Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
राज
JECT
DA
कसाMLA
AUR PRON
MAINMcom
R AKAARAMMANO
mmenternmentinenternoons
॥ श्री॥ सुज्झायमाला. 1. भाग पहेलो.
।
TODA
EMA
SXS
MOSHAD and
reseame TAITHRY MALA
P
on
RADI
ANITAMERIAMARRIA
या पुस्तकमां अनेक उत्तम जैनपंमित विरचित, चित्तानंद दायक, वैराग्यादि रसोत्पादक एवी सद्यायोने सर्व साधर्मी नाश्योने जणवा वांचवा योग्य
जाणी दाखल करेली .
YA
Sr
SANS
SRITERARRRRRRRRRRRRRRRRRRARAAAAAAAAMANANRAND
या ग्रंथने यथामति संशोधन करावी
[बीजी आरति] श्रावक भीमसिंह माणकें
अमदावाद मध्ये राजनगर नामक मुशायंत्रमा मुक्षित कराव्यो डे.
STEREO
HAR
40
PARDA
S
O
संवत् १९६५.-सने १७ याशो शुद १५ ।
LS
ST
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
- प्रस्तावना
-
-
श्रा सद्यायमाला नामनो ग्रंथ जैनधर्मी श्रावक श्रावीका तथा साधु सा धवीने बहु उपयोगी जे एम तेनी प्रथमनी आवृत्ति उपरथीज सिद्ध थयु बे. कारण के तेमां नक्ति अने वैराग्यने पुष्टि आपनारी तेमज वांचनारा उने हृदयमां आनंद प्रगट करनारी उत्तम सरस सद्यायो दाखल करवा मां आवेली , तेथी ते सर्वेने बहु प्रीय थ पडी जे. जो के जैनधर्मना नक्ति अने वैराग्यमय बीजा बहु ग्रंथोडे पण ते ग्रंथो संस्कृत अथवा प्रा कृत नाषामां होवाथी तेवा ग्रंथो गुरुगम्यता विना जाणी शकाता नथी अने आ सद्यायमाला तो अदरोना जाण कोपण सहेलाथी वांची शके बे, अने तेमां वली नवा नवा रागवाली सद्यायो होवाथी वांचनारने बहु आनंद आपे .
आ सद्यायमालानी प्रथम आवृत्ति उपावी त्यारे तेमां जे जे उत्तम अ ने शांतरसमय सघायो हती ते ते दाखल करी हती अने ते सद्यायोनी संख्या पण कांडी नहोती. आशरे (५२१) सद्यायो हती. तेज सद्या यो सुधारा वधारा साथे आ बीजी आवृत्तिमां पण दाखल करी .
अमारा जैनधर्मी नाश्योने तेमज बाश्योने सद्यायो वांचवानो घणो अ ज्यास होवाथी तेजेए अमारी पाले प्रथमनी आवृत्ति पुरी थवाने लीधे बीजी आवृत्ति बापवानो आग्रह करवाथी तेमज बहु साधर्मी बंधुरी तरफ थी तेनी मागणी थवाने लीधे अमे सद्यायमालानी आ बीजी आवृत्ति उपावीने प्रसिद्ध करेली अने वली ते प्रथमनी आवृत्तिनी माफक शा स्त्री अदरोथीज बपावी बे; कारण के साधु साध्वी तेमज मारवाड तथा दक्षिण विगेरे देशोमां निवास करनारा अमारा साधर्मी नाश्योने तेमज बाश्योने शास्त्री अक्षरोना ग्रंथो वांचवानो परीचय होय . वली अमा रा कब काठीयावाड तथा गुजरात देशमा वसनारा साधर्मी नाश्यो तथा बाश्योने पण शास्त्री अदरो वांचवानो अभ्यास होय , तेथी ते सर्वेने उपयोगमां आवे एम धारी शास्त्री अक्षरोधीज उपावी .
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
प्रस्तावना.
बेवट आ प्रस्तावना पुरी करता पहेलां अमो अमारा साधर्मीने विनं तीपूर्वक निवेदन करीए बीए के, आ सद्यायमाला ग्रंथ नक्ति अने वैराग्य ना आनंदने आपनारो बहु रतीक होवाथी तेनो अवश्य वांचीने लान लेशो एवी अमारी प्रार्थना दे. दली अमोए आ सद्यायमाला ग्रंथ बपाव ती वखते यथामति पुरतुं ध्यान आपीने शुझ कयों ने बतां को ठेकाणे दृष्टिदोषथी अशुद्धपणुं रही गयुं होय तो तेनुं अमारा साधर्मी बंधु पासे 'मिठामि उक्कड' मागीए बीए. शुनं नवतु.
-
-
op
-
-
-
--
--
-
-
--
-
-
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
अनुक्रमणिका.
-
--
--
-
॥अनुक्रमणिका ॥
सचायतुं नाम. सायनुं प्रथम पद. ढाल. पृ० १ सम्यक्त्वना सडसठ बोलनीस सुकृतवल्लिकादंबिनी. १-१ २ अढार पापस्थानक सद्याय. पापस्थानक पहेलु कयु रे. १७-६ ३ निंदाचारक सद्याय. . निंदा म करजो कोश्नी १-१६ ४ नेम राजुल सद्याय. पियुजी रे पियुजी रे नाम जपुं० १-२६ ५ बलन मुनिनी सद्याय शा माटे बांधव मुखथी न बोलो.१-१७ ६ मननमरानी सद्याय. जूट्यो मनन्नमरातुं क्या जम्यो.१-१७ 5 आठ दृष्टिनी सञ्चाय. शिव सुखकारण उपदिसी. -७
श्रीनगवतीसूत्रनी सद्याय. वंदी प्रणमी प्रेमशुंरे. १-२३ ए अगीयार अंगनी सद्याय. आचारांग पहेलु कयु रे. ११-२५ 10 पांच कुगरुनी सद्याय. सेवो ससुरु गुण निधारी. ६-३० ११ बांधिल तपनी सद्याय. समरी श्रुतदेवी शारदा. १-३३ १२ श्री अमृतवेलीनी सद्याय. चेतन ज्ञान अजुवालीये. १-३३ १३ जीवहित शिखनी सद्याय. जोयें जतन करी जीव० १-३५ १४ पांचमा आरानी सद्याय. वीर कहे गौतम सुणो. १-३६ १५ कलियुगनी सद्याय.. सरखतीस्वामिनी पाय नमीने.१--३७ १६ एकादशीनी सद्याय. आज महारे एकादशी रे. १--३७ १७ वैराग्यनी सद्याय. जंचां मंदिर मालीयां. १-३ए १७ अमल वर्जननी सद्याय. श्रीजिनवाणी मन धरी. १-३॥ १ए श्री शीखामणनी सद्याय. श्रीगुरुचरण पसाउले. १-४० २० बार नावनानी सद्याय. पास जिनेश्वर पय नमी. १३-४१ १ सीताजीनी सद्याय, जनकसुता हुँ नाम धरावु. २२ नोकरवालीनी सद्याय. बार जपुं अरिहंतना. २३ वणजारानी सद्याय. . नरनव नयर सोहामj. १.-५१ २१ सोदागरनी सद्याय. सुन सोदागर बे. . २५ आपस्वन्नावनी सद्याय. आपस्वनावमा रे. १--२ २६ सहेजानंदीनी सद्याय. सहेजानंदी रे आतमा.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
(
४)
अनुक्रमणिका.
सद्यायनुं नाम. सद्यायनुं प्रथम पद. ढाल. पृ० २७ चेतन शीखामणनी सद्याय. चेतन अब कलु चेतीये. १-५४ श् आत्मबोधनी सद्याय. हो सुण आतमा मत पडे० १-५४ शए यात्मबोधनी बीजी सद्याय. सांजल सयणां साचि सुणावू. १-५४ ३० रात्रिन्नोजननी सद्याय. पुण्यसंजोगे नरनव साधो. १-५५ ३१ जोबन अस्थिरनी सद्याय, जोबनीयांनी मोजां फोजां. १-५६ | ३५ शियल विषे पुरुषशीखामण स सुण सुण कंता रे शीख सो १-५६ ३३ नारीने शीखालणनी सद्याय. एक अनुपम शीखामणखरी. १-५७ ३४ धोबीडानी सचाय. धोलीडा तुं धोजे मननु. १-एए ३५ जरत चक्रीनी सद्याय. मनही में वैरागी नरतजी. १-- ३६ बाहुबलजीनी सद्याय. बहेनी बोले हो बाहुबल १-६० ३७ ढंढणाषिनी सद्याय. ढंढणाषिने वंदणा. १-६० ३० अश्मंताजीनी सद्याय.. श्रीमंता मुनिवरजूकी. १-६१ ३ए करकं प्रत्येकबुधनी सद्याय. चंपानगरी अति नली. १-६१ ४० मनोरमा सतीनी सद्याय. मोहनगारी मनोरमा. , १-६१ ४१ शोल सतीनी सद्याय. सरस्वती माता प्रणमुं. ४२ जीवदयानी सद्याय. आदि जिनेश्वर पाय प्रणमेव. १-६२ ४३ कोधनी सद्याय. . कडवां फल बे क्रोधनां. १--६४ ४४ माननी सद्याय.
रे जीव मान न कीजीये. १.६४ ४५ मायानी सवाय. समकितनुं मूल जाणीयें जी. १-६४ ४६ लोजनी सहाथ.
तुमें लदण जो जो लोचना. १--६५ ४७ श्रावकनी करणीनी सद्याय. श्रावक तुं उठे परजात. १-६५ ४७ श्रीअनाथी मुनिनी सद्याय. श्रेणिक रयवाड़ी चढ्यो. १-६६ Yए सारबोलनी सद्याय. सरख तिखा मिनीपयप्रणमेव. १-६७ ५० सामायिकनाबत्रीशदोषनीस शुनगुरु चरणे नामी शीश. १-६७ ५१ मुहपत्तीना पञ्चास बोलनी सण सिरिजंबुरे विनय न०१-६० ५५ कायाउपर सद्याय. . काया रे वाडी कारमी. १-- ५३ अगीयार गणधरनी सद्याय. वीर पट्टोधर वंदीये. ५४ शोल सतीनी सद्याय. शोल सतीनां लीजे नाम. १-30
Billil!1111111111111111111
१-90
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
अनुक्रमणिका.
- . सद्यायनुं नाम. सद्यायनुं प्रथम पद. ढाल. पृ० ५५ वीश स्थानकना तपनी सद्याय.अरिहंत पहेले स्थानक ग १-१ ५६ शील विषे शीखामणनी सद्याय.एतो नारी रे.
१-११ ५७ प्रनाते वहाणलांनी सद्याय. मिथ्यामती रे रजनी असण १-७२ ५७ क्षमाबत्रीशी सद्याय. आदर जीव क्षमागुण आदर. १-७३ एए श्रावकना एकवीश गुणनी सण सारु कहे निसुणो नवि. १-७५ ६० नोकारवालीनी सद्याय. एक नारी रे धर्मतणे धुर. १-७६ ६१ तेर काठीयानी सद्याय. आलस पहेलोजी काठीयो. १-७७ ६२ महोटीहोंश नकरवा आश्रयीसण्होंशीडा नाई होंश न कीजें. १-७७ ६३ रसनानी सद्याय. बापडली रे जीजडली तुं. १-3G ६४ सचित्त अचित्त विचारनी स० प्रवचन अमरी समरी सदा. १- ६५ वैराग्यनी सद्याय. कोउ काज न आवे रे. -10 ६६ चैतन्य शिदानासनी स० आप विचारजो आतमा. १-50 ६७ वैराग्यकारक सद्याय. कीसीकुं सब दिन सरखे न० १-७१ ६७ निशानी सद्याय. बेटी मोह नरिंदकी. १-र ६ए अन्नव्यनेउपदेशनलागवाविषेस.उपदेश न लागे अन्नव्यने. १-७१ पु वैराग्यकारक सद्याय. प्राणी काया माया कारमी. १--२ ७१ वखाण सुणती वखत स्त्रीकण्सण्यापम पांखी पडवे. -- १२ लोननी सद्याय.. लोन न करीयें प्राणीया. १--५ ७३ शिलनी नववाडनी सद्याय. श्री गुरुने चरणे नमी. १०-७६ SU तमाकु परिहारनी सद्याय. प्रीतमसेंती विनवे. --ए | ७५ अरणिकमुनिनी सद्याय, अरणिकमुनिवरचाल्या गोचरी१--00 ७६ मेघकुमारनी सद्याय. धारणी मनावे रे मेघकुमारने. १-१ ७७ वैराग्यकारक स
या सेवासमें बे.
-ए? ७७ कृतकर्मफलनी स० देवदाणव तीर्थंकर गणधर, १--ए। पए आत्मप्रबोधनी स० जीव क्रोध मकरजे लोन १--ए३ G० रहनेमी राजिमतीजीनी स० काउस्सग्गथकी रे रहनेमी. १--ए३ ७१ श्री शालीननी स० प्रथम गोवालीयातणे नवेंजी. १--एज् अज्ञान दोष अंधेरनगरीनी स० अज्ञान महा अंधेर नगरें. १-६॥
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
अनुक्रमणिका.
-
सद्यायनुं नाम. सद्यायतुं प्रथम पद. ढाल. पृ. ३ अध्यात्मनी सद्याय. शांतिसुधारस कुंभमां. १-- ज्४ मधुबिंजुआना दृष्टांतनी स० सरस्वती मुफ रे. १-एG
वैराग्यकारक सद्याय.. कां नवि चिंते हो चित्तमें. १-- ७६ परस्त्रीत्यागनी सद्याय. प्र[साथे जो प्रीत वंडो तो. १-एए स्त्रीवर्जन शीखामणनी स धर्म जणी जातां धराजी. १-१००
परस्त्रीवर्जननी सद्याय. शीख सुणो पियु माहार-२०० 'ए दश दृष्टांताधिकारनी सण प्रेमे पास जिणंदना. १-२०१ ए समकितनी चोपाश्नी स० धुर प्राणमुं जिनवर च०१-१२२ ए१ श्री सुगुरुपञ्चीशीनी स० सुगुरु पीबाणो ण आचारे. १-१२४ एए आत्म शिदा सद्याय. आतमरामे रे मुनि रमे. १-२२५ ए३ मायानी सद्याय. माया कारमी रे माया मत १-२२६ ए४ शीयल विष सद्याय. रखे कोइ रमणीरागमां. १-१२६ एए कृतकर्म उपर सद्याय. सुखपुःख सरज्यां पामीयें रे.१-१२७ ए६ वणजारानी सद्याय. नरजव नयर सोहामणुं. १-२२७ ए सुमति विलाप सद्याय. पड़जो कुमति गढना कांगरा.१-१२७ ए कुगुरुपच्चीशीनी सण श्रीजिनवर प्रणमुं मुदा. -- एए शांतिनाथनोदशपमेघण्तेनीसदशमे नवे श्री शांतिजी. १--१३० १०० एलाचीकुमारनी सण. नाम एलापुत्र जाणी. १-२३१ १०१ मनकमुनिनी सद्याय. नमो नमो मनकमहामुनि. १-१३२ १०२ उपदेश बत्रीशी सद्याय. आतमराम सयाने तुं तो. १--१३३ १०३ रहनेमीजीनी सद्याय. रहनेमी अंबर विण १-१३५. १०४ हित शिदोपदेश सद्याय. प्रथम प्रणमुं सरस्वती पाय. १--१३७ १०५ श्री आमदनी सद्याय. मद आठ महामुनि वाण १-१३७ १०६ शीखामणनी स०, चड्या पड्यानो अंतर सम० १-१३ए १०७ वैराग्यकारक सण ए संसार असार डे रे. --१५ १७७ चगति वेलनी सण वर्धमान जिन वीन. ६-१४२ १०एं अनदय अनंतकाय स० जिन शासन रे सूधि. १-१४४ ११० असद्याश्वारकनी स पवयण देवी समरी मातः १-१४५
-
-
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
अनुक्रमणिका.
-
सद्यायनुं नाम. सद्याय, प्रथम पद. ढाल. पृ० २११ सुगुरु सद्याय. . सशुरु एवा सेवीयें. ४-१४६ ११२ पृथ्वी सचित्त अचित्त स... प्रथम नमुं सहगुण .. १-१४ए १९३ कर्मपञ्चीशीनी-सद्याय. पेख करमगति प्राप -१४ १९४ मनःस्थिरकरण सयाय. मन थिर करजो रे. १-१५० ११५ नेमराजुलना पत्ररूप स० स्वस्ति श्री रेवगिरिव १-२५१ १९६ घडपणनी सद्याय. घडपण कां तुं धावियो. १-२५२ ११७ आत्महित शिक्षा सद्याय. प्यारी ते पियुने एम. १-१५३ ११७ श्री सीता सतीनी सद्याय. सरस्वती नगवती नारती. १-१५४ ११ए आत्मशिदा सद्याय. समय संजालो रेबाखर० १-२५६ १२० आत्मा उपर सद्याय. सुमति सदा सुकुलिणी. १-२५६ १२१ आशातनानी सद्याय. श्री जिनवरने करीप्र०१-२५७ १२२ संसार स्वरूप सद्याय. संसारे रे जीव अनंतः १-२५७ १५३ प्रमादवर्जन सद्याय. अजरामर जगको न०१-१५॥ १५४ संग्राम सोनीनी सद्याय. श्री संखेश्वर पाय नमी. १-१५ए १२५ चेलणानी सद्याय. वीर वंदी घेर आवतां जी. १-१६० १५६ शीखामणनी सद्याय. कामिनी कहे निजकंथने. १--१६१ १२७ कायापुर पाटणनी सद्याय. कायापुर पाटण रूयहूं. १-२६५ १२७ मांकडनी सद्याय. मांकडनो चटको दोहीलो. १--१६२ १२ए होकानी सद्याय. होको रे होको रे शुं करो रे. १--१६३ १३० बादशाह प्रतिबोधन सद्याय. या दुनियां फना फरमाए. १-१६४ १३१ श्रीप्रतिक्रमणहेतुगर्जित स. श्री जिनवर प्रणमी कण १५-१६४ १३३ शीयल विषे सद्याय. सोमविमल गुरु पय नमी० १-१७७ १३३ पनरतिथि सद्याय. सकल विद्यावरदायिनी. --१७ए' १३४ रेंटीयानी सद्याय. वारे अमने रेंटियो वा० . १--१७० १३५ घीनी सद्याय.
नवियण नाव घणो धरी. १-१५ २३६ स्त्रीनेशिखामणनी सद्याय. नाथ कहे तुं सुण रे नारी. १-१३ १३७ बार जावनानी सद्याय. विमलकुलकमलना हंस तुंण १४-१४ १३० अष्टमीनी स.
श्री सरस्वती चरणे नमी. १-१एण
-
-
-
-
-
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
अनुक्रमणिका.
-
-
-
सद्यायनुं नाम. सद्याय, प्रथम पद. ढाल. पृ. १३ए नाविन्नावनी सद्याय. कर्मे लखीयुं निश्चे रे होय. १-१ए। १४० सुगुरुगुणनी सद्याय. पंच महाव्रत सूधां पाले. १-१ए२ १४१ मूर्खनी सद्याय. मायाने वश खोटें बोले. १-२ए १४२ अध्यात्म सद्याय. किसके चेले किसके बे पूत. १-१७३ १४३ समकित सद्याय. समकित नवि लद्यु रे. १-१९४ १५४ आत्मोपदेश सद्याय. सासरिये एम जश्ये रे. १-२ए। १४५ आत्मोपदेशनी बीजी स० हूँ तो प्रणमुं सशुरु राया रे. १-२एए १४६ शीयल विषे शीखामण स सुण.सुण प्राणी शीखडी. ३-१ए। १४७ कुगुरुनी सद्याय.' शुभ संवेगी किरियाधारी. १-२ए १७ षट्साधुनी सण मनडु ते मोडं मुनि १-२ए १४ए शीखामणकोनेापवीतेविषेसःशीखामण देतां खरी रे. १-२०० .२५७ सात वारनी स ादित्य कहे जे मानवीने. १-२०० १५१ प्रसन्नचंड राजर्षिनी स मारगमा मुनिवर मल्यो. १-३०१ १५२ जीवोपदेश सण . सेवो सहगुरु नविजना. १-२०१ १५३ तेरकाठीयानी सघाय. सोनागी नाइ. १-२०२ १५५ षट्लावअथवाजावप्रकाशस श्रीसशुरुना प्रणमी पाय. ए.-२०३ १५५ षडावश्यक सद्याय. श्रीसजुरुने सदा प्रणमीजें. ५--२०॥ १५६ वैराग्यकारक संद्यायो , श्रवण कीर्तन सेवन. १-२१३ .१५७- शोल सुपननी संद्याय.. श्रीगुरु पद प्रणमी करी १-२२३ | १५७ उत्तराध्ययननी सद्याय. पवयणदेवी चित्त धरी जी.३६-२२५ १५ए नंदीषेण स०
राजगृही नगरीनो वासी. १-२४४ १६० आयु अस्थिरनी स .उखां बेट्यांने सांधोए १-२४४ १६१ नवकार फलनी सण ए नवकारतणुं फल सा० १-२४५ १६२ अष्टनंगीनी स० सुगुरु सुदेव सुधर्मनु. १-२४५ १३. चेतनबोधनी स
चेतन अब कलु चेतियें. --२४६ १६४ श्रात्माने शिक्षानी स० महारा आतम. १-२५६ .१६५ जीव उपदेशनी स चेतन चेतजो रे. “१--२४७ १६६ जोबन अस्थिरनी स . जो जो रे ए जोबनीयु में: १-श्वन
-
-
-
in
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
2
अनुक्रमणिका.
-
सद्यायनुं नाम. सद्यायप्रथम पद. ढाल. पृण १६७ वैराग्यकारक सद्याय सुण बहेनी पियुडो -शए १६७ आत्माने उपदेशनी सद्याय. जीव वारं वं मोरा. १-२४ए १६ए उपदेशनी सद्याय. रात दिवस काया मूढ पोषे.१-२५० १७० ते सुखीयानी सद्याय. ते सुखीया नाश्ते सुण १- १७१ पूर्वसेवालदाण सद्याय. नव्यने कर्मना योगथी. १-२५१ १७२ पन्नरतिथिनी उपदेशकारकस० भीमजोडी जगधणी. १५-२५५ १७३ सतासतीनी सद्याय. सुननात नित्य वंदियें. १-२६५ १७४ रात्रिनोर्जननी सहाय ' श्री गुरुपद प्रणमी..', १-२६३ १७५ हित शिदानी सद्याया आप सदा समजावे. १-२६५ १७६ कायारूप कामिनीकृत जन्स. सुगुण सोनोगी हो. . . .१-२६६ १७७ श्रावकनां बार व्रतनी साय. श्रीजिनवीर वदे शुल वाण.५-२६७ १७७ श्रढार नातरांनी सद्याय पहेलाने समरुपासपंचासरोरे३-२७० १७ए दशवैकालिकनी सद्याय श्रीगुरुपद.पंकज नमीजी. ११-२७३ १७ विजयकुंवर ने विजयाकुंबरीसा श्रीवीतरागजिन देव नमुं. १-२७२ ११ कांकरीया मुनिनी सद्याय. सरस्वतीचरणे शीश नमावी.४-२४ १२ चंदनबालानी सद्याय. श्रीसरखतीना रे पाय. ३-२ १०३ श्कुकारकमलावतीषढालीयु.बोबीशे जिनवर नमुं. ६-ए। १७४ कलावतीनुं चोढालीयु. . सालवदेश मनोहलं. ४-एy १७५ श्री अर्हन्नकमुनिनो रास. . सरसतीसामिणी बिनवू रे. ७-३०१ १६ कामकंदर्पनी सद्याय. कामविकारे मानवी रे. १-३०७ १७७ नेमराजुलनी सद्याय. . गोखमें सखीयो संघात. १-३०७ १७ आत्मशिक्षा सद्याय. . नविकजन नज ले रे.' १-३०ए रए जंबुकुमारनुं चोढालीयु. . सरसती पदपंकजनमी. ४-३११ रए नेमराजुलनो बारमासो. सरसती सामिणी विनQ. १-३१३ रएर जीवशिखामणनी सद्याय सरसती सामिनी विनवुए. १-३१४ रए उपशम सद्याय.'
नगवती नारती मन ध० १-३१७ रए३ अर्जुनमालीनी सद्याय. सगुरुचरणे नमि कई सार. १-३१७ रए श्रीजनरख अने जन पाण्चोढाण्अनंत सिकागें हुवा. ४-३२०
-
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१०),
अनुक्रमणिका.
-
-
we
सद्यायनुं नाम. . सद्यायनुं प्रथम पद. ढाल. पृ० १५ श्रीरत्न गुरुनी जोड. रतन गुरु गुणे मीठडा रे. ३२४ रए६ रत्नचिंतामणिनी सद्याय. आजवरत्नचिंतामणि स० १-३१६ रए श्री थावच्चाकुमारनुं चोढालियु. बारामती नयरी वसे. ४-३२७ १ए श्री धनाजीनी सद्याय. शीयावामां शीत घणी रेधना. १-३३१ १एए श्रीगजसुकुमारनी सद्याय. जीरे सरस्वती समरंशारदा. २-३३३ १० श्रीपयूषण पर्वनी सद्याय. पर्वपजूसणश्रावीयारे लाल. १-३३६ २०१ उपदेश कारक ककानी सद्याय. कका करमनी वात.. , १-३३७|| २०२ नांग्य वारकनी सद्याय... नोला नोगियडा रखे १-३३० २०३ विष्नुकुमार सुनिनी सद्याय. श्री मुनि सुव्रतस्वामीजी. १०-३४० २०४ श्री हीरविजय सूरि सद्याय. वे करजोडी विनवू जी. १-३५० २५ शतुवंती सचाय... सुण सोजागी सुखकारी. १-३५० २०६ पयूषणपर्वना नवव्याख्यानस पर्व पजूसण.श्रावियां. ११-३५१ ।। २७ श्री मृगापुत्र सहाय.' सुग्रीवनयर सुहामणुं रे खाण १०-३६० ।। २०७ सपरिकर श्रीखंधकईषि स० श्री सुव्रत जिनवर नमुं. ३-३७१ २०ए वैराग्योपदेश सद्याय... एक घरे घोडा हाथीयाजी. १-३७४ २१० पांच पांरुवनी सद्याय. . हस्ती नागपुर वर नझुं. १-३१४ ११ श्री थूलिननी सद्याय.. आंबो मोस्यो हे आंगणे. १-३७६ २१५ श्री थूलिजमनी सद्याय. . श्री थूलिन मुनिगणमां., १-३७६ २१३ श्री शूलिननी सचाय.. । श्री महावीर जिनेसरु. १-३७७ १४ अष्ट प्रवचन-मातानी सद्याय. सुकृतकल्पतरु श्रेणिनी. ए-३७७ २५ पृथ्वीचंड अने गुणसागर सण शासन नायक सुखकरु. , ३-३६ १६ रावणनें मंग आपेला उसण सीताहरी रावण घराणी. १-३१ २१७ तपनी सद्याय.
कीधां कर्म निकंदवा रे. १-३ए । २१७ श्री सुंदरीनी सद्याय. रूडे रूपें रे शील सोहागण. १-३एए शए श्री नंदा सतीनी सद्याय. बेनातटनयरें वसे... १-३७३ २२० राजिमतीनी सद्याय. कांरीसाणा हो, नेम नगीना१--३५३ २१ श्री चेलणासतीनी सद्याय. वीरे वखाणी राणी चे - १-३ए। १२ श्री रुक्मिणीजीनी सद्याय. कहे सीमंधर. स्वामी... १-३एठ
b
- madame
-
- --
-
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
• अनुक्रमणिका. - (११) ५३ रोहिणीजीनी सद्याय. . श्रीवासुपूज्य जिनंदना ए १-३ए। २२४ कौशल्याजीनी सद्याय. , दशरथनृप कौशल्याने कहे. १-३एद २२५ देवानदाजीनी सद्यायं. जिनवर रूप देखी मनहर १--३ए श्श्६ नागेश्वरी ब्राह्मणीनी सद्याय, चंपा नगरी वखाणी रे. १-३एज श्श्श श्रीनिश्चयव्यवहारनी सद्याय. श्रीजिनवर रे, देशना दि० १--800 श्श् स्याछादनी सद्याय. स्याहादमत श्रीजिनवरनोः-१--४०१ शशए सनत्कुमारनी सद्याय..सरस्वती सरस वचनरस० १-४०३ २३० श्री एवंती सुकुमारजीनी स मनोहर मालवदेश. १-४४ २३१ श्री वयरमुनिनी सद्याय. . सांजलजो तुमे अतिवातो. १--४०६ २३२ श्री मेतारज मुनिनी सद्याय. धन धन मेतारज मुनि. १-४० २३३ सात व्यसननी सद्यायः - वार तुं वार तुं व्यसन सा १-४० - सर्व सद्यायो. २३३
सर्व ढाल. . , ५३१ ॥अथ प्रश्नोत्तरवाक्यरत्नसंग्रहः ॥ ॥प्रश्न. जगतमां ग्राह्य शुं जे? उत्तर. गुरुवाश्य. प्रत्याज्य शू?. उप संसारकार्यः प्रण गुरु कोण ? उ० विज्ञाततत्त्व तथा जीवदयातत्पर होय ते. प्र उत्तमजनने शीघ्र कर्त्तव्य शुं ? उ संसार वृफिना कार्यनुं बेद नः प्र मोक्षतरुवीज कयु ? जा सक्रिय सम्यग्ज्ञान. प्र जीवने परलोक जतां.पाथेय शुं? उ करेलु धर्माराधन. प्र पवित्रजन कोण ? ज शुफ मनवालो, प्रनिडावान् कोण?.उण विवेकी जन. प्रण विष कयु? उ गुरु मां अविश्वास ते. प्रण संसारमांसार शुं ? पोतानुं वा परतुं सारुकर ते, अथवा उद्योग करवो ते. प्र मदिरापान कयु? ज मोहर्नु उत्पन्न थर्बु ते. प्र० स्नेह कोने कहेवो? उ० सुधर्ममां स्नेह ते. प्र चोर कोण ? ज० पंचेंजियना जे विषयो ते. प्र संसारवही कई? १० तृला. प्र वैरी को ण? उपअनुद्योग. प्र जगतमां जय कोनो ? उ रणनो. प्र० घणोज अंध कोण ? उप संसाररागी. प्रशूरवीर कोण ?: उ०.कामिनीना कटा क्षथी नहिं पीडा पामे ते. ३० श्रवणीय शुं ? ना समुपदेश. प्र मह त्तानु मूल कयुं? न अयाचना. प्रण पार न पमाय एवं शुं? उ स्त्री चरित्र. प्र चतुर कोण ? ना स्त्रीचरित्रथी अखंमित रहे ते. प्रण दा
-
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
( १५ )
प्रश्नोत्तरवाक्यरत्नसंग्रह.
रिज कयुं ? उ० असंतोष. प्र० लघु शुं? उ० याचना करवी ते. प्र० जीवित शुं ? ० परहित करतां जीववुं ते. प्र० जाड्य शुं ? उ० बुद्धिमत्ता बतां विद्या यासरहित होय ते. प्र० जाग्रण कोण ? ७० विवेक जन. प्र० निद्रा कई ? To मूढपएं, प्र० यौवन, धन, आयु, ते केवां बे ? उ० कमलपत्रपर पडेला पाणीना टीपा जेवां बे. प्र० चंद्रतुल्यशीतल शुं ? उ० सुजनजननो समागम. प्र नरक कयुं ? ७० परवशता. प्र० सुख शुं? उ० आत्मविरति प्र० सत्य शुं ?
सर्व प्राणी हितकरवुं ते. प्र० जीवने वल्लन शुं? ७० प्राण. प्र० दान कयुं ? उ० जीवोने अजयदान आपवुं ते. प्र० मित्र कोण ? ७० जे पापथी नि वृत्तावे ते. प्र० अलंकार शुं? उ० शील. वाग्नूषण कयुं ? उ० सत्यवाक्य. प्र० अनर्थ फलदायक शुं? न० चंचल मन.. प्र० सुखावह मैत्री कई? न० सत्सा धुनो समागम होय ते. प्र० डालो कोण? न० सर्वदुः संगत्यागी. प्र० अंध, बड़ेरो अने मूक कोण? उ० छीकृत कार्य करनार, हितवाक्य न सांजलनार ने समयानुकूल न बोलनार. पण मरण शुं? न० यतिमूर्खपणं. प्रामु स्य शुं? उ० जे समयमा काम यावे ते. प्र० मरणांत शल्य कयुं? न० प्रष्ठ तक होय ते. प्र० यत्न क्यां करवो? न० विद्याज्यास, सदौ षध, ने दान तेमां. ० प्रीति क्यां राखवी? ज०खलमां, परस्त्री मां, अने | परधनमां. प्र होनिश चितवन कोनुं करवुं ? न० संसारनी असारतानुं. प्रo मरण पर्यंत पण कौने वैराग्य न आवे? उ० मूर्खने, पाराधिने, गर्विष्टने,
न
कृतघ्नीने. प्र० पूज्य कोण ? उ० सदाचरणी. प्र० अधम कोण ? उ० ग्रहीतव्रतत्यागी. प्र० जगत् को जित्युं बे ? उ० सत्य तितिक्षावान् पुरुषे, प्र० सुरवंदनीय कोण बे ? ७० परिपूर्ण दयाधर्मपालनार. प्र० बुद्धिमान् कोनाथी जय पामे ? उ० संसारारष्यथी. प्र० प्राणीयो कोने वश रहे बे ? न० सत्य, अने प्रिय वाक्य कहेंनारने तथा विनयवान्ने प्र० सुजनने क्यां ऊनुं रहेवु ? ७० लानालामनो विचार छोडी न्यायमार्गमां ऊनुं रहेतुं. प्र० विजली समान शुं बे? न० दुर्जनसंगति ने युवतिजननी प्रीति प्र० क्या युगमां सुमनुष्यनी पण मति दुःशील याचरण करवामां तत्पर थाय बे? ज० कलियुगमां प्र० शोचनीय शुं बे ? ८० कार्पण्य. प्र० धनीनुं शुं प्रशंसनीय बे ? ८० औदार्य प्र० पराभव पामेला श्रने निर्धननुं शुं प्रशं सनीय बे? न० सहनशीलपणुं ॥ इति प्रश्नोत्तर वाक्यरक्षसंग्रहः समाप्तः ॥
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
.. ॥ महालब्धिनिधानेवः श्री गौतमगुरुन्योनमः ।। ॥अथ श्रीसम्यक्त्वना सडसठ बोलनी सद्याय प्रारंन्नः॥
॥दोहा॥ सुकृतवल्लि कादंबिनी, समरी सरसति मात ॥ समकित सड सठ बोलनी, कहिशुं मधुरी वात ॥१॥ समकित दायक गुरुतगो, पचवयार न याय ॥ नव कोडाकोडे करी, करतां सर्व नपाय ॥२॥ दानादिक किरि या न दियें, समकित विण शिवशर्म । तेमाटे समकित वडूं, जाणो प्रवच न मर्म ॥ ३॥ दर्शन मोह विनाशश्री, जे निर्मल गुणगण ॥ ते निश्चय समकित कयो, तेहनां ए अहिगण ॥ ५ ॥ ढाल ॥ दे दे दरिलण आपणुं । ए देशी॥ चन सदहणा तिलिंग बे, दशविध विनय विचारो रे ॥ त्रिण शुदिपण दूषण, आठ प्रनाविक धारो रे ॥ ५ ॥ त्रुटक ॥ प्रनाविक अड पंच जूषण, पंच लक्षण जागिय ॥ षट जयण षट आगार ना वन, बबिहा मन आगिये ॥ षट वाण समकित तणा सडसम, नेद एह नदार ए ।। एहनो तत्वविचार करतां, लहीजे नवपार ए ॥६॥ ढाल ।। चहु विह सदहणा तिहां, जीवादिक परमबो रे ॥ प्रवचनमा जे जाषिया, लीजे तेहनो अन्डो रे ॥ ७॥ त्रुटक ॥ तेहनो अर्थ विचार करीयें, प्रथम सदहणा खरी ॥ बीजी सदहणा तेहना जे, जाण मुनि गुण जवहरी ॥ संवेग रंग तरंग कीले, मार्ग शुई कहे बुधा । तेहनी सेवा कीजिये जिम, पीजिये समता सुधा ॥७॥ ढाल ॥ समकेत जेणे ग्रही वमिळं, निन्हव ने अहबंदो रे ॥ पासवाने कुशीलिया, वेषविडंबक मंदा रे ॥एं॥ त्रुटक ॥ मंदा अनाणी दूर मो, त्रीजी सद्दहणा ग्रही ॥ परदर्शनीनो संग तजि ये, चोश्री सद्दहणा कही ॥ हीणातणो जे संग न तजे, तेहनो गुण नवि रहे ॥ ज्यू जलधि जलमां नब्यूं गंगा, नीर लूणपणूं लहे ॥ १० ॥ ढाल ।। कपूर होवे अति ऊजलो रे ।। ए देशी ॥त्रण लिंग समकित तणां रे, पहि लो श्रुतअनिलाष ।। जेहश्री श्रोता रस लहे रे, जेको साकर ाख रे॥ प्रा णी धरिये समकित रंग, जिम लहिये सुख अन्नंग रे॥ प्राणी ए टेक ॥ ॥११॥ तरुण सुखी स्त्री परिवख्यो रे, चतुर सुणे सुरगीत ॥ तेहश्री रागे अति घणो रे, धर्म सुण्यानी रीत रे ।। प्राणी ॥१२॥ नूख्यो अटवी
-
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
सद्यायमाला.
कृतस्यो रे, जिम हिज गेवर चंग॥श्छे तिम जे धर्मने रे, तेहिज बीजू लिं गरे।। प्राणी ॥ १३ ॥ वैयावञ्च गुरुदेव रे, त्रीजुं लिंग नदार ॥ विद्या साधक तणि परें रे, आलस नविय लगार रे ॥ प्राणी ॥१४॥ ढाल ॥ प्रथम गोवालातणे नवेजी.॥ ए देशी ॥ अरिहंत ते जिनं विचरता जी॥ कर्म खपी हुआ सि॥चेश्य जिण पडिमा कही जी, सूत्र सिांत प्रसि ६॥ चतुर नर समको विनय प्रकार, जिम लहिये समकित सार ॥चतुरण ॥ १५ ॥ धर्म खिमादिक नाखिन जी, साधु तेहना रे गेह ॥ आचारय आ चारना जी, दायक नायक जेह ॥ चतुर॥ १६॥ नपाध्याय ते शिष्यने जी, सूत्र नणावणदार ॥ प्रवचन संघ वखाणियें जी, दरिसण समकित सार ॥ चतुर ॥ १७ ॥ नगति बाह्य प्रतिपत्तिथी जी, हृदय प्रेम बहुमा न । गुण श्रुति अवगुण ढांकवा जी, आशातननी हाण ॥॥ चतुरणा १७ ॥ पांच नेद ए दशतणो जी, विनय करे अनुकूल ॥ सीचे तेह सुधारसें जी, धर्म वृदनूं मूल ॥ चतुर॥ १५ ॥ ढाल ॥ धोबीडा तूं धोए मनहूँ धोतीयूं रे।। ए देशी ॥त्रण शुदि समकीततणी रे, तिहां पहिली मन शुहिरे ॥ श्री जिनने जिनमत विना रे, जूठ सकल ए बुहिरे ॥ चतुर विचारो चित्तमां रे ।। ए आंकणी ॥३०॥ जिन नगते जे नवि थयु रे, ते बीजाथी नवि थाय रे । एवं जे मुख नाखिये रे, ते वचनशुदि कहिवाय रे॥चतुरणा१॥द्यो नेद्यो वेदना रे जे सहतो अनेक प्रकार,रे ॥ जिण विणपर सुर नवि नमे रे, तेहनी काया शुनदार रे ॥चतुरणाश्शाढाल॥ मुनि जन मारगनी देशी।समकित दूषण परिहरो, तेमा पहिली शंका। ते जिन वचनमा मत करो॥जेहने सम नृप रंका, समकित दूषण परिहरी ॥ए आंकणी ॥२३॥ कंखा कुमतनी वांउना, बीजुं दूषण तजियें।। पामी सुरतरू परगडो, किम बानस नजियें ॥सम ॥ २ ॥ संशय धर्मना फ लतणो, विचिगिला नामें ॥त्रीजूं दूषण परिदरो, निज शुन्न परिणाम ॥स मण्॥श्य॥ मिथ्यामति गुण वर्णनो, टालो चोथो दोप नन्मारगि थुगतां हुवे, नन मारग पोष ॥ सम० ॥ २६ ॥ पांचमो दोष मिथ्यामती, परिचय नवि, कीजे ॥श्म शुन्न मति अरविंदनी, नली वासना लीजे ॥ सम ॥ ॥ २७ ॥ ढाल ॥नोलिडा सारे विषय न सचीये ।। ए देशी॥ आठ प्र नाविक प्रवचनना कह्या, पावयणी धुरि जाण ॥ वर्तमान श्रुतना जे अर्थ
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
सडसठ बोलनी सद्याय.
-
-
-
नो, पार लहे गुणखाण ॥ धन धन शासन मंमन मुनिवरा ॥ ए आंकणी ॥ २०॥ धर्म कमी ते बीजो जाणिये, नंदिषेण परि जेह ॥ निज उपदेशे रे रंजे लोकने, नंजे हृदयसंदेह ॥धन ॥ २॥ वादी त्रीजोरे तर्क निपुण नण्यो, मल्लवादी परि जेह ॥ राजघारे रे जयकमला वरे, गाजतो जिम मेह ॥ धन ॥ ३० ॥ नवाहु परि जेह निमित्त कहे, परमत जी पण काज ॥ तेह निमित्तीरे चोयो जागिये, श्रीजिनशासन राज ॥ धन ॥ ३१॥ तप गुण कार रोपे धर्मने, गोपे नवि जिन आण ॥ आश्रव लोपेरे नवि कोपे कदा, पंचम तपसी ते जाण || धन |॥ ३२॥ हो विद्यारे मंत्र तणो बलि, जिम श्रीवयर मुशिंद ॥ सिह सातमोरे अंजन योगश्री, जिम कालिक मुनिचंद ॥ धन- ॥ ३३ ॥ काव्य सुधारस मधुर अर्थनस्या, धर्म हेतु करे जेह ॥ सिइनपरे नरपति रीझवे, अ० म वर कवि तेह ॥ धन ॥ ३५॥ जव नवि होवे प्रनाविक एहवा, तव विधि पूरव अनेक ॥ जात्रा पूजादिक करणी करे, तेह प्रजाविक बेक ॥ धन ॥ ३५ ॥ ढाल ॥ सतीय सुन्नशनी देशी ॥ सोहे समकित जेहश्री, सखि जिम आन्नरणें देह ।। नूषण पांच ते मन वस्यां, सखी मन वस्यां तेहमां नही संदेह, मुझ समकित रंग अचल होयो । ए आंकणी॥ ॥३६॥ पहिलुं कुशलपणुं तिहां, सखी वंदन ने पञ्चखाण || किरियानो विधि अति घणो, सखी आचरे तेह सुजाण ॥ मुझ ॥ ३७ ॥ बीजूं तीर थ सेवना, सखी तीरथ तारे जेह ॥,ते गीतारथ मुनिवरा, सखी तेहतुं की जे नेह ।। मुझ॥ ३७॥ नगति करे गुरु देवनी, सखी त्रीजुं जूषण होय ॥किणहि चलायो नवि चले, सखि चोथुनूषण जोय ॥ मुझ॥३ए। जिनशासन अनुमोदना, सखी जेहयी बहुजन हुंत ॥ कीजें तेह प्रनाव ना, सखी पांचनूषणनी खंत. ॥ मुझ॥ ४० ॥ ढाल ॥ श्म नवि कीजे हो । ए देशो ॥ लक्षण पांच कयां समकिततणां, धुर नपसम अनुकूल ॥ सुगण नर । अपराधी सुं पण नवि चितथकी, चिंतवियें प्रतिकूल ।। सुगुरा नर, श्री जिननाषित वचन विचारियें॥ ए आंकणी ॥१॥ सुरनर सुख जे दुःख करि लेखवे, वंठे शिवसुख एक ॥ सु॥ बीजू लक्षण ते अंगोकरे, सार संवेग सुटेक॥ सु॥ श्रीजिन ॥४२॥ नारक चारक समनव क नग्यो, तारक जाशिने धर्म ॥ सुण ॥ चाहे निकलवू निर्वेद ते, त्रीजुं लक
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ४ )
सद्यायमाला.
ए -
मर्म || सु० ॥ श्रीजिन० ॥ ४३ ॥ इव्यथकी दुःखियानी जे दया, धर्म दीपानी रे नाव || || चोथुं लक्षण अनुकंपा कही, निज शकतें मन ज्यां वि || सु || श्री जिन ॥ ४४ ॥ जे जिन जाख्यं ते नदि अन्यथा, ऐहवो जे दृढ रंग || सु || ते आस्तिकता लक्षण पांचसुं, करे कुंमतिनो ए जंग ॥ सु ॥ श्रीजिन० ॥ ४५ ॥ ढाल || जिन जिन प्रति वंदन दिले, शी || पर तीर्थी परना सुर तेणे, चैत्य ग्रह्मा वलि मेह || वंदन प्रमुख तिहां नवि कर, ते जया पट ज्ञेय रे, नविका समकित यतना कीजें ॥ ए की || ४६ ॥ वंदन ते करजोडन कड़ियें, नमन ते शीश नमाडे ॥ वाम इष्ट अन्नादिक देवं || गौरव भक्ति देखाडे रे ॥ ज० ॥ ४७ ॥ अनुप्र दान ते तेने कहियें, वार वार जे दान || दोष कुपात्रे पात्रमतियें ॥ नहि अनुकंपा मानरे ॥ ॥ ४८ ॥ ण बोलावे जेह जाखवुं, ते कहिये आलाप ॥ वारवार बालाप जे करवो, ते कहियें संलाप रे ॥ ज० ॥ ॥ ४५ ॥ ए जयगाथी समकित दीपे, वलि दीपे व्यवहार || एमां पण कारथी जयगा, तेह अनेक प्रकार रे ॥ ज० ॥ ५० ॥ ढाल ॥ ललनानी देशी || शुद्ध घरमथी नवि चले, प्रति दृढ गुण आधार ललना || तो पण जे नवि तेहवा, तेहने एह आगार || ललना ॥ ५१ ॥ बोल्युं तेह पालिये || इंति दंत सम बोल ॥ ललना ॥ सनंना दुर्जन तथा कप कोटिने तोल || ललना ॥ बोठं ॥ ५२ ॥ राजा नगरादिक वली, तस शासन अभियोग || ललना || तेहधी कार्तिकनी परे, नदि मिथ्यात्व संयोग ॥ ललना || वो० ॥ ५३ ॥ मेलो जननो घण कह्यो, बल चोरादिक जाए ॥ ललना || खेत्रपालादिक देवता, तातादिक गुरु गण || लंलना ॥ बो० ॥ ५४ ॥ वृत्ति दुर्लन प्राजीविका, ते जीषण कंतार ॥ ललना || ते देते दूषण नही करतां अन्य याचार | ललना ॥ बो० ॥ ५५ ॥ ढाल || राग मल्हार ॥ नाविजे रे समकित जेही रुग्रडुं, ते जावना रे जावो म न करि परवहुँ । जो समकित रे ताजुं सानुं मूल रे, तो व्रत तरु रे दीये शिवपद धनुकूल रे ॥ ५६ ॥ त्रुटक || अनुकूल मूल रसाल समकित तेहवि मति अंध रे || जे करे किरिया गर्व जरिया, तेह ऊगे धंध रे । ए प्रथम जावना गुणो रुडी, सुखो वीजी जावना ॥ बारणं समकित धर्म पुरनुं, एहवी ते पावना ॥ ५७ ॥ ढाल ॥ त्रीजी जावना रे समकित पीठ
,
'
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
सडसठ बोलनी सद्याय.
anmantra
-
--
जो दृढ सही, तो मोटो रे धर्म प्रासाद मगे नही ॥ पाश्ये खोटे रे मोटो मंमाण न शोनी, तेह कारण रे समकितअ॒ चित्त श्रोन्नीय ॥ ५७ ॥ त्रु: टक ॥ योनी चिच नित एम नावी, चोगी नावना नावियें । समकित निधान समस्त गुण, एहवू मन लावियें ॥ तेह विण बूटा रत्नसरिखा, मूल नत्तर गुण सवे ॥ किम रहे ताके जेह हरवा, चोर जोर नवे नवे । एए॥ ढाल | जावो पंचमी रे नावना शम दम सार से पृथवी परे रे समकित तसु आधार रे । उही नावना रे नाजन समकित जो मले, श्रुत शीलनो रे तो रंस तेहमां नवि ढले ॥६॥ त्रुटक ॥ नवि ढले समकित नावना रस, अमिव सम संवरतोषिट नावना ए कही एहमां, करो आदर प्रति घणो ॥ श्म लावता परमार्थ जलनिधि, होय ननु ऊक मोल ए॥ धन पवन पुण्य प्रमाण प्रगटे ।। चिदानंद कलोल ए ॥११॥ ॥ ढाल ।। जे मुनिवेष सके नवी बंमो॥ ए देशी ॥ठरे जिहां समकित ते धानक, तेहना घट विध कहिये रे ॥ तिहां पहिलं पानक चेतन, लक्षएप आतम सहिये रे ॥ खीर नीर परें पुशल मिश्रित, पण एहधी ने अलगोरे॥अनुन्नव हंस चंच जो लागे, तो नवि दीसे वलगो रे ॥६॥ वीजुं धानक नित्य आतमा, जे अनुनूत संन्नारे रे॥ बालकने स्तन पान वासना, पूरव जव अनुसारें रे।। देव मनुज नरकादिक तेहना, अनित्यपर्याय रे ॥ ऽव्ययको अविचलित अखंमित, निज गुण आतमराय रे ॥६३ ॥ त्रीजु पानक चेतन कर्ता, कर्मतणे ने योगे रे ॥ कुंलकार जिम कुंजतणो जे, दमादिक संयोगे रे ॥ निश्चयथी निज गुणनो कर्ता, अनुप चरित व्यवहारे रे ॥ व्यकर्मनो नगरादिकनो, ते उपचार प्रकारे रे ॥॥ चोथु थानक ते नोक्ता, पुण्य पाप फलकेरो रे ॥ व्यवहारे निश्चय नय दृष्टे, मुंजे निज गुण नेरो रे ।। पंचम धानक डे परम पद, अचल अनंत सुख वासो रे ॥आधि व्याधि तन मनश्री लहिये, तसु अनावे सुख खा सोरे॥६५॥ यानक मोफतणं. संयम ज्ञान नपायो रे ॥ जो साहिजे लहियें तो सघले, कारण नि:फल थायों रे ।। कहे ज्ञान नय ज्ञानज साधु, ते विण फूली किरिया रे ॥ न लहे रूपूं रूपू जाणी, सीप न. पी जे फिरिया रे ॥६६॥ कहे किरियानय किरियाविण जे, झान तेह शुं करशे रे ।। जल पेसी कर पद न हलावे, तारू ते किम तरशे रे ॥ दूषण
-
-
-
h
Manmo
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ६ )
सद्यायमाला.
भूषण बे इहां बहुलां, नय एकेकने वांदे रे || सिद्धांती ते बेहु नय साधे, ज्ञानवंत अप्रमादे रे || ६७ || इलिपरे सडसठ बोल विचारी, जे समकित
राहे रे || राग द्वेष टाली मन वाली, ते समसुख अवगाहे रे । जेह नुं मन समकितमां निश्वल, कोई नही तस तोलें रे ॥ श्री नयविजय विबुध पयसेवक, वाचकजस इम बोले रे ॥ ६८ ॥
॥ इति श्री सम्यक्त्वना सडसठ बोलनी सद्याय संपूर्ण ॥
Mea
॥ अथ प्रदार पापस्थानकनो सद्याय प्रारंभः ॥
॥ तत्र प्रथम ॥
|| हिंसा पापस्थानक सद्याय ॥
"
॥ कपूर होयें अति कजलो रे || ए देशी || पापस्थानक पहिलं कर्तुं रे, हिंसा नामे दुरंत ॥ मारे जे जग जीवने रे, ते लदे मरण नंत रे ॥ १ ॥ प्राणी जिनवाली धरो चित्त ॥ ए क | || मात पितादि अनंतनां रे, पामे वियोग ते मंद ॥ दारि दोहग नवि टले रे, मिले न वल्लन वृंद रे ॥ प्राणी० ॥ २ ॥ दोय विपाकें दशगुणं रे, एकवार कियुं कर्म ॥ शत स हल्स कोडि गमें रे, तीव्र भावना मर्म रे ॥ प्राणी० ॥ ३ ॥ मर कहितां पण दुःख हुवे रे, मारे किम नवि होय ॥ हिंसा जगिनी अति बुरी रे, वै श्वानरनी जोय रे || प्राणी० ॥ ४ ॥ तेहने जोरें जे हुवा रे, रौड़ध्यान प्र म || नरक प्रतिथिते नृप हुआ रे, जिम सुनूम ब्रह्मदत्त रे || प्राणी ॥ ५ ॥ राय विवेक कन्या कमा रे, परलावे जस साय || तेहकी दूरें ट लेरे, हिंसा नाम बलाय रे || प्राणी || ६ || इति प्रथम पापस्थानक ॥ ॥ अथ द्वितीय मृषावाद पापस्थानक सद्याय प्रारंभः ॥
|| लाग्लदे मात मल्हार || ए देशी || बीजुं पापनुं स्थान, मृषावाद यन, आज दो को हो जवि मंको धर्मसुं प्रीतडजी ॥ १ ॥ वैर खेद अविश्वास, एहथी दोष अभ्यास, आज हो याए रे नवि जाए व्याधि - पथ्यश्री जी ॥ २ ॥ रहितुं कालिक सूरि, परिजन वचन ते नूरि, ग्राज हो सहितुं रे नवि कहिवुं झूठ जयादिकें जी ॥ ३ ॥ श्रासन धरत श्राकाश, वसु नृप हुनु सुप्रकाश, आज हो झूठें रे सुर रूठें घाटयो रसातलें जी ॥४॥ जे सत्यव्रत घरे चित्त, होय जगमांहे पवित्त || आज हो तिहने रे नवि
"
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
अढार पापस्थानकनी सद्याय,
(9)
नय सुर व्यंतर यदायी जी ॥ ५॥ जे नविनाखे अलीक, बोले गर्बु गीक, आज हो टेकेरे सुविवेके सुयश ते सुख बरे जी ॥ ६॥ इति मृषावाद।
॥अथ तृतीय अदत्त पापस्थानक सञ्चाय प्रारंन्नः॥ ॥नींदरडी वेरण हुश रहो ॥ ए देशी ॥ चोरी व्यसन निवारी, पाप स्थानक हो त्रीजुं कडं घोरके ।। शहनव परनव उःख घणां, एह व्यसने हो पामे जग चोरके । चो१ ॥ चोर ते प्राय दरिही हूये, चोरीश्री हो धन न ठरे नेटके ॥ चोरनो कोय धणी नही, प्राय नूख्यु हो रहे चो रनुं पेटके ।। चो० ॥ २ ॥ जिम जलमांही नाखिन, तले आवे हो जलने अयगोल के ।। चोर कोर करम करी, जाय नरके हो तिम निपट निटो लके ॥ चो० ॥ ३॥ नातुं पड्युं बली वीसरयूं, रडं राख्युं हो थापण करयु जेहके ।। तृण तुस मात्र न लीजीये, अण दीधुं हो किहां कोर्नु तेहके ॥ चो॥४॥ दूरे अनर्थ सकल टले, मिले वाला हो लघले जश याय के । सुर सुखना हुये नेटयां, व्रत त्रीजुं हो आवे जस दायके ।। चो ॥ ॥ ५ ॥ त्यजी चोरपणुं देवता, होय निश्चय हो रोहिणीया जेमके । ए व्रतश्री जल सुख लहे, वली प्राणी हो वहे पुण्यसुं प्रेमके |चो॥ ६॥इति
॥ अथ चतुर्थ अब्रह्मचर्य पापस्थानक सद्याय प्रारंजः ॥ ॥ तुमें बहु मित्री रे साहिबा ॥ ए देशी ॥ पापस्थानक चोथु वर्जियें, दुर्गति मूल अबन ॥ जग सवि मूग्यो के एहमां, गमे तेह अचंन्न ॥ १ ॥ पाप ॥ए आंकणी ।। रूई लागे रे ए धुरै, परिणामें अति क्रूर ॥ फल किंपाकने सारिखं, वरजे सऊन दूर ।। पापण ॥ ॥ अधर विद्रुम स्मित फूलडां, कुचफल कग्नि विशाल ॥ रामा देखी न राचियें, ए विषवेली र. साल ॥ पाप ॥ ३ ॥ प्रबलज्वलित अयपूतली, आलिंगन नलु तंत ॥ नरक उपार नितंबिनी, जघन सेवन ए पुरंत ।। पापम् ॥ ४॥ दावानल गुण वन तसो, कुलमशी कूर्चक एह ।। राजधानी मोह रायनी, पातक कानन मेह ॥ पापण १५ ॥ अनुतायें हरिसारिखो, रूपें मयण अवतार ।। सीतायें रे रावण यमा, उमो तुमें नरनार । पाप ॥ ६॥ दशशिर रज माहे रोलियां, रावण विवश अबंन ॥ रमें न्यायें रे आपणो, रोप्यो जग जय धन ।। पाप १७॥ पाप बंधाए रे अति घसा, मुकृत सकल क्य जाय । अब्रह्मचारीनुं चिंतव्यु, कदिय सफल नवि थाय । पाप ॥७॥
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
(6)
संद्यायमाला.
मंत्र फलें जग जसवधे, देव करे सानि ॥ ब्रह्मचर्य धरे जे नरा, ते पामे नव नि ॥ पाप ॥ ॥ शेठ सुदर्शनने टली, शूली सिंहासन होय ॥ गुण गाये गगर्ने रे देवता, महिमा शीलर्नु जोय ॥ पापा ॥१७॥ मूल चारित्रनु ए नलु, समकित वृद्धि निदान ॥ शील सलिल घरे जिके, तस हुये सुजस वखाण ॥ पाप ॥ ११ ॥ इति चतुर्थ अब्रह्मचर्य पापस्थानक
॥अथ पंचम परिग्रह पापस्थानक सद्याय प्रारंतः॥ ॥ सुमति सदा दिलमां घरो॥ ए देशी । परिग्रह ममता परिहरो, परिग्रह दोषर्नु मूल ॥ सखणे ॥ परिग्रह जेह घरे घणो, तस तप जप प्रतिकूल ॥स ॥१॥ पाए आंकणी ॥ नवि पलटे मूल राशिथी, मार्मी कदिय न होय ॥ स॥ परिग्रह ग्रह ने अनिनवो, सहुने दीये कुख सोय ॥ सा प ॥परिग्रह मद गरुअत्तणे, नव मांहि पडे जंत ॥॥ स॥ यान पात्र जिम सायरें ॥ नाराक्रांत अत्यंत ॥ स ॥ १०॥३॥ झान ध्यान हय गय वरे, तप जप श्रुत परतंत ॥ स०॥ गेडे सम प्रनुता लहे, मुनि पण परिग्रहवंत ॥ स ॥५०॥॥परिग्रह गृहवशे लिंगिया, लेश कुमति रज सीस॥ साजिम तिम जग लवता फिरे, उनमत्त हु निश दील ॥ सप० ॥ ५॥ तृपतो न जीव परिग्रहें, इंधणथी जिम आग ।। स ॥ तृमा दाह ते उपशमे, जलसम ज्ञान वैराग ॥ स ॥ पण ॥६॥ तृपतो सगरसुते नही, गोधनधी कुचि कर्ण ॥ स॥ तिलकोठ वली धानणी, कनकें नंद सकर्ण ॥ स ॥ ५० ॥ ७ ॥ असंतुष्ट परिग्रहन्नख्या, सुखीआन इंद नरिंद।। स ॥ सुखी एक अपरिग्रही, साधु सुजस समकंद ॥ स ॥ १० ॥७॥इति पंचम पापस्थानक ।
॥अथ षष्ठ कोषपापस्थानक सचाय प्रारंन्नः॥ __॥षन्ननो वंश रयणायरू॥ ए देशी ॥ क्रोध ते बोध निरोध , क्रोघ ते संयम घाति रे ॥ क्रोध ते नरक, बार[, क्रोध ऽरित पक्षपाति रे ॥१॥ पापस्थानक बहुं परिहो ॥ मन धरि नत्तम खंति रे ॥ क्रोध नुयं गनी जांगुली, एह कही जयवंती रे ॥पा॥ए आंकणी ॥ ॥ पूरब कोडि चरण गुणे, नाव्यो ने आतम जेणरे ॥ क्रोध विवश हुता दोय घडी, दारे सवि फल तेण रे ॥पा॥३॥ वाले आश्रम थापगो, नजना अन्यने दाहे रे॥क्रोध कशानुसमान ने, दाले प्रशम प्रवाह रे ॥ पा॥
-
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
(0)
अढार पापस्यानकनी सद्याय,
॥४॥ आक्रोश तर्जना घातना, धर्मग्रंशने नावे रे ॥ अग्रिम अग्रिम विरहश्री, लान्न ते शहस्वन्नावे रे ॥पा॥५॥ न होय ने होय तो चिर नही, चिर रहे तो फल हो रे ॥ सजन क्रोध ते एडवो, जेहवो उर जन नेहो रे ॥पा ॥६॥ क्रोधी मुखें कटु वोलणा, कंटकिया कूट सा खि रे । अदि कल्याण करा कह्या, दोषतरू शत साखि रे ॥ पा॥॥ कूरगडू चढ तप कस्या, चरित सुणि रूम आयो रे ॥ उपशम सार ठे प्रवचनें, सुजश वचन ए प्रमाणो रे ।। पा॥७॥ इति षष्ठ पापस्थानक॥
॥ अथ सप्तम मान पापस्थानक सचाय प्रारंन्नः॥ ॥नदी यमुनाके तीर के दोय पंखियां ।। ए देशो ॥ पापस्थानक कहे सातमुं श्रीजिनराज ए, मान मानवने दोय रित शिरताज ए ॥आठ शिखर गिरि राज तणां आडां वले, नावे विमला लोक तिहां किम तम टले ॥१॥ प्रज्ञामद तपमद वली गोत्रमदे नस्या, आजीविका मदवंत न मुक्ति अंगी कत्या । क्षयोपशम अनुसार जो एड गुण वहे, श्यो मद करवो एहमा निर्मद सुख लहे ॥२॥ उच्चन्नाव दृढदो मदज्वर आकारो, होय तेहनो प्रतिकार कहे मुनिवर खरो॥ पूर्व पुरुष सिंधुरथी लघुता नावq, शुइ नावन ते पावन शिवसाधन नवं ॥३॥ मानें खोयुं राज्य लंकातुं राव, नरनुं मान हरे हरी आवी ऐरावणे ॥ शूलिन श्रुतमद श्री पाम्या विकार ए, माने जीवने आवे नरक अधिकार ए ॥४॥ विनय श्रुत तपशील त्रिवर्ग हणे सवे, मान ते ज्ञाननोनंजक होय नवोनवे ।। लुंपक नेक विवेक नयनो मान , एहने गमे तास न दुःख रहे पडें ॥५॥ माने बाहुवधि वरस लगें कानस्सग्ग रह्या, निर्मद चक्री सेवक दोय मुनि सम कद्या ।। सावधान त्यजी मान जे ध्यान धवल धरे, परमा सुजस रमा तस आलिंगन करे ॥६॥इति सप्तम पापस्थानक ।
॥अथ अष्टम माया पापस्थानक सद्याय प्रारंजः॥ ॥स्वामी स्वयंप्रन सनिलो अरिहंताजी॥ए देशी। पापस्थानक अ म कां, सुणो संता जी॥ गंमो माया मूल, गुणवंता जी॥ कष्ट करे व्रत आदरे । सु मायाय ते प्रतिकूल ।। गुण॥१॥ नगन मास नपवासिया ।। सु॥सीथ लीये कृश अन्न ॥ गुण ॥ गर्न अनंता पामशे ॥ सुण ||॥ जो ने माया मन्न ।। गुण ॥ केश लोच मल धारणा ॥ सु। नू
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१७)
संद्यायमाला.
मिशय्या व्रत याग ॥ गुण ॥ सुकर सकल ने साधुने । सु। पुष्कर मायात्याग । गुण॥३॥ नयन वचन आकारर्नु ॥ सु०॥ गोपन मायावंत ॥ गुण ॥ जेह करे असती परें। सु॥ ते नहि हितकर तंत ॥ गु० ॥ ॥ ४ ॥ कुसुमपुरे घर शेठने ॥ सु०॥ हे रह्यो संविज्ञ॥ गुण ॥ ऊपरें त स बीजो रह्यो । सु॥ मुत्कल पण सुगुणज्ञ ॥ गुण ॥ ५॥ दंनि एक निंदा करे। सु। बीजो धरे गुण राग ॥ गु०॥ पहेलाने नव उत्तर कहे ॥ सु॥ बीजाने कहे वली ताग ॥गुण॥६॥ विधि निषेध नवि नप. दिशे ॥ सु ॥ एकांते नगवंत ॥ गुण ॥ कारणे निःकपटी हवू ।। सु॥ए
आणा तंत ॥ गुण ॥ ७॥ मायामी अलगा टलो ॥ सु॥ जिम मलो मुगति सुरंग ॥ गुण ॥ सुजस विलास सुखी रहो ॥ सु०॥ लक्षण आवे अंग ॥ गुण ॥७॥श्त्यष्टम माया पापस्थानक सवाय समाप्त ।।
॥अथ नवम लोन पापस्थानक सद्याय पारंजः॥ ॥ जीरे मारे जाग्यो कुमर जाम ॥ ए देश। ॥ जीरे मारे लोन से दोष अथोन्न, पापस्थानक नवमुं का ॥ जीरे जी ॥जी॥ सर्व विनाश म ल, एदयी कोणे न सुख लद्यं ॥ जीरे जी॥१॥जी॥ सुपीयें बहु लो नांध, चक्रवर्ति हरिनी कथा || जीरे जी॥जी॥ पाम्या कटुक विपाक, पीवत रक्त जलो यथा ॥जी॥॥जी॥ निर्धनने शत चाह, शत लहे सहस लोडिए ॥जी॥जी॥ सहस लहे लख लोन, लख लोन्ने मनकोडियें ॥जी॥३॥जी॥ कोटीश्वर नृपशाह, गृप चाहे चक्रीपणुं ॥जी॥जी॥ चाहे चक्रि सुरनोग, सुर चाहे सुरपति सुख घगुं ॥जी॥४॥जी॥ मूल लघुपणे लोन वाधे, सर्व परे सही ॥जी॥ जी०॥ उत्तराध्ययने अनंत, हा आकाश समि कही ॥जी॥५॥ जी॥ स्वयंनुरमण समुह, कोश्क अवगाही शके ॥जी॥जी॥ ते पण लोल समुह, पार न पामे बल थके ॥जी॥६॥जी॥ कोश्क लोजने हेत, तप श्रुत हारे जे जड़ा । जी०॥जी॥ काग नडावण देत, सुरमणि नाखे ते खडा ॥जी॥ ॥जी॥ लोन तजे जे धीर, तस सवि संपत्ति किंकरी ॥जी॥जी॥सुणस सुपुण्य विलास, गावे तस | सुर सुंदरी ॥जी॥७॥इति नवम लोन पापस्थानक सद्याय ॥ .
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
मदार पापस्थानकनी सद्याय.
॥ अथ दशम राग पापस्थानक सचाय प्रारंभः ॥ ॥ सुरा मोरी सजनी रजनी न जाए रे । ए देशी || पापस्थानक दशकहाँ गरे, कुहिन पाम्यो तेहनो ताग रे ॥ रागें वाह्या हरि दर वं नारे, राचे नाचे करे प्रचंजा रे ॥ १ ॥ राग केसरी बे वड राजा रे, विष यानिलाप ते मंत्री ताजा रे || जेहना बोरु इंडिय पंचो रे, तेदनो कीधो ए सकल प्रपंचो रे ॥ २ ॥ जेह सदागमवश हुइ जाशे रे, श्रप्रमत्तता शि खरें वाशे रे ॥ चरण धरम नृप शैल विवेकें रे, तिहशुं न चले रागि टेके | रे || ३ || बीजा तो सवि रागें वाह्या रे, एकादश गुणवारों नमाह्या रे ॥
रागें पाड्या ते नर खूता रे, नरय निगोद महा दुःख जूता रे ॥ ४ ॥ रा• गहरण तप जप श्रुत नांख्या रे, तेहथी पण जिले जव फल चाख्यां रे || तेनो कोइ न बे प्रतिकारो रे, अमिय होय विष त्यां श्यो चारो रे ॥ ५ ॥ तपबले बूटा तरणुं ताली रे, कंचन कोडि आषाढभूति नाली रे ॥ नंदिपेण पण रोगे नडिया रे, श्रुतनिधि पण वेश्यावश पेडिया रे ॥ ६ ॥ वावोश जिनपण रहि घरवारों रे, वर्त्त्या पूर्वराग अभ्यारों रे ॥ वज्रबंध परा जस बल त्रूटे रे, नेह तंतुथी तेद न बूटे रे ॥ ७ ॥ देह उच्चाटन श्रमितुं दह रे, घरकुट्टन ए सवि दुःख सदबु रे || प्रति घं राति जे होय मजिरे, रातो गुण एइज दिन रे ॥ ८ ॥ राग न करजो कोई नर को शुं रे, नवि रहेवाय तो करजो मुनिशुं रे ॥ मणि जिम फणि विषनो तिम | तेहोरे, रागनुं जेषज सुजश सनेहो रे ॥ ५ ॥ इति दशम पापस्थानक || ॥ अथ एकादश द्वेष पापस्थानक साय प्रारंभः ॥
॥ लालननी देशी ॥ द्वेष न धरियें लालन, द्वेष न धरियें ॥ देष तज्या श्री लालन, शिव सुख वरियें || ला० ॥ झि० ॥ पापस्थानक ए अग्यारमुं कूडुं, द्वेष रहित चित्त होय सवि रूडुं ॥ ला० ॥ हो ॥ १ ॥ चरण करण गुण बनि चित्रशाली, द्वेष घूमें होय ते सवि काली || ला || दो || ॥ २ ॥ दोष बेतालीश शुद्ध आहारी, धूम्रदोष होय प्रबल विकारी ॥ ला० ॥ प्र० ॥ ३ ॥ उग्र विहारने तप जप किरिया, करतां देष ते नवमां 'हे फरिया || ला ॥ ज० ॥ ४ ॥ योगनुं अंग प्रद्वेष वे पहिलं, साधन सवि लदे तेहथी वहेतुं ॥ ला || ते ॥ ५ ॥ निर्गुण ते गुणवंत न जाणे, गुणवंत ते गुणं देवमां तारो || ला० ॥ ३० ॥ ६ ॥ आप गुलीने वली गु
( ११ )
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१३)
संद्यायमाला.
-
-
-
-
ण रागी, जग माहे तेहनी कीरति जागी । ला॥ की ॥७॥ राग ध रीजे जिहां गुण लहिये, निर्गुण रूपरे समचित्त रहियें ॥ला ॥ सं॥ ॥७॥नवनिति चिंतन सुजश विलासें, नत्तमना गुण एम प्रकाशे ॥ लाण ।। ए॥ए । इति अग्यारमा व पापस्थानक संद्याय समाप्त ॥
॥अथ शादश कलह पापस्थानक सद्याय प्रारंनः॥ ॥ किसके चेले किसके पूत। ए देशी ॥ कलह ते बारमुं पापर्नु स्त्रा न, उरगति वननुं मूल निदान ॥ साजन सांजलो ॥ महोटो रोग कलह काच कामलो ॥ ए आंकणी ॥ दंत कलह जे घर मांहे होय, लबी निवा स तिहां नवि जोय ॥ सा ॥१॥ शुं सुंदरी तुं न करे सार, न करे नापे कां गमार ॥ सा ॥ क्रोधमुखी तुं तुजने धिक्कार; तुजश्री अधिको कुरा कलिकार ॥ सा ॥२॥ साहामुं बोले पापणी नित्त, पापी तुजपिता जुन चित्त ॥ सा ॥ दंत कलह श्म जेहने थाय, ते दंपतिनं सुख कुण गय ।। सा ॥३॥ कांटे कांटे पायें वाडि, बोलें बोलें वाधे राडि ॥ सा ॥ जागी मौन धरे गुणवंत, ते सुख पामे अतुल अनंत ॥ सा॥४॥ निचे कलहरा कोहण शील, नंमण शीलविवाद सलील ॥ सा ॥ चित्त नताप घरे जे एम, संयम करे निरर्थक तेम । सा॥५॥ कलह करीने खमावे जेह, लघु गुरु आराधक होय तेह ॥ सा० ॥ कलह समावे ते धन्य धन्न, नपशम सार कहियो सामन्न । सा॥६॥ नारद नारी निर्दय चित्त, कलह नदीरे त्रण्ये नित्य ॥ सा॥ सजन सुजस सुशील महंत, वारे कलह स्वन्नावें संत ॥ सा ॥७॥इति कलह नामक हादश पापस्थानक ॥
॥अथ अन्याख्यान नामे तेरमा पापस्थानकनी सद्याय प्रारंजः॥ ॥अरणीक मुनिवर चाल्या गोचर ॥ ए देशी ॥ पापस्थानक ते तेरमुं गंमीयें, अन्याख्यान पुरंतो जी ॥ अवतां आल जे परनां उच्चरे, दुःख पामे ते अनंतो जी॥१॥ धन धन ते नर जे जिनमत धरे ॥ ए आंकगी॥अग्ते दो रे अन्याख्यान जे, करे न पूरे गणो जी ॥ ते ते दो रे तेहने दूषीय, श्म नांखे जिन नाणो जी ॥धन ॥२॥ जे बहु मु. खरी रे वली मत्सरत्नस्या, अन्याख्यानी ते होय जी॥पातक लागे रे अ. ण कीधां सही, ते कीधुं सवि खोय जी ॥धन ॥ ३ ॥ मिथ्यामतिनी रे दश संज्ञा जिके, अन्याख्यानना नेदो जी॥ गुण अवगुणनोरे जे करे पा
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
अढार पापस्थानकनी सद्याय.
(१३)
खटो, ते पामे बहु खेदो जी ॥ धन ॥५॥ परने दोष न अब्ता दीजीयें, पीजीये जो जिन वाणी जी ॥ नपशम रससुं रे चित्तमा नीजीयें, कीजी. ये सुजस कमाणी जी ॥ धन ॥ ५ ॥ इति तेरमा पापस्थानक स० ॥
॥अथ चौदमा पैशुन्य पापस्थानकनी साय प्रारंनः॥ ॥शिरोहीनो शालुहो के नपर योधपुर। ॥ ए देशी ॥ पापस्यानक दो के चौदमुं आकरूं, पैशुन्यपणान होके व्यसन ने अति बुरुं ॥ अशन मात्रनो होके शुनक कृतज्ञ , तेहथी मूंमो होके पिशुन लवे पडे ॥१॥ ब || हु नपकरिये होके पिशनने परें परें, कलहनो दाता होके होय ते ऊपरें । | दूधे धोयो होके वायस नजलो, किम होय प्रकृतें होके जे शामलो ॥ २॥ तिलह तिलत्तण होके नेह ने त्यां लगें, नेह पिणछे होके खल कहि ये जगें ॥ इम निःस्नेही होके निरदय त्दृदयश्री, पिशुननी वार्ता होके न |वि जाये कधी ॥३॥ चाडी करतां होके वाडि गुणतणी, सूके चूके हो के ख्याति पुण्यतणी ॥ कोइ नवि देखे होके वदन ते पिशुनतणु, निर्मल कुलने होके दीये ते कलंक घणं ॥४॥ जिम सजान गुण होके पिशुनने दूषिय, तिम तिणे सहेजें होके त्रिन्नुवन नूषियोजस्में मांज्यो होके दर्पण होय जलो, सुजस सवार होके सऊन सुकुल तिलो ॥५॥इति समाप्त।
॥अथ पंदरमा रति अरति नामें पापस्यानकनी सचाय ॥ ॥ प्रथम गोवाला तणे नवेंजी ।। ए देशी ॥ जिहां रति कोश्क कारणे जी, अरति तिहां पण होय ।। पापस्थानक ते पनरमुंजी, तेणे ए एकज जोय ॥१॥ सुगुण नर समजो चित्तमजार ॥ एकरणी ॥ चित्त तो अ. रति रति पाखशुं जी, नडे पंखी रे चित्त ॥ पिंजर शुभ समाधिमें जी, रं. ध्यो रहे ते मित्त ॥ सु॥२॥ मन पारद नडे नहीं जी, पामि अरति रति आग ॥ तो हुये सिदि कल्याणनी जी, नावट जाये नाग ॥ सु ॥३॥ | रतीवशे अरति करीजी, नुतारय होय जेह ॥ तस विवेक आवे नहीं जी, | होये न कुःखनो बेद ।। सु॥४॥ न रति अरति ने वस्तुश्री जी, ते नपजे मनमांहिं ॥ अंगज वचन सुत हुन जी, यूकादिक नहि काही ॥सु॥५॥ मनकल्पित रति अरति ने जो, नहीं सत्य पर्याय ।। नहीं तो वेची वस्तुमां जी, किम ते सवि मटि जाय ॥ सु॥६॥ जेह अरति रति नवि गणे जी, सुख दुःख दोय समान ॥ ते पामे जस संपदा जी, वाधे जग
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१४)
सद्यायमाला.
-
तस वान ॥ सु॥७॥इति पदरमा पापस्थानकनी सद्याय समाप्त ॥
॥अथ शोलमा परपरिवाद पापस्थानकनी सद्याय प्रारंनः॥ साहेब बाहु जिनेसर विनवू ॥ ए देशी ॥ सुंदर पापंस्थानक तजो शोलमुं, पर निंदा असराल हो ॥ सुंदर निंदक जे मुखरी हुवे, ते चोयो चं. माल हो ।। सुं॥ १ ॥ सुंदर जेहनें निंदानो ढाल , तप किरिया तस फोक हो ॥ सुंदर देव किब्बिस ते कपजे, ए फल रोकारोक हो ॥ सुं॥ ॥॥ सुंदर क्रोध अजीरण तपतपुं, ज्ञानतणो अहंकार हो ॥ सुंदर परनिंदा किरिया तणो, वमन अजीरण आहार हो ॥ सुं॥३॥ सुंदर निंद्यनो जेह स्वन्नाव , तास कयन नवि नंद हो ॥ सुंदर नाम धरी जे निंदा करे, तेह महामति मंद हो ॥ सुं० ॥४॥ सुंदर रूप न कोई धारिये, दाखीये निज निज रंग हो ॥ सुंदर तेहमां कांश निंदा नहीं, बोले बीजुं अंग हो ॥ सुं॥५॥ सुंदर एह कुशीलणी श्म कहे, कोप हुन जेह नांखे हो ॥ सुंदर तेह वचन निंदा तणु, दश वैकालिक साखें हो ॥ सुं॥६॥ सुंदर दोष नजरथी निंदा हुवे, गुण नजरें हुए राग हो ॥ सुंदर जग सवि चाले मादल मढ्यो, सर्व गुणी वीतराग हो ॥ सुंण ॥ ७ ॥ सुंदर निजमुख कनक कचोलडे, निंदक पर मल लेश हो ॥ सुंदर जेद घणा परगुण ग्रहे, संत ते विरला कोई हो ॥ सुं॥॥ सुंदर पर परिवाद व्यसन तजो, म करो निज नत्कर्ष हो ॥ सुंदर पाप करम इम सवि टले, पामे शुन्न जस.हर्ष हो ।। सुंग ॥ ॥ इति शोलमा पापस्या
॥अथ सत्तरमा माया मोस नामें पापस्थानकनी सद्याय प्रारंनः॥
॥ सखी चैतरज महीने चाल्या ॥ ए देशी॥ सत्तरमुं पापर्नु गम, परिहरजो सदगुण धाम, जिम वाधे जगमां माम हो लाल ॥१॥ माया मोस नवि कीजीयें ॥ ए आंकणी ॥ एतो विषनें वलीय वधारयुं, एतो श स्त्रने अवलु धिरयु, एतो वाघनुं बाल वकारयु हो लाल ॥माण ॥२॥ ए तो मायीने मोसावा, महोटा करेय गा; तस हे- गइ चवरा हो लाल ॥ मा ॥ ३॥ बगला परें पगलां जरतां, थोडं बोले जाणे मरतां, जग धंधे घाले फिरता हो लाल ॥ मा॥॥ जे.कपटी बोले जूतुं तस लागे पाप अपवं, पंतिमा होये मुख न हो लाल ॥ मा॥५॥दनी नु जू मीतुं, ते नारी चरित्रे दी, पण ते ने ऽर्गति ची हो लाल ||
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
अढार पापस्थानकनी सद्याय, (१५) मा० ॥ ६ ॥ जे जूगे ये नुपदेश, जन रंजननें धरे वेश, तेहनो जूगे सकल कलेश हो लाल ॥ मा० ॥ ७॥ तेणें त्रीजो मारग नांख्यो, वेशनिंदे दंने राख्यो, शुरू नाष शम सुख चाख्यो हो लाल ॥ मा॥॥ जू वोली नदर जे नरवू, कपटीने वेशे फरवू, ते जमवारे शें करवु हो लाल ॥ मा॥ ए॥ में जाणे तो पण देने, माया मोसने अधिक अचंनें, समकि तदृष्टि मन अंन्ने हो लाल.॥मा ॥ १०॥ श्रुत मर्यादा निरधारी, रह्या माया मोस निवारी, शुइ नाषकनी बलिहारी हो लाल ॥ मा ॥ ११ ॥ जे मायायें जूठ न बोले, जग नहीं कोइ तेहनें तोलें, ते राजे सुजस अमो लें हो लाल ॥१॥इति सत्तरमा पापस्थानकनी सद्याय संपूर्ण॥
॥ अथ अढारमा मिथ्यात्व पापस्थानकनी सद्याय प्रारंनः॥ . ॥ उत्सर्पिणी अवसर्पिणी आरा ॥ए देशी॥अढारमुंजे पापर्नु था नक, ते मिथ्यात्व परिहरिये जी॥ सत्तरथी पण ते एक नारी, होये तुला ये जो धरिये जी॥ कष्ट करो परें परें दमो अप्पा,धर्मअर्थ धन खरचो जी ॥ पण मिथ्यात्व बते ते ज, तिणे तेहथी तुमे विरचो जी॥१॥ किरिया करतो त्यजतो परिजन, दुःख सहतो मन रीजें जी॥अंधन जीपे परनी सेना, निम मिथ्यादृष्टि न सीजे जी॥ वीरसेन शरसेन दृष्ठांतें, समकित नी निर्युक्तं जी॥जोड्ने ललीपरें मन नावो, एह अरथ वर युक्त जी॥शा धम्मे अधम्म अधम्मे धम्मह, सन्ना मग्ग नमग्गा जी॥ नन्मार्गे मारगनी सन्ना, साधु असाधु संलग्गा जी ॥ असाधुमां साधुनी मति, जीवें अजीव अजिय जिय वेदो जी ॥ मुनें अमुत्ति असुनें मुत्तिह, सन्ना ए दानेदो जी ॥३॥अनियहिक निज निज मते अन्निग्रह, अननियहिक सहु सरिखा जी॥ अन्तिनिवेशि जाणतो कहे जनु, करे न तत्त्व परिरका जी। संशय ते जिन वचननी शंका, अव्यक्ते अनाजोगा जी ॥ ए परा पांचनेद ने विश्रुत, जाणे समजु लोगा जी ॥४॥ लोक लोकोत्तर नेद ए षट्विध, देव धर्म वली गुरु पर्व जी।। शक्तै तिहां लोकिक त्रण आदर, करतां प्रथम निगर्व जी ॥ लोकोत्तर देव माने नीयाणे, गुरु जे लक्षणहीना जी॥ पर्वनिष्ट श्ह लोकनें काजें, माने गुरुपद लीना जी॥५॥ एम एकवीश मिथ्यात्व त्यजे जे, नजे चरण गुरुकेरां जी॥ सजे न पा रजें न राखे, मत्सर शेह अनेरा जी ॥ समकितधारी श्रुत आचारी, तेहनी जग बलिहारी जी।
-
-
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
( १६ )
सद्यायमाला.
शासन समकित श्राराधे, तेहनी करो मनोहारी जी ॥ ६ ॥ मिथ्यात्व ते जग परम रोग वे, वलीय महा अंधकारो जी ॥ परम शत्रुने परम शस्त्र ते, परम नरक संचारो जी || परम दोहगने परम दरिश् ते, परम संकट ते कं हियें जी ॥ परम कंतार परम पुर्निक ते, ते बांके सुख लहियें जी ॥ ७ ॥ जे मिध्यात्व लवलेश न राखे, शुद्धो मारग जांखे जी ॥ ते समकित सुरत रु फल चाखे, रहे वली अलीयें आखे जी ॥ महोटाइ शी होय गुण पाखें, गुण प्रभु समकित दाखे जी || श्रीनयविजय विबुध पय सेवक, वाचकज स इम जाखे जी ॥ ८ ॥ इति अठार पापस्थानक सद्याय समाप्त ॥
॥ श्रथ निंदावारक सखाय ॥
|| निंदा म करजो कोइनी पारकी रे, निंदानां बोल्यां महा पाप रे ॥ वयर विरोध वा घणो रे, निंदा करतो न गणे माय बाप रे || निं० ॥ १ ॥ दूर वलंती कां देखो तुम्हें रे, पगमां बलती देखो सहु कोय रे ॥ परना मलमां धोयां लुगडां रे, कहो केम कजलां होय रे ॥ निं ॥ २ ॥ आप संभालो सहुको आपलो रे, निंदानी मूको पडी ठेव रे || थोडे घो अवगुणेंस जरया रे, केहनां नलीयां चुंए केहनां नेव रे ॥ निं० ॥ ३ ॥ निंदा करे ते श्राये नारकी रे, तप जप को सहु जाय रे || निंदा करो तो करजो आपली रे, जेम बुटकवारो थाय रे ॥ निं० ॥ ४ ॥ गुण ग्रह जो सहुको तथा रे, जेहमां देखो एक विचार रे ॥ कृष्ण परें सुख पामशो रे, समयसुंदर सुखकार रे || निं० ॥ ५ ॥ इति निंदावारक सचाय ॥ ॥ अथ श्री नेमराजुलनी सधाय ॥
॥ नदी जमुनांके तीर, बडे दोय पंखीयां ॥ ए देशी ॥
|| पियुजी पियुजी रे नाम, जपुं दिन रातियां ॥ पियुजी चाल्या परदेश तपे मोरी बालीयां ॥ पग पग जोती वाट, वालेसर कब मिले | नीर वि. बोयां मीन, के ले ज्युं टलबले ॥ १ ॥ लुंदर मंदिर सेज, साहिब विल नंविगमे ॥ जिहां रे वालेसर नेम, तिदां मा मन जमे ॥ जो दोवे 'सजन दूर, तोदी पासें वसे ॥ कहां पंकज किहां चंद, देखी मन नल्लसे ॥ २ ॥ निःस्नेह शुं प्रीत, म करजो को सही || पतंग जलावे देह, दीपक मनमें नदी || वादाला माणसनो विजोग, म होजो केहनें ॥ साले रे साल स
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
बलिनामुनिनी सद्याय.
मान, हश्यामां तेहने ॥ ३ ॥ विरह व्यथानी पीड, जोवन वय अति दहे ॥ जेनो पीयु परदेश, ते माणस दुःख सहे ।। कुरी कुरी पंजर कीध, काया कमलज जिसी ॥ हजिअ न आव्यो नेम, मलि न नयणे हसी ॥४ ॥ जेहने जेहशुं राग, दाल्यो ते नवि टले ॥ चकवा रयणी विजोग, ते तो दिवसे मले ॥ आंबाकेरो स्वाद, लिंबू ते नवि करे ॥ जे नाह्या गंगा नीर, ते दिल्लर किम तरे ॥ ५ ॥जे रम्या मालती फूल, धतूरे किम रमे ॥ जेह ने घृतशुं प्रेम ते, तेलें किम जिमे ॥ जेहने चतुरशुं नेह ते, अवरने शुं करें। नव जोबन तजी नेम, वैरागी थइ फरे॥६॥ राजुल रूपनिधान, पोहोती सहसावनें ॥ ज वांद्या प्रन्नु नेम, संजमलेश एकमने ॥ पा भ्यां केवलज्ञान, पोती मननी रली ॥ रूपविजय प्रनु नेम, नेटे आशा फली ॥ ७ ॥ इति नेमराजुलनी सद्याय ॥
॥अथ बलिनामुनिनी सद्याय॥ . ॥शा माटे बंधव मुखश्री न बोलो, आंशुडें आनन घोतां मोरारी२॥ पुण्यजोगें दडियो एकपाणी, जड्यो जंगल जोतां मोरारी रे ॥शा ॥ ॥ १॥ ए आंकणी॥त्रीकम रीश चंढी तुजने, वनमांहे वनमाली मो रारी रे॥ वडार वारर्नु मनाएं वाला, तुं तो वचन न बोले फरी वाली मोरारी रे॥शा॥२॥ नगर। रे दाधीने शुइन लाधी, महारी वाणी निसुण वाला मोरारी रे ॥ आ वेलामा लीधो अबोलो, कानजी कां श्रया काला मोरारी रे । शा॥३॥शीशी वात कहुं शामलीया, वीउलजी आ वेला मोरारी रे.॥शाने काजे मुजने संतापे, हरि हसी बोलोने हेला मोरारी रे॥शा ॥४॥प्राण माहारा जाते पाणी विण, अधघडीने अएगबोल मोरारी रे ॥आरति सघली जाये अलगी, बांधवजोतुं बोले मोरा र। रे॥शा ॥ ५ ॥ षटमास लगे पाल्यो बोलो, हैया नपर अति हिते मोरारी रे ॥ सिंधु तटें सुरने संकेते, हरि दहन करम शुन्नरी मोरारी रे॥ शी ॥६॥ संयम लइ गयो सुरलोकें, कवि नदयरतन इम बोले मोरारी रे । संसारमाहे बलदेव मुनिने, कोइ न आवे तोले मोरारी रे ॥ शा॥ ... . ॥अथ मन जमरानी वैराग सद्याय ।।
॥ नूल्यो मन नमरातुं क्या जम्यो, नमियो दिवसने रात ॥ मायानो बांध्यो प्राणियो, जमे परिमलजात ॥ नूल्यो॥१॥ कुंज काचो रे
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१७)
सद्यायमाला.
-
-
-
-
काया कारमी, तेहनो करो रे जतन ॥ विष्णसंतां वार लागे नहीं, निर्मल राखो रे मन ॥ नूल्यो० ॥ ३ ॥ केहनां गेरू केहनां वारू, केहनां मायने वाप ॥ प्राणी रे जावू ने एक, साथे पुण्यने पाप ॥ नू० ॥३॥ आशा तो डंगर जेवडी, मरवू पगला रे हेठ ॥ धन संची संची कां करो, करो देवनी चेठ ॥नू ॥४॥ धंधो करी धन जोडियुं, लाखां नपर क्रोड ॥ मरणनी वेला मानवी, लीयो कंदोरो बोड ॥ नू ॥५॥ मूरख कहे धन माहरूं, धोखें धान्य न खाय ।। वस्त्र विना ज पोढवू, लखपति लाकडांमांय ॥जू॥६॥ नवसागर उःखजल नस्यो, तरवो ने रे तेह ॥ विचमांनय सबलो भयो, कर्म वायरोने मेह ।।जण ॥ ॥लख पति उत्रपति सब गया, गया लाख बे लाख ॥ गर्व करी गोखें वेसता, सर्व श्रया बली राख ।। नू ॥७॥धमरा भूखंती रे रहि गइ, बुज गइ लाल अंगार ।। एरणको ग्बको मच्यो, न चल्यो रे खोहार ॥ नू। ए॥ कवट मारग चालता, जावू पहेले रे पार ॥ पागल हाट न वाणोयो, संबल लेजो रे सार ॥ ॥ १५ ।। परदेशी परदेशमें, कुणतुं करो रे सनेह ।। आया कागल नठ चल्या, न ग ांधीने मेह । जूण ॥ ११ ॥ के चाल्या रे के ३ चालशे, के चालणहार ॥ के बेग रे बुढा वापडा, जाये नरक मजार ॥नू ।। १२ ।। जिण घर नोबत वाजती, पाता उत्राशे राग ! खंडेर था खाली पड्यां, बेंठण लागाने काग ॥ नू ॥ १३ ॥ नमरो आव्यो रे कमलमां, लेवा कमल, फूल ॥ कमलनी वांगायें मांहे रह्यो, जिम आश्रमते सूर ॥ ॥१५॥ सहगुरु कहे वस्तु वोरिये, जे को आवे रे साथ ॥ आपणो लान नगारीयें, लेखु साहिब हाथ ॥ नू ॥ १५ ॥
-
-
-
॥ अथ श्री यशोविजयजी नपाध्यायकृत आग्दृष्टिनी सद्याय प्रारंनः॥
॥ शिवसुखकारण नपदिशी, योगतणी अडदिछी रे ॥ ते गुणधुणी जि नवीरनो, करसुं धर्मनी पुठी रे॥ वीरजिनेसर देशना ॥१॥ सघन अघन दिनरय णिमां, बाल विकलने अनेरा रे॥ अरथ जोये जेम जुआ, तेम नधनजरना फेग रे॥ वी॥॥ दर्शन जे श्रयां जूजूआं, ते नघनजरने फेरे रे ।। द निरादिक दृष्टिमां, समकेतहष्टिने हेरे रे । वी० ॥ ३॥ दर्शन सकलना नय आहे, आप रहे निजन्नाचे रे ॥हित करी जनने संजी
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
आवडष्टिनी सद्याय.
(१४)
वनी, चारो तेह चरावे रे || वी० ॥ ४ ॥ दृष्टि थिरादिक चारमां, मुगति प्र या न जाजे रे ॥ स्यणि सयन ज़ेम श्रमदरे, सुरनर सुख तेम बाजे रे ॥ वी० ॥ ५ ॥ एड प्रसंगी में कहुं, प्रथमदृष्टि हवे कहिये रे ॥ जिहां मित्रा तिहां बोधजे, ते तृरा श्रगनि सो लहियें रे ॥ वी० ॥ ६ ॥ व्रतपरा यहां संपजे, खेद नही शुभकाजें रे || द्वेष नहीं वली अवरसुं, एद गु ए अंग विराजे रे || वी० || ७ || योगनां बीज इहां ग्रहे, जिनवर शुद्ध प्र लामो रे | नावाचारज सेवना, जवलग सुठामो रे ॥ वी० ॥ ८ ॥ इय श्रनिग्रह पालवा, उपप्रमुखने दाने रे । आदर श्रागम यासरी, लिख नादिक बहु मानें रे ॥ वी० ॥ ए॥ लेखन पूजन ग्रापवुं श्रुतवाचना नद ग्राही रे || जावविस्तार सद्यायथी, चिंतन जावन चाहो रे || वी० ॥ १ ॥ बीजकथा जंली सांजली, रोमांचित हुइ देह रे || एह प्रवंचक योगथी, लहियें धरमसनेह रे || वी० ॥ ११ ॥ सदगुरु योगें वंदनक्रिया, तेहथी फल होये जेहो रे || योग क्रिया फल नेदशी, त्रिविध अचक एहो रे || वी० ॥ १२ ॥ चाहे चकोर ते चंदने, मधुकर मालती जोगी रे | तेम नवि सहज गुणें होये, उत्तम निमित्त संयोगी रे ॥ वी || १३ || एह प्रवंचकयो गते, प्रगटे चरमावर्त्ते रे ॥ साधुनें सिध्दशासमो, बीजनुं चित्त प्रवर्त्ते रे ॥ alo || १४ || करण पूर्वना निकटथी, जे पहेलुं गुणगणुं रे ॥ मुख्यपणे ते इहां होये, सुयशविलासनुं टाएं रे ॥ वी० ॥ १५ ॥
॥ ढाल बीजी ॥ मन मोहन मेरे ॥ ए देशी ॥
॥ दर्शन तारादृष्टिमां, मनमोहन मेरे || गोमय अर्गानि समान ॥ म ॥ शौच संतोषने तप लो || मं० ॥ सद्याय ईश्वरध्यान ॥ ० ॥ १ ॥ नि यमपंच इहां संपजे || म० ॥ नही किरिया उद्वेग || म० ॥ जिज्ञासा गुतत्त्वनी ॥ म० ॥ पण नही निजहउटेग || म० ॥ २ ॥ ए दृष्टें होय वरततां ॥ ० ॥ योगकथा बहुप्रेम || म० अनुचित तेह न श्राचरे ॥ म० ॥ वाल्यो वले जेम हेम ॥ म० ॥ ३ ॥ विनयं अधिक गुणीनो करे ॥ म० ॥ देखे - निजगुण हाए | म ॥ त्रास घरे जवनयथकी ॥ म० ॥ ज व माने खखाग ॥ म ॥ ४ ॥ शास्त्र घणां मति घोडली ॥ म० ॥ शि ष्ट कहे ते प्रमाण - ॥ म ॥ सुयश लहे ए जावथी ॥ ० ॥ न करे जूठ
॥
डफाण ॥ म० ॥ ५ ॥
Hit
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
(२०)
सद्यायमालाः
॥ ढाल त्रीजी प्रथम गोवाला तणे नवेंजी रे ।। ए देशी ॥ ॥त्रीजी दृष्टि बला कहीजी, काष्ठ अगनीसम बोध ॥ क्षेप नही आ. सन सधेजी, श्रवणसमीहा सोध रे ॥ जिनजी॥धन धन तुक नपदेश । ||९| तरुणसुखी स्त्री परिवस्योजी, जेम चाहे सुरगीत ॥ सांजलवा तेम त त्वनेजी, ए दृष्टि सुविनीत रे ॥ जिनजी॥ धन ॥२॥सरि ए.बोधप्रवाहनीजी, ए विण श्रुत अलकूप ॥ श्रवणसमीहा ते किसीजी, शयित सुणे, जेम नूप रे ।। जिए॥ध ॥ ३ ॥ मन रीजे तनु उल्लसेजो, रोजे बुजे ए. कतान ॥ ते श्चाविणुं गुणकथाजी, बहिरा आगल गान रे ॥ जि ॥ध ॥४॥ विघन इहां प्रायें नहीजी, धर्महेतुमां कोय ॥ अनाचार परिहारथी जी, सुयश महोदय होय रे॥'जि ॥धन ॥ ५॥ ॥ ढाल चोथी। जांजरीया मुनिवर धन धन तुम अवतार ॥ ए देशी॥.
॥ योगदृष्टि चोधी कहीजी, दीप्ता तिहां न नपान ॥ प्राणायाम ते नावश्रीजी, दीपप्रनासम झान । मनमोहन जिनजी, मीठी ताहर। वाण ॥ १॥ बाह्यन्नाव रेचक इहांजी, पूरक अंतरजाव ॥ कुंनक श्रिरतागुणें करी जी, प्राणायाम स्वन्नाव ॥ म ॥२॥ धर्मअरथे शहां प्राणनेजी, गंमे प. ण नही धर्म ॥ प्राण अर| संकट पडेजी, जून ए दृष्टिनो मर्म ॥ मण॥३॥ तत्वश्रवण मधुरोदकेंजी, इहा होए बीजप्ररोह ।। खार नदकसम नव त्यजेजी, गुरुनगंति अह । म॥४॥ सूक्ष्मबोध तोपण इहांजी, समकेत विण नवि होय ॥ वेद्य संवेद्यपदें कहिनजी, तेन अवेद्यं जोय ॥मए ॥ ५॥ वेद्यबंध शिवहेतु जी, संवेदन तस नाग | नयनिक अति न लुंजी, वेद्यसंवेद्य प्रमाण ॥ म॥६॥तेपद ग्रंथिविनेदश्री जी, बेहली पा पप्रवृत्ति ॥ तप्तलोह पदधृति समीजी, तिहां होय अंतनिवृत्ति ॥ म॥॥ एहथकी विपरीत जी, पद ते अवेद्य संवेद्य ॥नवअन्निनंदी जीवनेजो, ते होय वज अन्नेद्य ॥ म॥॥लोनी कृपण दयामणोजी, मायी मघरगण ॥ नव अनिनंदी जय जयोजी, अफल आरंन अयाण ॥ मण ॥ए॥ एहवा अवगुणवंतनुंजी, पद ले अवेद्यकठोर ॥ साधुसंग आगम तपुंजी, ते जीते धरि जोर ॥ म॥१०॥ ते जीतें सहजें टलेजी, विषम कुतर्कप्रकार ।। दूर निकटहाथो इरोजी, जेम ए बठरविचार । म ॥ ॥११॥ हुँ पाम्यो संशय नहीजी, मूरख करे ए विचार ॥ आलसुया गु
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
आपष्टिनी सद्याय.
(३१)
-
-
रु शिष्यनोजी, ते तो वचनप्रकार. ॥ म ॥ १३ ॥ हीजे ते पति आवq जी, आपमते अनुमान ॥ आगमने अनुमानश्रीजी, साचुं लहे सुझान ॥म ॥ १३॥ नही सर्वज्ञते जूजूआजी, तेहना जे वली दास ॥जगति देवनी पण कहीजी, चित्र अचित्र प्रकाश ॥ म॥१४॥ देव संसारी अ नेक बेजी, तेहनीनक्ति विचित्र ।। एक राग पर षजी, एक मुगतिनी अ चित्र ॥ म ॥ १५ ॥ इंडियार्थगत बुद्धि जी, झान आगमहेत ॥ अ संमोह शुन्नति गुरोजी, तेणें फलन्नेद संकेत ॥ म ॥ १६ ॥ श्रादर कि रिया रति घणीजी, विघन टले मिले लछि ॥ जिज्ञासा बुधसेवनाजी, शु
नकृति चिन्ह प्रत्यहि ॥ म ॥ १७ ॥ बुद्धि क्रिया नवफल दीयेजी, ज्ञान क्रिया शिवअंग ॥ असंमोह किरिया दियेजी, शीघ्र मुगतिफल चंग ॥ म० ॥१७ ॥ पुजल रचना कारमीजी, तिहां जिस चित्त न लीन ॥ एक मार्ग ते शीवतणोजी, नेद लहे जग दीन । म ॥ १॥ शिष्य नणी जिनदेश नाजी, कई जन परिणति जिन ॥ कर मुनिनी नयदेशनाजी, परमार्थथी अनिन्न ।। म ॥ ३० ॥ शब्दन्नेद ऊगडो किस्योजी, परमार्थ जो एक ॥ कहो गंगा कहो सुरनदीजी, वस्तु फिरे नही लेक ॥म ॥ १ ॥ धर्म कमादिक पण मिटेजी, प्रगटे धर्मसंन्यास | तो जगमा जांटा तणोजी, मुनीने कवण अभ्यास ॥ म॥शा अजिनिवेश सघलो त्यजीजी, चार लही जेरो दृष्टिा ते लेसेहवे पांचमीजी,सुयश अमृत घनवृष्टिमणा२३॥
॥ ढाल पांचमी ॥धन धन संप्रति साचो राजा ए ॥ देशी ॥ ॥ दृष्टि बिरामांहे दर्शन नित्ये, रतनप्रनासम जाणो रे ॥ ब्रांति नही वली बोध ते सूकम, प्रत्याहार वखागो रे ॥१॥ ए गुण वीरतणो न वी सारूं, संन्नारूं दिनरात रे ॥ पशु टाली सुररूप करे जे, समकेतने अवदा त रे॥ए गुण ॥॥ बालधुलि घरलीला सरिखी, नवचेष्टा इहां नासे रे॥शिक्ष्वृिद्धिघटमां सवि प्रगटे, अष्ट महासिदिपासे रे॥ए गुण॥३॥ विषयविकारें न इंख्यि जोमे, ते शहां प्रत्याहारो रे ॥ केवलज्योति ते त त्व प्रकाशे, शेष नपाय असारो रे ॥ ए गुण ॥ ॥ शीतल चंदनथी पण नपनो, अगनी दहे जेम वनने रे ॥ धरम जनितपण नोग इहां ति म, लागे अनिष्ट ते मनने रे ॥ ए गुण ॥ ५ ॥ अंशे होय इहां अवि
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
(1)
सद्यायमाला.
नाशी, पुजल जाल तमासी रे ॥ चिदानंदघन सुयशविलासी, केम होय जगनौ आसी रे।। ए गुण ॥६॥
॥ ढाल ही नोलीडा हंसा रे विषय न राचीयें ।। ए देशी ॥
॥अचपल रोगरहित निष्टुर नही, अल्प होय दोय नीति ॥ गंध ते सारो रे कांति प्रसन्नता, सुस्वर प्रथम प्रवृत्ति ॥१॥ धनधन शासन श्री जिनवरतणुं । ए आंकणी ॥ धीर प्रनावी रे पागलें योगग्री, मित्रादिक युतचित ॥ सान्न श्ष्टनो रे पंछ अधृष्यता, जनप्रियता होय नित्य ॥ध० ॥२॥ नाश दोषनो रे तपति परम बलें, समता नचित संयोग ॥ नाश वयरनो रे बुद्धि संतंजरा, ए निष्पन्नह योग ॥ ॥३॥ चिन्हयोगनारे जे परग्रंथमा, योगाचारय दिठ॥ पंचमदृष्टिश्रकी ते जोडीयें, एहवा तेह गरिक ॥१०॥४॥ हिदिहिरे हवे कांता कहुं, तिहां तारानप्रकाश ॥ तत्वमीमांसा रे दृढ होये धारणा, नही अन्य श्रुतवाश ॥ ध॥५॥मन महिलानु रे वाहला ऊपरें, बीजां काम करत ॥ तेम श्रुतधर्मे रे एहमां मन धरे, ज्ञानादेपकवंत ॥ ध०॥६॥ एहवे झाने रे विघन निवारणे, जोग नही नवहेत ॥ नवि गुण दोष न विषयस्वरूपथी, मनगुण अवगुण खेत ॥ ध॥७॥ मायापाणी रे जागी तेहने, लंघी जाय अमोल. ॥ साचं जाणी रे ते बीइतो रहे, न चले मामामोल ॥ध ॥ ॥ नोगत त्वने रे एम नय.नवि टले, जूग जाणे रे लोग ॥ ते ए दृष्टि रे नवसायर तरे, लहे वली सुयश संयोग ॥ ध॥ ए॥
॥ ढाल सातमी ॥ ए छिमि किहां राखी ॥ ए देशी॥ . ॥ अर्कप्रनासम बोध प्रनामां, ध्यानप्रिया ए दिहि ॥ तत्वतणी प्रतिपते शहां वली, रोग नही सुख पुही रे ॥नविका वीरवचन चित्त धरिये ॥ ॥१॥ ए आंकणी ॥ सघलुं परवश ते ऽखलक्षण, निजवश ते सुख ल. हियें ॥ ए दृष्टं आतमगुण प्रगटे, कहो सुख ते कुण कहिये रे ॥ नवि० ॥२॥ नागरसुख पामर नवि जाणे, वल्लनसुख न कुमारी ॥ अनुन्नव विण तेम ध्यानत\ सुन्न, कुण जाणे नर नारी रे ॥ ॥३॥ एह हाष्ट मां निर्मलबोधे, ध्यान सदा होये साचं ॥ दूषणरहित निरंतर ज्योति, रतन ते दी जाचुं रे॥न ॥॥ विषनाग दय शांत वाहिता, शिवमारग ध्रु वनाम ॥ कहे असंग क्रिया हां योगी, विमलसुयश परिणाम रे॥नणार
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
नगवंतीसूत्रनी संद्याय. (२३) ॥ ढाल पाठमी ॥ तुज सायें नहीं बोलु महारा वाला ते
मुजने चीसारी जी ।। ए देशी ॥ ॥ दृष्टि उमी सारसमधेि, नाम परा तस जाणुंजी ॥ आपस्वनावें | प्रवृत्ति पूरण, शशिसम बोध चखापुंजी ॥ निरतिचारपद एहमां योगी, क
हियें नहि अतिचारीजी ॥आरोहे आरूंढे गिरिने, तेम एहनी गति न्यारी । जी ॥१॥ चंदनगंध समान खिमा इहां, वासकने न गवेषेजी ॥ प्रासंगें
वर्जित वली एहमां, किरिया निजगुण लेखेजी ॥ शिक्षाथी जेम रतननि योजन, दृष्टिनिन तेम एहोजी ॥ तास नियोग करण अपूरव, लहे मुनि केवल गेहोजी ॥२॥ वीणदोष सर्वक महामुनि, सर्ववन्धिफलनोगी जी। परनुपगार करी शिवसुख ते, पामे योग अयोगीजो. ॥ सर्व शत्रुक्षय सर्व व्याधिलय, पूरण सर्व समीहाजी ॥ सर्व अरश्रयोगें सुख तेहश्री, अ. नंत गुण निरीहाजी ॥३॥ ए अडदिठी कही संक्षेपे, योगशास्त्र संकेते जी॥ कुल योगीने प्रवृत्तचक्र जे तेहतणे हितहतेजी ॥ योगी कुलें जाया तस धम्, अनुगत ते कुलयोंगेजी ॥ अक्षेपो गुरुदेवहिज प्रिय, दयावंत उ पयोगेजी ॥४॥ शुश्रूषादिक अडगुण संपूरण, प्रवृतचक्र ते कहियेंजी ।। यमध्य सान्नी पराग अर्थी, आद्य अवंचक लहियजो ॥चार आर्हतादि क यम श्चा, प्रवृत्ति यिर सिदिनाजी ।। शुरुचे पाले अतिबारद, टा ले फल परिणामेंजी ॥५॥ कलयोमीने प्रवृत्तचक्रने, श्रवणशुद्धिपक्षपातें जी ॥ योगदृष्टि अंग्रे हित होवे, तेणे कयु ए बातेंजी ॥ शुइ नावने सूनी किरिया, बेहुमां अंतर केतोजी ॥ जलदलतो सूरजने खजुन, तास तेजमा तेतोजी॥६॥ गुह्यान्नाव ए तेहने कहिये, जेहसुं अंतर नांजेजी । जेहसुं चित्त पटतर होवे, तहसुं गुह्य न गजेजी ॥ योग्य अयोग्य विनाग असहतो, करले मोटी वालोजी । खमसे ते पंमित परषदमां, मुष्टि प्रहारने लातोजो।। ७ ॥ सन्नात्रण श्रोतागुण अवगुण, नंदिसूत्र दीशेजी ॥ ते जाति एभयोग्यने, देजो सुगुण जगीशेजी लोकप्रयो निज निजला, योग नाव गुणरयोजी॥श्रीनयविजय विबुधपयसेवक,वाचकयाने वयरोजी॥
श्री विनयविजयजीकृत जगवतीसूत्रनी सञ्चाय ॥ . .. ___॥ कपूर होये अति कजलो रे ।। ए देशी ॥ बंदि प्रणामी प्रेममुं रे, पूरे गौतम वाम ॥ वीरजिनेसर हितकरी रे, अरथ कहे अनिराम रे । नवि
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३४)
सद्यायमाला.
का सुजो लगव अंग, मनाणी नरंग रे ॥न । सु॥१॥ गौत. मस्वामीयें पूरीयां रे, प्रश्न सहस बत्रीश ॥ तेहना नुत्तर एहमारे, दीधा श्रीजगदीश रे॥न॥२॥ एक सुअखंध एहनो रे, शतक एक चालीश ॥ शतकं शतकें अतिघणा रे, नद्देशा जगदीश रे॥न॥३॥ वांच्युं सूके तेहने रे, जेणे उमासी योग ।। वांच्यो होय गुरु आगले रे, तप किरिया संयोग रे॥ ॥४॥ सांजलनार एकास' रे, पचखी करे त्रिविहार। ब्रह्मचारि-नूई सुवे रे, करे सचितपरिहार रे॥ ॥ ५॥ देव वंदे त्रिण टं कना रे, पडिक्कमणुं बेवार ।। कठिण बोल नवि:बोलीयें रे, रागष निवार रे॥ज॥६॥ कलह न कीजे केहशुं रे, पापस्थानक अढार॥ यथाशक्ति एम वरजीये रे, धरमध्यान मन धार रे॥न॥७॥नमे मन आलोचि ये रे, एहना अर्थविचार ॥ वलि वलि एह संन्नारिये रे, जाणी जगमें सार रे॥ज॥॥पंचवीश लोगस्त तणो रे, कीजीये कानसग्ग। एह सूत्र आराधंबु रे, स्थिरकरी चित्त अन्नंग रे ॥नाए॥ नाम त्रिण एह. नां रे, पहिलु पंचमुं अंग ॥ विवाहपन्नती ए जलु रे, नगवश्सूत्र सुरंग रे ॥ज॥१०॥ जिणदिन सूत्र मंमावियें रे, तिण दिन गुरुनी नक्ति ॥ अंग पूजणुं कीजीयें रे, प्रत्नावना निजशक्ति रे॥ ॥११॥ गौतमने नामें करो रे, पूजानक्ति नदार ॥ लखमीनो लाहो लीयो रे, शक्तितणे अनुसा र रे॥ ॥१॥ मांझवना व्यवहारिया रे, धन सोनी संग्राम ॥ जेणे सोनयें पूजीयु रे, गुरुगौतम, नाम रे ॥ ज ॥ १३ ॥ सौनश्या अविचल या रे, ते त्रीश हजार ॥ पुस्तक सोवन अदरें रे, दोसे घणा नंमार रे॥ज॥१४॥ जपिये नगवतीसूत्रनी रे, नोकारवाली वीस ॥ ज्ञानाव रणी बुटिये रे, एहयी वीसवावीस रे ॥न ॥ १५ ॥ सर्पफेर जेमन्त रेरे, ते जिम मंत्रप्रयोग ॥ तिम ए अक्षर सानले रे, टाले करमना रोग रे॥न ॥ १६ ॥ सूत्र ए पूर्स थ रहे रे, नबव करो अनेक ॥ नक्ति साधु साहमी तणी रे, रातीजगा विवेक रे ॥न ॥१७॥ विधेकरी इम सांत ले रे, जे अग्यारे अंग ॥ श्रोडा नवमांहे लहे रे, ते शिवरमणी संग रे ॥ न॥१७॥ संवत सत्तर अडत्रिशमे रे, रह्या रांदेरे चोमास ॥ संघे सूत्र ए सन्निव्यु रे, आणी मन नल्लास रे॥न ॥ १५ ॥ पूजानक्ति प्रस्तावना रे, तप किरिया सुविचार ॥ विधि श्म सघलो साचव्यो रे, समयतणे अ
-
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
अगियार अंगनी सद्याय.
(२५)
।
नुसार रे ॥ न॥ ॥ कीर्तिविजय नवमायनो रे, सेवक करे सद्याय ॥ इणिपरे नगवती सूत्रनी रे, विनयविजय नवद्याय रे॥ना॥इति। ॥श्रीमद्यशोविजयजीकृत अगियार अंगनी सद्याय॥
॥ तत्र प्रथम आचारंगसूत्रनी सद्याय लिख्यते ॥ ॥ कोश्लो परवत धूंधलो रेलो॥ ए देशी ॥ आचारांग पहेलुं कर्तुं रेलो, अंग प्यार मकार रे ॥ चतुरनर ।। अढार हजार पदें जिहां रेलो, दाख्यो मुनि आचार रे ॥चणा॥ नावधरीने सांजलो रेलो, जिम नाजे नवनीति रोचणा पूजा नक्तिप्रन्नावना रेलो, साचविये सविरीति रे ॥चणानावण ॥ ए आंकणी ॥ दो सुअखंध सुहामणां रेलो, अऊयणां परावीस रे॥ च॥ शाश्वताअर्थे इहां कहे रेलो, युक्ति श्रीजगदीश रे ॥ चणानाणाशशमीउडे वयणें गुरु कह्यं रेलो, मीठडं अंगज एह रे ।। च ॥ मीठडीरीते सांजले रेलो, सुख लहै मीठडां तेह रे ।। च ॥ ना॥३॥ सुरतरु सुरमणि सुरगवी रेलो, सुरघट पूरे काम रे ॥ च ॥ सांजलq सिहांतनुं रेलो, ते इश्री अति अन्निराम रे ।। च ।।ना ॥॥ श्रीनय विजयविबुतणो रेलो, वाचकजस कहे शीश रे ॥ चणा तुमने पहिला अंगनो रे लो, शरण | होयो निशदीश रे ॥ च ॥ ना ॥ ५॥ इति ॥१॥
॥अथ बीजा अंग सूयगडांगसूत्रनी सचाय ॥ ॥ कपूर होवे अति कजलो रे ॥ए देशी॥ सूयगडांग हवे सन्निलोजी,बी जो मनने रंग ॥ श्रोताने आवे जे रुचिजी, पागंतर। सातम नावे मन रुचे जी, तेहज लागे अंग॥॥चतुरनर धारो समकितनाव, ए ले नवसायरमा नाव ॥ चणा ए आंकणी। सूअखंधा दोय इहां नलांजी, अजयणां तेवीस ॥ तिसय तिसहि कुमतितणुंजी, मतखंमन सुजगीस ॥च॥२॥ कहिन दविय अणुजोगमांजी, एह पहूत अधिकार ॥ साधु जवहरीनो जलोजी, जवदरनो व्यापार ।। च ॥३॥ अर्चक वर्चकना इहांजी, श्रोताना अंतर होय ॥ गुरुनक्ता सुख पामशेजी, अवरत्नमे मति खोय ॥ च॥मा अंग ज पूजा प्रनावतांजी, पुस्तक लेखन दान ।। गुरुनपकार संन्नारवोजी,श्रा दर नक्ति निदान ॥ च ॥ ५॥ वक्ता एहवो कोई नहीजी, जिम जाख्यो तुमे धर्म ॥ वाचकयश कहे हर्षशुंजी, इम ते विनयनो मर्म ॥ च ॥६॥
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
(२६)
सद्यायमाला.
॥अथ त्रीजा अंगगणांगसूत्रनी सञ्चाय ॥ ॥ हूं वारी रे गोडीगामनी ॥ ए देशी ॥त्रीजु अंग हवे सांजलो, जिहां एकादिक दसगण ॥ मोहन ॥ नदेसा ने अति घणा, अर्थ अनंतप्रमाण ॥ ॥ मो॥१॥ वारी रे हूं जिनवचननी, जेहना गुणनो नही पार ।। मो० ॥ ए आंकणी ॥ जेह क्रूर अने बहुलंपटी, तेहनो पण करे नझार ॥ मो॥
॥चारी॥ गीतारथ मुख सांजव्ये, लहे नयन्नाव नल्लास ॥ मो॥त रणीकिरण फरसेंकरी, हुये सवि कमल विकास ॥ मो॥ वा ॥३॥ जे एहनी दिये श्रुतदेशना, तेम हून सद्गुरु दूर ॥ मो॥ तस अंगविलेपन कीजीये, चंदन मृगमद[कपूर । मो०॥ वा०॥४॥ जिम नमर कमल वन सुख लहे, कोकिल पामी सहकार ॥ मो॥ तिम श्रोता वक्ताने म ले, पामे श्रुत अर्थनो पार ॥ मो० ॥ वा ॥ ५॥ खांझ गली साकर गली, वली अमृत गल्युं कहेवाय ॥ मो॥मादरे तो मन श्रुत श्रागले, ते कां न आवे दाय ॥ मो॥ वा॥६॥ श्रुतना गुण मन लावीयें, वली नावियें मन वैराग ॥ मो॥ गणांगे प्रेम जगाविये, नपजावियें सुय शसोनाग ॥ मो॥ वाण ॥ ७॥ इति ॥ ३॥
॥अथ चोया अंग समवायांगसूत्रनी सद्याय लिख्यते ॥ ॥निडी वेरण दूई रही। ए देशी ॥ चोयुं समवायांग ते सांनलो, मुकी आमलो रे मननो धरिन्नावके ।। एना अर्थ अनोपम अतिघणा, जग जागेरे एहनो सुप्रनावके ॥ १ ॥ नत्तम धरमें श्रिर रह्यो । ए आंकणी ॥सं ख्याशत एगुणुत्तरा, अणेगुत्तरारे बीजीपण जाणके, सरवालो गणिं पिटक नो, एहमां रे जून युक्तिप्रमाणके ॥ न ॥२॥ इगलखपद एहमां कयां, वली ऊपर रे चुंआलहजारके ॥ अग्रस्त संघाते दोषजे, करे सदगुरु रे तेह नो परिहारके ॥ १० ॥३॥ जिनवयणेन विरोध ,तस नासने रे मंदबुदि होश्के ॥ सद्गुरु विरहें अलपता, गीतारथ हो गुणग्राहक कोश्के । न० ॥ ॥४॥ बलिहारी सदगुरु तणी, जे दाखे रे श्रुतअर्थ निचोलके॥कीजे को डि वधामणां, सीजे नामणां रे नित नित रंगरोलके ॥ ॥ ५॥ संदगुरु मुख जे सानले, श्रुतन्नक्ति रे जमणां सारके॥श्रीनयविजयविबुधतणो, केहे सेवक हो तस हुये नवपारके ॥ न ॥६॥ इति ॥॥
पग-PTA
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
प्रगीयार अंगनी सद्याय.
॥ अथ पांचमा अंग जगवती सूत्रनी सद्याय लिख्यते ॥
॥ श्रहो मतवाले साजनां ॥ ए देशी ॥ अंग पांचमुं सांजलो तुमे, जग वई नामे चंगो रे || पूजा करो ने प्रभावना, आणी मनमांहि दृढरंगो रे ॥ ॥ १ ॥ सुगुणसनेही साजनां, तुमे मानो ने बोल श्रमारो रे ॥ हितकारी जे दित कड़े, ते तो जाणीजे मनप्यारो रे || सु ॥ २ ॥ ब्रह्मचारी जुई सुए, करी एकास त्रिविहारो रे || पडिकमणां दोइवारनां, करे सच्चिततलो परिहारो रे || सु || ३ || देव वांदे त्रिटंकना, वलि कठिणवचन नवि बो ले रे ॥ पापस्थानक शक्तें त्यजे, धर्मी सुं हइडुं खोले रे ॥ सु ॥ ६ ॥ कीजें सूत्रधाराधना, कानसग्गलोगस्स परादीसो रे ॥ जपियें भगवईना मनी, नोकारवाली वीसो रे || सु|| ५ || जे दिन एह मंमाविये, गुरुनक्ति ते देश विशेषे रे ॥ कीजे वली पूरे श्रये, उत्सव बहुजन देखे रे ॥ सु० ॥ ६ ॥ भक्ति साधुसाहमीतली, वली रातिजगो सुविवेको रे । लखमी ला
७
तो, वली गौतम नामे अनेको रे ॥ सु० ॥ ७ ॥ त्रय नाम वे एह नां, पहिलं तिहां पंचम अंगो रे । विवाहपन्नत्ती बीजुं नलुं, त्रीजुं जगवई सूत्र सुरंगो रे || सु० ॥ ॥ एकसुयखंध एहनो वली, वली ज्यालीश शतक सुहाया रे || नद्देसा तिहां प्रतिघणा, गमनंग अनंत कहाया रे ॥ सु० ॥ ॥ ५ ॥ गौतम पूढे प्रभु कड़े, तेतो नाम सुण्यां सुख होय रे ॥ सहसबनी स ते नामनी, पूजा कीजे विधि जोय रे || सु० ॥ १० ॥ रुप गरि विवहा रियो, जयो धन्यसोनी संग्राम रे | जिसे सोनैयें पूजी यां, श्री गुरु गौतमन. म रे ॥ सु० ॥ ११ ॥ पुस्तकसोनाने प्रकरे, तेतो दीसे घणा जंकार रे ॥ कerry कल्याणनो, होय अनुबंध अतिविस्तार रे || सु० ॥ १२ ॥ सफलम नोरथ जस होये, ते पुण्यवंतमां पूरो रे || नमाही अलगो रहे, तेतो पुण्य की अधूरो रे || पाठांतरे ।। तेतो मास नही ढोरो रे || सु० ॥ सूत्र सांजली भगवती, पाठांतरे॥ मानव जव पामी करी, लीजे लखमी नो लाहोरे ॥ जावभूषणमां धारीयें, सहहणां नाहो रे ॥ सु० ॥ १४ ॥ उत्कृष्ट आराधना, जगवर सुतां शिव लहियें रे ॥ त्रीजे जव वाच क्रयश कहे, इम जाख्यं ते सद्दहियै रे ॥ सु० ॥ १५ ॥
१३ ॥
॥ अथ वा अंग ज्ञाताधर्म्मकशानी सद्याय लिख्यते ॥ || प्यारो प्यारो करती दो बाल || ए देशी ॥ ज्ञाताधर्मकथा बरं अंग,
(29)
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१७)
संघायमाला.
सांजलिये मन धरी रंग || सुअखंध दोइ इहां सारा, सुपि सफल करो अव तारा हो लाल || १ || प्यारी जिनवर वाली, लागे मीठी साकरवाणी हो लाल || व्या ॥ एांकणी | पहिलामां कथा नगलीश, दसवग्ग बीजे सुजगीस ॥ कोडी कथा तिहां सारी, बग अंगनी जानं बलिहारि हो लाल ॥ प्या ॥ २ ॥ उत्सव आणंद धारो, बीजा ध्याने जन तारो ॥ रोमां चित हुइ चित्त्रधारो, समकित पर्याय वधारो हो लाल || प्या० ॥ ३ ॥ साहाज्य करे श्रुत सुणतां, ते सुख पामे मनगमतां ॥ जे विधन करे हुए थाको, ते तो मालस नही पण पाको हो लाल || प्या० ॥ ४ ॥ वाचक जस कहे सुखो लोग, श्रुत टाले विघननो सोग || कहियें श्रुतनक्ति नवि त्यजि यें, गुरुचरण कमल नित नजियें हो लाल || प्याण् ॥ ६ ॥ इति ॥ ६ ॥
॥ श्रथ सातमा अंग उपासकदशांगनी सद्याय लिख्यते ॥
॥ चोपाइनी देशी ॥ सातमुं अंग उपासकदशा, ते सांजलवा मन नलस्यां ॥ टोलें मलि मनोहरनाव, पाम्यो धर्मकथा प्रस्ताव ॥ १ ॥ श्रावक धर्मप्रावक जया, आणंदादिक जे दृढ यया || तेहनां एहमां सरसचरित्र, सांगली करियें जन्म पवित्र ॥ २ ॥ श्रावक जिम उपसर्गा खमे, तेडी मु वीर कड़े तमे ॥ गृहीनें खमवुं इम चित्त वस्युं श्रुत पाखें तुम कहे बुं किस् || ३ || जिम जिम रीजे चित श्रुत मुणी, तिम तिम श्रोता होय बहुगुणी || रोमांचित हुये काया सय, जाये नाग सकल अवद्य ॥ ४ ॥ जिनवाली जेहने मन रुची, ते सत्यवादि तेहज शुचि ॥ धर्म्मगोठि तेह कीजियें, वाचक जस कड़े गुणें रीजियें ॥ ५ ॥ इति ॥ ७ ॥
,
॥ अथ आठमा अंग अंतगड दशांगसूत्रनी सद्याय लिख्यते ॥
|| साहेलडी यांनी देशी || आठ अंग अंतगडदशा साहेलडीयां, सुग जो घरि विवेक गुएा वेलडीयां ॥ बोल्या बोल ते पालिये सा० ॥ नवित् जियें गुलटेक गु० ॥ १ ॥ एक सुप्रखंध वे एहनो सा० ॥ मोटो बे अडवग्ग गुo॥ चरित्र सुगो बहु वीरनां सा० ॥ रोमांचित हूए अंग गुण ॥ ५ ॥ धरम ते सोवन घटसमो सा० ॥ जांगे पण नवि जाय गुण् ॥ घाट घडामए जो गयुं सा० ॥ वस्तुनुं मूल कदाय गुण || ३ || नित नित राचिये माचिये सा० ॥ याचिये एकज मुक्ति गु० ॥ पुण्यनी प्रकृति निकाचीये साणा धर्मरंग एह युक्ति गुण ॥४॥ श्रीनयविजय विबुधतणो सा० ॥ वाचकयश क
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
अगीआर अंगनी सद्याय.
(३९)
हे शीश गुणा मुझने जिनवाणीतणो साणानेह होजो निशदीश गुण्॥५॥
॥अथ नवमा अंग अणुत्तरोववाईसूत्रनी सद्याय लिख्यते ॥ ॥ रसियानी देशी ॥ नवमुं अंग हवे जवि सांजलो, अणुत्तरोववाई नाम सोनागी॥ सुणता रे सकल प्रमादने परिहरो, जिम होये समपरि णाम वैरागी ॥ नवमुंण् ॥१॥ ए आंकणी ॥ बूझे रे रीफेरे श्रोता जो सुणी, तो सीके सवि काम ॥ सो ॥ वाधे रे रंग ते श्रुतवक्तातणो, बिहुँ प्रति बहु धाम ॥वै न॥२॥ अंधा आगे रे दरपण दाखवो, बहिरा
आगे रे गान सो॥ धर्मरहस्यकथा जड आगलें, त्रण्ये एह समान ॥ वै न० ॥ ३ ॥ जे जेहवो होये ते समझे तिस्युं, निःस्पृह करसे रे साच | सो॥ धर्मगोठ धर्मीश्युं बाजशे, बीजुं मोर नाच ॥ वैन० ॥ ४ ॥ धर्म करी जे अनुत्तर सुर हुवा, तेहना इहां अवदात सो ॥ वाचक जस | कहे जे ए सांजले, धन तस मातने तात वै॥ न ॥५॥ इति ॥ ए॥
॥अथ दशमा अंग प्रभव्याकरणसूत्रनी सद्याय लिख्यते ॥ ॥ मोतीडानी देशी। प्रश्नव्याकरणांग ते दशमुं, सांजलतां कांशन हु ए विलमो ॥ नाविया प्रवचनना रंगी,आविया सुविहितना संगी॥१॥ए
आंकणी ॥ आश्रवपंचने संवरपंच, दश अध्ययन इहां सुप्रपंच॥ नाविया |॥ टेक ।। एहिज हित जाणीने धास्था, अतिशय हुता ते जताया जा
जेह अपुष्टालंबन सेवी, तेहने विद्या सबल न देवी ॥ना॥२॥ नाग कुमार सुवर्णकुमार, वर दीये नवि ले अणगार ॥ ला॥ एहवा इहां अ कर संयोग, नंदीसूत्रनो दिन उपयोग ॥ ना ॥३॥ सर्वसूत्र महामंत्र नी वाणी, लब्धि अद्यावीश गुणनी खाणी ॥ना॥पण ए जगमां अधि क गवाणी, पाठ सिह अतिशय सपराणी ॥ ना०॥ ५ ॥ गुरुनक्ताने प्रव चनरागी, सुविहितसंग सदा सोनागा ॥ ना॥ वाचक जस कहे पातक दहशे, श्रुत सांप्नलतां ते सुख लहेशे ॥ना ॥ ५॥इति ॥ १० ॥
॥ अथ अगीयारमा अंग विपाकसूत्रनी सद्याय लिख्यते ॥ ॥ तेतरीया नाइते ॥ए देशी॥ अंग ग्यारमो सनिलो, हवे चिरविपाक शुन्न नाम रे ॥ अशुन्नविपाक वेदशे, वलो दश विपाक शुन्न धाम रे ॥१॥ अंग ए ॥ आंकणी ॥ अशुन्न कर्म ते गंमीय, वली आदरियं शुलकर्म रे ॥ समझी ख्यो रे नविया, ए सांजल्या केरो मर्म रे ॥ अंण् ॥ २॥ मर्म
-
-
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३७)
-संघायमाला.
न जाणे मूलगो, कंठशोष करावे फोकरे ॥ तेहने हित किणि परे हुये, फललीये ते रोकारोक रे ॥अं॥३॥मत को जागो रे नलटुं, अमें प्र. वचनना बुं रागी रे ॥ शासननी नन्नति करे, ते श्रोताने कहुं सोन्नागीरे ।। अं॥४॥चेश्य कुल गण संघर्नु, आचारय, प्रवचन श्रुतर्नु रे ॥ वैयावच्च तेणे नित करयुं, जेहनुं मन ले तप संयमनुं रे ॥अं॥५॥ पण व्यवहारे शोलीये, व्यवहार ते नक्ति साचो रे॥ कृपणपणे जे वंचिये, ते हनो नाव ते जाणो काचो रे ॥अं॥६॥ जे नदार आगम गुण रसि. या, कदिय नही आवसीया रे ॥ साधु वचन सुगवा नलसिया, ते श्रोता चोकसिया रे ॥अं॥७॥ एहवाने तुमे अंग सुणावो, धरिये धर्म सनेहा रे ॥ धर्मगोठ एहवा शुं बाके, जे एक जीव दो देहा रे ॥अं॥॥ धन्य तेढ वर अंग नपंगे, जेहनो लागुं मन रे।। वाचक जस कहे तस गुण गावा, कीजे कोडी यतन रे ॥ अं॥ ॥ इति ॥११॥
॥ कलश । टोडरमल जीतिन रे ॥ ए देशी॥ अंग इग्यारे सोनल्यां रे, पुहता मनना कोड ॥ टोडरमल जीत्यो रे ॥म आपदा संपदा मिलीए, आवी होडाहोड ॥ टो॥१॥ दलिये ते ऽर्जन देखता रे, विघनना कोडाकोड ॥ टो ॥ सऊनमांहि मलपता रें, चाले मोडामोड ।। टो॥२॥जि म जिन वरसी दानमां रे, न करे नडानड ॥ टो॥तिम सदगुरु नपदेशमां रे, वचन विचारशं गेड ॥ टो॥३॥ कर्म विवर चर पोलीयो रे, पोलें दीये ले गेड ॥ टो॥ तखत वखत बल पामशुं रे, दूइ रह्या दोडादोड ।। टो॥४॥ मात बगो मंगल पिता रे, रूपचंदना नदार ॥ टो॥माएकशायें कांश सांजल्यां रे, विधिशुं अंग अग्यार ॥ टो॥५॥ युगयुग-|| मुनि विधुसंवबरे रे, श्रीजसविजय नवमाय ॥ टोणा सुरत चोमासूं रही। रे, कीधो ए सुपसाय ॥ टो०॥६॥इति एकादशांगनी सद्याय ॥ ॥अथ श्री यशोविजयजीकृत पांच कुगुरुनी सद्याय प्रारंनः॥ .
॥ ढाल पहेली॥ ॥ सेवो सदगुरु गुण निरधारी, शहनव परनव जे नपगारी ॥ व रजो कुगुरुसमय अनुसारे, पासबादिक पंच प्रकारें ॥१॥ निज श्रावकने जे बल सारे, सुविहित संगति करतां वारे ॥ कुलथितिनंगेन य देखाडे, मुगवलोकने नामे पाडे ॥२॥ ज्ञानादिक गुण आप न राखे,
-
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
पाच कुगुरुनी संद्याय.
e
सूधो मारग मुखें नविनाखे ॥ करे साधुनिंदा विस्तारे, पासबो ते सर्व प्रकारे ॥३॥ देशथकी सज्यातरपिम, नित्यापिनुंजे नृपमि ॥ अग्रपिं म निःकारण सेवे, साहमुं आण्यु नोजन लेवे ॥४॥देशनगर कुल ममतामांमे, थापित कुलमर्यादा मे ॥ विवाहनचव जोवे फिरतो, नरहे जननो परिचय करतो॥ ५ ॥ जेह महाव्रत नारे जूतो, गंझी तेह प्रमादे खूतो॥ कर्मपाशमां रहतो कहियें, पासबो जिन वचने लहिये ॥६॥
॥ ढाल बीजी।। ॥गलिया बलदतणी परे रे, जे न वहे व्रतनार ॥ ते उसनो जागीय रे, सर्व देश वेहु प्रकारो रे॥१॥ नविजन सांत्नलो॥ पाटि पाटला वावरे रे, शेषे काले रे जेह ॥ श्रापित पिंक जिमे सदा रे, सर्व सन्नो तेहोरे ॥न॥२॥नगं अधिकां जे करे रे, पडिकमणादिक गण ॥ सुगुरुव. चन नवि जालवे रे, देश नसन्नो ते जागो रे ॥न०॥॥राय वेठसम न यथकी रे, किरियाविण उपयोग ॥ जेह करे ते नवि लहे रे, परनवचारित्र योगो रे ॥न॥४॥ ते किरिया शिथिल करि रे, दीक्षित शीश अनेक ॥नवसायर अधिको पडे रे, नसनो अविवेको रे ॥न०॥५॥
॥ ढाल त्रीजी॥ ॥नास दंसण चरण नेदयी, कां त्रिविध व्रत कुशील ॥ नारायी ना ण आचारनो, करे नंग दुःशील ॥१॥ वीर वाणी हृदयें धारिये, दर्शनाचार दर्शनश्रकी, विशुधे सवि पापी ॥ बोलीयें चरण कुंशीलना, हवे लद ण व्यापी ।। वी० ॥२॥ स्नान सोनाग अर्थ करे, ज्वर औषध आपे ॥ प्रअ विद्यादि बलथी कहे, निमित्तादिक थापे ॥ वी ॥३॥ जाति कुल प्रमुख आजीविका, करे केलवे माया । स्त्री प्रमुख अंगलक्षण कहे, वहे मं त्रनी गया । वी०॥४॥ श्म अनाचार मलयोगथी, करे कुत्सिलशील ॥ घर त्यजी अधिक माया नस्त्रो, कहिलं तेणे कुशील ॥ वी०॥५॥
॥ ढाल चोथी॥ ॥शंसतो जिहां जा मिले, तिहां तेहवो होवे ॥ नट जिम बहुरूपी फरे, मुनिवेष विगोवे ॥१॥ आगम अर्थ विचारिये ॥ बिहुँ नेदे ते जागिये, शुन्न अशुन्न प्रकार ॥ मूलुत्तर गुण दोषने, योगि शुनसार ॥२॥ आ॥ पासबादिक शुं मल्यो, ते थाये अधर्मी ॥ संवेगी साथे मल्यो, प्रा
-
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३३)
सद्यायमाला.
ये थाये धर्मी ॥ आण॥ ३ ॥ पंचाश्रव रतगारवी, स्त्रीजनशुं रत्तो ॥ जे मोहें मातो रहे, ते अशुन्न संसत्तो ॥ ॥॥ एम अनवस्थित दोष ते, संगतिथी पावे ॥ निवसंगयी अंबमां, जिम कटुता आवे ॥ प्राण ॥५॥
॥ ढाल पांचमी ॥ ॥चाले सूत्र विरुवाचारे, नाषे सूत्र विरु६ ॥ यथा बंद श्वायें चाले, ते नही मनमां शुरे ॥१॥ प्राणी वीर वचन चित्त धारो, सूत्र परंपर शुं जे न मले, ते नत्सूत्र विचारो ॥ अंध परंपर चाल्युं आव्यु, ते पण तिम निरधारो रे ॥२॥ प्राणी वी॥ए आंकणी ॥ निजमति कल्पित जनने नाषे, गारवरसमा माचे ॥ यथाबंद गृहिकाज करतो, नवनवरूपे नाचे रे॥ प्राण ॥३॥ एकप्ररूपण तेहनी चरणे, बीजी गमने खोटी॥ पडिलेहण में हपतियें कर , किसी चरवली मोटी रे ॥प्राणाधा मात्रक विधि पात्रकथी होशे, पडला काज चलोटे ॥ लेप दोष घणो इत्यादिक, चरण मृषा मलि लोटे रे ॥ प्राण ॥५॥ चोमासे जो मेह न वरसे, तो हीमये शो दोष ॥ राजविरुः गमनशुंवारीनं, मुनीने शो तनु पोष रे ॥ प्राण ॥६॥ वर्षाका लें वस्त्र विहरतां, खप करतां नही हाणी ॥ नित्यवासमां कां न दूषण, साहमुं हुए नाणी रे ।। प्राण ॥ ७ ॥श्मगति विषय प्ररूपण खोटी, ए सवि ने विस्तारे आतमअरथी जो लेजो, नाष्यसहित व्यवहारे रे।।प्राणा॥
॥ढालबही॥ ॥ एम पांचे कुगुरु प्रकास्यां, आवश्यकमां जिम नाष्या ॥ समकित प्र करण बहुनाखी, योगबिंषु प्रमुख शहां साखि ॥ १॥ए थानक सर्व अश क्ति, जो सेवे कारण विगति ॥ तो मुनिगुणनी नही हाणी, ए नपदेश माला वाणी॥२॥ जसु परिग्रह प्रमुख अकाज, नन्मार्ग कहिये नवि लाज ॥ते तो बोल्यो बिमणो बाल, जून पहिलो अंग विशाल ॥३॥ आधा क
आदिक यापे, यतिनाम धरावे आ ॥ ते पापश्रमण जाणीजें, नत्तरा. ध्ययने मन दीजें ॥४॥जे कुगुरु होए गलनाथ, नवि लीजे तेहनो सा. श्र॥ अज्ञानी जे गबधारी, ते बोल्यो अनंत संसारी ॥५॥ नावाचारय जिनसरिखो, बीजा नवि लेखे परिखो ।। पूछे गौतम कहे वीर, मध्य महा निशीथ गंन्नीर ॥६॥ जे ज्ञान क्रियानो दरिन, ते सदगुरु गुणमसिनरि
॥ जे शुइ प्ररूपक नाणी, ते पण नत्तम गुणखाणी ॥ ७ ॥ नसनो.'
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
आंबिल तपनो सद्याय.
(३३)
-
ण रज टाले, जे जिनमारग अजुाले ॥ एम बोले गमाचार, गुरुझानी जगदाधार ॥॥ ज्ञानी ले केवलोकल्प, ए कल्पनाष्यनो जय ॥जे शुः कपक गुरुवारी, ते सदगुरुनी बलिहारी॥णगाथा ।। एसो कुगुरुसझाड, जिणवयणान फुडं नागिन । सिरिणयविजयमुणोणं, सीसेरा जमाए बो हए ॥ १० ॥ इति श्री पांच कुगुरुनी सद्याय संपूर्ण ॥
॥अथ श्री विनयविजयजीकृत आंबिलतपनी सद्याय॥ ॥ समरी श्रुतदेवी शारदा, सरसवचन वर आपे सदा ॥ आंबिलतप । नो महिमा घणो, नविजन नावकी ते सुणो॥१॥ विगय सकलनो जि हां परिहार, अशनमांहि पण नेद विचार ॥ विदल सर्व तिल सूयर विना, अलसी कोश्व कांगनी मना ॥२॥ खडधान पुंहक दूकट फल सर्व, व. जीजें आंबिलने पर्व ॥ नसामण परें जो जल जले, तो आंक्लि अंबिलरस टले ।। ३ ।। बिलवण सूंकि मरीच ने सूत्रा, मेघी संचल रांमठ कह्या ॥ अजमादिक नेला रंधाय, तो आंबिलमा लेवा पाय ॥४॥ जी जले ते जेवडी कही, ते सूफे पण जी नहीं ॥ गोमूत्र विना अडे अशाहार, ते सवि लेवानो विवहार ॥५॥ सात जाति जे तंजलतणी, ते सुमती बि लमांजणी ॥ सेकिलवान अपक्की दाल, मामा खाखर लेवा टाल ॥६॥ हलइ लविंग पीपर पीपली, हरडे सैंधव वेसण वली ॥ खादिम स्वादिम जे कडेवाय, ते आंबिलमा नवि लेवाय ॥ ७॥ नतकृष्ट विधे नष्णाजल नीर, जघन्यविधे कांजीनुं नीर ॥ श्म निरदूषण आंबिल करे, मुख धोव
दांतण नवि करे ॥ ॥ जे निरदूषण लिये आहार, नदननो तेह ने विवहार ॥ आटो लिंगट पाणीवतुं, ते पण आंबिलमां सूझतूं ॥ ए॥ अश गीतारथ अगमबरी, जे जे विधि बोले ते खरी॥ लाजालान विचा रे जेह, विधिगीतारथ कहिये तेह ॥ १०॥ आंबिलतप नत्कृष्ठो कह्यो, विधनविदारण कारण लह्यो । वाचक कीर्तिविजय सुपसाय, नाखे विनय विजय नवद्याय ॥ ११ ॥ इति आयंबिलमा आहार लेवानो विधि ।
॥अथ श्री अमृतवेलिनी सद्याय प्रारंन । ॥ चेतन ज्ञान अजुालीये, टालीये मोह संताप रे ॥ चित्तईं मममो सतुं वालीये, पालीयें सहज गुण आप रे ॥चे ॥१॥ नपशम अमृत रस पीजीयें; कीजीयें साधु गुणगान रे ॥ अधम वयण नवि खीजीयें,
-
-
-
-
-
-
--
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३४)
- सद्यायमालाः ।
- Saute
-a
--
-
videow
दीजीये तऊनने मान रे ॥ चेए ॥ २ ॥ क्रोध अनुबंध नवि राखीये, नांखीये वयण मुख साच रे । समकेत रत्नरुचि जोडीयें, गेडीये कुमति मति काच रे ॥ चे ॥३॥ शु६ परिणामने कारणें, चारनां शरणः धरे चित्त रे॥प्रश्रम तिहां शरण, अरिहंतनुं, जेह जगदीश जगमित्त रे॥ चे, ॥४॥ जे समोसरणमा राजता, नांजता नविक संदेह रे॥ धर्मनां वचन वरसे सदा, पुष्करावर्त जिम मेह रे ॥ चे ॥ ५ ॥ शरण वीर्जुनजे सिह नु, जे करे कर्म चकचूर रे ॥नोगवे राज्य शिवनगरनु, ज्ञान आनंद नरप्पू र रे॥चे ॥ ६॥ साधुनुं शरण त्रीजुं धरे, जेह साधे शिवपंथ रे ॥ मृ. ल उत्तर गुण जे वस्या, नव तस्या नाव निग्रंथ रे ॥चे ॥ ७॥ शरण चोयुं धरै धर्मर्नु, जेहमां वर दया लाव रे ॥ जे सुखहेतु जिनवर का, पापजल तारवा नाव रे ॥ चे॥७॥ चारनां शरण ए पडिवजे, वली नजे नावना शुइरे ॥ऽरित सवि आपणां निंदिये, जेम होये संवर वृ हिरे॥चे॥ ए॥ इहनव परन्नव आचस्यां, पाप अधिकरण मिथ्यात रे ||जे जिनाशातनादिक घणां, निंदिये तेह गुणघात रे ॥चे ॥१॥
गुरुतणां वचन ते अवगुणी, गुंपिया आप मत जाल रे ॥ बहुपरें लोकने लोलव्या, निंदिये तेह जंजाल रे ॥चे ॥११ ।। जेद हिंसा करी आ. करी, जेह वोल्या मृषावाद रे । जेह परधन हरि हरखिया, कीधलो काम ननमाद रे ॥ चे ॥१२॥ जेद धन धान्य मूळ धरी, सेविया चार कषाय रे ।। रागने षने वश हुवा, जे कीयो कलह नपाय रे ॥ चे ॥ १३ ॥ जूर जे पाल परने दियां, जे कस्वां पिशुनता पाप रे ॥ रति अरति निंद माया मृषा, वलिय मिश्यात्व संताप रे ।। चे॥ १५ ॥ पाप जे एडवां सेवीयां, तेह निंदिये त्रिकाल रे ॥ सुकृत अनुमोदना कीजिये, जिम हो ये कर्म विसराल रे ।। चे० ॥ १५ ॥ विश्व नपगार जे जिन करे, सार जिन नाम संयोग रे ॥ ते गुण तास अनुमोदिये, पुण्य अनुबंध शुन्न योग रे ॥ चे० ॥ १६ ॥ सिहनी सिता कर्मना, कयणकी नपनी जहरे ॥ जेद आचार आचार्यनो, चरणवन सिंचवा मेह रे ॥चे ॥ १७ ॥ जेह नव. मायनो गुण नलो, सूत्र सचाय परिणाम रे ।। साधुनी जे वली साधुता, मूल नत्तर गुण धाम रे ॥ चे॥ १७ ॥ जेह विरति देश श्रावकतणी, जे समकित सदाचार रे ॥ समकितदृष्टि सुरनरतो, तेह अनुमोदिये सार
-wweaowwmoniumramewo
---
-
ATMJ-Suv4E
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
जीवहितशिखनी सद्याय.
(३५)
रे ॥ चे०॥ १५॥ अन्यमां पण दयादिक गुणा, जेह जिन वचन अनुसाररे॥ सर्व ते चित्त अनुमोदिये, समकित बीज निरधार रे॥चे०॥३॥ पाप नवि तीवनावे करे, जेहने नवि नव रागरे ॥ उचित स्थिति जेद सेवे सदा, तेह अनुमोदवा लाग रे ॥ ॥ २१॥ थोडलो पण गुण प. रतणो, सांजली हर्ष मन आण रे॥ दोष लव पण निज देखतां, निजगुग निजातमा जाग रे ॥ चे॥॥ नचित व्यवहार अवलंबनें, एम करी स्थिर परिणाम रे ॥नावियें शुइ नय नावना, पाबनाशन तणुं गम रे ॥ चे०॥१३॥ देह मन वचन पुजल श्रकी, कर्मश्री मिन तुझ रूप रे. ॥ अक्षय अकलंक ले जीवनुं, ज्ञान प्रानंद सरूप रे ॥०॥३०॥ कर्मथी कल्पना ऊपजे, पवनश्री जेम जलधि वेल रे ।। रूप प्रगटे सहज आपणुं, देखतां दृष्टि स्थिर मेल रे ॥चे ॥ २५ ॥ धारतां धर्मनी धार पा, मारतां मोह वड चोर रे॥ ज्ञान रुचि वेल विस्तारतां, वारतां कर्म नुं जोर रे ॥ चे०॥२६॥ राग विष दोष कतारतां, जारतां देव रस शेष रे॥ पूर्व मुनि वचन संन्नारतां, सारतां कर्म निःशेष रे ॥चे ॥ ७ ॥ देखिये मार्ग शिव नगरनो, जे नदासीन परिणाम रे ॥ तेह अगोडत चालिये, पामियें जिम परम धाम रे ॥चे०॥ ॥ श्रीनयविजय गुरु शिष्यनी, शीखडी अमृत वेल रे ॥ एह जे चतुर नर आदरे, ते लहे सुयश रंगरेल रे ॥०॥ ॥ इति श्री हितशिक्षा सद्याय समाप्त ॥ ॥अथ श्री लब्धिविजयजी कृत जीवहित शीखनी सद्याय प्रारंन ।।
॥जोये जतन करी जीवडा, आयु नजाणु जाये रे ॥ लहे लाहों ल खमीतगो, पठेतां कांश नवि थाय रे ॥ जो०॥१॥ कुलदो नव माणस तणो, उलहो देह निरोगो रे ॥ उलहो दयाधरम वासना, उलहो सुगुरु संजोगो रे ॥जो० ॥२॥ दिन कगें दिन आग्रमे, न वले कोइ दिन पा गे रे ॥ अवसर काज न कीधवं, ते मनमांहि पष्टाशो रे ॥ जो० ॥३॥ लोन लगें लख वंचिया, ते परधन हरी लीधा रे ॥केडे न आवे कोनें, के डे करम रह्यां कीधां रे ॥ जो०॥४॥ माता नदर नधो रहे, कोडि गमें दुःख दीगरे ॥ योनि जनमःख जे हुवे, ते तुज लागे डे मीठां रे ॥ जो०॥५॥ है है नव आलें गयो, एको अरथ न साध्यो रे ॥ सहगुरु शीख सुणी घणी, तो पण संवेग न वाध्यो रे ॥ जो० ॥६॥ मान मनें
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
सद्यायमाला.
-
कोइ मत करो, यम जीत्यो नवि केरों रे ।। सुकृतकाज न कीधलं, बे नव हास्यो ने तेणें रे । जो ॥ ॥ जप जगदीशना नामने, कांश निचिंतोतुं सूवे रे ॥ काज करे अवसर सही, सवि दिन सरखान हुवे रे ॥ जो ॥ ॥ जग जातो जागी करी, तिम एकदिन तुज जावो रे ॥ कर. करवो जे तुझ हुवे, पनी होवे पसतावो रे ॥ जो ॥ ए । तिमि परवें-तप नवि कस्यो, केवल काया ते पोषी रे ॥ परनव जातां जोवने, संवल विण किम होसि रे ॥ जो ॥१०॥ सुण प्राणी प्रेमे कही, लब्धि लह। जिन वाणी रे ॥ संबलसाणे संग्रहो, इम कहे जिन केवल नाणी रे ॥ ११ ॥
॥अथ श्रीजिनहर्षजीकृत पांचमा आरानी सद्याय ॥
वीर कहे गौतम सुणो, पांचमा आराना नाव रे ॥ सुखीया प्राणी अति घणा, सांजल गौतम सुनाव रे ॥ वीर ॥१॥ शहेर होशे रे गामडां, गाम होशे समशान रे ॥ विण गोवाले रे धण चरे, ज्ञान नहिं निरवा | गरे॥ वीर ॥२॥ मुज केडे कुमती घणा, होशे ते निरधार रे ॥ जिनमतिनी रुचि नवि गमे, धापशे निजमति सार रे॥ वीर ॥३॥ कुमति जाजा कदाग्रही, श्रापशे आपणा बोल रे ॥ शास्त्र मारग सवि मृकशे करशे जिन मत मोल रे ॥ वीर॥४॥ पाखंझी घणा जागशे, नांगशे ध रमना पंथ रे ।। आगम मत मरडी करी, करशे नवा वली ग्रंथ रे ॥ वीरण ॥५॥ चारणीनी परें चालशे, धर्म न जाणे लेहा रे ॥ आगम शाखाने टालशे, पालशे निज नपदेश रे ॥ वीर॥६॥ चोर चरड बहु लागशे, बोली न पाले बोल रे ॥ साधुजन सीदायशे, उऊन बहुला मोल रे ॥ वीर०॥७॥राजा प्रजाने पीडशे, हिमशे निरधन लोक रे॥ माग्या न वरसशे मेहुला, मिथ्यात्व होशे बहु थोक रे ।। वीर ॥ ७॥ संवत् नगणी श चौदोत्तरें, होशे कलंकी राय रे ॥मात ब्राह्मणी जाणीय, बाप चंमाल कहेवाय रे ।। वीर॥ ए॥ व्यासी वरपर्नु आनखं, पामलीपुरमा होशे रे ॥ तस सुत दत्त नामें नलो, श्रावककुल शुन्न पोषे रे ।। वीर० ॥१०॥ को तुकी दाम चलावशे, चर्म तणा ते जोय रे ॥ चोथ लेशे निदातणी, महा अकरा कर होय रे ॥ वीर ॥ ११॥ इंइ अवधियें जोयतां, देखशे एद स्वरूप रे ॥ हिज रूपं आवी करी, हणशे कलंकी नूप रे । वीर॥ १५ ॥ दत्तने राज्य पापी करी, इं सुर लोकें जाय रे ।। दत्त धरम पाले सदा,
autanka
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
कलियुगनी सद्याय.
Ramchakatreen
- T
A
-
-
लेटशे शेजूंज गिरिराय रे ।। वी ॥ १३ ॥ पृथ्वी जिन मंहित करी, पाम शे सुख अपार रे ॥ देव लोकें सुख नोमवे, नामें जयजयकार रे॥ वीर॥ १४ ॥ पांचमा आराने डेडले; चतुर्विध श्रीसंघ होशे रे ॥ हो आरो बेसतां, जिनधर्म पहिलो जाशे रे ॥वीर ॥१५॥ बीजे अगनी जायशे, त्रीजे राय न कोय रे ॥ चोथे प्रहरे लोपना, बडे पारे ते होय रे ।। चीरण ॥१६॥
॥दोहा॥ ॥ठे आरे मानची, विलवासी सवि होय ।। वीश वरसनुं आज, प. टवर्षे गर्नज होय ॥ १७॥ सहस चोराशी वर्षपणे, नोमवशेनवि कर्म। तीर्थकर होशे जलो, श्रेणिक जीव सुधर्म ॥ १७ ॥ तमु गणधर अ सुंद रु, कुमारपाल नूषाल ॥ आगम बाणी जोइने, रचीय रयण रसाल ॥१ ॥पांचमा राना नाव ए, आगमें नांख्या वीर ।। ग्रंथ बोल विचार कह्या, सांजलजोनवि धीर ॥ ॥णतां समकित संपजे, सुगतां मंगल माल || जिनहः कही जोड ए, नाख्यां वयण रसाल ॥ १॥ इति ॥
॥अथ कलियुगनी सद्याय॥ ॥ सरसती स्वामिनी पाय नमीने, उलट मनमांदे आयो ।। तीरय न हिं कोई इण संसारे, तेणे ए कलियुग आयो ॥ देखो बे यारो कूडो कलियुग आयो । ए आंकणी ॥ बाबो कहे महारी नानडी बेटी, दिन दिन मूल्य सवायो॥बे यारो कूडो कलियुग आयो ।॥ १॥ राजा ते परजाने पीडे, कुनर काम नलायो | बोल बंध नही मंत्रीने, गोचर खेत्र खेडायो ॥बे यारो कूण ॥२॥ गुरुने गाल दीये निज चेलो, वेद पुराण पढायो । सासु चूले ने बहु खाटलडे, फूकें शरीर जलायो । बे यारो कूण ॥ ३ ॥ एं शी वर्षनो हीमे होशे, मूळे हाथ घलायो ॥ पंचतणी साखे परणीने, अ. बला अर्थ गमायो॥बे यारो कूरा ॥४॥ जोगी जंयम ने संन्यासी, नांग नखे मदवायो । चोर चाड परधननें खाये, साधुजन सीदायो ॥ वे यारो कूण ॥ ५॥ निर्धनने बहु बेटा बेटी, धनवंत एक न पायो || नीचतणे घर अति घसी लखमी, नुत्तम जन सीदायो॥बे यारो कू॥६॥न मले वाप संघात बेटो, घणे रे मनोर्थे जायो । हाय नपाडे मायने मारे, परएगीशुं नमाह्यो ।बे यारो कू०॥॥ धरडाने घहेलो, कहे बेटो, आप त गो मद वाह्यो । बहू सूती ने, वर हिंझोले, सासरे सूवाने धरायो ॥ वे
-
-
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
सद्यायमाला.
यारो कू॥5॥ इस खेडे बनण गो जुत्ति, निर्दय नाक फडायो ॥ मा वा बेटी वेचीने, बेटाने परणायो ।वे यारो कू०॥ ॥ रागतणे वश गुरुने गुरुगी, काम करें परायो । कांगानी पेरें कलहो मांझी, कुलगुरु ना म धरायो । वे यारो कू०॥१०॥ वैयर बार वरसनीने बेटो, दीगे गोद खेलायो॥माग्या मेह न वरसे महीयल, लोन्ने धरव्यो सवायो। बे यारो | कूण ॥११॥ कूडा कलियुगनी ए माया, देखी गीत गवायो। पत्नणे प्री-|| तिविमल परमारथ, जिन वचनें सुख पायो |बे यारो कू० ॥१॥इति।।
॥अथ एकादशनी सद्याय ॥ आज महार एकादशी रे, नणदल मौन करी मुख रहिये ।। पूच्या नो पडुत्तर पागे, केहने कां न कहियें ॥ आ० ।। १ ।। माहारो नणदोश तुमने वहालो, मुझने ताहारो वीरो ॥ धूआडाना बाचका नरतां, हाथ न आवे हीरो।आ॥॥ घरनो धंधो घणो कस्यो पण, एक न आव्यो आडो-॥ परन्नव जातां पालव जाले, ते मुझने देखाडो ॥ा ॥ ३ ॥ मागशिर शुदि अगीयारश महोटी, नेवु जिननां निरखो ॥ दोहोढशो क- | ल्याणिक महोटां, पोथी जोइने हरखो ॥ आ॥४॥ सुव्रत शेठ ययो शु६ श्रावक, मौन धरी मुख रहीयो ।। पावकपुर सघलो परजाल्यो, एदनों कांश न दहीयो ॥आ०॥५॥ आठ पदोर पोसो ते करिये, ध्यान प्रनु नुं धरिये ॥ मन वच काया जो वश करियें, तो नवसायर तरिये ॥
आ०॥६॥ र्या समिति नाषा न बोले, आअवटुं पेखे ॥ पडिक्कम गाशुं प्रेम न राखें, कहो केम लागे लेखे ॥आ॥ ॥ कर ऊपर तो माला फिरती, जीव फरे मनमांही ॥ चितडं तो चिहुं दिशि मोले, इणे नजने सुख नाही ॥०॥ ॥ पौषधशालें लेगां पश्ने, चार कथा वली सांधे ॥ कांक पाप मिटावण आवे, वारगणुं वलि बांधे ॥ आ० ॥ए। एक नम्ती आलस मोडे, बीजी नघे बेठी ।। नदियोमांश्री काश्क निसरती, ज दरियामां पेग ॥आ०॥१०॥ आई बाई नणंद नोजाई, न्हानी मोहोटी वने ॥ सासु ससरो मा ने मासी, शीखामण ने सहुने ॥ ॥ ११ ॥ नदयरतन वाचक नपदेशे, जे नर नारी रहेशे ॥ पोसा मांदे प्रेम धरीने, अविचल लीला लेशे । प्रा०॥१॥
-
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
अमलवर्जन सद्याय.
co
-
॥अथ वैराग्य सद्याय॥ मनन्नमरानी देशीमां ॥ ॥ नंचां मंदिर मालीयां, सोड्य वालीने सूत्रो ॥ काहाडो काहाडो ए ने सहु करे, जाणे जनम्योज नोतो ॥१॥ एक रे दिवस एवो आवशे, मने सवलो जी साले । मंत्री मल्या सर्वे कारिमां, तेनुं कांइन चाले ॥ एक रे दिवस ॥ ॥ए प्रांकणी॥ साव सोनांना रे सांकलां, पहेरण नव नवा वाघा ॥ धोलुं रे वस्तर एना कर्मर्नु, तेतो शोधवा लागा ॥ एक रे
॥ ३ ॥ चरु कढाईया अति घणा, बीजार्नु नही ले ॥ खोखरी हामी । एना कर्मनी, तेतो आगल दे ॥ एक रे ॥ ४ ॥ केनां गेरु में केनां वारु, केनां माय ने बाप ॥ अंतकाले जावू जीधने एकलु, साधे पुण्यने पाप ॥ एक रे ॥ ५॥ सगीरे नारी एनी कामिनी, नन्नी टग मग जूचे ॥ तेनुं पण कां चाले नही, बेठी 5सके रूवे ॥ एक रे॥६॥ वहालां ते वाहालां शुं करो, वाहालां वोलावी वसशे॥ वहालरं ते वननां लाकडां, ते तो सा जी बलशे ॥एक रे॥७॥ नही तापी नही तुंबडी, नश्री तरवानो आरो॥ नदयरतन प्रनुश्मनणे, मने पार नतारो॥ एक०॥७॥
॥ अथ अमल वर्जन सद्याय ।। कंत तमाकू परिहरो ॥ए देशी।।
॥ श्रीजिनवाणी मन धरी, सहगुरु दीये नपदेश ॥ मेरे लाल । बावी श अन्नदयमांहे का, अमल अन्नध्य विशेष ॥मे |अमल म खाजो सा जनां ॥ १॥ अमल विगोवे तन ॥ मे॥ नंघ बगासां घेरणी, आवे आ खो दिन्न ।। मे ॥ अ॥२॥ अमली अमलने सारिखो, आवे आनंद थाय ॥ मे ॥ नतरतां आरति घणी, धीरज जीव न धराय । मे ।। अ॥३॥ आलस ने कजागरो, बेगे ढबकां खाय ॥मे ॥ अकल न कांश नपजे, धर्म कथा न सुणाय ॥ मे ॥ अ ॥ ४॥ काला अहिश्री कपन, नामें जे अहिफीण । मे॥संग करे कोण एहनो, पंमित लोक प्रवीण ॥ मे ॥ अ॥५॥ पदेखें मुख कडवू हुवे, वली घांटो घेराय ॥ मे॥ नदर व्यथा नित्य आफरो, इणथी अवगुण पाय ॥ मे ॥ अ० ॥६॥ नाक बंधायें बोलतां, आधुं वचन बोलाय ॥ मे ॥ अमीय सुका ये जीन, एहने खाय बलाय । मे। अ०॥ ७ ॥ दाढीने मूगंदिशि, ऊगे नही अंकूर ॥ मे ॥ काया काली मिश हुए, गावडी गाले नूर । मे० ॥अ०॥७॥ पलक अवेरुं जो लीए, तो आतम अकुलाय ॥ मे० ॥
-
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
(80
सद्यायमाला.
MARAT
नाक चूए नयणां करे, काम करीन शकाय ॥ मे ॥ अण्॥ ए॥ अधविध भारममा पडे, जीवन मृत्यु समान ॥ मे ॥ हाथ पगोनी नत गले अमली आची शान ॥ मे ॥ ७ ॥१७॥ आगराई आगे कह्यो, माल वी मां नेल । मे ॥ आपदशं सखरूं नही, मिरीशुं मन मेल । मेण ॥अ॥ १४ ॥ नवटोक जे नर जीरवे, तसु अहि विष न जाय ।। मे ॥ अमल घगुं खाधायकी, कंदर्प बल मिट जाय ॥ मे ॥ अ॥१२॥ अमलीने नन्हं रुचे, टाढुं नावे दाय ।। मे ॥ खोनी रोटी,खांम घी, क पर ध सुहाय ।। मे०॥ अ॥१३॥ कुलवंती जे कामिनी, जाणे जुग तिसुजाण । मे काति विखी झरा करी, अमलीने दीए प्राण ।। मे ।। अ ॥ १४॥ प्रीतम आशा पूरती, न करे रीश लगार ॥ मे ॥ कपन न लोपे कतर्नु, ते विरली संसार ॥ मे ॥ अ॥ १५॥ उर्लागणी नारी जिका, वोले कर्कश वाणी ॥ मे ॥ रे रे अधम अफीशिया, आलसवंत अजाण ॥ मे॥अ० ॥ १६ ॥ परणी जाई पारकी, शें कीधुं तें धीठ ॥ मे०॥ पोतार्नु पहा पेट ए, निठुरनराय न नी ।मे।। अ० ॥ १७॥ कान कोट नूषण सहु, वेची खाधुं तेह ॥ मे ॥ निर्लज तुझ घरवासमां, कहे सुख पाम्यु जेह ॥ मे ॥ ॥१७॥ अमल समो असुगो नहीं, मानो ए मुम शीख ॥ मे । बाले सुंदर देहडी, अंते मगावे नीख ॥ मेघ ॥अ०॥१ए ॥ दालिडीने दोहिलं; सूर नग्यानुं शाल । मे ॥ श्रीमंतने पण नहीं नवं, जोतां ए जंजाल ॥ मे ॥ ॥ ॥ सासु बहु वढतां उता, रीशे अमल नखंत ॥ मे॥ बालक खाये अजाणतां, जो घर अमल हवंत ॥ मे ॥ अ॥ २१॥ प्राणीवध जिणशं हुवे, ते तो तजीयें दूर ॥ मे०॥ कर्मादान दशमुं कल्यं, विष व्यापार पमूर ॥ मे०॥ अ॥२॥चतुर विचार ए चित्त धरी, कीजें अमल परिहार ॥ मे०॥ खिमाविजय पं. मित तणो, कहे माणिक मनोहार ॥ मे० । अ०॥ २३ ॥ इति ॥
॥अथ शीखामणनी सद्याय ॥ . .... |-॥ श्रीगुरु चरण पसानलें, कहिशुं शोखामण सार ।। मन समजावो रे
आपणुं, जिम पामो नव पार ॥१॥ कहे नाइ रुडुं तें शुं करयु, श्रातमने हितकार ॥ इहलव परनव सुख घणां, लहियें जयजयकार ॥ कहे? ॥२॥ लाख चोराशी योनि तुं नमि, पाम्यो नर अवतार ।। देव गुरु धर्म
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
बारनावनानी सद्याय.
(१)
न उलख्या, न जप्यो मन नवकार ॥ कहे ॥३॥ नव मसवामा उदरें धस्यो, पाली पोढो रे कीध ॥ माय ताय सेवा कीधी नहीं, न्यायें मन नवि दीध ॥ कहे॥४॥ चामी कीधी रे चोतरे, दंगाव्यां जला लोक ॥ साधु सहुने संतापिया, आल चढाव्यां तें फोक ॥ कहे ॥५॥ लोनें लाग्यो रे प्राणियो, न गणे रात ने दीस ॥ हाहो करतारे एकलो, जई हाथ घसीश ॥ कहे॥६॥ कपट बल लेद तें कस्या, लांख्या परनारे मर्म ॥ साते व्यसनने सेवियां, नवि कीधो जिनधर्म ॥ कहे॥७॥ क्षमा न कीधी तें खांतY, दया न कीधी रे रेख ॥ परवेदन ते जाणी नहीं, तो शुं सीधो ते लेख ॥कहेगा ७ ॥ संध्यारंग सम आउखुं, जल पर्पोटो रे जेम ॥ मान अणी उपर बिंपुर्ज, अथिर संसार डे एम ॥ कहेणारा अजय अनंतकाय वावस्यां,पीधां अणगल नीर ॥रात्रिनोजन तें कस्वां, किम पामीश जवतीर ॥ कहे ॥ १०॥ दान शीयल तप नावना, धर्मना चार प्रकार ॥ ते तें जावे न आदस्या, रऊलीश अनंतो संसार ॥ कहे ॥ ११॥ पांचे इंसी जे पापिणी, उर्गति घाले रे जेह ॥ तें तो मेली रे मोकली, किम जाश्श शिवगेह ॥ कहे ॥ १२॥ क्रोधे वीट्यो रे प्राणि यो, मान न मूके रे केम ॥ माया सापणी संग्रही, लोचने लीधो तें तेम ॥ कहे ॥१३॥ पररमणी रस मोहियो, परनिंदानो रे ढाल ॥ परजव्य ते नवि पारहगुं, परने दीधी रे गाल ॥ कहे ॥१४॥ धर्मनी वेला तुं आलसु, पाप वेला उजमाल ॥ संच्युं धन को खायशे, जिम मधमाखी महुआत ॥ कहे ॥ १५ ॥ मेली मेली मूकी गया, जे उपार्जी रे आ थ॥ संचय कीजे रे पुण्यनो, जिम आवे तुऊ साथ ॥कहे॥१६॥ शुफ | देवगुरु उलखी, कीजें समकित शुद्ध ॥ मिथ्यामति पूरे करी, राखी नि रमल बुद्ध ॥ पागंतरें ॥ गुरु शिखामण ए सही, ए जाणे हित बुद्धि ॥ कहे॥१७॥ गोमीदास संघवीतणे, आदरे कीध सद्याय ॥ विनय विजय उवद्यायनो, रूपविजय गुण गाय ॥कहेगारण॥ इति शीखामण सद्याय॥ ॥अथ श्री बारनावनानी बार सद्याय प्रारंजः॥
॥दोहा॥ ॥ पास जिनेसर पय नमी, सद्गुरुने आधार ॥ नवियण जनने हित
-
-
unnaamw
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
(४२)
सद्यायमाला.
नणी, नणशुं नावना बार ॥१॥ प्रथम अनित्य अशरण पणुं, एह सं सार विचार ॥ एकलपणुं अन्यत्व तिम, अशुचि श्राश्रव संचार ॥शा.संव र निर्जर नावना, लोक सरूप सुबोधि ॥ उवह जावन जिन धरम, ए णीपरें कर जीन सोधि ॥३॥ रसकूपी रस वेधित, लोहथकी होये हेम॥ जीज इण नावन शुरू हुये, परम रूप लहे तेम ॥ ४॥ नाव विना दाना दिका, जाणे अचूएं धान ॥नाव रसांग मढ्या थकी, त्रुटे करम निदान॥५
॥ ढाल पहेली ॥ ॥नावनानी देशी ॥ पहेली जावना एणी परें नावीयेंजी॥अनित्य पणुं संसार ॥ मान अणी ऊपर जल बिंघर्ड जी, इंज धनुष अनुहार ।। ॥१॥ सहेज संवेगी सुंदर आतमा जी, धर जिन धर्मसु रंग । चंचल चपलांनी परें चिंतवे जी, कृत्रिम सविहु संग ॥साशाजाल सुहणे शुल अशुनझुंजी, कूमो तोष ने रोष। तिम जमल्यो अथिर' पदारथें जी, श्यो कीजें मन शोष ॥ स ॥३॥ गर त्रेह पामरना नेहज्यु जी, ए यौवन रंग रोल ॥ धन संपद पण दीसे कारमी जी, जेहवा जलकबोल ॥ स॥४॥ सुंज सरिखे मागी भीखमी जी, राम रह्या वनवास ॥ श्ण संसारे ए सुख संपदा जी, संध्या राग विलास ॥ स ॥५॥ सुं दर ए तनु शोना कारमी जी, विणसंतां नहीं वार ॥ देवतणे वचनें प्रति बूजीयो जी, चक्री सनत कुमार ॥ स॥ ६ ॥ सूरज राहु, ग्रहणे सम जी जी, श्री कीर्तिधर राय ॥ करकं प्रतिबन्यो देखीने जी, वृषन जराकुल काय ॥ स॥७॥ किहां लगें धू धूवल हरा रहे जी, जल परपोटा जोय ॥ आउखू अथिर तिम मनुष्यनुं जी, गर्व म करसो कोय॥ जे क्षणमा खेरु होय ॥ स ॥॥ अतुलि बल सुरवर जिनवर जिस्या जी, चकि हरिबल जोमी ॥ न रह्यो एणे जगें कोई थिर थर जी, सुरनर नूपति कोमी ॥ स॥ ए॥
॥ दोहा ।। ॥ पल पलं बीजे आउखं, अंजलि जल ज्यु एह ॥ चलते साथे संब लो, वेश् सके तो लेह ॥१॥ ले अचिंत्य गलशुं ग्रही, समय सींचाणो आवि ॥ शरण नहीं जिनवयण विण, तेणे हवे अशरण नावि ॥२॥
-
-
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
बारजावेनानी सद्यायः
(१३
-
-
-
-
%3
-
॥ ढाल बीजी . ॥ राग रामगिरी, राम नणे हरि छवियें ॥ ए देशी ॥ बीजी अशरण नावना, नावो हृदय मकार रे॥ धरम विना परलव जतां, पापें न सही श पाप रे । जाइश नरक उवार रे, तिहां तुज कवण आधाररे ॥१॥ लाल सुरंगा रे प्राणीआ॥ मूकने मोह जंजाल रे, मिथ्या मति सवि टाल रे, माया आल पंपाल रे ॥ ला॥२॥ मात पिता सुत कामिनी, नाश नयणि सहाय रे ।। में में करतां रे अज परें, कर्मे ग्रह्यो जीउ जाय रे॥ बाडो को नवी थाय रे, दुःख न लीये वहचाय रे ॥ ला ॥३॥ नंदनी सोवन सूंगरी, आखर नावी कोकाज रे ॥ चक्री सुजूम ते जलधिमां, हा युं खट खेम राज रे ॥ बूड्यो चरम जहाज रे, देव गया सविनाज रे, लोनें गश्तप्त लाज रे ॥ लागावीपायन दही द्वारिका, बलवंत गो विंद राम रे ।। राखी न शक्यारे राजवी, मात पिता सुत धाम रे ॥ विहां राख्यां जिननाम रे, शरण की नेमिस्खाम रे ।। व्रत ले अभिराम रे, पो होता शिवपुर गम रे ॥ सा॥५॥ नित्य मित्र सम देहड़ी, सयणां पर्व सहाय रे ॥ जिनवर धर्म उगारसे, जिम ते वंदनिक नाय रे । रा खे मंत्रि उपाय रे, संतोष्यो वली राय रे, टाल्या तेहना अपाय हेला॥ ६ ॥ जनम जरा मरणादिका, वयरी लागा केडरे ॥ अरिहंत शरणुं ते थादरी, लव ब्रमण छुःख फेड रे ॥ शिवसुंदरी धर तेड रे, नेह नवल रस रेड रे, सींची सुकुत सुरपेड रे ॥ ला ॥७॥
॥दोहा॥ ॥ थावच्चा सुत थरहस्यो, जोर देखी जम धाड ॥ संयम शरणुं संग्रद्यु, धण कण कंचण बांम॥२॥ण शरणे सुखिया थया,श्रीअनाथी अणगार।। शरण लह्या विण जीवडा, णी परें रुले संसार ॥२॥ इति द्वितीय चावना
॥ढाल त्रीजी॥ ' ' ' ॥ राग मारुणी॥त्रीजी नावन श्णीपरें नावीयें रे, एह स्वरूप संसार ।। कर्मवशें जीव नाचे नवनव रंगशुं रे, ऐ ऐ विविध प्रकार रे ॥१॥ चेतन चेतीयें रे, लही मानव अवतार ॥णा नव नाटकथी जो हुर्ड उजगा रे, तो बांडो विषय विकार रे ॥ चे॥२॥ कवही नूजल जलणानिल तरुमां जम्यो रे, कबही नरक निगोद॥ विति चतारेजियमांहे के दिन वस्योरे,
-
GARD
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
“सद्यायमाला...
-
-
नाक चूए नयणां करे, काम करीन शकाय ॥ मे । अ॥ए ॥ अधविध मारममां पड़े, जीवन मृत्यु समान ॥ मे ॥ हाथ पगोनी.नस गले. अमली आची शान मे ॥१०॥ आगराई आमेकह्यो, मात्र वी-माहे नेल । मे। आपदशं सखरूं नही, मिशरी[ मन मेलः ॥. मेक
अ॥ ११ ॥ नवटॉक जे.नर जीरवे, तसु अहि विष न जलाय || मेण |॥ अमल घणुं खाधायकी, कंदर्प बल मिट जाय ॥ मे ॥ अथ ॥ १५॥ 'अमलीने नन्हुँ रुचे, टा( नावे दाय ।। मे ॥ खोजी रोटी:खांम घी, क पर दूध सुहाय ।। मे। अण्॥१३॥, कुलवंतीजे कामिनी, जारो जुग तिसुजाण । मे। काति विखी झण करी, अमलीने दीए प्राण ।। मे० || अ॥ १४॥ प्रीतम आशा पूरती, न करे रीश लगार ॥ मे ॥ करना । न लोपे कतर्नु, ते विरली संसार ॥ मे ॥ अंग ॥ १५॥ कुर्लागणी नारी, जिका, बोले कर्कश वाणी ॥ मे॥ रे रे अधम अफीशिया, आलसवंत अजाण ॥ मे॥०॥१६॥ परणी जाई पारकी, शं कीधुं तें घीउ ॥ मे०॥ पोतार्नु पण पेट ए, नितुर राय न नीठ :॥ मेकअ०॥ १७॥ कान कोट नूषणं सहु, वेची खाधुं तेह ॥ मे ॥ निर्लज तुझ घरवासमां, कहे सुख पाम्यु जेह ॥ मे ॥ ॥१७॥ अमल समो असुगो नहीं, मानो ए मुमशीख ॥ मे । बाले सुंदर देहडी, अंते मगावे नीख ॥ मे ॥ अ०॥१७॥ दालिसीने दोहिलं, सूर नग्यानुं शाल । मे ॥ श्रीमंतने पण नहीं नवं, जोतां ए जंजाल ॥ मे॥अ॥२०॥ सासु वहु वढतां उता, रीशे अमल नखंत ॥ मे॥ बालक खाये अजाणतां, जो घर अमल हवंत ॥ मे ॥०॥ २१॥ प्राणीवध ,जिणशं. हुवे, ते तो तजीयें दूर ॥ मे०॥ कर्मादान दशमं कर्ष, विष व्यापार पर ॥ मे०॥ अ॥ २२॥ चतुर विचार ए चित्त धरी, कीजे अमल परिहार ॥ मे०॥ खिमा विजय पं. मित तगो, कहे माणिक मनोहार ॥ मे० ॥ अ०॥ २३ ॥ इति ॥ .
॥अथ शीखामनी सद्याय ॥ ५ ; . . • ॥ श्रीगुरु चरणं पसानलें, कहिशं शोखामण सार ।मन समजावो रे
आपगुं, जिम पामो नव पार ॥ १॥ कहे नाइ रुडु ते शुं करयु, आतमने हितकार ॥ इहलव परनव सुख घणां, लहिये जयजयकार.॥ कहे. ॥२॥ लाख चोराशी योनि तुं नमि, पाम्यो नर अवतार ॥ देव गुरु धर्म ।
-
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
बारनावनानी सद्याय.
( ४१ )
न लख्या, न जप्यो मन नवकार ॥ कहे० ॥ ३ ॥ नव मसवामा उदरें धस्यो, पाली पोढो रे कीध ॥ माय ताय सेवा कीधी नहीं, न्यायें मन नवि दीध ॥ कहे ॥ ४ ॥ चामी कीधी रे चोतरे, दंगाव्यां जलां लोक ॥ साधु सहुने संता पिया, आल चढाव्यां तें फोक ॥ कहे ॥ ५ ॥ लोनें लाग्यो रे प्राणियो, न गणे रात ने दीस ॥ हाहो करतां रे एकलो, जई हाथ घसी ॥ कहे ॥ ६ ॥ कपट बल भेद तें कराया, जांख्या परनारे मर्म ॥ साते व्यसनने से वयां, नवि कीधो जिनधर्म ॥ कहे० ॥ ॥ मा न कधी तें खांतशुं, दया न कीधी रे रेख | परवेदन तें जाणी नहीं, तो शुं लीधो तें ख ॥ ० ॥ ८ ॥ संध्यारंग सम आउखु, जल पर्पेटो | रे जेम ॥ माजी उपर बिंदु, अथिर संसार बे एम ॥ कहे गाण अजय अनंतकाय वावस्यां, पीधां अणगल नीर ॥रात्रिभोजन तें करयां, किम पामीश जवतीर ॥ कहे० ॥ १० ॥ दान शीयल तप जावना, धर्मना चार प्रकार ॥ ते तें जावे न यदस्या, रकलीश अनंतो संसार ॥ कहे ० ॥ ११ ॥ पांचे इंद्री जे पापिणी, दुर्गति घाले रे जेह ॥ तें तो मेली रे मोकली, किम जाइश शिवगेह ॥ कहे ॥ १२ ॥ क्रोधें वींट्यो रे प्राणि यो, मान न मूके रे केक ॥ माया सापणी संग्रही, लोजने लीधो तें तेक ॥ कहे० ॥ १३ ॥ पररमणी रस मोहियो, परनिंदानो रे ढाल ॥ परद्रव्य तें नवि पारह, परने दीधी रे गाल ॥ कहे० ॥ १४ ॥ धर्मनी वेला तुं आलसु, पाप वेला उजमाल ॥ संच्युं धन कोइ खायशे, जिम मधमाखी महुआ || कहे ॥ १५ ॥ मेली मेली मूकी गया, जे उपार्जीरे या थं ॥ संचय कीजे रे पुण्यनो, जिम यावे तुक साथ ॥ कदे ॥ १६ ॥ शुद्ध | देवगुरु उलखी, कीजें समकित शुद्ध ॥ मिथ्यामति डूरें करी, राखी नि रमल बुद्ध || पाठांतरें || गुरु शिखामण ए सही, ए जाऐ हित बुद्धि ॥ कहे ॥ १७ ॥ गोनीदास संघवीत, आदरे कीध सद्याय ॥ विनय विजय उवद्यायनो, रूपविजय गुण गाय ॥ कहे ० ॥ १८ ॥ इति शीखामण सचाय ॥
॥ अथ श्री बारनावनानी बार सद्याय प्रारंभः ॥ ॥ दोहा ॥ ॥ पास जिनेसर पय नमी, सद्गुरुने आधार ॥ जवियण जनने हित
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
(४३)
सद्यायमाला.
-
-
-
नणी, नणशुं नावना बार ॥१॥ प्रथम अनित्य अशरण पणुं, एह सं सार विचार । एकलपणुं अन्यत्व तिम, अशुचिथाश्रव संसार ॥२॥.संव र निर्जर नावना, लोक सरूप सुबोधि ॥ सुलह नावन जिन धरम, ए गीपरें कर जीउ सोधि॥३॥ रसकूपी रस वेधि, लोहथकी होये हेम॥ जीउ श्ण नांवन शुरू हुये, परम रूप लहे तेम ॥४॥ नावविना दाना दिको, जाणे अबूएंधान ॥नाव रसांग मल्या थकी, त्रुटे करम निदाना।
॥ ढाल पहेली ॥ ॥नावनानी देशी ॥ पहेली नावना एणी परें नावीयेंजी ॥अनित्य पणुं संसार ॥ मान अणी ऊपर जल बिंडु जी, इंज धनुष अनुहार ।। ॥९॥ सहेज संवेगी सुंदर आतमा जी, धर जिन धर्मसु रंग ॥ चंचल चपलांनी परें चिंतवे जी, कृत्रिम सविहु संग ।। साशाजाल सुहणे गुल अशुजशुं जी, कूमो तोष ने रोष॥तिम चम चूल्यो अथिर पदारथे जी, श्यो कीजें मन शोष ॥ सण ॥३॥ गर त्रेह पामरना नेहज्यु जी, ए यौवन रंग रोल ॥ धन संपद पण दीले कारमीजी, जेहवा जलकबोल ॥ स॥॥ सुंज सरिखे मागी जीखमी जी, राम रह्या वनवास.॥ श्ण संसारे ए सुख संपदा जी, संध्या राग विलास ॥ स ॥५॥ सुं दर ए तनु शोजा कारमी जी, विणसंतां नहीं वार ॥ देवतणे वचनें प्रति बूजीयो जी, चक्री सनत कुमार ॥ स॥ ६ ॥ सूरज राहु ग्रहणे सम जी जी, श्री कीर्तिधर रायं ॥ करकं प्रतिबन्यो देखीने जी, वृषन जराकुल काय ॥ स ॥७॥ किहां लगें धूया धूवल हरा रहे जी, जल परपोटा जोय ॥ आउखू अथिर तिम मनुष्यनुं जी, गर्व मकरसो कोय॥ जे क्षणमा खेरु होय ॥ स ॥ ॥ अतुलि बल सुरवर जिनवर जिस्या जी, चकि हरिबल जोनी ॥ न रह्यो एणे जगें को थिर थर जी, सुरनर पति कोमी ॥ स॥ए॥ .
॥दोहा ।। ॥ पल पल बीजे आउखु, अंजलि जल ज्यु एह ॥ चलते साथे संब लो, लेइ सके तो लेह ॥१॥ ले अचिंत्य गलशुं ग्रही, समय सींचाणो आवि ॥ शरण नहीं जिनवयण विण, तेणे हवे अशरणं नावि ॥२॥
-
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
वारजावनानी सद्याय.
(३)
-
-
-
- -
-
-
-
-
-
--
-
--
-
-
-
-
--
-
-
॥ ढाल वीजी॥ ॥ राग रामगिरी, राम नणे हरि ऊठियें । ए देशी ॥ धीजी अशरण जावना, जावो हृदय मकार रे।। धरम विना परनव जता, पापें न सही श पाप रे ।। जाश्श नरक ज्वार रे, तिहां तुज कवण आधार रे ॥१॥ साल सुरंगा रे प्राणीया।। मूकने मोह जंजाल रे, मिथ्यामति सवि टाल रे, माया आल पंपाल रे ।। ला॥॥ मात पिता सुत कामिनी, नार नयणि सहाय रे ॥ में में करतां रे अज परें, कौ ग्रह्यो जीउ जाय रे ॥ श्राडो कोइ नवी थाय रे, फुःख न लीये वहेंचाय रे ।। ला ॥३॥ नंदनी सोवन डूंगरी, आखर नावी कोकाज रे ।। चक्री सुजूम ते जल धिमां, हा युं खट खंग राज रे || वूड्यो चरम जहाज रे, देव गया सवि नाज रे, लोनें गइ तस लाज रे । लामा छीपायन दही द्वारिका, बलवंत गो विंद राम रे ॥ राखी न शक्यारे राजवी, मात पिता सुत धाम रे ॥ विहां राख्यां जिननाम रे, शरण की नेमिखाम रे ।। व्रत लेश् अनिराम रे, पो होता शिवपुर ठाम रे ।। ला ॥५॥ नित्य मित्र सम देहड़ी, सयणां पर्व सहाय रे ॥ जिनवर धर्म उगारसे, जिम ते वंदनिक नाय रे । रा खे मंत्रि उपाय रे, संतोप्यो बली राय रे, टाल्या तेहना अपाय रे ला ६ ॥ जनम जरा मरणादिका, वयरी लागा ठे केड रे । अरिहंत शरणुं ते यादरी, लव ब्रमण छुःख फेडरे ॥ शिवसुंदरी घर तेड रे, नेह नवल रस रेड रे, सींची सुकुत सुरपेड रे ।। ला॥७॥
॥दोहा॥ ॥ थावच्चा सुत थरहस्यो, जोर देखी जम धाड ॥ संयम शरणुं संग्रद्यु, धण कण कंचण वांग ॥१॥ण शरणे सुखिया थया,श्रीअनाथी अणगार।। शरण लह्या विण जीवडा, इणी परें रुले संसार ||| इति द्वितीय चावना
____॥ ढाल त्रीजी ।। .. ॥ राग मारुणी॥त्रीजी नावन इणीपरें नावीयें रे, एह स्वरूप संसार । कर्मवशें जीव नाचे नवनव रंगशुं रे, ऐ ऐ विविध प्रकार रे ॥१॥ चेतन चेतीये रे, लही मानव अवतार |चेणा जव नाटकथी जो हुर्ज उचगा रे, तो वांडो विषय विकार रे ॥ चे॥।॥ कवही नूजल जलणानिल तरुमां जम्यो रे, कवही नरक निगोद॥ विति चरिंजियमांहे के दिन वस्यो रे,
-
-
-
-
-
---
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
(४४)
सद्यायमाला. कवहींक देव विनोद ॥चे ॥३॥ कीमी पतंग हरि मातंगपणुं जजे रे, कबही सर्प सीयाल ॥ ब्राह्मण क्षत्रिय वैश्य कहावतो रे, होवे शूल चंमाल ॥चे॥४॥ खख चोराशी चडटे रमतो रंगशुं रे, करी करी नव नव वेश ॥ रूप कुरूप धनी निर्मव्य सोजागिउँ रे, पुर्जागी दरवे श ॥चे॥५॥ अव्या क्षेत्र सूक्ष्मने बादर नेदशुं रे, काल लाव पण तेम ॥अनंत अनंता पुद्गल परावर्तन कस्यां रे, कह्यो पन्नवणा एम ॥चे॥६ ॥नाई बहिन नारी तातपणुं नजे रे, मातपिता होये पूत्र ॥ तेहज नारी वेरीने वलि वालहो रे, एह संसारह सूत्र ॥ चे॥७॥ नवनजानु जिन नांख्यां चरित्र सुणी घणां रे, समज्या चतुर सुजाण ॥ कर्म वि. वरवंश मूकी मोह विटंबना रे, मट्या मुगति जिन जाण ॥ चेण ॥७॥ .. .. . ॥दोहा॥
॥ श्म जव जव जे मुख सह्यां, ते जाणे जगनाथ ॥ जयनंजण नावठ हरण, न मल्यो अविहम साथ ॥ १॥ तिण कारण जीव एकलो, बोमी राग गलपास ॥ सवि संसारीजीवद्यु, धरी चित जाव उदास ॥२॥
॥ ढाल चोथी॥ ॥ राग गोमी ॥ पूत न कीजे हो साधु विसासमो ॥ चोथी नावना नवियण मन धरो, चेतन तुं एकाकी रे॥आव्यो तिम जाश्श परनव वली, शहां मूकी सवि बाकी रे॥ मम करो ममता रे समता आदरो ॥१॥ आणो चित्त विवेको रे ॥ खारथियां सऊन सहुए मख्यां, सुख मुख सहेशे एको रे ॥ मम॥२॥ वित्त वहेंचण आवी सहुये मले, वि पति समय जाय नाशी रे ॥दव बलतो देखी दश दिशे पुले, जिम पंखी तरुवासी रे॥मम॥३॥ खट खंग नवनिधि चौद रयण धणी,
चौसठ सहस्स सुनारी रे॥ हमे बोमी ते चाल्या एकला, हास्या जेम | जूयारी रे ॥मम॥४॥ त्रिभुवन कंटक बिरुद धरावतो, करतो गर्व गु मानो रे॥त्रागा विण नागा तेह चट्या, रावण सरिखा राजानो रे॥ममण ॥५॥ माल रहे घर स्त्री विश्रामिता, प्रेतवना लगें लोको रे॥ चय लगें काया रे आखर एकलो, प्राणी चले परलोको रे ॥मम॥६॥ नित्य कः लहो बहु मेलें देखी, बिहुँ पण खटपट थाय रे ॥ वलयानी परें विह रिस एकलो, श्म बज्यो नमीरायो रे ॥मम ॥ ॥ इति चतुर्थ भावना॥
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
बारजावनानी सद्याय.
. ॥ दोहा ॥
॥ जवसायर बहु दुख जलें, जामण मरण तरंग ॥ ममता तंतु तिऐं ग्रह्यो, चेतन चतुर मतंग ॥ १ ॥ चाहे जो बोकण जणी, तो जज जग वंत महंत ॥ दूर करे पर बंधने, जिम जसथी जलकं ॥ २ ॥
॥ ढाल पांचमी ॥
(४५)
॥राग केदारो गोमी ॥ कपूर हुवे अति उजलो रे।। ए देशी ॥ पांचमी जावन जावीयें रे, जिउ अन्यत्व विचार ॥ आपसवार श्री ए सहु रे, मलि तुज परिवार ॥ १ ॥ संवेगी सुंदर, बूज मा मूंक गमार ॥ तहारुं को नहीं इस संसार, तुं केनो नहि निरधार ॥ सं० ॥ २ ॥ पंथ सिरे पंथी मख्या रे, कीजें किणशुं प्रेम ॥ राति वसे प्रद उठ चले रे, नेह निवादे केम ॥ सं० ॥ ३ ॥ जिम मेलो तीरथ मले रे, जन वजनी चाह । के त्रोटो के फाय दो रे, लेइ लेइ निजघर जाय ॥ सं० ॥ ४ ॥ जिहां कारज जेहनां सरे रे, तिहां लगें दाखे नेह ॥ सूरीकंतानी परे रे, बटकी देखा मे बेह ॥ सं०॥२॥ चुलणी अंगज मारवा रे, कूरुं करी जतुगेह ॥ जरत बाहुबलि फूजी या रे, जो जो निजना नेह ॥ सं० ॥ ६ ॥ श्रेणिक पुत्रं बांधी रे, लीधुं वेहेंची राज्य || दुःख दीधुं बहु तातने रे, देखो सुतनां काज ॥ सं० ॥ ७ ॥ जावन शिवपद लहे रे, श्री मरुदेवी माय ॥ वीर शिष्य केवल लघुं रे, श्री गौतम गणराय ॥ सं० ॥ ८ ॥ इति पंचम भावना ॥ ॥ दोहा ॥
॥ मोह वसु मन मंत्रवी, इंद्रिय मल्या कलाल ॥ प्रमाद मदिरा पाइ के, वांध्यो जीव भूपाल ॥ १ ॥ कर्म जंजीर जमी करी, सुकृत माल स विली || शुभ विरस डुरगंधमय, तनगो तहरें दीध ॥ २ ॥ ॥ ढाल बही ॥
॥ राग सिंधु सामेरी ॥ बडी भावना मन धरो, जीउ अशुचि नरी ए काया रे, शी माया रे, मांगे काचा पिंशुं ए ॥ १ ॥ नगर खाल परे नितु वहे, कफ मल मूत्र जंगारो रे, तिम द्वारो रे, नर नव द्वादश नारिनां ए ॥२॥ देखी डुरगंध दूरथी, तुं मुह मचकोने माणे रे, नवि जाणे रे, तिए, पुद्गल निज तनु न ए ॥ ३ ॥ मांस रुधिर मेदारसें, अस्थि मजानर बीजे रे, शुं. रीजे रे, रूप देखी देखी आपणुं ए ॥ ४ ॥ कृमिवाला दिक को
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
(४६)
सद्यायमाला.
थली, मोहरायनी चेटी रे, ए पेटी रे, चर्म जडी घणा रोगनी ए ॥५॥ ग वास नव मासतां, कृमिपरें मलमां वसियो रे, तु रसियो रे, अंधे माथे
रह्यो | ६ ॥ कनककुमरी जोजन जरी, तिहां देखी पुरगंध बूज्या रे, अति जूज्या रे, मल्लि मित्र निज कर्मशुं ए || ७ || इति बड़ी भावना | ॥ दोहा ॥ !
॥ तन बिल्लर इंद्री मछा; विषय कलण जंबाल || पाप कलुष पाणी aj, याश्रव व गडनाल ||१|| निर्मल पख सहमें सुगति, नाण- विनाण रसाल ॥ शुं बगनी परें पंकजल, चूंथे चतुर मराल ॥ २ ॥ ॥ ढाल सातमी ॥
॥ राग धोरणी ॥ श्राश्रवजावना सातमी रे, समजो सुगुरुं समीप ॥ क्रोधादिक कां करो रे, पामी श्री जिन दीपो रे || १ || सुण सुण प्राणीया, परिहर आश्रव पंचो रे || दशमे अंगें कह्या, जेहना दुष्ट प्रपंचो रे || || ५ ॥ होंगें जे हिंसा करे रे, ते लहे कटुक विपाक ॥ परिहासें गोत्रासनी रे, जो जो अंग विपाको रे || सु ॥ ३ ॥ मिथ्या वयऐं वसु नड्यो रे, मंदि क परधन लेई || ब्रझें रोलव्या रे, इंद्रादिक सुर केई रे || सु||४|| महा आरंभ परिग्रहें रे, ब्रह्मदत्त नरय पहुत्त ॥ सेव्यां शत्रुपएं नजे रे, पांचे दुरगति तो रे || सु ॥ ५ ॥ बिद्र सहित नावा जलें रे, बूडे नीर जराय ॥ तिम हिंसादिक या रे, पापें पिंक जरायो रे || सु ॥ ६ ॥
विरति लागे एकें प्रिया रे, पाप स्थान अढार । लागे पांचेही क्रीया रे, पंचम अंग विचारो रे || सु० ॥ ७ ॥ कटुक क्रिया यानक फलां रे, बोल्या बीजे रे अंगं ॥ कहेतां हीयकुं कमकमे रे, विरु तास प्रसंगो रे ॥ सु० ॥
॥ मृग पतंग लिमाबलो रे, करी एक विषय प्रपंच ॥ दुखिया ते, किम सुख लहे रे, जस परवस एह पंचो रे ॥ सु ॥ ए ॥ हास्य निंद वि कथा वसें रे, नरक निगोदे रे जात ॥ पूरवधर श्रुत हारीनें रे, अवरांनी शी वातो रे || सु ॥ १० ॥ इति सप्तम भावना ॥ ॥ दोहा ॥
* 5
॥ शुभ मानस मानस करी, ध्यान अमृत रस रेलि ॥ नवदल श्रीनव कार पय, करी कमलासन केलि ॥ १ ॥ पातक पंक पखालीनें, करी संव रनी पाल ॥ परम हंस पदवी जजो, बोडी सकल जंजाल ॥ २ ॥
"
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
बारजावनानी सद्याय,
(9)
-
-
-
-
-
॥ ढाल आझमी॥ ॥ उलूनी देशी ।। श्राहमी संवर नावनाजी, धरी चितसुं एक तारस मिति गुप्ति सूधी घरोजी, आपो आप विचार ॥ सलूणा, शांति सुधारस चाख । ए आंकणी ॥ विरस विषय फल फूलडेजी, अटतो मन अलि रा ख ।। स ॥१॥ लाज अलानें सुख उखेंजी, जीवित मरण समान ॥ शत्रु मित्र सम नावतो जी, मान अने अपमान ॥ स ॥२॥ कहीयें परिग्रह बगंगशुं जी, ले| संयम नार ॥ श्रावक चिंते हुं कदा जी, करीश संथा रो सार । स॥३॥ साधु आशंसा श्म करे जी, सूत्र नणीश गुरु पा स ।। एकल मन प्रतिमा रही जी, करीश संलेषण खास ॥ स ॥४॥ सर्व जीवहित चिंतवे जी, वयर मकर जगमित्त ।। सत्य वयण मुख नां खियें जी, परिहर परतुं वित्त ।। स॥५॥काम कटक नेदण नणी जी, धर तुं शीलसनाह ।। नवविध परिग्रह मूकतां जी, लहियें सूख अथाह ॥स ॥६॥ देव मणु उपसर्गशुंजी, निश्चल हो सधीर ।। बावीश प रिसह जीपीयें जी, जिम जीत्या श्रीवीर ॥सणाजा इति अष्टम भावना ।।
॥दोहा।। । , , ॥ दृढ प्रहारि दृढ ध्यान धरी, गुणनिधि गज सुकुमाल | मेतारज मद न बमो, सुकोशल सुकुमाल ॥१॥ म अनेक मुनिवर तस्या, उपशम संवर नाव ॥ कग्नि कर्म सवि निर्जस्यां, तिण निझार प्रस्ताव.॥२॥ . . ॥ ढाल नवमी।
.. ॥राग गोडी, मन जमरा रे ॥ ए देशी.॥ नवमी निर्जर नावना ।। चित चेतो रे । आदरो व्रत पञ्चरकाण ॥ चतुर चित चेतो रे ॥ पाप आं लोचो गुरु कने । चि ॥ धरिये :विनय सुजाण ॥ च ॥१॥ वेयावच्च बहुविध करो॥ चि॥ पुर्वल वाल गिलान ॥ च ॥ आचारज वाचक तणो । चि॥ शिष्य साधर्मिक जाण ॥ च ॥ २॥ तपसी कुल गण सं घनो ।। चि॥ थिविर प्रवर्तक वृद्ध ।। च ।। चैत्य नक्कि वहुनिझरा ।। चि॥ दशमे अंग प्रसिक।चणा३॥ उन्नय टंक आवश्यक करो॥चि॥ सुंदर करि सद्याय ॥ च ॥ पोसह सामायिक करो॥ चि॥ नित्य प्रत्यें नियमन जाय ||चणाध कर्मसूडन कनकावली ॥ चि॥ सिंहानिक्रीडित दोय ।। च ॥ श्रीगुण रयण संवत्सरू ॥ चिणा साधु पलिम दश दोय ॥
-
-
-
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
(४)
'संधायमाला., .
च०॥५॥ श्रुत आराधन साचवो॥चि॥ योग वहन उपधान ॥ च ॥ शुक्लध्यान सूधु धरो॥चि॥ श्री आंबिल वर्षमान ॥ च० ॥६॥ चौंद सहस्स.अणगारमा । चि॥ धन धन्नो'अणगार ॥ च ॥ खयमुख वीर प्रशंसी चि॥ खंधक मेघकुमार ॥च॥ इति नवम भावना ॥
. . ॥दोहा॥. . . . . : 1 • | मन दारु तननालि करि, ध्यानानल सलगांवि ॥ कर्मकटक जेदण जणी, गोला ज्ञान चलावि ॥१॥ मोहराय मारीकरी, उंचो चढी अवलोय ॥ त्रिजुवन मंगप मांमणी, जिम परमानंद होये ॥॥ ..
॥ ढाल दशमी॥ . . . ॥राग गोमी, जंबूद्वीप मकार ॥ ए देशी ॥ दशमी लोक खरूप रे, ना वन जावीयें, निसुणि गुरु उपदेशथी ए ॥१॥ उर्ध्वपुरुष आकार रे, पग पहूखा धरी, कर दोउ कटि राखियें ए॥२॥ण आकारे लोकरे, पुद्गल पूरी, जिम काजलनी कूपली ए ॥३॥ धर्माधर्माकाश रे, देश प्रदेश ए, ॥ जीव अनंतें पूरी ए ॥ ४॥ सात राज.देशोन रे, उई, तिरिय मली, अधोलोक सात साधिकू ए ॥५॥ चौदराज त्रसनामी रे, सजीवाल य, एक रडू दीर्घ विस्तरू ए॥६॥ नर्वसुरालय सार रे, निरय जुवन नीचें, नामें नर तिरि दो सुरा ए॥॥ द्वीप समुष असंख्य रे, प्रनु मुख सांजली, राय कृषि शिव समजी ए ॥७॥ लांबी पोहोली पणयाल रे, लखजोयण सही, सिकशिला शिर उजली ए॥ए॥ ऊंचा धनुसय तीन रे, तेत्रीश साधिके, सिक योजननें बेहो ए॥१॥ अजर अमर निकलंक रे, नाण दंसण मय, ते जोवा मन गह गहे ए॥११॥इति दशम नावना ॥
॥दोहा॥ H ॥ वार अनंती फरसी, गली वाटक न्याय ॥ नाणे विना नवि संज
रे, लोक ब्रमण जमवाय ॥१॥ रत्नत्रय त्रिहुं नुवनमें, उसह जाणी द याल ॥ बोधि रयण काजे चतुर, आगम खाणि संजाल ॥२॥".
॥ढाल अगीरमी॥ . . . . . ॥राग खंनातीं ॥ दश दृष्टांते दोहिलो रे, साधो मणुत्र जमारो रे॥ हो जंबर फूलज्यु रे, आरज घर अवतारो रे ॥ मोरा जीवन रें, बोधिः जावना ग्यारमीरे, जावो हृदय मजारो रे ॥ मो० ॥१॥ए आंकणी॥ |
-
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
वारजनावनानी सद्याय.
(8)
-
--
।
-
-
-
उत्तम कुल तिहां दोहिलो रे, सहगुरु धर्म संयोगो रे ॥ पांचे इंजिय परव डां रे, उन्हहो देह निरोगो रे । मो० ॥२॥ सांजल सिद्धांतनुं रे, दोहि ढुं तस चित्त धरई रे।। सूधी सद्दहणा धरी रे, इक्कर अंगें करवू रे।। मो० ॥३॥ सामग्री संघली लही रे, मूढ मुधा ममहारो रे ॥ चिंतामणि देवें दीन रे, हाखो जेम गमारो रे । मो० ॥ ४॥ लोह कीलकने कारणे रे, कु ण यान जलधिमां फोडे रे ॥ गुण कारण कोण नवलखो रे, हार हीयानो घोडे रे । मो० ॥ ५॥बोधि रयण उवेखीने रे, कोण विषयार्थे दोडे रे ।। कांकर मणि समोवडि करे रे, गज वेचे खर होडे रे ॥ मो॥६॥ गीत सुणी नटणी कने रे, हुलकें चित्त विचाडं रे ॥ कुमारादिक पण समजी या रे, बोधि रयण संजायुं रे । मो॥७॥
. ॥दोहा॥ ॥ परिहर हरिहर देव सवि, सेव सदा अरिहंत ॥ दोष रहित गुरु गणधरा, सुविहित साधु महंत ॥ १॥ कुमति कदाग्रह मूकतुं, श्रुत चा रित्र विचार ॥ नवजल तारण पोतसम, धर्म हियामां धार ॥२॥
॥ ढाल वारमी॥ ॥ मुंगरीयानी देशी ॥धन धन धर्म जगहित करु, लांख्यो चलो जि नदेव ३ ॥ इह परनव सुख दायको, जीवड़ा जनम लगि सेव रे ॥१॥ नावना सरस सुर वेलडी, रोपि तुं हृदय आराम रे । सुकृत तरु लहिय वहु पसरती, सफल फलशे अनिराम रे ॥ ना॥२॥ क्षेत्रशुकि करिय करुणा रसें, काढि मिथ्यादिक शाल रे ॥ गुपति त्रिहुं गुपति रूडी करें, नीक तु सुमतिनी वाल रे ।। जाण ॥३॥ सींचजे सुगुरु वचनामृते, कुम ति कंथेर तजी संग रे ॥ क्रोध मानादिक सूकरा, वानरो वारि अनंगरे ।।जा ॥४॥ सेवता एहने केवली, पन्नर सय तीन अणगार रे । गौतम शिष्य शिवपुर गया, जावतां देव गुरु सार रे॥ जाणाए। शुक परिव्राजक सीधलो, अर्जुनमाली शिव वास रे॥ गय परदेशी जे पापिउँ, कापिठ ता स उखपास रे॥जाणा६॥ उसम समय उप्पसह लगें, अविहल शासन एहरे।।जावणुंनवियण जे नजे, तेह शुनमति गुण गेहरे ॥नाणा ॥.
॥दोहा॥ तपगपति विजय देवगुरु, विजयसिय मुनिराय ॥ शुद्ध धर्म दायक सदा, प्रणमो एहना.पाय ॥१॥
-
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
(२०)
• सद्यायमाला..
॥ ढ़ाल तेरमी ॥
1
॥ राग धनाश्री ॥ तुमें जावो रे, जवि इंगी परें जावना जावो ॥ तन मन वयण धर्म लय लावो, जिम सुख संपद पावो रे ॥ ज० ॥ १ ॥ ललना लोचन चित न मोलावो; धन कारण कांइ धावो ॥ प्रभुशुं तारो तार मि लावो, जो होय शिवपुर जावो रे ॥ कांइ गर्जावास न श्रावो रे ॥ ज० ॥ २ ॥ जबूनी पेरें जीव जगावो, विषय थकी विरमावो ॥ ए हित शीख अमारी मानी, जग जस पडह वजावो. रे ॥ ज० ॥ ३ ॥ श्री जशसोम विबुध वैरागी, जग जस चिह्न खं चावो ॥ तास शिष्य कहे जावन जण तां, घर घर होये बधावो रे ॥ ज० ॥ ४ ॥ दोहा ॥ जोजन नज गुण वरस शुचि, सित तेरस कुजवार ॥ जगति हेतु जावन जणी, जेसलमेर मकार ॥ जगा॥ इति श्री जशसोम शिष्यजयसोम कृत द्वादश भावना संपूर्णा ॥ ॥ अथ सीताजीनी सद्याय प्रारंभ ॥
॥ जनकसुता हुं नाम धरावुं, राम बे अंतरजामी ॥ पालव मारो मे लने पापी, कुलने लागे बे खामी ॥ घडशो मांजो, मांजो मांजो मांजो ॥ ० ॥ माहारो नाहली हवाय ॥ ० ॥ मने संग केनो न सुहाय ॥ ० ॥ महारुं मन मांहेथी अकुलाय ॥ ० ॥ १ ॥ ए कणी ॥ मेरु महीधर नाम तजे जो, पञ्चर पंकज ऊगे ॥ जो जलधि मर्यादा मूके, पांग लो र पूगे ॥ ० ॥ २ ॥ तो पण तुं सांजलने, रावण, निश्चय शील न खंकुं ॥ प्राण अमारो परलोक जाये, तो पण सत्य न ढंकुं ॥ ० ॥ ३ ॥ कु मणिधरना मणि लेवाने, हैयडे घाले हाम ॥ सती संघातें स्नेह करी ने, कहो कु साधे काम ॥ ॥ परदारानो संग करीने, आखो कोण उ गरियो ॥ जंकुं तो तुं जोए आलोची, सही तुज दाहाडो फरियो ॥ ०॥ ॥ ५ ॥ जनकसुता हुं जग सहु जाणे, जामंगल बे जाइ ॥ दशरथ नंदन शिर बे स्वामी, लखमण करशे लड़ाइ ॥ ० ॥ ६ ॥ तुं धणीयाती पीउ गुणराती, हाथ बे महारे बाती ॥ रहे अलगो तुज क्यों न चलूं, कां कुलें वा बे काती ॥०॥ ॥ उदयरतन कहे धन्य ए अबला, सीता जेहनुं ना म ॥ सतियांमांहे शिरोमणि कहीयें, नित्य नित्य होजो प्रणाम ॥० ॥ ॥ ॥ अथ नोकारवालीनी सद्याय ॥
॥ बार जपुं अरिहंतना, जगवंतना रे गुण हुं निशदीस ॥ सिद्ध आठ गुण
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
वजारानी सद्याय.
(५१) जाणियें, वखाणी येंरे गुण सूरि छत्रीश ॥ नोकारवाली बंदीयें ॥ १ ॥ चिर नंदियेंरे उठी गणी यें सर । सूत्रतणा गुण गूंथिया, मणि मोहन रे मह मोटो मेर ॥ नोकण | पंचवीश जवद्यायना, सत्तावीश रे गुण श्री अण गार ॥ एकश या गुणें करी, इम जपीयेंरे जवियण नवकार ॥ नोक० ॥ ३ ॥ मोक जाप अंगुवडे, वैरी जूड़े रे तर्जनी अंगुली जोय ॥ बहु सुख दायक मध्यमा, अनामिका रे वश्यारथ होय ॥ नोक० ॥४॥ आकर्षण ची अंगुली, वली सुणजो रेगणवानी रीति ॥ मेरु उल्लंघन म म करो, म म करजो रेनख प्रीति ॥ नोकण || निश्चल चित्तें जे गणे, जे गणे संख्या दिकथी एकांत ॥ तेहने फल होए प्रतिघणुं, हम वोले रे जिनवर सिद्धांत ॥ नोक ॥६॥ शंख प्रवाल फटिक मणि, पत्ता जीव रतांजली मोती सार ॥ रूप सोवन रथण तणी, चंदन अवर अगरने घनसार || नोक ||७|| सुंदर फल रुद्राक्षनी, जयमालिका रे रेशमनी अपार ॥ पंच वरण सम सूत्र नी, वली वस्तु विशेष तणी उदार ॥ नोक० ॥ ८ ॥ गौतम पूर्वतें कह्यो, महावीरें रे ए सयल विचार || लब्धि कहे नवियण सुपो, गणजो नए जो रे नित्य नित्य नवकार || नोक० ॥ एए ॥ इति ॥
॥ अथ वणजारानी सधाय ॥
॥
॥ नरजव नयर सोहामं ॥ घणकारा रे ॥ पामीने करजे व्यापार ॥ अहो मोरा नायक || सत्तावन संवर ती ॥ व ॥ पोठी नरजे उदार ॥ ० ॥ १ ॥ शुभ परिणाम विचित्रता ॥ व० ॥ करियांणां वहु मूल ० ॥ मोक नगर जावा जणी ॥ व० ॥ करजे चित्त अनुकूल ॥ ० ॥ ॥ २ ॥ क्रोध दावानल उलवे ॥ व ॥ मान विषय गिरिराज ॥ ० ॥ उलंघजे हलवें करी ॥ व ॥ सावधान करे काज ॥ ० ॥ ३ ॥ वंशजाल माया त ॥ ० ॥ नवि करजे विशराम ॥ अ० ॥ खामी मनोरथ जट तणी ॥ वण् ॥ पूरणनुं नहीं काम || ||४|| रागद्वेष दोय चोरटा ॥ व ॥ वादमा करशे हेरान ॥ ० ॥ विविध वीर्य उह्रासथी ॥ व ॥ ते हण जे रे ठाय ॥ ० ॥५ ॥ एम सवि विधन विदारीने || ६ || पहोंचजे शि वपुर वास || अ || दयउपशम जे भावना ||व || पोठें जरया गुण राश ॥ ० ॥ ६ ॥ खायक जावें ते थशे ॥ व ॥ लाज होशे ते अपार ॥ ० ॥ उत्तम वणज जे एम करे ॥ व ॥ पद्म नमे वारं वार ॥ ० ॥ ॥ इति ॥
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
(५२)
...सद्यायमालाः
-
Ans
-
-
...॥अथ सोदागरनी सद्याय ।। - ॥.लावो लावोने राज, मोंघां मुलनां मोती ॥ ए देशी । ..... ॥सुण सोदागर बे, दिलकी बात हमेरी ॥ तें सोदागर र विदेशी, सोदा करनकुं आया ।। मोसम आये माल. सवाया, रतनपुरीमां गया । ।। सुण्॥ १॥ तिनुं दलालकुं हर समझाया, जिनसें बहोत न फाया ॥ पांचुं दीवानुं पाऊं जडाया, एककुं चोकी विगया ॥ सु० ॥॥ नफा देख कर माल विहरणां, चुआ कटे न युं धरनां ॥ दोनुं दगाबाजी दूर करना, दीपकी ज्योतें फिरनां ॥ सु०॥३॥ उर दिन वली मेहेलमें रहनां, बंदरकुं न हिलानां ॥ दश सहेरसें दोस्तिहिं करना, उनसे चित्त मिलानां ॥सुणा ॥४॥ जनहर तजनां जिनवर नजनां, सजना जिनकुंदला ॥ नवसर हार गले में रखनां, जखना लखकी कटाइ ॥ सु॥५॥ शिरपर मुगट चमर ढोलाइ, अम घर रंग वधाइ ॥ श्रीशुजवीर विजय घर जाइ, होत सताबी सगा॥ सु॥६॥इति ॥ सोदागरनी सद्याय ॥ .
॥ अथ आपवनावनी सधाय ॥ ॥ आप खनावमा रे, अबधू सदा मगनमें रहेनां ॥ जगत जीव हे कर माधीना, अचरिज कबुथ न लीना ॥आ॥१॥ तुम नहीं केरा कोश नहीं तेरा, क्या करे मेरा मेरा ॥ तेरा हे सो तेरी पास, अवर सबे अने रा॥ आ॥२॥ वपु विनाशी. तुं अविनाशी, अब हे श्नको विलासी ॥ वपु संग जब पूर निकाशी, तब तुम शिवका वासी ॥ आप ॥३॥ राग ने रीसा दोय खवीसा, ए तुम मुखका दीसा ॥ जब तुम उनकुं धर करी || सा, तब तुम जगका ईसा ॥आ॥४॥ परकी आसा सदा निरासा, ए हे जग जन पासा ॥ ते काटनकुं करो अन्यासा, लहो सदा सुखवासा ॥आ॥५॥ कबहींक काजी कबहींक पाजी, कबहींक हुथा अप त्रा जी॥ कबहींक जगमें कीर्ति गाजी, सब पुजलकी बाजी ।।आ॥६॥ शुभ उपयोग ने समता धारी, ज्ञान ध्यान मनोहारी ॥ कर्म कलंककुं पूर निवारी, जीव वरे शिव नारी॥आ॥७॥ इति सद्याय ॥ .. . ॥अथ सहजानंदीनी सद्याय ॥ बीजी असरण नावना. ।। ए देशी ॥
॥ सहजानंदी रे आतमा, सूतो कांश निश्चिंत रे ।। मोह तणा रणीया जमे, जाग जाग:मतिवंत रे ॥ खूटे जगतना जंत रे, नाखी वांक, अत्यंत
-
-
-
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
सहेजानंदीनी संघाय. रे, नरकावास उवंत रे, को विरला उगरंत रे ॥ से० ॥१॥ राग शेष | परिणति नजी, माया कपट करायरे ॥काश कुसुम परें जीवडो, फोगट जनम गमाय रे, माथे जय जमराय रे, श्यो मन गर्व धराय रे, सहु एक मारग जाय रे, कोण जग अमर कहाय रे ॥से॥२॥ रावण सरिखा रे राजवी, नागा चाल्या विण धाग रे॥ दश माथां रणं रडवंड्या, चांच दीए शिर काग रे, देव गया सवि जाग रे, न रह्यो माननो गंग रे, हरि हाथें हरिनाग रे, जोजो नार्जना राग रे ॥ से० ॥३॥ केश् चाख्या केश चालशे, केता चालणहार रे॥ मारग वहेतो रे नित्य प्रत्यें, जोतां लग्न हजार रे॥ देश विदेश सधार रे, ते नर एणे संसार रे ॥ जातां जम दर वार रे, न जुवे वार कुवार रे ॥से॥४॥ नारायण पुरीद्वारिका, बलती । मेली निराश रे॥ रोता रणमा ते एकला, नाग देव आकाश रे॥ किहां तरु बाया आवास रे॥ जल जल करी गयो सास रे ॥ बलजन सरोवर पा सरे, सुणी पांमव शिववास रे॥ से॥५॥राजी गाजीने बोलता, करता हुकम हेरान रे ॥ पोट्या अग्निमां एकला, काया राख समान रे, ब्रह्मदत्त नरक प्रयाण रे, ए कि अथिर निदान रे ॥जेतुं पीपल पान रे, मध रो जूठ गुमान रे ॥ से ॥६॥ वालेसर विना एक घडी, नवि सोहातुं ल गार रे॥ ते विना जननारो वही गयो, नहीं कागल समाचार रे॥ नहीं को कोश्नो संसार रे, स्वारथीयो परिवार रे ॥ माता मरुदेवी सार रे, पोहोतां मोद मोकार रे ।। से॥७॥ मात पिता सुत बांधवा, अधिको राग विचार र ॥ नारी असारी रे चित्तमां, विषय गमार रे, जुवो सूरिकांता जे नार रे, विख देती जरतार रे, नृप जिन धर्म आधार रे, सजन नेह निवार रे ॥ से० ॥॥ हसी हसी देता रे तालीयो, शय्या कुसुमनी सार रे॥ ते नर अंते माटी थया, लोक चणे घर बार रे, घड ता पात्र कुंजार रे, एहवू जाणी असार रे ॥ बोड्यो विषय विकार रे, धन्य तेहनो अवतार रे॥ से ॥ए॥ थावच्चासुत शिव वख्या, वली ए लाची कुमार रे ॥ धिक् धिक् विषया रे जीवने, लश् वैराग्य रसाल रे, मेहेली मोह जंजाल रे, घर रमे केवल बाल रे, धन्य करकं नूपाल रे ॥ से॥१०॥ श्री शुजविजय सुगुरु खही, धर्मरयण धरो ब्रेक रे ॥वीर वचन रस शेखडी, चाखे चतुर विवेक रे, न गमे ते नर लेक रे, धरता घ
-
-
-
-
-
-
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
(५४)
सद्यायमाला. मनीटेक रे, नवजल तरिया अनेक रे॥ से ॥ ११ ॥ इति॥ . .. . . ॥अथ चेतन शिखामणनी सद्याय॥
॥चेतन अब को चेतीथे, ज्ञान नयण उघाडी ॥ समता सहजपणुं जज़ो, तजो ममता नारी॥०॥१॥ या उनीयां हे बावरी, जेसी वा जीगर बाजी॥ साथ कीसीके नां चले, ज्युं कुलटा नारी ॥ ॥२॥ माया तरुगया परें, न रहे थिरकारी ॥ जानत हे दिल में जनी, पण क रत बिगारी ॥ चे॥३॥ मेरी मेरी तुं क्या करे, करे कोणशुं यारी॥ पलटे एकण पलकमें, ज्युं घन अंधीयारी॥चे ॥४॥ परमातम अविच ल नजो, चिदानंद आकारी ॥ नय कहे नियत सदा कगे, सब जन सुख कारी॥ चे॥५॥इति॥
॥अथ आत्मबोधनी सचाय ॥ ॥ हो सुण आतमा मत पड मोहपंजर माहे ॥माया जाल रे ॥ धनरा ज्य जोवन रूप रामा, सुत सुता घरबार रे ॥ हुकुम होदा हाथी घोडा, कारिभो परिवार ॥ माया जाल रे॥ होण॥१॥ अतुल बल हरि चक्री रा मा, जुजोर्जित मदमत्त रे ॥ क्रुर जमवल निकट आवे, गलित जाये स त्त ॥ माया॥ हो ॥२॥ पुहवीने जे मन परें करे, मेरुनो करे दंग रे॥ ते पण गया हाथ घसता, मूकी सर्व अखंग ॥ मा॥हो ॥३॥ जे त खत बेसी हुकुम करता, पेहेरी नवला वेश रे ॥ पाघ सेहेरा धरत टेढा, मरी गया जमदेश ॥मा हो ॥४॥ मुख तंबोलने अधर राता, करत नव नव खेल रे ॥ तेह नर बल पुण्य घाठे, करत परघर टेल ॥ मा॥ हो ॥५॥ जज सदा जगवंत चेतन, सेव गुरुपदपद्म रे॥ रूप कहे कस्य धर्मकरणी, पामे शाश्वत सद्म ॥ मा० ॥ हो ॥ इति॥
__.. ॥अथ आत्मबोधनी सद्याय॥
॥ सांजल सयणा साची सुणावू, पूरव पुण्ये तुं पाम्यो रे नाइ ॥ नरक निगोदमां नमतां नरजव, तें निःफल केम वाम्यो रे ना ॥ सांग ॥१॥ जैनधर्म जयवंतो. जगमां, धारी धर्म न साध्यो रे ना ॥ मेघघटा सरि खा ग़ज साटे, गर्दन घरमां. बांध्यो रे ना ।। सा॥२॥ कल्पवृक्ष कू हाडे कापी, धंतुरो घेर धारे, रे जा॥ चिंतामणि चिंतित पूरण ते, काग
-
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
रात्रिनोजननी सद्याय.
-
-
-
उडाडण डारे रे ना ॥ सां॥शा एम जाणी जावा नवि दीजें, नर ना री नर जवनें रे जा ॥ उलखी शुद्ध धर्मने साधो, जे मान्यो मुनि मननें रे ना ॥ सांग ॥ ४ ॥ जे विनाव परजावमा नजिये, रमण खनावमा करीये रे नाश् ॥ उत्तमपदपद्मने अवलंबी, जावयण जवजल तरी रे नाश्॥ सांग ॥ ५॥ इति आत्म हित शिदा सद्याय ।।
॥अर्थ रात्रिनोजननी सद्याय प्रारंजः ॥ ॥ पुण्य संजोगें नरजव लाधो, साधो आतम काज | विषया रस जाणो विष सरखो, एम नांखे जिनराज रे ॥प्राणी॥रात्रिनोजन वारो॥आगम वाणी साची जाणी, समकित गुण सही नाणी रे ॥प्राणी ॥रात्रिण॥१॥ ॥ ए आंकणी ॥ अनदय वावीशमा रयणीनोजन, दोष कह्या परधान ॥ तेणें कारण रातें मत जमजो ॥ जो हुवे हडे शान रे ॥ प्राण ॥२॥ दान स्नान आयुधने नोजन, एटलां रातें न कीजें ॥ ए करवां सूरजनी साखें, नीतिवचन समजीजें रे ॥ प्राण ॥३॥ उत्तम पशु पंखी पण रातें, टाले नोजन टाणो ॥ तुमें तो मानवी नाम धरावो, किम संतोष न आणो रे ।। प्रा० ॥ ४ ॥ माखी जू कीडी कोलीआवडो, जोजनमा जो
आवे ।। कोढ जलोदर वमन विकलता, एवा रोग जपावे रे ॥ प्रा०॥५॥ बन्नं नव जीवहत्या करतां; पातक जेह उपायुं | एक तलाव फोडतां ते टर्बु, पण सुगुरु वतायुं रे ।। प्रा० ॥६॥ एकलोत्तर नव सर फोड्या सम, एक दव देतां पाप ||अग्लोत्तर नव दव दीधा जिम, एक कुवणिज संताप रे ॥प्रागाणा एक शो चुम्मालीश नव लगें कीधा, कुवणिजना जे दोष ॥ कूड़ें एक कलंक दियंतां, तेहवो पापनो पोष रे ॥ प्रा०॥ ७॥ एक शो एकावन नव लगें दीधां, कूडां कलंक अपार ॥ एक वार शील ख ड्या जेवो, अनर्थनो विस्तार रे ॥प्रा०॥ ए॥ एक शो नवाशुं नव लगें खंड्या, शीयल विषय संबंध॥ तेहवो एक रात्रिनोजनमां, कर्म निकाचि त बंध रे ॥प्रा०॥रणा रात्रिनोजनमा दोष घणा, श्यो कहीयें विस्तार। केवली केहतां पार न पावे, पूरव कोडी मकार रे ।। प्रा० ॥ ११ ॥ एवं जा पीने उत्तम प्राणी, नित्य चो विहार करीजे ॥ मासे मासे पासखमणनो, || लाल एणे विधे लीजें रे ॥प्रा॥ १५ ॥ मुनि वसतानी.एह शिखाम
-
-
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
(५६)
. सद्यायमाला.. .
-
e
Prapur
-.-
...
.
...
.
.
..
.
s
एण, जे पाले नर नारी ॥ सुर नर सुख विलसीने होवे, मोक्ष तणा अधि कारी रे॥ प्रा० ॥ १३॥ इति रात्रिनोजननी सद्याय ॥ .
॥अथ जोबन अस्थिरनी सद्याय ।। राग प्रजाती॥ ॥जोवनियांनी मोजां फोजां, जाय नगारां देती रे॥ घडी घडी घडि याला वाजे, तोही न जागे तेथी रे ॥जो ॥१॥ जरा राक्षसी जोर करे बे, फेलावी फजेती रे ॥ आवी अवधे उशंके नहीं, लखपतिने लेती रे ॥जो ॥२॥ मालें बैठगे मोज करे , खांतें जोवे खेती रे॥ जमरो जम रो ताणी लेशे, गोफण गोला सेंती रे॥जो ॥३॥जे ते ऊपर जोर करो बो, चतुर जुवोने चेती रे॥ मांधाता सरखा नरबलिया, राजविया थया रेती रे॥ जो॥४॥ जिनराजाने शरणे जार्ज, जोरालो को न जेथी रे॥ मुनियामां जो दीसे नहीं, आखर तरशो तेथी रे ॥ जो ॥५॥ दंत पड्याने मोसो थयो, काज सयुं नहीं केथी रे, उदयरत्न कहे आपें सम जों, कहीयें वातो केती रे॥जो ॥६॥
॥अथ शीयल विषे पुरुषने शिखामणनी सद्याय ॥ ॥ चाल ॥ सुण सुण कंता रे, शीख सोहामणी ॥प्रीत न कीजें रे, परना री तणी ॥ उथलो ॥ परनारी साथै प्रीत पिउडा, कहो किण परें कीजि यें ॥ उंघ वेची आपणी, उजागरो किम लीजियेकानडीबूटो कहे लंपट, लोकमांहे लानियें ॥ कुल विषय खंपण रखे लागे, सगामां केम गाजियें ||॥ २॥ चाल ॥प्रीति करतां रे, पेहेलां वीहीजीयें। रखे कोइ जाणे रे, मन
शुं भ्रूजीयें ॥ ज । भ्रूजीयें मनशुं रीये पण, जोग मलवो बे-नहीं ॥ रात दिन विलपतां जाये, अवटाइमरवू सही। निज नारिथी संतोष न वट्यो, परनास्थिी कहो शुं होजो जरे नाणे तृप्ति न वसी तो, एउचाटे
शुं हशे॥॥ चाल || मृग तृमाथी रे, तृमा नवि टले ॥ वेलु पील्यारे, | तेल न नीसरे ॥ ज०. न नीसरे पाणी वलोवता, लव लेश मांखणनो व. ली। बूडतां वाचक नस्या केणे, ते तख्या वात न सांजली ॥ तेम नार रम ता परतणी, संतोष न वत्यो एक घडी॥चित्त चटपटी उच्चाट लागे, नय णे नावे निण्डी ॥३॥चाल ॥ जेवो खोटो रे, रंग पतंगनो.॥ तेवो चटको रे, परस्त्री संगनो ॥ ज०॥ परत्रीयारो प्रेम पिउडा, रखे तुं जाणे खरो॥ दिन चार रंग सुरंगरूडो, पठी नहीं रहे निधरो॥जे घणा सार्थे नेह मांगे,
-
-----
---
----
--
-
--
-
--
-
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
शीयल विषे नारीने शिखामानी सधाय. (4)
ais de प्रीती ॥ एमं जाणी म म कर नाहला; परनारि साथै प्रीतडी ॥ ४ ॥ चाल ॥ जे पति वादालो रे, वंचे पापिणी ॥ परशुं प्रेमें रे, रांचे सा पिणी ॥ ॥ सापिणीं सरखी वेण निरखी, रखें शीयलथक चले ॥ खने मटके अंग लटके, देव दानवने बले ॥ ए मां काली अति रसा ली, वाणी मीठी शेलडी ॥ सांजली जोला रखे भूलो, जाणजो विष वेलडी ॥ ५ ॥ चाल ॥ संग निवारो रे, पररामा तणो ॥ शोक न कीजें रे, मन मिलवा तणो ॥ उ । शोक शाने करो फोगट, देखवं पंण दोहिलं ॥' दि मे डिये किए शेरीयें, जमतां न लागे सोहितुं ॥ उच्चासने निःश्वास आवे, अंग जांजे मन जमे ॥ वलि कामिनी देखी देह दांजे, अन्न दीवं नवि गमे ॥ ६ ॥ चाल ॥ जाये कलामी रे, मनशुं कल मले ॥ उन्मत्त थइनें रे, अलल पलल लवे ॥ ज० ॥ लवे अलल पलल जाणे, मोहघेलो मन रडे ॥ महामदन वेदन कठिन जाणी, मरण वारु त्रेवडे ॥ ए दश अवस्था कामकेरी, कंत कायाने दहे | एम चित्त जाणी तजे प्राणी, पार की ते सुख लदे ॥ ७ ॥ चाल ॥ परनारीना रे, परानव सांजलो || कंता कीजें रे, जाव ते निर्मलो || उ० ॥ निर्मलें जावे नाह समजो, परव धूरस परिहरो ॥ चांपी कीचक जीमसेनें, शिला हेवल सांजलो ॥ रण पड्यां रावण दशे मस्तक, रडवड्यां ग्रंथें कह्यां ॥ तिम मुंजपति दुख पुंज पाम्यो, अपजश जगमांहे लह्या ॥ ८ ॥ चाल ॥ शीयल सलूणा रे, माणस सोहि ये ॥ विष आमरणें रे, जग मन मोहीयें ॥ ज० ॥ मोहियें सुर नर करे सेवा, विष मिय घई संचरे ॥ केसरी सिंह शीयाल थाए, अनल अति शीतल करे || साप थाए फूलमाला, लबी घर पाणी जरे । परनारि परि हरि शीयल मन धरि, मुक्तिवधू देला वरें ॥ ए ॥ चाल ॥ ते माटे हुं रे, वालम वीनवुं ॥ पाए लागीनें रे, मधुर वयणे चवुं ॥ ॐ ॥ वयण माहारुं मानीयें, परनारीथी रहो वेगला || अपवाद माथे चढे मोटा, नरकें य यें दो हिला | धन्य धन्य ते नर नारि जे जग, शीयल पाले कुल तिलो, ते पामशे यश जंगत मांहि, कुमुद चंद समं उजलो ॥ १० ॥ इति ॥ ॥ अथ शीयल विषे नारीने शिखामणनी सखाय ॥
॥ चाल ॥ एक अनोपम, शिखामण खरी ॥ समजी लेजो रे, सघली सुंदरी || सुंदरी सेहेजें हृदय हेजें, पर सेजें नवि बेसी यें ॥ चित्तध
G
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
(५७) । सद्यायमाला. . की चूकी लाज मूकी, पर मंदिर नवि पेसी ॥ बहु घेर हीमी नार निखंज, शास्त्रे पण तजवी कही ॥ जेम प्रेत दृष्टं पडयुं नोजन, जमवू ते जु गतुं नहीं ॥१॥ चाल ॥ परशुं प्रेमे रे, हसीय न बोलीयें ॥ दांत देखाडी रे, गुह्य न खोलीयें ॥ उ०॥ गुह्य घरनुं परनी श्रागें, कहोने केम प्रका शीयें ॥ वली वात जे विपरीत जासे, तेहथी पूरे नाशीयें ॥ असुर सवा रा अने अगोचर, एकलां नवि जायें ।सहसातकारें काम करतां, सहेजें शील गमावीयें ॥२॥चाल ॥ नट विट नरशुं रे, नयण न जोडीयें ॥ मारग जातां रे, आधु उढी ॥ उआधु ते उढी वात करतां, घणुंज रूडां शोनी ॥ सासू अने माना जण्या विण, पलक पास न थोनीयें ॥ सुख फुःख सरज्युं पामीये पण, कुलाचार न मूकीयें ॥ परवश वसतां प्राण तजतां, शीयलथी नवि चूकीयें ॥३॥ चाल ॥ व्यसनी साथै रे; वात न कीजीयें ॥ हाथो हाथे रे, ताली न लीजीयें ॥ जय ॥ ताली न लीजें नजर न दीजें, चंचल चाल न चाली ॥ एक विषय बुझें वस्तु केहनी, हाथे पण नवि कालीयें ॥ कोटि कंदर्प रूप सुंदर, पुरुष पेखी न मोहियें ॥ तृणखला तोले गणी तेहने, फरिय सामुं न जोश्यें ॥४॥ चाल ॥पु. रुष पीयारो रे, वलि न वखाणी ॥ वृक्ष ते पिता रे, सरखो जाणीयें ॥ ज॥जाणी पियु विण पुरुष सघला, सहोदर समो वडे | पतिव्रतानो धर्म जोता, नावे को तडोवडें ॥ कुरूप कुष्टी कूबडो ने, पुष्ट पुर्वल निर्गु यो ।। जरतार पामी जामिनी ते, अथी अधिको गुणो ॥५॥ चाल॥ अमरकुमारे रे, तजी सुरसुंदरी ॥ पवनंजये रे, अंजना परिहरी ॥ ज ॥ परिहरी सीता रामे वनमा, नलें दमयंती वली ॥ महासती माथे कष्ट पड्यां पण, शीयलथी ते नवि चली ॥ कसोटीनी परें कसीय जोतां; कंतशुं विहड़े नहीं ॥ तन मन्न वचनें शीयल राखे, सती ते जाणो सही ॥ ६॥ चाल ।। रूप देखाड़ी रे, पुरुष न पाडीयें ॥ व्याकुल थश्ने रे, मन न बगाडीयें। ज॥ मन बगाडीये पण पुरुषपरनु, जोग जोतां नवि मले ॥ कलंक माथे चढे कूडां, सगां सहुरे टले ॥ अणसरज्यो उच्चाट थाये, प्राण तिहां लागी रहे ॥ श्ह लोक पामे आपदा, परलोक पीडा बहु सहे ॥७॥ चाल || रामने रूपें रे, शूर्पनखा मोही ॥ काज न सीधुं रे, अने जत खोइ ॥ ॥ इजत खोइ देख अजया, शेठ सुदर्शन नवि चट्यो।
-
-
-
-
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
धोबीडा तथा जरतचक्रीनी सद्याय.
(0)
-
-
जरतार आगल पडी जोती, अपवाद सघले उष्ठयो। कामनी बुझें कामिनीय, वंकचूल वाह्यो घणुं ॥ पण शीयलथी चूक्यो नहीं, दृष्टांत एम केतां जणुं ॥ ॥ चाल ।। शीयस प्रजावे रे, जुवो शोले सती ॥ त्रिजुवन मांदेरे, जेह थई उती॥ ज०॥ सती थश्ने शीयल राख्यु, कल्पना की धी नहीं ॥ नाम तेहनां जगत जाणे, विश्वमां उगी रही ॥ विविध रत्ने जडित नूपण, रूपसुंदरि किन्नरी ॥ एक शीयल विण शोने नहीं, ते सत्य गणजो सुंदरी ॥ ए॥ चाल ॥ शीयल प्रनावें रे, सहु सेवा करे ॥ नवे वाडे रे, जेह निर्मल धरे ॥ ॥ धरे निर्मल शीयल उजाल, तास कीर्ति फल हले ॥ मनकामना सवि सिकि पामे, अष्ट जय रेंटले ॥ धन्य धन्य ते जाणो धरा, जे शीयल चोखं आदरे, आनंदना ते उघ पामे, उदय महा जस विस्तरे ॥१०॥इति नारीने शिखामणनी सद्याय ॥
॥अथ धोवीडानी सद्याय ॥ ॥ धोवीडा तुं धोजे मन- धोतीयु रे, रखे राखतो मेल लगार रे ॥ एणे रे मेलें जग मेलो कस्यो रे, अण धोयुं न राखे लगार रे ॥ धो ॥१॥ जिनशासन सरोवर सोहामणुं रे, समकित तणी रूडी पाल रे ॥ दाना दिक चारे वारणां रे, मांही नवतत्व कमल विशाल रे ॥धो॥२॥ ति हां जीले मुनिवर हंसला रे, पीये ठे तप जप नीर रे॥शम दम आदें जे सिला रे, तिहां पखाले आतम चीर रे ॥धो॥३॥ तपवजे तप तडके करी रे, जालवजे नवब्रह्म वाड रे ॥ गंटा उमाडे पाप अढारना रे, एम उजदुं होशे ततकाल रे॥ धो॥४॥आलोयण साबूडो सूधो करे रे, रखे आवे माया शेवाल रे ॥ निश्चें पवित्रपणुं राखजे रे, पठे आपणा नियम संजाल रे ॥धो॥५॥ रखे मूकतो मन मोकढुं रे, पड मेलीने संकेल रे। समय सुंदरनी शीखडीरे ॥ सुखडी अमृतवेल रे॥धो ॥६॥
॥अथ जरतचक्रीनी सद्याय ॥ ॥ मनहीमें वैरागी भरतजी, मनही में वैरागी ॥ सहस बत्रीश मुकुट बंध राजा, सेवा करे वडनागी ॥ चोश सहस अंतरी जाके, तोहि न हुवा अनुरागी ॥ ॥१॥ लाख चोराशी तुरंगम जाके, बन्नु कोड हे पागी॥ लाख चोराशी गज रथ सोहीयें, सुरता धर्मशुं लागी ॥ जण ॥ ॥२॥ चार करोड मण अन्नज उपडे, खूण दश लख मण लागे ॥ तिन
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
(६० ) .
सद्यायमाला.
कोड. तो गोकुल पूजे, एक कोड हल सागी ॥ ज० ॥ ३ ॥ सहस बत्रीश देशः वडजागी, जये सरबके त्यागी ॥ बनुं कोड गामके अधिपति, तोड़े न हुआ 'सरागी ॥ ज०|| || नव निधि रतन चोगडा बाजे, मन चिंता सब जांगी ॥ कनक कीर्त्ति मुनिवर वंदत है, देजो मुक्ति में मार्गी ॥ ज|| || इति ॥ ॥ अथ बाहुबलजीनी सचाय. ॥..
॥ बनी बोले हो, बाहुबल सांजलो जी ॥ रूडा रूडा रंग निधान ॥ गयवर चढिया हो, केवल केम हुवे जी ॥ जाएयुं जाएयुं पुरुष प्रधान ॥ ब० ॥ १ ॥ तुज सम उपशम जगमां कुण गणे जी, कल निरंजन देव ॥ जाइ जरतेसर वाहाला वीनवे जी, तुम करे सुरनर सेव ॥ बण् ॥ २ ॥ जरवरसालो हो वनमां वेठी जी, जिहां घणां पाणीनां पूर ॥ ऊरमर वरसे हो मेहुलो घणुं जी, प्रगट्या पुण्य अंकूर ॥ बण् ॥ ३ ॥ चहु दिसी वट्यो हो वेलडीए घणुं जी, जेम वादल बायो सूर ॥ श्री आदिनायें हो अमने मोकल्यां जी, तुम प्रतिबोधन नूर ॥ ० ॥ ४ ॥ वर संवेगरसें हो मुनिवर जरया जी, पाम्युं पाम्युं केवल नाण ॥ माणकमुनि जस नामें दो हरख्यो घणुं जी, दिन दिन चढतो बे वान ॥ व ॥ ५ ॥ इति ॥ ॥ अथ ढंढा ऋषिजीनी सचाय ॥
॥ ढंढण रुषिने वंदणा ||: हुं वारी लाल || उत्कृष्टो अणगार रे ॥ हुं वारी लाल || अजिग्रह लीधो आकरो ॥ हूं वारी ॥ लब्धें लेशुं या हार रे || हुं वारी लाल ॥ ढं ॥ १ ॥ दिन प्रति जावे गोचरी ॥ हुँ ॥ न मले शुद्ध आहार रे ॥ हुं० ॥ न लीए मूल असूकतो ॥ हुं० ॥ पींजर हूवो गात रे || हुं० ॥ ढं० ॥ २ ॥ हरि पूढे श्री नेमने ॥ हुं० ॥ मुनिवर सहस अढार रे || हुं० ॥ उत्कृष्टो कोण एहमें. ॥ हुं० ॥ मुजने कहो, वि, चार रे । हुं । ढ़ं० ॥ ३ ॥ ढंढ अधिको दाखी ॥ हुं ॥ ॥ श्री मुख | नेम जिणंद रे || हुं० ॥ कृष्ण उमाह्मो वांदवा ॥ हुं० ॥ धन्य जादवकु |ल चंद रे ॥ हुं । ढं० ॥ ४ ॥ गलीश्रामां मुनिवर मल्या ॥ हुं० ॥ वांदे कष्ण नरेश रे || हुं ॥ किाही मिथ्या त्वियें देखीने ॥ हुए ॥ आव्यो जा व विशेष रे || हुं० ॥ ० ॥ ५ ॥ आवो म घर साधुजी ॥ हुं० ॥ ल्यो मोदक बेशुद्ध रे || हुं ॥ षिजी लेइ यवीया ॥ ० ॥ प्रभुजी पास विशुद्ध रे ।। हुं० ॥ ० ॥ ६- ॥ मुजलब्धें मोदक मिस्या ॥ हुं० ॥ पूढे बे
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
मुनि प्रमता दिकनी सद्याय.
( ६१ )
कहो कृपाल रे ॥ ० ॥ लब्धि नहीं वत्स ताही ॥ हुं० ॥ श्रीपति लब्धि निहाल रे || हुं० ॥ ढं० ॥ ७ ॥ तो मुजने लेवो नहीं ॥ हुं० ॥ चाल्यो परवण काज रे || हुं० ॥ इंट निंजाडे जाइने || हुं० ॥ चूरे कर्म समाज रे ॥ हुं० ॥ ढं० ॥ ८ ॥ आवी सूधी जॉवना || हुं० ॥ पाम्यो केवलना रे ॥ ॥ हुँ० ॥ ढंढा ऋषि मुगतें गया । हुं० ॥ कहे जिनहर्ष सुजाण रे ॥ हुं० ॥ ढं ॥ ए ॥ इति ढंढा शषिनी सचाय ||
॥ अश्मंताजीनी सचाय ॥
ति
॥ श्री मंता मुनिवरजूकी, करणी की बलिहारी वे ॥ खट वर्षनके संजम लीनो, वीरवचन चित्त धारी वे ॥ श्री० ॥ १ ॥ विजय नृपति श्री देवी नंदन, पोलासपुर अवतारी वे ॥ अंग अग्यार पढे गुण आदर, त्रि विध त्रिविध विकारी वे ॥ श्री० ॥ २ ॥ तप गुण रयण संवबर आदिक, करकें काय उद्धारी वे ॥ प्रभु श्रादेशें विपुलाचल पर, करी अस जारी वे ॥ श्री० ॥ ३ ॥ केवल पाय मुक्ति गये मुनिवर, कर्म कलंक निवा री वे ॥ ढारसें डाले तिहिं गिरि, कीनी थापना सारी वे ॥ श्री ॥४॥ वाचक अमृत धर्म सुगुरुके, सुपसायें सुविचारी वे ॥ शिष्य क्षमा कल्याण दरख धर, गुण गावे जयकारी वे ॥ श्री० ॥ ५ ॥ इति अश्मंता मुनिनी॥ा ॥ अथ करकं प्रत्येक बुधजीनी सधाय ॥
॥ चंपा नगरी अति जली ॥ हुं वारी लाल ॥ दधिवाहन नूपाल रे ॥ ढुंवारी लाल || पद्मावती कूखें उपनो ॥ हुं ॥ कर्मों कीधो चंगाल रे ॥ ० ॥ १ ॥ करकंकूने करुं वंदा || हुं || पहिलो प्रत्येक बुध रे ॥ हुं० ॥ गिरवाना गुण गावतां ॥ हुं० ॥ समकित थाये शुद्ध रे ॥ हुं० ॥ २ ॥ लाधी | वांशनी लाकडी ॥ हुं० ॥ थयो कंचनपुर राय रे ॥ हुं० ॥ वापशुं संग्राम मांगी || हुं० ॥ साधवी लीर्ड समजाय रे || हुं० ॥ ३ ॥ वृषन रूप देखी करी ॥ ० ॥ प्रतिबोध पाम्यो नरेश रे || हुं० ॥ उत्तज संजम आदस्यो || हुं० ॥ देवता दीधो वेश रे ॥ हुं० ॥ ४ ॥ कर्म खपाय मुगतें गया ॥ हुं० ॥ करकं इषिराय रे || हुं० ॥ समयसुंदर कहे साधुने ॥ हुं० ॥ प्रणम्यां पातक जाय रे || हुं० ॥ ५ ॥ इति ॥ करकं सद्याय ॥
॥ अथ मनोरमा सतीनी सद्याय ॥
॥ मोहनगारी मनोरना, शेठ सुदर्शन नारी रे ॥ शील प्रजावें शासनसु
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
(६५)
सद्यायमाला.. री, यश् जस सान्निध्यकारी रे ॥मोष ॥१॥ दधिवाहन नृपनी प्रिया, अंजया दीए कलंकरे ॥ कोप्यो. चंपापति कहे, शूली रोपण वंक रे॥ मो॥२॥ ते निसुणीने मनोरमा, करे काउसग्ग धरी ध्यान रे ॥ दंपती शील जो निर्मवं, तो वधो शासन माम रे ।। मो० ॥ ३॥ शूली सिंहासन थश, शासन देवी हजूर रे ।। संजम ग्रही बयां केवली, दंपती दोय स नूर रे । मो॥४॥ज्ञान विमल गुण शीलथी, शासन शोज चढावे रे॥ सुर नर सवि तस किंकरा, शिवसुंदरी ते पावे रे ।। मो० ॥५॥ इति ॥ .
." || अथ शोल सतीनी सद्याय प्रारंजः॥ . . | ॥चोपाई ॥ सरसती माता प्रणमुं मुदा, तुं तूती आपे संपदा ॥ शोल
सतीनां लीजें नाम, जेम मनवांडित सिके काम ॥१॥ ब्राह्मी सुंदरी सु लसा सती, जपतां पातक न रहे रती ॥ कौशल्या कुंती सति सार, प्रना वती नामें जयकार ॥२॥ नगवती शीलवती जय हरे, सुखसंपत्ति पद्मा वती करे ॥जोपदी पांरव घरणी जेह, शियल अखंग वखाण्युं तेह ॥३॥ चूला दमयंती फुःख हरे, शिवादेवी नित्य सान्निध्य करे ॥ चंदनवाला चडती कला, वीरपात्र दीधा वाकुला ॥४॥राजिमती नवि परण्या नेम, तोहे राख्यो अविहड प्रेम ॥ सीतातणुं शीयल जग जयो, अग्नि टलीने पाणी थयो ॥३॥ धन्य धन्य सती सुनसा धीर, काचे तांतणे चालणी नीर ॥ चंपापोलि उघाडी चंग, मृगावती प्रणमुं मनरंग ॥६॥ प्रह उठी सती जपियें शोल, जिम लहिये कि वृद्धि घृत गोल॥श्रीविनय विजय वाचक सुपसाय, रूपविजय जावेंगुण गाय ॥॥इति शोल सतीनी सद्याय ॥
.. ॥अथ जीवदयानी सद्याय ।। चोपाश्नी देशी॥ ॥आदि जिणेसर पाय प्रणमेव, सरसती खामीनी मन धरेव ॥ जी व दया पालो नर नार; जेम तरो निश्चें संसार ॥ १॥ पाणी गलतां जय णा करो, खारां मीवां जूदां धरो ॥ जेहने मनें दया परधान, ते घर दी से बहु संतान ॥२॥ मारे जूने फोडे सीख, नर नारीने एहज शीख ॥ तेहनें घरे नहिं संतान, फुःख देखे ते मेरु समान ॥३॥ पक्षी जंदर मा
सनां बाल, जे पापी मारे चिर काल || तेहने परनवें एहज फुःख, बोरु तणां नवि होये सुख ॥ ५॥ माखण मधु बीली अथाण, आयू सूरण व जे जाण ॥ गाजर मूला रतालु जेह, शुद्ध श्रावक ते मे एह ॥ ५॥ फो
-
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
गौतमटहानी सचाय.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
---
-
--
गट फूले माया करे, कहो केम ते नवसागर तरे ॥ जेहने देव गुरुशुं द्वेष, रूप न पामे ते लव लेश ॥६॥ बहु दाहाडा- मेसी करी, माखण तावे थनियें धरी ॥ ते मरीने नरके जाय, मानव होय तो दाघज्वर थाय || ॥७॥ध तणे वली लोनें जेह, पामा नूखे मारे तेह ॥ फरता ढोरमां तेजाये वली, नूखे तरशे मरे टलवली ॥७॥श्रांख्य फूटी दीये जे गाल, परजर श्रांधो थाये वाल ॥ मरो फीटो दीये जे गाल, परनव सुख न पा मे याल । ए॥ पाट पाटलाने वस्त्र दान, सविसेक्युं वली रांध्यु धान ॥ मु निवरने दे मन उदास, तस घर लक्ष्मी रहे थिरवास ॥१०॥ देतां दान विमासण करे, देश दान मन चिंता धरे ।। सुखसंपत्ति पामे अनिराम, डे हडे न होये वसवा गम ॥ ११ ॥ धन्य धाउँने दिये दान, महिशल ते हने वाधे वान ॥ शपिने देश करे रंगरोल, तस घर लखमी करे करोल ॥१२ ।। सुखसंपत्ति जो आवी मली, मोसाने देवा मति टली ॥ धन उ पर राखे जे नेह, परजव सापपणे थाय तेह ॥ १३॥ अधिको उठो वांधे सोल, दे वाचा नवि पाले वोल । तेहनी लोकमां न होय लाज, परजव तेदनां न सरे काज ॥ १४ ॥ पोथी वाले वोले जेह, परनव मूरख थाये तेह् ॥ नणे गुणे दे पोथीदान, परनव नर ते विद्यावान ॥ १५॥ नाना महोटा कुवला हरि, खांते चूटे लीला करी ॥ कीधां कर्म नवि ठेलाय, मरीने नर ते कोदीयो थाय ॥ १६॥ पांख पंखीनी काढे जेह, परनव लूंगे थाये तेह ॥ पग कापे ने करे गल गलो, मरी नर ते थाये पांगलो ॥ १७॥ पाडोशीशु वढे दिन रात, परनवे तेसो न पामे संघात || मात पिता सुत वश्यर धणी, परनव तेहने वढावढ घणी ॥ १७॥ अण दी। श्रण सांजल्यु कहे जेह, परजव पहेरो थाये तेह ।। पारकी निंदा करे नर नार, यश नवि पामे तेह लगार ॥ १५॥ परना अवगुण ढांके जेह, नर नारी यश पामे तेह ।। निंदा करे ने दीये जे गाल, परजव नर ते पामे आ ल॥२०॥ रात्रिनोजन करे नर नार, ते पामे घुअड अवतार ॥राते पंखी न खाये धान, माणस हैये न दीसे शान ॥१॥ सूर्य सरखो आथ मे देव, मानवने खावानी टेव।। धर्मी लोकज होये जेह, रात्रिनोजन टाले तेह ॥शा गौतम पृष्ठाने अनुसार, ए सद्याय करी श्रीकार ॥ पंमित हर्ष सागर शिष्य सार, शिवसागर कहे धर्मविचार ।।३।। इति सद्याय संपूर्ण।
--
-
-
-
---
-
-
---
-
-
-
..-mmunisman
-
.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
'सद्यायमालाः ।
-
--
-
-
-
.:. ॥ अथ कोधनी सद्याय॥ ॥कमुवां फल डे क्रोधनां, ज्ञानी.एम बोले ॥ रीशतणो रस जाणीयें, हलाहल तोलें ॥क० ॥१॥ क्रोधे कोड पूरव तणुं, संजम फल जाय ॥ क्रोध सहित तप जे करे, तेतो लेखें न थाय ॥क०॥॥साधु घणो तपी यो हुतो, धरतो मन वैराग ॥ शिष्यना क्रोधथकी थयो, चमकोशीयो नाग ॥ क० ॥३॥आग उठे जे घरथकी, ते पहेतुं घर बाले ॥ जलनो जोग जो नवि मले, तो पासे, परजाले ॥ क०॥४॥ कोधतणी गति ए हवी, कहे केवलनाणी ॥ हाण करे जे हेतनी, जालवजो एम जाणी॥ ॥ क० ॥५॥ उदयरतन कहे क्रोधने, काढजो गले साही ॥ काया कर जो निरमली, उपशम रस नाहीं । क० ॥६॥ इति क्रोधनी सचाय ॥
॥अथ माननी सद्याय ॥ ॥रे जीव मान न कीजीयें, माने विनय न आवे रे ॥ विनय विना विद्या नहीं, तो किम समकित पावे रे ॥रे० ॥१॥समकित विण चा रित्र नहीं, चारित्र विण नहीं मुक्ति रे । मुक्तिनां सुख ले शाश्वतां, ते के म लहियें जुक्ति रे ॥२०॥२॥ विनय वडो संसारमां, गुणमा अधिका री.रे॥ माने गुण जाये गली, प्राणी जो जो विचारी रे ॥रे ॥३॥ मान कडं जो रावणे, ते तो रामें मास्यो रे ॥ फुर्योधन गरवे करी, अंतें सवि हास्यो रे ॥रे ॥४॥शूकां लाकडां सारिखो, फुःखदायी ए खोटो रे॥ उदयरत्न कहे मानने, देजो देशोटो रे॥रे ॥५॥ इति ॥
॥अथ मायानी सद्याय ॥ ॥सम कितनुं मूल जाणीयें जी, सत्य वचन साक्षात ॥ साचामां सम कित वसे जी, मायामां मिथ्यात्व रे॥प्राणी म करीश माया लगार ॥१॥ ए आंकणी ॥ मुख मीठो जूगे मने जी, कूड कपटनो रे कोट ॥ जीनें तो जी जी करे जी, चित्तमांहे ताके चोट रे ॥प्रा॥२॥ आप गरजे बाघो पडे जी, पण न धरे विश्वास ॥ मनशुं राखे श्रांतरो जी, ए माया नो पास रे॥प्राण ॥३॥जेहशुं बांधे प्रीतडीजी, तेहशुं रहे प्रतिकूल ॥ मेल न बंझे मन तणो जी, ए मायानुं मूल रे ॥प्रा०॥४॥ तप कीg माया करी जी, मित्रशुं राख्यो रे नेद ॥ मलीजिनेश्वर जाणजोजी, तो पाम्या स्त्रीवेद रे॥ प्रा० ॥५॥ उदयरतन कहे सांजलो जी, मेलो माया
-
-
-
-
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
लोनी तथा श्रीकनी - करणीनी सद्याय. (६५)
नी बुद्ध || मुक्तिपुरी जावा तणो जी, ए मारग बे शुद्धं रे ॥ प्रा ॥ ६ ॥ ॥ अथ लोजनी सचाय ॥
खोजें
लोनें
॥ तुमें लक्षण जो जो खोजनां रे, लोजें जन पामे क्षोजना रे ॥ माह्या मन कोट्या करे रे, सोनें दुर्घट पंथें संचरे रे ॥ तु० ॥ १ ॥ तजे लोन तेहनां लेजं जामणां रे, वली पाये नमी ने करुं खामणां रे । मरजादा न रहे केहनी रे, तुमें संगत मेलो तेहनी रे ॥ तु ॥ २ ॥ लोनें घर मेहेली रणमां मरे रे, लोनें उंच ते नीचुं आखरे रे | लोनें पाप न पी पगला नरे रे, लोनें अकारर्ज करतां न उसरे रे ॥ तु ॥ ३ ॥ लोनें मनमुं ने रहे निर्मलुं रे, लोनें सगपण नासे वेगलुं रे || लोनें न रहे प्रीति ने पावडं रे, लोनें धन मेले बहु एकतु रे ॥ तु० ॥ ४ ॥ लोनें पुत्र प्रत्यें पिता हणे रे, लोनें हत्या पातक नवि गणे रे ॥ ते तो दाम तणे लोनें क री रे, उपर मणिधर थाये ते मरी रे ॥ तु ॥ ५ ॥ जोतां लोचनो योज दीसे नहीं रे, एवं सूत्र सिद्धांतें कह्युं सदी रे || लोनें चक्री सुन्नुम नामें जुवो रे, तेतो समुद्र मांदे मूवी मुत्रो रे ॥ तु ॥ ६ ॥ एम जाणीने लोन ने टंकजो रे, एक धर्मशुं ममता मंरुजो रे ॥ कवि उदयरल नांखे सुदा रे, वंदूं लोन तजे तेहने सदा रे || तु ॥ ७ ॥ इति लोजनी सवाय || ॥ अथ श्री श्रावकनी करणीनी सचाय |
॥ चोपाई ॥ श्रावक तुं ऊठे परजात, चार घडी ले पाढली रात ॥ मन मां समरे श्री नवकार, जेम पामे जवसायर पार ॥१॥ कवण देव कवण गुरु धर्म, कवण मारुं वे कुलकर्म ॥ कवण मारो ठे व्यवसाय, एवं चिंतव जे मनमांय || २|| सामायिक लेजे मन शुद्ध, धर्मनी हैडे धरजे बुद्ध ॥ पडि कमणुं करे रयणीत, पातक यलोई आप ॥ ३॥ कायाशक्तें करे पचखा ए, सूधि पाले जिननी आण ॥ जणजे गणजे स्तवन सद्याय, जिए हुंति निस्तारो था || || चितारे नित्य चउदे नीम, पाले दया जीवतां सीम॥ देहरे जाइ जुहारे देव, द्रव्यजावथी करजे सेव ॥२॥ पूजा करत लाज पार, प्रभुजी महोटा मुक्ति दातार । जे उन्हापे जिनवर देव, तेहने नव मंरुक नी टेव ॥६॥ पोशालें गुरु वंदजे जाय, सुखे वखाण सदा चित्त लाय ॥ निर्दू पण सुजतो आहार, साधुने देजे सुविचार ॥ ७ ॥ सामिवत्सल करजे घ एं, सगपण मोहोडं सामितणुं ॥ दुःखिया दीपा दीनने देख, करजे ता
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
--
-
-
-
-
-
सद्यायमाला.. | स दया सुविशेष ॥ ७॥ घर अनुसारें देजे दान, मोहोटाशुंम करे अनि | मान ॥ गुरुने मुख लेजे आखडी, धर्म न मूकीश एके घडी ॥ए। वारु शुद्ध करे व्यापार, उठा अधिकानो परिहार । म नरजे केनी कूडी साख, कूडा जनशुं कथन म लांख ॥१॥ अनंतकाय कही बत्रीश, अजय बा वीशे विश्वावीश ॥ ते नदण नवि कीजें किमे, काचां कूसां फल मतज़ि मे॥११॥ रात्रिनोजनना बहु दोष, जाणिने करजे संतोष ॥ साजी साबू लोहने गली, मधु धावडी मत वेचो वली ॥ १५ ॥ वली म करावे रंगण पास, दूषण घणां कहां ले तास ॥ पाणी गलजे बेबे वार, अणगल पीता दोष अपार ॥ १३ ॥ जीवाणीनां करजे यत्न, पातक बंमी करजे पुण्य ॥ बगंणां इंधण चूलो जोय, वावरजे जिम पाप न होय ॥ १४॥ घृतनी परें वावरजे नीर, अणगल नीर म धोश चीर ॥ ब्रह्मवत सूधुं पालजे, अति चार सघला टालजे ॥१५॥ कह्यां पन्नरे कर्मादान, पापतणी परहरजे खाण ॥ माथे म लेजे अनरथ दंग, मिथ्या मेल म नरजे पिंग ॥१६॥ समकित शुद्ध हैडे राखजे, बोल विचारीने जांखजे ॥ पांच तिथि म करे
आरंज, पाले शीयल तजी मन दंन ॥१७॥ तेल तक घृत दूधने दहि, जघाडां मत मेले सही ॥ उत्तम वामें खरचे वित्त, पर उपगार करे शुन चित्त ॥ १७॥ दिवसचरिम करजे चोविहार, चारे थाहार तणो परिहार। दिवस तणां आलोए पाप, जिम जांजे सघला संताप ॥रए। संध्यायें आवश्यक साचवे, जिनवर चरण शरण जवनवे ॥. चारे शरण करी दृढ होय, सागारी अणसण ले सोय ॥२०॥ करे मनोरथ मन एहवा, तीरथ शेठेजे जायवा ॥ समेतशिखर आबू गिरनार, नेटीश हुं धन्य धन्य अव !! तार ॥ १॥ श्रावकनी करणी एह, एहथी थाय जवनो नेह ॥ श्राठे कर्म पडे पातलां, पापतणा बूटे आमला ॥२॥ वारु लहियें अमर वि मान, अनुक्रमें पामे शिवपुरधाम ॥ कहे जिनहर्ष घणे ससनेह, करणी ॥ इःखहरणी जे एह ॥ ५३॥ इति श्री श्रावकनी करणीनी सद्याय ॥ ..
॥अथ श्रीअनाथी मुनिनी-सद्याय ॥ ..... ॥श्रेणिक रयवाडी चढ्यो, पेखीयो मुनि एकंत ॥ वर रूप कांतें मो || ही, राय पुढे रे कहोने विरतंत ॥श्रेणिक राय, हुरे अनाथी निर्मथ ।। तिण में लीधो रे साधुजीनो पंथ ॥ श्रेणिक० ॥ १॥ ए श्रांकणी ॥ इणे ||
-
-
-
-
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
सारबोलनी सद्याय.
ran
-
-
- -
-
-
-
--
-
-
-
-
-
--
-
-
- -
--
-
-
-
-
--
कोसंबी नयरी वसे, मुज पिता परिघल धन्न ॥ परिवार पूरे परिवस्यो, हुं बु तेहनो रे पुत्ररतन्न ॥ श्रेण ॥ एक दिवस मुझनें वेदना, उपनी में न खमाय ॥ मात पिता फुरी रह्या, पण किणहिं रे ते न लेवाय ॥श्रे॥ ॥३॥ गोरडी गुण मणिरडी, रडी अवला नार ।। कोरडी पीडा में स ही, न केणे कीधी रे मोरडी सार ॥श्रे॥४॥ वहु राज वैद्य बोलावि या, कीधला कोडि उपाय॥ वावना चंदन चरचिया, पण तोही रे समाधि न थाय || श्रेण ॥५॥ जगमां को केहनो नहीं, ते जणी हुँ रे अनाथ ।। वीतरागना भ्रम वाहिरो, नहिं को वीजो रे मुक्तिनो साथ ॥श्रेण ॥६॥ वेदना जो मुफ उपशमे, तो लेलं संजम जार॥ श्म चिंतवतां वेदन गर, बत लीधुं रे हर्ष अपार ॥ श्रेण ॥७॥ कर जोडी राय गुण स्तवे, धन्य धन्य ए अणगार ।। श्रेणिक समकित तिहां लह्यो, वांदी पोहतो रे नगर मकार ॥श्रे॥णा मुनि अनाथी गावतां, तूटे कर्मनी कोडि गणि समयसुंदर तिहना, पाय वंदे रे वे कर जोडि | श्रेण॥ए॥इति अनाथीनी संघाय ॥
॥अथ सार वोलनी सचाय लिख्यते ॥ ॥ सरसती सामिनी पय प्रणमेव, सहगुरुनाम सदा समरेव ।।वोलिश । एणि परें आचार, जोर लेजो जाण विचार ॥ १ ॥ पंमित ते जे नाणे गर्व,
ज्ञानी ते जे जाणे सर्व ॥ तपस्वी ते जे नाणे क्रोध, कर्म आठ जीते ते जोध ॥२॥ उत्तम ते जे वोले न्याय, धर्मी ते जे मन निरमाय ॥ ठाकुर ते जे पालें वाच, सहगुरु ते जे नांखे साच ॥३॥ गिरुळ ते जे गुण आग लो, स्त्री परिहार करते जलो ॥ मेलो ते जे निंदा करे, पापी ते हिंसा श्राचरे ॥४॥ मूर्ति ते जे जिनवरतणी, कीर्ति ते जे वीजे सुणी ॥ ल ब्धि ते गौतम गणधार, बुद्धि अधिको अजय कुमार ॥५॥ श्रावक ते जे खहे नवतत्व, कायर ते जे मूके सत्व ॥ मंत्र खरो ते श्रीनवकार, देव ख रोजे मुक्ति दातार.॥६॥ पदवी ते तीर्थंकर तणी, मति ते जे उपजे आ पणी ॥ समकित ते जे साचुं गमें, मिथ्यामति तेनूलो नमे ॥ ७ ।। मोटो जे जाणे परपीड, धनवंतो जे नांगे नीड | मनवश आणे ते वलवंत, आ लसथी अलगो पुण्यवंत ॥ ॥ कामी नर ते कहीयें अंध, मोहजाल ते
मोटो बंध ।। दारीची जे धर्म हीन, पुर्गतिमाहे रुले ते दीन या आग | म ते ज्यां वोली दया, मुनिवर ते जे पाले क्रिया। संतोषी ते सुखिया थ
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
.
.
.
-
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
(६) :: सद्यायमाली. या, खिया ते जे लोनें ग्रह्या ॥२७॥ नारी ते जे होये सती, दर्शन ते उघो मुंहपति ॥ राग द्वेष टाले ते यति, सूर्धू जाणे ते जिनमती ॥११॥ काया ते जे शीलें पवित्र, मायारहित होए ते मित्र ॥ वृक्षपणुं पाले ते पु त्र, धर्म हाण पाडे ते शत्रु ॥ १२॥ वैरागी ते विरमे राग, तारू ते जव तरे अथाग ॥ रौरव नरकतणो ए माग, बाग हणीने मागे त्याग ॥ १३ ॥ देहमांहे ते सारी जीह, धर्म थाय ते लेखे दीह ॥ रसमांही उपशम रस लीह, शूलीज मुनिवरमां सिंह ।। १५ । साचुं ते जे जिननुं नाम, जिन नुं देरं ज्यां ते गाम ॥ न्यायवंत कहिये ते राम, योगी ते जे जीते काम ॥ १५ ॥ एह बोल बोख्या में खरा, सार नथी एथी उपरा ॥ कहे प्रमित लमी कसोल, धर्म रंग सन धरजो चोल ॥ १६ ॥इति सद्याय ।। ।
. अथ सामायिकना बत्रीश दोषनी सद्याय॥ ॥चौपाई॥ गुन गुरु चरणें नामी शीश, सामायिकना दोष बत्रीश । कहिशुं त्यां मनना दश दोष, उशमन देखी धरतो रोष ॥१॥ सामायिक अविवेके करे, अर्थ विचार न हैडे धरे॥मन उद्वेग वेले यश घणो, न करे विनय वडेरातणो॥२॥ जय आणे चिंते व्यापार, फल संशय नीआएं सार ॥ हवे वचनना दोष विचास्य, कुवचन बोले करे टुंकार ॥३॥ ले कुंची जा घर उघाड, मुख लवरी करतो वढवाड ॥ आवो जावो बोले गा ल, मोह करी हुलरावे बाल ॥४॥ करे विकथाने हास्य अपार, ए दश दोष वचनना वार ॥ कायाकेरां छूषण बार, चपलासन जोवे दिशि चार ॥५॥ सावध काम करे संघात, आलस मोडे जंचे हाथ ॥ पग लंबे बेसे अवनीत, उठिगन ट्ये. थांजो जीत ॥६॥ मेल उतारे खरज खणाय, पग ऊपर चढावे पाय ॥अति उघार्नु मेले अंग, ढांके तेम वली अंग उ पंगः ॥ ॥ निायें रस फल निर्गमे, करहा कंटक तरुए जमे ॥ ए बत्रीशे दोष निवार, सामायिक करजो नर नार ।। ७॥ समता ध्यान घटा उज 'ली, केशरी चोर हुवो केवली ॥ श्रीशुलवीर वचन पालती, स्वर्गे गश्सुल || सा रेवती ॥ ए॥इति सामायिकना बत्रीश दोषनी सद्याय ॥ ..
॥अथ मुहपत्तीना पञ्चाश बोलनी सद्याय ॥ " ॥ ढाल ॥ सिरि जंबरे, विनयत्नक्तिशिर नामिने ॥ करजोडी रे, पूडे सोहमखामीने ॥ जगवंता रे, कहो शिवकांता किम मले। कहे सोहम रे,
-
-
-
A
-
-
-
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
मुहंपत्तिनी सद्याय,
(६५)
-
-
-
PRIO
R
LDIA
|.मिथ्या चम रेटले ॥त्रुटक ॥ रेंटले विष गरल ईहा, उंजय मार्ग नुसरी ॥ एक ज्ञान दूजी करत किरिया, अनेदारोपण करी ॥ जिम पंगु दर्शित चरण कर्षित, अंध बिहुँ निज पुर गया ॥ तिम सत्त्व सजता तत्व जजता, जविक केश सुखिया थया ॥१॥ ढाल ॥ वैकल्य ज्यु रे, कष्ट ते करवं सोहिदुं । पण जंबू रे, जाणपणुं जग दोहिलू । तेणे जाणी रे, आ वश्यक किरिया करो ॥ उपगरणे रे, रजहरणो मुहपत्ती धरो ॥ त्रुटक ॥. मुहपत्ती श्वेते मानोपेतें, शोल निज अंगुल नरी ॥ दोय हाथ काली दृग, निहाली, दृष्टि पडिलेहण करी ॥ त्यां सूत्र अर्थ सुतत्व करीने, सद्द(ए: मनावियें ।। नचा वच्चा रूप तिग तिग, पखोडा.षट लावियें ॥२॥ ढाल ॥ समकित मोहनी रे, मिन मिथ्यात्वने परिहरं ॥ काम राग रे, स्नेह दृष्टि राग संहीं ॥ ए साते रे, बोल कह्या हवे आगलें ॥ अंगुलि वच्चे रे, त्रण वधूटक कर तलें । त्रुटक ।। करतलें वामें अंजली धरि, अखोडा नव कीजियें ॥ प्रमार्जन नव तिमज करिये, तिग तिगंतर लीजियें ॥सुदेव सु गुरु सुधर्म आदलं, प्रतीपदी परिहरं ॥ वलि ज्ञान दर्शन चरण आदरं, विराधन त्रिक अपहरं ॥३॥ ढाल ॥ मनोगुप्ति रे, वचन कायगुप्ति नजुं॥ मनोदंग रे, वचन काय दंमने तनुं ॥ पचवीश रे, बोल ए मुहपत्तीना ल ह्या ॥ हवे अंगना रे, परिहरु एम सघला कह्या ॥ त्रुटंक ॥ कह्या वधूटक करि परस्पर, वाम हाथें त्रिक करो॥हास्य रतिने अरति बंसी, इतर कर त्रिक अनुसरो ॥ जय शोक उगछा तजीने, पयाहिणे आचरो ॥ कृक्ष ले श्या नील कापोत, ललाटें त्रिक परिहरोमा ढाल ॥ रस गारव रे, रिदि शाता गारवा ॥ मुख हैडे रे, त्रण्य त्रय एम धारवा॥माया शल्य रे, निया ण मिथ्यात्व टालियें ॥ वाम खंधे रे, क्रोध मान दोय गालिये ॥ त्रुटक ॥ गालीयें माया लोन दक्षिण, खंध ऊर्ध्व अधो.मली॥ त्रिक वाम पार्दै पु ढवी अप वली, तेऊनी रक्षा करी॥ जमणे पंगेत्रण वाज वणस, त्रस कायनी रदा करूं। पंचाश बोलें पडीलेहण, करत ज्ञानी नव हरुं ॥५॥ ढाल ।। एह मांदेथीरे, चालीश बोल ते नारीने ॥ शीश हृदयना रे, खंध बोल दश वारीने ॥ण विधिश्युं रे, पडिलेहणथी शिव लह्यो॥ अवधिक रीरे, बकायनो विराधक कह्यो॥त्रुटका कह्यो किंचित् आवश्यकथी, तथा प्रवचन सारथी॥ नावना चेतन पावना कही, गुरु वचन अनुसारथी॥
meo
Bommon
-
-
-
-
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
(90)
... सद्यायमाला.
-
-
शिव सहे जंबू रहे जो शुन, वीरविजयनी वाणीएं। मन मांकडंवनवास रमतुं, वश करी घर बाणिएं ॥६॥इति मुहपत्तिनी सचाय संपूर्ण ॥ .. . ॥अथं काया उपर सद्याय ॥
. . ॥काया रे वाडी कारमी, सीचंता रे शूके। उठ कोड रोमावली, फल फूल न मूके का॥१॥ काया माया कारमी, जोवंतां जाशे ॥ मारग सेंजो मोदनो, जीवडो सुख पाशे ॥ का ॥२॥अरिहंत थांबो मोरीयो, सामायिक थाणे ॥ मंत्र नवकार संजारजो, संमकित शुद्ध वगणे ॥का॥ ॥३॥ वाडी करो विरतां तणी, सवि लोन निवारो ॥ शील संयम दोन एकगं, नली पेरें पारो ॥ का॥४॥ पांच पुरुष देशावरी, बेग एणी मा ली॥ फल चूंटीने चोरीआं, न करी रखवाली ॥ का॥५॥ इण वाडी एक शूडलो, सुख पिंजर बेगे। बहुत जतन करी राखिर्ज, जातो किणही न दीगे काणा॥ कां नोलपणे नव हारीयो, मति मोडी संजाली रत्न चिंतामणि सारिखी, कांश गांठन वाली।काणारत्न तिलक सेवक नणे, सुणजो वनमाली ॥ वाड नक्षी परें पालजो, करजो ढंगवाली ॥काणा ....... ॥अथ श्री अगियार गणधरनी सद्याय॥ .. ॥अजित जिणंदशं प्रितडी । ए देशी॥
॥वीर पटोधर वंदी, गणधार हो श्रीगौतमस्वाम ॥ ऋद्धि वृद्धि सुख संपदा, नवे निधि हो प्रगटे जस नाम ॥ वी॥१॥ अग्निजूति वायुनू तिशु, पन्नर सत्त हो लहे संजम जार ॥ व्यक्त सुधर्मा सहसशुं, तेतरिया हो श्रुतदरीया संसार ।वी ॥२॥ मंमित मौरिय पुत्रजी, साडा त्रण हो शत संयम लीध ॥ अकंपित त्रण सत्तशुं, अचलवाता हो त्रण शत प्रसी ध । वी० ॥३॥ मेतारज प्रनासना, शुइ साधुजी हो त्रण त्रण सत्त॥ चउद सहस मुनि वंदिये, साहुणी हो बत्रीश सहस महंत ॥वी॥४॥ वीर विमल कहे विधि शुद्युि, विशु वंदो हो एवा अणगार ॥ तरण तारण तरी समा, समरथ हो शासन शणगार ॥ वी०॥५॥
॥अथ श्री शोल सतीयोनी सद्याय॥ || शोल सतीनां लीजें नाम, जेथी मन वंडित शुज काम ॥ नक्तिना व अति आणी घणो, जाव धरीने नवियण सुणे॥१॥ ब्राह्मी चंदन बा • ला नाम,राजिमती प्रौपदी अनिराम ॥ कौशल्याने मृगावती, सुखसासी
-
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
वोशस्थानक तथा शीलनी सद्याय, (१) ता ए महासती ॥२॥ सती सुजता सोहामणी, पोल उघाडी चंपा त णी॥ शिवा नाम जपो जगवती, जगीश आपे कुंती सती ॥३॥ शीलव ती शीलें शोनती, जजो जावें ए निर्मल मती ॥ दमयंतीने चूला सती, प्रनावतीने पद्मावती ॥॥ शोल सतीनां नाम उदार, नणतां गणतां शिव सुखकार ॥ शाकिनी माकिनी व्यंतर जेह, सति नामें न परानवे तेह ॥ ॥५॥आधिव्याधि सवि जाये रोग, मन गमता सवि पामे लोग॥ संक ट विकट जाए सवि पूर, तिमिर समूह ज्यम ऊगे सूर ।।६।राज छि घरे होए वहु, राय राणा ते माने सहु ॥ वाचक धर्मविजय गुरुराप, रत्न विजय जावें गुण गाय ॥ ७॥ इति शोलसतीनी सचाय ॥
॥अथ वीशस्थानकना तपनी सद्याय॥ ॥श्रीसीमंधर साहेव आगे ॥ ए देशी ॥ अरिहंत पहेंले थानक गणी । ये, वीजे पद सिझाणं ॥त्रीजे पवयण आयरिय चोथे, पांचमे पद थेराणं रे॥ नविया ॥वीश थानक तप कीजें ॥ जेली वीश करीजें रे ॥ ज०॥ गएणुं एह गणीजें रे ॥ ज० ।। जिम जिनपद पामीजें रे ॥ ॥ नर जव लाहो लीजें रे ॥ जण ॥वी० ॥ १॥ ए आंकणी ॥ उवजाए बछे सवसाहणं, सातमे आग्मे नाण ॥ नवमे दंसण दसमे विणयस्त, चारित्र अगियारमे जाण रे ॥ नवी ॥२॥ वारमे वंनवय धारीणं, तेरसमे किरियाणं ।। चउदमे तव पन्नरमे गोयम, सोलसमें नमो जिणाणं रे। नए ।। वी॥३॥ चारित्तस्स सत्तरमे जपीयें, अढारसमे नाणस्स ॥ उंगणी शमे नमो सुयस्स संचारो, वीशमे नमो तिवस्त रे ॥ ज०॥ वी ॥४॥ एकासणादिक तप देव वंदन, गणणुं दोय हजार || संघ विनय बुध शिष्य सुदर्शन, जंपे एह विचारो रे ॥ ज०॥ वी॥५॥इति ।।
॥शीयल विषे शीखामणनी सद्याय ॥ ॥ ढाल ॥ एतो नारी रे, वारीपुर्गति तणी॥बांग संगत रे मूरख तुं परस्त्री तणी ॥ जीव नोला रे, मोला तेहशुं म म करे ॥ शीख मानी रे, बानी वात तुं पारदरे ॥१॥ त्रुटक ॥ जो वात करीश परनारी साथै, लोक सहु हेरे अ॥ राय रांक थ ने रख्या राने, सुखें नहीं बेसे पढ़ें। ए मदनमाती विषय राती, जेसी काती कामिनी ॥ पहेलु तो वली सुख देखाडे, पडे पठाडे नामिनी ॥२॥ ढाल कर पगना रे, नयण वयण
-
-
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
(७३)
. संद्यायमाला..
-
-
चाला करी ॥ बोलावी रे, नर लेश् धाश् सुंदरी ॥ जोलावी रे, हाव नाव देखाडशे ॥ पगें लागीरे, मरकलडे मन पांडशे ॥ ३॥ त्रुटक ॥ ए पास पाडे धन गमाडे, मान खंभे से खड़ी ॥ बोलती रूड़ी चित्त कूडी, कूड कप टनी कोथली ॥ए नर अमूलक व्यसन पडि, पडे न पोसाय पायको॥ दीवान दंगे मान खमे, मार सहे पडे रायको ॥४॥ ढाल ॥ गंमी, खेशे रे, वेश्याना लंपट नरा ॥ सहु सधवा रे, विधवा दासी पूरे करा ॥ जा नाशी रे, रूप देखी जीव एह तणुं ॥ऊनो रही रे, एह साहामुं ममजो घणुं ॥५॥ त्रुटक॥ घणुं.म.जोश एह साहामुं, कुलस्त्री दी। नावि गमें। जिम शूनी पूवें श्वान ही, तिम. परनारि पूर्व को नमे । जिम , बिलाडो. दूध देखे, मोले मांग न देख ए ॥ परनार पेधो पुरुष पापी, किस्यो जयः न लेख ए ॥६॥ ढाल || फूल वेणी रे, शिर सिंदूर सेंथो जस्यो॥ ते देखी रे, फट मूरख मन को कस्यो ॥ देखी टीला रे, ढीला इंजिय करी गह गह्यो । शिर राखड़ी रे, आंखें देश् तुं कां रह्यो ।॥ त्रुटका। कां रह्यो मूरख आंखें देश, शणगार जार एणे धस्या ।। ए जली जीहा; आंखे पी. हा, कान कूपा मल जस्खा ॥ नारी अग्नि, पुरुष माखण; बोल बोलतां वी. गरे । स्त्री देहमां शुं सार दीगे, मूढ महियां कां करे ॥ ७॥ ढाल । इंडिय वाह्यो रे, जीव अझानी पापि ॥ माने नरगह रे, सरग करी विष व्यापीठ ॥ कां नूलो रे, शणगार देखी एहना ॥ जाणो प्राणी रे, ए डे पुःखनी अंगना । ए॥ त्रुटक॥ अंगनातुं बोडी नोकरे, जश कीर्ति सघ ले लहे ॥ कुशीलनुं जो नाम लीए को, परलोक मुर्गति दुःख सहे ॥ विजयनन बोले जे नवि मोले, शीयलयकी जे नरवरा ॥ तस पायें लागुं सेवा मागु, जे जग़मांहे जयकरा ॥ १० ॥ इति ॥ शील सद्याय ॥ .. ।
॥अथ प्रजातें वाहाणलां गावानी सद्याय॥ ॥मिथ्यामति रे रजनी असरालके॥ वाहाणलां जले वायां रे ॥ जिहां जंघे रे प्राणी बहुकाल के॥ वाहाणां॥ नवि जाणे रे जिहां यमनी फाल के ॥ वा॥ तिहां पामे रे पग पग जंजाल के. ॥ वा ॥१॥ जिहां जड पेरे कोध दवनी जाल के ॥ वा मानरूपी रे अजगर विकराल के || वा। मंसे माया रे सापणी रोषाल केः॥ वा॥ जिहां चावो रे लोन रूप चंमाल के ॥ वा॥२॥रागादिक रे रादस महाद्वंद के ॥ वा ॥
V
-
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
क्षमात्रीशीनी सद्याय.
-
-
श्रावकर्मनारे जिहां मांड्या फंद के आवाणा जिहां देखे रे पुरगति दुःख दंद के । वा ॥ नवी दीसे रे जिहां ज्ञान दिणंद के ॥ वा ॥३॥ धस मसतां रे जिहां विषयनी जाल के॥वा॥ लीये लूंटी रे नगणे पलिवाल के वाणा अंटवी अनंती रे जिहां विकट उजाड के ॥ वा ॥ चाले नही रे जिहां व्रतनी वाड के ॥ वा ॥४॥ निरखंतारे श्रीजिनमुख नूर के.॥ वाणा हवे जग्यो रे महासमकेत सूर के वाणा पुःखदायी रे दोषि गया | घर के ॥ वाण ॥ वली प्रगट्या रे पुण्यतणा अंकूर के । वा ॥५॥ सुता जागो रे देसविरतिना कंत के ॥ वाण ॥ वली जागो रे सर्व विरति गुणवंत के॥ वाण ॥ तमे नेटो रे नावें लगवंत के ॥ वा ॥ पडिकमणां रे करो पुण्यवंत के ॥ वा ॥६॥ तमे लेजो रे देवगुरुनु नाम के ॥ वा ॥ वली करजो रे तमे धर्मनां काम के॥ वा ॥गुरुजननारे गाउँ गुणग्राम के ।। वा ॥ प्रेम धरीने रे करो पूज्य प्रणाम के ॥ वा ॥७॥ तमे करजो रे दशंविध पञ्चरकाण के ॥वा तुमे सुणजो रे श्रीसूत्रवखाण के । वा॥ आराधो रे श्रीजिननी आण के ॥ वाण॥ जिमपामोरे शिवपुर संगण के ॥ वाणाला सांजलीने रे श्रीमुखनी वाण के ॥ वाणा तमे करजो रे सही सफल विहाण के ।। वाणा वदे वाचक रे उदयरत्न सुजाण के । वा एह नणतां रे लहीये कोड कल्याण के ॥ वा ॥ ए॥ इति वाहणलां ॥
॥अथ दमात्रीशी प्रारंनः॥ ॥ आदर जीव दामागुण आदर, म करिश रागने द्वेष जी ॥ समतायें शिव सुख पामीजें, क्रोधे कुगति विशेष जी ॥ आ॥१॥ समता संजम सार सुणी जें, कल्पसूत्रनी साख जी॥ क्रोध पूर्वकोडि चारित्र बाले, नग वंत क्षणी परें जाख जी ॥ आ ॥२॥ कुण कुण जीव तस्या उपशमथी, सांजल तुं दृष्टांत जी ॥ कुण कुण जीव जम्या नवमांहे, क्रोध तणे विरतं त जी ॥आ॥३॥ सोमिल ससरे शीश प्रजात्यु, वांधी माटीनी पाल जी॥ गजसुकुमाल कमा मन धरतो, मुगति गयो ततकाल जी ॥आण ॥ ४ ॥ कुलवावुन साधु कहातो, कीधो क्रोध अपार जी ॥ कोणिकनी ग णिका वश पडियो, रडवडियो संसार जी ॥ आप ॥५॥ सोवनकार करी अति वेदन, वाध्रशुं वीट्युं शीश जी॥ मेतारजज्ञषि मुगते पोहोतो, उप शम एह जगीश जी ॥आप|६|| कुरुड अकुरुड-बे साधु कदाता, रह्या कु
-
-
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
(४)
- सद्यायमाला
पाला खाल जी ॥ क्रोध करी कुगतें तें पहोता, जनम गंमायो बाल जी ॥ प्र० ॥ ७ ॥ कर्म खपावी मुग़तें पहोता, खंधक सूरिना शिष्य जी ॥ पालक पापीयें घाणी पीव्या, नाणी मनमां रीश जी ॥ ० ॥ ८ ॥ कारी नारी की, त्रोड्यो पीयुशुं नेह जी ॥ बब्बर कुल सह्यां दुःख ब हुलां, क्रोध तणां फल एवं जी ॥ ० ॥ ए ॥ वाघ सर्व शरीर वलूखु, ततक्षण ब्रोड्यां प्राण जी ॥ साधु सुकोशल शिव सुख पाम्या, एह क्षमा गुण जाण जी ॥ ० ॥ १० ॥ कुण चंमाल कहीजें बिटुमें, निरति नही कड़े देव जी ॥ ऋषि चंगाल कही जें वढतो, टाले वेढनी टेव जी ॥ श्र० ॥ ११ ॥ सातमी नरक गयो ते ब्रह्मदत्त, काढी ब्राह्मण यख जी ॥ क्रोध . तणां फल कहुआ जाली, राग द्वेष यो नाख जी ॥ ० ॥ १२ ॥ खंधक ऋषिनी खाल ऊतारी, सह्यो परिसह जेण जी ॥ गरजावासना दुःखी छुट्यो, सवल क्षमा गुण ते जी ॥ ० ॥ १३ ॥ क्रोध करी खंधक आचा रिज, दुर्दमकुमार जी ॥ दंगक़ नृपनो देश प्रजाल्यो, जमशे नवह मजार जी ॥ ० ॥ १४ ॥ चंद्ररौद्र आचारिज चलतां, मस्तक दीध प्रहा र जी ॥ क्षमा करंतां केवल पाम्यो, नव दीक्षित अणगार जी ॥० ॥ १५ ॥ पांच वार कृषिनें संताप्यो, आणी मनमां द्वेष जी ॥ पंच जव सीम द ह्यो नंद नादिक, क्रोध तणां फल देख जी ॥ ० ॥ १६ ॥ सागरचंदनुं शीस प्रजाली, निशि ननसेन नरिंद जी ॥ समता जाव धरी सुरलोके, पहुतो परमानंद जी ॥ ० ॥ १७ ॥ चंदना गुरुणी यें घणुं निळंबी, धि धिग् तु आचार जी ॥ मृगावती केवल सिरि पामी, एह क्षमा अधिकार जी ॥ ० ॥ १८ ॥ सांब प्रद्युम्न कुमारें संताप्यो, कृष्ण द्वैपायन साह जी ॥ क्रोध करी तपनुं फल हास्यो, की धो द्वारिकादाह जी ॥ श्र० ॥ १९ ॥ न रतने मारण मूठी उपाडी, वाढबल बलवंत जी ॥ उपशम रश मनमांदे आणी, संजम ले मतिमंत जी ॥ ० ॥ २० ॥ काजसगमां चढियो ति क्रोधें, प्रसनचंद ऋषिराय जी ॥ सातमी नरक तणां दल मेल्यां, करुषां तेल कषाय जी ॥ ० ॥ २१ ॥ श्राहारमां क्रोधें कृषि थुंक्यो, थायो अमृत नाव जी ॥ कूरगमूयें केवल पाम्युं, कमातणे परजाव जी ॥ श्र० ॥ ५२ ॥ पार्श्वनाथने उपसर्ग कीधा, कमल जवांतर धीव जी ॥ नरक ति यंच तां दुःख लाधां, क्रोध तणां फल दीठ जी ॥ श्र० ॥२३॥ क्षमावंत
•
t
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रावकना एकवीश गुणनी सद्याय,
(५)
-
दंमदंत मुनीश्वर, वनमा रह्यो काउसग्ग जी॥ कौरवं कटक हएयो ईटा || ले, त्रोड्या कर्मना वर्ग जी ॥आ ॥२४॥ सज्यापालक काने तरुर्ड, नाम्यो क्रोध उदीर जी ॥ विहुँ कानें खीला गेकाणा, नवि बूटा महावीर जी॥ आ०॥ २५॥ चार हत्यानो कारक हुँतो,, दृढप्रहार अतिरेक जी॥ क्षमा करीने मुक्त पहोतो, उपसर्ग सह्या अनेक जी ॥आण ।। २६ ॥ पो होरमांहे उपजतो हास्यो, क्रोधे केवल नाण जी॥ देखो श्रीदमसार मुनी सर, सूत्र गुण्यो उहाण जी ॥ आ॥॥ सिंह गुफावासी झषि की धो, शूलिन ऊपर कोप जी॥ वेश्या वचन गयो नेपालें, कीधो संजम लोप जी॥आ॥२॥ चंबावतंसक काजसग रहियो, क्षमा तणो नं मार जी ॥ दासी तेल लस्यो निशि दीवो, सुरपदवी लही सार जीआ | ॥शए ॥ म अनेक तस्या त्रिजुवनमें, क्षमागुणे नवि जीव जी॥क्रोध क री कुगतें ते पहोता, पाडंता सुख रीव जी ॥ आ० ॥ ३० ॥ विष हलाहल | कहीयें विरुङ, ते मारे एक वार जी ॥ पण कषाय अनंती वेला, आपे म: रण अपार जी॥ आणं ॥३१॥ क्रोध करंतां तप जप कीधां, न पड़े कांई। वाम जी॥ आप तपे परने संतापे, क्रोधशु केहो काम जी॥ आ॥२३॥ क्षमा करंतां खरच न लागे, नांगे क्रोड कलेश जी॥ अरिहंत देव आरा धक थाये, व्यापे सुजस प्रदेश जी ॥आ ॥ ३३॥ नगरमांहे नागोर न गीनो, जिहां जिनवर प्रासाद जी॥श्रावक लोक वसे अति सुखिया, धर्म तणे परसाद जी ॥आ ॥ ३४ ॥ क्षमा बत्रीशी खांतें कीधी, आतम पर उपगार जी॥सांजलतां श्रावक पण समज्या, उपशम धस्यो अपार जी॥ ॥आ॥ ३५ ॥ जुगप्रधान जिणचंद सुरीसर, सकलचंद तसु शिष्य जी। समयसुंदर तसु शिष्य नणे श्स, चतुर्विध संघ जगीश जी ॥३६॥ इति ।।
॥अथ श्रावकना एकवीश गुणनी सद्याय ॥ ॥ चोपाई ।। सशुरु कहे निसुणो नवि लोक, धर्म विना लव होये फो क॥ गुण विण धर्म किळ पण तथा, श्रांक विना मीडां होय यथा ॥१॥ धर्मरयणने तेहज योग, जेहने अंगे गुण आलोग ॥ श्रावकना गुण ते ए कवीश, सूत्रं सांख्या श्रीजगदीश ॥२॥ पहेंले गुणे बल बलियो न होय, वीजे इंजियपटुता जोय॥त्रीजे सौम्यस्वनावी जाण, चोथे लोकप्रिय शुन वाण ॥ ३॥ चित्त संक्लेश तजे पांचमे, ब अपजसथी वीरमे॥परने वंच
-
-
-
-
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
(७६)
सद्यायमाला::
क नहि सातमे, दाक्षिणवंत होए ठमे ॥ ४ ॥ सावंत नर नवसे क ह्यो, करुणाकारि दशमें लह्यो || एकादशमे होए मध्यस्थ, द्वादशमें गुण रागी प्रशस्त ॥ ५ ॥ धर्मकथा वल्लज तेरमे, शुजपरिवार सहित चउदमे ॥ उत्तर कालें निज हितकार, करे काज पन्नरमे विचार ॥ ६ ॥ षोडशमे गुण दोष विशेष, जाणे निज पर समवडलेख ॥ सदाचार ज्ञानादिक वृद्ध, सत्त रमे सेवे ते सिद्ध ॥ ७ ॥ अडदशमे गुणवंत महंत, तेनो विनय करे मं न खंत ॥ न वीसारे कीधो उपगार, श्रावकगुण जंगणी शमो सार ॥ ८ ॥ | गीतार्थ साधे पर, वीशमा गुणनो धारो छ | धर्मकार्य करवे होए दक्ष, एक विशमो गुण ए प्रत्यक्ष ॥ ए ॥ ए मांहेला जंगणीश विरंहिति, श्रावक धर्मनी नहिं प्रतिपत्ति ॥ चोथा चउदशमा गुण विना, अंगी करयो पण हारे जना ||१०|| ते माटे गुण अंगें धरो, जिम श्रावकपणुं सूधुं वरो ॥ पंक्ति शांति विजयनो शिष्य, मानविजय कहे धरी जगी ॥ ११ ॥ इति ॥
॥ अथ नोकरवालीनी सचाय ॥
॥ ढाल ॥ एक नारी रे, धर्म तो धुरि जाणियें । तस महिमा रे, मन रंगें वखापियें | तेह नारी रे, आपणडे मन थापियें ॥ षटदर्शनी रे, ते पण सघले मानीयें ॥ १ ॥ त्रूटक | मानिये पण नारी रूडी, नहिं कूड ते वली ॥ करकमल कीजें काज सीके, ध्यान धरियें मन रुली ॥ त्रिभुवन सोहे रूप मोहे, देव दानव कर चडी ॥ नोकरवाली मुहपत्तीने, आदिपुरुष च्यादरी ॥ २ ॥ ढाल || जिनशासन रे, नोकरवाली सहु कहे ॥ परशासनी रे, जपमाली कहि सवि गणे ॥ तुरकाणे रे, तसबी बोले म न रुली ॥ माला रे नाम कहियें, चोथुं वली ॥ ३ ॥ त्रूटक ॥ तस 'नाम लीजे काम सीजें, लोक बुजे अति घणा ॥ दरसण दीठे दुःख नीवे, पाप जाये जव तणां ॥ हरि हर पुरंदर सकल मुनिवर, दाथे रूडी दीस ए॥ नोकरखाली हाथ लेतां देव दानव तूस ए ॥ ४ ॥ ढाल ॥ एक शोहे रे, मूरति मोहनवेलडी ॥ शोहामणी रे, चतुरपणे ते गुणें चडी ॥ दोय चोपन रे, मली करी अष्टोत्तरी ॥ ध्यान धरियें रे, तरियें जवसायर वली ॥ ५ ॥ त्रूटक || संसार तरियें ध्यान धरियें, तरियें जवसायर वली ॥ नोक वाली ध्यान धरतां मुक्ति पामे केवली ॥ सवि यश पूरी कर्म चूरी, सहे
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
तेरकाठीयादिकनी संद्याय.
जें सोहे मन रुली || कहें कवि ॥ ६ ॥ इति नोकरवाली सच्चाय ॥
( 99 )
सुणो लोको, राधो एक मन वली
॥ अथ तेर काठीयानी सद्याय ॥
॥ आलस पहेलो जी काठियो, धर्मे ढील कराय रे, निवारोजी का वि या तेर दूरें करो ॥ वीजो ते मोह पुत्र कलत्रशुं रंगें रहे लपटाय रे ॥ निवरोजी ॥ का० ॥ १ ॥ त्रीजो ते अवरण धर्ममां, बोले अवरण वाद | रे ॥ निवारोजी ॥ का० ॥ चोथो ते दंनज काठियो, न लड़े विनयें सवाद रे ॥ निवारोजी ॥ का० ॥ २ ॥ क्रोध ते काठियो पांचमो, रीशें रहे अम लाय रे || निवारोजी ॥ का० ॥ उठो प्रमाद ते काठियो, व्यसनें विगूतो श्राय रे || निवारोजी ॥ का० ॥ ३ ॥ कृपण काठियो सातमो, न गमे दा ननी वात रे || निवारोजी ॥ का || आठमो जयश्री नवी सुणे, नरका दिक अवदात रे || निवारोजी ॥ का० ॥ ४ ॥ नवमो ते शोक नामें क ह्यो, शोकें ठगं धर्म रे || निवारोजी ॥ काण || दशमो अज्ञाने ते नवि लहे, धर्म धर्मनो मर्म रे ॥ नित्रारोजी ॥ का० ॥ ५ ॥ विकथा नामें अग्यारमो, लोक वातें धरे प्रीत रे ॥ निवारोजी ॥ का० ॥ कुतुहल का वियो वारमो, कौतुक जोवा धरे चित्त रे ॥ निवारोजी ॥ का० ॥ ६ ॥ विषय ते काठियो तेरमो, नारि साथै घरे नेह रे ॥ निवारोजी ॥ का० ॥ श्री महि मा प्रसूरिनो, नाव साधु धन तेह रे || निवारोजी ॥ का० ॥ ७ ॥ इति श्री तेर का वियानी सद्याय ॥
॥ अथ महोटी होंस न करवा आश्रयी सद्यायं ॥
"
|| होंशीडा जाई (प्राणि) होंश न कीजें महोटी ॥ वावी ढे वरटी बा जरी, तो शाली केम लहियें मोटी रे || ढों० ॥ प्राणी जेणें दीधुं तेणे ली धुं, जे देशे ते लेशे ॥ जेणे नवि दीधुं तेणे नवि लीधुं दीधा विना केम लेशे रे ॥ हों० ॥ १ ॥ वाव्या विना कर्षण केम लहियें, सेव्या विना केम वरियें ॥ पुण्य विना मनोरथ मोटा, दीघा विना केम करियें रे ॥ हों० ॥ ॥ २ ॥ शींसानी कोटी आपी, आपी तरुवानी त्रोटी ॥ ते सोनार कने कम मागीश, सोनानी करी मोटी रे ॥ हों० ॥ ३ ॥ शालीन धन्नो कयव नो, मूलदेव धनसार ॥ पुण्य विशेषें प्रत्यक्ष पाम्या, अलवेसर अवतार रे
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
(50)
सद्योयमाला. ॥ हों ॥४॥ एवं जाणी रूठेपामी, करजो.धर्मसखाई ॥ साधु हर्ष कर | जोडी विनवे, दीधुं लेशे लाई रे॥ होंग॥५॥ इति होसीडा सहाय॥ .
॥अथ रसनानी सद्याय प्रारंजः॥ ॥ बापडली रे जीजडली तुं, कां नवि बोले मी ॥ विस्था वचन तणुं | फल विरुड, ते तें नवि दीतुं रे ॥ बापड ॥ १॥ अन्न पान अण ग मतुं तुऊनें, जो नवि रुंचे अनी । अण बोलावी तुं शा माटें, बोले कुव चन धीरे । बा॥२॥ अग्नियेंदयु नवपद्धव थाये, कुवचन पुर्गति घाले ॥अग्निथकी ते अधिकुंकुवचन, तेतो क्षण क्षण शाले रे । बा ॥३॥ क्रोध नमु ने कूठं बोले, अनिमानी अणशक्ति ॥ आप तणा अव गुण नवि देखे, ते केम जाशे मुक्ति रे ।। बा०॥४॥ ते नर मान महोत नवि पामे, जे नर होय मुखरोगी ॥ तेहने कोई नवि बोलावे, तेह तो प्र त्यद शोगी रे ॥ बा ॥५॥ जन्म जन्मनी प्रीति विणाशे, कडवे वयणे बोले ॥भी बोलथकी विण गरथे, जग लीजें सवि मोलें रे ॥बा॥६॥ आगम वयप तणे अनुसारे, जे नवि रुकुंजांखें ॥ प्रगट थपरमेश्वर तेह नी, लाज जगमांहि राखे रे ॥ बाण || सुवचन. कुवचननुं फल जाणी, गुण अवगुण मन आणी॥ वात कही जे अमिय समाणी, लब्धि कहें सुण प्राणी रे ॥ बा ॥ ॥ इति रसनागीत समाप्तम् ।।
॥अथ सचित्त अचित्त विचार सद्याय ॥ प्रवचन अमरी समरी संदा, गुरुपयपंकज प्रणमी मुदा ॥ वस्तु त एं कहुं काल प्रमाण, सचित्त अचित्त विधि जिम लियो जाण ॥१॥ बेहु तु मली चोमासा मान, षदकतु मलिने वर्ष प्रमाण ॥ वर्षा शीत उस त्रिहुं काल, त्रिहुं चोमासे वर्ष रसाल ॥॥ श्रावण जावो आ शो मास, कार्तिकें वरसालो वास ॥ मागशीर पोष माहाने फाग, ए चारे शीयाला लाग ॥३॥ चैत्र वैशाख ने जेठ आषाढ, उसकाल ए चारे गाढ ॥ वर्षा शरद शिशिर हेमंत, वसंत ग्रीष्म षट्शतु एम तंत ॥४॥ वर्षा, पनर दिवस पकवान, त्रीश दिवस शीयाले मान ॥ वीश दिवस ज नाले रहे, पडी अनय श्री जिनवर कहे ॥५॥ रांध्यु विदल रहे चिहुं जाम, उदर आठ प्रहर अनिराम ॥ शोल प्रहर दहिं कांजी बास, पनी रहे तो जीवनिवास ॥६॥ पापड लोश्या वटक प्रमाण, चार प्रहर पो
-
-
malA
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
सचित प्रचितविचारनी सद्याय.
(ए)
सीनु मान ॥ मात्र प्रमुख निविगय पकवान, चलितरसें तस कालनु मान ॥७॥ धान धोयण ब घडी परमाण, दोय घडी जलवाणी जाण.॥ फल धोयण एक प्रहर प्रमाण, त्रिफलाजल बे घडीने मान ॥॥त्रण वार उकाले जेह, शुद्ध उसंजल कहियें तेह ॥ प्रहर तीन चउ पंच प्रमाण, वर्षा शीत उनाले जाण ॥ ए॥ श्रावण जावडे दिन पंच, मिश्र लोट अ णचालित संच ॥ आशो कार्तिक चिहु दिन जाण, मागशीर पोष दिन तीन प्रमाण ॥ १० ॥ माह फागणे कह्या पण जाम, चैत्र वैशाख चिहुं पो र अलिराम ॥ जे आपाढ प्रहर त्रण जोश, तद उपरांत सचित्त ते हो। ॥ १९ ॥ अलसी कोडवा कांग ने ज्वार; साते वरसे अचित्त विचार ।। वि दल सर्व तिल तूयरी वाल, पांचे वरसें अचित्त रसाल ॥१॥ गहुं शा लि खडधान कपास, जव त्रिहुं वरसे अचित्त ते खास ॥सीत ताप वर्षा दिक जोश, सचित्त योनी अचित्त ते होश ॥ १३॥ हरडे पीपर मरिच व दाम, खारेक डाख एला अनिराम ॥ शत जोयण जलवटमां वहे, शाप जोयण अलवटमां कहे ॥ १४ ॥ धूम अग्नि परियट्टण करी, अचित्तयोनि तस थाये खरी ॥ सचित्त वस्तु प्रवहणनी जेह, थाये अचित्त प्रवचन क हे तेह ॥ १५ ॥ गेरु मणशिल तृण हरियाल, आवे जलवट माहे रसाल ॥त अचित्त होये प्रवचन साख, पण लेवानी नहिं तस जाख ॥१६॥ धोलो सिंधव कह्यो अचित्त, श्राझविधे अदर परतीत ॥ श्लादिक उला जे थाय, तेह अचित्त थापना नवि श्राय ॥ १७ ॥ खोरं घृत जे कालातीत, पलटाए वरणादिक रीत ॥ काचूं झूध विदल संयोग, थाये अन्नय कहे मुनि लोग ॥ १७ ।। वार प्रहर रहे जूगली राव, शोल प्रहर रातुं अजाब ॥ दहिं राई विदलें देवाय, उप्स करे तो शुद्धज थाय ॥१ए। कडाविगय परि शेक्यु धान, मुहूर्त चोवीश गोमूत्रनुमान ।। ढुंदणियादिक विदलनी दाल, शेक्यां धान परें तस काल ॥२०॥ चार प्रहर शीरो लापशी, विद' ल परें ते प्रवचन वशी ॥ जिहां जेहनो काल पूरो पाय, तिहां ते वस्तु अन्नदय कहेवाय ॥१॥अथाणा प्रमुख सहु जाण, चलित रसें तस कालतुं मान ॥ वीलवणादिक केरो काल, शास्त्रमाहे डे तेह विशाल ॥ ॥२॥ तेह नणी हां नाण्यो एह, अल्पबुझिने पडे संदेह ॥ आर्धधान अंकूरा निकले, ते सहु वस्तु अनदयमा जले ॥३॥ ए बोल्यो लव लैश
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
m
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
in
(1)
सद्यायमाला. विचार, विस्तार प्रवचनसारोकार ॥धीरविमल पमित सुपसाय, कवि नय विमल कीधी सद्याय ॥श्ाति सचित्त अचित्त विचार सद्याय संपूर्ण॥ . . . , अर्थ वैराग्य सद्याये॥ :: . .
कोज काज न आवे रे उनियांके लोको, कोउ काज़ न आवे ॥ जूठी बातका आनि जरोंसा, पीने से पस्तावे रे ॥ ॥१॥ मतलबकी सव मलि लोकाई, बहोतहिं रंग बनावे रे ।। कु॥२॥ अपना अर्थ न देखे सो तो, पलकों पीव देखावे रे॥०॥३॥ बाजीगरकी बाजी जेसा, अ जब दिमाक देखावे रे॥ ॥४॥ देखो कुनियां सकल खोली है, युही मन ललचावे रे ॥3॥५॥ जिने जान्या तिने श्राप पिलान्या, बे खब री.मुःख पावे रे ॥ ॥६॥ हंस सयाने एक सांसुं उर, काहेकुं चित्त न लावे रे॥ ॥॥॥शति
. ॥अथ चैतन्य शिक्षाजास प्रारंज ॥ ॥ आप विचारजो आतमा, ब्रांते शुंजूले अथिर पदारथ उपरें, फोगट शुं फूले ॥ आए॥२॥ घटमांहे बे घरधणी, महेलो मननो नामो ॥ बोले ते बीजो नथी; जोने धरी तामो॥श्राणाशापामीश तुं पासे थकी, बाहेर. शुं खोले | बेसे कां तुं बुडवा, मायानी जैले ॥ ॥३॥ प्रीव्या विण केम पामी, सुण मूरख प्राणी ॥ पीवाये किम पशलीये, फांऊवानां पाणी॥ आ॥४॥ आप स्वरूप न लखे, मायामांहे जूले ॥ गरथ पो तानी गांठनो, व्याजमां जिम मूले । आ-॥५॥ जोतां नाम न जाणि यें, नहिं रूप न रेख ॥ जगमांहे ते केम जड़े, अरूपी अलेख | आ॥ ६॥अंध तणी पेरें आंफले, सघला संसारी॥ अंतरपट आमो रहे, को ण जूवे विचारी ॥आ॥७॥ पहेले पड़ पाडं करी, पड़ी जोने निहा ली॥ नजरें देखीश नाथने, तेहशुले ताली ॥ ॥॥ बंधणहारो को नथी, नथी,बोडावण हारो॥प्रवृत्ते बांधी पोतें, निवृत्ते निस्तारो॥ आ॥ एजेदाजेद बुझें करी, नासे. अनेक ॥. नेद त्यजीने जो नजे, तो दीशे एक ॥आ॥ १०॥ काले धोढुं ने लियें, तो ते थाये बे रंगुं ॥ बे रंगे बुडे सहि, मनं न रहे चंगुं | आप ॥१॥ मन मरे नहि जिहां लगें, घुमे मद घेख्यो । तब लगें जग जूट्युं जमे, न मटे जव फेरो ॥ झा॥ ॥१॥ उघ तणे ज़ोरें करी, शुं मोह्यो सुहणे ॥. अलगी मेली बंधने, खो
-
-
---
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
वैराग्यनी अने निशनी सद्याय
)
-
-
-
-
- amasomameramme
t
e
--
-
सी जोने खूणे आणा३॥ त्यारे जगमां तुजविना, बीजो नवी दीशे ॥ जिन्न नाव मटशे तदा, सेहेजें सुजगीशें | आ॥१४॥ माझं तानवि करे, सहुथी रहे न्यारो॥ श्णे एहिनाणे उलख्यो, प्रजु तेइने प्यारो॥ था ॥ १५ ॥ सिझदिशायें सिझने, मलिये एकांति॥ उदयरत्न कहे श्रा तमा, तो नांगे ब्रांति ॥ श्राप ॥१६॥ इति चैतन्य शिक्षाजास संपूर्ण ॥ ।
॥अथ वैराग्य सद्याय ।। राग आशावरी ।। . .. ॥किसीकुं सव दिन सरखे न होय ॥प्रहउगत अस्तंगत दिनकर, दि नमें अवस्था दोय।किणा|| हरिवखिजा पांव नल राजा, रहे षटखम रिडि खोय ॥ चंगालके घर पाणी आएयु, राजा हरिचंद जोय ॥ किणा॥ गर्व म कर तुं मूढ गमारा, चडत पडत सव कोय | समय सुंदर कहे । तर परत सुख, साचो जिनधर्म सोय ॥ किणा।। इति वैराग्य सद्याय ॥
॥अथ निखानी सद्याय॥ वेटी मोह नरिंदकी, निखा नामे विख्यात बे॥ धर्म द्वेषिणी पापणी, न गमे धर्मनी वात वे ॥ निंद न लहे जे सजाना, सजानांवे पुःखनंजनाबे
टेकानिंगा॥ घेरे सघला जीवने, जिहांजमनो पास वेजा घडि निंद न पायें, ता घडि प्रजुको वास वे ॥ निगार ॥ आलस उमराव एहनो, जालिम जोछ जुवान वे॥पूत वगासू जाणजो, चाले आगेवान बे॥निंग ॥३॥ जाति पांच ले जेहनी, पसरी विश्व प्रमाण बे। केवली विना एक जेहनी, कोई न लोपे आण वे ॥ नि॥४॥ कम न आवे ढकडी, धर्मे ।' पाडे नंगाण वे ॥वाजा वाजे जिहां उघनां, तिहां होय सुखनी हाण वे ॥निंग ॥५॥ उदयरत्न कहे उघने, जीत्यानो एह उपाय वे || पहेलां.. थाहार जो जीतियें, तो निसावश थाय बे॥निंग ॥ ६॥ इति ॥
॥अनव्यने उपदेश न. सागवा विषे सद्याय॥ || उपदेश न लागे अनव्यने, बहुविधशुं ब्रूजवे कोय रे ॥ गंगाजल न वरावीयें, पहा वायस हंस न होय रे ॥ ॥१॥ जेम जेम प्रतिबो धियें, तिम तिम बमणो थाय रे ।। हांजी कुटिल अश्वतणी पेरें, अवलो यवलो उजाय रे ॥ ॥२॥पयंने शाकर पातां थकां, विषधरने वधे विषपूर रे । हांजी हाण करे हित दाखतां, ते माटें वशीय पूररे ॥ जण ॥३॥ अजाण पुःखें समजावीयें, सुजाण घणुं सुलाल रे ॥ हांजी दाधा
m
-
-
।
-----
-
- ---
-
--
-
-
-
-
-
-
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
(
५)
सद्यायमाला..
रंगी.मानवी, बूमवंतां महापुर्खज रे ॥ ज० ॥ ४॥ मारक उदाश् रायनो, नमुची नामें प्रधान रे ॥ ते तो बार वरस खगें बूजव्यो, पण न वली तस शान रे । उ ॥५।शीखामण देतो थकां, जे समजे नहिं कलपंत रे ॥ हांजी अवगुणकारी जाणवो, सुग्रीव वानर दृष्टांत रे ॥ ॥६॥ कुसंगा संग न कीजीयें, धरिये नवपद ध्यान रे ॥ उदय सदा सुख संपजे, उत्त म संग निदान रे॥उगा॥ इति उपदेश न लागवा विषे सद्याय॥
॥अथ वैराग्य सद्याय ॥ ॥प्राणी काया माया कारमी, कूडो डे कुटुंब परिवार रे जीवडला ॥ स मरण कीजें सिझनुं ॥ माहरुं माहरु मकर रे मानवी, पंथ वहेवु परले पार रे जीवडला ॥ सम॥१॥प्राणी सहुने वलावे सांकल्या, मलिया डे मोहने संबंध रे जीवडला ॥प्राणी आयु कयें अलगां थयां, धीगे ए वो संसारी धंध रे जी० ॥ सम॥॥प्राणी काष्ट परें रे काया बले, व ली केश बले जेम घास रेजी॥प्राणी मानवी मर्कट वैरागीया, वली पडे माया विश्वास रे जी० ॥ सम॥३॥ प्राणी पडा उसे जीव ऊपरें,. दोरी पवन वलें ले जाय रे जी॥ प्राणी त्रूटी दोरी संधाय , आउखु
टुं न संधाय रे जी॥ सम॥४॥प्राणी काचे कुंनें पाणी केम रहे, हंस उडी जाय काय रे जी॥ प्राणी आश्या अतिघणी आदरे, थावा वालो तेहिज थाय रे जी ॥ समाय॥प्राणी जेने घरे नोबत गडगडे, गावे वली षट राग रेजी०॥प्राणी गोखें तेहने घूमता, शून्य थये वली उडे काग रे जी० ॥ सम०॥६॥ प्राणी एम संसार असार डे, सारमा
श्री जिनधर्म सार रे जी० ॥ प्राणी शांति समर समता धरी, चार त्यजी | वली श्रादरो चार रे जी ॥ सम॥७॥ प्राणी पांचे तजो रे पांचे नजो, त्रय जीपोत्रण गुणधार रे जी॥ प्राणी रयणीजोजन परिहरो, सात व्यसन तजो सुविचार रेजी०॥सम ॥७॥प्राणी समता करो न काय नी, सांजलो सद्गुरुनी वाण रे जी०॥ प्राणी साची शीखामण एह बे, एम कहे हे मुनि कल्याण रे जी॥ सम॥ ए॥इति ॥
॥अथ वखाण सुणती वखते स्त्रीयोना कथलानी सद्याय ॥ ॥याघा आम पधारो पूज्य अमघर वोहरण वेला॥ ए देशी ॥अथवा आज महारे एकादशी रे, नणदल मौनधरीने रहियें ॥ए देशी॥श्राम
-
-
-
-
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
वखाण सुणती वखते स्त्रीजना कथलानी सद्याय. (८३)
पाखी पडवे दिवसें, उपासरामां आवे । नारी वीश पचीश मलिने, वखा सुवा जावें ॥ १ ॥ रूडे रंग धरीने राज, सुणजो वात सयाणी ॥ ए यांकण ॥ पाटें बेसी पूज्य तिवारें, धर्मकथा उपदेशे ॥ श्राविका मलीने मांदोमांहे, कथलो करवा बेशे ॥ रू० ॥ २ ॥ एक कहे सांजल रे सजनी, महा सासु महोटी || महारा ऊपर मन नवि राखे, ए वातो बे खोटी ॥ रू ॥ ३ ॥ बीजी नारी कहे सुख बाइ, मुजं सासु मुर्खमीठी ॥ पण सारी वस्तु संग ले, आपे जइने बेटी ॥ रू० ॥ ४ ॥ त्रीजी नारी तुरत कहे तव, मुज सासु सुकुलीणी ॥ महारी ऊपर कदीय न कोपे, जतन करे मनीषी ॥ रू० ॥ ५ ॥ चोथी नारी बोले बाइ, मुज बहुअर गुणवंती, घरनुं काम उपाडी लीधुं, मुजने करी निचिती ॥ रू० ॥ ६ ॥ पांचमी ना री प्रेमधरीने, बोले सांजल बाइ ॥ विनयवती बे महारी बहार, रीश न ही तिल राई || रू० || || बठी नारी बोले बानी, तुज वहूर गुणजारी || वात करती किमहि न थाके, बेसे पर घर बारी ॥ रू० ॥ ८ ॥ सातमी नारी कहे सुप सजनी, शी कहुं मुजघर वातो ॥ माहारी सासु माहरी साधें, बढ्याक दिनरातो ॥ रू० ॥ ९ ॥ आठमी नारी कहे सुण आ मुज प्रीतमने नचावे ॥ मुज सासु बे प्रति अणखीली, ते देखी दुःख पावे || रू० || १० || नवमी नारी बोले नेहें, मुजपुत्र मुजने गरे ॥ बहू
क्या वेढ करतो, थवी तेने वारे ॥ रू० ॥ ११ ॥ दशमी दयिता बोले देखी, बाइ तुम बलीहारी || बहुरने हुं रीश करुंतो, पुत्रथी थाजं खारी ॥ रू० ॥ १२ ॥ एकादशमी इणिपरे याखे, मुजं वहूर विकराली ॥ शीख देयंता सूली दे बे, चपल महा चंगाली ॥ रू० ॥ १३ ॥ द्वादश मी इम बोले बाला, मुजवहु घणिज स्याणि | सघली घरनी वड सम जे; पण खेडे कांणी ॥ रू० ॥ १४ ॥ एक कहे सांजल रे अंबा, मुज पाडोसण पापी ॥ विना सवारथ वेढ करावे, थोथी वातो थापी ॥ रू० ॥ १५ ।। एक कहे बाई हुं शुं यतुं, उपासरे इणिवेला ॥ मूख्यो ढैयो जोजन मागें, टलेजो घण वेला ॥ रू० ॥ १६ ॥ एक कहे मुज बहुअर जोली, हव घणुं ते ता || एक हायें कामज करयुं, ते परमेश्वर जाणे ॥ रू५ ॥ १७ ॥ 'एक कदे सुण सजनी माहरी, दुःखनी शी कहुं वातो ॥ सासु सूली नणंद हवीली, तिमदीरी तातो ||रूण१|| एक कहे सुण महारी माता,
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ८४ )
सद्यायमाला
में दवे किम रहेवाय ॥ सासू ससरो पीउ पनोतो, सघलां खावा धाय ॥ ॥ रू० ॥ १ ॥ एक कड़े सुए साथण श्रापणे, एकज लगने परणी ॥ ता हारे ढैया कम बोला, महारे नहीं घरणी ॥ रूप ॥ २० ॥ एक कड़े माहारे पामो धाव्यो, एक कहे माहारे पानी | बाई तुं लेवाने यावजे, 'बास करेशुं जामी ॥ रू०॥ २१ ॥ एक कहें इम महारी सासु, मुंजने लाड लडावे, वस्ये वावस्ये सारो सुधरो, मुजविण मूल न जावे ॥ रू० ॥ २२ ॥ एक कड़े तु वहूर वारु, तुजने जलेंज जाइ ॥ माहारी बहुचर मुजने विगोवे, खटरस जोजन खाइ ॥ रू० ॥ २३ ॥ एक कहे सांजल तुं फू, स खर बाइनी वातुं ॥ महारे व्हाणुं जंतुं मलियुं, में जोवराज्यं खातुं ॥ रू || २४|| एक कहे सुए अमुकी बार, आघरणी ने खोले ॥ सात सोपारी मु जने नापी, में पीती शोले ॥ रू०॥२५ ॥ जोश्ती बाइयें जमवा तेड्यां, सीरो सघलो खूटो ॥ शाठ दिवसनी सुखडी श्राणी, खवरावी करी कूटो ॥ रू०||२६|| एक कहे मुज मांचो त्रूटो, पायो एकज जांगो ॥ सक करवा वि केम सुवाये, चिंत्यो दुःख लागो ॥ रू० ॥ २७ ॥ एकं कहे मुज अंग अकलाये, आलस अधिकुं श्रावे ॥ मांकण मुया करडे रातें, तेहथी उंघज नावे ॥ रू० ॥ २८ ॥ एक कहे मुज चूलो जांगो, ते जइ करवो रू डो ॥ एक कहे मुज प्रीतम प्यारे, चूंपे आयो चूडो ॥ रू० ॥ २७ ॥ एक कहे महारा रेंटीयानो, त्राकलडो त्रटकाणो ॥ एक कहे मुज मालज का पी, किशुं नहीं कंताणो ॥ रू० ॥ ३० ॥ एक कहे उपासरें आन्या, कहो किशुं कोई खाले, वे कोकडी कांतुं जो बाई, घरमां शाकज चाले ॥ रू० ॥ ३१ ॥ एक कहे धोवाने जश्यें, जो बाई तुं आवे || एक कड़े मुज धान्य सव्यो ते, घर धंधे मन धावे ॥ रू० ॥ ३२ || एक कहे हे माहा री साथण, जो तुं मुजघर यावे ॥ माथो गुंथीने मनगमती, करशुं वातो जावें ॥ रू० ॥ ३३ ॥ एक कड़े में कुलथी रांधी, एक कड़े में चोला । एक कड़े में वा वघारा, ते थया ढाकमढोला | रू० ॥ ३४ ॥ एक कहे मुज घेवर मीठा, एक कड़े दल खाज ॥ एक कहे मुज लाऊ जावे, सखर ज: लेबी जाजां ॥ रू० ॥ ३५ ॥ एक कहे देशमालव मीठो, एक गुजरात खाणे || एक कहें वे मरुधर मदोटो, सोरव सकल सुजाणे ॥ रू० ॥ ॥ ३६ ॥ एक तो आप राज वखाणे, अपरराजं एक निंदे ॥ एक कड़े
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
लोजनी सद्याय.
-
-
--
%3
-
-
राजातो तेइज, नहीं वेरो नहीं दमे ॥ 5 ॥३७॥ एहवे एक बुद्धिवंति बोली, झुं वाश्यो तुम कहिये ।। कचपच करीने कानज फोड्या, वखाण केणीपरें सुणी ॥ रूप ॥ ३७॥ धर्मथानकें थावो धाश, वातों करवा मां डो॥ पापपोटखां बांधो प्रायें, कार्य धर्मनां गंडो ॥ रूप॥३ए। एहवे अकाल थयो श्म जाणी, उपदेश पूरो कीधो । श्राविका सरवे वांदी गुरु ने, मारग घरनो लीयो ।। रू०॥ ४०॥रेवाश्यो तमे श्णविध श्रावी, वि कथा वातज वारो ।। मनशुद्धि विण मुक्तिपुरीनो, कारज किणिविधं सा रो॥०॥४१॥ वली कहे गुरुजी सुणों श्राविका, कथलो कां न कीजे ॥श्रुतवाणी मनशुझे सुणतां, सघलां कारज सीजे ॥ रूप ॥ ४५ ॥ परनो |! दोष देखाडी पोतें, निजबातम नवि वंचो ॥ दोष पोतानो देखी दृष्टे,
सुकृत इणिपरें संचो ॥ रूप ॥ ३ ॥ दशदृष्टांतें मुर्लन एहवू, मनुष्यपणुं ||जो पायो । देव गुरु धर्म तत्व ए त्रएये, सेवो सदा सुखदायो ॥ रू०॥
॥४४॥ कथलो सुणीने कथलो वारो, गुरुवाणी रस चाखो ॥ परनिंदा थी.मुर्गति पामे, निजमन निर्मल राखो ॥ रू० ॥ ४५ त्रिकरण शुकैती थंकरनी, शुद्धकथा जे सुणशे । महानंद कहे मनने रंगे, ते नवसायर त रशे॥रू०॥४६॥ संवत् अढारशत दशने वर्षे, आसोमास उदारो॥ पालणपुरमा प्रीते कीधो, विकथानो विस्तारो ।। रूप ॥४॥इति । ' ' ॥अथ लोननी सधाय ।। कर आंवा आंवली रे ।। ए देशी।
लोज न करीए प्राणीया रे, लोन वुरो संसार ॥ लोन समो जगमां नही रे, उर्गतीनो दातार । नविक जन, लोल बुरो रे संसार ॥ १॥ कर जो तुमें निरधार ॥ न॥ जिम पामो नवपार || न० ॥ लोज बूरो रे सं सार ।। ए आंकणी ॥ अती लोने लखमीपती रे, सागरनामे शेठ ॥ पूर पयोनिधिमां पड्यो रे, जई वेगे तस हेव ॥ ज० ॥ लो॥२॥ सोवन मृ गना लोलथी रे, दशरथ सुत श्रीराम ॥ सीता नारि गमावीने रे, जमीयो वामो वाम || ज०॥ लो॥३॥ दशमा गुणगाणां लगें रे, लोन तणुं ले जोर ॥ शिवपुर जातां जीवने रे, एहज महोटो चोर ।। जय ॥ लो क्रोध मान माया खोजथी रे, उर्गति पामे जीव ॥ परंवश पडीयो बापड़ों रे, अहोनिश पाडे रीव ॥ ज०॥ लो॥५॥ परिग्रहना परिहारथी रे, सहीये शिवसुख सार ॥ देव दाणव नरपति थई रे, जाशे मुक्ति मकार॥
-
-
-
-
- -
-
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
(
६)
सद्यायमाला.
-
-
ज॥ लोग ॥६॥ जावसागर पंमित जणे रे, वीरसागरखुध शिष्य ॥लोज || तणे त्यागें करी रे, पहोचे संयल जगीश ॥ जय ॥ खोप ॥ ॥ इति ॥.
-
-
-
-
-
-
-
-
.
.
--
-
॥अथ श्री उदयरत्नजी कृत शीयलनी नववाड प्रारंजः।।. ॥ दोहा॥.. श्री गुरुने चरणे नमी, समरी शारद माय ॥ नवविध शीलनी वाइनो, उत्तम कहुं उपाय ॥१॥ . ., . . 11. | ढाल पहेली ॥ वधावानी । पहेलोने पासो होजी गए देशी।।
॥ पहेलीने वाडें होजी वीर जिनवरें कह्यो, सेवो सेवो हो वस्ति विचा| रीने जी ॥ स्त्री पशु पलंग होजी वासो वसे जिहां, तिहां नवि रहे, हो शीलव्रतधारीने जी॥२॥जिम तरुमालें. होजी वसतो वानरो, मना बीये रखे नृशं पहुंजी॥ मंजारी देखी होजी पिंजरमांहेथी, पोपट चिंते हो रखे दोटें चढूंजी॥३॥ जिम सिंहलंकी होजी सुंदरी शिर धरी, ज खनुं बेहुं हो जुगतिशुं जालवे जी ॥ तिम मुनि मनमें होजी राखे गोप वी, नारीने निरखी होजी चित्त नवि चालवे जी ॥४॥ जिहां होवे वा सो होजी सेहेजे.मंजारनो, जोखम लागे हो मुषकनी जातने जी ॥ तेम ब्रह्मचारी होजी,नारीनी संगते, हारे हो हारे रे शीयल सूधांतने जी ॥ ५॥त्रुटक ॥ एम वाड विघटे विषय प्रगटे, शंका कंखा नीपजे ॥ तीव्र | कामें धातु बिगडे; रोग बहुविध ऊपजे॥ मन्नमाहे विषय व्यापे, विषयशुं । मन रहे मली॥ उदय रत्न कहे तिणे कारण, नव वाड राखो निर्मली ॥६॥ . ॥ ढाल बीजी॥ विदर्जदेश कुंमनपुर नयरी॥ए देंशी॥
॥सुरपति सेवित त्रिजुवन धणी, अज्ञान तिमिरहर दिनमणि ॥ शीय लरत्ननां जतन तंते, नांखी वाड बीजी जगवते ॥ १॥ त्रुटक ॥ नगवंत जाखे संघ साखे, शीयल सुरतरु राखवा॥मुक्ति महाफल हेतु अद्भुत,चा रित्रनो रस चाखवा ॥२॥मीठे वचनें माननीशुं, कथा न करे कामनी ॥ वाड:विधगुंजेह पाले, बलिहारी तस नामनी ॥३॥ वात व्रतने घातका री, पवन जिम तरुपातनें॥ वात करतां विषय जागे, ते माटे तजोए वात ने-॥४॥ लींबु देखी पूरथी जिम, खटाशें माढा गले। गगनें गर्जारव सुं पीने, हडकवा जिम उछले ॥५॥तिम ब्रह्मचारीना चित्त विणसे, वयण सुं दूरीनां सुणी ॥ कथा तजो.तिणे कारणे, श्म प्रकाशे विजुवन धणी ॥६॥
T
-
-
-
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
उदयरनजी कृत शीयखनी नववाडोनी सद्याय, (09)
-
-
-
-
॥ ढाल त्रीजी॥ तट जमुनानो रे अति रसीयामणो रे ॥ए देशी॥ ॥त्रीजीने. वा. रे त्रिजुवन राजीयो रे ॥ एणी परे दीये उपदेश ॥ श्रा सन मोरे साधुजी नारीनो रे, मुहर्तलगें सुविशेष ॥ हुं बलिहारी रे जा जं तेहनी रे ॥ १॥ धन्य धन्य तेहनी हो मात ॥शील सुरंगी रे रंगाणी रागशुरे, जेहनी साते हो धात ॥ हुं०॥॥ शयनासने रे पाटीने पा टसे रे, जिहां जिहां वेसे हो नार ॥ घडी लगे रे तिहां बेसे नहीं रे, शी। खवत राखणहार ॥ ९ ॥३॥ कोहेला केरी रे गंधसंयोगथी रे, जेम जाये कणकनो वाक ॥तिम अवलानुं रे पासण सेवतां रे, विणसें शियल सुपाक ॥ हुँ ॥४॥
॥ ढाल चोधी ॥ ९ वारी रंगढोलणा ॥ ए देशी॥ चोचीने वाडे चेतजो हो राज, श्म लांखे श्रीजिन नूप रे॥ संवेगी सूधा साधुजी नयण कमल विकासीने हो राज, रखे निरखो रमणीनुं रूप रे ।। सं०॥ २॥ रूप जोतां रढ लागशे हो राज, हेला नवसशे अनं गरे। सं०॥ मनमांहे जागशे मोहनी हो राज, त्यारे होशे व्रतनो नंग रे ॥संगाशा दिनकर साहामुं देखता हो राज,नयण घटे जिम तेज रे॥संणा तिम तरुणी तन पेखता हो राज, ही' याये शीयलझुं हेज रे॥सं०॥३॥ ॥ढाल पांचमी ॥ थांपर वारी मारा साहिवा कंवल मत चालोए देशी॥
॥पंचमी वाडी परमेसरें, वखाणी हो वारू ।। सांजलजो श्रोता तुमें, धर्मी व्रतधारू ॥१॥ कुड्यांतर वरकामिनी, रमे जिहां रागें। स्वरकंकणा दिकनो सुणी, जिहां मन्मथ जागे ॥॥ तिहां वसईं ब्रह्मचारिनें, न कडं वीतरागें । वाड नांगे शील रलंनी, जिहां लांबन लागे॥३॥ श्रग्निपासें जिम उंगले, लाजनमांहे धरिया ॥ लाखने मीण जाए गली, न रहे रस नरिया ॥४॥तिम हाव नाव नारीतणा, वली हांसुंने रुदंना ॥ सांजल तां शीयल वीघरे, मन वेधे हो मदना ॥५॥
॥ ढाल नही। सहीयां मारा नयेण समारो॥ ए देशी।
हीने वाडे बयलवीलो, गुण रत्ने गाढो जयोजी ॥ सिकारथ ने कुलें नगीनो, वीर जिणंद श्म उच्चस्खो जी ॥१॥ अवतीपणे जे जे. आगें, काम क्रीडा वहुविध करी जीत लेग्नें विलसित पेहेलां, रखें। संचारो दील धरी जी ॥२॥ अगनि नास्यां ऊपर पूलो, मेले जिम ||
-
-
-
-
-
-
-
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
(GG
सवाय माला.
ज्वाला क्मे जी ॥ वरस दिवसें जिम विषधर, शंकायें विष संक्रमे जी ॥ ॥३ ॥ विषय सुख जे विलसित पेलां, तिम शीयल व्रती संचारतो जी ॥ व्याकुल बनें शीयल विराधे, पढें थाय वलि उरतों जी ॥ ४ ॥
“॥ ढाल सातमी | गढ़ बुंदीरा वाला ॥ ए देशी ॥
॥ सातमी वाडें वीर पयंपे, सुबो संजमना रोगी हो | शीलरथना दो घोरी ॥ सुधा साधु वैरागी, मुळ आणाकारी, ब्रह्मचारी विषय रस त्या मी हो ॥ शी० ॥१॥ सरस आहार ते तजजो सहेजें, विगय थोडी वावर जो हो ॥ ० ॥ मोदक आहारें मन्मथ जागे, ते जाणी परिहरजो हो । शी० ॥ २ ॥ सन्निपातें जिम घृत जोगें, श्रधिज करे जलाला हो | शीं ॥ पांचे इंद्रिय तिम रसें पोख्या, चारित्रमां करे चाला हो ॥ शी० ॥ ३ ॥ ॥ ढाल आठमी ॥ राग मारु गोठण खोलो कमाड ॥ ए देशी ॥ || त्रिशला सुत हो त्रिगडे बेसी एम, आठमी वाड वखाणी शीलनीजी ॥ अतिमात्रा हो आहार तजो अणगार, लालच राखो जो संयम शील नी जी ||१|| तिहारें दो यावे संघ अपार, खपनमांहे हो याये शील विराधना जी ॥ वली थाये हो तेणे मदवंत देह, संयमनी हो नवी धाये आराधना जी ॥ २ ॥ जिम शेरना हो मापमांहि दोढ शेर, उंरीने ऊपर दीजें ढांक जी ॥ जांजे तोलडी हो खीचडी खेरु थाय, तेम तिमा त्रा व्रत बिगडे घणुं जी ॥ ३ ॥
॥ ढाल नवमी ॥ काय थके सवारे | अथवा गरबानी - देशी ॥ ॥ नवमी वाडें [नवारजो रे, साधुजी शणगार ॥ शरीर शोजाए शोने नही रे, यवनीतले अणगार ॥ १ ॥ एम उपदेशे वीरजी रे, मुनिवर धर जो रे मन्न | शीखामण ए माढरी रे, करजो शीख जऩन्न ॥२॥ स्नान विले पन वासना रे, उत्तम वस्त्र अपार | तेल तंबोल दें तजो रे, उझट वेश म धार ॥ ३ ॥ धोई नें धरणी धरयो रे, जिम रत्न हास्यो कुंजार || तिम शीलरत्नने हारशो रे, जो करशो शणगार ॥ ४ ॥
॥ ढाल दशमी ॥ जटीयाणीनी देशी ॥
॥ एकली नारी सार्थे, मारगें नवि जातुं हो, वली वात विशेष न की जियें ॥ एक सेजें नर दोय, शीलवंत नवि सूर्वे हो, वली सहेजें गाल न दीजियें ॥ १ ॥ न सूवारे निज पास, साडा ब वरसनी हो कांड, पुत्रीने,
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
तमाकू.परिहारनी सद्याय.
(5)
-
-
पण हेजमांसात वरस उपरांत, सुतने पर्ण न सूवारे हो, कोशीलवंति तेम सेजमा ॥२॥स्त्रीसंगें नव साख, जीव पंचेंजिहणाये हो,कांश जग वंतें जांख्युं श्स्युं ॥ असंख्याता पण जीव, संमूर्छिम पंचेंप्रिय हणाये हो, || वली घणुं कहीएं किस्युं ॥३॥श्म जाणी नर नार, शीयलंनी सहहणा हो, सूधी दिलमां धारजो॥ एह उर्गतिनुं मूल, अब्रह्मसेवामांहि हो, जातां दिलने वारजो.॥४॥ तपगछ गयण दिणंद, मन वंडित फल दाता ! हो, श्री हीररत्नसूरीश्वरू । पामी तास पसाय, वाडो एम वखाणी हो, शीयलनी मनोहरू ॥५॥ खंजात रही चोमास, सत्तरशें त्रेश हो, श्राव ण वदि वीज बुधे लणे ॥ उदयरत्न कहे कर जोड, शियलवंत नर नारी हो, तेहनें जाऊं जामणे ॥६॥इति श्रीशीयलनी नववाडनी सद्याय संपूर्ण ॥
॥अथ श्रीआनंदमुनिजीकृत तमाकू परिहारनी सद्याय लिख्यते ॥ ॥प्रीतमसेंती वीनवे, प्रेमदा.गुणनी खाण ॥ मेरे लाल ॥ मन मोहन एकण चित्तें, सांजलो चतुर सुजाण ॥ मे ॥१॥ कंत तमाकू परिहो.॥ ए आंकणी ।। मूको एहनो संगं ।। मे ॥ पंचमांहे जिम जस लीजीयें, मीलें वाधे रंग ॥ मेण ॥ कं० ॥२॥ तमाकू ते जाणिये, खुरासाणीनो श्राक ॥ मे॥ उत्तम जन ते श्म कहे, पीवानी तलाक ॥ मे॥ कंग॥ ॥३॥ध दहीं ते पीजिये, पीजिये साकर खांन ॥ मे॥ घृत पीधे तन उससे, तमाकू परि गम ॥ मे ॥ कं०॥४॥ मोहोटा साथे बोलतां, म नमां आवे लाज ॥ मे ॥ दिवस ते एलें नीगमे, वीणसाडे निज काज । मे। कं०॥५॥होउ लिहाला सारिखा, श्वास गंधाये जेण । मे। दांत होवे पण श्यामला, हैयहुंदाजे तेण ॥ मे ॥ कं०॥६॥ एव पराश् आचरे, बिटलावे निज जात ॥ मे॥ व्यसनी वास्यो नवि रहे, न गणे जात परजात ॥ मे०॥ कं०॥७॥ एकण फूंके जेटला, वायुकाय हणाय, ॥ मे ॥ खस खस सम काया करे, तो जंबुद्धीप न माय ॥ मे ॥ कं० ॥७॥ गुडाकू करी जे पीये, ते नर मूढ गमार || मे ॥ जल नाखे जे स्थानके, माखीनो संहार ॥ मे ॥ कंग ॥ ए॥ चोमासाना कुंथुश्रा, ते किम शुरुज थाय । मे। तमाकू पीतां थकां, पापें पिंम नराय || मे॥ । कं॥१०॥ तलक तमाकू वापस्यां, परोणाने नांग || मे० ॥ आगे. करता लापसी, हवे ठीकलं ने आग ॥ मे ॥ कं०॥ ११ ॥ पाणी एक
-
-
-
-
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
(rua)
सद्यायमाला.
ने बिंदुयें, जीव कह्या जिनराय ॥ मे० || वडबीज सम काया करे, जब द्वीप न माय ॥ ० ॥ कं ॥ १२ ॥ अग्नि एकने खोडले, जीव कथा जिन राय ॥ ० ॥ संरशवसम काया करे, तो जंबूद्वीप न माय ॥ मे० ॥ कं ॥ १३ ॥ थूकें संमूर्तिम ऊपजे, नर पंचेंद्रिय जाण ॥ मे० ॥ तेड़ सं ख्याता का, श्री जगदीशनी वाण | मे० ॥ कं० ॥ १४ ॥ जलमा जीव 'कह्या वली, संख्य असंख्य अनंत ॥ मे ॥ नील फूल तिहां ऊपजे, श्रग्नि प्रजाले जंत ॥ मेणाकं॥ १५ ॥ तमाकू पीतां थकां षट काय जीव हणाय ॥ मे० ॥ ज्योति घटे नयणा तणी, श्वासें पिंड जराय ॥ पाठांतरें ॥ उत्तम कोई पीये नही, पंचोमां पत जाय ॥ मे० ॥ कं० ॥ १६ ॥ तमाकूनी संगतें, वे सात व्यसन || मे० ॥ दोय घडी निवृत्त करो, सेवो श्री जगवंत मे० ॥ कं ॥ १७ ॥ दया धर्म जाणी करी, सेवी चतुर सुजाण ॥ मे० ॥ आनंद मुनि एम उच्चरे, ते लहे कोडि कल्याण || मे० ॥ कं ॥ १८ ॥ इति श्री तमाकूपरिहार सवाय संपूर्ण ।
॥ अथ र कि मुनिनी सचाय ॥
र कि मुनिवर चाल्या गोचरी, तडके दाजे शीशो जी ॥ पाय वाणे रे वेलू परजले, तनु सुकुमाल मुनीशो जी ॥ श्ररपि ॥ १ ॥ मुख करमाएं रे मालती फूल ज्युं, ऊजो गोखनी देगे जी ॥ खरेरे बपोरें रे दी ठो एकलो, मोही माननी देगे जी || अरणि ॥ २ ॥ वयण रंगीली रे न यणें वेधियो, ऋषि थंन्यो तेणें गणो जी ॥ दासीने कंडे जारे उतावली, ए. कृषि तेडी आणो जी || अर०ि ॥ ३ ॥ पावन कीजें रे कृषि घर यां गणुं, वहोरो मोदक सारो जी ॥ नवयौवनवय काया को दड़ो, सफल क .से तारों जी ॥ अरणि ॥ ४ ॥ चंद्रावदनी रे चारित्र चूकव्युं, सुख विलसे दिन रातो जी ॥ एकदिन रमतां रे गोखें सोग े, तब दीवी निज मातो जी || || || रकिरणिक करती मा फिरे, गलिये गलि ये मजारो जी ॥ कंडो केणें दीगे रे महारो र शिको, पुढे लोक हजारों जी ॥ धरणि ॥६॥ हुं कायरतुं रे मारी मावडी, चारित्र खांमानी धारों जी ॥ धिधि विषया रे माहरा जीवने, में कीधो व्यविचारो जी ॥ श्र रणि० ॥ ७ ॥ उतस्यो तिहांथी रे जननी पाय पड्यो, मनशुं लाज्यो ति वारो जी ॥ वछ तुज न घंटे रे चारित्र चूकवुं, जेहथी शिवसुख सारो
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
मेघकुमार तथा मेवारांनी सद्याय.
(१)
जी ॥ धरिणः ॥ ८ ॥ एम समजावी रे पाढो वालीयो, थायो गुरुने पासो जी ॥ सद्गुरु दीए रे शीख जली परें, वैरागें मन जास्यो जी ॥ ॥ रषि ||| अनि धवंती रे शिला ऊपरें, अरणिके असण की धो जी ॥ रुप विजय कहे धन्य ते मुनिवरू, जिणें मनवंबित सी भो जी ॥ ० १ ० ॥
॥ अथ मेघकुमारनी सद्याय प्रारंभः ॥
:
॥ धारिणी मनावे रे मेघकुमारने रे, तुं मुऊ एकज पूत ॥ तुऊ विष सुनां रे मंदिर मालियां रे, राखो राखो घर तणां सूत ॥ धारिणी ॥ १ ॥ तुमने परणारे व कुमारिका रे, सुंदर यति सुकुमाल || मलपति चा ले रे वन जेम हाथणी रे, नयण वयण सुविशाल ॥ धारिणी ॥ २ ॥ मुऊ मन आशा र पुत्र दती घणी रे. रमाडीश बहूनां रे बाल ॥ देव टारो रे देखी नवि शक्यो रे, उपायो एह जंजाल । धारिणी ॥ ३ ॥ ध क कंचन रेण वे रे, जोगवो जोग संसार || बती ऋद्धि बिलसो रे जाया घर आपणे रे, पढें खेजो संयम जार ॥ धारिणी ॥४॥ मेघकुमारें रे माता प्रत्यें बृजवी रे, दीक्षा लीधी वीरजीनी पास || प्रीतिविमल रे इषि परें उच्चरे रे, पोहोती महारा मनडानी यश ॥ धारिणी नाय॥ इति ॥ . ॥ अथ वैराग्य सचाय ॥
0
॥ या मेवासमें वे, मरदो मगन जया मेवासी || कायारूप मेवास व न्यो है, माता ज्युं मेवासी । साहेवकी शिर आए न माने, आखर क्या ले जासी ॥ या ||१|| खाई अति दुर्गंध खजाना, कोटमां बहुतेर कोठा ॥ वणसी जातां वार न लागे, जेसा जल पंपोटा ॥ या० ॥ २ ॥ नव दरवाजा
निरंतर, दुखदायी दुर्गंधा ॥ क्या उसमें तल्लीन जया हे, रे रे आतम अंधा || || ३ || निमें छोटा बिनमें मोहोटा, बिनमें बेह दिखासी ॥ जब जमरेकी नजर लगेंगी, तव बिनमें उड जासी ॥ या० ॥ ४ ॥ मुलक मुलककी मली लोकाइ, बोहोत करे फरीयादी । पण मुजरो माने नदी पापी, अति वाक्यो उन्मादी ॥ या० ॥ ५ ॥ सारा मुलक मेल्या संतापी, काम किराडी कोटो || लोभ तलाटी लोचा वाले, तो किम नावे त्रोटो ॥ या० ॥ ६ ॥ उदयरत्न कहे आतम मेरा, मेवासीपणुं मेलो ॥ जगवंतने नेटो जली जांतें, मुक्तिपुरी में खेलो ॥ या० ॥ ७ ॥ इति वैराग्य सद्याय ॥
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
सद्यायमाला. .
-
- --
-
-
.
.
-
.
.....
A
-
-
.".: अथ कृतकर्मफल सद्याय प्रारंजः॥ ........ " ॥ देवदाणवतीर्थंकर गणधर, हरिहर नरवर संबलाः॥ कर्म संयोगें ते सुख उःख पाम्या, सबल हुथा महा निबला रे ॥१॥ प्राणी कर्म समो न ही कोय ॥ कीधां कर्म विना नोगवीयां, बूटकबारो न होय रे ॥ प्राणी कर्मः॥२॥ए आंकणी ॥ श्रादीसरने कर्म अटारे, वर्ष दिवस राख्यो नूखें । वीरने बार वर्ष पुःख दीधुं,'उपना ब्राह्मणी कूखें रे॥प्राणी कर्म ॥३॥ शाठ सहस सूत मूथा एक दिन, योध युवान नर जैसा ।। संगर ह निज पुत्रे मुखीयो, करम तणा फल ऐसा रे॥प्राणी ॥४॥ बत्रीश सहस देसारो साहेब, चक्री सनतकुमार ॥ शोल रोग शरीरे ऊपना, करमें कीयो तस खुवार रे ॥ प्राणी ॥५॥ सुजूम नामें आठमो चक्री, कर्मे सायर नाख्यो ॥ पञ्चीस सहस यहें उनो दीगे, पण किणही नवि राख्यो रे ।।प्राणी ॥६॥ ब्रह्मदत्त नामे बारमो चक्री, कर्मे कीधो अंधो ॥ एम जाणी प्राणी विण कामें, कर्म कोई मत बंधो रे ॥प्राणी ॥७॥ वीश जुजा दश मस्तक हता, लखमणे रावण मायो॥ एकलडे जग सहु ने जीत्यो, कर्मथी ते पण हास्यो रे ॥ प्राणी ॥७॥ लखमण राम महा 'बलवंता, वली सत्यवंती सीता ॥ बार वरसं लगें वनमांहे नमिया, वीतक तस बहु वीता रे ॥प्राणी ॥ ए॥ उपनकोड यादवनो साहेब, कृत महाबलि जाणी॥अटवीमाहे मूळ एकलडो, विल विलतो विण पाणी रे ॥प्राणी,॥ १५॥ पांव पांच महा जूजारा, हारी जौपदी नारी ॥ बार वरस लगे वन फुःख दीगं, नमिया जेम लिखारी रे ॥प्राणी ॥११॥ सतीय शिरोमणी प्रौपदी कहिये, ए सम अवर न कोय ॥ पंच पुरुषनी अई ते नारी, पूरव कर्मशुं होय रे ॥प्राणी ॥१५॥ कर्मे हवाल कीया हरिचंदने, वेची सुतारा राणी ॥ बार वरस लगें माथे आएयुं, नीच तणे घर पाणी रे ॥प्राणी ॥ १३॥ दधिवाहन राजानी बेटी, चावी चंदनबा ला ।।चोपदनी परें.चउटे वेचाणी, करम तणा ए चाला रे ॥ प्राणी ॥१४॥ सम कितधारी श्रेणिक राजा, बेटे बांध्यो मुसके ॥ धर्मी नर पण कर्मे दबाया, करमथी जोर न किसके रे ॥प्राणी ॥ १५ ॥ ईश्वरदेवने पार्वती राणी, करता पुरुष कहावे ॥ अहोनिशि महोलमसाणमाः वासो, निदा जोजन खावे रे ॥प्राणी ॥ १६ ॥ सहसकिरण सूरज परतापी,
-
-
-
-
-
-
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
आत्मप्रबोध तथा रहने मिनी सद्याय.
(३)
रात दिवस रहे तो ।। शोलकला ससिदर जग जाचो, दिन दिन जाये 'घटतो रे || प्राणी० ॥ १७ ॥ एम अनेक नर खंड्या कर्म, जांज्या जव ते साजा ॥ इद्धिदरख करजोडीने कदे, नमो कर्म महाराजा रे || प्राणी० ॥ ॥ १८ ॥ इति कृतकर्मफल ऊपर सच्चायं ॥
॥ अथ श्रात्मप्रबोध सद्याय प्रारंभ ॥
॥ जीव क्रोध म करजे, लोन म धरजे, मान म लाईश जाइ ॥ कूडां करम म वांधीश, धर्म म मूकीश, विनय म चूकीश ॥ जाई रे जीवडा ॥ दो दिलो मानव नव लाधो ॥ कांई आप सवारथ साधो रे जोला || दो दि० ॥ ए आंकणी ||१|| घर पठवाडे देरासर जातां, वीशविमासण थाय ॥ मूख्यो तरश्यो राजलें रोक्यो, माथे सहेतो घाय रे ॥ जीवडा दो दि० ॥ २ ॥ धर्मतणी पोसालें चाल्या, सुगवा सद्गुरु वाणी ॥ एक बात करे वीजो उठी जाये, नयणे निंद नराणी रे || जीव० ॥ ३ ॥ नामें वेठो लोनें पेवो, चार पोहोर निशि जाग्यो || वे घडीनुं पडिक्कमणुं करतां, चोखो चित्त न | राख्यो रे ||जीव०||४|| श्रावम चउदश पूनम पाखी, पर्व पर्यूषणा सारो ॥ | वे घडीनुं पञ्चरकाण करंतां, एक वीजाने वारो रे ॥ जीव० ॥ ॥ कीर्ति का रणं पगरण मांगी, अरथ गरथ सवि लूंटे, पुण्यने काजें पारकुं पोतानुं, गांवडीयें नवी बूटे रे ॥ जीव० ॥ ६ ॥ घर घरणीने घाट घडाव्या, पदेरण आता वाघा || दशांगुली दश वेढज पदेया, निर्वाणें जावुं वे नागा रे ||जीव ||७|| वांको अक्षर माथे मींकुं, नीलवट आधो चंदो ॥ मुनि लाव एय समय इम वोले, जिम चिरकालें नंदो रे || जीव ||८|| इति सवाय || ॥ अथ रहनेमि राजीमतीजीनी सद्याय प्रारंभः ॥
I
॥ काउस्सग्गथकी रे रहनेमि राजुल निहाली, चितकुं चलियुं तव वोले नार रे || देवरिया मुनिवर ध्यानमां रेजो, ध्यानथकी होये जव नो पार रे || देव० ॥ १ ॥ उत्तम कुलना यादव कुल रे आली, लीधो ढे संयम जार रे ॥ देव० ॥ हुं रे व्रती रे तुं डे संयमधारी, जाशो सरवे व्रतहारी रे || देव० ॥ ध्या० ॥ २ ॥ विषधर विष वमी आप न लेवे, करे पावक परिचार रे ॥ देव० ॥ तुमरे बांधव नेमजीयें मुजने रे वामी, व म्यों न घटे तुमने यहार रे || देव० ॥ ध्या० ॥ ३ ॥ नारी छ रे जग मां विपनी रे वेली, नारी के अवगुणनो जंकार रे || देव० ॥ नारी मोर्डे
"
"a
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
(.०४.)
सद्यायमाला,
रे मुनिवर जेड़ विगूता, ते नवि लड़े जब पार रे ॥ देव० ॥ ध्या० ॥ ४ ॥ नारीनुं रूप देखी मुनिने न रहे ए वे आगममां अधिकार रे || देव ॥ नारी निःसंगी तो मुनिवर कहीयें, न करे फरी संसार रे ॥ देव ॥ ध्यान ॥ ५ ॥ ए रे सतीनां मुनिवर वयण सुणीने, पाम्या जव प्रतिबोध रे ॥ देव || नेमजी जेटीने फरी संयम लीधो, कस्यो बे श्रतम शोध रे ॥ देव० ॥ ध्या० ॥ ६ ॥ धन्य रे सती रे जेणे मुनि प्रतिबोध्या, धन धन ए 'गार रे ॥ देवः ॥ ए रे वसता रे मुनिवर वयण सुणीने, फरी न करे संसार रे || देव || ध्या० ॥ ७ ॥ इति ॥
॥ अथ श्री शालिनी सद्याय प्रारंजः ॥
॥ प्रथम गोवा लियात नवें जी रे, दीधुं मुनिवर दान ॥ नयरी राज गृहीतस्यो जीरे, रूपें मयण समान ॥ सोजागी रे । शालिनद्वं जोगी रे होय ॥ १ ॥ ए आंकणी ॥ बत्रीश लक्षण गुणें जस्यो जी रे, परयो बत्री श नार ॥ माणस जवें देवनां जो रे, सुख विलसे संसार | सो० ॥ २ ॥ गोनशेठ तिहां पूरवे जी रे, नित नित नवला रे जोग ॥ करे सुनझा ज वारणां जी रे, सेव करे बहु लोग || सो ||३|| एक दिन श्रेणिक राजियो जी रे, जोवा श्राव्यो रे रूप | अंग देखी सकोमलां जी रे, थयो मन हर षित तूप ||सो || || छ वैरागी चिंतवे जी रे, मुऊ शिर श्रेणिक राय ॥ पूरव पुण्य में नवि कियां जो रे, तप आदरशुं माय ॥ सो० ॥ ५ ॥ इणे अवसरें श्री जिनवरू जी रे, श्राव्या नयरी उद्यान | शालिन मन ज म्यो जी रे, वांद्या प्रजुजीना पाय ॥ सो० ॥ ६ ॥ वीरतणी वाणी सुखी जी रे, वूठो मेह काल ॥ एकेक दिन परिहरे जी रे, जिम जल ढंके पाल ॥ सो० ॥ ७ ॥ माता देखी टलवले जी रे, मानवडी विण नीर ॥ नारी सघली पायें पडे जी रे, म म बंको साहस धीर ॥ सो० ॥ ८ ॥ बहुअर स घली वीनवे जी रे, सांजल सासु विचार ॥ सर बांकी पालें चड्यो जी रे, हंसलो ऊरुण हार || सो० ॥ ए ॥ इ अवसर तिहां नावतांजी रे, धना शिर सु पडत ॥ कवण दुःख तुक सांजखुं जी रे, ऊंचुं जो कहत ॥ सो० ॥ १० ॥ चंद्रमुखी मृगलोचनी जी रे, बोलावी जरतार ॥ बंधव बात में सांजली जी रे, नारीनो परिहार ॥ सो० ॥ ११ ॥ धनो जणे सु ए बेलडी जी रे, शालिन पुरो गमार ॥ जो मन याएयुं ढंवा जी रे,
·
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
शालिन शेवनी संद्याय.
(एयं-)
| विलंब न कीजें लगार ॥ सो० ॥ १२ ॥ कर जोडी कहे कामिनी जी रे, बंधव समो नदी कोय ॥ कहेतां वातज सोहली जी रे, मूकतां दोहली होय ॥ सो० ॥ १३ ॥ जारे जा तें इम कह्यो जी रें, तो में बांकी रे आठ ॥ पिडा में हसतां कां जी रे, कुपशुं करशुं वात ॥ सो० ॥ १४ ॥ इणे वचने धनो सियो जी रे, जाणे पंचायण सिंह ॥ जइ सालाने साद क यो जी रे, घेला कुठ अवीट् ॥ सो० ॥ १५ ॥ काल आहेडी नित जमे जीरे, पूंठे म जोईश वाट ॥ नारी बंधन दोरडी जी रे, धव धव ढंके निराश ॥ सो० ॥ १६ ॥ जिम धीवर तिम माढलो जी रे, धीवरें नाख्यो रे जाल ॥ पुरुष पडी जिम माठलो जी रे, तिमहिं श्रचित्यो काल ॥ सो० ॥ १७ ॥ जोवन जर बिदु निसस्त्रा जी रे, पहोता वीरजीनी पास ॥ दीक्षा लीधी
डीजी रे, पाले मन उल्लास || सो० ॥ १८ ॥ मास खमणने पारणे जी रे, पूढे श्री जिनराज ॥ श्रमने शुद्ध गोचरी जी रे, लाज देशे कुण आज | सो० ॥ १८५ ॥ माता हायें पारणं जी रे, याशे तुमने रे आज । वोर वचन निश्चय करी जी रे, आव्या नगरीमांज || सो० ॥ २० ॥ घरे आ व्या नवि लख्या जी रे, फरिया नगरी मकार ॥ मारग जातां महिया रडी जी रे, सामी मलि तेणि वार || सो० ॥ २१ ॥ मुनि देखी मन उल स्युं जी रे, विकलित थ तस देद् ॥ मस्तक गोरस सूजतो जी रे, पडिला ज्यो धरि ने || सो० ॥ ५३ ॥ मुनिवर वोहोरी चालीया जी रे, श्राव्या श्री जिनपास ॥ मुनि संशय जइ पूठियो जी रे, मात्र न दीधुं दान ॥ सो० ॥ २३ ॥ वीर कहे तुमें सांजलो जी रे. गोरस वोहोरयो रे जेह ॥ मारग मली महियारडी जी रे, पूर्व जन्म माय एह ॥ सो० ॥ २४ ॥ पूरव जव जिनमुखे लदी जी रे, एकत्र जावे रे दोय ॥ आहार करी मुनि धारियो जी रे, अपसण शुरूज होय || सो० ॥ २५ ॥ । जन आदेश लही करी जी रे, चढिया गिरि वैजार || शिला ऊपर जइ करी जी रे, दोय मुनि
सण धार ||सो ||२६|| माता जया संचयां जी रें, साथै बहु परिवार ॥ तेजर पुत्र तणो जी रे, लीधो सघलो सार ॥ सो० ॥ २५ ॥ समय सरणें वी करी जी रे, वांद्या वीर जगतात ॥ सकल साधु वांदी करी जीरे, पुत्र जोवे निजमात ॥ सो० ॥ २८ ॥ जोई सघली परषदा जी रे, नवि दीवा दोय अणगार || कर जोडी करे विनति जी रे, जांखे श्री जिन
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
· सद्यायमाला...
-
da
-
-
-
-
-
R -
राज ॥सो॥ ए॥ वैलारगिरि जा चड्या जीरे, मुनिद रिसण ऊमंग || - ॥ सहु परिवारें परवस्या जीरे, पहोता गिरिवरभंग ॥ सो ॥ ३०॥ दोय मुनि अणसण उच्चरी जी रे, जीले ध्यान मकार ॥ मुनि देखी-बिलखा यया जीरे, नयणे नीर अपार ॥ सो॥३१॥ गदगदशब्दें बोलती जी। रे, मली बत्रीशे नार ॥ पिजडा बोलो बोलडा जीरे, जिम सुख पामे चिन्न । सो ॥ ३५ ॥ अमे तो अवगुणें नरयां जी रे, तुं सही गुण नंमार ॥ मुनिवर ध्यान चूका नही जी रे, तेहने वचनें लगार ॥ सो० ॥३३॥ वीरा नयणें निहालीयें जीरे, जिम मन थाये प्रमोद ॥ नयण उघाडी जो श्य जी रे, माता पामे मोद ॥सो ॥ ३४ ॥ शालिन माता मोहने जी ।। . रे, पोहोता अमर विमान । महाविदेहें सीऊशे जीरे, पामी केवलज्ञान ॥ सो ॥ ३५ ॥ धनो धर्मी मुक्तं गयो जीरे, पामी शुकल ध्यान ॥ जे : नर नारी गावशे जी रे, समयसुंदरनी वाण ॥ सो ॥ ३६॥
॥अथ अज्ञान दोष अंधेर नगरीनी सद्याय ॥ ॥ अज्ञान महा अंधेर नगरें, जेहनी नहीं आदि रे ॥ मिथ्यात्व मंदि र मोह महानिशि, पलंग जिहां प्रमाद रे॥१॥जीव जाग तुं गश् रात डी, नगवंत ऊग्यो नाण रे ॥ गति च्यार ते श्श उपलां ने, कषाय पाश्या चार रे ॥ त्रांति जर. सुन्जर नरियो, वाहण वेद विचार रे ।। जीव ।। २॥ तृष्णा तला पाथरीने, गोदड महा गर्व रे ॥ गति जंग गालमसू रीयां ते, सज्या कुमति सर्व रे ॥जीव० ॥३॥ रुशना वनी तिहां राग नी ने, आउ मद उसोच रे, पड्यो पासुं न पालटे ते, तज्या सहु संको चरे। जीव ॥४॥ स्नेह सांकलें सांकटयो ने, मोहनी मदिरापान रे॥ सूतो पण नवि सल सले, नहीं शुद्धि सुमतिने सान रे ॥जीव ॥५॥ लख चोराशी सुपन लाधां, फरी फरी बहु वार रे ॥ कुमति वास्यो वके बहुविध, इजी न आव्यो पार रे ॥जीव० ॥६॥ हर्षने रह्यो शोक हेरी, संयोगने वियोग रे॥ लोग जवनी नासकीने, रूप त्यां बहु रोग रे॥जी व ॥ ७॥ जंघे त्यां वसे आपदाने, जागे त्यां वली जोख रे ॥ कुटुंव । मेलो कारमो जेम, गगन वादल गोखरे.॥ जीव ॥ ७॥ आखरे जावु || एकखाने, कोइ न आवे केड रे॥ वाला ,वलावी वले पानां, सहु स्नेही । नेह निमेड रे ॥ जीव ॥ ए॥ जिनवचनें जे नर जागिया ते, पाम्या
-
Adamd-
-
-
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
शातिसुधारस कुंनी सद्यायः (ए) | परम कल्याण रे॥.जंबू श्रादें जो लेजो, जगमांहे जे होये जाण रे॥ जीव० ॥१०॥ एम जव्यने उपदेश नांखे, उदयरत्न उवजाय रे ॥ सार श्रीजिन वयण ले जग, मुक्ति जेहथी थाय रे ॥जीव० ॥ ११ ॥
॥अथ अध्यात्म सद्याय प्रारंजः॥ ॥शांति सुधारस कुंगमां, तुं रमे मुनिवर हंस रे॥ गारव रेणुशुम म रमे, मूकजे शिथिल मुनि संग रे ॥ शांतिः॥१॥ वहित कर म कर न वपूरणा, म कर तुं धर्ममां कूड रे॥ लोक रंजन घणुं म म करे, जाणतो क्युं होये मूढ रे ॥ शांति ॥२॥ जो यतिवर थयो जीवडा, प्रथम तुं आपने तार रे॥ आप सावं मुनि जो तस्यो, तो पळी लोकनें तार रे॥ शांतिः ॥३॥ तुज गुणवंत जाणी करी, लोक दीये आपणा पुत्त रे॥ अशन वसनादिक जरी दीये, खोटहुंम धर मुनि सुत्त रे । शांतिण॥४॥ नाण दसण चरण गुणविना, तुं केम होय सुपात्र रे ॥ पात्र जाणी तुज खोक दे, म जर तुं पाप निज गात्र रे॥ शांति ॥५॥ सुधीय सुमति यु प्ति नही, नही तप एषणा शुछि रे ।। मुनि गुणवंतमा मूलगो, केम होये लब्धिनी सिद्धिरे। शांति॥६॥व्याप मांड्यो घणो गुण विना, नूरि आवर श्छ रे ॥ घर सजी मान माया पड्यो, केम होये सिंह गति री || छ रे ॥ शांति ॥७॥ उपशम अंतरगें नहीं, नहीं तुज चारु निर्वेद रे ॥ नति थुति पूज्य तुंअनिलपे, म कर अणमानी खेद रे ।। शांति॥॥ उदर नरणादिचिंतानही, सजन सुत कलत्र घर नार रे॥राज चोरादि जय तुज नही, तोही तुज शिथिल आचार रे । शांति ॥ ॥ विविध फुःख देखी तुं लोकनां, तुज किसि चिंत मुनिराज रे ॥तुंजना वर्जनादि क पड्यो, चूक म आपणुं काजरे ॥ शांति ॥ १०॥ आपणुं पारकुंम म करे, मूक ममता परिवार रे ॥ चित्त समता रसें नावजे, म कर बहु बाह्य विस्तार रे ।। शांति ॥११॥ अतिही सत्कार पूजे स्तवे, मुज मली लो कना वृंद रे ॥ मुज यश नाम जग विस्तमु, युं अनिमान मुणिंद रे॥ शांति ॥१॥ पूरव मुनि सारिखी नही किशि, आपणी सब्धिने सिकि रे॥ अतिशय गुण किश्यो तुज नही, तोही तुज माननी बुद्धि रे ॥ शां ति ॥ १३ ॥ पूरव प्रजावक मुनि हुआ, तेहने तुं नही तोले रे ॥ आप हीणुं घणुं नाव जे, मुख वायु घणुंब म बोल रे ॥ शांतिण ॥ १४॥ निय
-
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
(ए)
सद्यायमाला.
D
ain-RA
-
-
-
-
-
-
-
डिकरी जे जन रंजीया, वश कस्या बहु जन लोक रे ॥ पूव दीधे न ते । ताहेरा, हिमुनिना तरु फोक रे । शांतिः ॥ १५ ॥ गुरुप्रसादें गुणहीन
ने, होवे जे तुं. गुण. छिरे॥ तुं गुण मत्सरी मत होये, कर निज जीव नी शुछि रे ।। शांति ॥ १६॥ संयम योग मूकी करी, वश कस्या जे जन लोक रे ॥ शिष्य गुरु नक्त पुस्तक नस्या, अंते दीये समविणुं शोक रे। शांति ॥१७॥ प्रशम.समता सुख जलधिमां, सुर नर सुख एक बिंद रे। तेणें तुं सिंच सम वेलडी, मूकी दे अवर सम दंद रे॥शांति ॥१॥ एक कण विश्व जंतु परें, तुं वस जीव समजाव रे॥ सर्व मैत्री सुधापान | पैं, सकल सुख सन्मुख लाव रे ।। शांति॥१॥आप गुणवंत गुण रंजी ज, दीन उःखी देखी जुःख चूर रे ॥ निर्गुणी देसविरति रही, सकल मुनि सुख शुचि पूर रे ।। शांति ॥२०॥ति अध्यात्म सद्याय॥
॥अथ मधुविंड्या दृष्टांत सद्याय प्रारंजः॥ ॥ ढाल ॥ सरसती मुज रे, माता द्यो वरदान रे ॥ गौतम रे, नांखे श्रीवर्धमान रे ॥ को गिरुआ रे, विरुवा विषयतुं ध्यान रे ॥ विषयारस रे, जे मधुबिंछ समान रे ॥त्रुटक ॥ मधुबिंछ सरिखो विषय निरखो, जोपरखो चित्त शुं॥ नर जनम हास्यो मोह गास्यो, पिम नास्यो पापगुं ॥ कंतार पडियो नाग नडियो, कोश् देवाणु प्पियो॥ वडवृद जडियो वेगें चडीयो, रंक रडीयो बप्पियो ॥१॥ ढाल ॥ वड हेग्ल रे, कूप अडे अस राल रे ॥ दोय अजगर रे, मगर जिश्या विकराल रे॥ चिहुं पासे रे, चार क्षुयंगम काल रे॥ वली ऊपर रे, महोटो जे महुयाल रे ॥ त्रुटक ॥ महु याल माखी रगत चाखी, चंचु राखीनें रही ॥ धंधोलतो गजराज धायो, पडत वडवाश् ग्रही ।। वडवाश कापे उंदर आपे, ताप संतापें ग्रह्यो॥ मधु थकी गलियो बिंड ढलीयो, तेणे सुखलीणो रह्यो ॥२॥ ढाल ॥ एह सं कट रे, बोडण देव दयाल रे ॥ फुःख हरवा रे, विद्याधर ततकाल रे । उ | करवा रे, धरियुं तास विमान रे ॥ आवे रे, 'मधुबिंड करे सान रे ।। ॥त्रुटक ॥ मधुबिंडू चाखे वचन जांखे, करे लालच लखवली ॥ वार वार राखे सान पाखे, रहो दणएक पर रली ॥ तस खेचर मलियो. वेग-वलि यो, रंक रूलियो ते नरु ॥मधुर्विद्य चाटे विषय साटे, कह्यो उपनय जग गुरु ॥३॥ ढाल ॥ चोराशी लख रे ॥ गतिवासी कांतार रे॥ मिथ्यामति
--
-
A
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
वैराग्य तथा परस्त्री त्यागनी सद्याय
*
(ru)
| रे, भूलो जमे संसार रे ॥ जरा मरणा रे, अवतरणा ए कूप रे ॥ श्रव खा ही रे, पाणी पगइ सरूप रे || त्रुटक | आठ कर्म खाणी दोय जाणी, ति रिय निरया अजगरा ॥ चारे कपाया मोह माया, लंबकाया विषहरा ॥ दोय पक्ष जंदर मरण गयवर, आयु वडवाइ वटा || चटका वियोगा रोग शोगा, जोग योगा सामटा ॥ ४ ॥ ढाल ॥ विद्याधर रे, सहगुरु करे संभा लरे । तेणें धरी रे, धर्मविमान विशाल रे ॥ विषया रस रे, मीठो जेम महुयाल रे || पडखावे रे, बाल यौवन वयकाल रे ॥ त्रुटक ॥ रह्यो बाल यौवन काल तरुणी, चित्तहरणी निरखतो || घरनारयुत्तो पंक खुत्तो, मद वित्त पोषतो | आनंद आणी जैनवाणी, चित्त जाणी जागीयें ॥ चरण प्रमोद सुशिष्य जंपे, अचल सुख एम मागीयें ॥ ५ ॥ इति ॥ ॥ अथ वैराग्य सद्याय प्रारंभः ॥
॥ श्री सीमंधर साहेव सांचलो ॥ ए देशी ॥
॥ कां नवि चिंते हो चित्तमें जीवडा, आयु गले दिन रात ॥ वात वि चारी रे पूरवनव तणी, कुण कुण ताहरी जात ॥ कां ॥ १ ॥ तुं मत जा ऐ रे ए सहु माहरां, कुण साता कुण चात || आप स्वारथ ए सहुको स ल्या, मकर पराइ रे तात ॥ कां० ॥ २ ॥ दोहिलो दीसे रे जव माणस तो, श्रावक कुल अवतार || प्राप्ति पूरी रे गुरु गिरुया तणी, नहीं तुज वारो रे वार ॥ कां० ॥ ३ ॥ पुण्य विलो रे दुःख पाने घणुं, दोष दीये किरतार || आप कमाई रे पूरव नवतेली, नवि संनारे गमार ॥ कां ॥४॥ aar कर्मने शितुं करे, जेहना सवल विपाक ॥ हुं नवि जाएं रे कुण गति ताही, ते जाणे वीतराग ॥ कां० ॥ ५ ॥ तुज देखतां रे जोने जीवडा, के के गयां नर नार ॥ एम जाणीने रे निश्थें जायतुं, चेतन चे तो गमार ॥ कां ॥ ६ ॥ तें सुख पाम्यां रे बहु रमणीतणां, अनंत अनंती | रे वार ॥ लब्धि कहे रे जो जिनशुं रमे, तो सुख पाने अपार ॥ ७ ॥ ॥ अथ परस्त्रीत्याग सद्याय ॥
॥ प्रभु सार्थे जो प्रीत वंढो तो, नारीसंग निवारो रे ॥ कपट निपटने कामणगारी ॥ निश्चे नरक दुवारी || एहनी गत एह जाणो ॥ राजऋषि कोइ संदेह आणो ॥ ए६० ॥ ए आंकणी ॥ १ ॥ अबला एहवुं नाम धरा वे, पण सबलाने समजावे रे || हरि हर ब्रह्म पुरंदर देवा, ते पण दास
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
--
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
(२०)
सद्यायमाला...: कहावे ॥ एह ॥२॥ पगले पगले नाम-पलटावे, श्वास उसासें जूदी रे॥ गरज पडे त्यारे घेली थाये, काम सरे जाये कूदी रे ॥ एह०॥३॥ जंघा चीरी मांस खवाडे, तोय न थाये तेहनी रे॥मुखनी मीठी दिलनी रे जू ठी, कामिनी न थाये केहनी रे ॥ एहण॥४॥ करणी एहनी कही न जा ये, कामनि तणी गति न्यारी रे ॥गायुं एहनुं जे नर गाशे, तेहने शिवग तिवारी रे ॥ एह ॥५॥जो लागी तो सर्वे खूटे, रूपी राक्षस तोलें रे ॥श्म जाणीने अलगा रहेजो, उदयरत्न एम बोले रे॥ एह ॥६॥ .
॥अथ स्त्रीवर्जन शिखामण सद्याय॥ ... . ॥ धर्म जणी जातां धरा, वनमांदे पाडे वाट ॥ सलिलीए सर्व खूटीने, व्रतनी जे वहे उवाट ॥बला हो, बहु बहु बोली ए बाल, जे असता उपा ये आल, जे वाघणथी विकराल, जे आपे मरण अकाल ॥ ब० ॥२॥ संसारें सहु सरिखं नहीं, जोडें वसंतां जोय ॥ एक वांको एक पाधरो, बोरडीये कांटा जिम होय ।। ब॥॥ बला बला सहुको कहे, बीजी बला बलवं त॥ ए जेवी एके नहीं, जे बखे पाडी ब्लंत ॥ ब॥३॥ खाढो गाढो बन्यो, केई बल्या नर कोड ॥ गुणवंतनुं पण नहीं गजु, जे क्षणमां लगाडे खोड । ब॥४॥ उलाले आकाशमां एक, आंखें उलाले अनेक ॥ मही ये पग मंझे नहीं वली, नासे विनय विवेक ॥ ब॥ ५॥ जशोधर जिस्या जालमी, वली मुंजजिस्या महाराज। पुण्यवंत परदेशी सारिखा, ते कांता ये हण्या निजकाज ॥बण्॥६॥ जोरावर जंबू जिस्या, वंकचूल सरिखा वीर ॥ समर्थ थूलिन सारिखा, जेहनां नारिये न उतास्यां नीर ॥ ब० ॥७॥ शोल सती आदें थक्ष, महासती जग हितकार ॥ अनेक नर तेणें उद्ध स्या, रहनेमि आदें निरधार ॥ ब॥७॥ सुदर्शन बलता नवि बल्यो, थयो केवल कमलाकंत ।। परमोदय पामे सही, जे पास एहने न पडत ॥ ब॥॥ए॥इति स्त्रीवर्जन सद्याय॥ .
॥अथ परस्त्री वर्जन सद्याय ॥धणरा ढोला ॥ ए देशी॥ ॥ शीख सुो पीत माहरी रे, तुजने कहुं कर जोड ॥ धणरा ढोला । प्रीतम कर परनारीशुं रे, आवे पग पग खोड ।। ध० ॥ कयुं मानो रे सु जाण; कडं मानो ॥ वरज्यां वो मारा लाल, वरज्यां वो, परनारीनो नेहडसो निवार ॥ धणरा दोसा ॥१॥ जीव त जिम वीजली रे, मन
-
-
-
-
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
-
-
-
mamme
ज्ञान विमलजीकृत दश दृष्टांतनानी सद्याय. (१०१) हुंन रहे गम. ध काया दाह मिटे नहीं रे, गांठे न रहे दाम ॥धं ॥२॥ नयणे नावे निउडी रे, श्राठे पोहोर उद्वेग ॥ध॥ गलीआरे न मतो रहे रे, लागू लोक अनेक ॥ध ॥३॥ धान न खाये प्रापतो रे, दी. वन रुचे नीर ॥ध०॥ नीसासा नाखे घणा रे, सांजस नणदीना वीर ॥ध ॥४॥ नूतलमें निशि नीसरे रे, जूरी जूरी पिंजर होय ॥ ध० ॥ प्रेमतणे वश जे पडे रे, नेह गमे तब दोय ।। ध०॥५॥ रात दिवस म नमा रहे रे, जिणशुं अविहड नेह ।। ध॥ वीसाख्या नवि वीसरे रे, दा जे क्षण क्षण देह ॥ ध० ॥ ६॥ माथे बदनामी चढेरे, लागे कोड कलं क॥ध ॥ जीवितनो संशय पडे रे, जूवो रावण पति संक ॥ध॥॥ परनारीना संगथी रे, नसो न थाये ने॥०॥ जूवो कीचक जीमडे रें; दीधोकुंजी हेग॥ध॥॥थाये लंपट लालची रे, घटती जाये ज्योत ध जीत न थाये तेढ्नी रे, जिम रायचंद प्रद्योत || ध०॥ ए॥ पर नारी विषवेलडी रे, विपफल जोग संयोग ।।ध॥आदर करी जे आदरे रे, तेहने नवनय शोग ।। ध॥१०॥ वाहाला माहारी विनती रे, साची करीने जाण ॥ ध॥ कहे जिनहरप तुमें सांजलो रे, हियडे आणि मुज वाण । ध० ॥ ११ ॥ इति परस्त्री वन सद्याय ॥
-
-
॥अथ।। ॥श्रीनय विमल विबुधविरचित दशदृष्टांताधिकार सधाय ॥
तत्र प्रथम चुलकनामा दृष्टांत सद्याय प्रारंजः ॥ ॥ श्री पार्श्वनाथाय ऐं नम ॥ पंमित पर्षठनस्थलीव
संतपंमित श्रीधीरविमलगणिचरणसहस्रपत्रेन्योनमः ॥ ॥दोहा ।। प्रेमें पास जिणंदना, पदकज युग प्रणमेवि ॥सानिध्यकारी शारदा, श्रीसदगुरु समरेवि ॥॥ दश दृष्टांतें दोहिलो, मानवनो नव एह ॥पामी धर्म न आदरे, अहेवें गमावे तेह ॥शावार अनंती फरसीयो, ए सघलो संसार | बाली वाटक न्याय परें, वण समकित आधार ॥३॥ कंचनगिरि गिरिमां वडो, नदीयोमां जिम गंग॥ जिम गजमां औरावतो, जिम तनुमांहि वरंग ॥४॥ तस्मांहे जिम कल्पतरु, तेजवंतमां जाण || पक्षीमा जिम गरुड खग, जिम चक्री नरराण ॥५॥ जैन धर्म जिम धर्म ||
-
-
-
-
-
-
-
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
( १०५)
संघायमाला.
मां श्रौषधमां जिम यन्न ॥ दातामां जिम जलधरु, जिम पंक्तिमा मन्न ॥ ६ ॥ महगणमां जिम चंद्रमा, मंत्रमांहि नवकार ।। संघला जवमांहे ज लो, तम नरजव अवतार ॥ ७ ॥ बोधिलाज नीमीसमो, बोल्यो नरजव एह ॥ ते हास्यो नवि पामीयें, जिम निधि दुर्गति गेह ॥ ८ ॥ विप्रं जिमण तिम पांशका, धान्यराशि ने जूा । रयण सुमिलने चक्र हरि, कूंसर पर माय ॥ ए ॥ विप्र जमणनो दाखीयो, पहेलो जे दृष्टांत ॥ सुणजो तेह कहुं हवें, आलस मूकी संत ॥ १० ॥ ॥ ढाल पहेली ॥
-॥ राग गोडी ॥ ऊकडीनी देशी ॥ कंपिल पुरवंर राजियो, इरकाग वंश दीदो जी ॥ नामें बंजनरेसरू, चुलणी देवी इंदो जी ॥ १ ॥ त्रुटक ॥ द रिगीत बंद || मुखचंद चउदस सुमिए सूचित, सहसा लक धरू संभूति मुनिनो जीव तस सुत, ब्रह्मदत्त नामें वरू || अनुक्रमें मस्तक शूल रोगें, पिता परलोके गयो | तस राजकाजें मित्र तेहनो, दीर्घपृष्ठ भूपति थ यो ॥ १ ॥ चंचल चित्त चुलणी थई, दीर्घ नराधिप संगे जी ॥ लोपी ला ज ते कुणी, सेवे विषय प्रसंगे जी ॥ त्रुटक ॥ प्रसंग वर घणुं ताम सचिवरे, अनाचार तेहनो लह्यो ॥ दृष्टांत दूध बिलाड केरो, कुमरनी आगल को || को किला वायस हंस लायक, हाथणी खर जिम रमे ॥ ह ष्टांत समंजस देखाडे, कुमर ते एकण समे ॥ २ ॥ जावी चक्री कुमरने, देखी मनमांहे कंपे जी । एक दिन ते चुलणी प्रत्यें, लंपट एम पपे जी ॥ त्रुटक ॥ इम पपे सुपो चुलणी, मुज बे जय तुज सुत घणा ॥ निःशं क सघलां विषयसुख, पूरियें मनकामणा ॥ बल नेद दाय उपाय कर तां, ब्रह्मदत्त सुत जो मरे, धिक कामने गत माम चुलणी, वयण ते गीकरे || ३ || मोहोटो एक मंगावीयो, लाख तम्रो आवासो जी ॥ बल विवाह त करी, नवपरिणीत स्त्री पासो जी ॥ त्रुटक ॥ वी सास आणी मांहि पोढ्यो, दीपयोगें ते गले ॥ सुरंगमांहे सचिव वर, कुमरनी पासें मिले || पाहनी प्रहारें गंगतीरें, अश्वयोगें निकल्या || पंचास जोयण अटवी आपद गया बेहु, दुष्टदी हा जय टल्या ॥४॥ पुण्य बलें ते ऊतस्या, रूप जी ॥ कुमर वैताढ्य गिरें गयो, तिहां विद्याधर जूपं जी ॥ त्रुदक ॥ तिरूप कुमरी जाणे मरी, नृपति विद्याधर तणी || बहु तिहाँ परणी
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
दश दृष्टांतना उपनयनी सद्याय. (१०३) तेजि नरणी, शहि जोडी श्रति घणी ॥षट पंग साधी शते वरसें, श्रावी या कंपिलपुरें ॥ नवनिधे चउदस रयण मंमित, चक्री पदवी अनुसरें।. पूरव परिचित बंजणो, दोहग जंजण देते जी ॥ चक्री दर्शन देखका; अद जुत करत संकेतें जी॥त्रुटक ॥ संकेत जीरण वस्त्रनो ध्वज, करी चक्री निरखीयो । उपकार जाणी.कहे वाणी, माग वर संतोषियो ॥ तव कहे वंजण पडख नरपति, घरणाने पू जई॥ तस वयणथी तुज पास मारं, वस्तु एकमनो थई ॥६॥ घरणीवयणे वनणो, मागे जोजन तेहजी ।। ऊपर सोवन दवणा, वर दीयो नरपति एह जी॥ त्रुटक । वर एह आपी कुमति व्यापी, वारके नोजन करे, कंपिलपुरमा जमण काजें, घर घरे बं लण फरे ॥ वर्ष सहस प्रमाण जीवित, फरी जोजन नवि लहे ॥ एणीप रें नरजन हारीयो वली, दोहिलो कवि नय कहे ॥७॥
॥दोहा॥ ॥ एम अविवेकपणाथकी, हास्यो नर अवतार ॥ पुनरपि तेह न सो हिलो, जिस मरुमा सहकार ॥ १॥ पूर्वाग्वारित दाखियो, जपनय एह विशेष ।। अनुपम उपमा एहनी, जिम सोवननी रेख ॥२॥
ढाल वीजी॥ ॥ मार धन सुपन तुं, धनजीवित॥ ए देशी ॥ जिम साधित जनपद, चक्रीसर जयवंत ॥ तिम करुणा सागर, नवि सुखकर लगवंत ॥१॥ जिम दोहग पीड्यो, खियो बनण जीव ॥संसारी प्राणी, छरित मिथ्यात अ तीव ॥शा जिम चक्री दर्शन, दौवारिक देखाडे । तिम कर्म विवरवर, मोह मिथ्यातने पाडे ॥३॥जीरण ध्यज करीने, चक्रीसर घर पश्ो।सामग्री धज
थी, सुखकर जिनवर दीगे॥॥ जिम तूगे चक्री, वंबित वर तस थापे।। तिम नाण चरणयुत, दंसण गुण तस थापे॥६॥ जिम तेहने घरणी, अल ही तणो सहनाणी । तेम कर्म प्रकृतितति, तरुणी तास वखाणी ॥७॥ जेम तेहने वयणे, आगत नृप सुख बोडी ॥ निदा वर मागे, चक्रीने कर जोडी जातेम मुक्तिपुरीनु, याव्यु बमे राज॥ निदासम विषयिक, सुख थी हारे काज ॥एजिम ते बंजणीने, वारो फरीने नावे ॥ षटखम नरत मां, फरी नोजन नाव पावे ॥ १०॥ तिम जीव संसारी, मानवनो अवता र ॥ समकित विणु हास्यो, न लहे पुनरपि सार ॥११।। उपदेश पदें श्म,
-
-
-
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
((१०४)
सद्यायमाला.. दाख्यो उपनय सार॥निसुणीने समजो, नरव सर्विसुखसारा शादृष्टांत प्रथम श्म, दाख्यो में लव लेशा। कविधीर विमलनो, नय विमल कहे शिष्य ॥शातिनरजव दश दृष्टांताधिकारे चुक्षक नामाप्रथम दृष्टांतःसमाप्तः॥१॥ - ' अथ पाशकनामा द्वितीय दृष्टांत.प्रारंजः॥
॥दोहा॥ जिम चंदन तरुमां अधिक, धातुमांहि जिम हेम॥ जिमम हिमांहे हीरलो, उत्तम नवनवतेम ॥१॥ तिरिनरदेवथकी अधिक, नरजव उत्तम जाणिानरजवंतरुवर फूलडां, अमरजोग गुणखाणि ॥शागुरुसानिधि बीजोकहुं पाशकनो संबंध ॥ नरजव शोजे दर्शनें, जिम अरविंद सुगंधा३॥
॥राग देशाख । ढाल एकवीशानी ॥ इह जरतें रे, गोक्ष देशैं चणा कापुरी॥ चणि बंत्रण रे, धरणी तस चणकेसरी ॥ सुत जायो रे, दाढा खो चाणिक नलो ॥ लघुक्यथी रे, सकल कलागण गुण निलो ॥ त्रुटक ॥ अतिजलो तापस वेश पहिरी, मयूर पोष गामें गयो । गनिणी तिहां न पति घरणी, चंपान दोहलो थयो । मनतणी. इछा पूर्ण न होबे, तिणे थाये बली ॥ पूलियुं तापस तेह अर्थे, कहेमति तुज निर्मली ॥१॥ जो एहनो रे, गर्न दियो मुंजने वली ॥ तो एहनी रे, पूरुं हुं मननी रली. ॥ तस सयणे रे, तेह वयण अंगीकडं ॥ निजबुझें रे, तृणकेरुं मंदिर का झुं ॥त्रु ॥ करी मंदिर थाल मोहोटुं, दूध साकरशुं जयुं प्रतिबिंब चं, प्रतणुं धरीने, तेहनी आगल धयुं ॥ एम चंड पीधो काज सीधो, अनुक्र। ने सुत जनमियो । दोहलानुसारें सुदिन वारें, चंगुप्त नामज दियो। २॥चणीपुत्रं रे, सकल कला ते शीखव्यो॥ निजपासे रे, नरपति करिने | | ते ठव्यो । कल बलथी रे, नंद हणी पामलि पुरी ॥ बेसायो रे, चंगुप्तः नरपति करी॥त्रु०॥ करी नूपति आप मंत्री, थयो चाणिक तेहनो । बहु बुद्धिसागर सुगुण श्रागर, विस्तस्यो जस तेहनो॥ बहु अव्य हेते सुर संकेतें, पाशका दो पामिया ॥ दीनार नरियो थाल आणी, जूझ रम वा दामिया ॥३॥ चाणायक रे, व्यवहारी मेली सहु ॥ रमे रामत रे, कोश नरे गरथें बहु॥एम बलथी रे, नृपति नंमार जरावियो ॥ जूधरम तें रे, सारो नगर हरा वियो ॥॥ हरावियो एम लोक सघलो, कोश जीतीनवि शके ॥ ते श्रद सानिधि थइ बहु इंकि, सकल नृपमा हीज के ।। यद्यपि.सांनिधि देवकेरी, तेह पाशा जीत ए॥ पण नृजव
AmA
-
-
-
-
-
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
दशदृष्टांतना नपनयनी सद्याय.
mee 3
n awane
mar
-
-
-
OneDa
दोहिलो फरो लेहवो, नय कहे सुविनीत ।। ए॥४॥ सर्वगाथा ।।७।।
॥ दोहा ।। । । ए पाशक दृष्टांत, कयुं संदपि चरित्र ॥ अंतर्गत उपनय कहुं, एहनो अडे पवित्र ॥१॥
॥ ढाल वीजी॥ ॥ए हिंमी किहां राखी । ए देशी ॥ चाणायक सम चारित्र जूपति, निर्मल मति गुणखाणी ॥ कर्मनृपति पासे ते मागे, एक संसारी प्राणी रे ॥२॥ नविका ए उपनय चित्त धारो, तुम्हें मानव नवमत हारो रे॥जणा वली समकित तत्व विचारो रे ॥ जण ॥शा ए आंकणी ॥ते प्राणीने यतने राखे, संकल कला शीखावे, शास्त्र जणावी समकित केरी, सिंत समशेर बंधावे रे ॥३०॥३॥ नंदपरें नव नरपति जाणो, आठ करम मिथ्यात। घर निकंदी विरतिपुरीd, राज लहे सुविख्यात रे ।। ज०॥४॥ श्रीजि नपर अनुकूलपणाथी, शुजयोगें उपन्ना ॥अनुपम समकित चारित दोश, पाशा गुण निपन्ना रे ॥ ज॥५॥ नाणनंमार जरेवा कारण, सोवन था ल विवेक ॥ मांनीने नितु रामत रमते, जीत्यो सघलो लोक रे ॥ना|| इणिपरे सुजस लह्यो तिथि सघले, उत्तम नरजव पामी ॥ अकल अरूप अने अविनाशी, होवे अंतरयामी रे ॥३०॥७॥ धीरविमल गुरुराज पसायें, ए उपनय एम दाख्यो । नय कहे ए परिणतिमा रमतां, सरस सुधारस चाख्यो रे॥ ज०.|| सर्वगाथा ॥ १५॥ इति नरजव दशह ष्टांताधिकारे पाशकनामा द्वितीयदृष्टांतः सद्याय समाप्तः॥२॥ ॥अथ धान्यराशिनामा तृतीयदृष्टांतस्वाध्यायः प्रारज्यते ॥: ।
॥दोहा।। ॥ क्षेत्र जाति कुख कर्म तिम, नाषा दर्शन शान ॥ चारित्रने विज्ञान तिम, ए नव आर्य प्रधान ॥१॥ मानवनव विणुं ए नहिं, तिणेकरी उत्तम एह ॥ कहुं उपनय त्रीजो हवे, धान्य राशिनो जेह॥२॥
॥ ढाल पहेली। • ॥ हो मत वाले साजनां ॥ ए देशी ॥ जंबूझी जरतमां, घन घनने परजा जी ॥ शुद्ध सुगाल सुवायथी, अन्न जातिवहु थाये जी ॥१॥ नरजव सुरमणि सारिखोः॥ पामीने म म हारो जी ॥ फरी फरी लेहवो दोहिलो, जिम पंगुल जलनिधि पारोजीना राशि करीजें धान्य
-
areeway
-
-
रस
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१०६)
सच्चायमाला..
नो; उंचपणे गिरि कींपे जी ॥ शशधर पण तस ऊपरें, रजत कुंजपरें दीपे जी ॥ नर० ॥ ३ ॥ पालो सरशव ते मां, अतिगाढो जेलीजेंजी ॥ गलि त पलित तनु जाजरी, मोसी तिहां जोडी जें जी ॥ नर० ॥ ४ ॥ ते सरशव वेंची करी, जरी फिरिन शके पालो जी ॥ निजबल जरती जाणती, जिम जिनमत मतवालो जी ॥ नर० ॥ ५ ॥ यद्यपि ते जरी शके, देवत अनुसार जी ॥ विष्णु पुण्यें पामे नहिं, फरी नरजव अवतार जी ॥ नर० ॥ ६ ॥ कर्म शुभाशुभ वर्गणा, धान्य जाति ते जाणो जी ॥ नास्ति कजाव जरा मली, अविरति जरती जाणो जी ॥ नर० ॥७॥ सरशव सद् गुरु वयणलां, कर्मराशिमां जलियां जी ॥ ते जूदां करी मवि शके, नास्ति कजावें मलियां जी ॥ अथवा ॥ विषय कषायें मलियां जी ॥ व्यविरति जरती मलियां जी ॥ नर० ॥ ॥ इम व्यविरति. बली हारीयो, नरजवनो अवतार जी ॥ त्री जो उपनय नय कहे, श्रागमने अनुसार जी ॥ नराणा इति नरजव दश दृष्टांताधिकारे धान्यराशिनामा तृतीयदृष्टांतः समाप्तः॥३॥ ॥ अथ जूवटनामा चतुर्थ दृष्टांत प्रारंभः ॥
॥ दोहा ॥ सुगुरु पदेन सुधर्मनुं, लहियें सकल सरूप ॥ ते माटे उत्तम कह्यो, नरजव सुकृत सरूप ॥ १ ॥ नरगति विणुं नहिं मुगति गति, तिम नहिं केवलज्ञान || ति कर पदवी नहिं, नरजव विष्णु नहिं दान॥ २॥ ते जणी न रजव तणो, कहुं चोथो दृष्टांत जूट केरो सांजलो, आदर आणी संत ॥३॥ ॥ ढाल पहेली ॥
॥ राग गोडी धमाल ॥ जीवन जीवन हो सनतकुमार ॥ ए देशी ॥ ॥ धीरविमल पंक्तिपद प्रणमी, जाणी जिनवर वाणी ॥ उपनय चोथो नरजव केरो, कहूं सुणजो गुण खाणी ॥ १ ॥ सोजागी सज्ञान सांजलो जी ॥ रतनाकरसम रतनपुरीनो, नृपति शतायुध नाम ॥ कलिशायुध परें जाल पराक्रम, राणी रंजा नाम ॥ सो० ॥ २ ॥ लकण सदन मदन त सांगज, अंगज सम जस रूप ॥ मतिसागर यागर सवि गुणनो, मंत्री सर गुणयूप ॥ सो० ॥ ३ ॥ नृप आस्थान सजायें बेसी, सुतने करे युव राज ॥ पीवर कुचयुगकुंना रंजा, विलसे जिम सुरराज ॥ सो० ॥ ४ ॥ ला
लोन घरो वाधे, ए कलियुगनी रीति ॥ सुत चिंते भूपति मारीने, हुं करूं राजनी नीति ॥ सो० ॥ ५ ॥ एह मंत्र मंत्री कहे नृपने, एकांते
v
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
दशदृष्टांतना उपनयनी सद्याय.
(209)
धरी प्रेम || जाणतो थइने नूपति, अंगज प्रत्यें कहे एम ॥ सो० ॥ ॥ ६ ॥ सुण सुत राजकाज ए सघलुं, सोंपुं तुज घरसूत्र ॥ पण ए नीति बेनिज कुलकेरी, सुण तुं सुंदर पुत्र ॥ सो० ॥ ७ ॥ कुलवट ए जूवटथी लहियें, पृथिवी केरुं राज ॥ श्रोतर सो मणिमय थंजा, ए आस्थानस माज || सो० ॥ ८ ॥ यंत्र थंज आरा अति तीखी, घोत्तरशत मान ॥ मुजशुं सारी पाशें रमतां, कींप तुं पुत्र निधान || सो० ॥ ए ॥ अनुक्रमें पहिलो बीजो त्री जो, चोथो तिम वली पंच ॥ एषी परें कोत्तर सो खू णा, कींपवा जूवट संच || सो० ॥ १० ॥ एक वार जो खलना पामे, रमतां सारी पासे ॥ मूल की ते रामत हारे, मंके पुनरपि वासें ॥ सो० ॥ ११ ॥ होतर सो थंना इणिपरें, जीते जे नर तेह ॥ राज लहे ते निज कुलके रुं, नीति गुणगेह ॥ सो० ॥ १२ ॥ जनक- अने सुत एणीपरें बेठा, रमवाने सह साख ॥ पण सुत नवि जींते नृप आगल, दाय करे जो लाख ॥ सो० ॥ १३ ॥ देवतण सानिधिथी कोई, जींते तेह कदापि ॥ विणु समकित नरजव जे हास्यो, कहे नय तिम दुःप्रापि ॥ सो० ॥ १४ ॥
॥ दोहा ॥ ॥ अंतरगत उपनय कहुं, सुषि गुरुनो उपदेश ॥ विस्तर ठे एहनो घणो, पण इहां कहुं लवलेश ॥ १ ॥
॥ ढाल बीजी ॥
॥ राग गोडी ॥ जंबूद्वीप मकार ॥ ए देशी !!
॥ नृप ते संसारी जीव, शुभपरिणति पति ॥ उपशम पुरनो राजियो ए॥ १ ॥ गु विवेक प्रधान, मान घणुं लहे ॥ भूपतिनी पासें रहे ए ॥ २ ॥ माठा मनचचयोग, अंगज जाणीयें ॥ जनक ऊपर ते मला ए ॥३॥ अत्तर सो खाणि, जीवती कही ॥ थंजसमान ते जाणी यें ए ॥ ४ ॥ जीवजीव प्रत्यें जेह, कर्मप्रकृति सवे ॥ तीखा आरानी परें ए ॥ ५ ॥ दर्शन चारित्र दोय, पासा पाधरा ॥ ज्ञानफूलक ऊपर धरया ए ॥ ६ ॥ रमत रमतां एम, जो खलना लहे || तो फरी रामत मंमीयें ए ॥ ७ ॥ जो जीते सवि दाव, तखत लहे तदा ॥ क्षीण मोहसिंहासनें ए ॥ ८ ॥ एणी परें प्रकृति विचार, साधे जे नर ॥ तेहिज अविचल पद लहे ए ॥ ए ॥ इष्ट सुतें जिम राज, नवि ते पामीये ॥ तिम अशुभ योगी नर जवो ए ॥ १० ॥ एम चोथो दृष्टांत, मानवजवतणो ॥ नयविमल पंकि
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१०८)
सद्यायमाला..
त जो ए ॥ ११ ॥ सर्वगाथा ॥ २५ ॥ इति श्रीमानवज़व दश दृष्टांताधि कारे जूवटनामा चतुर्थ दृष्टांतस्वाध्यायः समाप्तः ॥ ४ ॥ -
॥ अथ रयणराशिनामा पंचमदृष्टांतः स्वाध्याय प्रारभ्यते ॥ ॥ दोहा ॥
॥ अचिंत्यो नरजव लह्यो, घूणाकरने न्याय ॥ गिरिस रिडुप्पलत णि परें, कर्मनृपति सुपसाय ॥ १ ॥ विष्णु धर्मै जव हारियो, जिम जूधारी दाय ॥ वे हर्षे धन ग्रही, धन खोईने जाय ॥ २ ॥ रयणरा झिनो पंच मो बोलुं हुं दृष्टांत ॥ बंधन त्रोडे कर्मनां, जिम जलकृमि जलकांत ॥ ३ ॥ ॥ ढाल पहेली ॥
॥ चालनी देशी ॥ जरत विभूषण उझितडूषण, 'नयर सुकोशल नाम ॥ सुंदर मंदिर मंदर गिरिसम, सोहे धवलित धाम || अतिधनवंत महंत गुणाकर, रत्नाकर इति नाम ॥ विवसे विकसे संपद सुखशुं, जिम माधव आराम ॥ १ ॥ देश विदेशें नयरें निवसर, विविध रयणनी जाति ॥ दाय उपाय करी ते मेली, जिम जलनिधि जल जाति ॥ राज परिदानी गिरि परे मानी, बेटा महोटा तास | एक दिन कुलधज कोटिध्वज घर, देखें केतु विलास ॥२॥ गज त्यारे एम विचारे, नहि सारे अम तात || निर्धन सयपतणी परि रयर्णे, नोहे धन विख्यात ॥ अंतर्वाणीनी जिम वाणी, न वि जाणीजें के || केवल घटदीपकपरि निःफल, बहुपरि रयण धणेण ॥ ३ ॥ इम चिंतवतां तात तेहनो, धन मेलणने काज बोजाच्यंतर दूर देशांतर, चढियो चतुर ऊहाज || उछृंखल तस पाबल अंगज, वेचे रयणां मूले || ठेधिके दशदिशि वेश्या, जिमवातूली तूले ॥ ४ ॥ रयणराशि लोपी आरोपी, धज पल्लव निज वास ॥ कोटिध्वज निज नाम धरावी, पूरी निजमन यास ॥ वात सुखी ने तात पधास्यो, वास्या अंगज ते ॥ धजपट घर घट ऊपर देखी, चटपटि लागी देहं ॥ ५ ॥ रे अज्ञानी बाला' व्याला, परनाला विनीत ॥ धन तरुकंद कुदाला दाला, विणसाड घर सूत || परें हांकी बाहिर काढ्या, थंगज यही यही बांहि ॥ रयण राशि दिशि दिशिषी आणो, तो वो घरमांहि ॥ ६ ॥ निज बांके ते रंक तिथी परें, पुहवीमंगल फिरतां ॥ कुटिलसुनावें रयण अजावें, बहु दुख
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
दशदृष्टांतना उपनयनी सद्याय.
(१०)
%
D
m
o
re
-
-
-
-
-
ने अनुसरता ।। यद्यपि देव प्रजावें रयणां, सयल ग्रही ग्रही आवे॥ पण नय कहे धर्मविना नरजव ए, हास्यो वतीय न पावे ॥७॥इति ॥
॥दोहा॥ ॥ हवे एनो.उपनय कहुँ, सुणजो सहु नविलोक ॥ मा नव जव महोटो अडे, जिम सोवनधन रोक ॥१॥
॥ढाल वीजी। ॥ वात म काढो हो व्रततणी ॥ ए देशी ॥ सुविहित हित कर जंतुने, मारगने अनुसारी रे ॥ ते गुरुव्यवहारी समो, आगम रयण जंमारी रे | ॥१॥ सोनागी जन सांजलो ॥ पंचप्रकारे जाणीय, अंगज परि तस शि प्यारे ॥ धज परिजन पूजा लही, पामे परिगल विख्या रे॥शासोगाथा गम रयणां वेंचियां, पेटनराश्मूले रे ॥ ऊंचे पद चढ्या लोकमां, कोटि ध्वज नामें नूले रे ॥शासोणा तातें तेह कुशिष्य ते, अविनाजना डाक्या रे॥ परंपर घरथी काढिया, हाथै ग्रहीने हांक्यारे ॥ ४॥ सो॥ रंकपरें निज वांकथी, रुले चजगति संसारे रे ॥ ते पाग नावी शके, परंपरा घर वारें रे ॥ आगमरयण ग्रही सारें रे ॥५॥ सो ॥ एम हास्यो नरजव वसी, पुष्करपणे ते सहिये रे । धीर विमल कविराजने, नयसीसे एम कहिये रे ॥६॥ सो ॥ सर्व गाथा ॥ १७ ॥
॥दोहा।। ॥श्री आवश्यक चूर्णिने, अनुसार को एह ॥ पण उ पदेश पदें कह्यो, अन्य सरूपें एह ॥१॥
॥ढाल त्रीजी। ॥ नमो नमो मनक महामुनि ॥ ए देशी। तामलित्ति नगरें वसे, सा गरदत्त इति सेठ रे ॥ रयण राशि करी एकगे, लठि करे जसवेठ रे॥१॥ मानव जव मीठो लही, मूरख महियां महारो रे ॥ महोटो महिमा एह नो, मुगतितणो संचकारो रे ॥मा॥२॥ प्रवहण पूरी एकदा, रयण ही ते जाय रे ॥ प्रवहण रयणे जरी फरी, आवे जलनिधिमांय रे॥मा ॥३॥ प्रवहण नांग्यु तेहy, रयण गयां विरलारे ॥ फलग खही घर श्रावीयो, हियडे जुःख न समाश्रे॥माण ॥४॥रयणराशि तेणे शेठिए, ते जेम दोहिलो सहिये रे ॥ तेणीपरें नरनव हारियो, दोहितो वली व ली कहियें रेरामागायाजीव संसारी शेठियो, सुगुरु सुधर्मने नेकरे ।स मकित गुणवर रयणडे, पूर्षु पोत विवेक रे ॥मा॥६॥ संयम मारग
-
-
-
-
-
-
-
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१९०)
- सद्यायमाला.
-
-
-
-
रूयडो, रयणडीप समानो रे॥.अनुक्रमें अनुसरीने थयो, आगम रयणं निधानो रे ॥मा॥७॥ विकथा उत्सूत्र वायथी, हास्यो रयणनी राशि रे॥आस्ता प्रवहण नांजियु, थयो चउगति वासी रे ॥मा ||७|पंच म रयणतणो कह्यो, नरजवनो दृष्टांत रे॥ धीरविमल गुरु सानिधे, कवि नय कहे गुणवंत रे ॥मा॥'ए॥ सर्वगाथा ॥७॥इति नरनव दृष्टांता धिंकारे रत्नराशिनामा पंचम दृष्टांत सद्याय समाप्त ॥५॥ ॥अथ स्वप्ननामा षष्ठदृष्टांताधिकार स्वाध्याय प्रारंजः॥ .
॥दोहा॥ ॥समकित विण नवमां फस्यो, काल अनंता जंत ॥ पंचप्रमादबलें करी, आठे कर्म महंत ॥१॥ नर नव सुणतुं श्रुततर्पु, सद्दहणा तिम चं ग॥ बल करवू धर्मे वली, ए चारे परमंग ॥२॥ चंडपान सुहणा तणो, ए हो संबंध ॥ कहुं श्रीगुरु सानिधिथकी, मूलदेव परबंध ॥३॥
.' ॥ ढाल पहेली॥ | | सारद बुद्धिदायी। ए देशी ॥ पामलिपुर नयरी; वयरी सविवश || कीध ॥ शंखोजल गुणधर, नरपति शंख प्रसीध ॥ जयसिरि तस राणी, रूपें जित इंशाणी ॥ तससुत अतिसुंदर, मूलदेव गुणखाणी ॥ त्रुटक॥गु णखाणी जूवट विन्नाणी, असत्य तणी सहनाणी ॥ जिहां जेवू तिहां तेवू । दीसे, जिम जलधरनुं पाणी ॥ जूवट दहवट करवा हेते, तातें पूर करी तो ॥ बहु धनवंती स्वर्गहसंती, नयरी अवंती पहोतो॥१॥ ढाल ॥ गु टिकाने कंपटें, ते थयो वामनरूपी॥ गणिकामां माणिक, देवदत्त गुणकू पी॥ अति जीणा वीणा, वाहे तिम वली गाय ॥ गणिका तस गुणथी, तिम अनुरागिणी थाय॥त्रुटक॥ था अनुरागी नाव चांगी, वणिकमां सौजागी॥अचलनाम गाथापति धनपति, आव्यो तिहां वडजागीदान मान सतकारी सारी, गणिकाघर ते विलसे॥पण वामन देखी गणिकानु, अंतर हियडुं हीसे ॥शाढाला। अका कहे गणिका, सुण तुं निश्चल चित्त।। नज अचल धनीने, तज वामन निर्वित्तातव बोली गणिका, वामनकामन रूप ॥ ए अचल अचल परे, निर्गुण पञ्बर रूप ॥ त्रुटक॥ पनर रूपी अति अविवेकी, ए माहारे मन नावे ॥शेलडीनो दृष्टांत देखाडी, अक्काने सम जावे ॥अका ढक्कानीपरे लागी; मूलदेवने नाम||अनुचित स्थानक जाणी
-
-
-
-
-
-
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
दशदृष्टांतना उपनयनी सद्याय,
(१)
-
-
-
-
चाल्यो, उद्देशी को गाम ॥३॥ढाल ॥ वेना तटवाटें, मलीयो बंगण एक ॥ तेह साथै चाख्यो, विणसंवल सुविवेक ॥ उदरंजरिबंजण, जोजन करवा काज ।। सरपालें बेगे, काढी साथुआ साज ॥ त्रुटक ॥ साथु साजें निर्लजने वंजण, कुंवरने नवि संजलावे ॥ निघृण शर्म निज नाम यथार
थ, लोकें कीधुं पावे ॥ एणीपरेंत्रण्य दिवसनो चूख्यो, अटवीथी ऊतरियो | मूलदेव जोजनने हेते, वसतीमां संचरियो । ढाल || वाटे एक गामें, को कुलपतिने धामे ॥ जोजनने कामें, वेठोकरी विश्राम ॥ मनमाहे चिं ते, संत होये जो कोय ॥जश् तेहने याचु, उदरपूर्ति जिम होय ॥त्रुटक॥ उदरपूर्ति करवाने काजें, एकघरे फरता दीगडद वाकुला निचकनी परें, मोदकथी पण मीठा ॥ तुधित थकोपण निश्चल चित्ते, वाकुल लेश वलीयो॥ निर्मलनीर सरोवर तीरें, वेगे पुण्ये बलीयो ॥५॥ इति ॥
॥ ढाल वीजी॥ ॥ चतुरसनेही मोहना ॥ ए देशी ॥ मूलदेव मन चिंतधे, ए कुलमाष | में पाया रे ॥ लाख पसायतणी परें, मोदकथी सुखदायारे॥ ॥१॥ किहां मुज राज्य पितातएं, किहां उणि विलासो रे॥ किहां ए लिख कुलगामनी, ए सवि कर्मविलासो.रे ।। मू॥२॥ एक दिवस पण ते हतो, देतो वहुने अनोरे ॥ एक दिवस पण एह , उदर जरण असम बोरे ॥ मू॥३॥ अहम अंते पामीया, रंक परें केम खाउं रे ॥ नितु कने आपी न, जेहवं तेहवु खाऊं रे ॥ मू॥४॥ एह जाग्य किहां थकी, साधु सुपात्र लहीजें रे ॥था अवसर नहिं तेहवो, तो पण देश ज मीजें रे ।। मू० ॥ ५॥ एम चिंतवतां पुण्यथी, मासोपवासी मुर्णिदो रे ॥ पुण्य पुंज आयो तिहां, मलपतो जाणे गयंदो रे॥ मू॥६॥अज गमें गज मुज मल्यो, पर गमें रयणां रे॥जल गमें अमृत मित्यु, एम उच्चर तो वयां रे ॥ मू॥७॥ राज्य रोरसुत रिंजियो, जडश्रुत अंध जिम || निरखे रे॥ मूंगो वचन लही यथा, तेणीपरें मनमां हरखे रे॥॥७॥ तुम सरखी निदा नथी, पण मुज नाव अपारो रे॥ ग्रहो कृपा करो अनु ग्रह करी, मुज गरिव निस्तारो रे ।। मू॥ए॥ उरित समुज्ने तारवा, पात्रपोत तेणें धरीयो रे॥ अनाकुलमने वाकुला, देतां चित्तथु गरियु रे॥ मूण् ॥ १०॥ सुरवाणी आकाशथी, थ तस पुण्यनी साखी रे ॥जे याचे
-
-
-
-
-
-
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१३)
सद्यायमाला.. .
-
-
-
-
-
-
ते ताहरे, दिलं तुजने हित दाखीरे ॥ मू॥२१॥ राज्य दियो मुफने । तुम्हें, देवदत्ता सुखलोगरे॥हाथी सहसतणुं नर्बु, सुमतितणो संयोगरे ॥ मू॥१२॥आजथकी दिन सातमे, थाश्श तुं नूपाल रे॥ एम.निस णि हर्षे,नस्यो, आयो पंथी सालें.रे. ॥ मू॥१३॥ निजमुखमांहे पेस तुं, चंऽममल तिहां दीतुं रे ॥ रात्रि घडी दोय पाली, अमृतथी पण मी रे॥ मू०॥ १४ ॥ कोश्क तिहां सूतो कापडी, दी खप्न तिणे विह सी रे ॥अर्थ करे ते माहोमां, गुडयुत मंगक लहसी रे ॥ मू ॥१५॥ श्रीफल कुसुम नही करें, स्वप्नजाण घर आवे रे॥ए सुपने तुं आजथी, सातमे दिन राज्य पावे रे ।। मूग ॥ १६ ॥ देव वाणी सुहणे मिली, चंप के तरुतल सूतो रे॥श्ण समयें तिण पुरनो धणी, अपुत्रियो गति पहो तो रे ॥ मू॥ १७॥ पंच दिव्य शणगारियां, पुर बाहेर ते श्रावे रे॥ कलश ढाल्यो शिरऊपरें, राज तेज तिहां पावे रे ॥ मू॥ २०॥ देवदत्ता आवी मली, गज रथ तुरग अपारो रे ॥ वासव परें वसुधापति, पाखे राज़ उदारो रे ॥ मू॥ १ए ॥ राज्य सुणी मूलदेव,, चिंते श्म मनमा बडुवो रे ।। एके सुपन विचारणा, फेर किस्यो ए पडियो रे ॥ मूगारा सुपर्नु सहेवा कापडी, मोहोडं मांनी सूत्रे रे॥ सुपन गमें वागुल तणी, वीठ पडे मुख धोवे रे ॥ मू॥ १ ॥ कापडी फरीने नवि आहे, सुहणुं जड जिम वाणी रे ॥ तेणी परें नरजव दारीयो, न लहे पुनरपि प्राणी रे ॥ मू॥२५॥ ए लवलेश यकी कह्यो, मूलदेव अवदातो रे ॥ धीरविम ल कविराजनो, शिष्य कहे ए वातो रे ॥ मू॥३॥... ..॥दोहा॥ हवे एहनो उपनय कहुं, सुणि गुरुमुखथी आज ॥ ते चि त्तमा अवधारतां, सीके.सघलां काज ॥१॥.. : . . . . .
...: . ॥ ढाल त्रीजी॥ .. . ... . , ॥ करेलडां.घडदे रे ॥ ए देशी॥ मूलदेवसम जाणीये, जीव संसारी सार । नवनव वेशे मठ परें, नमतो श्ण संसार ॥ नविकजन सुणिले रे॥ समाज समजि घटमांहि जविक,जन सुणले रे ॥ धरी समचित्त चाहिं ॥जणाकाठ्यो कर्मनृपें तिहा; तिरि नयरीथी जाणि ॥ व्यसनमिथ्यात्व निवारणा, करवा गुणंनी खाणि ॥ जय ॥शानरगति उऊोणी समी, मलि यो जश्.तेहमांहि ॥शुजरुचि वारवधूमली, पूरण,प्रेम उछाहिं ॥ब० ॥३॥||
-
-
-
-
-
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________
दशदृष्टातना उपनयनी सद्याय.
(१९३)
-
:
%3
अरुचि अक्कायें काढीयो, ते प्राणीने जोर ॥ चंड पान सम पामीयो, शुछ समकित चित्त तोर ॥ ॥॥ पंचदिव्यसम चारित्र, तेहथी सीधां काज ॥ पामे अनुपम जीवडा, मुगतिपुरीनुं राज ॥ न ॥ ५॥ कपटी प्राणी कापडी, सुहणासम समकित्त ॥ पेट नराश् कारणे, खोहे ते अप वित्त । न ॥६॥ एम नरजव समकित तिणे, हाखो फरिन लहंत ॥ चंपान सुहणा समो, न लहे तेह अत्यंत ॥ ज० ॥७॥ बहा सुपन तणो कह्यो, ए उपनय लवलेश ।। धीर विमल कवि नय कहे, एम कस्यो उपदेश ॥ ॥७॥ मूलदेव नरपति तणो, मोहोटो के संबंध ॥ खप्न कार्य नणी आणियो, नरजव समकित खंध ॥ जाए। सर्वगाथा ॥ ४ ॥ ॥ इति नरजव दशदृष्टांताधिकारे सुपननामा षष्ठदृष्टांतः समाप्तः ॥
॥अथ चक्रनामा सप्तमदृष्टांताधिकारः खाध्याय प्रारच्यते ॥ ॥ दोहा । जिनचक्री हरि प्रतिहरि, चारणमुनि बलदेव ॥ विद्याधर व ली पूर्वधर,तिम गणधर जिनदेवाशतिए नर कह्या,सूत्रमांहि गुण गेहानिरजव विणुं ए नवि हुवे, तिणे करी उत्तम एह ॥२॥ राधावेधतणो कहुं,सुणतां अधिक आणंद ॥चक्रनाम ए सातमो, ए दृष्टांत अमंद॥३॥
॥ढाल पहेली। ॥ पुत्र तुमारा राणी देवकी ॥ए देशी ॥जपुरीथी अधिक विराजे, इंश पुरानिध नयरी ॥घर घर ईसर गुरुजन बुधजन, घर घर सोहे गोरी॥ रूडे रंगे रे नरजव सुरतरु सारिखो, परखो हृदय मकार ॥ रू० ॥ ज त णे अनुहार ।। रू० || समकित जस सणगार ॥ रू॥१॥ए आंकणी॥
दत्त नूपाल विराजे, प्रतणी परें फावे||श्याम खडगवती पण तेहनी, निर्मल जस प्रगटावे ॥ रूप ॥२॥ जिन्न जिन्न जननीना जाया, तेहने सुत बावीसा ॥ कलाचार्यपासें जणवाने, मूक्या ते सुजगीसा ॥ रूप ॥३॥ एक दिन सचिव सुबुधि घरऊपर, सुमति सुता खेलंती ॥ ते निरखी नर पति मन हरख्यो, ए कन्या गुणवंती ॥ रू०॥४॥ नरपति मोह्यो तेहने रूपं, ते कन्याने परणी ॥ रागवंत नरपति ते विलसे, जिम पूरव दिशित रणी ॥ रू॥५॥ शीप ग्रहे जिम मुक्ताफलने, तिम सा गर्न धरती ॥ जिम आलसु विद्या विसारे, तिम सा नृपगुणवंती ॥रू० ॥६॥संध्यावाद ल परें निजपतिनो, राग लही परधानें । निजपुत्री निजगेहें तेडी, देश
-
-
33
-
-
-
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१९४)
। सद्यायमाला,
-
-
निज बहुमानें ॥रूंग ||9| शुजदिवसे सुंदर सुत जायो, सुरेंदत्त अनि धाने ॥ मुजालंकृत प्रेम धरीने, राखे जेम निधाने ।। रू० ॥॥ अग्निक पर्वत बहली सागर, दासेरा नृपनंद ॥ सुरेंजदत्त साथे ते जणवा, बेग अति आणंद । रू । ए॥ माहोमांदे नणे ते पंचे, पण दीसे बहुतेद॥ एक नीक जल पाया तो पण, करीर कल्पतरु कंद ॥ रू० ॥ १०॥ जिम कायर रण अंगण नासे, तिम विद्याथी नागा॥ ते दासेरा सुत बावीसा, विषय प्रसंगें लागा ॥ रू० ॥११॥ अस्कर पाखर.योग्य नहिं एए खबंदी परमादी ॥ कलाचार्य पण एम आवेखे, जिम मुष्ट तुरंगने सादी॥ रू०॥ १२ ॥ सुमतिपुत्र एकतान थश्ने, सकल कलाने शीखें ॥ राधावेधादिक जे मुर्धर, ते पण न गणे लेखे ॥ 5 ॥ १३॥ . . . :
॥दोहा॥ ॥ण अवसर मथुरापुरी, तस जितशत्रु नूप ॥ निवृत्ति । नामे रूअडी, कन्यारत्न अनूप ॥१॥ प्रकटीत यौवन देखिने, पूढे नृप तस तात ॥ वत्से ! वर कुण तुन मनें, ते कहियें अवदात ॥२॥ साधे राधावेध जे, ते माहारे जरतार ॥श्म निसुणी मंमा वियो, स्वयंवर मंगप सार ॥३॥ आव्या देशाधिप घणा, पण न धरे सा राग ॥ जिम जमरी "धत्तूरने, कुसुमित बंधे राग ॥४॥ .
॥ढाल.वीजी॥.. ॥ देशी यत्तनी ॥ अदत्त नरेसर आवे, सघला सुत साथे लावे॥|| वली साधे सवि वत्र सीधो, पेसारो सबलो.कीधो ॥१॥ स्वयंवर मंगप मां आवे, कन्या देखी सुख पावे ॥ धन धन मुज पुत्र सोनागी, जेहने | ए कन्या रागी ॥२॥ तिहां रोप्यो थंज उत्तंग, जाणे मेरु महीधर शृंग ॥आठ चक्र ते ऊपर विवरलां, चार अवलां ने चार सवलां ॥३॥ वायु वेगनीपरें जमंत, विज्ञानी एम रचंत ॥ तस ऊपर पूतली एक, तस राधा नाम विवेक ॥४॥ नीचुं एक तेल, कूठं, तेलें जरीयुं अति हुँ ॥प्रतिविवे पूतली जेह, माबी आंखे वींधे तेह ॥५॥ नीचें मुखें वींधे कीकी, तस विद्या कहियें नीकी ॥ एम राधावेध करे, ते कन्याने परणे. ३॥६॥ एम. निसुणी राजा चिंते, ऐ ऐ ए कार्य महंते ॥ श्रीमालीन 'थम बोलायो, जेहने घणे हर्षे लडायो ॥॥ सुण पुत्र अडे लाजदोश, शहां कन्या श्हां यश होश॥ तुं पहेलो था हवे वहेलो, आयो लाज बां
-
-
-
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
दशष्टातना उपनयनी सद्याय,
(११.५)
मे ते गहेलो ॥ ८ ॥ आयो पण पातुं ताके, बाए नाख्यो फीटें बांके ॥ राधाथी वाणज टलियो, बुंब पाडी पाठो वलियो ॥ ए ॥ वीजो आयो सुजगीस, नवि पोहोती तास जगीस ॥ एम आयो त्रीजो चोथो, शर नाखे जरी वोध्यो ॥१०॥ एम छाया सुत वावीस, निजजुज प्रतें कर तारीस || तिहां के तालोटा वाय, हांसुं मुखमां न समाय ॥ ११ ॥ को लाहल काको थाय, बीजा पण नवि संजलाय ॥ मंरुप बाहिर शर जा य, जाणे पाशथी हरिण बजाय ॥ १२ ॥ दांते होठ चांपे जोर, केइ पाडे मुख बहु शोर || कोइकना हाथज धूजे, कोइकनां शर नवि पूजे ॥ १३ ॥ जे नृपति हुता सामान्य, तेहने मुख वाध्यो वान ॥ जे वलीयाने वली महोटा, तस वदनें ढल्या जल लोटा ॥ १४ ॥ परमेसर अमने तूगे, इंद्र दत्त नृपति घयो मूंगे | जो अधिकी काटत रेख, तो फूलत एह विशेष ॥ १५ ॥ पासें मंरुप अजुवाल्यो, जसवाद कुर्णे नवि वाल्यो || कोइक आ थी थाका, कोइक थया हाका वाका || १६ || वाहिरें दी से सिंह सरी खा, जंबूक सरीखा परिख्या । कन्यापण मनविलखाणी, जुनं कर्मतणी त्र्यहना ॥ १७ ॥ आव्या तत्र चार दासेरा, कहे अवसर बे हवे मेरा ॥ एकने तो धूजणी टूटी, वीजानी पण चीज त्रूटी ॥ १८ ॥ एकने नूइ लागे जारी, चोथे जो नासण वारी || इंद्रदत्त नृपति विलखाणो, किहां आवी एथ जराणो ॥ १५ ॥ ए सुतथी यशनी हाण, हसतां सहु राजा राण || नीचें मुखें धरती ताके, लाजें पेसेवा वांके ॥ २० ॥ सुत न होत जो एकज नाम, इ ठाम न जावत माम ॥ जिम थंना कदली के रा, जला बाहिर जीतर कोरा ॥ २१ ॥ जिम हास्यो जुआरी शोचे, तिम राजा मन आलोचे ॥ एहवे नय सुबुद्धि प्रधान, आव नृप करे साव धान ॥ २२ ॥ सर्वगाथा ॥ ४२ ॥ इति ॥
॥ दोहा ॥
॥ सचिव कहे सु नृपति तुं, म म कर मनविषवाद ॥ पुण्यवलें बे ताहरो, इह निवें जयवाद ॥ १ ॥ मुज दोहित्रो गुण निलो, ताहरो पुत्र रतन्न || ते राधावेध साधशे, करशे प्रसन्न वदन्न ॥ २ ॥ सिंह श्वान पट तरो, जाणीजें निरदंन ॥ जेदे मृत हाडकां, उजेदे गजकुंज ॥ ३ ॥ ए म निसुणी विस्मय पढ्यो, नृपति कहे परधान ॥ मुजने सांजरतो नथी,
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
सद्यायमाला.
जिम अज्ञानी ज्ञान ॥१॥लिखित पत्र देखाडियु, प्रगट्यो अधिक नन्हा॥ ह॥ चिर विलोकित खप्न परें, पुत्रीनो वीवाह ॥५॥ __ ॥ ढाल-त्रीजी॥ .
. . . ॥ ॥ कडखानी देशी ॥ नृपती आणा सही तेडियो तिहां वही, सुबुद्धि परधान नृप मान पामी ॥ सार श्रृंगार वर हार पहिरावीयो, आवीयो नृपतिपद शीश नामी॥१॥जयो कुमर सिरताज महाराज सुत जगज यो, जे थयो सकल विज्ञान वेदी॥ सचिव कहे नृपति सुण एह सुत तुम्ह तणो, अम्ह तणो शीखव्यो बाण नेदी॥जणा॥ हृदय आलिंमियो मस्त के चुंबियो, थापीयो कुमरने निज उबंगे। एह निवृत्तिवरा पंश उजाल करो,, जय वरो एण उगमे प्रसंगें । जयो ॥३॥ तातवाणी लही धनुष शर संग्रही, तिहां वही आवीयो थंज पासे ॥ वंदिया निजकलाचार्या नंदिया, सजना बहुजना मन विमासे ॥ जयो॥४॥बंधु बावीस धरी, रीस मनमा हसे, अमथकी अधिकशुं एहं दीसे ॥चार दासे दासेरपरें बुरबरे, हाथ ताली दीये दांत पीसे ।।जयो ॥५॥ विकट दोश् सुजट वि हुँ पास ऊना किया, हृदय मघर धरी खज हाथें ॥ वाण-शरं मूकता जो विचें चूकता, कालजो एहने जोर बाथें ॥जयो॥६॥ धनुषनी पण पूजी अधूजे मनें, बाण तीखो तस अगनि जोड्यो ॥ तैलप्रतिबिंब अ विलंब राधा प्रत्यें, बाल ततकाल तिहां बाण बोड्यो | सकल नरपति तणो मान मोड्यो ॥ जयो॥७॥ वक्र अ चक्र उलंघ्य लघु लाघवी, कलथकी बाणगति सरल कीधी। जाणीये सापराधा यथा राधिका, पूत ली वामदृग तुरत वींधी ॥ जयो ॥ ७॥ सयण आवी मिट्या मुष्ट रेट व्या, कुसुमनी वृष्टिशुं सुर वधावे ॥ निति बालिका कंठ वरमालिका, थापती जमर रवि गीत गावे ।।जयो॥ ए॥ नूप मन हरखीयो सुतरयण परखीयो, सुबुझिने शछि बगसीसदीनी ।। सुजस जयवाद में पामीयो नृपतिमां, आज ए सहाय तें सबल कीनी ॥जयोणारा एम अनन्न्यास वश साधवो दोहिलो, वेध राधातणो मेरुतोले । हीनपुण्यें तथा नरजवो दोहिलो, धीर गुरुसीस नय सुकवि बोले||जयोगा॥ सर्व गाथा ॥पना
॥दोहा॥ राधावेंधतणो कहुं, अंतरगत सुविचार ॥ आवश्यकनी चूर्णिमा, उपनयनो अधिकार ॥१॥
-
-
-
-
-
-
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
दशदृष्टांतना उपनयनी सद्याय.
2. ( -११७)
॥ ढाल चोथी ॥
॥ तुज साथे नहिं बोलुं महारा वाहाला, तें मुजने वीसारी जी ॥ ए देशी ॥ कर्म नृप तिने विरति प्रमुखा, बहुली घरणी दीसे जी ॥ जिन्न जिन्न जननीना जाया, परिसद सुत बाबी से जी ॥ दासीसुत वली चार विचारो, विरुया विषम कषाया जी ॥ राग द्वेष दोइ विकट महानट, अंग रक्षक पद पाया जी ॥ १ ॥ नर्जव सुरतरु सरिखो पामी, महियां मूढ म हारो जी ॥ क्रोध मान मायाने लोजह, चार कषाय विचारो जी रौडदौरध्यान खम कर, धरीने तेज रहियां जी ॥ नो कषाय तालादिक देवे, व्ययकरणजम दियां जी ॥ २ ॥ जवमंरुपमां विविधप्रका रें, जंतु जात तस पक्ष जी ॥ कर्मनृपति अनुजावि कोइक, नय साधन | नो दक्ष जी ॥ एकदिन सुबुद्धि सचिवनी तनया, विरतिकनी नृप देखे जी ॥ ते परीने विससे भूपति, जनम सफल मन लेखे जी ॥ ३ ॥ वार
॥
परें नेह नृपतिनो देखी जनकने गेह जी ॥ श्रावी गर्भवती ते तनया, सुत प्रसव्यो गुणगेह जी ॥ संयमनामा सुतनें जनकें, सकल कलाशीखा व्यो जी ॥ अनुक्रमें जिनवर नृपति मोहोटो, स्वयंवर मंकाव्यो जी ॥ ४ ॥ निर्वृतिनाम सुता परणावा, मोहोटो थंज आरोपे जी ॥ शुजसामग्री द्रोणी पासें, विधिमर्याद न लोपे जी ॥ अवलां सवलां चक्र फरे ते, घाति अघा ती कर्मो जी | मोहनीय स्थिति राधा जाणो, वेधे तेहनो मर्मो जी ||५|| ते विद्या साधनने काजें, परिसह अने कषाया जी ॥ आया पण तिहां मान गमाया, कन्या लाज न पाया जी ॥ नरजव समकित संयुत पामी, सर्व विरति अनुसरी जी ॥ राधावेध कहीजें तेहने, जवजल निधि एम तरी ये जी ॥ ६ ॥ एम निर्वीर महीतल देखी, संयमसुत सावधान जी ॥ सचिव पुत्र विद्यानगर, पामी नृपनुं मान जी ॥ ज्ञान कवाण पणब शुभ किरिया, जोडी दरिसण वाण जी॥ श्रतमवीर्य तिहां प्रगटावे, राधा वेध सुजाण जी || || घाति कर्मथिति वेध करीने, निवृत्तिकन्या परणे जी॥ जयजय शब्द थयो जिन शासन, जिनवर भूपति वरणे जी ॥ इणि परें रा धावेध तणी परें, दोहिलो नर अवतारो जी । विषय कषाय वशें म महा रो, अंतरवेरी वारो जी ॥ ८ ॥ नरजव समकित संयुत पामी, सर्वविरति नुसरिये जी || राधावेध कहीजे तेहने, जवजलनिधि एम तरियें जी ॥ चं
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१२)
संघायमाला ऋतणो दृष्टांत-कह्यो ए, शास्त्रतणे अनुसार जी ॥ धीरविमल गुरुराज पसायें, नर्यविमल सुखकारंजी। ॥ सर्वगाथा ६॥ इति नरजव दश दृष्टांताधिकारे चक्रनामा सप्तम दृष्टांतः स्वाध्याय समाप्तः ॥७॥
॥अथ कूर्मनामा अष्टम दृष्टांत स्वाध्याय प्रारंजः॥ -- .. : - ॥दोहा॥ ॥ मानवनव वि[ नवि हुवे, समवसरण मंमाणः॥ कपकश्रेणि परमावधि, तिम मणपङावनाण ॥१॥ तेमाटे उत्तम कह्यो, चिहुंगतिमाहे एह ॥ पंचम गतिने पामवा, मूलमंत्र वलि जेह ॥२॥. ....... ... ॥ ढाल पहेली।। . . . . . .
॥नायकानी देशी ॥ हवे बोढुं हुं आठमो रे, कलपनो दृष्टांत रे ॥ चतुरनर ॥ वीरजिणंद कहे इस्युं रे, गौतमने हितवंत रे ॥.चतु॥१॥ नविजन जाव धरी सुणो हो लाल ॥नीर नस्यो अह रूअडोरे, अनेक || जोयणने मान रे ॥ च ॥ कहियें नीर खूटे नहिं रे, जिम नाणीनुं नाणरे ॥च॥ ॥॥ मीन पाठीन घणा तिहां रे, जलचर जीव अनेकरे ॥ च ॥ जाति घणी जिम नयरमा रे, निवसे.तिम अंति करे ॥ चण ॥ ज०॥३॥ पाखरनी परें वाचस्यो रे, तस ऊपर सेवाल रे ॥ च ॥ पव ने पण नविनेदियें रे, जिम कमलें करवाल रे ।। च ॥ ज०॥४॥ ति हां निवसे एक काबबो रे, जूनो थिर जस आय रे ॥चा पुत्रादिक परि वार\ रे, सुखमांहे दिन जाय रे ॥ च ॥०॥५॥ वायुवशे तिहां एक दारे, विखरीयो सेवाल रे॥०॥ देखे ग्रहगण परवयु रे, शशधरबिंब विशाल रे॥ च ॥६॥ हरख्यो हियडे चिंतवे रे, वस्तु अनोपम एह रे ॥चा देखाडुं परिवारने रे, एम चिंती गयो तेह रे ॥ च॥७॥ तेडी कुटुंब आवे जिसे रे, ते काब ततकाल रे ॥ चणा पवन ऊकोल्यो तेटलें रे, ऊपरवाल्यो सेवाल रे ॥ च ॥७॥ नमी जमी अहसघलो तिहां रे, मनमांहे थयो खिन्न रे ।। च ॥पर्ण नवि दीगे चंडमा रे, जिम पुर्गति सुररत्न रे ॥ च ॥ ए॥ वली एहमा कहियेंक काब्बो रे, शशी दर्शन ते लहंत रे॥चणा मिथ्याबलें तेम हारीयो रे, नरजव फरीन लहंत रे ॥१० | ॥ १७॥ जन्म जरा जलपूरियो रे, अह सम ए संसार रे ॥ च० ॥ ति हां संसारी जीवडो रे, जलचरने अवतार रे ॥ चण्॥१॥ ज्ञान पवनें नवि दियें रे, मिथ्यामत सेवाल रे॥च॥ तिहां कालीब सम जाणीयें
-
-
-
-
-
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
दशदृष्टांतना उपनयनी सद्याय.
-
-
-
-
-
रे, मानवजव सुकुमाल रे ॥ च०॥ १२॥ मोहंमिथ्यात्वदायें करी रे, दी वो जिनवर देव रे॥'च॥ अथवा समकित रूअर्बु रे, कर्म विवर सवि शेष रे ॥ च०॥१३॥ तत्व वस्तु पामी करी रे, लाज लह्यो नवि तेणं रे ॥च॥ मोह कुटुंव तणे वशे रे, ते करे नवह जमेण रे ॥ च ॥ १४ ॥ जिम चिंतामणि सिंधुमारे, पडियो नावे हाथ रे॥च॥ तेम मिथ्यात्वी ने कह्यो रे, दोहिलो श्रीजगनाथ रे॥ च ॥ १५ ॥ श्रीविनयविमल कवि रायनो रे, धीरविमल कवि ईश रे॥च॥ एम दृष्टांत कहे नलो रे, नय विमल सुशिष्य रे॥०॥१६॥ सर्वगाथा २७॥ इति नरजव दशदृष्टांता धिकारे कूर्म नामा अष्टम दृष्टांत सद्याय संपूर्ण ॥ ७॥
॥ अथ नवम युगनामा दृष्टांतःप्रारज्यते ॥ ॥ दोहा ॥ ॥ मानवनवमां पामियें, आहारक तनु खास ॥ दान सुपात्र तिम वली, खायक समकित वास ॥१॥ नरनव उत्तम ते नणी, सविगतिमांहि सार ॥ कहुं युगधूसर सेलनो, हवे नवमो अधिकार ॥२॥
॥ ढाल पहेली। ॥राग आशावरी ॥ मित्रपरें आलिंगी रहियो, जवुदीपने जेहो जी॥ लाख दोश् जोयण विस्तारें, लवणजलधिजल गेहो जी ॥ १॥ पुण्य करो रे पुण्य करो नर, मानवजव मत हारो जी ।। सरल स्वजावें. समकित पा मो, सफल करो अवतारो जी ॥॥ पुणा पंचदशादिक योजनलक्षा, परि धितणुं तस मान जी ॥पटशत अधिक सहस एक योजन, तसजल शिख परिणाम जी॥३॥ पु॥चार पाताल कलश तेहमां, सहस जोयण अवगाहे जी ।। मनु कमलोघ वधारण काजें, जाणे करसणिया जलमांहे जी॥४॥ पुण्॥ मीन अदीन पाठीन घणा तिहां, वदन पसारी रंगें जी॥ क्रीडे जलनिधि खोले खेले, जिम सुत जनक उबंगे जी ॥५॥ पुण्॥ जेहनी नीरशिखामांहे लीना, अरुणादिक होय शीत जी॥ जाणे लोक ने आत पीड्या, लाजथकी जयजीत जी ॥६॥ पु॥ दो तिहां अ मरविनोदि तेहमां, पूरव पश्चिम कूलें जी ॥ युग समेली जुजुश् नाखे, प वन करी प्रतिकूले जी॥७॥ पुण्॥ धूसर पश्चिमदिशि प्रति घोडे, पूरव दिशिने समेल जी ॥ जलधिमांहि प्रतिकूल पवनथी, न लहे तेहज मैल जी ॥ ७॥ पु०॥ नवि रंधी अचलादिक अंतरें, नसडी नीरप्रवाहें जी.
-
-
-
-
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१०)
... सद्यायमाला,
-
-
-
-
॥ फुसर विवरमांहे.ते कदाचित, पेसे समेली उबाहें जी ॥ ए॥ पु० ॥ तेम प्रमादंबलेंथी हास्यो, मानवनो अवतार जी ॥ युगसमेली दृष्टांत तणीपरें, फरी न सहे सुख कार जी॥१०॥ पुण्॥ जलधिपरें संसार क हीजें, शुजसामग्री समेल जी॥ नरअनुपूर्वी सरली जूसर, वायुप्रमाद ऊकोल जी ॥११॥ पुण॥ कर्म विवरसम अमरविनोदी, जोये तेह विनोद जी ॥ एम अनंत पुदगल परिवर्तन, करतां पामे खेद जी ॥१शापुणा एम उपदेश पदेंथी दाख्यो, आठमो उपनय एह जी ॥ धीरविमल गुरुराज पसायें, नांखे नय.गुणगेह जी ॥१३॥पु० ॥ सर्वगाथा ॥१५॥ इति श्री नर जव दशे दृष्टांताधिकारे युगनामा नवम दृष्टांत सद्याय समाप्त ॥ए। ,
॥अथ दशम परमाणुक दृष्टांत सद्याय प्रारज्यते ॥ ॥ दोहा.॥ सर्व विरति मानव लहे, पामे अवर न कोश ॥ ते माटे उत्तम कह्यो, नरजव श्रागम जो ॥१॥ परमाणुकनो हवे कहुं, ए दशमो दृष्टांत ।। नविजन नाव धरी सुणे, जे गिरुवा गुणवंत ॥२॥
॥ ढाल पहेली॥ | ॥ धर्महिये धरो॥ ए देशी ॥ शक्ति पोतानी देखवा, कोश्क अमरवि शेष ॥ कौतकशुं एक थंजनो, करे चूरण सूखम रेखो रे ॥१॥ चेतन. चेती, धरी धर्मनुं ध्यानोरे, आलस परहरी ॥ लहियें जिम जस मा नो रे ।। चे० ॥ए आंकणी ॥ मेरुशिखर ऊपर जई, सूक्ष्म चूरण जेह ॥|| नलिकायंत्र प्रयोगथी, दशदिशि विखरे तेह रे ॥ चे॥२॥ वायुवशें प|| रमाणुया, कीपंतर ते जाय ॥ते परमाणु फरी मली, कहो किम थंच ते | थाय रे ॥ चे ॥३॥ यद्यपि देवनी सान्निध्ये, ते थांजो वली थाय ॥ पण नरजव हास्यो वली, विणुं पुएयें न लहाय रे ॥चे ॥४॥ शुक्रधर्म श्रांजो कह्यो, कर्मविवर ते देव ॥ संशयगिरि शिखर ऊपरें, करे विनोद स्वयमेव रे॥ चे ॥५॥ शंका नलिकाशुं करी, ते थांनो शत खंग ।। सूक्ष्म चूरणं दशदिशे, वायुप्रमाद प्रचंग रे ॥ ६ ॥ चे ॥ एणी परें नरजव दोहिलो, दशदृष्टांतें सार.॥ ते.पामीने निगमे, विणसमकित निरधारो रे ॥०॥॥ कल्पतरू खेडीने, वावे ते एरंड ॥ बोडी संगीत सिंहनी, सेवे ते फेरंगरे ॥चे॥७॥ गज वेची. खर आदरे,. उपल ग्रहे मणि बोडी ॥.अथिर कथीरने संग्रहे, बोडी कंचन कोडी रे ॥ चे॥ ए॥ए सं
-
-
-
-
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
दशदृष्टांतंना उपनयनी सद्याय.
(( १२१ )
पथकी कह्या, अनुपम दश दृष्टांत || धीरविमल गुरुसानिधें, कवि नय अति गुणवंत रे ॥ ० ॥ १० ॥ इति ॥
॥ दोहा ॥ जे मानवजव पामीने, सेवे विषय प्रमाद ॥ बंके धर्म सुकरूं, विरति ते जनमाद ॥ १ ॥ अमृत फलने ठोडीने, जाणे ते खल खाय ॥ साहेब उपरांगे करी, जीते रांक मनाय ॥ २ ॥ ॥ ढाल वीजी ॥
॥ सकल मनोरथ पे ए ॥ ए देशी ॥ आवश्यकचूर्णं कह्यो, अन्य प्र कारें ए बह्यो, सद्दह्यो, श्रीसद्गुरुना वयणथी ए ॥ १ ॥ थंज अनेकें शोह ती शाखा मनडुं मोहती, जेहती, द्रव्य संख्यें नीपनी ए ॥ २ ॥ को इक समयवशें करी, ऊलए कील कवलितकरी, विस्तरी, अणुक श्रेणि पत्रने करी ए ॥ ३ ॥ इंद चंद नरपति मली, ते परमाणुक सविमली, व ली बली, ते शाला न करी सके ए ॥ ४ ॥ देवप्रजावे कोइ नर, यद्यपि तेह शाला करे, (पण नवि) अनुसरे, नरजव हास्यो वली वली ए ॥ ५ ॥ शुद्ध धर्मशाला कही, सदगुणथंने गहगही, ते दही, विषय कषाय अगति ज | ए ॥ ६ ॥ विषय कपाय निवारीयें, जिम तमने तारीयें, नवि हारीयें, डुर्लन नरजव पामीयो ए ॥७॥ नरजव एम वखाणीयें, दश दृष्टांते जाणी यें, प्राणी, सदा साची सदा ए ॥ ८ ॥ पहिलां सिद्धरूपें करी, नर जव उपनय सित्तरी, ते खरी, गाथा प्राकृत वंध वे ए ॥ ए ॥ तस अनुसा रें ए कह्या, उपनय सघला तिढ़ां लह्या, इम कह्या, जविजनने जवाज णी ए ॥ १० ॥ उत्तराध्ययने दाखीया, अन्यग्रंथ पण साखीया, जांखीया, नय विमलें ऊलट धरी ए ॥। ११ ॥ सर्वगाथा ॥ १३ ॥ इति नरजव दश दृष्टांताधिकारे परमाणुकनामा दशम दृष्टांतः स्वाध्याय संपूर्णः ॥ १० ॥ ॥ दोहा ॥
॥ इणि परें जाव करी जणो, ए जविजन सचाय ॥ अंतर्गत उपनय खहो, जिम समाधि सुख यायं ॥ १ ॥ श्री उपदेशपदे अबे, एहनो बहु अधिकार ||तिम आवश्यक चूर्णिमां, उपनयनो विस्तार ॥ २ ॥ वचन कला तेही नहि, पण उपनय एहमांहि ॥ सऊन सघला एहने, आद रशे हि ॥ ३ ॥ एकवीशे ढाले करी, एहनो वाध्यो बंध ॥ त्रण से पं चासी एहनी, गाथामां कृत बंध ॥ ४ ॥
३६
ܐܐ
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१२)
सद्यायमाखा. . .
-
-
॥ कलश ॥ . . ॥रागधन्वाश्री॥ थुणिर्ड थुणिजे रे में राम मुनिसर थुणिजाए देशी॥ नविधरिये रे नवि ए उपनय चित्त धरिये ॥ सुगति संयोग करी निज हा थे, सहेजें शिवसुखवरिय रे ॥१॥०॥ उस्तर अपरंपर नव जलनिधि, मूरतपणे जिम तरिये ॥ ए दृष्टांत सदा जे समरे, तस जस जग विस्तरि ये रे ॥ ५॥ ज० ॥ ए सचाय अनोपम गुणमणि, नविजन कंठे करीयें। सरल स्वजाव धरी मन समता, शुभ समाकत अनुसरिये रे ॥३॥०॥ समकितथी जिनमारग पामी, जव अटवी नवि फरीयें ॥ फुःख दोहग जिम पूर करीजें, शिवसुख संपद वरिये रे ॥४॥ ज ॥ तपगठ अंबर तरणि समोवड, श्री विजयप्रन सूरि करीयें। जैहनी आण कुसुमची माला, शेष परें शिर धरी रे ॥५॥ ॥ जस अजिधान मृगाधिपति सुणी, प्रतिवादी गजमरीयें॥अहलिश कीर्तिकनी गडपतिनी, त्रिजुवन मंगपे फरिये रे ॥६॥ ज० ॥ विद्यागुरु वलि अमृतविमल कवि, मेरुविम व मन, धरी ॥ जसहित शीख सुणीने लोका, नविजन हियडे परिये रे ॥७॥ज विनय विमल कविराज शिरोमणि, सुविहित मुनि धुरि धरी थे। धीर विमल पंमित तस सेवक, जसयश त्रिजुवन, नरिये रे ॥७॥ ॥ ज० ॥ श्रीनय विमल विबुध तस सेवक, तिणे ए उपनय करीये ॥ एउ पनय जणतां ने सुणतां, मंगल कमला वरीयें रे ॥ ए॥ ॥ इति नय विमल विबुध विरचित नरजव दशदृष्टांताधिकार सधाय समाप्त ॥
॥अथ समकेतनी चोपा॥ ॥धुर प्रहमुं जिनवर चोवीश, सवि गणधरने नामुंशीश ॥ तेहनां व यण सूणे जे कान, मन राखे समकितने ध्यान ॥१॥ साचो देव एक वीतराग, धर्म तणो जेणे दाख्यो माग ॥ ते जिनवरनी पालुं आण, जे होये साचा सुगुरु सुजाण ॥२॥ पंच महावत मनमां धरे, राग द्वेष पेहे लुं परिहरे ॥ चारित्र पाले टाले दोष, लीये आहार थोड़े संतोष ॥३॥|| दोषमांहे जे आधाकर्म, टाले ते प्रोडे आठ कर्म ।। आधाकर्म करे नर ना र, ते पण घणुंए रुले संसार ॥४॥. मूकी देह तणा सुखवास, सहे परी सह बारे मास ॥ तपे करिने जेणे जस सांध, वंदनिक ते त्रिजुवन साधा।
-
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
समकेतस्वरूपनी सद्याय.
(१५३)
॥ ५ ॥ एक संयमने बीजी क्षमा, शत्रु मित्र जेहने बेहु समा ॥ दृष्टिराग तरी ऊतरी, से जाशे जवसायर तरी ॥ ६ ॥ एक व्यापएं करी मन ठाम, जणे गुणे सिद्धांत प्रमाण || सगुरुनो उपदेश आचार, जोइ समजो 'हैये विचार ॥ ७ ॥ एक पहेरे सुनिवरनो वेश, पण साचो न दीये उप देश || जेह उन्हापे जिनवर वयण, तेहने किहां हियाना नयण ॥ ८ ॥ घर मूकीने या माहातमा, ममता जइ लागा आतमा ॥ महारं महासं एम कड़े घणुं, तेह मूरख वदनताएं || || एक तजी दीसे वे इस्या, लोने शिष्य करे करया || पंच महाव्रत कहे उच्चरे, उपशम रस ते कहो किम वरे ॥ १० ॥ श्रधाकर्मी वढोरे घणो, धर्म विगोवे जिनवर तणो ॥ यं त्र तंत्र मूली करी करी, चूरण आपे घर घर फरी ॥ ११ ॥ कुगुरु तथा जाणी अहि नाण, सेवा न करे जे होये जाए ॥ जिनवाणी सांगली यें इसी, सोनुं गुरु वे लीजें कसी ॥ १२ ॥ सोनाथी होय एक जब हाण, कुगुरु करे जवजवनी हाए | सोने घाठा पण ते मले, कुगुरु पसायें जब जव रुले ॥ १३ ॥ सर्प कसे हुए नवनो अंत, कुगुरु करे संसार अनंत ॥ एम जाणीवली लीजे साप, कुगुरु नमि नचि बोलिये आप ॥ १४ ॥ एक हे जिनवर प्राण, वैर वहे तिहां एक अजाण ॥ एह आपणा नहीं गुरु एम, बोली लीये वदंतु ते ॥ १५॥ एक नये माहारा गुरु देव में करवी एहि जनी सेव ॥ पक्ष तथा स्वामीने मान, छावर पहने दे अपमान ||१६|| एक सगा जाणी माहातमा, गुण पाखें तारे आतमा ॥ पात्र नगी पूजे तेहने, कहो समकित केम ते ॥ १७ ॥ देखी परखी गुरु गुणवंत, श्रावकने मन संयमवंत ॥ एद आपणा नहीं इम जणे, दान मान सघले अवगणे ॥ १८ ॥ एका ने गनो अनुराग, पण न लदे साचो जिनमाग ॥ वीर वचन लेने पाधरं कुगुरु सुगुरु जोइ आदरं ।। १८|| जेहने श्रागमनुं बहु मान, तेहना उघडे एणे कान ॥ए साधारण गुरुनी वात, जोइले लेजो मुक्ति मात॥श्ना हृदय नयन तमे जूर्ज सुजाण, ढंको कुगुरु ए जिन आए || सद्गुरु तथा चरण आचरो, जेम जवसायरलीखायें तरो ||२१|| जे जिन आप बहे निश दीश, ते ऊपर जे नाणे रीश ॥ नवे तत्त्व निरता सदहे, सधुं समकित छे ते क न्हे ॥ एवं समकित सुधुं जाए, धर्मकाजनुं मकरीश काण || जिनवर पूजा सगुरु जक्ति, जावें करवी श्रातम शक्ति ||२३|| डिक्कमने फालुं नीर,
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१५४)
सद्यायमाला
-
-
AL--
-
कीजें धर्म का जे वीराधमैं शद्धि सिकिघर हूंत, धर्मे संकट सति नाज। ताश्चाधर्मे सूर्य निरतो तपे; धमै पाप करम सवि खपे॥धर्मे होये रूपनो। योग,धर्मपसायें संपत्ति लोग ॥श्यानणे गुणे ने बहु तप करे,पण सम कित सूधुंनाद।समकित विण ते सहुए फोक, समकितअादर कर, रोकाश्६ । समकित माय बाप संसार, समकितथी सुख संपति सार। समकित ए ह धर्मनुं मूल, समकितथी सहुए अनुकूल ॥७॥ समकित झकि सिकि घर घणी, समकित लगें होये सुर धणी ॥ समकित सीके सघलां काज, समकित लगें त्रिजुवन- राज ॥२०॥ समकित सहितनुं सुणो प्रमाण, कृष्णराय, जुठ मंमाण ॥ तपविण श्रेणिक राजह धणी, लेशे पदवी अ रिहंत तणी ॥णा समकित पाले जे नर नार, वली न आवे ते संसार॥ एम जाणी समंकित आदरो, सिकि रमणी जेम लीला वरो॥३॥इति। 1. ॥अथ श्री सुगुरु पच्चीशी प्रारंजः॥
॥ सुगुरु पीगणो एणे आचारें, समकेत जेहनुं शुरू जी ॥ ए आंकणी || ॥ कहेणी करणी एकज सरखी, अहर्निश धर्म विदुध जी ।। सु॥१॥ निरतिचार महाव्रत पाले, टाले सघला दोष जी ॥ चारित्र शुं लय लीन रहे नित्य, चित्तमां सदा संतोष जी ॥ सु॥॥ जीव सहुना जे जे पी यर, पीडे नहीं खटकाय जी ॥ आप वेदन पर वेदन सरखी, नहणे न करे घाय जी ॥ सु॥३॥ मोह कर्मनें जे वश न पडे, नीरागी निरमा य जी ॥ जयणा करतो हलुये चाले, पूंजी मूके पाय जी ॥सु ॥४॥ अरहो परहो दृष्टि न देखे, न करे चालतां वात जी ॥ दूषण रहित सूज तो देखे, तो लिये पाणी जात जी ॥सु०॥५॥ नूख तृषा पीड्याउःख पी डे, बूटे जो निज प्राण जी। तोपण अशुरु थाहार न लेवे, जिनवर आ ण प्रमाण जी ॥ सु॥६॥ अरस निरस आहार गवेषे, सरस तणीन ही चाह जी ॥श्म करतां जो सरस मले तो, हरख नहीं मनमांह जी॥ । सु॥७॥शीतकाले शीतें तनु सूके, उनाले रवी ताप जी ॥ विकट परीसह घट अहीयासे, नाणे मन संताप जी॥ सु॥॥मारे कूटे करे उपडव, को कलंक ये शीश जी॥ कर्म तणा फल जाणी उदीर, पण नाणे मन रीश जी॥ सु०॥ ए॥ मन वच काया जे नवि दंमे, बंमे पांच प्रमाद जी ॥ पंच प्रमाद संसार वधारे, जाणे ते निःस्वाद जी ॥ सु०॥
-
-
-
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
आत्मशिक्षानी सद्याय.
-
--
- -
-
am--
- -
।। १०॥ सरल स्वजाव जाव मन रूडो, न करे वाद विवाद जी ।। चार कषाय करमना कारण, वरजे मद उनमाद जी॥सु०॥ ११॥ पापस्थान अढारे वरजे, न करे तास प्रसंग जी ।। विकथा मुखथी चार निवारे, स मिति गुपतिशु रंग जी ।। सु॥ १२ ॥ अंग उपांग सिझांत वखाणे, ये सूधो उपदेश जी ।। सूधे मारगे चाले चलावे, पंचाचार विशेष जी।सु० ॥ १३॥ दशविध यति धर्म जिन नांख्यो, तेहना धारण हार जी॥धरम थको जे किमहीन चूके, जो होये कोडि प्रकार जी ॥ सु०॥ १४॥ जीव तणी हिंसा जे न करे, न वदे मिरषावाद जी॥ तृण मात्र अण दीधुं न लीये, सेवे नही अब्रह्म जी ।।सुगा १५॥ नवविध परिग्रह मूल न राखे, निशि जोजन परिहार जी॥ क्रोध मान मायाने ममता, न करे खोज ल गारजी। सुम् ॥१६॥ ज्योतिष आगम निमित्त न नांखे, न करावे आरंभ जी ॥ औषध न करे नाडी न जूवे, सदारहे निरारंज जी। सुारणामा किणी शाकिणीनत न काढे, न करे हलवो हाथ जी। मंत्र यंत्रने रा खडी करी ते, नवी आपे परमार्थ जी ॥सु०॥ १७॥ विचरे गाम नगर पुर सघले, न रहे एकण गम जी॥ चोमासा ऊपर चौमासुं, न करे एक ण ग्राम जी ।सु० ॥रणा चाकर नफर पासे नवि राखे, न करावे कोश का जजी ॥ न्हावण धोवण वेस वनावण, न करे शरीरनी साज जी॥ सु०॥ ॥२०॥ व्याजवटानुं नाम न जाणे, न करे वणज व्यापार जी॥धर्म हाट मामीने वेग, वणिज डे पर उपगार जी ।। सु॥१॥ ते गुरु तरे अव रांने तारे, सायरमां जिम जिहाज जी॥ काष्ट प्रसंगें लोह तरे जिम, तेम गुरु संगते पाग्य जी ।। सु॥२॥ सुगुरु प्रकाशक लोचन सरिखा, ज्ञान तणा दातार जी ॥ सुगुरु दीपक घट अंतर केरा, दूर करे अंधकार जी॥ सु० ॥३॥सुगुरु अमृत सरिखाशीला, दीये अमरगति वास जी।सुगुरु तणी सेवा नित्य करतां, बूटे करमना पास जी ॥सुणारा सुगुरु पचीशी श्रवण सुणीने, करजो सुगुरु प्रसंग जी ॥ कहे जिनहरख सुगुरु सुपसायें, झान हरख उबरंग जी।सु॥३५॥ इति श्री सुगुरु पच्चीशी समाप्त ॥ ॥अथ आत्मशिदा सद्याय॥राग रामग्रीमा । सहेजानंदीनी देशी॥ ॥आतमरामें रे मुनि रमे, चित्तविचारीने जोय रे ॥ ताहारं दीसे न कोय रे, सहु स्वारथी मट्युं तोय रे, जन्म मरण करे लोय रे, पूठे सवि
--
-
-
-
-
A
me
-
।
-
-
-
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
( १५६ ))
सद्यायमाला.
मली रोय रे ॥ ० ॥ १ ॥ सजन वर्ग सवि कारिमुं, कूडो कुटुंब परिवार रे ॥ कोइ न करे तुज सार रे, धर्म विण नहीं कोइ आधार रे, जिणें पामे जव पार रे ॥ ॥ २ ॥ अनंत कलेवर मूकीयां, तें कीयां सगपण नं तरे ॥ जव उद्वेगें रे तुं जम्यो, तोही न आव्यो तुज अंतरे ॥ चेतो हृदयमां संतरे ॥ ० ॥ ३ ॥ जोग अनंता से जोगव्या, देव मय ग तिमांदे रे ॥ तृप्ति न पाम्यो रे जीवडो, हजी तुज वांढा बे त्यां हिरे, या संतोष चित्तमां हि रे ॥ ० ॥ ४ ॥ ध्यान करो रे आतम तपुं, परवस्तु श्री चित्त वारी रे ॥ अनादि संबंध तुज को नहीं, शुद्ध निश्वें श्म धारी रे, इविध निज चिंत्त गरी रे, मणिचंद्र तम तारी रे ॥ ॥ अथ समयसुंदरजीकृत मायानी सधाय ॥
० ॥ ५॥
॥ माया कारमी रे, माया मकरो चतुर सुजाण ॥ मा० ॥ ए आंकणी ॥ मायायें वाह्य जगत विलुद्धा, दुखी या थाये अजाण ॥ मा० ॥ १ ॥ न्हा ना महोटा नरने माया, नारीने अधिकेरी ॥ वली विशेष यतिघण व्यापे, घरडाने जाजेरी ॥ मा० ॥ ॥ योगी जंगम यती संन्यासी, नग्नथइ परवस्था ॥ जंधे मस्तक अगनी धखंती; मायाथी नवि दरिया || मा ॥ ३ ॥ माया मेली करी बहु जेली, लोने लक्षण जाय रे ॥ चोर करे धर तीमां घाले, उपर विसहर थाय ॥ मा० ॥ ४ ॥ माया कारण दूरदेशांतर, अटवी वनमां जाय रे ॥ प्रवहणा बेसी द्वीप द्वीपांतर, सायरमां जंपाय || मा० ॥ ५॥ शिवन्नूति सरिखा सत्यवादी, समगोष कहावे || स्तन देखी मन तेनुं चलितं, मरीने दुर्गति जावे ॥ मा० ॥ ६ ॥ सन्धिदत्त मायायें नडीयो, पडीयो समुद्र मजार रे ॥ मुख माखणीचं घइने मरीयो, पडीयो नरक वार ॥ मां ॥ ७ ॥ इंद्रेतो सिंहासने थापी, संभूयें माया. राखी ॥
सर तो माया मेली, मुगतीमां थया साखी ॥ मा० ॥ ८ ॥ मन वचन कायायें माया, महेली वनमां जाय रे || धन्य धन्य तेह मुनिसर जेहना, तीन जवन गुणगाय ॥ मा०|| एवं जाणीने जविप्राणी, माया मूको छाल गी। समय सुंदर कड़े सार बे जगमां, धर्म रंगशुं वलगी ||मा||१णाइति ॥ || शिलविषे सद्याय, ॥
· ॥ रखेकोइ रमणी रागमां, प्राणी मुंजार्ज ॥ अंधिर ए बाला ऊपरे, थि रशाने थाई ॥ २० ॥ १ ॥ एतो अनरथनुं श्राश्रम बे, क्लेशनो बे कंदो ॥
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
शुभाशुभकर्मफलनी सद्याय,
(१७)
वैगेदधी पूर वधारवा, चावो पूनमचंदो ॥ २० ॥ २ ॥ कुलटा नारीने का रणें, केई कुलवंता ॥ आचरण ही या आचरे, वादाला वेढंता ॥ २० ॥ ३ ॥ दुखनी दरी ए सुंदरी, पुरगतीनी दाता ॥ आगमथी व्यो जलखी, गुण एढ्ना ज्ञाता ॥२०॥४॥ खांग मीठी करी लेखत्रे, मलतां मूढः प्राणी ॥ उदयवदे कम पढ़े, जिनमतीयें जाणी ॥ २० ॥ ५ ॥ इति नारी सञ्चाय ॥ ॥ अथ मुनिदान विजयजी कृत कर्म उपर सद्याय ॥
..
॥ कपूर होये प्रति ऊजलो रे ॥ ए देशी ॥ सुखदुःख सरज्या पामीर्ये रे, यापद संपद होय ॥ लीला देखी परतणी रे, रोष मधरजो कोयरे ॥ प्राणी मन नाणो विषवाद ॥ एतो कर्मतया परसाद रे ॥ प्रा० ॥ म० ॥ १ ॥ फ्लने आदारे जीवीजं रे, वार वरस वन राम ॥ सीता रावण लइ गयो रे, कर्म तथा ए काम रे ॥ प्रा० ॥ २ ॥ नीरपाखें वन एकलो रे, मरण पाम्यो मुकुंद ॥ नीच तणे घर जल वह्यो रे, शीसधरी हरिचंद रे ॥ प्रा ॥ ३ ॥ नले दमयंति परिहरी रे, रात्रि समय वन बाल ॥ नाम नाम कुल गोपवीरे, नले निरवाह्यो काल रे ॥ प्रा० ॥ ४ ॥ रूप अधिक जग जाणी ये रे, चक्री सनतकुमार ॥ वरस सातशें जोगवी रे, वेदना सात प्रकार रे ॥ प्रा० ॥ ५ ॥ रूपें वली सुर सारिखा रे, पांव पांच विचार ॥ ते वनवासे रडवड्या रे || पाम्या दुःख संसार रे ॥ प्राण ॥ ६ ॥ सुरनर जस सेवा करे रे, त्रिभुवनपति विख्यात ॥ ते पण कर्म विटंबीया रे, तो माणस केइ मा तरे ॥ प्रा० ॥ ७ ॥ दोष न दीजें केहने रे, कर्म विटंबण हार ॥ दानमुनि कहे जीवने रे, धर्म सदा सुखकार रे || प्रा|||| इति कर्मनी सधाय ॥ ॥ अथ श्री ज्ञान विमलसूरिकृत, वणजारानी संधाय ॥
॥ नरनंव नयर सोहामणो वणजारा रे, न्यायें वणज करेय अहो मो रा नायक रे ॥ जार जरे शुभ वस्तुनो व० ॥ अतिहि मूलक य ॥ १ ॥ सात पांच पोठि नरे व ॥ संवल लेजो साथ ० ॥ वहोरत वारु राखजे व० ॥ शेवसुं सूधो व्यवहार ॥ ० ॥ २ ॥ सहरों रहेजे सा मां व० ॥ वशकरजे चारे चोर अ० ॥ पांच पाडोसी - पाडुआ व० ॥ वे मदको दोर ॥ ० ॥ ३ ॥ वाट विषम जव पाढले व ॥ राग द्वेष दो नील० ॥ चोकस चोकी ते करे व० || पामीश अविचल लील ०
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१०)
- सद्यायमाला.
-
-
-
॥४॥ काया कामिनी श्म कहे व०॥ सुण तुंआतमराम अ०॥ ई विमल नरनव थकी व०॥ पामीस अविचल गम ॥ अ०॥५॥
॥अथ सुमति विलास सद्याय प्रारंज ।।. ..|| ॥ पडजो कुमातगढना कांगरा, मरजो मोहमहेराण ॥ वालो माहरो निजधरेंनावीयो, एणे परघर कीधा प्रयाण ।। वा॥श्म कहे सुमती सु जाण ॥ वाण॥१॥ दांत पारे ती तणा, पाडोसणना लडं प्राण ॥जेणे महारो जीवन नोलव्यो, लश्नाख्यो नरकनी खाण ॥ वा०॥ ॥ मा यायें मद पाश्ने, वास्यो पोताने वास ॥.माहारोने वासो एणे टालियो, श्णे मुज कीधी निरास ॥ वाण ॥३॥ गुणवंतना गुण गोपवी, निगुणाशुं मांमे गोठ॥आप स्वरूप न उलखे, एतो पापनी चलवे पोउ ॥ वा॥४ ॥ अपूज्य साथें धरे आसकी, एतो पूज्यना पूजे पाय ॥ परम महोदय पामशे, ज्यारें आवशे आपणे गय ॥ वाण॥५॥श्रीदादापास पसाउलें, मेंतो कुमतीनो पाड्यो कोट । घरे आण्यो निज घरधणी, मेंतो शोकनी चूकवी चोट । वा॥६॥ उदयरतन-वाचक वदे, पूजशे जे प्रजुना पाय ॥ ते परमपदें पधारशे, वली संपद लेशे सवाय ॥ वाण॥७॥
॥अथ श्री कुगुरु पचीशी॥प्रारंजः ॥ ॥दोहा॥ ॥श्रीजिनवर प्रणेमुं मुदा, लही सद्गुरु आधार ॥ कुगुरु तणा लक्षण कडं, सुणजो सहु नर नार ॥१॥
॥ ढाल | चोपाश्नी देशी ।। मन शुद्धे सुणजो नर नार, रीशम धर जो हृदय मकार ॥ पंच प्रमाद जे नवी उमशे, ते गुरु केम तरशे तारशे ॥२॥ कंठ खगें नित्य नोजन करे, जे परलोक थकी नवी मरे ॥ समी सां जथी संथारशे ॥ते गुरु ॥३॥ दिन उग्या विण दातण करे, मनमा सूगपणुं आदरे ॥ न करे कहिये नोकारशी ॥ ते॥४॥ पटीयां पाडे समारे केश, नित्य नित्य नवा बनावे वेश ॥ मुख धोवे जोवे आरशी॥ ते॥५॥ हसे धसे बोले पारसी, न्हा धो जोवाना रसी ॥ वेश बना वे कल्याना रसी ॥ ते॥६॥ साकर फूध पीये परजात, चावल दाल जमे नित्य जातः॥ सखर शाकविण नवी जिमशे ॥ ते॥७॥ जनुं नीर न पीवे कदा, सजल कुंज जरी मूके सदा ॥ जर जरीये पाणी गरशे ॥ ते॥ ७॥ जे नित्य राते दीवो करे, पडदो बांधे खूणे तरे ॥ जदया
-
-
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________
कुगुरुपचीशीनी सचाय.
(१३९).
1
चक्ष्य न विचारशे ॥ ते० ॥ ए ॥ सेवे मैथुन राखे दाम, नाम धरावे गौतम खाम ॥ विषय कषाय जे नवि बांकशे ॥ ते० ॥ १० ॥ धम धम. मारग चाले जेड़, ईर्या समिति न शोभे तेह ॥ मनमां जबणा नवि धारशे ॥ से० ॥ ११ ॥ दिवसें जे मुनि जमता जमे, राते सारी पासे रमे ॥ एक जीसे एक हारशे ॥ ते० || १२ || जडी बूटीनें जन्मोत्तरी, इलयो हाथ करे हित धरी ॥ साप वींटी जे ऊतारशे ॥ ते० ॥ १३ ॥ एक घरें खमा समय दीये, अशनादिक सघजा तिहां लीये ॥ वीजाघर तिए दिन वार शे ॥ ते० ॥ १४ ॥ गाडे चार चढावे वली, वणज व्यापार करे मन रुसी ॥ सावद्य कारज संचारशे ॥ ते० ॥ १५ ॥ पांचे आश्रव सेवे सही, सूधे मारग चाले नहीं || हाथे करी फलं विदारशे ॥ ते० ॥ १६ ॥ नाडे बलद चलावे पंथ, नाम धरावे वे निर्मथ ॥ वाटे बलद पोतें चारशे ॥ ते ॥ १७ ॥ गाडे बेठा करे विहार, गाडा पाखें न चले जार ॥ ईर्या समिति किसी शोधशे ॥ ते० ॥ १८ ॥ बांने अधिक काटलां, साथे राखे पाट पाटलां || मानव जव टले हारशे ॥ ते० ॥ १५ ॥ क्रूड प्रपंच करे जे घ गा, मनमां कां न राखे मया ॥ पोते पिंक पायें नारशे ते० ॥ २० ॥ गुणवंतना अवगुण दाखवे, थाप तथा अवगुण उलवे ॥ श्रधाकर्मी जे आहारशे ॥ ते ॥ २१ ॥ सूरज जगे जे करे खान, धूप जखेवे वेसे ध्या न ॥ मिथ्या सुर मनमां धारशे ॥ ते० ॥ २२ ॥ गारवता धरे मनमां सही, नवविध परिग्रह ढांके नहीं ॥ लघु प्रजा राखे लारशी ॥ ते ॥ ५३ ॥ पांचे पत्र वोहोरे वेग, जमणवार देखे तिहां रेग || नित्य देव नवि जु दारशे ॥ ते || १४ || घुरथी पंच महाव्रत धरे, सवं सावधं उच्चरे ॥ प बी करणी खोटी कारशी ॥ ते० | २५ || महोटी पदवीनां जे धणी, लो कमांहे जस प्रभुता घणी ॥ धर्मरीति पण ते नही कशी ॥ ते० ॥ २६ ॥ गृहस्थ तणी परें करे व्यापार, वेचे पुस्तक वस्त्र अपार || पार पंथ देखाडे दसी || ते ॥ २७ ॥ चीपीनें थरमां पांगरे, वेष लइने तोरा करे | मीठी वाणी नवि बोलसी ॥ ते० ॥ २८ ॥ कालो साप कुगुरुथी जलों, जे एकवार करे मामलो || कुगुरु जवो जब दुःख देहसी ॥ तेप ॥ ५ ॥ कुगुरु तथा चावाए चरित, धर्म विना बोले विपरीत ॥ कुगुरुत यो संग नहीं ढांडशे ॥ ते० ॥ ३० ॥ कुगुरु तथा लक्षण ए अनंत, मु
१७
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
--
-
(१३०)
सद्यायमाला. खथी कहेतां नावे अंत ॥ तेहनी सँगत नवि जमशे ॥ ते॥३१॥ श्री
आनंद विमल गुरुराज, पंचम आरे दीग बाज ॥ ते गुरुर्नु पामी सुपसा य, तेजपाल पनणे सुखदाय ॥३॥ इति कुगुरु सद्याय॥ . ..
॥अथ श्री शांतिनाथनो दशमो जव, मेघरथराजानी सद्याय प्रारंजः। . ॥ दशमे नवे श्रीशांतिजी, मेघरथ जीवडो राय ॥ रूड़ा राजा॥ पोस हशालामा एकला, पोसह लीयो मन नाय ॥ रूडा.राजा ।। धन्य धन्य मेघरथ राय जी, जीवदया गुण खाण ॥धर्मी राजा ।। धन्य ॥१॥ ए
आंकणी॥ईशानाधिप इंजी, वखाण्यो मेघरथ राय ॥ रूडा राजा॥ धर्मे चलाव्यो नवि चले, महासुर देवता आय ॥ रूडा राजा । धन्य० ॥२॥ पारे, सींचाणा मुखें अवतरी, पडीयु पारे, खोला माहे ॥ रूडा राजा ।। राख राख मुज राजवी, मुज़ने सींचाणो खाहे ॥ रूडा राजा ।। धन्यः || ॥३॥ सींचाणो कहे सुणो राजीया, एडे महारो आहार॥ रूडा राजा॥ मेघरथ कहे सुण पंखीया, हिंसाथी नरक अवतार ॥रूडा पंखी॥ धन्य ॥४॥ शरणे आव्यु रे पारेवडं, नहीं था निरधार ॥ रूडा पंखी ॥ मा टी मगावी तुजने दीलं, तेह तुं कर आहार ॥ रूडा पंखी ॥ धन्य० ॥ ॥५॥ माटी खपे मुज एहनी, को वली ताहरी देह ॥ रूडा राजाजी वदया मेघरथ वसी, सत्य न मेले धर्मी तेह ॥ रूडा राजा ॥ धन्य० ॥ ॥६॥ काती लेश पिंड कापीने, ले मंस तुं सींचाण ॥ रूडा पंखी ॥ त्राजु ये तोलावी मुजने दीई, ए पारेवा प्रमाण ।। रूडा राजा ।। धन्य० ॥७॥ त्राजुङ मगावी मेघरथ रायजी, कापी कापी मूके डे मंस ।। रूडा राजा॥ देवमाया धारण समी, नावे एकण अंश .॥ रूडा राजा. ॥ धन्य॥6॥ जाई सुत राणी वल वले, हाथ जाली कहे तेह ॥ घेला.राजा ॥ एक पारे वाने कारणे, शुं कापोडो देह ॥ घेला राजा ।। धन्य॥ ए॥ महाजन लोक वारे सह, म करो एवडी वात ॥ रूडा राजा ॥ मेघरथ कहे धर्म फ ल जलां, जीवदयां मुजघात ।। रूडा राजा..धन्य० ॥ १०॥ त्रार्जुये बे ठग राजवी, जे जावे ते खाय ॥ रूडा पंखी ॥जीवथी पारेवो अधिको ग एयो, धन्य पिता तुज माय ॥रूडा राजा ॥.धन्य-॥ १९॥ चडते.परि णामे राजवी, सुर प्रगट्यो तिहां आप रूडा राजा ॥ खमावे बहुविधेक री, खली खली लागे ढ़े पाय ।। रूडा राजा॥ धन्य० ॥ १२॥ प्रशंसा
-
-
-
-
-
-
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
एलाचीकुमरनी सद्याय.
(१३१)
-
ताहारी करी, तेहवो तुं जो राय॥ रूडा राजा ॥ मेघरथ काया साजी क री, सुर पोहोतो निज गय ।। रूडा राजा ॥ धन्यः ॥ १३॥ संयम लीयो मेघरथ रायजी, लाख पूरवनुं आय ॥ रूडा राजा॥वीशस्थानक विधे से
वियां, तीर्थंकर गोत्र वंधाय ।। रूडा राजा॥ धन्य॥१४॥ ग्यारमे नवें || श्रीशांतीजी, पोहोता सरवारथ सिद्ध ॥ रूडा राजा । तेत्रीस सागर आज
खु, सुख विलसे सुर रिछ । रूडा राजा ॥ धन्य ॥१५॥ एक पारेवा दया थकी, वे पदवी पाम्या नरिंद । रूडा राजा ॥ पांचमा चक्रवर्ति जाणिये, शोलमा शांतिजिणंद ॥ रूडा राजा ॥ धन्यः ॥ १६ ॥ वारमे नवे श्रीशां तिजी, अचिरा कूखें अवतार ।। रूडा राजा॥ दीक्षा लेझने केवल वस्या, पहोता मुगति मोजार ॥ रूडा राजा ॥ धन्य० ॥१७॥ त्रीजेनवे शिवसुख लह्यो, पाम्या अनंतु ज्ञान ।। रूडा राजा ॥ तीर्थंकरपदवी लही, लाखवर्ष आयु जाण ॥॥रूडा राजा॥ धन्यण ॥ रज॥ दयायकी नवनिधि होवे, दया ते सुखनी खाण ।। रूडा राजा ॥ नव अनंतनी ए सगी, दया ते मा ता जाण ।। रूडा राजा ॥धन्यणारा गजनवे शशलो राखियो, मेघकुमार गुण जाण ॥ रूडा राजा ॥ श्रेणिकराय सुत सुख लह्यां, पोहोता अनुत्तर विमान ।। रूडा राजा ।। धन्य० ॥णा एम जाणी दया पालजो, मनमांहे करुणा आण ।। रूडा राजा ।। सयमसुंदर एम वीनवे, दयाथी सुख निर वाण ।। रूडा राजा ।। धन्य० ॥१॥ इति ॥
॥अथ श्री एलाची कुमरनी सद्याय प्रारंजः॥ ॥ नाम एलापुत्र जाणीये, धनदत्त शेठनो पुत्र ।। नटवी देखीने मो हीयो, नवि राख्यु घरनुं सुत्र ॥१॥ करम न बूटे रे प्राणीया, पूव ने ह विकार ॥ निजकुल मीरे नट थयो, नाणी शरम लगार ।। कर्मण ॥२॥ मात पिता कहे पुत्रने, नट नवि थश्ये रे जात ॥ पुत्र परणाईं रे पदमिणी, सुख विलसो संघात ॥ कर्म ॥३॥ कहण न मान्युं रेता तर्नु, पूरव कर्म विशेष ॥ नट थ शीख्यो रे नाचवा, न मटे लख्या रे लेख ॥ कर्म॥४॥ एक पुर आव्यो रे नाचवा, उंचो वंश विशेक ॥ तिहां.राय जोवाने आवियो, मलीया लोक अनेक ॥ कर्म ॥५॥ ढोल वजावे रे नवी, गावे किन्नर साद ॥ पायतल घूघरा घम घमे, गाजे अं वर नाद || कर्म ॥ ६॥ दोय पग पहेरी रे पावडी, वंश चढ्यो गज गे
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१३३)
संघायमाला."
ल ॥ नोधारो थइ नाचतो; खेले नव नवा खेल ॥ कर्म० ॥ ७ ॥ नटवी रंजारे सारिखी, नय देखे रे जाम ॥ जो अंतेरमा ए रहे, जनम सफ़ ल सुक ताम ॥ कर्म० ॥ ८ ॥ तव तिहां चिंतें रे भूपति, लुब्ध्यो नटवीनी नाथ ॥ ओ नट पड़े रे नाचतो, तो नटवि करुं मुज हाथ || कर्म० ॥ ए ॥ कर्म व रे हुं नट थयो, नाचुं हुं निराधार ॥ मम नवि माने रे रायनुं, तो. कोण करवो विचार ॥ कर्म० ॥ १० ॥ दान न चापे रे भूपति, बटें जाणी ते वात ॥ हुं धन्य वांतुं हुं रायनुं, राय वंठे मुज घात ॥ कर्म ॥ ११ ॥ दान बहुं जो हुं रायनुं, तो मुज जीवित खार ॥ एम मनमांहे चिं तवी, कोथी रे वार ॥ कर्म० ॥ १२ ॥ थाखजरी शुरू मोदके, पद मग्री उनी ठे बार ॥ व्यो व्यों कहे ठे लेता नथी, धन धन मुनि अवतार ॥ कर्म ॥ १३ ॥ एम तिहां मुनिवर वोहोरता, नटें पेख्या महानाग ॥ धि धि विषया रे जीवने, एम नट पाम्यो वैराग ॥ कर्मः ॥ १४ ॥ सं वर जावे रे केवली, थयो ते कर्म खपाय ॥ केवल महिमारे सुर करे, ल व्धिविजय गुण गाय ॥ कर्म० ॥ १५ ॥ इति ॥
॥ अथ मनके सुनिनी सद्याय प्रारंभः ॥
॥ नमो नमो मनक महामुनि, बालपणे व्रत खीधों रे ॥ प्रेम पिताशुं रे परठी, मायशुं मोह न कीधो रे ॥ नमो ॥ १ ॥ पूरण चौद पूरव ध बी, सिद्धानव जस तातो रे । चौथो पटोधर वीरनो, महीयल मांहे वि ख्यातो रे ॥ नमो ॥ २ ॥ श्री सिद्धनव गणधरे, उद्देशी निज पुत्रो रे ॥ सयल सिद्धांत जरूरी, दशवैकालिक सूत्रो रे ॥ नमो० ॥ ३ ॥ मास ये पूरण यो, दश अध्ययन रसालो रे ॥ श्रावस श्रंगथी परहरी, धन धन ए मुनि बालो रे ॥ नमो० ॥ ४ ॥ चारित्र पट मसवाडला, पाली 'पुण्य पवित्रोरे ॥ स्वर्ग समाधें सधावीयो, करी जग जनने मित्रोरे ॥ नमो ॥ ५ ॥ पुत्र मरणं पाम्या पंढी, सऊंनव गणधारो रे || बहु श्रुत दुःख मनमां घरे, तेम नयणे जलधारो रे । नमो ॥ ६ ॥ प्रभु तुमे बहु पडिवो हिया, समसंवेमीया साथ रे ॥ अमें आंसु नवि दीवडां, तुम नयऐं निराबाध रे ॥ ॥ नमो० ॥ ७ ॥ श्रमने ए मुनि मनकलो, सुतः संब art मलयो रे | वीणसे अरथ कह्यां थकां पण केणे नवि कलीयो रे ॥ नमो० ॥ ० ॥ शुं कहीयें संसारमा, ए एहवी स्थिति दीसे रे ॥ तन
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
नपदेश बत्रीशीनी सद्याय.
-
-
-
-
दी मन उससे, जोतो दियडष्टुं हींसें रें ॥ नमो ए॥षधि कहेज वियण तुमें, म करो मोह विकारो रे ॥ तो तुमें मनक तणी परें, पामो सदगति सारो रे ॥ नमो० ॥ १०॥ इति मनक मुनीनी सद्याय ।।.
॥अथं उपदेश पत्रीशीनी सद्याय प्रारंजः ॥ . . ॥ आतमराम सखने तुंतो जूते चरम सुखाने ॥ जूठे नरम जुलाने, तूंतो जूठे नरम पुलाने ॥ आण॥ ए बांकणी ॥ किसकिमा किसके ना किसके दोग सुगाश्वी । तुं न किसीका को नहीं तेरा, थापो श्राप सहायातम० ॥१॥ चारदिनोको सवहे मेखा, थिर कोइन रहा जी इटवाडे ज्युनिया सवहीं, मिलि मिलि था जा॥था०॥२ । मंदिर मेडी महेख चपावे, जालिधंध जरुखा जी ॥ जंगल पाउं पसा रके पडना, धरमा कलु न धोखा ।। आ॥३॥ पघडी खूब इजार उप टा, जामा जरकसी वागा जी ॥साज सविहां जन चलेंगा, धागाबिनु तनु नागा ॥आ॥४॥ सहस्सही जोडी लखनी जोडी, अरव खर पकुं ध्याया जी ॥ तृष्णा लोन पलिता लाया, फरि फरि ढूंढे माया ॥श्रा॥५॥ चूवा चंदन फूल फूलेलें, करता है खुसवोर जी ॥ हंस उडे तब गिरे जमीपर, तन वगदोश हो। आ॥६॥ या संसार सरा हिमांड्यो हे, घरघर संखचोरासी जी ।। नामकरम घर सवहीं चूंणे है, जीव वटाउवासी । श्रा० ॥ ७ ॥ लोही मांस वनीया है गारा, परहाड लगा जी ॥ ऊपर लेपन चमडी खाइ, श्रोतबार देखा । आ॥॥ श्रायु करम घरका नाडा, दिन दिनका करिखेखा जी ॥ महलथि पु ग्यां पलक न राखे, ऐसा वडा अदेखा ॥ श्रा०॥ए। सांज सवेर अवेर न जाने, नगिने धूप अरु वरखा जी ॥ न गिने नेह मुलाजा किसका, आयु सवोकुं सरिखा । आ॥१०॥जीव वटाऊ के फिर होवे, कर्म बनकारा संगी जी।। जाइ अगाऊ गेह वनावे, प्रीति वनावे चंगी था॥११॥ जवलग घनमें आप वसेहें, तवलग प्रीति बनावो जी। मुथापि तुंगा। ढ.जलेगे, जावे नीर बहावो । आ॥१५॥ जिस घर थंदर थाइ चढा हे, सो घर नाही तेरा जी ॥ ऐसेसे घर बहुत वनाए, राह चलत ज्यु देरा आ॥ १३॥ जिस घरकुंजग गेड चलाहे, तिसकी चित्त न आ नी जी॥ नवि नवि फिर माया जोडी, तोडी प्रीत पुरानी ॥ आप ॥१४॥
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
( १३४ )
सद्यायमाला.
जे श्राये ते सब जावेगे, जीव सबे जगबासी जी ॥ अपनी बुटी कमाई के. बिनुं, जीउके संग न जासी ॥ ० ॥ १५ ॥ यह हे जीव सदा श्रवि नासी, मर मर जाय शरीरा. जी ॥ इसकी चिंता कतु न करनी, हुइ प ने धर्मधीरा ॥ ० ॥ १६ ॥ सहस लाखसुं जुद्ध जुजाबल, लडत जग एकेले जी ॥ ब्रह्मा विष्णु महासुर दानव, काल सबे संकेले ॥ ० ॥ १ ॥ वाडी यह संसार बम्या दे, काल तिहां है माली जी ॥ काचे पाके चून लहे फल, लगे ज्युं दरखत काली ॥ ० ॥ १८ ॥ तन धन जोबनका मतवाला, गिणत किसी कुं नाहीं जी ॥ बादशाह बत्रपति नूपति, मोत गले वांही ॥ ० ॥ १५ ॥ नातो गोती सजन संबंधी, सब स्वारथ में बूडे जी ॥ स्वारथ वि मूके दरखत ज्युं, देख पंखेरा उडे ॥ ० ॥२॥ पवन स्वरूपी काया अंदर, हंस लीयाहे वासा जी ॥ पल पल ययु घटत दे जैसे, पाणी मांहे पतासा ॥ ० ॥ २१ ॥ मुरख करी करी मेरी मेरी, परसंगत दुःख पावे जी ॥ ममता बोडी सहेज सुख पावे, जो समता घर
0
वे ॥ ० ॥ २२ ॥ तनपंजर बीच जीव पखेरु, ऊडत ऊडत आया जी ॥ आवत जावत कीसी न इनकी, खोज कहु नव पाया ॥ ॥ २३ ॥ कोलत बोलत तन चंदर वली, चेतन चिन्ह दिखावे जी ॥ ज्युं बाजीगर काठ पुतरीयां, नव नव जातः नचावे ॥ ० ॥ २४ ॥ काया पाटण चे तन राजा, मनकोटवाल बेठाया जी ॥ पंच ठगोसुं एका कर कर, सब पा ट मुसिखाया ॥ ० ॥ २५ ॥ नवा नवा तनजामा पहेरी, नव नव घाट घटे हे जी ॥ तीन कौन हे तीन अवस्था, चोथे कौन फटे हे ।। ० ॥ २६ ॥ तेराहे सो कछु न जावे, तुं आपणां ना खोवे जी ॥ बिगड्या न या विमाणां याशे, तुं मूरख कहा रोवे ॥ ० ॥ २७ ॥ -जला बुरा तुज क करनेका, जो कतु तुंही करेगा जी ॥ पंथ बीच होयगा सो संबल, तेरइ संग चलेगा ॥ श्र० ॥ २८ ॥ मोरी ज्युं अंगुल अटका, चकरी श्र वे जावे जी ॥ कोरी तूटत यात न चकरी, ना आवे ना जावे ॥ ० ॥ ॥ ११५ ॥ यह करतां हुं यह मैं कीया, यह में सही करूंगा जी ॥ मेरे मो त लगी लारे, गणे नहि ज्यूं गूंगा ॥ ० ॥ ३० ॥ यावत जावत सास उसासा, करत हे कोन अभ्यासा जी ॥ जानेका कटु अचरज ना दी, रहका दे तमासा ॥ ० ॥ ३१ ॥ इसकाया पायाका लाहा, सु
S
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
3
-
.
-
रहनेमीजीनी.सद्याय, १३५). कृत कारज कीजे जी ॥ राज कहे उपदेश बत्रीसी; सदगुरु शीख सुणी || जे॥श्रा ॥३॥इति श्री उपदेश बत्रीसीनी सद्याय संपूर्ण ॥
॥अथ श्रीवीरविजयजीकृत रहनेमीजीनी सद्याय प्रारंजः ॥ -- ॥ वाहावाह्या उत्तरदिशिना वाय जोए देशी ॥ रहनेमि अंबर विण राजूल देखि जो, मदनोदय मोह्या मुनि चित्त गवेषि जो, कहे सुंदरी सुं दर मेला संसारमा जो ॥१॥ संसार मेला आवे शे काज जो, चीरधरी क हे राजुख तुमे मुनि राजजो, आज किस्युं संजारो मेला वीसस्था जो॥२॥ वीसरे नही रागीने पूरव प्रीत जो, प्रीत करी रहे पूर.मुरखरीत जो, चतुरशुं चित्त मेलावो चतुरनें सांजरे जो ॥३॥सांगरे पण अमशुं तुम श्यो मेलाप जो, दीयर नोजाइपणानी अगमां बाप जो, तेमां श्यो चित्त मेलो फोगट रागनो जो ॥४॥ फोकट रागे रोतां तुम्हे घरमांहि जो, त जि तुमने मुज जाईगया वनमांहि जो, अम्हे तुम्ह घरे.नित वात वीशामे आवता जो ॥५॥वता तो हुँ देती आदरमान जो, प्रीतम लघु बंधव मुज नाश्समान जो, कंतवियोगें तुमशुं वात विसामती जो ॥६॥ वीसामा वनिताने वसन केरा जो, अण परणी कन्याने कंत घणेरा जो, ए क पखो जे राग ते धरवो नवि घटे जो ॥ ७॥ नवि धरे सतीयो जे नाम धरावे जो, वीजो वर वरवा श्वा नवि जावे जो, न फरे पंचनी साखे जे तिलक धस्यो जो ॥ ना-तिलक धरे ते तो सामान्य उराय जो, मंगल वर ते कर मेलापक थाय जो, माय पनी वोलावे कन्या सासरे जोए॥सा सरिये कुंवारी जमवा जाय जो, वस्तु सामान्य विशेषे लश् समवाय जो, करमेलावा पेलां मनमेला करे जो ॥१०॥ मेला करवा अमें तुम घेर श्रावंता जो, नूषण चीवर मेवाफाल लावंता जो, तुमे लेतां अमने थर आश्या मोटकी जो ॥११॥ मोटी आश्या शी थर तुम दिलमांहि जो, देवर जाणी हुं लेती उछांहि जो, ससरानुं घर सहि न धरी शंका अमे नो॥ १५ ॥ अमे जाएयु पतिविण. राजुल उसीआली ज़ो, एहने परणी सुखजर प्रीतडी पाली जो, दंपती दीक्षा बेशुं जोवनमां नही जो ॥१३॥ नही उसीयाली हुँ जगमां कहेवाणी जो, त्रय जगतनाराजानी हुं राणी जो, नूतल सरगे गवाणी प्रजूचरणे रही जो ॥१४॥ रही चरणे तो सु ख.संसार उगाणी जो, चंपकवरणी तुज काया सोसाणी.जो, तप जप क
-
-
-
-
---
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
२३६
सद्यायमाला.
हैजे करते. वृद्धापणे जो ॥ १५ ॥ वृद्धापणे मुनिने नवि- श्राये विहार जो, धिरवासे एक बामे रहें अणगार जो, जे जे कारज साधनुं ते योवन वयें जो ॥ १६ ॥ जोवनवय जगमगतो तुम हम योग जो बालो घेर ज इ. विलासी सुखजोग जो बात बनी एकांते गुफामां पुण्यथी जो ॥ १७ ॥ पुष्ये. दीक्षा सीधी प्रजुनी पास जो, संयमची सुर मुगती तथा सुखवास जो, वीरुयां विषफल खाया इछा सी करो जो ॥ १८ ॥ सीकरो तो पास, प्रभु अणगार जो, उपदेशे घर ढंकी यशे मुनिच्यार जो, ते जव मोक्ष सु सीनें किम जइ घरे घश्या जो ॥ १५ ॥ घरे वश्या पण मुनि दीवा तप क 'रता जो, पश्चात्ताप करी फरी संयम धरता जो, परिशाटन करी परमात 'म पदवी घरया जो ॥ २० ॥ वरी पदवी पण मुक्त जोगी यई तेह जो, तुम ऊपर अमने पूरवनो नेह जो, अधुराने दुःखकर संजम साधन विधि जो ॥ २१ ॥ विधि व्रत घरी यावच्चा कुमार जो, सिधगिरि सीधा साथे सा 'धु हजार जो, वीरनी वारे यमंता मुगति जसे जो ॥ २२ ॥ जसे खरा पण बालपणामां जोगी जो वात न जाणे सा संसारिक जोगी जो, जुग त जोगी थई ते संयम साधशुं जो ॥ २३ ॥ साधशुं ते संयम ते स. वि खोटं, जो, जरापणानुं दुःख संसारे मोढुं जो, व्रत जांगीने जीव्या ते नरके गया जो || २५ || गया नरके ते जेणे फरी, व्रत नवि धरीयां जो, जागे परिणाम संयम याचरीयां जो, चारित्र चित्त ठरसे इछा पूरणे जो ॥ १५ ॥ इच्छा पूरण कोइ काले नवि थावे जो, स्वर्भ तणां सुख वार अनं ती पावे जो, जब जय पामी पंकित दीक्षा नवि तजे जो ॥ २६ ॥ नवि त जे तो पूरवधर किम चूक्या जो, रहि घरवासे तप जप वेशज मूक्या जो,
रिहावातः एकांते सासन नवि कहे जो ॥ २७ ॥ कड़े एकांतें ब्रह्मचरज जिनवरिया जो व्रत तजी पूरवधर निगोदें पडियाओ, विष खातां संसा रे कूण सुखिया थया जो ॥ २८ ॥ थया जिनेसर सुख विलसी संसारे जो, केवल पानी पी जगतने तारे जो, दीक्षा लेशुं आपणे सुखलीला करी जो ॥ २ए ॥ करी था संजम जिन याणा सिरधारो जो, चलचित्त करीनें चरणत फल दारो जो, वमन जखंतां श्वानपरें वांछा करो जो ॥ ३० ॥ . कस्यो अमने तुमेः श्वान बरोबर साचो जो, तो तुमशुं दवे राग ते धरवो. काचो जो, लागो तमाचो शिक्षानो मुजने घणो जो ॥ ३१ ॥ मुख़ने घणो
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________
हित शिक्षानी सद्याय.
(१३७ )
| बे दीयरियानो राग जो, तेथे कहुं गंधक यंगकूलना नाग जो, अगनी पडे. पण विष वमीयुं चूसे नहीं जो ॥ ३२ ॥ चूसे नहीं तिरजंच पशु वि ख्यात जो, तेथी को हुं नर क्षत्री आत जो, तुं गुरु माता वात किहां करसो नहीं जो ॥ ३३ ॥ करशो नही पण जाणे जिनवर ग्यानी जो, ग्या नी श्रगल वात न जगमां बानी जो, प्रभु पासे झालोयण लेइ निरमल धतुं जो ॥ ३४ ॥ निरमल थावा जइशुं प्रभुनी पासे जो, मिठामि डुक्कड करी तुमशुं शुभ वासे जो, कूप पडतां तुमे कर काली राखियो जो ||३५|| राखे तस पोतानो मुनिराया जो, स्वामी सहोदर मात शिवाना जाया जो, रहेनेमी संयमे वरीया इस सांजली जो ॥ ३६ ॥ सांजली जश् प्रजुच रणे सीस नमावी जो आलोयण लेइ उज्वल जावना जावी जो, केवल पामी शिवपदवी वरिया सुखे जो ॥ ३७ ॥ सुखे रहि घरमा सय वरस ते च्यार जो, एक बरस ब्रह्मत्था राजूल नार जो, एक विद्वणां पांचसें वरस ज केवली जो ॥३८॥ केवली थइने विचरयां देश विदेश जो, बहुजन ता स्या देई वर उपदेश जो, शिवसुख सचायें पोढ्या गुरु लघुगुणे जो ॥३ए || गुणेकरी दोइ गाया सुणजो सयगा जो, एक एक गाथा अंतर वेदनां वयणा जो, श्री शुजवीर विवेकी नित्य वंदन करे जो ॥ ४८ ॥ इति ॥ अथ हीत शिक्षोपदेश सद्याय ॥
॥ प्रथम प्रमुं सरसतीपाय, आढी वाणी यो मुजमाय ॥ तुम प्रसादे द्यो सजाय जणं, देशत फल दियडें धरूं ॥ १ ॥ चतुर चोमासुं नाव मास, स संघकेरी पूरे यश || वर्ष दिवस दिन त्रण से साठ तेमांथी काढ्या अरिहंते या ॥ २ ॥ अनंतकोटि हुवा केवली, तिथे पर्यापण कीधा वली ॥ पर्व वडो पर्युषण तो, दान पुण्य हुए अतिघणो ||३|| सांतेलांने उप वास, कोइ पञ्चखे मास || पोशा पडिकमणां जावे करो, जव जव पातिक दूरे हरो ॥ ४ ॥ देहरे जश्नें वांदो देव, साधु ती नित करजो सेव ॥ चैत्यवंदन करजो चित्त लाय, तेथी पाप खेरु रे थाय ॥ ५ ॥ सत रनेदी नवि पूजा करो, धूप दीप ले आगल धरो || केसर चंदन अगर कपूर, प्रतिमा पूजो उगते शूर ॥ ६ ॥ जो स्नात्र मंगल यारती, कल्प सूत्र वांचे तिहां यती ॥ ऊवर तणो हर्ज ऊमकार, वाजां वाजे यांनेक प्रकार ॥ ७ ॥ करो गुरु आगल गुंहली, गावे नारी मन दियडे घरी ॥ सू
१०
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१३०)
सद्यायमाला. .
-
त्र तणा अक्षर सांजलो, वेर विरोध सवि पूरे हरो ॥७॥ जणो जक्तामर गणो नवकार, अजियसंतो गणजो त्रण वार ॥ इरिया वहिया तसउत री, लोगस उजोयगरे नणजो खरी॥ ए॥ पhषणमां पाले हरी, रोग शोग तस जाये फरी ।। पyषणमां पाले शील, तस घर होवे बहुली लील ॥१०॥ पhषणमां दीजें दान, तसघर होवे नवे निधान ॥ श्रावक धर्म, वडो संसार, एड्बु जाणी करजो नरनार ॥११॥ श्रावक धर्मथी पूरण शेठ, स्वयंपद पोहता मुक्ति ठे॥ एधर्म कीधो वीर वर्धमान, जिणे जु दीधा वरसी दान ॥ १५ ॥ सद्याय जणतां ए फल सोय, शेत्रुजय यात्र तणां फल होय ॥ आबु अष्टापद गिरनार, शेजेजे जश्करो जूहार ॥१३॥ नंदीसर सीमंधर स्वामि, अढी हिपमा उत्तम गम॥ सुदर्शन शेठे काल लग्ग कियो, शूली फीटी सिंहासन हुयो ॥१४॥ चोवीश जिणवर थाप्या रूप, वंदन आव्या मोटा नूप ॥ महिमा सागर गहिर गंजीर, निर्मल शी ल गंगानुं नीर ॥ १५॥ तपगठमांहें गौतम खामि, शील सुधर्मा थूलिन नाम ॥श्रीविजयाणंद सूरिश्वर राय, तसुपय जगवल गुण गाय॥१६॥
॥अथ श्री उमदनी सद्याय प्रारंजः॥ . . . ॥क्रीडा करी घरे आवीयो॥ ए देशी ॥ मदाप महा मुनि वारियें, जे उरगतिना दातारो रे॥श्रीवीर जिणेश्वर उपदेस्या, नाखें सोहम गण धारो रे ॥ मदः॥१॥हांजी जातिनो मद पहेलो कयों, पूर्वे हरिकेसियें कीधोरे ॥माल तणे कुलें उपनो, तपथी सवि कारज सीधो रे ॥मदा ॥॥ हांजी कुलमद बीजो दाखियो, मरियच जवे कीधो आणी रे॥ कोडा कोडी सागर नवमां जम्या, मद म धरो एम मन जाणी मदः. ॥३॥ हांजी बलमदथी मुख पामिया, श्रेणिक वसुजूति जीवो रे ॥ऽख नरक तणां जश् जोगव्यां, मुख पाडतां नित रीवो रे ॥मद०॥४॥सन तकुमार नरेसरू, सुर आगल रूप, वखाएयो रे॥रोम रोम काया बिगडी गई, मद चोथानो ए टाणो रे॥मद०॥५॥ मुनिवर संयम पालतां, तपनो. मद मनमांहे आव्योरे॥ थया कूरगड रुषीराजिया, पाम्या तपनो अंतरा योरे॥ मद॥६॥ हांजी देश दशारणनो धणी, राय दशार्पन अनि मानी रे ॥ इंजनी कि देखी बुजिया, संसार तजी थया ज्ञानी रे॥ मद०॥७॥ हांजी थुखिन विद्यानो कस्यो, मद सातमोजे उखदाई
-
-
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रीमदयशोविजयजीकृत शिखामणनी सद्याय, (२३ए)
- .
रे॥ श्रुत पूरण अर्थ न पामिया, जुवो मानतणी अधिकाईरे ॥मद॥ ॥७॥रायसुजूम षटखमनो धणी, साजनो मद कीधो अपारो रे॥हय गय रथ सब सायर गट्यु, गयो सातमी नरकं मजारो रे॥ मदए। श्म तन धन यौवन राजनो, म धरो मनमां अहंकारो रे।। एह अथिर असत्य सावि कार, विणशे क्षणमां बहुवारो रे ॥ मद॥१०॥ मद श्राव निवारो व्रतधारीया, पालो संयम सुखकारी रे॥ कहे मानविजय ते पामीया, अविचल पदवी नरनारी रे ॥ मद ॥११॥
॥अथ श्रीमट्यशोविजयजीकृत शिखामणनी सद्याय ॥ ॥ हमचडीनी देशीमां ॥ चड्या पड्यानो अंतर समजी, सम परिणामे रहियें। थोडो पण जिहां गुण देखीजें, तिहां अतिहि गहगहिये रे। लो को जोलविया मत नूलो ॥१॥ ए आंकणी ॥ अंतर सुदूरत अने, गुण बुढी, अंतर मुहूरत हाणी ॥ चडवू पडवू तिहांथी मुनिने, ते गति किण ही न जाणी रे॥ लो॥ ॥ वाह्य कष्टथी उंचुं चढवू, तेतो जडता नामा ॥ संयम श्रेणी शिखर चढावे, अंतरंग परिणामा रे ॥ लो॥३॥ तिहां निमित्त वाहिर करिया, ते जो सूत्रे साची ॥ नहितो पुःख दायक पग साहमुं, मोर जुने जिम नाची रे ॥ लो॥४॥ पासबादिक सरखे वे थे, जूगं कारण दाखे ॥ श्म विष पाणी खप नवि करता, मीगं पाणी चाखे रे ॥ लोग ॥५॥ परिचित्त घरनी चीक्षा लेवे, न करे ते समुदाणी ॥ वसति दोष न तजे कीतादिक, जिन आणा मन आणी रे ॥ लो॥ ॥६॥ वस्त्र पात्र पूषण नवि टाले, करे पतितनो संगो | कलह वैरनी वात उदीरे, मन मान्यो तिहां रंगो रे ।। लो॥७॥हीणो निज परिवार टलावे, आप कष्ट वहु दाखी ॥ चढियो तेहनें किण परे कहिये, सूत्र न ही जिहां शाखी रे ॥ लोग जान गणी उत्तर गुणनी हाणी, सूत्र किया मां पंगु । कुःख सहेशे जिम उपदेशमाले, बोल्यो मथुरा पंगु रे ।। लोग ॥ए। एक मूल कारण चिंतवतां, आवे मोटुं हासुं ॥ पंच महानत्त कि हां उच्चरियां, सेव्युं कुणतुं पासुं रे ॥ लोग॥१०॥ पहिला त जे जून उ चरियां, तेतो नाव्या लेखे ॥ वली फरीने हवे ते उच्चरियां, पंच लोक जेम देखे रे ॥ लो॥१९॥ मुनिने तो सघर्बु साचव, वात घटे नवि कूडी। शुरू परूपकनीतो जे जे, यतना ते पण रूडी रे॥ लोग ॥१॥ पाहला
-
-
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१४०)
'सद्यायमाला..
मूल गुणे जो दीपो, फीरी दिदा ते लेवे ॥ चरण अंश होय ते तप बेदे, उद्यम गारव सेवे रे || लो० ॥ १३ ॥ एवं जाष्य कधुं व्यवहारे, तेतो मर्म न जाणे ॥ धिकाइ बाहिर देखाडी, मत वालो मत तो रे । लो॥ १४॥ कदे ते शुद्ध कथक ज्ञानी, उपधि घणेरी धारे ॥ द्विविध बाल ते मारग लोपी, जांख्युं ग आचारे रे || लो || १५ || पासष्ठादिक जाति न त 'जियें, तो किम ऊंचा चढियें ॥ ज्ञानाधिक आणायें रहियें, ते सांधे नवि वढियें रे || लो० ॥ १६ ॥ पासो पण तेहने कहियें, जे व्रत बेइ विराधे ॥ धुरथकी जेणे व्रत नवि लीधां, तेतो मारग साधे रे ॥ लो० ॥ १७ ॥ सर्व शुद्धि विण पण व्रतयतना, शुद्ध कथक ते बाजे ॥ इवा योगी आप हीन ता, कहेतो ते नवि लाजे रे || लो० ॥ १८ ॥ कुसुमपुरे एक शेठ तणे घर, देवे रहियो संवेगी ॥ उपरे एक संवर गुण ही पो, पण गुणनिधि गुण रं गीरे ॥ लो || १५|| संवेगी कहे उपरें जे बे, ते महा मोकलो पापी ॥ गुण रंगी कहे जे व्रत पाले, तस कीरति जग व्यापी रे || लो० ॥ २० ॥ संवे गीना बाह्य कष्टथी, थया लोक बहु रागी ॥ कोइक शुद्ध कथकना पण मति, जेहनी ज्ञानें लागी रे | लो० ॥ २१ ॥ चोमासु पूरी बेहु विचरि या, तिहां श्राव्या एक नाणी ॥ बहुमां अप अधिक जब कुपना, पूढे इस बहु प्राणी रे || लो ॥ २२ ॥ ज्ञानी कहे संवेगी निंद्या, करी घणा जब ते रलशे ॥ शुद्ध कथक वहेलो शिवसुखमां, पाप पखाली जलशे रे || | लो० ॥ २३ ॥ सुखी एवं बहुजन समज्या, जावमार्ग रूचि जागी ॥ ए उपदेश पदे सवि जोयो, जो तुमें गुणना रागी रे || लो० ॥ २४ ॥ शुद्धा चारी कलिमांदे विरला, शुरू कथक पण थोडा ॥ श्छाचारी बहुला दी शे, जाणे वांका घोडा रे || लो० ॥ २५ ॥ पासवादिक्रमां पण संयम, था क को ही || शुद्ध प्ररूपक वयणे सासन, कहियें नहोय खीपुं |रे । लो || २६ || जिन विए अबतुं चरण न करियें, होय तेतो उद्धरि |यें ॥ नवो मार्ग जन आगे जांखी, कहो किणि परें निस्तरियें रे || लो० ॥ २७ ॥ संयम गण विचारी जोतां, जो न लहे निज साखें ॥ तो जूठं बोलीने दुर्मति, शुं साधे गुण पाखे || लो० ॥ २८ ॥ संयम विण संयत ता थापे, पाप श्रमण ते जाख्यो । उत्तराध्ययने सरल स्वजावे, शुद्ध प्ररू पक दाख्यो रे || लो० ||२|| सुविहित गछ किरियानो धोरी, श्रीहरिनs
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________
वैराग्य संद्याय.
(१४१
-
कहाय ॥ एह नाव धरतो ते कारण, मुज मन तेह सुहाय रे ॥ लो। ॥३०॥ शुभ अव्य संयत ते इणिपरें, नाव चरण पण पावे ॥ प्रवचन व चन प्रजावक तेंहनां, सुरपति पण गुण गावे रे ॥ सो ॥३१॥ शुद्धक थक वचने जे चाले, मूल उत्तर गुण धारी । वचम क्षमादिक रंगे लीना, ते मुनिनी वलिहारी रे ॥ लो० ॥ ३२ ॥ पूजनीक न्यानी नाणाधिक, संयत चरण विलासें ।। एके नहि जेहने विडं माही, किम जश्ये तस पा सें रे ।। लो ॥ ३३ ॥ जिम जिम प्रवचन ज्ञाने जीले, तेम संवेग तरंगी॥ एक आवश्यक वचन विचारी, होजो ज्ञानना रंगी रे ॥ लो॥३४॥ ज्ञा नाधिकमां जे गुण दूपे, कष्ट करे अनिमाने।। प्राये गंठी लगेनविश्राव्या, ते खूता अझाने रे ।। लोण ।। ३५ ॥ तेहनी कष्ट क्रिया अनुमोदे, उन्मा
थिर थाय । तेहथी कुरगतिनां कुःख लहियें, पंचाशक कहिवाय रे। लोग ॥३६॥ कुल गण संघ तणी ते लजा, आपलंद ते टाले॥ पाप नीरू गुरु आणाकारी, जिन मारग अजुयाले रे ॥लो ॥३७॥ ज्ञानाधिक नी दीक्षा लेखे, करे तस वयणे परखी। वीजानी षोडशके लाखी, होली नृप रिकि सरखी रे ॥ लोण ॥३जा ज्ञानाधिकनो विनय विराधी, श्री जि नवर अहवाय ॥ विनय नेद समजे ते किंकर, ज्ञानवंतनो थाय रे ॥ लोण | ॥ ३ए ।। ते माटे ज्ञानाधिक वयणे, रहि क्रिया जे करशे ॥ अध्यातम प रिणति परिपाकें, ते नवसायर तरशे रे ॥ लो॥४०॥ वाचकयश विजय इम दाखी, शीख सर्वने साची॥ पण परिणमसें तेदतणे मन, जेहनी म ति नवि काची रे॥ लो० ॥ ४॥ इति शिखामणनी सचाय ॥
॥अथ वैराग्य सद्याय प्रारंजः॥ ॥ए संसार असार ठे रे जीवडा, चूजे विरलो कोयः ॥ए संसार तजी गया रे जीवडा, ते नर सुखीया होय ॥ चतुरनर चेतो रे चित्तमांही। ॥१॥ ए आंकणी ।। मान अणी जलविंध्यो रे जीवडा, जेहवो संध्या नो राग ॥ इणिपरे चंचल आउखुं रे जीवडा, जागी सकेतो जाग। च० ॥२॥ धन धन रामा कांश करे रे जीवडा, कारमो एह संसार ॥ सोवन मय नव नूंगरी रे जीवडा, नंदे तजी निरधार ॥ च ॥३॥ माता मयग सनी परे रे जीवडा, मन्मथ थयो रे अपार ॥ नरक निगोदमां जायशो रे जीवडा, तेहवो जाणी संसार ॥ च०॥४॥ यौवन वय व जाशे रेजी
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१४३)
सद्यायमाला..
.
वडा, घरढपणानी वार ॥ खूणे घाल्यो खाटलो रे जीवडा, कोइ न पू. सार ॥ च० ॥५॥ अंग गत्यु ने माथु फरतुं रे जीवडा, जाफरी हुये दृष्ट ॥सगांसणीजा श्म जणेरे जीवडा, मोसो करावे वेवाच॥६॥ मगध देशनो राजियो रे जीवडा, श्रेणिक नामें नरेस ॥ कहपिंजर कोणि क । री रे जीवडा, सातवेरी सुवेस ॥ च० ॥७॥ श्रादिसर अंगज उपना रे जी वडा, जरत बाहूबल जाय॥मांहो मांहि फूफिया रे जीवडा, ए संसारनी सगाश् ॥ च ॥७॥ परमेश्वर नित पूजियें रे जीवडा, नित्य जपियें नवकार ॥ सुगुरु शिखामण मन धरो रे जीवडा, जिम पामो जव पार॥ च॥ ए॥ अरिहंत निशदिन ध्याश्य रे जीवडा, पुगे मनना कोड ॥ मित शियल विजय तणो रे जीवडा, शिष्य कहे कर जोड ॥ चण्॥१०॥
॥अथ श्रीपरमकृपालजीकृत चजगतीवेलनी सद्याय प्रारंजः॥ · ॥ वर्धमान जिन वीन, साहिब साहस धीरोजी॥ तुम दरिसण विण हुँ जम्यो, चिहुंगतिमां वड वीरोजी ॥१॥प्रनु नरकतणां मुख दोहिला, में सह्या काल अनंतो जी॥सोर कियां नवि को सुणे, एक विना जगवंतो जी॥॥२॥ पाप करीने प्राणीयो, पोहोतो नरक मकारो जी॥ कति ए कुलाषा सांजली, नयण श्रवण मुखकारो जी ॥ प्र॥३॥ सीतल योने ऊपजे, रहवे वधते गमो जी॥ जानुं प्रमाणे रुधिरना, कीचकह्यां बहु तामो जी॥॥॥ तव मनमांहें चिंतवे, जाये किणि देशे ना सो जी॥ परवश पडियो प्राणीयो, करतो कोडी विखासो जी ॥प्र०॥ ॥५॥ चंऊन त्यां सूरज न त्यां, घोरघटा अंधकारो जी॥ थानक अति असुहामणा, फरस जिस्यो खुरधारो जी॥प्र॥६॥ नवो नरकमां उप जे, जाणे असुर तिवारोजी॥ कोप करी आवे तिहां, हाथ धस्यां हथि यारो जी॥प्र॥ ७॥ करिय कतरणी देहना, करतां खंगो खंम जी॥ रीव अतीव करे बहु, पामे मुख प्रचंमोजी॥०॥॥ ... ॥ ढाल बीजी ॥ वैरागी थयो॥ए देशी॥ ...||
॥नांजे काया जांजतो रे, मारे फेंचामांय ॥ ऊंधे माथे अगनी देरे, उंचा बांधे पायो रे॥॥जिनजी सांचसोकडुआ करम विपाको रे॥जी॥ वैतरणी तटिनीतणां रे, जलमां नाखे पास ॥ करीय कुहाडो तरुपरे रे, बेदे अधिक बलासो रे ॥ जि॥२॥ ऊंचा जोयण पांचसें रे, उडाले
-
-
-
-
-
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री परमकृपालजीकृत चनगतीवेलनी सधाय. (१५३)
--
-
-
-
-
श्राकाश ॥स्वानरूपे करडे तिहां रे, मृग जिम पाडे पास रे॥ जिण॥३॥ पनरे जेदे सुर मिली रे, करवत दीये रे कपाल ॥आरोपि शूली शिरे रे, जांजे जिम तरु मालो रे॥ जि०॥४॥ बोले ताता तेलमां रे, तली करी काढे ताम ॥ वसी जोनरमा क्षेपवे रे, विस्था तास विरामो रे ॥ जिना ५॥ खाल उतारे तेहनी रे, आमीष दीये आहार ॥ बहु अरडाट ते पा डता रे, तन विच घाले खारो रे ॥ जि॥६॥
॥ ढाल त्रीजी॥ राग मारु ॥ तापकारी ते नूमीका रे, वनसुशीतल जाण ॥श्रावी वेसे तरुअर बां हडे रे, पडतां जांजे प्राण ॥१॥ चतुर म राचजो रे, विरुआ विषय विला स ॥ च ।। सुख थोडां मुख बहुला जेहथी रे, लहीये नरकनिवास ॥चण ॥२॥ कुंजीमांहे पाक करी तस देहना रे, तिलजिम घाणि माहि।पीलि पीलिने रस काढे तेहना रे, महिर न आवे कांहिं ॥ च॥३॥ नाग जाए त्रीजी नरकलो रे, मन धरतां तपत्रांत ॥ पनी परमाधरमी सुर मि ले रे, जेहवा कालकृतांत ॥ च॥४॥ खाल उतारे तेहनी खंतशुं रे, खार जरें तस देह ।। पूरानी पेरें ते तिहां टलवले रे, मेहेर न आवे केह ॥च ॥५॥ दांतां विच दे दस आंगुली जी, फिरि फिरि लागे पाय ॥ वेदन सहतां काल थयो घणुं जी, हवे ए सहिय न जाय ॥ च ॥६॥ जिहां जाये तिहां ऊठे मारवा रे, कोई न पूठे सार । उखजरी रोवे दान से न कस्यो रे, निपट थ निराधार ॥ चण्॥७॥
॥ढाल चोथी गरे जीव धरम न कीधलो॥ ए देशी॥ ॥ परमाधामी सुर कहे, सांजल तुं नाई। केहा दोष अमारडा, निज देख कमाई॥प०॥१॥ पापकरम कीधा घणां, बहु जीव विणास्या ॥ पीड न जाणी परतणी, कूडां मुख नाख्या ॥ पं०॥२॥चोरी लीधां धन पारकां, सेवी परनार ॥ आरंज काम कीयां घणां, परिग्रह नहीं पार ॥ पत्र ॥निसि नोजन कीयां घणां, बहु जीवसंहार ॥ अनदय अथाणां था चस्यां,पातिक नदी पार ॥ प०॥४॥मातपिता गुरु उलव्या, कीधा को || ध अपार ॥ मान माया खोज मन धयां, मतिहीण गमार ॥ प०॥५॥||
॥ढाल पांचमी॥ - ॥ एम कहीं सुरवेदनाए, चलावे उदीरे तेहितो॥ सिलाकंटाला वज
-
-
-
-
-
-
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
(१४४)
सद्यायमाला. तणा ए, तिहां पगड़े सोहितो ॥१॥ तरसवसे तातो तरू ए, मुखमा घालें तामतो ॥अगनिवरणे पूतली ए, आलिंगन ये जामतो॥२॥ सय लवदन कीडो वहे ए, जीनं करे शतखंग तो ॥ ए फल निसिनोजन त णा ए, जाणो पास ए दंमतो ॥३॥ अति जनो अति थाकरो ए, थाणे तातो नीरतो॥ते घाले तस आंखमे ए, काने जरे कथीरतो ॥४॥ का ला अधिक विहामणा ए, वली निरधारा प्राण तो॥॥....
॥ ढाल उही ॥ ॥ इणिपरें बहुवेदन सही चित्त चेतोरे, वसतो नरकमकार,॥ चित्तण ॥ ज्ञानी विण जाणे न को ॥ चि०॥ कहेतां नावे पार ॥ चि ॥ १॥ दशदृष्टांते दोहिलो ॥ चि०॥ लीधो नरनवसार ॥ चि॥ पाम्यो एले. म हारजो॥ चि॥ करज्यो एह विचार । चि ॥२॥ सूधो संयम था, दरो। चि०॥ टालो विषयविकार ॥ चि० ॥ पांचे इंशी वसकरो ॥ चिणे ॥ जिम होये बुटकबार ॥ चि० ॥३॥ निझा विकथा परिहरो॥ चि०॥ आराधो जिनधर्म ॥चि॥समकित रतन हिये धरो॥चि ॥ नाजें मि थ्या नर्म ॥ चि०॥४॥ वीर जिणंद पसाउलें ॥ चि०॥ अहीपुर नगर | मकार ॥चि॥ स्तवन रच्यो रखीयामणो ॥ चिणा परमकृपाल उदार ।। चि॥५॥इति चजगतीवेलनी सद्याय समाप्त ॥
॥अथ श्रीलक्ष्मीरत्नसूरिकृत अजयअनंतकायनी सद्याय ॥ ॥ ढाल ॥ जिनशासन रे सूधी सदहणा धरे, सुणी गुरुमुख रे नवे तत्व निरता करे ॥ मिथ्या मति रे कपट कदाग्रह परिहरे, सही पाले रे ते नर समकित मन खरे॥ त्रुटक।। मनखरे समकित शुद्ध पाले, टाले दोष दया परो।।धुर पंच अणुव्रत त्रण गुण व्रत, च्यार शिक्षा व्रत धरो॥श्म देशविर' ति क्रिया निरति,करो नवियण मन रुली।दाखवी नियगुण परह केरा,दोष मम काढो वली॥१॥ढालामम काढो रेलोनी नर कूडो करो, जाणी सावद्य रे अजयबावीसे परिदरो। वड पीपलरे पीपरीने कतुंबरोबर फल रे रखे तुमे जदण करो॥त्रुटक ॥रखे नक्षणकरो माखण, मद्य मधु आमिष तएं।विष हिम करहा बांमी परहा, दोष मूल माटी घj।।परिहरो सऊन रयणिनोजन, प्रथम दूरंगति बारjममकरो व्याबु अति असुरु,रविन || दयविण-पारणुं ॥शाढाला॥अथाएं रेअनंतकाय सवि निमीय, काचुंगोरस
-
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
--
-
-
-
me
a
anm
- - - - P
- -- -
असताइवारकनी सद्याय. (१४५) रे मांहे कठोल नवि जिमीयें। वली वेंगण रे तुलफल सविमीये, आप पपुं रे व्रत ली, नविखनीयें ॥ त्रुटक॥ नवि खमीये सवि नीमलेश, देश फल बतजंगनुं ॥ अज्ञातफल बहुवीज जदण, चलित रस हुये जेहा ॥ संवराणी अन्नक्ष्यजाणी, तजो ए वावीश ए ॥ गुरुवयण विगते. वलिय प्रीमो, अनंतकाय वत्रीश ए॥३॥ ढाल || अनंती रे कंदजाति जाणो सहु, जस जरुण रे पातिक बोट्या ते वह कचूरूं रे हलदर नीली आ छ वसी, वज्रसूरण रे कंदवेहु कुमली फली ॥त्रुटक ॥ जे फलीथकुमली वीज पाखे, चाखे चतुरन आंवली आलू पिमालू थेग थुहर, शतावरी खसणकली, गाजर मूला गलो गिरणी, विरहाली टंकवचुलो, पलंक सू. रण घोष वीली, मोथनीली सांजसो॥४॥ ढाल ॥ वंश करेला रे कुंपल कुयला तरुतणा, अंकूरारे लोढा ते जल पोयणा ॥ कुंआरी.रे नमरवृक्षा नी गलडी, जे कहिये रे खोके अमृत वेलड़ी ॥ त्रुटक ॥ वेलडी केरा तंतु ताजा, खिसोडाने खरसूत्रा, नूशंफोडी त्राकार जाणो, नीलफूल ते सवि जूया ॥ वत्रीस लोक प्रसिद्ध बोल्या, लक्ष्मीरनसूरी श्मकहे ॥ परिहरे के वहु दोष.जाणी, प्राणी ते शिव सुख लहे। ५॥ इति ॥ अन अनं॥
॥अथ श्रीन्याय शिवलगीकृत असजा वारकनी सचाय प्रारंजा।। ॥ ढाख चौपाश्नी पश्यणदेवी समरी मात, कहिशु मधुरी सासनशत ॥ धर्म आसातन वर्जिकरो, पुष्य खजानो पोते नरो ।। १॥ आसातन क हिये मिथ्यात, तस वरजन समकितअवदातासातल करवा सनकरे, दीर्घजव दूख पोते वरे॥॥ अपवित्रता आसातन मूल, तेहवें घर शतु वंती प्रतिकूल ।। ते क्रतुवंति राखो दूर, जो तुमें वांगे सुख जरपूर ॥३॥ दर्शन पूजा अनुक्रमें घटे, चारे साते दिवसें मदें। परसासनपण म स दहे, चारे सुद्ध होये ते कहे ॥४॥ पवेदिन चंकालणी कही, बीजेदिन ब्रह्मघातिनी सही ॥त्रीजे.दिन धोवण समजाण, चोथे शुद्धहोये गुणखा ण ॥ ५॥ रुतुवंती करे घरनुं काम, खांगण पीसण रांधण गम ॥ ते अन्ने प्रतिलान्या मुणी, सजति सघली पोते दणी ६॥ तेहज अन्न न दिक जिमे, तेणे पापे धन दूरेगमे ।। अवखाद न होये खवलेश, सुनकरणी जा ये परदेश ॥७॥ पापड वढी केरादिक खाद, रुतुवंती संगतिथी लाद ।। सूमणझूमणने सापणि, परजवे ते थावे पापणि ॥6॥.रुतुवंति घरे पा
-
--
--
-
-
-
-
--
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१५६)
संद्यायमाला..
-
णी नरे, ते पाणी देहरासरे चडे ॥ बोधबीज नवि पामे किमें, श्रासातन थी बहुलव नमेए॥असंकाश्मां जिमवा धसे, विचे बेसीने मनमा हसे ॥ पोतसवे अनडावी जिमे, तेणे पापे पुर्गति पुःखखमे ॥१०॥ सामा यक पडिकमणुं ध्यान, असफाईये नवि सूफे दान सिकायें जो पुरुष आजडे, तिणे फरसे रोगादिक नडे ॥ ११ ॥ रुतुवंती एक जिनवरनमी, तेणे करमे ते बहुजव जमी। चंकालपी थई ते वली, जिन सातन तेह ने फली ॥ १२॥ एमजाणी चोखाई जजो, अवधि पासातन दूरे तजो॥ जिनसासन किरिया अनुसरो, जेम नवसायर हेला तरो॥१३॥ श्रमायु सेवा विधिसार ॥ अनुष्ठान निजशक्ति अपारव्यादिक दूषणं परिहरो, पक्षपातपण तेहनो करो ॥१॥धन्य पुरुषने होयविधि जोग, विधिपक्षारा धक सविनोग ॥ विधि बहुमानी धन्य जे नरा, तिमविधि पक्ष अदूस्सग खरा ॥ १५ ॥थासणसिहते होवे जीव, विधिपरिणामी होये तसपीव ॥अविधि आसातन जे परिहरे, न्याये शिवलाही तस वरे॥१६॥इति॥
॥अथ श्रीयशशिष्यकृत सुगुरुनी सद्याय प्रारंज ॥ ॥ ढाल पहेली ॥रुषजनोवंश रयणायरू॥ए देशी॥ सदगुरु एहवा सेवि ये, जे संयम गुण राता रे॥नजसम जगजन जाणता, वीरवचनने ध्या तारे॥१॥सदगुरु एहवा सेविये ॥ए आंकणी ॥ चार कषायने परिहरे, साचूं सुजमति ना रे ॥ सजस वंत अकिंचना, संनिधि कांई न राखेरे ॥ स ॥२॥आणिय जोजन सूफतूं, साहमीने देश जूंजे रे ॥ कलहक था सविपरिहरे, श्रुत सद्याय प्रयुंजे रे ।। स॥३॥ कंटक गाम नगर त णा, सम सुख मुख अहिआसे रे॥ निरनय हृदय सदाकरे, बहुविध तप सुविलासे रे ॥ स०॥४॥ मेह मेदिनी परें सवि सहे, काउस्सग्गें परि तापो रे ॥ खमिय परीसह उझरे, जाति मरण जय व्यापो रे ॥ स॥ ॥५॥ करे क्रम वचन सुसंयता, अध्यातम गुणलीना रे॥ विषयविनूति न अनिलषे, सूत्र अरथ रस पीना रे ॥ स॥६॥ एह कुशील न श्म कहे, जेहथी परजन रूपेरे॥जातिमदादिक परिहरी, धरमध्यान विषे रे॥सणा॥ श्राप रहे व्रतधर्ममां, परने धर्ममां थापे रे ॥ सर्व कुशीस स क्षण त्यजी, बंधन जवतणा कापेरे॥सणाजाअध्यने कह्या गुण घणा, दश वैकालिक दशमे ॥कंचन परेंतेह.परखीये,एकालें पण विषमें रे।।सणाए।
-
-
-
-
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
श्रीयशशिष्यकृत सुगुरुनी सद्याय. (१४७)
. ॥ ढाल बीजी ॥ चोपाश्नी देशी ॥. ॥ ॥ उत्तराध्ययने कह्यो ते तणो, मारग ते हवे नवियण सुणो ॥ हिंसा
अलिय अदत अबंन, गंमे वली परिग्रह आरंन ॥णाधूप पुष्प वासित घरचित्र, मनें नवं परम पवित्र । जिहां रहेता इंजिय सविकार, काम हेतु होवे ते निवार ।। ११॥ स्त्री पशुपंकक वर्जित ताम, प्रासुक वासकरे अनिराम ।। घर न करे न करावे कदा, त्रस थावर वध जिहां डे सदा ॥१५॥ अन्न पान न पचावे पचे, पचतुं देखी नवि मन रूचे ॥धान नीर पृथवी तृणपात, निश्चित जीवतणो जिहां घात ॥ १३ ॥ दीप अगनी दीपावें नही, शस्त्र सरव दारुते सही, कंचन तृणसम वडी मनधरे, क्रय विक्रय कहिये नवि करे।भा खरीदार क्रय करतो रह्यो, विक्रय करतो वली वाणियो। क्रय विक्रयमां वर्ते जेह, जिनुनाव नविपाले,तेह ॥१५॥ क्रय विक्रयमा बहुली हाणि, निदावृत्ति महागुण खाणि ॥ मजाणीआ गम अनुसरी, मुनि समुदाय करे गोचरी ॥१६॥ रसलालची नकरे गुण वंत, रसअर्थे नवि जुजें दंत ॥ संयमजीवित रक्षाहेत, संतोषी मुनि जो जन खेत ॥ १७ ॥ अर्चन रचना परजानती, नविले शुन्नध्यानी यती॥ करी महाव्रत आराधना, केवलज्ञान सहे शुन्नमना ॥ १७॥
॥ ढाल जीजी॥श्रीसीमंधरजिन त्रिजुवन नाण ॥ ए देशी।। ॥मारग साधुतणो ले जावे, दर्शन ज्ञान चारित्रस्वनावे ॥ चरकादिक आचार कुपंथे, पासबादिकना निजयूथें ॥ १ए॥ आधाकर्मादिक जे से वे, कालहाणी मुख पूषण देवे॥ जिनमारग डोडी जवकामी, थापें कुसत कुमारग गामी ॥णी मारग एक अहिंसा रूप, जेहथी ऊतरीयें नवकूप ॥ सर्वयुक्तिथी एहज जाणो, एहज सार समय मन आणो ॥१॥ जर ध अध तीरा जे प्राणी, त्रस थावर ते न हणे नाणी ॥ एषण दोष त्यजे उद्देशी, कीर्छ अन्न न लीये शुजलेशी आशा आधाकर्मादिक अविशुद्ध, अवयव मिश्रित जे जे अशुझ॥ तेपण पूति दोषथी टाले, ए मारगी संय म अजुश्राले ॥३॥हणताने नवि मुनि अनुमोदे, कूपादिक न वखाणे मोदें, पुण्यपाप तिहां पूजे कोश, मौनधरे.जिन आगम जो॥॥ पुण्य कहेतो पातक पोषे, पापकहे जनवृत्ति विशोषे, केश्नाषे निरदोष आहार, सूफे अमने श्हां अधिकार ॥२५॥ मुगतिकाजें सवि किरीया करतो,पू
RAMMARRIA
-
ani-
-
-
-
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१
)
संघायमाला.
-
...
-
% ES
-
-
रण मारग चाषे निरतो, नवजल वहता जननें जेंह, दीपसमान करे ः ख ह ॥ २६ ॥ एह धरम न सहे अज्ञानी, वलिय अमित पंमित.मा नी। बीज उदक उद्देशिकलुजी, ध्यान धरे असमाधि प्रयुंजी | .॥ मा नक्षण ध्याये पंखी, ढंकादिक जिम आमिष कखी ॥ विषय प्राप्ति ध्यायेतिम पापी, बहुलारंन परीग्रह थापी॥२०॥ विषयतणां सुख वंडे प्राणी, परीमहवंत न ते सुहकाणी ते हिंसाना दोष न दाखे, निजमति कल्पित कारण नाखे ॥शए॥ अंधचलावे काणी नावा, तेह समर्थ न तीरेंजावा ॥मिथ्याहृष्टि नवजल पडिया, पार न पामे तिम पुख नडिया ॥३०॥ अह अंतीत अनागत नाणी, वर्तमान तस एक कहाणी ॥ दु यामूल समतामय सार, धर्म ले तेहनों परंमाधार ॥ ३१॥ धर्मखही उप सर्ग निपातें, मुनिन चले जिम मिरि घनवातें ॥ ग्यारसुं अध्ययन सं जारो, बीजे अंगे श्म मन धारो ॥ ३ ॥
॥ ढाल चोथी । इणपुर कंबल कोइ न लेशी ए देशी : ॥मुनीने जामणडे जश्य, जे व्रत किरियापाले रे।। सूधुं नाखे जे वली जगलां, जिनमारग अजुआले रे ॥३३॥ ते मुनिने जामणडें जश्ये ॥ए आंकणी॥जे सूधो मारग पाले ते, शुद्ध कहिये निरधारे रे॥ बीजो शुद्ध कहे जजनायें, कहिलं जाण्य व्यवहारे रे॥ ते ॥३॥ विविधबाल ते शुझ न जाखे, नाखे संवेम पाखी रे ॥ ए नजनानो ज्ञाव विचारो, ग पांगादिक साखी रे॥ ते ॥३५॥ कुगुरुवासना पाशपड्याने, निजबल थी जे बोडे रे ॥ शुद्धकथक ते गुणमणिनरिया, मार्ग मुगतिनें जोडे रे॥ ते॥३६॥ बहुल असंयतनी जे पूजा, ऐ दसमुं अरुं रे ॥ षष्टिशतकें । जाख्युं गणांगे, कलि लक्षण अधिकलं रे ॥ ते॥३७॥ एहमां पण- जि नशासन बलथी, जे मुंनि पूंज चलावे रे । तेह विशुद्ध कथक बुध जन ना, सुरपतिपणं गुणगावे रे ॥ ते॥३॥ करतो अतिःकरपणं पडियो, अगीतार्थ जंजाले रे। शुरुकथक हीणों पण सुंदर, बोल्युं उपदेशमाले रे । ते॥३ए। शुझारूपक साधु नमी जे, शरण ते तेहy कीजे रे॥ तासंवचन अनुसारे रहीने, चिदानंद फल लीजे रे ॥ ते॥१०॥ सिरि णय विजय गुरुणं, अंसाय मासज सयल कम्मकरं ॥ नणिया गुणगुरुणा णं, साहुण जसं सिंणं ए ए॥ ते॥४१॥इति श्रीसुगुरुनी सद्याय ॥ ,
-
-
-
meanine
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________
पृथ्वी सचिव तथा कर्मपचीसीनी सधाय. (१४५ )
॥ अथ श्री मेरु विजयजी कृत पृथ्वी सचितत्र्य चितनी सद्याय प्रारंभ ॥ || चोपाइनी देशी ॥ प्रथमनमुं सहगुरुनुं नाम, जेम मन वांबित सीके कामं ॥ प्रथवी सचित अचित विचार, ते कही ये सूत्रने आधारं ॥ १ ॥
व्यापार क्षेत्र भूमिका, अंगुल चार अचितहोये तिका ॥ राजमार्गे अंगु लते. पंच, सेरी जिहां सात चंगुल संच ॥२॥ गृहळू मिकायें दश घांगुली, मलमूत्रामें पनर ते जलां ॥ चपद गमे अंगुल एकवीस, चूला गुल बत्रीस ॥ ३ ॥ निमाडादेव बहोतर चित्त, पढी जिमकडे होये सं चित्त || ईटवादे वे हवे ते जोय, एकसो व गुल चितज होय ॥ ४॥ फा सुक भूमि जाणे ते यति, तेहने पाप न लागे रती ॥ लाख विजय शिष्यमे रुकहे, श्री सुगडांग वृत्तिधी लदे ||२|| इति पृथ्वी सचिता चित सचाया।।
॥ अथ श्री सुमती हंसकृत करमपच्चीसीनी संघाय प्रारंभः ॥ ॥ ढाल ॥ पे करमगति प्राणिया, सायर जेम थाहो रे । छालख गोचर ए सही, इम जाषे जिए नाहो रे । पे० ॥ १ ॥ ब्रह्मा विष्णु महे सरा, करता जावे जेहो रे ॥ मारग चूकीया धीर ते, उजाडे पडचा तेहो रे || पे० ॥ २ ॥ एह करम करता सही, मत बीजो मन जाणो रे ॥ करम पसायें जोगवे, रांकाने वली राणो रे || पे० ॥ ३ ॥ पापपकल संहिपरि हरो, साचो जिनधर्म संचो रे || पोषी पोढो म करमनें, जीव जणी मत वंचो रे || पे० ॥ ४ ॥ करमवसे सुख दुख दुवे, लीलालखमी लाड़ो रे ॥ जलाला भूपती नड्या, रणहुंता जिम राहो रे ॥ पेण ॥ ५ ॥ करकंभूनें साधवी, परठवी यो समसाणी रे ॥ बेहु देशनो राजीयो, डुक्कर करम प्र माणो रे || पेक्षा सोल शणगार बनावता, जरतेसर सुविचारो रे । तप जंपविण ते पामीया, केवल महल मकारो रे ॥ पे० ॥ ७ ॥ राणा रावणनो कियो, लखमण वीरे संहारो रे ॥ लंक विभिषण जोगवे, करमवड़ों सा रोरे ॥ ० ॥ ८ ॥ रीसेना व्यर्कतूल ज्युं, कृष्णेगसी भुजपाणे रे ॥ दाह | देखी निजपुर तणो, मरणल हे एकठाणे रे ॥ ० ॥ ए ॥ दृढप्रहारी पापी वडो, हत्या कीधी चारो रे ॥ केवलंपामी तिजवे, पोहोतो मोह मजारो रे ॥ प० ॥ १०॥ शेठ सुता शिरपरिहरी, ईलाची पुत्र रसालो रे ॥ उपसम रस जर पूरियो, मुक्तिगयो ततकालो रे || पें ॥ ११ ॥ नंदनश्रीश्रेणिक तणो, नंदीषेण रीषी रायो रे ॥ चारित्र शुं चित चूकवी, महीलाशुं मन
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________
( १५० )
लायो रे ॥ पे० ॥ १५ ॥ आषाढभूति महामुनी, मोदकसुं ललचाणोरे ॥ सदगुरु वंचनने उलंगी, नटविशुं जंमाणो रे ॥ पे० ॥ १३ ॥ दासी मोड़े मो दियो; मूंज वडो राजानो रे ॥ घरघर जी ख जमाडीयो, मत कोई करो गु मानो रे || पे० ॥ १४ ॥ घणादिवस जोले वहे, बलिन कांधे वीरो रे ॥ इ रीचंदराजायें आणीयो, नीचतणे घरे नीरो रे ॥ पे० ॥ १५ ॥ सावसह सत सामटा, सगररायना सारो रे ॥ नागकुमारे बालीया, करमतणो परिचारो रे ॥ पे ||१६|| तीर्थंकर चक्रवर्ति हरी, जे सुखजोगवे देखे रे ॥ सा बिज सुख जोगवे, ते सहु करम विशेषें रे || पे० ॥ १७ ॥ सींहगुफा वासी मुनी, दोड्यो कोस्या बोले रे | रतनकंबल कारण गयो, चोमासे नेपाले रे | पे० ॥ १८॥ साधु थई चंमकोशीयो, पामी वीरसंयोग रे ॥ सण लही सूधे मने, विलसे सुरना जोग रे || पे० ॥ १७ ॥ अबला सबलो जाणीने, सू ती कंत विमासी रे ॥ राति मांहि मूकी करी, नलराजा गयो नासी रे ॥ पे॥२॥ सतीय शिरोमणी द्रौपदी, नामथकी निस्तारो रे ॥ करमवशे तेणे सही, पंच वस्या जरतारो रे || पे० ॥ २१ ॥ सहस पचीस सेवा करे, सुर लखमी विष पारो रे ॥ सुनुमचक्रीस नरकें गयो, ब्रह्मदत्त अधिका रोरे ॥०॥ २२ ॥ धन्य धन्य धनो धीर जे, पगपगरद्धि विशेषो रे || करम पसाय थकी लढे, कयवन्नो वली देशो रे || पे० ॥ २३ ॥ वस्तुपाल तेज पाल जे, करण ने वली जोजो रे ॥ विक्रम विक्रम पूरियो, करमतणी ए मोजो रे || पे० ||२४|| संवत सतर तेरोतरे, श्री सुमती हंस जवजाय रे ॥ करमपचीसीए जणी, जणतां आणंद याय रे || पे० ॥ २५ ॥ इति ॥ ॥ अथ श्री रूप विजयजीकृत मनथिरकरणनी सद्याय प्रारंभः ॥ ॥ मन थिर करजो रे सम कितवासीनें, चपल म करसो रे कुगुरु उपासी ॥ क ॥ समजणकरिनें चित्तमां राखे, संका कंखा वारी ॥ वितिगि 'बानें फलनो संसय, परदरसण संगवारी ॥ दीपक सरिखो रे ज्ञान अन्यासी ॥१॥ धनुष तीर यदी चक्र धरे जे, वयरी मारण काज ॥ धंगे जे रमणी राखे, तेड़नें नही कांइ लाज ॥ देव न कहियें रे नारी उपासीनें, पगे नविपडियें रे क्रोध निवासीनें ॥ तसपय नमतां रे पामसो हांसी ॥मणा॥ धनकण कंच कामनी राता, पापतणा जंकार ॥ मारग लोपी कोपीन पेद्देरी, किम बनसे जवपार ॥ परिग्रहसंगी रे रह्या घरमांकीने, विषय प्र
.
'सद्यायमाला.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
नेम राजुल पत्रनी सद्याय, (५१) संगीरे सजा गंमीनें। मत गुरुकरजोरे जोगविलासी ।मण॥३॥गो महीखी श्रजी अवी पय माखण, खरी करनी सुनी दूध, रोकी अरक थुअर खुरसाणी, पय माखण नही सुझ॥पुरगति पडतारे रहेजो साश्ने, || . धरम ते कहीये रे निश्चय लाग्ने । नामे म नूलो रे जूळ तपासीनें ॥म || in चोरी जारि दूर निवारो, मतकरो सोल अपार ॥क्षमा दया मनमा नित धारो, जिम निस्तरीय संसार ॥ पाप म करजोरे जीव विनासीने,जुन न केहेशो रे बल मनवासीने, सुख जस लहिये रे धरम उपासिने ॥ मण ॥५॥ पंचसमिति त्रण गुपतिना धोरी, धरम ध्यान धरनारा ॥ शुकल ध्यानमां जस मन वरते, ते गुरु तारणहारा ।। तसपद पूजो रे सरधा धा. रीने, सेवना करजो रे कुमति निवारीने ॥सेवो ध्यावो रे परम निराशिनें ॥म॥६॥ जिन उत्तमपद पदमनी सेवा, करजो साचे चित्त ॥ रूपवि जय कहे अनुभव लीला, घटमां प्रगटे नित्यतिम नित्य करजो रे ज्ञान श्रन्यासीने, सम दम धरजो रे, ध्यान उपासीने ॥ शिवसुख वरजो रे चिदघन रातीने ॥ म ॥७॥इति मनस्थिर करणनी सद्यायः॥ . .. ॥अथ श्रीनेम राजूलनो पत्र प्रारंनः॥ राग सामेरी॥ .
खस्तिश्री रेवयगिरिवरा, वाहाला नेमजी जीवनप्राण ॥ लेख स होसें करी, राणी राजूस चतुर सुजाण ॥२॥ वेहेला घरें आवजो॥ महारा जीवन यादवराय, वार म लावजोगमें तो.लिख्यो होसे खेख, मनमा ना वजो ॥ वली जे होय वेधक जाण, तास संजलावजो ॥शामहारा जीवन यादवराय ॥ वे॥ ए आंकणी ॥ क्षेम कुशल वरते शहां, वाहाला जपतां प्रजुजीनुं नामसाहिब सुख शाता तणो, मुज लिखजो लेखताम॥वेला ॥३॥ साव सोवन कागल करूं, वाहाला अक्षर रयण रचंत ॥ मणिमा एक मोती लेखण जडु, हुतो पीयु गुण प्रेमें लखंत ।। वेहेता ॥४॥ जे तोरणथी पाला वट्या, तेहने. कागल सखुं कई रीत ॥ पण न रहे। मन माहीं, मुने साले पूरख प्रीत ॥ वेदेवा ॥५॥ दिवस जेमतेम करि निगमुं, मुने रयनी वरष हजार ॥ जो होय मन मलवा तएं, तो वेहेला करजो सार । वेहेला ॥ ६॥ नवयौवने पीउ घर नहिं; वसवं ते पुरिजन वास ।। वोले वोले दाखवे, वाहाला जंमा मर्म विमासि ॥ वेहे. खाण ॥७॥ सहुको रमे निज मालिये, वाहाला कामिनी कंत सेहेज ।
-
-
-
-
-
-
-
- -
--
--
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१५)
-
।
--
-
सद्यायमाला.. थर थर ध्रुजे.माहारी देहडी, महारी सुनी देखीने सेज ॥ वेहेवाण ॥ वीती-हशे ते जाणशे, वाहाला विरहनी वेदन पूर ॥ चतुरा चित्तमा सं मजशे, शुं लहे मूरख जूर ॥ वेहेलागाया पतंग रंग दिसे जलो, वाहाला न खमे तावड रीठ॥ फाटे पण फीटे नहीं, हंतो वारी चोल मजीव हेला॥१॥ उत्तम सजन प्रीतडी, जेम जलमां तेल निरधार ॥जयडी त्रीजा पहोरनी, तेतो वड जेवी विस्तार ॥ वेहेला॥१९॥ पूरथकी गुण सांजल्या, वाहाला मन मलवाने थाय.॥ वाहालेसर मुज वीनती, ते तो जिहां तिहां कही न जाय ॥वे ॥१२॥ एके मेहली बीजे मले, वाहसा मनमां नही तस नेह ॥ लीधा मूकी जे करे, तेतो.याखर आपे व्हावे ॥.१३ ॥ जे मन ते तेह मिलि रह्या, वाहाला उत्तम उपमा तास ॥ जो जो तिल फूलनी प्रीतडी, तेहनी जगमा रही सुवास ॥ वे ॥२४॥ खावा पीवा पहिरवा, वाहाला मन गमता सणगार ॥ जरयौवन पीउ घर नहीं, तेहनो. एलें गयो अवतार ॥ वे॥ १५ ॥ बालपणे विद्या नणे, जरयौवन नावे जोग ॥ वृद्धपणे तप श्रादरे, तेतो अविचल पाले योग। वे ॥१६॥ कागल जग चलें सरजियो, वाहाला साचो ते मित्र कहाय॥ मननुं फुःख मांनी ल, तेतो आंसुडे गलि गलि जाय ॥ वे ॥२७॥ लेख लाखेणो राजुल बल्यो, वाहाला नेमजी गुण थनिराम ॥ अक्षरे अदर वांचजो, मादरी कोडा कोड सलाम || वे ॥ १०॥ नेम राजुल शिवपुरि मल्यां, पूगी ते मनकेरी बास ॥श्री विनयविजय उवजायनो, शिष्य रूप सदा सुखवास ॥ वेहेला ॥ १५॥ति ॥ ॥अथ घडपणनी सद्याथ ॥ अयवंति सुकुमर सुणो चित्तवाय ॥ए देशी॥
॥घडपण तुंकां वियो रे, तुज कुण जोये ने वाट ॥तुं सहुने अवखा मणो रे, जेम मांकण जरी खाट रे ॥ घड ॥ १ ॥ गतिनांजे तुं श्रावतां | रे, उद्यम ऊडीजाय ॥ दांतडला पण खसी पडे रे, खालपडे मुख मांय रे ॥ १॥२॥ बलमांगे आंखो तणो रे, श्रवणे सुणियो न जाय ॥ तुज था वे अवगुण घणारे, धवली होये रोमराय रे ॥१०॥३॥ केड फुःखे गूमा रहे रे, मुखमा सास नं माय ॥गाले पडे करोचली रे, रूप शरीर जाय रे||घ॥४॥ जीजडली पण लडथडे रे,बाण न माने कोय । घरेस हुने अलखामणो रे, सार न पूजे कोय रे ॥१०॥५॥ दीकरडा नाशि
-
Idan
-
-
- -
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________
आत्महितशिदानी सघाय.
(१५३)
गया रे, बहुअर दीये डे गाल ॥ दीकरी नावे ढुकडी रे, सवल पडयो में जंजाल रे ।। घ० ॥६॥ काने तो ढांको वली रे, सांजले नहीं अ लगार ॥ यांखे तो गया वली रे, एतो देखी नशके लगार रे॥ घणा बरोतो मूंगर थयुं रे,पोल थपरदेशागोलीतो गंगा थरे, तसे जून जरानावेस रे। घण॥॥ घडपण वाहाली लापसी रे, घडपण वाहाली जीत, घड पण वाहाली लाकडी रे, जू घडपणनी रीत रे ॥ घण्॥ ए॥ घडपण तुं अकह्यागरो रे, अणतेड्यो मावेस ॥ जोवनीयु. जगवालहो रे, जतन हुँ तास करेश रे। घण॥ १० ॥ फट फट तुं अनागीया रे, योवननो तुं का ल॥ रूपरंगने नंगीजतो रे, तुतो महोटो चंमाल रे॥ घ० ॥ ११॥ नीसा से उसासमें रे, ॥ दैवनें दीजीये नाल || घडपण तुं कां सरजीयो रे, ला गो महारे निबाड रे॥ घण्॥ २५ ॥ घडपण तुं सदावडो रे, हुं तुज करूं रे जुहार ॥ जे में कही वातडी रे, जाणजे तास विचार रे॥१०॥१३॥ कोई न वंडे तुजने रे, तुंतो दूर वसाय ॥ विनय विजय उवजायतुं रे, रूपविजय गुणगाय । घ॥ १४ ॥ इति घडपणनी सचाय ।।
॥अथ आत्महित शिदानी सद्याय प्रारंजः ।। ॥प्यारीते पियुने इस प्रीब्वे, पेखी नजीक प्रयाण रे॥पंथीयडा, वटा उडाआजनो वासोरे तुंतो शहां वस्यो,कालनां किहां होशे मेलाण रे॥१॥ पंथीयडा वटाउडा ॥चार दिशे रे फरे चोरटा, जीवन सूतो जाग रेपणा चरणे चारित्र धर्म रायनें, लागी सकेतो लाग रे ॥ पं० ॥वाशा रांधण थादे महा रोग जे, लागाने ताहरी लार रे ॥ ॥ व॥ ते आवे ने ते डं तेडा उपरें, बहुकालनुं ताहरे वार रे ॥६॥ ॥३॥ परदेशी आं णां पागं नही फरे, सासरवासो सज्य रे ॥ पं०॥व०॥ साथ चलंते जग वंतने, नजी सकेतो जज्य रे॥ ॥ व ॥४॥ माथे नगारां वाजे मरणनां, हाथे ते आवे साथ रेपंणावणाखाशे कुटुंव खुंखारा करी, बाकी तादरी आथ रे ॥ ५० ॥ ॥५॥ मदनो गक्यो रे न लहे तुं मने, मग मग दै वनी मांग रे॥पंणावणा जो तुं वाले रे तो जाएं खरो, खोह्या जवना खां गरे॥पं०॥व०॥६॥ सुख तुंमाणे ने धणनी सेजमां, धण ते धूतारी
डे धीरे पंणावणा गरथ खाने गणिकानी परे, आखर होशे अदी || रे॥पंणावणा॥ ममता वाह्यो रे तुं थश्मोटको, परशुं मां ने प्रीत रे ॥
-
-
-
-
-
२०
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
(१५४),
सद्यायमाला.. पं० ब आपस्वरूप नवि उलखे, अनेक चलावे अनीत रे ॥ पंण् बा ॥ ॥ जुत जुतमाहें जाशे नली, दावो रहेशे दाम रे ॥पं0 ब॥ बाह्य कु टंब मत्यु डे बहू, पण कोश् नावे काम रे ॥ पं० ब० ॥ ए॥ चेतन निज पियुने चेतना, वाला बजवे एम रे॥पं ब० ॥ अचेतनसाथे एहवी था शकी, कहोने कीजें केम रे ॥पं० ब०॥१०॥ उदय वदे जे अरिहंतना, आशक होशे अतीव रे ॥ पं० व॥ पडशे नही जे मोहना पासमां, मु गते जाशे ते जीव रे ॥ पं० ब० ॥ ११॥ इति समाप्तः॥
॥अथ श्रीसीतासतीनी सद्याय प्रारंजः॥ ॥ गाथा ।। सरस्वती जगवती जारती, प्रणमी तेहना पाय रे॥॥ सी ताना गुण गाय शुं, जिम मुज आणंद थाय रे ॥१॥
उथलो॥याणंद थाये गुणज गातां, जनकराय सुतासही॥ अयोध्या पति दशरथ नंदन,वरी रामें गहगही॥शा अतिरूपसीता त्रिजग वदीता, तस उपम नही रती। कर्मवसे वनवास पाम्यां, राम सीता दंपती॥३॥
॥ गाथा ॥ लंका गढनो जे रावण धणी, तेहने दश शीश सोहाय रे॥ सतीरे सीता तेणे अपहरी, जग सघले तेह कहेवाय रे ॥४॥
॥उथलो। कडेवाय सीता हरिय रावण, लंपट पण लाव्यो सही॥श्री रामे युद्ध करीय हणियो, पानी लाव्या गहगही ॥॥ अयोध्या आवे बहु सुख थावे,हर्ष विषाद अतिघणोलोकअपवाद सुएयो श्रवणे, सही रामे सीता तणो ॥६॥ गाथा॥सहू मन मांडे चिंतवे, लोकतणी मुख बोकजी॥ तिणे वचने मन उसाधरे, चिंता अने अती शोकजी ॥णाजणा शोकधरे | राजाराम लक्ष्मण, चिंत्तवे तेह उपाय ॥अम बोलजो निकलंक थाये,तोस ही आणंद थाय॥॥तिण समे सीता हाथ जोडी, राम चरणे शीश नामें वली॥ रघुनाथ नंदन धीज करावो, जिम पोहोचे मननी रली ॥ ए॥
॥ ढाल ॥रामसीताने धीज करावे रे, सुरनर बहु जोवाने आवे॥ श्रा वे इंजसाणी जोडी रे, अमरी कुमरी बहुकोडी॥१०॥मलिया तिहां राणो राण रे, नरनारी चतुर सुजाण ॥ महाधीज सीता तिहां ममेरे, देखी शूर सुजट सत मे ॥ ११॥ कायर नरकेता नासे रे, जश रह्या गु फावन वासे ॥त्रणसें हाथनी खाश् खणावे रे, ले अगर चंदने जरावे ॥ १५ ॥ मांहे विस्वानर परजाले रे, उपर नामें घृतनी धारे ॥ ज्वाला ते
-
- -
-
-
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री सीतासतीनो सद्याय.
-
m
m
-
-
-
-
----
| दशो दिशे जाय रे, सहु थाकुलव्याकुल थाय ॥१३॥ तिहां अनिदीशे विकराल रे, जाणे जगतो सूरज वाल ॥ वालतो तरुवरनी ते माल रे, जाणे कोपें चढ्यो विकराल ॥ १४ ॥ तेणें समे सीता श्म बोले रे, रुडां वयण अमीरस तोले ॥ राम विना अवर सुज ना रे, तिहां कीधी अग्नि सखा ।। १५ ।। श्म सहूकोने संजलावे रे, सीता अग्नि कुंममां ऊं पावे ॥ मुख नवकार गणंती गेले रे, सीता शीतल जलमां खेले ॥१६॥ जलना तिहां चाले कलोल रे, जलचर जीव करे रंगरोल ॥ चक्रवाक सार स तिहां वोले रे, हंस हंस तणी गति खोले ॥ १७ ॥ तिहां कनक कमल दल शोहे रे, उपर वेठी सीता मनमोहे ।। अग्नि कुंम थयो पुष्करणी रे, जूबो शील तणी ए करणी ॥ २७॥ जलक्रीडा करी तटें आवे रे, सुर नर नारी गुण गावे ॥ पांच पुष्प वृष्टि शिरकीधी रे, सीता त्रिभुवन हुश्प्रसि जि॥रए । सुरनर नारी तिहां नाचे रे, देखी सीताना गुण साचे ॥ देव दानव वाजिंत्र वाये रे, इंसादिक अधिक उमाहे ॥ २०॥ घरघरनां वधा मणां आवे रे, माणक मोतियें थाल जरावे ॥ सती सीताने सर्व वधावे रे, सोहासण मंगल गावे ॥२१॥ नामंगल शत्रुघन हो रे, वांधव सीता ना दो।। रूपें अलीज करे गुण ग्राम रे, तुं ने असकुल तिलक समान ॥२॥ शशि वरसे किम विपधारा रे, गंगाजल न होये खारा ॥ सायर केम उलंघाय रे, मेरु त्राजुवे केम तोलाय ॥२३॥ चिंत्तामणि न होये का चे रे, किम पांगलो नाटक नाचे ॥ कामधेनुं नाली किम कहिये रे, आ काश मान किम लहियें ॥२४॥ इंधने घर दारी नावे रे, पुण्यहीणो ते किम सुख पावे ॥ महीप ऐरावण किम जीपेरे, वंश पुत्र विना नवदी पे ॥ २५ ॥ मान सरोवर तेह न शूके रे, सायर मर्यादा नवि मूके ॥ध्रुनो तारो कदी नवि चाले रे, मंदिर गिरि कवही न हाले ॥२६॥ जाचो ही रो कहो किम चूरे रे, आकाश खाड कोण पूरे ॥ हरिजन वाचा नवि लोपे रे, कहो मुनि गाल दिये नविकोपें ॥शावांऊ नारीजणे किम वेटो रे, स मने कहो कोण कहे मोटो। सिंहने कुण कहे शियाल रे, नव नंद न होय दयाल || २०॥ सूर्य उग्यो पश्चिम किम पेखो रे, जीना धर्म विना नवि लेखो॥शेषनाग धरणी केम मूके रे, तो सीता शीयल न चूके ॥५॥ रघुपति कहे रथ वेशीजे रे, अयोध्या पवित्र करीजे॥ सीता कहे नीमल
-
-
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________
"सद्यायमाला.
-
व
...
.
गार रे, शिरलोच कियो ततकाल ॥ ३० ॥ पाली संयम खंमा-धार रे, क री अणसण, विकट उदार। बारमें देवलोके थया खामी रे, सीता बनी। पदवी.पामी ॥३१॥ शीले मुख दारी जाय रे, शीलें सहु लागे पाय ॥| शीलें सो परिया तारे रे, तेतो त्रिजुवनने सणगारे ॥३५॥ तपगठ विजय सेन सूरि राया रे, बोले विमल दर्ख उवकाया ॥ मुनि प्रेमविजय मनना वेरे, सती सीताना गुण गावे ॥३३॥ इति सीतानी सद्याय समाप्तः॥
॥अथ आत्मशिदानी सद्याय प्रारंजः॥ ॥ समय संचालो रे आखर चालवू, संबल लेजे साथ होरे । होरे सुण पंथीडा ।साथी ताहारा रे पिके परवख्या, ताली लेश्लेश हाथ होरे॥होरे । ॥सु॥॥वाहलां वोलावी रे वलशे ताहरां, वचमां विषमी ने वाट होरे॥ होरेणा विण विसामे रे पंथ उलंघवो, उतरवो नर्कनो घाट होरेहोरे सुण ॥२॥आजनो वासो रे श्ण मंदिर वस्यो, विषयनो मांड्यो व्यापार होरे, ॥ होरे । कालना उतारा रे कहोनें किहां होसे, नही तेहनो निरधार होरे । होरे ॥३॥ जिहां तिहां लागे रे जमनो जीजियो, बेसे बहु बे सराण होरे ॥होरे ॥ घरनां जाडां रे वलि नरवां पडे, नित्य नवलां रह गण होरे ॥ होरे॥४॥ मगले मगले रे दाण चूकाव, नित्य नवलां
मेहलाण होरे । होरे ॥ परवसपणे रे पंथे चालवू, नहि को आगे व्हां पण होरे । होरे॥५॥ यौवन ससलो रे जरा कूतरी, काल आहेडी कबा
ण होरे । होरे ॥ बाण पूरीने रे पंथे बेसी रह्यो, नहि मेहले निरवाण होरे ॥ होरे ॥६॥ तुं नयी केहनो रे कोश् नथी ताहरु, लोज लगें एह ने लोक होरे । होरे॥ परदेशीशुं रे कोण करे प्रीतडी, कां पड्या फंद मां.फोक होरे॥ होरे॥७॥ वीरा वटाउरे सुण एक वीनती, चाल तुं मुक्तिनें पंथ होरे । होरे । सदगुरु तुजने रे संबल आपशे, नागशे जव नी सहु ब्रांति होरे॥होरे ॥७॥ कासीदी करतां रे काल बहु गयो, तो हे नाव्यो पंथनो पार होरे॥होरे ॥ उदय कहे अरिहंतने जजो सही; तो तरसो संसार होरे॥ होरे॥ ए॥ इति समाप्तः॥
॥अथ आत्मा ऊपर सद्याय प्रारंजः॥ रसियानी देशी ॥ "सुमतिसदा सुकुलिणी वीनवे,सुणि चेतन महाराय सुगुणन।कुमति || कुनारी दूरे परिहरो, जिम लहो सुखसमुदाय सोजागी॥सुमणा॥ आवो,
A
-
-
-
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________
आशाता वर्जननी सद्याय.
(१५)
-
-
-
रे रंगविवेक घरे प्रनु, करिये केलि अनंग पनोताणा ज्ञान पलंग बिगह्यो अतिनलो, वेशीजें तस संग रंगीला ॥ सु॥२॥ निष्टारुचि बिहु चामर धारिका, वींजे पुण्य सुवाय सदाय ॥उपसमरस खुसबोश् महमहे, किम नवि आवे ते दाय ॥ बवीला सुणा॥ हृदय ऊरूखे बेसी होंसशु, मुजरो लीजे रे सार सलूणा ॥ कायापुर पाटणनो तुं धणी, कीजे निजपुर सार सनेही ॥ सु॥४॥जे तें चोकी करवा नयरनी, थाप्या पांच सुनह म डावल ॥ तेतो कुमति कुनारी शुं मल्या, तेणे लोपी कुलवट्ट करे बल ॥ सु॥५॥ पंच प्रसादनी मदिरा बाकथी, न करे नयर संजाल महारा | यमन मंत्रीसर जे तें थापियुं, गुंथे तेह जंजाल अहोनिशि ॥ सु॥॥ चौवटे चार फरे नित चोरटा, मूसे अति घणुं पुण्य तणुं धन।। वाढर बूंब खवर नहि तेडनी, गजपरे ममकरो निंद महामन ॥सु ॥॥ कपटी का व अ वहु रूपियो, हेरु परें फिरे नयर समीपें ॥ जोर जरा यौवन धन अपहरे, साहरीनीपरे नित्य नठीपे॥ सु॥७॥ वयण सुकोमल सुमति' तणा सुणी, जाग्यो चेतनराय रसीलो ॥ तेग संवेग ग्रही निज हाथमां, तेड्यो शुझ समवाय वसीलो ॥ सु॥ए॥ मन मंत्रीसर कवज कीयो घणुं, तव वश आव्या रे पंच महानड ॥ चारे चोर चिहुं दिशी नाशिया, टायो मोह प्रपंच महाजड । सु॥१०॥ सुमति सुनारी साथै प्रीतडी, जोर जडी जेम खीर अने जल ॥रंग विलास करे नित नवनवां, नेली हियडानुं हीर हिलिमिल ॥ सु०॥ ११॥णीपरें चतुर सनेही आतमा, जीले समरसपूर सदा॥ अनोपम अविचल आतम सुख लहे, दिन दि न अधिकसनूर नलाइ ॥सु०॥ १२॥ पंमित विनय विमल कवि राजियो, संवेगी शिरताज जयंकर ॥ धीरविमल पंडित पद पंकजे, सेवक नयजणे आज सुहंकर ॥॥१३॥ पागंतर गाथा ॥ पंमित विनय विमल कविरा यनो, धीरविमल कविराय जयंकर ॥ सेवक विनयी नय विमल कहे,सुम ती शिवसुख थाय सुहंकर ॥सु॥१३॥ इति आत्महित सद्याय समाप्तः॥
॥अथ आशातनानी सद्याय प्रारंजः॥ . ॥ चोपा ॥ श्रीजिनवरने करी प्रणाम, वोढुं चोराशी आशाता नाम॥
श्रीजिन मंदिर जातां सही, आशातनाए टाली नही ॥१॥खेल थुकरा | मत कलगला, की, लेखुं शीखी कला ॥ मैथुन मऊन मर्दन करे, जिन
-
-
-
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________
(345)
सद्यायमाला.
धने को हैडे धरे ॥ २ ॥ बाण कापड पापडने वडी, नव जग विये देहरे वडी ॥ शिर कर अंग पखाले पाय, विंकणे करी विंजावे वाय ॥ ३ ॥ ना ख्यानख निमाला पली, नाभर छत्र ढलावे वली ॥ माथे मुगुट पगे खासड़ां, धवराव्यां देहरे वाडां ॥४॥ दोरजरे पेहेरे चाखडी, नाखी गड गुंबड खाल 'डी || बेशे पगऊपर पगकरी, रांध्युं अन्न अंगीठी करी ॥ ५ ॥ रगत पित ना ख्या श्रोघला, नकरे निंद्या जुमानला ॥नकरे वणिज न रमे जूबटे, नलिये बस्तु आलट पालटे ॥६॥ खाय तंबोल नखी सुखडी, करे नित्य ते लहुडी ast | पग चंपावे कलदो करे, दिये सराप के होडज धरे ॥ ७ ॥ नाखे पं गरज सुये निशंक, जंगकला ने मारी ढंक ॥ नकरे जोजन नहि फीलं, वेणसमारे पारिख पएं ॥ ८ ॥ पढे मंत्र राखे हथियार, खोरी करे ने ये तु कार ॥ सचित्त न राखे न दिये गाल, नकरे बालक स्त्रीनी घ्याल || पानक |रे वैडुं नकरे होड, जिनदीवे न करे करजोड | आठपडो न कस्यो मुखको ष, विष उत्तरासंग लागे दोष ॥१॥ पहेरे धोती शान विणजेह, बेठापग पसारी बेद || नकरे उगाने हासुं वली, दांत न खोतरे लेइ शली ॥ ११ ॥ बकरे दात विकथा वात, नकरे क्रोध वली उत्पात ॥लीधा शाक नीलां मनरली, स्त्री संघातें बेवामली ॥ १२ ॥ की धो दीवो देहरा थकी, वस्तु वावरीजे देवकी ॥ नखमां नवि राखे दीवेल, दीवे नवि पूरी जे तेल ॥ १३ ॥ चालस मोडे दीले बहु, आशातना ए जाणे सह ॥ श्राशातनाना बहु ला पाप, जे करशे ते लेहशे संताप ॥ १४ ॥ श्रीविजयसेन तणो अधिका जिन सेवाथी लढे जवपार ॥ पंकित राज विजय इमजणे, श्रीजिनवर ने जाउं जाम ॥ १५ ॥ इति प्रशासनावर्जन सद्याय समाप्तः ॥ ॥ अथ संसारस्वरूपनी सचाय || मधुबिंडुनी ढाल ॥
र,
॥ संसारे रे जीवानंत जवे करी, करे बहुला रे संबंध चिहुंगति फरि फरी | नवराखेरे कोने तवनिज करधरी, सगाई रे कहो कि पिपरे क |: हियें खरी ॥ १ ॥ त्रुटक || कहो खरी किणि परी एह सगाई, कारमो संब धए ॥ सवि मृषा माता पिता बहिनी, बंधुतेद प्रबंध ॥ धरि तरुण घरणी 'रंगे परणी, त्राण कारण ते नहीं ॥ मणि कणग मुत्ति धन्न धान्यकण, संपदा सब संग्रही ॥२॥ ढाल || एह यावर रे जंगम पातिक दोइ कला, जेह करतां रे चलग दुख जीवे सह्या || तेह टालो रे पातिक दूरे वि
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________
प्रमादवर्जन तथा संग्राम सोनीनी सद्याय, (श्याए)
-
-
-
-
णा, जिम पामो रे इह परजव सुख अतिघणां ॥३॥ त्रुटक ॥ अतिघणां ! सुख ते सहो जवियण, जैनधर्म करी खरो ॥ परदार परधन परिहरी ति
णे, जैनधर्म समाचारो॥जे मदे माचे रूपराचे, धर्म साचे नवि रमे ॥अं ||जली जल परि जनम जातो, मूढ ते फल विणगमे ॥ ४ ॥ ढाल ॥ अध्य | यने रे बडे श्रीजिनघर कहे, शुनमष्टि रे तेह जली परे सद्दहे। ते सहही रे तप नियमादिक आदरे, आदरतो रे केवल लछीपण वरे ॥५॥ त्रुटक ॥ लठीवरे जिनधर्म करतो, हबुकर्मि जे हुये ॥ पांचमो गणधर स्वामी अंबू, पूलियो इणिपरे कहे ॥ श्रीविजयदेवसूारिदं पटधर, विजयसिंह मु पीसरू ॥ तस शिष्य वाचक उदय इणिपरे, उपदिशे जवहित करू ॥६॥ ॥अथ प्रमादवन सद्याय ॥ मुनि जन मारग चालतां ।। ए देशी॥ ॥अजरामर जगको नही, परमाद ते गंगो रे ॥ मिथ्या मति मूकी क री, गुण आदर ते मांगो रे ॥१॥ शुद्ध धरमनो खप करो, टाली विषय विकारो रे ।। चोधे अध्यबने कहे, भीवीर एक विचारो रे ॥ ॥॥ए यांकणी ॥ पापकरस करी मेखवे, धनना खख जेह रे ॥ मूरख धन बांनी करी, नरके नमे तेह रे ॥१३॥बंधव जनने पोषवा, करे ते मरण परे पाप रे॥ तेहूनां फल दोहिखां, सहे एकदो श्राप रे ॥शुण॥४॥ खात्र तणे मुखे जिम ग्रह्यो, एवो चोर अजाण रे ॥ निज करमें मुख देखतां, तेहनो कुण जाण रे ।। शु॥५॥श्म जाणी पुरय कीजियें, तेहथी सुख थाय रे ॥ दिनदिन संपद अनुन्नवी, वली सुजस गवाय रे ॥शु॥६॥ विजय देव गुरु पाटवी, चित्रसिंह मुर्णिदो रे॥ शिष्य उदय कहे पुण्यथी, हुए परम आणंदो रे ॥ शु॥७॥ति प्रमादवन सदाय समाप्तः ॥
॥अथ संग्राम सोनीनी सद्याय ।। ॥दोहा॥श्रीशंखेश्वर पायनमी, शारद मात पसाय ॥ सोनी श्रीसंग्रा मना, गुणगाय नवनिधि थाय ॥१॥मांगवगढनो राजियों, ग्यासुदीन पत शाहाएकदिन बहार खेलवा,चाल्योधरी उमाह ॥॥ साथे सीतेरखांन डे, वोहोतेर उमराव जाण ॥ सोनीपण संग्राम , तेदनां करं वखाण ॥३॥
॥ ढाल पहेली॥राग वेलाउल ॥ ॥मारग माथे कलपवृदा, उग्यो अतिसार ॥ ते देखी को उष्टजीव, बोल्यो तेणि वार ।। ए आंकणी ॥१॥ ए आंवाद बांछिया, सुणो साहिब
-
--
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- -
-
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१६०))
सद्यायमाला...
1
"
मेरा ॥ नूप कहे तुम दूर करो, राखो मत नेडा ॥ मारगः ॥ २ ॥ वलतो सोनी उचरे, हुं करूं परदाश ॥ श्रांबो मुजने शांनकरे, कहोतो जाउं पाश ॥ मा० ॥ ३ ॥ हुकम लेइनें त्यां गयो, दिये बाशुं कान ॥ मांगी वातांनी कही, आव्यो ते बुद्धिनिधान ॥ मा० ॥ ४ ॥ सुणो सुलतांन यांबे कही; मुजने एकवात ॥ यावते वर्षजो नवि फलुं, तो करजो मुज घात ॥ मा० ॥ ५ ॥ ग्यासुदीन जानू कहे, जूठे हो संग्राम ॥ मोंशुं न बो ले रुखंडा, यह बकालके काम || मा० ॥ ६ ॥ वलतुं सोनी उच्चरे, न फले जो एह ॥ एने करता ते तमे, मुजने करज्यो तेह || मा० ॥ ७ ॥ निज निज स्थानक सहूवल्युं, सोनी करे उपाय || देव गुरुनी पूजा करे, यांबा पासें जाय ॥ मा० ॥ ८ ॥ प्रेमसहित गुंहली करे, समरे गुरु देव ॥ जो मुज ध र्मनी श्रासता, फलजो नीत मेव || पूरयेवंबित सब फले ॥ ए यांकणी ॥ अनुक्रमें बो मोरियो, माली आवी वधावे ॥ सर्व यांबा पहेलो फल्यो, सोनी त्यांवे ॥ ० ॥ १० ॥ पुत्र बेसारी हाथियें, कर सोवनथाल ॥
-
बजरी पतशाहने, मूक्या रे रसाल ॥ पु० ॥ ११ ॥ रूमाल पाठो करि पूढियो, तुम के तांइ ॥ गाजते वाजते द्रखशुं, क्या करी बढाइ ॥ | पु०॥१॥ वलतो सोनी उचरे, वां किया सहकार । तेणे में पेककसी करी, त्र्याणी हर्ख अपार ॥ पुण् ॥ १३ ॥ ग्यासुदीन घोडे चडी, साधे सब परि वार ॥ ए आंबा फूल्या फुल्या, देखी हर्ख अपार ॥ पु० ॥ १४ ॥ ग्यासुदीन जानु कहे, न फल्याए आम्र ॥ तैरा ए सुधा फल्या, ए धर्म के काम ॥ पु० ॥ १५ ॥ सोनेरी वाघा सबे, पहेराव्या सहु साथ ॥ धनधन तेरी मात कुं, धन्य तेरी जात ॥ पु० ॥ १६ ॥ केतादिन वोल्या पढे, जगवती सूत्र ॥ गोर कने जइ सांजले, करे जनम पवित्र ॥ पु० ॥ १७ ॥ मेलें सोनैयो दिन प्रतें, जग उत्तम नाम ॥ बत्रीस सहस्त शंख्या हुये, की धां धर्मनां काम ॥ पु० ॥ १८ ॥ सकल वाचक शिरोमणी, भानुचंद कहावे ॥ तास शिष्य जाणचंद जपे, सुणे दोलत पावे ॥ पु० ॥ १७ ॥ इति समाप्तः ॥ ॥अथ चेलानी सद्याय ॥
:
॥ वीर बंदी घरे यावतां जी, चेलणा दीठोरे निग्रंथ ॥ वनमांहि राते कासग्ग रह्योजी, साधतो मुक्तिनो पंथ ॥ १ ॥ वीर वखाणी राणी चलणा जी, सतीय शिरोमणि जाण ।। ए यांकणी ॥ चेडानी साते सुताजी, श्रेणिक
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
जयसोमजिकृत शिखामणनी सद्याय. (१६१) शियक्ष परिमाण ॥ वी॥२॥ शीत गर सबलो पडे जी, चेलणा प्रीतम साथ ॥ चारित्रियो चित्तमां वस्यो जी, सोड बाहिर रह्यो हाथ ॥ वी० ॥ ३॥ जवकी जागी कहे चेलणाजी, केम करतो हशे तेह ।। कामनीने मन कोण वस्यो जी,श्रेणिक पड्यो रे संदेह । वी॥४॥अंतेजर परजालजो जी, श्रेणिक दीयो रे आदेश ॥ जगवंते संशय नांजियो जी, चमकियो चित्त नरेश ।। वी० ॥५॥ वीर वांदी वलतां थकां जी, पेसतां नगरमकार ।। धूवांध तिहां देखी कहे जी, जा जा जुंमा अजय कुमार ॥वी॥६॥ ताततुं वचन ते पालवाजी, व्रत लीयो अजयकुमार ॥ समयसुंदर कहे घेलणा जी, पामशे नवतणो पार ॥ वी० ॥७॥ इति समाप्तः॥
॥अथ श्रीजयसोमजीकृत शिखामणनी सचाय ॥ . ॥ कामनी कहे निजकंतने, सुणो प्रीतम प्यारा ॥नाह कुनाह न होश य, मेरे नयनयी न्यारा॥अवहीं अचानक क्या हुआ, पीयु चालणहारा॥ रहो रहो रंगरसें करी, मन मोहनगारा ॥१॥ सुण सांझं हो अरदास हमा री॥मेंतो तेरी हो हुँ खिजमतगारी॥तुं तो चाले हो गोडी निरधारी,में तो तोशू होकीनी एक यारी ॥सु॥शा वहुत कालकी प्रीतडी,युं तटकी नोडो॥कांतनारीना सूत ज्यु, त्रूटे तिहां जोडो।।मैरी शीख नली सुणी, क्युं मुह मचकोडो॥ कंचुकी श्याम जुजंग ज्यु, मुजकुं क्युं क्यों ॥ सु॥ ॥३॥ हमसी तेरे बहुत है, मेरे तुहिज लाला ।। होंस हैयाकी पूर ल्यो, सुणि आतम वादहा । फिर मोसु जो नही, मत हो मतवाला । संवल लीये विणु नहीं चले, होये कोण हवाला ॥ सुणा ४॥आलम एते दिन किया, दमरी न कमा॥ व्याजें लश्धन वावस्यो, रह्या पूंजी खा॥ पद्धे एक पता नहीं, नहीं संवल सखा॥आगल तेरे कारणें, कही सेज वि बाइ॥सुणा॥ ऐसे मुखसे सुंदरी, मुलही तें पाय॥ तें ए कदी विलसी नही, रह्यो आस विला ॥ पोढी रह्यो रे प्रीतमा, मोकुं रयण जगा ॥ चतुर सहेलीके वीचमें, मोकुं लाज लगा॥सु॥६॥ जना नरणी जोग णी, जोई नही वेला ॥ तेरे उशमन बहुत है, तो चले एकीला॥ वाटे विषम जय धाडिनो, नही सूणि समेला ।। कुण मुहूरत विबुडे के, कब हो शे नेला ॥ सु॥॥ पीयु कहे सुण सुंदरी, हूंतो धणीई बुलाया ॥रहणा श्क रात्रि होरे नही, करुं कोडी उपाया । जेणे जेर जगत कीया, कुण
-
-
३३
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________
:
(१६)
. .. सद्यायमाखा. राणा राया ॥ फिर फरमान फिरे नही, जे उनही पाया ॥ सु॥॥ तुम विण पुःखमें दीहरा, कहो कैसे जरुंगी॥ तेरे विरह वियोगशें, दुःखें जार जरूंगी॥तैरीशुं तैरीशुं प्रीतमा, नवि प्राण धंरुंगी। में कुलवंती का मिनी, पढी काठ करुंगी। सुपए। शीख करी प्यारी कन्हें, दरहाल ते हाट्यामंदिर मुलक बोडी करी, बे खरची चाल्या ॥ वोलावीने पुःख धरी, वली मन वाख्या॥ के. सती हु कामिनी, नेद नीका पाल्या। सुण ॥१०॥ काया कामिनी जीउ धणी, मत र विचारो ॥ तप जप संयम संग्रहो, नर कांश महारो ।। कलिकालें जब तेरी है, तब क्या तुम चारो ॥राज रंक सब एक है, आगे नहीं कोई टारो॥सु०॥४॥अथिर ए सं सार है, कोण केहबो ना ॥ मोहनिंद बोडी करी, करो सुकृत कमाइ ॥ शीख सुणी जयसोमकी, सी सुजस जला ॥ शिवसुख केरे कारणे, क रो धर्म सखा ॥ सु० ॥ १५ ॥ इति शीखामणनी सद्याय समाप्त ॥
॥अथ कायापुर पाटणनी सद्याय प्रारंजः | कायापुर पाटणं रुघडो, पेखो पेखो नव पोल माम रे ॥ हंसराजा रंगे रमें राजीयो रे, मलियो मलियो मन परधान रे॥२॥ काया कारमी ॥जीव जाणे जे सर्व माहें, कूडो कूडो कुटुंब संघात रे॥राने जेम पंखी बेसे एकां, जुड़ी उडी जाय प्रजात रे॥ का॥२॥ एक जीवतणी वेल डी, करहला दोय चरंत रे॥ एक कालोने बीजो ऊजलो, दिनदिन वेल घटंत रे । का॥ ३॥ एक तरुवर धनरस चढे, एक पडे पीपल पान रे॥ चतुरपणे जोजो पारखं, हीयडे धरजो अरिहंत ध्यान रे ॥ का॥४॥ श्णवाटे नथी बेग वाणीया, वली नथी दाटर्नु गम रे ॥ एवं जागी साथे लेजो संबलो, वेगडं डे मुक्तिनुं गाम रे॥मा॥५॥ आपणो श्रा तमा बालुडो, सरस जोबन लहे वेश रे॥ मुक्तिरमणी परणावजो, सहज सुंदर उपदेशं रे ।। मा॥६॥इति कायापुर पाटणनी सद्याय ॥
॥अब मांकडनी सद्याय प्रारंजः ॥ . . ॥मांकडनो चटको दोहिलो, केहने नवि लागे सोहिलो रे ॥मांकड मू गंलो॥ एतो निर्लजाने नही कान, एहने हीयडे नहीं शान रे॥ मांगा॥ एतो पाट पलंगमा आवे, चटको दे बानो जावे रे ॥ मां ॥ राते राणो प्रश्ने फरतो, राजा राणीथी नवि मरतो रे ॥ मां०॥॥ एतो चरणा
-
-
।
-
-
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________
शिवरत्नकृत होकानी सद्याय.
-
-
-
-
-
----
चीर गेडावे, नर नारीनी निंद गमावे रे मांगा गिरुया गुणसागर साध, तेहनी तुमें राखजो लाज रे ।। मांग ॥ ३॥ वरसाले थाये मदमातो, सी पाले सुंहालो सातो रे ॥मांगा खाटमांहे खल गोत्रज खोटा,सवि सरिखा न्हाना महोटारे ।। मांग॥४॥ एतो न जूए गम कुगम, एहने पेट न ख्याशुं काम रे ॥मां॥ एतो हरामि हीली जात, एहने रूडी लाने ठे रात रे ।। मां ॥५॥ सोही पी थाये रातो खाल, एतो सोड मांहेलो सा ल रे ॥मांगा ए उपकारतणी मति आणी, चटको देश सज करे प्राणी रे
मांगागुणी दूळ तो गुणकरी लेजो, मांकडने दोषम देजो रोमांणा मांकण जरुयच नगरथी आव्यो, एतो राधनपुरमां गवरायो रे ।। मां ॥ माणक मुनि कहे सुणो सयणा, तुमे जीवनी करजो जयणा रे मांडा
॥अथ होकानी सद्याय ॥झर यांवा आंवली रे॥ ए देशी॥ ॥ होको रे होको झुं करो रे, होको ते नरकनुं गम ।। जीव हणाये अ तिघणा रे, वायुकाय अजिराम ॥ नविक जन, मूको होकानी टेवा। सुख पामो खयमेव ॥ ज०॥ मूको ॥१॥ ए आंकणी ॥ ज्यां लगे होको पीजीयें रे, तिहां लगें जीवविनाश ॥ पाप बंधाये आकरो रे, दया तणी नही याश ॥ ॥२॥ जे प्राणी खेको पीये रे, ते पामे बहु कुश्ख ॥ एम जाणीने परिहो रे, पामो बहुढं सुख ॥ जण ॥३॥ गज लगें धरती वले रे, जीव हणाये अनंत ॥जे नर होको मेलशे रे, तस मलशे जगवंत ॥ ज० ॥४॥ दावानल घणा परजले रे, होकानां फल एह ॥ नरकें जाशे वापडा रे, धर्म न पामे तेह ॥ ॥ ५ ॥ एकेडी वेशीमां रे, फिरे अनंती वार ॥ बेदन जेदन ताडना रे, तिहां लहे उःख अपार ॥ ज०॥६॥व्यसनी जे होका तणारे, तलप लागे जव आय ॥ वनमां वृक्ष ठेदी करी रे, अनि प्रज्वलित कराय॥ Pusतहां षट काय ना जीवनी रे, हिंसा निरंतर थाय ॥ होकार्नु जल जिहां ढोली रे, ति हां बहु जीव दणाय || ज॥॥पोते पाप पूरण करे रे, अन्यने दे उ पदेश ॥ वली अनुमोदन पण करे रे, त्रिकरणे थाये उद्देश ॥ जण ॥ए॥ मुख गंधायें पीनारन रे, वेसी न शके कोई पास ॥ जगमां पण रूडं नही रे, पुण्य तणो थाय नाश ॥ ॥ १०॥ संवत् अढार बहोतरे रे, उज्ज्व ल श्रावण मास ॥ वार बृहस्पति शोजतो रे, पूनमदिन शुन खास ॥
-- -
--
-
-
-
--
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१६४)
.
सद्यायमाला...,
-
-
॥११॥ तपगल मंमन सेहरो रे, दानरतन सूरिराय || मनुकरतन शिष्य शोजता रे, आनंद हरख न माय ॥ ज०॥ १॥ परता पूरण गिरुया ध पी रे, शिवरतन तसु शिष्य ॥ होकानां फल श्म कयां रे, खुशालरतन || सुजगीश ॥ ज० ॥ १३ ॥ इति होका:फल सद्याय ॥
॥अथ बादशाह प्रतिबोधन वैराग्य सद्याय ॥ ॥राग काफी हुसेनी ॥ या पुनिया फना फुरमाए, आप रहो हुसिया री॥ माल मुलक सब किसकू दिखावे, यमकी जर असवारी ॥ १॥ सां श्यांके बंदे बे, शिर मत ल्यो बुजगारी॥ महेर करोगे बंदगी खुदाके, दील याके क्युं प्यारी ॥ सांग ॥२॥ एषांकणी ॥ दोलत बोड बोड के गये। साहेब, केश के गयेनीखारी ॥ घसते हाथ गये वीन सरखी, हास्या ज्यु । अ जुयारी स रोज निमाज़ फिरावे तसबी, सब सखीयन क्युमा
॥ सब हीमनळू दोई गप है, दरद कीये यु जारी ॥सांपा कीटिका वेखून खुदाके, लिखित न है दरबारी ॥ सब हिसाब जब वे पूजेगा, तब | होवेगी खुवारी ॥सांगा खानेकुं शिरकाट बिराना, महिरमान पुकारे॥, युवि ज्यस्त होवे सबहनकू, बूडी न्यस्त तुंहारी ॥ सां॥६॥ पातसाह श्रीबाबा श्रादम, सुण चेतन हमारी ॥ शीख जली ए सकलचंदकी, ह मकुंपूना तुंहारी ॥ सांग ॥ इति बादशाह प्रतिबोधन सद्याय ।। ।
॥अथ श्रीप्रतिक्रमण हेतुलित सद्याय प्रारंजः ॥ . . ॥दोहा॥ श्री जिनवर प्रणमी करी, पामी सुगुरु पसाय ॥ हेतुगर्न पडिक्कमणनो, करशुं सरस सद्याय ॥१॥ सहज सिक जिन वचन बे, हेतुरुचिने हेतु ।। देखाडे मन रीजवा, जे जे प्रवचन केतु ॥२॥ जस गोठे हित जबसे, तिहां कहीजें हेतु ॥रीजे नही बजे नही, तिहां हु । हेतु अहेतु ॥३॥ हेतु युक्ति समजावी, जे बोडी सवि धंध ॥ तेहिज | हित तुमें जाणजो, आ अपवर्ग संबंध ॥३॥
॥ढाल पहेली ॥षजनो वंश रयणायरू ॥ ए देशी॥ .॥पडिकमणं तेयावश्यकं, रूढि सामान्य पयो रे॥सामायिक चळवी सलो, वंदन पडिकमणडो रे ॥ १॥ श्रुतरस नवियां चाखजो, राखजो गुरुकुल वासो रे ।। जांखजो सत्य असत्यने, नाखजो हित ए अन्यासो रे, | ॥ श्रुतरस॥२॥ ए आंकणी॥ काउस्सग्ग ने पञ्चरकाण , एहमां षट् ।।
SSA
-
-
-
-
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
-
eme
-m
प्रतिक्रमणहेतुगनित सद्याय. (१६५) अधिकारो रे ॥ सावध योगथी विग्मवं, जिनगुण कीर्तन सारो रे ॥श्रुत ॥२॥ गुणवंतनी प्रतिपत्ति ते, अतिक्रम निंदा घणेरी रे ॥ विण चिकि त्सा गुण धारणा, धुरें शुकि चारित्र केरी रे॥ श्रुत ॥३॥ वीजे दर्शनना आचारनी, ज्ञानादिक तणी त्रीजे रे। चोथे अतिचार अपनयननी, शे ष शुद्धि पांचमे लीजें रे ।। श्रुत ॥ बहे शुद्धि तपना आचारनी, वी याचारनी सर्वे रे ॥ अध्ययनं जैगपत्रीशमे, उत्तराध्ययन मने गर्वे रे॥ श्रुतम् ॥ ५॥ अरध निवुझ रवि गुरू, सूत्र कहे कालपूरो रे ॥ दिवसनो रातिनो जाणीयें, दस पडिलेहणथी शूरो रे ॥ श्रुत॥६॥ मध्यान्हथी अधरातितां, हुए देवसी अपवादे रे॥अधरात्रिथी मध्यान्हता, राश्य योग वृत्ति नादें रे ॥ श्रुत॥७॥ सफल सकल देव गुरु नतें, शति वारे अधिकारें रे ।। देव वांदी गुरु बांदी, वर खमासमण ते चारें रे ॥ श्रुत ॥॥ सिद्धि लोकें पण कार्यनी, नृप सचिवादिक जक्ते रे॥ गुरु सचिवा दिक थानकें, नृप जिन सुजस सुयुक्तं रे ।। श्रुतण | ए ॥ ढाल बीजी॥रागमारणी॥गिरिमांगिरज गिरुन मेरु गिरिवरू रे॥ए देशी॥
॥ पढम अहिगारे वडं नावि जिणेसरु रे, वीजे दब जिणंद ॥त्रीजे रे त्रीजे रे ग चेश्य उवणा जिणा रे ॥१॥ चौथे नामजिण तिहुश्रण ठवण जिना नमुं रे, पंचमे के तेम ॥ वंदुरे वंदु रे पिहरमाम जिन केवली रे॥ शा सत्तम अधिकारें सुयनाणं वंदीयें रे, अहमि थुए सिधाण ॥नवमें रेन वमें रे थुश तिवाहिव वीरनी रे ॥३॥ दशमे उजयंत थुछ वलीय ग्यारमें रे, चार आठ दस दोश्॥ वंदोरे वंदोरे अष्टापद जिन कह्या रे॥४॥ बार में सम्यग्दृष्टि सुरनी समरणा रे, ए वारे अधिकार ॥ जाबो रे जावो रे दे वांदतां नविजना रे ॥५॥ वांई तुंबकारी समसुश्रावको रे, खमासम ण चल दे॥श्रावक रे श्रावक रे, श्रावक सुजस श्स्युं जणे रें॥६॥
॥ ढाल त्रीजी ॥ सादिवा रंगीला हमारा ॥ ए देशी॥ वे आचारनी शुद्धिगयें, अतिचार जार जरित नत कायें ॥ उद्य मी उपयोग संजालो, संयमी सवि पातक टालो ॥ सबस्सवि देवसिय ३ चा, प्रतिक्रमण वीजक मन ला उद्यणार ए आंकणी ॥ ज्ञानादिक मांहे चारित्र सार, तदाचार शुधि अर्थ उदार ॥उद्या करेमि ते श्त्या दिक सूत्र, नणी काउस्सग्ग करो पवित्र ॥ जय० ॥२॥चिंतको तिहां अ
-
-
-
-
-
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१६६)
संघीयमाला. तिचार ते प्रात, पलिहेणथी लागा.जे जात ॥ उद्य॥ सयणासण इत्या दिक गाथा, नावजो तिहां मत होजो थांथा ॥ उद्य॥३॥ श्म मन । सा चिंतन गुरु साखें, आलोवा अर्थे गुरु दाखें । उद्य० ॥श्राफ लणे अड गाथा अत्रो, काउस्सग्गं पारी.कहे चंजविसबो ॥ उद्या ॥४॥ संमासा पडिलेही बेसे, मुहपचि तनु पडिलेहे विशेषे ॥ जय० ॥ काजस्सग्ग श्रव धारित अतिचार, आलोवा दिये वंदन सार ॥ उद्यः॥५॥अवग्रहमांहे रहि उन्नत अंग, आलोए देवसी जे नंग ॥ उद्य० ॥ सहस्सवि देवसिथ
चार, उच्चरतो गुरु साखें अमाइ॥ उद्य॥६॥ मन वचन काय सक ल अतिचार, संग्राहक ए ले सुविचार ॥ उद्यः ॥ इलाकारणं संदिसह जगवन्न, पायबित्त तस मागे तप धन्न। उद्य॥७॥पडिकमह इति गुरु पण नांखे, पडिकमणाख्य पायबित्त दाखे ॥ जय० ॥ खस्थानकथी जे वं हिरामण, फिरी आवे ते जे पडिक्कमण ॥ उद्या ॥७॥ पडिकमणं पडिअ रण पवित्ति, परिहरणा वारणा नियति ॥ उद्यानिंदा गरहा सोही थ छ, ए पर्याय सुजस सुगरिह॥ उद्यण ॥ ॥ इति॥
॥ढाल चोथी॥प्रथम गोवाला तणे नवें जी ॥ ए देशी ॥ .. ॥ बेसी नवकार कही हवे जी, कहे सामायिक सूत्र ॥ सफल सकल || नवकारथी जी, पडिकमबुं समचित्तः।। महाजस जावो मनमां रे हेत ॥१॥ || ए आंकणी ॥ चत्तारि मंगल मिथ्यादिकंजी, मंगल अर्थ कहे॥श्वामि पडिक मि इत्यादिकंजी, दिन अतिचार आखो महाप ॥॥ शरियाव ही सुत्त जणे जी, विनाग आलोयण अच॥ तस्स धम्मस्स लगें लणे जी, शेष विशुद्धि समबामहाण॥३॥ श्रावक आचरणादिकेंजी, नवकार सामा यिक सूत्र ॥ श्वामि पडिकमीज कही कहे जी, श्राफ सूत्र सुपवित्त ॥म हा॥७॥ अतिचार नार निवृत्तिथी जी,हलु हो उठेशाअनुहिमित्या दिकाजी, सूत्रे नि:शेष कहे॥महा० ॥५॥ अवरा खमासण वंदणं जी, तीन खमावे रे दे॥ पंचादिक मुनि जो हुए जी, कालस्सग्गार्थ फिरे ॥ महा०॥६॥ नूमि पुजी अवग्रह वही जी, पाडे पगे निसरेश॥ श्राय रिय उवकाय जले जणे जी, अजिनय सुजस कहे। ॥ महा ॥३॥
॥ ढाल पांचमी॥ रसियानी देशी॥ ॥आलोयण पडिकमणे अशुफजे, चारित्रादिक अतिचार ॥ चतुरनर
-
-
-
-
-
-
-
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
प्रतिक्रमणहेतुगनित सद्याय, (१६) ॥ काउसग्ग तेहनी शुझि अर्थे कह्यो, पहिलो चारित्र शुद्धिकार ॥१॥ चतुरनर ॥ परीक्षक हो तो हेतुने परखजो, हरखजो हिअडलामांहि ॥ ॥च॥ निरखो रचना सद्गुरु केरडी, वरषो सरस उगाही ॥च०॥प री॥२॥ए आंकणी ॥ चारित्र कषाय विरदथी शुद्ध होये, जास कषा य उदग्र ॥च ॥ उतुं पुप्फ परि निःफल वेदनु, मानु चरण समग्र ॥च० ॥ परी॥३॥ तेणे कषाय तणा उपशम नणी, आयरिय उवजाय । स्यादि ॥च० ॥ गाथात्रय जणी काउस्सग्ग करो, लोगस्स दोश् अप्रमादि ।। च ॥ परी018 करेमि ते इत्यादि त्रय कही, चारित्रनो ए उस्सग्ग ॥च॥ सामायिक त्रय पाठ ते जाणी, श्रादि मध्यांत सुहसग्ग ॥ चण ॥ परी॥५॥ पारी उजोथ ने सबलोए कही, दर्शनाचार शुछिसद्गु॥ ॥०॥ एक चउवीसबानो काउस्सग्ग करे, पारी कहे पुरकरवरदीवढ॥ च॥ परी॥६॥ सुयस्स जगवर्ड कही ग चउवीसडयं, काउस्सग्ग करिया रे दंत ॥च॥ सकलाचार फलसिद्ध तणी थुश्, सिकरणं बुझाणं कहे महंत ॥ च ॥ परी ॥७॥ तिवाधिप वीरवंदन रैवत मंगन, श्री ने मि नति तिवसार ।। चणा अष्टापद नति करी सुयदेवया, काउस्सग्ग न वकार ॥ च० ॥ परी ॥७॥ क्षेत्र देवता कालस्सग्ग श्म करो, अवग्रह याचन हेत॥०॥ पंच मंगल कही पुंजी संमासग, मुहपत्ति वंदन हेत ॥०॥ परी ॥ए। श्यामो अणुसहि कही जणे, स्तुति त्रय अर्थ गंजीर ॥०॥ आज्ञा करणने देवन वंदन, गुरुणादेश शरीर चणा परी ॥१॥ ॥ दिवसिये गुरु श्क थुति जव कहे, पस्कियाक कहे तीन ॥ च ॥सा धु श्रावक सहु साथै थुश् कहे, सुजस उच्चखर लीन ॥ च० ॥ परी॥१९॥ ॥ ढाल ठही॥ नमस्कार स्वकृत जगन्नाथ जेता ।। श्लोकनी देशीमां ॥
॥श्राझी सुसाध्वी ते कहे उगाहा, संसार दावानल तीन गाहा ॥ न संस्कृतें ले अधिकार तास, केही कहे ए कही पूर्व नास ॥१॥ अडे ती थे ए वीरतुं तेणे हाँ, प्रतिक्रमण निर्विघ्न थुश् तास कर्षे ॥ कही शकस्त व एक जिन स्तवन नाखे, कृतांजलि सुण अपर वरकनक साथे ॥२॥ नमोईत् थकी देव गुरु जजन एह, धुरै अंते वली सफलता कर अह ॥ यथा नमुबुणं धुरि अंत नमो जिणाणं, जिणवंदण श्क सकलय मुग. पमाणं ॥३॥ उवर्क सुबळं तिलोगस्स चार, काउस्सग्गकर देवसी सु
-
-
damad
-
-
-
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________
सद्यायमाला..
छिकार ॥ पारी कहीय लोगस्स मंगल उपाय, खमासमण दोइ देहीने करे सद्याय ॥ ४॥ जाव पोरिसी नूल विधि होसद्याय, उत्कृष्ट ते द शांगी अध्याय ॥ परिहाणिथी जाव नमुक्कार हो, सामाचारि वश पंच गाथायलोई ॥५॥ कही पडिकमणे पंच आचार सोही, तिहाँ दीसए तिएह पुए ण होही ॥श्यु पनणि तप वीर्य आचारशुद्धि, अवश्य हुई जो होई त्रिक विशुधि ॥६॥प्रतिक्रमण पञ्चरखाण चनविहार मुनिने, यथाशक्ति पञ्चरकाण श्रावक सुमननें ॥ काउस्संग्ग अंतरंग तपनो आचा रे, वली.वीर्य नो फोरवे शक्तिसारे॥७॥ प्रतिक्रमण पदथी क्रिया कर्तृ । कर्म, जणाश तिहां प्रतिक्रमण क्रियामर्म ॥ प्रतिक्रमण कर्त्ता ते साध्या दि कहियें, सुदृष्टि सु उपयुक्त यतमान लहियें॥॥प्रतिक्रम्य ते कर्म क्रोधादि जाणो, टले तेह तो सर्व लेखेप्रमाणो मिले जो सुजन संग दृढ रंग प्राणी, फले तो संकल का ये सुजस वाणी । ए॥ .. _* ॥ ढाल सातमी। जू जून अचरिज अतिनढुं॥ए देशी । * ॥ देवसी पडिकमण विधि कह्यो, कहे हवे राश्नो तेह रे ।। इरिय पंडि कमिय खमासमणझुं, कुसमिण उंसमिण जेह रे ॥ १॥ चतुरनर हेतुम न नावजो॥ ए आंकणी ॥ तेह उपशम काउस्सग्ग करो, चार लोगस्स मने पाठ रे ॥ दिहिविपरियास सो उस्तासनो, धी विपरियास शताठ रे॥ च॥२॥ चिश्वंदन करिय सद्याय मुख, धर्म व्यापार करे ताव रे ॥ जांव पडिक्कमण वेला हुये, चउ खमासमण दीये नाव रे ॥ च०॥३॥ रापडिकमण गडं श्म कही, सवस्स वि राइ कहेरे । सकबय जणी 'सामायिक कहि, उस्सग्ग एक चिंतेरे॥॥॥ बीजे एक दर्शनाचार नो, त्रीज अतिचार चिंत रे ॥ चारित्रनो तिहां एक हेतु , अल्प व्यापा र निसि चित्त रे ॥ च॥५॥ पारी सिहस्तव कही पड़े, जाव काउस्सग्ग विहि पुत्र रे॥ प्रत्येक काउस्सग्ग पडिकमणथी, अशुधनो शोध ए अपुत्व रे ॥चण॥६॥ हां वीर उमासी तप चिंतवे, हे जीव तुं करी शके तेहरे
॥न संकुं एगा श्गुणं तीसतां, पंच मासादि पण जेह रे॥चणाला एक |मासं जावतेर ऊंणडो, पढ़े चजत्तिस मांहि हाणी रे॥ जा चउथ अंबि ल पोरिसी, नमुकारसी योग जाणी रे॥च॥ ॥शक्ति तांई चित्त ध री पारीयें, मुहपत्ती वंदण दाण रे ॥ श्लामो अणुसहि कही तिगथुश,
-
-
-
-
-
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
प्रतिक्रमणहेतुनित सद्याय. (१६ए) यव चिश्वंदण सुह जाण रे ॥ च॥ए। साधु वली श्राजकृत औषधो, मागे आदेश जगवन्न रे ।। बहुवेल संदीसाबु, बहुवेल करूं लघुतर अनु मति मन रे ।। च ॥ १०॥ चउखमासमण वंदे मुनि अवाश्जेसु ते कहे सहारे । करे रे पडिलेहण लावधी, सुजसमुनि विदित सुगुणरे ॥११॥ ॥ ढाल आग्मी ॥ सरसती मुफ रे मातादियो बहुमान रे॥ए देशी॥
॥ हवे परिकय रे चउदसि दिन सुधि पडिकने, पडिकमतां रे नत्य न पर्व अतिक्रमे ॥ गृह शोध्यु रे प्रतिदिन तो पण शोधीयें, पखसंधि रे श्म ए मन अनुरोधिये ॥१॥ त्रुटक॥ अनुरोधिय गुरुक्रम विशेषे, उत्तर करण ए जाणीयें ।। जिम धूप लेपन वर विजूषण, तैल न्हाणे माणीयें ॥ मुहप ती वंदण संबुद्ध खामण, तीन पांच पांच शेष ए॥परिक आलोयण अति चारा, लोचना सुविशेष ए॥२॥ ढाल ॥ सबस्सविरे परिकयस्स इत्यादि क नणी, पायचित्त रे उपवासादिक पडीसुणी ॥ वंदणं देरे प्रत्येक खा मणां खामी, देवसियं आलोय रे इत्यादिक विश्रामियें ॥शत्रुटक ॥ विश्रामियें सामायिक सूत्रं, खमासमण देश करी । कहे एक पाखी सूत्र वीजा, सुणे काजस्लग्ग धरी । पाखी पडिक्कमणा सूत्र कहिने, सामाथि कत्रिक उच्चरी । उजो वार करे काउस्सग्ग, हर्ष निज हिअडे धरी॥ माढाल|| मुहपत्ती रे पडिलेही बंदण दीये, समास खामणां रे खमासम ण देश खामिये । खमासण चारे रे पाखी खामणां खामजो, श्वानो अणु सहिरे कही देवसी परिणामजो॥५॥त्रुटका। परिणामजोसवि नवन दे वि, क्षेत्र देवीमां जली॥तो पण विशेषे शहां संजारो, अजितशांति स्तव वली ॥हां ज्ञानाचारनी शुद्धिवंदन संवुड खामणे जाणीय दर्शनाचा रनी लोगस्स प्रगटे, काउस्सग्ग प्रमाणीयें ॥६॥ ढाल ॥ परिमाणे रे अति चार प्रत्येक खामणे, पाखीसूत्र पुगईरे चारित्रशुद्धि पाखी खामकाज स्सग्गे रे, तप आचारना नांखजो॥ सघले आराध्ये रे वीर्याचारनी दाख जो त्रुटक ।। दाखजो चल मास वरसी, पडिकमणनो नेद ए ॥ चल मास वीस मुवीस मंगल,उसग्ग वरसि निवेदए।पाखी चोमासी पंचवरसें सगडुशेवे खामीया सद्याय ने गुरुशांति विधिशु,सुजस लीला पामीयाजा
॥ ढाल नवमी ।। लूखो ललना विषयनो ॥ ए देशी ॥ : ॥निज थानकथी पर थानकें, मुनि जाय प्रमादे जेह मेरे लाल || फ।
-
-
-
-
-
-
-
श्श
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________
।
(१७०) . सद्यायमाला. री पाबु थानकें श्राव, पडिकमणुं कहिये तेह मेरे लाल ॥२॥ पडिकम जो आनंद मोजमां, त्यजी खेदादिक अडदोष मेरे.लाल ॥ जिम जिम अध्यातम जागशे, तिम तिम होशे गुणपोष मेरे लालः॥ पडि० ॥२॥ए।
आंकणी ॥ पडिक्कमण मूल पदें कद्यु, अणकरवू पापर्नु जेह ॥ मे० ।। अप | वादे तेहy देतु ए, अनुबंध ते समरस मेह ॥ मे ॥ पडि ॥३॥ प्रतिक मकने प्रतिक्रमणे करी, अघप्रतिकर्तव्य अनाण ॥ मे ॥ शब्दार्थ सामा न्ये जाणी, निंदा संवर पच्चरकाण ॥ मे ॥ पडि० ॥४॥ पडिक्कमणुं ने पञ्चरकाण , फलथी वर आतम नाण ॥ मे॥ तिहां साध्य साधन वि धि जाणजो, जगव अंग सुजस प्रमाण ।। मे॥पडि ॥५॥
॥ ढाल दशमी ॥ तुं मतवाले साजना ॥ ए देशी॥ ॥पडिकमण पदारथ बासरी, कहुं अध्वतणो दिलंतोरे ॥इक पुरे नृप | डे ते बाहिरें, घर करवाने संबंतो रे ॥२॥ तुमें जोजो रे नाव सोहामणो, जे वेधक हुए ते जाणे रे॥ मूरख ते औषध काननू, आंखे घाले निजम ति ताणे रे। तुम ॥२॥ ए आंकणी ॥ तिहां बांध्यु सूत्र नलेदिने, रख वाला मेट्या सारा रे ॥ हणवो ते जे शहां पेसशे, इस्या कीधा तेणे पूका रा रे ॥ तुमें॥३॥ जे पाडे पगले उसरे, राखीजें तेहनां प्राण रे ॥ श्म कही ते सजा हुश् रह्या, धरी हाथमां धनुष ने बाण रे। तुमें॥॥ तस व्यासंगें दोश् गामडी, तिहां पेग तेणे दीगरे । कहे का तुमे पेग पा पीया, तिहां श्क कहे करि मन धीहा रे ॥ तुम ॥५॥ इहां पेगं श्यो मुज दोष बे, तेणे ते हणीयो बाणे रे॥पाडे पगले बीजो उसस्यो, मूक्यो कहे पेगे अणाणे रे ॥ तुमें॥६॥ ते नोगनो आजागी दूर्ज, बीजे न ख ह्या नोग संयोग रे॥ए अव्ये जावे जाणजो, शहां उपनय धरि उपयोग रे॥ तुमें॥७॥राजा तीर्थकर तेणे कडं, मारग संयम रहो राखी रे॥ चूक्यो ते रखवालें हएयो, सुख पाम्यो जे सत्य नांखी रे ॥ तुमें॥७॥ प्रतिक्रमण प्रमाद अतिक्रमे, शहां रागादिक रखवाला रे ॥ ते जो रूप प्रशस्तै जोडीये, तो होवे सुजश सुगाला रे ॥ तुमें॥ए॥
॥ढाल अगीयारमी॥प्रीत परव पामी ॥ ए देशी॥ . ॥ कां जाणां किऊं बनी आवेलो, माहरो मोदनगारीशुं संग हो मित्त |माहारा प्राण पियारारो रंगहो मित्त॥कां०॥॥नदियां होये तो बांधि
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________
प्रतिक्रमणहेतुगर्जित सद्याय.
( १७१)
ये, कांइ समुद्र बांध्यो न जाय हो मित्त ॥ लघु नग होय तो आरोहियें, मेरुरोह्यो न जाय हो मित्त ॥ कांई० || २ || बाथ शरीरें घालीयें, नगने न वाथ घलाय हो मित्त ॥ सरोवर होये तो तरी शकां, नदी साहामी गंग न तराय हो मित्त || कां ॥ ३ ॥ वचन काया ते तो बांधीयें, मन नवि वांध्यो जाय हो मित्त ॥ मन वांध्या विण प्रजु ना मिले, किरिया निष्फल था हो ॥ कां ॥ ४ ॥ एक सहज मन पवनरो, जूठ कहे ग्रंथ कार हो मित्र || मनरी दोर ते र बे, जिहां नहीं पवन प्रचार हो मित्त ॥ कां ॥ ५ ॥ मित्त कहे मन चल सहि, तोपण वांध्यो जाय हो मि त ॥ अभ्यास वैरागें करी, आदर श्रद्धा बनाय हो मित्त ॥ ६ ॥ हुं जाएं युं वनी श्रावेलो ॥ ए आंकणी ॥ कियदि न वांध्यो जलनिधि, रामें धां ध्यो सेत हो मित्त ॥ वानर तेही ऊपर चल्या, मेरु गंजीरता लेत हो मि त ॥ हुं जाएं० ॥ ७ ॥ शुभयोगें जड वांधीये, अनुभवें पार लहाइ हो मि
॥
|| परिणा पडिकमणनो, इमज कह्यो पर्याय हो मित्त ॥ हुं जाएं ॥ ८ ॥ पडिचरणा गति गुणतणी, अशुभथी ते पडिकंती हो मित्त ॥ ति हां प्रासाद दृष्टांत बे, सुपो टाली मन चांति हो मित्त ॥ हुं जाएं० ॥ ए ॥ कोइ पुरें एक वणिक हुई, रतें पूर्ण प्रासाद हो मित्त ॥ सौंपी जार्याने ते गयो, दिग्यात्रायें विषाद हो मित्त || हुं जाएं० ॥ १० ॥ स्नान विले पन भूषणें, केश निवेश शृंगार हो मित्र || दर्पण दर्शन व्यग्र ते, लागे वीजुं अंगार हो मि ॥ हुं जाणं ॥ ११ ॥ प्रासाद तेणी यें न जोइऊं, खू यो पडियो एक हो मित्त ॥ देश पडि इस्युं तेहनें, सा कहे घरी विवेक हो मित् ॥ हुं जाएं ॥ १२ ॥ जीतें पीपल अंकूर दुर्ज, ते पण न गणे साइ हो मित् ॥ तेणे वधते घर पडियुं, जिम पूरें वनराई हो मित्त ॥ हुं जाएं० || १३ || देसाजरी आव्यो घरधणी, तेणे दीवो नग्न प्रासाद हो मित्त०॥ नीसारी घरथी जामिनी, ते पामी यो अतिहि विषाद हो मित्त || हुं जाएं ||१४|| तेणे फरी प्रासाद नवीन कस्यो, आणी बीजी घरनार होम ॥ कहे जो प्रासाद ए विणसशे, तो पहिलीनी गति धार हो मि
॥ हुं जाएं० ॥ १५ ॥ फरि गयो देशांतरे वाणीयो, ते त्रिहुं संध्या ए जोइ हो मित्र ॥ नायुं कांइ होय ते समारतां, प्रासाद ते सुंदर होइ हो मित्त || हुं जाएं० ॥ १६ ॥ धणी आवे दीठो तेहवो, घर स्वामीनी कीधी
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१२)
सद्यायमाला...'
-
-
-
-
n
I
-
तेह हो मित्त ॥ बीजी हुश्बुःख आजागिनी, ऊपनय सुणजो धरि नेह हो मित्त ॥ हुं जाणुं ॥ १७॥ आचारय गृह प्रजु वाणीयो, प्रासाद ते संयम रूप हो मित्त ॥ तेहने ते राखवो ऊपदिशे, न करे ते थाये विरूप हो मित्त॥ हुं जाणुं॥७॥प्रासाद ते जेणे थिर कस्यो, ते पाम्यो सु जस जंगीश हो मित्त ॥ इहां पृडक कथक ते एक बे, नयरचना गुरुने शिष्य हो मित्त ।। हूं जाएं ॥ १ए ।
॥ ढाल बारमी ॥ बन्यो रे विद्याजीरो कलपडो॥ ए देशी ॥ ' ॥ हवे मन हरणा पडिक्कमणनो, पर्याय सुणो एणी रीति हो मुणिंद॥ परिहरणा सर्वथी वर्जना, अज्ञानादिकनी सुनीति हो मुणिंद ॥१॥प. डिकमण ते अविशद योगथी॥ ए आंकणी ॥ एकगामे एक कुलपुत्रनी, नगिनी दोश् ग्रामें ऊढ हो मुणिंद ॥ पुत्री एक तस दोश्बहिनना, हुश्रा, सुत युक्नाव, प्ररूढ हो मुणिंद ॥पडिण्॥२॥ पुत्रीअर्थे ते आविया, कहे सुविवेकी कुलपुत्र हो मुणिंद ॥तुम सुत दोश् मुक एकजसुता, मोकली. / दिलं जे होय पवित्र हो मुणिंद ॥ पडि.॥३॥ ते ग सुत दोर ते मो | कल्या, घट आपी कयो आणो दूध हो मुणिंद ॥ कावड जरी दूध निव लिया; तिहां दो मारग अनुरुक हो मुर्णिद ॥ पडि॥४॥ एक निकट ते अतिहिं विषम अबे, पूरे ते सम ले मग्ग हो मुणिंद ॥ समे आव्यो एक विषम त्यजी, बीज, निकटथी विषम ते मग्ग हो मुणिंद ॥पडि ॥ ॥५॥ घट जागो. तस श्क.पग खल्यो, बीजो पण पडते तेण हो मुणिंद ॥ समे आव्यो तेणे पयरा दीयो, सुता दीधी तेण गुणेण हो मुणिंद ||| पडि० ॥६॥ गति त्वरित आव्यो नवि कडं, पय लावजो में कडं एम हो मुणिंद ॥ कुलपुत्रं वक्र तिरस्कयो, धरो जाव ए उपनय प्रेम हो मु णिंद ॥ पडि० ॥७॥तीर्थकर ते कुलपुत्र बे, चारित्र ते पय अनिराम हो मुणिंद ॥ते राखे चारित्र कन्यका, परणावे ते निर्मल धाम हो मुर्णिद. ॥पडि ॥७॥ गोकुल ते मानुष्य जन्म , मारग ते तप जप रूप हो मु |णिंद ॥ ते थिविरने दूर नजीक , जिनकल्पीने तो अनूप. हो मुणिंद ॥ पडिए नवि अगीतार्थ राखी शके, चारित्र पय उगविहार हो मुर्णि: द॥ निवृत्ति कुर्लन ने तेहने, बीजो पामे वहेलो पार हो मुणिंद ॥पडि ॥१०॥ उग्ध काय दृष्टांत ए, दूध कावड तस्स अब हो मुणिंद ॥ परि
-
-
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________
प्रतिक्रमण हेतुगर्भित सद्याय.
( १७३ )
हरणा पद वर्णव्युं, इम सुजस सुहेतु समछ दो मुणिंद ॥ पडि०॥ ११ ॥ ॥ ढाल तेरमी ॥ आसणरा जोगी । ए देशी ॥
वारणा ते पडिकमण प्रगट ए बे, मुनिने ते प्रमादथी जाणो रे ॥ सुणो संवर धारी ॥ इहां विषजुक्ति तलावरो नांख्यो, दृष्टांत ते मन आणोरे ॥ सुणोप ||१|| एक पुरें एकराजे बे राजा, तेणें जाएयुं परदल आव्युं रे || सुणो ॥ जय नोजने मीठा जलमां, गाम गाम विष जाव्यं रे । सुषो॥ २ ॥ प्रति नृप पडह इम घोषावे, जे जदय जोज्य ए खाशे रे ।। सुणो ॥ पीशे मीठा जल हुइ होंशी, ते यम मंदिर जाशे रे || सुणो ॥ ३॥ दूरथी आणी जोज्य जे जमशे, खारां पाणी पीशे रे ॥ सुषोणा ते जीवी होशे सुख लहेशे, जय लaिये वरशे रे || सुपो० ॥ ४ ॥ जेणे नृप आप करी ते जीव्या, बीजा नि. धन लड़ंत रे ॥सुणो ॥ द्रव्य वारणाइ ए इहां जावो जावें उपनय संत रे || सुणो ||५|| जिनवर नृपति विषम विष मिश्रित, जविने जोज्य निवारे रे ॥ सुणो ॥ जनमे रागीने तरे रे वैरागी, वाचक जस ते संजारे रे ॥ सुणो ॥ ६ ॥ ॥ ढाल चौदमी ॥ चंद्रावलानी देशी ॥ || पडिकमण निवृत्ति प्रमादखी रे || रायकनी दिहंत ॥ इक नगरें इक शालापति, धूर्त्त सूता तस रत ॥ जर यौवनमां कांइ न दीघां है, मन मथ माचते कां न दीघां हे, अवसरें बयल बवीलाने कांइन दीघां है, ला वण्य लहरें जातें कांइ न दीधां हे ॥ १॥ जोगलमांगली ते कहे आपण ना सि, सा कहे सखी मुऊ नृप पुत्ति ॥ संकेत तिपशुं वे किऊ रे तेडी लावी सा जत्ति ॥ जर ॥ २ ॥ तेथे गीत परजातें सुरयुं, पाठी निवर्ति ताम ॥
1
करंमीयो रत्ननो, इम वचन जांखी साम ॥ जर० ॥ ३ ॥ फूल्यां तोशुं करिड, हिसास दुवे यं ॥ तुज फूलवुं जुगतुं नदी, जो नीच करे, विडंव || जर० || ४ || कोलीक सुता कणियारडी, हुं लत्ता हुं सहकार || अधिमास घोषण गीतए, काल हरण अशुमनुं सार ॥ नर० ॥ ५ ॥ तस तात शरणे आवीयो, नृपगोत्र एक पवित्र ॥ परणावी पटराणी करी, निज राज्य आप जैत्र || जर० ॥ ६ ॥ कन्या थानक मुनि विषय ते, धूरत सुना पित गीति ॥ निवर्त्ते ते जसनें सुख लहे, बीजोन ए बेरीति ॥ जर ॥७॥ ॥ ढाल पंदरमी ॥
॥ बीजो पण दृष्टांत वे रे, एक गछें एक साधरे ॥ ग्रहण धारण क्षम
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
(९७४)
सद्यायमाला.. तेह्रने रे, आचार्य जणावे अगाध रे ॥१॥ धारो रे जाव सोदामणो रे, तुझे सारो रे बातम काज रे ॥ वारो रे तेहने पापथी, संतारो पाम्युं ले राज.रें॥धारो रे नाव सोहामणो रे ॥ ए आंकणी ॥ पापकर्म तस अ न्यदा रे, हुर्ड ऊदयागत अति घोर रे॥निकल्यो गथी एकलो रे, जाणे विषयं लोगq जोर रे । धारो रे॥२॥ कहे सुत तरुण मंगल तदा रे,उ पयोगे सांगले तेह रे॥ जिम ते जट पाला फस्या रे, तेणे कीधो चारित्रसुं नेह रे ॥ धारो रे ॥३॥ गाथा ॥ तिरि अवाय पन्निया, मरियवा वास मेरेसमछेणं ।। असरीस जण उरावाणं; सहीथवा कुल प्पसुएणं ॥धाणा ॥४॥ साधु चिंतवे रे सारांसमां रे, प्रव्रज्या हुं नग्न रे ॥ लोक हीसाथी निवर्ति रे, हुओ सुजस गुरु पय लग्न रे ॥ धारो रे ॥५॥
॥ ढाल सोलमी॥ अहो मतवाले साहिबा ॥ ए देशी॥ . . . | ॥ निंदा ते पडिक्कमण बे, दृष्टांत चित्रकर पुत्री रे॥ एक नगरें एक नृप ति , ते सजा करावे सचित्री रे ॥ लावि सुनाषित रस ग्रहो ॥१॥ ए
आंकणी आपी चित्रकार सर्वने, तेणे चित्रवानू समजागे रे॥ चित्रे ते ए कने दीवे, नात आणी पुत्री रागे रे ॥ नाविण ॥॥ राजा आवे वेगे हयें, कष्टीय नावी ते आवे रे लात आणी तेम ते रही, तात देह चिंता ये आवे रे ॥ नावि ॥३॥ आलेखे शिखि पिबमां, वाने करी कुहिम देशे रे॥ गत आगत करतो तिहां, नृप देवे ललित निवेशें रे॥नाविण ॥४॥ ते ग्रहवा कर वाहियो, नख लागी हसी सा बोले मूर्खमंच त्रिक पाद घो, तुं हु चोथाने तोले रे । नाविण ॥५॥ नृप कहे किम तव सा कहे, राज मारगें घोडो दोडावे रे॥जीवी पुएये हुं तेहथी, ए पहेलो पायो मने
आवे रे ॥ नावि ॥६॥ बीजो पायो नरपति, समजाग सना जेणे आपी रे वृक्ष तरुण को नवि गएयो, त्रीजो तात न जेणे मतथापी नाविण ॥ ७॥ देहं चिंतायें तै गयो, अन्न टाढुं थाये ते न जाणे रे ॥ चोथो तुं शिखि पिब'क्या, किम संजवे इणे टाणे रे॥ नावि०॥॥ चित्त चमक्यों राजा गयो,'घरे सा ग बाप जमाडी रेस्मर सरस्या तास गुणे हघु, नृप चित्त ते मूक्युं जमाडी रे॥ नाविणा वेधक वयणे मारके, पारकें वश कीधो राजा रे ॥ विण मस्तकं ते आशकी, कहो केम करी रहेवे ताजा रे ॥ नावि०॥णा हुई त्रियामा शत यामसी, तस मात ते प्रात बोलावीरे
--
-
-
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________
प्रतिक्रमणहेतुगनित सद्याय.
-
॥कहे तुम पुत्री दीजीयें, किमे दारिजीयें वात ए थावी रे॥जाविणा१९॥ राजायें घर सधन नयुं, मनोहरणा ते विधिशुं परणी रे।। दासी कहे नृप जिहां खगें, नावे कथा करो श्क वरणी रे ॥ नाविण ॥१५॥ सर कहे ए क पुत्रीतणा, समकाले त्रण वर आव्या रे ॥ निज श्लायें जू जूया, माय नाश्य वा वराव्या रे ॥नाविण ॥१३॥ रात्रि सा सापें मशी, ते साथै बाल्यो एक रे॥अणसण एक करी रह्यो, सुर राधे श्क सविवेक रे॥ नाविण ॥ १४ ॥ आवी संजीविनी मंत्र ते, जीवाड्या ते बिहुँ तेणी रे॥त्रएये मिलिया सामटा, कहनें दीजें कन्या केणे रे ॥ नावि०॥१५॥ दासी कहे जाणुं नहीं, तुं कहे जे जाणे साचुं ।।सा कहे अब निझार्डं काले कहेगुं जाणुं जे जाचुं रे ॥ नावि०॥१६॥ राजा प्रबन्न ते सांजले. वीजे पण दिन दीये वारो रे ॥गुण करी वेचातो लीये, चीतारी कहे उत्त र सारो रे ।। नाविण ॥१७॥ साथें जीव्यो ते चाता हुर्ज, जेणे जीवाडी ते तातो अनशनीयाने दीजीयें,एतो प्राण- पण विख्यातो रे।नाविण ॥ १७ ॥ दासी कहे वीजी कहो, सा कहे एक नृपने सारी रे ॥ घडे या जरण अंतेडरें, जोयरमा रह्यां ते सोनार रे ॥ नाविण ॥ १५॥ तिहाथी नीकलवू नथी, मणि दीपतणुं अजवाव॑ रे ॥ कुण वेला एके पूज्यु कहे, ते राति अंधारु ने काबु रे ॥ नाविण ॥ ॥ किम जाणे दासी कहे, जे सूर्य चंड न देखे रे ॥ काले कहेशुं आजे उघशें, मोजमां कहिये ते लेखे रे॥ जावि० ॥१॥ वीजे दिन सा तिम वदे, रात्यंध ते जाणे चेली रे॥ अवसर कथा पूढी कहे, नृप एकनें चोर वे नेली रे ॥ नाविण ॥ २५॥ पेटीमां घाली समुअमां, वाहीसी तट किहां लागी केणे उघाडी देखी या, पूज्यु केते दिने त्यागी रे ॥ नाविण ॥ ३॥ चोथो दिन ले एक कहे, दासी कहे ते किम जाणे रे॥ बीजे दिने सा हसी कहे,तुर्यज्वर ने परमा णे रे॥ नाविण ॥२४॥ पूरी कहे दो शोक्य , एक नगरें रत्नवती पहेली रे॥ विश्वास बीजीनो नही करे, घटे घाले रतन ते वहेली रे ॥ नावि० ॥२५॥ लीपी मुंदी घट मुख रहे, बीजी रतन ले घट मुंदे रे॥ रतनग यां तेणी जाणीयां, दासी कहे ते किम विंदे रे॥नावि.२६॥ बीजे दिन कहे घट काचनो, बतां हरियां केम न दीसे रे ॥ पूजी कहे बीजीक था, श्क नृपर्ने सेवक चार हीसे रे ॥ नाविण ॥ ७॥ सहस्रयोधी वैद्य
-
-
-
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१६)
सद्यायमाला.
रथकरु, चोथो निमित्त वेदि डे सारो रे॥ पुत्री एक डे मनहरू, किहांला गयो खेचर प्यारो रे॥नविणारा ते आणे तस नृप दीये, निसुणी नि मित्तियो दिशि दाखे रे ॥ रथकार ते रथ खग करे, चारे चाख्या रथ श्रा खेरे ॥ नावि० ॥ ॥ सरखें खेचर हण्यो तेणे, 'मरते कन्या मारी रे।। वैद्य जीवाडे औषधे, चारने दीये नृप अविचारी रे॥नाविण॥३०॥ कन्या कहे एक चारनी,नवि था जे पेसे आगे रे ।। हुं तेहनी स्त्री हवे, क हे पेसशे तिहां कुण रागे रे । जाविण॥३१॥ दासी कहे बीजो कुण कहे, बीजे दिने कहे सा ते निमित्ती रे ॥ जे निमित्ते जाणे मरे नहीं, चय साथे पेठगे सुचित्तें रे । जावि० ॥३२॥ रंगे सुरंगें नीकली, अंगे साजो परणे कन्यारे ॥ बीजी कथा कहे एक स्त्री, मागे हेम कटक उग धन्यारे, ॥ जांवि०॥ ३३॥ मूट्य रूपक देश को दीये, तेणे घाल्यां सुतानें हाथे रे,
प्रौढ थश्ते न नीसरे, मागे मूलरूपकं सार्थे रे। नाविण्॥ ३४॥ बीजां || दीधां वांडे नही, शुं करवू कहे श्हां दासी रे ॥सा कहे अवर न चतुर. बे, तुं कहे ने करे शुं हांसी रे॥जाधि॥३५॥ बीजे दीने कहे तेह जो, रूपक दीये कटक तो दीजें रे ॥नूप आख्याने एहवे, निजघरे षट मास
आणीजें रे ॥ नाविण ॥ ३६ ॥ शोक्यें जूवे ने तेहनां, रडामा रही ची। तारी रे ।। पहेरी वस्त्रादिक मूलगां, जीवने कहेजो नारी रे ॥ जाविण ॥. ३॥राजयवंश पत्नी घणी, राजाने तुं शीकारू रे ॥ नृपमाने जे पुण्य ते, बीजी मूकी रूपें वारू रे ॥ नावि० ॥ ३० ॥ श्म करती ते देखी सदा, रा|| जाने शोक्य जणावे रे ॥ कामण ए तुऊने करे, राखो जीवने जो चित्त ना वे रे ॥ नाविण ॥३ए॥ आत्मनिंदा करती नृपें, देखी कीधी सा पटराणी रे॥ अव्यनिंदा ए जावथी, करे जे संयत सुहनाणी रे ॥ नावि० ॥ ४०॥ दश दृष्टांते दोहिलो लही, नरजव चारित्र जो लहियुं रे.॥ तो बहुश्रुत म | द मत करो, बुद्ध कहे सुजस ते कहियु रे ॥ नावि०॥४॥ ॥ढाल शतरमी॥राणीजी हो जातीरो कारण माहरे कोश्नहींजी॥एदेशी . ॥गही ते निंदा परसाखशुंजी, ते पडिकमण परयाय ॥ दृष्टांत ति हां पतिमारिका जी, वर्णव्यो चित्त सुहाय ॥ साचलो नाव मन धारजो जी॥१॥ किहांएक अध्यायक विप्र जी, रे तरुणी तस नऊ ॥ का के बलि देहि प्रियेश कहे जी, सा कहे बिहूं अजा ॥साच ॥२॥ जीरु
-
-
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________
प्रतिक्रमण हेतु गर्जित सद्याय.
- (१99.)
ते जाणी राखे जले जी, वारे वारे घणा छात्र ॥ उपाध्यायना रे आदेश श्री जी, मान्य बे तेह गुणपात्र ॥ साच० ॥ ३ ॥ माहा वग ते बगीने व गे जी, एक कहे मुग्ध न ह । जोउं हुं चरित्र सवि एहनुं जी, सहजथी कपट ह ॥ सा० ॥ ४ ॥ नर्मदाना पर कूलमां जी, गोपशुं सा निशि,
|| अन्यदा नर्मदा उतरे जी, कंने सा चोर पण जाय ॥ साच० ॥ ५ ॥ चोर एक ग्रह्यो रे जल जंतुयें जी, रोइ कहे सा दृग टांकी ॥ तीरथ मेलीने म ऊतरो जी, जाइ कुतीर्थ ते वांकी ॥ साच० ॥ ६ ॥ जोइ श्म छात्र पाठो बल्यो जी, बीजे दिने बलि देत ॥ राखतो छात्र जली परे कहे जी, श्लोक एक जाण होत ॥ साच० ॥ ७ ॥ श्लोक ॥ दिवा बिनेति का केभ्यो, रात्रौ तरति नर्मदां ॥ कुतीर्थ नीच जानासि, जलं जंत्व क्षिरोध नम् ॥ १ ॥ ढाल पूर्वली ॥ सा कहे शुं करूं उपवरे जी, तुऊ सरिखा नवि द || ते कहे विदुं तुज पति थकी जी, हुइ ते पति मारी विलक्ष ॥ सा च ॥ ८ ॥ पोटले घाली अटवी गइ जी, थंजे शिर व्यंतरी तेह ॥ वन जमे मास पर गले जी, भूपने तृषी रे अबेह ॥ साच० ॥ ५ ॥ घर घर इमज जिक्षा नमे जी, पतिमारी ने दियो जिरक ॥ इम घणे कालें जाते थके जी, चित्तमां लही प्रति सिरक ॥ सा० ॥ १० ॥ अन्यदा संयतणी वंदेता जी, शिरथकी पडीयो ते जार ॥ व्रत ग्रही ते हलुई थजी, गर्दा यें
सुजस सुखकार ॥ साच० ॥ ११ ॥
|| ढाल ढारमी ते तरियारे नाश्तेतरिया, जे विषय न सेवे विरुरे ॥ एदेशी ॥ तेतरिया रे जाइ ते तरिया, क्रोधादिकथी जे उतरीया रे || सोही पक्किम आदरिया, वस्त्र दृष्टांत सांजरीया रे ॥ ते तरया ॥ १ ॥ ए
कणी ॥ वस्त्र मूल्य राजादिक धरिया, मलिन जाणी परहरिया रे || रजक लेइ ग्रंथि बांधी फरीया ॥ राजत उपरें करियां रे ॥ ते तरि० ॥ २ ॥ लेइ जल शिलकूटें पाथरिया, पगमद्दीं ऊंबरिया रे ॥ खार देइ वरनीरे कायो, गुरु वासरे सुरिया रे || ते तरि० ॥ ३ ॥ भूपतिने जूपति पी तरिया, तस शिरपर संवरीया रे | एम जे रागादिकगण वरीया, चष्ट थ नीसरिया रे || ते तरि ॥ ४ ॥ महिमा मूकी हुआ ठाकरिया, विरुद्ध कर्म याचारियां रे ॥ प्रायश्चित्तें करिया पाखरिया, ते पण गुरु उद्धरिया रे ॥ ते तरि ॥ ५ ॥ ते फरि हुआ महिमाना दरिया, शिष्ट जनें आदरि
१३
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________
((१७८))
सद्यायमाला.
या रे | पाली ज्ञान सहित वर किरिया, जववनें ते नवि फरिया रे ।। ते तरि० ॥ ६ ॥ जीत तथा हुआ ते विहरिया, घर राखण पीयरिया रे ॥ अनुभव गुणना ते जाहि रिया, मुनि मनना माहरिया रे ॥ ते तरि० ॥ 3 || पाले ते अचु जागरिया, बुद्धसमा वारारिया रे ॥ एम शोधे बहुजन नीसरिया, सुजसें गुण उच्चरिया रे || ते तरिया० ॥ ८ ॥ .
॥ दोहा ॥ वली च्या दृष्टांत बे, शोधि तणे अधिकार ॥ परदल परपुर वते, अधिपति करे विचार ॥ १ ॥ वैद्य तेड्या जल नाशवा, विषादियें जब एक ॥ मूंकुं देखी नृप को पियो, दाखे वैद्य विवेक ॥ २ ॥ सहस्रवेधि ए कोपस, करिने मूर्छा देइ ॥ ते विष हुई तन दियो, एम सही शाता धरे ॥ ३ ॥ राजा कहे बे वालना, वैद्य कहे बे सार ॥ औषध लव देश विष हरे, व्यापक जीव हजार ॥ ४ ॥ अतिचार विष जे दुर्ज, घोसरे ते श्री साध ॥ निंदा गदें सुजस गुण, संवर अव्याबाध ॥ ५ ॥
|| ढाल जंगली शमी || टोमरमल जीत्यो रे ॥ ए देशी ॥
॥ हेतु गर्भ पूरो हूरे, पहोता मनना कोड ॥ वैराग बल जीतीयुं | रे || दलिय ते डुर्जन देखतां रे, विघ्ननी कोडा कोडा ॥ त्रै ॥ १ ॥ गइ आपदा संपदा रे, यावी होडा होडी ॥ वै० ॥ सजन मांहे मलपता रे, चाले मोडामोडी ॥ वै० ॥ २ ॥ जिम जिन वरसी दानमां रे, नर कर ऊडा ऊर्ड| || || |तम सगुरु उपदेशमां रे, वचन विचारशुं ठोडी | वै० ॥ ३ ॥ लीयो लियो घेरमा मोहरा रे, हव्यो मुंड मरोडी | वै० ॥
शुन प्रकृति सेना दली रे, शुजनी तो नही खोडि ॥ वै० ॥ ४ ॥ कर्म चीवर वर पोलीयो रे, पोली दीये बे बोडी ॥ वै० ॥ तखत वखत हवे पा मशुं रे, हुई रही दोडादोडी ॥ वै० ॥ ५ ॥ सूरत चोमासुं रही रे, वाचक जस करी जोडी | वै० ॥ युग युग मुनि विधु वत्सरें रे, (२७२२) देउ मं 'गल कोडी ॥ वै ॥ ६ ॥ इति श्री उपाध्याय श्री यशोविजयगणिकृत प्र तिक्रमणहेतुगर्जितसमुद्धरित सद्यायः संपूर्णः ॥
॥ अथ श्री शियल विषे सच्चाय ॥
॥सोम विमल गुरु पर नमीजी, निजगुरु चरण वंदे वि ॥ शीलता गुण गायशुं जी, दियडे हर्ष धरेवि रे ॥ जीवडा धरीयें शीलवत सार ॥ १ ॥ शी लवि व्रत सवि खडहडे जी, शील विण संयम सार रे ॥ जीवडा ॥ धरि०
1
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________
पनर तिथिनी सधाय.
(१७)
॥ एकणी ॥ तोरणथी रथ वालियोजी, जाग्यो नेमकुमार ॥ राजीम ती विनवे घणुं जी, न धरे मोह लगार रे || जी० ॥ धरि० ॥ २ ॥ शूलिन प्रकोश्याघर रहे जी, चतुरपणे चउमास | खटरस नित जोजन करे जी, न पड्यो कोश्या पास रे ॥जीणाधरि ||३|| नवाएं कंचन कोडी धणी जी, कहीयें जंबुकुमार | आठे कन्या परहरी जी, लीधो संयम जार रे ॥ जी० ॥६०॥४॥ धन संचय पुत्री जणे जी, परशुं वयर कुमार ॥ वयरस्वामी मन न चल्यो जी, जाणी अथिर संसार रे ॥ जी ॥धणार॥ शेठ सुदर्शनने दी जी, या कपिला रे आल || शूली सिंहासन ययुं जी, जाणे बा ल गोपाल रे ॥जी॥६०॥६॥ वकचूर चोरी करे जी, पेठो राय जंकार ॥ रा पीयें घं जोलव्यो जी, न चढ्यो चित्त लगार रे || जी० ॥ध॥ ७॥ कलह करावे तिघणो जी, मनमां मेलो रे नाव ॥ नारद जे समति लहेजी, ते तो शील प्रजाव रे || जीणाधना || चंदनवाला महासती जी, जगमां हुइ विख्यात ॥जस हाथे वीर पारगुंजी, दुइ असंभव वात रे॥जीणाधणारणासाठ सहस वर्ष बिल करी जी, नरतशुं ढंके रे प्रेम ॥ इषन पुत्री ते सुंदरी जी, मुक्त होती खेम रे ॥जी॥ध॥१॥ शीलवती जरतारनें जी, कमलिनी
पेसा || क्यारे कुर माथे नही जी, शीलत अनुजाव रे ॥जी॥ध॥११ चालणीयें जल का ढियुं जी, सती सुना नार ॥ चंपा बार उघाडीयां जी, लोक करे जयकार रे || जी॥ध॥१॥ सतीमांहे सीता जली जी, जेहने मन श्रीराम || अनि टली पाणी थयुं जी, राख्युं जगमां नाम रे ॥जी॥ ||१३|| शीलें हरीयुं हरणलुं जी, शीलें संकट जाय ॥ शीलें साप न
डेजी, पावक पाणी याय रे ॥जी॥ध || १४ || जे प्राणी स्वकाय थ की जी, शील पाले गुणवंत । ब्रह्म लोक ते अवतरेजी, श्म नांखे जगवंत | रे ॥जी॥ध ||१५|| शील खंकित पालशे जी, इण जुग जे नर नार ॥ हं ससोम जवद्याय जणे जी, तेहने जयजयकार रे ॥ जो॥ध॥ १६ ॥ इति ॥ ॥ अथ श्रीपंदर तिथिनी सद्याय प्रारंभः ॥
॥ सकल विद्या वरदायिनी, श्रीसरस तिमाय ॥ अहो निशितेना प्रेम शु, प्रणमी जिन पाय ||१|| तास पसायें गायशुं, पन्नर तिथि वारु ॥ मत्स रथी कहेतो नथी, महारी मति सारु ॥ २ ॥ पडवा कूप संसारमा, नवि इ ठे प्राणी ॥ तो सेवो श्री साधुने, मति निर्मल याणी ॥ ३ ॥ बोध बीज
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१०)
सद्यायमाला.
-
--
-
तुने आपशे, वली कदेशे मर्म ॥ उर्गति पडतो राखशे, शीखवशे धर्म ।। ४॥ त्रिहुँ जगमाहे कोई नही, एहवा उपगारी॥ गरथ विना जे शीखवे संयममति सारी ॥५॥ चिहुं गतिमाहे को नही, नमियो बहुवार। वि विधपरे पुःख जोगव्यां, नवि पाम्यो पार ॥६॥ पंचेंघिय ते आपणां, प हेलां वश कीजें ॥ चार कषाय निवारियें, परदोष न दीजे॥७॥ बकाय जलीपरे राखीयें, निज आतम तोले ॥ कुटुंब सहु ए आपणो, म जिनव र बोले राजा सात मन्या नवि चालीयें, तेतो कुव्यसन जाणी॥सहगुरुनी ए शीखडी, ग्रही ज्ञानज आणी ॥ए। आउ मद इंजियतणा, फींपो जि नसाखें ॥मनवंडित फल पामी, परप्राणी राखे ॥१॥ नवविध वाड वि. शुक्रगुं, जे ब्रह्मव्रत पाले ॥ते धीरा संसारमा, जव फेरा टाले ॥११॥ दश विध धर्म यति तणो, सेवो मन सूधो॥धाराधोअरिहंतने, ध्या निर्मल बुको ॥रशा एकादश प्रतिमा वहो, श्रावकनी सार ।। संतोषे सुख उपजे, मानो निरधार ॥१३॥ छादशांगी सिद्धांतमां, श्म जिनवर बोले।सुमति गुप्ति सेवे जिके, नही को तस तोले ॥ १४॥ ते रस लीणा जे रमे, धन ते नर नारी ॥वार वार वांदूं वली, तस हुं बलिहारी ॥१५॥ चौदराजमांहे. जीवडो, नमियो बहुवार ।कुगुरु कुदेवे जोलव्यो, नवि पास्यो पार ॥१६॥ पूने मलीया सजुरु, सही सेवो चरण ॥ नवनो पार जतारशे, सही तारण तरण ॥ १७॥ सहगुरु बिरुद वहे बहु, पर तारण काजा ॥ पुर्गति पडतो राखीयो, परदेशी राजा ॥१॥ एह आदि बहु उकया, केता हूं दाखं॥ पंमित होय ते प्रीबजो, थोडामा बहु नांखुं ॥१ए । पन्नरतिथिमां प्राणि या, नित्य सुकृत कीजे॥दान शियल तप नावना, करि लाहो लीजें ॥२॥ ध्यान धरीजें धर्मन, पहोंचे मन श्राश ॥ हरष धरी सुणजो सह, कहे से वक गंगदास ॥१॥शति पन्नरतिथि सद्याय ।।
. ॥अथ रेंटीयानी सद्याय प्रारंज ॥ ॥बारे अमने रेंटीयो वालो, रेंटीयो घरनुं मंमाण जो ॥ परणी त्रिया बोडीने चाल्यो, गयो परदेशे कंथ कमाण जो॥ बा॥१॥बारे वर्षे पर एयो आव्यो, दोढ त्रांबीयो लाग्यो रे ॥ गंगामांहे न्हावा पेगे, दोढ त्रां बीयो पाड्यो रे ॥बाणा॥ माय तायने ससरे सासुयें, अमने कीधां अल गां रे ॥ फुःख निवारण रेंटीयो धास्यो, तेहने जश्ने वलगां रे ॥ बा ॥३॥
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
रेंटियानी सद्याय. (११) देणुं उतायुं सघj पीयुनु, व्याजें रुपैयो वाध्यो रे ॥ सुखने कारण रुपै यो रूडो, पुण्ये कंत ए साधो रे ॥वा॥ ४ ॥ देराणी जेवाणी आवी, वोले मीठी वाणी रे ।। रेंटीयाना पसायथी तो, बीजी आणे पाणी रे ॥ ॥ वाण ॥ ५॥ रेंटीयाना पसायथी तो, कोडी काम में कीधा रे॥दान दी धां अमें अति घणां ने, महियलमां यश लीधा रे ॥वादातुं आबूती रथथी उपनो, रूडी ताहारी जात रे। दिवसें रात्रे रेटीयो कांत, चढीयो महारे हाथ रे । वा॥७॥ रेंटीयाथी आजूषण जारी, पहेस्यां चीर ने सालू रे । मोंघा कमखानी कांचली पहेरी, जोजन कीयां वारू रे ॥ बाण ॥७॥ सासरीयां पीयरीयां आवे, वाश् घरे तमें आवो रे, बोकरडाने टा हाड वाहे डे, फूलडीयो शिवडावो रे ॥ वा०॥ ए॥ शेत्रुजानी यात्रा की धी, साथै सासरियां पीयरियां रे ॥ गोत्र कुटुंव सहु नर ने नारी, संघवी नाम ते धरियां रे । वा॥१०॥त्रणशे एकावन माफानी वझेलो, गाडां चारशें पंञ्चाशी रे।। वशे उपर पंचाएं घोडा, उंट त्रणशे वली व्याशी रे ॥ वा ॥११॥ हीरविजय सूरि पांत्रीश उपाध्याय, पन्यास गौतम जेह वारे॥ तेरशें पांत्रीश तपगछना साधु, शीलें थूलिन जेहवा रे॥ वाण॥ ....२२ ।। पालीताणे संघवण उतरिया, यात्रा नवाणुं कीधा रे ॥ केशर चं दने रुषलजी पुज्या, रैवतें जश् लाज लीधा रे॥वा ॥१३॥ समेतशिख रने आबु गोडी, संखेश्वरो श्रीपास रे ॥ न्हानां महोटां तीरथ नेव्यां, म ननी फली सवि आश रे ॥ वा ॥ १४॥ शिखर वावननु चैत्यज कीg, जिनप्रतिमा उदार रे ।। पंच पाषाणने त्रीश धातुनी, रूपैया सहसज चा ररे ॥ वा ॥ १५॥ चिहुँ बारे रूडी वाव्य करावी, बशे ने रूपैया व्याशी २॥ कूवा तलाव बलियासु चंगी, नवशे उपर व्याशी रे ॥ बा॥ १६ ॥ हीरविजयसूरि पंदर उपाध्याय, गणुंत्रणशे त्याशी रे ॥ नवअंगें पूजी पारणां कराव्यां, गुरु नक्ति करी बारेमासी रे॥ बा ॥ १७॥ आंबिल ली पांचम अगियारस, तप सघलां में कीधां रे। उवणी चावखी सिझांत लखावी, साधु साध्वीने दीधां रे ।। वा ॥ १७ ॥ उजमणां घर दाट करा व्यां, सासु ससरानो खप कीधो रे॥ दीकरा दीकरी नावेज परणाव्यां, रतन रेंटीये जस लीधो रे ॥ वा॥ १५॥ घेवर जलेबोये गोरणी कीधी, साहाणी थालीनी कीधीरे॥ सवाशेर खांग ने एक रूपैयो, चोराशी नाते
-
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________
(
२)
“सद्यायमाला.
दीधी रे ।। बा॥२॥ बाप नाश्ने ससरो प्रीतम, गमे सगपण तेह रे॥ रतन रेंटीयो जीवं तिहीं लगें, कदीय न आवे बेह रे । बा ॥१॥धरी त्राकने माल चमरखां, तेल लोट वली पूणी रे ॥अल्प मागे ने घणुं दीये रेंटीयो, नारीयें करी घणी पूंजी रे॥
बाशा सायरने वनस्पति मंगर, ध्रुव तारा सूरज चंदो रे॥कोडी युग लगे रहो रेंटीयो, स्त्री घर सदाआ णंदो रे । बा ॥२३॥ शोल पांत्रीशो मेडता नगरें, शुदि तेरश माहा मा स रे ॥ रत्नबाश्य रेटीयो गायो, सफल फली मन आश रे।। बा ॥४॥
॥अथ घीनी सद्याय॥ ॥दोहा॥ नवियण नाव घणो धरी, आणी गुणनी श्रेणि ॥ सूपड सर खा थाय जो, चालणी परें मह जेणि ॥१॥ साप तणा गुण माणजो, गाः य तणा गुण आण ॥ जू चार नीरस चरी, आपे घृत अहिनाण ॥२॥ ततणो गुण वर्ण, सांजलजो नर नारी ॥ वस्तु सघली जो सही, घृत समो नहिं संसार ॥ ३॥ . . . . . .
॥ ढाल चोपाश्नी देशीमां। घृतें रूप वाधे बल कांति, घृतें क्रोध थाये उपशांति ॥ लूखु धान्य ते दोहि पचे, घृत सहित सडकोने पचे ॥४॥ कूकस बाकस जेहमां घृत, तेह धान्य लागे अमृत ॥ वाणिया ब्राह्मण सर्व सुजाण, घृत पाखें ते धूजे प्राण ॥ ५॥ हाथ पग उतस्या संधाय, दी ल तणा ते खोडा जाय ॥ घृतनी परें विगल कहेवराय, ए ऊपम घृतने देवराय ॥६॥ बालकने घृत वाहादुं सही, रोश्ने रोटी घी लेही ॥ वली लहे एकवार ते रंगे, घृत जिमे देही तगतगे ||॥ घृतथकी नारां बूराय, सूवावडी ते धीअज खाय । बलद पीये ते मातो थाय, घी खाधे नबला
जाय ॥ ७॥ उन्ना रहीने घी पीजीयें, तेंज सबल आंखे कीजीयें ।। गा यर्नु घी हरे सवि वाय, व्याधि सर्वे घीथी जाय ॥ ए॥ शाक पाक थाय नला घीथी; बीजुं एह उसड नथी। घीनो दीवो मंगलिक कह्यो, घीयें जमाश्रीसातो रह्यो ॥ २०॥ न्हाना महोटा कुलर करे, श्रीपुं होय तोल बको नरे॥ सूंदाबुं गलगल ऊतरे, सीहारी होय तो माखण हरे ॥ ११॥ सासु जमा करवा मेल, कोष उपाडी कीधो जेल ॥ खलहल नामे जलि कहेवाय, घी पीरसे तो प्रीतज थाय ॥ १५ ॥ वरे पूढे घी केतुं वह्यु, घीय पखें ते लेखु कयुं ॥ घी संचोरे विवाह अडे, बीजी वस्तु बेशु. पढ़ें
।
%3
-
D
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________
स्त्रीने शिखामणनी सद्याय,
(१३)
॥ १३॥ घृत दाने समकित श्राणिये, धन्नो सार्थपति जग जाणियें ॥ ब्रा ह्मणने घी वखाणीया, नित्य जमे पुण्यवंत वाणिया ॥ १४ ॥ पामर खाये पर विवाहें, करपी खाये परघर जाये ॥ जंदर साप वृंद ते थाय, धन पर परवी रहे पाय ।। १५ । बुधवारे घी टीखू करे, शूल रोग उपव हरे ॥ घरडाने घी वालुं सही, जूना हाड रहे घीथी लही ॥ १६ ॥ पाटीपी डें घी मूकीय, धाव वली मुंबड वह दीये ।। घी खाधे तप सोहिलो थाय, पग वल नयणें तेज कहाय ॥ १७ ॥ तुं धीय जे पीरसे नही, नरणां ना म तस लीजें नहीं ॥ सघला ऊपर घृत डे सार, ते मत वारो वारोबार ।। १०॥धीना गुणने उत्तमनां वयण, ए सरखां जाणो सयण ॥ शुजवि जय पंमितथी लह्यो, लाल विजय घीनो गुण कह्यो । रए । इति ।।
॥अथ स्त्रीने शीखामणनी सद्या. . . ॥ नाथ कहे तुं सुण रे नारी, शीखामण ठे सारीज ॥ वचन ते सघ खा वीणी लेशे, तेहनां कारज सरशे ॥ शाणां थश्ये मी ॥१॥ जातरा जागरणने विवाहमा, माता साथे रही जी ॥ सासरीयामां,जल जर वाने, सासु साथै जश्ये ॥ शा॥२॥ दिशा अंधारीने एकलडां, मार्गमा नवि जय जी ॥ एकली जाणी आल चढाये, एवडुं शाने सहियें॥शा ॥३॥व्हाणामां वहेलेरां ऊठी, घरनो धंधो करियें जी॥ नणंद जेगणी पासे जश्ने, सुख दुःख वात न करिये ॥ शा॥४॥ चोकामां चतुराश ये रहिये, रांधतां नवि रमीयें जी ॥ सहुकोने प्रसाद करावी, पाबल पोते जमीयें ॥ शा॥५॥ गांव पहेरी घरमा रहिये, बाहार पग नवि जरिये जी॥ ससरा जेनी लाज करीने, मो आगलथी टलिये।शा॥६॥ बूटे केशे शिर उघाडे, श्रांगणमां नवि जश्ये जी ॥ पुरुष तणो पडबायो देखी, मों आगल नवि रहिये ॥शा॥७॥ एकांते दीयरीया साथे, हाथे ताली न लश्ये जी॥प्रेमतणी जो वात करे तो, मो आगलथी खशिये ॥शा॥ G॥आजरण पहेरी अंग शोजावी, हाथे दर्पण न लश्ये जी॥पीयुडो जो परदेश सधावे, तो काजल रेख न दश्य । शाए। पीयुडा साथे क्रोध न करीये, रीसावी.नविरहीये जी ॥ बैयां बोरु बोकरडांने, ताडन कदीय न करीयें ।।शाणारा उजड मंदिरमांहि क्यारे, एकलडांनवि जश्ये जी॥ एकली जाणी आल चढावे, एव९ शाने सहिये । शा॥ ११ ॥ फिरियल
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________
( १८४ )
सद्ययमाला.
नारीनो संग न करियें, तसे संगें नवि फरियें जी ॥ मार्ग जातां विचार करीने, जंको पाव न धरियें ॥ शा ॥ १२ ॥ उदयरतन वाचक इम बोले, जे नर नारी जणशे जी ॥ तेहना पातक डूरें टलशे, मुक्किपुरी मां मलशे ॥ शा० ॥ १३ ॥ इति स्त्री शिखामण सचाय ||
॥ अथ श्री सकलचंद उपाध्यायजीकृत वारजावनानी सचाय प्रारंभः ॥ || ढाल पहेली ॥ रांग रामग्री ॥
स
॥ विमलकुल कमलना इंस तुं जीवडा, भुवनना जाव चित्त जो विचारी || जेणे नर मनुज गति रत्न नवि केलव्युं, तेणे नरनारी मणि कोडि हारी ॥ १ ॥ विमल० ॥ एकणी || जेणे समकित धरी सुकृत मति री, तेणें नरनारी निज गति समारी || विरतिनारी वरी कुमति मति पर दरी, तेणें नरज़ानी सब कुगति वारी || वि० ॥ २ ॥ जैन शासन विना, जीव यतना विनं । जे जना जग जमे धर्महीना ॥ जैनमुनि दान बहुमान हीरा नरा, पशुपरते मरे त्रिजगदीना || वि० ॥ ३ ॥ जैनना देवगुरु धर्म गुण जावना, जावी नितु ज्ञान लोचन विचारी ॥ कर्मजर नाशनी वारवर जावना, जावि नित जीव तुं आप तारी ॥ वि० ॥ ४ ॥ सर्वगतिमांहि वर नरभवो डुल्लहो, सर्वगुण रत्ननो शोधिकार || सर्वजगजंतुने जेथे दित की जियें, सोइ मुनि बंदीयें श्रुत बिचारी ॥ सकलमुनि बंदी यें श्रुत विचार |||||| ॥ ढाल वीजी ॥ राग केदारो ॥
॥ जावना - मालती चूशीयें, चमरपरें जेण मुनिराज रे ॥ तेणे निज आतमा वालिये, जरतपरें मुक्तिनुं राज रे ॥ जा० ॥ १ ॥ जावना कुसु मधुं वासिया, जेकरे पुण्यनां काज रे । ते सवे अमर तरू परें फले, ना बना दिये शिवराजं रे || जा० ॥ २ ॥ भूमि जननी थकी ऊपना, सुतपरें जे जगें जाव रे ॥ ते सवे तू भुजंगी गले, जिम गले वनतरु दाव रे || जा ॥ ३ ॥ भूमिना वर अनंता गया, भूम निवि गई कि साथ रे || शुद्धिबहु पापी जे तस मली, तें न लीधी कुर्णे साधे रे || जा०||४|| गइय द्वारावती दरि गयो, अथिर सव लोकनी रुद्धि रे ॥ सुणी ते पंवा मुनि हवा, तेणे वरी अचलपद सिद्धिं रे ॥ जा० ॥ ५ ॥ राजना पापजर शिर थकें, जस दवा शुद्ध परिणाम रे || जरतनूप ति परें तेहने, जावना पुण्यनां गाम रे ॥ जा ॥६॥ राजनां पाप जर शिरथकें, जस दवा शुद्ध मन जाव रे ॥ जावनासिंधुमां ते
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________
बारजावनानी सद्याय.
(१५)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
गले, ऊतरे मोहपद ताव रे ॥ जाण ॥७॥ जे पदारथ तुऊ आपणो, नवि गणे प्रेमरतिबंध रे ।। जो गणे ते हतुं आपणुं, जीव तूंही मति अंध रे।। ना॥ ॥ कृष्णलेश्यावशें कीजीयें, कर्म जे रौषपरिणाम रे ॥ ते सवे धर्म नवि जाणिये, शुन्न हवे शुद्ध परिणाम रे॥ना ॥ ए॥ जे जग आ श्रव जिनें लण्या, ते सवे संवर होरे। धर्म जे अशुल ना करे, ते तस || आश्रव जो रे ॥ ना ॥ १०॥ शति पीठिका ॥
॥अथ प्रथमा अनित्यनावना ॥ ढाल त्रीजी॥ राग रामग्री॥ ॥ मूंऊ मां मूंऊ मां मोहमां जीव तुं, शब्द वर रूप रस गंध देखी॥ अथिर ते अथिर तूं अथिर तनु जीवितं, जाव्य मन गगन हरि चाप पेखी ॥ ॥१॥ लडि सरियतति परें एक घर नवि रहे, देखतां जाय प्रजु जी वं लेती॥अथिर सब वस्तुने काज मूढो करे, जीवडो पापनी कोडी केती
॥।॥ ऊपनी वस्तु सवि का रिमी नवि रहे, ज्ञानशुं ध्यानमां जो विचारी || नाव उत्तम हस्या अधम सब उडत्या, संहरे काल दिन राति चारी ॥ मूं॥३॥ देख कलि कूतरो सर्व जगर्ने नखे, संहरी नूप नर को टि कोटी ॥ अथिर संसारने थिरपणे जे गणे, जाणी तस मूढनी बुद्धि खोटी ॥ {भाराच म म राजनीदिशु परिवख्यो, अंत सव इद्धि विसराल होशे। किसाथै सब वस्तु भूकी जते, दिवस दो तीन परिवार रोशे ।। मूंग॥५॥ कुसुमपर यौवनं जलविंग्जीवितं, चंचलं नेरसुखं देव लोगो॥अवधि मन केवली सुकवि विद्याधरा, कलियुगें तेहनो पण वियो गो ॥ ॥६॥ धन्य अनिका सुतो नावना चावतां, केवल सुरनदीमां हे लीधो॥ नावना सुरलता जेणे मन रोपवी, तेणे शिवनारि परिवार रूं ध्यो ॥ मूं॥७॥इति प्रथम अनित्यत्नावना ॥१॥ ॥अथ द्वितीया अशरण नावना ॥ ढाल चोथी ॥राग कालहरो॥
सांजबजो मुनिसंयमरागी॥ए देशी ॥ ॥को नवि शरणं कोनवि शरणं, मरतां कुणने प्राणी ब्रह्मदत्त मरतो नवि राख्यो, सज हय गय बहु राणी रे, जस नवनिधिधन खाणी रे॥ कोण ॥॥मातपितादिकटग मग जोता, यमले जनने ताणी मरणथकी सुर पति नवि बूटे, नवि बूटे इंसाणी रे ॥ को॥॥ हय गय रथ नर कोडि विद्याधर, रहे नित रायां राय रे।। बहु उपाय ते जीवनकानें, करता अश
-
-
-
२४
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१८६)
सद्यायमाला. :
रण जांय रे || को० ॥ ३॥ मरणथी जीति कदाचित् जीवो, जो पेसे पायालें रे || गिरिरिवन बुधिमां जावे, तोजी हरियें कालें रे || को० ॥४॥ ष्टापद जेणें बलें ऊपाड्यो, सो दशमुख संहरियो रे !! को जग धर्म विना तिरियो पापी को नवि तरियो रे || को० ॥ ५ ॥ शरण अनाथ जी वह जीवन, शांतिनाथ जग जाणो. रे ॥ पारेवो जेणे शरणे राख्यो, मुनि तस चरण वखायो रे || को० ॥ ६ ॥ मेघकुमार जीव गजगतिमां, शशलो शरणें राख्यो रे । वीर पास जेणे जव जय कचरह्यो, तप संयम करि नाख्यो रे || को० ॥ ७ ॥ मत्स्यपरें रोगी तडफडता, कोणे नवि सुख करियो रे || अशरण अनाथ जावना जरियो, अनाथी मुनि, निसरी यो रे || को० ॥८ ॥
॥ अथ तृतीया संसारजावना | ढाल पांचमी ॥ राग केदारो ॥ सर्व संसारना जाव तूं, सम घरी जीव संजारी रे ॥ ते सवे तें पण अनु जव्या, हृदयथी तेह उतारी रे ॥ स० ॥ १ ॥ सर्वतनुमां वसी, नीसरो, तें लीया सर्व अधिकार रे । जाति नें योनि सब अनुजवी, अनुजव्या सर्व आहार रे ॥सण॥ सर्व संयोग तें अनुजव्या, अनुजव्या राग ने शोग रे ॥ अनुजव्या सुख दुःखकाल तें, पण लियो नवि जिनयोग रे ॥ स०॥३ ॥ सर्व जन नातरां अनुजव्यां पदे रिया सर्व सणगार रे ॥ पुल तें परावर्त्तिया, न विनम्या जिन अणगार रे ॥ स० ॥ ४ ॥ पापनां श्रुत पण तें जयां, तें क स्वां मोहनां मान रे ॥ पापनां दान पण तें दियां, नवि दीयां पात्रनां दा नरे ॥ स० ॥ ५ ॥ वेद पण तीन तें अनुजव्या, तें जएया. परतणा वेद रे ॥ सर्व पार्षद तें अनुजव्या, तिहां न संवेग निर्वेद रे || स०||६ ॥ रडवड्यो जीव मिठामति, पशु दण्या धर्मने काज रे ॥ काज की धां नवि धर्मनां, हरखियो पापने काज रे ॥ स० ॥ ७ ॥ कुगुरुनी वासना का किणी, ति दम्या जीव अनंत रे ॥ तिहां नवि मुक्तिपंथ उलख्यो, तेणे द्रवो नवि जव अंतरे ॥ स० ॥ इति तृतीया संसारज़ावना ॥ ३ ॥
५
॥ अथ चतुर्थी एकत्वनावना ॥ ढाल बडी ॥ राग मालवी गोडी ॥ ॥ ए तुंहि पकूं तूं हि ध्या जी, ध्यानज्ञान एकेला ॥ जिहां तिहां तूं जाया एकेला, जावेगा एकेला ॥ ए ॥ ॥ हरि हर प्रमुखा सुर नर जा या, तेजी जगः एकेला ॥ ते संसार विविध पर खेली, गया तेजी एकेला ॥ ए० ॥२॥ कोजी लीना साथ न तेणे, रुद्धिगइ नवि सार्थे ॥ निज निज कर
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
--
-
बारनावनानी सद्याय, (१०), णी ले गया ते, धन विण गले हाथे॥'ए॥३॥ बहु परिवारें म'राचो लोका, मुधा मल्यो सब साथो॥ शधि मुधा होशे सब चिंतो, गगनात णी जिम वाथो॥ ए॥४॥ शांतिसुधारस सरमां कीलो, विषय विषं च निवारो॥ एफपणुं शुन ध्याने चिंती, आप आपकुं तारो॥ ए॥५॥हिं सादिक पा ए जीवो, पामे बहुविध रोगो॥ जलविण जिम माबो एके लो, पामे सुःख परलोगो । ए॥६॥ एकपणुं नावी नमिराजा, मूकी मि थिलाराजो॥ मूकी नरनारी सविसंगति, प्रणमे तस सुर राजो, प्रणमेस कल मुनिराजो । ए॥ ॥ इति चतुर्थी एकत्वनावना संपूर्णा ॥४॥ ॥अथ पंचमी अन्यत्वनावना ॥ ढाल सातमी॥ . ॥राग केदारो गोडी
. 1. ॥ चेतना जागि सहचारिणी, आलस गोदडुं नाखी रे॥हृदयघर ज्ञान
दीवो करे, सुमति उघाडी निज अांख रे ॥ चे ॥१॥ एकशत अधिक अगवना, मोहि रणीया घरवारी रें। सदा तेह विंट्यो रहुँ, तुऊ न चिंता किसि मारी रे॥॥शा जश् मुफ ते अलगो करे, तो रमुं हुं तुऊ साथे रे । तेहथी हुँ अलगो रहुं, जो रहे तुं मुफ हाथे रे ॥ चे ॥३॥ मन वचन तनु सवे इंदिया, जीवथी जूजुआ होय रे॥ अपरपरिवार सव जी वथी, तूं सदा चेतना जोय रे ॥ चे॥ (पागंतरे) तनु वचन सवे इंदिया, जीवथी जूजूया जोय रे । जो रमे तुंणे नावना, तो तुऊ केवल होय रे ॥ चे०॥ ४ ॥ सर्व जग जीव गणि जूजुआ, कोश् कुणनो नवि होय रे ॥ कर्मवशे सर्व निजनिज तणे, कर्मथी नवि तस्यो कोय रे ॥ चे ॥५॥ देव गुरु जीवपणे जूजुश्रा, जूजुश्रा जगतना जीव रे॥कर्मवश सर्व निज निज तणे, उद्यम करे नवि वीव रे ॥ चे० ॥६॥ सर्व शुल वस्तु महिमा हरे, क लियुगो पुष्ट नूपाल रे॥तिम उकालोपि जनने हरे, अपरानी आशमन वाल रे॥ ॥॥ चिंता करे आप तुं श्रापणी, म म करे परतणी आश रे॥आपणुं आचघु अनुजव्यु, विचरि परवस्तु उदास रे ॥ चे॥॥ को किणे जग नवि उमस्यो, उझरे आपणो जीव रे॥ धन्य जे धर्मी आ दर दिये, ते वसे ससमीव रे ॥ चे०॥ए॥जो जुवे जूजुवा आतमा, देह धन जनकथी ध्यान रे॥ते गपुःख नवि ऊपजे, जेहने मन जिन ज्ञान रे ॥ चे॥१०॥ इति पंचमी अन्यत्व नावना ॥ ५ ॥. , .
wa
-
-
-
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१
)
. सद्यायमाला.. ..
-
-
॥अथ षष्ठी अशुचिनावना ॥ ढाल आठमी ॥ राग केदारो.गोडी ॥
मंस मल मूत्र रुधिरे नस्या, अशुचि नरनारीना देह रे॥ वारुणी कुं न परें लावियें, अंते दिये जीवने बेह रे ॥ मंग॥१॥ अशुल बहु रोग कफ नितु वहे, ए जखे जदय अजय रे ॥ देहने जाणि जोखम घणां,! देह बहु जीवनो जदय रे । मं०॥२॥इति षष्ठी अशुचिनावना ॥६॥ |.. ॥ अथ सप्तमी आश्रवनावना ॥ ढाल नवमी ॥ राग मधुमाद ॥
॥जम शुभाशुन जेणे कर्म.तति वेलिजें, शुज अशुजाश्रव ते वखाणो ॥जलधरो जे नदि वर सरोवर जरे, तिम जरे जीव बहु कर्म जाणो॥ ॥जा॥ मम करे जीव तुं अशुज कर्मादरा, वासवा पण सकर्मा न बू टे॥ जेणे जम दान वर पुण्य नवि आदयां, ते कृपण निर्धना पेट कूटे ॥ज ॥२॥ मन वचन काण, विषया. कषाया तथा, अविरति अशुन ध्यान प्रमादो। मूकि मिथ्यामति वर उपासक यती, जग शुजाश्रवथकी नोविषादो॥ जणा३॥राच म म जीव तुं कुंटुंब आनंबरे,जल विना में घ जिम फोक गाजे॥ धर्मनां काजविण म कर आरंज तूं, तेणे तुफ कर्म नीजीड जांजे ।। जय ॥४॥ ते अशुन आश्रव रूंधतां जीवने, संवरो सं वरे कर्म जालं ॥ नावनां बिख रुंध्या यथा नीरने, तेणे करी जीत संवर विशालं ॥ ज ॥५॥इति सप्तमी आश्रवनावना ॥७॥
॥अथाष्टमी तपोजावना ॥ ढाल दशमी ॥ राग गोडी ॥ ॥तामीण गले जिम माखण, तथा कर्म तपता रे ॥कंचनकाट गो. जेम आगे, पाप गले जिन जा रे ॥ ता॥१॥ ते तप बार दशु की. जें, कर्मनिर्जरा होवे रे ॥ सो मुनिवरने होय सकामा, अपर अकामा जोवे रे ॥ ता॥२॥अनशन ऊनोदरी रसत्यागो, कीजियें वृत्तिसंदेपो रे ॥ संलीनता करी काय किलेशो, टले कर्मना लेशो रे ॥ तो॥३॥पा यबित्त विनय वेयावच्च, सघायो वर घाण रे॥काउस्सग्ग कीजें जेणे नवि जन, तस तप मुक्ति निदान रे। ता॥४॥ इत्यष्टमी तपोजावना ॥॥
॥अथ नवमी धर्मनावना ॥ ढाल अग्यारमी॥
॥शांति सुधारस कुंझमां ॥ ए देशी॥ ..॥, राग केदारो गोडी ॥धर्मथी जीवने जय होये, धर्मथी सविपुःख ना शरे॥ रोग ने शोक जय उपशमे, धर्मथी अमर घरवास रे ॥ धर्म ॥१॥
-
-
-
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________
बारनावनानी संघाय.
(
ए)
-
-
उर्गतिपापथी जीवने, धर्मविण नवि धरे कोरे ॥ वांबितं दिये सुरतरु परें, दान तप शीलथी जो रे॥ध ॥२॥ धर्मवर साधु श्रावक तणो, आचस्यो नावगुंजेहरे ॥ सर्व सुख सर्व मंगल तणुं, आदमु कारण तेह रे ।। ध ॥३॥
॥अथ दशमी दानजावना ॥ ढाल बारमी ॥ राग धन्याश्री।। ॥ जे नरा साधु आधार वरदायका, ते नरा धन्य जगविबुध गायाः॥ जे बते योगवर साधुने नवि दिये, ते काशकुसुमपरें फोक जाया ॥७॥ ॥ १॥ निर्मलो मुक्तिनो मार्ग जिनशासनं, साधु विण दान विण क्षण न घाले । पामतो मनुज जो साधुने नवि दिये, सो करो कपिल दासीय वाले ॥ जे ॥२॥ अकलनु हाट नर मुक्तिनुं वाट नर, नाट तुंम कर तप पुण्य केरो ॥ कर्मने काट उतार नरजव लही, धीमम बोस जव वारि फेरो | जे॥३॥ ज्ञान विज्ञान प्राचारपद नरजवो, पामियो पूर्व जव पुष्ययोगें ॥ पुण्यविण पशुतवें जीव परवश पड्यो, अस्त्रशुं मारियें अधम लोगें ॥ जे ॥४॥जीव ते नरभ अशुजनवें पशुपणे, जीवतां जीवनी कोडि मारी ॥ पुण्यविण पशुचवें रासन उकरडे, मल जखे पूंच तृण गुणि धारी ॥ जे॥५॥ जीवहिंसा सवि पाप ए जीवने, पापीयें
आदस्या जीव साटे ॥ खाटकी हाट ते विविधपरें काटियें, अग्निमांदा टियें पाप माटे जे॥६॥ पुण्यथी दैव तुऊ देह रूडो घड्यो, आणी यो जैनकुल पुण्य काजें ॥ धर्म नरजन्म जो जीव हारीश तुं, घशिश नि जहाथडा अशुल राजें ॥ जे ॥७॥ दान तप शील संयम दयाधर्मथी, सर्वसुख शकि जो तुं विचारी ॥ सर्वशुचयोग हारीश जो तुं पढ़ें, घशिश जिम हाथ हास्यो जुआरी ॥ जे॥७॥ जिसील गणिकातणी खाट सा धारणी, तिसिब मिथ्यामति जग न रूडी ॥त्यजिथ हिंसा कुधर्मादि स वि पाप तुं, विश्वमा मोकले कीर्ति रूडी । जे०॥ ए॥ पाट म म राखजे पाप आचारनो, फांट म म पाडजे धर्म वाटें।जाट परें अणविशास्युं कि शुंम म करे, खोट म म पाडजे धर्म हाटें । जे॥१०॥ जो तुक सुख गमे सर्वसुःख नवि गमे, विषय सो वीर रस त्यजिय खाटो॥(पागंतर) विषय सोवीर तो त्यजीय गाढो|आत्म अध्यात्मवर ध्यान कुंजे रमी,धर्म वर नावना अमृत चाटो॥ जे ॥१९॥ इति दशमी दाननावना ॥१०॥
-
-
-
-
-
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१
)
'. सद्यायमाला.:.
-
-
-
ST
-
-
-
-
-
-
-
||॥ अथैकादशी शमरसजावना ॥ ढाल तेरमी ॥ राग वैराडी ॥ जे त्रीजे
... नव वरथानक तप करी ॥ ए देशी॥ . . . नविक जीव पूजे निज गुरुने, अशुज कर्म किम काटे ॥ श्रमणधर्मे निःसंझीजीवो, जो शमतारस चाटे रे॥विका शमरस अमृत चाटो॥१॥ कुव्यसने मूको मननो आंटो, सदोष पिके मनरोगगे ॥ सब परसुखें मम विषवाटो।नशा ए आंकणी ॥ वींध्यो जीव कर्मविष कांटें, पीड्यो चारगति फांटे ॥ शुजनावे देतां दृढ पाटें, कर्म गूबसूं फाटे रे ॥ ॥ ॥ श॥२॥ पापपिंग असत्यज दूजो, जो कषाय मद माटे ॥ निखिल पाप निःसंगी जीवो, रहेतोसम दुःख काटे रे ॥ जोश॥३॥ जननां सुखशुज ध्यान सुलेश्या, पुकाल मूसो काटे॥ दान पुण्य जननां सब तेणे, वादल परें सब फाटे रे ॥ ज० ॥०॥४॥, रोग शमे जेम अमृत गंटे, हृदय पडी नवि आंटे॥धर्म करंता नविकजीवनें, शिव सुख आवे आंटे रे ॥ ॥ श॥५॥ गुणविण किम शिवगिरिवर चढिये, हीण पुण्य जन रांटे ॥ बेसे जो जिन गुणमणि साटे, तो सब नव कुःख काटे रे॥०॥०॥६॥इति एकादशी शमरसजावना ॥११॥
॥अथ द्वादशी लोक नावना ॥ ढाल चौदमी ॥ राग परजीयो॥ ||शान नयनमांदे त्रिभुवन रूपी, जेणें जिन दीगे लोगो॥धणी श्राव्यो षट्सव्य रूपो, प्रणमो तस जिनयोगो॥१॥मुनिवर ध्यावो अढियदीव लोगो।ए आंकणी ॥ जिहां जिनमुनिवर सिह अनंता, तिहां नहिं ज्ञान वियोगो।मुगाध्याणाशा या सीधो केंणे न कीधो, लीयो केंणे नवि जावे ॥ आदि नहिं जस होये एतो, केवल नाणी नावे ॥मुगाध्याणा॥ अधो लोक बत्रासन सम बडे; ती; जल्बरी जाणो।जर्वलोक मृदंग समाणो, स कल मुनि चित्त आणो॥मुणाध्याणा॥इति छादशी लोकनावना ॥इतिम हामहोपाध्याय श्रीसकलचं मुनि विरचित छादशनावनाः सद्यायसमाप्तः | : '.॥अथ अष्टमीनी सद्याय ॥ हो सुंदर ।। ए देशी॥ .. • ॥ श्रीसरखती चरणे नमी, आपो वचन विलास ॥त्रियण ॥ अष्टमी गुण हुं वर्णदुं, करि सेवकने ऊबास ॥०॥१॥ अष्टमी तप नावें करो ॥ ए श्रांकणी थाणी हर्ष उमेद ॥ ॥ तो तुमें पामशो जव तणो, करशो कर्मनो बेद ॥ ज०॥ ॥॥श्रष्ट प्रवचन ते पालीये, टालीय
-
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________
जाविभावनी सद्याय,
(१५१)
मदनां वाम ॥ ज० ॥ श्रष्ट प्रातिहार्य मन घरी, जपिये जिननुं नाम ॥ ज० ॥ ० ॥ ३ ॥ एवं तप तुमें आदरो, धरो मनमां जिनधर्म ॥ ज० ॥ तो तुमें बुटशो आपदा, टालशो चिहुं गति मर्म ॥ ज० ॥ ० ॥ ४ || ज्ञान याराधन एहयकी, लदियें शिवसुख सार ॥ ज० ॥ आवाग मन जन नवि हूर्ज, ए बे जग आधार ॥ ज० ॥ ० ॥ ५ ॥ तीर्थंकर पदवी लढ़े, तपथी नवे निधान || || जू मी कुमरी परें, पामे ते बहु गुण ज्ञाम ॥ ज० ॥ ० ॥ ६ ॥ ए तपना डे गुण घणा, जांखे श्री जिनश्श ॥ ज० ॥ श्री विजयरत्नसूरींदनो, वाचकदेव सूरीश ॥ ज० ॥ श्र० ॥ ३ ॥ ॥ अथ जाविजावनी सचाय ॥ राग बंगाली ॥
॥ कर्मे लखीयुं निश्चय रे दोय, नहिं होय जोर जावीशुं कोय ॥ जाविनां मिटे ॥ उद्यम है सा जाविके दाथ, जाविकुं नदी किसी को साथ ॥ जावि० ॥ १ ॥ जावि तुं है आपही राजान, उद्यम है राजाको दीवान || जावि० ॥ सादेवको तब हुए रे मिलाप, पहलां प्रधानने मलिये आप || मावि ॥ २ ॥ धर्म कर्म र सब हुवे काम, निश्चय पूरे मनकी हाम || जावि० ॥ दोणदार जे हुवे अधिकार ॥ मति उपजे तैसी ते िवार ॥ जावि० ॥ ३ ॥ कर्मे राम लक्ष्मण वनवास ॥ सीता वचनें मति गइ नास ॥ जावि० ॥ न सुण्यो कनक वेद पुराण, धाया मारण जावि प्रमाण || जावि० ॥ ४ ॥ त्रिकूट वेट लंकानुं रे राय, रावणना सुर सेवे पाय || जावि० ॥ योगी वेश करी परि सीत, युद्ध करतां न इ जीत || जावि ॥ ५ ॥ कृष्णपुत्र सांवादि कुमार, द्वैपायन ऋषि डुव्यो अपार || जावि० ॥ द्वारिकानो तेणे की धो रे लोप, नावीथी. न गयो तस कोप | जावि० ॥ ६ ॥ आठमो बारमो वलि चक्रीश, दणिया ब्राह्मणीरी ॥ जावि० ॥ ब्रह्मदत्तनी गइ दोय आंख, समस्तमा गयो सूत्र दे साख ॥ जावि० ॥ ७ ॥ कुंव घरे वधुं नीर दरिचंद, राज पाल्युं नावि नवनंद ॥ जावि० || वीरतणो हुर्ज गर्नापहार, ते सविना वीनो अधिकार || नाविण् ॥ ८ ॥ जरतेश्वरनी खटखं आण, आरसी लहीनें लघुं केवलनाए | जावि० ॥ तप जप कीधो नही रे लगार, जावि थकी लह्यो संसार || जावि० ॥ ए ॥ स्त्री वचनें करि आर्द्रकुमार, दीक्षा तजी रह्यो घरवार ॥ जावि० ॥ वरस चोवीश लगें पाल्यो रे नेह, चरम
॥
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१०१.)
सद्यायमाला.
''
शरीरी बे पण तेह || जावि० ॥ १० ॥ दीक्षा लेतां सुर दीये रे शीख, वसर नहिं तुक नंदीषण दीख 11 जावि० ॥ बार वरस रह्यो गणिकाने गेह, जोग कर्मै दीधो नहिं बेह ॥ जावि० ॥ ११ ॥ चउदह सय बावन गणधार, तेमां गौतम लब्धिजंकार ॥ जावि० ॥ जे दिरके ते पट्टेला मुक्तेंरे जाय, पढी पोताने केवल थाय ॥ जावि० ॥ १२ ॥ एम अनेक सं बंध अपार, समजो सहुको हैडा मकार ॥ नावि० कोडी सया बुझें कर जोड़े, पण जाविनी न करे कोइ होड | जावि० ॥ १३ ॥ उद्यमने जा विने श्रायत्त, जावि करे उद्यमनी जीत | जावि० ॥ मुनि चंद्र एणि परें बोले पगार, शास्त्र उपरें की धो अधिकार ॥ जावि० ॥ १४ ॥ इति ॥ ॥ अथ सुगुरु गुणनी सद्याय प्रारंभः ॥
॥
•
॥ पंच महाव्रत सुधां पाले, अंतरंग मल टाले ॥ व्रत दूषण कण कण संभाले, ज्ञान क्रिया अजुवाले ॥ १ ॥ सुसाधु गुरुशुं मेरो मन माने ॥ ए
की || आगम कसतां जे कस पढ़ोंचे, ते कंसने गुरु माने ॥ सोना ती परें जे कस पहोंचे, दिनदिन चढते वानें ॥ सु० ॥ २ ॥ सूत्र अर
शुं प्रीत करीनें, आपणहुं मन रहे || उजयकाल जे नाजन उपकरण, संजाली पडिलेहे ॥ सु० ॥ ३ ॥ खरारे बपोरे अतिथिनी वेला, गोचरीयें मुनि जावें ॥ निषण आहारादिक न मले, तो मन ऊणो न यावे ॥ ॥ सु० ॥ ४ ॥ अणगालादिक डूषण पांचे, जोजन वेला टाले || आवे प्रवचन माता निरतें, जयणाशुं प्रतिपाले ॥ सु || २ || कर्मकथा जे | वकथा चारे, आपणथी न प्रकाशे । लोकतणा जे वचनपरीसह, ते मनमांदे दिया | सु० ॥ ६ ॥ धर्मतणुं कांछ कारण जाणी, निज श रीर पण ढंके ॥ उपसर्गादिक यावे हूंते, व्रत पञ्चरकाण न खंके ॥ सु०॥ ७ ॥ काल प्रमाणे संयमनें खप, जोईने गुण लीजें ॥ विनय विमल पंक्ति एम बोले, तसु पाय वंदन कीजें ॥ सु ॥ ८ ॥ इति ॥ ॥ अथ मूर्खनी सद्याय लिख्यते ॥
A
॥ मायाने वश खोटं बोले, पुण्यनी वात बिगाडे रे ॥ उंमा जलमां जे. नर पेसे, बीजाने बूझाडे रे ॥ १ ॥ मूरखडां लोको श्रम अनुजव जाणो ॥ ए की ॥ चूवा चंदन अंग लगावे, जे नर हींने आबा रे | तेहनुं जल पण तो हुं जाएं, जो जमने वाले पाढा रे ॥ मू० ॥ २ ॥
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________
अध्यात्मनी संघाय.
(ए३)
।
-
पापसंघातें माया मामे, मोह तणे वश पडियारे॥ माहरु माहरुं करता हीमें, ते नर कमै नडिया रे ।। मू० ॥ ३ ॥ अहंकारीने लोन घणेरो, मनमा राखे कातीरे जीवतणी जयणा नहिं जाणे, ते सरिखो नहि घाती रे ।। मू॥४॥ रुडं कहेतां रीष चढावे, राचे मूरख सार्थे रे ॥ पाप तणी गांउडली बांधी, मरवू ली, माथे रे । मू ॥ ५॥ घोडा वहे ल पालखीये चढवं, जोय पगढुं नवि धरवू रे ॥ जातजातनां जोजन क रवां, तो, ए आखर मरवू रे ॥ मू० ॥ ६॥ हाथीनी अंबाडीयें चढवू, | उपर बत्र ते धरवू रे ॥ आगल पाला झोड करे पण, तो ए आखर मरQ रे ॥'मू॥ ॥ नोवत ने निशान गडगडे, हाकम थश्ने फरवु रे ॥
आगल हाथी वेसण हाथी, तोये आखर मर रे ॥ ॥ ॥ गर्वे मातो अव्ये तातो, मारु मारं करवु रे । रली रली नंमारज जरीया, तो पण आखर मरवू रे॥ मू॥ए॥ मंदिर मालियां गोख जालियां, मेडी उपर चढवु रे ।। सुंदरस्त्रीशु नोगे जोगवता, तोए आखर मरवु रे ।। मू० ॥१०॥ परमातमशुप्रीति वनावो, नीच संग न करिये रे ॥ सुमतिमंदि रमां वासो वसिये, तो नवसायर तरी रे ॥ मूग ॥११॥ नाना महोटा राजा राणा, सहुनो मारग एक रे ॥ मूरख कहे धन मारुंमारं, पण मेली जावुरे बेक रे।। मू॥१२॥शीयल अमूलक बगतर पेरी, जीतो मोह मेवासी रे ॥ उर्जनथी जो रे रहीयें, तो थश्य सुखवासी रे ॥ मू॥ १६ ॥ केवलरूपी साहेव मेरा, तास नजनमा रहियें रे ॥ नित्यवान कहे प्रजु गोडी पारस, तेहथी अनुभव लहियें रे। मू॥ १४ ॥
॥अथ अध्यात्म सद्याय ॥ राग काफी ॥ . ॥ किसके चेले किसके वे पूत, आतमराम एकिले अवधूत ॥ जीव जान ले ॥ अहो मेरे ज्ञानीका घर सूत, दिल मान ले ॥१॥ आया ए किला जावेगा एक, आप खारथी मलिया अनेक ॥जी॥मटिय गरी दकी जूठ गुमान, आजके काल गिरेगी निदान ॥जी॥२॥ तृष्णापा वलडी वर जोड, बाबु काहेकुं सींच्यो गोर ॥जी॥यागें अंगीठी नावे गी साथ, नाथ रहोगे खाली हाथ ॥जी॥३॥ आशा जोली पोतरां लोन, विषय जिदाचर नायो थोज ॥जी॥ कर्मकी कंथा मारो पूर, वि नय विराजो सुख जरपूर ॥ जी०॥४॥ इति ॥
-
-
-
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________
:(१४)
। संद्यायमाला:....
-
-
-
॥ अथ पंमित श्री देवचंजीकृत समकितनी सद्याय॥ ॥ समकित नवि लद्यु रे, ए तो रुट्यो चतुर्गति माहे॥ त्रस थावरकी करुणा कीनी, जीव न एक विराध्यो | तीन, काल सामायिक करतां, ॥ शुद्ध उपयोग न साध्यो ॥ समकित ॥१॥ जूठ बोलवाको व्रत लीनो, चोरीको पण त्यागी॥ व्यवहारादिक महानिपुण जयो, पण अंतर्दृष्टि न जागी॥ स ॥॥ ऊर्ध्वजुजा करि उधो लटके, जस्म लगा धूम गटके ॥जटा जूट शिर झूमे जूगे, विण श्रद्धा नव नटके ॥ सम्॥३॥ निज परनारी त्यागज करके, ब्रह्मचारी बत लीनो ॥ स्वर्गादिक याको फल पामी, निजकारज नवि सीध्यो । स॥४॥ बाह्य क्रिया सब त्याग प रिग्रह, अव्य लिंग पर लीनो ॥देवचंड कहे आविध तो हम, बहूत वार कर लीनो ॥ स ॥५॥इति ॥
॥अथ श्री आत्मोपदेश सद्याय ॥ .|| सासरीये एम जय रे बाइ, सासरी एम जयें ॥ जिनधर्म ते सासरूं कहीं, जिनवर देव तेससरोजिनाणा सासू रढीयाली, तेना कह्यामां विचरो रे बा ॥ सासरीये॥१॥ अरां ने परां क्यांहि न ज मीयें, नमतां जस नवि लहीये रे बा ॥ सा ॥ ए आंकणी ॥ शियल स्वनाव सोहे घाघरीयो, जीवदया कांचलडी ॥ समकित उढणी उढ़ी रे जीणी, शंकामले न खरडी रे बाइ ॥ सा ॥ ॥ निश्चय ने व्यवहार तणा बे, पाये नेउर खलके । बेजविध धर्म साधु श्रावकनो, कानें अको टा ऊलके रे बाइ ।। सा॥३॥ तपतणा बे बेरखा बांहे, तगतगे तेजे सारा ॥ ज्ञान परमत तणुं ते अर्चा, मांहे परिणामनीधारा रे बा| साफ ॥४॥राग सिंपूरनुं कीधुं टीवृं, शियलनो चामलो शोहे ॥नावनो हार हैयामां खहेके, दाननां कांकण सोहे रे बा ॥ सा ॥ ५॥ सुमति सा | हेली साथे लेग्नें, दीवे मारग वहीयें ॥ क्रोध कषाय कुमति अज्ञानी,॥ तेहथी वात न करीये रे बा॥ सा ॥६॥ मिथ्यात्वी पीयरमां न वसी; यें, रहेतां अलखामणां पश्यें ॥ मोह माया मावतर वीरुयां, दोहिलो. काल निगमीय रे बा॥ सा ॥७॥ अनुजवप्रीतम साथे रमतां, प्रेमे
आनंदपद लहियें। विनयप्रन सूरी प्रसादें, जावें शिवसुख लहीये. रे बाइ॥ सा॥॥श्त्यात्मोपदेश सद्याय संपूर्णः II. . . . . . . .
-
-
-
-
-
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________
आत्मोपदेश तथा शिखामणनी सद्याय, (१५)
-
--
-
-
-
-
-
--
-
-
-
-
-
--
-
-
-
-
-
- -
॥अथ द्वितीय श्री आत्मोपदेशनी सद्याय॥ ।। हुं तो प्रणमुं सद्गुरु राया रे, माता सरसतीना वंशू पाया रे, हुं तो गाऊं आतम राया ॥जीवनजी वारणे मत जाजो. रे, तुमे घेर बेग कमा वो चेतनजी, वारणे मत जाजो रे ॥१॥ ताहरे बाहिर उर्मति राणी रे, के तासुंकुमति केहेवाणी रे, तुनें नोलवी बांधशे ताणी रे ॥जी॥ बा ॥ २॥ ताहारा घरमां ने त्रण रत्न रे, तेनुं करजे तुं तो यत्न रे, ए अखूट खजीनो ने धन रे॥जी॥ वा ॥३॥ ताहरा घरमां पेग ने धूतारा रे, तेने काढोने प्रीतम प्यारा रे, एथी रहो ने तुमें न्यारा ॥जी॥वा॥ ४॥ सत्तावनने काढो घरमांथी रे, त्रेवीशने कहो जाये शहाथी रे, पड़ी अनुनव जागशे मांहेथी ॥जी॥ वा॥५॥ शोल कषायने दीयो शी खर, अढार पापस्थानकने मगावो जीख रे, पढ़े आठ करमनी शी बीक ॥जी॥ वा ॥६॥ चारने करोने चकचूर रे, पांचमीशुं था हजूर रे, पडे पामो आनंद नरपूर ॥जी॥ वा॥७॥ विवेकदी करो अजुवा लोरे, मिथ्यात्व अंधकारने टालो रे ॥ पढ़ें अनुजव साथे मालो रे ॥ जी० ॥ वा ॥॥ सुमति साहेलीशुं खेलो रे, उमतिनो डेडो मेहलो रे, पढ़े पामो मुक्ति गढ हेलो रे ॥जी॥ बा ॥ ए॥ ममतानें केम न मारो रे, जीती वाजी कांहारो रे, केम पामो नवनो पारो रे ॥जी॥ ॥ वा॥१०॥ शुद्ध देवगुरु सुपसाय रे, मारो जीव आवे कां गय रे, पळे आनंदघनमय थाय रे ॥जी॥ वा ॥११॥इति ॥
॥अथ शियल विषे शिखामणनी सद्याय ॥ ॥ ढाल पहेली ॥ सुण सुण प्राणी शीखडी, लंपटशुं लोनाणो रे ॥ लल नाशुं लागी रह्यो, वदन जोश विकलाणोरे ॥१॥ नारीने निरखी रखे, जा णो चंपकली ए फूली रे।। समजे विषनी वेलडी, मत रहे तिण पर फूली रे ॥ ना० ॥२॥ण रोवे दणमें हसे, क्षण वली विरA प्रजाले रे॥त्री त धरे क्षण पापिणी, क्षण वली रोष देखाडे रे ॥ ना॥३॥ जन पूजे तब जारने, कहे मुऊ बांधव एहो रे ॥ सूंस करी अतिआकरा, कूड कप टनो गेहो रे ॥ ना ॥ ४ ॥ समजावी करी सानशु, केने नयननी शा ने रे ॥ पमनी गति शाने करी, वचन तणे अनुमाने रे ॥ ना॥५॥ मुख मरडीने कोश्शु, वात करे विषयाली.रे ॥पाडी पुरुषने पारामां, देश
-
-
-
-
-
-
-- -
-
-
-
-
-
-
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
(१५६).
सद्यायमाला. मीट ने चाली रे॥ नाप ॥६॥ धन वीर्य चित्त रूपनी, हरिणादी हरना | रीरे ॥ कामिनि सरखी को नहिं, धरतीमां धूतारी रे ॥ ना ॥ ७॥ जे हले चंचल वीजली, चंचल कुंजर कानो रे ॥ चंचल वान संध्या तणो, चं चल पीपल पानो रे ॥ ना॥॥ जेवो. रंग: पतंगनो, जेहवी वादल हो रे। नेह श्स्यो नारी तणो, जेहवी कायर बांहो रे ॥ ना॥ ए॥
॥ ढाल बीजी ॥ देशी-नाराणानी॥ ॥ अथिर मूब जंदर तणी रे, अथिर ज्यु गरनो त्रेह ॥ प्राणीडा ॥वर्जे ।। बबीलडी जी ॥ मुग्ध किश्यु मोही रह्यो रे, अथिर तो नारीनो नेह । प्राण ॥ वर ॥२॥ कामिनी फूली केलशी रे, रखे मन समजे एम || प्रा०व०॥ कांकचना कांटा जिसी.रे,. जाणे कोची जेम ॥ प्रा व०॥२॥ एकने मूकी आदरे रे, वली. बीजानो. संग ॥प्राण ॥ व०॥ बीजाथी त्रीजो जुवे रे, जेहना नव नव ढंग ॥ प्रा० ॥ व०॥३॥ निज स्वारथ अण पूगते रे, वदन करी रे विकराल ॥ प्रा०॥ व०॥ प्रीति पूरवनी मूकीने रे, दे मुखमांथी गाल ॥ प्राण ॥ व ॥४॥ जोया विण जिम तिम लवे रे, नारी नितर निटोल ॥प्रा॥ व॥ लवती पण लाजे नहीं रे, बोले हलका बोल ॥प्राण ॥ व ॥५॥ कदिय न होये केहनी रे, नीच नारीनी जात ॥प्राव॥ विश्वास करे जे तेहनो रे, तेनो करे ते घात ॥ प्राण ॥३०॥६॥ विषयथकी विष देश्ने रे, सूरिकता रे नार ॥ प्राण व पति परदेशी मारियो रे, जो जो कामविकार ॥प्रा. ॥ व०॥॥ दीधेशुं लपटी करे रे, पाप वली प्रजूत ॥प्रा०॥ 4 ॥ लाखमांदे परजालियो रे, चुरणीयें निज पूत ॥प्राण ॥ व०॥७॥ हंस वह निज पुत्रने रे, हंसावलियें हेज ॥ प्रावण ॥ प्रार्थना करी लोक नी रे, देखी करुणा तेज ॥प्राणव०॥ए॥ कुमरी कहेण मान्यु नहीं रे, करियो प्रार्थना नंग ॥ प्रा॥व०॥पी सुतने आपदा रे, जुर्ज रम | णीना संग ॥प्रा० ॥व०॥१०॥ लीलावती प्रार्थियो रे, विक्रम चरित्र निज जात ॥प्रा०॥ व ॥ अंग वलूरी आपणुं रे, दियुं पुःख सुतनी मात ॥प्रा० ॥ ॥११॥
॥ ढाल त्रीजी ॥ जंबू द्वीपना जरतमां ॥ए देशी ॥ . . ॥वरवी तोवाघण जेसी, वीबण जेहवी रे॥सापणी शाकिणीथी बूरी,
-
-
-
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________
कुगुरुनी सद्याय.
(१०१-)
नारी बे एढ्वी रे ॥ नारी जूंमी ॥१॥ ऊटकी रे मटकी बेद दे, एहवी जा णी मूलो रे ॥ विकसित वदन तुम देखीने, मत जाणो, मुख फूलो रे ॥ ना० ॥ २ ॥ इत्यादिक अवगुण घणा, जाणी धरजे शीलो रे ॥ प्राणीयडा सुण शिलथी, सहियें ष्य विचल लीलो रे ॥ नारी ॥ ३ ॥ एक मूरख माखी परें, मधुयें जिम वींटाय रे ॥ जमर सरीखा जाए ते, रस लेई डूर घाय रे ॥ नारी ॥ ४ ॥ शेठ सुदर्शन सारिखा, जंबू वयर कुमारो रे ॥ नारीने वश नवि पड्या, ते महोटा जूकारोरे ॥ नारी० ॥ ५ ॥ बलिहारी हुं तेहनी, चरण शरण मुऊ तेहनुं रे ॥ पातक सर्व पखाली यें, ध्यान धरी वली एहनुं रे ॥ नारी ॥ ६ ॥ कामिनी फुल किंपाक शी, ज्ञान सागर एम लहियें रे ॥ तन मन चपल त्रिया तणां, जाणी अलगा रहियें रे ॥ नारी० ॥ ७ ॥ इति शियल विषे शिखामण सचाय ॥
॥ अथ कुगुरुनी सद्याय प्रारंभः ॥
॥ बेडो नांजी ॥ देश ॥ शुद्ध संवेगी किरिया धारी, पण कुटिलाइ नमू के ॥ वाह्य प्रकारे किरिया पाले, अभ्यंतरथी चूके ॥१॥ कपटी कढ़िया एह जिदें, पृष्टनुं नाम न लीजें ॥ ए आंकणी ॥ कालो कपडां खंने धावली, काख देखाडी बोले ॥ तरुणी सुंदर देखी विशेषे, पुस्तक वांचवा बोले | क ॥ २ ॥ पेंका देखी काढे पडघो, पडघा मान करावे ॥ खाजां वहोरे खांत क रीने, पूरीने वो सिरावे ॥ कण् ॥ ३ ॥ ज्ञानमिषें उपदेश देने, सूक्ष्म परि ग्रह राखे ॥ ए कपटीनुं नाम न लीजें, इम उत्सूत्र जे जांखे ॥ क० ॥ ४ ॥ ताल कूटवा सायें दीं, श्राविका ढे दश वार ॥ यात्राने मिष एणी परें विचरे, दूर रह्या आचार ॥ क० ॥ ५ ॥ पाशेर घीथी करे पारणुं, व ली खावे शेर || तोही ताला इषि परें बोले, उपवासें आवे फेर ॥ ॥ क० ॥ ६ ॥ वगलानी परें पगलां मांगे, आडुं मोढुं जोवे | महिला साधें बोले मीतुं, साधु वेष वगोवे ॥ ६० ॥ ७ ॥ श्रचाएंगें वस्त्रनो जांख्यो, श्वेतने मानोपेतें ॥ ते तो मारग दूरें मूक्यो, कपडां रंगें देतें ॥ क० ॥ ८ ॥ बाजीगर जेम बाजी खेले, धीवरे मांगी जाल ॥ ते संवेगी सुधा मत जाणो, ए सहु आल जंजाल ॥ क ॥ ए ॥ ऊंचं घर अगोचर होवे, मासकल्प तिढ़ां कीजें ॥ सुखशातायें पडिलेड़ चाले, साधु जन्म फल लीजें ॥ क० ॥ १० ॥ सत जगावे महिला
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१०८)
सद्यायमाला.
मीने, गावे गीत रसाल || चार कथानां कर्मज बांधे, मनमां थइ उज माल ॥ क० ॥ ११ ॥ मध्यान्हें महिलाने तेडे, इसीने पूढे वात ॥ अढा रमो उपधान' वहो तो, अम तुम मलशे धात | क० ॥ १२ ॥ तब ते का मिनी इसी बोले, साचुं कहो बो स्वाम ॥ गछवासी गुरु यावीने वढशे, तव तुम जाशे महाम ॥ क० || १३ || नीचुं जोश्ने इणी परें नांखे, जणवा नो खप कीजें ॥ नानी वय बे हजीय तुमारी, एक एक गाथा लीजें ॥ कण् ॥ १४ ॥ घोटकनी परें पंथें चाले, शहरमां नीचूं जोवे ॥ गड बड गाडांनी परें चाले, जिनशासनने वगोंवे ॥ क० ॥ १५ ॥ रुमाल पागं रूडां वेचे, जूनां हाथमां काले ॥ तृष्णा तोये किम हि न सूके, वली जा ऐ कोइ आले ॥ कण् ॥ १६ ॥ बकाय जीवनो दाह करावे, ठाम नाम पाप बंधावे ॥ बिल तपनुं जंतुं लइने, कांइ छामने वहोरावे ॥ क० ॥ १७ ॥ कदाग्रहमां पहला व्रतनो; एहने लागे दोष ॥ मृषावाद तो पग पग बोले, तेहनो न करे शोष ॥ क ॥ १७ ॥ दत्तं वस्तु अजाण थइने, साधारण सीरावे || चोथा व्रतनी वात बे महोटी, तेहमां काम जगावे ॥ ० ॥ १९ ॥ विधवा पासे विइल थने, काम कुसंगी मागे ॥ वायसनी परें मैथुन सेवे, चोथा व्रतने जांगे || कु० || २० || मैथुन सेवे परिग्रह मांहे, प्रौढां पातक बांधे ॥ रासजनी परें लोट्या हींगे, वली ज घाडे खांधे || क० ॥ २१ ॥ बंड अहमादि ने हाई, नाम धरावे तप सी || महिमा कारण राखें खावे, प्रगटे तव होय हांसी ॥ कण् ॥ २२ ॥ नगर पिंगोलीया थश्ने विर्लज, पासचा थर बेसे ॥ चोराशी गष्ठ वहो री खावे, महोटा घरमां पेसे ॥ कण् ॥ २३ ॥ मुखें मुहपत्ती राखी बोले, आंखे करे बे चाला | मांहो मांहे शानें समजे, यांखे करे ढे टाला ॥ क० ॥ २४ ॥ ए कपटीनो संग निवारो, जेणे ए जेख वगोयो || जेखउच्चा पी महा ए भूंको, मनुष्य जन्म फल खोयो || क० ॥ २५ ॥ आदियकी अरिहंत श्राचारिज, उपाध्याय ने साधु ॥ धोले नेखें सदु: एम बोले, वारुने च्याराधुं ॥ कपटी० ॥ २६ ॥ मूल पंथ मिथ्यात्वें चाले, समजतो. नक्षी लेश | जिनमतनो मारग बांकीने, कलहो करे विशेष ॥ क० || 29 ॥ आप मतीनो संग तजीने, साधु वचने रहियें || वाणी वाचकजस एम बोले, जिन आज्ञा शिर- गहियें ॥ क० ॥ २८ ॥ इति ॥
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
षट्साधुनी सद्याय, (१ )
॥अथ षट्साधुनी सद्याय॥ ॥राग गोडी अथवा रामग्री ॥ मनहुं ते मोडं मुनिवर माहरु रे, देव की कहे सुविचार रे॥त्रीजी ते वार आव्या तुमो रे, मारो सफल कस्यो अवतार रे ॥ मनडुं॥१॥ ए आंकणी। साधु कहे सुण देवकी रे,अमो. बुबए जात रे॥त्रोहि संधाडि धर ताहरी रे, अमो लेवा आहारनी दात रे॥म॥२॥ सरखी वय सरखी कला रे, सरखा संप शरीर रे॥ तन वान शोने सारखा रे, जे देखी जूली धीर रे ॥ म० ॥ ३ ॥ पूर्व नेह धरि देवकी रे, पूर्वी साधुनी वात रे॥ कोण गाम वसता तमो रे, कोण पिता कोण मात रे ॥म ॥४॥ नदिलपुरवासें पिता रे, नाम गा हावई सुखसा मात रे ॥ नेम जिणंद वाणी सुणी रे, पाम्या वैराग्य विख्यात रे॥ म ॥५॥ वत्रीश.कोडि सोवन तजी रे, तजी वत्रीश नार रे । एक दिने संयम लीयो रे, . जाणि अथिर संसार रे ॥ म ॥ ॥६॥ पूर्वकर्मने टालवा रे, धर्यो बाम उदार रे ॥ आज खमण नहिं वाणी रे, आज्या नगर मकार रे ॥म०॥७॥ नानी महोटी बहु धरी रे, फरतां पहोता एज आवासें रे॥ एम कही साधु वल्या रे, चाव्या नेम जिणंदनी पासे रे ॥म॥॥ साधु वचन सुणि देवकी रे, चेत्यां हृदय मकार रे ।। बालपणे मूऊने कह्यु रे, निमित्ती पोलासपुरी सार रे ॥माए॥ाउ पुत्र ताहरे थशे रे, तेहवा न जन्मे अनेरी मात रे॥ ए जरत क्षेत्र मध्ये जाणी रे, तेतो जूठी निमित्तनी वात रे ।। म ॥१॥ ए संशय नेम जिन टालशे रे, जश् पूडं प्रश्न उदार रे ॥ रथमां बेसी चा 'ट्यां देवकी.रे, जश् वांद्या नेमिजिन सार रे ॥म ॥ ११ ॥ तव नेमि, जिणंद कहे देवकी रे, सुणो पुत्रनी वात रे॥ अणगार देखि तिहारे, तव उपन्यो स्नेह विख्यात रे ॥म०॥ १५॥ देवकी सुत गए ताहरा रे, तें धस्या उदर नव मास रे ॥ हरिणगमेषी देवता रे, जन्मतां हर्या तुऊ. पास रे ॥ मग ॥ १६ ॥ सुलसानी पासें व्यारे, पहोती सुलसानी। आशरे ॥ पुण्यप्रना ते पामिया रे, संसारना जोग विलास रे ॥ममा ॥१४॥ नेम जिणंद वाणी सुणी रे, पामी हर्ष उदास रे ॥ वली पगार जवांदिया रे, निरखे नेह नरि तास रे ॥म०॥ १५ ॥ पाहा नो प्रगव्यो त्यां कने रे, विकश्या रोमकूप देह रे ।।अनिमिष नयणे निर।
-
-
-
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________
(२०)
सद्यायमाला.
-
खीया रे, धरी पुत्र प्रेम स्नेह रे ॥ मग ॥ १६ ॥ वांदी निज घेर थावियां । रे, होश पुत्र रमावण जास रे ।। कृमजीयें देव आराधियो रे, मातने सु ख निवास रे॥ म॥१७॥गजसुकुमाल खेलावती रे, पोहोती देवकी नी आश रे॥ कर्म खपावि मुक्तें गयां रे, 3 अणगार सिह वास रे॥ म. ॥ १७॥ साधु तणा गुण गावतां रे, सफल होये निज आश रे॥ धसिंह मुनिवर कहे रे, सुणतां लील विलास रे॥ मन ॥ १७ ॥ इति ॥
॥शीखामण कोने आपवी ? ते विषे सद्याय ॥ ... रे बेटी, जली रे जणी तुंबाज॥ए देशी ॥ शीखामण देतां खरी रे, मूढ न माने मन्न ॥ शीलायें जल सींचतां रे, उगे नहीं जेम अन्न रे । वे हेनी, त्यां बोल न बोलो एक ॥ ज्यां नही विनय विवेक रे बेहेनी ॥ एवा माणस अनेक रे ।। बेण ॥ त्यां बोलाम बोलो एक ॥१॥ ए आंकणी।। शिक्षा दीजें संतने रे, जेहनी उत्तम जात॥ काटे पण कीटे नही रे, जिम पडी पटोले नात रे ॥ बे ॥ त्यां॥२॥ विघटाव्यां विघटे नही रे। गालें चेहेला थाय ॥ कसोटी कुंदन परें रे, कसतां नवि क्षण साय रे॥बेहेगात्यां॥३॥ मग मग दीसे शृंगरा रे, पग पग पाणी पूर ॥ हीरो ने अमृत बने रे, शोध्या न मले सनूर रे ॥ बेहे ॥ त्यां० ॥ ४॥ आवल रूपें रुथडी रे, ममरो मरून सोय ॥ रूप रहित सहु आदरे रे, यावल आदरे न कोय रे ॥ बेहे ।। त्यां० ॥ ५ ॥ आपमतीला आदमी रे, श्छाचारी अपार ॥ हास्यां दोस्यां हारमा रे, नावे ते निरधार रे॥ बेहे ॥ त्यां॥६॥ पडसूदी वाली वले रे, वाली वले वली वेल ।। कुमा सास ने काउनी रे, वाली न वले वेल रे ॥ बेहे ॥ त्यां७॥ उदयरतन उपदेशथी रे, रीजे जे पुरुष रतन्न ॥ तेहनां लीजें जामणां रे, जे करे, शियल जतन्न रे ।। बेहे त्यां॥॥इति ॥'
॥अथ सातवारनी सद्याय॥.... . ॥आदित्य कहे जे मानवीने, आदीश्वरने ध्याउँ ॥ पांचे इप्रिय वश करो तो, वेला मुक्तं जा ॥१॥ सोम कहे हुं सोम वारने, दृष्टि जलेरी जावे ॥ परस्त्रीने मा करी थापे, फरि गर्लावासो नावे ॥२॥ मंगल कहे। सदा शिव-रामा, मन विचारी जो ॥ जेहने मुख नही अजुनी वाणी ते जीव तो मूढ होइ ॥३॥ बुद्ध कहे जे काला वाला, अवर न बीजो
-
-
-
-
-
-
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________
प्रसन्नचंराजर्षिनी तथा जीवोपदेशनी सद्याय. (२१)
-
-
-
-
-
-
-
-
| जाउँ । महारे मंदिर महोटा श्रावे, प्रजु विना नवि राचुं ॥४॥ बृहस्पति वारें धन संचयजे, ते अनरथनुं मूल ।। मूआ पड़ी साथें नहिं आवे, पली रहेशे धूल ॥५।। शुक्रे सुकृत करणी कीजे, संसार मांहे सार ॥ तेणे त्रिजु वन तेहने माने, एवी दीन दयाल ॥६॥ शनैश्चर वारे धन सांचीयने, कारज पूरां थाय ॥प्रजुजीनी जो थोजण होय तो, वेहेलो मुक्त जाय ॥७॥
॥अथ प्रसन्नचंजराजर्षिनी सद्याय ॥ . ॥मारगमा मुनिवर मल्यो । झषि ए रूडो॥ साधतो मुक्तिनो पंथ ॥ शषीश्वर ए रूडो । उत्कृष्टी रयणी रहे ॥॥ सूधो साधु निग्रंथ ॥ ॥१॥ एक पगे उनो रह्यो ।शा सूरज सामी दृष्टि ॥।। बोलाव्यो बो ले नहीं ॥२॥ध्यान धरे परमेष्ठी ॥ ॥२॥ श्रेणिक कहे खामी सुणो॥ ॥ जो मरे तो जाये केथ ॥ ॐ ॥ खामी कहे जाये सातमी ॥ ॥ तीव्र वेदन ले तेथ ॥ २० ॥३॥ वाग्यां देवनां इंसुनि ॥ ॥ उपन्यु केवल ज्ञान ॥२०॥श्रेणिकने समजावियो ॥ ॥ अशुल अने शुजध्यान ॥ ॥४॥ प्रसन्नचं सरखी मले ॥ ॥ तो हुँ तरूं | ततकाल ॥ ० ॥ उषम कालें दोहिलो ॥ ॥ समयसुंदर मनवाल ॥ ॥ ५॥ इति प्रसन्नचंजराजर्षिनी सद्याय ॥
॥ अथ जीवोपदेशनी सद्याय॥ ॥ सेवो सह गुरु नविजना, नामें नवनिधि थायो रे ॥ पंच महावत पा सतां, समताशुं चित्त लायो रे ॥ से॥१॥हित चिंत सवि जीवशु, षट् काय दोष विचार रे ॥ त्रिविध त्रिविध करि वोसिरे, ममता मोह निवार रे। से॥२॥ पृथिवी अप तेल वायुनु, एनुं सत्तज नामोरे॥ रूप्य सवे नूत जाणी, नूत रहे तिण गमो रे॥से ॥३॥ बि ति चरिंजिय प्रा णीया, नांख्या सिरिअरिहंतो रे ।। सुर नर तिरि वली नारकी, जीव ना म कहंतो रे ॥ से ॥॥ षट्काय हिंसाथकी घएं, हींजियनां ले पापो रे॥
अनंत असंख्यात जाणीयें, बोले ए जिनवर आपो रे ॥ से॥५॥हीं | जियने हणवाथकी, चरिंजिय पाप विशेषो रे ॥ सहस्स गुणुं अधिकुंस ही, जिणवर ए उपदेशो रे । से० ॥ ६॥ चरिंजियथी जाणजो, परव संख्या सारी रे ।। शत वली पंचेंजिय यश, नाले पर उपकारी रे ।। से॥ ॥पीत वर्ण पृथ्वीनणी, पाणी रातेलं होय रे॥धवल वर्ण वलि तेमनी,
।
-
-
-
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३०)
..
सद्यायमाला.
-
नीलो वायरो जोय रे ॥ सेवो ॥७॥ पंचवरण राजिका, रे, आगमें करि ए जाणो रे ॥ पंच थावर जयणा करो, तो ते चतुर सुजाणो रे ॥ सेवो॥ ए॥षट्काय दोष लही करी, मतिमंता तेह निवारे रे ॥ जप तप किया साचवी, जिनवचन नेमने धारे रे॥से ॥१०॥ दमदंत मुनिवरनी परें, शमरस मनमां जावे रे ॥.कर्म कठोर खपावने, शिवपद नगर सिधावे रे ॥से ॥ ११ ॥ गुण गिरुवा.गुरु से वियें, लहिये पुण्य संयोग रे ॥ नवि चिं ते जग माहरो, धिक्.धिक् नव तणो जोगरे । से० ॥ १५॥ रागनी हा नि ऊंची रही, जिनशुचित्त लगावे रे ॥ जति जरा जय टालीने, अजरा मर पद पाये रे ॥ ७० ॥ १३॥ समिति गुप्ति, धर साधुजी, सेवी सुजस सवायो रे । गुणवंत गुरुना नामथी, शिव सुख संपद था रे । से० ॥ १४ ॥ तपगड नायक गुणनिलो, श्री विजय सूरिंदो रे ॥ तस पदसूरि शि रोमणि, श्री विजयमल मुर्णिदो रे ॥ ॥१५॥ तसगछ पंमित सोह तो, पुएयरुचि पंमित शिष्यो रे। जीवरुचि ए. गुण गावतां, मंगल होय निश दीसो रे ॥ से॥१६॥ इति ॥ . .... । । ॥अथ तेर काठियानी सद्याय लिख्यते ॥ || जांजरिया मुनिवर, धन्य धन्य तुम.अवतार ।। ए देशी॥ सोजागी नाई, काठीया तेर निवार। उत्तम पदवी तो लहो जी, जय जय जपे रे संसार ॥ सो॥का | ए आंकणी.॥१॥साधु समीपें आवतां जी, आ लस आणे अंग ॥ धर्मकथा नवि सांजले जी, मोडे अंग बहु नंग॥ सोप. ॥ का॥शा.बीजो मोह महाबली जी, पुत्र कलत्रशुलीन ॥ प्राणी धर्म न आचरे जी, घर धनने आधीन । सो॥का ॥३॥त्रीजो अवज्ञा का ठियो जी, गुंजाणे गुरु एह ।। व्यापारे सुख संपजे जी, कीजें हर्षे तेह ॥ सो । का॥४॥ चोथे मान धरे घणुं जी, मुक सम अवर न कोश ।। के. म वंडु जण जण प्रत्ये जी, एम महोटी,माम-मन हो॥ सोण॥ का ॥ ५॥ पांचमे क्रोधवशे करी जी, बांके धर्मनां स्थान ॥ धर्मलाज मुजने न विदीयो जी, नवि दीयो गुरु सन्मान ॥ सोपा का ॥६॥ बहे जीव प्र मादथी जी, करे .मदिरादिक सेव ॥ गुरु वाणी नवि सहहे जी, नवि मा ने जिनदेव ॥सोणांकाणा॥ सातमे कृपणपणाथकी जी, नावे साधु समी प॥ धर्मकथा नवि सांजले जी, मंमाशे, धन टीप ॥सोका ॥॥ आठ
-
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________
षट्नावनी संद्याय.
(२०३)
-
-
-
| मे गुरुजय जयन्यो जी, कहेशे नरकनां दुःख ॥ के कहेशे केम नाविया जो, पामशो कहो केम मोद ॥सोकाए। नवमे देहरे आवतां जी, दाखवे शोक विशेष ॥ घरनां कारज सवि करें जी, धर्मनां काज उवेख ।। सोका॥रणा अज्ञान दशमे काठिये जी, देवतंत्र गुरुतत्त्व ॥ धर्मतत्व गुरु सददो जी, एम आणे मिथ्यात्व सो॥का १९॥ अव्याक्षेपक अ ग्यारमे जी, ऊलपलतो दिन रात ॥प्राणीधर्म न जलखे जी, समकाव्यो बहु जात ॥सोणाकाणारशा बारमे धर्मकथा तजी जी, कौतुक जोवा जा य ॥ रात दिवस उजो रहे जी, नयणेनिंद न जराय सोगका ॥१३॥ विषय तेरमो काठियो जी, विषयगुंराता लोकं । विषय साकर लेखवे जी, अवर सवे जी फोक ॥
सोकागार ॥ सिहत्र जातांथकां जी, कावि या ए अंतराय ॥ अव्य नावथी टोलिये जी, तो मनोवंड़ित थाय ॥सो ॥का ॥२५॥ तेर काठिया जिने कह्या जी, समजी वर्जी एह ।। कुशल सागर वाचक तणो जी, उत्तम कहे गुणगेह । सो ॥ का ॥१६॥ इति॥
॥अथ श्रीषट्लावनी संधाय प्रारंजः॥
॥ ढाल पहेली ॥ चोपाश्नी देशी॥ ॥श्री सदगुरुना प्रणमी पाय, सरसति सामिणी समरी माय ॥बए नावनो कहुं सुविचार, अनुयोगहारतणे अनुसार ॥१॥ पहेलो जाणो औ दयिक नाव, बीजो कहियें उपशम चाव ॥ त्रीजो दायिक नाव पवित्र, चोथो उवसम नाव विचित्र ॥२॥ पारिणामिक ते पंचम जाण, बहो सां निपातिक सुवखाण ॥ एहनो अर्थ यथारथ कहुं, जेहवो गुरु आगमथी लढुं ॥३॥ उदयावलीमां आव्यां जेह, कर्मदलिक जोगवी तेह ॥ जेम गति स्थित्यादिक पर्याय, तेहथी थयो ते औदयिक नाव ॥४॥ रस प्रदे श वेदन जिहां नही, सत्तामांहे सर्वे'सही निस्मे आहादित जेम आग, तेम औपशमिक कह्यो वडनाग ।। ५॥ उदये आव्यां डे जे कर्म, क्षय की जे तेहनो गत नर्म ॥ जेम खपुष्प अत्यंतालाव, तेहथी उपनो दायिक जाव ॥६॥ उदयागत दलियां संघात, पुजल वेदे तिहां विख्यात ॥ मिश्र लाव परिणमीयो जेण, दायोपशमिक कहीयें तेण ॥७॥ जीव अजी डूं नव नव पणे, परिणमवू थाई विधि घणे ॥ जेम रेविनो उदयास्त व नाव, तेथी थयो पारिणामिक नाव ॥ ७॥ ए जे नाव पंचनो योग,
-
-
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
(३०) . सद्यायमाला. हिक त्रिक चतु पंचनो संयोग ॥ तेहना थाये ब्बीस जेय, ते सानियां तिक ज्ञानी कहेय ॥५॥ ... . .॥ ढाल बीजी॥ सुमति सदा दिलमें धरो॥ ए देशी॥ .
श्रागमवाणी सांजलो, टोका ने नियुक्ति सुझानी ॥ नाष्य अने चूर्णी, वली, ए पंचांगें जुत्त ॥ सु०॥आगम० ॥१॥ ए आंकणी ॥ जेद कहूं। बए नावना, ते सुणजो एक चित्त ॥सुझानी। एकवीश जेद कह्या जला,
औदयिकजाक्ना मित्त ॥ सु०॥ था॥शा मिथ्यात्व मोहतणे उदें, होय अज्ञानी जीव ॥ सु॥श्राठे कर्म उदयें करी, असिझता होय सदीव । ॥सु०॥आ॥३॥ बीजी कषायनी चोकडी, तेहनो उदय जव पाय॥ ॥ सुप अविर तिता होय जीवनें, जेद त्रीजो चित्त लाय ॥ सुगावात ॥४॥ योगजनक कर्मने उदें, खेश्या प्रगटे बक ॥ सु॥ किल. नील कपोत ए, तेज पठमा सुक्क।। सु॥था ॥५॥ क्रोध मान माया के ली, लोज त्रयोदश बेद ॥ सु०॥ निरय तिरिय मणु सुरगई,. श्छी पुरुष । नपुं वेद । सु॥था ॥६॥ वली कही मिथ्यात्व मोहनी, ए थया । एकवीश नेय ॥ सु॥ उपशमना बे द डे, ते कहुं चित्त धरेय ॥ सु॥ आ॥७॥ दर्शन मोह उपशमथकी, उपशम समकित होय ॥ सु०॥ ॥ चारित्रमोहने उपशमें, उपशम चारित्र होय ॥ सु॥ ॥॥ नेद ए उपशमना जएया, ते चित्तमाहें धार, ॥ सु॥ परमानंद पद पायें, लहीयें ज्ञान अपार । सु॥ श्रा॥ए॥इति ॥
ढाव श्रीजी ॥ रसीयानी देशी॥ ..!! ॥जेद सुणो नव दायिक नावना, केवल दर्शन शान ॥ सुगुणनर ॥ दायिक समकेंत श्रीजो जाणिये, अहकाय चरण प्रधान ॥ सु०॥१॥ धन धन जिनवर वचन सोहामणां । सशुरुथी लहीये तेह ॥ सु०॥ जेम रयणायरमांथी पामी, रब अमूलक जेद ॥ सु॥ध॥ २॥ दान | लकिने लालकि वती, जोगबकि उपजोग ॥ सु॥ वीर्यलहिए। नव नेदें अयो, क्षायिकनावनो योग ॥सु॥धन ॥३॥ नेद अढार खजवसमना नण्या, मति श्रुत अवधि सुज्ञान ॥ सु०॥ मनःपर्यव वली झान सोहामधूं, म सुथ उही कुज्ञान, ॥ सु॥धन॥४॥ चतु अचस्कु उही दंसंणा, दानादिक पण सहि ॥ सुक्षयोपशम समकित
-
-
-
-
-
-
-
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
षट्लावनी संघाय. (२०) . वली धारियें, शोलमो जेद प्रसिक ॥ सु०॥ धन ॥५॥ देशविरति ने सर्वविरति कही, ए थया नेद अढार ॥ सु॥ पांच लडिबे जोवथकी होये, तेमाटे वेमां धार ॥ सु॥धन॥६॥ त्रय नेद कह्या परिणामना, ते सुणतां सुख थाय ।। सु॥ जव्यपणुं अजव्यपणुं वली, जीवपणं चित्त लाय ।। सु०॥ धनः ॥ ७॥ सर्व मतीने पांचे नावना, हा त्रेपन जेय ।। सु॥ उत्तरपयडीये जाणवा, ज्ञानी सुणो चित्त देय ॥ सु०॥धनः॥॥
॥ ढाल चोथी । डर थांबा थांवली रे ॥ ए देशी॥ ॥ हवे सांजल सन्निवायना रे, ब्रवीश याये जंग ॥ वीश जंग शून्य ते इना रे, खामी बकना चंग ॥१॥ नविक जन, सुणिये जिनवर वयण ॥ ए श्रांकणी॥ नरय तिरिय मणु सुरगई रे, ए चारे गतिमांहि । मिश्र न दय परिणामनो रे, त्रिक यौगिक जंग हि ॥ नवि०॥॥ एत्रणमा उपशम मले रे, चउक संयोगीयो याय ॥ ते पण चउगश्मा अडे रे, नेद वीजो चित्त साय ॥ नविण ॥३॥ परिणामुदय खय मिश्रनो रे, हुर्ड संयो गीयो एह ॥ चउगश्माहे ए हुवो रे, त्रीमो नेद ससनेह । जवि०॥४॥ परिणाम उदय दायिक रे, वरते केवली संयोग । चोथो जंग ते ए कह्यो रे, थाये त्रिक संयोग ।। नवि०॥५॥ दायिक ने पारिणामिको रे, हिक संयोगीयो एह ॥ सिक परमात्माने हुवे रे, पंचम जंग को तेह । नवि० ॥६॥ उपशम श्रेणीगत जीवनें रे, पंच सयोगी होय ॥ चारित्रापश मिकें लहो रे, दायिक समकेत जोय ॥ नविण ॥७॥ जीवपणुं पारिणा मिकें रे, उदयनावें मणुगत्ति ॥ खजवसम इंपिय तणो रे, को जंग एह मित्त ॥ नवि०॥॥ए गए नंग सन्निवायना रे, खामी पण दश जास ॥ निरुपयोगी वीश के रे, जांगा न कह्या तास ॥ नविण ॥ ए॥ ॥ ढाल पांचमी ॥रातडी रमीने रे, किहांथी श्राविया । ए देशी॥
॥ हवे सुणजो गुणगणा उपरें रे, उत्तर नाव विचार ॥ मिथ्याष्टि गुणगणा. विषे रे, उदयना एकवीश धार ॥ १॥ नवियण श्रीजिनवाणी सांजलो रे ॥ ए आंकणी ॥ क्षयोपशमना दश नेदन कया रे, दानादि क लब्धि पंच ॥ चरकु अचरकु दंसण वे वली रे, तीन अज्ञान सुचंग ॥ जवि०॥२॥ पारिणामिकना नेद होये त्रणे रे, सर्व मसी चउत्रीश॥ह वे साखांदन गुणगाणे नण्या रे, मिठविण उदयनी वीश ॥ नविण ॥
-
-
-
-
-
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
(२०६)
सद्यायमाला ॥३॥. मिश्र तणा दश नेदज तेह डे रे, पारिणामिकना दोय ।। अजव्य पणुं मांहेथी टालीयें रे, सरवे बत्रीश होय ॥ नविण ॥४॥. मिश्रगुणग णे औदयिक लावना रे, विण अज्ञानी उंगणीश ॥ द्वादश नेद खउवस मना नण्या रे, पांच लब्धि सुजगीश ॥ नविण ॥५॥ त्रिक. दर्शन त्रण झान कह्यां जलां रे, समकित मिश्रज रूप॥पारिणामिकना नेद धिक व लीरे, तेत्रीश:सर्व अनूप ॥ नवि०॥६॥ अविरति सम्यग्दृष्टि गुणपदें रे, उंगणीश उदयना तेज ।। उपशम नावें समकित सुंदरु.रे, दायिक स मकित देज ॥नविण ॥७॥ पूर्वोदित वली द्वादश मिश्रना रे, दोय नेद परिणाम ॥ सर्व मलीने पांत्रीश ए थयारे, चङगतिना ज़स स्वामि॥नविण ॥७॥ देशविरतिविषे सत्तर नेद डे रे, औदयिक नावना धार ॥ देव निरय गश्बे ए काठीये रे, जवसम सम्यक्त्व विचार ॥ जविण॥ ए॥दा यिक जावें समकित जाणीये रे, पारिणामिकना दोय ॥ देशविरति युत तेरह मिश्रना रे, सहु मली चोत्रीश होय ॥ नविण ॥१०॥ इति ॥ 1. ॥ ढाल बही ॥ क्युं जाणुं क्युं बनी आवशे ॥ ए देशी॥ -- ॥ प्रमत्त संयत गुणपद विषे, दशपंच उदयना नेद हो राज ॥ असंब मताने तिरिय गश्, कीजें तास विछेद हो राज ॥१॥ जिनवचनामृत पी जीयें। ए आंकणी ॥ उपशम समकित सुंदरु, दयनावें समकेत हो राज ॥ मिश्रना तेरह नेद बे, सर्व विरति संयुत हो राज ॥ जिन ॥॥वीण मोह पर्यंत जाणीयें, पारिणामिकना दोय हो राज ॥ एटले सर्व मली थ या, बत्रीश जेद तुं जोय हो राज ॥ जिन ॥३॥ सातमे औदायिकलाव ना, द्वादश नेद प्रधान हो राज ॥ आद्य त्रिक लेश्या विना, उपशम समकित जाण हो राज ॥ जिन॥४॥समकित दायनावें हुवे, चउदश मिश्र प्रकार हो राज ॥ मनःपर्यव संयुत करो, ए थयात्रीश विचार हो राज । जिन ॥ ५॥ अपूरवकरण गुण आउम, दश नेद उदयना धार हो राज ॥ तेजो पद्मलेश्या विना, समकित उपशम सार हो राज ॥ ॥ जिन ॥६॥ दयनावें समकेत वरू, मिश्रना तेर जगीश हो राज ॥ मिश्रसमकेत ते टालीयें, सहु मली. सत्तावीश हो राज ॥ जिन ॥ ७॥ नवमे औदायिक नावना, पूर्वोदित दश नेद हो राज ॥ पागंतर (पूर्वोक्त तेरह मिश्रना) दायिक- सम कित-जाणीयें, उपशमना बे नेद हो राज॥
-
-
-
-
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________
षट्नावनी सद्याय,
(३०)
-
-
-
--
-
जिन ॥ ७॥ पूर्वोक्त तेरह मिश्रना, सघला अहावीश हो राज ॥ एनव मा गुण पद तणा, उत्तर नाव जगीश हो राज ॥ जिन ॥ ए॥ इति ॥
॥ ढाल सातमी॥ धन धन संप्रति साचो राजा॥ ए.देशी ॥
हवे दशमा गुणगण विषे सुण, उदय तणा नेद चारो रे ॥ लोन संजलण मणुग असिहता, लेश्या शुक्ल चित्त धारो रे ॥१॥ जय जय स्वामी वीर जिणेसर ॥ ए आंकणी॥जस वाणी अति मीठी रे॥ सुणतां शुजमति अंकुर विकले, निकसे धर्मति धीठी रे ॥ जय जय स्वामी वीर जिणेसर ॥२॥ उपशम समकित उपशम चारित्र, दायिक लमकित,एको रे॥नेद कहो तेर मिश्रना तेइज, वावीश सर्व विवेको रे ॥ जय० ॥३॥ उपशांतमाहें तीन उदयना, मणु नश्शुहर असिकोरे ॥ उपशमना वे नेद लहीजें, दायिक समकित प्रसिको रे ॥ जय० ॥५॥ चारित्र विर हित मिश्रना छादश, सहु मली वीश ए जाणो रे॥हवे छादशमे औदयि क नावना, एहज त्रण्य वखाणो रे।।जय॥५॥ क्षायिक समकेत दायिक चारित्र, पूर्वोक्त मिश्रना वारो रे॥सर्व मलीले एं गुणगणे, जंगणीश नेद विचारो रे ।। जय ॥६॥ तेरमे औदयिकना त्रेण तेहिज, झायिकना नव नेदोरे ॥ जीवपणुं पारिणामिक नावें, सहु मली तेर उमेदोरे ॥ जय॥७॥चउदशमे वेद जदयना, मणुष गश्ने असिको रे॥दायि कलावें नव निधि सम प्रगट्या, परिणामी जीव लीधो रे ॥ जय॥७॥ छादश नेद ए सर्व भलीने, चौदशमे गुणगाणे रे ॥ सिझने दश नेद ओदयिक विरहित, धारो ज्ञानी वाणे रे॥ जय० ॥ ए॥इति ॥
॥ ढाल आठमी ।। देशी मुमकानी ॥ ॥ वीर जिणेसर बालहा, अतिमीठी जस वाणि ॥ चतुर नर सांखो॥ हवे सुणो नाव विषे कहुं, गुणपदनुं वखाण ॥चतु॥१॥ मिथ्यात्वं मोह तणे उदें, पामे पढम गुणगण ॥ चतु ॥ औदयिक जावथकी होये, गुणपद पहेतुं जाण ॥ चतु॥२॥ पहेला कषायना उदयथी, चोथाथी पडे जेण ॥ चतु॥ वमतां सास्वादन लहे, औदयिक नावथी तेण ॥ चतु॥३॥ कोआचारज एम कहे,' पारिणामिकथी होय ॥'चतु०॥ पंचसंग्रह टीका तणो, एहवो आशय जोय ॥ चतु॥ ४ ॥ दायोपश मिक नावथी, लहे त्रीजु गुणगण ॥ चतुण्॥ प्रथमथी चढतो चोथाथी,
-
-
--
--
-
-
-
-
--
-
-
.
-
-
-
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________
(200)
. सद्यायमाला.
| पडतो पामे ए ठाए ॥ चतुः ॥ ५ ॥ दर्शनमोहनी कर्मनो, क्षय उपशम जब थाय ॥ चतु ॥ तेमाटे त्रण जावथी, हुवे चोथुं गुणठाय ॥ चतु० ॥ ६ ॥ चारित्रमोहनी कर्मनो, क्षयोपशम जव थाय ॥ चतु० ॥ देश प्रमत अप्रमत्त लहे, क्षायोपशमिक तत्त्व ॥ चतु ॥ ७ ॥ उपशम चारित्र मोहनो, पूर्वथी वसंत जाव ॥ चतुः ॥ उपशम श्रेणिने आशरी, चारे उपशम जाव ॥ चतु || ८ || चारित्र मोदना कयथकी, अपूर्वथी क्षीण मोहांत ॥ चतु ॥ क्षायिक जावथकी होये, रूपकश्रेणि गुणतंत ॥ चतु ॥ ए ॥ कय हु घाती कर्मनो क्षायिक जाव प्रधान ॥ चतु ॥ त्रयोद शमे गुण स्थानकें, योग सहित जगवान ॥ चतुo॥ १० ॥ योग जनक कर्म क्रय थयुं, तब दुइ लेश्या सुक्क ॥ चतु ॥ क्षयजावे योगी केवली, कम्म कलंक विमुक ॥ चतु ॥ ११ ॥ इति ॥
1
॥ ढाल नवमी ॥ हो मतवाले साजना ॥ ए देश ॥
2014
सो
॥ तेतरिया जवि तेतरिया, जे जाव विचारें जविया रे | सूत्र याग पंचांग माने, सप्तजंगीना दरिया रे ॥ ते० ॥ १ ॥ निश्चय ने व्यवहार बसावे, नय प्रमाण चित्त धारया रे ।। हेय गेय उपादेय वखाणे, कार्य का र याचरिया रे ॥ ० ॥ २ ॥ उत्पत्ति नाश ने धौव्य प्ररूपे, द्रव्य गुणं पज्जव जरिया रे ॥ द्रव्य क्षेत्र काल जावने माने, ते शिवरमणीयें बरिया | ३ || ते० ॥ ३ ॥ जे षट्नाव स्वरूप न जाणे, करे नित्य बहु द्रव्य किरि | या रे || एकांते मिथ्यात्वज कहीयें, ते संसारमां करिया रे ॥ ते० ॥ ४ ॥ कारणविण जे कारज साधे, ते जवमांहे फरशे रे ॥ कारणयोगें जे कारज साधे, ते जन बड़ेला तरशे रे ॥ ते० ॥ ५ ॥ धर्मधुरंधर पुण्यप्राजा विक, कस्तूरचंद सोजागी रे || जिन पूजे जिनचैत्य करावे, सूत्र सिद्धांत ना रागी रे ॥ ते० ॥६॥ शा जोजाने दोशी फुर्लन, बीजा बहु जवि प्राणी: रे ॥ श्री महाजाष्य विशेषावश्यक, सांजले चित्तमां आणी रे ॥ ते० ॥ ७ ॥ तेह तथा आग्रहथी ए शुभ, जाव स्वरूप विचारो रे ॥ अनुयोग द्वार षडशीतिमांथी, आयो अति विस्तारो रे ॥ ते० ॥ ८ ॥ जणतां गु एतां सुणतां संपत्ति, लीला लाठी जंगारो रे ॥ जिनवाणी रंगें सांजल 'तां, नित नित जय जयकारो रे ॥ ते० ॥ ५ ॥ अचलगढ़ें गिरुच्या गष्ठ,
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________
षडावश्यकनी सद्याय.
(
ए),
-
. -
-
w an
meme
-.-
--.
-
-.
-.
--
-
-
-
-
- ---
-
--
-
-
-
-
-
---
-
---
पति, विधिसागर सूरिराया रे ॥ बुरहानपुर शहेरे गुरुमहेरें, चावप्रकाश में गाया रे ।। ते ॥ १० ॥ इति ॥
॥ कलश ॥ ॥ एम कह्या नावविचार सुंदर, जेहवा गुरुजि मुखें सुण्या | जिनराज वाणी हैये आणी, निर्जरा कारण थुण्या ।। सतर नय मद (१७७५) मास
आश्विन,सिद्धियोग गुरु वास रे ॥श्रीसूरिविद्यातणो विनयी, ज्ञानसागर सुख करे ।। १॥ इति श्रीपट्नाव अथवा नावप्रकाशः सद्याय समासः॥
॥अथ श्रीपडावश्यकनी सद्याय प्रारंजः॥ ॥ ढाल पहेली ॥ साहेवा मोतीडो हमारो ॥ ए देशी ॥ ॥श्रीसद्गुरुने सदा प्रणमीजें, पडिक्कमणानो सह खप कीजें ॥ साधु जी पडिकमणुं कीजें, मुनिजी परमारथ लहीजें ॥ स्याहाद मुडा चित्त धारी, पट् यावश्यक कीजें सुविचारी ॥ साधुजी० ॥१॥ अध्यातम मारग श्राचरी, सप्तनंगी नय मनमां धरियें ।। आवश्यक नियुक्त्यनुसार, करूं स्वाध्याय संदेपे सार ।। साधु॥॥ आवश्यकादि सहुना निदेपा, ते करतां नवि लागे लेपा । नाम स्थापना प्रव्य ने नाव, अनुपयोग उपयो गी जीव ॥ सा ॥३॥ क्षेत्रथकी जरतह ऐरावत, कालयकी संजप वित्त ।। पासवादिक संगति टाले, धर्मविना जय जाये आलें । सा॥४ ॥ पहेवू श्रीगुरुवंदन करता, आर्जवता मनमांदे धरतां ॥ करेमिनं हरि यावहि पडिकमिये, कृतकारि तनु पाप उपशमियें ॥ सा॥५॥ विधि परके पडिकमणुं सार, तिहां पहेढुं सामायिक धार ॥ चवीस. नामें वीय, चंदण पडिकमणुं चनविय ॥ सा ॥ ६॥ काउस्सग्ग ने बहुं प चरकाण, पट् आवश्यक आतम शुद्धि गण || नयनिक्षेप प्रमाणीने जा णी, निमित्त सहित करजो नवि प्राणी ॥ सा ॥ ७ ॥ मांदोमांहे अं गुल नेली सार. दोय हस्तनी कोशाकार ।। पेट उपर कोहणी संग्वीयें, योगमुसा चेत्यवंदन स्तवियें ॥ सा ॥ ॥ उनो अंतर पग अंगुल चार पुंठलथी कांश जणा चार ॥ एहवी कही जिनमुना. सार, हाथ प्रलंव उन्नत निरधार ॥ सा ॥ ए॥ शुक्तिसमा दो गर्जितहस्त, मुक्ताशुक्ति मुखा शस्त । ललाड खग्ग अलग्ग किंचित्त, नमोबुणं कही ग चित्त
-
tu
Anim-theme-
-
-
-
-
--
- -
-
-
--
-
ad- -
-
-
m ----
-
-
-
man
-
२७
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१०)
सद्यायमाला...
-
॥ सा ॥१०॥ तस्सुत्तरी करणादिक चार, सकाएं आदिक पण सार काउस्सग्ग करतां ए हेतु नव, मनमां विचारे जे जन जब ॥ सा॥२॥ अन्नबणादिक बार आगार, आगल पणिंदीदण सार ॥ बोही खोजाईक कोय, शोल आगारें काउस्सग्ग होय ॥ सा॥१५॥ ..
॥ ढाल बीजी ॥ चोपाश्नी देशी ॥ ॥ हवे कहुं कालस्सग्ग जंगणीश दोष, ते टलता होये संतोष ॥ घोडग खय खंजा माल, उछ सुजट सलिण सुविशाल ॥ १॥ वदवानी परें खजा धरे, निक्षायादिको आश्य करे ॥ खंब थण जू संजश् वाथरस, कोठ सूक सुर कंप पहेस् ॥ ५ ॥ काउस्सग्ग दोष कह्या उंगणीश, ते टाली करीय सुजनीश ॥ दृष्टि पडिहण पहेली कही, सूत्र अर्थ तमु जय सदही ॥३॥ असोडा पकोडा करे, अणवार ऊर्फ श्रधाशुं धरे॥ समकित मिश्र मिथ्या मोह खरे, काम स्नेह दृष्टि राग परिहरे ॥४॥ त्रणवार विधानह संत, देव गुरु धर्म आदरवा खंत ॥ वली कुगुरू कुदेव । कुधर्म, परिहर, तुम जाणणे मर्म ॥ ५॥ ज्ञान दर्शन चारित्र आदलं, तेह विराधन टाली खरं ॥ मन वच काय गुप्ति श्रादरुं, मन वच काय दंग परिहरूं ॥६॥ पडिलेहण मुहपत्ति पणवीस, हवे बोर्बु काया पंचवीश ॥ हास्य रति अरति वामे जुनें, सुगंडा शोक जय दक्षिण जुनें ॥७॥ कृष्ण नील कापोत मस्तकें, बांगो रस शुछि गारव मुखें ॥ माया निदान मिथ्या त्रण्य शल्य, परिहरो हृदय मध्य त्रण शल्य ॥जा क्रोधमान माबे बाहु मूल, माया लोज दक्षिण लुज मूल । वाम पग पृथिवी जल तेल काय, वाउ वनस्पति त्रस दक्षिण पाय ॥ ए॥ए पडिलेहण मुनिने पचाश, श्रावकने मुहपत्तिनो नाश ॥ आगम निश्चय विधि भन धेरे, जाव क्रिया कीधे जव तरे ॥ १०॥ अहो काय काय ए त्रस, जत्ता जवणी जायं च ने त्रम । पहिले षद् बीजे षट् जाणं, वंदन बार बावर्च अहिनाणं ॥ ११ ॥ आदर रहित वंदे गुरु सार, जात्यादिक मद स्तब्ध अपार ॥ वांदण देनासे ततकाल, घणा मुनि वांदे समकाल ॥१२॥ तीड़ फाल देवंदन करे, अंकुश जिम उघो कर धरे । कछप चालें पुन वंदन करे, मत्स्य तणी पेरें पासु फरे ॥ १३ ॥ द्वेष जय मैत्री गारव कारणे, जानु उपर कर बे धारणे ॥ मुजने जंजे: एहबुं मन जाण, आहा |
-
।
-
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________
षडावश्यकनी सद्याय.
(३११)
-
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
रका ते वंदन काण ॥ १५ ॥ चोरी तर्जित हेलना रुष्ट, ग्लानिविकथा करदृष्टादृष्ट ।। नृपकर हीण मोचन अस्पर्श, अधिक कर कर शिर संस्प शे ॥ १५ ॥ मूक रजोहरण नमाडि, ए वत्रीशे खूषण बांमि ॥ एणी परें वांदणां देतां सार, कृष्णपरें होये लाल अपार ॥ १६॥
॥ ढाल त्रीजी ॥ यत्तिनी देशी ॥ ॥पडिकमण अध्ययन मकार, एकादिक तेत्रीश सार ।। आशातना गु रुनी तेत्रीश, सांजलजो नवियण सुजनीश ॥१॥ गुरुने आगल पाबल पासें, दुकडो चाले वेसे पासें । उन्नो रहे एमत्रण त्रि नव, पाणी गुरुप हेलु शिष्य लेव ॥॥ गुरु पहिलो श्रावक बोलाव, गुरु पहिलो आलो याव ।। गुरुने अणदेखे यालोय, वीजाने देले आलोय ॥३॥ गुरु विण वीजाने निमंत्रे, गुरु पूठ्या विण वीजाने निमंत्रे ॥ स्निग्ध मधुर खय नक्षण करतो, निशि वोलावे मौन धरतो॥४॥ वीजे कार्य उत्तर नवि दीये, तेड्यो तनयी उत्तर दिये ॥ गुरु पूढे मस्तक वंदेश, गुरुने तुकारे बोले ॥ ५॥ कार्य कहे ते किम न करेश, कर्कश बचन कही सपरे ।। दौर्मनस्य कथाछेदन, गुरुपद घटन पर्षदा जेदन ॥ ६ ॥ क्षण उठे पोते कण करे, गुरु संथारे वेसे सुए ॥ गुरुथी जंचे आसन नेसे, समासन वेसे सुविशेषे ॥ ७॥ नसतुं यथाजात वे वार, शिरने नमवू चऊ वार ॥ त्रण्य गुप्त वारह आवर्त, उयवेश एक निर्गत्य ॥७॥ पंचवीश आवश्यक ए कहीया, गुरु शिष्यना षट वच लहीया ॥ दोष पट तेम षट् ले गुणा, योग्य अयोग्य पणे वंदन नया ॥ ए॥मण तण वयण कृत का रित्त, अनुमोदन उपयोग पवित्त ।। शुज नावें करो पच्चरकाण, षट आवश्यक पूरण जाण ॥१०॥ रयणत्रय शून्य जे आया, इण वासित करो नवि राया ॥ शुभातम गुण तव प्रगटे, जेम रविथी कजबंध विघटे ॥ ११ ॥ एह आतम शुद्ध करेवा, मुनि वहुयें ए चित्त धरेवा ।। तदा ज्ञानादिक गुण सार, वरलही शिव सुख अपार ॥१२॥ इति ॥
॥ ढाल चोथी । चोपानी॥ ॥ श्रागल पूर्वाचार्य विशेष, सामायिक पालण सुविशेष ॥ संजायुं असंजायुं होय, ते संजारी आगल जोय ॥१॥ निक्षेपा नय कारण जाण, उत्पाद व्यय ध्रौव प्रमाण ॥ देय ज्ञेय अव्य ने तत्व, आवश्यक प्रत्येकें
-
-
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
- -
-
-
-
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
--
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१५)
सद्यायमाला.
सत्त्व ॥ २ ॥ नाम मात्र निस्केपो तेह, जीवाजीवाकृति उवणे ॥ पयोग द्रव्य अक्षर उच्चार, उपयोगी जावें करि सार ॥ ३ ॥ जीवाजीव चोवीशे स्वाम, ग्वणा प्रतिमा सञ्चयं नाम ॥ जीवा चोवीश, द्रव्य प्रसिद्ध, तदूगुणधारी जाव प्रसिद्ध ॥ ४ ॥ नाम ववणा सुगम व्याख्यान, क्रिया यथास्थित ने अनुमान ॥ अनुपयोगी द्रव्यं वंदन सार, उपयोगी जाव वंदन सार ॥ ५ ॥ जाव विना आलोई द्रव्य, जाव पडिक्कम जावे जव्य ॥ काउस्सग्ग तेम जाणो सार, पञ्चरकाण निक्षेप विचार || ६ || हवे या वश्यक नव संयुक्त, जिण वयणे जवियण सुण तत्त्व | नयविण जाणे ज्ञानी केम, ते उद्यम करीयें जवि जेम ॥ ७ ॥ प्रथम नय द्रव्यार्थिक जाण, तो सवि जीव द्रव्य समाए | सामायिक बोले निशदीस, गुण तो ते हिज द्रव्य सुजगीश ॥ ८ ॥
॥ ढाल पांचमी | साहेंबा मोतीडो हमारो || ए देशी
"
॥ संवर रूपें सामायिक अस्ति, अशुनबंध पण करणे नास्ति ॥ साधु जी स्याद्वाद विचारो, जवियां सप्त जंगी धारों ॥ स्वपर कारण स्ति नास्ति वक्तव्य चोथे प्रतिशस्ति ॥ साधुजी० ॥ १ ॥ अति न कद्देवाये समकाल, नबिन कहेवाये ततकाल || बे नचि जाणे न कहेबाय, सप्त जंगी नय शब्द पर्याय ॥ साधु ॥ २ ॥ चजविसवो एहज रीतें, आत्म स्तव तुं जाणे चित्त || सामान्य विशेष गुणने ग्रहीयें, सम्यक्त्वादिक गुण संग्रहीयें ॥ साधु ॥ ३ ॥ आत्मा तो मिथ्यात्वी होये, तेहने स्तवनें शुं गुण होये ॥ व्यवहारें जिनंवर चडवीश, स्तवनें मोक दोये सुजगीश ॥ साधु० ॥ ४ ॥ दवे बोलुं जु सूत्र विचार, वर्त्तमान काले व्यवहार || तीतानागत विद्वानुत्पन्न, सम कार्ले चोवीश प्रसन्न ॥ साधु० ॥ ५ ॥ चोथे निक्षेपे जिनवर धरजो, जंवियण मोक्षार्थी आदरजो ॥ जाव निरकेपें जे पर्याय, तेहने मोह शब्दनय मनाय ॥ साधु ॥ ६ ॥ जे जेहनां रूठें जेम होय, पज्जय तेहना अन्य केम होय ॥ समनिरूढ एवं माने, .स विगुण ऊर्ध्व पजय शिवथानें ॥ साधु० ॥ ७ ॥ आतपएं सघलुं अनु
वतां, एवंभूत ईत तव वदतां ॥ एम वंदण पडिकमण नय जाणो, गीतारथ पासें मन प्राणो ॥ साधु ॥ ८ ॥ कारण पांच मले सहु कोश, निपजे विसे कारज जोइ ॥ एकैके नवि निपजे कृत्य, पांचे मली माने
1
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________
मणिचंकृत वैराग्यकारक सघायो.
(२१३)
-
-
समकित्त ॥ साधु०॥ए। जिणका करीये ते काल, जीव खनाव बीजो संजाल ॥ नियत थावा हिं तो थाये, आवश्यक जाणो मनमाहे ॥साधु ॥ १०॥ क्षयोपशम मोहादिक कर्म, आधे उदय आवश्यक धर्म ॥ धर्म विषे उद्यम फोरववी, कारणपंच मले करणी करवी ॥ साधु ॥११॥आ वश्यक शुनगुण उप्पाय, अशुनकर्मनो नाशज थाय ॥ जीव खनाव निं र्मल तिहां धौव, एणिपरे उत्पाद व्यय ध्रोव ॥ साधु ॥१॥ श्रीजिणव रे जे जे शास्त्र, ते अनुसारें आगम शास्त्र ॥ शब्द प्रमाण कहीजें एहनें, ! श्रावश्यक षट् वली तेहनें । साधु ॥१३॥ आवश्यक नय निदेपा शेय, त्रण निक्षेप मोदार्थे हेय || चोथो उपादेय निदेप, देय ज्ञेय उपादेय संक्षेप ॥ साधु ॥ १४ ॥ षटमव्य मांदे व्यवहारें कहीयें, आत्मा बांधे बोडे लहीयें ॥ निश्चयनय आत्मा अबंध, पुजल बंधाये घणुं बंध ॥ साधुण ॥ १५ ।। तत्वमाहे संवर आश्रव, मोक्ष ए आवश्यक अंतर्नव ॥ सामायि क संवर निरधार, चविसबो मोक्ष उदार ॥ साधु ॥ १६.॥ शुन्न था श्रव आवश्यक शेष, आत्मस्वरूपें संवर विशेष ॥ ए दश छार विचारी करीयें, आवश्यक किरिया आदरीयें । साधु० ॥ १७ ॥ एणीपरें षट् आ वश्यक नित्य करतां, केवल कमला मुनिवर वरता ॥ शुभातम निज रूपें| धरेता, ज्ञान समुज सुख संपत्ति जरता ।। साधु ॥ १७ ॥ .
॥ कलश ॥ ||एम अव्यनय पर्यायनय मुख, आवश्यक षट् आदरो ॥ जिनराज वाणी हिये आणी, प्राणी संशय मत धरो॥विधिपदगलपति सूरि विद्या, उदधिसूरि शिरोमणि ॥ तस शिष्य पन्नणे झानसागर, नणो नवियण शिव नणी ॥१॥ इति श्रीषडावश्यक सद्यायः संपूर्णः ॥
॥ अथ श्रीमणिचंदजी कृत वैराग्यकारक सद्यायो प्रारंतः॥ . ॥ चोपाई॥ श्रवण कीर्तन सेवन त्रण्यसार, वचन वंदन ध्यान मन. धार ॥ लघुता एकता समता सही, नवधा.क्रिया से श्म सदहीं ॥॥ गुण अनंत जीवअव्यनां कह्यां, झान दर्शन, सुख वीर्ये ग्रह्यां ॥ तेह त) सनिलवू करे, प्रथम क्रिया पातक परिहरे ॥३॥ कीर्तन कथनी करे अतिघणी, जे व्यगुणपर्याये लणी ॥ वचनयोगी पातक परिहरे, बीनी क्रिया सज थई आदरे ॥ ३ ॥ सेवन करतो हृदयमकार, गुण संगारे ||
-
-
-
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________
(२४)
सद्यायमाला. वारोवार ॥ पुर्गति कापे निश्चे सही, त्रीजा बोलथकी ए सही ॥४॥ वंदन करतो नावथी वली, चेतन अव्यना गुणकेवली॥घणे वीर्य उदासे जेह, चोथी क्रियानो म पर संदेह ।।५ ॥ निंदाकरे विनावज तणी, रा गादिक पुःख देता जणी ॥ लघुकर्मी तिणे निश्चे थाय, पंचम क्रियायें गु ण बोलायः ॥६॥ ध्यान धरंतो तेहनो धणी, थिर करी थापे बहुगुण जणी ॥ धातिकर्मनो बेदक तेह, बही क्रिया पर संदेह ।।७॥ श्मलघुता यें चिंते घj, घणा मोक गया हुं नमुं॥ तो हु हीणपणाथी बहु, गुण सातमे ते श्म सदडं ॥७॥ एकलो मरे एकलो जन्मीजें, सखायकिणे नवी नीपजे ॥ सुखकुःख.तेतो एकलो एह, सर्वथी अलगो आग्मे तेह ॥॥ रस समता ते नवमो जाणी, सर्वनूतनिज नूत समाणी ॥ सरखा खनाव चतुर्गुणना कह्या, नवसे बोले शिवपद लह्या-॥१०॥ एहवा जवजे धरे मुर्णिद, कथनी कथीए गणि मुणिचंद ॥ विनय करीने जणशे जेह, अविचल पदवी लेहशे गेह ॥ ११ ॥ इति ॥..
॥ अथ द्वितीय सद्यायःप्रारंजः॥ ॥ जे देखु ते तुक नही, नवि देखू ते तूही ॥णनावे वरते सदा, संघले तुहिंजतुहिं ॥१॥ जेणे तुझकुं पिगणीयो, नवि जूवे पारकी लार॥ आपसच्चांवमें ते रह्यो, नवि लीये मनकी सार ॥२॥ दोहा ॥ मनें जे आणी में लीयो, आतमगुणने सार ॥ मनकू पूरे मूकीने, शून्य न करे व्यापार ॥३॥ ताली लागी आपकुं, परकू देखत नांहिं ॥ आप सना वमें जीलतो, जाणे सब वस्तु याही ॥४॥ एणीपरे ज्योति जगायकें, उद्योत नये सब ठगेर ॥ अंतरंग प्रगटी कला, हुवे उरकी उर ॥५॥ ढाल || जीत्यो जीत्यो रे मोटो मोहराय के, दीठी दीनी रे लोकालोक आज के ॥ जाण्या जाण्या रे स्थूल सूदम काज के, पाम्या पाम्या रे था तम गुणराज के ॥६॥ नामगोत्र उदयथी पूजे सुरराज के, वेदनी आज थी विचरे महाराज के ॥ शैलेशीकरणे शिवरांजके, नणे मणिचंड सिक ला हवे काज के ॥७॥इति ॥
॥अथ तृतीय सद्याय प्रारंजः॥ ॥राग केदारो॥जेहने अनुजय बातम केरों रे, होवे ते धन्य धन्य रे॥ सारपणुं चित्तमें ते जावे, नेद अनेद जिन्नाजिन्न रे ।। जे॥१॥ अव्य गुण |
-
-
-
27-
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
मणिचंकृत वैराग्यकारक सद्यायो. (२१५) पञ्चव में खेले, परपरणितिथी न्यारो रे॥श्राप सनावमें श्राप खेले, केवल नणा जस प्यारो रे ॥ जे ॥२॥ पुजल वस्तु देखीने न धसे, अनागत काल ननिरखेरे। वर्तमानमां.रहवे लखा, अतीत काल नवि परखे रे ॥ जे ॥३॥ बाह्य श्रातमातणां जे कारण, तेहने जाणी उवेखे रे। सार पणुं जगतमां देखे, अनंतचतुष्टय लेखे रे ॥ जे॥४॥ अंतर आतम मांहे रहेतो, परमातमने ध्यातो रे ॥ जणे मणिचंद तेइने नमीयें, आप सजावमें रातो रे ॥ जे०॥५॥इति ॥
॥अथ चतुर्थ सद्याय प्रारंजः॥ ॥ राग केदारो॥श्रातम अनुनद जेहने होवे, चारचित्तनिज जाणे रे॥ विक्षिप्त जातायत सुश्लिष्ट, सुखीनतायें लय आणे रे ॥था॥१॥ विक्षिप्त ते अवसर चित्त जाणे, जातायत खेंची थाणे रे॥प्रथम अभ्यास | एणि परें होवे, किंचित् आणंद जाणे रे ॥आ॥२॥ सुश्लिष्ट ते वली गाडधु रहवे, सफाय ध्याननें योगें रे॥ सुलीन से निश्चल चित्त रहेवे, पर मानंद उपयोगें रे॥आ॥३॥माधि हातमा शरीरादिक जाणो, अंतर श्रातमें करी बांगो रे ॥ परमात्मा ते साक्षात् देखे, केवली सिक पिडाणे रे॥ ॥४॥ परमातमनुं ध्यान करंतां, रसलोहें सुवन रे ॥ चणे मणिचंद तेदने ध्यार्ड, जेनुं परमातममें मन्न रे। आ०॥५॥इति ॥
.. ॥अथ पंचम सचाया प्रारंजः॥ ॥राग केदारो॥ अनुनव सिद्ध आतम जे होवे, यसचतुष्टय जोवे रे ।। श्वा प्रवृत्ति स्थिरसिक यममां, निज शक्तं चित्त जोडे रे॥अ॥१॥ प्रथमयमें अहिंसादिक वारता, करतां सुणतां मीठी रे॥ जाणे जिननी आण आराधु, बीजी वात अनिही रे ॥ अ॥२॥ बीजे खमे प्रवर्ते यो गी, जिनआणा मांदे मागीरे ।। यम पालवाने तत्पर योगी, प्रमाददशा तस जागीरे॥अ॥३॥त्रीजे यममें यमी निरतिचारी, अप्रमत्त जुन रूपें रे॥ परिसह परनां वैरी तेह पासें, होवे ते शांतरसरूपें रे॥ ॥४॥ सिध्यम ते चोथो कहियें, परार्थक साधक शुधरे ॥ नणे मणिचंड योगदृष्टि तंत्रे, वचन श्रीहरि बुद्धरे । अ० ॥५॥ इति ॥
॥अथ षष्ठ सद्याय प्रारंजः॥.. राग केदारो ॥ कोये किनहींकू काज.न आवे, मूढ मोहे वेला ग||
-
-
-
-
-
-
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ५१६)
सद्यायमाला.
मांवे रे ॥ शब्द रूप रस गंध फरसावे, शुजाशुने सुखदुःख पावे रे || को० ॥१॥ जडसजाय चैतन मूंग्यो, यथास्थितनाव से बृज्यो रे । तेरी करत असुंज्यो, शांतरसनाव न सूज्यो रे || को० ॥ २ ॥ जडकी संगते जंडता व्यापे, ज्ञानमार्ग रह्यो ढांकी रे ॥ योग करे ते आपें ए जाणे, हुं करतां कड़े बाकी रे || को० ॥ २ ॥ श्रज्ञानी मिथ्यात्वी योगें, प्रकृति प्रदेश दल बांधे रे ॥ कषायरस स्थिति न किरतां, संसार स्थिति बहु बांधे रे || को० ॥ ४ ॥ सर्व पदार्थथी हुं अलगो, ए बाजीगरकी बाजी रे ॥ उदयागति जावें ए निपजें, संसारावर्तन हूं को साजी रे || को० ॥ ५ ॥ अंतर यात म ते नर कहियें, त्यागभोग नवि इले रे ॥ जणे मंणिचंद यथास्थित ना वें, सुखडुःखादिकनें प्रीडे रे || को० ॥ ६ ॥ इति ॥
॥ अथ सप्तम संधाय प्रारंभः ॥
॥ राग आशावरी ॥ चेतना चेत तोकूं संजलावे, अनादि संरूपं जाणावे रे ॥ सुमतिकुमतिदोय नारी ताइरे, कुमति कड़े तिम चाले रे || चे० ॥ ॥ कुमति तो परिकर बें बहुलों, राति दिवस करे डुबलो रे ॥ विषयकषाय मां मनोरवे, नवि जाणे ते नोकुलो रे ॥ ० ॥ २ ॥ सुमतिने मिलवानवि दिये, तुमने मोहनी ढाक्यो रे ॥ नदद्यान क्ष्यतुमने करावे, अनंत कालती राख्यो रे ॥ चे० ॥ ३ ॥ अवसर पामी चेतना बोली, प्रभु सुमतिनें घर. रा खोरे ॥ कुमतिने मुखमी गइ देइ, सुमति तथा गुण चाखो रे || चे० ||१७|| एणे अन्यासें देशव्रत यावे, अवसरें कुमतिने बोडे रे ॥ सुमतितणुं बल वाध्युं जाणी, संयमस्त्री तव आणे रे ॥ चे ॥ ५ ॥ सुमतिस्त्री परिवारे वाधे, तव मुक्तिखी मेलावे रे | श्रापस्वरूपें चेतन थावे, तव निर्भय स्था नक पावें ||||६|| पसरूप यथास्थिति जावें, जोइनें चित्ते यणो रे ॥ सुमति कुमति ते पटंतर देखी, जणे मणिचंद्र गुण जाणोरे ॥ चे० ॥ ७ ॥ ॥ अथ अष्टम सचाय प्रारंभः ॥
'॥ रागं श्राशावरी ॥ चेतनं चेतनमें घरी रागो, ज्ञान दरिसन सुख वीर्य गुणे लागो | र वात दीसे धंधा, यह संसार में मांड्या फंदा ॥ चे० ॥
१ ॥ चेतन बाह्य सर्ववस्तु बांगो, अंतर आतम में स्थिर मांगो रे ॥ शुद्धं वस्तु परमातम कामे, तेह उपाय डे इण वामें ॥ चे० ॥ २ ॥ आतम गुमें चित्त निज घालो, तेहमांड़े जो क्षण एक मालो | ध्यान अग्निजल
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________
मणिचंकृत वैराग्यकारक सबायो. (१७)
-
n ds
-
- -endramana
-- - emmanma--
--
--
-
पूरी जाले, कर्मरूपी तिहां काष्ठ प्रजाले ॥ चे ॥३॥ राग द्वेष लोह जस्मज थावे, शांत रसें सोवन्न गुण गावे ॥ निरालंबन मन थोने सोये, घातिकर्म तिहां रहे नवि कोये ॥ चे॥ ४ ॥ एणिविध असंख्य प्रदेश अव्य नावे, प्रदेश प्रत्ये अनंत गुण थावे ॥ गुणे अगुरुलघु पचव अनंत, नणे मणिचंद होय एम नव अंत ॥ चे॥५॥ इति ॥
॥अथ नवम सद्याय प्रारंज ॥ ॥जगसरूप चेतना संगलावे, नरनव अधिर देखावे रे ।। दश दृष्टांते दोहिलो आवे, पुण्यपसायें ते नव पावे रे ॥ज ॥१॥ आर्यदेव उत्तम कुल आवे, योगजिय परवडां पाये रे ॥ सङ्गुरु सामग्री मेलावे, तिहां अं तराय काठिया नावे रे ॥ जण ॥॥ सांसलवानी जे श्रझा आवे, अल्पया उखे शुं थावे रे ॥ अधवचाले मरण जो पावे, खोटो मोह लगावे रे ॥ ज० ॥३॥ मेरो मेरो करे जे घेलो, सव स्वारथको मेलो रे ॥ उठि चलेगो हल एकेलो, विठड्यां मिलणो दोहिलो रे ।। ज०॥४॥ को पुःख वांटी न लहे कोश, जुःख लोगवो तुम्हो ना रे ॥ मसाणतां पहोंचाडे लोगा, बेटी जाण सगारे ॥ ज०॥५॥ सब मिलि आपणो स्वारथ रोवे, परागति कुण जोवे रे ॥ उतुं अधिकुंकयु कयु होवे, पं कहीय वगोवे रे ॥ ज० ॥ ६॥ पुण्यपाप साथै सखाई, तेणे एहवी गति पारे। तिहां जीव जूख्यो नखे पटकाय, पण धर्मवात न सुहायो रे ॥ जण ॥॥ धन रामाने कारणे ध्यातो, आरंने करी होय मातो रे । जन्स गमाव्यो न जाणे जातो, फरे कर्मे करी तातो रे ॥ जणाणा पंच कारण जो एकता पावे, कर्मराशि त्रुटी || जावे रे ।। मुक्तियोग्य ते चेतन थावे, मणिचंड गुण आवे रे ॥ ज०॥ ए॥
॥अथ दशम सद्याय प्रारंजः॥ .. ॥ समकिती तेह यथास्थिति नावे, तेह मनपजाव होये सजावे ॥ तेह पड़ाव जिण देखे जाणे, उदयवेला ते आवी टाणे । स॥१॥ वाक नि मित्त धणी रीते नासे, पण तथाविध कारण ले पासे ॥ तेह देखी उदा सीन रहेवे, कोश्नो दोष तेहने नवि देवे॥सा हुंकरता मानी कर्म बंधावे, तेह कर्म सत्तायें थावे ॥ उदय माफक बंध उदये आवे, तेह विना को उदीरणा पावे ।। स॥३॥ निकाचना विण बंध खरी जावे, निकाचना विण को उदये आवे ॥ बंधवेलायें जेहवो रस होये, उदय
- ammade
-
--- -Amr
-
-
-
-
-
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________
(920)
सद्यायमाला.
वेला तेहवो तिहां सोये ॥ स० ॥ ४ ॥ द्रव्य क्षेत्र काल जव मिलि यावे, तब विपाक ते पूरो थावे ॥ तिए कारणे समता आणो, नये मणिचंद्र यथास्थित जाणो ॥ स० ॥ ५ ॥ इति ॥
"
॥ यथैकादश सद्याय प्रारंभः ॥
॥ राग रामग्री ॥ आत्मारामें रे मुनि रमे, चित्त विचारीने जोय रे ॥ ता । हरु दीसे नवि कोय रे, सहु स्वारथं मल्युं जोय रे, जन्म मरण करे लाय रे, पूर्वे सब मिलि रोय रे ॥ ० ॥ १ ॥ सजनवर्ग सवि का रिमो, कूडो कु टुंब परिवार रे ॥ कोइ न करे तुम सार रे, धर्म विष नहि कोइ आधार रे, जिणें पामे जवपार रे ॥ श्रा ॥ १ ॥ अनंत कलेवर मूकीयां, तें कियां स गपण अनंत रे ॥ जय हेगें रे तुं जम्यो, तोहि न थाव्यो तुक ांत रे ॥ चेतो हृदयमांडे संत रे ॥ श्रा ॥ ३ ॥ जोग अनंता ते जोगव्या, देवमनु अगतिमांहि रे ॥ तृप्ति न पाम्यो रे जीवडो, इंजी तुक वांबा बे त्यांह रे, आणी संतोष चितमाह रे ॥ ० ॥ ४ ॥ ध्यान करो रे आतम तणं, पर वस्तु चित्त वारी रे || अनादि संबंध तुऊ को नर्दि, शुद्ध निश्चय एम धारीरे ॥ इविध निज चित्त गरी रे, मचिंद्रे श्रातम तारी रे || || ||. ॥ अथ द्वादश सद्याय' प्रारंजः ॥
॥ चेतन जब तूं ज्ञान विचारे, तव पौलिक संगति बांके ॥ प प सजावमें आवे, परपरिपति दूरें गमावे ॥ चे० ॥ १ ॥ चेतन जंब तु ज्ञा नयी न्यारो, तव पुल तुज सागे प्यारो ॥ मोहनी करमे तुमने मार्यो, चेतन तें तो कटु न विचार्यो ॥ ० ॥ २ ॥ मोहराजकी बहु राजधानी, ते, मांहि सूता जे अज्ञानी ॥ कर्मरायकी हुंकी लखाणी, नरक निगोदे ज शकराणी ॥ ० ॥ ३ ॥ जब लगे यातमद्रव्य नवि बूजे, तब लंग मिथ्या मनके मुजे ॥ क्रियाकष्ट ते करे घणेरा, कर्म तथा नवि घ्यावे बेडा ॥ चे० ॥ ४ ॥ धर्म धर्म सहुको करी माने, धर्म मर्म तो विरला जाणे ॥ बाहिर दृष्टि बाहिर ध्यावे, कारज सो कारण करी जावे ॥ चे० ॥ ५ ॥ • ज्ञानी ते -जो ज्ञान विचारे, कारज कारण दो नय धारे ॥ कारण ग्रही कार्यमा आवे, तव सो ज्ञानी शिवपद पावे ॥ ० ॥ ६ ॥ आपदि आप सजाव खेले, परपरिणीत सवि र मेल्दे || अरहंत जाषित धर्म श्राराधे, मुक्ति मार्ग ते निश्चय लाधे ॥ चे० ॥ 9 ॥ तेढ तणां कारण जे जोये, निश्चय
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________
मणिकृत वैराग्यकारक सघायो.
( ११७ )
वत हृद्यथी न बांके ॥ ज्ञान दरिसन चारित्र श्राराधे, सेवकने सुख संपति वाधे || चे ॥ ८ ॥ इति ॥
॥ अथ त्रयोदश साय प्रारंभः ॥
॥ राग भैरव || विमास्युं करे कां मूढा, लोभ लागे वंबा ठेवे मूंगा ॥ माया करे तुक सबु कहे कूडा, माने विजय तुज नावे रूडा ॥ ०॥ १ ॥ क्रोधें करीने तपो का भाई, अचकारि परहाथे विकाइ || हास्य रति जय शोक निवारो, देवदुगंवा तुझें चितमांथी मारो ॥२॥ मिथ्यामति तुम बहुत कमाई, ए महामोह सबहिं दुःखदायी ॥ चारचक्कं करी चनगति पाय, न्यायेंर ति म देव गति थाय ॥ ० ॥ ३॥ मोह |मत्त अणुबंध खपात्रे, यथास्थिति नावें समदृष्टि घ्यावे ॥ ते ज्ञानी जगमें सुख पावे, जवतणां दुःख सर्व गमावे |||||||प्रत्यख्यान चकडी जव यावे, तव सर्वसंयम चित्तें आवे || संजल चक्कनो कषाय जव जावे, तव वीतराग संयम ते कहावे ॥ ० ॥ ॥ ५ ॥ खीण वीतराग नर होय जे कोई, दुःख दोहग तस नाराज होइ ॥ नासा चरणविघन खपाने, केवलनाण दंसण तव पावे ॥ ० ॥ ६ ॥ तथा व्यत्व सामग्री आवे, शुद्धस्वरुप उपररुचि कहावे ॥ उपाय करी कर्म खपावो रे भाई, जो मणिचंद पामो ठकुराई ॥ श्र० ॥ ७ ॥ इति ॥ ॥ अथ चतुर्दश सद्याय प्रारंभः ॥
॥ राग आशावरी ॥ चेतन जब तुमहिं पें न्यारा ॥ परवस्तु उपर क्या धरे प्यारा ॥ जिणें करी वंधण होइ जाइ, हारी मूकी आपणी ठकुराइ ॥ चे॥ १॥ साया करि पाशमां तुम पाड्या, मुखे मीठाई देई नमाज्या ॥ बांगी निद्रा जब मोह केरी, तव जाणे सोये दुर्गति फेरी ॥ चे ॥ २ ॥ आगम पढी आगमी नाम कीना, मानें चढी उपदेश बहु दीना ॥ खयोप राम विणु क्रिया बहु किन्ही, ताको फल सुरपदवी लीनी ॥ चे० ॥ ३ ॥ जवतां प्रमाददशा नवि जाये, तव तां तुम संसार जमावे || मोह पिशा चतुह्म दुःख देखावे, अप्रमत्त जवके सूड हाथे यावे ॥ ० ॥ ४ ॥ उद यागत वस्तु यथास्थिति जावो, बंध नीकाचनो नहिं कोई दावो ॥ ज मणिचंद इम कर्म खपाई, जिम पामो आपणी ठकुराई । वेणा ॥ इति॥
॥ अथ पंचदश सचाय प्रारंभः ॥
॥ दोहा ॥ जो चेते तो चेतजे, जो बूके तो बूक ॥ खानारा सहु खाइ
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१२०)
'सद्यायमाला.
जशे, माथे पडशे तूऊ ॥ १ ॥ आपसवारथ सहु मिल्युं, न करे तुक कोय सार ॥ परमारथ जाण्यो नही, मूल्यो तुंहि गंमार ॥ २ ॥ परमारथ जबजाणीयो, चिडुंगति देखे पास । पचव सवि र लेखवे, आपड़ी रहे ज दास ॥ ३ ॥ निराशपणे चिंतवे सदा, आप हि मग्नता होय ॥ मुहूर्त्त एक, रहे मन मग्नता, शांतिरस पावे सोय ॥ ४ ॥ कायावचन मन त्याग करी, 'यापही ज्योति जगाय ॥ घातीकर्मकुं दय करी, केवललठी पाय ॥ ५ ॥ अनंत अतिशय तस दुवा, लोकालोक प्रकाश ॥ जव्य जीव तिम ग्रूजवे, पूरे शिवपुर वास ॥ ६ ॥ इति ॥
!
॥ अथ षोडश सद्याय प्रारंभः ॥
n.
॥ राग केदारो गोडी ॥ शिवपुर वासतां सुख सुणो प्राणी, कहेतां पार नवे नाणी ॥ कोयक राय वनमांदे गयो मूलो, तृषाक्रांत पडियो एकीलो ॥ १ ॥ तव एक जील आव्यो राय पासें, पाएं नीर आणी उल्हा सें ॥ राय पली पतिने तेडी घर यावे, तस इछायें सुख जोगवावे ॥ २ ॥
तो काल तिहांकणे रहियो, निजथानक जावा गहग दियो । पूबे कुटुंब तुझ सुख अवदात, तेह उपम देखाड़ो तात ॥ ३ ॥ तेह वनचर किसि उपम कहावे, तिम सिद्धसुख नाणी की शुं देखावे ॥ मणिचंद्र कड़े निराश धावे, शांतिरस पार किमे न यावे ॥ ४ ॥ इति ॥
॥ अथ सप्तदश सातवारनी सद्याय प्रारंभः ॥
॥ यदि तुं जोजे रे आपणी, अनादि निगोदहमांहि ॥ अनंत चतु ष्टय तिहां इंता, वडां बतां बे यांहि ॥ १ ॥ सोमती पेरेंशियलो, शां तिरसें करी जा || तेणे ढंका गुण हरो, होशे केवल नाए ॥ २ ॥ मंगलें मांगलिक करे, जिए सिद्ध साहू धर्म ॥ पापतिभिर दूरे जशे, पामीश तुं शिव शर्म ॥ ३ ॥ बुद्धि बुध जली करे, बांने जे पाप ॥ ज्ञान दरिसन चा रित्र बहे, टालीश संताप ॥ ४ ॥ गुरुतणी संगति करे, पामीश तेणे नाप ॥ कर्म खपावी आपणां, पहोंचीश तुं निर्वाण ॥ ५ ॥ शुक्र राखे निज म स्तकें, बलवीर्य तिथे दोये ॥ संयम साधीश आपणो, कर्म दय तेणे होये ॥ ६ ॥ शनैः शनैः अभ्यासयी, क्रोधादिकनो त्याग ॥ केवल नाए मले सही, होशे शिवमाग ॥ ७ ॥ कलंक राहुने बांम्रजे, मार्गशुद्ध ए जाण ॥ दुष्टग्रह नवमो जरो, मणिचंद शुद्धवाणी ॥ ८ ॥ इति ॥
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________
मणिचंकृत वैराग्यकारक सद्यायो. (३१)
-
- -
- - Munnamond
- -
॥अथाष्टादश पन्नरतिथिनी सद्याय प्रारंजः॥ . ॥शुक्लपद पडवेथी निश्चल, धर्मकला तस वाधे जी॥ विविध विघन बीजे उविध धर्म, यति श्रावकनो साधे जी ॥२॥त्रीजे त्रण तत्त्व थारा धो, चारित्र दर्शन शान जी ॥ चोथे चीर नावना नावो, मैत्रादिक शुन्न ध्यावोजी॥॥ पंचमीये नाण पंच पामे, पंचमगति पहुंचावे.जी॥ ये नही लेश्या आणे, काय रखावे जी॥शा सप्तमी सप्त जय निवारी,
सातेसुख नपजावेजी ॥ अष्टमीयें अष्ट कर्म निवारी, सिद्धना आठ गुण || पावे जी ॥ ४॥ नवमीयें नव तत्त्व विचारी, नववाड ब्रह्मव्रत राखे जी॥ दशमीयें दशविधसंयम पाली, दशरुचि समकित राखे जी ॥५॥ एका दशें एकादश अंगा, श्रावक एकादश पडिमाजी ॥ हादशमुंडादशमी ये, साधुनी द्वादश पडिमाजी ॥६॥ तेरशीये तेर काठिया वारि, तेर कि या निवारे जी ॥ चनदशीयें चनद पूर्व आराधो, चनद राज पार उतारे जी॥७॥ पन्नरशीय योग पनर निवारी, संज्ञा पन्नर बांगो.जी ॥ कृष्णप क्षपडवेथी लेडी कला, अमावास्यातां जाणोजी || G॥ शुक्लपक्षथी चढ तो कला, सही धर्मतणी वखाणी जी ॥ कृष्णपदनी पडसी कला कही, मणिचं एह लखाणी जी ॥ ए॥ इति ।
॥अथैकोनविंशति सद्याव प्रारंजः॥ ॥ राग केदारो गोडी ॥ मित्र कहीजें कुतत्व वाघानो, यथास्थिति नाव नावे ॥ आसना अव्यपद्यविपर आश धरावे, अनंतानुबंधीयो हठ क रावे ॥१॥ गुणवंत जाण्यो तोहे देष आवे, मुहर्त्तथी मांगी जावजीव क हावे॥ अनंतानुबंधीयो क्रोध आवे, नषानुबंधी ते मुर्गति पावे ॥२॥ गुण वंत प्रतिदेख्याथी हीणो, अवगुण आगस करी खूवे दीणो॥माने चढ्यो निज पराक्रम वोले, दुर्गति तणुं वारहुं ते खोखे ॥३॥ धर्म थोडो करी वहु प्रकासे, आपे एम जाणे मेरो यश नासे, धर्म देखाडी ठरो बहु खोक, अनंतानुवंधी माया करे फोक ॥ ४ ॥ परवस्तु अपनो करीने माने, नगमे रंगाये रह्यो निज गणे ।। लोनसागर पूरो नवि थावे, तृष्णायें करी छ गति जावे ॥५॥ ए अनंतानुबंधी का चारे, एकनी मुख्यतागुणता त्रण धारे ॥ नरकनिगोद पहुंचाडे नाई, हारीने जाये आपणी ठकुराई॥६॥ यथास्थितिलव उपर मन रंजे, गुण जाएया पड़े ते न गंजे ॥.धर्मे माया
-
--
-
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१०)
. सद्यायमाला.
न करे पुण्य वंचे, जो मणिचंद्र परवस्तु न संचे ॥ ७ ॥ इति ॥ ॥ अथ विंशति सद्याय प्रारंभ ॥
Σ
५
}
• ॥ राग केदारो गोडी ॥ आजको लाहो लीजीयें, कालके दीवी ॥ जो जे आप सजावमे, जब बात अनीती ॥ १ ॥ क्षण क्षण तुं मत चले, वि रह- उपजावे | आप सजावमें यावतां, बहु प्राप्तज धांवे ॥ २ ॥ विनंत जसाए, पुजलातीत तुं रंजे ॥ श्रपसावमां अमीरसा, तेहने देखी तुं गंजे ॥ ३ ॥ सुपन जसी ए घातडी, राधांवेधज साधो ॥ एकांते ते स्वाद न चाखबो, र सनेह न बांधो ॥ ४ ॥ अखोटो नाटक रमे, नाटक लय लागी | आपसावमा आवियो, 'लहुँ नाणं सौभागी ॥ ५ ॥ सूचिवे. देखवे, परोवाए दोरो ॥ राग द्वेष धारा विचें वर्त्ते चेतन गोरो ॥ ६ ॥ मुहर्तमात्र स्थिरतावशे, त्रूटे घातीयां कर्म ॥ तथा व्यत्व कारण मिले, पानियें शिवशर्म ॥ ७ ॥ ए अभ्यास करतां थकां स्थिरता जो वाधे ॥ मचंद्र लय लागी रहे, परमाणंद साधे ॥ इति ॥ श्रथैकविंश सद्याय प्रारंजः ॥
॥ राग केदारो गोडी ॥ साधे ते यथास्थिति जाव, छाप्रत्याख्यानीनो एंड स्वाव ॥ जाणे सर्वपद्यव बोडावे, पणयोगे पञ्चरकाण न यावे ॥ १ ॥ कांये कुं कांये राखुं योग, एटला विष नवि चाले जोग ॥ तेतो देशथी पञ्चरका थावे, प्रत्याख्यानी यो उद्वेष व्रती पावे ॥ २ ॥ संजल सर्व सावद्य योग ais, कर्मसंतो ते उदय वली मंगे ॥ चारित्रयोगें करी मन पालुं उसारे, करता नही इम ते संभारे ॥३॥ द्रव्यचारित्रियानो एह स्वभाव, तेने जाणे ज्ञांनी विजाव | सम कितसहित चारित्र गुणएक, देय उपादेय ढंगे न वि वेक ॥ ४ ॥ जाणे आप सवे हुं यावे, शुभाशुभ ढंकी सुख पावें ॥ तम स्वावमा मन लय लायो, सर्व मूकी मनें शूना था ॥ ५ ॥ जो एहवं चित्त चिंते थिरता पावे, तिथे अप्रमत्त दशा जीव थावे ॥ श्म करतां उंच लय जावे, तो घातीयां वली कर्म खपावे ॥ ६ ॥ रूपक श्रेणी यावी जो हाथ, खमावीने हुई सनाथ ॥ यथाख्यात संयमं तव पावे, तेथी सा ' वद्य योगज पावे, केवली संजलण थावे ॥ ७ ॥ जब शैलेशी करणें आवें, योग हुं तां ते सर्व रुंधावे ॥ जो मणिचंद्र सम श्रेणी सिद्ध पावे, तेथी अनंत सुख जीव थावे ॥ ८ ॥ इति ॥
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________
ज्ञान विमलजी कृत शोख सुपननी सद्याय. (१५३)
॥ अथ श्री ज्ञानविमलजी कृत शोलसुपननी सद्याय प्रारंभः ॥ ॥ दोहा ॥ श्री गुरुपद प्रणमी करी, शोल सुपन सुविचार || दुःसम स मय तथा कहुं, शास्त्रतणे अनुसार॥१॥ शारद बुधदायी ॥ ए देशी ॥ ढाल ॥ पाडली पुर, नयरे, चंद्रगुप्ति राजान ॥ चाणायक नामें, बुद्धि निधान प्रधान || एक दिन सुखसेजें, सूतो रयण मजार ॥ तव देखे नरपति, सोल सुपन सुख कार || 5 || त्रुटक ॥ सुखकारक वरक दुःख केरां, निरखे नृप वडवखतें ॥ वाजी त्रतूरे जगतसूरें, घ्यावी बेठो तखतें ॥ चाणायक नायक मति केरो;
प्रणमे पाय || सोब सुपन रयणांतरें लाध्यां, ते बोले नरराय ॥ ३ ॥ ढाल ॥ धुरि सुहणे देखे, सुरतरु जांगी काल ॥ बीजे याथमीयो, सू रज विंव छाकाल ॥ श्रीजे चंद्रचालणी, चोथे नाच्यां जूत ॥ पांचमे बार फणालो, दीगेति ॥ ४ ॥ ० ॥ अति अद्भुत विमान वढयुं, ति म हे सुह देखे || कमल उकरडे सातमे, याउमे श्रगियो अंधारें पेखें ॥ सुको सरोवर नवमे, दक्षिणपासे जरी यो नीर ॥ दशमे सुहो सोवनथा बे, कूतर खाये खीर ॥५॥ ढाल ॥ गज छपर चढिया, वानर देखे इग्यार ॥ मर्यादा लोपे, सागर सुपन ए वार ॥ लोटे रथ जुता, वाडा तेरसे देखे ॥ कांखां तिमरणां, चउदमे सुपने देखे ॥ ६ ॥ ० ॥ तिम देखे पनर मे वृषनें, चढिया राजकुमार ॥ काला गज वेहुनाह मांदे, वढता सोल ए.सा र ॥ एड्वां सोल सुपन जे बाध्यां, संजारे नृप जाम || एहवे यावी दिये वधाइ, वनपालक अभिराम ॥ ७ ॥ ढाल || स्वामी तुझ वनमां, श्रुतसागर गुणखाणि ॥ वाद मुनीसर, चौद पूरबधर जाणि ॥ श्रव्या निसुणीने, वंदन काजें जाय || चाणायक साथै, नरपति प्रणमे पाय ॥ ८ ॥ ० ॥ पाय नमीने नृपति पूढे, सोल सुपन सुविचार ॥ कृपा करी जगवन् मुफ़ दाखो, एह करो उपगार ॥ तव गिरुआ गणधर, बोल्या नरपति आगें ॥ इसम या सुपननो, होशे बहुको बाम ॥ ए ॥ ढाल ॥ सुरतरु केरी शा खां जांगी, तेनुं ए फलसार जी ॥ आज पठी कोय राजा जावे, नही लिये संयम जार जी ॥ श्राथम्य सूरज बिंव काले, ते श्राश्रम्युं केवल नाए जी ॥ जातिसमरण निर्मल उहिण, मण पड़ाव नाण जी ॥ ॥ १० ॥ त्री जे चालणी चंद्र थयो जे, जिनमत एपिपरे होशेजी ॥ थाप उत्थाप करशे बहुला, कपटी कुगुरु विगोशे जी ॥ भूत नाच्या जे भूतले.
4
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________
(
४)
.. सद्यायमाला.
-
-
-
चोथे, ते कुगुरु कुदेवं मनाशे जी ॥ दृष्टिराग व्यामोह्या श्रावक, तेहना नता थाशे जी ॥ ११॥ बारफणो विषधर जे दीगे, तेहy ए फल जाणो जी॥ बार वरस पुर्जिद पडशे, होशे धर्मनी.हाणी जी। वक्ष्यु विमान आवत जे पाळ, ते चारण मुनि नवि होशे जी॥ सातिचार आचारी यो डा, धर्म अधर्मे जाशे जी॥१२॥ कमल उकरडा, फल एही, नीच लंच करी गणीयें जी॥ क्षत्रिय कुल शूरा तेहि पण, पेसासीते. हणीयें जी॥ आगिया सुहणानुं फल जाणो, जिनधर्मे दृढ थोडा जी ॥ मिथ्याकरणी करता दीले, श्रावक वांका थोडा जी ॥१३॥ सूका सरोवर दक्षिण पासें, नीर-चरीयुं सुविलास जी ॥आप उगारण काजे मुनिवर, दक्षिण दिशमां जाशे जी॥ जिहां जिहां जिनकल्याणिक तिहां तिहां, धर्म विछेद थाशे जी॥ संत असंत परे मनाशे, धर्मीजन सीदाशे जी॥ १४॥ सोवनथाले खीर जखे जे, कूतर दसमे सुहणेजी|उत्तमनी उपराजी लक्ष्मी, मध्यम बहुपरिमाणेजी।गज उपर जे वानर चढीया, ते होशे मिथ्यात्वी राजाजी॥ जिनधर्मे वली संशय करता, मिथ्यामतमां ताजाजी ॥ १५॥ मर्यादा लो पे जे सागर, से गकुर मुकशे न्याय जी ॥ जूठ साचा साचा जूठा, करशे लांच पसायजी॥ जेह वडेरा न्याय चलावे, तेह करे अन्याय जी ॥ कूड कपट बलबन घणेरा, करता जूठ उपाय जी ॥ १६॥ मोटें रथे जे वाडा 'जुत्या, तेस्मे सुपने नरेशजी ॥ घडपणे संयम नही लीय कोये, लघुपणे कोयेक लेशे जी ॥ सूखें पीड्या फुःखे जीड्या, पण वैराग न धरशे जी॥ गुरवादिक मूकीने शिल्या, आपमति थ फरशे जी॥ १७॥ कांखां रत्न चौदमे दीगं, ते मुनिवर गुण हाणी जी ॥आगम गत व्यवहारनें मी, अव्यनी व्रतें लीणाजी।कहणी रयणी एक न दीसे, होशेचित्त अनाचारे जी॥शुझ परंपर वृत्ति उवेखे, न वहे व्रतनो नार जी ॥१॥ राजकुमर जे वृषले चढीया; ते मांहोमांहे नवि मलशेजी॥ विरुषां वयर सगा संघा ते, परशुं नेह ते धश्शेजी ॥ काला गज बेहु वढता दीग, ते माग्या मेहन वरसे जी॥ वणज व्यापारें कपट घणेरा, तोही पेटं न नरशे जी॥१९॥ सोख सुपननो अर्थ सुणीने, नबाहु गुरु पासें जी॥ उसम समय तणां फल निसुणी, राजा हिये विमासे जी॥समकित मूल बारव्रत लेवे, सारे श्रातमकाजजी ॥नविक जीव बहुला प्रतिबोध्या, जसबाहु गुरुराज जी
-
-
-
-
-
- -
-
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तराध्पयननी सद्याय.
(३३५)
-
-
ApamananRIKA
-
-
-
-
--
॥२०॥ गुणरागी उपशमरस रंगी, विरतिप्रसंगी प्राणी जी ॥ साची स इहणाशुं धारे; समकित ए सहि नाणी जी ॥ निंदा न करे वदने केहनी, बोले अमृतवाणी जी ॥ अपरंपारजवजलधि तरेवा, शमता नाव समाणी जी ॥१॥श्रीजिनशासन. नासन सुंदर, बोधिवीजसुखकारंजी ।। जीव दया मनमांहे धारो, करुणारस जंडार जीए सफाय जणी ने समजो, उसम समय विचार जी ॥ धीरविमल कविराज पसायें, कविनय विमल जयकार जी॥२॥ इति ॥ . . . . . ॥अथ श्री उदयवीजयजी कृत उत्तराध्ययनपट्त्रिंश सद्यायोः प्रारज्यते॥
॥ तत्र प्रथम विनयाध्ययन सवाय प्रारंजः॥ ॥श्रीनेमीसरजिनतणुं जी ॥ ए देशी॥ पयत्रण देवी चित्तधरी जी, वि नय वखाणीश सार । जंवूने पूढे कह्यो जी, श्रीसोहम गणधार ॥ १॥ नविकजन विनय वहो सुखकार ।। ए आंकणी ॥ पहिले अध्ययने कह्यो जी, उत्तराध्ययन मजार ॥ सघला गुणमा मूलगो जी, जे जिनशासन सार । नविण ॥२॥ नाण विनयथी पामीयें जी, नाणे दरिसण शुद्ध ॥ चारित्र दरिसणथी हुवे जी, चारित्रथी पुण सिद्धि ॥ ज० ॥३॥ गुरुनी
आण सदा धरे जी, जाणे गुरुनो नाव॥ विनयवंत गुणरागीयो जी, ते मु निसरज सनाव | ॥४॥ कण- कुंठं परहरी जी, विष्टाशुं माने राग ॥ गुरुखोही ते जाणवा जी, सूअर ऊपम लाग ॥ ज०॥५॥ कोह्या कान नी कूतरी जी, गम न पामे र जेम ॥ शील हीण अकह्यागरा जी, आद र न लहे तेम ॥ ज०॥६॥चंदतणी परें उजली जी, कीरति तेह लहंत ॥ विषयकषाय जीती करी जी, जे नर विनय वहंत ॥ ज० ॥ ७॥ वि जयदेव गुरु पाटवि जी,श्रीविजयसिंह सूरिंद॥शिष्य उदयवाचक जणे जी, विनय सयल सुखकंद ॥ ॥ ॥ इति ॥
॥अथ द्वितीय परिसह अध्ययन सद्याय प्रारंजः ॥ ॥ शांतिसुधारस कुंक्रमां॥ए देशी ॥ सोहमसामि जंबूप्रते, उपदेशे ध में सुविचार रे ॥ उत्तराध्ययन वीजें कह्यो, परिसहतको अधिकार रे॥१ ॥ इजियजय तुम्हें आदरो॥ए आंकणी ॥ जिम लहो सुख संसार रे॥ अनुक्रमे नाण किरिया थकी, शाश्वतांसुख सहोसार रे॥ ॥२॥ खुह तृषा सीतनें तावडो, मंस अचेल तिमहोय अरतिरति नारिचर्या वली,
-
-
-
-
-
-
शए
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________
(२६)
सद्यायमाला.
निसीहि शय्या पुण जोय रे ॥ ॥३॥ तेम आक्रोश वध याचना, रोग अलाज तृणफास रे॥ मल खतकार मतिमूढता, होय समकित सुखवास रे॥३०॥४॥ एह बावीश परिसह कह्या, प्रथम विहां कषन जिणंद रे । सांसही वरसना पामीयुं, केवल नाण सुखकंद रे ॥ ३० ॥५॥ ढंढ ण मुनिवरे सांसह्यो, परिसह माम अलाज रे॥ तेहथी तेहने उपनो, के। वल संपदा लाल रे ॥ ३० ॥६॥ बहुविध परिसह सांसह्या, शासननाय क वीर रे । सेहथी नाण अविचल लघु, मेरुगिरि साहस धीर रे ॥३० ॥७॥ श्रीविजयदेवगुरु पाटवी, श्रीविजयसिंह सूरिंद रे ॥ शिष्यवाचक उदयविजयनी, वाणी अवधारी नरवृंद रे ॥ ॥॥ इति ।
अथ तृतीय चतुरंगी अध्ययन सघाय प्रारंजः ॥ ॥वीरमाता प्रीति कारणी॥ए देशी॥ प्रथम मानवनव दोहिलो, सु| णावे चित्त आणो । पालव सहहणा खरी, धर्मअंग एह जाणो ॥१॥चा रशुज अंग नवि धारीयें। ए आंकणी ।। कहे सोहम सामी ॥त्रीजे अ ध्ययन निसुण्यो, जंबू शिरनामी ॥ चा ॥२॥ मणु जव मुलहता कारि णी, दश होश दिवंत ॥ सांजलवो वली दोहिलो, जिनराय सिझंत ॥चा ॥३॥ जवि ते सांजलवू मले, तोहि रुचि किहां साची॥ कबहुं किरिया. तणी रुचि हुश्, बल शक्ति तेहि काची ॥ चा॥४॥ जाग्ययोगी लहे. चार ए, कोश् नवियण प्राणी ॥ धर्मनुं आलस मत करो, तुम्हेतेणहित जाणी ॥ चा॥५॥ श्रीविजयदेव गुरु पाटवि, विजयसिंह मुनिराय ॥ शि प्यतस उपदिशे एणिपरें, उदयविजय उवजाय ॥ चा ॥६॥ इति॥
॥ अथ चतुर्थसंस्कृताध्ययन सद्याय प्रारंजः ॥ : ॥मुनिजन मारग चालतां॥ए देशी ॥ अजरामर जग को नहिं, प्रमाद ते मो रे॥ मिथ्यामति मूकी करी, गुण आदर मांगो रे॥१॥ शुद्धधर्म नो खप करो ॥ ए आंकणी ॥ टाली विषयविकारो रे ॥ चउथे अध्ययने कहे, वीर एह विचारो रे ।। शु॥॥ पाप करम करी मेलवे, धनना लख जेहरे ॥ मूरखधन बांकी करी, नरके जमे तेह रे ॥ शु०॥३॥ बंधव,ज नने पोषवा, करे जे नर पाप रे ॥ तेह तणां फल दोहिलां, सहे एकलो
आप रे ॥ शु॥ ४॥ खात्रतणे मुखे जे ग्रह्यो, एक चोर अयाण रे ॥ निज कर्मे फुःख देखतां, तेहने कुण त्राण रे॥ शुण्॥ ५॥ श्म जाणी
-
-
-
-
-
-
-
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तराध्ययननी सद्याय.
(३७)
-
पुण्य कीजिये, जेहथी सुख थाये रे । नवि नवि संपद अनिनवी, वसी सुजश गवाये रे । शु॥६॥ विजयदेव गुरु पाटवी, विजयसिंह मुर्णि दो रे॥ शिष्यनदय कहे पुण्यथी, होइ परम आणंदो रे । शुणाति
॥अथ पंचम अकामाध्ययन सद्याय प्रारंजः॥ ॥ सकल मनोरथ पूरवे ॥ए देशी ॥ पंचम अध्ययने कहे ए, पंचम गण धर नियजीए सद्दहै ए, जंबुस्वामी ते सही ए ॥ १॥ मरण सकाम अका म ए, मूरखमरण अकाम ए, सकाम ए, बोज उजाण पणाथकी ए॥२॥ प्रथम अनंती वार ए, जीव लहै निरधार ए, सार ए, बीजुं पुण्य कोश्क लहे ए ॥३॥ इह परलोक न सहहै, जे नावै तें सुखी कहे, नवि रहे, तत्व तणी मन वासना ए॥॥ पंचै आश्रव आदरे, विविध परें माया करै, नवि तरै, ते अंज्ञानी जीवडो ए ॥५॥ सामायिक पोसह धरे, साधु तणा गुण अनुसरे, निस्तरे, ते प्राणी नाणी सही ए ॥ ६॥ गुण अवगुण श्म जाणी ए, गुण धरी एगुण खाणी ए, वाणी ए, विजयसिंह गुरु शिष्यनी॥॥इति
॥अथ षष्ठ ग्रंथियाध्ययन सद्याय प्रारंन । ॥ ढाल ॥ मधुविंदूअनो॥ ए देशी ॥ संसारें रे जीव अनंत नवे करी, करे बहुला रे संबंध चिहु गति फरी फरी ॥ नवि राखेरे कोय न तव नि ज कर धरी, सगाई रे कहो किण परें कहीयें खरी॥१॥ त्रुटक॥ कहो खरी किण पर एद सगाई, कारिमो संबंध ए । सवि मृषा मात पिता बहेनी, बंधुनेह प्रबंध ए ॥ घरे तरुण गृहिणी रंगें परणी, त्राण कारण ते नही ॥ मणि कणग मोतिअ धन्न धण कण, संपदा सवि संग्रही ॥२॥ ढाल॥ ए थावर रे जंगम पातक दोश् कह्यां, जेह करतां रे चउगश्ःख जीवें सद्द ह्यांतेह टालो रे पातक रें नवियणां, जिम पामो रे शहपर नवसुख अ तिघणां शत्रुणायतिघणां सुख तुम्हें लहो नवियण, जैनधर्म करी खरो॥ परदार परधन परहरी तिणे, जैनधर्म समाचरो॥ जे मदें माचे रूपें राचे, धर्म साचे नवि रमे ॥ अंजलिजल परेंजन्म जातो, मूढ ते फल विण गमे
ढाल॥अध्ययने रे बहें श्रीजिनवर कहे, शुनदृष्टि रे तेह नली परेस दहे ॥ ते सद्दही रे तपनियमादिक आदरे, आदरतो रे केवललही पण वरे ॥५॥त्रु०॥ लड़ी वरे जिनधर्म करतो, हवुअकर्मी जे हुवे॥ पंचमो गणधर स्वामी जंबू, पूड़ीयो शणि परें.कहे॥श्रीविजय देवसूरिंद पटघर,
-
-
-
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
-
(२२)
सद्यायमाला.. विजय सिंह मुनीसरु, तस शिष्य वाचक.उदय इणिपरें, उपदिशे जवि । हित करु ॥ ६ ॥ इति ॥ , . . . . . . . ..., . , ..॥ अथ सप्तम एडकाध्ययन सद्याय प्रारंनः ॥ .
॥श्रज जिम कोश्क पोषे आंगण,प्राहुणडाने हेते गाते अअजव मन गम ताचरतो, तास विपाक न चेते रे ॥१॥श्रीजिनवीर णीपरें जपे ॥ए श्रांक णी॥विषयविकार मराचो रे।तप जप संयम किरियानो खप, कीजेंजेजग साचो रे।।श्री॥॥मय मांस आहार करंतो, विषयविकार उमाह्यो रे॥ नरकतणुं ते आज बांधे, अजपरिकरमे वाह्यो रे॥श्री ॥३॥, कोडी सोने सहस गमावे, मंदमति जिम को रे॥ अंबतणां फलकारण बांभिये, रा ज्यशछि घरी सो रे॥श्री० ॥४॥ तिम नरजव सुखकारणी बांके, अमर तणां सुख जोग रे॥तिम वली मोदतणां,सुख मोटां, किम पामे जड लो करे॥श्री॥५॥ एणिपरें, मूढपणुं परहरी, पंमित गुण आदरीये रे ॥ विजयसिंह गुरुशिष्य कहे श्म, उदय सदा सुख वरीयें ॥श्रीमाइति
॥अथाष्टम कपिलाध्ययन सद्याय प्रारंजः॥ |-- ॥ रुकमिणी अंमज,जनमीयो॥ एदेशी ॥ केवलनाण गुण पूरीयो, चोर पांचशे हेत रे॥ सुधन कपिलो मुनि उपदिसे, सुणो सुगुण सचित्त रे॥१ ॥,विषम ए विषयरस परिहरो॥ ए आंकणी ॥ धरो धैर्य मनमा हिरे ॥ कायर नवि बांमी शके, त्यजे सुर उहाहि रे ॥ विण ॥शा एह संसार जल निधि समो, कह्यो ते:पुःख नंमार रे॥ वाहाण सरिस एकज साहु तिसं
धर्म आधार रे ॥ वि० ॥३॥ जेह मन वचन काया करी, जयणा करे सार | रे ॥ तेह सघलां फुःख परहरी, लहे सुख श्रीकार रे ॥ विण॥४॥ लान जिम जिम हुवे अति घणो, तिम तिम लोन वाधंत रे॥ दो मासा धन कारणे, नवि कोडि सरंत रे ॥ वि०॥५॥ पंचसय एम प्रतिबोध्या, कृषि राय उपदेश रे॥उमा एह अध्ययननो, कह्यो अर्थ लवलेस रे ॥ वि ॥ ६॥ विजयदेवगुरु पाटवी, विजयसिंह सूरिंदरे ॥ शिष्य तस वाचक || श्म जणे, उदयविजय सुखकंद रे ॥ विण ॥ ७॥ इति ॥ :
॥अथ नवम नमिराय अध्ययन सद्याय प्रारंजः ॥ . . ॥ सुहवि सुहागण सुंदरी सारी गए देशी ॥ देवतणी ऋद्धि-नोगवी आ व्यो, मिथिलानयरी नरिंदो ॥ नमि.नामिनें इंजे परखी, जाण्यो शुद्ध मु.
-
-
-
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तराध्बयननी सद्याय.
(
ए)
-
किंदो रे ॥ नविका एहवा मुनिवर वंदो ॥ सुखसंपति निज़ हाथे करिने, जिम चिरकाले नंदोरे॥ ॥ए॥१॥ए आंकणी॥ चारित्र लेई मि. थिला नाथो, संवेगरसमां नीनो, नमिराय कृषि पंथे चाले, राग'न रोष अदीनो रे ॥ ॥शा तास परीक्षाहेते सुरपति, बांनणवेशे आवे ॥ मि थिला अग्निजलती देखाडे, सुरपति पूरे नावे रे ॥ ज०॥३॥ निजनगरी जलती कां मूकी, तिम वली आथि अनेरी ॥ मुनि कहे माहरु कां न विणसे, केहनी शनिलेरी रे ॥ ज०॥ ४ ॥ इंजणे नगरी समरावी,
अरियण सवि वश कीजें ॥ अनुक्रमें संयममारग खे; अविचल सुखपद 'लीजें रे॥ ज० ॥५॥ मुनि बोले जे अविचल मगरी, तस मंमाण करेझुं॥
अथिरतणो प्रतिबंध ते गंमी, थिरशुं प्रीति धरेगुंरे । जा॥ कोडि कंटक जीते जे तेहथी, मन जीते ते शूरो ॥एम प्रशंसी हरिसुरलोके, प होतो पुण्ये पूरो रे॥॥॥ अविचल सुख पाम्यो मुनिराजा, नवमे अध्य, यने ॥वात कही कहे उदयविजय श्म, विजयसिंह गुरुवचनें रेजाजा
॥अथ दशम चुमपत्राध्ययन सद्याय प्रारंजः॥ | | प्राणिया परतांत नवि कीजें ॥ए देशी॥ पंगुरपान थये परिपाके,तरुथी पडे कोई काले रे॥तिम धन जोबन जीवित पण तुं, गौतमनाणे नियाले रे
॥ गौतमने श्रीवीर पयंपे गए आंकणी । म करे सय प्रमाद रे ॥ तेम इह परजव सुख पामीजे, टालीजे विषवाद रे॥ गौ ॥२॥मानतणी थ पीयें जलकणिका, जिम दुवे अथिर'सनाव रे॥तिम नरनांआउखा जा णो, धर्म सदा थिर नाव रे ॥गौ० ॥३॥ षटकायामांहि काल अनंतो,जमी यो दुःख सहंत रे॥वली जरावलि केश पंकुरा, इंजिय शक्ति न हुंती रे॥ गौ॥॥ तेदवा मांहे जिनवर नविदीसे, पंचमकाले जरते रे॥मतमति नव. नवी वाणी दीसे, धर्म ते कहो किहांवरते रेः॥ गौ ॥५॥ जिनवाणी निसु णी श्म गौतम, अनुक्रमे केवलनाणी रे॥दशमे अध्ययनें श्म जांखे,वीरजि नेसर वाणी रे॥गौणा॥ विजयदेवगुरु पट्ट प्राजाविक, विजयसिंह गुरु शि प्यो रे॥वाचक उदयविजय श्म बोले, पुण्य पहोंचे जगीशो रे ॥ गौ ॥
॥अथ एकादश बहुश्रुताध्ययन संघाय प्रारंजः॥ ॥ सहगुरु जोवे वाटडी ॥ ए देशी ॥वीर जिणंदनी देशना, आंगमगुण देखी ॥ जे बहुसुथ ते वेरणव्यों, अविनीत उबेखी ॥ वी ॥१॥जे जे
-
-
-
-
-
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________
(२३०)"
. संघायमाला. .
नाव वखाणीया, जावो ते जवि लोको ॥ जिम श्ह नव परनव हुवे, तुम | सुख संयोगो ॥ वी॥२॥ जे बहुश्रुत मुनिवर हुवे, तेहने उपमान। सुर तरु सायर शशी रवि, गज रथ बहुमान ॥वी॥३॥ अषचक्री चक्री हरि, धनकोशसिंह ॥ सीता नदी मंदिर गिरि, जंबू तरुलीह ॥ वीणा इत्या दिक उपम घणी, बहुसुथ अणगार ॥ अध्ययनें अग्यारमे, सह ए अधि कार। वी० ॥५॥ विजयदेव गुरुपाटवी, विजयसिंह सूरिंद॥ शिष्यउदय कहे सुअधरा, प्रतपो सुचंद ॥ वी० ॥६॥इति ॥
॥ अथ द्वादश हरिकेशी अध्ययन सद्याय प्रारंजः ॥ . ॥जगवद्धनगुरुजी, तूं वसीयो मोरे मन्न ॥ ए देशी॥कषि वनवासी सुर। वरसेवित,पाले पंच श्राचारपंचे निजडिय वश करतो,तपसी नगविहार, ॥१॥मातंग मुनीश्वर। एश्रांकणी॥हरिकेशी धनधन्य ॥सूधोमुनिवर जे कहायो, किरियागुण संपन्न ॥मातंग॥शामास तणो तपसी हरिकेशी, ति मुःख जखनी गणी ॥ मनशोनित तनु रह्यो संवेगी, निर्मल काउस्सग्ग जाणी माशा राजसुता ना.तिहां श्रावी, यदनें नमवा काम।। नम तीमांद मुनिवर देखी, मुह मकोडे ताम | मा॥४॥ ते देखी सुरवर, तव कोप्यो, कन्या कीधी उष्ट ॥ त्रोडे हारने मोडे तनु सा, प्रलपे जूता विष्ट ॥ मा॥५॥ ते निसुणी राजा तिहां थाव्यो, करी उपचार अने क ॥ बोलाव्यो सुर कहे सुता जो, परणे मुनि सविवेक ॥ मा ॥६॥ तो साजी ततक्षण. ए थाये, ते निसुणी कन्या तेह ॥ राजायें मुनिने पर णावी, मूकी जकने गेह ॥ मा॥७॥ राते मुनि अविचल तेणें दीगे, आवी प्रचातें गेह ॥ शषि निरखीने योग्य कही श्म, जाणी पुरोहित तेह ॥माण ॥॥मांके जाग पुरोहित एकदिन, विप्र मव्या लख कोडि॥ मास खमण . पारणे तिहां मुनिवर, श्राव्यो मनने कोड ॥ मा ॥ ए॥
आरंनी अविवेकी बांनण, न सहे धर्म विचार ॥ मुनि देखी कहे कुण तूं. दीसे, जा.अंत्यज अवतार ॥ माय ॥१०॥ यद तदा मुनिमुखथी बोले, यागर्नु फल तुम्ह एह ॥ शुद्धपात्र गोचरीयें पहोतो, हूं तुम्ह बारणि जे ह॥मा ॥११॥ रोषे बांजण सुत तव मुनिनें, करवा यष्टिप्रहार ॥जव्या तव ते जदें कीधा, रुधिर वमंत कुमार ॥मा ॥ १५॥ पाय लागी मुनि ने ते खामे, 'पुरोहित सुत अपराध ॥ प्रतिलानी प्रतिबोध बह्यों तिणे,
-
-
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तराध्ययननी सद्याय.
(३१)
बालकने थरे समाधि | मा० ॥ १३ ॥ मुक्तिमुनि पहोतो जय वरत्या, ए अधिकार शेष || अध्ययने वारमें वखाप्यो, श्रीमहावीर जिणेश | मा० ॥ १४ ॥ विजयदेव गुरुपाट प्राजाविक, श्री विजयसिंह सूरिराय || तेह तणो वालक इम बोले, उदयविजय उवकाय || माण ॥ १५ ॥ इति ॥
॥ अथ त्रयोदश चित्रसंभूति अध्ययन सद्याय प्रारंजः ॥ ॥ सकल मनोरथ पूरवे ॥ ए देश ॥ चित्र घने संभूत ए, गजपुरमां विद्रत ए, महंत ए, दोइ मातंग मुनीश्वरा ए ॥ १ ॥ एकदिन तेहने वंदे ए, चक्री नियम निबंद ए, आणंदे ए, पटराणी पण वंदती ए ॥ २ ॥ नारी रयण ते दीवी ए, काम अभि अंगीठी ए, पईटी ए, मनमां ते सं नूतनें ए ॥ ३ ॥ चक्रतएं नियाण ए, करे ते अजाण ए, जाणए, चित्रे वा र्यो नवि रहे ए ॥ ४ ॥ चित्र नियाणां विशुद्ध ए, संभूतो मुनि विशु
ए, सुरद्धिए, जवि वीजे दोइ पामीया ए ॥ ५ ॥ त्रीजे जवि मुनि संभूत ए, चक्री थयो नरपुर हुंत ए, धन्यपूत ए, चित्र पुरिमतालेँ थयो ए ॥ ६ ॥ सुविदिताने ते अनुसरे ए, अनुक्रमे संयम आदरे ए, विचरे ए, एक दिन ते कंपिलपुरे ए ॥ ७ ॥ पुरकंपिलें दोइ जणा ए, यथा एकता ब हुगुणा, अति घणा ए, चक्री कहे सुख जोगवो ए ॥ ८ ॥ चित्र कहे लीजें दीख ए, ते न लहे चक्री शीख ए, सुपरिख ए, कर्मसणी जग एह वी ए ॥ ए ॥ चक्री पैठण ए, मुनि · निज पुण्य प्रमाण ए, जाए ए, उ तम पदवी पासीयो ए ॥१॥ विजयदेव पटधारक ए, विजयसिंह प्राजा त्रिक ए, वाचक उदय ए, कहे गुण मुनितला ए ॥ ११ ॥ इति ॥
॥ अथ चतुर्दश इकुकार कमलाध्ययन सद्याय प्रारंभः ॥
॥ देवतणी रे वाणी सुणी रे ॥ ए देशी ॥ देवतणी रुद्धि जोगवी रे, पुर इकुकार मजार || मोरा लाल रे ॥ मृगुः पुरोहित कुल व्याविया रे, सुर दो शुभ तिथिवार || मोरा० ॥ १॥ ते मुनि बालक बंदीयें रे ॥ श्रकणी ॥ मातपितानी साथ || मो० ॥ दिरक बेइ थया केवली रे, वली राणींन र नाथ ॥ मो० ॥ ० ॥ २ ॥ मावित्रे बीदावी या रे, ऋषि देखीता संत ॥ ॥ मो० ॥ एक दिन कृषि तेणे दीठडा रे, तरुतले आहार करंत || मो० ॥ ॥ ते ॥ ३ ॥ जातिस्मरण जाणीयुं रे, पूरवजव विरतंत ॥ मो० ॥ मात पिताने वूकवी रे, चारित्र तेह : लहंत || मो० ॥ तेषं ॥ 8 ॥ मातपिता
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________
(२३).
.
सद्यायमाला.
। दीक्षा लीये रे,तिम वली राणी राय ॥ मोए ॥ए खटजण थया केवली | रे, पहोता शिवपुर:माय ॥ मो॥ ते॥५॥ विजयदेवगुरु पाटवी रे, श्रीविजयसिंह मुनिराय । मो० ॥ तेह तणो शिष्य उपदिशे रे, उदयवि । जय उवकाय॥ मो॥ ते॥६॥इति ॥ . . +: . ."
॥अथ पंचदश निकुकाराध्ययन-सद्याय प्रारंजः॥ . . ॥ रुक्मिणी रूप रंगिली नारी ॥ ए देशी ॥ तप करतां मुनिराजीया लाला, न करे नोग नियाण ॥ मुनि मारग सुधो धरे लाला, ते बोल्या गुण खाँणी ॥ मुनीश्वर तो.निकु गुण शुरु ॥ पन्नरमा अध्ययनमा ला ला, श्म जांखे संबुछ-मु॥१॥ मंत्र तंत्र नवि केलवे लाला, तस न राग न रोष ॥ शूरा परिसह जीतवा लाला; चारित्रना नहि दोष ॥ मु" ॥ ॥२॥ परिचय नही गृहस्थनो' लाला, अरसविरसं आहार ।। पूजादिक वांडे नही लाला, साचा ते अणगार ॥मु॥ ते॥३॥इणिपरि मुनिगुण सांजली लाला, परखी किरिया नाण ॥ साधुपंथ तुम्हे आदरो लाला, त्रण तत्त्वना जाण ॥ मु॥ ते ॥ ४ ॥ विजयदेव गुरु पाटवी लाला, विजयसिंह गुरु लीह ॥ शिष्यउदय कहे एहवा लाला, मुनि प्रत पोनिशिदीह ॥ मु॥ ते॥५॥इति ॥
. . ॥ अथ षोडश ब्रह्मचर्यसमाधि अध्ययन सद्याय प्रारंजः॥ ॥ हस्तीनागगुर ॥ ए देशी ॥ ब्रह्मचर्यनां दश कह्यां, स्थानक श्रीवीर जिणंद रे ॥ अध्ययने ते सोलमे, जे पाले शुभमुणिंद रे॥१॥ जेह पाले शुरू मुणिंद, संवेग रस नाविया गुणगेह ए ॥ गुणगेह निरेह निराग, विषयदल जीपत्तां सुविदेह रे ॥ ए आंकणी ॥ पशुपंग नारी विना, वस ही पहिली निरधार रे ॥ भासण तिणि नवि बेसीयें, बेसे जिण आसन नारी रे॥ बैन । सं॥२॥ नारीकथा नवि कीजी, नवि निरखि इंजिय तास रे॥ नीतीपटंतर टालीये, नवि चीतियें पूर्वअन्यास रे ॥ न ॥ संग ॥३॥ सरस नोजन नवि कीजियें, नवि लिजिये अधिक आहार रें। उनट वेश न धारीये, तरिये इण संसार रे ॥ ॥ सं॥४॥ उदयं विजय वाचक जणी, शीलवंत ते पुरुष रतन्न रे॥श्रीविजयदेव गुरु पार्ट वी, श्री विजयसिंह गुरुधन्न रे । तेतो विजयसिंह गुरु धन्य रें। संवेगरस नाविया गुणगेह ए ॥५॥इति ॥
-
-
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तराध्ययननी सद्याय.
(२३३)
॥अथ सप्तदश पापश्रमणध्ययन सद्याय प्रारंज | ॥श्रादि तुं जोनें जीडा ॥ ए देशो : श्रीजिनधर्म सुणो खरो, सही दीक्षा सार । नियबंदे जे संचरे, ते पुरुष गमार ॥१॥.वीरजिनेसर उप दिशे । ए बांकणी॥ पाप श्रमण जे तेह ।। सत्तरमा अध्ययनमां, मुनि नां ख्यो जेह वीणाशाज्ञानदायक निज गुरु तणो, लोपक जे साध ॥ पंच प्र माद वशे पड्यो, चारित्र न समाधि ॥ वी० ॥ ३॥ कंठ लगें लोजन नवु, करी सूवे जेह ।। रात दिवस विकथा करे, गुणनी नहिं रेह ॥ वी० ॥४॥ नव वेहू चूकी करी, करे काय कलेश ॥ विपमिश्र तेहने परहरी, धरो सुगुण विशेष ॥ वी॥५॥ विजयदेव गुरु पाटवी, विजयसिंह सूरीश ॥ शिष्य उदय कहे पुण्यथी, पहोंचे सुजगीश ॥ वी० ॥ ६॥ इति ॥
__॥अथाष्टादश संयतिराजाध्ययन सचाय प्रारंजः॥ । लोकिक वाडानो ॥ ए देशी॥ कंपिलपुरनो राजीयो, जग गाजियो रे संजय नरराय के॥ पाय नमे नर जेहना रे, पहोंचे नडवाय के ॥१॥धन धन संजय नरवरुपए आंकणी ॥जगसुरतरु रे शासन वनमांहि केवांह ग्रही जवकूपथी, दुःखरूपथी रे जिनधर्म समाहि के ॥ धणा॥ एकदिन केशरी काननें, रस वाह्यो रे जाये मृगया देत के ॥ त्रास पमाडे जंतुने, एक मृगलो रे उहव्यो तिण खेत के । ध० ॥३॥ तीरपीडा तडफड्यो, पड्यो हरणलो रे मुनिवरनी पास के ॥ ते देखी चिंता करे, राय खामतो रे मुनि तेजे त्रास के ॥ ध० ॥ ४ ॥ राय कहे मुनिरायने, हूं तो तुम्ह तणो रे अपराधी एह केराख राख जगवंधु तुं, मुफ नांखो रे जिन धर्म सरेह के ॥ध० ॥५॥ ध्यान पारी मुनिवर जणे, राय का हणे रे हरि णादिक जीव के ॥ निरपराधी जे बापडा, पाडता रे पुःखीया वहुरीव के ॥ ध॥६॥ य गय रथ पायक वली, धन कामिनी रे कारिमुं सवि जाण के ॥ धर्मज एक साचो अडे, एम निसुणी रे तेह संजय राण के ॥ ध० ॥ ७॥ गर्दजाली पासें लीये, जिनदीदा रे संसारी सार के ॥ गुरु आदेशे अनुक्रमें, पुहवीतले रे करे उग्रविहार के ॥ ३० ॥ ॥ मार्गे एक मुनिवर मल्यो, तेह साथें रे करे धर्म विचार के ॥ जिनदीदा पामी तस्यो, जरतेसर रे चक्री सनतकुमार के ॥ध ॥ए ॥ सगर मघव संतीअरो, कुंथू पद्म अने हरिषेण नरिंद के ॥ जयचक्री नगश् नमी, करकंफूरे दो
३०
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________
' (२३४)
“सधायमाला. . .
-
-
मुह मुणिचंद के ॥ध॥ १०॥ महबल राय उदायणो, वली राजारे द शारणजज के ॥नाए क्रिया पोते करि, एतो तरीया रे संसार समुड के ॥ध ॥ १९॥ विजय जयदेव सूरीश्वरू, पट्टोधर रे विजयसिंह गुणखाण के ॥ उदयविजय कहे ए कह्यो, अध्ययनें रे अढारमे जाण के॥ध ॥१॥
॥अथ एकोनविंश मृगापुत्राध्ययन सद्याय प्रारंजः॥ ॥शारद बुधदायी सेवक । ए देशी ॥ ढाल ॥ सुग्रीव नयर वर, वन वाडी आराम ॥ बलजा नरेश्वर, राज करे गुणधाम जाणी सरखी, रा णी मृगा अजिराम ॥ मकरध्वज सुंदर, कुंअर बलश्री नाम ॥१॥त्रु०॥ बलश्री नाम कुंवर अति सुंदर, जीत्यो काम विकार ॥ संयम ले कर्म ख पेश पाम्यो नवजल पार ॥ उंगणीशमे अध्ययने जिनवर, वीर दीये उप देश ॥ लणतां गुणतां नवनवना, नासे पाप कलेश ॥२॥ ढाल ॥ एकदि न वरमंदिर, अंतेजर परिवार ॥ परवरियो पेले, नयर मकार कुमार॥ दी | ठो तव मुनिवर यायें मलपंत ॥ तस ऊहापोहे, जातिसमरण हुँत ॥३ ॥७॥ जातिसमरण पामी देखे, पूव नव संबंध ॥ पंचमहाव्रत सांजरे वली, चमग पुःख प्रबंध ॥ मात पिता आगल जश् बोले, कुःख अनंती | वार ॥ जे जे में पाम्यां ते कहेतां, किमही न आवे पार ॥५॥ ढाल ॥ सं सार असार ए, दीसे मलकार ॥ संबल विण वाटें, जातां खदातार ॥बहुजनम मरण जय, नरयतिरिय फुःख गण ॥ तिहां बलता घरथी, सार ग्रहे ते जाण ॥५॥त्रु॥ सार ग्रहे ते जाण विचारी, आपणपुं तार शुं॥द्यो प्रजु तुम्ह आदेश अम्हे, हवे संयमगुण धारशुं ॥ शीत ताप. बुह तृषा, अनंती फुःसह संबलि रूख ॥ पूतली अग्नि वर्ण आलिंगी, दीगं नरके पुःख ॥ ६॥ ढाल | पुःखथी निकलवा, मृगापुत्र नरसिंह ॥ मावित्र आदेशे, दीक लहे मुनि लीह ।। अनुक्रमें ते मुनिवर, शिव पुर राज्य लहंत ॥ जिहां नाणदंसण वली, परमाणंद अनंत ॥ ७॥ त्रु॥ परमाणंद अनंत ते लहीयें, साधुतणा गुण धरता॥श्री जिनशासन उत्तम पामी, सूधी किरिया करता ॥ किरियानो ते आगर गणधर, विजयदेव पटधार ॥ विजयसिंह गुरराज विराजे, शिष्य उदय जयकार || इति।।
॥अथ विंशतितम अनाथीराय अध्ययन सद्याय प्रारंजः ॥ ॥जोतां रे जतां रे कानन सघj ॥ ए देशी ॥ मगधदेश राजगृही,
-
-
:
.
-
-
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तराध्ययननी सद्याय.
(१३५)
नगरी, राजा श्रेणिक दीपे रे || चतुरंग सेनायें परवरियो, तेजें दिएयर | जीपे रे ॥१॥ धन धन श्रीकपिराज अनाथी ॥ श्रकणी ॥ रूपें देवकुमार रे। संवेग रंग तरंगें जीले, यौवनत्रय अणगार रे ॥ध॥ २ ॥ एक दिन कानन पहोतो श्रेणिक, वंद्या श्रीषिराय रे ॥ लघुवय देखी ह्ररखें पूबे, प्रभु तुम्ह कोमल काय रे ॥ ध० ॥ ३ ॥ श्र तुम्ह रूप नो यौवन, तरुणीजन आधार रे || इति अवसर नारीरस लीजें, वडपण संयमजार रे' ॥ ध० ॥ ४ ॥ ध्यान पूरि तब मुनिवर बोले, राजन हुं हुं नाथ रे || नाथ विना संयम में लीधुं नृप कहे हुं तुम्ह नाथ रे ॥ ध० ॥ ५ ॥ जोईयें ते तुम्हनें हुं पूरुं, ल्यो तुम्हें ए बहु आथ रे ॥ मुनि कहे राजन् नाथ न ता हरे, किम थाइश मुऊ नाथ रे ॥ ध० ॥ ६ ॥ राय कहे हय गय रथ पाय क, मणि माणक जंकार रे ॥ माइरे वे हुं नाथ सहूनो, तव वोले अणगार रे ॥ ध० ॥ ७ ॥ कोसंवी नयरीनो राजा, मऊ पिता गुणवंत रे ॥ तास कुं
रहुं तिघं बल्लन, लहु वय लीलावंत रे ॥ ० ॥ ८ ॥ एक दिन मुक अंगें थई वेदना, नटले कोइ उपायें रे ॥ मात पिता माहरे डुःखें दुःखियां, नारी हैयडुं नराय रे ॥ ध० ॥ ए ॥ बहुल विलाप करवाते यें, सुज दुःख नवि लेवाय रे ॥ तव में निर्णय एहवो कीधो, धर्मज एक सहाय रे ॥ ॥ १० ॥ इम चिंतवतां वेदन नाठी, प्रात संयम में लीधो रे || नाथ अनाथ तणो ए विहरो, सुणी नरनाथ प्रसिद्धो रे ॥ ध० ॥ ११ ॥ ते सुणी राजा समकित पाम्यो, मुक्ति गयो अणगार रे ॥ वीशमे अध्य यने जिनवीरें, ए जांख्यो अधिकार रे ॥ ६० ॥ १२ ॥ श्री विजयदेव सूरी श्वर पाटें, विजयसिंह मुनिराय रे ॥ उदय विजय वाचक तस वालक, साधु ता गुण गाय रे ॥ धण् ॥ १३ ॥ इति ॥
॥ श्रथैकविंश समुद्रपाल अध्ययन सचाय प्रारंभः ॥
॥ पूज्य पधारो पाटी यें ॥ ए देशी ॥ नयरी चंपामां वसे, एतो श्रावक पालक नाम ॥ सजनी ॥ एकदिन प्रवण पूरियां, पोहोतो पिटुडपुर ठाम सजनी ॥१॥ समुद्रपाल मुनिवर जयो । ए यांकणी ॥ ए तो संवेगी विख्या त ॥ सजनी ॥ अध्ययनें एकवीरामे, एह सयल अवदात ॥ स०॥० ॥ ॥ ते तिहां धन जेलुं करी, परण्यो विदेशें नारी ॥ स० ॥ सगर्जा नारी लेइ चढ्यो, नियपुर श्रावण हार ॥ स० ॥ स० ॥ ३ ॥ समुद्रमां हि सुत जन
}
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________
(२३६)
सद्यायमाला.
-
-
मियों, समुंउपाल तस नाम ॥ स ॥ पुत्र कलत्र लेश् आवीयो, पालक चंपागम ॥ सम्॥ ॥॥.अनुक्रमें ताते परणावीयो, रुक्मिणी नारी सरूप ॥ स०॥ एक दिन गोंख बिराजतो, देखे नगर खरूप ॥ स॥ सम्॥५॥ एक चोर तव दीग्डो, तस कंठ कणयर माल ॥ संगाहें बंधनें बांधीयो, नोगवी फुःख असराल ॥स॥ स॥६॥ते देखी तस उपनो, मन वैराग्य अपार ॥ स॥ समुजपाल तव चिंतवे, जुन कठिन कर्म अधिकार ॥ स० ॥ स॥७॥ मांताने पूर्वी लीये, संयमनार कुमा र ॥'स॥ मुक्ति गयो मुनिराजीयो, सुख पाम्यो श्रीकार ॥ स ॥स ॥७॥ विजयदेव पटें जयो, विजयसिंह गणधार ।। स । शिष्य उदय वाचक कहे, मुनि गुणमोहनगार ॥ संम् ॥ स ॥ ॥ इति ॥
॥अथ छाविंश रहनेमि अध्ययन सद्याय प्रारंजः॥ ॥ ॥ फागनी ढालनीवा सूरिती महिनानी देशी ॥ सौरीपुरः अति सुंदर,
श्रीवसुदेव नरिंद॥रोहणी देवकी राणी, राम केशव दोश्नंद॥समुवि जय वली राजीयो,राणी शिवादे कंत ॥मन आनंदन नंदन, नेमीश्वर अ रिहंत॥१॥ सहस अव्योतर सुंदर, लक्षण अंग अन्नंग ॥ अनुक्रमे पामीयु मोहन, यौवन नवरस रंग।एकदिन तेहतणे कारण, गोपीनो जरतार ॥ ग्रसेन पासें मागे, राजुल राजकुमारी ॥॥ मनअलि मालती मालती, चा लती गजगति गेली ॥ मयणतणी सेना सजी, विकसी मोहनवेली ॥ वड सोनागिणी रागिणी त्रिजुवन केरो सार॥जान लेश्ते परणवा, आवे नेम कुमार ॥३॥ चाले हलधर गिरिधर, बंधूर बंधव जोडि ॥ रवि शशी मंगल जीपता, दीपता होडाहोडिं॥ शिरसिंपूरीया साथिया, हाथिया मत्त गि रिंदाबंदिजन बिरुदावली, बोले नव नव बंद ॥॥ मंबरें अंबर गाजे, वा जे मंगल तूर ॥ फेरी नफेरी.नफेरीय, नेरीय चुंगल नूरि ॥राचे माचे ना चे. जाचे साचे प्रेम ॥ गुणमणि उरडी गोरडी, मोरडी पासि जैम ॥५॥ करे केश सुकुमाली, बाली गीत कबोल ॥ केवि सुलग शणगारी, प्यारी चढे चकमोल ॥ चतुर चकोर डि गोरडी, खूण उतारे एक॥जय जय नाद सुणावती, आवती धरती विवेक ॥६॥ हय गय रथ पायक वली, मिलीय यादवनी जान ॥ एणिपरें बहु आमंबरे, आवे यासुलतान ॥ ग्रहणंमांहे शशीपरें, सोहे नेमि कुमार ॥ अनुक्रमें तोरण बारण, पहोता-साथे मुरा ।
-
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तराध्ययननी सद्याय,
(२३७)
-
-
-
-
-
-
-
-
री॥७॥ पशुवाडे,पशु जाणी, आणी करुणा तास ॥ सारथिने प्रनु पूबे, केम मेली पशु राशि ।। गोरव कारण तुझ तणी, ते जणे ए सहु बाज॥ ते सुण पशु मूकावी, पाबा वल्या जिनराज ।। ॥ सहसावन ज बूकि यो, मूफियो कर्मद साथ ॥ व्रत धरी तप करी आदरी, तीर्थकर तणी श्राथ ते सुणि अति घणी येयण, वे रानुल नारी ॥ अनुक्रमें जिनवर नाली, जाणो गइ गिरनार ॥ ए॥ दीख लेई प्रजु पासें, अन्यासें गुणरं | गी । कदिन गिरिनणि जाता, वृष्टे नीचें अंग ।। कंचूक चीर सुकववा, पहोती गिरिदरिमांहि ।। तब मन मीनी दीवी, रहेनमी उत्साहि ॥१॥ नग्न नारी ते मन वसी, धसमसी वोल्यो बोल ॥ ते मुनि चारित्र चूकतो, मूकतो साजनी ढोल ।। मुनि सुणि सुंदरी मंदिरे, फरि करि पूरिये वास। यौवनवय सुख लीजीयें, कीजीये विविध विलास ॥११॥ सतीयशिरोमणि लांखी, आखे अणी मुफ शील ।। वाडी न लोपुं तेह तणी, चणि निम होय सील ।। तुज पण देखी तरुणी, रमणी चूकशे चित्त ॥तो हठ तरु परें होशे, चंचल तुझ चरित्र ।।१२।। एम अगम धन कुल तणी, नणी उपमा सार । वालकुंवारी तारिया, रहनेमी अणगार ।। विडं जण ते शिवपुर ग या, गहगह्यां सुख अनंग।अध्ययनें वावीशमे, ए अधिकार सुचंग ॥१३ धन धन उपनी निय कुल, राजुलबाल कुंवारी ॥ धन धन नेमि सहोदर, रहनेमी अणगार ॥ विजयदेव गुरु पटधर, विजयसिंह मुनिराय ॥ तेह तणो एम बालक, उदय विजय गुण गाय ॥ १४ ॥ इति ।।
॥अथ त्रयोविंश केशीगौतम अध्ययन सञ्चाय प्रारंजः ॥ ॥ मनमधुकर मोही रह्यो।। ए देशी॥ शिष्य जिणेसर पासना, केशी कुमर मुणिंद गोयम वीरजिणंदना, एक सूरज एक चंद रे॥१॥धन धन एदो गणधरा ॥ए आंकणी|गोयम केशी कुमार रे॥तिक वन नेलाम ली, करे जिनधर्म विचारधणाशासंघाडा वेहु जिण तणा,मनमां थाणे संदेह रे । मुक्तिमारग दो जिण कहे, तो कां अंतर एह रे॥धणाचार महानत केशीनें, गोयमने पुण पंच केशी पूढे गोयमा, कहे उत्तर परपं चरे ॥ ध॥॥ शजु जड पहिला जिन तणा, अंतिम वक्र जड होरे॥ जाण सरल वावीशना, तिणें हुआ मागे दोरे ॥ध०॥५॥ परमारथ पूरण जोयतां, मारमोद म बेहो रे॥ रूडि मति तुक गोयमा, केशी.ट |
-
-
-
-
--
-
--
--
-
-
-
-
--
-
-
-
.
.
-
-
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________
(9:30)
सद्यायमाला.
लिया संदेहो रे ॥ ध ॥ ६ ॥ अध्ययनै त्रेवीशमे, जे जे पूहुं तेह रे ॥ गोयम स्वामी सयुं, केशी टलिया संदेह रे ॥ ध० ॥ ७ ॥ मुक्ति ग या दोय गणधरा, जिहां सुखखाण अनंग रे || श्री विजयसिंह सूरीश्वरु, शिष्य उदय रसरंग रे ॥ ध० ॥ ८ ॥ इति ॥
.
॥ अथ चतुर्विंश समिति अध्ययन सघाय प्रारंभः ॥ ॥. समिति गुप्ति सूधी धरो ॥ जवि चेतो रे ॥ इम कहे वीर जिनेश ॥ 'नविकचित्त चेतो रे || अध्ययनें चलविश ॥ ज० ॥ ए अधिकार अशेष ॥ ज० ॥ १ ॥ वाटै जोई चा लियें ॥ ज० ॥ जुग लग जयणा काज ॥ ज० ॥ सत्य मधुर हितकारियुं ॥ ज० ॥ वयण जो मुनिराज ॥ ज० ॥ २ ॥ सुडतालीश निवारियें ॥ ज० ॥ एषणा केरा दोष ॥ ज० ॥ पूंजी लीजीयें दीजीयें ॥ ज० ॥ जिम हुवे पुष्यनो पोष ॥ ज० ॥ ३ ॥ मल मूत्रादिक परववो ॥ ज० ॥ पडिले हि शुद्धाम ॥ ज० ॥ मन पडतुं थिर कीजीयें ॥ ज० ॥ जीम सीजे सवि काम ॥ ज० ॥ ४ ॥ मौनी मित जाषियाउ ॥ || निश्चल काउस्सग्गनो जाण ॥ ज० ॥ समिति गुप्ति एम जे धरे ॥ ० ॥ साचा जग जाण ॥ ज० ॥ ५ ॥ विजयदेव गुरु पाटवी ॥ ज० ॥ श्री विजयसिंह सूरीश ॥ ज० ॥ उदय विजय वाचक जणी ॥ ज० ॥ बाल क तास जगीश ॥ ज० ॥ ६ ॥ इति ॥
A
8
॥ अथ पचविंश विजयघोष जयघोषाध्ययन सद्याय प्रांरजः ॥ . || देशी मधुकरनी ॥ वाणारसी नगरी वसे, विजयघोष जयघोष हो । सुंदर ॥ श्रध्ययने पंचवीशमे, दोइ बांजणी निर्दोष हो || सुं०॥१॥ ए दोइ मुनिवर वांदीये ॥ श्रांकणी ॥ जिम सीजे सवि काम हो ॥ सुं० ॥ मुक्तिपुरी मां जे वस्या, गुणमणि अविचल धाम हो ॥ सुं० ॥ ए॥ १ ॥ जयघोषे दी का ग्रही करतो उग्र विहार हो । सुं। एक दिन पहोतो वणारसी, विज यघोष जिहां सार हो || सुं० ॥ए ॥ ३ ॥ विजयघोषें तिहां मां नियो, याग ते महो ममाण हो ॥ सुं० ॥ विहरवा तिहां मुनिवर गयो, उत्तर दिये ते या हो ॥ सुं० ॥ ए ॥ ४ ॥ समजावे मुनिवर कहे, ते प्रतिबोधवा' काज हो ॥ सुं० ॥ वेद जण्या पण तह तणो, अर्थ कहो कु हो ॥ सुं० ॥ ए० ॥ ५ ॥ योग ने नक्षत्रनुं, मुख कहो कवए कहात हो । सुं ॥ धर्मवयण कहो केयुं, तव कड़े विप्र विख्यात हो ॥ सुं०
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तराध्ययननी सद्याय.
(२३ए)
-
॥ ए०॥ ६॥ खामी तुम्हें सहु ए कहो, मुनि तव जांखे पवित्र हो । सुं॥धेद अग्निहोत्र मुख कडं, यागर्नु मुनि जगमित्र हो । सुं० ॥ एण ॥७॥ चंय ते नात्रमुख सही, धर्मर्नु कासव इंद हो ।सुंग ॥ विजयघो पश्म समजियो, दोश् गया मुक्ति मुर्णिद हो। सुंग ॥ ए॥७॥ श्रीवि जयदेव गुरु पाटवी, श्रीविजयसिंह सूरिंद हो । सुं॥ शिष्य उदय क हे मुनिवरा, दोश्प्रतपो कुलचंद हो ॥ सुं० ॥ ए ॥ ए॥ इति ॥
॥अथ षडिशाचार्याख्याध्ययन सद्याय प्रारंजः ॥ ॥जाशो तोही राखशुं॥ए देशी ॥ दश आचार मुणिंदना, बोले वीर जिणंद लाल रे ।। गोयमखामी सांजले, जेहथी सुख अमंद लाल रे॥१॥ दश आचार समाचारो॥ए आंकणी॥ आणी मन वैराग लाल रे॥ मोद तणां सुख पामी, जे सेवे वडनाग ॥ ला ॥॥॥ जातां आवसही कहो, निसही पेसतां हो। ला० ॥ पृष्ठा आपण करे, पडिपछा पर कोश् ॥ ला ॥ ॥३॥ पंचमें थानकें बंगणा, श्छा बहे गण ॥ ला॥ सातमे मिलाइकडं, तहात्त आठमे जाण ॥ ला॥ दण्॥४॥ नवमे हो ये मंत्रणा, उपसंपद तिम जाण ।। ला॥ अध्ययन बीशमे, ए श्रीजिन वर वाण ॥ ला ॥ द॥५॥ विजयदेव गुरु पाटवी, श्री विजयासह गण धार लाणा उदयविजय कहे एहथी, लहे जयजयकार ला॥द॥६॥
॥अथ सप्तविंश कुशिष्याध्ययन सद्याय प्रारंजः॥ .. . ॥ मरुदेवी माता ॥ए देशी॥वीर गोयमने श्म कहे, अविनीत उवेखो शिष्य जी।। वांका वलदतणी पेरें, कामवेला आणी रीश जी॥वीरा १॥ समोल ते नांगे जोतस्या, वली सामा मांमे शिंग जी।तिम साहमा बोले घj, श्म अविनयथी गुणनंग जीवी० ॥२॥आलसूत्रा अक ह्यागरा, गंमी जाये निज निजबंद जी॥पोष्या गुरुए वली शीखव्या, पण न धरे ते गुणवृंद जी ॥ वी० ॥३॥ वलदने उवेखी रहे, जिम सारथि सु ख समाधि जी, तिम गुरु पण अविनीतनें, उवेखी कारज साधे जीवी ॥॥ श्रीविजयदेवगुरु पाटवी, जयो श्रीविजयसिंह गणधार जी ॥ अध्य यने सगवीशमे, कह्यो नदय कहे सुविचार जी ॥ वी० ॥५॥इति ।।
. ॥अथाष्टाविंश मोदमार्गाध्ययन सद्याय प्रारंजः॥ . ॥ बेल बबीले नेतस्या ॥ ए देशी ॥ वईमान जिनवर कहे, दसणनाण
-
-
-
-
-
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________
(५४०).
- सद्यायमाला.
-
चारित्त रे । अध्ययनें अडवीशमे, जिण पाले थाये पवित्र रेव०॥१॥ नाण पंचविह वरणव्यु, आठे ते समकित जेद रे ॥ जेद थाउ चारित्रना, तपगुण बारह नेद रे ।। व०॥५॥ नाणी नाव सवे लहे, दंसण सद्दहे ते हरे॥'चारित्र पातक आवतां; वारे निःसंदेह रे॥ व०॥ ॥ पापमेल ला गो हुवे, ते शोधे तप शुद्ध रे ।। श्म ए चार प्रजावथी, मुनि हुवे परम चिबु करे। व०॥४॥ विजयदेव पटधर जयो, विजयसिंह मुनिराय रे। तास शिष्य श्म विनवे; 'उदयविजय उवकाय रे ॥ व ॥५॥ इति ॥
॥अथैकोनत्रिंश सम्यक्त्वपराक्रमाख्याध्ययन सद्याय प्रारंनः ॥ . ॥सोहम जंबूनें कहे, में जिनपासे विचार । सुणीयुं जंगण त्रिशमे, अ 'ध्ययने सुखकार रे ॥१॥ समकित दरो ॥ तिहुँत्तरबोल उदार रे, वली किरिया धरों ॥ ए आंकणी ॥ प्रथम बोल संवेगनो, बीजो ते नि र्वेद ॥ त्रीजो रुचिधर्मह तणी, हवे चउथादिक नेदरे ॥ स ॥५॥ नक्ति सुगुरु साहामी तणी, पापप्रकाशन निंद ॥ गईणधा सामाईयं, चन विसबो अमंद रे ॥ स० ॥ ३॥ वंदण पडिकमणुं वली, काउस्सग्ग पञ्च स्काण ॥ पयथूये मंगल चउदमो, बोल ते नियम नियाणो रे ॥ स० ॥ ४॥ चार काल पडिलेहणा, खामण प्रायश्चित्त ॥ सजाय नणवू पूर्बु, गणवू चिंत चित्त रे ॥ स ॥ ५ ॥ धर्मकथाश्रुत सेवना, मन एकाग्र निवेश ॥ संयम तप ने निर्जरा, नहिं उसकाय प्रवेश रे ॥ स ॥ ६ ॥ धरिय अप्रतिबंधता, सयणासण सुविवेक ॥ विषयनिवृति संनोगिया, पच्चरकाणनी टेक रे ॥ स॥७॥ उपधि आहार कषाय ए, योगशरीर : सहाय ॥ जाव अने सदनावना, अड पञ्चरकाण अमाय रे । स०॥७॥ 'थिविर तणी पडिरूपतां, वैयावच्च गुण नूरि ॥ वीतरागता पुण क्षमा, मु| त्तिसरलता अर रे ॥ स॥ ए॥ मार्दव नाव सुसत्यता; करणयोगना. साच ॥ मण वय काय सुगुत्तता, शुज मन काय सुवाच रे ॥ स० ॥ २०॥ नाण देरिसण चारित्र ए, पणइंदिय जयकार ॥ क्रोध मान माया वली, लोन तणो परिहार रे॥स० ॥११॥ पिघदोसमिछात्तनो, जय करवो नि रधार ॥ शैलेशीय अकम्मया; ए तिहुत्तरि अवधार रे ॥ स ॥११॥ एता बोलकी.लहे, साधु परमपद सार ॥ विजयसिंह मुनिराजनो, 'उदय कहे हितकार रे ॥ स० ॥ १३ ॥ इति ।।
-
-
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तराध्ययननी सद्याय.
॥
त्रिंशत्तम तपोमार्गाध्ययन सद्याय प्रारंजः ॥
॥ नारी रे निरुपम नागिला ॥ ए देश || श्री वीरें तप वर्णव्यो, महोटो गुण जग एह ॥ पापकर्म टाली करी, मुक्ति पमाडे जेह ||श्री० ॥१॥ जिम सरोवर कादव जस्यो, शोधे नायक तास ॥ गरनालां बूरी करी, सूर किर नी रे वास ॥ श्री० ॥ ३ ॥ ते मल जेम रवि शोषधे, जेम रुंध्यां गरनाल ॥ श्रवें रूध्यां तप तथा, शोधि करे ततकाल ॥ श्री० ॥ ३ ॥ उपवासो ऊणोदरी, वृत्ति तो रे संखेव ॥ रसवारण संलीनता, कायकलेश धरेव ॥ श्री० ॥ ४ ॥ वेयावच्च आलोयणा, विनयं ने सजाय ॥ काजस्तग्ग का णं तथा, षड् डुग वारंह थाय ॥ श्री० ॥ ५ ॥ बारे भेदें तप करो, अंगी धरो रे समाधि ॥ अध्ययने जिम त्रीशमे, बोले अर्थ अगाध ॥ श्री० ॥६॥ विजयदेव गुरु पाटवी, विजयसिंह मुनिसिंह || हृदय विजय कहे गणध रा, ए दोय गुरु गुणलीह ॥ श्री० ॥ ७ ॥ इति ॥
I
"
(२४१)
॥ अथैकत्रिंशत्तम चरण विध्यध्ययन सद्याय प्रारंभः ॥ ॥ वलिहारी यादवा ॥ देश ॥ वर्द्धमान जिन उपदिसे, धरिये संय | म शुद्धि के | एक दिन चारित्तर दिये, किंचित्मानकी सिद्धि के ॥ १ ॥ सू धी किरिया पाली यें ॥ए आंकणी ॥ इंद्रिय निज वश कीजीयें, विकया त जी मोष के । समिति गुति श्राराधियें, परहरीयें पुण दोष के || सू०॥ ॥ दश दें मुनि धर्म जे, ते राधो जाली के प्रतिमा मुनि श्रावक तणी, वहो धरो शुन जाणि के || || ३ || ज्ञाताधर्म ती कथा, साची आणो चित्त के ॥ बाविस परिसह सांसदो, वोलो वाणी सत्य के ॥ सू० ॥ ४ ॥ जे जे थान के इम कह्या, ते पालो सुजगीश के ॥ अध्ययने एकत्री शमे, बोले श्रीजग दीश के ॥ सू० ॥ ५ ॥ विजयदेव गुरु पाटवी, विजयसिंह गुरु हीर के ॥ शिष्यउदय कहे दोइए, जाणो गोयम वीर के ॥ सू० ॥ ६ ॥ इति ॥ ॥ अथ द्वात्रिंश प्रमादाम अध्ययन सद्याय प्रारंभः ॥
॥ का मिनी मूके न मोरो हाथ ॥ ए देशी ॥ वीर कहे मंत्री शमे रे, अध्य सुविचार || पापहेतु ते परिहरो रे, जिम लहो जवजल पार ॥१॥ जवि नाव धरो गुणराशि, जिम न पडो दुःख पाश ॥ ज०॥ कणी ॥ ना धरो रे, मोह परहरो रे, जीतो राग ने रोष ॥ पंचइंद्रिय वंश करो रे, मंधरो विषय सदोष ॥ ज० ॥२॥ तृणचारी वसतो वनें रे, हरिण जुर्ज वेधाय ॥
३१
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ५४५)
,सद्यायमाला.
नाद तो रसें वादिया रे, जो लय लीया थाप ||| ३ || करिणी फरसें मोहिया रे, हाथिया चूके ठाम ॥ दरबारें श्रावी रही रे, परवशं सेवे गाम ॥ ज० ॥४॥ रूपें लुब्ध पतंगीयो रे, दीवे होमे अंग ॥ गंध तो रस पंकजें रे, बंधन पामे भृंग ॥ ज० ॥ ५ ॥ श्रामिष रस वश माढलो रे, एकमनो जो होय || पेत्रो ततक्षण बापडो रे, वेदन पामे सोय ॥ ज० ॥ ६ ॥ एके कनें परवरों रे, जो ए दुःखी या थाय ॥ तो पांचे परवश तणी रे, कड़ो गति केल काय ॥ ज० ॥ ॥ इम जाणी ए कीपतां रे, पामे नित्य आणंद ॥ विजयसिंह गुरुनी परें रे, उदय सदा सुखकंद ॥ ज० ॥ ८ ॥ इति ॥
॥ अथ त्रयोस्त्रिंशत्तम कर्मपयडी अध्ययन सद्याय प्रारंजः ॥ ॥ तोगले मेवाडो राणो लोकियो रे ॥ ए देशी ॥ केवलनाऐं जाणतो रे लो, बोले श्री जिनवीर रे ॥ मुशिंद राय ॥ आठ करमने वश पढ्यो रे लो, न बहे जवजल तीर रे ॥ मु० ॥ कर्म कठिन दल जीतीयें रे लो !! आए जीते ते लदे रे बो, सुख सघलां वड वीर रे || सु|| क० ॥ १ ॥ ए
कणी ॥ नाग पंचने यावरे रे लो, नाणावरणी सोयरे ॥ मु० ॥ दंसणने जे वरे रे लो, ते नव भेदें होय रे ॥ मु० ॥ क० ॥ २ ॥ दोय जेदें कछु वेदनी रे लो, मोहनेया अडवीस रे ॥ मु० ॥ नयर सिरिय नर सुर तं रे लो, आयु कहे जगदीश रे ॥ मु० ॥ क० ॥ ३ ॥ तिन्नी अधिका एक सो रे. लो, नाम कर्मना जेद रे ॥ मु० ॥ गोत्र तथा नेद दो का रे लो, विधन तथा पण जेद रे ॥ मु० ॥ क० ॥ ४ ॥ अट्ठावनशुं खागली रे लो, एकसो पडी होय रे ॥ मु० ॥ अध्ययने तेत्री शमे रे लो, ए परमारथ जोय रे ॥ कणा॥ विजयदेव पाटें जयो रे लो, श्री विजयसिंह गणधा ररे ॥ मु० ॥ तेह तो बालक कहे रे लो, उदय विजय जयकार रे ॥६॥ ॥ श्रथ चतुस्त्रिंशत्तम लेश्याध्ययन सद्याय प्रारंभ ॥
॥ वेगें पधारो महेलथी | ए देशी || किसन नील कापोतें ए, तेज पद्म च पंच ॥ शुकल बड़ी एहना, हवे सुणो वर्ण प्रपंच ॥ १ ॥ ब लेश्याशुं विचारी ॥ कणी ॥ जिम तरीयें संसार | पहेली त्रये परहरी, वलिं त्रण धरियें सार ॥ ४० ॥ २ ॥ पहेली कडुई शामली, बीजी नीली तीख ॥ श्रीजी शामल रातडी, ते कषायेली पीख ॥ ४० ॥ ३ ॥ चथी आंबिल रा 'सडी, पीली आसव सार ॥ पंचमी बडी उजली, साकर सरखी धार ॥ बं
८
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तराध्ययननी सद्याय.
(४३)
-
४॥ पुरनिगंध त्रण पहेलडी, त्रण आगली रे सुगंध ॥ कुगति त्रण पहे सी दिये, सुगति त्रणथी बंध ॥ 3 ॥५॥ ए लेश्या रे चउत्रीशमे, अ ध्ययने कहे वीर ॥ तेमां उत्तम आदरे, लबी वरे मुनि हीर ।। ब॥६॥ विजयश्व गुरु पाटवी, श्रीविजनसिंह सूरिश ॥ तेहतणो वलि उपदिशे, | उदय कहे सुजगीश ॥ ब० ॥ ॥ इति ॥
, ॥अथ पंचत्रिंशत्तम अणगारमार्गाध्ययन सद्याय प्रारंजः॥ ॥ निःस्नेही तुमही नये ॥ ए देशी ॥ वीर कहे नवि लोकने, पालो मुनि आचार राजे । अध्ययने पंचत्रिंशमे, तेह तो अधिकार राजे॥ वी० ॥ १ ॥ पापारंच निपेधीयें, धरियें संयम धीर राजे ॥ वसति विशुद्ध सेविये, एम लहिये गुण हीर राजे । वी॥२॥ त्रस स्थावर नवि हिं सिये, मृपावाद परिहार राजे ॥ अण दीधुं नवि लीजियें, धरियें बन उदार राजे । वी० ॥ ३ ॥ परिग्रह परिमित कीजिये, राखियें जय शुन ध्यान राजे ॥ एणि परें धर्म समाचरे, तस घर नवे निधान राजे॥वी ॥ ४॥ विजयदेव गुरु पाटवी, विजयसिंह मुनिराय राजे ॥ शिष्य तेहनो उपदिशे, उदय विजय उवजाय राजे । वी० ॥ ५॥ इति ॥
॥अथ षट्त्रिंशत्तम जीवाजीवविनताख्याध्ययन सद्याय प्रारंजः।। ॥ ढाल धमालनी ॥ सोहम खामी एम कहे रे, सुण जंबू अणगा। वीर जिणेसर नांखियो रे, जीव अजीव वीचार॥१॥ परमारथ परिचय कीजीयें रे, लीजें प्रवचन सार ।। शुज नाण अमीरस पीजीयें रे, पामीजें नवपार ॥५०॥ए आंकणी ॥ जीव अजीव दोश् वर्णव्या रे, लोकालोक मकार॥ जीव अरूबी तेहसां रे, जाणो दोश् अजीव प्रकार | पणा पुजल रूपी ए कह्यो रे, आकाशादिक अरूप ॥ संदेपथी अजीवनुं रे, वरणव्यु एह स्वरूप ॥ १० ॥३॥ जेद सुण्या दोश् जीवना रे, सिझ अने नववास ॥ जेद पन्नर तो सिझना रे, जेह मख्या अलोक आकाश ॥ प॥४॥ पुढ वी जल जलणानिला रे, वणसे वि ति चन पंच॥ इजिय माने नव तण रे, जाणजो सूत्र प्रपंच ॥ पण ॥५॥ ए सवि नाब जिणेसरें रे, जांख्या नविहित काज ॥ सूधा सद्दहतां थकां रे, पामी अविचल राज ॥ प० ॥६॥विजयदेव सूरीश्वरु रे, पद प्राजाविक सिंह।। विजयसिंह मुनिराजियो रे, सुविहित गणधर लीह ।। प॥७॥ तास नाम सुपसाउले रे, एब
-
-
-
-
-
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१४४)
सद्यायमाला.
श्रीश सजाय ॥ उदय विजय वाचक जणे रे, जेहथकी नव निधि याय ॥ प० ॥ ७ ॥ इति श्री उत्तराध्ययन षत्रिंशाध्ययनानी सच्चायोः संपूर्णाः ॥ : ॥ अथ श्री मेरु विजयजीकृत नंदीषेण संधाय प्रारंभः ॥
॥ राजगृही नगरी नो वासी, श्रेणिकनो सुत सुविलासी हो ॥ मुनिवर वैरागी ॥ नंदी षेण देशना सुणी जीनो, जिन कहे तां व्रत लीनो हो ॥ मु० | | | चारित्र नित्य चोखुं पाले, संयम रमणीशुं माले हो ॥ मु० ॥ एक दि न जिन पाये लागी, गोचरीनी खाज्ञा मागी हो ॥ मु० ॥ २ ॥ पांगरी यो मुनि बरवा, कुधावेदनी कर्म हरेवा हो ॥ मु० ॥ उंच नींच मध्यम कुल मोहोटा, घटतो संयमरस लोटा हो ॥ मु० ॥ ३ ॥ एक उंचुं धवल घर दे खी, मुनिवर पेठो शुद्ध गवेषी हो ॥ मु० ॥ तिहां जइ दीधो धर्मलाज, वे श्या कहे श्हां अर्थ लाज हो ॥ मु० ॥ ४ ॥ मुनियें मन अभिमान पी, खं करि नांख्यो तरणं ताणी हो ॥ मु० ॥ सोवन वृष्टि हुइ बार को डी, वेश्याविनता रही कर जोडी हो ॥ मु० ॥ ५ ॥ इति ॥
॥ अथ श्री चोथमलजी कृत आयु स्थिरनी सद्याय प्रारंभः ॥
॥ आखा त्रुटानें सांधो को नहीं रे, तिए कारण म करो जीव प्रमा द रे || जरा थव्याने शरणुं को नहीं रे, हिंसा बोडिने दया पाल रे || ॥ १ ॥ कुटुंब कबीला नारी कारणें रे, मूरख संच्यां बहुलां पाप रे ॥ चोर तणी परें की ऊरशो रे, सदेशो इह लोक परलोक संताप रे ॥ ॥ आ० ॥ २ ॥ नंचां चणाव्यां मंदिर मालियां रे, दे दे धरती में नमी नीवरे ॥ एक दिन जाण्यो ऊठी चल्यो रे, सुख दुःख सहे आप यो जीव रे ॥ ० ॥ ३ ॥ चक्रवर्त्ती हरिबल राणो केसवो रे, जोजो वली इंद्र सुरांरो नाथ रे ॥ उगी उगीने उवेही आथम्यो रे, जो जो कोइ च रिजवाली थाथ रे | आप ॥ ४ ॥ अथिर संसार तजी मुनि नीसख्या रे, करता मुनि नवल विहार रे ॥ जारंग पंखीनी दीधी उपमां रे, न घरे म मता मोह लगार रे || आप ॥ ५ ॥ चारित्र पाले रूडी रीतशुं रे, देवे मु नि आपनो उपदेश रे ॥ तिको मुनिवर सीधाशे मोक्षनें रे, जस लेइ इहलोक परलोक रे ॥ ॥ ६ ॥ शब्दरूप देखी समता धरो रे, करो मुनि मणियारो नमान रे ॥ ऋषि चोथम सूत्र दे खिनें रे, जो डकीधी जालोर मज़ार रे ॥ ० ॥ ७ ॥ इति ॥ .
·
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
नवकारफल तथा अष्टनंगीनी सद्याय, (५४५) ॥अथ श्री ज्ञान विमलजी कृत नवकारफलनी सद्याय प्रारंजः॥ ॥ए नवकार तणुं फल सांजली, हृदयकमलं धरि ध्यान॥ आंगें अनं त चोवीशी हुश्, तिहां ए पंच प्रधान हो॥१॥ आतम, समर समर नव कार ॥ जिन शासनमा सार, पंचपरमेष्टी उदार, त्रय कार्य निरधार हो श्रातम ॥सम०॥ ए'श्रांकणी॥ वनमा एक पुलिंद पुलिंदी, मुनि कहे तस नवकार। अंतकालें बेहु मंत्र प्रनावें, नृप मंदिर अवतार होगा । सैंणाशशरायसिंह अने रत्नवतीजे, प्रमंदा ने जरतार ॥ त्रीजे जवे ते मुक्त जाशे, आवश्यके अधिकार हो ॥ागासणाचारुदत्तें अंज प्रतिबोध्यो, संजलावी नवकार।।सुरखोके ते सुर थइ उपनो, करि सान्निधि तिणि वार हो.आणासा॥ नगर रतनपुरे मिथ्या तणी, वहूवरने दीये आलं ॥ महामंत्र मुखें जपे महासती, सर्पथयो फुलमाल हो ॥आ॥सं०५॥ नूमि पड़ी समजायें देखी, दीधो मुनि नवकार ॥ सिंहसराय तणे घर कुं वरी, जयच कस्यो विहार हो॥ ॥स॥६॥ नगर पोतनपुर शेठ तणो सुत, मलीयो त्रिदंनी साथ ।। महासत्त्व मन मंत्र जपंतो, खग मृत कने हाथ हो ।आणासाणा तेह विधन सवि पूरे नागे, सोवन पुरिसो पामी ॥कनकतणुं जिनजुवन करावी, स्थाप्या त्रिजुवनं स्वामी होगा ॥सणाणा यद प्रसन्न करी बीजोहें, लेवे मंत्र प्रजावें।।हुँमिक जदने पिंगल तस्कर, एहथी सुरपद पावे हो ॥ आ॥स॥ ए॥ सोमदत्त ने मणिरथ सिंहरथ, मावत ने कुविंद ॥ एम अनेक परमेष्ठी ध्याने, तरिया नविजन वृंद हो ॥आणासारणाग वासें जीव श्म चिंतवे; तो धर्म करशुंसार।। जव जनम्यो तव वीसरी वेदन, एहेलें गयो अवतार हो।आणासण॥१९॥ जिहां लगें आथ तिहांसहु साथी, निर्धनने ते मूकें। कूड कुटुंब तणे तुं काजें, कां आतसहित चूके हो।आणा सणा २२॥ यम राजा केणे नवि जीत्यो, सुकृत क ते पोते॥ अवसर बेरै बेर नहिं आवे, जाये जनम एम जोते हो । आ॥स॥ १३॥ सारं एह असार संसारे, श्रीजिनसेवा करियें | विषय कषायं करीने अलगा, छानविमल गुण धरिये हो॥श्राप ॥ स ॥१४॥ इति श्रीनवकार सद्याय समाप्तः।।
॥अथ श्री ज्ञानविमलजीकृत श्रेष्टनंगीनी सद्याय प्रारंनः।। ॥ सुगुरु देव सुधर्म, जेह तत्त्व न जाणे । मुनि श्रावक व्रत नाद रे,
-
-
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
(२४६) .. सद्यायमाला. जावें पण नाणें ॥ चेतन झान दशा नजो, तजो परनी निंदा॥ उदासना वपणुं जजो, जिम जल. अरविंद्वा ॥ चतन॥१॥ ए आंकणी ॥ नवि जाणे नवि आदरे, नवि पाले अंगी तेह॥ मिथ्यात्वी सवि ज़न कह्या, पहिलें नंगे तेह ॥ चे ॥॥ नवि जाणे नवि आदरे, अंगी पुण पावें ॥ कष्ट क्रिया शीलादिकें, तापस तनु गाले॥चेण॥३॥ नवि जाणे वली आदरे, मुनिव्रत नवि पाले ॥पासबादिक उन्नवी, त्रीजे जंगें निहाले ॥चे॥४॥ नवि जाणे वली आदरे, पाले पुण अंगी॥अजव्य उत्सूत्र कथक, मुखा लह्या चोथे नंगे॥चेण॥५॥ जाणे पण नवि आदरे, व्रत नये नवि पाले। श्रेणिक प्रमुख जे समकिती, शासन अजुवाले ॥ चे॥६॥ जाणे पण नवि आदरे, शीलादिक पाले ॥ पंचानुत्तर सुरवरा, हो नेद निहाले।
चे॥७॥ जाणे अंगी श्रादरे, मुनि व्रत नवि पाले ॥ गीतारथ प्रवचन ल | हे, सत्तम लेद विशाल ॥चे.॥G ॥ जाणे पाले आदरे, जिनमतना वेदी ॥चजविह संघ जे सुविरति, अहम नंग विनोदी ॥चे॥ ए॥ पढम चउजंगी मांहिला, मिथ्यात्व निवासी ॥ परचजनंगी समकिती, श्री जिनमतवासी ॥०॥ १०॥ए अडजंगी जावतां, विधिनें अनुसरतां॥ ज्ञानविमल मति तेहनी, जिन आण धरतां ॥ चे ॥ ११॥ इति ॥
॥अथ श्री ज्ञानविमलजीकृत चेतनबोधनी सद्याय प्रारंजः।।
चेतन अब कबु चेतिये, ज्ञाननयन उघाडी ॥ समता सहजपणुंज जो, तजो ममता नारी ॥ चे॥१॥ या कुनियां हे बाउरी, जेसें बाजीगर. बारी ॥ साथ कीसीके नां चले, जिवू कुलटा नारी ॥ चे॥ माया तरुना | या परें, न रहे स्थिरकारी। जानत हे दिलमें जना, पण करत. बिगारी | ॥चे॥३॥ मेरी मेरी तुं क्या करे, करे कोणशुं यारी ॥ पलटे एकही || पलकमें, ज्यु घन अंधियारी ॥०॥४॥ परमातम अविचल जजो चिदा नंद आकारी॥नय कहे नियत सदा करो, सब जन सुखकारी ॥५॥ :: ॥ अथ श्री ज्ञान विमलजीकृत आत्माने शीखनी सद्याय प्रारंजः॥ - माहरा बातम, एहिज शीख'संजालोकांहि कुमति कुसंगति टालो रे ॥माणा ए आंकणी॥ सुगुरु सुदेव सुधर्म आदरजे, दोष रहित चित्त ध| रजे॥दोष सहित जाणी परिहरजे, जीवदया तुं करजे रे ॥ मा ॥१॥ पाबली राते वहेलो जागे, ध्यानतणे लय लागे.॥ लोक व्यवहारथकी मत
-
-
-
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________
जीवनपदेशनी सद्याय.
(२४)
जागे, कष्ट पडे म म मागे रे ॥ मा० ॥ २ ॥ दुःख यावे पण धर्म म मूके कुल आचार म चूके || धरती जोईने पग तुं मूके, पापें किमदी म इके रे ॥ मा० ॥ ३ ॥ सगुरुकेरी शीख सुणीजें, श्रागमनो रस पीजें ॥ खाली रीशेंगाल न दीजे, आप वखाण न कीजे रे ॥ मा० ॥४॥ शक्त व्रत पञ्चरका आदरियें, जान जोइ व्यय करियें । पर उपकारें आगल थाये, विधिशुं यात्रे जाये रे ॥ मा० ॥ ५ ॥ समकितमां मत करजे शंका, धर्मे म थाइश वांका ॥ ढंकी सत्य न याये ए रंका, संतोष सोवन टंका रे ॥ मा० || ६ || किमड़ी जतुं वयण म नांखे, जिन भेटे लेइ आखे ॥ शीलरतन रूडी परें राखे, हीणें दीप म दाखे रे ॥ मा० ॥ ७ ॥ समकित धर्म म मूके ढीलो, व्यसनें म थाइश वीलो || धर्म काजें थाये तुं पहेलो, एहिज जसनो टीलो रे ॥ मा० ॥ ८ ॥ ज्ञानदेव गुरु साधारणनुं, द्रव्य रखोपुं क रजे || पानी अन्याय तणुं द्रव्य, संगति डूरें करजे रे || मा० ॥ ए ॥ विनय करे जे गुरुजन केरो, पंचपर्व चित्त धारे ॥ हीन महोदय अनुकं - पायें, दुःखियानें साधारे ॥ मा० ॥ १० ॥ शक्ति पाखें म करीश मोटाइ, शुभकामें न खोटाइ || ढोडीजें चूगल चोहाने, मलवुं न दुष्टथी कांई रे ॥ मा० ॥ ११ ॥ धर्मक्षेत्रे निज धनने वावे, जिम आंगल सुख पावे ॥ पर निंदा निजमुखें मत ल्यावे, आपे ही नावे रे | मा० ॥ १२ ॥ उदेरी मत करजे लडाइ, आदरजे सरलाई || फुलाव्यो चित्त न धरे जडाइ, पा मीश एम वडाइ रे || मा० || १३ || विधिशुं समकी व्रत आदरजे, त्राय का ल जिन पूजे ॥ बुध पूठीने उद्यम करजे, व्यसन अवश्य परिहरजे रे || मा ॥ १४ ॥ ज्ञानविमल गुरु सेवा करियें, तो जवसायर तरीयें ॥ शिवसुंदरी | नें सहेजें वरियें, शुद्धमारग अनुसरियें रे || मा० ॥ १५ ॥ इति ॥ ॥ अथ जीवनपदेशनी सद्याय प्रारंभः ॥
॥ सहुको सुणजो रे, करम समो नहीं कोइ ॥ ए देशी ॥ चेतन चेतज़ो रे, ए काल न मेहले केडो ॥ संबल शीघ्र सायें लेजो, की नाश वसे बे नेडों ॥ चे० ॥ १ ॥ बायामिष करी ए नित्यें, बल गवेषे बानो ।। अचिंत्यो वी पकड़ी जाशे, कांईक चडावी वानो ॥ ये० ॥ २ ॥ तनुरुख ए जीव बटेरो,
रामे रमतो ॥ क्रूर कीनाश ए शमली पेरें, लेई जाशे जमतो ॥ चे० || ३ || बाला बूढा गरनें हुता, यौवन वय लेइ जावे ॥ काचां पाकां ।
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ५४८ )
सद्यायमाला.
1
सघलां बेडां, एहने दया न आवे ॥ चे० ॥ ४ ॥ तुं जाणे परवारी जश्शुं, लोचा सघला धोइ ॥ हा हो करतां लेई जाशे, सहुको रहे एम जोइ ॥ चे० ॥२॥ तुं अमरपरे थिर यह बेठो, लोचा वाले मूढ || लखपतिः नरपति शेठ सहवाह, तु यागल के बूढ ॥ चे० ॥६॥ आज काल ने पोर परारें, धर्मे विलंब करतो ॥ कण क्षण आयु लंढो थाये, खंज लिजल : जिमः खरतो ॥ ० ॥ ७ ॥ तारे. तो रोहणमां गाजे, बहेरो थने बेठो ॥ तुज यागल केइ नर चाल्या, तुं ए पंथे पेठो ॥ चे ॥ ८ ॥ वार कवार सुखी दुःखी ए, न गणे एक एटा ॥ अवर रूठा ते दायें पाचे, नव ले एहनुं आएं ॥
||| निश्चिंता नवि सुइयें प्राणी, जमनो काको जोरो ॥ मातपिता दिक जोतां लेहेशे, केहनो न चाले तोरो ॥ चे० ॥ १० ॥ समय थये चेत्यो नहिं प्राण, वे बहु जूरे ॥ बुडतां वारे केहवी लागे, सायरने जि म पूरे ॥ चे० ॥ ११ ॥ रातदिवस चाले ए पंथें, किणे न जाये कलियो । यावच्चादिक ते मुनिचेत्या, तेढ्ने ए जय टलियो || चे० ॥ १२ ॥ पाणी प हेली पाल जे बांधे, ते जगमांहि बलिया ॥ घर लागे कूत्रो जे खोदे, ते मू रखमां जलिया || चे० ॥ १३ ॥ जराकृति जोबन ए ससलो, श्रहेडी जम जाणो ॥ जिहां जाशे तिहां ए मारे, चित्तमां कां नवि आणो ॥ चे ||१४|| एह जाणी धर्म आराधों, शुं करे ते जम बलियो || वीर विमल गुरुशि ष्य विशुद्ध कहे, जर शिवपुरमा जलियो || चे० ॥ १५ ॥ इति ॥
॥ अथ श्री विशुद्ध विमलजीकृत जोबना स्थिरनी सद्याय प्रारंभः ॥ ॥ जोजो रे ए जोब नियुं में, जाएयुं केइ दिन रहेशे रे ।। घाणा दिवसनी प्रीतडी कां, जातुं मुने कहेशे रे ॥ जो० ॥ १ ॥ जोबनवय जुवती रे सरातो, धनकारण बहु धातो रे । पुफलशुं निशि दिन रह्यो रातो, काल न जाएयो जातो. रे ॥ ज० ॥ २ ॥ जाते रे इणे जोबनीयें, वली जरा राक्ष सीमेसी रे || सवे लोही चूशी लीये ए; तिलने जिम करे तेली रे || जोο ॥ ३ ॥ काला ते धोला थयाए, तननो जोरो जांगे रे || इछा अंधेर करी बहु बाधे, 'लोज़ पिशाच ते. लागो रे ॥ जो० ॥ ४ ॥ श्रवणे कांदि सुणे नहीं ए, आंखे पण नवि सूके रे ॥ लाखोगमे लालो चूवे, मूरख तो हि न बूके रे || जो० ॥ ५ ॥ दांत सवि मुखथी गया ए, हाथ पग नवि हाजे रे ॥ चिंत्यो काम ए. नवि थावे, ए घरडपण बहु साले रे ॥ जो० ॥
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________
वैराग्य तथा आत्मोपदेशनी सद्याय. (२४ए)
॥६॥ सजान वर्ग:सह एम ज्ञामे, जड ते शू.ए.जाणे रे ।। सव लव करतो.!! लाज नहीं ए, कोण गाणे तृण.तोले रे ॥ जो॥७॥ वं वहूरो इणपरें योले, तातयाडीयो. ताणो रे ॥ लाठी लेश मीने हांके, ए वृक्षेतणां सुख माणो रे ।। जोए । कटुक वचन सुण। एन श्रवणे, शिर धूणे बहु रे रे॥ जरायें जीरण कस्यो ए, आंखे आंसु चूबे रे ॥जो० ॥ ए॥ सात सला आवी अड्या ए, केहने जश्ने कहिये र ॥ अवसर तो चेत्यो नहिं प्राणी, समतायें हवे सहिये रे । जो ॥ १० ॥ है है जन्म एवें गयो ए, खजन विण रंगशुं मोहियो रे ॥ पाप करी आणीने पोष्यो, नरजव एलें खोयो रे ॥ जो ॥११॥ जाणंतां पण के नव प्राणी, करी जिम कचरे खूचे रे ॥ मोह महालालें गूंथाणा, खेले मसक जिम गूचे रे ॥ जो ॥ १५ ॥ एह जाणी चित्तमांहि आणी, पुण्य करो नवि प्राणी र॥ जन्म जरा मर नवि होवे, इन कहे केवल नाणी रे ॥ जो ।। १३ ।। पं मित वीर विमल गुरु सेवक, विशुरू कहे चित्त धरजो रे ॥ ए संसार अ सार मन आणी, धर्म ते वहेलो करजो रे ।। जो ॥१४॥ इति ॥
॥ अथ श्रीराजसमुजी कृत वैराग्यनी सञ्चाय प्रारंजः॥ ॥ सुण बेहेनी पीयुडो परदेसी, आजके काल चलेसी रे।। कहे कोण मा ही सार करेसी, क्षण क्षण विरहो दहेसी रे ॥ सु० ॥|| प्रेमविलुछो ने मदमातो, काल न जाण्यो जातो रे ।। उचित आणुंआव्यु त्यां तो, रहीम शक्यो रंग रातो रे॥ सु॥२॥ वाट विषम को साथ न आवे, पियुडो एकलो जावे रे ॥ विण साथें कहो कुण पहुंचावे, आप कियो फल पावे रे ॥ सु०॥३॥ नमशे पुर पुर मांहे एकीलो, जेम गलियामांहे घेखो रे ॥ नवि जाणुं कित जाय रहेलो, वितुडे मिलणो दोहिलो रे ॥ सु०॥॥ पोते संबल साथ न लीधो, वीजे किणही न दीधो रे ॥ मूल्य गमा चल्यो सब सीधो, एको काम न कीधो रे॥ साय॥प्रीतम विण हं नरे वि रानी, किणही मन न सुहाणी रे ।। पीयरकी में प्रीत पिडाणी, जलबल गर कहाणी रे ॥ सु० ॥६॥ वैरागी अंतर वैरागी,प्रीत सुणत नवि जागी रे । राजसमुड नणे वडनागी, नारी विण सोनागी रे ।। सु॥७॥ ॥ अथ श्रीसुमतिविजयजीकृत आत्माने उपदेशनी सद्याय प्रारंजः॥ ॥जीव वारुं हुं मोरा वालमा, परनारी थी प्रित म जोड ॥ परनारीनी
-
-
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
-
(२०)
संघायमाला. संगत नहिं जली, तारा कुखमा लागशे खोड ॥जी॥॥ जीव ए संसार ने कारमो, दीसे ले थालपंपाल ॥ जीव एहवू जाणी चेतजे, बागल ना खी जाल ॥जी॥शा जीव मात पिता नाई बहेनडी,सह कुटुंबतणो, परिवार । जीव वेती वारे सहु सरां, पढे लांबा कीधा जुहार ।। जी॥३॥ जीव देहती लगे सगुं आंगणुं, शेरी खगें सगी माय ॥ जीव सीम लगें साजन जलो, पडे हंस एकीलो जाय ॥जी॥४॥ जीव जातां तो नवि जाणीया, नवि जाण्यो बार कुवार ॥ जीव गाडुं जरीयुं धणे, खोखरी हो मली साय ॥जीना॥ जीवथाउम पाखी न उसखी, बहुलां कीयां पापा जीव सुमतिविजय मुनि एम नणे, जीव आवागमन निवार ॥जी॥६॥
॥अथ श्रीवीरकृत उपदेशनी सचाय प्रारंलः॥ . . ॥रात दिवस काया मूढ पोषे रे, पढे अनंतपुःखी जीव होशे रे॥जीव जुउँने हृदय विचारी रे, आंख मीची तो शशि पीयारी रे ॥ १॥ एतो काया अमर न हो रे, वीर वचन सुणो सहु को ॥ एतोवूध दही देह लाले रे, ए तो पाणी घणुं पखाले रे ॥२॥ शणगार तणे रस लागो रे, जीव निश्चे जाश्श नागो रे।पांचे इंडियनां सुख नवि बोडे रे, धर्म स्थानक आलस मोडे रे ॥३॥ खाये खेले हसे मद आणे रे, जोला धर्मर्नु नाम न जाणे रे ॥ पुत्रवती धनने मोहे रे, घृत कारणे ते जल मोहे रे ॥ ४ ॥ जीव धनने सघलो ध्यावे रे, पण पूव दीधे पावे रे॥ अतिलोन किहां न समावे रे, लाख कोड तृप्ति नवि थावे रे॥५॥ सोनानी हुंगरी कीधी रे, नव नंदे साथें न लीधी रे॥च्यारे चोर कायाथकी टालो रे, सूई समकित शि यलवत पालो रे ॥ ६॥ तप करी काया अजुवालो रे, राग द्वेष वैरी दोय टालो रे ॥ एतो शीख चले जे कोई रे, तेने अविचल पदवी होईरे। गुरु, ज्ञानीने उपकारी रे, वीरवचन सुणो नर नारी रे ॥ ७॥ इति ॥ .
॥अथ श्री ज्ञानविमलजी कृत ते सुखीयानी सद्याय प्रारंजः॥ ... ॥ तेतरीया ना तेतरीया ॥ ए देशी ॥ ते सुखिया नाश्ते सुखिया, || जे परफुःखें पुखिया जी ॥ परसुख देखी जे संतोषिया, जिणे जिन धर्म | उसखिया जी॥ते॥१॥ ज्ञानादिक बहु गुणना दरिया, उपशमरस जल। जरियाजी॥जे पाले नित सूधी किरिया, जवसायर ते तरिया जी ॥ तेण: ॥३॥दानतणे रंगे जे राता, शीलगुणे करी माता रे ॥ सवि जगजीवने,
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________
पूर्वसेवालक्षण सद्याय.
(२५१)
-
- -
-
imaARAM
m
- emun
-
-
- n
-
--
aaamw
---
--
-
-
-malamayaPosted
-
दिये जे शाता, पर वनिताना जाता रे ॥ ते० ॥३॥ जेणे ज्या घरना धंधा, जे परधन सेवा अंधारे॥जे नवि बोले वोल निबंधा, तप तपवे जे जोधा रे ॥ तेण ॥॥ परमेसर आगल जे साचा, जे पाले सूधी वाचाजी॥ धर्म कामे कवही नहिं पाग. जिनगुण गावे जाचा रे ॥तेगा॥ पापतणां
यण सवि टाले, निजवत नित संन्नाले जी ॥ काम क्रोध वैरीने गाले, ते श्रातम कुल अजुवाले जी ॥ ते ॥६॥ निशिदिन यो सुमतें चाले, नारी अंग न जाले जी ॥ शुक्ल ध्यानमाहे जे माले, तपह तपी कर्म गाले जी॥ते॥७॥जे नवि बोले परनी निंदा, जीह अमीरस कंदा जी ॥ जे णे त्रोड्या नवना फंदा, तत देखत परम श्रानंदा जी॥ तेजाजे पूजे जावें जिनकंदा, सोम्य गुणे जिन चंदाजी॥धर्मे धीर गुरु चिरनंदा, नय कहे हुं तस वंदा जी ॥ ते॥ ए॥इति ॥ ___॥अथ श्री ज्ञानविमलजीकृत पूर्वसेवालदण सद्याय प्रारंजः ॥
॥ एकदिन दासी दोडती ॥ए देशी ॥ राग काफीनी देशी । जव्यने कर्मना योगथी, चरम आवर्च अनुनाव रे ॥ पूर्वसेवा गुण उपजे, तेहने एह जमाव रे ॥१॥ सुगुरुवाणी एम सांजलो ।। ए शांकणी ॥ पूर्वसेवा तणा योगथी, सदाचारनो रंग रे। देवगुरवादिक पूजना, मुक्ति अर्थे तप संग रे ॥ सु०॥॥जनक जननी कलाचार्यनी, एहनी जे वली शाति रे॥ वृक्ष वली धर्म उपदेशका, एइ गुरुवर्ग कहेवाती रे ।। सु॥३॥न मन पूजन त्रिसंध्ये करे, आसनार्पण जस वाद अपयश तास नवि सां जले, नाम सुणी लहे थाल्हाद रे। मु॥४॥ सर्वदा तस श्ष्ट आचरे, करे श्रनिष्टनो त्याग रे ॥ तस धन विषमें जोडे नही, मरणे अनु अनुमति लाग रे । सु॥५॥ गुरुजन विवनी स्थापना, अर्चना तास उपगरण रे | आप जोगें ते जोडे नही, एह गुरुवगर्नु तरण रे ॥ सु॥६॥ शौच श्रधान शुजवस्तुशुं, करे देवतणी नक्ति रे।मुक्तिनी वासनायें वस्यो, उ बसे आतम शक्ति रे । सु॥७॥ यद्यपि वस्तुनिर्णय नथी, तोहे एम मति नाव रे ॥ विषयकवाय जित्यो जिणे, तेहिज नवजलनाव रे । सुग ॥ ॥ होये अधिक गुण थापमा, ईहियें अधिकता तोहि रे । निर्गुण पर जन देखते, धरे हेप नवि कोइरे ॥ सु॥ ए॥ स्त्रक्रिया कार सवि | लिंगीया, दीये पात्र परें दान रे। निर्गुणीने पण देय तो, दिये नवियप
-
-
-----
-
-
-nam-
-
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३५) ...
सद्यायमाला.
मान रे॥ सुधारणा कृपण दीनांध कार्यादमी, पालनाशक्तिथी तास रे।। आतुरे पथ्थ दानादिके, पोष्यवर्ग दयावास रे ॥ सुगा ११॥ लोक थप वादें जय मन धरे, नवि करें दाननो नंगरे॥ मनें लहें नवतणुं हेतु जे, सदा दान आश्रक्संग रे ॥सु०॥ १२ ॥ ए सदाचार होये सहजनो, गुणिजनशुं धरे रागरे । निंदा गुणी तणी नविकरे, आपदें दैन्य नवि लाग रे ॥ सु॥ १३॥ संपदायें धरे नम्रता, प्रतिझा करे निर्वाह रे॥ त्रिकुल विरुक नवि आचरे, सत्य 'मितवचन प्रवाह रे ॥ सु ॥ १४ ॥ उत्तमकार्य हा धरे, वावरे 'व्य शुजगम रे ॥ लोक अनुवृत्ति नचिंतक रे, तप करे करि मनगम रे॥सुण। १५ ।। पापसूदन ने चांडायणादिक, | तप जंप ने संन्यास रे॥ कृ मृत्युघ्न 'प्रमुखा बहु, तप तणानेद विलास, रे॥सु० ॥ १६ ॥ श्रादिथी धर्मनी योग्यता, चित्र जप मंत्र अभ्यास रे । कर्मक्षयहेते सवि आदरे, एहिज मोद आवास रे ॥ सु०॥ १७ ॥ मान अज्ञान मिथ्याविषे, नहिं जिहां एहवा नाव रे। तेहिजमोक्ष चित्त मां धरे, जन्म मरण न संतापरे । सु॥॥ चार संजीवनीनी परें, होये कार्यनी सिकिरें॥मार्ग सुप्रवेश फल उदयथी, टले कपटनी बुद्धि रे। सु० ॥ १ए । नवसुख उत्कट वांढना,'एह संसारनुं मूल रे ॥ आप उत्कर्ष मातो रहे, ते पूर्वसेवा'प्रतिकूल रे॥'सु०॥ ५० ॥ पूर्वसेवाथी हुबे शिथिलता, मलकषायादि परिणाम रे ॥ नाग संक्लेश ते मल कह्यो, यो ग्यता जव परिणाम रे ॥ सु०॥१॥ एहथी मार्ग अनुसारिता, गुणवृद्धि होये एम रे॥अपुनबंधकता करे, धरे शुद्ध गुण प्रेम रे ॥ सु॥॥ ज्ञानविमल गुरु सेवना, तेहथकी एदवी वात रे ॥ 'सांजली अंगी जो आदरे, होये तोही सुख शात रे॥ वधे निज गुणसुजात रे । सु॥३॥
॥अथ श्री लब्धिविजयजी कृत पन्नर तिथिनी पन्नर, - . तथा सात वारनी सात संधाय प्रारंजः॥ :
॥ दोहा।। श्रीममोडी जगधणी, दायक शिवगति जेह ॥ अलिय विघन पूरे हरे, टाले पुरित अबेद ॥ सुधादृष्टि होवे सदा, एहवी जे हनी दृष्टि । उरग तजी सुरपति कस्यो, गिरजे गुणें गरिष्ट ॥२॥ नाविय पद पंकज सदा, हुं नित्य प्रणमुं तासं॥ सकल मनोरथ पूरवे, त्रैवीशमो जिन पास ॥३॥ नावें प्रणमुंजारती, 'पूरे पूरण आश ॥ मुरखने पति
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________
पन्नर तिथि तथा सात वारनी सद्याय, (३५३)
करे, श्रापे वचन विलास ॥४॥ (पांगतरें) मूरखने पंमित करे, एवी तुफ आख्यात ॥ वचन सुधारस पोषवा, वर दे शारद मात॥४॥शक्ति नहिं सिंझातनी, बुद्धि नही सवलेश ॥ वचन विलास करी कहूं, तें पण नहिं सुविशेष ॥ ५॥ पण मुक एक आधार , सशुरु तणो पसाय ॥ तस अनुजावें उपजे, वचन सदा सुखदाय ॥ ६॥ आगमना अनुसा रथो, श्राणी मन्न पवित्र ॥ पन्नर तिथि सात वारना, पन' तेह चरित्र ॥७॥ जिम मृगनाद लीनो थको, निसुणे थइ एकरंग ॥ तिम सुणजो नवियण तुमें, आणी चित्त अनंग ॥ ७॥
॥अथ प्रतिपदानी सद्याय प्रारंजः ॥ ॥ ढाल पहेली । कपूर होवे अति ऊजलो रे॥ए देशी ॥ पहेली तिथि एणी परें वदे रे, सनिलो प्राणी सार एक धर्म जग आदरो रे, जाणी अथिर सं सार रे प्राणी ॥धरजो धर्मशुं राग, जिम पामो नवतागो रे ॥प्राणाधणा ए आंकणी ॥१॥ दश दृष्टांते दोहिलो रे,मानवन्नव अवतार पामी धर्मने सद हो रे, पामो जिम जयकारो रे ॥प्राणाधणाशा धर्म वडो संसारमा रे, नांखे श्रीकिरतार ॥ सुरमणिसम ए धर्म के रे, अडवडियां आधारो रे ।। प्रा॥ धणा३॥ धर्मथकी संपदमले रे, धर्मथकी नवनिधि धर्मथकी संकट टले रे, धर्मथकी शछि वृधिरे॥प्राणाधणाधा जुर्ज धर्मप्रनावथी रे, चक्री जरत नरेंड ।। अजरामरपद शाश्वता रे, पाम्यो परमाणंदो रे ॥प्राणाधा॥जे नर जिनधर्म पामीने रे, करशे प्रमाद लंगारं। तो पडवे कहे नीवडो रे, पड शे नरक मकारो रे ।।प्रा०॥६॥ एम जाणी नविनावशुं रे, कीजें अनु त्तर धर्म ॥ विजयलब्धि सदालहो रे, मी मिथ्या नरमोरेप्राणाध ॥७॥
॥अथ द्वितीयानी सचाय प्रारंजः ॥ ॥ढाल वीजी कोश्खो पर्वत धुंधलो.रेलो॥ ए देशी॥ वीज कहे जव्य जीवने रेखो, निसुणो आणीरीजरे। सुगुणनर ।। सुकृतकरणी खेतमें रे लो, वावो समकित वीज रें।सुगाधरजो धर्मशुप्रीतडीरे लो, करि निश्चय व्यवहार रे॥सु०॥ हनवे परनवे नवोनये रे लो, होवे ज्युं जग जयकार रे॥सुगाधरणाएं आंकणी ॥१॥ किरिया ते खातर नांखिये रे लो, समिता दिजें खेड रे॥सु०॥ उपशम नीरें सींचीये रे लो, ऊगे ज्युं समकित ठोड रे॥ सु०॥ ध॥२॥वाड करो संतोषनी रेलो, तस पांखली चिहुं
-
-
-
-
-
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________
((५४)
सद्यायमाखा..
-
-
-
-
-
-
गेर रे ॥ सुणावत पञ्चरकाण चोकी वो रे लो, वारे यु.कर्मना चोर रे ।। ॥ सु० ॥ धण॥ ३ ॥ अनुजव केरे फूलडे रे लो, महोरे समकित वृक्षरे । ॥सु॥ श्रुतचारित्र फल उतरे रे लो, ते फल चाखो शिक्षरे ॥सु०॥ ध॥४॥ज्ञानामृत रस पीजीयें रे लो, स्वाद त्यो साम्यतांबुल रे ॥सुण ॥णरसें संतोष पामशो रे लो, लेहशो नवनिधि कूल रे ।। सुणा ध०॥! ५॥णविध बीज तुमें सहहो रे लो, बांकी राग ने केष रे॥ सुगा केवल कमला पामीये रे लो, वरिये मुक्तिविवेक रे ॥ सु० ॥ध॥६॥ समकि त बीज ते सहहे रे लो, ते टाले नरकनिगोद रे ॥ सु॥ विजय लब्धि सदा लदे रे लो, नित नित विविध विनोद रे ॥ सु॥ध ॥७॥ इति॥
॥अथ तृतीयानी सद्याय प्रारंनः॥ ॥ ढाल त्रीजी ॥ श्मर आंवा आंवली रे ॥ ए देशी ॥ त्रीज कहे मुज उलखी रे, आदरो देवगुरुधर्म ॥ जन्म जरा मृत्युथी बुटो रे, टालो जव जय नर्म॥ नविकजन, धरजो धर्मशुं राग ॥ जिन पामो नवनिधि ताग ॥ज॥ध ॥ ए आंकणी ॥१॥ मोहिनी त्रणे परिहो रे, राखो मन निःशल्य ।। गारव त्रणे मत करो रे, मो त्रये शस्य || ज० ॥ ध ॥२॥ मानव नवमां मोटकां रे, कहियां तीने रत्न ॥ ज्ञान दर्शन चारित्र अडे रे, तेहy करिये यत्न ॥ ॥ध॥३॥ ए त्रये रत्नयोगथी रे, पामिये त्रिजुवन राज ॥ श्रीजगवंत शकारशे रे, सरशे वंडित काज ॥ ज० ॥ ध ॥४॥ त्रिवर्गनां सुख मेलवो रे, आणी त्रये योग । मन वचन कायायोगथी रे, टालो कर्मना रोग ॥ ॥ध ॥५॥त्रण गुप्ति सूधी धरे रे, जे नर त्रीज आराधि ॥ विजयलब्धि ते पामशे रे, दिन दिन सु ख समाधि ॥ ज० ॥ध ॥६॥ इति ॥
॥अथ चतुर्थीनी सद्याय प्रारंजः॥ -॥ ढाल चोथी । कपूर हुवे अति उजलो गए देशी॥ चोथी कहे जवि सांजलो रे, माहारा गुणं अजिराम ॥ मादरी शीखें चालशो रे, तो खेशो मुक्तिनुं गम रे ॥ प्राणी, जिनवाणी धरो चित्त ॥ एतो आणी मन शुज रीत रे ॥प्राण ॥ जि ॥ए आंकणी॥१॥ विकथा चारे परिहरो रे, प रिहरो चार कषाय ॥ क्षमारूपी धन संचियें रे, नवो नव पातक जाय रे ॥प्रामाजिणाशा त्रिगडे बेसी जिनवरे रे, नांख्यो चनविह धर्म ॥ दान
-
-
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________
पन्नर तिथि तथा सात वारनी सद्याय. (यं)
-
-
-
-
-
शियस तप नावना रे, ए चारे सुखना हर्म्य रे॥ प्रांजिण्॥३॥ दानें ते दोसत पामीय रे, शीले जस सौलाग्य ॥ तप करी कर्म विनाशियें रे, जायें जावर जाग रे॥प्रा॥ जिा । जवनिधि पार उतारवा रे, ए चारे नाव समान ॥ सकल पदारथ थापवा रे, ए चारे प्रगट निधान रे॥ प्राण ॥जि॥५॥श्म जाणी पुण्य कीजीयें रे, सांजली ससुरु वाणी ॥ चिहुं गतिनां पुःख टालिये रे, होवे कोडी कल्याण रे ॥ प्राणी जि ॥६॥ चोथतणा गुण जाणीने रे, जे धरे चउ धर्मद्वार॥ विजयलब्धि सदा सहे रे, साधि पदारथ चार रे ॥ प्रा०॥ जि ॥ ७॥इति ॥
॥अथ पंचमीनी सद्याय प्रारभ्यते ॥ ॥ ढाल पांचमी ॥ जय जगनायक जगगुरु रे ॥ ए देशी॥ पुनरपि पांच म एम वदे रे, सांजलो प्राणी सुजाण ॥ श्री जिन अनुमतें चालीयें रे, जिम सहियें सुखनी खाण ॥ १ विक जन, धरजो धर्मशुं प्रीति ॥ ए तो आणी मन शुलहीत ॥ ज०॥ध ॥ ए आंकणी ॥आश्रव पंच रें हरी रे, कीजे संवर पंच ॥ पंच समिति शुन पालीने रे, तुमें मेलो शिवव धूसंच ॥ ज० ॥ ध॥ ॥ पंच महाव्रत अनुसरी रे, पालो पंच आचार॥ त्रिकरण शुद्धियें ध्यावजो रे, पंचपरमेष्टी नवकार || न॥ध ॥३॥स मकित पंच अजुवालजो रे, धरजो चारित्र पंच ॥ पंच नूषणने पडिवजी, टालो पण पंच खलखंच ॥ जाध॥४॥ मत करो पंच प्रमादने रे, मत करो पंच अंतराय ॥ पंचमी तप शुज आदरो, जिम दिन दिन दो लत थाय ॥ ज०॥ध० ॥५॥ पंचमी तप महिमा घणो रे, कहेतां नावे पार ॥ वरदत्तने गुणमंजरी, जुई पाम्या जवनो पार ॥ न० ॥ध ॥६॥ पांचमी एम आराधीय रे, सहियें पंचम नाण ॥ चन्द रज्ज्वात्मक लोक ना, एतो मनपश्चव शुन जाण ॥ ॥०॥७॥ घनघाति कर्म खपाव तां रे, वाजे हो मंगलशब्द ॥ पंचमी गति अविचल लहे, तिहां सुख अ नंत सुलब्ध ॥ जण ॥ध ॥ ॥ इति ॥ ..
॥अथ पष्ठीनी सद्याय प्रारंजः॥ ॥दोहा॥ण विध पांचे तिथि जली, वोली शुल परिणाम ॥ एक एकथी चढते गुणे, मनोहर अनिराम ॥१॥ नही तणा गुण वर्णवू, मूकी मन अनिमान॥ दवे नवियण जावें करी, निसुणो यश् सावधान।
-
-
-
-
-
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________
. (४६)
सद्यायमाला.
॥ २ ॥ ढाल बड़ी ॥ कुंबखडानी देशी ॥ बडी कहे मुज उलखी रे, बटको मा पंधी दूर ॥ सनेहा सांजखो ॥ बकाय रक्षा कीजीयें रे, होवे ज्युं सुख, सनूर: ॥ स० ॥ १ ॥ चार कषाय राग द्वेषने रे, नाखजो दूर विकारि ॥ सं० ॥ ए व्यने उलखी रे, पालो निरतिचार || स० ॥ २ ॥ समकित शुद्ध जगा वियें रे, नांगिये दुःखनी बेडि ॥ स० ॥ मग्न रहो जिनधर्म में रे, नाखो कुगति उखेडि ॥ स० ॥ ३ ॥ बह आराधो जावशुं रे, जवियण थर उजमाल ॥ सं० ॥ जक्ति मुक्ति· सदा लदो रे, होवे युं मंगलमाल ॥ स० ॥ ४ ॥ लब्धि कहे साज़न तुमें रे, मं करो प्रमाद लगार ॥ स० ॥ दिन दिन संपदा अजिनवी रे, होवे श्री श्रीकार ॥ स० ॥ ५ ॥ इति ॥ ॥ अथ सप्तमीनी. सद्याय प्रारंभः ॥..
"
-h
॥ ढाल सातमी ॥ लूहारणे जायो दीकरा, सोनारी हैं ॥ ए देशी ॥ सा तम कहे सातामा ॥ सुखकारी हे ॥ प्राणी रात्री यें सोय ॥ सदा सुख का दे ॥ सुख गर्व न कीजीयें ॥ सु० ॥ दुःख आवे दीन न होय ॥ स० ॥ १ ॥ सात जय निवारियें ॥ सु॥ कियें मिथ्या शंस ||स०|| सात अमीरस कुंरुमां ॥ सु० ॥ जीलीयें घइनें हंस || स० ॥ २ ॥ सातम दिन साखेत में || सु०॥ वावीयें द्रव्य विशेष ॥ स० ॥ सुकृतकर्षण उगीनें ॥ सुप || उपजे धान्य विवेक ॥ स० ॥ ३ ॥ वाड करो तुमें शीलनी ॥ सु० ॥ तस पांखडी चिहुं ठगेर ॥ स० ॥ चोकी वो सही धर्मनी ॥ सु०॥
कोल न करे जोर ॥ स० ॥ ४ ॥ मनरूपी माल बना वियें ॥ सु ॥ बेसी तहां सावधान || स० ॥ विरतिरूपी गोफणे करी ॥ सु० ॥ नाखि यें गोला शान || स० ॥ ५ ॥ दुष्कृत पंखी उमाडीयें ॥ सु०॥ करी निश्चय व्यवहार ॥ स० ॥ पोंक आरोगियें पुण्यना ॥ सु०॥ न वियण थइ हुशियार ॥ स० ॥ ६ ॥ सात नय जाणी तुझें ॥ सु० ॥ तद्रूपी खलां बनाव ॥ स० ॥ करुणारस जल आणीने ॥ सु० ॥ सात नय खलां पिवराव ॥ स० ॥ ७ ॥ जीवदया सगटे जरी ॥ सु० ॥ सुकृत कर्षण सार ॥ स० ॥ संवर बलदनें जो तरी ॥ सु० ॥ पियें खला मऊार || स० ॥ ८ ॥ ध्यानरूपी थंज रोपीने ॥ सु०॥ लयेिं रूपक संयोग | स०॥ जिनवाणा सही जावीये ॥ सु० ॥ हालां अशोक ॥ सभा दुःखरूपी बूरां फाटकी || सु०|| नाखियें दूर सुजाण ॥ ॥ प्रातमबल अंगारमें ॥ सु० ॥ जरजो सुक्कृत ध्यान || स०॥
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________
पनरतिथिनी सद्याय,
()
-
-
-
-
-
-
- -mm
ommun
m
-moreanew
-
॥रणाहनव परजव जवोनवे ॥सुणा पामिये सुख विचित्र|सा संतोष । राखी आतमा ॥ सु॥ की पुण्य पवित्र ॥ स॥१९॥ लब्धि कहे नाव श्ण विधे॥ सु॥ आदरे प्राणी जेह ॥ स॥ सात रज्ज्वातम नेदीने ॥ सुण ॥ सवि सुख लेहेशे तेह ।। स० ॥ १५ ।। इति ।।
॥ अथाष्टमीनी सद्याय प्रारंजः ।। ॥हरिया मन लागो । ए देशी ॥ आराम कहे आठ मदनो, प्राणी मूको ते गम रे ॥ नवियण हित धरी ॥ आठ प्रकारे आतमा, उलखो तुमें अचिराम रे ॥ ज०॥ १ ॥ पडिक्कमणां पोपा करी, तोडो दुःखना वर्ग रे॥ ज० ॥ समिति गुप्ति सूधां धरी, मेलो सुख अपवर्ग रे ॥ १॥
॥ अष्ट महागुण सिझना, ध्यावो ते निश दीस रे ।। ज० ॥ अष्ट महा सिद्ध संपजे, पहोंचे मनह जगीश रे॥१०॥३॥ जिनदेवनी करो हा जरी, दिल पाक करी मन कोड रे । जय ॥ सनरूपी घोडो वनावीयें, गुरुज्ञान लगाम जोड रे । न॥४॥ शीलनी पाखर नाखीये, तपरूपी खजलेश हाय रे ॥ ॥ क्षमा वक्तर पेहेरीने, ध्यान कवाण सलोथ रे
ज०॥ विरति तीर चलावीने, अष्ट करम मद मोडि रे ॥लणा विषय कपाय जे आकरा, तेदना ते मस्तक तोडि रे॥ ज०॥६॥ श्रीजिन आगल आवीने, मुजरो करो कर जोडि रे । न॥श्रीजिन केरा पसायथी, मोद शहेरे जाउँ दोडी रे॥॥॥ आठम दिन शुज जाणीने, धर्मनां करि ये वखाण ॥ ज०॥ कपटनो कोट नमाडिये, वाजे युंजीतनिशान ॥०॥
॥ एणिपरें अष्टसी नावगुं, आदरे प्राणी जेहरे ॥ ज ॥ लब्धि कहे नवि तस घरे, प्रगटी पुण्यनी रेह रे ॥ ज०॥ ए॥ति ॥ .
॥अथ नवमीनी सद्याय प्रारंजः॥ । ॥ वन्यो रे विद्याजीनो कलपडो॥ ए देशी । जीरे नवमी को नमी सदा, एतोश्रीजिनकेरां विव हो विशेष ॥ नव अंगे पूजा बनावीयें, एतो मूकी मननो दंन हो। विशेणा॥ नवियण शुजनावें करी ॥ए आंकणी॥ दमो विषयकषाय अतीव हो॥विणास्नात्र महोत्सव कीजीयें, एतो दीजें दान सदीव हो। विजानाशाजीरे पूजा नक्ति प्रजावना, करि रोपे जे कीर्ति न हो ॥विणा सुख अनंतां ते वरे, तस जसजणे सुर रंग हो । विण ॥ ज० ॥३॥ जिरे जिन आगें स्तवना जावद्यु, एतो जे करे नाटारंज
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१५.)
सद्यायमाला..
हो ॥ वि० ॥ लाज नंतो जिन जणे, जु महिमा जाव चंन हो ॥वि० ॥ ज० ॥ ४ ॥ जिरे जिन स्तवना गुण गावतां, एतो समकित होये उद्योत हो ॥ वि० ॥ लंकापति रावणपरें, एतो बांधी तीर्थंकर गोत हो । वि० ॥ ज० ॥ ५ ॥ जिरे अरिहंत नक्ति प्रजावथी, एतो जाये जवनां पाप हो ॥ वि० ॥ जिरे नव निधान सुख संपजे, वली दोवे युं अधिक प्रताप हो ॥ वि० ॥ ज० ॥ ६ ॥ जिरे नवपद ध्यान सदा घरी, एतो पालीयें नवविव शील हो ॥ वि० ॥ नव नोकषायने परहरी, एतो लदीयें सुखनी लील हो ॥ वि० ॥ ज० ॥ ७ ॥ जिरे नवतत्त्वने उलखी, एतो पामी मनुष्य वतार हो । वि० ॥ शत्रु मित्र सरिखा गणो, एतो सकल जंतु निर्धार हो ॥ वि० ॥ ज० ॥ ८ ॥ जिरे उपकार ते कीजीयें, एतो टालियें परनी पीड दो ॥ वि० ॥ नवमीयें नवपुण्य अनुसरी, एतो जांगी ये जवनी भी ड हो ॥ वि० ॥ ज० ॥ ॥ जिरे इविध नवमी प्रमोद, एतो यादरे प्राणी जेह हो ॥ वि० ॥ लब्धिविजय रंगें करी, एतो शिवसुख लेदशे तेह हो ॥ वि० ॥ ज० ॥ १० ॥ इति ॥
॥ अथ दशमीनी सचाय प्रारंभः ॥
॥ राम जो हरि उठीयें ॥ ए देशी ॥ दशमीयें डुषमन वारियें, काम क्रोध मद जोर रे || दशविध यति धर्म याचरी, कापीयें दुःखतणी. दोर रे || लाल सुरंगा रे आतमा ॥ वहियें धर्मनी होर रे, प्रगटे पुण्यनो तोर रे, लहियें मुक्किनुं बोर रे, बाधे जस चिहुं र रे || ला ॥ १ ॥ दशविध विनयनेयसी, तोडीयें मोहजंजाल रे ॥ दशविध मिथ्यात्व परहरी, बंदियें आलपंपाल रे || खा॥ मेलीयें सुकृतमाल रे, प्रगटे नाग्य विशाल रे, होवे मंगलमाल रे, लहियें सुख ततकाल रे | ला ॥ २ ॥ त्रस यावर सर्व जीवने, संज्ञा कही तस रंग रे ।। ते संज्ञा प्रत्ये उलखी, कीजें गुरुनो प्रसंग रे ॥ बा० ॥ संज्ञा धर्म न चंग रे, राखीयें चित्त गरे, सुखत टिनी बहे अंग रे, उलटे ज्युं गंगरंग रे ॥ सा० ॥ ३ ॥ दशविध प्राण सजीवने, जांखे, जिनवर वीर रे ॥ ते दश प्राण तुं प्रामीनें, धरियें मन दया धीर रे ||ला || दशविध सुख शरीर रे, हरियें दशविध पीर रे, तोडीयें दुःखजंजीर रे, पामीयें नवोदधि तीर रे ॥ बा० ॥ ४ ॥ द्रश पंच काण सिद्धांतमें, पाल्यां बे सहि बोल रे ॥ तेहमां नित्य एक नावशुं, करे
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________
पनर तिथिनी सद्याय.
(qu)
पच्चरका अमोल रे ॥ ला० ॥ जाए लान अतोल रे, मुक्तिशुं करि बंध कोल रे, लब्धि जो दिल खोल रे, वाजे जीतना ढोल रे ॥ ला० ॥ ५ ॥ ॥ अथैकादशीनी सच्चाय प्रारंभः ॥
॥ दोहा ॥ इम दशतिथि अधिकार छाथ, किंचित् कह्यो चरित्र ॥ शा त्रता अनुसारथी, वर्णन करी विचित्र || १ || हवे एकादशितिथि तणा, हे सूरिजन माहाराज ॥ त्रिकरण करीनें प्रातमा, निसुणो यइ मृगराज ॥२॥ ढाल || जय नगीनो माहरो || ए देशी ॥ हवे एकादशी इम वदे,
विजन सीयें विपयासत्त हो ॥ वसन उढो निर्विकारनां ॥ ० ॥ जेह नी वे सवल प्रतीत हो ॥ १ ॥ गुणना रागी नवी, अवगुण त्यागी सदी होयें || पामी मनुतव संत हो ॥ ए आंकणी ॥ ध्यान ती अंगी ठिका ॥ ० ॥ जोजन तिम संतोष हो || आसव समता पीवतां ॥ ज० ॥ करजो काया पोप हो || गुण ० ॥ ० ॥ ॥ माया निशा डूरें की जीयें ॥ ॥ शुद्ध स्वभावें क्षीण हो ॥ तैलाभ्यंग तिम उदासीनता ॥ च॥ श्रुत तंबोल प्रवीण हो ॥ गु० ॥ ॥ ३ ॥ उंचा महेल विवेकना ॥ ज०॥ वास करो तेह मां हो ॥ श्रग्यार वोले ते धारियें ॥ ज० ॥ रसपोषण के जेह हो ॥ ० ॥
oilall ग्यार यंग रस सांजली ॥ ज० ॥ प्रतिमा वहो अग्यार हो || कर्म कठिन दूरें करी ॥ ज० ॥ लहियें युं मुक्ति डुबार हो | गुणा ॥ एकादशी तप की जियें ॥ ज० ॥ एक एकादश वर्ष हो । अग्यार अंग वा चक होवे ॥ ० ॥ पामियें सुजस हर्ष हो ॥ गुण ॥ अ० || ६ || इविध नविय आदरो ॥ ज० ॥ जाणो एकादशी सार हो । लब्धि कड़े नवि सांनलो ॥ ज० ॥ होत्रे ज्युं जव निस्तार हो ॥ गुण ॥ ० ॥ ७ ॥ इति ॥ ॥ अथ द्वादशीनी सद्याय प्रारंभः ॥
रहो रहो वाला || ए देशी ॥ द्वादशी कहे विज्ञावशुं, कीजें धर्मनी गोठ लाल रे ॥ विष दामें रस लीजीयें, जिम साकरनी जरी पोठ लाल रे ॥ १ ॥ जावे वियण सांनलो ॥ ए आंकणी ॥ वारशें वार उपांगना, नि सुणो जे का बोल लाल रे || स्वाद ल्यो अमृत तेहना, टाली जडत निटोल लाल रे || जा० ॥ २ ॥ वारे व्रत नवि नम्वरी, मेलीयें सुकृत माल लाल रे ॥ कर्म मलीन डूरें करी, श्रावक कुल अजुवाल लाल रे ॥ ज० ॥ ३ ॥ वारे भेदें तप जे अबे, आदरो बंदी क्रोध लाल रे ॥ बारे
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
(२६०) . -सद्यायमाला. नावना नाविये, वारिये ममता विरोध लाल रे ॥ जाण ॥४॥ कुरस व चन कहेतां थकां, दिवस तणुं तप जाय लाल रे॥अधिक खीजंतां मास नु, तप तप्यु निःफल थाय लाख रे । जा॥५॥ शाप दियंतां वर्षन, तप जाये सुणो धीर लाल रे ॥ हणतां श्रमणपणुं हणे, एणी परें बोले वीर लाल रे । ना॥६॥ श्रीजिनवरें हो वर्णवी, निकुप्रतिमा बार लाल रे। ते तुमें नवियण पडिवजी, पालियें शुफ'आचार लाल रे ॥ना ७॥णविध जे नर द्वादशी, श्रादरे शुभ परिणाम लाल रे॥ ते नर वं वित पामशे, शाश्वतां सुख श्रनिराम लाल रे ॥ जा ॥छादशी.जेह आराधशे, धरशे जिनशुं राग लाल रे ॥ लब्धिविजय कहे ते नरा, पाम || शे नवनो चाग लाल रे ॥ ना॥ए॥इति ॥ ..
॥अथ त्रयोदशीनी सद्याय प्रारंनः॥ ॥ रंगरो रे रसीया रे फुल गुलाबरो॥ ए देशी ॥ ते रस श्रोता आगलें, नाखे मन आददाद हे॥ श्रीजिनवाणी सांजली, ते रस चाखो खाद हे ॥१॥ रसिया रे सूरिजन जावें हे सांजलो ॥ श्री जिन बिंब जरा वियें, कीजें जिन प्रासाद हे॥ ज्ञाननक्ति सवि साचवी, ते रस चाखो स्वाद. हे ॥ ७॥२॥ काठीया तेरे परहरी, कीजें नव पद याद हे ॥ समकित वास सदा लही, ते रस चाखो स्वाद हे ।। र० ॥३॥ श्रीजिन अनुमति चालिये, तजीयें मिथ्यावाद हे॥ अनुलव रूपी शेलडी, ते रस चाखो स्वाद हे ॥२०॥४॥ तेरमे गुणगणे संचरी, शुक्तिध्यान प्रसाद हे॥ केवल कमला पामीने, ते रस चाखो स्वाद हे ॥२०॥५॥ ते रसना गुण जाणीने, जे नर तजशे प्रमाद हे ॥ ते नरना गुण बोलशे, सुर नर अमृत वाद हे॥ र॥६॥ शुलजावें सुकृतपणे, तेरशगुण आराधि हे ॥ लब्धि विजय कहे नेहधू, लहिये सुख समाधि हे ॥र ॥७॥इति ।।
॥अथ चतुर्दशीनी सचाय प्रारंजः॥ ॥ प्यारी ते पीयुने विनवे हो राज ॥ ए देशी ॥ हवे चउदशतिथि श्म वरे रे हां, एतो सांनलो चतुर सुजाण ॥ नवियां जावगुं॥ श्रुत सि झांतना बोलजे रे हां, एतो ते करो वचन प्रमाण ॥ ज० ॥१॥ वडना कुसुम तणी परे रे हाँ, एतो दो हिलो मनु अवतार ॥ ॥ार्यदेश पण दोहिलो रे हां, एतो दोहिडं श्रावक कुल सार ॥ ज० ॥२॥श्रमा
-
-
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________
पन्नरतिथिनी संद्याय.
(२६१)
-
-
-
-
-
ते पण दोहिली रे हां, एतो दोहिलो ज्ञानसंयोग ॥ ज ॥ दोहिली जिननी सेवनारे हां, एतो दोहिलो मननो योग ॥ ज०॥३॥ए सवि पुर्खन्न पामवां रे हां, जिम रयणतणे दृष्टांत ॥०॥ ते तुम पुण्यप्रनाव थी रे हां, एतो पाम्यो मनुन्नव संत ॥ ज ॥४॥ पामी चउदश तप त णोरे हां, एतो खप करो मननें प्रमोद ॥०॥ चौद नियम संचारजो रे हां, एतो संदेपजो तिम चौद ॥ जण ॥५॥ चौद पूरवना जावधी रे हां, एतो चौदमे चढे गुणगण ॥ ज० ॥अंतगड केवली होवे रेहां, ए तो अक्षर पंच प्रमाण ॥ ॥६॥ चौद जुवन ए लोकनारे हां, एतो देखी जाणे लाव ॥ ॥ चौद रज्ज्वात्मक नेदीने रे हां, एतो शिव सुख ते नित्य पाव ॥ ल॥७॥ चौद लाख मनु योनिना रे हां, एतो बूटी फुःखथी जीव ॥ ज०॥ श्म जाणी चनदश आदरो रे हां, एतो दिल करि नाव अतीव || न॥॥ चउदशना गुण सांजली रे हां, धरिये सुविहित वुध ॥ ॥ लब्धिविजय रंगे करी रे हां, एतो लहिये । शद्धि समृद्धि ॥ ए॥ इति ॥
॥अथ पूर्णिमानी सचाय प्रारंज ॥ ॥ सुडला संदेशो रे कहे माहरा पूज्यने रे । ए देशी॥ पूनम कहे न व्य जीवने रे, सांजलो सङ्गुरु वाणी रे॥अथिर तन धन आउखु रे, जलबु हुद परें जाण रे॥ नावे हे नवियण सांजलो। ए आंकणी ॥१॥ असार सं सारने पेखीने रे, धर्मशुं धरो प्रतिबंध रे ।। बांधव सयण ए जाणजो रे, स्वार्थनूत संबंध रे ॥ ना॥२॥ सकल कुटुंबने पोषवा रे, जे नर करेय
पाप रे ॥ तेह तणां रे फल दोहिला रे, सहेशे ते एकलो आप रे ।। जाण ॥३॥ जिम मृग तृष्णाने कारणे रे, जमतो रणसां धाय रे ।। नमे पठे ए जीवडो रे, जव जव कुःखीयो थाय रे ॥ ना०॥४॥ए धन धरणी ए धामने रे, कांश न ले गयो साथ रे ॥ जिहां जश्ने जीव उपनो रे, तिहां सहि होये तेहनें हाथ रे ॥ ना॥५॥ इस जाणीने धर्म कीजी ये रे, टाली ते विषय विकार रे॥ दिन दिन दोलत अजिनवी रे, पामि ये हर्प अपार रे॥ ना ॥६॥ पूरण जीवितव्य पामीने रे, आदरो पूरण धर्म रे ॥ पूरण शांत स्वनावधी रे, पूरण दो ए कर्म रे॥ ना ॥७॥ पूरण जन्म जराथकी रे, पूरण बूटी फुःख रे। पूरण लीला पामीये रे, ।
-
-
-
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________
(२६३)
सद्यायमालो.
-
-
पूरणं सुर नर सुख रे ॥ जाण ॥७॥ प्रण पन्नर सिझना रे, जाणिये पूर।। ण नेदरे । पूरण पन्नर योगना रे, ते पण जावनिर्वेद रे ॥ ना॥ पन्नर जातिनां जांखियां रे; परमाधामी जोर रे॥ ते पण पुःखयकी लूटी। ये रे, टाली ते कर्म अघोर रे ॥ नाण॥१०॥पन्नर कर्म नूमि उलंखी रे, बंमो कषाय ते शोल रे ॥ नवियण दिन दिन पामीयें रे, संपदा पुण्यरंग रोल रे ॥ जाण॥१९॥ जिम शशी शोलकला सही रे, नांखे जिनवर वाचरे । ॥तिम ए धर्मकला शशी रे, पामीयें जगतमा साच रे ॥ जाण ॥ १२॥ पूरणमासी ए जाणीने रे, जे सही करशे ए पुण्य रे. ॥ विजयलब्धि ते पामशेरे, दिन दिन निज सुखतन्न रे ॥ना॥१३॥ आग्म चउदर्श पूर्णिमा रे, अंग उपांगें अधिकार रे ॥ जिनवरे कहियो महानिशीथमां रे, बीजप्रमुखनो विचार रे ॥ जाण ॥१४॥ ते सविजाणो व्यवहारथी रे, धर्म उद्यम उपदेश रे॥ निश्चयमा अप्रमादी जे होवे रे, ते पाले पन्नर तिथि विशेष रेला॥१५॥ एम जाणीने नविनावियें रे, अव्य ने जावथी धर्म रे। सघली तिथि आराधता रे, लब्धि कहे सदा सुख शर्म रे॥जाण॥१६॥
॥अथ श्रीज्ञानविमलजीकृत सतासतीनी सद्याय प्रारंजः॥ ॥ सुप्रनात नित्य वंदियें, नरतबाहु बली थंना रे ॥ अन्नय कुमार ने ढंढणो, सिरि ने कयवन्नोरे॥सुणा॥ अर्णिकापुत्र ने अयमत्तो, नागदत्त थूलिनदो रे ॥ वयरस्वामी नंदिखेण जी, धन्नो ने ससिजद्दो रे ॥सुण॥५॥ सिंहगिरि किर्ति सुकोसलो, करकंकू पुमरीको रे॥ सु॥३॥ गयसुकुमाल || जंबु प्रक्षु, केशी अवंती सुकुमालो रे॥ दशारण ला जस नजी, श्वाती चिलाती पुत्र सालो रे॥ सु॥ ४॥ बाहु उदाश् मनक मुनि, आयरदित आर्य गिरीशो रे ॥ आर्यसुहस्ती अनव वली, संब प्रद्युम्न मुनीशो रे।।सु ॥ ५॥ मूलदेव कालिक सूरि, विष्णुकुमार श्रेयांसो रे ॥ आर्मक दृढ प्रहार वली, कूरगडु मेह मुनीशो रे ॥ सु०॥६॥सयंजव प्रसन्नचंड जी, महासाल वंकचूलो रे ॥ एह सता नाम लीजियें, जिम होय सुंदर कुलो रे। सु०॥७॥ सुलसा चंदनबालिका, मणोरमा मयणरेहा रे॥ कुंती न मैदासुंदरी, ब्राह्मी सुंदरी गुणगेहा रे ॥ सु० ॥७॥ दमयंती सती रेवती, शिवा जयंती नंदा रे ॥ देवकी जौपदी धारिणी, श्रीदेवी सुजला जदारे ॥ सु०॥ ए॥रुषिदत्ता राजीमती, पद्मावती प्रजुवती कहीये रे ॥ अंज.
-
-
-
-
-
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________
रात्रिभोजननी सद्याय.
( १६३ )
॥
ना ने कलावती, पुप्फचूला मन लदीयें रे ॥ सु० ॥ १० ॥ गौरी गांधारी लखमणा, जंबुवती सत्यभामा रे || पद्मा सुसीमा रुकमिणी, ए ड हरि नी रामा रे || सु० ॥ ११ ॥ ज्येष्ठा सुज्येष्ठा मृगावती, चिलणा पद्मा प्रभा राणी रे ॥ वहनी सात शूलिनडनी, बुद्धि महागुण खाणी रे ॥ सु०॥१२ जदा जक्ष दिन्ना वली, भूया ने सुय दिन्ना रे ॥ सेणा वेणा रेखा कही, ए शकमालनी कन्ना रे ॥ सु० ॥ १३ ॥ इत्यादिक जे महा सती, त्रिभुवनमां हि विराजे रे || आज लगें पण जेनो, जस पडह जग गाजे रे ॥ सु० ॥ १४ ॥ शीलवती सुरसुंदरी, कौशल्या ने सुमित्रा रे ॥ देवदत्तादिक जाणी यें, सवि जिनजननी पवित्रा रे ॥ सुण १५॥ डुरित उपद्रव उपशमे, होवे मंग समाला रे ॥ ज्ञानविमलगुण संपदा, पासीजे सुविशाला रे || सु||१६|| इति श्री ज्ञानविमलजीकृत रात्रिभोजननी सद्याय लिख्यते ॥ ॥ शारद बुध दायी ॥ ए देशी || ढाल || श्री गुरुपद प्रणमी, आणी प्रेमा पार ॥ बहुं व्रत जाणो, निशिनोजन परिहार ॥ आराधी पामो, सुरसुख शिव सुखसार ॥ इहवें बलि परभवें, जेम लदीयें जयकार ॥ १ ॥ त्रुटक ॥ जय जयकार होवे जगमांहे, निशिनोजन परिहरतां ॥ पातक पोढां एहनां जां ख्यां, रयणी जोजन करतां ॥ बहुविध जीव विराधन देतें, एह अनदय जणीजें ॥ प्रत्यक्ष दोष कह्या आगममां, जवि ते हृदय धरी जें ॥२॥ ढाल || म तिनें हुऐ की डी, वमन करावे माख ॥ लूताथी कोढी, जलोदरी जू नांखी ॥ गलू बींधे कांटो, वाले होय स्वरभंग ॥ सडे पेट थिरोले, विंढीचें तालू अंग ||३|| || श्रंग उपांगे होय वली दीयो, जो आवी विष जात ||दृष्टि दोष इहलोके जाणो, परनवें नरके पात ॥ दोय घडी परजाते सांके, टाली करो आहार ॥ नोकारसीतं फल पामो, संनालो चोविहार ||४|| ढाल || देव पूजा आहुती दान, श्राद्ध खान नवि सूजे ॥ रात्रें खाधाथी, निर्थे नरके मूंजे ॥ धान्य आचमन करंतां, पवित्र होये नवि ते । निशिनोजन करतां, लहे वतारज एह ॥ ५ ॥ ॥ एह अवतारज धूक मांजारी, काक गृह हि विंटी | वडवागुल सिंचाण घरोली, इत्यादिक गति नीची ॥ हंस मोर पिक शुक ने सारस, उत्तम पंखी जेह॥ रातें चण न करे तो सानव, किम खाये अन्न तेह ||६|| ढाल ॥ इम जाणी ढंसो, निशिभोजन नवि प्राणी ॥ एयाग ममांदे, वेद पुराणनी वाणी ॥ दिनकर थमते, पाणी रुधिर समान ॥
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१६४)
सद्यायमाला.
-
अन्न मांस बराबरी, कहे मार्कम पुराण ॥७॥ त्रु०॥ जाण होये ते वली. इम जाणे, अस्त थाये जव सूर ॥ हृदय नानिकमल संकुचाणे, किम हो ये सुखपूर ॥ यजुर्वेदमाहें श्म नांख्युं, मासे पक्ष उपवास | स्कंद पुराणे दिवस जम्यानु, सात तीर्थ फल खास ॥७॥राम नणे हरि उठीयें ॥ए देशी ॥ परशासन मांहि कडं, रयणी जोजन पाप रे॥दोष घणा ने रे ते हमां, एम नांखे हरि श्राप रे । वेद पुराणनी बाप रे, पांमव पूछे जवाप रे, एतो पापनो व्याप रे ॥ए॥रयणीनोजन परिहरो॥ ए आंकणी॥ व बन्नु लगे पारधी, जे तुं पाप करेशरे॥ ते एक सरोवर शोषता, ते एक सो नव जोय रे ॥ एक दव दीधे ते होय रे, एह सम पाप न कोय रे॥ रयणी॥१॥ एकसो आठ चव दवतणा, एक कुवाणिज्य कीधरे।। एक शो चुमालिश ते नवें, कूडुआल एक दीध रे॥रयणी॥११॥ आल ए कावन सो नवे, एक परनारीनु पाप रे ॥ एकसो नवाणुं जव तेहवे, एक निशि नवे पाप रे, तेहथी अधिक संताप रे ॥ रयः ॥ १२॥ तेमाटे नवि कीजीयें, जिम लहीयें सुखसार रे ॥ रयणीजोजन सेवतो, नरजवे पशु अवतार रे ॥ चार नरकतणां वार रे, प्रथम ते ए निरधार रे ॥रय० ॥१३॥ ते उपर त्रण्य मित्रनो, लांख्यो एक दृष्टांत रे । पडिकमणां सूत्र वृत्तिमा, ते सुणजो सवि संत रे ॥ जिम नांगे तुम ब्रांति रे, शिवसुंदरी केरा कंत रे, जिम था नवि गुणवंत रे ।। रयण ॥ १५ ॥ आज न हेजो रे दीसे ना| हलो ॥ए देशी ॥ एक कुलगामें मित्र त्रय वसे, मांहो मांहे नेह ॥ श्रा. वक नजक ने मिथ्यामति, आप बाप गुणगेह ॥ १५ ॥ नवि निशिजो जन विरमण व्रत धरो॥ ए आंकणी। जैन आचारज एकदिन आविया, वंदी निसुणे वाणी ॥श्रावककुलथी रे जावथकी ग्रहे, अजय सकल पञ्च काण ॥ ज० ॥ १६ ॥ जक निशिजोजन विरमण करे, सहेजे आणी. नेह ॥ मिथ्यामति ते नाव प्रतिबूजीयो, कूड कदाग्रह गेह ॥ ज० ॥ १७ ॥ श्रावक लजक संगतिथी थयो, सकल कुटुंब व्रतवंत ॥ एकदिन राजनियो गतणे वशे, जमि न शक्या गुणवंत ॥ ॥ १७ ॥ संध्यासमये ते घर आविया, बेहुने कहे परिवार ॥ नमक निश्चलनावे नवि जम्यो, श्रावके. कीधो आहार ।। न० ॥ १॥ यूकापातें जलोदर तस थयु, व्रतन्नंग गुण, पात ॥ व्याधि पीड्यो मरीने ते थयो, कुर मांजारनी जाति ॥ ज० ॥॥
-
-
-
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________
हितशिक्षानो सद्याय.
-
-
-
lone
A
-
-
-
-
-
- -
- -*
--- -
श्वाने खाधो प्रथम नरके गयो, महतो नरके पुःख ॥ नंक नियमतणा प्रजावथी, सौधर्मे सुरसुख ॥ ॥१॥ मिथ्यात्वीनुं पण निशिजोनन 'थकी, विषमिश्रित थयुं अन्न ॥ अंग सडी मरी मांजार थीयो,'प्रथम नर के उत्पन्न ॥ ॥॥ श्रावक जीव चवीने अनुक्रमे, थयो निर्धनहि जपुत्र | श्रीपुंजनामे तसं लघु वंधवो, मिथ्यात्वी थयो तत्र ।। ना३॥ श्रीधरनामें वेहु महोटा थया, चाले कुल आचार ॥ जजक सुर तव जौवे ज्ञानगुं, प्रतिबोध्या तिणिवार ॥ ॥३४॥ जातिसमरण पाम्या वेहु जण, नियम धरे दृढचित्तं । रयणीनोजन न करे सर्वथा, कुटुंब 'धरे अनी तन॥२५॥ ढाल | श्रेणिक मन अचरिज थयु ॥ए देशी ॥जोजन नांपे तेहने, पिता माता करे रीषो त्रण्य उपवास थया तिस्यें, जोयो नि यम जगीशो रे ॥ २६ ॥ एक मतां व्रत आदरो॥ ए आंकणी॥ जिम हो ये सुर रखवाला रे ।। उषमन उष्ट रेटले, होये मंगलमाला रे ।। ए॥ २२॥ नकसुर सानिधि करे, करवा प्रगट प्रत्नावे रे ।। अकस्मात् नृप पेटमां, शूलव्यथा उपजावेरे । एरणा विफल 'थया सवि ज्योतिषी, मंत्री प्रमुखनें चिंतारे। हाहारव पुरमा थियो, मंत्रवादी नाग दमता रे ॥ एण॥श्या सुरवाणी तेहवे समे, थश् गगनें घनगाजी रे॥ निशिनोजन तनो धणी, श्रीपुंज हिज दिनलोजी रे ॥ ए॥३०॥ तस कर फरस थकी होवे, नूपति नीरुज अंगे रे ।। पडह वजावी नयरमां, तेडाव्यो धरी रंगे रे ।। ऐ॥३१॥ नूपति निरोगी थयो, पंच सय गाम तस दीधा रे।। ते महिमाथी बहु जणे, निशिनोजन व्रत लीधारे॥ ए॥३॥ श्रीपुंज श्रीधर अनुक्रमें, सौधर्मे थया देवा रे।।राजादिक प्रतिक्रिया, धर्म करे सयमेवा रे ।। ए ॥३३॥ नरेनव ते त्रण पामिया, पाली संयम सूधा रे॥ शिवसुंदरीने ते वस्या, थया जगत प्रसिका रे ।। ए ॥ ३४॥ एम जाणी नवि प्राणीया, निशिजोजन व्रत कीजें रे ॥ श्रीज्ञानविमलगुरु ना मथी, सुजंस सोनाग सहीजें रे ॥ एक। ३५ ॥ इति ॥ । - ॥अथ श्रीज्ञान विमलजीकृत हितशिक्षानी सद्यायप्रारंजः॥
॥ एम धन्नो धरणीने परिचावे ॥ए देशी॥था आप सदा समकावे, ॥ मनमांदुःख मत पावे रे॥को किसीके काम न आवे, आप कियां फल पावें रे॥१॥ आपें आप सदा॥ जिम पंखी तरुये मली थावे, रयणी
-
-
-
-
D
३४
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________
(२६६) .. सद्यायमाला.. वीते जावे रे । जिम तीरथ मेली सवि संघो, करि करि निज घर जावे रे ।। ॥श्रा ॥२॥थापथकी कर्तव्य थयां.जे, जोगवे वेह एकीलो रे ॥ मा हरु मादर करतो अहोनिश, मूढपणे होय घेलो रे ॥था॥३॥ स्थिर नहिं ए संसारी प्राणी, तन धन यौवन वान रे ॥ जिम संध्यानां वादसनो || | रंग, जेम चंचल गजकान रे ।। श्रा॥४॥ एम जाणीने धर्म आराधो,
आपे श्राप सघाहो रे । ज्ञान विमल प्रजुनें चित्त ध्यान, जिम शिवसुन ने पार्छ रे ॥धाuntn इति ॥ ॥अथ श्री ज्ञानविमलजीकृत कायारूपकामिनीनो जीवरूपस्वामीने
. उपदेशनी सचाय प्रारंजः॥ ॥ देशी रसीयानी॥सुगुण सोजागी हो साहिब माहरा, सुण मुऊ था। तम राम वादहेसर | काया कामिनी कंथ प्रत्ये कहे, प्रीतम तुं अनि राम सोजागी । सु॥१॥ रयण अमूलक में तुं संग्रह्यो, मत हुढं का च समान चतुर नर ॥ धुर बेहडा लगें तेहनें चाहता, निपट खराखरी ।। काम पन्होता ।। सु॥२॥ पूरव पुण्यें हुं तुमने मली, उत्तमकुलनी एं काय रंगीला ॥ अवसर मलिया लाहो लीजीयें, क्षण,लाखीणो रे जाय बंबीला ॥॥॥ कामिनी कंततणो संबंध करी, पण नवि विसरे देज हलि मला ।। हुँ सोहागण सोहवि तुळ बते, एम केम सरशे प्रीत हेज सांजल । सु० ॥ ४॥ कुमति कुचिंता प्रमुख कुरूप त्रिया, तेनी साथै वि लसे रे नेह लगाय ॥ निज घर डमी परघर जावतां, कोय न कहशे रे कंत जलाय ।।सुणाातेह कुघरणी संगमथी कदा, विषय कषाया रेअंगज हो शे। तबहु दुःखदायक अति वांकडां, महेणां देने सयण वगोशे ॥ सु ॥६॥ वणज करेवा शेठे धन दियो, कुमति कुघरणी रे ते सवि मूसे।चो खे लेखें कहो किम पोहोंचसो, स्वामी धर्म कहो किणपरें रहेशे ।।सु०॥
॥ पाले प्रीति सदा परणी त्रिया, पण परतरुणी रे प्रीति ने पाले ॥ हमणां मद वाह्या नथी जाणता, निरति पडशे रे मोह सम गाले ॥ सु ॥ ॥ कुलंवती कामिनी मुफ, समी, फिर मत मलशे रे चित्त अवं! धारो ॥ पडलाया सुख त्यां खगें सांजले, जब लगे लागे ताप निरालो। ॥सु०॥ ए॥ सयण मलीने पुर्जन जब मिले, तव ते सांजरे सयण सुगु पनर ॥ कपट कुघरणी केरां जाणशो, तव चित्त धरशो रे वयण चतुर नर.
Animumdduman to
-
-
-
-
---
-
-
-
-
-
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रारकनां बारव्रतनी सद्याय. (६७) सुगारणामुज वडपण थये तुह्म रसीया होशों, श्यो रस माणशो त्यांय रंगीला ॥ एउखाणो मंसशे लोकमो, उंट बलद तणो न्याय।। सुणा॥ हमणां सरखी जोडी विडं तणी, नवयौवन रस चूरि सलूणा ॥ अविचल प्रीति करो प्रीतम तुझे, होश हैया तणीपूर सनेहा ॥सुमारशाप्रसन्न थर ने मुजशुं विलसतां, होशे सुत सुविवेक सलूणो॥वडपणे सुखदायी तुमने होशे, धरशे जनकरुं नेक विपूणो ॥सुणाशा सुप्रतिष्ठ प्रीतमनें जे जांख बु, तेह अघटतुं रे सुकुल वहूनें।।शोक्यवेध होये अतिहिं आकरा, वांबा सुखनी रे होये सहूने।।सुणारधासुमति साहेली माहरी अति नली,ते पण प्रीतम जोग तुमारे सहज सलूणा सादिव सेवता, अविचल सुखसंयोग वधारे ॥ सु०॥१५एम घरवटझुप्रीतम प्रीबवी, अतिहि अनोपम प्रेम बगाड्यो।सुकृत सुकामण करिने वश कियो,जगजसवादशं तेम जगाड्यो सुणा१६॥तप जप किरिया समकित सुखडी, विलसे कामिनी कंत सदाये धीरविमल कवि सेवक नय कहे, उत्तम संगति सुजस नलाये॥ सुणा॥
॥ अथ श्रीमान विजयजीकृत श्रावकना वार व्रतनी सद्याय प्रारंजः। । ॥ ढाल पहेली॥ चोपा ॥ श्री जिनवीर वदे शुज वाण, श्रावक साधु धर्म अहिनाण ॥ देशविरति श्रावकनो धर्म, श्रादरों जविजन समजी मर्म ॥१॥ समकित मूल अणुव्रत पंच, त्रण गुण व्रतनो डे परपंच ।। चन शिक्षा व्रत ए व्रत बार, प्रथम कई समकित विस्तार ॥२॥ दोष अढार रहित अरिहंत, देव खरो गुरु साधु महंत ॥ पंच महाव्रत धारी जेह, धर्म जिनेश्वर जापित तेह ।। ३॥ पंचषो प्रथम मिथ्यात्व उमेद, लौ किकने लोकोत्तर नेद ॥ देव अने गुरुगत ए दोय, एकेके जोडे चड होय ॥४॥ए चउजेय होय अव्यथी, विवरीने मो शुलमति ॥ हरि हर ब्रह्मादिक जे देव, मुक्तिदायक नणि न करूं सेव ॥५॥ परतीर्थ पाखंमी जेह, गुरुबु वंडूं नहिं तेह ॥ पानबुझें पोषु नहिं कदा, अनुकंपादिकें. देवू सदा॥६॥ पंडूं नहिं जिननव फल तिब, जिनप्रतिमा परतिनि हछ । पासबादिक जे अगियड, जावे न नमुं न करूं सब ॥७॥ क्षेत्र में की थाहिं ने परदेश, न करूं मिथ्यामतनो लेश ॥ जावजीव थिरता का खथी, बातमशक्ति लगें नावथी । ॥ नृपगण बल सुर अनिउंगण, गुरुनिग्गह वित्ती कंतारेण ॥ दिमी विणू न करूं. मिड, चार आगार
-
.
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________
(२६७)
संद्यायमासा
प्रत्ये पाणं श्व॥ए । समकित आदरीये श्ण रीति, अतिचार पण टालो । नीति उन्नति कीजें जिन शासने,. चढले उत्साहें निज़मने ॥ १० ॥ वि पिशुदेव अने गुरुवंदि, नित्य पच्चरकाण करी आनंदित सात क्षेत्रे धन वावियें, पण परमेष्ठि सदा ध्याश्य ॥ ११ ॥ संघविनय कीजें लक्तिशु,न हिं तो समकित होये किश्यु ॥ पंचशुद्धि विधिशुलविजना, व्रत श्रादरी ये थशंशुमनां ॥२॥:.::.: . . . . . . . . ... ..,
॥ ढाल बीजी राग परजीयो , स्थूल प्राणातिपात विस्मण, प्रथम अणुव्रत कथु जिने निरपराध नस जीव न ह[, संकल्पी निरपेक्षीने ॥३॥ घरो श्रावक विरति लक्जिन, सनी अविरती कतरे ॥ अंति रति जवज्रमण होवे, विरंतिथी नवजल तरे ॥१४॥ धरो श्रावक विरति | जविजन ॥ ए आंकणी ॥ हणावं पण नहीं त्रिकरणें, एम आहेतुं व्रत क यु.॥ स्थूल मृषावाय विरमण, अणुव्रत बीजुलीयुः ॥ ध० ॥ १५ ॥ कन्यका गोलूमि अलिअं, बोर्बु बोलावू नही। यापणमोसो साही कू डी, उंविध त्रिविधे पण नहीं ॥ ३० ॥ १६॥ हिसद चउपद सरवे जाणि, धूर तिग अलीय ।। स्थूल अदत्तादान विरमण, श्रीजुव्रत धरो अवश्य श्री। ध॥१७॥ पडी मूकी गई आवी, वस्तु चोरी:त्रिकरणे ॥ न करुन करावु किबारे; चोर नाम लहे जिणे ॥धः ॥२७ || स्वदारासंतोष श्र थवा, अन्यदारा वर्जना, स्थूलमैथुनःविरति.चोथु, अणुव्रत धरो सङना ॥ध० ॥१५॥ योषिता तो दार शब्दे, पुरुष अर्ज धरी मने ॥ दिव्यमैथुन
विध त्रिविधे, मनुष्यनुश्क विध तने ॥धं ॥ २०॥ तिरियनुं श्कविध त्रिकरणे, एम नांगे मन धरो॥स्थूल.परिग्रह विरति पंचम, ते श्छामि ति करो ॥ ॥ २१ ॥ इहां नवविध परिग्रहनी, करवी संख्या ते सही ॥मान उपर अधिक त्रिकरणे, रखा, राखुं नही ॥ध ॥ २२ ॥ ढाल त्रीजी॥ रोग सारंग महार ॥ इमर आंबा आंबली रे॥ए देशी॥हा दिगविरमण व्रतें रे, दशदिशि कीजें मानः॥ जावा मोकलवा तणुं रे, ति गकरणें सावधान ॥श्शा नवि जन आदरीयें व्रत अंगें, जिम वरीये शिव वधू रंगें त्रविजन, आदरीयें व्रत अंगें। ए आंकणी॥सांतमुंबत सुविधा, धरो रे, लोगोपजोग परिमाण ॥ जोजनथी ने कर्मथी रे, तज अजक्ष्यादि. के जाण ॥ नवि०॥ ॥ जंबर पीपल पीपरडी रे, वड कढुंब वर पंच॥
।
-
-
-
-
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रावकना-बारव्रतनी सद्याय,
(क्षय)
-
-
-
:
-
-
-
-
-
-
-
सुरा मांस माखणामधूरे, हिम विष करहा वंच ॥ ज० ॥ २५॥ रात्रिलो. जन माटी सवेरे,श्रथा वहु वीजा काचां गोरसशुमड्युरे, विदल वत्या क नहीजनल ॥५६॥ जे तुफल महुडादिकां रे, अजाण्यां फल फूल
वर्णादिक जस बिगडीयां,रे, एह चलितरस,शूल || ज० ॥२७॥ वासी विदल पीली लापशो रे, जलमां रांध्यु अन्न ॥ कुथित अन्न फूदयु.सवे.रे, पकानादिक मन्नाना ॥ मान पनर विश त्रिश दिना,रे, ऋतु वर्षा उष्ण.शीत ॥ दधि दिन दोष गया पनी रे, मो श्रावक रीति ॥ ॥ २५ ॥ अनंतकाय कूपल सवे रे, कंद मूल सवि वारि ॥ लूणी बाल थो हरि गलो रे, निरिकत्री कुंभारियन ॥३गा वरियाली सत्तावली रे, नी ली मोथी हसत ॥ अमृतवेली लोढो लूणो रे, जूमिफोड़ा. त्यज जज ॥ ज०॥ ३१ ॥ द्विदल अंकूरा आंवली रे, कवली सूअर वाल ॥ नीलो कलु रो पट्यंको रे, टंक वाथूलो वाल ॥ ज० ॥ ३२ ॥ वंश करेला.आदिवा रे, वीजा ए.पण जाण ॥ समनंग गूढ पर्व शिरा रे, बिन्नरुहनी अहिनाण ॥ न ॥ ३३॥ सञ्चित्तादिक चउदनी रे, प्रतिदिननी करि संख ॥ जोंगq अधिक तत्रिकरणे रे, जावजीव निःशंक ॥ ॥३४॥ बंजदिसि तनूयें पण दुवे रे,.चजदमे नियम विस्तार ॥ अशनादिक आहारनी रे, कीजें विगति विस्तार | न॥३५॥ वीजा ए.पण आरंजारे, नियमीयें ए णें व्रतः॥ कर्मथी पन्नर मी रे, कर्मादामह जति ॥ ॥३६॥
॥ढाल चोथी ।। राग केदारो॥ कपूर होवे अति ऊजलो रे।। ए देशी। अग्निपारने जे हुवे रे, वृत्ति ते कर्म इंगाल ॥ वनस्पति बेदादिकें रे, वृत्ति वनकर्म कराल रे नविका, न करो कर्मादान ॥ एहनां फल कडवां, निद्रा नरे॥लविका ॥३७॥ शकट कराववां वेचवां,रे, साडीकर्म अति हीन ॥ नाडानी आजीविका.रे. नाडीकर्म मलीन रे ॥ज ॥३॥ नूमि विदा री. हलादिकें रे, जीवन.फोमी कर्मः ॥ त्रस.अंग आगर वहोरवेरे, दंतवा णिज्य कुकर्म रे ॥न.:३ए । जिहां जीव उत्पत्ति तेहनो रे, बकरो वा मिज लाख ॥ मदिरादिकनुं वेचद् रे, रसवाणिजा म राख रे॥pion जीवघात. निमित्तनो रे, विक्रय विषबाणिजज ॥ केशवंत गो दासादि रे, वेचवे. केशवाणिला. रे ॥ ज०॥४१॥ यंत्रविक्रय यंत्र पीलवु रे, यंत्र | पीलन कर्म तेहः॥ निलंबन कर्म पशु तणां रे, अंगबेदन वृत्ति जेह रे ॥
-
-
-
-
-
-
-
-
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________
(990)
सद्यायमाला.
॥ ज० ॥४२॥ दवनुं दान तलावनुं रे, तह सर हनुं शोष ॥ क्रूर कर्मका रीत रे, पोष असती पोष रे ॥ ज० ॥ ४६ ॥ चज विह अनरथदंग बेरे, प्रथम धारतिरूप ध्यानं ॥ बीजो पाप उपदेशना रे, श्रीजो हिंस्रमदान रे ॥ ज० ॥ ४५ ॥ दाक्षिण विष अधिकरण ये रे, तुरिय प्रमादाचरण ॥ ए थी विरति डुदा त्रिकरणे रे, श्रवमे व्रत आचरणें रे ॥ ज० ॥ ४५ ॥ ॥ ढाल पांचमी ॥ जोलीडा इंसां रे विषय न राचीयें ॥ ए देशी ॥ था रति रौद्र निवारी जेणे तज्युं, डुगविध व विहें सावध ॥ घटिका डुग लगें समता तस लवसुं, सामायिक व्रत सद्य ॥ ४६ ॥ परिषत जन सुबो सकुरु देशना ॥ ए आंकण। ॥ जिम लहो मग्ग उमग्ग ॥ शुद्ध प्ररूपक डुर्लज कलियुगें, तस चरणें जे लग्ग ! तस पासें व्रत मग्ग ॥ ४७ ॥ || परिणत || बँके दिशि परिमाण प्रत्युं तेनुं, जे संक्षेप सरूप ॥ देशाव काशिकात दशमं श्रहवा, सवि व्रत संक्षेप रूप ॥ ४८ ॥ परिषत जन० ॥ श्रन्य चार डुविध त्रिविधे तजो, मुहूर्त्तादि प्रमाण ॥ प्रतिदिन चउद नियम विहाणे धरो, संवरो सांक सुजाण ॥ परि० ॥ ४७ ॥ याव श्यक पर्व दिवसे श्रादरो, व्रत पोषधं उपवास ॥ श्राहार तनुसत्कार ब्रह्म तथा, सावधनो त्याग खास ॥ प० ॥ ५० ॥ सो च विहग विद ति विहें करो, दिन होर तिसें सरचि ॥ देशथी सर्वथी आदार पोषध धरो, सर्वथी तिगसें सचित्त ||१०||२१|| नवम एकादश डुग व्रत श्राराधो, परिणतिथि संविभाग ॥ सकुरु साधुनें पडिलाजी, जमे श्रावक महा जाग ॥ प० ॥ ५२ ॥ गुरुविरहें दिशि अवलोकन करे, समरी जेणें प्रति बुद्ध || पडिलान्यो विणं न जमे त्रिकरणें, पाले ए व्रत शुद्ध ॥ प० ॥५३॥ एह विवक्षित जंगें व्रत कह्यां, स्थूलनयें धरो मन्न ॥ जगवई छांगें रे विव री जांखियां, नामायें गुणवन्न ॥ प० ॥५४॥ इम श्रावकत्रत आदरो वि जना, पालो तजी अतिचार ॥ आणंदादिक परें सद्गति लहो, पंचम गति . ए. णि सार|| ||२२|| मोक्षमारग एहवो तो वीर जिने, कह्यो करीयः संसार ॥ शांति विजय बुध विनय विनयशुं, मान कड़े हितकार ॥ पणा५६ ॥ इति ॥
॥ श्रघ श्री देतवी जयंजीकृत अढार नातरांनी साय प्रारंभः ॥ ॥ पेहेलांने समरुं पास पंचासरो रे, समरी सरसती मात्र || निज गुरु केरारें चरण नमी करी रे, रचशुं रंगें सजाय ॥ १ ॥ नवि तुमे जोजो रे
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________
अढार नातरांनी-सद्याय.
-
-
-
-
-
-
-
-
संसार नातरां रे ॥थांकणी ॥ एकनवे हुयां थढार, एद जाणीने दूरे निवारजो रे, जिम पामो सुख अपार ॥ ॥२॥.नगरमा मोटुं रे मथुरा जाणियें, तिहां वसे गणिका एक ॥ कुवेरसेना रे नाम ले तेहy रे, विलसे सुख अनेक ॥ ज०॥३॥ एकदिन रमतां परशुं प्रेममा रे, उदरे रघु उधान ॥ पूरणमासे प्रसव्युं जोडधं रे, एक बेटो बेटी सुजाण ॥ना ॥४॥ वेश्या विमासे आपणने घरे रे, कुण जालवशे ए बाल ॥ क्षण क्षण जोवां धोवां ने धवरावांरे, कुण करे खार संजाल, न० ॥५॥ एहई | विमासी रे पेटीमा सश्रे, घास्यां बालक दोय ॥ माहे ते मेली नामां कित मुछिका रे, नदीमां चलावे सोय ॥ल ॥६॥ जमुनामां बहेती रे श्रावी शौरीपुरे रे, वाणुं ते वाद्यं तेषार ॥ तव तिहां थाल्यारे दोय व्य हारीया रे, नदी कांवे हर्ष अपार ॥ ज०॥७॥ रथी दीतीरे पेटी.था वत्ती रे, हैडे विमासे दोय ॥ एहमां-जे होशे रे ते थापण बिहु रे, वहेंची बेशुं सोय ॥ ज ा बोलवंध कीधा दोय व्यवहारीये रे, काढी पेटी ते वार ।। पेटी उपाडी रे बानी सोडमा रे, आव्या नगर मकार ॥॥ एगा पेटी उघाडी रे निहायतां रे, दीनं चालक दोय ॥ मनमा विचारे रे दोय व्यवहारोया रे, शुं जाणे पुर कोय | जण ॥ १० ॥ जेने सुत नहिं ह. तो तेणें वेटो लियो रे, वीजे बेठी हो बीध ॥ मुजिकामे रे नाम कुबेर दत्त दियो रे, कुवेरदत्ता वली दीध ॥ ज० ॥११॥ अनुक्रमें वाध्यां रे दोय जण्यां गुएयां रे, पाम्यां जोवन सार ॥ माता तात जोने परणावियां रे, विलसे सुख अपार ।। न ॥ १॥
॥ दाल वीली । एकदिन वेग मालीये रे लाल, मरनारी भली रंग रे॥ रंगीला कंत ॥श्रावोने पियुडा आपण खेलिये रे करुंलु घणी मनोहार रे ॥रायागा॥ ए आंकणी ॥ हास्य विनोद करे पपां रेखाल, माने निज धन्य अवदात रे॥२०॥सार पासे रमीय सोगठे रे बाल, थाणी मनमां 'उमंग रे ॥॥ ॥२॥ रमत रमे खुशीमा घणां रे साल, दाव नाखे जरतार रे ॥रं ॥ दीठी नामांकित मुधिकारे 'खास, हियडे वि मासे नार रे ॥रं ॥आ ॥ ३ ॥ बेहरू धेह सारिखा रे खाल, सरखां वींटीमा नाम रे ॥रंणा नारी विचारे चित्तमा रे साल, में ए कीध अकाम रे ॥रंग ॥ था ॥ ४॥ रमत मेली पीयरमा गरे लाल,
-
।
-
-
-
-
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________
LADSA
%3
.
LI
-
-
-
(२) "सायमालाः पूजेमातने वात रे ॥रं ॥ मात कहे हुं जाणुं नही रे लाल, जीले ताहरो तात रे ॥ ॥ श्रा॥५॥ तात कहे सुणजो 'सुता रे चाल से केपे संघली वांत रे॥रं । पेटीमाथी वहेंचीयां रे लाख, बालक हो । विख्यात रे॥रंणा आणा॥ कुबरदत्ता मन चिंतवे रे लाल, में कीधोधप राध रे । रं॥नाइवों ने नाइजोगव्यो रे लाल, ए सबि कर्मनी वौत |
आ॥७॥ एम चितवीने संयम लीयो रे लाल, पाले पंचा चार रे ॥ ॥ समिति गुप्तिनो खेप करे रे लाले, 'काय रक्षा सार रे॥ रं॥ आ॥७॥ कुबेरदत्त मन चिंतवे रे लाल, ए नगर माहे न रहेवाय ।। रे॥ ॥ बेन वरीने बेन नोगवी रे लाल, घर घर ए कहेवाय रे॥ 'आ ॥ए ॥ कुबेरदत्त तिहाँथी चालियों रे लाल, थाव्यो मथुरा माय । २॥ ॥ वेश्यामंदिर आवीयो रे लाल, करें वेश्याश्रू अन्याय रे ॥
आप ॥ १० ॥ कुबेरदत्त निज मातशुं रे लाल, सुख विलसे दिन रात रे ॥ २० ॥ एम करतां सुत जनमीयोरे लाल, ए सवि कर्मनी वात रे ॥रं ॥ या० ॥११॥ तप जप संयम साधतां रे लाल, पालतां किरि ।। या सार रे ॥रं ॥ ज्ञान अवधि तिहां ऊपन्यु रे लाल,': दिये तिहां ज्ञानविचार रे ॥रं॥ आ॥ ॥ अवधिज्ञाने साधवीरे लाल, दी
गे मथुरा मकार रे ॥ ॥ निजजननी सुख विलसतो रे लाल, धिक 'धिक तस अवतार रे ॥रं ॥आ॥ १३॥ गुरुणीने पूर्वी करी रे लालं,
आवी मथुरा जाम रे ॥ २ ॥ वेश्यामंदिर जश्नतरी रे लाल, करवा धर्मनुं काम रे ॥रं॥आ ॥ १४ ॥
॥ ढाल त्रीजी ॥ श्ण अवसर नानो बालुडो रे कांश, पालणे पोढ्यो जेह ॥ गाउँ हालस्यां॥हीलो हीलो कही हुलरावती ' कांई, साधवी चतुर सुजाण ॥ गा॥१॥ सगपण जेताहरे माहरे कांइ, 'सांनल साची वात ॥ सुणं तुं बालुडा । काको नत्रीजो पोतरो रे कांश, दीकरो देवर जेठ॥सु॥॥ सगपण जे ताहरे माहरे कांइ, 'खट बीजां कहुं तेह ॥सु०॥बंधव पिता वडवो रे काइ, ससरो सुत जरतार ॥ सुण॥३॥ संग पण जे हिरे महारे कां, खट त्रीजां कहु तेहं ॥ सुण तुं माताजीं। माता कहुँ सासू कहुं रे कांश वली कहुं शोक्य नौजा ।। सुधा बड़ी थाश् वली मुज सगपण बहु रे कांश, तुफ मुज संगपण एह ॥ सु। ए
-
-
-
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________
दशवैकालिकनी सद्याय.
(२७३)
ह संबंध सवि सांजली रे कांश घरमांथी श्राव्यां दोय ॥ सुण तुं श्रम णी जी ॥५॥ अवतां थाल न दीजीये रे कांश, तुम मारग नहिं एह ।।सुण श्रमणी कहे सुणो दोय जणां रे कांश, खोटुं नहिंय लगार ।। सु० ॥६॥ पेटीमां घाली मूकियां रे कांश, जमुनायें वहेती जोय ॥ तुमें सांजलजो॥ सौरीपुर नगर तिहांवली रे कांश, पेटी काढी सोय ||तुणा। श्म निसुणी ते दोय जणे रे कांश, संयम लीधो तेणि वारा।तुमा संयम ले तप आद री रे कांश, देवलोकें पहोतां तेणिवार रे॥ मन रंगीला जातपथी सवि सुख संपजे रे कांश, तपथी पामे झान रे॥मणातपथी केवल ऊपजे रे कांच, तप महोटुं वरदान रे ॥म०॥ ए | तपगबपति गुण गावतां रे कांइ, शझि वृद्धि घर थाय ||मणा पंमित दानविजय तणो रे कांइ, हेतविजय गुण गाय । म ॥ १०॥ति अढारनावानी सचाय संपूर्ण ॥ ॥अथ श्रीवृद्धिविजयजीकुत दशवकालिकनी सद्याय प्रारंजः॥
तत्र प्रथमाध्ययन सद्याय प्रारज्यते ॥ । सुग्रीव नयर सोहामणुं जी ॥ ए देशी ।। श्रीगुरुपदपंकज नमी जी, वलि धरी धर्मनी बुद्धि ॥ साधुक्रिया गुण लांखयुं जी, करवा समकित शुद्धि ॥ मुनीश्वर, धर्म सयल सुखकार ।। तुम्हें पालो निरतिचार ॥सुनी श्वर, धर्म सयल सुखकार ॥१॥ ए आंकणी ॥ जीवदया संयम तणो जी, धर्म ए मंगलरूप ॥ जेहना मनमां नित्य वसे जी, तस नमे सुर नर नूप ।मु०॥
धान करे कुसुमकिलामणा जी, विचरतो जिम तरुबूंद ॥ संतोपे वलि आतमा जी, मधुकर ग्रहि मकरंद ।मु०॥ध ॥३॥ तेणि परें मुनि घर घर नमी जी,लेतो शुद्ध आहार ॥ न करे वाधा कोश्ने जी, दिये पिंमने आधारमाधणारा पहिले दशवकालिके जी, अध्ययने अ धिकारानांख्यो ते आराधतांजी,वृद्धिविजय जयकार मुणाधणा॥इति
॥अथ द्वितीयाध्ययन साय प्रारंजः ॥ शील सुहामणुं पालीथे । ए देशी ॥ नमवा नेमी जिणंदने, राजुल रूडी नार रे॥शीलसुरंगी संचरे, गोरी गढगिरनार रे॥१॥शीख सुहाम ॥णी मन धरो॥ एकणी ॥तुमें निरुपम निग्रंथ रेसवि अनिलाष तजी करी, पालो संयमपंथ रे ॥शीगार ॥ पाउस नीनी पद्मिनी, गश्ते गुफा मांहि तेम रे॥ चतुरा चीर निचोवती, दीपी शषि रहनेम रे॥शी ॥३॥
-
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________
(७४)
__.
.सद्यायमाला.
'
चित्त चले चारित्रियो,यण वदे तव एम ॥ सुख जोगवीय सुंदरी, श्राप णे पूरण प्रेम रे॥शीणा॥ तव रायजादी एम जणे, जूंमा एम शुं नाखेरे ॥ वयण विरुष्क ए बोलतां, कां कुललाज न राखे रे ॥शी० ॥५॥ हुं पुत्री जग्रसेननी, अने तुं यादवकुलजायो रे॥ए निर्मल कुल आपणां, तो केम श्रकारज थायो रे ॥ शी० ॥६॥ चित्त चलावी एणिपरें, निरखीश जो तुं नारी रे ॥ तो पवनाहत तरुपरें, पाश अथिर निरधारी रे॥ शी ॥७॥ जोग जला जे परहस्या, ते वली वांठे जेह रे । वमननदी कूतर समो, कहीये कुकर्मी तेहरे ॥ शी० ॥ ७॥ सरप अंधक कुलतणा, करे अमि प्रवेश रे ॥ पण वमियुं विष नविलीये, जुङ जातिविशेष रे ॥ शी॥ ए ॥ त्रिम उत्तमकुल उपना, ठोडी नोगसंजोग रे ॥ फरि तेहने वाले नहिं, हुये जो प्राण वियोग रे ॥शी ॥१०॥ चारित्र किम पाली शके, जो नवि जाये अजिलाप रे॥सीदातो संकलपथी, पग पग म जिन नांखे रे ॥ शी॥११॥ जो कण कंचन कामिनी, श्ता अने जोगव. तारे ॥ त्यागी न कहिये तेहनें जो, मनमें श्री जोगवता रे ॥ शी॥ १५ ॥ नोग संयोग. नला लहि, परहरे जेह निरीह रे ॥ त्यागी तेहज. नां खियो, तस पद नमुंनिश दीह रे॥शी० ॥१३॥ एम उपदेशने अंकुशे, मयगल परें मुनिराजो रे। संयम मारग स्थिर कस्यो, सायुं बंडित काजो रे।।शी० ॥ २४ ॥ ए बीजा अध्ययनमां, गुरुहित शीख पयासे रे। लाल विजय कविरायनो, वृद्धिविजय.एम नासे रे ।। शी० ॥ १५ ॥ इति ॥
॥अथ तृतीयाध्ययन सचाय प्रारंजः॥ . . ॥ पंच महाव्रत पालीये ॥ ए देशी ॥ आधाकर्मी थाहार न लीजियें, निशिनोजन नवि करीये ॥ राजपिंग ने सद्यांतरनो, पिकवली परहरिये के ॥१॥ मुनिवर ए मारग अनुसरियें॥ जिम जवजलनिधि तरीयें।मुनि ॥ए॥ ए आंकणी ॥ साहामो आयो आहार न लीजें, नित्य पिंग नवि श्रादरीयें। शी श्छा एम बी आपे, तेह नवि अंगीकरियें के.॥मु॥॥ कंद मूल फल बीज प्रमुख वली, लवणादिक सचित्त ॥ वर्जे तिम वली नवि राखीजें, तेह.सन्निधि निमित्त के ।मु०॥३॥ उवटणुं पीवी परहरि ये, स्नान कदा नविकरीयें||गंध विलेपन नवि आचरिये, अंग कुसुम नवि' धरियें के ॥ मु॥४॥ गृहस्थ लाजन नवि वावरियें, परहरियें वली
-
-
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________
दशवैकालिकनी सद्याय.
(ZIU)
आमरण || छाया कारण बत्र न धरियें, धरे न उपानह चरण के ॥ मु० ॥ ५ ॥ दात न करे दर्पण न धरे, देखे नवि निज रूप || तेल चोपडीये ने कांकसी न कीजें, दीजें न वस्त्रे धूप के ॥ मु० ॥ ६ ॥ मांची पलंग नवि बेसीजें, किजें न विंजणे वाय ॥ गृहस्थगेह नवि बेसीजे, विण कारण समु दाय के || ० || || वमन विरेचन चिकित्सा, अग्नि रंज नवि कीजें ॥ सोगतां त्रज प्रमुख जे क्रीडा, ते पण सवि वरजीजें ॥ मु० ॥ ८ ॥ पांच इंद्रिय निजवश आणी, पंचाश्रव पञ्चरकीजें ॥ पंच समिति त्रण गुझि धरीनें, बक्काय रक्षा ते कीजें के ॥ मु० ॥ ए ॥ लुनाले आतापना लीजें, शीयाले शीत सहीयें ॥ शांत दांत घर परिसह सहेवा, स्थिर वरसाले रहिये के ॥ ० ॥ १० ॥ इम डुक्कर करणी बहु करतां धरता जाव उदा सी ॥ कर्म खपाव के हुआ, शिवरमणीशुं विलासी के ॥ ॥ मुण् ॥ ११ ॥ दशवैकालिक त्री जे अध्ययनें, जांख्यो एह आचार || लाभ विजयगुरु चरण पसाये, वृद्धि विजय जयकार के ॥ मु० ॥ १२ ॥ इति ॥
॥ अथ चतुर्थाध्ययन सद्याय प्रारंभः ॥
॥ सु सु प्राणी, वाणी जिन तणी ॥ ए देशी ॥ स्वामी सुधर्मा रे कहे जंबु प्रत्ये, सुण सुण तुं गुणखाणि ॥ सरस सुधारसहूंती मीठडी, वीर जिणेसर वाणी ॥ स्वा०॥ ए आंकणी ॥ १ ॥ सूक्ष्म बादर त्रस यावर वली, जीव विराह टाल || मन वच काया रे त्रिविधे स्थिर करी, पहिलुं व्रत सु विचार | स्वा०||२|| क्रोध लोन जय हास्यें करी, मिथ्या मनांखो रे वया ॥ त्रिकरण शुद्धे व्रत आराधजे, वीजुं दिवस ने रयण ॥ स्वा० ॥ ३ ॥ गाम नगर वनमांदे विचरंतां, सचित्त चित्त तृण मात्र ॥ कां अदीघां मत अंगी करो, त्रीजुं व्रत गुणपात्र | स्वा० ॥ ४ ॥ सुर नर तिर्यंच योनि संबं धियां, मैथुन कस्य परिहार || त्रिविधे त्रिविधे तुं नित्य पालजे, चोथुं व्रत सुखकार ॥ स्वा० ॥ ५ ॥ धन कण कंचन वस्तु प्रमुख वली, सर्व चित्त सचित ॥ परिग्रह मूर्छा रे तेहनी परहरी, धरी व्रत पंचम चित ॥ स्वा० ॥ ६ ॥ पंच महाव्रत एणी परें पालजो, टालजो जोजन राति ॥ पापस्थानक सघलां परहरि, धरजो समता सवि जांति ॥ स्वा० ॥ ७ ॥ पुढवी पाणी वायु वनस्पति, अग्नि एयावर पंच ॥ विति च पंचिंदि जलयर थलयरा, खयरा त्रस ए पंच ॥ स्वा० ॥ ८ ॥ ए बक्कायनी वारो
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________
(७६) .. सद्यायमाला.. विराधना, जयणा करि सवि वाणिविण जयणारे जीव विराधना, नांखे | तिहुअण नाण ॥खागाए। जयणापूर्वक बोलतां बेसतां, करतां थाहार
विहार ॥.पापकर्म बंध कदिये नवि हुवे, कहे जिन जगदाधार ।। स्वा॥ -॥राजीव अजीव पहिला उलखी, जिम जयणा तस होय॥ ज्ञानविना नवि जीवदया पले, टले नवि आरन कोय ॥ स्वा० ॥११॥ जाणपणाथी संवर संपजे, संवरें कर्म खपाय ॥ कर्मदयथी रे केवल ऊपजे, केवली मु क्ति लहेय ॥ स्वा॥१॥ दशवैकालिक चउथाध्ययनमां, अर्थ प्रकाश्योरे एह ॥ श्री गुरु लान विजयपद सेवतां, वृधिविजय लहे तेह॥स्वाग॥१३॥
॥अथ पंचमाध्ययन सद्याय प्रारंजः॥ | ॥वीर वखाणी राणी चेलणा ॥ ए देशी ॥ सुकता आहारनी खप करो जी, साधुजी समय संजाल ।। संयम शुभ करवानणी जी, एषणा दूषण टाल ॥ सुऊ० ॥१॥ प्रथम सफायें पोरिसी करी जी, अणुसरी वली उपयोग ॥ पात्र पडिलेहण आचरो जी, आदरी गुरु अणुयोग ॥ सु॥२॥ गर धूअर वरसातना जी, जीव विराहण टाल ॥ पग पग
या शोधतां जी, हरिकायादिक नाल ॥ सु०॥३॥ गेह गणिका तणां परिहरो जी, जिहां गयां चल चित्त होय ॥ हिंसक कुल पण तेम तजो जी, पाप तिहां प्रत्यक्ष जोय ॥ सु॥४॥ निज हाये बार उघाडीने जी, पेसीये नवि घरमांहि ॥ बाल पशु निलुक प्रमुखने संघट्टे, जयें नहिं घरमाहि ॥सु ॥५॥ जल फल जलण कण खूणशुं जी, नेट तां जे दिये दान ॥ ते कल्पे नहिं साधुनें जी, वरजवं अन्न ने पान ॥ सुण॥६॥ स्तन अंतराय बालक प्रत्ये जी, करीने रडतो ग्वेय ॥ दान दिये तो उलट नरी जी, तोहि पण साधु वरजेय ॥ सु॥॥॥ गर्नवती. वली जो दिये जी, तेह पण अकल्प होय ॥ माल निशरणी प्रमुखें चढी जी, आणि दीये कल्पे न सोय ॥ सु॥॥ मूल्य आएयु पण मत ली यो जी, मत लीयों करी अंतराय ॥ विहरतां न खंनादिकें जी, न अ. मो थिर उवो पाय ॥ सु०॥ ए॥ एणीपरें दोष सर्वे बांगतां जी, पामीयें आहार जो शुरू। तो लहियें देह धारण जणी जी, अणलहे तोतपवृद्धि ॥सु॥१०॥ वयण लजा तृषा नदना जी; परिसहथी स्थिरचित्त ॥ गुरुपासें शरियावही पडिकमी जी, निमंत्री:साधुने नित्य ॥ सु॥११॥
-
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________
दशवैका लिकनी सद्याय.
(799)
शुद्ध एकांत ठामें जई जी, पडिकमी ईरियावही सार ॥ जोयण दोष से वि बांगिने जी, स्थिर थर करवो आहार ॥ सु० ॥ १२ ॥ दशवैका लिके पांच जी, अध्ययनें कह्यो ए खचार ॥ ते गुरु लान विजय सेवतां जी, वृद्धिविजय जयकार ॥ सुवं ॥ १३ ॥ इति ॥
॥ श्रथ षष्ठाध्ययन सचाय प्रारंभः ॥
॥ म म करो माया काया कारिमी ॥ ए देशी ॥ गणधर सुधर्म एम उपदिसे, सांजलो मुनिवरखुंद रे ॥ स्थानक अढार ए उलखो, जेद बे पापना कंद रे ॥ ग ॥ १ ॥ प्रथम हिंसा तिहां बांडियें, फू नविनां खिये वयण रे ॥ तृण पण दत्त नवि लीजीयें, तजीयें मेहुण सयण रे ॥ ग ॥ २ ॥ परिग्रह- मूर्छा परिहरो, नवि करो जोयण राति रे ॥ ढंकों बकाय विराधना, जेद समजी सहु जांति रे ॥ ग० ॥ ३ ॥ अकल्प आ हार नवि लीजीयें, उपजे दोष जे मांहि रे ॥ धातुनां पात्र मत वावरो, गृहीतं मुनिवर प्राही रे ॥ गण् ॥ ४ ॥ गादीये मांचीये नः बेसीयें, वारियें शय्या पलंग रे || रात रहियें नवि ते स्थलें, जिहां होवे नारिप्रसंग रे || ग० ॥ ५ ॥ स्नान मजन नवि कीजीयें, जिसे हुवे मनतो कोन रे । तेह शणगार वलि परिहरो, दंत नख केश ती शोज रे ॥ ग० ॥ ६ ॥ बडे अध्ययनें एम प्रकाशोयो, दशवैकालिक एह रे || लाजवि जय गुरु सेवतां, वृद्धिविजय लह्यो तेह रे || ग० ॥ ७ ॥ इति
7
॥ अथ सप्तमाध्ययन सचाय प्रारंभः ॥
॥ कनूर हुवे अति उजलो रे । ए देशी ॥ साधुं वयण जे नांखियें रे, साची भाषा तेह | सच्चा मोसा ते कहियें रे, साधुं मृषा होय जेह रे ॥१॥ साधुजी करजो भाषा शुद्ध || करी निर्मल निजबुद्धि रे ॥ सा० ॥ कर० ॥ एक ॥ केवल जूट जिहां होवे रे, तेह असचा जाए ॥ साधुं नहिं जंतुं नहीं रे, असत्या मृषा ठाण रे || साणक० ॥ २ ॥ ए चारेमांहे कहीं रे, पहेली भाषा होय॥ संयमधारी बोलवी रे, वचन विचारी जोय रे ॥ सा० ॥ कृ० ॥ ३ ॥ कठिन वयण नवि जांखियें रे, तुकारो रेकार || कोइना मर्म न बोलीयें रे, साचा पण निर्धार रे ॥ सा० ॥ कप ॥ ४ ॥ चोरने चोर ने जांखिये रे, काणाने न कहे का। कहीं यें न अंधों अंधने रे, साचु कठिन ए जाए रे ॥ सा० ॥ ० ॥ ५ ॥ जेथी अनरथ उपजे रे, परने पीडा थाय ॥
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________
(२७)
... सद्यायमाला.'
-
साचुं क्यण ते नाखतां रे, लानथी त्रोटों जाय रे ॥ सा॥क ॥६॥ धर्म सहित हितकारीया रे, गर्वरहित समतोल ॥ थोडला ते पण मीठडा रे, बोल विचारी बोल रे ॥सा ॥ कण्॥७॥ एम सवि गुण अंगीकरी रे, पर हरि दोष अशेष ॥ बोलतां साधुने हुवे नहिं रे, कर्मनो बंध लवलेश रे ॥ सा ॥ कण् ॥॥ दशवैकालिक सातमे रे,'अध्ययनै ए विचार ॥लान । विजय गुरुथी लहे रे, वृद्धिविजय जयकार रे ॥ सा कणा ए॥ इति ॥
॥अथाष्टमाध्ययन सघाय प्रारंजः॥.. . | ॥राम सीताने धीज करावे॥ ए देशी ॥ कहे श्रीगुरु सांजलो चेला रे,
आचारज ए पुण्यना वेला रे। बकाय विराहण टालो रे, चित्त चोखे चा रित्र पालो रे ॥१॥ पुढवी पाषाण न दो रे, फल फूल पत्रादि न वेदो रे॥ बीज कुंपल वनं मत फरजो रे, जीव विराधनथी मरजो रेशावली अग्नि मनेटशो नाईरे, पीजो पाणी ऊनुं सदा रें। मत वावरो काचुं पाणी रे, एहवी श्री वीरनी वाणी रे ॥३॥ हिम धूअर वड जंबरां रे, फल कुं थुआ कीडी नगरां रे ॥ नील फूल हरी अंकूरा रे, इंकाल ए आये पूरा रे॥४॥ स्नेहादिक नेदें जाणी रे, मत हणजो सूक्ष्म प्राणी रे ॥ पडि लेही सवि वावरजो रे, उपकरणे प्रमाद म करजो रे ॥॥५॥ जयणायें मगलां जरजो रे, वाटे चालतां वात म करजो रे ॥ मत ज्योतिष निमित्त प्रकासो रे, निरखो मत नाच तमासो रे॥६॥ दीवुअणदी करजो रे, पाप व्यसन न श्रवणे धरजो रे ॥ अणसूजतो आहार तजजो रे, राते स निध सवि वरजो रे ॥ ७॥ बावील परिसह सहेजो रे, देह उःखे फल स दहजो रे॥ अण पामे कार्यण्य म करजो रे, तप श्रुतनो मद नवि धरजो रे ॥ ॥ स्तुति गति समता ग्रहजो रे, देश काल जोश्ने रहेजो रे॥ गृहस्थ\ जाति सगारे, मत काढजो मुनिवर कांश्रे॥ए॥ न रमाडो गृहस्थनां बाल रे, करो क्रियानी संन्नाल रे॥यंत्र मंत्र औषधनो लामो रे, मत करजो कुगतिकामो रे ॥ २०॥ क्रोधे प्रीति पूरवली जाय रे, वल्ली माने विनय पलाय रे ।। माया मित्राय नसोडे रे, सवि गुण ते लोन न साडे रे ॥११॥ ते मारें कषाय ए चार रे, अनुक्रमें दमजो अणगार रे ॥ उपशमशें केवल नावे रे, सरलाइ संतोष सजावें रे ॥ १२॥ ब्रह्मचा रीने जाणजो नारी रे, जैसी पोपटने मांजारी रे ॥ तेणे परिहरो तस
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________
दशवैकालिकनी सद्याय.
(ISL)
परसंग रे, नव वाड धरो वलि चंग रे ॥ १३ ॥ रसलोलुप थइ मत पोषो रे, निजकाय तप करीनें शोषो रे । जाणो थिर पुजलपिंग रे, व्रत पाल जो पंच खंग रे ||१४|| कहियं दशवैकालिके एम रे, अध्ययने आठ ते मरे ॥ गुरु लाज विजयथी जाणी रे, बुध वृद्धि विजय मन याणी रे ॥१५ ॥ ॥ अथ नवमाध्ययन सद्याय प्रारंभः ॥
॥ शेत्रुंजे जइयें लालन, शेभुंजे जश्यें ॥ ए देशी ॥ विनय करेजो चे ला, विनय, करेजो ॥ श्रीगुरु आणा शीश धरेजो ॥ चेला० ॥शी० ॥ श्र कणी ॥ क्रोधी मानी ने परमादी, विनय न. शीखे वली विषवादी || || व॥१॥ विनयरहित श्राशातना करतां, बहु जव जटके दुर्गति फरतां ॥ चे० ॥ णानि सर्प विष जिम नवि मारे, गुरु ध्यासायण तेथी अधिक प्रकारें ॥ ० ॥ ० ॥ २ ॥ अविनयें डूषियो बहुल संसारी, अविनयी मुक्तिनो नहिं अधिकारी ॥ चे० ॥ न० ॥ कोह्या काननी कूतरी जेम, हां की का नियम ॥ चे ॥ ० ॥ ३ ॥ विनय श्रुत तप वली आ चार, कहीयें समाधिनां ठाम ए चार ॥ चे० ॥ वा० ॥ वली चार चार नेद एकेक, समजो गुरुमुखथी सविवेक ॥ चे ॥ थी० ॥ ४ ॥ ते चारेमां विनय वे पहेलो, धर्म विनय विष नांखे ते घेलो ॥ चे० ॥ ज० ॥ मूल थकी जिम शाखा कहियें, धर्मक्रिया तिम विनयथी लहिये ॥ चे० ॥ वि० ||२|| गुरु मान विनयथी लहे सो सार, ज्ञान क्रिया, तप जे आचार ॥ ० ॥ ० ॥ गरथ पखें जिम न होये दाट, विष गुरुविनय तेम धर्मनी वाट || चे० ||६०||६|| गुरु नान्हो गुरु महोटो कहियें, राजा परें तल या -या वहियें || || आ || अल्पश्रुत पण बहुश्रुत जाणो, शास्त्र सिद्धांते तेह मनाणो || ० || ते० ॥ १ ॥ जेम शशी ग्रहगणें विराजे, मुनि परिवारमां | तेम गुरु गाजे ॥ चे ॥ ते ॥ गुरुथी अलगा मत रहो जाइ, गुरु सेव्ये लहेशो गौरवाइ ॥ चे० ॥ शो० ॥ ८ ॥ गुरुविनये गीतारथ थाशो, वंबित सुखखमी कमाशो ॥ चे० ॥ ल०|| शांत दांत विनयी लजालु, तप जप क्रियावंत दयालु ॥ चेा०|||| गुरुकुलवासी वसतो शिष्य, पूजनी य होये विसवा वीश || चे० ॥ वि० ॥ दशवैकालिक नवमे अध्ययनें, केवली वयणें ॥ चे० ॥ के॥ इषिपरें लाज विजय गुरु सेवी, वृद्धिविजय स्थिर लखमी लहेवी ॥ चे० ॥ ल० ॥ १७ ॥ इति ॥
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________
(10)
सद्यायमाला."
-
-
%3
' ' . .॥अथ दशमाध्ययन संधाय प्रारंजः॥ ॥ते तरीया जाइते तरीया ॥ ए देशी । ते मुनि वंदो ते मुनि वंदो, उपशम रसनो कंदो रे ॥ निर्मल ज्ञान क्रियानों चंदो, तप तेजें जेहवो दि
दो रे ॥तेणा॥ए आंकणी॥ पंचाश्रवनो करि परिहार, पंच महावत धा रो रे ।। षट्जीव तणो आधार, करतो उग्रविहारो रे॥तेणाशापंच समिति त्रण गुप्ति आराधे, धर्मध्यान निराबाध रे ॥ पंचमगतिनो मारग साधे, शु ज गुण तो श्म वाधे रे॥ते ॥३॥ क्रय विक्रय न करे व्यापार, निर्मम निरहंकार रे॥ चारित्र पाले निरतिचारें, चालंतो खजनी धार रे ॥ ते॥ ॥४॥ जोग ने रोग करी जे जाणे, आपे'पुण्य वखाणो रे ॥ तप श्रुतनो मद नवि आणे, गोपवी अंग ठेकाणे रे। तेणा मी धन'कण कंचन गेह, थर निःस्नेही निरीह रे ॥ खेहसमाणी जाणी देह, नवि पोसे पापें जेह रे ॥ ते॥६॥ दोष रहित आहार जे पामे, जे खूखे परिणामें रे॥ लेतो देहनुं सुख नवि कामे, जागतो आटे जामे रे ॥ ते॥७॥ रसना रस रसीयो नवि थावे, निर्लोजी निर्माय रे ॥ सहे परिसह स्थिर करी काया, अविचल जिम गिरिराय रे ॥ ते॥७॥ राते काउस्सग्ग करी समशाने, जो तिहां परिसह जाणे रे ॥ तो नवि चूके तेहवे टाणे, जय मनमां नवि आणे रे ॥ ते ॥ ए॥ को ऊपर न धरें क्रोध, दिये सहुने प्रतिबोध रे ॥ कर्म आठ जीपवा जोध, करतो संयम शोध रे॥ तेण ॥ १॥ दशवकालिक दशमाध्यनने, एम'जांख्यो आचार रे॥ ते गुरुलाज. विजयथी पामे, वृद्धिविजय जयकार रे ॥ ते ॥११॥ इति ॥
॥अथैकादशाध्ययन सद्याय प्रारंजः ॥ .. ॥ नमो रे नमो श्रीशत्रुजय गिरिवर ॥ ए देशी-॥ साधुजी संयम सूधो. पालो, व्रत झूषण साव टालो रे। दशवैकालिक सूत्र संचालो, मुनि मारग. अजुआलो रे ॥ सा॥सं०॥१॥ ए आंकणी ॥ रोगांतिक परिसह संकट, परसंगे पण धार रे ॥ चारित्रथी मत चूको प्राणी, श्म जांखे जिनसार र । सा॥ संग॥२॥ चमचारी मुंगो कहावे, श्ह नव परजव हार रे॥नर क निगोद तणां पुःख पामे, जमतो बहु संसार रे ॥सा ॥संगाशा चित चोखे चारित्र आराधे, उपशम नीर अगाध रे॥कीले सुंदर समतादरिये, ते सुख संपत्ति साधेरे । सा ॥ सं॥४॥ कामधेनु चिंतामणि सरिखं.!
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री विजयकुंवर विजया कुंवरीनी सद्याय.
(२८१)
चारित्र चित्तमें पोरे ॥ इद जब परजव सुखदायक ए सम, अवर न कां जाणो रे ॥ सा० ॥ ५ ॥ सिद्धंजव सूरियें रचीयां, दश अध्ययन रसा लां रे ॥ मनकपुत्र देते ते जणतां, लहियें मंगलमाला रे ॥ सा०||६|| श्रीवि जयप्रसूरिने राज्य, बुध लाज विजयने शिष्यें रे ॥ वृद्धि विजय विबुध या चार ए, गायो सकल जगीरों रे ॥ सा ॥ ॥ इति दशवैकालिक सद्याय सं ॥ श्रथ लालचंदरुषिकृत श्री विजयकुंवर ने विजयाकुंजरीनी सवाय ॥ ॥ लावणीनी देशी मां ॥ श्रीवीतराग जिनदेव नमुं शिर नामी, कहूं शी तो अधिकार, मुक्ति जिस पानी । एक वत्सदेश में कोसं बिनगरी जा णी, ते दक्षिण देशमें प्रगटपणे वखाणी ॥ तिहां शेव तणो सुत विजय कुमर वैरागी, सुणि शीलतो महिमा मनमें लय लागी ॥ तब हाथ जोड कर सुनिपें सोगन मागी, हुआ एक मासमें कृष्णपक्षका त्यागी ॥ ॥ १ ॥ धन विजय कुमरकी करी कली कटु नांजी, चित्त चोखे. शील आद नरजोवनसां जी ॥ ए आंकणी ॥ पाले श्रावक धर्म शुद्धज्ञान मुख उच्चरे, पोसह पडिकमणां संवर करता विचरे ॥ करि दया दान संतोष शील शुद्ध पाले, धरि धर्म ध्यान और त्र्यातमकूं खजुखाले ॥ दृढ समकितधारी शंका कंखा नवि आणे, पर पाखनीको पखो नहीं वखा ऐ || देवादिकनां दुःख देखी धर्म नवि ढंगे, चढते परिणामें करणी अधिकी मं ॥ धन० ॥ २ ॥ पुष्ययोगें विजयाकुमरी मली गुणवंती, शुद्ध चोराठ कलानी जाए महा बुद्धिवंती ॥ गजगमणी रमणी बोले को किल वाणी, तनुं कंचन सोदे बदन जाल जलकाणी ॥ अति अधर बा
कोमल कपोल बहु सोदे, कर चरण उदर मुखकमल जोइ मन मोहे ॥ वहु दर्ष जावशुं विजय कुमरजी तीहां, पुष्ययोगें जोड मली पर घर प्रीया ॥ धन ॥ ३ ॥ हवे विजय कुमरजी की सोहे सुंदरताई, अब सुर सुंदरकी देवरूप बचि बाइ ॥ विदु कानें कुंभल रखें जडियां सोहे, शिर लाल मुकुट मुक्ताफल सुर नर मोहे ॥ गले हार रखें जडिया सोहे बहु जारी, कर कंकण चमकण मुद्रडीयां बबि न्यारे। ॥ अरु बदन जाल निर्म ल शशि नेत्रें सोहे, इत्यादिक गुण करि विजयकुमर मन मोढ़े ॥ धन० ॥ ॥ ४ ॥ तव रंग महेल में बेठे पलंग बिठाई, प्रीतमकी सेजां सुंदर तन सज आई ॥ पियालां कजल वीजलीयां चमकंती, करजोडी ऊनी
३६
1
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________
।
-
-
-
-
-
(२ )
सयायमाला पीयु श्रागस मतपती॥ चमके चूडियां सार मणियें चमकती, नकवेसर | वेणी मरीयां जमकंती॥ कर कडिया:जडियां मुडियां दमकंती, थरु नेउर पगमें घूघरियां धमकंती ॥धन॥५॥ जंब बदन दिखावे काम जगावे बाला, प्राणी सरखी ऊनी रूप रसाला ॥ प्रीतमको श्रादरमा गे सुंदरी उमाश, तन मन उनसंती उन्नी श्राशा सा॥ कहें. विजयकुमर ।। जी अहो सुंदरि जलै थाई, पण हमणां तुमशु काम नहिं मुफ कोई॥ दिन तीन लगें तो नहिं मदनकी गही, फिर तुम हम पी सुखें सुखें दिन जाई॥धन ॥६॥ कहे कुमरी कुमरकू कहो कारण ले का हु से दर तन सज कर आश् बुं उमाई । अब अवसर नरियां केम तजो प्रीत मजी, में नियम लीयो ने तुं सुंदरी नहिं समजी ।। तब कुमरी पूले कहो प्रीतमजी हमकुं, अब किसी नांतका नियम लिया हे तुमकुं।मुक बाल पणाथी शियल रुच्यो मनमांही, किया कृष्णपक्षका नियम मुनि जाइ ॥ धन ॥७॥ तब विजया कुमरी ऊनी मुख कुमलाई, मुझ मनकी आशा जरी रही मनमांही ॥ कहे विजयकुमर सुण सुंदरि क्यु कुम ला, तुम जिम जे तिम मुज वेग कहो फुरमाई-॥ तब विजयाकुमरी धीरजता मन लाई, नीचा नेत्रं करी वात करे सुरजाई ॥ मुफ बालपणा थी शील रुच्यो मनमांही, पहिला परणेका परिणाम हता नहिं काही ॥धन ॥७॥ गुरुणी किया में शुक्लपक्षका.सोगन, अब तो महारे। हुआ दोनुं पक्षका आगन ॥ प्रीतमजी तुम तो परणो नारी अनेरी, पण पहेली श्वा शील तणी हुश् मेरी ॥ कहे विजयकुमरजी अहो ववन गु णवंती, अब तुम हम जोडी मली यह दीपंती ॥ हवे रत्न मेड लोण ।। काच ग्रहे सुण प्यारी, शुद्ध शील पाल\ मुक्तिरमणी हे नारी ॥धन॥ ॥ए ॥ बहु देवलोकनां सुख विलस्यां वार अनेरी, पण मनश्छा पूरण जश्नहिं कुण केरी ॥जीव नरक निगोद जम्यो जवसायर मांदी, बहु काल गमायो गरज सरी नहिं कांही। अब उचम कुल अवतार-खीयो |
आश, पुण्ययोगें मुनिवरकी योगवाई पाई। अब मात तात सब बात || मिले स्वारथका, चढते परिणामें शियल पालशुं नित्यका । धन॥ १०॥ अब अल्प संपदा देखी कहो किम खोयें, पण वाटी साटे खेत खोयां || फुःख होश्ये। अब यह बात अपने नहिं करनी कीसीकुं, जो हम दोनुने
-
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
- damador-ms
-
-
-
-
श्रीविजयकुंवर विजयाकुंवरीनी सद्याय. (३) नियम लिया हे खुसीकुं ॥ करजोडी कुमरी कहे कुमरशुं घरजी, पण वात ए बानी केम रहेशे कुंवरजी ॥ सुखी ससरो सासु घणां खीजशे तुमशुं, पनी किसी शरमसें रह्यो जायशे हमशुं ॥ धन ॥ ११॥ सुण प्रीतम प्यारी एह थापणी शिक्षा, यह बात प्रगटी तब निश्चे लेवी दीक्षा ॥एकण सेजें सोवे सुंदरिअरुसांई,सुते सुते बाल करे ज्युं बहेन ने नाई॥ दौ बेर करे पडिक्कमण सामायिक आई, करे दान शील तप जली नाव | ना नाई। तिहां बार वरस वदि गयां एम करंतां, पनी वात विस्तरी शीलपणे विचरंतां ॥ धन ॥ १५ ॥ तब दक्षिण देशमें विजया विज यजी केरां, श्रीविमलकेवली कियां वखाण घरोरां ॥ बेहु चरमशरीरी डे महा उत्तम प्राणी, सहु अचरिज पाम्यां सुणि केवलिमुख वाणी। सुणि जिनदास श्रावक हु बहुत प्रसन्न, हुं जा करुं तिहां हर्ष धरी दरशन्न ॥ बहु दर्प नावणुं श्राव्यो नगरि कोसंबो, श्री विजयकुमरनी वात सुणी अचंनी ॥ धन ॥ १३॥ बहु हर्ष नावथी मलियो कुंधर कुंवरियां, परिवार जिमाया बहुत हर्ष मन धरिया ॥ तव मात तात कुम रका घणुं उमाह्या, तुम कहो शेठजी कुण सगपणलें आया॥श्रीजैनधर्म स्नेहें होशें करी आयो, शीलवंत कुमर कुमरीको दरिसन पायो॥ धन्य तुमचे कुलमें उपना उत्तम प्राणी, श्रीविमल केवली शोजा घणी वखाणी ॥ धन ॥ १४ ॥ एक सेजे सोवे शील निर्मबुं पाले, बिहुँ बाल ब्रह्मचारी आतमने अजुवाले ॥ बहु अचरिज सरखी वात सुणी हुँ आ यो, वली नावमुनिको दर्शन निर्मल पायो॥ तब सात तात कहे कहोजी हमकुंन्हाना, तुम किसी जातका नियम लीया है बाना ॥ तब नेत्र नी चां करी वात कहे विस्तारी, अब संयम लेवा श्ला नई हमारी ॥ धन ॥ १५ ॥ जव मात तात मागे कुंवरजी आग्ना, तब नात जात सब कुमरकुं कहने लाग्या ॥ तव बहुत हवनशुलही कुमरजी शिक्षा, चढते परिणामें दोनुं लीनी शुरू दीक्षा ॥ बहु कठिन होनें तपस्याशुं लय ला इ, नवि जीव सुधाख्या शुभ समकित पद पा॥अरे जीव अब बती वांडे किम बटका, धन्य विजय विजया (कुमरी) ने अधिक करी अधिकाई ॥ धन ॥ १६॥ चढते परिणामें करणी कीधी निर्मल, मुनि मुक्त पहोता दोनुं पाम्यां केवल॥श्रीदोलतरामजी अनेजीवाजी स्वामी, शषि लालचंद
-
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________
(२४)
सद्यायमालो.
-
गुणग्राम किया शिरनामी ॥ सय संवत अढार अडशहें अवसर-पात्रा शहेर कोटा केरा रामपुरे गुण गाया ॥ जिहां श्रावक बहु वसे श्रद्धा गुण वंता, जिहां साधु साधवी आवे विहार करंतां ॥धन ॥१७॥ इति॥'
॥अथ श्री नावरत्नजीकृत कांफरिया मुनिनी सचाय प्रारंजः ॥
॥ ढाल पहेली ॥ सुण बहेनी, पियुडो परदेशी ॥ ए देशी॥ ॥ सरखती चरणे शीश नमावी, प्रणमी सङ्गुरु पाया रे ॥ फांऊरियां शषिना गुण गातां, उलट अंग सवाया रे ॥ १॥ नविजन वंदो मुनि.कां. करियो । ए आंकणी ॥ संसार समुजे तरीयो रे। शियल सन्नाह प्रेरी मनशुळे, शियल रयणे करी जरियो रे ॥ ॥२॥ पेगणपुरे मकरध्वज राजा, मदनसेना तस राणी रे ॥ तस सुत मदनब्रह्म बालूडो, कीर्ति जा स कहेवाणी रे ॥ ज ॥३॥ बत्रीस नारी सकोमल परण्यो, जरजोबन रस लीनो रे॥ख महोत्सव उद्यानें पहोतो, मुनि देखी मननीनो रे॥ न॥४॥ चरणकमल प्रणमी साधुना, विनय करीने बेगे रे ।। देशना धर्मनी दे साधुजी, वैराग्ये मन पेगे रे ॥ ॥५॥ माता पितानी अ नुसती मागी, संसार सुख सवि बांकी रे ॥ संयम मारग सूधो लीधो, मिथ्यामति सवि बांनी रे॥ ज०॥६॥ एकलडो वसुधातल विचरे, तप तेजे करी दीपे रे ॥ जोबन वय जोगीश्वर बलियो, कर्म कटकने कीपेरे ॥०॥७॥ शील सन्नाह पहेखो जेणे सबलो, समिति गुप्ति चित्त धर तो रे॥आप तरे ने परने तारे, दरिसणे पुरगति हरतो रे ॥ज ॥७॥ नंबावतीनगरी मुनि पहोतो, उपविहार करंतो रे || मध्यान्हें गोचरीयें संचरतो, नगरीमा मुनि नमंतो रे ॥ जय ॥ ए ॥ इति ॥
__ ॥ ढाल बीजी ॥ बेडले जार घणो ले राज, वातां केम करो जो ॥ए देशी ॥ श्ण अव सरे तीहां तरुणी, गोरडी गोखें बेठी ॥ निजपति चाट्यो डे परदेशें, विष यसमुजमा पेठी ॥१॥ विरुइ मदन चढा राज, जेणें तेणे जीती न जा वे ।। ए आंकणी ॥ शोल श्रृंगार'सजी सा सुंदरी, जरजोबन मदमाती॥ घपलनयन चिहुं दिशि फेरवती, विषया रस रंग राती ॥ वि ॥२॥ चाचर चहूटे चिहुं दिशि जोता, आवतो इषि दीगो॥ मलपंतो ने मोह नगारो, मनशु लाग्यो मीगे ॥ वि०॥३॥ राजकुमार कोश्क डे रूडो, |
-
-
-
-
-
-
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________
फांऊरिया मुनिनी सद्याय.
(२
)
-
-
रूपें अनुपम दीसे ॥ जोवनवय मलपंतो योगीश्वर, ते देखी चित्त हिंसे ॥वि॥४॥ तव दासी खासी तेडावी, लावो एहने बोलावी ॥ शेगणीनां वयण सुणीने, दासी तेडण श्रावी. ॥ वि.॥५॥ण घर आवोते साधुजी; वोरण काजें वेला ॥ बोले जावें मुनिवर थावे, शुं जाणे मन || महेला । वि०॥६॥ थाल जरी मोदक मीठाइ, मुनिवरने कहे वहोरो । मेला कपडां जतारीने, याग वाघा पहेरो ॥ वि० ॥७॥ था मंदिर मालियां महोटां, सुंदर सेज विवाद ॥ चतुर नारी मुक साथे मुनिवर, सुख विखसो लश् लाइ । वि०॥ ॥ विरहानियें करी हुंदाजी,..परम. सुधारस सींचो । माहारां वयण सुणिने मुनिवर, वात आधी मत खीं चो । वि०॥ एविषय वयण सुणी वनितानां, समता रसमा वोले ॥ चंदनथी पण शीतलवाणी, मुनि अंतरथी खोले ॥ विण ॥ १७ ॥ तुं वालक दीसे ठे वाली, बोलतां नवि लाजे॥ उत्तम कुलमां जेह उपना; ते हने ए नवि बाजे ॥ वि०॥ ११ ॥ ए आचार नहीं अम कुलमां, कुल पण केम दीजें ॥ निजकुलने आचारे चालीजें, तो जगमा जस लीजें ॥विण ॥ १५ ॥ वात अठे जगमां वे मोटी, जारी ने एक चोरी ॥ एणे नव अपयश वढु पामे, परनव पुःख अघोरी ॥ विण ॥ १३ ॥ शियल चिंतामणि सरखं मी, विषयारस कोण रीके । वर्षाकाले मंदिर पामी, उघाडो कोण नीजे ॥ वि० ॥१४॥ मन वचन कायायें करीने, घत ली, नवि खंम् ॥ ध्रुव तणी परे अविचल पावू, अमे घरवासन मंडें। विरु मदन चढाइ राज ॥ १५ ॥ इति ॥
॥ ढाल त्रीजी॥ ॥ विठियानी देशी ॥ हारे लाल शीख साधुनी अवगुणी, जाणे वेग थर घडनाल रे लास ॥ कामवशे थर आंधली, करे साधुतणी ते आल रे लाल ॥ १॥ मुनि पाये जांफर रमजमे, ते आवी पेठे साधुने पाय रेलाल ॥ वेलतणी परें सुंदरी, वलगी साधुनी बांय रे लाल ॥ मु०॥
॥ हारे जोर करी जोरावरें, निकस्यो तिहांथी मुनिराय रे लाल ॥ तव पोकार पूंठे सुण्यो, धाउँ एणे कीधो अन्याय रे लाल ॥ मुण् ॥ ३ ॥ हांग ॥ तिहांथी मुनिवर चालीयो, पाये जांफरनो जमकार रे लाल ॥ लोक बहु निंदा करे, मागे ए अणमार रे लाल ॥ मु॥४॥हा॥
-
-
-
-
-
-
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१०६ )
सद्यायमाला.
चोबारे बेठो राजवी, नजरें जोवे अवदात रे लाल ॥ दीधो देशवटो ना रीने, मुनियश तणी थइ वात रे लाल ॥ मु० ॥ ५ ॥ हां० ॥ तिहांची मुनिवर चालीया, घ्याव्या कंचनपुर गाम रे बाल || राजा राणी वे, प्रेम शुं बेगं गोखे याराम रे लाल || मु० || ६ || हां० ॥ राणी मुनिवर देखी नें, सुडे वूठी धार रे लाल ॥ राजा देखी मन को पियो, सही पहनो पूर्व जार रे बाल ॥ मु० ॥ ७ ॥ हां० ॥ राजा गयो रयवाडीयें, तेडाव्यो कृषिनें त्यां हि रे लाल ॥ खोम खणी नंकी घषी, बेसाड्यो ऋषिने मांदि रे लाल ॥ मु० ॥ ८ ॥ इति ॥
॥ ढाल चोथी 1.
५
॥ देवतां । ऋद्धि भोगवी आव्यो । ए देशी ॥ अणस खामण करें मुनि तिहां कणे, समता सायरमां कीले ॥ चोराशी जीवायोनि खमावे, पापकर्मने पीले रे | मुनिवर तुं मोरे मन बसियो ॥ ए कणी ॥ १ ॥ उदय श्राव्यां निज कर्म आलोइ, ध्यान जिनेश्वर घ्यावे ॥ खर्गे दांतां केवल पामी, अविचल में जाये रे ॥ मु० ॥ २ ॥ शरीर साधुनुं शू लियें श्रारोप्युं, हाहाकार त्यां पडियो || घो वस्त्र लोहिये रंगाणां, अति अन्या
रायें करियो रे ॥ ० ॥ ३ ॥ समली घो लइ जयंती, ते राणी गल पंडियो || बंधव केरो घो देखीनें, हृदय कमलथी खडियो रे ॥ मु० ॥ ४ ॥ श्रति अन्याय जाणीने राणी, अणशण पोर्ते लीधो ॥ परमारथ जा यो राजायें, हाहा ए शुं में कीधो रे ॥ सु ॥ ५ ॥ कृषिहत्यानुं पातक लायुं, ते केम युं जावे ॥ यांसुडां नाखंतो राजा, मुनि कलेवर खमावे रे ॥ मु० ॥ ६ ॥ गदगदस्वरे रोवतो राजा, मुनिवर यागल बेठो ॥ मान मेलीने खमावे रे भूपति, समता सायरमां पेठो रे ॥ मु० ॥ ७ ॥ फरी फ री ऊठीनें पायज लागे, घांसुडे पाप पखाले ॥ भूपति जय जावना ना वतो, कर्मपल सविटाले रे ॥ सु० ॥ ८ ॥ केवलज्ञान लधुं राजायें, नवो जब वैर खमावे | जांजरिया रूषिना गुण गातां, पापकर्म शमावे रे ॥ मु० ॥ ए ॥ संवत सत्तर बपन्न केरा, आषाढ शुद्ध बीज सोहे ॥ सोमवारे स चाय ए कीधी, सांजलतां मन मोहे रे ॥ मु० ॥ १० ॥ श्रीपूनम गछ गुरु विराजे, महिमान सूरिंदा ॥ जावरत्न सुशिष्य एम. पजणे, सांनवजो सहु वृंदा रे ॥ मु० ॥ ११ ॥ इति ॥
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________
चंदनबालानी सद्याय.
(१८७)
3
॥ अथ नित्यलाजजीकृत चंदनबालानी सचाय प्रारंभः ॥ ॥ ढाल पहेली ॥ श्रर कि मुनिवर चास्या गोचरी ॥ ए देशी ॥ श्री सरस्वतीना रे पाय प्रणमी करी, थुषशुं चंदनबाला जी ॥ जेणें वीरनो रे मिह पूरियो, साधी मंगल माला जी ॥१॥ दान उलट धरी जवियण दीजियें, जेम लदियें जग मानो जी ॥ स्वर्गतणां सुख सहेजें पामीयें, ना से दुर्गति स्थानो जी ॥ दान० ॥ २ ॥ नयरी कोसंधी रे राज्य करे तिहां, नामें संतानिक जाएं जी ॥ मृगावती राणी रे सहियर तेहनी, नंदी ना में खाएं जी ॥ दान ||३|| शेठ धनावो रे जिए नगरी वसे, धनवंतमां शिरदारो जी ॥ मूलानामें रे गृहिणी जा पियें, रूपें रति अवतारो जी ॥ दान० ॥ ४ ॥ एणें अवसर श्रीवीर जिनेश्वरु, करता जय विहारो जी ॥ पोषवद पडवे रे निग्रह मन धरी, श्राव्या तिए पुर सारो जी ॥ दानव ॥५॥ राजसुता होये मस्तक कौर करी, कीधा त्रण्य उपवासो जी ॥ पगमां वेडी रे रोती दुःख जरी, रहेती परघरवासो जी ॥ दान० ॥ ६ ॥ खरे रे बपोरें वेठी उंबरे, एकपग बाहिर एक मांदे जी ॥ सुपडाने खूणे रे अडद ना वाकला, मुकने या नत्सादे जी ॥ दान ॥ ७ ॥ एह धारी रे मन मांहे प्रभु, फरता आहारने काजे जी ॥ एक दिन श्राव्या रे नंदीने घरे, ईर्ष्या समिति विराजे जी ॥ दान० ॥ ७ ॥ तव सा देखी रे मन हर्षित थ, मोदक लेइ सारो - जी ॥ वहोरावे पण प्रभुजी नवि लीये, फरि गया तेणीवारो जी || दान |||| नंदी, जश्ने रे सहियरने कड़े, वीर जिनेसर आव्या जी ॥ निशाकाजे रे पण खेता. नथी, मनमां जिग्रह लाव्या जी ॥ दान० ॥ १० ॥ तेनां वयण सुणी निज नयरमां, घणा रे उपाय करावे जी ॥ एक नारी तिहां मोदक लेइ करी, एक जणी गीतज गावे जी ॥ दान० ॥ ११ ॥ एक नारी श्रृंगार सोहामणा, एक जणी बालक लेइ जी ॥ एक जणी मूके रे वेणीज मोकली, नाटक एक करेइ जी ॥ दान० ॥ १२ ॥ एपिरें रामा रे रमणी रंग जरी, आणी हर्ष पारो जी ॥ वहोरावे बहु जाव न करी, तोय न लीये आहारो जी ॥ दा न० ॥ १३ ॥ धन्य धन्य प्रभुजी वीर जिमेसरु, तुम गुणनो नहिं पारो जी | डुक्कर परिसद चितमां यादस्यो, एह अनिग्रह सारो जी ॥ दानव ॥ १४ ॥ एणीपरें फिरतां रे पांच मास थया, उपर दिन पचकी सो. जी ॥
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________
(160)
'सीयमाला..
।
अनिग्रह सरिखो.रे जोगमले नहीं, विचरे श्रीजगदीशोजीदागाय॥
॥ ढाल बीजी-|| '. नमो नमो मनक महामुनि ॥ए देशी ॥ तेणे अवसर तिहां जा "णिये, राय संतानिक आव्यो रे.॥ चंपानगरी उपरे, सेना चतुरंगी दल लाव्यों रे ॥ तेणे अवसर तिहां जाणियें ।। ए बांकणी ॥९॥ दधिवा हन नबलो थयो, सेना सघली नागी रे ॥ धारणी धूया वसुमती, बांद पड्या थर मारी रे ॥ ते ॥२॥ मारगमां जातां थकां, सुजटने पूजे राणी रे॥ शुं करशो.अमने तमें, करशुंगृहिणी गुणखाणी रे ॥ ते ॥२॥ तेह वचन श्रवणे सुणी, सतीय शिरोमणि ताम रे ॥ ततक्षण प्राण तज्यां सही, जो जो कर्मनां काम रे ॥ ते ॥४॥ वसुमती कुमरी ले करी, आव्यो निजघर मांही रे ॥ कोप करी घरणी तिहां, देखी कुमरी उत्साही रे ॥ ते ॥५॥ प्रात समय गयो वेचवा, कुमरीने नि रधारो रे ॥ वेश्या पूजे मूल्य जेहवं, ते कहे शतपंच दिनारों रे ॥ ते॥ ॥६॥ एहवे तिहांकणे आवियो, शेठ धनावो नाम रे ॥ कहे कुमरी खेशुं अमें, खासा आपशुं दाम रे ॥ ते॥5॥ शेठ वेश्या ऊगडे ति हां, मांहो मांहे विवादोरे ॥ चक्केसरी सान्निध्य करी, वेश्या उतास्यो नादो रे ॥ ते॥॥ वेश्याशी मूकावीने, शेठ तेडी घरे थावे रे॥म नमा अति हर्षित थको, पुत्री कहीने बोलावे रे ॥ ते ॥ ए.।। कुमरी रूपं रूअडी, शेत तणुं मन मोहे रे॥ अनिनव जाणे सरस्वती, कला चोशठ सोहे रे॥ ते॥१०॥ काम काज घरनां करे, बोले अमृत वा णी रे ॥ चंदनबाला तेहनु, नाम दी, गुण जाणी रे ॥ ते ॥ ११ ॥ चंदनवाला.श्क दिने, शेत तणा पग धोवे रे ॥ वेणी उपाडी शेवजी, मूला बेठी जोवे रे ॥ ते ॥ १५॥ ते देखीने चिंतवे, मूला मन सं| देह रे ॥ शेठजी रूपें मोहिया, करशे गृहिणी एह रे ॥ ते ॥ १३॥ मनमां क्रोध करी घणो, नावीने तेडावीरे ॥मस्तक जा करावीयु, पग मां वेडी जडावीरे ॥ ते ॥ २४ ॥ उरडामांहि घालीने, तालुं देश्ने | जावे रे ।। मूला मन इर्षित यश, बीजे दिन शेष आवे रे ॥ ते॥१५॥ शेठ पूजे कुमरी किहां, घरणीने तिण कालें रे ॥ ते कहे हुँ'जाणुं नहीं, एम ते उत्तर भाले रे ॥ ते ॥ १६ ॥ एम करता दिन त्रण थया,
-
-
-
-
-
-
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
- -
-
-
-
-
- -
चंदनवालानी सद्याय. (पए) तोहि न जाणे वात रे । पामोशण एक मोकरी, संघली कही, तेणें बात रे॥ ते ॥ १७ ॥ काढी धार उघाडीने, उंबरा वच्चे बेसारी रे ॥ घोप्या थडदना पाकुला, सुपडामांदे तिण वारी रे ॥ ते ॥ २॥ शेठ गुहारः तेडण गयो, कुंवरी जावना जावे रे॥ण अवसर वहोराविये, जो कोश साधुजी आवे रे॥.ते ॥रए ॥ इति....
. . . . : .. ॥ ढाल त्रीजी ॥ । ॥ वेडले जार घणो राज, वातां केम करो डो॥ ए देशी ॥ण अवसर श्रीवीर जिनेसर, जंगम सुरतरु श्राया रे ॥ धतिनावे ते चंदन वाला, वांदे जिन सुखदाया ॥ १॥ श्राघा आम पधारों पूज्य, श्रम घर वहोरण वेला.॥ ए शांकणी॥आज अकालें आंवो महोस्यो, मेह अमी रस गरे ॥ कर्मतणा जय सर्वे नाग, अमने जिनवर तूा ॥ आधा श्राम पधारो वीर, मुजने पावन कीजें ॥५॥ एम कहीने अडदुना वा कुसा, जिनजीने वहोरावे रे ।। योग्य जाणीने प्रजुजी वहोरे, अनिग्रह पूरण थावे ॥ आघाण ॥३॥ बेडी टलीने कांकर इयां, मस्तक वेणी रूडी रे ॥ देव करे तिहां वृष्टि सुवननी, साडी वारद कोडी ॥ आघाण ॥४॥ वात नगरमा सघले व्यापी, धन लेवा नृप श्रावे रे ॥ मूलाने पण खवर थठे, ते पण विहां कणे जावे ॥आघा॥५॥ शासनदेवी सानिध्य करवा, वोले अमृत वाणी रे ॥ चंदनवालानु के ए धन, सांचल गुणमणिखाणी ॥श्राघा॥ ६॥ चंदनवाला संयम लेशे, तव ए धन खरचाशे रे ॥ राजाने एणि परें समजावे, मनमा धरी उदासे ॥ श्राघा॥ ७॥ शेठ धनावो कुमरी तेडी, धन ले घर आवे रे ॥ सुखें समाधे तिहां कणे रहेतां, मनमां हर्ष न मावे ।। आधा || ॥ हवे तिण कालें वीर जिणंदजी, हया केवल नाणी रे ॥ चंदनवाला वात सुणीने, हियडामां दरखाणी ॥श्राघा ॥ ए | वीरकने जदीक्षा लोधी, ततहण कर्म खपाव्यां रे ।। चंदनवाला गुणह विशाला, शिवसं दिर सीधाव्यां थापा ॥ १० ॥ एवं जाणी रूडा प्राणी, करजो शियल जतन रे ॥ शियलयकी शिवसंपद लहीयें, शियले रूपरतन्न ॥ आघा॥१९॥ नयन वसु संयमनें लेदें, संवत (१७२७) सुरत मजारे रे॥ यदि आषाढ तणी 3 दिवसें, गुण गाया रविवारे॥थाघा॥१॥श्री
-
-
-
-
-
-
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________
(एच)
सद्यायमाला::
विद्यासागर सूरि शिरोमणि, अचलगढ सोहाया रे ॥ महियल महिमा श्रधिक बिराजे, दिन दिन तेज सवाया ॥ व्याघ्रा० ॥ १३ ॥ वाचक सदज सुंदरनो सेवक, हर्ष घरी चित आए रे । शील नली परें पालो जवियण, कहे नित्यान ए वाणी ॥ आघा० ॥ १४ ॥ इति ।
1.
॥ अथ श्री मालमुनिकृत इकुकार कमलावतीनुं षढालीयुं ॥ ॥ दोहा ॥ चोवीशें जिनवर नमुं, समरी सरलती माय ॥ साधु तथा गुण गायबा, मुऊ मन आनंद धाय ॥ १ ॥ बजीव संयम पालीनें, पहो ता मुक्ति मजार ॥ संक्षेपें करी वर्ण, सूत्र तणे अनुसार ॥ २ ॥ साधु मारगे चालतां, भूला पढ्या वनमांह ॥ भूख तुषायें पीडिया, गोवाल म दया उत्साह || ३ || आगत स्वागत बहु करी, लेइ गया निज गेह ॥ जात पाणी प्रतिला जिया, आणी अधिक सनेह ॥ ४ ॥ तिहां मुनि दी वी देशना, जांख्यो अधिर संसार | वाणी सुणी नए सम किया, लीधो संयमज़ार ॥ ५ ॥ गोवालिया से बए जणा, पाली संयम सार ॥ देवलोके जड़ उपन्या, एक विमान मकार ॥ ६ ॥ देवतां सुख जोगवी, पुण्यतणे सुपसाय ॥ उत्तमकुलें इहां उपन्या, ते सुणजो हित लाय ॥ ७ ॥ ॥ ढाल पहेली ॥
1
॥ जंबुपना जरतमां, नगरी नामें इकुकार रे ॥ इद्धि समृद्धि यें शोजती, स्वर्गपुरी अनुहार रे ॥ १ ॥ पुण्यतषां फत्र जाणियें, पुण्ये सवि सुख थाय रे ॥ ए यांकणी ॥ पुष्यर्थकी संपत्ति मले, पुण्ये बंबित होय रे ॥ परजव जातां जीवने, पुण्य सखाइ जोय रे | पुण्य ॥ २ ॥ ति नगरे राजा हतो, गुणवंती तस नार रे ॥ तस कुखें या वी उपन्यो, जन्म्यो शुभ तिथि वार रे || पुण्य० ॥ ३ ॥ मात पिता यें यापियुं, नाम जलुं श्रकुकार रे | पंच धावेकरी उरयो, नयों कला बहु प्रकार रे || पुण्य० ॥ ४ ॥ बीजो जीव बली उपन्यो, कोइक नगरी मकार रे ॥ कमलावती रूप रूडी, शीलादिक गुण धार रे ॥ पुण्य० ॥ ५ ॥ यौवन वय दोय पामियां, पूरव कर्म विकार रे ॥ मात पितायें परणावियां, सुख जोगवे संसार रे ॥ पुण्य० ॥ ६ ॥ पुरोहित हृतो रायनो, नारी हती गुणखाण रे ॥ तस उदरे यावी उपन्यो, श्री जो पुण्यप्रमाण रे ॥ पुण्य० ॥ ७ ॥ चोथ्रो जीव पुत्रीपये, ब्राह्मण
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________
इस्तुकार कमलावतीनं षंढा लियं.
(२१)
कुँवें अवतार रे || जसापत्नी नामें जली, से जूगु पुरोहित थइ नार रे ॥ पुण्य ॥ ८ ॥ वे इक्षुकार राजा थयो, राज पाले सुखकार रे ॥ पुरो हित पद ने दीयो, जग जल तेनो विस्तार रे ॥ पुष्य० ॥ ए ॥ इशु कार ने कमलावती, भृगु ने जसायली नार रे ॥ सुख जोगवे संसारनां, चारे जीव उदार रे । पुण्य० ॥ १० ॥ सोना रूपा आदें करी, धननो न हिं कां पार रे || पंण पुरोहितने पुत्रज नाहिं, दुःख घरे स्त्री जरतार रे ॥ पुण्य || ११ || दिशा शूनी विए बंधवा, घर शूनुं विश पुत्र रे ॥ ले का र बहुविधपणे, उपाय करे अद्भुत रे || पुण्य० ॥ १२ ॥ संबंध दुवे जेह जीवथी से मेल बिया जगमांदे रे ॥ पहेली ढाल कही जली, माल मुनि उत्सादें रे || पुण्य० ॥ १३ ॥ इति
"
॥
" ॥ दोहा ॥
॥ सुख जोगवतां खर्गनां तव ते दोनुं देव ॥ व्यवण चिह्न जाणी करी, अवधि जोश ततखेव ॥ १ ॥ श्रमें उपजशुं बिन्दु जणाँ, पुरोहित गृह सुखकार || नैमित्तिकंरूप लेड् श्रविया, तिए नगरीनी बहार ॥ २ ॥ नि नित्त जांखे बहुजनप्रतें, यश वाध्यों पुरमांहि ॥ ते सांजली प्रश्न पूछवा, आव्यां पुरोहितस्त्री त्यांदि ॥ ३ ॥ पुगे दित कहे रे निमित्तिया, जो सुक पुत्र होय ॥ तमें कहो ते हुं करूं, कोट्या नमित्तिक दोय ॥ ४ ॥ पुत्र होशे दोय तुम्ह पण, लेशे संयम जार ॥ नाकारो करवो नहिं, मान्युं वचन तिवार ॥ ५ ॥ कोल देने देवता, गया पोताने ठाम || काल मा सें देवशी च्यवी, उपन्या युगलपणे ताम ॥ ६ ॥ इति ॥ ॥ ढाल बीजी ॥
·
॥ दान कड़े जग हुँ बहुं ॥ तथा नगदलनी देशी ॥ मात पिता तत्र दूरखियां, जनम्या पूरे सास हो । जविजन || माहामहोत्सवे नाम स्था पियुं, देवजड जशोन तास दो ॥ वि ॥ १ ॥ अनुक्रमें ते महोटा या, जया शास्त्र विचार हो ॥ ज० ॥ मात पिता मन चिंतवे, हर्षे केम राखशुं कुमार दो ॥ ज० ॥ २ ॥ ब्रह्मपुरी वासी नहीं, वंसिया तिरा हिज गम हो ॥ ज० ॥ साधुवीके नगरी तजी, वली पुत्र तेड़ी कड़े ताम हो ॥ ज० ॥ ३ ॥ मोकला केश ने मुहपची, मेला वस्त्र मेला गात्र हो ॥ ज० ॥ हाथमां कोली राखे वली, मांहें फांसी पाली कात्र हो
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
eAanandednudaladeism
(शए)
सद्यायमाला. ||॥४॥ मुख मीग धीग घj, वस्त्र वींटी ने राखे शस्त्र हो ।
हलवे जो पगलां नरे, पण ले तेह कुपात्र हो । न०॥ ५ ॥ रंगरंगीली । पातरां, हाथ अमूलक लोट होना ॥ नाम धरावे साधुजी, हैयामा
राखे चोट हो । ज० ॥६॥ दीन हीन दयामणा, पण मायाना पास हो ॥ नदीसंता अति श्वला, म करशी वेहनो विश्वास हो । न |nsn देखी 'तुमें नासजो, आवजो आपणे गेह हो ॥ ॥ नहिं को तमने मारले, कापशे कान नाक तेह हो । म ॥ ॥ इत्यादिक धंधे करी, जोलवीया दोय बाल हो ॥ ज० ॥ जेम पशु पंखी शीखन्यां, शीखे सेहज चाख हो ॥ ज०॥ ए॥ चरमशारीरी जीवडा, मोइतणे वश होय हो ॥ ज० ॥ संरण तारण साधु नावने, फांसीया कया ते सोय हो ॥ ॥ १० ॥ धिक् धिक् मोह विडंबना, जेहनी अवली नीति हो ॥ ज०॥ मात पिता जेम जोसव्या, कुंवर चाले ते रीत हो ।। जय | ॥ ११ ॥ नगर जोवाने नीकल्या, तव दीग अणगार हो ॥ ज०॥ बीके नाशी तर चड्या, पेखे सयल विचार हो ॥ ज० ॥ १२ ॥ मुनि पण तरुतले आवीने, साचवे साधुनी रीति हो ॥ ॥ ते देखी वैरागियां तव मन थावी श्रीति हो ॥ ज० ॥१३॥ अहो ए जीव जयणा करे, ते केम करे परघात हो ॥ न० ॥ अमने पिताये ज़ोलव्या, मोहतणे अव दात हो॥ ॥१४॥ ऊहापोह करतां थकां, जाति समरण खाध हो ॥ ॥ पूरव नव.देखी करी, उतरी वांद्या साध हो ॥ जयः॥ १५॥ सफल थयो दिन आजनो, नेव्या महामुनि राय हो ॥ ज०॥ बीजी ढा से एहवा, माल मुनि नमे पाय हो ॥ ज० ॥ १६ ॥ इति ॥ . .
॥दोहा॥ .. .. . .. : ॥जाति समरण उपन्युं, जाण्यो सर्व विचार ॥ तप संजम पाट्यां हता, ते दीगं सेणि वार ॥१॥काम जोगथी उचन्या, सांसारिक सुख जेह ॥ शिवसुख श्रचिलाषी थया, उपनी अझा एह ॥१॥ वैराग्ये मन | वालियुं, जाएयो अथिर संसार परजव जातां जीवने, एक जिनधर्म था. धार ॥३॥ मात पिता ए केहनां, केहनां धन परिवार ॥ खारथना सहुको सगां, नावे जीवनी बार ॥ ४ ॥ घर यावी कहे मातने, अनुसति यो श्रीकार ॥ रत्न पामिया हवे अमें, खेशुं संयमजार ॥ ५॥ कुमर तणां ।।
r
manasamadh ekadamokaa
-
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
--
-
- A
- -
इस्कुकार कमलावतीनुं षढालियु. (२३) वयाणां सुगी, मात तात तेणिवार ॥ मोहतणे वश जे. पड्या, ते सुगजो अधिकार ॥६॥ माय-कहे सुणो, नानडा, एम केम बोलो धाण ॥ श्रम मन श्राशा घणी, दुम दोय जीवन प्राण- ॥ ॥ पुरोहित श्रामण । मणो, घणुं दिलगीर ॥.उचर प्रत्युत्तर घणा, नयणे करते नीराम . ढाल त्रीजी॥
il " आटे लालनी देशी ॥ सुणो वत्स माहरी वात, वेद पाणी सादात ॥श्राले खास ॥ अपुत्रीयाने स्वर्ग ठे नहीं ॥१॥ वेद नणी कुलसुत, होम | यज्ञ करी पुत्र ॥ आ॥ विप्र जमाडो तुमें वेगशुं ॥२॥ परणी विल सोनोग, मलियो सर्व संयोग ॥ आ॥ पुत्र थया संपम अहो ॥३॥ सुख विलसोही नार, टाली विषयविकार ॥ आ॥ घरनार सोपी पुत्र ने ॥४॥ बलता दोनु कुमार, तातने कहे सुविचार ॥ श्रामिथ्या वाणी कोइ नवि तस्यो॥ ५॥जणे वेद अपार ॥ न करे करणी खगार ॥ था | वेद न तारे को जीवने ॥६॥ करे बहुजीव संहार, ते जाये नरक मकार ॥ श्रा० ॥ हिंसायें धर्म नांखे सही ॥७॥ तेहने गुरुबुद्धि थाण, कोइ जमाडे अजाण ॥on माठी गति पामे सही ।। दुःख आवे जेणि वार, टले न कोश् खगाराणा सगां संबंधी टग मग जूचे ॥ए। होम यज्ञ नहिं जेह, नवि तारे जीवने तेह ॥ आ द यामें थात्महोम यज्ञ ठे ॥१०॥ ए देह अनित्य संसार लोग अशु चिजमार ॥ श्रा० ॥ किंपाकफखनी, ऊपमा ॥ ११.३. क्षणमात्रनां ने सुख, ते पामे बहुला जुःख ॥ श्रा० ॥ लोग अनर्थनी खाण २ ॥१२॥ काया माया परिवार, स्वप्तागत संसार. ॥था रमत वाजीगर सम श्र॥१३॥ वत्त विचारी जोय जीव शरीर एक होय ॥ ॥ परजय फल कोण जोगवे ॥१४॥ अरणिमां अग्नि जेम, जीव कायामांहि तेम ॥ आ॥ देह विणसे जीव विणसे नहीं ॥१५|| वर्णादि सहित जे होय, पुनल विणसे सोय .आ॥ जीव अरूपी वर्णादिक नहीं ॥१६॥,होम यादिक वात, तो किम कस्या अवदात ॥ आण! जीव काया ते जूदां अ॥ १७ ॥ जव अमें दूता.यजाण, लव मानी तुम्ह श्राण । था। वात खोटीन समाचलं ॥ १७॥ जन्म मरण -जरा रोग, दुःखतणा संयोगा था , रत्न पान्डे, गृहवासमा ॥ र रात. दिवस' जें।
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________
(०४)
'संघीयमाला.
जाय, ते तो लेखे न थाय ॥ श्र० ॥ धर्म विदुषो जाणो सही ॥ २० ॥ एह संसार असार, जोग असुचि अंगार ॥ ० ॥ काया माया सर्वे 'कारमी ॥ २१ ॥ नर सुख बिंदु समान, देव सुख उदधि पठान ॥ या
रूप सुखे कोण द्वारशे ॥ २२ ॥ श्रमें जाएयां सर्व कासार, लेशुं संयम जार ॥ य० ॥ अनुमति दीयो मात सातजी ॥ २३ ॥ शाश्वता सुख नी चाह, हवे मन एन. सुहाय ॥ ० ॥ जन्म-मरणथकी उजग्या । ॥ २४ ॥ ते माटे मूकं संसार, ढाल श्रीजी सुखकार ॥ श्र० ॥ मालमुनी कहे नावसुं ॥ २५ ॥ इति ॥
י
1. C
॥ दोहा ॥
1
॥ साची वात तें सुत कही, समज्यो धर्म विचार ॥ जीव क़ाया जूदां सही, पण मुक विनति अवधार ॥ १ ॥ इमणां श्रापण बेदु जणा, एक वावसिय संसार || पढी संयम लेशुं सही, करशुं न विहार || २ || मि श्राइ होवे. मरणशुं, जम यावे फरि जाय ॥ खबर पडे जो मरणनी, तो मुने पण खायः ॥ ३ ॥ अमर बाप लखि नावीया, तो केम रहुं संसार ॥ साचो धर्म पाम्या पढी, न करूं ढील लगार ॥ ४ ॥ पुत्र वयण एहवां सुणी, पुरोहित पाम्यो वैराग || नारी प्रत्यें आवी कहे, ते सुणजो वडभाग्य ॥ ५ ॥ ॥ ढाल चोश्री ॥
॥ जीर शेवनी सजायनी देश || पुरोहित कहे नारी सुणो जीरे, पुत्र म्यारे वैराग ॥ दीक्षा लेशे ते सही जीरे, करशे संसारनो त्याग नारी जी रे || सांजलो मादारी वात ॥ ए यांकी ॥ १ ॥ पुत्र विना जुगतुं नहीं जीरे, रहेतुं आपने संसार | योग वेला बे व्यापणी जीरे, तजीयें मोह विकार | नारी जी रे ॥ सांजलो माहारी बात | नारी जी० ॥ २ ॥ तरु शोत्रे शाखें करी जी रे, शाख विष ठूंठ असार | पंखी शोजे पखेि करी जीरे, पंख विण दुःख व्यपार ॥ नारी जी० ॥ ३ ॥ वहाण वेपारी धने करी जी रे, धन विना शोच विचार । राजा शोने सैने करी जीरे, सैन विण न शोचे लगार || नारी ॥ ४॥ सेम पुत्र विष हूं शोद्धुं नहीं जीरे, में लेशुं संयम जार ॥ तब नारी कहे सांनमो जी रे, प्रीतम प्राण आधार || प्रीतमजी ॥ ५॥ पुत्रं जाय तो - जावा दीयो मी रे, आपण रहेशुं ग्रहवास || जोगवाई स र घणी जीरे, विलीये. खीख विलास | प्रीत० ॥६॥ संसार सुख कंडो
Cousy
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________
इस्कुकार कमलावतीनं पढा लियं.
(१५)
| मख्यां जीरे, जोगविये थापये जोग | लुक्कजोगी थया पढ़े जी रे, लेशुंसंयमनो योग || प्रीत० ॥ ७ ॥ जोग बहुखा में जोगव्या जी रे, सांधा श्र नंती वार ॥ तृप्ति न पाम्यो ए जीवडो जी रे, श्रमें लेशुं संयमनार ॥ नारीं ॥ ८ ॥ श्रार्य देश उत्तम कुले जी रे, पाम्या नर अवतार ॥ तप सं यम पाख्या विना जी रे, केम पामीयें जब पार ॥ नारी० ॥ ए ॥ श्रपणे तो सुख जोगव्यां जी रे, धन्य पहनी अवतार ॥ हजीय सगण नाना वा लुडा जी रे, सीये बे संयमनार ॥ नारी० ॥ १० ॥ तो केस रहेतुं मादरे जी रें; इण अवसर संसार ॥ चोथी ढाल सोहामणी जीरे, मालमुनि हितकार || नारी ॥ ११ ॥ इति ॥
॥ दोहा ॥
॥ कर्मवशें सुख दुःख सह्यां, ते पण कह्यां न जाय ॥ के जाऐ निज ध्यातमा के जाणे जिनराय || १ || संपदा सदु जीवे लही, न लह्यो धर्म प्रसंग | ते योगवा मली हवे, नवि मुकुं सुतसंग ॥ २ ॥ निज निज स हुस्वारथ जुए, पण न जुए परमार्थ ॥ परजद जातां जीवने, कोइ राख वा न समर्थ ॥ ३ ॥ पुत्र विना संसारमा, केम रहे स्त्री, जाण ॥ जसापली बलतुं कहे, सांगलो जीवन प्राण ॥ ४ ॥ इति ॥
॥ ढाल पांचमी ॥
॥ हरिया मन लागो ॥ ए देशी ॥ संयम मारग दो दिलो, दो दिलो सा घु श्राचाररे ॥ प्रीतम सांजलो ।। जूना इंसनी परें संजारशो, फरशो ह दय मकार रे || श्री० || १ || रोहित मत्स्यतणी परें, पुत्र बेदी मोह जा लरे ॥ नारीजी सांजो ॥ दीक्षा से दोय बाबुढा, तो हुं लेशुं संयम विशाल रे ॥ नारी० ॥ २ ॥ सेवक कहे राणी सुणो, नथी, कोप्यो महा राज रे ॥ नारी० ॥ पुरोदित दीक्षा लीये छठे, ते धन लावे से व्याज रे ॥ श्री० ॥ ३ ॥ तव राणी पूढे वली, तस नारी अने पुत्र दोय रे ॥ से पण चारित्र आदरे, राणी विमार्से सोय रे ॥ प्री० ॥ ४ ॥ मित्राइ इती माहरे, पण नवि दाख्युं से रे । कोइ केनुं जगमां नहिं, कुडं सगप सेपरे ॥ श्री० ॥ ५ ॥ श्रनित्यपणुं एम ध्यावतां, राणीने उपन्युं ज्ञान रे ॥ वैराग्ये मन वालियुं तव समजावे राजान रे ॥ प्री० ॥ ६ ॥ इतिः ॥
"
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________
(QUE)
संघीयमाला.
॥ ढाल बैठी ॥
1
# ॥ वीरो सांजस्यो । ए देशी ॥ कहे राणी कमलावती रे, सुतो राजा इक्षुकार ॥ धनपरिवार तेजी करी रे, पुरोहित लीये संयमनार रे ॥ १ ॥ कड़े कमलावती ॥ एंकणी ॥ कमला कड़े नरपति सुणों रे, पृढं प्रभ ज एक ॥ उत्तर देजों तेदनों रे, आणी मनशुं विवेक रे ॥ कहे० ॥ २ ॥ व हारने को छेरे, दाखवो मुऊने रे ते ॥ प्रशंसा न होय तेनी रे, राय कहे काग श्वान जेह रे ॥ कहे ॥३॥ ए धन सुवर्ण रयणनो रे, पु रोहित करे परिहार ॥ तमें पृथिवीपति राजीया रे, केम लेशों वन्यो घां 'हार रे ॥ क० ॥ ४ ॥ सर्व जग होवे तुम घरे रे, जो सर्व धन तुम्ह होय ॥ तृप्ति न पामे तो हि जीवडो रे, त्राण शरण नवि कोय रे ॥ क० ॥ ५ ॥ पर मव चाले (स्वामी) तुमतणे रे, तो लीयो पुरोहित. वित्त ।। तेतो राणी धन 'इहां रहे. रे, तो केम करो नीति रे ॥ क० ॥ ६ ॥ एक दिन मखं बे सही रे, बांदी सर्वे रे याथ ॥ परज़व जातां जीवने रे, एक धर्म सखा : यो साथ रे ॥ क० ॥ ७ ॥ विलंब न कीजे धर्मनो रे, कण कण खूटे रे छाय ॥ धर्मविदूषी जे घड़ी रे, ते तो निःफल जाय रे ॥ कण् ॥ ८ ॥ दर्श दृष्टांते दो हिलो रे, लाधो नर अवतार ॥ पामीने केम हारिये रे, जे हथी (लहियें) मुक्तिद्वार रे ॥ क० ॥ ए ॥ काम जोग में जोगव्या रे, लाधा वार, अनंत ॥ तृप्ति न पाम्यो जीवडो रे, चेतो बहु गुणवंत रे ॥ ॥ ० ॥ २० ॥ श्रामिष सहित जेम पंखणी रे, पीडा संदे रे पारं ॥ तेम हुं नरपति केम रहे रे, जाण्यों थिर संसार रे ॥ ० ॥ ११ ॥ व बलता जीव देखीने रे, बीजा दर्षित होय ॥ जाणे न होशे श्रमारडे रे, पण वलशे ते सोय रे ॥ क० ॥ १२ ॥ एम जग बलतुं देखीने रे, खामी नवि बूजे रे जीव || मरण सो एक दिन आवशे रे, तव मूकावशे धनादि सदैव रे ॥ ० ॥ १३ ॥ जेम पंखी पंजर पढ्यो रे, देखे दुःखं अपार ॥ तेम मायाबंधनमां पड़ी रे, नवि पासुं रति लगार रे ॥ कं० ॥ १४ ॥ कम लावंतीने वयणले रे, बृज्यो राय इस्कुकार ॥ नगर राजस्त्री परहरी रे, धन सोवन - रयण नमार हैं | क० ॥ १५ ॥ पुरोहित पुत्र कलत्रशुं रे, राय राणी तें िवार ॥ सुंगुरु मुखें व्रत उच्चरया रे, लेई संयम करे विहार ★ ॥ कं० ॥ १६ ॥ तर्प जप संयम पालीने रे, उपन्युं केवल ज्ञान ॥ कर्म
J
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________
कलावतीनुं चोठालियु.
(ए)
-
-
-
खपावी मुक्तें गया रे, उजीव सुगुणनिधान रे ॥ नवियण सांजलो॥ १७ ॥ उत्तराध्ययन ए सूत्रथी रे, चनदमे के विस्तार ।। तेहथकी में वर्ण व्या रे, षटढालें करिसार रे ॥ ॥ १७ ॥ संवत अगर पंचावनें रे, ज्येष्ठ वदि त्रिज गुरुवार। अंजार शहेर सोहामणो रे, खोकागछ सुखका ररे॥ना रए। गडपति श्रीखूपचंदजी रे, तस शासन सुखदाय ॥ पूज्य नाथाजी पसाययी रे, मालमुनि गुण गाय रे॥न॥२०॥इति॥ ॥अथ श्रीमानसिंदकृत कलावतोनुं चोढालियुं प्रारंन्नः ॥
॥ ढाल पहेली॥ ॥ वन्यो रे कुंवरजीनो सेहरो ॥ ए देशी ॥ मालवदेश मनोहरु, तिहां नयरी उजणी नाम हो । नरिंद ॥ शंख राजा तिहां शोन्नतो, सहु शुन गुण केरुं धाम हो । नरिंद ॥१॥ शीयलतणा गुण सांगतो, शियलें व हियें बहुमान हो । नरिंद॥ शीयलें सतीय कलावती, जेम पामी सुख प्रधान हो । नरिंद । शी० ॥२॥त्रणसो साउ मांहे वडी, लीलावती पट्टराणी कहेवाय हो । नरिंद । नेपाल देशनो नरपति, नामें जितशत्रु राय हो । नरिंद । शी० ॥३॥ जयतेन विजयसेन सुत जला, कलावती पुत्री उदार हो । न० । मालवपति शंखरायने, परणावी प्रेम अपार हो ॥ न० ॥ शी॥४॥ पंच विषयसुख विलसतां, कलावती राय संघा त हो ॥ न० ॥ गर्न रह्यो पुएययोगथी, हरख्यो नृप साते धात हो । ॥ न ॥ शी॥ ५॥ अधरणी नत्सव मांकियो, गीत गावे बहु मली नार हो ॥ न ॥ पेटी आवी पीयरथकी, कलावतीने तेणिवार हो ॥ न० ॥शी॥६॥ शंकाती सहु शोक्यथी, लेश् गोपवी गोठण हे हो॥ नणा एकांते खेलतां, दोय वेहेरखा दीग दृष्ट हो ॥न ॥ शी० ॥७॥ नंग जड्यां मांहे निर्मला, अंधारे करे उजवास हो ॥ न॥ नामांकित बेहु चातना, पेहेरीने पामी उदास हो । न ॥ शी० ॥ ॥ खाट हिंगोले हिंचतां, वहेरखा ऊबुके जेम वीज हो ॥ न ॥ दासी लीलावती तणी, देखी धरे दिलमां खीज हो ॥ न० ॥ शी। ए॥ कहो बार ए केणे दीयां, आजूषण दोय अमूल्य हो । न॥मुजने जे घणुं वालहो, तेणें दीधां ए वहुमूल हो ॥न ॥ शी० ॥ १० ॥ दासी लीलावती नणी, जांख्यो ते सघलो नेद हो । न० ॥ सांजली क्रोधातुर थ, उपन्यो चित्त
-
-
-
-
-
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१८)
सद्यायमाला.
| मां बहु खेद हो ॥ न० ॥ शी० ॥ ११ ॥ राणी प्रत्यें महीपति कहे, केणे हव्यां तुमने आज हो ॥ न० ॥ बहुमूला तमे बरखा, केम कीधा कला वती काज हो ॥ न० ॥ शी० ॥ १२ ॥ में न घडाव्या बहेरखा, तस खबर नहिं मुज कांय हो ॥ न० ॥ पूढी निरति करो तुमें, सुणी लीलावती तिहां जाय हो ॥ न० ॥ शी० ॥ १३ ॥ राय बानो नजो रह्यो, तव पूढे लीलावती तेह हो ॥ न० ॥ साधुं कहो बाइ कलावती, केणें दीधा बढे रखा एह हो ॥ न० ॥ शी० ॥ १४ ॥ हुं घणुं जेहने वालही, तेथे मोक दया मुकनें एह हो ॥ न० ॥ रात दिवस मुक सांजरे, पण जाइ न कह्यो तेह हो ॥ न० ॥ शी० ॥ १५ ॥ राजा कोधातुर थयो, सुणी कलाव तीनां वचन हो || न० ॥ प्रीति पूरवला पुरुषशुं, मूक्या ए तेणें प्रछन्न हो ॥ ० ॥ शी० ॥ १६ कोल दियो लीलावती जणी, दोय बहेर खासेंती बांह दो || न० ॥ बेदावी तुऊने दीयुं, सुणी पामी परम उत्ता द हो || न० ॥ शी० ॥ १७ ॥ इति ॥
॥
॥ ढाल बीजी ॥
॥ सु सु रे गौतम समय में करीश प्रमाद ॥ ए देशी ॥ राय हुम म एहवो करयो जी, चंदालने तेपि वार ॥ कलावती कर कापने जी, आणी यो एणी वार ॥ १ ॥ सुख सुख रे प्राणी, कर्म तणां फल एह ॥ ए यांकणी ॥ जन्मांतर जीवें किया जी, यावे उदय सही तेह || सुप सुरे प्राणी || कर्म० ॥ २ ॥ सांजली अंत्यज घरहस्यो जी, चंगाली ने | कड़े तेह || राय हुकम रुडो नहीं जी, मूकीयें नगरी एह ॥ सु० ॥ कर्म० ॥ ३ ॥ पापणी कहे तुं शुं बीये जी, ए बे माहरु काम || शिर ना मी जी रही जी, रायें खन दीयो ताम ॥ सु ॥ कर्म० ॥ ४ ॥ रथ जोडी रंगा कहे जी, बेलो बाइ इणमांद ॥ पीयर तुमने मोकले जी, राय धरी बहु चाह ॥ ० ॥ कर्म० ॥ ५ ॥ गलियल माफा केहवा जी, श्याम वृषन वलि केम ॥ पुत्र रहे नहिं रायने जी, काधो कारण एम ॥ सु०॥ कर्म ॥ ६ ॥ रथ बेसारी रानमां जी, चाली उजड वाट ॥ सूके वन रथ बोडियो जी, राणी पामी उच्चाट ॥ सुख० ॥ कर्म० ॥ ७ ॥ पी यर मारग ए नहिं जी, चांगाली कड़े ताम ॥ राये मुऊने मोकली जी, कर कापणने काम ॥ सु ॥ कर्म ॥ ८ ॥ जमणो पोतें बेदीयो जी,
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
कलावतीनुं चोढालियु. (एए) मावो चंगालियें लीध ॥ वहेरखा सहित वेहु ग्रहे जी, आणी रायनें दी ध ॥ सु०॥ कर्म०॥ ए॥ नारीघात नाम निरखता जी, मूर्माणो तत काल । शीतल वाये सज कस्यो जी, रोवे तव महिपाल ॥ सु॥ कर्मण ॥१०॥ किसी कुमति मुझ नपनी जी, कीधो सवल अन्याय ॥ ए जीव्यु कोण कामर्नु जी, राजरमणी न सुहाय ।। सुण ॥ कर्म ॥ ११ ॥ चय रचावी चंदनें जी, बलवाने तिहां जाय ॥ लोक मली वारे घशुंजी, व चन न माने राय ।। सु॥ कर्मः ॥ १२ ॥ इति ॥
॥ ढाल त्रीजी॥ ॥ वासाजीनो कुंअर लामिलो ॥ ए देशी ॥ कलावतीने जे भयो, ते सुणजो प्रतिकार ॥ नवि प्राणी ॥ करतेदन वेदनथकी, सुत जनम्यो तेणि वार ॥ नविण ॥१॥ शीयलनो महिमा जाणीयें, शीयले संप त्ति थाय ।। च ॥ ए आंकणी ॥ विन विपस पूरे टले, सुर नर प्रणमे पाय ॥ ज० ॥ शी०॥।॥ पुत्र प्रत्ये कहे पनिणी, शुं करूं ताहरी सार न ॥ मादरी कुखें अवतस्यो, तुं निर्जाग्य कुमार ॥ न ॥ शी ॥ ॥३॥ अशुचिपणुं केम टालशु, पालशुं ए केस वाल || ज॥ शौच करे रोवे वली, वन महोखो ततकाल ॥ ॥ शी॥४॥ शियले सूकी नदी वही, पाणी श्राव्यु नजीक ॥ ॥ जाणे के जल ले जाय शे, वच्चे वेठी निर्जीक ॥ ज० ॥ शीणा५ ॥ आंटो देश विडं दिशे, नदी वही दोय धार ।। जय ॥ वोले वांह नीची करी, जलसांहे लेणि वार ॥ ॥ शीत ॥ ६ ॥ नवपक्षव नवली अझ, बहेरखाती बांह ॥ न ॥ वीजी पण तिमहिज यश, पामी परम उत्साह ॥ ज०॥ शी ॥ ॥७॥ अचरिज देखी यावियो, तापस एक तेणि वार ।। च ॥ जन कनो मित्र जाणी करी, वोलावे सुविचार ॥ ॥ शी०॥७॥ रे पुत्री तापस कहे, एकली अटवी मजार ॥ न ॥ केम आवी मुऊने कहे, तव नांख्यो संघलो विचार || न॥ शी॥ए॥ कोप्यो तापस एम कहे, राजाने करूं उत्पात ।। ज॥ कलावती तव विनवे, कोप म करो मुज तात ॥न । शी० ॥ १०॥ तापलें तिहां विद्यावलें, अ वल रच्यो आवास ॥ ॥ कलावती सुतशुं तिहां, अहोनिश रहे उहास ॥ जण ॥ शी ॥ ११ ॥ काठियारा तेणे अवसरे, देखी एह वि
-
-
-
-
m
-
-
-
-
-
-
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३०)
सद्यायमाला.
-
-
चार ॥न ॥ दोड्या देवा वधामणी, राजाने तेणि वार ॥ ज०॥शी ॥ १२॥ मंत्री अरज करे तिसे, सुणो राजन सुकुमाल ||न०॥ श्रवधि दियो एक माकनी, खबर करुं ततकाल ॥०॥शी॥१३॥ एमक ही शोध करण चले, एहवे बाव्या कठियार ॥ ॥ राणीनी विगत कही सवे, हरख्यो चित्त मकार ||नः ॥ शी०॥ १४॥ सूक्वं वन सवि मोरियुं, शूकी नदी वहे पूर ॥न ॥ राणी सुत तिहां जनमियो, कर ऊग्या ससनूर ॥ ॥ शी० ॥ १५ ॥ राजाने जश् विनव्यो, पा म्यो हर्ष विशाल ॥ ॥ राणीने तेडवा मोकल्यो, मंत्रीने ततकाल ॥नाशी० ॥१६॥राय राणी मन रंगशुं, आव्यां नगर मकार आज उत्सवरंग वधामणां, हुवो ते जय जयकार ॥ ॥ शी० ॥१७॥
॥ढाल चोथी॥ ॥श्रादर जीव क्षमा गुण आदर ।। ए देशी। एक दिन राय राणी मन रंगें, वनमा खेलण जावे जी ॥ तव तिहां साधु धर्मधुरंधर, तेहनां दर्शन पावे जी ॥१॥ नवियण धर्म करो मन शुओं, धर्मे संपत्ति थाय जी ॥ ए
आंकणी ॥ धर्मे मनोवंडित सवि दुवे, धर्मे पाप पलाय जी ॥५॥ ॥५॥ पाय प्रणमी साधुने पूडे, नगवंत मुजने लाखो जी ॥ राणी कर बेद्या किण कारण, तेहनो उत्तर दाखोजी ॥ ॥३॥ साधु ज्ञानी एणी परें बोले, महा विदेहमा रहेता जी ॥ महींपुरी नयरी नृप विक्र म, लीलावती विलसंतां जी ॥ ॥४॥ पुत्री प्रसवी रूप अनुपम, || सुलोचना गुणखाणी जी ॥ विद्यावंत विदेशी सूडो, वदतो अमृत वाणी जी ॥ ज०॥५॥ सुलोचना सोवन पिंजरमां, सूडो घाली राखे जी॥ गाहा गूढा नवली गावे, मनोहर मेवा चाखे जी ॥ ॥ ६॥ मनमा कीर विमासे एहवू, पिंजर बंधन रहे, जी ॥ श्राश पराश् करवी अहो निश, परवश सुख न लेहबु जी ॥ ज० ॥७॥ एक दिन पिंजर बार उघडियुं, पोपट तव निकलीयो जी ॥ वनमा तरु शाखायें बेगे, मन वंबित सवि फलियो जी ॥ ज० ॥ ॥ सुलोचना सूडाने विरहें, तत क्षण मूर्छित थावे जी ॥ राजा पाश नखावी सूडो, बंधावीने लावे जी ॥ ज० ॥ ए॥ रीषाणी सूडाशुं कुमरी, पांखो बेहु तस बेदे जी॥ सूडो पण तनुमोह तजीने, नूख तृषा बहु वेदे जी ॥ ॥१५॥
%
।
।
-
-
-
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री अर्हन्त्रक मुनिनो रास. (३०१) शुज परिणामें सूडो चवीने, सुर लोके सुर थावे जी ॥ कुंवरी तस विरहें। तनु त्यजीने, देवांगना पद पावे जी ॥ ॥११॥ सुरलोके सुर सुख वि लसोने, श्हांकणे राजा हुई जी ॥ देवी पण ते त्यांची चवीने, हुश्क लावती जून जी ॥ ॥१॥ पूरव वैर इहां तुफ प्रगट्यो, तिण कार ण कर लेया जी ॥ जन्मांतर कीधा जे जीवे, नवि बूटे विण वेद्यां जी। ज० ॥ १३ ॥ राजा राणी सुणीने ततहण, जाति समरण झाने जी॥पू रख नव संपूरण देखे, तहत्ति करीने माने जी ॥ न १४ ॥ करम तणी गति विरुश् जाणी, वैराग्ये मन नीनो जी ॥ राजा राणी निर्मल नावें, संयम मारग लीनो जी॥ न॥१५॥ तप वल ध्यान शुक्त आरा धी, नवबंधन सवि गेड्यां जी ॥ राजा राणी केवल पामी, शिवरमणी' सुख जोड्यां जी ॥ ज०॥ १६ ॥ कलश ॥ एम कुरित खमण शीयल में मण, आराधी शिवपद लह्यो । संवत अढार पांत्रीश श्रावण, शुक्ल पंच चमी दिन कह्यो । लोंकाइषि श्री करमसी तल, शिष्य रंगे उच्चरे ।। जुजनगर नावे रही चोमासुं, मानसिंह जय जय वरे ॥१॥इति ॥
॥अथ श्रीअर्हन्नकमुनिनो रास प्रारज्यतेः ॥ ॥ढाल पहेली| भर आंवा आंवली रे ॥ए देशी ॥सरसती सामिणी विनवू रे, प्रणमुं श्रीज्ञपिराज ॥साधु शिरोमणि गुणनिलो रे, अर्हन्नक क पिराज ।।सुनीसर।। गायशुं गुण गंजीर ॥२॥ मेरुतणी परें धीर ॥मुनीणा ॥ गाणा ए आंकणी ॥ तुंगीया नगरी सुंदरू रे, जितशत्रु नामें रायाराज रीति चाले सदा रे, आण न लोपी जाय ।। मु ।। गा । शा तेणे नगरी व्यवहारियो रे, दत्त वसे शुन्न अंगादत्ता नारी तेहनी रे,पीयुशुं राती रंग ॥ मु॥ गा॥३॥ अरहन्नक सुत वालहो रे, चंद्रवदन सुकुमाल ।।ल क्षण वत्रीशें शोजतो रे, लीला लठ नूपाल || मु॥गा॥४॥ण अव सर तिहां आविया रे, अरहन्नक मित्र सूरीश॥ दत्तशेठ वंदन चल्यो रे, धर्म सुणे मन हिंस॥ मु॥ गाण ॥ ५॥ वैराग्ये मन वालियुं रे, दोहिलो ए । अवतार ।। आर्यकुल देश मोटके रे, दोहिलो जन्म विचार मुणागा॥ ६॥जैनधर्म ते दोहिलोरे, दोहिलो साधु संयोग ॥राजछि पामी घणी रे, नव जव जामिनीनोग । मुणा गाणाजा दत्त सुणी ते देशना रे, मन नीनो वैराग ॥ घर आवी गृहिणी जणी रे, तेह सुणावे लाग ॥ मु०॥
-
-
-
-
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ३०५ )
सद्यायमाला.
h
गा ॥ ८ ॥ वलती बोली वालही रे, सांगलो जीवन प्राण ॥ पीयु पांखे कोण माहरे रे, सुख दुःख करो जाए ॥ मु० ॥गा || || बालक सुत माथे करी रे, लीधो संयम जार ॥ पंख विनाशी पंखणी रे, कंथ विना शी नार ॥ मु०॥ गा० ॥ १० ॥ खांमाधार तणी परें रे, संयम सूधो पंथ ॥ धराधे . जिन आशुं रे, दत्त नामें निद्र्य ॥ मु०॥ गा० ॥ ११ ॥ कोमल काया न्हान डोरे, अरहन्त्रक रूषिराय ॥ प्रेम धरी पाले पिता रे, आप गोचरीयें जाय ॥ मु० ॥ गा० ॥ १२ ॥ बालक सुत बेठो रहे रे, तावड क्षण न खमाय ॥ वेयावच्च करे तातनुं रे, मोह न जीत्यो जाय ॥ मु० ॥ ० ॥ १३ ॥ इ अवसर दत्त साधुजी रे, पाली निरतिचार ॥ परलोकें पहोता थया रे, बा लक कोण आधार ॥ मु० ॥ गा० ॥ १४ ॥ इति ॥
,
॥ दोहा ॥
॥ अरन बानो रडे, हाथथकी सुख जीड || पण जे नयां नींग ले, तेंह जपावे पीड ॥ १ ॥
"
॥ ढाल बीजी ॥
॥ राग काफी ॥ प्रवहण तिहांथी पूरीयुं रे लाल ॥ ए देशी ॥ श्ररह नक चित्त चिंतने रे लाल, कोण करशे मुज सार हो तातजी ॥ धणी टली रणीयो थयो रे लाल, अवर न कोई आधार हो तातजी ॥ चरण ॥ १ ॥ पूरव परें सघलुं टल्युं रे लाल, बेगे रहेतो जेह रे हो तातजी ॥ सुनिवर विहरण पांगरया रे लाल, साधुसंघातें तेह रे हो तातजी || घर ॥ २ ॥ खरे बपोरे गोचरी रे लाल, नगर तथा पंथ दूर रे हो तातजी ॥ तडतडला. तडका पडे रे लाल, स्वेद तषां वहे पूर रे हो ता० ॥ र० ॥ ॥ ३ ॥ श्वास जराणो साधुजी रे बाल, धगधग धगते पाय रे हो ता०॥ तडके तन रातुं युं रे लाल, यौवन सोवन काय रे हो ता० ॥ ० ॥ ४ ॥ पातुं फरी जोवे नहीं रे बाल, च्यागलनो अणगार रे हो ताज पिता होय माहरो रे लाल, तो पडखे तेणी वार रे हो ता० ॥ ० ॥ ५ ॥ अरह नक याक्यो घणो रे लाल, बेठो देव आवास रे हो ता० ॥ गोखे धनवंत सुंदरी रे लाल, दीठो प्रेम विलास रे हो ता० ॥ ० ॥ ६ ॥ इति ॥ ॥ दोहा ॥ तिषि अवसर तले गोखनें, बेठो दीठो नार मन जलस्युं, नय कलक्युं वारि ॥ १ ॥
॥
तरुणी तन
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री अर्हन्नक मुनिनो रास.
(३०३)
- -
-
-
-
॥ ढाल त्रीजी॥ ॥जंबूछीपना जरतमां ॥ ए देशी॥ ते तरुणी चित्त चिंतवे, पीयु चा व्यो परदेशे रे ॥ विरह दहे नव यौवना, प्राणी प्राण शुं लेशे रे ॥१॥ मुनिवर देखी मन चढ्यो॥ ए आंकणी ॥ रूमें दीठे रूअडो, चढ़ती जो वन वारो रे । नयण वयणे करी निर्मलो, मयण तणे अनुसारो रे। मुनि ॥२॥ नर यौवन घर एकली, लाब तो नहिं पारो रे ॥ चतुर त्रियां चित्त चिंतवे, रहेवू स्वेदाचारो रे ।। मुनि ॥३॥ आठ गुणो नरथी क ह्यो, नारी विषयविकारो रे । लाज चगुणी चित्त धरे, साहसनो मी रो रे। मुनि॥४॥ काज करे कुंजर समां, कोडी देखो मरपे रे। फूलें नारी वीही पडे, साप सिराणे ऊडपे रे ।। मुनि ॥५॥ मन मधुकर ज मतो प्रको, राखी न शके कोइरे ॥ पण मालती क्षण लोगने, वन वन | जमतो जो रे । मुनि॥६॥ वाल सहेलो मोकली, तेडाव्यो ऋषि रायो रे ॥ ततक्षण ते उत्तीथश, प्रमदा लागे पायो रे ॥मुनि ॥5॥ शुं मागो स्वामी तुमें, कवण तुमारो देशो रे ।। रूपवंत रसीयामणा, दी सो यौवन वेशो रे ॥ सुनि ॥७॥ तांत न कीजें साधुनी, अमनें जिक्षा काजो रे ।। नमरतणी परें आचरुं, देशविदेशनां राजो रे ॥ सुनि॥ए॥ तव घरणी घरमा गइ, हियडे हेज न मावे रे ।। सिंह केरीसया साधुने, मोदक लेश्वहोरावे रे। मुनि ॥ १०॥ नेहहप्टें सन्सुख जुबे, आलस मोड अंगो रे ॥ अवला ते आतुर थर, प्रगट कीयो मनरंगो रे । सुनिण ॥११॥ हे गुणवंता साधुजी, नमवू घर घर वारो रे ॥ दीका पुष्कर पा लवी, विपसो तुम आचारो रे ॥ मुनि ॥ १२॥ महोटां मंदिर मालीयां,' लूटी मांहे वासो रे ।। सुखें रहो मेली करी, परघर केरी आशा रे॥मुनि. ।। १३॥ किहां हिंगोला सोहामणा, फूलतणा सहकारो रे ॥ किहां धरणी तल पोढवू, कांकराशुं व्यवहारो रे ॥ मुनि ॥१४॥इति ॥
॥दोहा॥ ॥ सुगुण सखूणा साधुजी, नमवू देश विदेश ॥ रमतो मंदिरमालिये, जोवन लाहो लेश ॥१॥ बोल सुणी अवला तणा, फिश्या मोर कंगार ॥ माटो पण गुल्यो घणुं, अरहन्नक अणगार ॥२॥
-
-
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३४).
. सद्यायमाला.
---, . . . . . . ॥ ढाल चोथी॥ ॥ ॥राग जेतश्री॥ थांको वीरो चारित्र लीये ।। ए देशी ॥ महोख पधा रो मन रुली, बलहारी तुम वेश ॥ मुनिवर ॥ गोद बिगाउं पाये पडु, च लहो तो चलण न देश ॥ मुनि ॥ महोल॥ १ ॥ लाज न कीजें हो लामिला, सरखो सही संयोग ॥ मुनि ॥ बालापण जे दोहिडं, केम बीजे विण नोग ॥ मुनि ॥.महो॥२॥ ए मंदिर ए मालीयां, ए हिंगोला खाट ।मु०॥ ए मोतीनां फुमखां, रयणजड्यां ए खाट-॥ मु० ॥ महो॥३॥ ए सोवननां सांकलां, रूपेरी रंग रोल ॥ मु० ॥ ए चो, बारे चिहुं दिशे, हेम जड्या हिंगोलः ॥ मु॥ महो ॥४॥ ए लाखी-|| णा ऊरडा, रयण जड्या पटसाल ॥ मु० ॥ ए धन जोबन तुम वसु, थाणंद लील जुवाख ।मु०॥ महो॥ ५ ॥ मुनिवर चढीया मालीये, चाली गया यणगार ॥ मु० ॥ जामिनीशु नीनो रहे, विरु विषय विकार ॥ मु ॥ महो ॥ ६॥ क्षण चउबारे मालीये, क्षण हिंमोला खाट ॥ मु०॥ क्षण लाखीणे उरडे, पूरे मननी श्राश ॥ मुनि ॥ महो ॥७॥ क्षण चांचडी चालतो, ठमके उवतो पाय ।मु०॥ मुख मरकल डा मेलतो, मानिनी मोह उपाय ॥मु॥ महो॥७॥ अबला थासंगें चढी, क्षण विरहो न खमाय ॥ मु॥ जे जेहने मन मानीया, ते तेहने मन राय । मु॥ म॥ ए॥ खेले फूल तलाय, मेली सर्वे रीन ।मु०॥ श्रासंगा आधा थया, बांमी गुरुशुप्रीत ।मु०॥ महोण् ॥ १०॥ गोचः रीये चाल्यो हतो, जे आगल अणगार ॥ मुण् ॥ तेणें पालु जोयुं जिसें, तिसें न दीगे लार ॥ मु॥ महो ॥११॥ उंचुं न जोयु आगलें, पाब्ल जोयुं ने जोय ॥ मु॥ अरहन्नक दीसे किहां, नारी जोलाव्यो सोय ॥ मु०॥ महो० ॥ १२ ॥ इति ॥ ,
॥दोहा॥ ॥ नारी नयणे नोलव्या, नूखा पड्या अह ॥ हरि हर ब्रह्मा सारिखा, इजीय न साधा तेह ॥१॥
॥ ढाल पांचमी॥ ॥ बेबे मुनिवर विहरण पांगस्या जी॥ ए देशी॥ तेणे रे अणगारे शषि जोयो घणुं रे, नयणे न दोगे किणही ठाम रे॥श्राचारिज आगल |
-
-
न
-
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
-
-
-
श्री अर्हन्नक मुनिनो रास. (३७५ ) श्रावी कहे रे, हुं अपराधी हुई साम रे ॥ महारो अरहन्नक किण दोगे नाहिं रे ॥१॥ जगवन् अरहन्नो नूलो पड्यो रे, वात सुणी ते मुनिनीमा य रे॥ दत्ता दुःख नरी गती फाडती रे, जीवन सुतने जोवा जाय रे ।। महारो॥२॥ मोहतणी गति दीसे दोहेली रे, रोतीने जोती हीमे गा म रे॥ नाव लागो नयणां नींगले रे, मुखथी न मूके सुतनुं नाम रे ॥ म॥३॥ नूख न लागे तृषा नांगी गईने, क्षण क्षण खटक हृदय म कार रे ॥ विरह विलुझा पीड न को सहे रे, जेहमां पुःख वहे निर्धार रे ॥ म॥४॥ घर ते पूढे विलखाणी थरे, दीगे कोइ नानडीयो वेश रे ॥ खांधे तस लाखेणी लोवडी रे, मुनिवर रूपतणो सन्निवेश रे । म || ५॥ शेरी शेरी जोयो साधवी रे, फरि फरि फरीने सो वार रे॥ हेरी हेरी घर घर मालीये रे, घेरी घेरी पूढे नार रे ॥म ॥६॥ वाल विगे ही हरणी जेहवी रे, सुःख तरसेंती घेली थाय रे॥ मोह विबोह्या एणी परें दोहिला रे, रयणी दिन टलरखतां जाय रे ॥ म || ॥इति ॥
॥दोहा॥ ॥अरहन्नक एकण ससय, प्रमदा पासें लेश॥ गोख करूखे मालतो, पासा रमण करे॥१॥
॥ ढाल वही॥ ॥राग जेतश्री॥ देशी पारधीयानी ॥ नाखे दाव लोहामणा रे, पासा रणफणकार रे ।। रंगरातो। तेहवे तिहां गश्साधवी रे, सुतनी लेती सार रे॥रंगरातो ॥१॥ कोलाहल सुणी सामटो रे, हेग निहाले जाम रे ।। रंग ॥ रडती पडती साधवी रे, माता दीठी ताम रे ॥२॥॥जोवे रे जातां श्रावतां रे, लोक मल्यां लख कोड रे ॥रं॥ अरहन्नक चित्त चिं तवे रे, रामत रमणी गेड रे ॥रं॥३॥ हा हा धिग् मुझने पडो रे, में की, कुण काम रे ॥ २० ॥ गुरु बंमी गोखे रमुं रे, माता वलवखे आम रे ।। रं ॥४॥ कहेनां मंदिर मालीयां रे, कहेनां रमणी रंगरे ॥
जावु धर विदेशडे रे, चार दिवसनो संग रे ॥ ॥५॥ वालेसर पण आपणा रे, जी आघा जाय रे ॥रंग ॥ को कहने पडखे नहीं रे, शीख न मागे काय रे. ॥ रं॥६॥ क्षण दीसे व्यवहारीयो रे, ते क्षण मांहे निराश रे ॥ २०॥ कण हिंमोले खेलतुं रे, क्षण समशानें वास रे
-
-
रं
-
३५
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३०६)
.सद्यायमाला.
।
॥रं ॥ ७॥ तन धन जोबन कारिमां रे, मूढ करे अहंकार रे॥रं ॥ आठे मदशुं चालता रे, ते पण गया निरहंकार रे ॥ रंग ॥ ॥ रावण सरिखा राजवी रे, लंकां सरिखो कोट रे ।। रं ॥ रूठे कर्मे रोलव्या रे, रामचंद की चोट रे ॥२॥ ए॥ जे मूंडे वंल घालता,रे, करता मोडामो डरे ॥२०॥ तेह मसाणे संचस्या रे, मान अधूरां बोड रे ॥२०॥ १०॥ हुं नूलो जल आपथी रे, एह न जाणी रीत रे ॥रं ॥ आतम हित बां मी करी रे, परशुं मांगी प्रीत रे ॥ रंग ॥ ११ ॥ इति ॥ . . . !
. . . ॥ दोहा ॥ . . . . . . . ॥अरहन्नक ऊठी गयो, खेल अधूरो बोड । कामिनी टलवलती रही, माय नमे कर जोड ॥१॥ हुं अपराधी तुमतणो, माय खमावू तेह ॥ मोहतणे वश मालीये, नमतो नवले नेह ।। २॥
॥ ढाल सातमी ।। ॥ कपूर हुवे अति ऊजलो रे ॥ए देशी ॥ वत्सतणां सुणि वयणला रे, रोमांचित थया देह ॥ विकलपणुं वेगे गयु रे, दूधे वूग मेद रे ॥ नं दन ॥ शुं कीधुं तें एह ॥१॥ स्वारथ सहुने वालहो रे, स्वारथ सूधो सं ग॥ सोही स्वारथ अणपूगते रे, सहु आपणडे रंग रे॥नं० ॥ शुं॥ ॥निःस्नेहा मुख मीउडारे, तापे मननुं हेत ॥ काची कली कणेयरतणी रे, तन रातो मन श्वेत रे ॥नं० ॥ शुंग ॥३॥ काज सयां फुःख वीस स्यां रे, ए प्रमदानी प्रीत ।। जनम जीवित जेहने दहे रे, ते विरलानी नीत रे ॥ नं॥ शुंग ॥४॥ प्रेमतणां फल पाडुआ रे, प्रत्यक्ष दीसे दाह ॥ प्राण तपे निसा खपे रे, नित्य नवो उमाह रे ।। नए ॥ शुंग ॥५॥ रूपें न राचो रूबडा रे, गुणे राचो गुणवंत ॥ इंअवारुणी फल फूटरां रे, जहेर ज स्यां एकंत रे ॥ ॥ शुंग॥६॥ अंतरजामी आपणारे, जीव समाणा जोय ॥ ते पण वोलावी वले रे, साथ न आवे कोय रे॥नं०॥ शुंग ॥७॥ साथ न आवे सुंदरी रे, साथ न आवे आथ ॥ ऊठी जावु एकचं रे, ग ला लेश हाथ रे ।। नं० ॥ शुंग॥०॥ करकंजे जेहने रे, ब्रह्मदत्त चक्री जोय ॥ चित्र वचन मान्यु नहीं रे, सातमी पहोतो सोय रे ॥ नं ॥ शुंग ॥ए॥ जे आराधे जिनतणो रे, सुरतरु धर्म सुजाण ॥ फल अजरामर ते लहे रे, मीगं अमिय समान रे ॥ नं ॥ शुं ॥ १०॥ इति ॥
।
-
-
-
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________
S
कामकंदर्पनी सचाय.
(३०७)
-
-
ong
॥ दोहा॥ ॥ संवेगी शिर सेहरो, वैरागे मन वालि ॥ बोडी मंदिर नवलखां, उठ चाट्यो ततकाल ॥ १॥ ते तरुणी तरषी रही, मेली गयो मुणिंद ।। मेह विना जेम वेलडी, जेन चकोरी चंद ॥२॥
॥ ढाल आग्मी ॥. । ॥ वरसालानी देशी ॥ अरहन्नक उतावलो, जश् नेव्यो गुरुराय विचा २॥दीदा शिक्षा फरी ग्रही, फरी लीधो रे मारग निरतिचार के ॥१॥ नेट्यो रे गुरुराज, तेणे सात्या र आपणडां काज के । व्यो । गुरु दी ये शिक्षा साधुनें रे, पाले निरतिचार ।। प्रेमवंधन ने पाडुआं, तेणें कीजें रे उद्यम विचार के ॥०॥२॥ के गिरि वनखंम साधु जी, साधीयें संयमयोग ॥ गालियें यौवन आपणुं, नविधरीयें चिंता ने शोक के । ने ॥३॥नोलपणे लोगीश्वर थयो, आतल वार अनंत ॥नामिनीशं नीनो रह्यो, नवि आव्यो रे आज लगें अंत के ॥ नेव्यो॥४॥ प्रण मीने प्रजुशुं कहे, स्वानी सुणो अरदात ॥ काया कायर माहरी, मुक दी रे अणसणनी आश के । नेव्यो ॥५॥ लाख चोराशी खामीने, तेणें ली, अणसर सार ॥ अनुक्रमें पाली आउखु, अवतरियो रे सुवि मानमजार के ॥ नेव्यो ॥ ६॥ जिनतणी शीख सोहामणी, जे करे कुल अवतंस ॥ ते लहे लीला आणंदशं. जेम विलसे र गंगाजल हंस के, ॥ जेव्योम् ॥ ७॥ संवत सत्तर चिडोत्तरे, वड खडतरगड वास ॥गणि महिमासागर हित वडे, आणंदे रे कह्यो रास विलास के नेव्योजा
॥अथ कासकंदर्पनी सचाय प्रारंनः॥ ॥ करेखडां घड दे रे । ए देशी ॥ कामविकारें मानवी रे, करे कुकर्म अनेक ॥ काम करेवा कारणे, विरमे आप विवेक ॥ १ ॥ कामी नर वर्जजो रे ॥ कामह केरा विकार, कामी नर वर्जजो रे ॥ ए आंकणी ॥ कामवशे जे वाहीया रे, पाम्या कुःख अपार ॥ लंपट थयो लंकापति, अवलेही स्व आचार ॥ कामी॥२॥ काम थकी सीता हरी रे, लाव्यो रावण लंक ॥ दशशिर रामे बेदीयां, काम तणा ए वंक ॥ कामी॥ ३॥ पद्मोत्तर प्रौपदी हरी रे, पांव पांचनी नार ॥ कृष्णबलें ले आ वीया, लूट्यो ते राय थ नार ॥ कामी॥४॥ काम विकल हु कामि
-
-
-
- -
-
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________
--
-
Tadam
-
(३०) ' संद्यायमाला. नी रे, ते सूरीकंता नार ॥ निजपतिने हाथे हण्यो, पहोतो ते स्वर्ग मकार || ॥ कामी॥५॥ ब्रह्मदत्त निज सुत उपरें रे, कीधों एकत्र प्रपंच ॥ चूकी चूलणी मारवा, कामह केरा ए संच || कामी॥६॥ इत्यादिक कामें करी रे, पाम्या कुःख अछेद ॥ एणे नव तो लंपटीतj, नाम धरावे तेह । ॥ कामी ॥७॥ परजव तो नरकें पचे रे, नाम थकी ए जीव ॥ मुनिन धर कहे प्राणीया, वो काम सदैव ॥ कामी॥ ॥ इति ।
॥ अथ नेमराजुलनी सद्याय प्रारंजः॥ . ॥जोषी ताहारा फतडामां जोय, केटले दाहाडे हे हांजो मारु श्रा वशे जी ॥ ए देशी ॥ गोखमें सखीयो संघात, राजुल निरखे हे पीयुने श्रावतां वेगलो जी ॥ बेनि सुणोने एक वात, सरखीने जोडी हे बाइरे वर शामलो जी ॥१॥ काला हो मेघ मलार, काला कृष्णागर हे अंजन शोहे आंखडीजी॥ रंगें रमो मलि सखी आज, परंणीने काले हे सास रीये जाशो वही जी॥२॥ मुफ फरके दाहिण अंग, लगनमां विघनज हे बेनी रे होशे सही जी ॥ राजुल सुण ससनेह, वांछित फलशे हे बा
रे बोलो एम नहिं जी ॥३॥ तोरण आव्या जब नेम, पशुश्र पेखी ने हे पूढे रे सारथिप्रत्ये जी ॥ सारथि कहे सुणो वाभि, लगन प्रनाते हे. हणशे रे गोरवप्रत्ये जी ॥४॥ धिग् होजो एह संसार, मुऊने पर पंतां हे हिंसा रे होशे घणी जी ।। पशु बोडाव्यां प्रजु नेम, रथडो वाली ने हे चाल्या रे खामी घरजणी जी ॥५॥ प्रजु संवत्सरी देश दान, स हंस पुरुषशुं हे संयम लेश गिरिवर गया जी ॥ चोपन दिन मुनि राय, घाती खपावीने हे केवलमय प्रजुजी थया जी ॥ ६ ॥ जूवे ते राजुल नार, रयडो वालंता हे देखीने धरणी ढली जी॥जनके सचेतन कीध, परणावू बेटी हे नेमी वर जलो बली जी ॥७॥ सुणी करि चवे निज कान, तातजी माहरे हें अवर बांधवने पिता जी ॥ अष्ट नवनी स्वामी प्रीत, नवमे बोडीने हे वह्यो रे सुर केम जता जी ॥७॥ उत्तमनी नहिं एरीत, विण अवगुणे हे बोडी रे खामी तुम गया जी ॥ मुझ त्यजी पीयु तमें नार, बीजी वरीने हे त्रीजीने जजता थया जी ॥ ए॥ एम क हेती सखीयो संघात, मारगजातां हे घणेरी सखीथी जुश्थईजीएकली राजुल नार, गिरनार चढीने हे सुकायां चीर गुफा जश् जी॥ १० ॥ रह
-
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________
आत्मशिक्षा सद्याय,
(३०ए)
नेमी धरता ध्यान, राजुल पेखी हे चूको ते संयमथकी जी ॥ हुं उग्रसे ननी कुमारी, नेम विना अवर हे नजती रे नथी मनथकी जी ॥११॥ जालीम धरशो अंदेश, नेमने स्थानक हे विलसो रे श्रमशुं सही जी ए यौवन जरपूर, साहो लीजिये हे चालो रे नानी घरे जजी ॥ १ ॥ रड्नेनीनां सुणी वयण, राजुल जपे हे देवर सुणो माहरा जी.॥ एहवो लोग अथिर संसार, संयमरत्नज हे बोडीने पडो सायरा जी ॥१३॥ वम्यो न ली रे आहार, विषयगुं वंची हे तुम वांधव मूकी गया जी॥ एहंदी सतीनी सुणी शीख, नेम कने जने हे फरी रे ते संयती थया जी ॥१४॥दीदा लीधी नेमजीने हाथ, संयम लश्ने हे फरी फरी करी तप स्या घणी जी ॥ अंते केवलधारी होय, पीयु पहेली पहोती हे राजुल तो मुक्ति नणी जी ॥ १५॥ वेहु मन्या मुक्ति मकार, अविहड प्रीतडी हे वांधी रे वेग सुख ते जी ॥ एहवा सतीना गुणग्राम, पूज्य नाथाजीना हे मल्या रे वंदे नित्यप्रत्ये जी ॥ १६ ॥ इति ।
॥अथ आत्मशिदा सचाय प्रारंजः॥ ॥करेंलडां घडी दे रे॥ ए देशी ॥ नविक जन जज ले रे, जज नज नज नगवंत ॥ नविण ॥ तुं तजी दे मोह अज्ञान ॥ नविण ॥ तुं तो देने सुपात्रे दान ॥ नविण ॥ सुण ले सद्गुरु वाण ॥ नवि०॥ ए आंकणी॥जो दिन रयणी जात है, सो तो फिर नहिं आय ॥ मूरख चित्त चेते नहिं, अंजली जलके न्याय ॥ नविण ॥१॥ तेंतो जन्म मरणें करी, फरश्यो सब संसार ॥ अव मानव जव पायके, सफल करो अवतार ॥ जविण ॥॥ तन धन यौवन कारिमुं, कारिमो सव संसार ॥ कारिमो संग विचार के, मानव जन्म म हार ॥ नविण ॥ ३ ॥ कवतुं सुखी कवडं मुःखी, कवु राजा कबुरंक ॥ कबू न मटे जगतमें, कर्म लख्यो जे अंक ॥ नवि०॥४॥ क्रोध मान माया तजो, वजों विषयप्रसंग ॥ पांचे इंडिय वश करो, कींपो सवल अनंग ॥ नविण ॥५॥ पूरव पुण्य विना किये, कहो किहां सुख होय ॥ बोवे वीज वब्लके, अब कहांसें सुख होय.।। नविण्॥६॥ एह मायाके मामले, मूल रहे चूत ॥ दीप करेगो तो हिये, मान वचन तुं सूत । नवि०॥ ७ ।। मोहवशें सब जीउरे, मिले वटाऊ य ।। इलि मलि शीख न करि शके, अणबोल्या उठ जाय ॥
-
-
-
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________
T ( ३१०)
-सद्यायमाला..
वि ॥ ८ ॥ कहा करे ज्ञानी जलो, कहा करे ज्ञान || मोहरायके राजमें, कहेनुं न रधुं मान ॥ नवि० ॥ ए ॥ सबहुं करमसें जिन कयुं, मोहकर्म दुःखदंद || दोस्यो भरत हनन जणी, कीनो मारण संच ज० ॥ १० ॥ दीर्घराय चूलणी मली, कीनो मारण संच ॥ ब्रह्मदत्त च की प्रणी, देखो मोह प्रपंच ॥ नवि० ॥ ११ ॥ कृष्ण कलेवर लइ जम्यो, राम मासी विदीत ॥ वन गिरि कुंजन कुंजमें, ए ए मोह कुरीत ॥ न वि० ॥ १२ ॥ ग़र्जवासमादे हट्यो, ले तब एसो नीम ॥ माता पिता जब जीवते, व्रत लेवानी सीम ॥ जवि० ॥ १३ ॥ नमो नमो या मोदकूं, मोह सबल क्रम राय ॥ बिनमांहे महावीरके, दीनो जेहने घाय ॥ जवि० ॥ ॥ १४ ॥ मोह कर्म वत्स तुम तजो, जेम होये अशरीर ॥ इणविध बहु परें शीखवी, गौतमने माहावीर ॥ जवि० ॥ १५ ॥ दीक्षा बीधी ,जावशुं, बोडी सब घरवास || वरस चोवीश घरें रह्यो, सो फरि घाई कुमार ॥ जवि ॥ १६ ॥ किं देखके, मन्न करो मत कोय ॥ सिंहगुफावासी मुनि, चूको वेश्या जोय ॥ जवि० ॥ १७ ॥ पुत्र मरण मन्नक समे, सिद्धजय गणधार ॥ दुःख घरी निज चित्तमें, दुर्जय मोह विकार | वि० ॥ १८ ॥ वात सकल या मोहकी, मुखे कह । नवि जा य ॥ प्रश्नचंद्र शुध्यानथें, देव कुंडुनि गवाय ॥ नवि० ॥ १५ ॥ रुद्धि ढी व्रत याद, मन वैराग्य संजाल ॥ सो मोहे बलि जोलव्यो, वीर जमाई जमाल' || नवि० ॥ २० ॥ यब तो मायामें पड्यो, जाणत नहीं || लगार || पडतावेगो प्राणीयो, वीबडवानी वार ॥ जवि ॥ २१ ॥ खरि इंतं किंहां चक्रवर्त्ति किहां, जानें बल असमान ॥ एसेंजी स्थिर नां रहे, तुं तो केदे ज्ञान ॥ जवि० ॥ ३२ ॥ स्वारथको सबको सगो, खारथको सब नेट् ॥ जो स्वारथ पूगे नाई, जिनमें देखाडे बेद ॥ जवि० ॥ २३ ॥ जैसा चंचल पवन है, तैसी मनकी दोर || गुरुके वयण - विचारके, ले-रा खो एक ठगेर ॥ नदि० ॥ २४ ॥ पांचे इंद्रिय वश करो, वारो विषय कषाय ॥ प्रातस जंपो आपणो, इस विश्व बहु समजाय ॥ नवि० ॥ २५ ॥ ए हि तशीख विचार के, ग्रहो सकल नर नार ॥ लावण्यकीर्त्ति संपदा, ज्युं पामो जंव पार ॥ नवि ॥ २६ ॥ इति आत्मशिक्षा समाप्ता ॥
;
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________
A
AMA
-
-
-
.
-
--
-
-
-
-
-
-
-
-
जंबुकुमारनुं चोढालियु. ((३२)
॥ अथ श्रीजंबूकुमारनुं चोढालीयु पारंजः ५ ' ॥दोहा॥ सरसति पदपंकज नमी, पामी सुगुरु पसाय ॥ गुण गातां जंबुस्वामिना, मुज मन हर्ष न माय ॥१॥ यौवनवय व्रत आदरी, पाले निरतिचार ॥ मन वच काया शुशु, जाउं तस बलिहार ॥२॥
॥ ढाल पहेली।। ॥प्रवहण तिहांथी पूरीयु रे लाल ॥ ए देशी ॥ राजग्रही नगरी नली रे खाल, वार योजन विस्तार रे॥ नविकजन ॥ श्रेणिकनामें नरेसरू रे लाल, मंत्री अजय कुमार रे ॥ ना ॥१॥ नाव धरी नित्य सांजलोरे लाल ॥ ए आंकणी ॥षनदत्त व्यवहारीयो रे लाल, वसे तिहां धनवंत रे ॥ ज० ॥ धारणी तेहनी नारया रे लाल, शीलादिक गुणवंत रे ॥ना ॥ नावण ॥२॥ सुख संसारनां विलसतां रे लाल, गर्ने रह्यो शुलदिन्न रे॥ न ॥ सुपन लही जंवुवृदातुं रे लाल, जनम्यो पुत्र रतन्न रे ।। न ॥ नाव॥॥ जंजुकुमर नाम स्थापीयु रे लाल, स्वप्नतणे अनुसार रे । न । अनुक्रमें यौवन पामीयो रे लाल, हुई गुणनंमार रे ॥न्न ॥ नाव ॥४॥ ग्रामानुप्रामें विचरता रे लाल, आबीया सोहमस्वामि रे ॥०॥ पुरजन वांदवा आवीयां रे लाल, साथें जंबु गुणधाम रे॥जण ॥ जाण ॥५॥ नविक जनना हितलणी रे लाल, दीये देशना गुणधार रे॥न०॥ चारित्र चिंतामणि सारिखं रे लाल, लवपुःख वारणहार रे ॥ ॥ ना ॥ ६॥ देशना सुणी जंबुरीजीया रे लाल, कहे गुरुने कर जोडि रे ॥०॥ अनुमति लेशमात तातनी रे लाल, संयम लीयो मन कोड रे ॥ नविण ॥ नाव ॥७॥ इति ॥
॥ ढाल वीजी।। ॥झर आंवा आंवली रे ॥ ए देशी । गुरु बांदी घर आवीया रे, पा मी मन वैराग॥ मात पिता प्रत्ये दोनवे रे, करशुं संसारनो त्याग ॥१॥ माताजी, अनुमति यो मुज आज ॥ जेम सीजे वंचित काजमाताजी॥ ॥अनुमति ॥ ए आंकणी ॥ चारित्र पंथ ने दोहिलो रे, व्रत खांडा नी धार ॥ लघु वय ने वत्स तुम तणुं रे, केम पले पंचाचार ॥ कुमरजी, व्रतनी म करो वात ॥ तुं मुज एक अंगजात ।। कु० ॥ ॥२॥ एक सबिहारें विचरतुं रे, रहे वन नद्यान ॥ लूमिसंथारे पोढवु रे, धरवू
-
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________
( . ३१५ )
संघायमाला.
धर्मनुं ध्यान ॥ कुम० ॥ व्रत० ॥ ३ ॥ पाय अणुवाणे चालवुं रे, फर देश विदेश || नीरस आहार लेवो सदा रे, परिसद केम सदीश ॥ कुम० ॥ व्रत० ॥ ४ ॥ कुमर कड़े माता प्रत्ये रे, ए संसार असार । तन धन यो वन कारिमुं रे, जातां न लागे वार ॥ माता० ॥ अनु ॥ ५ ॥ माता कड़े हाथी रे, वरस परषो शुभ नार ॥ यौवन वय सुख जोगवी रे, पढी. लेजी संयमजार ॥ कुम० ॥ व्रत० ॥ ६ ॥ मात पिता आग्रह करी रे, परणावी यावे नार ॥ जलथी कमल जेम जिन्न रहे रे, तेम रहे जंबु कुमार ॥ कुम० ॥ व्रत० ॥ ७ ॥ इति ॥
॥ ढाल त्रीजी ॥.
4
• ॥ तखीरी आव्यो वसंत, अटारडो अटारडो ॥ ए देशी || सनेही प्रीतमने कड़े कामिनी कामिनी, सुखो स्वामी अरदास | सुगुणिजन सां लो ॥ सनेही अमृत स्वाद मूकी करी ॥ मू० ॥ कहो कोण पीवे बास ॥ सु० ॥ १ ॥ सनेही कामकला रस केलवो ॥ के० ॥ मूकोजी व्रतनो धंध || सु० ॥ सनेही परणीने शुं परिहरो ॥ परि० ॥ हाथ मेख्यानो सं बंध] ॥ सु० ॥ २ ॥ सनेही चारित्र वेलुकवल जिश्युं ॥ कव० ॥ तेमां किश्यो सवाद || सु० ॥ सनेही जोग सामग्री पामी करी ॥ पा० ॥ जो गवो जोग आह्लाद || सु० ॥ ३ ॥ सनेही जोग ते रोग अनादिनो ॥ श्र० पीडे प्रातम अंग ॥ सु० ॥ सनेही ते रोगने शमाववा ॥ श० ॥ चा रित्र बेरे रसांग || सु० || ४ || सनेही किंपाकफल यति फूटरां ॥ फू० ॥
खतां लागे मिष्ट ॥ ० ॥ सनेही विष पसरे जब अंगमां ॥ ० ॥ त्यां रे होवे अनिष्ट ॥ सु० ॥ ५ ॥ सनेही दीप ग्रही निज हाथमां ॥ हा० ॥ कोण ऊंपावे कूप ॥ सु० ॥ सनेही नारी ते विषवेलडी ॥ दे० ॥ विष फल विषयं विरूप ॥ ० ॥ ६ ॥ सनेही एहनुं जाणी परिहो ॥ प० ॥ संसार मायाजाल ॥ सु० ॥ सनेही जो मुक्शुं तुम नेह बे || ने० ॥ तो व्रत ब्यो थइ उजमाल || सु० ॥ ७ ॥ इति ॥
॥ ढाल चोथी ॥
॥ नमो नमो मनक महामुनि ॥ ए देशी ॥ एहवे प्रजवो यवीयो, पांच चोरनी संग रे ॥ विद्याये तालां उघाडीयां, धन लेवाने उमंग रे ॥ १ ॥ नमो नमो श्री जंबुस्वामीने ॥ ए यांकणी ॥ जंबुये नवपद ध्यान
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री नेमराजुलनों बारमासो रास.
( ३१३)
घी, थंच्या ते सवि दंज रे ।। यंजणी परें स्थिर रह्या, प्रजवो पाम्यो अ चंज रे || नमो० ॥ २ ॥ प्रनवो कहे जंबुप्रयें, यो विद्या सुऊ एद रे ॥ जं
कहे ए गुरुकने, विद्यानुं गेह रे ॥ नमो० ॥ ३ ॥ पणसय चोर ते बूजवी, बृजव्यां माय ने ताय रे ॥ सासु ससरा नारी बूऊवी, संयम लेवा जाय रे ॥ नमो० ॥ ४ ॥ पंचतया सत्तावी शत्रुं, परवश्यो जंबुकुमार रे ॥ सोहन गणधरनी कने, लीये चारित्र उदार रे ॥ नमो० ॥ ५ ॥ वीरथी वीसमे वरते, यथा युग प्रधानो रे ॥ चौद पूर्व अवगादीनें, पाम्या केवलज्ञानो रे ॥ नमो० ॥ ६ ॥ वरस चोशठ पदवी जोगवी, स्था पी प्रभव स्वामी रे ॥ श्रष्ट कर्मनो क्षय करी, यया शिवगतिगामी रे ॥ नमो० ॥ ७ ॥ संवत ढार तेरोत्तरे, रह्या पाटण चोमास रे ॥ चरम केवलीने गावतां होये लीलविलास रे ॥ नमो ॥ ८ ॥ महिमा सागर सद्गुरु, तास तणे सुपलाये रे ॥ जंबुस्वामी गुण गाइया, सौभाग्ये ध रिय उत्साह रे || नमो० ॥ ए ॥ इति ॥
॥ अथ श्री नेमराजुलनो वारमालो प्रारंभः ॥
"
|| सरसति सामिणी विनवुं, गोयम लाएं रे पाय || राजुल नारी रे वी नवे, वे कर जोडी रे प्राय ॥ १ ॥ तें मन मोह्युं रे नेमजी, बोले राजुल नार ॥ कंता कां रथ वालीयो, आव्यो तोरण वार ॥ तें ॥ २ ॥ वे कर जोडी रे घीन, प्रीतम लाएं रे पाय ॥ नारी नरजव केरडी, कां मुख मेलीने जाय ॥ ० ॥ ३ ॥ गज रथ घोडा रे ठे घणा, पायक संख्या न पार ॥ जोतां जान तुमारडी, हियडे हर्ष अपार ॥ तें ॥ ४ ॥ कुंम सोवन केरां, हैयडे नवसरो हार ॥ चढीने गयवर ऊपरे, सोहे सब शणगार ॥ तें ॥ ५ ॥ मंरुप महोटा रे मांदिया, नाचे नवल रे पात्र | थानक थानक थोकडे, जोवा सरखी बे जान ॥ तें ॥ ६ ॥ माने वलज
कानजी, माने महोटा रे भूप ॥ सुर नर सेवे रे सामटा, ताहरु छाक ल स्वरूप ॥ तें ॥ ७ ॥ साव सुरंगुं रे सासरूं, पीयर पनोती माय ॥ कर्मे लख्युं जे तिम करूं, पीथुनुं योवन जाय ॥ तें ॥ ८ ॥ यादव कोडीयें रे परिवस्या, सार्थे दशे दसार || नेमजी गयवर चढीया, आव्या तोरण बार ॥ ० ॥ ए ॥ स्वामी पूढे रे सारथि, ए श्या नरिया रे वाढ ॥ तुम प्रभातें रे परगडो, होशे पशुडानो घात ॥ तें ॥ १० ॥ हरणी वोले रे
૪૦
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ३१४
सद्यायमाला.
~
हरपला, तें कां कीधो रे पोकार ॥ रहे रहे छानो रे बूटशुं, आव्यो नेम कुमार ॥ तें ॥ ११ ॥ सावर बोले रे सावरी, साँजल सुंदरी वात, । जा यां जोशुं रे आपणां, आव्यो त्रिभुवन तात ॥ तें ॥ १५ ॥ रोज जाणे सुख रोजडी, घडि घडि उथल न थाय ॥ आव्यो देव दयालु, हैयडे हर्ष न माय ॥ ० ॥ १३ ॥ कालो घोडो रे कांबलो, सामली यो सवार ॥ नेम जी घोडो रे वालीयो, जइ चढ्या गढ गिरनार ॥ तें ॥ १४ ॥ स्वामी पुढे सुप सारथि, या श्या जरिया रे बाड ॥ सावज मूक्या रे मोकला, वेगें वली रथ वाल ॥ ० ॥ १५ ॥ निज निज वामे रे ते गया, बोले मधुरी रे वाण | कोड़ी वरसां रे जीवजो, राजुल प्रीति निर्वाण ॥ ० ॥ १६ ॥ नेम जिनेसर विनवे, नहिं संसारनुं काम ॥ एक स्त्रीने रे कारणे, एवडो पशुनो घात ॥ तें ॥ १७ ॥ वरसी दानज घरसीयो, पृथवी करण की ध ॥ चढीयो गिरनारें जर, तारक चारित्र लीध ॥ ० ॥ १८ ॥ गाजी वा जीरे गडगड्यो, वूतो गढ गिरनार || संदसावन सरोवर युं, तरी राजुल नार || तें ॥ १५ ॥ हयवर हींसे रे हंसला, गयंवर बांध्या रे बार ॥ जोग जली पेरे जोगवो, रूडी राजुल नार ॥ तें ॥ २० ॥ कहो केम कीजे रे साजना, कर्मने दीजें रे दोष ॥ कारण विदू। रे परहरि, ए. शुं एवडो रे रोष ॥ तें ॥ २१ ॥ आपे की धो रे ठरतो, लोपी अविचल वाट ॥ पाप तो कीधांरे में घर्णा, धर्म न वाही रे वात ॥ तें ॥ २२ ॥ रंजा सरखी रे अंगना, ते कां मूकी रे नेम ॥ पंच विषय सुख, जोगवो, बोले शिवादेवी एम ॥ तें ॥ २३ ॥ राखी माता रे मानले, राखी नहिं हा रे कीध ॥ राखे राजुल केलां, राखे बलन जात ॥ तें ॥ २४ ॥ सुख सु मादारी रे मावडी, एम बोले जिनवर नेम ॥ कारिमो रंग पतंगनो, ते रंग धरियें केम ॥ तें ॥ २५ ॥ राजुल जई नेम मले, वंदे प्रजुना प्राय ॥ स्वामीजी संयम पीये, जिण वेशे सुख थाय ॥ तें ॥ २६ ॥ पूवें प होती रे पद मिणी, नयणे निरखंति नार । लावण्यसमय मुनि एम. जाणे, जेम तरी संसार || तें ॥ २७ ॥ इति ॥
॥ जीवशी खामपनी सखाय प्रारंजः ॥
॥ सरसति सामिनी वीनवुं ए, मागुं बहुय पसाय तो !! धर्मतणी वाट जोश्शुं ए, आपो एह उपाप तो ॥ १ ॥ अगल नीर न पीजी
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________
जीवशिखामणानी सद्याय.
( ३१५)
ये ए, गलीयें त्रणजे वार तो ॥ पाप न लागे एक रति ए, धर्मतणो चार तो ॥ २ ॥ रयणी जोजन म म करो ए, श्रावक एट् आचार तो ॥ रात्रे जे पंखी जलां ए, ते पण न करे चार तो ॥ ३ ॥ केतां माणस रात्रे जमे ए, सांजलजो सहि एह तो || ढोरां माणस बापडां ए, विगते कहुं हवे तेह तो ॥ ४ ॥ अतिथि नोतर दीजीये ए, आणीजे न अहंकार तो ॥ अहंकारे घया गया ए, रावण सरिखा सार तो ॥ ५ ॥ कुंजक तिहां गयो ए, बाणासुर वीजी यार तो ॥ श्रनिंमाने दुःख उपजे ए, पडे नरक मकार तो ॥ ६ ॥ हिरण्यकशिपु गर्वे गयो ए, समरी रात्रि न दीह तो ॥ अहंकारे एता गया ऐ, गयो वीजो केशरी सिंह तो ॥ ७ ॥ चाडी चोरी नत्रि कीजीयें ए, केहने न दीजे गाल तो ॥ वलतो कोइ यापे नहीं ए, साधुतो ए आचार तो ॥ ७ ॥ मेलग्यो दूध न द्रोहीये ए, कूडो लोन निवार तो ॥ विलोया पढी बापडा ए, मात्र म राख लगार तो ॥ ए ॥ ते पण पाप खरुं लगे ए, सुंदर तेणे कपाल तो || चूले आग संधूकतां ए, नीलां बांणां म बाल तो ॥ १० ॥ मानव जवे यावी करी ए, हिंसा जेह करंत तो ॥ परखीशुं रंगे रमे ए, नरके तेह पडंत तो ॥ ११ ॥ सिद्धांतनी साखे कह्या ए, ज्ञानी वोट्या जेह तो ॥ कागडो कूतरो ते थई ए, कूकडो थाये तेह तो ॥ १२ ॥ लावर तेतर
हिए, तोतलो थाये तेह तो ॥ पडीयो तरषे कलकले ए, मोढे मागे मेह तो ॥ १३ ॥ एहवुं जाणी वापडा ए, परनारी म करो स्नेह तो ॥ जे नरें शीयल पालीयुं ए, सांजलो तस होय जेह तो ॥ १४ ॥ पब्यंक ऊपर ते सूए ए, चमरे वायु ढोलंत तो | पद्मिणी पग उलांसती ए, पायक काम करंत तो ॥ १५ ॥ घर घोडा हाथी घणा ए, शियले संपत्ति सार तो || घेर गायो घेर घोडलां ए, बलद अनंत अपार तो ॥ १६ || प्रत्यक्ष एहिज पारखं ए, सांजलजो सदु कोय तो ॥ जें नारी पुरु पहेरां करे ए, मूंगी तेज होय तो ॥ १७ ॥ कुल लजवे मावित्रत ए, वीजे नवे गोली होय तो ॥ पाणी भरे पीयारडां ए, अंगे उघाडी जोय तो ॥ १८ ॥ पग कांटा लागे घणा ए, माथे छूटे जार तो ॥ एह वी वात बे सोहली ए, सांजलजो नर नार सो ॥ १९ ॥ चोरखे चित्ते जे चालशे ए, सांजलजो तस नेह तो ॥ पंचराणीमां पट्टराणी थाये,
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३१६.)
... संघायमाला.
-
Boomammu
-
राजा तेशु करे स्नेह तो ॥३०॥ धीजी स्त्री खिजमत करे ए, जोजो। एद महंत तो॥ धन न हरी पीयारडं ए, चोर न कोई कहंत तो। १॥चोरोनुं जो जहुँ हुवे ए, तो साधु सूखें मरंत तो ॥ सोना पीतल बापडा ए, विगते ते सहि लत तो ॥ ॥ मीतुं वोले न बापडाए, मुक्तै कोश् न जाय तो || चोखे चित्ते पुण्य करो ए, देवलोकें तेहिज थाय तो ॥२३॥ तेह पिता केम मुहवीयें ए, जेणे कुल तरीयां जाय तो ॥ धन्य धन्य माता वखाणीयें ए, जेणे राख्यो उदर मांहे तो । २४ ॥ नकि नली परे कीजीयें ए, माता ने वली तात तो ॥ प्रत्यक्ष.ए हिज पारखं ए, घरे घेठो निज जान तो ॥१५॥ वहूअर तेज वखाणी. ये ए, जे राखें घरनी लाज तो || राजपुत्र तेज वखाणोयें ए, जे राखे रूडं राज तो ॥ ६ ॥ शिष्य तेहीज वखाणीचे ए; जे राखे गुरुनो पाट तो॥ धन्य धन्य गुरु पखाणीथे ए, जेणे देखाडी वाट तो ॥२॥ एह विनतडी अस तणी ए, अरिहंत तुं अवधार तो॥ अचरिज एकज वात, ए, स्वानी तेह देखा तो ॥ । मानव सघलां ते सारिखां ए, एवंडो अंतर को हुंत तो॥ एक सूबे लूमि-सायरे ए, एक तो सेज सू वंत तो ॥ श्ए। एक पडे पीबारे आंगणे ए, एकने हीमोला खाट तो॥ एक ही नीख मागतो ए, एक तो राज करत तो ॥ ३० ॥ एक घेर घोडा हाथीया ए, एक घेर ढोर न एक तो। एक दीले नूखें मूआ ए, एक.पामें जमण अनेक तो ॥३१ ॥ एक नर दीसे सुखिया घणा ए, घरे सुकुलिणी नार तो। वीजा पुर्नल दीसता ए, घरणी रांग उतार तो ॥ ३२ ॥ एक नर दीसे.वांजीया ए, एक घरे पुत्र रतन्न तो, एक वेग धन वावरे ए, पुण्य करे दिन दिन्न तो ॥३३॥ कर्म विहूणां माणसां ए, अहोनिश हाथ घसंत तो ॥ एवंडो अंतर कांश कीयो ए, सुणजोश्री अरिहंत तो ॥३॥ एटले अरिहंत वोलिया ए,सांजलजो नर नारि तो॥ पुण्य विद्रणा प्राणीया ए, धरती जोडे नार तो ॥ ३५ ॥ जेणें दीधुं तेणें ॥ पामीयु ए, खीला लाड करत तो ॥ मानव जव ने दोहिलो ए, फरि फरि नवि पामंत तो ॥ ३६ ॥ मानवजव पुण्य नवि कियां ए, पड़ी कांश ढोर करंत तो ॥ चेतणहारा चेतजो ए, आयु जाये घटत तो॥ ॥३७॥ मूश्रा केडे वापडा ए, कांहिं न रहेशे खगार तो॥ पुण्य कहुं ते
% 3D
-
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
-
-
-
श्री नपशमं सद्याय. (३१७) श्रावशे ए, बीजुं धन श्रसार तो॥ई ॥ शक्ति सारु दीजीयें ए, 'नित्य गणी नवकार तो ॥ महोटा माणस एम कहे ए, नभे न होये नीच खगार तो॥३ए । संवत शोल उगणोत्तरें ए, शुदि श्रावण तिथि बीज तो॥ ए विनति पब्बो नणे ए, श्रीजिनवर अवधार तो॥४०॥ पाप कर्म जे में कीयां ए, तेथी मूकावे ने तो ।। जीव अनेक विराधीया ए, कोदाला हल देव तो॥४१॥ परनी निंदा में करी ए, जोयु जूंनी दृष्टि तो। बूडतांने वांदे कालीयें ए, तारक तुंहीज इष्ट तो |शा मानव जव श्रावी करी ए, अरिहंत तुं श्राधार तो ॥ जे सेवे कारज सवि सरे ए, तेहवा समस्या चार तो॥४३॥ शंखेश्वर स्वामी नलो ए, महावीर जिन जाण तो ॥ गौतमस्वामी गुरु जलो ए, जीरावलो जगलाण तो ॥४४॥जे प्रणमे पातक टले ए, सफल थाये अवतार तो ॥ विनतडी पव्यो जणे ए, श्रीजिननामें जयकार तो ॥ ४५ ॥ इति ॥
॥अथ श्रीउपशम सद्याय प्रारंनः ॥ ॥ नंगवति नारति मन धरी जी, प्रणमी गौतम पाय ॥ सहगुरु च रण पसानले जी, कई उपशम सञ्चाय रे प्राणी ॥ आणने नपशम सार। जे विण तप जप स्वप करी जी, चारित्र हवे बार रे ॥प्राणी ॥ आ ॥ १॥ ए श्रांकणी उपशमथी संकट टले जी, उपशम गुणह नंमार ॥ उपशमथी शिवसुख मले जी, उपशमथी नवपार रे प्राणी ॥ आप ॥२॥ उपशम संयम मूल ले जी, उपशमें संपदकोड ॥ वैरी वैर विना थजी , आगल रहे कर जोड रे॥ प्रा॥आ ॥३॥रीष वशें परवश थयो जी, दारे ये घडीमांय ॥ चारित्र पूरवकोडीनो जी, गणधरनी एम वाय रे ॥ प्राण ॥श्रा ॥ ॥ क्रोधवृद कडूया तणा जी, विषम फूल फल जाण ॥ फूलथकी मन परजले 'जी, फलथकी होय धर्महाण रे॥ प्राण ॥ आ ॥ ५॥ विरुन वैरी करे जी, मारे एकज वार । क्रोध रूप रिपु जीवने जी, दीये अनंत संसार रे ॥ प्राण ॥श्रा॥ ६ ॥ जो कोइ वार को दीये जी, आपणपाने गालं ॥ ते उ पर उपशम धरी जी, वलतुं वचन म वाल रे ॥माण ॥ आ० ॥७॥ मनमांद मत्सर धरी जी, कीजे क्रियाकलाप ॥ ते रज उपर लीपणुं जी, जिम वली राने विलाप रे ॥प्रा० ॥ श्रा०॥ ॥ राई सरशव
-
-
-
-
-
-
-
-
--
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३१)
सद्यायमाला.
·
जेवंडां जी, परनां जोवे रे बिद्र ॥ बीलां सरिखां आपणां जी, नवि देखे एम. प्राह रे || प्रा० ॥ ॥ ए ॥ पर अवगुण मुखें उच्चरी जी, कांइ वखा र प || परजवें सहेतां दोहिलां जी, परनिंदानां पाप रे ॥ प्रा० ॥ ० ॥ १० ॥ एक देव एक गुरुजणी जी, हीले दीना चार ॥ केवल ज्ञानीयें एम कनुं जी, तेहने घणो संसार रे ॥ प्रा० ॥ श्र० ॥ ११ ॥ परनी तांते बापडो जी, मुधा गूंथे रे जालं ॥ नरंय तिरिय गति दुःख सहे जी, रुले अनंत काल रे ॥ प्राणं ॥ ० ॥ १२ ॥ परा यां पातक ते धोवे. जी, जे निपजावे तांत ॥ पिशुनपणुं वली परहरि जी, परना अवगुण शांत रे ॥ प्रा० ॥ श्र० | १३ || नरजव निरर्थक नीर्गमे जी, धर्म मर्म नवि जाए | आप पडे पापें नस्यो जी, तस जीवित प्रमाण रे ॥ प्रा० ॥ ० ॥ १४ ॥ मेतारथ मुनिराजीयो जी, | शंमरस तपो रे निधान ॥ परिसह रीष विना सही जी, पामियो मुक्ति प्रधान रे || प्रा० ॥ आप ॥ १५ ॥ खंधक सूरि तथा यंति जी, क्षमा त णारे जॅकार ॥ घाणी घाली पीलतां जी, न ल्युं चित्त लगार रे ॥ प्रा० ॥ ० ॥ १६ ॥ कूरगड हुने केवली जी, कूडी बांकी रीश ॥ प्रिया शूनी मूकी करी जी, पहेलुं नामे शीश रे ॥ प्राण ॥ ० ॥ १७ ॥ गिरु गय सुकुमालु जी, न कस्यो कोप लगार ॥ ससरे शिर ऊपर धरया जी, धगधगता अंगार रे ॥ प्रा० ॥ ० ॥ १८ ॥ दुर्मुख वयण सुणी करी जी, प्रसन्न चंद्र कृषिराय ॥ कोपे चड्यो कर्मे नड्यो जी, बांध्युं नरकनुं आय रे ॥ प्रा० ॥ ० ॥ १ ॥ मस्तकलोच देखी करी जी, वलीयो मुनि मनमांय ॥ क्रोध गयो, निर्मल थयो जी, लहि केवल तेथे ठाय रे ॥ प्रा० ॥ ० ॥ २० ॥ क्षमा खड्ग नहिं जे कने जी, बे दुःखिया सं सार ॥ क्रोधयोधशुं जूकता जी, केम नवि पामे हार रे ॥ प्रा० ॥ ० ॥ २१ ॥ तप विसे रीवें करी जी, स्त्रीधी शियल विनाश ॥ मानें विनय विणाशियो जी, गर्वे ज्ञान विनाश रे ॥ प्रा० ॥ श्र० ॥ २२ ॥ जेहनुं मन उपशमें रमे जी, नहिं तस दुःख दंदोल ॥ कहे शिष्य उवद्यायनो जी, मुनि लक्ष्मी कल्लोल रे || प्रा० ॥ श्र० ॥ २३ ॥ ',
॥ अथ श्री अर्जुनमालीनी सद्याय प्रारंभः 1. किसके चेले किसके पूत, श्रतमराम एकिले अवधूत ॥ जीन जा
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री अर्जुनमालीनी सद्याय.
(.३१५) नखे ॥ ए देशी ॥ सद्गुरु चरणे नमि कहुं सार, अर्जुनमाली मुनि अधिकार ॥ नवि सांसो । रूडी राजगृही पुरि जाण, राज्य करे श्रेणि क महिरा ॥ जवि ॥ १ ॥ नगर निकट एक वाडी अनूप, सकल तरु जिहां सोहे सरूप ॥ ज० ॥ दीपे मोघरयक्ष तिहां देवं, अर्जुनमाली करे तसु सेव ॥ जवि० ॥ २ ॥ बंधुमती गृहिणी तसु जाण, रूप यौवने करी रंजसमान ॥ ज० ॥ एकदा अर्जुन ने त्रिया देवगेह, गया वाडीयें विहुं धरि नेह ॥ ज० ॥ ३ ॥ गोविल षट् नर आव्या तिवार, विकल या देखि बंधुमती नार ॥ ज० ॥ अर्जुनने वांधी एकांत, जोगवी बंधु मती मननी हो खांत ॥ ज० ॥ ४ ॥ अर्जुन चिंते मोघरपाणि आज, सेवकनी तुं करजे साह्य ॥ ज० ॥ एम निसुली यह पेठो हो अंग, वंधन त्रोडी चाल्यो मन रंग ॥ ज० ॥ ५ ॥ गोविल षट् नर सातम। नार, मोघरशुं मारीने चाल्यो तिवार ॥ ज० ॥ दिन दिन पटू नर ने एक नार, हण्या व मास लगें एक हजार ॥ ज० ॥ ६ ॥ वशें साठ वली ऊपर जाए, हया ते माणस मोघरपाए ॥ ज० ॥ विस्तरी नयरी मांहे ते वात, लोक विनां ते वाहार न जात ॥ ज० ॥ ७ ॥ इष अवसर राजगृही उद्यान, | समोसख्या माहावीर सुजाण ॥ ज० ॥ शेठ सुदर्शन सुपि ततकाल, वंद ननें चाल्यो सुकुमाल || नवि ॥ ८ ॥ देखि दोड्यो यक्ष हणवाने काज, | शेठे प्रतिज्ञा करी पंथमांज || न० ॥ उपसर्गथी जो जगरुं एणि वार, पा लुं तो जावजीव चडविहार ॥ ज० ॥ ए ॥ करी नमोवुणं धरे हवे ध्यान, उपाड्यो दवा मोघर पाए || जय || धर्मप्रजावें हाथ थं जिया आकाश, गयो अर्जुनदेही यक्ष नाशि ॥ ज० ॥ १० ॥ धरती उपर पड्यो अर्जुन देह, चित्त वल्युं घटि एकने वेद ॥ ज० ॥ शेठ प्रतिज्ञा अर्जुन पेखि, किहां जाशो पूढे सुविशेष ॥ ज० ॥ ११ ॥ चांदवा जाशु श्रीमहावीर, सांजली साधे ते घयो सधीर ॥ ज० ॥ वाणी सुणी उपन्यो वैराग, लीधुं चारित्र अर्जुन धरि राग ॥ ज० ॥ १२ ॥ कीधुं रे कर्म खपावाने काज, राजगृदी पासें रहेवुं कपिराज ॥ ० ॥ यक्षरूपें हणीया जे जीव, तेनुं वैर लावी मारे सदैव ॥ ज० ॥ १३ ॥ थवाट पाटू मूवी पेजार, गुरंज जोड़ा ने पर प्रहार ॥ ज० ॥ कापट ईंट कोरडा नहिं पार, हणे लाठी के नर हजार ॥ ज० ॥ १४ ॥ शुनपरिणामें साधु सहे सदैव,
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ३५० )
संघायमाला..
तहारों कीधां तुं जोगवे जीव ॥ ज० ॥ धन्यासें आणी शुद्ध ध्यान, केव ल ल हि पाम्यो, शिवथान ॥ ज० ॥ १५ ॥ संवत सत्तर सडताले उह्वास, शहेर राणकपुर कस्युं चौमास ॥ ज० ॥ कहे कवियण कर जोडी देव, मु क्तिणां फल देजो देव ॥ ज० ॥ १६ ॥ इति ॥
॥ अथ श्री जिनरख ने जिनपालनुं चोढालीयुं प्रारंभः ॥ ॥ दोहा ॥
"
॥ अनंत सिद्ध श्रागें हुवा, वली दोवंता जेद ॥ श्रनागते जे दोयशे, हुं प्रयमं धरि नेह ॥ १ ॥ पाप थढारे जिन कलां, परिग्रह महा विकरा ल ॥ प्रीति मैत्रीने गणे नहीं, सह गुणने दिये बालिः ॥ ३ ॥ दोष दाता छे. परिग्रहो, महोटी माया जाल | दोनुं जाइयें दुःख सह्यां, जिनरखं ने जिनपाल ॥ ३ ॥ घरसां धन वे यति घणुं, तोय न पूगी हाम ॥ पची र ह्या प्राणीया, केम पामे वलि ठाम ॥ ४ ॥ कोण नगरी बसता हता, के म दुःख सह्यां अपार ॥ सावधान थन् सांजलो, तेहनो कहुं विस्तार ॥५ ॥ ॥ ढाल पहेली ||
॥ चंपा रे नगरी रलियामणी, दीठे ते हर्षित थाय रे ॥ लोक व्यापा री अति जला, वली शेठ घणा तिणमांय रे ॥ धनना रे लोजी वाणीयां ॥ १ ॥ ए क ॥ शेठ मुकुंदना दीकरा, दोनुं वडा व्यापारी रे ॥ ना वने लेइ समुद्रमां, उतस्या वार अभीयारी रे ॥ ध० ॥ २ ॥ लाज कमावी लावीया, मेली माया जारी रे || लोन मढ्यो नहिं मांहेलो, बारमी वार, दुवा] तैयारी रे ॥ घ० ॥ ३ ॥ यावी मा बापने एम कडे, छामें जाशुं समु
व्यापार रे ॥ मा वापे इस्युं कयुं, जली नहिं बारमी वार रें ॥ ध० ॥ ४ ॥ धन संचयुं बे मोकलुं, एक दिन लागे लेखे रे ॥ सात पेढी लगें नहिं टले, अणघटतां दुःख कोण देखे रे ॥ ॥ ध० ॥ ५ ॥ मा बायें वचन कह्यां ari, पण ते नहिं कांइ पाले रे ॥ सर्व दोलत लइ तिहांथकी, समुद्रम हे ते चाले रे ॥ ० ॥ ६ ॥ अनेक योजन गया पठी, उठीयो: उल्कापात' रे ॥ देखीने मनमां चम किया, ए तो वेगली दीसे बे वात रे ॥ ध० ॥ ॥ याकारों वीज गाजीयो, नावो कंपवा लागी रे || वायरे चली देवी पठी, कांइक नांगर जांगी रे ॥ घ० ॥ ७॥ विद्याधरनी दीकरी, विद्या विसरतो, पढ़तावे रे ॥ गरुड देखी वासुकी डिपे, दर बाहिर जेम नावे रे ॥ ६० ॥
L
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री जनरख त्र्पने जनपालनुं चोढाली युं. ( ३५१ )
|| जरतारे बोडी नाहली, कांइ लोल कल्लोल पोकारे रे ॥नाव समुद्रमां बूडतां, रोवंतां वि पाडे रे ॥ धन० ॥ १० ॥ हाहाकार दुई घणों, तिहां पाटीयुं हाथ आय रे ॥ बीजा तो असकी पड्या, वे जाइ तरंता जाय रे ॥ धन० ॥ ११ ॥ रत्नद्वीपे ते यवीया, तिहां मन मान्यां फल खाय रे ॥ नालियर फोडि तेल काढीने ते, चोपडी बेठा बाय रे ॥ धन० ॥ १२ ॥ ॥ दोहा ॥
॥ रयणदेवी ति अवसरे, वसती द्वीप मकार ॥ पाप करी हर्षित हु इ, रौद्र दौड़ जरतार ॥ १ ॥ ते नवं नव सुख जोगवे, रही विषय रस लाग ॥ मलीया अति रलीयामणा, चारे एकण बाग ॥ २ ॥ वे जाइ चिं त्या करे, पूरव वातविचार ॥ श्रार्त्तध्यान करतां थकां देवि वि ति वार ॥ ३ ॥ खबे तेहना हाथमां, कीधुं रूप कुरूप | नयणां दोय फा टी थकी, मूंगी दिसे विरूप ॥ ४ ॥ अहो मुकुंदजीना दीकरा, वचन क ह्यां निर्धार || तमें मुशुं सुख जोगवो, नहिं तो करुं निहार ॥ ५ ॥ मा न्युं वचन ए वे जणें, लइ चाली आवास ॥ अशुन पुफल सहु काढीने, जोगवो जोग विलास ॥ ६ ॥ नित्य अमृत सुख जोगवे, करि करि नवला वेश ॥ काल केतो जब निकल्यो, आव्यो इंद्र आदेश ॥ ७ ॥ ॥ ढाल बीजी ॥
3
॥ इण अवसर तिहां कुंबनुं रे ॥ ए देशी ॥ हाथ जोडीने एम कहे | रे, सांजल मोरी वात रे ॥ वालम मोरा ॥ इंडे हुकम फ़रमा वियो रे, समुद्र वलोवा जाय रे ॥ वालम मोरा ॥ मुऊ विनती अवधारजो रे ला . ल ॥ १ ॥ जो तुम आरति उपजे रे, तो जाजो पूरव बाग रे ॥ वा ॥ दोय रीतिनां फल खायजो रे, करजो मन मान्या रंग रे ॥ वा० ॥ मुक विन || २ || एक फल खातां थकां रे, जागशे विषयविकार रे ॥ वा० ॥ काम दीपावण एह बे रे, मनेच्छा पूरण हार रे ॥ वा० ॥ मु० ॥ ३ ॥ ator घणी ए बागमां रे, सरोवर घणां तिणमांजरे ॥ वा ॥ ढेल कोल कोयल लवेरे, जेहनी मीठी ढें वाच रे || वा० ॥ मु० || ४ || तिहां की यारति ऊपजे रे, तो बाग उत्तरमां जाय रे || वा० ॥ शरद हिमनां सुख जोगवो रे, दक्षिण बागमें जाय रे, ॥ वा० ॥ मु० ॥ ५ ॥ ति में सर्प बे मोटको रे, चंमरौड कालिनाग रे रखे पीडा
|| वा० ॥
૪૧
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३२३)
.सद्यायमालाः ।
तमने करे रे, मुफ तुम उपर राग रे ॥ वा ॥ मुण् ॥ ६ ॥ दांत जे । लोहज सारिखा रे, जीन तडग्रह जाण रे ॥ वाण || तेणे कारण वर्जु बलं रे, रखे लीये ताहारा प्राण रे ॥ वा० ॥ मु० ॥ ७॥ एम ए त्रणे बागा रे, सर्व काल गहगाट रे ॥ वाण ॥ सुखशाता घणी पामशो रे, जो जो माहारी वाट रे ॥वा ॥ मु०॥७॥ एम शीखामण देकरी रे, कहीने वारो वार रे ॥ वा ॥ रयणादेवी वली संही रे, वांसे एकल डा निर्धार रे॥ वाण ॥ मु॥ ॥ इति ॥
॥दोहा॥ ॥बेहु नाश हवे चिंतवे, शार्ति मनमां थाय ॥ सुख पामे जेम श्रातमा, पूर्वबालमें जाय ते ल पछिम ते उपजे, पण न पामे वैराग ॥ मांहोमांहे ते एम कही, चाच्या दक्षिण बाग ॥ २ ॥ तेमां पुगंध ने घणो, हाड पड्यां धणां त्यांय ॥ शूलीये पुरुष देखीने, संधाण ढीलां थाय ॥३॥ कोण नगरी क्लता हता, केम फुःख सह्यां अपार ॥ कोण अन्याय तमे कस्यो, शूलीये दीधा चडाय ॥४॥ हुं कामीनो वाणीयो, घोडा क्हेचण आय ॥ वाण नांग्युं आंही आवीयो, रयणा वश पड्यो आय ॥५॥ संसारनां सुख जोगव्यां, कालज केतो जाय ॥ तमो एहने हाथे चड्या, मने शूलीयें दीधो चडाय ॥ ६ ॥ जो जाउँ चंपानणी, तों पूर्व बागमां नाश् ॥ शीलंग यक्ष पग जालशे, तो घर देशे पहोंचा॥७॥
. . ॥ ढाल त्रीजी॥ ॥वीबुवानी देशीमां ॥ हांरे लाल दोनुं ना रोवे घणा,, ए तो ज़ूमी दीसे ले नार रे लाल । जो आपणी माता जाणशे, तो देशे आपणने मा र रे लाल ॥ नारीशु नेह न कीजीये॥१॥ए आंकणी ॥ हारे लाल पू रव बागमा आवीया, यद आव्यो तेणी वार रे लाल ॥ केहने उतारं हां थकी, कोणने उतारं पार रे लाल ॥ नारी॥२॥ हां ॥ हाथ जोडीने एम कहे; अमें पुःखीया दोनुं जाशेरे लाल ॥ कृपा करो अम ऊपरें, अबलाथी पार उतार रे लाल ॥ नारी॥३॥ हां ॥ नारीनों मोह मत आणजो, हुं महारे बंगले बेसाडं रे लाल | जो मन तमारं मोलशे, तो तुमने तेवार पाडं रे लाल ॥ नारी॥४॥ हां ॥ धीरज दश्ने |
-
।
-
-
-
-
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री जनरख ने जनपालनुं चोटालीयुं. (३२३)
चालीया, देवी यावी तेणी वार रे लाल || हाथमां खम वीदामणुं, मु खथी बोले मार मार रे लाल || नारी० ॥ ५ ॥ हां || कडवां वचन कह्यां घणां, दया नहींय लगार रे लाल ॥ तव शणगार शोले सजी, घूंघट काढ्य ते िवार रे लाल || नारी ॥ ६ ॥ हां || मीठां वयण कह्यां घां, मुने कां मेलो निर्धार रे लाल || अवला साहामुं जोइने, सुख भोगवो संसार रे लाल || नारी || १ || हां० ॥ सुख संपूरण जोग वो, एम केम दीजें ढेहरे लाल || प्रीत चतुराई पाबली, तमें दुःखीपी | देखो देह रे लाल || नारी० ॥ ८ ॥ हां० ॥ अवधिज्ञाने जोइने, जनरखी यो नगीयो जाए रे लाल || जाइ भेद गाली - करी, किविध वोले नार रे लाल || नारी || || हां ॥ जनपालीयो कठोर बे, पहनें दया नहींय लगार रे लाल || जनरखीया तुं माहरे, प्राण आधारज थाय रे लाल || ॥ नारी० ॥ १० ॥ ० ॥ कमल सुकोमल ढो तुमें, मादारुं हुं फाटी जाय रे लाल ॥ तमारुं दरिस देखीनें, ढूंतो पग पूजुं चित्त लाय रे ला ॥ नारी ॥ ११ ॥ ० ॥ नरसमुद्रमां का मूको, मने एकलडी निर्धार रे लाल || प्राण तनुं तुम उपरें, माहारे वीजो को आधार रे लाल || ॥ नारी ॥ १२ ॥ हां० ॥ मुजनें स मेलो एकली, तमें दया करो महारा जरे लाल || तुम विष जीवाशे नहीं, मादारां सफल करोने काज रे ला a || नारी० ॥ १३ ॥ हां ॥ एम गुणग्राम कीधा घणा, एकवार तुं सा हामुं जोय रे लाल || बलाने जीवाडो सही, नजरे निहालो तो सुख होय रे लाल || नारी || १४ || हां० ॥ वचन विपयनां सांजली, जन रखीयानां कमीयां प्राण रे लाल ॥ वचनरागें रीजावीयो, ललचाणो जोग कारण रे लाल || नारी ॥ १५ ॥ इति ॥
॥ दोहा ॥
॥
रुगीयो जाणीने, ढालि दीयो तेपि वार ॥ देवी घ्यावी उताव ली, वचन कड़े निर्धार ॥ १ ॥ क्रोध करी घणुं मारियो, खंमोखंग करी धार || चिहुं दिशे चाली दीयो, हर्षित हुइ तेखि वार ॥ २ ॥ जनर खि यो दुःखीयो हुर्ज, जोयानां फल जाण ॥ चंपानयरी पहोतो नहीं, वचमा ढोड्या प्राण ॥ ३ ॥ वैराग्यें घर बोड्युं नहीं, हुइ शरन नहिं जाल ॥ शि वनगरी पहोतो नहीं, नरकेँ गयो तत्काल ॥ ४ ॥ रयणा देवी कामिनी,
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३२४) ..
सद्यायमालाः
शैलंगयद ते साध ॥ चंपानगरी मुक्ति नली, संसार समुज अगाध ॥५॥ ॥ ढाल चोथी॥
.... ॥जनपाले मन धास्यो, ए तो कपटी दीसे नारो॥पूरवलो मोह नवि || थाल्यो, ए तो काचो सगपण जाएयो ॥१॥ यद ऊपर निश्चे धास्यो, तेणे चंपा बागें उतास्यो ॥ यद कहे तमें चंपामें जाउँ, सुख होशे. तुमने सवायो॥२॥ जनपालीयो निजघरे आवी, सघलाने वात सणा वी॥ जनरखनो शोकज कीधो, केता लोकें काल प्रसिझो ॥३॥ एवे वीर. चंपायें आव्या, तेतो सघलाने मनमांजाव्या, जनपाल ते सुणवालाग्यो, घरबारथकी मन लाग्यो ।मा मन शिवरमहीथो लाग्यो, संयम खत्र यो वैरागो॥अंग अगीयारे ते नणीयो, पहेले देवलोकें अवतरीयो ॥५ ॥ एवं तप करी काया गाली, माहा विदेहें मनुष्य होशे माली ॥ तिहां दीदा लेश् केवल पामशे, सहु दोष टाली मोके जाशे ॥६॥इति ॥
॥अथ धसिंहकृत श्रीरत्तगुरुनी जोड प्रारंजः॥ , ॥ रतनगुरु गुणे मीठडा रे, मीठडा मुखना बोल ॥ सांजलतां सुख उप जे रे, आपे जेम तंबोल ॥ रतः ॥ १॥ सूराशाहनो नंदजी रे, श्रीमाली कुलचंद ॥ नागर ऋषियें बूऊव्यो रे, रतनगुरु गुणचंद ॥ रत॥२॥ सा सरे जश् प्रिया बूझवी. रे, श्रीधाई वर नार ॥ पीयुनो साथ न मेलीयें रे, राजुल राजकुमार ॥ रत० ॥३॥ शोले वरसे रतनसी रे, कीधां व्रत उ चार ॥ देवकन्या सरखी तजी रे, श्रीबाई सुखकार ॥ रत॥४॥श्रीवा श्य बोलावीया रे, सासरे आवोने श्याम ॥ सासरवासो लश्करी रे, सा थे मंत्री अनिराम ॥रत ॥.५.॥ विनय करी सासु वदे रे, तमे केम पधास्या आज ॥ रतन कहे तव रंगशुं रे, तुम तनयाशु काज ॥रत ॥६ ॥ तेडो तुमारी बालिका रे, श्रीबाई सुकुमाल ॥ सासरवासो कहुं अमें रे, संयम लहीशुं विचार ॥ रता ॥७॥. पांच सहीयर मांहे बोलती रे, श्रीवाई परमोद ॥ माता बोलावे मंदिरे रे, सुणी वात विनोद ॥ रतः ॥ ॥७॥ रतन कहे सुणो.सुंदरी रे, अमें आदरशुं चारित्र ॥ मानी बहेन में तुऊने रे, ले सासरवासो पवित्र ॥रत ॥ ए॥ श्रीबाई कहे कंतने रे, नितुर वचन निवार ॥ लोला ए चित्तथी परिहरो रे, चालो मारग व्य वहार ॥ रत ॥ १० ॥ विण अवगुण निज कामिनी रे, केम तजो नि
-
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री रत्नगुरुनी जोड.
(३२५) रधार || उत्तम कुलनी हुं उपनी रे, मुक साख जरे संसार || रतः ||११|| हुं दिन दिन सुख माणती रे, मुफ रतनसी जरतार ॥ हुं महोटा मन जाणती रे, तुम उपर निरधार ॥ रत० ॥ १२ ॥ रत्न कहे सुणो सुंदरी रे, ए संसार असार । लाख चोराशी फेरा फस्यो रे, जीव अनंती वार ॥ र त० ॥ १३ ॥ सगपण सहु आपणे लीयांरे, न रही मणा लगार ॥ धर्म विहलो श्रातमा रे, वश्यो निगोद मकार || रतः || १४ || दशे दृष्टांते ठे दो दिलो रे, मानवनो अवतार | धर्म सामग्री सरवे लड़ी रे, दवे को ए फरे संसार ॥ रत० ॥ १५ ॥ कीधुं सद्गुरु सान्निध्ये रे, परणवानुं पञ्च काण || || बहेन सरखी तुं ढो हवे रे, सांजल चतुरसुजाण ॥ रत॥१६॥ सासरवासो परहरी रे, मुज बंधव कहि वोलाव ॥ दे आशीष सोहामणी रे, मुऊ कुंकुम चोखे वधाव ॥ रत० || १७ || गुणवंता सुणो कंतजी रे, केम रहेशो निरधार ॥ जो वैराग एवडो हतो रे, तो कां प्रथम न कीधो विचार | रत० ॥ १८ ॥ वे मन स्थिर करो नाथजी रे, पहोंचो तुम प्रवास || लगन वेला चोरी वच्चें रे, आणजो मन उल्लास || रत० ॥१८॥ तुम अमतात आशा घणी रे, सफल करो गुणवंत || एम केम दीक्षा लीजीये रे, कुंवारा सुणाने कंत ॥ रत० ॥ २० ॥ तमे अमे सगपण जोडी युं रे, ते जाणो जग विख्यात ॥ एम केम कामिनी बोडशो रे, तुम शुं मोदी मोरी धात ॥ रत ॥ २१ ॥ यौवनवये दीक्षा दोहेली रे, दो हिलो साधु याचार | लघुवेशे कोण आदरे रे, डुक्कर संयम नार ॥रत ॥ २२ ॥ सुदर्शने सुंदरी तजी रे, जेम श्री जंबुकुमार ॥ तेम हुं बांकुं हुं तुमने रे, अनुमति द्यो श्रीकार ॥ रत० ॥ २३ ॥ श्रीबाई कहे जंबूये रे, परणी आठे नार || त्यार पढी दीक्षा ग्रही रे, तेम करो रतन कुमार ॥ ॥ रत ॥ २४ ॥ तमे तो परण्या विना रे, आदरो साधु आचार || तेशुं तमें मुकने जाणजे रे, कहे श्रीबाई सुखकार || रत० || २५ || विवाद शा
ते में लीयो रे, तस नहिं नारी जंजाल || हुं पाय लागुं प्रभु तुम तो रे, ते जाणे बाल गोपाल ॥ रतः ॥ २६ ॥ देवकीनंदन सोहामणो रे, नामे गजसुकुमाल || कुंवारी कन्या तजी करी रे, लीधो संयम सार ॥ रत० ॥ २७ ॥ ततो ब्राह्मण केरी बालिका रे, एबे यादव राय ॥ जो डावाडो सारिखो नहिं रे, ते न मले इहां न्याय ॥ रत० ॥ २८ ॥ पालव
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________
(१३४६).
सद्यायमाखा.
-
-
-
-
लागीने परहरी रे, जेम नेमे राजुल नारं॥ तेम हुं बगहुं हुं तुज्ने रे, मुक) उत्तर किश्यो विचार रतमाश्या हाथ जोडी तव विनवे रे, तमें जीत्या माहारा स्वामि ॥ जेहनी रचनामां हुं रहुं रे, ते देखाडो मुफ गमारतण ॥३॥ मुऊ जनक घर सुंदरी रे, रहेजो सुखे संसार ॥ श्रीबाई कहें तुम विमा रे, कोण देखाडे घर बार ।। रत० ॥३१॥ तो तमें पीयरें.थोजजो रे, हुं आपुं अव्य अपार ॥ दान पुण्य लखमी तणुं रे, त्यो लाहो संसार। ॥रत ॥ ३ ॥ पीयर मी तिहां लगें रे, 'ज्यां लगे आणानी वाट ||| लोक चडावे दोषडा रे, पाडे मनमा फाल ॥ रतः ॥ ३३॥ हुं तो कुंवारी कुमारिका रे, श्यो घर श्यो जरतार ॥ श्रादरजो मन मानीयो रे, जे जा जो तुमें हितकार ॥ रतः॥ ३१ ॥ सुंदरी कहे सुणो वालमा रे, नवोनव तुमशुं नेह ॥ हुँ तुमने बोडं नहीं रे, नवि पावू अवरशुं नेह ॥रत ॥ ३५ ॥ आ जवसायर तरो रे, मुज राखो संसार ॥ पीयुडा ते प्रेम न जा णीयो रे, स्वारथीयो संसार ॥ रत॥३६॥ मानसरोवर हंसलो रे, नगर खाले कोण नाय ॥ साख अखोड सेवा तजी रे, लींबोली कोण खाय ॥ रत॥३७॥ जो रहेशो संसारमा रे, तो हुँ समारी नार ॥ जो तुमें संय म आदरो रे, तो मुक साधवी आचार ॥ रत० ॥३०॥ नेमनी रीत तमें। करो रे, में करी राजुल रीत ॥ परमेसर साखें करी रे, नबोजव तमजु प्रीत ॥ रत॥३ए॥ अमृत वचन श्रीबाईनां रे, सांजली रतनकुमार ।। दीपतो संयम आदख्यो रे, ते जाणे जग विस्तार ॥ रत॥४०॥ श्रीमा ली पाट शोहे सदा रे, जिनशासन शणगार ।। संयम रस.जीले सदा रे, निर्मल शीयल याचार ॥ रत॥४१॥ सुरत नगरथी आवीया रे, श्री। नवानगर मकार ॥ साधु सहुनी सेवा करे रे, सफल करे अवतार । रत० ॥४२॥ तिण समय उए जातशुं रे, श्रीशिवजी कुमार ॥ चरण कमल झषि रायनां रे, नेव्यां प्रेम अपार ॥ रत० ॥४३॥ रतन गुरु दीये देशना रे, जेम पुष्कर जलधार॥ सांजलतां सुख उपजे रे, दशमो ढाल रसाल ॥ रत॥ ४ ॥ नाकर रिख सखी देवजी रे, उपकारी गुणवंत ॥ तास शिष्य धर्मसी वदे रे, सांजलजो मन खंत ॥ रत॥४५॥ इति ॥
॥अथ अजयरामकृत श्री रत्नचिंतामणिनी सञ्चाय प्रारंजः ... || ॥श्रा नव रत्नचिंतामणि सरिखो, वारो वार न मलशे जी ॥ चेति
--
-
-
-
-
-
-
-
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री यावच्चाकुमारनुं चोढालीयु.
(३५)
शके तो चेतजे जीवडा, श्रावो समय नहिं मसशे जी॥आ नव०॥१॥ चार गति चोराशी सख योनि, तेहमां तुं नमी आयो जी ॥ पुण्यसंयोगे स्वप्ननी संगते, मानवनो नव पायो जी॥ आ॥२॥ वहेलो था तुं वहे लो जीवडा, से जिनवरतुं नाम जी ।। कुगुरु कुदेव कुधर्मने मी, कीजें श्रातम काम जी ॥ ॥३॥ जेम कठोयारे चिंतामणि साधो, पुण्य तणे संयोग जी ॥ कांकरानी परें नाखी दोधो, फरि नदि मलवा जोग जी। आ॥४॥ एक काले तुं आव्यो जीवडा, एककादें तुं जाशे जी तेहनी बच्चे तुं वेठो जीवडा, काल आहेडी निकासे जी आ ॥५॥ धन्य साधु जे संयम पाले, सूधो मारग दाखे जी॥साचुंनाएं गांठ बांधे, खोटे दृष्टि न राले जी॥ आ॥६॥ मात पिता दारा सुत गांधव, बहु विधमां विरति जोडे जी । तेमांथी जो काज सरे तो, साधु घर केम | बोडे जी॥श्रा०॥ माया समता विषय सहमी, संवर क्षमा एक कीजे जी ।। गुरुलपदेश सदा सुखकारी, सुणी अमृत रस पीजे जो॥ अ00 जेम अंजलीमां नीर जरा', क्षण क्षण उतुं थाय जी ॥ घडी घडी घडीयाला वाजे, क्षण लाखीणो जाय जी ॥ आ॥ए । सा मायिक मन शुळं कीजें, शियरमणी फल पामीजें जी ॥ मानवनव मु तिनो कामी, तेमांजरोंसो शानो लीजें जी॥आया १०॥ देव गुरु तमें दृढ करी धारो, समकित शुद्ध आराधोजी॥ काय जीवनी रक्षा करी ने, मुक्तिनो पंथज साधो जी ॥ या ॥ ११ ॥ हैडा नीतर ममता राखो, जनम फरी नवि मलसे जी । कायर तो कादवमां खूता, शूरा पार उतर
शे जी ॥णारशा गुरु कंचन गुरु हीरा सरिखा, गुरु ज्ञानना खडीया जी in कहे अन्जयराम गुरु उपदेशें, जीव अनंता तरीया जी॥आ ॥ १३ ॥
॥अथ श्री थावञ्चाकुमारनुं चोढालीयु प्रारंजः॥ ॥ दोहा । छारामति नयरी वसे, थावच्चागवि श्ण नाम ॥ थावच्चो तस पुत्र , रूप चतुर गुणधाम ॥१॥ वत्रीशे कन्या वस्खो, एक लगन सुखकार ।। सुरनी परें सुख नोगवे; पंच विषय सुख सार ॥२॥ एक दिन नेम पधारीया, वाणी सुणि हितकार ॥ दीक्षा लेवा मन थयु, खा
मी अमने तार ॥ ३ ॥ घरे आवी माता प्रत्ये, कहे थावच्चाकुमार ॥ | आज्ञा द्यो मुझ मातजी; संयम लेशुं सार ॥४॥ . . . . . ।
-
-
-
-
-
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३२)
सद्यायमाला.
-
-
. . . .|| ढाल पहेली॥ ... . ॥ सासु नणदीने पूबशे रे वाला, तेहनें उत्तर श्यो देश रे॥ कामण गारा रे जावा' नहिं दजं ॥ ए देशी॥ माय कहे श्रावचा प्रत्ये रे वाला, सांजलो माहारी वात रे ॥बातमना प्यारा, माहारा रे वाला, सोलागी सुजात रे॥१॥ पुत्र वाला रे, मीग बोला रे, मोहनगारा रे, आज्ञा नही दलं ॥ ए आंकणी॥वत्रीशे नली जामिनी रे वाला, नोगवो इणझुं जोग रे ॥ दिवस नहिं ए योगना रे वाला, वृद्धपणे लेजो योग रे ।। पु० ॥मी॥मो॥ आ॥२॥ रयण सोवन मोती घणां रे वाला, धननो नहिं पार रे ।। खा पीठ सुकृत करो रे वाला, खरचो इण संसार रे॥ पु० ॥मी मो॥आ॥३॥ सुख आव्यां जे हाथमा रे वाला; परजव चित्त केम जाय रे ॥ केड न मूकुं पुत्रनी रे वाला; स्त्री मन आशा थाय रे ॥ पु०॥ मी०॥ मो॥आ॥४॥साधु मारग ने दोहिलो रे वाला, जेहवी खजनी धार रे ॥ पंचमहाव्रत मोटका रे वाला, उक्करता था चार रे ॥ पु०॥ मी० ॥ मो॥ ॥५॥ बावीश परिसह जीतवा रे वाला, लोचेवा शिर केश रे॥जात पाणी लेवां सूजतां रे वाला, ब्रह्मदत्त केम पालेश रे॥ पुण्॥मी०॥ मो॥था॥६॥ मोहतणे वश माय क हे रे वाला, एणीपरें वचन सुहेत रे ॥ नोगथकी जो उसख्या रे वाला, वात न आवे चेत रे । पु० ॥ मी० ॥ मो० ॥७॥
॥ ढाल बीजी। || आवोने नेमजी नाहला ॥ अथवा बारमासानी देशी ॥ मावडी रे जे कहो लो ते साचुं सही, माहरे न आवे दाय ॥ मोरी माता॥ संयम लेगुं मातजी ॥ साचा जेम सुख थाय ॥ मोरी माता ॥ १ ॥ थावञ्चो || कहे रे माता प्रत्ये॥ ए आंकणी॥ मावडी रे, विषयखूता जे मानवी, तेहने दोहिलो होय ॥ मो ॥ शूरा नरने सोहितो, संयम विचारी जोय ॥ मो॥ था ॥३॥ मा || ए संसार असार , कुःखमाहे पूख्यो जे लोक ॥ मो०॥ जनम जरा जयःमरणनो, देहमांहे डे बहु रोग ॥ मो॥ था० ॥ ३॥ मा॥ लखमीचंचल जाणीयें, विजली जेम जबकार ॥ मो॥अथिर कुटुंबनी प्रीतडी, आखर धर्म आधार । मो० ||॥ या॥४॥मा ॥ कामिनी रंग पतंग बे, साचो न पाले नेह ।।
"
..
-
-
-
-
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री यावच्चाकुमारनं चोढालीपुं.
(३५०)
मो० ॥ मोक्ष मारगनी द्वेषिणी, तिपशुं किश्यो सनेह || मो० ॥ या० ॥ ५ ॥ मा० || लाख चोराशी फेस्या फस्यो, कर्म तो परिमाण || मो० ॥ मा नव पुण्ये पामीयो, दवे केम थाउं अजाण ॥ मो० ॥ था ॥ ६ ॥ | मा० ॥ दीनमुखे रडती कहे, लोयो दीक्षा कुमार | मो० ॥ धर्मयत्न कर जो घणा, ज़ेम जीवने हितकार || मोरा पुत्र || था० ॥ ७ ॥ ॥ ढाल त्रीजी ॥
1.
॥ जीवडा तुं म करीश निंदा पारकी ॥ ए देशी ॥ थावच्चा गाढावयणी रे जेटणं लेश्ने, श्राव्यां श्री कृमनी पास ॥ हे खामी मुफ़ पुत्र ते एक बे, खेशे संयम जार ! था० ॥ १ ॥ तेमाटे स्वामी मुऊ दीजीये, छत्र चामर वाजिंत्र || दीक्षा महोत्सव करवा कारणे, मन उमाह्यो विचित्र ॥ या० ॥ २ ॥ कृल कहे शेवाणी सांजलो, तमे पधारो रे गेह ॥ दीक्षा महोत्सव करशुं मे सही, तमारा कुमरनो रे जेह ॥ ० ॥ ३ ॥ कृम to तिहां प्रति घया, थावच्चा कुमरने रे गेह ॥ दीक्षा ल्यो ठो रेश्या कारणे, मुमने कहोने रे तेह ॥ ४ ॥ कृष्म कहे रे यावच्चा | कुमरने ॥ एकणी || मुक बनवाया रे कुमर तमे वसो, जोगवो सुख शिरताज || तुमने पीडाकारी रे जे दुवे, तेहने वारुं रे आज ॥ कृ० ॥ ५ ॥ दुःखकारी नर मुकने को नही, स्वामी तुम आधार ॥ पण मु क जीवने दुःख दीये त्रण जया, मूकुं तेणे संसार ॥ ६ ॥ थावस्या कहे रे श्रीकृष्ण प्रत्ये ॥ एांकणी ॥ कृम कहे रे तेह नर कोण बे, नाम क होने कुमार || जन्म जरा ने मरण ए दुःख दीये, काया दुःखनो जंमार ॥ था० ॥ ७ ॥ एहने वारो रे जो स्वामी तुमे, तो हुं रहुं संसार ॥ ते हने वारी रे हुं पण नव शकुं मनुष्यने वारुं कुमार ॥ कृम० ॥ ८ ॥ जि नवर सुरवर चक्री जे थया, तेणे नवि वारया रे एह || कर्म दये करी बूटे ए सही, ल्यो दीक्षा घरि नेह ॥ कृम० ॥ ए ॥ साद पडाव्यो रे नगरी द्वारिकां, राजा अथवा कुमार ॥ शेठ सेनापति दीक्षा जे लीये, पालुं तस परिवार ॥ १० ॥ कुष्णजी कहे रे निजलोको प्रत्ये ॥ ए कणी ॥ थावच्चा कुमर दीक्षा ले सही, मूकी धन परिवार || तेना रागी रे सहस पुरुष थया, संयम लेवा उदार ॥ कृष्ण ० ॥ ११ ॥ उत्सव महोत्सव कृष्णराजा करे, खरचे बहुला रे दाम ॥ शिबिका बेसी रे निज
४२
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३३०)
सद्यायमाला...
-
-
-
निज घरथकी, आव्या रेवंतवन गम ॥ कृष्ण ॥ १२ ॥ स्वहस्तें दीक्षा रे दीधी नेमजी, हुआ थावच्चा अणगार ॥ शिष्य पोताना रे करीने था पीया, महियल करे रे विहार ॥१३॥ कृष्ण कहे धन्य थावच्चा सांधुनें। ए आंकणी ॥ अनुक्रमें श्राव्या रे सेलंगपुर सही, सेलंगराय श्रावक कीध ॥ सौगंधिका नगरी रे थावच्चा आविया, सुदर्शन पण व्रतलीध । कृष्ण ॥ १४ ॥ वात सुणीने रे शुक तिहां आवीयो, सहस संन्यासी संघात ॥ महारो शिष्य रे एणे नोलव्यो, करे थावञ्चाशुं वात ॥ कृष्ण ॥ १५ ॥ प्रश्न पडुत्तर शुक बहु पूनीया, कुटिलपणे रे उल्हास ॥ चउद पूरवधारी थावच्चा मुनिवरू, पहोंचाये केम तास ॥ कृष्ण ॥ १६ ॥ खोटो धर्म मिथ्यात्वनो मूकीने, श्रीशुक थयो अणगार ॥ सहस संन्या सी रे दीदा ले तिहां, हुआ चौद प्रवधार ॥ कृष्णा ॥१॥ मास अण सण रे सहस साधुरां, शेजे दीध संथार ॥ थावच्चामुनिवरें केवल पा मीने, लीशिवपद सार । कृष्ण ॥ २७॥ इति ।। .
॥ ढाल चोर्थी ॥जवि तमें जो जो रे संसार नातरां रे ॥ ए देशी ॥ सेलंगपुर श्राव्या हो शुक मुनिवरू रे, सहस शिष्य परिवार। सेलंगराजा हो पांचशे मंत्री शुं रे, वांयां चरण गुणधार' ॥१॥ हुं गुण गाउं हो थावच्चा मुनि परि वारना रे, उत्तम अरथ जंमार, श्रुत केवली अणगार; जवि जीवां सुख कार ॥ ९ ॥ ए आंकणी ॥ वैराग्य पामी हो सेलंग रायजी. रे, मंकने देश राज ॥ दीक्षा लीधी हो पांचशे मंत्रिशुं रे, करे धर्मनां काज ।। हुँ ॥॥ शुक आचार्य हो घुमरिके चडी रे, पादोपगमन संथार ॥ साधु सहसना हो परिवारे करी रे, लही मुक्ति सुखकार ॥ ॥३॥ सेलंग ऋषि हो विहार करतां थका रे, अंतप्रांत आहार॥रोगे व्यापी हो काया तेहनी रे, आव्या निजपुर सार ॥ ९॥४॥ तात शरीरें हो रोग देखी करी रे, मंमुक करे उपचार ॥ विविध प्रकारे हो औषधीय करी रे, समा व्यो रोग तेणि वार ॥ हुँ॥५॥ आहार तणे रसें होते थया लोलुपी रे,श्रीसेलंग ऋषिराय॥ पडिकमणादिक किरियाने विषेरे, प्रमादी ह्या गुरुराय ॥ ढुं॥६॥ पांचशें साधु हो मनमांहे चिंतवे रे. रहेवू नहिं एकण गम॥पंथक शिष्यने हो पासें थापीने रे, चाल्या मुनिवर सुजाण
-
-
-
-
-
-
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री धन्नाजीनी सचाय.
( ३३१ )
॥ ० ॥ ७ ॥ कार्त्तिक चोमासुं हो आहार करी घणो रे, सूता सेलंग | कृषिराय ॥ पंथक खमावण हो पडिक्कमणा समे रे, श्राव्यो ते मुनि चित्त खाय ॥ हुं० ॥ ७ ॥ शिष्य संघट्टे हो ततक्षण जागीयो रे, क्रोध चड्यो विकराल ॥ सुखजर सूतां हो मुजने जगाडीयो रे, एहवो कोण रे चंमाल || हुं० ॥ ए ॥ पंथक नामे हो स्वामी हुं शिष्य बुं रे, खमजो मुक प राध | आज पढी हुं विनय नवि करूं रे, श्रीजिनवचन खाराध ॥ ० ॥ १० ॥ पंथक वय हो मुनि प्रसन्न यथो रे, आव्यो शुद्ध आचार || अज्ञानी हो पासो थयो रे, करशुं शुद्धविहार ॥ हुं० ॥। ११ ॥ मंमुक रायने हो प्रज्ञातें पूढीनें रे, चाल्यो सेलंग ऋषिराय ॥ पांचों साधु हो आवीने मल्या रे, वांद्या गुरुना रे पाय || हुं ॥ १२ ॥ कठण तप करी हो कर्म खपावीयां रे, शत्रुंजय करी संचार || अढी हजार साधु मुक्तें गया रे, याञ्चादिक परिवार || हुं० ॥ १३ ॥ गुण में गाया हो उत्तम साधुना रे, नामें पाप पलाय ॥ जणे गुणे जे जवियण जावशुं रे, तस घर नव निधि थाय ॥ ढुं० ॥ १४ ॥ गछनायक हो श्री जागचंदजी रे, उत्तम श्री पूज्य नाम ॥ शासनमांदे हो गोवर्द्धन मुनिवरू रे, साधुगुणें अनिराम ॥ हुं० ॥ १५ ॥ शिष्य रायचंद हो कहे दर्षे करी रे, गुण गाया अणगार ॥ ज्ञातासूत्र अध्ययन पांच में कह्यो रे, थावच्चा मुनि अधिकार ॥ ० ॥ २६ ॥ संवत सत्तरशो सत्तावे रे, विजया दशमी सार ॥ चार ढालें यावच्चा गुण गा या रे, नवा रे नगर मोजार || हुं० ॥ १७ ॥ गुण ग्राहक श्रावक यादें क री रे, रह्या वीजुं चोमास || श्री भगवंत तथा प्रसादधी रे, संघनी फल जो होश || हुं || १८ || कलस । यावच्चा गाया सुजस पाया, हर्ष मनमेंति घणा । शद्धि वृद्धि सुख संपत्तिकारक, श्रीसंघकोडि वधाम यां ॥ १९ ॥ इति श्री थावच्चा कुमरनुं चोढालीयुं संपूर्ण ॥
॥ अथ श्री धन्नाजीनी सद्याय ||
॥ शीयालामां शीत घणी रे धन्ना, उनाले लूजाल || चोमासें जल वादलां रे धन्ना, ए दुःख सयुं न जाय ॥ हुं तो वारी रे धनजी व्याज नहिं सो काल ॥ १ ॥ वनमें तो रहेवुं एकलुं रे धन्ना, कोण करे तारी सार ॥ मूख परिसद दो हिलो रे धन्ना, मत कर एसी बात रे हो धनजी ॥ मतलीयो संयम जार ॥ २ ॥ वनमें तो मृग एकलो रे माता, कोण करे
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३३)
.
सद्यायमाला.....
उनकी सारः।। करणी तो जेसी आपकी रे माता, कोण बेटो कुण वाप रे हो जननी ॥ हुं खेडं संयम चार ॥३॥ पंध माहावतको पाखवो रे. धन्ना, पांच मेरु समान ॥ बावोस परिसह जीतवा रे धन्ना, संयम खांमा की धाररे हो धनजी ॥मतगाभा नोरविनानो नदो कोसो रे धन्ना, चंद विना केसी रात ॥ पियु विना केसी कामिनी रे धन्ना, वदन कमल वित खाय रे हो धनजी ॥ मत ॥५॥ दीपक विना मंदिर किया रे धन्ना, कान विना केसो राम ।। नयण विना किस्युं निरखवु रे धन्ना, पुत्र विना परिवार रे हो धनजी ॥ मत॥६॥ तुं मुफ अंधालाकडी रे धन्ना, सो कोई टेको रे होय॥जो कोश् लाकडी तोडशे रे घना, अंधो होशे खुवार रे हो धनजी ॥मणारत्न जडितको पिंजरो रे माता, ते सूडो जाणे बंध ॥ काम जोग संसारना रे माता, ज्ञानीने मन फंद रे जननी । हुँ खेहुँ संयम नार. ॥॥ आयु तो कंचन लस्यो रे धन्नो, राक्ष परबंत ओम सार ॥ मगर पच्चीशी असतरी रे धन्ना, नहिं संयमकी वात रे हो धनजी म॥॥ नित्य उगी घोडले फीरतो रे धन्ना, नित्य उग बागमें जाय ।। एसी खुत्री परमाणे रे धन्ना, चमर दुलायां जाय रे हो धनजी ॥ म॥१०॥ चोडी पालखीयें पोढतो रे धन्ना, नित्य न खुबी माण ॥ एतो बत्रोश कामिनी. रे धन्ना, जत्नी करे अरदास रे हो धनजी ॥म ॥११॥ नास्य सकारा हुँ गयो रे माता, कानें आयो राग। मुनीश्वरनी वाणी सुणी रे माता, आ संसार अंसार रे हो जननि ॥ हुं शु॥ १५ ॥ हाथमें लेनो पातरो रे धना, घेर घेर मागवी जीख ॥ को गालज देश काढशे रे धन्ना, कोश देवेंगे शीख रे हो धनजी ॥मत॥ १३ ॥ तज दियां मंदिर मालीयारे माता, तज दियो सब संसार ॥ तज दीनी घरकी नारीयो रे.माता, बोड चल्यो परिवार रे हो जननि ॥ हुँ ले ॥ १४ ॥ जूगं तो मंदिर मालियां रे माता, जूगे ते सब संसार ॥ जीवतां चूंटे काल रे माता, मुवां नरक ले जाय रे हो जननि ।। हुँ ले ॥ १४ ॥ रात्रिलोजन बोड दे हो धन्ना, परनारी पञ्चरकाणं ॥ परधनशुंधरा रहो रे धन्ना, एहज संयमन्नार रे हो धनजी ॥ मत. ॥ १६ ॥ मात पिता वरजो नहिं रे. धना, मत कर एसी वात | एह बत्रीशे कामिनी रे धन्ना, एसा देगी शाप रे हो धनजी॥म ॥ १७॥ कर्मतणां पुःख में सह्यां रे माता, कोश
-
-
--
-
-
- -
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
श्री गजसुकुमारनी सद्याय... । (३३३ ) न जाणे नेद ॥ राग पके पूंडडे रे माता, वाध्यां वैर विराध रे हो ज ननि ॥ हुं० ॥ १०॥ साधुपणामें सुख घणां रे माता, नहिं पुःखरो स वलेश ॥ मसशे सोइ खावशुं रे माता, सोश साधु उद्देश रे हो जननि ॥ हुं०॥ १५॥ एकलो उठी जायशे रे माता, कोंन राखणहार ॥ एक जीवके कारणे रे माता, क्युं करे एतो विलाप रे हो जननि ॥ ९० ॥ २॥ ॥ न को धन्नो मर गयो रे माता, न को गयो परदेश ॥ जग्या सोश श्राथमे रे माता, फूटया सो करमाय रे हो जननि ॥ हुं ले॥२१॥ का. व चिंतो मारशे रे माता, कोण बोडावण हार ॥ कर्म काट मुक्त गया रेमाता, देवलोक संसार रे हो जननि ॥ले ॥ २२ ॥जे जेसो करणी करे रे माता, तिन तेसां फल होय ॥ दया धरम संयम विना रे माता, शिवसुख पामे न कोय रे हो जननि ॥ खेझुण्॥ ३ ॥ इति ।
॥अथ मकनकविकृत श्री गजसुकुमारनी सचाय ॥ ॥एक घ घोडा हाथीया जीरे, पायक संख्य अपार ॥ ए देशी॥जी रेसरखती समरूं शारदा, जीरे पनएं सुगुरु पसाय ।।जीरे गजसुकुमार गुणे जत्या, जी रे उलट अंग सघाय । मोरा जीवन, धर्म हैयामां धार।। २॥ ए आंकणी ।। जी रे दी नगरी धारिका, जी रे वासुदेव नरपति नंद।। श्रीकृष्ण राज करे तिहां, जी रे प्रगट्यो पूनम चंद ।। मोरा ॥शा जीरे न्यायवंत नगरी घणी, जीरे चलियो चलने वीर ॥ जीरे कोश कला गुणें करी, जीरे आपे अति मन धीर । मो० ॥३॥ स्वामी नेम स मोसस्या, जीरे सहसावन्न मजार ।। जी रे बहु परिवारे परवस्या, जीरे गुण मणिना मार । मोमाजी रे वंदण आव्या विवेकथी, जी रेक घणादिक नर नार ॥ जी रे वाणी सुणाचे नेमजी, जी रे वेठी पर्षदा बार ॥ मो॥५॥ जीरे गजसुकुमार गुणे नख्या, जीरे आव्या वंदण एह ॥जी रे विनय करोने वांदिया, जीरे त्रिकरण करीने तेद ॥ मो० ॥६॥जीरे दिये देशना प्रजु नेमजी, जीरे या अथिर संसार जीरे एक घडि मां नगी.च, जीरे को नहिं राखणदार ।।मोणा॥ जीरे विधिविधि करी ने विनवू, जीरे सनिलो सहु नर नाराजी रेअंते कोश् केनुं नथी, जीरे आखर धर्म आधारमोणालाजी रे स्वामीनी वाणीसांजली,जीरंगजस कुमार गुणवंत ॥जीरे वैराग्ये मन वालीयु, जीरेवाणवा नवनो अंत मो०
-
-
-
--
-
-
-
-
-
--
-
-
-
-
-
-
-
-
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ३३४ )
सद्यायमाला..
॥ ए ॥ जीरे श्राव्या घेर उतावला, जी रे न कस्यो विलंब लगार ॥ जीरे माता मुऊ अनुमति दियो, जी रे लेशुं संयम जार ॥ मो० ॥ १० ॥ इति ॥ ॥ ढाल बीजी ॥
॥ कहे माता कुमारने रे, सांजसो गजसुकुमार रे ॥ प्रवीणपुत्र || दीक्षा डुक्कर पालवी हो लाल || तुंः बो नानो बाल रे ॥ प्रवी० ॥ अनुमति ढुं पुं नहिं रे लाल ॥ १ ॥ ए आंकणी ॥ सांलो सुत सुख जोगवो रे, मणि माणक जंकार रे ॥ प्र० ॥ सुख याहिंयाँ बे सुणो हाथमां रे लाल, तुमे परहरो कोण प्रकार रे ॥ प्र० ॥ अनु ॥ २ ॥ पंचत्रतः याप्यां नेमजी रे, मोंघा मूल्य जेवां होय रे हो | मोरी मात ॥ नाणां दीयेंते नहिं मले रे लाल, आप्यां वल मुक एह रे हो मोरीरी माता ॥ दियो अनुमति दीक्षा लडुं रे लाल ॥ ३ ॥ सांजलो सुत संयम जणी रे, पंच पाराधि जेह रे ॥ प्र० ॥ या करम यावी नडे रे लाल, तेहने तुं केम जीतीश रे ॥ प्र० ॥ ० ॥ ४ ॥ मन निर्मल नाले करूं रे, ज्ञानना गोला जेह रे हो । मो० ॥ उपसर्ग अग्नि-दारु दीयुं रे लाल, उमाडी या पहरे हो० ॥ मो० ॥ दियोग ॥९॥ चार चोर अति आकरा रे, लोमा लूंटी जाय रे ॥ प्र० ॥ दश दुशमन वली ताहरा रे लाल, आमा आपे घार ॥ प्र० ॥ अनुण् ॥ ६ ॥ खेमखजानो माहेरो रे, लूंढ्यो केणे न लूंटाय रे हो । मो० ॥ शियलसेना सूधी करूं रे लाल, मारा दुशमन पूरे जाय रे हो || मो० ॥ दी || ७ || मोहमहिपति जे मोटको रे, धीरज केम धरीश रे ॥ प्र० ॥ जालम ए जुगने नडे हो लाल, तेहने तुं केम जीतीश रे ॥ प्र० ॥ अनु० ॥ ८ ॥ कोमल मन कबानथी रे, जाव नाथो जरपूर रे || हो | त्रिकरण मन तीरज करुं हो लाल, मोहम हिपति करूं पूर रे हो || मो० ॥ दीयो० ॥ एए ॥ जोजन जलि जलि जातनां रे, सुखडी साते जात रे ॥ प्रवी सरस नीरस आहार व्यवशे रे लाल, ते खाशो केम करि खांत रे ॥ प्र० ॥ अनु ॥ १० ॥ समकित साते सूखडी रे, मनथिर मोतीचूर रे हो || मो० ॥ गगण गांठीया ज्ञानना रे लाल, जाव जलो जरपूर रे हो ॥ मो० ॥ दीयो० ॥ ११ ॥ सोवनथाल सोदा मणो रे, शाल दाल घृत गोल रे ॥ प्र० ॥ सरस जोजन मन मानतां रे लाल, उपर मुख तंबोल रे ॥ प्र० ॥ अनुः ॥ १२ ॥ कंचन थाली काच
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री. गजसुकुमारनी सद्याय. . ( ३३५)
ली रे, समता शाल दाल घृत गोल रे हो ॥ मो० ॥ सरस जोजन संतो पनां रे लाल, स्थिर मन मुख तंबोल रे हो || मो० ॥ दीयो० ॥ १३ ॥ उपसर्ग तुने तिघणो रे, वली परिसह बावीश रे ॥ प्र० ॥ पामी न शके तुं खरो रे लाल, पढी पस्तावो करीश रे ॥ प्र० ॥ ० ॥ १४ ॥ उप सर्ग जे मुऊ उपजे रे, तेह कमायें करीने खमाय रे हो || मो० ॥ प्रीतें करो परिसद स रे लाल, बलीया जे कोइ बावीश रे हो ||मो ॥ दीयो० ॥ १५ ॥ वचन सुणी वैराग्यनां रे, मूर्छाणी तत्र मात रे ॥ प्र० ॥ नयणें ते सुं नीतस्यां रे लाल, सांजस्य सुत सुजात रे ॥ प्र० ॥ अनु० ॥ ॥ १६ ॥ मान्य वचन माता तणां रे लाल, तुमने कहुं हुं हुं एह रे सोजागी सुंदर ॥ सुगुण सुत्ता सोमलतणी रे लाल, परणो पनोता एह रे ॥ सो० ॥ धर्म हैयामां शुं धरो रे लाल ॥ ए कणी ॥ १७ ॥ मात मनोरथ पूरवा रे, न करजो मुख नाकार रे || सो० ॥ उत्सव महो त्सव करि घणा र लाल, परणावुं पुत्र कुमार रे ॥ सो० ॥ धर्म० ॥ ॥ १८ ॥ कहे कुंवर माता जणी रे, सांजलो मोरी माय रे हो || मोरी० ॥ मन मारुं वैराग्यमां रे लाल, एक क्षण लाखेणो जाय रे हो || मोदीयो० || १ || माता विचारे चित्तमां रे, राख्यो न रहे एह रे ॥ प्र० ॥ आशि पापी तिघणी रे लाल, लीयो दीक्षा धरि नेह रे ॥ प्र० ॥ धर्म || २० || बेसारया सेवक सुत जणी रे, उत्सव कीधो अपार रे ॥ सो० ॥ आव्या नेमी गले रे लाल, जावें ले संयमनार रे ॥ सो० ॥ ध० ॥ ॥ २१ ॥ माता कहे निज पुत्रने रे, सांजल सुत सुजाण रे ॥ सो० ॥ सं यम सूधो पालजो रे लाल, पामजो पद निर्वाण रे || सो० ॥ ध० ॥ २२ ॥ एम आशीष माता दीये रे, आव्यां सह घेर एह रे ॥ सो० ॥ श्रव्या नेम ली आगलें रे लाल, गजसुकुमार गुणगेह रे ॥ सो० ॥ धर्म० ॥ ३३ ॥ आज्ञा पो जो नेमजी रे, काजस्सग्ग करूं समशान रे || सो० ॥ मन स्थिर राखिश माहरू रे लाल, पामुं पद निर्वाण रे ॥ सोजागी स्वामी ॥धर्म०॥२४॥. आज्ञा आपी नेमजी रे, आव्या जिहां समशान रे || सो|| मन स्थिर रा खीरे लाल, धरवा लाग्या ध्यान रे ॥सो ॥ धर्म ||२५|| सोमल ससरे देखीया रे, उपनुं मनमां पूरव वैर रे ||सो०|| कुमति सोमल क्रोधें चड्यो रे लाल, मनमां ते नाणी, मेरे रे || सो० || धर्म० ॥ २६ ॥ शिरंनपर बांधी
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________
सद्यायमाला.
-
-
-
सुणों रे, मुखें माटीनी पालं रे ।। सो॥खेर अंगारा खरा कस्या रे लाल, ते मूक्या ततकाल रे ॥ सो॥ धर्म ॥७॥ फट् फैट फूटे हाडका रे, त्रट त्रट त्रूटे चाम रे ॥ सो०॥ संतोषी ससरो मल्यो रे लाल, तुरत सामु तेनुं काम रे । सो ॥ ध॥ २७ ॥ सोनागी शुक्लध्याने चढ्यो रे, उप न्यु केवलज्ञान रे । सो ॥ दणमां कर्म खपावीयां रे, मुनि मुक्ते गया एह रे । सो ॥३०॥ए॥ गजसुकुमार मुक्ते गया रे, बंई वारंवार रे ॥ सो० ॥ मन स्थिर राख्यु थापणुं रे लाल, पाम्या नवनो पार रे ॥ सोग ॥ध ॥ ३० ॥ श्रीविजयधर्म सूरितणो रे, राजविजय उवधाय रे । सो । तस शिष्य लक्षण गुणे करी रे लाल, पजणुं ते सुगुरु पसाय रे । सो धए । ३ ॥ शोलशें बासठ समे रे, सांगानेर मंकार रे॥ सो० ॥ गुणं गा या मासं फागुणे रे लाल, शुक्लब सोमवार रे । सो ॥धं ॥ ३ ॥क हे मकन मोहनतणो रे, साधुतणी संधाय रे । सो ॥ जणजो गुणजोन लि जातशुंरे लाल, पामजो जवनो पार रे ॥ सो ॥ ३३ ॥ .,
॥ अथ श्री पर्युषणपर्वनी संघाय प्रारंजः॥ ॥ पर्व पजूसण आवीयां रे लाल, कीजें घणां धर्मध्यान रे ॥ विक जन ॥ आरंज सकल निवारी रे लाल, जीवोने दीजें अजयदान रे ॥ ज० ॥ पर्वण॥१॥ ए आंकणी ॥ सघला मासमांहे शिरे रे लाल, जाव मास सुमास रे॥ ज० ॥ लिणमांहे आठ दिन रूअडा रे लाल, कीजें सु कृत. उदास रे॥ज । प० ॥२॥ खांमण पीसण गारनां रे लाल, न्हा वण धोवण जेह रे ॥ना एहवा आरंन टालवारे लाल, उत्सव करीयें अनेक रे ॥ ज प ॥३॥ पुस्तक वासी न राखीये रे लाल, उत्सव करीये अनेक रे॥ ॥ धर्म सारु वित्त वावरो रे लाल, हैये आणो वि वेक रे ॥न । प०॥४॥ पूजी अर्ची आणीये रे लाल, श्रीसरुनी. पास रे॥०॥ ढोल ददामा फेरीयां रे लाल, मांगलिक गावो गीत रे ॥ ज०प०॥५॥श्रीफल सिखर सोपारियां रे लाल, दीजें सहामीने हाथ रे, ॥ ज० ॥ लान अनंता वधावता रे लाल, श्रीमुख त्रिजुवन नाथ रे ॥०॥ ५० ॥६॥ नव वांचन कल्पसूत्रनुं रे लाल, सांजलो सूधो नाव रे ॥ ज०॥ साहामीवत्सल कीजीये रे लाल, जवजल तरवा ना वरें ॥०॥ प०॥७॥ चित्त करि चैत्य जुहारी रे लाल, पूजा स.
-
-
-
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________
नपदेश कारक कहानी सद्याय.
(३३७)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
--
- -
-
-
-
-
तर प्रकार रे॥०॥ अंगपूजा सारुतणी रे साल, कीजे हर्षअपार रे॥ जापाजीव श्रमारी पलावीय रे सास, तिपथी शिवसुख होय रे। न०॥ दान संवत्सरी दीजियें रे सास, श्ण सम पर्व न कोय रेशन ॥ पणा काउस्सग्ग करीने सांजलो रे लाल, आगम आपणे कान रे॥ ज॥ श्रम तप श्राकरां रे लाल, कीजियें उज्ज्वल ध्यान रे ॥ ना प० ॥१०॥ण विधे जे आराधशे रे लाल, ते लहेशे सुख कोडि रे ॥०॥ मुक्तिमंदिरमें मालशे रे लाल, मतिहंस नमे कर जोडि रे ॥नणापणार॥
॥अथ श्री जिनवईन कृत उपदेशकारक कहानी सचाय प्रारंनः॥ ॥सोरग || कका करमनी वात, करी कमाश्नोगवो ॥ शुल अशुन । जे होय, नोगव्या विण नहि बूटको ॥१॥ खण खण आयु जाय, चे त, होय तो चेतजे ॥ वाजनी पेठे ग्रहे जीव, जिहां मूक्युं ते तिहां रहे ॥।॥ गुरुनां वचन मन आण, गुरु विण ज्ञान न पामोयें ॥ गुरुथी उत रिश पार, सशुरु वचन हिपडे धरे ॥३॥ घर कुटुंब परिवार, स्वारथीयो सहु को सगो। ताहारो न दीसे कोय, लोगवीश प्राणी एकलो ॥४॥ नन्ना न करीश नेह, परनारीशुंप्रीतडी ।मन चित्त राखी गम, परनिंदा तुं परहरे ॥५॥ चच्चा तुं चार निवार, शोध लोन मद मोहने ॥ चार दावानल जाण, करी कमाई हारीयें ॥६॥ बोड तुंसकल संसार,ए संसार असार ठे॥ तुं जाणे मन सार, जगमां को कहेनुं नथी ।॥ ७ ॥ जन्म्यो वार अनंत, अनंता नव तें कस्या । दन नेदन अपार, पार न पाम्यो ते हनो ॥७॥ मुस्खो सयस संसार, जागीने जोयुं नहिं ॥ खूतो मोहनी जाल, जन्म मरण नवि उलख्यो ।ए। निसवट लखिया लेख, कोणे म टाया नहिं मटे ॥ जो जाल देश विदेश, हाण वृद्धि साथे चले ॥१णा टा स तुं कुगुरु कुदेव, सरु साचो जाणीने ॥ दे जो धर्म नपदेश, तो मुक्ति तणां फल पामशे ॥२१॥ वाले हाथ जे जाय, पामी धन नवि जे दिये। मरीने विषधर थाय, धन ऊपर परवी रहे ॥शा संश हिये मत राख, में शथी उर्गति पामीये । श दावानल जाण, करी कमाई हारिये ॥१३॥ ढूंढत सयस संसार, निःस्पृही कोई नाहिं मिल्यो । तिसका वंडूं पाय, जे हे मस्यो ते लालची ॥ १४ ॥ रणनी वाटे जाय, प्राणी जावु एकदुं ॥सं बस लेजे साथ, आगल नथि हाट वाणीयो ॥ १५ ॥ तज तु राग ने
-
-
-
-
-
-
-
-
४३
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________
2
-
(३३०)
सद्यायमाला.. . . वेष, शमताशुं मन सावजे ॥ कर तुं व्रत पञ्चरकाण, सामायिक पोसा साचवे ॥१६॥ थर थर कंपे काय, मुखथी साल चूचे घणी ॥ पंचे पर वश थाय, धर्म उदय आवे नहिं॥ २७ ॥ देने सुपात्रे दान, जज लगवंत विसार मां ॥ जीवदया प्रतिपाल, रात्रिनोजन परिहरे ॥२७॥ धन जे होय ते खाय, धर्मनो नेद जाणे नहिं । हाय हाय करे दिन रात, सम ता न आणे प्राणीयो ॥ १५॥ नारी विष सम जाण, विषनी वेल तुं काप जे॥शीयका अमृत वेल, शियले सवि संकट टले ॥२०॥ परपीडा तुं जाण, जीव लघलानी रक्षा करे ॥ आपणा जीव समान, परना एवा जा णीये ॥१॥ फरीयो अनंती वार, तीन लोकमांदे वली ॥ तोहि न पा म्यो पार, समय जोश जाग्यो नहिं ॥२॥बब्बाबे कर जोड, सकल सा धुने वंदीयें ॥न करीश कोश्नी वात, निंदा करजे आपणी ॥३॥ न ण्यो ते चारे वेद, आप प्रतीति आवे नहिं । परने दे ने शीख, आप करुं समजे नहिं ॥ २४॥ मनुष्य जन्मने पामी, त्रण.ददा तुं लावजे ॥ दया. दीनपर लाव, दान देजे तुं मन दमे ॥ २५ ॥ श्राव्यो योनि मजार, ऊंधे शिर कुःख जोगव्यां ॥ संकट उदर मकार, साते नरकथी बाकरां॥.२६ ॥ रत्नचिंतामणि हाथ, काच ले मत राचजे ॥ जीते सकल संसार, पांच इंजिय जो वश करे ॥ ७॥ नगवंतजी नाम, नामे नरजव पामीयें ।। नामे निर्मल काय, आवागमण निवारीयें ॥॥ व्रत मांहे मन आण, व्रतथी विलसे सुख घणां । व्रतथी पामीश पार, व्रत जीवने मोटकुं॥ ए॥ सत्य वचन तुं बोल, सत्यवचन शिल निर्मलां ॥ सत्यथी शीतल आग, सत्यथी विषहर वेगला ॥३०॥ खोजने तुं घटमांहि, धर्म अधर्म घटमां वसे ॥ धर्मे होये सिकि, अधर्मे होये पुःख घणां ॥ ३१ ॥ सात व्यसन तुं बोड, व्यसनें वाहालां वेगला । व्यसने जीवनी हाण, पर्याचें. पाणी उतरे ॥३॥ हैये हर्ष न माय, हर्षे हका जोडिया ॥ कल्याणधर. पंन्यास, शिष्य जिनवर्धन श्म नणे ॥ ३३ ॥ इति ॥ ' ,' . '
॥अथ नांग्यवारकनी सद्याय प्रारंजः।।। ॥नोला जोगीयडा, रखे थानांग्यना नोगी॥नांग्यना जोगी ते जा णे जाण, के जाणे को रोगी ॥लोला ॥ए आंकणी ॥ जंगुर कही सहु लांमे, कार न माने कोश ॥ जे बोले ते बंध न बेसे, वैरी मेहले वगोश् ॥
-
-
-
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________
viग्यवारकनी सद्याय.
( ३३५)
जो० ॥ १ ॥ खोचन खाली सहे जेमांहि, कीर्त्ति थाये - काली ॥ जांग्य तमा कूनो पीनारो, गुण मेहले सहु गाली ॥ जो ॥ २ ॥ मात पिता गुरुने नवि माने, साते व्यसनें शूरा ॥ वारे तेहना बैरी थाये, पापी ते वली पूरा ॥ जो० ॥ ३ ॥ वनवासी संन्यासी वावे, जंदा तकीये जाजी ॥ जे व्यसनी ते जात विटाले, लोकनी मांदे खाजी ॥ जो० ॥ ४ ॥ साकर डा खनां सरवत पीयो, पीयो दूधना प्याला || देह तपे ने रूडां दीसो, कोइ न कहे मतवाला ॥ ० ॥ ५ ॥ जांग तमाकू मदिरा पाइ, माऊमना वली मोजी || धर्मतणी ते वात न धारे, खोटी वातना खोजी ॥ जो० ॥ ६ ॥ नीली बूटी पीछे घूंटी, खूले बेसी खांते ॥ भूलवतां पण थाये जाहेर, बाहेर सतां खांते ॥ जो० ॥ 9 ॥ नांग पाइने जिलडी रूपें, नगन श्रइ नचायो || पारवतीयें प्रेम धरीने, शंभुने समजाव्यो । जो० ॥
|| जग्य नीली पण नरने पूणे, सवजीवें सूकाइ ॥ व्यसन ती वाडी सिंचावी, सकुरु वांहे न साही || जो० ॥ ए ॥ वणिक वाडवनी जात विटाले, नांग्य तमाकू वाला || नीच उंच वेरो नवि जाणे, कुल लजवे कुमताला || जो० ॥ १० ॥ जांगडलीयें जे नोलवीया, जलवीया ते बंधा ॥ फूल बिया धर्मै नवि फूले, रोलविया जड मूधा ॥ जो० ॥ ११ ॥ एक हो |ये तिहां साते घ्यावे, एक एकना अनुबंधी ॥ बांध्या जिम जलमां बंधायें, समजावी संबंधी ॥ जो ॥ १२ ॥ श्रमल तणी जे अवला तेमां, नव अटवी मां शूला ॥ व्यसन विलुद्धा न रहे सुधा, तत्त्व न पामे मूला || जो० ॥ १३ ॥ मदिरा ती जांग्य ते जगिनी, जुड़े जनक गति गांजो ॥ पूर्ण व्यसननां गए परखी, मुनि वचनें ते मांजो ॥ जो० ॥ १४ ॥ कुलयोलू नर कदीयें केता, क्रोइकुलें अवतंसा ॥ बोलू ते वीजाने वोले, पुण्ये होय प्रशंसा ॥ ० ॥ १५ ॥ पुढवी तेज वाज वनस्पति, त्रस पाने बहु त्रासा || व्यसनी नरनुं कांय विषासे, वलि लहे दुर्गति वासा ॥ जो० ॥ १६ ॥ जिनवयऐं नयणे जोईने, व्यसन ते दूर निवारो ॥ व्रत आराधो सं यम साधी, निज श्रातमने तारो ॥ जो० ॥ १७ ॥ सत्तरशें पंचाय वरपे, शुदि बीज ए बोली | फाल्गुनमासे जांग्य फजेती, जेदवी गणिका गोली ॥ नो० ॥ १८ ॥ उदयरतन वाचक उपदेशे, समज्या जेह सुजाण ॥ अपलक्षणथी अलगा रहेशे, लेहशे परम कल्याण ॥ जो ॥ १७ ॥ इति ॥
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३४०)
सद्यायमाला
-
. ... ॥ अथ श्रीविष्णुकुमार मुनिनी सद्याय प्रारंजः ॥ ..
॥दोहा॥श्रीमुनिसुव्रत स्वामीजी त्रिजुवन तारण देव ॥ तीर्थकर प्रजु वीशमो, सुरं नर सारे सेव ॥१॥ चरणकमल तेहनां नमी, कहे| कथा थनिरामः ॥ सुणतां सवि सुख ऊपजे, घटे मोह वित्राम ॥॥ विष्णुकुमारंमुनींऽर्नु, नाम महा सुखदाय ॥ सङनको सुख नपजे, उर्ज न महाकुःख पाय ॥३॥ जिनशासन अजुवालियो, कियो धर्म सुखका ल ॥ बलिराजाने चापियो, ससम नूमि विशाल ॥५॥ पर्व बलेव तिहां थकी, प्रगटयुं जगके मांहि ॥ सब दर्शनवाले सही, जाणे मननी मांहि. ॥५॥ सांचलजो श्रोता सहू, कुमति कदाग्रह बांमि ॥ धर्मचिंतामणिः जैनको, तेहथकी चित्त मामि॥६॥
॥ ढाला पहेली। ॥ कपूर होके अति जलो रे । ए देशी ॥ जंबूहीपना जरतमा रे, नय ||री उजायणी सार ॥ धन धान्ये करिदीपती रे, गढ मढ पोली प्राकार रे
प्राणी ॥जोजो धर्म विचार ॥ जिनधर्मे शिव सार रे प्राणी, देखी धरे सु. विचार रे प्राणी ॥ जो जोछ । ए आंकणी ॥१॥ तस नवरे नृप. शोजतो रे, धर्मराय सुखकार । न्याय नित्य पाले प्रजारे, श्रीजिनधर्म गले हार रे प्राणी ॥जो ॥॥ शिवमत धर्मनो रागियो रे, जूपने एक प्रधान ॥ न | मुची नाम मिथ्यामति रे, वेषी जिनधर्मनो जाण रे प्राणी ॥ जो० ॥३॥ ते अवसर तिण नयरमें रे, श्री मुनिसुव्रत जिन शिष्य ॥ आव्या घणा परिवारशुं रे, सुव्रत नास तितिष्य रे प्राणी ॥ जो॥४॥ धर्मराय वंदन तदा रे, आये सहु परिवार'। नमनादिक विधिशुं करे रे, नाव नक्ति: उर धार रे प्राणी ॥ जो ॥ ५॥ तद मुनीश्वर दिये देशना रे, नविक जीव उपकार ॥ दश दृष्टांत दोहिलो रे, उत्तम नर. अवतार रे प्राणी ॥ जो॥६॥ अका संयम पराक्रम विना रे, पाम महापुःख नूर ॥ लाजीने हारो मती रे, जिम संग्राममा शूर रे प्राणी ॥ जो ॥ ७॥ चार अंग पुर्खन लही रे, करजो धर्म प्रयत्न ॥ नरेंज सुर शिवगति साधशो रे, धर्म चिंतामणी रत रे प्राणी ॥जो ॥ ॥ इति ॥ .. .. ..||
॥दोहा॥ . . . . . . . ॥देशाननंतर मुनिसंगे, विप्र नमूचि जाय ॥ जैन वचन नविसईतो,
-
-
-
-
-
.
-
-
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री विष्णुकुमार मुनिनी सद्याय.
( ३४१ )
बाद करे तस वाय ॥१॥ व्याकरणादिक बंद सब, काव्य कोष अलंकार ॥ न्याय तर्क साहित्य जे, निरुक्तादिक सुविचार ॥ २ ॥ वेद वेदांत पुराण पण, नास्तिक मत पण जोय ॥ पूज्या लघुशिष्ये तव, दीघा उत्तर सोय ॥३॥ एकमांहि शुल्लक मुनि, जीत्यो वाद में क्षिप्र ॥ मानजंग पाम्यो अमित ते, गयो गेह निज विप्र ॥ ४ ॥ दुष्ट जाव मनमें ज़ज्यो, मारुं मु निकूं आज ॥ सनामांदि दलवो कियो, सर्व गमावी लाज ॥ ५ ॥ ॥ ढाल बीजी ॥
7
॥ उमर धरने कड़े जो ॥ ए देशी ॥ क्रोध करी ब्राह्मण जातें, गुरु मार श्राव्यो रातें, निर्दय खत मनुं हाथे रे । जैनधर्भ सुरतरु फलियो । के दुःख दोग दूरें टलियो रे | जैनधर्म० ॥ ए यांकणी ॥ धिविर निकर था व्यो ज्यारे, मारणखम धयुं त्यारे, श्रीजिन वचन है ये धारे रे || जैन || || एनो कांहिं नहिं दोष, अनुभव रस यात पोष, पण नहिं विप्र उपर रोष रे || जै० || ३ || कंचन कामिनी नहिं राता, ते गुरु खट जीवना त्राता ॥ जगत गुरु वत्सल ने चाता || जैन० ||१४|| शत्रु मित्र सम नहिं रीष, धर्म पाले विश्वा वीश, ते गुरु जगत्ना, ईश रे ॥ जैन० ॥ ५ ॥ आश मरण नहि होय तेने, सुख दुःख लाज न कहे कहेने, सुर सान्निध्य रहे नित्य तेने ॥ जैन० ॥ ६ ॥ जिनशासन सुर रखवाल, ज्ञानदेद आव्यो ततका ल, नमे मुनि चरण घरी जाल रे ॥ जैन ॥ ७ ॥ सुर कोप्यो द्विज परं जाडो, मारग वच्चें कस्यो वाढो, थंच्यो स्थंनपरें गाढो रे ॥ जैन ॥ ८ ॥ मारग रह्यो सहुजन देखे, सूर्य तदयें गुरु मुख देखे, जन्मकृतार्थ गणे लेखे रे ॥ जैन० ॥ ॥ धर्मराय वंदन आवे, प्रजालोक लहु सुख पावे, कृषि वंदी पावन थावे रे || जैन || १७ || नरेंवें स्वरूप जाएयो सबहीं, प्रधान उपर कोप्यो तबहीं, काव्यो नगरपकी व्यवहीं रे ॥ जैन० ॥ ११ ॥ ॥ दोहा ॥
॥ सेवकजन वोलायकें, कड़े इस्यो नृप धर्म ॥ इणे दुष्ट माहापापीयें, कर निविड महा कर्म ॥ १॥ एतुं मुख जोतुं नहीं, नहीं नगर में काम || काढो हांथी तेने, नहिं विलंबतुं गम ॥ २ ॥ चलंत पाप पहनें सही, करो नगरनी बादार || sषा सीम. रहेवे नहिं, करो देशनी पार ॥ ३ ॥ फट फट लोक करे सहु रे पापी निर्लज ॥ गुरु महोटा. संता पिया,
"
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३४५)
सद्यायमाला.
किंस्यु कन्धुं तें कजा ॥ ४ ॥ कपिफाले सस काढियो, सूंटी घर ने बार ॥ माननंग जमतो फरे, कोइ न पूढे सार ॥ ५ ॥
॥ ढाल त्रीजी ॥
"
५
॥ सांजलजो मुनि संयम रागे, उपशमश्रे लिय चढियो रे ॥ ए देशीं ॥ ई अवसर एक सुरपुर सरिखुं, इस्तिनांगपुर न वाजा रे ॥
समृद्धि
कंटक जनने, श्री पद्मोत्तर राजा रे ॥ इ० ॥ १ ॥ ए आंकणी ॥ रा जा हुवे जिनधर्मनो संगी, रंगी संत पिठांनो रे ॥ तस पत्नी ज्वाला पट राणी, सतियां मुकुट समानो रे ॥ ३० ॥ २ ॥ समकित शील रते गुण साची, रांची जगत विख्याती रे ॥ राजी नहीं विषया रस तो पण; जाची' पियुगुण माती रे || इ० ॥ ३ ॥ राणीने नंदन जुगल अनुपम, उपमा' न हिं कोइ जेहने रे । दिनकर तेज दीपे निशिपति ज्युं, न्यून जाणो तेहने रे ॥ ६० ॥ ४ ॥ विष्णुकुमार ने महापद्मज, नाम त्रिजगत विदित्ता रे || कल्प दोयना सुरपति मानुं, यावी खलकने जीता रे ॥ ६० ॥ ५ ॥ रहे संसारमा हि पण लगा, विलगा नहिं ज्युं रागी रे ॥ विलसे जोग रोग सम जाणे, विष्णुकुमार वडजागी रे ॥ ३० ॥ ६ ॥ युवराजपद नृप कुम रकूं, पण नवि लेवे निरोगी रे ॥ धिरजशुं प्रीति न मंकुं, बंकुं शकि सुख जोगी रे || इ० ॥ ७ ॥ दानादिक. कल्पद्रुम सरिखो, परखो कहुं गुण केता रे || जनक पास संगमनी अनुमति मांगे पण नवि देता रे ॥ ३० ॥ ८ ॥ नाव चारित्र धरे मन इच्छा, मिथ्या सब सुख जाणे रे ॥ महापद्म नृपं पदवी, नरेंद्र देइ सुख माने रे || ५० ॥ ए ॥ इति ॥ ॥ दोहा ॥
| देश नगर जमतो थको, विप्रं नमूची नाम ॥ दस्तिनागपुर या वियो, लेइ रह्यो विश्राम ॥ १ ॥ एक दिवस माहापद्मने, नेट दइ विप्रेश ॥ राजसज्जामां श्रावियो, अंग घरी शुभ वेश ॥ २ ॥ ज्ञान कला करि रं जियो, महापद्म नृप जाण ॥ मान सन्मान पूरव परे, देई करे प्रधान ॥ ३ ॥ सीमाडानो राजियो,' 'हेमरंथ नाम भूपाल ॥ था न माने प झंनी, लूंटे देश विशाल ॥ ४ ॥ तेह नमूचि एकदा, सैन्य लेइ चतुरंग ॥ हेम संघातें युद्ध घन, मांगयुं धरी उबरंग ॥ ॥ सिंहरथ राजा जणी, तेह प्रधानं ॥ साथ तेह नृप तेंडीने, यांव्यो निज पुरथानं ॥ ६ ॥ -
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
- -
।
-
-
-
-
श्रीविष्णुकुमार मुनिनी सद्याय. (३४३)
॥ ढास चोथी॥ . .. .. . ॥ महावीर प्रजु घेर थावे ॥ ए देशी ॥ महापद्मराय सुख पावे, हर्षे करी विप्र वोलावे॥ माग माग जे ताहरी श्छा, शा पुरुष वचन नव मिथ्या रे॥१॥ द्विज धैर्य धरीने मागो, बलिराजा कहि बोलाव्यो रे ॥ हि ॥ ए श्रांकण ॥ तवं विप्र विमासी बोले, तुमे बो प्रनु सुरतरु तो। ए || वचन जंमार राखीजें, अवसरे मागुतों दीजें रें ॥ हिज॥२॥ इण श्रवसर ज्वाला देवी, जिन वचन दियामां धरेवी ॥ श्रायु क्षण क्षण की ती जाय, पण धर्म वात न सुहाय रे ॥ द्विज ॥३॥ रथयात्रां मनोरथ थावे, पीयु बागल सर्व जणावे ॥ नृप कहे ए धर्मनु काम, खहिये सुर शिव सुख ठाम रे॥हिज॥४॥ सुरपतिना विमाननी जेहवा, पालक जिम सूत्र में तेवा ।। कलधौत मणिना निपावे, रथ देखीने हर्ष जरावे रे ॥ हिज॥५॥ मणिरत्न जडितनी प्रतिमा, आदीश्वर जिनको कत्रिमा॥ रथमांहि प्रजुनले जावें, शुभ मुहूरत बेशं पधरावे रे ॥ द्विजण ॥६॥ रथ यात्रा तणुं मंमाण, ग्रंथें बहु नेद बखाण ॥ तिम ज्वाला ते राणी सार, ले दर्प घणो परिवार रे ।। हिज॥७॥ण अवसर सदमी राणी, ज्वा. ला लघु शोक्य वखाणी ॥ मिथ्यामत मोहमें माची, शिव ब्रह्मामतें रति साची रे॥ द्विज ॥॥ तिणे वादें पण रथ एडवो, ब्रह्मानो कराव्यो तेह वो, हम्बादें घणुं अकुला, रथ खेने साहामी आश्रे ॥ द्विज || " ॥ हवे मांहोमांहे रथ वेहुना, मलिया खलु सामा तेहुना ॥ को काढेन आगो जेहमां, विखबाद वाग्यो घन तेहमां रे । हिज॥१०॥ तसं कलह नरेंज पीठान्यो, बेदु राणीनो मन सन्मान्यो ।। रथ बेहुना पाला लावे, सहु विप्र महा सुख पावे रे ॥ द्विज ॥११॥ इति ॥
॥दोहा॥ ॥ पण पद्मज निजमातवें, तिम देखी अपमान ॥ दिग्यात्रा नणि चा लियो, रीष करी अपमान ॥१॥ जगेतो दिनकर. जिस्यो, वधतो.जाये. तेज ॥ तिम अरियण कात्री मंगलें, जीत्यो सवल सहेज. ॥२॥ ब्ये खंमः मांहे सही, वर्तावी निज आण ॥ कुमर खेचर नूपति, करे मान सन्मान || ॥३॥ जंबूद्वीपे जाणिये, जिम जरतेसर राय ॥ साधि नूमि तिम जाप
-
- --
-
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________
. ( ३४४ )
संघायमालाः
जो, महीराणा सब पाय ॥ ४ ॥ अनुक्रमें साधन करी, धावे निज पुर थानं ॥ घणी विभूति सायें जीके, कदेतां नावे मानं ॥ ५ ॥
॥ ढोल पांचमी ॥
॥ कोश्या वेश्या कडे रागी जी, मनोहर मन गमता ॥ ए देशीं ॥ निज नगरमा पद्मज खाया जी | मनोहर मन वलिया । राय राणी घ णुं सुख पायाजी | मनो० ॥ सार्थे बहु कृद्धि वखाणी जी ॥ मनो०॥ इष पण संदेपें आणी जी || मनो||१|| नव छाट निधान के जेहने | मनो० ॥ दश चार रत्न कां तेहने जी ॥ मनो० ॥ देश श्रार्य अनार्य मल जा यो जी ॥ मनो० ॥ बत्रीश हजार प्रमाणो जी ॥ मनो० ॥ २ ॥ अंते जर चोराठ हजार जी ॥ मनो० ॥ सहस बत्तीस नाटकनो विचार जी ॥ मनो० ॥ बत्तीस सहस पुर महोटां जी | मनो० ॥ बढ़ोतेर सहस ते बो टां जी ॥ अनो० ॥ ३ ॥ खेट कोडि मंकपनुं मान जी ॥ मनो० ॥ सह स शोल कोवीस जाए जी ॥ मनो० ॥ अडतालीश हजार ने धार जी ॥ मनो० ॥ वाटीनी संख्या सार जी ॥ मनो० ॥ ४ ॥ सहस वीश व्याकर नां खान जी ॥ मनो० ॥ बन्नुं कोडि ते गाम बखाए जी ॥ मनो० ॥ गज अश्व रथनो धमकार जी | मनो० ॥ लाख लाख चोराशी नदार जी ॥ मनो० ॥ ॥ पायक बेनुं क्रोड जी | मनो० ॥ अनुमतिया कोडि तीन जोड जी ॥ मनो० ॥ सुतार डे तीनशें ने साठ जी ॥ मनो० ॥ श्रेणी पर श्रेणीनां वाठ जी ॥ मनो० ॥ ६ ॥ एक लाख अठात्रीश हजार जी ॥ मनो० ॥ वारांगना रूपनी सार जी | मनो० ॥ ते रूपनी आगार सोदे जी | मनो० ॥ नवाएं सहस्र स्त्रीमन मोहे जी ॥ अनो० ॥ ७ ॥ हवे रत्न नायगार वखाया जी ॥ मनो० ॥ सोल सहस्र प्रमाण ते या जी ॥ मनो० ॥ आयुद्धधर त्रीश दज़ार जी ॥ मनो० ॥ सेलाधर बत्रीश वि चार जी | मनो० ॥७॥ पांच लाख दिवटयां चांले जी ॥ मं॥ निशान चो राशी लाख चाले जी ॥ मनो दलनी संख्या तीन कोटि जी | मनो कोबी सिनेर लाख जोडि जी | मनोग॥ हार मोतीना चौसठ हजार जी ॥ मनो० ॥ भूषणधर उत्रीश विचार जी | मनो० ॥ सेवा करे नरें अनी सार जी | मनो० ॥ म्लेबराय गुन शाठ हजार जी | मनो० ॥ १० ॥
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रीविष्णुकुमार मुनिनी सद्याय. (३४५)
-
---
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
--
-
-
-
॥सोरग। । संवाह वस्तीप्रमाण, चौद सहस्र सब मिल गएयु ॥ अन्नरक्षणनां स्थान, सहस्र नवाणुं प्रमुख कह्यां ॥१॥ वेलाउल सहस बत्तीस, संख्या कढुं सूत्रधारनी॥ चौसठ लाख सुजगीश, वेठी सामान्य साठ कोडि ॥
॥नोजनस्थानक मान, तीन लाख सुंदर कह्यां। उद्याननूमि ते जाण, पचिश सहस निर्मल कही॥३॥ तृपसेनापति सोय, चोवीस सहस सव मलि हवा ।। सामान्यमंत्री होय, कोटि तीन कर्मे जुवा ॥४॥
॥ ढाल नही। ॥जीरे महारे लोन ते दोष अथोन, पापस्थानक नवमुं का।। जीरे जी ॥ए देशी ॥ जीरे महारे॥महापद्म नृप संग, चाले गोकुल मलपतां ॥जीरे जी॥जीर महारे ॥ एक कोटिशुं प्रमाण, सुरधेनुं परें पूजती ॥जी॥१॥ जीणा उपद चउपद हजार, गामां वहाँतर कोडिने॥जी॥जी॥ मं दिर नवाणुं हजार, वैद्य कोड तीन जोडें ॥जी॥ ॥जी॥ वहोतेर योजन मान, वाण चाले जस नित्यप्रत्यें ॥ जी० ॥जी० ॥ सवा कोड सुत जाण, सेवा सारे दिनप्रत्ये ॥जी॥३॥जी॥ सारथवाह सुजा ण, कोड तीन नृप मानिया ।। जी० ॥जी॥ अंगमर्दन राजान, सहस त्रीस सहु जाणिया ॥जी॥४॥ जी० ॥ नृपमन रंजनहार, चौद हजार कह्या वली ॥ जी० ॥ जी० ॥ नगरशेठ पद धार, सह्या तीन कोडि मली ॥ जी० ॥ ५ ॥जी॥ जलपंथ मार्ग विज्ञानि, चौद हजार प्रमाणियें ॥ जी ॥ जी० ॥ अग्यार सहस सन्निवेश, बप्पन्न अंतरद्वीप आणि ॥जी॥ ६ ॥ जी० ॥ राजधानीनां मान, हजार उनीस कह्यां सह ॥ जी० ॥जी॥ पंव अहावीश लाख, लाख कोट वाल श्रुतथी कह्या ॥ जो॥७॥जी० ॥ र देश राजान, गुण पंचास साथै रहे ।। जीजी० ॥ सहस्र पचवीसं यद देव, सेवा करे जिनवर कहे ॥जी॥ ॥जी॥ सहस बत्रीश महाजूप, करजोडी आगल रहे ॥जी॥ जी० ॥ महामंत्रीश्वर नूप, चौद सहस राज निर्वहे ॥जी० ॥ए ॥जी॥ सूडा चोराशी लाख, पालता आगल वहे ॥जी॥ जी श्वान रहे आठ कोड, सिंहज पण शंका लदे ॥जी॥ १० ॥जी॥ माहाव्यापारी साथ, कोटि सत्त श्री अनुसरें। जी० ॥जी॥ एक रसो
-
-
-
3
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३४६)
संघायमाला...
इंनी मांहि, दश लाख मए लोट नित्य वरे ॥ जी ॥ ११ ॥ जी० ॥ इ परें कवि समेत, निज़पुर निकट यावी वसे || जी० ॥ जी० ॥ निज सुत महापद्म जाण, राणी नरेंद्र मन उसे ॥ जी० ॥ १२ ॥ जी० ॥ इति ॥ ॥ दोहा ॥
1
॥ उत्सव महोटे मंमाशुं खावे जनकपुरमांद ॥ पेसारो विधि क स्यो, जूप नयर उत्सादिं ॥ १ ॥ महापद्म चक्री शकुं, जरतराज पद सार ॥ पद्म यदि पति मर्ती, करे अनिषेक उदार ||२|| इ समे सुव्रत मुनी श्वरा, घणा मुनि परिवार || हस्तिनागपुर या विया, नृपवन चैत्य मजार ॥ ३ ॥ पद्मराय यादें बहू, नयरी पर्षदा संग ॥ विष्णुकुमार पण वांदवा,
वे धरि उबरंग ॥ ४ ॥ बंदी गुरु देशना सुखी, दुवो परमं वैराग ॥ पद्म विष्णु दीक्षा ग्रही, की क्रद्धि महाजाग ॥५ ॥ घणा जूप परिवारशुं, श्री li शुभ विष्णुकुमार | पंच महाव्रत थिवरपे, लिये घणे मनोहार ॥ ६ ॥ ॥ ढाल सातमी ॥
॥ जिम जिम ए गीरि जेटिये रे ॥ ए. देशी ॥ पद्मराय कृषि रंगमां रे, पाले संयम शिवदाय ॥ सलूणा ॥ अतिचार नवि श्राचरे रे, टाले सं यम चाय ॥ स० ॥ १ ॥ जिम जिम ए. ऋषि भेटीये रे, तिम तिम पाप लाय || स० ॥ पंच समिति त्रण गुप्तिमें रे, निवसे प्रवचनमांहि ॥ स० || जिम० ॥ २ ॥ क्रोधादिक अरिया प्रत्ये रे, जी त्यो पद्म मुनींद्र || || प्रतिबंध वायुपरे रे, विचरे धरा योगींद्र ॥ स० ॥ जिम० ॥ ३ ॥ करि अणसं आराधना रे, पहोतो अमर विमान ॥ स० ॥ पद्म देव सुख जोगवी रे, चवि जाशे निर्वाण | स० ॥ जिम० ॥ ४ ॥ बहुलता मद्दा पद्मजी रे, निज जननी की आश ॥ स० ॥ पूरे मनोरथ जावशुं रे, जि नरथयात्रा तास ॥ सं० ॥ जिम० ॥ ५ ॥ जिनमंमित पृथिवी करी रे, चै
घणां मनोहार ॥ ० ॥ संघ यात्रा विधिशुं घणी रे, लेई कीध जुहार ॥ स० ॥ जिम ॥ ६ ॥ शिवमतनी लघुमातनुं रे, राख्युं वली पण मान ॥ स० ॥ जैन्यधर्म शिव श्रांतरो रे, गो थोयर पय जाण ॥ स० ॥ जिम० ॥ ७ ॥ चक्रवर्त्ति पद जोगवे रे, पूरण षट खंम राज ॥ स० ॥ धर्माचरण ias प्रत्ये रे, करे नरेंद्रज साज ॥ स० ॥ जिम० ॥ ८ ॥ इति ॥
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री विष्णुकुमार मुनिनी सद्याय. ॥ दोहा ॥
॥ अथ श्री विष्णुकुमार मुनि, तप तपता महाराण ॥ पट् सहस वर्ष तप तपी हुआ लब्धना गण ॥ १ ॥ आमासहि विप्पोसहि, खेलोस हि सुप्रमाण || पुलाक ने किय प्रमुख, कहेतां नावे ज्ञान ॥ २ ॥ मेरु सुर्शन चूलिका, विष्णुकुमार ऋषिराय ॥ गुरु अनुमत लेई करी, ध्यान करे तस वाय ॥ ३ ॥ इण अवसरें सुव्रत सूरि, विचरत देश विदेश ।। हस्ति नागपुरे श्रावीया, सायें मुनि सुविशेष ॥ ४ ॥ महापद्म नृप आदि दे, मली समस्त राजान ॥ चातुरमासनी चीनति, करि राख्पा घरी मान ॥ ' ॥ इत्यनंतर नमुचिजे, बली नाम जस दीध ॥ ते नृपपासें वर प्र मागे जेतस दीध ॥ ६ ॥
(३४७)
॥ ढाल आठमी ॥
सहु
॥ दान कड़े जग हूं बड़े ॥ ए देशी ॥ सात दिवस मुजने सही, यज्ञ कारण दियो राज || ललना ॥ प्रभु तुम सुर चिंतामणि, वंठापूरण हार ॥ ललना ॥ १ ॥ दान उलट जर दीजियें, ज्युं की जियें वंबित काज ॥ ल० ॥ सुरधेनु पारश मणि, प्रगट्यो पुण्य हम आज || ल ||दान ॥२॥ वचन राय बच्यो जिके, दीधुं द्विज नणि राज || ल० ॥ अंतःपुर रहिता हुवा, वचन प्रतिज्ञा लाज ॥ ल० ॥ दान० ॥ ३ ॥ अतिथि संन्याशी का पडी, मठवासी जोगेश || ल० ॥ नरडादिक लड् नेटणं, आवी नमे देश | ० || दान || ४ || जैनगुरु नव आविया तत्र धस्यो पूर्व जो द्वेष || स० ॥ तेडी थिविरनें इम कड़े, नम्या तुम विना सदु शेष ॥ ल० ॥ ॥ दान० ॥ ५ ॥ तुम्ह नम्या नर्दि किए कारणें, शुं एइ तुम्हने गुमान ॥ ल || रहो वो म पृथवी विषे, कर नवि आपो मान || ल० ॥ दान० ॥ ६ ॥ तव कृषि नृप जणी इम वढे, लिंग परें हम एहि ॥ ल० ॥ नदि नमे गृहस्थने मुनिवरा, परिग्रह नहिं हम पांहि ॥ ० ॥ दान० ॥ ७ ॥ कोप्यो द्विज बलि राजियो, जांखे गुरुप्रतें आम || ल० ॥ सात दिवसनी | अंदरे, तजवुं पट खंग ठाम ॥ ल० ॥ दान० ॥ ७ ॥ लोकें कहुं माने नहि, न धरे नरेंद्रनुं कान || ल० ॥ तव वलीतुं आवी चढयुं, पोहोतो ऋषि निजथान || स० ॥ दान० ॥ ॥
"
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ३४८ )
सद्यायमाला..
॥ दोहा ॥
॥ संघ मली सूरि निकट, खावे खलु धरि प्रेम ॥ विष्णुमुनिने ते डियें, सवि बन यावे दम ॥१॥ एम विचार करी सहू, जेजे एक मुनि ताम ॥ 'लेख वांचि वहेला तुमो, आवजोही इष ठाम ॥ २ ॥ कारण अत्र गुरुव न्यो, जायशो रुषिने वेण ॥ तुम्ह यावे इहां संघने, ऊपजशे सुख चेन ॥ ३ ॥ तव अंबरचारी मुनि, हुवा शीघ्र ततखेवं ॥ मेरु सुदर्शन चूलिका, प होता ततक्षणमेव ॥४॥ विष्णुकुमार मुनींद्रने, बंदी त्रिविधे सोय ॥ विप्र नमुचि कारणे, मोकलियो गुरु मोय ॥ ५ ॥ शिष्यं पास व्यतिकर सुणि, संघपत्र लियो हाथ ॥ वांची शीघ्र नृतांवला, घ्याव्या लेइ मुनि सांथ ॥६॥ ॥ ढाल नवमी ||
॥ जत्तीनी देशी ॥ श्री विष्णुकुमार मुनींद्र, श्राव्या धारी परमानंद ॥ गुरु वंदीने पावन थाय, सहु संघने हर्ष नराय ॥ १ ॥ सुपि वलिराजा वृत्तंत, पहोता ते सजायें संत || देखी सघली सजा दरखाणी, नम्या विष्णु गुरुने जाणी ॥२॥ पण न नम्यो ते बलिराज, पूरवली घरी नहिं मा ज || अहंकार धरीने बेठो, नहिं बोल्यो कृषि संग ढीठो ॥ ३ ॥ तव कहे कषीश्वर वाणी, निर्लज बलि तुं अन्नाणी ॥ शुंरे राज लेइने राज्यो, का किडा पेरे शव माच्यो ॥ ४ ॥ चचमासे यति किहां जाय, अग्निहो केम निष्फल थाय || तेहथी श्रम रहेवा काज, भूमि दे कितनी खाज ॥ ५ ॥ सुपि वचन करे नृप हांसी, मही आपे त्रिपद विमासी ॥ खामी जा 5 जाणी दिधुं दान, एम बोल्यो ते बलिराजान ॥ ६ ॥ कोपे चढ्या वि ष्णुकुमार, क वैक्रियरूप पार || लक्ष योजननो देह करियो, दोय प दमें जंबुद्वीप धरियो ॥ ७ ॥ एक चरण पृथ्वीपर जोइयें, बाकी ते रही न हिं कोईये ॥ एवं कही बलीने माथे, पद देइ महीतल चांपे ||७|| काल करीने ते बली रूप, गयो सातमी भूमि अनूप ॥ तव विश्व जयंकर कांपे, रखे अमने बली परें चांपे || || अचला नू चलाचल होती. डूनियां सब मिलकर रोती ॥ मुख ढांकी मांहोमांहे रहियां, नाशीने किहां जाय त हियां ॥ १० ॥ गिरिवर पण कंपित जये हे, शिखरादिक सब टूट गये है ॥ उदधिनो पाणी उबलियो, शेषनाग महा सलस जियो ॥ ११ ॥ नव प्र हार्दिक सुरज आणे, नवो इंड जयो इहां टाणे ॥ तव शक्र. व करी
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
me
-
-
श्रीविष्णुकुमार मुनिनी सद्याय. (३४) देखे, जाणे वलीन कार्य विशेषे ॥ १।। गांधर्व देव तिहां तिण वेला, ई अ वचने श्रावी हुवा जेसा ॥ विष्णुशषि पासे ते श्रावे, नाटक करीने को ध शमावे ।। १३ ॥ क्षणमाहे मुनि क्रोध शमियो, कृपावंत दयालू बनियो ।। महाशषि करुणानिधि कहीये, मुनि नरेंज देवसुख सहियें ॥ १४ ॥
॥दोहा॥ ॥ खनाव रूपे थावी रह्या, मुनि श्री विष्णुकुमार || तो पण मरताना रहे, विप्र लोक निरधार ॥१॥ महापन चको हवे, श्रावि नमे धरि जाव ॥ में अपराध घणो कियो, तेह करो सुपसाय ॥२॥ गुरु कहे श्म तुम नवि घटे, समकितवंत कहाय ।। तुम बते श्म शासनतणी, लघुता केम सहाय ॥३॥ इत्यादिक शिक्षा दई, महापद्म नणि सोय ॥ गुरु पा से श्राव्या चली, कपि साथे वहु लोय ॥४॥ पण भ्रूजंतांनवि रहे, लोक सहु मिथ्यात्व ॥ ताव तैजस आदि दव, प्रगट्या जगत विख्यात ॥५॥ तव सुर नरपति श्म कहे, सुणो विष धरी प्रेम || राखडी ए ऋषि नाम नी, वांधो थाशो तुम हम ॥ ६॥ कडं तेम करियुं सवि, नई जगत सु खशांति ।। पर्व वलेव हांथकी, जगतमांहि विख्यात ॥७॥ ..
॥ढाल दशमी॥ ॥एक समे शामलियाजी ।। वृंदावनमां ।। ए देशी ।। रंग रसिया रंग रस बन्यो। मन मोहनजी ॥ श्रीजैनधर्मपसाय॥ मनडं मोडुं रेमनण॥ सत्य असत्य पटंतरो । म०॥ न्याय अन्याय दिखाय ॥ म० ॥१॥ मिथ्यात्वध्वांत पूरे गयुं ॥म०॥ केश जिन व्रत धरे मुनि पास ॥ म॥ केश्क देश व्रत उच्चरी । म ।। के जनक जया सुखि खास ॥ म॥
॥ नव स्थिति पाक्या विना ॥ म॥ नवि जाणे धर्मनो मर्म ॥ मण ।। कारणे कार्यह नीपजे ॥ मण्॥ पंच मले शिवशर्म ॥ म॥३॥ गु रु मुख आलोयण ग्रही ॥म॥ श्री विष्णुरुषीश्वर संत ॥ म॥धरा पीठ विचरे सुखें ॥ म०॥ शोना शषि अधिक लहंत ॥म॥४॥ पर शासनमा दीपतो ॥ म॥ विष्णु वामन अवतार || म ॥ बलिराजा ने चांपीयो । म॥ धर्म कारण सुविचार ॥ म ॥५॥ तप तपता रहि रानमां ॥ म०॥ बहु वरस सहस सुख प्रेम ।। म ॥ केवल ज्ञान दिवाकरु । म | विष्णु शषि पाम्या देम ॥ म॥६॥ कमलासन
-
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ( ३५० )
"सद्यायमाला
पर बेसिने ॥ ० ॥ कहे धर्म परम सुखकार ॥ म० ॥ दुविध धर्म मुक्ति तथा ॥ म० ॥ आगार ने अणागार । म० ॥ ७ ॥ इम उपदेश देतां रह्या ॥ म० ॥ नर नारी केरां वृंद ॥ म० ॥ मंगल पावन करी ॥ म० ॥ सेवे मुनि नर इंद्र ॥ म० ॥ ८ ॥ अंतस मे सण करी ॥ म० ॥ सुख संलेव या तप सार || म० ॥ काल करी मुक्ते गया ॥ म० ॥ मुनि नरेंद्र पाम्या जव पार ॥ ० ॥ एए ॥ विष्णुकुमार मुनींनी ॥ स० ॥ कहि सवाय रसा ल ॥ म० ॥ जणे गुणे जे सांजले । म० ॥ ते लेहशे मंगलमाल ॥ म० ॥ ॥ १० ॥ इति श्री विष्णुकुमारमुनि सद्यायः संपूर्णः ॥
X
॥ अथ श्री हीरविजयसूरि सचाय प्रारंभः ॥
॥ बे कर जोडी बिन जी, शारदा लागुं जी पाय | वाणी आपो निर्म ली जी, गाशुं तपगवाय || तें मन मोर्छु रे हीरजी ॥ १ ॥ ए की ॥ अकबर कागल मोकले, हीरजी बांचे ने जोय ॥ तुऊ मलवा छालजो घ पो, बिरबल करनो जी जोय ॥ तें ॥ २ ॥ अकबर करे जी विनति, टो करमल लागे जी पाय ॥ पूज्य चोमासुं इहां करो, होशे धर्म सवाय ॥ ० ॥ ३ ॥ तेजी घोडाजी खाते घणा, पायक संख्या नहिं पार | माहाजन
"
वे जी प्रति घणा, थानसिंह शाह उदार ॥ तें ॥ ४ ॥ पहेतुं चो मासुंजी यागरे, बीजुं लाहोरमांहि ॥ त्रीनुं चोमासुं फत्तेपुरे, 'अकबर करे रे उत्साहिं ॥ तें ॥ २ ॥ कामर सरोवर बोडियां, बोड्यां बंदीनां बान ॥ बोड्यां पंखीने मृगलां, अकबर दे बहुमान ॥ तें ॥ ६ ॥ तप गछनायक राजीयो, श्री विजयसेन सूरींद ॥ तास शिष्य भक्ति जणे, होजो मुऊ आनंद ॥ तें ॥ ७ ॥ इति ॥
॥ अथ श्री ऋतुवंती सद्याय प्रारभ्यते ॥
॥ हो वांसलडी र थ लागी रे ब्रजनी नारने ॥ ए देशी ॥ सुए सो जागी सुखकारी जिनवाणी मनमां खाणी ॥ शिवसाधक जिनवरनी वाणी, hs तरिया तरशे नवि प्राणी, पीस्तालीश आगम शुभ जाणी ॥ सु०॥ १ ॥ जे पवित्र ने सांगलीये, अपवित्राई इरें करिये, समवसरणमां जिम संचरिये ॥ सु० ॥ २ ॥ अपवित्राइ लगी करजो, कतुवंती संग ति परहरजो, असजाइथी डूरें संचरजो ॥ सु० ॥ ३ ॥ दर्शन देहरे क रो चोथे दिवसे, पडिकमणुं पोसा परिहरशे, सामायिक जण नविकर
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
श्रीपयूषणपर्वना नव व्याख्याननी सद्याय. (३५१) शे। सु०॥ ४ . बोधबीज ते कीधे जासे, झानावरणीय कर्म बंधाशे, समकित तेनुं मूलथी नासे ॥ सु०॥५॥ दिन साते जिनवर पूजीजें, नात जात विषे जमवा ना जश्ये, वली हाथें दान नहिं दीजें, ॥सुगा॥ ऋतुवंती तुमें अलगी राखो, घरकारन कांही मत नांखो, अन्न पाणी शय्या दूर राखो । सु०॥ ॥ शतुषंतो साधुने वहोरावे, तस पातकथी नरके जावे, पांचे महाव्रत अलगां थावे ॥ सु॥॥ ऋतुंवती जो वहा णमां बेसे, ते प्रवहण समुअमां पेसे, तांफान घणेरां ते लहेशे ॥ सुपए। मजी हिंगलो थाये कालो, एकेजियदलने फुःख नालो, तो पंजिय विशेष टालो ॥ सु०॥ १० ॥ सेवादिक शास्त्रे एम वाणी, कतुवंती राखो दूर जाणी, वली असुरकुराणे श्म वाणी ॥ सु॥११॥ पहेले दिन चां मालणी सरखी, बीजे दिन ब्रह्मघातणी निरखी, त्रीजे दिन घोबण्डी परखी । सु०॥ १५ ॥खांमण पीसण रांधण पाणी, तस फरसें सुख लहे खाणी, ज्ञानीने होय ज्ञाननी हाणी।। सु०॥ १३॥ सूत्र सिद्धांत मंत्रज नाहिं फले, असद्यायें आशातना सवलें, पहोर चोवीस पड़ी ना एहवी मले ॥ सु० ॥ १४ ॥ आशातना असचायनी राखी, जिनमुनिरत्न विजय गुरु साखी, ए धर्मकरणी साची नांखी। सु॥ १५॥ ॥अथ पर्युषणपर्वना नव व्याख्याननी अथवा कल्पसूत्रनी सधाय ।।
॥ तत्र प्रथम व्याख्यानस प्रथम सद्याय प्रारज्यते ॥ ॥ ढाल पहेली ॥ पर्व पजूषण आवियां, आनंद अंगे न माय रे॥ घर घर उत्सव अति घणा, श्री संघ आवीने जाय रे ॥१॥ पर्व पजूषण आवि यां ॥ए आंकणी ।। जीव अमारी पलावियें, कीजिये व्रत पञ्चरकाण रे॥ जावं धरि गुरु वंदियें, सुणिय सूत्र वखाण रे॥१०॥॥आठ दिवस एम पालिये, आरंजनो परिहारो रे॥नावण धोवण खंगण, लेपण पीसण वारो रे । पर्व ॥३॥ शक्ति होय तो पञ्चरकीय, अायें अति सारो रे ॥ परम जक्ति प्रीति लावियें, साधुने चार आहारो रे ॥ पर्व० ॥ ४ ॥ गाय सोहा। गण सवि मली, धवल मंगल गीत रे ॥ पक्कान्ने करि पोषिये, पारणे साहमि मन प्रीत रे॥पर्व ॥५॥ सत्तरनेदि पूजा रची, पूजिये श्री जिनराय रे ।। आगल नावना नावियें, पातक मल धोकाय रे । पर्व०॥ ६॥. लोच करावे रे साधुजी, बेसे वेसणां मांगी रे ॥ शीर विलेपन ||
-
-
--
-
--
-
-
-
-
-
-
-
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३५)
सद्यायमाला
-
-
कीजिये, आलस थंगथी.मी रे।। पर्व ॥ ॥ गजगति चाले चालती, सोहागण नारी ते आवे रे ।। कुंकुम चंदन गहूंथली, मोतियें चोक पूरावे रे॥पर्व ॥७॥ रूपा मोहरे प्रनावना, करिये ते सुखकारी रे॥ श्री || माविजय कवि रायनो, बुध माणकविजय जयकारी रे ॥ पर्व ॥ ए॥
॥अथ प्रथम व्याख्यान द्वितीय सद्याय प्रारंजः ॥ ॥ ढाल बीजी.॥ ए बींनी किहां राखी ॥ ए देशी ॥ पहेले दिन बहु. आदर आणी, कल्पसूत्र घर शाहो ॥ कुसुम वस्त्र केसरशुं पूजी, रातिज गे लिये लाहो रे ॥प्राणी ॥ १॥ कल्पसूत्र आराधो, आराधी शिवसुख साधो रे जविजन ॥ कल्पसूत्र आराधो ॥ ए.आंकणी॥प्रह उठीने उपा श्रये आवी, पूजी गुरु नव अंगें ॥ वाजिन वाजतां मंगल गावतां, गहूंली | दिये मन रंगे रे ॥प्रा का ॥शा मन वच काय ए त्रिकरण शुझे, श्री || जिनशासनमाहे ॥ सुविहित साधुतणे मुख सुणिये, उत्तम सूत्र उमाही रे॥प्रा० ॥ कण ॥३॥ गिरिमांहे जिम मेरु वडो गिरि, मंत्रमाहे नवकार ॥ वृदमाहे कल्पवृक्ष अनुपम, शास्त्रमांहे कल्प सार रे॥प्राण॥ कण्॥४ ॥ नवमा पूर्वनुं दशा श्रुत, अध्ययन आठमुंजेह ॥ चौद पूर्वधर श्रीजा बाहू, उहायुं श्री कल्प एह रे ॥प्रा०॥ कण ॥५॥ पहेला मुनि दश क स्प वखाणो, क्षेत्रगुण कह्या तेर ।। तृतीय रसायन सरिखं ए सूत्र, पूरव मां नहिं फेर रे॥प्राण॥ क॥६॥ नवशे त्राणुं वरसें वीरथी, सदा कस्प वखाण ॥ ध्रुवसेन राजा पुत्रनी आरती, आनंद पुर मंमाण रे ॥ प्रा॥ क०॥७॥अहम तप महिमा.उपर, नागकेतु दृष्टंत ॥ एतो पीठिका हवे सूत्रवांचना, वीरचरित्र सुणो संत रे ॥ प्राण ॥ क० ॥७॥ जंबूडीपमा द क्षिण जरतें, माहणकुंम सुगम ॥ श्राषाढशुदि उ चविया, सुरलोकथी 'अलिराम रे॥प्रा०॥क० ॥ ए.॥ षन्नदत्त घरे देवानंदा, कुखें अवत रिया खामि ॥ चौद सुपन देखी मन हरखी, पियु आगल कही ताम रे ॥प्रा० ॥ क० ॥ १०॥ सुपन अर्थ कह्यो सुत होशे, एहवे बालोचे ॥ ब्राह्मण घर अवतरिया देखी, बेगे सुरलोक शोचे रे ॥ प्रा०॥ क० ॥१९॥ इंजे स्तव ऊलट आणी, पूरण प्रथम-वखाण। मेघकुमार कथाथी सांज, कहे बुध माणक जाणि रे । प्रा० ॥ का ॥ ११॥ .
-
-
-
-
-
-
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रीपyषणपर्वना नव व्याख्याननी सद्याय. (३५३)
-
-
-
-
-
-
--
- -
- --
-
-
-
-
-
-
-
॥ श्रथ द्वितीय व्याख्यान सद्याय प्रारंजः ॥ ॥ ढाल त्रीजी॥प्रथम गोवालातणे नवे जी॥ए देशी ॥ इंश विचारे चित्तमां जी, ए तो अचरीज वात ॥ नीचकुले नाव्या कदा जी, उत्तम पुरुष अवदात ॥१॥ सुगुण नर, जुर्ज जुर्ड कर्म प्रधान ॥ कर्म सबल बल वान ॥ सु। जुम् ॥ ए आंकणी ॥ आवे तो जन्मे नहीं जी, जिन चक्री हरिराम ॥ उग्र लोग राजनकुले जी, आवे उत्तम गम ॥ सु॥॥का ल अनंते ऊपनां जी, दश अरां रे होय ॥ तिणे अवेरुं ए थयुं जी, गर्न हरण दशमाहे ॥ सु०॥३॥ अथवा प्रजु सत्यावीशमा जी, नवमांत्री जे जन्म ॥ मरीचिजव कुलमद कियो जी, तेथी वांध्यु नीच कर्म ॥ सुण ॥४॥ गोत्रकर्म उदये करीजी, माहराकुले उययाय ॥ उत्तमकुले जे अ चतरे जी, इजिजीत ते थाय ॥ सु॥५॥हरिणगमेपी तेडीने जी, हरि कहे एह विचार ॥ विप्रकुलथी लेश प्रजुजी, क्षत्रिय कुले अवतार ॥ सुप ॥६॥राय सिझारथ घर नली जी, राणी त्रिशला देवि ॥ तास कुखे अवतारिया जी, हरिसेवक ततखेन । सु॥७॥ गज पत्नादिक सुंदर जी, चौद सुपन तिणि वार ॥ देखी राणी जेहवां जी, वर्णव्यां सूत्रे सार ॥ सु॥७॥ वर्णन करी सुपनतणुं जी, मूकी वीजें वखाण ॥ श्री दमा विजय गुरुतणो जी, कहे माणक गुणखाण ॥ सु० ॥ ॥ इति ।
॥अथ तृतीय व्याख्यान सचाय प्रारंजः ।। ॥ ढाल चोथी । महारी सही रे समाणी ।। ए देशी॥ देखी सुपन तव जागी राणी, ए तो हियडे हेतज आणी रे ॥प्रजु अर्थ अकासे ॥ए आंक णी ॥उनीने पियु पासे ते आवे,कोमलवचने जगावे रे ॥३०॥१॥ कर जो डीने सुपन सुणावे,नूपतिने मन नावे रे ॥प्रणा कहे राजा सुण प्राण पिया री, तुम पुत्र होशे सुखकारी रे ॥प्रणा॥ जार्ज सुजगे सुखसजाये, शयन करोने सजाये रे ॥प्रणा निज घर आत्री रात्रि विहाइ, धर्मकथा कहे बाई रे।। प्र०॥३॥ प्रात समय थयो सूरज उदयो, उठ्यो राय उमायो रे ।। प्रण॥ कौटुंबिक नर वेगे वोलावे, सुपानपाठक तेडावे रे॥प्र०॥४॥था| व्या पाठक आदर पावे, सुपन अर्थ समकावे रे ॥ द्विज अर्थ प्रकासे ।। ॥ ए आंकणी ॥ जिनवर चक्री जननी पेखे, चौद सुपन सुविशेषे ॥ वि० ॥५॥ वासुदेवनी माता सात, चार बलदेवनी मात रे॥ विणा ते माटे ए
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
४५
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३५४ )
सद्यायमाला.
जिन चक्री सारो, होशे पुत्र तुमारो रे ॥ द्वि० ॥ ६ ॥ सुपन विचार सुणी पाठकने, संतोषे नृप बहु दाने रें ॥ द्वि० ॥ सुपनपाठक घरे बोलावी, नृपराणी पासें घ्यावी रे ॥ द्वि० ॥ ७ ॥ सुपन कह्यां ते संखेने, सुख पामी प्रिया ततखेखेरे ॥ द्वि० ॥ गर्भपोषण करे दवे दर्पे, राणी नंद वर रे ॥ द्वि० ।। ८ ।। पंच विषय सुख रंगें विलसे, अब. पुण्यमनोरथ फलशे रे ॥ द्वि० ॥ एटले पूरुं त्रीजुं वखाण, करे माणक' जिनगुण ज्ञान रे ॥ द्वि० ॥ ए ॥
॥ श्रथ चतुर्थ व्याख्यान सचाय प्रारंभः ॥ ॥ ढाल पांचमी ॥
- प्रभु
॥ मन मोहनां रे लाल ॥ ए देशी ॥ धनद तो आदेशथी रे ॥ मन मोहनां रे लाल ॥ तिर्यग्जनक देव रे ॥ जग सोहनां रे लाल राय सिद्धा रथने घरे रे ॥ ०॥ वृष्टि करे नित्यमेव रे ॥ ज० ॥ १ ॥ कनक रयण मणि रौप्यनी रे ॥ म०॥ धण कण भूषण पान रे ॥ ज० ॥ वरसावे फल फूलनी रे ॥०॥ नूतन वस्त्र निधान रे ॥ ज० ॥२॥ बाधे दोलत दिन प्रत्यें रे ॥ म० ॥ तेणें वर्द्धमान देत रे ॥ ज० ॥ देशुं नामज तेहनुं रे ॥ म० ॥ मात पिता संकेत रे ॥ ज० ॥ ३ ॥ मातानी जक्ति करी रे ॥ म० || निश्चल - ! रह्या ताम रे ॥ ज० ॥ माता आरति ऊपनी रे ॥ म० ॥ शुं थयुं गर्जनें आमरे ॥ ज० ॥ ॥ ॥ चिंतातुर सदु देखीनें रे ॥ म० ॥ प्रभु हाल्या तेषि वाररे ॥ ज० ॥ हर्ष यो सहु लोकनें रे ॥ म० ॥ श्रानंदमय अपार रे ज० ॥ ५ ॥ उत्तम मोहला उपजे रे ॥ म० ॥ देवपूजादिक नाव रे ॥ ज० ॥ पूरण थाये ते सदु रे ॥ म० ॥ पूरव पुण्य प्रज्ञाव रे ॥ जं० ॥ ६ ॥ 'नव मास पूरा ऊपरें रे ॥ म० ॥ दिवस साहाडा सात रे ॥ ज० ॥ उच्च स्थानें महावतां रे ॥ म० ॥ वाये अनुकुल वात रे ॥ ज० ॥ ७ ॥ वसंत ऋतु वन मोरियां रे ॥ म० ॥ जन मन हर्ष न माय रे ॥ ज० ॥ चैत्र मास शुदि तेरशे रे || म० || जिन जन्म्या आधी रात रे ॥ ज० ॥ ८ ॥ वालुं त्रिहुं जग थयुं रे ॥ म० ॥ वरत्यो जय जयकार रे ॥ ज० ॥ चोथुं व खाण पूरण इहां रे ॥ म० ॥ बुध माणक विजय हितकार रे ॥ ज० ॥ ए ॥ ॥ अथ पंचम व्याख्यान साय प्रारंभः ॥
t
जु
॥ ढाल बही ॥ सुखों मोरी सजनी रजनी न जावे रे।। ए देश ॥ जननो
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
-
-
--
--
श्रीपर्वृषणपवना नव व्याख्याननोसद्याय. (३५५) जन्म महोत्सव पहेलो रे, बप्पन दिशि कुमरी वहेलो रे ॥ चोश इन मली पठे नावे रे, जिनने मेरुशिखर लइ जावे रे ॥१॥ क्षीरसमुजनां नीर अणावी रे, कनक रजत मणि कुंन रचावी रे ॥ एक कोटि साठ ला ख जरावे रे, एहवे इंजने संदेह आवे रे ॥२॥ जलधारा केम खमशे बा खरे, तव प्रजु हरिनो शंलय टाल रे, अंगुठे करी मेरु हलावे रे, हरिखा मीने जिन न्हवरावे रे ॥३॥ वावनाचंदन यंग लगावे रे, पूजी प्रणमी घरे पधरावे रे ॥ सवल विधानी सिधारथ राजा रे, दश जिन उत्सव करी ताजा रे ॥ ४॥ कुंकुम हाथा दिये घरवारे रे, वाजां वागे विविध प्रकारे रे ॥ धवल मंगल गोरी गावे रे, वजन कुटुंच ते आनंद पावे रे ।। ५॥ पक्कानशुं पोषी नात रे, नाम धघु वर्डमान विख्यात रे ।। चंडक ला जिम वाधे वीर रे, आठ वरसना थया वड वीर रे ॥६॥ देव सजा मां इंश वखाणे रे, मिथ्यादृष्टि सुर नवि माने रे ॥ सापर्नु रूप करि विक राल रे, आव्यो देव विवराववा वाल रे ॥७॥ नाख्यो बोरे हाथे साही रे, वासक रूप करी सुर त्यांही रे॥ वीरनी साथे आव्यो रमवा रे, जाणी हास्यो सुर ते वलमां रे ॥ ७॥ निज खंधोले वीरने चढावे रे, सात ताड प्रमाण ते थावे रे ।। वीरे मास्यो मुष्टिप्रहार रे, वीनो सुरते कस्यो पोकार रे॥ए॥ देव खमावी कहे सुण धीर रे, जगमां महोटो तुं महावीर रे ॥ मात पिता हवे मुहूरत वारू रे, सुतने मेहले नणवा सारु रे ॥ १० ॥ श्रावी ते पूवा लाग्यो रे, वीरे संशय सघलो लाग्यो रे॥जैन व्याक रण तिहां होवे रे, पंमयो ऊनो आगल जोवे रे ॥ ११ ॥ मति श्रुत अ वधिझाने पूरा रे, संखेमातपे शूरा रे ॥ अति आग्रहथी परण्या नारी रे, सुख जोगवे तेहशुं संसारी रे ॥ १२ ॥ नंदिवर्धन वडेरो नाश् रे, व हेनी सुदंसणा बहु सुखदायी रे ॥ सुरलोके पहोतां माय ने ताय रे, पू पण अजिग्रह वीरनो थाय रे ॥ १३ ॥ देव लोकांतिक समय जणावे रे, दान संवत्सरी देवा मंमावे रे । मागशिर वदि दशमी व्रत बीनो, रे, ती व नावथी लोच तव कीनो रे ॥ १४ ॥ देश विदेशे करे विहार रे, सहेज पसर्ग जे सवल उदार रे ॥ पूरूं पांचमुं वखाण ते आंही रे, पजणे माणक विबुध उमाही रे ॥ १५ ॥र्शत ॥
-
--
--
-
-
--
-
-
-
- -
-
-
-
-
-
-
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३५६).
सद्यायमाला.
-
.: ॥ अथ षष्ठ व्याख्यान सद्याय प्रारज्यते ॥ . . . . J.. ढाल सातमी॥ थोयनी देशी॥'चारित्र लेता खंधे मूक्यु; देवपुष्य
सुरनाथे जी॥ अर्ड तेहy आप्युं प्रजु जी, ब्राह्मणने निज हाथे जी॥२॥ विहार करतां कांटे वलग्युं, बीजुं अर्फ ते चैल जी॥ तेर मास सचैलक रहिया, पडे कहिये अचैल जी॥२॥ पन्नर दिवस रही तापस आश्रमे,, खामी प्रथम,चोमासे जी ॥ अस्थिप्रामे पहोता जगगुरु, शूलपाणिनी पा से जी ॥३॥ कष्ट खनाव व्यंतर तेणे कीधा, उपसर्ग अति घोर जी।सही | परिसह ते प्रतिबोधी, मारी निवारी जोर जी ॥४॥ मोराक गामे कानस्स ग्ग प्रजुजी, तापत तिहां करजेदी जी ॥ अहवंदकनुं मान उताऱ्या, ईवें आंगुली बेदी जी॥५॥ कनकबले कोशिक विषधर, परमेश्वरे पडिबोह्यो, जी ॥धवल रुधिर देखो जिन देहे, जातिसमरण सोयो जी ॥६॥ सिंह दे व जीवे कियो परिसह, गंगानदी उतारे जी ॥नावनेम ज्ञान करतो देखो, कंबल संबल निवारे जी॥७॥ धर्माचार्य नामे मंखली, पुत्रे परिघल ज्या ला जी ॥तेजोलेश्या मूकी प्रजुने, तेहने जीवितदान थाख्यां जी ॥॥ वा. सुदेव जवे पूतना राणी, व्यंतरी तापस रूपे जी ॥ जटा जरी जल बांटे प्रजुने, तोपण ध्यानखरूपे जी॥ए। प्रशंसा अणमानते संगमे, सुरे बहु सुःख दीधां जीएक रात्रिमा वीश उपसर्ग, कगेर निगेर तेणे की धा जी ॥१०॥ उमासवाडा पूठे पडियो, आहार असूजतो करतो जी॥ निश्चल ध्यान निहाली प्रजुनु, नागे कर्मथी मरतो जो ॥११॥ हजी कर्म ते अघोर जाणी, मनें अनिग्रह धारे जी ॥ चंदनबाला अडदने बाकुले, षटमासी तप पारे जी ॥१शा पूरव जब वैरी गोवाले, काने खीला गेक्या जी॥ खरक वैये खेची काढ्या, इणपेरे सङ कर्म रोक्यां जी ॥ १३ ॥ बार वर्ष सहेतां श्म परिसह, वैशाख शुदि दिन दशमी जी केवलज्ञान ऊप. न्यु प्रजुने, वारी चिहुंगति विषमी जी ॥१॥ समोसरण तिहां देवे रचि युं, बेग त्रिजुवनं ईश जी ॥शोनिता अतिशय चोंत्रीशे, वाणी गुण पत्रिीश जी॥१५॥गौतम प्रमुख एकादश गणधर, चौद सहस मुनिराय जी साध वी उत्रीस सहसअनोपम, दीठे फुर्गति जाय जी ॥१६॥ एक लाख ने सह सगणसाउ,श्रावक समकितधारी जी॥त्रण लाख ने सहस अढारसें,श्रा विका सोहे सारी जी ॥१७॥ स्वामी चनविह संघ अनुक्रमे, पावापुरी पाय
-
-
-
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रीपर्युषणपर्वना नव व्याख्याननी सद्याय. (३५)
-
धारे जी॥ कार्तिक नदि श्रमावास्या दिवसे, पहोता मुक्ति मकारेंजी॥ १७॥ पर्व दीवाली तिहाथी प्रगटयुं, कीधो दीप उद्योत जी ॥राय मली ने तिणे प्रजाते, गौतम केवल होत जी ॥ १५ ॥ ते श्रीगौतम नाम जपं तां, होवे मंगलमाल जी । वीरमुक्ते गयाथी नवशें, एंशी वरसे सिद्धांत जी ॥ २०॥ श्री क्षमाविजय शिष्य बुध माणक कहे, सांजलो श्रोता सु जाण जी ।। (कल्पसूत्रनी पुस्तक रचना देवादिगणे कीधा जो.) चरम जिणेसर तव ए चरित्रे, मूक्युं हुं वखाण जी ॥ १॥ ।
॥अथ षष्ठ व्याख्यान द्वितीय सद्याय प्रारंजः॥ ॥ बाल आपसी ॥ देशी नमरानी काशी देश बनारसी ॥सुखकारी, रे॥ यश्वलेन राजानः॥प्रजु उपकारी रे॥ पट्टराणी वामा सती ।। सु॥ रूपें रंज समान ॥ प्रण॥१॥ चौद स्वपन सूचित नलां ॥ सु॥ जन्म्या पास कुमार ॥ ॥ पोप वदि दशमी दिने । सु॥ सुर करे उत्सव तार ॥ ॥२॥ देहमान नव हाथर्नु ॥ सु०॥ नील वरण मनोहार ॥ ॥ अनुक्रमें जोवन पामिया ॥ सुन । परणी प्रनावती नार ॥ प्र०॥३॥ कम तपो मद गालीयो ॥ सु ॥ काढयो जलतो नाग ॥ ॥०॥ नवकार सुणावी ते कियो। सु०॥ धरणराय महानाग ॥ प्रण ॥४॥ पोप वदि एकादशी ॥ सु० ॥ व्रत लेश विचरे स्वाम ॥4॥ वडतलें काजस्तग्गे रह्या ।। सु०॥ मेघमाली सुर साम ॥ ॥५॥ करे उपसर्ग जलवृष्टिनो । सु० ॥ आव्युं नासिका नीर ॥०॥ चूक्या नहिं प्रजु ध्यानथी । सु ॥ समरथ साहस धीर ॥ ॥६॥ चैत्र वदि चोथने दिने ।। सु॥ पाम्या केवल नाण ॥ ॥ चनविह संघ थापी करी ॥ सु०॥ याव्या समेतगिरि सण ॥॥७॥ पाली आयु शो वर्षतुं । सु०॥ पहोता मुक्ति महंत ॥ ॥ श्रावण शुदि दिन अष्टमी सुण ॥ कीधो कर्मनो अंत ॥ ॥॥ पास वीरने आंतरं ॥ सु०॥ वर्ष अढीशे जाण ॥ प्र॥ कहे माणक जिन दासने ॥ सु॥ की कोटि कल्याण ॥प्र०॥ ए॥
॥श्रथ सप्तम व्याख्यान सद्याय प्रारंजः॥ ॥ ढाल नवमी । हो मतवाले साजनां ॥ ए देशी ॥ सोरि पुर समुन विजय घरे, शिवादेवी कुखें सारो रे॥कार्तिक वदि बारश दिने, अवतस्या
-
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३५)
सद्यायमाला
-
-
नेम कुमारो रे ॥१॥जयो जयो जिन बावीशमो॥.ए श्रांकणी ॥ चौद | खपन राणिये पेखियां, करवो स्वप्न तणो विचार रे ॥ श्रावण शुदि दिन पंचमी, प्रजु जन्म हु जयकार रे ॥ जय० ॥२॥ सुरगिरि उत्सव सुर करे, जिनचं कला जिम वाधे रे । एक दिन रमतां रंगमां, हरि आयुध सघलां साधे रे ।। ज॥३॥ खबर सुणी हरि शंकिया, प्रजु लघुवयथ की ब्रह्मचारी रे ॥ बलवंत जाणी.जिननें, विवाह मनावे मुरारी रे ॥ज० ॥४॥ जन ले जादव श्राग्रहें, जिन आव्या तोरण बार रे । उग्रसेन घर आंगणे, तव सुणोयो पशुपोकार रे॥ज ॥५॥ करुणानिधि रथ फेरव्यो, नवि मान्यो कहेण केहनो रे ॥ राजुलने खटके घj, नव नवनो स्नेह डे जेहनो रे ॥ ज॥६॥ दान दे संयम लियो, श्रावण बह अजुआली रे ॥ चोपन दिन बद्मस्थ रही, रघु केवल कर्मने गाली रे ॥जगा॥ आशो वदि अमावासें, दे देशना प्रजुजो सारी रे॥प्रतिबोध पामी व्रत लियो, रहे नेम राजुल नारी रे ॥ ज०॥ ॥ श्राषाढ शुदि दिन अष्टमी, प्रनु पाम्या पद निर्वाणो रे॥ रैवतगिरिवर उपरें, मध्यरात्रिये ते मन आणो रे ॥ ज०॥ ए॥श्री पार्श्वनाथ थया पहेला, क्यारे नेम थया निरधारो रे ॥ साडा सातसें त्याशी हजार वर्षे, चित्तमांदे चतुर विचारो रे ।। जा१॥ सहुको जिननां आंतरां, मन देशमुनिवर वांचे रे॥हां पूरणं व्याख्यान सातमुं, सुणी पुण्यनंमारने सांचे रे ॥ ज० ॥१९॥
; , ॥ अथाष्टम व्याख्यान सद्याय प्रारंजः॥ ॥ ढाल दशमी । बे वे मुनिवर विहरण पांगवाजी।। ए देशी॥ श्दा कुलूमें नानि कुलघर घरे जी, सोहे मरुदेवी तस नार रे॥, अषाढ वदि सुरलोकश्रीचवी रे, अवतस्यिा जग सुखकार रे॥१॥प्रणमोनविजन आदि जिणेसरु रे॥ ए.आंकणी॥ गज़ वृषजादिक चौद सुहणे जी, दीगं माडि ये माऊम रात रे ॥ सुपन अर्थ कहे नानि कुलघरुजी, होशे नंदन बीर विख्यात.रे ॥प्रा॥२॥ चैत्र अंधारी आवमें जनमिया जी, सुर मलीउ त्सव सुरगिरि कीधरे॥ दीगे वृषन ते पेलें सुपनें जी, तेणें करी नाम रुपन ते दीधरे ॥३॥ वाधे षनजी कल्प वेलि ज्यु रे, दर्शन दी सकल स मृधिरे|बालक रूप करीने देवताजी, खेले जिन साथे हित वृद्धि रे॥प्र० ॥मा कुमरी सुनंदा बीजी सुमंगला जी, जिनने परणावी हरि आय रे ॥
-
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री पर्यूषण पर्वना नव व्याख्याननी सद्याय. (३५),
थापी योध्या नगरी वसावीने रे, थापी राजनीति तिए वाय रे ॥ प्र० ॥ : || रीति प्रकाशी सघली विश्वनी रे, कियो असी मषी कशी व्यवहार रे ॥ एकसो वीश ने नर नारी कला रे, प्रभुजी युगलाधर्म निवार रे॥ प्र० ॥६॥ जरतादिक शत पुत्र सोहामणा रे, बेटी ब्राह्मो सुंदरी सार रे॥ लाख त्राशी पूरव गृदिपणे जी, जोगवी जोग मला मनोहार रे ॥ प्र० ॥ ७ ॥ देव लोकांतिक समय जणावियो रे, जिनने दीक्षानो व्यवहार रे ॥ एक कोटि आठ लाख सोवन दिन प्रत्यें रे, देश वरषीदान उदार रे ॥ प्र० ॥ ८ ॥ चैत्र अंधारी आम आदस्यो रे, संयम मुष्टिये करि लोच रे || श्रेयांस कुमर घरे वरवीपारएं मी, कीधुं श्नुरसें चित्त साचरे ॥ प्र० ॥ ए ॥ सहस्र वर्ष लगे ब्रह्मस्थपणे रह्या जी, पढी पाम्या केवल ज्ञान रे ॥ फा गुण अंधारी ग्यारस दिने जी, सुर करे समवसरण मंमाण रे ॥ प्र० ॥ १० ।। त्यां वेशी प्रभु धर्मदेशना रे, साहनी ने सुणे पर्षदा बार रे ॥ प्रतिवोधाणां केई व्रत ग्रहे जी, के श्रावकनां व्रत बार रे ॥ प्र० ॥ ११ ॥ थाप्या चोराशी गणधर गुणनिला जी, मुनिवर मान चोराशी हजार रे !! साधवी त्रण लाख श्रावक एटलाजी, उपर पांच सहस अवधार रे ॥ प्र० ॥ ११ ॥ पांच लाख चोपन सहस श्राविका जी, थापी चउत्रिह संघ सुजाण रे || महावदि तेरशें मुक्त पधारिया जी, बुध माणक नमे सुवि हारे ॥ प्र० ॥ १३ ॥ वांचे विस्तारे मुनिवरा वली जी, मूक्युं धाठमुं वखाण इ ठाम रे || बुधश्री कमाविजयजी गुरु तणो जी, करे माणक मुनि गुणग्राम रे ॥ प्र० ॥ १४ ॥
॥ अथ नवम व्याख्यान सद्याय प्रारभ्यते ॥
॥ ढाल अग्गारमी ॥ जरत नृप जावशुं ए ॥ ए देशी ॥ संवत्सरी दिन सांजलो ए, वारसी सूत्र सुजाण ॥ सफल दिन आजुनो ए ॥ए श्रकणी ॥ श्रीफलनी प्रभावना ए, रूपा नाएं जाए ॥ स ॥१॥ सामाचारी चित्त धरो ए, साधु तो आचार ॥ स० ॥ वडलहुडाइ खामणां ए, खामो सदु नर नार || स० ॥ २ ॥ रीष वशे मन रूषणां ए, राखीने खमावे जेह ॥
० ॥ कोयुं पान जिम काढवुं ए, संघ बाहेर सहि तेह ॥ स० ॥ ३ ॥ गलित वृषण वधकारकु ए, निर्दय जाणी चित्र ॥ स० ॥ पंक्ति बाहिर | ते कह्यो, ए, जिम महास्थानें क्षिप्र || स० || ४ || चंदनबाला मृगावती
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३६०)
सद्यायमाला..
-
ए, जेम खमाव्युं तेम ॥ स०॥ चंप्रद्योतनरायने ए, उदायन खमाव्यु || जेम ॥ स ॥५॥ कुनकार शिष्यनी परे ए, तिम न खमावो जेम ॥ स० ।। बार बोले पट्टावली ए, सुणतां वाधे प्रेम ॥ स॥६॥ पडिकमणुं संव सरी ए, करिये स्थिर करी चित्त ॥ स॥ दान संवत्सरी देने ए, लीजे लाहो नित्त ॥ स०॥॥ चनविह संघ संतोषिये ए, नक्ति करी जलि लाति ॥ स० ॥ इणिपरे पर्व पजूषण ए, खरचो लक्ष्मी अनंत ॥स॥
जिनवर पूजा रचाविये ए, जक्ति मुक्ति सुखदाय ॥ सा क्षमा विजय पंमिततणो ए, बुध माणक मन जाय ॥ स ॥ ए॥ इति ॥
॥अथ श्री नरेंजकृत मृगापुत्र सद्याय प्रारच्यते ॥ ॥ नाटक जरतादिक तिहां रे साल ॥ ए देशी ॥ सुग्रीव नयर सुहाम णुं रे लाल, शोजातणो नहिं अंतरे ॥ नविक जन ॥ बलन नामे नरे श्वरु रे लाल, हरि सम कति महंत रे॥ ॥१॥ मृगापुत्र मुनि गुणवं त रे हो लाल, केम पाम्यो उपशांत रे॥ ज०॥ सुग्री०॥ ए आंकणी ।। मृगावती नृपगे हिनी रे लाल, सुंदर सरखी जोड रे ॥ न ॥ पतिजक्ता गुण रागिणी रे लाल, शीलवंती शिर मोड रे ॥ ॥ सु ॥२॥ तास नंदन दिनकर समो रे लाल, मृगापुत्र अजिराम रे ॥०॥ मात पिता दीधुं सही रे लाल, बीजॅ.बलश्री नाम रे । न । सु० ॥३॥ अलंजोग समरथ वडो रे लाल, कलाविचक्षण ताम रे ॥ ॥ कुलबालिका सरखी नली रे लाल, परणावे बहु मास रे॥ज ॥ सु॥४॥ युवराज पद तस आपियुं रेलाल, जनक साथ बहु प्रेम रे॥ ॥ श्वेतजुवन हरि सारि खुं रे लाल, कुमरन आप्युं हम रे ॥ न०॥ सु॥५॥ रयण जडित कुट्टि म तला रे लाल, नाटक विविध बत्तीस रे॥ ज० ॥ दोगुंदक सुरनी परे रे लाल, जोगवे लोग बत्तीसरे॥ नासु ॥६॥ सानंदन आनंदमे रे लाल, जातो जाणे न दीह रे ॥ ॥ गोखे रह्यो पुरवर जुवे रे लाल, जि म कंढर वनसिंह रे॥सणासु ।।। एहवे इंज मुनि गुणनीलो रे लाल, निदा काज महंत रे ॥चत्रीजा.प्रहरना तापमां रे लाल, रवि तणुं कुःख सहंत रे ।। ज॥ सु॥७॥ तप करी काया शोषवे रे लाल, सर स नीरस आहार रे ॥ ज०॥ बाविश परिसद जीपतो रे लाल, पामवा मवतणों पार रे ॥ ज०॥ सु०॥ ए॥ त्रिक चहूटे मुनिवरप्रते रे लाल, ||
-
-
%3
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
श्रीनरेंकृत मृगापुत्रनी सद्याय. (३६१) देखे कुंवर अनिमेष रे ॥ ज० ॥ पूरव में सहि एहवं रे लाल, दी रूप ऋषीश रे ॥ १० ॥ सु॥१०॥ एम चिंतवतां उपन्यु रे लाल, जातीसमर ण ज्ञान रे ।। ज०॥ पूरव नवमें पालियो रे लाल, संयम श्रुत शुज ध्यान रे॥ज । सु॥ ११ ॥जोगथकी मन ऊजग्यो रे लाल, योग ते दिलमें वसंत रे । न० ॥श्तरा दिन मुफ नांति र लाल, दिवस गया विलसंत रे॥ जण ॥ सु० ॥१॥ वैरागी शिर सेहरो रे लाल, मृगापुत्र गुणवंत रे ॥ जणा नाटक तजीने जठियो रे लाल,मुनि नरेंज उलसंत रेशानणासुणा१३
॥ ढाल बीजी॥ ॥ कारतक महिने कृमजी आव्या ।। रमवा आवोने रे॥ ए देशी ॥ संयमकी मनसा चित्त जागे, आवी माय जनक पाय लागे, उना दोय कर जोडीने मागे, अनुमति द्यो माय ताय रे ॥१॥मोडं मन माहीं॥ अवर नहिं को गय रे॥ मो॥ ए आंकणी । ए संसार हाडको मेलो, राचि रहे चममें मतिघेलो, जूलि रह्यो निज नाव सहेलो, फिर मनमें प बताय रे । मो० ॥२॥ सुएयां पंच महाबत गतनव, नरक तिरियंचतणां कुःख अनुनव, पाम्यो नरजव पुण्यवले हव, मारे अनुमति सार रे ॥ मोशा लोंगं सुख मुक क्षण नहिं राचे, जिहां किंपाकतणां फल जाचे. रोम रोम विष तसतणुं माचे, प्राण तजे तत्काल रे ॥ मो॥४॥ दण एक सुख बहु काल पुःख, नोगव्यां कर्म विना नहिं मुख, ए संसारे नहिं क्षण सुख, राचे कोण मोरी माय रे ।। मो० ॥ ५॥ तन धन जोवन कारि मा नहिं स्थिर, मूरख राचि रह्यो ए अम घर, संचे जाड पाप मुधा नर, समजे नहिं लगार रे । मो ॥६॥ व्याधि अनेक लागिया तनमें, रूप रंग विणसे दण क्षणमें, तोह समज न आणे दिलमें, अहो अहो मोह वि कार रे । मो॥७॥आ देह अनित्य अशाश्वत कह्यो जिन, विणसे सं ध्याराग परें गिन, माज अणी परें उस विंड कण, इण परे लागे न बार रे । मो० ॥ ॥ वली जन्मपुःख जरातएं उःख, अशुचि रोग भरण जय प्रमुख, ण संसारे न होये कण सुख, लढुं न रति लगार रे ॥ मो॥ए॥ यथा नर कोश् चाल्यो परदेशे, साथे संचल नदि शुजवेशे, चूख तृषा व्यापी अति जेसें, पामे पुःख तिवार रे ॥ मो॥ १०॥ एवं धर्म अकृत मनुष्य जिम, श्राधि रोग थाये अंते तिम, शोचंतो जाये परजव श्म,राखे
-
-
४३
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३६२)
सद्यायमाला
नहिं को साहि रे || मो० ॥ ११ ॥ लीजो व्रतसंबल धरी कोइ, चालतां पंथें सुख होइ, व्यापे भूख तृषा नहि सोइ, पामो सुख तिवार से || मो० ॥ १२ ॥ इम मुनि धर्म कह्यो जगदीश, पाले जे कोइ विश्वा वीश, शिव पा मे त्रिभुवन थाय ईश, नरेंद्र ते केवलश्री पाय रे । मो० ॥ १३ ॥ ॥ ढाल त्रीजी ॥
॥ दक्षिण दोहिलो हो राज, दक्षिण दोहिलो रे दांजा पाणी लाग यो || ए देशी ॥ मृगातनु जात हो राज, जनविख्यात हो राज, उज्जयनी पासें रे मागे अनुमति व्रत तणी ॥ जे घडी जावे हो राज, ते फरि नावे हो राज, विलंब न कीजें रे, जननी माहाव्रत यादरुं ॥ २ ॥ काच ज्युं काया हो राज, बादल ज्युं बाया हो राज, उदक परपोटा रे, विणसतां वार लागे नहीं || जिम नन दीसे हो राज, धनुष तीरों हो राज, मनो हर दीसे रे, पण क्षण एक विलये सही || २ || जिम तरु सोहे हो राज, पंखी मन मोहे हो राज, पण सव ढंके रे, तस लक्ष्मी विशेयके ॥ इम सहु जाणो हो राज, जगत पीढालो हो राज, स्वारथ न पूगेरे, तो बेस मिल करी ॥ ३ ॥ रयणादिक माया हो राज || अधिक उपाया हो राज, पुत्रादिक द्वारा रे, जावुं इस सब तजि करी ॥ जे जिन राया हो. राज, जगत निपाया हो राज, अनित्य उवेखी रे, त्यागि ऋद्धि शिवपंद गया ॥ ४ ॥ आइ जग व्यापी हो राज, त्रिजग समापी हो राज, अग्नि प्रजागी रे, हो ते विश्वनयंकरु || दिहुं दिशि देखे हो राज, ते जो न पेखे हो राज, माय तव नांखे रे, वत्सं विना दीसे नहीं ॥ ५ ॥ मृगा सुत जांखे हो राज, नहिं कोइ राखे हो राज, जगत विख्याती रे, अग्नि जन्म मरण तणी ॥ माटे तुम पासे हो राज, अधिक उल्लासें हो राज, अनुमति मागुं रे, जननी तम तारशुं ॥ ६ ॥ राणी चित्त तोले हो राज, सुत शुं ए बोले हो राज, छाचरिज पानी रे, जांखे राय राणी सुत णी ॥ सुखो तुम पूत हो राज, दीसो सपूत हो राज, गिरि सम लागे रे, वय एसां नवि बोलियें ॥ ७ ॥ तनु सुकुमार हो राज, जिम पुष्फ 'राज, तुमथी जाया रे, संयमपथ किम पली शके ॥ जोगवो जोग हो राज, तजि मन सोग हो राज, रोग न करियें रे, वत्स उदर म सली करी ॥८॥ चारित्र दोहिलं हो राज, नहिंय ए सहेलुं हो राज, बन
माल
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
श्रीनरेश्कृत मृगापुत्रनी सद्याय. (३३) तप करवू रे, महाव्रत उकर पालवां ॥ प्राणांत पात हो राज, सानलं जा त हो राज, जावजीव सुधी रे, जीवदया व्रत पालवां ॥ए। नित्यज बोले हो राज, सत्य अमोले दो राज, नंद तुऊथी रे पुष्कर व्रत किम पली शके ।। सदैव अयाची हो राज, व्रत गुण राची हो राज,अदत्त न लेवे रे, दंतसोहन अपिविण कयां ॥ १०॥ ब्रह्मवत राचे हो राज, त्रिकरण सा चे हो राज, नववाड नांखी रे, ए व्रतन जगदीश्वर ॥ तिल तुस आगे हो राज, परिग्रह न रागें हो राज, दुःखनो दाता रे, वाह्य अत्यंतर वर जवो ।। ११ ।। चनवियाहार हो राज, निशापरिहार हो राज, सान्निध्य न राखे रे, संचय वत्स मुनीश्वरु ।। शत्रु ने मित्र हो राज, उत्तय एकत्र हो राज, समन्नाव करवो रे, राणी नरेंड कहे पुत्रने ॥ १२ ॥
॥ ढाल चोथी । ॥ कुकड देखी कुंमने ॥ मन मान्यो लाल ॥ ए देशी॥ मृगाराणी कहे पुत्रने । मन मान्यो लाल ।संयम विपम अपार अति मन मान्यो लाल वावीस परिसह नित्यप्रत्ये ।। मन० ॥ सहेवा उकरकार || अति ॥ १॥ दारुण लोच करावणो । मण् । केम खमशो सुकुमार ॥ अण् । स्नानादि क पण वरजवां ।। म ।। तुम तनु कोमल लाल ॥ अ॥ ॥चारित्र तु जयी न पली शके ॥ म ॥ हजी लवुवुद्धि कुमार । अ० ॥ लोह नार । । मस्तक विषे ॥ म०॥ धरतो तिम व्रत नार ॥ अ०॥३॥ सामे पुर केम तरी शके ।। म ॥ आकाश पडती जे गंग || अ० ॥ श्यामा नहिं जीवि त लगे ॥ म॥ करो बो अति उबरंग ॥ अ॥ ४ ॥ वेचूकवलतणी परे । म॥ आखाद ले सम तेह ॥ अ॥ तीक्षण असिधारा परे । म ॥ चालq उकर एह ॥ अ॥ ५ ॥ अहि साथे रहेवू जिस्युं । म ॥ चारित्र ने कुःखकार ।। अ०॥ लोहमय जब चाववा ॥ म || अशक्य चारित्र विचार ।। अ० ॥ ६॥ यथा वैश्वानरनी शिखा ।। म०॥ ते कहो केम पिवाय ।। अ०॥ संयम पण वत्स न पले ॥ म तमथी कुकर था य॥ अ॥७॥ वली नर कोश् कोथले ॥ म॥ वायु नो कहो केम ।। अ॥तिम ए इक्कर डे सही ।। म ।। ए मन ले वत्स तेम ॥ अ॥७॥ मेरु महीधर बाजुवे ।। म ।। किम तोलायो जाय ।। अ० ॥ सुरिनार सहेवो यथा ।। म ॥ तिम चारित्र उक्कर थाय ॥ अ० ॥ ए॥ रत्ना
-
-
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ३६४ )
सद्यायमाला.
०
कर जिम जबलें ॥ ० ॥ तरवो डुक्करकार ॥ अ० ॥ अनुपशांत क्रियो दधिं ॥ ० ॥ विषम ते तरवो पार ॥ ० ॥ १० ॥ मानुष जोग ते जोगवो ॥ म० ॥ उत्तम लक्षण पंच ॥ ० ॥ जुक्तजोग थया पी ॥ म० पश्चात् धर्म समंच ॥ ॥ ११ ॥ तव ते कुमर माय तायने ॥ म० ॥ जांखे वचन रसाल ॥ ० ॥ इह लोक पिपासा रहिनने ॥ म० ॥ डुक्कर नहिंय विशाल || ० || १२ || कायरने डुक्कर सही ॥ म० ॥ शू राने नहिं कांय ॥ ॥ नरेंद्र ते सुखनो निधान ॥ म० ॥ संयम सुत कड़े माय ॥ ० ॥
०
१३ ॥
॥ ढाल पांचमी ॥
॥ धवजी संदेशो कहेजो श्यामनें ॥ एदेशी ॥ मृगापुत्र वैरागी दमी श्वर सेहरो, मात पिताने जांखे वचन मनोहार जो ॥ शरीरवेदना मान सी में पूरव सही, कतां न यावे वचनथकी तस पार जो ॥ १ ॥ मृगा वैरागी दमीश्वर सेहरो ॥ ए आंकणी ॥ साचो ए संवेगी यवनीपति खरो, मुनिजनमां ते शोने सबल महंत जो ॥ नाम जपंतां तम जाये ना शी परुं, जन्म मरण कांतार तो लह्यो त जो ॥ मृगा० ॥ २ ॥ जरा मर
पुत्र
कांतार चतुर्गति जय महा, अनुज वियो में वार अनंती माय जो ॥ क र्म व ते जाइ नरक में ऊपज्यो, नाव कहुं ते सुणजो चित्त लगाय जो ॥ मृ० ॥ ३ ॥ अग्नि जमता षणुं लोकमें तेहथी, अनंत गुणुं तिहां नरक मांहि दुःख वार जो || लोह अग्नि गोलानी परें तिहां धग धगे, एहवी वेदन सही अनंती वार जो ॥ मृ० ॥ ४ ॥ सात वेदना ते तिहां तमने दाखवुं मनुलोक में शीत पडे सराल जो ॥ इहांथी अनंत गुणी जे नर कमें वेदना, वार अनंत जोगवी ते सुविशाल जो ॥ मृ ॥ ५ ॥ कुंभी पाक विपाक कर्म वश ऊपन्यो, नीचुं मस्तक ऊर्ध्व कश्या मुऊ पाय जो ॥ वन्दि सरखी रीते वरणे ऊलहले, पाचवियो तस वार अनंती माय जो ॥ मृ० ॥ ६ ॥ कलवनदनी वेल समूह तणे विषे, मेरु मंदर वेलूनी समान जो ॥ माहा अग्नि दावानल सदृश्य तापमें, जलावियो मुफ देह वनंती ताम जो ॥ मृ० ॥ ७ ॥ परमाधामी देव ग्रही मुने बांधियो, कर्वतशुं करी बेद कियो मुऊ देह जो ॥ बीजा पण शस्त्रादि करीने विडं बियो, दुःख जोगवियां वार अनंती ते जो ॥ मृ० ॥ कूट शामली
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रीनरेंकृतं मृगापुत्रनी सद्याय.
(३६५)
-
-
-
--
-
-
-
-
-
--
-
-
-
-
-
--
-
main-
वृक्ष निघट्ट मुफ वांधियो, धनुष वाणे करी जेदी तव मुज काय जो॥खें चाताण करीने घणी वेदन करी, असिधारे करी खंग किया अहो माय जो ॥ मृण् । ए। महोटा यंत्रमांहि ते ग्रहीने नाखियो, नुपरे मुझ पी त्यो घाणीमांहि जो ॥ पापकर्म वश रुदन वलि आक्रंद करूँ, नोगवी वे दना वार अनंती त्यांहि जो॥ मृ ॥ १०॥ नरकमांहि जे करे जे गाढी वे दना, नांखी न शके केवली ते दुःखलेश जो ॥ पर्षदामांहि कोड वरस अहोनिश दिने, अंश मात्र जिहां सुखनो नहिं श्क रेश जो॥ मृ०॥ ११ ॥ क्षेत्र वेदना माहोमांहे पण हुवे, श्वान रूप करी परमाधामी धाय जो ॥ कवढुंक जीरण वस्त्र परे मुफ दीयो, एहवा फुःखनी धरी अनंतीकाय जो ॥ मृ०॥ १५ ॥ अग्नि सरिसी लायमां रथे जोतस्यो, चलावियो ते व लती वेदुमकार जो ॥ जंगली रोक पशुनी परे मुफ पीडियो, असिधारे करी खंम किया निर्धार जो॥ मृ॥१३॥ महिष परे वैश्वानरमें मुझ बा लियो, गिड पंखी ढंकादिक रूप बनाय जो ॥ लोह सरीखी चांचें करी तनु बेदियु, वार अनंती नरेंड कहे सुण माय जो ॥ मृ० ॥ १४ ॥
॥ढाल ठी॥ ॥तिष्ठ तिष्ठ किहां गयो रे, मेरो लाइ मारे रे।। ए देशी ।। मृगापुत्र निज मायने रे, उपदेशे तिणवार रे ॥ अनंतानंत कुःख अनुलव्यां रे, क हेतां नावे पार ॥ १ ॥जननी विसार रे अनुमति दीजियें उदास रे ।। ए आंकणी ॥ जिन धर्म करणी विना रे, लह्यो नरक निवास रे॥ परमाधा मी वश पड्यो रे, सुख नहिं एक सास ।। ज॥२॥ तृषावश पीड्यो थ को रे, वैतरणी नदी आय रे ॥ कुरधार कलोल जेहना रे, हएयो जेहमें तणाय ॥ जण ॥३१॥ पापे करी पीड्यो तवे रे, या ठंडी देख रे ॥ वन खंग जाणी आवियो तिहां, आशा धरी विशेष ।। ज०॥४॥ असि धार तीक्षण जिस्यां रे, पत्र तरुनां जेह रे ॥ तेणे करी तनु बेदियु, जाणे मां ड्यो वरसवा मेद ॥ जण ॥ ५॥ मुझने पीनज ताडियो रे, परमाधामी देव रे ॥ कातरे करी कापियो मुऊ, खंस खंम विन्नेव ।। ज ॥ ६ ॥ मृग परे तिम जालमा रे, नाखियो मुफ माय रे ॥ मुख बांधी रूंधी करी र, मारियो तस साय ॥ ज०॥ ॥ मीन सम मुझने ग्रही रे जालमांहि ताणी रे ॥ मवर जिम काया करी रे, लियो मुख में आणी ॥ जण ॥॥
-
-
-
-
--
---meani-
-
--
-
m
m
mmm
.
-
....
-
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३६६ ).
:
सद्यायमाला..
सिंचाणा पंख परें रे, बतकने ज्युं धरे साय रे ॥ त्युं रूपधारी मुऊ प्रत्यें रे, ऊपट पकडे धाय ॥ ज० ॥ ए ॥ वार्धिक जिम वृने रे, बेद करे वसु धार रे || बेदियो तिम अंग जननी, देव अनंती वार ॥ ज० ॥ १० ॥ थाप मूटी लातसें रे, मारियो विमासि रे ॥ लोह जिम मुऊ चूर्ण की धुं, जाउं किai तिहां नाशि ॥ ज० ॥ ११ ॥ लोहकार जिम लोहने रे, जाले श्रग्निमकार रे ॥ जालियो तिमांग सघलो, कूटियो घनसार ॥ ज० ॥ १२ ॥ कल कलतो तरुवो सही रे, पावे महोढुं फार रे ॥ मांस का पीदिये मुने, एम अनंती वार ॥ ज० ॥ १३ ॥ पूर्वे में सुरापान की धुं महाकर्म घोर रे || संजारीने मुफ रुधिर काढी, पावे महोढुं फोर ॥ ज० ॥ १४ ॥ इसि राची जे कर्म बांध्यां, तेणें ए दुःखपाय रे ॥ हवे न रा चूं माय मोरी, नरेंद्र श्रुत चित्त लाय ॥ ज० ॥ १५ ॥
1;
॥ ढाल सातमी ॥
॥ जवि जीवो, करणी तो कीजें चित्त निर्मली ॥ ए देश ॥ माजी मोरी करणी तो करशुं चित्त निर्मली ॥ ए यांकणी ॥ माजी मोरी मोह मिथ्यातकी निंद में, सूतो काल अनंत || मा० ॥ परमाधामी वंश पढ्यो, कहेतां न वे अंत ॥ माजी मोरी० ॥ क० ॥ १ ॥ मा० ॥ राग तथा रसिया हता, सुन सुन करता तान ॥ मा० ॥ धर्म कथा नव सांजली, तेहना कापे कान ॥ मा० || क० || २ || मा० ॥ परनारीना रूपनो, विषय वखायो जोय || मा० ॥ देवगुरु निरख्या नहिं, तेहनी थां ख्यो काठे दोय || मा० ॥ क० ॥ ३ ॥ सा० ॥ सूरनीगंध संध्या घ णा, गुठा फूल फराक ॥ मा० ॥ अत्तर फूलेल पडावियां, बेदे तेहनां नाक ॥ मा० ॥ क० ॥ ४ ॥ मा० ॥ गाढा रथमें बेसिने, बेल दोडाया वाट ॥ मा० ॥ अग्नि तपावी धोंसरुं, देश दोड़ावे गाढ ॥ माप ॥ क० ॥ ५ ॥ मा० ॥ रस्ते लूंट्या कश्कने, करि करि क्रोध अन्याय || मा०॥ मांक ड मास्या तेहने, पीले घाणीमांय || मा० ॥ क० ॥ ६ ॥ मा० ॥ काचा कुंवल फल नदियां, गाजल मूला कंद ॥ मा० ॥ बंधे मस्तक ऊपना, पीड्या करे कंद ॥ माप ॥ क० ॥ ७ ॥ मा० ॥ जूठ वचन बोल्या घणां. कूड़ कपटनी खांण || मा० ॥ परमाधामी तेहनी, जीज काढ़े जड ताण ॥ मा० ॥ ० ॥ ८ ॥ सा० ॥ वनस्पति बेदन करी, काप्यां तरु वनरा
I
1
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रीनरेंश्कृत मृगापुत्रनी सद्याय,
( ३६७ )
|| मा० ॥ घणां मूलां काढियां, कापे तेहनी काय ॥ मा० ॥ क० ॥ ॥ मा० ॥ फूल जुवारा चंटता, फूलां सेज विढाय ॥ मा० ॥ सुख जोग वियां तेहने, कांटा चांपे काय ॥ मा० ॥ कण् ॥ १० ॥ मा० ॥ कोमल कलियां फूलनी, तोडी गूंध्या हार ॥ मा० ॥ शामली वृझें वांधीने, दे चाबुकना मार ॥ मा० ॥ ० ॥ ११ ॥ मा० ॥ वचनचूक नर जे हता, माया कप टी जेह ॥ मा० ॥ पकडी पठाडे पर्वते, खंग खंग करे तस देह ॥ मा ॥ क० ॥ १२ ॥ मा० ॥ घरमें कलह करावती, काथा कबली नार ॥ मा० ॥ परमाधामी तेहना, मुखमें नरे अंगार ॥ मा० ॥ क० ॥ १३ ॥ मा० ॥ कुहाडे करि कापियां, लीलां महोटां काड ॥ मा० ॥ परमाधामी तेनुं, मुस्तक ठेदे फाड ॥ मा० ॥ क० ॥ १४ ॥ मा० ॥ कोश कोदाली पावडा, भूमि विदारण जेद ॥ मा० ॥ माग्यां जे कहि आपियां, पामे कष्टज ए ह || मा० ॥ ० ॥ १५ ॥ मा० ॥ पूज्य कही ने पूजावता, करता. अनरथ मूल ॥ मा० ॥ कामिनी गर्न मलावता, परोवी दिये त्रिशूल ॥ मा० ॥ कं० ॥ १६ ॥ सा० ॥ पापप्रभावथी उपन्यो, कुंभीपाकनी मांय ॥ मा० ॥ नपर चूंटे कागडा, मांही कीडा खाय ॥ मा० ॥ कण् ॥ १७ ॥ सा० ॥ इ णिया दुक्का पीवतां, जलादिकथी जीव ॥ मा० ॥ तातो लोह तपावी ने, मुख चांप्या करे रीव || मा० ॥ क० ॥ १८ ॥ सा० ॥ मानवनो जव पामिने, अव जाउं नहिं हार ॥ सा० ॥ नरेंद्रतणी अनुमति लही, पा मुं जवनो पार ॥ सा० ॥ क० || १५ ||
॥ ढाल आवमी ॥
॥ मान न कीजे रे मानवी | ए देशी || पापकरमथी रे प्राणिया, उप न्या नरक मकार || परमाधामी रे तेहने, दणतां करे रे होकार || १|| की धां कर्म न बूटियें, किहां राणा किहां राव | हरिहर ब्रह्म पुरंदरा, ते पण हु या खराव ॥ की धां कर्म न बूटियें ॥ २ ॥ किया निर्बंबन ढोरने, मांज्या तेणे रे बांध || गगडावे गिरि उपरे, काढे तेहनी रे सांध | कीधां० ॥ ३ ॥ किनी गीत रेनिनी, चलम जरी चकमोल || गांजा तमाकु रे पीत्र ता, पाम्या नरकनी पोल || कीधां ॥ ४ ॥ साधुजनने संतापिया, निंदा कीधी अपार ॥ ताते यंत्रे तस वांधिने, दे मुरकी रे मार || की० ॥ ॥ ५ ॥ विष देइ माणस मारियां, करि करि क्रोध प्रचंम ॥ परमाधामी रे
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३६०)
सद्यायमाला.
-
-
-
-
-
-
-
तेहरों, शरीर करे शतखंग ॥ की॥६॥धीगे वेषी रे धर्मनो, करतो क|| म कुलंग ॥ ताणी बांधे रे तेहने, उन्नो राखे रे ॥ की०॥॥न्हावर्ण धोवण बहु कियां, ढोल्यां अणगल नीर ।। मबकी मारीने मोलियां, नदी सरोवर नीर ॥ की०॥ ॥ कूड कपट करीउलवी, परथापण धनराशि ॥ दइ विश्वासने वंचिया, सहे नरकमां रे त्रास ॥की०॥ए॥ नदी वैतर णी रे नीरना, देखो पुष्ट खरूप ॥ रसी रुधिर ने रे पासनो, कलकलतो अहकूप ॥ की० ॥१०॥ बहु पुगंधि रे देखिने, आवे कांठे रे धाय नाखे पाबो रे साहिने, परमाधामी रे पाय ॥ की ॥११॥, ताकी तीर कटारि यां, हमा साहमी रे खाय ॥ पाप कियां जव पाब्ले, कोण गेडावे रे आय ॥ की० ॥ ॥ पूरववैर संबंधथी, करे परस्पर घात ॥ शस्त्र कडो ऊड मारता, रूपे जेसा किरात ॥ की ॥.१३ ।। परमाधामी रे बांधता, रूप करे विकराल ॥ मसता माचां रे फाडीने, संकट सबल विशाल ॥ की। ॥ १४॥ गेरे रमतारे हो लीणा, हसता पाणी रे ढोल ॥ परमाधामी रे तेहने, घणी उमावे रे रोल ॥ की ॥ १५ ॥ तरुवा तेल उकालीने, आ णी कोप अपार ॥ पिचकारी नरिने रे बांटवे, उपर नाखे रे खार ॥ की ॥ १६॥ होली क्लेशनुं मूल बे, लाजहीणा नर थाय ॥ बालक तो बोले खरा, पण मति बूढानी रे जाय ॥ की० ॥ १७ ॥ मन मेलोरे मीगे मुखे, कूड कपटनो रे कोष ॥ पापकर्म पोते करे, करतां काढे न दोष ॥ की० ॥ २०॥ पाप कर्म विण नोगवे, बूटकबारो न थाय ॥ नर तुं शरण जिनधर्म नु, लहे तो शिवसुख थाय ॥ की० ॥ ॥
॥ ढाल नवमी। ॥मोह्या मोह्या रे त्रिवन लोक, गुरुने बोलडिये ॥ ए देशी ॥ मोह्या मोह्या रे माय ने बाप ॥ कुमरने बोलडिये ॥ मोह्या मोह्या रे राणीने राय, सुतने वोलडिये ॥ ए आंकणी ॥ मृगापुत्र गुण आगरु रे, धर्म धुरंधर धीर रे ॥ नूप राणी प्रत्ये दाखवे रे, ज्ञान वली वड वीर ॥ कुं० ॥१॥नरकमांहि में नोगवी रे, घोर प्रचंड प्रगाढ रे ॥ मनुष्यलोक तेहथी तिहां रे, अनंती वेदना जात ॥. कुं॥२॥ रत्नचिंतामणि सारि खो रे, आदरशुं अम जोग रे ॥ लोग रोग सम लख्या रे, पुर्खन धर्म संयोग ॥ कुं॥३॥मात पिता श्म कुंवरने रे, नांखे वचन अनुकूल ॥
-
-
-
-
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रीनरेंदकृत मृगापुत्रनी सद्याय.
(३६५)
-
-
-
-
-
रे॥ अनुमति ले वत्स तुऊने रे, पण संयम प्रतिकूल ॥ कु॥४॥ रोग पुःख पीडे तदा रे, कुण करशे तुफ सार रे॥ मुनिमारग घणो दोहिलो रे, जेसी खांमाधार ।। कु० ॥५॥ वचन सुणी निज मातनां रे, मृगा पुत्र अनिराम रे ॥ तुम जेहवू मुझ दाखियुं रे, तेहबुं संयम काम ॥ कु० ॥ ६ ॥ मृग वनखंग रहे सदा रे, कुण करे तेहनी सार रे ॥ तिम संयममारग विषे रे, विचर\ अमें मनोहार ॥ कु० ॥ ॥ रोग यदा मृगने हुवे रे, वसे तरुतल बांय रे ॥ सुख दुवे विचरे सदा रे, कोण पूठे सुख त्यांय ॥ कुण् ॥ ॥ मृगचर्या तेहनी परें रे, चरशुं संयम माय रे ॥ सुख दुःख आवे सम सह रे, धर्म तरुनी जय ॥ कु० ॥ ५ ॥ वचन सुणी निज जातनां रे, राय राणी तिण वार रे ॥ जाएयु पुत्रनुं दृढ पणुं रे, अनुमति दीधी सार ॥ कुण् ॥ १० ॥ जिम थाये तिम सुख करो रे, सारो आतमकाज रे ॥ मूकी ममत्व संसारनुं रे, मांड्यो उत्सव साज ॥ कुण्॥११॥ जिम विषधर कंचुक तजे रे, तिम तजियो सब राग रे॥ रेणु परें ऋद्धि तजीने, निकलीयो माहानाग ॥ कु० ॥ १२ ॥ मात पिता उत्सव करे रे, कि महा विस्तार रे ॥ जय जय नंदादिक क हे रे, आतमने निस्तार ॥ कु०॥ १३ ।। स्तवीजतो जन मुखथकी रे, आ व्यो नगर उद्यान रे॥ लोच कस्यो निज करथकी रे, परम लीन शिवध्यान ॥ कुण् ॥ १४ ॥ पंच महाव्रत आदस्यां रे, मृगापुत्र अणगार रे ॥ पंच समिति त्रण गुप्तिमें रे, वसे निरंतर चार ।। कु० ॥ १५ ॥ चरणकमल मुनिराजनां रे, नमि सहु सुख पावंत रे॥ निज नगरी आत्या वली रे, नरेंड महिपति संत ॥ कुण॥ १६ ॥
॥ ढाल दशमी ॥ ॥हारे महारे जोवनियांनो लटको दाहाडा चार जो, नाणुं रे मलशे पण टाणूं नहिं मले रे लो॥ए देशी ॥ हारे महारे मृगापुत्र ते मुनिगणमां शिरदार जो, विचरे रे महिमंगल मुनिवर दीपतो रेलो ॥ हरि महारे निर्मल ने निरहंकारी निःसंगजो, त्यक्तगारव सवि जीव उपर सम चाव में रे लो॥१॥हां ॥ सुख दुःख ने लान अलान एकत्र जो, जीवि ताश मरणांत तणो जय नवि गणे रे लो ॥ हांग | निंदा अने प्रशं सा मानापमान जो, सरखं रे समन्नाव मुनि मन लावतो रेलो ॥२॥
-
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३०)
सद्यायमाला. . हांग ॥ मन दमादि विषय मिथ्यात्व निःशख्य जो, हास्य निदान अकिं चन बंधन शोचना रे लो॥ हां ॥. अव्य क्षेत्र समयादिक नाव विचार जो, नहिं प्रतिबंध अबंध किहांये मानसा रे लो॥३॥हा॥ इह लोका दिक सुख तणी नहिं आश जो, परलोकादिक ऋछि तणी वांबा नहीं रे लो ॥ हांग॥ कल्प ते मुनिनो. चंदनवासी समान जो, लाधे अशन अलाधे समजावे गिणे रे लो ॥ ॥ हांग ॥ आश्रव मनथी पूर' गयो अपसब जो, प्रशस्त ध्यान चढवे मन संवर स्थिर करे रे लो॥ हां॥ मेरु महीधर अचल महामुनि ध्यान जो, कायानी शुश्रूषा सहु ते पर हरी रे लो ॥५॥ हांग ॥ देव मनुष तिर्यंचना परिसह जेह जो, अनुलोम अने पडिलोम उपेने सम रहे रे लो ॥ हांग ॥ कांस्यपात्र उव्य उव्य जाव निर्लेप जो, शंख निरंजन जेम रागादिक नहिं लगे रे लो॥६॥ हांग ॥ गगनपरें आलंबन रहित मुनीश जो, वायुपरें प्रतिबंध नहिं कोई देशमां रे लो॥ हांग॥ सायर सलिल समान हृदय अकलुष जो, कम लपत्र निर्लेप सजल ते नवि धरे रे लो ॥ ७ ॥ हांग कूर्मपरें गुप्तेंजिय रहे निशि दीस जो, नारंग जिम अप्रमत्त कुंजरसम शूर रे लो ॥ हां ॥ वृषन परें व्रतनार वहे बलवंत जो, सिंहपरें महा धीर वीर परिसह सहे रे लो॥७॥ हां ॥ मेरु जेम अकंप उदधि गंजीर जो, चंडलेश्या तेजोलेश्या सूर्य परें तपे रे लो ॥ हांग ॥ वसुंधरा अन्य फरस सहे वड धीर जो, हुताशन जेम दीप्त तपें करी दीपतो रे लोल ॥ए। हां ॥ अनुत्तर दर्शन झान चारित्र जेह जो, चढियो रे परिणा में दपक श्रेणिये रे लो ॥ हां ॥ घाती कर्मनां तोड्यां ने आवरण जो, उपन्यो रे ते केवलज्ञान दिवाकरू रे लो॥ १० ॥ हां ॥ देव मलीने | रचना कमल तणी कीध जो, मृगाइषि कमलासन बेशी नपदिसे रे लो ॥ हांग ॥ धर्मदेशना नविककमल मनोहार जो, तारे रे जव पुष्करिणीथी बुडता रे लो ॥ ११ ॥ हां ॥ देखे केवल दर्शन लोक स्वरूप जो, तेम प्ररूपे नविक मैत्रिनावें करी रे लो ॥ हां ॥ वहु वरष लगें महियल कीध पावन्न जो, अंतसमे गुणी संलेषणा विधि शुं करी रे लो॥१२॥ हां ॥ एक,मासनु अणसण कीधुं महंत जो, पूण आयु करीने शिवसुंदरी वस्यो रे लो ॥ हांग ॥ जन्म मरणनां
-
-
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
सपरिकर श्रीखंधक ऋषिनी सद्याय. (३७१) द्यां पुःख अनंत जो, नमो नमो मृगापुत्र मुनिश्वर सिझने रे लो। १३ ।। हां ॥ देश गुर्जरमें महुधा नगरसुवास जो, श्रावक लोक वसे ति हां सुंदर दीपता रे लो ॥ हां॥प्रथम जिनेश्वर दर्शन अति मनोहार || जो, शाल गणीशनी एकवीशें जिन नेटिया रे लोल ॥ १४ ॥ हां ॥ मृगापुत्र मुनिराज तणी सद्याय जो, पूरण कीधी 'चोमा उल्लासशुरे लो। हां। उत्तराध्यायने उंगणीशमे विस्तार जो, संदेपे गुण स्तविया मुनि नरेंजना रे लो ॥ १५ ॥ इति मृगापुत्र सद्याय संपूर्णः । ॥अथ सपरिकर श्रीखंधकापिनी सद्याय प्रारंजः ॥
॥दोहा ।। ॥श्री सुव्रत जिनवर नमुं, चरणयुगल कर जोडि ॥ सावबीपुर शो जतुं, अरि सबला नल तोड ॥ १ ॥ जितशत्रु महिपति तिहां, धारणी नामे नार ।। गौरी ईश्वर सूनु सम, खंधक नामे कुमार ॥॥स्वसा पुरंद रा मनहरु, रूपें जीत्यो अनंग ॥ दिनकर इंफु ऊतरी, वसिया अंगोपांग ॥३॥ कुंलकार नयरी चली, दमक राय वरिष्॥जीव अन्नव्यनो इष्टधि, पालक मात्य कुदिउमा मात पिता सवि मलि करी. पुरंदर कन्या जेह ॥आपी दंगकरायने, पामी रूपनो नेह ॥ ५॥ एक दिन विहरंतां प्रजु, सावनी उद्यान || विशमा नवि पडिबोहता, समोसत्या जिन नाण ॥६॥ सुणि आगम खंधक विनु, नमे नगवंतने आय ॥ सुणी देशना दर्शन ल ही, निज निज स्थानक जाय ॥७॥ कुंचकार नयरीथकी, कोश्क रायने काज ॥ पालक सावजीनणी, आव्यो सनायें राज जापालक बोले सा धुना, अवगुणनो नंमार ॥ निसुणी खंधक तेहने, शिदा दीधी लगार ॥ ए॥ पालक खंधक उपरें, थयो ते क्रोधातूर ।। पली ते निजस्थानक गयो, दंगकरायनें पूर ॥ १० ॥ एहवे मुनि सुव्रत कने, नमि खंधक लिये व्रत ॥ पंचशत नरनी संगते, बहुल कयुं सुकृतं ॥ ११ ॥
॥ ढाल पहेली॥ ॥ विचरता गामो गाम ॥ ए देशी ॥ खंधक साधु विचार, आपे वांचना सार ॥ आज हो एक दिन पूढे सुव्रतने जी ॥१॥ स्वामी साधु सवेष, जाउं बहेनने देश ॥ आप || जो प्रजुजी आज्ञा दुवे सी ॥२॥ कहे जन साधु सर्व, मरणांत होशे उपसर्ग ॥ आ ॥ निसुणी खंधक वीनवे
-
-
-
-
-
-
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३७५),
संद्यायमाला.
जी॥३॥ न जीवित अम फुःख, सहेशुं मोदनां सुख ॥ आण ॥ लोक लायक अमेः पामगुंजी॥४॥ खामी कहे तेवार, तुऊ विना सब परिवार ॥ श्रा०॥ ॐःखित ते बहु थायशे जी॥५॥ ते सुणी मुनि पंचशत, सह चाल्यो नूरे आदित्त ॥ आ॥ अनुक्रमे नयरी पामियो जी॥६॥ पूरव वैर संजार, गोपव्या सहस हथियार ॥आ ॥ पालके ते फट गहनमां जी ॥॥ उठतुं वांदवा काज, नांखे अमात्य माहाराज ॥आण॥कां तुज धारणा किहां गई जी ॥७॥ पांचशे सुन्नटने साज, लेवा श्राव्यो ते राज ॥ आ॥ वेष धरी साधुतणा जी ॥णा अतिक्रर ते सशस्त्र, वांदवा जा श तत्र ॥आ॥हणी तुज लेशे राजने जी ॥१०॥ जोवा आवे राय, शस्त्रनी धोरणी बताय ॥ आ॥ थानके कपट केलव्यां जी ॥ ११॥
॥दोहा॥ ॥ देखी चिंते राजियो, क्रोधे दीसे तप्त ॥ सर्व यति घन बांधीने, सों प्या पालक गुप्त ॥१॥ कहे राजा मंत्रीवरू, जे रूचे ते धार ॥ हरख्यो पालक पामीने, जंदर जिम मांजार ॥ २॥
- ॥ ढाल बीजी॥ ॥ कूकड देखी कुंमने ॥ मन मान्यो लाल ॥ ए देशी ॥ तव पालक सु ख पामतो । प्रजु ध्यावो लाल ॥ लावे घाणी समीप रे ॥प्रण॥ कुवचनने ते बोलतो ॥ प्र॥ पीलिश यंत्र तनुदीप रे ॥प्र॥१॥ कहे जे ते मंत्री श्वर ॥ प्र॥ एकेक श्रमणने यंत्र रे ॥प्र॥ घाली घाली पीलतो ॥प्रण ॥ माठी बुद्धि अन्यंत्र रे ॥प्र॥२॥ खंधक शिष्यने पीलतां ॥प्र० ॥ देखी दाजे देह ॥ ॥ पालके खंधक निर्बिहथी ॥ ॥ बांध्यो घाणिये तेह रे ॥ प्र॥३॥ ते साधुना उडले ॥ ॥ रुधिर केरा बिं कुरे॥प्रण। पापने देखी अंबरे॥प्र० ॥ कंपे सूरज चंद रे॥ ॥४॥ खंधक तो मन लेखवे ॥ प्र०॥ ते अमृतरस बिंध रे॥प्र०॥ कुकृत दे खी सुरनरा ॥ प्र॥ थर थर कंपे इंद रे ॥प्र॥ ५ ॥ शातावचने शि ष्यने ॥प्र०॥ निर्यामे शमतावंत रे ॥प्र॥ जीव ते शरीरथी जिन्न बे ॥प्र॥ धरशो नहिं पुःख संत रे ॥प्र॥ ६ ॥ ए उपसर्गने पा मिया ॥प्र॥ ते कृत पूरव कर्म ॥ ॥ सुख कारण ए जोगवो ॥ प्र०॥ कोइ न करशो गर्व रे ॥प्र०॥॥ निर्ममत्व मन जेहनां ॥
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________
सपरिकर श्रीखंधक मुनिनी सद्याय. (३७३.)
प्र॥ निर्यामें सनगवंत रे ॥प्र०॥ जिम जिम पीले पापियो। प्र॥ तिम तिम शमतावंत रे । प्र॥ ७॥ उज्ज्वल ध्याननें ध्यावतां ॥प्र॥ पामे केवल तुर्त रे॥प्र॥ एम ते मंत्रीयें हण्या | प्र० ।। मुनि हिऊन पंचशत रे ॥ ॥ ए॥ खंधक बोले वाल ए॥प्र० ॥ देखी उःख न ख माय रे॥प्र०॥ते कारण मुफ प्रथम तुं॥प्र॥ हण्य पड़ी एहनी काय रे। प्र० ॥ १०॥ पापी पालक सांजली ॥प्र०॥ देवाने घणुं दुःख रे ।। प्र० ।। गुरु देखतां शीघ्रपणे ॥ प्र०॥ पीले पालक मन सुख रे ॥प्र॥ ११ ॥ केवल पामी मोदने ॥ ॥ वरियो बालक शिष्य रे ॥ प्र॥ दे | खी खंधक सूरिवरा ॥ प्रण॥ करे न कल्पांत मुनिश रे॥प्र॥ १२ ॥
॥दोहा॥ ॥ लिखित नाव टले नहिं, चले यदी जो ध्रुव ॥ कर्मरेखा अपि नवि टले, कहे वितराग ए ध्रुव ॥१॥
॥ ढाल त्रीजी॥ ॥ वालक महारे वचनेन रे, न राख्यो क्षणमात्र ॥कर्मनी जुबो गतिरे। विपरित ले किरतार ।।कणाए आंकणी ॥ १॥ सपरिकर मुक शिष्यनेरे, मा खा एणे इष्ट ॥का राजा हणवो मंत्रिने रे, नरियो कोपे कष्ट ॥ कणा॥ जो ते फल मुजने हुवे रे, तो दाहक करणार ॥ क० ॥ थाज्यो जव मुज आवते रे, नीयाएं करुं रे प्यार ॥ कण्॥३॥ तव मृत खंधक मुनिवरा रे, हुआ अग्निकुमार ॥ कणा वात सुणी श्म चिंतवे रे, पुरंदरयशा नारका ॥४॥ उघो खरड्यो रक्तथी रे, जाणी जदने देत ॥ कण ॥ अंबर चडिय गृध्र चंचथी रे, पडियो स्वसा बेजेत ॥ क० ॥ ५ ॥ रजोहरण ते उल खी रे, निज़ जातनो ते जाण ॥ कण्॥ ए शुं कीg कारिमुं रे, राजा पापी अजाण ॥का ॥६॥ व्रत ग्रही परलोक साधियो रे, पुरंदरयशा देवि ॥ ॥ अवधिये जाणी करी, अग्रिममृत्यु सचिव ॥का ७॥ दंमक रा यनो देशजे, कहे प्रचंम गणधार ॥ क॥ (उतराध्ययने द्वितीयमें रे) एके ऊणा पांचशे रे, परिसह सहे तिहां सार ॥ क० ॥७॥
॥कलस॥ . . ॥वध परिसह झषिये खम्या, गुरू खंधक जेम ए ॥ शिव सुख चाहो || जो जंतुआ तव, करशो कोप न एम ए॥ संवत सप्त मुनीश्वरे, वसु चंद।
-
--
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ३५४ )
सद्यायमाला.
(१९७७) वर्षे पोष ए॥ मास षष्ठी प्रेमरामे, रुषज विजय जग नांख ए ॥१॥ ॥ अथ वैराग्यसाय प्रारंभः ॥
॥ एक घरे घोडा हाथिया जी, पायक संख्या न पार ॥ महोटां मंदिर मालियां जी. विश्वतणो आधार रे ॥१॥ जीवडा दीधानां फल होय ॥ ए की ॥ वि दीधे केम पामिये जी, दियडे विमासी जोय रे ॥जी॥ | दी० ॥२॥ जरियाने सहुको जरे जी, वूठा वरसे रे मेह ॥ सुखियानां सह को समां जी, दुःखियाशुं नहिं नेह रे ॥ जी० ॥ दी० ॥ ३ ॥ वे नर साथै जनमिया जी, एवडो अंतर कांय । एक माथे मूली बढ़े जी, एकतणे घेर राज रे || जी० || दी ||४|| एक सुखिया दीसे सदा जी, दुःखिया दीसे एक || सुखदुःख बेहु तरुं जी, पुण्यतणे. प्रमाण रे || जी० || दी० ॥ ५ ॥ सेव सुंदाली सालणां जी, जोजन क्रूर कपूर ॥ कुकस, बाकस ढोकलां जी, ते नहिं पेटह पूर रे || जी० ॥ दी० || ६ || आंगण आगल मलपती जी, मीठा बोली रे नार || एक घरे काली काबली जी, को न चढे घरबार रे || जी० ॥ दी० ॥७॥ एक घरे बेटा सुंदरु जी, राखे घरनां सूत्र ॥ एक नर दी से वांकिया जी, एक कुल खंपण पुत्र रे || जी० ॥ दी० ॥ ८ ॥ एक चढे घोडे हांसले जी, आगल एक उजाय ॥ एक नर पोडे पालखी जी, एक | लांसे पाय रे ॥ जी० ॥ दी० ॥ ए ॥ पाय पटोलां चांपता जी, पढेर काक ऊमाल ॥ एकतये नहिं उढणुं जी, पहेरवा तो नहिं पोत रे || जी० ॥ दी० ॥ १०॥ एक बहुमांहि बोलाविये जी, चोमांहे चोसाल ॥ एक नाम नव जाये जी, जो जायो जगपाल रे || जी० ॥ दी० ॥ ११ ॥ पात्र कुपात्रे
तरो जी, जुड़े करीय विचार | शालीन सुख जोगवे जी, पात्रतणे अनुसार रे || जी || दी || १२ || दत्त विए गर्वी ते घेहलो जो, नव त
ये परलोक ॥ जेम दीठो जल पोषियो जी, घडिमां थाये फोक रे ॥ जी० ॥ दी० ॥ १३ ॥ राग न कीजे रोष न कीजे, वली नवि दीजे दोष || जो करे वाव्या कोदरया जी, तो केम लणिये शाल रे ॥ जी० ॥ दी० ॥ १४ ॥ आण न खंगे जिनतणी जी, ढमके ढोल निशान ॥ मुनि लावण्य समय जणे जी, प्रत्यक्ष पुण्य प्रमाण रे ॥ जी० ॥ दी० ॥ १५ ॥ इति ॥ ॥ अथ पांच पांवनी सद्याय प्रारंभः ॥
॥ हस्ती नागपुर वर जलुं, तिहां राजा पाऊं सार रे । तस गृहिणी कुंती
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री पांच पांमवनी सद्याय, .
(३७५)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
--
-
-
।
सती, वली माली बीजी नारी रे॥वली माडी बीजी नारी रे ॥१॥ पांव पांचे वांदतां मन मोहे रे, मन मोहे मोहनवेलि ॥ त्रिजगमाहे दीपता अति सोहे ॥ ए आंकणी ॥ त्रण पांव जया कुंतिना, माजिना पांमत्र दोय रे ॥ पंच सहोदर सारिखा, नलकूबर सरिखा होय रे ॥ नलकूण ॥ पांग ॥ एक दिन थिविर पधारिया, पांच बांधव वांदवा जाय रे ॥ दे शना सुणि मन गहगह्या, नाइ समय जाय जे आय रे ।। नापां। ३॥ जिनवर चक्रवर्ती जे हुआ, स्थिर न रह्या को देव नूप रे ॥तन धन सहु सुहणां समां, संसार, विषमुंखरूप रे ॥ संसा० ॥ पांगामा संसार मांहे पलेवडं, लागुं ते केम जैलाय रे ॥ जिनवर वाणी सिंचता, आपणां नव जवनां फुःख जाय रे ॥ आप ।। पां ॥ ५॥ पांव पांचे विचारियुं,
आपण लेशुं संयम नार रे ॥ पुत्रने राज आपी करी, प्रौपदीशुं करे रे विचार रे ।। प्रौपदी पां॥६॥ प्रौपदी वलतुं एम कहे, अमें मेल\ संसारनो पास रे ॥ कंत विना शी कामिनी, मुफ चलो नहिं घरवास रे॥ मुज० ॥ पां ॥७॥ पांचे आवी गुरुने कहे, अमें लेहशुं संयम नार रे ।। मानव नव अति दोहिलो, वलि पालवो समय सार रे॥ व०॥ पां० ॥ ॥ गुरु कहे पांडव सुणो, तमे राजपुत्र सुकुमार रे ॥ चारित्र पंथ अति दो हिलो, तमे केम सहेशो नूपाल रे ।। तमे ।। पांण् । ए। घर घर निदा मागवी, वली हीमवू घर घर बार रे ।। पाय अणुवाणे चालवू, वलि चाल q खांमाधार रे ।। वलि॥ पांग ॥ १० ॥ संयम मारग आदरे, कषि पाले निरतिचार रे ॥ दोष वेहेंतालीश टालता, साधु ले छे शुद्ध आहार रे ॥ साधु ।। पांग ॥ १९ ॥ तप तपे अति आकरां, मासखमण मन रंग रे ॥ जिण लगि नेमि वांदियें, अनिग्रह कल्यो मन चंग रे । अनि ॥ पांण |१२॥ हस्तिनागपुर पधारिया, पारणानो दिवस ते जाण रे ॥ नगर क । रतां गोचरी, सुएयु नेमितणुं निर्वाण रे ॥ सुएझुं॥ पांग ॥ १३ ॥ श्रा हार वोहयो ते लेवल्या, आव्या निज गुरुनी पास रे ।। गुरुने कहे अमें सांजदयु, नेमिजी पहोता शिवपुरवास रे । नेमि०॥ पां ॥१४॥ अम मनोरथ मनमा रह्या, नवि पहोता गढ गिरनार रे ॥ आहार लेवो जुगतो नदि, अमोने अणसण सार रे ॥अप ॥ पां ॥ १५॥ मास खमणतुं पारएं, नवि कीg मुनिवर कोय रे ॥ आहार परवव्यो कुन
..
.
-
-
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________
(
)
संद्यायमाला.
-
1. शालें, पांचे चढ्या विमल गिरि सोय रे ॥ पांचे॥ पां० ॥ १६ ॥ तिहां ज
अणसण अनुसयुं, पादोपगमन सार रे ।। शिला उपर संघारडो, कृषि पोट्या जिम वृक्षमाल रे ॥ इषि०॥पां॥१७॥ दोय मासनीसंलेषणा, अंते पाम्या केवल सार रे ॥ पांमव पांच मुक्तं गया, तव हुवो जय जय कार रे ।। त० ॥ पांग ॥ २०॥ श्री हीर विजय सूरि राजियो, तपगड उ द्योतकार रे । कर जोडी कवि नाको लणे, मुफ आवागमण निवार रे॥ मुज० ॥ पां० ॥ २७॥ इति॥
॥ अथ रूप विजयजी कृत श्री थूलिना प्रथम सञ्चाय प्रारंजः ॥ ' ॥ आंबो मोस्यो हे आंगणे, परिमल पुहवी न माय ॥ पासे फूली हे के तकी, चमर रह्यो हे बुजाय ॥ यांबो॥१॥ ए.आंकणी | आवो थूली नज्वालहा, लाजलदेना हो नंद ॥ तुमशुं मुजमन मोहियु, जिम सायर ने चंद ॥ ॥ २॥ सुगुणासाथे हो त्रीतडी, दिन दिन अधिकी हो थाय || बेठो रंग.मजीउनो; कदीये चटक न जाय ॥ ॥३॥ नेह || | विहूणा के माणसा, जेहवां आवल फूल ॥ दीसंतां रलीयामणां, पण न वि पामे हे मूल्य ॥०॥४॥ कोयलडी टहुका करे, आंबे लेके रे झुंव ॥थूलिन सुरतरु सरिखो, कोश्या कणयर कंब ॥ आंग ॥ ५॥ शूलिन के कोश्याने बळवी, दीधो समकित सार ॥ रूपविजय कहे शीलथी, ल |हिये सुख अपार ॥ ॥६॥इति ॥ ॥ अथ श्री अषन विजयजी कृत श्रीथूलिन्ना हित्तीय सद्याय प्रारंजः॥
॥श्री थूलिजन मुनिगणमा शिरदार जो, चोमासे आव्या कोश्या आ गार जो॥ चित्रामण शालीये तप जप श्रादयां जो ॥ १ ॥ आदरियां व्रत आव्या ने अम गेह जो, सुंदरी सुंदर चंपकवरणी देह जो॥ हम तु म सरिखो मेलो आ संसारमा जो॥॥ संसारे में जोयुं सकल खरूप जो, दर्पणनी गयामां जेवू रूप जो॥ स्वप्नानी सुखडली नूख जांगे नहीं जो ॥३॥ना कहेशो तो नाटक करशुं आज जो, बार वरसनी माया डे मुनिराज जो ॥ ते बोडी हुं जाऊं केम आशा नरी जो॥४॥ आशा न रियो चेतन काल अनादि जो,'नमियो धर्मने हीण थयो परवादी जो ॥ न जाणी में सुखनी करणी योगनी जो॥५॥ जोगी तो जंगलमा वासो वसिया जो, वेश्याने मंदिरीये नोजन रसिया जो।तुमने दीग एवासंयम
-
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
-
-
-
-
श्रीयूखिलजीनी सद्याय, (३७७) साधता जो॥६॥ साधुशुं संयम छारोध विचारी जो, कुरमापुत्र थया नाणी घरवारी जो, पाणीमाहे कोरं पंकज जाणीयें जो ॥ ७॥ जाणीये तो सघली तुमारी वात जो, मेवा मीग रसवंता बहु जात जो, अमर नूपण नव नवली जातें लावता जो ॥ ॥ लावता तो तुं देती आदर मान जो, काया जाणुं पतंगरंग समान जो, गलीने शी करवी एवीप्रीत || डीजोया प्रीतलडी करता ते रंगलर सेज जो, रमता ने देखाडता घj हेत जो, रीषाणी मनावी मुझने सांजरे जो ॥१०॥ सांजरे तो मुनिवर मनडुं वाले जो, ढांको अग्नि नघाड्यो परजाले जो, संयममांहे ए बे दूषण मोटकुं जो ॥ ११ ॥ मोटकुंभाव्युं तुं नंदनुं तेडं जो, जातां न वदे कांश तुमा मनहूं जो, में तुमने तिहां कोल करीने मोकल्या जो ॥ १५ ॥ मोकल्या तो मारगमांह मलिया जो, संनूति आचारिज झाने वलीयाजो, संयम दीधुं समकित तेणे शीखव्युं जो ॥१३॥ शीखव्युं तो कहि देखाडो अमने जो, धर्म करंतां पुण्य वडेरं तुमने जो ॥ समताने घेर आवी वेश्या एम वदे जो ॥ १४ ॥ वदे मुनीश्वर शंकाने परिहार जो, समकित मूले श्रावकनां व्रत वार जो ॥ प्राणातिपातादिक स्थूलथी उच्चरे जो ॥ १५॥ उच्चरे तो वीत्युंठे चोमासु जो, आणा सश्न आव्या गुरुनी पासे जो॥ श्रुतनाणी कहेवाणा चनदे पूरवी जो ॥ १६ ॥ पूरवी थश्ने तास्या प्राणी थोक जो, उज्ज्वल ध्याने ते गयां देवलोक जो, शेषन कहे नित्य तेने करी वंदना जो ॥१७॥ इति ॥
॥श्रीक्षमाकल्याणजीकृत श्रीथूलिना तृतीय सद्याय प्रारज्यते ॥ ॥ तीरथ ते नमुं रे ॥ ए देशी ॥ श्री महावीर जिनेसरु ॥ त्रिजुवन गुरुजी ॥ तसु अहम पटधार ॥ श्री थूलिन नमो ॥१॥ पामलीपुर सो हाम', मदिममणु जी ।। तिहां पायो अवतार ॥श्री॥२॥ नंद नारं द मंत्रीश्वरु, गुण श्रागरु जी ।।श्री सकमाल सुपुत्र ॥ श्री० ॥३॥ लान सदे नंदन नलो, मुनि गुण निलो जी॥ नागरहिज कुलदीप ॥श्री०॥
॥ श्री संजूतिविजय गुरु, पूरव धरु जी ॥ व्रत सीधा तसु पास ॥ श्री.' ॥५॥कोश्या वेश्या प्रतिबोधवे, सशुरु तवे जी॥मुक्कर मुक्करकार ॥श्री० ॥६॥चौद पूरव शिष्यो मली, श्रुत केवली जी॥श्रीनजवाहुसमीपाश्री० SH संयम पाल्यो निर्मलो, विविधैंजलोजी॥जंगम युग प्रधान ॥श्री०॥
-
-
-
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ३७८ )
संघायमाला.
॥ ८ ॥ पंच मास पंच दिन सही, ऊपर कही जी ॥ वरस नवाएं आप | श्री० ॥ एए ॥ करि सण आराधना, शुभवासना जी ॥ पहोता स्वर्ग म कार ॥ श्री० ॥ १० ॥ चुलसी चोवीशी लगें, जस ऊगमगो जी ॥ रहेशे जेनुं नाम ॥ श्री० ॥ ११ ॥ वसु युग वसु चंद्र वत्सरे (२०२८) पारुली पुरे जी ॥ जसु पद थापना कीध ॥ श्री० ॥ १२ ॥ वाचक अमृत धर्मनो, शु णे शुभमनो जी ॥ शिष्य क्षमाकल्याण || श्री० ॥ १३ ॥ इति ॥ ॥ अथ श्री देवचंदजी कृत अष्ट प्रवचनमातानी सचाय प्रारंभः ॥ ॥ दोहा ॥
॥ सुकृत कल्पतरुश्रेणिनी, वर उत्तर कुरु नोमि ॥ श्रध्यातम रस श शिकला, श्री जिनवाणी नौमि ॥ १ ॥ दीपचंद पाठक सुगुरु, पय वंदी वदात ॥ सार श्रमणगुणनावना, माशुं प्रवचनमात ॥ २ ॥ जननी पुत्र जिम शुभकरी, तिम ए पवयणमाय ॥ चारित्र गुणगणवर्द्धिनी, निर्मल शिवसुख दाय || ३ || जाव योगी करण रुचि, मुनिवर गुप्ति धरंत ॥ यदि गुप्ति जो न रहि शके, तो समितिविचरंत ॥४॥ गुप्ति एक संवरमयी, रंगिक परि णाम | संवर निर्जरसमितिथी, अपवादे गुणधाम ||२|| द्रव्ये द्रव्यत चर ता, जावे जावचरित || जावदृष्टि द्रव्यत क्रिया, करतां शिव संपत्त॥६॥ तमगुण प्राग्नावथी, जे साधक परिणाम | समिति गुप्ति ते जिन कहे, साध्य सिद्धि शिवठाम || || निश्चय करण रूचि थइ, समिति गुप्तिधर साधि ॥ परम अहिंसकजावथी, राधे निरुपाधि ॥८॥ परम महोदय साधवा, जेह थया उजमाल ॥श्रमण निक्षु मादा यति, गाउं तस गुणमाल ॥ ए ॥ ॥ अथ प्रथम ईर्यासमिति सद्याय प्रारंभः ॥
॥ प्रथम गोवालात जवें जी ॥ ए देशी ॥ प्रथम हिंसक व्रतत जी, उत्तम जावना एह ॥ संवर कारण उपदिशी जी, समतारसगुण गेह ॥ मुनीश्वर, ईर्यासमिति संभार ॥ श्रव कर तनुयोगथी जी, दुष्टचपल ता वार ॥ मु०||ई| कणी ॥१॥ काय गुप्ति उत्सर्गनो जी, प्रथम समिति अपवाद ॥ ईर्या ते जे चालवुं जी, घरि यागमविधि वाद || मुणाई॥२॥ ज्ञा न ध्यान सद्यायमें जी, स्थिर बेठा मुनिराज ॥ शाने चपलपणुं करे जी, अ
जब रस सुखराज ||०||ई|| ३ || मुनि उठे वसदी थकी जी, पामी कार 'चार ॥ जिनवंदन ग्रामांतरे जी, के आहार निहार ॥ मु० ॥ ई० ॥ ४ ॥
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रीअष्टप्रवचन मातानी सद्याय.
(३१)
-
परम चरण संवरधरु जी, सर्वजाण जिन दिछ॥ शुचिसमता रुचि ऊप जे जी, तिणे मुनिने ए २०॥ मु॥ई राग वधे स्थिरनावथी जी, ज्ञान विना परमाद ॥ वीतरागता ईहता जी, विचरे मुनि साल्हाद ॥ मुणाईना॥ ए शरीर जवमूल डे जी, तसु पोषक आहार ।। जाव योगी नवि हुवे जी, तां अनादि आचार ।। मु॥ई॥ कवलाहारें निहार ने जी, एह अंगव्यवहार ॥धन्य अतनुपरसातमा जो, जिहां निश्चलता सार ॥मुगाईजाणा परपरिणति कृत चपलता जी, केम मूकशे एह ॥एम वि चारी कारणे जी, करे गोचरी तेह ॥मुणाईए॥ मावंत दयाबुआजी, निःस्पृह तनुनीराग ।। नीरविषे गजगति परें जी, विचरे मुनि महानाग मु॥ईगार ॥ परमानंदरस अनुलव्या जी, निजगुणरमता धीर ॥ देव चंड मुनि वंदतां जी, लहीयें नवजल तीर ॥ मु॥३०॥१९॥ इति ॥
॥अथ द्वितीय नापासमिति सद्याय प्रारंजः॥ ॥नावनामालती चूशीयें ॥ए देशी ॥साधुजी समिति वीजी आदरो, वचन निर्दोप परकाश रे ॥गुप्ति उत्सर्गनो समिति ते, मार्ग अपवाद सु विलास रे। सा॥ए आंकणी ॥नावना बीजी महाव्रत तणी, जिन जणी सत्यता मूल रे ॥नाव अहिंसकता वधे, सर्वसंवर अनुकूल रेसा ॥॥ मौनधारी मुनि नवि वहे, वचन जे आश्रव गेहरे ॥ आचरण ज्ञाननें ध्याननो, साधक उपदिसे तेहरे । सा॥३॥ उदित पर्याप्ति जे वचननी, ते करि श्रुत अनुसार रे॥ बोध प्रागनाव सद्यायथी, वलि करे जगत उपकार रे । साणा साधुनिजवीर्यथी परतणो, नवि करे ग्र हण ने सागरे ॥ ते जणी वचन गुप्ति रहे, एह उत्सर्ग मुनिमार्ग रे ॥ सा० ॥ ५॥ योग जे आश्रवपद हतो, ते कस्यो निर्जरारूप रे ॥ लोहश्री कंचन मुनि करे, साधता साध्य चिप रे ॥ सा ॥६॥ श्रात्मदित पर हितकारणे, आदरे पांच सद्याय रे॥ ते जणी अशन वसनादिका, आ श्रय सर्व अववाय रे ॥ सा ॥॥ जिनगुणस्तवन निज तत्वने, जोश्वा करे अविरोध रे ॥ देशना जव्य प्रतिबोधवा, वायणा करण निजबोध रे । सा॥ ॥ नय गम जंग निदेपथी, स्वहित स्याहादयुत वाणि रे॥ शोल दश चार गुणझुं मलि, कहे अनुयोग सुपहाण रे ॥ सा०॥
A
-
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
(३००)
सद्यायमाला. ए॥ सूत्र ने अर्थ अनुयोग ए, बीय नियुक्ति संजुत्त रे। तीय जाप्ये नये नावियो, मुनि वदे वचन एम तंत रे ॥सा॥१०॥ ज्ञानसमुजःसमता जस्या, संवरी दयानंमार रे ॥ तत्त्व थानंद आस्वादता, वंदियें चरणगुण धार रे ॥ सा ॥ १९॥ मोह उदयें अमोही जेहवा, शुद्ध -निज साध्य लय लीन रे । देवचंद तेह मुनि वंदिये, ज्ञान अमृतरस पीन रे॥सा॥
॥अथ तृतीय एषणासमिति सद्याय प्रारंजः ॥ ॥ कांजरीया मुनिवर ॥ धन्य० ॥ ए देशी ॥ समिति तीसरी एषणा. जी, पांच माहाव्रत मूल ॥अनाहारी उत्सर्गनो जी, ए अपवादी अमूल ॥१॥ मनमोहन मुनिवर, समिति सदा चित्त धार ।। ए आंकणी ॥चेतन ता चेतन तणा जी, नवि परसंगी तेद ॥ तिण परसन मुख नवि करे जी, आतमरति वती जेह ॥ म॥स॥ २ ॥ काययोग पुजल ग्रहे जी, एह न आतम धर्म ॥ जाणंग करता नोगता जी, हुं माहरो ए मर्म ॥ मणास ॥३॥ अननिसंधि चलवीर्यनो ज़ी, रोधकशक्ति अनाव॥ पण अजिसंधी जे वीर्यथी जी, केम आहे.परजाव ॥ म॥सा ॥ श्म परत्या गी संवरी जी, न अहे पुजल खंध ।। साधक कारण राखवा जी, अशना दिक संबंध ।मणासणा॥ आतमतत्व अनंतता जी, ज्ञान विना न जणा य । तेह प्रगट करवा नणी जी, श्रुत सद्याय उपाय ॥मणास॥६॥ तेह देहथी देहराह जी, श्राहारें बलवान ॥ साध्य अधूरे हेतुनें जी, केम तजे गुणवान ॥मणासणा॥ तनुअनुयायी वीर्यनो जी, वर्तन अशन संजोग ।। वृक्ष यष्टि सम जाणिने जी, अशनादिक उपनोग ॥ मण॥ साना ज्यां साधकता नवि अडे जी, लो न ग्रहे थाहार ॥ बाधक परिणति वारवा जी, अशनादिक उपचार ॥मणासणाए। सुडतालीशे अव्यना जी, दोष तजी नीराग ।। असंत्रांत मूळ विना जी, ब्रम परें वड नाग मासण॥ ॥१०॥ तत्त्वरुचि तत्वाश्रयी जी, तत्त्वरसीव निर्मथ ॥ कर्म नदयें आहार 'ताजी, मुनि माने पली पंथ ॥ मास॥१९॥ साजथकी पण घन लहे| जी, अतिनिर्जरा करत ॥ पाम्ये अणव्यापकपणे जी, निर्मल संत महंत ॥मणासणार॥ अणाहारता साधता जी, समता अमृतकंद॥जित श्रम ण वाचंयमी जी, ते वंदे देवचंद ॥ म०॥ स॥१३॥ इति ।।
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री प्रष्टप्रवचन मातानी सद्याय,
(३१)
॥ अथ चतुर्थ आदान निषेवण समिति सद्याय प्रारंभः ॥ ॥ जोलिडा हंसा रे विषय न राचीयें || ए देशी ॥ समिति चोथी. रे, चजगति वारणी, नांखी श्री जिनराज ॥ राखी परम अहिंसक मुनि वरे, चाखी ज्ञानसमान ॥ १ ॥ सहज संवेगी रे समिति परिणमे ॥ एक णी ॥ साधन तमकाज || याराधन ए संवर जावनो, जवजल तारण ऊहाज ॥ स० ॥ २ ॥ अभिलाषी निज प्रातमतत्त्वना, साखी करि सिद्धां त ॥ नाखी सर्व परिग्रह संगने, ध्यानाकाशी रे संत ॥ स० ॥ ३ ॥ संवर पंच ती ए जावना, निरुपाधिक प्रमाद || सर्व परिग्रह त्याग संग ता, तेनो ए अपवाद || स० ॥ ४ ॥ शाने मुनिवर उपकरण संग्रदे, जे परजाव विरत || देह मोही नवि लोड़ी कदा, रत्नत्रयी संपत्त ॥ स० ॥ ५ ॥ जाव हिंसकता कारणजणी, द्रव्य अहिंसक साधि ॥ रजो हरण मुखवस्त्रादिक धरे, वरवा योग समाधि ॥ स० ॥ ६ ॥ शिव सा घननुं रे मूल ते ज्ञान बे, तेहनो हेतु सद्याय ॥ ते याहारे ते वलि पात्र थी, जयणायें ग्रदेवाय ॥ स० ॥ ७ ॥ बाल तरुण नर नारी जंतुने, नग्न डुगंठा हेतु | तिए चोलपट यही मुनि उपदिले, शुद्धधर्मसंकेत ॥ स० ॥ ८ ॥ मंश मशक शीतादि परिषद सहे, न रहे ध्यान समाधि ॥ क ल्पक च्यादिक निर्मो हिपणे, धारे मुनि निर्वाध ॥ स० ॥ ए ॥ लेप ले पनदीना ज्ञाननो, कारण दंग ग्रंत || दशवैका लिक भगवइ साखथी, तनु स्थिरताने तंत ॥ स० ॥ १० ॥ लघु सजीव चित्त रजादिनो, वारण दुःख संघट्ट || देखी पुंजे रे मुनिवर तेथी, ए पूरव मुनि वह ॥ ० ॥ ॥ ११ ॥ पुल खंध ग्रहण निषेवणा, द्रव्यें जयणा तास ॥ जावे आत्म परिणति नव नवी, ग्रहतां समिति प्रकाश ॥ स० ॥ १२ ॥ बाधकनाव
द्वेषपणे तजे, साधक ले गतराग ॥ पूरव गुणरक्षक पोषकपणे, निपज ते शिवमार्ग ॥ स० ॥ १३ ॥ संयमश्रेणें रे संचरता मुनि, दरे कर्म कलंक ॥ धरता समता रस एकत्वता, तत्त्वरमणि निःशंक || स० ॥ १४ ॥ जग उपगारी रे तारक जव्यना, लायक पूर्णानंद ॥ देवचंद एहवा ते मुनिरा जना, वंदे पय अरविंद ॥ स० ॥ १५ ॥ इति ॥
॥ अथ पंचम पारिावणीया समिति सद्याय प्रारंजः ॥ ॥ चेतन चेतजो रे ॥ ए देशी ॥ पंचमी समिति कहि अति सुंदरु
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३२)
सद्यायमाला.
-
रे, पारिजावणीया नाम ॥ परम अहिंसक धर्म वधारणी, मृड.करुणा परि णाममुनिवर सेवजो रे ।। समिति सदा सुखदाय, थिरतानावे संयम सो हाय, धरे निर्मल संवर थाय ॥ मु॥ए आंकणी ॥१॥ देहनेहथी चं चलता वधे रे, विकसे उष्ट कषाय ॥ तिण तनुरागध्याने रमे जी, ज्ञानच रण सुपसाय ।। मु०॥२॥ जिहां शरीर तिहां मल ऊपजे. रे, तेहतणो प रिहार ॥ करे जंतु चर स्थिर अणहव्या रे, सकल उगंग वार ॥ मु॥ ३॥ संयम बाधक आत्म विराधना रे, आणा घातक जाणि ॥ ऊपाधि थ शन शिष्यादिक परग्वे रे, आयति लान पिडाण | मु०॥४॥ वध्या था हारे तपीया परग्वे रे, निज कोठे अप्रमाद ॥देह.अरागी नात अव्या पता रे, धीरनो एह अपवाद ।मु०॥५॥ संलोकादिक षण परहरी रे, वर्जी राग ने वेष॥आगमरीते परग्वणी करे, लाघवहेतु विशेष ॥ मुप ॥६॥ कल्पातीत आहालंदी क्षमी रे, जिनकल्पादि मुनीश ॥ तेहने परग्वणा एक मलतणी रे, तेह अल्प वलि दीस ॥ मु॥७॥ रात्रे प्रश्र वणादिक परग्वे रे, विधिकृत मंगल. गम ॥ थिविरकल्पनो प्रति अपवा द बे रे, ग्लानादिक नहिं काम ॥ मु॥७॥ वलि एह अव्यथी नावे रे, बाधक जे परिणाम ॥ द्वेष निवारी मादकताविनी रे, सर्वविन्नाव विराम ॥ मुणगाए। अंतःपरिणति तत्वमयी करे रे, परिहरिता परनाव ॥अव्य स मिति परंगनाव जणी धरे रे, मुनिनो एह स्वन्नाव ॥ मु०॥ १०॥.पंच स मिति समता परिणामथी रे, क्षमाकोष गतरोष ॥ नावन पावन संयम साधता रे, करता गुणगण पोष॥ मु०॥१९॥ साध्य रसी निजतत्वे तन्मया रे, उबरंगी निर्माय ॥ योगक्रिया फल नाव अवंचता रे, शुचि अनुभव सुखदाय ॥ मु॥१२॥ आणाजितयुं आनाणी रसी रे, निश्चय निग्रह युत्त ॥देवचंद्र एहवा ।नयंथ जे रे, ते माहरुं गुरुतत्त्व । मु०॥.१३ ।। इति ।
.. ॥ अथ षष्ठ मनोगुप्ति सचाय प्रारज्यते ॥ ॥ वैरागी थयो रे ।। ए देशी। मुनि मन वश करो रे। मन ए श्राव गेहो ॥ ममताने तो कृषि मन्नथी रे, टालो यतिवर तेहो रे ॥ मु॥१॥ पुष्ट तुरगचित्त ते कयु रे, सो मोहनृपति प्रधान ॥आरतिरुपर्नु क्षेत्र ए रे, रोक तुं ज्ञान निधानो रे ।मु०॥२॥ गुप्ति प्रथम ए साधुने रे, धर्म शु क्वनो कंदः॥ वस्तु धर्मचिंतन रम्या रे, साध्ये पूर्णानंदो रे ॥ मु.॥३॥ यो
-
-
-
-
-
-
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रोअष्टप्रवचन मातानी सद्याय.
(३०३)
-
-
ग ते पुजल जोग ले रे, पांचे अभिनव कर्मयोगवरणा ने कंपना रे, नवि | ए आतम धर्म। मुभा वीर्य चपल परसंगमी रे, एह न साधक पक्ष। ज्ञान चरण सहकारना रे, वरतावे मनददरे । मु॥५॥ सविकल्पक गुण साधुना रे, ध्यानीने न सुहाय॥ निर्विकल्प अनुजव रसी रे, आत्मा नंदी थायो रे ।। मु०॥६॥ रत्नत्रयनी जेदता रे, एह समल व्यवहार ॥ त्रिगुण वीर्य एकत्वता रे. निर्मल आत्माचारो रें। मु॥॥ शुक्लध्यान श्रुतसंवनी रे, ए पण साधन दाव ।। वस्तु धर्म उबरंगमें रे, गुणगुणी एक सुनावो रे ॥ मु॥ ७॥ परसहाय गुणवर्त्तना रे, वस्तु धर्म न कहाय ॥ साध्यरसी तो किम ग्रहे रे, साधु चत्त सहायो रे ।। मुण् । ए ॥ आत्मरु चि आत्मालयी रे, ध्याता तत्व अनंत ॥ स्याहादज्ञानी मुनि रे, तत्वरम ए उपशांतो रे ॥ मु॥१०॥ नवि अपवादरुचि कदा रे, शिव रसिया अणगार ।। शक्ति यथागस सेवतां रे, निंदे कर्म प्रचारो रे । मुण् ॥ ११॥ शुद्धसिक निज तत्वता रे, पूर्णानंद समाज ।। देवचंड पर साधता रे, न मिये ते मुनिराजो रे । मु॥ १५ ॥ इति ।।
॥अथ सप्तमवचनगुप्ति सञ्चाय प्रारंजः ॥ .. ॥समिति सदा ए दीलमें धरो॥ ए देशी॥अथवा हमीरियानी देशी ॥ वचनगुप्ति सूधी धरो, वचन ते कर्म सहाय ॥ सलूणे । उदयाश्रित जे चेतना, निश्चे तेह अपाय ॥ स॥ वचनगुप्ति सूधी धरो ॥ १॥ ए आंक! णी ॥ वचन अगोचर आतमा, लिक ते वचनातीत ॥ स॥ सत्ता अ स्तिखजावमें, नापक नाव अनीत ॥॥स ॥ व ॥२॥ अनुजव रस आ स्वादता, करता आतर ध्यान । स॥ वचन ते बाधकनाव डे, न वदे मु नि अज्ञान ।। सव०॥३॥ वचनाव पलटायचा, मुनि साधे स्वाध्याय
स०॥ तेह सर्वथा गोपनो, परममहारस थाय || स॥ व ॥भा नाषा पुगल वर्गणा, ग्रहणा निसर्ग उपाधि ॥ सा करवा आतम वीर्यने, शाने प्रेरे साधि ॥ स व०॥५॥यावत् वीरज चेतना, आतमगुण संपत्त ।। ।। स तावत सरवे निर्जरो, आश्रव परं आयात ॥ स ॥व०॥६॥. श्म जाणी स्थिरसंयमी, न करें चपलीमंथ ॥ सं॥ आत्मानंद आरा | धतां, आइबी निर्यथ ।। सावण ॥७॥ साध्यं शुद्ध परमातमा, तसु। साधन उत्सर्ग ।। स ॥ वार नेदें तप विविधे, सकल श्रेष्ठ व्युत्सर्ग ॥
-
-
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३४)
' संद्यायमाला.'
am
-
सम्॥ ॥॥समकितगुणंगणे कस्यो, साध्य अयोगी नाव ॥ स उपादानता तेहनो, गुप्तिरूप स्थिरजाव ॥ स॥ व ॥ए॥ गुप्ति रुचि गुप्ते रम्या, कारण समिति प्रपंच ॥ स ॥ करता स्थिरता हिता, ग्रहे त त्व गुणसंच ।। स॥ व०॥१०॥अपवादे उत्सर्गनी, दृष्टि न चूके जेह ॥ स॥प्रणमे नित्यप्रत्ये नावद्यु, देवचंद मुनि तेह ॥ स ॥ व ॥ ११ ॥
॥ अथाष्टम कायगुप्ति सद्याय प्रारंजः ॥ ॥ फुलना चोसर प्रजुजीने शिर चढे ॥ ए देशी ॥ गुप्ति संजारो रे त्री। जी मुनिवरु, जेहथी परम आनंदो जी ॥ मोह टले घन घाति परगले, प्रगटे ज्ञान अमंदो जी ॥ गु०॥ १॥ करीय शुभ अशुन जवजे जे , | तिण तजि तन व्यापारो जी॥ चंचलनाव ते आश्रव मूल डे, जीव अच ल अविकारो जी ॥ गुण ॥२॥ इंघिय विषय सकलनुं धार ए, बंघहेतु 'दृढ एहो जी। अनिनव कर्म ग्रहे तनुयोगथी; तिण थिर करीयें देहो जी॥ गु०॥३॥ यातमवीर्य फुरे परसंग जे, ते कहीयें तनुयोगो जी॥ चेतन सत्ता रे परम अयोगी ने, निर्मल स्थिर उपयोगो जी। गु०॥४॥ जावत कंपन तावत बंध , नांख्युं जगवश् अंगे जीते माटे ध्रुव तत्वर सें रमें, मादण ध्यान प्रसंगे जी ॥ गुण ॥५॥ वीर्य सहायी रे आतम ध मनो, अचल सहज अप्रयासो जी॥ ते परन्नाव सहाया किम करे, मुनि वर गुण आवासो जी ॥ गुण ॥ ६ ॥ खंति मुक्ति युक्ति अकिंचनी, शौच ब्रह्म धर धीरो जी॥ विषय परिसह सैन्य विदारवा, वीर परम शौंमीरो जी॥ गु॥७॥ कर्म पमल दलक्ष्य करवा रसी, आतमझछि समृको जी॥ देवचंद जिन आणा पालतां, वंडूं गुरु गुणवृको जी॥ गु॥७॥
॥अथ नवम साधुखरूपवर्णन सद्याय प्रारंजः॥ . ॥रसीयानी देशी॥ धर्म धुरंधर मुनिवर सुलही, नाण चरण संपन्न ॥ सुगुण नर ॥ इंघिय लोग तजी निज सुख नजी, नवचारक उदविन्न ॥ सु॥१॥ अव्य नाव साची सरधा धरी, परिहरी शंका दि दोष ॥ सु॥ कारण कारज साधन आदरी, धरी ध्यान संतोष ॥ सु॥ध०॥ २ ॥ गुणपर्यायें वस्तु पारिखतां, शीख उजय नंमार ॥ सु॥ परिणति शक्ति खरूपमें परिणमी, करता तसु व्यवहार ॥ सु॥ ध॥३॥ लोक सन्नवितिगिठा वारता, करता संयमवृद्धि ॥सु ॥
-
-
-
- -
-
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रीअष्टप्रवचन मातानी सद्याय,
(३ज्य)
-
-
-
-
मूल उत्तरगुण सर्व संचारता, धरता आतमशुफि ॥ सु॥ध०॥४॥ श्रुतधारी श्रुतधर निश्रारसी, वश कस्या त्रिकजोग ॥ सु॥ अन्यासी अनिनव श्रुतसारना, अविनाशी उपयोगः ॥ ॥ ध० ॥ ५॥ अव्य नाव आश्रव मल टालता, पालसा संयम सार ॥ सु । साची जैन क्रिया संजालता, गालता कर्म विकार ।। सु०॥ध॥६॥सामायिक आ दिक गुणश्रेणिमें, रमता चढते रे नाव ॥सु०॥ तीन लोकथी चिन्न त्रि लोकमें, पूजनीय जसु पाव ॥ सु॥०॥ ७॥ अधिकगुणी निज तुल्य गुणीथकी, मलता ते मुनिराज || सु० ॥ परम समाधिनिधि ज वजलधिना, तारण तरण जहाज || सु०॥०॥७॥ लम कितवंत सं यम गुण हिता, ते धरवा समरथ ॥ सु॥ संवेग पक्षीजावें शोजता, क हेता साचो र अर्थ ॥ सु० ॥ ध॥ए ॥ आप पशंसाये नाव माचता, राचता मुनि गुणरंग ।। सु।। अप्रमत्त मुनि श्रुततत्व पूबवा, सेवे जासु अनंग ॥ सु० ॥ध०॥ १० ॥ सदहणा आगम अनुमोदता, गुणकर संयमचाल ॥ सु०॥ विवहारे साची ते साचवे, आयति लान संजाल ॥ सु ॥ ध० ॥ ११ ।। सुकरकारीथी अधिका कहे, बृहत्कटप व्यवहार ॥ सु०॥ उपदेशमाला नगव अंगने. गीतारथ अधिकार ।। सु० ॥ ध॥ १२॥ नाव चरण स्थानक फरस्या विना, न हुवे संयमधर्म ।। सु॥ ते शाने जूठ ते उच्चरे, जे जाणे प्रवचनमर्म ॥ सु॥ध ॥ १३ ॥ जस लानें निजसंस्मृत थायवा, परजनरंजन काज ॥ सु०॥ ज्ञान क्रिया अव्य तविधि साचवे, तेह नहीं सुनिराज ॥ सु० ॥ ३०॥ १४ ॥ बाह्य दया एकांतें उपदिसे, श्रुत आम्नाय विहीन ॥'सु ॥ वगपरें उगता मूरख लोकने, वहु नमशे तेह दीन । सु॥ ध० ॥ १५ ॥ अध्यातम परिणति | साधन ग्रही, उचित वहे आचार ।। सु०॥ जिन आणा अविराधक पुरुष जे, धन्य तेहनो अवतार ॥ सु ॥ ध० ॥ १६ ॥ अव्यक्रिया नैमित्तिक हेतुबे, नावधर्म लयलीन ।। सु० ॥ नैरुपाधिक तोजे निज अंशनी, माने लान नवीन ॥ सु० ॥ध ॥ १७ ॥ परिणति दोष जणी जे निंदता, के हेता परिणति धर्म । सु० ।। योगग्रंथना नाव प्रकाशता, तेह विदारे हो। कर्म ॥ सु० ॥ध० ॥१०॥ अल्पक्रिया पण उपकारीपणे, ज्ञानी साधे हो सिक ॥ सुणा देवचंड सुविहित मुनिवृंदने, प्रणम्यां सयल समृझिाए॥
-
-
४॥
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३६)
- सद्यायमाला.. ..
-
'.. || कलश ॥ ॥राग धन्याश्री॥ते तरिया रे नाश्तेतरिया जे; जिनशासन अनुस रिया जी ॥ जेह करे सुविहित मुनि किरिया, ज्ञानामृत रस दरिया जी | ॥ ते ॥ ए आंकणी ॥१॥ विषय कषाय सहू परहरिया, उत्तमसमता व रिया जी ॥ शीलसन्नाहथको पाखरिया, जवसमुज्जल तरिया जी ॥ते ॥॥ समिति गुप्तिशुं जे परवरिया, आत्मानंदे तरिया जी ॥थाश्रवधार सकल श्रावरियां, वर संवर संवरिया जी ॥ ते ॥३॥ खरतर मुनि आचर णा चरिया, राज सार गुणगरिया जी ॥ ज्ञान धर्म तप ध्याने वसिया श्रु त रहस्यना रसिया जी ॥ ते ॥४॥ दीपचंद पाठक पद धरिया, विनयर यणसागरिया जी ॥ देवचं मुनि गण उच्चरिया, कर्म अरि निर्जरिया जी ॥ ते॥५॥ सुरगिरि सुंदर जिनवर मंदिर, शोजित नगर सवाई जी ॥ नवानगर चोमासुं करीने, मुनिवर गुणथुति गाई जी॥ ते॥६॥ अरि हंतनो यश जगमें विचस्यो, विस्तरी जस संपदा ॥ निग्रंथ वंदन स्तवन करतां, परम मंगल सुख सदा ॥१॥ इत्यष्टप्रवचनमाता सद्याय समाप्त ॥ ॥अथ श्रीजीवविजयजीकृत पृथ्वीचं अने गुणसागरनी सद्याय ॥' ॥ दोहा ॥ शासननायक सुखकरु, वंदी वीर जिणंद ॥ पृथ्वीचं मुनि गायशु, गुणसागर सुखकंद ॥२॥ नत्तमना गुण गावतां, गुण आवे निज अंग ॥ वात घणी वैराग्यनी, सांजलजो मनरंग ॥२॥ शंख कलावती जवथकी, नव एकवीश संबंध ॥ उत्तरोत्तर सुख जोगवी, एकविशमे जवें सिक॥३॥ पण एकवीशमा जवतणो, अस्प कहुं अधिकार ॥ सांजल जो सन्मुख थई, आतमने हितकार ।। ४. . . . ..
. ॥ढाल पहेली।। _n कंथ तमाकू परिहरो॥ए देशी ॥ नयरी अयोध्या अति जली, राज करे हरिसिंह ॥ मेरे लाल ॥ प्रिया पद्मावती तेहने, सुख विलसे गुणगेह ॥ मे ॥१॥ चतुर सनेही सान्नलो॥ ए आंकणी ॥ सर्वारथथी सुर चवी, तस कूखे अवतार || मे ॥ रूप कला गुण आगलो, पृथ्वीचंजकुमार ॥ मे॥च०॥॥समपरिणामी मुनि समो, नीरागी निर्धार ॥ मे॥'पि ता परणावे आग्रहे, कन्या आठ उदार ॥ मेणाच॥३॥ गीत विलाप नं। सम गणे, नाटक काय किलेश॥
मे नूषण-तनुन्नार , जोगने
-
--
-
-
-
-
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री पृथ्वीचंद ने गुणसागरनी सद्याय.
( ३८१ ) रोग गणेश ॥ मे० ॥ च० ॥ ४ ॥ हूं निजतातने आग्रहें, संकट पडियो जेम || मे० ॥ पण प्रतिबोधूं ए प्रिया, माता पिता पण तेम ॥ मे० ॥ च० ॥ ५ ॥ जो सवि संयम संग्रहे, तो थाये उपकार ॥ मे० ॥ एम शुभ ध्यानें गुणनिलो || पहोतो जवन मजार ॥ मे० ॥ च० ॥ ६ ॥ नारी आउने एम कहे, सांगलो गुणनी खाए ॥ मे० ॥ जोगवतां सुख जोग बे, विपाक कडुवा जाण ॥ मे० ॥ च० ॥ ७ ॥ किंपाकफल अति मधुर बे, खाधे ढंके प्राण || मे० ॥ तिम विषयसुख जाणजो, एवी जिननी वाण ॥ मे० ॥ च ॥ ८ ॥ अग्निनी जो तृप्ति इंधनें, नदीयें जलधि पूराय ॥ मे || || तो विषयसुख जोगथी, जीव ए तृप्तो थाय ॥ मे० ॥ च० ॥ ए ॥ जव जव जमतां जीवडे, जेह रोग्यां धान्य ॥ मे० ॥ ते सवि एकठां जो करे, तो सवि गिरिवरमान ॥ मे० ॥ च० ॥ १० ॥ विषयसुख सुरलोक में, जोगवियां इस जी ॥ मे० ॥ तो पण तृप्तज नवि थयो, काल संख्य अतीव ॥ मे ॥ च० ॥ ११ ॥ चतुरा समजो सुंदरी, मूंजो मत विषयने काज || मे० ॥ संसार अटवी ऊतरी, लहियें शिवपुरराज ॥ मे० ॥ च० ॥ १२ ॥ कुमरनी वाणी सांजली, वृजी चतुर सुजाण ॥ मे० ॥ लघुकर्मा कहे साहेवा, उपाय कहो गुणखाए ॥ मे० ॥ च० ॥ १३ ॥ कुमर कदे संयम ग्रहो अद्भुत एह उपाय || मे० ॥ नारी कहे श्रम विसर्जो, संयमें वार न थाय ॥ मे० ॥ ॥ च० ॥ १४ ॥ कुमर कहे पडखो तुमें, इ मणां नहिं गुरुजोग ॥ मे० ॥ सगुरु जोगें साधशुं, संयम बांकी जोग ॥ मे० ॥ च० ॥ १५ ॥ मात पिता मन चिंतवे, नारीनें वश नवि थाय ॥ ॥ उलटी नारी वश करी, कुमरनुं गायुं गाय ॥ मेणाचण|१६|| जो दवे राजा कीजियें, तो जलशे राजनें काज ॥ मे० ॥ नरपति एम मन चिंतवी, यापे कुमरने राज्य || मे० ॥ च० ॥ १७ ॥ पिता उपरोधें आदरे, चिंते मो हना घाट | मे || पाले राज्य वैरागियो, जोतो गुरुनी वाट ॥ मे० ॥ च० ॥ १८ ॥ राज्यसनायें अन्यदा, पृथ्वीचंद्र सोहंत ॥ मे० ॥ इण व सर व्यवहारियो, सुधन नाम यावंत || मेण ॥ च० ॥ १५ ॥ राजा पूढे सेहनें, कोण कोण जोया देश || मे० ॥ आश्चर्य दीतुं जे तुमें, जांखो तेह विशेष || मे० ॥ च० ॥२०॥ शेठ कहे सुएय साहिबा, एक विनोदनी वात ॥ ०॥ सांजलतां सुख नपजें, जांखं ते अवदात || मे० || || २१||
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३७.)
. सद्यायमाला..
॥दोहा॥ . ; : ॥ कौतुक जोतां बहु गयो, काल अनादि अनंत ॥ पण ते कौतुक जग वडं, सुणतां आतम शांत ॥ १॥ कौतुक सुणतां जे हुवे, आतमनो उप कार ॥ वक्ता श्रोता मन. गहगहे, कौतुक तेह उदार ॥२॥..
. ॥ ढाल बीजी ॥ . . . ॥गिरि वैताढ्यनी.उपरे ॥ ए देशी ॥ आव्या गजपुर,नयरथी, तिहांव से व्यवहारी रे लो ॥ अहो, तिहां वसे व्यवहारी रे खो ॥ रत्नसंचय तस नाम बे, सुमंगला तस नारी रे लों॥ अहो, सुमंगला तस नारी रे लो॥ १॥ गुणसागर तस नंदनो, विद्यागुणनो दारयो रे लो ॥ अ॥विण्॥गो खे बेगे अन्यदा, जुवे ते सुख नरियो रे लो॥०॥ जु॥२॥राजपंथे मुनि मलपतो, दीगोनें सांतरीयो रे लो॥ अ ॥ दी॥ ते देखी शुन्न चिंतने, पूव चरण सांतरियो रे लो॥अण्॥पू ॥३॥ मात पिताने एम कहे, सुखीयो मुज कीजे रे लो॥ ॥ सु ॥ संयम लेशुं हुं सही, श्रा झा मुफ दीजें रे लो॥अ॥ आ॥४॥मात पिता कहे नानडा, संयमें उमायो रे लो । अ०॥ सं०॥ तो पण परणो पदमिणी, अम मन हर. खावो रे लो ।। अ॥ ॥५॥ संयम लेजो ते पढ़ी, अंतराय न कर शुंरे लो ॥ ॥ अंग ॥ विनयी वात अंगीकरी, पडे संयम वरशुं रे लो ॥ अ॥ प०॥६॥ आठ कन्याना बापने, श्म नांखे व्यवहारी रे लो ॥ अ॥३०॥ अम सुत परणवा मात्रथी, थाशे संयमधारी रे लो || अथा॥ ७॥ जय सुणी मन चम किया,, वर बीजो करशुरे लो ॥ अ॥ व०॥ कन्या कहे मिज तातने, आ नव अवर न वरशुं रे लो ॥ अ० ॥ आ ॥ ॥ जे करशे ए गुणनिधि, अमो तेह आदरशुं रे लो । अ० || अ॥ राग वैरागी दोयमें, तस आणा शिर धरशुं रे लो ॥०॥ त॥ ए॥ कन्या आउनां वचनथी, हरख्या ते व्यवहारी रे लो ॥ अ॥ह॥ विवाह महोत्सव मांमीया, धवलमंगल बहु नारी रे लो ॥अ॥ध०॥ १० ॥ गुणसागर गिर हवे, वरघोडे वर सोहे रे लो ॥अ॥ व०॥ चोरीमा आवीया, कन्यानां मन मोहे रे लो॥ अ०॥ क० ॥ ११ ॥ हाथ मेलावो हर्षशु, साजन जन सहु मलिया रे लो ॥ अ०॥ सा० ॥ हवे कुमर शुज चित्तमें, धर्मध्यान सांजरियां रे
-
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रीएथ्वीचं अने गुणसागरनी सद्याय, (३ए)
-
-
PM
लो ॥ अ॥ध ॥ १२ ॥ संयम लश् सुगुरुकने, श्रुत नणशुं सुखका रीरे लो ॥ ॥ श्रु०॥ समतारसमां जीलशु, काम कषायने वारी रे लो॥ अ॥ का ॥ १३ ॥ गुरुविनय नित्य सेवè, तप तपशुं मनो: हारी रे लो ||अतः ॥ दोष बहेंतालीश टालगुं, माया लोन निवा' रीरे लोअ० || माण्॥ १४ ॥ जीवितमरणे समपणुं, सम तृण मणि गणशुरे लो ॥ अ॥ स॥ संयम योगें थिर थर, मोहरिपुर्ने हणशु रेलो ॥ अ० ॥ मो॥ १५॥ गुणसागर गुणश्रेणीयें, धया केवल नाणी रे लो । अ० ॥ थ ॥ नारी पण मन चिंतवें, वरीये अमें गुण खाणी रे लो ॥अ॥ व०॥ १६ ॥ अमो पण संयम साधशु, नाथ नगीना साथे रे लो।अ। ना० ॥ एम थ आने केवली, ते सवि पियु डा हाथे रे लो।अणा ते॥१७॥ अंबर गाजे इंसुनि, जय जय रख कर ता रे लो । अ० ॥ जण ॥ साधुवेश ते सुरवरा, सेवाने अनुसरता रे लो। अ० ॥ से ।। १७ ॥ गुणसागर मुनिराजनां, मात पिता ते देखी रे लो | ॥ अप । मा ॥ शुनसंवेगें केवली, घाती चार उवेखी रे लो ॥१॥ घा॥१ए। नरपति आवे वांदवा, मन आश्चर्य आणी रे लो॥ अ॥ म॥ शंख कलावती नवथकी, निजचरित्र वखाणी रे लो ॥ अ० ॥ नि॥२॥ नव एकवीश ते सांगली, बृज्या केई प्राणी रे लो ॥ अप बूण ।। सुधन कहे सुणो साहेवा, अत्र आव्यो नमारे लो ॥ अ॥ अ॥१॥ पण ते कौतुक देखवा, मनडो मुफ हरखायो रे लो॥ अण ॥मण॥ केवलज्ञानी मुफ कहे, शुं कौतुक उल्लासे रे लो ॥ अ०॥ शुंग॥ २२॥ एहथी अधिकू देखशो, अयोध्या नामा ग्रामे रे लोणाअंगाते निसुणी मुनिपद नमी, आव्यो श्ण गमें रे लो॥अंग॥ ॥ २३॥ कौतुक तुम प्रसादथी, जोशुं सुख कामी रे लो॥ अाजो॥ एमक हीने सुधन तिहां, उनो शिर नामोरे लो ।। १०॥ ॥१॥
॥दोहा॥ ॥ पृथ्वीचं ते सांजली, वाध्यो मन वैराग ॥ धन धन ते गुणसागरु, पाम्यो नवजल ताग ॥१॥ हुँ निज तातने दाक्षिणें, पडियो राज्यमकार पण हवे नीसरशुं कदा, थारुं कब अपगार ॥२॥
-
-
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ३५० )
..सद्यायमाला.
॥ ढाल त्रीजी ॥
1
15
1
॥ रसियानी देशी ॥ धन धन जे मुनिवर घ्याने रमे, करता खातम शु ॐ ॥ मुनीश्वर ॥ राजा चिंते सद्गुरु सेवना, करशुं निर्मल बुद्धिः ॥ मु० ॥ धनः ||१|| कबहुं शम दम सुमति सेवशुं, धरशुं खातमध्यान ॥ मु०॥ इम चिंतवतां पूरव गुण चढे, श्रेणीयें शुक्लध्यान ॥ मु० ॥ ६० ॥ ॥ ध्यानब लें सविवरण दय करी, पाम्या केवलज्ञान ॥ मु० ॥ हर्ष धरि सोहम पति श्रावीया, वेश वंदे बहुमान ॥ मु० ॥ घ० ॥ ३ ॥ सांजली मात पिता मन संमे, आव्यां पुत्रनी पास ॥ मु० ॥ ए शुं ए शुं एपि परे बोलतां, हरिसिंह हर्ष उल्लास ॥ ॥ ६० ॥ ४ ॥ दयिता व सुखी मन हर्षथी, उ लट अंग न माय ॥ मु० ॥ संवेग रंग तरंग में कीलती, घ्यावे केवली याय ॥ मु०॥ध॥ सारथ सुधन पण मन चिंतवे, कौतुक अद्भुत दी ॥ मु० ॥ नरपति पूढे मुनिचरणे नमी, स्नेहनुं कारण जिह ॥ मु० ॥ ६० ॥ ६ ॥ केव ली कहे पूरव जव सांजलो, नयरी चंपा जय राय ॥ मु० ॥ सुंदरी प्रियम ती नामें तेने, कुसुमायुध सुत थाय ॥ मु० ॥ ध० ॥ ७ ॥ दंपती संयम पाली शुजमना, विजय विमाने ते जाय ॥ मु० ॥ अनुत्तर सुख विलसी सु र ते चव्यांयां तुमें राणी ने राय ॥ मु० ॥ ध० || ८ || कुसुमायुध पण संयम सुर चवो, यो तुम सुततो नेह ॥ मु० ॥ मात पिता पण पृथ्वीचं नां, सुणी थयां केवली तेह || मु० ॥ ध० ॥ ए ॥ सार्थ पूढे पृथ्वी चंडने, | गुणसागर तुम केम ॥ मु० ॥ मुनि कहे पूरव जव म नंदनो, कुसुमकेतु तस नांम ॥ ० ॥ ० ॥ १० ॥ एंडिज दयिता दोयने ते ज़वें, संयम पा ली ते सार ॥ मु० ॥ समधर्मै सवि अनुत्तर ऊपन्यां या जैव पण थ नार ॥ मु० ॥ ० ॥ ११ ॥ सांजली सुधन श्रावकत्रत लढे, बीजां पण बहु बोध ॥ मु०॥ पृथिवी विचरे पृथ्वी चंद्रजी, सादि अनंत घया सिद्ध ॥ मु० ॥ ० ॥ १२ ॥ नित नित ऊठी हुं तस वंदन करूं, जेणें जग जीत्यो रे मोह ॥ मु० ॥ घढते रंगे हो सम सुख सागरु, करतो श्रेणियारोह || मु० ॥ ध० ॥ १३ ॥ जग उपकारी दो जगहेतु वत्सलू, दीवे परम कल्याण ॥ मु० ॥ विरह म पडशो हो एढ़वा मुनितणो, जाव सहुं निर्वाण ॥ मु० ॥ ध० ॥ १४ ॥ मुनिवर ध्याने हो जन उत्तम पद वरे, रूपकला गुणज्ञान ॥ मु० ॥ कीर्त्तिकमला हो विमला विस्तरे, जीवविजय धरे ध्यान ॥ मु० ॥
"
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________
रावणने मंदोदरीये आपेला उपदेशनी सद्याय. (३१)
।
-
ध॥ १५ ॥ इति पृथ्वीचं अने गुणसागरनी सद्याय संपूर्णः ॥.... अथसीतामुंहरणकरीश्रावेलारावणनेमंदोदरीयेश्रापेलानपदेशनीसचाय.
॥ सिद्धचक्रपद वंदो॥ ए देशी॥ सीता हरि रावण घर आणी, बोले मंदोदरी राणी अवर सती जग एह समाणी, नव दीठी नव जाणी रे राजा, रामगृहिणी कां आणी ॥ एम तुझमति कां मूंकाणी रे रावण, सीता कां घर आणी ॥ सीता आणे याशे फजेती, रदेशे जुग जुग वाणी राण ॥रामगृहिणी कां आणी ॥१॥ए आंकणी|समकित शुशियल गुणखा णी, सिझसमा मुखवाणी ॥ सकलसती शिरमुकुट कहाणी, दोहिली ए उहवाणी रे॥ राणासीता॥शा दशरथनंदननी एह पट्टराणी, माने इंस जाणी ॥ संकापति मूको उतावल, एहशुं करो महेरबानी रे ॥रा॥ सी॥३॥ परदाराशुप्रीति पुराणी, करतां न रहे पाणी ॥ उर्गति आपे एह कमाणी, बोल्या केवलनाणी रे ॥ रा॥ सी०॥ ४ ॥ शियलगुणें सुर लोक गवाणी, समरे ले सुर विमानी ॥ एह तणा गुण सूत्र सिकांतें, कहो किम एह हराणी रे ॥रा॥ सी॥५॥ पाप परंपर पियु शील खाणी, राधावेध वराणी ॥ पतिव्रता प्रतरंग रंगाणी, केम तरिये नाव कहाणी रे ॥ रा॥ सी० ॥ ६ ॥ तुं बो पूरण पुरुषप्रमाणी, हुं तुब मति तोलाणी ॥ पररमणी लंपट न निर्वाणी, कीर्त्तिकमला हराणी रे ॥ रा० ॥सी॥७॥ कंथ कहो कुण कुमति उपाश सती सीता न पीगणी॥ अथवा जे विधि लखिय लखाणी, तेह कुण टाले प्राणी रे ॥राण ॥ सी० ॥७॥अठोत्तर सो शोक्यो वराणी, एद को नवि सम जाणी ॥ एम
आवे उर्गति उजाणी, एह कोश् नवि पीगणी रे ॥रा ॥ सीए॥ शियल सबल गुण ग्रंथ कहेवाणी, एह वर उत्तर वाण ॥जा निज गमें मेलाणी, मीठी साकर खाणी रे । रा० ।। सी०॥ १०॥ तुंबे न्यायी वि जिषण नाश, जलनिधि खाइ नराणी॥ धर्म सखा या उकुराई, कां हारे अनिमानी रे ॥रा०॥सी ॥११॥गर जरा ज्योति न था, शुंफूंके उलवाणी ॥ अंग सकोमल रामवियोगें, पोयण जिम करमाणी रे । रा॥ सी० ॥१॥ आराधो परमारथ साधो, एह कमला ब्रह्माणी ॥ वि नयें करीने विन लावो, जिम होय कुशल कल्याणी रे ॥रा॥सी०॥ || १३॥ रावण कंथ कहे सुण कामिनी, मुक मन एह न सुहाणी रे॥ कहे.....
-
-
-
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
A
WARA
-
(३ )
संद्यायमाला. केम हारंबल डे मादारं, परदल देखि मराणी रे राणी, तुं केम मनमें मुकाणी॥ए आंकणी ॥१४॥ सतिय सीतानी निरत न जाणी, किम ला. ने सुपराणी ॥ राम लक्ष्मण जे माहाबलिया, सबली.गोत गोताणी रे॥ रा॥ तुंग ॥ १५ ॥ रावण जीती.जगत्र वदीती, सागर सहस बंधाणी॥ रामे घेर आणी धणियाणी, विद्याचंड वखाणी रे॥रा०॥ तुंम् ॥ १६॥. .... .. ॥ अथ तपनी सद्याय प्रारंजः॥
। भर आंबा थांबली रे.॥ ए देशी ॥ कीधां कर्म निकंदवा रे, सेवा मुक्तिनुं दान ॥ हत्या पातक बूटवा रे, नहिं कोर तप समान ॥ नविक जन, तप करजो मन शुरू।। ए आंकणी ॥ १॥ उत्तम तपना योगथी। रे, सेवे सुर नर पाय ।। लब्धि अहावीश ऊपजे रे, मनोवंडित फल थाय ॥न ॥ तणा। तीर्थकर पद पामियें रे, नासे सघला रोग ॥ रूपलीसा सुख साहिंबी रे, लहियें तप संयोग जगात॥३॥ ते शुंबे संसारमा रे, तपथी न होवे जेह ॥ जे जे मनमां कामियें रे, सफल फले सहि तेह ॥०॥ त॥४॥ अष्ट कर्मना उघने रे, तप टाले ततकाल ॥ अवसर लहीने तेहनो रे, खप करजो उजमाल ॥जात॥५॥ बाह्य अन्यतर जे कह्या रे, तपना बार प्रकार ॥ होजो तेहनी चालमा रे, जेम धन्नो अणगार ।। न त ॥६॥ उदयरत्न कहे तपथकी रे, वाधे सुजस स नूर ॥ स्वर्ग हुवे घरआंगणे रे, 'उर्गति जावे धर ॥ ॥त०॥७॥ .
॥अथ श्री ज्ञान विमलकृत श्री सुंदरीनी सद्याय प्रारंजः॥ ॥ पुत्र तुमारो देवकी ॥ ए देशी ॥ रूडे रूपे रे शील सोहागण सुंदरी ॥ सुंदरी सुललित वयण रूडे, पंकजदलसम नयन रूडे । ए आंकणी ।। साठ सहसं सम दिग्जय करीने, जरत अयोध्यायें आव्या।। बार वरस जि हां चक्रिपदने, अभिषेकें न्हवराव्यारूडेण॥१॥ एक दिन चक्री सुंदरी दे खे, बाहुबलीनी बहेन ।दिनकरतेजें चंद्रकला जिम, रूपे कांति थश्खीण ॥ रूडे ॥२॥ वैद्य प्रमुखा सवि तेडी कहो, किस्युं ऊ) तात वंश ॥ घर तेडीने तमें दाखोजोश्य, ते दुं पुरूं सदंशरूणा३॥ ए वाहली सुंदरी किम कृशतनु, तेह निदान कहीजें । साठ हजार श्रयां एहने, आंबिलनुं तप कीजें ।। रू०॥४॥ दीक्षा लेतां तुमहि जिवारी, स्त्रीरयणनी ईहा॥ तस नयथी पुर्डर तप कीधां, धन धन एहना.दीहा ॥ रू० ॥५॥ एम निसु
-
-
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रीनंदासतीनी सद्याय.
(३८३)
ही कहे तात अपत्यमां, तूं हिज मुकुट समाणी ॥ विषयदशाथी एणिपरें विरमी, मात सुनंदा जाणी || रूप || ७ || अमें तो विषयप्रमादे नडियां, पडियां बुं संसार || नरपति उत्सव सार्थे ते प्रभु, हाथे लीये व्रतनार ॥ रू० ॥ ८ ॥ युद्धे चक्री हारी मनावि, बाहुबली लिये दीख ॥ वरस समे ब्राह्मी सुंदरी, कवराचे प्रजु शीख ॥ रू० ॥ ए ॥ गज चढ्यां केवल न होये वीरा, एस सुपी मान उतारे || पथ उपाडी केवल पाम्या, ए महो टा अणगार ॥ (प्रभु पासें पाउ धार ) ॥ रू० ॥ १० ॥ अनुक्रमे केवल सा धी साधवी, ब्राह्मी सुंदरी जोडि || ज्ञानविमल प्रभु षजनी बेटी, प्रण मुं हुं र जोडि ॥ ० ॥ ११ ॥ इति ॥
॥ अथ श्री ज्ञानग्मिलजीकृत श्रीनंदासतीनी सच्चाय प्रारंभः ॥ ॥ राणी चेला लावे गहुंली ॥ ए देशी ॥ बेनातटनयरे वसे, व्यवहा | री वड माम रे ॥ शेठ धनावाद नंदिनी, नंदा गुणमणिधाम रे ॥ १ ॥ स मकित शील चूषण धरो, जिम लदो अविचल लील रे ॥ सहज मलेशि व सुंदरी, करिय कटाक्ष कल्लोल रे ॥ स० ॥ ए आंकणी || प्रसेनजित नर | पतितो, नंदन श्रेणिक नाम रे ॥ कुमर पणे तिहां यवियो, ते परणी जले माम रे ॥ स० ॥ २ ॥ पंच विषय सुख जोगवे, श्रेणिकशुं ते नार रे ॥ अंगज तास सोहामणो, नामें अजयकुमार रे ॥ स० ॥ ३ ॥ अनुक्रमें कि नृप था, राजगृही पुरी करा रे || अजयकुमार आवी मल्या, ते संबं
घरारे ॥ स० ॥ ४ ॥ चदिह बुद्धितणा धणी, राज्य धुरंधर जाणी रे ॥ पण तेणे राज्य न संग्रयुं, निसुणी वीरनी वाणी रे ॥ स० ॥ ५ ॥ बु विले आज्ञा ग्रही, चेलाने अवदात रे ॥ कहे श्रेणिक जा इहांथ की, एहनी ने घणी वात रे || स० || ६ || नंदा माता साथशुं, लीधो संयम जार रे ॥ विजय विमानें उपन्यां, करशे एक अवतार रे ॥ स० ॥ ७ ॥ श्रे कि कोकिने थया, वैरता अनुबंध रे । ते सवि अजय संयम पनी, ते सवि कर्मबंध रे ॥ स० ॥ ८ ॥ ज्ञानविमल प्रभु वीरजी, याण घरे जे शिष्य रे || ते नित्य नित्य लीला लहे, जागती जास जगीश रे || सणा|| ॥ अथ श्री जिनदर्ष जिकृत राजीमतीनी सचाय प्रारंभः ॥
॥ केसर वरणो हो, काढ करूंबो || माहारा लाल ॥ ए देशी ॥ कांइ रीसाणा हो, नेम नगीना । माहारा लाल ॥ तुं परवारी हो, बुद्धे लीना
པ་
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________
(३५४)
सद्यायमाला.
-
।
॥ माहारा लाल ॥ विरह विद्रोही हो, ऊजी बोडी ॥ माग ॥ प्रीति पुरा || एपी हो, के तें तो तोडी ॥ मा० ॥१॥ सयण सनेही हो, के कयुं पण राखो
मा॥ जे सुख सीणा हो, के लेह न दाखो ॥मा | नेम नहेजो हो, के निपट नीरागी॥माकये अवगुणे हो, के मुऊने त्यागी । मा ॥ सासूजाया हो, के मंदिर आवो ॥ मा० ॥ विरह बुझावो हो, के प्रेम बनावो । मा०॥ कां वनवासी हो, के कांश उदासी ॥मा॥ जोबन जासी हो, के फेर न बासी ॥ मा०॥ ३ ॥ जोबन लाहो हो, के वालम लीजें ॥ मा०॥ अंग उमाहो हो, के सफल करीजें ॥ मा॥ हुं तो दासी हो, के आठ जवांरी॥मा० ॥ नवमे जव पण. हो, के कामणगारीमा ॥४॥राजुल दोदा हो, के सहि पुःख वारे । माग --दियर रहनेमी हो, के तेहने तारे ॥ मा ॥ नेम ते पहेला हो, के केवल पामी ॥मा॥ कहे जिनहर्षे हो, के मुक्तिगामी ॥मा ॥५॥ इति ॥ . .
॥अथ श्रीसमयसुंदरजीकृत चेलणासतीनी सद्याय प्रारंजः॥ . ॥वीरे वखाणी राणी चेलणा जी, सतीय शिरोमणी जाण ॥ चेडा नृप नी साते सुता जी, श्रेणिक शियल प्रमाण ॥ वी ॥१॥ वीर वांदीने वलतां थकां जी, चेलणायें दीठो रे निर्मथ ॥ एकलडो वनमा रह्यो जी, साधे ते मुक्तिनो पंथ ।। वी० ॥५॥ शीत ठरे रे सबली पडे जी, चेलणा प्रीतम साथ ॥ चारित्रीयो रे चित्तमा वस्यो जी, सोड बाहिर रह्यो हाथ ॥ वी० ॥३॥ ऊबक जागी रे कहे चेखणा जी, केम करतो दशे तेह ॥ कुसतीने मन शुं वस्युं जी, श्रेणिक पड्यो रे संदेह ॥ वी॥४॥ अंते जर परजालजो जी, श्रेणिक दियो रे आदेश ॥ नगवंते संदेह नांगियो जी, चमकियो चित्त नरेश । वी॥५॥ तातनुं वचन पाट्युं तिहां जी, व्रत लियो अजयकुमार ॥ समयसुंदर कहे चेलणा जी, पामी ते नवतणो पार ॥ वी०॥६॥ इति ॥ ... . .. ॥ अथ श्री मोहन विजयजीकृत रुक्मणिजीनी सद्याय प्रारंनः ।,
॥आले लालनी देशी ॥ कहे सीमंधर खामि, नारदप्रत्ये तिण गम ॥ आले लाल ॥ सांजलजे तुऊनें कहुं ॥१॥ पूरवनव- हरिनार, ब्राह्मणी घर अवतार ॥ आ०॥ रूपकला गुणउरडी ॥ २ ॥ अमरीने अनुहार, अभिनव रतिः अवतार ॥ या०॥ हतां सुंदर सुंदरी ॥३॥ चाले पति :
-
-
-
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री रोहणीजीनी सद्याय,
(३५)
-
-
-
-
-
-
--
-
-
-
-
श्राज्ञाय, गृहिणी ते कहेवाय ॥ आप ॥ पियुमन ग्राहियुं पाणिमां ॥४॥ जोली टोली संग, गत वन धरिय उमंग ॥ श्रा० ॥ कोश् कामिनी नली मली ॥ ५॥ रमे रामा करि होड, लेवे फुदरडी दोड ॥याणा केई घुमरी घालती ॥६॥ गावे मधुरां गीत, सुणतां उपजे प्रीत ॥ ॥ नारी नीकाचित नाचती ॥७॥ न धरे कुणनी बीक, पियु पण नहीं नजीक ॥ आ॥ मयगल ज्युं मद्य पीधलो ॥ ज थाकी सघली नार, ब्राह्मणी पण तिण वार । आ॥ जश् बेठी तरु हेग्ले ॥ए ॥ मोरडीये तिण गह, मूक्यां धरीने उमाहं । आ॥ मां सुंदर तरुहेग्ले ॥ १०॥ मा णसं सण सणं जाणं, मूकण लागी गण ॥ श्रा॥ नय धरी ऊसी मोर डी॥११॥ कौतुक देखण काज, ब्राह्मणी सुणीने श्राफ ॥ आ॥ इंमां दीगंजाश्ने ॥१शा कुकरम खरडे हाथ, इंसां लीधां साथ ॥णाअरुण वरण कां थयां ॥ १३ ॥ मूक्यां तिण हिज गव, मनमें धरी उमाह ॥ ।। आ । फरी पाठी आवी ग्रहे ॥ १४ ॥ मोरडी इंमां पास, आवी थर उदास ॥ आ॥ अरुण निरखी नवि संग्रह्यां ॥ १५ ॥ देखि करेय पो कार, नयणे आंसु धार ॥ आ ।। पुःख धरती वनमोरडी ॥ १६॥ सोल घडी पर्यंत, आकली हुश् अत्यंत । आ॥ पंखीनो शो आशरो॥१७॥ तिण अवसर घनघाट, गाजे करी गडेडाट ।। आ ॥ काजल सरसी के उला ॥ १०॥ वरसे जलधर जोर, जरीयां सरनदी गोर ॥आ॥ ऊमे जबकती वीजली ॥रणा जल वहे गमोठाम, मोरडी इमां ताम |याणा जलथी धोवाइ नज्ज्वल हुवां ॥ २० ॥ उज्ज्वल देखीने तेह, हिरडे हर्ष समेत ॥ आ॥ मां पानां आदस्यां ॥१॥ ब्राह्मण नारी जेह, हरिए हिणी हुश्तेह ॥ आ॥ पूव कर्मवशें करी ॥ ५॥ पामी- पुत्र विनोह, उपन्यो चित्त अंदोह ॥ आ॥ शोल वरस लगें एहने ।। २३ ॥ घडी एक वरस विचार, जाणी विरहनी गर ।। आ॥ वियोगपणे फुःख होये घ ए॒॥ २४ ॥ जली जिननी वाणी, संयम ले के जाणि || आ॥ सम कितधारी केई थया ॥२५॥ निसुणी नारद ताम, जिनने करिय प्रणाम ॥ था॥ मोहनवचनें संथुएयो ।॥ २६॥ इति ॥
॥अथ श्रीलक्ष्मीसूरिकृत रोहिणीजीनी सद्याय प्रारंजः।। . ॥जरतनृप जावशुं ए॥ए देशी ॥ श्री वासुपूज्य जिणंदना ए, मघ
-
-
यक
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ३६ )
सद्यायमाला.
वा सुत मनोहार ॥ जयो तप रोहिणी ए ॥ रोहिणी नामें तस सुता ए, श्रीदेवी मात मलार ॥ जं० ॥ करे तस धन अवतार ॥ ज० ॥ १ ॥ पद्म प्रजुना वयपथी ए, दुर्गंधा राजकुमार ॥ ज०॥ रोहिणी तप याते नवे ए, सुजस सुगंधी विस्तार ॥ ज० ॥ क० ॥ २ ॥ नरदेव सुरपद जोगवीं ए, ते यो अशोक नरिंद ॥ जना रोहिणी राणी तेहनी ए, दोयने तप सुख कंद |||||| ३ || रनिगंधा कामिनी ए, गुरुउपदेश सुषंत ॥ ज० ॥ रोहिणी तप करि दुःख दूरी ए, रोहिणी जब सुखवंत ॥ ज०|| ||४|| प्र थम पार दिन बननो ए, रोहिणी नक्षत्र वास ॥ ज०॥ विधें करि तप उच्चरो ए, सात बरस सात मास ॥ ज० ॥ ० ॥ ५ ॥ करो उजमणुं पूर तए, अशोक तरु तल गय ॥ ज० ॥ बिंब रयण वासुपूज्यनुं ए, अ शोक रोहिणि समुदाय ॥ ज० ॥ क० ॥ ६ ॥ एकसोएक मोदक जलाए, रूपा नाणां समेत ॥ ज० ॥ सात सत्याविश की जियें ए, वेश संघ जक्ति देत ||०|०|| || आठ पुत्र चारे सुता ए, रोग सोग नवि दीव ॥ ज० ॥ प्रभु हाथे संयम लं ए, दंपती केवल दीठ ॥ ज०॥ कणा ॥ कांति रोहि पीपति जिसी ए, रोहिणीसुत सम रूप ॥ ज० ॥ ए तप सुख संपद दिये ए, विजयलक्ष्मी सूरी भूप ॥ जए | क० ॥ ए ॥ इति रोहिणी खचायं ॥ ॥ अथ श्री ज्ञान विमलजीकृत कौशल्याजीनी सद्याय प्रारंभः ॥ ॥ जामिनीने भरतार मनावे ॥ ए देशी ॥ दशरथ नृप कौशल्याने कड़े, तुं जामिनी किम डुषाण । ॥ के आ जोने रे ॥ तुं जा० ॥ प्राणथकी धिकी ढो बाहाली, राममाता गुण खाणी ॥ के आप || राम० ॥ के ना जो नहिं जो के, शानें के शा माटे ॥ मारे वादाला नहिं बोलुं तुम्ह साथै रे, तुमशुं बोला लीधा ॥ १ ॥ ए क ॥ गलापासे, रणी ना गलथी, बोडवे आप हाथे ॥ के आ० ॥ सादामुं जोई छुख कदे मुने, एम कहे यहि बायें । के था० ॥ के ना जो० ॥ २ ॥ तर विध स्नात्र कराव्यां, मंत्र न्हवणनां पाणी ॥ के था | यम्ह विण ते संघले मो कलाव्यां, प्यारें प्रीति तुह्मारी जाली ॥ के ० ॥ के ना० ॥ ३ ॥ पति सुतवंती जे कुलवंती, ते सवि सरखे दावें ॥ के श्राप ॥ शोक्यवेध होय शूलि समाना, ते किम खमीया जावे || के आ० ॥ के ना० ॥ ४ ॥ कहे दशरथ नृप स्नात्र तणुं जल, मोकलीयुं बे पहेलां ॥ के या० || करकंक
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्रीदेवानंदाजीनी सद्याय.
(३ए)
-
-
-
-
-
णने शो पारीसों, श्या बोलो बो घहेला ॥ के आण के नाण ॥ ५ ॥ प्रेमकलह करतां एक श्रावी, जल लेश दासी जरती ॥ के आ॥ तुरत
आगमन नवि थयुं जराथी, एम.अवस्था करती ॥ के आ॥ के ना ॥६॥ण निमितें नवसंवेग आव्यो, देह अथिरता जाण। ॥ के आ॥ दंपती दोय मल्या रसरंगें, लिये संयम नृपने राणी ॥ के आ ॥७॥ के हो जिहां रे वाहला, हवे वोढुं तुम्ह साथ रे । ए आंकणी ॥ श्म संबंध डे पद्मचरित्रे, रामने राजनी वेली ।। के आ॥ ज्ञान विमल गुरुथी ते लयो, कखो जक्तिनें मेली ॥ के आ॥ के होवे ।। ॥ इति ॥ .
॥अथ श्रीसकलचंदजी कृत देवानंदाजीनी सचाय ॥ ॥ राग काफी ॥ जिनवररूप देखी मन हरखी, स्तनमें पूध कराया। तव गौतमकू नया अचंज़ा, प्रश्न करनकू आया ॥ १ ॥ गौतम एतो मेरी अम्मा ॥ तस कूखें तुम काहुँन वसिया, कवण कियां इण कम्मा ॥ गौ ॥२॥ त्रिसलादे देराणी इती, देवानंदा जेवाणी ॥ विषयलो न करी कांश न जाणो, कपटवात मन आणी ॥ गौ ॥३॥ एसा शाप दिया देरानी, तुम संतान न होजो ॥ कर्म आगल कोयतुं नवि चाले, इंश चक्रवर्ती जोजो ॥ गौण ॥४॥ देराणीकी रत्नमाबली, बहुला रत्न चुरायां ॥ ऊगडो करतां न्याय तव दूर्ज, तब कबु नाणां पायां ॥ गौ ॥ ५॥ नरतराय जब झषजने पूछे, एहमां को जिणंदा ॥ मरिची पुत्र त्रिदंमी तेरो, चोवीसमो जिणंदा ॥ गौण॥६॥ कुलनो गर्व कियो में गौतम, नरतराय जव वंद्या॥ मन वचन कायायें करीने, हरख्यो अति आणंदा ॥ गो॥७॥ कर्मसंयोगे निलुककुल पाम्या, जनमन होवे कबहु ॥ अवधे जोतां अपहस्यो, देव तुजंगम वाहे ॥ गौ ॥७॥ त्रासी दिन तिहांकणे वसिया, हरणगमेषी जव आया॥ सिकारथ त्रिश लादे राणी, तस कूखें बटकाया ॥ गौ ॥ ए॥ शबनदत्त ने देवानंदा, लेशे संयम नारा॥ तव गौतम ए मुक्तं जाशे, नगवती सूत्र विचारा ॥ गौ॥१०॥सिकारथ त्रिशलादे राणी, अच्युत.देवलोके जाशे ॥ बीजे खंधे आचारंगें, ते सूत्रे कदेवाशे ॥ गौः ॥ ११॥ तपगल श्रीहीरविजय सुरि, दियो मनोरथ वाणी ॥ सकलचंद प्रजु गौतम पूडे, ऊलट मन मां श्राणी.) गौ ॥ १२॥ इति ॥ .
.'
-
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________
(
)
सद्यायमाला.
-
-
.. ॥ अथ श्रीअविचलजीकृत नागेश्वरी ब्राह्मणीनी सयाय ॥ .
॥ ढाल पहेली ॥ चंपानगरी वखाणिये रे साल, जरतक्षेत्र मकार हो । जावकजन ॥ सोमल ब्राह्मण तिहां वसे रे लाल, नागेश्वरी घरनास्य हो ॥ नविण ॥१॥ साधुने वहोराव्युं कडवू तुंबडं रे लाल, कीधो न मन्न वि चार हो । न॥तिणकाले ने तिण अवसरे रे लास, धर्मघोष अणगार हो ॥ ज०॥ सा॥२॥ तेहनो शिष्य अति दीपतो रे लाल, धर्मरुचि मु निराय हो ॥न ॥ मास मास तप आदरे रे लाल, रहे गुरांकी लार हो । ॥०॥ सा ॥३॥ मासखमणके पारणे रे लाल, लेश गुरुनी आण हो। ज०॥ नागेश्वरी घर बाविया रे लाल, दीयो घणो सन्मान हो ॥०॥ सा० ॥ तेतो घरमांहि जाश्ने रे लाल, हरषशुं साये उगय हो॥जणा कडुवा तूंबारो सालणोरे लाल, सब दीधो वहोराय हो॥०॥ सा ॥ ५॥आहार पूरो.जाणी करी रे लाल, श्राव्या गुरांजी रे पास होन॥ एहवो आहार वत्स मत करो रे लाल, होशे जीवविनाश हो ॥ ज०॥ सा ॥६॥आहार लेश मुनि चालिया रे लाल, गया वनह मकार हो ॥ ज० ॥ एक बुंद तिहां परठव्यो रे लाल, हुवो जीव संहार हो ॥ ज० ॥ सा॥७॥ एकविंपुने नाखवे रे लाल, हुवो जीवनो विनाश हो जि॥ जीवदया मन चिंतवी रे लाल, कियो सघलो थाहार रे ॥ ज० ॥ सा॥ ७॥ एक मुहूंरतके आंतरे रे लाल, परिणम्यो आहार असार हो ॥ ज० ॥ अतुल वेदना ऊपनी रे लाल, तुंबा तणे प्रसाद हो ॥ न ॥ सा ॥ए.॥ संथारा गाथा पढि करी रे लाल, त्याग्यो सकल आहार हो । न॥ पाप अढार पच्चरकी करी रे लाल, काल कियो तिण वार हो ॥ नासा ॥१०॥ साधु थाणी मन जावना रे लाल, गया अनुत्तर विमान हो ॥नः॥ माहाविदेहमांहे जनमशे रे लाल, पामशे केवल झान हो ॥ ज०॥सा ॥ ११ ॥ ब्राह्मण सुणि करी कोपियो रे लाल, नागेश्वरी ने दीधी काढ हो॥नसोल जातिना रोग उपन्यारे लाल, वेदना पीडी अपार हो ॥ न०.॥सा॥ १५ ॥ साते नरकमें जाक रीरे लाल, रुली असंख्यातो काल हो ॥ ज० ॥ फुःख अनंतां पामियां रे खाल, कर्मतणां फल जाण होनि ॥सा ॥ १३ ॥ शेवतणे घरे श्र वतरी रे खास, चंपानगरी मकार हो ॥ न ॥ सुखमालिका नामें नली
-
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री नागेश्वरी ब्राह्मणीनी सद्याय.
(३एए):
-
-
-
and
रेलाल, रूपें रंजा थवतार हो ॥ज॥सा० ॥ १४ ॥ शेवकुंवरी परणा वियां रे लाख, कुंवर थति सुकुमार रे ॥ ॥ ततकाले बोडी गयो रे साल, सागी श्रमिनी कास हो ॥ ज०॥ सा ॥ १५ ॥ शेवजी शेवघर थाविया रे लाल, उखनो दियो तिण वार हो ॥ ॥ विण अवगुण कांश परहीरे लाल, तुम मन कोण विचार हो ॥ ॥ सा ॥ १६ ॥ शेठ पुत्रने एम कहे रे लाल, तें की, कांक पुत्त हो ।। जण ॥ पाना जा वो रे श्णरे घरे रे लाल, राखो शेठ घर सुत्त हो ॥न ॥ सा ॥ १७ ॥ पुत्र कहे पिता सुणो रे लाल, कहो तो बूडं जलमांय हो ॥ ज०॥ कहो तो अग्निमां वली मलं रे सास, कहो तो पहुं रूंख चाढ हो ।न। साथ ॥१७॥ कहो तो मुंगरशुं पडी मरूं रे लाल, कहो तो हुँ विष खालं हो। जण ॥ कहो तो फांसी सेई मरूं रे लाल, कहो तो परदेशे जाउं हो। नासा०॥ रए । कहो तो शस्त्र पहेरी मरुरे लाल, कहो तो खडं संयमनार ॥ हो ।न। तातवचन लो' नहि रे लाल, पण नहिं वंबूं ए नार हो । नासा ॥ २०॥ शेठ सुणी घरे आविया रे लाल, कुंवरी पर वहु कोड हो ॥न। उमक पुरुष अणावियो रे लाल, सो वि गयो तेने गेड हो ।नासा॥१॥कुमरी मन चिंता थश्रे लाल, कां सरजाई किरतार हो । न॥ कीयां पाप में अति घणां रे लाल, उदे हुवां ज्ञण वार हो ॥ ज० ॥ सा० ॥॥ दान देवा तिहां मांमियां रेलाल, दिन दिन पर ते प्रत्नात हो ॥ ज०॥ गोवालिका साधवी पधा रियां रे लाल, पूठे ठे मननी वात हो ॥न । सा॥३॥ कर जोडी विनति करे रे लाल, मुमशुं करो उपकार हो ॥ ॥ मुफ जरतार वांडे नहिं रे लाल, कोश करो उपगार हो । न सा ॥२४॥ एह वचन ति हां सांजली रेलाल, सा कहे धर्म उपदेश हो।न॥धर्म सुणाव्यो मोट को रे लाल, जेथी पावे सुख अनंत हो । ज॥सा॥३५॥ धर्मकथा हे तणुं सांजली रे लाल, श्रावकनां व्रत वार हो ॥ ज०॥ ए धर्म मुफ ता रशे रे लाल, ए संसार असार हो ॥ सा ॥ २६ ॥ आज्ञा लेश पिता तणी रे लाल, लीधो संयमन्नार हो ॥ ज० ॥ चार माहाव्रत उच्च खारे लाल, रहे गुरुपीकी लार हो।न। सा॥२७॥ कर जोडी विनति करे रे लाल, द्यो मुख्ने आदेश हो ॥ ज० ॥ वनमांदी काउस्स
-
-
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________
(800)
सद्यायमाला..
ग्ग करूं रे लाल, लेशुं यातापना तेथ हो ॥ ज० ॥ सा० ॥ २८ ॥ गुरुणी वचनं लोपी करी रे लाल, गई बाग मकार हो ॥ ज० ॥ ब बर तप का जस्सग्ग करे रे लाल, दीवी बे गणिका लार हो ॥ ज० ॥ सा० ॥ २९ ॥ मणिका देखी नीजाएं करी रे लाल, पांचे पुरुषनी नास्य हो ॥ ज० ॥
धमासनी संलेषना करी रे खाल, डुजे सरग़ अवतार हो ॥ ज० ॥ सा० ॥ ३० ॥ नव पल उखु जोगवी रे लाल, देवा गणिका नार हो ॥ ज० ॥ डुपदराजा घरे अवतरी रे लाल, चूलणी कूखे द्रौपदी नार हो || ज० ॥ सा० ॥ ३१ ॥ पांच पांव घरे जारया रे लाल, हुई अति सुजाण हो ॥ जं० ॥ संयम लेइ खर्गे गई रे लाल, पबे जाशे निर्वाण हो ॥ ज० ॥ सा० ॥ ३५ ॥ माहाविदेहमांहे सिद्धशे रे लाल, पामशे केवलज्ञान हो ॥ ज० ॥ पांचे पांव मुक्तें गया रे लाल, पहोता अविचल ठाम हो ॥ ज० ॥ सा० ॥ ३३ ॥ इति ॥
॥ अथ श्री हंसवनजीकृत निश्चयव्यवहारनी संधाय प्रारंभः ॥ || देशी एकवीशानी ॥ ढाल || श्री जिनवर रे, देशना दिये सोहाम णी ॥ जवियणने रे, जवसायर ऊतारणी ॥ तेह जिनवर रे, विनयजावे हित धरी ॥ निश्चय नय रे, व्यवहारथी अधिको गणी ॥ त्रुटक ॥ व्यवहा रथी नय अधिक जाणो, हवे आणो मन वली ॥ रहिवेष हूंते कोय न वंदे, जो थयो होय केवली । व्यवहार अधिको वीर जांखे, धर्म दाखे जी वने ॥ अन्याय करतां जगतिनेता, वारे डुर्जय लोकने ॥ १ ॥ ढाल ॥ जुड़े मुनिवर. रे, खप करतो नवि जाणीयो ॥ आधाकर्मी रे, आहार असूऊतो आणीयो ॥ तेह केवली रे, आहार आयो ते जमे ॥ मुनि चांगल रे, दो ष प्रकाशे नवि किमे ॥ ञ्जु ॥ नवि दोष जांखे साधु आगल, सूत्र ऊपर मति टले || व्यवहार राखे आगम पांखे, साधु-मारगथी चले ॥ खटमा स कूर्मापुत्र रहिया, गृहस्थवेषे केवली || यतिवेष पामी यवनी मांडे, नमे सुरराजा वली ॥ २ ॥ ढाल ॥ जरतेसर रे, आरी सामांदे जोवतां ॥ निज काय रे, नियत जावना जावतां ॥ रूपकर्णे रे, चार कर्म चूरण करी ॥ शुध्याने रे, केवललछी तंव वरी ॥ त्रुप ॥ तव वरी केवललची राजा, इंद्र चोस व ए ॥ मनमां आणंदे कोय न वंदे, जामे वेष न पाव ए ॥ मुनिवेष पहेरी जाम विचरे, ताम वंदे सुरबरा ॥ उपदेशमाला वृत्तिमांहे
'
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री स्यावादनी सद्याय.
(४०१ )
एसा दीसे अक्षरा ॥ ३ ॥ ढाल ॥ तप करतो रे, प्रसनचंद्र ऋषिराज रे ॥ बेष देखी रे, साध्यां उत्तमकाज रे ॥ सोनी घर रे, मेतारज वहोरण गयो ॥ ऋषि देखीरे, सोनार मन आनंद यो ॥ ० ॥ सोनार मंन आनंद इला, सार श्रादार बहोराव एं ॥ तत्र जव न पासें मन विमासे, साधुने परिताप ए ॥ परलोक पहोतो साधु देखी, ताम वेष अंगी करे ॥ ऋपि घातकारी अनाचारी, देषथी जीवित धरे ॥ ४॥ ढाल || वेष वंदो रे, निंदो मां मूरखपणे ॥ द्वेष राखे रे, धर्मय तिनो जिन जो ॥ गृही हूं तो रे, साधु समान क्रिया करे ॥ व्यवहारें रे, साधुपएं को नवि कहे ॥ ० ॥ नवि कहे साधुपणं गृहीने, प्रवचननी साखे करी ॥ राजर्षि सेलंग थयो उत्तन्नो, शिष्य गया सवि परहरी ॥ साधुपंघग करे वेयावच, चोमासी खामण करे || शिष्यवचने सेलंग बलियो, शत्रुजे एस उच्चरे ॥ ५ ॥ ढाल || प्रतिमामांदे रे, तीर्थंकरना गुण नथी ॥ जिनप्रतिमा रे, सद्दहिये धर्म सारथी ॥ तेम मुनिना रे पूरा गुण नवि पामियें ॥ प्रतिमापरे रे, वे प देखी शिर नामियें || त्रुप । प्रतिमा पेरे वेष देखी, हिये हरखी वांदवा || श्रावक समकित स्थिरीकारण, गुण साधु तिहां जाववा ॥ साधुसेव क रतो राग धरतो, कर्मनी करे निर्जरा ॥ श्री जद्रबाहु गुरु पयंपे, घ्यावश्य कमांदे रा || ६ || ढाल || गुरु पाखें रे दीक्षा दीधी नवि हुवे ॥ गुरु सेवा रे, करतां सूत्र पूरो लहे ॥ मुनि आगल रे, वीर प्रकासे मन रुलि ॥ सुपि गौतम रे, संबंध सुच्चा केवली ॥ ० ॥ संबंध सुच्चा केवलीनो, वीर जांखे एली परें | अणसांजली जे केवल पाम्यो, तेणें देशन नवि || करे || शिष्यने ते दी न दिये, कमल न रुचे सुरवरा ॥ व्यवहारे तेहनें कां न दुबे, जगवती मांडे अकरा ॥ ७ ॥ ढाल ॥ मुक्ताफल रे, गुणें करी शोभा लदे || संयमस्थानक रे, संख्यातीता जिन कहे ॥ ज्ञानें पूरो रे,
चारे पुरो नहिं ॥ एवा मुनिने रे, पंक्ति को निंदे नहिं ॥ ० ॥ निंदे नहिं कपिवेष देखी, मुनिविना शासन नथी | एकवीश सहस्र वर्ष सी मा, चाल्यो धर्म बकूशी ॥ सिद्धांतना ए जाव दो हिला, केवली विन वि लड़े || श्री हंसवन सूरिंद बोले, वीतराग एपिपरें कड़े ॥ ८ ॥ इति ॥ ॥ अथ श्री श्री सारजीकृत स्याद्वादनी साय प्रारंभः ॥ || राधो अनाथ होनिश ॥ ए देशी ॥ स्याद्वादमत श्री जिनवर
५१
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ४०५ )
सद्यायमाला."
नो, ते केम कहिये एकांत जी ॥ मत एकांत कड़े. मिथ्यात्वी, साखी स कल सिद्धांत जी ॥ स्या० ॥ १ ॥ त्रियारूप तिहां न रहे मुनिवर, शोलसे उत्तराध्ययनें विचार जी ॥ साधु साधवी वसे एकठां, श्रीवाएंगे पांच प्र कार जी ॥ स्या० ॥ २ ॥ जीव असंख्य ह्या जल, टबके, पनवणासूत्र जि नराज जी ॥ कल्पसूत्रमांदे नित्य नदीने, लंघे मुनिवर वहोरण काज जी ॥ स्या० ॥ ३ ॥ श्री गंणांगे चोथे ठाणे, मांस आहारी नरकें जाय जी ॥ मद्य मांस मधु पण आचरण, आचारांगे कह्यो जिनराय जी ॥ स्या० ॥ २४ ॥ पंचमांगे न करे श्रावक, त्रिविध पन्नरद कर्मादान जी ॥ इस नि वाहता पण दीसे, सप्तम अंगें कियां परमाण जी ॥ स्या० ॥ ५ ॥ हिंसा न करे त्रिविधें मुनिवर, पंचमे अंगें जुवो धीर जी ॥ जिनवर तेजोलेश्या उपरि, शीतलेश्या मूकी वीर जी ॥ स्या० ॥ ६ ॥ महावेदना हाथ लगा यां, वनस्पतिने थाये अंग जी || पडतो मुनिवर, तेहज पकडे, एह अर्थ
आचारांग जी ॥ स्या० ॥ ७ ॥ उत्तराध्ययने जांख्यो मुनिवर, समय मा त्र न करे प्रमाद जी ॥ दशवैका लिक श्रीजी पोरिसी, निंदणी कीधी म रजाद जी ॥ स्याए ॥ ८ ॥ अंधणी, पण अंध न कहेवो, दशवैका लिक ए विधिवाद जी ॥ ज्ञातायंगे जतिय जांख्या, नागश्रीना अवरणवाद जी ॥ स्या० ॥ ॥ सूत्रे देव अविरति बोल्या, हवे पांचम वाले मनरंग जी ॥ ब्रह्मचरिज तप यति उत्कृष्टो, देवणी बोल्यो गणांग जी ! स्या॥१०॥ सूत्र नवि घटे प्रकरण विघटे, प्रश्न पूठी जें तेढ्ने एह जी ॥ इषन बाहुबल शिवपुर पहोता, एक दिन जांज्यो संदेह जी ॥ स्याः ॥ ११ ॥ सात ज पाशुं मल्ली दीक्षा, सातम वाणे श्रीगणांग जी ॥ बधे अंगें सात सयाशुं, कोण खोटो को साचो अंग जी ॥ स्या० ॥ १२ ॥ नारी सहस बत्ती सें ज्ञाता, सुगडांग, सोल, हजार जी । किसनतणी अंतेर जांखी, किम मेली जे एह प्रकार जी ॥ स्या० ॥ १३ ॥ कुलघर पनरे जंबुपन्नत्ति, समवायांगे कुलघर सात जी ॥ हरि बारमा जिन आठ अंगें, तेरमे, चोथे अंग क हात जी || स्या० ||१४|| चारित्र विराधी ज्युं पांचमें यंगें, जवनपतिमांदे सुर थाय जी ॥ तो सुखमालिका बठे छांगे, किम पूजे देवलोक कहाय जी ॥ स्या० ॥ १५ ॥ सूत्र टीका निर्युक्ति वखाणो, चूर्णि जाष्य ए मेलो पंच जी ॥ पंच कहे तो ते मत साचो, ति अर्थे म करो खल खंच जी ॥ स्या
w
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________
श्री सनत्कुमारनी सद्याय,
(४०३ )
||१६|| जीवा निगमें संघयणी, नांख्या नारकी श्री जगवंत जी ॥ उंगणीश श्री उत्तराध्ययनें, मांसपिंमं बोल्या सिद्धांत जी ॥ स्यां ॥१७॥ विष व्याकर करे, नहिं पण अनरथ जाए जी ॥ नांजे नावें नदी केम तरि यें, दशमे छांगे कह्यो जिननाथ जी ॥ स्या०||१८|| श्री जिनप्रतिमानुं वयाव व, | करे कर्म निर्जरा कार्जे जी ॥ दशमे छांगें साधु नी ए, अर्थ विचार कह्या जिन राजें जी ॥ स्या० ॥ १५ ॥ हेय गेय उपादेयं वखायो, तिम उत्सर्ग ने अप वाद जी || विधिचरितानुवादनयसंस्थित, निश्चयनय व्यवहार मर्जाद जी ॥स्या०||२०|| अनेकांत नयवादी जिनवर, श्रागममांहि वद्या दश बोल जी कहे श्री सार समाज के परिखो, श्री सिद्धांत रतन बहुमोल जी ॥ स्या॥ २२ ॥ ॥ अथ श्री शांतिकुशलंजीकृत सनत्कुमारनी सच्चाय ॥
|| सरस्वति सरस वचन रस मागुं, तोरे पाये लागुं ॥ सनतकुमार चकी गुण गाउं, जिम हुं निर्मल थाउं ॥ १ ॥ रंगीला राणा रहो, जीवन रहो रहो, मेरे सनतकुमार, विनंत्रे सवि परिवार ॥ ए क ॥ रूप नोपमवखाएयुं, सुर जाणे ए माया ॥ ब्राह्मण रूप करी दोय आया, फरि फरि निरखत काया ॥ रं० ॥ जी० ॥ से० ॥ २ ॥ शुं निर खो तुमें लाल रंगीले, खेल नरी मोरी काया | नाइ धोइ जय बत्र धराव्युं, तत्र फरि ब्राह्मण आया || रं० || जी० || मे० ॥ ३ ॥ देखी जोतां रूप पलटाएं, सुए दो चक्री राया ॥ शोल रोग तेरे देहमें उपना, गर्व म कर कूडि काया ॥ २० ॥ जी० ॥ मे० ॥ ४ ॥ कलमलियो घणूं चक्री मनमां, अमर तणी सुणिवाणी ॥ तुरत तंबोल नाखीने जोवे, रंग जरी काया पल टणी ||रंणाजीनामे ||२|| गढ मढ मंदिर पोल मालियां, बंदी सवि ठकु रा|| नवनिधि चउद रतन सवि टंकी, बंदी सयल सजाइ || २०|| जी० ॥ मे ||६|| धनपुर नयर तेरी महेली, महेली ममता माया ॥ संयम लेइ फरे एकीला, केड न मूके राणा राया ॥ रं० ॥ जीणा मे० ॥ ७ ॥ तुम पाखें मोरुं तन मन बीजे, दिन केही परें लीजें | एक लरक ने सहस वाणुं, नयन जरी जरी बीजें ॥ रंणाजीणामेणाना पाय घूघरी घम घम वाजे, उस उसक रती आवे ॥ दश श्रांगुली मुर्खे देइने, विनति घणी कराये ॥ रंणाजीणामे ॥ पुरोहित महेता परजा जूरे, अंतेजर संवि रोवे । एक वार तुमें सामुं जीवो, सननकुमार नवि जोवे || || जी० ॥ मे० ॥ १० ॥ बत्र घरे शिर चा
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________
(४४)
सद्यायमाला.
-
मर ढाले, रावत प्रतपो रूडे ॥..षखंग पृथ्वी निरंतर, उमास लगें फरे केड़ें | रंग ॥जी॥ मे ॥ ११॥ देव बले माया नवि पडीयो, वैद्यरूप स हि आवे । तपशक्तियें करी.सब्धि नपनी, थुकें करी रोग गमावे ॥रं॥ जी० ॥ मेण॥१५॥ वरस बे लाख मलिक चक्री, लाख वरसनी दीक्षा ॥ पन्नरमा जिगवरने वारे, नरदेव करे जीवरक्षा ॥॥जी॥ मे० ॥१३॥ श्रीविजयसेन सूरीश्वरवाणी, तपगड राजेजाणी ॥ विनय कुशलपंमित वर खाणी, तस चरणे. चित्त श्राणी ॥ ॥जी॥ मे ॥ १४ ॥ वरस सातशें रोगहीयासी, सूधो संयम पाले । मुनि शांतिकुशल एम प्रजपे, देवलोक त्रीजो संजाले ॥रं ॥ जी० ॥ मे ॥ १५॥ इतिः॥ ॥अथ श्रीज्ञान विमलजीकृत एवंतीसुकुमारजीनी सद्याय प्रारंजः॥ ॥ लाबलदे मात महार ॥ ए देशी ॥ मनोहर मालव देश, तिहां बहुनयर निवेश ॥ आज हो अबे रे ऊजेणी नयरी सोहती जी ॥१॥ तिहां निवसे धनशेठ, लबी करे जस के॥आज हो नसा रे तस घरणी । मनडे मोहती जी॥२॥ पूरव नवें ऊष एक, राख्यो धरिय विवेक ।।
आज हो पाम्यो रे तेह पुण्ये सोहम कल्पमा जी ॥३॥ नलिनीगुटम विमान, लोगवी सुख अजिराम ॥ आज हो ते चवीयो रे नप्पन्नो नया कुखें जी ॥४॥ एवंतीसुकुमार, नामे अतिसुकुमार ॥ आज हो दीपेरे की पे निज रूपें रतिपति जी ॥ ५ ॥रंजाने अनुकारि, परएयो बत्रीस ना री॥आज हो जोगी रे नामिनीशु जोगज जोगवे जी.॥६॥ नित्य नव ला शणगार, सोवन जडित सफार ॥ आज हो पहेरे रे सुवावु चीवर सामटुं जी ॥७॥ नित नवलां तंबोल, चंदन केशर बोल ॥ आज हो चरचे रे जस अंगे आंगी फूटरी जी. ॥७॥ एक पखाले अंग, एक करे नाटक चंग, आज हो एकज रे सुंहाली सेज समारती जी ॥ए॥ एक बोले मुख नाख, मीठी जाणे जाख ॥ आज हो लावण्ये लटकाला रूडा बोलडा जी॥१०॥ एक करि नयन कटादा; एक करे नखरा लाख ॥ श्रा ज हो प्रेमें रे पन्होती पियु पियु उच्चरे जी॥११॥ एक पिरसे पकवान, एक समारे पान ॥ आज हो पिरसे रे एक सारां खारां सालणां जी.॥ १२ ॥ एक वली गूंथे फूल, पंच वरण बहुमूल ।आज हो जामे रे केस रीये कल एक बांधती जी ॥१३॥ एक कहे जीजीकार, करती काम
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________
nue
- e
-
-
--
--
-
-
-
-
--
-
-
-
-
-
-
-
श्री एवंतीसुकुमारजीनी सद्याय. (५) विकार ॥ श्रांज हो रूडी रे रढियाली वेण वजावती जी ॥ १४ ॥ इत्या दिक बहु नोग, विलसे स्त्रीसंयोग । श्राज हो जाणे दोगुंदक पृथिवी. मंगलें जी ॥ १५ ॥ एवे समे समता पूरं, श्रीआर्यमाहागिरिसूरि आज हो आव्या रे उजेणी पुरने परिसरे जी. १६॥ वसति अनुग्रह देत, चेला चतुर संकेत ॥ आज हो मेले रेनषा घर स्थानक याचवा जी। १७॥ वारू वाहन शाल, पोढी वली पटशाल ॥ श्राज हो आपे रे नतर वा काजें साधुने जी ॥ २७॥ शिष्य कथन सुणी एम, सपरिवारे धरि प्रेम । आज हो पुण्ये रे पटशाले आवी उतस्यां जीरिए। सकलं मुनि समुदाय, करे पोरिसिं सद्याय ।। आज हो सुणियां रे श्रवणे रे सुख नलि नीगुटमनां जी ॥२०॥ तेह सुणी वृत्तांत, जातिसमरणवंत । आज हो चिंते रे चित्तमांहि ए केम पामी जी ॥१॥ पूछे गुरुने नेह, केम ल हियें सुख एह ॥ आज दो लाखे रे गुरु तव वयण सुधारसें जी ॥॥ 1. चरणथी निश्चे मोख, जो पाले निदोप ॥ आज हो अथवा रे सरागें वैमा
निकपणुं जी ॥ २३ ॥ कहे गुरुने दियो दीख, गुरु कहे विणु माय शीख॥ । आज हो न हुवे अनुमति विणु संयमकामना जी ॥ ॥ तिहां माता
आलाप, स्त्रीना विरह विलाप || आज हो कहेतां रे ते.सघलो पार न पा मी जी ॥२५॥ आ पहेरे वेश, लही आग्रह सुविशेष ।। आज हो धारे रे तिहां पंच महाबत गुरुकने जी ॥ २६ ॥ जिम कर्म खेरू थाय, दाखो तेह उपाय ॥ आज हो आपे रे उपयोगी गुरु परिसह तिहां जी ॥ ७ ॥ कंधेरी वनमांहि, पहोतो मन उत्साहिं ।। आज हो करे रे काउस्सग्ग क
मने तोडवा जी ॥ ॥ माठी नवनी नार, करी जवज्रमण अपार ॥ आ :ज हो थरे ते यालणी व्यालणनी परे जी ॥ ए॥ नवप्रसूति विकरा
ल, आवी वनह विचाल ॥ आज हो निरखी रे ते मुनिने रीचे धडहडे ! जी ॥ ३०॥ निश्चलमने मुनि ताम, कर्म दहननें काम ।। आज हो जूखें |
जडलडती मुनिचरणे अडे जी ॥३१॥ चारे पहोर निशि जोर, सह्यो परिसह घोर ।। आज हो करडी रे श्यालणे शरीर वलूरीयु जी ॥३॥ धरतो धर्मनुं ध्यान, नलिनीगुल्म विमान ॥ आज हो पहोतो रे पन्हो तो पुण्यप्रनावथी जी ॥ ३३ ॥ सुरनिकुसुमजल वृष्टि, सुर करे सम कित दृष्टि ॥ आज हो महिमारे ते गमें सवलो साचवे जी ॥३४॥
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________
(४६)
“संद्यायमाला..
-
नमा ने सवि नार, प्रना तिण वार ॥ अज हो आवी रे गुरु वांदी पृढे || वातडी जी ॥ ३५ ॥ गुरु कहे एक रातमांहि, साध्या मनना उत्साह । आज-हो निसुणी रे पुःख वारे संयम आदरे जी ॥३६॥ गर्भवती एक पुत्र, तेणे राख्युं घरसूत्र ।। आज हो थापे रे मुनि काउस्सग्ग गमें सुंदर जी॥ ३७॥ ते माहाकाल प्रासाद, आज-लगें जसवाद ॥ आजाहो पास जिनेसर केरो रूयडो तिहां जी॥३णां धन धन ते मुनिराज, सास्यां आत म काज ॥ आज हो, वरशे रे शिवरमगीनवने अांतरे जी॥३ए। धीर! विमल कवि शिष्य, ललि ललि नामे शीश।आज हो तेह.रे नयविमल गावे गुणो जी ।। ४० ॥ इति श्री एवंतीसुकुमार सचाय संपूर्ण ।। ___ ॥ अथ श्रीपद्मविजयजीकृत वयरमुनिनी सद्याय प्रारंजः ॥
॥ सांजलजो तुमें अनुतवातो, वयरकुमर मुनिवरनी रे।। ए आंकण ॥ खट महिनांना गुरु कोलीमां, अांबे केलि करता रे॥त्रण वरसना साधवी मुखथी, अंग अग्यार नणंता रे ॥ सां॥१॥राजसन्नामां नहिं दोजाणा, मात सुखडली देखी रे ॥ गुरुयें दीधो उघो मुहपत्ती, लीधो सर्व उवेखी रे। सांगाशा गुरुसंघातें बिहार करे मुनि, पाले शुद्ध आचार रे ॥ बाल पणाथी महा उपयोगी, संवेगी शिरदार रे ॥ सांग ॥३॥ कोलापाक ने घे वर निका, दोय गमें नवि लीधी.रे ॥ गगनगामिनी वैकियलब्धि, देवें जेहने दीधी रे ।। सां॥४॥ दश पूरव नंणिया जे मुनिवर, लअगुप्त गुरु पासे रे ॥ खीरास्त्रव प्रमुख जे लब्धि, परगट जास प्रकासे र ॥सांग॥५॥ को डि सेंकडा धनने संचे, कन्या रुक्मिणी नामें रे ॥ शेठ धनावो दिये प ण न लीये, वधते शुजपरिणामे रे ॥ सांग ॥ ६ ॥ देश उपदेशने रुक्मिणी नारी, तारी दीक्षा आपी रे ॥ युगप्रधान जे विचरे जगमां, सूरजतेज प्र तापी रे ॥ सांग ॥७॥ समकिताशयल तुंब धरि करमां, मोहसायर क खो बोटो रे ॥ ते केम बूडे नरयनदीमां, एतो मुनिवर महोटो र ॥ सांग ॥७॥ जेणे मुक्षि संघ लेने, मूक्यो नगर सुगाल रे ॥ शासनशोजा उन्नतिकारण, पुप्फपद्म विशाल रे । सांग ॥ ए॥ बोधरायने पण प्रतिबो ध्यो, कीधो,शासनरागी रे ।। शासन शोन्नाजयपताका, अंबर जश्ने लागी रे॥सां०॥१०॥ विसस्यो शंगांछियो कानें, आवश्यकवेला जाण्यो रे॥ विसरे नहिं पण ए विसरियो, आयु अल्प पिबान्यो रे ॥ सांग ॥ ११ ॥
-
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
। श्री मेतारजमुनिनी सद्याय. (४) लाख सोनश्ये हामि चडे जिम, बीजे दिन सुगाल रे ॥ एम संजलावी वीरसेनने, .जाणी अणसण काल रे ॥सांग ॥ १५ ॥ रथावर्त गिरि जश् अणसण कीy, सोहम हरि तिहां आवे रे ॥ प्रदक्षिणा पर्वतने देश्ने, मुनिवर वंदे नावे रे ॥ सांग ॥ २३॥ धनसिंहगिरि सूरी उत्तम, जेहना ए पटधारी रे ॥ पद्मविजय कहे गुरुपदं पंकज, नित्य नमिये नर नारी रे। सांग॥ १४ ॥ इति ॥ :
॥ अथ श्रीरामविजयजीकृत मेतारज मुनिनी सचाय प्रारंजः॥ ॥धन धन मेतारज मुनि, जेणें संयम सीधो, जीवदयाने कारणे, ते णे कोप न कीधो ॥ध॥१॥ मास खमणने पारणे, गोचरीयें जाय ॥ सोवनकार तणे घरे, पहोता मुनिराय ॥ धं० ॥ २ ॥ सोवन जव श्रे णिकना, इपि पासें मूकी ॥ घरनीतर ते नर गयो, एक वात न चूकी ॥ ध० ॥ ३॥ जब सघला पंखी गले, मुनिवर ते देखे ॥ तव सोनी घर श्रावियो, जब तिहां न देखे ॥ ध॥४॥ कहो मुनिवर जव किहां गया, कहोने केणे लीधा ॥ मुनि उत्तर आपे नहिं, तब चपेटा दीधा ॥ध० ॥ ५॥ मुनिवर उपशम रस जस्यो, पंखीनाम न नासे ॥ कोप धरीने श्म कहे, जब वे तुम पासे ॥ध० ॥६।। जव चोख्या राजा तणा, तूंतो म होटो चोर ॥ आला चर्म तणो करी, बांध्यो मस्तकें दोर ॥ध ॥७॥ नेत्रयुगल तणी वेदना, निकलियां ततकाल ।। केवलज्ञान ते निर्मवं, पा मी कीधो काल ॥ध०॥७॥ शिवनगरी ते जर चढ्यो, एहवो साधु सुजाण ॥ गुणवंतना गुण जे जंपे, तस घर कल्याण ॥ ध० ॥ एं॥ नव कन्या तेणें तजी, तजी कंचन कोडि ॥ नव पूरवधर वीरना, प्रणमुं कर जोडी ॥ध ॥ १० ॥ सिंह तणी परें आदरी, सिंहनी परें शूरो ॥ संयम पाली शिव लही, जस जगंमें पूरो ॥ ध० ॥११॥ नारी काठ तणी तिहां, उंचेथी नाखे । धडकी पंखी जव वम्या, ते देखीं आंखे ॥ध ॥ १२ ॥ तव सोनी मन चिंतवे, की, खोटुं काम॥ वात राजा जो जाणशे, तो टा लशे गम ।। ध० ॥ १३॥ तव ते मनमां चिंतवे, जयथो जिनहाथे ॥ सोव नकार दीक्षा लीये, निज कुटुंव संघातें ॥ध॥१४॥ शिवनगरी ते जश् चढ्यो, एवो साधु सुजाण ॥ गुणवंतना गुण जे जपे, तस घर कोडि कल्याण ॥ ध० ॥ १५ ॥ श्री कनकविजय वाचकवरु, शिष्य जंपे राम ॥ साधुतणा.
-
-
-
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ (47) सद्यायमाला. / - - गुण गावता, लहिये नत्तम गमः // ध० // 16 // इति // ॥अथ श्रीज्ञान विमलजीकृत सातव्यसननी सद्याय प्रारंनः / ॥देशी कडखानी // वार तुंवार तुं व्यसनसप्तकमिदं, जीवतुं जोय म नमां विचारी। द्यूत मांसं सुरा वारविनता वली, चोरी मृगया परकीयनारी // वार // 1 // रूपवंती बहुगुणयुता कुलवती, सुतवती निजपति प्रेमें सीधी // एहवा द्यूतना व्यसनथी निजवशा, परवशा तोय सानलें कीधी / / वा॥२॥ मांसना व्यसनथी वनमांहि हरिणली; बाणे वेधी पराक्रम वखाणे // श्रेणिको नरपति श्रमणपति नक्तियुत, नरकें गयो ते सह लो क जाणे // वा // 3 // द्वारका रिका स्वर्ग नगरी तणी, वासिता याद वापति मुरारि // विस्तृता बार जोयण धनें पूरिता, चूरिता तेह द्वैपाय नारि // ए सुरापाननो जुर्व विकार // वा // 4 // नयर वसंत वसंतबंधव समो, वसति धम्मिल जस अविण कोडी // सकल निजगेह सुख मेडी वेश्यातणी, संगति पामियो फुःख कोडी / वा // 5 // चोरिका व्यसन थी उःख जुर्गति तणा, नाजनं ले जना नवनमांहि // चोर मंक हरि चित्रक प्रमुखने, राजदंमादि फुःख नरक प्राहिं // वा०॥६॥ पुःखनुं घर थयो जेह मृगयाथकी, नाघवो वनमांहि मेलि सीता // हरणने मा रवा निजवशा हारवा, रावणे तेह निज नयरी नीता // लंपटी रावणे। सीधी सीता // वा // 7 // वासुदेवार्ड सम कि सेनायुतो, जास महिमांहि महिमा विराजे॥प्रबल लंकाधिनाथो परस्त्रीयकी, नारकी तत्र अद्यापि गाजे // वा // 7 // एम अनेकें थया एक व्यसनथकी, पुःख संततितणां तत निकेतं // जेहने सात व्यसन होय मोकलां, ते लहे फुःख कहेवाय केतुं ते सहे दुःख वली मेरु जेतुं // वा // ए // एम जाणीकरी व्यसनने वारियें, धारियें धर्मवर धरिय नेहा // संयमें धीर गुरु चरण आराहिये, नय कहे जिम लहियें सुख समूहा ॥वा० // १०॥इति॥ - ASEASEASE CeseeMeet // इति श्री सद्यायमालाग्रंथः समाप्तः॥ - - -