lHgiaa hoovee taaN kii kreegaa ? caurstee tee kNddaa piaa hoovee, hj'aaraaN look lNgh jaann phir vii kisee nuuN nhiiN lHgdaa, pr cNduu bbaaii lNghee taaN kNddaa usdee pair viHc cuHbb jaaNdaa hai| 'vivsthit s'ktii (kudrtii s'ktii) daa taaN kis trhaaN hai ? jis nuuN kNddaa lHgnnaa hoovee usee nuuN hii lHgeegaa / saaree sNyoog iHktthaa kr deeveegii, pr us viHc nimit daa kii doos' ? kooii puHchee ki maiN aapnniiaaN bbuHlaaN kiveeN lHbbaaN ? taaN asiiN us nuuN sikhaauNdee haaN ki tainuuN jiHthee-jiHthee bbugtnnaa paiNdaa hai ? uhii teerii bbuHl hai| teerii kii bbuHl hooii hooveegii ki ihoo jihaa bbugtnnaa piaa ? ih lHbb lainnaa| muHkh jaaN buniaadii bbuHl kiHthee hai ? bbuHl kisdii ? bbugtee usdii ! kii bbuHl ? taaN khiNdee hn ki "maiN cNduu bbaaii haaN ih maantaa hii tuhaaddii bbuHl hai| kiuNki is jgt viHc kooii doos'ii hai hii nhiiN| is lii kooii gunaahgaar vii nhiiN hai, is trhaaN siHdh huNdaa hai| duHkh deenn vaalaa taaN nimit maatr hai, pr buniaadii bbuHl khud dii hii hai| joo ph'aaidaa krdaa hai, uh vii nimit hai atee joo nuksaan krdaa hai, uh vii nimit hai, pr uh aapnnaa hii hisaab hai, is lii is trhaaN huNdaa hai| ****** 58 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khud dee doos' deekhnn daa saadhn - tiikmnn kumnn-atikrmnn-tiikrmnn sNsaar viHc joo kujh vii hoo rihaa hai uh krmnn hai| jdooN tHk uh shij ruup viHc huNdaa hai, udooN tHk krmnn hai, pr jee aiksees (j'iaadaa) hoo jaavee taaN uh atikrmnn khaauNdaa hai| jisdee prtii atikrmnn hoo jaavee, us tooN jee chuHttnnaa hoovee taaN usdaa prtiikrmnn krnaa hii pveegaa, mtlb dhoonnaa pveegaa, taaN saaph' hooveegaa| pichlee jnm viHc joo bbaav kiitaa ki, "phlaannee aadmii nuuN caar thHprr lgaa deennee hn| isee krkee jdooN uh is jnm viHc ruupk viHc aauNdaa hai, taaN caar thHprr lgaa diHtee jaaNdee hn / ih atiikrmnn hooiaa kihaa jaaveegaa, is lii isdaa prtiikrmnn krnaa pveegaa| saahmnnee vaalee dee 's'uHdh aatmaa" nuuN yaad krkee, usdee nimit naal prtiikrmnn krnee caahiidee hn| kooii kh'raab aacrnn hooiaa, uh atikrmnn khaauNdaa hai| joo kh'raab vicaar aaiaa, uh taaN daag khaauNdaa hai, phir uh mn hii mn viHc kHttdaa (cuHbbdaa| rhiNdaa hai| us nuuN dhoonn dee lii prtiikrmnn krnee painngee| is prtiikrmnn naal taaN saahmnnee vaalee daa bbaav vii tuhaaddee lii bdl jaaNdaa hai, khud dee bbaav cNgee hoonn taaN hooraaN dee bbaav vii cNgee hoo jaaNdee hn| kiuNki prtiikrmnn viHc iNnii jiaadaa s'ktii hai ki s'eer vii kuHtee dii trhaaN bnn jaaNdaa hai ! prtiikrmnn kdooN kNm aauNdaa hai ? jdooN kooii ulttee ntiijee aaunn, udooN kNm aauNdaa hai| prtiikrmnn dii shii smjh taaN prtiikrmnn mtlb kii ? prtiikrmnn bbaav ki saahmnnee vaalaa joo saaddaa apmaan krdaa hai, taaN saanuuN smjh jaannaa caahiidaa hai ki is apmaan daa gunaagaar kaunn hai ? krn vaalaa gunaagaar hai jaaN bbugtnn vaalaa gunaahgaar hai, philaaN saanuuN ih phaislaa lainnaa caahiidaa hai / taaN aapmaan krn vaalaa bilkuHl vii gunaahgaar nhiiN 59 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huNdaa| uh nimit hai| atee aapnnee hii krm dee udai nuuN lai kee uh nimit mildaa hai / mtlb ih aapnnaa hii gunaah hai / hunn prtiikrmnn is lii krnaa hai ki saahmnnee vaalee dee prtii khraab bbaav hooiaa| usdee lii naalaaik hai, luHcaa hai, is trhaaN mn viHc khraab vicaar aa gee hoonn taaN prtiikrmnn krnaa hai| baakii kooii vii gaalh kHddhee taaN uh aapnnaa hii hisaab hai| ih taaN nimit nuuN hii vHddnn daurrdee hn atee usdee hii ih sbb jhgrree hn| din bbr viHc joo vihaar krdee haaN us viHc sbb kujh ulttaa hoo jaaNdaa hai, taaN saanuuN ptaa cHldaa hai ki isdee naal ulttaa vihaar hoo giaa, ptaa cHldaa hai jaaN nhiiN cHldaa ? asiiN joo vihaar krdee haaN, uh sbb kumnn hai / krmnn yaanii vihaar|| hunn kisee dee naal ulttaa hooiaa taaN, saanuuN is trhaaN ptaa cldaa hai ki isdee naal krrk s'bd nikl gee jaaN vihaar viHc ulttaa hoo giaa, uh ptaa cHldaa hai jaaN nhiiN cHldaa ? taaN uh atikrmnn khaauNdaa hai| atikrmnn bbaav asiiN ulttaa cHlee / unaaN hii siHdhaa vaapis aaee usdaa naam prtiikrmnn| prtiikrmnn dii shii vidhii prs'n krtaa : prtiikrmnn viHc kii krnaa hai ? daadaa srii : mn-vcn-kaaiaa, bbaavkrm-krm-noo krm, cNduulaal atee cNduulaal dee naam dii srv (saarii) maaiaa tooN alHg, ihoo jihee usdee 'suHdh aatmaa' nuuN yaad krkee khinnaa ki, "hee s'uHdh aatmaa bbgvaan ! maiN guHsee naal bool diHtaa, ih bbuHl hoo gii is lii usdii muaaph'ii mNgdaa haaN, atee phir tooN ih bbuHl nhiiN kraaNgaa, ih nis'cai krdaa haaN, phir kdee vii ihoo jihii bbuHl naa hoovee, ihoo jihii s'ktii dioo / s'uHdh aatmaa nuuN yaad kiitaa jaaN daadaa nuuN yaad krkee kihaa ki, "ih bbuHl hoo giiN ; taaN uh aaloocnaa hai, atee us bbuHl nuuN dhoonnaa mtlb prtiikrmnn atee 'ihoo jihii bbuHl phir kdee vii nhiiN kraaNgaa", is trhaaN taia krnaa 60 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uh pryaakhiyaan hai ! saahmnnee vaalee nuuN nuksaan hoovee is trhaaN kree jaaN us nuuN saaddee tooN duHkh hoovee, uh sbb atikrmnn hai atee usdaa phaurn hii aaloocnaa, prtiikrmnn, atee prtyaakhiyaan krnaa paiNdaa hai| ****** tiikm vidhii prtHkh daadaa bbgvaan dii saaks'ii viHc, deehdhaarii (jisdee prtii doos' hooiaa hoovee, us aadmii daa naam) dee mn-bcn-kaaiaa dee yoog, bbaavkrm-krmnee krm tooN bbiNn aisee s'uHdh aatmaa bbgvaan, tuhaaddii haaj'rii viHc, aHj din tHk meeree koolooN joo joo ** doos' hooee hn, usdee lii maiN muaaph'ii mNgdaa haaN / hirdee puurvk (puuree dil naal) bhut pchtaavaa krdaa haaN| mainuuN muaaph' kr dioo| atee phir tooN ihoo jihee doos' kdee vii naa kraaN, ihoo jihaa dirr (pHkaa) nis'cai krdaa haaN | isdee lii mainuuN prm s'ktii dioo| * kroodh-maan-maaiaa-loobb, vis'ai-vikaar, ks'aaee aadi naal kisee nuuN vii duHkh phuNcaaiaa hoovee, uhnaaN doos'aaN nuuN mn viHc yaad kroo| is trhaaN prtiikrmnn krn naal j'iNdgii vii cNgii btiit huNdii hai atee mooks' viHc vii jaa skdee haaN ! bbgvaan nee kihaa hai ki, "atikrmnn daa prtiikrmnn kroogee taaN hii mooks' viHc jaa skoogee| 67 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ timNdir nirmaann daa udees' jdooN kdee muul purkh, jiveeN ki s'rii mhaaviir bbgvaan, s'rii kris'n bbgvaan, srii raam bbgvaan s'riir shit (deehdhaarii ruup viHc haaj'ir rhiNdee hn, udooN uh lookaaN nuuN dhrm sNbNdhii glt maantaavaaN viHcooN baahr kHddh kee aatm dhrm viHc sthir krdee hn | pr kaalm (kaal cHkr) anusaar muul purkhaaN dii gairhaaj'rii viHc haulii-haulii lookaaN viHc mtbbeed hoonn naal dhrm viHc baarree-sNprdaai bnnn lHgdee hn atee is dee ntiijee vjooN suHkh atee s'aaNtii daa liNk aloop hoo jaaNdaa hai| am vigiaanii prm puujniik s'rii daadaa bbgvaan nee lookaaN nuuN aatm dhrm dii praaptii taaN krvaaii hai, pr naal-naal dhrm viHc phailee hooee 'tuuN-tuuN, maiN-maiN dee jhgrriaaN nuuN duur krn dee lii atee lookaaN nuuN dhaarmik pHkhpaat dee duraahi dee jookhimaaN tooN praaN httaaunn dee lii iHk anookhaa, kraaNtiikaarii kdm cuHkiaa, joo hai sNpuurnn nir-pHkhpaatii dhrm sNkul daa nirmaann / | mooks' dee udees' dii praaptii heetuu dee lii s'rii mhaaviir svaamii bbgvaan nee jgt nuuN aatm giaan praaptii daa maarg dikhaaiaa sii| srii kris'n bbgvaan nee giitaa dee updees' viHc arjun nuuN "aatmvt srv bbuteesuu dii dris'ttii diHtii sii| jiiv atee s'iv daa bbeed mittnn tee asiiN khud hii s'iv sruup hoo kee ciraanNd ruup s'ivooahm s'ivooahm dii ds'aa nuuN praapt krdee haaN / is trhaaN sbb dhrmaaN dee muul purkhaaN dee hirdee dii gHl aatm giaan praaptii dii hii sii| jee ih gHl smjh viHc aa jaavee taaN usdee lii purs'aarth dii s'uruuaat huNdii hai atee hr iHk nuuN aatm dris'ttii naal deekhnn dee naal hii abbeedtaa utpNn huNdii hai / kisee vii dhrm daa khNddn-mNddn naa hoovee, kisee vii dhrm dee prmaann nuuN tthees (coott) naa phuNcee ihoo jihii bbaavnaa nirNtr rihaa krdii hai| Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prm puujniik daadaa bbgvaan (daadaa srii) kihaa krdee sn ki jaannee-annjaannee viHc kisee dii vii viraadhnaa hoo gii hoovee, unaaN saariaaN dii araadhnaa hoonn tee uh saariiaaN viraadhnaavaaN dhootiiaaN jaaNdiiaaN hn| ihoo jihee nir-pHkhpaatii trimNdir sNkul viHc prvees' krkee saaree bbgvNtaaN diiaaN muurtiiaaN dee saahmnnee shij ruup viHc jdooN sir jhukdaa hai taaN aNdr diiaaN saariiaaN pkrraaN, duraagrhi, bbeedbbaav naal bbriiaaN hooiiaaN saariiaaN maantaavaaN miHttnn lHgdiiaaN hn atee niraagrhii hoonn lHgdee hn| daadaa bbgvaan privaar daa muHkh keeNdr trimNdir addaalj viHc sthit hai| us tooN ilaavaa gujraat dee ahimdaabaad, raajkoott, moorbii, goodraa, bbaadrnn, claamlii atee baasnnaa (jilaa brroodraa) aadi sthaanaaN tee nir-pHkhpaatii trimNdiraaN daa nirmaann hooiaa hai| muNbii atee suriNdr ngr viHc trimNdir daa nirmaann cl rihaa hai| maaph'iinaamaa prstut kitaab viHc daadaa jii dii baannii muul ruup viHc rHkhii gii hai | eedaaN is lii kiitaa giaa hai ki prrhn vaalee nuuN ihoo jihaa anubbv hoovee, ki daadaa jii dii hii baaii suii jaa rhii hai | is dee kaarn s'aaid kujh jghaa tee anuvaad dii vaak rcnaa pNjaabii viaakrnn dee anusaar tthiik naa lHgee, prNtuu iHthee daadaa jii dee bbaav nuuN smjh kee prrhiaa jaavee taaN prrhn vaalee nuuN j'iaadaa phaaidaa mileegaa | anuvaad sNbNdhii kh'aamiiaaN dee lii tuhaaddee tooN kh'imaa mNgdee haaN| Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ giaan vidhii kii hai ? ih bbeed giaan daa pryoog hai, joo prs'n utrii stisNg tooN alHg hai| 1958 viHc prm puujniik daadaa bbgvaan nuuN joo aatm giaan prgtt hooiaa, uhii giaan aHj vii uhnaaN dii kirpaa naal atee puujniik niiruu maaN jii dee aas'iirvaad naal, puujniik diipk bbaaii dee maadhiam naal praapt huNdaa hai| giaan kiuN lainnaa caahiidaa hai ? jnm-mrnn dee cHkraaN tooN mukt hoonn dee lii| khud dii aatm jaagritii krn dee lii| paarivaarik sNbNdhaaN atee kNm-kaaj viHc suHkh-s'aaNtii anubbv krn dee lii| giaan vidhii naal kii praapt huNdaa hai ? aatm jaagritii utpNn huNdii hai| shii smjh naal jiivn-vihaar puuraa krn diiaaN caabiiaaN praapt huNdiiaaN hn| anNt kaal dee paap bbsmiibbuut hoo jaaNdee hn| agiaan maantaavaaN duur huNdiiaaN hn| giaan jaagritii viHc rhinn naal nveeN krm nhiiN bNnhee jaaNdee atee puraannee krm khtm huNdee hn| aatm giaan praaptii dee lii prtHkh aaunnaa j'ruurii hai ? aatmgiaan giaanii dii kirpaa atee aas'iirvaad daa ph'l hai | isdee lii prtHkh aaunnaa j'ruurii hai| puujniik niiruumaaN atee puujniik diipk bbaaii dee ttii.vii. jaaN vii.sii.ddii. stisNg atee daadaa jii diiaaN pustkaaN giaan dii bbuumikaa tiaar krvaa diNdiiaaN hn, pr aatm saakh's'aatkaar nhiiN krvaa skdee| hoor saadhnaa naal s'aaNtii jruur mildii hai pr jis trhaaN pustk viHc phoottoo vaalaa diipk prkaas' nhiiN dee skdaa, pr prtHkh prkaas'it diipk hii prkaas' dee skdaa hai| usee trhaaN aatmaa jaagrit krn lii taaN khud aa kee giaan praapt krnaa paiNdaa hai I giaan praaptii dee lii dhrm jaaN guruu bdlnnee nhiiN hn| giaan amuHl hai, is lii us nuuN praapt krn dee lii kujh vii muHl nhiiN deennaa hai| Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daadaa bbgvaan phaauuNddees'n prkaas'it hiNdii pustkaaN 1.giaanii purkh dii phicaan 2.srv duHkhooN see muktii 3. krm kaa sidhaaNt 4. aatm boodh 5. maiN kaunn huuN ? 6. vrtmaan tiirthNkr s'rii siimNdhr svaamii 7. bbugtee us dii bbuHl 8. aiddjstt aivriiveear 9. ttkraav ttaaliiee 10. huuaa soo niaaee 11.daadaa bbgvaan kaunn 12. ciNtaa 13. kroodh 14. prtiikrmnn 15. paisooN kaa vivhaar 16. aNthkrnn kaa svruup 17. jgt krtaa kaunn 18. trimNtr 19.bbaavnaa see sudhree jnmeeNjnm 20. preem 21. maataa-pitaa aur bHcooN kaa vivhaar 22. smjh see praapt brhmcryaa 23. daan 24. maanv dhrm 25. seevaa-proopkaar 26. mrityuuN smeeN, philee aur ps'caat 27. nirdoos' drs'n see nidoos' 28. ptii-ptnii kaa divy vivhaar 29. klees' rhit jiivn 30. guruu - s'is'y 31. ahiNsaa 32, sty-asty kee rhHsy 33. cmtkaar 34. paap-puny 35. vaaii,vivhaar meeN 36. krm kaa vigiaan 37. aaptvaaii-1 38. aaptvaaii-2 39. aaptvaaii-3 40. aaptvaaii. 41. aaptvaaii-5 42. aaptvaaii-6 .................. 43. aaptvaaii-7 44. aaptvaaii-8 45, aaptvaaii-13 46. smjh tooN N praapt brhmcriaa daadaa bbgvaan ph'aauuNddees'n dee duaaraa gujraatii bbaas'aa viHc vii kii pustkaaN prkaas'it hooiiaaN hn | veebsaaitt www.dadabhagwan.org uHtee vii tusiiN ih sbb kitaabaaN praapt kr skdee hoo| daadaa bbgvaan ph'aauuNddees'n dee duaaraa hr mhiinee hiNdii, gujraatii atee aNgreej'ii bbaas'aa viHc 'daadaavaaii' maigj'iin prkaas'it huNdaa hai| Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praaptii sthaan daadaa bbgvaan privaar addaalj' ahimdaabaad vddoodraa : goodhraa : timNdir, simNdhr sittii, ahimdaabaad-klool haaiivee,poostt : addaalj', ji-gaaNdhiingr, gujraat-382421.phoon : (079) 39830100, E-mail : info@dadabhagwan.org : daadaa drs'n, 5, mmtaa paark soosaaittii, nvgujraat kaaleej' dee pichee, usmaanpuraa, ahimdaabaad-380014. phoon : (O79) 27540408 : daadaa mNdir, 17, maamaa dii pool-muhHlaa, raavpuraa pulis sttees'n dee saahmnnee, slaattvaarraa, vddoodraa, phoon : 9924343335 : timNdir, bbaamaiyaa piNdd, aiph'siiaaii gooddaaun dee saahmnnee, goodhraa (j-pNcmhaal). phoon : (02672) 262300 : timNdir, ahimdaabaad-raajkoott haaiivee, trughrriaa caukrrii (srkl), poostt : maaliyaasnn, ji-raajkoott, phoon : 9274111393 : timNdir, lookvidhiaa dee kool, sureeNdrngr-raajkoott haaiivee, muulii roodd, : timNdir, moorbii-nvlkhii haaiivee, poo-jeepur, taa.-moorbii, ji-raajkoott, phoon : (02822) 297097 : trimNdir, hil gaarddn dee piHchee, eearpoortt roodd, phoon : (02832) 290123 raajkoott sureeNdrngr moorbii bbuHj muNbii : 9323528901 diHlii : 9810098564 klkHtaa : 9830093230 ceenii : 9380159957 jaipur : 8560894235 bboopaal : 9425676774 iNdoor :9039936173 jHblpur: 9425160428 raaeepur : 9329644433 bbilaaii : 9827481336 pttnaa : 7352723132 amraavtii : 9422915064 bNgluuruu : 9590979099 haidraabaad : 9989877786 puunaa : 9422660497 jlNdhr : 9814063043 U.S.A: . Dada Bhagwan Vigynan Instt. 100, SW RedBud Lane, Topeka Kansas 66606 Tel.: +1877-505-DADA (3232), Email : info@us.dadabhagwan.org UK: +44330111DADA (3232) Kenya: UAE: +971 557316937 New Zealand : Singapore: +6581129229 Australia: Website: www.dadabhagwan.org +254 722722063 +64 210376434 +61421127947 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ giaan vidhii | anNt jnmaaN tooN aapnnee nij sruup dee lii bbttk rhee mnuHkhaaN lii giaanii purkh prm puujniik daadaa bbgvaan dee akrm vigiaan duaaraa aatmaa dii phicaann praapt krn lii diHtii gii amuHl deen hai | giaan vidhii, "maiN (aatmaa) atee "meeraa" (mn-bcn-kaaiaa) dee viHc bbeed-reekhaa paaunn vaalaa, giaanii purkh dii vis'ees' adhiaatmik siHdhii duaaraa hoonn vaalaa giaan yoog hai| is aatm giaan naal s'aas'vt (ilaahii) anNd dii praaptii huNdii hai atee mnuHkh ciNtaavaaN tooN mukt hoo jaaNdee hn| sNsaarik sNbNdh s'aaNtii bbrpuur hoo jaaNdee hn atee vihaar diiaaN uljhnnaaN daa vii hHl hoo jaaNdaa hai| Printed in India dadabhagwan.org Price 10