Book Title: Samaysara Siddhi 5
Author(s): Kanjiswami
Publisher: Simandhar Kundkund Kahan Adhyatmik Trust Rajkot
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008309/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 zrI mahAvIra kuMdakuMda digaMbara jaina paramAgamamaMdira www.A+maDharma.com Up Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *************************** XX XX XX XX XX XX XX XX XX XX zrI sImaMdharadevAya nmH| zrI nija zuddhAtmane namaH / samayasAra siddhi bhAga-pa adhyAtmayugapuruSa 5. pU. gurudevazrI kAnajI svAmInA samayasArajI zAstra upa2nA 19 mI vakhatanA kartA-karma adhikA2nI gAthA 94 thI 144 tathA tenA zloko u52 thayelA 42 maMgalamayI pravacano. : prakAzaka tathA prApti sthAna : zrI sImaMdha2 kuMdakuMda kahAna AdhyAtmika TrasTa yogIniketana ploTa "svaruci" savANI holanI zerImAM, nirmalA konvenTa roDa, rAjakoTa - 360 005. TelI naM. 09374100508 / (0281) 2477728/2477729 XX XX XX XX XX XX XX XX XX XX XX XX XX XX XX XX XX XX XX XX Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahAna saMvata 27 , vIra saMvata 2532 vikrama saMvata | 2012 I. sa. 2006 prakAzana - jeTha suda-5 zrutapaMcamInA pavitra dine tA. 1-6-2006 prathama AvRtti - 1000 paDatara kiMmata - rUA.150/- mUlya - rUA. 50/ prApti sthAna rAjakoTaH zrI digambara jaina svAdhyAya maMdira TrasTa 5, paMcanAtha ploTa, zrI kAnajI svAmI mArga, rAjakoTa-360 001. TelI naM. 2231073 zrI sImaMdhara kuMdakuMda kahAna AdhyAtmika TrasTa yogIniketana ploTa "svaraci" savANI holanI zerImAM, nirmalA konvenTa roDa, rAjakoTa - 360 005. TelI naM. 09374100508 / (0281) 2477728 muMbaI : zrI zAMtibhAI jhaverI 81, nilAmbara, 37, peDara roDa, muMbaI-4000ra6. TelI naM. 23516636/23524282 zrI mahendrabhAI mahetA "sAketa sAgara koplekSa, sAMIbAbA nagara, je.bI.khoTa skUla pAse, borIvalI (ve) muMbaI - 400 092 TelI naM. 28054066 - 09820320159 kalakatA : zrI prakAzabhAI zAha 23/1, bI. jasTIsa dvArakAnAtha roDa, khAlasA skUla sAme, bhavAnIpura, kalakatA -20. TelI naM. 24853723 surendranagara: Do.devendrabhAI ema. dozI jUnA TrolI sTezana sAme, darzana meDIkala sTora sAme, surendranagara TelI naM. 231560 amadAvAda: vinodabhAI Ara. dozI 205, kahAna kuTIra phaleTa, digaMbara jaina maMdira sAme, navaraMgapurA, amadAvAda. TelI naM. 26422678 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Thanks & our Request Shree Samaysaar Siddhi Part 5 has been kindly donated by Shree Simandhar Kundkund Kahan Aadhyatmik Trust - Rajkot who have paid for it to be "electronised" and made available on the internet. Our request to you: 1) Great care has been taken to ensure this electronic version of Samaysaar Siddhi Part - 5 is a faithful copy of the paper version. However if you find any errors please inform us on rajesh@AtmaDharma.com so that we can make this beautiful work even more accurate. 2) Keep checking the version number of the on-line shastra so that if corrections have been made you can replace your copy with the corrected one. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samayasArajI stuti (harigIta) saMsArI jIvanAM bhAvama2No TALavA karuNA karI, saritA vahAvI sudhA taNI prabhu vIra! teM saMjIvanI; zoSAtI dekhI saritane karuNAbhInA hradaye karI, munikuMda saMjIvanI samayaprAbhUta taNe bhAjana bharI. (anuSTupa) kuMdakuMda 2cyuM zAstra, sAthiyA amRte pUryA, graMthAdhirAja!tArAmAM bhAvo brahmAMDanA bharyA. (zikhariNI) aho! vANI tArI prazamarasa-bhAve nItaratI, mumukSune pAtI amRtarasa aMjali bharI bharI; anAdinI mUrchA vizva taNI tvarAthI UtaratI, vibhAvethI thaMbhI svarUpa bhaNI doDe pariNati. (zArdUlavikriDita) tuM che nizcayagraMtha bhaMga saghaLA vyavahAranA bhedavA, tuM prajJAchINI jJAna ne udayanI saMdhi sahu chedavA; sAthI sAdhakano, tuM bhAnu jagano, saMdeza mahAvI2no, visAmo bhavaklAMtanA hRdayano, tuM paMtha mukti taNo. (vasaMtatilakA) suNye tane rasanibaMdha zithila thAya, jANye tane hRdaya jJAnI taNAM jaNAya; tuM rucatAM jagatanI ruci ALase sau, tuM rIjhatAM sakalazAyakadeva rIjhe. (anuSTupa) banAvuM patra kuMdananAM, ratnonA akSaro lakhI; tathApi kuMdasUtronAM aMkAye mUlya nA kadI. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadgurudeva-stuti (harigIta) saMsArasAgara tAravA jinavANI che naukA bhalI, jJAnI sukAnI maLyA vinA e nAva paNa tAre nahIM; A kALamAM zuddhAtmajJAnI sukAnI bahu bahu dohyalo, muja puNyarAzi phaLyo aho! gurukahAna tuM nAvika maLyo. (anuSTrapa). aho ! bhakta cidAtmAnA, sImaMdhara-vIra-kuMdanA ! bAhyAMtara vibhavo tArA, tAre nAva mumukSunA. (zikhariNI) sadA draSTi tArI vimaLa nija caitanya nIrakhe, ane jJatimAMhI darava-guNa-paryAya vilAse; nijAlaMbIbhAve pariNati svarUpe jaI bhaLe, nimitto vahevAro cighana viSe kAMI na maLe. (zArdUlavikrIDita) haiyuM "sat sat jJAna jJAna" dhabake ne vajavANI chUTe, je vaje sumumukSu sarva jhaLake; paradravya nAto tUTe; - rAgadveSa ruce na, jaMpa na vaLe bhAveMdrimAM-aMzamAM, TaMkotkIrNa akaMpa jJAna mahimA hRdaye rahe sarvadA. (vasaMta tilakA). nitya sudhAjharaNa caMdra! tane namuM huM, karuNA akAraNa samudra ! tane namuM huM; he jJAnapoSaka sumegha ! tane namuM huM, A dAsanA jIvanazilpI! tane namuM huM. (stragdharA) UMDI UMDI, UMDethI sukhanidhi satanA vAyu nitye vahetI, vANI cimUrti! tArI ura-anubhavanA sUkSma bhAve bharelI; bhAvo UMDA vicArI, abhinava mahimA cittamAM lAvI lAvI, khoyeluM ratna pAmuM manoratha manano; pUrajo zaktizALI ! Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 ( prastAvanA maMgalaM bhagavAn vIro maMgalaM gautamo gnnii| maMgalaM kundakundAryo jainadharmo'stu mNglm|| mahAvidehakSetramAM sadehe viharamAna trilokanAtha vItarAga sarvajJa paramadevAdhideva zrI sImaMdhara bhagavAnanI divya dezanAno apUrva saMcaya karI bharatakSetramAM lAvanAra sImaMdhara laghunaMdana, jJAna sAmrAjyanA samrATa, bharatakSetranA kaLikALa sarvajJa eTale ke zuddhAtmAmAM niraMtara keli karanAra hAlatAM cAlatAM siddha AcArya zrI kuMdakuMdadeva thayA. jeo saMvata 49 mAM sadehe mahAvidehakSetramAM 8 divasa gayA hatA. mahAvidehakSetramAM trilokanAtha sarvajJadevanA zrImukhethI vahetI zrutAmRtarUpI jJAnasaritAno tathA zrutakevaLIo sAthe thayelI AdhyAtmika sUkSma carcAno amUlya bhaMDAra saMgharIne bharatakSetramAM AvI paMcaparamAgama Adi AdhyAtmika zAstronI racanA karI. temAMnuM eka zrI samayasArajI dvitIya zrutaskaMghanuM sarvotkRSTa adhyAtma zAstra che. jemAM zrI kuMdakuMdAcArye 415 mArmika gAthAonI racanA karI che. A zAstra sUkSma dRSTipradhAna graMthAdhirAja che. zrI kuMdakuMdAcArya bAda eka hajAra varSa pachI adhyAtmanA anAhata pravAhanI paripATImAM A adhyAtmanA amUlya khajAnAnA UMDA hArdane svAnubhavagata karI zrI kuMdakuMdadevanA jJAnahRdayane kholanAra siddhapada sAdhaka munivara saMpadAne AtmasAta karI nija svarUpa sAdhanAnA alaukika anubhavathI paMcaparamAgamAdinuM siddhAMta ziromaNi zAstra samayasArajI che tenI 415 gAthAnI TIkA karavAnuM saubhAgya tathA temAM rahelA sUkSma ne gUDha rahasya ne teno marma apUrva zailIthI AcArya zrI amRtacaMdradeve "AtmakhyAti" nAmaka TIkA karI kholyo ne tenA upara 278 mArmika maMgaLa kaLazo tathA pariziSTanI racanA karI. A zAstrano bhAvArtha jayapura sthita sUkSmajJAna upayogI paMDita zrI jayacaMdajIe karelo che. vartamAna A kALamAM mokSamArga prAye; lopa thayo hato. mithyAtvano ghora aMdhakAra chavAyelo hato. jaina darzananA mULabhUta siddhAMto mRtaprAyaH thayA hatA. paramAgamo mojUda hovA chatAM tenA gUDha rahasyone samajAvanAra koI na hatuM. tevAmAM jainazAsananA nabhomaMDaLamAM eka mahApratApI vIrapuruSa adhyAtmamUrti, adhyAtmasRSTA, AtmajJasaMta adhyAtma yugapuruSa, niSkAraNa kaNAzIla, bhavodadhi tAraNahAra, bhAvi tIrthAdhirAja parama pUjya sadgurudeva zrI kAnajIsvAmIno udaya thayo. jemaNe A AcAryonA jJAnahRdayamAM saMcita gUDha rahasyone potAnA jJAnavaibhava dvArA zratAmRta rasapAna karI AcAryonI mahAmahima gAthAomAM bharelA arthagAMbhIryane svayaMnI jJAnaprabhA dvArA saraLa sugama bhASAmAM caramasImAe mUrtimaMta karyA. - mithyAdarzana mithyAjJAnanA ghora timirane naSTa karavA eka tejomaya adhyAtma dIpakano Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 suvarNamaya udaya thayo. jemaNe potAnI divyAmRta caitanyarasIlI vANI dvArA zuddhAtmasiMdhunA asmalita sAtizaya zuddha pravAhane vaheto karyo. teozrIe jainadharmanA mULabhUta siddhAMtone ati spaSTapaNe, aviruddhatApUrvaka bhavyajIvone bhavatApavinAzaka paramazAMti pradAyaka pravacanagaMgA dvArA teozrI potAnI sAtizaya vANIthI relAvatA rahyA. virodhIonA virodhano paNa jaMgalamAM pharatA kesarI siMhanI jema adhyAtmanA kesarI siMha banI niDarapaNe chatAM niSkAraNa karuNAvaMta bhAve sAmano karI virodhIo paNa "bhagavAna AtmA" che tevI dRSTithI jagatanA jIvo samakSa adhyAtmanA sUkSma nyAyone prakAzita karyA. zrI samayasArajI zAstra pU. gurudevazrInA hAthamAM saMvata 1978 nA phAgaNa mAsamAM AvyuM. A samayasArajI hAthamAM AvatAM ja jhaverInI pArakhu najara samayasAranA sUkSma bhAvo upara paDI ane temAM dRSTi paDatAM, sahaja ja aMtaranA UMDANamAMthI karUNAzIla komaLa hRdaya bolI UThayuM. are! A to azarIrI thavAnuM zAstra che. anAdino apratibuddha jIva pratibaddha kema thAya tenuM saMpUrNa rahasya ne zuddhAtmAno saMpUrNa khajAno A zAstramAM bharelo che. A zAstranuM rahasya kharekhara to adhyAtma yugapuruSa pU. kAnajIsvAmInA hAthamAM A zAstra AvyA bAda ja caramasImAe prakAzita ne pradarzita thayuM. 45-45 varSa sudhI suvarNapUrImAM "sonagaDha" mukAme adhyAtmanI helI nItaratI cAlI. pU. gurudevazrIe 1978 thI 1991 (13) varSa sudhI gusamaMthana karI jJAnavaibhavano saMpUrNa nicoDa A zAstramAMthI zodhI kADhayo ane pharamAvyuM keche samayasAra to dvitIya zrutaskaMdhanuM sarvotkRSTa sarvocca AgamonuM paNa Agama che. samayasAra to siddhAMta ziromaNi advitIya ajoDa cakSu ne AMdhaLAnI AMkha che. che samayasAra to saMsAra viSavRkSane chedavAnuM amogha zAstra che. che samayasAra to kuMdakuMdAcAryathI koI evuM zAstra banI gayuM. jagatanA bhAgya ke AvI cIja bharatakSetramAM rahI gaI. dhanyakALa ! che samayasAranI eka eka gAthA ne AtmakhyAti TIkAe AtmAne aMdarathI DolAvI nAkhyo che. samayasAranI AtmakhyAti jevI TIkA digaMbaramAM paNa bIjA koI zAstromAM nathI. enA eka eka padamAM keTalI gaMbhIratA, kholatAM kholatAM pAra na Ave evI vAta aMdara che. che samayasAra to satyanuM udghATana che. bhAratanuM mahAratna che. je samayasAra jenA thoDA zabdomAM bhAvonI adbhuta ne agAdha gaMbhIratA bharelI che. che samayasAra to bharatakSetrano pravacanano sarvotkRSTa bAdazAha che. A sAra zAstra kahevAya. hajI samayasAra to jagatanA bhAgya, samayasArarUpI bheTarNa jagatane ApyuM. svIkAra nAtha! have svIkAra ! bheTa paNa de, e paNa svIkAre nahIM? che samayasAra to vairAgyapreraka paramArtha svarUpane banAvanAra vItarAgI vINA che. che samayasAramAM to amRtacaMdrAcArye ekalA amRta reDyA che amRta vahevarAvyA che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ III samayasAra siddhi bhAga-5 che samayasAra ekavAra sAMbhaLIne ema na mAnI levuM ke ApaNe sAMbhaLyuM che. ema nathI bApu! A to pra. vacanasAra che eTale AtmasAra che vAraMvAra sAMbhaLavuM. che samayasAra bharatakSetranI chellAmAM chellI ane UMcAmAM UMcI sattane prasiddha karanArI cIja che. bharatakSetramAM sAkSAta kevaLajJAnano sUrya che. samayasAre kevaLInA viraha bhUlAvyA che. che samayasAranI mULabhUta eka eka gAthAmAM gajaba gaMbhIratA pAra na paDe evI cIja che. eka eka gAthAmAM hIrAmotI TAMkelA che. hajI samayasAramAM to siddhanA bhaNakArA saMbhaLAya che. zAzvata astitvanI dRSTi karAvanAruM paramahitArtha zAstra che. samayasAra e to sAkSAta paramAtmAnI divyadhvani, traNalokanA nAthanI A divyadhvani che. AvA apUrva samayasAramAMthI pU. gurudevazrIe potAnA nija samayasArarUpI zuddhAtmAne anubhavIne pharamAvyuM ke AtmA AnaMdano pahADa che. jJAyaka to mITho maherAmaNa AnaMdano gaMja ne sukhano samudra che. nyAyono nyAyAdhIza che. dharmano dhodha evo dharmI che. dhruva pravAha che. jJAnanI dhArA che. traNa lokano nAtha caitanyavRkSa amRtaphaLa che. vAstavika vastu che. sadAya vikalpathI virAma ja evo nirvikalpa jeno mahimA che evo dhruvadhAma dhuvanI dhakhatI dhagaza che. bhagavAna AtmA ciMtAmaNi ratna, kalpavRkSa ne kAmadhenu che. caitanya camatkArI vastu che. anaMta guNonuM godAma-zaktionuM saMgrahAlaya ne svabhAvano sAgara che. sanAtana digaMbara munioe paramAtmAnI vANIno dhodha calAvyo che. jainadharma saMpradAya vADo gaccha nathI vastunA svarUpane jaina kahe che. pU. gurudevazrIe zAstranA artha karavAnI je pAMca prakAranI paddhati zabdArtha, matArtha, AgamArtha, nayArtha ne bhAvArtha che te apanAvIne kayAM kaI apekSAe kathana karavAmAM AvyuM che tenuM yathArtha jJAna ApaNane mumukSu samudAyane karAvyuM. A pravacanagaMgAmAM ghaNA AtmArthIo potAnA nija svarUpane pAmyA, ghaNA svarUpanI nikaTa AvyA ne A vANInA bhAvo grahaNa karIne ghaNA AtmArthIo jarUra Atmadarzana pAmaze ja. tenI niraMtara amRta jharatI vANImAM ja temanI asAdhAraNa pratibhAno khyAla Ave che. pU. gurudevazrI samayasAramAM pharamAve che ke samayasAra be jagyAe che eka potAno zuddhAtmA che te samayasAra che ne utkRSTa nimittapaNe samayasArajI zAstra che. A zAstramAM potAno nija samayasArarUpI zuddhAtmA batAvavAmAM Avyo che. eka eka gAthAnA artha karatAM pU. gurudevazrI evA bhAvavibhora thaI jAya che ke temAMthI tene nIkaLavuM muzkela paDe che. pU. bahenazrI caMpAbahena vacanAmRtamAM pU. gurudevazrI vize pharamAve che ke pU. gurudevazrInuM dravya to alaukika ne maMgaLa che. temanuM zrutajJAna ne vANI AzcaryakArI che. teozrI maMgaLamUrti, bhavodadhi tAraNahAra ne mahimAvaMta guNothI bharelA che. temaNe cAre bAjuthI muktino mArga prakAzyo, temano apAra upakAra che te kema bhUlAya ? pU. gurudevazrIne Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IV samayasAra siddhi bhAga-5 tIrthakara jevo udaya varte che. pU. gurudevazrIe aMtarathI mArga prApta karyo bIjAne mArga batAvyo tethI temano mahimA Aje to gavAya che paraMtu hajAro varSo sudhI paNa gavAze. pU. bena zAMtAbena pharamAve che ke jema mahAvidehakSetramAM tIrthaMkara paramAtmAno sAkSAt upakAra che tevI ja rIte bharatakSetramAM pU. gurudevazrIno eTalo ja upakAra che kAraNa ke je bhavano aMta tIrthaMkaradevanI samIpamAM na Avyo te bhavano aMta jemanA pratApe thAya te paramakRpALu sadgurudevane atyaMta bhaktithI vAraMvAra namaskAra ho. namaskAra ho. pU. nihAlacaMdrajI sogAnI ke jeone pU. gurudevazrInuM eka ja pravacana sAMbhaLatA bhavanA abhAvarUpa samyagdarzananI prApti sonagaDha suvarNapUrI mukAme thaI. teo pharamAve che ke pU. gurudevanA eka kalAkanA pravacanamAM pUrepUrI vAta AvI jAya che. badhI vAtano khulAso pU. gurudevazrIe taiyAra karI Apyo che tethI koI vAta vicAravI paDatI nathI. nahiM to sAdhaka hoya to paNa badhI taiyArI karavI paDe. "zrI sImaMdhara kuMdakuMda mahAna AdhyAtmika TrasTa" nI racanA sva. caMdulAla khImacaMda mahetAnA smaraNaarthe bena sarojabena caMdulAla mahetA parivAra rAjakoTa dvArA karavAmAM AvI che. A TrasTanI pravRttimAM pU. gurudevazrInA pravacano prakAzita karavAnuM kArya karavAmAM Avaze. A parivArane AdaraNIya pU. zrI lAlacaMdabhAI modI-rAjakoTa dvArA ja AdhyAtmika mArgamAM pravezanI preraNA tathA AdhyAtmika mahAmaMtronuM rasapAna thayuM hoya A parivAra temano atyaMta RNI che. pU. lAlacaMdabhAI haMmezA A parivArane kahetA ke tamo badhA pU. gurudevazrInA bhavabhramaNano thAka UtAranArA mULaktane sAMbhaLI ne samajo. teozrI pharamAvatA ke tane "jANanAro jaNAya che kharekhara para jaNAtuM nathI" tema ame jANIe chIe, have to svIkAra karI le. AvA AvA ghaNA mahAmaMtro jemAM bAra aMgano sAra bharelo che tevA mahAmaMtro tathA pU. bhAIzrInI adhyAtmanI sUkSma siddhAMtika sacoTa zailIthI ja A parivAra adhyAtmamAM otaprota thayo hoya teozrIno atyaMta AbhArI che. AvA apUrva anupama zrI samayasArajI zAstranI kartA-karma adhikAranI 94 thI 144 gAthA tathA te uparanA zloko upara pU. gurudevazrInA 19 mI vakhatanA saLaMga pravacano naM. 187 thI 228 samayasAra siddhi bhAga-5mAM akSarazaH prakAzita karavAmAM AvyA che. A pravacanomAMnA 12 hindI pravacanone gujarAtImAM bhASAMtara karI prakAzita karavAmAM AvyA che. bhASAMtara zrI devazIbhAI cAvaDA dvArA thayela che. tathA pU. gurudevazrInA pravacanomAM jyAM jyAM AhAhAzabda che te peregrApha pUro thaye ja levAmAM Avela che. pU. gurudevazrIe jAherasabhAmAM samayasAra 19 vakhata vAMcyuM ane khAnagImAM to seMkaDo vakhata vAMcyuM che. ane aMdaramAM to temane AmAM keTalo mAla dekhANo haze. koIvAra doDha varSa koIvAra be varSa koIvAra aDhI varSa tema 19 vakhata 45 varSamAM jAheramAM vAMcyuM che. A pravacano pU. gurudevazrInI 45 varSanI sonagaDha suvarNapUrImAM thayelI sAdhanAnA nicoDarUpa mAkhaNa che. jema jema jJAnInI jJAna sthiratA vRddhigatta thatI jAya che tema tema ekane eka Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 gAthAnA pravacana paNa pharI levAmAM Ave to navA navA bhAvo Ave che. tethI ja 18mI vAranA pravacano prakAzita thayA hovA chatAM A aMtima pravacano prakAzita karavAno bhAva Avela che. ToTala 487 pravacano 1 thI 11 bhAgamAM kramabaddha zRMkhalArUpe prakAzita thaze. pU. gurudevazrI pharamAve che ke pAMcamAM ArAnA cheDA sudhI je koI jIva samyagdarzana pAmaze tene A vItarAganI vANI nimitta thaze. A vANI sIdhI sImaMdhara bhagavAnanI vANI che. AmAM eka akSara phare to badhuM pharI jAya. A samagra pravacano pU. gurudevazrInI sI. DI. uparathI akSarazaH UtAravAmAM AvelA che. tyArabAda jyAM jyAM jarUra paDe tyAM kauMsa karI vAkyo pUrA karelAM che. TeIpa uparathI UtarAvavAnuM kArya tathA tene ceka karavAnuM kArya AtmArthI bhAIzrI DaoN. devendrabhAI ema. dozI-surendranagara dvArA thayela che. tauparAMta AtmArthI bhAI zrI hiteSabhAI covaTIyA(borIvalI)e paNa TeIpa uparathI pravacano ceka karyA che. bhASA tathA vyAkaraNa zuddhi zrI devazIbhAI cAvaDA rAjakoTa dvArA thayela che tyArabAda samagra pravacano pharIthI sI. DI. uparathI sAMbhaLI ceka karI saMpUrNa prUpharIDiMganuM kArya zrI cetanabhAI mahetA-rAjakoTa dvArA pUrNa thayela che. te badala saMsthA sarveno AbhAra mAne che. A pravacanonAM prakAzanamAM kAMI kSati na rahe te mATe amoe vAraMvAra pravacano sAMbhaLI lakhANa zuddhi karI che chatAM koIpaNa kSati rahI hoya to te amAro doSa che te badala amo kSamA cAhIe chIe. samayasAra siddhi" bhAga-5nA pravacanonuM samagra kaoNpyuTarAIjhaDa TAIpaseTiMganuM kArya zrI nilezabhAI tathA zrI devAMgabhAI vArIyA-rAjakoTa dvArA tathA pustaka prinTiMga bAIDiMganuM saMpUrNa kArya zArpa ophaseTavALA zrI dharmezabhAI zAhu-rAjakoTa dvArA tathA kalara peIjanuM kAma DoTa eDavALA zrI kamalezabhAI somapurA-rAjakoTa dvArA thayuM hoya saMsthA temano AbhAra mAne che. pU. gurudevazrIe A paMcamakALamAM amRta varasAvyA che. adhyAtmanI helI varasAvI mokSanA mAMDavA ropyA che. AvA ati apUrva mArmika zAstranI gAthAonA khUba ja saraLa bhASAmAM AcAryonA gUDhabhAvone rajU karI mumukSu jagata upara apUrva upakAra karyo che. "bhagavAna AtmA" kahIne pratyeka jIvane vItarAgI karuNAthI saMbodhana karanAra pU. gurudevazrI ama bALakonA anaMta anaMta upakArI dharmapitA che. basa temano upakAra to ApaNe sau temaNe batAvelA zuddhAtmAnuM rasapAna karIne ja vALI zakIe. samayasAra siddhi bhAga-5 mATe eka mumukSu bhAI taraphathI sahyoga prApta thayela che te badala TrasTa temano AbhAra mAne che. A pustaka http://www.AtmaDharma.com para mUkela che. TrasTI zrI sImaMdhara kuMdakuMda kahAna AdhyAtmika TrasTa rAjakoTa Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA :) pravacana naM. tArIkha gAthA/kalaza naM. peIja naM. ] gAthA - 94 187 188 05/02/79 09/02/79 gAthA - 95 10 19 20. 188 06/02/79 07/02/79 189 | 21. gAthA - 96. 3ra. 190 191 192 08/02/79 09/02/79 11/02/09 33 43 53 gAthA - 97 - ra. 63 192 193 194 11/02/79 12/02/79 13/02/79 65 74 76 zloka - pa7 194 13/02/79 7 zloka - 58 83 194 83 13/02/79 14/02/79 195 86 zloka - 59 89 195 14/02/79 CO 94 zloka - 60 95 195 196 14/02/79 15/02/79 zloka - 61 19g 15/02/79 zloka - 62 197 | 16/02/79 103 103 107 107 108 108 111 111 gAthA - 98 197 | 16/02/79 gAthA - 99 197 | 16/02/79 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | gAthA/kalaza na. | pravacana naM. tArIkha peIja naM. ] gAthA - 100 197 198 199 2OO 201 16/02/79 17/02/79 18/02/79 19/02/79 21/02/79 gAthA - 101 119 120 121 132 143 152 162 163 173 183. 194. 195 25 5 9. 202 203 204 22/02/79 23/02/79 24/02/79 gAthA - 102 205 25/02/79 gAthA - 103 206 27/02/79 206 gAthA - 104 206 27/02/79 211 212 219 gAthA - 105 207 28/02/79 gAthA - 106 207 28/02/79 219 228 229 233 233 gAthA - 107 208 01/03/79 gAthA - 108 208 | 01/03/79 | zloka - 63. 209 02/03/79 gAthA - 109 thI 112 209 210 02/03/79 03/03/09 243 244. 247 247. 248 250 261 267 269 274 276 289 289 210 03/03/79 gAthA - 113 thI 115 gAthA - 116 thI 120 zloka - 64 211 | 04/03/79 | 212 05/03/09 (2) Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA/kalaza naM. gAthA - 121 thI 125 zloka - 65 gAthA - 126 gAthA - 127 zloka - 66 gAthA - 128 /129 zloka - 67 gAthA - 130 /131 zloka - 68 gAthA - 132 thI 136 gAthA - 137 /138 gAthA - 139 /140 gAthA - 141 gAthA - 142 pravacana naM. 212 213 - 213 213 214 214 215 - 215 - 215 216 216 - 216 216 217 - 218 218 219 - 219 220 (3) tArIkha 05/03/79 07/03/79 07/03/79 07/03/79 08/03/79 08/03/79 09/03/79 09/03/79 09/03/79 10/03/79 10/03/79 10/03/79 10/03/79 11/03/79 12/03/79 12/03/79 13/03/79 13/03/79 07/05/79 peIja naM. 291 293 305 305 306 309 310 318 320 321 330 337 337 338 339 343 346 346 347 348 356 356 358 360 303 374 379 380 389 389 395 396 401 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | gAthA/kalaza naM. | pravacana naM. tArIkha peIja naM. zloka - 69 220 221 07/05/79 08/05/79 zloka - 70 47 408 412 413 414. 416 423 221 | 08/05/79 - zloka - 71 thI 89 zloka - 90 221 08/05/79 426 221 08/05/79 zloka - 91 221 08/05/79 gAthA - 143 222 O9/05/09 zloka - 92 223 10/05/79 gAthA - 144 223 224 10/05/79 12/05/79 zloka - 93 224. 12/05/09 bloka - 94 224. 225 12/05/79 13/05/09 426 429 429 431 432 441 442 444 445 452 454. 455 458 459 462 464 465 470 471 471 475 755 481 481 490 490 42 zloka - 95 225 226 13/05/09 14/05/79 | zloka - 96 226 14/05/79 zloka - 97 226 14/05/79 zloka - 98 227 15/05/79 zloka - 99 | 227 228 15/05/79 16/05/09 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM paramAtmane nmH| zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra 2 - kartA-karma adhikA2 gAthA - 94 kathamajJAnAtkarma prabhavatIti cet tiviho esuvaogo appaviyappaM karedi koho'haM / kattA tassuvaogassa hodi so attabhAvassa / / 94 / / trividha eSa upayoga AtmavikalpaM karoti krodho'hm| kartA tasyopayogasya bhavati sa AtmabhAvasya / / 94 / / eSa khalu sAmAnyenAjJAnarUpo mithyAdarzanAjJAnAviratirUpastrividhaH savikArazcaitanyapariNAmaH parAtmanoravizeSadarzanenAvizeSajJAnenAvizeSaratyA ca samastaM bhedamapahnutya bhAvyabhAvakabhAvApannayozcetanAcetanayoH sAmAnyAdhikaraNyenAnubhavanAtkrodho'hamityAtmano vikalpamutpAdayati; tato'yamAtmA krodho'hamiti bhrAntyA savikAreNa caitanyapariNAmena pariNaman tasya savikAracaitanyapariNAmarUpasyAtmabhAvasya kartA syaat| evameva ca krodhapadaparivartanena mAnamAyAlobhamoharAgadveSakarmanokarmamanovacanakAyazrotracakSurprANarasanasparzanasUtrANi SoDaza vyAkhyeyAnyanayA dishaanyaanypyuuhyaani| have pUche che ke ajJAnathI karma kaI rIte utpanna thAya che ? teno uttara kahe cheH 'huM krodha ' ema vikalpa e upayoga traNavidha Acare. tyAM jIva e upayogarUpa jIvabhAvano kartA bane. 94. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 samayasAra siddhi bhAga-5 gAthArtha [trividha:] traNa prakArano [ps:] A [ 35yo :] upayoga [madama :] "huM krodha chuM evo [mAtmavivaM] potAno vikalpa [ roti] kare che; tethI [sa:] AtmA [tasya upayoga] te upayogarUpa [zAtmamAvasya] potAnA bhAvano [vartA] kartA [ bhavati] thAya che. TIkAH- kharekhara A sAmAnyapaNe ajJAnarUpa evuM je mithyAdarzana-ajJAnaaviratirUpa traNa prakAranuM savikAra caitanyapariNAma te, paranA ane potAnA avizeSa darzanathI, avizeSa jJAnathI ane avizeSa ratithI samasta bhedane chupAvIne, bhAvyabhAvakabhAvane pAmelAM evAM cetana ane acetananuM sAmAnya adhikaraNathI (-jANe ke temano eka AdhAra hoya e rIte) anubhavana karavAthI, 'huM krodha chuM' evo potAno vikalpa utpanna kare che; tethI krodha chuM' evI bhrAMtine lIdhe je savikAra (vikArasahita) che evA caitanyapariNAme pariNamato thako A AtmA te savikAra caitanyapariNAmarUpa potAnA bhAvano kartA thAya che. evI ja rIte krodha" pada palaTAvIne mAna, mAyA, lobha, moha, rAga, dveSa, karma, nokarma, mana, vacana, kAya, zrotra, cakSu, ghANa, rasana ane sparzananAM soLa sUtro vyAkhyAnarUpa karavAM; ane A upadezathI bIjAM paNa vicAravAM. bhAvArtha- ajJAnarUpa eTale ke mithyAdarzana-ajJAna-aviratirUpa traNa prakAranuM je savikAra caitanyapariNAma te potAno ane parano bheda nahi jANIne "huM krodha chuM, huM mAna chuM' ityAdi mAne che; tethI ajJAnI jIva te ajJAnarUpa savikAra caitanyapariNAmano kartA thAya che ane te ajJAnarUpa bhAva tenuM karma thAya che. pravacana naM.187 gAthA-94 somavAra, mA suda-9, tA. 5/2/'79 have 94 gAthA-have pUche che ke ajJAnathI karma kaI rIte utpanna thAya? karma eTale rAgadveSa hoM ahIMyA karma eTale jaDane pachI nAkhaze paNa ahIMyA to karma eTale puNya ne pApano bhAva, e dayA, dAna, vrata, pUjA, bhakti, tapa eno je vikalpa uThe che, tene ahIMyA rAga kahe che. e ajJAnathI rAga kaI rIte utpanna thAya? eTale karma zabda ahIMyA rAgarUpI kAryanI vAta che, pachI badhA bola leze, rAga, dveSa, krodha mAna mAyA lobha, zarIra-vANI mana badhAM. AhAhA ! ziSya pUche che, prabhu ajJAnathI rAgadveSanI kriyA kaI rIte utpanna thAya che? AvI ziSyanI jijJAsA che, AhA! kema ke rAga ane dveSa, puNya ne pApa to AtmAnI paryAyamAM thAya che. to e to AtmAnuM kArya che, tyAre tame kaho cho ke e ajJAnathI utpanna thatuM rAgadveSanuM kArya che, to zI rIte che e? AhAhA ! che? ziSyano prazna che hoM mAthe, "kathamajJAnAtkarma prabhavatIti ce" saMskRta che upara. AhAhA! rAgathI bhinna paDayo bhagavAna AtmA, ene to rAganuM karma ane kartA (paNuM) utpanna thatuM nathI, rAgano kartA ne rAga mAruM kArya vyavahAraratnatraya, deva guru zAstranI zraddhAno rAga, paMcamahAvrata Adino rAga, mahAvratano rAga, e rAgano jJAnI kartA thato nathI, kema ke rAgathI bhinna mArI cIja che, e to jJAna ne darzananA pariNAmane kare, rAgane Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-94 kare e mAruM svarUpa nathI. AhAhA ! have AvI vAta Ave to virodha kare ke nahi ? bese nahi to zuM thAya ? vItarAga 5ramAtmA jinezvaradeva vItarAgI hatA, ane emaNe kahelo dharma vItarAga pariNAma che, emano kahelo dharma vItarAga pariNAma che, rAga pariNAma e vItarAga dharma nathI. AhAhA! to kahe che ke, jene zubha-azubha rAgathI, jema ThaMDI-garama avasthA pudgalanI, tema puNya, pApa ne vrata tapano bhakti Adino bhAva e pudgalano che, mAro nahi, mAro hoya to judo paDe nahi. AhAhA ! ema dharmIne potAnA AnaMda ne jJAna svabhAvI prabhune rAganA vikalpathI do jANato, jJAtAdeSTAnA pariNAmane karato vItarAgI pariNatine karato. AhAhAhA... te rAgano kartA thato nathI. AvuM che. hIrAbhAI ! AhA ! zarIranI kriyA to jaDanI che A, AhA ! kaheze, ema leze AgaLa, hajI to ahIMyA rAga ne dveSa, pUjA ne bhakti, vrata ne tapa ene A karuM evo vikalpa UThe che ne, e rAga che ane kharekhara te karmanuM kArya che. bhagavAna (Atma ) dravya zuddha caitanya prabhu, enI khANamAM koI rAgane utpanna kare evo koI guNa nathI. AhAhAhA ! atIndriya AnaMdano sAgara nAtha, enA atIndriya AnaMdamAM koI evo guNa nathI ke duHkhane utpanna kare. AhAhA ! rAga che e to duHkha che, cADhe to dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjAno ho, paNa rAga du:kha che. to duHkha che e AtmA AnaMdasvarUpa che enuM e kArya kema hoya ? AhAhAhA... e duHkha che e AnaMdanuM kArya nahi. bhagavAna AtmA to atIndriya zAMti ne AnaMdano sAgara che ne prabhu ! tenA pariNAma to AnaMda ne zAMtinA pariNAma thAya, te bhagavAna AtmAnA pariNAma kahevAya, paNa A dayA, dAna, vrata, bhakti, tapa, pUjAno vikalpa che e to rAga che. e rAga enA pariNAma nathI. AhAhAhA ! rAga thAya teno te jANanAra dekhanA2 eno che e, paNa rAgarUpe thanA2 ( nathI ) dharmI samyagdaSTi prathama darajjAno. AhAhAhAhA ! rAgarUpe thAuM evI e vastu nathI. samajANuM kAMI ? dhImethI samajavuM prabhu A to mAraga uthalapAthala che Akho. have kahe che ke e to jJAnanI vAta karI tame, eTale ke AtmA AnaMda ne jJAnasvarUpa che ane je rAganI kriyAthI e bhinna che, tethI dharmInuM kArya rAga nahi, paNa dharmInuM kArya to rAgane jANavuM evuM jJAtAdeSTA enuM pariNAma che. samajANuM kAMI ? ema Ape kahyuM to prabhu mane prazna che, ke puNya ne pApa vrata ne tapano rAga e ajJAnathI kema utpanna thAya che ? ajJAnathI e kArya kaI rIte utpanna thAya che ? AhAhAhA ! are, Avo maLe vakhata. AhAhAhA ! mAMDa mAMDa mANasa thayo chuM anaMtekALe, AhAhAhA ! ane eTalo kSayopazama paNa kAMI vicAra karavAno che ene, emAM A vicAramAM na Ave, to zuM karyuM eNe ? AhA ! eTale ? ke rAganA pariNAmathI mArI cIja bhinna che, kema ke navatatvamAM A jIva, ajIva, puNya pApa, Asrava, baMdha, saMvara, nirjarA, baMdha ne mokSa to dayAdAna, vrata, bhaktinAM pariNAma to puNya che, hiMsA jUThuM corI viSayabhoga vAsanAnA( pariNAma ) pApa che e beya tatva to bhinna che. ajIva je karma che, e paNa bhinna che. AhAhA ! huM to zAyaka caitanya svarUpa, saccidAnaMda siddha svarUpa te mAruM svarUpa che. AhAhA ! Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 4 AvA dharmIne, rAga ne puNyanA pariNAmanuM kartRtva ene hotuM nathI. tyAre ziSya pUche che, ke jJAnanA bhAnathI to rAganuM kartavya ubhuM na thAya, to ajJAnathI kevI rIte e rAga utpanna thAya che ? samajANuM kAMI ? A kaI jAtano upadeza A, oluM to vrata karo ne, apavAsa karo ne, bhakti karo, pUjA karo, varSItapa kare che bicArA bAIyuM badhe, lAkhopatinI dikarAnI vahuo pAMca daza daza karoDapatinI varSItapa kare, to kahe che ke e to rAga maMda hoya kadAcit to e pudgalanuM kArya che, tAruM nahi le ! puruSamAM thoDA kare, bAIyuMmAM bahu kare. AhAhA ! prabhu to e to Ape kahyuM ke e badhI vRtio je uThe che rAganI, enAthI dharmI jIva to bhinna potAnA pariNAmane kare che, e rAganA pariNAmane e kare nahi. AhAhAhA ! bhagavAnanI khANamAM e rAgane utpanna kare evo koI guNa nathI, ethI jene AtmajJAna ne Atmadharma thayo, e to rAgano kartA ne rAga kArya ema thatuM nathI. samajANuM kAMI ? AhAhAhA ! to have pUche che, ke A ajJAnathI rAganI utpatti, vikAranI kaI rIte che ? AhA ! e ajJAnathI e rAga je dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjAno vikalpa rAga, e ajJAnathI rAganuM karavuM, karma kaI rIte utpanna thAya che, teno uttara che. AhAhAhA ! A to bhagavAna vItarAgano mAraga bApA. AhAhA ! arere vIMkhI nAkhyo lokoe, ane pote je dharmI chIe ema mAnIne beThA. AhAhA ! gAthA 94. tiviho esuvaogo appaviyappaM karedi koho'hN| kattA tassuvaogassaM hodi so attabhAvassa / / 94 / / 'huM krodha ' ema vikalpa e upayoga traNavidha Acare. tyAM jIva e upayogarUpa jIvabhAvano kartA bane. 94. pAcho jIva, mAne che ne eTale-AhAhA ! TIkAH- 94nI TIkA, 'kharekhara' che ne TIkA, "kharekhara to evuM che ke, A sAmAnyapaNe ajJAnarUpa evuM" bhagavAna AtmAnA ajJAna ne mithyA (darzana) ne aviratapaNuM, eka ajJAnanA traNa prakAra. bhagavAna AtmA zuddha cidAnaMda prabhu enuM jene jJAna nathI, tenAM ajJAnamAM, enA ajJAnathI utpanna thayelA traNa bhAva, mithyAzraddhA, mithyAjJAna ne avirati pariNAma. che ? kharekhara A sAmAnyapaNe, saMkSiptamAM kahIe to ajJAnarUpa evuM je e ajJAnarUpa evuM mithyAzraddhA, AhAhAhA ! e rAga che e mAro che, e mithyArUpa zraddhA ajJAnarUpa che, e ajJAnanA traNa prakAra che. AhAhA ! svarUpa caitanya bhagavAna pUrNAnaMda ne pUrNa atIndriya jJAnano sAgara nAtha (nijAtmA ) enA ajJAnane lIdhe, AhAhA... enA svarUpanA bhAna vinA, ajJAnarUpa evuM, ajJAnarUpa evuM je mithyAdarzana, mithyAzraddhA, e rAga te dharma che, ane rAga te mA2o che, evuM ajJAnarUpa evuM je mithyAdarzana. AhAhA ! A to vItarAga mAraga che bhAI, vItarAga mArgamAM rAga che e AtmAno nahi, AhA ! e ajJAnarUpa evI mithyAzraddhA, rAga mAro che ne rAga mAruM kartavya che, evI ajJAnarUpa mithyAzraddhA, ajJAnarUpa ajJAna, ane rAgane jANavA ja rokAI gayo potAnuM svarUpa bhinna che tene na jANatAM, ajJAnarUpI ajJAna, rAga te ene jANavA rokANo, Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-94 e mAro che ane avirati, e rAgamAM rokAI gayo, e avirati che. AhAhA ! e aviratinAM pariNAma ajJAnarUpa che. A to adhyAtmanI TIkA che. traNalokanA nAtha, vItarAga paramAtmA enA mukhe nIkaLelI A vAta che prabhu, saMto jagatane jAhera kare che. ziSyano ema prazna hato ke prabhu tame jJAtAdekhAnA dharmI jIvane to rAgadveSa puNya pApanI utpatti kArya enuM nahIM, ema Ape kahyuM, tyAre ajJAnathI e rAgadveSanI utpatti kaI rIte che? samajANuM kAMI? to kahe che ke svarUpanA TUMkAmAM ajJAnarUpa, svarUpanA abhAnarUpa, svarUpa je AnaMdakaMda prabhu, enA ajJAnarUpa ekarUpa sAmAnya, enA traNa prakAra, mithyAdarzana e rAga te mAro, evI mithyAzraddhA e ajJAnarUpa, rAganA jJAnamAM rokAI gayo te ajJAnarUpa ajJAna, ane rAgamAM lIna thayo te aviratirUpa, AhAhAhA! avirati e traNa prakAranuM savikAra caitanyapariNAma, che? vaLI bhASA, che to caitanya, AhAhA ! e traNa prakAranuM savikAra, vikAra sahita, caitanyanA pariNAma, AhAhAhA! te, e traNa prakAranA je caitanyanA pariNAma te, paranA ane potAnA avizeSa darzanathI. AhAhA ! pote bhagavAna AnaMda ne jJAnasvarUpa, ane rAga malina ane duHkharUpa e potAnA ne paranA avizeSa, be eka che, sAmAnya che, bheda nathI, ema darzanathI. AhAhA ! e savikArapariNAma paranA ane potAnA kharekhara to e pariNAma para che ne potAnuM svarUpa bhinna che, paNa e paranA ne potAnA sAmAnya darzanathI, be eka che ema zraddhAthI, AhA! bhASA! avizeSa darzana avizeSa eTale juduM pADato nathI, sAmAnyapaNe benuM ekapaNuM che ema mAne che. AhAhAhA ! TIkA bahu gaMbhIra che. AhAhA! vitarAgI saMtonI TIkA che A nimittathI. TIkA to TIkAnI che. AhAhA ! kahe che, ke ajJAnI potAnA savikAra caitanya pariNAma, e para che ne mAruM svarUpa bhinna che, ema na mAnatAM paranA ane potAnA sAmAnya darzanathI, e rAga ne AtmA benuM eka (paNuM ) che, ema zraddhAthI, AhAhAhA ! bhAre AkaruM kAma. e rAga ane AtmAnA avizeSa jJAnathI, ekarUpa jJAnathI, sAmAnya jJAna ekarUpa chuM ema, rAga ne huM beya eka chuM evA ajJAnathI ane avizeSa rati. AhAhA!sAmAnya rati eTale rAgamAM rati, rAgamAM premano rasa caDI gayo. AhAhA ! evA sAmAnya rItathI, samasta bhedane chupAvIne, AhAhA ! e vikArI pariNAma ane bhagavAna avikArI ene bene chupAvI, DhAMkI daIne, e mithyAajJAnarUpa, mithyAzraddhA, mithyAjJAna ne rati, rAgamAM lInatA rati, evo je vikArabhAva ane bhagavAna aMdara bhinna bhAva, te bhedane chupAvI, bene DhAMkI daI ajJAnI. AhAhA... "bhAvyabhAvakabhAvane pAmelAM" karma je jaDa che te bhAvaka che ane e vikArI pariNAma tenuM bhAvya che. AhA! samajANuM kAMI ? AhAhA ! have olA kahe ke nimittathI thAya che ema kahe ne, AMhIMthI. bhAI ahIM vAta bIjI che bApu, ahIMyA to dravya zuddha caitanya bhagavAna enuM jene jJAna nathI, tethI te tenA ajJAnathI rAganA bhAvane potAnA mAne, potAno jANe, emAM lIna thAya, enI AMhIM vAta che. AhAhAhA! "samasta bhedane chupAvIne' eTale? ke rAgano bhAva ne bhagavAna AtmAno bhAva bene DhAMkI daIne, bhAvyabhAvaka bhAvane pAmelA. AhAhA! bhAvaka evuM je pudgala karma, enAthI Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 bhAvya je puNya ne pApano bhAva, evA bhAvyabhAvaka, che? bhAvya nAma vikArI pariNAma, bhAvaka te karma pugala evo je bhAva, ene pAmelA cetana, acetananuM sAmAnya adhikaraNa. AhAhAhA ! e puNya pApano AdhAra ja huM chuM. cetana ne acetananuM sAmAnya AdhAra bhagavAna AnaMdano AdhAra, ema bhego rAga ne puNyano paNa AdhAra. AhAhA! bhAre AvI vAta. cetana acetananuM ekarUpa AdhAra, jANe ke temano eka AdhAra hoya, e vikArI pariNAmano AdhAra huM, ane karma be thaIne eno AdhAra hoya, athavA e vikArI pariNAmano huM ja AdhAra chuM, ema mAnIne ajJAnI, AhAhA! che? cetana, acetananuM eka adhikaraNa, sAmAnya eTale AdhAra, "emano eka AdhAra hoya e rIte anubhavana karavAthI". AhAhAhA ! bhAvaka je karma che pudgala tenuM bhAvya e mArA che ema anubhava karavAthI, che kharekhara to bhAvaka karma tenuM e vikArI bhAvaka bhAvya paNa eno AdhAra huM chuM ema mAnIne, ajJAnI sAmAnya, eno AdhAra ane anubhava karavAthI, huM krodha chuM, eTale? ke je bhagavAna AtmA zAMta ne avikArI svarUpa che, tenAM ajJAnane lIdhe, karmanA bhAvakathI thayelo vikAra krodha te huM chuM, eTale svabhAvathI viruddha bhAva te huM chuM, ema ajJAnI krodha huM chuM ema mAne che, e ajJAnInuM karma ajJAnathI utpanna thAya che. AhAhA! AkaruM kAma che. AhAhA ! vItarAga sarvajJa paramAtmA, e vItarAga bhAvathI vAta kare che, prabhu tAruM svarUpa vItarAga, dravya vItarAga, guNa vItarAga, ane tenI paryAya thAya te vItarAga, e enuM kArya che. AhAhAhA ! ema na jANatAM caitanyanA vikArI pariNAmano paNa AdhAra huM, ema mAnIne, e vikAranAM pariNAma svarUpathI viruddha che, tene ahIMyA krodha kIdho che. AhAhAhA ! ene svabhAva pratye aNagamo thayo che, ane rAga pratye prema thayo che, tethI tene krodhI kahevAmAM Ave che. are bhagavAna, AhAhA ! vItarAga sarvajJadeva, enA viraha paDyA paNa vANI rahI gaI, samaya prAbhUta kahe che ne Ane, samayanuM bheTazuM rahI gayuM. AhAhA! chellI gAthA che ne bhAI, samayasAra bheTa ApyuM. A AtmAmAM bhAI jo A tuM cho ne bhAI, prabhu tuM to vItarAgI mUrti cho ne nAtha ! huM vItarAga thayo te kayAMthI thayo? e vItarAga svarUpa ja che prabhu. emAMthI vItarAgatA sarvajJatA paramAtmAne thaI, to tuM vItarAgI svarUpa cho ne prabhu. e vItarAgI svarUpanA pariNAma to vItarAgI hoya. e samyagdarzanajJAnacAritra che. sAcAM, e to vItarAgI pariNAma che. AhAhA ! paNa enA bhAna vinA, jina svarUpI bhagavAna AtmA, tenA ajJAnane lIdhe, karmanA bhAvakathI thayelo vikArI bhAva, puNyapApa te bhAvyano AdhAra te huM chuM, ema mAnIne ajJAnI, krodha eTale svabhAvathI viruddha bhAva, te huM chuM, ema e ajJAnI mAne che. arere. AvI vAtuM. samajAya che? prabhu AtmA to zAMta vItarAgI mUrti prabhu che. AtmA sadAya jinasvarUpa ja che anAdi, svabhAva hoM. te svabhAvanuM kArya che, e to vItarAgI pariNAma Ave, samyagdarzanajJAnacAritra e dravyanA Azraye kaho, paNa e vItarAgI pariNAma Ave. e vItarAgI pariNAma te jJAnInuM kArya ne jJAnI eno kartA. e bhUlIne, ajJAnI vItarAgI mUrti Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-94 bhagavAna paramAnaMdano sAgara, tene bhUlI tenA ajJAnathI, rAganA dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAmane potAnA mAnI, e karma bhAvakanuM bhAvya, (karma)nuM bhAvya che, ene ThekANe mAruM kArya che (ema mAne che). AhAhAhAhA ! gAthA bahu UMcI AvI che. hIrAlAlabhAI ! bahu alaukika vAtuM bApA che. zuM karIe ? heM? vItarAga traNalokano nAtha, jinezvaradeva Ama pharamAve che. AhA! saMto ADatiyA thaIne prabhu kahe che ema kahe che, ene samAja mAnaze ke nahi, samAjamAM viSamabhAva thAze ke nahi? tenI ene darakAra nathI. mAraga Avo che. mAno na mAno samatola raho na raho, AhAhA ! jeNe vItarAgI prabhune oLakhyo hoya, jANyo hoya, enA pariNAma rAga ne puNyapApanAM enA pariNAma enuM kArya na hoya. AhAhAhA ! kaho paMDitajI! AvI vAta che. AmAM koI paMDitAI ne saMskRta vyAkaraNanI kAMI jarUra nathI ema kahe che. kema paMDitajI? saMskRtamAM prophesara che paNa narama mANasa che ne! AvI gayA jhukAI gayA, Avo mAraga che prabhu. AhAhA ! nyAyathI to kahevAya che prabhu. AhAhA ! zuM kahyuM? ke kharekhara to karmane AdhAre puNya pApano bhAvya thAya che. ene ThekANe ajJAnI svarUpano ajANa, e vikArano bhAvya eno huM AdhAra chuM, AhAhAhA!cImanabhAI ! jhINuM paDe AvuM muMbaImAM, AhAhA ! prabhu anaMta AnaMdano sAgara che ne aMdara. AhAhAhA ! atIndriya anaMta jJAna ne atIndriya AnaMda, A IndriyamAM sukha mAnyuM e to kalpanAnuM duHkha che. e duHkhanI dazA koI (AtmA) kare evo koI guNa nathI, emAM to AnaMdaguNa che. AhAhAhA ! evA atIndriya AnaMdanA guNano bharelo bhagavAna tenA ajJAnane lIdhe, e puNya ne pApanA rAganA bhAvane, mAre AdhAre thayA che ema ajJAnI mAne che. prabhu tuM to AnaMda ne jJAna cho ne tAre AdhAre A kema thAya? samajANuM kAMI ? AhA ! bhagavAna birAje che dehamAM prabhu badhA, e zeSa zarIra barIrane na juo e to jaDa mATI dhULa che, karmane na jAo e ajIva bhinna che, e aMdara puNya pApanA bhAvane na jAo e vikArI pariNAma e AtmAnuM svarUpa nathI. AhAhAhA... paNa e AtmAnA svarUpanA ajANa jIvo anAdithI bhagavAna pote birAje che aMdara, jina svarUpI AtmA ! enuM jJAna na karIne, tenuM lakSa na karIne, tenuM dhyAna na karIne, evA zuddha svarUpanA ajJAnathI e zubha-azubha rAganuM kAma, eno huM AdhAra chuM, ema mAnIne e krodhano kartA thAya ane krodha mAruM kArya che, ema mAne. AhA ! AvI vAtuM ekeekamAM phera. olo to kahe, bhagavAne Ama karyuM, bhagavAne Ama karyuM, zuM nathI e stutimAM AvatuM? stuti Ave che ne pahelI, pAMca daza miniTa stuti bole che "mA haNo, mA haNo jIvane evo bhagavAnano, upadezane stutimAM paheluM bole ne pachI vyAkhyAna zarU kare, ameya karatAne pahelAM, AhAhA ! arere koNa haNe ne koNa jIvADe parane? ane A lokoe vaLI e zabda kADhayo che hamaNAM aMgrejInuM "jIvo ane jIvavA do" jIvo (ne) jIvavA do. are koNa jIvavA de? are bhagavAna! tAruM jIvana jIvavA do e to prabhu jIvatara zaktinuM kArya che. AnaMda ne zAMtinA pariNAma thAya e jIvananuM jIvana kArya che, "e jIve jIvo" ane jene rAga ne puSya ne pApanA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 bhAvane potAnA mAnyA che, eNe potAnA jIvanane mArI nAkhyuM, anaMta jJAna ne anaMta AnaMda ne anaMta zAMti ne anaMta prabhutA, ethI bharelo bhagavAna AtmA, ene rAganuM kArya AdhAra huM chuM, ema mAnanAra evA jIvataranI zaktine eNe haNI nAkhI. AhAhAhA ! A kaI jAtanuM? bApu! badhI khabara che bhAI, duniyAnI-AhA! vItarAga mAraga koI alaukika che, ane e vItarAga sivAya kayAMya koI anyamatamAM, A vAta che ja nahi kayAMya. AhAhAhA! atyAre to saMpradAyamAM e vAta rahI nathI, to anyamAM to kayAM hoya? AhAhAhA ! bahu gAthA UMcI. AhA ! kahe che ke cetana ne acetananuM A, kharekhara to rAgAdi acetana che. e jANe cetana eno AdhAra hoya ? AhAhA ! samajAya che kAMI? AhAhA ! bhagavAna caitanya svarUpa enA vItarAgI pariNAma thAya teno AdhAra bhagavAna AtmA! paNa ene ema na mAnatAM, e rAganA pariNAmano kharekhara AdhAra to acetana che, e rAganA pariNAmano huM AdhAra chuM ema mAnIne, rAganuM abhimAna kare che, e svabhAva pratye krodha kare che. AhA! dayAnA pariNAma che e rAga che, e karma bhAvakanuM bhAvya che, bhagavAna AtmAmAM e bhAvya nahi, chatAM ajJAnapaNe e bhAvakanuM bhAvya te huM chuM, eTale ke vikArI pariNAma te huM chuM, eTale ke svabhAva pratyeno virodha karIne, krodha te huM chuM. rAgane krodha gayo ahIMyA, AhAhAhA... bhASA to prabhu sAdI che, bhAva to bahu gaMbhIra che. AhAhA! arere vItarAga mAragamAM janmIne, jainamAM janmIne jainanuM zuM svarUpa che, enI khabaruM na maLe. AhA! kaho rasikabhAI, AvI vAtuM che. AtmA to vItarAga svabhAvano piMDa che, jina kaho ke-vItarAgapiMDa kaho, emAM rAgano huM AdhAra chuM e vItarAga svabhAvanA ajJAnane laIne. AhAhA! jina svarUpI prabhu anaMta anaMta vItarAgI zaktino piMDa prabhu che, aMtaramAM jJAneya vItarAgI, darzana vItarAgI, zAMti vItarAgI, svacchatA vItarAgI anaMta zaktio je guNa che e badhA vItarAgI svabhAve che e badhAM, AhA! evA bhagavAnanA svabhAvane na jANato, enA ajJAnane laI, eno anAdara karI ane karmanA nimitte bhAvakathI thato vikArI bhAva rAga, e bhAvyano AdhAra huM chuM, ema mAnIne svabhAva pratye virodha ne krodha kare che. AhAhA.. samajANuM? che? AhAhA ! eno anubhava karavAthI rAga che te huM chuM ane rAgano AdhAra te huM chuM, ema rAgano anubhava karavAthI, huM krodha chuM, AhAhAhA.. krodha ne mAna te draSanAM be bhAga che, ane rAganA be bhAga mAyA ne lobha che, zuM kahyuM? vaiSa che enA be bhAga, krodha ane mAna, rAganA be bhAga mAyA ne lobha. AhIM kahe che ke krodha dveSano bhAga che, eTale AtmA je zuddha cidAnaMda prabhu che, tenA ajJAnane laIne tene daiSano bhAva utpanna thayo che AtmA pratye. AhAhAhA ! AnaMdaghanajImAM e kahyuM che ne? "DhaSa arocaka bhAva" zuddha caitanyaghana bhagavAna pUrNAnaMdathI bharelo, pUrNajJAnathI bharelo, pUrNa vitarAgathI bharelo, pUrNa svacchatAthI, prabhutAthI bharelo bhagavAna enI arucI e vaiSa che, vAtuM bahu phera hoM! bAbubhAI? che bhAI mAraga to A che bApA, AhAhA! zuM enI zailI? zuM saMtonI kathanInI saraLatAnI vItarAgatAthI viruddha bhAva ene kaI rIte varNavyo, cItaryo. AhAhA ! Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-94 huM krodha chuM, evo potAno vikalpa utpanna kare che. joyuM? pAchuM evo potAno, e jANe huM chuM ema potAno vikalpa utpanna kare che. AhAhA ! mithyASTi jIva, ajJAnI jIva kaho ke mithyASTi kaho, bhagavAna pUrNAnaMdanA nAthane (nijAtmAne) nahi jANato, enAM upara paDado mArato ajJAnathI, e dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, kAma, krodha AdinAM bhAva, te karmanuM bhAvya che, karmane AdhAre thayela che, ene ThekANe ajJAnI kahe ke e mAre AdhAre thayela che, ema mAnIne te krodhano vikalpa kare che ke huM krodha chuM. AhAhAhA! navo mANasa ta ajANyo hoya ane saMpradAyano AgrahI hoya, have zuM mAMDI che A te, bhagavAna ! (zrotA - dharma karavAnI rIta ja Ape badalI nAkhI) badalI nAkhI. juone ! nyAyathI tulanA karazo ke nahIM ? vANIyA vepAra kare tyAM copaDAmAM tapAse che ke nahi, ke ApaNe keTaluM leNuM deNuM, keTaluM pahora pedAza hatI, emAM A vadhyA keTalA paisA? ke khoTa thaI gaI keTalI? eno meLa karatA nathI dazerAnA di' divALIne, ema AMhI kahe che ke khoTano dhaMdho kare ne mAne lAbhano, e vikArI pariNAmano AdhAra huM e khoTano dhaMdho. mithyAdeSTi e krodha ne vikArane potAno mAne che. AhAhA ! samajANuM kAMI? kaho hIrAlAlabhAI ! AvI vAta AvI gaI sarakhI. barAbara AvyA ne ThIka thayuM A. AhAhA ! e to (hAthano ) kaTako to nahi paNa AkhuM zarIra jIvanuM nahi ema kahe. e to nahi paNa aMdara rAga thAya eya jIvano nahi. AhAhA ! prabhu tArA janamamaraNanA rastA mUkAvAnA koI alaukika che. AhAhAhA... vItarAga paramAtmA trilokanAthano pokAra che A, divya dhvanino pokAra che prabhuno, prabhu tuM to pUrNAnaMdano nAtha vItarAga svarUpI cho ne! evA svabhAvanA ajANane laIne, enAthI viruddha je rAgAdi bhAva, e mAro che evo tuM vikalpa kare che prabhu tuM mithyA zraddhAmAM dorAI gayo che. AhAhAhA ! AhA! prabhu tuM du:khanA paMthe dorAI gayo. samajAya che kAMI? AnaMdano kaMda prabhu aMdaramAM che. AhAhAhA ! atIndriya AnaMdano sAgara emAM jAvuM joIe ane AnaMdanI dazA pragaTa thavI joIe, e sukhano paMtha che. ene bhUlIne e dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjAno bhAva rAga, eno huM AdhAra ane e mAruM kArya, prabhu tuM duHkhane paMthe dorAI gayo. cetanajI! AvuM che. mAno na mAno duniyA ene koI sane, saMkhyAnI jarUra nathI ke jhAjhA mAne to sat sAcuM ne, ema kAMI che? bAbubhAI? bAbubhAI barobara tAkaDe AvyA che sarakhA. AvuM che bApA. AhA... prabhu ekavAra sAMbhaLa to kharo, vItarAganA vaheNalA to sAMbhaLa, kahe che. AhAhA ! vItarAga Ama kahe che, ke tuM e rAga thAya te mATe AdhAre thAya, to teM tArA AtmAnA svabhAvane vikArI mAnyo, huM? ane eno svabhAva to nirvikArI pavitra che prabhuno svabhAva to. AhAhAhA ! evA vikArI pariNAma teno huM AdhAra chuM. AhA! evo vikalpa utpanna kare che vikalpa vRtti utpanna kare che mithyAzraddhAnI, tethI huM krodha chuM evI bhrAMtine lIdhe, tethI huM rAgano premI chuM, svabhAvano premI nahi, "evI bhrAMtine lIdhe, savikAra pariNAma, evA caitanyapariNAme pariNamato thako" AhAhAhA ! pAchA lIdhA enA pariNAma mAnyuM che ne eNe? evA caitanya Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 samayasAra siddhi bhAga-5 pariNAme pariNamato thako, AhAhAhA !!vikArI pariNAmane caitanyanAM che ema mAnIne pariNamato thako, AhAhAhA ! zuM TIkA gajaba che. eka gAthAmAM cauda pUrva ne bAra aMgano sAra bharI dhe che. e saMtonI zailI to juo, savikAra caitanyapariNAmarUpa potAnA bhAvano kartA thAya che. samajANuM ? caitanya pariNAme pariNamato eTale ke vikAra mArA che ema pariNamato ema, "e caitanya pariNAme pariNamato A AtmA te savikArI caitanyapariNAmarUpa potAnA bhAvano ajJAnI kartA thAya che" vizeSa kaheze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva.) pravacana naM. 188 gAthA-94 maMgaLavAra, mahA suda-10, tA.6/2/09 "kharekhara A sAmAnyapaNe ajJAnarUpa" AtmAnuM svarUpa je zuddha caitanya che, tenA bhAna vinA ajJAnarUpa mithyAdarzana, ajJAna ane avirati traNa prakAranuM savikAra caitanyapariNAma mithyAzraddhA, rAga e mAro rAga che, puNya che e dharma che evI je mithyAzraddhA, svarUpanA ajJAnane laine, e mithyAzraddhAne kare che, mithyAjJAna ane avirati, e traNa prakAranuM savikAra caitanya pariNAma che caitanyanA pariNAma paNa savikAra che. viparita svabhAvathI viruddha evA savikAra pariNAma "te paranA ane potAnA avizeSa darzanathI" pote AnaMda, AnaMda ne jJAna svarUpa che ane A rAgAdi vikAra duHkharUpa che. benuM ekarUpa mAnavAthI avizeSa eTale benuM sAmAnya mAnavAthI, AhAhA ! jhINuM bahu. avizeSa darzanathI, AtmA AnaMda ane jJAnasvarUpa prabhu ane A rAga ane puNya-pApanA bhAva-te vikAra pariNAma e benI bhinnatAne na jANato enuM sAmAnyarUpa beya te eka che, ema sAmAnyapaNe dekhato, sAmAnyapaNe jJAnathI jANato ane sAmAnyapaNe ratithI e rAgamAM lInatA karato svabhAvanuM ajJAna che tethI rAgamAM lInatA karato "samasta bhedane chupAvIne" caitanya bhagavAna AnaMda ne jJAnamUrti ane rAgAdi vikAra beyane bheda che ene chupAvIne beya judA che tene DhAMkI daine. AhAhAhA! "bhAvya bhAvakane pAmelA' eTale ke karma che jaDa te bhAvaka che, bhAvano karanAra ane vikArI pariNAma e bhAvakanuM bhAvya che, jhINuM che bahu bhAI ! karma e bhAvaka che, bhAvano karanAra enuM bhAvya puNya-pApanA bhAva te tenuM bhAvakanuM bhAvya che. AhAhA!"e bhAvyabhAvakabhAvane pAmelAM evAM cetana acetananuM cetana jJAnasvarUpa ane rAgadveSaAdi puNyapApa e acetana svarUpa "ba" nuM sAmAnya adhikaraNa "be" no AdhAra te huM chuM. AhAhA ! e puNya ne pApanAM bhAva teno huM AdhAra chuM, mArAthI thayA che, ema ajJAnIne vikAra ne avikArI bhagavAna bhedajJAnanA abhAvathI "be" no AdhAra huM chuM. ema mAnIne, AhAhA ! jhINI vAta AvI che. adhikaraNathI jANe che. jANe ke temano eka AdhAra hoya, e vikArano huM ja AdhAra hoUM ema ajJAnI mAne che. AhAhA! e dayA-dAna-vrata-bhakti pUjAno bhAva thAya te vikAra che. ane bhagavAna AtmA to avikArI caitanya zuddha che, benI bhinnatAne na jANato. e rAga ne vikArano AdhAra huM chuM. che? jANe ke temano eka AdhAra huM chuM. huM ja e vikArano AdhAra chuM. ema ajJAnI anAdithI Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-94 vikArane, "anubhavana karavAthI" e vikAra che puNyapApano bhAva teno anubhava karavAthI "huM krodha chuM evo potAno vikalpa utpanna kare che" eTale? ke caitanya jJAyaka AnaMda svabhAva tenAthI viruddhabhAva je rAga tene ahIMyA krodha kIdho che, kema ke svabhAvanI rucithI viruddha che. aruci, svabhAvanI aruci che ane rAganI ruci che tethI tene krodha kIdho che. AhAhA ! AvI vAta che. zuM kIdhuM I ? (pharamAvo). bhagavAna AtmA caitanya AnaMda ne vItarAga mUrti, enAthI viruddha je rAga cAhe to dayAdAnano hoya ke vratatapa Adino, paNa rAganI jene ruci che, tene svabhAvanI aruci, svabhAva pratye tene krodha che. AhAhA ! AvuM svarUpa have, tene krodha huM chuM ema mAne che, eTale? ke bhagavAna caitanya svabhAva nityAnaMda prabhu, enI ruci choDIne, jene rAganI ruci che, tene svabhAva pratye aruci che, tethI tene svabhAvathI viruddha evo rAga tene ahIMyA krodha kahevAmAM Avyo che. zazIbhAI ? AvuM che bApu bahu, AhAhA! "huM krodha chuM eTale ke huM AtmA AnaMda chuM, jJAna chuM, ene bhUlIne AtmAnA svabhAvathI viruddha je dayA, dAna, vrata, bhakti Adino bhAva te rAganI jene ruci che tene svabhAva pratye krodha che, tethI te krodha huM chuM ema mAne che. AhAhAhA ! samajAya che kAMi? bhASA to sAdI prabhu mAraga to koi, AhA! evo potAno vikalpa utpanna kare che" evo pote zuddha caitanyaghana AnaMda hovA chatAM, tenI rUci ne teno Azraya nathI tethI te rAganI rucine potAno vikalpa kare che ke e rAga mAro che. AhAhA! AvuM samajavuM, sAMbhaLavuM kaThaNa paDe, mAraga Avo che bhAI ! (zrotA- eTalI pratikULatA Ave to ya samatA bhAva rAkhe ) koNa? ahIM to ajJAnanI vAta che ne? ajJAnanI AMhIM to vAta che. ajJAnamAM caitanya jJAyaka caitanya svarUpa ane enAthI viruddha bhAva je rAga enI rUci che jene, tene jJAyaka bhAva pratye aruci che. tene ahIMyA krodha kahevAmAM Ave che. ahIM jJAnInI vAta nathI. (zrotA dravyaliMgI muni kSamA kare che) dravyaliMgI kSamA karato ja nathI, ene rAga Ave che, teno prema che tethI te krodhI che jIva pratye, AkarI vAta che. AhAhA! bhAI ! bhagavAna AnaMdasvarUpa prabhu, e jJAyaka svarUpa jANaka dekhana svabhAva svarUpa prabhu tenI rAgathI bhinna paDIne ruci nathI, enuM jJAna nathI. tethI te rAgane ne AtmAne bene eka mAnI ane huM krodhI chuM eTale huM vikAra karanAro chuM, mAro svabhAva che enAthI viruddha bhAva te ja huM chuM, ema mAnanAro svabhAva pratye anAdara karI ane vikArano kartA ane krodha chuM, ema mAne che. AvI vAta che prabhu, muzkelI che AkhI evo potAno Atma vikalpa kare che, "tethI huM krodha chuM" ahIM sudhI to AvyuM tuM. AhAhA ! huM AnaMda chuM, jJAyaka chuM, vastu bhagavAna AtmA zuddha caitanyaghana che tenI dRSTinA abhAve tenA avalaMbananA abhAve teno svabhAvano svIkAra nahi ne asvIkArane kAraNe tene je svabhAvathI viruddha rAga, te huM chuM e huM krodha chuM "evI bhrAMtine lIdhe" bhrAMtine lIdhe, bhagavAna AtmA krodha che nahi, AhAhAhA ! samajAya che kAMI? - huM krodha chuM, evI bhrAMtine lIdhe "savikAra, vikAra sahita evA caitanya-pariNAme pariNamato thako" joyuM che to pAchA enA, savikAra pariNAma mArA ema mAne che ne? tethI caitanyapariNAme pariNamato thako ema. e vikArI pariNAma caitanyanAM che-ema caitanyapariNAme pariNamato Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 samayasAra siddhi bhAga-5 thako, AvuM che have e vAMcavuM kaThaNa paDe. A AtmA te savikAra caitanyapariNAmarUpa A AtmA te vikAra je che puNya pApano bhAva evA caitanyapariNAma potAnA bhAvano kartA thAya che. ajJAnI te vikAra pariNAmano kartA thAya che. kaho cImanabhAI kaho samajAya che ne AmAM? have Avo upadeza have AvI kaI jAtanI A vAta? bApu e bhagavAnanA gharanI vAtuM AvI che. AhA ! bhagavAna AtmA to caitanyabiMba, jinabiMba vItarAga mUrti prabhu che, atyAre hoM, eno jene rAgathI e vItarAgabhAva jAdo che, evuM jene jJAna nathI, e ajJAnI e rAganA pariNAmane vitarAga svabhAva che, enA upara dRSTi nathI. -vItarAgapaNuM che mAruM te ene khabara nathI, tethI te vItarAga svabhAvathI viruddha rAga e mArA pariNAma che caitanyanA, ema karIne caitanya pariNAmano eTale vikArano kartA thAya che. samajANuM kAMi? AhAhA ! AvI vAtuM. e savikAra caitanyapariNAmarUpa, pAchA eNe mAnyuM che ne ke A vikAra pariNAma mArA che. tethI vikAra caitanyapariNAmarUpa potAnA bhAvano kartA thAya che, e vikArI pariNAma mArA che e caitanyanuM pariNamana che, ema mAnIne te bhAvano, vikArano kartA thAya che. jhINI bahu vAta gAthA bhAI, hIrAlAlajI! AvI vAta che. arere ! kayAM duniyA! evI ja rIte krodha' pada palaTAvIne "mAna huM chuM huM mAna huM mAnuM chuM, huM mAnI chuM, prabhu AtmA to mAnathI bhinna che, enI jene khabara nathI, tene karmanA bhAvakanuM bhAvya je potAnI pariNati, temAM e "huM mAnuM chuM" ema e mAne che. huM krodha chuM ema mAnyuM, ema huM mAnuM chuM ema mAnyuM, ajJAnabhAve mithyASTi(e). huM paisAvALo chuM ema e ke di' mAnaze? I Avaze, AgaLa hamaNAM soLa bola Ave che ne? huM mAnuM chuM, huM mAyA chuM, kapaTa, kema ke vastu je che, e vikArI pariNAmathI bhinna bhagavAna che, enI ene khabara nathI ajJAnIne mithyAdeSTine, tethI te mAyAnA pariNAma caitanyanA pariNAma che, tethI huM mAyA chuM, ema e mAne che. zazIbhAI ! AvuM che. bhASA to sAdI paNa bhAva to bhAI je che I che. AhAhAhA ! "lobha" chuM, lobha thAya ne? caitanyanA pariNAmamAM bhAvaka karma che tenuM e bhAvya che, chatAMya caitanyanI khabara nathI eTale e pariNAma mArA che, ema mAnIne lobha huM chuM ema mAne che. AhAhAhA !nirlobha AnaMdakaMda prabhu huM chuM enI ene khabara nathI. AhAhA! krodhathI rahita AnaMdakaMda kSamA svarUpano piMDa prabhu che, enI khabara nathI, tethI te krodhanAM pariNAmapaNe pariNamato krodha huM chuM, ema mAnathI bhinna bhagavAna nirmAna AnaMdakaMda che, tenI khabaruM nathI, tethI tenA viruddhanuM mAna je kharekhara to karmanuM bhAvakanuM bhAgya che paNa e caitanyanA pariNAma che ema mAnI ne huM mAnuM chuM, ema mAne che. AhAhAhA ! kaho maMgaLabhAI ! AvuM jhINuM che.-ema "lobha', ema "moha" AMhIM bhAI, A moha che e mithyAtva, Avyo che ahIM to. jJAnIne je moTu Ave che e cAritramoha che, A mithyAtva che, zuM kahevAya che? je kAMi rAgAdi thayo e mArA che evo je mithyAtvabhAva je caitanyanA svabhAvathI viruddhabhAva, e moha mithyAtva te huM chuM ema e mAne che, e caitanyanA pariNAmamAM mithyA zraddhA moha, te huM chuM. (ema mAne che). samajANuM kAMi? AvuM, Avo mAraga have huM moha chuM, huM rAga chuM, dayA dAnano Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-94 13 utpanna thayelo bhAva, rAga te rAgathI bhagavAna bhinna che tenuM bhAna nathI, tethI 'be' ne eka mAnIne, caitanya svabhAva ane rAga, 'be' ne eka mAnIne rAgano AdhAra utpanna karanAro huM chuM, tethI huM rAga chuM ema ajJAnI mAne che. AhAhAhA ! huM 'dveSa' chuM, aNagamo je aMdara utpanna thAya, enAthI prabhu bhinna che. caitanya bhagavAna jJAyakabhAva, enI bhinnatAnuM bhAna nathI ajJAnIne, tethI te ajJAnI karmanA bhAvakarUpI bhAvya dveSa tenAM pariNAme pariNamato caitanyanuM e pariNAma che ema pariNamato te, huM dveSa chuM ema e mAne che. AhAhA ! ATalI zaratuM nAkhIne vAta hAle che, paMDitajI ? huM ' karma ' chuM. have AvyuM jaDa. A to vikA2I pariNAma hatA, huM AtmA AnaMda ne jJAnasvarUpa chuM, evI jene khabara nathI tethI tenuM hovApaNuM che evuM kayAMka mAnavuM to paDaze, Avo je saccidAnaMda prabhu hovApaNe che, e hovApaNAnI ene khabara nathI. tethI te karma huM chuM ema e mAne enuM astitva tyAM mAne che. AhAhA ! samajANuM kAMi ? 'karma' karma huM chuM, e ATha karma e huM chuM. e to ajIva che, paNa jIva tenAthI bhinna AnaMdasvarUpa prabhu ! ene nahi khabara hovAthI e karma paNa mArAthI utpanna thayuM jaDa, karmano AdhAra huM chuM. AhAhA ! AvuM sAMbhaLavA maLe muzkela, vANIyAne navarAza na maLe, satya ne asatyano nirNaya karavo. AhAhAhA ! AvA vakhata kayAre maLe bhAI ? mAMDa mANasa thayo. emAMya ene kAMika vicArazakti paNa che, paNa e vicArazakti kayAM goThavavI enI khabara nathI. AhAhAhA ! e aMdara rAgane Adi bhAva thAya karma, pote judI cIja che tenI ene khabara nathI, tethI tenuM hovApaNuM karma huM chuM ema e mAne che. AhA ! 'nokarma' mana, vacana ne kAyA e to bAhya nimitto e huM chuM, A huM chuM bhagavAna cidAnaMda jJAtA, enI khabara nathI tethI te nokarma A bIjI cIjo che ne ? strI kuTuMba parivAra Adi nokarma che badhAM, e huM chuM. ane eno AdhAra huM chuM, mA2e laine e badhA TakayA che. huM eno nabhAva karuM chuM, strIno, kuTuMbano parivA2no e badhA cIjo mArI che. ane mAre AdhA2e rahelI che, tethI te huM chuM, ema kahe che. samajANuM kAMi ? AhAhA! 'mana' ahIM mana che, jema A vANI che, jema A AMkhano koDo Adi che ema AMhIM mana che, ATha pAMkhaDInuM khIleluM kamaLa hoya, evuM anaMtA 52mANunuM baneluM AMhIM ( hRdaya pAse ) mana che, je AtmA vicAra kare tyAre ene nimitta e che, e mana che te huM chuM. kemake mana vinAnI cIja che tenI khabara nathI. AhAhA ! manathI bhinna bhagavAna saccidAnaMda prabhu, aNAkuLa AnaMdano kaMda prabhu enI jene khabara nathI, enI jene sAvadhAnI nathI, ene ema kahe che ke huM to A mana chuM. AhAhA ! manane laine huM rahelo chuM ane mana che te mAre AdhAre rahyuM che, ahIM chAtImAM anaMta rajakaNanI ATha pAMkhaDIne AkAre kamaLa evuM ahIM hRdayamAM vicAramAM nimitta. AhAhA... e 'mana' e huM chuM, kema ke manathI rahita bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha prabhu jenI najaramAM Avyo nathI. jenI pUrNa haiyAtIno svIkAra nathI enI haiyAtI kyAMka to ene mAnavI paDaze. eTale kahe che ke huM to 'mana' chuM, ane mananAM pariNAma mananI dazAno kartA huM chuM, AvuM have sAMbhaLavuM, Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 samayasAra siddhi bhAga-5 oluM kevuM saheluM hatuM 2khaDavAnuM, dayA pALo, vrata karo, bhakti karo, pUjA karo, dAna karo tapa, kAMI samajavuM e dukAnathI Ave navaro eTale saheluM saTa hatuM rakhaDavAnuM. ( zrotAH- Ape ekalAe juduM pADayuM ) haiM ? che ke nahi paNa emAM ? mananA paramANuMo che enAthI bhagavAna aMdara bhinna che. caitanya jyota, mahA caitanya hiralo, evA hIrAnI jene manathI kiMmata judI nathI te ema mAne che ke huM to mana chuM. AhAhA ! ema huM 'vANI' chuM, vacana A bhASA huM chuM, kAraNake bhASAthI bhinna jANanAro Ado che, tenI khabaruM nathI ethI kyAMka potAnuM hovApaNuM to mAnavuM paDaze, haiyAtivALI cIja prabhu AnaMda prabhu saccidAnaMda AtmA siddha svarUpI prabhu AtmA "siddha samAna sadA padamero" e siddha svarUpI prabhu aMdara che, enI haiyAtI-mojudagInI khabara nathI tethI tenI mojudagI kyAMka mAnaze, to vANI huM karuM chuM, vANI mArI che, mArI vANI mIThI bahu. AhAhA ! prabhu e vANI to jaDa che ne prabhu ! e jaDa to jaDathI utpanna thayelI che. tyAre A kahe che ke vANI mArAthI utpanna thayelI che. vANIno huM AdhAra chuM, AmAMthI kema vANI nIkaLatI nathI, AmAMthI kAgaLamAMthI, ghaDIyALamAMthI kema vANI nathI nIkaLatI ? AmAMthI kema nathI nIkaLatI ? vANI mArA AdhAre nIkaLe che. Ama ajJAnI mithyAdRSTi anAdithI vANIno AdhA2 huM ne vANI huM ema mAne che. AhAhA ! 'kAyA' A kAyA, A kAyA, zarIra te huM chuM e zarIra mAruM che, kema ke za2I2thI bhinna azarIrI prabhu enI ene khabaruM nathI, enuM ene jJAna nathI, enI taiyAti kevI che tenI khabaruM nathI tethI te kAyA mArI che, ema ajJAnI zarIrane potAnuM mAne che. AhA ! ane e zarIrano AdhAra huM chuM juo A to juo A gaLuM Ama che AtmA nIkaLI jAya; gaLuM Ama thaI jAya. mATe eno AdhAra huM chuM ema ajJAnI mAne che. kharekhara tyAM gaLuM gaLAne AdhAre AMhIM che, AtmAnA AdhAre nathI. ( zrotAH- yogIndudeve tana maMdiramAM deva kahyo che ne ? ) deva che, AMhIM che bhinna judo, tanathI judo paNa maMdira nahi, judo. AhAhA ! tana maMdiramAM bhinna, A to tana, tana te huM, huM za2I2ne halAvI zakuM, za2I2thI kAma lai zakuM, sagavaDatAthI kAma lauM, koi cIjane jhAlavI hoya to huM Ama jhAlI zakuM, A choDavI hoya to Ama choDI dauM, e za2I2nI kriyA mArI che, ema ajJAnI mAne che. AhAhAhA ! '' A to adhikAra Ave tyAre varNana thAya ne ? kAyA huM chuM 'zrotra' kAna, kAna. kAna huM chuM, kema ke kAna che to mane jaNAya che, zabdo jaNAya che. kAna che to zabdo jaNAya che, mATe kAna huM chuM. AhAhA ! AvuM che. A to jaDa che, kAna to mATI jaDa che. tenAthI jaNAtuM nathI "jANanA2 jANanA2thI jANe che" paNa ene evuM thai gayuM ke A indriyathI huM jANuM chuM, A jaDa nathI ema kahe e to mArI indriya che. AhAhAhA ! 'zrotra'. 'cakSu' A AMkhu (AMkhyu ) A DoLA ne A huM chuM, kAraNake enA vinA huM jANI zakuM ? tenAthI huM jANuM chuM, mATe e mArI cIja che ema ajJAnI mAne che. A to mATI che, A DoLADoLA A to pudgala mATI jaDa che. "jANanAro to aMdara judo che, e AnAthI jANato nathI, jANanAro jJAnathI jANe che" paNa enI ene khabara nathI, tethI A cakSu te huM chuM, mArI AMkha bahu tejavALI che, mArI AMkha jhAMkhI paDI gai che, ema kahe che. AhAhA ! mArI AMkhamAM zuM Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-94 15 kahevAya oluM, motIo Ave che, mArI AMkhamAM motIo Ave che mArI AMkha lAlacoLa thaI gaI che, A krodha Ave ne? jarI krodha Ave olo, paNa e to jaDa che. e lAlacoLa thai che e jaDa thai che. teM karI nathI. paNa e AMkha te huM chuM, e AMkha vinAno bhagavAna che aMdara caitanyasvarUpa, enI haiyAtInI mojudagInI haiyAtInI khabara nathI, tethI te AMkha te huM chuM ema mAne che I. AMkhano AdhAra huM chuM tethI AMkha che, ema AMkhane potAnI mAne che. "ghANa" nAka, nAka A, nAka te huM chuM. kema ke nAka dvArA huM sugaMdha laI zakuM chuM, nAka dvArA durgadha laI zakuM chuM, mATe e cIja mArI che, paNa bhagavAna aMdara jANanAro pote bhinna che enI ene khabaruM nahi mithyAdarzanamAM. AhAhA! ene laine ema kahe che ke huM to mAruM nAka bahu tejavALuM che, bahu sugaMdha cheTethI hoya to ya huM jANI zakuM, sugaMdha laI zakuM chuM ema nAkane potAnuM mAne A to jaDa mATI dhULa che. bhagavAna to aMdara bhinna che. AvI vAtuM che. rasana" A jIbha-jIbha, jIbha vaDe huM, khAMDa, goLa e cAkhuM chuM, mATe e jIbha e mArI che, mArI jIbha bahu tejavALI che, ekadama svAdane jANI zake che. AhAhA ! khATuM khAruM zuM che ene ekadama khyAlamAM lai zake che, e jIbhano svAda e jIbha mArI che. AhAhAhA ! AvuM sAMbhaLavAnuM (e) rasana. sparza" A sparza, sparza indriya A sparzavaDe karIne huM viSaya lai zakuM chuM A sparza e mArI cIja che, e vaDe huM sparzanuM indriyanuM viSayabhoga laI zakuM chuM. paNa e sparza indriya jaDa che, bhagavAna enAthI caitanyajyota svaparaprakAzaka nyAro che, enI jene khabaruM nathI, e sparzane laine huM A ThaMDuM, unuM jANI zakuM chuM, A barapha ThaMDo, agni garama, zarIra suvALuM, AnuM karkaza, e badhuM Ane laine jANuM chuM mATe sparza huM chuM, ema mAnanArA sparzane potAnuM mAne che. ane A sparza indriya jema Ama hAle Ama thAya, to e mAre laine thAya che, eno AdhAra huM chuM. AhAhAhA ! A hoTha hule Adi, indriyuM Adi che e kaThaNa thAya, e badhuM meM karyuM che ene kaThaNa, AhAhA... e kaThaNa indriya thAya e to jaDanI paryAyathI jaDa thAya che. ene mArAthI A thAya che ema mAnanAra e sparzane potAnuM mAne che. - jhINAM koyaDA A bhAI ! bhagavAnanA jinezvaradeva kevaLI paramAtmA, enI vAtuM bahu jhINI bhAI. AhAhA ! e sparzanA soLa sUtro kahevA, soLa thayA ne? vyAkhyAnarUpa karavA, ene A rIte spaSTa karavuM ane A upadezathI bIjA paNa vicAravA, soLa to kIdhAM paNa koipaNa guNaguNIno bhedano vikalpa UThe rAga, e paNa huM chuM ema mAnanAro mithyASTi ajJAnI mAne che. AhAhA ! vigere ! vigere ! AvuM che. are! bheda pADavAnAM TANAM maLyAM prabhu! emAM tuM ekapaNAne mAnIne besIne kayAM jaiza bhAI ! AvuM manuSyapaNuM bhagavAnanI vANI, traNa lokanAnAthano divyadhvani kAne paDe tane prabhu. AhAhAhA ! e samaye tuM bheda nahi kara, rAga ne zarIra ne indriyothI prabhu ke di' tuM mAnIza tyAre AhA.. AvA TANe, ohoho. AcAryoe, digaMbara saMtoe kAma karyA che, e vANI paNa meM karI nathI, ema kahe che. TIkAnA zabdo jaDathI thayA che. A Ave che ne chello, chello zloka Ave che. AhAhA ! e TIkA thai. bhAvArtha-"ajJAnarUpa eTale? mithyAdarzana-ajJAna-aviratirUpa traNa prakAranuM je savikAra Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 samayasAra siddhi bhAga-5 caitanyapariNAma" ajJAna eTale nathI bhAna evuM je ajJAna, eTale? mithyAzraddhA, e krodha Adi huM chuM, indriya huM chuM, zarIra huM chuM evI mithyAzraddhA, mithyAjJAna, potAnuM jJAna bhUlIne saMzaya Adi viparyAsa Adi kare, "aviratirUpa" vikAra e traNa prakAranuM "savikAra" vikAra sahita caitanyapariNAma joyuM? "te potAno ane parano bheda nahi jANIne " bahu TUMkuM kahyuM, pote bhagavAna AnaMda ne jJAna svarUpa prabhu, ane e savikAra pariNAma bhinna che, ema parano bheda nahi jANIne, "huM krodha chuM huM mAnuM " ityAdi badhA bola lai levA "tethI ajJAnI jIva te ajJAnarUpa savikAra caitanyapariNAmano kartA thAya che" kayAMka kayAMka kartApaNuM to mAnavuM joize ke nahi? pote AtmA bhagavAna to zuddha AnaMdanA pariNAmano kartA che, have e zuddha caitanya prabhu to najaramAM Avyo nahi, eTale Ano, vikArI pariNAma mArA ema mAnIne teno kartA thAya che. AhAhAhA ! "ajJAnI ajJAnarUpa savikAra caitanyapariNAmano kartA thAya che ane te ajJAnarUpa bhAva" e mithyAzraddhA, mithyAjJAna, rAga vikAra pariNAma "e ajJAnarUpa bhAva tenuM kArya thAya che" karma nAma kArya. A jaDanuM kArya ne enI vAta nahIM, have AMhIM. phakta mithyAzraddhAthI, mithyAjJAnathI rAgAdine potAno mAnato caitanyanAM pariNAma che ema mAnato teno te ajJAnI kartA, vikArI pariNAmano kartA thAya che. AhAhAhA ! have AMhIM kayAM pahoMcavuM, paramAtmA jinezvaradeva vItarAga, e Ama kahetA divyadhvani dvArA, e saMto sAMbhaLI AvyA, prabhu pAse, ane hatA to anubhavI chatAM sAMbhaLIne AvyA ne pachI A zAstra banAvyA, bhAI prabhu to Ama kahe che. AhAhA ! gharano dhaNI kayAMka bahAra jAya be cAra divasa ke mahino badhA pUche ke zuM laine AvyA? bAiDI pUche ke mArA mATe sADalo lAvyA ke nahi? chokarA pUche ke mArA sATuM olI pena, penane pUche e lAvyA ke nahi, choDI pUche ke mArA sATuM kaMika UMcA unanuM oDhavAnuM oDhaNuM lAvyA ke nahi. ahIM prabhune munine koI pUche prabhu Apa gayA'tA ne tyAM? zuM lAvyA? ke A lAvyA. AhAhAhA! atyAre to A AkaruM paDe bhArI. eka kramabaddhanI vyAkhyA AvI che bhAI emAM, kAla eka vidyAsAgara che ne sAdhu che digaMbara ene krama pariNamananI vyAkhyA ApI che. eka ApaNe kramabaddhanuM bhAI lakhe che, hukamIcaMda che e to bahu sarasa lakhaze, thoDuM bAkI rAkhyuM che jANIne, olAM vidyAsAgara che jAvAna mANasa che. 33 muM varSa cAle che, AcArya pada ApyuM enA gurue ene lakhyuM krama pariNAma hoya che, krama sahita pariNAma hoya kramabaddha, paNa badhuM pariNAma, pariNAma, pariNAma paNa pariNAma thAya che to i konA AdhAre ne koNa che e? enI dRSTinI to emAM mUkI nathI vAta, kramabaddha pariNAma thAya, kramabaddha pariNAma, krama pariNAma, "baddha" nathI lakhyuM bilakula krama pariNAma thAya, je samaye je thavAnAM te thAya, mATe e tame rAga thAya tenI AkuLatA nathI paNa rAga thayo ene, paNa kharekhara to e thAya che ema jene nakkI thAya, enI daSTi bhagavAna upara jAya, jJAyaka svabhAva upara jAya, tyAre tene samyagdarzana thAya, tyAre teno rAgano abhAva thAya. cetanajI ! rAte sAMbhaLyuM ne? emAM phera che thoDo mULa-mULa phera che, paNa have ThIka eTaluM bahAra AvyuM che eTale carcAze, carcAze eTaluM ke A sonagaDhavALA ja krama Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 0 gAthA-94 pariNAma kahe che, kramabaddha samaye samaye je thavAnA e thAya ema mAnyuM che badhAe tyAM nIkaLyo tamArAmAMthI, juo. AhAhA! A rIte koka koka che mAnanArA paNa bicArA bahAra, judA paDavuM... eka goMDala saMghADAmAM eka navInaRSi navInacaMdrajI che goMDalanA navInacaMdrajI che ene A mAne che. boTAdamAM maLyA'tA, huM dizAe jauM ne tyAM page lAgavA Ave. enAmAM boTAda saMghADAmAM atyAre moTo i che, che juvAna, dIkSA to vIseka varSanI haze. paNa ene ahIMyA A vAta beThI te huM dizAe jau tyAM Ave ane huM to gayo houM dizAe e to pUche joDe mahArAjane pUche mahArAja kayAM che mAre darzana karavA che. huM AvuM tyAre mahArAja ! Apano upakAra mane bahu che paNa vADA mUkIne jAvuM nIkaLavuM (mukkala.) evuM sAMbhaLyuM che ke ene e saMpradAya choDI dIdho che. e bhaLI gayA lIMbaDImAM, AmAM bhaLyA kAraNake e lAina phera che, phera che. boTAdavALAe mAnya no rAkhyA hoya ene, eTale evuM sAMbhaLyuM tuM AMhIM kayAMka che comAsuM hatuM. maLyA'tA dararoja maLe tyAM bahAra dararoja, tyAre kahe mahArAja upakAra che tamAro mane to, paNa huM kAMi kahuM nahIM. ApaNe kAMI kahevAya nahi e, ApaNe sAMbhaLI laie paNa tame choDo ke na choDo to ApaNe ahIM kAMi nahi. eka derAvAsI sAdhu che kacchamAM ene A vAMcIne ema thayuM ke, oho... mAraga to A che, ene bicArAne nAma to kaMika che kacchamAM che ema koka koka kayAMka madhyastha hoya ne? Agraha choDIne A vAMce to ene ema thAya ke, oho... mAraga to A che, ApaNe sAMbhaLyo nahoto ane guru pAse nahoto mATe mAraga khoTo che ema nathI. paNa choDAya nahi, jAvuM kyAM AhAhA! AMhIM Ave to ame rAkhIe nahi. AMhIM kayAM rAkhe ahIM koNa rAkhe? ahi pAMjarApoLa che, ke ene khavarAve koNa, rAkhe koNa, eka sthAnakavAsI sAdhu Avyo'to juvAna mUkIne badhuM ahIM rahevuM che mAre, Avyo, kIdhuM bhAI ahIM kayAMya sthAna nathI. ahIM kayAMya amAre sau mANaso enI javAbadArIe rahe che ne enA kharce rahe che. ame koine rAkhIe ne kayAMya tamane makAna maLe ne AMhIM nahi, ahIM koI javAbadArI AMhIM koI che ja nahi AMhIM. amArI pAse kAMI karavAnuM che ja nahi, ahIM upadeza sivAya kAMI vAta nathI. savAre Avyo ne sAMje vayo gayo pachI, Avyo'to ne sthAnakavAsI sAdhu mAravADI hato, heM? kare koNa AMhIM. upAdhi koNa kare AMhIM. koNa A loko kare che ane koine kIdhuM nathI A makAna ke pustaka (banAvo) ke "phalANuM ame koine kIdhuM nathI. pustako bAvIsa lAkha chapANA meM kIdhuM nathI. eka A benanuM pustaka je hAthamAM AvyuM, tyAre meM kIdhuM rAmajIbhAIne, bhAI A lAkha chapAvo kIdhuM basa eTaluM. e lagabhaga pacAsa sAMiTha sittera hajAra chapAi gayA. pacIsa hajAra to tyAM chapAvAnA che hamaNAM jayaMti upara muMbaI. (zrotA. AvA lokone sAdhana na hoya tyAre kayAM jAya) paNa kayAM jAya ane e mAthe laie koinuM? AMThI AMhIM sAdhu AvI gayA'tA eka zvetAMbara rAmavijayanI viruddhanA comAsu rahI gayA'tA hai? zuM nAma, kumudavijaya be kANAM comAsuM rahI gayA. to AMhI sAMbhaLavA Ave savAre khAnagI aMdara kahyuM emaNe mane mahArAja mAraga to sAco che A Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 samayasAra siddhi bhAga-5 amAre zuM karavuM? ema ke tame kAMika kaho choDavuM ema, bhAI ame koine kahetA nathI choDavuM ke mUkavuM kAMika tamane choDIne AMhIM rAkhavA. ame kyAMya koine, amAruM kAma nathI. A phakta upadezanuM Ave che te ApIe bIjuM kAMI nahi, tame ahIMyA raho ne tamane rAkhIe ne tamane ahIM madada ApavI e AMhIM kAMI na maLe. be vAra kahyuM aMdara, vAta sAcI badhI paNa have karavuM zuM amAre? meM kIdhuM bhAI tamArI javAbadArIe tame (raho) AMhIM kAMi, ghaNAM ema kahe che. hamaNAM sAdhu digaMbara che, bhavyasAgara ahIM AvavAnuM ghaNuM pAMca daza varasathI ( vicAre che) mAraga tame kaho cho e sAco che, A vAta hatI nahi baso varSamAM, digaMbaranA sAdhu che. vIsa varSanI dIkSA digaMbara kavi che. zIdhra, nIkaLyA che. giranArane have AMhIM amArA upara lakhyuM ke, eka be zabda to lakho ke huM AvuM. paNa ahIM i kAMi che ke kayAMya. e giranAra nIkaLyA che Avaze kadAca, paNa eNe tyAM sudhI kahyuM ke eka Azrama banAvo ke jethI amArA jevA rahe, AMhIM koNa banAve upAdhi koNa AMhIM te kare ene banAvavuM ne ene pAchA sAcavavA paisA ne kokane kahevuM, AMhIM te kaMi navarA chIe, ahIMyA banavAnuM hoya ema banaze ne rahevAnuM hoya e raheze. AhAhA ! nIkaLyA che gIranAra-mATe zuM thAya bhAI ! AhAhA.. mAraga to A che, paramAtmAnA gharanI vAta che bhAI ! cAlatI prathAthI tadna judI che tethI karIne besavuM kaThaNa e AMhIM kahe che. AhAhAhA! ane te ajJAnarUpa bhAva tenuM kArya che" joyuM? ajJAnI rAga ane puNya pApanA bhAvathI prabhu bhinna che ema na jANatAM te rAgano AdhAra huM chuM ema caitanyanA pariNAme, rAge pariNamato ajJAnI rAgano kartA thai ane e rAga mAruM kArya che ema mAne che. AhAhA! e 94 thaI. AhA.. hA! heya-upAdeya ane tyAga-grahaNa-be eka ja che. juo ! 49-gAthAmAM nIce phUTanoTa che-"pramANabhUta jJAnamAM zuddhAtmadravyanuM temaja tenA paryAyonuM bannenuM samyaka jJAna hovuM joIe. "potAne kathaMcit vibhAva5ryAyo vidyamAna che' evo svIkAra ja jenA jJAnamAM na hoya tene zuddhAtmadravyanuM paNa sAcuM jJAna hoI zake nahIM. mATe "vyavahAranayanA viSayonuM paNa jJAna to grahaNa karavA yogya che evI vivekSAthI ja ahIM vyavahAranayane upAdeya kahyo che. (-jANavAnI apekSAthI), "temano Azraya grahaNa karavA yogya che" evI vivekSAthI nahIM. vyavahAranayanA viSayano Azraya-AlaMbana-valaNa-sanmukhatA-bhAvanA to choDavA yogya ja che ema samajAvavA 50mI gAthAmAM vyavahAranayane spaSTapaNe heya kahevAmAM Avaze. je jIvane abhiprAyamAM zuddhAtmadravyanA AzrayanuM grahaNa ane paryAyonA Azrayano tyAga hoya, te ja jIvane dravyanuM temaja paryAyonuM jJAna samyaka che ema samajavuM, anyane nahIM. samajAya che kAMI? (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 54, niyamasAra gAthA-50) | Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-95 * . gAthA-95 ) ** ) tiviho esuvaogo appaviyappaM karedi dhmmaadii| kattA tassuvaogassa hodi so attbhaavss||95 / / trividha eSa upayoga AtmavikalpaM karoti dhrmaadikm| kartA tasyopayogasya bhavati sa aatmbhaavsy||95|| eSa khalu sAmAnyenAjJAnarUpo mithyAdarzanAjJAnAviratirUpastrividhaH savikArazcaitanyapariNAmaH parasparamavizeSadarzanenAvizeSajJAnenAvizeSaratyA ca samastaM bhedamapahatya jJeyajJAyakabhAvApannayoH parAtmanoH samAnAdhikaraNyenAnubhavanAddharmo'hamadharmo'hamAkAzamahaM kAloDahaM pudgaloDahaM jIvAntaramahamityAtmano vikalpamutpAdayati; tato'yamAtmA dharmo'hamadharmo'hamAkAzamahaM kAlo'haM pudgalo'haM jIvAntaramahamiti bhrAntyA sopAdhinA caitanyapariNAmena pariNamana tasya sopAdhicaitanyapariNAmarUpasyAtmabhAvasya kartA syaat| have e ja vAtane vizeSa kahe che huMdharma Adi' vikalpa e upayoga traNavidha Acare, tyAM jIva e upayogarUpa jIvabhAvano kartA bane. 95. gAthArtha-[ trividha:]traNa prakArano[N:][35yo 1:3upayoga[ dharmAlim] huM dharmAstikAya Adi chuM evo [ mAtmavinaM] potAno vikalpa [ roti] kare che; tethI [sa:] AtmA [tasyaupayo/ca]te upayogarUpa[zAtmamAvasya] potAnA bhAvano [vartA] kartA [ mavati] thAya che. TIkA-kharekhara A sAmAnyapaNe ajJAnarUpa evuM je mithyAdarzana-ajJAna-aviratirUpa traNa prakAranuM savikAra caitanyapariNAma te, paranA ane potAnA avizeSa darzanathI, avizeSa jJAnathI ane avizeSa ratithI (lInatAthI) samasta bhedane chupAvIne zeyajJAyakabhAvane pAmelAM evAM sva-paranuM sAmAnya adhikaraNathI anubhavana karavAthI, huM dharma chuM, huM adharma chuM, huM AkAza chuM, huM kALa chuM, huM pugala chuM, huM anya jIva chuM' evo potAno vikalpa utpanna kare che; tethI, 'huM dharma chuM, huM adharma chuM, huM AkAza chuM, huM kALa chuM, huM pugala chuM, huM anya jIva chuM evI bhrAMtine lIdhe je sopAdhika (upAdhi sahita) che evA caitanyapariNAme pariNamato thako A AtmA te sopAdhika caitanyapariNAmarUpa potAnA bhAvano kartA thAya che. bhAvArtha-dharmAdinA vikalpa vakhate je, pote zuddha caitanyamAtra hovAnuM bhAna nahi rAkhatAM, dharmAdinA vikalpamAM ekAkAra thaI jAya che te potAne dharmAdidravyarUpa mAne che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 A pramANe, ajJAnarUpa caitanyapariNAma potAne dharmAdidravyarUpa mAne che tethI ajJAnI jIva te ajJAnarUpa sopAdhika caitanyapariNAmano kartA thAya che ane te ajJAnarUpa bhAva tenuM karma thAya che. 20 gAthA-95 upara pravacana have eja vAtane vizeSa kahe che. tividdo suvono aviyappa vi dhammAvI olAmAM krodha hato, vikArI krodha Adi hatuM ne ? 94mAM. AmAM have dharmAsti Adi cha dravyo leze bIjA, eTalo phera che. olAmAM bhAvyabhAvakano, karma bhAvaka eno vikArI bhAvya e mArA che ethI huM krodha chuM, ema kahIne badhA bola lIdhAM'tA. have AtmA sivAya dharmAstikAya che, bhagavAne eka dharmAstikAya joyuM che, 14 brahmAMDamAM A jIva gati kare jaDa ne tyAre ene dharmAsti nimitta che. eka adharmAstikAya che gati karatAM sthira thAya to adharmAstikAya nimitta che, bhagavAne joyeluM che eka kALa che, parivartana kare dareka AtmA pariNAma emAM nimitta che kALa. A pudgala che anaMta 2jakaNo e cA2 che ne jIva ane dharmAsti adharmAsti ane AkAza, AkAza che, e cha dravya che. have e kahe che ke ajJAnI e cha dravya che bIjAM tene potAnA mAne che. olo vikArIne potAnAM mAne che. have A cha dravya te huM chuM eTale zuM kaheze. dharmAstikAya tattva che eka bhagavAne joyeluM 14 brahmAMDamAM eno vicAra karatAM je vikalpa Ave e vikalpa mAro che ema mAnanA2 A dharmAsti mAro che ema mAne che. jhINI vAta che, bhAI. e kahe, jIo "tivido suvaono aviyarvAM vi dhammAvI" dhammAvI che ne ? dharma Adi eTale dharmAstikAya hoM, olo dharma- adharma A nahi. dharmAstikAya, adharmAstikAya, jIvAstikAya, kALa, pudgala, AkAza-"jJA taqhuvoAssa hovi so attamAvattta" nIce, huM dharma, dharma eTale dharmAstikAya hoM, dharma eTale A samyagdarzana e nahIM, AMhIM nahi, dharmAstikAya che bhagavAne cha dravya joyA emAM dharmAsti AkhA loka pramANe asaMkhya pradezI dharmAstikAya bhagavAne joyuM che. cha dravya joyAM che e 'huM dharma Adi' vikalpa e upayoga traNa vidha Acare, tyAM jIva e upayogarUpa jIvabhAvano kartA bane. traNa vidha eTale zraddhA, jJAna ne AcaraNa khoTA traNeya "tyAM jIva e upayogarUpa jIvabhAvano kartA bane". AhAhA ! TIkAH- kharekhara A sAmAnyapaNe ajJAnarUpa evuM je eka zabda'to tyAM Avyo'to e 94 mAM, saMkSiptamAM, sAmAnya eTale saMkSipta, ajJAnarUpa evuM mithyAzraddhA, mithyAjJAna ne mithyAcAritra A rAga, e traNa prakA2nuM savikAra caitanyapariNAma traNa prakA2nuM, traNa koNa ? mithyAzraddhA, mithyAjJAna ne mithyAcAritra rAga, e traNa prakA2nuM savikAra sahita caitanyapariNAma te caitanya pariNAma te "52nA ane potAnA sAmAnya darzanathI" AhAhAhA ! 52 ane huM beya eka chuM ema mAnavAthI sAmAnyadarzana eTale vizeSa na mAnatA bhinna 52 ane potAne avizeSa eTale sAmAnya eka nAma darzanathI, avizeSa nAma eka jJAnathI ane avizeSa ratithI lInatAthI rAgamAM lInatA samasta bheda, chupAvIne 52dravyathI bhinna bhagavAna ane AtmAthI 52dravya Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-95 21 bhinna evAM bhedane chupAvIne, huM dharma chuM, dharmAstikAya, AhAhAhA ! jhINI vAta che ne dharma eTale dharmAstikAya che eka cauda rAjalokamAM dharmAstikAya huM chuM ema zI rIte ? e to arUpI che, 52 che, paNa eno vicAra karatAM je vikalpa Ave dharmAstikAyano vikalpa, e vikalpa huM chuM ema dharmAstikAya huM chuM ema mAne che. have e dharmAstikAyano je vicAra Avyo, vikalpa Avyo e vikalpane potAno mAne e dharmAstine potAno mAne che ema. nahIM to dharmAsti e to arUpI che 14 loka brahmAMDamAM bhagavAne joyeluM, kevaLIe cha dravya joyAM che. AhAhAhA ! e vAta sarvaza sivAya bIje kayAMya nathI. tamArA viSNumAMya nathI. ( zrotAH- tame viSNu maTADI dIdhAne ) vAMce che, vAMcavA jAya che. huM dharmAstikAya chuM ema levuM. A dharma eTale ? dharma eTale ahIMyA samyagdarzanajJAnacAritra e nahi. e dharmAstikAya nAmanuM dravya che, tattva che. e tattvano vicAra karatAM je vikalpa UThe, e vikalpathI huM bhinna chuM ema nahi mAnanAra e vikalpa huM chuM, eTale dharmAstikAya huM chuM ema mAne che. samajANuM ? AhAhA ! "huM adharma chuM" adharmAstikAya che. 14 brahmAMDamAM bhagavAne joyeluM A jaDa ne caitanya gati karatAM sthira thAya tyAre adharmAstikAya e nimitta che, jema pANImAM mAchaluM cAle to pANI nimitta che ema dharmAsti nimitta che ane jema mANasa thAkelo jhADa nIce bese ene sthiratAmAM nimitta che, ema jaDa ne caitanya gati karatAM sthira thAya (temAM ) eka adharmAsti nAmanuM dravya te nimitta che. e adharmAstikAya huM chuM ema ajJAnI mAne che. kema ? ke adharmAstikAyano vicAra Avyo, emAM vikalpa Avyo, e vakhate dharmAstino vikalpa ne adharmAsti huM ja chuM, jIdo (chuM) ema na mAnatAM e dharmAsti ne adharmAsti huM ja chuM ema ajJAnI mAne che, samajANuM kAMi ? ema huM AkAza chuM. ( zrotAH-jJeya jJAyaka bhAvane pAmelA ) A zeyajJAyaka kIdhuMne. oluM bhAvyabhAvaka che. oluM bhAvyabhAvaka che, kIdhuM ne AvI gayuM ne 52zeya che eno vicAra karatAM vikalpa UThe tene potAno mAne che eTale zeyane potAnuM mAne ema, oluM bhAvyabhAvakanuM hatuM, karma bhAvaka che tenuM bhAvya, te mAruM che ema. ne A to phakta jANavAnI cIja che e jANavAnI cIjamAM je vikalpa uThayo enI vAta che atyAre. eka jANavAnI cIja che bIjI, dharmAstiadharmAstikAya, AkAza eno vicAra karatAM vikalpa uThayo, e cIja to kayAM jovA jAya, e to arUpI che. paNa eno vikalpa uThayo e kharekhara to 52zeya che, e 52zeya che tene Azraye vikalpa uThayo e 52zeya che, e vikalpane potAno mAne te dharmAsti-adharmAsti AkAzane potAno mAne che. vizeSa kaheze. ( zrotAH-pramANa vacana gurudeva.) pravacana naM. 189 gAthA-95 budhavAra, mahA suda-11, tA. 7/2/'79 samayasAra-95 gAthA. TIkA pharIne "kharekhara A sAmAnyapaNe ajJAna" je AtmA akhaMDa dravya svabhAva zuddha, ekarUpa 52mAtma svarUpa, enA ajJAnathI enA bhAna vinA Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 samayasAra siddhi bhAga-5 ajJAnarUpa "evuM je mithyAdarzana" juThI zraddhA, rAga, dayA, dAna, vrata pariNAma e dharma che, e dharmanuM kAraNa che, evI je mithyAzraddhA, mithyA ajJAna, avirati rAgamAM lInatA "e traNa prakAranuM savikAra caitanyapariNAma" -traNa prakAranA vikAravALA caitanyanI pariNati-paryAya, te A caitanya vikArI pariNAma, te (ajJAnI) zuM mAne che, ema kahe che. AhAhAhA.. paranA ane potAnA avizeSa darzanathI" pote bhagavAna jJAyaka zuddha parama pariNAmika tattva nija dravya ene ne rAgane potAnuM ekapaNuM mAnI beyanuM sAmAnya darzana eTale beyanuM ekapaNuM che. AhAhA ! nija dravya parama svabhAvabhAva, zuddha niSkriya je pariNati paryAya vinAnuM tattva, evuM je akhaMDa dravya tenI dRSTimAM, abhAvane laine ajJAnI anAdithI e dravya ane A rAganI paryAya athavA zeya, bhAvyabhAvaka 94 mAM gayuM, AmAM "zeya" parazeya che ene potAnA avizeSa darzanathI, sAmAnya mAnyatAthI te zeya ane jJAyaka beya eka chuM. AhAhAhA !( vizvamAM) cha dravya che, AtmAmAM zeya, vyavahAra tarIke evA parazeyane potAnuM mAnI, potAne ne parane eka mAnI, che? avizeSa darzanathI "avizeSa jJAnathI" beyanuM eka jJAna che, e paraNeya dharmAti Adi dravya che. are ! arihaMta paramAtmA deva guru para che e ane AtmA be ekarUpa che, eka che, mArA che, evuM avizeSa jJAnathI, avizeSa eTale sAmAnya jJAna, benuM ekapaNAnuM jJAna sAmAnya ratithI "e rAgamAM lInatAthI samasta bhedane chupAvIne", e parazeya ane svaya tanna bhinna che evA bhedane chupAvIne, jhINI vAtuM che. AhA ! svazeya bhagavAna pUrNAnaMda parama bhAva lakSaNa nija paramAtmadravya ane parajoyo e benI judAIne DhAMkI daIne ajJAnI "samasta bhedane chupAvIne zeyajJAyakabhAvane pAmelA" AtmA sivAya cha dravya, have nAma Apaze, e cha dravya che, e joya che, parazeya che paNa paranneya ane jJAyaka bene eka mAnIne "jJeya jJAyakabhAvane pAmelA evA svaparanuM sAmAnya adhikaraNa" eTale ke parazeya che eno ya huM AdhAra chuM, ema mAnIne AhAhA.... dharmAsti Adi cha tattvo che bhagavAne joyelA e "cha" no AdhAra huM chuM ema mAnIne, ajJAnI AhAhA che? (zrotA-tame kaho cho ajJAnI jANato nathI ane kevI rIte kahe ) jANato nathI koNa? e jANe che e leze. e dharmAstikAyano vicAra kare ne evo je vikalpa UThe ne? ene potAno mAne che, parazeyane potAno mAne che, e zailI che. (zrotA - e ya mATe barobara che) e zailI che ahIM, (zrotA:- ajJAnI to dharmAstikAyane jANato nathI) i dharmAstikAya, ahIM to che ene mAne che ane e enA taraphanAM vicAra kare che, ke A jagatamAM eka dharmAsti tattva che, evo vicAra kare che, evo je vikalpa che e vikalpa te mAro che, ema mAnanArA dharmAstikAya te mAruM che ema mAnanArA che. bahu jhINI vAta che bhAI. AhAhA! AMhIM to cha dravya che, evuM mAnanArA che enI vAta che ajJAnInI, ajJAnI to che ja, kAMi jANato na hoya enI vAta nathI, AMhIM to jJAnamAM dharmAsti bhagavAne kahyAM cha dravya, e che, paNa e zeya para che, ane huM sva chuM ema bhinna na pADatAM, jhINI vAta che bhAI ! bhedane chupAvI Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-95 zeya jJAyaka bhAvane pAmelA e cha dravyo che e to zeya, parazeya che ane AtmA jJAyaka che, evAM sva-paranuM sAmAnya adhikaraNa, AtmA ane para beya eka che ema beyano AdhAra huM chuM ema anubhavana karavAthI, AhAhA! jhINuM bahu bhAI ! huM dharma chuM, dharma eTale dharmAstikAya, bhagavAne cha dravya joyAM che, emAM eka dharmAstikAya tattva che, ke je A jaDa ne caitanya gati kare emAM dharmAstikAya nimitta che, jema mAchaluM gati kare to tyAM pANI nimitta che, ema jaDa ne caitanya gati kare tyAM eka dharmAsi nAmanuM dravya che, bhagavAne ( joyuM che) vastu che jagatamAM eka, e cIja zeya che, parazeya che. jJAyaka AtmA che, benI judAine na jANato, be nA bhedane DhAMkI deto, huM dharmAstikAya chuM eTale? ke dharmAstikAya to arUpI jagatamAM che tattva, paNa eno e vicAra kare che, jyAre vikalpa UThe che tyAre, e vikalpane potAno mAne che, e dharmAstikAyane potAno mAne che. AhAhAhA ! AvI vAtuM che. huM dharma chuM. dharmAstikAya nAmanuM dravya che hoM che. e dharmAstikAya ene bhale na dekhAya, paNa sAMbhaLyuM hoya che ne? ane eno vikalpa kare che ne e vikalpamAM ekAkAra thai jAya che, e dharmAstikAyamAM ja ekAkAra thayo che. AhAhAhA ! kaho zazIbhAI ! AvI vAta che. bhagavAna AtmA to nizcaya zuddha pAriNAmika parama bhAva lakSaNa nija paramAtma dravya te ja che AtmA, paramAtma dravya hoM pote ane tenA cha dravyo te paraNeya che. ahIM to pachI AgaLa Avaze vadhAre jIvanI vAta karatAM. e zeyano vicAra karatAM, e vikalpa je uThayo che. rAga-rAga ane jJAyakabhAva bhinna che ema na jANatAM te vikalpa te huM chuM-eNe dharmAstikAya huM chuM ema eNe mAnyuM che, AkaruM che AvuM. samajANuM kAMi? bhagavAna to jJAyaka che. caitanya jJAyaka che, nija paramAtma dravya jJAyaka che, e parane vyavahAra tarIke jANe, paNa jANavAmAM e uparAMta e eno vicAra karatAM je vikalpa UThe che, dharmAstikAya dravya che-evo vikalpa UThe e vikalpa mAro che, e mAnanArA paraNeyane potAnuM mAne che. AhAhA ! AvI vAtuM che. samajANuM kAMi? huM dharma chuM, huM adharma chuM. adharmAstikAya dravya che bhagavAne joyeluM. jaDa caitanya gati karatAM sthira thAya temAM nimitta, evo adharmano vicAra karatAM je vikalpa vRtti UThe rAga te rAgane potAno mAne che e adharmAstine potAno mAne che, joyuM? devIlAlajI! AhA! A zeya jJAyakabhAvanI vyAkhyA che, pahelI bhAvyabhAvakanI hatI, bhAvyabhAvaka eTale? karma jaDa bhAvaka che ne AtmAnI paryAyamAM vikArabhAva thAya te karmanuM bhAvakanuM bhAvya che, ema na mAnatAM e bhAvya mArI dazA che ema mAnanArA ajJAnI, karmathI thato upAdhibhAva te mAro mAnanArA ajJAnI che. AhAhAhA ! dayA, dAna, vrata, bhakti, tapano, tatvano vikalpa UThe e rAga che e rAga karma bhAvakanuM bhAvya che. bhagavAna AtmAnuM e bhAvya nathI. bhagavAna to parama dravyasvarUpa bhagavAna caitanya AtmA e bhAvaka thaine bhAvya kare to e nirmaLa vItarAgI paryAyanuM bhAvya hoya enuM. AhAhA! ema na mAnatAM, karma jaDanA bhAvakathI thayelo vikArI (bhAva) dayA, dAna, vrata, AdinA bhAva te huM chuM ema padravyanA bhAvyane potAno mAne (che). samajAya che kAMi? bhASA to sAdI che, paNa vastu to AvI. atyAre guma thaI gayuM badhuM, AkhI tattvanI vAta. AhAhA ! Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 samayasAra siddhi bhAga-5 AMhIM to, e huM chuM e mAnyatA to mithyAtva che, paNa ahIM to paryAyanI bhAvanA paNa nathI. AhAhA ! dharmI ene kahIe ke jene nija paramAtma dravya zuddhapAriNAmikabhAva lakSaNa tattva te huM chuM, e paryAya huM chuM e nahi, nirmaLa paryAya thAya dharmanI e paNa huM nahi. AhAhAhA ! paryAyanI bhAvanA (che) to paryAya dRSTi thaI, nija paramAtma dravya je zuddha niSkriya, niSkriya eTale mokSanI paryAya ne mokSano mArga enI paryAya sakriya che, paryAya eTale sakriya, enAthI rahita prabhu niSkriya che aMdara. AhAhA!dharmI jIva ene kahIe ke je dravya svabhAva trikALa che, tenI bhAvanA kare, bhAvanA mokSano mArga che, mokSano mArga, tenI e bhAvanA nahIM, bhAvanA e dravyanI kare. AhA ! samajAya che kAMi? ene ThekANe AMhIM je karmanA nimittathI thayelo vikRta bhAva dayA, dAna, vrata, bhakti e mAro che e bhAvya ema mAnanArA ajJAnI mithyAdeSTi che. AhAhAhA ! ahIMyA kahe che, ke A jJAyaka prabhu ane te paryAyamAM paraNeya evuM na mAnatAM je zeyano vikalpa UThe dharmAsti, adharmAstino e to arUpI che, paNa eno vikalpa UThe ene potAno mAne, e parazeyane potAnuM mAnyuM che. samajANuM kAMi? be 'AkAza chuM" huM AkAza chuM, sarvavyApaka AkAza che eno vicAra karatAM paradravyano vicAra karatAM je vikalpa UThe e rAga che. e rAgane potAno mAne te paradravyane potAno mAne che. AhAhAhA! kaho cImanabhAI ! AvuM jhINuM che. huM AkAza chuM, huM kALa chuM, asaMkhya kAlANuM che bhagavAne joyelA cauda brahmAMDamAM asaMkhya kAlANuM che, eka eka dharmAstinA pradeza upara AkAzanA pradeza upara evA asaMkhya kAlANuM che. e kAlANuM dekhAya nahi paNa kAlANuMno vicAra karatAM, zAstranA hisAbe eno vicAra karatAM, e kAlANuMno vicAra karatAM je vikalpa rAga UThe e mAro che e huM chuM, (ema) mAnanArA kALa dravyane, parazeyane potAnuM mAne che. samajAya che kAMi? AhAhA! "huM pudagala chuM paramANuMothI mAMDIne A zarIrAdi cULa moTuM jaDa e paramANuno paNa vicAra karatAM, kemake e paradravya che, A to (deha) ghaNAM rajakaNono piMDa che, paNa Ano poInTa chello TukaDo karatAM karatAM chello poinTa rahe ene bhagavAna paramANuM kahe che e paramANuM ene dekhAya nahi, paNa paramANuno vicAra karatAM ene vikalpa UThe, kema ke paradravya che e, e padravyano vicAra karatAM vikalpa UThe e mAro mAne e paramANune potAno mAne che. AhAhA ! ema A zarIra, jaDa, mATI, dhULa AtmAthI tadga jAduM che zeya tarIke che, chatAM teno vicAra karatAM zarIramAM Ama che ne zarIramAM tema che ne, DhIMkaNu thayuM che ne? AhAhA ! zarIra mAruM nirogI che, ne zarIramAM roga thAya che ne, evo je vikalpa UThe che, e vikalpane potAno mAnanAro, zarIrane paraNeyane potAnuM mAne che. samajAya che kAMi? AhAhA ! A vANI, mana, jaDa, deha, paiso Adi eno vicAra karatAM vikalpa je UThe che, ene potAnA mAne che, bhale e cIja AMhIM na Ave, paNa enA taraphano vicAra karatAM rAganI lAgaNI, paradravya che ne? paradravya anusAra vRtti UThe e to rAga che. AhAhA! e rAgane potAno mAnanArA pudgalane potAnuM mAne che. have ahIM "huM anya jIva chuM" strIno AtmA che. (zrotA:- dIkarAno che) dIkarAno che, Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-95 25 lyo sumanabhAIno che. hamaNAM sumanabhAI AvavAnA che. dIkarIno AtmA, strIno AtmA, dIkarAno AtmA vigere vigere e AtmA che e 52 che, A zAyakanuM 52zeya che, ema na mAnatAM eno vicAra karatAM vikalpa UThe che, ke A mAro che chokaro, A mArI strI che, e 52 AtmAne potAnuM mAne che. AhAhA ! strI to ardhAMganA kahevAyane ? ardhuM aMga I mALA kALA kera kare che ne ? haiM ? gappA mAre che A mArI ardhAMganA che, bIjI rIte TUMkI bhASA kahe che ke A koNa che ? mArI gharavALI che, A to badhI ramatuM mAMDI che ne jagate, gha2vALI che, gha2vALI paNa kayAMthI AvI tArI ? udANI ! ( zrotAH-e to loko samajI jAya ne ) -i paNa gharavALI bhASA bhale hoya paNa mAnyuM che ke A mArI gha2vALI e mAnyatA kayAM sAcI che ? i ghara enuM ghara to AMhIM che, ghara to AMhIM aMdara che, AnaMdano nAtha prabhu aMda2 gha2mAM birAje che, e enuM ghara che ne ? A to kahe mArI gharavALI. A gharanI gharavALI che i ? e ya ! ( zrotAH-saMskRtamAM bhAryA kahevAya eTale gha2no bhAra upADe te bhAryA kahevAya ) upADe ema, kAMi dhULeya upADatuM nathI. AhAhA... ema ajJAnInI mAnyatA che badhI, mArI pAchaLa chokarAe badhuM kAma upADI lIdhuM che evI vAto kare vANIyA, AvuM kahe che ne ke Ama mArA pachI A badhuM upADI lIdhuM kAma, mAre kAMi karavuM paDatuM nathI. paNa tuM koNa ? i koNa ? e to jagatanI cIja AdI. AhAhA ! kaho AmAM AvuM kAma che. vItarAga mAraga bahu jhINo bApu ! AhAhA ! AMhIM to 52mAtmA to tyAM sudhI kahe ke e 52dravyane mAruM mAno athavA vikalpa UThe enA lakSe e mAruM e mithyArdaSTi che. AhAhAhA ! e mithyAjJAna ne mithyA2AgamAM lIna che e bhagavAna paDayo rahyo aMdara AtmA. AhAhAhA ! ahIMyA to dharmI ene kahIe, AhAhA! samyaggAnI ane dharmI ene kahIe ke je dharmanI paryAya che enI paNa e bhAvanA na kare. vItarAgI paryAya pragaTI che, dharmanI paryAya dharmI dravyane avalaMbe, enI ene bhAvanA na hoya, bhAvanA trikALI jJAyaka bhagavAna huM chuM enI ene bhAvanA hoya. AhAhA ! kaho devIlAlajI ! AvuM che prabhu ! vItarAga 52mAtmA trilokanAtha Ama jagatane jAhera kare che. bhAI, teM rakhaDavAnA rastA AdaryA, 84 nA 2khaDavAnA rastA AdaryA, je zAyakanuM jJeya che, ene teM mAruM che ema mAnyuM ! 2khaDavAnA 84 nA avatA2mAM, bhAva teM grahaNa karyA che prabhu. AhAhA ! ( zrotAHghara vinA ( nA ) thai jaIzuM ) gha2 hatA ke dI' ? gha2nuM makAna hatuM ne te e paisA vAparavA joie ne ApI dIdhuM sumananI sAsune (zrotAH- pacAsa hajA2 vA52vA eTale chokarAne ga2ja na rahe, ) makAna to moTI kiMmatanuM che, paNa e duniyAmAM ema hAle che saMsAra, eya hIrAlAlajI ? kahe che. AhAhA ! amAre tyAM chokarAMva che ne pAleja, badhAne eka eka lAkhanA makAna rahevAnAM judAM saunA traNeyanA judA thaine, humaNAM kAMi olA moTAmAM che oluM zuM kahevAya e (vakhAruM ) vakhAruM zuM kahevAya ? godAma e paNa kokane makAna traNa ApyA che, ne kokane cA2 ApyA che ema vaheMcyuM'tuM paNa emAM mazagula thai jAya ke, are moTAbhAIne jarAka vadhAre gayA kA2Na ke e 25 varSathI dukAnamAM kAma karatA hatA, ghaNAM gharAka tyAM paNa moTI dukAna hatI, ATha ATha lAkha rUpiyAnI to ugharANI nAkhatAM, pAlejamAM moTI dukAna sAta ATha daza Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 samayasAra siddhi bhAga-5 lAkhanI ugharANI rAkhatA. moTI prasiddha dukAna muMbaI cAle evI emAM vaLI moTo chokaro kAma karato emAM vadhAremAM vadhAre. 74 varSa eTale, 74 varSa nahi, 74mAM janama, janama. 60-61 varSano, 60-61 varSano, I nyAM gharAka badhA vaLI gayAne AMhIM ochA thai gayA, bhAIbhAImAM jarI aMdara tANAtANa thAya. (zrotA:- manaduHkha thAya, bIjAne maLe to vAMdho nahIM paNa bhAIne maLe to vAMdho) heM?gAmano musalamAna vadhI gayo hoya to vAMdho nahi, paNa bhAI judA paDIne vadhI jAya to e ya, ApaNe sarakhA vaheMcyAtA'ne? A vadhI gayo mALo, zuM jagatamAM rAga ane dveSa, zuM kAma kare che. AhAhA! prabhu tuM tane bhUlIne tAro nAtha to parama svabhAva zuddha caitanya akhaMDa eka sakaLa nirAvaraNa tana AvaraNa vinAnuM tattva prabhu tuM to. akhaMDa eka pratyakSa pratibhAsamaya, jJAnamAM pratyakSa jaNAya evo, avinazvara zuddha pAriNAmika paramabhAvalakSaNa nija paramAtma dravya te huM chuM. evI dharmIne A bhAvanA hovI joie. ene ThekANe A joyo je jJAnamAM jaNAya e mArA che, e mithyAdeSTi uMdhI mAnyatAvALo cAra gatimAM rakhaDavAnA lakSaNa che enAM. AhAhA! kaho udANI? che ne aMdara AvyuM che ne? huM anya jIva chuM. have ahIMthI AgaLa letAM kahIe to arihaMtano AtmA bIjo jAdo che. chatAM A mAne ke A deva mArA che, A jIva mAro che. guruno AtmA judo che, anya jIvamAM e Ave che. e jIva mArA guru che mAro, A mAro dhaNI che. AhAhA ! (zrotA:-mahAvIra bhagavAna amArA che) bhagavAna koinA nathI. bhagavAna bhagavAnanAM che. (zrotA:- ahIM padharAvyA che ne?) AvuM che. anya jIvamAM paramezvara paMca parameSTi paNa AvyA. arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu anya jIva che, e mArA che ema mAnyatA te ajJAna che. AhAhAhA ! (zrotAH- bIjA kahe e bhagavAna amArA che, jaina kahe ke mahAvIra bhagavAna amArA e bemAM phera zuM?) e badhI eka ja vAta che. parajIva che e tAre kayAMthI AvyA? e to zeya che. AtmA jJAyaka che ane e paraNeya che jANavA lAyaka che, ke A para che basa eTaluM ja ene ThekANe uparAMta nAkhIne e mArA che, e anya jIva mArA che ema artha Ave, juo huM anya jIva chuM, che? e AmAM ATalo artha bharyo che. heM! (zrotA:-huM anya jIva chuM evuM to koI mAnatuM nathI) imAne che aMdara, nathI mAnato zuM? bAiDI mArI che, chokarAM mArA che, eno AtmA eeno artha zuM che, deva mArA che, guru mArA che, e to paranAM che, ( eno) AtmA to para che, e kharekhara to A jJAyakanuM zeya che, parazeya hoM! azeya juduM, svajJeya jJAyaka ane paraNeya tarIke e jANavA lAyaka che. e uparAMta A mArAM che (evo) mithyAbhrama che ajJAnIno. AhAhAhA ! kaho paMDitajI! AvI vAta che bhAI. (zrotAH- parama satya che) heM? AhAhA..... huM anya jIva chuM, che? e cha e lai levA. dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAza, kALa, pudgala ne jIva, evo potAno vikalpa utpanna kare, ene potAnA karI zake nahi, paNa evo vikalpa utpanna kare, ema kahevuM che. ane vikalpa utpanna kare teno e kartA thAya. samajANuM kAMi? AhAhA ! deha devaLamAM bhagavAna judo che, A to mATI jaDa che, karma jaDa che, aMdara vikalpa UThe dayA, dAnano e jaDa che, acetana che, caitanyanuM emAM svarUpa nathI. AhAhAhA ! caitanya svarUpa Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-95 27 to enI je paryAya che ne. AhA! gajaba vAta che. mokSamArganI je paryAya che ne samyagdarzanajJAnacAritranI e badhA mArA che, ane eno mane AdhAra che, ane mAre AdhAre e che, ema je potAno vikalpa utpanna kare che, A vAta lIdhI che hoM. olI vastu che e vastumAM ne vastumAM rahI gai che. kAraNa I vastuno kartA thai zakato nathI e to para che. pachI Ama bApano dikaro ne dikarAno bApa e badhu kaMI vicAra Ave, heM. tamAre to ekano eka chokaro che, bahu kare bApujI bApujI kare ane pApa karIne raLI raLIne paisA ApyA ene to e to khuzI ja thAya ne lyo. e badhuM koi mAruM nathI prabhu huM to AtmAno jJAyaka niSkriya pariNatinI paryAya vinAno AtmA. ema pariNati nirNaya eno kare che. samyagdarzananI paryAya nirNaya kare che ke huM akhaMDa dravya chuM. e paryAyanI bhAvanA paryAya nathI karatI. to para mArA e to kayAMya cAlyuM gayuM bApA. hIrAlAlajI! AvI vAta che. AhAhA ! bhAI tuM kyAM cho? tuM koNa cho? to kahe prabhu huM to niSkriya tattva chuM. AhAhA! je mokSano mArga che ne e paNa huM nahi, e mokSano mArga che e paryAya, A dravya huM chuM ema bhAvanA kare che. AhAhAhA ! lyo oluM AvyuM'tuM ne bhAI A vidyAsAgaranuM lakhANa AvyuM che bhAI e krama upara bahu lIdhuM che paNa ekalI paryAyanI vAtuM, vItarAgI paryAya Ama thAya ne phalANuM thAya, paNa kone Azraye thAya ne koNa dravya che? AhAhA.... to vaLI pAchuM sabhAmAM eka jaNo bolyo ke zubha upayoganI jaya ho, kaho lyo ThIka, to ya pAchuM ene ko'ke kahyuM ke kema A-kahe ke AmAM zuM khoTuM lyo, zubha upayoganI jaya, zubha rAga to jhera che. ( zrotA:- jherano jaya) A jheranI jaya bhagavAna paDyo rahyo aMdara. e ya cetanajI! AvuM che, bahu AkaruM kAma bhAI ! vyakti mATe kAMi nahi A to eka enA pariNAmanI javAbadArI to enI che. AhAhA... AMhIM kahe che ke e cha dravya bhagavAne joyA, emAM anaMta paramANuo che A, anaMta AtmAo che, asaMkhya kAlANuMo che, eka dharmAti, adharmAsti, AkAza evA cha dravyo che bhagavAne joyelA. kevaLI paramAtmA jinezvaradevanA jJAnamAM cha dravya jovAmAM AvyA paNa i A AtmAthI taddana bhinna, bhagavAne ya bhinna. AhAhAhA... emAM e potAno vikalpa utpanna kare, tethI huM dharma chuM jAo tethI olo vikalpa utpanna kare che ne tethI dharma chuM ema mAne che. huM adharma chuM, adharmAstikAya, dharma huM chuM eTale dharmAstikAya, dravya huM, AkAza chuM, huM kALa chuM, huM pudgala chuM, huM anya jIva chuM, lyo. Avo vikalpa kare che tethI te anya jIva chuM ema mAne che. tethI te anya jIvano kartA thato nathI, paNa eno vikalpa karyo teno e kartA ajJAnI thAya che. AhAhA ! samajANuM kAMI? AhAhA ! evI bhrAMtine lIdhe, huM anya jIva chuM, cha dravya AvyA ne? evI bhrAMtine lIdhe je sopAdhi, upAdhi sahita evA caitanya pariNAma, pAchuM bhASA evI che ke caitanyanA e pariNAma upAdhivALA, e caitanya pariNAme pariNamato thako, bhagavAna AtmA caitanya dhruva svarUpa hovA chatAM, vikArI pariNAme pariNamato thako, AhAhAhA ! e cha dravyamAM koipaNa dravya mAruM che, ATalA bhAga mane ApyA gharamAM cAra chokarAo pacIsa lAkha rUpiyA savA savA cha lAkha mArA bhAgamAM savA cha AvyA, makAna cAra hatA emAM Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 samayasAra siddhi bhAga-5 mArA bhAgamAM eka be oraDA AvyA ne phalANuM AvyuM ne DhIMkaNuMne mALA. ane eka sarI hoya che ne? eka oMsarI ane cAra pAMca chokarAo cha hoya joyuM che? be be olI kare thAMbhalIyuM joDe nAkhe, joyuM che? be thAMbhalI joDe hoya eTale jAduM paDavuM hoya to thAMbhalIo vacce eka (zrotAH sarakho bhAga paDe) ghaNAM moTA A to badhI eke eka vAta joI che ne? eka osariye ATha chokarA hoya bhegA jyAM sudhI tyAM sudhI eka osarIe badhuM, paNa eka eka osarInA eka eka oraDAmAM be-be thAMbhalIyuM Ama Ama-Ama vaheMcavuM hoya to AnI koranI thAMbhalIe Ama ane olI koranI thAMbhalIe vacce nAkhI de olI. huM ! AhAhA... Are Are mArI nAkhyA ! konA ghara ne konA bhAga, konA ghara ne konA vara, A mAro vara che ne A mArI patnI che, are prabhu zuM che paNa tane? AhAhA ! evA vikArI pariNAma karato thako, evA caitanya pariNAme pariNamato thako, bhASA pAchI e lIdhI ke caitanya, vikArI paNa caitanyanA pariNAma che, enAthI pariNamato thako A AtmA te sopAdhika caitanyapariNAmarUpa upAdhivALA malina pariNAmarUpa, potAnA bhAvano kartA che, joyuM? potAnA bhAvano kartA thAya che, e dravyano nahi. dravyano zuM kartA? e dravya nahotuM? jagatamAM che. AhAhAhA ! A ghare samajatA kaThaNa paDe evuM che udANI, A davAmAM jema hoMziyArI joie ema AmAM hoziyArI joize AmAM. dAMtanA moTA dAkatara che muMbaImAM. moTA AbarUdAra eNe nAkhyuM che ne? A eNe nAkhyuM che. be vAra AvI gayA. (zrotA-Apa enA dAkatara cho) heM! ahIM koino dAkatara nathI. huM to AtmA chauM. AhAhAhA ! pariNAma e ya trikALImAM nathI. AhAhAhA ! zuddha caitanyaghana bhagavAna pariNatinI kriyA vinAnuM, "zuddha parama svabhAva bhAva nija paramAtma dravya nirAvaraNa" te AtmA che. AvI vAta che bahu AkarI. AhAhA ! kAla to artha jarI bIjo karyo'to bhAI bapore, olo zruta-zruta zabda che ne zruta? zratanI upAdhi eno artha tyAM sudhI lIdho'to i, navo artha karyo'to, ke zruta che e bhagavAnanI vANI, paNa enAthI thayuM jJAna e paNa upAdhivALuM jJAna che. AhAhA... bhagavAnanI vANI che e to para che, paNa enAthI thayuM je jJAna, thayuM che potAnuM paNa enA nimittanA lakSe thayuM jJAna, e paNa zabdazruta che. e AtmajJAna nahi. e paranI upAdhivALA jJAnathI, zasi kriyA je AtmAne na jANe, e judI che. jANe e judI che. AhAhAhA! kIdhuM I? zrutajJAna ema kahetAM, zrutamAM sAMbhaLavuM AvyuM, eTale sAMbhaLavAnI vANI paNa bhagavAnanI to pudgala jaDa che. have jaDa che, e to ThIka e to para che, paNa tenA lakSe je jJAna thayuM, e paNa upAdhivALuM paralakSI jJAna che. e paralakSI jJAna caitanyane jANI zakatuM nathI. AhAhAhA ! e bhAvazruta je che aMtaranuM (aMtarmukha) te AtmAne jANe che. AhAhAhA ! AvI vAtuM are duniyAmAM. (zrotA - AvI vAta anAdinI sAMbhaLI nathI) anAdinI sAMbhaLI nathI. AhAhAhA ! jJasi kriyA bhagavAnanI kevaLajJAnanI enAthI AtmA jANe? ane nIce zruta kevaLI zasi kriyA je AtmAne jANanArI kriyA tenAthI AtmA jANe, ane bhagavAne kIdhuMne sAMbhaLyuM ne jJAna thayuM enAthI paNa nahi. AhAhAhA ! samajAya che? e jJati kriyA jJAnanI kriyA paNa Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-95 te jJAyaka trikALane jANe che. AhAhA ! ahIMyA cha dravyane jANavuM e enuM svarUpa, cha dravyane jANe para tarIke, paNa eTaluM na mAnatA paranuM e mArA che evo je vikalpa uThAve che ane e vikalpa caitanyanuM pariNamana che, e caitanya pariNAme pariNamato jIva, e pariNAmano rAgano kartA thAya che te mithyAdeSTi che. AhA ! e jainanI ene khabara nathI. jaina dharmanI ene khabara nathI, e ya balubhAI ! Avo mAraga che prabhu! eNe nivRtti ghaNI levI paDaze, tyAre ene mAMDa samajAya evuM che. AhAhA ! e upAdhivALA pariNAma! e deva mArAM, guru mArAM, e zAstra mArA evo vikalpa paNa upAdhivALo che. have AMhIM to atyAre to zubha upayogano jaya ho, zubha upayogathI (zuddha thAya) Are prabhu prabhu zuM kare che bhAI tuM, (zrotA-ajaina dharmano. jaya ho ) AhAhA ! ajainapaNuM rAga che. bhAIAhA! ene to vAta e hatI ke e zubha rAga che ane e to haLave, haLave zubha rAgathI aMdara zuddha thaze ema, are bhAI. AhAhAhA ! duHkhanA bhAvathI sukhabhAva thaze, rAga che e to duHkhabhAva che. cAhe to bhagavAnanI bhaktino hoya ke dayA, dAnano hoya paNa e to duHkharUpa che, bhagavAna to AnaMda svarUpa che, e duHkhanA svarUpathI AnaMda svarUpanuM bhAna thAya? AhAhA ! prabhu prabhu zuM kare che bhAI ? AhA ! anya jIva mArA che, A narapati kahevAya che ne? nRpati eTale narano pati rAjA, nara: pati, nara eTale manuSya eno pati, sAcI vAta haze? (zrotAHame badhA gRhapati kahevAya ) A tame gRhapati kahevAva, A moTA dhaMdhAvALA udyogapati kahevAya A karoDonA dhaMdhA kare tame badhuM upAdhivALuM karyuM tuM moTuM sIttera lAkhanuM udyogapati pachI khasI gayA hamaNAM, A moTA karoDapati udyogapati kare che ne bhAI, A to dAkhalo ApIe chIe, konA pati prabhu udhoganA pati tuM jaDano? nRpati narano pati e tuM? gRhapati A gharano pati tuM? zuM te mAMDI che A? (zrotA-rakhaDavAnI) hIrAlAlajI! A to moTA gRhastha che. AhAhA. te A badhuM sAMbhaLavAno vakhata maLyo te bhAgyazALI ema kaho e gayuM enuM kAMi nahi, e to kaTako kaTako, sAMbhaLyuM udANI? hAtha kapAI gayo, relamAM be mahinA thai gayA, chokarAnAM lagana karavA gayA'tA emAM A thayuM paisAvALA mANasa ghaNAM. are ! dehanAM bApA, deha che e to, rajakaNa judA che bhAI, ene rajakaNane kai rIte rahevuM e rajakaNanI paryAyanuM kArya che, tuM ene rAkhI zake nahi. dhyAna rAkhyuM hota to na thAta ne Ama thAta e badhI vAtuM gapa che. je jaDanI paryAya je samaye je prakAre thavAnI ene indrane narendra jinendra paNa pheravI na zake prabhu. AhAhAhA ! e svAmI kArtikamAM e Ave che ne? ke bhagavAne je dIThuM che (te) thAya emAM bhagavAna jinendra pheravI na zake pote potAno paryAya je samaye thAya e pote pheravI nahi zake. AhAhA.. ene to najaruM dravya upara karavI paDaze ema kahe che. AhAhAhA!te samaye te paryAya thavAnI te thaze ja, tene jANanArAne jagADa, jANanAro jJAyakabhAva che ene jANa eTale paryAya je thAya e krame thaze eno jANanAra thaiza. AhAhAhA ! paryAya karavI ya nathI pachI, kahe che, ema kahe che. AhAhA... vItarAga sarvajJa paramAtmA eno mAraga bahu jagatathI tadna judo che. AhAhAhA ! Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 samayasAra siddhi bhAga-5 ahIMyA ema kahe che. e caitanya pariNAma potAnA bhAvano kartA thAya. bhale e mAne ke A mArA paNa te pAradravyano e kartA thato nathI, enA lakSe thayelo vikalpa mokSa pAhuDamAM to kahyuM che ne che. bhagavAne ema kahyuM trilokanAtha tIrthaMkaradeve prabhu tuM, tuM cho ane tArAthI huM judo chuM. tuM mAruM lakSa karavA jaiza to tane rAga thaze. ane e rAga thaze e durgati che, e caitanyanI gati nahi prabhu. AhAhAhAhA ! AvI vAta che, jinezvara kahe che. moDhA sAmo koLIyo kone kharAba lAge? AMhIM to bhagavAna kahe ke mArI sAmuM joiza ne to bhaktimAM tane rAga thaze. AhAhAhA ! lyo, e AtmAnI gati nahi, caitanya bhagavAna vItarAgabhAve pariNamavuM joie e enI gati (rAga enI gati ) e nahi, AvA potAnA bhAvano kartA thAya che. bhAvArtha-"dharmAdinA vikalpa vakhate" dharmAstikAya dravya, bhAvArtha che ne? dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAza, kALa, jIva, pudgala enA "vikalpa vakhate je pote zuddha caitanyamAtra hovAnuM bhAna nahi rAkhatAM" huM to eka jJAtAdekhA bhagavAna AtmA caitanyano jANanAro, jANanAra dekhanAra chuM, ema bhAna nahi rAkhatAM, zuddha caitanyamAtra hovAnuM, joyuM? e vikAra thAya e nahi, para to nahi paNa vikAra che e paNa huM nahi, huM to zuddha caitanyamAtra hovAnuM bhAna bhUlIne dazAmAM bhAna nahi rAkhatAM dharmAdinA vikalpamAM "dharmAstikAya adharmAstikAya cha dravya enA rAgamAM ekAkAra thaI jAya che... AhAhA ! te potAne dharmAstikAyarUpa mAne che" joyuM? rAgane potAno mAne che ne pariName che i pararUpa potAne mAne che. para kaMi e mAnavA jAya to para AnuM thai jAya che? para to pararUpe rahyuM che. AhAhA. dharmAdi eTale dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAza, kALa, pudgala ne jIva, cha dravya, enAM vikalpamAM eTale enA vicAranA rAgamAM ekAkAra thai jAya che. AhA ! rAgathI bhinna mArI cIja jJAtA che, tenuM bhAna bhUlI jAya che. AhAhA.. te potAne dharmAtirUpa dravya mAne che. eno je vicAra ne vikalpa Avyo e potAno mAne che, e paradravyane ja potAnuM mAne che ema levuM. ahIMyA, paradravya to AMhIM AvatuM nathI, paNa paradravyo mArA che evo je vikalpa, rAga AhAhA! bhAre kAma. (zrotAH- jaina dharma Avo haze) jaina dharma ja A che. bIjo jaina dharma che ja nahi. dayA pALo ne vrata pALo ne, e jaina dharma ja nathI. (zrotA:- sAmAyika karavuM ne paDikamaNuM karavuM ne poho karavo) e badhA dharma rAga che. badhA e jaina dharma nathI. bhAre AkaruM kAma bApA. vItarAga traNalokano nAtha, anaMta anaMta tIrthakarono pokAra A che, anaMta kevaLIo paramAtmAo eno pokAra A che. prabhu tuM nija paramAtmadravya cho ne, paramAtma dravya kIdhuM ne bhAI emAM 320 mAM nija paramAtma dravya. AhAhA.... sakaLa, "je sakaLa nirAvaraNa" prabhu aMdara nirAvaraNa vastu che, ene bhAva rAga ne dravya karma enuM AvaraNa ene che ja nahi. vastune zuM hoya, je sakaLa nirAvaraNa akhaMDa eka akhaMDa vastu che, e eka che, e bheda paryAya vinAnuM tattva che. avinazvara che, nAza na thAya evuM tattva trikALI prabhu che. pratyakSa pratibhAsama, tArI paryAyamAM pratyakSa thai zake evI e cIja che. AhAhA! zuddha pAriNAmika parama bhAva, zuddha pAriNAmika je trikALI zuddha svabhAvabhAva sahaja trikALI evo je paramabhAva te jenuM lakSaNa Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 gAthA-95 che evuM nija paramAtmadravya te huM chuM. paryAya huM nahi, A ye nahi. AhAhA ! paryAya ema vicAre che, ke "A" huM chuM, "akhaMDa sakaLa nirAvaraNa eka avinazvara pratyakSa pratibhAsamaya zuddha pAriNAmika paramabhAva lakSaNa jenuM," konuM? nija paramAtma dravyanuM. te huM chuM. ema samyagdaSTi Ama mAne che. AhAhA..... eya udANI ! nyAM AmAM dAkataramAM kayAMya maLe evuM tyAM muMbaImAM maLe evuM nathI. AvuM kayAMya? AhAhA ! e kAla dAkatarano patra Avyo'to nahi? vAMcyo nahi? bhAI oluM nahotuM ApaNane ApyuM brAhmaNa, pAThazALA bhAvanagara Ama ardhamAgadhIno moTo brAhmaNa che moTo-moTo prophesara AMhIM Avyo'to. ApaNe benanuM pustaka ApyuM'tuM. i kAla eno kAgaLa Avyo'to ke mahuvAmAM jaina sAhityanAM badhA paMDito moTA moTA bhegA thayA'tA muMbaithI ne badhAM A moTA mAlaviyA ne bIjA moTI yunIvarsITInA vidhArthIo moTA huziyAra moTA paMDito bhegA thayA, emAM badhAe bhASaNa karyA emAM eka meM bhASaNa karyuM'tuM samayasAranuM loko khuzI thaI gayA, evA khuzI thayA che. ohohoho ! pachI olA e zvetAMbara haze thoDuMka jIvavicAra navatattvanuM hoya ne pustaka A ene bheTa ApyuM, paNa A kayAM cIja che? eNe bicAre lakhyuM che, kAgaLa Avyo che, bahu mane vakhANa karyA e vakhANa prabhu mArA nathI hoM, e to tamArA che kahe, ema lakhyuM che kAgaLa Avyo che eno. AhAhA.... AMhIM kahe che ke prabhu tuM nijaparamAtmadravya sivAya, vikalpa UThe che paradravyano e vikalpano kartA thAya e paNa mithyAdeSTi ajJAnI che. AhAhAhA..... A pramANe ajJAnarUpa caitanyapariNAma potAne dharmAdidravyarUpa mAne che, tethI ajJAnI jIva te ajJAnarUpa sopAdhika caitanyapariNAmano kartA Ano thAya, pariNAmano kartA vikArano ane te ajJAnarUpabhAva tenuM kArya che, e ajJAna pariNAma karyA te tenuM kArya che, bAkI bIjA dravyamAM enuM kAMi kArya che nahIM. vizeSa kaheze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva ) samayasAra kaLaza-240 mAM che ne..! "Izno mokSAtho" - mokSapaMtha eka ja che. aMtara AnaMdasvarUpa bhagavAna pUrNAnaMdamAM ekAgra thavuM, e eka ja mokSapaMtha che; enAthI alpa kALamAM (muktine prApta kare che). enI jayasenAcAryanI saMskRta TIkAmAM lakhyuM che ke kAraNa ke, A paMcama kALa che eTale ene trIje bhave mukti thAya ja. samajANuM kaMI ? (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 179, niyamasAra zloka-109) Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 5 tataH sthitaM krtRtvmuulmjnyaanm| evaM parANi davvANi appayaM kuNadi mNdbuddhiio| appANaM avi ya paraM karedi annnnaannbhaavenn||96 / / evaM parANi dravyANi AtmAnaM karoti mndbuddhistu| AtmAnamapi ca paraM karoti ajnyaanbhaaven||96 / / yatkilakrodho'hamityAdivaddharmo'hamityAdivaccaparadravyANyAtmIkarotyAtmAnamapiparadravyIkarotyevamAtmA, tadayamazeSavastusambandhavidhuraniravadhivizuddhacaitanyadhAtumayo'pyajJAnAdeva savikArasopAdhIkRtacaitanyapariNAmatayA tathAvidhasyAtmabhAvasya kartA pratibhAtItyAtmano bhUtAviSTadhyAnAviSTasyeva pratiSThitaM krtRtvmuulmjnyaanm| tathAhiyathA khalu bhUtAviSTo'jJAnAdbhUtAtmAnAvekIkurvannamAnuSocitaviziSTaceSTAvaSTambhanirbharabhayaGkarArambhagambhIrAmAnuSavyavahAratayA tathAvidhasya bhAvasya kartA pratibhAti, tathAyamAtmApyajJAnAdeva bhAvyabhAvakau parAtmAnAvekIkurvannavikArAnubhUtimAtrabhAvakAnucitavicitrabhavyakrodhAdivikArakarambitacaitanyapariNAmavikAratayA tathAvidhasya bhAvasya kartA prtibhaati| yathA vA'parIkSakAcAryAdezena mugdhaH kazcinmahiSadhyAnAviSTo'jJAnAnmahiSAtmAnAvekIkurvannAtmanyabhraGkaSaviSANamahAmahiSatvAdhyAsAtpracyutamAnuSocitApavarakadvAravinissaraNatayA tathAvidhasya bhAvasya kartA pratibhAti, tathAyamAtmA'pyajJAnAd jJeyajJAyakau parAtmAnAvekIkurvannAtmani paradravyAdhyAsAnnoindriyaviSayIkRtadharmAdharmAkAzakAlapudgalajIvAntaraniruddhazuddhacaitanyadhAtutayA tathendriyaviSayIkRtarUpipadArthatirohitakevalabodhatayA mRtakakalevaramUchitaparamAmRtavijJAnaghanatayA ca tathAvidhasya bhAvasya kartA prtibhaati| tethI kartApaNAnuM mULa ajJAna TharyuM ema have kahe che jIva maMdabuddhi e rIte pAradravyane nijarUpa kare, nija Atmane paNa e rIte ajJAnabhAve para kare. 96. uthArtha:-[ evaM tu] // zata [ mandabuddhiH] bhaMhaddhi arthAt zanI [ajJAnabhAvena] mazAnamAthI [ parANi dravyANi ] 52 dravyone [AtmAnaM ] po||35. [ karoti] 32 cha [api ca bhane [AtmAnam ] potAne [ paraM] 52 [ karoti] 32 che. TIkAkharekhara e rIte, "huM krodha chuM' ityAdinI jema ane "huMdharmadravya chuM' ityAdinI jema AtmA paradravyone potArUpa kare che ane potAne paNa paradravyarUpa kare che; tethI A Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-96 33 AtmA, joke te samasta vastuonA saMbaMdhathI rahita behada zuddha caitanyadhAtumaya che topaNa, ajJAnane lIdhe ja savikAra ane sopAdhika karAyelA caitanyapariNAmavALo hovAthI te prakAranA potAnA bhAvano kartA pratibhAse che. A rIte, bhUtAviSTa ( jenA zarIramAM bhUta pravezyuM hoya evA )puruSanI jema ane dhyAnAviSTa (dhyAna karatA ) puruSanI jema, AtmAne kartApaNAnuM mULa ajJAna TharyuM. te pragaTa deSTAMtathI samajAvavAmAM Ave che: jema bhUtAviSTa puruSa ajJAnane lIdhe bhUtane ane potAne eka ka2to thako, manuSyane anucita evI viziSTa ceSTAnA avalaMbana sahita bhayaMkara *AraMbhathI bharelA amAnuSa vyavahA2vALo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che; tevI rIte A AtmA paNa ajJAnane lIdhe ja bhAvya-bhAvakarUpa 52ne ane potAne eka karato thako, avikAra anubhUtimAtra je bhAvaka tene anucita evA vicitra bhAvyarUpa krodhAdi vikArothI mizrita caitanyapariNAmavikA2vALo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che. vaLI jema aparIkSaka AcAryanA upadezathI mahiSanuM (pADAnuM) dhyAna karato koI bhoLo puruSa ajJAnane lIdhe mahiSane ane potAne eka ka2to thako, 'huM gagana sAthe ghasAtAM ziMgaDAMvALo moTo mahiSa chuM' evA adhyAsane lIdhe manuSyane yogya evuM je oraDAnA bAraNAmAMthI bahAra nIkaLavuM tenAthI vyuta thayo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che; tevI rIte A AtmA paNa ajJAnane lIdhe jJeyajJAyakarUpa 52ne ane potAne eka ka2to thako, 'huM 52dravya chuM' evA adhyAsane lIdhe mananA viSayarUpa ka2vAmAM AvelAM dharma, adharma, AkAza, kALa, pudgala ane anya jIva vaDe ( potAnI ) zuddha caitanyadhAtu rokAyelI hovAthI tathA iMdriyonA viSayarUpa ka2vAmAM AvelA rUpI padArtho vaDe ( potAno ) kevaLa bodha (jJAna ) DhaMkAyela hovAthI ane mRta kalevara (-za2I2 ) vaDe 52ma amRtarUpa vijJAnathana ( pote ) mUrchita thayo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che. bhAvArtha:-A AtmA ajJAnane lIdhe, acetana karmarUpa bhAvakanuM je krodhAdi bhAvya tene cetana bhAvaka sAthe ekarUpa mAne che; vaLI te, 52 zeyarUpa dharmAdidravyone paNa zAyaka sAthe ekarUpa mAne che. tethI te savikAra ane sopAdhika caitanyapariNAmano kartA thAya che. ahIM, krodhAdika sAthe ekapaNAnI mAnyatAthI utpanna thatuM kartutva samajAvavA bhUtAviSTa puruSanuM dRSTAMta kahyuM ane dharmAdika anyadravyo sAthe ekapaNAnI mAnyatAthI utpanna thatuM kartRtva samajAvavA dhyAnAviSTa puruSanuM dRSTAMta kahyuM. * AraMbha = kArya; vyApAra; hiMsAyukta vyApAra. pravacana naM. 190 gAthA-96 guruvAra, mahA suda-12, tA.8/2/'79 upara pahelI lITI "have kartApaNAnuM mULa ajJAna TharyuM ema have kahe che." pahelI gAthAmAM AvI gayuM ne ? ke pote jJAnAnaMda sahajAtmasvarUpa prabhu pote zuddha jJAnathana hovA chatAM tene bhUlIne-krodha, mAna, mAyA, lobha Adi 17 bola, krodha Avyo'to mULamAM, soLa pachI sattara Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 samayasAra siddhi bhAga-5 thayA ne ? krodha to mULa hato, soLa sUtra pachI, pote ja zuddha caitanya vastu che, jJAtAdeSTA tene bhUlI anAdithI ajJAnI, krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa, moha, karma, moha, nokarma, A karma ahIM saMbaMdhavALA lIdhA che. dharmAsti AdimAM to cha dravya leze ja, paNa AMhIM, AMhIM ATha karma, nokarma, AhA2ka za2I2, pAMca indriya, zvAsa, bhASA, mana ane traNa za2I2 audArika, tejasa ne kAryaNa ene ahIMyA nokarma kahe che. samajAya che kAMI ? Ave che ne 55 zlokamAM, nava bola eTale ke ahIMyA krodha thAya, mAna, mAyA, lobha, rAga, A vepAra dhaMdhAno rAga, viSayano rAga, mAnano rAga, e badho rAga che, e kharekhara to karmanA bhAvakanuM bhAvya che. te AtmAnuM svarUpa nathI, chatAM tene svarUpanA jJAnane bhUlIne, huM krodha chuM, huM mAna chuM, mAyA chuM, lobha, lobha A lobha chuM, rAga ne dveSa moha chuM, karma je ATha che ane nokarma mana, vacana, kAyA, traNa za2I2 ne AhA2ka za2I2 ne lezyA ne zvAsa Adi ane mana, vacana ne kAyA ne pAMca Indriya keTalA ? 17 bola lIdhA che. vizeSa samajavA. e badhA huM chuM. mATe teno huM kartA chuM rAgano, e mithyAtva ajJAnabhAva che. AhAhAhA.... samajAya che kAMI ? ane dharmAsti Adi cha dravya che, e 52 che AtmadravyathI. e cha dravyano vicAra karatAM je vikalpa UThe e vikalpano kartA chauM eNe cha padravyane potAnuM mAnyuM. AhAhAhA..... bahu AkaruM kAma che. evA 17 bola ane e sivAya paNa guNaguNI bhedano vikalpa vigere levo, e badhAM mArAM che ne huM eno kartA chuM, e mithyAtvabhAva ajJAnabhAva che, saMsAranA paribhramaNanuM e mULIyuM che. AhAhAhA...... ane cha dravya, A AtmA sivAya para, dharmAsti, adharmAsti, AkAza, kALa, pudagala, 52mANuM Adi ane anya jIva, strI, kuTuMba parivA2 ne deva, guru, zAstra e anya jIva e huM chuM, e mArA che, evo je vikalpa rAga teno kartA thAya e ajJAna che. AhAhA ! e kartApaNAnuM mULa ajJAna TharyuM. A ema kahe che, che ne lITI u52, ema have kahe che. vistAra kare che. 96 gAthA. evaM parANi davvANi appayaM kuNadi maMdabuddhIo / appANaM avi ya paraM karedi aNNANabhAveNa / / 96 / / maMdabuddhi ajJAnI kIdhA che. AhAhA ! 66 harigIta "jIva maMdabuddhi" oho, vibhaMgajJAna hoya saMsAranA bahu kSayopazamanAbhAva hoya chatAM tene A rAga mAro, 52dravya mArA, evI buddhine maMdabuddhi kIdhI che. ajJAna kIdhuM che maMdabuddhino artha "nija AtmAne paNa e rIte ajJAnabhAve 52 kare." AhAhA ! TIkAH- 96 nI TIkA "kharekhara e rIte " satyArtha rIte joIe to, kahe che e rIte je kIdhuM e tyAM, "huM krodha chuM," aNagamo Avene aMdara e huM chuM, e mAnyatA ajJAna mithyAtva che, AhAhAhA.... tyAM kema beThA sumanabhAI ! AMhIM che jagyA, kaho, samajANuM kAMI ? huM AnaMda ne jJAna ne vItarAga mUrti chuM evuM bhUlIne e dayA dAnano bhAva, rAga ane vepAra Adino bhAva rAga ane pratikULatAmAM thato dveSa, karma ane nokarma AhAra, za2I2, indriya, zvAsa. AhA2ka zarIra indriya zvAsa bhASA, mana, e badhA mArA che, evo je vikalpa kare che, te vikalpano e kartA thAya che. tethI te kartAnuM mULa ajJAna thayuM, TharyuM che ne ? AhAhA ! Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 gAthA-96 AhAhA ! huM krodha ityAdinI jema ItyAdi eTale ke 17 bola levA che. A krodha ne sivAya-16 to krodha sivAya-16, mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa, moha, karma, nokarma, mana, vacana ne kAyA Adine pAMca indriyo, e 17 bolamAM huM chuM, evo vikalpa karatAM rAga kare teno kartA thAya, e ajJAna che. AhAhAhA... ane huM dharmadravya, cha dravya, dharmAstikAya tattva che, bhagavAne joyeluM jagatamAM, eno vicAra karatAM je vikalpa UThe, e vikalpano huM kartA chuM eNe dharmAstikAya potAnuM che ema mAnyuM. AhAhA ! ema adharmAsti, AkAza, kALa ane karma, nokarmamAM amuka pugala AvyA'tA saMbaMdhavALA e sivAyanAM pudgalo badhA ane badhA jIvo strIno jIva hoya, purUSano jIva hoya, chokarAono jIva hoya, bhagavAnanoya jIva ne gurunoya jIva hoya, e badhA jIvo para che, ane je aMdara vikalpa UThe, mArA che e eno e cIjano kartA to thato nathI, kAraNa ke e to svayaM cIja che. kAraNa ke e cIja che, eno to e kartA thato nathI, paNa teno vikalpa uThAve che, ke A mArA, evA rAgano e kartA thAya e ajJAna che, mithyA che! huM dharmadravya chuM-ityAdi eTale cha dravya. jema AtmA paradravyone potArUpa kare che, ityAdinI jema, AtmA paradravyone eTale krodha mAna, mAyA Adi ane cha dravya ene potArUpa kare che. AhAhAhA... ghaNI gAthA UMcI AvI che bahu. ekadama jene rAgathI bhinna bhedavijJAna nathI, e vikalpa UThe tenAthI bhedavijJAna nathI, e badhAya rAgAdine abhedapaNe mAnIne potAno rAgano caitanya pariNAmano kartA thAya che. e saMsAra che, duHkha che, mithyAtva che, e mithyAtvamAM anaMtA janamamaraNa karavAnI tAkAta che. AhAhA ! e AtmA paradravyone, pAradravyo eTale badhAM krodhAdi badhAMya paradravyo eTalAM e rAga, dayA, dAnano, dhaMdhAno rAga, e badhA pApa para che. AhAhA ! e paradravyone potArUpa kare che ane potAne paNa paradravyarUpa kare che arasaparasa, krodha, rAga, puNya, dharmAsti Adi paradravyane potAnAM kare che ane potAne paradravyarUpa kare che. AhAhA !dayA pALavAno bhAva che rAga, e dayA pALI zakato nathI paNa pALavAno rAga che, e mAro che evo je vikalpano kartA thAya te ajJAnI che. AhAhAhA! gajaba vAta che. vIrano mAraga che A to. hIrAlAlajI? AhAhA ! ekakora bhagavAna AtmA AnaMda ne anaMta guNanuM dhAma e ane enAthI bhinna A rAgAdi 17 bola ane dharmAti Adi cha bola, 23 bola thayA emAM badhA AvI gayA AmAM. AhAhA ! e bolane potAnAM kare che ane potAne pararUpa kare che, che? tethI A AtmA, tethI A AtmA jo ke te samasta vastuonA saMbaMdhathI rahita, AhAhAhA ! e zubha-azubha rAga, karma, nokarma ane A cha dravya e badhAMthI samasta vastuonA saMbaMdhathI rahita che. bhagavAna to rAgAdi cha dravyathI to saMbaMdha rahita che. AhAhAhA ! kaho A mAro dikaro ne A mAro bApa (zrotA -kalpanA mAtra che) evo vikalpa uThAve teno kartA thAya, e paradravyanAM rAga ane padravyathI saMbaMdha rahita prabhu che. AhAhAhA ! e 17 bola ane 6 bola e 23 bolanAM bhAvathI prabhu rahita che AtmA. AhAhAhA ! evuM behada "samasta vastuonA saMbaMdhathI rahita behada zuddha caitanyadhAtumaya che" AhAhAhA ! Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 samayasAra siddhi bhAga-5 A to eka vicAra evo Avyo'to olAM 47 zakti che ne ? emAM astitva zemAM Ave kIdhuM ? to e jIvatva zaktimAM astitva Ave che, jIvatva zakti che ne darzana, jJAna, AnaMda ne sattA ne eka sAdhAraNa, asAdhAraNa emAM astitva Ave che. AhAhA ! AtmAmAM pote behada zuddha astitva svabhAvavAna tattva ema kahe che. AhAhA ! e badhAM puNya ne pApa, dayA ne dAna, vrata ne bhakti, kAma ne krodha, zarIra ne vANI, mana ne karma, AhAra ane zvAsa, A zvAsa, AhAra levAnI vRtti AhAra, zvAsa, bhASA, mana, AhAhA ! AhAra, zvAsa, bhASA, mana daza prANa che. enAthI prabhu bhinna che aMdara ane anya AtmAo ane anya 52mANuMothI paNa prabhu tuM beda zuddha caitanyadhAtu 52nA saMbaMdha rahita che. AhAhA ! ene saMbaMdhavALo mAnavo e mithyAtvabhAva che. AhAhA ! bhASA to sAdI che bhAI hIrAlAlajI! AvuM che, mAla che mAla. AMhIM to ekakora rAma ne ekakora gAma, ekakora e rAgathI mAMDIne badhA dravyo 52 tenA saMbaMdhathI prabhu rahita che AtmA. AhAhAhA ! paNa che kevo ? saMbaMdha rahita che, che kevo ? AhAhA ! "behada zuddha caitanyadhAtumaya " AhAhA ! jene jJAna dhArI rAkhyuM che dhAtu eTale jJAna svabhAva, beda, aparimita maryAdA vinAnuM jenuM jJAna aparimita anaMta che. behada caitanya dhAtu, zuddha caitanyadhAtu pAchI, evo che prabhu AtmA to, ene AtmA kahIe. behada zuddha caitanyadhAtumaya, caitanyadhAtuvALo ema nahi, behada zuddha caitanyamaya dhAtu caitanyamaya AkhuM caitanyapaNuM anaMta behada jeNe dhArI rAkhyuM che. AhAhA ! e rAga ne dayA, dAnanAM vikalpane 52ne dhArI nathI rAkhato e to 52nA saMbaMdha vinAno ja prabhu che. AhAhAhA ! arere ! anaMta anaMta kALamAM rakhaDatAM ene potAnI caitanya vastu zuM che? enuM ene bhAna ne mAhAtmya na AvyuM, ene choDIne 52nA mAhAtmya AvyA. AhA ! kAMika paisA thayA be pAMca karoDa, chokarA sArA thayA, AbaruM, be varSe chokaro soLa varSamAM ATha thAya, covIsa varSamAM bAra, babbe varSe chokarA thAya ane pAchA badhA raLavA zIkhI jAya, eTale jANe ke ohohoho ! kevaDo huM moTo huM thayo. heM ? bArabhAyA nathI ? vIMchIyAmAM che ne, bAra bhAyuM, bAra, vIMchIyAmAM che. bAra zuM batrIsa hajAra chokarI-cakravartIne 64 hajA2 dikarA hoya. cakravartI che ene cosaTha hajA2 dikarA, batrIsa hajAra dikarI, chanuM hajA2, are konA che bApu. AhAhA ! e mArA ne huM eno ene mArA karyAM ne potAne eno karyo, haiM? AhAhA ! Avo prabhuno mAraga che. AhA! behada 52 rAganA vikalpane dharmAsti ane 52jIvanAM 52mANuMnA pudgalanA karmanA AhAra ne zvAsanAM, A zvAsa che ne aMdara enAM saMbaMdha rahita prabhu che aMdara. samajANuM kAMi ? e zvAsa cAle che, emAM che AtmAnA pradezo ekalo 52mANuM nathI, paNa e zvAsathI paNa bhagavAnano AtmA bhinna che. AhAhA ! AhAra, za2I2, indriya, zvAsozvAsa, bhASA, mana, nava, cha ane traNa za2I2, audArika tejasa ne kAryaNa audArika vaikriyika ane AhA2ka tejasa ne kAryaNa to AvI gayuM ATha karmamAM, enAthI bhagavAna AtmA anaMta hrada vinAnI jenI caitanyadhAtu zuddha che, hada nahi jenI, maryAdA nahi. AhAhA ! evo zuddha caitanyadhAtumaya bhagavAna AtmA ene Avo hovA chatAM to paNa, behada zuddha caitanya dhAtumaya prabhu to AtmA che. AhA... Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-96 37 Avo hovA chatAM dhAtumaya che to paNa ema, ajJAnane lIdhe A beda zuddha caitanyadhAtu chuM enA ajJAnane lIdhe enuM bhAna ene nathI. beda, maryAdA vinAnuM zuddha caitanyadhAtu beda. AhAhA ! jJAna, jJAna, jJAna, jJAna, jJAna, jenI hada nathI, evI beda zuddha caitanyadhAtu bhagavAna AtmA Avo hovA chatAM, to paNa ajJAnane lIdhe potAnA AvA svarUpanAM ajJAnane lIdhe, AhAhA ! AvuM enuM svarUpa che chatAM tenA bhAna vinA, AhAhA ! Avo hiralo aMdara bhagavAna beda zuddha caitanyadhAtumaya hIro che moTo prabhu, caitanya ratnAkara ! Avo che topaNa ajJAnane lIdhe enI ene khabara nathI, huM Avo chuM evI ene khabara nathI. AhA ! ajJAnane lIdhe ja AhA... ajJAnane lIdhe ja, karmane lIdhe ema nahi, potAnA AvA svarUpanA ajJAnane lIdhe ja, AhA... "savikAra ane sopAdhika" be lIdhAM "savikAra krodha Adi" "sopAdhika cha dravya" karAyelA caitanya pariNAmavALo hovAthI vikAra sahita ane sopAdhika cha dravya 52 che, eno vikalpa uThAvIne upAdhivALo bhAva ethI karAyelA caitanya pariNAmavALo hovAthI caitanyanAM evA vikArI ane upAdhika pariNAma avasthAvALo hovAthI te prakAranA potAnA bhAvano kartA pratibhAse che. AhAhA ! 52no nahi te prakA2 A mArA che ane huM eno chuM evo je vikalpa eno e kartA thAya che. AhAhAhA ! che ? zuM TIkA ! AhAhAhA ! atyAre bharatakSetramAM AvI TIkA bIje to nathI paNa jaina digaMbaramAM A AvI TIkA che evI bIjAmAM nathI ! AhAhA ! kevaLInA kathano bharyA che ekalAM. AhAhA ! te sattara bola kIdhAM e, ane cha dravya e I ? e mArA che evo savikAra ane olA cha dravya mArA che evo sopAdhika karAyelA caitanya pariNAmavALo e caitanyanuM pariNAma che vikArI A mArA ne huM eno evA caitanyanA pariNAmano vikArI bhAva che, te prakA2nA potAnA bhAvano kartA pratibhAse che. AhAhA ! te prakAranAM rAgano ne vikAranA bhAvano upAdhi bhAva mAro che vikArI, evA bhAvano te kartA pratibhAse che. cha dravya che eno e kartA kayAM che? e to 52 che. AhAhAhA ! karma ne nokarma e 5Na 52 che. eno kartA kema thAya ? e to 52 vastu che. to enA taraphanA lakSavALo A mArA che ne huM eno evo je vikArI bhAva, te caitanyanA pariNAme pariNamato vikA2I teno e kartA pratibhAse che. ene AtmA behada aMtara caitanyadhAtu che te pratibhAsatI nathI. AhAhA ! samajAya che kAMi ? bhagavAna AtmA beda anaMta anaMta anaMta caitanyadhAtu evo je bhagavAna AtmA aMdara, ene na jANatAM enuM ajJAna hovAne lIdhe je temAM nathI te rAgadveSa, dayA, dAna, puNya, pariNAma e AtmAmAM nathI, te AtmAnAM nathI, ene potAnA vikalpathI karato, AvuM tyAM muMbaimAM kayAMya maLe evuM nathI tyAM kayAMya hoLI saLage che mohamayInagarI to mohamaya ( zrotAH- Apa Avo tyAre maLe che ne ) A to ekalA vinAnI vAta karI ne ekalA tyAM rahe che ne ? AhAhA! trilokanAtha jinezvaradeva, paramezvara ema pharamAve che, prabhu tuM behada caitanyadhAtuvALo che ne nAtha behada zuddha caitanyadhAtu caitanya bedane dhAranAra dhArI rAkhelo tuM che ne ? AvI cIjanI tane khabara nathI prabhu, ane tene bhUlIne temAM nathI eno saMbaMdha tAre nathI, evA dayA dAnanAM pariNAmane 52bhAvo ne 52dravya ene mArA mAnIne rAgano kartA thA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 samayasAra siddhi bhAga-5 prabhu evo mUDhapaNe, ajJAnapaNe tuM kartA thAya che. AhAhA ! kaho devIlAlajI! AvI vAtuM che. sAMbhaLavuM kaThaNa paDe. are zuM thAya bhAI. are! behada zuddha caitanyadhAtu prabhu cho ne tuM, tane tArI khabara nathI nAtha, anaMta anaMta behada caitanyadhAtu caitanyaratnAkara, anaMta anaMta pavitra guNono caitanyano dhAma prabhu tuM cho. AhAhAhA ! enA ajJAnane lIdhe, enA bhAna vinA emAM nathI tevA puNya ne pApanA bhAva ne cha dravyane vikalpathI mArA karIne tuM vikalpano ajJAnapaNe kartA thAya cho bhAI tuM, rakhaDavAnA lakhaNa che tArA badhAM. kahe che ke dayA karI, dAna ApavuM, bhakti karavI, pUjA karavI bhagavAnanI, vrata karavA, apavAsa karavA e dharma che ema ajJAnI kahe che. ahIM kahe che ke e to badho vikalpa rAga che bhAI tane khabara nathI, A caitanya to AnaMdakaMda jemAM rAganI vRtti UThe evuM svarUpa ja nathI. AhAhAhA ! kaho zazIbhAI? AvyuM che juone keTaluM sarasa AvyuM che prabhu, tuM to behada anaMta anaMta anaMta anaMta caitanyadhAtu jJAna darzanane dharanAro, evo anaMta guNano dharanAro pavitra prabhu tuM cho ne, Avo hovA chatAM prabhu tane tArI khabara nathI, tArA svabhAvanA behudanAM bhAna vinAno, tArAmAM nathI tevA zubha-azubha rAga ane paradravyane mArA karIne vikalpa karIne tuM vikalpano kartA thAya che, e ajJAna che. AhAhAhA ! hIrAlAlajI! bahu sarasa AvyuM che hoM. AhAhA !(zrotA:-bhAgyazALI ) bhAgyazALI!traNa lokanA nAtha jinezvaradeva sarvajJadeva pharamAve che e A saMto jAherAta, ADatiyA thaIne jagatane jAhera kare che. prabhu tuM prabhu cho, Aja to ema AvyuM'tuM eka eka guNamAM prabhutA bharI che, jIvatara zakti prabhutAthI bharI, cIti zakti prabhutAthI bharI, dezIzakti prabhutAthI bharI, jJAna, sukha zakti, vIrya, vibhutva, prabhutva, sarvadarzI paNa prabhutAthI bharelI, sarvajJa zakti prabhutAthI bharelI evI anaMta zaktiono sAgara ane eka eka zaktimAM prabhutAthI bharelo guNa, evA behada guNono dharanAra prabhu tuM ane ene bhUlIne pAmara je rAga, dayA, dAna, vrata, vikalpano rAga eno ajJAnapaNe kartA thAya. prabhu tuM rakhaDI marIza. cImanabhAI ! AhA! AvuM che. muMbaimAM to ame AvIe tyAre eTalI badhI jhINI vAtuM karIe to daza daza hajAra mANasa tyAM hoya. AhAhAhA ! dAkhalA ne dalIla ne evuM badhuM kare tyAre mAMDa (pakaDAya) zuM kare? evI A cIja atyAre saMpradAyamAMthI viMkhAI gaI che! AkhI. AhAhA ! prabhu traNalokano nAtha vItarAgadeva ema pharamAve che ke prabhu tuM koNa? tuM rAga? tuM dayA dAnanA pariNAma e tuM? tuM parajIva tuM? zarIra tuM? karma tuM? zvAsa tuM? AhAra tuM? AhAhAhAhA ! bhASA tuM? mana tuM? nA, AhAhA ! bhagavAna prabhu aMdara caitanya to behuda zuddha caitanyadhAtu. dhAtu eTale caitanyapaNuM jeNe dhArI rAkhyuM che, AhAhAhA! sarvazapaNuM jeNe dhArI rAkhyuM che. AhAhAhA! behada kIdhuM ne ? caitanyadhAtu behuda kIdhI ne? ane sarvajJa svabhAva jeNe dhArI rAkhyo che, evA anaMtA anaMtA guNo, behada che tene prabhu teM dhArI rAkhyA che, eTale ke tArAmAM che, evI cIjane tuM bhUlI gayo prabhu ane tene bhUlI ane A rAga mAro, puNya mArA ne dayA, dAnanAM pariNAma e mArA prabhu tane, zuM karyuM te A, tuM ajJAnapaNe e rAgano kartA thayo prabhu. AhAhAhAhA ! Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 gAthA-96 puMjAbhAI ! AvI vAtuM che. AhAhA ! traNa lokanA nAtha paramezvara jinezvara sarvazadeva, indro ne gaNadharonI vacce A pharamAvatA hatA. AhA! A vAta che prabhu tane tArI moTapa na bese nAtha. AhAhAhA ! eka rAga jarI Avyo bAiDIno kuTuMbano tyAM to rAjI rAjI. mArI strI, mAro dikaro, huM kamAu cyo lAkha be lAkha pedA karuM chuM mahine, are zuM che prabhu, tane zuM thya A? sanepAta kyAMthI vaLagyo A. e bhogIbhAI ! AvI vAtuM che. ahIMyA to moTAbhAIne lAvyAM sAruM karyuM hAre hAre, bApu zuM kahIe ame. mAragaDA A che. bhale duniyA na mAne ane na hoya tethI sat che te badalAI jAya evuM nathI. AhAhA! zuM vAta che 96 gAthA. hIrAlAlajI ! bhAgyazALI AvyAM paNa A barAbara jo. AhA... bAkI to thavuM hoya e thAya zarIrAdInuM-huM? AhAhA ! prabhu, 23 bola kahyAM, krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga-dveSa, moha, karma, nokarma, mana-vacana ne kAyA, bAra ne pAMca Idriyo satara, I sivAya paNa vikalpa jeTalAM uThe e rAga e badhAM para che enI sAthe tAre kAMI saMbaMdha nathI. ane A dharmAsti, adhamAsti bhagavAne, jinezvaradeve, traNalokanAM nAthe cha dravya joyAM, dharmAsti, adharmAti, AkAza, kALa, jIva ne pudgala. prabhu e cha dravyanI hAre tAre kAMI saMbaMdha nathI. AhAhA ! ane teno chuM ema mAnIne ajJAnapaNe te prakAranA rAgano ne vikArano tuM kartA thAya cho. vikArI pariNAmano ne olAM cha dravyanAM vikalpanA upAdhibhAvano. AhA! zuM gAthA amRta reDayAM che amRtacaMdra AcArya. AhA! I AmAM Avaze. hamaNA Avaze chelle Avaze. amRtano sAgara bhagavAna atIndriya AnaMdano sAgara, amRtano sAgara prabhu mRtaka kalevaramAM murjINo. zuM kahyuM? ahIMyA Ave che nIce, juo, AhAhA! nIce che juo nIce chellI lITIo rUpI padArtha vaDe kevaLa bodha DhaMkAyelo hovAthI ane mRtaka kalevara, e chellI gAthA, chellA mRtaka kalevara vaDe, A to maDaduM che prabhu! A zarIra to mRtaka kalevara, paramANuM mATI maDaduM che AmAM cetana A nathI kAMI cetana to judI cIja che. A mRtaka kalevara che prabhu. AhAhA!mRtaka kalevara vaDe "parama amRtarUpa vijJAnaghana che? prabhu to behada parama vijJAnaghana AtmA che. AhAhAhAhA ! parama amRtarUpa amRtacaMdra AcArya che ne. AhA ! A mRtaka maDaduM-maDaduM, dhULa, mATI, maDaduM che prabhu, e mRtaka kalevara vaDe amRta, parama amRtarUpa vijJAnaghana mUchita thayo hovAthI, e mArA che ne e huM ( eno) chuM ema mUrchAya gayo prabhu. tuM te prakAranAM bhAvano kartA pratibhAse che, chelluM e zabda che pachI... AhAhA ! e amRta behada dhAtumAM A levuM amRtano kuMDa che AnaMda AnaMda atIndriya AnaMdano behada, behuda atIndriya AnaMdano zuddha AnaMdano kaMda prabhu che, Avo hovA chatAM te amRtano sAgara prabhu, mRtaka kalevaramAM mUchaNo. AhAhA ! maDaduM, zarIra maDaduM che, A to mATI, bhagavAna amRtano sAgara aMdara prabhu che ema jinezvaradeva pharamAve che ne ema che. AhAhAhA! amRtano, parama amRtano vijJAnaghana ema lIdhuM tuM ne? parama amRtarU5 vijJAnaghana ema pAchuM, AnaMda ne jJAna be AkhA che, parama amRtarUpa vijJAnaghana aMdara bhagavAna AtmA che bhAI tane khabara nathI. AhAhA ! ghana vijJAnaghana eTale temAM dayA, dAnanA vikalpano praveza Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 samayasAra siddhi bhAga-5 nathI aMdara. AhAhAhA ! AvI vAtuM che. Avo upadeza kayAM ? olAM kahe dayA pALo, vrata karo, apavAsa karo to evo to upadeza sAMbhaLIe chIe emAM zuM dhULamAM hatuM e to rAganI kriyA kare ne rAga mAro mAne muMDha mithyAtva che. AhAhA ! samajANuM kAMi ? AhAhA ! 52ma amRtarUpa, 52ma amRtarUpa, parama AnaMdarUpa, 52ma atIndriya AnaMdasukharUpa, vijJAnaghana evo je amRtasvarUpa bhagavAna mRtaka kalevara, maDadAmAM mUrchAi gayo che. e amRtano ghana muDadAmAM mUrchAi gayo che. AhAhA ! AvI vAtuM to sAMbhaLavA koka' di' maLe, evI vAta che bApA ! zuM thAya ? AhAhA! paramAtmA tIrthaMkaradevanA zrImukhe nIkaLelI A divyadhvani che, ene saMto potAnI bhASAthI... AhAhAhA! A kahyuM ne, ke beda 52nA saMbaMdhathI rahita hovA chatAM, che kevo ? behada zuddha caitanyadhAtumaya, zuddha caitanyadhAtu svarUpa, AhAhA ! bhagavAna AtmAnuM to zuddha caitanya, zuddha amRta, AnaMda svarUpa enuM che. AhAhAhAhA ! evo je amRtasvarUpa vijJAnaghana, mRtaka kaleva2, maDadAM are rAga ne dveSa ne puNya ne pApa e maDadAM-maDadAM che, e caitanya vinAnA maDadAM che, AhAhA ! zuM kIdhuM I ? je zubha-azubha, dayA, dAna, vrata, tapano vikalpa rAga e maDadAM che, maDadAM eTale ke caitanyasvarUpa emAM nathI. AhAhA! e maDadAM che, zarIra maDaduM che. AhAhA ! e caitanyanAM prANathI marI gayelAM che i. bhagavAna tuM caitanyanA prANathI bharelo cho. AhAhA ! zuM A te vAta haze ? AhA ! Avo hovA chatAM. ajJAnane lIdhe e rAgAdi puNya Adi dayA dAnanA vikalpa mArA ane 52 jIva mArAM, paradravya mAruM, 52mANuM mArAM, paisA mArAM, makAna mArAM, oTalA mAAM, vastro mArA jhaverAta dAgInA mArAM, are prabhu zuM thayuM tane A ? AhAhA ! makAna banAvyuM hoya paccIsa lAkhanuM pacAsa lAkhanuM jIo e kevuM che, ke A zuM che tane A ? e to 52 che tAre ne ene zuM saMbaMdha che ? AhAhAhA ! kaho maMgaLabhAI ! AvI maMgaLamaya vAtuM che A. AhAhAhA ! prabhu tuM caitanyadhAtu ne amRtano sAgara che ne prabhu ! evI tane khabara nathI te ajJAnane lIdhe, e rAga, puNya, dayA, dAna, vratanAM pariNAmane zI2, vANI, mana ne makAna e pharnica2 ne makAna ne, atyAre to pharnicara juo ne kevuM hoya che kIdhuM no'tuM tyAM gayA'tA muMbai, eka maNIbhAI che ne muMbai, A rasikabhAI rAjakoTavALA nathI ? benanA banevI zAMtAbenanAM, rasika, rasikabhAInA banevI che maNIbhAI, pAMca cha karoDa rUpiyA che, te AhAra karavA gayA' tA, AhAra karavA muMbai TATA olIkora ne AnIkora te keTalA o2DA makAnanA makhamala pAtharelA ne badhe pagalAM karAvyA pAMca lAkhanuM to badhuM pharnicara haze. ane pahelAM gayA tyAre eka chokaro mAMdo hato, olo vijaya, vijaya chokaro nathI gunAno bahubicAro hoziyAra hato bahu, bAra mahinAnuM 52Neta2 ane kiDanInuM darda thayuM ane ahIMyA rahI gayelo pahelAM kuMvAro rahI gayelo, paNa chokaro bahu, kiDanInuM darda thayuM 'tuM darzana pahelAM tyAM gayo'to, pachI Ama chokaro hato. evo, paNa pachI to enI "mA" e kIDanI ApI, marI gayo. chokaro hato. zAstranuM jANapaNuM ene enA darzana mATe gayelA ne pachI A maNibhAInA ghare AhAra karyo, maNibhAI eDanamAM dukAna che arabastAna moTI dukAna che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-96 41 dhULamAM koi e makhamalanAM tArA gAdalA hoya ene prabhu tane zuM saMbaMdha che ? prabhu tuM kayAM ne e kayAM. tAre ne ene saMbaMdha zuM che ? haiM ? atyaMta ekabIjAmAM abhAva che ne prabhu ! tuM tene aDato ya nathI, A AtmA che e za2I2ne aDato ya nathI, AMhIM. arere ! kema bese ? za2I2ne AtmA aDato ya nathI kema ke zarIra ne AtmA vacce to atyaMta abhAva che, ekabIjAne kAMi saMbaMdha nathI. AhAhAhA ! A mArA sagA saMbaMdhIo che, vAtuM kare ne jyAre ene choDIne jyAre vaLAvavI hoya tyAre be pAMca lAkha rUpiyA, pacAsa hajAra, lAkha be lAkhanuM, zuM kahevAya e ( kariyAvara ) kariyAvara. kariyAvara khATale pAthare sagAne bolAve pacAsa tolA sonuM dIdhuM che ne A viMjhaNA che ne ATalA sADalA che ne zuM che paNa A tane ? A badhuM joyuM che ne ? are ! prabhu paNa tAre ne ene zuM saMbaMdha ? kayAM tuM ne kayAM e ? sagA ! saMbaMdhIone bolAve ema kahe jIo dikarIne sAru ApyuM che, pacAsa hajAra lAkhano mAla Apyo che. moTA hoya to lAkha be lAkha, pAMca lAkha Ape ne sAdhAraNa mAravADI hoya to ya eka lAkha sAdhAraNa Ape, atyAre gRhastha che te daheja, daheja kahevAya zuM kahevAya ? (daheja, daheja ) daheja. AhAhA ! tyAM to phulIne phulAva thai jAya. e choDIne ema thAya, AhA ! mArA bApAe paNa bhale bhAga na Apo bhAIono paNa cAra-pAMca bhAIo hoya to paNa A ATaluM ApyuM ne, have to bhAga pADavAnuM kahe che. choDayuM'tuM sa2kA2, have to. are ! bhagavAna e cIja kayAM tArI che ? ne tAre ne ene zuM saMbaMdha che ? che ? AhIM kIdhuM, teM ? "samasta vastuonA saMbaMdhathI rahita", bhagavAna aMdara AtmA, amRtano sAgara atIndriya AnaMda ne atIndriya behada jJAnanuM svarUpa jenuM, evo bhagavAna te 52ne ne ene kAMi saMbaMdha che nahi. AhAhA ! e dayAnA pariNAma rAganA ene ne tAre kAMi saMbaMdha nathI prabhu. besAravuM kaThaNa paDe, duniyA ene dharma mAnI beThI. apavAsa kare tyAM vikalpa che, e to apavAsano rAga che, zubha rAga, e tapasyA nathI kAMi, tapasyA to AnaMdasvarUpa bhagavAna emAM ramaNatA ne atIndriya AnaMdane pragaTa kare tenuM nAma tapasyA che. A to badhI lAMdhaNuM che. balubhAI ? amAre balubhAIe karyuM'tuM ne bAra mahinA A to dAkhalo moDhA AgaLa beThA hoya ene gha2no dAkhalo apAya ne ? bApu badhAe ema karyuM che. AhAhAhA ! gajaba vAta che. kahe che ke behada nAma anaMta anaMta anaMta anaMta anaMtanI zuM kahevI enI maryAdA, evo jeno caitanya svabhAva, evo jeno amRta AnaMda svabhAva, evo jeno prabhutva svabhAva, evo jeno zAMti vItarAgI svabhAva, evo je caitanyadhAtuAdi anaMtaguNano dha2nA2o prabhu tuM, tane ne 52ne, rAgane ne 52ne zuM saMbaMdha che bhAI ! ( zrotAH-saMyoga siddha saMbaMdha kahI zake ne ) saMyoga eTale 52, eTale kAMi nahi. puNya ne pApanA bhAvane saMyogI bhAva kIdhA saMyogI eTale e tAro svabhAva nahi. 52 che. ene ne tAre kAMi saMbaMdha nathI tAre. AhAhA ! ( zrotAH-saMyoga to be vacce hoya ne ) saMbaMdhano artha ja kahe te 52 che, saMyoga saMbaMdha kIdho eno artha ja 52 che. e svabhAva saMbaMdha nathI. saMyoga saMbaMdha eTale 52 cIja che enI, ene ( ne ) tAre saMyoga saMbaMdha eTale kAMi saMbaMdha nathI aMdara ! bhAre kAma AkaruM bApA ! AvI vAtuM have dharmanI. olA bicArAM be ghaDI navarA hoya ne dhaMdhAmAMthI be kalAka sAMbhaLavA jAya Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42. samayasAra siddhi bhAga-5 tyAre ene kahe ke apavAsa karo, vrata karo, dayA pALo evuM kahe eTale bicArA rAjI thAya ne eya hAlyA jAya rakhaDavA. AhAhA ! AMhIM to prabhu ema kahe che, prabhu tuM ekavAra sAMbhaLa to kharo, behada AnaMda ne behada jJAna ne behada zAMti ne behuda svacchatA, behuda prabhutA, IzvaratAthI bharelo bhagavAna tuM cho evA paramezvaranA anaMta guNothI bharelo prabhu, ene rAga ne paranI sAthe evo kAMI saMbaMdha nathI chatAM te mArAM che ema mAnIne rAga kare che, ane rAgano kartA ajJAnapaNe thAya cho, tArA svarUpanI tane khabara nathI. AhAhAhA ! have AMhIM virodha kare ne bicArA, saMpradAyamAM, eya have A to badho rAgane dayAnA rAganeya pApa kahe che. pApa eTale para kahe che. eto duHkha. pApeya kahe che. pApa. puNyane puNya to sau kahe, pApane pApa to sau kahe, paNa anubhavI puNya ne pApa kahe. AhAhAhA ! AkaruM kAma, bhAI, vItarAga paramezvara trilokanAtha enI vANImAM A AvyuM che. ema svarUpa che. prabhu tuM kayAM mUrchAI gayo, are rAgamAM tuM mUrchAI gayo prabhu tAruM svarUpa nathI temAM, zarIramAM mUrchAI gayo e mRtaka kalevaramAM, e bAIDInA zarIramAM mUrchAI gayo, e jaDa pugalamAM e mAMsanA hADakA cAmaDAne A cUMthavAmAM gayo tyAM kahe A mane majA paDI, zuM thayuM prabhu tane A. AhAhAhA! AvI vAtuM che cImanabhAI ! paMdara dI' che ne muMbaI? bhAre! vAta bhAI, gAthA bahu sArI AvI bhAI devIlAlAjI! bahu sArI bhagavAna. AhAhA ! tAruM prabhu rUpa koNa che aMdara? e hIralo to tuM chuM, tuM caitanya hIro prabhu A hIrAnA nAma zarIranuM e tuM nahi. bahu sarasa gAthA. tuM cho behada zuddhacaitanyadhAtu, tuM cho behada AnaMda dhAtu, tuM cho behada zAMtino dharanAra, tuM cho behada vItarAgabhAvathI bharelo! tuM cho anaMta IzvaranI zaktithI pUrNa bharelo, tuM cho kartAnA svabhAvavALo. AnaMdano kartAnA svabhAvavALo IzvarathI bharelo, tuM cho anaMta vItarAgI kAryano karanAra evo, karma nAmanA guNathI bharelo, tuM cho anaMtA AnaMdanA sAdhanano evo behada sAdhanano karaNa guNathI bharelo. AhAhA! e A caitanyadhAtu prabhu tuM jIva ene AtmA kahIe. ene bhUlIne tuM tArAmAM kAMi nathI enI hAre saMbaMdha. rAga Ave ane jAya, chUTI jAya, zarIra Ave ne jAya, chUTI jAya. AhAhA! e paranA padArthane mAre saMbaMdha che, ema mAnIne rAgano kartA, parano to kartA, parano kartA zI rIte thAya? para to vastu che eno kartA zI rIte thAya? zarIrano kartA zI rIte thAya, zarIra to che A jaDa mATI dhULa, e mAruM che ema mAnIne svarUpanA ajJAne rAgano kartA thAya. bahu vAta sarasa che. amAre hIrAbhAI Ave che dararoja. barAbara che. AvuM sAMbhaLavA kayAM bApA rahI gayA. AhAhAhA ! A vAta che, dhanya paLa, dhanya kSaNa. AhAhA ! evAM e prakAranA potAnA bhAvano kartA pratibhAse che ema bhASA AvI ne? e zarIrano kartA ne vANIno kartA ne paradravyano kartA to nahi. AhAhAhA ! paNa e mArA che ane huM eno chuM. evo je ajJAnabhAva rAga evo vikArI pariNAmano tuM kartA thAya che, jene laine cAra gatimAM rakhaDavAnuM bane. AhAhA ! che? eka dRSTAMta che (zrotA pramANa vacana gurudeva.) Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-96 43 pravacana naM. 191 gAthA-96 zukravAra, mahA suda-13, tA. 9/2/'79 samayasAra gAthA-96 TIkAH- pharIne "kharekhara e rIte huM krodha chuM" sata2 bola che. I AMhIM 8 bola, cha bola dravyanAM che, 23 bola che. huM krodha chuM ityAdinI jema huM dharmadravya chuM, ityAdinI jema, AtmA 52dravyone potArUpa kare che. e rIte bhagavAna AtmA zuddhacaitanyadhAtu 52ma behada hovA chatAM, tene bhUlIne rAga ane krodhAdi, ke dharmAsti ke 52jIva Adi mA2A che ema mAne che, mAne che, ( paNa ) ema thatAM nathI. "ane potAne paNa 5dravyarUpa kare che" 52ne potAnA kare che ne pote 52no thAya che. AhAhA ! rAga mAro che ane huM rAgano chuM, dikaro mAro che ane huM dikarAno bApa chuM ema ajJAnI 52dravyane potAnuM kare che. ane potAne 52rUpe kare che. AhAhA ! 52ne potArUpa mAne che ane potAne 52rUpa mAne che. AhA ! "tethI A AtmA, jo ke te samasta vastuonAM-samasta vastuonAM, e dayA, dAna, vrata, bhakti kAma krodhAdi pariNAma ane cha dravya 52, badhI vastunAM saMbaMdhathI to rahita prabhu che, AhAhAhA !vikalpa che rAga mAtra ane cha dravya che, 52mezva2 52mezva25NuM, A dravya ne 52nAM saMbaMdha vinAnuM dravya che. AhAhA ! jo ke samasta vastuonAM saMbaMdhathI rahita, che zuM e ? "behada zuddha caitanyadhAtumaya che" anaMta anaMta zuddha caitanyanI dhAtu eTale caitanyapaNuM jeNe dhArI rAkhyuM che, e rAga ane 52dravya jeNe dhAryuM nathI enA svarUpamAM. AhAhA ! k ae e to anaMta beda, zuddha caitanyadhAtu, caitanyasvarUpa anaMta beda caitanya svabhAva jeNe dhArI rAkhyo che, evo hovA chatAM, "to paNa ajJAnane lIdhe " e zuddha caitanyadhAtu te huM chuM enA abhAnane lIdhe, huM A chuM zuddha caitanyadhAtu behada te huM chuM, ema bhUlIne, te huM chuM ema bhUlIne, ajJAnane lIdhe ja potAnA svarUpano behada anaMta zuddha caitanyane huM chuM ema bhUlIne, "savikA2 ane sopAdhika" e rAga ne dayA dAna AdinAM pariNAma te mArA che, e savikArI pariNAma e mArA che, ane sopAdhika eTale cha dravya je tadna pRthak che e mArA che, evI upAdhi "karAyelA caitanyapariNAmavALo hovAthI" e pariNAma che caitanyanA, rAga huM, mAnuM, ema mAnyuM, 52 jIva ne 52mAthuM mArA ema mAnyuM evA caitanyanA pariNAmavALo hovAthI, AhAhA..."caitanyanA vikArI pariNAmavALo hovAthI" AhAhA... te prakAranAM potAnA bhAvano kartA pratibhAse che" te prakA2nAM je prakA2ne, 52ne potAnuM mAne che, te prakA2no te AtmA kartA pratibhAse che. AhAhA ! AvuM jhINuM che. nizcayathI to caitanya bhagavAna rAganA kaNano guNaguNInA bhedano kaNa 2Aga enAthI paNa saMbaMdha rahita prabhu che, evA caitanya sAmAnya trikALI svabhAvane bhUlI, ane je emAM nathI ane jenI hAre kAMI saMbaMdha nathI, evA nathI saMbaMdhavALA, dayA, dAna, vrata, kAma, krodhanAM pariNAma ane 52 52mANu, skaMdha makAna Adi e 52dravya che ene potAnAM-savikArI pariNAmathI vikA2Adine kare che, ane sopAdhika 52thI je upAdhivALI potAne, ene potAnAM kare che. AhAhAhA ! AvuM che. 'AMhIM sudhI AvyuM' tuM. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 samayasAra siddhi bhAga-5 A rIte bhUtAviSTa jenA zarIramAM bhUta pravezya hoya" AhAhA.. bhUtArtha bhagavAna AhAhA! jenAM zarIramAM bhUta vaLagyuM hoya, ema bhUtArtha bhagavAnane, rAgAdi bhUtanI ceSTA che badhI. AhAhA! "jenAM zarIramAM bhUta pravezya hoya evA puruSanI jema" e pahelo dAkhalo rAgadveSa puNya dayA, dAna, vrata AdinAM pariNAma e bhUtAviSTa' zarIramAM praveza karyo hoya teno dAkhalo vizeSa kaheze pachI. ane dhyAnAviSTa puruSanI jema" bIjuM paradravya, paradravyanuM dhyAna karatAM paradravyamaya chuM, evA dhyAnAviSTa puruSanI jema, AtmAne kartApaNAnuM "AtmAne kartApaNAnuM mULa ajJAna TharyuM" svarUpanuM jJAna nahi evuM je ajJAna e rAga ane parane kartApaNAnuM kAraNa te ajJAna TharyuM. AhAhA ! karma che ene kAraNe I kAMI nahi, AhA ! caitanya behada anaMta AnaMda dhAtu, are anaMta anaMta zaktio ne guNanI dhAtu jeNe dhArI rAkhI che, evo je bhagavAna AtmA, tenAM ajJAnane lIdhe, tenA bhAna vinA, e rAga ne paradravyano kartA tene bhAse che. samajAya che? "te pragaTa daSTAMtathI kahe che." daSTAMta samajAvavAmAM Ave che. jema bhUtAviSTa puruSa" jema koI AtmAmAM bhUta vaLagyuM hoya ane ajJAnane lIdhe e bhUta e huM nahi, ema na mAnIne bhUta te huM chuM ema mAnIne "ajJAnane lIdhe bhUtane ane potAne eka karato" pote bhagavAna bhinna AtmA ne bhUta che e bhinna che, chatAM e AtmAne ne bhUtane eka mAnato, daSTAMta to juo, manuSyane anucita, bhUta jene vaLagyuM e bhUtanI ceSTA, manuSyane yogya nahi evI, khAsa ceSTA eTale khAsa bhinna ceSTA, je AtmAne yogya nahi, manuSyane yogya nahi evI. AhAhAhA ! "khAsa ceSTAnAM avalaMbana sahita bhayaMkara AraMbhathI" bhayaMkara kArya, moTA patharA upADe, lAkaDA upADe pheMke, bhUta vaLage, mAthA dhuNe, bhUtane yogya evo manuSyane anucita avalaMbana sahita "bhayaMkara AraMbhathI bharelo amAnuSa vyavahAravALo" manuSyano vyavahAra nahi, tyAM bhUtano vyavahAra thaI gayo-"te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che." e bhUte karelI kriyAno kartA huM chuM ema bhAse che. ekakora bhUtArtha bhUta bhagavAna bhUtArtha prabhu, ekakora bhagavAna bhUtArtha chato padArtha bhUta. ekakora bhUta A. AhAhA ! e bhUtanI ceSTAne mArI ceSTA che ema mAnato, te bhAvano te ajJAnI kartA thAya che, che? e to daSTAMta thayuM. tevI rIte AtmA paNa, jema olA manuSyane bhUta vaLagyuM paNa manuSyapaNAne bhUlIne bhUtanI ceSTA te mArI che, ema mAne che. ema AtmA paNa ajJAnane lIdhe ja, bhagavAna AnaMda svarUpa prabhu zuddha caitanya, enAM ajJAnane lIdhe, enA bebhAnane lIdhe, bebhAna eTale? bebhAna ema nahi, bebhAna eTale bhAna vinAno ema, bhAvyabhAvakarUpa parane je vikArI pariNAma dayA, dAna, vrata, bhakti, kAma, krodhanAM bhAva e karma bhAvaka che tenuM e bhAvya che. AhAhA ! karma bhAvaka e bhAva karanAra che, tenuM e bhAvya dazA che. puNya, pApa dayA, dAna, vrata, kAma, krodha, pariNAma, AhAhA... bhAvyabhAvakarUpa parane, eTale karma bhAvaka ne vikArI bhAvya tevuM te para che ane potAne eka karato thako, AhAhA... e vikArI pariNAma jema bhUtane vaLageluM, jene bhUta, e bhUtanI ceSTAne potAnI mAne che, ema ajJAnI pote bhUtArtha chato padArtha prabhu zuddha caitanya dhAtu, Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-96 45 ene bhUlIne ajJAnane lIdhe, e zubha-azubha bhAva Adi rAga-krodha, mAna, mAyA, lobha Adi ene potAnAM kare che. che? "bhAvyabhAvakarUpa parane ane potAne eka karato thako" be bhinna che, chatAM "ba" ne eka karato thako. AhA. bhagavAna AtmA zuddha bhUtArtha vastu bhinna che ane enAthI rAgadveSa dayA, dAna, kAma, krodhanAM pariNAma bhinna che, e be'ne, bhinnane eka karato thako. AhAhAhA "avikArI anubhUtimAtra bhAvaka', bhagavAna to anubhUtimAtra bhAvano karanAro che. AhAhAhA ! vastu caitanya prabhu eno anubhava AnaMdano anubhava vedana kare teno te kartA che. AhAhA! "anubhUti avikArI anubhUtimAtra "anubhUtimAtra AnaMdano anubhava, caitanya jJAyakano anubhava evA anubhavamAtrathI je bhAvaka kharekhara to e anubhUti te bhAvaka che. karma bhAvaka ane vikArI bhAvya e enuM svarUpa nathI. AhAhA! jJAna svarUpa prabhu e jJAnanI anubhUti eno bhAva karanAro I che. anubhUti, AnaMdanI anubhUtino karanAro bhagavAna che. AhAhA! tene anucita jema olAM manuSyane anucita bhUtanI ceSTA, ema A bhagavAna anubhUti (che) jenI anucita vikAra dazA. AhAhA! samajAya che kAMI ? evA vicitra bhAvyarUpa krodhAdi" anubhUti enI je che bhAvaka ene yogya nahi evuM, vikArI bhAva je karma bhAvaka tenuM bhAvya, eno kartA te pratibhAse che. AhAhA! A bhUtAviSTano diSTAMta Apyo che. bhUta vaLagyuM che kahe che. e jema bhUta vaLagyuM ne anucita ceSTA manuSyane yogya na kare, ema jene rAgadveSa mArA e bhUta vaLagyuM che ene, je AtmAne yogya ceSTA je anubhUti nahi karatAM, e vikAra bhAvano bhoktA ane kartA thAya che, AvI vastu che. (kahe che) "evA vicitra bhAvyarUpa-krodhAdirUpa vikArothI mizrita caitanyapariNAma vikAravALo hovAthI" mizrita nAma caitanyanuM nirmaLa thoDAM pariNAma che enAM ema nahi. paNa caitanyano je anubhUti je bhAvya joIe. ene ThekANe vikArI bhAvya je bhAvya pariNAma tevAM caitanyapariNAmavikAravALo hovAthI "te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che" kAraNake vastu bhagavAna caitanya che enuM bhAvaka karmanuM to anubhUti te che, ene yogya to anubhUti bhAvaka che, paNa puNya ne pApanA bhAvanAM bhAvyane to svabhAvane anucita ne ayogya evA bhAvane, potAnA karato bhAvyane AhAhA...vikArI karma je bhAvaka eno je bhAvya ene potAnA karato AhAhA... have AvuM jhINuM che. ekaeka gAthA. hIrAlAlajI! AvI vAta che. AhAhA! te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che, eka vAta thaI, kaI vAta thaI? olA krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa, mana, vacana ne kAyA 17 bola hatA ne, enI vAta karI. AhAhA ! bhagavAna AtmA zuddha caitanya enuM bhAvakapaNuM to (nijAtmAnI) anubhUti che, AnaMdano anubhava, zAMtino anubhava, vItarAgI paryAyano anubhava e enuM kArya che, e AtmAne yogya to e che, ene ayogya rAga ane puNya pApanA bhAvane potAnAM karato, bhUtanI ceSTAne manuSya potAnI karato, ema vikArI ceSTA je karmanI che ene potAnI karato, AhAhAhA. bhASA to sAdI che, bhAva to che I che bhAI. dukAne beTho hoya ne emAM pAMca daza hajAra pedA thatA hoya eka divasamAM te pAMca pAMca daza daza hajAra, jAo I tamAre, (jANe ) bhUta vaLagyuM moTuM. AhAhAhA ! Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 samayasAra siddhi bhAga-5 huM kamAuM chuM, ne huM dhyAna rAkhuM chuM, vyavasthita rIte gharAkane patAvuM chuM, zuM che A? bhUta vaLagyuM che kahe che, vikAranuM bhUta vaLagyuM che. AhAhA ! kaho rasikabhAI, vANIyA dukAne bese tyAre dhyAna nahi rAkhatA hoya? AhAhA.. ATaluM toLI do, Ane, ATaluM A karo, phalANuM karo, DhIkaNuM ATaluM karo, ATaluM vyAja upajAvo ne i bhAI Ave e mANasane ApaNe ApaNuM eTale vyAja paNa Apaze ane pAMca lAkha dhIryA che ne doDha TakAnuM vyAja paNa Apaze ane pedA thaze eno aDadho bhAge ya Apaze, Apo ene Apo paisA Apo. ene ema ke huM DAhyAno dikaro jANe utaryo na hoya. ohohoho ! e hiMmatabhAI ! AvuM che. AhAhA! bhAI (prabhu) tuM to caitanya svarUpa cho ne! tAre to bhAvaka to anubhUti hovI joIe dazA. AhAhAhA ! tane yogya to anubhUti AtmAnA AnaMdano anubhava, e anubhUti tAre lAyaka to che, ene bhUlIne prabhu, tuM e zubha-azubha rAga ne krodha mAna, mAyA, lobha ne mana, vacana ne kAyA, karma ne nokarma e bhAvakanuM bhAvya che tene mArA mAnI ane te bhAvanA caitanyapariNAmano te kartA thAya che ajJAnI. e mithyASTipaNuM che. are AvuM vastunuM svarUpa che, e bhUtanuM dRSTAMta vikArI pariNAma mATe ApyuM. vikArI pariNAma, jema manuSyane yogya nathI bhUta(nuM) tema jIvane yogya nathI vikArI pariNAma. AhAhAhA ! ene yogya to prabhu anubhUti. AhAhAhA ! bhagavAna ema pharamAve che, prabhu tuM AnaMda ne jJAnano sAgara cho ne! AhAhA!tAre mATe to teno anubhava te yogya che. AhAhA! kharekhara e bhAvaka anubhUti, kharI anubhUtino karanAro e bhAva eno karanAro AtmA che, AMhIM to anubhUtine bhAvaka kIdhI che. AhAhA.. nirmaLa vItarAgI paryAyanuM bhAvaka e ho tuM, paNa tene bhUlIne manuSyane bhUta vaLagyuM ne jema bhUtanI ceSTAne potAnI mAne ema tane tArA ajJAnathI, e vikArI pariNAmanuM kartavya mAruM che, ane e rIte huM pariNamyo chuM e vikArapaNe, ema mAnIne vikArano ajJAnI kartA thAya checImanabhAI ! AvuM che. have AmAM muMbaImAM kayAM AmAM. oho! kayAMya trIje cothe mALe caDavuM ne A karavuM, e eka vAta thaI. kaI ? olA 17 bolanI, have ATha, pAradravya je che. dharmAsti, adharmAsti, AkAza, kALa, paramANuthI mAMDIne skaMdha badhA. je jIvanA saMbaMdha vinAnI cIja, jo ke rAga ane dveSa paNa jIvanA saMbaMdha vinAnI che e cIja, vastunA saMbaMdha vinAnI e cIja che. AtmAne eno saMbaMdha che ja nahi, chatAM teno saMbaMdha mAnIne teno kartA thAya che, ema AtmAne ne para AtmA ane parajIvana para paramANune saMbaMdha AtmAne che ja nahi. AhAhA... bhagavAna AtmAne paradravyano saMbaMdha bilakula nathI e strI kuTuMba parivAra paisA makAna AbarU moTA hajIrA pacIsa pacIsa lAkhanA makAna moTAM karIne, pharnicara ne bArIomAM pavana-hulAvavAmAM Ave ne AMhIM A bAju taDakA Ave to A bAju phalANuM karo ne DhIkaNuM, rAjakoTamAM hato ne olo phoTogrAphara zuM nAma bhAI, nahi, khemacaMda phoTogrAphara! e paisAne, moTuM makAna karAvyuM'tuM pachI vAstu lIdhuM. te bolAvyA moTA jUnAgaDhanA divAnane ne vAstu mATe ohoho emAM ekadama hArTapheIla thaI gayuM. ame hatA bahAra, rAjakoTanAM nadInA kAMThe bahAra hatA, vyAkhyAna thaI gayelA ne A saMvatsarInuM pachI sAda besI gayelo, Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 gAthA-96 kayAMka, bahA2 hatA tyAM nIkaLI Ama ThAThaDI nIkaLI te mAthe kapaDuM Ama jaga jaga jaga jaga thAya kIdhuM A che koNa ? che koNa A ? kema ke ApaNA vANIyA ghaNAM enI hAre, tyAM kahe ke e khImacaMda phoTogrAphara, e AvA navA makAna karAvyA enuM pote vAstu lIdhuM, badhuM barAbara hatuM emAM hArTapheIla thaI gayuM, bIje makAne gayo have ! AhAhAhA ! are prabhu zuM kare che tuM A ? tArA gharane bhUlIne, 52 gha2 mA2AnI vAstu karI teM, gha2nI vAstu choDI daI, e 52 gha2ne emAM moTA moTA mANasane bolAve, kAryakartA hoya, dezanA moTA phalANA hoya ne, AbarU kahevAya moTI. AMhIM hamaNAM eka TIkA thaI che eka sAdhune dIkSA levAvakhate Ama moTA kAryakartAne, kAryakartAne e moTA kaMIka ene kAMI zradvAya na hoya-ne kAMI nahIM tamA2A jainadarzanane jANato ye na hoya, paNa ene moTAne tamAre bolAvIne moTuM mAhAtmya karavuM che, zuM ka2vuM che tamAre A ? TIkA thaI che hamaNAM mo2A2jI (desAI ) AvyA'tA ne ahIM dIkSA thaI tyAM Ave che ne hamaNAM cAdara ApI. A zuM kahevAya ? cAdara khAdInI ane ohoho pAchuM bolyA e paNa viruddha bolyA'tA kahe che tattvathI A zuM tamAre che dharma ? hajI dharmanI khabara na maLe temane ane evA dezanA nAyakone phalANA moTA ne ene bolAvIne tamArI zobhA vadhAravI che ? AhAhA ! bhUta vaLagyuM che, mAnanuM bhUta vaLagyuM che. AhAhA ! e makAnanuM vAstu lye tyAre bolAve moTAmoTA mANasone potAnAM sagAMvahAlAne ane emAMthI UMcI UMcI vastu hamaNAM nahotuM kAMIka sAMbhaLyuM. popaTabhAIno dikaro enA dikarAnuM sagapaNa karyuM, te sAMbhaLyuM'tuM traNase mANasone jamADayA eka eka thALInA sittera rUpiyA, muMbaI A popaTabhAI, ahIM beMsatA 'ne ( zrotA-: hoTalamAMthI taiyAra thaIne Avene ) I Ave ne ? paNa eka thALInA sItera, ( zrotAH-e ochA ) e ochA ? to rAjA-bAjA hoya to vadhAre hoya ne ? to badAma ne pistA ne evo zero bero kare to thAya moMghuM. AhAhA ! eka pherI ame tyAM gayA'tA ne tyAM nahi ApaNe kaye ThekANe olo nahi badAmano zero nahoto lAvyo haiM, haiM madrAsa, madrAsa caMdubhAInA makAnamAM utaryA'tA ne. morabIvALA caMdubhAInA makAnamAM utaryA'tA ne joDe anyamati raheto, te pote lAvyo. ohoho ! badAmano zero lAvyo, badAmano zero A zuM bhAI ? ame kAMI khAtA nathI badAma ne dAma, ame to roTalI cAra phulakA che, laI jAva pAchuM, badAmano zero, emAM badAma karatAM ya pistA moMghA eno ya koI ze2o banAve, baseM rUpiyAno kilo, A badAma che savA so rUpiyAno kilo, Are ! Are ! mArI nAMkhyA. ane emAM te jANe. ohoho ! zuM ame mahemAnagati karI, bolAvyA emane badhAne meM sa2khA sAcavyA. AhA ! have evI rIti thaI che ke cAMdInI thALIyuM maMgAve, cAMdInA vATakA, cAMdInA loTA, badAma pistAnA pApaDa ne phalANuMne, ohoho ! bhUta vaLagyuM che kahe che tane, mAnanuM ne kaSAyanuM bhUta vaLagyuM che. hiMmatabhAI ! A to badhuM pokaLa kholAvyuM. AhA ! prabhu tuM jJAna ne AnaMdano ( sAgara cho ) e AnaMdanI anubhUtine yogya tuM cho ne prabhu. AhAhA !( zrotAH-e to sAMbhaLyuM nahotuM ) sAMbhaLyuM nahotuM ? vAta sAcI che. prabhu A be vAta AmAM AvI ne behada zuddha caitanya dhAtu, AhAhAhA... pachI emAMthI ekaeka zakti para utAryuM' che, behada jIvatara zakti dhAtu, citi zakti dhAtu behada, darzI, jJAna, sukha, vIrya, prabhutva, vibhutva, Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 samayasAra siddhi bhAga-5 sarvadarzitva, svacchatva, AhAhAhA.. evI tArI dhAtu eTale evA guNane dhArI rAkhelA prabhu, tAre yogya to teno anubhava te tAre yogya che. AhAhAhA ! ene anucita, ene yogya nahi evA puNya ne pApa dayA ne dAna vratanA pariNAma karI ane e mArA saMbaMdhamAM che e mArA che ema caitanyanAM pariNAmamAM, tene karIne teno kartA thAya, e mithyAtva bhAva che. AhAhA ! AvuM sAMbhaLyuM ke na hoya. kevI TIkA AhAhA... amRta reDayA che, amRtacaMdrAcArya digaMbara saMte amRta reDayA che, amRta Ama, prabhu tArA amRtanuM vedana mUkIne, tAre yogya to amRtanuM vadana e tAre mATe ucita che, ene ThekANe bhAvaka karmanuM bhAvya vikArI dazA e mAruM bhAvya che ane huM eno bhAvaka karanAro chuM, prabhu! e (tuM ) bhUlI gayo tane. AhAhA ! tAro caitanya nAtha, anaMta guNanA sAgarathI bharelo hiralo jenI zaktionI gaMbhIratAno pAra nathI, jenI saMkhyAno pAra nathI paNa jenI zaktinI gaMbhIratAno pAra nathI. AhAhA! jenA guNonI anaMtanI saMkhyAno to pAra nathI, paNa jenI eka eka guNanI ekaeka zaktinI gaMbhIratAno pAra nathI, Ama behada caitanya dhAtu lIdhI ne! ema behada AnaMda dhAtu, behada zAMti, svacchatA, prabhutA ene yogya to prabhu eno anubhava karavo te tene lAyaka che. ene bhagavAna tuM bhUlI gayo. paramAtmA pote nija paramAtma dravya, zuddha pAriNAmika paramabhAva lakSaNavALuM nija paramAtmadravya. ene ADo paDado mAryo che prabhu, tene dRSTimAM na letAM, e rAganA pariNAmane mArA mAnIne tene anubhavyA, prabhu e caitanyane yogya nathI, AhAhA... AvI vAta che. bhAI AvyA che ne hasamukhabhAI ! Ave che. hirAbhAInI hAre Ave, zani, ravivAra to eno potAno che. zani ravivAre to Ave kAyama. AhAhA ! zuM kahyuM prabhu! tuM moTo bhUta cho ne bhUtArtha, bhUtano artha chatuM thAya che ne? svarUpa bhUta phalANuM bhUta evuM Ave che, satya, svabhAvabhUta. ema nathI AvatuM? che. ema caitanya padArtha bhagavAna pUrNa AnaMda, AnaMdabhUta, jJAnabhUta, zAMtibhUta, svarUpabhUta, svabhAvabhUta, evo je bhagavAna AtmA tene yogya to teno anubhava te tene lAyaka kahevAya, ohoho ! bhAvyabhAvaka kIdhuM ne? AhAhA ! tene bhUlI jaIne prabhu manuSyapaNuM, manuSyane manuSyapaNuM bhUlI jaI ane bhUtanA vaLagelI ceSTAne mArI che ema mAne cho, ema bhUtArtha bhagavAna moTo mahAprabhu, mahAbhUta, svabhAvabhUta, ene bhUlI jaIne, pAmara rAga ane vikalpanI dazA je bhUtaDAM vaLagyA, jema vikAra tane vaLagyo ne tuM teno mAnyo, AhAhA... AvI vAta che. sAMbhaLavA to ko'ka di' maLe, bhAIe na kahyuM, kahe che, bApu! AhAhA ! olI vAta kare che badhI vidyAsAgaranI, e paryAya paNa... paryAyane Azraya konuM? dRSTi konI? mokSatattva te paNa bahirtattva che, aMtaratattva to prabhu mahA che. AhAhA ! bhUtArthamAM paNa e lIdhuM. "navi hoI patto-apamattomAM paNa jJAyaka lIdho, AMhIM paNa behada caitanyadhAtu lIdhI, AMhIM paNa hamaNAM Avaze amRtarUpa vijJAnano ghana bhagavAna AtmA. AhAhA ! chaThImAM ya e, agiyAramAM ya e, pAMcamImAMthI "eyatta viyatta dAenja' mAruM bhagavAna svarUpa ekatva che ne te parathI vibhakta, tene huM dekhADIza. AhAhAhA! "samao savaccha suMdaro loe," svarUpanI aMdara Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-96 49 ekatApaNuM e suMdara jagatamAM che, ene rAganAM saMbaMdhanI vArtA kathA, oluM jarI kahyuM'tuM ne, zruta paricita anubhUtA savvassavi kAma bhoga baMdha kathA. eno artha jarI karyo'to. vadhAre eTale e ene kahIe, A navuM, vidhAnaMdajI, kAma bhoga eTale rAga, rAganI kathA eTale jheranI kathA, viSTAnI kathA kIdhuM haze jarAka tyAM kIdhuM haze, eya bhaDakyAM nahi, A siddhAMta pramANe AcArye kAMI artha karyA nathI. have sAMbhaLane, kAma, rAga ane rAgano kartA e to jhera che, tene viSTA to haLavI cIja che, paNa e ene ekadama virodha karyo pustakano. are bhagavAna AMhIM hAlase bApA e, kudaratanA sat niyamamAM nahi hAle nAtha. AhAhA ! haiM ? hAle have, I zuM thAya ? AMhIM to mokSa tattva je paryAya che te paNa bahirtattva gaNavI che ne prabhu. AhAhA! aMtaHtattva to bhagavAna zuddha caitanya, bhUtArtha, jJAyaka, chatI cIja jene badalavuM ya nathI palaTavuM ya nathI, evo je bhagavAna AtmA, ene yogya to prabhu tenI anubhUti tene yogya che ene bhUlIne, rAga ne puNyanA pariNAma, e bhAvakanuM bhAvya karma, ene mArA mAnIne, ajJAnapaNe tuM kartA thAza prabhu, du:khI thaIza. AhAhA ! kaho kAMtibhAI. A kAMti che AtmAnI, anubhUti te enI kAMti che, rAga enI kAMti nathI, aMdhArA che, jheranAM. AhAhA! rAga, oluM kIdhuMne kAma, bhoga baMdha kathA, kAma eTale icchA ne bhoga eTale bhogavavuM. rAganuM karavuM ne rAganuM bhogavavuM e to jhera che, viSTA kIdhI haze, kahe che e vakhate e ene no sAruM lAgyuM, e viruddha che. are bhagavAna, prabhu tane tuM bhUlIne AvI vAto kare che, rahevA de bhAI tane sahana karavuM paDaze. AhAhA ! koIpaNa prANI du:khI thAya duHkha veThe, e kAMI sAruM che ? bhale koI satno virodhI hoya paNa ene duHkhanuM vedana thaze, e duHkha veThayA jAya nahi evA mithyAtvanA du:kha che. ene ahIM TALavAnI vAtamAM, A kartA che ajJAnI ema manAvIne choDAve che, pAcho ema mAnIne choDAve che AMhIM. to pachInI gAthAmAM e tarata e Avaze. jJAnInI 97 mAM, jJAnathI kartApaNAno nAza thAya che. 97 mAM Avaze A batAvIne vastu Ama kahevI che. 97 mAM Avaze, che ne 97 mAM paheluM mAthe mathALuM che pUrvokta kAraNathI e siddha thayuM, "joyuM ke jJAnathI kartApaNAno nAza thAya che" ema have kahe che kahevuM to A che enuM tAtparya to enA kartApaNe thAya che te choDI de e mATe kahyuM che. AhAhA ! e eka vAta thaI. kaI eka vAta ? olA 17 bolanI. krodha, mAna, mAyA, lobha, rAgadveSa, moha, karma, nokarma, mana, vacana ne kAyA, pAMca indriya 17 bola. vigere pachI laI levA asaMkhya. AhAhA ! have bIjo bola "vaLI jema aparIkSaka AcArya" evo maLI gayo hoya aparIkSaka "AcAryanA upadezathI mahiSanuM dhyAna kare" bheMsanuM dhyAna ka2, bheMsanuM. pADAnuM. AhAhA ! evo koI maLyo ene kahe ke pADAnuM dhyAna kara, AhAhA... ema kahe che ajJAnI ene maLI gayo evo ke 52dravya mArA che ema mAna, AhAhAhA... aparIkSaka AcAryanA upadezathI mahiSanuM dhyAna ka2to koI bhoLo maMda puruSa "te pAcho bhoLo puruSa mUrakha, bheMsa pADAnuM dhyAna karavAnuM kIdhuM pADAnuM dhyAna karavAnuM mUrakha che ! mALA, bhoLo puruSa ajJAnane lIdhe, "mahiSane ane potAne eka karato thako " bheMsane ne potAne eTale pADAne ne potAne eka karato thako, "huM gagana sAthe 25 k Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 samayasAra siddhi bhAga-5 ghasAtAM ziMgaDAvALo" dhyAna karatAM karatAM thaI gayuM ke, ohoho... AhAhA.. moTA ziMgaDA ne oraDImAM hato te bahAra nIkaLavAne Ama moTA zIMgaDA jANe thaI gayA mAre eTale bAraNAmAMthI nIkaLavuM muzkela thaI paDayuM, kalpanA che, mAnyuM'tuM, dhyAna rAkhajo Ane zuM kahevuM che e, hoM? AhAhA... potAne ne parane eka karato huM gagana sAthe ghasAtA moTA lAMbA ziMgaDA, ziMgaDAvALo moTo mahiSa chuM, evA adhyAsane, adhyAsane laIne hoM, bhAna nahi adhyAsane laIne, manuSyane yogya evuM je oraDAnA bAraNAmAMthI bahAra nIkaLavuM, manuSya to bAraNAmAMthI bahAra nIkaLI jAya. paTa- daIne paNa bAraNAmAMthI nIkaLavuM enAthI Tyuta thayo thako, pADo thaI gayo jANe huM. AhAhA zuM kahyuM? AhAhA... oraDAnA bAraNAmAMthI bahAra nIkaLavuM tenAthI Tyuta thayo hovAthI, te prakAranA bhAvano kartA bhAse che, e bheMsa thaI gayo, huM pADo thaI gayo evuM bhAse che. AhAhA! - have zuM kahe che ene utAre che "tevI rIte A AtmA paNa ajJAnane lIdhe" potAnA svarUpanAM bhAna vinA joyajJAyakarUpa parano pote jJAyaka che ne para to joya che, para potAnAM che ema traNakALamAM nathI. AhAhA... dIkaro ne dikarI ne jamAI mArA che, kahe che ke e to jJAyakanAM zeya che. A makAna ne paisA e jJAyakanA zeya che. AhAhA... lagana kare chokarAnAM, pAMdaDA pIpaLAnA pAMdaDA, AMbAnA pAna kare che ne enA? zuM kahe, toraNa-AMbAnA pAna, pIpaLAnAM pAna lIlA ane e motInA zuM kahevAya e? toraNa emAM hAthI cItaryA hoya ne, popaTa cItaryA hoya ne dANAnA dhye. ema juo mAruM makAna-kevuM che, hatuM kedI" enuM? dhyAna karatAM ene ema thaI gayuM ke A huM chuM. bheMsanuM dhyAna karatAM bheMsa thaI gayo e, ema paradravyano vicAra Avyo tyAM ema thaI gayuM ke huM pararUpa chuM have. AhAhA ! bhAre kAma AkarUM. (zrotA-paNa paMca parameSThinuM dhyAna e to vyavahAra che ne) e rAga che rAga, ane e rAga mAro che ema mAne che e bhUtAvaLamAM gayo, AvuM che. AMhIM paMcaparameSThine have saMbhAryA. enI bhaktino bhAva e rAgamAM gayo, have AMhIM to parameSThi paMca che para che, paradravya che e paradravyano vicAra karatAM-karatAM jANe vikalpa uThayo, e jANe mAro che e paradravyane potAnAMmAne che. AhAhAhA ! AMhIM to kIdhuM ne aparIkSaka AcAryathI, ema jeNe evo upadeza Apyo che, ke bhagavAnanuM dhyAna kara ne emAMthI tane lAbha thaze rAgathI, e badhA aparIkSaka AcAryo che. AhAhA ! (zrotA:- paMcaparameSThI pratyeno bhAva te pachI) emAMthI jJAna pachI A thAya e vAta ja khoTI che. rAga che, e samAdhi zatakamAM Ave che, eka bola, be bola Ave che, samAdhi zatakamAM, dIvo dIvAne kare ane olAM jhADa ghasIne thAya ane eka paradravyanuM paNa e paradravyanuM to vicAra Avyo ene eTaluM, AvIne pachI choDI dIdhuM, pachI choDIne aMdaramAM gayo tyAre, AhAhA.... che ne e be bola che ne samAdhi zatakamAM, heM? dIvo dIvAthI thAya e eka, ane bIjuM jhADa ghasIne thAya ema-jhADa ghasene eTale ema kahe che ne paMca parameSThinuM dhyAna paNa e dhyAnamAM vikalpa Avyo, ene choDI daIne pote parameSThi pote che, paMcaparameSThi svarUpa ja huM AtmA chuM, evuM che, Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51. gAthA-96 Ave che ne? AcArya, upAdhyAya sAdhu, arihaMta ane siddha paMca parameSThi svarUpa bhagavAna AtmA paMca paramezvara svarUpa che, ane e paMca parameSThi che e Atma svarUpa che, e rAga ne dehanI kriyA ne e kAMI svarUpa nathI. AhAhA ! bahu kAma bhAI ! are sAMbhaLavA maLe nahi ane e bicArA Ama ne Ama jiMdagI gALe. AhAhA! kahe che, evI rIte A AtmA paNa ajJAnane lIdhe je zeya che, phakta jJAnamAM jANavA lAyaka che, paMcaparameSThi paNa jJAnamAM zeya tarIke jANavA lAyaka che, strI kuTuMbano AtmA paNa zeya tarIke jANavA lAyaka che, enuM zarIra je che e paNa zeya tarIke jANavA lAyaka che ene ThekANe A zarIrane huM bhogavuM, paradravyane huM bhogavuM, evo je bhAva e mithyAtvabhAva che. AhAhAhA.. AvI vAtuM che. dALa bhAta zAka mesuba e paradravya che zeya che, AtmA jJAyaka che, ene ThekANe Ane huM bhogavuM e bheMsanA dhyAna jevuM che, ene paranuM dhyAna thaI gayuM. paramAM ekAkAra thaI gayo. (zrotA-parane jANe to zeya jJAyaka saMbaMdha to rahyone) e ya che ene jANaze e paNa vyavahAra che, paNa ATalo vyavahAra eTalo ThIka, A jANanAra che, ene jaNAvavA yogya che basa eTaluM. paNa e mArA che ema nathI, eTalI vAta atyAre siddha karavI che. AhAhA... kharekhara to e zeyanuM ahIM je jJAna thayuM che e jJAna che e ja potAnuM zeya che. AhAhA ! paNa atyAre have ahIM e vAta nathI, je ThekANe je apekSA siddha karavI hoya ne, nahIMtara to kharekhara to je jJAnanI paryAya utpanna thAya che e utpAdane enA dravyanI paNa koI apekSA nathI, utpanna thaI tyAre apekSA lIdhI ke AnAthI thaI paNa che ane have dhruvanI apekSA nathI. AhAhAhA ! rAganI to apekSA nathI rAganuM jJAna to nahi, paNa A jJAtAnuM jJAna paryAya thaI e ya nahi. AhAhAhAhA ! zuM mAraga ! vItarAga, vItarAga, vItarAga, vItarAganA pokAra che. AhAhAhA ! prabhu tuM cho ema meM kIdhuMne, tethI A AtmA jo ke samasta vastuonA saMbaMdhathI rahita, mAthe AvI gayuM che, paradravyanA saMbaMdhathI rahita ane rAganA saMbaMdhathI rahita. AhAhA... che ne kAla AvyuM'tuM. nahi? hamaNAM AvyuM'tuM paheluM lIdhuM, samasta paradravyanA saMbaMdhathI rahita, bhagavAna samasta anya vastuonAM saMbaMdhathI rahita, e dayA dAnano vikalpa che, ke paramezvara pote che, e badhuM A AtmA tenA saMbaMdhathI rahita che. AhAhA ! e vItarAga ema kahe ane vItarAgano bhagata ema mAne. AhAhAhA! A to makAna ne, makAna ne bArIyuM ne bAraNA ne bArI dITha pAchAM toraNo ne emAM motInA hAra ne emAM cItarAmaNa hAthI ghoDAnAM ne cArekora beThA hoya ne tyAM palaMga moTo Dholiyo UMco hoya pIttaLano, sonAno to zuM? cakravartIne sonAno ne ratanano hoya, paNa A pIttaLanA DholIyA ne emAM moTI rUnI gAdI, rezamano ochADa. ohoho! A badhA mArA che, e mArA che badhAM, ene mAnanArA tAruM maraNa thAya che. AhAhA.. bhAI, tane khabara nathI. vItarAga paramAtmAno A pokAra che. AhAhA! anAdithI rakhaDI rahela bhAI tArA svarUpanA bhAna vinA, tAruM hovApaNuM je rIte che, e rIte hovApaNAnuM jJAna nahi, tethI tene paramAM hovApaNuM mAnIne, mUDha thaIne paranuM, tuM potAnuM Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 2 samayasAra siddhi bhAga-5 mAne che. AhAhAhA ! (zrotA:-rAjapATa choDIne jatA rahyA pachI to mArApaNuM maTI jAyane?) rAjapATa choDe, aMdara rAga che mAro, kayAM ene choDyuM che, ene, rAjapATa che ke di' aMdara garyA? rAjapATa choDuM chuM evI mAnyatA ja mithyA che. kAraNake AtmA paranA tyAga upAdAna rahita zUnya che. tyAga upAdAna zUnyatva zakti che, to eka eka zakti, paNa jJAna zakti paNa evI che, cAritra zakti paNa evI che, paranA-tyAga grahaNa rahita zakti che. e cAritra thAya ene cAritra e evI dazA che, ke paranA tyAga grahaNa rahita je cAritra e cAritra che. parano tyAga karavo ne grahaNa, rAganuM grahaNa karavuM e vastu nathI. e to mithyAtva che. AhAhAhA ! gajaba vAta che. jJAnaguNamAM paNa tyAga upAdAna zaktinuM rUpa che. AhAhAhA! e jJAna parane choDuM ke grahuM enAthI rahita zUnya che jJAna. e ya ! AhAhA ! are bApu A to prabhunI vANI che, nitha saMtonI vANI AhAhA. olo kahe ke nigraMtha ekalo thaI gayo ke nagna thaIne phare che jaMgalamAM nigraMtha, e nigraMtha kyAM che? A to zubha jogane paNa potAnuM mAne, AhAhAhA ! bhUta vaLagyuM che tane kahe che "zubha jogano jaya" ema bole A paMca kalyANika kare ne? hAthI ane gajaratha kADhe badhAne tyAM rAga hoya, maMda karato hoya to mAna sAruM kare to azubha rAga, zubharAga hoya puNya ene "zubha upayogano jaya" jherano jaya, zubha upayogI kahe. rAgano jaya. AhAhAhA ! e rasikabhAI, e Ave che pelAmAM "rasika-nyuM renakA sapanA, jagatamAM koI nahi apanA" Ave che ne e? AhAhAhA ! A to sapanA che kahe che, A badhuM, badhuM prabhu tuM to judo cho ne aMdara. AhAhA ! jagatamAM koI nahi apanA rAga ne paravastu mAtra AtmAnI nathI. AhAhA! e dayA dAna ne vratano pariNAma thayo e rAga I paNa tAro saMbaMdhI nathI. AhAhA ! tArI to caitanyadhAtu behada samasta vastuonA saMbaMdhathI rahita che prabhu. ema bhagavAna pokAre che. arere ! zuM kaMIka thAya? AtmA zuM cIja che enI dRSTinI khabara na maLe, ane A tyAga karIne beThA vrata lIdhA ne tapasyA karIne dharma thayo mUDha che. mithyAtvanuM poSaNa che, e ya, AMhIM kahe che ne paradravya bhagavAna Adi ho ke paradravya tArA strIno AtmA ho, ke strInuM zarIra ho, ke makAnano paisA Adi hoya ke hIrA mANekanAM paTArA bharyA hoya ghare lyo. enuM lakSa karatAM padravyanuM lakSa karatAM to rAga thAya ane e rAga mAro che ema mAne to e paradravyane mAnyuM potAnuM, ema AMhIM kahevA mAge che. kAraNake dharmAstinuM, kAMI dharmAsti tattva che jagatamAM e kAMI AMhIM AvatuM nathI, e arUpI che e to. TIkAmAM lakhyuM che emAM jayasena AcAryuM ke e dharmAstine potAnuM mAnavuM eTale zuM? ke e dharmAstino je vikalpa uThayo che vicArano, e vikalpa potAno mAnavo e dharmAstine potAnuM mAnyuM, jayasena AcAryanI TIkAmAM che. AhAhAhAhA ! samajANuM kAMI ? kAMI e dharmAstino kartA to thato nathI. dharmAsti tattva jagatanI cIja che bhagavAne joyelI, e kAMI tAruM thatuM nathI paNa tuM teno vicAra karatAM vikalpa Avyo ne emAM rokAI gayo caitanyadhAtune rokI dIdhI, AMhIM Avaze. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-96 53 juo AtmA paNa ajJAnane lIdhe, yajJAyaka parane ane potAne eka karato thako huM paradravya chuM, e chokaro e mAro che, huM eno chuM, bAIDI mArI che huM eno pati chuM. AhAhAhA ! bahu kAma AkaruM, A mAro nokara che ne huM eno zeTha chuM, e paradravya huM chuM, tenA adhyAsane lIdhe, oho ! thaI gayo vakhata to pachI Avaze. (zrotA-pramANa vacana gurudeva) pravacana naM. 192 gAthA-96 ravivAra, mahA suda-15, tA. 11/2/?79 samayasAra! e AMhIM sudhI AvyuM'tuM vacamAM daSTAMta kahyuM che ne daSTAMta. jema dhyAnamAM koine ajJAnIe kahyuM ke tuM bheMsa, ke pADAnuM dhyAna kara. to dhyAna karatAM karatAM ema jANyuM ke huM pADo thai gayo, to bAraNAmAMthI nIkaLavuM ene muzkela paDe, Ama zIMgaDA karIne jema zIMgaDA hoya ne evuM dhyAna, ema, e to daSTAMta thayuM. tevI rIte che? A AtmA paNa, che? "ajJAnane lIdhe zeyajJAyaka parane ane potAne eka karato" jANanAro AtmA, ane emAM dharmAsti adharmAsti ke pudgala ke parajIva e jJAnamAM e zeya jANavAlAyaka che, paNa te zeyane potAnAM mAne che, jema e bheMsanuM dhyAna karatA bheMsa jANe e thaI gayo, ema para jyAM jANavAmAM AvyuM tyAM jANe ke para mArA thai gayA. AhAhA! che? zeyajJAyakarUpa parane, zeya para ne jJAyaka pote, ema, che ne zabda? zeya-jJAyaka, para zeya eTale jANavA lAyaka para, cAhe to zarIra hoya vANI hoya, karma ho, strI ho, kuTuMba ho, deva ho, guru ho, zAstra ho, cha dravya dharmAstikAya Adi e che jANavAlAyaka che, AtmA jANanAro che, paNa e rIte na mAnatAM jANavAlAyaka cIja che te mArI che, A strI mArI, dikaro mAro, bApa mAro, paisA mArAM, makAna mArAM, e to zeya che, jJAnamAM jANavA lAyaka, ene ThekANe ema mAne che ke e paisA mArAM, Abaru mArI, kuTuMba kabIlo mAro, AhAhA... A dikarIyuM mArI, jamAI mArAM, AhAhA.. ene jyAM vicAramAM vye che tyAM ene potAnA mAnI lya che. AhAhA! kharekhara to pote jANanAra che ane e cIja jaNAvavA lAyaka che, e sivAya enI che e cIja nahi. AhAhA ! A paisA baisAnuM zuM samajavuM tyAre? kAle olI dAnanI vAta nahotI karI, dAna I AmAM dAna nIkaLyuM pachI, dAnanI gAthA nahotI? e pachI e pahelI nIkaLI, A nahotA A bAra bhAvanA bAra gAthA che ne pahelI adhura che ne? adhruva bhAvanAmAM che, paiso e adhruva che, e to enI sthiti pramANe rahe ne enI sthiti pramANe jAya, e jANe ke huM rAkhuM mATe rahe, ene, huM ApuM mATe apAya ema nathI. chatAM AcArya ema kahe, he bhavya jIva, saMsAra, deha, bhoga, lakSmI ityAdi sarva asthira darzAvyA che tene sAMbhaLIne je potAnA manane viSayothI choDAvI ane A sthiratAnA bhAvane bhAvaze e bhavya jIva siddha padane pAmaze, e bAra hoM, juo A lakSmI jalataraMganI mAphaka caMcaLa che, "adhuva"mAM che, pahelI bhAvanA A lakSmI jalataraMganI mAphaka caMcaLa che eTale ke jyAM sudhI te becAra di' sudhI ceSTA kare be cAra di' be pAMca varasa rahe, e rahe ene kAraNe, A jANe ke huM raLyo mATe mArI pAse AvyA, rahyA mithyAbhrama che. AhAhA! ceSTA kare keTaluM? be cAra divasa raheze, e be cAra pacIsa pacAsa varasa rahe e be Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 samayasAra siddhi bhAga-5 cAra divasa anaMta kALane hisAbe zuM gaNatarI ? ene kAraNe A rahe ane mojuda che, tyAM sudhI tene bhogavo, AMhIM AvyuM che ane dayA pradhAnI thaIne, emAM vAparuM tyAre koI pUche ke bhogavo kema kahyuM ema prazna karyo che. kahe taddana bhogavuM ema nahi Ane kaMjusa che e kartA bhogave che ene tRSNA to ochI che ke Ane rASTra ane dAna dayAmAM bhogakAra tarIke vApara to tAro rAga maMda to thAya tane puyeya e moTI AkhI vyAkhyA che moTI jabarI AkhI che. je puruSa lakSmIne mAtra saMcaya kare che paNa pAtrone arthe vAparato nathI, bhogavato paNa nathI e to mAtra potAnA AtmAne Thage che, "kArtikeya anuprekSA" (mAM che) kAla bapore vAta thai'tI ne nahotuM nIkaLyuM, evA puruSonuM manuSyapaNuM niSphaLa che. bAkI ghaNI vyAkhyA che moTI ghaNI gAthAo ghaNI gAthAomAM che. AMhIM kahevuM che ke lakSmI e paraNeya che ne e AtmA jJAyaka che chatAM e lakSmI mArI che ema mAne che, e bheMsanuM dhyAna karatAM bheMsa thai gayo ema parane jANavAmAM AvatAM jANe huM pararUpa thai gayo ane para mArA thaI gayA, ema ajJAnIne anAdithI bhrama che. (zrotAHlakSmIne caMcaLa ane nagara vadhunI upamA che ) AhAhA ! e to bhAI game eTalI ho, upamA paNa ghaNI ApI che AmAM, AhAhA ! vezyA jevI kIdhI che, ghaDIkamAM tArI pAse jAya, ghaDIkamAM bIjA pAse jAya, ghaDIkamAM bIjA pAse jAya, heM? e to ene kAraNe jAya che, tuM jANe ke huM raLyo mATe mArI pAse AvyA paisA ema vAta khoTI che, ema kahe che. AhAhA ! vezyA jevI che eka puruSa pAse Ave, pachI bIjo Ave, pachI trIjo Ave ema thoDI vAra tArA ghera rahI, thoDI vAra bIje gaI. thoDI vAra tyAM gai. AhAhA! AMhIM to ema kahe che ke zeyajJAyakarUpa, parane zeya eTale para jANavA lAyaka, cAhe to paramANuM ho skaMdha ho lakSmI ho makAna ho AbaruM ho. AhAhA! kapaDAM ho dAgIno ho. e parane ane potAne eka karato thako, jANavA lAyaka che tene jANato A mArA che, ema mAnato, AhAhA! bhAre kAma bhAI A to "huM paradravya chuM" e jANavAlAyakane mArA mAnIne e huM paradravya chuM, e mArI strI che, mArI ardhAganA che, A mAro bhAI che ane bhAI e DAMge mAryA pANI kayAMya judA paDe? ema bhAIyuM chIe e kAMi judA paDe? ema vAtuM kare loko gAMDA, paNa koNa? koine koi bhegA che ja kayAM, eka bIjA che ja ke di' bhegA? AhAhA! huM paradravya chuM evA adhyAsane lIdhe, AhAhA ! viSaya bahu sarasa che. "mananAM viSayarUpa karavAmAM AvelA" mananAM viSayarUpa jANavAmAM AvelA, zuM? "dharmAstikAya' cha dravya che ne bhagavAne joyelAM. dharmAstikAya eka, gatimAM nimitta che, ene jANatAM eno vikalpa uThayo, e vikalpane mAro mAnyo eNe dharmAstikAyane potAnuM mAnyuM. AhAhA.. to huM eka jANanAra chuM ane e cIjo phakta jaNAya che, e jANavA lAyaka che ne huM jANanAro eTalo ja saMbaMdha che, bAkI e mArI cIja che. (e) mithyAbhrama ajJAna che. huM dharma chuM, huM adharma chuM, adharmAstikAya enuM jJAnamAM eno vicAra karatAM, AMhIM to je jaina che ne ene sAMbhaLyuM che e adharmAstikAyano vicAra kare che. bhagavAne cha dravyo kahyAM che ne e pote vicAra kare che, vicAra karatAM vikalpa UThe che. e vikalpane mAro mAne che paNa huM Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 gAthA-96 jANanAro chuM vikalpanoya kartA nathI, mATe te dravya mAruM nathI. AhAhAhA ! bahu jhINuM bharyuM che, have TopI mArI, kapaDAM mArA, A badhA mArAM, bAiDInAM sADalA dAgInA AMkhamAM zuM bhare ? kAjaLa bhare oluM bhare ke mArI AMkhu kALI che, bahu sArI che, paNa AMkha to jaDa che. e to zeya che, e jJAnamAM jaNAtAM e mAruM thai gayuM tane kayAMthI AvyuM A ? AhAhAhA ! mArI AMkha phIkI che, mArI AMkha pAtaLI che, mArI A zarIra e mAruM ema ke kada nAnuM che kahe che ne bhASA A zarIra ema ke kaTheya nAnuM pAtaLuM che huM kAMika pAtaLo chuM, mAruM kada jADuM che, mAruM adodaLuM zarIra che, paNa za2I2 hatuM ke di' tAruM ? AhAhA ! bhAre ajJAna. e manano viSaya che kahe che, zuM kahe che ke arUpI che ne ? olo dharmAsti Adi, dharmAsti adharmAsti, AkAza ane kALa ane pudgala, 52mANuMthI mAMDIne skaMdha, makAna, paiso, AbarU, kIrti e badhAM jaDa pudgala, e jJAnamAM jANavA lAyakane badale jANatAM e mA2A che, meM ene rAkhyA che, meM saMbhALIne rAkhyA che, tALuM mArI, kUMcI daine tijorImAM rAkhyA che, meM rAkhyA che. Are Are AvI zuM che A. e 52dravya che e tArA kayAMthI thai gayA kahe che. e mithyAtvane seve cho kahe che. AhAhAhA ! pudgala ane anya jIva, anya jIva eTale cAhe to strIno, dikarAno, bApano, devano, guruno, e jIva mA2A che, mArA saMtAna ghaNAM che, pacIsa saMtAna che, pacIsa dikarIyuM che, base varSanuM AyuSya hoya babbe va2se thAya toya pacAsa chokarAnuM lazkara bheguM thAya, A badhuM mArA che kahe che e jIva mA2A ema zuddha caitanyadhAtu rokAyelI, zuM kIdhuM ? e cha dravya che te 52 che, chatAM zeya tarIke jANavA mATe che. chatAM te mArA che ema mAnIne zuddha caitanyadhAtu tyAM rokAi gai che. AhAhA ! bhagavAna AtmA zuddha caitanyasvarUpa, e jJAyaka svarUpa e mArA tyAM rokAi gayo. potAne mAnavA mATe navaro thayo nahi. AhAhA ! bhAre kAma AkaruM, enA gharamAM lakSmI rahe, makAna rahe, dAgInA, kapATa, kapATa nathI bharatA badhA Ama ? kAca kAca moDhAM AgaLa kAca rAkhe kapATa zuM kahevAya tamAruM pharnicara, ApaNI bhASAmAM zuM che? ( zrotAH-gharavakharo ) gharavakharo, kapAyuM ne paTArA ne, AhAhAhA ! bAraNA ughADe ne kAca Ama ughADe ne kAca savA2mAM mAthuM jovA mATe, A mAro kAca cokakho che bahu, paNa kAca to jaDa che ne prabhu e to mATI che ne ? 52dravya mArA ema mAnIne, potAno zuddha caitanyasvarUpa bhagavAna tyAM rokAi gayo, AhAhA ! e jANavA lAyaka che tene mArA mAnIne rokAi gayo. AhA... che ? zuddha caitanya svarUpa dhAtu rokAelI hovAthI eka vAta. A manano viSaya che e dharmAsti adharmAsti Adi jIva Adi. have "indriyonA viSayarUpa karavAmAM AvelA" kA2Na ke indriyano viSaya to rUpI che, e kAMi dharmAsti, adharmAstikAya, AkAza, jIva ( e mananA viSaya ane ) indriyonA viSayarUpa karavAmAM AvelA rUpI padArtho, rUpI pudgalo je skaMdho dekhAya Adi, kAne sAMbhaLavAnAM pudgalo, rUpa jovAnAM pudgalo, suMghavAnA pudgalo, rasanAM pudgalo, sparzanAM e viSaya indriyano viSaya che, e viSayamAM pote rokAi gayo "e vaDe potAno kevaLa bodha DhaMkAyelo hovAthI" AhAhA... indriyanAM viSayomAM te kevaLa bodha ekalo jJAna svarUpa prabhu e ekalo tyAM DhaMkAi gayo emAM tyAM rokAi gayo. AhAhAhA ! be-be thayAM. zuM ? eka manano viSaya cha dravya, ane eka indriyano viSaya Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 samayasAra siddhi bhAga-5 rUpI, olAmAM pudgala hatuM paNa A juduM pADyuM che khAsa, khAsa. rUpIpaNuMmAM paramANuM Adi che e manano viSaya che, skaMdha Adi je che e indriyano viSaya che. samajANuM kAMi?AhAhA! emAM DhaMkAyelo hovAthI be vAta thai. trIjI, have rahyuM zarIra, manano viSaya cha dravya tyAM AgaLa caitanya zuddha dhAtu rokAI gaI. indriyano viSaya rUpI tyAM AtmA caitanyabodha rokAI gayo, DhaMkAI gayo. AhAhA ! ane have "mRtaka kalevara vaDe" A zarIra che e maDaduM che. jaDa che, mRtaka kalevara che, atyAre hoM. kaho hIrAlAlajI! AhAhA.. A to mRtaka kalevara che. A paramANuM che ne? emAM jIva kayAM che e paramANumAM? e maDadAM che, maDaduM che A to, atyAre hoM! jIva nIkaLyA pachI nahi. "mRtaka kalevara vaDe parama amRtarUpa vijJAnaghana" AhAhA... traNeya "mamA", mRtaka kalevara vaDe amRtarUpa vijJAnaghana bhagavAna, amRtarUpa vijJAnaghana e to prabhu. AhAhA! atIndriya AnaMdarUpa, atIndriya AnaMdarUpa vijJAnaghana, evo bhagavAna mUrzita thayo, mRtaka kalevaramAM amRtarUpa bhagavAna mUchita thayo. ene saMbhALavuM ne ene dhyAna ne ene savArathI dAMtaNa karavA mAMDIthI te sAMja sudhI khIcaDI ne kaDhI ne pApaDa have oluM bhajIyA, bajIyAne evuM kare che. sAMjanA judI judI pakavAna kare ne. AhAhA.. e maDadAnA kalevaranAM mUcha vaDe amRta sAgara prabhu, amRtano sAgara vijJAnaghana bhagavAna! bhASA to juo e, prabhu tuM amRtano sAgara cho. tAro koI guNa paryAya nAza na thAya evI tArI cIja che. ane tAruM aMdara svarUpa amRta AnaMdano ghana, atIndriya AnaMda amRtano ghana vijJAna prabhu, e mRtaka kalevara vaDe mUchai gayo. enI saMbhALa karavA ne enuM Ama karavuM Topa TIpalAM ne bAIyuMne to sADalA keTalAya rAkhe ke dizAe javAno judo, rAMdhavAno judo, sagAvahAlAmAM jAvuM hoya jAdo, rovA jAvuM hoya to judo, rove jAya to rovAnuM thAya ne A marI jAya ne tyAre pahelA sAta ATha divasa rove, badhA bhegA thaIne sAMje cAre vAge Ama to rAMdhavA pahelAM, judI judI jAtanA sADalA pahere jANe, ohohoho... bhAtabhAtanA pahere jANe ame kevA dekhAie chIe, zuM che paNa A tane? mRtaka kalevarane zaNagAre, AMhI ne AMhI ne AMhI AdamImAM pahelAM kula rAkhatA kAnamAM, amAre gAMDAbhAI hatAne phAvAbhAInA bApa, eya, manahara! tAro dAdo hato ne? e kula rAkhatAM joyA'tA te AMhIM AvyA'tA amAre gAMDAbhAI hatA ne phUla rAkhatA, e pahelAM jUnA mANasa eka kAnamAM kANuM paDAvIne ne phUla rAkhe. are ! are ! mRtaka kalevara vaDe, amRtano, amRtarUpa vijJAnaghana, ema zabda che, che? amRtarUpa vijJAna ghana parama amRtarUpa, parama atIndriya AnaMdanuM rUpa jenuM che, evo vijJAnaghana bhagavAna, maDadAmAM mUrchAi gayo, kahe che. AhAhA... kaho zazIbhAI ! manano viSaya cha dravya, Indriyano viSaya rUpI ane A rahyuM eka chelluM A, A to amRtarUpa parama amRtarUpa vijJAnaghana mRtaka kalevaramAM mUrchAi gayo. AhAhA ! enAthI bhoga levA ne emAM ramatuM karavI strI hAre ne chokarAo hAre ne nAnA nAnA chokarAone ene baccAM bharavA ne baccI bharavI A zuM che prabhu, zuM thayuM che A tane kahe che. tuM mRtaka kalevaramAM mUi gayo, amRta, amRtasAgara ! AhAhA ! e ya amRtalAlabhAI ! zuM kIdhuM A? A amRtalAlabhAI to nAma che, A to amRta sAgara Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-96 57. che aMdara, ema kahe che. maMgaLabhAI ! pote maMgaLa svarUpa che aMdara, pavitratAno piMDa che, pavitratAnI prApti kare evuM maMgaLa svarUpa che. AhAhAhA ! e mRtaka kalevaramAM mUrchAi gayo. ( zrotA-dharma sAdhanamAM nimitta bane ne A deha) nimitta eTale kAMi nahi. nimittano artha ja kAMi nahi, hoya che hAjarI eTaluM, ene laine AMhIM kAMi thAya che, evuM kAMI che nahi. AhAhA! ane e nimittane aDatuM ya nathI ne prabhu, aMdara AtmA arUpI bhagavAna A zarIrane aDato ya, sparzayoya nathI koi di' traNakALamAM have Ama vAta kema mAne? A zarIramAM AtmA che A AMgaLIne ayoya nathI. ahIM kyuM che aMdara arUpI bhagavAna varNa, gaMdha, rasa, sparza vinAnI cIja e varNa, gaMdha, rasa, sparzanI cIjane kema aDe? arUpI nahi paNa rUpI, arUpI pote kema aDe, ekabIjAmAM to abhAva che. AhAhA ! AvI vAta che. jhINI vAta bApu. jagatathI bahu judI jAta che. (zrotA-deha dukham mahAphalam ?) deha duHkhano artha? e to AnuM vacana che zvetAMbaranuM dazavikAlikanuM zvetAMbaranuM che, dehamAM kaSTa Ave pariSaha to AtmA jJAtA che, ema karIne jANe to enuM phaLa ghaNuM che ema. AhAhA! kSaya roga thAya aneka prakAranAM, A zuM kahevAya, kensara, e zarIranI sthiti, dazA che e to jaDanI, emAM samatA rAkhe ane emAM e nimitta kahevAya, nimitta eTale ? che bIjI cIja paNa emAM nimittathI samatA thAya che ema nathI ane samatA ene laine thai che ema nathI. pote jANanAra jANanAra jANanAra jANanAra caitanya-jJAyaka te huM jANuM mArAmAM rahIne parane aDayA vinA, parane jANuM evo svabhAva na jANatAM maDadAmAM mUrchAi gayo amRta prabhu! AhAhAhA ! traNa bola lIdhAM. mananA viSaya cha dravya, Indriyano viSaya rUpI, bhagavAna amRta svarUpa te mRtaka kalevaramAM mUchaNo aMdara. A mana, indriya ne zarIra traNa AvyA. AhAhA ! e vaDe amRtarUpa vijJAnaghana mUchita thayo hovAthI te prakAranAM bhAvano kartA pratibhAse che. AhAhA ! e prakArano vikalpa UThe che, che? te prakAranAM kharekhara to e potAno bhAva che, e vikalpa che, e hoM. samajANuM? evA bhAvanA prakAre potAne, caitanyanA, ajJAnane lIdhe, caitanya pariNAmavALA hovAthI, che ne aMdara pahelAM AvI gayuM che, karAyelA caitanya pariNAmavALo e che, che pariNAma vikalpa caitanyanI dazA-avasthA paNa e avasthA jaDa rAga che ene karato thako pratibhAse che, e paradravyane mArA mAnato, paradravyane karato pratibhAsato nathI, paradravyane kyAM kare che? paradravya to che, paNa e mArA mAnIne vikalpane potAno kare che. tyAre potAnA savikAra pariNAmano ajJAnI kartA thAya che. AhAhAhA! AvI vAtuM have. bhAvArtha- "A AtmA ajJAnane lIdhe acetana karmarUpa bhAvakanuM je krodhAdi bhAvya" che? zuM kIdhuM? je kaMi rAgadveSa dayA, dAna, bhakti, pUjA, vrata, viSaya, vAsanA e badhA bhAvya, karma bhAvakanuM e bhAvya che, AtmAnuM nahIM. che? acetana karmarUpa bhAvaka, acetana karma bhAva karanAro, enuM krodhAdi bhAvya, krodha, mAna, mAyA, lobha, rAgadveSa, lobha Adi karmanuM bhAvya, karma bhAvaka che tenI avasthA, bhAvya enI avasthA che. AhAhA! tene cetana bhAvaka sAthe aMdara AvyuM'tuM ne, avikArI anubhUti mAtra bhAvaka, e anubhUti eTale cetana levuM, paryAya nahi. samajANuM kAMi? tene cetana bhAvaka sAthe, cetana bhAvaka che, enuM bhAvya to nirmaLa AnaMda ne Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 samayasAra siddhi bhAga-5 jJAna hovuM joie ene ThekANe cetana bhAvaka sAthe ekarUpa mAne che. karma jaDa bhAvaka tenuM vikArI bhAvya e cetana je bhAvaka e bhAvya mAruM che ema mAne che. AhAhAhA! pharIne ekakora bhagavAna caitanya svarUpa ane ekakora karma, have karma bhAvaka-bhAvaka, bhAvano karanAro hovAthI tenA pariNAmamAM vikArI bhAva te bhAvakanuM bhAvya che, bhAvakanI dazA che, bhAvakanuM kArya che, bhAvakanuM karma che, e A caitanya bhAvaka, caitanya bhAvaka bhAva karanAro ene potAnA bhAva karanAro bhUlIne cetana bhAvaka e vikArI karmanuM bhAvya mAruM che, ema mAne che. Are ! Are !dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, apavAsano vikalpa che, e cetana bhAvakanuM bhAvya nathI. AhAhA! hIrAlAlajI! AvI vAta che. bahu sArI gAthA che. are Avo manuSyabhava kAle koka kahetuM'tuM choDIno paga kapAI gayo ne thoDo tamAre tyAre kahe manuSyapaNuM to rahyuM che ne hIrAlAlajI, ema koka kahetuM'tuM enI dIkarIne paga olo thai gayo paNa manuSyapaNuM to rahyuM che ne? AhAhA... ema bhagavAna AtmA, AhAhAcetaka bhAvaka cetana bhAvaka e cetana jJAnAnaMda svabhAva e bhAvaka bhAvano karanAro evo je cetana e karma bhAvakano bhAvya e mAruM che ema mAnIne bhramaNAmAM paDyo che. AhAhA ! che aMdara. olI anubhUti AvI ne? e anubhUti eTale dravya levuM trikALI toMtera gAthAmAM AvyuM che ne? toMteramAM AvyuM che, eka samayanI paryAya SaTTArakarUpe pariName kartA-karma-karaNa, saMpradAna (apAdAna, adhikaraNa) enAthI anubhUti bhinna che, eTale dravya jJAyaka anubhava trikALI svabhAva che e bhinna che. AhAhA ! e anubhUti bhagavAnanuM bhAvya AnaMdanI anubhUti te tenuM bhAvya che. AhAhA! bhagavAna AnaMda caitanya AnaMda svarUpa bhAvaka e tenuM bhAvya anubhUti te bhAvya che anubhUti trikALa che. enI vartamAna anubhUti paryAya te tenuM bhAvya che. AhAhA... AvuM kayAM. e bhAvyane choDI daine karmano je bhAvaka bhAvya che enI sAthe ekarUpa mAne che. ATalA zabdomAM e che. AhA! samajANuM TUMkAmAM? e AkhAno sAra karyuM che. olAmAM ema kIdhuM tuM ne zuddha caitanyadhAtu rokAelI hovAthI cha dravya manano viSaya olAmAM rUpInA viSayamAM kevaLa bodha kAyelo hovAthI, ane zarIramAM mUrNAyelo hovAthI, e traNeya kharekhara to bhAvakanuM bhAvya che e vikAra, chatAM tene potArUpa mAne che. AhAhAhA ! bahu TUMkuM hoM ane ghaNuM, ekakora caitanya bhAvaka bhagavAna amRtarUpa vijJAnaghana kevaLa caitanya bodha zuddha caitanyadhAtu e bhAvaka che, enuM bhAvakanuM bhAvya to, (anubhUti che ) AhAhA.. kramabaddhano nirNaya karavA jAya che, tyAre zuddha caitanyadhAtu upara dRSTi paDe che. e AvyuM che ne AmAM hamaNAM kramabaddhamAM vAMcyuM ne, bhAInuM hukamacaMdanuM juduM enuM AmAM AvyuM che, AtmadharmamAM AvyuM che, kAle AvyuM emAM, paheluM juduM eka copAnIyuM chapAyuM che. are bahu sarasa lakhyuM che, jarUra hatI atyAre badhA cArekora nimitta, upAdAna ne nizcaya, vyavahAra ekakora rAkho, paNa kramabaddha che ke nahi? kramabaddha dareka avasthA kramasara je samaye thAya te che ke nahIM ane kevaLajJAna tene dekhe che te prakAre tyAM che ke nahIM? AhAhA! ane e rIte jyAre kevaLajJAna dekhe che mATe thAya che ema to nahi paNa e to nirNaya karavA mATe jarI, e bhagavAna dekhe che je samaye je paryAya nyAM thavAnI che e dekhe che, ane tyAM paNa kramasara je Ayata samudAya, eka pachI eka je Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-96 59 paryAyano kALa che te pramANe thAya che, AvAne potAnuM mAne che, paNa te kramabaddhanI dazAmAM thatI avasthA tene aMtarano jANanAro bhagavAna jJAyaka svarUpa che evo nirNaya karIne jANavA lAyaka paryAya pragaTa kare ene kramabaddhanuM jJAna kramabaddha thAya che tenuM jJAna yathArtha thAya che. AhAhAhA ! samajANuM? (zrotA- kramabaddhanuM jJAna yathArtha thAya to nimitta-upAdAna, nizcaya vyavahAra) badhuM nIkaLI jAya che. eka A bahu sArI vAta che e mULa cIja che. eNe paNa lakhyuM che ne emAM jaina dArzanika evo zabda che. dArzanikamAM oluM mukhya che, kAle AvyuM che chApAmAM, dArzanika darzana e jaina dharmanuM mULa vastu darzana che A. e vastu anya kayAMya hoi zake nahi bIje ane jainadarzananuM e mULa eTale ke bhagavAna AtmA sarvajJa svabhAvI badhAM prabhu, to teno artha e thayo ke sarvano jANanAra che e to, zaktie ema che ane jyAre pragaTa thai sarvajJa dazA, sarvajJamAMthI tyAre paNa sarvane jANanAro e che, ane e sarvano jANanAra che te, jema thAya che, jevuM dIThuM tyAM thAya che, e dIThuM mATe thAya nahi, thavAne kALe te thAya che, ene A dekhe che, ane tyAM paNa kramabaddha vyavasthita vyavasthA thAya che, paNa eno jyAM nirNaya karavA jAya, to paryAyano nirNaya paryAyane lakSe na thAya, kramabaddhano nirNaya jJAyakasvarUpa bhagavAna, ene lakSe ene Azraye, ene avalaMbe kramabaddhano nirNaya thAya, tyAre jJAtA thaine paryAya thai e krame je paryAya thAya tene te jANe. AhAhA ! samajANuM kAMi? kAla to oluM kahyuM'tuM rAte nahi? 320 gAthA. kramabaddhamAM akartApaNuM siddha karavuM che pahelo zabda mAthe i che, sarva vizuddhamAM, akartA eTale? ke rAgano ya kartA nahi ne kharekhara to paryAya karuM e paNa nathI, thAya che tene karuM zuM? AhAhA ! tenI dRSTi to jJAyaka upara jAya che, ane tethI tene thatI paryAyane, jJAyaka upara gayo eTale jJAnanI paryAya thai temAM je kramabaddha thAya tene e jANe. AhAhA ! kartA na thAya. eno kartA to na thAya, paryAya krame thAya eno paNa nirmaLa paryAya krame Ave, eno ya kartA na thAya. AhAhAhA ! thAya che tene karavuM zuM? e ya AkarI vAtuM che hoM! vItarAga mAraga sUkSama ane alaukika che bApu! e vItarAga sivAya kyAMya, kayAMya che nahi badhA game eTalI vAtuM karI hoya kAle eka moTo patra Avyo che "adhyAtmano avatAra thayo che." ema anyamatIno kartA paramAtmAe jagatane karyuM evuM siddha karaze ne Ama che ne tema che, have ahIM AvyuM'tuM copAnIyuM gape gapa badhuM ya. AhAhA ! paramAtmA to nija paramAtmadravya A che, kramabaddhano nirNaya thatAM, je sakala nirAvaraNa akhaMDa eka pratyakSa pratibhAsamaya samya mati zruta jJAnamAM pratyakSa jaNAya evo ane avinazvara zuddha pAriNAmika parama bhAvalakSaNa nija paramAtma dravya te huM chuM, paryAya huM chuM nahi, paryAya ema kahe che ke A huM chuM. bhAI ! A kramabaddhanI paryAyanA nirNayamAM to paryAya ema jANe che, ke huM A chuM, kramabaddha thatI paryAya huM chuM e nahi. AhAhAhA.. che ne 320 gAthA. AhAhA ! AvI vastu che. kramamAM AvelI paryAya jyAre paryAya sva tarapha DhaLe che, tyAre e paryAya ema mAne che ke huM to vastu chuM ne? huM paryAya chuM ema nahi, vastu chuM, je sakaLa nirAvaraNa vastu che tene AvaraNa zuM? sakaLa nirAvaraNa, pUrNa nirAvaraNa, akhaMDapaNuM jemAM paryAyanoya bheda nathI, e Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60. samayasAra siddhi bhAga-5 paryAya nirNaya kare che e paryAyano bheda vastumAM nathI. ema kahe che. AhAhA! eka "pratyakSa pratibhAsamaya" vartamAna zrutajJAna ne matithI pratyakSa dekhAya tevo e AtmA che. ane te avinazvara che. paryAya to vinazvara che, vinazvara paryAya kahe che ke huM avinazvara chuM. eya ! zuddha pAriNAmika paramabhAva lakSaNa, zuddha, parama, zuddha pAriNAmika sahaja svabhAva zuddha, parama bhAva, parama bhAva, paryAyathI paNa judo parama bhAva, evo nija paramAtma dravya, para paramAtmadravya nahi, nijaparamAtma dravya te huM chuM, ema samakitanI paryAya nirNaya athavA jJAnanI paryAya nirNaya kare che. AhAhA... AvI vAta che. AMhIM kahe che. "AtmA ajJAnane lIdhe acetana karmarUpa bhAvaka je krodhAdi bhAvya" e bhAvakanuM bhAvya kema ke AtmAnA anaMta guNamAM koi guNa vikArapaNe thAya evo koi guNa nathI, ethI te vikAra thavAnuM kAraNa je karma bhAva, e bhAvakanuM vikArI kArya che. bhAI ! bhagavAna anaMtA guNa (maya) che anaMtA anaMtA anaMtA anaMtAno pAra nahi paNa e mAMyalo koi eka guNa vikAra kare evo koi guNa nathI. AhAhA ! tethI te anaMtaguNano dharanAro bhAvaka cetana, enuM A karmanA bhAvakathI thayeluM bhAvya, e cetananuM nathI. chatAM ajJAnI e cetananuM che ema mAnIne bhramaNA seve che. AhAhAhA ! Avo upadeza jhINo paDe. zuM thAya? AhAhA.... bhAI te cetana bhAvaka sAthe, joyuM? oluM konuM hatuM? karmarUpa bhAvaka, enuM bhAvya puNyapApa dayA, dAna, kAma, krodha Adi "e cetana bhAvaka sAthe ekarUpa mAne che potAnuM bhAvakanuM bhAvya juduM hoya chatAM te bhAvaka karmanuM bhAvya mAruM che ema mAne che paNa eno jANanAro huM chuM evuM je bhAvya mAruM ene e jANato nathI. AhAhAhA ! Avo dharma, rasikabhAI ! AmAM vAMkAneramAM ya na maLe ne kalakatA ya na maLe A badhuM. bApadAdAe sAMbhaLyuM nathI pAchuM. haragovanabhAIe sAMbhaLyuM nahotuM A. AvatA ne 91 mAM AMhIM paDikasmaNA karavA AvyA'tA paryuSaNamAM hIrAbhAInA makAnamAM, nyAM kaNabIvADamAM rahetA ne pahelAM, pahelAM tame bIje rahetA'tA tamane khabara nathI. aMdara rahetA'tA kaNabIvADamAM rahetA tamArA pahelAM 77 mAM AvyA ne tyAre tame bIje rahetA'tA kaNabIvADa olI kora che tame meDI upara rahetA'tA ne ghaNAM varSa thaI gayA. (986mAM AvyA tyAre) e nahi A to 77 nI vAta che. e 86 nI khabara che ne, A to 77 jyAre pahelA AvyA ne tyAre kaNabIvADamAM amAre. pahelA kaNabIvADamAM mAre bena hatA tyAM vepArI tyAre saMsAramAM joyuM-pahelA 77 mAM bhAvanagara AvyA'tA keTalA varSa thayA? 58 varSa, tamane keTalA thayA 63, pAMca bAkInI tamane khabara na hoya. meDI upara dAdaro hato, meDI upara rahetA ane olA lIMbaDIvALA nahi e ya nyAM rahetA'tA moDhA AgaLa gRhastha che moTA ApaNA sthAnakavAsI, heM? lAlacaMda tribhovana nahi nAma bIju hatuM tenA bApanuM nAma A to ghaNAM varasanI vAta che te dI' ghare vahoravA gayA'tA bIjA nAma hatuM kAMika. AMhIM kahe che ke caitanya bhagavAna AtmA, enuM bhAvya to anubhUti je AnaMdanI anubhUti te tenuM bhAvya, athavA cetana je bhAvaka tenuM samyagdarzanazAnacAritra paryAya te tenuM bhAvya, ema na mAnatA karmanA bhAvakanuM bhAvya kAraNa ke pote caitanya jJAyaka che, tene to jANyo nathI, tethI te bhAvakanuM bhAvya, je potAne AvavuM joie nirmaLa, e to che nahi. AhAhA ! Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-96 61 zazIbhAI ! bhagavAna caitana bhAvaka, bhAvaka, bhAvano karanAra, AhAhA... e bhAvakanuM bhAvya to samyagdarzanajJAnacAritra ne zAMti ne AnaMda te bhAvakanuM bhAvya, paNa tenI khabara nathI, ane A huM chuM pa2 te mArA mAnyA ethI e karmanA bhAvakanuM bhAvya vikArI bhAva te mArA ema mAnIne kartA thAya che e rAgano. che ? AhAhA ! bhAva sAthe temAM ethI "vaLI te 52 zeyarUpa dharmAdi dravyone paNa jJAyaka sAthe ekarUpa mAne che" vikalpathI. 52zeyarUpa, AhAhA... pahelAM oluM olAno dAkhalo hato bhUtAviSTano pahelo, have A dhyAnAviSTano 52zeyarUpa dharmAdi dravyone paNa be kema kIdhAM ? samajANuM AmAM ? paheluM che e oluM bhUtAviSTa bhUta vaLagyuM hoya ne jema ceSTA kare ema A karma bhAvaka karma che eno vikA2I paryAya ene bhUta vaLagyuM che mithyAtvanuM, AhAhA... bhUtArtha je bhagavAna che tene jANyo nahi, bhUtArtha je chato bhUta che, bhUta chato ene jANyo nahi ane bhUta vaLagyuM ene olA karmano bhAvaka enAthI vikArI je bhAva e mArA e bhUta vaLagyuM mithyAtvanuM eka vAta. have 52dravyanI hAre vAta olAM 17 bola hatA, krodha, mAna, mAyA ane A 52 dravya cha. vaLI 52zeyarUpa dharmAdi, dharmAsti, adharmAsti, AkAza-kALa pudgala ne jIva e paNa jJAyaka sAthe ekarUpa mAne che. olAmAM cetana bhAvaka sAthe ema kIdhuM'tuM, AMhIM jANanAro che mATe jJAyaka sAthe ekarUpa mAne che ema kIdhuM. samajANuM kAMI ? kaho, pravINabhAI ! AvI vAtuM che. AhAhAhA.... vaLI tethI ema. tethI A be prakAra kahyA. tethI, te savikAra ane sopAdhika, savikArI e pahelAMmAM levuM, karmarUpa bhAvakanuM bhAvyamAM ane A cha dravyanuM bIjAmAM levuM sopAdhikamAM levuM, savikAra ane sopAdhika caitanyapariNAmano kartA, joyuM ? caitanya pariNAmano kartA, 52no kartA nathI hoM, e rAga thayo ke A mArA che, ane vikAra che te mA2o che tevA vikArano kartA potAnA pariNAmano thAya che. AhAhAhA....! AvuM. ,, "ahIM krodhAdika sAthe ekarUpapaNAnI mAnyatAthI utpanna thatuM kartRtva " samajAvavA bhUtAviSTa puruSanuM dRSTAMta, kahyuM ne ? pahelo bola kahyo krodha, mAna, mAyA, lobha, moha, rAgadveSa, karma, nokarma, mana, vacana, kAyA, ne pAMca indriya enI sAthe ekapaNAnI mAnyatAthI utpanna thatuM kartRtva, ekapaNAnI mAnyatAthI utpanna thatuM kartRtva hoM rAga, ene samajAvavA bhUtAviSTa puruSanuM dRSTAMta kahyuM, ane dharmAsti Adi cha dravyo ane anya dravyo sAthe ekapaNAnI mAnyatAthI utpanna thatuM kartRtva samajAvavA dhyAnAviSTa puruSanuM dRSTAMta kahyuM. ohoho ! gAthA bahu (sArI che). eka zAyaka sivAya bIjI badhI cIja 52 che. deva ne guruno AtmA 5Na 52 che. AhAhA ! emAM e mane tArI deze, 52 mane tArI deze, taraNatAraNa kahevAya che ne ? namodhyuNuMmAM nathI AvatuM ? haiM ? tinnANuM, tArayANaM, buddhANaM bohiyANuM, e to nimittathI kathana che, pote tare che ne tyAre evuM nimitta che eTale kahevAmAM AvyuM.AhAhAhA... e to pravacanasA2mAM lIdhuM che ne ? yogIndro ane tIrthanuM pAMca gAthAmAM, yogIndrone tAravA te yogIndra je che te ta2vAmAM samartha ene tA2vAnAM te nimitta thayuM. pAMca gAthA che ne pravacanasAra. yogIndrone tI2thanA kartA che AhAhA... pAMca gAthAmAM AvI gayuM che. e 96 gAthA thai. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 2 samayasAra siddhi bhAga-5 un-87 ) 5 tataH sthitametad jJAnAnnazyati kartRtvam edeNa du so kattA AdA NicchayavidUhiM prikhido| evaM khalu jo jANadi so muMcadi savvakattittaM / / 97 / / etena tu sa kartAtmA nizcayavidbhiH prikthitH| evaM khalu yo jAnAti so muJcati srvkrtRtvm||97|| yenAyamajJAnAtparAtmanorekatvavikalpamAtmanaH karoti tenAtmA nizcayataH kartA pratibhAti , yastvevaM jAnAti sa samastaM kartRtvamutsRjati, tataH sa khalvakartA prtibhaati| tathAhi-ihAyamAtmA kilAjJAnI sannajJAnAdAsaMsAraprasiddhena militasvAdasvAdanena mudritabhedasaMvedanazaktiranAdita eva syAtH tataH parAtmAnAvekatvena jAnAti; tataH krodho'hamityAdivikalpamAtmana: karoti; tato nirvikalpAdakRtakAdekasmAdvijJAna ghanAtprabhraSTo vAraMvAramanekavikalpaiH pariNaman kartA prtibhaati| jJAnI tu san jJAnAttadAdiprasidhyatA pratyekasvAdasvAdanenonmudritabhedasaMvedanazakti: syAta; tato'nAdi nidhanAnavaratasvadamAnanikhilarasAntaraviviktAtyantamadhuracaitanyaikaraso'yamAtmA minnarasAH kaSAyAstaiH saha yadekatvavikalpakaraNaM tadajJAnAdityevaM nAnAtvena parAtmAnau jAnAti; tato'kRtakamekaM jJAnamevAhaM, na puna: kRtako'neka: krodhAdirapIti krodho'hamityAdivikalpamAtmano manAgapi na karoti; tataH samastamapi kartRtvamapAsyati; tato nityamevodAsInAvastho jAnana evAste; tato nirvikalpo'kRtaka eko vijJAnaghano bhUto'tyantamakartA prtibhaati| ___tathI (pUrvo'ta ||24thii) siddha thayuM zanithI 5||no nAza thAya cha' ema have kahe che - e kAraNe AtmA kahyo kartA sahu nizcayavide, -e jJAna jene thAya te choDe sakala kartutvane. 97. uthArtha:-[ etena tu] (pUrvo'ta) 24thI [ nizcayavidbhiH ] nizcayana // 2 // zAnAmobhe [ saH AtmA ] te AtmAne [kartA] sal [ parikathitaH ] yo cha- [ evaM khalu ] mA nizcayathA [ ya:] [jAnAti ] 1o cha [saH ] te (zAnI thayo tho) [ sarvakartRtvam ] sarva 'rtRtpane [ muJcati] choDe che. TIkA-kAraNa ke A AtmA ajJAnane lIdhe paranA ane potAnA ekapaNAno Atmavikalpa kare che tethI te nizcayathI kartA pratibhAse che-AvuM ja jANe che te samasta Joo. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-97 63 kartatvane choDe che tethI te nizcayathI akartA pratibhAse che. te spaSTa samajAvavAmAM Ave che A AtmA ajJAnI thayo thako, ajJAnane lIdhe anAdi saMsArathI mAMDIne milita (-ekameka maLI gayelA) svAdanuM svAdana-anubhavana hovAthI (arthAt pugalakarmanA ane potAnA svAdanuM bheLaseLapaNe-ekarUpe anubhavana hovAthI), jenI bhedasaMvedananI (bhedajJAnanI) zakti biDAI gayelI che evo anAdithI ja che; tethI te parane ane potAne ekapaNe jANe che; tethI huM krodha chuM' ityAdi Atmavikalpa (potAno vikalpa) kare che; ane tethI nirvikalpa, akRtrima, eka vijJAnaghana (svabhAva) thI bhraSTa thayo thako vAraMvAra aneka vikalparUpe pariNamato thako kartA pratibhAse che. ane jyAre AtmA jJAnI thAya tyAre, jJAnane lIdhe jJAnanA AdithI mAMDIne pRthaka pRthaka svAdanuM svAdana-anubhavana hovAthI (arthAt pudgalakarmanA ane potAnA svAdanuMekarUpe nahi paNa-bhinnabhinnapaNe anubhavana hovAthI), jenI bhedasaMvedanazakti UghaDI gaI che evo hoya che, tethI te jANe che ke "anAdinidhana, niraMtara svAdamAM Avato, samasta anya rasathI vilakSaNa (bhinna), atyaMta madhura je caitanyarasa te ja eka jeno rasa che evo A AtmA che ane kaSAyo tenAthI bhinna rasavALA (kaSAyalA-besvAda) che; temanI sAthe je ekapaNAno vikalpa karavo te ajJAnathI che;" A rIte parane ane potAne bhinnapaNe jANe che; tethI "akRtrima (nitya), eka jJAna ja huM chuM paraMtu kRtrima (anitya), aneka je krodhAdika te huM nathI ema jANato thako "huM krodha chuM' ityAdi Atmavikalpa jarA paNa karato nathI; tethI samasta kartutvane choDI de che; tethI sadAya udAsIna avasthAvALo thayo thako mAtra jANyA ja kare che; ane tethI nirvikalpa, akRtrima, eka vijJAnaghana thayo thako atyaMta akartA pratibhAse che. bhAvArtha-je paradravyanA ane pAradravyanA bhAvonA kartutvane ajJAna jANe te pote kartA zA mATe bane? ajJAnI rahevuM hoya to paradravyano kartA bane! mATe jJAna thayA pachI paradravyanuM kartApaNuM rahetuM nathI. gAthA-97 upara pravacana tethI "pUrvokata kAraNathI e siddha thayuM ke jJAnathI kartApaNAno nAza thAya che" joyuM, e ajJAnane laine kartApaNuM ubhuM thayuM che. svarUpa je bhagavAna AtmA caitanya jyota, caitanya dhAtu zuddha caitanya amRtarUpa bhagavAna, emAM ajJAnane laine A badhuM mArA tArA thavAmAM evuM badhuM mukhya che. paNa e (siddha) jJAnathI kartApaNAno nAza thAya paNa samyajJAnathI te kartApaNAno nAza thAya che, ajJAnathI kartApaNuM thAya che ema jeNe jANyuM e kartA kema thAya? e jJAna karIne kartApaNAno nAza kare che. ethI siddha thayuM ke jJAnathI kartApaNAno nAza thAya che. -eno uttara gAthA 97. edeNa du so kattA AdA NicchayavidUhiM prikhido| evaM khalu jo jANadi so muMcadi savvakattittaM / / 97 / / Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 samayasAra siddhi bhAga-5 e kAraNe AtmA kahyo kartA sahu nizcayavide, -e jJAna jene thAya te choDe sakala kartutvane. 97. AMhIM to kahe che ene barAbara jANyo te kartA thAya nahi. AhAhAhA... TIkAH- "kAraNake A AtmA ajJAnane lIdhe paranA ane potAnAM ekapaNAno Atmavikalpa kare" Atma vikalpa kare hoM, I parane pote karI zake nahi. AhAhAhA ! ajJAnane lIdhe para ne potAnAM ekapaNAno paramAM badhuM gayuM oluM krodha, mAna, mAyA ne cha dravya. e potAnAM ekapaNAno (Atmavikalpa kare.) "tethI te nizcayathI kartA pratibhAse che tethI te parano rAgano kartA pratibhAse che. AhAhA! "AvuM ja jANe che" AhAhA. AvuM ja jANe che, te samasta kartutvane choDe che." juo ahIM have akartA AvyuM, paradravya ane paradravyanA guNo ne padravyanI kramasara thatI paryAya, ema je jANe che ane potAnuM dravya potAnAM guNa ne potAnI kramasara thatI paryAya, ene je Ama jANe che. te parano kartA thato nathI. AhAhA ! potAno AtmA jJAyakasvarUpa e kramabaddha evI paryAya thatAM ane para dravya-guNa, paryAyanI paNa kramabaddha paryAya thatAM e be nuM yathArtha jJAna kare che, eTale jenuM jJAna, jenI dRSTi jJAyaka upara paDe che, ane tenuM jJAna thAya che, te jJAna rAganuM kartApaNuM choDI de che, eTale ke tyAM rAganuM kartApaNuM hotuM nathI. AhAhAhAhA! ahIM akartA siddha karyuM che. 308 thI 311 kramabaddhamAM akartA siddha karyuM ne e ahIMyAya siddha karyuM, atyAre to A vAta che. bhagavAna AtmA e karmanA bhAvakathI thato dayA-dAnano vikalpa e mAruM svarUpa nathI, huM to jJAna jANanAro jJAyaka chuM, evuM jene jJAyakanuM jJAna thAya che, te rAgano ane pAradravya mArA evo je vikalpa che, teno e kartA thato nathI. teno te jANanAro thai jAya che. AhAhAhAhA! bhAre AkaruM. evuM mAne to evuM saheluM hatuM lokone rakhaDavAnuM, heM ? ( zrotA-rakhaDavAnuM) kAMi khabara na maLe, zuM AtmA ne zuM rAga ne zuM kartA. AvuM ja jANe che, te samasta kartutvane choDe che, be ya prakAranAM 17 prakAranA krodha, mAna, mAyA Adi ne cha paradravyo e saMbaMdhInuM kartApaNuM e choDe che. te spaSTa samajAvavAmAM Ave che. "A AtmA ajJAnI thayo thako" ajJAnI thayo thako karmane laine ajJAnI thayo thako ema nahi, pote potAne bhUlI jai caitanya bhagavAna AnaMdano nAtha sAgara, tenAM ajJAnathI tenA bebhAnathI ajJAnane lIdhe, anAdi saMsArathI mAMDIne anAdi saMsAra, nigodathI anAdi pahelo nigodamAM hato. evA anAdi saMsArathI mAMDIne jenI Adi nathI saMsAranI anAdi, anAdi, anAdi evo saMsAra anAdi pudgalakarmanAM ane potAnA anAdi milita ekameka maLI gayelA svAdanuM svAdana anubhavana hovAthI, AhAhA! zuM kahe che? pudgalakarmanA ane potAnAM svAdano bheLaseLapaNe anubhava kare, bheLaseLa eTale AnaMdano paNa anubhava ane rAgano anubhava ema nahi, bhagavAna AtmAno to AnaMdano anubhava paNa tene bhUlIne rAgano svAda lya che I, rAgane anubhave che e puNya-pApano je svAda je karmano vikArano svAda tene anAdithI teno svAda che ene. AhAhAhA ! digaMbara jaina sAdhu dravyaliMgI thayo anaMtavAra, paNa chatAM tene rAga ne dvaSano svAda che. AhAhA! paMcamahAvrata Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-97 65 pALyAM, paNa e rAga che, eno ene svAda che. AhAhA ! e potAno AnaMda svAda, evA svarUpanA ajJAnane laine, e rAga ne dveSano svAda, svAde che ene bheLaseLa kahevAmAM AvyuM che. bheLaseLa eTale thoDo AnaMdano svAda, thoDo rAgano ema nahi paNa AnaMdamUrtino prabhu svAda bhUlIne rAgano svAda bheLaseLa karI nAkhe che, ema kahevuM che. AhAhA ! ( zrotAH-je cAlu jJAna ne rAgane ekamekapaNe jANe che e) rAgamayane svAdane jANe che enuM nAma bheLaseLa kahevAmAM AvyuM che. svAdanuM svAdana anubhavana hovAthI bheLaseLano anubhava hovAthI jenI bheda saMvedana zakti biDAi gayelI che evo anAdithI che. AvuM to anAdithI che. kahe che kAMI navuM nathI, pahelo zuddha hato ane pachI A rAgano svAda Avyo e anAdithI rAgano svAda ajJAnapaNe lye che. vizeSa kaheze. ( zrotAH-pramANa vacana gurudeva ) pravacana naM. 193 gAthA-97 somavAra, mahA vada-1, tA. 12/2/'79 97 gAthA pharIne. A AtmA, bahu viSaya sarasa che, vAstavika ! A ajJAnI thayo thako, svarUpa je akRtrima vijJAnathana AnaMda, enA svarUpanA ajJAnane lIdhe anAdithI ajJAnane lIdhe, anAdi saMsA2thI mAMDIne milita svAdanuM svAdana eTale-ke AtmAnA AnaMdano svAda na AvatAM ene anAdithI rAga ne dveSa, viSaya, kaSAya teno svAda ene Ave che. militano artha evo nathI ke AtmAno thoDo AnaMda ne thoDo ( rAga ) paNa pote je saMbaMdha nathI e puNya ne rAgadveSa enA bhAvano svabhAvane saMbaMdha nathI chatAM ajJAnI svabhAvamAM ene potAno saMbaMdha mAnI ane enuM vedana kare che. AhAhA... bahu sUkSma vAta, apUrva vAta che. svAdanuM svAdana anubhavana svAdano artha anubhavana hovAthI pudgalakarmanAM ne potAnA svAdanuM bheLaseLapaNe ekarUpe anubhavana hovAthI, eno artha ATalo, ke AtmA akRtrima vijJAnana AnaMdakaMda prabhu enI sAthe puNya-pApa ne dayA, dAna, vrata, bhakti, kAma, krodha e pariNAma pudgalanAM phaLa che, eno svAda ajJAnIne che. AhAhA ! kaho, samajAya che ? tethI "jenI bheda ( saMvedananI ) bhedajJAnanI zakti biDAI gayelI che" e rAga je puNyapApano bhAva teno svAda, ane AtmA bhinna che te bheda vijJAnanI zakti DhaMkAI gaI che. AhAhA... AtmAno svAda je AnaMda che enI ene khabara nathI. AhAhA... e AnaMdanA svAdane ane rAganA svAdane bhedavijJAnanI zakti DhaMkAI gaI che. mULa vAta che A. A loko kahe che ne have dayA, dAna ne vrata ne bhakti ne pUjA karo, to kahe che ke e to rAga che ne rAgano svAda to anAdino che. AhAhAhA ! bhAre AkaruM kAma. anAdithI ja evo che "tethI te 52ne ne potAne ekapaNe jANe che" bhagavAna AtmA ! akRtrima, nirvikalpa vijJAnayana enI sAthe e zubha-azubha rAgane potAnA saMbaMdhamAM jANe che. tethI huM krodha chuM, "eTale ke svabhAva je caitanya che tenAthI virUddha evA rAgane anubhavavo e krodhane anubhavavo ema kahe che. svabhAva je caitanya kSamAAdi zAMta AnaMdano sAga2, enA ajJAnane lIdhe, anAdithI rAgano svAda e svabhAvathI viruddha svAda che. AhAhAhA ! ityAdi Atmavikalpa Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 17 bola Adi che ne? ATha bIjA. Atmavikalpa potAno pote potAmAM kare che. e rAgano svAda laIne rAga mAro che evo svAda pote Atmavikalpa kare che. AhAhAhA! AvuM svarUpa. ane tethI nirvikalpa, akRtrima vijJAnaghana prabhu" AhAhAhA.... AtmAno svabhAva to nirvikalpa abheda ane akRtrima, nahi karAyelo e anAdi sattA che ane te vijJAnaghana che. AhAhA ! AtmasvabhAvathI bhraSTa thayo thako, akRtrima nirvikalpa, abheda ane vijJAnaghana bhagavAna AtmA to che. enA ajJAnane lIdhe enA svabhAvathI viruddha je puNya-pApa dayA, dAna, vrata, bhakti, AdinA pariNAma eno ene svAda ajJAnano che. AhAhAhA ! kema ke nirvikalpa abheda akRtrima aNakarAyelI cIja evI vijJAnaghana tenAthI ajJAnI bhraSTa thayo che. AhAhAhA ! A badhA karoDopati ne abajopati badhA sukhI kahevAya che ne? e aMdara rAgano svAda le che e duHkhI che. AhAhAhA ! paisAno svAda nathI. AhAhA... ene e zubha ke azubha bhAva e vikArI bhAva, duHkharUpa bhAva teno tene ajJAnIne anAdithI, muni thayo dravyaliMgI digaMbara 28 mULa guNa pALyA, paMca mahAvrata pALyA, paNa chatAM te rAganA svAdane teNe cAkhyo che, AhAhA. eNe AtmA AnaMdano nAtha prabhu atIndriya AnaMda svarUpa eno svAda ane Avyo nahi, tethI te cAra gatimAM rakhaDe che. jaina digaMbara sAdhu thaIne paNa paMca mahAvrata pALe 28 mULa guNa pALe, e rAga che ne rAgano svAda che te AtmAthI viruddha che. AhAhA ! evA anAdithI rAganA svAdane anubhavato, "potAnA svarUpathI bhraSTa thayo thako vAraMvAra aneka vikalparUpe pariNamato thako" e rAganA puNyanA pApanAM bhAva, enA svAdane leto, vAraMvAra temAM vikalpane karato e kartA pratibhAse che". AhAhAhAhA! ajJAnIne-mithyAdeSTine akRtrima, vijJAnaghana udAsIna caitanya svarUpa tenA bhAnathI bhUlelA anAdithI, ethI te vijJAnaghana svabhAva tenAthI bhraSTa thayA thakA rAganA pariNAmane potAnA mAnI tene kare che ane teno e svAda le che. bhAre kAma bhAI ! AhAhA! A paisAvALA duniyA kahe ne abajopatine, paNa e badhA rAganA svAdiyA che, svarUpathI bhraSTa thaI gayelA che. AhAhAhA ! akRtrima ane nirvikalpa bhedarahita evuM AnaMda svarUpa, evo vijJAnaghana bhagavAna AtmA teno Azraya nahi ne tenAthI bhraSTa thayA che, te svarganA deva hoya, navamI raiveyakano moTo, ke paMcamahAvratano dhAraka dravyaliMgI jaina digaMbara sAdhu ho, paNa e vijJAnaghanathI bhraSTa che ne rAgano svAda le che. AhAhAhA! (zrotA:-rAgano svAda le che ke rAgane jANe che teno svAda) ekalo rAgano, beno kono? AtmA kayAM che? bheLaseLamAM to AtmAnI sAthe rAgane bheLaseLa kare ema kIdhuM ane AnaMdano svAda ne rAgano svAda ema nathI bheLaseLathI vAta karI pahelI, (zrotA-jANa nakriyA) jANe nahi, jANe kayAMthI ? che kyAM? ( zrotA-ajJAnathI ) ajJAnathI eTale rAgane jANe, svabhAvane jANe che kayAM? AhAhAhA! bhAre kAma bhAI ! ke A to "aneka vikalparUpe pariNamato thako kartA pratibhAse che" e ajJAnIne rAgano svAda AvatAM rAgano kartApaNe mAnIne ene kartA bhAse che ke huM to Ano kartA chuM svarUpanI to khabara nathI ene. AhA ! Avo Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 gAthA-97 mAraga. gAthA bahu UMcI che. AhA! e moTA cakravartI padamAM hoya, brahmadatta cakravartI 96OOO strI 96 karoDa gAma, 96 karoDa pAyadaLa paNa e AtmA jJAnAnaMda sahajAnaMda svarUpa tenAthI bhraSTa thayelo ajJAnI, e strIono ne makAnano ne eno svAda no'to ene, ene svAda hato rAga ane puNya ne pApanA bhAvano svAda, je zubha-azubha rAga e jhera samAna che, jherano svAda hato. AhAhA! amRtarUpa vijJAnaghana bhagavAna enAthI ajJAnI bhraSTa thayo e jherano rAgano svAda le che. AhAhA! muddAnI vAta che A to. samajANuM kAMI? AMhIM to kahe che ne dayA pALIe chIe ne vrata karIe chIe ne bhakti ne pUjAne dAna karIe chIe ne maMdira banAvIe chIe ne emAM ene je rAga thAya e rAgane vede che, parane nahi, svane nahi. AhAhAhA ! e akRtrima vijJAnaghana, nirvikalpa prabhu AtmA che abheda, enuM jene jJAna nathI anAdithI, tethI tenA svabhAvanA abhAvarUpa, zubha-azubha rAgano tene jherano svAda che. amRtano svAda bhagavAnano ene nathI. AhAhAhA! bhale digaMbara sAdhu thAya, paMcamahAvrata pALe, 28 mULaguNa, pAMca samiti guti vyavahAra, paNa e badhA rAga che, ne rAgano svAda te (vikalpathI) bhraSTa thayo nirvikalpathI, eno svAda vikalpano che. AvuM kAma che bApu! AhAhA ! e ajJAnInI vAta anAdinI karI. have jJAnInI. "ane jyAre AtmA jJAnI thAya" AhAhA! AtmA akRtrima nirvikalpa vijJAnaghana tenI sanmukha thaIne teno anubhava kare, tenuM nAma jJAnI. AhAhAhA ! tenuM nAma dharmI, dharmanI pahelI darajjAvALo jyAre AtmA jJAnI thAya, eTale ke rAganA vikalpathI prabhu bhinna che, ene AtmAnuM saccidAnaMda prabhu vijJAnaghana je che akRtrima, nirvikalpa, enuM aMtaramAM nimittanuM lakSa chUTI, rAganuM lakSa chUTI, paryAyanA uparanuM paNa lakSa chUTIne jJAna, AtmAnuM jJAna thAya ema kIdhuM ne, AtmajJAna kIdhuM ne? paryAyanuM jJAneya nahi, rAganuM nahi, nimittanuM nahi, AtmA jJAnI thAya eTale AtmajJAnI thAya. AhAhA! AtmA aNAkuLa AnaMdanA svAda svabhAvathI bharelo prabhu enuM jene jJAna thAya, samakita darzana thAya, ahIM jJAnathI prathama vAta lIdhI che, samyagdarzanamAM AtmAnuM jJAna thAya, tene AtmAno svAda Ave. AhAhAhA ! jJAnane lIdhe, jyAre AtmA jJAnI thAya tyAre, AtmA jJAnI thAya tyAre, jJAnane lIdhe svarUpa AnaMda ne jJAnaghana che, evuM jJAnane lIdhe, "jJAnanAM AdithI mAMDIne" jyArathI svarUpanuM jJAna thayuM, rAganA vikalpathI bhinna paDIne, tyArathI te "jJAnanA AdithI mAMDIne pRthaka pRthaka svAdanuM svAda anubhavana hovAthI" zuM have kahevuM che? AtmAnuM jJAna thAya, samyagdarzana svarUpa ema thatAM tene pRthak pRthak svAda Ave bhAI, ekalo svAda nathI lIdho. pRthaka pRthaka svAdanuM svAdana-anubhavana hovAthI AtmAnA AnaMdano svAda che, ane jarI rAga che eno paNa bhinna svAda jANe che, zuM kahe che? AtmA AnaMdasvarUpa prabhu, vItarAga paramezvare joyo e AtmA hoM, A loko ajJAnI AtmA AtmA kare, vedAMtamAM ne badhAmAM e vastu badhI kalpita kRtrima che. A to sarvajJa paramezvara jinezvara eNe je vijJAnaghana AtmA kahyo, enuM jene aMtarasanmukha thaIne jJAna thayuM. jyArathI jJAnathI mAMDIne AhAhA... Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 samayasAra siddhi bhAga-5 che? pRthaka pRthaka svAda eTale hajI pUrNa vItarAga nathI, tyAM sudhI samakitI dharmIne AtmAnA AnaMdano svAda ane rAgano svAda paNa pRthaka pRthaka che. AhAhA! bhAI ! koI ema kahe ke A jJAna thayuM eTale ekalo AtmAno ja AnaMdano svAda che, ema nathI. (zrotA:-vizuddha AnaMda) vizuddha AnaMda che, jeTalo AtmAno AnaMda che, ne jeTalo duHkhano svAda che, be bhinna che, be ne bhinna jANe che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? olA kahetA'tA ne bhAI zeThiyA dipacaMdajI ke AtmAne duHkhanuM vadana hoya ja nahi, jJAnI thayo eTale duHkhanuM vadana hoya ja nahi, e rIte caDI gayelA. hai!( zrotA- chedana hoya paNa vedana na hoya) eno artha zuM hoya? ahIM zuM kIdhuM? pRthaka pRthaka svAdanuM anubhavana hovAthI beyano judo jAdo anubhava che, AnaMdano anubhava ane sAthe rAga bAkI rahyo teno anubhava pRthaka pRthaka bhinna svAda che. AhAhAhA ! vItarAga mArga evo, zuM kIdhuM? (pharamAvo) ane jyAre AtmA jJAnI thAya tyAre ema. jJAnane lIdhe, AtmAnuM zuddha caitanyasvarUpanuM bhAna thayuM che, ene lIdhe "jJAnanA AdithI" jyArathI samyajJAna thayuM, anubhava thayo, samayagdarzana thayuM tyArathI, AdithI mAMDIne pRthaka pRthaka svAdanuM svAdana-anubhavana-hovAthI pudgala karmanA ane potAnA svAdanuM ekarUpe nahi paNa bhinna bhinnapaNe anubhavana hovAthI, beya anubhave che beyane paNa eka duHkharUpa ane eka AnaMdarUpa, bhinna bhinnapaNe svAda che. pUrNa vitarAga nathI ne? vItarAgane pUrNa AnaMdano anubhava, mithyASTine pUrNa duHkhano anubhava, ane samakitIne thoDo AtmAno AnaMdano anubhava ane thoDo rAgano, be pRthaka pRthaka svAdano anubhava. AhAhAhAhA ! heM? (zrotAH- kALa eka paNa svAda bhinna bhinna) bhinna bhinna che ne? bhinna? eka paryAyanA be bhAga, thoDo AnaMda che ne thoDuM duHkha rAga che. eka paryAyanA be bhAga. AhAhAhA! kaho, A duniyA kahe che ne paisAvALA karoDopati ne abajopati sukhI che. duHkhanA poTalA bAMdhe che. ekalA duHkhI che. AhAhAhA ! svarUpa to AnaMda svarUpa prabhu enuM jene jJAna nathI, enI jene aMtaramAM pichANa nathI, svarUpanuM AnaMda svarUpa che, tevuM tene aMdara paryAyamAM vedana AvyuM nathI, tene to ekalA rAganA svAdamAM duHkhI che e. pachI cakravartI ho brahmadatta duHkhI che. ane duHkhane bhogavIne marIne pAcho sAtamI narka gayo. AhAhAhA ! paNa jyArathI AtmajJAna thAya, A karavA jevuM to A che, kahe che. rAga ane nimittathI pRthaka prabhu che tenuM darzana ne tenuM jJAna karavA jevuM che. e jJAna kare enuM bhAna thaye karmanA udayano svAda ane AtmAno svAda be ya bhinna bhinnapaNe jANe che, anubhave che. samajANuM kAMI? karmanA ane pudgalanA svAdanuM ekarUpe nahi, paNa bhinna bhinnapaNe anubhavana che. eka ja anubhava che AnaMdano eme ya nahi, ane AnaMdano anubhava che ane rAga duHkhanA anubhavane jANe che, eme ya nahi, beyano anubhava che-sAdhaka che tyAM sudhImAM. AhAhAhAhA ! Avo dharma have ahIM kahe che. ahIM to olA vrata kare ne apavAsa kare ne thaI gayo dharma, dhULamAM ya dharma nathI, e to badhI rAganI kriyA che! sAMbhaLane.. AhAhA... e to du:khano svAda che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-97 (zrotA:- anekAMta dharma jANe-vede ke chede) chede bhede, kayAM chedavuM'tuM? jANIne vede che basa, chedana bhedana karato nathI. kathana, chede zuM? AMhIM to mokSe ya karato nathI ne bhASA Ave vyavahAra, samyajJAna samyagdarzana anubhava thayo tyAre to jJAnI rAgane ya jANe, nirjarAne ya jANe, baMdhane jANe ne mokSane ya jANe, kare nahi. (zrotA - paNa chede bhede ne) chedeya nahi, chede kone? chedIne, (zrotAH- chedIne AgaLa vadhe ne?) nahi nahi e bhASA bolAya ema chedAya che, paNa chede kone, A rAga che ne ene cheduM ema che tyAM? jhINI vAta bahu bApu! vItarAga mArga paramezvara jinezvaranuM kaheluM tattva atyAre maLatuM nathI, guma thaI gayuM, vADA bAMdhIne beThA ne ame dharma karIe chIe. A vrata karIe chIe ne apavAsa karyA ne tapasyAuM karI mahinAnA ne e to badhI rAganI kriyA che. AhAhA ! aMtara bhagavAna AtmA e rAganI kriyAthI bhinna che evuM jyAM jJAna ane Atma-anubhava thayo tyArathI mAMDIne tenAM be prakAranA svAdane bhinna bhinna jANe che athavA bhinna bhinna anubhave che. AhAhA! samajAya che kAMIcImanabhAI ! AvuM che. muMbaImAM rahe ne moTI mohanagarI che. AhAhA ! ho hA! ho hA, laIne. have A vAta kayAM sAMbhaLe, sAMbhaLavA maLeya nahi kayAre samaje ke di'. are 84 nAM avatAra karI karIne marI gayo che. abajopati anaMtavAra thayo ane so vAra mAge tyAre to ekavAra koLIyo maLe evo bhikhArI anaMta vAra thayo, e koI navI cIja nathI, AhA... are paMcamahAvratano pALanAro anaMtavAra thayo, e koI navI cIja nathI. AhAhA ! evA paMcamahAvratanAM pariNAma che e to rAga che, ne rAga che tyAM Asava che, ne Asava che te duHkha che. AhAhAhA ! have ene jene ahIM loko dharma mAne. samajANuM? AhAhA ! je bhAve tIrthakara gotra baMdhAya e bhAva paNa duHkharUpa che, rAga che ane te samakitIne ja hoya, tIrthaMkara prakRti bAMdhavAno vikalpa hoM paNa e vikalpa che e rAgano svAda che. AhAhAhA ! ane enAthI bhinna AtmAnA AnaMdano svAda te bhinna che, beyane pRthaka pRthaka svAdane anubhave che. (zrotA - zuddha upayoganI vAta cAle che) zuddha upayoganI vAta kyAM che atyAre, zuddha upayogamAM to aMdara ekalo (AnaMda) hoya che, ane chatAM vedanamAM rAga hoya che, chatAM vedanano khyAla hoto nathI, A aMtaranA anubhavamAM vedana to rAganuM che ane pUrNa vedana na hoya (pUrNa vedana hoya) to to vItarAga thaI jAya, lakSa enI kora nathI. AhAhA! zuddha upayoganuM vedana che, te TANe paNa hajI pUrNa zuddha che nahi eTale rAga che. AhAhA... dazamAM guNasthAna sudhI rAga che, tyAM sudhI vedana paNa che, AhAhAhA.. paNa e to draSTi Ama svabhAva sanmukhamAM che ne eTale e vaLI jANavAnuM bhagavAne kahyuM ke bhAI nyAM che rAga, eTaluM, svAda paNa eno che duHkharUpa, paNa anubhavamAM aMdara che eTale ene enA upara khyAla nathI, paNa vedanamAM e to sAdhAraNathI vAta levI che ne? jJAnathI AdimAM, AdithI mAMDIne ema kahyuM che ne? AhAhAhA ! bhagavAna AtmA paramAtma svarUpa ja prabhu che aMdara, nija paramAtma dravya pote che. AhAhAhA ! e nija paramAtmadravya pote prabhu che. enuM jyAM aMtara sanmukha thaIne, enuM jJAna thayuM, tyAM tene tenI jAtano svAda paNa Avyo ane teTalo rAga bAkI che teno paNa svAda che, paNa benA bhinna bhinna svAda che, be ne ekapaNe mAnato nathI. AvI vAtuM have AkarI paDe Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 samayasAra siddhi bhAga-5 mANasane, pachI sonagaDhavALA nizcayanI vAtuM kare che, ema kare bicArA, zuM kare, ene khabara nathI. vyavahAranI vAto karatA (nathI) vyavahAra eTale zuM? rAga ane rAga eTale duHkha zuM karavuM che tAre ? samajANuM kAMI? vyavahAra Ave to e rAga che ne rAga che e duHkhanuM vedana che. AhAhAhA ! thAya? jagata anAdithI lUMTAya che, ane hoMzathI lUMTAya che. jJAnanA AdithI mAMDIne pRthaka pRthaka svAdanuM, svAdana anubhavana, svAdana eTale anubhavana pRthaka pRthaka svAdanuM anubhavana hovAthI, pudgalakarmanA ane potAnA svAdane, pudgalakarmano eTale olo vikAra che ne rAgadveSa, e pudgalakarmanuM phaLa che ema kahevuM che. enuM vedana che. AhAhA! AhAhA! ekarUpe nahi paNa bhinna bhinnapaNe anubhavana hovAthI, jenI bheda vijJAna zakti ughaDI gaI che. AtmAnA atIndriya AnaMdanuM vedanA ane rAganuM vedana paNa "be" nI bhinnatAnI zakti khIlI gaI che, rAganuM vedanA ane AnaMdanuM vedana enI "be' nI bhinnatAnuM bhAna thaI gayuM che. bhinnatAnI zakti ughaDI gaI che. ajJAnIne bhinnatAnI zakti biDAI gaI 'tI. AhAhA ! zuM mAraga? eka pherI nahotuM kahyuM nAnAlAlabhAI karoDapati moTA paisA ghaNAM, enA vevAI AvyA'tA pachI vyAkhyAnamAM hAjara hatA svAdhyAya maMdiramAM (bolyA) amArA vevAI sukhI che. kIdhuM elA sukhInI vyAkhyA zuM? A karoDa rUpiyA che ne daza lAkhanI pedAzuM varasanI ne chokarA badhA kamAune, e sukhI? e sukhanI vyAkhyA? kAMpanA hatA zuM kahevAya e, cuDagara-cuDagara-cuDagara hato ko'ka vevAI mohanabhAIno vevAI ne A paisA karoDo rUpiyA hoya ne pAMca lAkha, daza lAkha pedA thatA hoya, A to cAlIsa karoDa lo ne bhAIne zAhujIne, paNa ApaNo A govAno be abaja cAlIsa karoDa-zAMtilAla khuzAla, be abaja cAlIsa karoDa base ne cAlIsa karoDa duHkhI, duHkhI-duHkhI bicArA. A mArA che ne mane paisAvALo chuM ne huM ghaNAM mANasane nabhAuM chuM hajAro mANaso ne moTo vepAra, (zrotAH- bIjA karatAM duHkhI haze) bIjA karatA moTo duHkhI che. ochI mamatAvALo thoDo duHkhI che, ne ghaNI mamatAvALo (vadhAre duHkhI che) ghaNAM paisA che mATe ema nahi hoM, ghaNI mamatA (che mATe ) cakravartIne cha khaMDanuM rAjya che, paNa samakitI hoya ene alpa duHkha che, AnaMda paNa che thoDo jeTalo rAga Asakita che eTaluM duHkha paNa che, cakravartI. ane nArakIno jIva, jene kAMI sagavaDatA nathI, ekalo mithyAtvabhAva che, jene svarUpanuM bhAna nathI e ekalo duHkhI che. AhAhA! ane nArakIno jIva samakitI che. tyAM AtmajJAna thayuM che to ene jeTalo AnaMda paNa che, ane jeTalo je hajI Asakita che teTalo rAga paNa che. AhAhAhA ! sukhIyA jagatamAM saMta, dUrIjana duHkhIyA" e jene AtmAnuM jJAna nathI ane para uparanI ekalI mamatAmAM paDayA che, e dUrIjana che. sukhIyA jagatamAM saMta, AtmA AnaMda svarUpanuM bhAna thaIne AnaMdano svAda Ave e sukhI che. AhAhAhA!(zrotA:- saMtoSI sukhI che ke nathI) saMtoSano artha zuM? A vItarAgabhAva pragaTayo e saMtoSa che, saMtoSano artha e ke rAga che e mAro nahi ane huM vItarAga svarUpe chuM, evI dazA vItarAgI je AnaMdanI thaI, enuM nAma saMtoSa che. puMjAbhAI ! A badhA nairobImAM dhaMdhA karanArA che ne? AhAhAhA ! (zrotA- judI jAtanA artho che) judI jAtanAM artha che. AhA! are ! AvuM satya sAMbhaLavA Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-97 71 na maLe enA jIvana Dhora jevA che. vyartha bhale e abajopati hoya pazu che pazu, cauda bolamAM nathI kIdhuM, pazu. AhAhAhA! "manuSyA svarUpe mRgA caranti" manuSyanA rUpe paNa Dhora jevA, huraNa jevA che e. AhAhAhA ! ane pazu che tiryaMca che asaMkhya bahAra samakitI che, bhagavAna kahe che. e pazu che chatAM te AnaMdanA anubhavane svAde che ane jeTalo rAga eTalo duHkhanA vedanane paNa jANe che, svAde che siMha ane vAgha hoM, aDhI dvIpa bahAra asaMkhya siMha ane vAgha asaMkhya guNA mithyAdeSTi che ne enA asaMkhyame bhAge samakitI che. AhAhA ! e sukhI che, jene makAna nathI, jene rahevAnA sthAna nathI, jene kapaDAM nathI, dAgInA nathI-makAna nathI, chatAM AtmajJAna ne anubhava AtmAno thayo che, tene AnaMda che. ane jeTalI hajI para taraphanI rAganI Asakti che enuM ene duHkhanuM ya vedana bheguM che, paNa "ba" nuM pRthaka pRthaka vedana che. be ekapaNe che ema nahi. AhAhA! AvI vyAkhyA have sAMbhaLavI kaThaNa paDe, AkhI jiMdagI bicArA pacAsa pacAsa sAMITha varSa, vrata karo ne apavAsa karo ne tapasyA karo ne emAM jiMdagI gALI ajJAnamAM. AhAhA! gAthA bahu sArI che. ekarUpe nahi anubhavana hovAthI, jenI bhedavijJAna zakti ughaDI gaI che, evo hoya che; tethI te jANe che, joyuM? jANe paNa che ane vede che, ke anAdinidhana, AhAhAhA... huM eka bhagavAna AtmA, anAdi eTale Adi vinAnI cIja ane "anidhana" jeno aMta nathI. "anAdinidhana, niraMtara svAdamAM Avato" AhAhAhAhA... e bhagavAna AnaMda svarUpa che e niraMtara svAdamAM Avato, AhAhA.. samyagdaSTine dharmI jIvane anAdi anaMta je bhagavAna AtmA eno niraMtara svAdamAM Avato, AhAhA.... "samasta anya rasathI vilakSaNa), samasta anya rAgAdinA lakSaNathI bhinna, AhAhAhA... samasta anya rasa, AhAhA... ene pAMca lAkhanI pedAza eka divasamAM thAya ne harakha Ave, Aja to nyAla thaI gayo, mahAduHkhI che. evA rasathI bhinna je A rasa che, ema kahe che. pAnaseno pagAra hoya ne hajArano pagAra thaI jAya tyAM rAjI rAjI thaI jAya ke pAnase vadhyA, pAMca hajArano pagAra hoya ne daza hajArano thaI jAya to khuzI khuzI thaI jAya. atyAre che ne ApaNAM chokarAo che ne ? paMdara hajArano pagAra dalIcaMdabhAIno. morabI morabI. eya navalacaMdabhAI, A dalIcaMdabhAI nahi? navalacaMdabhAIne kahuM chuM, morabInA nathI? dalIcaMdabhAInA dikarA che ne? muMbaI. eka ne paMdara hajArano pagAra che mahine, ekane ATha hajArano che ne ekane daza hajArano che, traNa chokarAM che zuM che paNa emAM? vepArIne to pAMca-pAMca lAkhanI pedAza thAya bAra mahine, enI gaNatrI, ethI zuM thayuM paNa, duHkhI che duHkhI. AhAhA ! jJAnI dharmI jIvane AtmA AnaMdasvarUpa che, nirvikalpa akRtrima vijJAnaghana AnaMdakaMda prabhu che, evuM bhAna thaye svAdamAM Avato samasta anya rasathI vilakSaNa, AhAhAhA.... viSayanA rasamAM je Ave rasa e to rAga che. e duHkha che. AhAhA... chokarAnA lagana thatAM hoya kanyA vaLI karoDa be karoDanI AsAmI AvI hoya, enA bApane ekanI eka hoya, pacIsa lAkha laIne AvatI hoya, marI jaze to pachI paNa badhuM Ane Avaze. jo e laganamAM I eno vara-ghaNI ne sAsaro phAlyA phule jANe. ohohoho ! zuM AjanA lagana ne zuM, Avo harakha to Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 samayasAra siddhi bhAga-5 koI di' joyo ja nahi. duHkhI cho prabhu sAMbhaLane, vikAranuM vedana che. AvuM jagatathI uMdhu bhAre bhAI, hai? AhAhA... emAM pAMca pacIsa lAkha laIne AvI hoya, jAvAna bAI vIsa varasanI, ne potAnI uMmara hoya pacAsa varasanI ne paraNe ne juo tamAre e to, gAMDA joI lo pAgala. AhAhA ! AnaMda AnaMda che, Aja to. zuM kahevAya pahelI jIvananuM paheluM rAtanuM suhAgarAta, olo nahato kumAra rAjakumAra paradezamAM kayAMka arabastAnano, lagna karyA te di' eka rAte eka karoDa kharcA, eka karoDa suhAgarAte, eTale rAjI. AhAhAhA ! ame sukhamAM chIe? are prabhu marI gayo, mArI nAkhyo tane AnaMdanA nAthane mArI nAkhIne tuM rAganA vedanamAM paDyo moTI hiMsA karI teM prabhu! have AvI vAtuM duniyA hAre meLa zI rIte khAya? AhAhA ! "atyaMta madhura je caitanyarasa AhAhA! bhagavAna anAdi anaMta prabhu che teno AnaMdarasa, atyaMta madhura. rAganA asaMkhya prakAranA rAganA svAdathI bhinna jAta che. AhAhA! anukaMpA karI hoya bahu, pAMca pacIsa lAkha ApIne pAMjarApoLane phalANAne, ene rAgano rasa Ave, e badho rAga che e to, e rAgathI prabhuno svAda bhinna rasa che. AhA! vilakSaNa che. anya rasathI lakSaNa ja enuM judI jAta che. AhAhA ! atyaMta madhura ja caitanyarasa, atyaMta madhura mITho AnaMdarasa. AhAhA ! e mesuba khAto hoya cAra zera ghI pAyelo, ane cosalA Ama, ene rAga thAya ke, ohohoho ! e duHkhano svAda che, mesubano nahi, mesubano svAda ene Ave ja nahi koIne, e to jaDa che, prabhu to arUpI ene svAda jaDano kyAMthI Ave ! emAM ene ThIka lAgyuM evo rAga, te rAgano svAda che, jherano svAda che, jherIlo svAda cAkhe che, enAthI caitanyano rasa vilakSaNa, bhinna jAta che. AhAhA.... bhAre gAthA che. alaukika che. sarvajJa vItarAga, paramezvaranuM kathana che, e saMto pote anubhavIne kathana dvArA jagatane jAhera kare che. AhAhAhA ! cAritrano anubhava hoM muni che ne te atindriya AnaMda, muni ene kahIe ke samyagdarzana karatAM paNa ene atIndriya AnaMda bahu hoya, ghaNo hoya, AhAhA... pracura svasaMvedana hoya, pAMcamI gAthAmAM Ave che, ene muni kahIe lUgaDA choDIne tyAgI thayA, nAgA thayA, thaI gayo muni? muno phuno ke dI" hato. AhAhA! AvuM AkaruM lAge nahi? cetanajI? AhAhAhA ! A bAIyuM juvAna bAI dIkSA lya ne eTale jANe ke AhA.... dIkSA ke di' hatI ene ? mithyASTi che hajI to rAga ne zarIra mArAM. rAga ne zarIrathI bhinna bhagavAnane to jANyo nathI, e dIkSA badhI rAganI dukhiyAnI duHkhInI dazA che, dakSA che duHkhanI dakSA. bhAre AkaruM kAma hatuM, juvAna bAI Ama vIsa pacIsa varSanI moTo mahotsava kare, pAMca pacAsa hajAra kharce hAthIne hode besAre, amArI dIkSAmAM hAthIne ho hatA. amAre 66 varasa thayA, hAthI hAthI te dI' hato ne ahIM veLA hato ne veLA rAjA hAthI rAkhato have to kayAM hatA? te dI' hAthI vALAno hato umarALAthI sAta mAIla thAya hAthI lAvyA'tA te evo hato hAthI moTo ke je olA tarApA bAMdhelA kADhI nAkhavA paDelA bahu UMco, gAmamAM bAMdhane dIkSAnI vakhatanI, hAthIne hodde beThA'tA have loko vakhANa kare ke zuM che paNa? tyAM kIdhuM ne olA hAthIe caDhatA nisaraNIno cheDo phATayuM lUgaDuM phATayuM kIdhuM A zuM, vAta e ke A vastra sahita munipaNuM hoya nahi, kudarate, Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 gAthA-97 paNa e kAMI khabara nahi ne bhAna nahi ne? AhA ! AMhIM kahe che ke "atyaMta madhura je caitanyarasa te ja eka jeno rasa che" AhAhAhA ! bhagavAna AtmAno to atyaMta madhura caitanya rasa te ja eno rasa che. vacce dayA, dAna, vratanA rAgano rasa che e kAMI eno rasa nathI. AhAhAhA! madhura caitanya rasa te ja eka jeno rasa che, te ja eka jeno rasa che, olo rAgano svAda Ave paNa e kAMI eno rasa nathI, ema kahe che. AhAhA! munine paNa paMcamahAvratano vikalpa UThe, paNa e kAMI AtmAno AnaMdarasa nathI, e to duHkha che. AhAhA ! enAthI bhinna caitanya madhura rasa jeno eka ja rasa che. AhAhA ! evo A AtmA che. che? atyaMta madhura je caitanyarasa che te ja eka jeno rasa che, evo A AtmA che, evo A AtmA che, atyaMta AnaMdano madhura svAda te AtmA che. AhAhAhAhA ! ene bAkI je rAgAdi mahAvratano Adi vratano (bhAva) Ave te AtmA nathI. e to karmano svAda che, du:khano svAda che. AhAhAhAhA ! kyAMthI bese? puNya bhAvano svAda che zubhano, e paNa Atma svAda nathI. AhAhA! pApa bhAvano svAda e AtmAno svAda nathI, bhagavAnano to e madhura caitanyarasa eka ja rasa teno te rasa che. che? te ja eka jeno rasa che evo A AtmA che. ekalo atIndriya madhura AnaMda rasa che, te AtmA che. AhAhAhAhA ! have AvuM te sAMbhaLavA maLe nahi, have ene kare ke di' kare bicArA rakhaDI mare che Ama ne Ama. AhAhA ! duHkhI duHkhI ane kaMIka pApa AkarA hoya marIne narka, nigode jAya, ane AkarA na hoya paNa mithyAtva che to phaLa enuM nigoda ja che. AhAhAhA ! jene rAganA rasane mAro mAne che, e mithyAtvabhAva che ane mithyAtvabhAvanuM phaLa nigoda che. AhAhA ! e lasaNa ane DuMgaLImAM javAnA. pAchA anaMta kALe mANasa nahi thAya. arere ! e prabhu! A to vitarAgano mArga Avo che, duniyA hAre meLa nahi khAya. AhAhA! "ane kaSAyo, tenAthI bhinna rasavALA cAhe to zubhabhAva ho ane cAhe to azubha bhAva-dayAno, dAnano, bhaktino, pUjAno, vratano, apavAsano e zubha rAga kaSAya che. AhAhA! kaSAyo tenAthI bhinna rasavALA, pApanA bhAvanA rasane to zuM kahevuM paNa kahe che ke puNyano bhAva je che e paNa kaSAyavALo rasa che. AhAhA ! kaSAyo tenAthI bhinna rasavALA, kaSAyelA besvAda che, besvAda che, olA madhura caitanyarasa che to A besvAda sAme che, besvAda eTale svAda bhinna, khoTo svAda, besvAda eTale, bebhAna eTale bebhAna ema nahi, bhAna vinAno, besvAda eTale AtmAnA svAda vinAno, besvAda che. AhAhA! AtmAno je AnaMdarasa che, e rAganA rasathI vilakSaNa bhinna che ane enAthI je A rAgano rasa che, e kaSAyano rasa che. AhAhAhA ! ane te besvAda che. besvAda, samajANuM? che besvAda? eTale be svAda ema nahi, svAda-AtmAnA svAdathI bhinna mATe besvAda, bhAna vinAno ene bebhAnavALo kahe. AhAhAhA ! AvuM che. keTalAke to A vAta sAMbhaLIya na hoya jiMdagImAM, pacAsa sAMITha varasa majurImAM kADhayA hoya, majUrI A pApanI ne raLavAnI ne bAIDI-chokarA sAcavavAnI ne pApanI majUrI badhI. AhAhA ! bhAI gayA zAstrI, zuM amRtalAla? gayA. AhAhA !kaSAyo tenAthI bhinna rasavALA Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 samayasAra siddhi bhAga-5 temanI sAthe je ekapaNAno vikalpa karavo che? e rAganA svAdanI sAthe AtmAne ekapaNAno svAda karavo e ajJAnathI che, mithyAtvathI che. AhAhAhA ! A AtmA anAdi anaMta caitanya madhura eka ja jeno rasa che tenI sAthe rAganA rasane ekatva karavo, AhAhAhA che? "e ajJAnathI che" mithyAtvathI che. "A rIte parane ne potAne bhinnapaNe jANe che". dharmI jJAnI jyArathI jJAna thayuM samyagdarzana thayuM, tyArathI e parane eTale rAganA svAdane ne potAne potAnA svAdane bhinnapaNe jANe che. bhale svAda Ave bhego paNa jANe che bhinna. AhAhAhA ! tethI, akRtrima eTale nitya eka jJAna te ja huM chuM. akRtrima nitya eka jJAna te huM chuM. AhAhA ! jJAna-eTale AtmA, nitya evo bhagavAna AtmA te ja huM chuM, paraMtu kRtrima anitya aneka je krodhAdika te huM nathI. rAgAdi thAya e huM nathI. ema jANato thako dharmI, samyagdaSTi "huM krodha chuM" ityAdi Atma-vikalpa jarA paNa karato nathI, lyo. huM rAga chuM, puNya chuM, A chuM evo Atmavikalpa jarA paNa karato nathI. AhAhA ! tethI samasta kartutvane choDI de che, rAganuM kartutva tene hotuM nathI. "tethI sadAya udAsIna avasthAvALo thayo thako" sadA udAsIna avasthAvALo thayo thako, AhAhAhA... "mAtra jANyAM ja kare che tethI nirvikalpa sAme zabda hatA upara, A nirvikalpa akRtrima vijJAnaghana thayo thako "olAmAM bhraSTa thayo thako" nirvikalpa akRtrima vijJAnaghana thayo thako "atyaMta akartA pratibhAse che". AhAhAhA ! e rAganA svAdano paNa akartA pratibhAse che, vede che chatAM akartA pratibhAse che, vizeSa kaheze. (zrotA pramANa vacana gurudeva.) pravacana naM. 194 gAthA-97 maMgaLavAra, mahA vada-2, tA. 13/2/09 97 gAthAno bhAvArtha:- che ne chelle. je paradravyanA eTale ke AtmA sivAya paradravya bIjA AtmAo bIjA zarIro jaDa Adi ane paradravyanA bhAva, paradravyanA nimittathI thayelA puNya-pApa ne vikArI bhAva, enA kartutvane ajJAna jANe paradravyanA kartAne je ajJAna jANe ane paradravyanA bhAva thatA puNya ane pApa "enA kartApaNAne je ajJAna jANe te kartA zA mATe bane?" -Avo siddhAMta che. AhAhA! A AtmA zuddha caitanyadhAtu Avaze upara, zuddha caitanya vastu e enAthI paradravya zarIra, vANI, mana, karma bIjI cIjo badhA padArtho eno ane tenA karmanA nimittathI thayelA-zubha ne azubha bhAvo puNya-pApanA bhAva, teno kartA thAya te ajJAnI che. kemake jJAna svarUpa bhagavAna AtmA rAga ne paradravyano kartA koI hoI zake nahi. AhAhA! zuddha caitanya vastu nirmaLa AnaMdaghana bhagavAna AtmA, e rAga dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA pariNAma, eno kartA e kema thAya ? A te AvI vAta che. AhAhA ! kemake je paradravya che, ane paradravyanA saMyoga saMbadha dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, kAma krodhanA bhAva thAya te ajJAnI hoya te teno kartA thAya. AhAhA ! eTale ke jene zuddha AtmA, zuddha jJAnaghana che enI jene khabara nathI, evo ajJAnI e Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 zloka-pa7 puNya-pApa ne paradravyano kartA thAya, evuM ajJAnathI kartA thAya ema je jANe ema kahe che, e kartA zA mATe bane? AhAhA! zuM kahyuM samajANuM? bhagavAna AtmA to caitanya vastu jJAna ne AnaMdano sAgara prabhu enuM jene ajJAna che, bhAna nathI e puNya ne pApa ane paradravyano kartA ajJAnathI thAya, paNa ajJAnathI thAya evuM jene bhAna thAya, e kartA kema thAya ema kahe che, AhAhA, che? je paradravyanA eTale AtmA sivAya zarIra, vANI, dhaMdho, vepAra AdinA (bhAva) e badhI paradravyanI kriyA che, ane tenA karmanA nimitte thato zubha ne azubha bhAva e paNa parabhAva karmano bhAva jaDa, AtmAno nahi. AtmA to anaMta anaMta anaMta pavitra guNano piMDa che prabhu, e pavitra prabhu AtmA ajJAnane laIne rAgano kartA thAya. AhAhAhA ! paNa jene ajJAnathI kartA thAya evuM jANyuM e jJAnathI kema kartA thAya, bhAre vAta. ekaeka zabdo siddhAMtamAM keTaluM rahasya che. AhAhA ! ajJAnI rahevuM hoya to paradravyano kartA bane. AhAhA! zuddha jJAna AnaMda prabhu enuM jene ajJAna rahevuM hoya to kartA bane, AhAhA... paNa vastu che evuM jJAna thayuM, huM to jJAna AnaMda ne zAMta svarUpa vItarAga mUrti huM AtmA chuM, e vItarAga svarUpI prabhu, vItarAgathI viruddha rAga, ene kema kare? AhA! AvI vAtuM che. kaho, cImanabhAI ! amAre cImanabhAI to tyAM moTA vAMcanArA che ne muMbaI, AvI vAtuM che. jagatane kaThaNa paDe. prabhu aMdara jJAnanI mUrti che ne? e jJAnanI mUrti e enA svabhAvathI viruddha je vikAra vibhAva ane paradravya je taddana bhinna, eno ajJAnathI kartA thAya paNa ajJAnathI kartA thAya evuM je jANe, e kartA kema thAya kahe che. AhAhA ! eTale ke svarUpano jANanAra thAya ema kahe che. samajANuM kAMI? AhAhA ! jJAna svarUpa bhagavAna AtmA caitanya vItarAgI biMba prabhu, jina biMba AtmA che, evuM jene jJAna thayuM ane enA ajJAnathI rAgano kartA thato evuM jeNe jANyuM, e ajJAnathI rAgano kartA thato, e kema thAya? ema kahe che. bebhAnathI kartA thato e ema jANuM, e bhAnamAM AvIne kartA thAya nahi, ema kahe che. AhAhA. mATe jJAna thayA pachI " caitanya svarUpanuM samyagdarzana ane samyajJAna thayuM. AhAhA... "padravyanuM kartApaNuM rahetuM nathI." pachI e paradravya ane paradravyanA nimitte thatAM puNya-pApanA bhAva, AtmA jJAnasvarUpanuM jJAna thaye te vikArano ne paradravyano kartA raheto nathI. AhAhA.... AvI cIja che. A to icchAmi paDikampaNuM iriyA vIriyA evI bhASA che, e paradravya che eno kartA thAya, ane e icchAmi paDikammaNe ema bole emAM vikalpa che, rAga che. AhAhAhA.. e rAgano kartA thAya, ane vANI bolAya eno kartA thAya, e paradravya che. ane enA karmanA nimitte thato vikalpa uThyo che, ke huM icchAmi paDikampaNuM karuM e vikalpa che e paNa rAga ane paradravyano bhAva che. AhAhA ! e ajJAnathI kartA thAya ema jeNe jANyuM, e kartA kema thAya? eTale ke jJAnasvarUpI thAya ema, ema kahe che. AhAhA! have zloka! 57 mo zloka che, zloka Avaze che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 8 8 zloka-57 ) (vasaMtatinavA) ajJAnatastu satRNAbhyavahArakArI jJAnaM svayaM kila bhavannapi rajyate yH| pItvA dadhokSumadhurAmlarasAtigRddhyA gAM dogdhi dugdhamiva nUnamasau rsaalm||57|| have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - zlokArtha-[7] nizcayathI [svayaM jJAna bhavana ]i svayaM jJAnasvarUpa hovA chatAM [jJAnataH tu] ajJAnane lIdhe [2] je jIva,[ zMTkhyadaravArI] ghAsa sAthe bheLaseLa suMdara AhArane khAnArA hAthI Adi tiryaMcanI mAphaka, [2mte] rAga kare che (arthAt rAgano ane potAno bheLaseLa svAda le che) [ sau] te, [ kSamadhura 7rasAti ] dahIM-khAMDanA arthAt zikhaMDanA khATA-mIThA rasanI ati lolupatAthI [2sAtama jItyA] zikhaMDane pItAM chatAM [aaN sudhama rAdhi rUva nUnama] pote gAyanA dUdhane pIe che evuM mAnanAra puruSanA jevo che. bhAvArtha-jema hAthIne ghAsanA ane suMdara AhAranA bhinna svAdanuM bhAna nathI tema ajJAnIne pudgalakarmanA ane potAnA bhinna svAdanuM bhAna nathI; tethI te ekAkArapaNe rAgAdimAM varte che. jema zikhaMDano gRddhI mANasa, svAdabheda nahi pArakhatAM, zikhaMDanA svAdane mAtra dUdhano svAda jANe tema ajJAnI jIva sva-paranA bheLaseLa svAdane potAno svAda jANe che. 57. = = = = = = = = = = = = zloka-57 upara pravacana ajJAnatastu satRNAbhyavahArakArI jJAnaM svayaM kila bhavannapi rajyate yH| pItvA dadhokSumadhurAmlarasAtigRddhyA gAM dogdhi dugdhamiva nUnamasau rsaalm||57|| kila" nAma kharekhara, nizcayathI eno artha, kharekhara nizcayathI "svayaM jJAna bhavana api" svayaM jJAna svarUpa hovA chatAM, bhagavAna to AnaMda ane jJAna svarUpa che. jJAna svarUpa zuddha caitanyaghana vijJAnaghana, AtmA to ekalo vijJAnaghana che. evo hovA chatAM, ajJAnane lIdhe huM zuddha vijJAnaghana caitanya te AtmA, enuM jJAna nathI jene, AhAhA... caitanyadhAtu mahAprabhu vItarAga avikArI svabhAvanI mUrti AtmA, e ajJAnane lIdhe, Avo hovA chatAM, svarUpanA Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-pa7 ajJAnane lIdhe, samajAya che kAMI? che to zuddha jJAna ne AnaMdakaMda prabhu! rAga ne zarIra ne karmarUpI AtmA che ja nahi. AhAhA! Avo hovA chatAM, ajJAnane lIdhe, e zuddha vijJAnaghana che evA bhAna vinA, ajJAnane lIdhe, AhAhA.. jene zuddha vijJAnaghana che enA astitvano jene svIkAra nathI thayo. AhA! huM eka vijJAna caitanya biMba prabhu, evo jene svIkAra thayo nathI te jIva, evo hovA chatAM, ajJAnane lIdhe e zuddha caitanyasvarUpanA abhAna ne ajJAnane lIdhe "je jIva ghAsa sAthe bheLaseLa suMdara AhArane khAnArA hAthInI mAphaka tiryaMca hAthI AdinI mAphaka hAthIne curamuM Apo to paNa te ghAsa sAthe bheguM bheLavIne khAya. hAthI Adine, ghAsanI hAre curamuM ApyuM hoya to ghAsanA puLAmAM bheLavI curamuM khAya, bhAna nathI ke A curamuM judI cIja che, ane ghAsa judI-cIja che. hAthI Adi ahIM zabda lIdhA che hoM, badhA tiryaMcanI mAphaka, AhA.. A miMdaDA, miMdaDI hoya che ne ! viSTA hoya ne emAM peMDo paDyo hoya, e beya bheguM thaIne khAya, siMdaDA che, gAyuM, bheMsa bahAra viSTA hoya ene khAvA jAya emAM kayAMka paDyo hoya koI pakavAnano thoDo bhAga ane viSTA bheguM khAya, ene kAMI bhAna nathI ke A koI pakavAna che ne A viSTA. AhAhA ! e ghAsa sAthe bheLaseLa suMdara AhAra, enA khAnArA hAthI Adi tiryaMcanI mAphaka, ajJAnane lIdhe, AhAhAhA... zuddha jJAnaghana svabhAva enA ajJAnane lIdhe, e ghAsa sAthe bheLaseLa suMdara AhAra khAnAra tiryaMcanI mAphaka rAga kare che. e zubha-azubha rAga, e rAga kare che. AhAhA! bhagavAna to AnaMda ane vitarAga mUrti che atyAre hoM aMdara. enA abhAnane lIdhe, bheLaseLa AhArane ghAsane khAnArA tiryaMcanI mAphaka ajJAnI e zubha rAgane kare che. azubha rAga to ThIka, AhA... Avo mAraga che. A kaThaNa paDe jagatane, e leze AgaLa, AmAM to nathI olAmAM che. ema ke kaThaNa che, kharekhara kaThaNa, kaLazamAM lIdhuM che, paNa te jAdu pADavAthI svAda AvI zake che. kaLazaTIkAmAM che, e bheLaseLa ghAsanI sAthe suMdara AhArane khAnArA DhoranI mAphaka. AhA.... bhagavAna AnaMda ne jJAnasvarUpI prabhu hovA chatAM, tenA jJAnanA abhAve ajJAnathI e rAgano kartA thAya che. bhAre kAma! cAhe to dayA, dAna ne vratano apavAsano vikalpa che rAga, e ajJAnI svarUpanA bhAna vinAnA ajJAnI eno kartA thAya che. AhAhAhA... kemake svarUpa to vItarAga mUrti prabhu che, e vItarAga svarUpa rAga kare evuM kayAM che aMdara? AhAhA ! e jJAnasvarUpI saccidAnaMda prabhu sat jJAna ne AnaMdano sAgara bhagavAna AtmA, e rAgane kare e vastumAM kyAM che? e vastunAM ajJAnane laIne rAganuM bheLaseLa karIne rAgano svAda ajJAnI lya che. AhAhA ! AvuM kAma che. samajANuM kAMI? AhAhA! A to bahu pheravavuM paDe. dayAno rAga, e rAga che. paranI dayA pALavAno bhAva e rAga che. bhaktino rAga paramAtmAnI namo arihaMtANaM pAMca navakAra gaNe e vikalpa rAga che, e AtmA AnaMda ne jJAnasvarUpa che. tenA ajJAnane lIdhe, e rAgano kartA thAya che, tiryaMca jema ghAsamAM sArA suMdara AhArane bheLaseLa karIne, AhAhA.. ema bhagavAna AnaMdamUrti prabhu emAM rAga je AkuLatA ne duHkha, te enuM bheLaseLa karIne anubhave che. che jAdo AnaMda ne jJAna Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 samayasAra siddhi bhAga-5 svarUpa prabhuthI rAga che judo. AhAhAhA ! chatAM bheLaseLa kare che. judA ne bheLaseLa eTale potAnA mAnI, svarUpanA ajJAnane laIne, e rAgano kartA thAya che, che ne rAga kare che. rAgano ane potAno bheLaseLa svAda lya che, bheLaseLa eTale? AtmAno thoDo svAda ane rAgano ema nahi, paNa je rAga judo che, vastu judI che, ema na jANatAM, rAgane potAno mAnI, bheLaseLa rAgano svAda le che. AhAhAhA ! "asaute, "dadhIkSamadhurAmpharasAtigRddhayA" dahIM ne khAMDanA, zikhaMDanA khATA mIThA rasanI ati lolupatA, zikhaMDa che khATo ane mITho, dahIM che khATuM, khAMDa che gaLI mIThI, evI khATAmIThA rasanI ati lolupatAthI, "rasAlam pIvA" zikhaMDane pItA chatAM poteja gAyanA dUdhane pIve evuM mAne, bhAna nathI ne eTale huM gAyanuM dUdha pIvuM chuM, kharekhara dArU pIdhelo hoya ane e zikhaMDane cAkhe to ene gAyanA dUdha jevuM lAge, khATo-mITho svAda na lAge. samajANuM? dArU pIdho hoya te, ema jeNe mithyAtvano mohano dArU pIdho che, ene rAgano svAda potAno che ema mAne che e. AhA! ane e rAganA svAdane potAno svAda mAne che. e zikhaMDane pitA jema dUdha pIvuM chuM ema mAne che, ema rAga kartA jANe mAro che rAga ema karIne rAgano svAda laIne kartA thAya che. bahu kAma (AkarUM) Avo mAraga che A to tyAM to Akho di' A karo ne icchAmi karo ne tassa uttari karo ne sAmAyika karo ne pohA karo ne paDikammaNI karo ne, hatuM ke di' sAmAyikamAM. samyagdarzananI hajI khabara nathI. AhAhA ! e vikalpa UThe che teno kartA thAya tyAM to hajI mithyASTi che, ene sAmAyika kevI ne poho kevo ne paDika--NA kevA? AkaruM kAma che. AMhIM kahe che ke e zIkhaMDane pInAra paNa enA vRddhine laIne khATA mIThAzanI ene khabara nathI rahetI, jANe dUdha pIuM chuM, ema svarUpanA ajJAnane lIdhe, mithyAtvanA jorane laIne-rAgano svAda te mAro che ema mAne che ane je rAga bhinna che ane AtmA hAre bheLavIne svAda lya che rAgano ema. AtmAno svAda ne rAgano svAda ema bheLaseLa nahi, paNa rAga bhinna che. ene AtmA sAthe bheLavIne eTale bheLaseLa rAga le che ema. AhAhA ! AvuM kayAMya sAMbhaLavA maLatuM nathI. saMpradAyamAM che ja nahi, AhA.... AkaruM kAma bahu bApu! vItarAga mArga! ane ene jANyA vinA manuSyanA bhavo aphaLa jAze. AhA! bahArathI bhale te bahu kriyA karato hoya eTale bahAramAM vakhaNAto hoya paNa e rAgano vikalpa che, e svarUpathI bhinna che ene bheLaseLamAM potAmAM bheLavIne svAda lya che. AhAhAhAhA! bhASA to samajAya evI che. bhAva to kaThaNa che prabhu, AhA... samajAya che AmAM? ema mAnanAra puruSanA jevo che, pote gAyanuM dUdha pIto hoya ema lAge ene, olAmAM ema lIdhuM bhAI "samayasAra nATakamAM ema ke dArU pIdho che e jo zIkhaMDa khAya to ene dUdha jevuM lAge evo Ano artha karyo che AmAM. "samayasAra nATaka" banArasIdAsa. ema ahIMyA jeNe bhagavAna atIndriya AnaMda ne jJAnanI mUrti che, enuM jene jJAna nathI, enI jene pichAna nathI, tenA ajJAnane lIdhe, rAganI kriyA che e taddana bhinna svabhAvathI che, bhinna che tene bheLaseLa karI, mAro che karIne eno svAda lya che. AhAhA ! Avo mAraga che. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-pa7 79 kaho, puMjAbhAI ! nairobI bairobImAM kyAMya maLe evuM nathI vAta, rokANA che mALA nirAMte (zrotA - e eka ja peDhI ahIM che) paNa rokANA che zAMtithI. AvuM che bApA, mAraga A Are anaMta kALano ajANyo, anaMta kALathI AthaDayo vinA bhAna bhagavAna ! AhA ! AMhIM to kahe che ke zuddha jJAna hovA chatAM, AMhIM ema kIdhuM ne, "svayaM jJAna bhavana api", eTale ke e to zuddha jJAna ne AnaMda hovA chatAM, enA zuddha caitanya bhagavAna AnaMda vItarAga mUrti Avo hovA chatAM tene na jANatAM, tiryaMcanI mAphaka ghAsa sAthe suMdara AhArane khAya, ema bhagavAnathI rAga bhinna che, ene bheLaseLa mAro karIne anubhave, e DhoranI mAphaka ajJAnI che kahe che. AhAhA ! premacaMdajI! AhAhAhA ! AvuM che, paheluM to hajI sAMbhaLavuM kema, e rIte kaThaNa. A to ekadama nizcaya nizcaya nizcaya, paNa nizcaya eTale satya, A ja satya che. AhA! "eka hoya traNakALamAM paramArthano paMtha prabhu! emAM pAMca paccIsa lAkha pedA thAya ne prajAmAMthI karamI jAgyo, karamI jAgyo, amArA kuTuMbamAM karmI jAgyo karmI, karmI jAgyo ema kahe ne? ke dharmI jAgyo ema kahe, ane rAjI rAjI thaI jAya. AhAhA ! karmI jAgyo rAga ne vikAranA pariNAmano karanAro jAgyo. AhAhA ! bhASA kevI mUkI, che? ke svayaM jJAna bhavana api. AhAhA ! pote to prabhu jJAnasvarUpa zuddha caitanya che ne? Avo hovA chatAM, enAthI rAganA pariNAma bhinna che tene svarUpanA ajJAnane lIdhe, e mArA che ema bhinna che tene potAmAM bheLavIne e rAgano svAda lya che. e dUdhane pIuM chuM ema zIkhaMDa khAtA ajJAnIne lAge, dArU pIdhelAne. bhAvArtha:- "jema hAthIne ghAsanA ane suMdara AhAranA bhinna svAdanuM bhAna nathI" AhAhAhA... e ghAsatulya rAga, AnaMda tulya AtmA, che ne? suMdara AhAra. prabhu AtmA suMdara AnaMda svarUpI, eno AhAra ane ghAsa rAgano AhAra. AhAhA! arere ! manuSyapaNuM maLyuM paNa jainamAM janmyA eneya khabara na maLe, ane jIMdagI emane ema jAya. AhAhA... A vyavahAra vyavahAra kare che ne loko, dayA, dAna, vrata, bhakti, tapa vyavahAra karo karo vyavahAra to AMhIM kahe che ke e vyavahAravALo rAga che eno kartA thAya e mUMDha che. che devIlAlajI? AhAhAhA ! bhAI ! tane vastunI khabara nathI. AhA! e to jJAnanuM dhAma svayaM jyoti sukhadhAma, svayaM jyoti jJAnanI ane AnaMdanuM dhAma prabhu che ne ? AhAhA ! sthAna che ne, evuM hovA chatAM tenA svarUpanI kiMmata ane bhAna vinA, je dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma rAga che, te svarUpanA svabhAvathI bhinna hovA chatAM tene svarUpanuM bhAna nathI eTale rAgane bheLavIne rAgano svAda lya che. AhAhAhAhA ! (zrotA:rAga vacce baLajabarIthI AvI paDe to zuM kare?) zuM kIdhuM? Avato nathI, e Ave che ne enA para najara kare che ne AMhIM najara choDe tyAre Ave che. e kIdhuM nahi paheluM? ke rAga Avyo, paNa jJAnI AtmAnuM bhAna che tene AtmAnA AnaMdano svAda che, ane rAgano svAda bhinna che tema beyanA svAda bhinna jANe che. heM? AvI gayuM'tuM ne paheluM. AhAhAhA ! jyAM sudhI vItarAga nathI, ajJAnIne pUrNa duHkhano svAda che, kevaLIne pUrNa AnaMdano svAda che, sAdhakane AnaMdanA svAdanI sAthe thoDoka rAgano svAda che paNa e svAdane ne Ane bhinna Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8O samayasAra siddhi bhAga-5 jANe che. AhAhAhA... AvI vAtuM. navuM sAMbhaLavA maLatuM na hoya ene bicArAne ema to lAge A te dharma, Avo dharma kevo A? bApu A jaina dharma Avo che. jaina dharma vItarAga bhAvathI thAya che. vItarAga svarUpa AtmA che tene Azraye jeTalo vItarAgabhAva thayo teTalo jaina dharma che, ane emAM jeTalo rAga Avyo e jaina dharma nathI, paNa teno svAda kaluSita, duHkha che ema jJAnIne beya nA svAdanI bhinnatAnuM bhAna che. AhAhAhA ! have AvuM che, koka kahe AvuM kADhayuM kyAMthI? ame to AvuM sAMITha varasamAM sAMbhaLatA nahotA, heM? kyAMthI kADhe bApA? AMhI to bhagavAna no mAraga A ja che, anAdino A che, tane sAMbhaLavA maLyuM na hoya mATe navo lAge. AhAhAhA ! hAthIne ghAsanA ne suMdara AhAranA bhinna svAdanuM bhAna nathI ema ajJAnIne pudgalakarmanA ane potAnA bhinna svAdanuM bhAna nathI. bhale rAga Ave, svAda Ave, paNa e svAda bhinna che ne AnaMdano svAda mAro bhinna che, ema beyanA svAdanI bhinnatAne jANe che. AhAhA! jyAM sudhI vItarAga na thAya tyAM sudhI jJAnIne paNa rAgano svAda Ave ane AnaMdano svAdeya Ave, paNa e AnaMdano svAda e AtmAno che, rAgano svAda te para che, evA svAda benI vaccenI bhinnatAnuM bhAna che. AhAhAhA! (zrotA-svAda bhego Ave ke judo judo Ave) e bhinna jANe beyane, eka samaye Ave be ya bhegA, paNa jANe bhinna. AhAhAhA ! ghauM ne kAMkarA, AMhIM sAkara khAto hoya ne emAM koI ciroDIno kaTako AvI gayo hoya jarIka, khyAlamAM Ave che ke nahi A bhinna che? ciroDI ciroDI Avene sAkara vacce kaTako taddana Ama bhinna che te kADhI nAkhe, ema jJAnIne potAnA AtmAno svAda che, e nijano, ane rAga che e parano svAda che paNa e parano che ane A svAda mAro che ema bhinna jANe che. ajJAnIne rAgano svAda mAro che ema abhinna bheLaseLa karIne jANe che. AhAhAhA! AvuM svarUpa che. jatIzabhAI ! have A badhA paMDitone AkaruM paDe che. sAdhu thaIne phare che moTA, bApu A to mAraga hitanA che prabhu, tane duHkha lAge ane te mAnelI vAtane dhakko lAgato hoya paNa prabhu mAraga to A che. AhA ! AtmAnA aMtaranA anubhavanA svAda vinA je kAMI kriyAmAM rAgAdi thAya ene e pote ja mAne che potAno e rAgano e svAda ja mAro dharma che, mithyASTi che. AhAhAhA ! paNa jyAre Atmadarzana thayuM AtmajJAna thayuM, AtmajJAna thayuM, AtmajJAna eTale nimittanuM nahi, rAganuM nahi, paryAyanuM nahi, Atmavastu dravya che tenuM jJAna thayuM, tyAre teno svAda koI bIjI jAtano anaMta kALamAM nahi Avyo evo Ave, e kAle AvyuM'tuM ne kAla, kAla AvyuM'tuM ne, atyaMta madhura jeno caitanyarasa, te ja jeno eka rasa che, kAla AvyuM'tuM. AhAhAhA ! anAdi anaMta prabhu bhagavAna eno atyaMta madhura rasa, caitanya rasa che. AhAhAhA ! evA rasane na jANato ane teno anAdara karato, je rAga te AnaMda rasathI, AnaMda svarUpathI bhinna che, te rAgane potAmAM bheLaseLa karIne svAda leto, ajJAnI Dhora jevo che e kahe che, jema ghAsa ne curamuM bheguM karIne khAya. AhAhAhA! juo A karuNA vItarAganI ne saMtonI A karuNA che, bhAI tuM bhUlI gayo prabhu, dhe raste caDI gayo tuM bhAI ? je tArAmAM nathI e rAga Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-pa7 dayA-dAnanAM vikalpo te raste caDI gayo, ane mAnavuM, mAnyo ke mane kAMI dharama thayo. vIracaMdabhAI ! AvuM che, e tamArA bApe ya sAMbhaLyuM nahotuM A, tame vaLI bhAgyazALI te rahI gayA bacArA premathI AvatA, AvatA premathI, potA karatA, premathI, ghare jAtA, bhAInuM sAme ghara hatuM ne goraghanabhAInuM rAmajIbhAI hatA ne rAmajIbhAI hatA AvatA ne tyAre jaja hatA jaja nahi, hiMmatanagara ke jaja hatA, kAMtibhAI. AhAhA ! A paNa vAta A hatI nahi A to, thoDI eka vAta karI 71 mAM te bhaDako thaI gayo'to kIdhuM ne 71nI sAlanuM comAsuM, thoDI bapore vAta karI'tI thoDI kIdhuM bhAI A rAga thAya e karmane laIne thAya ema nahi, e potAnA aparAdhane laIne thAya che, tyAM bhaDakyAM, heM? vikAra karmane laIne nahIM, AhAhA.. tamArA bApa hatA tyAre, bApanA bApa mohanajIbhAI ne e badhA pohA karatA, mohanajI desAI ne kAMI paNa khabara no maLe bicArAne, bhoLA bhaTa jevA, AhAhA.. prabhu tuM koNa cho, enI tane khabara nathI, ane tuM dharmane nAme rAgane sevIne e dharma kare cho ema mAne prabhu tane rakhaDavAnA rastA hatA, choDayA nahi te. AhAhA! AMhIM e kahe che, ajJAnIne pudgalakarmanA ane potAnA bhinna svAdanuM bhAna nathI, tethI te ekAkArapaNe, joyuM?rAgano vikalpa che bhinna, chatAM te ekAkAra nAma AtmA sAthe ekAkAra rAga che. AhAhAhA (zrotAH- IndriyajJAna ne rAgano eka svAda haze) indriyajJAna e viSaya kayAM e to potAno che, indriya nimitta che, ane indriya nimitta che emAM rAga thAya bhego, indriya taraphanA lakSathI jJAna thAya che emAM rAga thAya che, atIndriya AnaMdanuM jJAna thAya temAM atIndriya svAda che, ane enI sAthe jeTalo rAgathI indriyanuM jJAna thAya eTaluM duHkha bhinna svAda che, paNa ajJAnI e bhinna svAdane ekarUpa ekAkAra mAne che. AhAhAhA ! ekAkArapaNe rAgAdimAM varte che, bhASA juone. AhAhAhA ! keTalI sahelI karI nAkhI che. e rAga jANe mAro, huM ane rAga be ya ekAkAra, eka svarUpa chuM. ekAkArapaNe rAgAdimAM, e rAgAdi, dveSaAdi harakha zokaAdi emAM varte che ekAkAra, jema zikhaMDano gRddhI mANasa svAda bheda nahi parakhatAM vRddhi thaI gayo zikhaMDamAM, svAdabheda nahi jANatAM, zikhaMDanA svAdane mAtra dUdhano svAda jANe, tema ajJAnI jIva sva-paranA bheLaseLa, bheLaseLano artha che, ke je para che e taddana bhinna che, ene ThekANe potAnA mAne che, e bheLaseLa. samajANuM kAMI? ghauM ane kAMkarA be ya jAdA che, chatAM kAMkarA paNa ghauM bhegA toLAya che. toLAya che ke nahi bhegA? kothaLo toLAya che, pAMca maNa ne aDhI zera, paNa kothaLo aDhI zera che ne cokhA pAMca maNa judA che aMdara, e pAMca maNamAM cokhA tUTayA, to kAMI aDhI zera kothaLo te rAMdhavAmAM kAma Ave? AhAhA! ema bhagavAna AtmA caitanya ne AnaMda svarUpa prabhu emAM je A puNya-pApa dayA dAnano vikalpa uThayo che e to bhinna che. AhAhAhA... ene potAnA AtmAnI sAthe bhinna hovA chatAM bheLaseLa karIne, mAro mAnIne tene anubhave che. AhAhA ! kema ke pote koNa che, enI khabara nathI. e pote koNa che aMdara enI khabara nathI, e to AnaMda ne jJAnanI mUrti prabhu che, tethI tene rAga je bhinna che dayA, dAna, vrata, bhakti Adino, tene potAnI sAthe bheLave, bheLave eTale bhinna che tene A mAro mAne che. AhAhAhA ! mArApaNuM je AtmAnuMpaNuM che, e Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 samayasAra siddhi bhAga-5 to ene khabara nathI, eTale kyAMka mArApaNuM mAnavuM to paDaze. AhAhAhA... pote zuddha astitva potAnuM hovApaNuM zuddha caitanyanuM astitva che eTale evuM hovApaNAnuM jyAM jJAna nathI to kayAMka hovApaNe pote che ema mAnavuM to paDaze ne? te rAgane potAnA svarUpanI sAthe abhAnathI ekAkAra karIne rAga e mAro che ema kahI e rAgano svAda lye che. AhAhAhA ! ,, amAre hIrAlAlajI mahA2Aja bicArA hatA teNe A vAta sAMbhaLI nahotI, e basa 52nI ahiMsA evaM tuM nANIno sAruM, bahu kaSAya maMda hatA, gaMbhIra hatA joyA'tA tame bhAI ? hIrAjI mahA2Aja te 71mAM hatuM comAsuM. Ama bole ke bhAI bhagavAnano mAraga "evaM tu nANIne, jJAnIno e sAra che ke " evaM tuM nANIno sAruM ja no hiMsaI kiMcam " koIpaNa prANIne mA2vo nahi, ahiMsA samayevaM caiva, e bIjA jIvane na mA2vo evo je ahiMsA bhAva, e ja siddhAMtano sAra, taddana khoTuM hajA2 babe hajAra mANasa hoya, bahu gaMbhIra hatA ane bole te zAMta, hAthamAM pUThuM rAkhe ne sthAnakavAsImAM "evaM tuM nANIno sAruM ja na hiMsaI kiMcit" 52ne kaMI na mAro, potAne na mAro (e ) vAta na kare, rAga mAro mAnyo e potAne mArI nAkhyo che, teM ? vAta ja nahotI. tamArA bApa pAse sAMbhaLI nahotI, bApa to bhagata hatA zrImadnAM ( A tattva ) nahotuM I vakhate. hIrAjI mahArAja to sthAnakavAsInA hIrA eTalA hIra bAkI sutaranA phALakA, evA hatA, tyAre meM dIkSA lIdhelI ne, kAMI bIjA badhAne joIne, mA2vADa joI Avyo'to huM, dIkSA levA pahelAM mAravADamAM gayo'to joyuM. paNa AnI te di' to kAMI khabara na maLe kAMI, eTale Ama bIjA karatA bahu olA lAgyAM eTale kIdhuM AnI pAse dIkSA lyo, vAta ATalI "evaM tuM nANIno sAruM, ja na hiMsaI kiMcana " 52ne potAne ahiMsA rAkhavI, rAgathI hiMsA thAya che, enI to khabare ya nahIM. paranI dayA pALavAno bhAva to rAga che, ane rAga e potAnI hiMsA che. a222 ! AvI vAtuM che. ane rAga e 52 vastu che, ane e rAga mAruM kartavya che ema AtmAnI sAthe bhinnatAne bheLavIne kartA thAya che. AhAhAhA ! ekAkA25Ne 2AgAdimAM varte che. jema zikhaMDano gRddhI mANasa svAdabheda nahi pArakhatAM, svAdane potAno svAda jANe che. ajJAnI jIva zikhaMDanA svAdamAM dUdhano jANe, ajJAnI jIva sva-52no bheLaseLa juo A apekSAe bheLaseLano artha evo nathI ke thoDo AnaMda le, svaAtmAthI rAga bhinna che, ene bheLaseLa kare che. ene bhego kare che ema. AhAhA ! e 57 thaI. ahIM to vyavahA22tnatraya nizcayanuM kAraNa to nathI eTale vyavahA22tnatraya to dravyamAM nathI paNa nizcayaratnatraya paNa emAM nathI. e paryAya u52-u52Tapake che, aMdara pesatI nathI. dravya u52 paryAya tare che. paryAya dravyamAM pesatI nathI. AhA... hA ! zuM vANI !! digaMbara saMtonI vANI sAkSAt paramAtmAnI vANI che. e vANI ( bIje ) kyAMya maLe evI nathI. ane jenA gharamAM che ene ya hajI khabaruM ya na maLe. (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 303, niyamasAra zloka-119 ) Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-58 94) C ( zloka-58) dho 6-58 ) (zArdUnavidrahita) ajJAnAnmRgatRSNikAM jaladhiyA dhAvanti pAtuM mRgA ajJAnAttamasi dravanti bhujagAdhyAsena rajjau jnaaH| ajJAnAcca vikalpacakrakaraNAdvAtottaraGgAbdhivat zuddhajJAnamayA api svayamamI kiibhvntyaakulaaH||58 / / ajJAnathI ja jIvo kartA thAya che evA arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che zlokArtha- [jJAnAt] ajJAnane lIdhe [mRtRMiAM nathiyA] mRgajaLamAM jaLanI buddhi thavAthI [mRIT: pAtuM ghAvatti] haraNo tene pIvA doDe che; [ajJAnota] ajJAnane lIdhe[ tamafsa 2mau muLaTTdhyAse]aMdhakAramAM paDelI doraDImAM sarpano adhyAsa thavAthI [nanA: dravatti] loko (bhayathI) bhAgI jAya che; [2] ane (tevI rIte) [ saMjJAnAta] ajJAnane lIdhe [mana] A jIvo, [ vAtorAvyivata] pavanathI taraMgavALA samudranI mAphaka [ vijyavarAta] vikalponA samUha karatA hovAthI[zuddhajJAnamayA:]i joke teo zuddhajJAnamaya che topaNa-[sANA:] AkuLatA banatA thatA[svayama] potAnI meLe [tramavatti ] kartA thAya che. bhAvArtha-ajJAnathI zuM zuM nathI thatuM? haraNo jhAMjhavAne jaLa jANI pIvA doDe che ane e rIte khedakhinna thAya che. aMdhArAmAM paDelA doraDAne sarpa mAnIne mANaso DarIne bhAge che. tevI ja rIte A AtmA, pavanathI kSubdha thayelA samudranI mAphaka, ajJAnane lIdhe aneka vikalpo karato thako subdha thAya che ane e rIte joke paramArthe te zuddhajJAnaghana che topaNa-ajJAnathI kartA thAya che. 58. . zloka-58 upara pravacana ajJAnAnmRgatRSNikAM jaladhiyA dhAvanti pAtuM mRgA ajJAnAttamasi dravanti bhujagAdhyAsena rajjau jnaaH| ajJAnAca vikalpacakrakaraNAdvAtottaraGgAbdhivat zuddhajJAnamayA api svayamamI kiibhvntyaakulaa:||58 / / AhAhA... saMtoe, karuNAno vikalpa Avyo che, paNa kartA nathI. AhAhA ! ajJAnathI jIvo kartA thAya che, evA arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che. ajJAnane lIdhe "mRgatRSNikAM jaladhiyA" mRgajaLamAM jaLanI buddhi thavAthI, haraNiyA, mRgalA, veLuM (retI) hoya ne emAM jarIka sUryano oluM thayo hoya ene jaLa jevuM lAge ane A UThe jaLa, jaLa kyAM che, tyAM to? AhAhAhA ! che? mRgajaLa, mRgajaLa e jhAMjhavA UThe ne e jANe ke pANI che. mRga doDe, pIvA jAya tyAM kAMI Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 samayasAra siddhi bhAga-5 na maLe. AhA.. ema mRgajaLamAM jaLanI buddhi thavAthI "mRgA: pAtuM dhAvanti"--haraNo tene pIvA doDe che. AhAhA... ema ajJAnane lIdhe "tamasi rajjai bhujagAdhyAsena" aMdhakAramAM paDelI doraDImAM sarpano adhyAsa thavAthI, aMdhArAmAM vaLa khAyelI doraDI paDI hoya aMdhAruM che to, e ya sarpa che, aMdhAru hoya ne doraDI Ama vaLa caDhAvelI paDI hoya Ama, e ajJAnane lIdhe aMdhArAmAM paDelI doraDIne sarpa mAnIne bhAge che. AhAhA ! adhyAsa thavAthI "janA: dravatti" loko bhayathI bhAgI jAya che. eya kahe che ke ane tevI adhyAsathI "janAH dravatti" loko bhayathI bhAgI jAya che. tethI ajJAnane lIdhe, evI ja rIte ajJAnane lIdhe amI" eTale A jIvo. AhAhA... "vAtottaraNAbdhivat "pavanathI taraMgavALA samudranI mAphaka, samudra kharekhara to nizcaLa svarUpa che, paNa pavananA nimittathI taraMgo UThe che, teno e kartA thAya che, kartA eTale pariName che ema. AhAhA! e pavanathI taraMgavALA samudranI mAphaka, vikalponA samUha karato, AhAhA.. bhagavAna to nirvikalpa svarUpa che. che? juo ke nyAM "zuddha jJAnamaya: api" vikalponA samUhu karatA vikalpo rAga ne dayA ne dAna ne vrata ne bhakti ne pUjA, kAma ne viSaya ne bhogane mAna ne krodha ne mAyAne lobha ne rati ne arati AhAhAhA... evA rAganA vikalpanA samUhane karato thako, joke teo zuddhajJAnamaya che, che to prabhu zuddhajJAnamaya caitanya ene AtmA kahIe, e vikalpa UThe rAga e AtmA nathI, e to anAtmA che. dayA, dAna, vrata, bhaktino vikalpa UThe, e AtmA nathI, e to aNAtmA che. AhAhAhA ! saMpradAyamAM to AvuM cokhkhuM kare to rahevA de nahi, heM? AMhIM to mAraga A che bApA! jene mAnavuM hoya I mAno. AhAhA ! eka to mRga, mRgajaLamAM jema doDe che, bhAna vinA, bIjI rIte aMdhakAramAM paDelI doraDIne sarpa mAnIne bhAge che, olAM tyAM jAya che pIvA, A ahIMthI bhAge che. samajANuM? mRgajaLa pIvA mRgalA doDe che, ane doraDIne aMdhakAramAM sarpa dekhIne bhAge che, ajJAnane lIdhe, tyAM jaLa nathI ne AMhIM sarpa nathI. ema ajJAnane lIdhe, pavanathI taraMgavALA samudranI mAphaka, samudra mULa to nizcaLa che, paNa pavananA nimittathI taraMga UThe che, e taraMgano pariNamana karanAro samudra che ema mAne che, ema bhagavAna AtmA zuddha jJAnaghana prabhu, svayaM jJAnapaNuM hovAthI - paNuM che ne zuddhajJAnamaya che pAchuM evuM, azuddheya nahi. e to zuddha-jJAnamaya prabhu che, "zuddhajJAnamayAH" che ne? zuddha jJAnavALo ya nahi, zuddhajJAnamaya che. AhAhA! zuddhajJAnamaya hovA chatAM, to paNa "AkuLAH" AkuLa banatA thakA zene laIne vikalpanA samUha karatA thakA. e zubha ke azubha rAgano kartA thaIne AkuLatA kare che. AhAhAhA! AvuM kyAM maLe? Ama dayA pALe, vrata kare, apavAsa kare, mahinAnA apavAsa kare, amAre balubhAI nahotA, emaNe varSItapa karyuM'tuM. balubhAI che ne? gayAne hamaNAM, hamaNAM vecI nAkhyuM badhuM, vIsa lAkha rUpiyA rAkhyA bacata, sittera lAkha vecyA. pacAsa lAkha kokanA hatA te ApI dIdhA. varSItapa karyuM'tuM lAMghaNuM karI 'tI kIdhuM A badhI. A varSItapa kevA? AtmA AnaMdamaya jJAnamaya che enuM to bhAna nathI ane A apavAsa karyo e rAgano vikalpa uThayo eno kartA thAya che, ane vastu meM choDI, meM AhAra choDayo e ke di' grahyo'to, pakaDayo'to ke di' te choDe. AhAhA ! AhAranA rajakaNo ke di' AtmAnA hatA te Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-58 choDe? paranA grahaNa tyAgathI to rahita prabhu che. AhAhA ! ene ThekANe parano meM tyAga karyo, ane meM te apavAsane grahaNa karyuM. apavAsano artha vikalpa tyAM che rAga. AhAhAhA! mithyAtva che. ane mAne ke meM varSItapa karyo zuM kahevuM AmAM? e ajJAnane lIdhe AkuLA: AkuLa banatA thakA vikalpanA samUhane karatA thakA AkuLa banatA thakA ema kahe che, "svayam' potAnI meLe eTale ke koI karmane laIne ke parane laIne ema nahi, "svayam' potAnI meLe "kaabhavanti" Ano artha karyo che, kaLaza TIkAmAM, kaLaza TIkA che ne A, keTalAmuM che? 58 baLajorI kIdhI che tyAM, evo artha lIdho che, karNIbhavanti, paMDitajI? kanrabhavanti baLajorIthI e kartA thAya che. vastu to jJAnaAnaMda, jJAnasvarUpa che. ene uMdhu mAnIne baLajorIthI rAga mAro che, ema kartA thAya che. AhAhAhA ! kaho AvuM che, kaho sAMbhaLyuM ke nahi malakacaMdabhAI ! A tamAro nyAla to sAMbhaLavA ya Avato nathI, rAgamAM garI gayo che aMdara. dIkaro nathI, dikarI eka hatI paraNAvI ne pAMca karoDa rUpiyA che, cAra upara thayA haze have to, paMcAvana chappana varSanI uMmara che, garI gayo nyAM ne tyAM dhaMdhAmAM, chokaro nathI, dikarI hatI-navaro thAto nathI koI di' bAra mahine paMdara di' mahino sAMbhaLavuM e tyAM phoTo rAkhe ne jarI pUjA AratI kare thaI gayo, thaI gayo, dharma. e malakacaMdabhAI ! jAo ne olo hasamukha Avyo'to Aja. hasamukha nathI Avyo, pAMca lAkha rUpiyA be traNa lAkhanI pedAza, potAnI dukAna muMbaInI loDhAnI, boTAda amAre gAMdhI che e chokaro beMtAlIsa varSanI uMmare choDyuM, 44 thayA haze. beMtAlIsa varSanI uMmara bhAIone bhegA rAkhyA, pote, dukAna pote karI be traNa lAkhanI pedAza, bhAI have mAre dukAnamAM nahi AvuM have, mAre have A pApamAM, have mAre mAruM karavuM che. huM have dukAne nahi AvuM, bhAIyue to vAMdho lIdhA, dukAna tamArI amane soMpo, bhAI game tema mAne-tenA bApe ya virodha karyo bhAI ApaNe traNa bhAI chIe ne bhale meM karyuM paNa mane trIjo bhAga nahi cotho bhAga Apo, paNa huM (mane) have dukAnathI choDI dayo, dukAne nahi AvuM. AMhIM Ave che zanivAra, ravivAra to kAyama Ave. kAyama, moTara laIne Ave. AhAhA ! te zuM bhAIyue pAMca lAkha ApyA. basa e kAMI bolyA nahi kAMI, ke ATaluM karyuM ATalI pedAza che ne basa mAre to chokaro che, tera bAra varasano, choDI tera varasanI pAMca lAkhanuM eka mahine pAMca hajAra vyAja Ave e A badhuM kharcI nAkhe dharmanA nAme, rAkhe nahi. AhAhA ! zAstro ochA kharce Ape, zAstro vaheMce laIne, A benanA pustako laIne ghaNAM vaheMcyA maphata, gAmamAM, boTAdamAM, bhAvanagaramAM AMhIM paisA badhA emAM kharce (kahe che). thaI rahyuM kahI Akho di' A karI karIne jAvuM che kyAM have tAre? zuM jaIza, A pApa karIne DhoramAM jaIza. dharma che nahi, samakita che nahi tema cAra kalAka dararoja zAstra vAMcana sAcAM ho, khoTA zAstro vAMce to tene kone kuguruno saMga kare to e to enuM e ja che pAchuM, sAco saMga je kare ne be cAra kalAka vAMcana, dAna kare toya puNya bAMdhe to e svargamAM jAya, samajANuM? rAmajIbhAI jevA e svargamAM javAnA. AhA... samajANuM kAMI ? A to Akho di' paisA bhegA kare be karoDa thayA ne pAMca karoDa thayA ne dhULa karoDa thayA, zuM che paNa have, e AgaLa kaheze baLajorIthI eno vizeSa artha Avaze. (zrotA - pramANa vacana gurudeva.) Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 samayasAra siddhi bhAga-5 pravacana naM. 195 zloka-58 thI 60 budhavAra, mahA vada-2, tA. 14/2/'79 chello zabda che thoDo che ? 'kartA bhavanti' AMhIM to vajana zuM che ke zuddha jJAnamayAH api ema kahe che, zuddhajJAnamaya vastu che, ema hovA chatAM, to paNa ema che ne ? AkuLa vyAkuLa thayA thakA AkuLa banatA thakA jema bhAI kahyuM'tuM ne kAla rAtre 38 gAthA (pravacanasAra ) bhUta bhaviSyanI paryAyo avidhamAna che, chatAM jJAna pratyakSa che, e apekSAe bhUtArtha che. AhAhA ! jhINI vAta che. AhAhA... e gayA kALanI payAryo ne bhaviSyanI paryAyo thaine gai, thaI nathI, e apekSAe to asadbhuta che, AhAhA! vartamAnamAM nathI ema chatAM jJAna pratyakSa che, AhAhA... jJAna pratyakSa che mATe te bhUtArtha che. nathI te paNa che ema, bhAI AvyuM 'tuM ne gAthAmAM. emAM e zabda Avyo'to jJAna viSayAt bhUtArtha vyavahAra jJAnano viSaya che e pratyakSa. ohohoho ! zuM vAta che. gayA kALanI ane bhaviSyanI vAtuM bApu mArga jhINo bahu, pachI mAre to pAchuM emAMthI bIjuM kahevuM che. AhAhA ! bhUtakALa ane bhaviSya( kALa )nI paryAya nathI e to zuddha jJAnamaya che AtmA. emAM bhUta ne bhaviSyanI paryAyo 52mAM nathI vartamAna, chatAM bhagavAna AtmA jJAnamAM pratyakSa kare che. nathI tene pratyakSa kare che, te apekSAe tene che ema kahevAmAM Ave che. AhAhAhA ! jhINI vAta che. ohoho ! anaMta anaMta paryAyo vItI gai ane anaMta anaMta hajI thai nathI, vartamAnamAM to nathI paNa e zuddhajJAnamaya vastu che prabhu. AhAhA ! e jJAnamaya che ane jyAM pragaTa jJAna pUrNa thayuM, e pUrNa jJAnamaya to che vastu emAM pUrNa jJAna pragaTa thayuM paryAyamAM, to nathI tene pratyakSa kare che ema gajaba vAta che ne, jJAna paccakakhA AvyuM'tuM ne, ene pratyakSa kare che. mATe bhUta-bhaviSyanI nathI kharekhara ema kahevuM chatAM jJAna pratyakSa kare che, mATe che ema kahevuM che. AhAhAhA ! jhINI vAta che. hajI emAM to bahA2 bIjI eka vAta AvI'tI aMdara, ke je bhUta ne bhaviSyanI paryAyo vartamAnamAM nathI, ene jJAna pratyakSa kare mATe che ema kahevuM, to A prabhu to eka samayamAM bhUtArtha Akho, cIja che. AhAhA ! eka samayamAM Akho bhagavAna bhUtArtha vastu che. ene zrutajJAna pratyakSa kema nahi kare ? je parokSa che, nathI tene jJAna pratyakSa karIne vartamAnavat tene bhUtArtha kahevAya, AhAhA... samajAya che kAMi ? AhAhA ! zuM prabhunI balihArI ! e ya ! AhA... zuM eno svabhAva, zuM saMtanI kathanI. AhAhA ! kahe che ke bhUta ane bhaviSyanI paryAya vartamAna nathI mATe tene ame nathI ema kahIe asadbhuta che paNa jJAna pratyakSa che mATe tene ame che ema kahIe. AhAhA... jJAnamAM to jANe vartamAna tyAM che bhUta-bhaviSyamAM che tema jJAnamAM jaNAya che. AhAhAhA ! to prabhu tuM to eka samayamAM vidhamAna cho, vAta samajAya che ? olI to avidhamAnane paNa jJAna pratyakSa karIne tene bhUtArtha jANe che ema kahe che, AhAhA... prabhu tuM to bhUtArtha cho ne eka samayamAM, jhINI vAta che prabhu, ene zrutajJAna pratyakSa kema na kare ? che tene pratyakSa kema na kare ? oluM to nathI tene pratyakSa kare che. bhAI ! AhAhAhA ! evo ja koi jJAnano svabhAva, nathI tene pratyakSa kare ne bhUtArtha kahevAya. AhAhAhA ! Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-58 87 e jUduM nathI hoM, che nathI tene che kahevuM e jAThuM nathI, kai apekSAe jJAnano pratyakSa viSaya thAya che e apekSAe, saMskRtamAM e zabda che. jJAna viSayatvAt bhUtArthatvAt gajaba vAta che, bhAI ema prabhu tuM to eka samayamAM vidhamAna padArtha cho ne Akho, che ne ene nathI ema nahi, che Akho. AhAhA ! ene vartamAna bhAvazrutajJAna 'che' tene pratyakSa kare e to eno svabhAva che. pratyakSa prakAza, prakAza zakti Ave che ne ? ohoho ! zuM saMdhi. AhAhA... emAM pratyakSa thavuM evo tenAmAM guNa che kahe che, saMvedanamAM jJAnamAM vedanamAM pratyakSa thavuM evo to enAmAM guNa emAM guNa che. AhAhA ! are rAmajIbhAI na maLe Aja, judI vAta che A. samajANuM kAMi ? jyAM prabhu eka samayamAM, eka samayamAM hoM bhaviSya raheze ne bhUtakALa hato ne, ahIM to vartamAnamAM ja bhUtArtha che. bhAI ! eka samayamAM chato padArtha prabhu che. AhAhA... ene pratyakSa svabhAva eno thAya evo svabhAva che, bhUtArtha che ane eno pratyakSa thavo evo eno svabhAva che, paNa kone ? zrutajJAnane. zrutajJAnamAM e che e pratyakSa thAya tevo eno svabhAva che jJAnano, AhAhAhA ! ( zrotAH- avadhi, mana:paryayamAM A lAgu thAya ) nahi, nahi, nahi, avadhi, mana:paryaya nahIM, tethI zruta kahyuM ne? e 52nI apekSAe. samajANuM kAMi? e to 52ne jANavAmAM, 52nI apekSA rAganI tyAM nathI ne sIdhuM jANe e apekSAe. paNa e to 52nI apekSAe sAdhaka je zrutajJAna che emAM sva-svarUpa pote pratyakSa thAya evuM to enuM svarUpa che. AhAhAhAhA... AvI vAta che prabhu ! ohoho ! zuM prabhunI vANI ! (zrotAH- zrutajJAnanI balihArI ke AtmAnI balihArI ) zrutajJAnanI balihArI. A AtmAnI balihArI to enAmAM hoya paNa jANI tyAre ne ? bhAI. emAM che balihArI paNa jANI tyA2e ne ? jANyA vinA... AhAhA ! jhINI vAta che bhAI bahu. ohoho ! jyAM vastu nathI tene jJAnanI apekSAe bhUtArtha kahevI, to prabhu to bhUtArtha che eka samayamAM Akho pa2mAtma svarUpa nija 52mAtma dravya zuddha pAriNAmika 52ma bhAva lakSaNa nija pa2mAtma dravya, sakaLa nirAvaraNa akhaMDa eka pratyakSa pratibhAsamaya ! bhASA AvI, jIo AvI ne ? AhAhA ! bhagavAna AtmA je vastu che, e to sakaLa ni2Ava2Na akhaMDa eka cIja tyAM paDI che. pratyakSa pratibhAsamaya zabda tyAM vAparyo che. bhAI ! pachI to avinazvara che ne e to dhruvapaNAmAM paNa AMhIM to, AMhIM vajana AMhIM che. AhAhA ! pratyakSa pratibhAsamaya enuM svarUpa ja evuM che, ke zrutajJAnamAM pratyakSa bhAsa Akho thAya. devIlAlajI ! ( zrotAH- barobara che 52ma satya ) AhAhA ! bhagavAnanA viraha paDayA, bhagavAna to Ama vAta kahIne gayA, AhAhA... bhAI, tuM bhUtArtha cIja cho ke nahi ? je abhUtArthane paNa pratyakSa karIne bhUtArtha kahevuM. AhAhAhA ! bhUta ne bhaviSya paryAya nathI tene jJAna pratyakSa kare, mATe 'che' ema kahevuM,tuM to 'che' ne prabhu Akho ! jhINI vAta che bhAI. A vAta pahelI ja AvI che. ( zrotAH- ghaNo ja sUkSama nyAya Apyo ) AhAhA... nyAya che. ja je nathI tene jJAna pratyakSa karIne bhUtArtha kahe ene, ane A prabhu to eka samayamAM pUro paDayo che prabhu ! AhAhAhA ! ane e paNa 144 mAM che ne 144 ( gAthA ) mAM mati zrutamAM Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 samayasAra siddhi bhAga-5 tattvane vALIne eno artha A che. 144 kartA-karmamAM AvyuM che. ohoho ! prabhu e che ne emAM pratyakSa thavAno eno svabhAva che. olI paryAyo to nathI eno pratyakSa thavAno eno svabhAva nathI. pratyakSa to jJAne karyuM mATe ene bhUtArtha kIdhuM. AhAhA ! bhUta ne bhaviSyanI paryAya nathI tene te paryAyanI apekSAe bhUtArtha kahyuM ema nahi, paNa jJAne ene pratyakSa karyuM che Ama, vartamAnavatuM, te mATe tene bhUtArtha sattA che ema kahevuM che. AhAhA.... to bhagavAna to eka samayamAM pUrNAnaMdano nAtha prabhu che ne ! bhUtArtha che ne! 11mI gAthA nahIM? che e to Akho che, eka samaya che, bhaviSyamAM raheze ne kALa e to pachI, paNa vartamAnamAM Akho che. AhAhA ! sakaLa nirAvaraNa akhaMDa vartamAna ekarUpa vartamAna, pratyakSa pratibhAsamaya vartamAna, avinazvara vartamAna zuddha pariNAmika sahaja bhAvalakSaNa nija paramAtma dravya vartamAna. AhAhAhA ! evo prabhu che e pratyakSa kema na thAya ke, AhAhA.... che pratyakSa thavAno svabhAva ane vartamAna pUrNa che, teno pratyakSa thavAno svabhAva ane pUrNa che ema, e pratyakSa kema na thAya prabhu? AhAhA.. paNa tenI mAhAbhya dazA bhUlI, zuddha jJAnamaya, ekalo jJAnamaya, jJAnathI jaNAya evo jJAnamaya, pUrNa jJAnamaya jJAnathI jaNAya evo pUrNa jJAnamaya che A to. AhAhA ! evI cIjane bhUlI jai ane kartA svayam kartA bhavanti, AhAhA. joyuM? A jJAna pote potAne Avo pratyakSa thai zake che evI bhUtArtha vastu che, pUrNa jJAnamaya ane jJAnathI pratyakSa thaI zake evI vastu che, paNa te vastune dRSTimAM na letAM tenI haiyAtI jenI evaDI moTI che teno svIkAra na karatAM, paranA lakSamAM jatAM tene AkuLatA utpanna thai, e svayaM AkuLatA utpanna karI che, koI karmane laine thai che ema nathI. AhAhA.... samajANuM kAMi? svayam potAnI meLe, ekalo jJAnamaya, AnaMdamaya, zAMtimaya paramAtma svarUpa ene pratyakSa karavo joie eno svabhAva ja pratyakSa thavAno che. enI sAmuM na jotAM, vikalponI jALane AkuLatA karato thako, kartA thAya che. paNa ahIM to bahu baLajorIthI kartA thAya che, svarUpamAM che nahi. AhAhA! samajAya che kAMi? AhAhA ! svarUpa to jJAna darzana AnaMdakaMda prabhu che, ene bhUlIne baLajorIthI UMdhA puruSArthathI, baLajorIthI rAga ne dayA, dAnanA vikalpano kartA thAya che. cImanabhAI ! AhAhAhA ! (zrotAH- baLajorI kema kahe che, sahaja Teva paDI gaI che) e ajJAnapaNuM che e kaheze. enuM ajJAna che e Teva paDI gaI. AhAhA ! baLajorIthI evo zabda vAparyo che ne, vastu che nahIM evI, rAgano kartA thAya e vastunuM svarUpa ja nathI. vastunuM svarUpa to pratyakSa jJAnamAM thAya tevuM enuM svarUpa che, paNa tene bhUlIne, e dayA, dAna, vrata, vikalpa je UThe che, eno baLajorIthI ajJAnabhAve svayaM kartA thAya che. AhAhAhA ! AvI vAta che. bhAvArtha:- ajJAnathI zuM zuM nathI thatuM? A ahIM vajana che. jyAM svarUpa bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha prabhu, enuM jyAM ajJAna che tyAM zuM nathI thatuM kahe che. haraNo jhAMjhavAnA jaLa, pANI jANI pIvA doDe che. haraNo, mRgalA jhAMjhavAnA jaLa jANI pIvA doDe che, ane e rIte khedakhinna thAya che. AhAhAhA ! aMdhArAmAM paDelA doraDAne sarpa mAnIne mANaso DarIne bhAge che, tevI ja rIte A AtmA pavanathI kSubdha thayelA samudranI mAphaka ajJAnane lIdhe, aneka Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-59 89 vikalpo karato thako je svarUpamAM che nahi, svarUpa zuddha caitanyaghana che, enA ajJAnane lIdhe, aneka rAganA zubha azubha bhAvane karato thako, kSubdha nAma AkuLa thAya che. AhAhA ! dariyo jema pavanathI jema taraMgamAM asthira thAya che, ema bhagavAna AtmA potAnA svarUpanA ajJAnane lIdhe zubhAzubha vikalpathI kSubdha asthira thAya che. AhAhA... ane e 2Ite jo ke 52mArthe te zuddhajJAnathana che, che ne pAThamAM, AhAhA... dariyo to dariyo ja che, 52mArthe to bhagavAna zuddha jJAnathana che. topaNa ajJAnathI kartA thAya che. enuM jJAna nathI, svarUpa zuM che, huM, enA ajJAnane laine dayA, dAna, bhakti Adi kare ane kartA thAya e to ThIka paNa pAchuM bIjA ene dekhe tyAre A kare che sAruM evo to dekhAvaDo thAya, mithyArdaSTi sUMDha, huM A kAma karuM chuM, juo bIjAthI jIo. AhAhA ! ema ajJAnI potAnA bhAvano kartA thAya ane bIjAne dekhADavAno ene bhAva rahe, ke kevuM sAruM karuM chuM jIo bIjA karatAM. AhAhAhA ! AkaruM kAma che have jJAnathI AtmA kartA thato nathI ema kahe che. zloka-59 T T T T T (vasantatinA) jJAnAdvivecakatayA tu parAtmanoryo jAnAti haMsa iva vAH payasordhizeSam / caitanyadhAtumacalaM sa sadAdhirUDho jAnIta eva hi karoti na kiJcanApi / / 59 / / jJAnathI AtmA kartA thato nathI ema have kahe cheH zlokArtha:-[ haMsa: vA:payaso: va ]jema haMsa dUdha ane pANInA vizeSane (taphAvatane ) jANe che tema [ca: ] je jIva [ jJAnAt] jJAnane lIdhe [vivevatayA] vivekavALo ( bhedajJAnavALo ) hovAthI [ parAtmano: tu] 52nA ane potAnA [ vizeSan ] vizeSane [nAnAti] jANe che [ sa: ] te ( jema haMsa mizrita thayelAM dUdhajaLane judAM karIne dUdha grahaNa kare che tema) [avataM caitanyadhAtum] acaLa caitanyadhAtumAM [savA] sadA [badhita: ] ArUDha thayo thako ( arthAt teno Azraya karato thako )[ nAnIta va hi] mAtra jANe ja che,[ngvina apinoti] kAMI paNa karato nathI ( arthAt jJAtA ja rahe che, kartA thato nathI ). bhAvArtha:-je sva-52no bheda jANe te zAtA ja che, kartA nathI. 59. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9O samayasAra siddhi bhAga-5 zloka-59 upara pravacana jJAnAdvivecakatayA tu parAtmanoryo jAnAti haMsa iva vaaHpysorghishessm| caitanyadhAtumacalaM sa sadAdhirUDho jAnIta eva hi karoti na kinycnaapi||59 / / haMsa, vAH nAma pANI ane payasoH nAma dUdha che ne? haMsa vAH payaso, haMsa vAH nAma pANI ane payaso nAma dUdha, haMsa jema dUdha ane pANInA vizeSane jANe che, AhA... olo mRgalAno dAkhalo Apyo'to jhAMjhavAmAM, ajJAnamAM, ane doraDAno dAkhalo Apyo. ema svarUpanA ajJAnI, haraNIyAnI jema jhAMjhavAmAM pANI che. AhAhA! strImAM sukha che, paisAmAM sukha che, AbarumAM sukha che, kuTuMba bahoLuM thAya to ApaNe moTA kahevAie sukha che, ema haraNIyA jema jhAMjhavAmAM doDe che, ema A mUMDha jemAM nathI sukha temAM doDe che. AhA! savaLAmAM haMsano dAkhalo, pANI ne dUdha bhegA paDyA chatAM haMsalo pANI ne dUdha judAM pADI nAkhe che, dUdhane lai tye che ne pANI juduM paDI jAya che, AhAhA ! dAkhalo to juo. "tema jIva jJAnane lIdhe vivecakatayA vivekavALo eTale bhedajJAnavALo hovAthI. AhAhA.. e dayA, dAna ne rAganA vikalpathI bhinna AtmA che, ema jyAM bhedajJAna thayuM tyAM e vivecaka, viveka karyo, jevo hato tema teNe bheda pADayo, vikalpa je che dayA, dAna, vrata Adino samUha enAthI huM nahi, enAthI huM judo chuM. ema viveka karyo. haMse jema pANI ane dUdha judA pADyA ema A jJAnIe rAga ane AtmAne jAdA pADayA. AhAhA... AvuM svarUpa. lokone lAge cAlatA saMpradAyamAM to A vAteya nathI. eTale AkaruM lAge ekAMta che kahe bicArA, ekAMta che sonagaDhanuM ekAMta, prabhu tuM svadravyanA ekAMta pakSamAM Avyo nathI ne, prabhu tane tethI ekAMta lAge che. ekAMta ja che, svadravyanA pakSamAM AvavuM e ekAMta che, samyaka ekAMta che. AhAhA! rAga ne nimittathI na thAya rAga ne nimittathI bheda pADatAM bhedajJAnamAM enAthI na thAya, evuM ekAMta svarUpa che, AhAhA ! zuM thAya? AhAhA! zAstranA abhyAsathI paMDito paNa bhAIe lakhyuM che ne nyAyanA bhaNelA paNa bhAIe kramabaddhamAM e loko A kramabaddhane sAMbhaLIne gothAM khAI jAya che, e kevaLajJAnamAMya e zaMkA kare che. have A je samaye je paryAya thAya che te thaI to kevaLajJAnIe joyuM temAM, e nathI joyuM, e nathI joyuM, thAya tyAre joze, have thAya tyAre joze, nathI thayuM tene jJAna vartamAna pratyakSa jANe che. AhAhA ! samajANuM kAMi? AhAhA ! jema haMsa dUdha ane pANInA vizeSane taphAvatane jANe che, tema jIva jJAnane lIdhe rAgathI bhinna paDeluM bhedajJAnane lIdhe vivekavALo hovAthI, AhAhA ! e rAga UThe che vikalpa cAhe to dayA, dAna, vratano ho paNa enAthI mAro prabhu to bhinna che, ema jene viveka ane vivecana ane bhedajJAna thayuM che, jene bhavanA aMta AvI gayA che, evA cAhe to zubha rAga dayA, dAna, vrata, Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-59 91 bhakti ho paNa enAthI paNa jeNe vivecana nAma viveka karyo che, bhinna pADyuM che. AhAhAhA ! AvI vAta AkarI vAta lAge mANasane olA vyavahAra karatA karatA thAya, nA pADe e ekAMtika che, karUNAdIpamAM to bahu Ave che AMhIMnuM. AkhuM virUddha ja che, kAraNa ene beThuM nathI, zuM kare bicArAne. arere ! zuM karIe chIe enI khabara nathI. AhAhA! na AMhIM to kahe che ke jene e sAdhana mAne che, dayA, dAna, vratanAM vikalpane enAthI to jeNe potAnA AtmAne bhinna karyo che. ene sAthamAM laine bhinna karyo che? (ke) ene judA pADIne bhinna karyo che. rasikabhAI ! AvuM jhINuM che bApu! e abajo rUpiyA duniyAmAM maLe e to pUrvanA puNya, bApu AvI vAta maLavI. AhAhA ! dhULa e to bhikhArA che paisAnA mAgaNa che, prabhu to ema kahe che. A mAgaNa che mALA moTA varAkA bhikhArI A lAvo, A lAvo, A lAvo. AhAhA! paNa A vAta, jene paiso kaiso to eka kora rahI gayo paNa jene rAga thAya che dayA, dAna, vrata Adino vikalpa UThe che. are guNI ne guNa evuM abheda svarUpa hovA chatAM bheda pADIne vikalpa UThe che, teno paNa jeNe bheda karyo che. samajANuM kAMi? jJAnane lIdhe viveka bhedajJAnavALo hovAthI "parAtmanoH tuM" paranA ane potAnA vizeSane jANe ja che, para nAma zubha rAgAdi ane sva nAma pote AtmA AnaMda svarUpa e be ne vizeSane jANe che, benI bhinnatAne dharmI jANe che. AhAhA... samajANuM kAMi? AhAhA ! - haMsa jema pANI ane dUdhane judAM jANe che, ane ekaluM dUdhanuM kokaDuM karIne pIe che, pANI judA pADe che. ema bhedajJAnI dharmAtmA, rAgarUpI pANIne, AnaMdarUpI dUdhane anubhavato rAgathI bhinna pADe che. AhAhA ! cImanabhAI? AvI vAtuM che bApu! AhAhA ! pahelI AgaLa artho kalAka vAta gaI evI vAta hamaNAM karI nathI koI dI' A varSamAM, AhAhA.. AtmA ane rAga nAma dayA, dAna, vrata, bhaktino vikalpa, jeNe dharmI jIve jene rAgathI potAne judo karyo che. che ne? "parAtmanoH" -parAtmano: e dayA, dAna, vrata, bhakti jAtrAno vikalpa che, e rAga che, ane A te para che ane bhagavAna AtmA enAthI judo bhinna che. AhAhAhA! kemake navatattva che, emAM pApa, hiMsA, juThuM, corI, pApa tattva bhinna che, dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti jAtrAno vikalpa che e puNya tattva bhinna che. navatatvamAM e to juduM tattva che. ane AtmA je che e enAthI bhinna tattva che. AhAhAhA ! e bhagavAna jJAnasvarUpI prabhu jeNe rAgathI bhinna pADIne bhedajJAna karyuM e sva ane parane beyane judA pADyA che. AhAhA ! ajJAnI parane ne potAne eka mAnIne rAgano kartA thAya che AhAhAhA ! jJAnI rAgane, ane rAgane pANI jema dekhI bhagavAnane dUdhanA mIThA AnaMdasvarUpa dekhI ane enAthI bhinna pADayo che. AhAhAhA ! AvI vAta che. amRtacaMdrAcArya! digaMbara saMta jAhera kare che jagatane. AhAhA! parAtmano AhAhAhA ! para eTale vikalpa UThe che cAhe to guNa guNInA bhedano ke dayA, dAna, vrata, jAtrAno e badho rAga ane pote aMdarathI bhinna che rAgathI. AhAhA! vizeSa "be' nI judAi "be' mAM taphAvata che, bhagavAna AnaMdasvarUpa jJAnasvarUpa ne rAga vikalpa svarUpa AkuLatA svarUpa "be' nI bhinnatA che, rAga che e AkuLatA che, AtmasvabhAva che te nirAkuLa Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 samayasAra siddhi bhAga-5 AnaMda svarUpa che. AhAhA! "" nI bhinnatAno viveka karI, te jema haMsa mizrita thayelA dUdha jaLane judA pADI, dUdhane grahaNa kare che, ema dharmI jIva, bhedajJAnI, rAganA vikalpane pANI jema gaNIne jAduM pADe che ane bhagavAna AtmA enAthI AnaMda svarUpa dUdhano piMDa jema che ema AnaMda svarUpa che. AhA ! dharmI, samyagdaSTi jIva, dharmanI pahelI sITI vALo jIva, e rAgane ane bhagavAnane judA pADe che AtmAne, AvuM che. haMsa, mizrita thayelA dUdha jaLane judA grahaNa kare che, tema acala caitanyadhAtum acaLa caitanyasvarUpa bhagavAna AtmA to caitanyasvarUpa che jJAnano gAMgaDo, jJAnano piMDa, jJAnano puMja prabhu che. jema dUdha che mIThuM ane sapheda ema bhagavAna AtmA AnaMda ane zuddha che, ene rAga azuddha ne AkuLatA che, enAthI dharmI jIve AtmAne bhedajJAnathI bhinna pADayo che. AhAhAhA ! AvI vAtuM have. jagatane bicArAne sAMbhaLavA maLe nahi, rakhaDabAjI karI che anAdithI. AhA! acaLa caitanyadhAtu" oluM puNya-pApa che e asthira che, ane e caitanyano svabhAva nathI, A acaLa caitanyasvarUpa che, je potAnA dhruva svarUpathI caLatuM nathI kadI, AhA.. acaLa caitanyadhAtu athavA caitanya svarUpa, caitanya lakSaNa, caitanya svabhAva jeNe dhArI rAkhyo che. e puNya ne pApa jeNe dhAryA nathI, evo e caitanyadhAtu bhagavAna che. AhAhAhA! Are AvI vAta. zuM thAya? vItarAga mArgano vItarAgabhAva che, tene rAga bhAvamAM khatavI nAkhyo che, e rAganI kriyA dayA, dAna, vrata, bhakti, jAtrA e rAga che, ene dharma mAnIne khatavI nAkhyo, mArI nAkhyo. AhAhAhA ! AMhIM kahe che ke e haMsalo pANIne juduM pADIne dUdha pI lya che, ema dharmI jIva rAganAM kaNane judo pADIne AnaMdano sAgara jJAna svarUpane anubhave che. AhAhA ! kaho zAMtibhAI ! AvuM che. "sadA ArUDha thayo thako" joyuM? dharmI jIva acaLa caitanyadhAtumAM sadAya ArUDha thayo thako, eNe jAtrA karI eNe AtmAnI, DuMgare caDe che ne, e to jarIka zubhabhAva hoya ne dehanI kriyA thavAnI hoya to thAya, A to acaLa caitanya dhAtu upara ArUDha thayo thako, je anAdithI puNya ne pApa rAgamAM ArUDha thayo thako ajJAnI hato, e rAgathI bhinna paDIne caitanyadhAtumAM ArUDha thayo. AhAhAhA! are ! AvI vAta vItarAga jinezvaradeva sivAya kayAMya vAta nathI. enA vADAmAMya viMkhAI gayuM badhuM. satya vAta bahAra AvI tyAre ene ekAMta lAgI, zuM thAya ? AhA ! dharmI to ene kahIe dharma karanAra ke je rAganI kriyAthI bhagavAna AtmAne judo pADI ane A caitanya acaLa dhAtumAM ArUDha thAya. ArUDha zabda vaparAya che ne hindImAM. eTale? teno Azraya karato thako ema khulAso karyo. zuddha caitanya AnaMdakaMda prabhu dharmI jIva tene Azraya karato, temAM ArUDha thayo, tene sanmukha thayo, rAga ane nimittathI vimukha thayo, AhAhA... satamukha sat bhUtArthane tenI mukhya karI nAkhI, Azraya karyo jeNe, mukhya te nizcaya ema Ave che ne? vyavahArane gauNa karyo, AhAhA ! mukha-samukha-sat vastu anaMta anaMta jJAna ne anaMta AnaMda atIndriyajJAna, atIndriyaAnaMda, atIndriya sukha, atIndriya zakti, prabhutA, atIndriya Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka 59 93 svacchatA, atIndriya kartA karma Adi, atIndriya guNono piMDa prabhu, tene dharmI jIva, rAga ne pANI jema jANI ne juduM pADI, haMsalo jema pANI ane dUdhane jAdA pADe, ema dharmI ene kahIe ke rAga ne pANI jema jANI judA pADI ne AtmAnA AnaMdane judo anubhave, eno Azraya tye, temAM ArUDha thAya. AhAhA ! A badhI vAtuM aMtaranI have. che? acaLa caitanyadhAtumAM ane te paNa sadA, jema e trikALI cIja sadAya che, tema vartamAna paryAyamAM paNa sadA aMdara sanmukha thayo thako, ArUDha thayo thako, vartamAnamAM sadAya Azraya leto thako, rAgano Azraya choDIne. AhAhA ! jAnIta' mAtra "jANe ja che, AhAhA... rAgeya Ave ene, paNa te caitanyasvarUpamAM sanmukhane Azraya leto svane jANe che, tema rAga che para, ema ene jANe. rAga mArI kriyA ne mAruM svarUpa che. ema jJAnI jANe nahi. AhAhAhA ! ekaeka kaLazamAM keTalI vAta bharI che. digaMbara saMto eka gAthA. eka kaLaza, ohoho ! A to zAMtinA kAma che bApA! zAMtibhAI ! zAMtinA kAma che A. prabhu to akaSAya zAMtino sAgara che ne prabhu AtmA to, ane rAga che te azAMti ne AkuLatA ne duHkha che. AhAhA... tethI samyagdaSTi bhedajJAnI, e rAganI AkuLatAthI bhinna prabhu mAruM svarUpa che, teno Azraya laIne temAM raheto thako rAgane ane svane jANe che. rAga para che tene para tarIke jANe, AtmA zuddha caitanyaAnaMda che tene sva tarIke jANe, AnuM nAma samakitI ane dharmI kahevAya, bAkI badhA thothAM che. AhA... vItarAga mAraga A che. AhAhA! mAtra ema che ne? "jAnIta eva hi" ema che ne? jANe ja che, ema "eva" eTale, mAtra tethI kahyuM che. mAtra eTale jANe ja che, "jAnIta eva hI" jANe ja che, AhAhA... prabhu AtmAno svabhAva to jJAnamaya AnaMda che ne! ema jene bhAna thayuM te to rAgane phakta mAtra jANe ja che, para jJAtA dekhA tarIke jANe che, rAga mAro che ema ajJAnI mAne che mithyASTi, e vyavahAra rAgane potAno (nathI) mAnato. jene vyavahAra rAga kahe e dayA, dAna, vrata, bhakti. deva, guru, zAstra zraddhAno rAga e rAgathI bhinna bhagavAna AtmAne dharmI jANe che, ajJAnI rAgathI mane lAbha thaze ne dharma thaze ne, mithyAdeSTi ema mAne che. AhAhA! kiccana api na karoti" oluM "kastra bhavanti" hatuM ne olAmAM tyAre jJAnI dharmI kAMi paNa karato nathI, kAMi paNa karato nathI eTale? rAgane potAmAM kAMi paNa karato nathI, ema nyAM to akartA rahe che, kartA thato (nathI) ema rAgathI bhinna potAne jANe che, evuM kare che. samajANuM kAMi? kAMi karato nathI eTale? rAgane kAMI karato nathI, rAga mArA che ema dharmI karato nathI. are Avo manuSyabhava anaMta kALe (maLyo) enI eka eka paLa bApA AvI kiMmatI, cha DhALAmAM to ema kahyuM ne nigodamAMthI nIkaLatA iyaLa thAya, iyaLa e trasapaNuM pAme to e ciMtAmaNi ratana, nigodamAM jIva anaMta kALa nyAM rahyo che, bhAI anaMta kALa nyAM gALyo bApA, emAMthI kahe che trasa iyaLa thAya toya paNa ciMtAmaNi pAmyo che, emAM vaLI manuSya thAya, emAM vaLI AryakuLe avatAra thAya, emAM zarIra niroga rahe, emAM jaina vANI sAMbhaLavA maLe. AhAhA ! bahu durlabha bApu, bahu durlabha. ane sAMbhaLavA maLatA pachI zraddhA thAya, e to bahu durlabha. AhAhA! bodhi durlabha Ave che ne? "kiMcana api na karoti" dharmI jIva rAgane Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 samayasAra siddhi bhAga-5 kiMcItmAtra paNa mAro che ema karato nathI. kAMI karato nathI eno artha rAga mAro che ema kAMi karato nathI ema. bAkI rAgathI bhinna paDIne bhedajJAnane kare che. AhAhA ! trilokanAtha jinezvaradeva paramAtmAnI A vANI che. AhAhA! bhagavAna indro ne gaNadharonI vacce A kahetA hatA, ane e kahe che atyAre mahAvidehamAM prabhu birAje che, e A vANI che. kuMdakuMdAcArya tyAM gayA hatA saMvata 49 ATha di' rahyA hatA be hajAra varSa pahelAM A kuMdakuMdAcArya, tyAM jaine A lAvyA ne A saMdeza prabhuno che. AhAhA ! pote to muni hatA, AnaMdakaMdamAM jhulatA hatA, pracura saMvedana AnaMdanuM hatuM, ene A muni kahIe, emane A vikalpa uThayo duniyAne samajAvavAno ke bhAI prabhu to Ama kahe che mAraga bApA! AhAhA ! tuM kyAMka kAMi mAnIne beTho ho to vastu choDI de. bhagavAna to kahe che ke e vikalpa uThayo che enAthI bhinna pADa tane, ane bhinna che, bhinna che to bhinna pADa. AhAhA.. e AvyuM tuM ne prajJAchINImAM rAga ane svabhAva vacce taDa che, sAMdha che, sAMdha, are are i kevuM, huM? moTA paththara hoya che emAM A sAMdha hoya che. doro jhINo-emAM suraMga nAkhe eTale judA paDI jAya, judA che te judA paDI jAya. ema A dayA, dAna, vratano vikalpa che te judo che, bhagavAna AtmA jAdo che, be vacce sAMdha che, taDa che. AhA! Avo upadeza are zuM thAya prabhu. e dharmI pote ane para, rAgAdi para ane jJAnAnaMda sva, ema bene judA pADIne parane kAMi paNa karato nathI. para mArA che ema kAMI karato nathI. AhAhAhA... AMhIM to bAtha bhIDIne paDyo, bAIDI mArI, chokarA mArA, paisA mArAM, marI gayo, mArI nAkhyo AtmAne, mArI nAkhyo, pote caitanyamUrti e enA nathI, enA to AnaMda ne jJAna che ema na mAnatAM A mArA che, enuM jIvatara eNe luMTavI nAkhyuM, AvI vAta che. jJAtA ja rahe che, joyuM? kAMI paNa karato nathI eTale? jJAtA ja rahe che, kartA thato nathI. AhAhA ! bhAvArtha- je sva-parano bheda jANe rAganA vikalpane duHkharUpa jANe para jANe ane AtmA AnaMdane, jJAnasvarUpane sva jANe evuM je bhedajJAna jANe e jJAtA ja che, kartA nathI. e rAgano kartA thato nathI. AhAhAhA... have je kAMi jaNAya che te jJAnathI jaNAya che ema kahe che. AhAhAhA..... zloka-60 (manDIkrAntA) jJAnAdeva jvalanapayasoroSNyazaityavyavasthA jJAnAdevollasati lvnnsvaadbhedvyudaasH| jJAnAdeva svarasavikasannityacaitanyadhAto: krodhAdezca prabhavati bhidA bhindatI krtRbhaavm||60|| Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-60 95 have, je kAMI jaNAya che te jJAnathI ja jaNAya che ema kahe che - zlokArtha-[qnana-puyaso: gauMya-zaitya-vyavasthA](garama pANImAM) agninI uSNatAno ane pANInI zItaLatAno bheda [ jJAnAta va] jJAnathI ja pragaTa thAya che. [navAsthAne vyavasi: jJAnati va 37 sati] lavaNanA svAdabhedanuM nirasana (nirAkaraNa, asvIkAra, upekSA) jJAnathI ja thAya che(arthAt jJAnathI ja zAka vageremAMnA lavaNano sAmAnya svAda tarI Ave che ane teno svAdavizeSa nirasta thAya che). [svaravivasanityacaitanyadhAto: ra odhAve: fmavA] nija rasathI vikasatI nitya caitanyadhAtuno ane krodhAdi bhAvono bheda, [ varNa bhavama minvatI] kartatvane (kartApaNAnA bhAvane) bhedato thako-toDato thako, [ jJAnAt va pramavati] jJAnathI ja pragaTa thAya che. 60. zloka-60 upara pravacana jJAnAdeva jvalanapayasoroSNyazaityavyavasthA jJAnAdevollasati lvnnsvaadbhedvyudaasH| jJAnAdeva svarasavikasannityacaitanyadhAto: krodhAdezca prabhavati bhidA bhindatI krtRbhaavm||60|| AhA ! "javalana-payaso auSNaya-zaitya-vyavasthA" garama pANImAM agninI uSNatAno ane pANInI zItaLatAno bheda, pANI je unuM che, e unuM agninuM svarUpa che, e pANInuM nahIM. pANI zItaLa che, ema uSNatA ane zItaLatAno bheda, olAmAM to lIdhuM svarUpagrAhI jJAnI e jANe che, jene svarUpanuM jJAna thayuM che e pANI zItaLa ne unuM e agni, evo bheda svarUpagrAhI jJAnI jANe che, ajJAnI nahi. jene sva ne paranuM bhedajJAna thayuM che, rAgathI bhinna bhagavAna AtmAnuM sva paranuM jJAna thayuM che, evo je svarUpagrAhI jJAnI te pANI ThaMDu ane unuM garama agni eno bheda te svarUpagrAhI jJAna te parane jANe che. Ama bIjo jANe che evuM nahi, tene khabara nathI ke A vastu che. kaLazamAM che ne (vastu che mULa I ) "jJAnAt" ema che ne tyAM, jJAnAt jJAnathI eTale? bhedajJAnathI, bhedajJAnathI eTale jene svarUpanuM jJAna thayuM che, ke huM jJAna ne AnaMda chuM, evA jJAnathI ja garama pANImAM uSNatA ne pANInI zItaLatAno bheda jJAnathI pragaTa jANe che. jene svanuM jJAna thayuM che, e paranA jJAnane yathArtha rIte pANI zItaLa ne agni uSNa ema bheda te svarUpagrAhI jJAnI jANe che, ajJAnI tene jANato nathI. AhAhAhA ! ( zrotA:- kathaMcit pANI unuM ane kathaMcit pANI ThaMDu che ema) bilakula nahi, pANI unuM che e garamInuM, AMhIM to eno svabhAva zItaLa che ema bhagavAnano svabhAva zItaLa, zAMta, vItarAga che, rAga che te upAdhi che karmanI. AhAhAhA ! AkaruM kAma che. AhAhA ! garama pANImAM garama pANImAM uSNatA te agninI che ane pANI te zItaLa che, evI judAI paranI potAnuM jJAna jene thayuM che te parane Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 samayasAra siddhi bhAga-5 uSNatA ne zItaLatAno bheda yathArtha jANe che. AhAhA ! samajANuM kAMi? pragaTa thAya che. lavaNasvAdamedavyadAsaH" zAkanA svAdathI lavaNanA svAdanI tadna bhinnatA zAka khAruM je che e khAruM zAka nathI, mIThuM khAruM che. zAka to mIThAza-khArAzathI bhinna cIja che. AhAhA ! e zAkanA svAdathI lavaNanA svAdanI tadna bhinnatA "jJAnAta eva ullasati" jJAnathI ja prakAzita thAya che. AhAhAhA ! eka phere kIdhu'tuM -dAkhalo Apyo to nahIM, zrImada rAjacaMdra AvyA'tA rANapura pAse eka gAma che emAM sau bhegA thayA'tA thoDAka mumukSu emAM dUdhInuM zAka Ama AvyuM Ama dUdhInuM zAka joine ke A zAkamAM mIThuM bahu che, paNa tame cAkhyA vinA? jAo e dUdhInA je kaTakA pANIthI baphAya enA karatAM mIThuM vadhAre paDayuM te enA resA tUTI gayA che. juo A khAre resA tUTI gayA tame vagara joye? paNa juone e dUdhInA zAkanA kaTakA che enA resA tUTI gayA che te khAruM vadhAre che mIThuM paDyuM che, ema bhinnatA khArAnI ane zAkanI bhinnatAne bhinna svarUpagrAhI jJAnI tene jANI zake che. vizeSa kaheze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva.) pravacana naM. 196 zloka-6O guruvAra, mahA vada-3, tA. 15/2/'79 ogaNasAITha pUrA thayA pachI, have je kAMI jaNAya che te jJAnathI jaNAya che ema kahe che. pharIne sAIThamo kaLaza. "navanana payaso: gauMya-zai--vyavasthA" garama pANImAM agninI uSNatA ane pANInI zItaLatA pANIno mULa svabhAva zItaLa che ane agninA nimitte uSNa thayuM, e agninuM kArya thayuM evo be bheda jANe koNa? ke jene A svarUpanuM jJAna thayuM che AtmAnuM, A AtmA bhagavAna sarvaze je kahyo, e zarIra A to jaDa che. enAthI judo che, aMdara ATha karma che jJAnAvaraNI jaDa enAthI judo che, enAthI pApanA pariNAma kare che hiMsA, juThuM, corI, viSayabhoga, vAsanA enAthI judo che ane dayA, dAna, vrata, bhakti, tapa, upavAsa AdinA vikalpa kare che enAthI to AtmA judo che aMdara, evA AtmAnuM rAgathI bhinna thaIne AtmajJAna thAya, samyagdarzana thAya, ane AtmA pUrNAnaMda prabhu che evuM jene vedanA anubhavamAM Ave ene AtmajJAna kahe che. jhINI vAta che prabhu! AhAhA ! e jJAna thayuM hoya e pANInI zItaLatA ane agninI uSNatA eno bheda e samyajJAnI jANe. samajAya che kAMI? che? garama pANImAM agninI uSNatAno ne pANInI zItaLatAno bheda jJAnathI ja pragaTa thAya che. jJAnathI eTale? je AtmA jJAnasvarUpa che prabhu sarvajJa svabhAvI AtmA che, e sarvajJa svarUpanI jene dRSTi ne anubhava thayo, tenuM nAma ahIM jJAna kahevAmAM Ave che. AhAhA ! AvI vAtuM che. e jJAna jene thayuM te pANInI zItaLatA ane agninI uSNatAno bheda e sva-para jJAyaka jANanAro che e jANe. ajJAnIne enI zItaLatA ne uSNatAnI khabara nathI, kAraNa ke jene svanuM jJAna nathI ene paranuM jJAna yathArtha hotuM nathI. AhAhA ! premacaMdajI! AvI vAta che. apUrva vAta bApu zuM kahevAya ? atyAre to muzkelI jevuM lAge Akho mArga vItarAgano paramezvara, jaina paramezvara paramAtmA enuM kathana che A. saMto digaMbara munio e ADatiyA thaIne kevaLajJAnanI vAta Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-60 97 jagata pAse muke che. mAla to bhagavAnano che, e anubhavI thayA munio, saMto, digaMbara saMta, enI A vANI che. samajAya che kAMI? zvetAMbara paMtha to be hajAra varSa pahelAM, AmAMthI digaMbaramAMthI nIkaLyo. zraddhA viparIta thaI gaI. emAMthI sthAnakavAsI hamaNAM cArase varSa pahelAM, e zvetAMbaramAMthI nIkaLyA e paNa zraddhA viparIta thaIne jhINI vAta che bhAI AkaruM kAma che e cImanabhAI. AvuM je jJAna saMto digaMbara munione hatuM ane e jJAnathI vAta kare che, jagatane ke amane paNa je AtmajJAna thayuM ene ame jANanAra thayA tethI amAruM jJAna have ThaMDA garamano bheda e jJAna jANe. AhAhA ! eka vAta. bIjI vAta-lavaNa zAkanA svAdathI lavaNanA svAdanI, dUdhInuM ke kArelAnuM zAka che, emAM mIThuM hoya che e mIThAno svAda judo, zAkano judo che, e khAruM je zAka kahevAya che e khAruM zAka nathI, khAruM to mIThuM che. AhAhA ! samajANuM kAMI? e mIThuM A khAruM ane zAka enAthI bhinna jAta che evuM jene AtmajJAna thayuM hoya e enI bhinnatAne jANe. AhAhA! kAle vAta karI'tI, nahi? zrImad rAjacaMdra jJAnI hatA, gRhasthAzramamAM bhale ho, AtmajJAnI e rANapura pAse huDamatALe tyAM badhA bhegAM thayelAM ghaNAM varSanI vAta che pa7 nI pahelAM emAM pacIsa pacAsa badhA mumukSu bhegAM thayA hatA. dUdhInuM zAka AvyuM Ama, Ama zAka joIne kahyuM ke AmAM mIThuM vadhuM che, kema paNa cAkhyA vinA? juo dUdhInA kaTakA pANImAM baphAya enI jAta evI hoya che ke emAM resA na tUTe, dUdhInA kaTakA hoya che ne kaTakA e pANImAM baphAya tenA resA na tUTe emAM mIThuM vadhAre paDe tyAre resA tUTI jAya, juo resA tUTI gayelA che, emAM mIThuM vadhAre che eTale, cAkhyuM te khAruM dhuMdhavA jevuM! ohoho ! zrIma to Ama joIne ja kahyuM. e mIThAnI khAra5 ane zAkanI bhinnatA e jJAnI jJAnathI jANe. e AMhIM kahyuM, be vAta. have trIjI "svarasavikasannityacaitanya dhAto: ane krodhAde bhidA" jhINI vAta che prabhu. AhAhA! "nija rasathI vikasatI", caitanyasvarUpa bhagavAna enuM aMtaramAM sanmukha thaIne e caitanyarasathI bharelI nitya caitanya dhAtuno, A caitanya che e jJAna ne AnaMda svarUpa che, ane je puNya-pApanAM bhAva thAya che. dayA, dAna, vrata, bhakti, kAma, krodha ene AMhIM krodha kahe che, kema ke svabhAvathI viruddha che, evA viruddhabhAva ane avirodhI caitanyasvarUpa enuM bhAna jJAnathI thAya che, AvI vAtuM have. oluM to icchAmi paDikamaNa: IriyA vIrIyA micchAmi dukkaDaM hatuM lyo, kAMI samajavuM emAM? tassauttari karaNeNaM ThANeNaM moNeNaM appANe vosirAmi, cImanabhAI aprANa zuM ne vozare zuM kAMI arthanI kAMI khabara na maLe, mAraga judo bApu! dharmanI cIja vItarAga kahe che, e cIja judI che. kahe che ke jema zAkamAM mIThAza khArapa ne zAkanI mIThAzanI judAI, samyajJAnI jANe, dharmI hoya e jANe. ajJAnIne e khabara na paDe-ema AtmA caitanyadhAtu che prabhu. jANaka svabhAvathI bharelo, jema sAkara gaLapaNathI bharelI che, ema AtmA AnaMda ne jJAnathI bharelo prabhu che. AhAhA! jene bhagavAna AtmA kahe, bIjAo je kahe che enI to khabara nathI badhA ajJAnIoe kalpanAthI vAtuM karI che, paNa sarvajJa paramezvara trilokanAtha jene eka sekaMDanA asaMkhya bhAgamAM traNakALa traNa lokanuM jJAna, eNe je AtmAne jANyo ane kahyo, e judI jAta che. e AtmA Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 samayasAra siddhi bhAga-5 aMdara caitanyadhAtu jANana jANana jANana jANana svabhAvane dhArI rAkheluM tattva, e tattvanI aMdaramAM puNya ne pApanA bhAva bhinna che, emAM nathI. AhAhA ! cAhe to dayA, dAna, vrata, tapa, apavAsa Adino vikalpa che, e to badho rAga che, e rAga ane bhagavAna jJAnasvarUpa beya, enI bhinnatAnuM jJAna e jJAnI kare. ajJAnIne khabara, patto nathI. AhAhA ! bahu jhINuM AvuM. bahu paricaya kare to samajAya evuM che bApu ! A kAMI duniyAthI ajANyA nathI, ame, duniyAne badhAne jANIe chIe. 45 va2sa to tyAM rahyAM chIe, 44 AMhIM thayA, 89 thayA, ane 90 behaze A vaizAkha suda bIje, zI2ne hoM, dhULane, Ane, AtmA to anAdi anaMta che. duniyAnI zailI kaI cAle che ane A zuM che vItarAga mArga Akho, bahu judI jAta che. AMhIM kahe che, prabhu ke A caitanyadhAtu nijasathI vikasIta ekalI caitanya trikALI nahi, trikALIthI je dRSTithI vikasita thayeluM samyajJAna samyagdarzana pragaTa thayuM. bhAI ! samajAya che kAMI ? "nija svarasathI vikasita nitya caitanyadhAtu" e nitya caitanya bhagavAna che AtmA enuM aMdara jJAna thatAM, paryAyamAM caitanyano rasa pragaTa thayo, jANaka ane AnaMda jenI dazA pragaTa thaI. ene samakitI kahIe, ene jJAnI kahIe ene dharmanI pahelI darajjAno, pagathiyuM dharmanuM paheluM kahIe. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? e nija rasathI vikasita caitanyadhAtu che, caitanya ne AnaMda Adi svabhAvathI, dhA2NA dhArI rAkhyuM jene svarUpe, enuM vikasita thayuM. paryAyamAM avasthAmAM A dravya ne paryAyanI bhASAya samajAya nahIM. je jainadarzananA ekaDAnA mIMDA, ekaDAnAM mIMDA samajAya che ? amathuM mIMDuM judI jAta hoya che ane ekaDAnuM paheluM mIMDuM karI pachI Ama lAMbI pANa kare che, e e jAta jAdI hoya che. AhAhA ! AMhIM kahe che ke prathama je jainadarzananuM dravya ane paryAya be cIja che, dravya e trikALI cIja che ne paryAya e vartamAna pariNAma, dazA che. e trikALI cIjanI dRSTi ne anubhava thatAM paryAyamAM nija rasa vikasita pragaTa thAya, tene samyagdarzana ne samyajJAna kahevAmAM Ave che. Are ! AvI bhASA. kaho-samajANuM kAMI ? "sva2sa vikasita nitya caitanyadhAtu" AhAhA ! bhagavAna AtmA aMdara sat cidAnaMda, sat nAma zAzvata, jJAna ne AnaMdano sAgara prabhu che. AhAhA ! je sarvajJa 52mAtmA thAya che, arihaMta e sarvajJapaNuM AvyuM kayAMthI ? kayAMya bahArathI Ave che? aMdara paDayuM che. AhA ! jema lIMDIpIpara, cosaThorI hoya che ne, lIMDI pI52, ghuMTe tyAre cosaThaphorI tIkhAza bahAra Ave che ne ? e kayAMthI AvI ? dhuMTavAthI AvI ? ghuMTavAthI Ave to lAkaDAne ne paththarane ghuMTe nahi ? e lIMDIpI52mAM cosaThavhorI eTale cosaTha eTale rUpiyo, soLaAnA e lIMDIpIpara kaThe nAnI raMge kALI, paNa emAM tIkho rasa che, e soLaAnA eTale cosaTha eTale soLaAnA rUpIye rUpIyo tIkho 2sa bharyo che. AhAhA ! ane lIlo raMga be. ene ghuMTatA je che aMda2mAMthI e bahAra Ave che. be pahorI, cAra pahorI, ATha pahocI, cosaTha pahorI chellI ema AtmAmAM sarvajJa svabhAva che, ene jeNe rAgathI bhinna pADI ane AtmAnuM jeNe samyagdarzana ne jJAna pragaTa karyuM enI nija caitanyadhAtu paryAyamAM vikasita thaI, kamaLa jema khIle ema khIlyuM aMdarathI. AhAhA ! e khIlelA jJAna vaDe potAne jANe ane rAganA bhAgane bhinna che tema jANe. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 zloka-60 Are Are AvI vAtuM have. manahara! A tamAre kyAMya sAMbhaLavA maLe evuM nathI kAMI nyAM. AhAhA ! paisA bhegA karIne beTho che ghaNAM, amAre phAvAbhAIno dikaro che. phAvAbhAI gAMDAbhAIno dIkaro tyAM amAre pAleja badhA rahetAne bhegAM, have bahAra gayA, te kahe surata gayo to paisA thaI gayA eka karoDa, eno bhANeja kaheto'to 80 lAkha rUpiyA to mArA mAmAne karoDa rUpiyA thayA che, tyAM surata gayA'tA ne ame enI dukAne e to dhULa che, e to pUrvanA puNyanA paramANuM baLI gayA to e vastu dekhANI, dekhANI, enI pAse kyAM AvI che? enI pAse to mamatA che. AhAhAhA! eya? A rahyA nahi badhAya Ama cAlabhAI ne punamabhAIne moTAM karoDapati jaDanA dhaNI pati kahevAya ne ! karoDapati, karoDa eTale jaDa ane eno pati eTale jaDano dhaNI. AhAhA ! ene bhagavAna AtmA caitanyamUrti koNa che, aMdara ane emAM aMtaralakSmI svabhAva soLa AnA, jema olAmAM cosaTha pahoruM bharyuM che emAM soLa AnA, AtmAnI aMdara svabhAvamAM AnaMda ne jJAna pUrNa soLaAnA bharyuM che, arere kema bese paNa ene? koI di' sAMbhaLavA maLe nahi. AhAhA! evo je nitya caitanyadhAtu, che? e zabdo A to kathA nathI bApA, A to aMtara dharmanI trilokanAtha sarvajJadeva paramezvara enI vANImAM AvyuM te vAta che, bhAI ! AhAhA! nitya caitanyadhAtu, jema I pIparamAM cosaTha pahorI tIkhAza ne lIlo raMga pUro bharyo che to bahAra pragaTa thAya che. ema A bhagavAna AtmAmAM pUro AnaMda ne pUruM jJAna soLaAnA cosaTha bharyuM che, evI je caitanya nityadhAtu, dhAtu eTale nityapaNuM AnaMda ne jJAna ne Adine dhArI rAkhyuM evo je caitanyadhAtu, emAMthI vikasita dazA thaI, enuM bhAna thatAM, samyagdarzanamAM, samyajJAnamAM e caitanyadhAtu pUrNa AnaMda che, evuM bhAna thatAM, dazAmAM vikasita, kamaLa jema khIle ane pIpara jema cosaThahorI hatI ne bahAra Ave pragaTa, ema paryAyamAM avasthAmAM AnaMdanI dazA ane jJAnanI dazA pragaTa thaI. AhAhAhA ! bhASA kaI jAtanI? bApu mAragaDA judA nAtha. AhAhA! e caitanya nityadhAtu, vastu, jeNe anaMta anaMta anaMta guNane dhArI rAkhyA evI nitya vastu, enI aMtaramAM dRSTi thatAM, rAgathI bhinna paDatAM, je rAganuM pragaTapaNuM dekhAtuM e rAgathI bhinna paDatAM A zAMti ne AnaMdanuM pragaTapaNuM jaNAya ene samyajJAna ne samyagdarzana kahe che. AhAhA! hajI to cothA guNasthAnanI vAta, pAMcamuM kone kahevuM e to AvuM rahI gayuM. bApA! AhAhA-ane munine chaThuM e to kone kyAM e to lokoe sAMbhaLyuM ya nathI. AhAhA! evI nitya caitanyadhAtu vikasita thayelI che? nija rasathI vikasita, nitya caitanyadhAtuno ane krodhAdi bhAvono, e dayA, dAna, vrata, tapa, apavAsa Adino vikalpa UThe e rAga che. e rAgano ne caitanya vikasita thayelA jJAnano, e jJAnabheda I jANe. AhAhA! A thoDA zabdomAM AvuM badhuM bharyuM che, e dayA, dAna, vrata, upavAsa Adino vikalpa, e rAgano ane caitanyadhAtuthI vikasita thayelI dazA, te jJAna ane jANe che ane rAga para mArAMthI bhinna che, tene jANe che. e rAga mArI cIja nathI. dharmIne AvuM bhedajJAna hoya che. AhAhA ! ene dharmI kahevAya bhAI. bAkI badhA vADAnA bakarAnA ToLAM che. AhAhA ! eya? AhAhA ! Avo je caitanya prabhu ekalA jJAnanA svabhAvathI pUrNa bharelo ane atIndriya AnaMdanA Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10) samayasAra siddhi bhAga-5 svabhAvathI pUrNa bharelo, evI caitanya vastu tenuM bhAna thatAM, te vikasita thayuM jJAna, pragaTa thayuM samyagdarzana, jJAna e jJAna vaDe svane jANe ane rAgAdi bhAva para che, tene para tarIke jANe. premacaMdajI! AhAhA ! AvI vAtuM che. tyAre ene janma maraNanA aMta Ave bApA, nahi to 84nA pherA karI karI marI gayo che. AhAhA ! eka eka "84 nI yoni" 84 lAkha yoni, eka eka yonimAM anaMtavAra avataryo che, bhUlI gayo. hoM? bhUlI gayo eTale nahotuM kema kahevAya bhAI? janmI ne bAra mahinAmAM zuM thayuM khabara che? mAtAe kema dhavarAvyo navarAvyo, nathI khabara mATe nahotuM ema kema kahevAya. AhAhAhA! ema jagatamAM aneka anaMtavAra dareka yonimAM, utpanna thayo, anaMtavAra mahAduHkhI thayo, enI ene khabara nathI, khabara nathI mATe nathI ema kema kahevAya bhAI. AhAhA ! enI, jene AMhIM khabara paDI aMdara, ke huM to eka caitanya AnaMdano nAtha saccidAnaMda prabhu! anyamati kahe e nahi hoM, saccidAnaMda zabda to svAmInArAyaNamAM ya Ave, ene khabara nathI vastunI. AMhIM to sarvaza paramezvara jinezvaradeve sat che vastu, mahAprabhu, cidAnaMda jJAna ne AnaMdano sAgara che prabhu ! AhAhA ! logassamAM zabda Ave che traNa, paNa ene arthanI khabara na maLe "AIesu ahiyaM payAsayarA, caMdezu nimalayara, sAgaravara gaMbhIra" eTale zuM kahe che. prabhu tuM koNa cho? siddha bhagavAnanI vAta kare che, paNa siddha bhagavAna jevo A AtmA che. AIesu ahIMyA Aditya eTale sUrya, Adi thAya ne sUrya pragaTa thAya, Adi divasano. Aditya sUryanA prakAzathI paNa caitanyano prakAza anaMtaguNo aMdara che. AhAhA! AIesu ahiya adhikaM payAsakarA prakAzano karanAro prabhu tuM. kema bese? caMdasyu nimalayarA prabhu, Apa caMdranI nirmaLatAthI paNa anaMtaguNI nirmaLatA, evo A prabhu AtmA che aMdara. AhAhA! sAgaravara gaMbhIrA, sAgaranA dariyAnA pANInI uMDapanI gaMbhIratAno pAra na maLe, ema A gaMbhIratA anaMta guNano gaMbhIra, evo je A bhagavAna AtmA enuM jene aMtaramAM sanmukha thaIne nimitta, rAga ane paryAyathI vimukha thaIne, AhAhA.... trikALI jJAyaka caitanya dhAtu, dhruva svarUpa nitya prabhu, enI jyAM sanmukha thaIne je samyajJAna pragaTa thayuM, e "jJAnA" e jJAnathI sva caitanyane ane rAgane jJAnI beya judA jANe che. AhAhA ! samajANuM kAMI? Are AvI bhASA hoya badhI kyAMya sAMbhaLavA maLI na hoya, olA kahe namo arihaMtANaM, tikhuto, IcchAmi, tasmauttari, logassa, karemi bhaMte ne namothuchuM-jAva. thaI gaI sAmAyika, dhULe ya nathI bApA tane kAMI khabara nathI. AhAhA! evuM ameya badhuM karyuM tuM nyAM hoM pAlejamAM, ajJAnamAM. AhAhA ! A vastu bIjI bApu, vitarAga paramAtmA trilokanAtha jinezvaradeva, enuM pharamAna koI judI jAta che. AhAhA ! e AMhIM kahe che. caitanyadhAtu aMdara vikasita thaI che, jJAna samyagdarzanamAM, ane rAga, vikAra che dayA, dAna, vrata, Adino, eno bheda jJAna jANe che, ajJAnIne enA bhedanI khabara nathI. AhAhAhA ! che? "bheTuM kartRmAvat minvatI" evA kartutvane bhedato thako, AhAhA ! huM eka caitanyamUrti AnaMda svarUpa chuM, evuM bhAna ane rAga bhinna che, ema bhAna thatAM rAganA kartApaNAnuM je abhimAna che te tene chUTI jAya che, e rAganI kriyA mArI che, evuM je mithyASTimAM mAnato hato, Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-60 101 ajJAnamAM e jJAnanuM bhAna thatAM te vikalpa je dayA, dAna, vratano UThe, teno huM kartA nahi. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? AvuM che. e kartApaNAnA bhAvane bhedato thako, eTale ? ke je AtmA svarUpa zuddhacaitanya che tenuM bhAna nahotuM tyAre to e dayA, dAna, rAga vikalpa uThe e rAga eno kartA thato e mAruM kartavya che ane eno huM kartA chuM, ajJAnapaNe, mithyAtvapaNe, paNa jyAre samyagnAna ne samyagdarzana thayuM, tyAre tene AtmAno rAga ane huM be ya jAdI cIja chuM, aMta2 bhAna thatAM, e jJAnI nAma dharmI jIva cothe guNasthAne hoya chatAM te rAga Ave teno kartA thato nathI. e rAgano jANanA2 2he che. cImanabhAI ! AvuM che. AhAhA ! have sAMbhaLe che, loko to muMbaImAM to daza daza hajA2, paMdara paMdara hajAra mANasa bheguM thAya, vyAkhyAna sAMbhaLavA !mAraganI A rIta che, A che bhAI ? sAMbhaLavuM hoya to sAMbhaLo, e cImanabhAI paho2 89 beThuM' tuM ne ghATako52, paMdara hajAra mANasa, vaizAkha suda bIja, ekama, bIja, bahu mANaso, paNa bicArA saMpradAyanI dRSTivALA paDayA hoya sAMbhaLavA Ave, ke, AMhIM vAta zuM kahe che enI gaMdhe ya no Ave. e puNya dekhe ane ghaNAM mANaso dekhe to hAlo ApaNe. AhAhA! AMhIM kahe che ke, caitanya bhagavAna AtmA e zuddha AnaMdano nAtha prabhu AtmA evuM jene bhAna thayuM ene samyagdaSTi jIvane, A caitanya ane A rAga e be cIja bhinna bhAse che, jema ghauM ane kAMkarA jema bhinna bhAse che, ema dharmIne e dayA, dAna, vrata vikalpa UThe che rAga e kAMkaro che, mela che. AhAhAhA ! AvI vAtuM ane bhagavAna aMdara caitanya nirmaLAnaMda prabhu che. tene jJAna dvArA beyane bhinna bhAse che, bhinna bhAsatAM bhinnano kartA thato nathI. kaho samajANuM AmAM ? "toDato thako" eTale ? e rAgano je vikalpa vRtti UThe che teno kartA na thatAM, dharmI tene toDato thako, akartApaNuM pragaTa karato ane kartApaNAMne toDato thako, jJAnathI ja pragaTa thAya che, te samyagnAnathI te bhAna pragaTa thAya che. AhAhA ! Are, AvI vAtuM lyo, samajANuM kAMI ? jema e zAkanI mIThAza ne mIThAnI khA25, beya judI cIja che, ema pANInuM ga2mapaNuM ane enuM zItaLapaNuM juduM che, ema bhagavAna AtmA zuddha caitanya vastu, enuM bhAna ane rAga dayA, dAna, vrata AdinAM vikalpa UThe che te cIja bhinna che, enuM bhinna bhAna thatAM tenA kartApaNAne bhedato, kartApaNAne toDato jJAnI jJAnapaNe rahe che, AvuM che have, e ya ! ve ajJAnI paNa potAnA ja bhAvane kare che, ajJAnIne AtmA zuM che enI khabara nathI, tethI te puNya-pApano bhAva je thAya dayA, dAna, vrata, bhakti, kAma, krodha, A 2LavA-ka2vAno bhAva badhuM pApa che. 2LavAno bAIDI chokarAnA sAcavavAno, vyAja upajAvavAno dhaMdho, chokarAone raste karI rAkhavAno, potAno anubhava hoya ne pApano ene batAve jo Ama karavuM, Ama karavuM. e badhA pApanA pariNAma ane aMdara dayA, dAna, vrata, bhaktinA puNyanAM pariNAma be ya vikA2 che, ema dharmIne jJAna thatAM teno vikA2no kartA nahi thato, e jJAnI rahe che. ajJAnI, tenI ajJAnIne khabara nathI. ajJAnI paNa potAnA bhAvane kare, e ajJAnI puNya-pApanA bhAva thAya tene kare, paNa e jaDa karmane ane za2I2ne ke koI 52nuM kare traNakALamAM Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 samayasAra siddhi bhAga-5 nahi. AhAhA ! samajANuM kAMI ? ajJAnI paNa, ajJAnI paNa kema lIdhuM ? ke jJAnI to jJAnane kare, ajJAnI rAgane kare, paNa e potAno rAga je puNya-pApano ene kare, paNa ajJAnI zarIranI kriyA kare ke vANIne kare, ke 52ne bacAvavAnuM kare, ke 52nI vyavasthA kare e to traNakALamAM ajJAnI paNa kare nahi. bhaMgArano bhUko bhaMgArano dhaMdho hato pahelAM, moTo kUvo bharyo'to pachI emAMthI paisA baisA thayA haze dhULa, kahe che ke e vyavasthA AtmA na karI zake, ema kahe che. chokarA kare ? ajJAnI paNa potAnAM bhAvane kare, e puNya ne pApanA vikalpa rAga che tene kare, paraMtu pudgalanA bhAvane kadI karato nathI, pudgala nAma A zarIra ne vANInI kriyA AtmA karato nathI. AhAhAhA..... barAbara che? A badhA huMziyAra dhaMdhA kare che ne cImanabhAI ThAkarazI, nahi ? zuM che dhaMdho kAMI tamAre ? heM ? ( zrotAH- cunAno ) cunAno, cunAno, kothaLA, hA... hA... sAMbhaLyuM che cunAnA kothaLA moTA ne dhaMdho che. AhAhA ! raMgano dhaMdho moTo nathI ? jAmanagarano eka vANIyo che ne derAvAsI raMgano dhaMdho, ene bA2 mahinAmAM sADA traNa karoDanI pedAza che, muMbaImAM ApaNA sumanabhAI emAM nokara che, rAmajIbhAInA dikarA che, ATha hajArano pagA2 che mAsika. Ave che ne ahIM ? sADA traNa karoDanI to eka va2sanI pedAza che, jagajIvanabhAI ke jagadIzabhAI ke evuM kAMIka nAma che. jagamohana maLyo'to ne ahIM Avyo'to tyAM muMbaI Avyo'to maLyo'to badhA bhikhArA che, mAgaNa che, ke A Apo, A Apo, A lAvo, A lAvo-aMda2 AnaMdanI lakSmI paDI che, AtmAmAM cosaTha phorI jJAna AnaMda zAMti vItarAgatA pUre pUrI bharI paDI che, emAMthI mAMgato nathI ne emAMthI kADhato nathI ne. A dhULa ne. AhAhAhA..... kema barAbara che puMjAbhAI ? A nairobI rahe che, ahIMnA mumukSunA gharo sAMITha che tyAM AphrikA, A tyAMthI AvyA che, sAMITha ghara che zvetAMbara hatA digaMbara thaI gayA, ApaNe AMhIM mumukSu thaI gayA, ATha to karoDapati che, ane bIjA ghara badhA koI paMdara lAkha koI vIsa lAkha koI pacIsa lAkha koI pacAsalAkha e hamaNAM jeTha suda agiyArase digaMbara maMdira karyuM, AphrikAmAM be hajAra varSamAM nahotuM, AMhIMnA mumukSu che ne ? paMdara lAkhanuM maMdira karyuM, jeTha suda agiyA2se murata karyuM che, teDavA Avaze ema lAge che. bahu cheTe, have za2I2 (komaLa ). have AphrikA kyAMya rahyuM nairobI, paMdara lAkhanuM murata karyuM jeTha suda agiyArase, digaMbara maMdira sanAtana jaina darzana, e eka zubhabhAva che, dharma nathI. bhagavAnanI pratimA pUjA e zubhabhAva che, ema vrata, apavAsa e zubhabhAva che, rAga che, dharma nahi. AhAhAhA ! dharma to rAganA vikalpathI bhinna paDIne, caitanyadhAtu AnaMda prabhu eno anubhava ka2vo, enuM jJAna ka2vuM, emAM TharavuM enuM nAma 52mAtmA jinezvaradeva dharma kahe che, bAkI badhA thothAM che. e AMhIM kahe che, bhale ajJAnI kahe che ke e potAnA svarUpanuM jJAna na kare paNa, e ajJAnI paNa 52nuM to karI zake nahi. e kuTuMbane sAcavavuM ke dukAnano dhaMdho vyavasthita thaDe besIne vyavasthita kAma levuM e hisAba vyavasthita kare ke nahi, dukAne beTho hoya to ? abhimAna kare. e 52nuM kAma hA, e potAnA puNya-pApano zubha-azubha bhAva, Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-61 103 enuM kare ajJAnabhAve, eno kartA thAya, paNa paranuM to kAMI karI zake nahi. AhAhAhA.... gajaba vAtuM che. kAraNa ke bhagavAne to anaMta AtmAo joyAM che, anaMta paramANuM A, anaMta paramANuM che ne A? A kAMI eka rajakaNa nathI, anaMtA rajakaNano piMDa che A to dhULa eno kaTako karatAM karatAM chello poinTa rahe ene paramANuM kahevAya, evA anaMta paramANuM ahIM kAzmaNanA tejasanA anaMta paramANuM che, e badhA paramANunI kriyA AtmA na kare, ajJAnI paNa. ajJAnI kare potAnA zubha azubha bhAvano kartA thAya ne kare, ane rakhaDe. samajANuM kAMI? e bhAva kare jAo pugalanAM bhAvane kadI na kare, evA arthano ane AgaLanI gAthAnI sUcanikArUpa zloka kahe che. zloka-61 (anuSTrama). ajJAnaM jJAnamapyevaM kurvnnaatmaanmnyjsaa| syAtkartAtmAtmabhAvasya parabhAvasya na kcit||61|| have, ajJAnI paNa potAnA ja bhAvane kare che paraMtu pugalanA bhAvane kadI karato nathI-evA arthano, AgaLanI gAthAnI sUcanikArUpa zloka kahe che zlokArthaH- [a] A rIte [MI] kharekhara [mAtmAnama] potAne [ajJAna jJAnamav]ajJAnarUpa ke jJAnarUpa[ rvat] karato [ gAtmA gAtmamArca rtA cA] AtmA potAnA ja bhAvano kartA che, [paramAvasya] parabhAvano (pudgalanA bhAvono) kartA to [ varita na] kadI nathI. 61. zloka-61 upara pravacana ajJAnaM jJAnamapyevaM kurvnnaatmaanmnyjsaa| syAtkartAtmAtmabhAvasya parabhAvasya na kcit||61|| e rIte kharekhara" artha che nIce "potAne ajJAnarUpa ke jJAnarUpa karato" zuM kahe che. have, kAM kare ajJAnI puNya ne pApanA rAgane kare ane jJAnI jJAnane kare, paNa e potAnA bhAvane kare. dharmI jIva che e jJAna ne AnaMda ne zAMtinA bhAvane kare, ajJAnI rAga ne dveSa puNya pApanA bhAvane kare, paNa jJAnI (ke) ajJAnI potAnA bhAvane kare, jJAnIno potAno bhAva zuddha caitanya tene kare, ajJAnIno bhAva puNya ne pApa tene kare, paNa parane to koI kare nahi. are! Are! A badhA huMziyAra haze ne hiMmatabhAI? tamArA cAramAM huziyAra tame kahevAva, paisA bhale AnI pAse che, pUnamacaMda ne nyAlacaMda. AhAhA ! e konI pAse AvyA'tA enI pAse to mamatA Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/4 samayasAra siddhi bhAga-5 AvI, kahe che. e mamatAno kartA thAva ajJAnI, ane jJAnI potAnA jJAnasvarUpanI pariNatino teno zuddhatAno kartA, paNa parano to eka rajakaNane pheravuM ne taNakhalAnA be kaTakA karavA e AtmA karI zakato nathI. Are AvI vAta! A lAkaDI UMcI kare AtmA, e traNa kALamAM nahi, kahe che, A hAthathI paNa UMcI kare AtmA e traNakALamAM nahi, kahe che. A hAthathI paNa UMcI thaI emeya nahi, koNa mAne? ke A cIja judI che. A cIja judI che. judI cIja, phudInuM kAMI kare nahi. bhAre vAtuM bApA! ohohoho ! vItarAga mArgamAM AvI vAta che, bIje kayAMya che nahi. atyAre to saMpradAyamAM ya vItarAga mArgane ThekANe rAga mArga ne ajJAna mArgane calavyo che, zuM thAya prabhu? durlabha vastu che. AvI vAta sAMbhaLavI ja muzkela paDe, muzkela paDe, navA mANasane to evuM lAge ke A zuM, A zuM kahe che paNa A, Akho di' A karI zakIe ne AnuM karIe ne, chokarAMne bhaNAvIe, chokarAne sAre ThekANe pADIe dIkarIne paNa sAre ThekANe lagana bagana ne nAkhe, dhULeya kare nahi sAMbhaLane ? vikAranA pariNAmane ajJAnI kare, paNa paranuM to kAMI karI zake nahi. jJAnI potAnA bhAvane kare, jJAnIno bhAva kAMI rAga e potAno nathI. AhAhA ! dharmIne to jJAna ne AnaMda ne zAMtino bhAva ene e kare, ajJAnIne rAga mArAM, puNya-pApa mArAM, mATe ene kare, paNa parane to kAMI karI na zake, AMkhanI pAMpaNa paNa AtmA pheravI zake traNakALa traNalokamAM nahi, kema ke e jaDa judI cIja che prabhu! AtmA judI cIja che. AvuM kAma haze? Akho moTo bhAga hAle che Akho, lAkho karoDo mANaso to Ama mAne che, ame karIe, heM? game te mAno sat to sat che. (zrotA:- barAbara sat to sat raheze) e rIte kharekhara potAnA ajJAnabhAvane, ke jJAnabhAvane beya lIdhAne bhAI AmAM? cAhe to dharmI jIva potAnA jJAna svabhAvanI pratIti jJAna ne ramaNatA kare, ane ajJAnI puNya-pApa ne dayA, dAna, vrata, Adi rAgano kartA thAya, paNa parano kartA to jJAnI ke ajJAnI koI thaI zake nahi. AhAhAhA! dharmI jIva to rAga ne puNya-pApano ya kartA nathI to paranI to vAta zuM karavI? ajJAnI puNya-pApano kartA thAya potAnA bhAnane bhUlIne, to e pote rAga ne dveSa eno kartA thAya, paNa paradravyanI kriyA kAMI paNa karI zake, hAthane halAvI zake ke A vANI bolI zake, AtmA traNakALa traNa lokamAM nahi. AhAhAhA! abhimAna kare. moTA paisA pedA thatA hoya to Ama jANe. ohoho!dukAne thaDe besatA hoyane, amAre hatA ne kuMvarajIbhAI phaInA dikarA hatA, sAta ATha peDhIe amArA hatA phaI, giradharabhAI mohanabhAInA dIkarA nahIM? saMtokabA nahi? A saMtokabAnA mAmA hatA ne giradharabhAI, nahIM khabara hoya bhAIne, sAme koNa hatA bhAI mohanabhAInA dikarA kahuM chuM jhobALIA, saMtokabAnA hatA ne mAmA giradharabhAI hatA, umarALA, e amAre phaInAM dikarA thAya sagA, ane ene oramAna bhAI saMtokabAnA hatA AnA bApanI mA, tArAcaMdabhAIne gharethI. badhA paNa mAne, ame A karyuM, ame A karyuM kuMvarajIbhAI hatA. pedAza moTI hatI babbe lAkhanI pedAza, meM to 66nI sAlamAM kaheluM ene, mArI uMmara vIsanI, atyAre to nevuM, e ya kuMvarajI ATalI mamatA tArI, kIdhuM mArAthI moTo cAra varase, A tamArA kAkA, tArA bApanA kAkA, meM to, huM to bhagata kahevAto ne pahelAMthI Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-61 105 nAnI uMmarathI, meM cokhkhuM kahyuM'tuM ene 66mAM, kuMvarajIbhAI huM kahuM, mArI sAmuM bole nahi, bhagata che, sAMbhaLo, marIne yAda rAkho ApaNe vANIyA chIe eTale mAMsa ne dArU khAtA nathI eTale marIne narake nahIM jAva e ya manahara, phAvAbhAI te di' tyAM hato pAleja te di' to saTTAno dhaMdho karatA'tAne khabara che. tema devamAM javAnA lakhaNa mane nathI lAgatA kIdhuM tArA, dukAne beTho to, tema manuSya thavAnA lakhaNa mane nathI lAgatA tArA, kIdhuM marIne Dhora thaIza kIdhuM yAda rAkhaje. bole nahi mArI sAme, bhagata che bolazo nahi sAMbhaLo, dAMta kADhe. A zuM karo cho Akho di' A dukAne beTho'to huM to Ama be dukAno hatI ne amAre trIsa mANaso eka rasoDe jamatA. huM A dukAnamAMthI sAMje jamavA gayelo tyAM cunIlAla motIlAlanI pAchaLa nahi rasoDuM hatuM, paNa tyAM dukAna ne tyAMthI huM Ama gayo ne Ama Ubho rahyo mArAthI bolAI gayuM evuM, kuMvarajIbhAI kIdhuM marIne Dhora thAIza kIdhuM yAda rAkhaje, ane ema thayuM mamatA eTalI meM karuM, huM karuM, huM karuM, huM karuM, meM Ama karyuM badhAnA devALA nIkaLyA mArI dukAnamAM pedAza vadhI gaI, have dhULeya nathI sAMbhaLane kIdhuM. e bhAI maratA ene sanepAta thayo, ane emAM A karyuM ne, A karyuM ke, A karyuM lavato lavato marI gayo. chokarA DAhyAM che, bApA bagaDI gayuM, be lAkha mUkI gayA raLavAnA, hoM daza lAkha rokaDA, ne be lAkhanI pedAza, amArA bhAgIdAra hatA phaInA dIkarA. bApu tArA lakhaNa kIdhuM evA mane lAge che, AMhIM kAMI koIne saphArasa, baphArasa hatI nahIM. tema mAkhaNa copaDavuM nahotuM AMhIM. AhAhAhA ! AMhIM e kahe che ke paranuM karuM, paranuM karuM, "huM karuM, huM karuM e ja ajJAna che, zakaTano bhAra jema zvAna tANe," gADAM heThe kUtaro aDe ene oluM zuM kahevAya ThAThuM aDene gADuM hAle che baLadathI ane aDe ne A jANe ke mArAthI hAle, ema dukAne beTho hoya ne dhaMdhAnI kriyA e mArAthI thAya, kUtarA jevo che, AkarI vAtuM prabhu! AhAhAhA ! e narasiMha mahetAnuM vAkya che. "huM karuM, huM karuM" A paranuM e ja ajJAna che, zakaTano bhAra, gADAno, "kUtaro tANe". AMhIM e prabhu kahe che, ke tArA bhAvane ajJAna bhAve puNya ne pApane tuM kara, ane AtmajJAnamAM jJAna ne zAMtinA bhAvane kara, paNa paranuM to kAMI, taNakhalAnA be kaTakA karavA e tArAmAM tAkAta che ja nahi, paranuM karI zakuM ema che ja nahi, bhAre kAma bhAI. A TopI Ama sarakhI paheravI e kahe che, AtmAthI nahi ema kahe che. e jaDanI kriyA che. jaDa che e to. AhAhA ! I parano kartA to ajJAnIya nathI, ema kahe che. bhAre kAma AkaruM bApA, duniyAthI judI cIja che. duniyAnI I badhI khabara che ne AkhI duniyAnI 63 nI sAlathI to duniyAne joI che ne 63nI sAlathI ghaNAM prakAranA vepAra ne dhaMdhAne badhA jotAM ne vepArInA abhimAnIabhimAnI jyAM hoya tyAM, ame karyA, ame karyA, ame karyAM ame DAhyA thayA mATe A paisA vadhAryA, makAna karyA, bAvaDe, bApa kAMI, mUkIne nahotA gayA kAMI, bAhubaLa kahenArA bolanArA badhA sAMbhaLyA che ne? mUMDha che e ajJAna ne mithyAdeSTi paranuM kArya karI zakato nathI, chatAM karuM chuM ema mAne che, e mUMDha mithyAtvamAM cAra gatimAM rakhaDavAnA lakhaNavALo che. e 84nA avatAramAM rakhaDaze. ema traNa lokanA nAtha jinezvaradevanI A vANI che. ene kAMI koInI paDI nathI ke duniyAne sarakhuM lAge na lAge. AMhIM kahe che, e ajJAnarUpa ke jJAnarUpa karato AtmA potAnA bhAvano kartA che, joyuM? Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 samayasAra siddhi bhAga-5 potAnA be prakAra, ajJAnIno puNya ne pApano potAno bhAva che, kA2Nake enA 52 dRSTi che ane e mAnyA che potAnA, eno ajJAnI kartA e potAnA bhAvano puNya-pApa dayA-dAna, vrata kAma krodha vikA2no. jJAnI potAno bhAva eTale rAgathI bhinna paDeluM jJAna, enA jJAna ne AnaMdane zAMtino potAno bhAva teno jJAnI, dharmI kartA. AhAhAhA ! mALe vAte vAte phera. have mANasa kahe 52mANaMdA, Ave che ne ? "mANase mANase phera, eka lAkhe to na maLe ane eka trAMbiyAnA tera," ema AMhI prabhu kahe che tA2e ane mAre vAte vAte phera che. bhAI ! AhAhAhA ! mAro mAraga ane tAro mAraga koI jAdI jAta che. samajANuM kAMI ? ajJAnI ke jJAnI potAnA bhAvano kartA che, potAnA kIdhuM eTale zuM ? puNya-pApano bhAva ajJAnI potAnA mAne che ne ? ethI potAnA bhAvano kartA ajJAnI, ane jJAnI che e puNyabhAvane potAnA mAnato nathI eno jANanAra chuM, dekhanAra chuM evuM je pariNAma zuddha che eno te jJAnI dharmI kartA thAya che. e rAgano kartA nahi ne 52no kartA to nahi ja. AhAhAhA ! AvI vAta che. A kayA2nuM lakhANa che, A ? anAdikALanA tIrthaMkaro Ama kahetA AvyA che, e saMtoe e jAtanI vAtane anubhavIne e vAtane lakhI che. AtmA potAnA bhAvano kartA thAya che 52 bhAvano pudgalabhAvano kartA to kadI nathI, zI2nI kriyA karI zake, vANI bolI zake, bIjAnI dayA pALI zake, e to traNakALamAM nathI, kahe che. are re ! AMhIM to dayA pALavI e dharma mAne che, loko. 52nI dayA pALI zake e to 52 vastu che 52no AtmA ne enuM AyuSya hoya tyAM sudhI raheze, ene AyuSya pUruM thatA khalAsa thatA deha chUTI jaze ene kA2Ne tuM enI dayA pALI zake? Are Are AvI vAtuM. ajJAnI 52nI dayA pALavAnuM kArya nahi karI zake, paNa ajJAnI enA rAga ne puNyapApano bhAva thAya teno e kartA thaze ajJAnapaNe, mithyAtvapaNe, mUMDhapaNe. ane jJAnI dharmI e rAgathI bhinna paDeluM tattva tenA bhAnamAM rAgano ya kartA nathI, rAganuM jANavuM evuM dekhavuM evuM evA jJAnanI paryAya ne zraddhAnI paryAyano kartA che. Are! Are! samajANuM kAMI ? kAMI samajANuM, ema kIdhuM ne samajAya jAya to to ( zrotAH- samajAya jAya to to beDo pA2 che ) paNa kaI paddhatithI, kaI rItathI kahevAya che. AhAhA ! e kahe che ke 52bhAvano to kartA kadI nathI. AhAhAhA ! A zAkane moLI zake, kalamane, Ama kalama nathI karatAM, zIzapenane ? e to traNakALamAM karI zake nahi ema kahe che. e to jaDanI kriyA che, e jaDathI thAya che. A vAta kema bese ? A dAMta halAvI zake e traNakALamAM nahi ema kahe che, e jaDa che A to mATI che Ama Ama thAya e jaDane laIne, AtmA ene halAvI zake nahIM, AtmA roTalInA TukaDA karI zake nahi, Are Are ! potAnA ajJAnabhAvane rAgane puNya-pApanA bhAvane kare ane dharmI jIva che e rAgane jANanAruM jJAna che, te jJAtA-deSTA tarIkenA jJAnapariNAmane AnaMdanA pariNAmane kare, paNa 52 vastune to kare nahi vizeSa kaheze. :- pramANa vacana gurudeva ) (zrotA: Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 zloka-62 che . loka-ra ** zvo dura ) ) (anuSTrama) AtmA jJAnaM svayaM jJAnaM jJAnAdanyatkaroti kim| parabhAvasya kartAtmA moho'yaM vyvhaarinnaam||62|| e ja vAtane dRDha kare che - zlokArtha-[mAtmA jJAna] AtmA jJAnasvarUpa che,[svayaM jJAnaM] pote jJAna ja che; [ jJAnAt je jima roti] te jJAna sivAya bIjuM zuM kare? [zAtmA paramAvasya vartA] AtmA parabhAvano kartA che [mayaM] ema mAnavuM (tathA kahevuM) te [vyavahArikhama moda:]vyavahArI jIvono moha (ajJAna) che. 6ra. pravacana naM. 197 zloka-ra tathA gAthA-98 thI 100 zukravAra, mahA vada-4, tA. 16/2/'79 A (zloka) to zikSaNamAM cAle che chokarAvamAM. AtmA jJAnaM svayaM jJAnaM jJAnAdanyatkaroti kim| parabhAvasya kartAtmA moho'yaM vyvhaarinnaam||62|| A AtmA to jJAnasvarUpa che. "svayaM jJAna' paheluM kIdhuM ke AtmA jJAna svarUpa che, pachI kahe svayaM jJAna ja che. jJAna svarUpa che e hajI bhedathI e jJAna svarUpa ja caitanyasvarUpa e jJAnA anya kim karoti, jJAna sivAya bIjuM zuM kare? ahIM to jJAna sivAya bIjuM zuM kare? ema to jANe ke e rAgano ya kartA nathI, paNa ahIM to jaDanuM kahevuM che, pATha to Ama che jJAnAt anyat" eTale zuM kIdhuM samajANuM? AtmA jJAnasvarUpa che athavA jJAnamaya che, jJAnasvarUpa che athavA jJAna pote ja jJAna che. te jJAna sivAya bIjuM zuM kare? ahIM dayA dAna ne vratanA pariNAma kare e AMhIM siddha nathI karavuM e na kare, ema siddha nathI karavuM. AhIM to para jaDanAM pariNAmane zuM kare ema siddha karavuM che. samajANuM kAMI? zabda to evo Avyo che- "jJAnAt anya kima karoti," jJAnathI bIjuM kare eTale? bhale e puNya-pApa dayA dAna rAgadveSa Adi kare ajJAnabhAve paNa paranuM to kAMI karI zake nahi, bIjuM zuM kare? AtmA parabhAvano kartA ghaTano ghaDAno vastrano dALa bhAta roTalIno zAkano kapaDAne kare ema mAnavuM e to bhrama ajJAna che. AhAhAhA ! parabhAvano kartA ema mAnavuM ane kahevuM parabhAva zabda jaDa karma, ane ghaTa-paTa Adi eka e parabhAva, parabhAva eTale vikArI pariNAma parabhAva na levA, samajANuM kAMI ? AtmA para bhAvano eTale pudgalano ghaTa-paTano ke karma-jaDano e kartA che ema mAnavuM, e to vyavahArI jIvonuM ajJAna che. AhAhA ! samajANuM? have kahe che ke vyavahArI jIvo Ama kahe che. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 samayasAra siddhi bhAga-5 6) C gAthA-98 ) tathApivavahAreNa du AdA karedi ghaDapaDaradhANi dvvaanni| karaNANi ya kammANi ya NokammANIha vivihaanni||98 / / vyavahAreNa tvAtmA karoti ghaTapaTarathAn drvyaanni| karaNAni ca karmANi ca nokarmANIha vividhaani||98|| vyavahAriNAM hi yato yathAyamAtmAtmavikalpavyApArAbhyAM ghaTAdiparadravyAtmakaM bahiHkarma kurvan pratibhAti tatastathA krodhAdiparadravyAtmakaM ca samastamantaHkarmApikarotyavizeSAdityasti vyaamohH| have kahe che ke vyavahArI jIvo Ama kahe che ghaTa-paTa-rathAdika vastuo, karaNo ane karmo vaLI, nokarma vidhavidha jagatamAM AtmA kare vyavahArathI. 98. gAthArtha:-[ vyavadAre ] vyavahArathI arthAt vyavahArI loko mAne che ke [ rUda] jagatamAM [mAtmA]AtmA [18582thAnazvyALi]ghaDo, kapaDuM, ratha ityAdi vastuone, [2] vaLI [ raNani] iMdriyone, [ vivighAni] aneka prakAranAM [ ff] krodhAdi dravyakarmone [ noff] ane zarIrAdinokarmone [ rati] kare che. TIkA-jethI potAnA (icchArUpa) vikalpa ane (hastAdinI kriyArUpa) vyApAra vaDe A AtmA ghaTa Adi paradravyasvarUpa bAhyakarmane karato (vyavahArIone) pratibhAse che tethI tevI rIte (AtmA) krodhAdi paradravyasvarUpa samasta aMtaraMgakarmane paNa-banne karmo paradravyasvarUpa hoIne temanAmAM taphAvata nahi hovAthI-kare che, evo vyavahArI jIvono vyAmoha (bhrAMti, ajJAna) che. bhAvArtha:-ghaTa-paTa, karma-nokarma ityAdi paradravyone AtmA kare che ema mAnavuM te vyavahArI lokono vyavahAra che, ajJAna che. gAthA-98 upara pravacana vavahAreNa du AdA karedi ghaDapaDaradhANi dvvaanni| karaNANi ya kammANi ya NokammANIha vivihaanni||98 / / ghaTa-paTa-rathAdika vastuo, karaNo ane karmo vaLI, nokarma vidhavidha jagatamAM AtmA kare vyavahArathI. 98. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-98 109 TIkAH- "jethI potAnA icchArUpa vikalpa ane hastAdinI kriyA evA vaDe" AhAhA ! hAthanI A kriyA atyAre to ema gaNI che. paNa enI potAnI ane icchArUpa vikalpa e AtmA ghaTa, ghaDo kare, paTane kare, roTalIne kare, makAnane kare, lAkaDAnAM kAma kare "e ghaTa Adi 5radravyasvarUpa bAhya karmane karato, vyavahArI lokone pratibhAse che," ajJAnIne e bhAse che. AhAhA ! ghaTa ghaDo, vastra, 2tha e bahA2nuM ajJAnI ema mAne che ke ame karIe chIe e 52ne karI zakato nathI. A to AkhI duniyAne e ghaTa paTa Adi 52dravyasvarUpa bAhyakarmane karato vyavahA2I jIvone pratibhAse che. dukAne beTho, A dhaMdhAne A badhI kriyA karuM chuM paisA devA levA mAla devo levo. nahi? cuno ghoLo Ape ne ? I cuno cunAnI kothaLIo rAkhavI, cunAnI kothaLIo vecavI ane devI, kahe che ke e kAma karI zakato nathI, paNa vyavahA2I ajJAnI mAne che. AhAhA! tevI rIte jema e ghaTa-paTa-2tha Adi 52dravyanI kriyAne kare che. ema vyavahA2I jIvonuM ajJAna che. evI rIte AtmA krodhAdi 52dravya svarUpa jaDa, jaDa, krodhAdi ahIM bhAvakarma na levuM, cAritramoha darzanamoha karma je che ne jaDa, e krodhAdi 52dravyasvarUpa samasta aMtaraMga karmane paNa, bAhyamAM ghaTa paTa 2thaAdi karuM ane aMta2mAM karmane karuM, jaDa karma hoM AhA... e baMne karmo 52dravyasvarUpa hoIne, ghaTa paTa 2tha ke A roTalI makAna e 52dravya svarUpa che, ema aMdaramAM jaDa karma baMdhAya che, e jaDa che, jJAnAvaraNI, darzanAvaraNI Adi jema bAhyane karuM ema mAne, mithyAtva moha che ema aMtaramAM jaDa karmane huM karuM e paNa moha, mithyAtva moha che. AhAhA! tevI rIte AtmA krodhAdi 52dravyasvarUpa samasta aMtaraMga karma, oluM bAhya karma hatuM ghaTa paTa 2thaAdi bAhya hatuM A aMtaraMga jaDa. baMne karmo 5dravyasvarUpa hoIne temanAmAM taphAvata nahi hovAthI ghaTa paTa 2tha roTalI, dALa bhAta zAka A kapaDAno vepAra, kapaDA bapaDA devA ne levA ne e kriyA ajJAnI ema mAne che ke ame karIe chIe, e ajJAna che. evI rIte aMtaraMga karma jaDa ene huM karuM chuM, evI mAnyatApaNuM bhrama ajJAna che. loDhA boDhAnA nahi bhaMgA2nuM tamAre manaharane bhaMgAra, bhaMgAra, bhaMgAra laIe daIe bIjAne ApIe karyu che ke e kriyA 52dravyane karuM chuM e mAnavuM e mohra mithyA bhrama che. ema aMtaraMga karma jaDa je che tene paNa karuM chuM, to baMne karma 52 che, cAhe to bAhya ghaTa paTa ratha Adika ho ane cAhe to aMdara jaDa karma ho. AhAhA ! AvuM kAma che. to AtmA to pAMgaLo thayo, 52nuM kAMI karI zake nahi. tAkAta kyAM gaI enI ? e prazna uThayo'to kaLazamAM ke bhAI anaMta zakti che mATe koI eka zakti evI paNa hoya, ke 52nuM kare, ke "nA." 52nuM karI zake evo koI AtmAmAM zakti guNa che nahi. AhAhAhA ! A kapaDAM sIvavA, A kuMbhAra ghaDAne kare, vaNakara kapaDAMne vaNe, A bairAo pApaDa ne vaDIne kare, huMziyA2 hoya to kare ke nahi emAM ? pApaDa ne vaDI no kare, tyAre koNa kare ? jevA bAhya karma 52 che ene karavuM ema mAnavuM e ajJAnIno moha che. ema aMta2 karma je jaDa che ene huM karuM e paNa ajJAnIno moha che. AhAhA ! Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 samayasAra siddhi bhAga-5 bhAre kAma A to duniyAthI judI jAta lAge. paranI dayA pALI zakuM chuM, e paradravyanuM karma thayuM. samajANuM? ane emAM rAga thayo ane ene laIne karma baMdhANuM, e karma baMdhanane meM karyuM, rAga karyo hoya ajJAnIe tyAM sudhI barAbara che. ajJAnIe hoM. ajJAnabhAve, e rAga icchA Adine kare, paNa ajJAnabhAve e jaDakarmane ghaTa paTa rathAdikanAM parakarmane kare nahi. AhAhA ! paradravya svarUpa krodha, mAna, mAyA, lobha jaDa, hoM, jaDa. krodha, mAna, mAyA, paradravya samasta aMtaraMga karmane paNa baMne karmo paradravyasvarUpa hoIne ghaTa paTa rathAdi ane jaDa karma baMne paradravya svarUpa hoIne, temanAmAM taphAvata nahi hovAthI, kare che evo vyavahArI jIvono vyAmoha bhrAMti ajJAna che. AhA!A dhaMdhA baMdhAmAM beTho hoya dukAne badhuM karato nathI, bhASA kare, hAtha halAve, huM? cokhAnI guNuM bharI hoya emAM baMbI nAkhIne, baMbI hoya che ne cokhAnI te e pachI sIdhI nAkhe to to emAM kaNakI ne badhuM bheguM Ave paNa Ama-Ama ADI nAkhe Ama eTale cokhA, AkhA cokhA Ave, kaho e karI zake ke nahi? A cokhA hoya che ne jhINI kaNakI vadhAre hoya aMdara, to vANIyAne emAMthI bhAva olA ochA Ape, hoya bhale kaNakI, pachI baMbI mAre, Ama na mAre, sIdhI na mAre, Ama-Ama eTale emAMthI AkhA cokhA nIkaLe, e karI zake ? baMbI mArI na zake? e to paradravya kIdhuM, paNa aMtaraMgamAM je ATha karma je jaDa che, ene paNa huM karuM chuM e ajJAnIno moha che. AhAhA ! bhAvArtha - ghaTa paTa, karma nokarma ityAdi e jaDa hoM, ghaTa paTa ne karma jaDa nokarma zarIra Adi vANI ityAdi paradravyone AtmA kare che. AhAhA..... A ema mAnavuM e vyavahArI lokono vyavahAra che, ajJAna che. Akho di' kAma karavuM ane kahe ke e kare ane ema mAne to e mUMDha che. AhAhAhA.... vyavahArI lokonI e mAnyatA satyArtha nathI, ema have kahe che 99mAM. che ahIMyAM cAra bhAvane heya kahyA che. kSAyikasamakitane paNa heya kahyuM che. cha jijJAsA: kevaLajJAnane paNa heya kahyuM che? samAdhAna kevaLajJAna to atyAre che ja nahIM eTale meM na kahyuM. badhI vAta khyAlamAM che. (ahIM) kevaLajJAna che nahIM, eTale zrutajJAnIne heya che; e to eka nayathI vicAra karavAthI heya che, paNa vartamAna to che nahIM. vartamAna to (joDaNI) kSAyikasamakita hoya; upazamabhAva hoya, kSayopazamasamakita ( hoya); audayikabhAva hoya, e to ThIka, audayikabhAva to vikAra che. vartamAnamAM to kSAyikabhAva thaI zakato nathI; paNa e kSAyikanI joDaNI thaI zake che. bhagavAnanA zrImukhe kSAyikanA be bheda AvyA che. eka mULa kSAyika ane (bIjuM ) e je kSayopazama che te kSAyika thavAvALuM che, paDavAvALuM nathI, e joDaNIkSAyika. e joDaNIkSAyikano artha bhagavAnanA zrImukhethI Avyo che. kSAyika to kSAyika ja che. paNa jene kSayopazama ( evA prakAra hoya tene joDaNIkSAyika kahevAmAM Ave che). (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 49, niyamasAra gAthA-50) Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-99 111 gAthA-99 - - sa na sanjadi so paradavvANi ya karejja NiyameNa tammao hojj| jamhA Na tammao teNa so Na tesiM havadi kttaa||99|| yadi sa paradravyANi ca kuryAnniyamena tanmayo bhvet| yasmAnna tanmayastena sa na teSAM bhavati krtaa||99|| yadi khalvayamAtmA paradravyAtmakaM karma kuryAt tadA pariNAmapariNAmibhAvAnyathA nupapatterniyamena tanmayaH syAta; na ca dravyAntaramayatve drvyocchedaapttestnmyo'sti| tato vyApyavyApakabhAvena na tasya krtaasti| vyavahArI lokonI e mAnyatA satyArtha nathI ema have kahe che padravyane jIva jo kare to jarUra tanmaya te bane. paNa te nathI tanmaya are! tethI nahi kartA Thare. 99. gAthArtha-[Hi 2] jo [sa:] AtmA [padravyALi] paradravyone [3 ] kare to te [niyamena] niyamathI [tanmaya:] tanmaya arthAt paradravyamaya [ bhavet] thaI jAya; [kasmAta tanmaya:] paraMtu tanmaya nathI [ tena] tethI [][ teSAM] temano[ vartA] kartA [ na bhavati] nathI. TIkA--jo nizcayathI A AtmA paradravyasvarUpa karmane kare to, pariNAma-pariNAmIpaNuM bIjI koI rIte banI zakatuM nahi hovAthI, te (AtmA) niyamathI tanmaya (padravyamaya) thaI jAya; paraMtu te tanmaya to nathI, kAraNa ke koI dravya anyadravyamaya thaI jAya to te dravyanA nAzanI Apatti (doSa) Ave. mATe AtmA vyApya- vyApakabhAvathI paradravyasvarUpa karmano kartA nathI. bhAvArtha-eka dravyano kartA anya dravya thAya to banne dravyo eka thaI jAya, kAraNa ke kartAkarmapaNuM athavA pariNAma-pariNAmIpaNuM eka dravyamAM ja hoI zake. A rIte jo eka dravya bIjA dravyarUpa thaI jAya, to te dravyano ja nAza thAya e moTo doSa Ave. mATe eka dravyane anya dravyano kartA kahevo ucita nathI. gAthA-99 upara pravacana jadi so paradavvANi ya karejja NiyameNa tammao hojj| jamhA Na tammao teNa so Na tesiM havadi kattA / / 99 / / Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 samayasAra siddhi bhAga-5 paradravyane jIva jo kare to jarUra tanmaya te bane, paNa te nathI tanmaya are! tethI nahIM kartA Thare. TIkA:- nizcayathI A AtmA paradravyasvarUpa karmane kare. ghaTa paTa ratha, roTalI dALa bhAta zAka kapaDAM AdinA vepAra ne dhaMdhA Ama kare, paradravyane levaDa devaDanI kriyA kare to pariNAma pariNAmIpaNuM bIjI rIte banI zakatuM nathI, e pariNAmI AtmA ne pariNAma paranuM kare, to pariNAmI ane pariNAma beya eka thaI gayA. pote ane para beya eka thaI gayA. AhAhA! samajANuM kAMI? pariNAma ane pariNAmI bIjI koI rIte banI zakatuM nathI. to AtmA niyamathI tanmaya thaI jAya; eTale zuM kIdhuM? ke ghaDAne, vastrane, rathane, kapaDAne, roTalIne, dALa, bhAta, zAkane e paravastu che, ene jo kare to AtmA tyAM tanmaya thaI jAya, emAM ekAkAra thaI jAya, bhinna rahe nahi. AhAhA! ema to banatuM nathI. Are AvI vyAkhyA, "kare to pariNAma ne pariNAmI bIjI koI rIte banI zakyuM nathI" zuM kIdhuM I? jema ke roTalInI avasthA e pariNAma che ane AtmA kare pariNAmI, to pariNAmInuM e pariNAma to abheda thaI gayuM, e to pariNAma roTalInI paryAyanuM pariNAma e paramANuM pariNAmI enAthI pariNAma che, e pariNAmI ne pariNAma e che paNa enA pariNAmane A kare to, A pariNAmI enA pariNAmane karatAM temAM ekAkAra thaI jAya, jAdo na rahe. AhAhA ! mALuM AvuM kahe che? nizcayathI AtmA paradravyasvarUpa karmane kare, paradravya zabda jaDa karma ane ghaTa paTa rathaAdi bAhya cIjo, A pustakane banAvavA, pustakane lakhavA, A lakho, lakhe ne e kriyA lakhavAnI che e jo AtmA kare to e pariNAma lakhavAnuM pariNAma ane pote pariNAmI, to pariNAma pariNAmI abheda thaI gayo, to ekAkAra thaI gayo, paranI hAre tanmaya thaI gayo, paNa ema che nahi. e karma lakhavAnA pariNAma eno pariNAmI paramANuM enI sAthe pariNAmI-pariNAma che, paNa pariNAmI pote ane lakhavAnA pariNAma meM karyA. to to e pariNAmI ane pariNAma judAM na hoya ne A to "be'ya judA che. AhAhA! AvI vAtuM che. A to Akho di' A karo, A karo, A karo, phalANAne madada karo, ekabIjAne Ama karo, jenI hAre rahevuM che ene madada karo, ene potAnI jevo banAvo ane evo upadeza Ape ne atyAre. lokone sAro lAge. AhAhA ! AMhIM to AhAra, pANI, vastra, paisA, makAna, kapaDAM ekabIjAne daI zake e pariNAma ane pariNAmI be ya eka thaI gayA. samajAya che kAMI ? A juo A che kapaDuM Ama to e pariNAma che, ane pariNAmI paramANuM che paNa jo AtmA Ane kare to A pariNAma ane AtmA pariNAmI, ekameka thaI jAya. AvuM che. AvuM tattva, kaho jaina vItarAga mArga A TopI che, e Ama-Ama ahIM pahere che Ama, e pariNAma thayA enA, ane pariNAmI AtmA, e TopIne sarakhI kare e pariNAma, ene pariNAmI AtmA kare, to AtmA A TopInI hAre tanmaya thaI jAya. TopI paherI zake nahi. kaho kAMtibhAI, zuM che A? ohoho ! Akho di' dukAne dhaMdhA kare che, dhamAla calAve, mithyAbhAvane seve che, ema kahe che. AhAhAhA ! Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-99 113 ajJAnIonI e bhrAMti ne vyAmoha che, paNa A tamAre ghaDIyALa-DiyALanuM kare to ya nahi ? bhAIne zuM che? ene sTIla to AMhIM che, paNa tyAM kAMIka haze ne muMbaI ? e cImanabhAI, sTIlanuM haze. AhAhA ! e sTIlanA kArakhAnA ene huM lavuM, Are ! atyAre kArakhAnA bahu thAya, pAMca pacAsa hajAra thAya eTale kA2khAnuM, nAnuM kArakhAnuM, penanuM kA2khAnuM, phalANAnuM kArakhAnuM, DhIMkaNAMnuM kA2khAnuM, kahe che ane e kArakhAnuM huM calAvuM chuM, haiM ? A to kahe che ke I 52 vastunA pariNAma 52vastuthI thayAM che, tethI te pariNAma ne pariNAmI tanmaya che. paNa te pariNAmane tuM kare to tuM pariNAmI ane e pariNAma to emAM tanmaya ekameka thaI gayuM, 52dravyamAM e ekAkAra thaI gayuM. AhAhAhA ! AvuM kyAM koI sAMbhaLavA navA na maLe, kahe che. e sonagaDhe navuM kADhayuM ema kahe che. paNa A navuM, konuM che A ? bhagavAne jyAre anaMta dravya kIdhAM, bhagavAna tIrthaMkaradeve anaMta AtmA, anaMta paramANuM kIdhAM, to anaMta anaMtapaNe kyAre rahe ? ke bIjAnA pariNAmane bIjo kare to to anaMtapaNuM rahe nahi, paNa bIjA 5dravyano nAza thayo. enA pariNAmane A kare to, e pariNAmIno nAza thayo, kAraNake pariNAma vinAnuM pariNAmI hoya nahi. AhAhA ! zuM kIdhuM I ? koI paNa dravya koIpaNa samaye pariNamana vinAnuM hoya nahi, tyAre tyAM e 52mANuM je pariNamana thayA ghaTa paTa 2thanAM e pariNAmano pariNAmI e 52mANuo eno kartA, ane ema na mAnatAM pariNAma enA, eno huM kartA, to A pariNAmI ne e pariNAma beya tanmaya ekameka thaI gayA. AhAhA ! AvI vAta che. koIpaNa dravya, koI samaye pariNamananI anaMta guNanI pariNamana dazA, anaMta eka samaye, koI paNa dravya anaMta paryAyanuM pariNamana vinAnuM hoya nahi. ene ThekANe A ema kahe ke enA pariNAma, enA pariNAmIe karyA nahi paNa meM karyA, kuMbhAra kahe ke ghaDo meM karyo, suthAra kahe 2tha gADuM meM karyuM. vaNakara kahe ke kapaDuM meM vaNyuM, e badhI mAnyatA bhrama che, ajJAna che. kemake ema na hoya to 52nI hAre ekameka thayA dravya to to te A pariNAma AnAM kare, A pariNAma AnAM kare, A pariNAma AnA kare eTale dravyano to abhAva thaI gayo, haiM ? kemake pariNAma vinAnuM dravya to hoya nahi. have e ema kahe ke A pariNAmane ANe karyA, ANe bIjAe karyA, to to A pariNAma vinAnuM dravya, pariNAma eNe karyA ? AhAhA ! AkaruM kAma bahu. eka noTa che I hAthamAMthI Ama AghI jAya, e e pariNAma che te noTanAM che. Ama javAnA, emAM, A kahe ke meM karyA, to e pariNAma ane pariNAmI AtmA, beya eka thaI gayA. noTanI hAre tanmaya thaI gayo. barAbara che ? bahAra to keTalAya e kahe, sonagaDhamAM olA hA pADe che bhoLA loko, mAthe kahe e hA, hA, hA. are bhagavAna ! bApu A to traNa lokanA nAtha jinezvaradevanA A bhAvo che,jinezvaradeva ema kahe ke vAsaNa melAM che tene huM uTakI, zuM kahevAya e uTakI zake, haiM? mAMjana karI zakuM, sApha karI zake, to e sApha thavAnA pariNAma che enuM pariNAmI te 52mANuM che. A kahe ke mArAthI sApha thayuM to e pariNAma ane A pariNAmI be ya eka thaI gayA, pariNAmI ane pariNAma AdA hoI zake nahi, AhAhA ! AvuM che. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 samayasAra siddhi bhAga-5 te niyamathI paradravyamaya thaI jAya, joyuM? jo paranA pariNAmanI paryAya, bIjo kare to e bIjI cIja temAM ekAkAra thaI jAya, jAduM rahe nahi. AhAhA ! lojIka ane nyAya, heM ? niyamathI tanmaya thaI jAya ema, nizcayathI paradravya thaI jAya. AhAhAhA! e roTalI velaNAMthI loTa Ama pahoLo thayo ema mAnavuM, to velaNuM e pariNAmI, ane pahoLI roTalI thaI e pariNAma, te pariNAma ane pariNAmI velaNuM loTamAM ekAkAra thaI gayuM, loTanI hAre tanmaya thaI gayuM, juduM rahyuM nahi. AhAhA ! ema zIzapenanI aNI kADhatAM je pariNAma thayA Ama aNInAM e pariNAmano kartA to eno pariNAmI paramANuM che, ane A kahe ke meM A pariNAma karyuM to e pariNAma ane pariNAmI be ya, A pote emAM tanmaya thaI gayAM. emAM ekameka thaI gayo, jAdo na rahyo. AhAhAhA ! A mohamaya nagarI muMbaI emAM AvI vAtuM kyAM? lokoe tattvane sAMbhaLyuM nathI. bhagavAnane zuM kahevuM che ne ane tattvanI maryAdA zuM che? dareka anaMta AtmAo ane anaMta paramANuo enI maryAdA zuM? enI maryAdA te kALe je pariNAma thAya te pariNAma tenuM ane teno te pariNAmI, ane e pariNAma vinAno mAne to paNa teNe dravyane mAnyuM nathI. AhAhA ! vedAMta kahe che ne ke paryAya baryAya pariNamana hoya nahi. ane ekalA pariNAmane mAne ane pariNAmIne na mAne, to e bauddha thaI gayo. bauddha mata thaI gayo. huM? AvuM bhaNatara AkaruM paDe, bIjAM zuM thAya? bahu zloka uMcA che badhA. kAraNake koI dravya, anya dravyamaya thaI jAya to te dravyanA nAzanI Apatti (doSa) Ave. AhAhA ! AtmA jaDa karma ane A anya ratha paTa Adi bAhya enA pariNAmane enI paryAyane jo AtmA kare to e paryAya vinAnuM dravya thaI gayuM, to tyAM A dravyano nAza thaI jAya. AhAhAhA ! kaho premacaMdajI! AvI vAta che. bahu kaThaNa, mahA siddhAMta che A badhAM, thoDA zabdomAM. A vAsaNamAM nAma lakhe che ne? e lakhavAnAM pariNAma je thayA che, e paramANunA thayA che, e TAMkaNe karyA nathI, TAMkaNuM ja pariNAmI ane eka akSara paDe e pariNAma, to beya eka dravya thaI gayA. AhAhA ! A vAsaNamAM kare che ne, nAma, nAma, nAma badhA kare ne e pariNAma je akSaronA thayA tAMbA, pitaLamAM e pariNAma thayuM che e paryAya thaI che ne e paryAyanA paramANuM pariNAmI te kartA che. AhAhA ! ene ThekANe olo kahe ke A TAMkaNAthI akSara thayA ane meM Ama karyuM dhyAna rAkhyuM mATe akSara thayA to e pariNAma ane pariNAmI tanmaya ekameka thaI gayA to juduM na rahyuM dravya. AhAhA! gAMDA jevuM che A to, huM? jainano mAraga, jainamAM rahyAM ene ya sAMbhaLavA maLyo nathI. AhAhA! kAraNake koI dravya, anya dravyamaya thaI jAya, to te dravyanA nAzanI Apatti Ave" sAmAnA pariNAma pote kare to pote pariNAmI thaIne te pariNAmamAM tanmaya thaI gayo, to potAnA dravyano nAza thaI gayo, e paradravya thaI gayuM potAnuM dravya rahyuM nahi. AhAhAhA ! zuM A siddhAMta ! maNanA aDhI to cAra paisAnuM zera, pachI enA game eTalA palAkhA karo. AhAhA ! ema koI paNa paramANunA pariNAma, e pariNAmI vinAnuM pariNAma hoya nahi ane pariNAma vinAnuM pariNAmI hoya nahi. ene ThekANe e pariNAmane bIjo kahe ke huM karuM, to e pote tenA Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-99 115 pariNAmamAM tanmaya thaI gayo, eTale potAno abhAva thaI gayo ane e ene eNe mane karyuM kAMI, e paramANuM e pariNAma mArA pariNAma A zarIranA karyA to e paramANuM AMhIM zarIramAM tanmaya ekAkAra thaI gayA. AhAhA ! paramANuM judA rahyA nahi. to anaMta, anaMtapaNe na rahyA. anaMta bhagavAne kIdhA paramANuM to anaMtapaNe kyAre rahe? ke bIjAnAM paryAyane bIjo dravya na kare to anaMta anaMtapaNe rahe, paNa bIjAnA pariNAma ne bIjo kare to pote sAmAnA pariNAmamAM tanmaya thaI gayo eTale potAno nAza thaI gayo. (zrotA - jAdo rahIne kare to dvikIyAvAdIno prasaMga Ave) paNa karI zake ja nahi ne, judo rahIne karI zake nahi e to AMhIM, kare to e pariNAma ane A pariNAmI be abheda thaI jAya, to potAno to nAza thaI gayo. AhAhA ! gaLe utAravuM bhAre kaThaNa, heM? Ama karyuM ke, A karyuM ke, A karyuM. AhAhA ! mATe AtmA vyApya-vyApakabhAvathI paradravyasvarUpa karmano kartA nathI." zuM kIdhuM ? mATe A AtmA vyApya nAma paranI avasthA pote vyApaka ema che nahi, che? AtmA vyApyavyApakabhAvathI paradravyasvarUpa karmano kartA nathI potAnA pariNAma vyApya ane pote teno kartA, paNa paradravyanuM vyApya ane AtmA vyApaka ema che nahi. AmAM to, eka jaNo ApaNe nathI Avato olo amRtalAla jhariyA, jharIyA e to kahe bAvA thaI jAya to samajAya. bAvA ja che sAMbhaLane, kaI cIja tArI che ke tuM mAna e mArI che. AhA! bahu A siddhAMta che moTo, ha, koIpaNa paramANunI paryAya thAya te paryAya vinAno jo rahe ane e paryAya bIjo kare to e dravyano nAza thaI jAya, ane e pariNAma AtmA kare to AtmA pariNAmI pariNAmamAM bhaLI gayo tyAM, to pariNAmI ne pariNAma be judA na rahyA eTale e pote tyAM bhaLI gayo. AhAhAhA ! AvuM che. huM? (zrotAH- bahu sarasa) mATe AtmA vyApya eTale avasthA pariNAma, vyApaka eTale dravya e bhAvathI paradravyasvarUpa karmano kartA nathI. paradravyanI paryAya vyApya ane AtmA vyApaka eTale kartA, vyApaka eTale kartA ane paradravyanI paryAya tenuM vyApya, ema banatuM nathI. kaho samajANuM kAMI? Are ! Are ! AvI vAtuM have, Avo jaina dharma. bhAvArtha - "eka dravyano kartA anya dravya thAya to bane dravyo eka thaI jAya" bahu sAdI bhASAmAM mUkyuM. bIjA dravyanAM pariNAma, bIjo dravya kare to be dravya eka thaI jAya, kAraNake kartAkarmapaNuM athavA kartA ne kArya athavA pariNAma ane pariNAmIpaNuM karma eTale pariNAma, kartA eTale pariNAmI, eka dravyamAM ja hoI zake. AhAhAhA! dareka paramANuM enuM kartAkarmapaNuM e dravyamAM hoya, anyathA na hoya. e to sarvavizuddhamAM AvyuM, utpAduM utpAnuM kAraNa kaviya. ajIvanA pariNAma koI paNa paramANunA skaMdhanA bIjo utpAdaka ne e utpAdhe, ema traNa kALamAM nathI. AhAhAhA ! ema AtmAnA pariNAma, rAgadveSa e karma vyApaka thaIne rAgadveSa vyApya kare, ema nathI. atyAre A siddha Ama karavuM che, pachI vaLI jyAre svabhAvanI siddhi karavI hoya, tyAre svabhAvanI dRSTi thaI jene enuM karma vyApaka ane vikArI vyApya e to tyAM nAkhI dIdhuM. AhAhA! Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 samayasAra siddhi bhAga-5 AMhIM to phakta hajI dravyanI bhinnatA che tene siddha kare che phakta. paNa jyAre svabhAvanI vAta kare, caitanya svarUpa bhagavAna e to AnaMda ne jJAnamUrti prabhu che, enuM vyApya vikAra kema hoya, ema kahe che. enuM vyApya to nirmaLa pariNAma tenuM vyApya, samyagdarzanajJAna-cAritra AnaMda enuM vyApya ne AtmA teno vyApaka. ane tyAM je rAga thAya evo koI AtmAmAM guNa nathI ke tethI rAga thAya, tethI te rAga paryAyamAM thAya che, tethI paryAyaSTi, vyavahAraSTi karmamAM nAkhI ne karma vyApaka ane rAga enuM vyApya, svabhAva dRSTie. AhAhA ! have A vANiyAne AvuM badhuM yAda kyAre rAkhavuM? hajI tattva zuM che, enI khabaruM na maLe, tattvamAM zuM thAya che, kema thAya che ane ene dharma thaI jAya? mithyA moha che mithyAtva thAya. mithyAtvanI bhramaNAM thAya ene adharma thAya. bIjAnA dravyanI dayA pALI zakuM chuM, bIjA jIvanI dayA pALI zakuM chuM, to e dayAnA pariNAma je thayA ahIMyA, enuM vyApya nyAM thayuM, vyApaka A ne vyApya nyAM thayuM, be ya eka thaI gayA, paranI dayA AtmA pALI zakato ja nathI. AhAhA ! (zrotA - paradravyane jANI zake paNa karI zake nahi ) jANavAnuM to badhuM traNakALa traNa loka jANe, ema paNa kahevuM e vyavahAra che. paradravyane jANe, parane jANe e kahevuM e vyavahAra che. kharekhara to e pote potAnI paryAya, dravyaguNane jANe che. AhAhA vItarAga mAraga jhINo bahu bhAI AhAhA ! apUrva vAta che. AhAhA ! kartA karmapaNuM ane pariNAma-pariNAmIpaNuM, pariNAma eTale paryAya ane pariNAmI eTale dravya, ekadravyamAM hoI zake. AhAhAhA ! jIvanA pariNAma, e karma kare to karma pariNAmI ane pariNAma vyApya be ya karma ane rAga be eka thaI gayA. samajANuM kAMI? zuM kIdhuM I? karma jaDa che, e pariNAmI ane AMhI vikAra pariNAma thayo, e enuM pariNAma to to e karma ja pote bhinna, AtmAthI judI cIja nA rahI, AtmAnA pariNAmamAM tanmaya thaI gayuM karma. AhAhA ! pharIne e eka prazna thayo'to te di' ghaNAM varSa thayA tyAM 99 mAM rAjakoTa eka somacaMdabhAI hatA ne eka khArA, eNe kahyuM ke nizcaya zuM? ekakora tame kaho ke karma vyApaka ane rAga vyAya, eka bAju kaho ke AtmA vyApaka ane rAga vyApya, eka prazna thayelo 75 gAthAmAM Ave che. 75 gAthAmAM ema ja Ave ke AtmA vyApaka kartA ane nirmaLa pariNAma kArya, malina pariNAma kArya ane kartA karma, e svabhAvanI dRSTinI apekSAe kahyuM che. AhAhA! paMDitajI! jo bIjA dravyanA pariNAma, paryAya bIjo dravya kare to e paryAya ane pariNAma ane pariNAmI be eka thaI jAya. paradravyathI bhinna na rahI zake ane A to paradravyathI bhinna trikALa raheluM che. tema koI paNa dravya koI kALe pariNamananI paryAya vinAnuM hoya to, e paryAya vinAnuM dravya, to e paryAya vinAnuM dravya hoI zake ja nahi, e paryAyanuM kartA dravya thaI jAya pelo para, ane A pariNAma vinAnuM pariNAmI rahyuM. samajAya che kAMI? AtmAmAM je paryAya che e pariNamana vinAnI, paryAya vinAnuM koI di' dravya hoya nahi, jo e pariNamana vinAnuM dravya thAya to e pariNamana paranuM che, ane e para enuM pariNAmI che. AtmAnuM pariNamana e nathI, to AtmAno nAza thaI jAya ane karma emAM AmAM bhaLI jAya. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-99 117 kAraNake e A paryAyano e kartA eTale A karma tanmaya thaI jAya AtmAmAM. mALe. AhAhA ! AvuM kyAM have navarAza, dhaMdho bAIDI chokarAvane sAcavavA, dhaMdho karavo ke A karavuM? AhAhA ! ane mohamayanagarI muMbaI to, "siddhAMta samajAya che" ? A rIte jo eka dravya bIjA dravyarUpa thaI jAya to to te dravyano ja nAza thAya. A AtmAnA pariNAma che e karma kare to A pariNAmI karma ane pariNAma be ya eka thaI gayA, A AtmA rahyo nahi. AhAhAhA! AMhIM to atyAre puNya-pApanA bhAva jIva kare ema siddha karavuM che. paradravyathI bhinna siddha karavuM che. samajANuM kAMI? atyAre ahIM jJAnI rAgano kartA nathI, e ahIM atyAre siddha nathI karavuM. ahIM to atyAre paradravyathI dareka dravya bhinna, ane dareka dravyanA pariNAma ane pariNAmI ekameka che, e enA pariNAmano bIjo kartA hoya to beya dravyano nAza thaI jAya che. AhAhAhA ! che? A rIte jo ekadravya bIjA dravyarUpa thaI jAya A rIte, kapaDAM, kapaDAM che, e paramANuno piMDa che, enI kapaDAM eka avasthA che, have e avasthA kapaDAnI vaNakara kahe ke meM karI, to e pariNAma ane pariNAmI beya eka thaI gayA. potAnI judAI rahI nahi, vaNakara. AhAhA ! ema A bAIyuM pApaDa kare, vaDI kare, bahu huMziyAra hoya to bahu Ama-Ama khATalAmAM rAkhe ne olAM lAkaDA, khATalAnI zuM kahevAya khATalAno Ave aMdara cheDA-cheDo emAM pATalo rahe, pATIyuM rahe ne beThI hoya ne Ama, bIjA jANe, ohohoho ! zuM hoMziyAra? zuM vaDI karatA AvaDe, ne pApaDa vaNatAM AvaDe ne, A kahe che ke enA pariNAma je pApaDanA thayA, ke vaDInA thayA, e pariNAmano kartA tuM ho, to pariNAma ane pariNAmI be ekameka thaI jAya, paNa e pApaDanAM pariNAmano kartA pApaDanA paramANuo che. paramANuM che e pariNAmI che ne paryAya tenuM pariNAma che. paramANuM che vyApaka che ne paryAya tenuM vyApya che. e vyApya AtmAnuM thaI jAya to e dravya bhinna-rahetuM nathI. tuM jo tenA pariNAmane kare to tAruM dravya bhinna rahetuM nathI, tyAM tAruM (dravya) bIjA hAre bhaLI jAya che. Are zuM haze AvI (vAta). eka pherI indoramAM paMDito bhegA thayA'tA pacAsa paMDita, e lokoe AnAthI viruddha karavA sAruM ahIMnuM sonagaDhanuM, kahyuM ke "paradravyano kartA na mAne te jaina digaMbara nathI" AMhIM kahe che ke paradravyanA pariNAmano kartA mAne te AtmA nathI. AhAhA ! e paradravyanA pariNAmano kartA mAne te potAnuM dravya bhinna mAnato nathI, e padravyamAM bhaLI jAvuM che ema mAnyuM eNe. AhAhAhA ! arere AvuM kyAM paNa. mATe doSa Ave," e moTo doSa Ave, "mATe eka dravyane anya dravyano kartA kahevo ucita nathI." eka dravyanA pariNAmano bIjA dravya (ne) kartA kahevo te vyAjabI nathI. AhAhA ! bahu jhINo siddhAMta ! A to bahAranA kAma karatA bIjAne batAve ke juo A huM karuM chuM. juo A huM karuM chuM, ajJAnane jAhera kare che, eTale pote kAma kare eTale jANe ke kartA kAmano, kevuM huM kAma karuM chuM. AhAhA! abhimAna che mithyAtvanuM. AhAhA! A AtmA vyApya-vyApakabhAvathI to kartA nathI, paraMtu nimittanaimittikabhAvathI paNa kartA nathI. AhAhA! 100 mI gAthA alaukika che. vyApya-vyApaka eTale ke pariNAma ane pariNAmI e rIte paNa parano kartA che nahi. AtmA enA potAnA pariNAmano kartA ane Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 samayasAra siddhi bhAga-5 pariNAmI pote, paranA pariNAmano kartA AtmA to pariNAmI tyAM abheda thaI jAya che. e to vAta kIdhI ThIka, have e uparAMta ahIM to siddha karavuM che. AhAhA ! vyApya-vyApaka bhAvathI to kartA nathI, vyApya vyApaka samajANuM? vyApya eTale pariNAma, vyApaka eTale pariNAmI dravya. vyApya eTale kArya ane vyApaka eTale kAryano karanAra dravya. AhAhA ! vyApya vyApakabhAvathI to kartA nathI paraMtu nimitta nimittabhAvathI paNa kartA nathI. AhAhAhA ! e roTalI ne ghaTa paTane rathane vaNakarane e kahe che ke je dazA thAya temAM nimitta pote ne naimittika e rIte paNa nathI, gAthA bahu UMcI che. AhAhAhA... AhA hA ! enI sAthe "kAraNa (zuddha) paryAya" AvI che ne...! "niyamasAra mAM ja 15mI gAthA. eka kAraNa (zuddha) paryAya che dhruva. dhruva... hoM! jema vastu dhruva che, jema guNa dhruva che; tema eka kAraNaparyAya paNa dhruva che. 2000nI sAlamAM ghaNo vistAra karyo hato. 1 thI 19 gAthA sudhInAM vyAkhyAna (pustakarUpe prakAzita thaI gayelAM che). kAraNa (zuddha) paryAya" sUkSma che. jema dharmAsti, adharmAti, AkAza ane kALa-cAra dravya che, emAM to pAriNAmikabhAvanI paryAya ekasarakhI che. zuM kahyuM samajANuM? e je) cAra dravya che (enA) dravya-guNa to ekasarakhA ja che; paNa enI paryAya paNa ekasarakhI (che). ochI viparIta ekeya che ja nahIM. pAriNAmikabhAvanI paryAya sadAya ekarUpa (che). tyAre to e dravya-guNa-paryAyano dravya pUrNa thAya che. to AtmAmAM dravya ane guNa pUrNa che; paNa je paryAya rAgAdinI che e rAgAdi to ochA-vadhAre thAya che. rAgano abhAva thaIne samakita thAya che. ane samakitanI-mokSamArganI paryAyano paNa abhAva thaIne mokSa thAya che. to paryAya ekarUpa na rahI. (jyAre dharmAdi) cAra (dravyamAM) paryAya ekarUpa che. to AmAM (AtmAmAM) pAriNAmikanI (paryAya ) ekarUpa hovI joIe ke nahIM? to e udaya, upazama, kSayopazama ane kSAyika (paryAya) sivAya, aMdara (eka) kAraNa (zuddha) paryAya (che). e badho vistAra 15mI gAthAnA (vyAkhyAnamAM) karyo che. dravya evuM trikALI dhruva, evuM trikALI sAmAnya, evI paryAya vizeSa vizeSa (eTale) utpAda-vyaya nahIM. utpAda-vyaya vinAnI "kAraNaparyAya' dhruva sadeza anAdianaMta che. jema pelA cAra dravyamAM eka pAriNAmika paryAya anAdianaMta ekasarakhI che evI ahIMyAM dhruva-kAraNa (zuddha) paryAya anAdianaMta ekarUpa che. AhA.. hA! meM 20OOnI sAlamAM eno nakazo paNa banAvarAvyo hato. paNa e viSe eka moTA paMDitane) kahyuM to te samajyA nahIM. varNajIne kahyuM to eNe kIdhuM ke "kAraNa (zuddha) paryAya' evuM che nahIM. pachI huM acakANo ke, moTA paMDito ya samajatA nathI to (bIjA to) samajaze nahIM. (ethI) nakazo bahAra nathI pADyo. e (viSaya) sUkSma che, bhAI ! dravyano bhAva, e kAraNa (zuddha) paryAya; e pAriNAmikabhAvamAM jAya che. e (audayikAdi) cAra bhAvamAM Avato nathI. e utpAdavyaya vinAnI paryAya "kAraNa (zuddha) paryAya che. Avo mArga che! e ahIM kahe che. (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 38, niyamasAra gAthA-38) Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 gAthA-1OO * * zA ) gAthA-100 * ** ) nimittanaimittikabhAvenApi na kartAsti jIvo Na karedi ghaDaM Neva paDaM Neva sesage dvve| joguvaogA uppAdagA ya tesiM havadi kttaa||100|| jIvo na karoti ghaTaM naiva paTaM naiva zeSakAni drvyaanni| yogopayogAvutpAdakau ca tayorbhavati krtaa||100|| yatkila ghaTAdi krodhAdi vA paradravyAtmakaM karma tadayamAtmA tanmayatvAnuSaGgAt vyApyavyApakabhAvena tAvanna karoti, nityakartRtvAnuSaGgAnnimittanaimittikabhAvenApi na ttkuryaat| anityau yogopayogAveva tatra nimittatvena krtaarau| yogopayogayostvAtmavikalpavyApArayoH kadAcidajJAnena karaNAdAtmApi kartA'stu tathApi na paradravyAtmakakarmakartA syaat| AtmA (vyApyavyApakabhAvathI to kartA nathI paraMtu) nimittanaimittikabhAvathI paNa kartA nathI ema have kahe che jIva nava kare ghaTa, paTa nahIM, jIva zeSa dravyo nava kare; utpAdako upayogayogo, temano kartA bane. 100. gAthArtha-[ nIvaDa] jIva [] ghaTane [na roti] karato nathI, [padaMra va] paTane karato nathI, [zeSAni] bAkInAM koI [dravyALi] dravyone (vastuone) [na a]karato nathI;[ a] paraMtu cokopayoau ] jIvanA yoga ane upayoga [ utpAvo] ghaTAdine utpanna karanArAM nimitta che [tayo:] temano [ rtA] kartA [ mavati] jIva thAya TIkA:-kharekhara je ghaTAdika tathA krodhAdika paradravyasvarUpa karma che tene A AtmA vyApyavyApakabhAve to karato nathI kAraNa ke jo ema kare to tanmayapaNAno prasaMga Ave; vaLI nimittanaimittikabhAve paNa tene karato nathI kAraNa ke jo ema kare to nitya- kartutvano (arthAt sarva avasthAomAM kartApaNuM rahevAno) prasaMga Ave. anitya arthAt je sarva avasthAomAM vyApatA nathI evA) yoga ane upayoga ja nimittapaNe tenA (padravyasvarUpa karmanA) kartA che. (rAgAdivikAravALA caitanyapariNAmarUpa) potAnA vikalpane ane AtmAnA pradezonA calanarUpa) potAnA vyApArane kadAcit ajJAnathI AtmA karato hovAthI yoga ane upayogano to AtmA paNa kartA (kadAcit ) bhale ho tathApi paradravyasvarUpa karmano kartA to (nimittapaNe paNa kadI) nathI. bhAvArthavyoga eTale tamana-vacana-kAyanA nimittavALuM) AtmapradezonuM calana ane Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 samayasAra siddhi bhAga-5 upayoga eTale jJAnanuM kaSAyo sAthe upayukta thavuM-joDAvuM. A yoga ane upayoga ghaTAdika tathA krodhAdikane nimitta che tethI temane to ghaTAdika tathA krodhAdikanA nimittakartA kahevAya paraMtu AtmAne temano kartA na kahevAya. AtmAne saMsAra-avasthAmAM ajJAnathI mAtra yoga-upayogano kartA kahI zakAya. ahIM tAtparya A pramANe jANavuM dravyadRSTithI to koI dravya anya koI dravyanuM kartA nathI; paraMtu paryAyadeSTithI koI dravyano paryAya koI vakhate koI anya dravyanA paryAyane nimitta thAya che tethI A apekSAe eka dravyanA pariNAma anya dravyanA pariNAmanA nimittakartA kahevAya che. paramArge dravya potAnA ja pariNAmanuM kartA che, anyanA pariNAmanuM anyadravya kartA nathI. gAthA-100 upara pravacana jIvo Na karedi ghaDaM Neva paDaM Neva sesage dvve| joguvaogA uppAdagA ya tesiM havadi kttaa||100|| jIva nava kare ghaTa, paTa nahIM, jIva zeSa dravyo nava kare; utpAdako upayoga yogo, temano kartA bane 100 mI gAthA cAlI'tI te di' 91mAM jAmanagara mANaso ghaNAM tyAre saMpradAya choDayo nahoto ne te dI' saMpradAyamAM hatA ne 91 pachI, ahIM AvIne saMpradAya choDayo. dAktara hatA moTA prANajIvana dAktara nahi, aDhI hajArano pagAra hato, vyAkhyAnamAM A 100 mI gAthA cAlatI, sAMbhaLI mahArAja mAro-soleriyama cha lAkhano jovA Avo ne, A to tamAre dAkhalAmAM nyAyamAM kAma Avaze. jAmanagaramAM che. cha lAkhano soleriyama saMco che moTo Ama pheravene sUryanA taDakAM Ape ne, i-mAgazaranI vAta che'91nA pachI AMhIM AvyA'tA ne A 100mI gAthA (zrotA:- sabhAmAM vaMcAtI haze). sabhA-sabhA-saMpradAyamAM sabhA, '90mAM A vAMcyuM'tuM ne 99 gAthA, nevuMmAM amuka vAMcyuM'tuM ne 99 gAthA sudhI tyAM vAMcyuM'tuM rAjakoTa. rAjakoTa comAsuM hatuM ne chelluM 90, sadaramAM, te di' tyAM vAcyuM'tuM ghaNuM karIne 99 sudhI "so" mI ahIMthI zarU karI'tI ema hatuM kAMIka, jAmanagara. AhAhAhA! TIkA-kharekhara je ghaTa ne paTa ne krodhAdika paradravyasvarUpa karma che. jaDanI vAta che hoM A, krodha, bhAva krodhanI vAta nathI ghaTa-paTa-Adi ane krodha jaDa karma, parakarma che tene A AtmA vyApyavyApakabhAve to karato nathI, eTale ke vyApaka pote kartA thaIne te pariNAma tenuM vyApya, te tenuM kArya ema to nathI. AhAhAhA ! A badhA vepArIo, badhA huMziyAra thaIne karatA haze, nahi? kharekhara ghaTa paTa vastra, game te paradravya jaDa, ke krodhAdika karma jaDa, e paradravyasvarUpa kArya che, tene A AtmA vyApya vyApakabhAve to karato nathI. pariNAma ane pariNAmI te pariNAma enuM pariNAmI AtmA ema to nathI, kartA AtmA ne kArya e ema to nathI, kAraNake jo ema kare to tanmayapaNAno prasaMga Ave, ema kare to paramAM ekAkAra thaI jAya. juduM dravya rahe nahi. AhAhAhA ! Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA100 121 indoramAM eka carcA thaI'tI pacAsa paMDito bhegA thayelA virodha AMhIMno virodha karavA eTale "padravyano kartA na mAne te digaMbara jaina nathI" ema bicArA zuM kare koI rIte potAnuM mAna rahetuM na hoya, atyAra sudhI calavyuM hoya, have e badhuM khoTuM che, mithyAtva che evuM AkaruM paDe ne. AkaruM paDe bicArA. (zrotA:- Ape to zvetAMbaramAMthI digaMbarano DaMko bajAvyo) huM? digaMbara to vastu ja che A, zvetAMbara e vastu ja che kyAM, jaina dharma. jhINI vAta che. AhAhA! kaho vajubhAI A badhA sthAnakavAsInA zeThiyAo gaLA sudhI garI gayelA nyAM. AhAhA ! A amAre jAdavajIbhAIne e badhAM kalakattAmAM nahotA. pAMjarApoLamAM paisA Apo tamAruM kalyANa thaze, gAyone-nabhAvo, pArevAne juvAra Apo, kUtarAne roTalA nAkho, AMhIM ke che tamAre nathI karatAM ahIM, atyAra sudhI hatuM, pahelAM, to popaTabhAI taraphathI ahIM roTalA kUtarAne nAkhatA sAMbhaLyuM che. have ApaNane kAMI khabara nathI. popaTabhAI tamArA. koNa nAkhe? bApA AkaruM kAma paDe. kharekhara to AtmA sivAya paradravya enAM paradravya che enA sivAya A AtmA e paranuM kaMIpaNa kare to paramAM ekAkAra thaI jAya, vaLI nimittanaimittikabhAve paNa tene karato nathI. kAraNake jo ema kare to nitya kartutvano prasaMga Ave. zuM kahe che? AtmA che te kAyama nitya che, jo AtmA ene nimitta thaIne kare, to sadAya ene paranuM kartApaNuM nityamAM rahe, AtmA paNa nimittapaNe AtmA nimittapaNe kare nahi, upAdAnapaNe to kare nahi e to vAta gaI. AhAhA! naimittikabhAve paNa tene karato nathI, kema ke ema kare to nitya kartutvano prasaMga Ave, AtmA nitya che, prabhu. jo sAmAnI paryAyane nimittapaNe kare jIva dravya hoM, paryAyanI pachI vAta leze, jIva dravya che vastu je che e jo sAmAne nimittapaNe kare to sadAya tenuM kartApaNuM, nimittamAM tene jyAre jyAre jyAM kArya thAya tyAM tyAM dravyane hAjara rahevuM paDe. AhAhA ! AvI vyAkhyA nimittanaimittikabhAve paNa te karato nathI, kAraNa ke ema kare to nitya kartRtva, sarva avasthAomAM kartApaNuM rahevAno prasaMga Ave. AhAhA! jagatanI jeTalI avasthAo thAya temAM jo AtmA nimittapaNe hoya to to jyAM jyAM avasthA thAya tyAM tyAM AtmAne hAjara rahevuM paDe, A nitya che, AtmA nitya che, e to nimittapaNe paNa kartA nathI. upAdAnapaNe to nathI. AhAhAhA ! vizeSa Avaze lyo. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva) pravacana na. 198 gAthA-1OO zanivAra, mahA vada-5, tA. 17/2/'79 samayasAra so gAthA, kharekhara, kharekhara ahIM vajana che. kharekhara ghaTanuM kArya thAya che je samaye te kharekhara kArya ghaTanuM nathI, te mATInuM che. ghaDo ratha ke vastra Adi ghaTAdi tathA krodhAdi eTale jaDa karma e paradravyasvarUpa karma che, paradravyasvarUpa kArya che. AhAhAhA! mALe keTaluM nAnuM che juo, zuM kahe che? ghaDo je kArya che, te vakhate kArya che te vakhate che ja, have ene nimitta kone kahevuM eTalo prazna che. samajANuM kAMI? ema vastra thayuM che e kArya vastra che, ene nimitta kone kahevuM e prazna che. tema ratha ane gADuM Adi che kArya che enuM nimitta kone kahevuM, e prazna che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 samayasAra siddhi bhAga-5 AhA ! samajAya che kAMi ? ema roTalI Adi kArya che ( e ) loTanuM kArya che, kArya to che te samaye te kArya thavAnuM te thayuM che, prApyamAMthI kADhayuM A to. AhAhA..... zuM kIdhuM, I ? ghaDo je che e kArya che mATInuM, mATInuM kArya che, kuMbhAranuM nahi, e to nahi paNa have ghaDo je kArya che e to te samaye kArya thayuM ja che, have temAM nimitta kone kahevuM e prazna che. samajANuM kAMi ? ema vastra, gADuM, ratha, roTalI, bhASA, bhASA che ne, A bhASA enI paryAya che bhASAnI paryAya che. AhAhA..... ene nimitta kone kahevuM e prazna che. che ene kALe, bhASAnI paryAya tene kALe che. samajANuM kAMi? kharekhara, kharekhara che ema kahe che. AhAhAhA ! A hAtha je hAle che Ama enI avasthA kharekhara che jaDanI. phakta e kArya che e tyAM nimitta kone kahevuM e prazna uThayo che, nimittathI thAya e prazna to uDAvI dIdho pahele, paNa je samaye je dravyanuM je pariNAma eTale karma eTale kArya che, tene A AtmA vyApya-vyApakabhAve to karato nathI eTale ghaDAnuM kArya vyApya eTale kArya ane kuMbhAra kartA vyApaka ema to nathI. bIjI rIte ( kahIe to ) ghaDAnuM kArya che e pariNAma che ane eno pariNAmI kuMbhAra che ema nathI. AhAhA.... ghaDo kArya che, teno kartA kuMbhAra che ema to nathI. samajANuM kAMi ? kharekhara 'kila ' zabda che ne ? 'kila ' eTale kharekhara, yathArtha, jaDa AdinA pariNAma je kALe jenA thavAnAM che prApya te kALe che, tene A AtmA, e jaDanAM, jaDa karma baMdhAya temAM jaDakarma baMdhAya e karma 52mANuonuM kArya che, jaDakarma baMdhAya che e jaDakarmanuM kArya 52mANunuM che, ene AtmA vyApya vyApakapaNe eTale e pariNAma ane AtmA pariNAmI e to nathI. e karmanAM pariNAma thayA e pariNAma ane pariNAmI 52mANuM paNa e pariNAma kArya ne pariNAma ane AtmA pariNAmI ema to nathI. AhAhA.... ema A je bhASA thAya che ke A hoTha le che, e kArya che jaDanuM. AhAhAhA ! e pariNAma enuM che eno pariNAmI e 52mANuo che, paNa e kAryanuM pariNAma ane AtmA eno pariNAmI, e pariNAma kArya ane AtmA eno kartA ema nathI. AhAhA! AvuM jhINuM have. kaho paMDitajI ? AMhIM to prazna thayo, ahIM karma kArya che u52 gayuM, prApya upara gayuM lakSa, kramabaddha, kramabadghamAM ghaTanuM kArya ghaTa vakhate ghaTa che. ema roTalInuM kArya roTalI vakhate enuM kArya roTalInuM che, eno kartA velaNuM che, ke bAyaDI che e kartA e vAta che nahi, eTale e pariNAma pariNAmIno to niSedha karyo eTale ke vyApya-vyApakano niSedha karyo, eTale kartAkarmano niSedha karyo. samajANuM kAMi ? jhINI vAta bahu bApu ! jaina dharma bahu jhINo che. lokone sAMbhaLavA maLyo nathI, paDayA e vADAmAM paDayA rahe ema ne ema ! AhAhA ! vItarAga jaina 52mezvara anaMta dravyo kahe che, te te dravyanAM te te samayanAM te pariNAma tyAM che tene bIjuM dravya kare to to e pariNAma ane pariNAmI eka thai jatAM dravyano nAza thai jAya. AhAhA ! have AvI vAtuM hoya. 52 jIvanI dayAno, AyuSya sthiti che te che, 52 jIva bacyo e enuM kArya to tyAM che ene laine, have ene nimitta kone kahevuM ? e bIjAthI bacyo che e vAta to che nahi, bIjAe enI dayA pALI mATe bacyo che, ema to che nahi, tema hoya to e Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-100 123 pariNAma ane AtmA pariNAmI be ya eka thai jAya, e kArya eno kartA e 52mANuM che, tethI vyApya vyApaka enAmAM enuM che. kartA-kArya kartA-karma pariNAmI-pariNAma emAM che jaDanuM jaDamAM, caitanyanuM caitanyamAM. AhAhAhA ! e jaDanA pariNAmano kartA AtmA to nathI paNa eno nimitta kartA kahevo hoya to e kone kahevo ? AhAhAhA ! cetanajI ? zuM kahe che. ( zrotAH"che" ema kahIne cAlu karI dIdhuM ) tethI bhAIne pUchyuM AmAM 'karma' zabda paDayo che, paNa e karmano artha ja che, kArya. AhAhA ! jhINI vAta bApu ! jaina darzana jhINuM bahu ! lokone vADAvALAne maLyuM nathI, ema ne ema aMdhAre aMdhAre kADhayuM jagate. A to huM karuM, huM karuM. dhaMdhAnA mAlamAM kApaDa che e vecAya pAchuM kApaDa tyAMthI jAya che. e kArya kApaDanuM kApaDathI thayuM che, e kArya to tyAM che, have nimitta kone kahevuM, eTalo prazna UThe che. e upAdAnanuM kArya to tyAMthI tenAthI thayuM che, samajANuM kAMi ? tene A AtmA vyApya eTale kArya ne vyApaka eTale kartA, vyApya eTale pariNAma ane vyApaka eTale pariNAmI e bhAve to karato nathI. A to bhagavAnanI vANI jhINI che bhAI ! A kAMi vArtA nathI. AhAhAhA ! kA2Nake jo ema kare to tanmayapaNAno prasaMga Ave, zuM kahe che ? ke ghaDAnA pariNAmane mATI kare, e mATI vyApaka-kartA ne ghaDo enuM kArya, paNa jo AtmA e vyApaka thaine kArya kare enuM kare to to be ya dravya eka thai jAya, e mATImAM-ghaDAmAM kuMbhArano AtmA tanmaya thai jAya, ekAkAra thai jAya. AhAhAhA ! A hAtha hale che, A hAtha, e to enuM kArya to tyAM enAthI che ja hAthathI, paNa e kArya jo AtmA kare, to AtmA tyAM gI jAya bhego to AtmAno nAza thai jAya ! samajANuM kAMi ? AhAhA ! AvI vAtuM have, A AtmA hAtha halAvI zake nahi ema kahe che. e halAvavAnuM kArya to che, halavAnuM kArya to tenuM tenAthI che, e jo AtmAthI hoya to AtmA ne pudgaladravya be eka thai jAya, to AtmAno nAza thai jAya. AhAhAhA ! samajANuM kAMi ? AhAhA ! te tanmayapaNAno prasaMga, tanmaya eTale ekameka thai jAya. AhAhAhA ! A dADha je hale che aMdara, e dADhanuM halavuM e dADhanuM karma-kArya dADhamAM che, e AtmA jo dADhane halAve to e pariNAma ane A pariNAmI be eka thai jAya, to dADhanA pariNAma ane AtmA eka thatAM AtmAno nAza thai jAya. AhAhAhA ! zuM thAya ? vItarAga mArga koi bIjI jAta che Akho. AMhIM to kahe A dayA pALo ne A karo ne A karo ne, zuM kare ? AhAhA ! AMhIM to kahe che ke jagatanAM ghaTa paTa 2tha Adi che ne bhAI, badhA dravyo. samajANuM kAMi ? A TopI che e Ama Ama je sa2khI pahere che, e kArya to TopInuM che, hAthanuM nahi, AtmAnuM nahi, e TopI Ama Ama thAya enuM je kArya che e karma che, karma eTale kArya e che che, e AtmAthI nathI. AtmAe TopI Ama kheMcI ne mATe rahI ema vAta taddana juThI che. a222 ! AvuM kayAM bese ? samajANuM kAMi? AMhIM e zabda 100 mI gAthAmAM nAkhyo, Akho siddhAMta jaina darzananuM AkhuM rahasya ! AhAhA ! ke bhagavAne je anaMta dravyo kahyA to anaMta dravyamAM je dravyanuM je kArya je samaye thAya, Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 samayasAra siddhi bhAga-5 teno bIjuM dravya kartA nathI, bIjA dravyanuM e pariNAma nathI, bIjA dravyanuM e kArya nathI eTaluM siddha karIne have nimitta kone kahevuM basa eTaluM, nimittathI thAya che e vAta to uDADI dIdhI. samajANuM kAMi ? ( zrotAH-nimitta zodhavAnI zI jarUra paDI ? ) bIjI cIja che, be cIja che ne ? jJAna svapa2prakAzaka che ne ? jJAna svaneya jANe ane 52neya jANe evo eno svabhAva che. 52 cIja che, 5Na 52 cIja che emAM 52nA kArya eNe karyA, ema nathI. are ! AhAhA ! samajANuM kAMi ? jo 52nA kArya, A kapaDAnuM kArya, TopInuM kArya, A hoTha hale enuM kArya to che kahe che enuM enAmAM, emAM jo AtmA ene kare to e pariNAma ane pariNAmI AtmA be ya eka thai jAya, AtmA emAM jaDamAM bhaLI jAya. kaho bAbubhAI, AhAhAhA ! AvI vAtuM che, jagatathI nirALI che. duniyA gAMDI pAgala, badhA DAhyA kahevAya ne, e badhAM pAgala che, gAMDA AMhIM 52mAtmA kahe che ke ame je kahIe chIe tane khabara nathI; tuM pAgala cho. AhA ! e ya ! paMDitajI ! AhAhA ! bahu gAthA mUkI che, ohohoho ! A to prApya vikAryane joto'to ne e eka-eka gAthAmAM be be vA2 che. 7677-78-79-107 be be vAra hoM, kAraNake be-vAra nAkhavuM ne e pote potAnuM prApya, vikArya ne sAmAnuM prApya vikArya, zuM kramabaddhanI zailI ! AhAhAhA ! joDAnuM kArya camAra zuM kahevAya e mocI, mocI kare eno AtmA to e joDAnA kAryanuM pariNAma ane kArya eno kartA i to beya tanmaya thai jAya bhego. AhAhAhA ! AvI vAta kone bese ? sAMbhaLavA maLatI nathI. bese to kayAMthI bicArAne, zuM kare ? AhAhAhA ! samajANuM kAMi ? mocI-kuMbhAra jeTalA sonI, e sonAnuM kArya thAya che ne dAgIno, e dAgIno che kahe che e sonAnuM kArya, sonAnuM kArya, kAryapaNe e che, e dAgIno thayo e sonAnuM kArya che, e sonIe karyuM nathI, Are Are AvI vAtuM have, sonI kare to sonI pariNAmI ne enuM pariNAma, e to beya ekameka thai jAya. AhAhAhA ! bAbubhAI ! A AvI vAtuM sAMbhaLavI e jainamAM janmyA hoya bicArAe sAMbhaLI na hoya vADAmAM janmyA ene. hajI vyavahAra zraddhAnI khabara na maLe, nizcaya to kayAM rahyuM. samajANuM kAMi? e ghaTa-paTa Adi eTale anaMta padArtho jaDanAM, enAM kAryakALe te kArya che, karma che, kArya che, tene AtmA vyApyavyApaka ( bhAve ) to karato nathI, e jaDanAM koinAM vANInAM, zarIranAM, ghaTa paTanAM vastranA, roTalInAM AhAhA..... kuMbhAra tAvaDI kare zuM ( kahevAya ) oluM kahevAya ? zuM kahevAya e ? dALabhAta rAMdhavAnuM hAMDaluM, bhUlI jAIe chIe tamArI bhASA ! e hAMDaluM che e mATInuM kArya thayuM che, kuMbhAra jo e kArya kare to kuMbhAra tyAM ekameka thai jAya. AhAhAhA ! AvuM te kayAM vastu. eya ! cImanabhAI ! Ama bhagavAnano pokAra che. jinezvaradeva, kevaLI tIrthaMkaradeva ! AhAhA! e ghaTa paTa Adi ane krodha eTale jaDa karma hoM karma, jaDa karmanuM kArya jaDathI to che, e kALe teno kartA AtmA che ema nathI, jaDa karma AtmA bAMdhe ema nathI. kemake e bAMdhavAnuM kArya to jaDamAM te samaye te che, ene AtmA kare to AtmA tyAM ekameka thai jAya, enAM pariNAmamAM pariNAmI bhaLI jAya, enAM kAryamAM kartA bhaLI jAya. AhAhA ! Are AvI vAtuM have, A zuM Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-1OO 125 haze? A kahe che A jaina dharmanI vAta haze A? bhAI ! atyAra sudhI sAMbhaLyuM dayA pALavI, vrata karavA, apavAsa karavA, covIhAra karavo AvuM badhuM sAMbhaLIe chIe kahe che, dhULe ya nathI sAMbhaLane have. e badhI kriyA karIe karIe karIe che e mithyA abhimAna che. samajANuM kAMi? AhAhAhA ! A (eka) lITImAM to keTaluM bharyuM che aMdara? tene A AtmA, tene A AtmA, ke koino AtmA kAryakAraNapaNe, pariNAma pariNAmIpaNe, kAryakartApaNe, vyApya vyApaka bhAve to karato nathI, kAraNake jo ema kare to tanmayapaNAno-paradravyanI sAthe ekameka thavAno prasaMga Ave. kaho barAbara che? bhASA to sAdI prabhu bhAva to che ja che. are! AvI kayAM navarAza vANIyAne, eya manahara? paisA ADe, dhaMdhA ADe navarAza kayAM AmAM Akho di' hoLI saLagatI hoya pachI, pAse be karoDa pAMca karoDa bhegAM thayA e joi lo tamAre to e pAgala. AhAhAhA! kahe che ke e paiso je Avyo e kArya thayuM, e paisAnuM kArya che, e AtmA ema mAne ke huM raLyo mATe paisA AvyA, mUMDha che. AhAhAhA! AvuM kayAM haze? bhagavAnanA mAragamAM AvuM haze? A zuM che A? A bhagavAnanI vANI che. sImaMdhara bhagavAna trilokanAtha birAje che mahAvidehamAM tyAM kuMdakuMdAcArya gayA'tA saMvata ogaNapacAsa, be hajAra varSa thayAM, tyAMthI A vANI AvI che. AhAhA! bhagavAnano pokAra che jagata pAse ke tame bhinna AtmAo, bhinnanAM kArya karo ema mAno (to) tamArA AtmAno nAza thai jAya che. AhAhAhA! bAbubhAI ! A badhA dhaMdhA huziyAra mANasa kare ne badhAM, dukAna upara beTho hoya ne loDhAnA vepAra loDhAnAM kApaDanA vahepArI A hIrAmANekanA jhaverI. kayAM gayA zAMtibhAI nathI AvyA? jhaverAta hIrA mANeka Ama ApavA ne devA ne levAne AnuM A mUlya che ne AnuM A mUlya che evI bhASA e bhASAno ya kartA tuM nathI, bhASAnI paryAya thAya e to bhASAne kALe thAya che. AhAhAhA! vaLI e to tyAM eka vAta rahI. have ethI AgaLa javA mAge che "nimitta-naimittikabhAve paNa tene karato nathI" AhAhAhA ! je kArya jaDanuM je samaye che, te samaye che. tenuM bIjo karato nathI, jo bIjo kare to be ya ekameka thai jAya, e vAta tyAM rahI. have kahe che nimitta-naimittika bhAve e kArya to tyAM thayuM che, paNa bIjo AtmA teno nimitta kartA thAya, ema che ke nahi? nimittapaNe che ke nahi AtmA? upAdAnapaNe to kArya tenuM tenAmAM jaDanuM jaDamAM, vANInuM vANImAM, zarIranuM zarIramAM. vaLI nimitta-naimittikabhAve paNa tene karato nathI. A roTalI je thAya che, e roTalInA pariNAmano pariNAmI kartA paramANuM che, e strI jo roTalI kare to e strIno AtmA roTalImAM ekameka thai jAya, to nAza thai jAya AtmAno. paNa have tyAre roTalI thai e to enuM kArya thayuM. e vakhate nimitta, konuM nimitta? ke jo AtmAnuM nimitta kaho to AtmA to kAyama rahenAro che, to jagatanA kArya vakhate tene (kAyama) hAjara rahevuM paDe. AhAhA ! jhINI vAtuM che bhagavAna ! gAthA 100 mI bahu AkarI che. nimittanaimitikabhAve paNa teno kartA nathI. eTale zuM kahyuM?ke ghaDo thayo, roTalI thai, kapaDuM thayuM, gADuM thayuM, A bhASA thai, Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 samayasAra siddhi bhAga-5 hoTha hulyo, e badhuM kArya enAthI jaDanuM jaDathI thayuM, paNa enA nimittapaNe AtmA ne e naimittika kArya, ema kahevAya ke nahi? e kArya naimittika ane AtmA nimitta, eTaluM nimittanaimittikapaNe kharuM ke nahi? AhAhAhA! nimittathI thayuM nathI, thayuM che to enAthI paNa Ane nimitta, AtmAne nimitta kahevAya ke nahi? ke A nimitta ne A naimittika enAthI thayuM evuM nimitta AMhIM kahevuM ke nahi? AhAhAhA ! e bAbubhAI, A badhA DahApaNa kayAM gayA badhA vANIyAnAM badhAM, pAMca pAMca hajAra pedA kare mahine, vyavasthA kare ke Ama barAbara dhyAna rAkhe copaDAM barAbara lakhe, gharAkane sAcave, nahi? (zrotA:- abhimAna che abhimAna) ' are! bhagavAna vItarAgano pokAra che jinezvaradevano jagata pAse eka vAra sAMbhaLa to kharo prabhu tuM, e badhA kArya kALe, kArya to tyAM thAya che te kAryano tuM kartA nahi, tuM kartA hoya to e kartAkarma be ya eka thai jAya, paNa have nimittapaNe kartA ke nahi? enI hAjarI che eTaluM to kharuM ke nahi? AtmAnI hAjarI che basa! kArya to bhale enAthI thayuM. samajANuM kAMi? arere! AvI vAtuM kare. cImanabhAI ! sAMbhaLavA maLatI nathI, bApA zuM kahIe, prabhunAM mAragaDA evA judAM che, vIrano mAraga, e mAraga bIje kayAMya nathI. jinezvara sivAya, paramezvara vItarAga sivAya A vAta kyAMya nathI. enA vADAvALAne ya khabara nathI to bIjAnI to vAtuM zuM karavI? AhAhA.... kaho dAsa zuM A che, A tamArA mIlanA kAma karyA nahi, badhA tame? maphatanA paisA ApatA haze hajAra bAraso pagAra e hajAra bAraseM rUpiyA je Ave e AvavAnuM kArya to rUpiyAnuM jaDanuM che, e AtmA enuM kArya lAvavAnuM kare to AtmA temAM ekameka thai jatAM AtmAno nAza thaI jAya, e rasikabhAI ! AvuM sAMbhaLyuM che kayAMya? e manahara? e paisAvALo ghaNo che, bhegA karyA che paisA ema mAne che loko, dhULe ya nathI kahe che. ahIM to paisAne kALe paisA ahIMyA A bAju AvyA e to paisAnA paramANunuM kArya che, e AtmA ahIM paisA lAvyo e to che ja nahi, paNa kahe che paisA AvyA emAM AtmAnuM nimittapaNuM to kharuM ke nahi? AvyA to enA kAraNe, enA kAryathI thaine AvyA paNa AtmAne nimitte kahevuM ke nahi? ke "nA" le? enuM upAdAna to nahi paNa enuM nimitteya nahi? AhAhA ! have gAMDA jevuM lAge A to pAgala, AvI vAtuM amAre jaina dharmamAM haze? bApu! tane khabara nathI. AhAhA ! vItarAga traNalokanA nAtha tIrthakara devano pokAra che, mahAvidehamAM, A vANI mahAvidehanI che. samajANuM kAMI? gAthA bahu UMcI AvI che. rAmajIbhAI tAkaDe nahi, maMgaLavAre AvavAnA che. maMgaLavAre Avaze. AhAhAhA ! A pAnuM je Ama ucuM thAya che ne, juo e paryAya thAya, paramANuM to kAyama rahenArA, A enI paryAya che, e paryAya eTale kArya che, e kArya AMgaLI kare to AMgaLI emAM ekameka thai jAya, AtmA Ane UMcu kare to AtmA kartA ne AnuM kArya beya ekameka thAya to AtmA emAM nAza thAya ne bhaLI jAya, A ! are ! AvI vAtuM. samajANuM kAMi? kaho vajubhAI zuM A makAna bakAna karyAne atyAra sudhI, ijanera hatA vAMkAneramAM moTA makAna hajIrA karyA haze. A hajIro thayo moTo eNe karyo haze? dhyAna to e rAkhatA. are! Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-1OO 127 A makAnanuM A je kArya thayuM e to te samaye tenA paramANunuM kArya che, are prabhu A kema bese jagatane? teno kartA AtmA ijanera ke kaDio eno kartA nathI, te samaye te paramANunuM kArya tyAM che, te samaye te thavAnuM te thayuM che, paramANuthI thayuM che, jaDathI thayuM che. ararara! ene (kaDio) ne DAhyo ijanera kare, to Ijanera emAM garI jAya bhego enAM pariNAmamAM. enuM pariNAma hoya to pariNAmI tyAM vayo jAya, bAbubhAI ! AhAhA! arere AvI vAtuM atyAre (A vAta) viccheda thai gai. saMpradAyamAM dayA pALo ne A karo. ararara! mArI nAkhyA jagatane ! AMhIM kahe che ke paranI dayA(nA) pariNAma je thAya e paranI dayAthI jIvavuM thAya e pariNAma AtmA kare to AtmA tenA pariNAma dayAnA je dazA che ne sAmAnI emAM tanmaya thai jAya, mATe paranI dayA AtmA pALI zakato nathI. arararara! AkarI vAta ! bAbubhAI ! tyAM enuM AyuSya ne AtmA ne bheguM rahevAnuM kArya che, te enuM kArya tenuM tyAM che, eno A AtmA kahe ke huM Ane bacAvuM to tArA pariNAma e pariNAma tArA ane tuM pariNAmI be ya ekameka thaI jazo. ararara! huve paNa emAM nimitta koka kahevAya dayA pALavAmAM dayA thaI to enAthI, paNa A AtmAne nimitta kartA kahevAya ke nahi? upAdAna kartA enAM kAryano kartA tyAM thayo, paNa Ane AtmAne nimittakartA kahevo nimitta naimittika kahevo ke nahi? AhAhAhA! sAme paDayuM che ke nahi? copaDAmAM sAme lakhANa che ke nahi? A to bhagavAnanA lakhANa che, trilokanAtha tIrthaMkaradeva sImaMdhara paramAtmAnI vANI che. pravacanasAra! pravacanasAra eTale divyadhvanino sAra bhagavAnanI oma dhvani nIkaLI eno A sAra che. AhAhAhA! vaLI nimitta-naimittikabhAve paNa tene karato nathI, "paNa" kema kahyuM? ke te enuM kArya AtmA ne AtmA teno kartA ema to che nahi. paNa nimittanaimittikabhAve paNa tene karato nathI. AhAhAhA ! te kAma kyAre thAya te jaDanA jaDa vakhate A hAlavAnAM pariNAma, A AMgaLInA pariNAma, bhASAnA pariNAma, A hoThanAM halavAnA che te kALe tenAM pariNAma thAya tenAthI. AhAhAhA ! te te prApya ne teno te paramANuM tene pahoMcI vaLe. prApya upara gayuM 'tuM dhyAna Aje, Ave che ne (samayasAra gAthA) 76, 77, 78 ne prApya, vikArya ne nirvatye traNa bola che. jhINI vAta che-bApA. AhAhAhA ! te paramANunuM te paryAya che te te tenuM prApya che eTale thavAnuM te thayuM tene paramANuM pahoMcI vaLe che, bIjo AtmA tenA kAryane (na) kare. AhAhAhA ! pAMgaLo? A badhAmAM pAMgaLo i kAMi karI zake nahi? pAMgaLo? AhAhA..... parane mATe pAMgaLo, prabhu tane khabara nathI. AhAhAhA ! paNa paranA kArya tenA kALe thayAM emAM AtmAne nimitta ane naimittika ema saMbaMdha kahevo ke nahi? AhAhAhA! samajANuM? e nimittanaimittikabhAve paNa tene karato nathI. AhAhAhA ! nimittapaNe paNa teno kartA AtmA nathI. AhAhA ! kAraNake jo ema kare to nitya kartutvano prasaMga Ave. AhAhA ! jo AtmA nimitta kartA te avasthAne kALe nimitta kartA thAya, to to jyAM jyAM jaDanI avasthA thAya tyAM tyAM dravyanI hAjarI rahevI joie, to enAthI chuTo paDI zake nahi. AhAhA! Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 A huMziyAra nAmA lakhe che ke nahi ? pAMca pAMca hajAranA pagAra hoya, moTA karoDapatimAM, A sumanabhAIne ATha hajArano pagAra maLe che ne, lyo ne ? moTo che ne jAmanaga2no vANIyo che ne vepA2I sADA traNa karoDanI upaja che, va2sanI sADA traNa karoDanI upaja vANIyAne, emAM nokara che, ApaNA sumanabhAI rAmajIbhAIno, ATha hajAra Ape che, ATha hajAra mAsika. AhAhAhA ! e ATha hajAranA paisA i zeTha ApI zake che ? e AtmA paisAne lai zake che ? zuM che paNa tyAre A badhuM daI zakavAnuM kArya karI zakato nathI, lai zakavAnuM karI zakato nathI. paNa devA levA vakhatanuM kArya to tenuM 52mANunuM, te 52mANuthI thayuM. paNa AtmAne nimittapaNe to kahevo ke nahi, AtmAne, e kArya vakhate AtmA nimitta che kartA eTaluM to kahevuM ke nahi ? AhAhAhA! 128 A kai jAtano upadeza A, e rasikabhAI kalakattAmAM sAMbhaLyuM nahi hoya koi di' A. AhAhAhA ! samajAya che kAMi? pahelo to e siddhAMta siddha karyo bhagavAne, ke je kaMi jaDamAM jaDanA paryAyanuM kArya jaDane laine je samaye je kArya thAya te che basa. mATe teno AtmA kartA nathI. nahiMtara to eka kAryano bIjo kartA thai jAya to bIjo jIva tyAM bhaLI jAya, have i kArya to tyAM thayuM kahe che, paNa have AtmAne nimittakartA, to nimitta che joDe Ubho che dukAna u52 beTho ne vyavasthita kAma lye che, A badhuM nokaro pAse lyo daza vIsa nokara moTA, gayA'tA ne ame te di' olA rAmajIbhAImAM, rAmajI haMsarAja muMbaimAM nahi? amarelIvALA te di' gayA'tA ne nokaro badhA ya traNa traNa hajA2nA pagAravALA nokaranA ThATha paDayA'tA pagalAM karAvyA'tA tyAM, ame gayA to badhAM ubhA thai gayA. traNa traNa hajArano pagA2 mahinAno, ne moTuM kA2khAnuM rAmajI haMsarAja amarelIvALA gujarI gayA bicArA e badhAM kAma nokaro pAse levAM e kAma AtmA karI zake ke nahi ? AhAhA.... tyAM zeTha jyAre jAya, tyAre ubhA thai jAya lyo ! te ubhA thavAnuM kArya zeThane laine thayuM ke nahi ? pahelAM kema nahotuM ? pahelAM besavAnI paryAyanuM kArya hatuM, pachI ubhA thavAnuM kArya jaDanuM che e to. AhAhA..... arere A kema bese ? e nokarano AtmA paNa e ubhA thavAnAM kAryane kare nahi. prabhu ! AkaruM kAma che bhAI, A to gAMDA jevuM gaNe evuM che pAgala, pAgala duniyA 5ramAtmaprakAzamAM lakhyuM che ne, duniyA pAgala ene satya vAta kahenArane pAgala dekhAya evuM che. paramAtma prakAzamAM lakhANa che. A badhA abajopati, karoDopati badhAM pAgala che, ame karyuM, ame karyuM, ame karyuM bApa pAse nahotuM ne bAhu baLe bheguM karyuM. ne udyogapati nathI kahetA ? pAMca pacAsa karoDa bhegAM karyA hoya ne udyogapati, eno bApa kAMi karato nahoto ane ANe udyoga vadhAryo, dhULeya nathI karyuM sAMbhaLane. e udhoganA bahAranA kAryano tuM pati dhaNI thAza, mUMDha cho tArA AtmAno nAza karI nAkhe cho tuM. AhAhA ! paNa e kArya vakhate AtmA che tene nimitta kartA kahevo ke nahi have, kArya to bhale enAthI thayuM. bahu jhINI gAthA. A 100 mI gAthA 91mAM jAmanaga2 vaMcANI'tI. jAmanaga2 che ne moTA dAkatara hatA. pahelAM prANajIvana dAkatara hatA. aDhI hajA2no pagAra mANekacaMdabhAInA dikarA, amAre to badhAnI oLakhANa kharIne 66 va2sa to dIkSAne thayA che. badhA kaiMka Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-1OO 129 oLakhItA thayA. A somI gAthA vAMcatA saMpradAyamAM hatA te di' to 91 no mAgazara mahino A 100 mI gAthA cAlatI'tI saMpradAyamAM paNa A vAMcatA'tA ne ame to. e prANajIvana dAkatara, mahArAja A tame nyAyathI A vAta karo cho e tamAre nyAyamAM kAma Avaze mArA davAkhAne jovA Avo eka cha lAkhano saMco che tyAM jAmanagara, zuM kahevAya che ? soleriyama, soleriyama cha lAkhano saMco che jAmanagara te di' cha lAkhano hoM, 91nI vAta che, atyAre ene ya cAlIsa varasa thai gayAM. e ya Akho saMco hAle Ama badhA gumaDA bumaDA hoya ne chokarAvane ene sUryanA kiraNo lagADIne Ama kare saMco joyo'to tyAM e badhA saMco halavuM ne Ama kare to saMco hAlene e kArya AtmAnuM che? A gAthA cAlatI'tI dAkatara AvatA'tA badhA AvatA'tA moTo maherabAnajI tyAM pArasI, dAkatara hato dAkatara nahi, divAna, maherabAnajI divAna hato tyAM e ya vyAkhyAnamAM Avato'to badhA Ave to kharA, badhA moTA nAma dharAvanArA ! samaje nahi kAMi. AhAhA... maherabAnajI pArasI hatA, Ama laukika nItivALo hajArano pagAra hato (baso vadhArI) darabAre bAraso karI dIdhA. hajArano pagAra hato A 91nI vAta che hoM 91 pahelAMnI vAta che 90. hajAranA bAraseM karyA, joyuM ke A bArarse karyA koNe ? mane pUchayA vinA karyuM koNe A? sAheba, darabAre. darabAre karyuM eTale zuM? darabAranA kAma hoya to huM kAMi pocA karuM, bIjA karuM mATe A bameM bharyA, kADhI nAkho barse e ya evo hato maherabAnajI pArasI hato. Avato vyAkhyAnamAM Avato eno chokaro Avato vyAkhyAnamAM bameM bharIne tamAre ema karavuM che ke rAjyanuM kAma Ave to mAre kAMi DhIluM bIjuM karavuM, huM e nahi karI zakuM. huM to raiyatanuM kAma je kAyadesara haze eTale rAjyanuM karIza, barse rUpiyA kADhI nAkhyA. te olA darabAre caDAvelA kADhI nAkhyA. e bicArA sAMbhaLavA AvatA paNa A 100 mI gAthA jhINI bahu hoya. AhAhAhA ! e bahAranA koipaNa kAryano kartA AtmA to nathI, kema ke te kArya te kALe tenAthI nizcaya thavAnuM hatuM te thayuM, te kAryanA kALamAM AtmAne nimitta ne naimittika eTalo saMbaMdha to kahevo ke nahi. nahi? devIlAlajI ! tene karato nathI kAraNa, nimittanaimittika paNa nahi. AhAhAhA ! arere! bhagavAna traNa lokanA nAtha tIrthaMkaradevano pokAra jagata pAse che A. AhAhA ! kAraNa nimittanaimittikapaNe nathI karato, kAraNake jo ema kare to nitya kartutvano prasaMga Ave, to jagatanI avasthA jyAM jyAM thAya tyAM tyAM AtmAne rahevuM ja paDe hAjara, AtmA tenAthI chUTo paDI zake nahi. AhAhAhA ! zuM nyAya lojIka nyAyathI siddha kare che. nirALo e mArga che prabhuno ni' dhAtu che, "ni' nAma jevuM satya svarUpa che temAM dorI javuM jJAnane enuM nAma nyAya. AhAhA.... zuM kIdhuM samajANuM? kAryakALe kArya paramANuM jaDamAM thavAkALe tenuM thaze, temAM AtmA tene karI zake nahi. eka vAta. paNa thavA kALe thAya temAM AtmAne nimitta kahevo ke nahi? AhAhAhA ! judI cIja che eTalo nimitta to kaho, ke bhAI, A eka che nimitta AmAM? thayuM che tenA kALe te kArya, samajANuM kAMI? kaho zAMtibhAI ! badhuM sAMbhaLyuM che, huM karUM huM karuM Akho di' badhuM hoya che tyAM Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 samayasAra siddhi bhAga-5 vepA2 ne dhaMdhA ne, bharatane kahe ke kara A phalANuM, kara phalANuM, DhIMkaDuM kara A to dAkhalo, badhe che ne ghare ghare. AhAhAhA ! bApu vItarAga jinezvaradeva traNalokano nAtha eno paMtha koi jAdI jAta che, kayAMya duniyAmAM enI hAre meLa khAya evo nathI. AhAhAhA ! keTaluM bharyuM che ATalAmAM, nimitta naimittikabhAve paNa tene karato nathI, kA2Na ke jo ema kare to nitya sarva avasthAomAM kartApaNuM rahevAno prasaMga Ave. jagatanI jyAM jyAM avasthAnuM kArya thAya, tyAM tyAM AtmAnuM nimittapaNuM tyAM hovuM joie ema thAya, to AtmA chuTo paDI zake nahi. AhAhAhA ! samajAya che kAMi bApu ? jhINI vAta che prabhu. AhAhAhA ! prabhuno mAraga che zUrAno e kAya2nAM kAma nathI tyAM, samajANuM kAMi ? AhAhAhA ! "vacanAmRta vItarAganA 52ma zAMta 2sa mULa, auSadha je bhava roganA kAyarane pratikULa." AhAhA..... jenA kALajAM kAyara che, napuMsaka che, pAvaiyA, hIjaDAo, 52nA kAma karanArA mAnanArAone prabhu hIjaDAo kahe che, pAvaiyAo-AhAhAhA ! zuM gAthA che 'kalIba' napuMsaka kahe che. hIjaDAne jema prajA na hoya, ema 52nA kArya karuM ne nimittapaNuM mAne ene dharmanI prajA na hoya, ene dharma dazA na hoya. Are ! AvI vAtuM ve. vAte vAte phera, heM ? pAgala ja mAne evuM che. AhAhA ! nimittakartApaNe jo AtmAne kaho to jagatanAM jeTalAM kArya thAya tyAM tyAM tene nimittapaNe hAjara rahevuM paDe. AhAhAhA ! "anitya nimittapaNe tenAM kartA che" zuM kahe che have "anitya arthAt je sarva avasthAomAM vyApatA nathI evAM yoga ane upayoga ja nimittapaNe tenA kartA che" jhINI vAta che prabhu ! zuM kahe che ? paramANuthI mAMDIne A skaMdhanA kapaDAM-rasa Adi AkhI duniyAnI cIjo e cIjanuM kArya to te kALe tenA samaye te thAya emAM AtmA karI zake nahi e to vAta ThIka paNa AtmAnI hAjarI rahevI hoya eTaluM to kaho, e kArya kALe hAjara hoya basa, kArya kare nahi paNa e hAja2 hoya nimitta ne naimittika eTalo saMbaMdha to che ke nahIM ? ke nA. jo evo saMbaMdha hoya to jagatanI dareka avasthA kALe te jIvane tyAM upasthita rahevuM paDe, ne jethI te rAga rahita thaine AtmAno dharma karI zake nahi. AhAhAhAhA ! Avo vAda have kayAM eke eka vAtamAM phera, kalAkamAM keTalI vAtuM Ave ? tyAre che zuM have ? ke sarva avasthAomAM vyApatA nathI evA yoga ane upayoga ja nimittapaNe 52dravya svarUpa kAryanA kartA che ( ema ) kahevAya, zuM kIdhuM i? ke je A ghaTa paTa 2thAdi jaDanAM kArya thAya te kALe te thaze, have ene AtmA che nitya che mATe teno nimittakartA nahi, tyAre have nimittapaNuM kone lAgu paDe ? ke je prANI, vikalpa rAga che ane jogano kartA thAya che ajJAnI. AhAhAhA ! e rAga vikalpa uThayo che eno je kartA thAya che ane joganuM kaMpana che eno je kartA thAya ajJAnI, e joga ne rAga e kAryakALamAM nimitta kartA, jogane rAgane nimittakartA kahevAmAM Ave che. pharIne, cImanabhAI ! barAbara tAkaDe hAjara che ThIka che AmAM muMbaimAM hoLI saLagI nyAM to badhI. arere ! vItarAga mAraga zuM che prabhuno. kahe che ke jagatanA kAryakALe, kArya to tenuM tenAthI thAya. bIjAthI na thAya, AtmAthI. to AtmA tene nimittapaNe che ema kahevuM ke nahi ? Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-1OO 131 eme ya nahi. kema ke AtmA nimittapaNe hoya to nitya dareka avasthAomAM tene rahevuM joie. to ema to bane nahi. tyAre have nimittapaNuM kahevuM kone? upAdAna to tenuM kArya tenAmAM thayuM ane te kALe thayuM, nimitte AvyuM mATe thayuM e to prazna che nahi, te kALe kArya tenAM jaDanA jaDa kALe tenA kArya thayAM. AhAhAhA ! kapaDuM jaDanA kAraNe tyAM vasANuM. AhAhAhA ! ghaDo mATIne kAraNe tyAM thayo, gADAM ne ratha e lAkaDAne kAraNe tyAM thayAM. suthArane ke kuMbhArane kAraNe nahi. AhAhA ! paNa te kArya vakhate AtmAne nimitta kaho, to AtmA nitya che, to te kAryamAM tene nimittapaNe kAyama rahevuM joie, mATe (AtmA) nimitta paNa nahi, tyAre have nimitte kahevuM kone? upAdAna to eka kora rahI gayuM. enA kALe kArya tyAM thayuM. AhAhAhA ! ke nimitta ene kahevuM ke "anitya evA sarva avasthAomAM vyApatA nathI, evA yoga ane upayoga" upayoga eTale icchA, icchA je rAga thAya che ne? e rAgano je kartA ajJAnI thAya che, e dayA dAnano vatano vikalpa uThayo che, eno ajJAnI kartA mithyASTi thAya che, te mithyASTi jIva eno rAga ane mithyASTinuM kaMpana joga, e kaMpanano kartA thAya che, e joga ane rAga e jagatanA kArya kALe, e joga ne rAgane nimitta kartAno Aropa devAya che. AhAhAhA ! A to gAthA Ave tyAre Ave ne? e kAMi, yoga ane upayoga nimittapaNe paradravyanAM kArya kartA che, nimittapaNe kartA che, e kArya to tyAM enuM nahi paNa nimitta tarIke kartA e kahevAmAM Ave che) koNa? ke rAga ane joganuM kaMpana e enA nimittapaNe tene kahevAya, AtmAne nahi. AhAhA ! have e joga ane rAgane nimitta kahevAya, konA?ke je koi rAga ane joganuM kaMpana mAruM kArya che, e kartA (thaIne) ajJAnI mUDha mAne che, tenA joga ne rAga e kArya kALamAM nimitta kahevAmAM Ave che. AhAhAhA ! samajANuM kAMi? yoga ane upayoga ja rAgAdi-vikAravALA caitanya-pariNAmarUpa potAno vikalpa rAga ane AtmAnA pradezonA calanarUpa potAnAM vyApArane kadAcit ajJAnathI e AtmA karato, joyuM? AhAhAhA ! AtmA paNa ajJAnI, e dayAnA pariNAma rAga che, tene kare, e rAga mAruM kartavya che ema mAne, joga kaMpana che e mAruM kartavya che ema mAne, e ajJAnIno joga ane rAga kAryakALe tene nimitta joga ne rAgane kahevAmAM Ave che. AvuM kayAMthI kADhayuM koI kahe? kahe ke bhAI ame to atyAra sudhI samajatA'tA ke dayA pALo, vrata karo, sAmAyika karo, pohA karo, paDikakamaNAM karo, evuM hatuM covIhAra karo, cha parabI brahmacarya pALo, cha parabI kaMdamULa na khAo. are bhagavAna ! e badhI vAtuM sAMbhaLane, e badhA kArya che. e jaDanAM jaDanAM chUTavAnA hoya te TANe tenA kArya thAya, emAM e kArya meM karyuM e to mUMDha mithyASTi che. paNa te kAryamAM nimittapaNe AtmAne mAno to e nimittanuM kAyama rahevuM paDaze. tenAthI chuTo nahi thAya koi di'. paNa ajJAnInA joga ane rAgano kartA ajJAnI thAya che, je anitya che, joganuM kaMpana ane dayA-dAnanAM pariNAma e mArA kartavya che, ne mAruM kArya che, ema je ajJAnI mithyASTi mAne che teno joga ane rAga tenA kAryakALamAM, kAryakALa to Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 samayasAra siddhi bhAga-5 tenuM tenAthI thayuM paNa A ajJAnInA joga ane rAga kartA thanAro tenA joga ane rAgane nimitta kahevAmAM Ave che. samajANuM kAMi, che ke nahi emAM? are saMsAranA copaDA jovA hoya meLavavA hoya to meLave DAhyA, ghAsatela bALe rAte meLavo nAmA meLavo. A bhagavAna zuM kahe che enA nAmA meLavo cho koi di' ahIM. (zrotAH- jJAnInA joga ne upayogane nimitta kartAno upacAra paNa lAgU paDato nathI) i to hujI vAra che lAMbI vAta che hajI. dharmI jIva jene AtmajJAna che e rAga ne jogano kartA nathI. e jIvane to rAga ane joga jJAnamAM nimitta thAya che, e hajI AgaLa Ave tyAre. jhINI vAtuM bApA. A to traNa lokanA nAtha jinezvara paramezvara enI vANI che A. AhAhA.... A koI hAlI-duvAlInI (vAta) nathI. AhAhA! traNalokano nAtha sImaMdhara bhagavAna birAje che mahAvidehamAM prabhu enI A vANI chekuMdakuMdAcArya saMvata-49 mAM gayA'tA tyAMthI AvIne A zAstra racyAM bhagavAna Ama kahe che. AhAhA! rAgAdi vikAra" je kAMi rAga thAya ne, dayAno, dAnano, vratano e rAgano je kartA thAya ajJAnI, ane tenuM kaMpana thAya Ama pradezanuM, eno je kartA thAya ajJAnI, e ajJAnI kartA thAya te rAga ne joga bIjAnAM kArya kALe tene nimitta kahevAmAM Ave che, kema ke e to nAzavAna che, anitya che. ane e TaLaze to pachI nahi karI zake, nimitta paNa nahi thAya. AMhIM to jyAM sudhI joga ne rAgano karyA che tyAM sudhI paranA kAryakALe to tyAM kArya thaze ja ane nimittakartA Ane kahevAmAM Ave. vizeSa vAta che. (zrotA- pramANa vacana gurudeva) pravacana naM. 199 gAthA-100 ravivAra, mahA vada-6, tA. 18/2/'79 samayasAra gAthA 100 pharIne, nyAM oluM pAchuM meLa khAya, cheka chellI lITI che. kharekhara nizcayathI yathArthapaNe ghaTano, ghaDAno, vastrano, rathano, gADAno, ke paradravyasvarUpa koI paNa paryAya eno AtmA kartA nathI. ghaDo hoya ke vastra hoya, ke roTalI hoya ke ratha hoya ke gADuM hoya ke A hAthanI avasthA hoya, ene AtmA karato nathI. kaI rIte? ane "krodhAdi je karmabaMdhana che ne? karmanuM baMdhana je che, jaDanuM enA pariNAmane paNa AtmA karato nathI. kharekhara ghaTaAdi eTale ghaTathI ghaDAthI mAMDIne jagatanI badhI cIjo para, ane krodha eTale aMdara jaDa karmanuM baMdhana, AhAhA! ene e paradravyasvarUpa karma che, e paradravyasvarUpa kArya che. eno artha e thayo ke te samaye te kArya tenuM ghaTa-ghaDo te kArya, vastranuM kArya, makAnanuM kArya ke gADAnuM kArya, ke roTalInuM kArya te vakhate te kArya che tene A AtmA vyApya-vyApakabhAve to karato nathI. AhAhAhA! te paracIjanAM pariNAmane, e pariNAma kArya ne AtmA kartA, ema to nathI. tema pariNAma karma ane AtmA karanAro emeya nathI, tema paradravyanAM pariNAma ane AtmA pariNAmI, e pariNAmI pariNAma ema paNa nathI. ararara! e vyApya-vyApakabhAve eTale? vyApya eTale kArya avasthA ane vyApaka eTale eno karanAro, ema para padArthanAM pariNAma che', para padArthanA pariNAma che', te vakhate AtmA tenuM kArya ane AtmA kartA evuM che nahi, vyApya-vyApakabhAve kartA che nahi. AhAhA! kAraNake jo ema kare to tanmayapaNAno prasaMga Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-100 133 Ave, jagatanI jaDa cIjonAM pariNAma che tyAM pariNAma enuM che, ene jo AtmA ene kare to AtmA e paradravyamAM ekameka thaI jAya. AhAhA ! samajAya che kAMI? A zarIra je hAle che enA Ama-Ama e enuM kArya che paramANunuM, e che, te samaye te kArya che, ene AtmA jo vyApya eTale kArya ne pote kartA ema thAya, to AtmA temAM jaDamAM ekameka thaI jAya. AhAhA.... AvuM che. kAraNake ema jo kare to tanmayapaNAno prasaMga Ave, eka vAta. samajAya che kAMI? para jIva bace che tenuM AyuSya ane AtmAnI emAM rahevAnI yogyatA, e pramANenuM kArya tyAM che, e kAryane AtmA jo kare, eTale paranI dayAnA bhAva kare rAga, paNa paranI dayA pALI zake to to e paranA pariNAmamAM to vyApya ane AtmA vyApaka tanmaya thaI jAya, paranI dayAnA pariNAmano rAga kare bhale, paNa e enuM kArya kare to enuM A para paradravya ane A AtmA ekameka thaI jAya. samajANuM kAMI? jhINuM che bhAI ! A gAthA 100 mI jhINI che. evuM to nathI, eTale ke je parapadArthanA je samayanAM pariNAma che, te pariNAma to tyAM che tene AtmA kartA thaIne te kArya kare to AtmA te dravyamAM tanmaya nAma ekameka thaI jAya, mATe ema banatuM nathI. AhAhAhA ! kema haze pravINabhAI ? A tamArA loDhAboDhAnA dhaMdhAmAM zuM thAya che? loDhAno kaTako Ama jAto hoya e enAM pariNAma che, e pariNAmano karanAro e loDhAnA paramANuo pariNAmI che, jo AtmA e pariNAmane kare, to AtmA loDhAmAM ekameka thaI jAya, heM? AhAhAhA ! AvuM kAma che. e to ThIka kahe che, e to nahiM, paNa nimittanimittabhAve paNa tene karato nathI. AhAhA ! te jagatanA jaDanA kArya kALamAM-AtmA jo upasthita joDe hoya to te AtmA nimitta thAya ane tenuM kArya to temAM thayuM che. AtmA nimitta ne A naimittika kAryathAya emeya nathI. jhINI vAta che pravINabhAI ! AvyA cho barobara ravivAre e Ave che ravivAre bhAvanagaravALA Ave tyAre AvuM jhINuM Ave che. rAte AvyuM'tuM have e to Ave tyAre pAchuM kharuM kAMI hara vakhate Ave che aMdarathI? rAte bahu alaukika vAta AvI hatI. poNo kalAka paNa have e to Ave tyAre thAya ne A to atyAre A lekha che ne atyAre. AhAhAhA ! bhAI, mAraga to prabhuno evo che koI. kahe che ke paranA kAryanA kALamAM te kArya parathI thAya, temAM AtmA e kAryano kartA thAya ane e kArya enuM hoya to to e AtmA temAM bhaLI jAya, e AtmA jAdo rahI zake nahi, paNa te jaDanA kAryanA kALamAM, kALe kArya to tyAM thayuM, paNa temAM jo AtmA nimitta hoya e naimittika kArya, ane AtmA nimitta hoya, to AtmA nitya che, to nitya tenuM kartutva, jyAM jyAM avasthA thAya tyAM tyAM AtmAne hAjara rahevuM paDe. AhAhAhA ! bAbubhAI ! AvuM jhINuM che. are prabhu zuM mAragaDA, vItarAgano mAraga koI alaukika che. AhAhA! Izvara kartA to nathI paNa tyAM sudhI kyAM laI javuM che ene, koI paradravya athavA jagatanA tattvano Izvara to kartA nathI, paNa jagatanA tattvo che tenuM je kAryakALa thAya ne kArya thAya, temAM teno bIjo AtmA paNa eno kartA nathI, e to ThIka paNa te parakArya thAya, temAM AtmA nimitta Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 samayasAra siddhi bhAga-5 66 che ne A naimittika che ema paNa nathI. "kA2Nake jo ema kare to nitya kartRtvano prasaMga Ave," sarva avasthAomAM kartApaNe rahevAno prasaMga Ave. AtmA, nitya vastu che ane e je kAryanA kALamAM AtmA nimitta thAya to dareka avasthAmAM AtmAnI upasthiti rahevI joIe. AhA ! 52thI chuTo paDI zake nahi. AhA ! jhINI vAta che bhAI. AhA ! vItarAga mAraga bahu sUkSma. AhA ! naimittikapaNe paNa karato nathI tema kare to nitya, kAyama kartA, nimittapaNe kAyama kartA nimittapaNe ho, kArya kALa to tyAM thayo che paNa nimitapaNe paNa jo kartA thAya to AtmAne jaDanI dareka avasthApaNe, nimittapaNe rahevuM paDe. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? be vAta. tyAre te che zuM have ? anitya (sarva) avasthAomAM vyApatA nathI evA yoga ane upayoga, phakta AtmAno je kaMpana che ne pradeza yoga ane icchA e rAga, e rAga ane kaMpana je che, e jagatanA jaDanAM kAryanA kALamAM e to kArya to thayuM che tyAM, e samayamAM jogano bhAva ane rAgano bhAva, te cIjanA kAryamAM nimitta kartA kahevAmAM Ave che. kaho hiMmatabhAI ! AmAM tame be bhAInI vAtuM karatA, kyAM ahIM aMdara AvI che vArtA ! AhAhAhA ! zuM kahyuM I ? prabhu ema kahe che trilokanAtha jinezvaradeva 52mAtmA vItarAgadevanI vANI, e saMtonI vANI ADatiyA thaIne vANInI vAta kare che. digaMbara saMto sarvajJano je bhAva che, vANI che tenI vAta ADatiyA thaIne kare che, bhagavAna Ama kahe che. AhAhA ! ke za2I2nA, vANInA AdinA kArya thAya, te kALe tenuM kArya thAya, A dALa-bhAta, roTalInA kaTakA thAya dADha vacce, te dADhathI to nahi, paNa tenA kaTakA tenA kALe thAya temAM AtmA e kartA ane e roTalInA kaTakA thayA te enuM kArya evuM to nathI, jo evuM hoya to AtmA e kaTakA roTalInA kaTakA bhego bhaLI jAya ne jAdo rahI zake nahi. AhAhA ! ane e roTalInA kaTakAnA kALamAM kArya e kaTakA to thayA tenAthI, dADhathI nahi ane AtmA jo ene nimitta kahIe to jyAM jyAM jaDanI avasthA jaDathI thAya, tyAM tyAM AtmAne nimittapaNe upasthita rahevuM paDe. AhAhAhA ! AvuM che. mATe ema to nathI, tyAre che zuM ? ene nimittapaNe zuM e upAdAna kArya to tyAM thayuM enAthI paNa tenAmAM e bIjI cIja nimittapaNe, kahevuM kone ? ke nimittapaNe ene kahevuM ke joga je AtmAno pradeza kaMpe che ane je rAga (IcchA ) che, ene e kAryakALamAM tenA kAryakALe te kArya thayuM che tene A joga ne rAga tene nimittapaNe kahevAmAM Ave che. e konA ? ke je joga ne rAgano kartA thAya che ajJAnI, enA joga ne rAga enA kAryakALamAM nimittakartA kahevAmAM Ave che. samajANuM kAMI ? AhAhA..... Avo mAga. arere ! prabhu ! ene kAne paDe nahi ene e kyAM jAya ? huM karuM huM karuM jyAM jyAM A kAma jaDanAM thAya e badhA kAma meM karyA. AhAhAhA ! eka noTa che noTa, e noTa Ama jAya che. e enI avasthA che e avasthAnuM kArya noTanA 52mANue karyuM che. have e noTa Ama jAya che e kAryakALamAM AtmA jo teno kartA thAya, to te kAryakALamAM AtmAne bhaLI javuM paDe aMda2, mATe teno kartA e che nahi. have AtmA che enA kAryano kartA e nathI, paNa have e kAryanA kartApaNe nimittapaNe AtmA che ke nahi? ke nimittapaNe paNa nathI. AhAhA ! nimittapaNe paNa hoya to jyAM jyAM eka roTalInA kaTakA Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-100 135 thAya, tyAM tyAM AtmAne rahevuM paDe, bhale kArya enAthI na thAya. tyAre, nimitta kahevuM kone ? bIjI cIja eka nimitta che ema kahevuM kone ? ke je jIvano kaMpana bhAva che jogano, A za2I2no nahi, jogano kaMpana che ne icchA je rAga che, e rAga ne kaMpanane jaDanA kAryakALamAM nimittakartA kahevAmAM Ave che. konA ? ke je rAga ne jogano kartA mithyAdRSTi che, tenA joga ne rAga kAryanA kALamAM tene nimittakartA kahevAmAM Ave che. AhAhAhA ! ATaluM badhuM have. AhAhA ! kaho samajANuM che kAMI ? bhagavAna sarvaza trilokanAtha jinezvaradevanuM A pharamAna che emanA jJAnamAM A cIja jANavAmAM AvI che, tevI e pharamAve che. AhAhA ! ( zrotAH- kuMdakuMdAcArye zAstra lakhyA mATe te pramANita che ne zAstra) nA enuM kAMI nahi, e nimittathI kathana che. e te zAstranA paramANunI paryAya 2cANI temAM AtmA teno kAryano kartA ne ema to nathI. chelle zabda Ave che ne ? paNa e kartA A kArya jo AtmAnuM hoya to AtmA kartA ne e kAryamAM bhaLI javuM joIe, e akSaromAM bhaLI javo joIe AtmA, AtmA judo rahI zake nahi, mATe tenuM kArya kALamAM vyApya vyApakabhAve kartAkarmapaNe pariNAmI pariNAma pariNAmIpaNe to kartA nathI. paNa tenA kArya kALamAM AtmA nimitta che ema jo kaho to jyAM jyAM 52mANunI avasthA thAya tyAM tyAM AtmAne nimittapaNe upasthita rahevuM paDe, e paNa bane nahi. AhAhAhA ! kaho cImanabhAI barAbara hamaNAM rokANA che. AmAM AvuM Ave che. tyAre ke e 52mANunA akSaro je banyA TIkAnA e to enA 52mANunI paryAya te kALe thavAnI hatI tenAthI thaI. have tene AtmAne nimitta tyAM nathI, to nimitta kahevuM kone ? e akSaromAM joga ane rAga tene nimitta kahevAya, paNa kono ? jJAnI kuMdakuMdAcArya, amRtacaMdrAcArya jJAnI che eno joga ne rAga, eno joga ne rAga, ene che ja nahi, e jJAnIne to jene AtmA caitanya svarUpa bhagavAna evuM jina svarUpI dRSTimAM AvI gayo, enI paryAyamAM vItarAgatA varte che ane te vItarAgatAmAM joga ne kaMpana, joga ne rAga vItarAgatAmAM jJAnamAM nimitta che, paNa e joga ne kaMpananA kartApaNAmAM nimitta nathI. AhAhAhA ! AvuM che A te kAMI vAta, A 52mezva2no mAraga jhINo bahu bApu. AhA ! e kahe che ke TIkAnA kALamAM 52mANunI kriyA thaI gaI. kALe ame AtmA to kartA nathI kemake AtmA kartA hoya to pariNAma pariNAmI eka thaI jAya, e kArya ne AtmA kartA beya eka thaI jAya. paNa have AtmA nimittapaNe paNa nathI. nimittapaNe paNa jo hoya to jyAM jyAM 52mANunI paryAya thAya tyAM tyAM amAre upasthita rahevuM paDe. tyAre che zuM ? te 52mANunI jyAre TIkAnI paryAya thaI, tyAM tyAM joga ne rAgane nimitta kahevuM nimitta, kArya to tyAM che, paNa e jogane nimitta ( rAga ) kono ? je joga ne rAgano kartA mithyArdaSTi thAya che teno joga ne rAga tene nimitta kahevAmAM Ave che. AmAM keTaluM yAda rahe praviNabhAI ? Avyo che ne tamAro maniSa, tyAM keLavaNI adhikArI che A keLavaNI judI jAtanI che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? "prabhuno mAraga che zUrAno" e vIranAM kAma che bApA. AhAhA ! e kAyaranA kAma nathI, ajJAnIne mUMDhatAnA. AhAhAhA ! akSara lakhAya che ne Ama, e akSara lakhAya che e 52mANunI Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 samayasAra siddhi bhAga-5 paryAya che, e paryAyano AtmA kartA e paryAya akSara lakhavAno nathI. eka vAta. jo e pariNAma ane pariNAmI, enuM pariNAmInuM A pariNAma hoya? akSara lakhavAnuM to AtmA pariNAmI che emAM bhaLI jAya, na rahe judo, mATe te lakhavAnA pariNAmanI avasthA teno AtmA vyApya-vyApakapaNe pariNAma-pariNAmIpaNe kartA karma nathI, paNa e akSaranA lakhavA kALe AtmAne jo nimitta kahIe, to jyAM jyAM akSaro thavAnA hoya tyAM tyAM ene AtmAne rahevuM paDe, be vAta. jyAre te akSaro lakhavAne kALe akSaronI paryAya akSarathI thaI. temAM AtmAno joga ne rAga nimitta kahevAya, kemake joga ne rAga anitya che, ane te paNa konA? je rAga ane joga uparanI dRSTi che jene, e icchA ne joga upara dRSTi jenI che, te rAga ne jogano je kartA mithyASTi che, teno joga ne rAga kAryakALamAM nimitta kartApaNe kahevAmAM Ave che. eka zabda phare to Akho nyAya pharI jAya evuM che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? che? yoga ne upayoga ja nimittapaNe tenAM paradravyanA kAryanA kartA che, rAgAdi-vikAravALA caitanyapariNAma potAnA vikalpane, hA, e rAgAdi vikalpane pradezone potAnA vyApArane kadAcita ajJAnathI AtmA karato, dekho, AhAhAhA ! e lakhavA kALe e IcchA thaI ane joga kaMpyo teno ajJAnI kartA che. tethI te ajJAnI kartA, tenAM joga ne rAga e akSaro lakhavAmAM nimittapaNe kahevAmAM Ave. AhAhAhAhA ! samajANuM kAMI ? have AvuM kahevuM AkaruM kahevuM ne samajANuM? AhAhA ! potAnA vyApArane kadAcita, zuM kIdhuM bhASA? ke ajJAnI AtmA, jenI vItarAga mUrti prabhu che, AtmA to jina svarUpe che, "ghaTa ghaTa aMtara, jina vase, ghaTa ghaTa aMtara jaina, mata madirAke pAnasoM matavAlA samaje na" ghaTa ghaTa aMtara, jina svarUpI prabhu AtmA to, jinasvarUpI vItarAga svarUpI, akaSAya svarUpI, e AtmA e AtmA e akSaronA kAryakALa e AtmA Avo je che vItarAga dravya e to nimitta nathI, tyAre ke e vakhatanAM je yoga ane rAga e je vItarAga svarUpa AtmA che enI jene dRSTi nathI, jina svarUpI bhagavAna che enI jene dRSTi nathI ane enI dRSTi icchA ne joganAM kaMpanamAM paDI che, evA joga ne kaMpanano karanAra kadAcit AtmA kartA ho, che? ajJAnathI AtmA karato hovAthI. AhAhAhA! have AvuM badhuM nakkI karavuM ne, ane enA vinA dharma thaI jAya, sAmAyika thaI gaI ne pohA thaI gayA ne paDikkamaNAM, dhULeya nathI tArA. AhAhA ! kahe che ke rAgAdi vikAravALA caitanyanA pariNAma, e potAnA vikalpane kare ajJAnI, ane AtmAnA to kaMpana potAnA vyApArane kadAcit eTale ke jyAM sudhI mithyASTi che tyAM sudhI, ajJAnathI AtmA karato hovAthI e icchA ane joganA kaMpanane, je vikAra che, tene svarUpanA ajJAnane laI teno kartA ajJAnI kadAcit ajJAnabhAvamAM kahevAya kartA rAga ane jogano. ane e rAga ne joga, akSaromAM lakhavAnA kALamAM e rAga ane jogane nimittakartA kahevAmAM Ave che. AhAhA... samajAya tevuM che, bhASA koI AkarI nathI, paNa bhAva to bhale (je che te che) samajANuM kAMI? potAne karato, te yoga ane upayogano to AtmA paNa kartA kadAcit bhale ho. che? Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-1OO 137 AhAhA.yoga ane upayogano AtmA kartA kadAcit bhale ho tathApi paradravyasvarUpa karmano kartA to nimittapaNe paNa nathI. AtmA je che, e jagatanA akSaronA lakhavAnA kALamAM e AtmA nimittapaNe paNa kartA nathI. AhAhA ! paNa ajJAnI rAga ne jogano kartA che, te yoga ne rAgane e akSaranA lakhavAnA kALamAM, yoga ane rAgane nimitta kahevAmAM Ave che. je rAga ne yogano kartA ane ajJAnI kare che teno. AhAhAhA! ATalI badhI vAtuM have, keTalI zaratuM emAM. che? juo yoga ane upayoga ja nimittapaNe tenA kartA che. che ne cothI lITI yoga ane upayoga ja nimittapaNe tenA kartA che. have te rAgAdi vikAravALo caitanyapariNAma potAnA vikalpane ane kaMpanane potAnA vyApArane kadAcit ajJAnathI AtmA karato hovAthI yoga, upayogano to kartA AtmA bhale ho, AtmA rAgano ne kaMpanano ajJAnathI bhale kartA ho, paNa e AtmA parano to nimittapaNe paNa kartA nathI. AhAhAhA ! ahIM to vAMdhA badhA upAdAna nimittanA jhaghaDA e. e paMDitajI? sonagaDhavALA e upAdAnanA e kAryane mAne che, nimittane mAnatA nathI. nimitta mAne paNa nimitta kartA mAnatA nathI, vAta sAcI che tArI. AhAhAhA ! bhAI vItarAga mAraganA tattvo, vItarAga sarvajJa trilokanAthe kahyAM e samajavA mahA prayatna che, te kAMI sAdhAraNa rIte pakaDAya evuM nathI. AhAhAhA ! pahelAMmAM zuM kahyuM? ke yoga upayoga ja nimittapaNe tenA kartA che, kartA che eno artha ja nimittapaNe che ema, ghaDAnA kAryakALa, vastranAM vaNakaranA kAryakALa, gADAnA kAryakALa, roTalInA kAryakALa, akSaranA lakhavAnA kAryakALe, yoga ane upayoga nimittapaNe kartA kahevAya, paNa konA? ke je rAga ane upayogano kartA ajJAnI che tenA joga ne rAgane te kAryakALamAM nimittapaNe te anitya vikArI dazAne nimittapaNe kartA kahevAmAM Ave che. AvuM badhuM yAda zI rIte rAkhavuM. bAbubhAI ! kaho olo pUche tamAro olo moTo chokaro, zuM sAMbhaLIne AvyA? zuM kahe ke A zuM che. samajAya che prabhu? AhAhAhA ! AMhIM to jinasvarUpI bhagavAna AtmA badhA vItarAga mUrti che. AhAhAhA ! e vItarAga mUrtinuM jene jJAna samyak thayuM, ene joga ne rAga tenA jJAnamAM nimitta che, jJAna upAdAna potAthI thAya che, paNa te jJAnamAM joga ne rAga nimitta che Ama, paNa joga ne rAgamAM pote nimitta che, ema ajJAnIne che, jJAnIne nahi. AhAhA! pharIne, A to vItarAga mAraga bApA, ghaNo gaMbhIra eka hAthamAM roTalI upADI, e upaDavAnuM kArya to roTalImAM je thayuM e roTalInA kAraNe thayuM, A hAthanA kAraNe nahi, have e upaDavAnA kAryamAM AtmAne jo kartA kahIe to te kArya enuM ne kartA A, to e kAryamAM bhaLI jAya AtmA, mATe roTalInuM baTakuM upaDyuM emAM AtmA kartA nahi, have AtmAno je joga ne kaMpana che ane ahIMyA kartA kahevAya, paNa kono? ke je joga ane rAgano kartA ajJAnI thAya kadAcit ajJAnamAM, enA joga ne rAgane e roTalI upaDI enAM kAryamAM nimittakartA kahevAmAM Ave. AhAhAhA! kaho cImanabhAI beya cImanabhAI joDe beThAM che, AvuM che. ane vANIyAne navarAza na maLe dhaMdhA ADe bAIDI-chokarA sAcavavAmAM rahe ane dhaMdhAmAM rahe ne koka di' kalAka Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 samayasAra siddhi bhAga-5 sAMbhaLavA jAya to olo mAthe je diye, "je nArAyaNa" vitarAga mAraga bahu judo bhAI. AhAhAhA ! e pahelI vAta to kIdhI ke joga ne upayoga ja nimittapaNe kartA che, ema kIdhuM. have kahe che ke kono? jaDanA kArya kALe nimitta kono joga ane upayoga? ke je joga ne upayogano kartA thAya che teno, rAga ane kaMpanano je kartA thAya, teno rAga ne joga e kAryamAM nimitta kartAno Aropa tarIke kahevAya che. kaho samajAya che kAMI? AhAhA! A ravivAre Ave che tamAre evuM jhINuM manasukhabhAI. AhAhAhA ! AvuM che, gAMDA jevI vAtuM lAge, pAgala jevI vAta lAge, olA evuM kare ke Akho di' A karo, A karo, A karo, A karo, vrata pALo, apavAsa karo dAna karo, dayA pALo, bhagavAnanI bhakti karo, maMdira banAvo, gajaratha kADho, AvuM samajAya to kharuM, zuM samajavuM'tuM temAM dhULamAM? e to jaDanA kArya jaDa kArya kALe thAya emAM tuM kyAM ene karI zake che? paNa te gajarathanA kArya to jaDanA jaDathI thAya che, temAM AtmAne nimitta, AtmA te kAryano kartA nathI. jo kartA hoya to e kartA kAryamAM kartA bhaLI jAya, bhego thaI jAya, tyAre kahe jAdo rahIne AtmA nimitta thAya ke nahi? te judo rahIne nimitta jo thAya to jyAM jyAM tevA kArya thAya tyAM AtmAne upasthita rahevuM paDe, mATe AtmA nimittapaNe paNa nahi. tyAre have emAM nimitta che koI ke nahi? ke hA joga ane upayoga. rAga ane kaMpana temAM nimittapaNe kahevAya. ke konA? ke je rAgano ane jogano kartA thAya tenA. AhAhAhA ! paMDitone AkaruM paDe evuM che A. kartA paradravyano kartA, paradravyano kartA, indoramAM thayuM'tuM indora pacAsa paMDita bhegA thayA, indora "padravyano kartA na mAne te digaMbara nahi" have AMhIM, are bhagavAna zuM kare che tuM A? lokone bacArAne kAMI khabara nA maLe, dhaMdhA ADe e navaro na maLe, Akho di' emAM olo mAthe kahe', je nArAyaNa, hA. satya zuM che ane asatya zuM che enI kAMI vivekanI bhinnatAnI khabara na maLe. samajANuM kAMI ? AhAhA ! A noTa paisA che ne, noTuM, ene pacAsa hajAra, pacIsa hajAra ApyA maMdira khAte ApyA, lyo A gaNavA mAMDo Ama, e noTanI avasthA je thAya che, Ama javAnI e kArya to e noTanA paramANunuM che, have e noTanuM kArya je Ama javAnuM thAya che, tene jo AtmA kartA kaho to AtmA kartA ne e kArya be eka thaI jAya, eTale AtmA AmAM bhaLI jAya noTamAM. have ema to nahi, paNa ene AtmA kartA kaho, nimittapaNe kartA kaho, upAdAnapaNe kartAno niSedha thaI gayo samajANuM kAMI ? e noTa Ama jAya che, enA upAdAnapaNe kartA hoya to tyAM bhego bhaLI gayo. have nimittapaNe e jAya che emAM AtmA, Ama hAthamAM hatuM ne Ama Ama to AtmAne nimittapaNe tene noTa jAya che, tene kartA kahevAya ke nahi? ke nA. AtmAne nimitta jo kaho to jyAM jyAM evA kArya thAya tyAM tyAM AtmAne upasthita rahevuM paDe, mATe AtmA nimittapaNe paNa kartA nahi. tyAre have kartA AmAM kAMIka ene nimittapaNe kAMI kahevAmAM Ave che ke nahi? che to kArya tene kALe thavAnuM che. AhAhAhA ! tyAre kahe "hA" yoga ane rAga te kAryakALe teno joga hato ne rAga hato te ene nimittapaNe kartA kahevAya. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-100 139 nimittapaNe kartAno artha ? tyAM Ama jAya che mATe A nimitta che mATe Ama jAya che noTa ema nahi. phakta javAnAM kAryamAM joga ne rAgane nimitta kahevAmAM Ave che. paNa nimittathI tyAM Ama jAya ane A kAryane kare che ema nahi. AhAhA ! tyAre kahe paNa nimittapaNe kAMI che ke nahi, koI cIja ? e cIja to ene kALe thaI, bIjI cIja che ke "che" joga ane rAga teno nimittapaNe kartA kahevAya. te paNa kono ? ke ajJAnI kadAcit jyAM sudhI mithyArdaSTi che tyAM sudhI icchA ne jogano kartA thAya che, teno joga ne rAga, kArya to tyAM thayuM ja che, te kALe tene nimittakartA joga ne rAgane kahevAmAM Ave che. AhAhAhA ! samajAya che kAMI ? AhAhA ! 66 rAgAdi vikAravALA caitanyapariNAma potAnA vikalpane rAgane ane AtmAnA pradezonA kaMpanane kadAcit ajJAnathI, kadAcit kema kIdhuM ke jyAM sudhI ajJAnI che tyAM sudhI rAga ne jogano kartA che, paNa jo jJAnI thayo. AhAhAhA ! caitanyasvarUpa bhagavAna jinasvarUpI, vItarAga mUrti prabhu che, enuM jene jJAna thayuM enI paryAyamAM vItarAga paryAya thaI ane e vItarAgI paryAya kAryakALamAM nimittapaNe paNa vItarAgI paryAya kartA nahi. tyAre, te dharmInI vItarAgI paryAya samyagdarzananI paryAyamAM, e rAga ne joga ahIM jJAna thayuM potAthI temAM joga ne rAgane ahIM jJAnamAM nimitta kahevAmAM Ave. arere ! AvuM kAma moTuM have, ane e joga ne rAgano kartA jyAM sudhI thAya, tyAM sudhI, te te kArya to thayuM ja che tyAM, tenA joga ne rAgane kartA kahevAya, ne joga ne rAgano kartA annAnI che mATe. have jyAre AtmAnuM jJAna thayuM jene samyagdarzana. AhAhAhA ! AtmA saccidAnaMda prabhu, nirmaLAnaMda, AnaMdakaMda che, e malinapaNuM enAmAM nathI ne malinanI paryAya paNa enAmAM nathI. joga ne rAga e enAM svarUpamAM nathI. A rAga ane joga enA svarUpamAM nathI, tenA svarUpamAM to vItarAgatA bharI che. bhagavAna AtmAmAM to vItarAgatA ThasoThasa bharI che. e vItarAgatAnI jene dRSTi thaI, samyagdarzana thayuM, samyagnAna thayuM ene joga ne rAga eno nathI, e joga ane rAga, enuM jJAna che e enuM che, zuM kahyuM samajANu ? kaho cetanajI ! dharmI jIvanuM jJAna ne AnaMda ne vItarAgI paryAya enI che, eno joga ne rAga eno nathI. AhAhA ! kaho puMjAbhAI AvuM che bApu ! A tame paNa khare TANe AvyA cho ne barAbara... mUkIne rokANA cho. are bApA A zuM cIja bhAI ! tuM vItarAgI nAtha cho ne nAtha, tuM 52mezvara cho prabhu. prabhu vItarAgI svarUpane ja ahIMyA AtmA kahevAmAM Ave che. AhAhA ! bhagavAna (tuM ) to vItarAga svarUpe cho ne prabhu ! e vItarAga svarUpanuM jene jJAna thayuM, tenA jJAnamAM te rAga ne jogano kartA to na thAya, 52nI kriyAno kartA to nathI, paNa joga ne rAgano kartA na thAya, paNa tene joga ne rAga hoya che, paNa dRSTi paDI che jJAnAnaMda svarUpa u52 ethI vItarAgI jJAna thayuM che, temAM joga ne rAga nimitta kahevAmAM Ave che, upAdAna to potAthI rAganuM jJAna Ama thayuM che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? kaho anopacaMdabhAI ! AvI vAtuM che. kyAM gayA amAre bhAI. AhAhA..... AmAM vAda ne vivAda kare bApA ! "sadguru kahe sahajakA dhaMdhA, vAda vivAda kare so aMdhA". AhAhA..... sahajano dhaMdho bhagavAna AtmA vItarAga mUrti prabhu akaSAya svabhAvathI bharelo bharacaka bha2pu2 bharapura Ave che ne bhAI, Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14) samayasAra siddhi bhAga-5 ityAdi zaktithI bharapUra bharelo olI 47 zakti lIdhIne, pachI kIdhuM ityAdi zaktithI bharapUra kaLazamAM che. AhAhAhA! bhagavAna AtmAmAM to jIvatara, citi, jJAna, darzana, sukha, vIrya, kartA, karma Adi anaMta zaktio, guNarUpazakti, vItarAga svabhAvarUpa zaktio, enAthI "bhara" subhara-subhara che ghaNuM karIne, sunirbhara che. bhagavAna AtmA to vItarAgI guNono bharelo, bharelo bhagavAna che. AhAhAhA ! emAM rAga kevo ane joganuM kaMpana kevuM emAM? AhAhA.... rAtanI vAta, e to Ave tyAre kharI, samajANuM kAMI? huM? (zrotA:-dareka paryAyanuM prayojana vItarAgatA che) e pachI, atyAre AMhIM, vakhata na maLe, vakhata daza miniTa che oluM poNo kalAka hAlyuM. cImanabhAI hatA ke nahi? ahIMyA to vItarAga paryAyavALo jIva, eTale ke samyagdaSTi jIva, eTale ke dravyasvabhAva je jina svarUpI che, tenI jene dRSTi thaI che te jIva, tenI paryAyamAM to tene vItarAgI samakita, vItarAgI jJAna ne svarUpAcaraNa hoya e vItarAgI paryAya, joga ane rAgano kartA nathI, ane tethI te joga ne rAga eno kartA nathI, tethI te sAmAnA kAryakALamAM paNa jJAnInA joga ne rAga enA nathI, mATe te nimittapaNe paNa nathI. AhAhAhA ! tyAre have gulAMTa khAya che vAta, ke AtmA jinasvarUpI prabhu evuM jene dhyeya dhruvanuM pakaDayuM. AhAhA.... enI zraddhA jJAnamAM vItarAgI paryAya AvI, ane te vItarAgI paryAyanuM jJAna paNa vItarAgI AvyuM, e jJAnamAM e jJAna, joga ne rAgano kartA to nathI, parano kartA to nathI, parano nimittapaNe paNa kartA nathI. AhAhA... paNa te samyagdarzana ne jJAna pariNAma thayA, temAM rAga ne joga je kamajorIthI thAya tenuM ahIM jJAnamAM ene nimitta kahevAya. upAdAna pote, potAthI jJAna ne vItarAgI dazA thaI, paNa tene joga ne rAgane AmAM AhIM nimitta kahevAya. AhAhAhA ! kaho dAsa! AvI vAtuM che. AmAM vAda ne vivAda bApu duniyAmAM traNalokano nAtha, jinezvaradevano pokAra che A. AhAhAhA! divyadhvanimAM A vANI AvI e kuMdakuMdAcArya digaMbara muni bhagavAna pAse gayA hatA. kuMdakuMdAcArya, be hajAra varSa pahelAM, tyAMthI AvIne A zAstra banAvyA. AhAhA.... AvI vANI bIje kyAMya nathI. paNa ATalA varSa ghaNAM kADhayA te sAMbhaLyuM haze ne vADAmAM A vAta sAMbhaLI'tI? eya sujAnamalajI! thoDuM paNa satya hovuM joIe, lAMbu lAMbu moTuM karene asatyanA pUchaDAM moTA. AhAhAhA ! kaho jatIzabhAI? AhAhA... e ajJAnIno joga eTale kaMpana ne rAga tenA kAryakALe, kArya to tyAM thAya che jaDanuM enA joga ne rAgane nimittakartA kahevAya, have e paNa joga ne rAgano AtmA kartA ho ajJAnapaNe, paNa parano kartA to e nahi. e AtmA parano kartA to nahi, ajJAnapaNe joga ne rAgano kartA ho. AhAhA! have Avo upadeza, AmAM zuM navA sAMbhaLanArAne zuM kAMI, zuM kahe che A? digaMbara dharmanuM A svarUpa che. jema bAhyamAM munine vastrano TukaDo na hoya ema aMtaramAM rAgano kaNa na hoya jene dravyamAM. AhAhA.... dayA, dAna, vratano vikalpa paNa jenA svarUpamAM nathI, evuM je svarUpa bhagavAna AtmA, enI jene dRSTi thaI che, enuM jene jJAna thayuM che, eno jene anubhava thayo Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-100 141 che, te anubhavanA jJAnamAM ne vItarAgI paryAyamAM, joga ne rAgano to e kartA nathI, to 52no kartA to nathI. paNa joga ne rAga ane te kALe je kArya 52mAM thAya, te jJAnInA jJAnamAM e nimitta kahevAmAM Ave, Ama nimitta kahevAmAM Ave, Ama nimitta nahi. AhAhA ! AmAM yAda keTaluM rAkhavuM praviNabhAI ! AvI vAtuM che. ( zrotAH- zAstra racavAmAM bIjo nimita koNa ? ) haiM ? ( zrotAH- zAstra racavAmAM bIjo nimitta koNa e to batAvo ). koI nimitta bimitta nahIM. e to kIdhuM racavAmAM to racanAkALe to kArya jaDathI thAya, phakta nimitta koNa ? ke je yoga ne rAga tene nimitta kahevAya, konA ? je rAga ne jogano kartA thAya ajJAnI enAM, jJAnI je kare che te kuMdakuMdAcArya to kahe che ke AmAM ame nimittapaNe paNa nathI. amArA jJAnamAM e je lakhANuM te kriyA rAga je thayo amArA jJAnamAM e nimitta thayuM, jJAna to amArAthI thayuM, jJAna to amArA AtmAthI thayuM, paNa rAga ne icchAnA je kaMpana che ane je A lakhavAnI kriyA thaI, e amArA jJAnamAM Ama nimitta thaI, enuM jJAna ame karyuM, devIlAlajI ! ( zrotAH- jI Ape dRSTi apekSAe vAta karI, paNa cAritra apekSAe nimita kaho ?) nimitta koI che ja nahi. nimitta kIdhuM ne ? joga ne e to baMdha nimitta kIdhuM, cIja to enAthI thaI, paNa nimitta koNa ? ke joga ne rAga, ke kono ? ke jene joga ne rAga mAro mAnyo che eno. kaho paMDitajI ? A tamArA prophesa2mAM kyAMya nahotuM AvyuM AvuM ? nahi. AhAhAhA ! prabhu !( zrotAH- to pachI Apa ema kaho ke kuMdakuMdAcAryanAM joga, rAga nimita nathI paNa nokarmano joga ne rAga nimita che) koI nahIM, e ya nahIM. jaDanA kAryanA to jaDanA kAryamAM AtmA to nimitta nahIM, AtmA kartA ne A kartAnuM kArya ema to nahi, paNa kArya tenAM kALe thayuM te samayamAM AtmAnA dravyane nimitta kahevuM, e nahi. have tyAre ke nimitta kyAMka koI cIja kahevAnI che ke nahi ? ke che, te kAryakALa to te samaye te paryAya thavAnI te tenAthI thaI, paNa tenuM nimitta koNa ? ke rAga, icchA ne joga te nimitta kahevAmAM Ave, ke kono ? ke jeNe rAga ne joga potAno mAnyo eno, chatAM e rAga ne jogano kartA thAya ajJAnI, paNa 52no kartA to che ja nahi, ema kahe che. AhAhAhA ! bahu jhINI vAta bApu ! Izva2 kartA to nathI paNa kyAM sudhI laI gayA ? ke AtmAya kartA nathI, 52nA kAryano. AhAhAhA ! akartApaNuM, kramabaddhamAM akartApaNuM AvyuM che ne ? bhagavAna AtmA jina svarUpI prabhu, jenuM jina svarUpa dhruva, evuM jene dhyAnamAM-jJAnamAM AvyuM, enA pariNAmamAM to samyajJAna ne samyagvItarAga svarUpa AcaraNa Adi rAga vinAnI dazA hoya, e dazAvAna 52nAM kAryamAM e pote dazAvAna Avo che, e nimitta nathI, paNa tenA joga ne rAga e paNa emAM nimitta nathI. je joga ne rAgano kartA thAya e ajJAnInA joga ne rAga ene nimitta kahevAmAM Ave. kyAre ? ke have gulAMTa khAya che vAta, je jinasvarUpI prabhu vItarAganI mUrti AtmA prabhu aMdara che. AhAhAhA ! eno jene anubhava ne samyagdarzanajJAna thayuM, e jIvane enA joga ne rAga 52mAM nimitta to che nahi, paNa e joga ne rAga A jJAnamAM nimitta che. samajAya che? bhASA to sAdI che paNa bhAva che jhINAM. bhAI ! traNalokanA nAtha bhagavAna Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 samayasAra siddhi bhAga-5 mahAvIra, sImaMdhara prabhu to birAje che. AhAhAhA ! rAte to e khyAla Avyo'to thoDo sImaMdhara bhagavAna, A AtmA che, sImaMdhara, vItarAgI svabhAvanI maryAdAno dharanAra bhagavAna che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI? evo je bhagavAna AtmA enuM jene jJAna thayuM, enI jene zraddhA thaI, emAM jenI aMze ramaNatA thaI te jJAnInuM jJAna, joga ne rAgamAM nimitta nahi, ane paranA kAryamAM nimitta nahi, paNa potAnuM jJAna je potAthI svaparaprakAzaka thayuM, temAM joga ne rAgane AMhIM nimitta Ama kahevAmAM Ave, upAdAna to potAthI thayuM che. Avo upadeza have zuM AmAM navarAza (na) maLe vANIyAne Akho di' dhaMdho, dhaMdho, dhaMdho pApano ane thoDo vakhata maLe tyAM bAIDI chokarAvane sAcavavAmAM rahe rAjI karavAmAM, AhA! have AmAM ene kyAM bicArAne ! mAthe pATe beThA je kahe e "je nArAyaNa" tulanA karavAnA TANAM kyAM prabhu? AhAhAhA ! satya ne asatyano meLa kevI rIte karavo? AhAhA ! jIvo Na karedi ghaDaM Neva paDaM Neva sesage dve| joguvaogA uppAdagA ya tesiM havadi kttaa||100|| alaukika vAta che bApu! A to samayasAra bhagavAna kuMdakuMda AcAryanI vANI, nimittathI kathana che, vANI enI nathI, vANI vANInI che. AhAhA ! pAchaLathI e gAthA Ave che ne A TIkA meM racI ema mohathI na nAco, e TIkAnI paryAya paramANuthI thaI che bhAI, mArAthI nahIM. AhAhA... ahIMyA to ema kahyuM kAryakALa to che ja tyAM, paNa joga ne rAgane nimitta kahevAya. e rAgAdi vikAravALA caitanyasvarUpa potAno vikalpa ane pradezo ane enA vyavahArane AtmA kadAcit karato hovAthI, jyAM sudhI icchA che, tyAM sudhI yoga ane kaMpanano kartA che. yoga ne upayogano to AtmA paNa kartA nathI. kadAcit ho, tathApi paradravya svarUpa karmano to kartA nimittapaNe paNa AtmA nathI. AhAhAhA ! gajaba vAta che. tuM bhagavAna cho ne prabhu, bhagavAna, tane bhagavAna tarIke bolAve che 7ra gAthAmAM Ave che ne "bhagavAna AtmA". rAga ane dayA dAnano vikalpa paNa prabhu tArAmAM nathI ane eno kartA paNa tuM nathI. AhAhA... paranI dayA ne parane mAruM, eno kartA to tuM nathI. paNa e rAga je Avyo eno ya kartA tuM nathI. tAruM jJAna svaparaprakAzaka, je svane Azraye pragaTayuM, temAM e rAga Avyo jJAnamAM, emAM upAdAna to tAruM, temAM rAgane ahIMyA nimitta kahevAmAM Ave che, che AvI vAta sAMbhaLI'tI kyAMya zvetAMbaramAM sthAnakavAsImAM. AhAhA ! | digaMbara saMto kevaLInA keDAyato kevaLInI vANI sIdhI kahe che. Are enA vADAmAM jamyA ene enI khabaruM na maLe. kaho zAMtibhAI? thaI gayo vakhata hoM, e kahe che ajJAnI bhale enA joga ne rAgano kartA kadAcita ho paNa AtmA to kartA che ja nahIM. paradravyanA paryAyano AtmA nimittapaNe paNa kartA nathI. AhAhA. vizeSa kahevAze. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-1OO 143 pravacana naM. 200 gAthA-100 somavAra, mA vada-7, tA. 19/2/'79 samayasAra 100 gAthA, chelluM che ne thoDuMka, jhINI vAta che, A apUrva vAta che. ke A jaDanA kArya ane A para AtmAnA kArya, to tene samaye tenA thAya paNa te kALe, nimitta kone kahevuM? to kahe che ke kArya to tene laine tenuM thAya, jaDanI jaDamAM paryAya ane AtmAnI, AtmAmAM paryAya je kALe tene kArya thAya te thavAnuM che. e to enA kAraNe upAdAnathI thayuM, paNa have nimitta kone kahevuM? to kahe che ke bhAI ! AtmA e kAryamAM nimitta paNa nahi, jo AtmA nimitta hoya to dareka avasthAmAM ene hAjara rahevuM paDe. jayaMtibhAI ! A to tamArA vaiSNavamAM to A kAMi che nahi aMdaranuM, bhAgyazALI te AvI gayA A bAju, kaho AnaMdabhAI. AhAhA! A cIjaAMhIM to kahe che ke je A zarIraAdi vANI ke karma aMdara ke ghaTa, ghaDo, vastra, makAna vigere AhAhA..... e jaDanAM kArya vakhate to e jaDa potAnA kAryapaNe thAya eno paryAya kALa che te ene kALe thAya, have emAM nimitta kone kahevuM? Izvara kartA to kayAMya vayo gayo. paNa paranA kArya Izvare karyA e to nahi, paNa paranA kArya pare karyA, e vakhate nimitta kone kahevuM? ke nimitta ene kahevuM ke AtmA che te ene nimitta nahi, kemake AtmA nitya vastu bhagavAna che jo ene nimittapaNe AtmAne kaho to jyAM jyAM avasthAo jaDanI ke caitanyanI thAya tyAM tyAM tene upasthita rahevuM paDe, tyAre jJAnIno AtmA to nahi paNa jJAnInA nirmaLa pariNAma che, dharmInA samyagdarzanazAna Adi pariNAma je dravyane avalaMbe thayA te nirmaLa pariNAmane, te kAryane nimitta kahevAya ke nahi? Are ! are ! AvI vAtuM bhAI ke "nA" tyAre have nimitte kahevuM kone amAre ? bIjI cIja to che. ke je prANI potAnuM svarUpa zuddha caitanya che enI (jene) khabara nathI ane dayA dAnanA pariNAma rAga je che, teno je kartA thAya che ane kaMpana je joga che teno kartA thAya che te paryAya joga ne rAga teno kartA thAya che, te joga ne rAga sAmAnA kAryanA kALamAM, nimittakartA kahevAmAM Ave che. AvI zaratuM bahu. A to sarvajJa paramezvara trilokanAtha jinezvare traNakALa traNa loka joyA ane vANImAM A AvyuM. AhAhA ! e ya chelle AvyuM. "yoga ane upayogano to AtmA paNa kadAcit bhale ho kartA" chellI lITI che ne? e joga eTale AtmAnA pradeza kaMpe che ane upayoga eTale ahIMyA rAga levo che, upayoga eTale olo zuddha upayoga e nahi. rAgano ja upayoga che je, je upayoga rAgamAM joDANo che te upayoga ane kaMpana e kadAcit ajJAnathI AtmA karato hovAthI, yoga ane upayogano to AtmA paNa kadAcit kartA bhale ho. AhAhAhA ! e dayA, dAna, vrata, bhaktinAM pariNAma rAga eno ajJAnI ajJAnapaNe bhale kartA ho. AhAhAhA! "tathApi paradravyasvarUpa karmano kartA to nimittapaNe paNa AtmA nathI" AhAhA ! AvI vAta have kayAM! A dhaMdhAnA kAma thAya che ne badhAM, AnaMdabhAInA hIrAnA mANekanAM hIrAnA kAma e to hIro javAno hoya che tyAre potAnA paryAyane kALe tyAM jAya. have kahe che ke emAM nimitta kone kahevuM? joDe bIjI cIja che ke nahi? AhAhA ! tyAre kahe AtmA bIjo che ene Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 samayasAra siddhi bhAga-5 paNa nimitta, ene na kahevAya. kAraNake jagatanI badhI avasthAmAM jo AtmA nimitta hoya to nitya tyAM kAyama rahevuM paDe. AhAhAhA ! paNa te kALe je prANI je icchA thai che eno je kartA thAya che ajJAnI ane kaMpanano je kartA thAya che ajJAnI te teno kartA ho ajJAnapaNe, paNa te AtmA paranA kAryamAM nimittapaNe paNa kartA nathI. e joga ne rAgano kartA je thAya ajJAnI, te joga ne rAgane te kAryanAM kAryakALe to kArya tyAM thayuM che, paNa A joga ne rAgano kartA thAya tene temAM nimittakartA tarIke kahevAya. AhAhAhA ! nimitta mAtra judI cIja che ne nimittakartA judI cIja che. e zuM kahyuM? ke paranuM jIvana ane maraNano je samaya che, parano te kALe tyAM thAya, jJAnIne vikalpa Ave evo ke Ane huM bacAvuM ke mAruM evo vikalpa, kartA nahi, e vikalpano kartA paNa nathI. dharmI che tene e vikalpa Ave paNa e vikalpanoya e kartA nathI eka vAta. ane te bIjAnAM jIvana-maraNa ane tene sukhaduHkhanI sAmagrIno kALa hato to tene sukhadu:khanI sAmagrI AvI enI, tyAre jJAnI ema mAne ke AmAM to huM nimitta mAtra chuM, nimittakartA juduM ane nimittamAtra juduM, bemAM moTA phera. devIlAlajI! are, have AvI vAtuM. bhagavAnano mAraga bahu judo. evA kAryakALamAM joga ane rAgano kartA thAya che, te joga ne rAgane tene nimitta kahevAya ane e ajJAnI joga ne rAgano kartA thAva ajJAnapaNe tethI te joga ne rAgane kAryakALamAM nimitta tarIke kartA kahevAya. jJAnIne nahi, tema AtmAne nahi. samajAya che kAMi? je jaDanAM ane para AtmAnAM kArya to te samaye thavAnuM te thAya have emAM nimitta koNa? ke AtmA nimitta nahi eka vAta. tyAre nimitte kahevuM kone? ke jJAnI che ene e rAga to Ave, chatAM te rAgano kartA nathI, tethI te jIvana maraNanAM tyAM kAryakALamAM jJAnI ema jANe che huM to nimittamAtra chuM nimittakartA nahi. heM? bhAI Ave che ne? baMdha adhikAra, baMdha adhikAramAM Ave che samayasAra nathI ahIMyA. huM! e nahi TIkA jayasena AcAryanI TIkA A samayasAra e to dekhAya che. TIkAmAM che TIkAmAM paNa baMdha adhikAranI vAta thai gai che, ghaNI vAra vAta thai gai che, base ekAvana gAthA bAvana, trepana, copana, baMdha adhikAranI gAthAmAM, dharmI jIva je che jenI dRSTi dravya dhruva upara che e samyagdaSTi, paryAyadeSTi uDI gai che, tema rAga ne joganuM kartApaNuM paNa jene uDI gayuM che. AhAhAhA ! evA je dharmI jIva, tene samyagdarzana ane samyajJAna trikALI caitanyanA avalaMbe je thayuM che, te nirmaLa pariNAmamAM, nirmaLa pariNAma to sAmA(nA) kAryakALamAM nimitta paNa nahi, nimittakartA paNa nahi. AhAhA... phakta tene vikalpa uThayo che, ane e vastu sAme jIvana sAmAnuM thayuM che to ene kAraNe che, deha chUTayo te ene kAraNe chUTayo, ene AhAra pANI paisAnI sAmagrI ene gai AnA hAthathI e enA kALe gaI. jJAnI ema mAne ke AmAM to huM nimittamAtra chuM, e to enA kAraNe A thayuM che nimittakartA nahi. Are ! Are ! AvI zuM vAta ! nimitta kartA to sAme kArya thayuM che enA je yoga rAga ne icchA ne dayA dAnanA vikalpano kartA je thAya te rAgane sAmAnA nimittakartA kahevAmAM Ave che. jJAnIne nimitta kahevAya, kartA nahi. are! Are! samajANuM kAMi? A Akho di' kAmamAM levA ne kahevuM kAMI kAma karatA ja nathI. kaho, AkaruM kAma che. e chelle kahyuM. yoga ane Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-100 145 upayogano to AtmA paNa kadAcit bhale kartA ho ajJAnapaNe, paNa AtmA, to paNa paradravyasvarUpa karma, je sAmuM jIvana thAya, maraNa thAya, paisA jAya, paisA Ave, ghaTa paTa 2tha racAya enAM kAryano to AtmA kartA nimittapaNe paNa nathI. samajANuM kAMi AmAM ? AhAhA ! bhAvArtha:- A to dhIrAnAM kAma che bhAI. AhAhA..... vItarAga jinezvara 52mAtmA eno mA2ga koi alaukika che. e sAdhAraNa janatAne to sAMbhaLavAya maLato nathI. AhAhA..... ( zrotA:- kuMdakuMdAcArya zAstra racavAmAM nimitta mAtra ) nimittamAtra che, kartA nahi. ( zrotAHkuMdakuMdAcAryanuM jJAna nimita mAtra ke rAga nimita che) I rAga, vikalpa uThayo I nimita che jJAnamAM to rAga ane sAmI kriyA thAya te jJAnamAM Ama nimitta che. AhAhA..... have AvI vAta sAMbhaLavI ane pacAvavI. kaho kAMtibhAI ! A enA plenamAM hatA moTA A plena jAdI jAtanuM che A. A to pa2mAtmA jinezvaradeva trilokanAtha tIrthaMkarano 'pravacanasAra' je divya dhvani (no ) sA2 te A 'samayasAra' bhAI enI vAta sAMbhaLavA maLavI paNa pUrvanA puNyanA yoga vinA maLe nahi prabhu, bahu moTuM kAma ! jagatanA mAnelA bhAvathI A AkhI vAta judI che. AhAhA..... A gAthA ja bahu UMcI che. Ama mAnI bese ame dharmI chIe ne ame jJAnI chIe ema mAne paNa aMda2mAM jo rAga Ave ne enuM kartApaNuM mAne ne sAmI kriyA thAya che emAM huM nimittakartA to chuM ne ? AhAhAhA to e bhAva ajJAnabhAva che, mithyAtvabhAva che. AhAhA..... kaho manahara ! Aja to savAramAM yAda AvyuM'tuM gAMDAbhAI Ama tapelAmAM Ama Ama karatA'tA e joyuM'tuM pAlejamAM, pAleja olA cunIlAla motIlAlanI dukAnamAM hatA ne ene kaMsArAno dhaMdho hato amArA gAMDAbhAIne TAMkaNe nAma lakhe ne enuM nAma. e barAbara joyuM che Aja savA2mAM yAda AvyuM'tuM. paNa kahe che a222 ! A nAma oluM ThAma le ne i kahe amAruM nAma AmAM lakho. AhAhAhA ! kahe che ke e to tyAM kAryakALa jaDano te prakAre akSara paDavAno kAryakALa hato te akSa2 thayo, TAMkaNe karyo nathI, AtmAe karyo nathI, AtmAnA rAge ne joge karyo nathI, paNa te karavA kALamAM jeno rAga ne jogano kartA jIva je che ajJAnI te hoM, ajJAnapaNe te joga ne rAga tene nimittakartA AropathI kathana karavAmAM Ave che. paNa AtmA to temAM nimittapaNe paNa kartA che nahi. AhAhAhA ! samajAya che kAMi ? bhAvArthaH- yoga eTale mana, vacana, kAyAnA nimittavALuM AtmapradezonuM calana, kaMpana. yoganI vyAkhyA kahI, sAmA kAryanA kALe yoga nimitta che. kono ? ke je yogano kartA thAya teno. e nimittano artha ja che bIjI cIja ema, tyAM kArya thAya mATe ahIM jogano kartA thAya tene jogano nimittakartA sAmAne kahevAya. AvI upAdAna ne nimittanI vyAkhyA. A to sarvajJa 52mezvara, vItarAga trilokanAthe jANelI, AvelI vAta che. yoga eTale mana, vacana, kAyAnA nimittavALuM eTale mana, vacana ne kAyA pudgala che ne, e to nimitta che. AmAM AtmapradezonuM calana kaMpana, Atmapradeza aMdara kaMpe ene yoga kahIe, upayoga eTale jANavA dekhavAno upayoga e AMhIM nahi, AMhIM upayoga eTale jJAnanuM kaSAyo sAthe upayukta Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 samayasAra siddhi bhAga-5 thavuM joDAvuM, ahIM joga ne upayoga paranA kAryakALamAM nimittakartA je kahevAya che te upayoga eTale zuM? ke jJAnanuM rAga sAthe joDAvuM e ahIM upayoga kahevAmAM Ave che. AhAhAhA! upayoga eTale jJAnasvarUpa bhagavAna AtmA tenuM kaSAya eTale puSya ne pApanA rAga enI sAthe upayukta thavuM, jJAna, rAganI sAthe joDAi javuM. AhAhAhA ! ene ahIMyA upayoga, AMhIM upayoga ane kahevAmAM Avyo che. A yoga ane upayoga ghaDo thavAmAM, ghaDo to ghaDAthI thAya che, ratha rathathI thAya che roTalIroTalIthI thAya che, dALabhAta-dALabhAtathI thAya che, enI paryAya enAthI thAya che, paNa tenA nimitta ghaTAdika ane krodhAdika, krodhAdika eTale jaDa karma, jaDa karma je baMdhAya che, mohanIya karma e krodhAdi eTale AMhIM jaDa ATha karma jaDa, e jaDamAM ATha karmanI paryAyanA jaDamAM ane bahAranA kAryakALamAM ane krodhAdikane nimitta che, koNa? yoga ane upayoga, mana vacana ne kAyA je A pudgala che te to nimitta che ane aMdara kaMpana thavuM e upAdAna potAnuM che e kaMpanane yoga kahIe ane jJAnanuM rAgane dayA dAnane vikalpamAM joDANa thai javuM tene upayoga kahIe. AhAhA ! puMjAbhAI ! AmAM kayAMya nairobIe ya maLe evuM nathI kayAMya. AhAhA... Avo mAraga prabhuno arere ekalo Avyo, ekalo jaiza, ekalo rahIza, paranI hAre kAMi tAre saMbaMdha nathI paranA kAryakALamAM paNa tuM nimitta AtmA ema saMbaMdha nathI kahe che. AhAhAhA! phakta e yoga ane upayoga, upayoga eTale je AtmA jJAna svarUpa che, te puSya ne pApa zubhAzubha bhAvarUpI kaSAyamAM joDAI jAya, joDANa thaI jAya, joDANa thai jAya. AhAhA... A yoga ane upayoga ghaTa paTa ratha dALa bhAta zAkanI paryAya thAya. AhAhAhA ! e ane krodhAdika jaDa karma baMdhAya emAM A yoga ane upayoga nimitta che, nimitta che eTale ke enAthI thayuM che ema nahi, thayuM che to sAmAthI potAnA kAraNe. AhAhA... phakta e kaMpana ane jJAnamAM icchA lobha rAgAdinuM joDAvuM te upayoga ne yoga, te te ghaTAdikanA kAryamAM ne jaDakarmanA baMdhananAM kAryamAM, kArya to tyAM tene kALe (thayuM che. phakta) Ane nimitta kahevAmAM Ave che, paraMtu AtmAne teno kartA na kahevAya. AhAhAhA ! bhagavAna AtmA to nityAnaMda prabhu ene te ghaTapaTanAM kAryakALamAM ane karmabaMdhananA kAryakALamAM AtmAne to nimitteya na kahevAya. AhAhAhA jhINuM bahu bhAI ! mAraga evo sUkSma che. AhAhA! are sAMbhaLavA maLe nahi e ke di' vicAre ne ke di' besAre? A manuSyapaNuM hAlyuM jAya che ane deha chUTaze ekalo cAlyo jaze. AhAhA..ekalA keTalAya vayA gayA bicArA, badhuM mUkIne, enuM kayAM hatuM. AhA! jyAM tyAM e kAryakALamAM enA joga ne rAga nimitta thAya ane tethI eno kartA thAya tethI ema mAne ke huM Ano nimittakartA chuM. AhAhAhA ! paraMtu AtmAne temano kartA na kahevAya. te vaLI A yogane rAgane nimitta kahevAya paNa bhagavAna AtmA to nirmaLa nitya che ane e kAryakALamAM tene AtmAne paNa nimitta kahevAya nahi, dhImethI to kahevAya che bhAI ! A kaMi vArtA nathI A to traNalokano nAtha paramezvare je joyuM siddhAMta, siddha thayelI cIjo enuM A kathana che. AhAhA! cImanabhAI ! Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-100 147 A AtmAne saMsAra avasthAmAM AtmAne kahevAya nahi paNa have kahevAya zI rIte ke have AtmAne saMsAra avasthAmAM ajJAnathI mAtra potAnA svarUpanuM bhAna nathI tethI, ajJAnathI mAtra, ajJAnathI mAtra, yoga upayogano kartA kahI zakAya. AhAhA ! AtmAne mAtra yoga upayogano kartA ajJAnapaNAmAM kahevAya, parano to kartA che ja nahi, nimittapaNe. AhA! kaho sujAnamalajI! A badhA hoMziyAra nokaro hoya ne mANaso hoya ne kAma kare che ne badhA kevA? ( zrotA:- abhimAna kare che) tamAro dikaro moTo kAma kare che ne. (zrotA- abhimAnathI) AhAhA ! A to duniyA AkhInI vAta che. AhAhA.... ohoho ! prabhuno mAraga e vItarAgano mAraga koi alaukika che bhAI. duniyAnI hAre kyAMya meLa khAya evo nathI ane tethI A vAtane loko ekAMta kahIne uDAvI de che. AhAhA ! e sonagaDhavALAe ekAMta mArga kADhayo, nizcayAbhAsa, are prabhu sAMbhaLa bhAI, paramAtmAnuM A varNana che, konuM che A? sAkSAt bhagavAna birAje che tyAM gayA hatA ne tyAMthI A zAstra racANAM bhagavAnano A saMdeza che. jinavara Ama kahe che, ema Ave che ne balubhAI, parane jIvADI, mArI zakuM mAnanArA mithyASTi, jinavara ema kahe che, sarvajJa ema kahe che, Ave che ne? AhAhA..... ohohoho ! jayaMtibhAIne to amerikA amerikAmAM kAMi sAMbhaLavA maLe nahi tyAM A badhuM maphatanA herAna thAya ne kema AnaMdabhAI, bhAI tyAM jAya che ne! kahe che becAra mahinA jAya che tyAM. AhAhAhA ! AtmAne saMsAra avasthAmAM ajJAnathI mAtra yoga upayogano kartA kahI zakAya. AhAhAhA ! dharmInA to dharmanA pariNAmathI paNa paranAM kAryakALe nimittakartA na kahevAya, paNa tene rAgAdi je hoya te te jJAnamAM tene nimitta che, tethI te rAgane sAmAmAM nimittapaNuM kahevAya, nimittapaNuM, nimittakartA nahi. samajANuM AmAM? AhAhAhA ! are, Avo mAraga, bhAI A to paramAtmA A AtmAno svabhAva ja kevaLajJAna che, AtmA dareka bhagavAna sarvajJasvarUpI ja bhagavAna che, are kema bese ene? alpajJa nahi, rAga to nahi, puNya to nahi paNa alpajJa nahi, bhagavAna tuM to sarvajJa svarUpI cho prabhu! vastu che ne? eno je jJAna svabhAva che e jJAna apUrNa kema hoya? viparIta nahi ne apUrNa kema hoya? AhAhA... e AtmA eno sarvajJa eTale pUrNa jJAna svabhAva che, trikALa hoM. AhAhAhA ! e sarvajJa svabhAvI je AtmA prabhu e to paranA kAryakALamAM nimitta paNa nahi. AhAhAhA ! ema sarvajJanI paryAya lokAlokane nimitta kahevAya. bhAI nimittakartA nahi, lokAlokane bhagavAna jANe che ane e jANavAno svabhAva ja bhagavAna AtmAno pUrNa badhAno, prabhuno che, e svabhAvanI dRSTie joie, to e paranA kAryakALe to nimittapaNe paNa AtmA nathI. ane jeNe sarvajJapaNuM pragaTa karyuM, je svabhAva hato te pragaTayo, bhagavAna to sarvajJa svarUpI ja che prabhu, e sarvajJa paryAya pragaTI e lokAlokane nimitta che, nimittakartA nahi ane lokAloka te jJAnamAM nimitta che, lokAloka jJAnanA kartA nahi, nimittakartA nahi, bhAI. AhAhAhA! Ave che ne chelle sarva vizuddha, sarva vizuddhamAM Ave che bhAI devIlAla? A kevaLajJAna jevo potAno svabhAva pUrNa prabhuno che, badhA bhagavAna che bhAI e sarvajJa svarUpI ja tuM cho, bhAI Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 samayasAra siddhi bhAga-5 tane khabara nathI. AhAhA.... rAga ne puNya dayA, dAnanA vikalpa to tArA nathI ne tArAmAM nathI paNa tArAmAM to alpajJapaNuMya nathI. AhAhA..... AMhIM to sarvaze joyeluM kahyuM emAM sarvajJa svabhAva tAro che. AhAhAhA ! AkaruM kAma! pahelI to vAta AvI sAMbhaLavI maLavI muzkelI emAM ene besADavI aMdara. AhAhAhA ! ethI kahe che ke sarvajJa svabhAvI prabhu tuM cho ne? eno artha e ke rAgAdi thAya ke para Adi thAya teno tuM jANanAra dekhanAra svabhAva hoM, niyamasAramAM to emeya lIdhuM che ne bhAI, ke AtmAmAM je jJAnadarzana che e AtmAnA trikALIne jANe dekhe (evo) eno svabhAva che potAno, zuM kahyuM che? niyamasAramAM che. -AtmAno je jJAnadarzana svabhAva che e svabhAva, trikALI dravyane jANavA dekhavAnuM svarUpa che, badhA jIvanI vAta che A hoM. AhA! paNa tenI paryAyamAM je ajJAna ne rAgadveSa che, tethI tene sarvajJasvabhAvInI sarvajJa svabhAvI AtmA chuM, evuM rAganA ajJAnane laine, rAgamAM joDANane laine, sarvajJa svabhAvanA joDANa vinA, samajANuM kAMi? sarvajJa svabhAvI bhagavAna enI sAthe joDANa vinA, rAga ne kaMpananI sAthe joDANa hovAthI paryAyamAM. ane teno te kartA thavAthI e sarvajJa svabhAvI AtmA to paranA kArya kALamAM nimitta paNa nahi, ane Ama dekho to sarvajJa paryAya jyAM pragaTa thaI, emAM lokAloka nimitta, nimittakartA nahi ane lokAlokamAM kevaLajJAna nimitta e kevaLajJAna paryAya e lokAlokane nimitta paNa kevaLajJAna paryAya lokAlokanI kartA nahi, are AvuM zuM? nimitta zuM ane nimittakartA zuM? cImanabhAI ! evI vAtuM che bApu. AhAhAhA! arere anAdi kALathI, dhaNI potAno dhaNIne dhAryo nahi eNe. AhAhA ! jJAna svabhAvI, darzana svabhAvI, AnaMdasvabhAvI bhagavAna ene eNe na dhAryo, ene eNe na mAnyo ene laine A rakhaDI mare che, 84 nA avatAra karI karIne. AhAhA... bhale sAdhu thAya. paMcamahAvrata pALe paNa e to rAga che. A svabhAvane jANavAnuM hatuM e na jANyuM. sarvadarzI, sarvadarzI svabhAva jo e zakti che AvI sarvadarzI ne sarvajJa zakti che AtmAmAM 47 mAM Ave che, e svabhAva ja sarvadarzI sarvajJa che, tyAre paryAyamAM je pragaTa thayo e trikALI sarvajJadarzI svabhAva e to parakAryamAM lokAlokane nimitta paNa nahi. bhAI ! zuM kIdhuM, samajANuM kAMi? je sarvajJa sarvadarzI svabhAva e lokAlokane nimitta paNa nahi, paNa sarvajJa sarvadarzI svabhAvamAMthI sarvajJa sarvadarzI paryAya thai te paryAya lokAlokane nimitta kahevAya, nimittakartA nahi. AhAhA... ane je kevaLajJAna ne kevaLadarzana emAM lokAloka nimitta che, paNa chatAMya lokAloka kevaLajJAnanI paryAyano kartA nahi. AhAhA... samajANuM kAMI? AvI vAtuM hoya have olA sAdhAraNa sAMbhaLIne beThA hoya ne jANe ke ApaNe samajI gayA, have A mAragaDA judA prabhu tArA, bhAI. AhAhA ! e AMhIM kahyuM. AhAhA ! bhagavAna sarvajJa, sarvadarzI e AtmA e AtmA to ghaTa paTa AdinA kAryakALamAM kArya to tenAthI thayuM, ghaDo kuMbhArathI thayo nathI mATIthI thayo che. roTalI strIthI thai nathI, tAvaDIthI thai nathI, velaNAthI thai nathI, e to enA loTathI te roTalI thai che. AhAhA ! ema jagatanA jeTalA jaDanA kArya ne AtmAnA kArya tenAmAM che, te kAryakALamAM sarvajJa svabhAvI bhagavAna Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-100 149 sarvadarzI svabhAvI AtmA to nimittapaNe paNa nahi kahe che. AhAhAhAhA ! phakta ajJAnI je rAga ne vikalpa ne jogano, tyAM dRSTi che, dhruva u52 dRSTi nathI, samajANuM kAMi ? e icchA ne joga u52 dRSTi che, paryAya buddhi che eNe dhruva svarUpa huMtrikALI chuM e buddhi nathI, tevA paryAyabuddhivALAnAM rAga jogano e paryAyabuddhivALo kartA thAya, te joga ne rAga sAme kAryakALa to te thayuM che, te che, tyAre Ane nimittakartA kahevAmAM Ave. AhAhA ! , gajaba vAtuM che. keTalAke to sAMbhaLIya nahi hoya pahelAM koi dI' evI vAtuM che, navarAza kayAM che, Akho di' dhaMdhApANI pApanA dhaMdhA Akho di' dharma to nathI paNa puNyanA ya ThekANAM nathI tyAM. puNya to becAra kalAka sat samAgama paNa sat samAgama maLavo atyAre muzkela che paNa kene sat samAgama kahevo. AhAhA.... A sAdhu thayA mATe A sat samAgama che, ema to kAMi nathI. dRSTi mithyAtva che hajI to. e rAganI paryAyanA kartA thAya, 52nA kArya huM chuM to thAya, evA mAnanArA to mithyASTi che. e satsaMga nathI e to asatsaMga che. AhAhA ! have ahIMyA dharma to nathI paNa sattamAgama je covIsa kalAkamAM cAra pAMca kalAka to joie te ya nathI ke jethI ene puNya baMdhAya. AhAhAhA ! have puNya baMdhAvAnA ThekANAM na maLe ene jAvuM kayAM prabhu ? bhAI mAraga evo che. AhAhAhA ! ohoho ! zuM gAthA, 100 gAthAe to 100 naMba2 karyA. mIMDAnI kiMmata ekaDo Avyo tyAM vadhI gai, 100 thai gayo 100 'so' te. AhAhAhA ! ene vicAramAM enA jJAnamAM ene ogALavuM joie. manana-manana karavuM joie. jo ke manana che, e hajI rAga che, duHkha che. AhAhA ! paNa e manana Ave, anAdithI bhinna dazAnI zraddhA che, ethI satya zuM che e sAMbhaLIne eno vicAra ne manana Ave, paNa e mananano vikalpa che e paNa duHkharUpa che. AhAhAhA ! e manananA vikalpano je kartA thAya e ajJAnI che, AhAhA..... teno AtmA 52nAM kAryamAM to nimitta nathI. phakta ajJAnI mananano kartA thAya che, tethI te jeno nimitta thAya teno emAM nimittakartA kahevAya che. dharmI jIvane sarvajJa sarvadarzI svabhAva evuM je tattva prabhunuM, saccidAnaMda prabhu sat cid nAma jJAna ne AnaMda jenuM trikALI jJAna ne trikALI AnaMda jeno svabhAva evA saccidAnaMda prabhune jeNe jANyo ne mAnyo, ane jeno jene svIkAra thayo, evA sarvajJa sarvadarzIno svIkA2 thaine satkAra thayo, tenA pariNAmamAM to nirmaLatA Ave, zAMti Ave, AnaMda Ave. AhAhAhA ! e pariNAmamAM ene jarI joga ne rAga hoya che te tenAM pariNAmamAM e Ama nimitta che. samajANuM jayaMtibhAI ? jhINI vAtuM che bApu. AhAhAhA ! zuM kIdhuM I ? sarvajJa sarvadarzI prabhu che dareka AtmA, evA sarvajJa sarvadarzI dhruva enI jene dRSTi thai, pariNAmane dhruvamAM sthApyA tene je pariNAma nirmaLa thayAM. samyagdarzanajJAna Adi e pariNAma 52nA kAryamAM nimitta to nathI, paNa te pariNAmamAM joga ne rAga AnI kora nimita che. jJAna to potAthI thayuM che paNa temAM joga ane rAga ane je kArya thayuM te A jJAnamAM nimitta che, AvuM che A to. samajANuM kAMi ? kema ke zAyaka sarvajJa, sarvadarzI prabhu enuM jene aMtarmukha thaine svIkAra thayo ne darzana jJAnanI paryAya pragaTa thai. te nirmaLa paryAya 52nA kAryamAM nimitta to nahi, nimittakartA nahi Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 samayasAra siddhi bhAga-5 paNa te jJAnamAM rAgAdi thAya ane para kArya jANavAmAM Ave te jJAnamAM e parakArya ne rAga nimitta thAya, Ama upAdAna to potAthI thayuM che jJAna, samajANuM kAMI? uthalapAthalanI vAtuM che. AhAhA ! (zrotA:- gauNapaNe nimitta che) nahi, nahi, nahi, nimitta che. A jJAna pote svaparaprakAzaka che ne? svaparaprakAzaka thayo eTale para prakAzamAM e nimitta che eTaluM, nimitta thayuM eTale ke enAthI thayuM che e kayAM AvyuM? ( zrotA - mukhyapaNe nimitta che) nahi, nahi, nahi e nahi ema nathI. ema nathI pakaDAtuM. paheluM to e kahI dIdhuM ke kevaLajJAna lokAlokane nimitta che, eTale zuM? lokAlokane kevaLajJAna nimitta che, eTale zuM? che eTaluM basa, ane lokAlokane kevaLajJAna nimitta che ane kevaLajJAnamAM lokAloka nimitta, eTale zuM? eka bIjI cIja che basa eTaluM, e kema ke jJAnamAM svaparaprakAzaka paryAya pragaTI che. temAM sAmI cIja nimittanuM ahIM jJAna pragaTayuM che, tethI tene nimitta kahevAmAM Ave che. arere ! AvuM jhINuM bApu zuM karIe, mAraga vItarAgano bahu eka bAju rahI gayo. atyAre to garabaDa moTI hAlI ane satyanI vAtane atyAre ekAMta kahIne uDAvI daye che mALA, kare zuM kare ene khabara nathI ne. AhAhAhA ! olI kora, ahIM tAtparya A pramANe jANavuM che? jeTaluM samajAya eTaluM samajavuM bApu, A to parama amRtasAgara bhagavAne amRtasAgara uchALyo che. paramAtmAe aMdara divya dhvani dvArA AvuM AvyuM "omakAra divya dhvani sunI artha gaNadhara vicAre" sAdhAraNanuM kAma kAcuM nahi, gaNadhara je hoya te tenA arthane vicAre. "ane racI Agama upadeza" ane Agama upadezanI racanA kare nimittathI. AhAhAhA! bhASA zuM kahevAya. "bhavika jIva saMzaya nivAre" je yogya ne pAtra jIva haze, te A vANI sAMbhaLIne potA taraphanuM lakSa karIne, saMzayano nAza kare. kAMtibhAI ? AhAhA..... zuM che A? kayA gharanI vAta A? bhAI bhagavAnanA gharanI vAta che. bApu! ahIM tAtparya A pramANe jANavuM. dravyadRSTithI to koi dravya, anya koi dravyano kartA nathI. dravyadRSTithI dravya je vastu che, enI dRSTithI joIe to to te paradravyanuM koi paNa nimittapaNe paNa kartA nathI. nimittapaNe A nimittapaNAno artha kArya to tyAM thayuM ja che. AhAhA ! kuMbhAra samakitI hoya, hoya nahi? to ghaDo to mATIthI thayo che tyAM e samakitI jJAnI e dravyadRSTivaMta che tethI te teno nimittakartA ghaDAno paNa nahi. kuMbhAre ya samakitI hoya che ne? e kayAM nyAta naDe che? AhAhA ! to e samakitIne vikalpa uThyo jarI ghaDo thAya che temAM tyAM lakSa, paNa te vikalpanIya kartA nathI, tethI te ghaDAnA kAryano nimittapaNe paNa te kartA nathI. AhAhAhA ! samakitI bAi hoya ane roTalI thAtI hoya, te to roTalI to thaI te loTanuM kArya che te thayuM che, have emAM samakitI je che ene svanuM je jJAna thayuM che, emAM I parasaMbaMdhInuM jJAna paNa hAre thayuM che, to e jJAnamAM te nimitta kahevAya che paNa e kAryamAM te dharmo ane tenA pariNAma nirmaLa e nimittapaNe paNa kahevAtA che nahi. AhAhA... AvI vAtuM have. samajANuM kAMi? pANInuM beDuM bharIne kuvAmAMthI je samakitI(bAI) che, dhruva upara dRSTine laine samyajJAna thayuM che, te kAryano teno AtmA to nimitta nahi paNa tenAM nirmaLa pariNAme ya nimitta nahi, phakta vikalpa uThayo che ethI nimitta ( che te) vikalpano kartA nahi tethI te AmAM to nimittamAtra chuM ema e jANe Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-100 151 che. nimittakartA nahi, AvuM che. AhAhA ! are parama satya prabhu e kAne na paDe prabhu tAruM zuM thAya? AhAhA.... e abajopati jene A satya kAne paDyuM nathI ene to vicAra kayAMthI Ave kahe che. AhAhA! e marIne mAMsa Adi na khAtA hoya to pazumAM jAya, gadheDA ne gadheDI thAya, kAM gAyanuM baccuM, bakarInuM baccuM. AhAhA.... prabhu! prabhu! A mAraga Avo bhAI. AhAhA! kemake tyAM kSaNe ne paLe rAga ne jogano kartA thAya, parano to kartA nahi. e mithyAtvanA poSaNamAM, anaMtA janamamaraNa nigodanA karavAnI tAkAta che emAM, bhAI ! bhava ane bhavanA bhAva vinAno tuM prabhu. zuM kIdhuM I ? cAra gatinA bhavo ane eno bhAva rakhaDavAno e bhAva ne bhava vinAno tuM cho. evI jene khabaruM nathI. evuM jene jJAna nathI, te rAga ane puNyanA pariNAmamAM huM kartA chuM eno. dayAnA pariNAmano kartA chuM, dayA karI zakato to nathI e to kIdhuM ne, e to tyAM dayAnuM kArya to tyAM thayuM che, enuM AyuSya ne zarIra hatA rahevAnAM e to tyAM thayuM che e kArya che, paNa A kahe ke huM AMhIM Avyo mATe bacyo e mithyAdeSTi mAne che paNa jJAnIne vikalpa Avyo, paNa e vikalpano ya kartA nathI, sAmAnuM potAnA jJAnamAM vikalpa Ama nimitta thAya jANavAmAM ane te kArya thayuM te paNa ahIM jANavAmAM nimitta thAya kAraNake svaparaprakAzaka paryAya potAthI pragaTI che, emAM e nimitta kahevAmAM Ave che. jhINuM bahu bhAI ! Aja to bahu jhINuM AvyuM. A to traNa di'thI hAle che. dravyadRSTithI to koI dravya anya koi dravyanuM kartA nathI. "paraMtu paryAyaSTithI joyuM", paryAyaSTithI eTale ajJAnI rAga ne jogano kartA thAya e paryAyadeSTithI, koi dravyano paryAya koI vakhate, koI anya dravyanA paryAyane nimitta thAya che. AhAhA ! samajANuM kAMI? tethI A apekSAe eka dravyanA pariNAma anya dravyanA pariNAmanA nimittakartA kahevAya, ajJAnInA. ema lIdhuM ne, A to koI dravyano paryAya koI vakhate, eTale ajJAna vakhate, zuM kIdhuM ? ajJAna vakhate jyAM sudhI ajJAnI che tyAM sudhI e koi vakhate koi anya dravyanA paryAyamAM e koi vakhate eTale ke rAgano kartA thAya che, e ajJAnadazAvALo e vakhate, A to ogALavA jevuM che bApu! AhAhAhA ! hamaNAM eka bhAI sAMbhaLyuM'tuM magaja pharI gayuM'tuM jarI olA jamanAdAsa nahIM. magaja asthira thai gayuM che ne lUgaDAM kADhI nAkhe che ne nagna thaI gayo, huM sAdhu thai gayo, mane kevaLa thAze ema bakatA'tA AhAhA.... A vAta jene paramAM bahu laDhaNa hoya che ne magaja ThekANe na rahe pachI. AhAhA ! eTale ke dravyano paryAya koi vakhate eTale ke ajJAna vakhate koi anya dravyanA paryAyano nimitta thAya che, tethI A apekSAe eka dravyanA pariNAma anya dravyanA pariNAmanA nimittakartA kahevAya, nimitta thAya che ne? tethI nimittakartA kahevAya che. AhAhAhA! zuM bharyuM che, kuMdakuMdAcArya ane emanA TIkA karanArA amRtacaMdrAcArya gajaba vAta che! "paramArge dravya potAnA ja pariNAmano kartA che", e rAga ne jogano kartA pote che, anyanA pariNAmano to anya dravya kartA nathI. anyanA pariNAmano to anya dravya kartA nathI. samajANuM kAMi? e ajJAna vakhate rAgano kartA thAya te kALe te kAryakALa to tyAM che, tene e ajJAna koI Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 samayasAra siddhi bhAga-5 vakhate eTale ke ajJAna jyAM sudhI che, tyAM sudhI to ene kartA nimittakartA kahevAya che, paNa tene jyAre jJAna thayuM AtmAnuM, to rAga ane joganuM kartApaNuM maTI ane jJAnamAM svane ane rAga jogane jANavAno paryAya pragaTayo, te vakhate to e nimittakartA paNa che nahi. AhAhA ! dravya potAnA ja pariNAmano kartA, anyanA pariNAmano anya dravya, dravyakartA nathI. samajANuM kAMi ? anyanA pariNAma to pariNAmakALe thayAM eno dravya, AtmA dravya kartA nathI. eno paryAya ajJAnakALe jyAM sudhI che tyAM sudhI rAga jogano kartA thanA2o 52nA kAryakALe nimitta kartA kahevAya che. vizeSa kaheze. ( zrotAH- pramANa vacana gurudeva. ) pravacana naM. 201 gAthA-100 budhavAra, mahA vada-9, tA. 21/2/'79 samayasAra 100mI gAthA pharIne so. so. so TakA. AhA ! TIkAH- A nimitta-upAdAnanA badhA jhaghaDAno nIveDo che AmAM, ApaNe vAta thaI gaI che. paNa rAmajIbhAIne, navA AvyA che ne hamaNAM amAre hIrAlAlajI. kharekhara ahIMthI che, 'yatkila' zabda che ne saMskRtamAM, kharekhara ghaTa paTa Adi jaDa padArtha Adi, anya krodhAdi jaDa karma-jaDa karma, jaDa karma jJAnAvaraNI, darzanAva2NI Adi jaDa karma e 52dravyasvarUpa karma, e che, eTale kArya to tyAM che. have enI vAta. kharekhara to te jJAnAvaraNAdinI karmanI paryAya, ghaTapaTAdinI paryAyano nija kSaNa che. tethI te kArya che. zuM kahyuM samajANuM ? AhAhA ! kArya to 'che' ve ahIMyA nimitta kone kahevuM e apekSA, nimittathI thAya che, e prazna ahIMyA nathI. e to kIdhuM ghaTa paTa vastra kapaDA, kAgaLa UMcA nIcA thavA koI paNa cIja e enA nija kSaNe te kArya che, che ne ? 52dravya svarUpa kArya che, bhale saMskRta TIkAmAM 'che' zabda paDayo nathI, paNa vastu che ema levAnuM che. "yatkila ghaTAdi krodhAdi vA 52dravyAtmaka karma" basa 'karma' karma eTale che ema. samajAya che kAMI ? A hAtha Adi e avasthA Ama thAya, Ama thAya che, e kArya che, 52dravyanuM kArya che, ghaTanuM kArya che, paTanuM kArya che. roTalInuM kArya che. sutAranuM gADAnuM e kArya che. e kArya ahIM che. che e samaye che e prazna pahelo che. samajANuM kAMI ? AhAhA! 'kila' kharekhara te te samayamAM ghaTanuM ghaTapaNe kArya che. paTanuM paTapaNe kArya che. rathanuM 2thapaNe kArya che. karmanuM karmapaNe kArya che. tene A AtmA. AhAhAhA.... keTalo khulAso che, garabaDa, ghaNI ka2e bicArA zuM kare ? tene AtmA vyApya vyApakabhAve to karato nathI. eTale ke ghaDAnA pariNAma te vyApya ane AtmA vyApaka-kartA ema to nathI. ema paTanuM kArya, e AtmA kartA ane paTanuM kArya vyApya, athavA paTanuM karma ane AtmA kartA athavA paTanA ne ghaTanA pariNAma ene pariNAmI AtmA ane pariNAma enuM, ema nathI. samajAya che kAMI ? AhAhAhA ! A bolavAnI bhASA thAya che to kahe che ke e bhASAnuM kArya to che. jema paga hAle che e kArya che, roTalInuM kArya kAryapaNe che. AhAhAhA! akSaro lakhAya che e akSaranuM kArya akSa25Ne to che. have che enI apekSA, ane AtmAne enI ( hAre ) saMbaMdha zuM che ? te kALe te Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-100 153 kArya to che. temAM AtmA, te karma ane AtmA kartA ema nathI. e kArya vyApya ane AtmA vyApaka ema nathI. je pariNAma-kArya e pariNAma ane AtmA pariNAmI, evuM pariNAmI pariNAmapaNuM nathI. e vyApyabhAve to karato nathI. joyuM ? have nimittanI vyAkhyA le che. paNa te kArya to che te kALe, nimitta kone kahevuM e prazna uThayo basa. navuM thAvuM che ema prazna nathI. kArya to che. e to pahelethI kahyuM'ne. AhAhAhA ! e che e prazna che ne. pachI thAya to paNa che. che eno prazna AMhIM che ne ? che eTalI vAta AMhIM karI, navuM thAya e vakhata paNa che. samajAya che kAMI ? Adi jaDa Adi badhA lIdhAM che. ane karma Adi jaDa Adi, karma jaDa che. AtmA to kaMI 52no AtmA kartA, AtmA bIjA AtmAno kartA e to prazna ahIM che nahi. chatAM AtmAnuM paNa kArya je sAme che, e che, ene bIjo AtmA enA pariNAmano pariNAmI thaIne pariNAma kare, vyApaka thaIne vyApya kare, kartA thaIne kArya kare evuM to che nahi. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? kA2Nake jo ema kare to tanmayapaNAMno prasaMga Ave to 52dravyamAM pote bhaLI jAya ne potAnI jIdAI rahe nahi. AhAhA ! ghaTanAM pariNAmane jo kuMbhAra kare, to kuMbhAra ghaTamAM bhego bhaLI jAya, enI haiyAti bhinna na rahe. paTanAM pariNAmane vaNakara kare to vaNaka2 kapaDAmAM bhaLI jAya. sutAra gADAne kare, vyApya-vyApakapaNe to tyAM gADAnA kAryamAM sutAra bhaLI jAya, to sutAra bhinna rahe nahi. AhAhA ! samajANuM kAMI ? eka bola thayo. tanmayapaNAMno prasaMga Ave. AhAhAhA ! zuM khulAso ! jagatanAM badhA vAMdhA atyAre uThAve eya nimittathI thAya, nimittathI thAya, sAMbhaLa to kharo ! have nimitta Ave to thAya, e prazna ahIM che nahi. ahIM to kAryakALamAM nimitta kone kahevuM e prazna che. samajANuM kAMI ? 52nI dayA paLe che e kArya to tyAM AyuSya ne jIva je che I kArya to che have emAM, e kArya che, e pariNAmane AtmA pariNAmI thaIne kare, kartA thaIne kare, vyApaka thaIne kare, to AtmA temAM bhaLI jAya, judo rahI zake nahi. AhAhAhA ! AtmA 52nI dayAnuM kArya kare ? gajaba vAta che, to AtmA kartA ane e kArya, ema be bhaLI jAya, tanmaya thaI jAya AtmA, e jIva ne za2I2 che ane hiMsA( thI ) jAduM pADe, juduM pADavAnuM kArya kare hiMsAnuM, to e kArya to te kALe thayuM che, tene juduM paDavAnuM, have AtmA jo ene kare to AtmA tyAM bhego bhaLI jAya, tanmaya thaI jAya. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? vaLI nimitta-naimittikabhAve paNa tene karato nathI. AhAhA ! e kArya je che ghaTanuM paTanuM 2thanuM gADAnuM roTalInuM zAkanuM. A hAthanuM halavAnuM bhASAnuM thavAnuM karmabaMdhananA rajakaNonuM karmapaNe paryAyapaNe thavAnuM te kArya to che, have ene nimitta-naimittikabhAve paNa AtmA karato nathI. AhAhAhA ! upAdAna eTale enuM kArya ane AtmA kartA e to che nahi, paNa have e kAryamAM AtmA nimitta che ? eTaluM kArya che to kharuM tyAM, nimitta naimittikabhAve paNa, paNa eTale ? olyuM to nathI kartA-karma to nathI, paNa nimittanaimittika bhAve paNa nathI. nimittanaimittikabhAve paNa tene karato nathI, kuMbhArano AtmA nimitta ane ghaDo enuM naimittika e rIte nathI. I strIno AtmA nimitta ane roTalInI paryAya naimittika eya nathI. A Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 samayasAra siddhi bhAga-5 baLakho nIkaLavAnuM kArya che, te to tyAM kArya che ja ema kahe che, have ene AtmA kartA thaIne ene kADhe ema hoya to AtmA te baLakhAmAM ekameka thaI jAya. eya ! AhAhA! gajaba vAta che ne! 100 mI gAthA che ne! 100 e 100 TakA beya svataMtra che, ema siddha kare che. nimittanaimittikabhAve paNa tene karato nathI AtmA, e kArya thayA paranA te kALe AtmA nimitta thaIne kare? nimitta na thAya ene, kema? ema kare to nitya kartutvano prasaMga Ave che. to jyAM jyAM kAryakALa hoya tyAM tyAM AtmAne nimittapaNe rahevuM joIe, enI upasthiti tyAM rahevI joIe, jo nimittapaNe paNa hoya AtmA, to AtmA to nitya che. AhAhAhA ! zuM zailI! A vAta to ApaNe thaI gaI tI' paNa A to vadhAre olI janmakSaNa kahIne nAkhyuM. kharekhara to te utpAdu utpA kAraNe che. ghaTano paryAya utpA che te utpAne kAraNe che, mATIne kAraNe nahi, vyayane kAraNe nahi, paNa have e kAryamAM nimitta kone, nimitta kone kahevuM? bIjI cIja che. kemake jJAnano svabhAva svaparaprakAzaka beyano jANavAno svabhAva che, tyAre have ahIMyA je kArya thayuM emAM nimitta koI cIja che ke nahi? tyAre kahe jo AtmA nimitta hoya to jyAM jyAM kArya thAya tyAM tyAM AtmAne te avasthAkALe rahevuM paDe, to AtmA judo paDI zake nahi, to ema che nahIM. zazIbhAI ! A tamArA sATu lIdhuM, kAla to hAlI gayuM'tu ghaNuM, parama di' hAlyuM'tuM thoDuMka rAmajIbhAI AvyA, rAmajIbhAI sATuM lIdhuM pharIne. AhAhAhA ! A loko takarAra kare che ne bApu! bhagavAna vastunI sthitinI maryAdA zuM che e to pahelI samajamAM le. je kALe je kArya tyAM thavAnuM te thavAnuM, e to che ja ema kIdhuM basa have tyAre prazna zuM che, have e kALe koI nimittapaNuM jJAna karavA mATe bIjI koI cIja che ke nahi? ke jo ene AtmA vyApakapaNe kartApaNe pariNAmIpaNe pariNAmane vyApakapaNe, vyApya ne kartApaNe karma kare to AtmA temAM bhaLI jAya, to judo rahe nahi, mATe ema che nahi, have naimitika kArya to tyAM che, paNa have nimitta AtmA jo thAya, to AtmAne jyAM jyAM naimitika kArya che tyAM tyAM AtmAnI upasthiti rahevI joIe. eya ! A badhA hoMziyAra mANaso kAma karatA nathI Ama? AhAhAhA ! zazIbhAI ! nimittanaimitikabhAve paNa tene karato nathI. vItarAga sarvajJadeva enAM siddhAMto divyadhvani dvArA nIkaLyA te A vAtane prasiddha kare che. AhAhAhA! kAraNake jo ema kare to te nitya kartutvapaNAno-sarva avasthAmAM kartApaNe rahevAno prasaMga Ave, joyuM? jagatanA jaDaAdinA kAryakALe. AhAhA! AtmAne sadAya nimittapaNe tyAM rahevuM joIe, evo prasaMga Ave, mATe ema che nahi. AhAhA ! have trIjo bola, anitya arthAt je sarva avasthAomAM vyApatA nathI evA yoga ane upayoga ja, joyuM ahIM, yoga ane upayoga ja, yoga eTale ke kaMpana pradezanuM ane upayoga eTale rAgamAM joDAvuM jJAnane, evo je upayoga, upayoga eTale zuddha upayoga e prazna AhIM nathI. e rAganI paryAya, e jJAna rAgamAM joDAya te upayoga ema. samajANuM kAMI? AhAhA! anitya ( arthAt ) je sarva avasthAmAM vyApatA nathI evA, kArya to kArya kALe che ja, have ahIM nimitta, jo AtmAne nimitta kahIe to, badhI avasthAmAM tenI upasthiti rahevI Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-100 155 joIe. to ema bane nahi, tyAre have anitya evA yoga ne upayoga, A vANI, mana ne deha je 52mANuM che e to nimitta, ane kaMpana thAya che e upAdAna potAmAM, e kaMpana che ane je IcchA ane jJAna IcchAmAM joDAya che, ene ahIM upayoga kahIe, to je yoga ane upayoga je anitya che, te te kAryanA kALamAM, te te yoga ne upayogane nimittapaNe kartA kahevAmAM Ave che. samajANuM kAMI ? AhAhA ! A tamAruM zuM paMDALa-baMDALa baMdhAya che, AmAM I ? paMDALanA kArya kALe paMDALanuM kArya tyAM thAya che, ene bAMdhanAro ema mAne ke te mA2AthI thAya che to te pote tyAM bhaLI jAya emAM. have AtmAne kahIe nitya AtmA, judo rahIne ene nimitta thAya, to paNa nitya che eTale ene kAyama rahevuM paDe temAM, mATe e paNa AtmA nimitteya nathI. have anitya evA je rAga ane kaMpana te kAryanA kALane kALe, Ano yoga ane upayoga utpanna thavAno Ano kAryakALa che. te tene nimittakartA tarIke kahevAya, nimitta kartA hoM, nimitta ekaluM nimitta nahi, samajAya che kAMI ? kema ke tyAM kArya thayuM che ne ? eTale yoga ane rAgane nimittakartA tarIke kahevAya. AhAhA ! anitya evA sarva avasthAmAM vyApatA nathI evA yoga ne upayoga ja, joyuM ? upayoga ja, olo AtmA nitya nahi, AtmA pariNAmI, pariNAmI tarIke kartA karma nahi, phakta A joga ne upayoga ja, che saMskRta emAM, "anityau yogopayogayo styAt" "upayoga eva" ema zabda che saMskRtamAM. AhA.... zuM TIkA ! yoga ane upayoga nimittapaNe tenA 52dravyasvarUpa kAryanA kALamAM nimittapaNe kartA che, ema jJAna karavuM. AhAhAhA..... samajAya che kAMI ? roTalInA baTakA thaIne je aMdara kaTakA thAya che, e kArya to tyAM thAya che, have e kAryane AtmA vyApaka thaIne vyApya kare to AtmA tyAM bhaLI jAya, mATe e nahi. 66 AtmA nitya che, e nitya jo (nimittapaNe ) 2he to dareka kAryanA kALamAM ene upasthita rahevuM paDe, e nahi. have e kaTakA thAya che temAM, kArya to tyAM thayuM ja che, roTalInuM baTakAnuM, zAkanuM kaTakAnuM, temAM yoga ne upayoga ja nimittakartA kahevAmAM Ave che. che ? yoga ane upayoga ja nimittapaNe temAM 52dravyasvarUpa karmanA kartA che. nimittapaNe eTale ?nimittathI thAya che ema ahIM prazna nathI. che to che A vAMdhA AkhA e zabda che ne ? nimitta AvyuM eTale jANe nimittathI ahIMyA thayuM, ahIM che to che. AhA..... yoga ane rAgano upayoga, ene, tene kAryanA kALamAM A bAne nimittakartA kahevAmAM Ave. eTale e AvyuM mATe ahIM thayuM emeya nathI, to to enAthI thayuM. AhAhA !..... zazIbhAI ! bhAI AvyA che ne hasamukhabhAI A samajavA jevI vAta che A, AkhA upAdAna ne nimittanA jhaghaDA chuTA paDI jAya evuM che. AhAhAhA! 'rAgAdivikAravALA caitanyapariNAmarUpa potAnA vikalpane" have, e to nimittakartA kIdho, kone ? ke rAgAdivikAravALA caitanyapariNAma potAnA vikalpane ane AtmAnA pradezonA kaMpanarUpa potAnA vyApArane kadAcit ajJAnathI AtmA karato hovAthI, joyuM ? e rAga ane kaMpanane ajJAnI, ajJAnapaNA vakhate kartA hovAthI, e kAryakALamAM tene nimittakartA kahevAmAM Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 samayasAra siddhi bhAga-5 Ave. ajJAnI rAga ane yoga eTale jJAnamAM joDAvAno rAga ane kaMpanano ajJAnI kadAcit eTale ajJAnakALamAM kartA hovAthI ene kAryakALamAM te joga ne rAgane karato hovAthI evA ajJAnInA joga ne rAga tene kAryakALamAM nimittakartA kahevAmAM Ave che. kaho hIrAlAlajI! AhAhAgajaba vAta che. ohoho ! 100 gAthAmAM keTaluM samADI dIdhuM che! lokoe madhyasthIthI zAMtithI vicAra karavo joIe, manana karavuM joIe. (zrotA - loko madhyasthathI jJAna kare evuM bane ja nahIM, ajJAnI ema ja kare) sAMbhaLavA Ave che tyAre ene mATe ema kahe ne ke sAMbhaLavA to tuM Avyo cho bhAI to have sAMbhaLa to kharo, e zuM kahevAya che, e tarapha tAruM lakSa to jAya, ema eno artha I che. AhAhA ! e pote potAnAM pariNAmano kadAcit eTale jyAM sudhI ajJAna che, tyAM sudhI AtmA karato hovAthI, te paNa e siddhAMta karyo, ke jJAnamAM rAganuM joDAvuM, evo je upayoga ane kaMpana e paNa ajJAnathI ajJAna che tyAM sudhI, ajJAnathI teno e kartA thAya che, kharekhara e vastu (che) eno kartA che nahi. samajANu kAMI ? yoga ane upayogano to AtmA paNa kadAcit bhale kartA ho. zuM kahyuM che ? ene ahIM kartA ho, ane olo upAdAnapaNe kartA ho, ane paramAM nimittapaNe kartA ene kahevAya, ema kahe che. AhAhAhA ! paranA kArya to tenA upAdAnakALe kArya thayuM, have ahIMyA paNa rAga ne yoganuM ajJAnIne azuddha upAdAnathI kArya thayuM ajJAnIne, tene para kAryakALamAM, ajJAnI joga ane rAgano kartA je ajJAnapaNe thAya che, tethI tene nimittakartA kahevAmAM Ave, ane tethI te yoga ane rAgano AtmA kartA che ajJAnabhAve ema kahevAmAM Ave, upAdAnapaNe kartA che ane paramAM nimittapaNe kartA kahevAmAM Ave ema kahevuM che. AhAhAhA ! zuM kIdhuM I? jaDanA kAmanA kArya kALa to tyAM che, have ahIMyA AtmA ajJAnI je rAga ane yogano kartA ajJAnabhAve kare che, tyAre tethI tene kAryakALamAM nimittakartA kahevAya, ane A joga ane rAgano upAdAna kartA che, je joga ane rAgano upAdAna kartA ajJAnathI che, tenA joga ne rAgane kAryakALamAM nimittakartA kahevAya. AhAhAhAhA ! hIrAlAlajI! bahu sarasa Avyu che. hoM. AhAhAhA... e kahe tUTayuM tyAre kahe che ke koI lAkaDAthI e tUTayuM nathI, ema kahe che. AvI vAtuM che have. AhAhAhA! A vItarAganuM tattva! upayogano ane jogano to AtmA kadAcit kartA ho, e upAdAna, ajJAnapaNe rAga jJAnamAM joDAya ane kaMpanano kartA ajJAnI upAdAnapaNe che, ane paranA kAryakALamAM tene nimittakartA kahevAya, A upAdAna kartA je ajJAnI che, tene paranA kAryakALamAM nimittakartA kahevAya. AhAhAhA.. samajAya che kAMI ? je AvyuM'tuM e ja Ave evuM kAMI nathI, A to bIjuM. AhAhAhA! (zrotA:- pahelAM prApyanI vAta lIdhI ane Aje janmakSaNanI vAta lIdhI) pahelA prANanI lIdhI e to Ave tyAre Ave ne e karma je che ne e prApya che te kALanuM, ema bhAI lIdhuM'tuM te di'. Aje kIdhuM ne paheluM ghaTAdi ane krodhAdi paradravyasvarUpa vyApya che, prApya che, te ja samayanuM te prApya che, tene e dravya pahoMcI vaLe che, te samayamAM te ja che. A je janmakSaNa lIdhI e prApya che, prApya, vikArya ane nirvatye Ave che ne? 76 thI 79 ane 107 gAthAmAM Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-100 157 Ave che prApyano artha e che ke je dravyanI je samaye je paryAya thAya te tenuM prApya che, tene te pahoMcI vaLe che. te paryAya te dravyanI. AhAhAhA! potAnA vyApArane potAnA vyApArane pAchuM hoM, upAdAnapaNe, paranA vyApArane to nimitta kartApaNe. AhAhAhA..... A hAtha hAle, dADha hAle, A hoTha hAle eno kAryakALa to tyAM che ja, paNa AtmA tenA pariNAmane kare, ne pariNAmI to beya ekameka thaI jAya, pariNAma ane pariNAmI judA na hoya, kartA karma judA na hoya, vyApya vyApakapaNe judA na hoya. vyApya vyApaka kaho, kartA karma kaho, pariNAmI pariNAma kaho judA na hoya. jo e pariNAma ane pariNAmI, A karmane vyApaka kartA, A vyApya ne vyApaka Ave to beya eka thaI jAya. mATe e vAta to che nahIM. phakta kArya to che tyAM, prApyarUpe che, janmakSaNa che jaDanI. e vakhate joga ne rAga, joga ne rAga, ene nimittapaNe kahevAya, kema? ke ajJAnI potAnA upAdAnapaNe rAga ne jogane kare che mATe. AhAhA ! samajANuM kAMI? bhAI ! A thoDuM bIjAM AvyuM pAchuM. kAMI InuM I Ave. zuM gAthA? AhAhAhA ! kharekhara to, ema kIdhuM ne kharekhara zabda che ne, kila ghaTano paryAya utpAduM utpAthI che, e mATIthIye nathI ane piMDanA vyayathI paNa nathI. AhAhAhA ! kema ke paryAya utpanna thaI te sat che, sat che tene koI hetu (hoya nahIM) che ene hetu zuM? AhAhAhA ! AvuM jhINuM paDe mANasane paNa vastusthiti A che, vastunI maryAdA A che. ane kramabaddhamAM paNa e ja thayuM ne, kramabaddhamAM paryAya to te kahe che, te che evo je nirNaya kare te akartA thaI jAya. rAganoya akartA thAya ane kharekhara to paryAya paNa "bhAva" guNane laIne te paryAya te kALe thAya che eTale pachI karavuM che e paNa nathI tyAM. AhAhAhA hA, tene jANe che ema kahevuM e paNa jANavAnI paNa paryAya che, e jANavAnI paryAya paNa pakArakarUpe pariNamatI pote UbhI thAya che. AhAhAhA ! vItarAgI tattva, sarvajJa paramezvara (zrotA:- paTTArakamAM to kartApaNuM Ave ne ) kartA che ne? paryAya-paryAyano kartA kIdhuM ne? ane tethI to kahyuM che ne paryAya paryAyano kartA ane samyagdarzananI paryAya paryAyano kartA, paNa paryAyanuM lakSa jAya che dravya upara, Azraya, eno dhyeya dravya che, ema kartA thaIne jAya che. AhAhAhA ! samyagdarzananuM dhyeya dravya upara che, dhruva, dhruva, dhruva. paNa kahe che ke e samyagdarzanano paryAya bhUtArthano Azraya le che, bhUtArtha che ne? Azraya le che paNa e svataMtra kartA thaIne Azraya le che. AhAhAhA ! (zrotA:- akartA kahevuM ane pAchuM kartA kahyuM? be ) rAtre paNa kahyuM tuM ne tyAM kahyuM hatuM vyAkhyAnamAM 38 gAthAmAM pravacanasAranI bhUta ane bhaviSyanI paryAya asabhUta che, asabhUta che, paNa jJAnamAM niyata nizcaya che mATe vyavahAre bhUtArtha che vyavahAre bhUtArtha che hoM. jJAnamAM niyata che. AhAhAhA ! - jyAre bhagavAna AtmAnI paryAya eka samayanI utpAdu potAthI thayo temAM lokAlokanI paryAya temAM jANavAmAM Ave che, e potAnA paryAyanA kartAkarmathI jANavAmAM Ave che, e paryAyo sAme che mATe ahIM kArya thayuM ema nathI. AhAhAhA.... jyAre e asabhUta paryAya paNa jyAre jJAnamAM niyatapaNe vartamAna vidhamAna che, ema kahevI to pachI prabhu to eka samayamAM vidhamAnamAM Akho paDyo che ne? AhAhAhA! Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 eka samayamAM prabhu vidhamAna che teno Azraya levo, e to che. teno Azraya levo. AhAhA ! olI to bhUta-bhaviSyanI paryAya nathI tene jJAnamAM niyata pratyakSa thAya che, pratyakSa thAya mATe te paryAyane nathI chatAM ene vyavahAre che ema kahIe, bhUtArtha che. vidhamAna che. A prabhu to eka samayamAM pUrNAnaMdano nAtha vidhamAna che ne ! AhAhA! anaMtaguNano sAgara bhagavAna AtmA jenA guNanI saMkhyAno pAra nathI. jenI eka samayanI paryAyano pA2 nathI, anaMtI che ne ? samaya bhale eka che. AhAhAhA ! 158 evA vidhamAna bhagavAna AtmAne vidhamAna tarIke che, che tarIke che, jemAM kArya che te tarIke che tyAre ene nimitta kahevAya, emAM A che AtmA ene dRSTimAM levo, che ene dRSTimAM levo e to vastu che. AhAhA ! samajAya che kAMI ? ajJAnI kadAcit ajJAnathI karato hovAthI joga ane upayogano to AtmA paNa kartA ho, joyuM ? kartA 52ne mATe te nimittakartA, paNa pote kartA upAdAnathI pote che, ajJAnathI pote yoga ne upayogano kartA, nimittapaNe ema nahi, upAdAnapaNe paryAyamAM, dravya tarIke eno kartA nathI. paNa paryAya paryAya tarIke je yoga che upAdAnathI, azuddha upAdAnathI kartA che. kharekhara to e joga ne rAga paryAya paryAyano kartA che, dravya to temAM nimitta mAtra che, dravya to nimitta che, nimitta che eTale ke enAthI thayuM nathI ema. AhAhAhA ! joga ne rAgane kALe tyAM upAdAna enuM azuddha upAdAnathI thayuM che. teno ajJAnabhAve kartA ho, paNa e AtmA to 52no kartA nathI ema kahe che. che ? tathApi 52dravyasvarUpa 52no kartA to nimittapaNe paNa nathI. AhAhA ! zuM kahevuM che ? ke mithyArdaSTi jIva che jyAM sudhI, tyAM sudhI tene dravya svabhAvanI khabara nathI. tethI tenI paryAyamAM rAga dayA dAna Adino rAga ane kaMpana teno te ajJAnabhAve paryAyano kartA ho. dravya to enuMya kartA nathI. dravya je che te A joga ne rAganoya kartA nathI. AhAhAhA ! AvuM jhINuM. samajANuM kAMI ? tethI kahyuM ke joga ane upayogano to AtmA paNa kartA bhale ho, tathApi paradravyasvarUpa karmano kartA to nimittapaNe paNa nathI. bahu adhikAra (sAro ) jhaghaDA maTI jAya evuM che badhAM. gAthAmAM AvyuM che ne viruddhanuM ahIMyAnuM, 46 gAthAnuM, e adhyAtmIo vyavahA2ne mAnatA nathI paNa A vyavahA2 che AMhIM, 46 gAthA samayasAranI, vyavahAra nathI koNe kahyuM ? ( zrotAHpaNa nizcaya hoya tyAM vyavahAra hoya ja ) vyavahAra che e koNe nA ( pADI ) paNa vyavahA2, dharma che ane vyavahArane Azraye dharma thAya ema nathI. vyavahAra na hoya to to paryAyeya nathI. vyavahAra eTale paryAya, paryAya pote vyavahAra che. paNa enA AzrayathI dharma ne vyavahAra mokSamArga che, ane e mokSamArga che ema nathI. AhAhAhA.... kAle vAMcyu nathI AmAM AvyuM che, "jainadarzanamAM" 52ma dI' joyuM'tuM, kAle vAMcyu nathI. e ATaluM lIdhuM. AhAhAhA.... 46 gAthAmAM Ave che ne ? ema ke jo vyavahAra nA hoya to trasa sthAvara jIva ja na hoya to haNuM ene, rAkhane coLe ema thaI jAya, vyavahAra nathI ? trasa ne sthAvara jIvo nimitta-nimitta tarIke ya saMbaMdha nathI ? AhAhAhA..... ekendrIyapaNuM, beindriyapaNuM, triindriyapaNuM, evuM paryAyamAM vyavahA2thI nathI ? nizcaya dravyamAM nathI ? paryAyamAM nathI ? e TANe dravya to dravya che e zuddha che Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-100 159 paNa paryAya ekendriya, beIndriya tarIke e nathI ? AhAhAhA ! AMhIM kahe che ke paradravyasvarUpa kAryano kartA to nimittapaNe paNa nathI, tyAre? dravya to che e nimittapaNe paNa kartA nathI, paNa jJAnI je samyagdaSTinuM jJAna che e paNa nimittapaNe kartA nathI. phakta te kALe joga ne rAgane kALe ane kAryakALe temAM jJAna nimitta kahevAya, zuM kahyuM I ? dharmAnuM jJAna joga ne rAgane kALe temAM jJAna nimitta kahevAya joga ne rAgamAM ane oluM kAryakALamAM paNa jJAnInuM jJAna nimitta kahevAya, paNa nimittakartA nahi. are! Are ! AvI vAtuM. e to kahyuM nahotuM ke kevaLajJAna lokAlokane nimitta che, eTale zuM paNa? e te jJAna nimitta che eTale lokAlokane karyuM che, eNe? ane lokAloka kevaLajJAnamAM nimitta che, ethI lokAloke kevaLajJAna karyuM che? ema samyagdaSTinuM jJAna joga ne rAgane karatuM nathI paNa joga ne rAgamAM tenuM jJAna nimitta kahevAya ane je kriyAkALa, kAryakALa thAya paramAM tene jJAna nimitta kahevAya ane te joga ne rAga ane je kArya thAya te jJAnInA jJAnamAM svaparaprakAzaka pote pariNamyuM che temAM e jJAnane Ama nimitta kahevAya. AhAhA! AvuM che, zAMtibhAI jhINuM bahu. (zrotA- AtmA pote ja jhINo che ne) vastu, vastu sUkSma? AhAhAhA ! jJAnano sAgara che e to. AhAhA ! jJAnano sAgara prabhu che evuM jJAna thayuM te jJAna rAga jogane zeya tarIke jANe che tethI tene joga ne rAgane A jJAna nimitta kahevAya, upAdAna nahi ane kAryakALa je jagatano che temAM jJAna nimitta kahevAya, ane e joga ne rAga ane kArya jJAnamAM nimitta kahevAya paryAyamAM. dravyanI hAre nimitta-nimitta saMbaMdha che nahi. paryAyanI vAta che A to. have AvuM badhuM kayAM? samajANuM kAMi? bhagavAna AtmA svaparaprakAzaka jJAnasvarUpa che, tethI jyAM svaparaprakAzaka jJAnasvarUpa thayuM samyagdarzana thayuM, samyajJAna thayuM, te to joga ne rAgano kartA to nathI, paranAM kAryano kartA to nathI paNa joga ne rAgane paranA kAryakALamAM nimitta kahevAmAM Ave, nimittakartA nahi. AhAhA ! samajANuM kAMi? nimitta ne nimittakartAmAM moTo phera, e to kahyuM nahIM? kevaLajJAna nimitta che lokAlokane eTale zuM? lokAloka thayuM che enAthI? to lokAloka kevaLajJAnane nimitta che, lokAloke kevaLajJAna karyuM che? nimittano artha ja eka cIja che. AhAhA.... jhINI vAtuM bahu bhAI. AhAhA ! bhAvArtha:- yoga eTale mana-vacana-kAyAnA nimittavALuM A karma jaDa, jaDa enA nimittavALuM AtmapradezonuM calana, kaMpana Atma pradezonuM kaMpana, joga ane upayoga eTale jJAnanuM kaSAyo sAthe uparyukta thavuM, joDAvuM tyAM A upayoga hoM, olo upayoga jANavA dekhavAno upayoga e nahi. A yoga ane upayoga ghaTa paTa ratha ghaDo thAya, roTalI thAya, makAna thAya ke karma jaDa thAya temAM A nimitta che. e yoga ne upayoga temAM nimitta che, kArya to thayuM tyAM, A joga ne upayoga tene nimitta che, tethI temane to ghaTAdika ane krodhAdikanAM nimittakartA kahevAya. joyuM? AhAhAhA ! Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 samayasAra siddhi bhAga-5 paraMtu AtmAne temano kartA na kahevAya. AtmA to dravya nitya che AtmAne to kartA na kahevAya paNa jJAnInA jJAnane paNa teno kartA, nimittapaNe na kahevAya. AhAhAhA ! samajANuM kAMi? samyagdaSTi kuMbhAra hoya, e ghaDAnI paryAyamAM nimittakartA nathI. ghaDAnI paryAya to paryAya kALe teno utpA to tenA kALe thayo, paNa jJAnI nimitta kartA ya nathI. paNa sAmuku jJAnamAM tenA jJAnamAM je joga ne rAga che te nimitta thayuM Ama jJAnamAM, ane ghaTa thayo te paNa jJAnamAM nimitta thayuM Ama. AhAhAhA ! kaho hIrAlAlajI barAbara, Aja gAthA evI AkarI AvI che. AhAhA ! badhAnAM phaDacA che. are duniyA kayAM paDI che zuM che enuM jene hujI manana ne vicAre ya nathI. AhAhAhA ! kayAM cAlyo jAya che rakhaDavA kahe che ke temane to ghaTAdika ane krodhAdika krodha eTale koNa? A jaDa ha, nimittakartA kahevAya, paraMtu AtmAne temano kartA na kahevAya. AhAhAhA ! ghaDo vastra dALa, bhAta, roTalA, zAka thAya kArya temAM AtmAne to kartA na kahevAya. joga ne rAgane nimitta che tethI ene nimitta kahevAya. AtmAne saMsAraavasthAmAM ajJAnathI tyAre kahe e AtmA kare, kAMika kartA che ke nahi e. parano kartA nahi, parano nimittathIyeya kartA nahi, AtmAne saMsAra avasthAmAM ajJAnathI mAtra yoga upayogano kartA kahI zakAya. AhAhAhA ! rAga, icchA ane kaMpana, ajJAna avasthAmAM saMsArI jIvane mithyASTine e rAga ne jogano kartA kahevAya. AhAhAhAhA ! samajANuM kAMi? bhASA to sAdI che paNa have jarI, paNa bhAva to bhAI (je che te che) AhAhAhA ! tIrthaMkaradeva jinezvara paramAtmA trilokanAtha enI vANImAM AvyuM che ne A sat che A, e saMto A vANI dvArA jagatane kahe che. AhAhAhA ! paNa e vANInI paryAyanA e kartA nathI. vANInA kALe vANI utpanna thaI te vANInuM kArya. AhAhAhA ! emAM AtmA kartA nathI vANIno. AtmajJAnI che e paNa nimittapaNe kartA nathI, ajJAnI je joga ne rAgano karyA che te e joga ne rAgane bhASAnA kALe nimittakartA kahevAmAM Ave, AtmAne to nimittakartA ya (kahevAya) nahi. AhAhAhA ! samajANuM kAMi? ahIM tAtparya A pramANe jANavuM:- "dravyadRSTithI to koI dravya anya koI dravyanuM kartA nathI." joyuM? AhAhAhA ! vastudRSTithI joie to to koi dravyanuM koi nimittapaNe paNa kartA nathI. "paraMtu paryAyaSTithI joie to dravyano paryAya koi vakhate," avasthASTithI joie to dravyano paryAya koi eTale ajJAna vakhate, koi anya dravyanA paryAyane nimitta thAya che. AhAhAhA ! bahu AkaruM kAma bApu, navarAza kayAM have AmAM, dhaMdhAvALAne dhaMdhA ADe navarAza na maLe. bAIDIyuM ne chokarA sAcavavA ne rAMdhavA ADe navarAza na maLe, have emAM A nirNaya karavo. jiMdagI cAlI jAya che, Ama ne Ama. AhAhA ! paramAtmA traNalokano nAtha, jinezvarano A hukama che, enI A AjJA che ke je kAryakALa thAya. AhAhAhA.. chokaro je moTo thAya che, zarIra, zarIra moTuM thAya che ne AtmA kayAM. e kArya temAM che, e kAryano eno AtmA ya kartA nathI. e bIjo AtmA ene e moTo thavAnI) kriyAno kartA nathI. e moTI jAvAna avasthA thaI enI, teno AtmA nimittapaNe paNa kartA Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-1OO 161 nathI. tyAre keTalIka juvAna avasthA thaI moTI temAM joga ne rAgane nimittapaNe kartA kahevAmAM Ave che, kArya to che ja tyAM, have e joga ne rAga kono? ke je ajJAnI che teno. kAraNake jJAnIne joga-rAga che ja nahi, jJAnIne to jJAna che, joga-rAganuM e jJAna che. joga-rAganuM jJAna che e avasthA bALaka moTo thayo tenuM paNa ahIM jJAna che. jJAnamAM e nimitta che, paNa A AtmA temAM nimitta nathI. Are Are AvI vAta ! e ya to pachI A chokarAone moTA karavA ke na karavA zuM karavuM? e cImanabhAI, (zrotA - mAbApa na hoya to moTA na thAya) paNa e to paramANuM che to tenI avasthA te kALe thavAnI te thAya ja che. zazIbhAI ! AvuM AkaruM che bApA! dhanya kALa, dhanya avasara bhAI ! paramAtmA traNalokanA nAthanuM A kathana che. AhAhAhA ! jema ke A maMdira thAya che pratimA sthApIe e kArya to tyAM thavAnuM hatuM te tenAthI thayuM che jaDathI. have emAM AtmA nimittapaNe paNa kartA nathI. athavA e kArya ane AtmA kartA ema nathI, e vyApya ane AtmA vyApaka ema nathI, (e) pariNAma ane AtmA pariNAmI emeya nathI. AhAhAhA ! temAM AtmA nimittapaNe paNa A maMdiranI paryAyano kartA nathI, nimittapaNe hoya to tyAM sadAya kAryakALe rahevuM paDe. jJAnInuM jJAna paNa tyAM nimittapaNe kartA nathI. AhAhAhA! A to jyAM ame karyuM, ame karyuM, ame karyuM ane maMdiro banAvyA, ame pratimA sthApI ame A karyuM, are bhagavAna sAMbhaLa to kharo prabhu eka vAra tArI maryAdA kyAM che? AhAhAhA ! dravyano paryAya koi vakhate koi anya dravyanA paryAyane nimitta thAya che," tethI A apekSAe eka dravyanA pariNAma anya dravyanAM pariNAmanAM nimittakartA kahevAya che, ajJAnInA hoM! paramArthe dravya potAnAM ja pariNAmano kartA che. AhAhAhA ! anyanA pariNAmano anya dravya kartA nathI, e samyagdaSTi dharmI jIva paNa e pratimA maMdiranuM sthApana je thAya che temAM tenuM jJAna nimitta kahevAya paNa teno nimittakartA paNa e jJAna nathI. arerere! A vAta AkarI bhAI ! lyo, have eka kalAka thai gayo. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva) AhA hA ! vItarAga-mArga bahu sUkSma-gUDha, bhAI ! AhA.... hA ! bahArathI (bAhya kriyAkAMDamAM dharma) mAne che. lokone aMdara (nA mArgano) patto maLato nathI. prabhu! e to (anaMta) janma-maraNa maTavAnA paMthano mArga to A che, prabhu! bhale tane duHkha lAge, AkaruM lAge ke A to "ekAMta nizcaya thAya che. (paraMtu bhAI !) nayano viSaya ekAMta ja che. pramANano viSaya dravya ane paryAya baMne hoya che. paNa nizcayanayano viSaya to eka ja ekAMta trikALI vastu je che te che. e samyak ekAMta nayano viSaya A eka ja che. samajANuM kAMI? (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 141, niyamasAra gAthA-77 thI 81) Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 samayasAra siddhi bhAga-5 ( -101 ) A jJAnI jJAnasyaiva kartA syAtje poggaladavvANaM pariNAmA hoMti nnaannaavrnnaa| Na karedi tANi AdA jo jANadi so havadi nnaannii||101|| ye pudgaladravyANAM pariNAmA bhavanti jnyaanaavrnnaani| na karoti tAnyAtmA yo jAnAti sa bhavati jnyaanii||101|| ye khalu pudgaladravyANAM pariNAmA gorasavyAptadadhidugdhamadhurAmlapariNAmavatpudgaladravyavyAptatvena bhavanto jJAnAvaraNAni bhavanti tAni taTasthagorasAdhyakSa iva na nAma karoti jJAnI, kintu yathA sa gorasAdhyakSastaddarzanamAtmavyAptatvena prabhavavyApya pazyatyeva tathA pudgaladravyapariNAmanimittaM jJAnamAtmavyApyatvena prabhavavyApya jaanaatyev| evaM jJAnI jJAnasyaiva kartA syaat|| evameva ca jJAnAvaraNapadaparivartanena karmasUtrasya vibhAgenopanyAsAddarzanAvaraNavedanIyamohanIyAyurnAmagotrAntarAyasUtraiH saptabhiH saha moharAgadveSakrodhamAnamAyAlobha nokarmamanovacanakAyazrotracakSurghANarasanasparzanasUtrANi SoDaza vyaakhyeyaani| anayA dishaanyaanypyuuhyaani| have jJAnI jJAnano ja kartA che ema kahe che jJAnAvaraNaAdika je pudgala taNA pariNAma che, karato na AtmA temane, je jANato te jJAnI che. 101. thArtha:- [ ye] [ jJAnAvaraNAni ] shaan||12|| [ pudgaladravyANAM] puldrvyon| [pariNAmAH] pri|| [bhavanti] cha [tAni] bhane [yaH AtmA] ? mAtmA [ na karoti] 32to nathI. paraMtu [ jAnAti ] 1o cha [ saH] ] [ jJAnI] zAnI [bhavati] che. TIkAH-jevI rIte dahIM-dUdha ke jeo gorasa vaDe vyAsa thaIne (-vyapAIne) UpajatA gorasanA khATA-mIThA pariNAma che, temane gorasano taTastha jonAra puruSa karato nathI, tevI rIte jJAnAvaraNa ityAdi ke jeo kharekhara pugaladravya vaDe vyAsa thaIne UpajatA pugaladravyanA pariNAma che, temane jJAnI karato nathI; paraMtu jevI rIte te gorasano jonAra, potAthI (jonArathI) vyAsa thaIne UpajatuM je gorasa-pariNAmanuM darzana ( 5j) temA vyApIne, mAtra zu. 4 cha, tevI zate rAnI, pothI (zAnIthI) vyAsa thaIne UpajatuM, pugaladravya-pariNAma jenuM nimitta che evuM je jJAna temAM vyApIne, Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-101 163 mAtra jANe ja che. A rIte jJAnI jJAnano ja kartA che. vaLI evI ja rIte jJAnAvaraNa" pada palaTIne karma-sUtranuM (karmanI gAthAnuM) vibhAga pADIne kathana karavAthI darzanAvaraNa, vedanIya, mohanIya, Ayu, nAma, gotra ane aMtarAyanA sAta sUtro tathA temanI sAthe moha, rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha, nokarma, mana, vacana, kAya, zrotra, cakSu, dhANa, rasana ane sparzananAM soLa sUtro vyAkhyAnarUpa karavAM; ane A upadezathI bIjAM paNa vicAravAM. pravacana naM. 202 gAthA-101 guruvAra, mahA vada-10, tA. 22/2/'79 zrI samayasAra, gAthA ekaso eka, so (mI) gAthA thaI gaI, have e kahe che ke jJAnI, jJAnano ja kartA che. somI gAthAmAM ema AvyuM ke parapadArthanI je paryAya thAya che eno kartA AtmA nathI. zarIra, vANI, mana Adi-parapadArtha badhAM, enI paryAya je samaye (je thavAnI) che, e enuM kArya enA samaye, jaDanuM (kAryo jaDamAM thAya che. AtmA eno kartA nathI. paraMtu ajJAnI jemane rAga ane kaMpana eno kartA dRSTimAM che ajJAnI, vikalpa je che kaMI dayA, dAna, AdinA ane kaMpana che, eno je kartA che ane enA kAryakALamAM nimittakartA kahevAmAM Ave che. samajAya che kAMI..? - jJAnI to te samaye je kArya thAya che emAM enA jJAnane nimitta kahevAmAM Ave che ane e je kArya thAya che jaDa Adi, e jJAnInA svaparaprakAzaka jJAnamAM nimitta kahevAmAM Ave che. jhINuM che bhAI bahu. AhAhA ! padravyano kartA to ajJAnI paNa nathI. A AtmA sivAya A zarIra, vANI, mana, karma jaDa Adi khAvA-pIvAnI kriyA Adi badhI jaDanI kriyA-e jaDanuM kArya, jaDamAM jaDanA samaye potAnAthI e kArya tyAM thAya che jaDamAM, emAM ajJAnI nimitta (kartA bane che) ajJAnI e (jaDanA) kArya karato nathI, paNa kAryakALamAM ajJAnI rAga ne kaMpanano kartA banavA thavAthI, (jaDanA) kAryakALamAM ene nimittakartA kahevAmAM Ave che. AvI vAta jhINI bahu bhAI ! jJAnI, jemanI dRSTi AtmajJAna upara che ane huM AtmA AnaMda ne jJAnasvarUpa chuM evuM jemane aMtara samyagdarzana-jJAna thayuM che, emane jJAnIne e rAga ne joga Adi thAya che, e badhuM enA jJAnamAM nimitta ( tarIke) Ave che. AhAhA! ane joga ne rAganuM kArya je paramAM thAya che emAM jJAnInuM jJAna nimitta kahevAmAM Ave che ane joga ne rAga ane parakArya, jJAnI potAnA svaparaprakAzakapaNe pariName che emAM e nimitta kahevAmAM Ave che. A (vAta) to somI gAthAmAM AvI gaI. have ahIM to A kahe che ke jJAnI jJAnano ja kartA che. jemane dharma (pragaTyo), AtmA AnaMdasvarUpa zuddha saccidAnaMda dhruva AnaMdakaMda prabhu che enI jemane dRSTi thaI ane jemanI paryAyaavasthAmAM samyagdarzana jJAna ne svarUpAcaraNanI vItarAganI paryAya utpanna thaI, enuM nAma dharma che ne enuM nAma jJAnI kahe che. AvI vAta che! Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 samayasAra siddhi bhAga-5 e jJAnI!AMhI to jJAnInI vyAkhyA karI, jJAnI ene kahIe ke je potAnuM caitanyasvarUpa che eno jene aMtara-anubhava thayo, huM to AnaMda ne jJAna chuM. dayA-dAna-vrata AdinA vikalpa e paNa mArI cIja nathI. AhAhA ! evo dharmIjIva, jenI paryAyamAM vItarAgaparyAyarUpI dharma pragaTa thayo che, e vItarAgaparyAyane dharma kahe che. e dharmI-jJAnI, potAnuM jJAna nAma potAnI nirmaLa vItarAgIparyAya, samyagdarzanajJAnacAritra je vItarAgI potAnI paryAya che, eno e kartA che. hasamukhabhAI? jhINuM bahu bApu ! A duniyAthI cIja AkhI judI prabhunI, cIja AkhI judI!! e kahe che. je puggaladavvANaM pariNAmA hoMti nnaannaavrnnaa| Na karedi tANi AdA jo jANadi so havadi nnaannii||101|| (AhA !) mULa zloka kuMdakuMdAcArya digambara munino. jJAnAvaraNaAdika je pudgalataNAM pariNAma che, karato na AtmA temane, je jANato te jJAnI che. 101. TIkA- jevI rIte dUdha-dahIM ke jeo gorasa vaDe vyAsa thaIne (-vyApAIne) UpajatA gorasanA mIThA-khATA pariNAma che-AhAhA ! gorasa che gorasa, emAM dUdha ne dahIM e gorasanA pariNAma che. gorasanI e paryAyo che. samajANuM kAMI? hujI to dAMta che. (zrotA- gorasa eTale?) gorasa che ne (te) gAyano rasa (che ne) pachI dUdha ne dahIM to paryAya che. AhAhA ! gorasa je sAmAnya che enAM dahIM ne dUdha gorasanA pariNAma che, dUdhane dahIM (pote ) gorasa nahIM. jo ke dahIM ne dUdha gorasa dvArA vyAsa thaIne-gorasa dvArA thavAvALA, vyAsa nAma paryAyamAM thavAvALA, utpanna thavAvALA, e samaye gorasamAMthI dUdha ane dahIMnI paryAya utpanna thavAnuM kArya che, e gorasanuM kArya che. (e) gorasamAMthI khATA-mIThA je dahIM, dUdhanA pariNAma thayAM e pariNAma gorasanA thayA che, temane gorasano taTastha jonAra puruSa karato nathI. AhAhAhA ! gorasamAMthI je dUdha ne dahIM, khATA-mIThA pariNAma thayA tene gorasano jovAvALo eno kartA nathI. (zuM kahe che) koI puruSa beTho hoya e kAryakALa vakhate (e) dekhe che-gorasano dekhavAvALo ke khATA-mIThA pariNAma (dUdha ne dahIMnI paryAya) gorasathI thaI che. e pariNAmano kartA gorasa che. ene jovAvALo beTho che e gorasanA pariNAmano kartA nathI. AhAhA! che? temane gorasano taTastha jonArataTastha (arthAt ) dRSTA, joyuM? taTastha (taTastha) gorasanA khATA-mIThA pariNAmamAM taTastha (eTale) bhinna bhinna-taTastha che, jema kAMThe (beThelo puruSa taraMgone jove che) ema A khATA-mIThA pariNAmane kAMThe beThelo, gorasano (dekhavAvALo) mANasa taTastha puruSa kartA nathI e gorasanA khATA-mIThA pariNAmane jovAvALo taTastha je che e eno kartA nathI. A prakAre e to daSTAMta thayuM. e prakAre jJAnAvaraNAdika jo ke vAstavamAM jugaladravya dvArA vyAsa-jema gorasa dvArA vyAsa khATA-mIThA pariNAma, e gorasanuM kArya che, dekhavAvALo je che gorasano, enuM e kArya nathI, ema pudgaladravyanA jJAnAvaraNAdika ke jeo kharekhara pudgaladravya vaDe vyAsa thaIne, Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-101 165 AhAhA ! (zuM kahe che?) pudgaladravya padArtha che e jJAnAvaraNAdi paryAyarUpe pariName che-e pudgaladravya je che e jJAnAvaraNAdi paryAyakALamAM e jJAnAvaraNAdipaNe pariName che, teno e kALa che. AhAhA! ane e pudgala dravyanA jJAnAvaraNAdi ATha karmanI paryAya che e pudgaladravyanI paryAya che ane eno kartA pudgaladravya ne pudgaladravyanuM e kArya che. AhAhA ! jhINuM bahu bApu! vItarAga mAraga. AMhI to samaya-samayanA je pariNAma pudgaladravyanA-jJAnAvaraNAdinAM (thayAM) te samaye temAM vyApta thayuM che pudgala dravya (jema) gorasa vyApta thayuM che khATA-mIThA (pariNAma) dahIM ne dUdhamAM tema jJAnAvaraNAdi paryAyamAM vyApta thayeluM che pudgala dravya. AhAhA! e pudgaladravyathI thavAvALA e samayamAM enuM prApya athavA e ja samayamAM jJAnAvaraNAdi paryAya utpanna thavAno eno svakALa hato-janmakSaNa( hatI.) AhAhA ! AtmAe rAga-dveSa karyA mATe tyAM AgaLa jJAnAvaraNa AdinI paryAyane thavuM paDayuM ema che nahIM. ahIMyA to bIjI vAta kahevI che ke jema gorasanA khATA-mIThA pariNAma e gorasanuM kArya che, e gorasanA jovAvALAnuM e kArya nathI. AhA! gorasanA jovAvALAnA jJAnamAM e pariNAma nimitta che ane e pariNAma je khATA-mIThAnA thayA e pariNAmamAM jJAnInuM jJAna nimitta che. AkaruM paDe, Avo mAraga che. to ahIMyA karmabaMdhana je thayuM jJAnAvaraNAdi-jJAnInI vAta che ne? to jJAnAvaraNAdi paryAya thaI, zAstramAM Ave che ke bhAI samakitIne paNa ATaluM jJAnAvaraNAdinuM baMdhana che, ema enA khyAlamAM AvyuM sAMbhaLyuM, to e jJAnAvaraNAdinI paryAya-pudgaladravyanI paryAya che. e pariNAma che eno jJAnI kartA nathI. e jJAnAvaraNAdi paryAyano kartA dharmI nathI. jo ke ajJAnIya kartA nathI, e to kaheze. mithyASTi paNa e pariNAmano kartA nathI, paNa e pariNAmamAM eno je rAga che e nimitta thAya che, to nimittakartA kahevAmAM Ave che. paNa jJAnIne je pariNAma thayA karmanA e karmanA pariNAmano e jJAtA che. dharmI to enA jJAna pariNAmano kartA che. AhAhAhA! zAstramAM ATha ya karmanI vAto Ave, A AtmAe karma bAMdhyuM ne AtmAe bhogavyuM ane te paNa te samaye je ATha ke sAta karmabaMdhananI paryAya AMhI thAya che, e pudgaladravyanI paryAya che, pudgaladravyanuM vyApya che, pudgala dravya prApta karyuM che. te samayanI je paryAya ATha karmanI thaI e "prApya" e pugalanuM prApya che. ene pugaladravya pahoMcI vaLe che. AhAhA ! AvuM jhINuM che bApu! jJAnI kartA nathI. jene rAga ane kaMpanathI mArI cIja bhinna che evI dharmadaSTi thaI che, dharmInI dharmadaSTi thaI che. zuM? ke huM rAga ne kaMpanathI mArI cIja bhinna che, huM to jJAnAnaMdasahujAtmasvarUpa chuM, AvI dRSTi ane jJAna, nirmaLaparyAya utpanna thaI-vItarAgI samyagdarzana ne vItarAgI jJAna ne vItarAgI svarUpa AcaraNa sthiratA, ene ahIM jJAnI athavA dharmI kahevAmAM Ave che. e dharmI, jJAnAvaraNI Adi pugalanA pariNAma che eno e dharmI kartA nathI. AhAhAhA! samajANuM kAMI? jhINI vAta che bhAI ! samayasAra eTale? AhAhA! jJAnI kartA nathI, dharmI ene kare nahIM. khyAlamAM AvyuM. zAstramAM evuM lakhANa hatuM ke Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 samayasAra siddhi bhAga-5 samakitIne paNa eTaluM jarI karmabaMdhana thAya che, to e pariNAmano AtmA kartA nahIM, paNa e pariNAma potAnA jJAnamAM nimitta thAya che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI? dharmI-samyagdaSTi ene kahIe ke jemane AtmA saccidAnaMda prabhu, caitanyarUpa, zuddha caitanyanA jJAna ne anubhava thayo hoya e dharmI che, e jJAnI potAnI jJAnaparyAya je thaI samakita paryAya thaI-svarUpamAM sthiratAnA aMzanI je paryAya thaI enAM e (jJAnI) kartA che, paNa e samaye karmabaMdhana paryAya thaI enAM e kartA nathI, kartA to nathI paNa emAM nimittakartA AtmA nathI. zuM kahyuM samajANuM? pudgala je che e karmapaNe thayAM to e to pudgalanuM kArya che, emAM ajJAnI je mithyAdRSTi che (e mAne che) ke rAga mAro chedayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma mArA che ne mane (tenAthI) dharma thAya che, evo mithyAdeSTi jIva, A pudgala karmabaMdhananA pariNAmamAM pariNAmano e paNa kartA to nathI paNa e rAga ane kaMpanano kartA thAya che mithyASTi, e kAraNe baMdhananA pariNAmamAM ajJAnIno rAga ane joga nimitta kahevAmAM Ave che, nimittakartA kahevAmAM Ave che. AhAhA! have AvuM! jainamAM karmane mATe to AkaruM, bhAre, samajANuM kAMI? AtmA karmane bAMdhe ne AtmA karma toDene! jaDanI paryAya, AtmA kare ane jaDanI paryAyano nAza kare e bhrama che badho, AkarI vAta che prabhu! AhAhA! jJAnI teno kartA nathI; paraMtu jevI rIte te gorasano jonAra, gorasano dekhA-gorasane dekhavAvALo dUdha ne dahIM, khATA-mIThA pariNAma thayA teno dekhavAvALo svataH dekhavAvALAthI vyAsa thaIne... AhAhA ! -svataH dekhavAvALAthI vyAsa thaIne potAnA pariNAmamAM vyAsa thaIne-potAthI ( jonArathI) vyAsa thaIne UpajatuM je gorasa-pariNAmanuM darzana ( jovApaNuM ) temAM vyApIne, gorasanA pariNAmane dekhe che, e dekhavAvALAnA pariNAmamAM vyApta thaIne. AvuM have hasamukhabhAI muMbaImAM, AmAM kyAM mAthAphoDa Akho di' pApanA pariNAma, Akho di" A karyuM ne A karyuM. are re! prabhu to ahIM ema kahe che ke je karmabaMdhananI paryAya je samayamAM prApyarUpe paramANuM tene pahoMce che-e karmabaMdhananI paryAyane paramANuM pahoMce che athavA e karmanI paryAya te-kSaNe utpanna thavAvALI karmanI-pudgalanI paryAyamAM janmAkSaNa hatI, e paryAyano, ajJAnI AtmA paNa kartA nathI. ajJAnI- mithyASTi e potAnA rAga ne joga eno kartA ho, ane e rAga ne joganA pariNAma to, pariNAmakALe kArya to thayuM emAM rAga ne jogane nimitta kahevAmAM Ave che. nimittakartA kahevAmAM Ave che. AvI vAtuM che, bahu jhINuM bApu, prabhuno mAraga, vItarAga jinezvaranI zailI, samaya-samayanA pariNAma, karmanI paryAyamAM-pudgalanI paryAya kramabaddha je paryAya thavAvALI hatI e kramabaddha paNa thaI, prApya paNa thayuM-janmakSaNa paNa thayuM. kahe che? ke pugaladravya je jaDa che emAM jyAre jJAnAvaraNI, darzanAvaraNI Adi jyAre baMdhAya che e paryAya, e paramANunI e samaya te thavAvALI-utpAda thavAno te kALa hatojanmakSaNa hatI athavA A jJAnAvaraNI Adi paryAya thaI ene pudagala prApya nAma pahoMcI vaLe che, AtmA nahIM. AhA! athavA e pudgala dravyanI je paryAya thaI te samaye te janmakSaNe thaI Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-101 167 emAM pudgaladravya eno kartA che. eno kartA ajJAnI paNa nathI, ajJAnI rAga ne puNya-pApa, dayA Adino kartA thAya che. to ajJAnInA rAga Adi, paramAM upAdAna to nahIM, to paryAya to tyAM thaI che, phakta ajJAnInA joga ane rAga nimittakartA kahevAmAM Ave che. have jJAnI, dharmI je rAga ane joganA kaMpanathI bhinna mArI cIja che, jene samyagdarzana thayuM che dharmanI pahelI sIDhI ! AhAhA! huM to e dayA, dAna, vrata AdinA pariNAma-rAga eno paNa huM kartA nathI, huM to jJAna chuM. AhAhA ! e jJAna ne AnaMda huM chuM evA pariNAma je thayA, e vItarAgI payAryano e jJAnI kartA che, ane e vItarAgI paryAya, jJAnAvaraNI Adi paryAya temaNe sAMbhaLI ke ahIMyA che, to e pariNAmamAM enuM jJAnapariNAma nimitta ho ane enA jJAnapariNAmamAM e pudagalapariNAma karma kArya nimittarUpe thayuM ene ahIM nimitta kaho e bIjI vAta che. samajAya che kAMI...? AvI vAtuM. nimitta to, lokAloka nimitta che kevaLajJAnane, kevaLajJAnI bhagavAnane sarvajJapaNuM thayuM to e sarvajJapaNAmAM lokAloka nimitta che, e to cIja eka che evuM jJAna karAve che, evo nimittano artha che. eTale zuM? kevaLajJAnamAM lokAloka nimitta che ane lokAlokane kevaLajJAna nimitta che, arasaparasa nimitta che. e to cIja eka che evuM jJAna karAve che nimitta che to nimittathI thayuM evuM nathI, to nimitta kyAM rahyuM? samajANuM AmAM moTI garabaDa che atyAre!! kevaLajJAna, paramAtmAne thayuM arihaMta sarvajJane e jJAnanI paryAyamAM lokAloka nimitta che ane potAnI jJAnaparyAya lokAlokamAM nimitta che, basa cIja che evI, ema dharmIne, jJAnI ne samyagdaSTi jIva che ene potAnA pariNAma je vItarAgIjJAna-zraddhA Adi thayAM eno e kartA che, ane tyAM je rAga ne joga thayA che e rAga ne jogamAM A jJAna nimitta che ane potAnA pariNAma jJAnamAM rAga ane joga ahIMyA nimitta che. nimitta nAma "che". AhAhA ! Avo mAraga have, vANiyAne navarAza na maLe dhaMdhA ADe I vaLI ko" ka rAmajIbhAI jevA (samaya kADhe !) bIjA ghaNAne to Akho di' dhaMdhA ne A ne A. bhagavAna ! tuM to rAga ane kaMpanathI paNa nivRttasvarUpa cho, A tArI cIja to dayA, dAna, vrata, bhaktinA je vikalpa-rAga che enAthI paNa tArI cIja aMdara bhinna che. AhAhA ! e rAgano paNa dharmI kartA nathI, dharma jene AtmaSTi thaI e rAga hoya che, eno e kartA nathI. paNa rAga thAya che e rAga samyagdaSTinuM svaparaprakAzaka jJAna potAthI thayuM che emAM rAga nimitta kahevAmAM Ave che. AvuM che, gAthA to 101 che A to sAdI gAthA A che. jema gorasanuM dRSTAMta, dekhavAvALAthI vyAsa thaIne- vyAsa thaIne UpajatuM je gorasapariNAmanuM darzana temAM vyApIne, mAtra jue ja che. gorasa je che (e) dUdharUpa ne dahIMrUpa thayuM to e paryAya gorasanI che ane gorasanuM prApya che ne gorasanI kSaNa e che ke dUdha ne dahIM-khATA mIThA(paNAnI) paryAya je che e paryAyano gorasano jonAra kartA nathI, paNa gorasano dekhavAvALo potAnA pariNAmane dekhe che ene je dekhe che evuM je potAnuM pariNAma, emAM vyAsa che. paNa dUdha-dahIMmAM vyApta to gorasa che, emAM gorasano dekhavAvALAnI paryAya temAM vyAsa nathI. AhAhA ! ene jovAvALAnuM je pariNAma che e pariNAmamAM gorasano dekhavAvALo vyAsa Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 samayasAra siddhi bhAga-5 che, dUdha-dahIMmAM vyApta nathI. AhAhA ! Avo mAraga che. mAtra dekhe ja che" -bhASA dekho. AhAhA ! e dUdha-dahIMnI dazA thAya che gorasamAMthI, enegorasane dekhavAvALo mAtra dekhe ja che-eno kartA nathI, ane emAM gorasano dekhavAvALo, vyAsa nathI to emAM prasarato ja nathI paNa eno dekhavAvALo ( jonAra), gorasanuM je pariNAma thayuM dekhavAnuM emAM vyApta che. AhAhA ! A to dAMta thayuM. have siddhAMta. (zrotA - daSTAMta kaThaNa lAgyuM!) kaThaNa lAgyuM! (zrotA - dUdha, dahIMnA pariNAmamAM meLavaNa koNe nAkhyuM?) koIe nAkhyuM nathI. nAkhe koNa? meLavaNa nAkhyuM mATe dUdha dahIM thayuM evuM che nahIM. e gorasanI dUdha-dahIMnI paryAyanA che to enuM (gorasanuM) kArya. prApya, vikArya ne nirvarya (samayasAra gAthA) 76-77-78 e samaye dUdha-dahIMnA prApya thavAvALAmAM gorasa vyApta che, thavAvALuM kArya e kArya thavAnuM hatuM. are re! jagatanI cIja evI ja che. vItarAga jainadarzana to bahu jhINuM bhAI ! duniyA hAre kyAMya meLa khAya evo nathI. vADAvALAne ya khabara nathI, hajI saMpradAyamAM paDyA hoya ene zuM cIja che. AhAhA! e gorasanA pariNAma je thayA khATA-mIThA emAM gorasa vyAsa che, emAM gorasa prasaryuM che ane ene dekhavAvALo che enuM darzana je thayuM dekhavAnuM pariNAma emAM e dekhavAvALo vyAsa che. paramAM vyApta nahi. AhAhA ! tevI rIte jJAnI, jJAnI nAma dharmI jemane AtmA, rAga ne kaMpanathI bhinna AtmAnuM jJAna thayuM che, enuM nAma dharmI kahevAmAM Ave che. dharmI koI A dayA-dAna-vrata pALe ne bhakti kare ne jAtrA kare mATe e dharmI che, ema che nahi. e to badhA rAga che. AhAhAhA ! eya ! e rAgathI mArI cIja bhinna che ane huM to jANanAra-dekhanAra chuM, evI vItarAgIparyAya-samyagdarzanajJAna thayuM hoya ene ahIMyA dharmI ne jJAnI kahevAmAM Ave che. e jJAnI, ene rAga thAya che (chatAM) e rAgano kartA nathI. ene karmabaMdhana thAya che e paryAyano kartA e nahIM, paNa e jJAnI, potAnA svaparaprakAzakajJAna, potAnA dravyanA AzrayathI je utpanna thayuM che, emAM rAga nimitta kahevAmAM Ave che ane je karmabaMdhananA pariNAma khyAlamAM AvyA e paNa potAnA jJAnamAM nimitta kahevAmAM Ave che ane karmabaMdhananA pariNAma thayA ane je rAga thayo emAM jJAna nimitta kahevAmAM Ave che, nimitta-kartA nahIM. AhAhA! ATalI zaratuM have AvI che. kaho, hasubhAI? kyAM AmAM navarAza kyAM bApA ! AhAhA.. are re bhAI ! bhagavAna traNalokanA nAtha (Ama pharamAve che.) anaMta dravyo che. to dareka dravya potAnI paryAya paNa te te samaye vyAsa thaIne pariName che. AhAhAhA ! bIjuM dravya ene kare evuM traNa kALamAM bane nahIM. AhA ! e to ThIka, paNa potAnAmAM je joga-kaMpana thAya che-A mana, vacana-zarIra che, e nimitta ane kaMpana che e upAdAna, potAnAmAM potAthI e kaMpana ane aMdara dayA, dAna, vrata, Adino rAga thayo e kaMpana ne rAga je vikRta che, eno kartA jo AtmA thAya che, A mAruM kArya che ema mAnavAvALA mithyAdeSTi-ajJAnI-adharmI che. AhAhA! e adharmI jIva paNa karmabaMdhananI paryAya je thaI eno to e paNa kartA nathI. phakta ene nimitta, upAdAna tyAM thayuM ja che. basa, A bAjumAM Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-101 169 ajJAnI rAgano kartA che mithyArdaSTi, e kA2Ne rAga ne jogane nimittakartA kahevAmAM Ave che. AhA ! gajaba vAta che. upAdAna ane nimittanI vAtuM. AhAhAhA... hirAlAlajI, samajAya che ke nahIM ? A to AvI vAta che bApA ! AhAhA ! hAtha tUTI gayo che ne joyuM che ne bhAI ! hAtha tUTayo toya uMkAro karyo nathI, AMkhamAM AMsuM nahIM ne uMkA2o nahIM. AhA ! eTalo hiMmatavAna, tyAre ema kahe che ke e to jaDanI kriyA che, kharekhara to e pariNAma je jaDanuM thAya che e paryAyanuM prApya kharekhara to te kSaNa ja e thavAnI hatI. AhAhA ! AtmA e kSaNe jo rAgano kartA thAya, jogano kartA thAya, to e kAryamAM nimittakartA kahevAmAM Ave che. paNa rAga ne jogathI bhinna mArI cIja che, ema jJAnanI paryAyamAM kartA ho to ene nimitta kahevAmAM Ave che, paNa nimittakartA nahIM. AhAhA ! AvI vAta che bApA jhINI bahu ! lokoe bahAramAM ekalo vyavahAra kheMcI-kheMcIne dayA, dAna, vrata ne bhakti ne tapasyA ne pUjA ne jAtrAmAM dharma manAvI dIdho che ke je rAga che, e to vikalpa-rAga che. AhAhA! AMhI kahe che ke e rAgano kartA je thAya che e samaye je karmabaMdhana thayuM e to emAM pudgalanI paryAya thaI, paNa rAgano kartA je mithyArdaSTi che to e rAgane baMdhanamAM nimittakartA kahevAmAM Ave che nimitta ekaluM nahIM, nimittakartA ! ane jJAnIne rAga ane kaMpanathI bhinna bhagavAna AtmA (che) evuM jJAna (hovAthI ) dharma je vItarAgI paryAya thaI e dharmI, e karmabaMdhananI paryAyamAM karmanI paryAyano kartA to nathI paNa eno nimittakartAye nathI. AhAhA ! dharmI jIvane potAnuM sva52prakAzaka jJAna je thayuM e jJAnamAM joga ane kaMpananI-baMdhananI je paryAyano khyAla Avyo to e potAnA jJAnamAM nimitta che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? ( zrotAH- Apa to cokhkhuM karIne samajAvo cho ) AvuM che. A caMdubhAI AvyA juo, A badhuM sAMbhaLe che ke nahIM ? bApu !( A ) vItarAgano mAraga ! bIje vItarAga sivAya kyAMya che nahIM, paNa eno mAraga samajavo bahu durlabha, azakya to nathI, durlabha to che, prabhu ! AhAhA ! AMhI to prabhu ema kahe che, kuMdakuMdAcAryanI vANI che. kuMdakuMdAcArya bhagavAna pAse gayA hatA, sImaMdhara bhagavAna birAje che prabhu mahAvidehakSetramAM, saMvata 49 mAM gayA hatA kuMdakuMdAcArya, tyAMthI AvIne A zAstra banAvyA, ane enI TIkA amRtacaMdrAcArya digaMbara muni hajA2 varSa pahelAM thayA, temaNe A TIkA karI che. AhAhA ! to kahe che, AmAM kahIe chIe ne kahe che-kahyuM che ne ke A akSara je banyA che enI paryAyanA kALamAM-prAsanA kALamAM akSara banyA che, joga ne rAga amArA nahIM to emAM ame nimittakartA paNa nathI. ( zrotAH-amArA nahIM to konA ? ) vikAranA, pudgalanA, nimittane Adhina thayA, amAre Adhina nahIM to e pudgalanA che. AhAhA ! bahu jhINuM bhAI ! are re ! janama-maraNa karI karIne sothA nIkaLI gayA che enAM, corAzInA avatAra karI karIne bApA ! A samyagdarzana ne samyajJAna zuM cIja che tenI khabara nathI, bAkI to vrata, tapa ne bhakti ne jAtrA to evA anaMtavAra karyAM ! samajANuM kAMI... ? 'munivratadhAra anaMta baira grevaiyaka upajAyo' munivrata dhAraNa karyA, paMcamahAvrata lIdhA, Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 170 28 mULaguNa pALyA, hajAro rANI choDI, rAjakuTuMba choDayA. AhAhA.... 'munivrata dhAra anaMta baira traiveyaka UpajAyo' AhAhAhA ! traiveyaka; traiveyakamAM anaMta vAra gayo paNa AtmajJAna vinA kaMIpaNa sukha na maLyuM-e mahAvratanI kriyA e rAga che-Asrava che-adharma che. AhAhA ! enAthI bhinna AtmA che, enuM Atmadarzana-AtmajJAna-AtmA AnaMdasvarUpanuM AcaraNa thayuM nahIM, to e sukhI na thayA, ema kahe che 'AtmajJAna bina leza sukha na pAyA' -paMcamahAvratanA pariNAma paNa duHkha che-Asrava che-rAga che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? bahu kAma AkaruM bhAI ! AhAhA ! eka-eka zlokamAM keTalI vAta siddha kare che. jJAnI, dharmI jemane kaMpana ne rAgathI paNa bhedajJAna thayuM che tenuM nAma dharmI ne jJAnI (che. ) kaMpana-joganuM emAM nimitta, mana-vacana-kAyAnA pudgala paNa upAdAna kaMpana paryAyamAM e kaMpananA ke dayAdAna rAganA zubhAzubha bhAva, enAthI AtmAnuM bhedajJAna thayuM che ene zAnI kahevAmAM Ave che. ane rAga ne joga mArA che-huM eno kartA chuM ene ajJAnI ne adharmI kahevAmAM Ave che. AhAhA ! hIrAlAlajI ! AvuM bApA che. bhAgyazALI A rahI gayA AvI cIjamAM ane mALAne evuM thayuM. manuSyapaNuM rahyuM che ne kaTako gayo, to kAMI manuSyapaNuM gayuM nathI, ane emAM bhagavAna AtmA to bhinna paDayo che aMdara. AhAhA ! eno to avayava ne aMza tUTato nathI. avayava-aMza tUTato nathI. AhAhA ! hA, e bhagavAna AnaMda ne jJAnanI mUrti prabhu aMdara vItarAgasvarUpa, emAM rAga mAro che dayA dAna vikalpa che te mA2o che to AtmAnI zAMti tUTI gaI-AtmAno avayava tUTI gayo tyAM. AhAhA ! caMdubhAI ? AvuM che bhAI ! jhINI vAta paDe prabhu ! khabara nathI samAjane A zailI maLI nathI sAMbhaLavA ! e to vrata karone... apavAsa karone... jAtrA karo... bhakti karo ne maMdira banAvo ne 2thayAtrA kADho AvuM maLyuM bicArAne. AhAhA ! 52nI kriyA karI zake che ema mAne ane temAM thato zubhabhAva e paNa jANe dharma che ema mAne che. AMhI to prabhu ema kahe che ke A maMdira bane pacIsa lAkhanuM ke pacAsa lAkhanuM ke karoDanuM e to enI paryAya prApya te pudgalanI te kSaNe prApya thavAvALI ja hatI te thaI che, eno kartA AtmA che nahIM. je AtmA tyAM che ne kadAca eno zubhabhAva che to e puNya che ane eno jo kartA potAne mAne to mithyArdaSTi che! ( = paNa, jeNe rAgathI ane A kriyAthI bhinna potAnA AtmAne jANyo che-huM to zAnajJAtA-deSTA-jJAnasvarUpa chuM huM to AnaMda ne vItarAgamUrti AtmA chuM jina. "ghaTa ghaTa aMtara jina vase ne ghaTa ghaTa aMta2 jaina, mata madirAke pAnaso matavAlA samaje na" - ghaTa ghaTa aMtara jina vase, jinasvarUpI bhagavAna to jina svarUpe aMdara birAje che, vItarAga mUrti. AhA ! evuM jene jJAna nathI ane enAthI viruddha je dayA-dAna-vratAdi enuM jJAna ne eno kartA che e to mithyArdaSTi che. e mithyArdaSTinI mithyAtva ( rUpa ) A kriyA je thaI emAM ene nimittakartA kahevAmAM Ave che. upAdAna to e paryAyamAM che enA kA2Ne thaI che enA mithyArdaSTinuM mithyAtva emAM nimitta kahevAmAM Ave che. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-101 171 dharmAjIva je che. AhAhA ! e kahyuM ne jJAnI-dharmI jIva e to rAgathI paNa potAnI cIja bhinna che evuM bhAna ne jJAna thayuM e jJAna ne AnaMda pariNAmanA e kartA ane e samayamAM zubharAga Avyo to e zubharAga A jJAnamAM nimitta thayo. jJAna, jJAna svaparaprakAzaka potAthI thayuM che emAM rAga nimitta thayo ne potAnuM svaparaprakAzakazAna potAthI thayuM che, emAM A kriyA thaI e nimitta thaI. AhAhAhA ! (zrotAH- dharmanI bahAranI oLakhANa zuM?) dharmanI oLakhANa vItarAgatA. (zrotA:- bahAranI oLakhANa?) bahAranI oLakhANa vItarAgatA, paryAya bahAra che ne? zamasaMvega-nirvega Ave che ne e vItarAgatA che. jhINI vAta che bhAI ! zama, saMvega, nirveda, anukaMpA, anukaMpA e-paNa akaSAyI bhAva che. jhINI vAta bahu bApu! anaMta anaMta kALamAM anaMta vAra muni thayo, anaMta vAra vrata lIdhAM; anaMtavAra bhakti karI, samavasaraNa bhagavAnanA samavasaraNamAM mahAvidehamAM to anaMta vAra janmyo, to mahAvidehamAM to tIrthakarano kyAreya viraha nathI, e tIrthakaranA samavasaraNamAM paNa anaMta vAra gayo, bhagavAnanI vANI sAMbhaLI, paNa rAgane potAno mAnyo ne mithyAtva toDayuM nahIM. AhAhAhA! sAMbhaLavAno je rAga Avyo zubha, e rAga mAro che evI dRSTi mithyAtva che. zuM che A te AvI vAta. samajAya che caMdubhAI ? AvuM kyAMthI kADhayuM ema eka jaNa kaheto'to. navo paMtha kADhayo haze A? are ! bhagavAna, anAdi tIrthakara kevaLI paramAtmA trilokanAtha anaMta tIrthaMkaro thayA teno A abhiprAya A mata che. ane bhagavAna birAje che mahAvidehakSetramAM A emanA kathana che ne emano A abhiprAya che. AhAhA ! AkaruM lAge bApu! AhAhA ! eka eka zlokamAM (gAthAmAM) keTaluM bharyuM che. ohoho ! gajaba saMtonI zailI digaMbara munionI koI (alaukika) zailI! AhAhAhA! jJAnI nAma dharmI jema gorasano paryAya dUdha-dahIM ne dekhavAvALA, gorasanA pariNAmane jovAvALA, gorasano jonAra vyApta che. paNa dUdha-dahIMnA pariNAmamAM vyApta nathI. evo e dharmI, karma je baMdhana thAya che, zAstramAM Ave che, cothe guNasthAne ATalA baMdhAya, pAMcame guNasthAne ATalA bAMdhe ne chaThe e sAMbhaLavAmAM Ave che. AhAhA ! e dharmIjIvane potAnA AnaMda ne jJAna (svarUpanuM bhAna che) to e jJAnamAM jJAnIne e karmabaMdhananI paryAya khyAlamAM AvI ke ahIMyA che, to potAnA jJAnamAM e nimitta thayuM emAM (jJAnI) nimittakartA to nathI. (mAtra ) nimitta, ne e cIja ahIMyA nimitta! AhAhAhA ! eno artha, ke e cIja tyAM bane che to te potAthI bane che, eTale tyAM nimitta koI bIjI cIja kartA che ema che nahIM, upAdAnakartA to nahIM paNa nimittakartA paNa nahIM. have ahIMyA AtmAmAM je jJAna thayuM e potAthI e potAnI jJAna-paryAya to (te) potAthI thaI emAM A (karma) nimitta che to nimittathI jJAna thayuM ema che nahIM. to emAM rAga ne joga paNa potAnA svaparaprakAzaka jJAna dharmIne thayuM emAM nimitta che. nimitta che to rAga ne jogathI jJAna thayuM evuM che nahIM. AhAhA ! samajAya che bhAI ! e hIrAlAlajI? AvI vAtuM che bhagavAna! bhagavAna cho prabhu tuM. bhagavAna chone aMdara. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 samayasAra siddhi bhAga-5 AhAhA ! jene AtmA kahIe e to bhagavAna che. rAgAdi kahIe e to puNya-pApa tattva bhinna che. AhAhAhA ! e bhinna che, zarIra-vANI-karma to ajIva tattva bhinna che. nava tattva che ne? to temAM zarIra-vANI-karma to ajIva tattvamAM gayA ane hiMsA, corI, jUTha, viSayanA pariNAma to pApatattvamAM gayA ne dayA, dAna, bhakti, pUjA, jAtrA AdinA pariNAma puNya tattvamAM gayA, bhagavAna to e puNya-pApa tattvathI, jJAyaka tattva bhinna che. AhAhA ! samajANuM kAMI....? tevI rIte jJAnInuM jJAna, rAga puNya pApanA bhAvathI bhinna (che) jJAnIne potAnuM jJAna thayuM to bhinna che ja bhinna che ja-bhinna che ne bhinnatAnuM bhAna thayuM. olAmAM Ave che ne prajJAchINI, rAga ane svabhAva vacce taDa che saMdhI che. AhAhAhA ! zuM kahe che? jema paththaramAMrAjakoTamAM eka phere joyuM hatuM dIzAe gyAtA" ne moTA paththara emAM doro hoya emAM suraMga cAMpe, paththarA UDI jAya. ema AtmAmAM-bhagavAna saccidAnaMdaprabhu, vItarAgamUrti AtmA chejinarUpI enI paryAyamAM je rAga che, rAga-vikalpa dayA-dAnanA, (e) rAga ne AtmA vacce saMdhi che, sAMdha che, (beya ) eka thaI gayA nathI. samajANuM kAMI? cImanabhAI ! A badhA tamArA muMbaImAM? kevuM zuM thayuM koI bhAIe... gAthAkuM lakhI che lAlacaMdabhAIe 15-19 ne evI kAMIka lakhI che ne... zuM Ave che. AhAhA! jJAnI nAma dharmI svataH jANanArane vyAsa thaIne jJAna je thayuM. A svataH kema kahyuM ke rAga nimitta che to rAgathI ahIM jJAna thayuM evuM nathI. ahIMyA to svaparaprakAzaka jJAna potAthI svataH thayuM che. rAga ne joga che to ahIMyA nimittanuM jJAna thayuM, ahIMyA thayuM to eno adhikAra che AmAM evuM nathI. enuM jANavuM ane potAnuM jANavuM evuM svaparaprakAzaka jJAna svataH thayuM che. samajANuM? dharmIne svata: jJAna thayuM che. e vyAsa thaIne UpajatuM, pudgaladravya-pariNAma jenuM nimitta che. dekho! zuM kahe che ke potAnA svabhAvamAM je AtmAnA jJAnapariNAma thayA, rAgathI ne kaMpanathI ne parathI bhinna thaIne, to emanuM je jJAnapariNAma thayuM svaparaprakAzaka dharmIne, emAM vyApta thaIne emAM vyAsa thAya che. che? ane pudgaladravya-pariNAma jemanuM nimitta che, e joga ne rAga ne karmabaMdhana je thayA, tevuM ahIMyA svaparaprakAzaka jJAna potAthI je thayuM emAM teo nimitta kahevAmAM Ave che. AvuM che. gAthA caMdubhAI, barAbara ThIka AvI gayA cho. (zrotA - nimittamAtra!) kartA-hartA nahIM. AhAhA ! samajANuM AmAM? AvuM che bApu haLave-huLave ogALavA jevuM che bApA! are re! Avo janama-maraNa karIne potAnA svacchede mAnyo che dharma ajJAnIe evA mithyAtvabhAvamAM anaMta bhava karyA bhAI, anaMta bhava thayA. AhA! e bhavabhramaNa maTADavAnI cIja bhagavAna AnaMda ne jJAnasvarUpa; puNya-pApanA tattvathI bhinna tattva ane ajIva tattvathI bhinna tattva ane ajIvanuM kArya ne puNya-pApanA kAryathI A AtmA bhinna tattva che. AhAhA ! AvuM bhAna thayuM to potAnA svaparaprakAzaka jJAnamAM, joga ne rAga ane parane nimitta kahevAmAM Ave che, upAdAna to svataH potAnAthI (jJAna) thayuM. AhAhAhA ! pudgaladravya-pariNAma jenuM nimitta che. konuM nimitta? svataH jJAnI jANanAra-jANapaNAmAM vyApta thaIne emAM. AhAhA ! Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-101 173 AmAM to ghare bese ne bahu samajAya evuM nathI. hIrAlAlajI? mAtra jANe ja che" juo? AvA jJAnamAM vyApta thaIne, kevA jJAnamAM? je rAga ane joga ane parakarma baMdhananI paryAya thaI e potAnA jJAnamAM potAnA svaparaprakAzakajJAnamAM vyApta che emAM nimitta che AvA jJAnamAM vyApta thaIne potAnuM jJAna je thayuM e jJAnamAM vyAsa thaIne potAnuM paNa jJAna thayuM ne paranuM paNa jJAna thayuM; potAnAmAM rahIne potAnuM (jJAna) thayuM ne rAganuM thayuM ne paranuM thayuM evA jJAnamAM vyApta thaIne mAtra jANe ja che. AhAhA ! A prakAre jJAnI jJAnano ja kartA che--dharmI to potAnA vItarAgI paryAya jJAnano kartA che. vizeSa Avaze, (zrotA pramANa vacana gurudeva !) na ra - - - - - - - - - - pravacana naM. 203 gAthA-101 zukravAra, mahA vada-12, tA. 23/2/79 zrI samayasAra, gAthA ekaso eka, ahIMyA sudhI to AvI gayuM che. pahelAM... pharIne, jema dUdha-dahIM ke je gorasa dvArA vyAsa thaIne, utpanna thavAvALA gorasanA ja khATA-mIThA pariNAma che. zuM kahe che? gorasa je che gorasa, enAM dUdha ne dahIM, khATAmIThA pariNAma che e gorasanA che-gorasanI paryAya che. gorasanA pariNAma che, ane gorasano taTastha deSTApuruSa- kartA nathI. e gorasamAMthI dUdha dahIMnI paryAya pariNAma thayA to gorasano jovAvALo taTastha (puruSa), e pariNAmano kartA nathI. khATA-mIThA pariNAmano e kartA nathI. A to hajI dRSTAMta che. tevI rIte jJAnAvaraNI karma ke je kharekhara pudgala dravya dvArA vyAsa, jJAnAvaraNI je karma che e pudgaladravyanI paryAya che. AhAhA! e vyAsa thaIne-pudgaladravya ja jJAnAvaraNInI paryAyapaNe vyAsa nAma kartA thaIne, svataH utpanna thavAvALA pudgala dravyanA pariNAma che, e to jJAnAvaraNI Adi karmanI paryAya, pugalanI paryAya che. teno kartA jJAnI nathI. AhAhA ! jemane dharmI kahIe, emanI dRSTi to dravyasvabhAva upara che. samyagdaSTi-jJAnI, jemanI dRSTi dravya-jJAyakasvabhAva upara hovAthI ene to jJAnanA pariNAma thAya che. A jJAnAvaraNIya prakRti che evuM khyAlamAM sAMbhaLavAmAM AvyuM to jJAnI potAnA jJAnapariNAmano karyA che, ane emAM e pariNAma nimitta che. AhA.... AvuM jhINuM che! samajANuM kAMI? gorasanA mIThA-khATA pariNAma e gorasathI utpanna thayA che (eno) dekhavAvALo khATA-mIThA pariNAmano kartA nathI. dekhavAvALo to dekhavAnA pariNAmano kartA che. Avo dharmI tene kahIe, samyagdaSTi ene kahIe. jemane potAnI dRSTimAM dravyasvabhAva Avyo che ane dravyasvabhAvanI dRSTithI jemane aMta samyajJAna pragaTa thayela che to e samyajJAnamAM jJAnAvaraNIya karma che evo khyAla Avyo-zAstrathI sAMbhaLyuM e vagerethI to e jJAnamAM, jJAnAvaraNI karma nimitta thAya che. jJAnI jJAna pariNAmano kartA che. paNa e jJAnAvaraNI paryAyano kartA jJAnIdharmI nathI. AhAhAhA ! bahu jhINuM bhAI ! samajANuM kAMI. eno jJAnI kartA nathI. zAstramAMthI sAMbhaLavAmAM AvyuM ke cothe guNasthAne jJAnAvaraNI che, ema sAMbhaLyuM to Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 samayasAra siddhi bhAga-5 jJAnIne potAnA jJAnamAM e karmanA pariNAma, svaparaprakAzaka potAnuM jJAna thayuM emAM e pariNAma nimitta thayA. bahu jhINI vAta bhAI ! ene dharmI kahIe. je jJAnAvaraNI karma thAya che eno huM kartA chuM e to mithyASTi jIva-ajJAnI che. AhAhA ! samyagdaSTi-jJAnI ene kahIe ke jemane potAnA svarUpanuM jJAna che ane e samayamAM jJAnAvaraNInI paryAya je che-jaDanI, enuM paNa ahIMyA jJAna che, e jJAna potAthI, potAmAM che, e potAmAM je svaparaprakAzaka jJAna che jJAnIne, emAM jJAnAvaraNInI paryAya nimitta thAya chejJAnamAM nimitta thAya che. AvuM jhINuM kAma lokone (to) bAhyathI dharma mAnI levo, dayA-dAnavrata-bhakti-tapa e to badho rAga che. e kaheze hamaNAM ke e rAga che. jJAnIdharmI eno kartA nathI paNa jJAnI (ne) potAmAM svaparaprakAzakazAna potAnA dravyanA Azraye thayuM che, emAM e dayA, dAna AdinA vikalpa che e jJAnamAM nimitta che. AhA ! AvuM jhINuM che. samajANuM kAMI...? sukSma vAta che bhAI apUrva, A to anaMtakALamAM kyAreya sAMbhaLyuM ja nathI yathArthapaNe eNe bhagavAna AtmA to jJAyaka svarUpa che-e rAgarUpa nathI, karmarUpa nathI, zarIrarUpa nathI, manarUpa nathI, vANIrUpa nathI. AhAhA! tethI potAnuM svarUpa je jJAyaka che, enuM jJAna samyagdaSTine jJAnIne enuM jJAna thayuM che ke huM to jJAyakasvabhAva chuM-huM jANanAra chuM; jyAre AvA jANanAranuM jJAna thayuM to potAnuM paNa jJAna thayuM ane e samaye jJAnAvaraNI-karmanA pariNAmanuM jJAna potAthI thayuM che emAM e nimitta che. to jJAnI e potAnA jJAna-pariNAmano kartA che, paNa jJAnAvaraNI paryAyano jJAnI kartA nathI. AvI vAta che, kAle to AvI gayuM hatuM ATaluM. paraMtu jema te gorasano dekhA gorasanA je dUdha-dahIMnA pariNAma thayA ene gorasano dekhA-dekhavAvALo je che svataH dekhavAvALAthI vyAsa thaIne jonAra jovApaNAnA pariNAmamAM vyAsa thaIne gorasanA dUdha-dahIM Adi pariNAma thayAM eno dekhavAvALo je che e to dekhavAnA pariNAmamAM e vyApta che, e gorasanA pariNAma emAM e vyApta nathI. paMDitajI? AvuM jhINuM che. duniyA kaMIka mAne ne kaMIka beThI che, emAM dharma kyAM rahyo? AhAhA! e darzanamAM vyApta thaIne mAtra jue ja che. gorasanA pariNAma dUdhadahIM je thayA ene gorasano dekhA-dekhavAvALo, potAnA dekhavAnA pariNAmamAM vyApta che, paNa dUdha-dahIMnA pariNAmano kartA che nahIM ane enuM vyApya paNa AtmA nathI. AhAhA ! che? "mAtra jue ja che koNa? ke e gorasanA je dUdha-dahIM pariNAma thayA ene gorasano jonAra mAtra jue ja che, ane jonAranA pariNAma e dekhavAvALAnA pariNAma dekhavAvALAthI vyApta che. AhAhA! ane gorasanA pariNAma gorasathI vyAsa che. AvI vAta have. priyaMkarajI? tevI rIte jJAnI-dharmI ene kahIe, samyagdaSTi ene kahIe-jJAnI kaho ke samyagdaSTi kaho. samyagdaSTi svataH jANanArathI vyAsa thaIne-potAnA svarUpanA jANavAnA pariNAma, e pariNAmamAM samakitI vyAta thaIne e eno kartA thaIne, e jJAnapariNAma enuM kArya che. AhAhA! AvI vAtuM, have kyAMya...! eya, duniyA kyAMya cAlI gaI che ne (A) mAla kyAMya rahI gayo. (potAthI (jJAnIthI) vyAsa thaIne) utpanna thavAvALuM -dharmI jJAnI svataH jANanAra, Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-101 175 potAthI jANanAramAM vyApta thaIne potAnA jJAna pariNAmamAM jJAnI vyAsa thaIne dharmI potAnA jJAna pariNAma je thayA emAM vyApta thaIne, vyAsa nAma e jJAnapariNAma kArya che, AtmA kartA che. gorasanA pariNAma kArya che gorasa teno kartA che. ahIMyA dharmIne svaparaprakAzaka jJAna thayuM, emAM gorasanA pariNAma nimitta che ane e jJAna svaparaprakAzaka potAthI thayuM che e jJAnapariNAma gorasanA pariNAmamAM nimitta che. eya ! AhAhA!nimittano artha ke "che" eTalo, AhAhA!mAraga Akaro bApu! vItarAga sarvajJadeva, eno dharma atyAre to sAMbhaLavAmAM (paNa) muzkela paDe che. bahAramAM AvA vrata karavA, jAtrA karavI, pUjA karavI, apavAsa karavA, bhakti karavI, maMdira banAvavA, e dharma che e koI dharma-dharma che nahIM. (zrotA - paDimA dhye e?) e to vrata kIdhA ne, paDimA laI levI e to vikalpa che-rAga che. ahIMyA to dharmI pachI rAganI vAta kaheze, atyAre to jJAnAvaraNInA je pariNAma thayA-jJAnAvaraNI je pudgala che enAM e pariNAma che. teno gorasa kartA che. AtmA-dharmI ene kahIe ke potAmAM jJAna kare che ane ene pariNAma je paranuM che enuM paNa ahIMyA jJAna thAya che ane e svaparaprakAzaka jJAnanA jJAnI kartA thaIne potAnA pariNAmamAM vyApta thAya che, paNa karmanI paryAyamAM e vyAsa thatA nathI. hasubhAI? AmAM kyAM AmAM lAdIphAdImAM AmAM kyAMya sujha paDatI nathI rUpiyAmAM. AhAhA ! Avo mAraga bhAI. AhAhA ! svaparaprakAzaka zakti hamArI, tAteM vacana bheda bhrama bhArI, zeyazakti duvidhA prakAzI, nijarUpa pararUpa bhAsI" -zuM kIdhuM? zeya-AtmA joya che ane eka zarIra, vANI, karma AdinI paryAyo zeya che. to zeya be prakAranA thayA. "svapara-prakAzaka zakti hamArI' -potAne jANavo e amArI zakti che ane parane jANavA e amArI zakti che. "svaparaprakAzaka zakti hamArI tAteM vacanabheda bhrama bhArI" -eTale jANe ke parane prakAze che ane parathI potAnAmAM jJAna thayuM evI bhramaNA ajJAnIone thAya che. AhAhA ! samajANuM kAMI? svaparaprakAzaka zakti hamArI' to... AtmA to sva ane parane prakAze, e pariNAma enuM che-e dharmInA pariNAma-zAnInA pariNAma, jJAnanA pariNAma. e pariNAmamAM AtmA vyAsa thAya che, gorasano jonAra potAnA pariNAmamAM vyApta thAya che paNa gorasamAM vyApta thato nathI ema jANanAra jJAnI AtmA potAnA jJAna pariNAmamAM vyApta thAya che paNa karmanA pariNAmamAM vyApta thatA nathI. AhAhA! samajANuM kAMI ? che? tevI rIte dharmI-jJAnI eTale dharmI-samyagdaSTi potAthI jANavAvALAthI potAthI jANanAra' ema pAchuM, e karmanA pariNAma jANyA to e che tethI jANyA ema nahIM, svataH potAthI svaparaprakAzakanA pariNAma utpanna thayA che. AhAhA ! are re ! vAta hujI sAMbhaLavI kaThaNa paDe dharma, cIja ghaNI ja alaukika che. e kahe che, "vyAta thaIne, pudgaladravya-pariNAma jenuM nimitta che" -zuM kahe che? dharmIjIva, potAne ane parane jANavAnA pariNAma kare che, e pariNAmamAM vyApta che. e pariNAmamAM Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 samayasAra siddhi bhAga-5 jJAnAvaraNInI paryAya nimitta che. samajANuM kAMI? nimittano artha - eka cIja che ema. ahIMyA svaparaprakAzaka (jJAna) thayuM to e nimittathI thayuM evuM che nahIM. gorasanA pariNAmane dekhavAvALAne jJAna thayuM-darzana pariNAma, e gorasanA pariNAmathI dekhavAnA pariNAma thayA evuM nathI. ema jJAnAvaraNInI paryAyanuM ahIM jJAna thayuM to jJAnAvaraNI paryAyathI jJAna thayuM nathI e jJAna thayuM che dharmIne potAnA svaparaprakAzaka zaktithI potAnuM paNa jJAna thayuM ane jJAnAvaraNI paryAyanuM paNa jJAna thayuM. to e jJAnAvaraNI paryAya che nimittapaNe to enAthI jJAna thayuM evuM nathI. are re, ATalA niyamo ne ATalI zaratuM! navarA kyAre thAya? AhA! AvA jJAnamAM vyApta thaIne, pudgaladravya-pariNAma jenuM nimitta che, konuM? ke AvA jJAnamAM potAnA AtmAmAM svaparaprakAzaka jJAna, svadeSTithI utpanna thayuM-potAnA jJAyakabhAvanI dRSTithI dharmIne svaparaprakAzaka jJAna thayuM-e paryAyamAM vyApta thayo AtmA, ane jJAnamAM vyAsa thaIne mAtra jANe ja che. A karmanI paryAya, zAstramAM Ave che ke cothe guNasthAne jJAnAvaraNInI paryAya che, to jJAnI to mAtra jANe ja che. AhAhA ! dharmI to jANanAra ja che. mAre jJAnAvaraNInuM baMdhana che ane jJAnAvaraNInA pariNAmano huM kartA chuM evuM che nahIM. ane jJAnAvaraNInI paryAya, mArA jJAnamAM nimitta che to tenAthI ahIM jJAna thayuM evuM paNa nahIM. zazIbhAI ? AvI vAtuM che have AvA mAragamAM. mAraga che evo bhAI. tArI zakti to svaparaprakAzaka che, tArI zakti svanuM paNa kare ne paranuM paNa kare, evI koI zakti-svabhAva tAro nathI. samajANuM kAMI ? karmanuM baMdhana AtmA kare ane AtmA jJAna paNa kare evuM che nahIM. AtmA to karmabaMdhananI (je) paryAya che enuM potAnAmAM jJAna karavAthI je jJAna thayuM e jJAnamAM e prakRti nimitta paDI che, nimitta eTale ke eka cIja che. tethI enuM jJAnAvaraNI paryAya ahIMyA jJAnamAM nimitta thaI to e pariNAmathI-e paranuM jJAnAvaraNInI prakAzaka paryAya thaI evuM nathI. kaho hIrAlAlajI? keTaluM yAda rAkhavuM. che? (zrotA:- nimitta anukULa pariNamana kare che sAthe sAthe) e to ene kAraNe enAmAM che. kartA paNa kartA eno bilakula nahIM. (juo ne!) aMdara che aMdara, enAthI ahIM jJAna thayuM ema paNa nahIM, e jJAnamAM nimitta che, to enAthI jJAna thayuM ema nahIM (zrotAH- usane jaNAnekA kAma kIyAne AtmAe jAnanekA kAma kIyA) eNe jaNAvavAnuM kAma karyuM ANe jANavAnuM kAma karyuM. jaNAvavAnuM eTale nimitta e to e pahelAM kahyuM pahelAM AvyuM'tuM ne bapore AvyuM hatuM zeya, badhuM zeya ane ekakora bhagavAna jJAna. AhAhA ! A jagatamAM anaMta dravyo che, badhA dravyo, dravya guNa paryAya zeya, emAM eka AtmA jJAtA. samajANuM kAMI..? bhAI mAraga bahu atyAre to bahu garabaDa thaI gaI che saMpradAyamAM, eTale A vAta sAMbhaLavI paNa muzkela paDe. ahIMyA to kahe che ke dharmI ene kahIe ke jene AtmA AnaMdasvarUpa bhagavAna AtmA che enI aMtarasvasammukha thaIne jJAna thayuM che ane e jJAnamAM je prakRti-karmanI baMdhAya chepariNAma enuM paNa jJAna thayuM che. AhAhA ! samajANuM? evA jJAnamAM vyApta thaIne mAtra jANe ja che, e jJAnI, jJAnano ja kartA (che) pAchuM A siddha karyuM. dharmI to potAnuM jJAna kare che ane Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-101 177 paranuM jJAna kare che e jJAnanA pariNAmano dharmI kartA che. karmanI paryAyano kartA, AtmA che nahIM. AhAhA! samajANuM A? A to kAle AvI gayuM hatuM ATaluM ATaluM to kAla AvyuM tuM. evI ja rIte "jJAnAvaraNa" pada palaTIne karma-sUtrano vibhAga pADIne kathana karavAthI darzanAvaraNa" levuM. darzanAvaraNI karmanI paryAya je pugalathI thAya che. A pariNAma vyApya ane pudgala eno vyApaka; AtmA, potAnA svaparaprakAzakamAM darzanAvaraNI paryAya potAnA jJAnamAM nimitta che, ane darzanAvaraNI paryAyanuM jJAna ahIMyA thAya che potAnuM jJAna thAya che ane darzanAvaraNI paryAyanuM jJAna ahIMyA thAya che, potAnuM jJAna thAya che ane darzanAvaraNI, paryAyanuM paNa jJAna thAya che. paNa darzanAvaraNI paryAyano jJAnI-dharmI kartA nathI. dharmI darzanAvaraNI paryAyanA jJAnano kartA che ne potAnA jJAnano kartA che. e to jJAnapariNAmano kartA che. kaho, zazIbhAI AvuM che. evI ja rIte "vedanIya -vedanIyakarma paNa baMdhAya che, zAtA-azAtA e karmanI paryAya che e pudgalanI paryAya che, e pudgalanI paryAya vyAsa kArya che, to dharmI jIva, vedanIya karmanI paryAyane potAnAmAM potAthI jANavAmAM svaparaprakAzaka jJAna thayuM, evA jJAnamAM vedanIyakarmane e jANe che. AhAhAhA! priyaMkarajI? Aja to A hindI cAle che thoDuM, paNa bhAva to je hoya te Ave ne bIjA kyAMthI lAvIe! bhAI ! are re, atyAre to dharma kyAMya dUra adharmane nAme dharma.. dharmadharma basa e kaheze hamaNAM. mohanIya" karma levuM. mohanIya karmanI je paryAya che e karma karmathI vyApta che-pudagalathI vyAsa che. dharmI mohanIyakarmanI paryAyanA kartA nahIM dharmI ene kahIe ke potAno je jJAnasvabhAva AnaMdasvabhAva je che eno anubhava thayo ane jJAnane AnaMdanA pariNAma pragaTa thayAM e jJAnapariNAmamAM mohanIyakarmane nimitta kaho, paNa e pariNAma je utpanna thayA, che e pote potAthI e svataH svaparaprakAzaka pariNAma utpanna thayA emAM mohanIya karmanuM nimitta kaho ane mohanIyakarmamAM A jJAna nimitta kaho. AhAhA ! paNa dharmI mohanIya karmanI paryAyanA kartA nathI. AhAhAhA! cothe guNasthAne AyuSya na hoya tyAre sAta karma baMdhAya, AyuSya hoya tyAre ATha bAMdhe paNa kahe che ke dharmIne je e ATha karmanI paryAya thaI e to potAnA jJAnamAMjANavAmAM AvyuM, meM bAMdhI che ne mane baMdhana thayuM che, evuM che nahIM. sukSma vAta che bhAI. jinavaradevano mAraga koI alaukika che. anyamatamAM to kyAMya che nahIM-vItarAga sivAya kyAMya che nahIM A vAta. saMpradAyamAM paNa A vAta atyAre to gUma thaI gaI. basa, dayA pALo, bhakti karo, vrata pALo, paDimA lo, mahAvrata lo e dharma e to badho rAga che. ahIMyA kaheze pachI...... -AyuSya, AyuSya baMdhAyuM khyAlamAM AvyuM ke koI saMtoe kahyuM ke tane AyuSya baMdhAyuM bhaviSyanuM, e AyuSyanuM pariNAma pugalanA pariNAma che. dharmI, e pariNAmane jANe che, ane potAne jANe che. e AyukarmanA pariNAma dharmI bAMdhe che evuM che nahIM tema e AyuSyakarma baMdhAyuM ane tenuM jJAna ahIM thayuM to e AyuSyane kAraNe thayuM evuM che nahIM. potAnAmAM svataH svaparaprakAzaka pariNAmathI thayuM che, parane jANavAnA ane svane jANavAnA pariNAma kartA thaIne thayA che. samajANuM? kaThaNa to che bhAI, paNa zuM thAya? (zrotA - AyuSyano jeTalo baMdha thAya Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 samayasAra siddhi bhAga-5 eTaluM zarIramAM rokAvuM paDe ne?) bilakula nahIM, ene kAraNe che nahIM. potAnI yogyatAthI tyAM rahe che, karmane kAraNe nahIM. AhAhA ! e potAne kAraNe yogyatA che, ene (karmane) kAraNe nahIM. ane yogyatA paNa baMdhanA kAraNathI rAgAdi thayA, e rAganA paNa jJAnI to jJAtA che. e Avaze hamaNAM, jhINI vAta che bhAI ! vItarAga jinezvaradevano paMtha jagatathI nyAro che. ahIM Avaze pAchaLathI hoM. AyuSya che to AtmAne zarIramAM rahevuM paDe che, evuM che nahIM. potAnI paryAyanI yogyatAthI AtmA rahyo che ane e samayamAM AyuSya je che, e AyuSyanA pariNAmano jJAnI jJAtA che-jANanAra che ane potAne jANe che. Ayukarma baMdhANuM tene paNa jANe che. svaparaprakAzaka zakti potAnA pariNAmathI utpanna thaI che, e svaparaprakAzaka pariNAma e dharmInuM kArya che. AyuSya je baMdhAyuM e dharmInuM kArya nathI. emAM che ne bhaiyA? AhAhA ! "nAma" -nAmakarma baMdhAyuM, eka tIrthaMkara prakRtti bAMdhI nAmakarmamAM. to samakitI jJAnI e pariNAmano jANanAra che, paNa e prakRtino kartA nathI. ane je bhAvanA nimittathI e prakRti baMdhANI e bhAvano paNa jJAnI kartA nathI. AhAhAhA! SoDaza kAraNa bhAvanA. e to rAga che SoDaza kAraNa bhAvanAthI je tIrthakaragotra baMdhAya che e bhAva to rAga che, baMdhananuM kAraNa to rAga che, to jJAnI e rAgano paNa kartA nathI ane prakRti baMdhANI e pariNAmano kartA paNa jJAnI nathI. AhAhA ! jJAnI-dharmI ene kahIe ke je potAnuM ne paranuM jJAnarUpe pariNamana thayuM, e jJAnamAM, e prakRti baMdhANI che e khyAlamAM AvyuM ene kevaLIe kahyuM ke te tamAre tIrthaMkaraprakRti baMdhANI che, tame tIrthakara thavAnA cho. AhAhA ! to kahe che, ke tIrthaMkaraprakRti baMdhANI to e pugalanuM pariNAma che, e AtmAe bAMdhI che ema nathI. tema e samayamAM potAnuM svaparaprakAzakazAna je thayuM emAM prakRtinA pariNAma nimitta thayA. je pariNAma prakRti baMdhANI tenAthI ahIM jJAna thayuM ema paNa nahIM. teno kartA to nahIM paNa e prakRti baMdhANI tenuM prakRtinuM ahIM jJAna thayuM tema paNa nahIM. jJAna to potAnAthI svaparaprakAzaka, svanA AzrayathI thayuM emAM prakRtinA pariNAma nimitta kahevAmAM Ave che. ararara ! AvI vAta have kyAM samajavI, navarAza kyAM AkhI jiMdagI cAlI jAya che. AhAhA ! - traNa lokano nAtha jinezvaradeva paramezvarano A hukama A enuM pharamAna che, ke e tIrthakara prakRtti tame bAMdhazo to e pariNAmanA tame jJAtA cho. AhAhAhA ! e prakRtti tame bAMdhI che evuM nathI, e to paramANunI paryAya che. ane temAM je bhAva nimitta thayo baMdhanamAM, e bhAva rAga adharma che, e dharma nahIM, dharmathI baMdhana thatuM nathI. AhAhAhA ! (zrotA:- paNa nakkI to thaI gayuM. ne!) zuM? (zrotAH- ke A bhave e tIrthakara thaze) tIrthakara enAthI thaze, e je bhAvathI (tIrthaMkaraprakRti ) baMdhANI che, e bhAvano nAza karaze, tyAre tIrthaMkara prakRtino udaya kevaLajJAnamAM Avaze, to e prakRtie zuM karyuM? AhAhA! jhINI vAta bhAI; vItarAga digaMbaradarzana-jainadarzana koI alaukika vAta che! atyAre to garabaDa thaI gaI ghaNI AhAhA! samajANuM kAMI? SoDaza kAraNa-bhAvanA bhAva(thI) tIrthaMkaragotra baMdhAya, emAM zuM che!? (zrotA - bhAvanA to bhAvene !) e to rAga Avyo, baMdhananuM kAraNa dharma che? dharmathI baMdhana thAya che? Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA101 179 samyagdarzanazAnacAritra je AtmAnA AnaMdanA pariNAma che enAthI baMdhana thAya che? to (je) baMdhana thayuM to rAgathI thayuM (tethI) rAga che e to vikAra che ane e vikAra che to jJAtAnuM zeya che-jJAnIne vikAra je dekhAya che e vikAranuM jJAna kare che, vikAra mAro che ema jJAnI mAnatA nathI. AhAhA ! (zrotA:- SoDazakAraNa bhAvanA koNa bhAve che?) bhAve che kyAM? e bhASA che. Ave che rAga-vikalpa ene. samakitIne e vikalpa Ave che. paNa e vikalpanA kALamAM potAnA svapa2prakAzakazAnamAM e vikalpa nimitta che. ane e vikalpanA kartA dharmI nathI. enuM jJAna ne potAnuM jJAna eno kartA, jJAnamAM vyApaka che (tethI) e kartA che, jJAnano! AhAhAhA ! AvuM che! (zrotA- jJAnIne rAga thAya ne eno kartA nahIM?) jJAnIne rAga thato ja nathI. jJAnIne rAganuM jJAna thAya che AvI vAtuM bApu ! bahu AkaruM kAma che, AhAhA ! (zrotA:- paryAyamAM rAganuM jJAna thAya che!) e rAga nahi, e rAga mAro e ya nahine (huM to) jJAnano kartA chuM to rAga che to mArA jJAnamAM rAganuM jJAna thAya che evuM che nahIM ne e hajI rAga(no bola) Avaze tyAre kahIzuM, AMhI to hajI "nAma" ne "karma AvyuM ne ! eTale jarI lIdhuM tIrthakaragotra. nAmakarmamAM pAMceya zarIra Ave che. pAMceya zarIra, e pAMceya zarIranuM A baMdhAya karma, eno dharmI samakitI jJAnI, eno jANavAvALo che. e pariNAma thayA baMdhananA pAMca zarIranA nAmakarmamAM, to eno to huM jANanAra chuM, mane jANuM chuM ne ene paNa huM jANuM chuM e jANanAranA pariNAmonI sAthe mAre kArya-karma kartavya che. vyApya vyApaka enI sAthe che. AhAhAhA ! vyApya nAma kArya ne vyApaka nAma kartA. AhAhA ! samajANuM kAMI..? e prakRti baMdhAI evuM khyAlamAM AvyuM, to enuM jJAna thayuM, to (e jJAna) enAthI thayuM nathI, potAnA jJAnanuM jJAna karavAthI svaparaprakAzaka jJAna thayuM, e jJAnamAM e nimitta kahevAmAM AvyuM, to nimitta che to ahIM paranuM jJAna thayuM ema paNa che nahIM, potAthI svaparaprakAzakazAna thavAmAM je pariNAma thayA emAM AtmA vyApaka che, A pariNAmano kartA ne pariNAma enuM kArya che. AhAhA ! bahu jhINuM saMtoe digambara muni. AhAhA ! kevaLInA kaDAya to kevaLIne khaDA rAkhyA che aMdara. AhAhA ! e vANI AvI, bIje kyAMya zvetAMbaramAM AvI nathI, sthAnakavAsImAM AvI nathI, anyamatamAM to kyAMthI lAve? AhAhA! A to vastunuM svarUpa bhagavAna traNalokanA nAtha prakAze che, e saMto kahe che. e saMto, ADatiyA thaIne jagatane sarvajJano mAla bahAra prasiddha kare che. AhAhA ! bhASA to sAdI che paNa bhAva to bhAI (je che te che!) ! kaho, ANaMdajIlAla ! AvA hoya tyAM olA patarA, pItaLanA vAsaNa-ThAmamAM to AvuM kAMI Ave nahIM tyAM, AhAhA ! (zrotA- paisA to Ave ne !) paisAya AvatA nathI, enI pAse to mamatA Ave che, paisA to dUra rahI jAya che. paisAnA astitvamAM (paisA che) AtmAnA astitvamAM paisAnuM astitva Ave che? AtmAnA astitvamAM A paisA mArA evI mamatA enA astitvamAMparyAyamAM AvI, to e mamatA to duHkharUpa che. ( zrotA- paisA konA) pesA jaDanA, jaDanA paisA jaDamAM, AtmAnA paisA traNa kALamAM nathI. AMhI to hajI AmAM (ethI AghI vAta) Avaze. AhAhAhA ! Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 samayasAra siddhi bhAga-5 gotra" -gotra kyAre baMdhAya che to e karmanI paryAya che e pariNAmano kartA AtmA nathI, phakta potAnA svaparaprakAzakajJAnamAM, gotrakarma khyAlamAM AvyuM-enuM jJAna thayuM. AhAhA ! "aMtarAya' aMtarAyakarma, Ave che ne, khyAlamAM AvyuM-jJAnIne khyAlamAM Ave che ke cheenuM jJAna thayuM, e aMtarAyakarma jJAnI AtmA bAMdhe che evuM nathI. tema aMtarAyakarmanI paryAya che to ahIM enuM jJAna thayuM evuM che nahIM. potAmAM svaparaprakAzaka jJAna thavAmAM potAnA pariNAma vyApya ane AtmA vyApaka che. svaparaprakAzaka jJAna che pariNAma ne AtmA pariNAmI che svaparaprakAzaka jJAna karma ne AtmA kartA-vyApaka che. che? chatAM AnI sAthe "moha', e sAta karmasUtronI sAthe levA, moha eTale A darzanamoha na levo ahIMyA, ahIMyA to jJAnInI vAta che ne paramAM jarI asAvadhAnI thaI jAya che, rAga-cAritramohathI "moha" eno paNa jJAnIjANanAra che. AhAhAhA ! "rAga" -je bhAvathI tIrthakaragotra baMdhAya e rAga. mahAvratanA pariNAma e rAgamahAvratanA bAra vratanA pariNAma e rAga, bhagavAnanI jAtrAnA pariNAma e rAga, bhagavAnanI bhakti-pUjAnA bhAva e rAga. AhAhA ! e rAganA pariNAma thayA e AtmAnA nahIM, jJAnI ema jANe che. huM to rAgano jANavAvALo ne potAno jANavAvALo e pariNAma mAruM kArya che. rAga mAruM kArya nahIM. AhAhAhA ! gajaba vAta che prabhu mAraga paramAtmA(no) sanAtana jaina darzana, A eno pravAha che. samajANuM kAMI...? AvI vAta zvetAMbaramAM che nahIM, kema ke zvetAMbara to, bhagavAna (mahAvIrano) digambara dharma hato emAMthI, (AjathI) be hajAra varSa pahelAM nikaLyo che-digaMbaramAMthI nIkaLyo che, zraddhA bhraSTa thaIne! emAMthI sthAnakavAsI (saMpradAya) hamaNAM nIkaLyo che, cAraso varSa pahelAM. (zrotA- emAM zvetAMbara zAstramAM ema lakhyuM che ke zvetAMbaramAMthI digambara paMtha thayo che) e to ajJAnI to kahe ja ne? zvetAMbara, zvetAMbara paMtha che e grahitamithyAtva che. gommadasAramAM pATha che. "mokSamArga prakAzakamAM pAThamAM Ave che, cokhkhuM. AhAhA ! AvI vAta kyAM che bApu? rAga-dharmIne rAga je paryAyamAM Ave che kamajorIthI, to rAgano jANavAvALo che jJAnI, rAga vyAya-kArya ane jJAnI kartA evuM nathI. rAga pariNAma (ne) AtmA pariNAmI ema nathI. rAga vyApya (ne) AtmA vyApaka ema nathI. dharmIne rAganuM jJAna thayuM e jJAna vyApya AtmA vyApaka ema nathI. rAganuM jJAna thayuM e pariNAma, AtmA pariNAmI-rAganuM jJAna thayuM e kArya (ne) AtmA kartA. AhAhAhA! para pariNAma ne AtmA pariNAmI ema saMbaMdha thaI jAya. to AtmA pararUpa thaI jaze. AhAhA ! samajANuM AmAM? dhImethI to kahevAya che bhAI paNa zuM thAya ke A mArga ja evo che ke vItarAga trilokanAtha sImaMdhara bhagavAna pAse gayA hatA kuMdakuMdAcArya, bhagavAna kuMdakuMdAcArya prabhu pAse, prabhu birAje che mahA videhamAM, sImaMdhara bhagavAna pAse gayA hatA, ATha divasa rahyA hatA, tyAMthI AvIne to A (zAstro) banAvyA che. bhagavAnanI vANI A che ema kahe che to e ema kahe che ke TIkAkAra (amRtacaMdrAcArya) to gayA nahotA bhagavAna pAse, paraMtu potAnA zuddhAtmA pAse gayA hatA ne. AhAhA! Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 saccidAnaMda prabhu-sat jJAna ne AnaMdano bhaMDAra bhagavAna AtmA, enI samIpa je gayA hatA tyAre enA bhAnamAM kahe che ke je rAga che enuM jJAna amane thAya che. e jJAna paNa rAga che to enuM jJAna thAya che ema paNa nathI. amane enuM jJAna thAya che ne amAruM jJAna e amArAthI thAya che. svataH ema AvyuM ne paheluM ? dekhanevAlA ne ema AvyuM ne ? svataH vyAsa thaIne ema AvyuM ne, A svataH jANanArathI vyAsa thaIne, svataH vyAsa thaIne- AhAhA ! bhASA.. te kAMI ( ohoho ) TIkA priyaMkarajI ? AvI vAtuM AMhI to mahAvrata ne bAravrata-rAga e mAne dharma, mithyArdaSTi che ajJAna che. saMsAramAM rakhaDavAvALA bhAva e che. ahIM to prabhu kahe che ke rAga thayo, to e ja samaye rAganuM jJAna thayuM rAga thayo ne pachI enuM jJAna thayuM evuM che nahIM. rAga thayo te ja samaye rAganuM jJAna ne potAnuM jJAna thAya che dharmIne-samyagdaSTine potAnuM jJAna ane rAga thayo enuM jJAna, rAganA kALamAM potAnuM jJAna ne paranuM jJAna, rAganuM jJAna rAganA kALamAM thAya che. AhAhA ! samajANuM kAMI.... ? ghaNAM bhAvo magajamAM AvI jAya che, AvIne pAchA vayA jAya che-Ama karatAM karatAM. gaMbhI2 ne ghaNAM (bhAvo ) magajamAM AvatAM hoya ne AvI gayo'to eka AvI gayo to hamaNAM (pAcho ) vayo gayo ! ( zrotAH- vikalpano svakALa che ne) paryAyano svakALa che ne svakALa che. e rAgane jANavuM e paNa jJAnano svakALa che ane rAgane jANavAnI paryAya ne potAne jANavAnI paryAya ( zrotAH- paryAyano svakALa che) e SaTkA2kathI parimita thaIne potAthI utpanna thAya che. gAthA-101 AhAhA ! jemAM potAnuM jJAna thayuM huM AnaMda zAna zuddha caitanya chuM ane rAganuM jJAna thayuM, e paryAya eka samayanI SaTkAraka, paryAya kartA, paryAya kArya, paryAya karaNa, paryAya saMpradAna, paryAya apAdAna, paryAya AdhAra-e SaTkA2kanI paryAya potAthI utpanna thAya che. AhAhAhA ! to rAgathI AtmAnI paryAya vyAsa nathI thatI, rAganuM jJAna je potAthI potAnAmAM thayuM emAM vyAsa thAya che. kaho, hasubhAI ? AmAM yAda rahevuM muzkela, praviNabhAI pUche ke hasubhAI, zuM sAMbhaLIne AvyA ? zuM kahevuM AmAM, koNa jANe ? kahe, bahu jhINI vAta. ( zrotAH- abhyAsa kare to badhI khabara paDe ) are, enI tAkAta che e samajavAnI potAnI tAkAta che. potAne ane parane jANavAnI e to potAnI tAkAta che. AhAhA ! e to bapo2nA cAle che ne ke potAnA jJAna sivAya badhA dravyo je che e badhA dravyone jANavAnI paryAya--badhA dravyapaNe nathI pariNamatI paNa enAM jJAnapaNe pariName che. badhA dravya guNa paryAyanuM jJAna thayuM ahIMyAM, e jJAnanuM pariNamana e badhAnA jJAnanuM pariNamana e AtmA che. AhAhAhA ! sarvane jANavAvALo e AtmA che, to e sarvane jANe eka samayamAM. e jANavAnA pariNAma AtmA kare che mATe e AtmA. "rAga" -cAhe to dayAno rAga ho, to paNa e to hiMsA che, potAnA svarUpanI hiMsA che. AhAhAhA ! kema ke rAga che e ahiMsA nathI, rAganI utpatti thavI e to svarUpanI hiMsA che. jJAnI, rAgane jANe che, 52nI dayA to karI zakatA nathI, paNa rAgano kartA paNa jJAnI nathI. AhAhAhA ! e rAga thayo, enuM jJAna e ja samayamAM jJAnIne potAnA svapa2prakAzaka (jJAna ) Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 samayasAra siddhi bhAga-5 pariNAmamAM vyAsa thaIne thayuM che, rAgathI nahIM, rAganuM nahIM. rAga vyAsa nahi ane rAga vyApaka thaIne, ahIM jJAnapariNAma vyApya thAya che evuM ya nathI. AhAhAhA ! ghaNuM bharyuM che ne A to. kyAMya pAra na maLe e magajamAM jeTaluM' jJAnamAM Ave che, eTaluM badhuM vAtumAM (vANImAM ) na AvI zake eTalI vAtuM che bhAI. AhAhA ! ( zrotAH- jJAnI, ajJAnInA rAgane kema jANe che ? ) kone na jANe kIdhuM ne ? badhA dravya guNa paryAyane jANene ? emAM sAmAno rAga A badhuM AvI gayuM ke nahi ? sAmAnuM mithyAtva e jJAnano-paryAyano svabhAva che ke, sarvane jANe tyAre to te jJAna pote pUruM kahevAya che. pUruM kahevAmAM Ave che. samajANuM kAMI... ? jJAnanI paryAya, badhA anaMta dravya-guNa-paryAyane jANe, tyAre to e jJAnaparyAya potAnI pUrI thaI ane badhAne jANanAra e eka AtmA thayo tyAre to AtmA thayo. AhAhAhA ! eya bhAI. jinezvaradeva trilokanAtha vItarAganI vANI koI alaukika che bhAI ! AhAhAhA ! 52mAtmA-52mezvara emanI (vANI ) sAMbhaLI e saMtoe, kuMdakuMdAcArya bhagavAna pAse gayA hatA. mahAvidehamAM; be hajA2 varSa thayAM, saMvata-49 ( mAM ) ATha divasa tyAM rahyA hatA prabhu pAse, birAje che prabhu ( e ) tyAMthI AvIne A (paramAgamo ) banAvyA, bhagavAna Ama kahetA hatA. AhA ! ke tane paNa mArI bhaktino rAga Avyo che, e rAgano tuM jANanAra cho, rAgano kartA nahi, AhAhAhA ! samajANuM kAMI... ? (zrotAH- ajJAnI to rAgano kartA che ne!) ajJAnI to mAne che, mAne che, chevaTe kharekhara to kartA thato nathI, paNa mAne che. AhAhAhA ! e AvI gayuM che ApaNe, mAne che, nathI AvyuM ? 94-95 gAthAmAM, e gAthAmAM AvI gayuM che paheluM. mAne to ajJAnI game te mAne. AhAhA! bhagavAna AtmA jJAnano puMja-jJAnano piMDaprabhu che. jemAM jJAnanI aparimita zakti paDI che. maryAdA bahA2 amaryAdita svabhAva, e svabhAvanuM jemane samyagdarzanamAM samyajJAnamAM bhAna thayuM. e samyagdarzana ane samyajJAnamAM, AhAhA ! e olA cAritra adhikA2mAM Ave che ne nahi ? cAritrane zuM kIdhuM e kahyuM nahotuM 'mokSapAhuDamAM' bhASA yAda rahe, cAritrapAThuDamAM aparimita che. (zrotAH- akSaya ne ameya) akSaya, ameya hA, I bhASA AtmAmAM je samyagdarzanajJAnacAritraparyAya thaI, ( e ) paryAyane akSaya ne ameya kahI che, vAta thaI gaI che, AMhI ghaNuM pachI ( kahevAya gayuM che ), bhagavAna AtmAnA dravya ne guNa to akSaya ne ameya che paNa enI samyagdarzanajJAnacAritra (paryAya ) thaI e vItarAgI paryAya-dharma thayo ene mokSapAhuDamAM tyAM-aSTapAhuDa (che ) aSTapAhuDa ( temAM ) cAritrapAThuDamAM akSaya-ameya kahyuM che. e paryAya akSaya che ne ameya-e maryAdA vinAnI zakti che. AhAhA ! samajANuM kAMI... ? AvI vAta che. ajANyAne to evuM lAge (ke) A zuM mAraga. A kaMIka ka2vuM-bhakti karavI, jAtrA karavI, pUjA karavI, maMdira banAvavA ane maMdiramAM savA2-sAMja pUjA ka2vI ! e bApu e jaDanI kriyA jaDamAM che ane emAM rAga thAya che e paNa 52mAM che, AtmAmAM nahIM. AhAhAhA ! ( zrotAH- rAga to pudgalanA pariNAma kIdhAne !) Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-101 183 pudgala ja che e nizcayathI. pahelAM pugalanA pariNAma kahyAM 76, 77 mAM pachI pudgala ja kahI dIdhA che. Akho zabda pugala vAparyo che. AhAhA ! be dravya-ekakora pugaladravya ne ekakora bhagavAna Atmadravya. AhAhAhA ! rAga paNa pugalanA pariNAma che. AhAhA ! jo bhagavAnanA pariNAma hoya to chUTe nahIM kyAreya , e rAgano kartA paNa AtmA nahIM, paNa dharmIjIva-samyagdaSTi, e rAgano jANavAvALo rahe che-rAganuM jJAna kare che ne svanuM jJAna kare che, e jJAna pariNAma AtmAnuM kArya che. paNa dharmInuM rAga kArya ne AtmA kartA, evuM che nahIM. AvuM che alaka malaka jevI vAtuM lAge Aagamya-gamyanI vADAmAM paDyA hoya ene kAMI khabaruMe na maLe. atyAranA sAdhu ne paMDito vAtuM A badhI bahAra(nI) kare-A karo... A karo-vrata karo ne apavAsa karo, AhAhAhA ! (zrotA:- rAga karo) rAga karo, rAga karo, rAga karo, rAga karo, rAga karo! karo karo e to mithyAtvabhAva che. AhAhAhA! "kare I mare" -rAgano kartA thAya, e AtmAnuM maraNa kare cheAtmAno nAza karI de che. A AtmA jJAtA-draSTA che, eno abhAva karI dhe che. AhAhA ! samajANuM kAMI.? AkarI vAta bhAI, pacavI kaThaNa bahu. AhAhA ! e tyAM sudhI rAga AvyuM ne? dviSa" -DhaSanA pariNAma je thAya che jarI, eno paNa jJAtA, jJAnI to jJAtA che. eno "jANanAra che. potAnuM svarUpa caitanyamUrti prabhu, enuM samyagdaSTine aMtara jJAna thayuM che e kAraNe vaiSanA pariNAma jarI AvyA, enA paNa jJAtA che-e draSanA pariNAmanuM jJAna, e jJAnInuM jJAna vyApya che. vaiSa enuM vyApya ne AtmA vyApaka ema che nahIM. vaiSa pariNAma ane AtmA pariNAmI (to to) pariNAmI ne pariNAma eka thaI jAya che, to SamAM AtmA eka thaI jAya che AtmA. AhAhAhA ! paNa dveSa Avyo, enuM je svaparaprakAzakazAna thayuM e pariNAma ne AtmA pariNAmI to eka che, abheda che. samajANuM kAMI....? vizeSa Avaze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 204 gAthA-101 zanivAra, mahA vada-13, tA.24/2/79 samayasAra 101 gAthAnuM ahIM sudhI AvyuM'tuM draSa' sudhI AvyuM che. "DhaSa" zuM kahe che? ke A AtmA je che e atIndriya jJAnanI mUrti che, saccidAnaMda sat zAzvata cidAnaMda jJAna ne AnaMda atIndriyajJAna ne atIndriya AnaMdanuM e svarUpa che AtmAnuM, evuM jene rAganA dayA dAna vikalpa je rAga che ne? enAthI bhinna thaI ane AtmAnuM jJAna thayuM hoya, tene je kAMI rAgAdi Ave te rAgano rAgamAM aDayA vinA rAgane jANe evo eno svabhAva che. cidAnaMda jJAnamUrti prakAza, karoDo sUryanA prakAza che e jaDa, bhagavAna AtmAno prakAza e karoDo sUryathI paNa bhinna jAtano prakAza che aMdara. AhAhA! bapore Avaze vaLI tame oluM kIdhuM'tuM ne A badhuM, AvuM badhuM zuM ke huM ekane jANuM ne parane jANuM ne A jANuM ne, bapore Avaze eno uttara e AtmA kevaDo ne kevo che, e jaNAve che. AhAhA ! atyAre to ATalI vAta. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 samayasAra siddhi bhAga-5 A deha che e to mATI jaDa dhULa che, aMdara dayA, dAna, vrata, bhaktinAM bhAva thAya e paNarAga ne vikAra che. e vikArathI aMdara nirvikArI bhagavAna bhinna che, A bhagavAna eTale AtmA hoM, bhagavAna thaI gayA e enI pAse. e AtmA rAganA vikalpo je thAya vrata, tapa, bhakti, dAna e badho rAga che, e rAga e AtmA nathI. tethI rAgathI bhinna paDI, aMdaramAM jJAnAnaMda saccidAnaMda prabhu pUrNa svarUpanI aMdara svasammukha thaIne, AnaMdanuM vedana Ave, atIndriya AnaMdanuM vedana Ave, tene dharmI ane jJAnI kahe che. ATalI zaratuM badhI. AhAhA! e dharmIne eTale ke AtmA vastu che eno je dharma nAma vaSNu sahAvo, je anaMta anaMta jJAna, anaMta anaMta zAMti, anaMta anaMta prabhutA evI je vastu che dharmI, eno e dharma che svabhAva, ane e svabhAvanuM ekAgra thaIne dharmanI dazA zaktimAMthI vyakti pragaTa thAya, tene vartamAna dharma kahe che. dravya dharmI trikALa, enA guNo dharma trikALa, A dravya guNa paryAya lIdhA. AhAhA ! e trikALI bhagavAna je AtmA saccidAnaMda prabhu, enuM rAganA vikalpathI pRthaka thaI ane svabhAvanI ekatAmAM vedana je Ave, e vedanamAM to atIndriya jJAnanuM jJAna atIndriya AnaMdanuM vedana. AhAhA ! atIndriya je vIrya puruSArtha che trikALI, ene paNa paryAyamAM anaMta guNanI nirmaLa paryAyanI racanA karI, e atIndriya vIrya che. evo je paryAyano svabhAva, vItarAgI pariNAma thavA kemake vItarAgI svarUpa prabhu che, ene avalaMbe vItarAgI pariNAma thAya tene ahIMyA dharma kahe che, ane tene ahIMyA dharmI kahe che, tene ahIMyA jJAnI kahe che. AhAhA ! AvI vAtuM kayAMya(nathI). e jJAnIne krodha Ave, kahe che, alpa ke sarvajJa nathI vItarAga pUrNa nathI, jarIka krodha Ave, chatAM e dRSTimAM krodha viSaya nathI eno. dRSTino viSaya to jJAyaka pUrNa che, ethI krodha Avyo tene sva taraphanI sanmukhatAnI dRSTimAM je jJAna thayuM te jJAnamAM krodhane jANavAmAM Ave, AvI vAtuM che. ajJAnIne je rAgAdi Ave, tene svabhAva caitanya vItarAga mUrti prabhu che, enI khabara nathI, tethI te dayA, dAna, vratAdino rAga teno e kartA thAya che. svabhAva che vItarAga mUrti e rAgano kartA, bhAna thayuM e rAgano kartA kema thAya? AhAhAhA ! svarUpa caitanya jAgrata svarUpa koTAkoTi sUryathI paNa jeno prakAza anaMtaguNo, koTA koTi caMdrothI paNa jenI zItaLatA anaMtaguNI bhinna che. AkAzanA eka AkAza che paNa evA anaMta AkAzanI gaMbhIratA enAthI paNa bhagavAna aMdara guNano apAra evI gaMbhIratA che, evo bhagavAna AtmA aMdara enuM jene sanmukha thaIne, nimitta ane rAga ne paryAyathI vimukha thaIne dharma jene pragaTayo che samyagdarzana, e jJAnIne, e jJAnI kaho ke dharmI kaho, koI pAchuM ema jANe ke jJAnI eTale bahu jJAna thaI gayuM hoya e jJAnI, dharmI bhale bIjo hoya ema (nathI). AhAhA ! e jJAnIne jarIka krodha Ave to e krodhano svaparaprakAzaka jJAtApaNe pragaTelI dazAmAM krodhane te jANe enA jJAnamAM krodha nimitta thAya, upAdAna to krodha saMbaMdhInuM jJAna te potAnuM jJAna e potAthI pragaTeluM che. AhAhA ! ema krodha. ema "mAna" "mAna" no aMza Ave, chatAM jJAnI dharmI nirmAna evA AtmAnA pUrNa Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-101 185 svarUpano, jeno Azraya che, tethI je jJAna pragaTayuM che svapa2prakAzaka svataH emAM mAna Ave tenuM paNa ahIM jJAna thAya che, e enuM jJAna kahevuM e apekSita che, bAkI enuM jJAna e potAnuM jJAna che. AhAhA ! e jJAnamAM 'mAna' jANavAmAM Ave dharmIne, paNa mAnano e svAmI na thAya. AhAhAhA ! AvI zaratuM badhI. hasubhAI ! A kyAM olA kaTakAnI khabara paDe nahi. AhAhA ! e to dhULa kyAMya rahI gaI, paNa ahIMyA to rAga Ave dayA, dAnano e paNa vikalpa ne rAga e paNa jhera che. amRtasvarUpa bhagavAna atIndriya AnaMdano sAgara, saccidAnaMda prabhu atIndriya AnaMdathI bharelo, ene je rAga Ave e paNa jhera che. AhAhA ! e ApaNe AvI gayuM che ne bhAI manano viSaya dharmAsti Adi kare, indriyano viSaya rUpI kare. ane 52ma amRtarUpa vijJAnaghana mRtaka kalevaramAM mUrchAya. bhagavAna aMdara amRta svarUpa, 52ma amRtarUpa vijJAnaghana che. e ene choDIne A mRtaka kalevara maDaduM che, A to jaDa mATI dhULa maDaduM che. A mATI che A. mRtaka kalevaramAM amRtarUpa vijJAnathana mUrchAI gayo che, e ajJAnapaNe mithyA bhrAMtipaNe mUrkhAI gayo che tene pApanAM pariNAma thAya che, pApanA pariNAma to rAgAdika paNa che, paNa A to AmAM mUrchANo I mithyAtvanAM pApanAM pariNAma che. AhAhA ! I AhIM kahe che. mAna AvyuM jJAnIne chatAM te mAnano, kema ke AtmA che emAM anaMtA, anaMtA, anaMtA, anaMtA guNo che saMkhyAe paNa koI eka guNa vikAra kare evo guNa nathI. AhAhA ! samajAya che AmAM kAMI ? anaMtA, anaMtA, anaMtA, anaMtA, anaMtA, anaMta ne game teTalA karo eTalAM I guNo che AtmAmAM. jema jJAna, darzana, AnaMda, zAMti, svacchatA, prabhutA vigere paNa anaMtaguNamAM koI eka guNa evo nathI vikAra guNa kare. AhAhA ! ( zrotAH- guNamAM vikA2 hoya to maTI zake ja nahIM ? ) paNa e hoI zake ja nahi, ne e guNa ja vastunuM vAstavika vastu ne vAstavika je zakti guNa che e to pavitra ne nirmaLa ne zuddha ja che. AhAhA ! e zuddha svabhAva che, e azuddhatAne kema kare ? kema ke enAthI viruddha A to anaMta anaMta zuddhatA ne rAga azuddha e jarIka amuka guNanI azuddhatA. ene mAruM kArya che, ne huM kartA chuM, ema mAnanA2ne anaMta guNa piMDa zuddha caitanyaghana eno ene anAdara che. AhAhA ! Avo kevo upadeza Avo. bApu ! mAraga parama satya to A che. AhA ! olA bIjA Ave che ne tamArA mAmA e ke nahi bIjA eka moTA kAkAnA dIkarA che tamArA. heM ? nArAyaNabhAI, e che ne ? e Ave che. AvatA popaTabhAI vakhate bahu AvatA nArAyaNabhAI. AhAhA ! to A vAta bahu AkarI bApA ! janama ma2Na 84nI yonimAM karI rahyo che, je du:khI che. kema ke amRtasvarUpa bhagavAna AtmA ene dRSTimAM Avyo nathI. enI dRSTimAM to e rAga ne puNya ne pApa ne enA phaLa A dhULaAdi, e jherI dRSTi che. jene puNya ne pApa mA2A che ene A phaLa mArAM, e dRSTi jherI che, mithyArdaSTi kaho ke jherI dRSTi kaho. AhAhAhA ! paNa bhagavAna AtmA e jherIlA vikArI pariNAmathI bhinna che, amRta svarUpa che, evuM jene jJAna thayuM svasvarUpanuM te jJAnamAM sva52prakAzaka pariNati UbhI thAya che. emAM e mAna jarI AvyuM enuM paNa e jJAna kare che. bAkI zAna to te samaye mAna Ave te samaye jJAnanI Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 samayasAra siddhi bhAga-5 paryAya SaTkA2karUpe pariNamatI svataH UbhI thAya che, e mAna che mATe mAnanuM jJAna thAya che emeya nahi. AhAhA ! AvI vAtuM. }} {{ ema "mAyA 'mAyA" mAyAno kapaTano aMza jarI Ave, chatAM dharmIne to te ja kALe svapa2prakAzaka evo je jJAyakabhAva enuM bhAna che, tethI te paryAyamAM sva52prakAzaka paryAya pragaTe emAM mAyA ne jANe, ema kahevAmAM Ave. AhAhA ! ema "lobha" che ? lobha Ave jarI, paNa nirlobhI vItarAgI mUrti prabhu che enuM jyAM jJAna che, te zAnamAM lobhane kALe paNa te jJAna svapa2prakAzaka potAthI svataH pariName che AhAhA ! ( zrotAH- mokSanI lakSmI prAsa karavI e paNa lobha che) mokSanI lakSmI, lakSmI to kyAMya dhULamAM rahI gaI ( zrotAH- mokSanI prApti karavI e lobha ) e icchA e ya nahi. icchA, e paNa mokSanI icchAthI mokSa aTake che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? jhINI vAta che bhAI. bola vaMcAya che pAchaLanAM, che ne ? 101 nA. 66 'nokarma" eTale zuM ? ke je mAtAnA peTamAM jyAre Ave che ne, tyAre ene cha paryAsi baMdhAya che AhAra, za2I2, indriya, zvAsa, bhASA, mana e cha paryAsi ne yogya je pudgalo che tene ahIM nokarma kahevAmAM Ave che. Are AvI vAtuM che. keTaluMka to paheluM jANavuM hoya, A to koleja che. ane keTaluMka paheluM jANapaNuM hoya to A samajAya evuM che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? kAyA to pachI Avaze, 'kAyA' je A audArika Adi je kAya che e to kAyamAM Avaze, paNa A nokarmamAM AhA2, za2I2, indriya, zvAsa, bhASA ane manane yogya pudgala skaMdha che ane audArika, vaikriyika ane AhA2ka ene yogya je pudgala che. audArika, vaikriyaka, AhA2ka e kAyA za2I2mAM Avaze paNa ahIMyA to ene yogya pudgalaskaMdha je che. AhAhA ! skaMdha eTale 52mANuno piMDa je che tene ahIMyA nokarma kahevAmAM Ave che. AhAhAhA ! bhAre ! mAtAnA peTamAM hoya ne samakitI, AtmajJAna sahita, kahe che ke tyAM AhA2ka za2I2ne, indriyane yogya je pudgala che tene te jANavAnuM kAma tyAM kare che. huM Ama jANuM ne Ama, bhale e na hoya. AhAhAhA ! kAraNake vastu je che e to jJAnanI mUrti prabhu che, prajJA brahmasvarUpa AtmA, te prajJAnuM jJAna thayuM, te jJAnanuM tyAM jJAnakArya bhale ene khabare ya na hoya ke A A che ne, paNa e vastu to e rIte bane che. je vastunuM zraddhA ne jJAna thayuM, e kAMI nakAmA paDayA 2hetA nathI tyAM. samajANuM kAMI AmAM ? AhAhAhA ! bhagavAna AtmA zuddha caitanyaghana enuM jyAM bhAna thayuM ne jJAna thayuM ne zraddhA thaI e game te kALamAM e kAMI zraddhA jJAna nakAmA paDayA che, ema nathI. haiM ? enuM kArya che. AhAhA ! kaho devIlAlajI ! Avo kevo upadeza, A kaI jAtano che, olo to kahe bhAI bhagavAnanI bhakti karavI, pUjA karavI, maMdira banAvavuM evuM saheluM saTa hatuM, dhULamAMya kAMI nathI sAMbhaLane have. 52nuM karI zakato nathI ne 52mAM tane rAga thAya che ne zubha azubha e paNa jhera che duHkha che eno kartA thAya che to amRtasAgarano anAdara thAya che. AhAhAhA ! A TIkA to AvyuM hoya te pramANe pachI kahevAya ne. AMhIM jhINuM paDe paNa. AhAhAhA ! ' 66 "nokarma" Ama to "nokarma" bIjA dravyakarma, bhAvakarma (sivAya ) bAhya cIjane nokarma Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-101 187 kahevAya paNa atyAre AmAM ATaluM levuM, audArika zarIra, vaikriyika zarIra, AhAraka zarIrane yogya je pugala che e zarIra nahi, ene yogya je pudgalo che ane AhAra, zarIra, Indriya, AhAhA! zarIrane yogya pudgala lIdhA, zarIra e kAyAmAM Avaze. samajANuM kAMI? Arere ! AvI vAtuM have, konA gharanI kAMI khabara na maLe. (zrotAH- potAnA gharanI) AhAhA! bhAI tArA gharanI vAta che. te sAMbhaLI nathI, te karI nathI. AhAhAhA ! bahAranA kaDAkUTA karI karIne marI gayo paNa tuM to jJAtA cho ne prabhu! e badhI cIjo to jJAtAnI parazeya che ne ! azeya to pote che. tuM jJAtA, prajJA, brahmasvarUpa cho ne! prajJA (nAma) jJAna ne brahma nAma AnaMda. are kema bese koI di' sAMbhaLyuM nathI. jJAna ne AnaMda e tAruM rUpa che ne, ane e badhI cIjo rAgathI mAMDIne badhI AkhI duniyA e parazeya tarIke tenuM jJAna karanAra tuM cho, te zeya nAma jaNAvA lAyaka te cIja che. AhAhA ! deva, guru ne AtmA paNa eno, A jJAnamAM zeya tarIke che, e mArA mAnavA tarIke enA svarUpamAM nathI, ne AMhIM ke nathI. AhAhAhA ! samajAya che kAMI? kaI jAtano Avo dharma, koka kahe mALe navo kADhayo sonagaDhavALAe ema kahe che. (zrotA - navo ja che) bhAI, bhAI mAraga to A che prabhu, anAdinuM e svarUpa ja AvuM che. AhAhA ! e nokarma zarIrane yogya je pudgala paramANuM che, AhArane yogya je AhAra Ave ne, e pudgalo che, indriyane yogya A indriyo thAya ene yogya je pudgalo che. AhAra, zarIra, Indriya, zvAsa, e zvAsa che pudgalo che, e paNa zvAsa ne e AMhIM na levuM. AMhIM zvAsane yogya je pudgala che ene levA. AhAhA ! samajANu kAMI? manane yogya paramANuM che, bhASAne yogya paramANuM che, olAmAM AvI gayuM che 50 thI 55 bhAI, 50 thI pa5 mAM nokarmanI vyAkhyA aMdaramA AvI che. A gAthA 29 bolanI Ave che ne? AhAhAhA! kahe che ke prabhu tuM AtmA AnaMdano nAtha cho, atIndriya AnaMdano sAgara ane bhaMDAra aparimita AnaMda, maryAdA vinAno AnaMda, maryAdA vinAno prabhu tuM ATalAmAM bhale ho paNa tAruM jJAna to aparimita maryAdA vinAnuM che, evA evA anaMtA guNo maryAdA vinAnA, saMkhyAe to maryAdA nahi, paNa zaktie maryAdA nahi. AhAhAhA ! samajANuM kAMI? evo je bhagavAna AtmA, enuM jyAM jJAna thAya che, tyAre te jJAnamAM nokarmane yogya pugalo che tenuM jJAnI jJAna kare che. AhAhA ! samajANu kAMI? e mAtAnA peTamAM hoya che ne topaNa e kharekhara to Ama che. eka vAta evI che ke e vAta magajamAM nathI AvatI ke savAnava mahinA rahe to upayogarUpa thato haze ke nahi e koI e zAstradhAra (nathI maLyo!) vicAra to badhA AvI gayA hoya ne, samajANuM kAMI? savAramAM. (zrotA:- zakyatA zuM lAge che) zakyatA to e nava mahinA sudhI kaMI khyAla ke AdhAra vinA bolAya nahi, e kAMI navuM nathI amAre to kAMI, A to upayoganuM savA nava mahinAmAM enAmAM samyagdarzanajJAna thayA e nirvikalpa upayoga thaI jAya ke nahi, enI vAta che. AhAhA ! samajAya che? A kema kIdhuM A? ke te kALe paNa AhAra zarIrane yogya che tenuM Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 samayasAra siddhi bhAga-5 jJAna pote svataHjJAnano svabhAva che te jJAna kare che basa, samajANuM kAMI? paNa e vakhate keTalA vakhate tyAM upayoga zuddha upayoga thaI jAya jJAtA, zeya ne jJAna, koI AdhAra joIe, AdhAra vinA kahevAya nahi (zrotA- Apa kaho te AdhAra) AMhIM AvavuM joIe ne aMdara? AvyA vinA. evA to bIjA ghaNAM bolo che je magajamAM vicAramAM AvyA paNa besatA na hoya. huM? (zrotA - zAstrano AdhAra nathI) kyAMya e ApaNane jovAmAM AvatuM nathI, haze kyAMka kyAMka, paNa jovAmAM nathI AvatuM. AhAhA! (zrotA - ATha varSa pahelAM to nirvikalpa upayoga na thAya ) ATha varSa pahelAMnuM A samakita ja na thAyane, paheluM samakita laIne Ave to thAya, ene to Ave ja tIrthakaro to che e judI vAta. A to eka AtmA bhagavAna jAgyo che ne jAgyo aMdarathI huhuLato uDyo, jAgato uThayo, e jAgato uThayo e jene AhAra, zarIra, zvAsa, bhASA ne mana baMdhAya che, ke ene yogya pudgala skaMdha che tene paNa jJAnamAM ene bhale huM Ane jANuM paNa eno svabhAva ja svataH jANavAno che. AhAhAhA ! (zrotA:- paryAptinA paramANuMne grahaNa na kare paNa jANe che evuM che bApu. AhAhAhA ! "nokarma." mana "mana" have, A eka mana che chAtImAM jema AMkha che AMhIM jaDa, mATI A evuM eka mana jaDa che. ahIM anaMta paramANuno piMDa, khilyA kamaLane AkAre ahIM chAtImAM mana che, jaDa che. AhAhA ! ene paNa jJAnI potAnA jJAnamAM tene jANe che. AhAhA! bhAva mana to rAgadveSa emAM AvI gayuM badhuM. samajANuM kAMI? mAraga bahu alaukika che bApA. traNalokanA nAtha tIrthaMkaradeva kevaLajJAnathI traNakALa traNaloka joyAM. ane enuM jJAna thayuM ne vANI, vANInA kAraNe nIkaLI. e vANI paNa pUjya che, ema AvyuM che ne bIjA kaLazamAM samayasAra. e vANImAM paNa ema AvyuM tyAM ke tAro prabhu che aMdara pUrNa AnaMda ne pUrNa jJAna zuddha caitanya eno svIkAra kara, je tane anAdithI rAga ne nimitta ne paryAyano svIkAra che e mithyA svIkAra che. AhAhAhAhA ! pUrNAnaMdano nAtha prabhu eno svIkAra satkAra upAdeya kara, ke jethI rAgAdi "heya" thaI jaze. jo rAgane upAdeya karyo to prabhu caitanyane heya karyo, paramAtma prakAza. AhAhA!(zrotAe acetana vANIne pUjya kahe to AtmAne zuM kahevuM?) e apekSAthI, kathana nimittathI kahyuM vyavahArathI, vANImAM nimitta sarvajJa che ne, e apekSAe vyavahAre e pUjya che. nizcayathI to bhagavAna AtmA ja pUjya che. vyavahAranaya vyavahArathI pUjya che. emAM padmanaMdImAM Ave padmanaMdI paccaviMzati che ne, emAM Ave che bhAI e gAthAmAM ahIM ghaNIvAra kahevAI gayuM che, vyavahAra pUjya che evuM Ave eTale vyavahAranayathI, vyavahAranayathI vyavahAra pUjya che. AhAhA! (zrotA - e vAta tame gurudeva kaho, te game evI che) vyavahArathI vyavahAra pUjya eTale? nahi, e to eka adhyAtma paMcasaMgraha che ne dIpacaMdajInuM. emAM eka lakhANa che, ke bahu oluM karIza nahi, vyavahAra heya heya heya che, jJAna rAkhaje jJAna rAkhaje, jo heya heya tanna karavA jaIza to bhagavAna paNa sAkSAt tIrthaMkara paNa apUjya thaze. A to emAM che. dIpacaMdajInuM adhyAtma paMcasaMgrahamAM, vyavahAre vyavahAra pUjya che eTaluM rAkhaje. apekSA, zuM mAraga temAM khulAso ryo che ke vyavahAra vyavahAra vyavahAra heya che. e vyavahAra adharma che rAga che e, paNa traNalokano nAtha paNa pUjya nathI ema thaze emAM, eTale enI huda rAkhIne kaheje. (zrotA Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-101 189 hiMmata rAkhaje) e to eka jANavA mATe vAta thaI, AvI vAtuM che bApu! mana" e jaDa che, AtmA e jaDano jANanAra che. manano upayoga karanAro nathI. AhAhAhA ! ema vacana A vANI, jaDa che, jaDa che, AtmA nathI. pudagala che e vANIne jJAnI jANe, vANI karuM chuM huM ema na mAne e, tema vANI mArI che ema na mAne e, vANInuM jJAna je che e mAruM cheparyAyamAM. samajANuM kAMI? mAraga bApA A evo che koI. ohoho ! A duniyAne sAMbhaLavA maLato nathI ane eka to vANIyA dhaMdhA ADe navarAM thatAM nathI, Akho di' pApamAM paDyA hoya prapaMcamAM e ya bhale be pAMca daza karoDa rUpiyA hoya paNa badhA... ( zrotA- paisA e pApa che) pApa ekaluM pApa raLavAmAM pApa, vyAja upajAvavAmAM pApa, chokarAnA laganamAM kharcavA lAkha be lAkha pApa, (zrotA:- roTalA khAvAmAM pApa huze) roTalA khAvAmAM pApa, AvI vAta che bhAI. AhAhAhA ! have ene AvI vAtuM, bhAre bhAI A to anaMtakALano ajANyo mAraga, ene jANIto karavo che bhAI ! enI aciMtyatAne, alaukikatA ja hoya ne? AhAhA! vANI jaDa, AMhIM kahe jaDane jANe che, e tyAM vANIne pUjya kIdhI, AvyuM magajamAM, vyavahArathI, vItarAganI vANI che ne sarvajJa paramAtmA, zabda che ne emAM kyAMka anubhava, zuM zabda nathI kaLazaTIkAmAM? (zrotA:- anusArI) anusArI, anusArIno artha e karyo che kaLaza TIkAmAM, "sarvajJane anusarIne che ne?" sarvajJasvarUpa che ene nimittapaNe anusarIne vANI che ne? anusArINI che e nahi, mAre kahevuM'tuM A payaMti, zuM kahevuM che? pratyaga AtmA tene jIvadravya jemAMthI kahevAya che tenuM svarUpa, teno anubhava pazyanti-pazyattino artha anubhavazIla che, A AvuM lIdhuM che ahIM, e kahevuM'tuM che ahIM mAre, bhAvArtha Ama che ke koI kaheze ke divyadhvani to pudgalAtmaka acetana che, acetanane namaskAra niSiddha che. tenuM samAdhAna, artha evo ke vANI sarvajJa svarUpa anusAraNI, paNa oluM pazyattimAM Ama lIdhuM anubhavanazIla che, vANI anubhavanazIla che, eTale ke bhagavAnane anusarIne thAya che. kaI apekSA che e samajANuM? vANI sarvajJa svarUpa anusArINI to arthamAM karyuM. evuM mAnyA vinA paNa cAle nahi. AhAhA ! vANI jaDa che, AmAM utare (TepamAM) e jaDa utare ke AtmA? A avAja Ave che e jaDa che mATI paramANuM che. mATI paramANuM che. zabda vargaNAmAMthI bhASA UThe che. AtmAmAMthI bhASA thatI nathI. are re ! (zrotA- sarvajJa anusAra vANI che) ethI to nimittanI vAta karI. bAkI to bhASAnI paryAyane anusAre e bhASA vargaNAne anusAre e bhASA thaI che. AhAhAhAhA! e kAya" "kAyA" have A kAyAmAM A levuM. audArika, vaikriyika Adi samajAya che? AhAhA ! olAmAM 29 bolamAM to pAMca zarIra lIdhA che tyAM. audArika, vaikriyika A pAMca zarIra, 29 bola olAmAM 50 thI pa5 gAthA. A kAyA e jaDa che. A mATI A kAyA mRtaka kalevara che A maDaduM. caitanya bhagavAna je aMdara che e to jaDathI bhinna che aMdara. AhAhAhA! samajANuM kAMI ? A zarIra che e to kIdhuM ne hamaNAM 96 gAthAmAM "parama amRtarUpa vijJAnaghana mRtaka kalevaramAM mUrchAI gayo che." A zarIra jANe mAruM, mAre rAkhavuM kaho hasubhAI te di' nahotuM thatuM oluM mAMdA paDayA tyAre, khabara che ne? kevA sapanA AvatA'tA e bhAI mAMdA Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 samayasAra siddhi bhAga-5 paDayA'tA bahuM, eka pherI tAkaDe huM tyAM hato. evA sapanA Ave che jANe Ama thAya ne Ama thAya I to jagatanI vikRta lIlA evI che (zrotA - ApanA darzanathI zAMta thaI gayuM) e to thavA kALe thayuM che. pAcho kailAsacaMdajI ema kahe che ke tame bIjAne badhAne mithyAdeSTi TharAvo cho ne tamArA anuyAyIo svAmIjInA kAraNe paisA maLe che, paisAvALA thAya che te mithyASTi nathI? ema kahe che. eya zuM kIdhuM? koI kahe ene jANavuM joIe ne, kailAsacaMdajI ema kahe che ke tame jyAre bIjAne mithyASTi TharAvo cho tyAre tame, ema kahe ke svAmIjIne laIne amAre paisA Ave che, ame Ama thayuM, to tame mithyASTi nathI? sujAnamalajI ! ( zrotA:- svAmIjIne kAraNe thAya ema mAne to mithyASTi, ane vyavahAranuM kathana hoya to nahIM) ApaNe to game te vAta karo to emAM zuM thayuM. vAta kare che. AvuM sAMbhaLavAmAM zuM vAMdho che. ane enI vAta sAcI che e hisAbe parane laIne paisA na Ave) e to potAnA aMdara puNya paDyA hoya che ene laIne e paisAno yoga thAya, e kAMI DahApaNane laIne nathI ane kharekhara to puNyane laIne kahevuM che e paNa nimittathI kathana che, paNa e paramANuM ja e jAtanA tyAM AvavAnA hatA ene kAraNe tyAM AvyA che. upAdAnathI. ' are mAraga bahu janamamaraNanA aMtanI vAtu bApA, anaMta anaMta kALa avatAra karIne sothI nIkaLI gayA, bhUlI gayo, paNa mALo, heM? kAgaDAnA, kUtarAnA, miMdaDAnA, nArakInA, hAthI ne ghoDA ne iyaLa ne, bhavo anaMta anaMta karyA. anaMta kALamAM e darekanA anaMta bhava karyA, bhAI tuM anAdino cho bhAI, to kyAM rahyo tuM? A paribhramaNanA zarIra rakhaDatAmAM rahyo bhAI. AhAhA! abajopati paNa, anaMtavAra thayo tuM, ane so vAra mAge ne eka koLIyo maLe evo bhikhArI paNa anaMta vAra thayo bApu, e koI navI cIja nathI. AhAhA ! tane tArI khabara nahotI tuM koNa cho ? kyAM cho? AhAhA ! vizeSa have bapore Avaze, AvI badhI vAta "eka jANe te sarva jANe," "sarva jANe te eka jANe" kema kahyuM enuM? rAte kahyuM 'tuM ne tame, eno uttara Avaze atyAre to A A to hAle che. AhAhAhA! kAya" "kAyA" audArika kAya, vaikriyika kAya Adi. AhAhA! e ene jANanAro bhagavAna che. jeNe potAne jANyo che te pote kAyAne jANavAnuM kAma kare che. kAyA mArI che ema nahi, tema kAyA che mATe kAyAthI kArya karI zakuM kAMI emeya nahi, tema kAyA che mATe AMhIM jJAna thayuM kAyAne laIne emeya nahi. AhAhA!(zrotA- ene laIne jJAna to thAya ne) ene laIne nathI thayuM, thayuM che svaparaprakAzaka potAnA sAmathI, paNa AMhIM batAvavuM che ke emAM nimitta koNa e batAvavuM che. AhAhA ! samajAya che kAMI ? bhAI A to janamamaraNa rahitanAM traNalokano nAtha jinezvara vItarAga paramezvara enI A vANI che, eno mArga jagatathI Akho ya judo che. AhAhA! are "vADA bAMdhIne beThA, potAno paMtha karavAne" A vADo nathI, A to sarvajJa trilokanAthanA kathanonI vANIno sAra che A. AhAhA! samayasAra chene? AhAhA ! zrotra" A kAna, kAna zrotra, e kAna che A to jaDa che. e jJAna svarUpa je AtmA che enuM jJAna thayuM dharmIne, to e kAnamAM kAna saMbaMdhInuM jJAna potAne jJAna thAya che, e paNa Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-101 191 potAne svaparaprakAzaka sAmarthyamAM kAna nimitta tarIke che, upAdAna to pote kAnanuM jJAna potAthI thayuM che. A kAna to mATI jaDa che. (zrotA- aMdara ughADa che e to jIvano che ne) eya nahi e bhAva indriya e indriya nahi. traNeyane indriya kahevI, paNa jhINI vAta paDe bhAI, A jaDa che A, e indriya ane aMdara je ekeka viSayane jANe evo jJAnano ughADa, ekaekane jANe gaMdhane suMghe nAka, rUpane dekhe AMkha, aMdara AMkha hoM A nahi A to jaDa che aMdara jANavAno ughADa e bhAvendriya paNa nahIM je iMdriya jiNItAmAM traNa lIdhA 31 gAthA jaDa indriya, bhAvendriya ane indriyathI dekhAtA viSaya cAhe to strI kuTuMba parivAra hoya to paNa e indriya kahevAya ene, indriyano viSaya te indriya, are traNalokano nAtha bhagavAna tIrthaMkaradeva ne samozaraNa e paNa indriya kahevAya. AhAhA ! aNIndriya to bhagavAna che AMhIM aMdara kahe che. AnI apekSAe hoM, enI apekSAe to aNiiMdriya che ne bhagavAna? Avo mAraga che. e zrotra" paNa e kahe che ke jaDa che A hoM, bhagavAna to saccidAnaMda prabhu jJAnasvarUpa che, enuM jJAna thayuM tethI te kAna paNa, kAnanuM paNa te jJAna kare che, kAna mArA che ema to nahi, tema kAna vaDe-sAMbhaLuM, huM jANuM chuM emeya nahi, tema kAna che mATe mane kAna saMbaMdhInuM jJAna thayuM emeya nahi. AhAhAhA ! have ahIM kyAM pahoMcavuM bicArAne navarAza na maLe A pApa ADe, Akho di', dharma to kyAMya rahI gayo, puNyaya na maLe. AhA ! che. AhAhA ! e kAna jaDa che. cakSu, A jaDa, A koDA mATI che ne, ene jJAnI jJAnamAM jANe ke A AMkha che, AMkha vaDe jANato nathI jJAnI, tema AMkha che mATe AMhIM AMkhanuM jJAna thayuM emeya nathI, te vakhate jJAnano svaparaprakAzaka pariNAma SaTTArakarUpe pariNamatuM jJAna ubhuM thAya che. ohoho ! have, AmAM kyAM, dharmane kone kahevo. ghANa jaDa che A mATI che A to rAkha thAya che ke nahIM mahANamAM (smazAnamAM) e kAMI AtmA nathI, AtmA jene AtmAnuM jJAna thayuM che te nAkanuM jJAna kare, nAka mAruM che ema nahi, tema nAka vaDe huM suMghuM chuM ema nahi. AhAhAhA ! AvuM jhINuM bahu jazubhAI! AhAhA ! hasamukhabhAI nathI. AvyA nahi? bhAvanagara, nathI AvyA, bapore Avaze zanivAra che ne? bapore Avaze bhAI no AvyA hoM. hIrAlAla! savAre Ave che, hAtha kapAI gayone eka vAra jAvuM paDaze jayapura ema kahetA'tA. A kapAI gayuM che ne ATaluM kapAI gayuM che badhuM. cALIsa pacAsa lAkha haze, pacAsa sAMITha lAkha rUpiyA, pIstAlIsa varSanI uMmara ne narama narama narama chokarAnA lagana karavA gayA'tA moTo gRhastha mANasa pIstAlIsa varSanI uMmara che, emAM Ama DabAne aDIne ubhA haze sagAvahAlA maLavA AvyA haze te tyAre upaDI gaI'tI TreIna te Ama pakaDavA gayA haze te paDI gayA kaTakA A to kaTakA khabara paDI, paNa mALe uMkAro karyo nathI, AMkhamAM pANInuM eka TIpuMya AvyuM nathI. Ave che savAramAM Ave che evo bacAro narama mANasa che, buddhivALo mANasa che. paisA pAMca sAta lAkhanI pedAza che, paNa narama. kaho "jJAyaka" eno kaTako thayo hAthano "jJAyaka" e ya! hasubhAI ! Ama bolyo'to. "jANanAra chuM huM to." AhAhA ! ane tyAM sudhI bolI gayo ke mAre nAme jeTalA paisA Ave Ama to vANIyAnA badhA bhAga paDe ne inkamaTeksa mATe, nahiMtara che to be bhAI be bhAIne kAMI vANIyA no pADe, Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 192 inkamaTeksa bharavo paDe ne eTale chokaro choka2Ano chokaro saunA nAme lakhe. mAre nAme jeTalA AmAM Ave to mAro deha chUTI jo chUTI jAya to zAstramAM ApI dejomAre nAme jeTalAM che, mAro deha jo chUTI jAya to tyAM Ape che paisA ghaNAM 80 hajAra ApyA'tA ekavA2, ekavA2 trIsa hajAra ApyA, ekavAra pacIsa hajAra ApyA, Ape che paisA to bahu Ape che, bahu udAra che paNa AMhI chelle rahI gayo. nahiMtara to deha chUTI jAta ahIMthI ATaluM kapAI gayuM, ATalo-ATalo kaTako che. AhAhAhA ! e dehanI sthiti te kALe te prakAre thavAnI hatI, ane te kALe kharekhara kapANuM tenuM ahIM jJAna thavAnuM hatuM. AhAhAhA ! jhINI vAtuM bahu bApu ! Avo dharma kyAMthI kADhayo kahe che. olA Izvara kartA mAne che ne, Izva2nI bhakti karo, Izvarane, mALe IzvaranI AMhIM vaLI kahe Izvara kartA nathI koI, tyAre bhagavAnanI pUjA karo rAga, i badho rAga che. sAMbhaLa A to A bhagavAna aMdara beTho. AhAhAhA ! ene jeNe jANyo ene e "ghrANa" paNa jANavAmAM indriya Ave, jJAna thAya. '' "2sana" A jIbha 2sa e je rasananuM paNa jJAna che jIvane. jeNe AtmAnuM jJAna karyuM tene A rasananuM jJAna che, rasana enuM nathI jIbha e AtmAnI nathI, A to jaDa che mATI. AhAhAhAhA! "sparza" A sparza, A jaDa che, A sparza to, enuM jJAna svarUpamAM enuM jJAna thAya, potAnuM jJAna thAya tyAre tene 52nuM paNa jJAna thAya, evA soLa sUtro vyAkhyAna karavAM, ane A upadezathI bIjA paNa vicAravAM. jeTalA vikalponA prakAra ne jeTalA anyanA prakAra che badhAne A rIte vicArIne bhinna jANavA. AhAhA ! have ajJAnI paNa pa2dravyanA bhAvano kartA nathI ema kahe che. zuM kahe che? ajJAnI che AtmAnuM jJAna nathI, dharmI nathI, mithyArdaSTi che, e paNa kAMI 52dravya A zarIranI kriyA karI zake, vANI karI zake, pa2nuM karI zake e che nahi. ajJAnI je che AtmAnuM jJAna nathI, evA mithyArdaSTi paNa kAMI zarIranI kriyA karI zake ke vANI bolI zake ? AhAhAhAhA ! e 52nuM to karI zake ja nahi. AhAhA ! ajJAnI paNa dikarAne upajAve, dikarAne pALe, dikarAne bhaNAve A zuM badhA tamArA chokarAM bhaNyAM, bhAIe bhaNAvyo nahoto sumanabhAIne, 35 hajAra kharcIne pApa karIne paisA karyA'tA rAmajIbhAIe vakIlAta karIne, e 35 hajAra chokarAmAM vAparyA. amerikAmAM bhaNavA mATe. eya atyAre cha sAta, ATha hajA2no pagAra che mahine. Ave che ahiMyA e A karI zakato haze ? AhAhA! koNa Ape bApA, ajJAnI paNa pa2nuM levuM devAnI e kriyA ajJAnI paNa karI zakato nathI. ema kahe che kemake mATI jaDa che A paisA to jaDa che dhULa che ene Ama jAvuM ne AvavuM noTanuM e AtmA karI zake, traNakALamAM nahi, bhAre kAma bhAI AvuM. ( zrotAH- AtmA pote paisArUpa thaI jAya ) paisA, paisAne levA devAnI kriyAmAM tanmaya thaI jAya to pote judo 2he nahi, jaDa thaI jAya. samajANuM kAMI ? ajJAnI paNa ema, jJAnI to rAgano kartA nathI, 52no to kartA nathI, paNa ajJAnI 5Na 52no to kartA nathI. ema levuM che. ajJAnI kare to e dayA, dAna, vrata kAma, krodha zubhAzubha bhAva e vikArane kare, paNa 52nuM karI zake ( nahIM ). AhAhA ! dhaMdhA pANInI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-101 193 kriyA, A lAdInI kriyA tamArA thANAnI, thAna zuM kahevAya e ? thANA, thANA, tyAM UtaryA' tA ne te di' tamArA tyAM, e badhuM AtmA ajJAnI paNa karI na zake, ema kahe che. (zrotAH- ajJAnI bhale na karI zake AtmA to karI zakene ) AtmA 52nuM kAMI karI zake nahi, AtmA sivAya, AtmA kare to te potAnA puNya-pApa bhAvane ajJAnabhAve kare, ajJAnabhAve paNa 52nuM karI zake nahi, chokarAonuM, bAIDIonuM A bIjAnAM lagana (AtmA to karI zake te ) AhAhA! ( zrotAH- A paisA badhA pANImAM gayA ) pANI, ke dI' hatA paisA ? rAmajIbhAInA paisA ke di' hatA. AhAhA ! samajANuM kAMI ? paisA to jaDanA hatA. AhAhA ! e AMhIM to kahe che ke jaDanuM to kAMI karI zake nahi, vizeSa Avaze. ( zrotA:- pramANa vacana gurudeva ) eka (apekSAe ) sasabhaMgI lIdhI cheH jANavuM dekhavuM te 'upayoga' che e sva che, ane e sivAya bIjA guNa 'upayoga' nahIM tethI te 52 che. evI sasabhaMgI cAlI che. upayogasvarUpa je jANana-dekhana e asti, ane e sivAya bIjA je che tenI nAsti; kA2Na ke upayogamAM A badhA guNo nathI, upayogamAM to jJAnadarzanano upayoga je dhruva che te enA jJAnanI paryAyamAM AvyuM, to e upayoga je che te sva-asti che, ane upayoga sivAyanA je anaMtaguNa emAM upayoga nathI, ene upayoga na kahIe. enI sasabhaMgI cAlI che. jijJAsA: badhA guNothI paryAyane upayoga kahevAya ? samAdhAnaH nahIM. upayoga nahIM. e to pachI cetanA kahevAmAM ya pachI cetanAnA badhA guNa cetanA kahevAmAM Ave che, paNa bhAga (bheda) pADavAthI cetanA to jANana-dekhana e cetanA che. e hamaNAM kaheze. (zuM) samyagdarzana potAne jANe che? cAritra potAne jANe ke huM cAritra chuM? -nahIM. jJAna jANe che. ( zrotAH ) cAritrane zuddha upayoga-azudgha upayoga ( saMjJA ) Ave che ! (uttara: ) e vAta AcaraNa apekSAe che. e 'dravyasaMgraha' mAM AvyuM che. bAra prakAranA je upayoga cheH pAMca jJAna, traNa ajJAna ane cAra darzana-e upayogarUpa bhAva... basa ! e zuddhaupayoga ne azuddhaupayoga ema tyAM nathI. zuddha ane azudghamAM to AcaraNa sAthe Ave che. ghaNIvAra ahIM vAta thaI gaI che. zuddhaupayoga to aMdara AcaraNanuM che. ekaluM jANavuM-dekhavuM nahIM. azuddhaupayogamAM malina AcaraNa che ane zuddhaupayogamAM nirmaLa AcaraNa che. AcaraNa che zuddhaupayogamAM. AhA... hA ! kyAM kyAM phera paDe che. vAta to evI bahu che, 'dravyasaMgraha' mAM lIdhuM che: bAra prakA2no upayoga bhinna cIja che ane zuddha ne azuddha u5yoga je AcaraNa che te bhinna cIja che. samajANuM kAMI ? (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 120,niyamasAra zloka-75 ) Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 samayasAra siddhi bhAga-5 ( gAthA-102 ajJAnI cApi parabhAvasya na kartA syAtjaM bhAvaM suhamasuhaM karedi AdA sa tassa khalu kttaa| taM tassa hodi kammaM so tassa du vedago appaa||102|| yaMbhAvaM zubhamazubhaMkarotyAtmA sa tasya khalu krtaa| tattasya bhavati karma sa tasya tu vedaka aatmaa||102|| iMha khalvanAderajJAnAtparAtmanorekatvAhAdhyAsena pudgalakarmavipAkadazAbhyAM mandatIvrasvAdAbhyAmacalitavijJAnaghanaikasvAdasyApyAtmanaH svAdaM bhindAnaH zubhamazubhaM vA yo yaM bhAvamajJAnarUpamAtmA karoti sa AtmA tadA tanmayatvena tasya bhAvasya vyApakatvAdbhavati kartA, sa bhAvo'pi ca tadA tanmayatvena tasyAtmano vyApyatvAdbhavati karma; sa eva cAtmA tadA tanmayatvena tasya bhAvasya bhAvakatvAdbhavatyanubhavitA, sa bhAvo'pi ca tadA tanmayatvena tasyAtmano bhaavytvaadbhvtynubhaavyH| evamajJAnI cApi parabhAvasya na kartA syaat| vaLI ajJAnI paNa paradravyanA bhAvano kartA nathI ema have kahe che je bhAva jIva kare zubhAzubha tehano kartA khare, tenuM bane te karma, AtmA tehano vedaka bane. 102. gAthArtha-[mAtmA] AtmA [ caM] je [ sumana zumama] zubha ke azubha [mAvaM] (potAnA) bhAvane [ roti] kare che [ta] te bhAvano [...] te [47] kharekhara [ kartA] kartA thAya che, [1]te (bhAva) [ 2] tenuM [*] karma [ mavati] thAya che [sa: zAtmA tu] ane te AtmA [tasya] teno (te bhAvarUpa karmano) [ve] bhoktA thAya che. TIkA-potAno acalita vijJAnaghanarUpa eka svAda hovA chatAM paNa A lokamAM je A AtmA anAdi kALanA ajJAnane lIdhe paranA ane potAnA ekapaNAnA adhyAsathI maMda ane tIvra svAdavALI pugalakarmanA vipAkanI be dazAo vaDe potAnA (vijJAnaghanarUpa) svAdane bhedato thako ajJAnarUpa zubha ke azubha bhAvane kare che, te AtmA te vakhate tanmayapaNe te bhAvano vyApaka hovAthI teno kartA thAya che ane te bhAva paNa te vakhate tanmayapaNe te AtmAnuM vyApya hovAthI tenuM karma thAya che; vaLI te ja AtmA te vakhate tanmayapaNe te bhAvano bhAvaka hovAthI teno anubhavanAra (arthAt bhoktA) thAya che ane te bhAva paNa te vakhate tanmayapaNe te AtmAnuM bhAvya hovAthI tenuM anumAvyA Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-102 ( arthAt bhogya ) thAya che. A rIte ajJAnI paNa parabhAvano kartA nathI. 195 bhAvArtha:-pudgalakarmano udaya thatAM, jJAnI tene jANe ja che arthAt jJAnano ja kartA thAya che ane ajJAnI ajJAnane lIdhe karmodayanA nimitte thatA potAnA ajJAnarUpa zubhAzubha bhAvono kartA thAya che. A rIte jJAnI potAnA jJAnarUpa bhAvano kartA che ane ajJAnI potAnA ajJAnarUpa bhAvano kartA che; 52bhAvano kartA to jJAnI ke ajJAnI koI nathI. pravacana naM. 205 gAthA-102 ravivAra, mahA vada-14, tA. 25/2/'79 102 gAthA. have ajJAnI paNa paradravyanA bhAvano kartA nathI, vastu A che paNa aMdara nAkhaze ghaNuM uMDuM. ajJAnI paNa, ema ke jJAnI to karato nathI 52ne, jJAnI to rAgane ya karato nathI. kemake jJAna svabhAva upara dRSTi hovAthI zuddha upAdAna enI dRSTi hovAthI, e rAga che te azuddha upAdAna che. tethI teno e kartA nathI. paNa ajJAnI 5Na 52no kartA nathI, AMhIM to kahe che. jJAnI rAgano kartA nathI. 52no to kartA nathI. ajJAnI paNa paradravyanA bhAvano hoM, kartA nathI. AhAhA ! jaM bhAvaM suhamasuhaM karedi AdA sa tassa khalu kttaa| taM tassa hodi kammaM so tassa du vedago appA / / 102 / / je bhAva jIva kare zubhAzubha tehano kartA khare, tenuM bane te karma, AtmA teno vedaka bane. 102. enA phaLanI pahelI vAta karaze. vAta A che. have TIkAH- "potAno acalita vijJAnanarUpa eka svAda hovA chatAM", pAThamAM che enAthI pahelI vAta enAthI bIjI vAta karIne, pachI e kaheze. bhagavAna AtmA, potAno caLe nahi evo vijJAnana, e to vijJAnaghana che. AhAhA ! vijJAnaghanarUpa eka svAda che, eno to atIndriya AnaMdano vijJAnaghana eka ja svAda che. AhAhA ! zuM kahyuM samajANuM ? svAda to dALa bhAta 2sagullA ne mesubano svAda kaThe loko, e kAMI eno svAda nathI ene Avato, enA u52 lakSa karIne rAga kare che eno ahIMyA svAda che. strInA viSayamAM paNa strInA za2I2no bhogavaTo nathI ajJAnIne, enA pratye rAga thAya che, rAgane svabhAvano bheda pakaDI ane rAgane anubhave che svabhAva to vijJAnaghana eka svAda AnaMdarUpa che prabhu. AhAhA ! che! potAno acalita vijJAnanarUpa eka svAda hovA chatAM paNa A lokamAM je A anAdikALanAM ajJAnane lIdhe, pANInuM pUra cAlatuM hoya pravAha ekarUpe Ama cAle, paNa vacce nALA ane naLa Ave khaMDa paDI jAya, bhAga paDI jAya, zuM kahe A nALA Ave ne vacamAM, pANI ekarUpa cAlyuM AvatuM hoya nALuM Ave vacce bhAga paDI jAya, ema bhagavAna AtmA vijJAnana ekarUpa svAda che eno paNa vacce 52nA ane potAnA ekapaNAnA adhyAsathI A khaMDa kare che, bheda pADe che. AhAhA ! zuM kahe che ? samajAya che ? Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 jema nadI cAlatI AvatI hoya to pANI ekarUpe Ama hoya, paNa vacce nALA Ave nALA, khaMDa paDI jAya, be traNa pANInA khaMDa thaI jAya, ema bhagavAna AtmA, eno eka dhArA vijJAnaghana rasa che paNa anAdi ajJAnane lIdhe 52nA ane potAnA ekapaNAnA adhyAsathI, ekapaNAmAMthI be ne anubhave che ema kahevuM che. zuM be ? potAnA ekapaNAnA adhyAsathI e rAga puNya pApanA bhAva ane pote vijJAnathana hovA chatAM e rAga ne vijJAnathana e potAne, 52ne ne potAnA ekapaNAne lIdhe, enI mAnyatAmAM e che ke A rAga te huM chuM. zubha azubha rAga ane pote be ya eka che ema mAne che. e zubha azubha rAga ane vijJAnaghana prabhu "anAdi ajJAnane laIne beyane eka mAne che". samajAya che kAMI ? (8 196 adhyAsane laIne, vastu svarUpamAM e nathI, paNa adhyAsa anAdino, potAno svabhAva ne rAganI ekatAno, AhAhAhAhA ! "maMda ne tIvra svAdavALI" zubha bhAva maMda bhAva che, azubha tIvra che, evA "maMda ne tIvra svAdavALI" zubhabhAva evA "maMda ne tIvra svAdavALI pudgalakarmanA vipAkanI e be dazAo vaDe" joyuM ? zuM kahe che zubharAga thAya zubharAga dayA-dAna vrata bhakti pUjAno zubha rAga e ane azubha rAga hiMsA, jUThuM, corIno rAgabhAva. kahe che ke vijJAnana bhagavAna eka hovA chatAM, karmanI be dazAne te anubhave che, karmanI eka dazA ya nahi pAchI. AhAhA ! jhINuM che. maMda ne tIvra svAdavALI pudgalakarmanA vipAkanI, karmanuM karma nahi, karmano anubhava nathI ahIMyA, pATha to evo che ke pudgalakarmanA vipAkanI be dazAo, eTale kharekhara zubha ne azubhabhAva e pudgala karmanAM nimittathI thayela, mATe te pudgalakarmanuM phaLa che zubha ne azubha bhAva ema kahyuM che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? AhAhA ! AvI vyAkhyA che. vipAkanI be dazAo ema kIdhuM ne ? pudgalakarmanA vipAkanI be dazAo, eno artha e thayo ke je AtmAno pAka che e AnaMda che, bhagavAna AtmAmAMthI to atIndriya AnaMdano pAka pAke, evo e prabhu che. AhAhAhA ! e atIndriya AnaMdanA ekarUpa svabhAvane ajJAnapaNe karmanA vipAkanI maMda ne tIvra be bhAva, ene ekamAMthI toDIne berUpe karI nAkhyo ene. AhAhA ! samajAya che kAMI ? (zrotAH- ekanuM berUpa thaI gayuM ) zubha ane azubha maMda to zubha. ( zrotAH- paryAyo ? ) be che zubha vakhate azubha nathI ne azubha vakhate zubha nathI, mATe be kahyAM che, maMda pariNAma jyAre zubha bhAva che, tyAre azubha nathI, azubha che tyAre zubha nathI. A to ekarUpa che enA ahIM be prakAra che, ema kahevuM che. jhINI vAta. bhagavAna aMdara atIndriya AnaMdano vijJAnayana svarUpa prabhu che enI dRSTino, anAdithI abhAvane lIdhe, karmanA pAkanA be prakAro zubha ane azubha bhAva kharekhara to karmamAM zAtA azAtAno udaya Avyo ene kaMI AtmA zubhAzubhabhAva ene kAMI aDato nathI, paNa enA vipAkanuM nimitta che ane AMhIM zubhAzubhabhAva potAnA azuddha upAdAnathI kare che, ema siddha karavuM che. zuddha upAdAna to vijJAnaghana AnaMdakaMda prabhu, eno svAda to ekarUpa atIndriya AnaMdano svAda ekarUpa vastu che. AhAhAhA ! paNa ajJAnI ekarUpa svAdanA u52nI dRSTino astitvano hovApaNAno nakA2 karI, karmanA pAkanA be prakAra je zubha azubha bhAva e be Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 gAthA-102 dazAo vaDe "potAnA svAdane bhedato thako dekho. AhAhAhA ! e karmano pAka to aMdara gayo'to paNa ahIM pAka levo che e zubhAzubha bhAva e karmanuM phaLa che. AtmA, AtmAno e pAka nathI, AtmAno pAka to AnaMda hoya. ane A to duHkharUpa zubha azubha bhAva beya duHkharUpa karmanA pAkanA nimittathI ahIM thayela hoya eTaluM, enuM phaLa ema kIdhuM. A bhagavAna AtmA A bAjuthI jovo to vijJAnaghana svAda ekalo che, ane AmathI juo to ene Ama mUkIne zubha azubha bhAva be dazAo karato thako. che ne? be dazAo vaDe potAnA svAdane bhedato thako. AhAhAhA ! je bhagavAna AtmA AnaMda atIndriya svAda saccidAnaMda prabhu eno to AnaMdano svAda ekarUpe che. chatAM anAdithI teno Azraya nahi, teno Adara nahi, tenI haiyAtino svIkAra nahi, vijJAnaghana evo je AnaMdano svAda, paNa e vastu che tenI kabulAta nahi, astinI haiyAtinI, evuM haiyAtivALuM tattva che, eno jyAM svIkAra nathI, ajJAnane laIne tenA svIkArathI viruddha, karmanA pAkanA be prakAra zubha ke azubha, evI be dazAo vaDe, che? potAnA svAdane bhedato. ohoho ! zubha azubha bhAvanA svAdamAM caitanyanA svAdane bhedato, hasubhAI ! jhINI vAtuM bahu bApu! dhaMdhAnA.. bhagavAnanI dhArA to kahe che ke dravyasvabhAva je vijJAnaghana ne AnaMdakaMda prabhu che, eno eka ja svAda, AvyuM paheluM ! eka svAda aMdaramAM pahelI lITI! ekarUpa svAda che eno. paNa tenI hayAtInA svIkAra vinA jyAre enI hayAtIno svIkAra nathI, to e che evuM kaMIka svIkAra to karavuM paDaze ne? AhAhAhA! bhagavAna vijJAnaghana atIndriya AnaMdakaMda AtmA prabhu che, are kema bese? AhAhA ! ahIM Ama bIDI pIve tyAM talapa caDhI jAya jANe, AvA apalakhaNa have ene AtmA.. (bhagavAna kahevo) bhAI prabhu che to, tuM ekarUpa AtmA jJAna, vijJAnaghana ne AnaMdanA svAdavALo tuM prabhu, paNa tenA taraphano svIkAra nahi, tethI kyAMka potAnI hayAtIno svIkAra to karaze? e svIkAra AMhIM karyo A bA. zubha azubha bhAva be dazAo vaDe, potAne e be dazAo vaDe AnaMdakaMda vijJAnaghana prabhu ekarUpa svAda che, te svAdane be dazA vaDe toDI nAkhyo che. samajANuM kAMI? bhAI ! A kAMI vArtA nathI, A to dharmanI cIja che. dharma koI eka evI cIja nathI ke vrata pALyA ne bhakti karI ne pUjA karyA ne, lAkha be lAkhanA dAna ApyA mATe dharma thaI gayo, dhULamAMya dharma nathI kahe che, e A kahe che. AtmAno AnaMdaghana svabhAva che, teno aMtaramAM svIkAra kare ane emAM AnaMdano svAda atIndriyano Ave, tyAre ene dharma thAya. AvI vAta che. samajANuM kAMI? AhAhAhA ! (zrotA - kokanI bhIDa bhAMge to dharma thAya) dhULamAMya thatuM nathI. puNya paravaNI nathI olyA makarasaMkrAti Ave, tyAre rADo pADe puNya paravaNI, Apo dAna phalANuM karo, dhULamAMya nathI dAna tArA, e jaDanI cIja, e jaDa mArI che ema mAnI ne Ape to e mahA bhramaNAM che enI, mithyAtva (che) satyathI viruddhanI bhramaNAM che. samajANuM kAMI? AhAhA ! Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 bhagavAnano to vijJAnaghana eka svAda hovA chatAM, tenA astipaNAno hayAtIno svIkAra nahIM hovAthI anAdithI ajJAnane lIdhe e karmanA pAkanA be phaLa zubha ne azubha zAtA azAtAnuM phaLa e ema kahevuM che. samajANuM kAMI ? zAtA azAtA saMyoga Ape che e judI vastu che, atyAre to Ama kahevuM che. samajANuM kAMI ? saMyoga Ave paNa ahIMyA zAtA azAtAnuM phaLa je che ne vedavuM e vAta levI che. AhAhA ! ekarUpa svAdamAM zAtA azAtAnA prakA2 zubha ne azubha evA be karato, be thayA ahIM eka vakhate zubha ne e ja vakhate azubha ema nathI, mATe be thayA ema kahe che. AhAhAhA ! ekarUpa to bhagavAna AtmA AnaMdano vijJAnaghana e ekarUpa che tyAre sAme dvidhA karavI che ne, batAvavI che. AhAhA ! Avo mAraga lokoe sAMbhaLyo nathI bicArAe, A jAtrA karo ne, bhakti karo ne vrata karo ne apavAsa karo, thaI gayo (dharma ) mArI nAkhyo AtmAne. e to badhA vikalpa ne rAga. e to e ja kahe che ahIMyA e rAganA bhAvanA bhedathI ekarUpa svAdane be-rUpe karI nAkhyo eNe. AhAhAhA ! maMda ane tIva. bhAI samayasAra che te alaukika cIja che ! tenI eka eka gAthA ! eka eka pada alaukika che prabhu. AhAhA ! be dazAo vaDe, potAnA vijJAnathanarUpa svAdane dekho. e zubha azubhanA svAdanA kA2Ne vijJAnaghana eka svAda che, tenA be karI nAkhyA, "bhedato thako ajJAnarUpa" zubha azubha bhAvane kare che. joyuM ? zubha ne azubha. ke AMhIM to siddha ema karavuM che. pATha to che bIjo, 52neya karato nathI, paNa svane ka2e che, e zuM kare che, e paheluM batAvI ne. pATha to e che. "je bhAve suhamasu N ka2edi AdA sa taska khalu kattA" paNa e zubha-azubha bhAva enuM 'be' paNuM kaI rIte che, ema batAvavA Avo vijJAnana bhagavAna che, atIndriya AnaMdanuM daLa che prabhu. atIndriya prabhutA, IzvaratAno e kaMda che. AhAhA ! eno svabhAva 2AgarUpa na thavuM, ane rAgathI AtmAmAM vItarAgatA na thavI evo eno svabhAva che. 198 evA akAryakA2Na svabhAvarUpa prabhu vijJAnathana jene rAga zubha thAya, e kA2Na ane svAda Ave e enuM kArya ema nathI, enuM kArya to ekarUpa svAda Ave evuM joIe. AhAhA ! olA kartAkarmamAM kIdhuM che ne bhAI 69-70 je jJAtAdeSTA, udAsIna avasthA che ene choDIne, choDIne eTale je thaI che ene choDIne che ? pATha to evo che. 69-70 je utpanna thavI joIe vijJAnaghana AnaMdanI dazA utpanna thavI joIe tene utpanna nahi karato, zubha ne azubha bhAvanA rAgane utpanna kare che e vijJAnayana svAdano bheda karI nAkhe che. AhAhA ! hIrAlAlajI ! AvI vAta che. Avo upadeza kaI jAtano ? AhAhA ! prabhu tArA gha2nI vAta che A. tAruM ghara evuM che aMdara ke e to vijJAnaghana ne atIndriya AnaMdakaMda che e ja tAruM ghara che. e bahAra callo thAya che. zeThIyAnA dikarA evA hoya svacchaMdI bahAracalA thAya, lakSmI vApare jyAM tyAM enA bApA kahe bhAI A rIte tuM lakSmIne jyAM tyAM ApI de bIjAne, arere ! khAnadAnanI dikarI che ene choDIne tuM bhAI A raste kyAM caDhayo ? ema traNalokano nAtha pokAre che. prabhu tArA gharamAM vijJAnaghanano svAda che ne ! e zakti Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-102 199 svabhAva che, che, che e zakti svabhAva vastu ja che e badhI. ahIMyA to vijJAnaghana AnaMda che, e zakti ja eka zakti che enuM ahIM jJAna thayuM, rAga hovA chatAM eka svAda hovA chatAM, pAcho paryAyamAM eno eka svAda Avavo joIe ema kahe che e vinA vijJAnaghana AnaMda che evuM jANyuM koNe? AhAhA ! samajAya che AmAM? AnaMdakaMda prabhu eno A AnaMda che evI paryAyamAM AnaMda AvyA vinA AnaMdakaMda che, ema jANyuM koNe? basa to eNe jANyuM atyAre, enI ja ahIM vAta che. AhAhAhA ! e to prazna nahoto karyo bhAIe tribhovanabhAI vArIAe ke A kAraNaparamAtmA che ne kArya kema nathI AvatuM? tame ene kAraNaparamAtmA kaho cho ne kAraNa hoya to kArya Ave? bhAI kAraNa paramAtmA vijJAnaghana che e kabUle ene che ke na kabUle ene che? ene e kabUle to che, nahIMtara ene kyAM che? zuM kIdhuM I? che ja nahIM ene mATe, che ja nahi bIjo bhale kahe, zuM kIdhuM I ? ke kAraNaparamAtmA kaho ke vijJAnaghana svAdarUpe che prabhu, ene je svIkAre che zraddhA jJAnamAM svIkAre che ane e che. ane ene che ema jyAre kArya AvyuM samyagdarzanajJAnano svAda e kAraNanuM kArya AvyuM te jANavuM. paNa je kAraNa AvuM bhagavAna che eno svIkAra ja nathI eTale A che, ema ja nathI. A che, puNya ne pApanA pariNAma te che tyAM, AmAM e kyAMthI nyAM Ave e? ene kyAMthI mAnyatAmAM e Ave. samajANuM kAMI? AhAhAhA ! vAta to AMhIM (evI che) ajJAnI paNa paradravyanA bhAvano kartA nathI ema siddha karavuM che, emAM A nAkhyuM. AtmA e jaDakarmano kartA nathI, jaDa karmane karato nathI ne jaDane bhogavato nathI. e potAnA zubhAzubha bhAvane kare ne zubhAzubhane bhogave, atyAre e siddha karavuM che. pATha I che ne "tassa du vedago" Ama to sarvavizuddhimAM evuM AvyuM bauddhanA adhikAre, eka paryAya kare ne bIjI paryAya bhogave. e paryAya nahi. e tyAM to bIjI zailI karavI che. bauddhanA adhikAra je dravya kare che e ja bhaviSyamAM dravya bhogave che, eno viSaya tyAM bhogave che. paNa je paryAya kare che te paryAya bhogavatI nathI, e bIjI paryAya e saMyogonI apekSAe vAta che. zuM kahyuM? A saMyoganI AMhIM vAta nathI, AMhIM to aMdaranA bhAvanI vAta che, je paryAye pApa baMdhANuM e paryAye pApanA bhogavavAnA kALe saMyogane kALe e paryAya to nathI, enuM e che ne e viSaya bhogave che, bhogave che, paNa je paryAya kare che e paryAya bhogavatI nathI e bIjI paryAya e saMyogonI apekSAe vAta che. zuM kahyuM? A saMyoganI A vAta nathI. ahIM to aMdaranA bhAvanI vAta che. zuM kahyuM? je paryAye pApa baMdhANuM e paryAya pApanA bhogavavAnA kALe, saMyogane kALe to e paryAya to nathI, saMyogane hoM-pApamAM pratikULa saMyoga, puNya hoya to anukULa saMyoga. ahIM je paryAya kare che te paryAya bhogavatI nathI, paNa je dravya kare che te dravya tyAM bhogave che. ema syAdvAda adhikAra che. che ne bhAI, syAdvAda A pramANe che. ahIM bIjI vAta che. AhAhAhA ! ahIMyA to pote vijJAnaghanano rasa che je toDe che ane zubhAzubhabhAvane kare che ane vede che paNa e, kaheze, je bhAvane kare che tene ja te ja samaye vede che. enuM phaLa pachI vedAze enI AMhIM vAta nathI, pachI e saMyogI cIjanI apekSAe vAta che. AhAhAhA! samajANuM Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20) samayasAra siddhi bhAga-5 kAMI? AvuM navuM lAge badhuM navuM, bApu zuM kare? AMhIM to pote vede che, kare che Atma paryAya, vede che ya paryAya, tyAM to kahe che, je paryAya kare che enuM phaLa saMyoga Avaze tyAre tene vede che, e paryAya ene vede che ema kahevAya. AhAhAhA ! syAdvAdanI zailI to juo prabhu! AhAhA ! svAdane bhedato thako te AtmA te vakhate tanmayapaNe te bhAvano vyApaka hovAthI, ekarUpa rAgamAM ekAkAra thaI gayo che. AhAhA ! jhINI vAta bApu, dharma koI evI cIja nathI ke Ama sAdhAraNa bAhyathI (thaI jAya), vakhata maLe nahi. AhAhAhA ! tanmayapaNe te bhAvano vyApaka hovAthI teno kartA thAya che. kharekhara to te paryAyamAM tanmaya che ne paryAyamAM te paryAya kartA thAya che, AtmA to dravya che nitya. paNa AMhI samajAvavuM che te zI rIte? AhA! te vakhate, AtmA te vakhate tanmayapaNe te bhAvano vyApaka hovAthI bhASA to Ama che AtmA, paNa ene dravya ane paryAya be siddha karavI che ne? e vAta che. bAkI to e eka samayano je zubhAzubha bhAva che, e paddhArakanA pariNamana thaIne pherave che. AtmAnI ene apekSA nathI dravyanI, paNa ahIM to paryAyanuM vedana batAvavuM che ne? vedana paryAyanuM karavApaNuM paryAyanuM, dravyanuM karavuM to e to che nahIM. AhAhAhA ! jhINuM paDe bhAI A to samayasAra che. AhAhA ! bhagavAna AtmA, pote ema kahe ke AtmA te vakhate te samaye tanmayapaNe te bhAvano vyApaka hovAthI, e AtmA te vikAranA pariNAmamAM karato eTale vyApaka hovAthI, e AtmA te rAgamAM prasarato hovAthI tene vyApaka kahevAmAM Ave che. AhAhA ! A kIdhuM ne A? te paryAya, kAraNake dravya to che I che. dravya to mokSanA mAraganeya karatuM nathI ne dravya to mokSaneya karatuM nathI, evuM dravya sakaLa nirAvaraNa, akhaMDa eka pratyakSa pratibhAsamaya, avinazvara zuddha pAriNAmika paramabhAva lakSaNa nija paramAtma dravya, te huM chuM. samajANuM kAMI? samakitI jJAnIne A AtmA che te huM chuM Avo kIdho I. AhAhA ! vacce zubhAzubha bhAva Ave eno e jANanAra dekhanAra jJAna dhArAmAM rahe ane rAga dhArAne jANe. AhAhAhA ! jJAnaghArAmAM AvyuM ne kIdhuM paryAyamAM, pragaTa paNa koNa Ave dravya nA Ave, pariNati che ne? AMhIM to ene Avyo ema kahevuM che ne? AtmA vyApaka che. kAraNa e pote AtmAnI paryAya che e pote vyApaka che ne? ema enuM gayuM che. badheya ThekANe eka prathA levA jAya to nathI bese evuM. nahIMtara to zubhAzubha bhAva utpAbdane kALe utpAdu che, te utpArksa dravyanI paNa apekSA nathI, pUrvanA vyayanI apekSA nathI ne dhruvanI apekSA nathI ne karmanI apekSA nathI. AhAhA! samajANuM kAMI? - e zubha ke azubha bhAva to AnI kora ajJAnI (eka) svAdane bhedIne be kare che ema batAvavuM che ne? tethI teno AtmA ajJAnIno e dayA dAnanA rAgane zubhAzubha bhAvamAM vyApaka hovAthI ane vyApya AtmA te puNyapApanA bhAvamAM prasarato hovAthI, vijJAnaghanano nakAra karavo che ne? AmAM e AtmA, AtmAnI (paryAya) AmAM vyApaka thAya che. samajANuM kAMI? bhAI dharmanI cIja jhINI bahu bApu. AhAhAhA! jinezvara traNalokano nAtha paramezvare je kaMI kahyuM che e koI alaukika vAtuM che. e atyAre to kyAMya che nahi. AhAhA! vADAvALAneya Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-102 khabara nathI to bIjAnuM to zuM kahevuM. AhAhA ! kahe che kartA siddha karavuM che ne ahIM ? vyApaka che e kartA che, che ? bhAvano vyApaka hovAthI kartA, ema kahevuM che ne, siddha karavuM che ne ? vyApaka hovAthI kartA eTale zuM kahyuM ? ke zubha ne azubha bhAva e kharekhara karmanA vipAkanuM phaLa che, che potAthI thayeluM paNa e nimittamAMthI nimittane lakSe thayeluM che. AtmAne lakSe zubhAzubha bhAva na thAya. bhagavAna AtmA enA AzrayathI to atIndriya AnaMda Ave. e atIndriya AnaMdane choDI daIne, e to nyAM kIdhuM ne ? udAsIna avasthAne choDI daIne, te e avasthA hatI ? e kaI apekSA che? AhAhA ! gaMbhIra gaMbhI2 vastu che. 201 bhagavAna AtmA vijJAnaghana ne atIndriya AnaMda svarUpe ekalo svAda hovA chatAM svarUpanA ajJAnane lIdhe zubhAzubha bhAvamAM AvIne, AnaMdanA ekarUpa svAdane bhedato, vyApaka thaIne te puNya pApano kartA thAya che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? ane te bhAva paNa te vakhate tanmayapaNe te AtmAnuM vyApya hovAthI vyApya karma, karma siddha karavuM che ne ? AhAhA ! te AtmA ane te bhAva kyo bhAva ? zubha-azubha bhAva, te bhAva vyApakapaNe AtmA prasaryo che. jeNe AtmA, e apekSAe tene kartA kahevAya, ane te bhAva paNa, te vakhate, te vakhate tanmayapaNe te AtmAnuM vyApya hovAthI AtmAnuM kArya hovAthI, tenuM te karma eTale kArya che. AhAhA ! ajJAnI AtmAno puNya pApano bhAva te tenuM kArya che, ane vyApaka hovAthI te teno kartA che. AhAhAhA ! AvuM have bahu jhINuM paDe, eka eka vAta, mULa AkhA dharmanI vAta AkhI pharI gaI che. je jenAthI dharma thAya, e dharma zuM ? vAta ja badhI DUbI gaI. A bahA2nI vAtuM rahI gaI. AhAhA..... dhamAla dhamAla dhamAla ! te AtmAnuM vyApya hovAthI te AtmAnuM vyApya hovAthI ema kIdhuM ne olAmAM ema kIdhuM'tuM AtmA te vakhate vyApaka hovAthI, ahIM ema kahyuM ke te AtmAnuM vyApya hovAthI, paryAya enI abheda che ema batAvavuM che ne azuddha upAdAna, azuddha upAdAna enuM che e azuddha upAdAna. pravacanasA2mAM AvyuM'ne pahelI gAthAomAM zubhapaNe pariName tyAre tanmaya zubha che, paryAya hoM dravya nahi, eka paMDita vaLI ema kahe che, ke zubha ( rUpe ) pariName che AtmA jyAre, tyAre AtmA zubharUpe Akho thaI jAya che. tanmaya che ne ? paNa tanmaya to paryAyanI apekSAe vAta che, vastu zuddha che e to trikALI ni2Ava2Na akhaMDa AnaMdakaMda prabhu che. AhAhA ! ene to rAganI hAre ya saMbaMdha nathI, paryAyane vartamAna aMza ne rAga sAthe saMbaMdha che. karma jaDa che, e to nimitta naimittika saMbaMdha. samajANuM kAMI ? AhAhA ! vastu che bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha te to sakaLa nirAvaraNa che, akhaMDa che, eka che, ekarUpa che, emAM koI bheda nathI, ne e kharekhara to AtmA je A che, e paryAyamAM Avato nathI. samajANuM kAMI ? paryAya paryAyamAM rahe che, vastu vastumAM rahe che paNa ahIMyA e AtmAno vikAra thayo ema batAvavuM che azuddha upAdAnathI. saMskRta TIkAmAM che bhAI e jayasenAcArya TIkAmAM zuddha ane azuddha upAdAna beya AMhIM varNavyA che. azuddha upAdAnanuM varNana TIkAmAM AmAM TIkA Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 samayasAra siddhi bhAga-5 che ne saMskRta emAM. AhAhAhA ! ane tyAM pachI kahI dIdhuM ke A rIte sarvatra zuddha ane azuddha upAdAnanI sthiti che, sarvatra lAgU pADI dIdhuM. A TIkAmAM che 101-102. AhAhA ! e kartAkarma siddha karyuM. AtmAno vijJAnathana, AnaMda svabhAva tene bhUlIne ajJAnapaNe e svarUpanAM jJAna vinA ajJAnapaNe puNya ne pApanA be bhAvane AtmA vyApaka thaIne karato hovAthI te tenuM kArya che, te teno kartA che, ane A kArya che enuM mATe tenuM e karma che. vyApya e che, che ? vyApaka te kartA ne vyApya te kArya. AhAhA ! vyApya vyApaka Ave che ne ? samajANuM kAMI ? AhAhA ! vyApya vyApaka hovAthI tenuM kArya che. vaLI eTaluM kartA sudhI lIdhI vAta. vaLI te ja AtmA te vakhate tanmayapaNe bhAvano bhAvaka hovAthI have bhoktAnI vAta che, te vakhate AtmA tanmayapaNe bhAvano bhAvaka e bhAvano bhAvaka ka2nA2o hovAthI, teno anubhavanAra hovAthI, te vakhate te rAgane anubhavanAro hovAthI arthAta bhoktA thAya che. anubhavanAra hovAthI teno bhoktA, te ja samaye kartA ne te ja samaye bhoktA. AhAhAhA ! zuM kIdhuM I ? je samaye e vyApaka thaIne rAgane kare che, te rAgane te ja kSaNe duHkharUpe vede che. AhAhAhA ! ( zrotAH- ajJAnInI vAta che ne ) enI ja vAta che ne. samajANuM kAMI ? je kSaNe svarUpane bhUlI ane kaMI zubha azubha koI paNa dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA pariNAma thAya e zubha bhAvane vyApaka hovAthI kartA ne e AtmAnuM vyApya hovAthI karma, ane te ja-te ja vakhate ane te ja vakhate te bhAvano bhAvaka hovAthI, e bhAvakano bhAva tevo hovAthI teno bhoktA che, eTale ke anubhave che. AhAhAhA ! AvuM che. ajANyA mANasane to evuM lAge ke zuM haze A te ? A te kevI vAta e ya atyAre to A vAta AkarI thaI paDI che bApA. AhAhA! bhAvaka bhAvano bhAvaka hovAthI, olAmAM ema hatuM te bhAvano vyApaka hovAthI kartA, vyApaka che ne ? ahIMyA te bhAvano bhAvaka hovAthI ( zrotAH- vyApya ) nA, e pachI, vyApya nahi, tanmayapaNe te bhAvano vyApaka hovAthI teno kartA mAthe, ane ahIM te bhAvano bhAvaka hovAthI teno anubhavanAra ema, vyApya-vyApaka e atyAre nahIM. samajANuM ? pharIne, ke AtmA te vakhate zubhAzubha bhAvamAM tanmayapaNe te bhAvano bhAva vyApaka hovAthI teno te kartA ane ahIMyA te vakhate A tanmayapaNe bhAvano bhAvaka hovAthI teno bhoktA anubhavanA2 arthAt bhoktA. AhAhAhA! samajAya che kAMI ? (zrotAH- vyApya vyApakamAM kartAkarma AvyuM ) e kartAkarma AvyA, ahIM bhoktA bhogya AvyuM, beyanI zailI AkhI judI karI nAkhI. olo to bhAvaka che mATe tene anubhave che AtmA, tethI teno anubhavanA2o e, ane te bhAva paNa have oluM vyApya hatuM ne karmanuM ? have ahIM bhAvya levuM che, bhogavavAnuM bhAvya che tyAM. AhAhA ! vyApya juduM e vyApya to paryAya kAryarUpe thayuM ane vyApaka che e kartA thayo, ahIM bhAvakano bhAva anubhavanAra hovAthI te bhoktA che, ane te bhAva paNa te vakhate tanmayapaNe te AtmAnuM bhAvya hovAthI, olAmAM ema kahyuM AtmAnuM Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-102 203 vyApya hovAthI. kartAkarmamAM ema letAM, AtmAnuM vyApya hovAthI kArya che. A AtmAnuM bhAvya hovAthI tenuM bhAvya che eTale bhoktA che ema. hIrAlAlajI ! A enI meLe samajAya evuM nathI. pakaDAya evuM nathI. jhINuM bahu bApA. AhAhA ! ( zrotAH- eTale to AhIM AvyA che) ohohoho ! bhagavAna AtmA vijJAnaghana AnaMdanA svAdane bhedato zubhAzubha bhAvane vyApakapaNe ka2to ane vyApyapaNe te kArya tenuM karato ane te bhAva bhAvakano bhAva hovAthI, te bhAvakanA bhAvane bhogavato ane te bhAva, che ? te anubhavanAra thAya che, ane te bhAva paNa te vakhate te AtmAnuM bhAvya hovAthI, karma kArya vakhate vyApya hovAthI, ane ahIM bhogavavA vakhate bhAvya hovAthI, Are ! Are ! AvuM che. A to alaukika vAtuM che. tattvanI vAta ja AkhI alaukika bApu. AhAhA! anubhAvyanuM bhogya thAya che ema, oluM karma che to A bhogya che, oluM vyApya hovAthI karma che, ane bhAvya hovAthI bhogya che. vyApya hovAthI kArya che bhogavavA yogya hovAthI bhAvya che. bhAvya hovAthI bhogya che. bhAvya hovAthI bhogya che. zuM kahyuM I ? vANIyA kahe paNa A to dharma zuM AmAM kAMI dharma barma nathI. A vastu AvI che, evuM jANe to kharo, dharma kyAM hato ? bhagavAna AtmA, kharekhara to paryAyamAM badhuM che. paNa olA sAthe che ne abheda gaNIne, vyApaka thaIne vijJAnananAM svAdane toDato, ajJAnapaNe vyApaka thaIne puNya-pApano kartA thAya che. ane te zubhAzubha bhAva te AtmAnuM vyApya hovAthI, te tenuM kArya nAma karma che. te bhAva AtmAno bhAvakabhAva hovAthI, bhAvaka bhAva hovAthI eno anubhavanA2 che, ane te bhAva, bhAvya hovAthI, che ? bhoktA che, bhogya che. bhAvya hovAthI bhogya che. AvuM che. (zrotA:- zubhAzubhane bhogave ke harSa zokane bhogave ) e zubhAzubhane bhogave e ja AvyuM aMdara bhogave che. TIkAmAM to zAtA azAtA lIdhI che bhAI jayasena AcArye. joke zAtA azAtAno to saMyoga che, chatAM enuM lakSa tyAM jAya che, ane e, e bhAvane bhogave che eTaluM. AhA ! samajANuM kAMI ? ( zrotAH- zubhAzubhane kare ne harSa-zokane bhogave ) e eka ja che je zubhAzubha kare che te ja harSa-zoka che, te teno ja bhoktA che, te ahIM zabda AvI gayo e ja pATha che ne "AdA sa tasya khalu kattA so tamsa du vedago." teno e vedaka che. zubhAzubha bhAvano kartA annAnI te ja zubhAzubha bhAvano vedaka che, eka ja che, samaya eka ja che, ne enI I ja cIja che. A rIte ajJAnI paNa 52bhAvano kartA nathI lyo ! A siddha karavuM che pAchuM. AhAhA ! karmane kare ne karmane, jaDane bhogave ema nahi. ema kahe che, karma jaDa che tene AtmA kare ane karmanA phaLane jaDane bhogave ema nathI. e ahIMyA vipAkapaNe puNya-pApa thayA ene vyApakathI kare ne vyApyapaNuM karma kare ane A bhAvakano bhAva pote kare karmane jaDane, bhAvakano bhAva hovAthI anubhave che ane te bhAvya hovAthI bhogya che. ATaluM badhuM yAda rAkhavuM, bahu sArI gAthA AvI che. bhAvArthaH- pudgalakarmano udaya thatAM e jaDane, e jaDa rahyo, jJAnI tene jANe che eTale ke udaya thatAM je bhAva thayo aMdara ene jJAnI jANe ja che. samajANuM kAMI ? pudgalakarmano udaya Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 samayasAra siddhi bhAga-5 thatAM eno artha e ke aMdara je zubhAzubha bhAva thayo tene jJAnI jANe ja che, arthAt jJAnano ja kartA thAya che. dharmI ene kahIe ke je zubha ke azubha dayA, dAna, vrata, kAma, krodhanA bhAva tene pote jJAnamAM rahI AnaMdamAM rahIne jANe. jJAnano ja e kartA thAya, eTale AtmAnA svabhAvano ema, jJAnI zubhAzubha bhAvanA rAgane kALe pote zuddha svarUpa, zuddha upAdAna je che, tenI pariNatine karato e zubhAzubha bhAvane jANe, ane jANavAnuM jJAna e enuM kArya AhAhA ! samajANuM kAMI? zubhAzubha bhAva enuM kArya nahi. dharmAnuM zubhAzubha kArya nahi. AhAhAhA ! AMhIM to atyAre A zubha kriyA badhI kare e dharma ne evuM manAI gayuM che. ane A vAta bahAra AvI tyAre kahe ekAMta che, prabhu tane ekAMta lAge, bhAI e samyaka ekAMta che. ekAMta che kharuM, paNa samyaka ekAMta che. AhAhA! jJAnano ja kartA thAya che. dharmI to svarUpa je jJAna AtmA, eno e kartA racanAro thAya. AhAhA ! jo ke jJAnanI paryAya SakArakarUpe pariNamatI UbhI thAya che, paNa ahIMyA AtmA tene kare jJAnane ema kahevuM che. samajANuM kAMI? AhA! jJAnano kartA thAya che, eTale ke potAnA AnaMdanI dazA, ahIM jJAna pradhAnathI kathana che ne? tethI oluM rAga che tene ahIM jANe che, e jANavAnA pariNAmano e kartA che. rAgano kartA nahi. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? jJAnano ja kartA thAya che, kharekhara to kArako paryAyamAM hoya che. thavuM ne javuM ne Ama ne, e badhuM Ama SakAraka (paryAyamAM che.) dhruva che e to dhruva paDayA che kuTastha che. samajANuM? cha kAraka je aMdara che guNarUpa e to kuTastha che emAM kAMI palaTavuM ke badalavuM karavuM ke bhogavavuM evuM emAM kAMI che ja nahi. paNa e AtmAnI paryAya gaNIne, azuddha upAdAnanI gaNIne ene kare che, enuM kArya kare che, eno kartA thAya che, bhAvaka thaIne bhAvya kare che ne bhAvya thaIne tene bhogave che. AhAhA! - ajJAnI ajJAnane lIdhe, karmodayanA nimitte thatAM, e to nimitta che hoM, potAne ajJAnarUpa zubhAzubha bhAvono kartA thAya che. nimittano artha ja tyAM eka cIja che eTaluM, enAthI ahIM zubhAzubha bhAva thayA ema nathI. zubhAzubha bhAva potAnI paryAyamAM svakALe SakArakanA pariNamanathI ubhA thAya che. tene karmanA nimittanI paNa apekSA nathI. paNa oluM nimitta sAme eka cIja che ne enuM jJAna karAve che, AvuM jyAM Ave tyAM vaLage ke jo A nimitta AvyuM, karmanA nimitte, nimitte thatA potAnA ajJAnarUpa zubhAzubha bhAvono kartA thAya che. A rIte jJAnI potAnA jJAnarUpa bhAvano kartA che. AhAhAhA dharmI potAnA jJAna, AnaMda, zAMti AdinA kartA, ajJAnI potAnA mAnelA che evA zubhAzubha bhAvano kartA ne bhoktA che. ane ajJAnI potAnA ajJAnarUpa bhAvano karyA che, parabhAvano kartA to jJAnI ke ajJAnI koI nathI lyo! AhAhA! ajJAnI kAMI jaDano kartA paramANune kare A zarIranA, kArya kare e to ajJAnI ya karato nathI. vizeSa kaheze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva.) Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 gAthA-103 * C gAthA-103 gAthA-103 ). namaka - ) - - na ca parabhAvaH kenApi kartuM pAryetajo jamhi guNe davve so aNNamhi du Na saMkamadi dvve| so aNNamasaMkaMto kaha taM pariNAmae davvaM / / 103 / / yo yasmin guNe dravye so'nyasmistu na saMkrAmati drvye| so'nyadasaMkrAntaH kathaM tatpariNAmayati drvym||103 / / iha kila yo yAvAn kazcidvastuvizeSo yasmin yAvati kasmiMzcicidAtmanyacidAtmani vA dravye guNe ca svarasata evAnAdita eva vRttaH, sa khalvacalitasya vastusthitisImno bhettumazakyatvAttasminneva varteta, na puna: dravyAntaraM guNAntaraM vA sNkraamet| dravyAntaraM guNAntaraM bA'saMkrAmaMzca kathaM tvanyaM vastuvizeSa pariNAmayet ? ataH parabhAva: kenApi na kartuM paaryet| parabhAvane koI ( dravya) karI zake nahi ema have kahe che: je dravya je guNa-dravyamAM, nahi anya dravya saMkrame; aNasaMkrakhyuM te kema anya pariNamAve dravyane? 103. gAthArtha-[ :] je vastu (arthAt dravya ) [ smina dravya] je dravyamAM ane [ TLe ] guNamAM varte che [3] te [anyasmina tu] anya [dravyuM] dravyamAM tathA guNamAM [1 samiti] saMkramaNa pAmatI nathI (arthAt badalAIne anyamAM bhaLI jatI nathI);[ sanyata saMnti:] anyarUpe saMkramaNa nahi pAmI thakI [sa:]te (vastu), [ tatadravyama] anya vastune [ ] kema [pariNAmati] pariNamAvI zake? TIkAH-jagatamAM je koI jevaDI vastu je koI jevaDA caitanyasvarUpa ke acaitanyasvarUpa dravyamAM ane guNamAM nija rasathI ja anAdithI ja varte chete, kharekhara acalita vastusthitinI maryAdAne toDavI azakya hovAthI, temAM ja (potAnA tevaDA dravya-guNamAM ja) varte che paraMtu dravyAMtara ke guNAMtararUpe saMkramaNa pAmatI nathI; ane dravyAMtara ke guNAMtararUpe nahi saMmatI te, anya vastune kema pariNamAvI zake?(kadI na pariNamAvI zake.) mATe parabhAva koIthI karI zakAya nahi. bhAvArtha-je dravyasvabhAva che tene koI paNa palaTAvI zakatuM nathI, e vastunI maryAdA Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 samayasAra siddhi bhAga-5 pravacana naM. 206 gAthA-103 maMgaLavAra, phAgaNa suda-1, tA. 27/2/79 samayasAra 103 gAthA parabhAvane koI karI zake nahi ema have kahe che. jo jamhi guNe davve so aNNamhi du Na saMkamadi dvve| so aNNamasaMkato kaha taM pariNAmae davvaM / / 103 / / je dravya je guNa-dravyamAM, nahi anya dravya saMkrame; aNasaMkrakhyuM te kema anya pariNamAve dravyane? 103. TIkAH- "jagatamAM je koI jevaDI vastu" jevaDI vastu "je koI jevaDA caitanya svarUpa che ke acaitanya svarUpa" che? be ya, pahelI vAta Ama lIdhI. "jagatamAM je koI jevaDI vastunA je koI jevaDA caitanyasvarUpa ke acaitanyasvarUpa," dravyamAM ane guNamAM nija rasathI anAdithI varte che. dareka dravya potAnA caitanya caitanyamAM, acaitanya acaitanyamAM paNa potAnA guNa paryAyamAM varte che. "kharekhara acalita vastusthitinI maryAdAne toDavI azakya hovAthI dareka AtmA dareka paramANuM potAnA guNa ane paryAyamAM varte che, te acalita maryAdAne toDavI azakya che, tethI te te paramANunI ne te te AtmAnI te te samayanI avasthA bIjo koI kare ane bIjAnuM A kare e maryAdA nathI. AhAhA ! (zrotA- paraspara upakAra to Ave che) e upakArano artha nimitta. e upakArano artha nimitta che. e tyAM badhA nAkhe che ke, atyAre hamaNAM lokanuM (simbola) nAkhIne e paraspara upagraho chApAmAM badhA nAkhe atyAre, e upagrahano upakArano artha nimitta che. e vakhate nimitta che eTaluM. AhAhA ! ahIMyA to kahe che ke eka dravya bIjA dravyane kaMI karI zake nahi, kema ke te dravya potAnA guNa paryAyamAM anAdithI (varte che.) acalita vastusthitinI maryAdAne toDavI azakya hovAthI. AhAhAhA ! A hAthanuM hulavuM e to enA paramANuo enA guNa ne paryAyamAM e varte che ene AtmA ene halAvI zake evI vastunI sthitimaryAdA nathI. (zrotA - ame to AMgaLIne hulAvIe chIe.) koNa halAve ? e hAle che I ene kAraNe. A AvuM AkaruM kAma che. A hoTha hale che hoTha e pote potAnA paramANuM che tenA guNa paryAyamAM te varte che. ene AtmA vartAvI zake, hoThane hulAvI zake, traNakALamAM nahi. AhAhAhA! AvI vAta che. AtmA paranI dayA pALI zake, paranI avasthA AyuSya ne zarIra enuM kArya che tyAM, ene bIjo kahe ke huM Ane AyuSya ApuM ne jIvADI dauM, AhAhA.. AkaruM kAma che. AMhIM e kahe che. jeTalI vastu ne jeTalA svarUpo hoya ema kahe che te pote dravyamAM ane guNamAM, eTale guNa ne paryAya nija rasathI ja anAdithI varte che. AhA! AtmA, AtmA potAnA guNa paryAyapaNe varte che, A paramANuo paNa enAM guNa paryAyapaNe varte che. AtmAne laIne nahi, tema ene laIne AtmAmAM nahi. AhAhAhA ! A gAthA UMcI che. "aSNama saMkaMto" "aNama saMketo" eka zabda Akho che. ghaDAne kuMbhAra karI zake nahi ema Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-103 207 kahe che. kema ke kuMbhAra anyadravya che, ghaDo anya dravyanI paryAya che, te kuMbhAra aMdara saMkramaNato nathI aMdara pesato nathI ethI ghaDAne kuMbhAra karI zake nahi. (zrotA:- amAruM karyuM badhu pANImAM jaze) karyuM zuM abhimAna karyuM'tuM. AhAhAhA ! AkaruM kAma che. A vakIlAta karI'tI ne A vakIlAta ne badhe bhASAne A e pANImAM gayuM kahe che, ema kahe che, paNa e bhASA ja ke di' karI'tI, bhASA to jaDa che. jaDanI paryAyanI maryAdA enA to guNa paryAyamAM e paramANuM varyA che, AtmA enI paryAyamAM vartAve ? AhAhA ! (zrotA:- rUpiyA lIdhA che) rUpiyA lIdhA e ya maphatanA e rUpiyA to te vakhate AvavAnA hatA. kaho hasubhAI, hasumakhabhAI nathI AvyA nahIM Aja bhAvanagara, samajANuM kAMI? AhAhAhA ! mahA siddhAMta che. jagatamAM je koI jevaDI vastu jeTalI jevI guNaparyAyavALI jevaDI ane te eTaluM te caitanya svarUpa ne acaitanyasvarUpa pAchuM ema, e dravyamAM ne guNamAM nija rasathI potAnI zaktithI potAnA svabhAvathI dareka vastu potAnA guNa ne paryAyamAM anAdithI ja varte che. guNa eTale paryAyanI vAta che ahIM, samajANuM kAMI? AhAhA ! AkaruM kAma che. oluM vyavahArane hajI to vaLagyo che, tyAM A hajI ekanuM bIjAnuM kare nahi dayA pALI zake nahi, A maMdira banAvI zake nahi AtmA, ema kahe che. have thaI gayuM maMdira. eTale, te te paramANuo ane te te acaitanya eno svabhAva temAM te paramANuo vartI rahyA che. acalita caLe nahi e sthitimAM vartI rahyAM che, ema dareka AtmA eka nigodanA zarIramAM anaMta jIva, e eka eka jIva potAnA guNa paryAyamAM vartI rahyA che. eka jagyAmAM anaMta jIva, ane tyAM anaMtA tejasa kArpaNa paramANuo dareka dravya potAnA guNa paryAyamAM vartI rahyuM che. AhAhAhA ! kaho e keTalA bhegA hovA chatAM eka jagyAmAM, (zrotA- saMsthAnuM kAma karavuM ke na karavuM ) koNa kare che? saMsthAnuM kAma kare che? rAmajIbhAI pramukha che atyAre kahe che loko. (zrotA - loko kahe che ne Apeya kaho cho) eya! hasubhAI! che A? kare che koNa? AkaruM kAma che. (zrotA - thAvAnuM hoya e thAya) A hAtha hale che, kahe che ke e paramANunI guNa paryAyamAM e paramANuo varte che, ene bIjo AtmA vartAve e acalita, che? vastusthitinI maryAdAne toDavI azakya che. AhAhAhAhA ! samajAya che kAMI? AvI vAta che. kahe nimitta thaI ne thAya ne nimittathI to karIe ne ame, A bhAI kahetA'tA DhebarabhAI, AvI jyAre vAta Ave kahe nimitta to thavAnuM, nimitta eTale zuM? je kAMI kArya thAya che tyAM A hoya te potAnA kAryamAM varte che, potAnA guNa paryAyamAM e enI guNa paryAyamAM varte che. (zrotA - e to kAMI bIju mAnatA'tA) mAnyA karyA, kAle AvyA'tA ne chaganabhAI AvyA'tA vayA gayA, chagana joSI AvyA'tA ne AvyA'tA. darzana karavA Avyo chuM kahe. AhAhAhA ! ekaeka paramANuM emAM je anaMta guNo tenI vartamAna paryAyamAM te varte che. tenI maryAdAne bIjo paramANuM ke bIjo AtmA enI maryAdAne toDe e banI zake nahi. AhAhAhA! AvI vAta che. kharekhara acalita vastusthiti. AhAhA! traNakALa traNa lokamAM e acaLa sthiti vastunI. anAdithI kIdhuM ne tyAM? temAM ja potAnA tevaDA Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 samayasAra siddhi bhAga-5 dravyaguNamAM eTale paryAyamAM potAnA dravyaguNa paryAyamAM varte che. mATI potAnA guNa ane paryAya ghaTamAM varte che, ghaTanuM vartana che e mATIthI che, ghaTanuM thavuM vartavuM e kAMI kuMbhArathI nathI. AhAhA ! roTalInuM thavuM e enA paramANunA guNa ane paryAyamAM e roTalInA paramANuM varte che e maryAdAne toDavI, bIjo kahe ke huM roTalIne Ama karuM ne Ama karuM, e badhuM ajJAna che. (zrotA- huMziyAra bAI hoya to) huMziyAra-buziyAra enI pAse paryAyamAM vartIne enI pAse rahI gaI. huziyArI nyAM jAya che jyAM? kaho zuM che AmAM caMdubhAI ! A badhA dAktara hoziyAra hoya e badhA raga jhAlIne kare ema, barAbara lohI Ave to kahe ke Ama. AhAhAhA ! dareka paramANumAM dareka AtmA te te samayamAM te vakhate tenA guNa paryAyamAM varte che e acalita vastunI sthiti toDavI azakya che. AhAhAhA ! kuTuMbanuM pAlana poSaNa kare che AtmA, e vastunI sthiti azakya che. e karI zake nahi AhAhA! (zrotA:- bApa dIkarAnuM karI zake nahIM kAMI ) AMhIM koNa kare che, koNa dikarAnuM? dikaro ke di' hato ene? A dikarAno AtmA jAdo, enA zarIranA rajakaNa judA tuM jAdo ne tAruM zarIra juduM. dikaro kono? bApanuM nAma lakhe, e lakhe temAM lakhe ne? AhAhA ! chokarAno AtmA ne tenA zarIranA rajakaNo, te kALe tenA guNa paryAyamAM vartatA rahyA che, ane bIjo kahe ke huM Ane sudhAruM ne Ane moTo karuM e mithyAtva bhrama che. AhAhAhA ! AvuM kAma duniyAthI judI jAta che. "potAnA jevaDA dravyaguNamAM vartI paraMtu dravyAMtara ke guNAMtararUpe saMkramaNa pAmatI nathI" zuM kIdhuM? dareka vastu potAnI paryAyamAM, guNa to trikALa che, paNa dareka vastu te te kALe te te paryAyamAM vartatI te vastunI maryAdA toDavI azakya hovAthI, potAnA tevaDA dravyaguNomAM varte che, potAnA tevaDA guNa paryAyamAM te te varte che dravya, paraMtu dravyAMtara, bIjA dravyane ke bIjA guNa paryAyane saMkramaNa pAmatI nathI. bIjA dravyamAM guNarUpe ke dravyarUpe ke bIjAnI paryAyamAM bIju dravya saMkramaNa nAma bheLaseLa thatuM nathI. AhAhAhA! A to akSara lakhAya, to kahe che ke akSaranA paramANuomAM, temAM guNa ne paryAyamAM vartatA e paramANuM che, ene olI kalama che ane vartAve che e vAta khoTI che. ema kalama Ama hAle che e enI potAnI paryAyamAM varte che. ene hAtha halAve che khoTI vAta che. ema hAtha jyAM Ama hAle che e potAnA paramANunI paryAyamAM varte che, ene A AtmA ema kahe ke huM A vartAvuM chuM hAthane. AhAhA ! AvuM che. saMpradAyamAM to Ama karo A karo ne tema karo apavAsa karo, vrata karo, A choDo, phalANuM karo, DhIMkaNuM karo. AhAhA ! mithyAtva dazAmAM paNa te AtmA potAnI paryAyamAM varte che, mAne bhale, paNa e to potAnA guNaparyAyamAM varte che, e parane laIne nahi ane paranI maryAdA je paramAM potAnA guNa-paryAyamAM varte che, ene A toDI zake (nahIM). AhAhA ! ( vigraha gatimAM jAyane) e gati e ya nimittathI vAta che, e te te paramANuM te samaya te paryAyane prApta che tene koI toDI zake nahIM e nimittathI kathana che. pUrvanA zAtAvedanIyanA Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-103 209 udayathI paisA AvyA kahe che ke sagavaDatA Ave e badhI nimittathI kathana che, bAkI bAhya padArtha je che e pote potAnA guNa paryAyamAM vartanArA vartI rahyA che, e zAtAnA udayane laIne paNa nahi. AhAhA ! eka 52mA paNa potAnA guNa paryAyamAM varte che ne bIjo 52mANuM joDe che te tenI paryAyane vartAve, cA2 guNa AMhIM hoya ne cha guNa e hoya to tyAM cha guNa thAya, be guNa adhika, pATha che zAstramAM. cA2guNavALo 52mANuM hoya, cha guNavALA 52mANuM sAthe maLe to cha guNa thaI jAya paNa e Ane laIne thAya che ema nahi. cha guNa ahIM che mATe cha guNa ahIM pravartAve che ema nathI. e pote ja potAmAM te vakhate cha guNanI paryAya, cha paryAyapaNe pariName che ene bIjo 52mANuM adhikavALo ene pariNamAve che ema nathI. kaho AmAM AvI vAta che. lAdIno ekaeka 2jakaNa ema kahe che. ( zrotAH- jevuM chAMTe evuM thAya ne ) e chAMTI zake ja nahine ? e eno ekaeka rajakaNa te te potAnI paryAyamAM varte che ne bIjo chAMTe ne I kare e vAtamAM kAMI mAla nathI. AhAhA ! AvuM che. potAnA tevaDA dravya-guNamAM varte che, paraMtu dravyAMtara eTale bIjA dravyanI paryAyamAM eTale bIjAnA guNamAM ke dravyamAM bIjAnA dravyamAM ke bIjAnI paryAyamAM saMkramaNa pAmatI nathI. eka tattva potAnA guNaparyAyapaNe varte che, te tattva ane2A dravya ne anerI paryAyamAM vartatuM nathI. AhAhA ! gAthA tadna dareka paryAya te te kALe svataMtra te dravyanI che ema siddha kare che. AhAhA ! karmane laIne nahi tyAM Ano AdhAra tyAM Apyo che ne pAchaLa sarvavizuddhamAM, sarvavizuddhamAM Ano AdhAra to ApI dIdho pAchaLa, ke juo 103 mAM Ama kahevAI gayuM che pAchaLa Ave che Ave che. ane 'dravyAMtara ke guNAMta2rUpe nahi saMkramatI' jyAre eka vastu bIjAnA guNadravyapaNe ne bIjAnI paryAyapaNe na saMkrame to anya vastune kema pariNamAvI zake ? AhAhAhA ! moTo goTo atyAre cAle che ne ? nizcayathI na kare paNa vyavahArathI karI zake che ema kahe che. kare zuM dhULa kare vyavahA2thI, vyavahA2thI bolAya kathanathI bolAya. e bolavAnI bhASA e AtmA kare ? kadI na pariNamAvI zake, eka vastu bIjI vastunA dravyarUpe ke paryAyarUpe saMkramI zake nahi mATe tenuM kAMI karI zake nahi. mATe 52bhAva koIthI karI zakAya nahi. A parabhAva zabda 52dravyanI paryAyanI vAta che atyAre parabhAva eTale vikArI bhAvanI vAta nathI. AhAhA! bhAvArtha:- "je dravyasvabhAva che tene koI paNa palaTAvI zakatuM nathI" AhAhAhA ! jIva rAgamAM varte to te kALe zubharAga hoya to zAtAvedanIya baMdhAya, paNa e kahe che ke rAga AnI paryAya che e AmAM saMkramI nathI, e vakhatanA 52mANuo zAtApaNe potAnA guNanI paryAyapaNe pariNamyA che, rahyAM che, e rAgane laIne thayAM che ema nathI. AhAhA ! AyuSyanuM baMdhana thAya, e je eno bhAva che temAM te AtmA varte, paNa e bhAvane laIne AyuSya baMdhANuM 52mANuMnI paryAyamAM varte ema na bane. AhA ! jevA karma bAMdhyA evA bhogavavA ema mANaso nathI kahetA ? AMhIM to kahe ke bAMdhato ya nathI ne bhogavato ya nathI e. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 samayasAra siddhi bhAga-5 potapotAnA bhAvane kare ne potapotAnA bhAvane bhogave. AhA ! e to mAthe pahelAM kahI gayA. bhAvano vyApaka hovAthI pote kartA ane bhAva tenuM vyApya hovAthI tenuM kArya khalAsa thaI gayuM. AhAhAhA ! bhAre vAta bhAI ! "je dravyasvabhAva tene koIpaNa palaTAvI zakatuM nathI e vastunI maryAdA che" e vastunI maryAdA che. koIne AMgaNe koI jAya, koInI paryAyamAM koka jAya, AMgaNe jAya lyo ne paryAyamAM, dravyamAM bhale nahIM, ema thaI zakatuM nathI. AhAhA ! "A kaThelA kA2Ne AtmA kharekhara pudgalakarmono akartA Tharyo ema kahe che lyo. have, bhASA pheravI nAkhI (juoH ) "tevI (-sahaja ) A dRSTi sadA jayavaMta che." samyagdarzanane ThekANe trikALa dRSTi je che darzana, trikALa zraddhA ( te ) lIdhI che. trikALa... hoM ! kA2Na dRSTi che e trikALa aMdara che. samyagdarzana, e dRSTi, to paryAya che. paNa eno je viSaya che emAM je kAraNa 'dRSTi' sahaja trikALa jayavaMta varte che. AhA... hA... hA ! samajANuM kAMI ? jenA upara dRSTi paDI te ja vastu-sahaja dRSTi-aMdara trikALa varte che, dhruva che. AhA...hA ! che.. ! "tevI" eTale 'jevuM jJAna tevI' eTale 'te rIte' "( -sahaja ) A dRSTi sadA jayavaMta che." AhA...hA ! samyagdarzananI dRSTi to paryAya, (te ) to navI pragaTa thAya che; te sadA jayavaMta nathI. paNa aMdara je dRSTino viSaya che, je sabhyazraddhA-dRSTi je che, te sadA jayavaMta che. AhA...hA ! Avo mArga che!!! je dRSTino viSaya aMdara che, je sabhyazraddhA-dRSTi che, je dhruvadRSTi che, te sadA jayavaMta varte che ! AhA...hA ! dRSTi sadA jayavaMta varte che, dhruva ! je samyagdarzananI paryAya e viSaya kare che ene (evI ) khabara nathI. paNa jJAna sAthe che, jJAna jANe che keH A dRSTinI paryAya je utpanna thaI tene, je aMtaradRSTi jayavaMta varte che. AhA...hA ! samajANuM kAMI ? (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 119, zloka 75 52nuM pravacana,niyamasAra) Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-104 gAthA-104 *** ataH sthitaH khalvAtmA pudgalakarmaNAmakartA 211 sh davvaguNassa ya AdA Na kuNadi poggalamayamhi kammamhi / taM ubhayamakuvvaMto tamhi kahaM tassa so kattA / / 104 / / dravyaguNasya cAtmA na karoti pudgalamaye krmnni| tadubhayamakurvastasminkathaM tasya sa kartA / / 104 / / yathA khalu mRNmaye kalaze karmaNi mRddravyamRdguNayoH svarasata eva vartamAne dravyaguNAntarasaMkramasya vastusthityaiva niSiddhatvAdAtmAnamAtmaguNaM vA nAdhatte sa kalazakAraH; dravyAntarasaMkramamantareNAnyasya vastunaH pariNamayitumazakyatvAt tadubhayaM tu tasminnanAdadhAno na tattvatastasya kartA pratibhAti / tathA pudgalamaye jJAnAvaraNAdau karmaNi pudgaladravyapudgalaguNayo: svarasata eva vartamAne dravyaguNAntarasaMkramasya vidhAtumazakyatvAdAtmadravyamAtmaguNaM vAtmA na khalvAdhattai; dravyAntarasaMkramamantareNAnyasya vastunaH pariNamayitumazakyatvAttadubhayaM tu tasminnanAdadhAnaH kathaM nu tattvatastasya kartA pratibhAyAt ? tataH sthitaH khalvAtmA pudglkrmnnaamkrtaa| A (u52 kahelA ) kA2Ne AtmA kharekhara pudgalakarmono akartA Tharyo ema have TuDe che: AtmA kare nahi dravya-guNa pudgalamayI karmo viSe, te ubhayane temAM na karato kema tatkartA bane ? 104. gAthArthaH-[ AtmA ] AtmA [ pudgalamaye karmaNi ] puchgalabhaya 'rbhabhAM [ dravyaguNasya ca ] dravyane tathA guezane [ na karoti ] 42to nathI; [ tasmin ] tebhAM [ tad ubhayam ] te jannene [ akurvan ] nahi 'rato thast [ saH ] te [ tasya kartA ] teno 'rtA [ kathaM ] Gebha hoya ? TIkA:-jevI rIte-mATImaya ghaDArUpI karma ke je mATIrUpI dravyamAM ane mATInA guNamAM nija 2sathI ja varte che temAM kuMbhAra potAne ke potAnA guNane nAkhato-mUkato-bheLavato nathI kA2Na ke ( koI vastunuM ) dravyAMta2 ke guNAMta2rUpe saMkramaNa thavAno vastusthitithI ja niSedha che; dravyAMta2rUpe (arthAt anyadravyarUpe ) saMkramaNa pAmyA vinA anya vastune pariNamAvavI azakya hovAthI, potAnAM dravya ane guNa bannene te ghaDArUpI karmamAM nahi nAkhato evo te kuMbhAra 52mArthe teno kartA pratibhAsato nathI; tevI rIte-pudgalamaya jJAnAva2NAdi karma ke je pudgaladravyamAM ane pudgalanA guNamAM nija rasathI ja varte che Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 samayasAra siddhi bhAga-5 temAM AtmA potAnA dravyane ke potAnA guNane kharekhara nAkhato-mUkato-bheLavato nathI kAraNa ke (koI vastunuM) dravyAMtara ke guNAMtararUpe saMkramaNa thavuM azakya che; dravyAMtararUpe saMkramaNa pAmyA vinA anya vastune pariNamAvavI azakya hovAthI, potAnAM dravya ane guNa-bannene te jJAnAvaraNAdi karmamAM nahi nAkhato evo te AtmA paramArthe teno kartA kema hoI zake? (kadI na hoI zake.) mATe kharekhara AtmA pudgalakarmono akartA Tharyo. gAthA-104 upara pravacana davvaguNassa ya AdA Na kuNadi poggalamayamhi kmmmhi| taM ubhayamakuvvaMto tamhi kahaM tassa so kttaa||104|| AtmA kare nahi dravya-guNa pudgalamayI karmo viSe, guNazabda ahIM paryAya] te ubhayane temAM na karato kema tatkartA bane? 104. I levI. (samajavI) | TIkA- jevI rIte mATImaya ghaDArUpI karma" AhAhA ! mATImaya ghaDArUpI karma, ke je mATI rUpI dravyamAM ane mATInI paryAyamAM nija rasathI varte che. AhAhA ! mATImaya ghaDArUpI kArya, ke je mATIrUpI dravyamAM ane tenI paryAyamAM nijarasathI ja varte, nijazaktithI ja varte che, nijazaktithI varte che parane kAraNe varte che ema che nahi. AhAhA ! ghaDo kuMbhAra kare che e traNakALamAM khoTI vAta che ema kahe che. AhAhA ! paranI dayA pALI zake e to kyAre ke ahIMnI paryAya saMkramIne tyAM jAya to, e to banatuM nathI pachI paranI dayA pALavI ke parane mAravo e kyAM rahyuM AmAM? bhAva kare e bhAva kare e bhAvamAM varte, paNa e bhAvamAM varyo mAravAno bhAva emAM varte, paNa ethI bIjAne mArI zake ema bane nahi. AhAhAhA ! AvuM kAma che badhuM. (zrotA- bIjAne jIvADe) koNa jIvADe ? heM? e to kalpanAo che, AkaruM kAma che. mATImaya ghaDArUpI mATImaya, joyuM bhASA kevI lIdhI che. mATInuM kArya che eme ya na letA, mATImaya ghaDArUpI kArya, mATImaya ghaDArUpI kArya ema, ke je mATIrUpI dravyamAM ane tenA guNamAM eTale tenI paryAyamAM nija rasathI ja varte che. e mATI potAnI zaktithI ja ghaDArUpe thayuM che. ghaDArUpe thaI e potAnI zaktithI ja thayuM che nijarasathI thayuM che. AhAhAhA ! evuM che bahu. A mahAsiddhAMto che badhAM, temAM kuMbhAra potAne ke potAnA paryAyane nAkhato, mUkto bheLavato nathI. AhAhA ! AvuM che. AtmAmAM anAdithI ajJAnapaNe je rAgadveSa ne mithyAtva thAya, te dravya tenI paryAyamAM varte che. paNa tene karmano udaya ahIM mithyAtva karAve ne rAgadveSa karAve ema banatuM nathI. parane laIne vikAra thato nathI ema kahe che. moTo vAMdho che ne atyAre, che ne zvetAMbaranI sAme ne ApaNe AmAMya digaMbaramAM ya paMDito keTalAke, nimittathI paNa thAya, koI vAra. AhAhAhA.... AMhIM to kahe che ke je kaMI AtmAmAM dravyapaNuM ane tenI paryAyapaNuM bhale puNya-pApanA paryAyapaNe ho temAM vartato te karmanA udayane laIne ahIM varte che ema nathI. karmano udaya jaDanI paryAya che, enI paryAyamAM vartatA e paramANuM che e paryAya Ane vartAve evuM svarUpamAM nathI. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-104 213 AhAhAhA ! e jJAnAvaraNI karma, e jJAnanI hINI dazA kare ema thAtuM nathI ema kahe che. AhAhA ! jJAna, jaDa che AvaraNa, e jJAnane Avare e traNakALamAM banatuM nathI ema kahe che. AhAhA ! e jJAna pote ja hINapaNe potAnI paryAyapaNe vartatuM paranI apekSA emAM nathI. AhAhAhA ! bhASA kahevI jJAnAvaraNI karma jJAnane Avare. AMhIM kahe che ke e karma jJAnanI paryAya hINI thAya potAthI, emAM e varte, paNa e karma ene vartAve hINApaNe ema che nahi. AhAhA ! (zrotA- aMtaraMga bahiraMga vyAsi kema kIdhuM che) vyAsi bahiraMga che ja nahi. bahi: eTale bahAra che basa, e nimitta che eTaluM, paNa enAthI ahIM thAya che ema nathI-teranI sAlamAM e ja vAMdho hato ne ? nimittathI paNa koI vakhate thAya. paNa koI vakhate thAya eTale zuM? ye samaye te dravya potAnI paryAyamAM vartatuM nathI ke jethI bIjAM dravya tene e paryAyamAM vartAve? AhAhA ! kuMbhAranI icchA hoya to ghaDo kare, icchA hoya to koDiyuM kare, ema che ja nahi. AkaruM kAma bhAI ! AhAhA ! eka tattva vastu che, e sat che tenA anaMtA guNo che, ane tenI eka samayanI anaMtI paryAya che. basa e dravya potAnA guNa ne paryAyamAM varte tenI maryAdA toDavI azakya che. bIjo koI ene paryAyamAM vartAvI de? AhAhAhA ! aMtarAya karmano udaya Akaro Avyo mATe ahIM vIryamAM hINApaNuM thayuM vIryaMtarAyane laIne to kahe che vIryaMtarAya che e jaDanI paryAya che, e enA guNaparyAyamAM varte che, ane AMhIM je pote hINI dazA vIryanI thaI e pote potAnA guNaparyAyamAM varte che, e parane laIne haNApaNe varte che ema nathI. AhAhA! AvuM che. A badhA vepArI bepArI badhA tophAna karatA haze, nahi karI zakatA hoya? AhAhA ! udyogapati, nathI kahetA? AmAM ahIM mArA mAM bApa kAMI mUkI gayA nahotA bApA, ne pote potAnA bAvaDe baLe A badhuM bheguM karyuM zuM karyuM dhULa? udyogapati zAMti zAhu, phalANA udyogapati, udyogapati? AhAhA ! potAnA dravya ne paryAyamAM vartatuM dravya potAnuM, je bIjAnA dravya tenA guNane paryAyamAM vartatuM dravya, tene A zuM karI zake ? kALa be no eka che ne, AnA dravya-guNapaNe e pravarte che ne AMhIM potAnA guNa paryAyapaNe varte, paNa kALa to eka che emAM kare zuM? AhAhA! AvuM che. kuMbhAra potAne ne potAnA guNaparyAyane nAkhato, mUkto, bheLavato traNa bola lIdhAM. e ghaDAnI paryAyamAM kuMbhAra potAnI paryAyane nAkhato nathI, mUkto nathI, bheLavato nathI. AhAhAhA ! kAraNake koI vastunuM dravyAMtara ke guNAMtararUpe saMkramaNa thavAno vastusthitithI niSedha che. AhAhA! kuMbhAra potAnI paryAyane mATInA ghaDAnI aMdaramAM mUke evuM che nahi traNakALamAM kahe che. kuMbhAranI paryAya kuMbhAranA AtmAmAM vartatI rahe che. mATInI paryAya ghaDo e mATImAM vartatI rahe che, ane e bIjo enI paryAyane ahIM mUke jarI evo AkAra ghaDAno thAya Avo thAya Avo thAya emAM paranI kAMI paNa asara nathI. AhAhA ! AvuM che. A makAnanAM paramANuo enI paryAyapaNe pravaryA che ene koI ijanera ke pramukha thaIne ke kaDiyo ene kaMI kare, e banatuM nathI ema kahe che. (zrotA- ApaNe to mistrI rAkhyA'tA) Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 samayasAra siddhi bhAga-5 rAkhe koNa? kaho rAyacaMdabhAI ! AvI vAtuM che. tyAM to paMdara lAkhanuM maMdira kare che tethI vadhAre vadhaze kahe che vAta thatI'tI. AhAhAhA ! bApu koNa kare bhAI ? AhAhA ! anaMta paramANuono piMDa, emAM eka eka paramANuM potAnA guNa ne paryAyamAM vartanAro e maryAdAne koNa toDe ? AhAhAhA! eka eka paramANuM potAnI maryAdAmAM vartato e eka samayamAM bhegA anaMtA jIva che nigodamAM, ane tenI sAthe anaMtA tejasa ne kArmaNanA paramANuM che, paNa te eka eka AtmA potAnI guNaparyAyamAM varte che, bIjo AtmA che e enI guNaparyAyamAM varte che A be bhegA varte che ema che nahi. AhAhAhA ! bahu AkaruM, ema nigodanA jIvane bacAvI zake AtmA ema nathI. kAraNa ke e potAnI paryAya tyAM mUkto nathI, te zuM karI zake? ema kahe che. samajANuM kAMI ? pANInA paramANuM che, e Ama je paDe che Ama e enA paramANunI paryAyapaNe vartI rahyAM che. AhAhA ! AtmAe pANIne upADIne pIdhuM e vAta khoTI che kahe che. (zrotA:- pANI koNa pIe che?) koNa pIve che? AhAhA ! te te paramANuM potAnI paryAyamAM ne guNamAM vartanArA e bIjAne-bIjAmAM varte evuM traNakALamAM bane nahi, bIjA vartAve ane bIjAmAM varte. AhAhA ! bahu abhimAna moTA che abhimAna aMdara, A karyA ne A karyA ne A karyA ne. AhAhA! mithyAahaMkAra. koI vastunuM dravyAMtara ke guNAMtararUpe saMkramaNa thavAno, palaTI ne paramAM javAno vastusthitithI ja niSedha che. vastunI maryAdAthI ja te niSedha che. AhAhA ! dravyAMtararUpe anya dravyarUpe saMkramaNa pAmyA vinA anya vastune pariNAvavI azakya hovAthI, zuM kIdhuM I? anya dravyarUpe badalyA vinA aMdaramAM gayA vinA (AvI) vastusthiti vinA anya vastune pariNamAvavI azakya che. bIjI cIjane kyAre badalAve ke emAM jo e bhaLI jAya to, koImAM to bhaLatI nathI koI cIja. dareka paramANuM bhinna bhinna, dareka AtmA bhinna bhinna kAma karI rahyAM che potAnuM. AhAhA ! potAnA dravya ane guNaparyAya banene ghaDArUpI karmamAM nahi nAkhato, che? potAnA dravya ne guNa bane te ghaDArUpI karmamAM nahi nAkhato, ghaDArUpI kArya che temAM kuMbhAra potAnA guNa ne paryAyane nAkhato nathI tyAM potAnI guNa paryAyane tyAM nAkhato nathI, to ghaDAne zI rIte kare? AhAhA ! evo te kuMbhAra paramArthe teno kartA pratibhAsato nathI ema have kahe che. kuMbhAra ghaDAno kartA amane to pratibhAsato nathI. AhAhA ! dukAnane thaDe mAla levA Ave, mAla Ape ne Ama, lyo A khajura pAMca zera ne A phalANuM A sAkara kahe che ke e badhA paramANuM potAnI paryAye te kALe te rIte pravarte che, emAM bIjo ene pravartAve che ema nathI. vastunI maryAdA paNa e to je che, pote dravya potAnA guNa paryAyamAM che basa eTaluM, traNe ya kALe traNe, karma ane AtmA, eka kSetre rahyAM chatAM potapotAnA dravyaparyAyamAM rahelAM che. ekabIjAne nimitta naimitika kahevAya. vikAra kare to nimitta kahevAya I, na kare to che e paNa potAnI paryAyamAM kharI jAya che. ahIM AvyuM che ne? "dravya moha udaye sate," bhAva mohapaNe na pariName to e udaya kharI jAya che. TIkAmAM che. AmAM 45. AhAhA ! jaDa karmano udaya che mohano e enI paryAyamAM varte che, ane tethI te ahIM vikArane karAve ema che nahi kAMI. evo udaya chatAM svabhAvasammukha thaIne Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-104 215 mohapaNe na pariName to I karmapaNe udaya thayo mATe pariNamAve ema nathI. AhAhA ! niMdA ne stutinA zabdo, tenA potAnA guNaparyAyamAM vartanArA che. te niMdA karanAro paNa tene karI zakato nathI zabdane niMdAnA. AhAhA !prasaMzA karanAro je che e prazaMsAnA zabdone e prazaMsA karanAro karI zakato nathI. AhAhA ! tethI che ne AvI gayuM ne pAchuM Ave che niMdA-stuti bIjA kare emAM tane zuM thAya kahe, I 52mANunI paryAyapaNe emAM varte che emAM tane zuM che ? tArI niMdA koNa kare ? AhAhAhA ! dravya ne guNa ghaDArUpI karmamAM nahi nAkhato ghaDArUpI karma, karma eTale kArya mATInuM kArya je ghaDo che temAM kuMbhAra kAMI potAnI paryAyane rAga che e rAga mUke aMdara ? sArA ghaDA banAve Ama raMgaberaMgI olA zuM kahevAya Aso mahinAnA garabA aMdara kANAMvALA ne garabA A pAchA cItarAmaNa oluM kare cArebAjuM citarAmaNa kare puruSanA ne Ama, Ama kahe che ke e kAMI karI zakato nathI 52mAM. arere ! kuMbhA2 52mArthe teno kartA pratibhAsato nathI. tevI rIte pudgaladravya jJAnAvaraNAdi karma ke je pudgaladravyamAM ane pudgalanA guNamAM nija 2sathI ja varte che. pAchuM jo lIdhuM A karmamAM lIdhuM pAchuM. AhAhA ! vAMdhA moTA e che ne emAM e prazna cAlyo'to ne tyAM emAM, ke jJAnAva2NIne laIne AtmAmAM hinAdika dazA thAya jJAnanI, varaNIjI hAre, olAe pUchayuM mahArAja, kAnajI svAmI to ema kahe che ke jJAnanI hiNI adhika avasthA to potAthI thAya che. jJAnAvaraNIthI nahi ? nahi, aMgadhArI kahe to ya nahi, te2nI sAlanI vAta che ne bAvIsa varSa thayA. AhAhAhA ! AMhIM kahe che ke jJAnAva2NIAdi karma ke je pudgaladravyano ane pudgalanI paryAyamAM nija 2sathI varte che. jJAnAvaraNI karma to potAnI paryAyamAM varte che, dravyamAM eTale ke tenI paryAyamAM. AhAhA ! temAM AtmA potAnA dravyane ke potAnA guNane kharekhara nAkhato-mUkto-bheLavato nathI. AtmA e rAgamAM bhale varto, paNa ethI karIne e karmanI paryAyamAM e rAga peTho ke pesI jaze ane rAga saMkramaNa karIne jJAnAvaraNInuM banAvyuM che ema nathI. AhAhA ! A to Ama 52no kartA nathI ema siddha karavuM che ne ? AhAhA ! kAraNake koI vastunuM dravyAMta2 ke guNAMta2, te guNAMta2rUpe saMkramaNa thavuM azakya che. AhAhA ! AtmA pote potAnI paryAyamAM varte dravyamAM to che ja, pachI vikArIpaNe ke avikArIpaNe paNa ene jJAnAvaraNI je baMdhAya che emAM e pote enI paryAyamAM vartanArA e 52mANuo ene AtmA bAMdhe, AtmA jJAnAvaraNI karmane bAMdhe e traNakALamAM nathI. tema jJAnAvaraNImAM AMhIM kSayopazama thayo potAne kA2Ne tethI tyAM jJAnAvaraNImAM kSayopazama dazA thaI Ane kA2Ne ema nathI. AhAhA ! AvuM che. Akho di' karIe chIe ne vaLI kahe kaMI karato nathI eka samaya karato nathI. AhAhA ! chokarA DAhyA hoya ne dukAna calAvavA besADe kevI dukAna cAle che, ke Ama ke. ohoho ! pAMcaze pAMcazenI eka divasanI pedAza Ave ke hajAra rUpiyAnI pedAza, chokarAva hoziyAra bahu, kaThe karmI pADyA. karmI pADyA. ( zrotAH- karmI pAkyA ne dharmI nahIMne ) e A kAma karyuM e mATe karmI pAkyAM ema kahe che. AhAhA ! paNa e kAma karI zakatA nathI. AhAhA ! Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 samayasAra siddhi bhAga-5 huMziyAra bAI hoya e puDalA sArA kare, vaDI sArI kare, pApaDa sArA kare ne A zuM kahevAya toraNa, toraNamAM motI sarakhA goThave Ama zarIranA AkAre, hAthInA AkAre, ghoDAnA AkAre Ama jyAM jyAM hoya, to AMhIM kahe che ke e vAta khoTI che. kema A hAramAM nathI goThavatA, toraNamAM hAthInuM rUpa goThave, ghoDAnuM, mANasanuM. AhAhA ! paramANune evI rIte goThave, kahe che ke emAM kAMI eNe karyuM nathI. eNe karelo rAga e rAgamAM e vartatI hatI. e rAga emAM vartatuM nahotuM e kriyAmAM rAga nahoto vartato, emAM to enA paramANunI paryAya emAM vartatI'tI. AhAhAhA ! bahu kAma AkaruM. AkhI duniyAthI judI jAta paDe pachI ekAMta kahe che ne paNa A AkhI vAta ja phera che. olA vyavahAranA vAMdhA kahe che mALe bahu kADhayuM, sAdhuoe eNe "parijJAnamAnavA prayojanavAna" che, vyavahAra, parijJAna kIdhuM prayojana jarUranuM che e vastu ke jethI amAre zuddhi vadhe, zuddhinA aMzane vyavahAra sabhUta kahyo che, azuddhatAne nahi tyAM, AMhIM ema kahe che. are bhAI zuddhatAno aMza che ne azuddhatAno aMza che beya, vyavahAranaye jANelo prayojanavAna che, be ya vAta. AhAhAhA ! trikALI jJAyaka svabhAva te upAdeya che. bAkI to puNya pApa, saMvara, Asava, nirjarA, baMdha, mokSa e bahirtattva che. bahirtatva, aMtartatvathI bahirtatva che mATe te heya che. saMvara, nirjarA heya che, AmAM olAmAM kahe ke mokSamArga prakAzakamAM saMvara upAdeya che ne nirjarA hItakara che (zrotA- e to pragaTa karavA mATe) bhedathI te kathana samajAve che. bahirtatva saMvara nirjarA e bahirtatva mokSa e bahirtatva ane temAM to emeya lIdhuM ke aMta:tatva ane bahirtatva beyane jANe e vyavahAra samakita che. niyamasAramAM che. aMtaHtatva bhagavAna zAyaka ane bahirtatva e paryAya ene mAne e vyavahAra samakita che. be thayAne, be tyAM aMtartatva ne bahirtatva te vyavahAra samakita che. AhAhAhA ! e saMvara, nirjarA ne mokSa e bahirtattva che. AtmA aMtatva che. Asava ne e to bahirtattva che ja te, e bahirtatva ane aMtartatva beyane je mAne e vyavahAra che. vyavahAra samakita che. ekane jJAyakapaNe taddana pUrNapaNe mAne tenuM nAma nizcaya samakita che. AhAhAhA ! saMvara, nirjarAne bheLavIne mAne to e vyavahAra samakita che ema kIdhuM. caMdubhAI ! AhAhAhA ! bhagavAna AtmA pUrNa jJAnaghana, vijJAnaghana, parama amRtano sAgara prabhu! e ja eka upAdeya che bAkI puNya-pApa-Asava-baMdha to ThIka paNa saMvara nirjarA mokSa e bahirtatva. AhAhAhA ! kema ke aMtartatvamAM e nathI. aMtartatvamAM e aDatuM ya nathI, dravya te paryAyane aDatuM ya nathI. paryAya dravyane aDatI nathI. AhAhAhA ! paranI vAta to ahIM zuM karavI kahe che. paranuM to kaMI paNa e kare nahi, paNa potAmAM paNa bheda pADIne AtmAne paNa mAne trikALIne ane bahirtatvane paNa bheguM mAne che, to e paNa be thaI gayA to vyavahAra samakita che, nizcaya samakita nahi. AhAhA ! (zrotAH- zeyatattva ne jJAnatattvanI zraddhA e bahirtatva?) e bheda, e to jJAnapradhAna kathana paNa bheguM kahI dIdhuM aMdara, jJAnI che ne e ahIM vAta thaI che. ghaNI vAra, thaI che. enuM jJAna thayuM che e jJAna ane AtmA be, be nuM ekarUpa thaIne zraddhA, che, e nizcaya zraddhA bheguM gaNIne abheda-bheda karyA vinA, jJAna ne zeya beyane bheda pADyA vinA bene eka ja Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-104 217 Ama karIne abheda rIte levuM emAM tyAM jJAnapradhAna kathana che, dRSTipradhAna kathanamAM Ama hoya che. ane te caraNAnuyogamAM che ne? emAM che sarva vizuddhi adhikAramAM, caraNAnuMyogamAM. AhAhAhA! ahIMyA to ekarUpa dRSTinA viSayanI apekSAe kahyuM ekarUpa trikALa nityAnaMda prabhu te ja samakitano viSaya che. tyAM to emeya kIdhuM ne 320 mAM paryAya jANe che. saMvara nirjarAnI paryAya paNa jANe che ke "huM trikALa sakaLa nirAvaraNa, vastu trikALI nirAvaraNa, akhaMDa chuM," paryAyano khaMDa paNa mArA svarUpamAM nathI. AhAhA! eka chuM dravya ne paryAya be, e paNa nahi. AhAhAhA ! pratyakSa pratibhAsamaya chuM. mArI nirmaLa paryAya dvArA huM pratyakSa karI zakuM chuM e AtmA che. AhAhAhA ! prakAza nAmanI zakti che ne emAM? svasaMvedana pratyakSa karI zakuM chuM. avinazvara chuM, kadI mAro palaTo khAIne palaTI jAya evuM mAruM rUpa ja nahi. huM to dhruva dhruva dhruva zuddha pAriNAmika parama bhAva lakSaNa, zuddha pAriNAmika trikALI sahaja svabhAva evuM je paramabhAva ema jANe che ke A huM chuM. saMvara, nirjarAnI hAre vartatI je jJAnanI paryAya e paryAya che. ema kahe che ke huM to A chuM. saMvara nirjarAnI paryAya hAre jJAnanI paryAya che ne bhegI, to bhUtArthane zraddha eTale eka ja paryAya te tarapha vaLI che ema nahi (jANavAmAM e sAteya upAdeya ke heya?) e badhA upAdeya eTale jANavA lAyakamAM AvI gayuM badhuM e AkhuM vastu AtmA jJAna ne enuM je zeya enuM thayuM jJAna AmAM, e upAdeya che. e khaDake, zuM kahevAya e mAla khaDake ne badhuM, godAmamAM, godAmamAM nahIM paNa Ama Ama vepAra dukAnamAM DabA AkhA rAkhe khAlI, ne emAM eka ekamAM bharyuM hoya koImAM badAma, koImAM pistA, AkhA ghoDA hoyane lAkaDAnA, lAkaDAnA ghoDA amAre tyAM e hatuM ne dukAnamAM, DabA mUke khAlI rAkhe ne emAM ekamAM badAma hoya, ekamAM pistA hoya, ekamAM cAroLI hoya phalANuM hoya DhIMkaNuM hoya mAthe nAma lakhyuM hoya, kaho tyAM rahe che ke nahi, DabAmAM adhdhara? AMhIM nA pADe che, ke e badAma DabAmAM rahI nathI, DabAne AdhAre badAma tyAM rahI nathI. badAmanA eka eka rajakaNo potAnA aMdara AdhArathI tyAM rahyAM che. AhAhAhA ! AvI vAtuM che jhINI. navuM lAge mANasane. potAnA dravya ne AtmA ke potAnA guNane eTale ke paryAyane kharekhara nAkhato-mUktobheLavato nathI, kAraNa ke koI vastunuM dravyAMtara (rUpe) ke paryAyAMtara (rUpe) saMkramaNa thavuM azakya che. AhAhAhA ! dravyAMtararUpe saMkramaNa pAmyA vinA anya vastu pariNAvavI azakya hovAthI. AhAhAhA! palaTayA vinA palaTana pote karIne emAM garI jAya aMdaramAM to to kAMI kare parane, paNa e palaTIne aMdaramAM saMkramaNa to karI zakyo nathI. kharekhara to bIjAne aDatuM ya nathI dravya. dareka dravya potAnA dharmane cUMbe che guNaparyAyane paNa anya dravyane ne guNaparyAyane aDatuM nathI. AhAhA ! AvI vAta che. agni ahIM aDatI nathI AMhIM. agninA rajakaNa judA A rajakaNa judA ne AMhIM unuM thAya jo unuM thavAnI paryAya pote varte che. emAMthI thayuM che agnine laIne nahi. samajANuM kAMI? AhAhA! potAnA dravya ne guNa baMnene te jJAnAvaraNI Adi karmamAM nahi nAkhato AtmA, AtmA Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 samayasAra siddhi bhAga-5 kartA karmano ne AtmA bhoktA karmano e che nahi, ema kahe che. AhAhAhA ! potAnA bhAvano kartA ne potAnA bhAvanuM kAraNa bhoktA, ajJAnamAM rAgadveSano kartA ne rAgadveSano bhoktA che. jJAnamAM vItarAgI paryAya..... kemake emAM kAMIka parakarmamAM nAkhato evo AtmA paramArthe teno kartA kema hoI zake? kadI na hoI zake, kadI na hoI zake mATe kharekhara AtmA pudgala karmano akartA Tharyo. AhAhA ! ATha karma bAMdhyA ne AnuM Ama thayuM ne ATalI prakRti pahele guNasthAne baMdhAya ne, cothe ATalI baMdhAya ne, pAMcame ATalI baMdhAya tyAM to je hoya che te jJAna karAvyuM che 148 karma baMdhAya jAjI evuM utkRSTamAM 122 baMdhAya sattAmAM ATalI baMdhAya te ATalI baMdhAya, zuM e to nimittanI vAtuM che kathana. te te paramANuM te te paryAya te kALe tema pariName che, ane bIjo zI rIte pariNamAve, jo pariNamAve to vastunI maryAdA tUTI jAya che. AhAhA! mATe A sivAya bIjo eTale ke AtmAne pudgalakarmano kartA kahevo te upacAra nAma vyavahAra che. e vyavahArane 105-106 gAthAmAM kaheze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva.) prazna: "jaina siddhAMtapravezikA' mAM bhavyatvane anujIvI guNamAM lIdho che ne...! samAdhAna: khabara che! ( tyAM artha bIjo che!) siddhamAM bhavyatva nathI. (mATe bhavyatva che te guNa nathI paNa) yogyatA che, te tyAM pUrI thaI gaI. jo bhavyatvane guNa gaNo to jema darzana-jJAna che tema te (bhavyatva) paNa tyAM rahevo joIe; paNa te "siddhamAM nathI'; to to pachI ema kema cAle? mATe (kharekhara) bhavyatva e guNa nathI. paNa bhavyatva ane abhavyatva e paryAyanI (yogyatAnA) bheda che. (siddhadazA prAptinI) paryAyanI yogyatAne bhavya tathA ayogyatAne abhavya kahe che. (A kathananuM tAtparya e che ke bhavyatva ane abhavyatva-bemAMthI eka prakAre, dravyanA pariNamananI tevI sthiti trikALa rahevI evI ja paryAyanI koI ahetuka pAriNAmika yogyatA che. ). vaLI, amRtacaMdra AcAryanuM tattvArthasAra" che. ahIMyAM vyAkhyAnamAM AkhuM vaMcAI gayuM che. (tyAM gAthA-90mAM e kahyuM che keH "bhavya ane abhavyanA bhedathI jIva be prakAranA che. je siddhaparyAyane prApta karavAne yogya che te bhavya kahevAya che ane enAthI viparIta che te abhavya kahevAya che." ) ema e vyavahArathI kahevAmAM Ave che (kemake nizcayathI jIva be prakAranA na hoya!) tyAM "tattvArthasAra mAM nIce noMdha karI che (eTale ke phUTanoTa ApI che) ke e bhavya-abhavya to paryAyanI apekSAe vAta che. guNa apekSAe vAta hoya to, bhavyatvaguNa dravyamAM nathI. jema vaibhAvikazakti-guNa che to e siddhamAM paNa hoya che. paNa bhavyatva siddhamAM nathI. tyAM (jema aupazamikAdi bhAva rahetA nathI tema) e bhavyatvanI yogyatA paNa rahetI nathI. to e to paryAyanI apekSAe bhavyatva ane abhavyatvanI vAta karI che. samajANuM kAMI ? (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 144-145, niyamasAra gAthA-77 thI 81) Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-105 219 ( gAthA-105 ) ato'nyastUpacAra: jIvamhi hedubhUde baMdhassa dupassidUNa prinnaamN| jIveNa kadaM kammaM bhaNNadi uvyaarmettenn||105|| jIve hetubhUte bandhasya tu dRSTvA prinnaamm| jIvena kRtaM karma bhaNyate upcaarmaatrenn||105|| iha khalu paudgalikakarmaNaH svabhAvAdanimittabhUte'pyAtmanyanAderajJAnAttannimittabhUtenAjJAnabhAvena pariNamanAnimittIbhUte sati sampadyamAnatvAt paudgalika karmAtmanA kRtamiti nirvikalpavijJAnaghanabhraSTAnAM vikalpaparAyaNAnAM pareSAmasti viklpH| sa tUpacAra eva, na tu prmaarthH| mATe A sivAya bIjo-eTale ke AtmAne pudgalakarmono kartA kahevo te-upacAra che, ema have kahe che: jIva hetubhUta thatAM are!pariNAma dekhI baMdhanuM, upacAramAtra kathAya ke A karma AtmAe karyuM. 105. gAthArtha-[ nI] jIva [detumUte]nimittabhUta banatAM [vaca tu] karma baMdhanuM [pariNAmama] pariNAma thatuM [E ] dekhIne, "[ nIvena] jIve [rma ta] karma karyuM ema [3pavAmA2 ] upacAramAtrathI [ maLyate] kahevAya che. TIkAH-A lokamAM kharekhara AtmA svabhAvathI paudgalika karmane nimittabhUta nahi hovA chatAM paNa, anAdi ajJAnane lIdhe paugalika karmane nimittarUpa thatA evA ajJAnabhAve pariNamato hovAthI nimittabhUta thatAM, paugalika karma utpanna thAya che, tethI "paugalika karma AtmAe karyuM" evo nirvikalpa vijJAnaghanasvabhAvathI, bhraSTa, vikalpaparAyaNa ajJAnIono vikalpa che; te vikalpa upacAra ja che, paramArtha nathI. bhAvArtha-kadAcita thatA nimittanaimittikabhAvamAM kartAkarmabhAva kahevo te upacAra che. pravacana naM. 207 gAthA-105 budhavAra, phAgaNa suda-2, tA. 28/2/79 jIvamhi hedubhUde baMdhassa du passidUNa prinnaamN| jIveNa kadaM kammaM bhaNNadi uvyaarmettenn||105 / / jIva hetubhUta thatAM are! pariNAma dekhI baMdhanuM, upacAramAtra kathAya ke A karma AtmAe karyuM. 105. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 samayasAra siddhi bhAga-5 TIkA - A lokamAM kharekhara AtmA svabhAvathI paugalika karmane nimittabhUta nahi hovA chatAM, AhA! kema AtmA jJAyaka svabhAva e jJAyaka svabhAva e koi baMdhanamAM nimitta (na) thAya ene baMdhana hoya nahi, nimitta thAya evuM jJAyakamAM che nahi. zuM kIdhuM samajANuM? e caitanyamUrti jJAyaka che AtmA e jene anubhava thayo hoya eno, e paNa baMdhamAM nimitta nathI. AMhIM to kahyuM ke kharekhara bhagavAna AtmA, svabhAvathI jANaka dekhana AnaMda Adi svabhAvathI paulika karmane nimitta (nathI), baMdhana thAya to ene kAraNe, baMdhana karmanuM thAya to enI paryAyanA pariNamananA kALe tyAM thAya, paNa ene nimittabhUta AtmA hoi zake nahi, eTale ke ene baMdhana hoi zake nahi. AhAhAhA! samajAya che kAMi? caitanya vastu je jJAyaka AnaMdakaMda prabhu eno jyAM aMtara anubhava thayo ne Azraya lIdho, AMhIM to samuccaya vAta kare che. paNa eno artha e che ke jJAyaka caitanya prabhu jene eno Azraya lIdho, ene to darzanajJAnacAritra nirmaLa thAya, tethI tene baMdhana na hoya, baMdhana na hoya mATe baMdhanamAM nimitta paNa e nathI. AhAhAhA ! zuM kahyuM samajANuM kAMi? bhagavAna AtmA to caitanya jJAyaka svarUpa jANaka svabhAvI, AnaMda svabhAvI aMtara anaMta anaMta Izvara prabhutA svabhAvI AtmA, e AtmA che ane jene AtmAnuM jJAna ne anubhava thayo che, to e AtmA che, e navA karma ene baMdhAya nahi ane tethI nimitta paNa thAya nahi, navA baMdhAya nahi tethI nimitta thAya nahi. dharmI jIvane paNa, jJAyakasvabhAva caitanya chuM, enI je sattAnI haiyAti nirmaLa pUrNAnaMda prabhu, evuM jene bhAna thayuM ane darzana jJAna cAritrapaNe pariNamyo, ene baMdhana nathI tethI baMdhanamAM nimittapaNuM thAya e nathI. AhAhA! AvuM svarUpa che. e pahelI lITImAM e kahe che. mULamAM kahevuM che to bIjAM. jIva hetubhUta thatAM oluM pariNAma thAya che ne hetupaNe enA pahelAM A. nakAra nahi. nakAra hoya nahi. jIvanA pariNAma baMdhamAM hetu dekhIne nimitta paNa e pahelAM baMdhanA pariNAma che e AtmAno svabhAva ja nathI, ane nimitta thavuM e AtmAno svabhAva nathI. AhAhAhA ! caitanya svarUpa bhagavAna AtmA pUrNa AnaMda svarUpa paramAM nimitta na thavuM ane para nimittathI AmAM kAMi thavuM evuM jenA svarUpamAM nathI. e to akAryakAraNa nAmanA guNathI paripUrNa bharelo che prabhu. ethI e AtmA je che evuM jene bhAna thayuM, jJAna thayuM, enI ramaNatA thaI ene baMdhana nathI, to pachI baMdhana nathI to tene nimitta thavuM e emAM ene che nahi. AhAhA ! AvI vAtuM che. zuM karavuM AmAM? karavuM e, ke tethI pahelI vAta A le che ke A badhuM baMdhana thAya che e AMhIM paramANunI paryAya kALe emAM ajJAnIno rAgadveSa nimitta che. e nimitta to nimitta che, paNa e nimitta che mATe tyAM thayuM che ema nathI. tyAM to e paramANunI karma paryAyano kALa hato mATe thayuM che. phakta ajJAnInA rAgadveSane nimitta, upacArathI ene kahevAmAM Ave ke A olAM nimittapaNuM hatuM ne ethI upacArathI kahevAmAM Ave, ke AmaNe karma karyuM emaNe karma bAMdhyuM. AhAhA ! A lokamAM kharekhara AtmA ja che, A lokamAM to badhA ghaNAM dravyo che ema kahe che paNa Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-105 221 emAM A AtmA je che, e to svabhAvathI ja, eno svabhAva ja evo che jANavuM dekhavuM AnaMda jeno svabhAva e paudgalika karmane nimittabhUta nahi hovA chatAM navA baMdhana, baMdhana thAya e to enI paryAyanI yogyatAthI paryAya pariName, karma baMdhana thAya te to paramANunI te kALe kramabaddha pariNAmano eno svabhAva che e rIte pariName che, paNa AtmA dravya ene nimitta paNa na thAya eTale ke tene baMdhana na thAya ema eno artha che. AhAhA ! samajANuM kAMi? paugalika karmane nimittabhUta nahi hovA chatAM, eTale vastu che bhagavAna AtmA ene baMdhana che nahi, kemake e abaMdha svarUpa che. AhAhA ! paramArthe mukta svarUpa che prabhu, tethI ene sakaLa nirAvaraNa koIpaNa AvaraNa vastune nathI, vastune zuM AvaraNa hoya? vastune AvaraNa hoya to vastu, avastu thai jAya. AhAhA ! "sakaLa nirAvaraNa akhaMDa eka pratyakSa pratibhAsamaya" evuM je tattva AtmA e tattva karmanA baMdhanamAM nimittabhUta thAya evo eno svabhAva nathI. eTale ke kharekhara to eno AtmAno evo svabhAva che ke ene baMdhana ja na thAya. baMdhana na thAya tethI nimittapaNuM enuM hoi zake nahi. AhAhAhA! A to AvI vAtuM che bhAI ! AtmA svabhAvathI paudgalika karma, paudgalika karma to te samaye pudgalane kAraNe paryAya thAya, paNa ene nimittabhUta paNa nathI AtmA, eTale ke ene karmabaMdhana nathI. zuM kIdhuM caMdubhAI ? ene baMdhana nathI abaddha svarUpa che, ema kahe che. bhagavAna AtmA to abaddhaskRSTa caudamI, paMdaramI gAthAmAM AvyuM che ne? caudamI, paMdaramI gAthAmAM "jo passaI apANe" e che evo abaddha eTale mukta ja che. "jo pasaI aprANa abaddhapuchaM" paramANuono paNa jene saMyoga saMbaMdha nathI ane vizeSathI rahita sAmAnya che, A saMyuktathI rahita asaMyukta che, emAM rAgAdino saMbaMdha che ja nahi. AhAhA! evo AtmA jene jaNANo parAzraya bhAvathI chUTI, vyavahAra eTale parAzraya bhAva che tenAthI chUTI svaAzraya bhAvamAM Avyo, e AtmA ene baMdhana hoya nahi, baMdhana hoya nahi mATe tene nimittapaNe paNa hoya nahIM. AhAhA ! jhINuM bahu bhAI A. pahelI A eka lITImAM A che pachI gAthAnuM kahevuM che e pachI kaheze, paheluM je gAthAmAM kahevuM che enAthI pahelA upodyAta kIdho che. samajAya che kAMi? AhAhAhA ! jJAyakasvarUpa bhagavAna eNe koI di paNa abhyAsa karyo ja nathI ne, saMsAranA pApanA ADe dhaMdho, kayAM navaro che. Akho di pApa, A dhaMdhA A karyA ne A karyA ne A karyA, emAM vaLI chokarAone amerikAmAM mokale eTale jANe ke, ohohoho ! zuM karyuM ane jANe. emAM te vaLI pAMca-daza hajArano pagAra Ave to to are tyAM to bhaMgIyAne daza hajAra Ave. amerikAmAM bhaMgIyA hoya ne bhaMgIyA, e bhaMgIyA olA kADhanAra viSTA kADhanAra hoyane, pAyakhAnAmAM zeThIyA to pote na kADhe kAMI. daza-daza hajArano pagAra hoya moTaramAM Ave che, paNa AhIno jarI hoya ne ene daza hajArano pagAra eTale, ohohoho ! zAMtibhAI, jagata bharamAI gayuM che AkhuM. e bharamAya evo eno svabhAva nathI kahe che. AhAhAhA ! (zrotAHparyAyamAM bharamAya ) enI paryAya paNa evI nathI ke jene kaMi baMdhana thAya, tenuM nimitta thayuM evI enI paryAye ya nathI. jJAyakabhAvanI paryAya jJAyaka bhAvapaNe hoya che. AhAhA? samajANuM kAMi? AhA ! pahelo zabda keTalo artha samajavA jevo, olAmAM hetubhUta kIdhuM ne? baMdhana to thAya che Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 samayasAra siddhi bhAga-5 tene kAraNe, emAM hetu, nimitta, paNa nimitta koNa? ke ajJAnInA rAgadveSa nimitta, jJAnIno AtmA nimitta nathI. AhAhA ! samajANuM kAMi? kharekhara AtmA, svabhAva potAno jJAyaka ne AnaMda ne zAMta ne vItarAga svabhAva, vItarAga svabhAva ene baMdhana kevuM? e to baMdha rahita abaMdha svarUpa che. AhAhA ! tyAre abaMdha svarUpa che to baMdhanamAM nimitta baMdhana nathI to enuM nimittapaNe paNa enAmAM nathI. AhAhAhA ! Avo upadeza have olA kahe dayA pALo ne vrata karo ne bhakti karo. (zrotA- paNa dayA pALavAmAM zuM vAMdho?) hA, paNa i A dayA AtmAnI, enI khabara nathI. AhAhA ! A to AtmAnI dayAnI vAta che. prabhu tuM koNa cho? ke tuM jJAyaka cho, ane jJAyakanuM bhAna thaye paNa paryAyamAM vItarAgatA Ave ane vItarAgatA Ave ene baMdhana hoya nahi ane baMdhana na hoya to pachI ene vItarAgapaNuM, nimitta hoya ene? ajJAnInA rAgadveSa nimitta hoya, jJAnInI vItarAgatA nimitta na hoya eTale baMdhana hoya nahIM. AhAhA! pahelI lITImAM e kahyuM pAdharuM che enAthI ulaTuM jIvamAM hetubhUta ema kIdhuM ne rAga je thAya tyAM to baMdhana enA kAraNe thAya che, paNa A nimitta dekhIne tene upacArathI Ano kartA kahevAmAM Avaze, kharekhara to baMdhanano kartA to baMdhana che. paramANunI paryAya baMdhAya che te ene ja kAraNe paNa emAM nimittapaNuM dekhI, konuM? ke ajJAnInA ajJAna ane rAgadveSanuM nimittapaNuM dekhI ane tene baMdhanamAM nimittapaNe karIne e upacArathI A kArya kareluM che ema kahevAmAM Ave che. yathArthapaNe to karmabaMdhananI paryAya karmane laine thai che. AhAhAhA ! paNa, che? Ama hovA chatAM paNa anAdi ajJAnane lIdhe. pAchuM e lIdhuM ke ajJAna, vastu to evI che anAdi, ke pudgalakarmane nimitta na thAya, evI cIja che ema anAdi evI cIja che. paNa anAdi ajJAnane lIdhe pAchI, samajANuM kAMI? anAdi ajJAnane lIdhe have vastu to anAdithI evI che, ke jJAyakabhAva che ane e jJAyakabhAva che ene baMdhana hoya nahi. ne baMdhana na hoya to baMdhananuM nimitta zAkabhAva hoi zake nahi, have gulAMTa khAya che vAta, pAThamAM je che I kahevI che. paNa anAdi ajJAnane lIdhe have e ajJAne ya anAdinuM che pAchuM. AhAhAhA! jJAyaka prabhu aMdara caitanya ratana hIro anaMta anaMta guNanA zuddhapaNAnA pavitrapaNAno piMDa che e, jemAM anaMta prabhutA bharI che ekaeka guNamAM anaMtI prabhutA ne IzvaratA che, evo e prabhu guNa che, e Izvara pote ja IzvaraguNa che, eno koi kartA Izvara che ema nathI. eno guNa ja Izvara che, ane te anaMta guNane IzvaranuM rUpa che, anaMta guNamAM IzvaranuM rUpa che, eTale badhA Izvaro che. anaMta guNo je amApa che e badhAya Izvara che, e Izvarano dharanAra eka bhagavAna AtmA che. e Adheya ne AdhAra paNa jemAM nathI eka nyAye to. AhAhAhA ! samajAya che kAMi? e pote ja jagatanA anaMta guNamaya che, guNa Adheya che ane bhagavAna AdhAra che, dravya (emeya nahIM). ahIM to anaMta anaMta anaMta anaMta guNano pavitra zuddha caitanyaghana e AtmA che, evA guNavALo eme ya nahi. samajAya che kAMI? AhAhA ! e AtmA svabhAvane laine baMdhanamAM nimitta thAya evuM enuM svarUpa nathI. AhAhAhA ! che? svabhAvathI paudgalika karmane nimittabhUta nahi hovA chatAM, anAdi ajJAnane lIdhe, Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-105 223 Avo eno mULa svabhAva hovA chatAM, anAdi ajJAnane, (lIdhe ) potAnI ene khabara nathI. ke huM koNa chuM, ne kevaDo chuM, ne kayAM chuM. e svarUpanA svabhAvanA ajJAnane lIdhe, karmane lIdhe nahi, ema nathI ( kIdhuM ), Avo svabhAva che paNa karmane laine e Ama Acchadita thayo che ema nathI, e moTo goTo uThayo che ne atyAre, potAnA ajJAnane lIdhe. AhAhA ! je svarUpa che temAM dRSTi na rAkhatA, jemAM nathI evA rAgadveSa upa2 jenI dRSTi che, e ajJAnane lIdhe kare che. AhAhA ! samajANuM kAMi? paudgalika karmane nimittarUpa thatAM ajJAnane lIdhe, paudgalika karma to ene kA2Ne baMdhANuM che, enI paryAye, paNa A nimittarUpa thatAM, A nimittarUpa thatAM eTale nimitta thayuM ne ema, AMhI thayuM che to enI meLAe paNa ahIM nimitta thayuM zuM ? ene saMbaMdha nimitta nimittano thai gayo ne ?nimittarUpa thatAM, nimittarUpa thatAMno zuM artha ? paudgalika karma to te prakAre te paryAye kramabaddhamAM je 52mANuM karmarUpe thavAnA che e thavAnA, thayA che, have ahIM nimittabhUta thatAM, upAdAnabhUta to nyAM gayuM. AhAhA ! zuM kahyuM I ? ke karma je ajJAnIne baMdhAya che, e to enA upAdAnanI enI paryAyathI tyAM baMdhANuM, have AMhIM enuM nimitta koNa che, e batAvavuM che, ajJAnInuM ajJAna te nimitta che. nimitta che, upAdAna to enI paryAyanA ene kALe tyAM thayuM che. bahu jhINuM AvuM. oluM saheluM saTa hatuM badhuM, lyo " icchAmi paDikakamAM IriyA viriyA virANAe gamaNAM gamaNe tassauttari kareNaNuM thai gayuM sAmAyika, tassa uttarI kareNaNuM" dhULamAMya nathI kAMi paNa. bhagavAna aMdara birAje che prabhu anaMta guNano pavitra dhAma, olAmAM AvyuM ne zrImamAM ? "svayaM jyoti sukha dhAma" atIndriya AnaMdano dhAma che e prabhu to. AhA !duHkha utpatti thAya evuM enuM sthAna che ja nahi. svayaM jyoti che. caitanya jyoti svayaM pote che. "zuddha buddha caitanyaghana", tyAM pradeza nAkhyA che-zuddha che jJAnapiMDa che, "caitanyaghana" nAma asaMkhya pradezI che, "svayaM jyoti" apanA-potAthI che emane ema anAdithI ane "sukha dhAma", atIndriyaAnaMdanuM sthAna che e tyAM pAke to atIndriya AnaMda pAke evuM e khetara che. rAgadveSa pAke evuM khetara AtmA nathI kahe che. AhAhA ! svaAzraya bhUlI ne 52 AzrayamAM jAya che, vyavahA2mAM, tyAre tene ajJAna thaine rAgadveSa thAya che. AhAhA ! anAdi ajJAnane lIdhe paudgalika karmane, paudgalika karmane ema kIdhuM ne ? to paudgalika karmanI asti to siddha karI upAdAnathI, enuM, zuM kIdhuM I ? tyAM siddha ( zrotAH- paudgalika karmane upAdAnathI siddha karyuM ) che ema. e paudgalika karma Ama siddha karyuM ne ene nimittabhUta thatAM lyo, ene nimittapaNe bIjI cIja je saMyogI che AtmAno vikArabhAva e nimittabhUta ene thatAM evA ajJAnabhAve pariNamato hovAthI nimittarUpa thatAM, evA ajJAnabhAve pariNamato hovAthI, AhAhA ! karma to karma paudgalika karma to tyAM che, have AMhIM ene nimitta koNa thayuM ? ke nimittarUpa evA ajJAnabhAve pariNamato hovAthI, e potAnA svarUpanA bhAna vinA e puNya ne pApa, dayA ne dAna AdinA vikalpo mArA che, e rIte ajJAnabhAve pariNamato, ajJAnabhAve thato, bIjI bhASA to pahelI AvI gai'tI, ekavAra e rIte mAne che, vastu evI thatI nathI. pahelAM e AvI gayuM'tuM bhAI pahelAM zlokamAM e mAne che, 96/97 mAM e gAthAmAM Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 samayasAra siddhi bhAga-5 AvI gayuM che. AhAhA ! huM rAga chuM evI mAnyatA UbhI karI che, e mAnyatA e vastu svarUpamAM nathI. AhAhAhA ! ( zrotAH- to ke nA svapadamAM che ) e paryAyanA svarUpamAM ajJAna che. AhAhA ! paryAya dRSTivALAnuM e ajJAna che, dravyadRSTivALAne ajJAna hotuM nathI. AhAhAhA ! AvI vAtuM che bhAI. jaina dharma vItarAga mArga je rIte che e rIte samajavo e alaukika vAtuM che. pahelo svabhAvathI nimittabhUta thAya evuM to enuM svarUpa nathI. have ajJAnane lIdhe paudgalikakarmane nimittanimittarUpa thatAM, kone ? ke pudgala baMdhANA che ene, kevo ? ke evA ajJAnabhAve pariNamato hovAthI, ajJAnabhAve svabhAvamAM viruddha karIne rAga ane dveSa mithyAtvaAdipaNe pariNamato thako, samyak caitanya zuddha che, tenuM bhAna nathI eTale samyagdarzana nathI, mithyAdarzana che. kAraNake trikALI zuddha caitanya che ene na mAnatAM je rAganA kaNa ubhA thAya che, je svarUpamAM nathI athavA eno eke ya guNa nathI. anaMta guNa anaMtA anaMta anaMta guNa che eno eka paNa guNa nathI ke vikRta thAya avasthAmAM, evo koi guNa nathI. AhAhA ! samajAya che kAMi ? AvuM hovA chatAM, ajJAnane lIdhe ema kahe che, paudgalika karmane nimittarUpa thatAM. AhAhA ! keTaluM samAyuM che ? paudgalika karma tyAM thayuM to che. have ene nimitta che koNa ? ke potAne bhUlelo ajJAnane lIdhe, ajJAnabhAve pariNamato ajJAnane lIdhe ajJAnapaNe pariNamato ema. AhAhA ! svarUpanA bhAna vinA abhAnapaNe pariNamato. AhAhA ! AvuM jhINuM. ajJAnabhAve pariNamato hovAthI, paryAya lIdhI pAchI have, dravyanI to nA pADI pahelI, dravyano svabhAva to nimittarUpe thavuM evo che ja nahi, paNa ajJAnabhAve pariNamato hovAthI nimittabhUta thatAM paudgalika karma thayuM che temAM nimittabhUta thatAM, paudgalika karma utpanna thAya che, ema ajJAnIo mAne che. e upacAra che ema kahe che. meM A rAgadveSa karyA mATe tyAM paudgalika karma utpanna thayuM ema nathI, chatAM A rAgadveSa karyA mATe tyAM paudgalika utpanna thayuM, nimitta thayuM mATe tyAM thayuM che? paudgalika karma utpanna thAya che tethI paudgalika karma AtmAe karyuM ? evo nirvikalpa bhagavAna AtmA, vikalpa vinAno nirvikalpa prabhu che,vijJAnaghana svabhAva che, jemAM vikalpano praveza nathI, jemAM vikalpa rAga utpanna thAya tevo koi guNa nathI. AhAhAhA ! samajANuM kAMi ? sAme che ne pustaka !vijJAnaghana svabhAvathI bhraSTa. AhAhA !vijJAnaddana prabhu A olA vijJAna kahe che loko e nahi hoM, e A to pote vijJAnaghana che, emAM to saMsA2no vikalpa nathI, emAM to kharekhara vartamAna paryAyano khaMDa je bheda che, e emAM nathI, evo vijJAnana prabhu, tyAMthI bhraSTa thayo, eno Azraya na letAM, nizcayano Azraya na letAM, vyavahArano Azraya karyo, vyavahA2 5Azraya che, e enA svabhAvathI bhraSTa thayo. AhA ! samajANuM kAMi? zabdo thoDA paNa mAla ghaNo che bhAI. AhA ! A vAcyuM che ke nahi hasubhAI koi di' A ? vAMcyu che paNa A rIte no samajANuM hoya. amAro mAstara to bhaNavA vakhate, eka narottama brAhmaNa hato, pachI bairA AMhIM nahotA eTale 52Nyo hoya ke na hoya, nahotA eTale ghare rAMdhe rAte, pachI hoMziyAra chokarA hoyane rAMdhavA vakhate bolAve, beso tame, olAM rAMdhatA Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-105 225 hoya ne badhAnI Ama parIkSA lye ne, Ama sIdhuM samajAve, paNa paheluM vAMcIne Avajo ema kahe, A pATha vAMcIne Avajo, e tamane zuM samajANuM ne huM eno artha zuM karuM chuM eno AMtaro tamane dekhAze, bhAI samajANuM ? caMdubhAI ! eka narottama brAhmaNa hato ghaNAM varSa pahelAMnI poNo so varSa pahelAMnI vAta che (zrotA:- amAre vAMcIne AvavuM ema Apa kaho cho ) keTaluMka ene vAMcana joIe, to ene samajaNa paDe. A to koleja che. AhAhA ! samayasAra eTale ? AhAhA ! emAM pAsa thayo e kevaLajJAnane pAmaze. AhAhA ! e ema kahetA'tA. ( zrotAH- pAsa to guru kare ne ? ) eno AtmA kare, koNa guru ? guru kayAM, guruno AtmA jAdo eno AtmA do. AhAhAhA ! gurune nimitta banAvavuM hoya to e to rAga thAya. ane rAga to enA svabhAvamAM che nahi. AhAhA ! mokSa pADamAM tyAM sudhI kahyuM che soLamI gAthAmAM "52davyAvo duggai" bhagavAna ema kahe ke mArA sAmuM tuM joiza to tArI caitanyagati nahi thAya, durgati-durgati rAga thaze. AhAhAhAhA ! traNalokano nAtha sarvajJadevanI divya dhvanimAM e AvyuM ke tuM mArA sAmuM joiza, ame 52dravya chIe, parAzraya thaze. vyavahA2no Azraya thaze, rAga thaze, tAro Azraya karIza tArI sAmuM joIza to nizcayano Azraya thaze tane vItarAgatA Avaze. AhAhAhA ! vyavahA2 52Azraya, Ave che ne chelle ? parAzraya che ne ? tArAthI para chIe mATe amAro Azraya levAthI vyavahArano Azraya lIdho. ane tethI tane caitanyanI je jJAnAnaMda AnaMdanI gatinuM pariNamana joie, e nahIM thatAM, je rAga, gatithI viruddha rAgano durgatino che I caitanyanI gati nathI. AhAhA ! bhagavAna ema kahe ke amArI sAmuM jotAM tane durgati thaze tArI gati je caitanyanI che e nahi rahe ema durgati eTale rAga, rAga e durgati e caitanyanI gati nathI. AhAhAhA ! kaho A bhaktivALAne evuM lAge ke bhaktithI dharma thaze ne bhakti bhagavAnanI khUba karIe ame. AhAhA ! evI to bhakti anaMtavA2 karI che samavaza2NamAM mahAvidehamAM anaMtavA2 janmyo che. ( zrotAH-nizcaya bhakti vaga2nI e bhakti ja na kahevAya ) paNa e vyavahAre bhakti kayAre kahevAya ? ke nizcaya svabhAva hoya. paNa Ato ekalI bhakti karo paNa evI bhakti to anaMtavA2 karI che. sAkSAt Ama samavazaraNamAM hIrAnA thALa, kalpavRkSanA phUla, (maNI ratananA dIvA ) jaya bhagavAna e to 52dravya tarapha lakSa rAkhatA hoya e to rAga che. e rAga te AtmAnA anaMta guNa pavitra che enI e gati, pariNamana nathI. AhAhAhA ! anaMtA, anaMtA, anaMtA, anaMtA guNono Dhagalo pote che, pavitra, vijJAnaghana prabhu che, enuM e rAga kArya nathI, ene bhUlIne tuM ahIMyA 52mAM prayoga ka2vA jAya che, rAga thAya che. A vItarAga mAraga tuM tArI sAmuM jo, ema kahe che. amArI sAmuM jotAM, tArI sAmuM jo, eTale ke tAro Azraya le, eTale ke tuM vijJAnana cho tyAM tArI dRSTi mUka. AhAhAhA ! AvuM svarUpa che. AvuM nimittapaNuM thAya, kone kahevAya ? ke oluM baMdhANuM che ne AmAM nimittabhUta thAya, ajJAna rAgadveSa tethI pudgala utpanna thayuM jANe, eNe ema mAnyuM, thayuM che to ene kA2Ne tyAM, paNa huM nimitta chuM ne mATe thayuM ne ? e prazna hato pahelAM tyAM rAjakoTamAM ema ke 52mANuM nyAM Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 samayasAra siddhi bhAga-5 baMdhAya, rAga AMhIM che to baMdhAya ne? rAga no hoya to kAMI baMdhAya che? mATe eTaluM rAgane kAraNe baMdhAya che ne? ema nathI. baMdhAvAnuM to enA upAdAnanI paryAya enAmAM che phakta enuM nimitti kone kahevuM, ke ajJAnInuM ajJAna, rAgadveSanuM ajJAna nimittarUpa dekhatAM A "meM' karyuM ema upacArathI mAne che, e koNa ? nirvikalpa vijJAnasvabhAvathI bhraSTa (che te) mAne che. AhAhAhAhA ! che? abheda vijJAnaghana svabhAva prabhu emAMthI bhraSTa thayo ne rAgano kartA thayo. puNya, pApa, dayA, dAna, vrata Adi vikalpa che eno kartA thaine vijJAnasvabhAvathI bhraSTa thayo, vikalpa parAyaNa che, ahIMthI bhraSTa thayo ne ahIM tatpara che. AhAhAhA ! kIdhuM samajANuM? vijJAnaghana svabhAvathI bhraSTa ane vikalpa parAyaNa, A svabhAvathI bhraSTa thayo, tyAre tatpara kayAMya che ke nahIM? ke rAgano vikalpa che emAM tatpara che ajJAnI. AhAhAhA ! gAthA bahu UMcI che. AhAhA! bhAva ghaNA uMDA bharelA bahu, ohoho !nirvikalpa vijJAnaghana svabhAva prabhu enA ajJAnane lIdhe, baMdhanamAM huM nimitta chuM mATe te karma meM karyuM, evo upacAra mane lAgu paDe che. e ajJAnIne upacAra lAgu paDe che. kharekhara enuM yathArtha kArya to enuM nathI paNa huM nimitta thayo tyAre tyAM thAya che ne ? thAya che to enA paryAya pramANe, paNa huM nimitta houM tyAre thAya ne? e vinA kayAM thAya che? e vinA paramANumAM to baMdhananI paryAyanI yogyatA ja nathI enAmAM. AhAhA ! e prazna cAlyo'to tyAM rAjakoTa, tyAM rAga thayo che, tyAre tyAM baMdhana thAya che ne? ema nathI, baMdhanano paryAya to te kALe thayo paNa tene nimitta hato rAga, ene ema mAne che ke rAga huM chuM, to A baMdhana thayuM ne? nahIMtara kema thAta? paNa e baMdhanano paryAyano kALa che ne tuM phakta emAM nimitta, rAga nimitta che. AhAhA ! Avo upadeza ne AvI vAtuM lyo. | vijJAnaghana svabhAva bhagavAna enAthI, ajJAnane lIdhe bhraSTa thayo, ane rAganA vikalpano sUkSma vikalpa paNa ho paNa temAM parAyaNa nAma tatpara thayo, ahIMthI bhraSTa thayo, ahIM tatpara thayo. ajJAnIono vikalpa che e vikalpamAM tatpara che, evA ajJAnIono e vikalpa che, zuM? ke Ane huM nimittarUpa chuM mATe, nyAM thAya che ne ema, evo ajJAnIno vikalpa che. te vikalpa upacAra ja che, te vikalpa upacAra che. ajJAnI nimittabhUta thayo mATe nimitta thayuM e upacAra bole che, e yathArtha nathI. yathArtha to baMdhananA pariNAma baMdhanathI thayA, paNa huM nimitta chuM mATe thayuM mATe evo upacAra baMdhanamAM huM chuM, ema ajJAnI upacArathI mAne che. upacArathI kaho ke vyavahArathI kaho. (zrotAH- e upacArathI mAne che ajJAnI ke ajJAnathI) e upacArathI kharekhara ene kayAM che. paranuM to emAM che ja nahi, mAne che upacArathI ema AMhIM AcAryane siddha karavuM che ne? huM nimitta chuM ne ema kahyuM che ne? paheluM e vastu nimittabhUta nathI, chatAM huM nimitta chuM ema kIdhuM ne mATe ajJAna thayuM ne? tethI A thayuM mATe tyAM thayuM ne? mATe huM eno upacArathI kartA chuM e ajJAnIne lAgu paDe che. AhAhAhA ! AvuM che, paramArtha nathI, e nimittathI thayuM tyAM ema kahevuM eTalo upacAra che, paramArtha che nahi. AhAhAhA! bhAvArtha- mULa to vAta evI che ke kramabaddhamAM to je paramANunI je samaya pariNamavAnI yogyatA che te pariName che, have ahIM ajJAnIno rAgadveSa nimitta che, ethI A nimitta chuM mATe Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-105 227 tyAM thayuM ne ema mAnIne huM eno kartA chuM e upacArathI kahevAmAM Ave che. kharekhara to eno kartA nathI, paNa nimittapaNuM che ajJAnInuM ethI huM upacArathI kartA chuM ema e mAne che. ajJAnI upacArathI chuM ema mAne che, jJAnI to upacArathI paNa nathI ene, kemake baMdhana ja jyAM nathI pachI vyavahArano upacAra ne nimitta chuM e AvyuM ja kayAM? AhAhAhA ! AvI aTapaTI vAtuM badhI kadAcit thatA, kadAcit kema lIdhuM? ke ajJAnabhAvane kAraNe thAya che, tyAM kadAcit thatA nimitta naimittika bhAva, naimittika baMdhana thayuM che ane nimitta eno ajJAnabhAva, e kadAcit thatA nimittanaimittikabhAvamAM kartAkarmabhAva, kahevo, "che' ? te upacAra che. AhAhAhA! kadAcita thatA ajJAnabhAvane kALe, ema kadAcit naimittika bhAvamAM kartAkarmabhAva kahevo kharekhara to kartAkarmabhAva che ja nahi, paNa ajJAnabhAve naimittika dazA tyAM thAya, tyAM rAga enuM nimitta dekhIne, kartAkarmabhAva kahevo, kartAkarma kahevo, ke rAgano huM kartA ne e mAruM kArya karmabaMdhana rAga meM karyo to karmabaMdhana thayuM ne evuM kahevuM te upacAra che, vyavahAra che, yathArtha nathI ayathArtha che. AhAhA! AvI ja eka gAthA gaI lyo. AhAhA ! e upacAra kai rIte che (e) have kahe che juo ema siddha kare che, AcArya pote siddha kare che ne ? olo mAne game tema paNa I mAne paNa kAMI paramAM pese che, I to gAthA AvI gaI. saMkramaNa kare che, trIjI gAthAmAM AvI gayuM. koi dravyanI paryAya koi dravyanI paryAyamAM saMkrame che, palaTAve che, ne tyAM jAya che, ne pese che? AhAhA ! saMkramaNa karyA vinA ene kare, e vAta khoTI che. saMkramaNa thatuM nathI ne kartA mAne che e to vAta khoTI che. AhAhA ! zarIra vANI mananA badhA kAma cAle che jaDanAM, e jaDanAM kAmamAM huM nimitta to chuM ne? huM nimitta to chuM ne? AhAhA ! ema ajJAnI upacArathI paNa parano kartA mAne che, e yathArtha to eno kartA che ja nahi, paNa huM nimitta thayo tyAre nyAM baMdhANuM ke nahi? rAga na hota to kema baMdhAta? paNa na hota to e prazna ja kayAM che ahIM? AMhIM rAga che ane tyAM baMdhAyeluM che, eno prazna che. AhAhA ! ema ke meM rAga na karyo hota to baMdhAta, mATe nimittathI baMdhANuM che, ema che ja nahi. AhA ! samajANuM kAMi? AkhI moTI bhUla che atyAre. nimittanaimittikanI moTI bhUla. jene je dravyanI je paryAya te samaye te thavAnI eTaluM nakkI na kare, ene A nimitta AvyuM mATe thayuM e moTo bhrama che. AhAhA! koi paNa dravyanI te samayanI janmakSaNanI paryAya te samayano janma utpattino kALa eno che. tethI te paramANunI karmabaMdhananI paryAya kaho, zarIranI kaho, eno utpattino kALa che kSaNa, tethI te emAM thAya che, ajJAnI nimitta dekhIne meM karyuM evuM upacArathI mAne che, bhagavAna kahe che ke e upacAra che, basa, e kAMi ene karyuM? huM nimitta chuM mATe karyuM ema? nimitta chuM mATe thayuM ne rAga no karyo hota to tyAM thAta? paNa no rAga karyo hota to (no) thAta e prazna ahIMyA kayAM che? AMhIM to rAga thayo che ane tyAM paNa karmabaMdhana thayuM che, ene A nimittathI meM karyuM ema te mAne cho, e upacAra che. AhAhAhA! AvI vAta che. keTalI sahelI vAta hatI, sAmAyika kare ne paDikakamaNA karyuM ne, heM(zrotA - sahelI eTale rAga) ahIM ajJAnane kaMi bhAna na maLe. AhAhA! Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 samayasAra siddhi bhAga-5 gAthA-106 kathamiti cet jodhehiM kade juddhe rAeNa kadaM ti jaMpade logo| vavahAreNa taha kadaM NANAvaraNAdi jiivenn||106 / / yodhaiH kRte yuddhe rAjJA kRtamiti jalpate lokH| vyavahAreNa tathA kRtaM jJAnAvaraNAdi jiiven||106 / / yathA yuddhapariNAmena svayaM pariNamamAnaiH yodhaiH kRte yuddhe yuddhapariNAmena svayamapariNamamAnasya rAjJo rAjJA kila kRtaM yuddhamityupacAro, na prmaarthH| tathA jJAnAvaraNAdikarmapariNAmena svayaM pariNamamAnena pudgaladravyeNa kRte jJAnAvaraNAdikarmaNi jJAnAvaraNAdikarmapariNAmena svayamapariNamamAnasyAtmana: kilAtmanA kRtaM jJAnAvaraNAdikarmetyupacAro, na prmaarthH| have, e upacAra kaI rIte che te daSTAMtathI kahe che yoddhA kare jyAM yuddha tyAM e nRpakaryuM loko kahe, ema ja karyA vyavahArathI jJAnAvaraNa Adi jIve. 106. gAthArtha:- [yodha:yoddhAo vaDe [ yuddha te] yuddha karavAmAM AvatAM, "[rAjJI tama]rAjAe yuddha karyuM [ti ] ema [ no:]loka[ nanyate ](vyavahArathI) kahe che [tathA] tevI rIte "[ jJAnAvaraNA]i jJAnAvaraNAdi karma [ nIvena kad] jIve karyuM? [vyavahAreT] ema vyavahArathI kahevAya che. TIkAH-jema yuddhapariNAme pote pariNamatA evA yoddhAo vaDe yuddha karavAmAM AvatAM, yuddhapariNAme pote nahi pariNamatA evA rAjA viSe "rAjAe yuddha karyuM' evo upacAra che, paramArtha nathI; tema jJAnAvaraNAdikarmapariNAme pote pariNamatA evA pudgaladravya vaDe jJAnAvaraNAdi karma karavAmAM AvatAM, jJAnAvaraNAdikarmapariNAme pote nahi pariNamatA evA AtmA viSe "AtmAe jJAnAvaraNAdi karma karyuM evo upacAra che, paramArtha nathI. bhAvArtha yoddhAoe yuddha karyuM hovA chatAM "rAjAe yuddha karyuM ema upacArathI kahevAya che tema pudagaladravya jJAnAvaraNAdi karma karyuM hovA chatAM "jIve karma karyuM ema upacArathI kahevAya che. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-106 229 gAthA-106 upara pravacana jodhehiM kade juddhe rAeNa kadaM ti jaMpade logo| vavahAreNa taha kadaM NANAvaraNAdi jiivenn||106 / / yoddhA kare jyAM yuddha tyAM e nRpakaryuM loko kahe, ema ja karyo vyavahArathI jJAnAvaraNa Adi jIve. 106. vyavahArathI yoddhAo, "jema yuddha pariNAme pote pariNamatA evA yoddhAo" AhAhA! laDavA jAya yoddhAo, yuddhanA pariNAme pariNamatA yoddhAo vaDe yuddha karavAmAM AvatA, yuddha pariNAme pote nahi pariNamatA evA rAjA vize rAjAe yuddha karyuM ema bolAya, yuddha pariNamatA jIvo, yoddhAo eNe yuddha karyuM e yuddha pariNAme pote nahi pariNamatA evA rAjA. AhAhA ! rAjA to ghare beTho hoya ne khAto hoya ne, A yuddha laDatA hoya tyAM ema bole ne ke rAjA Avyo che laDavA, rAjA laDavA Avyo che rAjA. AhAhA ! pahelAM evuM hatuM, laDAi cAle ne kayAMka yuddha karavuM hoya to sAMje gAyuMnA ToLA jaMgalamAM hoya ne jaMgalamAM, e pAchI vaLatI hoya gAmamAM to e yuddhavALA AvyA hoya e gAyone pAchI vALe, gAmamAM pesavA na , tyAre prajAne khabara paDe tyAM rAjAne khabara paDe ke koi laDavA AvyuM che. ne gAyuM sAMje Ave ne Ama e laDanAra nyAM kahevA na jAya, paNa A gAyuMne pAchI vALe eTale pesavAnuM TANuM hoya ne pAchI vALe tyAre rAjAne khabara paDe ke koi laDavA Avyo che. ane e pachI mokale bIjA mANasane to enAthI olyA cAlyA jAya, bhAgI jAya, e rIte pariNamyA che to yoddhA potAnA pariNAmathI, kAMi rAjA e pariNAme nathI pariNamyA paNa rAjAno eTalo hukama hato eTaluM gaNIne, rAjAe karyuM ema kahevAmAM Ave che. AhAhAhA ! dAkhalAmAM to be traNa kIdhA. megha, vAdaLA, kAcabI thAya to e vAdaLAne nimitta kahevAya. te vinA nimitta kahevAya? paNa e kAcabI thai che e kaMi AnAthI thai nathI. kAcabI thAya che ne Ama. nyAM potAnI paryAyathI thAya che, meghadhanuSya e vAdaLAne laine nathI thayuM. jema sUryanA kiraNo hoya mATe Ama thAya sAme sUrya Athamato hoya ne Ama, kAcabI Ama (Ama eTale virUddhadizAmAM) thAya, tyAM na thAya paNa e to te kALe te paramANu potAnAthI pariNamyA che tyAre Ane nimitta kahevAmAM Ave che. AhAhA! bhAre ! sUryane laine nahi, vAdaLAne laine nahi, kAcabI thavAnA paramANune te ja samaye enuM kAcabI paryAyapaNe thavuM evo eno kALa hato, mATe kAcabI thai ema. ema karma baMdhanano paryAya to enAthI thayo paNa ajJAnI joDe nimitta che, ethI kahe che meM ene karyuM evo upacAra karavAmAM Ave che. AhAhAhA ! rAjAe yuddha karyuM evo upacAra che. yuddha pariNamatA yoddhAo laDAi kare ane rAjAe yuddha karyuM che e kahevuM e upacAra che, kevo daSTAMta lIdho, juone? paramArtha nathI. tema Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 jJAnAvaraNAdikarma pariNAme pote pariNamatA, "jJAnAvaraNAdikaryapariNAme pote pariNamatA evA pudgaladravya" AhAhA ! ahIMyA pudgaladravya pariName che ke ajJAnIno AtmA tyAM pariName che ? ( zrotAH- pudgaladravya pote pariName che) e pote ja potAno svayaMkALa che eno, karma pariNAme pote nahi pariNamatA, karmapariNAme pote pariNamatA evA pudgaladravya vaDe. AhAhA ! jJAnAvaraNI karma karavAmAM AvatA, pudgaladravya vaDe jJAnAva2NI karma ka2vAmAM AvatA. AhAhAhA ! olo adhikAra Ave che ne ? anAthI munino emAM eka gAthA che emAMthI leva2Ave badhA "appA kattA vikattAe" AtmA karmano kartA che, ne AtmA karmano bhoktA che, e to bhAvakarmane kare ajJAnabhAve, eno bhoktA ema che, 52no kartA ne bhoktA e traNakALamAM che nahi. 230 jJAnAvaraNAdi karma pariNAme pote pariNamatA evA pudgaladravya vaDe jJAnAvaraNAdi karma ka2vAmAM AvatA, e jJAnAvaraNAdikarmapariNAme pote nahi pariNamatA. evA AtmA viSe. AhAhA ! jJAnAvaraNAdipaNe ajJAnI pariName che ? e to pariName che e to rAga ane ajJAnabhAve, paNa A je thayuM che e to pudgala pote jJAnAvaraNIpaNe pariNamyuM che. AhAhAhA! 'cha' kA2Ne jJAnAva2NI baMdhAya, ema Ave che ne ? AhAhA ! nyAM 'cha' kAraNe baMdhAya. eya paMDitajI ! A paNa i kahe che ke nimitta thAya ene laine baMdhAya, e pariName nahIM ema kahe che. AhAhA ! cha kA2Ne jJAnAvaraNI baMdhAya, cha kA2Ne darzanAva2NI baMdhAya, ema dareka karmanA baMdhananA pariNAma che, paNa e pariNAma karmarUpe pariName che ema nahi. AhAhAhA ! A 'jJAnasAgara'mAM, jAmanagaravALAnuM 'jJAnasAgara' joyuM che jJAnasAgara jAmanagaranuM, punAtaranuM paheluM 68 mAM e maLyuM'tuM 'jJAnasAgara' che. punAtarathI banAveluM emAM badhA thokaDAo A badhA che, cha prakAre jJAnAvaraNI baMdhAya, cha prakA2 teM karyA mATe jJAnAvaraNI baMdhAya ema, e AMhIM nA pADe che. e to upacAranAM kathana che. AhAhAhA ! paNa e cha kAraNanuM jJAnanI azAtanA ne e nindvava cha guNa, ahIM bolyAne, cha bola, e na karyA hota to karma baMdhAta ? paNa e na karyuM hota to na baMdhAta e prazna ja ahIMyA kayAM che? AMhIM to baMdhAyeluM che emAM nimitta koNa che ? ane nimitta hovA chatAM te karmapaNe i pariNamato nathI, pariName che potAnAM ajJAna ne rAgadveSa bhAve. AhAhA ! AvuM che. AkaruM. pote pariNamatA evA pudgaladravya vaDe jJAnAvaraNAdi karma karavAmAM AvatA AThe ya karma hoM. AhAhAhA ! darzanamohrapaNe karma pariName, e pudgala pote potAthI pariName che, phakta mithyAtva emAM nimitta che. AhAhA ! ( zrotAH- paNa mithyAtva svabhAva na hota to ? ) e prazna, e ja vAMdhA che ne ? na hota to ? paNa che have eno prazna zuM? che ene ahIM che, ahIM darzanamoha mithyAtvamAM paramANunI paryAya baMdhAya che, ene nimitta koNa ? kahe ajJAnInuM mithyAtva. AhAhA ! e prazna thayo'to ne rAjakoTa thayo'to e jyAre maMdira thayuM ne tyAre ema ke mULazaMka2bhAIe prazna karyo'to ema rAga na hota to baMdhAta ? mATe eTalo rAga thayo to baMdhANuM ne ? ema prazna hato. te di' kIdhuM ema nathI. na hota to, baMdhAta e prazna ja nathI. ahIMyA Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-106 231 rAga baMdhAya enA paramANunI paryAyano kALa che tethI tyAM ajJAna pariNamyuM che. ahIM ajJAnI pote tene nimittabhUte mithyAtapaNe pariName che. AhAhA ! bahu jhINuM AvuM. jJAnAvaraNAdikarmapariNAme pote nahi pariNamato, koNa AtmA. e to pudgala pariNamyA che tyAM to, pote nahi, evA AtmA viSe AtmAe jJAnAvaraNAdi karma karyuM evo upacAra che, vyavahAra che, paramArtha nathI. AhAhA! bhAvArtha- yoddhAoe yuddha karyuM hovA chatAM "rAjAe yuddha karyuM ema upacArathI kahevAya che. para cIja karI nathI. tema pudgaladravya jJAnAvaraNAdi karma karyuM hovA chatAM. AhAhAhA ! pudgaladravyane kema khabara paDI ke ANe Avo bhAva karyo, mATe mAre Ama thAvuM paDayuM? paNa kAMi khabaranI, vAta ahIM kayAM che? khabaranI vAta to te AtmA ja siddha thaze, cha dravya siddha nahi thAya. khabaravALAnI vAto karavA jaIe to ekalo AtmA siddha thaze. cha dravya nahi. khabara nathI paNa tene te ja paNe, te ja prakAre, te samayano te ja paryAyapaNe pariNamavAno e svabhAva che. AhAhAhA ! ene khabara che ke eNe AMhIM rAgadveSa karyo mATe e nimitta che mATe pariNamuM ema che? AhAhA! eka eka tattva bhAI evI vAta che, sUkSama. jJAnAvaraNAdi karma karyuM hovA chatAM koNa? pudgale jIve karma karyuM evuM upacArathI kahevAya che, kharekhara che nahi. AhAhAhA! 107 heM? (zrotA- kahevAya che kharuM ke ) kIdhuM upacAra che olo nimitta che te mAne che. huM chuM to tyAM thayuM ne? eTale vyavahAra thayo. e khoTuM vyavahAre ya khoTo ajJAnIno vyavahAre ya khoTo che. AhAhA ! jJAnIno vyavahAra samyagdarzanazAnacAritrapaNe pariNamavuM e jJAnIno vyavahAra, nizcaya to dravya che. AhAhA ! samajANuM kAMi? "paramArtha vacanikAmAM" Ave che ke mokSamArga che e vyavahAra che, nizcaya mokSamArga hoM, vyavahAra mokSamArga to che ja nahi e to paramArtha vacanikAmAM Ave che. kharekhara to dravya vastu je akhaMDAnaMda prabhu, te nizcayano viSaya che, paNa temAM samyagdarzanazAnacAritrapariNAma thAya te vyavahAra che, paryAya che mATe e vyavahAra che ema. olA dravyanI apekSAe tene vyavahAra kahevAya, ane rAgane mokSamArga kahevo enI apekSAe tene ahIM nizcaya kahevAya. zuM kahyuM? bhagavAna AtmA pUrNa svarUpa akhaMDAnaMda che enI apekSAe to e pariNAma thayA. mokSano mArga e vyavahAra che, dravya nizcaya che, paryAya vyavahAra che paNa tene nizcaya kyAre kahevo? ke olo rAgAdine vyavahAra-mokSamArga kahyo, tyAre Ane nizcaya kahyo, AnI apekSAe Ane nizcaya kahyo, ne AnI apekSAe Ane vyavahAra kahyo. AmAM zuM thAya che? (zrotA:ghaDIkamAM vyavahAra kahevo ane ene ne ene pAcho nizcaya kahevo) kai apekSAthI kone vyavahAra kahevo e? apekSA kai? trikALI dravyanI apekSAe te mokSamArganA pariNAma te vyavahAra che, paryAya che eTale vyavahAra che. paMcAdhyAyamAM to e rIte lIdhuM che, paryAya mAtra vyavahAra che. gAthAnI aMdara, paryAya che e ja vyavahAra che, khaMDa che ne? bheda che ne? abheda vastu bhagavAna AtmA te nizcaya che. AhAhA ! e nizcaya svabhAvanI apekSAe AtmAnA AzrayathI darzanazAna cAritra thayuM e paNa paryAya che, mATe vyavahAra che, ahIM nimittarUpe je dayA, dAnanA, vratanA Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 samayasAra siddhi bhAga-5 pariNAma hatA deva, guru zAstranI zraddhAnA pariNAma ene AMhIM nimitte kahevuM. samajANuM? enI apekSAe A upAdAnamAM Ane nizcaya kahevuM. samajANuM kAMi? ane sAdhananuM sAdhya kIdhuM che e A apekSAe. sAdhya to sAdhyathI che, sAdhana upacArathI kahyuM che, vyavahAraratnatraya sAdhana ne nizcaya sAdhya, e to upacArathI kahyuM che. AhAhAhA ! yathArtha sAdhana che nahi. e AMhIM kahe che. have 107 vizeSa kaheze lyo. (zrotAH- pramANa vacana gurudeva) ahIM to evuM nathI, prabhu! ahIM to juoH kALalabdhi ne kramabaddha e paryAyamAM thAya che ne ? to paryAyano nirNaya kyAre thAya che? keH dravyano Azraya le tyAre nirNaya thAya che. paryAyanA Azraye paryAyano nirNaya thato nathI. samajANuM kAMI ? eka nyAya karI pherave to aMdara (tattva) badhuM pharI jAya evuM che. ema ke amAre to kramabaddha Avaze tyAre (samakita) Avaze. paNa e kramabaddha Avaze" eno nirNaya che tane? "huM karuM huM karuM. huM karuM" - evI to buddhi che, to "kramabaddhamAM Avaze" e nirNaya kyAMthI Avyo? kramabaddhamAM to kartA buddhi UDI jAya che. kramabaddhamAM to jJAtA draSTAbuddhi thaI jAya che. AhA... hA! bhAI ! ema che. (zrotA:) kramabaddha ja jJAyaka svabhAvano nirNaya kare che! (uttara) e kramabaddhano nirNaya karyo emAM samyagdarzana ane jJAna aMdara svabhAva tarapha AvyA. (zrotAH) Ape kahyuM ke kramabaddhanuM jJAna to akrama upara lakSa jAya to; to enuM lakSa jayAre jAya e paNa kramabaddhamAM Ave ne ? (uttara) paNa (e) kramabaddhamAM nirNaya zo? e nirNaya paNa karyo koNe? kramabaddhanI vAto karavI che ene? (zrotA:) nirNaya karavAmAM evo krama Ave? (utara ) krama Ave, to (paNa) nirNayano puruSArtha karaze tyAre ene kramabaddhano nirNaya thaze. e to kahyuM ne..! kALalabdhimAM paNa e che ke-kALalabdhinuM jJAna kyAre thAya che ke, jyAre potAnA svabhAvasabhukha puruSArtha- "A huM dhruva, pUrNAnaMdano nAtha, zuddhadravyArthikanayanA baLathI trikALa zuddha chuM,' evo puruSArtha-karyo tyAre, kramabaddha (no nirNaya thayo) ane kartApaNAnI buddhi chUTI gaI. (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 153, niyamasAra gAthA-77 thI 81) Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-107 233 ( gAthA-107 ). " ata etatsthitamuppAdedi karedi ya baMdhadi pariNAmaedi giNhadi y| AdA poggaladavvaM vavahAraNayassa vattavyaM / / 107 / / utpAdayati karoti ca badhnAti pariNAmayati gRhNAti c| AtmA pudgaladravyaM vyavahAranayasya vktvym||107|| ayaM khalvAtmA na gRhNAti, na pariNamayati , notpAdayati, na karoti, na badhnAti, vyApyavyApakabhAvAbhAvAt, prApyaM vikArya nirvatrvaM ca pudgaladravyAtmakaM krm| yattu vyApyavyApakabhAvAbhAve'pi prApyaM vikAryaM nirva] ca pudgaladravyAtmakaM karma gRhNAti pariNamayati utpAdayati karoti badhnAti cAtmeti vikalpaH sa kilopcaarH| have kahe che ke uparanA hetuthI Ama TharyuM - upajAvato, praNamAvato, rAhato, ane bAMdhe, kare pudgaladaravane AtamA vyavahAranayavaktavya che. 107. gAthArtha [mAtmA] AtmA[putadravyama] pudgaladravyane[ 3tpAvata] upajAve che, [ rotti ] kare che, [vadanA]i bAMdhe che, zuM pariNAmati] pariNamAve che [2] ane [mRAti] grahaNa kare che-e [ vyavahAranayastha] vyavahAranayanuM[vajIvyama] kathana che. TIkA:-A AtmA kharekhara, vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe, prANa, vikArya ane nirvatyaM-evA pudgaladrAvyAtmaka (-pugaladravyasvarUpa) karmane grahato nathI, pariNamAvato nathI, upajAvato nathI, karato nathI, bAMdhato nathI; ane vyApyavyApakabhAvano abhAva hovA chatAM paNa, "prApya, vikArya ane nirvattha-evA pudgaladravyAtmaka karmane AtmA grahe che, pariNamAve che, upajAve che, kare che ane bAMdhe che" evo je vikalpa te kharekhara upacAra che. bhAvArtha-vyApyavyApakabhAva vinA kartAkarmapaNuM kahevuM te upacAra che; mATe AtmA pugaladravyane rahe che, pariNAve che, upajAve che, ityAdi kahevuM te upacAra che. pravacana naM. 208 gAthA-107 guruvAra, phAgaNa suda-3, tA. 1/3/'79 have kahe che ke uparanA hetuthI Ama karyuM - zuM kIdhuM? jema yoddhA yuddha laDe che ene ema kahevuM ke rAjA laDe ne, e to upacAra vyavahAra kathana che, ema karmabaMdhana je thAya che te tenI paryAyanI Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 samayasAra siddhi bhAga-5 yogyatAthI tyAM thAya che, paNa joDavALo je ajJAnI ene nimitta thAya che, e nimittanuM zuM svarUpa che ema batAve che, enI jhINI vAta thoDI che. uppAdedi karedi ya baMdhadi pariNAmaedi giNhadi y| AdA poggaladavvaM vavahAraNayassa vattavvaM / / 107 / / upajAvato, praNamAvato, grahato, ane bAMdhe, kare pudgaladaravane AtamA-vyavahAranayavaktavya che. 107. TIkAH- "A AtmA kharekhara, yathArthapaNe vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe"zuM kahe che? karma je che baMdhAya che karma, e avasthA ane AtmA vyApaka eno abhAva che. A bhASA evI vyApya vyApaka bhAvano abhAva eTale karma je baMdhAya che, jaDaparamANu enI paryAya vyApya che ane e paramANuM emAM vyApaka kartA che, AtmAne enI sAthe vyApyavyApakano abhAva che. eTale? ke karmabaMdhananI je paryAya che e AtmAe karI ane AtmA eno kartA che ema che nahi. AhA ! A to aMdaranI vAta lya che. jevo bhAva kartA hoya tevI tyAM karmanI prakRtti baMdhAya, chatAM e prakRti paramANuM potAnA kAraNe baMdhAya che, Ane kAraNe nahi. AhAhA ! kharekhara vyApyavyApakabhAvanA abhAva, vyApya eTale avasthA, pariNAma, vyApaka eTale kartA pariNAmI. evA bhAvanA abhAvane lIdhe, zuM kahe che? A to adhyAtma siddhAMta che, ke karma je baMdhAya che, e paramANunI pradeza, saMkhyA, emAM sthiti, anubhAga ane prakRti. pradeza, prakRtti, sthiti ane anubhAga, zAstramAM evuM Ave che ne ke jogane laIne prakRtti(ne) pradeza (ane ) kaSAyane laIne sthiti ne anubhAga. ema Ave zAstramAM kahe che ke e nimittathI kathana che. e sAmAnA jogane laIne pradeza prakRti paDe che ene kaSAyane laIne sthiti ne anubhAga emAM che ema nathI. AhAhA ! jhINI vAta che thoDI. - vyApyavyApakabhAvano abhAva, eTale karmanI avasthA thaI e pariNAma che ane AtmA eno pariNAmI che, e avasthA thaI te vyApya kArya che, AtmA eno kartA che, eno abhAva che. samajANuM kAMI? AhAhA ! je aMdara jeTalo kaMpana che joga ane kaSAyabhAva che, tyAM sAme prakRtti, pradeza, anubhAga paDe che I ene kAraNe che, AtmA eno kartA che ne e enuM kArya che, ema che nahi. AhAhA ! jhINuM bahu che hasubhAI ! A to abhyAsa kare to pakaDAya evuM che, vItarAga mAraga jhINo bahu. A to karma AtmA kare, AtmA karma kare ane AtmA bhogave. kahe che ke e vAta khoTI che. karma karmathI pugala che ne e? pudgala che e potAthI tyAM baMdhAya che, potAthI tyAM sthiti paDe che, pradezanI saMkhyA paNa potAne kAraNe hoya che ane prakRtino svabhAva paNa ene kAraNe tyAM thAya che. AhAhA ! eTale vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe, eTale kArya ane kAraNa enA abhAvane lIdhe kharekhara e paramANunI paryAya, karma baMdhAya che e vyApya che, ane AtmA vyApaka che ema to nathI, e paryAya kArya che ne AtmA kartA che ema to nathI. e paryAya pariNAma che ane AtmA pariNAmI che ema nathI. (zrotA- vyAyavyApaka amArI bolImAM AvatuM nathI) AhA ! AvuM kyAM paNa tamArA pApanA badhA thothAM, e hasubhAI? karoDonA vepAramAM eI guMcAI gayo aMdara majura Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-107 235 moTA, ( zrotAH- tame bhale majUra kaho paNa ame to zeTha chIe ) zeTha che. zeTha beTha ne heTha. eka pherI kIdhuM'tuM, jeThamalajI hatA ne lIMbaDI saMpradAyanA sAdhu eka pherI cuDAmAM gayA haze, eTale jarIka olA bhAI hatA dozI, kevA ? rAyacaMda dozI ke nahi kevA dozI ? rAyacaMda dozI nahi, bIjA hatA bhUlI gayA nAma, A nAraNabhAInA sAsarAnA bApa, bhUlI gayA nAma, bahu hoziyAra hato mANasa, vRddha bahu ghaNI avasthA, to jeThamalajI AvyA eTale koI ubhA na thayA, eTale ke mALA ubhA to thAva, pachI A kahe ke "jeThI besane haeNThI," ubhA thavAnuM amane zuM kaheza ? e zuM bhUlI gayA nAma rAyacaMda dozI to bIjAnuM nAma bhAI nahi yAda Ave paNa nArAyaNabhAInA vevAI hatA, nArAyaNabhAI ApaNA nArAyaNabhAI e dIkSA lIdhI'tI ne enA sAsarAnA bApa thAya, viramagAma A to ghaNA varSanI vAtuM che poNo so varSa. AhAhA ! AMhIM kahe che ke je kAMI, AhAhA ! ahIMyA jevo rAga kare ne joganuM kaMpana che teTalA pramANamAM tyAM karmanI prakRtti, sthiti ane anubhAga baMdhAya, chatAM te karmanI prakRti ne anubhAga sthitino AtmA kartA nathI. samajANuM kAMI ? to pachI A tamArA bahA2nA kAmono kartA AtmA traNakALamAM che nahi. AhAhA ! ( zrotAH- nizcaye nahIM vyavahA2e che) vyavahAre A kalpanAmAtrathI bolavA mATe che, vyavahA2 kalpanA mAtra che. ( zrotAH- laukika vyavahAra ) laukika vyavahAre ya khoTo badhoya. AhAhA ! e AMhIM kahe che. AtmAne karma 52mANuM sAthe pariNAmI-pariNAma saMbaMdha nathI athavA kartA-karma saMbaMdha nathI, jyAre tyAM aMdara jevo joga ne kaSAya hoya, rAga evuM tyAM sthiti, 2sa ne prakRtti, pradeza hoya chatAM ya te 52mANunI paryAyano AtmA kartA nathI. to A vaLI bahA2nA kAmamAM badhA tamArA, A paisA levA devA A Ama karyuM ne Ama mAla lIdho A dIdho e badhI kriyA AtmA karI zakato nathI ema kahe che, kema ke e kriyA je thAya che bahA2nI, 525dArthanI emAM AtmA vyApya che, ne AtmA vyApaka che evuM che nahi. AhAhA ! samajANuM kAMI ? A hAtha hAle che Ao, e hAtha hAle che I enA paramANunI paryAyane laIne kriyAvatI zaktithI Ama hAle che. AtmA te paryAyano vyApya ane vyApaka evuM nathI. A avasthA vyApya eTale kArya ane AtmA kartA ema traNa kALamAM nathI. Arere ! AvI vAtuM ve. kaho samajANuM kAMI ? 52nI hAre saMbaMdha zuM che paNa ? jyAre dareka dravya svataMtra che. e karmanA AMhIM to aMta2nA jevo joga ne kaSAya hoya jIvamAM, ajJAnInI vAta che ahIM, eTalA pramANamAM sAme prakRtti, pradeza, sthiti ne anubhAga paDe. chatAM te sthiti, prakRtti, pradeza ne anubhAgano AtmA kartA nathI. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? ( zrotAH- karma baMdhANA to kahevAya to ema ja ne ke AtmAe karma bAMdhyA ) I badhI, I sATuM to kahe che ke e to kathana nimittano vyavahAra che, kalpanAno vyavahAra che, vikalpa. AhAhA ! e ghaTanuM emAM kahyuM che ne-TIkAmAM, ghaTa, kuMbhAra jema ghaDo karato nathI, ghaDAnuM kArya mATIthI thAya che, eTale kArya ghaDAnuM ane kartA kuMbhAra eno abhAva che. vyApya vyApaka eTale kArya kA2Nano enI sAthe abhAva che. ghaDo kuMbhAra karato ja nathI. paNa ghaDo potAnI avasthAthI tyAM mATImAMthI thayo che, paNa nimitta kuMbhAra che, eTale vyavahA2thI upacArathI kathana ka2vAmAM Ave Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 samayasAra siddhi bhAga-5 che ke kuMbhAre A ghaDo karyo, bAkI vAstavika che nahi. AhAhA!(zrotA- kyA kuMbhAre ghaDo karyo) e kahe game te mANasa, ke bhAI Avo hoziyAra kuMbhAra hato mATe thayo ghaDo. eNe karyuM nathI kAMI, ghaDAnI paryAya karI nathI kAMI, phakta joDe nimitta hato tethI vyavahAre eNe karyo ema kalpanAthI, vyavahArathI, upacArathI kahevAmAM Ave che. vyavahArathI, upacArathI, AropathI. AvI vastu AkarI bhAI ! (zrotA- A makAna kaDiyAe nathI bAMdhyuM ) A rAmajIbhAIe bAMdhyuM che A? pramukha hatA te dI' te. A makAnanA paramANu, paramANunI paryAya A prakAre enI paramANuthI thaI che, e paryAya che ane eno kartA e paramANuM che. paNa A joDe mANaso hoya ke A vajubhAI hatA ne rAmajIbhAI hatA A kAryanA karanArA, e nimittathI kathana che. bAkI e A makAna banyuM enuM kArya AtmAe karyuM, ema traNakALamAM che nahi. AhAhAhA ! AmAM to bahu. jAo "prApya" have siddhAMta sthApe che, A to bApu bahu jhINuM. e karma je paramANuo che, emAM prakRtti nAma svabhAva che paramANuno ane sthiti che enI mudata, amuka kALa rahe, enA pradeza che paramANunI saMkhyA. prakRti, pradeza, sthiti ane anubhAga cAra, e cAra, e cAra paDe che e paramANumAM emAM e paramANuM e cAranI avasthAnA e kartA che. AhAhAhA ! AtmA eno kartA nathI. kema ke "prApya" ke e paramANuomAM je samayamAM e anubhAga sthiti paDe che e vakhate tenuM kArya temAM hatuM ja, tenuM kArya hatuM tene e paramANuM pahoMcI vaLe che. AhAhA! kuMbhAra pahoMcI vaLato nathI. roTalI thAya che e roTalInA paramANunuM prApya che, roTalI thaIne e prApya kahevAya, paramANuM ene roTalInA paramANuM ene prApta kare che. bAI ene prApta kare che roTalI e vAta bolavAmAM kathana che, vastu che nahi. ( zrotA - kharAba roTalI kare to kone Thapako devo) kone kare ? koI kharAba nathI, e to ene kAraNe thaI che. AhAhA! prApya" karmanI avasthA je samaye baMdhAya che, e baMdhanI avasthA te prApya che, e samayanuM te kArya che, tene te paramANuM karmanA paramANuM prApta kare che, AtmA nahi. AhAhA! zAMtibhAI ! A badhuM hIrA mANeka ne A badhA je Akho di kare che ne? dhaMdhA Ama karyA ne Ama karyA, pANI pherave. 'prApya' ahIM to jevo joga ne kaSAya hoya, te prakAre prakRtinI sthiti ne anubhAga ne pradeza hoya, chatAM te-te thayelI karmanI prakRtinI paryAya enI sthitinI paryAya eno AtmA kartA nathI. AhAhA ! kaho Akho di A badhA lAdInA dhaMdhA kare patharA Ama kare ne tema kare. e to ajJAna che, mAneluM. evI vAta che bhAI. "prApya" A zabda 76, 77, 78, 79 mAM Avyo che A, e ahIMyA 107 mAM Avyo che A, ne A zabda pravacanasAramAM paramI gAthAmAM Avyo, "para"mAM AvI gayo ne? prApya vikArya. AhAhA ! mULa ema kahevuM che, ke akSara lakhAya che ne Ama akSara, e akSaranI paryAya che te vyApya che, kArya che eno kartA e paramANuM che, akSara paDyo ne akSara, "vItarAgAya namaH" e akSara paDyo sAme, e thayo che e enAM paramANuoe enI paryAya karI che. AhAhA ! lakhanAra enuM kArya kare che ema nahi. Ara. Are ! AvI vAtuM have. ahIMyA to najIkamAM jevA joga ne kaSAya hoya evA pramANamAM prakRtti, pradeza, sthiti, anubhAga hoya chatAMya te paryAyano Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-107 237 kartA AtmA nathI. to pachI A dUra ja rahI cIjo AkhI...... AhAhA! samajANuM kAMI? prApya eTale te samaye te kArya paramANunA sthiti, anubhAga, pradeza, ane prakRti enI avasthA tyAM thavAnI hatI ja te, te thaI che, thaI che tene paramANuM prApta kare che. AtmA nahi. AhAhA! "vikArya" e paramANumAM je sthiti Adi paDI e pUrvanI avasthA badalIne thaI enuM nAma vikArya, paNa e paryAya che enI, karmanI paryAya, jaDanI che. nirvattha" e karmanI paryAya upajI pahelI dhruva tarIke paryAya che ane prApta karI, pachI pUrvathI badalIne vikArya thayuM ane e upajI, e traNeyano kartA te paramANuM ne pudgala che. AvuM che have AkaruM kAma. bAhyathI laIe to sAmo jIva che enuM AyuSya ane zarIra. enuM prApya che tyAM, enuM ene zarIra ane AyuSya enI paryAyane prApya enA paramANuM che. bIjo ema kahe ke meM enI dayA pALI, mithyAdeSTi mUMDha che. AvuM che. vItarAga mAraga bhAI, jinezvarano mAraga koI judI jAta che, e kyAMya che nahIM e sivAya. jhINI bahu vAtuM bApu. AhAhA! prApya, vikArya ne nirvarya, ohoho! A zabdo jyAM hoya tyAM svataMtratA mATe nAkhyA che. evA pudgaladrAvyAtmaka paramANuM je baMdhAya che karmanA, e pudgaladravyasvarUpa karmane grahato nathI. "AtmA tene grahato nathI." AhAhA ! Ama kahevAya ke jogane laIne paramANuM grahe, prakRti ne pradeza e to nimittanA kathana vyavahAranA, upacAranuM kathana che vAstavika che nahi. AhAhA! jyAM tyAM Ave che ne dravyasaMgrahamAM badhuM Ave che jogathI prakRtti pradeza paDe, emAM paramANunI prakRttino svabhAva thAya, ane enA pradezanI saMkhyA thAya, e joganA nimitta. upAdAna to enuM che, enA kAraNe tyAM thAya che, AtmAnA kAraNe nahi. ane karmamAM sthiti paDe 70 kroDA kroDInI ke thoDI Adi e mudata karmanI sthiti, eno kartA, enI sthitino enA paramANuM che, AtmAmAM ahIM kaSAya thayo mATe sthiti AmAM paDI ema nathI. Are ! Are! anubhAga karmanuM, anubhAga phaLa e paNa tyAM enI yogyatAthI tyAM prApya thAya che. AhAhA! jyAM nimittanimitta saMbaMdha ta najIkanuM che emAMya paNa e eno kartA nathI, to pachI A bIjA badhA kArya bAhyanA hAlavAnA, cAlavAnA, bolavAnA e kAryano AtmA kartA che ja nahi. AhAhAhA ! (zrotA:- jIva rAga kare to tyAM te ja prakAranuM karma baMdhAya che). e kIdhuM ne kiIdhuM tyAM evA pramANe thAya che, chatAMya eno kartA e svataMtra dravya che. e, e to kahyuM tyAM joga ane kaSAyathI, jogathI prakRtti, pradeza, kaSAyathI sthiti, anubhAga evA zabdo Ave che, zAstramAM, paNa e to kahe che ke nimittanuM jJAna karAvavA upacArathI kathana karyuM che. vAstavika AmAM karmamAM sthitibaMdha paDe ke pradezanI saMkhyA vadhe ke prakRti thAya tyAM svabhAva, eno kartA AtmA che nahi. kaho, devIlAlajI! AhAhAhA! prApya eTale che paryAya thavAnI, thavAne kALe te prApya tene e paramANuM pahoMce che, vikArya pUrvanI avasthA badalIne thayuM eTale vikArya emAM e enA paramANuM badalAya che, nirvarya, upajayuM e traNeya eka ja paryAyanA bola che. "evA pudgaladravyasvarUpa, pudgalajaDadravyasvarUpa karmane grahato nathI" evA karmane AtmA prahato nathI. pradezane grahato nathI AhAhAhA ! samajANuM kAMI? parimAvato nathI. AhAhA ! enA anubhAgane e karato nathI. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 samayasAra siddhi bhAga-5 upajAvato nathI, e paryAyane e AtmA upajAvato nathI. eTale ke karato nathI. bAMdhato nathI. AhAhAhA! anubhAga baMdha thAya ene e bAMdhato nathI. AhAhA! eka rUpiyo che ne? A rUpiyo Apyo eTale Ama. have kahe che ke e rUpiyAnA paramANunI je dazA e vakhate Ama javAnI avasthA e enuM prApya che, ane AMhIM te AvI gayuM eTale hatuM vikArya dazA thaI palaTI, ane te vakhate te upajI. e paisA noTa dIdhI ne gaI Ama enI paryAyano kartA AtmA nathI, paNa AMhIM ene (noTa) dIdhI mATe gaI ema nathI, AvuM che kaho ramaNIkabhAI ! DohAe A sAMbhaLyuM nahotuM tyAM tamAre-AhAhA ! Avo mAraga. juo AMgaLI che ne A, Ama thaI, have e thaI enI paryAya te Ama thavAnI hatI te thaI che, tene paramANuM pahoMcI vaLe e prApya kahevAya, ane Ama hatI ne Ama thaI e badalyuM eTale vikArya kahevAya ane thaI che te ja upajI che e nipajI che e enA kAraNe e AtmAnA kAraNe, AtmAe ene AMgaLIne halAvI traNa kALa traNalokamAM nahIM. (zrotA:- maDadA tenI AMgaLI halAve?) maDadAnA paramANuM aMdara paryAye pariName che enI. AhAhAhA ! AvuM che. bahu TUMkuM nAkhyuM. pudgaladravyakarmane grahato nathI, pariNamAvato nathI paramANunI paryAya palaTAvIne pariNamAvato nathI, upajAvato nathI, karato nathI, bAMdhato nathI. vyApyavyApaka bhAvano abhAva hovA chatAM AtmA e karmanI paryAyamAM kAryakAraNano abhAva hovA chatAM, kartAkarmano abhAva hovA chatAM paNa prApya, vikArya, nirvarya evA pudgaladrAvyAtmakakarmane AtmA grahe che, e badho vyavahAra kahevAmAM Ave che. upacAra che, kharuMkharuM svarUpa che nahi. AhAhAhA ! A roTalI che roTalI, enuM baTakuM thaIne Ama moDhAmAM Ave, to kahe che ke e roTalInA paramANuo je che, enuM baTakuM thayuM ne kaTako, ahIM e vakhate e prApya e avasthA thavAnI hatI, kaTako roTalIno thavAno hato e prApya, ene e paramANuM roTalInA paramANu, prApta kare che. AhAhAhA ! ane ahIMthI Ama AvyuM e paryAya badalI e paNa paramANue badalAvI che, hAthe nahi. ane temAM nipajI che e paramANunI avasthA AMhIM TukaDA thavAnI e paramANue nipajAvI che, dADhe nahi, hAthe nahi, moDhe nahi. Are AvuM besavuM kaThaNa paDe. mAraga evo che bApu! bhagavAna to che, e tIrthakara ene to anaMta dravya dekhyA che. bhagavAna trikALa sarvajJa che paramezvara che jinezvara che eNe to eka samayamAM traNakALa traNa loka joyA che to traNakALanA jonArAe A joyuM eNe, ke jagatanA parapadArthanA je kArya thAya che tenAthI thAya che bIjo ema kahe ke mArAthI thayuM e to vyavahAranuM kathana, upacAranuM kathana che, vAstavika che nahi. AhAhAhA ! prApya, vikArya ane nirvarya evA pudgaladrAvyAtmaka karmane AtmA prahe che, jo pariNamAve che, anubhAga Avyo, upajAve che, kare che ane bAMdhe che. Ama pAMca bola che. evo je vikalpa kharekhara to e cAramAM kare che ema levuM. prakRti, pradeza, sthiti ne anubhAga cArane kare che eTale olA pAMca bola thaI gayA, samajAya che kAMI ? AhA! bAMdhe evo je vikalpa che ajJAnIno evo je vikalpa che ke A paramANunI paryAyamAM huM chuM, te thayA, huM nimitta chuM ne? joga kaSAya mAro nimitta che ne mATe tyAM thayuM. A vAta to ajJAnInI che, jJAnIne to AtmasvarUpanuM bhAna Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-107 239 che ke huM to jJAtAdeSTA chuM. tethI tenA pariNAma baMdhamAM nimitta thAya e nathI, ene baMdha ja nathI. AhAhA! dharmI jene AtmA zuddha cetanyamUrti che, zuddha caitanya bhagavAna che, evuM jyAM bhAna thayuM che dharmIne, te dharmInA pariNAma vItarAgI pariNAma hoya che, ke jethI tene baMdhana thAya, ane nimitta thAya evuM che nahi. hA ! dharmI jIvane AtmA jJAyakasvarUpa che evuM zuddha caitanya akhaMDa abheda chuM evuM bhAna che, ene e vakhate rAga thAya ne prakRtti paNa thoDI baMdhAya, paNa chatAM te rAga ane prakRtti te AnA jJAnamAM nimitta che, jJAna to potAthI thayuM che. samyagdarzanamAM jJAna potAthI AtmAthI thayuM che, chatAM te jJAna upAdAna potAthI thayuM, chatAM A je prakRtti ne pradeza ne rAga Adi che e zAnamAM nimitta kahevAya che, A prakRtti pradezamAM AtmA nimitta che e nahi, jJAnIno AtmA nimitta che e nahi. AhAhAhA ! ajJAnIno AtmA je joga ne rAgane kare che ajJAnI, ene je prakRttinI sthiti paDe che emAM e joga ne rAga nimitta che, paNa e nimittathI kahyuM ke A joga ne rAgane laIne A paDe che, e vyavahAra che. AhAhAhA ! AmAM navarAza le ne nivRtti le tyAre thAya evuM che ema ne ema A kAMI... vItarAga mAraga jhINo bahu. iriyA, vIriyAmAM Ave che ne ? icchAmi paDikkamaNAmAM, ThANA uThANam jIvIyA u voviyA tassamicchAmi dukaDamaM ne e Ave che? e kyAM arthanI e khaba2 bhAna che ? kahe che ghaDIyo hAMkya jAya ne koI jIvane ke koIne eka sthAnathI bIje sthAne mUkayo hoya, to AMhIM kahe che ke e eka sthAnathI bIje sthAna tuM mUkI zaka ja nahi. AhAhAhA ! e jIvane eka sthAnethI bIje sthAne jAya e, e jIvanI paryAya che e jAtanI ene laIne Ama bIje gayo che, teM AMhIMthI jIvane Ama haDaselyo mATe Agho gayo che ema nathI. ( zrotAH- sAcavIne levo ne mUkavo evo pATha to Ave che) e to nimittanA kathana koNa sAcave ne koNa lye, e to jatanA rAkhavAno bhAva Avyo bAkI. ( zrotAH- sAmethI e to ema kahe che) zAstramAM evo pATha Ave che nIce jIva hoya to pagane UMco karavo, paga UMco karI zake che AtmA ? karI zake nahi bhAI, AMhIM to phakta tyAM pramAda na thAya eTaluM batAvavA sATu vAta karI che. AkaruM kAma bahu bApu, atyAranA saMpradAyathI to AkhI vAta judI che. AhAhA ! vItarAga mAraga evo jhINo. AhAhA ! AMhIM to, AMhIM joga ne rAga hoya enA pramANamAM prakRti, pradeza, sthiti ne anubhAga paDe, chatAM te anubhAga karmanI sthiti anubhAganuM prApya karma e AtmAnuM nahi, e karmanuM che. AhAhA ! chatAM nimitta dekhIne kahevuM ke AnI sthitithI Ane Ama karyuM, e to upacAra vyavahA2 Aropa che, AropIta kathana che yathArtha kathana nathI. AhAhA ! evo je vikalpa te kharekhara upacAra che, upacAra eTale A davA kare ne upacAra kare e haze ? kema davA kare che tyAre nathI upacAra karatA, ema nahi, AMhIM upacAra eTale vyavahAra, kalpanA, che nahi ene kahevuM, kalpanA che. AhAhA ! moTA udyogapati thAya che, A dhaMdhA kare. popaTabhAInA bApA pAse kyAM hatuM AvuM badhuM AvuM, atyAre badhuM thaI gayuM karoDo rUpiyA che A dhyAna rAkhIne meLavyuM nahi hoya ? vepAra. haiM? AhAhAhA ! e 52mANuo je ThekANe javAnA hoya tenA kAryano kartA e 52mANuM che. Are ! Are ! jaDa tenuM prApya che. te kALe te Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24) samayasAra siddhi bhAga-5 Ama javAnuM je prApya kArya hatuM tene paramANuM pahoMcI vaLyA che. olA kahe meM Ama AmAM ApyA e vAtamAM mAla kAMI nathI. AvuM che. eTale eka gAthAno ghaNo upacAra karI nAkhyo. prApya, vikArya, nirvattha nAkhyuM. 76, 77, 78, 79 mAM. AhAhA ! te samaye kramamAM prakRtti, sthiti, anubhAga, paristhiti pravartavAno kALa ja che eno. enI janmakSaNa ja e che. AhAhAhA ! je e karmanI paryAya utpanna thaI te utpanna thavAno eno janmakSaNa che. AtmAe ene karmanI paryAyane upajAvI ema nathI. AhAhA ! AMhIM to Akho divasa muMbaI jAo to, ohohoho.. dhamAla dhamAla dhamAla Akho di' mohamayI nagarI-A karyuM ne A karyuM ne olA saTTAvALAne eka pherI joyuM'tuM bhAI zera bajAra nahi oluM dariyAne kAMThe saTTAnuM karatA"ne, kolAbA kolAbA eka pherI joyuM'tuM, huM e mAla levA gayelo ne amArI dukAnano pAlejathI mAla levA gayelo, emAM eka mAravADI hato dhamAla dhamAla karato e Ano A bhAva che, eno A bhAva che. Ama karo, gAMDa gAMDA lAge paNa e vAta to aDasaTha pahelAMnI vAta che, saMvata-68 e pahelAMnI vAta A badhI kolAbA hatA ne ane tyAM laMDanathI tAra Avato pachI e uparathI A levaDadevaDa kare, evuM hatuM kAma te di' nI vAta che, paNa eka mAravADI hato e te paNa Ama tamAre DhIMcako hato. A karo, Ama karo, tema karo, zuM kare che kIdhuM Ama. A badhA gAMDA, mALA lIdhA dIdhA bahu kare. e bhASA thAya che e AtmA karato nathI ema kahe che. e bhASA thAya che ane paramANuM pahoMcI vaLe che enA prAyane. AhAhAhA ! e AtmA bhASA kare che ema kahevuM e to upacAra ne vikalpanuM kalpanAnuM kathana che, vAstavika che nahi. AhAhAhA ! bahu nAkhyuM che AmAM to, A kema ke AMhIM jevo joga ne rAgano kartA ajJAnI che, ethI tene karmabaMdhana thAya che, te karmabaMdhana ne sthitinA je prakRtti pradeza che, enuM kArya to enuM eNe karyuM che, chatAM A AtmAe karyuM ema kahevuM e vyavahAra ne upacAra che, kalpanA che kharekhara to. AhAhA! juo A cazmA che ne? Ama thayo e AMhIM thavAnuM enuM prApya avasthA thavAnI hatI, tethI AMhIM UMce AvIne e pote thayuM che, e prApya che enuM. (zrotA - camA uMcA AMgaLIthI thayA che) AMgaLIthI thayuM nathI. AhAhA ! enuM prApya ja e vakhate e hatuM ke pote AMhIM badalIne ahIM AvyuM, e vikArya paNa enuM hatuM. ane upajyu, nirvattha e enuM hatuM enA kAryane AtmAe ke AMgaLIe karyuM e nimittanA kalpanAnA kathano che. AhAhA! ( e kalpanA avastu che ke vastu che?) kalpanA che, kalpanA mithyAtvanI kalpanA che. paNa mithyAtvanI kalpanA e prApya, vikArya ne nirvatye enuM che. AhAhA ! e kalpanA parane mATe kahevuM te upacAra che ema kahevuM che. e para prakRti ne sthiti, anubhAga paDayA ene AtmAe karyuM ema kahevuM upacAra che, paNa pote rAgadveSa ne jogane karyo e to yathArtha che, ajJAnabhAve, ajJAnabhAve azuddha upAdAne karyuM e ajJAnabhAve barAbara che. jhINuM bahu jhINuM. 107 mI gAthAno bhAIe pahelAM hatA phulacaMdajI "jaina tattva mImAMsA" ahIMyA AvyA'tA, ema kahe bIjAnA kArya to svataMtra enAthI thAya paNa joDavALo che enAthI thAya ema kahevuM e kalpanA ne upacAra che. A gAthAno nyAya Apelo navA tattva mimAMsAmAM ke Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-107 241 jUnAmAM ya haze khabara nathI. AhAhA ! kArya A copaDInuM pAnuM phare che ne Ama karyuM ne, ughADayuM che e kArya thayuM che e 52mANune kA2Ne A AMgaLIne kA2Ne nahi. enI e vakhate Ama thavAnuM prApya avasthA thavAnI hatI tene 52mANuM pahoMcI vaLe che, Ama hatI ne badalIne vikArya thayuM ne nirvartya enA 52mANue e kAma karyuM che. A AMgaLIthI Ama thayuM ema kahevuM e kalpanAnuM, upacAranuM, vyavahAranuM kathana che. AhAhAhAhA ! to A badhA Akho di' dhaMdhA kare, chokarAonI pAse anubhava karAvIne kare, kema pote ghaNuM pacAsa sAMITha varasa kAma karyuM hoya, chokarA nAnA hoya to ene anubhava Ape ne ke lyo Ama karavuM tamAre Ama Ama. AhAhAhA ! badhI gapa che kahe che. AhAhA! vItarAga mAraga paramezvara, jinezvarano mAraga koI alaukika che atyAre to saMpradAyamAM ya goTA uThayA che, AnuM Ama dayA pALo ne pAMjarApoLa karo ne paisA AMhIM dayo ne e badhI kriyAonA kartA mAne che, mithyArdaSTi che. AhAhAhA ! kema ke te kriyAnI avasthA te kALe tenA 52mANumAM thavAnI hatI te thaI che, ene AtmAe karI, paisA dIdhA lIdhA e badhuM kalpanAno upacAra, vyavahAra che, sAcI vAta nathI. ohohoho ! rAyacaMdabhAI, A rAyacaMdabhAIe to hamaNAM be lAkha ApyA, nahi ? nairobI, paMdara lAkhanuM maMdira thayuM ne nairobI AphrikA, nairobI be hajAra varSamAM digaMbara jaina (maMdira) nahotuM tyAM, jeTha suda agiyArase murata karyuM, paMdara lAkhanuM maMdira karavAnA che. ema to hajI vadhAre thaze vIsa lAkha, be lAkha ne be hajAra eNe ApyA che. ene dikaro nathI ne bAIDI-bhAyaDo be che ne mAM che e traNa che, eTale pachI paisA, be lAkha be hajA2nuM maMdiramAM khAtamuhUrta karyuM AphrikAmAM nairobI, kahe che ke paNa e paisA meM ApyA emeya nathI. AhAhA ! paNa Ape koNa ne lve koNa, I javAnA hoya e jAya, e gayA vinA rahe ja nahi. ApaNe nathI kahevata ahIMyA gujarAtImAM ApaNe, khAnA2nuM dANe dANe nAma che ema kahe che. ApaNe gujarAtImAM khAnA2nuM dANe dANe nAma che nyAM ? paNa je 52mANuM tyAM AvavAnA te AvavAnA ne nahi AvavAnA te nahi AvavAnA. AhAhA ! evuM che. A to dAkhalA, aDhI rUpiyAnuM maNa to cA2 paise zera, pachI dAkhalA enA levA hoya to paMdara ze2nA keTalA to paMdara AnA A badhA dAkhalA levAya vastu sthiti e che, koI paNa padArthanI avasthA te kALe tene janmakSaNa hoya te thAya tene AtmA kare e vAta taddana khoTI che. ema bolAya vyavahA2thI ke ANe karyuM e kalpanA ne u5cA2thI kathana che. AhAhA !( zrotAH- strIe bagADayuM hoya kAma ne nukazAna jAya to ) e nukazAna jAya to ya e paryAya thavAnI hatI ema. AhAhA ! AkaruM bahu kAma bhAI, vItarAga mAraga dareka vastu svataMtra che. paramANumAM paryAya utpanna thavAno kALa che tethI prakRti tyAM karmanI thAya che. AhAhA ! AMhIM rAga ANe karyo mATe thayuM che ema nathI. rAga to nimittamAtrathI, upacArathI kathana che. AhAhA ! bhAvArtha:- vyApyavyApakabhAva vinA, eTale ke kartAkarma vinA, kartAkarmapaNuM kahevuM, ema, kartAkarma vinA, AtmA kartA nahi ne e enuM kArya nahi, enA vinA kartAkarmapaNuM kahevuM te upacAra che. AhAhA ! thoDA zabdomAM ghaNuM bharI dIdhuM che. A to Akho di' ame karIe ne ame karIe, AhAhA... mATe AtmA pudgaladravyane grahe che, jogathI grahe che, e upacAra che. kaSAyathI Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 samayasAra siddhi bhAga-5 sthitirasa paDe che e upacAra che, vyavahAra parisamAve che ene ne karmapaNAnI avasthArUpe pariNamAve che upajAve che ityAdi kahevuM te upacAra mAtra che. AhAhA ! have pUche che ke upacAra kaI rIte che? eno koI daSTAMta Apo to amane samajAya ema kahe che. jayasenAcAryanI TIkAmAM dravya-guNa-paryAya Ave che. to ema ja koI vakhate evo artha karyo hato keH "kAraNaparyAya' che ne trikALa ! zuM kahyuM? pharIH dravya trikALa che dhruva, zuddha paripUrNa guNa paNa paripUrNa zuddha dhruva che. ane eka kAraNaparyAya utpAda-vyaya vinAnI e paNa dhruva che. e kAraNaparyAya che. paNa te A utpAda-vyayavALI nahIM. niyamasAra' 15mI gAthAmAM e (viSaya) Avyo che. samajANuM kAMI ? anaMtaguNa che; enI paryAya "kAraNaparyAya" che utpAda-vyaya vinAnI dhruva kema? 2002 nI sAlamAM spaSTa karyuM hatuM ke, jema dharmAsti, adharmAsti, AkAza ane kALa e cAra (dravyanI) paryAya pAriNAmikabhAvanI ekadhArAvAhI che. - zuM kahyuM? dharmAsti, adharmAsti, AkAza ane kALa; enI je paryAya che pAriNAmikabhAvanI (te) ekadhArA (rUpe che). tyAM to koI bIjo bhAva nathI, ekadhArIsarakhI (paryAya che). tyAre paryAya, guNa ane dravya maLIne dravya che. to ema AtmAmAM evI ekadhArAvartI paryAya kyAM AvI? utpAda-vyaya ( rUpaparyAya) mAM to saMsAranI vikRta avasthA che; mokSamArgamAM apUrNa zuddhaavasthA che; ane mokSamAM saMpUrNa zuddhaavasthA che. e to paryAyamAM bheda paDI gayo, ekadhArA na rahI. -A vAta, niyamasAra" gAthA: 1 thI 19 sudhInAM vyAkhyAna (2002 mAM thayAM te prakAzita thayAM che) emAM lIdhI che. eka moTo nakazo banAvyo hato. (te viSe be moTA vidvAnone) pUchayuM, paNa kAMI samajyA nahIM. to bIjA (loko ) zuM samajaze? eTale nakazo mUkI dIdho. tyAM "kAraNaparyAya' dhuvane batAvavo che. jenuM dravya dhruva che trikALa, evo guNa dhruva che evI, olI (dharmAstikAya Adi) cAra dravyamAM ekasarakhI paryAya che evI, A AtmAmAM ekasarakhI (kAraNaparyAya che). paNa e to utpAda- vyayavALI paryAya nathI. ghaNo sUkSma (viSaya) che, bhAI ! utpAdavyaya (paryAyamAM) to vikRti che, apUrNa zuddhatA che, pUrNa zuddhatA che evA bheda che, ekadhArA AvI nahIM. to AtmAmAM dravya-guNanI ekadhArA ( rU5) paryAyavinA pUrNa dravya kevI rIte hoya? to "niyamasAra" 15 mI gAthAmAM lIdhuM keH (jema) je Akho dariyo che dariyo, enI je sapATI ekasarakhI che. tema e je eka sAmAnya dravya trikALa che temAM, arthAt A sAmAnya dravya-guNa che temAM, eka "kAraNaparyAya' ekasarakhI sapATI che. (paNa) (e) utpAda-vyaya ( rU5) nathI ! jhINI vAta che. samajANuM kAMI ? bhAI zItalaprasAde lIdhuM che keH dravya, guNane paryAyathI AmAM ekAgra thavuM, e kAraNaparyAya. (paNa e artha ahIM barAbara nathI, kemake) "emAM ekAgra" to e to navI ( utpAdarUpa) paryAya thaI. ane olI (kAraNaparyAya) to trikALa che. dravya-guNa-paryAya dhArAvAhI, utpAda-vyaya vinAnI che. (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 175-176, niyamasAra zloka-109)] Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAtho-108 243 ( gAthA-108 ) - S*S kathamiti cet jaha rAyA vavahArA dosaguNuppAdago tti aalvido| taha jIvo vavahArA davvaguNuppAdago bhnnido||108|| yathA rAjA vyavahArAt doSaguNotpAdaka ityaalpitH| tathA jIvo vyavahArAt dravyaguNotpAdako bhnnitH||108|| yathA lokasya vyApyavyApakabhAvena svabhAvata evotpadyamAneSu guNadoSeSu vyApyavyApakabhAvAbhAve'pi tadutpAdako rAjetyupacAraH, tathA pudgaladravyasya vyApyavyApakabhAvena svabhAvata evotpadyamAneSu guNadoSeSu vyApyavyApakabhAvAbhAve'pi tadutpAdako jIva ityupcaarH| have pUche che ke e upacAra kaI rIte che? teno uttara daSTAMtathI kahe che guNadoSautpAdaka kahyo jyama bhUpane vyavahArathI, tyama dravyaguNautpannakartA jIva kahyo vyavahArathI. 108. gAthArtha-[yathA] jema [2nA] rAjAne [toSaguNotvA: ti] prajAnA doSa ane guNano utpanna karanAra [ vyavahA2]vyavahArathI [ bhAbhakita] kahyo che, tathA ] tema [ nIvaDa] jIvane [dravyotvA:] pudgaladravyanA dravya-guNano utpanna karanAra [vyavaIRI] vyavahArathI [maLataH] kahyo che. TIkAH-jema prajAnA guNadoSone ane prajAne vyApyavyApakabhAva hovAne lIdhe svabhAvathI ja (prajAnA potAnA bhAvathI ja) te guNadoSonI utpatti thatAM-joke te guNadoSone ane rAjAne vyApyavyApakabhAvano abhAva che to paNa temano utpAdaka rAjA che" evo upacAra karavAmAM Ave che; tevI rIte pugaladravyanA guNadoSone ane pugaladravyane vyApyavyApakabhAva hovAne lIdhe sva-bhAvathI ja (pugaladravyanA potAnA bhAvathI ja) te guNadoSonI utpatti thatAM-joke te guNadoSone ane jIvane vyApya-vyApakabhAvano abhAva che topaNa-"temano utpAdaka jIva che' evo upacAra karavAmAM Ave che. bhAvArtha-jagatamAM kahevAya che ke jevo rAjA tevI prajA. Ama kahIne prajAnA guNadoSano utpanna karanAra rAjAne kahevAmAM Ave che. evI ja rIte pudgaladravyanA guNadoSano utpanna karanAra jIvane kahevAmAM Ave che. paramArthaSTie jotAM e satya nathI, upacAra che. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 samayasAra siddhi bhAga-5 gAthA-108 upara pravacana jaha rAyA vavahArA dosaguNuppAdago tti aalvido| taha jIvo vavahArA davvaguNuppAdago bhnnido||108 / / guNadoSa utpAdaka kahyo jyama bhUpane vyavahArathI, 1 guNa zabda ahIM 1 tyama dravyaguNautpannakartA jIva kahyo vyavahArathI. 108.! paryAya che. ! TIkAH- jema prajAnA guNadoSone ema nathI kahetA? ke jevo rAjA tevI prajA, ema bole che. (zrotA- yathA rAjA tathA prajA) e to kathana mAtra che, rAjA mahApApI hoya ane olo aMdara dharmI hoya. emAM zuM thAya? I to kathana mAtra, ema kIdhuM, rAjA jevo hoya evI enI asara paDe prajAmAM, rAjA evI prajA, e nimittanuM kathana che. bAkI rAjA e prajA, rAjAnI paryAya bIjI ne olAnI paryAya prajAnI paryAya bIjI che. AhAhAhA ! che? prajAnA guNadoSone ane prajAne vyApyavyApakabhAva hovAne lIdhe, zuM kIdhuM? ke prajA je che e doSa kare che emAM vyApya enuM che, ane vyApaka e kartA che. eno prajA, prajA je doSa kare che e doSa eno vyApya eTale kArya che ane eno kartA e ajJAnI AtmA che. vyApyavyApakabhAva hovAne lIdhe, svabhAvathI prajAnA potAnA bhAvathI te guNadoSonI utpatti thatAM e prajAnA potAnA bhAvathI, paryAya nirmaLaparyAya ke doSa beyanI utpatti thatAM, AhAhA ! jo ke te guNadoSone ane rAjAne vyApyavyApaka bhAvano abhAva che. prajAnA guNanI dazA ne avaguNanI dazA ene ane rAjAne abhAva che. rAjAne kAraNe kAMI prajA guNadoSa karatI nathI. AhAhA ! che? rAjAne abhAva che. zuM kIdhuM I? ke jevo rAjA tevI prajA, ema je kahevAmAM Ave ne prajAnA guNadoSa rAjA che, mATe thayA che ema nathI. AhAhA ! rAjA(nA) narka janAranA pariNAma hoya, prajA mokSa janAranI paryAyavALI hoya. AhAhA ! dareka dravya svataMtra che. A to dRSTAMta, rAjA evI prajA, e vyavahAra karyo ema, vyavahArathI bolAya che ema. vAstavika ema che nahi. temano prajAnA bhAvathI guNadoSanI utpatti thatAM prajAnA bhAvathI guNa ne avaguNanI utpatti prajAnA bhAvathI che, kAMI rAjAne kAraNe nathI. jo ke te guNadoSone ane rAjAne vyApyavyApaka bhAvano abhAva che. prajAnA guNadoSanI paryAyane ane rAjAne vyApyavyApakabhAvano abhAva che, eTale kArya ne kartAno abhAva che. guNadoSanuM kArya rAjAthI thayuM ema nathI, topaNa temano utpAdaka rAjA che evo upacAra karavAmAM Ave che. joyuM? nimitta dekhIne upacAra karavAmAM Ave che. jevI rAjA evI prajA. AhAhA ! (zrotA - bApa evA beTA) bApa tevA beTA, e badhI khoTI vAta, bApa hoya narkamAM janAra hoya, dikaro mokSamAM janAra hoya, bApa hoya mokSamAM janAro hoya ne dikaro narkamAM janAro hoya. AhAhA! eno bApa hoya evA beTA hoya badhI vAtuM e to, tIkhA krodha, mAna, kaSAya sevyA hoya to e marIne eno bApa hoya e DhoramAM jAya ane chokaro rAga maMdaAdi Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-108 245 karyo hoya to puNya hoya to koI svargamAM jAya, mANasamAM jAya enI sAthe zuM saMbaMdha che. e strI marIne pazu thAya ne pati marIne svargamAM jAya emAM zuM che. strI marIne svargamAM jAya pati marIne narkamAM jAya. jene ardhAganA kahe A ardhAganA dhULe ya nathI ardhAganA sAMbhaLane, mAruM aDadhuM aMga ane tAruM aDadhuM aMga ema thaIne beya ame eka chIe. AhAhA ! mArI nAkhyA ! parane potAnuM mAnIne kahe. AhAhA! oluM kahyuM'tuM ne eka pherI ghaNAM varSanI vAta che. 86 nI sAlamAM comAsuM hatu ne amarelI, amarelI-lIlAdharabhAI tamArA makAnanI joDe apAsaro che ne? tyAM comAsuM hatuM 86mAM, emanA bApa tyAM hatA te vakhate. pachI tyAM AMhIM amarelI, zuM kahevuM'tuM? tyAM rahetA tyAM enuM kArya thAtuM'tuM kAMI, game te to chatAMya te kArya ame karIe chIe ema mAnatA ke bhAI A kAMI kare che hoM. makAnamAM pANI bANI nAkhatA navuM makAna thatuM'tuM ne tyAM, koNa kare? karanAra bIjo ne jANanAro bIjo, kahevuM'tuM kAMIka bIjuM, nA nA karatA'tA tyAM e to kahI dIdhI vAta. paranI paryAyane huM karuM chuM evuM kathana che te upacAra che, Aropita che paradravyanI je samaye je paryAya thAya te samaye thavAnI tyAM e enA kAraNe, enA dravyathI thavAnI, bIjAthI nahi. utpatti thatAM, jo ke guNadoSone ane rAjAne vyAyavyapAkabhAvano abhAva che. to paNa temano utpAdaka rAjA che evo upacAra karavAmAM Ave che. AhAhA ! svabhAvathI ja pudgaladravyanA potAnA bhAvathI, AhAhAhA ! zuM kahe che? je karma baMdhAya che ene potAnA svabhAvathI guNadoSonI utpatti thatAM, karmamAM azAtAAdi paDe ne zAtA Adi paDe jazakIrti paDe ne ajazakirtI baMdhAya. AhAhA ! e karmanI prakRttinA guNadoSone ane AtmAne nimitta-nimitta saMbaMdha che, paNa ethI kartAkarma che nahi. AhAhA ! e ajJAnIne kAraNe hoM, ajJAnI je rAga ne jogano kartA thAya, ene nimitta saMbaMdha che. kartA tarIke hoM, jJAnI nimitta kahevAya, paNa e kartA nahIM. AhAhA ! samakitI hoya. vepArI dhaMdho samakitI, e beTho hoya thaDe e A levaDa-devaDa thAya e kriyAno kartA nathI. e to jANanAra che, pote potAne jANavAnuM kAma kare che, emAM olo nimitta thAya che, e kAryamAM nimitta thAya che ema nahi, paNa A potAnA jJAnamAM e nimitta thAya che. Are ! Are ! have AvI vAtuM nimitta thAya che eTale ke enAthI thAya che ema nahi, jJAnInuM kAma jJAna to potAnuM svaparaprakAzaka pote paryAya prApta thaIne pote karI che. AhAhA ! emAM je rAga Avyo enuM jJAna thayuM, prakRtti baMdhAze evo khyAla Avyo sAMbhaLavAmAM, sAMbhaLIne prakRtti tenuM jJAna thAya eno kartA to nahi, paNa rAga ne joganoya kartA jJAnI nahi. AhAhA! pudgaladravyanA guNadoSone, pudgalanA guNadoSa eTale zuM? pudgalane guNadoSa hoya? paNa pugalamAM zAtAAdi baMdhAya ane azAtA baMdhAya e guNadoSa kahevAya, jasakIrti baMdhAya e guNa kahevAya, apajazakIrti baMdhAya e doSa kahevAya. AhA ! tIrthaMkaraprakRtti baMdhAya e guNa kahevAya ane narkanuM AyuSya baMdhAya e pariNAmane doSa kahevAya, e ema olAne doSa kahevAya, paramANune doSa "na' kahevAya kahe che. AhAhA ! bahu AmAM pheraphAra karavAno ghaNo pudgaladravyanA guNadoSone, pudgaladravyanA guNadoSone che? ane pudgaladravyane vyApyavyApakabhAvano sadbhAva Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 samayasAra siddhi bhAga-5 hovAne lIdhe, e 52mANumAM jasakIrti baMdhAya, zAtAvedanIya baMdhAya, tIrthaMkaraprakRti baMdhAya, AhAraka zarI2 baMdhAya, prakRttimAM hoM, ane ajJAnathI apajazakIrti baMdhAya, narkagatinuM AyuSya baMdhAya e badhA doSa kahevAya, e pudgalanA doSa ne guNa e pudgala kare che. arere ! samajANuM kAMI AmAM ? che ? pudgaladravyanA doSone ane pudgalane vyAvyavyApakabhAva hovAne lIdhe sva bhAvathI ja pudgaladravyanA potAnA ja bhAvathI te guNadoSonI utpatti thatAM prakRttino, karmano te paryAya te kALe prAsa thavAno che tene te prakRtti kare che, AtmA nahi. Ama utpatti thatAM jo ke te guNadoSone ane jIvane vyApyavyApakano abhAva che. karmanI prakRttinA zAtAAdi baMdhAvI ke azAtApaNuM thavuM jazakIrti, apajasakIrti ne vyaya evA guNadoSone ane jIvane vyAvyavyApakabhAvano abhAva che, eTale ke kartAkarmano abhAva che e paryAya kArya ne AtmA kartA ema to che nahi. topaNa temano utpAdaka jIva che evo u5cA2 ka2vAmAM Ave che. upacAra karavAmAM, nimittanuM jJAna karAvavA, Aropa che. upacAra eTale A davA kare upacArane e che ? e ya davA karavI e upacAra che, maTavuM na maTavuM e enI paryAyane AdhAre che. upacAra kahe che ne, upacA2 kaMIka karo, upacAra karo eTale vyavahAra karo tyAM to thavAnuM haze te thAze. e kAMI davAthI nyAM roga maTI jAya che ? AhAhA ! AvuM kAma bahu AkaruM lokone evo upacAra karavAmAM Ave che. AhAhA ! bhAvArtha:- jagatamAM kahevAya che, ke jevo rAjA tevI prajA. ema bolAya che ne ? e to upacAranuM kathana che. kyAMnA rAjA ne kyAM prajA. AhAhA ! rAjA musalamAna hoya mAMsa khAto hoya prajA Arya mANasa hoya ne dArU-mAMsane aDatI ya na hoya prajA, paNa bahArathI nimittathI ema kahevAya bhASA, Ama kahIne prajAnA guNadoSano utpanna karanAra rAjAne kahevAmAM Ave che. olA karma hAre meLavavuM che. Ama kahIne prajAnA guNadoSono utpanna karanAra rAjAne kahevAya, tevI ja rIte pudgaladravyanA guNadoSono e prakRttimAM je jazakIrti apajazakIrti Adi baMdhAya eno utpanna karanAra jIvane kahevAmAM Ave che. AhAhAhA ! e 52mArthadRSTie jotAM to te satya nathI, e sAcuM nathI. AhAhA ! zarIranI paryAya muMbaIthI AMhIM AvavAnI thaI e 52mANunI paryAya che e paryAyano kartA e 52mANuM che. ( plena nahIM ) e plena phalenanuM kAMI nathI, e 5ramArtha nathI. kIdhuM ne e satya nathI. e gADImAM AvyA ke plenamAM AvyA e sAcuM nathI e ema kahe che. AvuM che. nimittanA kathana che evI ja rIte pudgaladravyanA guNadoSone utpanna karanA2 jIvane kahevAmAM Ave che. jema prajAnA doSone rAjAnA kahevAmAM Ave ema karmamAM thayelI paryAyanA guNa avaguNanI dazA ene AtmA vaDe ka2vAmAM Ave e 52mArtha dRSTie jotAM e sAcuM nathI. vastunI sthitithI jotA e vAta sAcI nathI. ( zrotAH- zAstramAM lakhyuM che ne ? ) zAstra bAstra koNa lakhe ? zAstramAM akSaranI paryAya thAya che teno kartA e akSara che. AhAhA ! e prApya enuM che. e 52mANuM te vakhate ne akSa25Ne pariNamavAnA hatA te thayA che. kalamathI thayA nathI, lakhanAre karyA nathI. AhAhAhA ! chApanAre chApyuM nathI. chApanAre rAga karyo che. ene huM chApuM evuM abhimAna kare che. AvuM kAma che. vizeSa kahevAze.( zrotA:- pramANa vacana gurudeva ) Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-63 247 ( zloka-63 ) (vasantatila1) jIvaH karoti yadi pudgalakarma naiva kastarhi tatkuruta itybhishngkyaiv| etarhi tIvrarayamohanivarhaNAya saGkIrtyate zRNuta pudglkrmkrtR||63|| have AgaLanI gAthAnI sUcanikArUpa kAvya kahe che - zlokArtha-[ yadi punartha nIva: nava rAti] jo pugalakarmane jIva karato nathI [tardi] to [tata vaka: te] tene koNa kare che? [ti mizaThThayA va] evI AzaMkA karIne, [tardi] have [tIvra-raca-moha-nivaya] tIvra vegavALA mohano (kartAkarmapaNAnA ajJAnano) nAza karavA mATe, [putrI narmanuM sItyaMta ] pudgalakarmano kartA koNa che. te kahIe chIe;[ yta ]te (he jJAnanA icchuka puruSo!) tame sAMbhaLo. 63. pravacana naM. 209 zloka-63 tathA gAthA 109 thI 112 zukravAra, phAgaNa suda-4, tA. 2/3/ 79 samayasAra kaLaza-63. jIva: karoti yadi pudgalakarma naiva kastarhi tatkuruta itybhishngkyaiv| etarhi tIvrarayamohanivarhaNAya saGkIrtyate zRNuta pudglkrmkrtR||63|| "yadi pudagalakarma jIvaH na karoti" ziSyano prazna che. samajavAno kAmI che ethI ene sAMbhaLa ema kahe che. "kRNuta" kIdhuM ne? "Nuta sAMbhaLa. pudgalakarmane jIva karato nathI. jo pudgalakarmane jIva karato nathI, to tene koNa kare che? "iti abhizaMkyA eva" evI AzaMkA karI, AzaMkA eTale zaMkA nahi, paNa mane samajAyuM nathI, enuM nAma AzaMkA. zaMkA eTale tamAruM kahevuM khoTuM che ema zaMkA, e nahi. AzaMkA kIdhI, A kema che, zuM che, te mane samajAtuM nathI. evI AzaMkA karIne have "tIvra raya moha nivaNAya" tIvra vegavALA mohano kartAkarmapaNAnA ajJAnano nAza karavA mATe pudgalakarma karNa saMkIryate', pudgalakarmano kartA koNa che? te kahIe chIe, kRNata zabda Avyo che. AmAM lo, vaMditumAM zNuta nathI AvyuM, vAcchAmi AvyuM che. pahelI gAthA, kahIza. ahIM to sAMbhaLa, e AvyuM che. kAraNake vastu che ne AtmA e dravya che te kartA nathI ema siddha karavuM che. dravya to zuddha che e kartA rAgano ke karmano ke e guNasthAnano e kartA e che ja nahi. AhAhA ! jenI dRSTimAM mithyAtva gayuM che e to ThIka paNa mithyAtva hoya toya kahe che ke dravya svabhAva che e mithyAtvaAdi guNasthAna karmane kare che, AtmA nahi. AhAhA ! e kahe jo "kRNutA" he jJAnanA Icchaka, tame sAMbhaLo. AhAhA ! Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 gAthA-109 thI 112 samayasAra siddhi bhAga-5 * * * * * * * * * * T T sAmaNNapaccayA khalu cauro bhaNNaMti bNdhkttaaro| micchattaM aviramaNaM kasAyajogA ya boddhavvA / / 109 / / tesiM puNo vi ya imo bhaNido bhedo du terasaviyappo / micchAdiTThIAdI jAva sajogissa caramaMtaM / / 110 / / ede acedaNA khalu poggalakammudayasaMbhavA jamhA / te jadi kareMti kammaM Na vi tesiM vedago AdA / / 111 / / guNasaNNidA du ede kammaM kuvvaMti paccayA jamhA / tamhA jIvo'kattA guNA ya kuvvaMti kammANi / / 112 / / sAmAnyapratyayAH khalu catvAro bhaNyante bndhkrtaarH| mithyAtvamaviramaNaM kaSAyayogau ca boddhavyAH / / 109 / teSAM punarapi cAyaM bhaNito bhedastu trayodazavikalpaH / mithyAdRSTyAdiH yAvat syoginshcrmaantH||110|| ete acetanAH khalu pudgalakarmodayasambhavA yasmAt / te yadi kurvanti karma nApi teSAM vedaka aatmaa||111|| guNasaMjJitAstu ete karma kurvanti pratyayA ysmaat| tasmAjjIvo'kartA guNAzca kurvanti karmANi / / 112 / / pudgalakarmaNaH kila pudgaladravyamevaikaM kartR; tadvizeSAH mithyAtvAviratikaSAyayogA bandhasya sAmAnyahetutayA catvAraH kartAraH / te eva vikalpyamAnA mithyAdRSTyAdisayogakevalyantAstrayodaza kartAraH / athaite pudgalakarmavipAkavikalpatvAdatyantamacetanAH santastrayodaza kartAraH kevalA eva yadi vyApyavyApakabhAvena kiJcanApi pudgalakarma kuryustadA kuryureva; kiM jIvasyAtrApatitam ? athAyaM tarkaH-pudgalamayamithyAtvAdIn vedayamAno jIvaH svayameva mithyAdRSTirbhUtvA pudgalakarma karoti / sa kilAviveka:, yato na khalvAtmA bhAvyabhAvakabhAvAbhAvAt pudgaladravyamayabhithyAtvAdivedako'pi kathaM punaH pudgalakarmaNaH kartA nAma ? athaitadAyAtam-yataH pudgaladravyamayAnAM caturNA sAmAnyapratyayAnAM vikalpAstrayodaza vizeSapratyayA guNazabdavAcyAH kevalA eva kurvanti karmANi tataH pudgalakarmaNAmakartA jIvo, guNA eva ttkrtaarH| te tu pudgaladravyameva / tataH sthitaM pudgalakarmaNaH pudgaladravyamevaikaM kartR / 3 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-109 thI 112 249 pudgalakarmano kartA koNa che te have kahe che - sAmAnya pratyaya cAra nizcaya baMdhanA kartA kahyA. - mithyAtva ne aviramaNa tema kaSAyayogo jANavA. 109. vaLI temano paNa varNavyo A bheda tera prakArano, -mithyAtvathI Adi karIne carama bheda sayogIno. 110. pugalakaramanA udayathI utpanna tethI ajIva A, te jo kare karmo bhale, bhoktAya teno jIva nA. 111. jethI khare "guNa" nAmanA A pratyayo karmo kare, tethI akartA jIva che, "guNo' kare che karmane. 112. gAthArtha [vavAra:]cAra[ sAmAnyapratyaya:] sAmAnya *pratyayo [ ravatu]nizcayathI [ vandhartA ] baMdhanA kartA [ bhajo] kahevAmAM Ave che. [mithyAtvama] mithyAtva, [viramai] aviramaNa [2] tathA [vaSayayo] kaSAya ane yoga (e cAra) [volyA :] jANavA. [ puna: f a] ane vaLI [teSai] temano, [ sAM ] A [ trayodrazavikalpa:] tera prakArano [ me: ta] bheda [bhaNita ] kahevAmAM Avyo che[ nizcAdaDyAti:]mithyAdeSTi (guNasthAna) thI mAMDIne [ saMyogina: varamanta: vAveta] sayogakevaLI (guNasthAna) nA carama samaya sudhIno, [tte] A (pratyayo athavA guNasthAno) [7]ke jeo nizcayathI [batanA:] acetana che [ yamAt] kAraNa ke [punivasarmavAda] pudgalakarmanA udayathI utpanna thAya che [te] teo [ti] jo [ ] karma [ kutti] kare to bhale kare; [ teSAM ]temano (karmono) [ veDha: ]i bhoktA paNa [ mAtmA na] AtmA nathI.[ cAta] jethI te] A[ TMIjJitA:ta] guNa" nAmanA [pratyayA:] pratyayo [*] karma [purvatti] kare che [tasmAr] tethI [ nIvaDa] jIva to [ vartA] karmano akartA che[2] ane [guNa:] "guNo'ja[ ff] karmone [ durvatti] kare che. TIkA kharekhara pudgalakarmano, pugaladravya ja eka kartA che; tenA vizeSo-mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga baMdhanA sAmAnya hetuo hovAthI cAra kartA che; teo ja bhedarUpa karavAmAM AvatAM (arthAt temanA ja bheda pADavAmAM AvatAM), mithyAdeSTithI mAMDIne sayogakevaLI sudhInA tera karyA che. have, jeo pudgalakarmanA vipAkanA prakAro hovAthI atyaMta acetana che evA A tera kartAo ja kevaLa vyApyavyApakabhAve kAMI paNa pugalakarmane jo kare to bhale kare; temAM jIvane zuM AvyuM? (kAMI ja nahi.) ahIM A tarka che ke "pugalamaya mithyAtvAdine vedato (bhogavato) jIva pote ja mithyAdeSTi thaIne pulakarmane kare che". (tenuM samAdhAnaH-) A tarka kharekhara aviveka che, kAraNa ke *pratyayo- karmabaMdhanA kAraNo athavA Asavo Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 samayasAra siddhi bhAga-5 bhAvyabhAvakabhAvano abhAva hovAthI AtmA nizcayathI pugaladravyamaya mithyAtvAdino bhoktA paNa nathI, to pachI pugalakarmano kartA kema hoya? mATe ema phalita thayuM ke-jethI pugaladravyamaya cAra sAmAnyapratyayonA bhedarUpa tera vizeSa pratyayo ke jeo "guNa' zabdathI kahevAmAM Ave che (arthAt jemanuM nAma guNasthAna che) teo ja kevaLa karmone kare che, tethI jIva pugalakarmono akartA che, guNo' ja temanA kartA che; ane te "guNo'to pudgaladravya ja che; tethI ema TharyuM ke pugalakarmano pudgaladravya ja eka kartA che. bhAvArtha-zAstramAM pratyayone baMdhanA kartA kahevAmAM AvyA che. guNasthAno paNa vizeSa pratyayo ja che tethI e guNasthAno baMdhanA kartA che arthAt pudgalakarmanA kartA che. vaLI mithyAtvAdi sAmAnya pratyayo ke guNasthAnarUpa vizeSa pratyayo acetana pudgaladravyamaya ja che, tethI ema siddha thayuM ke pudgaladravya ja pudgalakarmanuM kartA (-karanAruM ) che; jIva kartA nathI. jIvane pugalakarmano kartA mAnavo te ajJAna che. gAthA 109 thI 112 upara pravacana sAmaNNapaccayA khalu cauro bhaNNaMti bNdhkttaaro| micchattaM aviramaNaM kasAyajogA ya boddhvvaa||109|| tesiM puNo vi ya imo bhaNido bhedo du tersviyppo| micchAdiTThIAdI jAva sajogissa caramaMtaM / / 110 / / ede acedaNA khalu poggalakammudayasaMbhavA jmhaa| te jadi kareMti kammaM Na vi tesiM vedago aadaa||111 / / guNasaNNidA du ede kammaM kuvvaMti paccayA jmhaa| tamhA jIvo'kattA guNA ya kuvvaMti kammANi / / 112 / / sAmAnya pratyaya cAra nizcaya baMdhanA kartA kahyA, -mithyAtvane aviramaNa tema kaSAyayogo jANavA. 109. vaLI temano paNa varNavyo A bheda tera prakArano, -mithyAtvathI Adi karIne carama bheda sayogIno. 110. pudgalakaramanA udayathI utpanna tethI ajIva A, te jo kare karmo bhale, bhoktAya teno jIva nA. 111. jethI khare "guNa" nAmanA A pratyayo karmo kare, tethI akartA jIva che, "guNo kare che karmane. 112. TIkAH- "kharekhara pugalakarmano, pudgaladravya ja eka kartA che. AhAhA ! e bIjI jAta e badhI acetana pariNAma che 13 guNasthAnanA, e badhA acetana pudgala che ema AMhIM TharAvavuM che, bhagavAna AtmAmAM e kyAM che? e to 68 gAthAmAM AvI gayuM che, guNasthAna Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-109 thI 112 251 tera, guNasthAna AtmAmAM nathI. pudgalakarmano pugaladravya ja eka kartA che eka vAta. tenA vizeSo cAra che. ekakora pudgala eka, enA vizeSa cAra enAM, mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga, baMdhanA sAmAnya hetuo hovAthI cAra karyA che, pahelAM eka kartA che kahyuM, pachI enA bheda cAra kIdhA, teo ja bhedarUpa karavAmAM AvatAM cAranA bheda kartA ekanA cAra ane cAranA tera. AhA! arthAt temanA ja bheda pADavAmAM AvatAM mithyASTithI mAMDIne sayogakevaLI sudhInA tera karyA che. AhAhAhA ! ahIM to ene tyAM sudhI samajAvavuM che ke bhAI dravya che ne je zuddha caitanyadravya enuM lakSa kara, to mithyAtva che ne, e badhA nAza thaI jaze, e badhA kartA che e kartApaNuM tArAmAM nahi rahe. AhAhAhA ! caitanya zuddha dravya che, emAM mithyAtvathI mAMDIne A tera guNasthAna e A svarUpamAM nathI, e to pudgalakarmanA kAraNe thatAM cAra ne tera bheda paDyA che e pudgalakarma, kare to karo tAre zuM che. AhAhAhA ! ema karIne jIva zuddha dravya che, e siddha karavuM che. zuddha jIva dravya che e AnA kartA nathI. AhAhAhA ! tera che te paNa AvyuM ne tera have jeo pudagalakarmanA vipAkanA prakAro hovAthI tera to nAma ApyA, paheluM pugalakarma baMdhanuM kAraNa kIdhuM enA cAra bheda kIdhA mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga, enA tera bhAva sayogIkevaLI sudhI, jeo pudgalakarmanA vipAkanA prakAro hovAthI, tera prakAra to pulakarmano pAka che, emAM bhagavAna AtmAnA AnaMdano pAka tyAM nathI. AhAhAhA ! atyAre ene, enI azuddha paryAyo che, e badhI pudgalamAM nAkhI dIdhI che. che? kahe che ke jeo pudgalakarmanA vipAkanA prakAro hovAthI atyaMta acetana che. e tereya guNasthAna acetana che, e to 68 gAthAmAM AvI gayuM che. jaDa che, e kare to karo, caitanya bhagavAna AtmA AnaMdano nAtha svarUpa prabhu. AhAhA ! ahIM to mithyAtvathI lIdhuM che samakita thAya ne baMdha na paDe ne A thAya, paNa AhIM to mithyAtva(nI vAta che) vastunuM svarUpa, vastu evI banelI che. vastu evI che zuddha caitanyaghana ke jene mithyAtvaAdi paNa emAM nathI. e badhuM pugalakarmanA vipAkanuM phaLa mithyAtvAdi ema kahe che. AhAhAhA ! zuM kahyuM? samyagdarzana pachI to ema kahe ke bhAI acetana che ane acetana te kartA, paNa AhIM to e mithyAtvathI mAMDIne kahyuM, mithyAtva che e pudgalakarmanA vipAkanuM phaLa che, tArA AtmAmAMthI vipAka thAya ne mithyAtva thAya evI vastu nathI. AhAhA ! samajANuM kAMI? ( zrotA - AtmA mithyAtva kevI rIte kare?) zuddha to enI dRSTi karAvavI che ene, vastu zuddha che, mithyAtva e paNa pudgalakarmanA vipAkanuM phaLa che, e caitanyanuM phaLa nathI. AhAhA! "zuddha jANe te zuddhane anubhave, azuddha jANe te azuddhane pAme Ave che ke nahi? AhAhA ! jhINuM bahu. vastu che e dravya je vastu che, e to "sakaLa nirAvaraNa akhaMDa eka pratyakSa pratibhAsamaya avinazvara zuddha pAriNAmikabhAva parama lakSaNa nija paramAtma dravya che." AhAhA ! e dravya karmane kema kare ? enI paryAyanA bheda paDe che, paryAyanA bheda, e paNa pugalakarmano pAka che, ema Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 samayasAra siddhi bhAga-5 kahe che. AhAhAhAhA ! mithyAtva che e paNa darzanamohano pAka che. avrata che e cAritra mohano pAka che, e badhA karmanA pAkanA tera bheda che. AhAhA ! jhINI vAta che jarI aMdara, AhIM to ethI AgaLa laI jaze. jeo pudgalakarmanA vipAkanA prakAro hovAthI, koNa ? mithyAtvathI mAMDIne sayogI te2 guNasthAna, e karmanA vipAkanA prakAro hovAthI atyaMta acetana che. sayogI guNasthAna acetana che. guNasthAna che ne ? AhAhAhA ! caitanyamUrti bhagavAna pUrNa svarUpa pa2ma pAriNAmika che svabhAva, AhAhA... temAM A kyAM che ? pudgalakarmanA vipAka, prakAro hovAthI atyaMta acetana che. evA A te kartAo ja, e te2 mithyAtva, sAsAdAna, mizra, avirati, vitAviratI, viratI sakSama, ATha, nava, daza, agiyAra, bA2, te2 e jIva kartAo kevaLa acetana evA A tera kartAo, acetana evA te2 kartAo, pudgalakarmanA pAka evA je acetana te2 guNasthAna, kevaLa vyApyavyApakabhAve kAMI paNa pudgalakarmane kare to bhale kare. AhAhA ! ( kahe che ) eTale ? kevaLa vyApyavyApakabhAve, e vyApaka thaIne navuM koI karma baMdhAya vyApya, to e emAM jAya ke maya che enAmAM jAya che, vyApyavyApaka kharekhara to 52mAM dareka dravyanuM vyApaka dravya che ane paryAya vyApya che, e AhIM nathI levuM, AhIM to e kahe che ke tera guNasthAna je che, e vyApaka che ane navA karma bAMdhe che e vyApya che. e karma vyApaka che ne vyApya navuM karma te vyApya che. 52dravya che, je A te2 guNasthAna che e to karmanA pAkanuM phaLa. je have e kahe che ke navA karma bAMdhavAmAM bhale e bAMdhe vyApyavyApaka thaIne e vikArI bhAva che e prasarIne bhale navA karma vyApyane bAMdhe, ema ahIM saMbaMdha levo che. AhA ! nahIMtara vyApyavyApakabhAva to eka dravyamAM kartA te vyApaka, karma, kArya te vyApya, ema hoya, paNa AMhIM to ekadama taddana zuddha vastu levI che ekadama, caitanyadravya levuM che. dravya che, e te guNasthAna acetana che, e cetana nahIM, e tera guNasthAna acetana che cetana nahi. AhAhA ! caitanasvabhAva je AtmAno e ja pote tera guNasthAnane kema kare, e to acetana che, e to kare nahi paNa navA karma bAMdhe ne e kyAM pote acetana guNasthAna ja jyAM cetananA nathI to navA bAMdhavA e to tyAM rahyuM nahi. e thoDIvAra bhale, thoDIvAra kema kahyuM che ? ke jene A sAMbhaLavAnI icchA hatI ane zudgha dravyanA upa2 Azraya karavAno bhAva hoya, tene to e mithyAtva Adi bhAva hoya toya alpakALamAM TaLI jaze, hA badhuM ya TaLI jaze. AhAhA ! jIva, kare to bhale kare, ( pudgala kare to bhale kare ) e tera guNasthAna pudgala che e navA karmane kare to karo, e tyAM kahe che. AhA ! A tera kartAo ja kevaLa vyApyavyApakabhAve kAMI paNa pudgalakarmane jo ka2e to bhale karo; temAM jIvane zuM AvyuM ? dravya je che e to zuddha caitanyaghana AnaMdakaMda prabhu che e navuM karma baMdhANuM to kahe che e guNasthAnane kA2Ne ene navuM baMdhANuM, e vyApyavyApaka emAM gayuM. AtmA kyAMya emAM Avato nathI. AhAhA! AtmA to tera acetana guNasthAnamAM Avato nathI to pachI navA baMdhanamAM, e kyAM che ? AhAhA ! jhINuM che, jarI aTapaTuM che. AmAM nAkhyuM che ne jayasena AcArye, haLadara ane phaTakaDI lAla raMga bethI thAya, ekathI Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-109 thI 112 253 na thAya evuM nAkhyuM che. dikaro ema ke ekathI na thAya, be jaNA hoya to thAya AdamI ane bAI, ema be no dikaro, ekano dikaro nathI ema kahIne ahIMyAM e pudgalakarmanuM kArya che ema ene batAvavuM che. caitanyanI paryAya che enI yogyatA paNa pudgala bheguM che tyAre e kArya thayuM che, ema kahe che. e A TIkAmAM che AmAM. AhAhA ! tera kartAo ja kevaLa pAchuM, che? mithyAtva, sAsAdana, mizra, avirati, samyagdaSTi, viratA virati, zrAvaka virati muni, apramata sAtamu Adi tera, e acetana che, tere ya guNasthAna, e 68mAM ya AvI gayuM che. javathI java thAya ema AvI gayuM che. AgaLa, pugalathI pudgala thAya ema. jeo pugalakarmanA vipAkanA prakAro hovAthI, atyaMta acetana che.-evA tera kartAo ja kevaLa AmAM le, mALAo nAkhe che, juo karmane laIne thayuM A guNasthAna, ahIM bIjI vAta siddha karavI che e badhuM pudgala A che A apekSAe, olI apekSAe levA jAya to paryAya to enI che ne pote karelI che kramabaddhamAM paNa enA svarUpamAM nathI. jene svarUpanuM lakSa karavuM che ene bhale mithyAtva Adi ho, chatAM A svarUpanA lakSe e badhA tera kartAo che, teno pote jJAtA thaI jAya che. pachI mithyAtveya TaLI jAya che, ane oluM ya TaLI jAya che. AhAhA ! jhINI vAta emAM jIvane zuM AvyuM?" pudagalakarmane kare pudgala to karo, tera vyApyavyApakathI, kartAkarmathI ThIka. AhAhA ! e tera guNasthAna kartA ane navuM baMdhAya te tenuM karma. AhAhA ! e kahe thoDIvAra hAle. vastu je Ama che pUrNa enA upara jo enuM lakSa gayuM to ene A tera guNasthAna kartApaNuM thoDA vakhata kare to, (kare emAM) jIvane zuM AvyuM? jIva to zuddha caitanyamUrti che, enuM AgaLa vadhatA lakSa tyAM haze to A mithyAtvaAdi paNa TaLI jaze, e tera guNasthAna TaLI jaze ne e tera guNasthAna emAM raheze nahi. AhA! mithyAtveya nahi rahe ne zuddha dravya zuM kare? jyAre dravya bese ene, ema kahevuM che. caitanya zuddha dravya vastu che e to sakaLa nirAvaraNa akhaMDa eka pratyakSa pratibhAsamaya evuM dravya che enuM jene lakSa thAya, ene bhale kahe che ke A tera che e kare thoDo kALa, paNa emAM jIvane zuM AvyuM? AhAhA ! samajANuM kAMI? samyagdaSTi to kartA nathI ja, guNasthAnano kartA nathI, jema A che ane enA guNasthAna che ene acetana kahIne karmanA-pAka gaNIne, jIvadravya svabhAva che eno e pAka kyAM che? bhagavAna to AnaMdamUrti prabhu che, atIndriya AnaMdano sAgara che. AhAhA! sukhadariyo nahotuM AvyuM stutimAM? guNabharelo sukhadariyo. AhAhA ! atIndriya AnaMdano dariyo che stutimAM AvyuM'tuM guNabhariyo, sukhadariyo. AhA ! paisA baisAmAM sukha nathI ema kahe che. bAIDI ne chokarAM ne makAna ne AbaruM ne emAM sukha nathI ema kahe che. sukha che tArAmAM. eTaluM sukha bharyuM che ke jo tAruM tyAM lakSa jAya to mithyAtva Adi tera guNasthAna thoDIvAra karma kare to karo, tArA jIvane pachI kAMI che nahi. AhAhA ! jarI jhINI vAta che hoM. AhAhAhA! AtmA dravya che, Avo je asti paramAnaMdanI mUrti prabhu, darekano AtmA hoM, e che e mithyAtvane kema kare? mithyAtva e pudgalakarmano pAka che. AhAhA ! bhASA ema lIdhI che Ama Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 samayasAra siddhi bhAga-5 kIdhuMne? kRNuta ema kIdhuM'tuM ne olAmAM artha zuM karyo'to, che? he jJAnanA icchaka puruSo kRNuta, suNo amRtacaMdrAcArya kahe che sAMbhaLa bhAI, vAta to ene ya olo jJAnano icchuka che e, ene kahe che ke sAMbhaLa. AhAhA ! tuM evI cIja cho aMdara jIvadravya ke jemAM A tera guNasthAna nathI ane tethI te guNasthAnane tuM prabhu caitanya cho, to guNasthAnane acetana kahIe chIe. AhAhA ! e acetana navA karmane thoDo samaya kare to karo, jIvane zuM AvyuM? AhA! A gAthAo judI jAtanI che. azuddha nizcayathI je paryAya thAya che ane vyavahAra gaNIne pudgalanA karmano pAka gaNyo. ahIMyA ekalo dravyasvabhAva je che caitanyamUrti jJAnano kaMda che, atIndriya AnaMdano rasakaMda vastu che. AhAhA ! e vastumAM vaLI A mithyAtva ne guNasthAna ne kuNasthAna emAM kyAM che. AhAhA ! mATe te badhAM pudagalakarmanA vipAka che, pugalakarmanuM phaLa che, caitanyanuM nahi. AhAhA ! ene lakSa pheravAve che. sAMbhaLa karIne lakSa pheravAve che. A aMdara bhagavAna, bhale kahe che mithyAtvAdi guNasthAna hoM, paNa Ama aMdaramAM zuddha caitanyamUrti bhagavAna pUrNAnaMda che, jo tenuM tyAM lakSa karavA jaIza to tyAM e 13 guNasthAna thoDIvAra baMdhanano kartA thAya to thAva, tArA jIva dravyane kAMI nathI. AhAhAhA ! ohoho! eka bAju kahe kenizcayathI rAgano kartA nizcayathI jIva che. 189 gAthAmAM che pravacanasAra, nizcayathI che, nizcayanayathI che rAga ne puNyapApanA pariNAmano nizcayanayathI kartA che 189 gAthA. tyAM enI paryAyamAM che ema batAvavuM che, paNa ahIM to vastu jyAM aMdara pUrNAnaMda jyAM paryAyeya emAM nathI aMdara, kSAyikabhAva, upazamabhAva paNa jemAM nathI. tevo sahaja parama pAriNAmika svabhAvarUpa piMDa prabhu. AhAhA ! sahaja paramasvabhAvabhAvano piMDa AtmA, e zuM kare? kahe che, e guNasthAnane zuM kare, ane e navA karmane ya zuM kare? AhAhA! aTapaTu che thoDuM, heM? (zrotAH- Apa cokhkhuM karI do ) ATaluM to karIe chIe, aMdara zNuta emAMthI zabda che, e ya, jJAnanA Icchaka sAMbhaLa ema kIdhuM che ne? vaMdituM emAM sAMbhaLa ema nathI AvyuM tyAM, vAcchAmi AvyuM che, kahIza. AMhIM to amRtacaMdrAcArya pote kahe che ke jo tane AmAM zaMkA paDe ke A pudgalakarmano kartA koNa? AtmA kartA nahi, to pudgalakarma to thAya che, kahe sAMbhaLa sAMbhaLa tAre samajavuM hoya to samaja e pudgalakarma che 13 guNasthAna, e pudgalakarmanA vipAka che, ethI te acetana che, e acetana thoDA acetanane kare, navuM baMdhana ne vyApyavyApaka thaIne, jIva dravyane zuM che? AhAhAhAhA ! jIvadravya vyApaka thaIne guNasthAna kare e to che nahi. to pachI navA karma bAMdhe e to enAM dravyasvabhAvamAM nathI. AhAhAhA ! kathanI judI jAtanI che, kevaLa vyApyavyApakabhAve joyuM? tera kartAo kevaLa vyApyavyApaka bhAve AtmAne zuM saMbaMdha che, kahe che. AhAhA ! kAMI paNa pugalakarmane jo kare to bhale kare, AhAhA ! temAM jIvane zuM AvyuM? bhagavAna to je cidAnaMdaghana che emAM kAMI ochapa ke uNapa che nahi. AhAhA ! emAMthI pAchuM koI ema kADhe ke joyuM vikAra thAya che e karmane laIne thAya che, AMhIM to svabhAvanI sthiti siddha karavI che, ke bhagavAna tAro svabhAva cetana svabhAva che. ane A 13 guNasthAno acetana svabhAva che, ema bhinna karavuM che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? AhAhA ! Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-109 thI 112 255 azuddha nizcayathI, tyAM zuddha nizcayathI kIdhuM che 189 gAthAmAM, zuddha nizcayathI A rAgano kartA jIva che, eTale ke rAganI paryAyamAM enuM potAnuM uMdhuM baLa che, paNa AMhIMyA bIjI apekSA che, ahIMyA to dravya svabhAva anAdi anaMta, dravyasvabhAva evo dravyasvabhAva che, ke jene guNasthAna aDatA nathI. AhAhAhA ! e guNasthAna pudgalakarmanA pAka hovAthI acetana che, prabhu cetana che. e acetana navA karmanA acetanane vyAvyavyApakabhAvathI kare to karo cetanane zuM che ? AhAhAhA ! cetanajI ! e kahyuM'tuM te di' kahyuM'tuM pahelAM kahyuM'tuM paNa Azaya Avo che AMhIM, olo kahe che ke pudgalakarmane kare nahi, tyAre kare che koNa ? ema pUchyuM ne ? che to kharuM pudgalakarma baMdhAya che, pudgalakarma che, ane tame kaho cho ne ke e karmane AtmA kare nahi, tyAre che koNa kartA eno ? jo tAre samajavuM hoya to sAMbhaLa A rIte jJAnanA icchaka. AhAhAhA ! bhRNuM, eka zRNu olAmAM Ave che, gAthA zloka Ave che ne dhavalamAM, tyAM hA hA sAMbhaLa Ave ne eTale e to nAma Ave che, aSTapAhuDa sakarNA, kAnavALA sAMbhaLa. ahIM to A kahevuM che ne apekSAe, A mahAprabhu aMdara che tane bhale no bese paNa e mahAprabhu che aMdara, caitanya AnaMdano kaMda che e. AhAhA ! emAM 13 guNasthAna emAM nathI, ane thoDAka 13 guNasthAna che e pratyaya Asavo che, e pudgalakarmanA pAka che Asrava che thoDA, e thoDA navA Asavane kare to karo, dravyane zuM che ? AhAhAhA ! devIlAlajI ! aTapaTuM che. emAMthI pAchuM upAdAnamAM thAya, e nimittathI thAya e kADhIne A kADhe, to AMhI kAma nathI. AMhI to zuddha upAdAna prabhu che, azuddha upAdAna te nimittane AdhIna thAya che ethI azuddha upAdAnane AMhI tyAM acetana karI nAkhyo che. pudgala karIne, acetana kIdhuM ne ? pudgalakarmane kIdhuM ene bhegA cAra bheda kIdhA, enA bheda A tera kIdhA, e badhA acetana che, caitanya vastu je aMdara A cetana cetanA, jemAM ekalo zAzvata caitanyasvabhAva paDayo che, zAzvata caitanyasvabhAva e pote kema kare karmane ? AhAhA ! ema karIne jene samajyo nathI ne pUche che, AzaMkA ene kahe che, bhAI dhyAna to rAkha huM kahuM e kaI apekSAthI che. AhAhAhA ! prabhu tAruM dravya je che vastu tane eno vizvAsa nathI. avyaktapaNe paNa vizvAsa nathI, ene AMhIM vizvAsa karAve che, AhAhA ! evA tera guNasthAno hovA chatAM acetana hovA chatAM, cetana to cetana che, cetanamAM acetana AvyA nathI. ane cetana acetanamAM Avato nathI. AhAhAhA ! AkaruM kAma che. zuM AvyuM ? kAMI ja nahi. A tarka che have sAmAvALAno ke pudgalamaya mithyAtvAdine vedato jIva, pote ja veThe che ne ? e zaMkAkAra ziSya kahe che, pudgalamaya mithyAtvAdine vedato bhogavato jIva pote mithyASTi thaIne pudgalakarmane kare che. vedato, tame kartA na kaho paNa veThe che koNa? jaDa vede ? AhAhAhA ! jIva pote ja mithyArdaSTi thaIne pudgalakarmane kare che, vedato thako hoM, che? pudgalamaya mithyAtvAdine vedato je tera acetana kIdhAne, ene vedato bhogavato jIva pote ja mithyArdaSTi thaIne pudgalakarmane kare che. "tenuM samAdhAna A tarka kharekhara aviveka che." jaDane AtmA bhogavato nathI, jaDane AtmA karato nathI. e to acetana AvI gayuM ne e to jaDane bhogavato nathI, AMhIM vikAra te AMhIM jaDa che ne. te2 guNasthAna jaDa kIdhA, pachI ? teramuM guNasthAna tAruM nathI. ema gAtA'tA amAre Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 samayasAra siddhi bhAga-5 dhIrUbhAI-dhIrUbhAI nahi, anupamacaMdabhAI lAThIvALA. AhAhA! caitana dravya je che, cetana dravya je che e badhAya enA guNo caitanyasvarUpa che, ane te paNa akhaMDa, abheda, pUrNa che, evuM je jIva dravya e tera guNasthAna karmane kare ne thoDuM baMdhAya to bhale bAMdho, ene vastune zuM che? AhAhA ! AMhIMyA to magajamAM ema AvyuM'tuM tedi kahyuM'tuM ke evo jIva lIdho che, ke je che mithyAtvamAM paNa pugala-pugalane kare ne jIva na kare e kema che. A zuM kaho cho tame, mane samajAtuM nathI, zaMkA nahi paNa AzaMkA, kahe sAMbhaLa bhAI, e acetana mithyAtvAdi bhAva che, e pudgalane kare to karo, tyAre ziSya kahe che paNa prabhu tame kartA ene no kIdhuM paNa vede koNa? jaDa vede? acetanane vede che koNa? pudagalakarmanA phaLane vede che koNa? AtmA vede che, mATe kartA ene kahevAnuM? ke sAMbhaLa sAMbhaLa e tAro aviveka che. e pulakarmane AtmA vede nahi. AhAhA! samajANuM kAMI? A tarka kharekhara aviveka che, kAraNa bhAvyabhAvakabhAvano abhAva hovAthI" pudgalakarma bhAvaka eno je bhAvya A tera guNasthAna AdinI paryAya eno abhAva hovAthI bhAvyabhAvaka bhAvano abhAva hovAthI, bhAvaka je karma enuM je bhAvya e tera guNasthAna e pudgalanuM ne pariNAma evo je bhAva eno abhAva hovAthI, AtmAmAM teno abhAva che. AhAhA! karmanA pAkathI thayelo acetana guNasthAnano bheda e kharekhara e bhAvya che, e karma bhAvaka che tenuM e bhAvya che, e karma bhogave to bhogavo. AtmAne zuM che? AhAhA! aTapaTuM che. kemake bhAvyabhAvakabhAvano abhAva hovAthI, prabhu, caitanya dravya che temAM je A pudgala rAgAdino bhAva, karmano bhAva che vipAka, tene AtmA kema vede ? AhAhA ! kema ke e bhAvakanA bhAvyano bhAva che. bhagavAna jJAyaka ne eno e bhAva che ema nathI. AhAhA ! AvuM jhINuM che AvuM. AhAhA ! bhagavAna aMdara AnaMdano nAtha, atIndriya AnaMda ThasoThasa bharelo zAzvata, zAzvata vaja, zAzvata hIralo che prabhu! e acetanamAM kema Ave? e acetana je che e to pudgalanA kArya che, ane enAthI navuM baMdhAya thoDuM to bhale bAMdho. tyAre ziSya kahe paNa tame karmanuM kartA to bhale uDADayuM, paNa vede che koNa? jaDa vede duHkhane? sAMbhaLa sAMbhaLa kahe che. e rAgane vede e bhAvyabhAvaka che e parano che tene vede ? AtmA na vede, e to jJAyakamUrti pUrNAnaMda che I ene vede? AhAhA ! to dravyane nirALo siddha karavo che. devIlAlajI! AvuM che. bhAvyabhAvakabhAvano abhAva hovAthI, e karma che e bhAvaka che ane enuM bhAvya e enuM che karmanuM, eno to bhagavAna AtmAmAM abhAva che, bhAvaka bhAvyano bhAva, karma bhAvaka che enuM bhAvya je duHkhanuM AvavuM duHkhAdi ke sukha kalpanA e badhuM bhAvakanuM bhAvya che. e enA bhAvano jIvamAM to abhAva che. AhAhA ! kaI apekSA che, e apekSA samajavI joIe ne? pAchuM badhe ThekANe mUkI hai ke juo upAdAnathI ya thAya ne nimittathI ya thAya che. juo AMhI cauda guNasthAna, tera to nimitta che enuM potAnuM upAdAna aMdara nathI, zuddha upAdAna kaI apekSA che. bApu AMhIMyA to bhagavAna dravya ekadama sakaLa nirAvaraNa akhaMDa pratibhAsamaya paramAtmA pote, e paramAtmA pote Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-109 thI 112 257 guNasthAnamAM kyAM Ave che? tethI te guNasthAna A cetana che, to tene acetana kahyA che. e acetana navA karmane thoDAM bAMdhe to bAMdho, emAM zuM vAMdho. AhAhAhA ! AmAM to e AvyuM ke jenuM lakSa jo caitanya dravya upara jAya che bhale hajI mithyAtva che bhAI e te di' kahyuM'tuM pahelAMya kahyuM'tuM. caitanya hIro, jJAnano rasakaMda prabhu, pUrNAnaMdano nAtha, AnaMdano Dhagalo che. e to, AnaMdano Dhagalo AtmA, jJAnano Dhagalo AtmA, zAMtino Dhagalo, e dhruva cIja che. AhAhAhA! e caitana che e guNasthAna acetana karmanA pAkanA phaLane, e kema kare? AhAhAhA ! e acetana guNasthAna je che e navA karmane vyApyavyApaka thaIne kare to karo. AhA ! ekakora pugala nAkhI dIdhuM ne ekakora caitanya rAkhyuM che sAme. AhAhA ! samajAya che kAMI ? (zrotA- eTale ema thayuM ne AtmA duHkhane vede nahIM, jANe che.) I I enI khoTI vAta, AMhIM bIjI vAta, e bIjI vAta che. AMhIM to kartA nathI kahevo to vaLI vedato kyAMthI Ave? jJAnI A to mithyAtvadRSTithI mAMDIne teravALAne kartA nathI ne bhoktA nathI ema kahe che. ane e to kahevuM samakitI che ane have sukhanuM vedanA hoya, duHkhanuM vedana na hoya, to to rAga che e duHkhanuM vedana che. eka samayamAM beya che, e apekSA bIjI che ane A apekSA bIjI che. e to pAchuM samyagdaSTine jyAM hoya tyAM ema kahevAya che ke ene sukhanuM ja vedana che mukhyanI vAta lIdhI hoya, gauNa je duHkhanuM vedana che e samyagdaSTinA viSayamAM na lya. kAraNa jJAnano viSaya jyAre cAlato hoya tyAre badhuMya lya bheguM, jJAnadhArA ne karmadhArA nathI AvyuM? be ya, karmadhArA e duHkharUpa che, jJAnadhArA e sukharUpa che. AhAhA ! ahIMyA to hajI mithyAtvane paNa jIvamAM nathI ne mithyAtva mithyAtvane navuM thoDuMka kare, emAM AtmAne zuM AvyuM?e. AhAhAhA ! e paNa thoDI vAra kare hoM, A ene chuTI javAno. jene Atma dravya je che, e karma karatuM nathI ane acetana kare che, e cetanathI juduM che, ane e acetana navA karmane kare to karo, ane vede che ema jo tuM kahe ke vedana to, A to kahe ke e tAro tarka aviveka che. vikArane vedavuM e jIvanuM svarUpa nathI. AhAhA ! to vikArI dravya thaI gayuM? dravya to zuddha caitanyamUrti che. AhAhAhA ! AvA prakAra hoya, kaI apekSAthI, kahyuM che ne? dravya svabhAva bhagavAna mahAprabhu birAje che. mahAtmA che e, nAno AtmA nathI. mahAtmA che, mahAtmA prabhu che aMdara. emAM koTA-koTi sUryanA karatAM paNa prakAzano pAra nathI caitanyano, behada caitanya dhAtu AvI che ne bhAI ? behada caitanya dhAtu tyAM rokAI gaI che. rokAI gaI che e vastu nathI rokANI, vastu to vastu che. AhAhA ! paryAya rokAI gaI che enI. ene ahIM rokAvAnI avasthAne acetana kahIne, cetanathI judI pADI che. AhAhA ! jhINuM che aTapaTuM che tethI dhImethI kahevAya che. paNa AmAMthI pachI ema ja kADhI nAkhe, ekAMta ja karI nAkhe ke mithyAtva, mithyAtva AtmAne kare che e karma karAve che. e AMhIM to vastunuM je trikALI svarUpa che tenuM lakSa karAvavA, e mithyAtvaAdi badhA guNasthAno emAM nathI ane tethI te acetana che. cetananI sAme te acetana che, ane acetana acetanane thoDuM kare to karo dravya svabhAvamAM kyAM AvyuM che. AhAhAhA ! Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 samayasAra siddhi bhAga-5 kAraNake bhAvyabhAvakabhAvano abhAva, badhA bhAvyabhAvaka bhAvano abhAva, badhA bhAva bhAva, bhaklA je karma je che pugala tera guNasthAna, pudgala che. e bhAvaka che ane enuM bhAvya navuM kAMIka karavAmAM Ave e enuM bhAvya kahevAya. evA bhAvakanuM je bhAvya, evo je bhAva, bhAvakano bhAvya evo je bhAva, eno svarUpamAM abhAva che. zuM kahyuM? bhagavAna caitanya svarUpanI AgaLa je guNasthAna che, te bhAvaka che ane enuM bhAvya navuM baMdhAya e enuM bhAvya che, athavA karma bhAvaka che ane tera guNasthAna enuM bhAvya che. AhAhAhA ! evA bhAvakanA bhAvyano bhAva eno prabhumAM abhAva che. AhAhAhA ! kaho paMDitajI! AhAhAhA ! (zrotAene ne ene pravacanasAramAM jIvano kahyo che.) e kaI apekSAe kahyuM e jANavuM joIe ne? ethI A jayasena AcArye haLadaranuM kahe, ema ke putra che e beyano thaIne che, ema ke paryAya che AnI ane bIjuM pugalakarma ema nAkhyuM che, emAM ahIM A ThekANe TIkAmAM, paNa enuM ekAMta laI lya to eme ya nathI. kharekhara to paryAya che te kALe vikRta avasthA che te samaye te te kALe utpanna thAya, te utpanna paNa kone? ke jenuM lakSa dravya che, kramabaddhanuM lakSa tene dravya lakSa che, kramabaddhanA lakSavALo akartA che ane akartA che te mATe jJAtAdeSTA che, ane jJAtAdeSTA che e jJAnane jANe che, aMdara jJAyakane jANe che, ene e rAgAdino bhAva, eno nathI, e parano che ema kahIne kADhI nAkhyuM che. samajANuM kAMI ? ene e rAga pachI karma ja karAve che, e enI paryAyanI, enA koI guNamAM evo koI guNa nathI, dravya to evuM che, paNa dravyanA anaMtaguNomAM ekeya guNa evo nathI, ke rAgane kare, evo ekeya guNa nathI anaMtA anaMtA guNo. te anaMtA anaMtA guNono kaMda rasakaMda prabhu dravya che. AhAhA ! e kahe che, e guNasthAnane kema kare? ane guNasthAna karmane kare to karo. AhAhA ! ane vede to e vedo, tyAM jAya che AtmA ene vede che, rAgane, duHkhane e karmanuM phaLa che ene AtmA vede nahi e to karma vede, para vedAya che. AhAhAhA ! ahIM to AnaMdanuM vedana che, enuM ahIM hajI to ene sAMbhaLanArane lakSa dravya upara karAvI ane A koNa bAMdhe che karma e ene samajAvavuM che. AhAhA ! pudgalamaya mithyAtvAdine vedato jIva pote ja mithyASTinA karmane kare che ema ziSya tarka karyo, teno javAba "A tarka kharekhara aviveka che" kAraNake bhAvyabhAvakabhAvano abhAva hovAthI AtmA nizcayathI pugaladravyamaya mithyAtvaAdino bhoktA paNa nathI. AhAhA ! jIva dravya che e mithyAtvane, rAgane bhogave zI rIte? vastu che e to. (zrotA:- ziSya paryAyathI vAta karI) e to vAta e rIte ja kare ne, ene to Ama vecAya che ne, ema kahe, paNa olI vastu che e kyAM vede che? e emAM che ja kayAM? tyAM jA ne. AhAhAhA ! rAga vedAya che e to pugalanuM vedana che. arere ! AvuM che, kema ke prabhu AtmAmAM kyAM che e ? rAganuM karavuM nathI, tema rAganuM vedavuM vastumAM kyAM che? AhAhAhA ! Avo caitanya prabhu mahAtmA, moTo mahAtmA mahuM- AtmA pote aMdara che. e vikArane kema kare ne vikArane kema bhogave. AhAhAhA ! (zrotA:kaThaNa che) kaThaNa che tethI to haLave haLave kahevAya che jarI. mAraga evo che bApu, AhAhA ! A to parama satya che, trilokanAtha sarvajJa jinezvaradevanI vANI che. AhAhAhA ! prabhu tuM dravyasvabhAva Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-109 thI 112 259 che ne tAro, ema kahe che. tAro dravya svabhAva che e to trikALa nirAvaraNa che ne? ene AvaraNa hoya to to ene guNasthAnanA bheda paDe. samajANuM kAMI ? AhAhA! e to paryAyane saMbaMdha rAgano che (paNa) dravyane saMbaMdha rAgano che ja nahi. AhAhA ! samajAya eTaluM samajavuM bApu, A to vItarAga paramezvara gahana viSaya che. AhA! kahe che ke prabhu caitanya dravya je che AkhuM, ene hisAbe to A tera guNasthAna yugala che, acetana che karmanA pAkanA che prabhuno pAka nahi tyAM, prabhu to AnaMdano nAtha che tenA pAkamAM to atIndriya AnaMda pAke tyAM. emAM rAga pAke e nahi. e to pudgalano pAka che. mATe tuM vedanAro AtmA che, to kartA I che ema je tuM kahevA mAge cho to e tAro tarka khoTo che. Ama kartA nathI tema teno vedaka paNa nathI. sujAnamalajI! AvI vAta che. AhAhAhA ! nizcayathI pugaladravyamaya mithyAtvAdi, mithyAtvane to pudgala kIdhA mithyAtva pariNAma, avirati pariNAma, kaSAya pariNAma, sajogamAM paNa je joga pariNAma, e badhA pugala kIdhAM, pudgalanA pariNAmanA pAka to pudgala kIdhAM. AhAhAhA ! e to olAmAM Ave che ne 7pa (gAthAmAM )pudgalapariNAma kahIne pachI pugala kahI dIdhuM che. pudgala dravya hA, I ! AhA! tAro nAtha aMdara birAje che caitanya hIro, caitanya sphaTika ratana e sphaTika ratanamAM kALA, pILA, lIlA raMganI jhAMya AvI kyAMthI? AhAhA ! jyAre siddha karavuM hoya to e kALI, pILI, rAtI jhAMya to enI yogyatA che, ethI thaI che, e to paryAyane siddha karavI hoya tyAre, paNa jyAM dravya ja siddha karavuM che ekaluM, ahIMyA, AhAhA! nahIMtara kAMI sphaTikamaNImAM kALA raMganA phula hoya ane jhAMya paDe che e kAMI ene laIne nathI paDatI, enI potAnI yogyatA che. paryAyanI enI potAnI yogyatA che, lAkaDAmAM ahIM rAkhazo nahi paDe, emAM yogyatA enI nathI, e kahyuM'tuM ne, dAkhalo divAsaLIno bIDI pIvAya to AnIkora baLane AnI kora TATuM hoya, divAsaLIno cheDe TADho hoya ane oluM unuM hoya, ane loDhuM hoya pAMca hAthanuM lAMbu saLIyo, cAra tasu agnimAM mUko TheTha sudhI jAze, huM? lAkaDAne nahi lAge. lAkaDAne to A be traNa AgaLano hoya saLI paNa saLage to ahIM unuM thatuM nathI enI potAnI yogyatA che ane loDhuM tyAM pAMca hAthanuM hoya ne cAra tasu agnimAM muko ATaluM Ama, tarata unuM TheTha unuM (thaze ) jhAlI nahi zakAya, enI potAnI yogyatA che, samajANuM kAMI? ema jyAre vikArane siddha karavo hoya enI paryAyamAM tyAre enI potAnI yogyatA che. AhAhA! paNa ahIM to paryAya nahi, A to dravya siddha karavuM che, ekaluM dravya aMdara caitanya hIro "sakaLa nirAvaraNa akhaMDa eka pratyakSa pratibhAsamaya evuM zuddha pAriNAmika parama bhAva lakSaNa nija paramAtma dravya te huM chuM, khaMDajJAna te huM nahi." AhAhA ! e samyagdaSTi Ama bhAve che, paNa A to samyagdarzana pahelAM paNa ene A samajAve che. e ya! AhAhA ! prabhu tuM moTo mahAprabhu cho tuM enI vAta to tuM bhUlI gayo ane A kare ne A kare ne A vede ne A kare ne e zuM che, je rAgane kare nahi, guNasthAnane kare nahi, ene vede nahi, e vAta aMdara paDI to paDI rahI cIja AkhI. AhAhA! samajANuM kAMI ? zAMtibhAI ! A hIrAmANekamAM tamAre kyAMya AvyuM na hoya, tamAre tyAM, Ane lAdImAM na AvyuM hoya kyAMya, tamAre vakilAtamAM kyAMthI Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26O samayasAra siddhi bhAga-5 Ave. AhAhA! pudgaladravya mithyAtvAdino bhoktA paNa nathI. to pachI pudgalakarmano kartA kema hoya? jyAre teno bhoktA paNa nathI to kartA kema hoya ? AhAhAhA ! mATe ema phalita thayuM enuM phaLa e AvyuM ke jethI pudgaladravyamaya cAra sAmAnya pratyayonA bhedarUpa tera vizeSapratyayo pratyaya kaho ke Asava kaho, pudgaladravyamaya eka to eka vAta tyAMthI upADI, pugaladravyamaya pahelAM kahyuM 'tuM ne kharekhara pudgalakarmano pudgaladravya ja eka kartA che, te AMhIM lIdhuM, pudgaladravyamaya cAra sAmAnyapratyayonA bhedarUpa, pudgaladravyamaya cAra sAmAnya eTale mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga, e sAmAnyapratyayo eTale Asavo enA bhedarUpa tera vizeSa Asavo ke jeo "guNa" zabdathI kahevAmAM Ave che, guNa eTale guNasthAna, guNa eTale guNasthAna. AhAhA! AvuM kyAM navarAza mANasane, AmAM bAIyune ne to bacArAne chokarA sAcavavA eka, be varSano ne eka cAra varasano che. eka cha varasano, ATha varasano, cha sAta chokarA sAcavavAnA ekalA, AmAM kyAM AvuM nirNaya karavA vakhata maLe. jiMdagI cAlI jAya che. AhAhA ! prabhu, tuM eka caitanya ratana e acetanamAM kema Ave prabhu? caitanya hIralo e acetana retImAM, dhULamAM kema Ave e. ema kahe che acetana kIdhuM ne? caitanya ratana hIro prabhu e guNasthAna acetana che, e dhULamAM A hIro kyAMthI Ave? AhAhAhA ! ane jyAre vedanane tuM kaheto ho to e paNa ame kahIe chIe ke bhagavAna je AnaMdano nAtha prabhu che e acetanamAM, vedanamAM kyAMthI Ave e? AhAhA ! (zrotA:- dravya levuM che.) paNa prabhu moTo mahAdravya, dravya eTale bApA zuM kahIe. AhAhA ! AMhIM to ene ya tara guNasthAnanI paryAyane paNa pudgalanuM karma TharAvyuM che teM, AhAhAhA ! e caitanya vastu mahA prabhu mahAtmA che, e moTo AtmA mahAprabhu che. Ave che ne mahA padArtha. AhAhA! bhAI e vastu mahApadArtha prabhu che, bhale tane ema zaMkA paDI ke tyAre karma koNa kare? bhAI mahAparama prabhu caitanya che, emAM acetanapaNuM kyAMthI Ave? ke jethI acetanane AtmA kare? e mahAprabhu cetana che, e acetana vedanamAM kyAMthI Ave? e bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha che A to mithyASTine paNa mithyAtvathI mAMDIne eno kartA dravya nathI ema kIdhuM che. samajANuM kAMI ? paNa kone? ke jene A zuM che e jANavAnI icchA che ane lakSa dravya upara karavuM che ene. AhAhAhA ! mATe ema phalita thayuM ke pudagala dravyanA cAra sAmAnya pratyayo, mithyAtvAdi cAra Asava. tera vizeSa pratyayo jemanuM nAma guNasthAna che teo ja kevaLa karmone kare che. AhAhAhA ! bhagavAna dravya svabhAva guNasthAnane kare nahi. to pudgalakarmane kema kare? navA bAMdhe kema ene bAMdhavu kyAM. AhAhA! kevaLa karmone kare che. tethI jIva pudgalakarmono akartA che "guNo" ja temanA kartA che. guNo eTale guNasthAna tera guNasthAna temanA kartA che, ane guNo to pudgaladravya ja che, e tera guNasthAna to pudgalanA pariNAma kahyA'tA, e pudgaladravya che. e to pahelethI pudgaladravya kIdhuM 'tuM. AhAhA ! kharekhara pudgalakarmano pudgaladravya ja eka kartA che. AhAhAhA! tethI ema TharyuM ke pudgalakarmano Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-109 thI 112 261 pudgala dravya ja eka kartA che. AhAhAhA ! te te pariNAma tera guNasthAnanA e acetana che ane e acetana acetanano kartA, ane navuM thoDuM bAMdhe kadAca e, to paNa e acetana acetanano kartA, AtmA caitanyadravya bhagavAna che ene kAMI lAge vaLage nahi. evuM e caitanya dravya che. evuM ahIM lakSa karAvavuM che. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva ) pravacana naM. 210 gAthA-109 thI 112zanivAra, phAgaNa suda-5, tA. 3/3/ 79 zrI samayasAra, ekaso nava, daza, agiyAra, bAra ( eno) bhAvArtha che, bhAvArtha che ne? bhAvArtha che ahIM, bhAvArtha - sUkSma vAta che. zAstramAM siddhAMtamAM pratyayone baMdhanA kartA kahevAmAM AvyA che. pratyayo nAma Asavo-mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya, yoga Adi pratyayone baMdhanA kartA kahevAmAM AvyA che. zuM kahe che? siddhAMtamAM bhagavAnanI vANImAM pratyayo, eTale Asava, (e) pratyayo che ne Asava, (eTale zuM?) je bhAvathI navA karma Ave che e bhAvane ahIMyA Asava kahevAmAM AvyA che. pratyaya nAma Asava. bhagavAne mithyAzraddhA, avirati bhAva, pramAdabhAva, kaSAyabhAva ne yogabhAva ene siddhAMtamAM baMdhanA kartA kahyA che. e baMdhanA karanAra che, navA karma bAMdhe che. "guNasthAno paNa vizeSa pratyayo ja che" -A siddha karavuM che. mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya, yoga baMdha-baMdhanA kAraNa che. ema guNasthAna paNa baMdhanA kAraNa che, tereya guNasthAna jhINI vAta che. guNasthAna paNa vizeSa pratyaya ja che. olA sAmAnya pratyaya kahyA. AhAhA! mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya, yoga A vizeSa pratyayo che. tethI e guNasthAno baMdhanA kartA che" AhAhA! hajI guNasthAnanA nAma na AvaDe to have ene baMdhanA kartA(kahevA) AhAhA! jema nIsaraNI (sIDI) caDavAmAM jema nIsaraNI hoya, tyAM meDI caDavAmAM ema AtmAnI paryAyamAM cauda prakAranA sthAna hoya-cauda prakAranA bhAva, e bhAvamAM tera prakAranA bhAva che, e mithyAtvAdi cAra Asava che. enAM vizeSa bhedo che A. vizeSa bheda che tethI guNasthAna baMdhanA kartA che. "arthAt pulakarmanA kartA che' -A guNasthAna je tera kahyA, e navA karmanA baMdhanA kartA che. ahIM zuddhanizcayanayathI kathana che. ane te guNasthAnaAdi azuddhanizcayathI paryAyamAM che. ane e kAraNe ene vyavahAra paNa kahevAmAM Ave che. ahIMyA to zuddhanizcayanayanuM kathana che. AhAhA! bhagavAna AtmA, zuddha caitanyaghana anaMtaguNano rAzi piMDa prabhu, emAM A Asavo che nahIM. e caitanyasvarUpa che emAM Asavo acetana che, e che nahIM. AvI vAta.! have zuM kahe che AmAM ? AtmA caitanyasvarUpa che, jJAyakasvarUpa jANakasvabhAva AnaMdasvabhAva, to emAM paradravya to nathI. zarIra, vANI, mana, lakSmI, strI, kuTuMba-parivAra e to emAM che nahIM, e bhinna cIja che, paNa emAM je paryAyamAM bheda paDe che-mithyAzraddhA, aviratibhAva, vratano vikalpa Adi e paNa Asrava ja che navA baMdhanA kAraNo che. samajAya che kAMI....? are re prabhu. -mithyAtva Adi sAmAnya pratyaya ane guNasthAna vizeSa pratyaya Asavo have eTaluM to Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 samayasAra siddhi bhAga-5 kahyuM, to have che zuM? ke A AtmAmAM rAga dveSa, puNya pApanA bhAva utpanna thAya che e che zuM? ke e acetana che. AhAhAhA ! bhagavAna AtmA caitanyamUrti AnaMdano nAtha, e rAgAdi bhAvamAM Avato nathI rAga ane rAgano kartA AtmAmAM anaMta guNa che emAM A svabhAva nathI. AhAhAhA ! to je tera guNasthAna mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya, yoga-sAmAnya ne vizeSa tera, e acetana che. AhAhA ! olA baMdhanA kartA kahyA kema ke e acetana che. e caitanya bhagavAna AtmAno svabhAva nahIM. AhAhAhA!(zrotA- e to paryAya che!) e kIdhuM nahIM? e to azuddhanizcayanayathI paryAya che. azuddhanizcayanaya vyavahAramAM jAya che. vyavahArano AMhI niSedha karavo che. jhINI vAta che bApu! dharma e koI cIja evI che atyAre to sAMbhaLavA maLavuM muzkela che. AhAhA ! ethI to e corAzInA avatAra(mAM) rakhaDI maryo che. kahe che, e Asavane laIne, e Asava mArA che, evI mAnyatAne laIne cAra gatimAM rakhaDavAnA, corAzInA avatAra anaMtavAra thayA, ane jyAM sudhI e mithyAtvabhAva che Asavo mArA che, tyAM sudhI ene anaMta saMsAramAM rakhaDavuM paDaze. AhAhA ! traNa vAta karI Ama to. zuM traNa?ke mithyAtva, avrata, kaSAya ane yoga, e sAmAnyasaMkSiptamAM Ama TUMkAmAM Asavo che. ane tera guNasthAna enAM vizeSa che, e paNa pratyayo, Asavo che. eTalI vAta. have e karmabaMdhananA kAraNo che, AtmA nahi. kahe che tyAre kema? ke e acetana che-acetana che. AhAhAhA! bhagavAna AtmA, caitanyabimba caitanyanA prakAzanuM nUra enuM pUra che prabhu aMdara. A rAga-dveSa-guNasthAna Adi, caitanyajJAyakabhAvano abhAva che jemAM. AhAhAhA ! e kAraNe e guNasthAno ane mithyAtva-avrata-Adi acetana kahevAmAM AvyA che. eka bAju bhagavAna caitanya ne eka bAju A paryAyamAM rAga Adi-guNasthAna acetana. AvuM AkaruM che, kaho hasubhAI ? bahu AkaruM kAma bApA. janama-maraNa rahita thavAno koI mArga, A to rakhaDavAnA mArgamAM paDayA che duniyA AkhI corAzInA avatAramAM rakhaDaze. AhAhA ! kyAMya, rAjA marIne bhUMDa-bhUMDa thAya. AhA! zeThiyA marIne gAya thAya. AhAhAhA ! kema ke vastu zuM che enI khabara nathI-AtmA zuM cIja che? to AtmA atIndriya jJAna ne AnaMdano kaMda che. e caitanyasvabhAvI AtmA, emAM je A puNya-pApanA bhAva, dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, kAma krodhanA bhAva thAya che e bhAva che e acetana che. AhAhAhA ! gaLe UtaravuM kaThaNa paDe evuM sAMbhaLatAM. jeTalo aMdara dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, kAma krodhanA bhAva ene ahIMyA Asava kIdhAM che kema ke e pariNAma, navA baMdhanA kAraNa che navA baMdhanA e kAraNo che. AhAhAhA ! ema siddha karIne pachI kahe che e baMdhanA kAraNa che kema? ke e acetana che. AhAhA ! dayAno bhAva Avavo (e) rAga che dayA. AhAhA! zarIra, vANI, mana ane kuTuMbakabIlAne sAcavavAno bhAva Ave e to pApa, paNa dayAno bhAva Ave e puNya, paNa e paNa baMdhanuM kAraNa che. kema baMdhanuM kAraNa che? bhagavAna cetana che, tyAM e rAga che e acetana che, emAM caitanyanuM kiraNa nathI, jema sUryanA kiraNamAM prakAza hoya che ema caitanya svarUpa prakAzanI Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-109 thI 112 263 mUrti prabhu, enAM kiraNa e rAgamAM AvatA nathI, rAga acetana che. mahAvratanA pariNAma, bAravratanA pariNAma acetana che emAM cetanano abhAva che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? e pratyaya acetana pudgaladravyamaya ja che. AhAhAhA ! acetana kahIne rAgAdi bhAva pudgalamaya ja che. jhINI vAta prabhu ! eNe kadI sAMbhaLyuM nathI, kadI karyuM nathI. A duniyAnA DhasaraDA karI karIne marI gayo, pApa karI karIne Akho di' cAra gatimAM. AhAhAhA ! sAMbhaLavA maLe to pAchuM evuM maLe ke tame A vrata karo, tapa karo, A karo, pUjA karo, bhakti karo, to tamAruM kalyANa thaze....... to AMhI kahe che prabhu eka vAra sAMbhaLa to kharo. e pUjA ne bhakti ne dayA ne dAna ne vrata ne tapanA bhAva je che e to rAga che, ne e rAga che e Asrava che, kema ? ke e acetana che, cetana nathI. AhAhAhA ! zAMtibhAI ! hIrA to acetana che, paNa hIrAnA paisA lIdhA- levAnA bhAva thayA hoya e acetana che mamatA, ane dAna mATe kharcyA rAga maMda karIne, e rAga acetana che, ema kahe che. (zrotAH- emAM kyAM jJAna che?) zuM ? jJAna nathI mATe acetana che. AhAhAhA ! eno bhAI che ne, madhue A makAna lIdhuM ne navanItabhAInuM, eMsI hajAra rUpiyA kADhayA'tA tyAM bhAvanaga2, "sastu sAhitya " kADhe che ne tyAM ! ( zrotAH- eka lAkha ApyA 'tA ) lAkha, lAkha ApyA hatA. eMsI hajAra to bhAI hIrAbhAIe-hIrAlAle ApyA'tA, eka lAkha ApyA'tA. AMhI vAta e che paNa lAkha e zuM cIja che, e to acetana-jaDa che, have tane devAno bhAva Avyo e paNa rAga che, e paNa acetana che. AnaMdabhAI ! AvuM che. aMdara vastu caitanyasvarUpa, jJAnano sAgara prabhu, atIndriya AnaMdathI bharelocaitanyasvabhAvathI bharelo bhagavAna enI anaMta kALamAM kadI khabara karI nathI, kadI khabara karI ja nathI. AhAhAhA ! e mATe bhagavAna trilokanAtha sarvajJadevano hukama che ke prabhu, eka vA2 sAMbhaLa to kharo. are, manuSyadeha maLyo... Ama cAlyo jAya che bApA avatAra. AhAhA ! e AtmA aMdara caitanyasvarUpa AnaMdakaMda e puNya ne pApanA Asava-bhAvathI bhinna che ane enAthI puNya-pApanA bhAva acetana hovAthI bhinna che. bhinna che. AvI jAya che badhuM. samajANuM AmAM ? cAhe to zubhavikalpa Ave ke azubha rAga, banne bhAva acetana che. caitanyabhagavAna AtmA eno emAM abhAva che. AhAhA ! y jema sAkarano gAMgaDo che, sAkarano emAM u52mAM kaMIka mela che (kema ke ) bALaka che ne Ama sAkara khAto hoya ( ne ) upara hAtha aDADe to mela hoya to mela che e sAkara nathI, mela to bhinna cIja che, ema sAkara nAma atIndriya AnaMdano sAkarano gAMgaDo che prabhu. AhAhAhA ! ne emAM A puNya ne pApa mela e acetana che. AhAhA ! A za2I2-bI2 to acetana kyAMya rahI gayuM A to dhULa-jaDa che mATI. AhAhA ! paisA acetana ne dhULa che. ( zrotAH- bAjaro kema Ave che?) bAjaro-bAjaro acetana che ene enA kA2Ne AvavuM hoya to Ave, paisAthI bAjaro Avato nathI, paisA e bIjI cIja che, bAjaro bIjI cIja che. bAjaro kahe che ne hindImAM ? AhAhA... thoDAmAM ghaNuM bharI dIdhuM che. ekako2 2Ama ne ekakora gAma, ekako2 prabhu aMda2 saccidAnaMda prabhu jemAM pavitra anaMtA guNo caitanyanA bharyAM che, enAthI puNya ne pApanA Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 samayasAra siddhi bhAga-5 bhAva, mithyAtva, avirati, kaSAya, yoga ane tereya guNasthAna, badhAMne ahIMyA acetana kahyA, eTale pudgala kahyA che? acetana pudgaladravyamaya ja che, pugaladravyamaya ja che, ema. AhAhA ! e azuddhanizcayanayathI che ne? e rAga, guNasthAna, mithyAtva, avrata, vratanA vikalpa Adi badhuM pudgaladravyamaya ja che, jaDa che. jaDa to bIjA cAra dravyo paNa che--dharmAsti, adharmAsti, AkAza, kALa paNa A pudagaladravya ja che-ema siddha karavuM che. samajANuM kAMI...? have e acetana cIja che, e potAnI che evI mAnyatA mithyAtva che. jUThI zraddhA che. jUThI nAma, jUThA bhavanA karavAnA kAraNe anaMta che. jUThI zraddhAmAM anaMta bhava karavAno garbha che are, prabhu zuM kare? viparIta mAnyatAmAM anaMtA corAzInA avatAra karavAno garbha che. ohoho ! tethI ema siddha thayuM ke pugaladravya ja pudgalakarmanuM kartA che' AhAhAhA! e acetana je tera guNasthAna, mithyAtva Adi pudgaladravya che e ja pudgaladravyanA kartA che, navA karmabaMdhanA e kartA che, AtmA nahIM. AhAhA ! AmAM navA mANasane to samajavuM zuM! sAMbhaLyuM na hoya koI di'kAMI. Akho di'saMsAranA pApa ekalA, dharma to nathI paNa puNyanA ya ThekANAM nathI. ahIM koI vakhate saheja puNya kare ke Ape lAkha ke pacAsa hajAra, lAkha be lAkha, pAMca hajAradazahajAra....... paNa e "eraNanI corI ne soyanuM dAna' -eraNanI corI che, sonIne tyAM eraNa hoya che ne loDhAnI enI corI ne soyanuM dAna emAM kyAM meLa khAya. (zrotA:- paisA vApare ne puNya paNa nahIM?) paisA vAparavAmAM paNa jo e rAga maMda kare to puNya, e puNya keTaluM? thoDuM. ane pApa to ghaNuM moTuM-trevIsa kalAka bAvIsa kalAka pApa karato hoya emAM "eraNanI corI ne soyanuM dAna' kiraNabhAI ! AvI vAtuM che bApu!nyAM kyAMya saMbhaLAya evuM nathI muMbaImAM ! AhAhAhA ! e ya! (zrotA- karavuM zuM amAre ?) A kahyuM ne AtmA jJAyakasvarUpa che ne enAM upara dRSTi kara aMdara. e vinA tArA janma-maraNa nahi maTe. marI gayo tuM tiryaMcanA bhava narakanA bhava pazunA anaMta zarIra karI karIne kIDA kAgaDA kaMthavA evA anaMta anaMta bhava karyA prabhu! have e have bhava na karavo hoya to... AtmA aMdara caitanyamUrti, rAgathI rahita che, enI aMdara anubhava-daSTi kara. AhAhAhA ! AvuM kAma che. AhAhA! AMhI to hajI navaro thAya nahi ne covIsa kalAkamAM ene A kahe ke tAre vikalpa UThe je dayA dAna Adino enAthI bhinna che. ene tyAM jA. AhIM Ubho na rahe Ubho emAM na rahe, ema kahe che kaho, rAyacaMdabhAI? A rAyacaMdabhAIe be lAkha rUpiyA ApyA hamaNAM tyAM nairobI, maMdira karyuM che ne maMdira A jeTha suda agiyArasanuM khAtamuhUrta che. maMdira (banavAnuM) che paMdara lAkha rUpiyAnuM AphrikA-nairobI. A rAyacaMdabhAIe be lAkha be hajAra ApyA, phakta enAM olAmAM derAsaranuM khAtamUhUrta karavAmAM dikarA-dikarI nathI bAyaDI-bhAyaDo ne bA traNa jaNA. humaNAM jeTha suda agiyArase murata thayuM ne? khAta (muhUrta !) AphrikAmAM be hajAra varasamAM tyAM digambara maMdira nahotuM, atyAre have) e taiyAra thavAnuM che. jeTha suda-11 che, zuM kahevAya? bhIma agiyArase khAta muhUrta emanA hAthe khAtamUhurta thayuM che. be lAkha ne be hajAra, ApyA AmaNe! tethI zuM paNa, e rAganI maMdatA-rAganI maMdatA hoya to puNya thAya, e kaMI dharma Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-109 thI 112 265 nathI, (zrotA - keTalA rUpIyA Ape to dharma thAya) (are !) karoDa Ape to ya zuM che? emAM (jo) karoDa rUpiyA mArA che ema mAnIne Ape to to mithyAtva che, pApa mithyAtvanuM pApa che. AhAhA ! AkaruM kAma bhAI, janama maraNathI rahita thavAno rasto bApu. AhAhA ! AhAhA! prabhu kahe che- prabhu kahe che ke eka vAra sAMbhaLa to kharo! prabhu tuM tArA anaMtakALanA paribhramaNanA bhAvanuM zuM svarUpa che, e sAMbhaLa to kharo. AhAhA ! prabhu tuM caitanyamUrti ne aMdara anaMta anaMta guNono piMDaprabhu cho, caitanya hIro, jenI kiMmata na maLe, aNamola cIja che aMdara, bhagavat svarUpa che-jinasvarUpa che. AhAhA! "ghaTa ghaTa aMtara jina base ne ghaTa ghaTa aMtara jaina mata madirAke pAna soM, matavAlA samaje na" -AhAhA! e vItarAgI svarUpe birAje che aMdara tuM atyAre hoM. trikALa enuM svarUpa ja vItarAga svarUpa ja kyAM che caitanyasvarUpa vItarAgasvarUpa akaSAyasvarUpa paramAnaMdasvarUpa parama prabhutA svarUpa. Avo bhagavAna aMdaramAM dravyasvabhAva che. enAthI viruddhamAM A puNya ne pApa ne tere ya guNasthAna Adi bhAva Asava, e navA baMdhanA kAraNa che-saMsAramAM paribhramaNanuM kAraNa che. ohoho! AkaruM kAma. sonagaDhavALA ja AvuM kahe che ke bIjA kahe che? AvuM kahe che loko ema. are, bhagavAna paNa sAMbhaLa to kharo tuM, jo to kharo jarIka. saMsAranA nAmAM tapAse che ne tArI pAse mArA dazahajAra (leNAM) che, olo kahe ke paNa pAMca hajAra mArA copaDAmAM nIkaLe che tamArA leNAM! olo kahe ke dazahajAra nIkaLe che. lAvo, kADho tyAM meLave mALA' vANiyA, ghAsatela bALIne AMhI nAmuM meLavavuM hoya bhagavAna zuM kahe che ne huM zuM mAnuM chuM! AhAhA ! (zrotA AvaDe nahIM to meLave zI rIte?) mATe to kahe che ne ke have Avo manuSyabhava maLyo, emAM AvA bhavanA abhAvanI vAta jo na sAMbhaLI kharekhara to bhavanA abhAva karavA mATe A bhava che. AhAhA ! bhavano abhAva karavAnI A cIja che. AhAhA ! -ATalAmAM ghaNuM samADI dIdhuM, tethI A siddha thayuM eTale e mithyAtva, avirati, vratavikalpa Adi je badhuM che e Asava che, baMdhanA kAraNa che. kema ke e acetana che, kema ke e pudgala che, e jIva nahi. (zrotA - Apa kaho cho jIva, vikAra kare nahIM!) dravya vikAra kare nahIM dravya te vikAra kare, vastu? e to paryAyamAM vikAra thAya che e acetana che-jaDa che. AhAhA! caitanya hIro-sUryanA koI prakAzamAM aMdhakAra hoya? sUryanA keTalA kiraNo nikaLe che? hajAro, koI kiraNa kolasAnA jevuM hoya koI ? ema bhagavAna AtmA(mAM) evA to anaMtA anaMtA sUryanA prakAzanA kiraNo gauNa che. ahIM to evo anaMta prakAzanuM nUra bharyuM paDyuM che aMdara. AhAhAhA ! paNa enI sAmuM jovAnuMya kyAM che, paramAM joI-joIne AkhI jiMdagI kADhI anaMta bhava. AhAhA ! e aMdara bhagavAna birAje che prabhu A deha-devaLamAM e zarIra strI-puruSa- e to jaDanA che. e kAMI AtmA nathI. aMdara bhagavAna AtmA, paramabrahma, AnaMdakaMda, jJAyakanImUrti, anaMtaguNa-pavitratAnI khANa, evo bhagavAna AtmA, emAM je paryAyamAM AvA puNya-pApanA AsavabhAva thAya che e acetana che, e caitanyanI jAtanA nahi e kAraNe ene pudagala dravya kahevAmAM AvyA che. to e pudgaladravya pugaladravyano kartA che. navA baMdhanano e pugaladravya Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 samayasAra siddhi bhAga-5 pudgalano kartA che, AtmA nahIM! AhAhAhA! AMhI to tyAM sudhI kahyuM ke mithyAtvabhAva che ne e paNa mithyAtvabhAva che e acetana, Asava che ane e pudgaladravya che. bhagavAna to e mithyAtvathI bhinna che aMdara. AhAhAhA ! mithyAtva che ane ahIM pahelAM batAve che. samajANuM kAMI..? oluM to saheluM hatuM ke vrata karo, tapa karo, dayA karo, dAna karo, pUjA, dAna, ziyaLa, tapa, bhAvanA e dharmanA cAra prakAra thaI rahyuM lyo. AMhI kahe che ke dAnano bhAva tAro rAga hoya e pudgala che. brahmacarya-ziyaLa A zarIranuM pALavAno bhAva, e rAga ane pudgala che, A upavAsa karuM AdinA vikalpa che e paNa pula che. a ! dAna, ziyaLa, tapa, bhAvanA eTale AMhI e (dharma) mAne che. icchA-apavAsa karyo be-traNa mahinAnA apavAsa karyA, e apavAsamAM tAro vikalpa hato, e rAga che. e to pudgala che. AhAhAhA! (zrotA- upAzrayamAM AvuM badhuM kIdhuM hoya to mAre) mAre. AMhI kyAM sonagaDha-AMhI to jaMgalamAM paDyA chIe ( lokone) je mAnavuM hoya e mAne, AMhI kAMI koI pakSa nathI kaMI, vADo nathI AMhI. AhAhA! AMhI to paramAtmA trilokanAtha jinezvaradeva, gaNadharo ne indronI vacce A vAta karatA hatA, mahAvidehamAM indro ane gaNadharanI vacce A vAta kare che. kuMdakuMdAcArya gayA hatA tyAM, ATha divasa rahyA hatA, teo(e) ahIM AvIne A zAstra banAvyA, eno A pokAra che. enAM pachI eka hajAra varSa pachI amRtacaMdrAcArya thayA, emanI A TIkA che. AhAhA ! badhI khabara hatI ene. Ave che ne zAstra pravacanasAramAM Ave che, bhagavAna pAse gayA hatA, ATha divasa rahyA hatA, paheluM Ave che. zarUAtamAM. AhAhA ! A kAla vAMcyuM'tuM ne eno bhAvArtha che. tethI ema siddha thayuM ke pudagaladravya ja pudgalakarmanuM kartA (karanAruM) che; jIva kartA nathI, jIvane pugalakarmano kartA mAnavo te ajJAna che. bhagavAna AtmA-jIva je caitanyabiMba prabhu je dravyasvabhAva, AnaMda ne jJAna che e kAMI pulakarmano kartA nathI. pudgalano baMdha e rAgAdinI paryAya e baMdha pudagala che. ane e pugala baMdhanA kartA che. jIvane pudgalakarmano kartA mAnavo te ajJAna che. A chellA zabdo A bhagavAna AtmA vastu che, vastu, zuddha caitanya dhAtu caitanya dhAtu, jemAM caitanya dhArI rAkhyA che, evo bhagavAna caitanyamUrti jJAyakasvabhAva AnaMdamUrti, ene pugalakarmano kartA mAnavo ajJAna che. mithyAtva che. AhAhAhA! have A kahe che ke jIvane ane te pratyayone ekapaNuM nathI. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-113 thI 115 *** gAthA-113,114,115 na ca jIvapratyayayorekatvam jaha jIvassa aNaNNuvaogo koho vi taha jadi aNaNNo / jIvassAjIvassa Deve 267 ya evamiha jo da jIvo so ceva da Niyamado tahA'jIvo / du du ayameyatte doso evamaNaNNattamAvaNNaM / / 113 / / paccayaNokammakammANaM / / 114 / / aha de aNNo koho aNNuvaogappago havadi cedaa| jaha koho taha paccaya kammaM Nokammamavi aNNaM / / 115 / / yathA jIvasyAnanya upayogaH krodho'pi tathA ydynnyH| jIvasyAjIvasya caivamananyatvamApannam / / 113 / / evamiha yastu jIvaH sa caiva tu niymtstthaa'jiivH| ayamekatve doSa: prtyynokrmkrmnnaam|| 114 / / atha te anyaH krodho'nyaH upayogAtmako bhavati cetyitaa| yathA krodhastathA pratyayAH karma nokrmaapynyt|| 115 / / yadi yathA jIvasya tanmayatvAjjIvAdananya upayogastathA jaDaH krodho'pyananya eveti pratipattistadA cidruupjddyornnytvaajjiivsyopyogmytvvjjddkrodhmytvaapttiH| tathA sati tu ya eva jIvaH sa evAjIva iti dravyAntaraluptiH / evaM pratyayanokarmakarmaNAmapi jIvAdananyatvapratipattAvayameva dossH| athaitaddoSabhayAdanya evopayogAtmA jIvo'nya eva jaDasvabhAvaH krodhaH ityabhyupagama:, tarhi yathopayogAtmano jIvAdanyo jaDasvabhAvaH krodha: pratyayanokarmakarmANyapyanyAnyeva, jaDasvabhAvatvAvizeSAt / nAsti tathA jiivprtyyyorektvm| vaLI jIvane ane te pratyayone ekapaNuM nathI ema have kahe cheHupayoga jema ananya jIvano, krodha tema ananya jo, to doSa Ave jIva tema ajIvanA ekatvano. 113. to jagatamAM je jIva te ja ajIva paNa nizcaya Thare; no'rbha, pratyaya, 'rbhanA khe'tvamAM phe| hoSa khe.114. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 jo krodha e rIta anya, jIva upayogaAtmaka anya che, to krodhavat nokarma, pratyaya, karma te paNa anya che. 115. gAthArtha:-[ yathA]jema[ nIvaca]jIvane[ upayoga: ]upayoga[ananya: ] ]ananya arthAt ekarUpa che[ tathA ] tema [ vi ] jo [ odha: api ] krodha paNa[ ananya: ] ananya hoya to [vas] e rIte [nIvasya] jIvane [6] ane [anIvasya] ajIvane [ananyatvam] ananyapaNuM [ Apannak] AvI paDayuM. [ vas TM ] ema thatAM,[ phai ]A jagatamAM [ya: tu] je [ nIva: ] jIva che [ sa: va tu] te ja [niyamata: ] niyamathI [tathA ] tevI ja rIte [ lakhIva: ] ajIva Tharyo; ( bannenuM ananyapaNuM hovAmAM A doSa Avyo; ) [ pratyayanornarmaLA[] pratyaya, nokarma ane karmanA [ytve ] ekapaNAmAM arthAt ananyapaNAmAM paNa [ ayam voSa: ] A ja doSa Ave che. [ atha ] have jo ( A doSanA bhayathI ) [te] tArA matamAM [odha: ] krodha [anya: ] anya che ane [ upayogAtmao: ] upayogasvarUpa [ zvetayitA] AtmA[anya: ] anya [mavRtti ] che, to [ yathA odha: ] jema krodha [tathA ] tema [ pratyayA: ] pratyayo [ rma ] karma ane [norma api] nokarma paNa [ anyat] AtmAthI anya ja che. 268 TIkA:-jema jIvanA upayogamayapaNAne lIdhe jIvathI upayoga ananya che tema jaDa krodha paNa ananya ja che evI jo pratipatti karavAmAM Ave, to cipanA ane jaDanA ananyapaNAne lIdhe jIvane upayogamayapaNAnI mAphaka jaDa krodhamayapaNuM paNa AvI paDe. ema thatAM to je jIva te ja ajIva Thare, -e rIte anya dravyano lopa thAya. A pramANe pratyaya, nokarma ane karma paNa jIvathI ananya che evI pratipattimAM paNa A ja doSa Ave che. have jo A doSanA bhayathI ema svIkAravAmAM Ave ke upayogAtmaka jIva anya ja che ane jaDasvabhAva krodha anya ja che, to jema upayogAtmaka jIvathI jaDasvabhAva krodha anya che tema pratyaya, nokarma ane karma paNa anya ja che kA2Na ke temanA jaDasvabhAvapaNAmAM taphAvata nathI ( arthAt jema krodha jaDa che tema pratyaya, nokarma ane karma paNa jaDa che ). A rIte jIvane ane pratyayane ekapaNuM nathI. bhAvArtha:mithyAtvAdi Asrava to jaDasvabhAva che ane jIva cetanasvabhAva che. jo jaDa ane cetana eka thaI jAya to bhinna dravyano lopa thaI jAya e moTo doSa Ave. mATe Asavane ane AtmAne ekapaNuM nathI e nizcayanayano siddhAMta che. * pratipatti = pratIti; pratipAdana. .. cidrUpa jIva. - Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-113 thI 115 269 * * * * * * * * * * * * * * * gAthA-113 thI 115 upara pravacana bahu sarasa vAta che. TIkA, enI TIkAH- "jema jIvanA upayogamayapaNAne lIdhe" jIva to jANana-dekhana upayogamaya che. AhAhA ! bhagavAna AtmA to jANana-dekhana upayogamaya che, che? abhinna che-jIvano upayoga e jIvathI abhinna che. AhAhAhA ! evI ja rIte "jaDa krodha paNa ananya che' ema krodha paNa ananya che jema AtmA jJAyaka svarUpa che, eno ja upayoga che jANana-dekhana e abhinna che, ema jo krodhane paNa abhinna gaNo jyAre jaDa krodha paNa ananya che ema kaho to ... "evI jo pratipatti karavAmAM Ave" -evI jo pratIti karavAmAM Ave, to citUpanA ane jaDanA ananyapaNAne lIdhe jIvane upayogamayapaNAnI mAphaka jaDa krodhamayapaNuM paNa AvI paDe." AhAhAhA... kahe che? ke jIva je che e upayogamaya che. jANana dekhana upayogamaya che. tethI upayoga ne jIva ananya che, anerA-anerA nathI, abhinna che. ema krodha, mAna, mAyA, lobha, rAgAdi jo AtmAthI ananya che, to AtmA ajIva thaI jAya. AhAhA! bhagavAna AtmA, jema jANana-dekhana upayogamaya che, e jANana-dekhanathI to ananya-abhinna che AtmA, tevI rIte jo krodha, rAga, draSa-krodha zabda lIdho che dveSano-draSanA be bhAga, krodha ane mAna (ane) rAganA be bhAga mAyA ane lobha. AhAhA ! emAM ahIM vaLI icchA lyo atyAre to vadhAre ThIka paDaze. A icchA ja thaI e paNa AtmAnI sAthe ananya hoya che. to krodha jaDa che, A jaDa icchA che. e icchA jaDa che, AtmA jJAna darzananA upayogamaya che. e upayogathI AtmA ananya abhinna che, ema icchA AtmAthI ananya thaI jAya to icchA to jaDa che jaDathI ananya thaI jAya, to AtmA jaDa thaI jAya. AhAhA ! jhINo viSaya che. jema jIvana upayogamayatvane kAraNa, upayogamayatvane kAraNe hoM, upayogamaya che. jIvathI upayoga ananya che-abhinna che. e prakAre jaDa icchA paNa ananya ja che. koI ema mAne ke A icchA che (te) mArAthI ananya che, mArI sAthe te abheda che, yadI evI jo pratipatti- evI pratIti karavAmAM Ave to ciTUpa jIva e jaDanA ananyatvane kAraNe, jaDanA ananyatvanA kAraNe-ekameka hovAne kAraNe, te ja ajIva siddha thaze. AhAhA ! kAraNa, kAraNa ke jIvanA upayogamayatvanI jema jANana-dekhana e AtmAmAM abhinna che ema icchA thaI e icchA paNa AtmAthI ananya hoya to AtmA jaDa thaI gayo. AhAhAhA ! AvuM sAMbhaLavuM muzkela paDe evuM che ! AhAhAhA ! bhagavAna AtmA icchA mAtra je che e AtmA jema jANana-dekhana upayogamaya che ema icchA AtmAnI sAthe abhinna hoya to icchA jaDa che, to jIva jaDa thaI jaze. AhAhA ! dharmakathA sUkSma che. AhAhA ! icchA mAtra, lobha, mAna, krodha, mAyA, rAga, hAsya, viSaya vAsanA, raLavAnA bhAva, dAnanA bhAva, e bhAva badhA acetana che. AhAhA ! jema e bhagavAna AtmA jANana-dekhana upayogathI abhinna che, ema jo icchA ne rAga Adi kahyA ne e ajIva che pudgala che, enAthI jo ananya-ekameka hoya to jIva, jaDa banI jaze, gajaba vAta che. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 samayasAra siddhi bhAga-5 AhAhAhA ! e 'mokSanI icchA' paNa jaDa che, ema kahe che ( zrotAH- e to pudgala che, ) bhAI ! eNe dharma sAMbhaLyo nathI, atyAre to hA... ho moTI dhamAla, moTA hAthI kADhe ne enA 52 caDe ne ratha kADhe ne, be pAMca daza lAkha kharcane, AhAhA ! saMghavInI padavI Ape ene moTI. AhAhA ! prabhu, tArI moTI bhUla thaI che, kahe che ke tuM caitanyamUrti bhagavAna AnaMda ne prakAzanI mUrti, anaMta sUryano prakAza hoya ethI paNa tAro caitanyaprakAza anaMtagaNo aMdara paDayo che. AhAhA ! anaMta caMdranI zItaLatAthI paNa tArAmAM anaMtI zItaLatA-vItarAgI zAMti paDI che-zAMti paDI che, ane AkAzanI jema gaMbhIratA che, pAra nahi loka bahAra AkAza ! kyAM pUruM thaI thayuM AkAza ? kyAMya pUruM thatuM nathI. AkAza... AkAza... AkAza... ema A tArAmAM anaMta guNo apAra bharyAM che. AhAhA ! ane dariyAnI gaMbhIratAno pAra nahIM, evI tArI guNazaktinI gaMbhIratAno pAra nahi evo bhagavAna AtmA, mahAprabhu ! e lobha rAga icchA puNya ke pApa Adi bhAva mArA che evuM mAne to e bhAva to pudgala che, ane pudgalamaya-jaDa che to tuM jaDa thaI jaIza. AhAhA ! AkaruM kAma che bApu ! duniyAthI judI jAta che bhAI ahIM. (zrotAHbhedajJAna karAvo cho !) olA to ema kahe che ke dayA pALo, vrata pALo, bhakti pUjA karo e sAdhana che lyo have jaDa sAdhana che ? AhAhA ! cidrUpajIva, jJAnasvarUpa prabhu e caitanya jJAnano puMja prabhu, e icchA rAga ne puNyapApanA bhAva acetana-pudgala che to e AtmAthI ananya thaI jAya to AtmA jaDa thaI jAya. AhAhAhA ! enAthI paNa tArI cIja bhinna che bhagavAna, e bhinna cIjane tapAsa, aMdara jo. AhAhAhA ! AvI vAta che. jIva, jaDanA ananyatvanA kA2Ne, jIvanA u5yogamayatAnI jema-jema bhagavAna AtmA jANana-dekhana upayogamaya che, ema jaDa krodhamayatA paNa AvI jaze, jema krodha, mAna, mAyA, lobha icchA mAtra potAnI che to e jaDa thaI jaze. jhINuM bahu che. e prakAre Ama thavAthI jIva che te ja ajIva siddha thaze. e rAga dayA-dAnano, bhaktino, pUjAno rAga, e rAga pudgala che acetana che. jema AtmA ne upayoga eka ja che ema jo rAga ne eka ja mAno to jIva jaDa thaI jaze. AhAhAhA ! jIva, ajIva thaI jaze, che ? aMdara che ke nahIM ? ajIva siddha thaze. - 'e rIte anya dravyano lopa thAya ' -zuM kahe che e ? jyAre rAgAdi pudgala che e jo potAnA mAnI lyo, to AtmA jaDa thaI jAya ane bIjI cIja che eno lopa thaI jaze, kA2Na ke jaDa to ahIM AvI gayA. jaDa, jIvamAM AvI gayA, jaDa cIja che bAhya, eno lopa thaI jaze ! zuM kIdhuM ? samajANuM kAMI... ? pharIthI, ke bhagavAna AtmA e to jANana-dekhana upayogasvarUpI ja prabhu anAdi che. to e to upayoga, enI sAthe ananya che. abhinna che. tevI rIte rAga, icchA, krodha, mAna, mAyA, lobha paNa potAnA hoya to e cIja to acetana che jaDa che pudgala che. pudgala che to, AtmA jaDa thaI gayo ! to to bIjA jaDa che, eno to lopa thaI gayo jaDa ( cIja che ) e tArAmAM ghusI gaI. AhAhAhA ! AvuM sAMbhaLavAnuM maLatuM nathI A. ane muMbaI jevI nagarI mohamayI ! ho.. hA ! ... ho... hA ! dhamAla... dhamAla ! AhAhA ! bhAre lAge vAta to. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-113 thI 115 271 AMhI to enuM svarUpa (batAvIne) bhedajJAna karAve che,-e rAga, cAhe to dayAno hoya ke bhaktino hoya paNa upayoga che e jANana-dekhana upayoga che e upayoga che e AtmAno che-ananya che. anero-anero upayoga ne anero jIva ema che nahIM. ema, upayoga ananya jema che ema rAgAdi-icchA Adi e AtmAnI sAthe ananya thaI jAya, to e jaDa thaI jaze kAraNa ke rAga icchA jaDa che. tethI AMhI kahyuM ke bAkInA dravyano paNa lopa thaI jaze. jaDa ahIMyA AvI jaze to jaDano lopa thaI jaze. AvuM jhINuM che. A TIkA to hajAra varasa pahelAMnI che, be hajAra pahelAMnA zloka che. kuMdakuMdAcArya gayA hatA bhagavAna pAse, ATha divasa rahyA hatA. (zrotA:- amane to hamaNAM maLyuM che) AhAhAhA ! eka ja zloke basa che, AMhI to. "jaDa ne caitanya banne pragaTa svabhAva bhinna" AhAhA... -e puNyano bhAva, dayA-dAna-vrata-bhakti-pUjA(no) bhAva che e rAga che. ararara! A loko to kahe che ne ke rAga karo to dharma thAze. jaDa karo to caitanya thAze. AMhI to kahe che bApu, temAM caitanyanA nUranA prakAzano aMza kyAM che? rAga dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA AdimAM caitanya svarUpanA jJAnano aMza emAM che nahIM, che nahIM to e kAraNe acetana thayAM, acetana thayAM to kharA paNa acetana to pugala thayA, ke acetana to pudagaladravya che ane e jaDa jaDanuM kAraNa che baMdhanuM. caitanya baMdhanuM kAraNa kema thAya? pudagaladravya rAgabhAvo che ane e navA baMdhanA kAraNa che. "ema thatAM to je jIva te ja ajIva Thare." -ane e prakAre Ama thavAthI para je jIva che te ja ajIva siddha thaze-siddha eTale ajIva thaI gayA ema. "e rIte anyadravyano lopa thAya." e prakAre pratyaya, Asava, mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya, zubhAzubha bhAva, nokarma, AhAra, zarIra, indriyo, zvAsa, bhASA, ene yogya pugalo ane karma jaDa e paNa jIvanI sAthe anya che, jIvathI anya che, paNa jo mAno ke jIvathI ananya che to AvI pratItimAM paNa te ja doSa Ave che. zuM kIdhuM? ke jema rAga dveSa AtmAthI anya che (teo) anya che. ene ananya mAno to e doSa Avaze ke jaDa thaI jaze. evI rIte pratyayo, nokarma ne karma-zarIra Adi, vANI Adi jIvathI ananya che jIvathI ekameka che jIvanA che, evI pratipatti aMgIkAra karavAmAM e ja doSa Ave che. AhAhA ! (zrotA:pratyaya eTale?) badhAya kIdhAne pratyayo-Asavo kIdhAne ane A pachI karma ne nokarma bIjI cIja pratyaya to phakta A pahelAM guNasthAnathI teramA guNasthAnano bhAva e pratyaya che, Asava (che) ane emAM karma ne nokarma bIjI, judI cIja che. ema ke jyAre pratyaya je che e tArA thaI jAya, to tuM jaDa thaI jaIza ne jaDano lopa thaI gayo. jyAre Ama che to evA bIjA pratyayane tame mAnI lo guNasthAnone ane karmane mAnI lo to, tame jaDa thaI jazo. AhAhAhA! bahu AkaruM kAma che, bhedajJAna che bApu navarAza kyAM Ave AmAM? pApanI paLojaLa che Akho di' AhAhAhA ! mATe "have jo A doSanA bhayathI ema svIkAravAmAM Ave ke upayogAtmaka jIva anya ja che ane jaDasvabhAva krodha anya ja che." che? A rIte doSa Ave mATe tAre jo samajavuM hoya Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 samayasAra siddhi bhAga-5 to, upayogasvarUpa te jIva anya ja che judo che. ane jaDasvabhAva rAga dveSa krodha Adi anya ja che. AhAhAhA ! to jema upayogAtmaka jIvathI jaDa svabhAva krodha anya che, -upayogasvarUpa jANana-dekhana evA jIvathI A rAga jaDasvabhAva bhinna che e prakAre pratyaya bhinna che-Asava tera nokarma bhinna che-bhASA Adi athavA AhAra, zarIra, indriya, zvAsa, bhASAne yogya pugala bhinna che. karma paNa anya che jaDa (che). AhAhAhA ! ATalI gAthAmAM, ATaluM bharyuM che. kIdhuM? ke je rAgAdi, puNyaAdi, dayA dAnanA vikalpa UThe che, jema upayogasvarUpa AtmAthI (upayoga) ananya che. tevI rIte rAgathI AtmA ananya thaI jAya to AtmA jaDa thaI jaze, e jaDanI bhinnatA raheze nahIM, jaDa thaI jaze. to jaDano lopa thaI jaze. AhAhAhA ! to jema krodha AtmAnA svarUpathI anya che, ema pratyaya nAma tera guNasthAna anya che, ema karma paNa anya che ne nokarma paNa anya che. AhAhA! samajANuM kAMI? thoDAmAM ghaNuM che paNa have, zuM kare ? A to siddhAMta che. sarvajJa bhagavAna jinendradevanA zrImukhe nIkaLelI vANI che, atyAre to vADAmAM to maLe evuM nathI. bhAre muzkelI. jyAM hoya tyAM vrata pALo ne A karo ne. A karo ne... A karo ne. AhAhAhA! tapasyA karo karyuM ne balubhAIe, tapasyA karI hatI ne varSItapa karyo'to, sAMbhaLyuM'tuM tamArA bhAIbaMdha balubhAI dAktara, tyAM nahi ATakoTavALA varasItapa karyuM tuM. kharo AdamI lAMghaNuM che kIdhuM badhI tArI. (zrotA- Apa pAraNAmAM to gayA'tA) i paNa nyAM AhAra vahoravA, to gayA'tA tyAM ATakoTa, enA bApa rAjakoTamAM hatA, cunilAla. lAMghaNuM che badhI A bhAna vinA varasItapa zenA tArA te pachI to samajAyuM ke bhAre thaI hajI AtmA zuM cIja che, vikalpa zuM cIja che, zarIra koNa cIja che, enI bhinnatAnI to khabara nahIM ane tane apavAsa thaI gayA? upavAsamAM to upavAsa caitanya rAgathI bhinna che evI cIjamAM upa nAma samIpa jaIne vasavuM aMdaramAM AnaMdasvarUpamAM vasavuM enuM (nAma) upavAsa che. A to badhA apavAsa che. apa nAma mATho vAsa, rAganI icchAmAM rahyA e to jaDamAM rahyA (che). AhAhA! samajANuM kAMI? ATalI gAthAmAM keTaluM bharyuM che lyo, "tema pratyaya, nokarma ane karma paNa anya ja che' kAraNa ke temanA jaDasvabhAvapaNAmAM taphAvata nathI. zuM kahe che? ke jema krodha jaDasvabhAva che ema tera guNasthAno paNa jaDasvabhAva che ane karmano paNa jaDasvabhAva che ane nokarmano paNa jaDasvabhAva che. A zarIrano jaDasvabhAva che, karmano jaDasvabhAva che ema puNya pApa rAga dvaSano jaDasvabhAva che. eka, ekamAM badhuM nAkhI dIdhuM. AhAhAhA ! (zrotA badhAne saMyogamAM nAkhI dIdhA) saMyogI ane A bhAva beya ekamAM nAkhI dIdhA jaDa, paisA, paisA- zuM haze A tamArA hIrAnuM? ahIMyA to bhagavAna navatattva che ne? to pApatattva, puNya tattva bhinna che. enAthI bhinna Atmatattva. to nava che ne? jIva, ajIva, puNyapApa, Asava, baMdha, nirjarA, saMvara ne mokSa to e puNyatatva bhinna che, bhagavAna bhinna che. e rAga jaDa che acetana che, emAM jJAyaka caitanya kyAM Avyo ane jJAyaka caitanyamAM je rAga, tAro Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-113 thI 115 273 mAnI lIdhelo te rAga acetana pudgala (che). to tuM pudgala thaI jaIza, jaDa thaI jaIza. AhAhA ! AMdhaLo thaI jaIza. AkaruM kAma che. karma paNa jaDa che, e prakAre jIva ane pratyayamAM ekatva nathI, pratyaya eTale Asava-mithyAtva, avirati, kaSAya, yoga ane tera guNasthAna e badhA pratyayamAM nAkhyA. "A rIte jIvane ane pratyayone ekapaNuM nathI." e guNasthAnanA bhAva ane AtmAmAM ekapaNuM nathI-e tadna bhinna che. AhAhAhA ! bhAvArtha- mithyAtva aMdara AvyA'tA ne cAra mithyAtva, avirati, kaSAya ne yoga, cAra pahelAM AvyA'tA pahelAM pahelAMmAM AvI gayA hatA. mithyAtvAdi Asava to jaDasvabhAva che. viparIta mAnyatA hoM. mAnyatA (ne) AMhI jaDasvabhAva kahyo. paramANuM to judA mithyA mAnyatA che e jaDasvabhAva che. ane jIva caitanyasvabhAva che. bhagavAna to jANaka svabhAvanI mUrti prabhu che. yadI jaDa ane caitanya eka thaI jAya to bhinna dravyono lopa thavAno mahAdoSa Ave che. e puNya ne pApa tattva bhinna che, e jaDa thaI jAya, to jaDa raheto nathI bahAramAM, pratyayathI mAMDIne badhA padArtho jaDa che. ekakora AtmA-caitanyarAjA upayogamaya rAjA AtmA bhinna che. AhAhAhA ! e to zuddha upayoga jANana-dekhana svabhAvavALo AtmA bhinna che. e sivAya badhuMya A icchAthI laIne, karma, nokarma, zarIra, vANI, mana, paisA, paisA badhuM jaDa che. e jaDa, tArA thaI jAya to tuM jaDa thaI jaIza-paisA mArA che noTo mArI che-paisA mArA che. (zrotAH- ATalA varSathI paisA amArA che ema kIdhuM to jaDa na thayo) jaDa thayuM ja e mAne che mAnyatAmAM nathI thayuM zuM? mAnyatAmAM jaDa che e ya. AvuM che. eTalA mATe nizcayanayano A siddhAMta che zuddha nizcayano A siddhAMta che ke Asavo ne AtmAmAM ekatva nathI. e ajJAnabhAva je rAgAdi, puNya, pApa bhAva che ane AtmAmAM ekatva- che nahi. (zrotAH- pramANa vacana gurudeva!) pragaTa thAya che, te huM nathI. svanA AzrayamAM heya- upAdeya baMnenuM jJAna paNa vyavahAra che. (arthAt ) heya-upAdeya beunuM jJAna, e vyavahAra jJAna kahevAya. ane ekaluM caitanyanuM jJAna, tene nizcayajJAna kahevAya che. (heya-upAdeyane) jANavuM e vacamAM Ave che. - "A huM nahIM' ema. samajAvavuM hoya to zuM samajAve? "A rAga te huM nathI" ema kahevA jAya to paNa vikalpa UThe che. paNa samajAvavuM hoya to kema samajAve? "huM to (zuddha caitanyamaya) lakSaNavALuM eka paramajyoti dhAma sadAya chuM' "ane A je bhinna lakSaNavALA (vividha bhAvo pragaTa thAya che) te huM nathI" ema emAM nAsti (sAthe) hoya che. enI, svabhAvamAM nAsti che. paNa emAM (potAmAM) e asti che. AhA.. hA! "te huM nathI." (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM.84, niyamasAra gAthA-50 no zloka) Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 samayasAra siddhi bhAga-5 gAthA-116,117,118,118,120 *** F F F ****** atha pudgaladravyasya pariNAmasvabhAvatvaM sAdhayati sAMkhyamatAnuyAyiziSyaM pratijIveNa sayaM baddhaM Na sayaM pariNamadi kammabhAveNa / jadi poggaladavvamiNaM appariNAmI tadA hodi / / 116 / / kammaiyavaggaNAsu ya apariNamaMtIsu kammabhAveNa / saMsArassa abhAvo pasajjade saMkhasamao vaa||117|| jIvo pariNAmayade poggaladavvANi kammabhAveNa / te samayapariNamaMte kahaM Nu pariNAmayadi cedA / / 118 / / aha sayameva hi pariNamadi kammabhAveNa poggalaM davvaM / jIvo pariNAmayade kammaM kammattamidi micchA / / 119 / / NiyamA kammapariNadaM kammaM ciya hodi poggalaM davvaM / taha taM NANAvaraNAipariNadaM muNasu tacceva / / 120 / / jIve na svayaM baddhaM na svayaM pariNamate karmabhAvena / yadi pudgaladravyamidamapariNAmi tadA bhavati kArmaNavargaNAsu cApariNamamAnAsu karmabhAvena saMsArasyAbhAvaH prasajati sAMkhyasamayo vA jIva: pariNAmayati pudgaladravyANi karmabhAvena tAni svayamapariNAmamAnAni kathaM nu pariNAmayati cetyitaa||118|| atha svayameva hi pariNamate karmabhAvena pudgalaM dravyam / jIva: pariNAmayati karma karmatvamiti mithyA / / 119 / / niyamAtkarmapariNataM karma caiva bhavati pudgalaM dravyam / tathA tadjJAnAvaraNAdipariNataM jAnIta taccaiva / / 120 / / / / 116 / / 1 1 / / 117 / / tadA yadi pudgaladravyaM jIve svayamabaddhaM satkarmabhAvena svayameva na pariNameta, tadapariNAmyeva syAt / tathA sati saMsArAbhAvaH / atha jIva: pudgaladravyaM karmabhAvena pariNAmayati tato na saMsArAbhAvaH iti tarkaH / kiM svayamapariNamamAnaM pariNamamAnaM vA jIvaH pudgaladravyaM karmabhAvena pariNAmayet ? na tAvattatsvayamapariNamamAnaM pareNa pariNamayituM Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-116 thI 120 275 I pAryeta; na hi svato'satI zaktiH kartumanyena pAryate / svayaM pariNamamAnaM tu na paraM pariNamayitAramapekSeta; na hi vastuzaktaya: paramapekSante / tataH pudgaladravyaM pariNAmasvabhAvaM svymevaastu| tathA sati kalazapariNatA mRttikA svayaM kalaza iva jaDasvabhAvajJAnAvaraNAdikarmapariNataM tadeva svayaM jJAnAvaraNAdikarma syaat| iti siddhe pudgaladravyasya prinnaamsvbhaavtvm| have sAMkhyamatanA anuyAyI ziSya prati pudgaladravyanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha kare che (arthAt sAMkhyamatI prakRti-puruSane apariNAmI mAne che tene samajAve che ) :jIvamAM svayaM nahi baddha, na svayaM karmabhAve pariName, to evuM pudgaladravya A pariNamanahIna bane are ! 116. jo vargaNA kArmaNa taNI nahi karmabhAve pariName, saMsA2no ja abhAva athavA samaya sAMkhya taNo Thare ! 117. jo karmabhAve pariNamAve jIva puddagaladravyane, kayama jIva tene pariNamAve je svayaM nahi pariName ? 118. svayameva pudgaladravya vaLI jo karmabhAve pariName, jIva pariNamAve karmane karmatvamAM-mithyA bane.119. pudgaladarava je karmapariNata, nizcaye karma ja bane; jJAnAva2NaityAdipa2iNata, te ja jANo tehane.120. gAthArtha:-[ Evat purvAbhadravyam ] A pudgaladravya [ nIve] jIvamAM[ svayaM] svayaM [badhuM na] baMdhAyuM nathI ane [rmabhAvena] karmabhAve [ svayaM] svayaM [tta pariLamate] pariNamatuM nathI [ vi] ema jo mAnavAmAM Ave [tA] to te [ aparigAmi ] apariNAmI [bhavatti ] Thare che; [6] ane [ hArmaLavaLApu] kAryaNavargaNAo [ TarmamAvena ] karmabhAve [ apariLamamAnAsu ] nahi pariNamatAM, [ saMsAraca] saMsArano [ abhAva: ] abhAva [ prasaMnati ] Thare che [vA] athavA [ sAMNyasamaya: ] sAMkhyamatano prasaMga Ave che. vaLI [ nIva: ] jIva [ puAtadravyA]i pudgaladravyone [rmabhAvena ] karmabhAve [pariAmayati] pariNamAve che ema mAnavAmAM Ave to e prazna thAya che ke [ svayam apariLamamAnAni] svayaM nahi pariNamatI evI [jJAni] te vargaNAone [ zvetayitA] cetana AtmA [chyuM nu ] kema [ pariNAmatti ] pariNamAvI zake ? [ graMtha ] athavA jo [purvIlan dravyam ] pudgaladravya[ svayameva i ] potAnI meLe ja [ rmabhAvena ] karmabhAve [pariNamatte ] pariName che ema mAnavAmAM Ave, to [ nIva: ] jIva [f] karmane arthAt pudgaladravyane [ rmatvam] karmapaNe [ pariNAmayati ] pariNamAve che [ ti] ema kahevuM Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 samayasAra siddhi bhAga-5 [mithyA] mithyA kare che. [niyamati] mATe jema niyamathI [varmapariNataM] *karmarUpe pariNameluM [putima dravyama] pudgaladravya [ raiva ] karma ja [bhavati che [tathA] tevI rIte jJAnAvaraNa viparipataM] jJAnAvaraNAdirUpe pariNameluM [ta] pudgaladravya [ tat ra ] jJAnAvaraNAdi ja [ nAnIta ] jANo. TIkAH-jo pudagaladravya jIvamAM svayaM nahi baMdhAyuM thayuM karmabhAve svayameva na pariName, to te apariNAmI ja Thare. ema thatAM, saMsArano abhAva thAya. ( kAraNa ke pudgaladravya karmarUpe na pariName to jIva karmarahita Thare; to pachI saMsAra kono?) ahIM jo ema tarka karavAmAM Ave ke "jIva pugaladravyane karmabhAve pariNAve che tethI saMsArano abhAva thato nathI", to tenuM nirAkaraNa be pakSa laIne karavAmAM Ave che -zuM jIva svayaM apariNamatA pugaladravyane karmabhAve pariNAve ke svayaM pariNamatAne? prathama, svayaM apariNamatAne para vaDe pariNAvI zakAya nahi; kAraNa ke (vastumAM) je zakti svataH (potAthI jona hoya tene anya koI karI zake nahi. (mATe prathama pakSa asatya che.) ane svayaM pariNamatAne to para (anya) pariNamAvanAranI apekSA na hoya; kAraNa ke vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI. (mATe bIjo pakSa paNa asatya che.) tethI pugaladravya pariNamanasvabhAvavALuM svayameva ho. ema hotAM (hovAthI), jema ghaDArUpe pariNamelI mATI ja pote ghaDo che tema, jaDa svabhAvavALA jJAnAvaraNAdikarmarUpe pariNameluM pudgaladravya ja pote jJAnAvaraNAdikarma che. A rIte pudgaladravyanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha thayuM. * karma = kartAnuM kArya, jema ke mATInuM karma ghaDo. pravacana naM. 211 gAthA-116 thI 120 ravivAra, phAgaNa suda-6, tA.4/3/ 79 zrI samayasAra, ekaso paMdara gAthA thaI gaI che. 116 thI 120. sAMkhyamatano anuyAyI ziSya eTale zuM ke pudgala ane jIva je che e pariNamatA nathIbadalatA nathI, bIjA ene badalAve ema kahevAvALo ziSya sAMkhyamatano anuyAyI che. cAhe to jaina ho. pudagala je karma, AMhI to AvI gayuM ne (ke) jJAnAvaraNI karma je bane che e pudagalanI paryAya che, pudgalathI bane che. AtmAe rAga-dveSa karyA to karmanI paryAyane thavuM paDayuM evuM che nahIM. samajANuM kAMI ? jaDa ane caitanyano pariNamana svabhAva che, badalavAno svabhAva che, to potAthI badale che, parathI badalatuM nathI, e vAta kahe che. jIve Na sayaM baddhaM Na sayaM pariNamadi kmmbhaavenn| jadi poggaladavvamiNaM appariNAmI tadA hodi||116 / / kammaiyavaggaNAsu ya apariNamaMtIsu kmmbhaavenn| saMsArassa abhAvo pasajjade saMkhasamao vaa||117|| Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-116 thI 120 277 jIvo pariNAmayade poggaladavvANi kmmbhaavenn| te samayapariNamaMte kahaM Nu pariNAmayadi cedaa||118 / / aha sayameva hi pariNamadi kammabhAveNa poggalaM dvvN| jIvo pariNAmayade kammaM kammattamidi micchaa||119 / / NiyamA kammapariNadaM kammaM ciya hodi poggalaM dvvN| taha taM NANAvaraNAipariNadaM muNasu tccev||120 / / jIvamAM svayaM nahi baddha, na svayaM karmabhAve pariName, to evuM pudgaladravya A pariNamanahIna bane are ! 116. jo vargaNA kArmaNa taNI nahi karmabhAve pariName, saMsArano ja abhAva athavA samaya sAMkhya taNo Thare!117. jo karmabhAve pariNAve jIva pudgaladravyane, kayama jIva tene pariNAve je svayaM nahi pariName? 118. svayameva pudgaladravya vaLI jo karmabhAve pariName, jIva pariNamAve karmane karmatvamAM-mithyA bane. 119. pugaladarava je karmapariNata, nizcaya karma ja bane; jJAnAvaraNaityAdipariNata, te ja jANo tehane. 120. sUkSma che thoDo adhikAra! TIkAH- zuM kahe che? sAMbhaLo ke AtmAmAM je rAga dveSa thAya che, e samaye je karmabaMdhana thAya che, e karmabaMdhana zuM rAga, dveSa karAve che? e karmabaMdhana thAya che e potAnI pudgalanI paryAyano pariNamanano kALa che to e jJAnAvaraNI utpanna thAya che. AhAhA! jhINI vAta che bhAI ! jJAnAvaraNIpaNe je pudgala bane che, to e enAM paramANunI vargaNA je che karma e paryAya karmarUpe thavAno e kALa che to e pariName che. e karmanI paryAya je thAya che e AtmAthI thAya che ema nathI, e svataMtra dravya che. samajANuM kAMI....? AvuM kahe che ke AtmA kartA ne bhoktA karmano, to e vAta che nahIM. AtmA to potAmAM ajJAnabhAve kare ajJAnane (kAM) jJAnabhAve kare jJAnane, ene kare ne bhogave, karmane AtmA kare ne ene bhogave, evuM thatuM nathI. vAta jhINI che jarI. -jo pudgaladravya jIvamAM svayaM na baMdhAyuM thayuM jJAnAvaraNI pugala svayaM potAnI pariNatithI jo jIva sAthe baMdhana na ho, to svayaM na baMdhAIne, karmabhAvathI svayameva pariNamatuM na hoya to. AhAhAhA ! jJAnAvaraNI Adi ATha karma che, e svayaM potAnI pariNatithI pariName che. AtmAe rAga dveSa karyA, mithyAtva karyuM mATe ene karmapaNe pariNamavuM paDyuM evuM che nahi. AvI vAta che. A to aMdaramAM jeTalA rAga dveSa kare, eTalA karmanI paryAya potAthI baMdhAya, to jyAre Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 samayasAra siddhi bhAga-5 aMtaramAM Avo nimitta-nimitta saMbaMdhamAM nimittanI apekSA nahIM. A dehanI kriyA je thAya che emAM AtmAnI apekSA kaMI paNa nathI. e paramANuM zarIra che. e potAnI paryAyapaNe pariName che, Ama-Ama AtmA ene halAvI zake traNakALamAM nahi. AhAhA ! samajANuM kAMI...? aMtaramAM jeTalA rAga-dveSa ne ajJAna kare e pramANe, pugalakarmanI paryAya, pudagalathI thAya, e paNa potAnA rAga dveSanA kAraNe nahIM, jyAM nimitta-nimitta saMbaMdha najIka che to paNa nimittathI emAM pariNamana thAya che, evuM nathI. AhAhAhA ! to A to Akho di' ame karIe chIe-zarIranuM, vANInuM karIe chIe zarIrane A paisA daIe chIe-laIe chIe, e badhI kriyA jaDanI che, jaDathI svataMtra thAya che, AtmAthI nahIM. kaho, hasamukhabhAI ! AvI vAta che. AhAhA ! kahe che teM zuM hAtha bhagavAnane joDayA Ama-Ama kriyA ( joDavAnI) koNe karI? A hAtha joDayA e koNe karyuM? AtmAe karyuM? nahi, e paryAya jaDanI che, e samaye e rIte pariNamI che, AtmA eno kartA che nahIM. AhAhAhA ! svAhA. bhaktimAM kare che ne pUjAmAM, e svAhAnI bhASA AtmA nathI karato, e paramANunI bhASA vargaNAnI paryAya svAhApaNe pariNamI che. AhAhAhA ! AvI vAta che. che? jo pugaladravya jIvamAM svayaM nahi baMdhAyuM thayuM potAthI baMdhAya che AtmAthI nahIM. karmabhAve svayameva na pariName-eTale bIjI bhASAmAM svayaM na baMdhAya ane svayameva pariName nahIM, to te apariNAmI ja siddha thaze. to pudagala apariNAmI Thare che. nahIM badalAvavAvALuM siddha thaze, to nahi badalavAno svabhAva nahi to badhAno badalavAno svabhAva che. AhAhAhA ! jhINI vAta che bhAI loko kahe che ne ke AtmA jevAM karma bAMdhe evA bhogave, paNa AMhI to kahe che ke AtmA bAMdheya nahIM, karma to pudagalanI paryAya che to pudgalathI baMdhAya che. ane karmanuM bhogavavuM AtmAne che ja nahIM, e to jaDanI paryAya che. bhogave ajJAnI to potAnA rAga dveSane bhogave, ane dharmI che e to potAnA jJAna ne AnaMdane bhogave, karmano bhogavaTo to ajJAnIne paNa nathI. AvI vAta che. duniyAthI UMdhuM che badhuM. AhAhA ! ane ema thatAM, saMsArano abhAva thAya, zuM kahe che? pudgala ( jo ) potAthI karmapaNe na pariName, to jIvanI sAthe karmabaMdhana che ja nahIM to pachI saMsArano abhAva thaI jaze. samajANuM kAI ? karma potAthI-pudgala potAthI karmarUpa na pariName to to AtmAmAM (karma) to che nahIM, kAMI nimittapaNe karmanuM to saMsArano abhAva thaI jaze. che? kema ke jo pudgaladravya karmarUpa nahIM pariName to jIva karma rahita siddha thaze, to AtmA karma rahita thaze, (karma) nimittapaNe to che, A to nimittapaNuM ya na rahyuM, to pachI saMsAra kono? AhAhAhA ! ahIM jo ema tarka upasthita karavAmAM Ave ke "jIva pudgaladravyane karmabhAve pariNAve che (tethI saMsArano abhAva thato nathI) yukti-nyAyathI vAta che. sUkSma (che) bhAI vepArIne to muzkela paDe evuM che. jIva, pudgaladravyane karmabhAve pariNAve che koI ema kahe ke jIva che e pudagalakarmanI paryAyane-pariNamAve che. ema jo koI kahe "tethI saMsArano abhAva thato nathI "to tenuM nirAkaraNa be pakSa laIne A pramANe karavAmAM Ave che" :- zuM jIva svayaM apariNamatA Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-116 thI 120 279 pudgaladravyane karmabhAve pariNamAve ke svayaM pariNamatAne ? AhAhA ! zuM kahe che, pudgala ( dravya ) karmarUpe pariNamatuM nathI ene jIva ( karmarUpe ) pariNamAve che ? AhAhA ! A za2I2 Ama Ama cAle che to e nahi pariNamatAne, AtmA pariNamAve che? e to potAthI pariName che-e svayaM pariName che, AtmAthI nahIM.AhAhA ! ahIM to sUkSmamAM sUkSma najIkamAM je rAga-dveSa Adi che e pramANe karma baMdhAya che, chatAM e pudgala potAnI paryAyathI baMdhAya che, A rAga dveSathI nahIM. nizcayathI to nimittanI apekSA paNa nathI. AhAhAhA ! TIkAmAM che. zuM ? zuM kahe che ? jJAnAvaraNI, darzanAvaraNI, mohanIya ATha karma che, e ATha karma, pudgalanI jaDanI paryAya che. e pudgalanI paryAya karmanI enAthI thAya che, AtmA ene pariNamAve che ne AtmA karma bAMdhe che evuM che nahIM. are are ! AvI vAtuM have. jIva, svayaM apariNamatAne bIjA dvArA pariNamAvI zake nahIM, zuM kIdhuM ? jo pudgala karmarUpe na pariName to jIva ene pariNamAvI zake, evuM traNakALamAM bane nahIM. AhAhA ! A AMgaLI Ama-Ama cAle che aMdara potAnI paryAyathI Ama thatuM na hoya to AtmA ene nahIM pariNamatAne pariNamAvI zake evuM che nahIM. punAtara ? jhINI vAta che bahu. AhAhAhA ! A dADha che dADha roTalInA TukaDA thAya che to kahe che ke roTalInA TukaDA ( paNe ) pariNamavAnI zakti emAM che ke dADhe karyA ? jo TukaDA thavAnI pariNamana zakti emAM na hoya to bIjA ene pariNamAvI zake, ema traNakALamAM bane nahIM. ane potAnAthI jo bane to bIjA koInI apekSA che nahIM. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? '' "zuM jIva svayaM apariNamatA evA pudgaladravyane karmabhAvarUpe pariNamAve che ?" karma nathI pariNamatAne zuM jIva ene pariNamAve che karmane ? AhAhA ! che ? to, prathama svayaM apariNamatAne bIjA dvArA pariNamAvI zakAya nahIM, jo pariNamavAnI zakti emAM nathI to bIjA ene pariNamAvI zake evuM bane nahIM. AhAhA ! AkaruM kAma che A cazmA che ne cazmA ? Ama-Ama ( nAka u52 ) Ama ahIM AvyA che e enI pariNamana zaktinA kAraNathI che. AMgaLIthI ke AtmAthI ahIM upara AvyA che, ema che nahIM, ema kahe che. AhAhA ! A jinavaranI vAta duniyAthI ( judI jAta ! ) zarIra jaDa che, vANI jaDa che to e jaDanI paryAya jaDathI potAnAmAMthI thAya che. AtmA aMdara che to (tenI ) preraNAthI jaDanI paryAya thAya che zarIranI evuM che nahIM. AhAhA! AMhI to aMtaranI vAta lIdhI (che), ke AtmA, pudgaladravyane karmapaNe nathI pariNamAvato ene AtmA pariNamAvI zake ? e kahe che, juo ! AhAhAhA ! ae kA2Na ke je zakti svataH na hoya tene anya koI karI zake nahi." -e jJAnAvaraNI AdimAM pudgalanI pariNamavAnI zakti na hoya to bIjA koI zakti ApI zake evuM che nahIM. jhINI vAta bahu bApu. AhAhA ! jainadharma, jhINo bahu. lokone vicAramAM na maLe mananamAM ! AtmA karma bAMdhe ne AtmA karma toDe. karma to pudgalanI paryAya che, ene AtmA zI rIte bAMdhe ? ane karma to pudgalanI paryAya che toDe to enI paryAya toDe, AtmA jaDanI paryAya toDI zake ? AhAhAhA ! samajANuM kAMI... ? Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 samayasAra siddhi bhAga-5 ("je zakti svataH na hoya tene anya koI karI zake nahi.")-svayaM pariNamavAnI zakti nathI to bIjA koI anya koI karI zakatA nathI. che? "vastumAM je zakti svataH na hoya" - pudgalamAM jJAnAvaraNIpaNe pariNamavAnI zakti na hoya to ene anya koI karI zake nahIM. AtmA ene jJAnAvaraNIpaNe pariNamAvI zake evuM che nahIM, jhINI vAta che bahu, A gAthA kartAkarmanI che ne? AhAhA! A to aMtaranI vAta che, je khAsa. ahIM rAga dveSa ne ajJAna kare eTaluM karma bAMdhe, chatAM e karma potAnI paryAyathI baMdhAya che, A rAga dveSathI nahIM. e to nimitta che karma, e samaye potAnA upAdAnathI pudgala-cIja karmarUpe thAya che. AtmA ane pariNAvI zake nahIM. jo emAM pariNamavAnI zakti na hoya to bIjA ene zakti ApI zake nahIM. je potAthI pariName che to bIjAnI apekSA che nahIM. AvI vAtuM che. vANiyAne dhaMdhA ADe navarAza na maLe ne A nyAyanA A viSayo jhINAM, AhAhAhA ! zuM kahyuM A? samajANuM kAMI... ? jJAnAvaraNI, darzanAvaraNI, mohanIya, aMtarAya, AyuSya, koI kahe ke ame amuka pariNAma karyA, to AyuSya bAMdhyuM e jUTha che. AyuSyanA paramANuM AyuSyapaNe pariNamavAnI zaktithI pariNamyA che, te AyukarmamAM nimitta, pariNAma thayA pariNAma paNa te pariNAma to have AyuSyanA pariNAma je baMdhAyA e pudgalanI paryAyathI baMdhANA che. AhAhA ! jo e pudgalanI pariNamavAnI zakti na hoya to bIjA (koI ene ) zakti ApI zake nahIM ane jo potAmAM zakti hoya to bIjAnI apekSA che nahi. AvuM jhINuM che bApu, vItarAga mAraga alaukika che. "jo vastumAM je zakti svataH na hoya to tene anya koI karI zake nahi mATe prathama pakSa asatya che-jUTho che, ane svayaM pariNamatAne to para (anya) pariNamAvanAranI apekSA na hoya,"dekho! AhAhA ! karma che (e) potAnI paryAyathI pariName che, to bIjAnI apekSA ene che nahIM, ane pariNamatuM nathI to bIjA koI pariNamAvI zake evuM che nahIM, Are... are! AvI vAtuM che. A vakIlonA jevuM che nyAya, lojikathI vAta kare che. lojika nyAyathI vAta kare che. AhAhAhA ! mATe prathama pakSa asatya che. ane svayaM pariNamatAne to para anya pariNamAvanAranI apekSA na hoya, AThakarmanI paryAya pudgaladravyathI potAthI thAya che, potAthI eTale pudgalathI, AtmAthI nahIM. (zrotAH- jIvanA vikArathI thayuM) e prazna ja nahi ahIM, e samaye karmanI paryAya pariNamavAno svakALa che, to pariName che. ahIM rAga-dveSa hoya bhale paNa e nimittanI apekSA vinA, potAthI pariName che, sUkSma vAta che bhAI, jainadharma samajavo e ghaNI sUkSma vAta che. A to atyAre jaDanI vAta che, pachI jIvanI kaheze, (zrotA- ATha karmonI judI judI jAta che) e jAta ja judI, paryAyapaNe pariNamavuM, e paramANumAM e samaye evI tAkAta che, jJAnAvaraNIpaNe thavuM-darzanAvaraNIpaNe thavuM-vedanIyapaNe thavuM ema AyuSyapaNe thavuM aMtarAyapaNe thavuM, e karmapaNe e paramANumAM e zakti emAM che enAthI e paryAya thAya che. (zrotAH- dravya karmanA rajakaNa jhINA ane rUpIyA moTAM) moTA rUpiyAne to rUpiyo, to kahe che ne ke A rUpiyA che, noTa, e noTa Ama jAya che, to kahe che ke tAro vikalpa Avyo ke Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-116 thI 120 281 Ane huM noTa dauM mATe te jAya che to emAM pariNamana zakti nathI-A javAnI zakti nathI tenAmAM kahe che ne teM (devAnA bhAva) karyA to paisA gayA (ema che nahIM ) (zrotA:- to pahelAM kema nahotA gayA?) pahelAM? paNa te samayanI paryAyanI vAta che ke pahelAM bIjI paryAya hatI, pahelA bIjI paryAya hatI, atyAre karmanI paryAya emAM che ! AhAhAhA ! AvuM kAma che jhINuM. vItarAga mAraga jaina paramezvara "pratyeka dravyane nitya pariNAmI' kahe che-pratyeka padArtha nitya nAma kAyama rahIne badale che, to badale che to bIjuM ene badalAve evuM che nahIM. AhAhAhA ! AkaruM kAma che bhAI !( zrotA- bIjo samajAvI to zake ne) e samajAvI zake to bhASA, bhASA ja AtmAnI nathI. AtmA, bhASA karI zakto nathI, traNakALamAM e (bhASA) pugalanI paryAya che-bhASA vargaNAthI bhASA thAya che. AtmAthI bhASA thatI nathI. (zrotA - bhASAthI ziSya samajI to jAya che ne) e samajaNa enAthI e samajato nathI, enAM upAdAnanI yogyatAthI tyAM samaje che. zabda Avyo mATe e samajaNamAM AvyuM ene evuM nathI. zabda jaDa bhinna cIja che ane enAthI ene samajaNamAM Ave che (ema nathI) ene enI upAdAnanI yogyatAthI samajaNamAM Ave che. AhAhA ! AvuM badhuM UMdhuM che-jagata UMdhuM enAthI UMdhuM ghaDo UMdho hoya ne ghaDo, to enA upara savaLo (ghaDo) na bese. UMdhA upara UMdho ja rahe. (zrotA - Ama nAkhe to bese ?) e enA upara paNa bIjuM nAkhavuM paDe ema eka dravyano UMdho tarka che ke eka dravya, ame pariNAvI zakIe chIe-badalAvI zakIe chIe, to badhA dravyone badalAvI zakIe chIe, evI enI mAnyatA thaI, AhAhAhA ! AkaruM kAma che bhAI ! A be bola thayA. ke pugala, karmarUpe pariNamavAnI zakti che to pariName che ke zakti nathI ne pariName che? jo pariNamavAnI zakti che to bIjAnI apekSA nathI ne pariNamavAnI zakti nathI to bIjo zakti ApI zake nahIM. AhAhA ! (zrotAH- dharma karavo emAM Ane zuM kAma che?) hA, I (ja) kahe che ke tAre tuM jaDanI paryAya mArAthI thaI, ema tuM mAnavAvALo - tArI dRSTi mithyAtva che ane tArAmAM rAga thAya che, e karmathI thAya che, e dRSTi mithyAtva che. rAga ne dveSa, viSayavAsanA Adi tArAthI utpanna thAya che, karmane kAraNe thAya che, e jUTha che ema batAvavuM che. (zrotA:- rAga-dveSa pudgalanA pariNAma che) nahi, nahi e kaI apekSAe kahyuM che, e to jIvano (svabhAva nathI e apekSAe vAta che) ahIM to potAnI paryAya rAgAdi potAthI thAya che. e siddha karavuM che. pachI svabhAvanI dRSTi batAvavI hoya je svabhAva trikALa AnaMdakaMda prabhu che to e dRSTinI apekSAe vikArI pariNAma pudgala che-AvuM nimittane Adhina thAya che evuM kahI dIdhuM che. thayAM che potAthI chatAM potAnA svabhAvamAM rAga dveSa karavAnI zakti nathI. AtmA AnaMda svarUpa, saccidAnaMda svarUpa prabhu e vikAra kare evI koI (zakti) anaMta guNamAM evo koI guNa nathI e kAraNe tyAM svabhAvanI dRSTi karAvavA, vikArane-je karmanI paryAyamAM thAya che e karmanA nimittanA Adhina thaIne thAya che, ema batAvIne choDI de e. jhINI vAta che atyAre to e vAta nathI. ahIM to phakta rAga ane dveSa ne ajJAna tuM tArAthI kare che, e Avaze pachI AgaLa ke karmano udaya Avyo ne tAre rAga karavo paDayo evuM che nahIM e strIvedano udaya che to ahIM Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282. samayasAra siddhi bhAga-5 vAsanA thaI evuM che nahIM-puruSavedano udaya tyAM che to tane vAsanA thaI evuM che nahIM. samajANuM kAMI? svataMtra, tArI vikArI paryAya karavAmAM tuM svataMtra cho karmathI vikArI paryAya thaI evuM che nahIM. AhAhA! samajANuM kAMI? ema karmamAM karmanI paryAya AtmAthI thaI ema che nahIM. AhAhAhA ! "svayaM pariNamatAne to para (anya) pariNamAvanAranI apekSA na hoya" AhAhA! dekho apekSAnI nA pADe che. pudgala karmarUpe pariName che svayameva, to ene bIjAnI apekSA che nahIM. AhAhAhA ! jhINuM bahu bhAI vakhata (kADhavo) nivRtti levI thoDI, te pachI manana karavuM to samajAya evI vAta che. Akho di' dhaMdhA kare che ke zuM) jaDanI paryAya AtmA karI zake che ke nahIM ? (nathI karI zakAtI) ema kahe che. dukAne besIne Ama A dIdhA-A lIdhA phalANuM dIdhuMlIdhuM (kare che ne !) (zrotA - jaDanI paryAya jaDa kare che ema mAnIne dhaMdho karIe to emAM zuM vAMdho?) dukAna paNa dukAnanI (kriyA) karI zake ja nahi ne dukAnanI koI paryAya paisA levA devA, mAla devo levo, e AtmA karI zakato ja nathI traNa kALamAM, e to jaDanI paryAya che. samajANuM AmAM? evI vAta che. (kahe che ke, svayaM pariNamatAne anya pariNamAvanAranI apekSA nathI. juo, paramANuM potAthI pariName che. juo A lAkaDI che, to e lAkaDI ahIMyA paDI che to e enI pariNamana zaktithI ahIMyA AvI che. AMgaLAthI nIce AvI che evuM che nahIM. (zrotA- aMgulI na hoya to) paNa aDe ja kyAM? eka dravya bIjA dravyane aDatuM ja nathI kyAreya, e trIjI gAthA che samayasAra (temAM kahyuM che ) anaMta AtmAo ane anaMta paramANuo bhagavAna kahe che ke eka dravya potAnA guNa-paryAyane cUMbe che. cuMbate nAma sparze che paNa anya koI (dravyane cuMbatuM nathI). trIjI gAthAmAM che, A samayasAra che ne (emAM) trIjI gAthAmAM che, dekho, e TIkAnI pAMcamI lITI che-chaThThI kevA che te sarva padArtho? potAnA dravyamAM aMtarmagna rahela potAnA anaMta dharmonA cakrane (samUhane) cuMbe che, sparze che to paNa jeo paraspara ekabIjAne sparza karatA nathI. atyaMta nikaTa ekakSetrAvagAharUpe rahyA che to paNa jeo sadAkALa potAnA svarUpathI paDatA nathI. AhAhA(A vizvamAM) dareka AtmA, dareka paramANuo potAmAM je guNa-paryAyo che ene cuMbana kare che ene sparze che-aDe che, to paNa paraspara ekabIjAne sparza karatA nathI-aDatA nathI ekabIjAne sparza nathI karatA eka paramANu bIjA paramANune aDatuM nathI. AtmA, bIjA paramANune sparze nahIM. AhAhA! samajANuM kAMI...? bhajIyA Ama tIkhA-tIkhA hoya che ne tIkhAM kahe che ne, maracAM-marI hoya che ne? to e tIkhA maracAM che to e jIbhane aDatA nathI. kemake eka tattva potAnA guNa-paryAyane aDe che, bIjA dravyane sparzatuM nathI, aDatuM nathI. aDatA nathI, sparzatA nathI, kyAreya cUMbatA nathI. ohoho ! eka dravya bIjA (dravyane) cuMbatuM nathI. AhAhAhA ! A vAta che. bALaka nAnuM hoya olA cUMbe che ne to kahe che ke A hoTha e gAla sAthe hoTha aDayo ja nathI ane hoTha che ene AtmA kyAreya sparyo nathI. ane gAla bhIno thayo e potAthI thayo Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-116 thI 120 283 che. AkarI vAta che bhAI jainadharma-sarvajJathI jANelo! e alaukika vAta che. A to evuM mATe to AMhI kahevAya che ne? sAMkhyamatanA anuyAyI hoya. jainamAM paNa kahenArA evA che ne? ke karma potAthI baMdhAya che, e AtmA karma bAMdhe che to e sAMkhyamatanA anuyAyI che, e jaina nahIM. ene jainanI khabara nathI. AhAhAhA ! e AvyuM te pahelAM ahIMyA (mathALe) sAMkhyamatanA anuyAyI ziSya pratye, jainamAM AvyA chIe paNa jo sAMkhyamatane anusAre potAnA pariNAma potAthI che evuM na mAnIne, paranuM pariNamana huM karI zakuM chuM ane mAruM pariNamana para karI zake che evuM mAnavAvALA mithyASTi-sAMkhyamatI che, e jaina che nahIM. AMhI AvyuM ke, dekho AvyuM A, potAnA anaMta dharmonA cakrane cuMbana kare che, trIjI gAthA che, pAMcamI lITI che, pAMcamI. AhAhAhA ! dareka padArtho, badhA padArtho, badhA padArtha che? potAnA dravyamAM potAnA padArthamAM aMtarmagna rahela potAnA anaMta dharmono cakrane cuMbana kare chesparza kare che, tathApi paraspara eka bIjAne sparza karatA nathI. AhAhAhA ! A hAtha ahIM aDe che A zarIrane? ke nahIM. agni kare koNa? e samayanI paryAya evI che, pariNamana thavAnI yogyatAthI pariName che agnithI nahIM. vIMchIno DaMkha AtmAne-zarIrane aDatoya nathI, jhaMkhanA paramANuM bhinna che ne zarIranA bhinna che. AhAhA! are, ene kyAM pahoMcavuM? AhAhA!trIjI gAthA dareka paramANu pratyeka paramANuM ane pratyeka AtmA, ekanigodamAM, (anaMtAnaMta) nigodanA jIva che, aMgulanA asaMkhya bhAgamAM zarIra asaMkhya che nigodanA, ane eka eka zarIramAM anaMta jIva che nigodamAM ane eka eka jIva eka zvAsa ne Adi eka che, chatAM ekabIjAne aDatAM nathI. AhAhA !nigoda-lIla, phuga kAya, anaMtakAya eka (kaTakI) ATalI amathImAM anaMtakAya che, anaMta zarIra che, anaMta zarIra tejasa-kArmANa che, ane audArika asaMkhya che, eka eka paramANuM ane eka eka AtmA eka-bIjAne kyAreya sparzatA nathI. AhAhA ! A vAta besavI kaThaNa navarAza na maLe. (zrotA:- jJAnamAM to jIva pakaDAya che) pakaDANuM nathI jIvane. zarIrane prApta thayA che. potepote, A mAruM che ema mAnyuM che ema kahe che. zarIra to mATI che-jaDa che, A to mATI che, e to masANanI rAkha thAze, e tArI cIja kyAM che? tArAmAM zuM (e) che? AhAhA! zarIrane AtmA cuMbato nathI-aDato nathI zarIrane kyAreya AtmA aDayo ja nathI ane zarIra AtmAne kyAreya aDatuM nathI. ( zrotA- zarIra ne AtmAne saMyoga che) saMyoga, e to kriyA-saMyoganI vAta kare che (paraMtu) saMyoga-saMbaMdha ja nathI. e to para taddana che. tadana para saMbaMdha che. AhAhAhA ! "nAsti sarvoDapi sambandhaH" (zloka ) 200 Ave che ne? basomo kaLaza che. sarvopi saMbaMdha niSedhAH- eka tattvane, bIjA tattvane koIpaNa saMbaMdha che nahIM. AhAhAhA! duniyAmAM atyAre Akho mAraga pheravI nAkhyo lokoe, vrata karavA-vrata karavAnA bhAva che e rAga che, ane paranI dayA pALe ke na pALe, enAM rAgathI dayA paLAtI nathI, parane aDe ya nahi pachI dayA kyAMthI paLe? paranuM AyuSya ne zarIrane rahevAnuM hoya to enAM kAraNathI rahe che, bIjo kahe ke huM dayA pALI zakuM chuM parane aDI zake ja nahIM pachI (paranI) dayA kyAM pALI Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 samayasAra siddhi bhAga-5 zake che? (zrotA - pANImAMthI mAkhI kADhene AMgaLIthI) e kADhe, kAThe koNa? badhI vAtuM chevikalpa hoya, AMgaLIthI nIkaLavAnI hoya to nIkaLe. AkarI vAta che bhAI pANImAM nAkhI paDI (gaI) hoya ne e mAkhI e tArAthI nathI nIkaLatI, e AMgaLIthI paNa AMgaLI paNa ene aDatI ya nathI, mAkhIne AMgaLIo aDatI nathI. e mAkhI, potAnA zarIranI paryAyathI UMcI Ave che, bahAra nIkaLI jAya che, AhAhAhA ! kema bese A? A zarIra anukULa hoya-bahAranA paisA anukULa hoya, pachI pyAlA phATI jAya. ahIMyA to kahe che ke eka paramANuM bIjA paramANune kyAre ya aDatuM nathI. eka AtmA eka paramANuMne tathA eka AtmA bIjA AtmAne kyAre ya sparzato nathIaDato nathI. sparzato ja nathI ne. (zrotA- khATuM gaLyuM thAya to khabara paDe che) e khATuM thAya, e khATAne jANe che, e khATAnI paryAya, AtmAne aDatI nathI. AvuM che. duniyAthI UMdhuM che badhuM UMdhAthI UMdhuM, duniyA UMdhI zarIrane, A eka zarIrane bIjA zarIrano sparza kare, traNa kALamAM thatuM nathI. zarIra potAnI paryAyathI potAno sparza kare che, e bIjo sparza kare bIjAnA zarIrane, kyAreya banatuM nathI. e rAga kare e rAga kare ajJAna kare, paNa zarIranI sparza kriyA e karI zake che evuM che nahIM. ane e rAga kare e paNa karmano udaya che to rAga kare che, evuM paNa nathI. AhAhAhA ! (zrotA:chadmastha jIva sparza karyA vinA kevI rIte jANe?) A khabara nathI paNa be bhinna che ke nahIM? anya che ke nahIM? eTaluM jANe che ke nahi? anya che e anyanuM zuM kare ? ( zrotA:- khyAlamAM AvatuM nathI) e khyAlamAM to Ave ja nahIM, ene khyAlamAM lAvavuM paDaze. anaMta dravya che ke nahi? anaMta dravya che ke eka dravya che? bhagavAne (advaita-sarvajJadave) anaMta AtmA, anaMta paramANuo kahyA che, to anaMta che to anaMtapaNe rahIne anaMta rahe che ke ekabIjAne sparzIne rahe che? AhAhA ! AkarI vAta che bhAI ! prabhuno mAraga che zUrAno A vIrAnA kAma che. AhAhAhA ! anaMta AtmA ane anaMtA paramANu paramAtmAe kahyA, to anaMtA anaMtamAM (anaMtapaNe) rahe che to eka dravya bIjA dravyane sparze to, bIjuM trIjAne sparze to anaMta (anaMtapaNe) nathI rahetAM-bhinna bhinna anaMta che e bhinna bhinna nathI rahetA. AhAhA ! samajANuM kAMI....? ahIM zabdo che. "je zakti svataH na hoya tene anya koI karI zake nahi." -AhAhA! A paga paNa cAle che e enI pariNamana zaktithI na cAle to AtmA zakti Ape cAlavAnI, ema traNakALamAM banatuM nathI, paga pagathI cAle che, AtmAthI nahIM. AhAhA! ane paga je jamInane aDIne cAle che paga che jaDa-paramANu (e paganA paramANuM) nIcenI jamInane aDatA nathI. e vinA hAle? (zrotA - Apa roja nA pADo cho) che ne A to eka dravya, bIjA dravyane sparzatuM nathI e uparano prazna che. paga jamInane aDato ja nathI. AhAhAhA ! jamInane AdhAre paga cAlato ja nathI. AvI vAta che-vItarAga tattva che-sarvaze dekhyuM che ke anaMta tattva che. pratyeka padArtha potAnA guNa-paryAyamAM che, bIjAnA guNa paryAyamAM kayAMthI jaI zake? guNa-paryAya eTale pariNamana enuM. AhAhA ! ahIM to tyAM sudhI lIdhuM ke tane rAga hoya Sa hoya ane karmabaMdhana hoya to karmabaMdhana Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-116 thI 120 285 tArAthI thayuM che evuM che nahIM. e samayamAM pudgalanI pariNamana ( zakti ) karma thavAnI tAkAtathI e paryAya thAya che. enAM upAdAnathI thAya che, tArAthI nahIM. AhAhA ! AyuSya paNa baMdhAya chebhaviSyanuM AyuSya baMdhAya, to tArAthI baMdhAtuM nathI, teM bAMdhyuM nathI. AyuSyanA 52mANunI paryAyathI AyuSya baMdhAya che. AvuM sUkSma che, rAyacaMdabhAI. AhAhA ! ( zrotAH- samajavA jevuM che ) AvI vAta che kaho, pUMjAbhAI ! AhAhA ! AMhI to 52mAtmA eka tattvane, bIjA tattva kyAreya aDatA nathI. are re ! AhAhA ! maracAM khAya che DhokaLA kahe che ne zuM kahe che ? DhokaLAM kahe che ne ? tenA u52 maracAnI bhUkI nAkhe che ne ? maracuM tIkhuM-Ama to tIkhAza che e to maracAmAM rahI e hoThamAM enI tIkhAza AvI nathI ane hoTha ene (tIkhAsane ) aDato nathI. AhAhAhA ! A siddhAMta, vItarAgano siddhAMta che, traNa lokanA nAtha, tIrthaMkaradeva indro che ( sAMbhaLavA Ave che prabhune ! ) vastu che e bhinna-bhinna che, bhinna che to bhinnane sparza karI zake nahIM basa eTaluM cAhe AtmA hoya ke cAhe 52mANuM hoya, bhinna cIjane bhinna cIja koI sparze ja nahIM to pachI kare kyAMthI ? AhAhAhA ! e ja kahe che ne 'je zakti svataH na hoya ene anya koI karI zake nahi' -A mahAsiddhAMta che. je tattvamAM zakti potAnAmAM na hoya ane ene bIjo zakti ApI zake evuM che nahIM, ema kahe che. A jIbha cAle che e AtmA ene aDe to cAle evuM che nahIM ema kahe che. A paramANumAM pariNamana evI cAlavAnI zakti che to cAle che. ene AtmA zakti Ape, evuM che nahIM. A jIbha cAle che ane e jIbha khAMDa-sAkarane aDatI nathI. ane khAMDa-sAkara jIbhane aDatA nathI. AhAhAhA ! kema ke eka bIjAmAM abhAva che. eka tattvamAM bIjA tattvano abhAva che, abhAva hovAthI eka tattvane bIjuM (tattva ) aDatuM nathI ( sparzatuM nathI ) kyAreya AvuM che AkaruM. A hoziyAra mANasa vepA2mAM, barobara thaDe beTho hoya ne Ama taDAmA2 kare, sAcave ne Ama lIe ne-Ama dIe ne Ama karo ne, A karone, A karone. AhAhAhA ! prabhu tuM tArI cIjamAM zuM che, sAMbhaLa e cIjamAM zuM che enAM kA2NathI palaTAya che-palaTA mAre che ene jANa to kharo tAruM abhimAna nIkaLI jaze ne za2I2ne, vANIne, kuTuMbane, strIne, puruSane, dikarAne huM pALI zakuM chuM-poSaNa karI zakuM chuM, traNakALamAM che nahi. ( zrotAH-huziyArIthI vakIlAta nahotI karI ? ) vakIlAta, vakIlAta nahotI karI, abhimAna karyAM'tA rAmajIbhAI vakIla hatA e vakhate pahelAM naMbaranA hatA ! jjane vakIla Ama kAyado kADhIne batAve ke AnuM Ama che ne AnuM Ama che. vakIla paNa e to bhASA hatI, tyAM rAmajIbhAIe zuM karyuM temanA AtmAe ? ( zuM karyuM ? ) AhAhA ! ( zrotAH- dhoLA di'e tArA batAve !) I batAve to e vAta karato'to hato olo bhAI maNilAla amAro, ke rAmajIbhAI ema ke jjane tA2A batAve dhoLe dI'e jjane, olI hatI ne, tarka kare ne ? paNa e vANI-vANI jaDanI che prabhu. e vANI AtmAnI nahIM. AtmAe e vANI karI ja nathI. AhAhA ! ahIMyA to najIkanA saMbaMdhamAM paNa karI zake nahIM, ema batAve che. ke jyAM rAga dveSa thAya che ajJAna thAya che tyAM karmabaMdhana thAya che, e karmabaMdhananI paryAya enAthI (pudgaladravyathI ) thAya che-svayaM Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 samayasAra siddhi bhAga-5 paramANuthI, (thAya che) A rAgathI nahIM. AhAhAhA ! jyAM nikaTa saMbaMdha che tyAM paNa pariNamana enAthI thAya che to je dUra saMbaMdha che- (jevAM ke) strI, putra, lakSmI, AbaruM-kIrti, makAna e to kyAMya para che ane AtmA karI zake nahIM traNa kALamAM! A makAna (paramAgama maMdira) banyuM e koI AtmAe banAvyuM che? kaDiyAe. rAmajIbhAI pramukha hatA lyo, A amArA vajubhAI ijanera hatA, e to makAnanI paryAya paramANunI e samaye evI thavAnI hatI to thaI che, bIjA kahe ke mArAthI makAna banyuM che bhramaNA che-ajJAna che. AhAhA ! AvI vAta che. prabhunI pratimA padharAve che to te pratimAnA paramANuM bhinna che ne tAro AtmA bhinna che, to e paramANunI kriyA tuM karI zake che evuM che nahIM. tArAmAM rAga Ave che, zubha. AhAhAhA ! AkaruM kAma che. ahIMyA vizeSa AMhI che. je paramANumAM ne AtmAmAM svataH potAthI zakti na hoya, ene anya koI karI zake nahi; A zabdomAM mahAsiddhAMta che. eTalA mATe prathama pakSa asatya che-jUThA che ane svayaM pariNamanArane anya pariNamAvanAranI apekSA hotI nathI mATe bIjo pakSa paNa jUTho che kemake tethI je karma bAMdhe che (baMdhAya che) potAthI to ene paranI (anyanI) apekSA che nahIM. ANe rAga karyo to tyAM mohanIya karma baMdhANuM ne, ema kahe che. AhAhAhA ! e vAta jUThI che. AhAhA ! Ama rAga na karyo hota to mohanIyakarma baMdhAta? paNa e prazna kyAM ahIMyA ahIMyA to rAga karyo to tArI paryAyamAM teM karyo ane darzanamoha ke cAritramohanA paramANuM thayA paryAya to e jaDamAM thayA che-jaDathI thayA che. AhAhA ! jJAnAvaraNI, Ave che ne paMDitajI cha kAraNe jJAnAvaraNI (karma) baMdhAya che, e pariNAma jIva kare ajJAnI paNa e jJAnAvaraNI baMdhAya che e paramANunI paryAya potAthI thAya che. e ja kAraNa jJAnAvaraNInA baMdhananA bhAva karyA to ahIM jJAnAvaraNI (karma) baMdhAyuM evuM che nahIM. ema darzanAvaraNI ema vedanIya, ema mohanIya, Ayu, nAma, gotra, aMtarAya AkarI vAta bhAI. jema Izvara kartA nathI koI cIjano, ema tuM paNa koI paracIjanI paryAyano kartA nathI. AhAhA ! jaDa che (paryAya) thaI jAya. "svayaM pariNamatAne to para (anya) pariNamAvanAranI apekSA na hoya, kAraNa ke vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI. -eka TopI oDhe che ne TopI to kahe che ke e paryAya TopInI je thAya che ke e paramANuthI thAya che, AMgaLIothI nahIM, AtmAthI nahIM. AhAhA ! kapaDuM oDhe che (ne) Ama-Ama kare che ne, A bhAga hoya emAM, to e paryAyano kartA paramANuM che, AMgaLAthI ema thayuM ja nathI, ne AtmAthI ema thatuM ja nathI. AvA siddhAMta che bhAI. AhAhAhA! A be siddhAMte to gajaba karyo che. koI paramANuM ke AtmA pariNamatA nathI, to bIjA ene pariNAve che evI zakti ja bIjAmAM nathI, ane potAthI pariName che to bIjAnI (anyanI) apekSA che nahIM. AhAhA ! AkaruM kAma che. atyAre (to) badhA bahAranA vyavahAra vyavahAra karI-karIne, A karyuM ne A karyuM ne A karyuM, dharmane nAme paNa badhI garabaDa goTA, ANe gajaratha calAvyo ne, eNe maMdira Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 287 gAthA-116 thI 120 banAvyA ne, padavI maLe ne? zuM paNa dhULeya nathI tyAM. AhAhAhA ! rAga karyo (hoya to) kriyA to jyAre thAya che tyAre enA kAraNe thAya che. AhAhAhA ! A be zaktimAM badhuM AvI jAya che. -ke svayaM apariNamatAne para vaDe pariNAvI zakAya nahi, eka vAta, (ane) pratyeka padArtha jo potAnAthI badale nahi to bIjA (anya dravya) ene badalAvI zake evuM thatuM nathI. kemake vastumAM jo svataH zakti na hoya potAmAM palaTavAnI, badalavAnI zakti na hoya, to ene anya koI karI zake nahIM. AhAhA ! eTalA mATe prathama pakSa asatya che. bIjuM, svayaM pariNamatAne-ene kAraNe enI e paryAya thAya che upAdAnathI, hAthanI, paganI, vANInI, khAvA-pIvAnI (cIjanI) e samaye je paryAya thAya che. AhAhAhA! roTalInA TukaDA thAya Ama ne e AtmA karI zakto nathI, ema kahe che. ane pachI roTalI nAkhavI che (dALamAM) caTaNI (sAthe) e AtmA karI zakato nathI. pAgala jevuM che, duniyAnI pAse, AMhI duniyA pAgala che enI pAse, AhA, A pAgala jevI vAta lAge e roTalIno AvaDo TukaDo laIne Ama kare ne dALamAM laIne caTaNI sAthe to e kriyA AtmA nathI karI zakato. (zrotA pApaDanA TukaDA kare che ne?) e TukaDAya karI zakato nathI, pApaDanA TukaDA thavAnI paryAyanA kALe e pariNamana thAya che, TukaDA thAya che. are! eka taNakhalAnA be TukaDA karavAnI AtmAmAM tAkAta nathI' -zrImad rAjacaMdrajInuM vacana che. eka taNakhaluM e taNakhalAMnA be kaTakA karavAnI AtmAmAM zakti nathI. kema ke e (TukaDA) potAthI thAya che ane bIjuM dravya kema kare ? AhA ! AvI vAtuM che. "vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI." dekho, bhASA, nimittanI apekSA nathI rAkhatI. AhAhAhA nimitta AvyuM to Ama (A kriyA) thaI che ne? nimitta thayuM to Ama thayuM ne? evI vAta jUThI che. ahIM to Ama kahe che. AhAhA ! eTalA mATe bIjo pakSa paNa asatya che. zuM kIdhuM? svayaM apariNamatAne (koI bIjuM) pariNamAvI zake e jUTha che ane svayaM) pariNamatAne (koI bIjuM) parimAve e paNa jUTha che. koI paNa padArtha jo pariNamatuM nathI ene bIjuM (dravya ) pariNamAvI zake e paNa jUTha che. ane potAthI pariName che to bIjuM pariNAvI zake e paNa jUTha che. lojika che ne? AhAhAhA ! (zrotA:- kAla pratyAti eka sAthe nahota to A zaMkA ja na karI hota.) kAla, I bhale hoya jIva sAthe, hoya to (paNa) enAthI thatuM nathI. e to enAthI eTale kahevAya che. nimitta, enAthI thatuM nathI-nimittathI paramAM kArya thAya che e traNakALa traNalokamAM nahIM. potAnA upAdAnanI svataH zaktithI potAnAmAM paryAyanuM kArya thAya che. satya evuM che bhAI. AvuM hovAthI, tethI pudgaladravya pariNAma svabhAvavALA svayameva ho. e karmapaNe pariName che to pariNamana eno svabhAva che. ema hotAM jema ghaDArUpe pariNamelI mATI ja pote ghaDo che tema. dAkhalo Ape che e mATI ja ghaDArUpe pariNamI che. kuMbhAre ghaDo nathI karyo-ghaDAne kuMbhAre karyo nathI. AhAhAhA ! ghaDArUpe pariNamelI mATI ja svayaM ghaDo che, mATI ghaDArUpe pariNamI che e mATI ja che, e kuMbhAra nathI. kuMbhAre ghaDo banAvyo nathI. AhAhA ! roTalI, strI banAve che? to nA, nahIM. velaNa pheravI zake che loTa bAMdhIne velaNuM pheravI zake Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 samayasAra siddhi bhAga-5 che AtmA? to kahe, nA. velaNathI roTalI thaI ? to nA. (zrotA:- rAjakoTamAM eka bAI evI hatI ke paganI AMgaLIothI roTalI banAve !) I I khoTuM-e badhI jUThI vAta A roTalIroTalI e vakhate roTalI thavAno kALa hato (pudgalaparyAyano) AvI vAta che, jagatathI judI ! AhAhA ! AvuM sAMbhaLavuM maLavuM muzkela ! A vAta bese kyAMthI aMdara? kahe che Akho dIThuM karuM-huM karuM e ja ajJAna che, zakaTano bhAra jema zvAna tANe" -gADuM cAlatuM hoya ne gADA nIce kUtaruM cAlatuM hoya ne enuM kAThuM aDe ne ene tethI kUtarAne (thAya ke, jANe gADu mArAthI hAle che. ema thAya ke mArAthI gADuM cAle che, ema A jagatanA A paramANuM Adi jIva Adi pariName pota-potAnI kriyAthI (sau) pariName che, bIjo kahe mArAthI thAya che-dukAna upara beTho hoya barAbara, pachI mAla levAno-devAno barAbara eno bhAva che, laI jAva bahena laI jAva ! e badhI bhASAnI paryAya AtmA karI zakato nathI, ema kahe che. Are Are UMdhuM bahu bhAI ! (zrotA:- ATalA badhA mANaso bole che ne) kaMI bhASA-bhASA koNa kare? jaDanI paryAya jaDathI thAya che. AhAhAhA ! maratI vakhate deha chUTavAne kALe, bhAva thayo thoDo ke mArI pAse pacAsa-lAkha karoDa be karoDa che. huM pAMca lAkha dauM (dharmAdA nAme) are, meM pApa karI-karIne karyuM, to thoDuM puNya lauM, paNa e jIbha cAle nahIM, vAcA baMdha thaI gaI', vAcA baMdha thaI gaI ke AtmAe vAcA baMdha karI ? vAcA? huM e e pAMca lAkha-pAMca lAkha (thoDI bhASA thaI ) ne chokarA evA hoMziyAra hoya ne badhA bApujI, atyAre paisAne no saMbhArIe, e jANe ke pAMca lAkha (devAnuM) kaheze, to ApavA paDaze pAchA. badhA sukhI, badhA evA ja che badhA hoM. bApujI atyAre paisAne na yAda karIe paNa olo kahe che ke paNa pAMca lAkha devAnA che (pUruM bole) tyAM to vAcA baMdha thaI gaI-vAcA cAlI nahIM, thaI rahyuM jAva. vAcA koNa karI zake? vAcA baMdha thaI ne ema kahe che ne? vAcA thAya che e to vAcAthI thAya che. AhAhAhA! jhINuM bahu bhAI. AkaruM. "ema hotAM ( hovAthI) jema ghaDArUpe pariNamelI mATI ja pote ghaDo che tema." -ghaDArUpe pariNamita koNa thayuM che? mATI ke kuMbhAra ? ghaDArUpa pariNamana avasthA konI thaI che? mATInI. ghaDArUpe pariNamita mATI ja svayaM ghaDo che-e ghaDo che e svayaM che. AhAhA! kuMbhArathI ghaDo thayo nathI. (zrotA:- mATI mATIrUpe hatI tyAre ghaDo kema na thayo) na thaI? e vakhate thavAnI paryAya nahotI mATe nathI thaI. enI paryAya thavAnI hoya tyAre kuMbhAra nimitta ho, paNa enAthI banyo nathI. AhAhAhA ! banyo nathI enAthI, pANInuM beDuM rAkhe che ne iMDhoNI mAthe, to kahe che ke iMDhoNI mAthAne aDI nathI ane iMDhoNI upara ghaDo rahyo ja nathI. ghaDo ghaDAnI paryAyamAM potAthI tyAM rahyo che. mAthA upara nahIM. ara222! AvI vAta ! gAMDA ja kahe ne duniyA. e Ama hAle (ghaDo) mAthe laIne Ama, ne koI to vaLI ema ne ema laI jAya, te ko'ka vaLI lAMbu hoya be-traNa eka hAtha rAkhe Ama-pANInA beDA upara. (zrotA- e avagAhana zakti AkAzanI che!) (nA), enI potAnI zakti potAnI che AkAzanI nahIM. e eka beDuM Ama cAle e paramANunI paryAya gati karavAnI potAnI zakti che. eya ! Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-64 289 hasubhAI, AvuM sAMbhaLavA maLe evuM nathI nyAM muMbaImAM hoLI saLage che badhI Akho dI'paisA to bhale (maLe ) be-pAMca karoDa, daza karoDa thaI jAya, dhULamAM zuM che ? AhAhAhA ! e prakAre jaDasvabhAvavALA jJAnAvaraNAdikarmarUpe parimita thaela pudgaladravya ja che. e jJAnAvaraNI pariNamyA e pudgaladravya ja che. pudgaladravya pariNamyA che. (jema ) mATI ghaDArUpa pariNamI che, to mATI ja che. ane pudgaladravya jJAnAvaraNIpaNe pariNamyA e pudgala che. e AtmA che nahIM. A pramANe pudgaladravyanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha thayuM. vizeSa kaheze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva !) zloka-64 (45nAti) sthitetyavidhnA khalu pudgalasya svabhAvabhUtA prinnaamshktiH| tasyAM sthitAyAM sa karoti bhAvaM yamAtmanastasya sa eva kartA / / 64 / / have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH zlokArtha:- [ kRtti ] A rIte [puzalakSya] pudgaladravyanI [ svabhAvabhUtA parigAmazaktti: ] svabhAvabhUta pariNamanazakti [ vastu avighnA sthitA ] nirvighna siddha thaI. [ tasyAM sthitAyAM ] e siddha thatAM, [ sa: Atmana: yam bhAva oti ] pudgaladravya potAnA je bhAvane kare che [ tasya sa: puva rtA ]teno te pudgaladravya ja kartA che. bhAvArtha:-sarva dravyo pariNamanasvabhAvavALAM che tethI potapotAnA bhAvanA pote ja kartA che. pudgaladravya paNa potAnA je bhAvane kare che teno pote ja kartA che. 64. pravacana naM. 212 zloka-64 tathA gAthA 121 thI 125 somavAra, phAgaNa suda-7, tA. 5/3/'79 sthitetyavidhnA khalu pudgalasya svabhAvabhUtA pariNAmazaktiH / tasyAM sthitAyAM sa karoti bhAvaM yamAtmanastasya sa eva kartA / / 64 / / ( kahe che ke ) A prakAre pudgaladravyanI zuM kahe che ahIMyA ke je karma baMdhAya che e potAnI paryAyathI baMdhAya che, karma enI paryAya kare che e nahIM jJAnAvaraNI-darzanAvaraNI ATha prakAranA karma e samayamAM, enI pariNamanazaktithI karma thAya che, AtmA kare to thAya che evuM nathI. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29) samayasAra siddhi bhAga-5 AhAhA ! kharekhara to e samaye, e karmavargaNA je che e, e-rUpe pariNamavAnI lAyakAtavALA pariName che, paramANuM to ghaNAM che e ja enI paryAyamAM te kALe jJAnAvaraNI-darzanAvaraNI vigere ATha karma, e pugaladravyanI svabhAvabhUta pariNamana zakti(thI) eno svabhAva ja pariNamanazakti che enI e koI AtmA karma bAMdhe ne AtmA karmanA pariNAma kare evuM che nahIM. (A rIte pudgaladravyanI svabhAvabhUta pariNamana zakti) nirvigha siddha thaI. koInuM vigha nahIM, e pariNamanazakti-pariNamana potAthI che. e anAdi-anaMta pariNamanazakti che. che? "tasyAM sthitAyAM' -ta sthitAmAM eTale emAM te anAdi-anaMta pariNamana che. mATe paramANumAM pariNamana anAdi-anaMta che. e siddha thatAM "sa: mAtmana: sama bhAva rAti' te potAnA svarUpane "yama mAvaM varAti'-pugala (dravya) potAnA je bhAvane kare che- "ta : va vartA' teno te pudgaladravya ja kartA che. pudgala dravya potAnA je bhAvano kartA che-e karmanI paryAya pudgala kare che eno e kartA che, e ATha karma baMdhAya enA pariNAmano kartA e pudgala che, AtmA nahi. (zuM kIdhuM?) pudgalanI pariNAmazakti che anAdi-anaMta, e pariNAmazakti che e kAraNe e samaye paramANuo karmarUpe pariName e potAthI pariName che, to e pariNamananA kartA e pudgala che ane pariNAma enuM kArya che. kaho, samajAya che AmAM? pudgaladravya potAnA nija bhAvane kare che. "sa:mAtma:' che? potAnA nija bhAvane kare che eno kartA pugaladravya ja che. AhAhAhA ! AtmA karmane bAMdhe ne AtmA karmane bhogave ema che nahIM, ema kahe che. bhAvArtha- sarva dravyo pariNamanasvabhAvavALAM che, badhA AtmAo ane paramANuo, badhAM dravyo, pariNamana-badalavAnI zaktivALA che, eTalA mATe pota-potAnA bhAvanA svayaM ja kartA che. AhAhAhA ! paramANuM ane AtmAo samaya-samaye (potAnI) pariNatimAM pote ja kartA che ane pariNati enuM kArya che. pugaladravya paNa potAnA nija bhAvanA kartA che. je bhAvane-karmaparyAyane kare to e bhAvanA e svayaM ja kartA che. AhAhA! nikaTa saMbaMdhamAM rahelA karma paNa potAnI paryAyathI pariName che ema kahe che. A AtmA e karma bAMdhe ne e pariName evuM che nahIM. to (pachI) dUra je che-zarIra, vANI, mana, karma enI je pariNati thAya che e to enA kAraNe svayaM thAya che, AtmAthI nahIM. have jIvanuM pariNAmIpaNuM siddha kare che, pudgaladravyanuM (pariNAmIpaNuM ) pahelAM siddha karyuM (gAthA116 thI 120) have jIvanuM pariNAmIpaNuM (gAthA-121 thI 125 mAM siddha kare che AcAryadeva !) Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-121 thI 125 gAthA-121,122,123, 124, 125 291 *** jIvasya pariNAmitvaM sAdhayati Na sayaM baddho kamme Na sayaM pariNamadi kohamAdIhiM / jadi esa tujjha jIvo appariNAmI tadA hodi / / 121 / / apariNamaMtamhi sayaM jIve kohAdiehiM bhAvehiM / saMsArassa abhAvo pasajjade saMkhasamao vA / / 122 / / poggalakammaM koho jIvaM pariNAmaedi kohattaM / taM sayamapariNamaMtaM kahaM Nu pariNAmayadi koho / / 123 / / aha sayamappA pariNamadi kohabhAveNa esa de buddhI / koho pariNAmayade jIvaM kohattamidi micchA / / 124 / / kohuvajutto koho mANuvajutto ya mANamevAdA / mAuvajutto mAyA lohuvajutto havadi loho|| 125 / / na svayaM baddhaH karmaNi na svayaM pariNamate krodhAdibhiH / yadyeSa: tava jIvo'pariNAmI tadA bhvti||121|| apariNamamAne svayaM jIve krodhAdibhiH bhAvaiH / saMsArasyAbhAva: prasajati sAMkhyasamayo vaa||122|| pudgalakarma krodho jIvaM pariNAmayati krodhtvm| taM svayamapariNamamAnaM kathaM nu pariNAmayati krodhaH / / 123 / / atha svayamAtmA pariNamate krodhabhAvena eSA te buddhiH / krodha: pariNAmayati jIvaM krodhatvamiti mithyA / / 124 / / krodhopayuktaH krodho mAnopayuktazca mAna evAtmA / mAyopayukto mAyA lobhopayukto bhavati lobhaH / / 125 / / *** yadi karmaNi svayamabaddhaH san jIvaH krodhAdibhAvena svayameva na pariNameta tadA sa kilApariNAmyeva syAt / tathA sati saMsArAbhAvAH / atha pudgalakarma krodhAdi jIvaM krodhAdibhAvena pariNAmayati tato na saMsArAbhAva iti tarkaH / kiM svayamapariNamamAnaM pariNamamAnaM vA pudgalakarma krodhAdi jIvaM krodhAdibhAvena pariNAmayet ? na Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 samayasAra siddhi bhAga-5 tAvatsvayamapariNamamAnaH pareNa pariNamayituM pAryeta; na hi svato'satI zakti: kartumanyena paaryte| svayaM pariNamamAnastu na paraM pariNamayitAramapekSeta; na hi vastuzaktayaH prmpekssnte| tato jIvaH pariNAmasvabhAvaH svymevaastu|tthaa sati garuDadhyAnapariNataH sAdhaka: svayaM garuDa ivAjJAnasvabhAvakrodhAdipariNatopayogaH sa eva svayaM krodhAdi: syaat| iti siddhaM jIvasya prinnaamsvbhaavtvm| have jIvanuM pariNAmIpaNuM siddha kare che - karma svayaM nahi baddha, na svayaM krodhabhAve pariNAme, to jIva A tuja mata viSe pariNamanahIna bane are ! 121. krodhAdibhAve jo svayaM nahi jIva pote pariName, saMsArano ja abhAva athavA samaya sAMkhya taNo Thare ! 122. jo krodha-pugalakarma-jIvane pariNAve krodhamAM, kayama krodha tene pariNAve je svayaM nahi pariName? 123. athavA svayaM jIva krodhabhAve pariName-tuja buddhi che, to krodha jIvane pariNAve krodhamAM-mithyA bane.124. krodhopayogI krodha, jIva mAnopayogI mAna che, mAyopayuta mAyA ane lobhopayuta lobha ja bane. 125. gAthArtha-sAMkhyamatanA anuyAyI ziSya prati AcArya kahe che ke he bhAI ![ US:] A [ nI:] jIva [ fr] karmamAM [svayaM] svayaM [vaddha: na] baMdhAyo nathI ane [odhAiima:] krodhAdibhAve [svayaM] svayaM [na pariNamate] pariNamato nathI [li tava ]ema jo tAro mata hoya to ]to te (jIva)[ pariNAnI]apariNAmI [ bhavati] Thare che; ane [ nIve ] jIva [svayaM] pote [oghAlimi: mAvai:krodhAdibhAve [ saparimAne] nahi pariNamatAM, [saMsAraca] saMsArano [bhAva:] abhAva [kasanati] Thare che [vA] athavA [ sarakyasamaya:] sAMkhyamatano prasaMga Ave che. [punivarSa choghaH] vaLI pudgalakarma je krodha te [ nIvuM] jIvane [odhatvam] krodhapaNe [pariNAmati] pariNAve che ema huM mAne to e prazna thAya che ke [svayama pariNamamAnaM] svayaM nahi pariNamatA evA [ H] jIvane [ogha:] krodha [ zuM nu] kema [pariNAmati] pariNamAvI zake? [A] athavA jo [zAtmA] AtmA [svayama] potAnI meLe [oghamAve] krodhabhAve [pariNamate] pariName che [SA te vRddhiH] ema tArI buddhi hoya, to [odha:] krodha[ nIvaM] jIvane[odhatvama]krodhapaNe [pariNAmati] pariNAve che [ti] ema kahevuM [ mithyA]mithyA kare che. mATe e siddhAMta che ke [ dhoyup:] krodhamAM upayukta (arthAt jeno upayoga Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-121 thI 125 293 krodhAkAre pariNamyo che evo) [ mAtmA] AtmA [ogha:] krodha ja che, [mAnopayup:] mAnamAM upayukta AtmA [ mAnaH va] mAna ja che, [ mAyopayup:] mAyAmAM upayukta AtmA [mAyA] mAyA che [2] ane [ nomopayup:] lobhamAM upayukta AtmA [soma:] lobha [ mavati] che. TIkAH-jo jIva karmamAM svayaM nahi baMdhAyo thako krodhAdibhAve svayameva na pariName to te kharekhara apariNAmI ja Thare. ema thatAM saMsArano abhAva thAya. ahIM jo ema tarka karavAmAM Ave ke "pugalakarma je krodhAdika te jIvane krodhAdibhAve pariNAve che tethI saMsArano abhAva thato nathI", to tenuM nirAkaraNa be pakSa laIne karavAmAM Ave che - pugalakarma krodhAdika che te svayaM apariNamatA jIvane krodhAdibhAve pariNamAve ke svayaM pariNamatAne? prathama, svayaM apariNamatAne para vaDe pariNAvI zakAya nahi; kAraNa ke (vastumAM) je zakti svataH na hoya tene anya koI karI zake nahi. ane svayaM pariNamatAne to para (anya) pariNamAvanAranI apekSA na hoya; kAraNa ke vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI.(A rIte banne pakSa asatya che.) tethI jIva pariNamanasvabhAvavALo svayameva ho. ema hotAM (hovAthI), jema garuDanA dhyAnarUpe pariNamelo maMtrasAdhaka pote garuDa che tema, ajJAnasvabhAvavALA krodhAdirUpe jeno upayoga pariNamyo che evo jIva ja pote krodhAdi che. A rIte jIvanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha thayuM. bhAvArtha-jIva pariNAmasvabhAva che. jyAre potAno upayoga krodhAdirUpe pariName che tyAre pote krodhAdirUpa ja thAya che ema jANavuM. gAthA-121 thI 125 upara pravacana Na sayaM baddho kamme Na sayaM pariNamadi kohmaadiihiN| jadi esa tujjha jIvo appariNAmI tado hodi||121 / / apariNamaMtamhi sayaM jIve kohAdiehiM bhaavehiN| saMsArassa abhAvo pasajjade saMkhasamao vaa||122 / / poggalakammaM koho jIvaM pariNAmaedi kohttN| taM sayamapariNamaMtaM kahaM Nu pariNAmayadi koho||123 / / aha sayamappA pariNamadi kohabhAveNa esa de buddhii| koho pariNAmayade jIvaM kohattamidi micchaa||124 / / kohuvajutto koho mANuvajutto ya maannmevaadaa| mAuvajutto mAyA lohuvajutto havadi loho||125 / / karma svayaM nahi baddha, na svayaM krodhabhAve pariName, to jIva A tuja mata viSe pariNamanahIna bane are! 121. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 samayasAra siddhi bhAga-5 krodhAdibhAve jo svayaM nahi jIva pote pariName, saMsArano ja abhAva athavA samaya sAMkhya taNo Thare! 122. jo krodha-pudgalakarma-jIvane pariNAve krodhamAM, yama krodha tene pariNamAve je svayaM nahi pariName? 123. athavA svayaM jIva krodhabhAve pariName tuja buddhi che, to krodha jIvane pariNAve krodhamAM-mithyA bane.124. krodhopayogI krodha, jIva mAnopayogI mAna che, mAyopayuta mAyA ane lobhopayuta lobha ja bane. 125. TIkA--jo jIva, karmamAM svayaM na baMdhAto hoya- karmanAM svayaM potAnA aparAdhathI jo na baMdhAto hoya, AtmA svayaM aparAdha kare che mithyAtva ane rAgadveSa Adi jo e svayaM na kare, to jIva, karmamAM pote ja na baMdhAto hoya- (arthAt ) krodhAdibhAvamAM (jIva) svayameva pariNamato na hoya to krodhAdimAM e pariName nahIM to e vAstavamAM apariNAmI siddha thaze. kahe che? krodha to zabda lIdho che (paNa) krodha, mAna, mAyA, lobha, rAgadveSa, viSayavAsanA e rUpe jo AtmA pariNamato na hoya, to e pariNamanahIna Thare. vikArarUpe pariName nahIM to e apariNAmI Thare. vikArarUpe pariName che jIva ema siddha karavuM che, ahIMyA. vikAra jIvano svabhAva nahi mATe ( vikAra) karmanuM kArya che e vAta ahIM atyAre siddha nathI karavI, atyAre to jIva, je krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga, mithyAtva, viSayavAsanAdi e paNe e AtmA pariName che. AhAhA ! e bIjI vAta hatI kahyuM ne e to. e to svabhAvaSTi karAvavA e vAta hatI. ahIM to enI paryAyano e ja kartA che ema svayaM siddha kartA che, e siddha karavuM che. AhAhA ! pahelAM e (AtmA) pote ja doSa kare che e doSa karma karAve che to to doSa rahita Thare ema che nahIM. doSa karma karAvatuM nathI, karma to nimittamAtra che. ane nimittanA vinA paNa potAnA aparAdhathI ajJAnI jIva, krodha, mAna, mAyA, rAga dveSa, dayA, dAna, puNya pApanA bhAvapaNe thAya che. AhAhAhA ! (je jIva kharekhara apariNAmI ja Thare.) ema thatAM saMsArano abhAva thAya. jo AtmA, svayaM vikArapaNe na pariName to saMsArano abhAva thaze. vikArapaNe pariName che-mithyAtvapaNe, rAga-dveSapaNe, puNya-pApanA bhAvapaNe svayaM jIva pariName che, svayameva-svayaM jIva svayameva pariName che, karmanA kAraNe vikArarUpe pariName che ema che nahIM. AhAhA! (zrotA - jainamAM karma ja baLavAna che) e vAta ja khoTI che, jainadharma to anubhUtimAtra che. potAnI anubhUti-potAnuM kArya kare e e ja jainadharma che. anubhUti ! (zrotA - koI vakhate to Apa zuddha upayogane jaina dharma kaho cho) e badhuM-anubhUti kaho ke zuddhaupayoga kaho badhI eka ja vAta che. anubhUti kaho, zuddhaupayoga kaho, vItarAgatA kaho, akaSAyabhAva kaho e to eka ja vAta che. AhAhAhA ! Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-121 thI 125 295 jo ahIM ema tarka karavAmAM Ave ke "pudagala karma je krodhAdi che te jIvane krodhAdibhAve pariNamAve che" -zuM kahe che ke tArI evI mAnyatA hoya ke pugalakarma je krodhAdi jaDa che ne, jaDa e jIvane krodha-mAnapaNe pariNAve che karmano udaya Ave evuM ahIM (jIvana) pariNamAve che paramANuM e udaya AvIne AtmAne doSa karAve che, nahIM ? che? jhINI vAta che! jo AMhI A tarka upasthita karavAmAM Ave ke pugalakarma krodhAdika che jaDa, e jaDa e jIvane krodhAdikabhAvapaNe pariNamAve che. jaDano udaya je che e AtmAne vikArarUpe pariNAve che-Ama jo tame kaho cho to enAthI be doSa Ave che. "tethI saMsArano abhAva thato nathI"-ziSyano prazna che to enuM nirAkaraNa be pakSa laIne A prakAre karavAmAM Ave che. sAMbhaLo! pugalakarma krodhAdika che jaDa te svayaM apariNamatAne para vaDe pariNAvI zakAya nahi, zuM kIdhuM? je svayaM pariNamatAne ke je pudgalakarma krodhAdika che, jaDa e jaDa svayaM apariNamatAne pariNAvI zake nahi.) je koI pariNamato nathI jIva, e jIvane krodhAdibhAvarUpe pariNamAve jaDakarma AMhI AtmA vikArapaNe na pariName ane krodhapaNe jaDa che e ( jIvane) vikArapaNe pariNamAve to emAM A kahe che dekho svayaM pugalakarma krodhAdika che te svayaM apariNamatA jIvane krodhAdipaNe pariNamAve? svayaM apariNamatAne para vaDe pariNamAvI zakAya nahIM. kahyuM? ke jIvamAM je vikAra thAya che, krodha, mAna, mAyA, lobha, icchA e jaDakrodha karAve che, AtmA nathI pariNamato ene krodha (jaDaprakRti ) pariNAve che ke zuM pariNamatAne pariNAve che? ke nahi pariNamatAne pariNAve che krodhajaDa? ke pariNamatAne pariNAve che jaDa? AhAhA! nyAyathI vAta mUkI che. che? pudgalakarma krodhAdika che jaDa-jaDa te svayaM apariNamato AtmA, pariNamato nathI, evA bIjA jIvane krodhAdikabhAve pariNamAve che? jaDa. jaDakarma AtmAmAM vikArabhAve (AtmAne) pariNamAve che ke svayaM pariNamatA che ke svayaM AtmA vikAra kare ne jaDakarma pariNamAve evuM che? AhAhA ! be prazna thayA, (zuM?) ke jaDakarma je che e AtmA vikArarUpe pariNamato nathI ene jaDa pariNamAve che? ke pote pariName che ene (jaDakarma) pariNamAve che? ( zrotA:- svayaM pariNamatAne koNa pariNamAve enuM zuM kAma che?) e mATe to kahe che. AtmA vikArapaNe na pariNamato hoya ane jaDakarmano udaya ene vikArapaNe pariNAve to to tArI apariNamita-je pariNamatA nathI ene kema pariNamAvI zake, ane pariName che potAnAthI je vikAra (paNe ) pariName che to paranI apekSA kyAM rahI potAnA kAraNe vikAra kare che emAM paranI apekSA che nahIM. lojikathI vAta kare che bhAI. vANiyAmAM AvuM Ave nahIM, kyAMya vepAramAM dhaMdhAmAM ekalA pApa kare che emAM AvuM kyAMthI Ave? A to bhagavAna trilokanAtha ema kahe che ke prabhu tuM ema mAnI le, ke huM to pariNamanahIna chuM-pariNamana mArAmAM nathI (ane) e jaDa che e mane pariNamana karAve chekarmano udaya che e mane doSa karAve che, to jo ema kaho to e pariNamatAne pariNamAve che ke nahIM pariNamatAne pariNAve che? jo pariNamatAne pariNAve che to evuM hoya nahIM, svayaM pariName che ene paranI apekSA Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 samayasAra siddhi bhAga-5 nahIM. nahi pariNamatAne-pariNamAve to je zakti svataH na hoya tene anya koI karI zake nahi. paranI zakti paramAM e zakti daI zake nahIM. che? dekho! A to vAta sArI AvI, kAla to pudgalanI hatI, A jIvanI che. svayaM apariNamatAne svayaM jo AtmA vikArarUpe na pariNamato hoya to, para dvArApariNamAvI zakAya nahi, potAnAthI jo AtmA vikArapaNe na pariName to parathI vikArarUpa pariNamAvI zakAto nathI. AhAhAhA ! samajANuM kAMI....? svayaM apariNamatAne-AtmA potAthI doSane (karato na hoya) mithyAbhrAMti, rAga-dveSa, viSayavAsanA AdithI pote pariNamato nathI e nahi pariNamatA jIvane paradvArA nahi pariNamAvI zakAya-nahi pariNamavAvALAne paradvArA pariNAvI zakAya nahi. jaDathI AtmAmAM vikAra thato nathI, kyAreya kahe che. amAre karmano udaya Avyo to amAre vikAra karavo paDayo, mUDha che ema kahe che. samajANuM kAMI? amane (A) krodha Avyo, e karmano-krodhano udaya Avyo, AkarA to amane krodha thayo ! tuM krodharUpe (svayaM) pariNamyo cho ke ene tane pariNamAvyo che? ke tuM nathI pariNamato-apariNAmI cho ne tane pariNamAvyo ? tyAre kahe ke mane pariNamatAne pariNamAvyo to tuM vikArapaNe pariName che, bIjo zuM pariNAve? ane jo na pariNamato ho to e para pariNamAve evI zakti che nahIM. AhAhAhA ! che? svayaM apariNamatAne para vaDe pariNamAvI zakAya nahi. kAraNa ke je zakti svataH na hoya pariNamana zakti na hoya tene anya koI karI zake nahi. potAnAmAM pariNamana zakti na hoya to karma pariNamana zakti karAvI de ema trikALamAM che nahIM. Are ! AvI vAtuM to samajavI ! oluM to sAmAyika kare ne paDikkamaNA kare thaI gayo dharma. A bhakti kare bhagavAnanI lyo, are, bhAI hajI tArI cIjamAM zuM che? paracIja zuM che? evI bhinnatAnI khabara nahi tyAM to ajJAna che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI...? svayaM apariNamatAne-anya vastumAM je zakti svataH na hoya to-jo AtmAmAM pariNamavAnI zakti svataH na hoya to ene anya koI karI zake nahi to karma ene karI zake nahi. bhASA to sAdI paNa bhAva to jhINAM che. AhAhA ! vaLI eka ThekANe ema kahe ke vikAra AtmA karato ja nathI, vikAra karma kare che e to hajI bIjI cIja (apekSA) che, kare che to e paNa daSTi dravya upara gaI-svabhAva trikALI jJAyaka svabhAva para dRSTi thaI, to paryAyamAM vikAra karavAno koI guNa nathI, e kAraNe vikAra potAnuM kArya nathI e jaDanuM kArya che ema kahevAmAM AvyuM. paNa... AMhI to potAnI paryAyamAM vikAra thAya che, e karmathI nahi, eTaluM siddha karyA pachI, e svabhAvaSTinI vAta kare che. samajANuM kAMI....? AhAhAhA! svayaM pariNamatAne to anya pariNamAvAvALAnI apekSA hotI nathI. kema ke vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI. AhAhA ! vikArarUpe pariName emAM karmanI apekSA nathI, samajANuM kAMI ? e dAMta ApyuM che ne emAM, sphaTika che ne sphaTika sphaTika ratana, to lAla, pILA phula hoya to emAM jhAMya paDe che, e potAnI yogyatAthI parathI nahi. jo phUla che enAthI sphaTikamAM jo lAla-pILI jhAMya paDatI Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-121 thI 125 297 hoya to, parathI thaI parathI thatI ja nathI potAnI yogyatAthI thAya che. Ama lAkaDI athavA lAkaDAno sthaMbha lyo emAM lIlA-pILA phUla mUkavAthI jhAMya paDatI nathI, potAnI yogyatA nathI. lAkaDAmAM lAla-pILA phUla mUko to tyAM lAla-pILI jhAMya paDatI nathI, enI yogyatA nathI, ane sphaTikamAM yogyatA che to potAnI yogyatAthI lAla-pILI jhAMya paDe che. ema loDhuM je agnithI UnuM thaI jAya che to e loDhuM agnithI UnuM thaI jAya che, e agnithI thatuM nathI. loDhAno (UnA thavAno) svabhAva che to thaI jAya che. be. have trIjuM (daSTAMta) mATInuM. A to dAkhalA che. hamaNAM Avaze, ghaDArUpe mATI pariName che, to e mATI ghaDArUpa che. to (kuMbhAra) ghaDAno kartA nahi. ghaDo kArya che ne mATI kartA che. ghaDAno kartA kuMbhAra che ema nathI. AhAhA ! sutAra lAkaDAne ghaDato nathI. sonI dAgInA banAvato nathI, vaNakara kapaDuM vaNI zakato nathI. (zrotA:- karmamAM bheda kema karyo) jyAre e to karmamAM, have Ave che. Asava-Asava zuM che, emAM koI ( vipAka) thAya che e prakRti atyAre na hoya to vipAka na Ave-vipAka Ave to, e to karmanI vAta che, aMdara enAM pariNamananI vAta che. AtmAnI sAthe sabaMdha nathI ene. AhAhAhA ! kahe che? (zrotAH- jIva vipAkamAM to jIvane) jIva vipAkane, vipAka che nahIM emAM (jIva) potAnA vikArathI pariName che ne potAnA vikArane TALe che basa. prakRtimAM ya vipAka zuM che, e bIjI cIja che. e to keTalIka pravRtti sattAmAM paDI che to e avipAka kahevAmAM Ave che. udayamAM Ave che e vipAka kahevAmAM Ave che. e to paranI jaDanI vAta che enAthI AtmAmAM koI vikAra thAya, karmano vipAka Avyo to AtmAmAM karma (thI) vikAra thAya, evI cIja che nahi. AhAhA! samajANuM kAMI? AvuM (samajavA) navarAza kyAM? satyano nirNaya karavAne vakhata na maLe, jaDa-jaDanI (paryAyane) banAve, caitanya caitanyane banAve! caitanya potAnA vikArI ke avikArI A beya leze have, ahIM to vikAranI vAta che, pachI lya che caitanya potAnA nirmaLa jJAnadarzanane banAve, kAM rAga-dveSane banAve, paNa parane to banAvI zake nahIM ane parathI potAnAmAM (kaMI paNa) banI zake nahIM. AhAhAhA ! svayaM pariNamatAne to anya pariNamAvanAranI apekSA hotI nathI. dekho ! AhAhA! jo AtmA e svayaM potAthI vikArarUpa pariName che to paranI apekSA ene che nahi. AhAhA ! vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI, mahAsiddhAMta A. dareka vastunI zakti-je vastumAM potAnuM pariNamana karavAnI zakti che e paranI apekSA rAkhatI nathI. samajANuM kAMI? AhAhA! A hAtha cAle che, dekho ! to kahe che ke e hAthanI pariNamanazakti emAM che, enAthI che. emAM jo zakti na hota ne AtmA ane zakti daI zake calAvavAnI evuM che nahIM. enAM kAraNe A hAtha cAle che, AtmAnA kAraNathI nahIM. AhAhAhA ! potAnAmAM jo pariNamanazakti na hoya to bIjA pariNamana zakti zI rIte ApI zake ? ane potAnAmAM jo zakti pariNamananI hoya to bIjAnI apekSAnI zuM jarUra rahI ? AhAhA ! jhINuM bahu! jainamAM to karma-karma rAmavijaya hatAM ne e olA kheDAvALA jeThAbhAI hatA derAvAsI, pachI AMhInuM sAMbhaLyuM eTale lAgyuM ke mALuM, A to bhAre lAge che sAcI vAta to A lAge Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 samayasAra siddhi bhAga-5 che, pachI ene ema thayuM ke jo A amArA saMpradAyamAM maLe to ApaNe pheravavuM maTe. pachI prazna mUkyA pacAsa sAdhuomAM! koIe uttara Apyo nahi. eka jaNe Apyo badho khoTo, pachI chevaTe rAmavijayane maLyA ke ApaNe carcA karIe, tyAM rAmavijaya paNa kahe, pahelI vAta A, ke karma vikAra karAve ke na karAve? karma vikAra karAve che e mAnya hoya to huM carcA karIza. mULa.... tyAM AkhI lAInaphera che. zvetAMbara zailImAM AkhI siddhAMtanI zailI judI che. AhAhA ! paNa have AkaruM paDe jiMdagI AkhI (emAM) kADhI hoya ne, mA-bApa emAM hoya, emAM dikarA hoya, e karatA hoya emane ema karyA karatA hoya, have emAMthI rAmavijayane ane ene carcA thaI jeThAbhAI, Ave che ne jeThAbhAI Ave che ApaNe carcA karIe (to) rAmavijaya kahe, pahelI A zarta, karmathI vikAra thAya che e zarta. A kahe, e mAnya nahi-e vikAra potAthI thAya che, karmathI nahIM. AhAhAhA ! potAthI jo pariName che. AtmA to vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI. to karmanA udayanI apekSA nathI rAkhatI-bhale nimitta ho paNa enI apekSA rAkhe nahi, ke e che mATe mAre pariNamavuM paDyuM evI apekSA nathI. samajANuM kAMI ? AhAhAhA ! kasAI je bokaDA kApe che, to kahe che ke emAM je mithyAtvabhAva che, e koI karmo karAvyo nathI eNe karyo che. AhAhA ! mahA tIvra pApanA e pariNAma jIve karyA che. karmo karAvyA che? karma udayamAM AvyuM ne Avo kaSAya karavo paDyo, evuM che nahIM. AhAhA ! koIe thappaDa mArI ane krodha thayo, to kahe che ke ) krodha thayo e to potAthI thayo che, thappaDa mArI mATe enAthI krodha thayo e vAta jUThI che, ema kahe che. -jo potAnAmAM krodharUpe pariNamavAnI zakti na hoya to thappaDa zuM kare? ane pariNamavAnI zakti che to paranI apekSA kyAM rahe? AhAhAhA ! kaho, rAyacaMdabhAI? AvuM che juduM, AhAhAhA ! A jainamAM to karma ja, hoLI garI gaI che karma karAve... karma karAve, karma karAve. hoLI garI gaI che. (zrotA- eTale karmanI pUjA kare che ne!) karmadahananI pUjA jaDanI. AMhI to (saMvata) ekoterathI kahetA AvIe chIe, 71nI sAla, keTalA varasa thayAM ? cosaTha-lAThI comAsuM hatuM (kIdhuM) vikAra potAthI thAya che, karmathI bilakula nahIM, e vAta bahAra nIkaLIne e ya jhaMjhaTa lAgI! (prathama) sthAnakavAsImAM AvyuM, e zvetAMbaramAM gaI vAta, eNe virodha karyo digaMbaramAM gaI, digaMbaroe virodha karyo! AhAhA ! nahIM! karmathI vikAra thAya che. varNajI (gaNezaprasAda varNI) sAthe carcA thaI hatIne? tenI sAla ! (teo kahe ) nimittathI thAya che. meM kIdhuM juo dekho ! "paMcAstikAya bAsaTha gAthA" badhA paMDito hatA, badhA beThA'tA vikAra potAthI thAya che paranI apekSA-kArakanI ene che nahIM. karmanA-nimittanA kArakonI apekSA vikAra karavAvALAne che nahIM. to (vAta) no beThI ! (kahevA lAgyA) nahi, nahi evuM che nahIM. potAnAthI thAya to svabhAva thaI jAya eno, paNa e vikAra karavAno svabhAva-pariNamana enI zakti che. AhAhAhA! be carcA moTI thaI, eka A thaI ne eka kramabaddha!dareka padArtha kramabaddha che-eka pachI eka paryAya thavAvALI e ja thaze. e kahe nahi, eka pachI eka paNa eka pachI AjaAvavAvALI che ne A ja Ave ne Aja hoya ema nahIM, (to pachI) kramabaddha kyAM rahyuM? jhINI Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-121 thI 125 299 vAta bhAI bahu! sukSma vAta (che). AhAhAhA ! ahIMyA to kahe che, svayaM pariNamatAne to para (anya) pariNamAvanAranI apekSA na hoya; jo zakti svataH na hoya tene anya koI pariNamAvI zake nahi. svayaM pariNamatAne to anya pariNamAvanAranI apekSA nathI hotI-AtmA e vikAra kare che to karmanI nimittanI apekSA nathI hotI nimitta ho, paNa oluM nimitta che mATe AMhI vikArapaNe pariName che evuM che nahIM. AhAhA! kema ke vastunI zaktio paranI apekSA nathI rAkhatI. ohohoho!mahAsiddhAMta ! dareka AtmA ne dareka paramANu, pratyeka samaye je pariNamana kare che e paranI apekSA nathI rAkhatA. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? mahAsiddhAMta che A "vastunI zaktio paranI apekSA nathI rAkhatI" -pratyeka padArtha potAnI pariNamana (zaktithI) pariNamana kare che e paranI zaktinI apekSA rAkhatI nathI. AhAhA ! mAstara barAbara bhaNAvanAra che ane chokaro ThoTha nikaLe che, kema ke enI pariNamanazakti nathI, to mAstara zuM kare? vizeSa bhaNavAnI zakti na hoya to mAstara zuM kare? vizeSa bhaNavAno kSayopazama nathI to ene-zabda ne zAstra zuM kare? AhAhA ! samajANuM kAMI...? eka ja mAstara hoya ne pacAsa chokarAM hoya (temAMthI) je chokaro eka che te potAnI yogyatAthI pAsa thAya che ne eka nApAsa thAya che, to pota-potAnA kAraNe, mAstaranA kAraNe nahIM. mAstara to e eka ja badhAne bhaNAvavAvALA che. AhAhA ! (zrotA - badhAne karmano kSayopazama judo judo che?) e karma nahIM, potAno kSayopazama joIe, karma to nimitta-jaDa che, potAnA kSayopazama bhAvanI paryAyanI kamI che potAne kAraNe, e kAraNathI e ThoTha nizALIo nIkaLe che, karmane kAraNe nahIM. (zrotAH- jetapuramAM puruSottama hato, bhagu pazu hato ekaDeekathI daza sudhI AvaDe pachI na AvaDe) hA, e to bhago hato ne? jetapurano bhago kaMdoI hato, ekathI daza sudhI zIkhyo pachI AvaDe nahi, e sivAya (kAMI ) mane, bIjo maLyo to amarelI dazAzrImALI vaNiyA paNa tabaDakA tANe-Ama majurI kare ! AhAhA ! makAna caNavAmAM (majurIe jAya ) A sItteranI vAta che. meM ene pUchayuM elA tuM vANiyo che dazAzrImALI ne A zuM? (te) kahe mahArAja! eka thI daza sudhI zIkhyo chuM, pachI kahe mahArAja ! mane kAMI AvaDatuM nathI. eTale huM majurI karuM chuM. tabaDakA tANe ne aMdara mATI-cUnA ne phalANuM ne makAnanA kAmamAM ema e pota-potAnI yogyatAthI che e karmathI nathI. AhAhA! A to mahAsiddhAMta. AtmA, potAnI paryAyamAM pariNamavAnI yogyatA potAthI che. cAhe to jJAnapaNe pariNamo ke rAgapaNe pariNamo e Avaze, AgaLa Avaze kaLazamAM. paNa e potAnA kAraNathI che. karma che to rAga thAya che evuM nathI. ane karmano kSayopazama hoya to ahIM jJAna vadhe che evuM paNa nathI. AhAhAhA ! "A rIte banne pakSa asatya che?" koNa? ke pariNamanavALAne pariNamAve che tuM ema kahe to e vAta jUThI che (ane) nahi pariNamatAne tuM pariNamAvI zake e vAta paNa juThI che. nahI pariNamanArane pariNamAvI zake evI zakti paramAM hotI nathI. AhAhAhA! samajANuM Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 samayasAra siddhi bhAga-5 AmAM ? ahIM AkAza che e AkAzanA che ahIMyA pradeza, ene UMco karI zake che koI ? ahIM pradeza che AkAzanA UMcA karI zake che? A lAkaDIne UMcI karI zake che ? ( nA-nA ) enI pariNamana zaktithI UMcI thAya che, AMgaLIthI nahi, hAthathI nahi. AhAhAhA ! dareka 52mANumAM anAdi-anaMta pariNamana zakti che, to e 52mANuM jyAre pariName che te kALe te potAnA pariNAmano kartA che. ema bhagavAna AtmA anAdi anaMta pariNamana zakti che anAdi-anaMta to jyAre jyAre e pariName che to e potAnI pariNamana zaktithI pariName che. 52nA kA2NathI-karmathI, nokarmathI, enAthI evuM che nahIM. AhAhAhA ! AmAM zuM karIe bhAI, ghare Avo chokaro pADyo, ene laIne amAre Ama thavuM paDayuM, e badhI khoTI vAta (che. ) tArI paryAyanI yogyatAthI tuM vikAra kare che. AhAhA ! 'yogyatA hI za2NuM' Ave che nahIM ? Ave che "yogyatA hI za2NuM" -dareka dravyanI te te samayanI yogyatA che, e vAta che. 52nA kA2Ne emAM kaMI thAya che evuM che nahIM. AhAhAhA ! ( kahe che) tethI jIva pariNamanasvabhAvavALo trikALI svayameva ho jIva, badalavAnA svabhAvavALo svayameva ho, e jIva, krodha, mAna, mAyA, lobha kare to svayaM potAthI kare che, karmathI bilakula nahIM. AhAhA ! ( loko ) kahe che ne ke bhAI amAre to kSamA rAkhavI hatI paNa krodhano evo udaya AvI gayo karmano (tethI ) mAre e ( krodha ) karavo paDayo, jUTha che badhuM ! AhAhAhA ! kamAvAno bhAva karmano udaya che tyAM sudhI amAre dukAnamAM kamAvuM paDe, joDAvuM paDe jUTha vAta che badhI. e tyAM dukAna (mATeno ) vikAra kare che to te tuM tArA svataH pariNAma karavAvALo che, karmathI e thayA ja nathI. dhaMdhAnA vikA2 ne dukAne besavAnA bhAva je thAya che e vikArI e AtmA svayaM potAthI pariName che, e vikArane pariNamAvavAvALA dukAnanA dhaMdhA nathI ne karmeya nathI. dhaMdhA e nokarmamAM jAya che karma, karmamAM jAya che. AhAhAhA ! 'A rIte banne pakSa asatya che' -eTalA mATe jIva pariNamana svabhAvavALo svayameva ho. badalavAno svabhAva anAdi-anaMta che. to e samaye paNa vikA2nuM pariNamana potAthI che, 52thI che nahIM. AvuM hovAthI 'jema garuDanA dhyAnarUpe pariNamelo maMtrasAdhaka, pote garuDa che tema.' garuDa thaI jAya, jANe ke huM ( ja ) garuDa chuM ! AhAhA ! olAmAM pADAno dAkhalo Apyo, to-pADAnuM dhyAna karatAM-karatAM (jANe ke huM) pADo thaI gayo ema lAge che. tema, ajJAnasvabhAvavALA -ajJAna svabhAva eno, jJAnIne krodha-mAna-mAyA Ave che enuM to jJAna thAya che ja2I sUkSma vAta che. jJAnIne jarI rAgaAdi asthiratA thAya che, ene mithyAtva gayuM che-samyagdarzana thayuM che-AtmAnuM bhAna thayuM-AtmAnuM jJAna thayuM che ene jarI rAga Ave che to e rAganA kartA nathI paNa rAganA jANanAra rahe che. AhAhAhA ! AMhI to ajJAnI rAgane kare che, evA ajJAnInI vAta lIdhI che. ema lIdhI che dekho ! ajJAnasvabhAvavALA-potAnA svarUpanuM bhAna nahi evo krodhAdirUpe jeno upayoga pariNamyo che-krodhamAM jeno upayoga pariNamita che evo jIva svayaM krodha che. ( jema ) mATIthI ghaDo thayo to ghaDo mATI che... mATIthI ghaDo thayo to ghaDo mATI che. ema jIvathI krodha thayo to krodha jIva che. e jIvano krodha che. AhAhAhA ! Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-121 thI 125 301 karmanI rADa moTI che A jainamAM, pahelethI moTI takarAra, ekoteramAM A vAta mUkI'tI to garabaDa thaI gaI moTI, dAmodarazeTha hatA eka dAmanagaranA paisAvALA! daza lAkha rUpiyA te dI" sAITha varasa pahelAM, emaNe ekadama virodha karyo, karmathI vikAra na thAya? kIdhuM bilakula nahIM. eka Takoya nahIM, soe so TakA AtmA vikAra ne doSa kare che, e potAthI kare che, karmanI apekSA emAM che nahi. AhAhAhA ! samajANuM kAMI...? ane varNAjI hAreya e carcA thaI, varNIjIe kalakattA mokalyo patra, e (kAnajIsvAmI) ema kahe che ke potAthI vikAra thAya che, parathI nahIM, moTI bhUla che. zAhUjI che ne? zAhUjI, e lAvyA patra, gajarAjIne tyAM bhojana hatuM, bhojana karyA pachI zeTha (zAhUjI ) lAvyA hatA A patra Avyo che, vikAra kema thAya che? kIdhuMH uttara daI dIdho che badho tyAM. vikAra potAthI thAya che, karmathI nahIM! moTo paMDita hoya ke game te hoya. ho. AhAhAhA ! ajJAnI-ajJAnInI vAta che ne ahIMyA ! jJAnIne to AtmA zuddha caitanya che, enA upara daSTi che, jJAnInI-dharmIjIvanI ! zuddha caitanya-dhruva-akhaMDa-abheda-jJAyakabhAva upara dRSTi hovAthI, e to jJAna ne-AnaMdanI paryAyanA kartA che. AhAhAhA ! cha khaMDanuM rAjya karato dekhAya paNa e eno kartA che nahIM, cakravartI samakitI chatRhajAra strI, channe karoDa pAyadaLa ane eno kartA che nahIM. enI potAnA svabhAva upara dRSTi hovAthI, jJAtA-daSTAnA pariNAma thayA to jANanAradekhanAra che. AhAhAhA ! evo svabhAva che. jema garuDanA dhyAnarUpe pariNamelo maMtrasAdhaka pote garuDa che tema," ajJAna svabhAvavALA krodhAdirUpe krodha, mAna, mAyA, lobha, rati, arati vigere, viSayavAsanA rUpe jeno upayoga pariNamyo che, eno upayoga emAM pariNamyo che evo jIva svayaM krodhAdi che. joyuM? jIva ja svayaM krodhAdi che. mATIthI ghaDo thayo, to ghaDo e ja mATI che. ema jIvathI krodha thayo to jIva ja krodhAdi che. AvI vAtuM che. vItarAgano mAraga jANavo, jainamAM janmyA ene ya khabara nathI, emane ema hAMkya rAkhe mAthe kIdhuM e "je nArAyaNa thaI rahyuM. AhAhAhA ! '(krodhAdirUpe) jeno upayoga pariNamyo che evo jIva ja pote krodhAdi che -joyuM? jIva ja svayaM krodha, mAna, mAyA, lobha che. che ne aMdara? " krodhopayogI krodha jIva mAnopayogI mAna che krodha upayoga to krodho, mAna upayoga to mAna ja che- jIva evo che. mATIthI ghaDo thayo to ghaDo mATI ja che. AhAhA ! telanI dhAra thaI to e tela ja che. (telanI) dhAra bIjAe karI ema che nahIM. AhAhAhA ! vAsaNamAM ghI che? to kahe nA, "ghI' ghImAM che-ghI ghImAM che e ja ghI che vAsaNamAM, vAsaNa vAsaNamAM che e to jaDa che, e to bIjI cIja che emAM ghI nathI. AhAhA ! paNa e ghI, ghI upara rahe che-ahIMyA paNa ghI, ghIne AdhAra che (vAsaNa) chUTI jAya topaNa ghI, ghIne AdhAre che. (zrotA:- kAzIthI eka brAhmaNa Avyo'tone eNe prayoga karyo hato ne) karyo have khoTA badhA. AhAhA ! AMhI to kahe che ke je dravya, je dravya je samaye pariNamana kare che e pariNamana e dravyanuM che. je samaye je dravya pariNamana kare che e dravya ja che. dravya ja e che-e dravyanuM pariNamana to dravya e ja che. AhAhAhA! roTalI bane che to roTalI loTa che. loTathI banI che roTalI to roTalI loTa ja che. roTalI strIe karI evI vAta che nahIM. AhAhAhA ! jAone Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 samayasAra siddhi bhAga-5 mahAsiddhAMta mUkyo che ne ? "ajJAna svabhAvayukta krodhAdi che" -A to ajJAnInI vAta che ne ? krodha, mAna, mAyA, lobha vikA2rUpe pariName che ajJAnI, ( e ) potAthI svataH pariName che, karmanA udayane kA2Ne pariName che evuM che nahIM. jeno upayoga pariNamyo che-jeno upayoga evo jIva, jIvano upayoga pariNamyo che evo jIva, jIva ja svayaM krodharUpa che. AhAhAhA ! eka bAju to kahevuM ke jIva to jJAtA-deSTA akhaMDAnaMda prabhu che ! ( ane ) AMhI vikA25Ne pariName che to ene jIva kahe che. AhAhAhA ! e jIvanuM pariNAma che ne vikAra to... puNya-pApa, dayA-dAna, vrata-bhakti vikA2 to vikA25Ne pariName che e jIva ja che. ( AhA !) e jIva ja che, ajIva nahIM-jaDa nahIM-karma nahIM ema kahe che. AhAhA ! A kAle AvyuM'tuM pudgalanuM, Aja AvyuM che jIvanuM ! 'jIva ja pote krodhAdi che' bhASA dekho, jIva ja nizcaya svayaM krodha, mAna, mAyA, lobharUpa che, AtmA ja krodha mAna mAyArUpa che ! AhAhAhA ! ajJAnI rAga ne krodha mAnarUpe thaI gayo, to ajJAnI jIva ja krodharUpe che. kaho, karma krodharUpe thayuM che evuM che nahIM. AhAhAhA ! AkarI vAta che. vANiyAne navarAza na maLe, satyano nirNaya ka2vAnI, ema ne ema jiMdagI cAlI jAya. AhAhAhA ! 'A rIte jIvanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha thayuM' -jIvanuM pariNAma svabhAvatva (siddha thayuM ) AhAhAhA ! bahu gAthA sarasa che A ! jJAnI jJAna thayA pachI ( e ) bIjI vAta che. paNa jyAM sudhI ajJAna che, te ajJAnapaNe potAthI vikA25Ne pariName che. e ajJAnamAM karmanA kA2Ne ajJAnapaNe pariName che evuM che nahIM. AhAhA ! e prazna thayo hato ne tyAM, ke jyAre jJAna kSayopazamarUpe thAya che AtmAmAM vadha-ghaTa thAya che jJAnamAM ghaTADo-vadhAro thAya che, e potAthI thAya che, jJAnAvaraNIthI nahIM. to varNIjI kahe, nahi ! e jJAnAvaraNIthI e badhI (vAta ) ema cAlI'tI ! ema bicArA ! eno kAMI vAMka nathI ! e prathA traNeya saMpradAyamAM sthAnakavAsImAM, derAvAsImAM, digambaramAM traNeyamAM karmane laIne vikAra thAya che, karmane laIne vikAra thAya che AhAhAhA ! ema kahyuM eNe karmathI vikAra thAya che, karmathI na thAya to svabhAva thaI jAya. ( kIdhuM: ) are, svabhAva paryAyano pariNamana svabhAva che. pariNamana svabhAva che to thAya che, emAM, karmathI bilakula nahIM. eka Takoya nahIM paccIsa TakA karmanA ne poNoso TakA puruSArthanA ahIMyA vikAramAM eka vaLI pacAza TakA kaheto'to e ahIM Avyo'to jIvaNadha2 ! Avyo'to te, zeThanI hAre, zeTha hukamIcaMda zeTha ! pacAsa TakA nimittanA ne pacAsa TakA upAdAnanA (harAma ), kIdhuM: so TakA nimittanA nimittamAM ne upAdAnanA upAdAnamAM, Ama bhagavAna trilokanAthanA vacano che. kIdhuM, mAno na mAno tame jANo ! zeTha AvyA'tA ne traNa vAra ( ahIM sonagaDha ) vIsa karoDa rUpiyA, sAthe eka jIvaNadhara paMDita hato, nimittathI thAya che ? kIdhuM, evuM che nahIM. e kahe pacAsa, pacAsa TakA rAkho ne. AhA ! na eka vaLI amAre prazna thayo hato soe so TakA rAkhane vikAra karavAmAM soe so TakA tArA. ane vikAra nahIM karavAmAM paNa so e so TakA tArA. karma che to vikAra thayo che evuM che nahIM, karma khasyA to avikArI thayo ema paNa che nahIM. AhAhAhA ! e prazna pahelAM cAlyo hato Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-121 thI 125 303 dAmanagara, ke tame ema kaho cho ke karmathI ahIM (jIvamAM) vikAra thato nathI. to eTaluM to rAkho ekAvana TakA vikAra karavAno puruSArtha potAno ne ogaNapacAsa TakA karmanuM AMhI, AMhI vadhAre rAkho, Avo prazna thayo hato, AMhI to ghaNAM prazno thAya che ne pahelethI ja ( prazno) Ave che ne ekAvana TakA rAkho kAraNa... bola Avyo ne be TakA ahIM vadhI gayAne AtmAnA puruSArthamAM vikAranA 51 TakA-49 TakA karmanA kIdhuM: eka Takoya karmano nahIM (vikAra thavAmAM) ekAvana TakA zuM, soe so TakA vikAra-karavAmAM (jIva) svayaM potAthI kare che. moTI carcA cAlI hatI. e traNeya saMpradAyamAM A jainapaNAmAM mAne eTale karmane ja mAnanArA ! anya (matamAM) Izvarane mAne ke Izvara kartA (che.) A jainamAM karma kartA garI gayA! have, Izvara to caitanya che ane A to jaDa. jaDezvara thaI gayo aMdarathI ! AhAhAhA ! zuM karIe bhAI, amAre karmano udaya che, na choDI zakIe ame, karmano udaya maMda paDe to ame choDI zakIe, e jUTha vAta che. potAnA svayameva puruSArthathI vikAra kare che ane potAnA svayameva savaLA puruSArthathI vikArano nAza kare che. paranI apekSA emAM che nahIM. AhAhAhA ! A to jIvanI vAta hAle che, bahu sarasa che (gaIkAle) ema pudgalamAM lIdhuM. AhAhAhA ! emAM pariNamana zakti che ne emAM, karma paramANuM che emAM e paramANumAM pariNamanazakti anAdianaMta che ke nathI? anAdi-anaMta che ke nahi? (che.) to jyAre karmapaNe pariNamyA to e pariNamana zakti anAdi-anaMta pariNamanazakti e vakhate ya che. AhAhAhA! karmarUpe thayA, (A AtmA paNa (vikArarUpe thayo )!) paramANumAM pariNamana zakti che ke nahIM? che, anAdi-anaMta (che) te Ama Ama thAya che, to e pariNamana anAdi-anaMta che. to e pariNamana enuM che ne enAthI e kAma kare che. AtmA ene halAvI zake che ke AtmA bolI zake che, traNa kALa-traNalokamAM nahi. AhAhA ! AvI vAta besavI, dharma to hajI svataMtra che-doSa e svataMtra che, ne dharma paNa svataMtra che. doSa, e potAnI paryAyamAM, paralakSathI (jIva) svataMtra kare che, dharma potAnA lakSathI (jIva) svataMtra kare che! AhAhA ! (AtmA) vikAra paranA lakSathI svataMtra kare che, paralakSa karyuM to enAthI (parathI) thayuM nathI, ane samyagdarzanazAna-dharma potAnA lakSathI svataMtra kare che, darzanamohano kSayopazama hoya to ahIM samyagdarzana thAya che-mithyAtva jAya to-darzanamoha to samakita thAya che evuM nathI. AhAhA ! kaho, paMDitajI? tyAM zuM atyAra sudhI zIkhyA'tA badhuM tyAM? e to jyAM hoya tyAM e ja mAMDe che badhAne. AhAhAhA! bahu sarasa vAta che! jo pariNamanazakti potAnAmAM na hoya to bIjo zakti daI zake e traNakALamAM bane nahIM. mATImAM ghaDo thavAnI zakti na hoya to kuMbhAra e zakti daI zake nahIM. loTamAM roTalI thavAnI loTanI zakti na hoya to roTalI bane nahIM. loTanI zaktithI roTalI thAya che, ema na hoya to bIjA koI strI Adi roTalI banAvI zake ema che nahIM, kema ke paramAM je zakti nathI bIjo zakti ApI zakato nathI ane paramAM zakti che to paranI zaktinI apekSA nathI. AhAhAhA! - A to cAra paisAnI zera to maNanA aDhI rUpiyA. A dAkhalA A to samajavA mATe (che) siddhAMta A ke aDhI rUpiyAnuM maNa to cAra paisAnuM zera ke sADA sADatrIsanA? ke sADA Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 samayasAra siddhi bhAga-5 sADatrIsanA sADI sADatrIsa AnA. e to badhI enI kuMcI ! ema pratyeka dravyanI vartamAna paryAya, vikRtapaNe ke avikRtapaNe, 52mANumAM paNa vibhAvapaNe ke svabhAvapaNe, ema. AhAhAhA ! te te samayamAM te te pariNatino kartA te dravya che, mATe te pariNati te dravya che. e pariNati dravya che. e pariNati bIjuM dravya che ema nahi. AhAhAhA... samajANuM kAMI.. ? A huziyAra mANaso badhuM kare ne oluM zuM kahe, dukAnanA dhaMdhA ne koNa kare bhAI ? e... ya punAtara ! dhaMdhA kare A ? bAIDIyuM hoziyAra hoya to bharata bhare ! takatA nahIM zuM kahevAya takatA nahIM e AbhalA nAkhIne Ama bhare cAre kora takhto. AbhalAthI Akho-pUro hoya, thoDo-thoDo dabAya evI rIte bhare ne e badhuM bharatA AvaDe che ke nahi ? AvaDe e karI zake ke na AvaDe e karI zake ? e to enI pariNamavAnI zakti (che) e rIte thAya che thaI che, emAM bIjI zakti kyAMthI lAvavI ? enAM kA2Ne A bane che bharata ! zuM kahevAya ? bharata-bharata ! AhAhAhA ! AvI vAtuM ! A vAta to Ama ja che! AhAhA ! bahu vAta, A jIvano adhikAra che ne ? ohohoho ! mithyAtvanuM pariNAma thayuM to kahe che ke jIva mithyAtvarUpa pariName che to jIva ja mithyAtva che. krodharUpa pariName che to jIva ja krodha che. viSayavAsanApaNe pariName che to jIva ja viSayavAsanArUpa che. AhAhA ! bIjuM dravya nahi ema kahe che. AhAhA ! bahu siddhAMta. eka samayamAtranuM dareka dravyanuM pariNamana potAthI thAya che kemake anAdi anaMta pariNamana che. to e pariNamana samaya-samayamAM je thAya che emAM bIjA koInI apekSA nathI, kAraNa ke jo na pariName to bIjuM koI pariNamAvI zake nahIM ane pariName che to bIjAnI apekSA nahi. AhAhA ! AvuM sAMbhaLavuM. mAraga evo che bhAI. e rakhaDe che ajJAnathI anAdithI, satne asat mAne ! ane asatyane satya mAne, e mAnyatA UMdhI-UlaTI. AhAhA ! dayA pALavAno bhAva thayo e potAthI ( AtmAthI ) thayo che, karmathI nahi ema kahe che. paNa e rAga che, e rAgano kartA thAya che to e ajJAnI che. AhAhAhA ! e 52nI dayA to pALI zakato nathI, kemake 52nI zakti tyAM rahevAnI che AyuSyanI to bIjo che je ene jIvADI zake ema che nahIM. AhAhAhA ! e AvyuM ne ( zrI samayasAra ) baMdha adhikAramAM ke huM 52ne jIvADuM-52ne mAruM, 52ne sukhI karuM, 52ne duHkhI karuM, e badhI mAnyatA ajJAnInI che. AhAhA ! huM 52ne karmathI baMdhAvuM52nI mukti karAvI dauM e badhA ( abhiprAya ) mithyAtva bhAva che. e mukti to potAnA vItarAga bhAvathI thAya che ane e saMsA2 bAMdhe che potAnA ajJAna rAgabhAvathI, bIjo kahe ke huM ene karAvI dauM ( zrotAH- guru ziSyane bhaNAve che ne!) kAMI bhaNAve nahIM-A to koNa bhaNAve ? e to badhI vAtuM che. koNa kone kare je je pariNamana je samayamAM je ( je ) dravyanuM thAya che to e dravyamaya che. e to ene bIjuM dravya zuM kare ? AhAhA ! zarIra je ahIM rahyuM che jIva nIkaLI jAya to Ama thaI jAya. jIva aMdara che to jIvane kA2Ne Ama AvuM rahyuM che ? potAnA kA2Ne AvuM sthira che e paryAya che to enAthI sthira che evuM nathI, zarIramAMthI jIva nIkaLI jAya to zarIra paDI jAya Ama thaI jAya che ema che nahIM. vizeSa kaheze. (zrotA: :- pramANa vacana gurudeva ! ) Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-65 305 pravacana naM. 213 gAthA-121 thI 125 tathA zloka-65 budhavAra, phAgaNa suda-9, tA. 7/3/79 zrI samayasAra, (gAthA) 121 thI 125 no bhAvArtha che ne? gAthA cAlI gaI che. jIva pariNAma svabhAva che. zuM kahe che? bhAvArtha che bhAvArtha ! jIva pariNAmasvabhAva cheanAdithI jIva dhruvapaNe rahe che ane pariNAmasvabhAva paNa anAdinuM che. palaTavuM badalavuM e potAno svabhAva che. jyAre potAno upayoga krodha, mAna, mAyA, lobhamAM jAya che to e rUpe pariName che, koI karma pariNAve che evuM che nahi. bIjI cIja ene vikArarUpe pariNamAvI zake evI cIja nathI. AhAhAhA ! potAno upayoga jANana-dekhana je upayoga che, e krodhAdirUpe pariName che, rAga dveSa-rAganA be bhAga mAyA ne lobha, vaiSanA be bhAga krodha ne mAna. pariNamana svabhAva hovAthI vikArarUpe pariName che, to e pariNAma enuM kArya che (ne) kartA AtmA che. paranuM kArya to kiMcit karI zakato nathI. AhAhAhA ! A hAlavuM cAlavuM bolavuM e kriyA AtmA karI zakato nathI. abhimAnamAM ajJAnathI mAne che ke huM Ama karuM chuM- zarIranuM kAma karuM, sevA karuM paranI, paranI dayA pALI zakuM, parane madada karI zakuM evo mithyASTi jIva potAne bhUlIne AvuM abhimAnanuM mithyAtva kare che. AhAhA ! potAnA pariNAmamAM krodha, mAna, mAyA, lobha kare che. mithyAtva paNa potAnA pariNAmamAM kare che ane e pariNAmano kartA AtmA che. e vikArano kartA, karmanA kAraNe che ema che nahi. ema potAnA pariNAma sivAya bIjI koI cIja zarIra, vANI, mana, kuTuMba kabIlA dhaMdhA, e badhAyanI paryAya AtmA karI zake evuM traNakALamAM nathI. AhAhA ! e kahyuM ne ! 'tyAre svayaM krodhAdirUpa ja thAya chejyAre mithyAtvapaNe pariName che huM paranuM karuM parane sukhI karuM parane duHkhI karuM parane sagavaDatA dauM chuM ene agavaDatA dauM evuM abhimAna mithyAtva kare che tyAre mithyAtvarUpe pariName che. AhAhA ! e koI darzanamohakarma ene mithyAtvarUpe pariNAve che evuM che nahi. AhAhA ! e svayaM krodhAdirUpa ja thAya che ema jANavuM. have A arthanuM kAzarUpa kAvya kahe che - ( zloka - 65 ) (35nAti) sthiteti jIvasya nirantarAyA svabhAvabhUtA prinnaamshktiH| tasyAM sthitAyAM sa karoti bhAvaM yaM svasya tasyaiva bhavetsa krtaa||65 / / Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 samayasAra siddhi bhAga-5 have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArtha- [ti] A rIte [ nIca] jIvanI [svamAvamUtA pariNAmaza:] svabhAvabhUta pariNamanazakti [ nirantarayA risthatA] nirvighna siddha thaI. [tasyAM sthitIyAM] e siddha thatAM, [ : svaca caM bhAve vara ti] jIva potAnA je bhAvane kare che [tasya vasa: vartA bhavet] teno te kartA thAya che. bhAvArtha-jIva paNa pariNAmI che; tethI pote je bhAvarUpe pariName che teno kartA thAya che. 65. zloka-65 upara pravacana sthiteti jIvasya nirantarAyA svabhAvabhUtA prinnaamshktiH| tasyAM sthitAyAM sa karoti bhAvaM yaM svasya tasyaiva bhavetsa krtaa||65 / / zlokArtha, A prakAre jIvanI svabhAvabhUta, svabhAvabhUta pariNamavuM e svabhAvabhUta zakti che, para koI pariNamAve to pariName evI koI cIja nathI. AhAhA ! svabhAvabhUta pariNamanazakti "niraMtarAyA sthitA - nirvighu siddha thaI-jIvanI potAnI pariNamanazakti nirvighU siddha thaI-enAM pariNamanamAM koI viThTha kare ke bIjuM koI sahAya kare to pariNamana thAya, evuM che nahi. AhAhA ! ekalo potAno AtmA potAnA pariNAmano kartA che. bIjAnA pariNAmano e kartA nathI. ane bIjA koI ene pariNamana karAvatA nathI. AhAhA!(zrotAkuguruno saMga karavAnI manAI kema karI?) e to pariNAma tArA mithyAtvanA na thAya e kAraNe, ene (je) mithyAtva thAya che e kugurunA saMgathI nathI thatuM, pote UMghI-UlaTI mAnyatA kare che, to potAnA pariNAma UlaTA thAya che. evI vAta che sUkSma vAta che! koI paNa kSaNe ne paLe, koI paNa saMyogI cIjathI enAmAM kaMI thatuM nathI. (zrotAH- koI vAra to nimittathI thAya) traNakALamAM nahIM, traNa kALamAM, koI nimittathI enAmAM kaMI thAya che, evI dravyanI pariNati zakti, evI che ja nahi. potAnA kAraNe pariNamana zaktithI kare che. AhAhA! anekAnta (e che ke) AMhI potAnAthI pariNamana kare che, parathI nahIM, e anekAnta ! potAnA pariNAma potAthI kare che, cAhe to mithyAtva karo, cAhe to rAga deSa karo cAhe to samyagdarzanazAnanA karo, paNa pote potAnA pariNAmanA kartA che, paranA pariNAmano kartA nahIM. AhAhA ! eka siddhAMta paNa yathArtha besI thAya to ene badhA khulAsA (samajAya jAya !) badhA dravya svataMtra che, koI dravyanI paryAya koI dravya karI zake evuM traNa kALamAM (che) nahIM. AhAhA ! juo ne A vAta sAMbhaLI'tI Aja sAMbhaLI'tI. AhAhA ! juvAnajodha AMhI beTho'to gusvAre pacIsa varSano juvAna, ramaNika saMghavIno dikaro, laThTha ahIM pAse beTho'to juvAnajodha Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-65 307 nirogI-kaMI nakhamAMya roga nahIM, savA varSanuM paraNetara, AhAhAhA ! A zukravAre to ahIMyA hatA enA bApa ne dikaro beya, e pAlItANA gayA'tA, tyAM kaMI khAdhuM ne peTamAM duHkhAvo UpaDayo be divase amadAvAda, deha chUTI gayo! AhAhAhA! bhAI, A hamaNAM beThA'tA tyAM beThA'tA eka kSaNamAM pariNamana thavuM, zarIranI paryAya che, e roSe rokI zake nahIM, lAkha davA Ape topaNa zuM emAM? enI dehanI pariNati zakti jyAM chUTavAnI che e samaye chUTazeja, traNa kALamAM ene koI rokI zake nahIM. AhAhA ! emAM davA bavA kAma kare evuM che nahIM. darzana karato'to Ubho Ubho. ohoho ! ekAeka zuM thayuM zukravAre to gayA A to hajI budhavAra thayo! AhAhAhA ! je samaye je dehanI pariNati-paryAya thavAnI che (e) thAya ja che ene rokavAne koI samartha che nahi, dAktara ke davA e pariNamanane badalAvI zake (nahIM) AhAhA ! AvI kSaNika avasthA darekanI, bhinna bhinna potAnI pariNati kSaNe kSaNe nirmaLa ke malina potAthI thAya che. e kahe che ke dekho, jIvanI svabhAvabhUta pariNamanazakti "nirantarAyA sthitA" niraMtara eTale koInA vigha vinA siddha thaI. koInA Azraye pariNamana zakti che ema che nahi. AhAhAhA ! A zarIra paNa cAle che dekho. A AMgaLI cAle che to enAM pariNamanathI che, AtmAthI nahIM. evI je avasthA pariNamananI, enAM paramANunI che, e pariNamananI zaktithI paramANuM palaTe che, AtmAthI nahi icchAthI nahi. AhAhA ! evI dareka pariNamananI zakti, dareka padArthanI anAdi anaMta, pariNamana svabhAva che. to jyAre jyAre pariName che te to potAnAthI pariName che, parathI nahIM ane parane (kAraNe) nahIM. rajanIbhAI ! A dhaMdhA-dhaMdhAnuM kAMI karI zakAtuM nathI ema kahe che. AhAhA ! muMbaImAMya kAMI karI zakatA nathI, ema kahe che. AhAhA ! koI paNa prANI, koI paNa kSetre ke koI paNa kALe potAnI paryAyano-pariNatino kartA che, paranI pariNatino koI kSetre, koI kALe, koI dezamAM, parano kartA nathI. vAta evI AkarI bApu! AhAhA ! A cAle che paga, paga cAle che ne? to kahe che ke e paganI pariNatithI paga cAle che, AtmAthI nahi, are ! A kema bese lokone ? ( zrotA - jIvato jIva che mATe nahIM) jIva, jIvato pariNamana potAnA pariNAma potAmAM kare, paramAM zuM kare? AhAhAhA! are, duniyAne kyAM khabara jiMdagI cAlI jAya che. AhAhA ! kaI kSaNe deha chUTaze ne kyAM jaze, enI khabaruM ya nathI, ene. AhAhA ! e paga cAle che A Ama-Ama DagalA bhare che ne to kahe che ke e paryAya paganI e paramANuMnI paryAya che cAlavAnI, AtmA bilakula pagane calAvato nathI. AhAhAhA! ane paga cAle che to AtmAnA pariNAmathI paga cAle che ke paganA cAlavAthI AtmAnA pariNAma che, ema che nahIM. AhAhAhA ! (pote) potAnA pariNamanamAM svataMtra che. paranA pariNamanamAM para svataMtra che. koI koInA AzrayathI ne avalaMbanathI (pariNamana) thAya che evI vastusthiti nathI, vastunI sthitinI maryAdAmAM e che. paranI sthiti ne maryAdA paramAM che. AhAhA ! jhINI vAta che bhAI vitarAganuM tattva besavuM. AhAhA ! Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 samayasAra siddhi bhAga-5 jIva potAnA je bhAvano kartA che cAhe to jJAnAnaMdanA bhAvane kare ke cAhe to rAganA (bhAvane) kare, jIva potAnA je bhAvano karyA che te bhAvano te kartA thAya che. che? AhAhAhA ! bhAvArtha- jIva paNa pariNAmI che jema paramANuM pariNAmI che, e to pahelAM AvI gayuM ke AtmA rAga kare ne karmabaMdhana thAya to e karmabaMdhananI paryAyano kartA karma che, e karmabaMdhananI paryAyano kartA AtmA nathI, jJAnAvaraNI Adi ATha karma je che e potAnA pariNamanathI baMdhAya che, e AtmA ene bAMdhe che evuM che nahIM. AhAhAhA! are, vAta kaMI khabara nahIM ene anAdithI mUDhatAmAM cAlyo jAya che. jiMdagI ! karmabaMdhana (je) thAya che e paramANunI paryAyamAM paramANuthI karmabaMdhananI paryAya thAya che, AtmAthI nahIM. AtmAe rAga-dveSa karyA to tyAM karmabaMdhanano kartA AtmA che evuM che nahIM. karmabaMdhananA paramANunI paryAyanA-pariNAmanA kartA e karma paramANuM che, AtmA nahIM. ahIMyA to kahe che ke jIva potAnA pariNAmano karyA che, parano nahIM. e vAta ahIM siddha karI che. pahelAM e vAta siddha karI hatI. jIva paNa pariNAmI che, tethI pote je bhAvarUpe pariName che teno kartA thAya che. have, jJAnI jJAnamaya bhAvano ane ajJAnI ajJAnamaya bhAvano kartA che ema have kahe cheH AhA. hA! munio-kuMdakuMdAcArya Adi( e) jaMgalomAM zAstro racyAM. tADapatro tyAM paDyAM hatA, laI lIdhAM. saLIo vaDe karIne (akSaronAM) kANAM pADyAM. te (lakhANa karelAM) patro tyAM pAchA mUkIne (teo) cAlyA gayA! hAre rAkhyAM nahIM! lakhanArane (sAcavavAnI) kaMI paDI nathI ke lAva... huM gAmavALAne tADapatra ApI dauM! paNa gRhasthone khabara hoya ke munirAja jaMgalamAM che ane kaMIka zAstra lakhe che. eTale e munirAja tyAMthI vihAra kare eTale te tyAM jAya ane tADapatra tyAM paDayAM hoya ene bhegAM kare ne upADIne (sAcavI le). AhA.. hA! AvI vAta che! munirAjanI dazA !! aMtaranA AnaMdamAM jhUlI rahyA che. bahAra nIkaLatAM ene duHkha lAge che. A (vikalpa) choDIne kyAre aMdaramAM jauM ? ema vAraMvAra sAtamuM guNasthAna Ave che. AhA.. hA ! AvI vAto che!! are! anaMta kALanAM A duHkha, jene nAza thAya che, bApA! eno upAya to alaukika ja hoya ne..! samajANuM kAMI? e ( paMcaratna) pAMca gAthA pUrI thaI. (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 182, niyamasAra zloka-109) Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-126 gAthA-126 cheH 309 GOL tathAhi jaM kuNadi bhAvamAdA kattA so hodi tassa kammassa / NANissa sa NANamao aNNANamao aNANissa / / 126 / / yaM karoti bhAvamAtmA kartA sa bhavati tasya karmaNaH / jJAninaH sa jJAnamayo'jJAnamayo'jJAninaH ||ra6|| evamayamAtmA svayameva pariNAmasvabhAvo'pi yameva bhAvamAtmana: karoti tasyaivakarmatAmApadyamAnasya kartRtvamApadyeta / sa tu jJAninaH samyaksvaparavivekenAtyantoditaviviktAtmakhyAtitvAt jJAnamaya eva syAt / ajJAninaH tu samyaksvaparavivekAbhAvenAtyantapratyastamitaviviktAtmakhyAtitvAdajJAnamaya eva syaat| jJAnI jJAnamaya bhAvano ane ajJAnI ajJAnamaya bhAvano kartA che ema have kahe je bhAvane AtmA kare, kartA bane te karmano; te jJAnamaya che jJAnIno, ajJAnamaya ajJAnIno.126. gAthArtha:- [AtmA ] AtmA [caM bhAvak] je bhAvane [ roti] kare che [tasya Tarmana: ] te bhAvarUpa karmano [sa: ] te [ f] kartA [bhakti] thAya che; [ jJAnina: ] jJAnIne to [sa: ] te bhAva [ jJAnamaya: ] jJAnamaya che ane [ajJAnina: ] ajJAnIne [ JajJAnamaya: ] ajJAnamaya che. TIkA:-A rIte A AtmA svayameva pariNAmasvabhAvavALo che topaNa potAnA je bhAvane ka2e che te bhAvano ja-karmapaNAne pAmelAno-kartA te thAya che ( arthAt te bhAva AtmAnuM karma che ane AtmA teno kartA che ). te bhAva jJAnIne jJAnamaya ja che kA2Na ke tene samyak prakAre svaparanA viveka vaDe ( sarva 52dravyabhAvothI )bhinna AtmAnI khyAti atyaMta udaya pAmI che. ane te bhAva ajJAnIne to ajJAnamaya ja che kA2Na ke tene samyak prakAre svaparano viveka nahi hovAne lIdhe bhinna AtmAnI khyAti atyaMta asta thaI gaI che. bhAvArtha:-jJAnIne to svapa2nuM bhedajJAna thayuM che tethI tene potAnA jJAnamaya bhAvanuM ja kartApaNuM che; ane ajJAnIne svapa2nuM bhedajJAna nathI tethI tene ajJAnamaya bhAvanuM ja kartApaNuM che. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 samayasAra siddhi bhAga-5 gAthA-126 upara pravacana jaM kuNadi bhAvamAdA kattA so hodi tassa kmmss| NANissa sa NANamao aNNANamao annaanniss||126 / / je bhAvane AtmA kare, kartA bane te karmano; te jJAnamaya che jJAnIno, ajJAnamaya ajJAnIno. 126. TIkA -A rIte A AtmA svayameva pariNAmasvabhAvavALo che-AtmA dareka, svayameva= svayaM+eva eTale svayaM ja. AhAhA!dareka AtmA e svayaM ja svayameva eva eTale nizcayathI, svayaM ja pariNAmasvabhAvavALA che. badalavAnA svabhAvavALA che. topaNa potAnA je bhAvane kare che te bhAvano ja-karmapaNAne pAmelAne-kartA te thAya che. zuM kahe che? AhAhA! je bhAvanuM e pariNamana kare che e bhAvano te kartA che. che? pariNamana svabhAva-topaNa beya levA che ne have, potAnA je bhAvano kartA che je bhAve jeno kartA thAya che e bhAvano ja-e pariNAmano ja, nizcayathI karmata nAma kAryane prApta thayela ja kartA thAya che, arthAt A bhAva AtmAnuM karma che. karma nAma kArya, karma eTale jaDakarma e AMhI nahi, AtmA je pariNAmane kare che e pariNAma enuM karma che, karma nAma kArya. AhAhAhA ! AtmA je samaye je pariNAmano kartA che, e kartAnuM e pariNAma e tenuM kartAnuM kArya che. samajANuM kAMI? bhASA to sAdI che prabhu paNa bhAva to UMDA che. AhAhA ! TopI oDhI zakatA nathI, ema kahe che. e TopImAM paramANunI paryAya che to e paryAya-pariNamana karIne TopI tyAM rahI che, potAnA AtmAthI nahIM. A vAta duniyAne AkarI lAge. AhAhA ! vItarAga jinezvaradeva paramAtmAno A hukama che, gaNadharo ne indronI vacce paramAtmA Ama pharamAvatA hatA, e vANI ahIMyA AvI che. mahAvidehamAM gaNadharo ne ekAvatArI indro atyAre tyAM che, (divyadhvani ) sAMbhaLavA Ave che to paramAtmA A kahetA hatA, A kuMdakuMdAcArya tyAM gayA hatA, tyAMthI AvIne A zAstra banAvyA, bhagavAnano A hukama che, ke dareka AtmA potAnA pariNAmano karyA che, strI kuTuMba parivArane bacAvI zake saMbhALa rAkhI zake e traNakALamAM nahi. AhAhAhA ! sUkSama vAta che bhAI. AhA ! potAnA je bhAvane kare che te bhAvano ja-karmapaNAne pAmelAno-kartA te thAya che (arthAt te bhAva AtmAnuM karma che ane AtmA teno kartA che)" -are, siddhAMta mUkIne nyAya Ape che. te bhAva jJAnIne jJAnamaya ja che -zuM kahe che? dharmI jIva che jene AtmAnuM jJAna chee (TIkAnA) zabdomAM zuM paDyuM che juo eTalAmAM ke te bhAva jJAnIne jJAnamaya ja che - bhAva eTale paryAya, jJAnI nAma dharmI-samyagdaSTi, jene "jJAyakabhAva huM chuM" evo anubhava che. evA jJAnIne e pariNAma je thAya che e jJAnIne jJAnamaya ja che. dharmIne jJAnamaya samyagdarzana, samyakuzAMti, sammacAritra e jJAnamaya Atmamaya pariNAma che, e pariNAmanA kartA jJAnI che. AhAhA ! dharmI jIva dayA, dAna ne rAga AdinA pariNAmanA paNa kartA nathI. AhAhAhA! Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-126 311 muMbaImAM to AkaruM paDe bhAre A. A tamArA jevA karoDapatione to AkaruM paDe, AkaruM. chokarAo karoDapati che badhA, dhULapati che. ( zrotAH- e dhULa vagara dANA Ave che ? ) dhULa vinA ja dANA Ave che, e to kIdhuM ne ? 'khAnevAlekA nAma dAne dAne pe hai'-eno artha zuM ? ke je dANA AvavAnA che Avaze ja, nahi AvavAvALA nahi Ave. tArA prayatnathI Ave che (Avaze ) evuM che nahIM ? ( zrotAH- paisA vinA Ave che ) paisA vinA ja Ave che AvyuM ke nahIM zeTha-khAnA2nuM nAma che dANA u52 ? nAma ( che ) eno artha che ke je 52mANuM AvavAvALA che, e, e samaye Avaze, tArA prayatnathI nahi Ave, tuM rAga ka2e to evo AhAra Avaze, evuM che nahIM. ( zrotAH- paisA vagara Ave che?) paisA ! paisA koNa de ? paisA paNa paramANunI paryAya che-javAvALI jAya che enoya kartA AtmA nahIM. noTa gaNI-gaNIne jAya che, e noTanA pariNAmanA kartA (te ) noTa che. AtmA mAne ke huM ene dauM chuM e kArya mAruM che, mUMDha che. ( zrotAH- e to hAtha calAve !) hAtha calAvuM chuM ema mAne che ( AvI mAnyatAvALo ) e mUMDha che. AhAhAhA ! e 52mANunI pariNamana ( e pariNamana ) zakti emAM che, to e pariNamanathI e hAtha hAle che. e pariNAma huM karuM chuM mithyAtvadRSTi-ajJAnI che. AkhI duniyA pAgala che. AvI vAta che prabhu. juo ne, kSaNabhaMgura che zarI2 ! A e laThTha jevuM zarIra kSaNamAM deha chUTI gayo. AhAhA ! ane AyuSya hoya to jIrNa zarIra hoya toya pAMca-paccIsa va2sa kADhe, e pariNamana thavAnI paryAya che to eTalA (varasa ) kADhe ! nahitara... juvAnajodha, laThTha jevuM zarI2 (zrotAH- paNa dAktara to kaMIka karene ) dAktara ? dAktara-dAktaranuM zuM dAktara pote marI gayA bicArA, dAktarano bApa nahoto ahIMyA cha varasa sudhI asAdhya e pachI kaMIka Apene, asAdhya marI gayo ! cha va2sa sudhI dAktarano bApa moTo dAktara, A rAjakoTamAM paNa emAM zuM kare ? AhAhAhA! AMhI to 52mAtmA ema kahe che kuMdakuMdAcArya ne amRtacaMdrAcArya to ADatiyA thaIne mAla batAve che 52mAtmAno A pharamAna che, bhAI ! AhAhAhA ! e bhAva jJAnIne-dharmIne jJAnamaya ja che. dharmInA to jJAna zraddhA zAMti AnaMdamaya pariNAma che. dharmInA pariNAma, rAga puNya dayA dAna e pariNAma enA che nahi. AhAhAhA ! zarIranA pariNAma to enA nathI paNa aMtaramAM dayA-dAnanA pariNAma Ave che e jJAnInA nathI. AhAhAhA ! jJAnInA pariNAma, e rAga- dveSanuM jANavuM ane potAne jANavuM evA jJAna pariNAma, zraddhApariNAma, zAMta pariNAma, vItarAgapariNAma, e jJAnInuM kArya che. AhAhA ! dharmI jemane jJAyakabhAva caitanyasvarUpa paramAtmA dRSTimAM Avyo che, enI dRSTimAM zAyaka caitanyanA pariNAma thAya che, jANanAra-dekhanAra, zraddhA, TharavuM, zAMti, vItarAgatA, AnaMda e pariNAmanA e kartA che. e badhA jJAnamaya bhAva che. emAM rAgAdika vikalpa che nahIM. AvI vAta che bhAI. jhINuM bahuM AkaruM bApu ! A copAniyA kADhavA ne mAsika kADhavA ane huM kADhuM chuM e mUMDha che. (zrotAH- e copAniyA mATe to lakhAya che ) lakhAya che koNa lakhe ? lakhavAnA akSa2, 52mAthuM pote potAnI Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 samayasAra siddhi bhAga-5 paryAyathI tyAM akSara paDe che. (zrotAH- A jItubhAI lakhe che ne!) jItubhAI lakhe che e khoTI vAta che. AhAhAhA ! AvI vAtuM che gaLe UtaravuM kaThaNa jagatane. e juvAnajodha zarIra nirogI jenA nakhamAMya roga na hoya ne (eka) kSaNamAM utpanna thAya, peTamAM dukhAvo kaMI khAdhuM pAlItANA jaIne, AMhIMthI zukravAre gayo. zukravAre, Aje to budhavAra che, tyAM to Ama peTamAM dukhAvo utpanna thayo! AhAhAhA! je samaya je paryAya thavAnI (e thAya ja.) e vaDhavANa laI gayA ne pachI amadAvAda laI gayA, deha chUTI gayo zarIra joyuM hoya to laThTha jevuM. bAbubhAI beThA tyAM pAchaLa, pAchaLa hamaNAM AMhI page lAgato'to te budhavAre ahIM hato. AhAhA ! paccIsa varasano juvAna, enA bApano ekano eka dikaro, enI mA marI gayelA, e bApa ne dikaro ne dikarAnI vahu, have sAsaro ne vahu be rahyA. are re! koNa konA bApA? koNa kone roke? AhAhA ! abhimAna, abhimAna, abhimAna, mithyAtvanuM abhimAna ! huM eno kartA chuM huM eno rakSaNa karavAvALo huM ene madada karavAvALo chuM! huM ene rAkhuM chuM, jJAnIne evA pariNAmano kartA huM chuM evuM che nahIM. AhAhAhA! cakravartInA rAjya hoya jJAnIne, cha khaMDa ne chagnehajAra strIo paNa jJAnI, enAM pariNAma mArA che, ema mAnatA nathI ane huM ene rAkhI zakuM chuM ema mAnatA nathI, ane potAnAmAM rAgAdi thAya che e mAruM kartavya che ema mAnatA nathI. AhAhA! huM to jJAna ne AnaMda chuM, saccidAnaMda prabhu sat zAzvata sat zAzvata, jJAna, AnaMda ne zAMtino sAgara huM chuM, AvI daSTi jyAre dharmInI thaI to enAM pariNAmamAM zAMti ne vItarAgatA ne svacchatA jJAna ne pratItinA pariNAma enAM che. enAM pariNAma rAga, dayA, dAna, vratanA pariNAma enAM nahi. AhAhAhAhA ! AvuM AkaruM kAma che. are ! janama-maraNathI marI gayo che, atyAra lagI anaMtakALathI bhAI, corAzInA corAzI lAkha yonimAM, eka eka yonimAM anaMta avatAra karI cUkyo che mithyAtvane laIne, e mithyAtva parane potAnuM mAnavuM ne potAnuM svarUpa) pote bhUlI javuM. AhAhAhA! bhagavAna AnaMdano nAtha che tene bhUlI javo, atIndriyajJAna ne AnaMdano sAgara nAtha ! ene bhUlI javuM ane para, potAnA nathI tene potAnA mAnavA. AhAhAhA! ema mAnIne mithyAtvathI anaMtakALa(thI) rakhaDe che. kahe che ke jJAnI thAya che to jJAnamaya pariNAma che. AhAhAhA ! e bhagavAnanI bhaktinA pariNAma paNa enAM nahi. AhAhAhA ! e zAstranA vAMcananA vikalpa UThe che e paNa jJAnInA nahi, sAMbhaLavAmAM je vikalpa UThe che, e jJAnIno nahIM. AhAhA! jhINI vAta che prabhu, dharmInA to dharmapariNAma, vItarAgI, zAMti ne jJAtApariNAma enAM che. e pariNAma tenuM kArya che-karma che ane e pariNAmanA AtmA kartA che. AhAhAhA ! A pustaka banAvavA ne pustaka veMcavA ne, e badhuM jaDanI paryAya che. (zrotA:- ApaNe to nakkI karyuM che ke pustakano ja pracAra karavo) koNa kare? vikalpa UThe, paNa e kriyA parathI thAya che to thaze! pracAra-prasAra kare koNa? potAnI paryAyamAM kare ke paramAM kare? AkarI vAta che bApu! atyAre to pheraphAra bahu thaI gayo che, atyAre to saMpradAyamAM AkhI lAIna pharI gaI che. AhAhA ! mULa satyane zodhavAnI darakAra ja jagatane ochI, jemAM paDayAM emAM mAnIne Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-126 313 besIne thaI rahyuM jiMdagI gALavI. (zrotAH- pracAra mATe to bahAra javuM paDe ne !) koNa jAya ? koNa Ave ? zarIranI paryAya zarI2mAM thavAvALI thAya che to thaze AtmA zarIrane calAvI zake ne pustaka daI zake ne evuM che nahIM. AhAhAhA ! kaho, zAMtibhAI ? A tamAre badhA paisAvALAne A bhAre moMghuM paDe evuM che. ( zrotAH- paisAvALAne to soMghuM che paisA kamAvA ne emAM rokAI javuM ! ) dhULe ya kamAto nathI, are e jaDanI paryAya che, e jemAM javAvALI jaze ja, rahevAvALI raheze, AtmA e paryAyano kartA che nahIM. AhAhA ! dharmI to e saMbaMdhI je rAga thAya che e rAganA paNa kartA nahIM, kema ke jJAnamayamAM prabhu to sarvajJasarvajJa svabhAvI caitanya prabhu AtmA, e sarvane jANe ke sarvanuM kaMIka kare ? bhagavAna AtmA sarvajJasvabhAvI vastu che, sarvajJaparyAya pragaTa thAya che to kevaLIne paNa A AtmAmAM sarvajJa svabhAva paDayo che, to sarvajJasvabhAvamAM sarva jANavAno svabhAva che eno, paNa potAnA sivAya rAgAdi 52nuM karavAno eno svabhAva che nahIM. AhAhA ! samajANuM kAMI ? emAM zarI2 juvAna hoya, pacIsa varasano juvAna bacAro kevo hato e, e to sAMbhaLavA AvyA'tA bicArA, bApa-dikaro beya hajI zukravAre to ahIMthI gayA, nakhamAM roga nahoto, hamaNAM to page lAgatA Ama, mAruM dhyAna jAtuM kIdhuM ramaNikano dikaro lAge che. AhAhAhA ! lyo paNa e dehanI paryAya je kSaNe paDavAnI hoya bApuM. AhAhAhA ! e paryAyanuM pariNamana tenuM potAnuM che, anAdi pariNAma enAM che jema anAdi dhruva e che-52mANu ne AtmA dhruva che anAdi, ema pariNAma paNa anAdinA che. e pariNamana kare che anAdithI ( e ) pariNamana kare che. AhAhA ! to vartamAna pariNamana paNa evuM che enuM. AhAhA ! jJAnInuM vartamAna pariNAma jJAna ne zraddhA che. AhAhAhA ! ( zrotAH- jJAnInA to jJAnamaya bhAva ) e kIdhAM ne jJAnIne jJAnamaya ja bhAva che. e zabdamAM zuM AvyuM ? dharmI jIva, jene samyagdarzana che huM AtmA pUrNa AnaMdasvarUpa chuM cina chuM-AnaMdakaMda chuM, huM zAyakasvabhAvathI paripUrNa chuM anAdi jJAyaka bhAvathI huM dhruva ja chuM. anAdi jJAyaka bhAvathI huM sAmAnya dhruva ja chuM, evI dRSTi thaI to e dharmIne to jJAnamaya, zraddhAmaya, zAMtimaya-svacchatAmaya, prabhutAmaya, vItarAgatAmaya kema ke AtmA pote vItarAgasvarUpa che to enI paryAyamAM vItarAgatA ja Ave che. AhAhAhA ! to kahe che ne nIce samyagdarzana sarAgI che, ema che nahIM. jinasvarUpI AtmA-jinasvarUpI, vItarAgasvarUpI che, to samyagdarzananI paryAya vItarAgI ( ja ) che. cothe guNasthAne che, bhAI, AhAhA ! "ghaTa ghaTa aMta2 jina vase ne ghaTa ghaTa aMtara jaina; mata madirAke pAnasoM, matavAlA samaje na." AhAhA ! mata eTale madirA dArU pIdho che e samaje nahi ke huM zuM cIja chuM ne pariNAma kone kahevAya, ahIM mAre ema kahevuM che ke cothe guNasthAne sarAga samakita (hoya ne ) AgaLa vItarAga samakita, samyagdarzana e vItarAga paryAya che. kema ke AtmA vItarAga jinasvarUpa che. bhagavAna AtmA jinasvarUpa che, trikALa jinasvarUpa che, to jinasvarUpanI zraddhA-jJAna enuM hoya e vItarAgI paryAya ja thAya che. cothe guNasthAne paNa samyagdarzana vItarAgI paryAya che. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 samayasAra siddhi bhAga-5 AhAhAhA ! bhAI ! vastunuM svarUpa to AvuM che. jina svarUpI prabhu, vItarAga caitanyamUrti AtmA, enuM bhAna ne jJAna thayuM to e paryAyamAM vItarAgIzAna, vItarAgIsamakita, vItarAgI AcaraNa badhuM vItarAgI hoya che, rAgI nahi. AhAhA ! samajANuM kAMI ? kema ke vastu jinasvarUpI che prabhu, to jinasvarUpanA pariNAma to jinasvarUpI vItarAgI hoya che. e koI ema kahe ke cothe guNasthAne sarAga samakita hoya, to e to rAga cAritrano doSa batAvavo che, samakita to vItarAgI paryAya che. A to jJAnIno jJAnabhAva A che. samajANuM kAMI... ? AhAhAhA ! AmAM kyAre samajavAno vakhata lye e manuSyapaNuM jAya e pAchuM kyAre Ave ? anaMta kALe manuSyapaNuM maLe ! u52A-u52 koI vakhate manuSyabhava maLe to ATha bhava maLe pachI navame bhave kAM mokSa ne kAM nigodamAM jAya ! AhAhA ! are re ! enI darakAra karI nahi eNe, dayA nahIM dayA-potAnI dayA nahi hoM potAnI ! AhAhA ! potAnI dayA, 52nI dayA koNa karI zake che ? AhAhAhA! potAno caitanyasvabhAva bhagavAna sarvaze dekhyo, evo ja potAne dekhavAmAM Ave. AhAhA ! sarvajJasvabhAva, sarvajJaparyAyamAM badhA jIvano dekhavAmAM Avyo. sarvajJa paryAyamAM evo ja sarvajJasvabhAva samyakdaSTimAM dekhavAmAM Ave che, to e dRSTi paNa vItarAgI paryAya che. eTale jJAnInA jJAnamaya pariNAmano artha vItarAgamaya pariNAma che. AhAhA ! Ano artha ja evo che, che? te bhAva jJAnInA jJAnamaya ( hoya che. ) eTale vItarAga-dharmIne vItarAgI dRSTi thaI che, vItarAgI jJAna thayuM che vItarAgI svabhAvamAM AcaraNa thayuM che aMze, to e badhA pariNAma vItarAgI bhAva enAM (dharmInAM ) che. e vItarAgIbhAvanA te kartA che ne vItarAgIbhAva tenuM kArya che. AhAhAhA ! AvuM kAma che bApA zuM thAya !( zrotAHdharmInI oLakhANa to aMtara-bAhya lakSaNothI thAya che ne !) aMdara sarvajJa thayo ne AtmA sarvajJa che evI dRSTi thaI tyAre aMtarabhAna thayuM huM ja sarvajJa chuM. sarvajJanI paryAya che e to 52 che. ( zrotAH- bAhya cihna hovuM joIe ne!) bAhya cihna A che samyagdarzana-samyajJAna e cihna ! AhAhA! samyak nAma jevo sarvajJasvabhAva che, evI aMdara nirvikalpa pratIti thavI ane nirvikalpa svasaMvedana jJAna thavuM, e enuM lakSaNa che. e pariNAmanA to jJAnI kartA che. jhINI vAta che bhAI ! atyAre to bahu garabaDa hAlI, goTA cAre kora navarAza, vepArIone navarAza na maLe vANiyAne dhaMdhA ADe ane A satya ane asatyanuM milAna kema karavuM ? rajanIbhAI ? sAcI vAta che ne popaTabhAInA dikarA che. popaTabhAI mohanalAla karoDapati che, karoDapati hoM pAchA eka nahi cha chokarAM, pAse ghaNAM karoDo che, dhULa che moTI ! anaMta guNano pati prabhu ! AhAhA! anaMtAnaMta guNanI saMkhyAnI maryAdA che nahIM eTalA anaMta guNa che AtmAmAM ke anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta ( ne ) anaMtaguNA karo to paNa anaMtamAM A chello che evuM Ave nahi, aMdaramAM evA anaMta anaMta anaMta guNano bhaMDAra bhagavAna che. are re! e badhA guNo vItarAgasvabhAvI che, arthAt vItarAgI Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-126 315 svabhAvI AtmAnuM jJAna thayuM to enI paryAyamAM vItarAgatA ja Ave che. AhAhAhA! A eka zabdamAM ATaluM bharyuM che. A bhAva kartAno bhAva jJAnIne jJAnamaya ja che. jJAnIne jJAnamaya ja che. vyavahAra ratnatrayanA vikalpa UThe che paNa enuM jJAnIne jJAna che, emane A vyavahAra-ratnatrayano rAga, e jJAnInuM kArya nahi. samajANuM kAMI....? che? trIjI lITI che trIjI, emAM ghaNuM bharyuM che A kAMI kathA nathI, vArtA nathI, A to bhagavAnanI kathA bhAgavata kathA che. AhAhA ! traNa lokano nAtha vItarAga sarvazadeva paramezvara akaSAya karuNAthI vANI nIkaLI che, e saMto, jagata pAse jAhera kare che. prabhu, tuM kevo cho, tArAmAM to anaMtaguNa-vItarAgI svabhAva che ne prabhu, koI kaSAyavALo guNa che nahi tArAmAM, rAga karavo evo koI guNa che ja nahi, dayA pALavI, bhakti karavAno rAga e rAga karavo, evo tArAmAM anaMtaguNamAM koI guNa che nahIM. e anaMtaguNa vItarAgI che. kema ke jinasvarUpa che to anaMtaguNa jinarUpI-vItarAgI svarUpa che. enI jyAM dRSTi thaI to vItarAgI paryAya e enuM kArya che. kartA AtmA vyavahArathI kahe che. paryAya vItarAgI kArya, nizcayathI to vItarAgI kArya ne vItarAgI kartA e paryAya che. AhAhA ! AkarI vAtuM bahu bApu ! loko kaMIka TUMkamAM mAnIne besI jAya ! ame samajI gayA! bhAI, vItarAgI mAraganI gahanatA, AhAhA ! traNa jJAnanA dhaNI ekAvatArI Indo sAMbhaLavA Ave che, to tenI gaMbhIratA keTalI haze? ekAvatArI ekabhavatArI ! sudharma devaloka (nA) indra ne indrANI ekabhavatArI-eka manuSyabhava karIne mokSamAM jaze evI tAkAta che. zAstramAM lakhANa che ke e paNa sAMbhaLavA Ave che, traNazAnanA dhaNI ekAvatArI ekabhavatArI to e vANI kevI haze bhAI? AhAhA! e asaMkhya devano lADo! svAmI ! e tyAM(thI) choDIne sAMbhaLavA Ave bhagavAna pAse ane ene potAne khabara che ke huM eka bhava karIne mokSa javAvALo chuM. mAre chello bhava manuSyano che, have khabara che, to paNa sAMbhaLavA Ave che. prabhu! e vANI kevI hoya. (zrotA:e kAMI vepAra nathI karatA) karoDo apsarA hoya, asaMkhya devano svAmI che, batrIsa lAkha to vimAna che, eka eka vimAnamAM asaMkhya deva che, karoDo apsarAo che. mAruM kAMI nathI, huM chuM tyAM e cIja nathI, e cIja che tyAM huM nathI. huM to AnaMda ne jJAnamaya AtmA chuM. e strIo ane batrIsalAkha vimAna e mArA nathI. are, mArA deva ne amArA guru e paNa nahi kema ke e paradravya che. e mArA kyAMthI thaze? jhINI vAta che prabhu! AhAhA ! (zrotA:- prabhu thavAnI vAta che) prabhu thavAnI ja vAta prabhu pote prabhu ja che-AtmA bhagavAna prabhu che to prabhupaNe thaI jaze. paNa prabhunI pratIti AvanAranI vAta che ahIM. AhAhAhA ! AMhI to zuM kahe che ke kartA thAya che e bhAva AtmAnuM karma che. AtmA eno kartA A bhAva jJAnIno jJAnamaya "ja'! "ja' zabda paDyo che. AhAhA ! dharmI-dharma karavAvALo, ene kahIe ke dharmInA pariNAma dharmamaya-vItarAgamaya hoya, e vItarAgamaya (bhAva) kArya che ne A vItarAgamayano kartA AtmA che. basa, bIjo lagAva che nahi. AhAhA ! samajANuM kAMI..? Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 are! AvA avasara kyAre maLe ? AvI vAta mahA puNya hoya to sAMbhaLavA maLe. aMta2mAM ruci ka2vI e to alaukika vAta che. 'te bhAva' te bhAva eTale kartAnuM je kArya che te bhAva, kartAnuM kArya che e bhAva, jJAnIno jJAnamaya che. che zeTha ? eTalA eka zabdamAM zuM che ? e zabda che u52 'te bhAva jJAnIne jJAnamaya ja che'-zuM che ? hA, e. te bhAva jJAnIne jJAnamaya ja che. AhAhAhA ! 316 'te bhAva' eTale ? je kArya thayuM te bhAva, jJAnIne jJAnamaya bhAva che. je kArya thayuM evo jJAnIno bhAva jJAnamaya bhAva che. jJAnI enA kartA che ane bhAva-jJAnamaya AnaMdamaya thayo e enuM kArya che. gajaba vAta che. AMhI to ema kahevuM che ke jJAnamaya bhAvamAM, rAgamaya bhAva che ja nahi eTale koI samakitane-sarAgasamakita, che ne rAga sahita samakita che e vAta che nahi. AhAhA! (zrotAH- cAritrane bheguM bheLavIne vAta che) e to bIjI vAta, e to rAga che asthiratAno paNa samakita rAga sahita nathI rAga che nahi, kema ke AtmA jinasvarUpI che, vItarAgasvarUpa che to enI anaMtazaktio jeTalI che e badhI vItarAgasvarUpa che, to vItarAgasvarUpa zaktinI vyaktatA thAya vItarAgamaya vyaktatA thAya che, rAganI vyaktatA emAM hotI nathI. AhAhAhA ! kamajorIthI rAga Ave che to eno paNa ahIM jJAtA-dRSTA rahIne vItarAgabhAvamAM rahe che. rAgamAM jJAnI rahetA nathI. AhAhAhA ! Avo mAraga che bhAI ! ( zrotAH- Avo ja mArga hoya zake ) bIjo hoya zI rIte ? jagatanI hoMzuM, e badhI hoMzuM pApanI che. jJAnIne to e hoMza hotI nathI. AhAhAhA ! dharmIno utsAha hoya che AtmAmAM, ajJAnIno utsAha hoya che vikA2mAM, 52mAM hoya che, e to mAne paNa kharekhara to vikAra hoya emAM utsAha che eno ajJAnIno, jJAnIno utsAha svarUpa sanmukha che, ethI svarUpa ja vItarAgI jinasvarUpa ja che, vItarAga svarUpa (che) to emAM samyagdarzana thAya che, e vItarAgI paryAya che. samyajJAna thAya che (e) zAstrajJAna nahIM, zAstrajJAna e jJAna nathI, svarUpa jJAnamaya emAMthI jJAna Ave che e vItarAgI jJAna che, ane svarUpamAM AcaraNa karavuM je che e-paNa AcaraNa vItarAgI paryAya che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? e jJAnIne, 'te bhAva' te bhAva eTale ? je kartAnA thanArA bhAva, kartAno je bhAva e bhAva jJAnIne jJAnamaya ja che. jhINI vAta bahu, 'kAraNa ke tene samyak prakAre svaparanA viveka vaDe' kema ke ene samyak prakAre juo, jJAnamaya bhAva kema che ? kema ke A badhA bhAva samyak prakAre sAcI rIte dhAraNAthI paNa nahIM ema kahe che. kA2Na ke tene samyak prakAre, svaparanA viveka vaDe svaparanA vivekathI, pote jJAtA AnaMdamaya ne rAga bhinna, evo svaparano viveka thayo che. rAgAdi dayA dAnanA ( bhAva ) Ave che, enAthI paNa AtmA bhinna, (che) evo svaparano viveka che. AhAhA ! 'samyak prakAre svaparanA viveka vaDe' sarva 52dravyabhAvothI bhinna, 52dravya nAma za2I2, vANI, mana, kuTuMba e to ThIka paNa rAgAdi paNa 52dravya che. enAthI paNa bhinna. AhAhA ! 'AtmAnI khyAti atyaMta udaya pAmI che'-dharmIne AtmAnI khyAti A TIkAnuM nAma Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-126 317 AtmakhyAti che, A TIkAnuM nAma AtmakhyAti che. AhAhA ! to AtmAnI khyAti, prasiddhi, dharmIne AtmAnI prasiddhi thaI che. ajJAnIne vikAranI prasiddhi thAya che. samajANuM kAMI...? ( zrotA:- guruthI jJAna maLe tyAre thAya ne ) koIthI maLatuM nathI, potAthI maLe che. zeTha ? potAthI maLe tyAre gurugamathI maLyuM ema nimittathI kahevAmAM Ave che. koIthI maLatuM nathI. ( zrotAH- potAthI maLe pachI gurune nimitta kahevAyane !) e karyuM to pachI vyavahA2thI kahevAmAM Ave che, nimitta hatuM-e guru nimitta hatA. paNa A maLe, pachI kahevAmAM Ave che, ( zrotAHe pahelA) e pahelAM ene maLyA ja kyAM che? AMhI to guruthI, traNalokano nAtha ne traNalokanA nAthanI vANI, e paNa indriyano viSaya che. AhAhA !( zrI samayasAra ) ekatrIsamI gAthAmAM AvyuM che. A bhagavAna traNalokanA nAtha Ama birAje che samosa2NamAM ane vANIdivyadhvani nIkaLe che, to e indriya che, jo potAnuM lakSa tyAM jaze to rAga thaze. AhAhA ! ane bhagavAna to ema kahe che ke amArA upara tAruM lakSa jaze to tArI caitanyagatimAM durgati thaze, durgati nAma rAga thaze. ( zrotAH- chatAM paNa samosaraNamAM doDatAM-doDatAM jAya che !) doDatAM-doDatAM jatA nathI, aMtaramAM (nijanI ) bhAvanAmAM ekAgra thatA jAya che. e rAga Ave che enA paNa jJAtA thaIne jAya che. AvI vAtuM che, jhINI vAta bApu ! jinasvarUpI bhagavAna ene 52nI apekSAmAM jJAna zI rIte hoya ? ene to potAnA jJAnamaya vItarAgI bhAva che, e enuM kArya che. kema ke sabhyaprakAre svaparano viveka thaI gayo che. rAganuM-52nuM to ThIka paNa, 52saMbaMdhI (je ) rAga Avyo eno paNa viveka thaI gayo rAgathI huMbhinna chuM. bhinna AtmAnI khyAti-AtmAnI prasiddhi atyaMta udaya pAmI che. AtmAnI prasiddhi atyaMta pragaTa thaI gaI che huM to AnaMda chuM huM zAMti chuM huM vItarAga-svaccha chuM. evI (AtmAnI prasiddhi) atyaMta udaya nAma pragaTa thaI gaI che. AhAhA ! e kAraNe jJAnIne jJAnamaya bhAva che. samajANuM kAMI ? bahu kaLaza UMco che. amRtathI bharyAM che kaLaza. AhAhAhA !. amRtano sAgara bhagavAna enI sanmukha jyAM thayo ne jJAna thayuM to rAgathI bhinna thaIne-svapa2no viveka thayo, to tyAM vItarAgI paryAya utpanna thAya che. ane A bhAva ajJAnIne, e bhAva nAma kArya je thAya che ajJAnIne, ajJAnamaya che. rAgamaya bhAva che, puNyamaya bhAva che, pApamaya bhAva che, e ajJAnabhAva che. 52nI sAthe to kAMI saMbaMdha che nahi, ajJAnI kartA thaIne ajJAna bhAva rAgAdi dveSano kartA thAya che. dayA, dAna, vrata, Adi pariNAmano ajJAnI kartA thAya che e ajJAnInuM kArya che. AhAhA ! ( zrotAH- ajJAnI 52nuM na karI zake ? ) paranuM zuM dhULa kare ? e mATe to A gAthA che. jJAnI jJAnano kartA, ajJAnI ajJAnano kartA, 52no kartA to che nahIM. AhAhA ! gAthA bahu UMcI che. AhAhAhA ! kema ? ajJAnamaya bhAva che ? kAraNa ke tene samyak prakAre svaparano viveka nahi hovAne lIdhe rAga ane bhagavAna bhinna che eno viveka ajJAnIne che nahi. bhinna AtmAnI khyAti atyaMta asta thaI gaI che- sAme-sAme vAta lIdhI che jJAnIne bhinna AtmAnI khyAti atyaMta prasiddha thaI gaI che ( ane ) ajJAnIne bhinna AtmAnI khyAti atyaMta asta thaI gaI che. vizeSa kaheze. ( zrotAH- pramANa vacana gurudeva !) Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 samayasAra siddhi bhAga-5 pravacana na. 214 gAthA-126 guruvAra, phAgaNa suda-10, tA.8/3/'79 zrI samayasAra, ekaso chavIsa gAthAno bhAvArtha, bhAvArtha che ne be lITI che, be lITI! bhAvArtha-jJAnIne to svaparanuM bhedajJAna thayuM che'dharmI ene kahIe ke jene rAga-vikalpa ane AtmAnA svabhAvanuM bhedajJAna thayuM che. dharmI, jJAnI ke dharmI beya eka che. dharmI ene kahIe ke jemane puNya-pApanA bhAva je rAga che enAthI potAno svabhAva dhruva-zuddha bhinna che evuM bhedajJAna thayuM che. che? "jJAnIne to svaparanuM bhedajJAna thayuM che eno artha A che, AtmA AnaMda ne jJAnasvarUpa che ane puNya-pApa, dayA-dAna-vrata-bhakti AdinA pariNAma e rAga che, e rAga, "para" che ane AnaMda ne jJAnasvarUpa "sva" che. e sva paranI judAInuM, bhinnatAnuM, pRthakatAnuM bhAna thaI gayuM che. AhAhA ! samajANuM kAMI..? emane eTalA mATe jJAnIne svaparanuM bhedajJAna thayuM che, eTale e kAraNe e potAne potAnA jJAnamayabhAvanuM ja kartutva che. dharmIne to potAnA jJAna-darzana-zraddhA-zAMti-AnaMdasvacchatA evA pariNAmano kartA e to che. dharmI to potAnA nirmaLa-zuddha-pavitra pariNAmano kartA che. samajANuM kAMI? che? have ene potAnA jJAnamayabhAva, jJAnamaya eTale ? jJAna-jANavuMdekhavuM AnaMda-zAMti-svacchatA vigere zuddha pariNAma je che, rAgathI bhinna che evA zuddha pariNAmanuM kartutva dharmIne hoya che. AhAhA ! (zrotA- cothe guNasthAne evuM thAya !) cothA guNasthAnathI e vAta che. AtmA anaMta anaMta guNano piMDaprabhu! anaMta anaMta sAmAnya svabhAvano piMDa, anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta (AnaMda) anAdi sAmAnya svabhAva je dhruva che, enI dRSTi dharmIne thaI che, te kAraNathI dRSTimAM dhruvatA AvI che, to puNya ne pApanA pariNAma tenAthI pRthaka thayo che. cAhe to bhagavAnanI bhaktino bhAva ho, deva guru ne zAstra je che e para che, zAstra paNa para che deva para che guru para che. te enI bhaktino bhAva che e rAga che. (zrotA:- jJAnI bhakti to kare ne!) e rAga Ave che, ene jANe che-jANanAramAM rahevuM e jJAnInuM kartavya che. rAga Ave che e kartavya enuM nahIM. AkarI vAta che bhAI ! AhAhAhA ! (zrotA- zUnya thaI jAo!) zUnya, rAgathI zUnya ja che AtmA. ahIM zuM kahe che? jJAnIne svaparanuM bhedajJAna thayuM che tethI A kAraNe tene potAnA jJAnamaya bhAvanuM ja kartApaNuM che. zabdo to sahelA che zeTha? bhAva to bhAva je che te che. AhAhA ! dharmI ene kahIe, samyagdaSTi ene kahIe, jJAnI ene kahIe, badhuMya eka ja che, ke jemane potAno AtmA, anaMta anaMta jJAna (nuM) dhAma-AnaMdanuM dhAma-zAMtidhAma, dhRvadhAmanuM dhyAna thaI gayuM che ne dRSTimAM AvI gayuM che dhruvadhAma-sthAna je potAnuM che dhruva, enI dRSTimAM AvI gayo che to ene rAga, dayA, dAna, bhakti AdinA je vikalpa che enAthI paNa jJAna bhinna thaI gayuM che. AhAhA ! AvI vAta che bhAI. samajANuM kAMI? to tethI potAnA jJAnamaya potAnuM jANavuM dekhavuM zraddhA, zAMti, svacchatA, prabhutA, AnaMda Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-126 319 evA nirmaLa pariNAmanuM ja emane kartRtva che. AhAhA ! ane ajJAnIne svapa2nuM bhedazAna nathI, caitanya bhagavAna zuddha caitanyaghana anaMta anaMta anaMta guNa pavitratAnuM dhAma prabhu che ane rAga Adi vikalpa UThe che e 52 che, evA paranuM ne svanuM, ajJAnIne bhedajJAna thayuM nathI, judApaNAnuM bhAna thayuM nathI. AhAhAhA ! che ? eTalA mATe bhedajJAna nathI te kA2Ne, rAganI kriyA bhaktinI (kriyA ) bhagavAnanI -dayA, vinayanI (kriyA ) zAstranA bahumAnano je rAga che, e rAga ane potAnA svabhAvanuM bhedajJAna ajJAnIne nahi hovAthI, mAraga to Avo che bhAI, AhAhA ! ajJAnamaya bhAvanuM ja kartRtva che ajJAnIne svaparanuM bhedajJAna nathI, te kA2Ne 52nuM ane svanuM judApaNAnuM bhAna nathI, e kA2Ne ajJAnamaya bhAvano ja kartA che. e to dayA dAna-vrata-bhakti AdinA bhAva eno e ajJAnI kartA che. A bhAvArtha thayo. have A kahe che ke jJAnamaya bhAvathI zuM thAya che, ane ajJAnamaya bhAvathI zuM thAya che e zloka( gAthA ) kahe che. bhagavAna kuMdakuMdAcArya digambara saMta-muni ene banAvela che. gAthA127. jJAnamaya bhAvathI zuM thAya che ane ajJAnamaya bhAvathI zuM thAya che te have kahe cheH cAre anuyoganuM tAtparya vItarAgatA che. cAre anuyogomAM kahevAnI vAtanuM phaLa vItarAgatA che. paNa e vItarAgapaNuM paNa svAzraye thAya mATe nizcaya kahyuM; chatAM, te vItarAgapaNuM dravyamAM nathI. e to 52ma vItarAgamUrti prabhu che ! tyAre kahe keH che ne...! paryAyamAM che. te vyavahA2mArge che, ema kahIe chIe. have, ekako2 dharmadhyAna ane zukladhyAnane nizcaya kahyo. ekako2 vyavahAra kahyo. beya (dhyAna ) ne aMtarmukhAkAra svAzraya nizcaya kahyo. ane ahIM kahe che ke, e to vyavahA2mArga che. AhA... hA ! ( pAThamAM ) ema che ke nahIM ? have, lokone A besavuM muzkela paDe. potAnI darakAra kare nahIM ene zuM ( kahevuM ), bApA ? A rIte vastu pUrNa zuddha che. jemAM paryAya nathI. evI jene dRSTi na thAya to to teNe AtmAno svIkAra karyo nathI. je vastumAM mokSamArganI paryAya, dhyAnanI paryAya paNa nathI; evuM je pUrNa svarUpa bhagavAnaAtmA, eno svIkAra paryAyamAM thAya; je paryAya emAM nathI; paNa paryAyamAM eno svIkAra thAya; tyAre tene samyagdarzana kahevAya. chatAMya, e samyagdarzananI paryAya dravyamAM nathI, (ema ) zudghanaya kahe che. A to 52ma satya trilokanAtha jiveMdranA mukhAraviMdathI nIkaLeluM che. mAthe (TIkAmAM ) AvI gayuM che. "ema 52ma jiveMdranA mukhAraviMdathI nIkaLelAM dravyazrutamAM kahyuM che." (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 301,niyamasAra no zloka-119 ) Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32) samayasAra siddhi bhAga-5 ( // -127 ) kiM jJAnamayabhAvAtkimajJAnamayAdbhavatItyAha aNNANamao bhAvo aNANiNo kuNadi teNa kmmaanni| NANamao NANissa duNa kuNadi tamhA du kmmaanni||127|| ajJAnamayo bhAvo'jJAninaH karoti tena krmaanni| jJAnamayo jJAninastu na karoti tasmAttu krmaanni||127|| ajJAnino hi samyaksvaparavivekAbhAvenAtyantapratyastamitaviviktAtmakhyAtitvA dyasmAdajJAnamaya eva bhAvaH syAt, tamistu sati svaparayorekatvAdhyAsena jJAnamAtrAtsvasmAtprabhraSTaH parAbhyAM rAgadveSAbhyAM samamekIbhUya pravartitAhaGkAraH svayaM kilaipo'haM rajye ruSyAmIti rajyate ruSyati ca; tasmAdajJAnamayabhAvAdajJAnI parau rAgadveSAvAtmAnaM kurvan karoti krmaanni| __jJAninastu samyaksvaparavivekenAtyantoditaviviktAtmakhyAtitvAdyasmAt jJAnamaya eva bhAvaH syAt, tasmistu sati svaparayo nAtvavijJAnena jJAnamAtre svasminsuniviSTa: parAbhyAM rAgadveSAbhyAM pRthagbhUtatayA svarasata eva nivRttAhaGkAra: svayaM kila kevalaM jAnAtyeva, na rajyate, na ca ruSyati; tasmAt jJAnamayabhAvAt jJAnI parau rAgadveSAvAtmAnamakurvanna karoti krmaanni| jJAnamaya bhAvathI zuM thAya che ane ajJAnamaya bhAvathI zuM thAya che te have kahe che - ajJAnamaya ajJAnIno, tethI kare te karmane; paNa jJAnamaya che jJAnIno, tethI kare nahi karmane. 127. uthArtha:- [ ajJAninaH ] HzAnIne [ ajJAnamayaH ] HzAnabhaya [ bhAvaH ] mAcha [tena] tathA sAnI [karmANi] bhane [ karoti] 32 cha,[ jJAninaH tu] bhane zAnIne to [ jJAnamaya: ] zAnabhaya ()cha [tasmAt tu] tethI zAnI [ karmANi ] bhane [na karoti ] 32to nathI. TIkA-ajJAnIne, samyaka prakAre svaparano viveka nahi hovAne lIdhe bhinna AtmAnI khyAti atyaMta asta thaI gaI hovAthI, ajJAnamaya bhAva ja hoya che, ane te hotAM (hovAthI), svaparanA ekatvanA adhyAsane lIdhe jJAnamAtra evA potAmAMthI (AtmasvarUpamAMthI) bhraSTa thayelo, para evA rAgadveSa sAthe eka thaIne jene ahaMkAra pravaryo che evo pote "A huM kharekhara rAgI chuM, dveSI chuM ( arthAt A huM rAga karuM chuM, dveSa karuM chuM ) ema (mAnato thako) rAgI ane dveSI thAya che; tethI ajJAnamaya bhAvane lIdhe Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-127 321 ajJAnI potAne para evA rAgadveSarUpa karato thako karmone kare che. jJAnIne to, samyaka prakAre svaparanA viveka vaDe bhinna AtmAnI khyAti atyaMta udaya pAmI hovAthI, jJAnamaya bhAva ja hoya che, ane te hotAM, svaparanA nAnAtvanA vijJAnane lIdhe jJAnamAtra evA potAmAM suniviSTa (samyaka prakAre sthiti) thayelo, para evA rAgadveSathI pRthabhUtapaNAne (bhinnapaNAne) lIdhe nijarasathI ja jene ahaMkAra nivRtta thayo che evo pote kharekhara kevaLa jANe ja che, rAgI ane dveSI thato nathI (arthAt rAga ane dveSa karato nathI); tethI jJAnamaya bhAvane lIdhe jJAnI potAne para evA rAgadveSarUpa nahi karato thako karmone karato nathI. bhAvArtha-A AtmAne krodhAdika mohanIya karmanI prakRtino (arthAt rAgadveSano) udaya AvatAM, potAnA upayogamAM teno rAgadveSarUpa malina svAda Ave che. ajJAnIne svaparanuM bhedajJAna nahi hovAthI te ema mAne che ke "A rAgadveSarUpa malina upayoga che teja mAruM svarUpa cheteja huM ."Ama rAgadveSamAM ahaMbuddhi karato ajJAnI potAne rAgINI kare che; tethI te karmone kare che. A pramANe ajJAnamaya bhAvathI karmabaMdha thAya che. jJAnIne bhedajJAna hovAthI te ema jANe che ke "jJAnamAtra zuddha upayoga che te ja mAruM svarUpa che te ja huM chuM; rAgadveSa che te karmano rasa che-mAruM svarUpa nathI." Ama rAgadveSamAM ahaMbuddhi nahi karato jJAnI potAne rAgINI karato nathI, kevaLa jJAtA ja kahe che; tethI te karmone karato nathI. A pramANe jJAnamaya bhAvathI karmabaMdha thato nathI. gAthA-127 upara pravacana aNNANamao bhAvo aNANiNo kuNadi teNa kmmaanni| NANamao NANissa duNa kuNadi tamhA du kmmaanni||127|| ajJAnamaya ajJAnIno, tethI kare te karmane; paNa jJAnamaya che jJAnIno, tethI kare nahi karmane. 127. TIkA:- sUkSma vAta che bhAI, anaMta kALamAM eNe bhedajJAna karyuM nathI ! ane "bhavajJAna prasiddha siddhA vevina vovanama"- je koI atyAra sudhImAM mukti pAmyA che, e bhedajJAnathI pAmyA che rAgathI potAnuM svarUpa bhinna che evA bhedajJAnathI siddhine prApta karI che. "bhedajJAna siddhA siddhA ye kila kecanam" -jeTalA paNa muktine pAmyA che e badhAya rAgathI bhinna nija svarUpane prApta karIne pAmyA che. ane "tacaiva abhAva to baddhA"_bhedajJAnanA abhAvathI baMdhAyA che. AhAhA ! potAnuM svarUpa jJAyaka caitanya AnaMda, zuddha cidAnaMda prabhu ane rAganA bhAva malina ne duHkharUpa, beyanI ekatAnA bhAvathI baMdhAyA che. ane e baMdhAyA che e ja saMsAramAM rakhaDe che, sUkSma che bhAI, mAraga to Avo che. juo! vartamAnamAM to garabaDa bahu thaI gaI che prabhu mArga to Avo ja che. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 samayasAra siddhi bhAga-5 TIkA:-ajJAnIne samyaka prakAre svaparano viveka nahi hovAne lIdhe -zuM kahe che? nava tattva che ne! to puNya ne pApa, Asava-baMdha tattva bhinna che ane Atmatattva bhinna che. AhAhA ! dayA-dAna-vrata-bhakti AdinA pariNAma to Asrava tattva rAga tattva baMdhatattva che. AhAhA ! bhagavAna AtmA to enAthI jJAyakatatva, abaMdhatattva bhinna che. e "ajJAnIne samyaka prakAre - samyaka prakAre ema kema kahyuM? ke dhAraNAmAM to eNe laI lIdhuM hatuM 'agiyAra aMga" bhaNyo hato, to ke rAgathI AtmA bhinna che. rAga tattva puNya tattva che, AtmA jJAyakatattva che, evuM dhAraNA (jJAna) karyuM hatuM, paNa samyaka prakAre bhedajJAna nahotuM karyuM. AhAhA! jhINI vAta che bhAI. jinezvarano mAraga, duniyAmAM kyAMya che nahIM, eno mAraga koI alaukika che. ahIM to kahe che ke ajJAnIne sAcA prakArathI svaparano viveka na hovAthI, na hovAne kAraNe sAcA prakArathI svaparanI judAInuM jJAna nahi hovAthI, rAganI kriyA ne svabhAvanI kriyA beya bhinna che, jJAnasvabhAva-AnaMdasvabhAva ane rAgabhAva e beyanI kriyA bhinna che, evA bhinnanuM bhAna na hovAthI, ajJAnI-mithyASTi jIva, anAdikALathI viveka nahi hovAthI viveka na hovAne kAraNe, bhinna AtmAnI khyAti atyaMta asta thaI gaI che. AhAhA ! e rAganI kriyAnA pariNAmathI bhinna AtmA AnaMdasvarUpa, evA bhinna AtmAnI prasiddhi atyaMta asta thaI gaI che. AthamI gaI che, asta nAma AMdhaLo thaI gayo che. AhAhAhA ! bhagavAna AnaMdamUrti prabhu anaMta guNano piMDa sAkSAt paramAtmasvarUpa ! che ene rAganI ekatAbuddhimAM bhedajJAnanI prasiddhi asta thaI gaI che, AthamI gaI che, eno sUrya asta thaI gayo che. (zrotA:- kyArathI asta thaI gayo che?) anAdithI ! AhAhA! bhagavAna aMtara atIndriya AnaMdano piMDaprabhu (che). ajJAnIne e rAga ane AtmAnI prasiddhi nathI. rAga bhinna che ne mArI cIja bhinna che, evuM bhAna nathI. to anAdithI bhinna AtmAnI prasiddhi, rAgathI bhinna AtmAnI siddhi asta thaI gaI che. AhAhA ! mAla, mAlanI vAta che bhAI AMhI to, vItarAga mAraga che, jinezvaradeva paramezvara-paramAtmA emanI A vANI che, kuMdakuMdAcArya to e bhagavAnanI vANI sAMbhaLavA gayA hatA, ATha divasa rahyA hatA, tyAMthI AvIne (zAstra ) banAvyA. bhagavAna Ama kahe che, prabhu e to e kahe ke bhagavAna, kahe beya eka ja vAta che. chatAM ya jinavaradeva Ama kahe che "baMdha adhikAra'mAM che. jinavara paramAtmA ema kahe che ke ajJAnIne sva-zuddhacaitanyaAnaMda ane para-rAgaAdi-duHkha ne AkuLatA e beyanI bhinnatAnuM bhAna nahi hovAthI AtmakhyAti-AtmAnI prasiddhi rAganI ekatAbuddhimAM, AtmAnI prasiddhi asta thaI gaI (che.) AhAhAhA ! samajAya che bhAI ? rajanIbhAI, bhASA to sAdI che, paNa bhAva jhINAM che ne prabhu. anaMta anaMta guNano dhAma bhagavAna nityAnaMda prabhu! jemAM dayA-dAna-bhakti AdinA vikalpano paNa jemAM abhAva che, to AvI cIjanuM bhAna nathI, to rAga ane svabhAva beyane eka mAnavAthI, AtmA je che zuddhacaitanya, (enI) prasiddhi ane asta thaI gaI. AhAhA! are, AvI vAta sAMbhaLavA ya na maLe, to kema prayatna kyAre kare ne kyAre (anubhava kare ?) AhAhA ! Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-127 323 (kahe che ke ) ajJAnIne, samyaka prakAre svaparano viveka nahi hovAne lIdhe-na hovAne kAraNe, bhinna AtmAnI rAganI kriyAthI bhagavAna bhinna che, evA bhinna AtmAnI, khyAti nAma prasiddhi asta thaI gaI atyaMta asta thaI gaI-aMdha thaI gayo che, e rAgane ja dekhe che ne puNyane dekhe che, AtmAne dekhato nathI. AhAhAhA ! A puNyanA phaLa, dhULa-dhULa maLe, pAMcapacAsa lAkha, karoDa be karoDa ene dekhe, paNa zuM che zuM tArI cIja che e to ajIva tattva che. dayAdAnanA pariNAma e puNya tattva che, hiMsA-jUThuM-mamatAmAM paisA mArA evI mamatAnA pariNAma to pApa tattva che, to ajIva ane puNya-pApa tattvathI jJAyakatattva to bhinna che. AhAhA ! AkaruM kAma che bhAI, satya vAta bahu, bhagavAnanI kahelI evI e bhagavAna sivAya e mAraga kyAMya che nahi. jinezvara sivAya koI sthAnamAM A vAta satya che nahi. AhAhA ! ahIM to paramAtmA je vAta kahe che ke e ja saMto, jagata pAse prasiddha kare che. prabhu! tane bese na bese, satya to A che. bhagavAna AtmA sasvarUpa, enI khyAti prasiddhi enI hovI joIe ajJAnIne. rAga ne puNya pApanI prasiddhimAM AtmAnI khyAti prasiddhi asta thaI gaI- AMdhaLo gaI gayo che. AhAhA ! zuM kahe che juo ! ke je aMdara puNya-pApanA bhAvane dekhavAvALo, potAnA che ema mAnIne AtmA enAthI bhinna che e emAM aMdha thaI gayo che ane puNya ne pApanA bhAvane ja dekhe che. ane e ja mArI cIja che ne ema mAnIne, puNya pApathI bhinna bhagavAna AtmA (ne nahiM dekhato) AMdhaLo, ajJAnI aMdha thaI gayo che! "che ja nahi jANe AtmA' AhAhA ! samajANuM kAMI....? asta thaI gaI, asta gaI gaI hovAthI, ajJAnamaya bhAva ja hoya che. dekho ajJAnIne, svaparanuM bhedajJAna-pRthakatA nahi hovAne kAraNe bhinna AtmAnI prasiddhi jJAnamAM AvI nahIM, ane rAgAdi puNya pApanA pariNAma enA khyAlamAM AvyA, to e ajJAnamaya bhAva ja hoya che-e rAgAdi bhAva e ajJAnamaya bhAva ja che, emAM AtmAnuM jJAna ne AnaMda emAM che nahIM. AhAhAhAhA! cAhe to bhagavAnanI bhaktino rAga ho, zAstranI bhaktino rAga ho, paNa e rAga che, ajJAna che, ajJAna arthAt emAM AtmAnA jJAnanAM kiraNa nathI-jJAnano aMza emAM nathI. AhAhAhA! (zrotA - evI vAta kone ce?) bhAgyavAna hoya ene ruce A to, ( zrotA:- je puruSArtha kare ene ce), ahIM puruSArtha (vALAnI vAta che) saMsArano aMta karavo hoya, enI vAta che. bhagavAna tamAruM nAma to bhagavAnadAsa che. (zrotA:- paNa e rItanuM pariNAma joIne ne!) bhagavAna tarIke to prabhu bolAve che botera gAthAmAM, bhagavAna AtmA ! AhAhA ! e to puNya ne pApanA tattvathI bhinna bhagavAna che ne ! ajJAnIne bhinnano bhAsa nahi hovAthI, AtmA prasiddha che enI prasiddhi ane (nathI tethI) aMdha thaI gayo. sAkSAt birAje che paramAtmA rAgathI bhinna, enI ajJAnIne, aMdhakAra ajJAnamAM enI prasiddhi asta thaI gaI ane rAganI prasiddhi jAgRta thaI gaI. e rAga eTale puSya ne pApanA bhAvanI ajJAnIne prasiddhi che enuM bhAna che. jhINI vAta che bhAI vartamAnamAM to bahu garabaDa thaI gaI eTale lAge ene, A vaLI zuM che AmAM A to ekAMta che, ekAMta che ema kahe che, to kaho. prabhu! Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 samayasAra siddhi bhAga-5 AMhI to paramAtmA kuMdakuMdAcArya saMta digambara ! mahAmuni-bhAvaliMgI saMta che, anaMta AnaMdanI dazA aMdara pragaTa thaI che ane rAga Ave che to ene paNa potAnA jJAnamAM rahIne, para che ema jANe che. potAno che ema jANatA nathI- vikalpa Avyo che amRtacaMdrAcAryane TIkA karavAno paNa jANe che, ke e vikalpa para che, mArI cIjamAM e che nahIM. huM mArAmAM chuM ne rAga para che, evuM jANIne bhinna, rAgathI bhinna potAnAmAM rahe che. AhAhAhA ! Avo mAraga kaThaNa paDe eTale mANasane sahelo rasto batAvI de koI A dAna karIne, bhakti karone, pUjA karo. (zrotAH- sahelo kyAM che UMdho che!) paNa, e karI zakene jhaTa daIne, vrata pALe ne, apavAsa kare ne, A zeThiyAone paisA kharacavAnuM kahe, e pAMca-daza lAkha (kharce) te emAM zuM nyAM karoDapati hoya emAM pAMca lAkha kharce, dhULamAM, emAM manAvI de dharma, dhULamAMya dharma nathI ! AMhI to ema kahe che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI...? e AMhI kahe che, bahu sarasa gAthA che. AhAhA! lo, zeTha? A tame AvyAne A gAthA sarasa AvI gaI che. (zrotA:- samajavA to ApazrIe bolAvyA che!) "ajJAnamaya bhAva ja hoya che. dekho ! ajJAnamaya bhAva ja hoya che-ajJAnIne rAga ane puNyanA bhAva che e ajJAna che, tenuM-ajJAnIne bhedajJAna nathI tethI rAgamaya bhAva ja ene ajJAna (ja) hoya che, e rAga e ajJAna che. ajJAna arthAta mithyAtva nahi, paNa rAgamAM jJAnasvarUpa caitanyanA kiraNa nathIjJAnano aMza nathI, e kAraNe ajJAnI, e rAga-ajJAna eTale mithyAtva che ema nahIM, paNa rAgamAM jJAnasvarUpa bhagavAnAno aMza emAM nathI e kAraNe rAgane ajJAna kahevAmAM AvyuM che. AhAhAhA ! rAga e ajJAna che, jJAna nahIM, AtmAnuM jJAna nahIM e. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? ajJAnamaya bhAva ja hoya che, ane te hotAM svaparanA ekatvanA adhyAsane lIdhe dekho, ajJAnI, svaAtmA AnaMda ne jJAnasvarUpa che ane rAga AkuLatA ne duHkharUpa che-e beyanA svaparanA ekatvanA adhyAsa be che te eka ekatAno adhyAsa che evI enI Teva paDI gaI che ene, ane eno ja paricaya che. "zrutaparicita anubhUtA"--e vAta sAMbhaLI che ne! paricayamAM AvI gaI che, ne rAganI ekatAno anubhava che. AhAhAhAhA ! che aMdara? A atyAranI vAta nathI, A to hajAra varSa pahelAnA amRtacaMdrAcArye lakhyuM che. be hajAra varasa pahelAM kuMdakuMdAcAryanI gAthA che. enI A TIkA che. sonagaDhanI A TIkA nathI. (zrotA:- paNa TIkA chapAya che kyAMthI?) chapAya game tyAMthI, game te sthAnethI paNa (zrotAH- chApakhAnAmAM) game te chApakhAne chapAya, emAM zuM che. AhAhAhA ! "te hotAM svaparanA ekatvanA adhyAsane lIdhe jJAnamAtra evA potAmAMthI thayelo. bhagavAna to jANana-dekhana jJAtA-deSTA prabhu che. e AvyuM hatuM ne ApaNe anAdi jJAnasAmAnya svabhAvanI upara, anAdi jJAna sAmAnya je svabhAva trikALa, ema anAdi darzana sAmAnyasvabhAva, (ema), anAdiAnaMda sAmAnya svabhAva, anAdi puruSArtha sAmAnyasvabhAva, ema anAdi sAmAnya anaMtaguNa svabhAva, e AtmA che. enAthI bhinna rAgAdi to bhinna cIja che. ahIMyA to kahe ke vrata karo, tapa karo, apavAsa karo, bhakti karo, pUjA karo enAthI Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-127 325 kalyANa thaze. AvI mithyAdRSTinI mithyAzraddhA che, ane prarUpaNA paNa mithyAtvanI che. AhAhAhA ! AkarI vAta che bhAI. vItarAga mArga A che. vItarAgamArgamAM rAgathI lAbha ho to e vItarAga mArga che ja nahIM. e to rAgI-ajJAnIno mAraga che, e jaina mAraga nahIM. e rAgathI lAbha mAnavAvALA jaina mArga nahIM. AhAhAhA! jainasvarUpI AtmA che ne? vItarAgasvarUpI prabhu che, e rAgathI to bhinna che, to ajJAnIne rAga ane vItarAga svabhAva, beyanI ekatAno adhyAsa thaI gayo che. AhAhAhA! pRthakatAno adhyAsa hovo joIe bhedajJAna, ene ThekANe ekatAno adhyAsa thaI gayo che. AhAhA ! che? svaparanA ekatvanA adhyAsane kAraNe, jJAnamAtrathI-nijamAMthI AtmasvarUpamAMthI bhraSTa thayo che. AhAhA ! jANana-dekhana AnaMda bhagavAna AtmA, e rAganI kriyA ane AtmAne eka mAnavAthI, AtmAnA jJAnathI-zAMtithI bhraSTa thayela. samajAya che? Atma svarUpathI. che? bhraSTa thayelo para evA rAga-dveSanI sAthe eka thaIne potAnuM jJAnasvarUpa, AnaMdasvarUpa, vItarAgasvarUpa prabhu AtmA, enAthI bhraSTa thaIne, para evA rAgAdi, dekho ! pahelAM kahyuM hatuM ne ke nijamAMthI bhraSTa thayonijamAMthI bhraSTa thayo ane para evA rAgadveSa sAthe ekatva karIne, nijamAMthI bhraSTa thayo. bhagavAna AtmA jJAna ne AnaMdano kaMda prabhu, enAthI bhraSTa thayo ajJAnI, rAganI ekatvabuddhimAM, rAgane potAno mAnIne, rAganI sAthe eka thaIne, e rAganI sAthe eka banIne "jene ahaMkAra pravaryo che." AhAhA! e puNyabhAva ne pApabhAva e huM chuM aham....aham....aham tyAM rahyo che "ahaMahIM jJAnAnaMdamAM Avavo joIe ene choDIne rAgamAM ahaM AvI gayo che. AhAhA ! samajANuM kAMI? "jene ahaMkAra pravaryo che evo pote "A huM kharekhara rAgI chuM" kharekhara ajJAnIne, huM rAgI chuM bhAI ! huM rAgano karavAvALo chuM-rAgI chuM. huM jJAtA-dekhA AnaMda chuM e to asta thaI gayuM. AhAhA ! sUkSma vAta che bhAI ! apUrva vAta che. anaMtakALamAM kyAreya karyuM nathI. anaMta anaMta kALa thayo, digambara muni paNa anaMta vAra thayo. "munivrata dhAra anaMta baira raiveyaka UpajAyo, paNa AtmajJAna bina leza sukha na pAyo," munivrata dhAraNa karyA, aThThAvIsa mULaguNa lIdhA, pAMca mahAvrata lIdhA, nagnapaNA lIdhA paNa e badhI kriyA, rAganI kriyA che, e to AhAhAhA!( zrotA:- kALalabdhi nahIM pAkI hoya) puruSArtha nathI karyo, kALalabdhi zuM kare? kALalabdhi puruSArthathI pAke che ke nahi? AhAhA! potAno kALa-kramabaddhamAM je Ave che-kramabaddhamAM puruSArtha akartApaNAno che. kALalabdhimAM kramasara je AvavAvALuM che(e) Ave che paNa Avo nirNaya karavAvALAne rAganA akartApaNAno puruSArtha thaI jAya che, ane jJAtA-deNAno puruSArtha thAya che. AhAhAhA! AvI vAta che bhAI. sarvavizuddha (adhikAramAM) ema kahyuM che, kramabaddhamAM. kramabaddha thaze-samaya samayamAM je kamaparyAya che te thaze, paNa kone? e nirNaya che? ke je rAgano akartA thAya che ane jJAtA-dekhA thAya che, ene kramabaddhano sAco nirNaya che. AhAhAhA ! AvI vAtuM moMghI. AmAM kAMI maLe evuM nathI. tamArA tyAM paththarA batharAmAM, I cha bhAIyuM bhegAM thAya, tyAM AvI vAta che? tyAM che? paisA maLyA pAMca lAkha ne daza lAkha dhULa lAkhane thaI rahyuM! rasoDA judA ne dhaMdho bhego! Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 samayasAra siddhi bhAga-5 AhAhA ! vAharAganuM rasoDuM bheguM-rAga e mAro che-ajJAnIne, paNa mAro pAka e ja rAga che, mAro pAka ja rAga, dayA-dAnano bhAva e mAro A pAka che, ema ahaMkAra ! ajJAnIne rAgano ahaMkAra che, paNa rAgathI bhinna mArI cIja e AnaMdakaMda che e vAta to asta-aMdha thaI gaI che. jhINI vAta che bhAI ! AhAhA ! - bhagavAna trilokanAtha jinezvaradevanuM pharamAna A che-bhagavAnano A hukama che, ke ajJAnIne, che? rAga-dveSanI sAthe eka thaIne, jene ahaMkAra pravaryo che evo pote (svayaM) svayaM karmanA kAraNe nahIM-svayaM ja huM vAstavamAM rAgI chuM ema mAne che. AhAhA! huM to puNyavAna puNya karuM chuM, dayA karuM chuM, bhakti karuM chuM e ja huM chuM, ema ajJAnI mAne che. AhAhAhA! kaho, paMDitajI? AvI AkarI vAta che. che? aMdara che ke nahi A pATha? sAme pustaka paDayuM che. (zrotA - paNa emAM kAMI samajAya evuM nathI) gharanAM copaDA vAMcatA AvaDe che, ne ! A vAMcatA na AvaDe! ema kahe che. vItarAganI vANI che A! AhAhAhA ! kharekhara huM rAgI chuM, ajJAnIne rAganI khabara nathI hajI. bhaktino rAga che, e rAga che enIya khabara nathI. bhagavAnanI bhakti karavI, vrata karavA, zAstranI bhakti karavI, zAstrano vinaya karavo, e (bhAva) badhA rAga che. AhAhA! ajJAnIne, e rAga huM chuM evuM jANe cherAgathI mArI cIja bhinna che ema nathI jANato. Ama che bhAI mAraga to. AhAhA ! are, sAMbhaLavA maLe nahIM, e vicAre kema ane kyAre kare A. AhAhAhA ! manuSyapaNuM cAlyuM jAya che motanI najIka jAya che to mota ! dehano aMta AvavAno samaya to nizcaya che e dehano chUTavAno samaya nakkI che, to jeTalo samaya jAya che e motanI-maraNanI samIpa jAya che. AhAhA! Ama che ne bhagavAna. bhagavAna tArI cIja to aMdara nirmaLAnaMda che ne nAtha ! AhA! to ene na jANIne, rAga huM chuM huM rAgI chuM draSI chuM. arthAt huM rAgano kartA chuM, e rAga mAruM kartavya che. dayA-dAna-vrata-bhaktino rAga che, to e ajJAnI mAne che ke rAga mAruM kartavya che- kartA-karma adhikAra che ne? kartA mAne che e ajJAnI che ema kahe che. A to tamArI bIDIyuM bIDIyunuM to kyAMya rahI gayuM. tamAkuMbamAkuM to dhULa bahAra rahI gaI. AhAhA ! ahIM A rAgI huM chuM, rAga kartA huM chuM, rAgI huM chuM arthAt A huM rAgane karuM chuM. (zrotAarthAt rAga mAro che) e rAga mAro che, kaho e rAga mAro che to rAgI huM chuM kaho e rAgano kartA huM kaho eka ja vAta che. AhAhA ! che? A huM rAga karuM chuM Sa karuM chuM ema mAnato thako rAgI ane zreSI thAya che. AhAhA! bhagavAna to vItarAgamUrti che prabhu aMdara. ene to asta karI dIdho che, che nahIM jANe ema karI dIdhuM che. AhAhA! bhagavAna vItarAgamUrti, anaMtaguNanuM dhAma, zAMta sAgara, e to jANe che nahIM ane A rAganI kriyA e huM chuM rAgI huM chuM rAgano kartA huM chuM. tethI ajJAnamaya bhAvane kAraNe, A kAraNe, tethI eTale A kAraNe, ajJAnamayabhAvane kAraNe ajJAnI potAne para evA rAga-dveSane karato thako karmone kare che. e rAga-dveSa karma che, karma eTale vikArIkarma, eTale jaDakarmanI vAta nathI ahIMyAM. e zubhAzubha bhAva che e karma eTale rAganuM kArya, e mAruM kArya Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-127 327 che. AhAhA ! bahu zloka, thoDAmAM paNa ghaNuM bharI dIdhuM che. are re ! duniyAne maLe nahIM, bicArA ema ne ema rakhaDayA kare. ( zrotAH- kyAMthI maLe sonagaDhamAM Ave to maLe. ) sonagaDhane thayA keTalo, vakhata ghaNo thaI gayo. mAMdA che evuM sAMbhaLyuM hatuM, zeTha mAMdA che zobhAlAlajI ! ThIka nathI ema sAMbhaLyuM hatuM be-cAra mahinA pahelAM, zarIranI sthiti che bApA ! zloka ( gAthA ) to bahu sarasa che. tethI ajJAnamaya bhAvane lIdhe, ajJAnI mithyArdaSTi potAne 52 evA rAga-dveSarUpa karato thakoThuM rAga ne dveSano kartA chuM ema mAnIne rAga-dveSanuM kArya kare che, karma nAma rAgano kartA. bahu sarasa vAta che. have, jJAnI, have dharma kevo hoya che ? ajJAnI kevo hoya che e vAta karI. have dharmI kevo hoya che ? 'jJAnIne to', jJAnI kaho ke dharmI kaho, dharmIne to, samyak prakAre svaparanA viveka dvArA, sAcA prakA2thI sva AtmA AnaMdamUrti che ane 52-rAgAdi che e svaparano viveka, bhinnanuM bhAna che. dharmIne sva AnaMdasvarUpa ane rAga duHkharUpa e bannenuM bhinna jJAna che. 6 jJAnIne to, samyak prakAre yathArthapaNe, svapa2nA viveka dvArA bhinna AtmAnI khyAti atyaMta udaya pAmI hovAthI'-AhAhAhA ! dharmIne to, rAgathI AtmA bhinna che evI khyAtiAtmAnI prasiddhi thaI che. huM to AnaMda chuM, zAMta chuM, vItarAgI chuM, akaSAya chuM, AnaMda chuM, evI AtmAnI prasiddhi jJAnIne, rAgathI bhinna prasiddhi thaI gaI che. AhAhA ! kaho, AvI vAta che. bhASA ghaNI TUMkI che paNa bhAva ghaNAM bharyAM che aMdara, AhAhAhA ! zuM kare ? AtmAnI khyAti atyaMta udaya olAmAM asta thaI gaI. AmAM rAgathI bhinna AtmAno bhAva pragaTa thayo che huM to anubhava AnaMda ! huM jJAyaka chuM, huM vItarAgasvarUpa chuM mArI zAMti ja mAro svabhAva che. rAga Adi vikalpa e mAro svabhAva nahi. AhAhAhA ! 'atyaMta udaya pAmI hovAthI, jJAnamaya bhAva ja hoya che.'-dharmIne to, Atmamaya ja bhAva hoya che. jJAnamaya zabde Atmamaya. zuddha AtmA je AnaMda-jJAna-zAMti-vItarAga svabhAva che. to e badhA (bhAva) vItarAga bhAvamaya ja AtmAnA bhAva hoya che. dharmIne to vItarAgamaya bhAva ja thAya che, rAgamaya bhAva nahi. AhAhA ! AvI vAtuM che. A emAM duniyAmAM hoMzuMmAM paDayA hoya bicArA, paisA ne bAIDI-chokarAM ne kuTuMba ne emAM A vAto ka2vI. ( zrotAH- nokara hoya ne cAkara hoya !) nokara ne cAkara ne dhULamAM badhI hoLI che. AhAhA ! sIttera lAkhanuM makAna nathI kIdhuM, AmodavALA ramaNikabhAI pAMca-cha karoDa rUpiyA. sIttera lAkhanuM to eka makAna che. zeTha ? joyuM che ke nahi ? ame nyAM hatA tyAre ame UtaryA'tA tyAM 87 mI ( janma jayaMtI ) tyAM karI hatI ne AmodavALA, amAre pAlejanI pAse Amoda che ne ? narama mANasa che, pAMca-cha karoDa rUpiyA (che) ane sIttera lAkhanuM to eka makAna che, joyuM che bhAI tame ke nahIM ? tyAM UtaryA hatA ame 87mI ( jayaMtI ) mAM dariyA kAMThe ! sIttera lAkhanuM to eka makAna, evA evA to ghaNAM makAna ne pAMca-cha karoDa rUpiyA, te enAM makAnamAM UtaryA'tA. ( zrotAH- sIttera lAkhanuM eka makAna, to amane thAya ke amAreya AvuM Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 samayasAra siddhi bhAga-5 hoya to!) evI hoLI hoya to? e to hoLI che! (zrotAH- Apa to UtaryA'tA emAM!) UtaryA'tA e to ame rahyA hatA, ame to amArAmAM hatA, tyAM (ame) nahotA. (zrotA - e to saMyoga che) e to saMyogI cIja che. AMhI e loko bicArA (Ave) enI mA, DosI che ne bahu narama che, vRddha che ne prema ghaNo che, enI mAne bahu prema, chokarAoneya prema che, tyAM bhAI moTAne (prema che) ame tyAM vaDodarA digambara maMdirano pAyo nAkhyo ne, mAgazara suda dazame, paccIsa hajAra rUpiyA) dIghA, zAMtibhAIe paccIsa hajAra dIdhA, A maMdira pAMca lAkhanuM maMdira (banaze ) to maMdira to enuM e pAMca lAkhanuM maMdira banAvavuM che, be lAkhanI to jamIna lIdhI che. rahyA hatA ne ame bAvIsa divasa rahyA hatA, pAMca di' vaDodarA rahyA hatA ne ame bAvIsa divasa rahyA hatA (temAM) pAMca di' vaDodarA, ATha di' amAre pAleja, dukAna hatI ne amArI tyAM ATha divasa ! pachI amadAvAda AvyA ne ahIM, mAgazara vada bAraze ahIM AvyA, have A oluM phAgaNa vada ekama, budhavAre rAjakoTa. AhAhAhA ! AMhI kahe che ke "jJAnamaya bhAva ja hoya che ane te hotAM, svaparanA bhinnatvane vijJAna ne kAraNa -dhamane to, paranI judAInA vijJAnanA kAraNe" jJAnamAtra evA potAmAM suniviSTa che. AhAhAhA ! jJAna ne AnaMdamAM dharmI to su-vizeSa, niSTa=sthita e aMdara che, e rAgamAM che nahi. zarIramAM to nathI paramAM to nathI makAnamAM to nathI, paNa rAgamAM nathI. AhAhA ! AvI vAtuM bhAre AkarI bApA! bhinnatva-svaparanI judAIne kAraNa, vijJAnane kAraNe jJAnamAtra evA nijamAM jJAnamAtra-AnaMdamAtra-vItarAga svabhAva huM chuM emAM suniviSTa (eTale ke) samyak prakArathI sthita thayelo. AhAhAhA ! jJAna-AnaMda zAMti-svacchatA prabhutA Adi anaMtaguNamAM sthita che. dharmI rAgamAM sthita nathI. AhAhAhA ! para evA rAga dveSathI bhinnatvane kAraNa, AhAhA ! puNya ne pApanA bhAva e to bhinna para che. ohoho! dayA-dAna-vrata-bhakti, deva-gu--zAstranuM bahumAna-vinaya, e badhuM rAga che, e para che. para evA rAga-dveSathI bhinnatvane kAraNe nija rasathI ja' -potAnA AnaMdarasa ne zAMtarasathI ja "jene ahaMkAra nivRtta thayo che'-nijarasathI ja parano ahaMkAra nivRta thayo che-rAga-dveSanA bhinnatvane kAraNe ema. rAga-dveSanA bhinnatvane kAraNe, nijarasathI ja jene ahaMkAra nivRta thayo che, AtmAnA AnaMdane kAraNe, rAgathI bhinna thaIne, parano ahaMkAra nivRtta thayo che-"rAga mAro che" evo ahaMkAra chUTI gayo che. lakSmI mArI che, zarIra mAruM che e to kyAMya dUra rahI gaI, e to dhULa bahAra che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI....? paNa, dayA-dAnano rAga e mAro che enAthI nivRtta thaI gayo che. AvI vAta. ahamhuM to zuddha caitanyaghana-AnaMda chuM, rAga mAro che evo ahaMkAra jJAnIne chUTI gayo che, to emAM dikarA mArA ne bAIDI mArI ne chokarA mArA ne paisA mArA ne makAna mArA, e to kyAMya dhULa rahI gaI ! AhAhA ! bahu AkaruM A kAma bhAI ! vItarAga mAraga, jJAnamAM AvavuM alaukika vAta che! AhAhAhA ! ahIM to kahe che ke bhale tane rAganI Asakti na chUTe, paNa zraddhAmAM rAgano ahaMkAra chUTI javo joIe. samajANuM kAMI ? AhAhA! rAganI Asakti to jJAnIne paNa hoya che, paNa eno Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 329 gAthA-127 ahaMkAra-e mArI cIja che e zraddhAmAMthI chUTI gayo che. samajANuM? AvuM vyAkhyAna ! Avo mAraga ! (zrotAH- A eka ja parama satya vAta che) AvI vAta che bApu! zuM thAya? duniyAne ekAMta lAge, nizcayAbhAsa jevuM lAge, vyavahArano lopa kare che ema lAge, mAraga to che to Avo vyavahAra, jeTalI rAganI kriyA che e potAnI mAnavI e to mithyASTi-ajJAnI che, AhAhA! zarIra mAruM che, karma mArA che e to bIjI vAta rahI gaI, e to sthULadeSTi mithyAtva che, paNa dayA-dAna-vrata-bhaktino rAga paNa mAro che e paNa mithyAtva bhAva che. AhAhAhA ! (zrotA - jJAnIne to, rAga bhinna bhAse che to anAsakita thaI jAya che) Asakita to che, anAsakitano artha-zraddhAmAM chUTI jAya che, A mAruM che e daSTi chUTI jAya che. AhAhA! gItA, gItA kahe che ke "kAma karavuM paraMtu anAsakitabhAve karavuM" to A evuM che ja nahIM. kAma kare e ja Asakita ne mithyAtvabhAva che. AMhI to Asakitano artha asthiratA che, paNa eno svAmI AtmA che e chUTI gayo che. dhaNIpatuM chUTI gayuM che. rAga, laMgaDo thaI gayo che. AhAhA ! mArI cIja to zuddha caitanyaghana-AnaMdakaMda prabhu, enAM pAkamAM to vItarAgI paryAyano pAka thAya che, e ja mAruM kartavya che, rAga mAruM kartavya che evuM jJAnIne chUTI gayuM che. AhAhA ! e vAta to bApu satya vAta ghaNI alaukika che! asatya vAta to beThI che anAdithI. AhAhA! rAgI huM chuM e rAgano kartA chuM nahi, ema hovAthI svaparanA bhinnatvane kAraNe rAgavaiSanA bhinnatvane kAraNe, nijarasathI eno ahaMkAra nivRtta thayo che. dekho "evo pote kharekhara kevaLa jANe ja che svayaM (pote) kharekhara mAtra, mAtra, bilakula rAgano kartA na thato mAtra jANe ja che. kaho, samajANuM? rAgI ane dveSI nathI thato. AhAhA ! e mela che, huM to nirmaLAnaMdaprabhu chuM. AhAhA ! nirmaLa-vItarAga svabhAvI AtmA huM chuM, e rAga, mAro che ema thatuM nathI, samyaSTi cotheguNasthAnethI, cha khaMDanA rAjyamAM dekhAya cakravartI e Ave che emAM, sogAnIjImAM cha khaMDamAM dekhAya che paNa e akhaMDane sAdhe che. evuM che "dravyadRSTiprakAzamAM cha khaMDane sAdhatA nathI, e to akhaMDa AtmA samyagdarzanane akhaMDane sAdhe che. aMtaranA abhiprAyanI vAta koI bIjI ja che. abhiprAya rAgathI chUTI gayo che, abhiprAya AtmA AnaMda huM chuM evo abhiprAya thaI gayo che. e abhiprAyamAM rAga mAro che evuM chUTI gayuM che. ajJAnIne abhiprAyamAM "huM zuddha chuM e abhiprAya chUTI gayo che, ane rAga mAro che evo abhiprAya thaI gayo che. AhAhAhA! (kahe che) "nijarasathI ahaMkAra chUTI gayo che evo svayaM vAstavamAM mAtra jANe ja che" jANe ja che, AhAhA ! "sva-para prakAzaka zakti hamArI, tAteM vacana bheda bhrama bhArI, zeyazakti dvividhA prakAzI svarUpA-parUpA bhAsI." spazeya e AnaMda-kaMda che, ne para rAgAdi evuM zeya, banne bhinna che. AhAhA ! ema jJAnIne rAgano ahaMkAra chUTI gayo che, ane potAnA pUrNAnaMdanI zraddhAno abhiprAya deDha thaI gayo che. AhAhA! samajANuM kAMI..? kaho, zAMtibhAI ! AmAM kyAM kAMI maLe evuM che jyAM? (zrotAmATe to AvyA che) are re! AvuM manuSyapaNuM eno eka eka samaya kaustubhamaNi jevo che, eka eka samaya, emAM A vAta samajaNamAM na Ave, sAMbhaLavAmAM na Ave. AhAhA ! are Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 samayasAra siddhi bhAga-5 re! to ke dI' samajaNamAM Ave? durlabha vastu che bhagavAna, azakya to nathI paNa durlabha to che. che? AhAhAhAhA ! (jJAnI) rAgI draSI thatA nathI-rAga-dveSa karatA nathI jJAnI, tethI jJAnamaya bhAvane kAraNe dharmIne to jJAnamaya, AnaMdamaya, zAMtamaya, vItarAgamayabhAvane kAraNe, jJAnI-dharmI potAne para evA rAga-dveSarUpa nahi karato thako, potAne rAga-dveSarUpa nahIM karato, karmone karato nathI. rAgadeSarUpI kAryane karato nathI. rAga-dveSarUpI karma nAma bhAvakarma, ene karato nathI ema kahe che. jaDakarmanI ahIM vAta nathI, e bhAvakarma-je dayA-dAna-vrata-bhakti ne kAma krodhAdi je che e bhAvakarmano jJAnI kartA nathI. AhAhA ! Avo mAraga lokone e raste caDhAvI dIdhA, jAtrA karo, bhakti karo, pUjA karo, vrata karo, apavAsa karo, dharma thaI jaze. bicArA rakhaDI maravAnA raste paDayA che, mithyAtvane raste. AhAhA! (zrotA - kaMIka to thaze) thazene kaMIka, janama-maraNa karaze, ane mithyAtvanA bhAva che to nigodamAM jaze. AhAhA !mithyAzraddhAnA phaLamAM to anaMta nigodamAM (jaze) je e anaMtakALe trasa nahi thAya emAM jaIza, bhAI bApu tane khabara nathI. AhAhA ! vItarAga paramAtmA zuM kahe che enI to khabara nathI ajJAnabhAvathI potAne mAnyo che to potAne rAga-dveSarUpa na karatA thakA, karma, karma nAma rAga dveSa kArya rAga-dveSa karmone nathI karato rAga-dveSarUpI bhAvakarmane jJAnI karatA nathI. jaDa karmanI vAta to ahIM che nahi. jaDa karmane to ajJAnI paNa karI zakato nathI, jaDa karma to jaDanI paryAya svataMtra bane che, paNa AMhI to jJAnI, rAga-dveSarUpI kAryane paNa karato nathI. eno jANanAra-dekhanAra rahevAvALo, abhiprAyamAM rAganA kartA jJAnI thatA nathI. ajJAnI abhiprAyamAM rAgano kartA thaIne, AtmAnuM ajJAna kare che. AhAhA! bahu gAthA 127-beya vAta AvI, ajJAnInI ane jJAnInI. AhAhA! rAgI ane dveSI thato nathI (arthAt rAga ane dveSa karato nathI); tethI jJAnamaya bhAvane lIdhe jJAnI potAne para evA rAga-dveSarUpa nahi karato thako karmone karato nathI. jemane rAgathI bhagavAna bhinna nava tattva che, emAM rAga tattva-puNya-pApa tattva che. AtmA to jJAyakatattva bhinna che, Ama bhinna che ema nahi mAnavAvALo rAga ne jJAnanI ekatvabuddhimAM, rAgane potAno mAne ane jJAnI, rAga ne svaparanuM bhedajJAna thayuM che e kAraNathI rAgamAMthI ahaMkAra chUTI gayo che, jJAnAnaMdamAM ahaMpaNuM daDha-zraddhApaNuM AvI gayuM che, ethI rAgano kartA thato nathI, jJAtA-daSTA rahIne rAgane jANe che. enuM nAma dharmI ne jJAnI kahevAmAM Ave che. (vizeSa Avaze) (zrotA:- pramANa vacana gurudeva!) pravacana naM. 215 gAthA-127 zukravAra, phAgaNa suda-11, tA. 9/3/ 79 (bhAvArtha-) A AtmAne krodhAdika mohanIya karmanI prakRtino rAga-dveSano udaya AvatAM,prakRti che jaDa, eno udaya AvavAthI, potAnA upayogamAM rAga-dveSarUpa malina svAda Ave che, karma prakRti to jaDa che eno udaya Ave che, tyAre AtmAnA upayogamAM malina svAda Ave che. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-127 331 e karmanI prakRtimAM nimittamAM joDAvAthI potAnA upayogamAM malina-rAga-krodhamAnAdinA pariNAma thAya che, e svAda malina che. AhA! ajJAnIne svaparanuM bhedajJAna nahi hovAthI ajJAnIne, A malina svAda mArI cIja nathI, (tevI tene) khabara nathI, mArI cIja to jJAna ne AnaMda che evI khabara nathI, to e malina bhAvane ja potAnA mAne che. sUkSma vAta che bhAI A. AhAhAhA ! je karmanA nimitte potAnI paryAyamAM, potAthI malinapariNAma thAya che, eno svAda malina che. AhAhA! cAhe to zubhAzubha bhAva hoya (paNa) eno svAda malina che, e malina svAdano ajJAnIne bheda na hovAthI, ke A malina svAda mArI cIja nathI, huM to AnaMda ne jJAna chuM evuM bhedajJAna ajJAnIne nathI. AhAhA ! kema ! bAbubhAI nathI AvyA? ( zrotA:- tabiyata barAbara nathI.) ThIka ! samajANuM kAMI...? sUkSama vAta che bhagavAna ! AhAhAhA! AtmA to AnaMda ne jJAnanI mUrti prabhu che! eno upayogamAM rAga-dveSa, puNya-pApano malina svAda Ave che, e potAnI cIja nathI, ajJAnIne enuM bhedajJAna nahi hovAthI, A malina svAda ja huM chuM (ema mAne che.) bhagavAna AtmA to nirmaLAnaMda-jJAna-AnaMdasvarUpa che, enI ajJAnIne khabara nathI. AhAhA ! che? ajJAnIne svaparanuM bhedajJAna nahi hovAthIajJAnIne sva to huM AnaMda ne jJAna chuM ane para A rAgadveSa svAda Adi para che, evo "para" ane "sva"no (bheda nahi hovAthI) -bhedajJAna nathI, (tethI te) ema mAne che ke A rAgadveSarUpa malina upayoga ja mAruM svarUpa che. AhAhA ! zubha-azubha rAga Ave che e malina chemela che -duHkha che, e svAdano ane AtmAnA jJAnAnaMda svabhAvano-svaparanuM bhedajJAna nathI tethI A svAda ja huM chuM ( ema mAne che), jaDano svAda nathI Avato mesuba khAya che ke roTalI, eno svAda nathI e to jaDa che emAM anukULa-pratikULa mAnIne je rAga-dveSa thAya che e malina svAda che. AhAhA ! malinasvAda ane mArIcIja bhinna che, evuM ajJAnIne anAdikALathI bhedajJAna nahi hovAthI, A malina svAda ja huM chuM (ema ajJAnI mAne che.) samajAya che kAMI...? jhINI vAta che. prabhu! AhA! atyAre to ghaNI garabaDa thaI gaI, tyAM lokone AvuM besavuM-sAMbhaLavuM kaThaNa paDe che bhAI ! prabhu! tuM koNa cho? tuM to jJAnane AnaMda cho prabhu! tArA upayogamAM je rAga-dveSa malinatA dekhAya che e tArI cIja nathI, e tAruM svarUpa nathI, e to melanuM svarUpa-karmano mela che-bhAvakarmano mela che hoM, jaDano nahIM. sUkSama vAta che bhAI ! AhAhA! bhedajJAna nahi hovAthI e mAne che ke A rAga-dveSa malina upayoga ja mAruM svarUpa che-e zubha-azubha rAga thAya che e malina che, beya. AhA! dayA-dAna-vrata-bhakti (AdinA) bhAva che e rAga che-rUpImalinabhAva che, ane hiMsA, jUTha, corI, bhoga-viSayavAsanA, kAma-krodha (AdinA) azubha bhAva malina che, e beya malina che. e malina bhAva che te ja huM chuM ema ajJAnI mAne che) evuM mAnIne te ja huM chuM e prakAre rAga-dveSamAM ahaMbuddhi karato ajJAnI potAne rAgI-8SI kare che" AvI vAta jhINI ghaNI bhAI ! AhAhA ! e rAga ane dveSanA pariNAma thAya che emAM ahaMbuddhi karato-A huM chuM e mAruM kArya che Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 samayasAra siddhi bhAga-5 ne mArI cIja che. AhAhAhA ! bhagavAna AtmA to sphaTika jevo nirmaLAnaMda che. sphaTikamAM jema lAla ane pILA phUlanA nimitte aMdaramAM (sphaTikamAM ) jhAMya paDe che, lAla-pILI e sphaTikano svabhAva nathI. svabhAvanI paryAyamAM evI lAla-pILI jhAMya dekhAya che, e sphaTikanuM svarUpa nathI. ema AtmAnA upayogamAM, zubha-azubha rAganuM-malinanuM je svAda Ave che e AtmAnuM svarUpa nathI. AhAhA! AvuM kAma zeTha! rAga-dveSa pariNAma e potAnuM svarUpa nahIM. vikRta checAhe to zubharAga ho ke azubharAga ho prabhu, e malina che-mela che-duHkha che AkuLatA che, e AkuLatAthI mArI cIja bhinna che, AvuM ajJAnIne bhAna nahi hovAthI e malina pariNAma ja huM chuM evo ahaMkAra kare che. jhINI vAta che bhAI ! AhAhAhA ! che? zabda to sAdA che, bahu saMskRta ne vyAkaraNa ne enI koI AmAM jarUra nathI-saMskRta ne vyAkaraNane enI koI jarUra nathI AmAM. AhAhA ! "jema nirmaLatA re sphaTika taNI, tema ja jIvasvabhAva re" jema nirmaLatA sphaTikanI sphaTika ame joyuM che AvaDuM! sphaTika! jAmanagaramAM! (zrI samayasAranI) somI gAthA cAlatI hatI ekANunI sAlanI vAta che, ekANuM AvyuM ne ekANuM ahIMyA ekANuMnA mAgazara mAsamAM vyAkhyAna cAlatuM hatuM ane somI gAthA, to (sAMbhaLavA) badhA AvatA hatA, moTA-moTA! Ama vaida AvatA ghaNAM! dAktara-dAktara ghaNAM dAktara AvatA hatA (temAM) eka aDhI hajArano pagAra zuM nAma? prANajIvana dAktara, badhA AvatA hatA, dAktare ya AvatA paNa A vAta besavI kaThaNa. pachI eNe (mane ) kahyuM ke mAre tyAM eka cha lAkhanuM "soleriyama" saMco che cha lAkhano. e vakhatanI vAta hoM! cha lAkha, cAlIza varasa pahelAMnI te dAktara kahe jovA padhAro mahArAja ! tamAre daSTAMta ApavAmAM kAma Avaze, somI gAthA cAlatI hatI samayasAranI to emaNe e sphaTika batAvyuM AvaDuM moTuM) AvaDuM, sphaTika nirmaLa ! nirmaLa ! ema AtmA to sphaTika ratana jevo nirmaLAnaMda prabhu che. AhAhA ! e sphaTikamAM jema lAla ane pILA phUlanI jhAMya potAnI yogyatAthI dekhAya che paNa e sphaTikanuM svarUpa nahIM, ema AtmAnI paryAyamAM, karmanA nimitte, potAnAthI utpanna thayela zubhAzubha bhAva, e malina paryAya che, e potAnuM svarUpa nathI. e malinatAne ajJAnI potAnI mAnIne ahaMbuddhi kare cheajJAnI potAne rAgI-dveSI kare che. ohohoho! prabhu to vItarAgasvarUpa-jJAtA-deSTA AtmasvabhAva che, ene ajJAnI potAne rAga-dveSarUpa kare che (arthAt mAne che) huM to rAgI chuM ne! SI chuM ne! paisAvALo ane lakSmIvALo chuM e to (vAta) ghaNI dUra rahI gaI. rajanIbhAI ? e to dUra rahI gaI mUDhatA. paisAvALA, to enI vAta (to) ahIMyA che nahIM kaMI, (paNa) ahIMyA to paramAtmA ema batAve che ke prabhu, tuM to sphaTika jevo nirmaLa che ne ! tAro trikALI svabhAva to nirmaLa ne AnaMda che ne nAtha!!tArI paryAmayAM-upayogamAM je rAga-dveSanA malina bhAva dekhAya che e tArI cIja nahIM, paNa ajJAnIne A puNya-pApanA malina bhAva mArA che ema kartA thAya che. AhAhAhA! bhAre bhAI javAbadArI che? "ahaMbuddhi karato ajJAnI potAne rAga-dveSarUpa kare che." che zeTha? tyAM tamArA copaDAmAM kyAMya Ave nahi A vAta ! bIjI vAta che prabhu! AhAhA! Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAtho-127 333 caitanya hIralo, aMdara AnaMdano nAtha prabhu! enAM upayogamAM rAga-dveSa ne malinatA je bhAse che, ajJAnI ene potAnA mAnIne kartA thAya che. kema ke enI dRSTi paryAya-rAga ne paryAya upara che, paryAya upara hovAthI rAga-dveSa mArA che ne huM kartA chuM, ema ajJAnI mAne che. eTalA mATe e karmone kare che, "karmo' zabda e zubha-azubhabhAva, karma eTale jaDa nahIM. AhAhAhA ! bhagavAna AtmA jJAtA-daSTA svabhAva ene choDIne zubha-azubha bhAva je bhAvakarma chevikArI eno kartA che. che? AhAhA! karma eTale jaDa nahIM puNya-pApanA bhAva-bhAvakarma je che e bhAvakarmano ajJAnI kartA thAya che. AhAhAhAhA ! "A pramANe ajJAnamaya bhAvathI karmabaMdha thAya che"--have, navuM karmabaMdhana A ajJAnabhAvathI thAya che. zubha-azubha bhAva malina che e mArA che AvuM ajJAnI Ama karato thako navuM karmabaMdhana kare che-navuM karmabaMdhana thAya che. kare che evuM nathI tyAM. ajJAnamaya bhAvathI karmabaMdhana thAya che. jaDa karmanI paryAya jaDathI thAya che. ajJAnI to potAnA rAga-dveSa che ema mAnIne rAga-dveSa kare che basa. ane enAthI karmabaMdhana jaDanI paryAya, jaDathI utpanna thAya che. e karmabaMdhanamAM nimitta che. karma pariNAma ne karmabaMdhananI paryAya potAthI svataH karmaparyAya thAya che. AhAhA ! keTaluM dhyAna rAkhavuM? kaho, zAMtibhAI? AvI vAta che, hIrA-mANeka levA-devAnI kriyA to karato nathI, ema kahe to e vAta to ahIMyA che ja nahIM. eno to koI kartA hoya che ke nahIM. A lAdImAM chAMTe che ne ! bhinna bhinna zuM kahevAya e tamAre ? raMga chAMTene dANA bhinna bhinna, bhinna bhinna lAdImAM vicitratA dekhAya, joyuM che? tyAM jAmanagaramAM, jAmanagaramAM eka vaDhavANanA lAdInA vepArI moTA che, tyAM ame dUdha pIvAne gayA hatA (tyAM joyuM'tuM) bAkI to badhI lAdI AkhA bhinna bhinna jarI dekhAya, te joyuM hatuM ame, to bhinna bhinna jAtanI bhAta aMdara chAMTe, ene nahi khabara hoya, ahIMyA amane (paNa) kaMI khabara nahotI. lAdI, tamAre thANAmAM moTuM (kArakhAnuM) lAdInuM che, thANAmAM moTuM lAdInuM, paMdara lAkhanuM eka makAna che. AhAhA ! tyAM UtaryA hatA ne ame joyuM hatuM. AhAhA ! enI to ahIM vAta ja che nahIM, I lAdInuM kAma kare ne Ama chAMTe I vAta to ahIMyA che ja nahIM. e to lAdInuM kAma lAdI kare, paNa ajJAnIne emAM je rAga-dveSa bhAva thAya che, e malinabhAva che. e malinabhAvanA kartA banIne navuM baMdhana kare che. AhAhA ! bhAvakarmathI potAnA navA karma baMdhAya che. che? A prakAre ajJAnamaya bhAvathI karmabaMdha thAya che ane karmabaMdhana thAya che, cAragatimAM rakhaDavAnA bhAva. AhAhAhA ! have, dharmI lIdhA-jJAnInI vAta kahe che) pahelAM ajJAnInI vAta karI. have dharmI-jJAnI, jJAnIne bhedajJAna hovAthI e puNya-pApanA malinabhAva e huM nahI-huM eno kartA nahIM, e mArI cIja nahIM. jyAM puNya-pApanA (bhAva) mArA nahIM to bIjI puNya-pApanAM phaLa e cIja duniyAnI, e cIja mArI che ema to jJAnI mAnatA nathI traNa kALamAM. AhAhA ! dharmI ene kahIe ke emane bhedajJAna hovAthI, e puNya-pApanA bhAva je moha che enuM bhedajJAna che, e mArI cIja nahIM, huM to jJAnAnaMda svabhAvI chuM. rAga bhAva e mArI cIja nahIM. AvuM dharmIne bhedajJAna (varte che.) dharmI kaho jJAnI kaho bhedajJAna hovAthI e ema jANe che ke Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 samayasAra siddhi bhAga-5 jJAnamAtra zuddhaupayoga che e ja mAruM svarUpa che. e azuddha je puNya-pApano upayoga e huM nahi, huM to zuddhaupayoga ja huM chuM. A azuddha upayogane jANavA-dekhavAno mAro zuddha upayoga e huM chuM. AhAhA ! jhINI vAta che bhAI ! anaMta kALamAM karyuM nathI kyAreya ane hajI A saMsAramAM paNa AkhI jiMdagI rAga-dveSa..rAga-dveSa karIne AkhI jiMdagI cAlI jAya che ajJAnamAM ne ajJAnamAM. emAM A vAta samajavI AkarI paDe ene. AhAhAhA! dharmIne bhedajJAna hovAthI e ema jANe che ke "jJAnamAtra-jJAnamAtra jANavuM jANavuMAnaMda evo zuddha upayoga che, jANavAno zuddha vepAra che-nirmaLa vepAra che jANavA-dekhavAno upayoga, zuddha upayoga che e ja mAruM svarUpa che. AhAhAhA ! zarIra, karma, paisA, makAna to nahi paNa aMdara zubhAzubha bhAva che, paryAyamAM utpanna thAya che, e mArA nahi. AhAhAhA ! dravyasvabhAvanuM jJAna thavAthI dravyasvabhAvanuM jJAna thavAthI, bhAva to jJAnIne paNa rAga Adi thAya che paNa e (bhAva) mArA nathI-huM nathI, huM nahIM. AhAhA ! rAga thAya che zubhAzubha rAga Ave che paNa dharmI to eno jJAtA-deSTA, zuddhapariNAma e ja huM chuM. AhAhA ! rAga ne dveSa, puNya-pApanA pariNAma bhAva huM nahIM. AhAhAhA ! che ke nahIM aMdara? A to amArA zeTha, navA to che ne sAMbhaLe, bIDImAM gUMcAI gayA hoya tyAM dhaMdhAmAM, AhA e to saunI vAta che ne. e to moDhA AgaLa (beThA) hoya e zeThanI vAta (karAya!) kema rajanIbhAI ? (zrotA - rAgAdi bhAva e vakhate thAya che ne ) rAgabhAva thAya che to paNa tyAre potAnA jJAnasvarUpanI dRSTi che to huM jJAtA-draSTA chuM, dravyasvabhAvanI dRSTi hovAthI huM to jJAtA deSTA chuM e rAga-dveSa huM nahIM. AhAhA ! jhINI vAta che prabhu! A anaMtakALathI, e vAta cAlatI nathI ne. jhINI vAta che bhAI! AhAhAhA ! AMhIMyA to dharmIne zubha-azubha rAga Ave chebhaktino rAga Ave che, vinayano rAga Ave che paNa e mArI cIja nahIM, huM to eno jANanAra-dekhanAra-zuddhaupayoga ja huM chuM. AhAhAhA ! AvI javAbadArI, ATalI zaratuM dharmanI. samajANuM kAMI...? AhAhAhA ! jJAnI-samakitI cakravartI hoya to channa hajAra rANIo hoya che ane viSayanI vAsanA paNa Ave che paNa e huM nahi, huM to enI dRSTimAM nahi javAvALo ane potAnAmAM rahIne potAne jANanAra ne parane jANanAra huM chuM. AhAhA ! samajANuM kAMI ! bhAI ! vItarAga mAraga bahu sUkSama che prabhu! are re, eNe anaMta kALamAM kadI zuM AtmA ane zuM mela-rAga che. enuM bhedajJAna kyAreya karyuM nahIM, to cAra gatimAM rajhaLavAnA bhAva che e to. AMhI paramAtmA jinezvaradeva trilokanAtha sarvajJa paramAtmA arihaMtadeva pharamAve che e saMto pharamAve che. AhAhA ! saMto kahe che prabhu! bhedajJAnI jIva je che e to mAruM svarUpajJAna mAtra che-AnaMda che te ja huM chuM, rAga-dveSa karmono rasa che, karmo nAma bhAvakarma che, e karma che e vikArano rasa che mAro nahIM. AhAhAhA ! sUrajanA kiraNa koI kolasA jevA hotA nathI. hoya che? sUrajanA kiraNa to sapheda hoya che. ema mArI paryAya to sapheda-zuddha che. e malina je kolasA jevA kiraNa che e sUrajanA nahIM, ema puNya-pApanA bhAva dharmI potAnA mAnatA nathI. AhAhAhA ! to, puNya-pApanA phaLarUpa je cIjo bAhya che ene to e cIja mArI che evuM hotuM Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-127 335 nathI. e to traNakALamAM mArI nahIM. AhAhAhA ! cakravartI ! ( ene) sphaTikanA mahela hoya che, sphaTikanA mahela ! eka sphaTika AvaDuM (e) sphaTikanA abajo paisA evA sphaTikano Akho mahela. AhAhAhA ! channa hajAra strIo, e mArI cIja nahIM, huM to e nahIM. AhAhA ! che? ( zrotA- dikarA keTalA ?) dikarA cosaTha hajAra, dikarI batrIsa hajAra, batrIsa hajAra jamAI, zeTha? cakravartI hoya che ne cakravartI, cosaTha hajAra ( dikarA), channe hajAra ( rANIo) digaMbaramAM kahe che ane zvetAMbaramAM cosaTha hajAra kahe che. ane channe karoDa pAyadaLa che, channe karoDa gAma che, boMtera hajAra nagara, aDatAlIsa hajAra pATaNa che, aMdara rAga Adi Ave che paNa e huM nahIM e mArA nahIM. che? (zrotA - cakravartI bhojana zenuM letA haze) bhojana? bhojana e kahyuM hatuM ne. eka pherI batrIsa kavaLanuM bhojana. enuM eka divasanuM bhojana, karavA mATenA rasoIyA hoya che, e rasoI to rasoyA kare che paNa traNaso sATha (divasanI rasoI banAvavA mATenA) eka adhikArI hoya che, to e adhikArI traNaso sATha divasanI taiyArI kare ! (temAM) eka eka divasanI rasoI (zI banAvavI?). zuM kIdhuM? (e adhikArI) rasoI banAve nahIM, rasoI zI banAvavI (enI sUcanA Ape ) Aje A rasoI ema traNaso sATha divasa sudhInI, vicAra karI karIne e moTo amaladAra hoya che abajopati ! AhAhA! e traNaso sATha divasa-bAra mahinAnI taiyArI karI hoya che ke A divase A AhAra, A pANI, A bhasma A. samajANuM? zuM kahevAya tamAre pANI A mosaMbI ke vigere vigere, e mosaMbInA rasamAM bhasma nAkhavI-bhasma, mANekanI bhasma, motInI bhasma-traNaso sATha divasanI taiyArI kare eka eka divase rasoyAne hukama kare rasoyA rasoI banAve, rasoI kare nahIM, taiyArI kare. rasoyAne e batAve ke Aje A karavuM-A karavuM mahArAjA sAheba mATe, ane eno cakravartIno batrIsa kavaLano (AhAra) emAMnA eka kavaLano AhAra channe karoDanuM pAyadaLa paNa pacAvI zake nahIM, evo batrIsa kavaLano AhAra (khorAka cakravartIno hoya che) AhAhA ! paNa A huM nahIM, e mArA nahIM. AhAhA ! eno vikalpa UThe che jarI, e paNa huM nahIM, huM to AnaMda ne jJAnasvarUpa-zuddhasvarUpa chuM. AhAhAhAhA ! huM to jANanAra-dekhanAra chuM e to mArA jJAnanA parazeya che. AhAhAhAhA... bhAI ! samyagdarzana ne dharma koI alaukika cIja che. AhAhA ! atyAre to sAMbhaLavA ya maLatI nathI (A vAta !) garabaDa thaI gaI ghaNI garabaDa thaI gaI ! ohoho! eka vrata pALyA ne bhakti karI ne jAtrA karI ne tyAM dharma thaI gayo. e bhakti ne jAtrA ne vratano bhAva to rAga che. AhAhA! A rAga mAro che ema mAnIne ajJAnI, malina pariNAmano svAmI thAya che ane navA karmabaMdhanane kare che. karmabaMdhana thAya che e kaMI karato nathI. AhAhA! dharmI jIva, cakravartInuM rAjya hoya-cha khaMDanuM paNa huM to zuddhacaitanya chuM, prabhu! mArI saMpadA to AnaMda ne jJAnanI mArI saMpadA che. e zubha-azubhabhAva paNa mArA nathI mAruM kartavya nathI. AhAhAhA ! samajANuM kAMI..? Avo dharmI jIva, zubhAzubha bhAvane malina jANIne, jJAtA-draSTA rahe che. AhAhA ! AvI zaratuM-AvI javAbadArI. loko to kaMIka kaMIka mAnIne besI gayA, Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 samayasAra siddhi bhAga-5 bicArA. AhAhA! jiMdagI cAlI jAya che. AhA! vAstavika tattva sAMbhaLavA maLe nahIM. AhAhA! A zAstranuM bahumAna karavuM e paNa eka vikalpa ne rAga che, ema kahe che, Ave che paNa e rAga paNa mArI cIja nahIM. AhAhAhA ! huM to potAnA svarUpamAM, parano jANanAra-dekhanAra huM chuM. AhAhA ! e AvyuM ke, mAruM svarUpa nahIM, e to rAgadveSa karmono rasa che-jaDano bhAva che, e puNya-pApanA bhAva e acetana che, huM caitanya chuM. e zubhAzubha bhAvamAM mArA caitanyano rasa nathI, e to jaDano rasa che. AhAhAhA ! zubhAzubha bhAva e acetanarasa che karmono rasano artha e jaDano rasa jaDamAM che. AhAhA ! zubha-azubha bhAva e acetana rasa che e mAruM svarUpa nahIM. A prakAre-Ama rAgadveSamAM ahaMbuddhi nahi karato thako zubha azubha bhAva Ave che paNa ahaMbuddhi nahIM karato thako jJAnI potAne rAgI-draSI karato nathI'- ahaMbuddhi nahi karato thako jJAnI potAne rAgI-dveSI karato nathI, AvI vAta che. vItarAga sarvajJa paramAtmA trilokanAtha tIrthakarano pokAra, indro ne narendro ne gaNadharonI vacce A vAta karatA hatA, e vAta ahIMyA kahevAmAM Ave che. AhAhAhA ! kevaLa jJAtA ja rahe che-dharmI to jANanAra-dekhanAra huM chuM. e rAgane dveSa mArI cIja nathI. mArI hoya to mArAthI judI paDe nahIM e to judI cIja che ane judI paDI jAya che. siddhamAM rahe che? to e mArI cIja nathI. mArI cIja to mArAthI judI na paDe, mArI cIja to jJAna-darzanane AnaMda, e mArI cIja che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI...? koNa bhAI? chelle beThuM tuM? navA che? (zrotA:- zArdulabhAI rabArI) zArdulabhAI? ThIka! ThIka ! samajANuM AmAM? AhAhAhAhA ! dharmI-jJAnI ene kahIe ke potAno dhruva nityAnaMda prabhu ! dhruva upara dRSTi hovAthI-dhruva zabdamAM svabhAvamAM to ekalo AnaMda ne jJAna bharyA che-AnaMda ne zAMtarasa bharyo che. AhAhA ! to dharmI e zAMtarasano svAmI hovAthI, puNyane pApa-karmarasanuM svAmIpaNuM chUTI javAthI, kevaLa jJAtA ja rahe che. AhAhA ! thoDA zabdamAM ATalo (bhAva) bharyo che aMdara. AhAhA ! A to adhyAtma zAstra che, samayasAra ! bhagavAnanA zrImukhe nIkaLelI vANI che bhAI ! saMto, jagata pAse jAhera kare che. ahIMyA to kahe, puNya pariNAma karo, dayA-dAna-vrata-bhakti, tapa Adi, enAthI kalyANa thaze, enuM to cAle che ne atyAre. ahIM kahe che ke puNya pariNAmane potAnA mAne e to mithyASTi-ajJAnI che. AhAhA ! jJAnI e puNya pariNAmane to karmano rasa mAne che, mAro rasa nahIM. mAro rasa to zAnta ane AnaMdarasa che. samajANuM kAMI....? zuM che e pustaka lAge che, zuM che e pustaka che? (zrotA- prabhAvanA) prabhAvanA che pustakanI ? AhAhAhAhA ! AnaMdano nAtha prabhu, saccidAnaMda svarUpa sat nAma zAzvata, jJAna ne AnaMda Adi anaMtaguNano pavitratAno piMDa prabhu che. eno to svIkAra nahIM ne zubha-azubha bhAvano svIkAra, e ajJAnabhAva navA karmabaMdhananuM kAraNa che. jJAnIne to e bhAva mArA nahIM, e to Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-66 337 jJAtA ja rahe che, tethI te karmone ka2tA nathI, karma zabde puNya ne pApa hoM! zubha-azubha karma ahIMyA-zubhAzubha kArya e che ne ? e karma, karma eTale jaDanI ahIMyA vAta nathI. zubha-azubha karmone ka2tA nathI, tethI jJAnamaya bhAvathI karmabaMdhana thatuM nathI. to emane karmabaMdhana thatuM nathI, e zubhAzubha bhAva thoDA thayA enI paNa nirjarA thaI jAya che chUTI jAya che, potAnuM svarUpa jJAtAdRSTAmAM rahetAM e chUTI jAya che. AhAhAhAhA! have AgaLanI gAthAnA arthanI sUcanArUpa kAvya kahe che H - zloka - da ( mAryA ) jJAnamaya eva bhAvaH kuto bhavet jJAnino na punaranyaH / ajJAnamayaH sarva: jItoDyamajJAnino nAnya:||66|| have AgaLanI gAthAnA arthanI sUcanArUpa kAvya kahe che: zlokArtha:-[ jJAnina: ta: jJAnamaya: va bhAva: bhavet ] ahIM prazna che ke jJAnIne kema jJAnamaya ja bhAva hoya [ puna: ] ane [ anya: TM ]anya ( arthAt ajJAnamaya ) na hoya ? [ JajJAnina: ta: sarva: trayam ajJAnamaya: ]vaLI ajJAnIne kema sarva bhAva ajJAnamaya ja hoya ane [ anya: na ] anya (arthAt jJAnamaya ) na hoya ? 66. zloka-66 u52 pravacana jJAnamaya eva bhAvaH kuto bhavet jJAnino na punaranyaH / ajJAnamayaH sarvaH kuto'yamajJAnino nAnyaH 66 / / 'jJAnina: tA: jJAnamaya: va bhAva: bhavet'-ahIM prazna A che ke jJAnIne kema jJAnamaya ja bhAva hoya ? AhAhA ! dharmIne to jJAnamaya-AnaMdamaya-zAMtamaya pariNAma kema thAya che? ziSyano prazna che, ane anya kema thato nathI ?-jJAnIne rAgAdi ajJAnamaya bhAva kema thatA nathI ? 'ajJAnina: ta: sarva: ayam ajJAnamaya:'-ajJAnIne sarva bhAva ajJAnamaya ja kema hoya che ? AhAhA ! jene AtmA AnaMdane jJAnasvarUpI bhagavAna prabhu che enI khabara nathI ajJAnIne, ( e ) ajJAnIne ajJAnamaya ( ja ) bhAva kema hoya che ? tathA anya kema nathI thatA ? AhAhA ? che ajJAnIne, jJAnamaya-dharmamaya bhAva kema thatA nathI ane jJAnIne adharma eTale ajJAnamaya bhAva kema thatA nathI ? A prazna che. samajANuM kAMI... ? Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 samayasAra siddhi bhAga-5 ||thaa-128-128 NANamayA bhAvAo NANamao ceva jAyade bhaavo| jamhA tamhA NANissa savve bhAvA hu nnaannmyaa||128|| aNNANamayA bhAvA aNNANo ceva jAyade bhaavo| jamhA tamhA bhAvA aNNANamayA annaanniss||129 / / jJAnamayAdbhAvAt jJAnamayazcaiva jAyate bhaavH| yasmAttasmAjjJAnina: sarve bhAvA: khalu jnyaanmyaaH||128 / / ajJAnamayAdbhAvAdajJAnazcaiva jAyate bhaavH| yasmAttasmAdbhAvA ajJAnamayA ajnyaaninH||129 / / yato ajJAnamayAdbhAvAdyaH kazcanApi bhAvo bhavati sa sarvo'pyajJAnamayatvamanativartamAno'jJAnamaya eva syAt, tataH sarve evAjJAnamayA ajJAnino bhaavaaH| yatazca jJAnamayAgAvAdyaH kazcanApi bhAvo bhavati sa sarvo'pi jJAnamayatvamanativartamAno jJAnamaya eva syAt, tataH sarve eva jJAnamayA jJAnino bhaavaaH| A ja praznanA uttararUpa gAthA kahe che vaLI jJAnamaya ko bhAvamAMthI jJAnabhAva ja Upaje, te kAraNe jJAnI taNA sau bhAva jJAnamayI khare; 128. ajJAnamaya ko bhAvathI ajJAnabhAva ja Upaje, te kAraNe ajJAnInA ajJAnamaya bhAvo bane. 129. uthArtha:- [ yasmAt ] // 24 // OM [ jJAnamayAt bhAvAt ca ] zAnamaya mAmAthI [ jJAnamayaH eva ] zAnabhaya 4 [bhAvaH ] mA [jAyate] utpanna thAya cha [ tasmAt ] tethI [ jJAnina: ] thAnIna[ sarve bhAvAH ] sarva mApo [ khalu ] 5252 [ jJAnamayAH ] ||nmy 4 hoya che. [ ca] bhane, [ yasmAt ] // 24 // 3 [ajJAnamayAt bhAvAt ] zAnamaya mAmAthI [ajJAnaH eva ] mazAnabhaya 4 [bhAvaH] mA [jAyate] ut5 thAya cha [tasmAt ] tethI [ ajJAninaH ] Alu [ bhAvA:] mAyo [ajJAnamayAH ] mAnamaya 4oya che. TIkA kharekhara ajJAnamaya bhAvamAMthI je koI paNa bhAva thAya che te saghaLoya ajJAnamayapaNAne nahi ullaMghato thako ajJAnamaya ja hoya che, tethI ajJAnInA bhAvo Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-128-129 339 badhAya ajJAnamaya hoya che. ane jJAnamaya bhAvamAMthI je koI paNa bhAva thAya che te saghaLoya jJAnamayapaNAne nahi ullaMghato thako jJAnamaya ja hoya che, tethI jJAnInA bhAvo badhAya jJAnamaya hoya che. bhAvArtha:-jJAnInuM pariNamana ajJAnInA pariNamana karatAM judI ja jAtanuM che. ajJAnInuM pariNamana ajJAnamaya che, jJAnInuM jJAnamaya che; tethI ajJAnInA krodha, mAna, vrata, tapa ityAdi sarva bhAvo ajJAnajAtine ullaMghatA nahi hovAthI ajJAnamaya ja che ane jJAnInA sarva bhAvo jJAnajAtine ullaMghatA nahi hovAthI jJAnamaya ja che. gAthA-128-129 u52 pravacana jJAnamayAdbhAvAt jJAnamayazcaiva jAyate bhAvaH / yasmAttasmAjjJAninaH sarve bhAvA: khalu jJAnamayAH / / 128 / / ajJAnamayAdbhAvAdajJAnazcaiva jAyate bhAvaH / yasmAttasmAdbhAvA ajJAnamayA ajnyaaninH|| 129 / / vaLI jJAnamaya ko bhAvamAMthI jJAnabhAva ja Upaje, te kA2Ne jJAnI taNA sau bhAva jJAnamayI kha2e; 128. ajJAnamaya ko bhAvathI ajJAnabhAva ja Upaje, te kAraNe ajJAnInA ajJAnamaya bhAvo bane.129. TIkAH-mAla-mAla Avyo che ! mAkhaNa che mAkhaNa ! chAzamAMthI mAkhaNa kADhe che ne ! chAza to kADhI nAkhe che Ama hAtha nAkhe eTale, Ama karIne chAza nIkaLI jAya ne Ama mAkhaNa laI le che ema mAla-mAkhaNa che ahIMyA to........AhAhA ! 'kharekhara (vAstavamAM ) ajJAnamaya bhAvamAMthI' -zuM kahe che ? TIkA che ne ! vAstavamAM nAma kharekhara ajJAnamaya bhAvamAMthI-je rAga ane puNya-pApanA bhAva mArA che evuM 'ajJAnamaya bhAvathI je koI paNa bhAva thAya che te saghaLoya ajJAnamayapaNAne nahi ullaMghato thako ajJAnamaya ja hoya che.'-puNya ne pApanA zubha-azubha bhAva, e ajJAna che ne ajJAnI ajJAnathI potAnA mAne che. to ajJAnamayabhAvamAMthI ajJAnabhAvane nahi ullaMghato ene jJAnabhAva kyAreya thato nathI. AhAhAhA ! enA badhA ajJAnamaya bhAvane nahi ullaMghato ajJAnamaya thAya che. svarUpa AnaMda ne jJAnamaya caitanya bhagavAna che, enuM jene jJAna nathI ane rAga-dveSa pariNAma mArA che ema mAnIne ajJAnIne ajJAnamaya bhAvanuM ullaMghana nahi karato ene (ajJAnIne ) ajJAnamaya bhAva ja thAya che. AhAhA ! ene jJAnamayabhAva kyAre ya nathI thatA. AhAhA ! 'vAstavamAM ajJAnamaya bhAvamAMthI je koI paNa bhAva thAya che te saghaLoya ( badhoya ) ajJAnamayapaNAne nahi ullaMghato thako ajJAnamaya hoya che.' AhAhA ! rAga ne puNya pariNAma mArA che tethI ajJAnInA badhA bhAva ajJAnamaya utpanna thAya che, cAhe to dayA pALe ! rAga kare ! Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 samayasAra siddhi bhAga-5 bhakti kare ! pUjAnA bhAva e badhA bhAva ajJAnamaya bhAva che. AhAhA ! sUkSama vAta che bhAI ! rajanIbhAI ! tyAM AvuM badhuM sAMbhaLavA maLe evuM nathI, tyAM kAMI muMbaImAM. AhAhA ! paisAnA dareDA thAya tyAM dhULanA. AhAhA ! bhagavAna AtmA ! kahe che ke je rAga ane puNyanA pariNAmane potAnA mAne che, evA ajJAnIne badhA bhAvo ajJAnamaya ja thAya che ( e ) ajJAnamaya bhAvane ullaMghato nathI, e cAhe to bhagavAnanI bhakti karato hoya, puNya karato hoya, zubhabhAva Ave che ne, dAna karato hoya, karoDonuM dAna kare evo bhAva hoya ene paNa e (badhA bhAva ) ajJAnInA rAgabhAva e ajJAnamaya ( ja ) che. ene- ullaMghato nathI. AhAhA ! samajANuM kAMI ? jene potAnA jJAnAnaMda svabhAvanI khabara nathI ane je puNya ne pApanA vikalpa je rAga che mela che ene potAnA mAnIne ajJAnI che, e ajJAnInA badhA bhAva ( ajJAnamaya thAya che. ) AhAhAhA ! bhagavAnanA samosa2NamAM jAya che ane sAMbhaLe che to rAga Ave che, e rAgano bhAva mAro che evuM ja e mAne che. (A rIte) ajJAnabhAvane ajJAnI ullaMghato nathI, ajJAnabhAvane choDato nathI. gajaba vAta che. AvI vAta sAMbhaLavI paNa kaThaNa paDe. AhAhA ! 'tethI ajJAnInA bhAvo badhAya ajJAnamaya hoya che.'-eTalA mATe ajJAnIonA badhA bhAva, jyAM jyAM ene zubha-azubha bhAva thAya che, e badhA bhAvo mArA che, evo ajJAnabhAvamaya hoya che. AhAhA ! sAMbhaLavAno je rAga thayo to rAga mAro che evo ajJAnabhAva ( hoya che. ) rAga che e rAgane e ullaMghato oLaMgato nathI. AhAhAhA ! bhagavAnanI bhakti kare-paMca 52meSTinI to paNa rAga che ane rAga mAro che, evA ajJAnabhAvamAM rAgane ullaMghato nathI e. (arthAt ) rAgamAM racyo-pacyo che. AhAhAhA ! AvI vAta che. atyAre saMpradAyamAM to AkaruM paDe evuM che. saMpradAyamAM to e cAle vrata karo..upavAsa karo...dAna karo...maMdira banAvo...sAdhune AhAra Apo...kalyANa thaze tAruM. e badhI rAganI kriyAne dharma mAne che, evA rAgane dharma mAnavAvALA ajJAnI koI paNa samayamAM ene ajJAnabhAvane-rAgabhAvane oLaMgatA nathI-badhAmAM ajJAnabhAva ja utpanna thAya che ( ema ) kahe che. ( zrotAH- paisA kamAvA e ajJAnabhAva ?) bhAI ? paisA kamAvAnI to vAte ya AMhI kyAM che ? AMhI to bhagavAnanI vANI sAMbhaLavA jAya to-paNa ajJAnI ( e ) rAgane potAno mAne che, to tyAM ( te ) ajJAnabhAvane ullaMghato nathI. AhAhAhA ! bhagavAna traNalokanA nAthanI AratI UtAre to eya rAga che, to (e) rAgane potAno mAne che to rAga-ajJAnabhAvane nathI ullaMghato e. AhAhAhA !( zrotAH-prabhAvanAnuM zuM ? ) prabhAvanA ? prabhAvanA aMdaramAM thAya che bAhyamAM nahi e ja kahe che, zubhabhAva Ave che to vyavahA2 prabhAvanA kahe che zubhabhAvane paNa che baMdhanuM kAraNa. prabhAvanA to potAno AnaMdamUrti bhagavAna AtmA, enAM AnaMda ne zuddhi utpanna thAya e prabhAvanA che. duniyAthI nirAluM che zeTha ? zuM karIe ! are, prabhuno viraha paDayo, vItarAga rahyA nahi ane vItarAganI vANI A rahI gaI ! AhAhA ! vItarAganI vANIno pokAra A che-je koI prANI rAganA vikalpane potAno mAne che, Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-128-129 341 e ajJAnI game te prasaMgamAM jAva to e ajJAnabhAvane oLaMgato nathI, e rAgathI bhinna mArI cIja che, ema nathI mAnato. AhAhA! AvuM kAma che, jhINI vAta bApA zuM thAya, bhAI ! prabhu, tArI cIja to nirmaLAnaMda che ne. AhA! jJAtA-dekhA-AnaMda-zAMti-svacchatA-prabhutA evI zaktiothI bharyo prabhu tuM cho, ne enuM bhAna hovAthI, jJAtA-daSTAnA bhAva tane raheze, rAga Avaze to eno paNa tuM jJAtA rahIza. ajJAnIne to rAga mAro che to te tyAM ajJAnabhAvane ullaMghato nathI, tyAM rAga ja utpanna thAya che ene. AhAhAhA ! (zrotA- jJAnIne anaMtAnubaMdhIno rAga Avato (ja) nathI!) tyAM che ja nahIM ne rAga. rAga, e asthiratAno rAga Ave che, eno paNa jJAtA, potAnA jJAnamAM rahIne, parane bhinna jANe che. zeTha? bhASA to sAdI che, prabhu! vastu to evI che. AhAhA ! "prabhutA prabhu tArI to kharI, mujaro muja roga le hari"- dalapatarAmanuM che. AMhI to AMhI utAravAnuM che, hoM! e dalapatarAma paMcotera varasa pahelAM ame bhaNatA hatA ne to A kavitA) AvatI hatI, e copaDImAM AvatI hatI gujarAtImAM, prabhutA prabhu tArI to kharIprabhu, tame anaMta AnaMdanA nAtha ! tArI prabhutA to anaMta zaktithI bharyo paDayo che. ( tyAre ja) kharI ke e tArI prabhutA, muja roga le hari-prabhutAnI dRSTimAM rAgane ajJAnano nAza thaI jAya che, e roga che. AhAhA ! zarIrano roga, e to jaDano roga che, e kAMI AtmAne aDato nathI. AhAhA! bhrAMti sama roga nahIM, che ne. "AtmabhrAMti sama roga nahi, sadaguru vaidhe sujANa, gurUAzA sama pathya nahi, auSadha vicAra-dhyAna.zrImanA vAkya che. gujarAtI che. AtmabhrAMti sama roga nahi-A bhagavAna AtmA rAga ne puSya ne pApamaya che, e bhrAMti che. AhAhA ! AtmabhrAMti sama roga nahi, ane saguru vaidha sujANa-guruAjJA sama pathya nahi ne auSadha vicAra, dhyAna! e AtmA AnaMdamayano vicAra ne emAM ekAgratA e oSaDa che ajJAna nAza karavAnuM. AhAhA! A to bahAranI dhamAdhama ! hA, hA. karIne, pracAra karyo ne prasAra karyone ! A karyuM ne...A karyuM ne-A thayuM ne! A thayuM tyAM aMdara are, bhaiyA, prabhu koNa pracAra kare? koNa prasAra kare? bhAI ! AhAhA ! tArI cIja to AnaMda ne vItarAgasvarUpa che, e vItarAga svarUpanI paryAya pragaTa thAya, e tAro prasAra ne pracAra che. AhAhAhA ! (zrotAH- AmAM navI duniyA bIjuM zuM kare?)AhAhA ! kare? mATe to A sAMbhaLavA AvyA cho ahIMyA, zuM karavA (AvyA cho ) sAgara mUkIne zeTha? tyAM mUkIne AvyA che ne atyAre. makAna-makAna karAvyA che ne, zuM mAraga che e (vAta) sAMbhaLavA ya maLatI nathI. prabhu! vAta sAcI che. AhAhA! ahIMyA to kahe che ke cAhe to rAga zubha hoya ke azubha hoya, paNa e rAga mArI cIja che, to eNe potAno vItarAgI mUrti bhagavAna jina svarUpano anAdara karI dIdho. e bhrAMti thaI enemoTo roga thayo. AhAhAhA!AMhI to kahe che ke jJAnI ne ajJAnInI (vAta) pahelA lIdhI ahIMyA, "vAstavamAM ajJAnamaya bhAvamAMthI-A ajJAnIne badhAya bhAva ajJAnamaya Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 samayasAra siddhi bhAga-5 hoya che, ane jJAnamaya bhAvamAMthI je koI bhAva thAya che. AhAhA ! rAga Adi ho-raudradhyAnanA pariNAma paNa Ave che, paNa jJAnamayabhAvane oLaMgatA nathI, ene jANI le che. AhAhA ! zAMtibhAI? AvuM kyAMya maLatuM nathI sAMbhaLavA maLe evuM nathI. bahAramAM ne bahAramAM rahe eTale, olo hoMgakoMgamAM, paisA lAkho pedA kare ne lAkho hai eTale jANe ke dharma thaI gayo. AhAhA ! bhagavAna, tArI cIja (AtmA) to jJAtA-daSTA ne vItarAga svarUpa che ne nAtha. AhAhA! evuM jJAna jene thayuM, enA badhA bhAva jJAnamaya-AnaMdamaya-vItarAgamaya thAya che, rAga Ave che to ene paNa jANe che, potAnA jJAnamAM rahIne, para parIke jANe che. AhAhA ! rAga to Ave che jJAnIne paNa Ave che-deva-guru-zAstrano vinaya kare, bhakti kare, Ave che paNa e rAgane paNa potAnA jJAnamAM rahIne, pRthak jJAna kare che. ajJAnI rAgane pragaTa karIne ajJAnamaya bhAva mAne che. rajanIbhAI ? AvuM che bApu! kyAMya maLe evuM nathI hoM. muMbaImAM ya na maLe. (zrotA na maLe to karavuM zuM?)-A karavuM-aMdara AnaMdano nAtha che enA tarapha najara karavI. AhAhAhA ! (zrotA- dukAna calAvavI ke nahi?) dukAna koNa calAve che? AhAhA ! AtmA AnaMdamayajJAnamaya-vItarAgamaya-zuddhasvarUpI bhagavAna che, enI dRSTi thavAthI, je koI bhAva Ave che rAga AdinA, eno to ( jJAnI) jJAtA-daSTA rahe che. AhAhA ! dukAna cAlatI hoya topaNa eno jJAtA-draSTA che. dukAna huM calAvuM chuM-nokara calAve che ema nathI mAnatA. AhAhA ! AvI vAta zeThe to bahu paisA bhegA karyA hatA, sAIkalamAM jaIne, cAre kora bIDIyuM-bIDIyuM-bIDIyuM, tamAku...tamAkutamAku-ema vAtuM karatA'tA loko, ke zeTha pahelAM pharatA'tA ne pachI khUba vepAra vadhAryo che. AhAhA! bulaMda zaheranA rAjA kahevAya che. be bhAIo zobhAlAla ne bhagavAnadAsa! are, rAjA konA bApu?! AhAhA! "rAjate zobhate Iti rAjA'--sattaramI gAthAmAM Ave che ne potAnA AnaMdasvarUpamAM rAjate...zobhe e rAjA che, rAgamAM zobhe e to arAjA-karAjA ajJAna che. AhAhA ! che? (ahIMyA) AvyA ne ! bhAva kare che e badhAya jJAnamayanuM ullaMghana karatA nathI, dekho ! jJAnInA koI paNa bhAva thAya che e badhA jJAnamayatAnuM ullaMghana nathI karatA, cAhe to viSayavAsanAno bhAva Ave, paNa che para (bhAva) enuM jJAna kare che (jJAnI) emAM joDAya jatA nathI. AhAhA ! AvI vAta che. kyAMya paNa potAnA jJAnamayabhAvane ulaMghatA nathI. game te bhAva Ave-ArtadhyAna AvI jAya, rudrapradhAna AvI jAya, paNa potAnA dhyAnamaya, jJAna enuM kare che, e rudradhyAnano huM kartA chuM ne e mArI cIja che, ema mAnatA nathI. AhAhAhA ! jJAnamaya ja thAya che tethI jJAnIone badhA ya bhAva jJAnamaya ja thAya che, lyo! dharmIne badhAya bhAva jJAnamaya-AnaMdanamaya zAMtimaya-svacchatAmaya-prabhutAmaya-zuddhabhAva ja utpanna thAya che. thaI gayo vakhata ne! thaI gayo lo! (zrotA- pramANa vacana gurudeva !) Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-128-129 343 pravacana na. 216 gAthA-128-129 zanivAra, phAgaNa suda-12, tA. 10/3/ 79 bhAvArtha - "jJAnInuM pariNamana ajJAnInA pariNamana karatAM judI ja jAtanuM che -sUkSama vAta che bhagavAna ! jJAnI je che dharmI, enI dRSTi dravyasvabhAva upara paDI che-rAgAdi thAya che enAM upara dRSTi nathI. AhAhA ! jJAnI ene kahIe (ke) jemane AtmA, puNya ne pApanA vikalpathI bhinna potAnI cIja che, evuM dRSTimAM-anubhavamAM AvyuM hoya, ene ahIMyA jJAnI athavA dharmI kahevAmAM Ave che. to jJAnInuM, vAstavamAM jJAnInuM pariNamana-dharmanI dazA-dharmInI avasthA, ajJAnInA pariNamanathI bhinna prakAranuM che. che? ajJAnI che e potAnA puNya ne pApanA bhAva je che ene potAnA mAnIne enI ruci karIne rAgamAM pariName che. AhAhAhA! ajJAnI, AtmAnA svabhAvano ajANa, e puNya ne pApanA zubha-azubha je bhAva thAya che enI ruci karIne, A mArI cIja che ema ajJAnapaNevikArapaNe pariName che. samajANuM kAMI...? "jJAnInuM pariNamana ajJAnInA pariNamana karatAM judI ja jAtanuM che. ajJAnInuM pariNamana ajJAnamaya che, jJAnInuM jJAnamaya che" AhA ! mithyASTi, jyAM (jene) rAganI ruci che, cAhe to zubharAga ho ke azubharAga ho, paNa rAganI jene ruci che e ajJAnI che. ane ajJAnIne rAganI rucimAM rAganuM ja pariNamana thAya che, mithyASTine kAraNe, rAganIsacimAM, enI dazA thAya che. che? ajJAnInuM pariNamana ajJAnamayae puNya ne pApanA bhAva, je vikAra che, enI rucimAM ajJAnI vikArapaNe ja pariName che. AhAhA! sUkSama vAta che bhAI ! jaina darzana! vItarAga mArga! koI alaukika che. AhAhA! ajJAnInuM pariNamana ane jJAnInuM pariNamana judI judI (jAtanuM ) che. ajJAnInuM pariNamana ajJAnamaya che. AhAhA! e zubha-azubha rAga che, emAM AtmAnuM jJAna nahi, AtmA jJAnasvarUpI prabhu cidAnaMda AtmA che, to A puNya-dayA-dAna-vrata-bhakti kAma-krodhanA bhAvamAM e jJAnano aMza nathI, e kAraNe puNya-pApanA bhAvane ajJAnamaya bhAva kahevAmAM AvyA che. AhAhA! bhAI nathI AvyA? (zrotA- moDA Avaze ) samajANuM kAMI..? jJAnInuM jJAnamaya ne ajJAnInuM ajJAnamaya (pariNamana che.) "tethI ajJAnInA krodha, mAna, vrata, tapa ityAdi sarva bhAvo ajJAnajAtine ullaMghatA nahi hovAthI ajJAnamaya ja che. sUkSama vAta che bhAI ! (zuM kahe che?) jenI dRSTi potAnA AnaMda ne jJAnasvarUpa upara che nahIM ane vrata, tapa, bhakti, pUjA, kAma, krodha, bhAva upara dRSTi che, e ajJAnIne krodha-mAna-vrata ane tapa e badhA zubha bhAva, krodha-mAna azubha bhAva (che), vrata-tapa zubhabhAva che. ityAdi samasta bhAva (sarva bhAva ) ajJAnajAtine ullaMghatA nahi hovAthI A ajJAnIne e bhAva mArA che, ema mAnIne ajJAnabhAvanuM ullaMghana karatA nathI. AhAhAhA ! zarIra, vANI, mana, to jaDa chepara che, karma jaDa che paNa aMdaramAM AtmAmAM, je krodha-mAna-mAyA-lobha vikAra azubha thAya che ane vrata-tapa-bhaktinA zubhabhAva thAya che, e badhAyanI "saci' ajJAnIne che-A bhAva mArA che ne huM e-rUpa chuM, AvI mithyASTine kAraNe, ajJAnIne zubha-azubha bhAva samasta, Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u44 samayasAra siddhi bhAga-5 ajJAnajAtinA che- ajJAnajAtinuM ullaMghana nahi karavAthI, eTale rAga e ajJAna che rAgamAM AtmA nahi. AhAhAhA ! zubha-azubha-vrata-tapanA bhAva paNa zubharAga che, e koI dharma nathI, e rAganI cimAM ajJAnIne, zubhAzubha rAga (che te) ajJAnamaya jAtine ullaMghatA nathI. e ajJAnamaya bhAvamAM rahe che. AhAhAhA ! AvI jhINI vAta have. zeTha? vrata-tapa-bhakti-pUjAnA bhAva, zubharAga enI ruci ajJAnIne che. ajJAnIne ruci che. thAya che ajJAnIne ruci che, A ThIka che. AhAhAhA ! jhINI vAta bhAI ! e kahe che ne dekho, tethI ajJAnInA krodha-mAna-vrata-tapa-krodha, mAna azubha bhAva che, vrata, tapa zubhabhAva che paraMtu e samasta bhAva ajJAnajAtinA che. AhAhA ! e vikArabhAva che e badhA ajJAnajAtinA che, AtmAnuM jJAna emAM che nahi, e to vikAra che-vibhAva che-azuddha che. azuddhabhAvamAM ajJAnIne prema ne ruci che ene svabhAvanI dRSTi che nahIM. huM jJAna ne AnaMda chuM evuM to bhAna che nahIM e ajJAnI, potAnA zubha-azubha bhAvanI jAtane ullaMdhato nathI-e zubha-azubha bhAva mAro che evuM mAnIne pariName che. AhAhA ! Avo mAraga che. Akaro lAge lokone zuM thAya. anaMta kALamAM anaMta anaMta anaMta kALathI, jenI Adi nathI evA anAdi kALathI zubha-azubha bhAva to anaMtavAra karyA che, e to rAgabhAva che, e AtmabhAva nahIM, e svabhAva bhAvathI viruddha bhAva che. to ajJAnIone zubha-azubhano prema hovAthI, ajJAnajAtine e ullaMghatA nathI-e ajJAna jAtine choDatA nathI. AhAhAhA ! che aMdara che ke nahi? AkarI vAta bhAI ! vItarAga jainadarzana! jaina paramezvara trilokanAtha sImaMdharasvAmI bhagavAna birAje che mahAvidehamAM, tyAM kuMdakuMdAcArya gayA hatA saMvata-ogaNapacAsa, be hajAra varSa pahelAM, digambara muni kuMdakuMdAcArya. tyAMthI AvIne A saMdeza lAvyA. AhAhAhA! (kahe che) ke ajJAnI, potAnA zubha-azubhabhAvanI rucivALA, e zubhAzubhabhAva ajJAnabhAva che. e AtmasvabhAva nahIM, to ajJAnI, potAnA azubhabhAvane ane zubhabhAvanI rucine choDatA nathI ajJAnajAtine choDatA nathI. che ke nahi zeTha? (zrotAH- Apane dekhA huM to hai) A to artha hajAra varSa be hajAra varasa pahelAMnA che. AhAhAhA! "munivrata dhAra anaMta baira raiveyaka UpajAyo-paMca mahAvrata lIdhA, pAMca samiti-guti Adi badho vyavahAra karyo paNa e to badho rAga che. AhAhA ! rAganI rucithI mane dharma thaze, evuM ajJAnIne rAganI ajJAnajAti choDatA nathI. AhAhAhA! sUkSama vAta che bhAI ! che ke nathI? krodha, mAna ne vrata ne tapa badhA vikalpa che-rAga che badhA ityAdi samasta bhAva asaMkhya prakAranA zubhabhAva ane asaMkhya prakAranA azubha bhAva-samasta bhAva, ajJAnajAtinuM ullaMghana na karavAthI, e ajJAnanI jAta che e badhA, ajJAnI ene choDatA nathI. ajJAnamaya ja che-enAM to badhA bhAva ajJAnamaya ja che. AhAhAhA ! ane...jJAnInA samasta bhAva, jJAna jAtinuM ullaMghana nahi karatA. dharmInA bhAva AnaMdamaya-jJAnayama-zAMtamaya-avikAramaya evA bhAva thavAthI e jJAnamaya bhAvane e ullaMghatA nathI. jJAnamaya bhAvane choDIne ajJAnabhAva(ne) potAnA mAnatA nathI. AhAhAhA ! Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-128-129 345 AvI vAtuM ! eya ! che? paNa, A tamArA karoDapatione to AmAM sUjha paDe nahIM ke A zuM kahe che? dhULanA patti badhA che ne karoDapatio. AhAhA! A dayA, dAna, vrata, tapa e bhAva rAga che ne enI rucivALA e rAgane choDatA nathI, e ajJAnajAtinA bhAva che, ema kahe che, e. zeTha? AhAhA! (zrotA:- teo badhA potAnI mAna-baDAIne mATe kare che) mAna-baDAI mATe nahIM paNa e vikArabhAva mArA che evuM mAne che basa. AhAhA! AtmA, to nirvikArI saccidAnaMda prabhu che. "siddha samAna sadA pada mero" "cetanarUpa anupa amUrata, siddha samAna sadA pada mero"--e to caitanyasvarUpa bhagavAna siddhasvarUpI aMdara che enI dRSTinI khabara nahIM enAM jJAnanI khabara nahIM, to enAthI viruddha je puNya-pApanA bhAvanI khabara ne ruci kare che tethI ajJAnajAtinA bhAvane choDatA nathI. jJAnIne, potAnA jJAnasvabhAvanI dRSTithI, emAM rAga Ave che paNa rAganA jJAtA-deNA rahIne, (potAnA) jJAnamAM ne darzanamAM ne pratItamAM ne AnaMdamAM rahe che. AhAhA ! samajANuM kAMI....? jJAnI, jJAnajAtinA samyakajJAna-sabhyazraddhA-samyaka zAMti-vItarAgatA(Adi) e jJAnajAtinA bhAva che, e jJAnajAtinA bhAva jJAnI choDatA nathI ullaMghatA nathI ene ullaMghIne rAga-ajJAnabhAvane prema karatA nathI. (zrotA:- bAhya pravRti to jJAnI ajJAnInI eka sarakhI hoya che, to enI pahecAna zI rIte karIe) bAhya pravRtti sarakhI paNa aMdaranI dRSTimAM phera che. samakitI (jJAnI) hoya cakravartInA rAjyano rAga dekhAto hoya, paNa aMdara dRSTimAM phera che. e rAga, rAga mArI cIja nahi huM to AnaMda-saccidAnaMda prabhu chuM-jJAyaka sahajAnaMdacidAnaMda-sahujAtmasvarUpa-paramAtma jJAyakabhAva e huM chuM. huM paryAya jevaDo ya nahi, rAga huM nahi- puNya-pApa-dayAdAna e mArI cIja nahIM, evo cakravartIno rAga (che) paNa samyagdaSTi potAne ( zAkabhAva svarUpa) mAne che. AhAhA ! ane ajJAnI, tyAgI thayo-sAdhu nAma dharAvIne, paNa aMdaramAM puNyanA je bhAva che vrata-tapanA e mArA che, mAruM kartavya che rAga mane kalyANanuM zaraNa che mithyASTi e bhAva kare che. AhAhA ! che? kuMdakuMdAcAryanA vacana che, bhagavAna samosaraNamAM birAje che, enAM vacano che tyAMthI AvyA che. che? jJAnamaya ja mAtra-jJAnInA sarva bhAvo jJAnajAtine ullaMghatA nahi hovAthI jJAnamaya ja che -eTalA mATe to jJAnayukta kahyA, ajJAnamaya che ajJAnInA tethI tenA samastabhAva ajJAnajAtinuM ullaMghana na karavAthI ajJAnamaya ja che. - have, A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che -kaLaza che, kaLaza amRtacaMdracArya muni A gAthA kuMdakuMdAcAryanI che. (emane) be hajAra varSa thayAM, e digambara muni! je bhagavAna (sImaMdharanAtha) pAse gayA hatA, ATha divasa rahyA hatA, (A) emanI gAthA che. ane emanA pachI hajAra varSe amRtacaMdrAcArya thayA digambara saMta, emanI A TIkA che, emano A kaLaza che. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 samayasAra siddhi bhAga-5 4) C zloka-67 ) (anukuma). jJAnino jJAnanirvRttAH sarve bhAvA bhavanti hi| sarve'pyajJAnanirvRttA bhavantyajJAninastu te||67|| have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - zlokArtha:- [jJAninaH] jJAnInA [sarve bhAva:] sarva bhAvo [ jJAnanivRttA: di] jJAnathI nIpajelA (-racAyelA )[ mavatti]hoya che[1] ane [ jJAninaH] ajJAnInA [sarve je te] sarva bhAvo [3jJAnanivRttA:] ajJAnathI nIpajelA (-racAyelA) [ bhavanti] hoya che. 67. zloka-67 upara pravacana jJAnino jJAnanirvRttAH sarve bhAvA bhavanti hi| sarve'pyajJAnanirvRttA bhavantyajJAninastu te||67|| zlokArtha :- jJAnI nAma dharmIne samasta bhAva jJAnathI racAyelA hoya che. huM jJAtA chuM, huM deSTA chuM-AnaMda chuM-zAMti chuM-vItarAga chuM evA bhAva jJAnIne hoya che. AhAhAhA ! cAhe to cothA guNasthAne samakitI ho, paNa emane to zraddhA-jJAna-zAMti vItarAgapariNAma che, e jAta enI che. AhAhA ! che? jJAnInA to samasta bhAvo-sarva bhAvo jJAnathI racAyelA hoya che. jJAnathI racAyelA-zAMtithI racAyelA-vItarAgabhAvathI racelA-AnaMdathI racelA bhAva hoya che. AhAhAhA ! enuM nAma jJAnI athavA dharmI kahIe. ajJAnInA samasta bhAva ajJAnathI racAyelAM hoya che-ajJAnInA sarva bhAva-cAhe to dayAdAna-vrata-bhakti-tapa karatA hoya paNa e badho rAga ne ajJAnamaya che ene potAnA mAnIne emAM paDayA che, ajJAnajAtinA bhAva che badhA. AhAhAhAhA ! have A arthane dRSTAMtathI deDha kare che, have kuMdakuMdAcArya dRSTAMta kahe che. A mArga samajavA mATe kAM to vItarAga saMskAra joIe ane kAM to vItarAgI saMta joIe. bAkI e sivAya A mArga bahu jhINo che; (potAnI meLe samajI le tema nathI). kAM to samyagdaSTi joIe, kAM ene pUrvanA koI saMskAra joIe; te vinA A to bese evI nathI. e vastusthiti che. (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 204, niyamasAra gAthA-83) Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-130-131 gAthA-130-131 athaitadeva dRSTAntena samarthayate kaNayamayA bhAvAdo jAyaMte kuMDalAdao bhAvA / ayamayayA bhAvAdo jaha jAyaMte du kaDayAdI / / 130 / / aNNANamayA bhAvA aNANiNo bahuvihA vi jaayNte| NANissa du NANamayA savve bhAvA tahA hoMti / / 131 / / kanakamayAdbhAvAjjAyante kuNDalAdayo bhaavaaH| ayomayakAdbhAvAdyathA jAyante tu kttkaadyH|| 130 / / ajJAnamayA bhAvA ajJAnino bahuvidhA api jaaynte| jJAninastu jJAnamayAH sarve bhAvAstathA bhavanti / / 131 / / 347 yathA khalu pudgalasya svayaM pariNAmasvabhAvatve satyapi, kAraNAnuvidhAyitvAt kAryANAM, jAmbUnadamayAdbhAvAjjAmbUnadajAtimanativartamAnA jAmbUnadakuNDalAdaya eva bhAvA bhaveyuH, na puna: kAlAyasavalayAdaya:, kAlAyasamayAdbhAvAcca kAlAyasajAtimanativartamAnAH kAlAyasavalayAdaya eva bhaveyuH, na punrjaambuundkunnddlaadyH| tathA jIvasya svayaM pariNAmasvabhAvatve satyapi, kAraNAnuvidhAyitvAdeva kAryANAM, , ajJAninaH svayamajJAnamayAdbhAvAdajJAna - jAtimanativartamAnA vividhA apyajJAnamayA eva bhAvA bhaveyuH, na punarjJAnamayAH, jJAninazca svayaM jJAnamayAdbhAvAjjJAnajAtimanativartamAnAH sarve jJAnamayA eva bhAvA bhaveyuH, na punarajJAnamayAH / have A arthane dRSTAMtathI dRDha kare cheH jyama kanakamaya ko bhAvamAMthI kuMDalAdika Upaje, paNa lohumaya ko bhAvathI kaTakAdi bhAvo nIpaje; 130. tyama bhAva bahuvidha Upaje ajJAnamaya ajJAnIne, paNa jJAnIne to sarva bhAvo jJAnamaya ema ja bane. 131. gAthArthaH-[ yathA ]ebha[ kanakamayAt bhAvAt ] suvarNabhaya bhAvabhAMthI [ kuNDalAdayaH bhAvAH] suvarNabhaya DuMDaNa vagere lAvo [ jAyante ] thAya che [ tu ] bhane [ ayomayakAt bhAvAt ] lor3amaya lAvabhAMthI [ kaTakAdayaH ] lohabhaya 'DAM vagere lAvo [ jAyante ] thAya che, [ tathA ] tebh [ ajJAninaH ] ajJAnIne ( ajJAnamaya bhAvabhAMthI ) [ bahuvidhA: api ] ane' praDaranA [ ajJAnamayAH bhAvAH ] ajJAnamaya lAvo [ jAyante ] thAya che [tu]ane Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u48 samayasAra siddhi bhAga-5 [ jJAninaH] jJAnIne ( jJAnamaya bhAvamAMthI) [ sarve] sarva [ jJAnamayA: bhAva:] jJAnamaya bhAvo [ mavatti] thAya che. TIkAH-jevI rIte pudgala svayaM pariNAmasvabhAvavALuM hovA chatAM, kAraNa jevAM kAryo thatAM hovAthI, suvarNamaya bhAvamAMthI, suvarNajAtine nahi ullaMghatA evA suvarNamaya kuMDaLa Adi bhAvo ja thAya paraMtu lokhaMDamaya kaDAM Adi bhAvo na thAya, ane lokhaMDamaya bhAvamAMthI, lokhaMDajAtine nahi ullaMghatA evA lokhaMDamaya kaDAM Adi bhAvo ja thAya paraMtu suvarNamaya kuMDaLa Adi bhAvo na thAya; tevI rIte jIva svayaM pariNAmasvabhAvavALo hovA chatAM, kAraNa jevAM ja kAryo thatAM hovAthI, ajJAnIne-ke je pote ajJAnamaya bhAva che teneajJAnamaya bhAvamAMthI, ajJAnajAtine nahi ullaMghatA evA aneka prakAranA ajJAnamaya bhAvo ja thAya paraMtu jJAnamaya bhAvo na thAya, ane jJAnIne-ke je pote jJAnamaya bhAva che tene-jJAnamaya bhAvamAMthI, jJAnanI jAtine nahi ullaMghatA evA sarva jJAnamaya bhAvo ja thAya paraMtu ajJAnamaya bhAvo na thAya. bhAvArtha-jevuM kAraNa hoya tevuM ja kArya thAya che e nyAye jema lokhaMDamAMthI lokhaMDamaya kaDAM vagere vastuo thAya che ane suvarNamAMthI suvarNamaya AbhUSaNo thAya che, tema ajJAnI pote ajJAnamaya bhAva hovAthI tene (ajJAnamaya bhAvamAMthI) ajJAnamaya bhAvo ja thAya che ane jJAnI pote jJAnamaya bhAva hovAthI tene (jJAnamaya bhAvamAMthI) jJAnamaya bhAvo ja thAya che. ajJAnIne zubhAzubha bhAvomAM Atmabuddhi hovAthI tenA sarva bhAvo ajJAnamaya ja che. avirata samyagdaSTi (-jJAnI) ne joke cAritramohanA udaye krodhAdika bhAvo pravarte che to paNa tene te bhAvomAM Atmabuddhi nathI, te temane paranA nimittathI thayelI upAdhi mAne che. tene krodhAdika karmo udayamAM AvIne kharI jAya che-AgAmI evo baMdha karatA nathI ke jethI saMsAranuM bhramaNa vadhe; kAraNa ke (jJAnI) pote udhamI thaIne krodhAdibhAvarUpe pariNamato nathI ane joke udayanI baLajorIthI pariName che topaNa jJAtApaNuM cUkIne pariNamato nathI; jJAnInuM svAmitva niraMtara jJAnamAM ja varte che tethI te krodhAdibhAvono anya zeyonI mAphaka jJAtA ja che, kartA nathI. A rIte jJAnInA sarva bhAvo jJAnamaya ja che gAthA-13-131 upara pravacana kanakamayAgAvAjjAyante kuNDalAdayo bhaavaaH| ayomayakAdbhAvAdyathA jAyante tu kttkaadyH||130|| ajJAnamayA bhAvA ajJAnino bahuvidhA api jaaynte| jJAninastu jJAnamayAH sarve bhAvAstathA bhvnti||131 / / Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-130-131 349 jyama kanakamaya ko bhAvamAMthI kuMDalAdika Upaje, paNa lohamaya ko bhAvathI kaTakAdi bhAvo nIpaje; 130. tyama bhAva bahuvidha Upaje ajJAnamaya ajJAnIne, paNa jJAnIne to sarva bhAvo jJAnamaya ema ja bane. 131. TIkA che enI TIkA! "jevI rIte pudagaladravya" A jaDadravya che-pugala, "svayaM pariNAmasvabhAvavALuM hovA chatAM--pudgaladravya svayaM pariNamavAnA svabhAvavALuM che. pratyeka pudgala potAnA pariNAma svabhAvavALAM che. pariNamana karavuM badalavuM evo svabhAva che. to paNa kAraNa jevAM kAryo thatAM hovAthI badale che paNa kAraNa jevAM kArya thAya che. zuM? ke suvarNamaya bhAvamAMthI, suvarNajAtine nahi ullaMghatA evA suvarNamaya kuMDaLa-Adi bhAvo ja thAya sonAnA dAgInA thAya che e suvarNamaya che. dAgInA zuM kahe che? jevara. suvarNanA dAgInA suvarNamaya hoya che. che? suvarNamaya bhAvamAMthI, suvarNajAtine ullaMghana nahi karatA, suvarNamaya kuMDaLa Adi bhAvo ja thAya che ) "kAraNa jevuM kArya-sonAmAMthI A upAdAna jevuM kArya, sonuM che emAMthI kuMDaLa Adi sonAnA hoya che. che? paraMtu lokhaMDamaya kaDAM Adi bhAvo na thAya. sonAmAMthI sonAmaya bhAva thAya che, sonAmAMthI lokhaMDamaya bhAva nathI thatA loDhuM loDhuM. AhAhA ! sonAnA kuMDaLa Adi bhAva thAya che e sonAmaya ja che paraMtu lokhaMDamaya kaDAM Adi bhAva nathI thatA ane lokhaMDamaya bhAvamAMthI, lokhaMDajAtine nahi ullaMghatA evA lokhaMDamaya kaDAM Adi bhAvo ja thAya. AhAhA ! "kAraNa jevuM kArya'-suvarNa kAraNa che to enuM kArya suvarNamaya che. loTuM kAraNa che to enuM kArya kaDAM Adi loDhAmaya ja che. A to daSTAMta dIdhuM bhagavAna kuMdakuMdAcArya, digambara saMta! AhAhAhA! che? paraMtu suvarNamaya kuMDaLa Adi bhAva nathI thatA, sonAmayabhAvamAMthI sonAnAM kaDAM Adi thAya che e loDhAmaya nathI ane suvarNamaya che. ane lohamaya bhAvamAMthI loDhuM ja thAya che suvarNa thatuM nathI. samajANuM kAMI? hajI to (A) daSTAMta che sonAmAMthI sonAnI jAtanA dAgInA bane che (e) loDhAmaya nathI hotA ane loDhAmAMthI loDhAnI jAtanA utpanna thAya che. (e) suvarNamaya nathI hotA. e dRSTAMta thayuM. "tevI rIte jIva svayaM pariNAmasvabhAvavALo hovA chatAM'--jema pudgala badalavAnA svabhAvavALuM hovA chatAM sonuM che(te) suvarNapaNe pariName che ane lokhaMDa che(te) lokhaMDamayapaNe pariName che. lokhaMDa che te sonAmayapaNe pariNamatuM nathI ne sonuM che te lohamayapaNe pariNamatuM nathI. tevI rIte jIva pariNamanasvabhAvavALo che. che? (jIva) pariNamana svabhAvavALo hovA chatAM-kAraNa jevuM kArya thatuM hovAthI, ajJAnIne- jo ke pote ajJAnamaya bhAva che tene-ajJAnInA to badhA (bhAva) rAga-puNya-dayA-dAna-vrata-bhakti-kAma-krodha, ajJAnamaya bhAvanI jAtanA che. AhAhAhA ! lokhaMDamAMthI lokhaMDanA dAgInA thAya che ema kIdhuM ne! tevI rIte ajJAnI, potAnA trikALa AnaMda svarUpanuM bhAna nahi hovAthI, e ajJAnIne rAga thAya che-zubhAzubha e zubhaazubha rAgano ajJAnamayabhAva ene thAya che. ajJAnIne ajJAnamaya zubhAzubhabhAva thAya che. Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 samayasAra siddhi bhAga-5 loDhAmAMthI loDhAnI cIjo thAya che ema ajJAnIne, ajJAnamayabhAvamAMthI puNya-pApanA bhAva ajJAnamaya (bhAva) thAya che. AhAhA! Amane Ama vakhata gALyA che zeTha? jiMdagImAM nirNaya karyo nahi? zeThane Thapako daIe chIe ! paisA ne AmAM! A cIja-A bhagavAna Ama kahe che. AhAhA ! e dRSTAMta to kevuM che dekho ne ! sonAmAMthI sonAnA badhA dAgInA, dAgInA-javara thAya che. loDhAmAMthI loDhAnA dAgInA thAya che. loDhAmAMthI sonAnA (dAgInA) thAya che? sonAmAMthI loDhAnI (cIjo) thAya che? ema ajJAnIne ajJAnajAta-rAgane puNya-pApanA bhAva, ajJAna che e bhAva, evA (bhAva) utpanna thAya che. AhAhA ! ( zrotA- e to bannenI jAta ja judI judI che) beya jAta ja judI che e to batAve che. AhAhA ! jhINI vAta bhAI ! vItarAga sarvajJadeva paramezvara trilokanAthanA kathana koI alaukika che. kyAMya A vAta che nahi bIje, bIjA mAragamAM AvI cIja kyAMya che nahi. AhAhA! kevuM dRSTAMta ! kuMdakuMdAcArye pote dRSTAMta dIdhuM che. kuMdakuMdAcArye daSTAMta dIdhuM che, ke sonAmAMthI sonAnI jAtanA AbharaNa (dAgInA) thAya che. loDhAmAMthI loDhAnA tAvIyA, Adi thAya che. ema ajJAnIne, potAnA cidAnaMda svarUpanuM bhAna nathI-zraddhA nathI-jJAna nathI ane puNya ne pApa (nA bhAvanI) rucino bhAva che tethI ajJAnIne, ajJAnamaya pApa-puNyanA bhAva utpanna thAya che. AhAhAhA ! jhINI vAta paDe bhAI ! AhAhA! are, duniyAne nivRtti kyAM? dhaMdhA ADe nivRtti na maLe. eka to jANe Akho dI' pApa emAM ya nivRtti maLe to sAMbhaLavA jAya (tyAM) sAcuM sAMbhaLavA ya na maLe ene. AhAhAhAhA ! AMhI to paramAtmA trilokanAthanI AjJA ke hukamathI, saMto bhagavAnanI vAta ADatiyA thaIne kare che, mAla to bhagavAnano che, bhagavAna Ama kahe che ajJAnIne, ajJAnamaya bhAva thAya che. lokhaMDamaya loDhAthI (loDhAnA) AbharaNa thAya che. ema ajJAnIone, puNya ne pApanI rucivALAne zubha ke azubha bhAvanA premIne, badhA zubha-azubhabhAva ajJAnamaya thAya che. AhAhA! bhASA to sAdI che ne prabhu! paNa jhINI vAta bhAI ! anaMta kALamAM eNe kadI satya lIdhuM ja nathI. ema ne ema anAdikALathI puNya ne pApanI ruci karIne emAM dharma thaI jaze (ema mAnyuM che) dayA-dAna-vrata-bhaktinA zubhabhAva emAM dharma thaI jaze ema ajJAnI anAdithI mAne che. AhAhA! (zrotA:- agiyAra aMga bhaNe to ya e puNyathI dharma thAya ema thoDuM kahe!) (are!) agiyAra aMga bhaNyo hoya toya Ama mAnato hato. (zrotA:- prarUpaNA to evI nathI karatA ke puNyathI dharma thAya.) puNyathI dharma na thAya ema kahe, paNa aMdaramAM dRSTimAM (abhiprAyamAM) phera che. AhAhA ! bahArathI kahetA hoya agiyAra aMga bhaNyo che e (paNa) aMdarathI pariNamanamAM phera che. (zrotA:- aMdaranI vAta to kevaLI jANe !) kevaLI jANe nahIM, AtmA jANe. kevaLI jANe...kevaLI jANe...pratyakSa prarUpaNA kare che ke rAgathI dharma thAya che, dayAdAna-vrata-bhakti-pUjA (nA bhAvathI) dharma thAya che. pratyakSa ajJAna che (e zuM ) dekhavAnI cIja che? AhAhAhA ! samajANuM kAMI..? A to sthULa ajJAna che, sUkSama to aMdaramAM rAganI ruci rahevI ane Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-130-131 351 svabhAva AnaMdanI rucino nAza karavo, enuM nAma ajJAna che. jhINI vAta che bhAI ! samayasAra che. bhagavAnanA zrImukhe nIkaLelI divyadhvani ! paramAtmA trilokanAtha jinezvaradevanA zrImukhe nIkaLela pravacana samayasAra'- AtmAno sAra. AhAhA! to kahe che, zuM kahyuM? dekho ! ajJAnIne, je svayaM ajJAnamayabhAva che tenA ajJAnamaya bhAvamAMthI ajJAnamaya jAtinA ullaMghana nahi karatA aneka prakAranA ajJAnamaya bhAva ja thAya che. AhAhAhA! jemane zubha-azubha bhAva, puNya-pApano prema che-ci che e ajJAnI, e ajJAnInA badhA ajJAnamaya bhAva puNya-pApa utpanna thAya che-jAta-vikArI jAta utpanna thAya che. ene dharma utpanna thato nathI. AhAhAhA ! che ke nahi aMdara? AhAhA! A to be hajAra varSa pahelAMnI vAta che. kuMdakuMdAcArya digambara saMta ! bhagavAna pAse gayA hatA ne (tyAMthI) AvIne A zAstra racyA che. lokone arthanI khabara nahi, potAne nivRtti nahi ane ema ne ema jiMdagI anAdi ajJAnamAM gALe che. AhAhAhA ! e zuM (kayo) ajJAnamaya bhAva che, ajJAnamaya bhAvamAMthI ajJAnajAtinA ja bhAva kare che, ane aneka prakAranA ajJAnamaya bhAva che, paraMtu jJAnamayabhAva nathI thato. daSTAMta dIdhuM hatuM ke, sonAmAMthI sonAnA ja AbharaNa thAya che ne loDhAnA nahIM, ema ajJAnamAMthI ajJAnamaya ja bhAva thAya che-loDhAmAMthI loDhAnA ja bhAva thAya che, sonAnA nahIM. ajJAnI, ajJAnabhAvane ullaMghatA nathI, ajJAnIne jJAnabhAva thato nathI, samyaka darzanajJAnanA bhAva ene thatA nathI, puNyanA premIne mithyASTine puNyabhAvano prema che to vikAra ja utpanna thAya che. AhAhA !(zrotA mithyAdeSTi sulaTA zI rIte bane?) e to kahe che ke UMdhI dRSTi pheravI de-rAganI ruci che (te dRSTi) choDIne, AtmA AnaMda pUrNAnaMda prabhu che-jJAyaka chezuddhacaitanyaghana che, enI dRSTi kara to gulAMTa khAIza. AhAhA ! samyagdarzana ane kahe che ke bhUtArtha trikALI zuddha cidAnaMdaprabhu enA AzrayathI je dRSTi hoya e samyagdarzana (che.) ane rAga ne puNya-pApanI dRSTi che e mArA che e mithyASTi. AhAhA! asatya dRSTi-jUThI daSTi. AhAhA ! to ajJAnImAM ajJAnamaya bhAva thAya che, paraMtu jJAnamaya bhAva nathI thatAM-jJAnInA je bhAva che e svayaM jJAnamaya bhAva che-dhama jIvane to huM AnaMda ne jJAna-AnaMdasvarUpa chuM-huM to jJAtA-daSTA chuM, rAga ne puNya-pApa e mArI cIja nahIM. AhAhAhA ! puNya-pApa ke A bahAradhULa-mATI che e to huM nahIM, puNyathI A paisA maLe dhULa e to huM nahIM paNa aMdaramAM puNyapApa bhAva thAya che e paNa huM nahIM. AhAhA ! AkaruM kAma che bhAI ! anaMta kALa (vityo) "anaMta kALathI AthaDayo, vinA bhAna bhagavAna, sevyA nahi gurusaMtane mUkyA nahi abhimAna"abhimAna mUkyA nahIM, saMta zuM che ( bhAI ?) sAcI vAta koNa kahe? khabara nahi ene. jJAnamaya, jJAnInA ke je svayaM jJAnamaya bhAva che-dharmIne to jJAtA-daSTA, zAMti-AnaMda ne vItarAgatA (nA) bhAva che. samajANuM kAMI...? enA jJAnamaya bhAvamAMthI jJAnanI jAtinA ullaMghana nahi karatA. e jJAtA-deSTA zAMti ne AnaMdAdi e bhAvanuM dharmI ullaMghana nathI karatA ane (je) ullaMghana kare che ne rAgane potAno mAne che (e ajJAnI che) jJAnI ema mAnatA Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 samayasAra siddhi bhAga-5 nathI. to pachI A tamArA paisA baisA to kyAMya bahAra rahI gaI dhULa. A to puNya-pApanA bhAva mArA mAne nahIM, e jJAnI che. (zrotA - paisAthI to moTA kAma cAle !) dhULamAMya cAlatA nathI, moTA mAne che, mATI che-dhULa e to pudgala che, pudgalathI pudgalanI pariNati thAya che. AhAhA ! (zrotA:- paisAthI to plenamAM Ave che!) zuM? koNa Ave che potAne kAraNe Ave che, paisAne kAraNe (nahIM) kaMIka A zarIranI gati thAya che, Ama plenathI zarIra Ave che? e potAnI kriyAthI Ave che. AhAhA ! AkarI vAta bhAI ! AtmA paNa plenamAM jAya che, e potAnI kriyA(vatI ) zaktinI gati thavAthI e jAya che. (zrotA - kriyAvatI zaktine kAraNe AtmA jAya che) kriyA(vatI) potAnI zakti che, paranI zuM zakti che? AhAhA ! sUkSama vAta che bhAI ! duniyAmAM to atyAre, eTalI cAle che (ahaMkAranI) ke bahu badhI UMdhI garabaDa. nivRtti na maLe dhaMdhA ADe ne sAMbhaLavA kalAka jAya, kalAka sAMbhaLe to kahe sAme "je nArAyaNa'-satya ne asatyamAM zuM phera che, enuM milAna kema che, e (samajavAnI) darakAra nahi ane ene be-pAMca, pacIsa lAkha, karoDa be karoDa rUpiyA) maLyA hoya to thaI rahyuM. jAva huM pahoLo ne zerI sAMkaLI thaI gaI. moTo thaI gayo huM. AhA! AMhI kahe che ke mithyASTinA mithyAtvabhAvane kAraNe, rAganI rucine kAraNe, tenA badhA mithyAtvabhAva-rAga AdinA bhAva ene utpanna thAya che, ane jJAnIne AtmAnI ruci cheAnaMdanI ruci che, rAganI ruci nathI. (chUTI gaI che, tethI dharmIne to AnaMda ne jJAna pariNati Ave che, e jJAna ne zAMtinI pariNatine ullaMghIne rAganI pariNatine potAnI mAnatA nathI. AhAhA ! AkaruM kAma lAge-AkaruM lAge evuM che bApu ! ane ekAMta lAge. (A ekAMta che paNa) samyaka ekAMta A ja (che.) AhAhA ! are, anaMtakALa..anaMtakALa vItyo corAzInA avatAra, svargamAM anaMtavAra gayo, navamI raiveyaka svargamAM anaMta vAra gayo to e kaMIka puNya karIne gayo haze ne ke pApa karIne? navamI raiveyaka ! munivrata dhAra anaMta baira raiveyaka UpajAyo munivrata lIdhA-paMcamahAvrata pALyA paNa e to rAga che,-Asrava che-duHkha che. AhAhAhA ! enAthI svarga maLe, svargamAMthI nIkaLIne tiryaMcamAM (janmIne) DhoramAM jaze, pazu narkamAM jaze! AhAhAhA ! ane jJAnI samakitI, AtmajJAna thayuM hoya, zreNika rAjA ! narakanuM AyuSya pahelAM baMdhAI gayuM hatuM pachI A samyagdarzana thayuM huM rAga nahi huM to jJAtA-deSTA AnaMda chuM to narkagatinuM AyuSya lAMbuM hatuM te chUTIne ghaTI gayuM (pahelI) teMtrIsa sAgaranI sthitinuM hatuM te ghaTIne ) corAzI hajAra varasa (nI sthiti) rahI gaI. kSAyika samakitI-AtmajJAnI rAganI ruci chUTI gaI-rAga e mArI cIja nahi, huM to AnaMda ne jJAna chuM, evI dRSTimAM corAzIhajAra varasanI sthiti rahI gaI to narakamAM gayA che paNa che samakitI, ane tIrthakaragotra bAMdhe che. bhaviSyamAM AvatI covIsImAM pahelAM tIrthakara thaze. AhAhA ! e AtmajJAna ne AtmadarzananA pratApathI che. ane... AtmajJAna ne samyakdarzana, vinA-AtmAnA bhAna vinA jeTalI puNyAdi kriyAo kare e badhI kriyAthI svargamAM thaze, kadAcit tyAMthI nIkaLIne A karoDapati abajapati! A Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-130-131 353 zeThiyA dhULanA. zeTha kahe che ema thAya. e tyAMthI marIne narkamAM jaze kAM Dho2mAM-pazumAM jaze ! AhAhA ! AvI vAta che bhAI ! ( zrotAH- badhuMya niSphaLa !) niSphaLa nahIM paNa saphaLa-saphaLa che. pApa ( bhAva ) karyA che e saphaLa che-pApa karyuM che te saphaLa che-narkayoni maLaze ane koI puNya thoDuM karyuM hoya to 'eraNanI corIne soyanuM dAna'-enI zuM gaNatarI AvI, dharma to karyA nahi pote. AhAhA ! ' huM to AnaMdasvarUpa ! puNya ne pApa ane pApa kriyAthI bhinna, mArI cIja ( AtmA ) che. mArI cIjamAM to puNya-pApeya nahi ne puNya-pApanA kartA( no bhAva ) paNa huM nahIM. AhAhAhA ! AvI dRSTi jJAnInI hoya che to jJAnInI jAtamAM badhA jJAnamaya ja bhAva thAya che. emAM ajJAnamaya rAga Adi bhAva hotA nathI-rAga Ave che dharmIne, kaheze, hamaNAM kaheze ajJAnamaya bhAva nathI hotA ( nathI thatA ). che ? bhAvArtha che ne ! bhAvArtha:- 'jevuM kA2Na hoya tevuM ja karma thAya che'-kA2Na jevuM ja AMhI kArya thAya che, upAdAna jevuM hoya che tevuM kArya thAya che. 'e nyAye jema lokhaMDamAMthI lokhaMDamaya kaDAM vagere vastuo thAya che' ane suvarNamAMthI suvarNamaya AbhUSaNo thAya che. lyo ! AbhUSaNo to kahe che. e prakAre ajJAnI svayaM ajJAnamaya bhAva hovAthI, tenA ajJAnamaya bhAvamAMthI ajJAnamaya ja bhAva thAya che ene to rAganI ruci che puNyanI ruci dayA-dAna-vrata-Adi e to ajJAna che. tethI (tene ) badhA bhAva ajJAnabhAva ja utpanna thAya che. AhAhA ! AkaruM kAma che bhAI ! AhAhA! anaMta kALa...anaMta-anaMtakALa vItI gayo, corAzI lAkha yoniomAM anaMta vA2 avatAra lIdhA, svargamAM paNa anaMta vAra gayo, narkanI yonionA avatA2thI svarganA avatAra asaMkhyaguNA anaMtA karyA, puNya karyuM to svargamAM gayo paNa emAM zuM thayuM ? dharma to na thayo, rAganI rucithI puNya karyAM to tyAM gayo ane rAganI ruci choDIne huM to AnaMda chuM- jJAtA chuM evI dRSTi karI nahIM. AhA ! sUkSma che. che ? jJAnamayabhAva thAya che ajJAnIne zubhaazubha bhAvamAM-dekho ! ajJAnIno khulAso ( ke ) 'ajJAnIne zubhAzubha bhAvomAM Atmabuddhi hovAthI tenA sarva bhAvo ajJAnamaya ja che.' mithyA dRSTi rAgano prema che. jene ruci rAganI che, cAhe to dayA dAna, vrata, bhakti, tapano rAga paNa enI ruci che e ajJAnI che. zubha-azubha bhAvomAM zubha ne azubha bhAvamAM Atmabuddhi hovAthI-e mArI cIja che ( bhAva che )ema AtmabuddhithI mAne che. nava tattvamAM A puNya-pApa tattva bhinna che ne bhagavAna AtmA bhinna jJAyaka tattva che. ajJAnIne mithyAdaeNSTine anAdithI zubhAzubha bhAvomAM Atmabuddhi hovAthI enA samastabhAva ajJAnamaya che. avirata samyaka dRSTi have cothe guNasthAne avirata samyaka dRSTine vrata-tapa hajI AvyA nathI, nizcita vrata ho ! vrata samakita vinAnA to anaMtavAra karyA. e koI vastu nahi paNa samyaka darzana pachInA cAritranA je bhAva svarUpamAM ramaNatA AvavI joIe e nathI to samyakdaSTine e cAritranA mohanA udayathI krodha Adi bhAva pravarte che.-krodha, rAga Adi Ave che. tathApi ene e bhAvomAM Atmabuddhi nathI. AhAhA ! dharmIne rAga Ave che. paNa dharmIne Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 samayasAra siddhi bhAga-5 rAgamAM Atmabuddhi nathI. mArI cIja nathI ema mAne che. te ene paranA nimittathI utpanna upAdhi mAne che. zubha-azubha bhAva Ave che. paNa paranA nimittathI e upAdhi che. e mArI cIja nahi. mArI cIja hoya e vikArI na hoya nirvikArI e mArI cIja che. AhAhA! ene krodhAdi karma udayamAM AvIne kharI jAya che. dharmIne aMtara AtmadeSTi che. AnaMda ne jJAnamaya huM chuM. evI dRSTine kAraNe krodhAdi thAya che paNa e kharI jAya che. e bhAvamAM potAnuM svAmIpaNuM mAnatA nathI. AhAhA ! e bhAvamAM Atmabuddhi nathI te ene paranA nimittathI utpanna upAdhi mAne che. ene karma udayamAM AvIne kharI jAya che. te bhaviSyano evo baMdha nathI karatA.-thoDo rAga Ave che dhamane to thoDo baMdha paNa thAya che. bAkI to jJAtA dRSTAno bhAva vizeSa che. tethI thoDo rasa paDe, che? ene bhaviSyano evo baMdha nathI paDato ke jenAthI saMsAra paribhramaNa vadhe. saMsAra paribhramaNa vadhe evA bhAva jJAnIne AvatAM nathI. AhAhA! evo baMdha paNa paDato nathI thoDo rAga Ave che jANe che ke mArI cIjamAM mArI kamajorI che paNa mAruM kartavya nathI. e mArI cIja nahi to ene jarI rAganA kartA karmamAM sthiti rasa paDe che. paNa anaMta saMsAra vadhe evuM thatuM nathI. AhAhA ! che? kema ke jJAnI svayaM udhamI thaIne krodhAdi bhAvarUpa pariNamatA nathI. puruSArtha karIne rAga mAro che evuM mAnIne pariNamatA nathI (rAga ) mAre karavA lAyaka che. ema mAnIne rAgAdi karatAM nathI. kamajorIthI thAya che. ene jANe dekhe che. thoDo rasa paDe che. paNa saMsAranI vRddhi thatI nathI. AhAhA! jenAthI saMsAra vadhe evo udhama nathI. tathApi udayanI baLajorIthI pariNAma thAya che. eTale ke potAnA puruSArthamAM kamajorI che. eTaluM karmanA nimittathI baLajorI kahevAmAM Ave che. karmathI thayuM ema nahi paNa potAnI kamajorI che. eTalo rAga samakitIne paNa Ave che.) bharata cakravartI hatA. be bhAI vacce laDAI thaI.-bAhubalI ne bharatajI vacce. e to samakitI jJAnI hatA. rAga Avyo. paNa rAga eTalo na Avyo ane potAne eTale ke A rAga bhinna che ema jANe che. svayaM udyamI thaIne e rAgAdi nathI karato. udayanI baLajarIno artha nIce Apelo che. (phUTanoTamAM nIce artha che.) samyaka dRSTinI ruci sarvadA zuddhAtmadravya pratye hoya che. dharmInI ruci zuddhaAtmA-sarvadA zuddha AtmA pratye sadA rahe che. rAganI ruci dharmIne hotI nathI. enI kyAreya rAga dveSAdi bhAvonI ruci thatI nathI. AhAhA ! bhAre kAma bhAI ! ene je rAgadveSAdi bhAva thAya che e bhAva jo ke enI svayaMnI nirbaLatAne (lIdhe) tathA enA svayaMnA aparAdhathI thAya che. kaMI karmanA kAraNathI nathI thatAM, karma to jaDa che. "karma bicAre kauna bhUla merI adhikAI" karma to jaDa che e zuM kare? mArI kamajorIthI mArAmAM rAga Ave che. evuM jJAnI jANIne enA svAmI nathI thatA. AhA! - ajJAnI rAga ne dveSanAM svAmI thaIne potAnA svarUpane bhUlI jAya che. dharmI potAnA svarUpane jANIne rAga Ave che ene potAno nahi mAnIne potAnA svarUpane bhUlatA nathI. AhAhA! AvI vAtuM AkarI. Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-130-131 355 zarIranI jaDa avasthA che. e to mATI che. to mATI-dhULa enI kevI avasthA thavI e jaDathI thAya che. ApaNAthI nahi. AhAhA ! svayaM ja udhamI thaI nathI pariNamatA che ahIMyA nIce? aparAdhI ja che. chatAM paNa teo rucipUrvaka nathI karatAM. jJAnIne ruci nathI rAganI paNa kamajorIthI rAga Ave che. ene jANe che. jaDa dravya karma AtmAnI upara leza mAtra paNa jora karI zakatA nathI. paNa evuM samajavuM ke A vikArI bhAvonA thavAthI paNa samyakardaSTi mahAtmAnI zuddhAtma dravyadRSTimAM kiMcita paNa kamI nathI. samyakaSTi dharmI jIvane AtmAnI ruci AnaMdanI ruci thaI che. samyakaSTi mahAtmAnI zuddhAtmadravya rucimAM kiMcita paNa kamI nathI AvI. mAtra cAritra Adi saMbaMdhI nirbaLatA che. rAga Ave che evo Azaya batADavAne mATe Ama kahyuM che. jyAM jyAM karmanI baLavatA-karmanI jabarajastI karmanuM jora batAvavAnuM kathana Ave tyAM-tyAM evo Azaya samajavo ke paranA kAraNathI thatuM nathI. karma to jaDa che. ApaNI kamajorIthI rAga Ave che. paNa potAnA svarUpamAM rahI zakatA nathI sthira jJAtA deSTAnuM to bhAna che. paNa sthira rahI zakatA nathI to (asthiratA)no rAga Ave che. to ene jANe che. paNa potAno mAnIne ene karatAM nathI. AhAhA ! keTalI zaratuM! keTalA bhAva!bhAI AvuM che prabhu! vIrano mAraga che zUrAno kAyaranAM kAma nahIM. AMhI paramAtmA trilokanAtha jinezvaradeva, eno samyakadarzanano mAraga alaukika che. AhAhA! kahe che, dharmIne to samyakaSTi mahAtmAnI, samyakaSTine mahAtmA kahyA. AhA! zuddhAtmA dravya rucimAM kiMcita paNa kamI nahi. cAritrano doSa che. ene jyA-jyAM kahevAmAM evuM AvyuM che. karmanI baLavatA (kahI che.) bAkI karmanI baLavatAthI thatAM nathI. potAnA aparAdhathI e thAya che. AhAhA ! zreNika rAjA kSAyika samakitI zreNika rAjA kSAyika samakitI ( hatA.) tIrthaMkara gotra bAMdhatA hatA. paNa mRtyu vakhate jarI jherI hIro cUsyo deha chuTI gayo. paNa e to cAritrano doSa che. samakitano doSa nathI. rAganI ruci nathI paNa rAga Avyo. asthiratAno to e doSa cAritrano che. deha chUTIne narkamAM gayA. AyuSya narkanuM baMdhAyuM. samakitI che. tIrthakara gotra bAMdhyuM che. tyAM paNa tIrthakara gotra bAMdhe che. AgAmI covIsImAM tyAMthI nikaLIne zreNIkarAjAno jIva samakitI hato. vrata cAritra na hatA paNa samakitanA pratApathI bhaviSyanA pahelA tIrthakara thaze. vratacAritra hatA nahi. chatAM AgAmI covIsImAM bharatakSetramAM pahelAM tIrthaMkara thaze. e samakitano Avo mahimA che. ane mithyAtvano evo mahimA che ke muni thaIne paNa rAgane potAno mAne to e mithyAtvI marIne svargamAM jAya paNa tyAMthI nIkaLIne tiryaMca thaIne narkamAM nigodamAM jaze. AhAhA ! samajANuM kAMI? AkarI vAta che. jJAnInuM svAmitva niraMtara jJAnamAM ja varte che. che? jJAtRtvanuM ullaMghana karIne pariNamatA nathI- dharmI jJAtApaNAnuM ullaMghana karIne rAgamAM pariNamatA nathI. AhAhAhA ! kartA nathI. AhA ! jJAnInuM svAmitva niraMtara jJAnamAM ja varte che. AtmasvarUpa zuddha caitanyamAM dharmInI dRSTi-samyakaSTinI sadA rahe che. enI dRSTimAM rAga Avato nathI-rAga Ave che to enI dRSTino Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 samayasAra siddhi bhAga-5 viSaya nahIM, e krodhAdi bhAvonA anya zeyonI jema (ja) jJAtA che. dekho! AhAhA ! krodha paNa AvI jAya thoDo, lobha paNa AvI jAya, to anya dravyone jema jANe che tevI rIte ene jANe che. potAnA jJAnasvabhAvamAM rahIne rAgane jANe che. paNa pRthak tarIke, mArI cIja (che) evuM e mAnatA nathI. AhAhAhA... vAta gajaba che prabhu! samyagdaSTi ne mithyAdRSTinI vAta samajavI, AhAhA! A rIte jJAnInA sarva bhAvo jJAnamaya ja che. dhamInA samasta bhAva suvarNamAMthI suvarNanA ja AbhUSaNa thAya che ema jJAnInA badhA bhAva jJAnamaya ja thAya che. AhAhAhA ! jANana-dekhana (jANanAra-dekhanAra) A to eno bhAva che. rAga Adi bhAvane e jANe che paNa rAga potAno che ema samakitI mAnatA nathI. ane mithyASTi potAnA zuddhacaitanyane mAnato nathI, e rAgane mAne che ne rAganI kriyAthI mane lAbha thaze ema mithyASTi tyAM mAne che. samyagdaSTine to potAnA svabhAvamAMthI mane lAbha thaze zAMti vItarAgatA-kevaLa jJAna paNa mArA svabhAvamAMthI (ja) Avaze, koI bAhya kriyAkAMDathI Avaze nahi ema mAne che. AhAhAhA ! lyo! have AgaLanI gAthAnI sUcanAnA artharUpa zloka kahe che - zloka-68 (anusuma) ajJAnamayabhAvAnAmajJAnI vyApya bhuumikaam| dravyakarmanimittAnAM bhAvAnAmeti hetutaam||68|| have AgaLanI gAthAnI sUcanAnA artharUpa zloka kahe che - zlokArtha:- [ ajJAnI] ajJAnI [ jJAnamayamAvAnAma bhUmima] (potAnA) ajJAnamaya bhAvonI bhUmikAmAM [vyAkhya] vyApIne [dravyarnamittAnAM bhAvInAma] (AgAmI) dravyakarmanAM nimitta je (ajJAnAdika) bhAvo temanA [detutAma ti] hetupaNAne pAme che (arthAt dravyakarmanAM nimittarUpa bhAvono hetu bane che). 68. zloka-68 upara pravacana ajJAnamayabhAvAnAmajJAnI vyApya bhuumikaam| dravyakarmanimittAnAM bhAvAnAmeti hetutaam||68|| AhAhA! ajJAnI- mithyASTi, jene rAganI ruci che, cAhe to puNya-dayA-dAna-vratatapano rAga che paNa ruci che enI to e mithyASTi che, e ajJAnI che. AhAhA ! kema thayuM? bahAra ulaTI thaI. AhAhAhA ! zarIranI sthiti juo! AMhI juone! be-cAra-pAMca dI" pahelAM juvAna mANasa, pacIsa varasanI avasthA, juvAna laThTha jevuM zarIra, enA bApane ekano Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-68 357 eka dikaro, AMhI beThA'tA. have ene ekadama kAMI roga na maLe, pAlItANA gayA emAM roga thayo to be divase deha chUTI gayo. paccIsa varasanI juvAna avasthA laThTha jevuM zarIra, AMhI mArI sAme beThA hatA, guruvAre to ahiMyA beTho'to zukravAre ahIMyAthI nIkaLyA, ravivAre deha chUTI gayo. AhAhAhA ! dehanI sthiti AvI che bhAI ! mATI-jaDa che jeTalI sthiti che eTalI raheze, chUTI jaze phaTAka daIne, rAkhI rahe nahi saMbhALIne ( rAjye ) rahe nahi, evuM che. ahIMyA kahe che, ajJAnI (ajJAnamayamAvAnAm bhUmiAm ) potAnA ajJAnamaya bhAvonI bhUmikA, ajJAnInI bhUmikA A puNya ne pApa mArA che eja enI bhUmikA che. dayA, dAna, vrata, bhaktinA bhAva puNya, hiMsA-jUThuM, corI viSayanA bhAva pApa, ajJAnIne e puNya-pApanA bhAvanI bhUmikA che. e puNya-pApanA bhAva mArA che e bhUmikA enI (ajJAnInI ) che. AhAhA! ajJAnI ajJAnamaya bhAvonI bhUmikAmAM vyApIne (dravyakarmanimittAnAM bhAvAnAm ) dravyakarmanA nimitta ajJAnaAdi bhAvo, dravyakarma to jaDa che paNa enA nimitamAM potAnuM joDANa hovAthI, e dravyakarmanA nimitta, ajJAnInA bhAvonA hetupaNAne pAme che. arthAt dravyakarmonA nimittarUpa bhAvonA hetu bane che. jaDakarma nimitta che paNa vikA2 ka2e che to eno hetu bane che. AhAhA ! navA karma bane che ajJAnIne. jJAnIne navA karma banatA nathI thoDo rAga ( Ave ) che to enAM bane che paNa e to jarI jaze, thoDo che ATalo rAga che to eTaluM duHkha che-eTalo vikA2 che jJAnIne paNa. AhAhA ! ahIM dRSTinI mukhyatAmAM ene gauNa karI dIdho che. jJAnanI dRSTithI jyAre laIe to jJAnIne paNa rAga Ave che, enuM du:khanuM vedana (paNa ) che. ane jeTaluM pariNamana rAganuM che enA kartA paNa e che. jJAnadRSTithI kartA (che ). pariNamana che e mAruM che, to huM teno kartA chuM paNa ( rAga ) karavAlAyaka che ema e (jJAnI )mAnatA nathI. Ama jJAnInI dRSTimAM phera che, ane ajJAnInI dRSTimAM ( rAga ) karavAlAyaka che ema mAne che. temanA hetupaNAne pAme che ( arthAt dravyakarmanA nimittarUpa hetu bane che. ) -dravyakarmano hetu bane che, navA baMdhAya ne jUnAne hetu-navuM karma bAMdhe che, vikAra karIne ( ajJAnI ) navA karma bAMdhe che. e arthanI gAthAo kaheze. ( zrotAH- pramANa vacana gurudeva !) ekakora ( kahe keH ) dravya ane paryAya mAne e samyagnAna che. nizcayathI dravya ane paryAya potAnA che ema mAne e samyajJAna che. ahIM kahe che ke, e paryAya (baMne dhyAnanI ) je kIdhI e aMda2 dravyamAM nathI. tethI be ( cIja ) thaI ne ? dravya ane paryAya be thaI ne ? ( to e ) bene jANavuM-mAnavuM e jJAna, samyagmAna che. AhA... hA ! paNa emAM bepaNuM kema thayuM ? keH dravyamAM paryAya nathI ane paryAyamAM dravya nathI. e rIte nizcayathI jJAna thayuM che evI je jJAnanI paryAya che te paNa sadAzivamaya bhagavAnaAtmA (mAM nathI ). (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 299, niyamasAra zloka-119 ) Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 samayasAra siddhi bhAga-5 ( uthA-12-133-134-135-136 aNNANassa sa udao jA jIvANaM atcuvlddhii| micchattassa du udao jIvassa asadahANattaM / / 132 / / udao asaMjamassa du jaM jIvANaM havei avirmnnN| jo du kalusovaogo jIvANaM so ksaaudo||133 / / taM jANa jogaudayaM jo jIvANaM tu citttthucchaaho| sohaNamasohaNaM vA kAyavvo viradibhAvo vaa||134|| edesu hedubhUdesu kammaiyavaggaNAgadaM jaM tu| pariNamade aTThavihaM nnaannaavrnnaadibhaavehiN||135|| taM khalu jIvaNibaddhaM kammaiyavaggaNAgadaM jiyaa| taiyA du hodi hedU jIvo pariNAmabhAvANaM / / 136 / / ajJAnasya sa udayo yA jiivaanaamtttvoplbdhiH| mithyAtvasya tUdayo jiivsyaashrdddhaantvm||132|| udayo'saMyamasya tu yajjIvAnAM bhvedvirmnnm| yastu kaluSopayogo jIvAnAM sa kssaayodyH||133 / / taM jAnIhi yogodayaM yo jIvAnAM tu cessttotsaahH| zobhano'zobhano vA kartavyo viratibhAvo vaa||134|| eteSu hetubhUteSu kArmaNavargaNAgataM yattu : / pariNamate'STavidhaM jnyaanaavrnnaadibhaavaiH||135|| tatkhalu jIvanibaddhaM kArmaNavargaNAgataM ydaa| tadA tu bhavati hetu vaH prinnaambhaavaanaam||136 / / atattvopalabdhirUpeNa jJAne svadamAno ajnyaanodyH| mithyAtvAsaMyamakaSAyayogodayA: karmahetavastanmayAzcatvAro bhaavaaH| tattvAzraddhAnarUpeNa jJAne svadamAno mithyAtvodayaH, aviramaNarUpeNa jJAne svadamAno'saMyamodayaH, kaluSopayogarUpeNa jJAne svadamAna: kaSAyodayaH, zubhAzubhapravRttinivRttivyApArarUpeNa jJAne svadamAno yogodyH| athaiteSu paudgalikeSu mithyAtvAdyudayeSu hetubhUteSu yatpudgaladravyaM karmavargaNAgataM Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-132 thI 136 359 jJAnAvaraNAdibhAvairaSTadhA svayameva pariNamate tatkhalu karmavargaNAgataM jIvanibaddhaM yadA syAttadA jIvaH svayamevAjJAnAtparAtmanorekatvAdhyAsenAjJAnamayAnAM tattvAzraddhAnAdInAM svasya pariNAmabhAvAnAM heturbhvti| A ja arthapAMca gAthAothI kahe cheH ajJAna tattva taNuM jIvone, udaya te ajJAnano, apratIta tattvanI jIvane je, udaya te mithyAtvano; 132, jIvane avi2tabhAva je, te udaya aNasaMyama taNo, jIvane kaluSa upayoga je, te udaya jANa kaSAyano; 133. zubha ke azubha pravRtti ke nivRttinI ceSTA taNo utsAha varte jIvane, te udaya jANa tuM yogano. 134. A hetubhUta jyAM thAya, tyAM kArmaNavaragaNArUpa je, te aSTavidha jJAnAvaraNaityAdibhAve pariName; 135. kArmaNavaragaNArUpa te jyAM jIvanibaddha bane khare, AtmAya jIvapariNAmabhAvono tadA hetu bane. 136. gAthArtha:- [ nIvAnAm] jIvone [yA ] je [ tattvopadhdhi: ] tattvanuM ajJAna (arthAt vastusvarUpanuM ayathArtha-viparIta jJAna ) che[ sa: ] te [ ajJAnasya ]ajJAnano [havaya: ] udaya che[ tu ]ane[ nIvaca ]jIvane[jJazraddadhAnatvam]je(tattvanuM ) azraddhAna che te [ mithyAtvakSya ] mithyAtvano [ 3vaya: ] udaya che; [ tu ] vaLI [ nIvAnAM ] jIvone [cak]je[ vimaLam]aviramaNa arthAt atyAgabhAva che te[ asaMyamasya]asaMyamano [ 3vaca: ] udaya [ mavet] che[ g] ane [ nIvAnAM ] jIvone [ya: ] je [ tuSopayoga: ] malina (arthAt jANapaNAnI svacchatA rahita ) u5yoga che [ sa: ] te [ SAyovaya: ] kaSAyano udaya che; [ tu ] vaLI [ nIvAnAM ] jIvone [ ya: ] je [ zomana: azomana: vA] zubha ke azubha [rtavya: viratibhAvA: vA] pravRtti ke nivRttirUpa [ vedotsAha: ] (manavacanakAyA-Azrita) ceSTAno utsAha che [taM] te [ yonovayaM] yogano udaya [ nAnIrdi ] jANa. [ tevu ] A ( udayo ) [ hetubhUteSu ]hetubhUta thatAM[ yattu] je[ ArmaLava{AtA ] kAryaNavargaNAgata (kAryaNavargaNArUpa) pudgaladravya [jJAnAvaraLavimAvai: avidha ] jJAnAva2NAdibhAvorUpe ATha prakAre [ pariNamate ] pariName che, [ tat |rmaLa-vargakhAtuM] te kArmaNavargaNAgata pudgaladravya[ yA] jyAre [ hatu]kharekhara[ nIvanivaddha]jIvamAM baMdhAya che[tAtu]tyAre [ nIva: ] jIva [ pariNAmamAvAnAm](potAnA ajJAnamaya ) pariNAmabhAvono [ hetu: ] hetu [ bhavati ] thAya che. TIkAH-tattvanA ajJAnarUpe ( arthAt vastusvarUpanI anyathA upalabdhirUpe ) jJAnamAM Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 samayasAra siddhi bhAga-5 svAdarUpa thato ( -svAdamAM Avato ) ajJAnano udaya che. mithyAtva, asaMyama, kaSAya ane yoganA udayo-ke jeo ( navAM ) karmanA hetuo che teo-te-maya arthAt ajJAnamaya cAra bhAvo che. tattvanA azraddhAnarUpe jJAnamAM svAdarUpa thato mithyAtvano udaya che; aviramaNarUpe (atyAgabhAvarUpe ) jJAnamAM svAdarUpa thato asaMyamano udaya che; kaluSa (malina) upayogarUpe jJAnamAM svAdarUpa thato kaSAyano udaya che; zubhAzubha pravRtti ke nivRttinA vyApArarUpe jJAnamAM svAdarUpa thato yogano udaya che. A paudgalika mithyAtvAdinA udayo hetubhUta thatAM je kAryaNavargaNAgata pudgaladravya jJAnAvaraNAdibhAve ATha prakAre svayameva pariName che, te kAryaNavargaNAgata pudgaladravya jyAre jIvamAM nibaddha thAya tyAre jIva svayameva ajJAnathI svaparanA ekatvanA adhyAsane lIdhe tattva-azraddhAna Adi potAnA ajJAnamaya pariNAmabhAvono hetu thAya che. bhAvArtha:-ajJAnabhAvanA bhedarUpa je mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoganA udayo te pudgalanA pariNAma che ane temano svAda atattvazraddhAnAdirUpe jJAnamAM Ave che. te udayo nimittabhUta thatAM, kAryaNavargaNArUpa navAM pudgalo svayameva jJAnAva2NAdi karmarUpe pariName che ane jIva sAthe baMdhAya che; ane te samaye jIva paNa svayameva potAnA ajJAnabhAvathI atattvazraddhAnAdi bhAvorUpe pariName che ane e rIte potAnA ajJAnamaya bhAvonuM kA2Na pote ja thAya che. mithyAtvAdino udaya thavo, navAM pudgalonuM karmarUpe pariNamavuM tathA baMdhAvuM, ane jIvanuM potAnA atattvazraddhAnAdi bhAvorUpe pariNamavuM-e traNeya eka samaye ja thAya che; sau svataMtrapaNe potAnI meLe ja pariName che, koI koIne pariNamAvatuM nathI. pravacana naM. 217 gAthA-132 thI 136 ravivAra, phAgaNa suda-13, tA. 11/3/'79 aNNANassa sa udao jA jIvANaM atacauvaladdhI / micchattassa du udao jIvassa asaddahANattaM / / 132 / / udao asaMjamassa TU jaM jIvANaM havei aviramaNaM / jo du kalusovaogo jIvANaM so kasAudao / / 133 / / taM jANa jogaudayaM jo jIvANaM tu citttthucchaaho| sohaNamasohaNaM vA kAyavvo viradibhAvo vA / / 134 / / edesu hedubhUdesu kammaiyavaggaNAgadaM jaM tu / pariNamade aTThavihaM nnaannaavrnnaadibhaavehiN| / 135 / / taM khalu jIvaNibaddhaM kammaiyavaggaNAgadaM jaiyA / taiyA du hodi hedU jIvo pariNAmabhAvANaM / / 136 / / Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-132 thI 136 ajJAna tattva taNuM jIvone, udaya te ajJAnano, apratIta tattvanI jIvane je, udaya te mithyAtvano; 132, jIvane avi2tabhAva je, te udaya aNasaMyama taNo, jIvane kaluSa upayoga je, te udaya jANa kaSAyano; 133. zubha ke azubha pravRtti ke nivRttinI ceSTA taNo utsAha varte jIvane, te udaya jANa tuM yogano. 134. A hetubhUta jyAM thAya, tyAM kArmaNavaragaNArUpa je, te avidha jJAnAvaraNaityAdibhAve pariName; 135. kAryaNava2gaNArUpa te jyAM jIvanibaddha bane khare, AtmAya jIvapariNAmabhAvono tadA hetu bane. 136. 361 sUkSmabhAva che thoDo. TIkAH- che ne pAMca gAthAnI "tattvanA ajJAnarUpe arthAt vastusvarUpanI anyathA upalabdhirUpe jJAnamAM svAdarUpa thato ajJAnano udaya che"AtmA AnaMda svarUpa che. jJAna svarUpa che. tenA abhAvathI karmano udaya je hoya che e ajJAnarUpathI jJAnamAM svAdarUpa thato ajJAnano udaya che. e karmano udaya che e ajJAnano udaya che. pApanuM pachI kaheze. paNa je ajJAnano udaya che karmano e baMdhanuM kAraNa che. kyAre ? e potAnA pariNAma vikArI pariNAmano hetu AtmA bane tyAre. traNa bhAva che. sukSama vAta che. thoDI gAthA A pherI AkarI AvI gaI. tattvanuM ajJAna-AtmA AnaMda svarUpa che enI jene dRSTino abhAva che. tethI vastu svarUpanI anyathA upalabdhi jJAnamAM svAdarUpa thatI te ajJAnano udaya che. e jaDano udaya che. eno svAda Ave che ajJAnamaya. AhA ! AtmA to atIndriya AnaMda svarUpa che. paNa enI ruci anAdithI che nahi. e AtmA atIndriya AnaMda svarUpa che. sukha svarUpa che. anaMta-anaMta jJAna ne AnaMdano bhaMDAra che. enI rucino abhAva anAdithI che, atattvanI ruci che. karmano udaya che. e tattva-atattvanI ruci e ajJAnabhAva che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? jhINI che pravINabhAI ! jhINI vAta che tamAre nyAM e paththa2 ka2tAM. narendrabhAI ! kAle gayA bhAI ! be AvyA Aja AvyA. AhAhA! zuM kahe che ? tattvanA ajJAnarUpa. vastu bhagavAna AtmA jJAnAnaMda saccidAnaMda svarUpa che. enuM bhAna nahi hovAthI potAnI paryAyamAM karmanA udayano je svAda Ave che. e ajJAna che. e jJAna nahi, AtmAnuM jJAna nahi e parAdhina duHkharUpa che. AhA ! che ? tenA cAra prakAra che. atattvano udaya je jaDano che. enA cAra prakAra mithyAtva, asaMyama, kaSAya ane yogano udaya e navIna karmanA hetu che. e jUnA karma che e navIna karmanA hetu che. kyAre ? jyAre ajJAnI rAga, dveSa ane mithyAtvabhAva kare che tyAre jUnA karma je che e navA karmanA baMdhanA kA2Na che. kyAre ? AtmAno svabhAva je che enI rucino abhAva che jene ane puNya ne pApano prema che. zubhaazubha rAgano prema che. e mithyArdaSTi jIvanA pariNAma navA baMdhanamAM nimittarUpa-heturUpa thAya che. AhAhA! Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 purANA karma udayamAM Ave che svataMtra ane navA baMdhAya che e paNa svataMtra ne emAM AtmAnA pariNAma vikArI nimitta thAya che e paNa svataMtra. AvuM ( samajavA ) kyAM navarAza che ? nivRtti laIne A tattva zuM che ? sarvajJa bhagavAna zuM kahe che? AhAhA ! AtmAmAM atattvanI ruci je utpanna thAya che. e kharekhara to karmano udaya che. udaya che e tattvano aruci bhAva che paNa ahIM bhAva pachI lIdho che. e je tattvano aruci bhAva karmano udaya e baMdhanuM kA2Na che paNa e baMdhanuM kA2Na kyAre ? ke tattvano je udaya che emAM joDANa karIne potAnA svarUpanI dRSTi bhUlIne rAga-dveSanA pariNAma mArA che. ane mithyAtvabhAva mAro che evuM mAne che. e pariNAma navA baMdhamAM jUno baMdha nimita thAya che baMdhamAM to emAM navA baMdhamAM AtmAnA pariNAma ajJAna nimita thAya che. AvuM kyAM AmAM. pravINabhAI ! tamAre nyAM paththarAmAM Ave nahi. A kAMI kAla hatA ne bhAI rajanIbhAI emanA bhAI che. A cha bhAIo che. A bIjA naMba2nA ne olA chaThThA naMbaranA popaTalAla mohanalAla karoDapati che. dhULa ! dhULa ! ( zrotAH- dhULa vinA kAMI cAle che.) dhULa vinA ja cAle che. anAdithI potAnuM Atmadravya potAthI che. 52 dravyathI to abhAva che. A AMgaLI che e potAthI ja che ne emAM bIjI AMgaLIno abhAva che. to e abhAvathI ja e TakI rahI che. ema potAno AtmA potAthI che ne paradravyanA abhAvathI ja TakI rahyo che. kyAM vAtane samaje nahi ne kAMI anAdi ajJAnamAM paDayA. cAra gatimAM rakhaDe che. 362 ahIMyA kahe che ke mithyAtva, asaMyama, kaSAya ane yoga e cAra ajJAnanA prakA2 che. zuM ? jo ke navIna karmonA hetu che. purANA udaya navIna karmano hetu che. kyAre ? ke ajJAnI potAnAmAM ajJAnabhAva kare che tyAre. sUkSamabhAva che. AhA ! AtmA to AnaMdasvarUpa prabhu che. saccidAnaMda svarUpa saccidAnaMda-satta zAzvata, jJAna ne AnaMdano bhaMDA2 AtmA che. enI jemane ruci nathI ane jene puNya ne pApanA pariNAmanI ruci che e bhAva mithyAtva karmano udaya che. e udaya che e navA baMdhamAM kA2Na thAya che. paNa e navA baMdhamAM kA2Na kyAre thAya che ? ke ajJAnI potAnA mithyAtva bhAvane kare che. ajJAnabhAvane kare che. tyAre navA baMdhamAM nimitta thAya che. jUnA karma svataMtra udayamAM Ave che. navA karma svataMtrapaNe potAthI pariName che. ane ajJAnI potAthI svataMtra ajJAnabhAvanA kartA thAya che. AvI vAta che. samajANuM kAMI ? e kahe che dekho, mithyAtva, asaMyama, kaSAya, yogano udaya jo ke karmonA hetu che. navA karmanA cA2 hetu che. ajJAnamaya cAra bhAva che. tattvanA azraddhAnarUpe jJAnamAM svAdarUpa thato mithyAtvano udaya che. tattvanuM azraddhAna eTale ke AtmAnI zraddhA nahi. ane puNya ne pApane tathA puNya-pApanA phaLa A lakSmI dhULa Adi eno huM chuM. ane e mArI cIja che. evI mAnyatA mithyAzraddhA-ajJAna che. zuM karavuM AmAM ? samajANuM kAMI ? je mithyA zraddhA che 52 vastu je karmano udaya che ene potAno mAnavo ane udayanuM phaLa je Ave che vikArAdi potAnAmAM potAnA kAraNathI ene potAno mAnavo ane karmanA udayathI lakSmI Adi maLe che ene potAnA mAnAvA. e mithyA zraddhA, pAkhaMDa zraddhA, ajJAna zraddhA che. AhAhA! kaho kAMtibhAI ! AvuM muMbaImAMthI nIkaLavuM bhAre AkaruM paDe navarA thavAnuM muzkela paDe. Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-132 thI 136 363 jJAnamAM mithyAtvano udaya che. avi2ma2Na jJAnamAM svAdarUpa thato thako asaMyamano udaya che. karmano udaya che. asaMyamano udaya che. kaluSa malina upayogarUpIthI jJAnamAM svAdarUpa thato kaSAyano udaya che. ane zubha ne azubha pravRti arthAt zubha ne azubha bhAva cAhe to dayA, dAna, bhakti, vrata, pUjAnA bhAva zubha che. baMdhanA kA2Na che. AhAhA ! azubha che hiMsA, jUThuM, corI, viSaya bhoga vAsanA, kAma, krodha, lobha, rAga, ratI, aratI azubha e baMdhanA bhAva paNa e karmano udaya che. e emAM ja che. e navA baMdhanA kAraNa che. paNa kyAre ? AtmA potAnA ajJAnabhAvathI rAga, dveSa ne mithyAtva bhAva kare che tyAre. AhAhA !! sUkSama che vAta. Aja divasa moTo che ne ! ( zrotAH- jIva AvA bhAva kema kare che ?) kare che ajJAnathI, bhAna nathI tethI kare che. juone A paisA dekhe ne khuzI thaI jAya che. AhAhA ! dhULa che ene potAnI cIja ema mAne che. AhAhA ! ane lAlacaMdajI jevA dIkarA hoya to mArA dIkarA ema mAne che. e murakha che mu2kha ema kahe che ahIMyA. DAhyo dIkaro to 52 che eno AtmA to 52 che zarIra 52 che 52 AtmA che. emAM tAre zuM AvyuM ? samajANuM kAMI ? chene ? bhagavAna potAnI cIjathI, ahIMyA to potAnA AnaMda svarUpamAM vikAra pariNAma mithyAzraddhA mithyAjJAna rAgadveSanA pariNAma thAya che e potAnA svataMtra potAnA pariNAmathI utpanna thAya che. karmano udaya to nimittamAtra che. to karmano udaya ahIMyA to kahe che ke e navA baMdhamAM kA2Na che. paNa kyAre ? ke ajJAnI potAnA svabhAvane bhUlIne atattvanuM zraddhAna kare che mithyAzraddhA kare che rAga, dveSa kare che puNya-pApa kare che. tyAre navA karmamAM nimitta che. navA karma to potAnAthI ne potAnA pariNAmathI bane che. eTale ke navA 52mANuM karmapaNe potAnA svataMtra baMdhAya che. purANA karma paNa svataMtra udayamAM AvyA che ane AtmA paNa potAnAmAM vikA2 svataMtra potAnAthI kare che. AhAhA ! AvI vAta che. che ? zubhAzubha pravRti ke nivRtino vepAra-azubhathI nivRtti ne zubhathI pravRti e paNa baMdhanuM kAraNa che. AhAhA ! dayA, dAna, vrata, bhakita, pUjA e badhA bhAva zubha che. e karmano udayabhAva che potAno svabhAva nathI. AhAhA ! bhagavAna AtmA to jJAna svarUpa AnaMdamUrti che enI to ene khabara nathI ane e puNya-pApanA bhAva ne karmanuM nimitta che. e potAnAthI thayA che. ane nimitta 52nA baMdhanuM kAraNa che. to potAthI vikAra kare che. to baMdhapaNAnA hetu thAya che. purANA karma navA baMdhamAM hetu tyAre thAya che ke jyAre AtmA potAnA ajJAnabhAvathI rAgadveSane potAnA mAne che tyAre, AhAhA ! ATaluM zIkhavuM kyAre ? bahAranA vepAra-dhaMdhAmAM navaro nahi. ekaluM pApa ! emAMthI puNyanA ThekANA nahi. dharma to kyAMya rahyo. ( zrotAH- dhaMdho na kare to ghara kevI rIte cAle ?) koNa kare ? ene to lAkho rUpiyAnI pedAza che. be lAkha, cAra-pAMca lAkha rUpiyA pedAza che toya paNa sakha nahi. AhAhA ! ahIMyA to 52mAtmA ema pharamAve che ke purANA karma che eno udaya Ave che. to navA baMdhanuM kAraNa che. paNa kyAre ? jyAre AtmA potAnI atattva zraddhAne kare che. puNya-pApane potAnA mAne che ane puNya pariNAmathI mane lAbha thaze. dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma che e puNya che. enAthI Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 samayasAra siddhi bhAga-5 mane lAbha thaze, evI mithyA zraddhA kare che. toya mithyA zraddhA ane rAga-dveSanA pariNAma navA baMdhanamAM nimitta hetu kahevAmAM Ave che. jhINI vAta che bApA! A bahu AkarI. jagatane tattvanI khabara nahi ne ema ne ema anAdithI cAlyA jAya che. darakAra nahi. bahAranA paisAne AbarU, kIrti meLavavAmAM hoMza ne harakha. bhagavAna AtmA koNa che? e karmano udaya Ave che. tyAre potAnA pariNAma emAM ene nimitta thAya che. (arthAt ) vikArI pariNAma AtmA kare che. emAM purANuM karma nimitta thAya che. ane purANuM karma navA baMdhamAM nimitta kyAre thAya che? ke jyAre ajJAnI rAga-dveSanA pariNAma kare che tyAre jUnuM karma navA baMdhamAM kAraNa che. ne navA baMdhamAM vikArI pariNAma nimitta che. have ATalI badhI vAta tethI to keTalIya vAra kahevAya che. ke eka AtmA che. eka jaDa karma che be. have jaDa karmano udaya Ave che. jaDa-karma che je vastu che. e jaDa-karmamAM jaDa-karma satAmAM paDayA che. to emAM jyAre udaya Ave che. tyAre navA karma baMdhanamAM e karma nimitta thAya che. paNa kyAre ? ke jyAre ajJAnI mithyAzraddhA ne rAga-dveSa kare che. tyAre navA baMdhanamAM jUnuM karma nimita che. ane navA baMdhanamAM A pariNAma AtmA vikAra kare che e pariNAma nimitta che. nimittano artha che ke bIjI eka cIja che. e nimittathI karma baMdhAtuM nathI. karma to karmathI bane che. jUnuM karma paNa jUnA karmano udaya Avyo che ane tethI AtmAmAM vikAra thAya che evuM paNa nathI ane AtmAmAM vikAra thayo to navuM karma baMdhAya che evuM paNa nathI. navuM karma to potAnI paryAyathI tyAM baMdhAya che. emAM vikArI pariNAma nimitta kahevAmAM Ave che. nimitta kaho, vyavahAra kaho, upacAra kaho, vikalpa kaho. AhAhA ! AvI vAta che. (zrotA- jUnA karma to pote ja bAMdhyA'tAne) paDayA te paDayA e to jaDa have udaya Avyo. sattAmAM paDayA hatA. aMdara pragaTa AvyA to AvyA. to AtmA potAnA pariNAmamAM jyAre vikAra kare che to e jUnA karmane nimitta kahevAmAM Ave che. ane navo vikAra kare che to navA baMdhanamAM nimitta kahevAmAM Ave che. ane navA baMdhanamAM jUnA karma nimita kyAre thAya che? ke AtmA vikAra kare che. tyAre jUnA karmane nimitta kahevAmAM Ave che. ane navA karma baMdhanamAM vikArI pariNAmane nimitta kahevAmAM Ave che. kaho pravINabhAI ! AvI vAtuM che. che? jhINI vAta che ne. tamAre badhA sthULa badhA mAthA phoDatA hoya tyAM paththarAmAM ne lAdImAM, nyAM to lAdI che. thANAmAM lAdI che ke nahi gAmamAM bIjo dhaMdho che? ame to thANAmAM UtaryA hatA. be di' tyAM thANAmAM. lAdI ne tyAM paMdara lAkhanuM makAna che ane lAdIno vepAra che. A to karoDapati mANasa che. dhULa-dhULa. pudgala mATI che mATI vinA anAdithI cAlyuM che. rAga vinA calAvyuM nathI rAga kare che puNya pApanA bhAva kare che. to mithyAtva bhAva thAya che ne enA kAraNathI navuM karma baMdhAya che, saMsAramAM rakhaDavA mATenuM. AhAhA ! jhINI vAta che bhAI ! traNa vAta karI che. jUnuM karma eka vastu che ne. A eka jaDa karma che ke nahi? A pUrve eNe puNya pApanA mithyAtva bhAva karyA hoya pUrve mithyAtva ane rAga-dveSanA bhAva karyA hoya to te nimitta banIne karma to potAnAthI baMdhAya che jaDa to che. jaDa-karma che A karmano udaya Ave che A puNya (nuM phaLa) maLe che. e kyAMthI maLe che? e aMdaramAM puNyano udaya Ave che. paisAne Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-132 thI 136 365 dhULa dekhAya che. karoDa rUpiyAne pAMca karoDa rUpiyAne dhULa karoDa maLe kyAM enI pAse kyAM maLe che? enI pAse to mamatA maLe che. mane maLyA mArA che evI mamatA enI pAse che. paisA to paisAmAM rahyA che. pravINabhAI ! jhINI vAta lAgI che thoDI. jhINI to che ne bhAI. A bIjA naMbaranA che ne A chaThThA naMbaranA che narendra. kAla gayA hatA e trIjA naMbaranA pelA AvyA hatAM pahelA naMbaranA cAra AvI gayA cAra, be rahI gayA vacamAM. AhAhA ! Ave che ne loko Ave che. prema che paNa have A samajavAno vakhata levo joIe ne bhAI. are, anaMta kALathI A rakhaDe che. saccidAnaMda prabhu satta, zAzvata jJAna AnaMda ne zAMtino sAgara prabhu che, enI rucino abhAva ane puNya-pApanA kSaNika kRtrima vikAra bhAva enI ruci ane puNya-pApanA bhAvanA baMdhanamAM paDayA karma ane eno udaya AvavAthI A lakSmI maLI strI, kuTuMba, parivAra sAnukULa bhale maLyA. eno prema e paribhramaNanuM kAraNa che. AhA! paribhramaNanA kAraNano artha zuM che? duHkhanA kAraNa che. kema dAktara? AkarI vAta che bhAI. kaho zAMtibhAI ! A badhA lAkhopati pahelAM beThA dhULamAya che nahIM kAMI. e pesA jaDa che. mATI che. dhULa che. ane te che. (zrotA:- mANaso keTaluM khoTuM kare che.) e Ave e badhAM bhikhArA che. AMhI to paramAtmA ema kahe che ke koI paisA, lakSmI, strI, kuTuMbane mAge che. Avo Avo e moTA mAgaNa bhikhArI che. ahIMyA kyAM mAkhaNa che? mAkhaNa-bAkhaNa AMhI kyAMya che nahIM kAMI. zAstramAM pATha che bhAI ho. "varAkA" kahyA che. A mAgaNa che ne mAgaNa (ene "varAkA" kahe che.) ahIM darabAra AvyA hatA ne darabAra bhAvanagaranA dAktara bhAvanagara darabAra kRSNakumAra AvyA hatA. AMhI ene to karoDanI upaja che. eka karoDanI Upaja varSanI rAja kare rAja AvyA hatA. be vAra vyAkhyAnamAM AvyA hatA. kIdhuM darabAra eka mahinAmAM pAMca lAkha mAge e sAdhAraNa mAgaNa che bhikhArI che. karoDa mAge e moTo bhikhArI che mAgaNa che. mane Apo mane Apo e moTA mAgaNa che. (zrotA- prabhu paNa mAgyA vagara maLI jAya to ) eya mAgaNa che. mAge che ke lAbha mane thAya rAja, lakSmI AvA maLe ne kuTuMbI AvA hoya ne dIvAna AvA hoya makAna-makAna pacAsa-pacAsa lAkha karoDa be karoDanA makAna AvA hoya ( e mAganArA ) bhikhArI che. potAnI aMtara lakSmI AnaMda jJAna paDI che. atindriya AnaMda ane atindriya jJAna lakSmI enI to darakAra nahi ne A dhULanI lakSmInA mAgaNa moTA bhikhArI che. ema kahe che AMhI to. (zrotA- paNa e dhULa, lakSmI vinA cAle che kharuM?) bacAva kare che tamAro vakIla che to vAta sAcI che. ema ke tame bhale kaho paNa enA vinA cAlatuM nathI amAre enA vinA. are bhagavAna eka dravya che potAnuM tattva e paradravyanA abhAvathI te vikArI TakI rahyuM che. AhAhA! bhagavAna aMdara AtmA saccidAnaMdaprabhu e to rAga vinA ja TakI rahyuM che. karma vinA ja TakI rahyuM che. paranI sAmagrI vinA ja TakI rahyuM che. potAnI sattAthI rahela che. potAnI sattA parathI che ema che nahi. AhAhA ! potAnI sattA nAma potAnuM hovApaNuM potAnAthI che parathI nahi. to paranA kAraNe AtmA che evuM traNa kALamAM che nahi. AhAhA ! samajANuM kAMI ? sUkSama vAta Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 samayasAra siddhi bhAga-5 che bhAI ! paramAtmA kartA-karmano adhikAra batAve che. saMto ADatIyA thaIne jagatane dekhADa che ke prabhu tArI cIja to evI che ke pUrva karmano udaya Ave che jaDa e jaDa che. to kahe che ke enAthI navuM karma baMdhAvAmAM e nimitta thAya che. paNa kyAre? ke tuM atattva zraddhAna mithyAtva, rAga-dveSa, ajJAnabhAva kare, zubhAzubha bhAva kara tyAre tArA e bhAva karmamAM nimita che ane pUrvanuM karma ene eTale e bhAvane nimitta che. AhAhA ! samajANuM kAMI? navA karma baMdhAya che. ATha prakAranA karma e pUrvanA karmano udaya che to baMdhAya che. ekavAta. paNa kyAre? AtmA emAM rAgadveSanA pariNAmane ajJAnano hetu bane tyAre potAnA rAga-dveSa ne ajJAnano hetu bane tyAre pUrvanuM karma navA baMdhamAM hetu che. ne e navA baMdhamAM AtmAnA pariNAma nimita che (nahIM) nimita hetu che upacArathI che. AMhI koI enAthI karma thayA evuM che nahi. ane karmanA kAraNathI vikAra thayo evuM paNa che nahi. ane karmanA kAraNathI navA karma baMdhANA ema che nahIM. ane navA karmamAM rAga-dveSa ne ajJAna pariNAma che e paNa enA kAraNe. navA karma baMdhANA evuM paNa che nahi. badhA potapotAnI pariNatithI svataMtra kAma kare che. devIlAlajI? AkarI vAtuM gAthA AvI che. Aja pAMca varSa purA thaze. dAktara ApaNA trIsanI sAlamAM thayA hatA ne A trIsane pAMtrIsa pAMca varSa thayA. A cAra varSe to hatA nahi ahIMyA. terase ahIMyA hatA nahi. bahAra hatA. A pAMcame varSe ahIMyA che. trIsanI sAlamAM banyuM che e chavvIsa lAkhanuM chavvIsa lAkhanuM makAna che. chavvIsa hajAra mANasa AvyA hatA. AvyA hatA tame? popaTabhAI AvyA hatA !! agiyAra lAkhano kharca thayo. chavvIsa hajAra mANasa !! lAkhano kharca, (makAna-makAnanA chavvIsa lAkha) ne A agiyAra lAkha, sADatrisa lAkha thayA. e to banavAnI cIja bane che. koNa banAve? koNa lAve? bhAI e bilakula koI kare nahi. rAmajIbhAIne nimitta kahevAmAM Ave che. ke dhyAna rAkhe to che. enAthI baMdhAyuM nathI. rAmajIbhAI dhyAna rAkhe che ne Ama amAre vajubhAI dhyAna rAkhe che. vajubhAI che ne Ijanera ijanera che ne choDIne beThA che ne atyAre to teo nimitta hatA. enAthI jyAre banyuM maMdira to enAthI banyuM nimittathI banyuM nathI. AhAhA ! (zrotAH- potapotAnA kAraNe AkAra thayA) sAkAra zuM hatuM? A to bahu banavAnI cIja banI che. potAthI paNa banatI nathI. AvyA'tA ne! dekhyA hatA svapnAmAM AkhuM AkAza (ne emAM) caMdra joyA hatA ane svapnAmAM AkhA AkAzamAM zAstra joyA hatA-zAstranA pATIyA che ApaNe (paramAgama maMdiramAM ) evA evA AkhAya AkAzamAM rAtre joyA hutA svapnamAM! AkhAya AkAzamAM AvaDA-AvaDA traNa hAtha lAMbA ne doDha hAtha pahoLA evA evA AkhA AkAzamAM rAtre (pATiyA) joyA hatA. ataH evA banI gayA dekho ! ghaNA varasa pahelAMnI vAta che A to ekoteranI sAlanI vAta che. tyAre svapnAmAM joyuM hatuM, e rANapura pAse che ne e gAma kayuM gAma? vejalakA ! rANapuranI vacce vejalakA gAma che. e to banavAnI cIja bane, ene koNa banAve! AhAhA ! AMhI to kahe che prabhu! tuM tArI cIja bhUlIne je dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma kare che ane eno kartA thAya che e to mithyAtvabhAva che. AhAhA ! meM maMdira banAvyuM meM e dharma Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-13ra thI 136 367 karyo-enAthI (mane) dharma thaze e badhA mithyASTi che. rAyacaMdabhAI? (zrotA - have vAMdho nahi) have to banI gayuM che ne ema ke vAMdho nahIM. A bane che ne ahIM AphrikAmAM che ne nairobI, paMdara lAkhanuM maMdira banAvyuM che. jeTha suda-11 AphrikA che nairobI, to jeTha suda-11 muhUrta thaI gayuM che-paMdara lAkhanuM maMdira paMdara lAkhanuM banAvyuM che. emAM be lAkha be hajAra rUpiyA) emaNe dIdhA che. A rAyacaMdabhAIe! A juo AMhI beThA che. be lAkha be hajAra khAtamuhUrtamAM dIdhA che. atyAre paMdara lAkhanuM karaze maMdira! hajI vizeSa thaze. pesAvALA ghaNA che tyAM, AmaMtraNa che tyAM laI javAnuM! zuM thAya che e jozuM. AgAmI DisembaramAM DisembaramAM! AhAhA ! je samaya je thavAnuM e thAya che koNa kare koNa kare!! AhAhA! ajJAnI abhimAna kare che, nimittanuM jJAna to jJAna karAvavAnI vAta che paNa nimittathI thayuM evI vAta che nahIM. AhAhA ! samajANuM kAMI ? rAyacaMdabhAIe be lAkha ne be hajAra ApyA, e to nimittanuM kathana kare che. be lAkha ne be hajAra enA javAnA paisA hatA to gayA che, e to emAM nimitta che. rAyacaMdabhAIe rAga maMda karyo hoya to puNya che. puNyamAM dharama-barama nahIM. AhAhA! AvI vAta che bhAI ! kAMtibhAI ? AhAhAhA ! zAMtibhAI ? ahIMyA kahe che ke "zubhAzubha pravRtti ke nivRttinA vyApArarUpe jJAnamAM svAdarUpa thato yogano udaya che." A paudagalika mithyAtvAdinA udayo hetubhUta thatAM je kArmaNavargaNAgata pudgaladravya jJAnAvaraNAdika bhAvathI ATha prakArathI svayameva pariName che. AhAhA ! purANA ATha karmanA udayamAM, navA karma bane che. e svayameva bane che. potAnI paryAyanI yogyatAthI navuM karma bane che. e purANA karmane nimitta kahevAmAM Ave che. samajANuM kAMI? "te kArmaNavargaNAgata pugaladravya jyAre jIvamAM nibaddha thAya navA karma jyAre jIvanI sAthe nimitapaNe baMdhAya tyAre svayameva ajJAnathI svaparanA ekatvanA adhyAsane lIdhe - ajJAnI potAnA ajJAnane kAraNe svayameva bhagavAna AtmAne bhUlIne-ajJAnI svayameva=svayamaseva=nizcayathI ajJAnathI svaparanA ekatvanA adhyAsane kAraNe svaparanI ekatvabuddhine kAraNe, e mithyAtvabhAva che. rAga ne puNya-pApanA pariNAma ne huM eka chuM tevo adhyAsa ajJAnIno che te mithyAbhAva che. AhAhAhA ! thoDuM thoDuM paNa dhyAna rAkhe to samajAya evuM che bhAI ! narendra? AhAhA ! bhASA to bhAI AkarI je hoya e Ave, zuM karIe? kahe che pUrvanA pudgalakarma je che jaDa, e navA baMdhamAM nimita che nimitta! navo baMdha to potAthI thAya che, paNa nimitta kyAre thAya che? ke jyAre AtmA mithyAzraddhA kare che puNyapApanA pariNAma mArA che-zubha-azubha bhAva mAruM kartavya che, evI mithyAzraddhA ane rAga-dveSa kare che to navA karmamAM e pariNAma nimitta che, tyAre purANA karma, navAmAM nimitta kahevAmAM Ave che. bhAI, AvI vAta che, A vakilAtamAM AvI vAta Ave nahi, dAktaramAM AvI Ave nahi, zeThiyAnI bIDI-tamAkuMmAM AvI vAta Ave nahi. vakIlAtanuM jJAna e kuzAna che. A dAktaranA jJAna e kuzAna che. to have A zeThiyAnA bIDI-tamAkunA jJAna e to kujJAna ja che. moTo karoDono vepAra che bIDIno. ohoho ! prabhu! tuM sAMbhaLa to kharo kahe che. AhAhA! Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 samayasAra siddhi bhAga-5 jUnA karma che enI sattA che, enI pahelAM zraddhA karAve che. karma che, ekalo AtmA che tyAre zuddha che- zuddha che ene karma hotA nathI. (ema eka mata che) to jUnA karma pUrve (jIve) bAMdhyA che, zubhAzubhabhAva-ajJAnathI e che to e karma jyAre pAkamAM Ave che, tyAre navuM baMdhana thAya che, to baMdhana svayameva potAthI thAya che (temAM) jUnA karma to nimitta che. paNa nimitta kayAre thAya che? e ajJAnI jyAre tattva-azraddhAna, rAga-dveSa-puNya-pApa mArA che ane rAga-dveSathI mane lAbha thAya che ema mithyAtva ne rAga-dveSa pariName (pariName che) e navA karmamAM baMdhana thAya che, to jUnA karmane nimitta kahevAmAM Ave che. are! Are! ATalI badhI vAtuM have kaho, narendra? nyAM kyAMya AvI vAta Ave che tamAre, cha bhAIyuM vacce vepAramAM-dhaMdhAmAM? AhAhAhA ! amAre ya nyAM dukAnanA dhaMdhA hatA tyAM paNa A vAta koI sAMbhaLatuM nahotuM, huM to bhagata' kahevAto pahelethI, huM to dukAne besI zAstra vAMcato te dI" hoM! e cosaTha-pAsaTha sAla-saMvata 64-65, gharanI dukAna che pAlejamAM che moTI dukAna che. cAlIsa lAkha rUpIyA che vAMcatA hatA, AcArAMga, sUyagaDAMga badhA zAstro ! pitAjI zvetAMbara hatA to (zvetAMbara) zAstra badhA vAMcato hato dukAna upara, vAta thatI cosaTha-pAMsaThanI sAla, tamArA janama pahelAnI vAta! cosaTha-pAMsaTha keTalA varasa thayA? heM? ekotera varasa thayAM, huM to tyAM zAstra vAMcato hato, koI bIjA nahotA vAMcatA, badhA dhaMdhAmAM mazagula ! huM to "bhagata' kahevAto hato ne ! pahelethI zAstra vAMcato hato ke zuM kahe che zAstra? A ghaNAM zAstra vAMcato adhyAtmazAstra vAMcato hato, kabIranuM vAMcato hato, kabIra che ne kabIra ne to ame "jaina samAcAra' magAvatA hatA "mAsika' (patra) vADIlAla motIlAlanuM amadAvAdanuM to emAM bheTamAM AvyuM'tuM kabIranuM e paNa joyuM! sthAnakavAsI hatA ne ameto, ThIka lAgatA e vakhate. pachI to samayasAra hAthamAM jyAM AvyuM! 78nI sAla, phAgaNa mAsamAM, AhAhA ! A cIja bIjI kIdhuM. zarIra rahita thavuM hoya to A ja che kIdhuM A samayasAra! 78 nA phAgaNa mAsamAM hAthamAM AvyuM. cIja ! zeThiyAne kahyuM, dAmodarazeTha, daza lAkha rUpiyA (te dI' meM kIdhuM ) zeTha, azarIrI (thavAnuM) pustaka che. tyAre to sAMbhaLyuM) pachI (meM) muhapatti (choDI) nIkaLyA pachI virodha thaI gayA. bhAI mAraga bIjo che bhAI ! AhAhAhA! zvetAMbara ne sthAnakavAsI dharma to digambaramAMthI nIkaLyA che, be hajAra varSa pahelAM zvetAMbara nIkaLyA che ane sthAnakavAsI, zvetAMbaramAMthI pAMcaso varasa pahelAM nIkaLyo che. e to mULa dharma-jaina dharma che nahIM. AhAhAhA! have eTalI tapAseya koNa kare! navarAza kyAM vepAra-dhaMdhA ADe! e devIlAlajI? e ya sthAnakavAsI che ne! AhAhA ! A "sthAnaka' to AtmA jJAyakasvarUpa bhagavAna pUrNAnaMda prabhu! emAM vasavAvALA e bhagavAna AtmA sthAnakavAsI che. AnaMdano nAtha aMdara saccidAnaMda prabhu dhruva dhruva nityAnaMda AtmA che. emAM vasavuM e vAstu che ne e potAnuM nijaghara che. bAkI, paragharanuM vAtuM karavuM e to pApa che ekaluM. AhAhAhA! samajANuM kAMI...? (zrotA:- to zuM karavuM?) A karavuMsamajavuM. A e badhA dAktara-bAktara badhAe mamatA choDI devI. A olAne kAMIka nIkaLyuM'tuM ne tamAre nahi, dAktaranI vahue rUpiyA mUktA'tA ne paccIsa hajAra kyAMka, che dharmacakra! khabara Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-132 thI 136 369 che ne khabara che! dharmacakra nIkaLyuM hatuM te emAM moTA dikarA dAktara che ne, enI vahue keTalA, pacIsa hajAra mUkyA hatA, nAma AvyuM chApAmAM, AMhI to nAma vAMcyA hoya. joyuM hoya, pacIsa hajAra. emAM basa ema mAnI lya ke, ohoho ! ame keTalo dharma karyo, pacIsa hajAra dIdhA. dhULamAMya dharma nathI rUpiyA kyAM enA bApanA hatA? jaDanA hatA. praviNabhAI ! paisA popaTabhAInA hatA to popaTabhAInA hoya to popaTabhAI hAre na laI jAya? AhAhA ! koInA kyAM che bApA! jaDanA jaDa che bhAI ! AhAhA ! ahIMyA to prabhu ema kahe che, prabhu ! tArAmAM zubha-azubha bhAva thAya e-paNa tArI cIja nahi bhAI ! e to vikAra che nAtha! e duHkha che e duHkha(nA) rUpane tuM potAnA AnaMdasvarUpa prabhu che! e puNya-pApanA potAnA mAne che, prabhu, tArI chetarapiMDi thaI jAya che. AhAhA ! evI vAta che, jagatathI UMdhI che. AhAhA! te kArmaNa vargaNAgata pugaladravya jyAre jIvamAM nibaddha thAya tyAre jIva svayameva ajJAnathI svaparanA ekatvanA adhyAsane lIdhe dekho ! dekho zuM kahe che? e AtmA mithyAzraddhA ne rAga-dveSa kare che e svayameva kare che, koI karmathI thAya che rAga-dveSa ne ajJAna, evuM che nahi. ke amAre karmano udaya evo Akaro Avyo to amAre vikAra karavo paDayo, bilakula jUTha che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI...? kone paDI che A? A duniyAmAM jarI ThIka lAge tyAM eya thaI rahyuM. jAo.....! zuM kahe che dekho! navuM karma jyAre bane che tyAre svayameva ajJAnathI AtmA, potAnA svayameva ajJAnathI, svaparanA ekatvanA adhyAsane kAraNe, sva-AtmA AnaMda che ne puNyapApanA bhAva vikAra-duHkha che. bannenA ekatvanA adhyAsane kAraNe beyanA ekatvanA adhyAsane kAraNe. AhAhA ! A zarIra-pharIra to kyAMya rahI gayuM dUra dhULa ! A to.. paisAya kyAMya (dUra) rahI gayA, bAyaDI-chokarAM, kuTuMba, deza, gAma. AhAhA ! ahIMyA to kahe che ke svaparano adhyAsa ajJAnIno-cidAnaMdaprabhu saccidAnaMda AtmA e "sva" ane puNya-pApanA mithyAbhAva "para" ane puNya-pApanA phaLarUpa saMyoga, lakSmI-Adi "para" -e sva-paranA ekatvanA adhyAsane kAraNe -svaparanI ekatvabuddhine kAraNe, kaho A to bhASA samajAya che ke nahi? AhAhAhA ! svayameva - ajJAnathI-potAnA ajJAnathI, karmane kAraNe nahIM. karmano udaya che to ajJAna thayuM che evuM che nahIM. AhAhA ! AhAhA ! che ke nahi aMdara? aTapaTuM che paNa bhASA jarI....A amAre praviNabhAI to hujI Aja AvyA, ghaNA vakhatathI kAla vATa jotA'tA olA, AhAra vakhate kahe moDA thaI gayA kAle AhAra hato ne bhAIno, bhAvanagara! have Ave tyAre Ave, rAtre AvyA pachI... ahIMyA kahe che ke svayameva ajJAnathI svaparanA ekatvathI-svaparanuM ekatva sva eTale bhagavAna AnaMdasvarUpa ane puNya ne pApa-dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma "para"--e para ane svanI ekatvabuddhine kAraNe, AhAhAhAhA ! che? ajJAnathI svayameva svaparanA ekatvano adhyAsa, adhyAsa eTale, abhyAsa-A abhyAsa thaI gayo anAdithI. A abhyAsa karyo che eNe. AhAhAhA! mithyAzraddhA, puNya-pApanA bhAva, dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAmanA Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37) samayasAra siddhi bhAga-5 bhAva ane hiMsA, jUThuM, corI, viSaya bhoganA bhAva e "para" che. bhagavAna "sva" bhinna che. anAdithI sva-paranI ekatvabuddhine kAraNe, AhAhA! amRta ne jheranI ekatAbuddhi thaI gaI, bhagavAna amRtasvarUpa che. AtmA atIndriya AnaMdamaya prabhu che ane puNya-pApanA bhAva jhera che. AhAhA ! e amRta ne jheranI ekatvabuddhinA abhyAsathI, nIce che ne chellI lITI, tyAre jIva svayameva tyAre eTale ? jyAre (jIva) navuM karma bAMdhe che tyAre jIva svayameva ajJAnathI svaparanA adhyAsane kAraNe, tattva-azraddhAnane kAraNe Adi tattvanuM azraddhAna-huM AnaMda chuM jJAna chuM e nahi, huM to puNya chuM- pApa chuM, puNya-pApanA phaLa huM chuM-evA atattva zraddhAnathI potAnA ajJAnamaya pariNAmabhAvono -e potAnA ajJAnamaya pariNAma je ajJAnInA, eno e hetu jIva thAya che. ajJAna pariNAmabhAvono hetu jIva thAya che-ajJAnabhAvano hetu jIva thAya che ane e pariNAma navAbaMdhamAM hetu thAya che. ATalI vAtuM have kyAM? samajANuM kAMI..? bhagavAna trilokanAtha jinezvaradeva vItarAga svarUpa paramAtmAno hukama A che. indro ne gaNadharonI vacce paramAtmAnI vANI A nIkaLatI hatI. AhA ! prabhu! tane pUrva karmano udaya AvIne navuM baMdhana thAya che, paNa tuM tArA svayameva ajJAnabhAvane kAraNe pariName che-e pariNamana thayuM karmanA kAraNe e ajJAna ne rAga-dveSa thayA nathI, karmane kAraNe mithyAzraddhA thaI evuM che nahIM. AhAhAhA ! AMhI to kahe, karmano evo udaya Avyo to amAre rAga karavo paDayo? mUMDha che! e rAga ne dveSa ne mithyAbhAva svayameva ajJAnathI kare che. AMhI to ema kahe (kahe che ke, potAnA ajJAnamaya pariNAmabhAvono hetu thAya che' potAnA bhAvano hetu thAya che baMdhano hetu to nimitta pachI. AtmA atIndriya AnaMda prabhu nityAnaMda dhruva ene bhUlIne, kSaNika puNya-pApanA kRtrima-anitya bhAva ene svayameva ajJAnabhAva potAnA pariNAmano AtmA hetu bane che. AhAhAhA! e pariNAmano hetu thato nathI ne e pariNAma navA baMdhamAM hetu thAya che. che? "pariNAmabhAvono hetu thAya che" ema kahyuM ne ! navA karmamAM hetu thAya che e pachI, A to ajJAnI navo vikAra-karma kare che eno hetu AtmA thAya che. AhAhAhA ! ane e pariNAma navA baMdhanamAM nimitta che. navuM baMdhana svataMtra thAya che. A vikAra karyo to navuM baMdhana thayuM ema nathI. navuM baMdhana potAnA paramANuMnI paryAyamAM karma thavAnI yogyatAthI karma baMdhAya che. AhAhAhA ! e nimitta, tyAre nimitta kahevAmAM Ave che, jyAre AtmA potAnA ajJAnapariNAmamAM hetu thAya tyAre navA karmamAM nimitta thAya, tyAre jUnA karmane nimitta kahevAmAM Ave che. nahitara jUnA karma to kharI jAya che. AhAhAhAhA! jUnA karma udaya ho, paNa AtmA potAnA jJAnasvarUpanI dRSTi kare che to e jUnA karmano udaya kharI jAya. potAnA jJAnAnaMda svarUpamAM huM chuM to saccidAnaMda zuddhacaitanya svarUpa-huM to jJAyaka jANana-dekhana svabhAvasvarUpa huM, evI dRSTi kare to pUrvanA karma udayamAM AvIne kharI jAya che. paNa pUrvanA udayamAM potAnA pariNAma ajJAnabhAvathI-mithyAtvabhAvathI rAga-dveSa, puNya-pApanA kartA che, to e pariNAmano hetu AtmA thAya che tyAre navA karmamAM e nimitta Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-13ra thI 136 371 che. tyAre navA karmamAM, jUnA karma nimitta kahevAmAM Ave che. AhAhAhA ! (zrotA:- vastu to zuddha che ne!) ajJAna kare che ne! zuddha che to vastue zuddha che, pariNAmamAM azuddhatA kare che, e...svayameva kare che kIdhuM ne! ajJAnabhAvathI AtmA potAnA svabhAvane bhUlIne vikArI pariNAmano kartA ajJAnI thAya che. AhAhAhA ! cAhe to zubha-azubha (bhAva) AvyA ne. Ave che ne zubha-azubha? zubhAzubha pravRtti-zubhamAM pravRtti ne azubhamAM nivRtti ane beya prakAranA pariNAma vikAra che. AhAhAhA ! dhaMdhApANImAM azubhabhAva hato to e nivRti karI ane pachI dayA-dAna-pUjAbhaktinA bhAvamAM pravRti karI, to e badhA bhAva zubhAzubha vikAra che. AhAhAhA ! e vikArI pariNAma ajJAnI svayameva potAnAthI svataMtra kartA thaIne kare che, karma karAve che e navuM baMdhana thAya to vikAra AtmA kare che evuM che nahIM. aTapaTI vAta che bhAI ! AhAhAhAhA! bhAvArtha - ajJAnabhAvanA bhedarUpa mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoganA udayo te pudgalanA pariNAma che. e to pudgalanA pariNAma che pUrvano udaya. samajANuM kAMI...? ane temano svAda atattva-zraddhAnAdirUpe jJAnamAM Ave che. mithyArAga-dveSa Adino svAda te udayarUpanimittarUpa thaIne, "para' e karmano udaya nimittarUpa thavAthI, te udayo nimittabhUta thatAM, kArmaNavargaNArUpa navAM pudgalo svayameva jJAnAvaraNAdi karmarUpe pariName che. AhAhA ! pUrvanuM karma to nimittarUpe udaya thayuM eTaluM basa. navAM karma kArmaNavargaNArUpa je bane che navA-navA (karma) e svayameva potAnA pariNAmathI baMdhAya che. che? "ane jIvanI sAthe baMdhAya che." e navuM (karma) ane e samaya jIva paNa svayameva potAnA ajJAnabhAvathI attattvazraddhAnAdi bhAvarUpe pariName che-jIva potAnA ajJAnabhAvathI attattvazraddhAna-puNyane dharma mAnavo, pApane sukha mAnavuM-pApanA pariNAmamAM sukha viSayanI vAsanAmAM majA mAne che, puNyamAM dharma mAnavo, evI atattva-zraddhAna ajJAnI svayameva potAthI kare che. AhAhAhA ! AkaruM paDe evuM che. narendra? nyAM kyAM tamArA cha bhAImAM, kyAMya maLe evuM nathI tyAM kyAMya! badhA beThAM hoya ne badhI vAtuM pApanI karatAM hoya badhI nahIM ? A to AkarI vAta che ne bhAI ! AhAhA! anaMta kALamAM kadi sAMbhaLI nathI, satya vAta sAMbhaLI nathI. e (samayasAra) gAthAmAM Ave che ne! cothI gAthA "zrutaparicita anubhUtA: prabhu, te rAga-draSanA bhAva karavA e to anaMta vAra sAMbhaLyuM che ane tArA paricayamAM AvyuM che ane tArA anubhavamAM rAga-dveSanA ajJAnabhAva, anAdithI (tene) anubhavamAM AvyA che. AhAhA! zruta paricita anubhUtAH--e sarvasva, kAma-bhoga kAma nAma rAga ne bhoga nAma bhogavavAMe rAgane karavo ne rAgane bhogavavo e (vAta) teM prabhu! anaMtavAra sAMbhaLI che, ane tArA paricayamAM ne anubhavamAM anaMtavAra AvI che. paNa enAthI pRthaka ___ 'sudacaricadANabhUdA savvassa vi kAmabhogabaMdhakahA' eyatttssu valaMbho Navari Na mulaho vihtss||4|| paNa, e rAgathI bhinna, e puNyakriyAnA pariNAmathI paNa bhagavAna bhinna, e vAta prabhu te sAMbhaLI nathI! AhAhAhA ! ema kahe che. A narendrabhAI ! sAMbhaLIya nathI ema kahe che. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 samayasAra siddhi bhAga-5 bhagavAna ema kahe che, cothI gAthAmAM kahe che, prabhu ! teM rAgathI puNya-pApathI-e pariNAmathI, enAthI bhinna tArI cIja che, prabhu! teM sAMbhaLI nathI hoM ! sAMbhaLI nathI, kAne paDI paNa tane ruci nahIM, Ama to bhagavAnanA samosaraNamAM anaMtavAra gayA. mahAvidehamAM anaMta vAra janma thayo che, mahAvidehamAM bhagavAna (tIrthakaradeva) to birAje che, kAyama tyAM paNa tuM gayo samosaraNamAM, vANI sAMbhaLI bhagavAnanI sAkSAt paNa (tene) ruci nahi. rAgathI bhinna (AtmA che) e vAta karI paNa tane ruci nahi, rAganI ruci kare che to pachI e huM jUThuM karuM chuM sAMbhaLavAthI zuM? sAMbhaLavAmAM to AvyuM che. AhAhAhA! e vAta kare che ke rAgathI bhinna ekatva (vibhaktanI) vAta prabhu te sAMbhaLI nathI. ane tArA paricayamAM rAgathI bhinna bhagavAna (AtmA che ) tAro (paNa) tane abhyAsa paricaya Avyo nahi. ane rAgathI bhinna bhagavAna AtmA (che) eno anubhava kyAreya sAMbhaLyuM , nahi. paricaya karyo nahi ne anubhavamAM AvyuM nahi. ema kahe che. AhAhA! jyAM janme chokaruM tyAMthI e ya A dhULanI ne A bhaNyone-duniyAnI vAtuM A karyuM ne A karyuM ne dhULa karI dhULa, ela-ela-bInuM puchaDuM vaLagADayuM eNe vakIlane Ama, dAktarane ema-bI-bI. esanuM pUchaDuM vaLagADe! dAkatarane vakIlanAM badhA kuzAnanA pUMchaDAM che. AhAhAhA ! AMhI zuM kahe che? dekho! pugala pariNAma che eno svAda atattva zraddhAnAdi che udaya nimitta thavAthI kArmaNavargaNArUpa navIna yugala svayameva jJAnAvaraNAdikarma (rUpe) pariName che. ane jIvanI sAthe baMdhAya che. ane te samaye jIva paNa-samaya, samaya to e ja pUrvakarmano udaya Avavo, navuM baMdhana thavuM ane navA baMdhanamAM potAnA vikArI pariNAma nimitta thavAtraNeyano samaya eka che. zuM kIdhuM e? che? ane e samaye jIva paNa svayameva potAnA ajJAnabhAvathI atattvazraddhAnAdi bhAvorUpe pariName che ane e rIte potAnA ajJAnamaya bhAvonuM kAraNa pote ja thAya che. AhAhAhA ! jhINI vAta che! paNa vAta to alaukika che bhAI ! AhAhA ! samaya eka-TAIma eka, pUrvanA karmano udaya Avavo, TAIma eka navo baMdha thavo, TAIma eka ane ajJAnabhAve jIvanA pariNAma, TAIma eka! eka samayamAM traNeya thAya che. AhAhA! bhASA to sAdI che bhAI ! bhAva to sUkSma che, paNa zuM karIe ! je bhAva hoya che Ave ne bIjA zuM kare? traNeyano samaya eka che. AhA ! che? mithyAtvaAdino udaya thavo, navIna pudgalonuM karmarUpa pariNamavuM-baMdhAvuM ane jIvanA potAnA atattvazraddhAnAdi bhAvarUpa pariNamavuM e traNeya eka ja samayamAM hoya che. AhAhA ! bhASA to sAdI che prabhu! khyAlamAM to levuM joIene prabhu! A zuM kahe che...badhA svataMtra ! pote ja potAthI pariName che. AhAhA ! karmano udaya svataMtra, navA baMdhana svataMtra, ane ajJAnI rAga-dveSAdi-ajJAna kare che e svataMtra! traNeya svataMtra che. eka samayamAM hoya che. koI koInuM pariNamana karatuM nathI. karmano udaya AtmAne vikAra karAvato nathI, vikAra pariNAma navA karmane baMdhana karatuM nathI, jUnAM karma navA karmane karatA nathI, navA baMdhanamAM A vikArI pariNAma (kaMI ) karatA nathI, badhA svataMtra che. jUnAM karmano udaya, navA karmanuM baMdhAvuM ne AtmAnA vikAranA pariNAma, traNeyano samaya eka che. vizeSa kaheze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva !) Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-137-138 gAthA-137-138 393 jIvAtpRthagbhUta eva pudgaladravyasya pariNAmaH jai jIveNa saha ciya poggaladavvassa kammapariNAmo / evaM poggalajIvA hu do vi kmmttmaavnnnnaa||137|| ekkassa du pariNAmo poggaladavvassa kammabhAveNa / tA jIvabhAvahedUhiM viNA kammassa pariNAmo / / 138 / / yadi jIvena saha caiva pudgaladravyasya karmapariNAmaH / evaM pudgalajIvau khalu dvAvapi karmatvamApannau / / 137 / / ekasya tu pariNAma: pudgaladravyasya karmabhAvena / tajjIvabhAvahetubhirvinA karmaNaH pariNAmaH / / 138 / / yadI pudgaladravyasya tannimittabhUtarAgAdyajJAnapariNAmapariNatajIvena sahaiva karmapariNAmo bhavatIti vitarkaH, tadA pudgaladravyajIvayoH sahabhUtaharidrAsudhayoriva dvayorapi krmprinnaamaapttiH| atha caikasyaiva pudgaladravyasya bhavati karmatvapariNAmaH, tato rAgAdijIvAjJAnapariNAmAddhetoH pRthagbhUta eva pudgalakarmaNaH pariNAmaH / jIvathI juduM ja pudgaladravyanuM pariNAma che ema have pratipAdana kare che: bhe 'rbha35 pariNAma, chva bhejA 4, puchgalanA bane, to jIvane pudgala ubhaya paNa karmapaNuM pAme are ! 137. paNa karmabhAve pariNamana che eka pudgaladravyane, lavabhAvahetuthI alaga, tethI, armanA pariNAma che. 138. gAthArtha:-[ yadi ]bhe [ pudgaladravyasya ] puchgaladravyane [ jIvena saha caiva ] kapanI sAthe 4 [ karmapariNAma: ] arbha35 pariNAma thAya che ( arthAt banne lejAM thadhane 4 'rbha3ye parieAme che ) khebha mAnavAmAM Ave to [ evaM ] khe rIte [ pudgalajIvau dvau api ] 5chgala ane lava banne [ khalu ] 5252 [ karmatvam Apannau ] arbhayAne pAme. [tu] paraMtu [ karmabhAvena ] 'rbhabhAve [ pariNAma: ] pariNAma to [ pudgagaladravyasya ekasya ] puchgaladravyane khe'ne 4 thAya che [ tat ] tethI [ jIvabhAvahetubhiH vinA ] vabhAva35 nibhittathI rahita 4 arthAt bhuhuM 4 [ karmaNa: ] 'rbhanuM [ pariNAma: ] pariNAma che. Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 TIkA:-jo pudgaladravyane, karmapariNAmanA nimittabhUta evA rAgAdi-ajJAnapariNAme pariNamelA jIvanI sAthe ja ( arthAt banne bhegAM maLIne ja ), karmarUpa pariNAma thAya cheema vitarka karavAmAM Ave to, jema bheLAM thayelAM haLadara ane phaTakaDI bannene lAla raMgarUpa pariNAma thAya che tema, pudgaladravya ane jIva bannene karmarUpa pariNAma AvI paDe. paraMtu pudgaladravyane ekane ja karmapaNArUpa pariNAma to thAya che; tethI jIvanuM rAgAdiajJAnapariNAma ke je karmanuM nimitta che tenAthI juduM ja pudgalakarmanuM pariNAma che. bhAvArtha:-jo pudgaladravya ane jIva bheLAM thaIne karmarUpe pariName che ema mAnavAmAM Ave to bannene karmarUpa pariNAma Thare. paraMtu jIva to jaDa karmarUpe kadI pariNamI zakato nathI; tethI jIvanuM ajJAnapariNAma ke je karmane nimitta che tenAthI juduM ja pudgaladravyanuM karmapariNAma che. pravacana naM. 218 gAthA-137-138 374 somAvA2, phAgaNa suda-14, tA. 12/3/'79 be gAthA che ne ! have ahIM pratipAdana kare che ke, jIvathI juduM ja pudgaladravyanuM pariNAma che. jai jIveNa saha ciya poggaladavvassa kammapariNAmo / evaM poggalajIvA hu do vi kmmttmaavnnnnaa||137|| ekkassa du pariNAmo poggaladavvassa kammabhAveNa / tA jIvabhAvahedUhiM viNA kammassa pariNAmo / / 138 / / jo karmarUpa pariNAma, jIva bheLA ja, pudgalanA bane, to jIvane pudgala ubhaya paNa karmapaNuM pAme are ! 137. paNa karmabhAve pariNamana che eka pudgaladravyane, jIvabhAvahetuthI alaga, tethI, karmanA pariNAma che. 138. (TIkA:-) zuM kahe che ? ke 'jo pudgaladravyane, karma pariNAmanA nimittabhUta evA'zuM kahe che ke karma je bane che, e potAnA pariNAmathI bane che, jIva ene bAMdhato nathI-karmarUpI pariNAma jIva karato nathI. AhAhA ! jIva ajJAnabhAvathI rAga-dveSa bhAvarUpa ho paNa e pudgalapariNAma, e jIva kare che evuM nathI. karmabaMdhanA pudgalapariNAma svayaM potAthI pariNAma thAya che. jIvanA ajJAnanA rAga-dveSabhAva to nimittamAtra che. AhAhA ! sUkSma vAta che. AtmA jyAre rAgadveSa ne ajJAna kare che, puNya ne pApa bhAva mAAM che ema ajJAnabhAvathI rAga-dveSa kare che to e samayamAM karma bane che to e karma bAMdhe che. e AtmA nathI bAMdhato, bhinna che padArtha, doSa-doSa karyone-rAga-dveSa e doSa thAya che, karma-baMdha kare e jaDanI paryAya kare. sUkSma vAta che bhAI ! AhAhAhA ! ema ahIM rAga kareDhuM A hAtha calAvuM evo rAga kare, I hAtha calAvI zake che, rAgathI Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-137-138 375 hAtha cAle che? (nA.) hAthanuM cAlavuM to hAthanI paryAyathI cAle che, rAga to nimitta kahevAmAM Ave che. paNa meM rAga karyo mATe hAtha cAlyo e vAta jUhI che. AmAM kyAMya (mela) maLe evuM nathI meLa khAya AMhI evuM. AhAhAhA ! A to bahAranI vAta to bhinna che paNa atyaMtaramAM jevA rAgadveSa ne ajJAna jIva kare che ane e samaye je karmabaMdhana thAya che e potAnA pariNAmathI karmabaMdhana thAya che.AtmAthI nahIM. AtmA e karmarUpe pariNamato nathI. AhAhA ! samajANuM kAMI? jo pudagaladravyane, karmapariNAmanA-karma pariNAma je thAya che ene nimittabhUta evA rAgAdi-ajJAna pariNAme -rAga-dveSa, dayA, dAna, bhakti, kAma, krodhanA bhAva mArAM che evo ajJAnI (jIva) e bhAvane potAnA mAnIne rAga-dveSarUpa pariName che. samajANuM kAMI ? e rAga-dveSa ne ajJAna navA karmamAM nimitta che. paNa navA karma AtmA bAMdhe che evuM nathI. navAM karma pariNAma, pudgalapariNAmanA pudgala dravya kare che. AtmA eno kartA che nahIM. aMdaramAM jeTalA ajJAnamAM rAga-dveSabhAva kare e to nimitta, paNa e bhegAM-pudgalanA pariNAma paNa jIva kare-be maLIne pugalanA pariNAma thAya ema che nahIM. AvI sUkSma vAta ! bahAramAM paNa kahe che ke rAga kare ane paranI dayA pALI zake rAgathI, paNa e kAraNa bane ema che nahIM. paranuM pariNamana to enAM kAraNathI thAya che. rAga to nimittamAtra che. e rAga, paranI dayA pALI zake e to bAhyanI vAtuM che. rAga Avyo to pugalanI racanA banI evuM nathI, ema kahe che. pudgalanI racanA bane che, e rAga Avyo to rAgathI pudgalanI zAstranI racanA banI, evuM che nahIM. zAstranI racanA pulapariNAmathI banI che (temAM jJAnI ke) ajJAnIno rAga nimittamAtra che. samajANuM kAMI...? rAgano kartA thaIne ajJAnI rAgane kare che, e sUtra-racanAmAM nimitta mAtra che. paNa je sUtraracanA pudgalanI thAya che e pudgalathI thAya che. AhAhA ! e to bAhya-nokarmanI vAta che. ahIM to aMdaramAM bhAvakarma kare che jIva, ane e samaye je dravyakarma baMdhAya che e jIva karmone bAMdhe che ne jIva potAnA rAgane paNa kare che, evuM che nahIM. jIva ne pudgala maLIne pugalanuM pariNAma thAya che ema che nahIM. bhAre vAta bhAI A to. (zrotAH- dekhavAmAM to Ave che) zuM dekhavAmAM Ave che? mAne che e bhrama. zeTha? AvuM che bhagavAna ! mAne che e, to rAgano bhAva kare, (e) ajJAnI che. jJAnIne to rAga Ave che, e rAganA paNa jANavAvALA rahe che. to ene to karmabaMdhana che nahIM. rAga che thoDo eTalo baMdha che, paNa e to alpa sthiti-rasano baMdha che, eno e AtmA svAmI nathI, potAne rAga Avyo enA paNa e AtmA svAmI nathI, dharmIne rAga Ave che paNa rAganA svAmI nathI. AhAhA ! ane e samaye je karmanI paryAya bane che e rAga Avyo to bane che ema che nahIM. jhINI vAta che bhAI ! ahIMyA to samaya-samayanI bhinnatA (nuM) varNana kare che. AhA! che? "jo pudgala dravyane, karmapariNAmanA nimittabhUta evA" -navuM karma je bane che pudgalapariNAmathI, emAM nimittabhUta evA "rAgAdi-ajJAna pariNAma rAgano kartA che ajJAnI" enI ahIMyA vAta che. rAga mAro che ema rAgano kartA thaIne ajJAnI, rAgano kartA thAya che, Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 samayasAra siddhi bhAga-5 e ajJAna pariNAmathI pariNamelo jIvanI sAthe -ajJAna parimita rAgI-ajJAnI che, to enI sAthe ja arthAt bane bhegAM maLIne ja e rAganA pariNAma ane pudgalanA pariNAma banne maLIne thayA che, evuM che nahIM. AvuM sAMbhaLavA ya maLe evuM nathI tyAM kyAMya. Akho dI' ame karIe... A karIe chIe. A karIe chIe narendrabhAI ? A paththarAmAM zuM tamAre kahevAya e lAdI. AhAhAhA ! ajJAnIe rAga karyo to paththara je UpaDe che (UpADe che) e kriyA e rAgavALAe karI evuM che nahIM. e pariNamana, pudgala paryAyathI pudgala UMcA Ama thayA che. e to bahAranI vAta che. AMhI to aMdaranI vAta che kahe che. AhAhA ! je ajJAnI puNya ne pApanA bhAva je vikalpa-rAga kare che e potAnA mAnIne ajJAnI rAgane kare che, e nimitta ane navuM karma baMdhAya che e potAthI baMdhAya che, e AtmA navAM karmane bAMdhe che-navAM karmane pariNAve che bAMdhavAmAM ema nathI. samajANuM kAMI ? ( zrotA-jeTalA TakA rAga thAya teTalA TakA karma baMdhAya?) jeTalA TakA kare eTalA (baMdhAya) paNa enAthI-rAgathI nahIM. AhAhA! AvI vAta che. jeTalA TakA rAga-dveSanA pariNAma kare potAnA mAnIne ajJAnI, eTalA pramANamAM sAme karmabaMdhana ho, paNa e karmabaMdhanamAM e rAga to nimitta che, karmabaMdhananA pariNAma to karmathI thayA che, rAgathI thayA che ema nahIM. AhAhAhA ! AvI vAtuM have, heM ? ( zrotA - rAga na kare to karmabaMdhana thAya?) e prazna ahIM kyAM che? A ajJAnI kare che. nimitta, enI vAta che. rAganA kartA nathI ne jJAnI che enI vAta ahIM che nahIM. jJAnIne rAga Ave che paNa e rAganA jJAtA che-e rAgano jJAtA kahevo e vyavahAra che. e to potAnI paryAyano jANavAvALo che. AvI vAtuM AkarI bhAI ! samajANuM kAMI? dharmI jIva to jJAyakasvarUpa huM chuM, paryAyamAtra paNa huM nahIM, to rAga mAtra to kyAM? nimitta to kyAM rahyuM? AhAhA! jJAyakamAtra huM abheda chuM. "paMcAdhyAyamAM to lIdhuM che ne, AMhI "paMcAdhyAyamAM AtmA guNasvarUpa che (jo) ema kaho to guNa ne guNI, bheda thaI gayo, vyavahAra thaI gayo, e-paNa huM nahIM. AtmA sattasvarUpa che e ya paNa bheda thaI gayo, evuM ya che nahIM. AtmA dravya che, e dravya che ema kaho to bheda thaI gayo, evuM ya che nahIM. e dravya kaho, satta kaho, guNa kaho-je che te che. AkarI vAta bhAI ! samajANuM kAMI? "paMcAdhyAya" mAM che. ahIMyA to je AtmA potAnuM svarUpa caitanyamUrti-zAyaka che, evA (AtmAne je ) jANatA nathI ne potAnI paryAyamAM puNya-pApa-dayA-dAna-vrata-bhakti (AdinA) pariNAma Ave che eno kartA thaIne ajJAnI thAya che. ene karmabaMdhana thAya che e jIva (thI) nahIM, karma bAMdhe che jIva (ema to nahIM) jIva to potAnAmAM ajJAnapariNAmane kare che. samajANuM kAMI ? navAM karma bane che e pugalanA pariNAma che, e jIve karyA evuM che nahIM. jIva potAnAmAM rAga paNa kare ane pugala baMdhanA pariNAma paNa kare ema hotuM nathI. AhAhA ! sUkSma vAta che bhAI ! vItarAga mArga sUkSma che bhAI ! lokone samajavA maLato nathI ane ene navarAze ya nathI dhaMdhA ADe, praviNabhAI ? AhAhA ! Avo mAraga kyAM che? AhAhA ! ahIMyA to jJAyakasvarUpa bhagavAna che (abheda). e guNa che ane guNavALo che evo paNa bheda nahIM, vAta bahu sUkSma che bhagavAna ! A dharmI che ne dharmavALo che-dharma svabhAva Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-137-138 377 che dharma, paryAya pachI, dharma svabhAvavALo che evo bheda paNa sabhUta vyavahAra (no) e paNa nahIM, eno paNa niSedha che. AhAhA ! AtmA to jJAyakasvarUpa ! satta svarUpa ! dhRvarUpa! dravyarUpa-guNarUpa je kaho te te rUpa che, bheda nahi evI (abheda) dRSTi karavAthI, ane samyagdarzanadharmanI prathama-pahelI sIDhI utpanna thAya che. AhAhA ! ahIM to e nayamAM evuM jANe che ane je e rAga Ave che, dayA-dAna-vrata-bhakti-tapazAstravinaya-guruno vinaya-devano vinaya, e badho rAga che. AhAhAhA ! e rAgano kartA thAya che, ajJAnI kahyo ne? rAgAdi-ajJAnapariNAma kahyA. samajANuM kAMI? rAga che e ajJAna che, rAgamAM jJAna nathI. jJAnasvarUpa bhagavAna che e to rAgathI bhinna che. paNa rAgAdi ajJAna pariNAmathI pariName che jIva ajJAnI. AhAhA ! e pariNAma jIvanI sAthe banne maLIne-jIva rAga-dveSanA pariNAma paNa kare ane navAM pudgalanA pariNAma paNa kare, banne maLIne thAya che ema che nahIM. AhAhA ! samajANuM kAMI? khAvAnI icchA paNa kare ane dADha paNa halAve khAvAnA (mATe) evA be kAma nathI karatAema kahe che. AhAhA ! A to bahAranI vAta (thaI ) ahIM to aMtaranI vAta, jeTalA TakA vikAra kare eTalA TakA (pugala) baMdhAya to paNa baMdhanA pariNAmano kartA jIva nathI. zAMtibhAI? Ama che. AhAhAhA ! bahAranI to vAta zuM karavI? AhAhA! hIro upADyo hAthamAM, icchA thaI to e icchAno kartA thayo ke A mArI icchA che, to e icchAthI e hIro UMco thayo hAthamAM evuM che nahIM. AtmA rAga paNa kare ane hIrAnI UMcI thavAnI kriyA-pariNamananI kare ema bane nahIM. AhAhAhA ! AvI vAta che. sAMbhaLavI jyAre kaThaNa paDe, koI dI sAMbhaLI na hoya ne! navarAza kyAM che aMdara. arere ! sAcuM zuM che? AhAhAhA ! (zrotA-jarA saraLa karone) A saraLa ja che. jevuM che evuM kahevuM e satya saraLa che, ke enAthI viruddha kahevuM saraLa (saheluM lAge) e to asatya che. zeTha? AhAhAhA! ahIM to saraLa bhASAthI kahIe chIe AjakAla. bhagavaMta! tame rAganA kartApaNe-ajJAnapaNe karo cho to tamArA pariNAma rAga cheajJAnamaya che ne e samaye navAM karma bAMdhe che I tamArA rAga pariNAma thayA mATe baMdhAya che, evuM che nahIM. e vakhate puladravyanA pariNAma potAthI thayA che (baMdhAyA che), AtmA rAga paNa kare ne pudgalanA pariNAma paNa kare, ema bane nahIM kyAreya. AhAhA! AvI vAta satya to Ama saraLa che, enAthI viruddha kare to asatya che. AhAhAhAhA ! che? arthAta baMne maLIne ja karmarUpa pariNAma thAya che-ema vitarka karavAmAM Ave to... koI ema mAne ke huM rAga paNa karuM ane pudgalanA pariNAma paNa baMdhananA pariNAma paNa karuM-evo tarka upasthita karavAmAM Ave to jema bheLAM thayelAM haLadara ane phaTakaDI bannene lAla raMgarUpa pariNAma thAya che tema' -jema haLadara ane phaTakaDI maLe to lAla (raMga) rUpa pariNAma thAya che ne ! A (haLadara) pILI ne (phaTakaDI) dhoLI (bannenA maLavAthI) lAla raMga thaI jAya ! tema pudgaladravya ane jIva bannene karmarUpa pariNAma AvI paDe. -bannene karmarUpa pariNAmanI Apatti AvI jAya, (AhA!) pudgala ane jIvadravya bannene karmarUpa pariNAmanI Apatti AvI jAya. AhAhAhAhA ! jIva rAga paNa kare ane karmanA pariNAma paNa kare ema thaI jAya Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 samayasAra siddhi bhAga-5 evuM che nahIM. AhAhA ! 'paraMtu pudgaladravyane ekane ja karmapaNArUpa pariNAma to thAya che.' e pudgala (dravyanA ) pudgala (karmarUpa ) pariNAma thAya che, e AtmAthI bhinna che. AtmAe ajJAnarUpa rAga karyo paNa e pudgala-pariNAmathI A ajJAna pariNAma bhinna che. e ajJAna pariNAmathI, karma-pariNAma thayA, evuM che nahIM. AthI sa2La bhASA kevI kare ? mAraga to A che. are re, anaMtakALa thayo pharatAM-pharatAM-pharatAM. paraMtu pudgaladravyane ekane ja karmarUpa pariNAma to thAya che. 'tethI jIvanuM rAgAdiajJAnapariNAma ke je karmanuM nimitta che' -joyuM ?nimitta kaMI karatuM nathI, e batAve che, enAthI bhinna ja pudgala pariNAma che. rAgathI bhinna ja pudgalapariNAma che. AhAhAhA ! bhAvArtha:- 'jo pudgaladravya ane jIva bheLAM thaIne karmarUpe pariName che ema mAnavAmAM Ave to bannene karmarUpa pariNAma Thare. -bannene karmapariNAma siddha thAya-AtmAne paNa karma siddha thAya ane jaDane ya siddha thAya. 'paraMtu jIva to jaDa karmarUpa kadI pariNamI zakato nathI' che ? ( jIva to ) pariNAma (jaDanuM) nathI karato. 'tethI jIvanuM rAgAdi-ajJAna pariNAma ke je karmanuM nimitta che tenAthI juduM ja pudgaladravya karmanuM pariNAma che.' AhAhA ! aMta2mAM Ama bhinna che to bahA2nI vAta zuM karavI ? AhAhA ! A zarIrane huM calAvuM chuM ne huM boluM chuM ne huM bIjAne paisA ApI zakuM chuM ne paisA laI zakuM chuM. AhAhA ! huM bIDI banAvI zakuM chuM ne' zeThanI vAta che, zuM kahevAya, olA tamAku tamAku nahIM, pAMdaDA-pattA TimarunA ane bIjA, olA nahIM nAnA-nAnA bIDI vALe che ne to be-traNa pAna bhegAM karI bIDI vALe che ne, TImarU-vanaspatinA pAna, enI bIDI vALe che. be-traNa pAna ( bhegAM kare ) zuM kahevAya ? ApyA-ApyA ! bhUlI jAIe bhAI tamArI bhASA ! ApyA, be traNa bheLAM karIne, to kahe che ke ajJAnI rAga ka2e ne e bIDI kare ema banI zakatuM nathI. AhAhA ! A zeThanA gha2no dAkhalo Apyo. zeThane ghare ( kArIgaro ) kAma kare che ne bIDI vALavAnuM. AhA ! AMhI kahe che ke AtmA rAga paNa kare ane karmabaMdhananA pariNAma paNa kare, evuM kyAreya thatuM nathI. karmanA pariNAma karmathI thAya che ne ajJAnInA rAga pariNAma-ajJAnathI thAya che, bhale, baMdhamAM nimitta ho paNa nimitta ene kaMI (paNa ) karI zakatuM nathI. AhAhA ! nimitta akiMcitkara che. AhAhA ! svataMtra che e to paryAya svataMtra-eka eka samayanI paryAya svataMtra che. koIthI ( bIjA ) koInI (paryAya ) thAya che evuM che nahIM. have e pratipAdana kare che keH- pudgaladravyathI juduM ja jIvanuM pariNAma che, have bIjuM lIdhuM, oluM jIvanA pariNAmathI pudgala (dravyanuM ) pariNAma bhinna che, have pudgala-pariNAmathI jIvanuM pariNamana bhinna che. ( ema kahe che. ) pudgala karmano udaya Avyo to jIvane rAga-dveSa karavA paDayA evuM che nahIM. rAga-dveSa ajJAnI potAnAthI ( svayaM ) kare che ne pudgalano udaya potAthI Avyo, to pudgala paNa potAthI pariNamyA ane pudgala AtmAne rAga-dveSa karAve, evuM traNa kALamAM hotuM nathI. AhAhAhA ! A moTA vAMdhA che atyAre, A karmane laIne thAya... karmane laIne thAya. Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-138-140 378 we (uthA-138-140 ) pudgaladravyAtpRthagbhUta eva jIvasya pariNAmaH jIvassa dukammeNa ya saha pariNAmA hu hoMti raagaadii| evaM jIvo kammaM ca do vi raagaadimaavnnnnaa||139 / / ekkassa du pariNAmo jAyadi jIvassa raagmaadiihiN| tA kammodayahedUhiM viNA jIvassa prinnaamo||140|| jIvasya tu karmaNA ca saha pariNAmAH khalu bhavanti raagaadyH| evaM jIvaH karma ca dve api raagaaditvmaapnne||139 / / ekasya tu pariNAmo jAyate jIvasya raagaadibhiH| tatkarmodayahetubhirvinA jIvasya prinnaamH||140|| yadi jIvasya tannimittabhUtavipacyamAnapudgalakarmaNA sahaiva rAgAdya-jJAnapariNAmo bhavatIti vitarkaH, tadA jIvapudgalakarmaNoH sahabhUtasudhAharidrayoriva dvayorapi raagaadyjnyaanprinnaamaapttiH| atha caikasyaiva jIvasya bhavati rAgAdyajJAnapariNAmaH, tataH pudgalakarmavipAkAddhetoH pRthagbhUto eva jIvasya prinnaamH| pudgaladravyathI juduM ja jIvanuM pariNAma che ema have pratipAdana kare che jIvanA, karama bheLA ja, jo pariNAma rAgAdika bane, to karma ne jIva ubhaya paNa rAgAdipaNuM pAme are! 139. paNa pariNamana rAgAdirUpa to thAya che jIva ekane, tethI ja karmodayanimittathI alaga jIvapariNAma che. 140. thArtha:- [ jIvasya tu] (r)pane [karmaNA ca saha ] bhanI sAthe 4 [ rAgAdayaH pariNAmAH] 2aul p2||mo [khalu bhavanti ] thAya che (arthAt banne melA thane 2 // 63 parizame che) ama mAnavAmAM Ave [ evaM] to merI [ jIvaH karma ca] 75 bhane dharbha [ dve api] panne [ rAgAditvam Apanne] 2 59||ne pA. [tu] paraMtu [ rAgAdibhiH pariNAmaH] AuhimAce pri||mtii [ jIvasya ekasya] chapane me'ne 4 [ jAyate ] thAya cha [ tat] tethI [ karmodayahetubhiH vinA] dhya35. nimittathI 2hita 4 arthAt nahu~ 4 [ jIvasya ] (r)parnu [pariNAmaH ] 529 // cha. Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38O samayasAra siddhi bhAga-5 TIkAH-jo jIvane, rAgAdi-ajJAnapariNAmanA nimittabhUta evuM je udayamAM AveluM pudgalakarma tenI sAthe ja (arthAt bane bhegAM maLIne ja), rAgAdi-ajJAnapariNAma thAya che-ema vitarka karavAmAM Ave to, jema bheLAM thayelAM phaTakaDI ane haLadara bannene lAla raMgarUpa pariNAma thAya che tema, jIva ane pudgalakarma bannene rAgAdi-ajJAnapariNAma AvI paDe. paraMtu jIvane ekane ja rAgAdi-ajJAnapariNAma to thAya che; tethI pudgalakarmano udaya ke je jIvanA rAgAdi-ajJAnapariNAmanuM nimitta che tenAthI juduM ja jIvanuM pariNAma che. bhAvArtha-jo jIva ane pudgalakarma bheLAM thaIne rAgAdirUpe pariName che ema mAnavAmAM Ave to banene rAgAdi rUpa pariNAma Thare. paraMtu pugalakarma to rAgAdi rUpe (jIvarAgAdi rUpe ) kadI pariNamI zakatuM nathI; tethI pugalakarmano udaya ke je rAgAdipariNAmane nimitta che tenAthI juduM ja jIvanuM pariNAma che. gAthA-139-140 upara pravacana. jIvassa du kammeNa ya saha pariNAmA hu hoti raagaadii| evaM jIvo kammaM ca do vi raagaadimaavnnnnaa||139 / / ekkassa du pariNAmo jAyadi jIvassa raagmaadiihiN| tA kammodayahedUhiM viNA jIvassa prinnaamo||140|| jIvanA, karama bheLA ja, jo pariNAma rAgAdika bane, to karma ne jIva ubhaya paNa rAgAdipaNuM pAme are! 139. paNa pariNamana rAgAdirUpa to thAya che jIva ekane, tethI ja karmodayanimittathI alaga jIvapariNAma che. 140. A duniyA ema kahe che ne (saMvata) ekoterathI vAMdhA che karma karAve.. karma karAve sthAnakavAsImAM ne derAvAsImAM ne digambaramAM ya e nIkaLyuM che. e nIkaLyuM che ke nahIM? karma che to vikAra thAya che-karma che to vikAra thAya che. AhAhAhA ! ANe lakhyuM che bhAIe, A phUlacaMdajI che ne, eNe emAM lakhyuM che, ema ke ema lakhyuM che "A koI sonagaDhanuM koI vyaktivizeSanI dRSTinuM udghATana nathI. lakhyuM che Ama samaya samayanI paryAya potAthI thAya che ane jJAyakabhAva" dRSTino viSaya che. bheda nahIM, AvI sonagaDhanI vyaktivizeSanuM kathana nathI, e to vastunA svarUpanuM kathana che, ema kahe che. A koI sonagaDha athavA koI vyakti vizeSanI dRSTinuM. nAma mAruM na lIdhuM. paraMtu anAdi kALathI cAlyuM AvI rahyuM che sanAtana yathArtha mAraga che. vartamAnamAM sonagaDha e ja sanAtana ane yathArtha mokSamArgano, mArganuM digdarzana karAvI rahyA che. 33 pAnuM che A to bIjI AvRtti che, pahelImAM A nathI, A bIjImAM che, A bIjI Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-139-140 381 AvI che ne hamaNAM navI AMhI hamaNAM (amArA vyAkhyAna ) sAMbhaLI gayA' tA ne paMdara divasa. AhAhAhA ! ema ke A sonagaDhano mA2ga che ema nahIM, A to sanAtana mAraga che. e sonagaDha kahe che ne. ( zrotAH- Apena satyanuM uddaghATana karyuM ) kahe che ne mAraga to Avo che. AhAhAhAhA ! huM to ( saMvata ) ekote2thI kaheto' to ke karmathI vikAra thato nathI. moTI takarAra thaI saMpradAyamAM sthAnakavAsImAM, tyAMthI takarAra thaI pachI digaMbaramAM AvyA to nyAM taka2A2 thaI, kaDhe nahIM ? karmathI vikAra thAya che, kahe che ke vikAra potAthI thAya to te svabhAva thaI jAya. takarAra macAvI dIdhI che (paNa ) vAta to AvI ja che-mAraga to Avo ja che bhagavAna ! e to 5ramAtmA (sImaMdharanAtha ) samosaraNamAM birAje che mahAvidehamAM e kahe che e ja ahIM kahe che. tyAMnI vAta ahIM AvI che. samajANuM kAMI ? traNa lokano nAtha 52mAtmA sImaMdhara bhagavAna ( nI ) vANImAM Ave che, e vANI A che, AvI divya vANI bharatakSetramAM AvI gaI. deva, gAmamAM AvI gayA. deva-kSetramAM AvI gayA. atyAre lokone A 'cIja' zuM che? AhAhA ! A (paM.) phUlacaMdajIe lakhyuM che. A sonagaDhanI vAta che e sanAtana mAraganI (yathArtha-satya ) vAta che, e koI gha2nI vAta che nahIM. AhAhA ! A navAmAM nAkhyuM, pahelAM jUnA (pustakamAM ) nathI, jUnI AvRttimAM nathI. AhAhA ! zuM kahe che ? TIkAH- 139, 140 nI TIkA. TIkAH- jo jIvane, rAgAdi-ajJAnapariNAmanA nimittabhUta evuM je udayamAM AveluM pudgalakarma tenI sAthe ja -pudgalakarmanI sAthe eTale ke pudgalakarma ane rAga banne ekatra thaIne, rAgAdi-ajJAnapariNAma thAya che, evo koI tarka kare- 'rAgAdi-ajJAna pariNAma thAya che ema vitarka karavAmAM Ave to...' moTo A vAMdho hato tyAM Ama. kartA no IsarImAM A vAMdhA. ( te kahe ) karmathI vikA2 thAya che. (meM kIdhuM: ) bilakula nahIM-karmathI vikAra nahIM, 'paMcAstikAya' nI bAsaTha gAthA juo ! ( vikAra thavAmAM ) karmanA kA2konI koI apekSA che nahIM. na beThI A vAta A vAta cAlatI nahotI, eTale kAMI doSa nahIM. sArA saMpradAyamAM traNeyamAM karmathI vikA2 thAya che-karmathI vikAra thAya che basa, e ja carcA cAlatI' hatI. ( temanI dalIla )vikAra svabhAvamAM nathI to kyAMthI thAya, karmathI thAya. A vAtano ahIMyA niSedha kare che ahIM. AhAhA ! 'jo jIvane, rAga-dveSa-ajJAnapariNAma e nimittabhUta evuM je udayagata-udayamAM AveluM pudgalakarma tenI sAthe ja' eTale banne maLIne, rAga-dveSa AtmA paNa kare ane pudgala paNa rAga-dveSa karAve. jIvane ajJAnabhAva beya maLIne thAya. pahelAMnI gAthAmAM e hatuM ke pudgalapariNAma ne jIvanA pariNAma, banne maLIne pudgalanA pariNAma kare, ane ahIM AvyuM ke rAgadveSanA pariNAma ane karmano udaya e banne maLIne rAga-dveSanA pariNAma kare, ema che nahIM. AhAhA ! sUkSma to vAta che zuM karIe ? AhAhA ! che ? banne bhegAM maLIne ja rAgAdi-ajJAna pariNAma thAya che.' Avo tarka upasthita ka2vAmAM Ave to, dekho ! Avo tarka upasthita karavAmAM Ave e tarka ahIM thayo hato tyAM (IsarImAM ) ke karma vikAra karAve, karma vinA vikAra thAya che ? kIdhuM: hA, juo ! bAsaTha gAthA'paMcAstikAya' karma-kA2ka vinA vikAra potAthI thAya che, karma to nimitta-mAtra che, nimitta Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 samayasAra siddhi bhAga-5 akiciMtthara che. AtmAne vikAra karAvavAmAM karma akiMcitkara che. AhAhA ! A vAta evI che. "ema vitarka karavAmAM Ave to, jema bheLAM thayelAM phaTakaDI ane haLadara banene lAla raMgarUpa pariNAma thAya che tema-banne maLIne lAlaraMga thAya che, tema (e prakAre) jIva ane pudgalakarma bannene rAgAdi-ajJAnapariNAma AvI paDe." -bannene rAgAdi pariNAmanI Apatti AvI paDe. -pudgala ane AtmA banne maLIne vikAra thAya che to pudgala paNa vikAra karAve ne AtmA paNa vikAra kare-ema beya maLIne ( vikAra) thAya che evuM hotuM nathI. AhAhAhA ! samajANuM kAMI? mithyAtvabhAva ne ajJAnabhAva e kare che to temAM darzana mohanuM karma udayamAM AvyuM to eNe ahIMyA mithyAtva karAvyo, to mithyAtvabhAva jIva paNa kare ane karma paNa kare-beya maLIne vikAra thayo, ema che nahIM. AhAhA! cAritramohano udaya Avyo ane ahIM rAga thayo, to cAritramohanA udaye rAga karAvyo ne AtmAe paNa rAga karyo, banne maLIne rAgane karyo, evuM che nahIM. kaho, paMDitajI? AhA! A carcA to (saMvata) ekoterathI che, vAMcyuM nahotuM te di' to samayasAra joyuM nahotuM. AhAhA ! samayasAra to 78 mI sAlamAM AvyuM. 78, 78 mAM samayasAra (hAthamAM) AvyuM hatuM, paNa ekoteramAM aMdarathI (AvyuM hatuM ke, bilakula karmathI AtmAmAM vikAra thAya che e bilakula jUThI vAta che. ( A vAta ) sAMbhaLIne to gabharAI gayA mANaso. amArA guru hutA to e to sAMbhaLatA hatA, bahu bhadrika hatA, bahu buddhi nahIM. pAMca-pAMca hajAra mANasanI vacce vyAkhyAna detA hatA. gaMbhIra hatA, bahu gaMbhIra paNa, dRSTinI khabara nahIM ane A tattva paNa hatuM ja nahIM ne. paNa A vAta sAMbhaLatA hatA, ame baporanA bolatA hatA eka kalAka baporanA, ekotera (mAM kahyuM) pauSadha karIne beThA hoya ne (kIdhuM:) karmathI vikAra bilakula thato nathI. jo karmathI vikAra thAya che to be dravyo maLIne vikAra thAya che, evI cIja che nahIM. samajANuM kAMI? bhrAMti kare che mithyAtvanI-saMzayanI vAta hatI te vakhate, saMzayanI vAta hatI mULa to bhagavatI sUtramAM, to mithyAtva kare che A jIva, e karma-mithyAtvano udaya che-darzanano to e mithyAtva karAve che, evuM che nahIM. puruSArthathI AtmA vikAra kare che ne puruSArthathI vikArane TALe che. paNa evI kyAM navarAza maLe mANasane ! hA ho.. hA... ho ! kAraNa ke keTalA mANasa tyAM bhegAM thayA to zetrujaya.. zetruMjaya! hato ne meLo kAle-cha gAuno meLo hato kAle, terasano divasa hato ne, pradakSiNAno cha gAunI. to koI kahetuM" tuM sAITha hajAra, sIttera hajAra mANasa. paNa eTalA to nahIM vIsa-pacIsa hajAra mANasa haze, mANasa bahu thAya tyAM. tyAM vAMkAnera eka pherI dikSA hatI-rAmavijayajI, ekalI dikSA ajJAnanI. mANasa tyAM bhegA thayA e badhAM tyAM gayA haze. haju samakita kone kahevuM e vAtanI khabara nahIM ane e to cokhkhuM kahe che rAmavijayajI-karmathI vikAra thAya che-karmathI vikAra thAya che, karma vinA vikAra thato ja nathI. AMhI to A vAta kahe che, karma paNa vikAra karAve ne AtmA paNa vikAra kare- (ema) beya sAthe maLIne vikAra thAya che? ema che nahIM, ema ahIMyA kahe che. beya eka thaI gayA, e to dAkhalA mATe kahyuM che e to rAgakarma ne AtmA beya maLIne vikAra kare to (jema phaTakaDI ne Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-139-14) 383 haLadara) beyano lAla raMga thaI gayo ( paraMtu ) evuM che nahIM. AhAhAhA ! samajANuM kAMI? sUkSma vAta che. vepArIne navarAza na maLe ane vAta sUkSma rahI gaI jaina dharmanI....... praviNabhAI? vepArIone badhAne navarAza na maLe dhaMdhA ADe, Akho dI' pApa! narendrabhAI ? A lAdI ne lIdhA ne dIdhA ne A karyuM ne A karyuM. AhAhAhA ! (padArthanI zobhA zenAthI vadhe?) zenAthI paNa zobhA? zeTha! ThIka kahe che, ajJAnanI zobhA vadhe. AhAhAhA ! dukAnanI saMbhALa rAkhavI, barobara mAla rAkhavo, joyuM che ne! phalANAM Ama karavuM ne Ama karavuM gharano mAla hoya I moDhA AgaLa mUkavo, jethI loko dekhe. zuM che paNa koNa mUke moDhA AgaLa? kaho, kAMtibhAI, zuM tamAre che olo loTa-cUraNa-cUraNa ! zuM kahevAya che ? plAsTIkano bhUkko! plAsTIkano bhUkko! rAga paNa kare ne plAsTIkanA bhUkkA paNa daI zake, evuM che nahIM. ane plAsTIkano bhUkko rAga karAve ne AtmA paNa rAga kare, ema che nahIM ema kahe che. kaho, sujAnamallajI? ( zrotA:- be vacce kaMI saMbaMdha to kharo ke nahIM? nimitta saMbaMdha che-nimittanimitta saMbaMdhano artha zuM che? koI, koIno kartA nahIM ! AhAhA ! e to kahyuM ne ke nimitta che. kahyuM ne juo. jIvane rAgAdi-ajJAnapariNAmanA nimittabhUta" -ajJAna pariNAma jIvamAM, emAM nimittabhUta karmano udaya paNa karmano udaya vikAra karAve ne AtmA vikAra kare evuM che nahIM. nimitta to kahyuM e to pudgalanA baMdhamAM paNa ajJAnInA rAgadveSa nimitta kahyAM paNa nimitta karAve che para pariNAmamAM ema che nahIM. nimitta to akiMcitkara che-paranA pariNAmamAM ane karma paNa potAne vikAra karAvavAmAM akiMcitkara che. ahIM prazna e Avyo hato zeTha AvyA" tA ne hukamIcaMdajI! ekanI sAlamAM e jIvaNadharajI hatA sAthe, to kaheH pacAsa TakA karmanA ane pacAsa TakA jIvanA ema lyone. 50 % upAdAnanA ne paO% nimittanA-karmanA ema lyo ne kIdhuM: eka Takoya nimittano nahIM ne eka Takoya upAdAnano nahIM-soe so TakA nimittanA nimittamAM ne soe so TakA upAdAnanA upAdAnamAM ! zeTha? AvyA zeTha pahelAM ekanI sAlamAM pachI amAre dAmodara zeTha e vaLI ema kahetA hatA, dAmodara zeTha AgaLa carcA thaI tyAre dAmodara zeTha kahe 51% puruSArthanA rAkho ne 49% karmanA rAkho. AhAhA!moTI carcA, ghaNI (carcA) thatI hatI. eka gRhastha hatA (dAmodara zeTha dAmanagaranA) sItteravarSa pahelAM daza lAkha rUpiyA hatA, cAlIsa hajAra rUpiyAnI upaja hatI, dAmodara zeTha AMhI dAmanagaranA hatA, AvyA hatA dAmodara zeTha! daSTi viparIta tanna enI to e kahetA hatA ke tame puruSArtha kaho cho vikAramAM to vikAramAM puruSArthanA 51% rAkho ane 49% karmanA rAkho. zeTha? Ama bolyA hatA. jIvaNadharajI bicArA vaLI kahe ke 50% nimittanA ne 50% upAdAnanA rAkho. bIjo kaheto'to eka paMDita hato, Avyo to paNa huM boluM mahArAjanI sAme? mULa, e vAta cAlatI nathI traNeya saMpradAyamAM mULa AkhI prathA ja pharI gaI-UlaTI thaI gaI. sthAnakavAsI, zvetAMbaramAM to karma-upAdAna ja kathana che ane AMhI digambaramAM to satya vAta paDI che aMdaramAM-zAstramAM. A zuM lakhyuM che? A zAstra zuM kahe che? ke karmano udaya nimitta Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 samayasAra siddhi bhAga-5 che vikAramAM paNa karmano udaya vikAra karAve che evuM bilakula che nahIM, kaho, paMDitajI? Ama che ke nahIM emAM A prophesara che. AhAhAhA ! amArA karmano udaya Avyo Akaro emAM (tethI) viSaya-vAsanA thaI. jUTha che ema kahe che. karma, viSaya-vAsanA karAve ne tuM viSaya-vAsanA kara, evuM banne maLIne thAya che? nA. nA. ekalAthI thAya che, karmathI bilakula nahIM. AhAhAhAhA ! samajANuM kAMI? e olAe hamaNAM mUkayuM" tuM sulatAnasiMhe bulaMdazaherano che ne!eNe mUkayuM" tuM ke juo, koI vakhate pANInuM jora hoya to cAlavuM paDe ne karmanuM jora hoya to AtmA cAlI nahi zake. karmanI maMda asara thaI... kaI apekSAnI vAta che? e to aMdara karma-vikAranI tIvratA ho to AtmA jora nahi karI zake, maMdatA ho to e samayamAM AtmA puruSArtha karI zake. karmanuM zuM? "karma bicAre kauna, bhUla merI adhikAI, agni sahe ghanaghAta, lohakI saMgati pAyI" -e to bhaktimAM Ave che. paNa vicAra kone karavo che? badhAM "je nArAyaNa' che? TIkA, e prakAre jIva ane pudgalakarma bannemAM bannene rAgAdi-ajJAnapariNAmanI Apatti AvI jAya, to evuM che nahIM. paraMtu eka jIvane ja rAgAdi-ajJAna pariNAma to thAya che. ene pudagalakarmano udaya jo ke jIvanA rAgAdi-ajJAna pariNAma nimitta che. nimitta hoya paNa e karAve che evuM che nahIM. AhAhA ! moTo A vAMdho traNeya saMpradAyano. zvetAMbaramAM to karmanI vyAkhyA ja karmathI thAya che. vyavahAra nahi, karmathI vikAra... karmathI vikAra... pahelAMthI ja ema, eTalA mATe bicArA zuM kare? rAmavijaya e (ja) kahe che. eka kheDAvALA che ne ApaNA jeThAbhAI, kheDAvALA nahi. e zvetAMbara hatA paNa ahIMyAnuM sAMbhaLIne ene zaMkA paDI gaI ke A mAraga kaMIka judo lAge che, to prazno-pacAsa prazna kADhayA, zvetAMbaramAM dIdhA (ane temaNe) ema kIdhuM ApaNA zvetAMbaramAM A praznonuM samAdhAna nIkaLe to mAre mArga badalavo na paDe. pacAsa prazna kADhayA, ahIM sAMbhaLIne, koIe javAba na dIdho, eke dIdho to jUThA. pachI rAmavijaya sAthe carcA karavA gayA, jeThAbhAI Ave che ne pAghaDIvALA-lAla pAghaDI (pahere che) jeThAbhAI, rAmavijaya hAre (carcA mATe ) gayA hatA, to rAmavijaye pahelAM ja kahyuM (ke) karmathI vikAra thAya che evuM mAnya che tamAre (to carcA karIe) A kahe, mAre mAnya nathI. AMhInuM sAMbhaLyuM" tuM ne. rAmavijaye pahelAM kahyuM carcA karIe paNa tamAre A mAnya che ke karmathI vikAra thAya che karmathI vikAra thAya che evI mAnyatA che, to ApaNe carcA karIe, to A (jeThAbhAI ) kahe ke amArI mAnyatA che nahIM hajI carcA (to thaI nathI ne tenI sAthe ) carcA zuM karavI ? paradravyathI vikAra thAya che (evI parAdhina zraddhA che) AhAhAhA ! pota-potAnA aparAdhathI, potAne bhUlIne herAna thaI gayo (che) "apaneko Apa bhUlake herAna ho gayA' - potAnI bhUlathI potAnAmAM rAgane ajJAna thAya che, parathI thatA nathI. AhAhA! are re, vANiyAne navarAza nahi ne satya nirNaya karavAno vepAra-dhaMdhA ADe, che? vAta sAcI che, vAta sAcI bhAI ! (paNa) gaLathUthImAMthI maLyuM che e vAta sAcI che. AhAhAhA ! tyAM to amAre dukAna upara ame hatA to tyAM eka vedAMtI AvyA'tA. paramahaMsa AvyA Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-139-14) 385 hatA, ane vedAMtI kabIravALA AvyA hatA, to emanI (sAthe) carcA thaI hatI, e pAMsaThachAsaTha (sAlanI) vAta che. to ame jaina loko paNa (temane) jovA gayA te dI' uMmara to beyanI nAnI ogaNIsa-vIsa varasanI (haze) to e kahe ke, Izvara, jIvano kartA Izvara che ( vizvano kartA Izvara che) kabIrapaMthI kahe Izvare kyAM UbhA rahIne (A) sRSTi banAvI, Izvare kyAM UbhA rahIne A sRSTi (racI?) Ubho kyAM rahyo Izvara? pachI amArI sAmuM joyuM ame jaina! sAme kabIra (paMthI) ho ke kema bhAI? meM kahyuM, vAta barAbara (ke) Izvara kyAMka Ubho to (rahyo) haze ne! to jagata (vizva) thAya ke nahIM? koNe banAvyuM ne sAmagrI kyAMthI lAvyA? e moTI carcA thaI hatI praviNabhAI ? A tamArA janama pahelAMnI vAta che. pAMsaThachAsaTha amane to pahelethI zokha hato ne. e dukAna uparathI ame gayA, carcA thatI'tI dharmazALAe bahAra, batAvI'tI ne bhAI. nahi, dharmazALAe bahAra che tyAM carcA thatI'tI te ame gayA jaina loko jovA ke ema zuM kahe che moTA mahAtmA AvyA che. be jaNA ( eka vedAMtI, eka kabIrapaMthI) olA kabIrapaMthI kahe, Izvara kartA che nahIM, olo (paramahaMsa) kahe Izvara karyA vinA sRSTi thaI nathI, to A kabIra (paMthI) kahe, Izvara kartA ho to Izvarane koNe banAvyA? ane Izvare kyAM UbhA rahIne sRSTine banAvI, ane sAmagrI kyAMthI lAvyA Izvara? zeTha, olo kabIra (paMthI) amArI sAmuM jue, ame jaina hatAne, kema bhAI? meM kIdhuM: vAta barAbara che A have. AhAhA ! ame to pahelethI ja sattara-aDhAra varasanI uMmarathI A badho rasa che ne, vepAra karatA hatA paNa AmAM rasa hato. (zrotA:- rasa to Apa tyAMthI laIne ja AvyA hatA ne) vAta to sAcI che, vAta to AvI che. AhAhAhA ! bhAI, amArA kuMvarajIbhAI hatA, lo, amArA phaInA dikarA, bhAgIdAra! have A vAtanI ene khabara nathI, ame tyAM gayA'tA, sAMbhaLyuM 'tuM chatAM ya hIrAbhAInA makAnamAM mane eka vAra pUcheH mahArAja, Izvara kartA che ke nathI? are re! A zuM kahe (che?) amArA kuMvarajIbhAI hatA ne bhAgIdAra, enAM chokarAMva che ne atyAre chokarAo che e chokarAo narama-chokarAo narama ! che paisAvALA che ne ! cAlIsa lAkha rUpiyA che traNa-cAralAkhanI pedAza che chokarAMonI, traNa judA paDI gayA che traNa, paNa e badhAM... olo bhAgIdAra! ame A kartA, kartA (nIvAta) saMbhaLAvatA ene saMbhaLAvI hatI ke A loko Ama kahe che ne khoTI vAta che e lokonI Izvara kartAnI, Izvara kartA-hartA che nahIM. jagata svataMtra che. ane pAchA AMhI mane pUche che hIrAbhAInA makAnamAM ekANuMmAM tyAM hatA ne! traNa varasa (tyAM ne pachI) corANuMmAM ahIM AvyA sTAra opha InDIyAmAM, hIrAbhAInuM makAna che joyuM che ne, mahArAja, A Izvara kartA che ne, zuM tame kaho cho? kAMI bhAna na maLe bicArAne, pedAzamAM kheMcI jAya Akho dI' be lAkhanI pedAza varasanI kheMcI jAya tyAM dhULamAM na maLe nahI, marIne herAna thaIne DhoramAM gayo haze-tiryaMcamAM Upajyo haze. AhAhAhA ! zuM A bApA! AMhI paramAtmA ema kahe che. che? ke pudgalakarma bannene rAgAdi-ajJAna pariNAmanI Apatti AvI jAya. zuM kahe che. ke rAga-dveSa AtmA paNa kare ne karma paNa karAve to bannene rAgadveSa thavAnI ApattI AvI jAya, to evuM che nahIM (paraMtu ) evuM che zeTha? Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 samayasAra siddhi bhAga-5 paraMtu jIvane ekane ja rAgAdi-ajJAnapariNAma to thAya che." dekho ! e tyAM paNa carcA thaI hatI IsarImAM. kIdhu: karmathI vikAra bilakula thato nathI, karma to SakAraka-kAraka enA che nahIM, (5) phUlacaMdajIe kabUla karyuM, bIjA (paMDitoe) virodha karyo ke, nahIM. e prazna tyAM Avyo kalakatA, zeTha lAvyA zeTha zAMtiprasAda, ke tyAMthI prazna tyAM Avyo vikAra karmathI nathI thato? to kIdhuM ke tyAM javAba daI dIdho che, cAlo UTho, gajarAjajIne tyAM bhojana ( hatuM ) gajarAjajI che ne tyAM kalakatAmAM, tyAM bhojana hatuM, bhojana karIne beThA hatA tyAM zAhujI AvyA zAMtiprasAda AvyA, cAlIza karoDanA AsAmI che ne te AvyA ke A patra Avyo che tyAMthI cAlIza karoDa (nA AsAmI) sIdhA ke A vikAra jo potAnAthI thAya to to (jIvano) svabhAva thaI jAya, mATe karmathI vikAra (thAya). kIdhuM: javAba daI dIdho che tyAM. zeTha hoya to amAre zuM che. zeTha hoto tamAre javAba daI dIdho che tyAM vikAra potAthI thAya che karmathI bilakula (thato) nathI. gAthA paMcAstikAyanI bAsaTha gAthA juo (kADho-dekho ke) amArI vAta che nahIM. -karmanA nimittane kAraNe vikAra thAya che evI apekSA che nahIM. A (saMvata-1913) tenI sAlanI vAta che. A zeThiyAya tyAM hatA paNa tene kayAM bhAna hatuM ne, A tamArI kayAM ekanI vAta che. A to tamArI vAta karatA'tA olo dAkhalo che ne, badhAMya emaja mAnatA zeTha! AhAhA ! A zuM kahe che dekho! A gAthA evI AvI gaI che paraMtu jIvane ekane ja rAgAdiajJAnapariNAma to thAya che. dekho! che? tethI pulakarmano udaya ke je jIvanA rAgAdiajJAnapariNAma nimitta che tenAthI juduM ja jIvanuM pariNAma che. pugalanA udayathI-karmanA udayathI jIvanuM ajJAnapariNAma tanna bhinna che. AhAhAhA ! samajAya che? aMdara vikAra thAya che to karma nimitta che, paNa karmanA nimittathI vikAra taddana bhinna che. e karma karAve che evuM che nahIM. AhAhAhA ! ke bhAI, amane IcchA thAya che. A karma AvyuM to Avo bhAva Avyo, bilakula jUTha che. tArI kamajorIthI vikAra thAya che. tArA aparAdhathI tArAmAM thAya che, karma bilakula (vikAra) karAvatuM nathI. ema A gAthAmAM kahe che ne, pokAra kare che. pariNAma ema ke vikAra jo karmathI na thato hoya to vikAra svabhAva thaI jAya. paNa paryAyano dharma che e paryAya potAthI vikRta thAya che, e samayanuM pariNAma kamabaddhamAM e Ave che-potAthI thAya che, parathI thatuM nathI. mAno na mAno mAraga "A" che. ane chevaTe pachI dayA, dAna ne bhaktinA pariNAma dharmanA kAraNa che. ema koI kahe to e mithyAtva che. pariNAma thAya che, potAmAM potAthI dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma paNa (e) che. zubha (bhAva) e zubha (bhAva) baMdhanA kAraNa che ne enAthI dharma thAya che (e) bilakula jUTha vAta che. jema karma ne AtmA banne maLIne vikAra nahIM ema vikAra ne AtmA banne maLIne dharma nahi. vikAra pariNAma bhinna che ne AtmAno svabhAva tana bhinna che. AhAhAhA ! (zrotA-karma paNa vikAra na karAve ne thAya svAdhina) AtmA svAdhina che azuddha nizcayathI potAnAthI che, vyavahAranayathI-A kare che. karma, to nimitta mAtra che. nimitta karatuM nathI, karAvatuM nathI bilakula. AhAhA ! ema zubharAga svabhAvano Azraya laIne dharma thAya che. zubharAga Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-139-14) 387 emAM madada kare che kaSAyanI maMdatA-zubha upayoga (e) bilakula nahIM. AhAhAhA ! paNa nirNaya karavAno avasara nahi ne bhAI. narendrabhAI? tamAre cha bhAIomAM vacce kyAM navarAza che? saune ema che ne bApA! ema che. AhAhA ! amAre dukAnamAM (huM hato ) tyAre to huM eka, ekakora besato ne huM vAMcuM, "bhagata" ane bIjA sau dhamAla karatA Akho dI', sAdhu gAmamAM Ave to ya AhAra orAvavA na Ave e to dhaMdhA ne dukAnamAM mazagula. ane huM to dukAna choDI dauM, sAdhu AvyA che gAmamAM pachI ApaNe ene AhAra-pANI A te (sagavaDatAmAM lAgI jAuM) (e loko bIjA) dukAna choDe nahIM jAte e loko to rAte ATha vAgye jAya. Akho dI' sAdhu AvyA hoya to bicArA sAmuMya na jove. kIdhuM: A te zuM che ! tamArA dhaMdhAnI eTalI nivRtti na maLe dhaMdhA ADe! dhaMdhA kare che, barAbara cAle che ne sAMje barse-traNaseMnI pedAza thAya che to ya ke sAdhu Ave to pachI rAte ATha vAgyA jAya-nAmuM-bAmuM lakhI baMdha karIne dukAna ne pachI jAya. sAdhu kahe, "rAtaDiyA AvyA. AhAhA ! dhaMdhA ADenA prema ADe nivRtti kayAM ene karavI. (zrotAH-dhaMdhAmAM rUpiyA maLe ne.) dhULamAMya rUpiyA maLatA nathI, mamatA maLe che, tyAM nahIM bhAI praviNabhAI ? AhAhA! (ene) mamatA maLe che, paisA to dUra dUra rahI jAya che. AMhI bhagavAna kuMdakuMdAcArya ne amRtacaMdrAcAryano pokAra che ke AtmAmAM vikAra thAya che to karmane AtmA beya maLIne vikAra thAya che e badhI (vAta) jUhI che. e tarka che je samajaNane mATe, e tarka upasthita karavAmAM Ave che ne ? to tArI vAta jUThI che. AtmA ekalo svataMtra vikArano kartA thaIne vikAra kare che-kartA, svataMtra che paranI apekSA che nahIM. AhAhA ! (zrotA:sidhdhAMta che ne ke parAzrita vyavahAra ne nizvaya svaAzrita) parAzrita vyavahAra, nizcaya svAzraya to svAzraya eTale svarUpa caitanya mUrti ! (nijAtmA) eno Azraya e svAzraya ! vikAra che parAzrita, parAzrita che paNa kare che potAnAthI, vikAra karAve che koNa? parAzrita para karAve che? parano Azraya kare che-Azraya kare che svataMtra ! potAno AtmA kare che Azraya. are, e to guNabheda karo to ya vyavahAra che. vyavahArano artha zuM ke "bheda karavo' e vyavahAra to e parAzraya thaI gayo. tame abhedamAM bheda pADo cho e to bheda thaI gayo. abheda cidAnaMda prabhu! akhaMDAnaMda prabhu che. AhAhA ! jemAM vikAra to nathI paNa paryAya jemAM nathI evo jJAyakabhAva enI dRSTi karavI e samyagdarzana ne dharmanI zaruAta che. AhAhA ! bAkI, badhAM thothAM che, e kahe che juo. bhAvArtha:- jo ema mAnavAmAM Ave ke "jIva ane pudgalakarma bheLAM thaIne rAgAdirUpe pariName che." dekho ! che ne? jIva ane karma maLIne rAga-dveSa, viSaya-vAsanA, mithyAtva Adi bhAva, beya maLIne pariName che to bannene rAgAdirUpa pariNAma siddha thaze to rAgAdi pariNAma bannene siddha thAya, jaDane paNa rAgAdi (thAya) ne AtmAne paNa rAgAdi (thAya), paraMtu pugalakarma to rAgAdirUpe jIvarAgAdirUpe kadI pariNamI zakatuM nathI. pudgalakarma to rAgAdirUpajIvarAgAdirUpa kayAreya pariNamI zakatuM nathI-AtmAne rAga kadApi karAvI zake nahIM. che? rAgAdi zabda pariNAma rAga-dveSa, viSayavAsanA, mithyAtva Adi badhAM vikArabhAva samajavA. Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 samayasAra siddhi bhAga-5 AhAhA! e jIvarAgAdirUpa kyAreya pariNamAvI zakatuM nathI, koNa ? pudgalakarma ! pudgalakarma jIvanA rAgadveSarUpa kadI pariNamAvI zake nahIM. AhAhA ! eTalA mATe pudgalakarmano udaya jo ke rAgAdi pariNAmanuM nimitta che, bhale ho ! karmano udaya nimitta che. enAthI bhinna ja-udayathI bhinna ja potAnA rAgAdi pariNAma che. karmathI thatA nathI ne karme karAvyA nathI. AhAhA ! moTo vAMdho A 'isarImAM' (zrI gaNezaprasAda varNIjI sAthe ) A carcA moTI cAlI hatI-moTI cAlI'tI ! ( i ) phUlacaMdajIe kabUla karyuM hatuM ke svAmIjI ( sadguru zrI kAnajIsvAmI ) kahe che ke vikAra nizrcayathI, 52nA kA2ka vinA, (potAthI ) thAya che ema bolyA. eka phUlacaMdajI nIkaLyA. AMhI ApaNA beThA'tA rAmajIbhAI ne hiMmatabhAI badhAM hatA, (saMvata ) te2nI sAla, keTalA varasa thayA ? bAvIsa, bAvIsa ! ahIM e kahe che, rAga-dveSa vikAra potAnI paryAyamAM potAthI thAya che svataMtra ajJAnapaNe karma maLIne thAya che to banne maLIne thAya che to to bannene rAga Avyo, banne maLIne ja, jaDa ne caitanyanA pariNAma bhinna ekadama bhinna. karmanA pudgalathI rAgAdi ajJAnabhAva, karmathI bhinna che to bhinnane bhinna (vikAra ) karAve evuM kyAreya hotuM nathI. tethI enAthI bhinna ja jIvanA pariNAma che. lyo ! AhAhAhAhA! have ahIM nayavibhAgathI kahe che ke AtmAmAM karma badrasRSTa che ke abaddhasRSTa che-te have kahe che gAthA-141 che jarI sUkSma vAta Avaze, vizeSathI...... ( zrotAH- pramANa vacana gurudeva !) ahIM to karavAlAyaka che je nirmaLaparyAya e paNa jemAM nathI. AhA... hA ! AtmA 'kartA' ane nirmaLaparyAya 'karma' -e paNa upacAra che, (ema kahe che). samajANuM kAMI ? "to pachI te dhyAnAvalI AmAM kaI rIte upajI"bhASA joI ? "thaya sA thamatra nAtA" -pATha ema cheH A kema utpanna thaI ! A paryAyanI, mokSamArganI vAto badhI kathana (mAtra che), vastumAM nathI; (to ) utpanna kyAMthI thaI- "AmAM kaI rIte upajI." pachI artha karyoH "arthAt dhyAnAvalI A paramAtmatattvamAM kema hoI zake." upajI eTale paryAyamAM nirvikalpa (dhyAnAvalI ) UpajI ne...! ( e ) vastumAM kyAM che? AhA... hA ! bhAre vAta AvI che! (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 305, niyamasAra zloka-120) Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-141 u88 ( gAthA-141 ) kimAtmani baddhaspRSTaM kimabaddhaspRSTaM karmeti nayavibhAgenAha jIve kammaM baddhaM puDheM cedi vvhaarnnybhnnidN| suddhaNayassa du jIve abaddhapuDhe havadi kammaM / / 141 / / jIve karma baddhaM spRSTaM ceti vyvhaarnybhnnitm| zuddhanayasya tu jIve abaddhaspRSTaM bhavati krm||141 / / jIvapudgalakarmaNorekabandhaparyAyatvena tadAtve vyatirekAbhAvAjjIve baddhaspaSTaM karmeti vyvhaarnypkssH| jIvapudgakarmaNoranekadravyatvenAtyantavyatirekAjjIve'baddhaspRSTaM karmeti nishcynypkssH| AtmAnAM karma baddhaspaSTa che ke abaddhaspaSTa che' -te have nayavibhAgathI kahe che - che karma jIvamAM baddhaspaSTa-kathita naya vyavahAranuM; paNa baddhaspaSTa na karma jIvamAM-kathana che naya zuddhanuM. 141. gAthArtha-[nI] jIvamAM [ varma] karma [ vadhuM](tenA pradezo sAthe) baMdhAyeluM che [2] tathA [] sparzAyeluM che [kRti] evuM vyavahAranayamatima] vyavahAranayanuM kathana che [1] ane [ nIve] jIvamAM [varSa ] karma [gavaddhaskRSTa] aNabaMdhAyeluM, aNasparzAyeluM mavati] che evuM[ zuddhanayaW] zuddhanayanuM kathana che. TIkA:-jIvanA ane pudgalakarmanA ekabaMdha paryAyapaNAthI jotAM temane te kALe bhinnatAno abhAva hovAthI jIvamAM karma baddhaspaSTa che evo vyavahAranayano pakSa che. jIvanA ane pudgalakarmanA anekadravyapaNAthI jotAM temane atyaMta bhinnatA hovAthI jIvamAM karma abaddhaspaSTa che evo nizcayanayano pakSa che. pravacana naM. 219 gAthA-141 maMgaLavAra, phAgaNa suda-15, tA. 13/3/'79 adhikAra ghaNo sUkSma che, paNa yathArtha che-anaMtakALamAM jIve yathArthapaNe to sAMbhaLI nathI (A) vAta. ohoho ! e vAta! samayasAra 141 gAthA! ahIM jarI sUkSma kahe che. have ahIM navibhAgathI kahe che ke AtmAmAM "karma baddha spaSTa che ke "abaddhaspaSTa che' -ekaso ekatAlIsa (gAthA che). AhAhA! jIve kammaM baddhaM puDheM cedi vvhaarnnybhnnidN| suddhaNayassa du jIve abaddhapuDhe havadi kmm||141 / / Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 samayasAra siddhi bhAga-5 che karma jIvamAM baddhasRSTa-kathita naya vyavahA2nuM; paNa baddhasRSTa na karma jIvamAM-kathana che naya zuddhanuM. 141. TIkA :- ekaso ekatAlIsanI TIkA, jIvanA ane pudgalakarmanA, bhagavAna AtmA jIva ane pudagalakarma jaDa, e ekabaMdhaparyAyapaNAthI, beyane baMdha saMbaMdha che nimitta nimitta, paranI sAthe to koI saMbaMdha che ja nahi, paNa AMhI karmanI sAthe (je ) saMbaMdha che e vyavahA2nayathI che. che ? ekabaMdha paryAyapaNAthI jotAM, temane te kALe bhinnatAno abhAva che. karma jaDa che ane AtmA cetana bhagavAna AnaMdasvarUpa che, beya eka samayamAM...baMdhaparyAyanI emAM dRSTithI juo, to vyavahA2nayathI ene che, baMdha che. AhAhA ! evo vyavahAranayano pakSa che. sUkSma che bhAI bhagavAna AtmA, caitanyasvarUpa aMdara AnaMdasvarUpa prabhu, enI paryAyamAM karmajaDano saMbaMdha, baMdhanI paryAyadRSTithI jovAthI, vyavahAranayathI che ema kahevAmAM Ave che. samajANuM kAMI ? jIvanA ane pudgalakarmanA aneka dravyapaNAthI jovAmAM Ave to bhagavAna AtmA dravya bhinna che, karma2jakaNa e bhinna cIja-bhinna cIja che, bahAranI to vAta zuM ka2vI ? to Atmatattva je aMdara saccidAnaMda prabhuzuddha AnaMdadhana AtmA, ene karmano saMbaMdha nizcayathI che nahIM, vartamAna paryAyadeSTithI jovAthI vyavahArardaSTithI pakSa che ema kahevAya che. AhAhA! nizcayathI juo. che ? jIvanA ane pudgalakarmanA anekadravyapaNAthI jo to jIva bhinna tattva che, karma bhinna tattva che, beya dravya eka nathI. karma jaDa ane prabhu caitanya AtmA bhagavAna e beya dravya ja bhinna che. bahA2nI to vAta zuM kahevI ? AhAhA ! badhAM bhinna padArtha, potapotAne kA2Ne che badhA, paNa ahIMyAM karmano saMbaMdha je che aMdaramAM nizcayadRSTithI dekho to bhagavAna AtmA ane karmano saMbaMdha che ja nahIM. AhAhA ! sUkSma vAta che bhAI. anaMtakALamAM kyAre'ya karyuM nathI. oho..corAzI lAkha yoniomAM paribhramaNa karatAM-karatAM anaMta bhava vItyA paNa A AtmA aMdara karmanA saMbaMdha vinAnI cIja che, evo nayano pakSa paNa kadI karyo nahi. AhAhA ! samajANuM kAMI... ? ghaNI sUkSma vAta che, adhikAra. AhAhA ! A zarIra to mATIjaDa dhULa che e to AtmAmAM che nahIM. ahIMyA to ATha karma je aMdara che, e paNa AtmAnI cIjamAM e cIja nathI. kemake eka dravyamAM bIjA dravyano abhAva che. AhAhA ! AvI vAta che. vItarAga sarvajJadeva trilokanAtha 52mAtmA, Indro ne gaNadharonI vacce A kahetA hatA. prabhu birAje che mahAvidehamAM sImaMdha2 bhagavAna, tyAMthI A vANI AvelI che. bhagavAna ema kahe che kuMdakuMdAcArya, ke bhagavAna ema kahetA hatA, ke AtmA aMdara vastu che bhagavAna aMdara, ene karmano saMbaMdha kahevo e vyavahA2 che, upacAra che Aropita kathana che. paNa e to karmanA saMbaMdha rahita jIva bhinna cIja che. e nizcayanayano pakSa che. pakSano arthaH- huM karma baMdhanathI rahita chuM ekalo, evo eka nayano eka vikalpano pakSa che, sUkSma vAta che bhAI. 52mAtmA jinezvara vItarAga paramAtmAnuM kathana atyAre bahu gUma thaI gayuM che. AMhI 52mAtmA kahe che e...kuMdakuMdAcArya ADatIyA thaIne bhagavAnanI vAta kare che. AhAhA! Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-141 391 prabhu tArI cIja je aMdara che, e karmanA saMbaMdhathI rahita prabhu che. AhAhAhA ! paNa e karmanA saMbaMdhathI rahita che, evo eka vikalpa karavo e nizcayanayano pakSa che. e paNa AtmAnuM sAdhana nathI. AhAhA ! e sAdhana nahi, AgaLa kaheze, kemake evo baMdha karmathI baMdha che AtmAno saMbaMdha che, evA vyavahArano niSedha to ame pahelethI ja karatA AvyA chIe. paNa ahIMyA AtmA karmathI rahita che-karmabaMdha rahita che, evI aMdara cIja che caitanyasvarUpa bhagavAna, e karmanA saMbaMdhathI rahita che, evo eka nizcayanayano pakSa eTale vikalpa che nizcayanayano pakSa eTale vikalpa eTale rAga che pakSa. AhAhA ! samajANuM kAMI ? to, kahe che (jIvanA ane pugalakarmanA aneka dravyapaNAthI jotAM temane) atyaMta bhinnatA hovAthI jIvamAM karma abaddhaspaSTa che evo nizcayanayano pakSa che. pakSa eTale vikalpa che. samajANuM kAMI? bhAI, gAthA to bahu UMcI AvI che have. AhAhA ! bhagavAna trilokanAtha ema kahe che prabhu, tArI cIja aMdara karmathI bhinna che evo vikalpa tane thAya che-nizcayanayano pakSa, e paNa tAre choDavo paDaze.rAyacaMdabhAI! AhAhA ! AvI vAta che. tAre janma maraNathI rahita thavuM hoya, corAzInA avatAramAM rakhaDIne anaMtavAra janama-maraNa karIne thAkyo nathI, thAka nathI lAgyo, ke che e janama-maraNa rahita thavuM hoya to pahelAM, AtmA karmathI baMdhAyela nathI evo je nizcayanayano vikalpa che tyAM sudhI Avyo, paraMtu tethI zuM? che paNa tethI zuM? (juo !) 141 nI pAchaLa gAthA 142 nI zarUAta (mathALe) paNa tethI zuM? nizcayanayathI bhagavAna AtmA karmabaMdhanA saMbaMdhathI rahita che evo je pakSa eTale vikalpa eTale rAga che e nizcayanayano pakSa che. AhAhAhA ! prabhu! AMhI sudhI tuM Avyo, tethI zuM? ramaNIkabhAI ? AhAhA ! Avo mAraga che prabhu. AhAhAhA !trilokanAtha jinezvaradeva paramezvara kevaLajJAnI paramAtmAnI divyadhvani dvArA AvelI vAta e AgamamAM racAyelI che. AhAhA ! omakAra divyadhvani sAMbhaLIne Agama racyAM. AhAhA ! e Agama sAMbhaLIne bhavijIva saMzaya TALe che. AhA ! (saMzaya) zuM? ke huM karmano saMbaMdha to mArAmAM che ja nahIM, e to pahelethI niSedha karatA AvyA chIe, zarIra to jaDa-mATI che enAthI to koI saMbaMdha che nahIM, strI-kuTuMba parivAra para vastu che enAthI AtmAno koI saMbaMdha che nahi, ahIMyAM to karma je jaDa che-pUrve je eNe puNya-pApanA bhAva karyA hatA ethI karma baMdhANI che e karmano saMbaMdha che e paNa vyavahAranayanuM upacArika kathana che. AhAhA ! bhagavAna ! tuM to karmanA saMbaMdhathI rahita cho ne? evo nizcayanayano pakSa kare che e paNa eka vikalpa che ema kahe che. AhAhAhA! mAraga vItarAgano mAraga alaukika che bApu, zuM kIdhuM? samajANuM kAMI ? viSaya ghaNo satya che. jene AtmAnuM kalyANa karavuM hoya ane janamamaraNa corAzInA avatAra karatAM karatAM anaMtabhava gayA prabhu, ethI jo chUTavuM hoya, to huM karmasaMbaMdhathI rahita chuM evo eka nizcayanayano vikalpa che tyAM sudhI Avyo tethI zuM, ema kahe che. AhAhAhA ! bhagavAna aMdara caitanya svarUpa aMdara zuddha cidAnaMda AtmA, vastu che e karmanA saMbaMdhanA bhAvathI to rahita che. kemake karma pa25dArtha che eno to emAM abhAva che. paNa abhAva che evo eka nizcayanayano svaAzrayano vikalpa UThAve che huM abaddha chuM evo vikalpa eTale rAganI vRtti utpanna thaI.ahIM sudhI Avyo, tethI Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 samayasAra siddhi bhAga-5 zuM? (zrotA- e vikalpanuM zuM karavuM) I ja kahe che vikalpane toDI nAkha, to tane lAbha-kalyANa thaze. koNe pUchayuM? (zrotA:- navalacaMdabhAIe) A I ja kahe che. AhAhA ! (zrotA:- ekalA ekalA zuM karavuM?) ekalA A karavuM aMdara, vikalpa toDIne (nirvikalpa)svarUpamAM ekAgra thavuM. AhAhA! bhagavAna AnaMdaprabhu AtmA, saccidAnaMda sat eTale zAzvata jJAna ne AnaMdano piMDa prabhu aMdara eno paNa nizcayanayanA pakSano vikalpa UThAve che, tethI zuM? tyAM sudhI Avyo tethI zuM tAre lAbha zuM che emAM tAre? AhAhA ! samajANuM kAMI? 1 jhINI vAta che prabhu! AhA! bhagavAna aMdara AtmA, karmabaMdhananA saMbaMdha rahita che, parano to saMbaMdha che ja nahIM, paNa karmabaMdhanano saMbaMdha je ekakSetrAva gAyuM che, enAthI paNa huM saMbaMdha rahita chuM, evo eka svAzrita vikalpa UThAve che, rAganI vRtti, nizcayanayathI huM abaddha chuM parathI rahita chuM evo vikalpa eTale rAganI vRtti UThe che ene AMhI kahe che ke enAthI zuM? tyAM sudhI Avyo toya tAruM kalyANa nahi thAya. jhINI vAta A to prabhu. AhAhA ! prabhu caitanyamUrti bhagavAna aMdara AnaMdasvarUpa che, enA nizcayanA pakSamAM tuM Avyoane Ubho rahIne tyAM rokAI jaIza to tane lAbha nahi thAya. AhAhAhA! are, corAzInA avatAramAM rakhaDatAM prabhu, kahe che ke ahIMyAM sudhI Avyo keTalIya vAra. AhAhA ! samajANuM kAMI ? mArI cIja aMdara vastu che, ene karmano saMbaMdha che eno to niSedha karatA AvyA chIe, AgaLa kaheze. paNa ahIM to karmasaMbaMdha rahita che, evI eka vikalpa vRtti UThe che, nizcayanayanA pakSanI svAzraye, prabhu tyAM sudhI Avyo temAM tAruM kalyANa zuM thayuM? samajANuM kAMI? devaguru zAstranI bhaktivinaya e to vikalpa che enI to ahIM vAta che nahi, AhAhA ! enAthI to tAruM kalyANa thaze, evuM che nahi, paNa tuM aMdara vastu karmanA-jaDanA saMbaMdharahita vastu che, kemake e karma paNa dravya che ne te paNa eka vastu cho, to eka dravyane bIjA dravya sAthe saMbaMdha che nahIM, A rIte Avyo aMdara ke huM to abaddha chuM-karmanA saMbaMdhanA baMdhathI rahita chuM che evuM paNa Avo vikalpa UThAve che. AhAhAhA ! praviNabhAI ! tamAre tyAM paisA baisAmAM A sAMbhaLavA maLe tevuM nathI tyAM kyAMya. paisAne to kAMI saMbaMdha nathI kahe che tAre ne zarIrane to kAMI saMbaMdha nathI. A to jaDa-mATI-dhULa che paNa aMdara karmabaMdhana je che, tArA bhAvathI karmabaMdhana je thayuM karmanA kAraNathI huM baMdhasahita chuM e paNa vyavahAranayano pakSa viSaya choDI de, e to choDI de, paNa huM baMdharahita chuM-karmanA saMbaMdhathI huM rahita chuM (abaddha chuM) evo nizcayanayamAM AMgaNe AvIne vikalpa UThAve che, tethI zuM? AhAhAhA! Avo prabhuno mAraga che bhAI. duniyAmAM to kaMIka-kaMIka rokAIne kyAMya paDyA che. (zrotA - zarUAtamAM to evo vikalpa Avato ja hazene ) Ave paNa kahe che ke tethI zuM? e to kahe che. ahIM sudhI tuM Avyo tethI zuM thayuM tAre? bhagavAna tArI cIja (AtmA) to je e nizcayanayano vikalpa che, tenAthI rahita che aMdara e vikalpa tAro hoya to kyAreya chUTe nahIM. e tAro che nahIM. AhAhAhA! huM karmabaMdhana rahita chuM evI je vikalpanI vRtti UThe che tyAM sudhI Avyo paNa kahe che paramAtmA, tethI zuM thayuM tAre? enAthI tane lAbha zuM thayo? AhAhAhA! (zrotAH- samyaka ekAMtano pakSa e huM nahIM?) e A chuM evo bheda kare che ne vikalpa UThe che Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-141 393 e nahIM. mAraga prabhunA. e vikalpa che e rAga che. huM abaddha chuM amUDha chuM zuddha chuM evo vikalpa UThe che, e rAga che. e nizcayanayanA pakSano svanI apekSAthI UThelo rAga che. to ethI tane lAbha zuM thayo? samajANuM kAMI ? bIjAthI to lAbha nahIM. AhAhA ! devaguruzAstranI bhakti karavI, e to rAga che enAthI to tane lAbha nathI. AhAhA ! paramAtmA ema pharamAve che, trilokanAtha jinezvaradeva, enI AjJA pramANe kuMdakuMdAcArya jagatane jAhera kare che. prabhu tuM aMdara che ne cIja saccidAnaMda prabhu. "siddhasamAna sadA pada mero" AhA! cetanarUpa anUpa amUrata "cetanarUpa anUpa amUrata' ene koI upamA nathI amUrtika vastu che, "siddha samAna sadA pada mero' AhAhA ! Avo vikalpa Ave che tyAM sudhI kyAM tAruM kArya thayuM? AvI vAta che bhagavAna! AhAhA ! bhAgyazALIne to kAne paDe evI vAta che, evI cIja atyAre bahu gupata thaI gaI prabhu zuM karIe? saMpradAyamAM to A vrata karo ne apavAsa karo ne bhakti karo ne pUjA karo ne (tethI) kalyANa thAze ne tArI deze, e to kyAMya vAta rahI gaI. paNa AMhI to huM AtmA abaddha eTale che e abaddha eTale muktasvarUpI ja che AtmA, paNa muktasvarUpa chuM, abaddha chuM evo vikalpa je vRtti UThe che, e baMdhanuM kAraNa che. AhAhA ! che? gAthA bahu sArI AvI gaI che. amArA ramaNIkabhAI AvyA che ne ramaNikabhAI pAleja hiMmata bahu karI che. vakhANa bahu karatA. A bApu thAya che (thavA yogya ) zuM thAya te badhuM, A saMsAramAM zuM na bane? e kahyuM ne. e to Ama lagana thatA'tA maMDapamAM hatA, nIce sarpa Avyo, DaMkha mAryo to marI gayo (vararAjA) to lagana karatA-karatA marI gayo, DhaLI gayo. AhAhA!dehanI sthiti purI thavAnI bApA ene koNa roke ? eka samaya paNa adhika jinendradeva paNa pheravI na zake, prabhu! AhA! AMhI to kahe che prabhu. huM abaddha chuM, jJAna chuM, zAMti chuM, AnaMda chuM, svaccha chuM, prabhu chuM mArI cIja paramezvara svarUpa che. evo vikalpa UThAve che rAga, prabhu ethI tane zo lAbha che? AhAhA! jhaverInI dukAnamAM aMdara Avyo paNa aMdara AvIne AvuM karavA (lAgyo) ke A jhaverAta che ne A che ne A che ne, ethI tane zo lAbha thayo? AMgaNuM choDIne aMdaramAM jA. AhAhA! AvI vAta che. che? tethI zuM? arthAt AMhIM sudhI tuM Avyo tethI tArA AtmAno lAbha zuM che? tethI dharma zuM thayo? e vikalpa che te Asrava che, baMdhano bhAvabaMdha che. AhAhA! baMdharahita chuM evo vikalpa paNa bhAvabaMdha che. A vItarAga Ama kahe, vItarAga ema kahe, ke amArI bhakti karavAthI paNa tane to rAga thaze. tamArA dravyano Azraya le, to tane dharma thaze. AhAhA! dravyanA AzrayamAM paNa nizcayanayanA vikalpamAM Ubho rahIza, to paNa AtmAno Azraya nahIM laI zake. zAMtibhAI ! AvuM che prabhu! AhAhA! je AtmA te bane nayapakSone oLaMgI gayo che-pAra thayo che dekho. che je AtmA bane nayapakSo-vyavahArano pakSa to chUTI gayo, paNa nizcayanayanA pakSane paNa choDIne je choDI cUkyo che ene, pAra thayo che te ja samayasAra che. e AtmA che. zuM kahyuM samajANuM? huM abaddha chuM mukta chuM, evo vikalpa nayapakSano che e paNa choDIne aMdaramAM AtmAno nirvikalpa anubhava kare che samayasAra AtmA che. tyAre ene samyagdarzana thAya ne kalyANa thAya che. AhAhA ! (juo ne!). Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 samayasAra siddhi bhAga-5 che ke nahIM ? nyAM to kAMI vakhata maLato no hoya vAMcavAmAM samayasAra( zrotAH- vAMcIe chIe ne) paNa e vakhata to kyAM lye che vAMcavA mATe ? AhAhA ! vAMce to sUjha paDe evuM nathI. AhAhA ! prabhu, tuM koNa cho aMdara ? tArI cIja to 'huM abaddha chuM' evA vikalpathI paNa pA2 che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? je AtmA banne nayapakSone pAra karI cUkyo che vyavahA2nA pakSane to (choDAvavA jevo kahIne niSedha karatA ) AvyA chIe, paNa nizcayanayano pakSa paNa choDI de! pakSa choDI de AhAhA ! bhagavAna to aMdara zuddhacaitanyaghana AnaMdakaMda prabhu che. enuM avalaMbana laIne anubhava nirvikalpa banIne kara to tane samyagdarzana thaze ne janma-ma2Nano aMta thaze. AhAhA ! e gAthA pUrI thaI je AtmA te banne nayapakSone oLaMgI gayo che te ja samayasAra che ema have gAthAmAM kahe che :- e have gAthA dvArA kahe che. e vAta jarI lokone AkarI paDe : 'kAraNaparyAya'. e vAta cAlatI nathI ne.. ! cAlatI nathI--kayAya che nahIM. kA2NaparyAya phakata 15mI gAthA 'niyamasA2' mA ja lIdhI che. ane eno artha khUba spaSTa karyo hato te vakhate. ane e kAI cAle ? A to aMtaranI vAto che, bApu !( kAraNaparyAya ) bIje nathI. tyAM ja lIdhI che. cAdamI gAthA... pachI 15mI gAthAmA lIdhuM che. ahIMyAM mokSamArga che ne ! " A 'niyamasAra' meM mArI bhAvanA mATe banAvyuM che" -ema kuMdakuMda-AcArye kahyuM. to sAramA sAra vastu emA nAkhI che. jhINI vAta che, prabhu ! 15mI gAthAmA che spasTaH "kA2NapAya" e dhruva che. jema dravya dhruva che, guNa dhruva che. samudra jema kAyama che, enuM jaLa kAyama che, enI sapATI paNa upara kAyama che. ane Ama u52 pANIno je loDha Ave che. ochovato. (tema ) e udaya, upazama, kSayopazama, kSAyika, e to pachI u52no loDha che. A to jhINI vAta che, bApu ! badhI vAto samajavI paDaze, bApu ! zuM thAya ? paNa atyAre A vAta cAlatI nathI. eTale ekadama samajAvavI ane samajavI (jarI agharI che). 'kAraNaparyAya' dhruva che, e vAta cAlatI nathI. vaLI 'kA2NaparyAya dhruva' ema kema kahyu ? paryAya kahevI ane ( te ) dhruva ? ! ( zrotAH ) A paryAya zrutapramANa kahevAya ? ( uta2: ) pramANa eTale ? kahyu ne...! keTalI vAto thaI gaI. ( kA2NaparyAya e dhruva che). ane upazama, kSayopazama, kSAyika paNa paryAya che ( paNa e utpAdavyayarUpa che ). pachI prazna zuM thAya che ? dravya-guNa che e pAriNAmika bhAva che. ane e upazama, kSayopazama, kSAyikabhAvanI paryAya che te pragaTa mokSamArgaparyAya che. ( zrotAH ) A paryAya kaI gaNavI ? (uta2: ) A traNamAMthI game te- upazama hoya, kSayopazama hoya, kSAyika hoya. (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 176-177,niyamasAra zloka-109 ) Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-142 395 30) - C gAthA-142 ) * - - tata: vikrama kammaM baddhamabaddhaM jIve evaM tu jANa nnypkkhN| pakkhAdikkato puNa bhaNNadi jo so smysaaro||142|| karma baddhamabaddhaM jIve evaM tu jAnIhi nypkssm| pakSAtikrAntaH punarbhaNyate yaH sa smysaarH||142|| yaH kila jIve baddhaM karmeti yazca jIve'baddhaM karmeti vikalpaH sa dvitayo'pi hi nypkssH| ya evainamatikrAmati sa eva sakalavikalpAtikrAntaH svayaM nirvikalpaikavijJAnaghanasvabhAvo bhUtvA sAkSAtsamayasAra: smbhvti| tatra yastAvajjIve baddhaM karmeti vikalpayati sa jIve'baddhaM karmeti ekaM pakSamatikrAmannapi na vikalpamatikrAmatiH yastu jIve'baddhaM karmeti vikalpayati so'pi jIve baddhaM karmetyekaM pakSamatikrAmannapi na vikalpamatikrAmati; yaH punarjIve baddhamabaddhaM ca karmeti vikalpayati sa tu taM dvitayamapi pakSamanatikrAman na viklpmtikraamti| tato ya eva samastanayapakSamatikrAmati sa eva samastaM viklpmtikraamti| ya eva samastaM vikalpamatikrAmati sa eva samayasAraM vindti| paNa tethI zuM? je AtmA te banne nayapakSone oLaMgI gayo che te ja samayasAra che, -ema have gAthAmAM kahe che - che karma jIvamAM baddha vA aNabaddha e nayapakSa che; paNa pakSathI atikrAMta bhAkhyo te "samayano sAra" che. 142. gAthArtha-[ nIve] jIvamAM [ ] karma[vaddhama] baddha che athavA [ gavadbha] abaddha che- [vaM tu] e prakAre to [ nayakSama] nayapakSa [nAnAdi] jANa; [punaH] paNa [...] [pakSAtiPI7:] pakSAtikrAMta (arthAt pakSane oLaMgI gayelo )[makhyate] kahevAya che [sa:]te [samayasara:] samayasAra ( arthAt nirvikalpa zuddha Atmatattva) che. TIkA-jIvamAM karma baddha che" evo je vikalpa tathA jIvamAM karma abaddha che" evo je vikalpa te banne nayapakSa che. je te nayapakSane atikrame che (-oLaMgI jAya che, choDe che), te ja sakaLa vikalpane atikramyo thako pote nirvikalpa, eka vijJAnaghana svabhAvarUpa thaIne sAkSAt samayasAra thAya che. tyAM (vizeSa samajAvavAmAM Ave che ke)-je "jIvamAM karma baddha che" ema vikalpa kare che te "jIvamAM karma abaddha che" evA eka pakSane atikramato hovA chatAM vikalpane atikramato nathI, ane je "jIvamAM karma abaddha che' ema vikalpa kare che te paNa "jIvamAM karma baddha che" evA eka pakSane atikramato hovA chatAM vikalpane atikramato nathI; vaLI je "jIvamAM karma baddha che ane abaddha paNa che" ema vikalpa kare che te, te bane Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 samayasAra siddhi bhAga-5 pakSane nahi atikramato thako, vikalpane atikramato nathI. tethI je samasta nayapakSane atikrame che te ja samasta vikalpane atikrame che; je samasta vikalpane atikrame che te ja samayasArane prApta kare che -anubhave che. bhAvArtha-jIva karmathI "baMdhAyo che" tathA "nathI baMdhAyo'-e banne nayapakSa che. temAMthI koIe baMdhapakSa pakaDayo, teNe vikalpa ja grahaNa karyo; koIe abaMdha pakSa pakaDayo, teNe paNa vikalpa ja grahaNa karyo; ane koIe banne pakSa pakaDayA, teNe paNa pakSa rUpa vikalpanuM ja grahaNa karyuM. paraMtu evA vikalpone choDI je koI paNa pakSa na pakaDe teja zuddha padArthanuM svarUpa jANI te-rUpa samayasArane-zuddhAtmAne-pAme che. nayapakSa pakaDavo te rAga che, tethI samasta nayapakSane choDavAthI vItarAga samayasAra thavAya che. have, "jo Ama che to nayapakSanA tyAganI bhAvanAne kharekhara koNa na nacAve? ema kahIne zrImAnuM amRtacaMdra AcArya nayapakSanA tyAganI bhAvanAnAM 23kaLazarUpa kAvyo kahe che gAthA-142 upara pravacana kammaM baddhamabaddhaM jIve evaM tu jANa nnypkkhN| pakkhAdikkato puNa bhaNNadi jo so smysaaro||142|| che karma jIvamAM baddha vA aNabaddha e nayapakSa che; paNa pakSathI atikrAMta bhAkhyo te "samayano sAra' che. 142. TIkA - ekaso beMtAlIsa (gAthAnI) TIkA "jIvamAM karma baddha che" evo je vikalpa-rAga ane "jIvamAM karma abaddha che evo je rAga e bane nayapakSa che. nayano "pakSI che. nAtikAnta aMdaramAM nathI gayo. AhAhA ! bhagavAna AnaMdasvarUpa prabhu e vikalpathI pAra, vikalpathI atIta che, je te nayapakSane atikramyo thako-je te (bane) nayapakSane atikrame che, adhikAra evo Avyo che bhAI. ' are! A manuSyapaNAmAM karavA lAyaka hoya to A che. bAkI badhAM thothAM che. A bhava te bhavanA abhAva mATeno bhava che. AhAhA ! e bhavano abhAva kema thAya? e kahe che. je e nayapakSane atikrame che ene ullaMghana karI de che. vikalpa-rAga che ene choDI de che. AhAhA ! sUkSma vAta che prabhu. AhAhA! AtmAne to "bhagavAna" tarIke bolAve che boMtera gAthAmAM bhagavAna tarIke bolAve che. bhagavAna AtmA e to jJAnaghana-AnaMdakaMda vikalpAtIta, rahita che. sUkSma vAta che bhAI loko to bahArathI jANe kAMIka dayA-dAna-vrata ne bhakti kare to jANe ke te kalyANa thaI jaze A jAtrA kare lyo ne zetrujAnI ne sanmedazikharanI e to rAga che. eya? A cha gAu pharyAne ughADe page rAga che, narendrabhAI, AMhI to AvI vAta che prabhu! AhAhA! e vikalpa UThe che enAthI bhagavAna zUnya che. evo rahita prabhu aMdara che. AhAhA! trilokanAtha vItarAga paramezvara kevaLajJAnI samosaraNamAM vartamAna birAje che, e kahe che e A vAta che. Indro ne gaNadharonI vacce mahAvideha jamIna para che (e) kSetra. bhagavAna Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-142 397 pAMcase dhanuSano deha che, be hajAra hAtha UMcA che. AhAhA! karoDapUrvanuM AyuSya che. karoDapUrva? eka pUrvamAM sIttera lAkha karoDa ne pa6 hajAra karoDa varasa jAya evo eka pUrva (no kALa che) evA karoDapUrvanuM prabhunuM AyuSya che. atyAre vartamAna che ne haju to ghaNA varSa rahevAnA che, behajAra varSa pahelAM kuMdakuMdAcArya tyAM gayA hatA, tyAMthI A saMdeza lAvyA. AhAhAhA ! AkarI vAta che prabhu, AhA! hajI bahAranA vepAra-dhaMdhAmAMthI chUTavuM kaThaNa paDe ene. AhAhA ! ene AMhI to kahe che ke karmabaddha che e vyavahArano pakSa to choDI de, paNa baMdha rahita che evo nizcayanayano pakSa paNa choDI de, AhAhA ! che? je te nayapakSane atikrame che-ullaMghana karI de che choDI de che te ja samasta vikalpane atikramyo thako e samasta vikalpane choDIne, svayaM nirvikalpa prabhu aMdara, anaMta puruSArtha che. vikalpane choDIne vikalpa zabda rAga, vRtti choDIne svayaM nirvikalpa prabhu che aMdara-caitanyamUrti bhagavAna aMdara birAje che prabhu, tArA darzana karavA hoya to tyAM jA. AhAhAhA! A bhagavAnanA darzana to anaMta vAra karyo, mUrtinA ne samosaraNanA ne bhagavAna sAkSAta bhagavAnanA e to rAga che. Ave che paNa rAga che. A to aMdaramAM prabhu, nirvikalpa jJAnaghana-AnaMdakaMda prabhu AtmA atIndriya AnaMdano khajAno che. atIndriya anaMtaguNarUpa che-anaMta guNavALo evuMya nahi. anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta jeno aMta nahIM evo anaMta guNanuM jenuM ekarUpa prabhu aMdara che, e vikalpathI rahita nirvikalpa che. AhAhA ! tAre samyagdarzana pragaTa karavuM hoya, dharmanI pahelI sIDI dharmanI pahelI sIDI, to I vikalpone choDIne prabhu aMdara AnaMdasvarUpa nirvikalpa che, eka vijJAnaghanasvabhAvarUpa thaIne eka', vikalpa che eto bIjI cIja thaI gaI, enAthI bhinna thaIne, AhAhA! bhinna thaIne abheda nirvikalpa eTale vikalpano aMza nahIM jyAM, e nirvikalpa abheda cIja che. ekarUpa cIja che ene karmano saMbaMdha to nahIM, paNa vikalpano ya saMbaMdha nahIM. AhAhA ! ekaDe eka ne bagaDe be, jo vikalpa UThAve che to AtmAmAM bagADa thAya che, kahe che ne enAthI rahita ekarUpa AtmAne pakaDe che to nirmaLatA pragaTa thAya che. jhINI vAta bahu bhAI ! AhAhA! AvuM manuSyapaNuM maLyuM emAM AvI satya vAta sAMbhaLavA na maLe are I ke di' samaje ne ke di' kare? AhAhA! jiMdagI cAlI jAya che. jeTalo samaya jAya che e mRtyunI samIpa jAya che, mRtyuno samaya nakkI che. hai? nakkI che, bhagavAne dekhyuM che ke A samaya A kSetre A sthitiye Ayu pUruM thaI jaze. AyuSya A pramANe ATaluM che. AhAhA ! e juvAna ho ke, AhA! kahyuM hatuM ne eka vAra. malakApuramAM eka svarUpacaMda chokaro che, svarUpacaMda kuMvAro hato tyAre paNa mokSamArga (prakAzaka) che ne ToDaramallanuM kaMThastha karyuM hatuM ane pachI moTo vepArI che kApaDanodazahajArano to te di' hato atyAre to moTo haze, "te di'dazahajArano kApaDano vepArI kuMvAro hato ne moTo dhaMdho. mokSamArga prakAzaka moDhe pachI I paraNyo pachI eno eka mitra hato, aThayAvIsa varSano juvAna. e banne vAtu karatA'tA. nakhamAM roga nahIM, svarUpacaMda kahe mahArAja...ame be beThA'tA ne vAtuM karatA'tA emAM Ama cyuM meM Ama joyuM tyAM marI gayo, svarUpacaMda che chokaro malakApuramAM. AMhI to pracAreya ghaNo thaI gyo che ne? chokaro AkhuM mokSamArga prakAzaka kaMThastha-moDhe prazna karato enA uparathI lAgatuM ke, oho ! A to Ane Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 samayasAra siddhi bhAga-5 ATaluM badhuM ghaNuM yAda che, I kahe mahArAja mAro mitra beTho 'to (mArI) joDe ne nakhamAM roga nahIM ne A vAta karatAM uMDu thayuM meM joyuM to e marI gayo hato, deha chUTI gayo'to dehanI sthiti pUrI thavAnI hoya tyAre thAya ne emAM eka samayano pheraphAra koI karI zake nahIM. AhAhA! kevaLI pheraphAra na karI zake. svAmi kArtikeya anuprekSAmAM Ave che ne? je samaye janama-maraNa jyAM jema thavAnA che ene Indra, narendra ke jinendra paNa pheravI na zake. AhAhA ! AMhI to prabhu tArI dehanI sthiti pUrI thAya e pahelAM A karavAnuM che A bhAI bAkI, thothAM che badhuM bhale karoDa, be karoDa rUpiyA maLI jAya ne dhULa maLe ne, eya? AhAhA ! vastu Atmatattva e nizcayathI huM mukta chuM-abaddha chuM evo je vikalpa vRtti UThe che ene atikramIchoDIne aMdara nirvikalpa vastu Atmatattva che, ene jene vikalpano saMbaMdha nathI. abheda ne ekarUpa vastu che jemAM vikalpa be-paNuM che nahIM, evo nirvikalpa eka vijJAnaghana svabhAvarUpa vijJAnaghanasvabhAva. AhAhAhA ! pahelAM to ghI evA hatA pahelAM, pacAsa varSa pahelAM ziyALAmAM, evuM ghI hoya ke emAM tAvitho mAMDa mAMDa pese aMdara, AMgaLI ghusADe to phAMsa lAge, dhInI phAMsa lAgatI evAM ghI hatAM. dago dago nahoto ne tyAre, to have to dagA (thaI gayA bhega thayAM) e ghInI phAMsa lAge, (evuM jAmeluM ke ) mAgazara mahInAnuM ghI, ame to joyeluM che ne, celA-corAsI gAma che ne jAmanagara pAse evu thInuM ghI ke AMgaLI pese nahIM emAM tAvitho (pesADe) tAvitho paNa mAMDa mAMDa kheMce ema A jemAM tAvitho ne AMgaLI na pese, ema evo bhagavAna vijJAnaghana che emAM rAga ke vikalpa praveza na thaI zake. AhAhAhA! AvI vAta che. AhAhA! deha to mAMsa, hADakAM cAmaDAM che prabhu masANanI rAkha thaze AnI to. AMhI agni paDaze ne nIkaLaze AMhIthI. haLahaLahaLa A to mATI che, mATI che e ATalI nahIM rahe-masANamAM mATI ATalI nahIM rahe thoDIka raheze ane eno pavana Avaze to (zrotA:- I e UDI jaze.) rajakaNa, rajakaNa tArAM rakhaDaze ne jema rakhaDatI reta, paNa pachI naratana pAmIza kyAM ceta ceta nara ceta' -rajakaNa tArAM rakhaDaze, e rakhaDaze rAkha thaI jaze, jema rakhaDatI reta-retI jema rakhaDe che. AhAhA ! zuM kahevAya che ? (zrotA:- vaMToLiyo) vaMToLiyAmAM taraNA UDa ne ema UDI jaIza bApA pachI naratana pAmIza kyAM? ceta, ceta nara ceta. AhAhA! prabhu AvA samayamAM cetavAnA kALamAM jo na cetyo to prabhu pharI evo samaya tane kyAre maLaze? AhAhAhA ! vastu evI aMdara che, bhagavAna AtmA nirvikalpa che. ekarUpa che ane vijJAnaghana ghana piMDa vijJAnano ghana, e svabhAva rUpa thaIne sAkSAt samayasAra thAya che. tyAre samayasAra AtmAno anubhava thAya che. vikalpane toDIne nirvikalpadRSTi karavAthI nirvikalpano anabhava thAya to sAkSAt samayasAra eTale "AtmA che" evo(anubhava ) thAya che. AhAhAhA ! AvI vAta che bhAre! samajANuM kAMI? - sAkSAt samayasAra thAya che, jevo AtmA che tevo pratyakSa anubhavamAM Ave che ema kahe che. vikalpane toDIne. AhAhA ! e to sattaramI gAthA, rAjakoTa lakhI che. ke A vAMcavI e loko sattaramI gAthAmAM evuM Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-142 399 che, samayasAra ke A jJAnanI paryAya je che ne jJAnanI paryAya, rAga nahIM, vikalpa nahi jJAnanI paryAya je che ne vicAra-paryAya emAM AtmA ja jANavAmAM Ave che. ajJAnIne paNa anAdithI jJAnanI paryAyamAM AtmA ja jANavAmAM Ave che. AhAhA ! paNa e ta2pha najara nahIM, najaruM rAga ne paryAya upara najara paDI hovAthI, paryAyamAM jaNAnAro AtmA jaNAya ja evo svabhAva bhagavAna kahe che. tArI jJAnanI paryAyamAM, paryAyano svapa2prakAzaka svabhAva hovAthI, tArI paryAya svane jANe che, aMda2 dravyane jANe che. AhAhA ! paNa tArI najara tyAM nathI. samajANuM kAMI ? I sattaramI gAthA, rAjakoTamAM lakhI che nyAM zarU karavAnI che. AhAhA ! A bhagavAna AtmA...enI je vicAradhArA che jJAnaparyAya' paryAya jJAna che ne paryAyamAM jJAna che-avasthAmAM jJAna che ne e jJAnamAM, AtmA trikALI jaNAya che, ema bhagavAna kahe che. e paryAyano svabhAva jJAnano svapa2prakAzaka che to svane jANe ja che. AhAhAhA ! paNa,e jANe che paryAyamAM, zAyakadravya, paNa paryAya upara lakSa hovAthI dravyanuM lakSa karyuM nahIM-jANavAmAM Ave che ene jANyo nahi. AhAhA ! samajANuM kAMI ? AvI vAta che prabhu, vItarAga mAraga AhAhA ! e sivAya kyAMya che nahIM, jinezvara paramAtmA sivAya, kyAMya mAraga che nahIM. AMhI kahe che ke evo vItarAga tArI paryAyamAM, kema ke paryAya jJAnaparyAya che, to jJAnaparyAyano svabhAva to svapa2prakAzaka che, sva prakAze che ja, paryAyamAM dravya akhaMDa nirvikalpa che enuM jJAna thAya ja che, paNa tArI najara tyAM nathI. najaruM rAga ane paryAya upara hovAthI...paryAyamAM bhagavAna dekhAya che-jaNAya che to paNa dekhI zakato nathI. AhAhA! sattaramI gAthAmAM ema kahe che, 52mAtmA jinezvaradeva vItarAga bhagavAna ema kahe che prabhu, tArI vartamAna paryAya bhale ajJAna ho, paNa e paryAyamAM tArI cIja sva e jANavAmAM Ave che. tArI paryAyano svabhAva evo che ke svane jANe. paNa jANe chatAM tArI najara tyAM nathI, tArI najara paryAya ne rAga u52 hovAthI paryAyamAM jaNAto hovA chatAM paNa na jANyo. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? have AvI vAta che. emAM juvAna mANasa hoya ne be pAMca-paccIsa lAkha hoya to juo. huM 'pahoLo ne zerI sAMkaDI' thaI gaI. AhAhAhA ! prabhu, tuM kyAM cho ? aMdaramAM cho tuM nirvikalpa vijJAnaghana cho nAtha. AhAhA ! tArAmAM huM nizcayathI abaddha chuM evo vikalpeya nathI prabhu tArAmAM. AhAhA ! sattanI parAkASTA prabhunI 'A' che. are sAMbhaLavA ya maLe nahIM. AhAhA ! e ke di' samaje, e kyAre samaje ne kyAre aMta2mAM jAya ? AhAhA ! che ? (vijJAnaghanasvabhAvarUpa ) thaIne sAkSAt samayasAra thAya che. tyAre ene aMtaramAM AnaMdano anubhava thAya che. I to atIndriya AnaMdasvarUpa prabhu che. to vikalpane choDIne aMdaramAM tuM jA, to tane AnaMdano-atIndriya AnaMdano svAda Avaze tane. je atIndriya AnaMdanA svAda AgaLa IndranA IndrAsano paNa saDelAM mIMdaDAM ne saDelA kUtarAM hoya evA IndranA IndrAsana ne IndrANInAM sukha saDelAM mIMdaDAM ne saDelA kUtarAM jevAM lAge tane. AhAhA ! evo AtmAnA samyagdarzanamAM AtmAno svAda Ave che, e svAda AgaLa tane badhI cIjo kUtarAM ne mIMdaDAM jema saDe marIne evAM IndranA IndrAsananA ane IndrANInAM sukha, e saDelAM kUtarAM ne mIMdaDAM jevAM lAgaze tane. AhAhAhA ! Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 Avo mAraga che bApA, bahu jhINo atyAre to cAlato nathI, atyAre to badhuM Ama vyavahAra karo, A karo ne A karo ne A karo, dharmano pracAra karo, hajI tane khabara nathI dharma zuM ne dharmano pracAra kyAMthI karato'to ? AhAhA ! pracAra to tArAmAM thAya ke bahA2mAM thaze ? AhAhA ! lokone bahAranI ho'hA evI rUce ke aMdaramAM A zuM cIja che ? ( zrotAH- bahA2meM bojA kama paDatA hai. ) bahA2mAM bojo ocho paDe che ? bahAramAM bojA vadhe che. AhAhA ! ema ke 'A' bojo lAge ne AkarI vAta lAge ne oluM haLavuM lAge. (zrotAH- e to sthULa vAta hoya ne ! ) AMhI to kahyuM ke prabhu tuM ekarUpa cho vijJAnana cho, abaddha cho-mukta cho, svarUpa to mukta ja che, abaddha kaho ke mukta kaho paNa mukta che evo je vikalpa UThAve che rAga, enAthI tane muktano lAbha nahIM thAya. AhAhA ! kAla AvyuM'tuM pravacanamAM zubhaupayoga, deva guru jati ne enI pratimA enI pUjA bhakti vinaya, e badho zubhaupayoga che e AtmAno svabhAva nahi. AhAhA ! 400 tyAM vizeSa samajAvavAmAM Ave che ke 'jIvamAM karma baddha che' ema vikalpa kare che te, 'jIvamAM karma abaddha che' evA eka pakSane atikramato hovA chatAM-baddha che evo vikalpa kare che to abaddha che evA vikalpane taje che. ( chatAM ) vikalpane atimato nathI-eka pakSanA vikalpanuM atikramaNa karato hovA chatAM 'vikalpa 'nuM atikramaNa karato nathI. e 'baddha' che evA vikalpamAM Avyo e 'abaddha'nA vikalpane choDe che paNa 'vikalpa'ne choDato nathI I, abaddhano vikalpa choDe che ( paraMtu ) vikalpanuM atikramaNa karato nathI. zuM kahyuM samajaNamAM AvyuM ? ke huM karma baddha chuM evo vikalpa kare che, huM karmabaMdhanarahita chuM evA vikalpane taje che ( chatAM ) e ( evA ) vikalpane choDato hovA chatAM vikalpane choDato nathI. samajaNamAM AvyuM ?AhAhA ! tyAM AvuM kAMI nairobImAM maLe tevuM nathI rAyacaMdabhAI ? ( zrotAH- mATe to Apane tyAM teDI jAya che. ) ( anyazrotAH- AMThI jevo eka zabda paNa kyAMya maLe ema nathI. ) maLe ema nathI. AhAhAhA ! be lAkha ApyA che emaNe tyAM, AphrikAmAM maMdira bane che ne jeTha suda agiyA2se, be lAkha emaNe ApyAM, be lAkha be hajAra uparAMta eka lAkha agiyAra hajA2 tIrtha phaMDamAM ApyAM, traNa lAkha ApyAM. paNa vAta I ( emAM ) rAganI maMdatA hoya to puNya che dharma nathI. ( zrotAH- eka to rUpiyA ya jAya ne dha2ma thAya nahIM ! ) rUpiyA paNa kyAM enA hatA ? rUpiyA to jaDa che. zeTha ! tamArI dalIla kare che. eka to paisA ya jAya ne vaLI puNyabaMdhana thAya. (dharma na thAya ! ) ( zrotA:- puNya bhale thAya tyAre ) e to ajIva tattva che, ajIvatattva, jIvatattvanuM AtmAnuM thAya che ? AMhI to vikalpa-puNya tattva e paNa jIvatattvanuM nathI thatuM-huM abaddha chuM evo vikalpa te puNyatattva che, zubharAga che e paNa AtmAno nahi. AhAhAhA ! AhAhA ! mAraga bApu 5ramezvarano vItarAgano koI alaukika che ane e vItarAga 52mezva2 sivAya bIje kyAMya che nahIM jaina paramAtmA sivAya A mAraga kyAMya nathI. badhe kalpita kahyo che badhAe-koI Izvara kartA ne koI A kartA ne-koI kSetrapAlane koI devI-devalA ne koI hanumAnane phalANAne mAno ne bhramaNA badhI bhramaNA. AhAhA ! AMhI to 5ramAtmA-AtmasvarUpe 52masvarUpa vijJAnaghana eno 'huM Avo chuM' evo Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-142 401 vikalpa choDe che, to vijJAnaghanane prApta kare che, bAkI kahe che ke karma baddha che evo vikalpa kare che, "karmabaddha nahIM" e vikalpane choDe che paNa A vikalpane choDato nathI, eka vAta che? "je jIvamAM karma abaddha che' bIjI (vAta) "karma jIvamAM abaddha che evo vikalpa kare cherAga kare che, te paNa "jIvamAM karma baddha che' evA eka pakSane atikramato hovA chatAM "jIvamAM karma baddha che" ene to choDe che-karmano saMbaMdha che evA vikalpane choDe che paNa abaddha che e vikalpane atikramato nathI (eTale ke ) vikalpane choDato nathI. AhAhA! AvI vAtuM have, sAMbhaLavA maLe nahi. AhAhA! che? huM abaddha chuM evo vikalpa Ave che to karmano baMdha che evo vikalpa eNe choDyo paNa abaddha chuM evo vikalpa choDato nathI. samajANuM kAMI ? evA eka pakSane atikramato hovA chatAM, vikalpane atikramato nathI. AhAhA! "jIvamAM karma baddha che' evA eka pakSane atikramyo hovA chatAM, vikalpane atikramato nathI. vaLI je "jIvamAM karma baddha che ane abaddha paNa che" ema vikalpa kare che te, te banne pakSane atikramato thako, vikalpane atikramato nathI. AhAhA! baddha chuM ne "baddha nathI" -evo eka vikalpa che e. samajANuM? "jIvamAM karma baddha che ane abaddha paNa che" evA banne pakSanuM atikramaNa karato hovA chatAM..vikalpanuM atikramaNa nathI karato, baddha nathI abaddha nathI evo vikalpa kare che paNa vikalpa choDato nathI. AhAhA ! samajANuM kAMI? pAThamAM be artha kahyA che, TIkAmAM traNa lIdhA. baddhano vikalpa choDe paNa bIjo abaddhano nathI choDato, abaddhano choDe che te choDato nathI ne baddhano, baddhano ne abaddhano banneno vikalpa kare che, chatAM e vikalpane choDato nathI. AhAhA ! evI vAta che. tethI je samasta nayapakSane atikrame che. AhAhA ! te ja samasta vikalpanuM atikramaNa kare je samasta vikalpane atikrame che, je samasta vikalpane atikrame che te ja samayasArane prApta kare che. AhAhA! huM abaddha chuM evA vikalpane choDe che. te AtmAne prApta kare che, tene samyagdarzana thAya che, bIjAne samyagdarzana thatuM nathI. vizeSa kaheze. (zrotA - pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 220 gAthA-142 tathA zloka-69 somavAra, vaizAkha suda-11, tA.07/5/79 142 gAthA, mAthe AvyuM che 141 gAthAmAM ke jIvane karmano saMbaMdha che, baMdha che. e paNa eka vyavahAra pakSa che ane karma baMdha nathI evo eka nizcayanayano pakSa che. ahIMyA have kahe che, paNa tethI zuM? ahIM sudhI AvyA tethI zuM? paranuM to karI zakato nathI kAMI, parathI tArAmAM kAMI thatuM nathI. e uparAMta ahIMyA to potAnI sthiti che paryAyamAM, baMdha, karmanA baMdhano saMbaMdha che e vyavahAra che-ahIM e vyavahArano pakSa to niSedha karatA AvyA chIe chatAM ahIMyA abaddha che, AtmA abaddha che evo je vikalpa che, tethI zuM? tethI AtmAnuM kArya zuM sidhdha thayuM ema kahe che. AhAhAhA ! A to paranA karI de kAma tyAre kAma thAya. ahIMyA Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 samayasAra siddhi bhAga-5 to kahe che tArAmAM abaddha chuM, zudhdha chuM, eka chuM. akhaMDa evo tane vikalpa Avyo, e vikalpa Avyo, pakSa Avyo hajI, e pakSa Avyo enAthI tane lAbha zuM thayo. AhAhAhA ! AvI vAta che. tethI zuM? je AtmA te baMne nayapakSone oLaMgI gayo che te ja samayasAra che. ThIka! cothe guNasthAne samayasAra che. kammaM baddhamabaddhaM jIve evaM tu jANa nnypkkhN| pakkhAdikkato puNa bhaNNadi jo so smysaaro||142|| che karma jIvamAM baddha vA aNabaddha e nayapakSa che; paNa pakSathI atikrAMta bhAkhyo te "samayano sAra" che. 142. TIkA :- "jIvamAM karma baddha che' vyavahAra saMbaMdha che evo je vikalpa tathA "jIvamAM karma abaddha che" evo je vikalpa, rAga te banne nayapakSa che, beya nayano pakSa che nayanuM nizcaya svarUpa nathI, pakSa che ema kIdhuM. je te nayapakSane atikrame che abaddha chuM ke baddha chuM e to jANe vyavahArano niSedha karatAM AvyA chIe, abaddha chuM evo je vikalpa che ene je oLaMgI jAya che, choDe che, te ja sakaLa vikalpane atikramyo thako badhAM vikalpane choDato thako, pote nirvikalpa, anubhavamAM nirvikalpa abheda eka vijJAnaghanasvabhAvarUpa thaIne, vijJAnaghana svabhAva thaI sAkSAt samayasAra thAya che, AvI vAta che, hajI lokone bahArathI kAMIka vyavahArathI A karIe ne dayA pALIe ne A karIe ne vrata karIe ne bhakti karIe ne tapasyA karIe. (zrotA- paNa nizcaya vinAno vyavahAra kyAMthI Avyo ) paNa vyavahAreya kyAM che? vyavahAra I kyAM che. vyavahAra A che ke baddha che, abaddha che. evo vikalpa che e vyavahAra che. olo to vyavahAreya kyAM che? A paNa vyavahAra nizcaya kare to thAya nirvikalpa eka, eka zabda che. abaddha chuM evo paNa vikalpa che e bIjA paNuM che. enAthI rahita nirvikalpa eka vijJAnadhana svabhAva rUpa thaIne, AhAhA... chellAmAM chello sAra che. sAkSAta samayasAra thAya che. tyAre te samayasAra nirvikalpa vedana thAya vikalpa vinAno tyAre te samayasAra che ane jevo che tevo anubhavAyo - AhAhAhA ! ahIM sudhI che. hajI olA to kahe vyavahArathI nizcaya thAya ne AnAthI A thAya. ahIM to kahe ke nizcayano vikalpa che svanI apekSAno je vikalpa che nizcayano eya nahIM. bIjA vikalpa dayA dAnanA to bahAranI apekSAnI-para dIzAnA A to sva taraphanA huM abaddha chuM - e to sva taraphano (vikalpa) che. AhAhA! evo je vikalpa che tene je choDe che te nirvikalpa vijJAnaghana svabhAva thaIne sAkSAta samayasAra che. tyAM ( vizeSa samajAvavAmAM Ave che ke ) -je "jIvamAM karma baddha che" ema vikalpa kare che karmano saMbaMdha che jIvane, sarva saMbaMdha niSedha karyA che chatAM saMbaMdha che vyavahArathI evo koI vikalpa eTale rAga kare che te jIvamAM karma abaddha che evA eka pakSane choDato hovA chatAM, e abaddhane lakSamAMthI choDe che. baddhane lakSamAM le che. AhAhAhA ! jIvamAM karma abaddha che evA eka pakSane atikramato hovA chatAM vikalpane choDato nathI. hu abaddha chuM, huM baddha chuM ene abaddha svabhAvano Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-142 403 vikalpa choDayo. paNa baddha chuM evA vikalpamAM rahyo. AvuM AkaruM kAma bahu. ane je jIvamAM karma abaddha che. karma ane AtmA vacce to atyaMta abhAva che, tethI bhagavAna AtmA to abaddha che ema vikalpa kare che te paNa jIvamAM karma baddha che evA eka pakSane choDato hovA chatAM, vyavahArane eNe choDayo, paNa A nizcayano pakSa choDyo nahIM. abaddha che e nizcayano pakSa che pakSa hoM. AhAhA! AkaruM kAma gAthA evI che jarI jIvamAM karma abaddha che ema vikalpa kare che, te paNa jIvamAM karma baddha che evA eka pakSane atikramato hovA chatAM "baddha che" ene choDe che bhale chatAM vikalpane choDato nathI. abaddha chuM abaddha chuM mukta chuM mukta chuM, evI vRtti aMdaramAM ane Azraye ane laze, eTale ke A abaddha che tenA lakSe, evo vikalpa kare che. AhAhAhA ! paNa to e rAga che e baMdhananuM kAraNa che, tyAM sudhI AtmAno patto, ene na khAdho. AhAhAhA! vaLI je "jIvamAM karma baddha che ane abaddha paNa che' -e vizeSa nAkhyuM che" gAthA kartAe, ema vikalpa kare che te banne pakSane nahi atikramato thako-beya pakSane choDato nathI, tethI (tepaNa) vikalpane atikramato nathI-be pakSa lIdhA. pelA baddha lIdho pachI abaddha lIdho ane AMhI (have) baddha ne abaddha beya che e paNa eka vikalpa che. AhAhA! vikalpane atikramato nathI tethI je samasta nayapakSane atikrame che te ja samasta vikalpane atikrame che, I abaddhanoya vikalpa choDI de abaddha chuM eTale ke mukta chuM- abaddhano artha mukta chuM...mukta chuM evo eka vikalpavRtti, eno pakSa che, pakSAtikrAnta thayo nathI, e pakSa che ene choDI de. AhAhAhA ! che? te samasta vikalpane atikrame che. je samasta vikalpane atikrame che te ja samayasArane prApta kare che. AhAhA ! -sUkSma jJAnano upayoga thaI ne vikalpa che e sthaLa upayoga che. e sthULa upayoga vaDe, sUkSma vastu AtmA anubhavamAM na Ave. AhA ! sUkSma upayoga kare, ke je vaDe e jaNAya-e vaDe jaNAya enuM nAma samayasAra (che.) te samayasArane prApta kare che eTale anubhave che. eTale? abaddhasvarUpa chuM, muktasvarUpa chuM te AMgaNe AvIne vikalpa Avyo ke A A A muktasvarUpa che, kemake vastu che vastu che e baddha na hoya, AvaraNa na hoya vastune paranI hAre saMbaMdha na hoya. e paryAyane para hAre nimitta-nimitti saMbaMdha che. vastu che e saMbaMdha vinAnI che. evo paNa eka vikalpa UThyo ene choDe AhAhAhA... AvI vAtuM have. (zrotA- vikalpa choDe te zUnya na thaI jAya?) zUnya thaI jAya ne.vikalpathI vikalpathI zUnya svabhAvathI bharelo. AhAhA ! kema ke asti tattva che ne mojUdagI tattva vastu che ne- vastu che to te kaMI khAlI nathI. enI zaktionA guNathI khAlI nathI. evI anaMta zaktiono saMgraha che enuM ekarUpa dravya che. ene vikalpa...abaddha chuM, evo paNa vikalpanA pakSamAM Ubho rahe, tyAM sudhI anubhava ene samayano AtmAno na thAya. AhAhA! vikalpathI zUnya thAya tyAre A hAtha Ave. olA ema kahe che ke zUnya thaI jAva zUnya thaI jAva, e ema nahIM vikalpathI zUnya thaI jAva. (zrotA - e to paNa AtmAno Azraya nirvikalpa kare tyAre thAya) olA kahe che ne rajanIzane ke zUnya thaI jAva, zUnya thaI jAya to zUnya thAya to asti che ke nahIM koI cIja che to vikalpathI zUnya thAya, paNa vastuthI to vastuno anubhava thAya. AhA..hA..hA ! jhINI ba. Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 bhAvArtha :- jIva karmathI baMdhAyelo che tathA nathI baMdhAyelo-e banne nayano pakSa che. baMne jJAnanA aMzano pakSa che. temAMthI koIe baMdhapakSa pakaDayo vyavahAra-teNe vikalpa ja grahaNa karyokoIe abaMdhapakSa pakaDayo, teNe paNa vikalpa ja grahaNa karyo. AhAhA ! ane koIe banne pakSa pakaDayA, teNe paNa pakSarUpa vikalpanuM ja grahaNa karyuM. AhAhA ! ema ke beya mAnavuM joIe anekAnta che. baddha paNa che ne abaddha paNa che. anekAnta ame mAnIe, nahi to ekAMta thaI jaze. ema karIne e beyanA pakSano vikalpa kare che. vikalpa kare che, bAkI nizcaya to nirvikalpa abaddha ja che nizcayathI to nirvikalpa abaddha ja che.paNa abaddhano vikalpa ane baddhano vikalpa e anekAMta che ema je mAne ne bene ame mAnyuM mATe anekAnta, e anekAnta nathI. mithyA anekAnta che. 404 samyak ekAMta-vikalpa vinAnI cIja chuM, abaddha svarUpano anubhava, te samyak ekAMta che. ane samyak ekAMta thayuM, e pachI paryAyanuM jJAna kare ene vyavahAra ane pramANajJAna kahevAmAM Ave che. paNa A samyak dravya taraphanA valaNavALuM jJAna thAya e jJAna paryAyane jANe pachI, e vyavahA2 thayo e anekAnta thayuM. eka A ane eka A be anekAnta. AhAhA ! AvI vAtuM che. koIe banne pakSa pakaDayA, teNe paNa pakSarUpa vikalpanuM ja grahaNa karyuM paraMtu evA vikalpone choDI, AhAhA ! Akho saMsAra, 52 ta2phanA lakSavALo vikalpa e paNa saMsAra che, je vikalpanI dazA kharekhara to I mananA saMganI-52 ta2phanI che. e svarUpa nathI. AhAhA ! e banne pakSane choDI, je koI paNa pakSa na pakaDe, te ja zuddha padArthanuM svarUpa jANI zuddha padArthanuM svarUpa 'jANI', te-rUpa samayasArane eTale zuddhAtmAne pAme che. te aMdara samyagdarzanamAM zuddhAtmAne pAme che. AhAhA ! ne AMhIthI paheluM AvyuM'tuM ne. tethI zuM ? AMhI sudhI Avyo tethI zuM ? AhAhAhA ! vrata pUjA ne bhakti ne niyama ne paMcakalyANaka ne dhamAdhama, ohoho ! emAM to e ekadama rAjI- rAjI thaI jAya che ApaNe kAMIka dha2ma karyo. e to kyAM'ya rahI gyuM paNa aMtaramAM sva taraphanA valaNavALo vikalpa je rAga e paNa baMdhanuM kA2Na che. ahIM kartA karmamAM e vikalpa teno kartA, vikalpa tenuM karma e to mithyAtva bhAva che. AhAhAhA ! nirvikalpa cIja je aMdara che eno anubhava dRSTi laIne karavo te ja eka samayasAra ne AtmA che. AhAhA ! nayapakSa pakaDavo te rAga che, joyuM ? cAhe to nizcayanayano ho, paNa e naya u52 lakSa rAkhavuM te rAga che, AMhI rAgavALI naya lIdhI che. Ama 'nizcayanayAzrita munivaro, prApti kare nirvANanI' -e ( je kahyuM ) e vikalpa nahIM tyAM, tyAM ema che, AMhI to vikalpano pakSa lIdho che. ane bAkI to 'zudghanaya' ane Ameya AvyuM che ne..vidvatajano bhUtArtha tajI, vyavahA2nuM vartana kare tyAM bhUtArthano Azraya kare to kalyANa thAya ema AvyuM emAM vikalpa nahIM. vidvatajano vidvAno bhaNI-bhaNIne vyavahAra kADhe emAMthI, lakhANa vyavahA2nAM ghaNAM, bhaNanArAM AgamanA abhyAsIo, I emAMthI vyavahAra kADhe, paNa bhUtArthane choDe ema kahe. AhAhA ! vidvatajano bhRtArtha tajI trikALI jJAyakasvarUpa, pUrNAnaMda prabhu teno Azraya choDI ane vyavahA2mAM Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-142 4/5 vartana kare, ene mukti nathI. AhAhA ! (zrotA- anubhava pelA koI sAdhana hoya ke nahIM?) kAMI sAdhana bAdhana nathI. tadma nirapekSa che. AhAhA ! vikalpa je abaddhano Avyo teya sAdhana nathI pachI prazna (zuM?) heM? AhAhA ! A sAdhana kahyuM ne prajJAchINI. jJAnanI je paryAya, para tarapha je vaLelI che te jJAnane aMtaramAM vALavuM, vikalpa vinA e sAdhana che. AhAhAhA ! AkaruM kAma che. pahoMcI na zake mATe ene kAMI DhIluM karI zakAya che? AhAhA ! sonAno bhAva je hoya, e bhAve na sonuM laI zake to ene kAMI loDhAnA bhAve ene kahevAya? ke A loDhAno bhAva A che mATe sonAno (e bhAva) gaNI kADho. AhAhA ! ema AtmA vItarAga mUrti prabhu ene vItarAgabhAve ja eno anubhava thAya, enA svabhAvanuM sAdhana e che. "aliMgagrahaNa'mAM AvyuM che ne. chaThTho bola "potAnA svabhAvathI ja jANavAmAM Ave evo pratyakSa jJAtA che tyAM sAdhana-phAdhana kAMI kahyuM nathI. "aliMgagrahaNa", vIsa bola, eno chaThTho bola che. "potAnA svabhAvathI ja jANavAmAM Ave-svabhAvathI jANavAmAM Ave evo pratyakSa jJAtA che', evuM enuM svarUpa ja evuM che. AhAhA ! tethI lokone ekAMta lAge che ne? tethI samasta nayapakSane choDavAthI vItarAga samayasAra thavAya che, joyuM? e cothe guNasthAne vItarAga samayasAra thAya che. AhA! keTalAka vaLI kahe ke sarogasamakita che cothe I to olo cAritrano doSa che ema karIne gayuM che, cothuM guNasthAna samyagdarzana e vItarAga che, kemake pote jinasvarUpa-vItarAga che, ane enuM avalaMbana laIne vikalpa toDIne eno anubhava karyo e samyagdarzana vItarAga che. vastu vItarAga samyagdarzana paryAya vItarAga, samyajJAna paryAya vItarAga, ane svarUpanuM AcaraNanI ekAgratAno aMza eya vItarAga. AhAhAhA ! AvuM che, jagatane kyAM paDI ? jiMdagIyuM hAlI jAya che, A tattva aMdara evuM che nirmaLAnaMda prabhu, "ghaTa ghaTa aMtara jina vase,ane ghaTa ghaTa aMtara jaina' -ema kema kahyuM? ke e jainapaNuM kAMI bahAranI kriyAnA tyAgamAM che evuM kAMI nathI. AhAhA ! bahAramAM tyAgI thAya to e jaina che, ema nathI. ghaTamAM jainapaNuM vase che. eTale ke e vikalpanA tyAgamAM, svabhAvanI dRSTimAM jainapaNuM vase che. AhAhAhA! be zabda lIdhA che ne? ghaTa ghaTa aMtara "jina vase" ne "ghaTa ghaTa aMtara jaina" -jaina ghaTamAM vase che, eno artha zuM thayo? ke A bahArano tyAga kare ne bAyaDIchokarAM choDe ne dukAna-dhaMdhA choDe to e jaina che. (ema nathI) AhAhA ! aMta daiSTimAMthI rAganI ekatA toDI che ane svabhAvanI ekatA thaI che te jaina, jinano jaina thayo. jinasvarUpa je hatuM trikALI, emAM ekAgra thayo-rAganI ekAgratA toDI, e ghaTaghaTa aMtara jaina vase. AhAhAhA! jainapaNuM A bahAra tyAga kare ne...A pUjA bahu kare ne bhagavAnanI cAra cAra kalAka, pAMca-pAMca kalAka pUjA kare, ne AratI UtAre ne bahu mATe e jainapaNuM che e jainapaNuM che ema nathI kahe che, jainapaNuM ghaTamAM che-AhAhAhA! jyAM jinarUpI prabhu che, temAM ekAgratA te jaina che. bahAramAM to cakravartInuM rAja paNa hoya, IndranA bhoga hoya, karoDo apsarAyuM hoya, paNa jainapaNuM e kAMI ene laIne nathI. aMtarmA jinasvarUpI prabhu ene vikalpa rahita, rAga rahita anubhavavo e jinanuM jainapaNuM chejina evo je bhagavAna AtmA, enI paryAyamAM jainapaNuM 'A' che. AhAhA ! Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 samayasAra siddhi bhAga-5 (zrotA-mahAvata jainamAM ja hoya che.) mahAvrata-phAvratanI AMhI vAta ja nathI..mahAvate ya rAga che. AhAhA ! AMhI to bIjo zabda kahevo'to A to thoDA mANasa che ne "ghaTa ghaTa aMtara jaina vase IzuM ema. "ghaTa ghaTa aMtara jina vase I to ThIka, I to vastu paNa "ghaTa ghaTa aMtara jaina vase 'I e zuM?"ghaTa ghaTa aMtara jina vase ne ghaTa ghaTa aMtara jaina" "matta madirAke pAnaso matavAlA samajhe na." -potAnA matamAM (haThAgrahathI mAne ke ) lyo, ANe bAyaDI choDIne ANe chokarAM choDyAM ne rAja choDyAM phalANuM phalANuM che mATe e dharmI nathI. AhAhA! jainapaNuM ghaTamAM che. ramaNikabhAI? AhAhA ! jema jinapaNuM e vastunuM svarUpa ja "jina" che, vItarAgI akaSAyI mUrti prabhu che, e paNa ghaTamAM, ane tenI ekAgratA (thavI) vikalpa toDIne e paNa ghaTamAM, bahAramAM sAdhana jovA jAya to hajAro rANIo. moTAM makAno. cakravartI jevAne to batrIsa kavaLano AhAra jeno eka kavaLa chanuM karoDa pAyadaLa paNa pacAvI zake nahIM. chatAM te jaina che. AhAhAhA! ane bahAranA tyAgI che, badhuM che mahAvrata pALe che, vastrano TukaDoya nathI joDe, paNa aMdaramAM e rAganI kriyA che te huM chuM te dharama che, e ajaina che. e ghaTamAM ajaina che. bahAramAM bhale Ama tyAgI-mahAvrata ne nagna dekhAto hoya. AhAhAhA ! e AMhI kahyuM. vItarAga samayasAra thavAya, joyuM? AhAhA !trikALI jJAyakabhAva pUraNa AnaMdanuM hovApaNuM ene anubhavavAthI vItarAgatA pragaTa thAya che, e vItarAgatA te samyagdarzana ne samyajJAna che. AhAhAhA ! kahevAno Azaya to banArasIdAsane I hato, amRtacaMdrAcAryane ya I kahevuM che. ghaTa ghaTa aMtara "jaina" vase, ema kahevAno Azaya che ke tame bahAranI pravRtti dekhazo mATe tene samakita thayuM ema nahIM. cakravartIne rAjya hoya che moTuM (cha khaMDanuM ne) chanuM hajAra strIne paNa aMdaramAM (ghaTamAM) jyAM vikalpathI bhinna paDI, jevo bhagavAna jinasvarUpe che tevo je anubhave che, vede che. te jaina che. bahAramAM bhale cakravartInuM rAja hoya IndranA IndrAsana hoya. AhAhA! "ghaTa ghaTa aMtara jina vase ne ghaTa ghaTa aMtara jaina' paNa mattamadirAke pAnasoM paNa potAno matta ne madirA basa, bahArano tyAga joIe, phalANuM joIe, Ama joIe, e vinA tyAgI kahevAya? eNe to potAnA mattanA madirA-dAru pIdhAM che. AhAhA ! ane I bahAra tyAgI hoya bilakula kapaDAMno TukaDoya nahIM, paNa aMdaramAM jainapaNuM nathI, kemake jinane pakaDyo nathI, vikalpa rahita thayo nathI, tethI te jina thayo nathI, tethI te jaina thayo nathI. jinane pakaDayo nathI mATe te jaina thayo nathI. AhAhA! muni hoya, nagna hoya, hajAro rANIo choDe ne bese, jaMgalamAM vase vAgha ne varU jaMgalamAM trADa nAkhatA hoya tyAM beTho hoya. tethI zuM? AhAhA! mULa taLiyAne na pakaDyuM taLane cidAnaMda vItarAgamUrti prabhu ene pakaDatAM je vItarAga dazA thAya, ene ahIM samayasAra pAmyo kahevAya e AtmA pAmyo kahevAya e jaina thayo kahevAya. ajainapaNAno nAza karyo kahevAya. AhAhA ! AvI vAtuM che. have, "jo Ama che to nayapakSanA tyAganI bhAvanAne kharekhara koNa na nacAve? koNa e rAgane choDIne anubhava na kare ema. ema kahIne zrImAna amRtacaMdra AcArya nayapakSanA tyAganI bhAvanAnAM 23 kaLazarUpa kAvyo kahe che :- trevIsa kaLaza che, jainapaNuMno artha Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-142 407 samajANo kIdho-emAM marma che, bahAranI pravRtti joIne tuM kahe che ke A jaina nathI, ema nathI. ane bahA2nI nivRtti dekhIne tuM ema kahe ke A jaina che emeya nathI. AhAhAhA ! aMdaramAM saccidAnaMda prabhu,astipaNe pUrNAnaMda vItarAga, ene jeNe vikalpa rahita vItarAgabhAve joyo jANyo te jaina che. ane jaina koI vADo ne saMpradAya nathI. jaina koI eka pakSa ne paMtha nathI. te vastunuM svarUpa che. je vastu jinasvarUpa che-vastu jinasvarUpa che tene tenA vikalpa rahita thaIne vItarAgabhAvapaNe samayasArane prApta karavo e jaina. eTale emAM koI pakSa ke vADo nathI. e 2mezabhAIe kahyuM che ne jaina koI paMtha nathI, vADo nathI, pakSa nathI. dharmapitAe svarUpa batAvyuM che I to AMhIthI vAMcI-vAMcIne ! AhAhA ! sarvajJadeva trilokanAtha eNe to vastunuM svarUpa batAvyuM che. A be AMtarA, AkarA paDe chattuM hajA2 strI, karoDo apsarAo tene 'jaina' kahevA ane vastrano TukaDoya na rAkhe, jaMgalamAM vase, paMcamahAvrata niraticAra-cokhkhAM pALe, chatAM tene ajaina kahevuM. a222! e 2matuM aMdaranA rAga ne rAga rahitanI apekSA che. bahAranI hAre kAMI saMbaMdha nathI. bahA2thI (saMyoga ) ghaTADavA mAMDayo mATe rAga ghaTayo, ema nathI. rAgane rUMdhyo che, kaSAya rUMdhyo che. bahenamAM vacanAmRtamAM Ave che ne kaSAyane rUMdhyo che-dAbI rAkhyo che, phATaze tyAre kasAIkhAnA mAMDaze pAcho. AhAhA ! ane A bahA2no saMyoga haze ghaNo chatAM aMda2mAM rAganI ekatA toDIne jainapaNuM jinamAMthI pragaTa karyuM, e dazAe kevaLajJAna levAnA. AhAhAhA ! olA ( e ) rAgane rUMdhyo che, ekatA toDI nathI, pravRttimAM choDI dIdhuM ghaNuM kAmakAja rAga eNe dukAna-dhaMdhA choDI dIdhA che paNa aMda2mAM rAganI ekatA che, te jaina nathI. arere ! AkaruM lAge ne ? nagnamuni hoya, kapaDAM rAkhe nahi, aThayAvIsa mULaguNa pALatA hoya, kahe che e jaina nathI le ? ( zrotAHaThayAvIsa mUla guNane paMcamahAvrata to jainamAM ja Ave che. ) haiM ? jainamAM Ave che paNa e to rAga che, rAga che e jainapaNuM nathI kAMI. AhAhA ! AkaruM kAma che. AMhI ema kahe che jyAre rAganA abhAvanI bhAvanA ene kharekhara koNa pariNamAve ? ema kahIne zrImAna amRtacaMdra AcArya nayapakSanA tyAganI bhAvanAnAM 23 kaLazarUpa kAvyo kahe che H- zloka-69 (upendravajJA) ya eva muktvA nayapakSapAtaM svarUpaguptA nivasanti nityam / vikalpajAlacyutazAntacittA sta eva sAkSAdamRtaM pibanti / / 69 / / zlokArtha:- [ye va] jeo [nayapakSapAtuM mukhtyA] nayapakSapAtane choDI Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 samayasAra siddhi bhAga-5 [ svarupaHT:](potAnA) svarUpamAM guma thaIne [ nityama] sadA [ nivasatti] rahe che [te Iva] teo ja,[vitpanAdvyutarazAntavitA:] jemanuM citta vikalpajALathI rahita zAMta thayuM che evA thayA thakA, [ sAkSAta amRd fpatti] sAkSAt amRtane pIe che. bhAvArtha-jyAM sudhI koI paNa pakSapAta rahe che tyAM sudhI cittano kSobha maTato nathI. jyAre nayono sarva pakSapAta maTI jAya tyAre vItarAga dazA thaIne svarUpanI zraddhA nirvikalpa thAya che, svarUpamAM pravRtti thAya che ane atIndriya sukha anubhavAya che. 69. kaLaza - 69 upara pravacana ya eva muktvA nayapakSapAtaM svarUpaguptA nivasanti nitym| vikalpajAlacyutazAntacittA sta eva sAkSAdamRtaM pibnti||69 / / jeo nayapakSapAtane choDI-eno artha evo nathI ke naye abaddha kIdho mATe e khoTuM che abaddha, ane koI bIjuM ja haze. hA, ema kahe che ne olo jinendravarNI vANImAM AvyuM paNa badhuM AvyuM nathI mATe kAMIka bIjuM paNa haze, (zrotA:- paNa AnAthI viruddhanuM to na hoya ne) are, bhAI AnAthI viruddha ane prabhu, kyAM jaIne aTakyo tuM? A to trilokanAtha paramAtmAe jeTaluM kahevAya, teTaluM thoDuM kahevANuM jeTaluM kahevANuM eTaluM sat che, enAthI viruddha hoya nahIM, eno vistAra hoya enAthI, samajAya che? kahyuM teno vistAra hoya, kahyuM tenuM viruddha (kathana) na hoya. AhAhAhA ! AvuM thoDA phere keTalo phera paDe che? paNa (zrotA- badhoya phera paDe che) badhoya phera thAya che. jeo nayapakSapAtane choDI, potAnA svarUpamAM gupta (thaIne), AhAhA ! jJAna ne AnaMda prabhu, temAM gupta thAya che, rAganuM aguptapaNuM choDe che. AhAhA! "choDe che e paNa eka nAstithI kathana che, bAkI "choDe che e kAMI nathI, upadezamAM zuM Ave? bAkI svarUpamAM jAya che, eTale vikalpanI utpatti thatI nathI, tethI te vikalpane "choDe che" ema kahevAmAM Ave che, nAmamAtra kathana. AhAhAhA ! jeo nayapakSapAtane choDI, potAnA svarUpamAM gupta thaI saccidAnaMda prabhu, vItarAgasvarUpe jina, trikALa jinasvarUpI prabhu, trikALa jinasvarUpI nirAvaraNa prabhu. AhAhA ! trikALa. rAganI sAthe paNa saMbaMdha nathI evo prabhu, rAgane saMbaMdha che e eka samayanI paryAya hAre che, vastu che, dravya che ene to kaMI saMbaMdha che ja nahIM. evo je nayapakSa rahita, potAnA svarUpamAM gupta thaIne sadA rahe che sadA rahe che. AhAhA ! koIka vAra thaI jAya ne vaLI pAchA paDI jAya ne, e prazna AMhI nathI letAM. AhAhA! e vastumAM sadAya rahe che ema kahyuM ne? sadAya rahe che. AhAhA ! zuM vANI. jeNe vikalpane Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-69 409 toDI-toDI e to bhASA kahevAya, nyAM bhAI hatA ne arUNabhAI prophesara eNe A lakhyuM haze ne I pramANe bhASaNa ApyuM haze, I lakhyuM'tuM mane batAvato'to ema ke meM Ama lakhyuM Ama samaje to toDI nAkhe ne choDI nAkhe ne baMdhano nAza kare, kahyuM bhAI, e to badhAM apekSAnA kathana che. paNa che mANasa narama, bahu khuzI thayo-bahu khuzI thayo, dararoja savAre bapore Avato ne kaheto ke, ohoho A vAta! nahi to tyAM to prophesara che bhAvanagaramAM moTI pAThazALAmAM (zrotAH- jetapuranA rahIza che.) jetapurano che? paNa mANasa bhAre narama-savAra, bapora, rAta barAbara Ave samayasara. AtmA rAgane toDI zake, e paNa nahIM. AhAhA! baMdhanane baMdhane AtmA toDe e nahIM, are bhagavAna to baMdhanane toDe to nahIM paNa bhagavAna to nirjarA kare nahIM. AhAhAhA ! e mokSa kare nahIM, e to jANe, vastusvarUpa caitanyamUrti prajJAbrahma che. AhAhA ! | (samayasAra,) traNaso vIsa (gAthAmAM) AvyuM che ne? udaya ne nirjarA, udaya to ThIka, paNa nirjarAne jANe" -nirjarAne kare nahIM ema kIdhuM. jyAre AkhuM mULatattva lyo, baMdhane "jANe e to ThIka paNa mokSane jANe, mokSanA mAragane paNa jANe. e jJAnano paryAya, evo ja utpanna thAya ke eneya jANe ne potAne jANe, e rIte eno utpanna thavAno eno svakALa eno hoya che. mokSanI paryAya thaI mATe AMhI jJAne tenA avalaMbanathI ene jANyuM emeya nahIM. AhAhA ! e jJAnasvabhAvI bhagavAna nirjarAne -karmanI nirjarA athavA azuddhatA TaLe, ene jANe ene TALe nahIM "mokSane jANe mokSane kare nahIM. (zrotA- kyAM UbhA rahevu) kyAM UtaryuM.AMhI to hujI paranI dayA pALavI ne paranI hiMsA karavI ne maMdira banAvavA ne paisA banAvavAne-e badhuM karI zake che? are re prabhu mAraga bahu judo prabhu che. AhAhA ! mULa mAraga hAtha Avavo khalAsa thaI gayo ane saMsArano aMta che. AMhI to kIdhuM che sadA rahe che-AtmAmAM vase che. AhAhA! emAM (lIna) rahyo, rahyo e kevaLajJAna leze. AhAhA! potAnA svarUpamAM gupta thaIne sadA rahe che, teo ja, teo ja. ema che ne te eva, evA eTaluM kahIne ekAMta karI nAkhyuM che. samyaka ekAMta che AMhI. kathaMcit Ama ne kathaMcit Ama enuM nAma anekAnta ema nathI. "A ja " vitpanInaSNutAntavitA' jemanuM citta, vikalpajALathI rahita zAMta thayuM che. AhAhA! vikalpanI jALa AkuLatA che. prabhu anAkuLa AnaMda che. e vikalpanI jALathI rahita thaI zAMta citta thayuM che vikalpanI AkuLatA gaI che, tethI nirvikalpa zAMta thayo che. AhAhA ! evA thayA thakA-zuM kIdhuM? e zAMta thayuM che evA thayA thakA,puruSArtha kIdho che. pote, potAthI thayA thakA, AhAhA! karmano abhAva thayo mATe Ama thayA, kALalabdhi AvI mATe dhyA? (ema nathI.) AMhI to "evA thayA thakA basa eTaluM, ene kALalabdhi AvI gaI bhegI. AhA! puruSArthathI bhagavAna AtmAne vItarAgabhAve jyAM jANo-evA thayA thakA, sAkSAt amRtane pIe che. e vikalpa che I jhera che. AhAhA! huM abaddha chuM evo paNa eka vikalpa che pakSa, e jhera che. kema ke AtmA amRtasvarUpa che. amara amRtasvarUpa che amara amRtasvarUpa che e amRtasvarUpathI rAga viruddha hovAthI, e jhera che. AhAhA ! abaddha chuM eka chuM, evo vikalpa paNa jhera che kahe che. AhAhAhA ! Avo mAraga vItarAgano, vItarAga nahIM tAro, tAro svabhAva ja evo che. e to je che evo kahe che. Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 'sAkSAt amRta pIvanti' eTale ? prabhu amRtasvarUpa to hato paNa, vikalpane toDIne sAkSAt vartamAna amRtane pIe che. amRtasvarUpa to hato, trikALa amRtasvarUpa bhagavAna che. AhAhA ! ethI kIdhuM ke sAkSAt vartamAnamAM amRtane anubhave che-e vikalpa toDanAra sAkSAt AnaMdane anubhave che. amRtane anubhave che. AhAhA ! e vikalpa che te 'jhe2' che. ema yuM ke nahIM ? mahAvratanA pariNAma to jhera che paNa huM abaddha chuM evo vikalpa paNa prabhu, amRtanA sAgara pAse e jhera che. AhAhA ! 410 keTalI dhI2ja joIe ? ene saMkelavA mATe keTalI aMdara dhagaza joIe. AhA ! AhAhA ! sAkSAt amRta pIe che. AhAhA ! olAmAM AvyuM che ne tyAM puNya-pApa ( adhikA2mAM ) ke A tame badhuM kADhI nAkhyuM vrata mahAvrata Adi to pachI ene zaraNa zuM ? (munirAjane za2Na zuM ?) e AvI gayuM che, e za2Na AtmA, e -AnaMdano anubhava kare e za2Na che. ka2vAnuM kaMI che nahIM, enI to tame nA pADI vrata netapa neapavAsa ne A ne A, vinaya ne bhakti ne pUjA ne bhagavAnano vinaya ke 'nA' e vikalpa badhAMya. AhAhA! tyAre A badhuM karavAno niSedha karyo to ene che huve che zuM ? che aNakarAyelo bhagavAna amRtasvarUpa che, enuM vedana kare I sAkSAt amRta pIe che, ema kahevAya che. AhAhA ! jema ze2DInA rasane ghUMTaDe ghUMTaDe jema premathI pIe che, ema bhagavAna AtmA amRtano sAgara prabhu, rAganI vikalpanI vRtti tUTIne sAkSAt amRtanA ghUMTaDA pIe che ko' AnuM nAma samyagdarzana ne samyagnAna che. AhAhA ! ( zrotAH- sAkSAt eTale ?) kIdhuM ne AMhI paryAyamAM jevuM che evuM paryAyamAM AvyuM ema kIdhuM'tuM-Ama to ( vastu ) amRtasvarUpa ja che ema kahyuM hatuM amRtasvarUpa che ja. paNa paryAyamAM sAkSAt amRta pIe che. AhAhA ! AvI vAtuM. sAMbhaLavI ya kaThaNa paDe vItarAga 5ramAtmA AmAM kAMI saMkhyAnI kAMI jarUra nathI Ane ke bahu saMkhyA jhAjhI hoya to sAcuM. AhA ! vikalpajALathI bhinna rahita zAMta thayuM thakuM evA thayA thakA, ema kahe che ne thayA thakA eTale potAnA puruSArthathI, svabhAvarUpa thayA thakA, vibhAvane toDIne-tUTIne, svabhAvarUpa thayA thakA eTale karma khasyuM mATe thayA ema kAMI nahIM. - potAnA puruSArthathI zAMta citta thayA thakA, sAkSAt paryAyamAM amRta e AnaMdane pIe che. e dravya ne guNarUpe to amRta hatuM aMda2, paNa - A vikalpa toDayo tyAre sAkSAt paryAyamAM amRtane pIe che. AhAhAhA ! nirvikalpa rasa pIjIe, AhAhA !vikalpanI jALa ! A to zAMta ne dhI2janAM kAma che bhAI, A koI pakSa ne vADo bAMdhIne lAkho mANasane tene mAne to sAcuM ne vidvAno mAne to sAcuM, evuM kAMI nathI. vidvAno to kIdhuM ne, vidvAno bhUtArtha tajIne vyavahAramAM vaLagyA che, e vidvAno, e e vakhate kIdhuM che bhagavAne-kuMdakuMdAcArya bhagavAne. AhAhA ! bhUtArtha tajI vyavahA2mAM vartana kare, paNa mukti to nizcayaAzrita AtmAne che. AhAhA ! jenuM hajI jJAna ja sAcuM nathI vyavahAranuM, ne e sAcA jJAna vinA 52ma satyasvarUpa ta2pha kema DhaLI zakaze ? parama satya prabhu che aMdara-sat sAheba pUrNAnaMdano nAtha enAM bAhyalakSavALA jJAnamAM paNa hajI bhUla che, viparIta che, e aMda2mAM nahi jaI zake. vastunuM svarUpa ema che. 'nahi Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-69 411 jaI zake" no artha e che ke vastunI sthiti ja evI che. AhAhA bhAvArtha :- jyAM sudhI kAMI paNa pakSapAta rahe che tyAre koI ema kahe ke A paramAtmAe Ama kahyuM ke hajI pakSa che, mATe pakSa choDI de to kAMI bIjI cIja haze? ema nathI. AMhI to phakta olo vikalpane ja pakSapAta (kahyo che) vastu to je vikalpa nirNaya karyo ne joI e to vastu barAbara tevI ja che. ema ke A vikalpa UThayo ne je nirNaya karyo che ethI kAMI bIjI cIja haze to? pakSapAta choDI depakSane choDI de bIjI koI cIja aMdara haze, olo kahe che! jinendra varNI kahe che. AhAhAhA ! ararara! bhaNI bhaNIne A kADhayuM. bApu AMhI to phakta, e para taraphano vikalpa che tene choDI, vastu to vikalpamAM je jANI che, I to evI ja che. paNa vikalpa toDyo nahoto mATe tuM vikalpanA baMdhamAM bAkI hato, vikalpa toDyo to je vikalpa nirNaya karyo hato ke vastu AvI che-AvI che, evI ja vedanamAM AvI che. samajANuM kAMI? pakSa choDyo mATe koI bIjI rIte vedanamAM AvI che ke bIjI rIte AtmAnuM svarUpa aMdara jaNAyuM che, ema nathI. AhAhAhA ! jyAM sudhI kAMI paNa pakSapAta rahe, olA kahetA'tA I goMDalanA, goMDalano hato ne banArasIbhAI 'darzana moha vyatIta thaI upajyo bodha je' -koIpaNa "darzananuM lakSa na rAkhavuM kahe, e vaLI evo artha karatA, kAMI khabara na maLe "darzana moha vyatIta thaI, upajyo bodha je' -enI dikarI hatA ne ApaNe AMhI rahetA ne banArasIdAsa, tribhovanabhAInA makAnamAM rahetAM nIce, AMhI sonagaDha e "darzana moha vyatIta thaI upajyo bodha je" e "darzana' koIpaNa darzanano pakSa na rAkhavo. ( zrotA- eto badhuMya sarakhuM che e to ajJAna che.) paNa AMhI to 'darzanamoha' nI vyAkhyA che -"darzanamoha vyatIta thaI upajyo bodha je' je darzanamoha viparIta pratIta che (zraddhA che) enAthI vyatIta thayo-darzanamoha enAthI vyatIta thayo,ethI karIne je kAMI ( vikalpasahita) jANyuM tuM kahayuM'tuM I vastumAMthI kaMIka (Atmavastu ) bIjI nIkaLaze-bIjI koI cIja eka vyApaka ne phalANuM ne DhIkaNuM ne-aMtaramAM koI pakSa rahI gayo emAM koI bIjI cIja jaNAI jAya ema nathI. vastu to che e ja rIte (vikalpamAM) jANI che e rIte ja che. AhAhA ! tyAM sudhI cittano kSobha maTato nathI. jayAre nayono sarva pakSapAta chUTI jAya che tyAM sudhI 'cittano kSobha" maTato nathI, ene mATe che vastu koI aMdara bIjI che, ema nahIM. samajANuM kAMI? cittano kSobha maTato nathI, jyAre nayono sarva pakSapAta maTI jAya che paNa eno artha evo nathI, ke jainanuM tattva che-anaMta AtmAo che-AtmA che anaMta guNano piMDa, e pAchuM pakSapAta chUTI jAya ne bIjuM nIkaLe pAchuM emAMthI ? ema nathI. evo artha kare che keTalA'ka. | svarUpamAM pravRti thAya che pakSapAta maTI jAya tyAre vItarAgadazA thaIne svarUpanI zraddhA nirvikalpa thAya che, A vAta che. svarUpamAM pravRtti thAya che ane atIndriya sukha anubhavAya che. vAta Ama che. pakSapAta choDI de eTale bIjI cIja aMdarathI nIkaLe jinendravarNI ema kahe che, bhagavAne kIdhuM emAMthI keTaluMka AvyuM che ne bAkI ghaNuM bAkI che tethI bIjuM paNa haze kAMIkabIjI jAtanuM. Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 samayasAra siddhi bhAga-5 kIdhuM che e ja pramANe che, paNa vikalpa sahita je jANe che tethI ene eno anubhava thato nathI. vikalpa rahita thAya to kevuM che tevo ja anubhava thAya ene ahIMyA dharma ane samayasAra (zrotA pramANa vacana gurudeva, sagurudevano jaya ho!) kahe che. pravacana naM. 221 zloka 69 thI 91 upara pravacana maMgaLavAra, vaizAkha suda-12, tA.8/5/179 samayasAra, ogaNosItteramo je kaLaza che ne, teno bhAvArtha che. che ne? zabdArtha AvI gayo che bhAvArtha. jyAM sudhI kAMI paNa pakSapAta rahe che-paravastu mArI che e vAta to kyAMya rahI gaI, paranuM kAMI karavuM, e paNa kyAMya rahI gayuM, phakta AMhI to AtmA vastu che, emAM nimitta tarIke rAgano saMbaMdha che, svabhAvamAM e nathI paNa kahe che jyAM sudhI kAMI paNa pakSapAta rahehuM abaddha chuM, zuddha chuM, evo pakSa paNa rahe rAga tyAM sudhI cittano kSobha maTato nathI. AhAhA ! aMtaramAM nayano pakSa rahe tyAM sudhI cittamAM kSobha vikalpa che e kSobha che. AMhIyA to hajI vyavahAra, ratnatraya kare vyavahAra, to nizcaya thAya. AMhI UMdhe raste caDI gayA che. e vyavahAreya paNa kahevAya nahi, nizcaya vinA. AMhI kahe che, jyAM sudhI vastunuM svarUpa che evo paNa eka nayapakSa jo rahe svarUpa che evuM, evuM che evo paNa eka nayano pakSa vikalpa rahe, tyAM sudhI cittano kSobha maTato nathI. AhAhAhA ! tyAM sudhI tene samyagdarzana thatuM nathI ema kahe che. jyAre nayono sarva pakSapAta maTI jAya-badho pakSapAta maTI jAya huM zuddha chuM, pUrNa chuM, akhaMDa chuM evo paNa eka nayano pakSa, vikalpa che rAga e chUTI jAya, tyAre vItarAga dazA thaI (kaho) AMhI to e lIdhuM hajI to, vItarAga koI kahe to AgaLa thAya sAtame. A to vItarAga dazA ja che, nayapakSano vikalpa choDI, ane svabhAvano anubhava kare dRSTi karIne e dRSTi vItarAga che, e anubhava ja vItarAga che, dharmanuM paheluM pagathiyuM A che. Arere ! nayono sarva pakSapAta maTI jAya. AhAhA ! bIjuM to badhuM jAya bIjA mane madada kare, to mane kaMIka lAbha thAya e vAta-pakSa to kyAMya jAya, e pakSa to badhAMya khoTAM che, paNa vastu rahe svarUpa che eno paNa nayano pakSa rahe tyAM sudhI vItarAgadazA na thAya. tyAM sudhI to rAga dazA che. Avo mAraga sarva nayapakSo maTI jAya, tyAre vItarAga dazA thaIne svarUpanI zraddhA (thAya). joyuM? vItarAga dazA thaIne svarUpanI zraddhA nirvikalpa thAya (che.) AhAhA! chellAmAM chelluM che. saMpradAyamAM to che nahi A vAta. lokone AkarI lAge ke A zuM che? A to dharama jene pragaTa karavo hoya dharma vastu to che, vastumAM to dharma eTale svabhAva che, paNa paryAyamAM jeNe pragaTa karavo hoya, eNe to badhAM nayapakSanA vikalpo paNa choDI devA paDaze. tyAre tene vItarAga dazA thaIne, svarUpanI zraddhA, joyuM hujI to "svarUpanI zraddhA', sthiratA pachI. AhAhA ! tyAre to "svarUpanI zraddhA nirvikalpa' thAya che. je olI vikalpavALI hatI te rAgavALI kSobhavALI hatI. AhAhA ! Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-69 413 A rIte vikalpa toDIne aMdaramAM svarUpa che teno anubhava kare, tyAre nirvikalpa dazA thAya, tyAre svarUpamAM pravRtti thAya che. olo vikalpa hato tyAM sudhI paramAM pravRtti hatI. AhAhAhA ! paranI dayA pALuM ke vrata pALuM ke bhakti karuM e to vaLI kyAMya rahI cuM, e to badhAM sthULa rAga, AhAhA ! A to aMtara bhUmikAmAM e enI jAta che jevI, teno paNa vikalpa, enAM pakSane paNa choDI, svarUpamAM pravRtti thAya che tyAre ene svarUpamAM pravRtti thAya che. jyAM sudhI nayapakSa ne rAga hato, tyAM sudhI rAgamAM pravRtti ane kSobha hato. ene choDIne svarUpamAM pravRtti thAya che, tyAre atIndriya sukha anubhavAya che. AhAhA ! bahu TuMkU. zAMtithI AvuM sAMLabhavAnuM ya maLe nahIM, e bicArA zuM kare kyAM jAya? ATalI traNa lITImAM to keTaluM nAkhyuM che, joyuM? AhAhA !( zrotA:- Akhu jaina zAsana AvI gayuM ) AkhuM AvyuM vastu che vastu, e pote che e nirAvaraNa che, nirvikalpa che, abheda che, evI vastumAM paNa vikalpa karavo ke Avo chuM Avo chuM Avo huM chauM, evo vikalpa karavo e kSobha che kahe che. AhAhA ! e AkuLatA che e duHkha che. AhA !tene choDI, svarUpamAM pravRtti thAya e zuddhasvarUpamAM aMdara rame-ekAgra thAya, ane atIndriya sukha anubhavAya che-svarUpamAM pravRtti thAya che tyAre svarUpa atIndriya che tethI atIndriya anubhava thAya che. svarUpa atIndriya che, atIndriya AnaMdasvarUpa prabhu che, emAM pravRtti thatAM, atIndriya sukha anubhavAya che. traNa lITImAM to keTaluM mUkyuM. kaMIkano niSedha thaI gayo. have enA 20 kaLazamAM nayapakSane vizeSa varNave che ane kahe che ke AvA samasta nayapakSone je choDe che te tattvavedI (eTale ) tattvano jANanAra, tattvano anubhavanAra svarUpane pAme che. zloka-70 (35nAti) ekasya baddho na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAta stasyAsti nityaM khalu ciccidev||70|| (zlokArtha :-)(varlDa:) jIva karmathI baMdhAyelo che ( ) evo eka nayano pakSa che ane (na tathA) jIva karmathI baMdhAyelo nathI (52) evo bIjA nayano pakSa che; (rUti) Ama (viti) cisvarUpa jIva viSe (driyo) be nayonA (dva pakSapAtI) be pakSapAta che. (ya: tattvavelI vyutapakSapAta:) je tattvavedI (vastu svarUpano jANanAra) pakSapAta rahita che (tasya) tene (nitya) niraMtara (vita) cisvarUpa jIva (ravatu vita iva sta) cisvarUpa ja che ( arthAt tene cisvarUpa jIva jevo che tevo niraMtara Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 samayasAra siddhi bhAga-5 anubhavAya che). bhAvArtha :- A graMthamAM prathamathI ja vyavahAranayane gauNa karIne ane zuddhanayane mukhya karIne kathana karavAmAM AvyuM che. caitanyanA pariNAma paranimittathI aneka thAya che te sarvane pahelethI ja AcArya gauNa kahetA AvyA che, ane jIvane zuddha caitanyamAtra kahyo che, e rIte jIva-padArthane zuddha, nitya, abhedacaitanyamAtra sthApIne have kahe che ke A zuddhanayano paNa pakSapAta (vika95) karaze te paNa te zuddha svarUpanA svAdane nahi pAme. azuddhanayanI to vAta ja zI ? paNa jo koI zuddhanayano paNa pakSapAta karaze to, pakSano rAga nahi maTe tethI vItarAgatA nahi thAya. pakSapAtane choDI cinmAtra svarUpa viSe lIna thaye ja samayasArane pamAya che. mATe zuddhanayane jANIne, teno paNa pakSapAta choDI, zuddhasvarUpano anubhava karI, svarUpa viSe pravRttirUpa cAritra prApta karI, vItarAga dazA prApta karavI yogya che. 70. zloka-70 upara pravacana ekasya baddho na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAta stasyAsti nityaM khalu ciccidev||70 / / -jIva karmathI baMdhAyelo che evo eka nayano pakSa vikalpa che. vyavahArano eka vikalpa che. jIva karmathI baMdhAyelo nathI-evo bIjo nizcayanayano eka vikalpa che. Ama cisvarUpa jIva bhagavAna -jJAnasvarUpa prabhu to che caitanyamUrti, evo jIva, emAM be nayonA be pakSapAta che. vastu svarUpa to zudhdha nirvikalpa che. paNa e vastunA saMbaMdhamAM, be nayonA pakSapAta che. je tattvavedI eTale ke je tattvano anubhavanAra tattvano vedI eTale tattvano jANanAra, eTale ke I tattvanI vedanAra pakSapAta rahita che. abaddha chuM ke abaddha chuM, enA pakSathI paNa e to rahita che. AhAhA ! kyAM dhIraja? kyAM laI javI vAta? ne kyAM aTakyo che bahAramAM, AhA! tene pakSapAta rahita che tene niraMtara cisvarUpa jIva- viviveva' paheluM kahyuM'tuM ne ke 'viti' cisvarUpa jIva viSe ema hatuM-viti-cit svarUpa viSe-viti cisvarUpa jIva viSe, ema hatuM pahelAM, emAM be naya hatI ema hatuM ne? ene jANanArI naya athavA te pote ja zuddhanaya-vastu, ene mukhya karIne kathana karavAmAM AvyuM che-paheluM to e siddha karyuM ke pahelethI vyavahArane to ame gauNa karIne niSedha karatA AvyA chIe, eTale enI vAta to eka kora rAkha have, paNa zuddhanayane mukhya karIne kathana karavAmAM AvyuM, ke caitanyanA pariNAma paranimittathI aneka thAya che-e pakSapAtathI caitanyanA pariNAma, -paranimittathI vikalpathI aneka thAya che. te sarvane pahelethI ja AcArya gauNa kahetA AvyA che. A jIvane zuddha caitanyamAtra kahyo che bhagavAna zuddha caitanya mAtra atIndriya AnaMda svarUpa prabhu AtmA che. Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-70 415 e rIte jIva padArthane zuddha kahyo, nitya kahyo, abheda caitanya mAtra sthApI, samyagdarzanano viSaya je A zuddha, buddha ne nitya, abheda caitanyamAtrane sthApIne. have kahe che ke A zuddhanayano paNa pakSapAta ka2ze, ame sthApI AvyA chIe, zudhdha abheda caitanyamAtra che, paNa eno je pakSapAta ka2ze, enAM vikalpamAM rokAze, tepaNa te zuddha svarUpanA svAdane nahi pAme. AhA ! e zuddha, buddha ne abheda evo je AtmA che, ene ame zudghanayathI sthApatA AvyA chIe, paNa tenA vikalpamAM jo rokAze ema kahe che. e vastu che evI, paNa A Avo che ne Avo che che evA vikalpamAM rokAze te paNa zuddhasvarUpanA svAdane nahi pAme. e rAganA svAdane pAmaze jheranA. AhAhA ! A AtmAno atIndriya AnaMda, eno ene paryAyamAM svAda nahi Ave. vastu to vastu che-vikalpathI atIndriya AnaMda atIndriya jJAna paNa ene zudhdha svarUpanA svAdane paryAyamAM nahi pAme. AhAhA ! paryAyamAM to rAganuM vedana zubha raheze. AhAhA ! azudghanayanI to vAta ja zI ? zuM kIdhuM ? AhAhA !trikALI zuddha, buddha nitya abheda eno paNa vikalpa ne pakSa raheze, to ene zuddhano svAda nahi Ave. AhAhA ! AvI vAtuM che. A jaina dha2ma haze Avo..kaheze. ( zrotAH- vItarAgatA pragaTa karavI enuM nAma ja jainadharma che. ) hA, vItarAgatA pragaTa karavI e vItarAgasvarUpa ja che eno eNe vikalpa choDIne vItarAgatA pragaTa karavI e jainadharma che. e (vAta ) cothA guNasthAnanI hoM. AhAhA ! AMhI to hajI e nayapakSane choDIne cothAguNasthAnanI vAta kare che. vItarAgapaNAnI paryAyane pragaTa kare ane vikalpa je che tenA pakSane choDI de tyAre tene atIndriya AnaMdaje vItarAgI AnaMda che eno ene vItarAgI AnaMdano aMze svAda paryAyamAM Ave, paripUrNa to vastu che. tyAre A paryAyamAM thoDo (svAda ) Ave. AhAhA ! AvuM che. azudghanayanI to vAta ja zI ? paNa jo koI zudghanayano paNa pakSapAta karaze to pakSano rAga nahi maTe. AhAhA ! chellAmAM chellI hada che. vAstavika bhagavAne kaheluM, Atmatattva che evuM, eno vikalpa ka2ze, ema kahe che 'che' evuM bhale, AhAhA ! paNa eno vikalpa 'che' evo eno pakSa karIne rAgamAM rokAze, tyAM sudhI vItarAgatA nahi thAya. AhAhA ! vItarAgatA thayA vinA dharama nahi thAya. AhAhA !( zrotAH-e vikalpa kema maTe ) e kIdhuM ne vikalpa maTADavA Ama jAya to vikalpa maTe. nirvikalpa cIja che temAM dRSTi kare to vikalpa maTe. AhAhA ! chello 'sAra' che. pakSapAtane choDI, joyuM ? e vikalpane choDI, kathana zuM karavuM ? ( zrotAH- aMda2mAM jAya to chUTI jAya. ) e vikalpane choDI, pakSapAtane choDI... citmAtra svarUpane viSe lIna thavuM lyo. AhAhA ! sUkSma-jJAnano sUkSma upayoga karI ane aMda2mAM javuM-lIna thavuM, e samyagdarzananI utpattinuM kAraNa che. AhAhA ! AvuM che. pakSapAtane choDI cinmAtra svarUpane viSe lIna thaye ja lIna thaye 'ja' lyo, 'ja', kIdhuM ekAMta. samayasArane pamAya che. tyAre te samayasAra AtmA ene pAme che. ( zrotAH-e paryAya kIdhI ) paryAyamAM samayasArane pAme che. samayasAra vastu to che trikALa ni2Ava2Na nirdoSa, paNa vikalpa choDIne, pakSapAta choDIne, jyAre aMdara lIna thAya, tyAre samayasArane pamAya che. vAta to bahu sArI che paNa lokone AkarI lAge. AhAhAhA ! Ama dharama thAya... dayA pALavI ne Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 samayasAra siddhi bhAga-5 vrata ka2vAM ne tapa-apavAsa karavA ne tenAthI dharma thAya adharama thAya. AMhI to pakSapAta kare toya vikalpa ne adharama thAya abaddha spaSTa chuM siddhasvarUpa chuM, evo vikalpa UThAve to pakSa e paNa duHkha ne rAga che. AvuM che! mATe zuddhanayane jANIne, jANavI kharI ke A vastu kevI che ema ke...jANIne-sarvajJaparamezvara je AtmA kahe che ane bIjAo AtmA kahe che emAM moTo phera che. AhAhA ! zvetAMbaramAM kahyo che ne sarvajJa kahe che emAMya phera che AtmAnI zailImAM phera che beyamAM mATe paheluM zuddhanayane jANIne, ema kahe che. bIjAMothI juduM kahe che e zuM che, ene jANIne, vikalpamAM AvIne eno paNa pakSapAta choDI daIne, AhAhA ! zuddhasvarUpano anabhava karI-zuddha svarUpano anubhava karI, svarUpa viSe pravRttirUpa cAritra, I svarUpAcaraNa, svarUpa viSe pravRttirUpa cAritra. AhAhA ! hajI to A cothAguNasthAnanuM svarUpa-cAritra, samakitInuM. AhAhA ! svarUpa viSe pravRttirUpa cAritra prApta karI, vItarAga dazA prApta karavI yogya che. bahu TuMkuM ! kyAMnA kyAMya hajI aTakyA hoya. AhAhA pachI zloka che A badhAM chellAmAM laI lIdhuM. chellAmAM che juo bhAvArtha e badhAM kaLazo thaI gyAne bhAvArtha che baddha abaddha, mUDha amUDha ( Adi ) badhAMne bhegAM karyAM che, badhAmAM vAta eka ja karI che. zloka - 71 (35nAti) ekasya mUDho na tathA parasya citi dvayordvAviti pakSapAtau / yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev||71|| zlokArtha:-[ mUDha: ] jIva mUDha (mohI ) che[ VT ] evo eka nayano pakSa che ane [na tathA ] jIva mUDha (mohI ) nathI [ paraphya] evo bIjA nayano pakSa che, [tti ] Ama [vitti ] citsvarUpa jIva viSe [ dhaiyo: ] be nayonA [ au pakSapAtau ] be pakSapAta che. [ ya: tattvavevI vyutapakSapAta: ] je tattvavedI pakSapAtarahita che[tasya] tene [ niyaM]niraMtara [vit]citsvarUpa jIva[ vastuvidva asti ] citsvarUpa ja che( arthAt tene citsvarUpa jIva jevo che tevo niraMtara anubhavAya che ). 71. zloka - 72 (35nAti) ekasya rakto na tathA parasya citi dvayordvAviti pakSapAtau / yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccideva / / 72 / / Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-71 thI 89 417 zloartha:-[ raktaH] va rAgI che [ ekasya ] khevo khe' nayano pakSa che ane [ na tathA ] lava rAgI nathI [ parasya ] vo jIbha nayano pakSa che; [ iti ] Abha [ citi ] thitsva35 chva viSe [ dvayoH ] je nayonA [ dvau pakSapAtau ] je pakSapAta che. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH]e tattvavehI pakSapAtarahita che [ tasya ] tene [ nityaM ] niraMtara [ cit ] thitsva35 va [ khalu cit eva asti ] thitsva35 4 che. 72. zlo' - 93 ( upajAti ) ekasya duSTo na tathA parasya citi dvayordvAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu cicideva / / 73 / / zlo'ArthaH- [ duSTaH ] va dveSI che [ ekasya ] jevo kheDa nayano pakSa che bhane [ na tathA ] va dveSI nathI [ parasya ] khevo bIbha nayano pakSa che; [ iti ] Ama [ citi ] thitsva35 chva viSe [ dvayoH ] je nayonA [ dvau pakSapAtau ] je pakSapAta che. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH ] o tattvavehI pakSapAtarahita che [ tasya ] tene [ nityaM ] niraMtara [cit ] thitsva35 chva [ khalu cit eva asti ] [thitsva35 4 che. 73. zloka ( upajAti) ekasya kartA na tathA parasya citi dvayordvAviti pakSapAtau / yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev||74|| * 74 - zlo'rtha:-[ kartA ] vartA che [ ekasya ] jevo khe' nayano pakSa che ane [ na tathA ] va 'rtA nathI [ parasya ] khevo jIbha nayano pakSa che; [ iti ] Abha [ citi ] thitsva35 va viSe [ dvayoH ] je nayonA [ dvau pakSapAtau ] je pakSapAta che. [ yaH tatvavedI cyutapakSapAtaH] o tattvavehI pakSapAtarahita che [ tasya ] tene [ nityaM ] niraMtara [ cit ] thitsva35 va [ khalu cit eva asti ] thitsva35 4 che. 74. Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 samayasAra siddhi bhAga-5 Als - 75 ) (upajAti) ekasya bhoktA na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAta stasyAsti nityaM khala ciccidev||75|| Raisil:- [bhoktA] 1.mo'ucha [ekasya ] opo nayano 56 cha bhane [na tathA] 1. mo'| nathI [ parasya ] mevolI nayano 56 cha; [iti ] Ama [ citi] thits135 75.viSe [dvayoH] Qnyon|[dvau pakSapAtau] pakSAta cha.[ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] tatvahI 5152hita cha [ tasya] tene [nityaM] niraMtara [ cit] yitspa3575 [khalu cit eva asti yats5354 che. 75. ( els - 96 (upajAti) ekasya jIvo na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAta stasyAsti nityaM khalu ciccidev||76 / / eortha:- [ jIva: ] 75 75 cha [ ekasya ] bhayo me nayano 56 cha bhane [na tathA] 04 4 nathI [ parasya ] meyo kI nayano 56 cha; [iti ] mAma [ citi] thits535 75 viSe [dvayoH] lenyon| [dvau pakSapAtau] be. 515ta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] ? tattvahI 5152Dita cha [ tasya ] tene [nityaM] niraMtara [ cit] thits535 75. [ khalu cit eva asti]yits535 4 che. 76. ( zo - 77 ) (upajAti) ekasya sUkSmo na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatii| yastattvavedI cyutapakSapAta stasyAsti nityaM khalu ciccidev||77|| alsurtha:- [ sUkSmaH ] 94 sUkSma cha [ ekasya ] meyo me nayano 56 cha bhane [na tathA ] 75 sUkSma nathA [ parasya ] meyo bI nayano 56 cha; [iti ] bhAma [ citi] Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-71 thI 89 419 yitsva35 viSe [dvayoH] benyon| [dvau pakSapAtau] . 5kSata cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] tatvahI pakSAtarahita cha [ tasya] tene [ nityaM ] niraMtara [ cit] yitspa35 75. [ khalu cit eva asti]yitsva354 cha. 77. ( Als - 78 ) (upajAti) ekasya heturna tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAta stasyAsti nityaM khalu ciccidev||78|| zloArtha:- [ hetu:] 94 hetu (124) cha [ ekasya ] mevo me nayano 56 cha bhane [na tathA ] 75 hetu (1246) nathI [ parasya ] mevo jI nayano 56 che; [iti] mAma [ citi]yits535 paviSe [dvayoH ] lenyon|[dvau pakSapAtau] 5kSata che. [yaH tattvavedI cyutapakSapAta:] 4 tattvahI pakSAtarahita cha [ tasya ] tane [ nityaM ] niraMtara [ cit]yits535. 4. [ khalu cit eva asti] yits535 4 che. 78. ( els - 78 (upajAti) ekasya kAryaM na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAta stasyAsti nityaM khalu cicidev||79 / / soDArtha:- [ kArya] 94 Arya cha [ ekasya ] meyo me nayano 56 cha bhane [na tathA] 04 Arya nathI [ parasya mevo kI nayano 56 cha; [ iti] bhAma [ citi] yitspa35 viSe [dvayoH] benyon| [dvau pakSapAtau] be. pakSapAta che.[ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] tapa 5152hita cha [tasya] tene [nityaM] niraMtara [ cit] yits535 5. [ khalu cit eva asti ] yitsva35 4 che. 78. ( lo - 80 (upajAti) ekasya bhAvo na tathA parasya citi dvayordhAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev||80|| Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 samayasAra siddhi bhAga-5 zlosrthi:- [bhAvaH] 71 mA che (arthAt mA135 che) [ ekasya ] meyo me' nayano 56 cha bhane [na tathA] 1 mA nathI (arthAta samAva35 cha) [ parasya] meyo kI nayanI 51 cha; [iti] ma [ citi] yits535 viSe [dvayoH] be nyon| [dvau pakSapAtau] le 515ta . [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH ] 4 tattvavedI pakSAtarahita cha [ tasya ] tene [ nityaM ] niraMtara [ cit] yitsva35 75 [ khalu cit eva asti] yispa354 che.80. ( zlos - 81 ) (upajAti) ekasya ceko na tathA parasya citi dvayordhAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAta stasyAsti nityaM khalu ciccidev||81|| soDArtha:- [ ekaH] (r)5 me cha [ ekasya ] meyo me nayano 56 cha [ ca] bhane [na tathA] 75 nathI (-anecha )[parasya] meyo kI nayano 56 cha; [ iti] mAma [ citi]yits535 viSe [dvayoH ] lenyon|[dvau pakSapAtau]le 5kSata che. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAta:] tattvahI pakSAtarahita cha [tasya] tene [nityaM] niraMtara [ cit] yitsva35 75 [ khalu cit eva asti ] yits5354 che. 81. ( lo - 82 (upajAti) ekasya sAnto na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAta stasyAsti nityaM khalu ciccidev||82|| mortha:- [ sAntaH] 75 saia (-aMta sahita) cha [ ekasya ] mevo me nayano 56 cha bhane [na tathA] 75 sAta nathI [parasya bhayo nI nayano 56 cha; [iti] sAma [ citi]yitspa35 viSe [dvayoH] benyon|[dvau pakSapAtau] 5kSata che. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAta:] tattvahI pakSAtarahita cha [ tasya] tene [ nityaM] niraMtara [ cit] yitsva35 05. [ khalu cit eva asti ] yits135 4 che. 82. Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-71 thI 89 421 zyos - 83 ) (upajAti) ekasya nityo na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAta stasyAsti nityaM khalu ciccidev||83|| voDArtha:- [ nityaH ] nitya cha / ekasya ] mevonayano 50 cha bhane na tathA] panitya nathI [ parasya ] mevolI nayano 56 cha; [iti] Ama [ citi] yitsva35 (r). viSe [dvayoH] benyon| [dvau pakSapAtau] be pakSapAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] tattvahI pakSAtarahita cha [ tasya ] tene [ nityaM] niraMtara [ cit] yits535 . [ khalu cit eva asti] yits535 4 cha. 83. ( Is - 84 (upajAti) ekasya vAcyo na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAta stasyAsti nityaM khalu ciccidev||84|| dosrtha:-[ vAcyaH ] 94vAyya (arthAta yathanathI hI zAya zeyo) [ ekasya] vo me nayano 50 cha bhane [na tathA] 04pAya (-payanagoya2) nathI [ parasya] meyo kI nayano 56 cha; [iti] bhAma [ citi] yis535 . viSe [dvayoH] be nyon| [dvau pakSapAtau] ye pakSAta . [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] 4 tatvavehI pakSAtarahita cha [ tasya ] tene [ nityaM ] niraMtara [ cit] yitsva35 75 [ khalu cit eva asti]yits5354 cha.84. - 85. (upajAti) ekasya nAnA na tathA parasya citi dvayordhAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAta stasyAsti nityaM khalu ciccidev||85|| soArtha:-[ nAnA] 04 n||35 cha [ ekasya] mevo me nayano 56 cha bhane [na tathA ] 71 nana35 nathI [ parasya] meyo kI nayano 56 cha; [iti] bhAma Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 samayasAra siddhi bhAga-5 [citi] yitsva35 75 viSe [dvayoH] benyon| [dvau pakSapAtau] ve pakSapAta che. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAta:] ? tatpI 5152hita cha [ tasya] tene [nityaM ] niraMtara [cit] yitsva35 75 [khalu cit eva asti]yitsva35 4 cha.85. ( als-86 ) (upajAti) ekasya cetyo na tathA parasya citi dvayordhAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAta stasyAsti nityaM khalu ciccidev||86 / / mortha:-[ cetyaH ] >>yetya (-yeAyogya ) cha [ ekasya ] meyo me nayano 56 cha bhane [na tathA] 04 yetya nathI [ parasya ] avo bI nayanI 51 cha; [iti] sAma [ citi] yatsva35 105 viSe [dvayoH] benyon|[dvau pakSapAtau] 515ta che. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAta:] OM tatva 5152Dita cha [ tasya] tene [ nityaM ] niraMtara [ cit]yits535 75 [ khalu cit eva asti]yits535.4 che. 86. ( lo - 87 ) (upajAti) ekasya dRzyo na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAta stasyAsti nityaM khalu ciccidev||87|| Neortha:- [dRzya: ] 75 hezya (hemAvAyogya) cha [ ekasya ] meyo me nayano 50 cha bhane [na tathA] 04 hezya nathI [ parasya ] mevo kI nayano 51 cha; [iti] sAma [ citi] yatsva35 105 viSe [dvayoH] benyon|[dvau pakSapAtau] 515ta che. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAta:] tattvahI pakSAtarahita cha [tasya] tene [nityaM] niraMtara [ cit]yits535 75 [ khalu cit eva asti] yits5354 cha. 87. ( zlos - 88 (upajAti) ekasya vedyo na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev||88|| Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-71 thI 89 423 zlokArtha:-[ vedya: ] jIva vedha (-vedAvAyogya, jaNAvAyogya ) che[T] evo eka nayano pakSa che ane [ na tathA ] jIva vedha nathI [paraphya] evo bIjA nayano pakSa che; [ kRti ] Ama [ vitti ] citsvarUpa jIva viSe [ hrayo: ] be nayonA [aau pakSapAtI ] be pakSapAta che.[ ya: tattvavevI vyutapakSapAta: ] je tattvavedI pakSapAtarahita che [ tasya ] tene [ nityaM ] niraMtara [vit] citsvarUpa jIva [ vastu vitva asti ] citsvarUpa ja che. 88. zloka - 89 (45nAti) ekasya bhAto na tathA parasya citi dvayordvAviti pakSapAtau / yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 89 / / zlokArtha:- [ mAta: ] jIva 'bhAta' (prakAzamAna arthAt vartamAna pratyakSa) che [VT]evo eka nayano pakSa che ane [na tathA ] jIva 'bhAta' nathI [parasya] evo bIjA nayano pakSa che; [ kRti ] Ama [ vitti ] citsvarUpa jIva viSe [ayo: ] be nayonA [ko pakSapAtai] be pakSapAta che.[ya: tattvavevI vyutapakSapAta: ] je tattvavedI pakSapAtarahita che [ tasya ] tene [ nitya] niraMtara [vit] citsvarUpa jIva [ hatu vit va asti] citsvarUpa ja che ( arthAt tene citsvarUpa jIva jevo che tevo niraMtara anubhavAya che). bhAvArtha:-baddha abaddha, mUDha amUDha, rAgI arAgI, dveSI adveSI, kartA akartA, bhokatA abhokatA, jIva ajIva, sUkSma sthUla, kA2Na akA2Na, kArya akArya, bhAva abhAva, eka aneka, sAnta ananta, nitya anitya, vAcya avAcya, nAnA anAnA, cetya acetya, dezya adRzya, vedha avedha, bhAta abhAta ityAdi nayonA pakSapAta che. je puruSa nayonA kathana anusAra yathAyogya vivakSApUrvaka tattvano-vastusvarUpano nirNaya karIne nayonA kathana anusAra yathAyogya vivakSApUrvaka tattvano-vastusvarUpano nirNaya karIne nayonA pakSapAtane choDe che te puruSane cisvarUpa jIvano citsvarUpe anubhava thAya che. jIvamAM aneka sAdhA2Na dharmo che paraMtu cittvabhAva teno pragaTa anubhavagocara asAdhAraNa dharma che tethI tene mukhya karIne ahIM jIvane citsvarUpa kahyo che. 89. zloka-89 u52 pravacana baddha abaddhano vikalpa choDavo, tema mUDha che ne amUDha che eno vikalpa choDavo, paryAyamAM mUDha che ne vastue amUDha che, evo vikalpa choDavo. rAgI arAgI, vyavahA2e 2AgI che, nizcaye arAgI che. enoya pakSa choDavo. dveSI adveSI, paryAyamAM dveSa che, vastu adveSI che, eno pakSa choDavo. e to paheluM kahetA AvyA chIe ke vyavahArano pakSa to choDAvatA AvyA chIe. Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 samayasAra siddhi bhAga-5 baddhano, mUDhano, rAgIno, dveSIno...AMhI to have abaddhano, amUDhano, arAgIno, adveSInoeno vikalpa choDAve che AMhI. I AvI gayuM ne paheluM vyavahA2no pakSa to choDAvatA AvyA chIe. AhAhA ! kartA akartA-eka pakSa kahe che ke rAgano kartA che vyavahAre, nizcayathI akartA vastu che. paNa e pakSapAta akartApaNAno pakSapAta paNa choDI devo, choDI daIne kartA che ema nahIM, cidAnaMda jJAnasvarUpa che e akartA che evo je vikalpa che-rAga che ene choDIne akartApaNAnuM vedana ka2vuM, akartApaNAnA svarUpanuM vedana karavuM. AhAhA ! bhoktA abhoktA-eka (pakSa ) kahe che ke rAgano bhoktA che, bIjo kahe che bhoktA nathI. rAga (no ) bhoktA nathI e vAta sAcI che, paNa chatAM eno je pakSarUpa vikalpa che, ene choDI devo. olo vyavahA2no to niSedha karatA AvyA ja chIe, e paheluM kIdhuM-bhoktA (che ) eno to niSedha karatA AvyA chIe, abhoktAno niSedha (kara ) have to AMhI ema kahe che. 'abhoktA che' paNa eno vikalpa je rAga, enA pakSapAtamAM rahevuM, choDI devuM. Ape Are AvuM kyAre (kare!) sAMbhaLavA maLe evuM nathI. AhAhA ! jIva ajIva, eka kahe ke jIva che, bIjo kahe ke jIva nathI, 52nI apekSAe. 'jIva che' evo vikalpa paNa choDI devo, jIva nathI e to vyavahArano vikalpa prathamathI ja choDAvatA AvyA chIe. jIva che, eno paNa vikalpa choDI devo. AhAhA ! sUkSma sthUla-sUkSma che I che. sthUla che I vikalpane to choDAvatA AvyA chIe, paNa sUkSma che enA vikalpane paNa choDavAnuM ( kahe che ). 'kA2Na akA2Na' kA2Na che I vyavahA2 kahevAya che, akAraNa che e nizcaya che. koInuM e kA2Na ja nathI. AhAhA ! ene ja have niSedha ka2vA mATe, kA2Na to nathI koInuM paNa e koInuM akA2Neya nathI. akAraNa che evo eka pakSa che vikalpa che ( ene ya choDI devo. ) 'kArya akArya' kArya koInuM nathI, tema akArya che, evo paNa eka vikalpa che eya choDavAno (che. ) 'bhAva abhAva'-bhAva che kharo I 52thI abhAva che. abhAvano to niSedha che, paNa 'bhAva' nA vikalpanoya niSedha che. AhAhA ! 'che bhAva' svarUpa (paNa ) enA vikalpano niSedha che. have AvuM jhINuM ( kahe che ) 'eka aneka'-anekanI dRSTi to choDAvatA AvIe chIe, vyavahA2, paNa eka rUpe che-eka rUpe che, evo je vikalpa paNa choDAve che, jhINuM che thoDA mANasamAM ThIka A 'sAnta ananta'-sAnta eTale paryAyathI sAnta che, vastuthI anaMta che. paryAyathI sAnta che, eno to niSedha che, paNa vastu anaMta che anaMta-anaMta che. 'nitya anitya'-anityano to niSedha karatA ja AvyA chIe, paNa nityanA pakSano vikalpa choDavo. AhAhA ! 'vAcya avAcya'-vacanathI kahevA lAyaka che, e apekSA to choDatA AvyA chIe, avAcya-vacanathI kahI zakAya nahIM evuM che eno ya paNa vikalpa choDI devo. 'nAnA anAnA'-aneka prakAre che eno to niSedha karatA AvyA chIe, paNa aneka prakAra nathI, eka ja prakA2 che evo paNa vikalpa choDI devo. 'cetya ane acetya'-cetya jANavA lAyaka che, acetya-jANavA lAyaka nathI. jANavAlAyaka nathI e to nAsti thaI, jANavAlAyaka che paNa chatAM eno vikalpa choDavA lAyaka che. 'dRzya adRzya 'dekhavA Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-90. 425 lAyaka che ne dekhavAlAyaka nathI. I to che I che. e dezyano vikalpa to choDyo, paNa adezyano vikalpa ya choDavo. vedha avedha vedavA yogyane avedavA yogya-vedavA yogya che. ane je vedavA yogya nathI eno vikalpa to choDAvatA AvyA chIe, vedavA yogya che eno vikalpa choDavA yogya che. AhAhAhA ! "bhAta-abhAta"--bhAta jaNAya evo che pratyakSa thAya evo che, abhAta pratyakSa thAya evo nathI. A pratyakSa thAya evo che I asti che, pratyakSa thAya evo nathI eno to niSedha karatA AvyA chIe, paNa pratyakSa thAya che eno vikalpa paNa teno niSedha karIe chIe. AhAhA ! navA mANasane to AmAM kAMI sUjha paDe nahIM, AvuM svarUpa che. ItyAdi nayonA pakSapAta che. je puruSa nayonA kathana anusAra yathAyogya vivakSApUrvaka je rIte kahevA mAgyuM che, te rIte samajIne, vivakSA eTale je rIte kahevAmAM AvI che vastune te rIte ja samajIne, tattvano eTale ke vastusvarUpano nirNaya karIne, vikalpa dvArA vastusvarUpano nirNaya karI nayonA pakSapAtane choDa che pachI nayano je vikalpa che rAga ene choDe che, te puruSane cisvarUpa jIvano cisvarUpe anubhava pATha che ne? viviveva-jJAna che te jJAnano ja anubhava rahe che. eka vikalpano kSobhano anubhava maTI jAya che mALe artha parNa.... jIvamAM aneka sAdhAraNa dharmo che.paraMtu cita svabhAva teno pragaTa anubhava yogya asAdhAraNa dharma che-e zuM kIdhuM? jIvamAM astitva, vastutva, prameyatva Adi asAdhAraNa dharmo che je potAmAM paNa che ane bIjAmAM paNa che evA aneka sAdhAraNa dharmo che. paraMtu citta svabhAva teno pragaTa anubhava gocara asAdhAraNa dharma che e jANanAra dharma eka ja vastumAM asAdhAraNa jIva koI bIjAmAM nathI ane evo koI bIjo potAmAMya nathI. eka ja cita svabhAva evo je bhagavAna asAdhAraNa, ke je svaparane jANe, bIjA dharmo potAmAM che paNa e ati tarIke che jANanAra nathI. jANanAra to A eka asAdhAraNa cita svabhAva ja che. A to cida eva cida eva anubhava kara -kema kahyuM ema eno khulAso ema jIvamAM aneka sAdhAraNa eTale AtmAmAM paNa che, jaDamAM paNa che, bIjA AtmAmAM paNa che- evA dharmo che paraMtu citta svabhAva eno pragaTa anubhavagocara che. kAraNake paryAyamAM jJAnano ughADa che - paNa e dvArA aMdaramAM jAya to pragaTa pratyakSa jJAnano anubhava thAya - citta svabhAva teno pragaTa anubhava gamya asAdhAraNa e eka ja guNa evo che ( jJAna ke sarvane jANe che ) e anaMtaguNa jANatA nathI. A, jJAna guNa ja jANe che, bIjA guNane ya jANavA hoya to te jANanArathI prasiddha thAya. AtmAmAM AnaMda che I AnaMda nahi prasiddha karI zake, AnaMdane jANanAruM jJAna (che te ) prasiddha karaze ke AnaMda che I "jANanAra' prasiddha karaze. AnaMda che e astitva che paNa AnaMdamAM jANavAno svabhAva nathI. mATe tethI tene mukhya karIne ahIM jIvane cisvarUpa kahyo che bhagavAna to jJAnasvarUpa ja che basa. bIjA guNo che, paNa bIjA asAdhAraNa nathI eTale ke bIjA paNa che mATe ethI juduM pADavAnuM sAdhana che. jJAna te AtmA, astitva te AtmA ema kahIe to "che' -astitva che. "che' to Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 samayasAra siddhi bhAga-5 AtmA to "che" to paramANuM ya che. mATe enAthI AtmA judo na paDe. "jANanAra AtmA cheprajJAbrahma-prajJAcakSu-jJAnacaMdra-jJAnasUrya-e caitanyasvarUpa, enAthI bIjAM badhAthI judo pADI zakAya evo eka ja e guNa che. che? AhA...hA ! tethI tene mukhya karIne ahIM jIvane cisvarUpa kahyo che. ( zloka-90 ) (vasattatinavA) svecchAsamucchaladanalpavikalpajAlAmevaM vyatItya mahatIM naya pksskkssaam| antarbahiH samarasaikarasasvabhAvaM svaM bhaamekmupyaatynubhuutimaatrm||9|| uparanA 20 kaLazanA kathanane have sameTe che - zlokArtha-[a] e pramANe [svecchA-samuchanat-banatpa- vijya-nAnAma]jemAM bahu vikalponI jALo ApoApa UThe che evI [mahatI ] moTI [nayapakSa vakSAma] nayapakSakakSAne (nayapakSanI bhUmine ) [ vyatItya] oLaMgI jaIne (tattvavedI) [ santa:vadi:] aMdara ane bahAra [samarasai rasasvamAnaM] samatA-rasarUpI eka rasa ja jeno svabhAva che evA [ anubhUtimAtrane mUrva bhAvama] anubhUtimAtra eka potAnA bhAvane (-svarUpane )[3payAti] pAme che. 90. zloka-90 upara pravacana svecchAsamucchaladanalpavikalpajAlAmevaM vyatItya mahatIM naya pksskkssaam| antarbahi: samarasaikarasasvabhAvaM svaM bhaamekmupyaatynubhuutimaatrm||90|| (kahe che) e pramANe svecchA-samucchalaanalpa-vikalpa-jAlam jemAM bahuvikalponI jALo ApoApa UThe che. zuM kahe che? bhagavAna to cisvarUpa AnaMdasvarUpa dhruva vItarAgasvarUpa ja che. emAM (huM) Avo chuM ne tevo chuM tevA vikalpa, enI meLe UThe che, e svabhAvamAM nathI ema kahe che. AhAhA! caitanyasvarUpa bhagavAna AtmA, e to cisvarUpa-AnaMdasvarUpazuddhasvarUpa svataH che. emAM je A vikalpa UThe rAga, huM abaddha chuM ne zuddha chuM ne eka chuM ne e badhI bahu vikalpanI jALo ApoApa UThe che. ApoApa eTale? dravyaguNathI nahIM. paryAyathI Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-90 427 ApoApa UThe che. AhAhA ! vastumAM e vikalpa UThe evo svabhAva nathI. AhAhA! evo e caitanya che. bahu vikalponI jALo "ApoApa UThe che. eTale ke AtmAnA dravyanA avalaMbana vinA, dravyanA Azraya vinA, paryAyamAM paranA lakSe vikalpanI jALa ApoApa UThe che. AhAhA ! e vikalpanI jALa kIdhI-dayA, dAna, vrata, bhaktino rAga e to che ja "jALa" paNa (huM) Avo chuM abaddha chuM-asparzI chuM ene ahIMyA vikalpanI "jALa" kIdhI. e jALamAM gUMcAya gayo kahe che. AhAhA! AhA...hA! evI moTI nayapakSakakSAmeM joyuM? ApoApa uThe che evI moTI nayapakSAma che, nayapakSakakSAm nayapakSanI bhUmi, bhagavAne kahelo evo AtmA zuddhacaitanyaghana evo pakSano vikalpa UThe je nayano, tene oLaMgI jA-ene oLaMgI jaIne, je tattvavedI manta:vahi: -aMdara ane bahAra samatA-rasarUpI eka rasa ja jeno svabhAva che evA-aMdaramAM samatA vItarAgamUrti che, ane paryAyamAM paNa vItarAgatA pragaTI che. AhAhA ! manta:vadi. -aMtara to vItarAgamUrti AtmA che ja paNa bahAra, samatA-samarasa-bahAramAM paNa vikalpanI jALa toDI, toDI ema upadeza kahevAya che. bAkI AMhIM sthira thAya che eTale (vikalpanI jALa) tUTI jAya che. samarasa eka rasa ja svabhAva-samatArasa rUpa eka ja jeno ekarasa svabhAva che. AhAhA! bhagavAnano to vItarAga svabhAva ja che, ekalo samatA samatA samatA vikalpanI jALa vinAno samarasa samarasa-samatArasa-ekarUpa vItarAgarasa, AhAhA ! evuM je AtmAnuM svarUpa evuM che. AhAhA ! samatA-rasarUpI eka rasa ja jeno-olI vikalpa che I asamatA hatI. huM nizcaye Avo chuM ne vyavahAre Avo chuM ne, e badhI vikalpanI jALa asamatA hatI, kSobha hato, mohu hato. AhAhA! ene choDIne, che ne oLaMgI jaIne choDIne eTale oLaMgI jaIne samatA rasarUpI eka rasa ja jeno svabhAva che, AhAhA!vItarAga, rAganA vikalpanI jALa vinAno, samatAsvarUpa ja prabhu che. samatA ene bahArathI lAvavI nathI. samatAsvarUpa che evo aMtaramAM che, evo paryAyamAM samatAsvarUpa pragaTa thAya che. AhAhA ! e vikalpa che e asamatA che-e kSobha che ene choDIne samarasa paryAyamAM, aMdaramAM to che-paryAya bahAra che, paryAya aMdaramAM nathI. AhA ! aMdaramAM eTale dravyasvabhAvamAM samatArasano piMDa che, paNa jyAre vikalpa choDe che tyAre paryAyamAM samatArasa-vItarAgarasa-zAMtarasa Ave che. AhAhA! enuM nAma samyagdarzana ne samyajJAna kahevAya che. hajI to A dharmanI pahelI sIDI. AhAhAhA ! samarasa eka rasa che ne? "eka rasa, jevo aMdara samatA-vItarAgamUrti prabhu che "evo ja" paryAyamAM ekarasa vItarAga paryAya ekarasa pragaTI, ekarasa ja jeno svabhAva che evA anubhUtimAtra eka potAnA bhAvane anubhUtimAtra "eka-samarasa samatA svarUpa trikALa che,tenI paryAyamAM anubhUtimAM samatA AvI anubhUtimAtra eka potAnA svarUpane pAme che. badhAM vikalpone choDI, nizcayanayanA, zuddhanayanA pakSanA vikalpone paNa choDI, trikALI samatArasano piMDa aMdara, tene paryAyamAM samarasa-anubhUti Ave che. AhAhA! ajANyA mANasane to A zuM sUjhe zuM kahe che A? Avo to jainadharama huze? lyo, A Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 samayasAra siddhi bhAga-5 micchAmi paDikkamaNuM IriyA vahiyA-tassauttarI karaNeNaM e jaDanI kriyAo ne rAga che. vItarAga mAraga to 'A' che. samarasa eka samarasa dvighA-paNa nahIM jyAM. AhAhAhA ! jevo samatA 2sa, vItarAgarasasvarUpa che evo ja anubhUtimAM (paryAyamAM ) ekasa- samarasa pragaTayo, eka potAnA bhAvane-potAnA svarUpane pAme che, te jIva potAnA AtmAnA svarUpane-pAme che. te jIva mokSanA mAragamAM Avyo. AhAhA ! ( zrotAH- vyavahA2 choDAvyo.. ) vyavahAra zuM ?nizcaya choDAvyo che nizcayano pakSa choDAvyo che, vyavahA2no pakSa to choDAvatA AvyA chIe, e to paheluM kIdhuM che enI vAta to che ja nahi. e to paheluM AvI gayuM ne 70 mA kaLazanA bhAvArthamAM zarUAtamAM ja che ke, A graMthamAM prathamathI ja vyavahAranayane gauNa karIne ane zuddhanayane mukhya karIne kathana ka2vAmAM AvyuM che. ema pahelethI ja vyavahA2ne gauNa karIne choDAvatA AvyA che. AmAM to nizcayano pakSa che ene choDAvyo che. AhAhA! sAMbhaLeluM sAMbhaLavAya maLe nahIM, sAMbhaLavAya maLe nahIM, jhINuM...zuM kahe che A te aMdara khyAlamAM lAvavuM muzkela. AhAhA ! vikalpa sahita khyAlamAM lAvavuM muzkela. AhAhA ! AMhI to vikalpathI paNa pAra vyavahA2nA baMdha eka aneka AdinA vikalpone to choDAvavA-choDavAnuM ( kahetA ) AvyA chIe, ahIM to eka nizcayano je pakSa che-zuddhanizcaye abheda che-jANavAlAyaka che-anubhavavA lAyaka che vedavAlAyaka che, evo je vikalpa che, tene AMhI choDAvI ane samarasa prabhu AtmA che, enI ekarUpa dazA-olI sama2sa vastu che ne vikalpa rAga to viSamatA thatI'tI, A samarasa vastu che, ene vikalpa choDIne ekAkAra (- lIna ) thayo to samarasa eka bhAva thayo-jevo bhAva hato evo bhAva thayo. AhAhA ! anubhUti mAtra eka potAnA svarUpane pAme che. AhAhA ! bahu UMcI vAta hatI. vastunI sthiti 'A' che. 'UMcI' ( kahI ) eTale 'nIcI' koI bIjI dazA che, ema nahi. ko'ka kahetuM'tuM bahA2mAM ke lokone ema thayuM ke AvuM che badheya UMcI che vAta bahu UMcI che, sonagaDhanI ema. olA muMbaImAM kahetA'tA paNa UMcI che eTale bIjI koI heThenI che ? UMcI kaho ke sAcI kaho, 'A eka ja che' UMcI kahIne heThaluM bIjuM amAruM paNa kaMIka che ema nathI. AMhIyA to vyavahA2no pakSa ja choDAvatA AvyA chIe. vrata ne bhakti ne tapane e to vikalpa ne rAga che, ene to choDAvatA AvyA chIe, paNa nayanA pakSa bejJAnanA pakSa be che eka paryAya pakSa jonAra ne eka dravyapakSa jonA2, paNa beya jonA2, evA paryAyane jonAra pakSano to niSedha karatA AvyA chIe, athavA gauNa karatA AvyA chIe. AhAhA! paNa trikALI vastu je che, caitanyamUrti je vikalpa rahita che tene samarasa bhAve, vedavo ne jANavo, enuM nAma bhAvane prApta karyo, svarUpane prApta karyuM, eNe jIvane jANyo. AhAhA! Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-90 429 ( zloka-91 ) (rathoddhatA) indrajAlamidamevamucchalat pusskloclviklpviicibhiH| yasya visphuraNameva tatkSaNaM kRtsnamasyati tadasmi cinmhH||9|| have nayapakSanA tyAganI bhAvanAnuM chelluM kAvya kahe che : (zlokArtha-)(puNa-3-na-vivarutva-vavimi:37nata) puSkaLa, moTA, caMcaLa vikalparUpa taraMgo vaDe UThatI ( rUma vana vakRtnama rUdranAma) A samasta iMdrajALane (eca viSNurAma pava) jenuM *skuraNa mAtra ja (takSa) tatpaNa (sthati) bhagADI mUke che (tata niMda: smi) te citmAtra teja:puMja huM chuM. bhAvArtha - caitanyano anubhava thatAM samasta nayonA vikalparUpI iMdrajALa te kSaNe ja vilaya pAme che; evo ci--kAsa huM chuM. 91. * phuraNaH-pharakavuM te dhanuSya TaMkAra karavo te zloka-91 upara pravacana have nayapakSanA tyAganI bhAvanAnuM chelluM kAvya kahe che : indrajAlamidamevamucchalat pusskloclviklpviicibhiH| yasya visphuraNameva tatkSaNaM kRtsnamasyati tadasmi cinmhH||91|| (kahe che ke :) puSpana-3-vena- vitpa-vImi: 3Rtu -puSkaLa, utta eTale moTA. AhAhA! caMcaLa vikalparUpa taraMgo vaDe UThatI-bhagavAna to aMdara samarasasvarUpa che. AtmA to aMdara jinasvarUpa ja vItarAgasvarUpa ja che. e atyAre che? traNe kALe prabhu jinasvarUpa ja che AtmA. eno svabhAva-svabhAva vItarAgI svabhAvanuM sAmarthya ja te ja jIva che. AhAhA! AMhI kahe che ke emAM puSkaLa, moTA / ut no artha moTA karyo che. caMcaLarUpa vikalpa che, caMcaLa vikalparUpa taraMgo vaDe UThatI rUma-pavana--97 dRndranAnama -A samasta IndrajALa jema mAyAjALa che ne? A ke.lAla. nathI kahetA, ke lAlanI mAyAjALa, jAdugara! jAdu (kare che ne) Avyo'to tyAM muMbaI hato te, ekavAra sAMje chelle di' Avyo'to, jAdugara, mAyAjALa kahevAya che, ema AMhI vikalpanI badhI mAyAjALa che, kahe che. je jevuM svarUpa che tevuM na Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 samayasAra siddhi bhAga-5 batAvatAM, vikRtasvarUpa tene batAve, evA puSkaLa moTA caMcaLa vikalpa taraMgo vaDe UThatI, A iMdrajALa A iMdrajALa che, e AtmasvarUpa nahi. AhAhAhA ! iMdrajALa che I to kahe ( che. ) jema Indra jema Ama hajjAro rUpa dhAraNa kare ne ? saMkele to basa ekalo. A samasta iMdrajALane 'viraLa' va' jenuM sphuraNa mAtra ja atIndriya AnaMda svabhAva bhagavAna, emAM ekAgra thatAM mAtra, e atIndriya AnaMdano aMza sphuraNa pragaTa thatAM, vikalpanI jALa kyAMya cAlI jAya che. AhAhA ! iMdrajALane jenuM sphuraNamAtra, che ne nIce (phuTanoTamAM artha che ke ) sphuraNa = pharakavuM te; dhanuSyaTaMkAra karavo te, dhanuSano Ama TaMkAra thAya tyAM lazkara cAlyuM jAya. ema bhagavAna AtmA aMdara jJAtA-dRSTA Ama thayo jyAM aMdara tyAM vikalpajALa bhAgI jAya badhI. AhAhAhA ! yasya viSNuLadva-jenuM sphuraNa mAtra 'ja' q- che ne yasya viraLan 'va'nizcaya karyuM-ene bIjAnI jarUra nathI kahe che. AhAhA ! e bhagavAna AnaMdano nAtha jayAM eka aMze sphUre che tatkSaNa-bhagADI muke che iMdrajALa ne vikalpanI jALa tyAM rahetI nathI. bahu Aja to mAla-mAla badho Avyo, mANasa thoDA che. AhAhA ! (zrotAH- vikalpajALa gaI ke nirvikalpa thayo ) 'tat kSaNa' pAchuM ema. ( kahe che) 'viSNurLan va'- jarI paNa aMda2 sphuraNa thaI AtmA AnaMdamAM jAgrata thayo vikalpa choDIne, tyAM sphuraNamAtrathI, sphuraNamAtrathI AtmAthI, tatkSaNa bhagADI mUke che tat vinnai: asmi-te cinmAtra teja:puMja huM chuM. AhAhAhA ! te jJAnasvarUpa-cetanasvarUpa te huM chuM. ema samakitI potAnA AtmAne Avo mAne che. AhAhA ! bhAvArtha :- caitanyano anubhava thatAM, samasta nayonA vikalparUpI iMdrajALa te kSaNe ja vilaya pAme che te kSaNe ja. AMhI utpanna thayo ne tyAM vyaya thAya ema kahe che. kemake kSaNa to ekanI eka ja che. je kSaNe zAMti utpanna thaI te ja kSaNe vikalpanI azAMtino vyaya thayo. kA2Na ke samaya to eka che ne ? AhAhA ! te kSaNe ja vilaya pAme che, evo cikAza huM chuM. vizeSa kaheze.( zrotAH-pramANa vacana gurudeva !) ( have kahe che keH ) "tyAre A (samayasAra) svayaM upayoga hovAthI" AtmabhagavAna, e to upayoga ja svarUpa che. trikALa jANavuM-dekhavuM, evuM eno upayoga svarUpa che. eno kAyamI svabhAva ane svarUpa to upayoga che. e trikALa darzanazAna che, ene paNa upayoga kahevAmA Ave che. AhA...hA ! svayaM upayoga hovAthI "mukatamoha( moha rahita ) thayo thako" -paryAyamAM paNa svayaM upayogarUpa hovAthI mukatamo, thayo thako ( arthAt zuM kahe che ? keH ) parata2phanI sAvadhAnIno rAgAdi bhAva (hato ) enAthI svata2phanA atyaMta bhedajJAnane laIne rAgathI mukata thayo che. -AvuM munipaNuM ! ane e munipaNA vinA mukita nathI ! (pravacana navanIta bhAga-2, peIja naM. 198, niyamasAra gAthA-82 ) Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-143 41 O we -143) 143 ) pakSAtikrAntasya kiM svarUpamiti cetdoNha vi NayANa bhaNidaM jANadi NavaraM tu smypddibddho| Na du NayapakkhaM giNhadi kiMci vi nnypkkhprihiinno||143|| dvayorapi nayayorbhaNitaM jAnAti kevalaM stusmyprtibddhH| na tu nayapakSaM gRhNAti kiJcidapi nypkssprihiinH||143|| yathA khalu bhagavAnkevalI zrutajJAnAvayavabhUtayorvyavahAranizcayanayapakSayoH vizvasAkSitayA kevalaM svarUpameva jAnAti, na tu satatamullasitasahajavimalasakalakevalajJAnatayA nityaM svayameva vijJAnaghanabhUtatvAt zrutajJAnabhUmikAtikrAntatayA samastanayapakSaparigrahadUrIbhUtatvAt kaJcanApi nayapakSaM parigRhNAti, tathA kila yaH zrutajJAnAvayavabhUtayorvyavahAranizcayanayapakSayoHkSayopazamavijRmbhitazrutajJAnAtmakavikalpa pratyudgamane'pi paraparigrahapratinivRttautsukyatayA svarUpameva kevalaM jAnAti, na tu kharataradRSTigRhItasunistuSanityoditacinmayasamayapratibaddhatayA tadAtve svayameva vijJAnaghanabhUtatvAt zrutajJAnAtmakasamastAntarbahirjalparUpavikalpabhUmikAtikrAntatayA samastanayapakSaparigrahadUrIbhUtatvAtkaJcanApi nayapakSaM parigRhNAti, sa khalu nikhilavikalpebhyaH parataraH paramAtmA jJAnAtmA pratyagjyotirAtmakhyAtirUpo'nubhUtimAtra: smysaarH| "pakSAtikAntanuM (pakSane oLaMgI gayelAnuM) zuM svarUpa che?'-e praznanA uttararUpa gAthA have kahe che nayaddhayakathana jANe ja kevaLa samayamAM pratibaddha che, nayapakSa kaMI paNa nava grahe, nayapakSathI parihIna te. 143. PuthArtha:- [ nayapakSaparihInaH ] naya53thI 2Dita , [ samayapratibaddhaH ] samayathA pratibaddha thayo thalo (arthAt yitsva35 mAmAne anubhavato thao), [dvayoH api] panne [nayayo:] nyon| [bhaNitaM] thanane [ kevalaM tu] [jAnAti] 180 4 che [tu] 52tu [ nayapakSaM] nayapakSane [ kiJcit api] 42 // 54 // [ na gRhNAti ] A65 / 62to nathI. TIkA-jevI rIte kevaLI bhagavAna, vizvanA sAkSIpaNAne lIdhe, zrutajJAnanA avayavabhUta evA je vyavahAranizcayanayapakSo temanA svarUpane ja kevaLa jANe che paraMtu, niraMtara prakAzamAna, sahaja, vimaLa, sakaLa kevaLajJAna vaDe sadA poteja vijJAnaghana thayA Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 samayasAra siddhi bhAga-5 hoine, zrutajJAnanI bhUmikAnA atikrAntapaNA vaDa (arthAt zrutajJAnanI bhUmikAne oLaMgI gayA hovAne lIdhe) samasta nayapakSanA grahaNathI dUra thayA hovAthI, koI paNa nayapakSane grahatA nathI, tevI rIte je (zrutajJAnI AtmA), kSayopazamathI jemanuM UpajavuM thAya che evA zrutajJAnAtmaka vikalpo utpanna thatA hovA chatAM paranuM grahaNa karavA prati utsAha nivRtta thayo hovAne lIdhe, zrutajJAnanA avayavabhUta vyavahAranizcayanayapakSonA svarUpane ja kevaLa jANe che paraMtu, ati tINa jJAnadeSTithI grahavAmAM AvelA, nirmaLa, nitya-udita,cinmaya samayathI pratibaddhapaNA vaDe(arthAt caitanyamaya AtmAnA anubhava vaDe) te vakhate (anubhava vakhate) pote ja vijJAnaghana thayo hoine, zrutajJAnAtmaka samasta aMtarjalparUpa tathA bahirSalparUpa vikalponI bhUmikAnA atikrAntapaNA vaDe samasta nayapakSanA prahaNathI dUra thayo hovAthI, koi paNa nayapakSane grahato nathI, te (AtmA) kharekhara samasta vikalpothI ati para,paramAtmA, jJAnAtmA, pratyajyoti, AtmakhyAtirUpa anubhUtimAtra samayasAra che. bhAvArtha-jema kevaLI bhagavAna sadA nayapakSanA svarUpanA sAkSI ( jJAtAdraSTA) che tema zrutajJAnI paNa jyAre samasta nayapakSothI rahita thaI zuddha caitanyamAtra bhAvanuM anubhavana kare che tyAre nayapakSanA svarUpano jJAtA ja che. eka nayano sarvathA pakSa grahaNa kare to mithyAtva sAthe maLelo rAga thAya; prayojananA vize eka nayane pradhAna karI tenuM grahaNa kare to mithyAtva sivAya mAtra cAritramohano rAga rahe; ane jyAre nayapakSane choDI vastusvarUpane kevaLa jANe ja tyAre te vakhate zrutajJAnI paNa kevaLInI mAphaka vItarAga jevo ja hoya che ema jANavuM. pravacana naM. 222 gAthA-143 budhavAra, vaizAkha suda-13, tA. 9/5/79 samayasAra 143 gAthA-pakSAtikrAntanuM eTale samayasAra 143 gAthA pakSane oLaMgI gayelAnuM zuM svarUpa che?' -e praznanA uttararUpa gAthA kahe che. jhINI che thoDI. pakSAtikAnta eTale ke pakSarUpa je nayo vyavahAra (naya)ne nizcayanaya beya naya, eno pakSa chUTI gayo che enuM zuM svarUpa? aMtaramAM e pakSa chuTI gayo enuM zuM svarUpa che? pakSane oLaMgI gayelAnuM zuM svarUpa che ema, evo jeno prazna hoya enA uttararUpa gAthA kahe che. ekaso tetAlIsa doNha vi NayANa bhaNidaM jANadi NavaraM tu smypddibddho| Na du NayapakkhaM giNhadi kiMci vi nnypkkhprihiinno||143|| nayaddhayakathana jANe ja kevaLa samayamAM pratibaddha che, nayapakSa kaMI paNa nava grahe, nayapakSathI parihIna te. 143. chellAmAM chellI A gAthAno "sAra" che. TIkA - jevI rIte, A to deSTAMta Ape che kevaLI bhagavAnanuM, enI hAre meLave che. pAThamAM to "yapArirIkho' kahyuM che paNa ene kevaLI hAre meLave che, jevI rIte kevaLI Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-143 433 bhagavAna, vizvanA sAkSIpaNAne lIdhe-e to vizvanA sAkSI che kevaLI. tevI rIte che? chaThThI lITI jevI rIte kevaLI bhagavAna vizvanA sAkSIpaNAne lIdhe, tevI rIte je zrutajJAnI AtmA, yopazamathI jemanuM UpajavuM thAya che evA zrutajJAnasvarUpa vikalpo, utpanna thatA hovA chatAM, paranuM grahaNa karavA prati utsAhanivRta thayo hovAne lIdhe olAmAM kevaLIne vizvanA sAkSIpaNAne lIdhe ane AmAM zrutajJAna svarUpa vikalpo utpanna thatA hovA chatAM, paranuM grahaNa karavA prati utsAha nivRtta thayo hovAne lIdhe A beno meLa karyo. AhA ! bhagavAna to cokhkhA sAkSI che, nIce..nayapakSarahita jIva, AhAhA! zrutajJAnathI utpanna thatA vikalpo-vRtti-bheda, tene pakaDavAno utsAha nivRta thayo che. e vikalpo che tenA pratye utsAhanivRtta thayo che, AhAhA!eTale jema kevaLI sAkSIpaNAne lIdhe che tema Ane vikalpathI utsAha nivRtta thayo che. tethI e paNa aMdara sAkSIpaNe che. jhINI gAthA che. zrutajJAnI AtmA, kSayopazamathI jemanuM UpajavuM thAya che evA zrutajJAnasvarUpa vikalpa, bhedo utpanna thatA hovA chatAM paranuM grahaNa karavA pratye utsAha nivRtta thayo che. -utsAhanivRtta thayo hovAne lIdhe kevaLI vizvanA sAkSIpaNAmAM che tyAre zrutajJAnI vikalpane pakaDavAnA utsAhathI nivRta thavAne lIdhe..AhAhA ! anubhava vakhatanI vAta che. jyAre AtmAno anubhava thAya che, vikalpanA pakSathI rahita thAya che. tyAre tenI sthiti kevI che, enuM varNana che. "pakSItikAnta" kidho ne? eka bola thayo. bIjo zrutajJAnanA avayavabhUta kevaLIne pahelI lITImAM zrutajJAnanA avayava-evA vyavahAra ne nizcaya e zrutajJAnano avayava che, zrutajJAna avayavI che, vyavahAranaya ne nizcayanaya enAM aMzo enA avayava che. temanA svarUpane ja kevaLa jANe che. koNa? kevaLI. zrutajJAnanA avayayabhUta-zrutajJAna avayavI ne nizcaya ne vyavahAra tenA bhAga-avayava, evA vyavahAra ne nizcayanaya pakSonA svarUpane ja eTale ke ene che nahIM kharekhara, paNa AMhI to kahe che svarUpane ja kevaLa jANe che. vyavahAra-nizcayanaya pakSo temanA svarUpane ja kevaLa jANe che. koNa? kevaLI. AhAhA ! samajAya che kAMI...? kevaLajJAnI bhagavAna zrutajJAnanA avayavabhUta kAraNe ke ene zrutajJAna che nahIM, tethI tenA be bhAga vyavahAra-nizcayanaya temane che nahIM, temanA svarUpane ja kevaLa jANe che ke eTale ene che ne ene jANe che ema nahIM. AhAhA ! jANe che basa. zrutajJAnamAM be nayo che, e che ne ene jANe che ema nahIM, kemake nayo to emane che ja nahIM ethI jANe che ema kahevAmAM AvyuM che. jhINuM che bhaI, AjanI gAthA. kAle'ya AvyuM'tuM savAra-bapora ne Aje A (jhINuM tattva che gAthAnuM) hamaNAM thoDAM mANasa che Aja, olAM bahAra gayA che ne badhAM. AhAhA ! kevaLI bhagavAna zrutajJAnanA avayavabhUta, zrutajJAna ja nathI ene, ethI enA avayavo je vyavahAra ne nizcayanayanA pakSo ya nathI ethI temanA svarUpane ja kevaLa jANe che. eno artha ? e naya che ane jANe che ema nahIM. (zrotA:- nayanuM AvuM svarUpa che tema te jANe che.) e svarUpa che basa eTaluM ja, jJAnamAM jANe che basa eTaluM ja. jANe che jema badhAne jANe che ema jANe che basa eTaluM, nayane jANe che I judo ema nathI. AhAhAhA ! temanA svarUpane ja ema zabda che Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 samayasAra siddhi bhAga-5 ne ? eTale e to jJAtA-draSTA che ja bhagavAna to. -ethI nayanA svarUpane jANe ema kahevuM e to naya pahelAM hatI ane gaI ane enuM jJAna rahyuM, te jJAnathI jJAnane jANe che basa. AhAhAhA ! ( zrotAH- khaMDa khaMDa jANe ) khaMDa khaMDa na jANe, bheda che ne e to zrutajJAnano bheda che ne ane Ane che zrutajJAna nIcenAne. e ve leze juo bIjo bola, Ano bIjo bola nIceno zrutajJAnanA avayavabhUta, juo AThamI lITI zrutajJAnanA avayavabhUta vyavahA2 nizcayanaya pakSonA svarUpane ja kevaLa jANe che. joyuM ? beyane eka ja kahyuM. kemake jayAM vikalpa ja nathI, A huM abaddha chuM, zuddha chuM evo jyAM vikalpa ja nathI, tyAM jANe che, kone ? jANanArane jANe che basa. AhAhA ! kevaLajJAnI jema zrutanA avayavane ( je ) emane nathI, chatAM 'jANe che' ema kahevuM, kevaLa jANe che e to jANanAra ja che basa. AhA ! ema A vyavahAra nizcayanA pakSonA svarUpane ja pakSa che ne ene jANe che ema nahIM. pakSa (to ) che nahIM ene kevaLa jANe che, jANavuM che basa ! anubhava vakhate jANavuM eka ja che. jhINuM che bhAI.. ! kevaLa jANe che, che ne. be ( bola thayA ) trIjuM, paraMtu kevaLI, niraMtara prakAzamAna, sahaja, vimaLa-svAbhAvika vimaLa sakaLa kevaLajJAna vaDe-kevaLajJAna vaDe, basa nyAM bhagavAna sahaja kevaLajJAna vaDe ane AMhI trIjuM ahIM ati tIkSNa jJAnadRSTithI grahavAmAM AvelA, ati tIkSNa anubhavakALe jJAnadRSTithI grahavAmAM AvelA, nirmaLa, nitya-dita, cinmaya samayathI, pratibaddhapaNAne lIdhe arthAta caitanyamaya AtmAnA anabhavane lIdhe, te vakhate kevaLa ATalo zabda che. anubhava kALe tyAM nayano pakSa nathI. bhagavAnane sadAya che, Ane anubhava kALe ATalo phera. AhAhA ! jhINI vAtuM bahu kevaLIne sadAya jJAna che, tyAre zrutajJAnIne anubhavakALe-te ja vakhate pote ja vijJAnaghana thayo hoIne-pote ja vijJAnaghana thayo hoIne, olAmAM ema hatuM niraMtara prakAzamAna sahaja, vimaLa, sakaLa kevaLajJAna vaDe, ema hatuM. AMhI pote ja vijJAna(ghana ) kyAre ? -anubhavanA kALamAM-aMtaranA anubhavanA kALamAM, pote ja vijJAnaghana thayo hoIne, A I cotho bola thayo. traNa bola thayAne 'sadA' pote ja vijJAnaghana thayA hoIne, I cotho bola che juo ! e kevaLajJAnI-sadA pote ja vijJAnaghana thayA hoIne, e kevaLajJAnI, AMhIyA ( zrutajJAnI ) paNa anubhava vakhate pote ja vijJAnaghana thayo hoIne, AhAhA ! basa, e cAra (bola thayA ) e cAra tyAM sudhI thayA. pAMcamo ( bola ), zrutajJAnanI bhUmikAnA atikrAntapaNA vaDe, kevaLI. kevaLIne zrutajJAnanI bhUmikA ja nathI. zrutajJAnanI bhUmikAnA atikrAntapaNA vaDe... ahIM zrutajJAnAtmaka samasta aMtarjalparUpa tathA bahirjalparUpa vikalponI bhUmikAnA, atikrAntapaNA vaDe-AhAhA ! kevaLI, zrutajJAnanI bhUmikAnA atikrAntapaNA vaDe-emane zrutajJAnanI bhUmikA che nahIM tyAre Ane ( zrutajJAnIne ) anubhavamAM, zrutajJAnasvarUpa samasta aMtarjalparUpa tathA bahirjalparUpa vikalponI bhUmikAnA 'atikrAntapaNA' vaDe -ene hatA kharA, enAM atikrAntapaNA vaDe, pAMca bola thayA. chaThTho bola zrutajJAna, kevaLIne, zrutajJAnanI bhUmikAne oLaMgI gayA hovAne lIdhe, che? kevaLI zrutajJAnanI bhUmine oLaMgI gayA hovAne lIdhe, samasta nayapakSanA grahaNathI dUra thayA hovAthI, koIpaNa nayanA pakSane grahatA nathI. chaThTho bola. AhAhA ! zuM kahyuM ? kevaLI zrutajJAnanI Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-143 435 bhUmikAne oLaMgI gayA hovAne lIdhe, samasta nayapakSanA prahaNathI dUra thayA hovAthI, koI paNa naya pakSane grahatA nathI. e kevaLI. have AMhI samasta nayapakSanA grahaNathI dUra thayo hovAthI, nIce che? A to samasta nayapakSanA grahaNathI dUra thayo hovAthI, koI paNa naya pakSane grahato nathI, naya "pakSane grahato nathI, olAmAM nayapakSanA prahaNathI dUra thayA hovAthI, AMhI (sAdhaka) naya pakSane grahato nathI. jhINuM bahu bApu! AhAhA! ko' samajANuM kAMI ? cha bola thayA. pharIne, kevaLI 1. jevI rIte kevaLI bhagavAna vizvanA sAkSIpaNAne lIdhe e pahelo bola che ? tevI rIte chaThThI lITI, tevI rIte je zrutajJAnI AtmA, kSayopazamathI jemanuM UpajavuM thAya evA zrutajJAnAtmaka vikalpa thatA hovA chatAM, paranuM grahaNa karavA pratye utsAha nivRtta thayo che ema. vikalpa pratye utsAha nivRta thayo che. AvuM jhINuM! 2. zrutajJAnanA avayavabhUta evA je vyavahAra nizcaya pakSo, temanA svarUpane ja kevaLa jANe che.. zrutajJAnanA avayavabhUta vyavahAra-nizcaya naya pakSonA svarUpane ja kevaLa jANe che.. 3. paraMtu niraMtara prakAzamAna sahaja, vimaLa, sakaLa kevaLajJAna vaDe-AMhIyA to sahuja, vimaLa sakaLa kevaLajJAna vaDe che. Ane ati tIkSNa jJAnadaSTithI, grehavAmAM AvelA, nirmaLa, nitya-udita joyuM olAne to hajI kevaLIne sahaja, vimaLa, sakaLa kevaLajJAna niraMtara che. ne AMhI Ane kahe che ke ati tIkSNa jJAnadRSTithI grahavAmAM AvelA nirmaLa, nitya udita, cinmaya, samayathI pratibaddhapaNA vaDe-e vakhate anubhavamAM cinmayano anubhava thayo. 4. "sadA pote ja vijJAnaghana thayA hoIne'... ema che ne? kevaLImAM. caitanyamaya AtmAnA anubhava vaDe "te vakhate"--anubhava vakhate pote vijJAnaghana thayo hoIne kevaLImAM olAmAM kevaLImAM "sadA" pote ja vijJAnaghana thayA hoIne, ema che ne e cotho bola che. ahIMyAM caitanyamaya AtmAnA anubhava vaDe te vakhate anubhava vakhate vijJAnaghana thayo hoIne e cotho bola. 5. pAMcamo, zrutajJAnanI bhUmikAnA atikrAntapaNA vaDe... bhagavAna, emAM zrutajJAnAtmaka samasta aMtarjalpa tathA bahirbalpa vikalponI bhUmikAnA, atikrAntapaNA vaDe, ATalI vAta ! 6. chaThTho bola-zrutajJAnanI bhUmikAne oLaMgI gayA hovAne lIdhe, samasta nayapakSanA grahaNathI dUra thayA hovAthI-kevaLI, koI paNa naya pakSane grahatA nathI e chaThTho. ema (zrutajJAnIne) samasta nayapakSanA prahaNathI dUra thayo hovAthI, koI paNa naya pakSane grahato nathI... te AtmA, kevaLI hAre meLavyo ene (zrutajJAnI-sAdhakane) AhAhA! kyAre? vAMcato hoya ne, bhaNato hoya ne, bolato hoya ne kaheto hoya tyAre nahIM ema aMdaramAM nayapakSa karato hoya tyAre paNa nahIM, jyAre e nayapakSane choDI, huM abaddha chuM, zuddha chuM, eka chuM evo paNa eka vikalpa che-jJAnanAM pakSano kSayopazamane laIne utpanna thato evo eka vikalpa che, kSAyikane to e thAya ja nahIM paNa e vikalpane choDIne, te vakhate eTale anubhava vakhate, ekalo jJAtAdRSTA che. AhAhA ! che? AhAhA! kevaLI sadAya vijJAnaghana che, A te vakhate vijJAnaghana che. kevaLI, zrutajJAnanI bhUmikAne Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 samayasAra siddhi bhAga-5 atikrAntapaNA vaDe-kevaLI, zrutajJAnanI bhUmikAnA atikrAntapaNA vaDe paNa Ane zrutajJAnAtmaka samasta aMtarjalpa tathA bahirbalparUpa vikalponI bhUmikAnA atikrAntapaNA vaDe, AhA..hA ! kevaLI koIpaNa naya pakSane grahatA nathI, zrutajJAnanI bhUmikAne oLaMgI gayA hovAne lIdhe, samasta nayapakSanA grahaNathI dUra thayA hovAne lIdhe, koIpaNa naya pakSane grahatA nathI. koNa? kevaLI.ema zrutajJAnI samasta nayapakSanA prahaNathI dUra thayo hovAthI, koI paNa naya pakSane phato nathI. lyo! be vAra to AvyuM. (zrotA-mokSamArga saraLa karI dIdho) mokSa mAraga nayanA vikalpathI pAra che, ema kahe che. vyavahAra-ratnatrayanI vAta to zuM karavI? paNa enI je cIja che, emAM zrutajJAnanA ughADathI, zrutajJAnanA avayavabhUta nizcayanaya ne vyavahAranayanA vikalpo, enAthI paNa rahita, ekalo zrutajJAnano vijJAnaghana thayo, vijJAnaghanane anubhave che. AhAhA! A samakita-darzana utpattinA kALanI vAta che A te vakhate vikalpa hoto nathI. vyavahAra ratnatrayano to Azraya hoto nathI. AhAhA ! vyavahAranA nayanoya vikalpa hoto nathI. paNa nizcayanayanA pakSano paNa vikalpa hoto nathI. AhAhA!ene AMhI anubhavakALamAM vikalparahita, samyagdarzana-samyajJAna thayuM. AhAhA ! AvI vAta che. lokone AkarI paDe. te AtmA" Avo thayelo je anubhavamAM Avelo AtmA, jene kevaLI hAre cha bola meLavyA te AtmA'...kharekhara samasta vikalpothI "ati para' -nayapakSanA je badhAM vikalpothI ati para... AhAhA ! paramAtmA e pote paramAtmA thyo parama AtmA, parama svarUpa AtmA ekalo, vikalpanA rAgathI rahita parama AtmA. AhAhA ! e paramAtmA parama svarUpa kIdhuM, e zuM ke jJAnAtmA-paramasvarUpa zuM paNa? ke jJAnasvarUpa ekalo jJAnAtmA. AhAhA! be (bola thayA) pratyajyoti parathI pRthaka bhinna, AhAhAhA!sarvajJajyoti zakti-svabhAva sarvajJajyoti che ne? e pratyajyoti che. AhAhA ! AtmakhyAtirUpa I cotho bola, I TIkAmAM che (TIkAnuM nAma) "AtmakhyAti' chene? AtmakhyAti-AtmAnI prasiddhirUpa vikalpamAM AtmAnI prasiddhi nahotI, rAganI prasiddhi hatI. e rAganA vikalpone choDIne svarUpanovijJAnaghanano anubhava te AtmakhyAti, AtmA prasiddhi pAmyo. AtmA je vijJAnaghana che, paryAyamAM prasiddhi pAmyo. je svabhAvarUpa che e paryAyamAM khyAti-prasiddhi thaI gaI, ke A AtmA. AhAhA ! vikalpanA rAga vinAno nirvikalpa AnaMda ane nirvikalpa jJAna e AtmakhyAti, e AtmAnI prasiddhi-AtmA che e to trikALa che, paNa AMhI to paryAyamAM enI khyAti, prasiddhi AvI. AhAhAhA ! paramAtmA joyuM? e cothAguNasthAne paNa paramAtmA kahyo-vikalpa rahita paramAtmA, jJAnAtmA-pratyajyoti-bhinna jyoti caitanya-pUrNAnaMda potAnA astitvathI ane vikalpaAdinA nAstitvathI evI pratyajyoti bhinna caitanyajyoti AtmakhyAtirUpa..AhA..! gAthA eka gAthA e to. AhAhA ! AtmakhyAtirUpa anubhUti mAtra samayasAra che. te vakhate anubhUtimAtra AnaMdano anubhava-AtmAno anubhava, vikalpathI rahita, ekalo jJAna ne AnaMda ne zAMtino anubhava ekalo-anubhUtimAtra rAgano leza nahIM jemAM...ekalo anubhUti mAtra. e samayasAra che. ATalA vizeSaNo ApyA -paramAtmA, jJAnAtmA, pratyajyoti, AtmakhyAtirUpa ane Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-143 437 anubhUtimAtra e samayasAra-A samayasAra (che). samayasAra koI vANImAM nathI, koI lakhANamAM nathI, koI vikalpamAM nathI ema kahe che. AhAhA! evo je bhagavAna AtmA, samayasAra svarUpa paramAtmasvarUpa, jJAnasvarUpa paramAtmasvarUpa samuccaya-parama svarUpa, parama svarUpa to paramANuneya paramasvarUpa che. paNa ahI paramasvarUpa kevuM ke jJAnasvarUpa ema, jJAnAtmA ane te paNa pratyajyoti parathI tadna bhinna, ane AtmakhyAti-je vastu jevI che tevI paryAyamAM prasiddha thaI. AhAhA! atIndriya AnaMdanuM vedana-atIndriya jJAnanI kaLA khIlI-atIndriya vIryanI kaLA khIlI -atIndriya prabhutvanI kaLA khIlI, Izvara prabhu pote enI paNa AtmakhyAtimAM paryAyamAM kaLA khIlI IzvaratAnI paNa kaLA khIlI e kaLA khIlI, kevaLajJAnanI kaLAne pamADaze mATe tene "kaLA" ema kahevAmAM AvI che. AhAhA! evo A samayasAra che. (zrotA-Ane mATe kyAMya ekAMtamAM besIne kAMI vicAraNA karavI paDe kharI) ekAMta to A thayuM, vikalparahita che tyAM bIjuM kayuM pachI ekAMta ne jyAM beTho hoya tyAM vikalparahita che tyAM...jhINI vAta che bhAI...ekadama! samayasAra cotheguNasthAne hajI, anubhUtinA kALamAM, kevaLa vijJAnaghana thayo hovAthI, vikalpane to pakaDavAnA utsAhathI to nivRtta thaI gyo che. AhAhAhA! vikalpo Ave, zrutajJAna che tethI, paNa tene pakaDavAno utsAha, utsAhathI tyAMthI nivRtta thaI gayo che. ane aMtaramAM utsAha gayo che. vikalpane pakaDavAnA utsAhathI nivRtta thayo che. bhagavAna pUrNAnaMdathI bharelo prabhu temAM teno utsAha bhaLI gayo che. AhAhA! have AvuM svarUpa have che e vADAvALAne olA vyavahAravALA ne kahe, AvuM zuM kahetA haze e? A to koI kevaLInI vAta haze, ema kahe. kevaLInI vAta che ja paNa che cothAguNasthAnanI. AhAhA ! anubhUtinA kALanI vAta che bApu ! kevaLajJAna pragaTa karavAnuM bIDuM enI A vAta che. AhAhA ! AmAM vAda vivAda karavA jAya, konI hAre vAda kare ? (zrotA - anAdino bahAramAM abhyAsa che ne?) bahArano ne eno vikalpano...e aMtara che taddana vikalpa rahita. e cIja ja evI che e vAta ene sALabhavA nathI maLI. vastu ja evI che. e paramAnaMdamUrti-vItarAgamUrti-jinasvarUpI e che.AhAhAhA ! e vastu ja jinasvarUpa vItarAgasvarUpa ja che. enuM jyAre ene bhAna thAya-jJAna thAya tyAre paryAyamAM vItarAgatA Ave che. paNa vastu vItarAgasvarUpa che ja trikALa. AhAhAhA ! e vItarAga kahyuM hatuM ne "ghaTa ghaTa aMtara jina vase' -e jinasvarUpa ja che. akaSAya svabhAva svarUpano piMDa che. vItarAgamUrti che. vItarAga jJAna, vItarAgI jJAnamUrti e che. e trikALa evo ja che. paNa I pakaDavAmAM jyAre Ave tyAre ene evo che ema jaNAya. e vinA che to che. AhAhA ! jyAre enAM vikalpathI rahita thaI-nirvikalpapaNe jyAre ene jANe, tyAre ene ema thayuM ke A to jinasvarUpa ja che. vItarAgamUrti ja AtmA che. AhAhA! A prazna karyo'to ne bhAIe, tribhovanabhAIe, vArIyA ema ke kAraNaparamAtmA che to kArya hovuM joIe. paNa kAraNaparamAtmA che..e kone pratItamAM AvyuM? jene pratItamAM AvyuM nathI, ene kAraNaparamAtmA kyAM che? ene bhale tyAM ho. AhAhA ! kAraNaparamAtmA kaho ke Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 samayasAra siddhi bhAga-5 jinasvarUpa kaho ke vikalpAtIta kaho anubhUtisvarUpa kaho e paNa che, e che tenA astitvanuMvikalpanA bhAvanuM nAstitvapaNuM, evuM enA khyAlamAM Ave, tyAre te kAraNaparamAtmA che ema AvyuM tyAre ene paryAya samyagdarzana kArya thayuM ja che, ene anubhUti ne samyagdarzana thayuM ja che, paNa ene zraddhAmAM pakaDe tyAre ne? mAne tyAre ne, mAnyatAmAM paryAyamAM ne rAgamAM vikalpamAM te rokAI gayo che, have ene kAraNaparamAtmA kyAM che? che bhale zaktie, paNa ene kyAM che? AhAhA ! e potAnA jJAnasvabhAva dvArA, jJAtA vastune pakaDe, trikALI jJAyakabhAva ane vartamAna, jJAnanI paryAya dvArA pakaDe, tyAre tene jANavAmAM Ave ke A paramAtmA che. tyAre tene jANavAmAM Ave ke A jinasvarUpa che. AhAhA ! tyAre tene samyagdarzanamAM-samyak jevuM satya pUraNa che tenuM darzana eTale pratIta thaI. AhAhA! samyagdarzana samyaka satya paripUrNa paramAtmA, vikalpa vinAnI cIja ja che-vastumAM vikalpa kevo? vastu che temAM apUrNatA kevI? vikRtatA kevI? AhAhA ! ene AvaraNa kevuM? AhAhA! nirAvaraNa..pUraNa... evI dRSTi thaI jyAre jJAna-anubhavamAM, tyAre ene mATe A jinasvarUpa che ema AvyuM, tyAre AtmakhyAti thaI, tyAre AtmA che evo prasiddhimAM Avyo. AhAhAhA ! samajAya che kAMI..? bhAre gAthA bhAI ekaso teMtAlIsa. jevo che tevo kema thavuM....I vAta che. jevo che tevo kema thavuM? e vAta che. AhAhA! bhAvArtha:- jema kevaLI bhagavAna sadA nayapakSanA svarUpanA sAkSI, eno artha evo nathI ke nayano pakSa utpanna thAya che, tyAM ema na samajavuM, jANe che. kevaLI bhagavAna sadA nayapakSanA svarUpane eTale nayano pakSa che jANe che ema nahIM. tenA svarUpane paNa ene naya che ja nahIM. ema e jANe che. AhAhA ! AvuM che. jema kevaLI bhagavAna sadAya e to jANanAra-jJAtAdRSTA che basa thaI rahyuM. eTale pachI nayapakSano je bhAga hato ema bIjAne vizvane jANe che e vizvamAM nayapakSa paNa bhego AvI gayo, paNa e, ene nathI, have. vizvathI jema bhinna paDayo-ema nayapakSathI bhinna paDayo, e nayapakSane jANe che eTale vizvane jANe che bhego A jANe che nayapakSa che ne ene jANe che, ema nathI. jene zrutajJAna ja nathI, zrutajJAnanA bheda nizcaya ne vyavahAra che. AhAhA! A vyavahAravALAne AkaruM lAge A caraNAnuyogamAM Ama kahyuM che dravyAnuyogamAM bhale tamAre ema hoya caraNAnuyogamAM vrata pALavA, aticAra pALavA e sAdhana che I, ema karIne e nAkhe che. bhAI e vAteya khoTI che. e caraNAnuyoganuM tAtparya to vItarAgatA che. AhAhA ! caraNAnuyogamAM vAta kare enI bhUmikA pramANe vrata Ave, niyama Ave. AhAhA ! paNa enuM tAtparya zuM? ene choDIne vItarAgatA karavI, e enuM tAtparya che. emAM rahevuM ne ene rAkhavuM, ema caraNAnuyoganuM paNa tAtparya ema nathI. AhAhA ! (zrotA:- paNa hoya tyAre kevuM hoya che e jaNAvyuM che) e to ene jaNAve, pAMcamA guNasthAne AvA vrata hoya, chaThe AvuM hoya, paNa enuM tAtparya to..enAthI rahita thaIne vItarAgatA kara, e eno sAra che. emAM rahe ne, pALa ne enAthI tane lAbha thAya ema tyAM che nahIM. zuM thAya? ( zrotA- bAramA guNasthAna sudhI zrutajJAna hoya che ne?) e to kyAMya zubhane zrImamAM Ave che ne khabara che. e to zrutajJAna che eTaluM jaNAvyuM che. ene ema na thaI jAya ke huM pUro Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-143 439 thaI gayo ema. I che kharuM che ke haju bA2mA guNasthAna sudhI zrutanuM avalaMbana che, ema Ave che ( zAstramAM ) zrImamAM Ave che loko Ane pakaDe ema Ave che. e to bA2mAM guNasthAne zrutajJAna che, ema jaNAvyuM che. bAramA guNasthAne to cAra jogeya kahyA che. satya, asatya, mizra, vyavahAra e cAreya kahyA che tethI zuM ? AhAhA ! ethI kAMI zrutajJAnanuM avalaMbana laIne, AgaLa vadhI gayo che, ema nathI. AhAhA ! zrutajJAnanI paryAyanuM avalaMbana laIne vadhyo che emeya nathI. AMhI to e zrutajJAnanI paryAya athavA enA bhedo e to ekakora rahyA, paNa zrutajJAnanI paryAya je che vikalpa vinAnI, eno paNa Azraya levAno nathI. e to paryAya che, emAMthI paryAya pragaTa nahIM thAya. AhAhA ! pUraNa AnaMdasvarUpa bhagavAna jemAM zrutajJAnanI paryAyanA AzrayanI paNa jayAM jarUra nathI. AhAhAhA ! zrutajJAnanI paryAyane paNa bahiHtattva kIdhuM niyamasAra. AhAhA ! kevaLajJAnane bahi:tattva kIdhuM che. AhAhA ! ( zrotA:-paryAya che eTale ) paryAya che ne ? aMtaHtattva to ekasvarUpe trikALI prabhu, eno Azraya karatAM paryAyamAM pragaTa thAya tyAre ene aMtaHtattva che A...ema khyAti prasiddhi thaI. prasiddhi thAya paryAyamAM, paNa prasiddhi thaI konI ? enI (trikALInI ). paryAyamAM paryAyanI prasiddhi nahIM. ( zrotAH-AtmAnI trikALI AtmAnI ) e to AvyuM ne 320 gAthAmAM dhyAtA...khaMDakhaMDa jJAnane anubhavato nathI. khaMDakhaMDa jJAnane lakSamAM leto nathI. jJAtA, dharmI je sakalani2AvaraNa, akhaMDa, eka, pratyakSapratibhAsamaya, avinazvara, zuddha pAriNAmika pa2mabhAva lakSaNa nija 52mAtmadravya-je A te huM chuM evo paNa eka bheda vikalpa nathI tyAM ( abheda che ) je sakala nirAvaraNa te huM chuM, akhaMDa te huM chuM...eka te huM chuM avinazvara te huM chuM pratyakSapratibhAsamaya zuddha pAriNAmika 52mabhAva lakSaNa nija paramAtmadravya te huM chuM. AhAhA ! Ama che. e ja AMhI kahe che. vikalpa choDI daIne trikALamAM dRSTi thaI eTale nirvikalpa anubhava thayo, e AtmakhyAti thaI. ene 5ramAtmA kahIe, paryAya pragaTI ene hoM! 52mAtmA jANavAmAM Avyo eTale paryAyamAM 5ramAtmA ene kahevAmAM Ave che. jJAnAtmA kahIe, pratyajyoti kahIe, AtmakhyAti kahIe AtmakhyAtirUpa anubhUti, AtmAnI prasidhdhirUpa anubhUti mAtra samayasAra che. AhAhA ! bhAvArtha :- jema kevaLI bhagavAna sadA nayapakSanA svarUpanA sAkSI che. eTale e to jema badhAne-lokAlokane jANe che ema 'jANe che', e badhuM jANe che eno artha e ke lokAlokamAM e AvI gayuM badhu. naya che ne ene jANe che ema nahIM. AhAhAhA ! tema zrutajJAnI paNa, jyAre samasta nayapakSothI rahita thaI, ekalo zuddha caitanyamAtra bhAva, joyuM ! zuddha caitanyamAtrabhAva asti anubhavana kare che, e paryAya. zuddhacaitanyamAtrabhAva e vastu anubhavana kare che te paryAya tyAre nayapakSanA svarUpano jJAtA ja che eTale ke tene nayapakSano vikalpa che ja nahIM. ema nayapakSa che ne jJAtA che ema nahi. AhAhA ! nayapakSanA svarUpano jJAtA ja che. eka nayano sarvathA pakSa grahaNa kare tyAre mithyAtva sAthe maLelo rAga thAya, eka nayano pakSa kare ne bIjA nayane lakSamAMthI choDI de to to mithyAtva sahita rAga thAya. mithyAtva sAthe maLelo rAga thAya. Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 samayasAra siddhi bhAga-5 prayojananAM vase eka nayane pradhAna karI-trikALInI dRSTi karAvavA, paryAyane gauNa karI, eka nayane pradhAna karI tenuM grahaNa kare to te mithyAtva sivAya mAtra cAritramohano rAga rahe, kahe che ne bole che ne, prarUpaNA kare ne kahe rAga rahe emAM eTalo. ane jyAre nayapakSane choDI, vastu svarUpane kevaLa jANe ja che. vastu svarUpa je trikALa che. dhruva bhagavAna nityAnaMda prabhuekalo jJAyakasvabhAva bhAva, ene kevaLa jANe ja che--jANe ja tyAre te vakhate, jANe tyAre te vakhate zrutajJAnI paNa kevaLInI mAphaka vItarAga jevo ja hoya che. lyo AMhI to Ama kahyuM A je nayapakSa choDIne thAya, ene vItarAga kIdho. olA to nA pADe che nA, nA vItarAga to olAe kIdhuM nirvikalpa samakita thAya sAtame jJAnasAgare ema kahyuM, zAMtisAgareya ema kahetA'tA chelle bolI gayA'tA. nirvikalpa samakita to sAtame thAya. AhAhA ! have, AMhI to jyAre nayapakSane choDI zrutajJAnI paNa vastusvarUpane kevaLa jANe ja, tyAre te kALe pachI bhale vikalpa UThe kahe che, "paNa te kALe zrutajJAnI paNa kevaLInI mAphaka-zrutajJAnI cothe anubhUtinA kALamAM vItarAga jevo ja hoya che ema jANavuM. A lokone kaThaNa paDe che. cothe guNasthAne samakita sarAga hoya basa vItarAga nahIM. (zrotA - e loko e to e bheLavIne vAta kahe che) paNa I kyAM ? e to bIjI cIjano rAga che e vastumAM samyagdarzana che emAM rAga kevo ? samyagdarzana che e vItarAgI ja che juone A zuM kIdhuM? (zrutajJAnI) kevaLInI mAphaka vItarAga jevo che kIdhuM. samyagdarzana-anubhUtinA kALamAM-vikalpa vinAnI dazA vItarAga ja che. AhAhA! prabhu prabhu prabhu zuM thAya? vAda-vivAde caDe to kAMI pAra na Ave. jyAre nayapakSone choDI, choDI-e paNa apekSA che. svarUpa tarapha DhaLI gyo tyAM nayapakSa chUTI gyo, ene nayapakSane choDe che, choDe che e kathana che nyAM choDavuM kyAM rahe che? e to lakSa para upara che. paNa upadezanI zailImAM zuM Ave? kathana paddhatimAM zuM Ave. e aMdara pUrNAnaMdano nAtha, vItarAgamUrti jyAM anubhavamAM Avyo te nayapakSane choDe che ema kahevuM e to samajAvyuM che. AhAhA! nayapakSa raheto nathI eTale choDyo che ema kahyuM. AhAhA ! AtmA AnaMdamUrti prabhu enA atIndriya AnaMdanA anubhavanA kALe, nayapakSa choDe che ema kahyuM, paNa eno artha ke nayapakSa che nahIM. bhASA zuM kahevI !AhAhA ! e to kevaLIne ya ema kahyuM, kevaLI nayapakSane jANe che-bApu bhASA zuM thAya? (kevaLIne) nayapakSa che kyAM te jANe che! e pote ja potAnA svane jANe che ema parane svaparaprakAzaka che, evuM jANavAnuM kAma che. nayapakSa-vikalpa che mATe jANe che ema kAMI che nahIM. AhAhA! zrutajJAnI paNa kevaLInI mAphaka vItarAga jevo ja hoya che, ema jANavuM. pahelAnAM artha karanAre paNa keTaluM badhuM spaSTIkaraNa karyuM che. jayacaMda paMDite. (zrotA-bhAvArtha pharIne lyo) pharIne laIe. jema kevaLI bhagavAna sadA nayapakSanA svarUpane naya pakSa che nahIM, paNa badhAne jANe che ema bhegu jANe che ema kahevAmAM AvyuM. tema zrutajJAnI paNa jyAre samasta nayapakSothI rahita thaI jAya che. joyuM? bhagavAnane (kevaLIne) che ja nahIM, Ane che paNa rahita thaI jAya che. zuddhatacainyamAtra bhAvanuM anubhavana-ekalo zuddhacaitanya zuddhacaitanyamAtra bhAva-ati pUraNa enuM anubhavana kare che tyAre nayapakSanA svarUpano Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-92 jJAtA ja che. eka nayano sarvathA pakSa grahaNa kare, have zrutajJAnamAM paNa eka nayane jo sarvathA grahaNa kare, bIjo naya gauNapaNe lakSamAM na rAkhe to to mithyAtva sahita rAga che. ( zrotAH-jANavAne mATe rAga ?) che ja. eka nayane ja pakaDe ne -jema dvavyArthika nayane ekalAne ja pakaDe paNa paryAya nathI ja to ( tene )mithyAtvasahita rAga che. prayojananA vaze eka nayane pradhAna kare, joyuM ? A dravyanuM prayojana bhUtArtha che te ja sat che 'bhUvatvamastio vastu' (gAthA-11) e prayojana che bhUtArthano Azraya karAvavAno-samyagdarzana karAvavA. ethI ene tyAM bhUtArthano Azraya ne chatAM gauNapaNe paryAya-vyavahA2 nathI ema kahyuM, vyavahA2 abhUtArtha-jUThTho che ema karIne, ema nahi. ene gauNa karIne nathI mukhya (dravyane ) ka2Ine nizcayanuM lakSa karAvavA, gauNa karIne nathI tenuM lakSa choDAvavA, abhUtArtha kahyuM che. sarvathA abhUtArtha mAne to ekAMtamithyAtva che. AhAhA ! che ? 441 mithyAtva sivAya mAtra cAritramohano rAga rahe, ane jyAre nayapakSane choDI mithyAtva vinA rAga Ave, nayapakSa che te ( zrutajJAnIne ) A paryAya che, A trikALI dravya che evuM Ave paNa e mithyAtva vinAno rAga, e rAga ekalo cAritramohano rAga (che ). jyAre nayapakSane choDI vastusvarUpane kevaLa jANe ja ( tyAre te ) e vakhate to zrutajJAnI paNa kevaLInI mAphaka vItarAga jevo ja hoya che. ema jANavuM. (zrotAH- pramANa vacana gurudeva !) zloka-92 | | | | (svAgatA) citsvabhAvabharabhAvitabhAvAbhAvabhAvaparamArthatayaikam / bandhapaddhatimapAsya samastAM cetaye smsaarmpaarm|| 92 / / te AtmA Avo anubhava kare che ema kaLazamAM kahe che : zlokArtha :- [vizrvabhAva-bhanna-bhavita-bhAva-abhAva-bhAva-paramArthatA pu[] citsvabhAvanA puMja vaDe ja potAnAM utpAda, vyaya ane dhrauvya bhavAya che (-karAya che)evuM jenuM 52mArtha svarUpa hovAthI je eka che evA [apAram samayasAran] apAra samayasArane huM; [samastAM vanyapaddhattik] samasta baMdhapaddhatine [ apAsya] dUra karIne arthAt karmanA udayathI thatA sarva bhAvone choDIne, [ zvetaye ] anubhavuM chuM. bhAvArtha :-nirvikalpa anubhava thatAM, jenA kevaLajJAnAdi guNono pA2 nathI evA samayasArarUpI 52mAtmAno anubhava ja varte che, 'huM anubhavuM chuM' evo paNa vikalpa hoto nathI-ema jANavuM. 92. Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 samayasAra siddhi bhAga-5 pravacana naM. 223 zloka-92 guruvAra, vaizAkha suda-14, tA. 10/5/'79 samayasAra, kaLaza-kaLaza che ne? 92 citsvabhAvabharabhAvitabhAvAbhAvabhAvaparamArthatayai km| bandhapaddhatimapAsya samastAM cetaye smsaarmpaarm||92|| (zlokArtha-) (jisvabhAva-bhara-bhAvita-bhAva-31mAva-mAva-paramarthatayA ) cisvabhAvanA puMja vaDe ja, aMdaramAM jJAnasvabhAvano puMjaprabhu! e cisvabhAvanA puMja vaDe ja potAnAM utpAda-vyaya ane dhrauvya bhavAya che. bhAva-3mAva-bhAva ema che ne. bhAva eTale utpA ne abhAva eTale vyaya ne bhAva eTale dhruva. jJAnasvabhAva, aMtaramAM svabhAva je jJAna che e puNya-pApa ne vikalpathI pAra che. evA cisvabhAva vaDe ja cisvabhAvanA puMja vaDe potAnAM utpAda-vyaya ne dhruva bhavAya che. eTale ke dhruvanuM dhyAna karatAM utpAda-vyaya thAya che. traNa thaIne ekatva che. AhA! navI navI nirmaLa paryAya utpanna thAya, pUrvanI paryAyano vyaya thAya, dhruvapaNe kAyama rahe, (AtmA) -e cipuMjanI dRSTi vaDe utpAvyaya ne dhruva bhavAya che ema kahe che. AhAhAhA ! cisvabhAva je-jJAnasvabhAvano puMja prabhu e vaDe potAnA utpAvyaya ne dhruva bhavAya che ema. cipuMja vaDe pote traNe bhavAya che ema kahe che. AhA ! kemake jJAyakasvabhAva upara dRSTi jatAM, e cisvabhAvanA puMja vaDe utpAnirmaLa paryAya thAya che, pUrvanI paryAyano vyaya abhAva thAya che-vartamAna paryAyano bhAva thAya che, pUrvano abhAva thAya che ane dhruva bhAva tarIke kAyama che. AhAhA ! AvuM che. cisvabhAvanA puMja vaDe "ja'abheda vaDe ja ema kahe che. koI rAga nahIM, utpAda-vyayanuM lakSa nahIM, cisvabhAvano puMja..e vaDe pachI utpAvyaya-dhruva (thAya )-bhavAya che. AhAhA ! jJAnasvabhAvanA puMja vaDe ja potAnAM utpAvyaya-dhruva bhavAya che. eTale ke cisvabhAvanAM puMjanI dRSTi vaDe potAnAM ja utpAvyaya-dhruva karAya che. ema kahe che, rAgane karAya che ne e vAta ahIMyAM nathI. (zrotA-parane karI zakAya ja nahIM) AMhI rAga karAya, e prazna ja nathI AMhI, AMhI to cit svabhAvanA puMja vaDe jatrikALI jJAyakabhAva upara dRSTi paDavAthI, e cisvabhAvanA puMja vaDe ja tenAM nirmaLaparyAyano utpAdu, nirmaLaparyAyano vyaya ane dhruva e cisvabhAvanA puMja vaDe ja e traNeya hoya che, ema kahe che. bhavAya che-karAya che-hoya che. AhAhA! AvuM jhINuM. evuM jenuM paramArtha svarUpa hovAthIche ne (zlokamAM) 5ramArthatayA' -evuM jenuM paramArtha svarUpa hovAthI, je eka che. utpA-vyaya ne dhruva traNa thavA chatAM e cisvabhAvanA puMja vaDe karIne e eka ja che. evA 'paIR samayasAram' -apAra samayasAra-jemAM kevaLajJAna, kevaLadarzana, anaMta AnaMda Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-92 443 jeno pAra nathI evA svabhAvanA bhAva vaDe samayasArane huM apAra samayasArane huM, evo je pAra vinAno svabhAva jeno apAra jJAnAnaMda Adi anaMta evA samayasArane huM samastA, vaMghapaddhatima' -samasta baMdhapaddhatine vikalpa to nahIM paNa karmanA nimittathI thatA bhAvo bIjA koIpaNa bhAva-badhAthI rahita, samasta baMdhapaddhatine dUra karIne karmanA udayathI thatA sarva bhAvone choDIne ema, AhA! bahu TuMku. jeNe AtmAnuM karavuM hoya, eNe AtmAno cijJAna puMja evo prabhu e vaDe karIne, utpAda, vyaya ne dhruva thAya. AhAhA ! ema karatAM vyavahAranAM vikalpathI paNa A utpAduM vyaya thAya, ema nahi. cisvabhAva prabhu jJAna svabhAvano puMja, apAra zaktino sAgara, tenA vaDe ja potAnAM eTale tenAM utpAvyaya ne dhruva karAya che, bhavAya che, thAya che. AhAhA ! samasta baMdha paddhatine dUra karIne, karmanA udayathI thatA sarva bhAvone choDIne, 'vetaye" (huM) anubhavuM chuMenuM nAma samyagdarzana ne jJAna che. AhAhA! bhAvArtha-nirvikalpa anubhava thatAM-ci jJAnasvabhAva prabhu ene dRSTimAM dhruvane letAM, nirvikalpa dazA thatAM jenA kevaLajJAnAdi guNono pAra nathI, kevaLajJAnAdi eTale olI paryAyanI vAta nathI A.kevaLajJAna ne kevaLadarzana ne kevaLa AnaMda evA anaMta anaMta guNono pAra nathI, evA samayasArarUpI paramAtmAno anubhava ja varte che. AhAhA ! ekaso tetAlIsa gAthAno zloka che ne evA samayasArarUpI paramAtmAno anubhava ja varte che, enuM nAma AtmA, enuM nAma AtmajJAna, enuM nAma Atmadarzana. AhAhA! bahu TuMkuM. "huM anubhavuM chuM' evo paNa jyAM vikalpa hoto nathI bheda. AhAhA ! jJAnAnaMda svabhAva pUraNa, paramAtmA, apAra guNano dariyo, ene anubhavuM chuM, emAM anubhavuM chuM evo paNa jyAM vikalpa nathI. (zrotA anubhavane jANe to kharo ne?) e be bheda nathI tyAM. anubhave che chatAM anubhavuM chuM evo vikalpa nathI. anubhave che e to dravyamAM dRSTi ApIne, AhAhA ! nirvikalpa AnaMdano anubhava, e A anubhava karuM chuM evo paNa bheda kyAM che tyAM? vikalpa kyAM che tyAM? ( zrotA- paNa kare che tyAre anubhava thAya che ne) vedAMta kahe che ne ke AtmA anubhavuM chuM e zuM? anubhavuM chuM e to be bheda thaI gayA, ema AMhI nathI. ahIM AtmA anubhavuM chuM, e anubhavuM chuM e vastu ne vastuno anubhava e che (paraMtu) anubhavuM chuM evo vikalpa nathI. cetanajI! olA kahe che ke AtmA ne eno anubhava e to daita thaI gayuM, vastu advaita che ema kahe che (vedAMta mAne che ) taddana jUThI vAta che. taddana ajJAna che. AhAhA! anubhavAya che e paryAya che, chatAM anubhavuM chuM, evo vikalpa nathI. anubhavuM chuM evo bheda che trikALI vastune anubhavuM chuM evo bheda che, paNa bhedano vikalpa nathI. AhAhA ! AvuM svarUpa che. "huM anubhavuM chuM' evo vikalpa paNa hoto nathI ema jANavuM. e ekaso teMtAlIsa (gAthAno) kaLaza thayo. have (gAthA-) ekaso cuMmAlIsa. Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 gAthA-144 777 pakSAtikrAnta eva samayasAra ityavatiSThate samayasAra siddhi bhAga-5 sammaddaMsaNaNANaM eso lahadi tti Navari vavadesaM / savvaNayapakkharahido bhaNido jo so samayasAro / / 144 / / samyagdarzanajJAnameSa labhata iti kevalaM vypdeshm| sarvanayapakSarahito bhaNito yaH sa samayasAra: / 144 / / ayameka eva kevalaM samyagdarzanajJAnavyapadezaM kila labhate / yaH khalvakhilanayapakSAkSuNNatayA vizrAntasamastavikalpavyApAraH sa smysaarH| yataH prathamataH zrutajJAnAvaSTambhena jJAnasvabhAvamAtmAnaM nizcitya, tataH khalvAtmakhyAtaye, parakhyAtihetUnakhilAevendriyAnindriyabuddhIravadhArya AtmAbhimukhIkRtamatijJAnatattvaH, tathA nAnAvidhanayapakSAlambanenAnekavikalpairAkulayantIH zrutajJAnabuddhIrapyavadhArya zrutajJAnatattvamappAtmAbhimukhIkurvannatyantamavikalpobhUtvA jhagityeva svarasata eva vyaktIbhavantamAdimadhyAntavimuktamanAkulamekaM kevalamakhilasyApi vizvasyopari tarantamivAkhaNDapratibhAsamayamanantaM vijJAnaghanaM paramAtmAnaM samayasAraM vindannevAtmA samyagdRzyate jJAyate ca; tataH samyagdarzanaM jJAnaM ca samayasAra eva / pakSAtikrAMta ja samayasAra che ema niyamathI Thare che-ema have kahe cheH samyaktva tema ja jJAnanI je ekane saMjJA maLe, nayapakSa sakala rahita bhAkhyo te 'samayano sA2' che. 144. gAthArthaH-[ yaH ]o[ sarvanayapakSarahitaH ] sarva nayapakSothI rahita [ bhaNitaH ]'hevAmAM Avyo che [ saH ] te [ samayasAra: ] samayasAra che; [ eSaH ] Ane 4 (-samayasArane 4 ) [ kevalaM ] ThevaNa [ samyagdarzanajJAnam ] sabhyagdarzana ane samyagjJAna [ iti ] khevI [ vyapadezam ] saMjJA ( nAma ) [ labhate ] bhaje che. ( nAma bhuAM DovA chatAM vastu khe' 4 che.) TIkA:-je kharekhara samasta nayapakSo vaDe khaMDita nahi thato hovAthI jeno samasta vikalpono vyApAra aTakI gayo che evo che, te samayasAra che; kharekhara A ekane ja kevaLa samyagdarzana ane samyagnAnanuM nAma maLe che. ( samyagdarzana ane sabhyajJAna samayasA2thI bhuhAM nathI, khe' 4 che.) prathama, zrutajJAnanA avalaMbanathI jJAnasvabhAva AtmAno nizcaya karIne, pachI AtmAnI pragaTa prasiddhine mATe, 52 padArthanI prasiddhinAM kAraNo je iMdriyadvA2A ane mana dvArA pravartatI buddhio te badhIne maryAdAmAM lAvIne jeNe matijJAnatattvane (-matijJAnanA Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-144 445 svarUpane ) AtmasaMmukha karyuM che evo, tathA nAnA prakAranA nayapakSonA AlaMbanathI thatA aneka vikalpo vaDe AkuLatA utpanna karanArI zrutajJAnanI buddhione paNa maryAdAmAM lAvIne zrutajJAna-tattvane paNa AtmasaMmukha karato, atyaMta vikalparahita thaine, tatkALa nija rasathI ja pragaTa thatA, Adi-madhya-aMta rahita, anAkuLa, kevaLa eka, AkhAya vizvanA u52 jANe ke ta2to hoya tema akhaMDa pratibhAsamaya, anaMta, vijJAnaghana, 52mAtmArUpa samayasA2ne jyAre AtmA anubhave che te vakhate ja AtmA samyapaNe dekhAya che(arthAt zraddhAya che) ane jaNAya che tethI samayasAra ja samyagdarzana ane samyajJAna che. bhAvArtha:-AtmAne pahelAM AgamajJAnathI jJAnasvarUpa nizcaya karIne pachI iMdriyabuddhirUpa matijJAnane jJAnamAtramAM ja meLavI daIne, tathA zrutajJAnarUpI nayonA vikalpone maTADI zrutajJAnane paNa nirvikalpa karIne, eka akhaMDa pratibhAsano anubhava karavo teja 'samyagdarzana' ane 'samyajJAna' evAM nAma pAme che; samyagdarzana ane samyagnAna kAMi anubhavathI judAM nathI. gAthA 144 upara pravacana pakSAtikrAnta ja-nizcaye abaddha chuM-mukta chuM evo je nayano pakSa, vikalpa enAthI atikrAnta samayasAra che, nayano pakSa che I samayasAra nathI. AhAhAhA ! kyAM jAvuM ene ? (zrotAH- trikALImAM ) pakSAtikrAnta ja samayasAra che eTale ? huM AtmA...baddha chuM ne I to prazna che ja nahIM AMhI have, e vyavahA2no to niSedha karatA AvyA chIe, e AvI gayuM pahelAM, AmAM AvI gayuM pahelo kaLaza che emAM AvI gayuM ne ? juo I ja AvyuM juo ? ( kaLaza70 bhAvArtha ) 'A graMthamAM prathamathI ja vyavahAranayane gauNa karIne ane zudghanayane mukhya karIne kathana karavAmAM AvyuM che' pahelA kaLazamAM che. AhAhA ! e ja AMhI gAthAmAM che. AMhIyA to kahe che, prabhu A to zAMtinA mAraga che bApA ! A koI vidvatAnA ne kriyAkAMDanA dhamAla ne e koI mAraga nathI. bhagavAna jJAnasvarUpa eno je vikalpa che ke huM jJAna chuM abaddha chuM evA vikalpathI-pakSathI atikrAnta e samayasAra che, ema niyamathI Thare che-ema cokkasa e rIte vastunuM svarUpa nakkI thAya che ema have kahe che. ekaso cumAlIsa. sammadaMsaNaNANaM eso lahadi tti Navari vavadesaM / savvaNayapakkharahiyo bhaNiyo jo so smysaaro||144|| samyaktva tema ja jJAnanI je ekane saMjJA maLe, nayapakSa sakala rahita bhAkhyo te 'samayano sA2' che. 144. TIkAH- je kharekhara samasta nayapakSo vaDe khaMDita nahi thato hovAthI-kharekhara kema kIdhuM ? ke sUkSma aMda2 paNa jo nayapakSa rahI jAya to kharekhara nayapakSa rahita nathI. sUkSma paNa aMdara, huM abaddha chuM pUraNa chuM mukta chuM, evo sUkSma paNa eka rAgano aMza rahe nahIM. AhAhA ! kharekhara Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 samayasAra siddhi bhAga-5 ema kharekhara, samasta nayapakSo vaDe khaMDita nahi thato hovAthI nayano je pakSano vikalpa che emAM to AtmAnuM khaMDitapaNuM thAya che, ema kahe che. AhAhA! emAM akhaMDano anubhava thato nathI. e vikalpa thatAM akhaMDa jJAnasvarUpa prabhu khaMDapaNAne-bhedapaNAne-bhaMgapaNAne pAme che. AhAhA ! kharekhara je samasta nayapakSo vaDe khaMDita nahi thato hovAthI, koI paNa nayano pakSanizcayano pakSa paNa jyAM nathI, have nizvayano pakSa nathI eTale ke nizcayathI je jANyuM che, ethI kAMI bIjuM nIkaLaze emAM ema nathI. AhAhA! je kharekhara samasta nayapakSo vaDe khaMDita nathI thato ema kIdhuM. naya pakSa choDe che eTale vastu kAMIka bIjI jAtanI nIkaLe che, ema nathI. phakta nayapakSo vaDe khaMDita nahi thato hovAthI-ATalI vAta che. zuM e kahyuM? huM paripUrNa akhaMDa abheda chuM evA eka vikalpathI paNa kharekhara, vAstavika tattva che e upara dRSTi hovAthI anubhavamAM, evA vikalpathI paNa khaMDita thato nathI. AhAhAhA ! dayA, dAna, vrata ne tapanA vikalpa rAga (e to) kyAMya rahI gayA. AhAhA ! kharekhara samasta nayapakSo vaDe khaMDita nahi thato hovAthI jene samasta vikalpono vyApAra aTakI gayo che, aTakAvyo che emeya nahIM. jeno samasta vikalpono, AhAhA ! (vyApAra aTakI gayo che) sUkSma rAganI vRtti, sva taraphanA, mukta svarUpa taraphanA valaNanI sUkSma vRtti, e vyApAra aTakI gayo che. AhAhA ! AvuM vastunuM svarUpa che. emAM vAda-vivAdathI paNa pAra paDe evuM nathI. ghaNe ThekANe evuM Ave ke vyavahAra sAdhana ne nizcaya sAdhya-jayasena AcAryanI TIkAmAM. tethI jJAnasAgare eno artha karyo che ne ? A vidhAsAgaranA guru emAM I Ave che bahu jayasena AcAryanI TIkAmAM, vyavahAra sAdhana ne nizcaya sAdhya -e to jJAna karAvyuM che vyavahAranayanuM. AhAhA! AMhI to kahe che, e vyavahAranA vikalpanI to vAtuM zuM karavI, paNa vastu che tenA taraphanA valaNavALI koI vRtti-vastu che pahelA jANI nahotI ne pachI jANI ke A to pUraNa vastu che, akhaMDa che, Akho paramAtmasvarUpa che, evo eka pakSa je vikalpa UThato hoya to, enAthI paNa A vastu khaMDita thatI nathI. AhAhAhA ! samasta vikalpono vyApAra aTakI gayo che eTale che nahIM tyAM. AhAhA! AvuM che. aTakI gayo che evo che,jeno samasta vikalpono vyApAra aTakI gayo che, evo che. khaMDita nahi thato hovAthI, vikalpa aTakI gayo che evo che, ema kahe che. AhAhA ! zuM TIkA te samayasAra che. enuM nAma samayasAra che. kharekhara A ekane ja eTale ke vikalpa aTakI gayo che ane jemAM vikalpathI khaMDitapaNuM thatuM nathI, evo akhaMDa AtmA anubhavamAM Avyo, te samayasAra che, kharekhara A ekane ja, e samayasAra vikalparahita-nirvikalpa anubhava thayo te ekane ja kevaLa samyagdarzana, AhAhAhA ! samyagdarzana koI vyavahAra che ne koI bIjuM paNa che, samyagdarzanano prakAra koI bIjo paNa che, ema nathI. A ekane ja ekane "ja" vikalpanI vRttio rokAI gaI ne ekalo AtmA pUrNAnaMda-cidAnaMda prabhu anubhavamAM Avyo, te ekane ja te ekane ja kevaLa samyagdarzana-ekaluM samyagdarzana tene kahevAya che. AhAhA ! (zrotA-pachI savikalpa Ave che ne tyAre !) e apekSA pachI Ane ja samyagdarzana kahe che, vikalpa pachI Ave paNa teno Adara kyAM Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-144 447 che? e to jJAnanuM zeya thaI gayuM, paraNeya parazeya che, A to svaoNya akhaMDapaNe je anubhavANo, e ekane ja samyagdarzana nAma apAya che ema kahe che-nAma apAya che ema kIdhuM ne? vyapadeza. AhAhAhA ! vyapaddeza' -ene ja samyagdarzana e ekane ja kahevAya che. AhAhAhA! juone atyAre vyAkhyAono pheraphAra kharekhara A ekane ja vikalpa rahita, nirvikalpa deSTi thaI anubhava, te kALe tene e ekane ja tene ja kevaLa samyagdarzana eTale ke ekaluM samyagdarzana ane samyajJAnanuM nAma maLe che, joyuM? AhAhAhA! tyAre to ene "vyapaddezana' eka tene samyagdarzana ne samyajJAna evI saMjJA ene evuM nAma maLe che. AhAhA! eka paramAtmasvarUpamAM namI gayo che ne anubhava che, tene ekane ja samyagdarzana ane samyajJAna nAma apAya che. nAma maLe che. AhAhA! eTale? ke samyagdarzana ne samyajJAna, samayasAra je paramAtma svarUpa bhagavAna, enAthI judAM nathI. e pUraNa nirvikalpasvarUpa je ciddana bhagavAna anubhavamAM Avyo vikalpathI rahita, ene ja kevaLa ekane ja ekaluM samyagdarzana nAma ene ekalAne ja samyagdarzana ane samyajJAna nAma maLe che-samyaka nAma maLe che. ene tyAre ja nAma maLe che, AhAhA ! Avo mAla che. (zrotAH- vyavahAra samyagdarzana kahevAya che ne ?) bIjuM koI che ja nahIM. che ja nahIM nAma nahIM gaMdha nahIM Ane ja phakta nAma apAya che, kahe che. AhAhA ! kaho bAbubhAI ! AvI vAta che. ekalo bhagavAna AtmA, abheda vikalpanI lAgaNI aTakI gaI che, ane ekalo AnaMdaghana anubhavavAmAM Avyo che, tene ja kevaLa-tene ja ekaluM ema AkhuM kevaLa nathI kahetA kevaLa mUrakha che Akho-kevaLa gadheDo che, ema kevaLa samyagdarzana Ane ja kahevAya che. AhAhA ! TIkA te TIkA che ne e capaleza+' no artha karyo. samavaMsaLaTIPso naHi 'tti vari vavadhesaM' AhAhA! kevaLa tene ja, AhAhA! (zrotA- cokhkhuM karI nAkhyuM badhuM). pUrNAnaMdano nAtha, vItarAga svarUpe anaMta anaMta kevaLajJAna eTale ekalA jJAnaguNa AdithI bharelo, eno je anubhava, vikalpa vinAno, vikalpanA pakSa vinAno ema ke pahelethI koI vikalpathI nirNaya karyo che ke Avo che to ene kAMI samyagdarzanajJAna nAma apAya ke nahIM? AhAhA! ema ke pahelo nirNaya karyo vikalpathI naya, nikSepa, pramANathI ema AvyuM'tuM tera gAthAmAM toMteramAM AvyuM'tuM -Ama nizcaya karIne, e nizcaya karyo Avo che, Avo che ene samyagdarzanajJAna nAma apAya ke nahIM? nA, kevaLa A vastu svarUpa pUrNAnaMdano nAtha paryAyamAM nirvikalpapaNe anubhavamAM Avyo, anubhavamAM to paryAyamAM Avyo che paNa Avyo che koNa ke e pUraNa svarUpa che e, evA kevaLa ekane ja AvA anubhavavALAne ekane ja, bIjo koI prakAra nathI, ke sarAga samakita che ne phalANuM-DhIMkaNuM che ne. AhAhAhA ! A vItarAgI paryAya che, che cothAguNasthAne. AhAhAhA ! vyApAra vikalpono aTakI gayo che, evo che. evo I che ema kahe che, vastu evI che. AhAhA ! nayanA pakSano nizcayanA pakSano paNa vikalpa aTakI gayo che, evo e che. AhAhA! zuM Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 samayasAra siddhi bhAga-5 paNa TIkA? amRta reDyAM che. amRtacaMdrAcArye, lokone kiMmata nathI. enAM zabdomAM keTaluM-zuM che? e bhagavAna e Akho che kahe che, e je anubhavamAM vikalpa aTakI gayo, evI cIja che II cIja ja evI che. ane tene ekane ja samyagdarzana ane samyajJAnanuM nAma apAya che. che? AhA ! arthAt te darzana ne jJAnanI paryAya, dravyathI abheda che. samayasArano Akho AtmA tenAthI, te darzana jJAnanI paryAya abheda che e AtmA ja che. AhAhAhA ! vyAvezam' kahIne toe kathana ene ekane ja kathana karavAmAM Ave che athavA ekane ja nAma apAya che, ene samyakdarzana jJAna, evI saMjJA ene ja maLe che. AhAhAhA ! DolAvI nAkhyo che. ane AMhI to takarAruM hajI bahAranI, vyavahAra sAdhana che ne ene uthApe che ne are prabhu sAMbhaLane bhAI... e sAdhana kahyuM che e to jJAna karavA mATe, hatuM ene jANe, svaparaprakAzaka che svaparaprakAzaka che te paraprakAzaka che ene jANavA kahyuM. evo je bhagavAna AtmA, evo ja che. vikalpa aTakI gayo che, evo ja che, e kAMI navo cyo nathI kAMI, evo to che ja, te samayasAra che, kharekhara A ekane ja, AhAhA ! zuM TIkA ! kharekhara A ekane ja.. 'ja'kathaMcit Ane ne kathaMcit bIjAne ema na kahyuM tyAM-kathaMcit Ane samyagdarzana paNa kahevuM ne kathaMcit vyavahArane kahevuM e AhIM vAta ja nathI. AhAhA ! vyavahAra samyagdarzana" e samyagdarzana che ja nahIM. e to rAga che e to Ano e Aropa karIne kathana karavAmAM AvyuM che, ahI to kahe che ke kharuM nAma to Ane ja paDe che. AhAhA ! olAne kathana karavAmAM Ave enI vAta to kyAMya rahI gaI. vyavahArane kathana karavAmAM Ave vyavahAranuM e nahIM. A to A ekane ja kevaLa kathana-saMjJA nAma A to maLe. tyAre tene samayasAra hAtha lAgyo! AhAhA ! ene samyagdarzana ane samyajJAna nAma maLe che. AhAhA ! samyagdarzana ane samyajJAna, olAM nAma maLe che ema kIdhuM ne eTale jarI e samayasArathI judAM nathI, eka ja che. je paryAya abheda thaI che, e samayasAra che. kAraNa ke samayasAra trikALI che e to kAMI anubhavamAM-vedanamAM Avato nathI. dhruva che paNa tenAM lakSe Akho mAla paryAyamAM je anubhavamAM Avyo nirvikalpapaNe enA ekane ja kevaLa samyagdarzana eTale pUraNa samyagdarzana, sAcuM samyagdarzana, satya samyagdarzana-kevaLa samyagdarzana-eTale satyasamyagdarzana ne sat samyajJAna zAstranA bhaNatarane ya paNa jJAnanuM nAma apAtuM nathI. AMhI to kahe che. AhAhA ! prabhu, prabhu e bhagavAna je jJAnanI mUrti prabhu e je anubhavamAM Avyo, ene ja samyajJAnanuM nAma maLe che. samyagdarzananuM nAma maLe che ane ene ja samyajJAnanuM nAma maLe che. AhAhAhA ! zAstranA bhaNataravALAne ke vidvAnane ke agiyAra aMga bhaNI gyo ne kathA AvaDe vArtA AvaDe ne jagatane kahetAM mATe ene samyajJAna nAma maLe? ke nA, nA, nA. bhagavAnano bheTo thayo che jene. AhAhA ! bhagavAna cidAnaMda samayasAra eno jyAM anubhava thayo, tene samyajJAna nAma maLe che. AhAhA! zuM zailI (zrotA-bahu moMghu karI nAkhyuM!) jevuM che evuM karI nAkhyuM. AhAhA! ema kIdhuM ne juone vyApAra aTakI gayo che, evo che "I' evo che' cetanajI? ( zrotA - jevuM che evuM kIdhuM che bhAI ethI DhIluM kare to viparIta thaI jAya). Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-144 449 moMghu karyuM nathI evo che. jevo che tevo jAhera karyo che. AhAhA ! che traNa lITI. pachI olo to kauMsa che, paNa che traNa lITI. have AMhI samyakracAritranI vAta nathI. hajI to samyagdarzanajJAna cothA guNasthAnanI vAta che. AMhI cAritranI vAta nathI. (koIka kahe che ne!) A sAtame guNasthAne thAya tyAre ene samyagdarzanazAna nirvikalpa kahevAya ema kahe che ne ema kahe che. prabhu ema nathI bhAI ! AhAhA ! e vikalpa aTakI gayo che, evo che tyAM jaNANo, ene samyagdarzana-jJAna kahevAya che. samyagdarzana-jJAna ne cAritra kahevAya che ema nathI. hAre AMhI lIdhuM e to svarUpAcaraNa cAritra bheguM che paNa e lIdhuM nathI. ahIM to A be vAta. AhAhAhA! A gAthA gajaba che. (zrotAogaNIsamI vAramAM khulAso ghaNo Avyo!) have, ene vistAra che. vastusthiti to A che. prathama have ahIMyA kIdhuM zrutajJAnanA avalaMbanathI, jJAnasvabhAva AtmAno nizcaya karIne, hajI vikalpa sahita che A. A vikalpa lIdho ke kevuM che (AtmasvarUpa) cIja, prathama, tAvat che ne zabda mULato. AhAhA ! prathama ja zabda che saMskRtamAM 'yata: prathamata:' prathama, kahevAnuM e che ke zrutajJAnanA avalaMbanathI-bhagavAne kahelAM zrutajJAna, enAM avalaMbanathI...jJAnasvabhAva AtmAno nizcaya karI, che vikalpavALo A. jJAnasvabhAva bhagavAna AtmA jANana, jJAna pradhAnathI ja A Akho AtmA lIdho che, jJAna ja AtmA basa ATaluM. kAraNa ke bIjA badhAM guNo hayAti rAkhe paNa enI prasiddhi jJAna ja kare che, enI e bIjA guNo (pote ) prasiddhi karatAM nathI, e (sarva) guNonI jANapaNAnI prasiddhi to jJAnathI thAya che, anaMtaguNo bIjA jJAna sivAya enI prasiddhi jJAna jANIne e prasiddha kare che tethI jJAnamaya ja AtmA che ema kidhuM. ema hajI to zrutajJAnanA avalaMbanathI jJAnasvabhAva AtmAno nizcaya karIne hajI anubhavanI vAta nathI hajI A pachI AtmAnI pragaTa prasiddhi mATe nirNaya karyo ke A prabhu to jJAnasvabhAva che. caitanya prabhu to jJAna svabhAva che. emAM bIjo koI rAga ke vikalpa enAM che. ja nahIM. karmano saMbaMdha ne rAgano saMbaMdha, e vastumAM che ja nahIM. evo pahelAM vikalpa dvArA, AtmAno nizcaya karI, pachI AtmAnI pragaTa prasiddhi mATe AtmakhyAti, hajI to vikalpathI nirNaya karyo-AtmAnI pragaTa prasiddhi mATe-anubhava mATe parapadArthanI prasiddhinAM kAraNoparapadArthanI prasiddhinAM kAraNo, AhAhAhAhA ! AtmAnI pragaTa prasiddhine kAraNe mATe parapadArthanI prasiddhinAM kAraNo je iMdriyadvAra-iMdriyadvAra ne manadvAra e to para prasiddhinAM kAraNo che. AhAhAhA ! AtmAnI pragaTa prasiddhine mATe eka vAta. A bAjumAM parapadArthanI prasiddhinAM kAraNo je iMdriyo dvArA ane manadvArA pravartatI buddhio, paranI prasiddhinAM dvAramana ne iMdriyo e to para padArthanI prasiddhinAM kAraNo che. te badhIne te buddhione maryAdAmAM lAvIne Ano artha kIdho bhAI kIdho che ne phUlacaMdajIe vivArya che ne? "vendriyAnindriyevRddhIrathavidhArya' -eno artha jANIne karyo che A jaina tatva mimAMsAmAM bIjAM avadhArya eTale jANIne ema artha karyo che. avadhAryuM che ne bhAI saMskRtamAM "avadhArya' no artha bhAIe maryAdA karyo che. mULa saMskRtamAM che cothI lITI, purarasthAti hetUnarivatA vendriyAnindriyavRddhIra vadhArya' ema che, aMdara che. cetanajI? eno artha bhAIe Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 samayasAra siddhi bhAga-5 ema karyo che ke ene "jANIne AhAhA ! e avadhAryano artha, te badhIne maryAdAmAM lAvIne, eTale ke mana ne iMdriya dvArA pravartatI, parapadArthanI prasiddhinAM kAraNo ene A bAju jarI DhALIne, aTakAvIne, jeNe matijJAna tattvane eTalo artha karyo che matijJAnanA svarUpane tattva eTale svarUpa evo artha karyo che AtmasaMmukha karyo che evo, je manadvArA parapadArthanI prasiddhi matijJAnathI thatI hatI matijJAnamAM alpajJAna ke jJAnamAM manadvArA paranI prasiddhi thatI'tI ene maryAdAmAM lAvI, te matijJAnane svasammukha karyuM. lyo A pAmavAnI A rIta. AhAhAhA! matijJAnanA svarUpane Atmasanmukha karyuM. samajAvavuM che te zI rIte samajAve. bAkI A matijJAna che ne ene Atmasanmukha karuM chuM ne, e to hajI vikalpa che. AMhI to hajI samajAvavuM che Ama je che ne Ama vALI de che basa. je mananA dvArA para prasiddhinuM kAraNa je matijJAna hatuM tene tyAMthI rokIne maryAdAmAM lAvIne athavA tenuM jJAna karIne e matijJAnane Atmasanmukha karyuM te jJAnane Atmasanmukha karyuM. AhAhAhA ! kaho A rIta nathI? A pAmavAnI A rIta nathI? pachI bIjI kaI rIta hoya?ke devaguru-zAstranI bahu bhakti kare ne to e to parapadArthanI prasiddhi che, enAthI. AhAhA ! AMhI to je mana ne Indriya, parapadArthanI prasiddhinAM kAraNa hatAM, ene have AtmAnI prasiddhine pragaTa karavA, te matijJAnane aMtara vALe che. AhAhAhA !..(matijJAnanA svarUpane) AtmasaMmukha karyuM che evo, e eka matinI vAta karI, kAraNake matipUrvaka zrata che ne-kharekhara zrutamAM samAdhi ne zAMti che. paheluM A hoya che. AhAhA! (have kahe che) tathA aneka prakAranA nayapakSonA zrutajJAna, 'zratavikalpa natha:' tethI nAnA eTale aneka prakAranAM nayapakSonA AlaMbanathI thatAM, nayapakSanA AdhArathI-AlaMbanathI thatA, aneka vikalpo vaDa, AkuLatA utpanna karanArI zrutajJAnanI buddhi, che? tyAMya avadhArya che tyAMya che bhAI avadhArya-tyAMya avadhArya zabda che. zrutajJAnanI buddhiavadhArya che ne? olAmAM avadhArya che ne matimAM Ave che. (zuM kahe che?) tathA nAnA prakAranA nayapakSonA-AMhI to nayapakSonA hoM? bIjAnI vAta ja nahi. vyavahAranA-dayA-dAnanA ne DhIMkaNA-DhIMkaNAnI vAtuM ja nathI. AMhI to phakta nayapakSonA AlaMbanathI, thatA aneka vikalpo vaDe I lIdhA olA deva-guru zAstranI bhakti AdinA (zubhabhAvo) enI to AMhI vAteya nathI, e to sthULa rAganI vAteya nahi, AMhI to enAM AMgaNAmAM, enAM pakSanA je vikalpo che. enAM taraphanA valaNavALA vikalpo che, valaNa che paNa hajI vikalpa che enAthI utpanna thatA aneka vikalpo vaDe "AkuLatA" utpanna karanArI, juo AMhI lIdhuM, duHkha utpanna kare che. AhAhA! zrutajJAnanI buddhine paNa, evA zrutajJAnanI buddhine paNa maryAdAmAM lAvIne (zrotA- avadhArIne) tyAMya ene avadhArya kIdhuM che-zrutajJAnane DhALIne, Ama (mana-iMdriyo tarapha) DhaLe che tene Ama (svarUpatarapha) DhALIne. AhAhA! zrutajJAnatattvane paNa, paNa kema kIdhuM olA matine kIdhuM tuM ne matine che AtmasaMmukha karIne eTale Ane paNa ema-zrutatattvane paNa Atmasanmukha karato, AhAhA... atyaMta vikalpa rahita bilakula vikalpano eka aMza na maLe tyAM have, sUkSma vikalpano aMza nathI jyAM guNa-guNIno bheda paNa jyAM nathI, Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-144 451 Ane anubhavuM chuM evo je sUkSma vikalpa e paNa jyAM nathI, atyaMta vikalpa rahita, bilakula rAgarahita. ohohoho ! bhagavAna Akhoya evaDo ja chuM. atyaMta vikalpa rahita thaIne, e rIte vastunuM svarUpa atyAre ema che ema kahe che. atyaMta vikalpa rahita thaIne, thaI zake che evuM ja enuM svarUpa che. AhAhAhA ! are.. ! atyaMta vikalpa rahita thaIne, samajAvavuM che te zuM samajAve ? tatkALa nija rasathI ja pragaTa thatAM tatkALa nija AnaMda 2sa, vikalpa hato tyAM duHkha hatuM, zrutanuM che ne AMThIyAM-AkuLatA hatI ne ahIMyA nija2sa have AnaMda Avyo. AhAhA ! e zrutajJAnane Atmasanmukha karatAM, vikalpa jALamAM hato tyAre to AkuLatA ne duHkha hatuM. AhAhA ! zrutajJAnanA vikalpo e paNa AkuLatAne duHkharUpa che prabhu ! A to zubhabhAva sAdhAraNa je zubhabhAva, enI to zuM vAta karavI. A to zrutajJAnanA vikalpo eya AkuLatA ne duHkharUpa che. AhA ! ene tatkALa nija rasathI ja pragaTa thatAM, bhagavAna vikalpathI rahita thayo, zrutajJAnanA vikalpathI rahita thayo, tyAM bhAvazrutajJAna pragaTayuM, nijarasa-potAnA AnaMdanA rasathI ja, nijarasathI ja ema. koInI paNa madada vinA. AhAhA ! tatkALa nija2sathI ja, potAnA svabhAvanA sAmarthyanA rasathI ja pragaTa thatAM...AhAhA ! Adi madhya aMta rahita bhagavAnanuM aMdara svarUpa aMdara ene Adi nathI, ene madhya nathI, ene aMta nathI e to che, che, che. AhAhA ! Adimadhya-aMta rahita prabhu che aMdara (nijAtmA ), Adi madhya-aMta rahita, anAkuLa, e ane ekalo AnaMda-AnaMda anAkuLa che. kevaLa eka, AhAhA ! ekalo caitanyasvarUpa bhagavAna AtmA, AkhAya vizvanA upa2 jANe ke ta2to hoya e to samajAve che vizva u52 tare che evo tyAM bhedeya kyAM che tyAM, u52 tare che eTale judo paDI jAya che eTale vizva u52 tare che ema kahevAmAM Ave che. bAkI vizva upa2 taruM chuM ne bhinna chuM enAthI judo chuM evoya vikalpa kyAM che tyAM. AhAhA ! Adi madhya aMta rahita, anAkuLa, kevaLa eka, AkhAya vizvanA u52 jANe ke ta2to hoya u52 ja ekalo rAga ne saMsArano Akho bhAva cauda brahmAMDa, enAthI juduM taratuM caitanyatattva bhinna. AhAhA ! bahu vAta sArI AvI gaI. tema akhaMDa pratibhAsamaya akhaMDa pratibhAsamaya, pratibhAsamaya che tevo jJAnamAM bhAsa thayo che. pratibhAsamaya, che tevo jJAnamAM bhAsa thayo 'pratibhAsa' thayo che evo jANavAmAM Avyo. AhAhA ! akhaMDa pratibhAsamaya, anaMta vijJAnaghana-anaMta anaMta jenI hada nathI evuM svarUpa jenuM-svabhAva jeno amaryAdita anaMta vijJAnaghana prabhu paramAtmArUpa. lyo, AMhI to 52mAtmArUpa kahyuM. AhA ! hajI to samyagdarzana-zAna nAma apAya che e Ane. AhA...hA ! bhagavAna AtmA kahetA e ekavA2 koka ema kahetu e to bhagavAna AtmA kahe che. ahIM to kahe che vijJAnana, 5ramAtmArUpa samayasArane jyAre A AtmA anubhave che jyAre AtmA anubhave che, te vakhate ja te kALe ja AtmA samyakSaNe zraddhAya che. e veLA pahelAM zraddhe che ne vikalpathI nirNaya karyo che mATe sAcI zraddhA che ( ema nathI ). te vakhate ja AtmA sAcI rIte zraddhAya che. tyAre ja sAcI rIte zraddhAya che. tyAre ja sAcI rIte jaNAya che, tethI samayasAra ja samyagdarzana ane samyajJAna che. ( zrotA::- pramANa vacana gurudeva ) Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 452 samayasAra siddhi bhAga-5 pravacana naM. 224 gAthA-144 tathA zloka-93 zanivAra, vaizAkha vada-1, tA. 12/5/79 samayasAra 144, eno bhAvArtha :- AtmAne pahelAM AgamajJAnathI, eTale bhagavAne kahelAM zAstrajJAnathI, jJAnasvarUpa nizcaya karIne, vAta to e che ke pote utpAda, vyaya ne dhruvaeTalo sat che AtmA. emAM utpAda-vyaya to paryAya che, e paryAyamAM para taraphanuM lakSa che, to para taraphanuM lakSa hovAthI paheluM AgamathI jJAna karavuM ema kahe che. AgamajJAnathI jJAnasvarUpa, AtmA caitanya dhruva, e to jJAyakasvarUpa che. e utpAvyayanI paryAya, ene-trikALanejJAyakasvarUpa tarIke jANe che. sat to beya sat che. utpAdu vyaya che te sat che, (potAmAM che ne) paranI hAre koI saMbaMdha nathI. upaje-viNase evI paryAyanuM astitva paNa kSaNika ane samaya pUratuM che. ane AkhuM tattva che e mahAprabhu jJAyakatattva che. ene paryAyane para dvArA je anAdithI lakSa che, to kahe che ke e lakSa choDI daIne, AgamajJAnathI-bhale paralakSa che, paNa AgamajJAnathI, jJAnasvarUpa nizcaya karI-bhagavAna jJAnasvarUpa che..jJAyaka che.pachI iMdriyabuddhirUpa matijJAnaneiMdriya ane buddhi je parapadArthane prasiddha kare che tene matijJAnane jJAnamAtramAM ja meLavI daIneA bAju lAvIne ema. AhA! ahIMyA meLavI daIne lakhyuM che olAmAM gauNa karIne maryAdAmAM lAvIne (kahyuM che.) jhINI vAta che. je vastu che aMdara jJAyakabhAva, ene vartamAna jJAna paryAyamAM paralakSI jJAna anAdithI che to e paralakSImAMthI AgamajJAna karIne, AgamajJAna paNa paralakSI che(chatAM) te AgamajJAnathI pahelAM AtmAno nirNaya kara, ke AtmA zuM cIja che? bhale, hujI nirvikalpa nathI. A AtmA aMdara jJAnasvarUpa, caitanyanA prakAzanuM pUra che e to..caitanyanA prakAzanuM nUra evuM I svarUpa che enuM, ema karI pachI e iMdriya buddhine A bAju vALI devI-jJAnamAtramAM ja meLavI daIne. AhAhA! eTale jJAnasvarUpa AtmA emAM te matijJAnanI buddhine Ama vALI levI. juo A upAya. tathA zrutajJAnarUpI nayonA vikalpone maTADI tyAM eTaluM kahyuM. zrutajJAnathI je nayonA vikalpa hatA enI paryAyanA astitvamAM, zrutajJAna saMbaMdhI nizcayathI abaddha chuM vyavahArathI baddha chuM, jJAyaka chuMnizcayathI, vyavahAre vartamAna paryAyamAtra chuM, evA je vikalpo hatA zrutajJAnanA, zrutajJAnanA vikalpa, tene maTADI, zrutajJAnane paNa nirvikalpa karI, e vartamAna zrutajJAnanI dazA evI je enI paryAya, e paryAyane paNa vikalpa rahita karI, Avo che upAya. zrutajJAnane paNa eTale matijJAnane to karyuM paNa zrutajJAnane paNa, nirvikalpa karIne, eka akhaMDa pratibhAsano anubhava karavo. AhAhA ! aMdara ekarUpa vastu che, dhruva jJAyaka potAnuM astitva, paryAyanuM astitva che paNa te ekarUpa nathI. bhinna bhinna che, ethI aMtaranI vastu je che e eka, akhaMDa olAmAM AvyuM che ne (gAthA) 320 mAM akhaMDa, eka-tyAM ema lIdhuM che. sakala nirAvaraNa, akhaMDa eka, pratyakSa pratibhAsamaya tyAM ema lIdhuM che. AhAhA ! vartamAna utpAda-vyayanI paryAyanuM astitva paNa tArAmAM che, ane trikALI jJAyaka dhruvanuM Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-144 453 astitva paNa tArAmAM che. paNa benAM astitvamAMthI utpAvyayanuM astitva je che e parataraphanA valaNavALuM che anAdithI, ene AgamajJAnathI ene AtmA tarapha lAva! AhAhA ! pachI, vikalpane maTADI e utpAvyaya ne dhruvamAM bheLavI de, bheLavI de eTale tyAM meLavI de, tyAM dRSTi sthApa. AhAhA ! e eka akhaMDa pratibhAsano anubhava karavo, bhedanoya nahi, jyAM rAgano nahi, eka akhaMDa "pratibhAsa" -jJAnanI paryAyamAM AkhuM pratibhAsa' thAya, Akho AtmA eno anubhava karavo. AhAhA ! anubhava kAMI dravyano thato nathI, paNa e akhaMDa eka jJAnanI paryAyamAM pratibhAsa thayo" AkhI cIja che, e paryAyamAM anubhava thAya, e akhaMDa ekano anubhava thayo ema kahevAmAM Ave che. AhAhA ! AvuM jhINuM. (kahe che) eka akhaMDa pratibhAsano anubhava karavo, te ja "samyagdarzana" ane "samyajJAna" evAM nAma pAme che. AhAhA ! jJAyakabhAva je che-astitvanAM to aMzo traNa che enAM, utpA vyaya ne dhruva. paNa je dhruva jJAyakabhAva je dhruva che, dhruva tarIke to paramANuya che. A dhruva to jJAyakabhAva che A. e jJAyakabhAva taraphanA vikalpanA lakSane choDI daI, A bAjAne e bAju vALI de. evo eka akhaMDa jJAyaka svabhAvano, paryAyamAM "pratibhAsa thaIne anubhava karavo, dravya e kAMI paryAyamAM AvatuM nathI, paNa paryAyamAM pratibhAsamAM AkhI cIja jevaDI che tenuM jJAna thAya che. AhAhA! teno anubhava karavo te ja samyagdarzana. have A to muddAnI pahelI rakamanI vAta che. A vAta vinA pAdharA (sIdhA) vrata ne tapa ne cAritra ne bApu kyAMthI AvyA I? te ja samyagdarzana ane samyajJAna evAM nAma pAme che. eTale ene ja kharekhara to nAma maLe che. AhAhA ! je akhaMDa jJAyakabhAva sarUpe che paripUrNa evA akhaMDa eka paripUrNano, jJAnanI paryAyamAM bhAsa thaIne anubhava karavo te ja ekane samyagdarzana ne samyajJAna ene nAma maLe che. A to dhyAnanI vAta che. heM? AtmA jJAyakasvarUpa, (zrotA:- koI ThekANe kahe zuddhaupayoga kare koI ThekANe kahe AtmAno anubhava kare) eno artha ja I. jJAyaka taraphanA vikalpamAMthI chUTIne dhyAnamAM jyAM jAya che tyAre teno anubhava thAya che. AhA ! AvI cIja che. janama maraNa rahita thavAnI to A rIta che. bAkI badhI vAtuM game te kare, sAdhupaNuM to hajI kyAM che. A to hujI samyagdarzana ne samyajJAna, benI vAta che. cAritranI to ahIM hajI vAteya nathI. AhAhA ! (zrotA pahelAMnI vAta che ne!) pahelI ja che vAta A. cothA guNasthAnanI A vAta che. AhAhA! akhaMDa, eka, AnaMdano nAtha prabhu, anaMta anaMta jemAM zaktio ane jenI zaktiono svabhAva jeno aparimita evuM e akhaMDa tattva je che, I ekarUpa che. emAM paryAyano paNa jemAM bheda nathI, evA akhaMDane anubhavavo eTale paryAyamAM eno anubhava thavo, enuM nAma samyagdarzana ne samyajJAna, evAM nAma pAme che. samyagdarzana ane samyajJAna kAMI anubhavathI judA nathI. e trikALI jJAyaka bhAvanuM astitva, utpAda-vyayanuM astitva to kSaNika che, e utpAdavyayamAM vikalpo UThe che e badhAM para taraphanAM upAdhivALA bhAva che. enuM mULa astitva to trikALI je che dhruva, tenAM utpAda-vyaya e che e paNa astitva che. ane e astitvanI Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454 samayasAra siddhi bhAga-5 paryAyamAM AkhA dhruvane jJAnamAM laI, eno anubhava karavo enuM nAma samyagdarzana ane samyajJAna, e koI anubhavathI judI cIja nathI. AhAhAhA... AvuM jhINuM paDe. hajI A to pahelI zarUAtanI pahelI bhUmikA. dharamanI pahelI bhUmikA ! ( zrotAH- paryAyanA anumAnathI dhruva dekhAya che ke sIdho dekhAya che) paryAyathI anumAna kevuM vaLI ? 'pratibhAsa' kIdho ne, paryAyamAM Akho jaNAya che. olAmAM ya Ave che ne ahaM pu pratyakSa pratimAsamaya, 320 ( gAthA ) jayasena AcAryanI TIkA. AhAhA ! A to mArI (nAkhe ) marI javuM hoya jene saMsA2thI, enI vAta che. saMsArathI marIne jIvane jAgato ka2vo, jIvane jIvato rAkhavo. AhAhAhA ! rAkhavo eTale che ja te evo jevo I akhaMDa jIvatI cIja jIvato jIva che, tene I paryAyamAM pratibhAsamaya thaIne ene anubhavavo, e anubhavamAM samyagdarzana ne jJAna, enA nAma paDe che. AhAhA ! anubhava kahevAthI aMdara ekAgra dhyAna che ema kahevuM che...A ema ke vicAra karatAM karatAM ke sAMbhaLatAM ke emAMthI samyagdarzana thaI jAya to ema nathI, ema kahe che. AhAhA ! e anubhava samyagdarzana sabhyajJAna kAMI anubhavathI judA nathI. zloka-93 T T T T T T T (zArdulavindrIDita) AkrAmannavikalpabhAvamacalaM pakSernayAnAM vinA sAro yaH samayasya bhAti nibhRtairAsvAdyamAnaH svayam / vijJAnaikarasaH sa eSa bhagavAnpuNyaH purANaH pumAn jJAnaM darzanamapyayaM kimathavA ytkiNcynaiko'pyym||93|| have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che : zlokArtha :-[ nayAnAM pakSa: vinA ] nayonA pakSo rahita,[ cattataM avitva mAvas] acaLa nirvikalpabhAvane [ Agaman] pAmato [ ya: samayasya sAra: bhakti ] je samayano (AtmAno ) sAra prakAze che [sa puSa: ] te A samayasAra (zuddha AtmA ) [ nivRta: svayamJAsvAdyamAna: ]ke je nibhRta (nizcaLa, AtmalIna ) puruSo vaDe svayaM AsvAdhamAna che (-AsvAda levAya che, anubhavAya che ) te [ vijJAna-vjha rasa: bhagavAna] vijJAna ja jeno eka2sa che evo bhagavAna che, [ puNya: purALa: ghumAn ] pavitra purANa puruSa che; [ jJAnaM varzanam lapi ayaM ] jJAna kaho ke darzana kaho te A ( samayasAra ) ja che; [ athavA ki]athavA vadhAre zuM kahIe ?[ yatzvina api ayama pu: ] je kAMI che te A eka ja che ( -mAtra judAM judAM nAmathI kahevAya che ). 93. Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-93 45 5. zloka-93 upara pravacana AkrAmannavikalpabhAvamacalaM pakSernayAnAM vinA sAro yaH samayasya bhAti nibhRtairAsvAdyamAnaH svym| vijJAnaikarasa: sa eSa bhagavAnpuNya: purANa: pumAn jJAnaM darzanamapyayaM kimathavA ytkiNcynaiko'pyym||93|| AkrAmanna vikalpa bhAvama acalaM pakSa yAnAM vinA, sAro yaH samayasya bhAti - samayasya bhAti, zuddha bhAse che kahe che. samayasAra bhAti nimRtai e to nibhUrta nizcita puruSane nimUrta svAmInuM svarya, vijJAna rasa + eSa bha|vIna puSya-AMhI to hajI samyagdarzanajJAnamAM "bhagavAna" Avyo A to olA bhagavAnanuM nAma paDe tyAM rADa pADe che bhagavAna AtmAne kahe che are bhagavAna atyAre hoya? are, traNe kALe hoya atyAre zuM sAMbhaLane have ! vastu tArI dRSTi ja UMdhI che, e to atyAre bhagavAna ja che. tane jyAre dRSTimAM Ave tyAre "che' ema mAlUma paDe, dRSTimAM AvyA vinA...che to che bhagavAna ja che. AhA...hA ! nayonA pakSo rahita che? acaLa nirvikalpa bhAvane pAmato, AhA....hA! (zrotA- I zloka adhUro che) e zloka thaI gayo ApaNe magajamAM. vijJAnamerasa sa zeSa mAvAna purANa pumAna, jJAna Tarzanamaya mithavA yaviSyane vyaya--prabhu e che. AhAhA ! je koI kaho te prabhu e che. AhAhA ! ene brahmA kaho, viSNu kaho, ziva kaho, paramAtmA kaho, arihaMta kaho. AhAhA ! (kahe che) nayonA pakSo rahita eno artha have, AvanaM vinya bhAvama -nayonA pakSamAM je huM Avo chuM ne tevo chuM evI vRttiono, vikalpanuM utthAna thAya che, tene rokIne, e to AvyuM tuM ne kaMIka, enI meLAe thAya che. pahelAM kyAMka AvyuM tuM ne kaLazamAM AvyuM'tuM. (zrotA:- vikalpa jALa) vikalpanI jALa potAnI meLe, nahi kyAMka che ne kyAMka nahotuM AvyuM? potAnI meLe thAya che ema ke badhuM yAda rahe che kAMI zloka yAda rahe che kAMI...vikalpa jANe enI meLAe thAya che. eno artha ke e vastumAM nathI ema. pahelAM AvyuM'tuM. (zrotAH- nevuM kaLazamAM che.) nevuM (mo) kaLaza, A AMhI kaLaza (TIkA) che ne? uparanA 20 kaLazanA kathanane have sameTe che - juo! zlokArtha, e pramANe jemAM bahu vikalponI jALo svecchA' "ApoApa UThe che... AhAhA ! eTale? ke jemAM vikalpa che ja nahIM, adhdharathI, adhdharathI utpanna thAya che. AhAhA! jenAM astitvamAM dravyaguNaparyAyamAM e (vikalpo) che ja nahIM. AhAhAhA ! e paryAya eTale kAraNa paryAya e trikALI (paryAya ) dravyaguNaparyAya che emAM to vikalpa utpanna thAya evuM sthAna ja nathI. svecchA' enI meLAe ( vikalpa) utpanna thAya che. AhA ! paranuM lakSa kare che tethI svabhAvamAM nathI, evA svecchAe enI meLe e vikalpa utpanna thAya che. AhA ! Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 samayasAra siddhi bhAga-5 ene, nirvikalpa bhAvane pAmato "ya: samayastha sAra: bhAti' AtmAno zuddha AtmA prakAze che, bhAti no artha karyo. "ya: samayastha sAra: bhAti' -tyAM samayasAra eTale AtmA zuddhacaitanyaghana, bhAti -prakAze che. AhAhA ! : samayastha sAra: bhAti AkaruM kAma bahu bhAI. AhAhA ! lokone, pahelI vastunI zarUAta vinA uparanI badhI vAtuM. vrata ne tapa ne, abhigraha ne, AhAhA ! A mULa cIja je AtmA Avo che, I olAmAM na AvyuM 17, 18 mAM ema ke AtmA Avo jANo che ne mAnyo che, ke mAnavAmAM ema AvyuM che ke AmAM TharIza eTalI azuddhatA jaze. karma TaLaze. AhAhA ! I enI kriyA I zraddhAmAM ema Ave che. AhAhA ! atIndriya AnaMdano sAgara prabhu dRSTimAM ne jJAnanI paryAyamAM bhAse che pUraNa jyAre, te bhAselI cIjamAM TharavuM che e zraddhA-samakita ema mAne che. samakita thatAM ene ema thAya che ke "A zuddhacetanyamAM jeTaluM AnaMdamAM TharIza, eTaluM karma athavA azuddhatA TaLaze." -koI apavAsa, bapavAsa karIzane ATalAM apavAza karIzane cha mahinAnAM phalANA karIzane ATaluM prAyazcita laIza to evuM nathI emAM kAMI. AhAhA ! A samayasAra AtmAno sAra eTale zuddhAtmA, dravyakarma, bhAvakarma, nokarma rahita, vikalpa rahita, rAganA Azraya rahita, trikALI bhagavAna zuddhacaitanyaghana evo 'samasyasAra: bhAti' sAra te bhAti evo zobhe che, prakAze che, -anubhavamAM Ave che. AhAhA ! hIrAlAlajI? AvI vAta che. tamAro rokANo che AMhI sAMbhaLavA, rAjeSa, rokANo che sAMbhaLavA. AhA ! AvI cIja che. te samayasAra sa US: te A samayasAra zuddha AtmA nimrate: svayaM mAsvAdyamAna:nizcaLa eTale ciMtA vinAnA prANIthI nimRta: caLAcaLa vikalpathI rahita evA nimRta: puruSothI, AtmalIna puruSo vaDe svayaM AsvAdyamAna che. -svayaM AsvAdhamAna che ane AnaMdanA AsvAda mATe koInI apekSA nathI. AhAhA ! A to hajI samyagdarzana ne samyajJAnanI vAta cAle che. have ene koI ema laI lya ke A to koI ela.ela.bI ne ema.e.nI vAta che. AhAhAhA ! nibhUta puruSo vaDe (eTale) caMcaLatAnA vikalpa vinAnA puruSa vaDe, AhA! evA AtmA vaDe-puruSa eTale AtmA, e vaDe svayaM-atIndriya AnaMdanA AsvAdhamAna levAya che. AhAhA!-atIndriya AnaMdano anubhava nikRta puruSo vaDe, AhAhAhA ! caMcaLatAnA vikalpo vinAnA puruSo vaDe AsvAda levAya che. AhAhA! te vijJAna eka rasa bhagavAna, hajI to cothA guNasthAnanI vAta kare che ne tyAM prabhune bhagavAna kIdho, e AkaruM lAge mANasane, bApu! bhagavAna ja cho-paramezvara cho. e ADatrIsa gAthAmAM AvyuM ne potAnA paramezvarane bhUlI gayo che. eka samayanI paryAyanI pAse ja paDayo che prabhu! utpAdanI je paryAya che enI aMdaramAMaMtaramAM pAse paDyo che bahAramAM nahIM. eka samayanI paryAyamAM-utpAknI paryAyamAM..aMtamAM jotAM bhagavAna tyAM samIpamAM ja paDyo che. AhAhAhA Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-93 457 evo vijJAna eka 2sa bhagavAna, AhAhA ! vijJAna ja jeno eka 2sa che-vijJAna ja jenuM eka svarUpa che, vijJAna ja jenuM ekaluM tattva che. vijJAna 'ja' -kathaMcit vijJAna che ne kathaMcit alpajJatA che, ke bIjuM che evuM kAMI che nahIM. ekAMta vijJAna 'ja' vijJAna 'ja' ekalo... vijJAnaghana je rasa-vijJAnano ja jeno 2sa che. evo bhagavAna che. evo A AtmA bhagavAna che. nirvikalpamAM anubhava thatAM, te vijJAna2sa tenuM eka svarUpa che evo e bhagavAna che. AhAhAhA ! vijJAna 'eka rasa ' -bheda nahIM akhaMDa ekarasa Akho prabhu ! AhA...hA ! anaMta...anaMta... anaMta...anaMta...anaMta vijJAna svabhAva jenI maryAdA nathI, parimitatA nathI, hrada nathI evo behuda bhagavAna jeno vijJAna eka 2sa che. AhAhAhA! evo e bhagavAna che. cothA guNasthAnavALo anubhava kare tyAre kahe Avo vijJAna eka 2sa bhagavAna che, ema kahe che. AhAhA ! AvI vAta lyo. ema pukhya: purAna: pumAna -A puNyano artha pavitra che. e puNya je bapore kahevAyuM te zubhaupayoga ne duHkhano vijaya ne e nahIM, A puNya eTale pavitra bhagavAna ekalA pavitratAnA guNono piMDa prabhu che. ekalA pavitratA, anaMtaguNanA pavitratAno 2sakaMda che. AhA ! AtmA eTale zuM ? AhAhA ! jenI pAse siddhabhagavAnanI paryAya paNa jyAM tucchatA gaNAya. AhAhA ! evo je bhagavAna AtmA pavitra, eka vAta. 'purANa', anAdino che kahe che. AhA ! tane, jaNANo eTale ema lAge ke A atyAre paNa e anAdino bhagavAna evo che ja. AhAhA ! khyAlamAM Avyo tyAre tane lAgyuM ke A che paNa I to anAdino evo hato ja- hato evo tane anubhavamAM Avyo che. AhA ! zuM kaLaza ! AhAhAhA ! amRta reDayAM che, amRtacaMdre to, AhA...hA ! have emAMya doSa kADhe keTalA 'ka to kilaSTa bhASA che ne DhIMkaNuM che ne phalANuM che ne, koNa, amRtacaMdrAcArya cAlatA siddha che. AhA ! haze jyAre bharatakSetramAM eka hajAra varSa pahelAM...AhAhA ! e puruSa pavitra cho prabhu tuM, tuM purANa cho, purANo che, navo nathI e to juno anAdino...anAdi... anAdi...jenI kyAMya Adi nathI evo tuM prabhu purANa cho. AhAhA ! evA mahAprabhunA astitvane anubhava.... temAM tane AtmAnA, AnaMdano svAda Avaze...ane bhavano aMta Avaze... bhava nahi have...AhA ! purANa puruSa che e anAdi AtmA che. jJAnaM varzanam api ayaM -tene jJAna kaho, trikALI ho jJAyaka, jJAna, dhruva, jJAna pAriNAmika trikALI 52ma pAriNAmika svabhAva evo jJAna, ene darzana kaho, te A samayasAra ja che. AhAhAhA ! 'athavA ri' arere ! vadhAre zuM kahIe ? AhAhA ! yat viSvana api ayana : je kAMI che te A eka ja che, enA nAma bhale judAM judAM pADo ke A jJAna ne A darzana ne A AnaMda ne sattA, astitva ne vastutva ne...svacchatva ne... prabhutva ne e nAma pADo game teTalA paNa vastu to te akhaMDa eka che. je che I eka ja che. AhAhAhA ! 'yat dhvina gapi Jayama !' je kAMI che te A eka ja che. mAtra judAM judAM nAmathI kahevAya che. AhAhAhA ! bahu sarasa kaLaza Avyo. enAM jJAnamAM nirdhAra to kare AvuM, jJAnamAM Avo nirdhAra kare ke A vastu, pUraNa dhruva Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 samayasAra siddhi bhAga-5 eka samayanI paryAyamAM paNa je nathI. evo pUraNa paramAtmA anaMta bhagavAnasvarUpa, te vikalpa rahita thaIne anubhavI zakAya che, kemake enAM svabhAvathI e anubhavAya che. vikalpa che I kAMI eno svabhAva nathI, e to vibhAva che. e Ave che ne aliMgagrahaNa'mAM potAnA svabhAvathI jaNAya evo pratyakSa jJAtA che" chaThTho bola che ne? AhAhAhA ! zuM vAta eya amRtacaMdrAcAryanuM che ne aliMgagrahaNa. AhAhA! potAnA svabhAvathI jaNAya evo te bhagavAna pratyakSa jJAtA che. AhAhAhA ! e vikalpathI to jaNAya nahIM paNa parokSa rahI zake tevI e cIja nathI. AhAhAhA ! jo tuM tenA tarapha DhaLane jhukAva kara to. AhAhA ! je kAMI che te A prabhu eka bhagavAna zAyaka anaMta guNanI rAzi, anaMtaguNanI rAzi, emAM guNabhedanAM vikalpane paNa jyAM avakAza nathI. evo eka guNarAzi Dhagalo paDyo che moTo. AhAhAhA! anaMtaguNano DuMgara, sukhano sAgara kahevo hoya tyAre dariyo kahevAya A moTapavALo anaMtaguNano DuMgara. je che te e eka ja che kahe che. mAtra judAM judAM nAmathI kahevAya che. bhagavAnane paNa eka hajAra ne ATha nAme kahevAya che ne. stuti che ne bhagavAnanI eka hajArane ATha nAma. anaMta nAmathI paNa kahe toya puruM paDe evuM nathI. AhAhA! ke jenA guNa anaMtA...anaMtA...anaMtA.. anaMtA...anaMtA...anaMtA...anaMtA evA anaMtAno aMta nahIM, anaMtAnA anaMtAno aMta nahIM evo moTo rAzi guNano svabhAva che, vastu che, sat che ene koI maryAdA che nahIM, evI e cIja che, ene game te nAmathI kaho to paNa prabhu, e che I che. AhAhA ! ( zloka - 94 ) (zArvavidrIDita) dUraM bharivikalpajAlagahane bhrAmyannijodhAccayuto dUrAdeva viveka nimnagamanAnnIto nijaudhaM balAt vijJAnaikarasastadekara sinAmAtmAnamAtmA haran Atmanyeva sadA gatAnugatatAmAyAtyayaM toyvt||94|| A AtmA jJAnathI zruta thayo hato te jJAnamAM ja AvI maLe che ema have kahe che zlokArdha - [toyevata] jema pANI potAnA samUhathI vyuta thayuM thayuM dUra gahana vanamAM bhamatuM hoya tene dUrathI ja DhALavALA mArga dvArA potAnA samUha tarapha baLathI vALavAmAM Ave; pachI te pANI, pANIne pANInA samUha tarapha kheMcatuM thayuM pravAharUpa thaIne, potAnA samUhamAM AvI maLe; tevI rIte [macaM] A AtmA [nina-govAvyuta:] potAnA vijJAnaghanasvabhAvathI cuta thayo thako [ mUri- vinya nAna-datUraM-zrAmyana] pracura vikalpajALanA gahana vanamAM dUra bhamato hato tene [tUrata va ] dUrathI ja [ viveva-nimna- manAta] vivekarUpI DhALavALA mArga dvArA [ nina-moheM-vanAta Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-94 459 nItaH] potAnA vijJAnaghanasvabhAva tarapha baLathI vALavAmAM Avyo;[tawp-sinAma] kevaLa vijJAnaghananA ja rasIlA puruSone [ vijJAna - 5sa: mAtmA] je eka vijJAnarasavALo ja anubhavAya che evo te AtmA,[mAtmAnama mAtmani va nAdarana] AtmAne AtmAmAM ja kheMcato thako ( arthAt jJAna jJAnane kheMcatuM thayuM pravAharUpa thaIne), [savA tAlukatatAna yAti] sadA vijJAnaghanasvabhAvamAM AvI maLe che. bhAvArtha - jema jaLa, jaLanA nivAsamAMthI koI mArga bahAra nIkaLI vanamAM aneka jagyAe bhame; pachI koI DhALavALA mArga dvArA, ema hatuM tema potAnA nivAsasthAnamAM AvI maLe tevI rIte AtmA paNa mithyAtvanA mArge svabhAvathI bahAra nIkaLI vikalponA vanamAM bhramaNa karato thako koI bhedajJAnarUpI DhALavALA mArga dvArA pote ja potAne kheMcato potAnA vijJAnaghanasvabhAvamAM AvI maLe che. 94. zloka-94 upara pravacana A AtmA jJAnathI zruta thayo hato te jJAnamAMja AvI maLe che ema kahe kahe che - dUraM bharivikalpajAlagahane bhrAmyannijodhAccayuto dUrAdeva viveka nimnagamanAnnIto nijaudhaM balAt vijJAnaikarasastadekara sinAmAtmAnamAtmA haran Atmanyeva sadA gatAnugatatAmAyAtyayaM toyvt||94 / / A AtmA jJAnathI zruta thayo hato, have I kahe che jarI, te jJAnamAM ja AvI maLe che, pahelI siddhi kare che ke e zruta thayo hato anAdithI, vastu to vastu che, paNa paryAyathI vyuta thayo hato, paryAyathI cuta nahoto thayo ne anubhavamAM Ave che ema nahIM ema. AhAhAhA ! Avo bhagavAna AtmA chatAM, potAnA svabhAvathI (Tyuta thayo hato ) paryAyamAM hoM vastumAM nahIM, vastu to vastu che. AhAhAhA ! paryAyamAM zruta thayo hato. AhAhAhA ! te jJAnamAM ja AvI maLe che. je paryAyathI cuta thayo hato te ja paryAyamAM jAya che ne emAM maLI jAya che, vastu che I to cuta thatI nathI, ene to AvaraNeya nathI ne meleya nathI ne kAMI nathI je che te che dravya, AhAhAhA ! paNa AMhI samajAvavuM che ke anubhava karavo kIdhuM to tyAre e to paryAya thaI, tyAre ke enI paryAyamAM bhUla to che, tyAre anubhava karavAnuM kahevAya che ne paNa I paryAyanI vAta che. AhAhAhA ! AtmA svabhAva je jJAna svarUpa che, (jJAnathI) Tyuta thayo hato, te jJAnamAM ja AvI maLe che. AhAhA ! emAM ja, je che temAM ja AvIne maLI jAya che. AhAhA ! ema have kahe che. have AvI vAtuM have, olI to dayA pALavI, mANaso bhegAM thAya, A..savArathI AvavuM dhaMdho baMdha karavo, poSAha karo. emAM vaLI sUjheya paDe. AhA... e kyAM cIja che emAM prabhu e bhagavAna paripUrNa che pravRttimAM (kyAM che) e paryAyathI Tyuta thayo che eTaluM che. paNa pravRtti che e enI che bahAranI I enI nathI. paryAyamAM zruta thayo che, eTale enAmAM che, paNa ethI Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46) samayasAra siddhi bhAga-5 A bahAranI pravRtti badhI je kare che mATe enI che ne enAthI che ema nathI. AhAhA! moTA gajaratha ne...varaghoDA ne phalANA nIkaLe Ama, varasItapa kare te moTI ghoDAgADIne. keTalAM mANasa bese mAthe ne Ama ne. (dhamAdhama ) I kahe che ke I to tArAmAM AvyuM nathI koI di'...tuM phakta, paryAyathI cuta thayo cho. AhAhAhA ! (zrotA-eTalo doSa che) eTalo doSa che, bIjuM paranuM ne A badhuM ya teM karyuM ne meM karyuM e badhu kAMI che ja nahi. e badhI kalpanA to tadna mithyA. AhAhA ! zarIranI kriyAo ane vANInI kriyAo emAM to tuM Avyo ya nathI ne tArAthI te thayuM ya nathI. ane enAthI tuM bhraSTa thayo che eya nathI. e to tArAmAM nathI pachI prazna ja kyAM che? bhagavAna pUrNAnaMda dhAtu-dhAtu je utpAda-vyaya-dhruva vastu e utpAdravyayamAM cuta thaI che. dhruvamAM zruta thaI nathI. dhruva to dhruva ja che, bhagavAna svarUpa trikALa che. AhAhAhA ! paryAyamAM avasthAmAM Tyuta thaI che. ethI karIne paranuM kare che eme ya nathI. AhA ! ane e cuta thaI che I parane laIne zruta thaI che, eme ya nathI. AhAhA! zruta thaI che mATe paranAM kAryo kare che emeya nathI ane cuta thaI che mATe karme bIjI cIje tene gruta karAvI che (eme ya nathI.) ethI kahyuM ne jema pANI-jema pANI potAnA samUhathI Tyuta thayuM thaEnadImAM...nadI cAlatI hoya ne moTI emAMthI pANI jarI Ama vanamAM vaLI jAya-vanamAM vaLI jAya nIcA DhALamAM, e pANI potAnA samUhathI zruta thayuM thayuM, dUra gahana vanamAM bhamatuM-gahana vanamAM e pANI nadImAMthI DhaLatuM DhaLatuM vanamAM cAlyuM jAya Ama ne Ama kahe che. bhamatuM hoya tene dUrathI ja DhALavALA mArga dvArA, ene tarata ja pAchuM vALavuM ema kahe che. dUrathI ja DhALavALA mArga dvArA pANInuM vaheNa e vanamAM hatuM tyAMthI aTakAvIne ema kahe che. potAnA samUha tarapha baLathI jenI kora nadI che pravAhamAMthI AvyuM'tuM tyAM pAchuM ene vALI devuM. AhAhA ! potAnA samUhu tarapha baLathI vALavAmAM Ave, pachI te pANI, pANIne pANInA samUha tarapha kheMcatuM, pANImAM; enA pANIne laIne kheMcAtuM pachI koI bahAranA joranI jarUra nahIM, e pANImAM pANI bhaLyuM to e pANI, pANInA jore hAle pachI, ene laIne kheMcAtuM, kheMcatuM-pANIne pANInA samUha tarapha kheMcatuM, e DhALa vALyo eTale jenI kora nadI hAlI jAya che enI kora pANI kheMcAtuM, tyAM kheMcAI jAya che. AhA ! pravAharUpa thaIne-pachI pANImAM bhaLIne pravAharUpa thaIne, potAnA samUhamAM AvI maLe e nadInAM pUra vahetAM hoya emAMthI nIkaLyuM'tuM Ama jarI vanamAM, pAchuM jaIne tyAM bhaLI jAya. AhAhA ! tevI rIte, A to daSTAMta thayo, A AtmA nina-zodhAtu vyuta: AhAhA ! potAnA vijJAnaghanasvabhAvathI vyuta nina-maudhAtu-vyuta: bhASA to evI che potAnA vijJAnaghanasvabhAvathI vyuta thayo thako-eno artha ke je paryAya vijJAnaghanasvabhAva joIe te tarapha nathI, eTale vijJAnaghanathI to Tyuta thaI che mULa thaI che to paryAya (Tyuta ), vijJAnaghanasvabhAva che e kAMI cuta thato nathI. AhAhAhA! A AtmA potAnA vijJAnaghanasvabhAvathI vyuta thayo thako, paryAyamAM hoM. AhAhA ! mUri- vitpanAna-danetUraM-zrApa pracura vikalpajALanA gahana vanamAM eTalA vikalpanI jALuM UbhI kare. AhAhA! Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-94 461 eka pachI eka, eka pachI eka, eka pachI eka vikalpa, pUNImAM pUNI sAMdhe jema-3nI pUNI (kAMtatA kAMtatA) eka thaI rahe ne bIjI joDe (e rIte ) e vikalpanI jALa, jALa hoM? che ne! mUri-vivekapaMnIna-Ahane pracura vikalpajALanA gahana vanamAM dUra bhamato, zarIramAM ne paramAM bhamato ema nahIM, zarIramAM ke karmamAM ke paramAM bhamato ema nahIM. AhAhAhA ! pracura vikalpajALanA gahana vanamAM, AhAhA.... bhagavAna Akho vijJAnaghana bhagavAna tenA taraphanI paryAyamAM zruta thaIne, paryAyamAM e vikalpajALa gahana vana-eTalI vikalpanI jALa UbhI karI ke jemAMthI gahanapaNuM-gaMbhIrapaNuM UMDANa UMDANa hAlyo ja jAya vikalpanI jALamAM. AhAhA! prapura- mUri- vitpanA-sAhana -gahana, gahana vana vikalpanI jALa te paNa pAra na maLe. AhAhA ! bhagavAna vijJAnaghanasvabhAva tarapha jhUkAva choDIne, para taraphanA jhUkAvanA jALanA gahana vanamAM ( vikalpothI) tyAM bhamI gayo, vanamAM dUra bhamato thako-vikalpanI jALa, svabhAvathI bhinna dUra che ne? vrata-tene dUrathI ja dUrathI ja eTale tyAM na jAya tyAM pAchI vALI le ema kIdhuM vikalpa AghA, lAMbA na jAya...pAchA vALI lya (eTale ke) dUrathI ja vive-nimna- nAmanA vivekarUpI DhALavALA mArga dvArA-bhedajJAna,AhAhA! vivekarUpI bhedajJAnano DhALavALo mAraga jema oluM pANI DhALa mArge nadImAM hAlyuM jAya te e vahetuM vahetuM nadImAM hAlyuM jAya, ema vivekarUpI DhALa-e vikalpathI bhinna paDavAno bhedajJAnarUpI DhALa(rUpI) mAraga dvArA nina-govaM-vanAt potAnA vijJAnaghanasvabhAva tarapha, baLathI vALavAmAM Avyo. AhAhA ! paryAyane. vijJAnaghana to che I che. AhA...hA ! potAnA vijJAnaghanasvabhAva tarapha baLathI vALavAmAM Avyo, eTale ema ke potAnA puruSArthathI karyuM che kAma. karma kaMI ghaTayuM ne karma kAMI mAraga Apyo ne...Ama e nathI, ema kahe che. potAnA baLathI potAnA vijJAnaghana svabhAva tarapha baLathI vALavAmAM Avyo. jIvane AhAhA ! ta--sinAmuM -kevaLa vijJAnaghananA ja rasIlA puruSone, AhAhA ! e vikalpano je rasa hato te pAcho vALyo te vijJAnaghananA rasanA rasIka jIva. AhAhA! e AnaMdanA rasanA rasIlA jIva aMdaramAM vaLI gayA ke' che. AhAhA! kevaLa vijJAnaghananA ja rasIlA jIva eTale -ekalA vijJAnaghananA ja rasIka, vikalpamAtra nahIM, paryAyano Azraya nahIM. AhAhA ! ekalA vijJAnaghananA "ja" A ekAMta karyuM. (zrotA-cha Avazyaka kyAre karavA ?) e Avazyaka A. cha e Avazyaka AvI gayA. are dravya guNa paryAyano vicAra kare teya aAvazyaka (che ). Ave che ne "niyamasAra'mAM kAle sajajAya AvI gaI hatI, dravya guNa ne paryAya traNano vicAra kare e anAvazyaka are zubharAga Ave bhagavAnanI bhaktino eya anAvazyaka Avazyaka nahIM. AvuM che. vijJAnag2H: mAtmA, paNa kone ? ta6 sinAma vijJAnaghananA rasilA puruSone, vijJAna--2: mAtmA, je eka vijJAnarasavALo ja anubhavAya che. vijJAnaghananA rasilA puruSone, vikalpone dUrathI ja pAchA vALIne, je eka vijJAnarasavALo ja anubhavAya che. vijJAnadhananA rasilA puruSone, eka vijJAnarasavALo ja anubhavAya che. A enI paddhati ne rIta che. Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayasAra siddhi bhAga-5 evo te AtmA, AtmAne AtmAmAM ja kheMcato thakojema oluM pANI, pANIne kheMcatuM hatuM ne ? pANI ta2pha jatAM pANI kheMcatuM'tuM ne pANI...ema A bAju AtmAne AtmAmAM ja aMdara ekAgra thato, kheMcato thako eTale aMdara lIna thato thako, jJAna jJAnane kheMcatuM thakuM pravAharUpa thaIne savA natAnu5tAn--AyAti -sadA vijJAnasvabhAvamAM AvI maLe che. AhAhA ! e vikalpa taraphanA valaNane choDI, je vijJAnanathI paryAyamAM bhraSTa thayo hato, te ja paryAyane aMdaramAM vALatAM, vijJAna ja jeno eka 2sa che, tene vijJAnathanarasa thaI jAya che, ene bIjuM bAkI kAMI rahetuM nathI. vizeSa kaheze. ( zrotAH- pramANa vacana gurudeva ) 462 pravacana naM. 225 zloka-94-95 ravivA2, vaizAkha vada-2, tA. 13/5/79 samayasAra kaLaza-94 eno bhAvArtha che. jema jaLa, jaLanAM nivAsamAMthI koi mArge bahAra nikaLI, vanamAM aneka jagyAe bhame; pachI koi DhALavALA mArga dvArA jema hatuM tema potAnAM nivAsasthAnamAM AvI maLe; e dRSTAMta che. tevI rIte AtmA paNa mithyAtvanA mArge svabhAvathI bahAra nIkaLI, jJAna ne AnaMda svabhAva... enI ruci choDI ane mithyAzraddhA, rAgAdino kartA ane mithyAtyAdinuM mAruM svarUpa ema mithyAtvAdinA bhAve svabhAvathI bahA2 nIkaLyo, jJAna ne AnaMda svabhAva, nitya, sattA potAnuM maujudagI, astitva ApanAra prabhu, tenI sattAno svIkAra karyA vinA ekalo rAgAdino svIkAra e mithyAtvanAM mArge, svabhAvanAM mArgathI chUTI gayo e... AhA ! J, mithyAtvanAM mArge, svabhAvathI bahAra nIkaLI, vikalponAM vanamAM bhramaNa karato hato. eka pachI eka vikalpa rAganI vRttio, emAM bhramaNa karato hato... vikalparUpa vanamAM bhramaNa karato hato, AhA ! " koi bhedajJAnarUpI DhALavALA mArga dvArA " AhAhA ! svabhAva caitanya kAyama, nitya dhruva ane rAga paralakSI, kRtrima, baMdha svarUpa, ema benAM bhedajJAnanAM lakSaNa dvArA rAganuM baMdhanuM lakSaNa rAga, bhagavAna AtmAnuM lakSaNa jJAna, benAM lakSaNabhede, aMtara bhedazAna karI, bhedajJAnarUpI DhALavALA mArga dvArA pote ja potAne kheMcato eTale ke svabhAvanI dRSTi ne ruci thai, e ruci ja potAne kheMce che aMdara tarapha, pANImAM jema bheguM bhaLatAM pANI pANIne kheMcIne bheguM bhaLI jAya che, pachI pANI, pANIne kheMcIne pravAhamAM jAya che, ema svabhAva, zuddha, pUraNa svabhAva, pa2mAtmA, sattA svarUpa prabhu, enI jyAM dRSTi, bhedajJAna thayuM rAgathI e potAno svabhAva ja potA tarapha kheMce che have. 52 ta2phathI chUTI gayo. sva taraphanAM jhUkAvamAM, potAno svabhAva ja kheMcato thako, ene 52nI koi madada ne apekSA rAganI vyavahAranI nathI, ema kahe che. ( zrotAH-trikALI svabhAva kheMce che ke paryAya ) e paryAya, paryAya.., trikALI nahIM paryAyamAM svabhAvanuM rAgathI bhinna paDayuM, to e paryAya svabhAva evo che ke svataH kheMcAya ane aMta2 tarapha jAya che. paryAyanI vAta che. paryAya enI tarapha DhaLe che, potAnAM svabhAvane pote kheMce che aMda2mAM, jene 52nI koi apekSA nathI. AhAhA ! rAga ke vikalpa ke deva guru ne zAstra e paNa paradravya che. tenI paNa jayAM ( apekSA nathI ), rAgathI jyAM bhinna bhedajJAna thayuM te jJAnanI Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-94 463 paryAya svAbhAvika potAnA tarapha kheMce che. AhAhA! rAga, rAga tarapha kheMcAtuM hatuM, eka pachI eka pachI eka rAga. A rAganA lakSaNane baMdha lakSaNa jANI, aMtara abaMdha svarUpa taraphano jhukAvane DhaLato DhALavALo mArga, e bAju, svabhAvamAM DhaLato mArga, svabhAvamAM vaLato mAraga, e mAraga, mAragane kheMcIne aMdaramAM ekAgra thAya che. AhAhA ! Ama che. pote ja potAne kheMcato A to paryAyanI vAta che. deSTi bhale dravya para che, paNa paryAyamAM rAgathI bhinna paDayo e svabhAvanI paryAya pote ja potAne kheMcato potAnAM vijJAnaghana svabhAvamAM joyuM?e trikALa pote potAne kheMcato e nirmaLa paryAya che, rAgathI bhinna paDelI. AhAhA ! e AtmA AnaMdano sAgara, amApa, guNano bhaMDAra, enAM taraphathI jhukAvane laine, enI dazA tenA svabhAva tarapha kheMcAya che. AhA!para taraphanuM je kheMcANa rAgane potAnuM jANyuM hatuM, potAnuM mAnyuM hatuM te, tethI temAM tenuM kheMcANa hatuM. AhA! potAnI maujudagI, haiyAtI, sattAnuM sattva, sanuM sattva, sat evo prabhu, enuM sattvapaNuM eTale guNa ne anaMtAdiguNa, enI daSTine laine, te dRSTinuM jora svabhAva tarapha kheMce che. AhAhA! (zrotA - zrutanI labdhi, dezanAMlabdhi..) :- hai.? e labdhi-babdhi ahIMyA nahIM. e dezanA-bezanAM labdhi ahIMyA nahIM. e to kayAMya paramAM gaI. dezanAlabdhithI thayeluM je jJAna, te paNa paralakSI che. AhAhA! ahIMyA to para taraphanAM, lakSanAM jhukAvamAM hato. te gulAMTa mAre che palTo mAre che kema ke paryAyane palaTavAno svabhAva che, e jyAM svabhAva tarapha DhaLe che, tyAre tyAM palaTo khAine svabhAva sanmukha, juo potAmAM pote potAne kheMcato e dazA, potAnAM vijJAnaghana e trikALa, potAnAM vijJAnaghana e svabhAva, jemAM vikalpano avakAza to nathI, paNa jemAM vartamAna je paryAya enAM tarapha DhaLe che, e paryAyano paNa emAM avakAza nathI. AhAhA ! e tarapha paryAya kheMcAya che, potAnAM vijJAnaghana svabhAvamAM AvI maLe che. jema pANInAM pUramAMthI pANI kheMcAine vanamAM jatuM hatuM, DhALamArge pAchuM nadInA pravAhamAM vayuM gayuM. ema prabhuno pravAha vijJAnaghana che. AhAhA ! jema nadInuM pUra cAlyuM jatuM hatuM, emAMthI pANIno thoDo bhAga Ama nIkaLIne vanamAM jatuM hatuM jaine DhALamArge pAchuM bhaLI gayuM ema bhagavAna vijJAnaghana che. (enuM jJAna) rAganAM paranAM mArge DhaLI gayeluM hatuM, ene pote potAnA svabhAva taraphanAM rAgathI bhedajJAna paDelAM bhAvathI, te bhAva kheMcatuM tyAM pravAhamAM bhaLI gayuM, pAchuM je Ama bahAra hatuM. dhruva pravAha, dhruva pravAha, pANIno pravAha Ama hato, A dhruva pravAha, AhAhA. emAM e nirmaLa paryAya emAM DhaLI gaI, bhaLI gaI, bhaLI gaino artha? DhaLI gaI che, kaMi paryAya ne vijJAnaghana eka thatAM nathI. paNa Ama je valaNa ne jhukAva hato, bhedajJAna vaDe vijJAnaghana svabhAva tarapha maLI gayo jhukAva, enuM nAma AtmAno anubhava che. enuM nAma e AvyuM che ne gAthAmAM ene samyagdarzana ne jJAna nAma pamAya che. vyapadezam" navaraMga vyapadezam zabda che. AhAhA ! e bhagavAna potAno vijJAnaghana svabhAva, temAM je vartamAna paryAya Ama DhaLe che, te anubhava che, e anubhavamAM samyagdarzana, jJAna, "vyapadeza' tevI saMjJA tyAM maLe che, ke A samyagdarzana ne jJAna; AmAM cAritranI vyAkhyA Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 samayasAra siddhi bhAga-5 nathI, ahIMyA to ekaluM samyagdarzana ne jJAna, svarUpAcaraNa che te vAtane gauNa rAkhyuM che. AhAhA ! ( zrotAH- Agama pramANe zraddhA kharI ke nahIM ?) Agama pramANe zraddhA, e rAga che. (zrotAH- AvuM to ko'ka ja karI zake ?) e to rAga che. (zrotAH- AvuM to be-cAra ja karI zake ?) karI zake che keTalAM enuM ahIMyA kAma nathI, karI zakAya che A rIte. anaMta karI gayA anaMta, karI zakAya che, to anaMta karI gayA. AhAhA ! bapore to nahotuM AvyuM pravacanasAra, munirAja ema kahe che, are ! puruSane premavALI strI, jema puruSane maLavAM jAya che, ema aMdara zubharAgane maLavAM vyabhicAra tarapha jAya che, enAthI huM pAcho vaLuM chuM, eno huM nikaMdana ka2vAM meM kaTIbaddha, kaDabaddha, keDabAMdhI che. AhAhA ! e vyabhicArI strI jema premapAtrane maLavAM jAya che, ema ame A zubhabhAva e vyabhicArI che, tyAM jyAM Ama jAya che, ve emAM ene enuM nikaMdana karavA ame taiyAra thayA chIe. AhAhA! paMcamaArAnAM paMcamaArAmAMthI hajAra varSa pachI thayA sAdhu e ema pokAre che. AhAhA ! amane Avo kALa che mATe ame karI zakatA nathI, ema nathI tyAM kahyuM. AhAhA ! cIja che tene kALa ja lAgu paDato nathI, prazna zuM ? trikALI che, tene vartamAna paryAya paNa jyAM 52kALa tarIke kahevAya che. AhAhA ! ene pAMcamAM Aro ne cotho Aro ne halako A2o che ne DhIMkaLo Aro che ne e tyAM lAgu nathI paDatuM. AhAhA ! e to zubhabhAvano abhAva karavA, nikaMdana karavAM keDa bAMdhI che, ema kahe che. ahIM to mithyAtvano nAza karIne samyaktva ta2pha DhaLe che, eTalI ja ahIMyA to vAta che, ahIMyA to ATalI ja vAta che, 144 gAthA che ne kA2Nake ene samyagdarzana ne jJAna vyapadeza, tene samyagdarzana, jJAna, saMjJA, vyapadeza, nAma maLe che, AhAhA ! AvuM svarUpa che. e 94. zloka-95 (anuSTum ) vikalpaka: paraM kartA vikalpaH karma kevalam / na jAtu kartRkarmatvaM savikalpasya nazyati / / 95 / / have kartAkarma adhikA2no upasaMhAra karatAM, keTalAMka kaLazarUpa kAvyo kahe che; temAM prathama kaLazamAM kartA ane karmanuM saMkSipta svarUpa kahe cheH zlokArtha:-[vijJa: paraM rtA ]vikalpa karanAra ja kevaLa kartA che ane[vijya: hevalam rma ]vikalpa ja kevaLa karma che; ( bIjAM koI kartA-karma nathI; )[ saviqca] je jIva vikalpasahita che tenuM[ Irma ] kartAkarmapaNuM [ khAtu ] kadI [ nazyati na] nAza pAmatuM nathI. bhAvArtha:-jyAM sudhI vikalpabhAva che tyAM sudhI kartAkarmabhAva che; jyAre vikalpano Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-95 abhAva thAya tyAre kartAkarmabhAvano paNa abhAva thAya che. 95. zloka-95 upara pravacana vikalpakaH paraM kartA vikalpa: karma kevalam / na jAtu kartRkarmatvaM savikalpasya nazyati / / 95 / / 465 vikalpaka: mithyAtvano vikalpa ka2nA2, "kaH" che ne.. vikalpakaH che, mithyAtvano ka2nA2 ema kahevuM che. AhAhA ! svarUpa vijJAnana prabhu enAM ta2phanAM jhukAvane choDIne, mithyAtvabhAvano ka2nA2o ja mithyAtvane kare che, AhAhA !vikalpaka: e mithyAtvane ka2nA2 ja kevaLa mithyAtva kartA che. AhAhA ! ema kahyuM emAM ke i bhaI, vikalpa je mithyAtvano che, e koi darzana mohanIya karma che, mATe A thayo che, ema nathI. e vikalpaka: kartA, e mithyAtvabhAva ja. AhAhA ! azuddhabhAva ja eno kartA che. azuddhabhAva azuddhabhAvano kartA che, mithyAtva e mithyAtvano kartA che, ema kahIne kaMi karma koi kartA che ne karmano udaya Avyo Akaro ene mATe A vikalpa Avyo che, ne mithyAtva thayuM che, ema nathI. AhAhA ! vikalpa ka2nA2 ja mithyAtva karanAra ja, rAga ne azuddhatAne potAnI mAnanAra, rAga cAhe to zubha ho.. e to bapo2e AvI gayuM che ne e to duHkhanAM vijayane jAhera kare che. zubhabhAva, puNyabaMdha thai sAmagrI maLe, tenI tRSNA ta2pha DhaLe ne du:kha ta2pha ja teno vega che. AhAhA ! e duHkhane jAhera kare che, zubhabhAva paNa duHkhane jAhera kare che, zubhabhAvamAM duHkhano vijaya che, prabhuno emAM parAjaya che. AhAhA ! ahIMyA vikalpa ja ka2nA2 che ema vikalpa ka2nA2 ja e mithyAtva ja mithyAtvano ka2nA2 che ema, karmane laine A mithyAtva karanAra laine mithyAtva thayuM ema nathI. AhAhA ! kA2Nake potAnuM astitva ja utpAda-vyaya-dhruvayuktamAM ja enuM astitva samAi jAya che. utpAda-vyaya eTale paryAya ne dhruva emAM ja enuM astitva samAi jAya che, have enAM astitvamAM potAnI bhUla, potAthI thAya che, enAM astitvamAM enAM astitvathI tenI bhUla potAthI thAya che. AhAhA ! 52ne ne ene kaMi saMbaMdha nathI, ema kahe che. ae vikalpa karanAra ja 'je' che ne ? kathaMcit karma mithyAtvane kare ne kathaMcit mithyAtva mithyAtvane kare ema anekAMtathI kahe che e ema nathI. ekAMta Ama che te ja anekAMta che. mithyAtva mithyAtvane kare che ne karmathI te thatuM nathI, e anekAMta che. AhAhA ! eTaluM jora che "kaH" zabdamAM, vikalpaka: AhAhA !vikalpono ka2nA2o ja kevaLa kartA che. AhAhA ! kevaLa kartA, ekalo kartA, e ja kartA, bIjo koi kartA, karma ? ke nahIM. AhAhA ! ane vikalpakaH kevaLa karma, kartA levoto ne eTale vikalpakaH karyo hato have ene karma banAvavuM che, kArya eTale pachI "kaH" nI kAMi jarUra nahIM. vikalpa eka kevaLa karma, mithyAtva ja kevaLa kArya che. mithyAtva ja kevaLa kArya che. AhAhA ! bIjA koi kartA-karma nathI, bIjuM koi kartA ne mithyAtva karma, ema nathI. AhAhA! Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 samayasAra siddhi bhAga-5 enuM je astitva che, ene paranAM astitva sAthe koI saMbaMdha nathI, potAno je utpAda- vyaya ne dhruvanuM jeTaluM astitva che, te astitvamAM, utpAdavyayanAM mithyAtvabhAvamAM karanAro e mithyAtvabhAva ja che. svabhAva sanmukha na thayo, mahAprabhu joDe birAje che, AhAhA... paryAyane aMtarmukhamAM aMtarAtmA, pUrNa-AtmA, jJAyakabhAva, parama svabhAvabhAva birAje che, te taraphanuM lakSa choDI, pAmaranAM mithyAtvabhAvamAM lakSamAM AvI, te tenuM karma, kartA ne te tenuM kArya basa. AhAhA! paradravyanI hAre kAMi saMbaMdha nathI. paradravya che e paNa utpAda-vyaya ne dhruvavALAM padravya paNa tenAM kArya vinAno koi di' nathI, to tenAM kAryathI AtmAnuM kArya thAya ke AtmA paNa mithyAtvanAM kAryakALe te mithyAtvanuM ja kartA che, tenuM kArya bIjo koi kare to A kArya vinAnI dazA thai jAya che, kArya vinAnI dazA, eTale paryAya vinAnuM dravya te dravya ja hoi zake nahIM. AhAhA ! vikalpa ja kevaLa karma kArya che, e mithyAtvabhAva, cidAnaMdaprabhuno svIkArano abhAva ane azuddhatAno svIkArano abhAva, che to tenA astitvamAM puNyabhAva tarIke te ja mithyAtva te ja karanAra che, ne te ja mithyAtva nAma azuddhabhAva te tenuM kArya che. AhAhA ! azuddhatA che tIvra mithyAtvanI mATe koI karmanAM koi nimittanuM anubhAganuM kaMi jora hatuM mATe tyAM thayuM che, tenuM jarI paNa mithyAtvanAM kAryamAM tenI koi paNa madada che, ema nathI. AhAhA ! (zrotA - Avo zuddhAtmA potAnI meLe, kevI rIte bhUla kare?) e bhUla pote potAthI pote bhUla karI che, zuddhAtmA to trikALI che, e anAdi che, bhUla karI e paNa anAdi che, jo bhUla na hoya to AnaMdanuM vedana joie. kema ke, e to bhagavAna AnaMdasvarUpa che, ane tenAM kAryane nahIM karatAM, rAgane kare che e svataMtra kare che. kharI rIte to e mithyAtva ne rAga SakArakapaNe pariNamatuM kare che, jene paranI apekSA to nathI, paNa potAnAM dravyaguNanI apekSA jene nathI. AhAhA ! evuM e mithyAtva kartA, azuddha enuM kArya te SakArakanAM pariNamanathI thAya che. azuddha kartA, azuddha karma, azuddha sAdhana, azuddha potA mATe karyuM, azuddhathI thayuM, azuddhanAM AdhAre thayuM. AhAhA ! tethI ema kahyuM, vikalpa ja kevaLa enuM kArya che, rAga ja enuM kArya che, mithyAtva ja enuM kArya che. AhAhA! bhAre kAma bhAI ! bIjA koI kartA-karma nathI. jarIe koI bIjAnAM astitva anaMta che, ethI emAM kartA nathI. e to bhAI AvyA'tA tyAM muMbai, eka rAmadAsa che. pacAsa karoDa, moTI kaMpanI nAma zuM kAMika che? (kilAcaMda) kilAcaMda, pacAsa karoDa, viSNu che, bairAo ApaNAM jaina che, zvetAMbara AvyA'tA kartA che, kartA che,darzana karavA AvyA hatA nALiyera mukayuM, eka hajAra rUpiyA mukyAM, meM kIdhuM kartA che to eTaluM samajo, narasiMha mahetAe to ema kahyuM ke, jyAM lagI AtmA tattva cinhayo nahIM. tyAM to AtmA upara mukayo che, jyAM lagI Izvara ne AtmA jANyo nahIM, eka vAta. ane jyAM lagI AtmA tattva cikyo nahIM te ema siddha kare che ke, te eka tattva sivAya, bIjA tattvo paNa che, bhale A sarvajJanI zailI pramANe tyAM nathI, tyAM to eka othe-ghe jyAM lagI AtmA tattva cinhayo nahIM. tyAM AtmA sivAya, bIjA tattvone jANyAM, bIjA tattvo che. tArAM tattva sivAya Izvara tattva che ema bhale tuM kahe paNa Ane teM jANyuM nahIM Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-95 467 ne ene jANyuM... AhAhA... ema thayuM ne emAM ? bhAI, tame zAMtithI vicAra karo, potAnuM astitva che, potAnuM astitva utpAThyaya ane dhruva eTalAmAM ja samAi gayuM che. atyAre paNa ane trikALa enI potAnI utpAdbayanI sattAnI maryAdA sivAya bahAra maryAdA enI jAtI nathI koi di', evAM utpAd, vyaya ne dhruvavALuM have ene to i na bese, utpAd-vyaya ne. paNa ahIM to kahe che ke, dhruva to che, paNa ahIMyA ene bhUlIne mithyAtvabhAva je paryAyamAM karyo che, te svataMtra kartA thaine karyo che. AhAhA ! svataMtra kartA thaine karyo che ne svataMtra kartA thaine toDI zake che. toDI zake che, e paNa eka kathana apekSA che, svabhAva sanmukha DhaLe che eTale e bhAva utpanna thato nathI, tene toDe che ema kahevuM, e kahI zakAya upadezanI zailImAM. AhAhA! "savikalpasya ja e je jIva vikalpasahita che, AhAhA ! je jIva nirvikalpa bhagavAna vijJAnanathI saMsa2NuM khasI gyo che, saMsa2Na khasI gayo che, mithyAtvarUpI saMsAra che. AhAhA ! svabhAva, vijJAnaghana che, te mukta svarUpa che, abaMdha svarUpa kahyuM, mukta svarUpa. e paryAyamAM baMdhabhAvamAM rAgamAM Avyo, e paNa svataMtrapaNe rAgano kartA thaIne kArya kare che. AhAhA ! vAMdhA che A badhAM ghaNAM... e ka2mane laine kAMika thAya, karama kAMika-kAMika kare aMdara zemAM kare I ? potAnAM astitvamAM kare ke ko'kanAM astitvamAM kare ? AhAhA ! bIjAnAM astitvanA utpAd-vyayanuM astitva che,ane AnuM astittva tyAM jAtuM nathI,ne AnuM utpAd-vyaya tyAM jAya to A utpAda-vyaya vinAnuM dravya, dravya ja rahetuM nathI, e potAnA ja utpAd, vyaya ne dhruvanI sattAmAM ja anAdi-anaMta pote che. e sattAne bhUlIne trikALI sattAne utpAd-vyaya bhale e sattA enI che, paNa te aMzarUpa sattA che. trikALI mahAsattA prabhunI tene bhUlIne, mahAprabhu, caitanya bhagavAna, 52mezvara prabhu, AhAhA ! ApaNe AvyuM'tuM AmAM vijJAnaghana eka ja bhagavAna che, pelAmAM AvI gayuM che 93 mAM, vijJAnaekarasa, bhagavAna AtmA, che ? vijJAna eka 2sa bhagavAna evo je bhagavAna, che ? A...hA...hA... e to vijJAna2saghana bhagavAna svarUpe che, e paryAyamAM bhUla karIne kA2Na ke be mAMthI eka to hoya ne ? kAM enuM dravya vijJAnaghana u52 lakSa hoya, kAM enuM vartamAna aMza para (lakSa ) hoya, sattA to be ya che. eTale kAM enuM lakSa trikALI u52 hoya to to bhUla na thAya, ane bhUlelo che eno artha, e vartamAna paryAyamAM enI sattAmAM, enAM astitvamAM, pUraNa svarUpathI virUddhabhAva evAM mithyAtvane pote svataMtrapaNe kartA thaine kare che. AhAhA ! ( zrotAH- paisA, dAna ApIne keTalAMka kAma sudhArI daIe chIe ) dhULeya sudhAratAM nathI, A dAkataro davA-bavA karIne sudhAratAM haze ema ne... ? A dAkatara rahyAM traNeya...vakIlo bIjAne jItAvI detAM haze ? AhA ! dareka dravyanuM utpAdvyaya ne dhruvanI sattAmAM ja jeno samAveza che. AhAhA ! A to vastunuM svarUpa che, enI utpA-vyayamAM bhUla kare ane TALe, 52ne laIne nahIM ne svane laine nahI... trikALImAM nahIM. AhAhA ! AvuM svarUpa che. je jIva vikalpa sahita che, jema trikALI vijJAnaghana che, tema je jIva rAgasahita che, ane te ja huM chuM ema mAnyuM che, AhAhA ! Ama prabhu, trikALI vijJAnaghana che, te che, te te rIte ja che. enAthI virUddha Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468 samayasAra siddhi bhAga-5 jeNe rAgasahita che ema jANyuM che, tenuM kartA-karmapaNuM kadI nAza pAmatuM nathI." AhAhA ! zloka te zloka che ne. AhA ! je jenAM svarUpamAM nathI, evAM rAga ne mithyAtvane kare che, te kartAkarma potAnuM vikalpa je kare che, teno vikalpano nAza kadI thato nathI, kartA karmapaNuM kadI nAza thatuM nathI. AhAhA! mithyAtva te kartA ne mithyAtva te tenuM karma. AhAhA! trikALI vijJAnaghana prabhu, eka samayanI utpAda-vyayanI sthitimAM jenI dRSTi che te tenAM utpAda-vyayane kare ne te tenuM karma-kArya che, kartAkarma tyAM che. AhAhA ! samajAya che kAMi? enuM kartA-karmapaNuM potAnAM utpAvyaya sivAya bIje nathI. je jIva vikalpa sahita che, AhAhA... jema vijJAnaghanano nAza kadI thato nathI, tema mithyAtvano kartAkarma paNAno je kartA thAya che, te tenuM karma, e kartAnuM kartA karmapaNuM nAza nahIM pAme. AhAhA! Ama gulAMTa khAya to A nAza pAmatuM nathI ne Ama gulAMTa khAya to A nAza nathI pAmatuM. AhAhA ! AvI cIja che. je jIva vikalpa sahita che, tenuM kartA karmapaNuM kadI nAza pAmatuM nathI. AhAhA! jema trikALI vijJAnaghana prabhu kadI nAza pAmato nathI, ema je mithyAtvanAM azuddhabhAvane kare ne kartAne azuddhabhAva karma, tyAM sudhI te vikalpa sahita che, kartA-karmano eno nAza thato nathI. AhAhA ! jyAM sudhI tenI kartA-karmapaNAM upara buddhi che, e kadI nAza, kartA-karmapaNAne nAza nahIM pAme, emAM rahyo che tyAM sudhI nAza nahIM pAme, eTale I to I ja thayuMne? AhAhA! bhAvArtha-jyAM sudhI vikalpabhAva che, tyAM sudhI kartA karmabhAva che. bhagavAna vijJAnaghana trikALI sattA sat che, temAM tenI paryAyamAM jyAM sudhI rAga ekatvabuddhi che, mithyAtvabhAva che, tyAM sudhI kartA karma bhAva che. jyAre vikalpano abhAva thAya, tyAre mithyAtvanA kartA karmapaNAno abhAva thAya, tyAre kartA karmabhAvano paNa abhAva thAya, mithyAtvabhAvano jyAM abhAva thAya, tyAre ja te mithyAtva kartA ne karmapaNAno abhAva thAya. AhAhA! eka nAno zloka hato paNa temAM ATaluM badhu bharyuM che. "vikalpakaH kartA vikalpa, vikalpakaH" AhAhA! zarIra, vANI, mana e paNa utpA vyayavALA che ne? te tenAM kartA-karma tenA tenAmAM che, to bIjAnAM kartA-karmapaNAmAM AtmAnuM kartA karmapaNuM jarI paNa madada kare che ema nathI. jema jIvanAM utpAduM vyayanAM mithyAtvanAM kartA karmapaNAmAM, bIjA dravyanuM astitva utpAda-vyayanAM mithyAtvanAM kartA-karmapaNAmAM bIjA dravyanuM astitva utpAduM vyaya dhruvavALuM bhale hoya, paNa AnAM kartA-karmapaNAmAM enI madada nathI. AhAhA ! samajAya che kAMI? AvuM jhINuM che. A to kahe sAmAyika karo, poSA karo, paDikamaNAM karo, karo, karo, karo..( zrotA- karoti kriyA thaI.) prabhu, jyAM sudhI karo karo che, tyAM sudhI kartA karmapaNAno nAza nahIM thAya. ane jyAre e kartA-karmapaNAno nAza pAme, tyAre e kartA-karmapaNAno eka aMza paNa utpAdavyayamAM nahIM rahe. AhAhA ! eTale ke jyAre vijJAnaghana, bhagavAna sattA mahAprabhunI enI sattAnAM svIkAramAM jayAM Avyo, eTale mithyAtvanuM kartA-karmapaNuM nAza thayuM, mithyAtvanuM kartAkarmapaNuM nAza thai gayuM, eTale ke vijJAnaghana bhagavAna A to haju samyagdarzananI vAta che, 144 mI che ne A. pAThamAM i che ne samyagdarzana jJAna "vyapadeza'navaraMga vyapadeze, navaraMga zabda che, kevaLa ene nAma pamAya che prabhu. AhAhA ! Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-95 469 pUrNAnaMdano nAtha mahAprabhu. AhAhA ! emAM jeno svabhAvano satkAra svIkAra thayo, AhAhA ! e dRSTine ne e jJAnane ja samyagdarzana ne jJAna, saMjJA, nAma apAya che. AhA ! vyavahAra samakita ne vyavahAra darzana e vAteya karI nahI. Ane ja nAma apAya, ema kahe che. vyavahAra kayAM gayo AmAM, vyavahAra samakita joie... (zrotAH- mAtra samyagdarzana ne samyajJAna nAma apAya che ke vAstavika che?) e nAma apAya che eno artha ema ke, ene ja kahevAya che ema e sivAya bIjAne nahIM, ema kahevuM che. vyAjabI to vyAjabI che, paNa samyagdarzana ne jJAna ene ja kahevAya che, ene ja nAma apAya che, e ja vastu che, e sivAya bIjI koipaNa rIte samyagdarzana ne jJAnanuM nAma paNa ApI zakAtuM nathI. (zrotA - e rAgano tyAga karyo e nAmamAtra che?) nAma nahIM vastu eTale, tene ja nAma apAya che, ema eTale vastu Ama che...(zrotA- e rAgano tyAga karyo e nAma apAya che?) e tyAre ja ene nAma apAya che, nahIMtara to ene nAmeya nathI, ema kahe che. I kAle ghaNu kIdhuM'tuM bahu jhINI lIdhI'tI 144, eka-eka zabdano arthamAM ghaNuM jhINu gayuM'tuM. paNa bapore bahu jhINu lIdhuM 'tuM puNya pApanAM bhAva, zubhabhAva duHkhane jAhera kare che, premavALI strI jema premIne maLavA jAya, ema jene zubhabhAvano prema che ne te tyAM karavA jAya che, AcAryonAM zabdo ekadama maMtro che ekadama maMtro che. thoDAmAM ghaNuM kahyuM che. thoDuM lakhyuM thoDu kahyuM, ghaNuM karIne jANajo. AhAhA! bhagavAna AtmA pUrNAnaMdano nAtha, ene ghaNAM nAma lAgu paDe che, ene paramAtmA kahevAya che, jJAnAtmA kahevAya che, 144 chelle chellI lITI pratyajyoti kahevAya che, A to badhAM hajI samyagdarzana jJAnanI dazAnI vAta che. paramAtmA kahevAya jJAnAtmA kahevAya. AhAhA! e zrutajJAnIne vikalpa Ave, chatAM tenA pratye utsAhanivRttI che, AhAhA... bhagavAnane to nayane jANe che ne? jANe che eno artha ene kayAM naya che. pATha to evo Ave ke bhagavAna nayapakSane jANe che. eTale ke jema badhuM jANe che, ema nayapakSa che, te jANe che ema tyAM nahIM levuM, ema ahIMyA AtmA potAnAM svarUpane anubhavane kALe te vakhate ema zabda che ne? te vakhate nayapakSane bilakula jANe che, eTale ke che nahIM ema A. AhAhA! jema bhagavAnane zrutajJAnanA vikalpo nathI, ema paramAtmAnAM bhAnamAM AvelAnI paryAyamAM paNa e vikalpo nathI. zrutajJAnamAM vikalpo nathI, zrutajJAnanI samAdhi sukha che, vikalpa che te to AkuLatA che, paNa zrutajJAna saMbaMdhI tyAM sukha che. AhAhA! kevaLI nayapakSane jANe che ne, Aye jANe che, jANeno artha nyAM nayapakSa nathI,ne AMhI paNa nayapakSa nathI. AhAhA ! svabhAva sanmukha thayo eTale kevaLa jANe ja che, jANe che eTale? jANavAnI nayapakSanI vikalpa dazA che ane jANe che, ema nahIM. AhAhA ! ene nathI tema jANe che, AhAhA! tene samyagdarzana jJAna nAma apAya che. AhAhA! zuM zailI ! have ahIMyA A muddAnI vAta na maLe ne uparathI A kriyA karo, cAritra pALo, vrata pALo, munipaNuM lyo, AhA... are prabhu tuM hajI... (zrotA:- pAlItANAmAM sAdhu bhagavaMtonAM ToLe-ToLA bIrAje che, paNa koi AvI vAta Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 470 samayasAra siddhi bhAga-5 karatAM nathI.) che kayAM bApA kayAMya nathI bhAI badhI khabara che amane e to ApaNe zuM koi vyaktine... A cIja ja koi. traNalokano nAtha, vItarAga paramezvara eno A hukama che, I A rIta che. AhAhA! olA to A jAtrA karo, ATaluM Ama navvANuM karo, dAna karo, jAtrA karIne heThe sAdhune AhAra Ape to mahAna-lAbha, Ave che ne?! zatrujya mahAbhyama Ave che, khabara che ne. are, bhagavAna bApu ! paramAtmAnAM viraha paDayAM, paramAtmA thavAnI dazAnAM viraha paDyAM. AhAhA! paramAtmA bhale na hoya atyAre, paNa kevaLajJAna dazA thavAnAM viraha paDayAM are, prabhu! AhAhA ! avadhijJAnanAM virahuM paDI gayA, eka zrutajJAnano virahuM rahI gyo, eno virahyuM nathI. AhAhA ! i A zrutajJAnamAM A badhuM Ama kahevAya che. AhAhA! are! ekavAra sAMbhaLe to kharo prabhu, A to jaina dharma koI paMtha nathI, koI pakSa nathI, koi vADo nathI, i to vastunI je sthiti che, te jaina dharama che. AhAhA! dharmapitAe vastunAM svarUpanuM varNana karyuM che, koi paMthane pakSa nathI e koI jaina koi vADo che ne bIjo A vADo ema nathI. AhAhA ! traNalokanAM nAtha pitA, dharamapitAe vastunuM je rIte dravya-guNa ne paryAya che, tenI paryAyamAM astitvanI bhUla enI kema che ne e astitvamAMnI bhUla TaLIne pUrNa astitvane kema svIkAre che, AhAhA ! eno bhagavAnanI vANImAM upadeza Avyo che, prabhu traNalokanA nAtha. AMhI e kahe che. jyAM sudhI e dayA-dAnano to nahIM, paNa huM zuddha chuM, abaddha chuM, mukta chuM, evo eka vikalpa che rAga, evAM vikalpavALAnuM kartA-karmapaNuM TaLatuM nathI, ema kahe che. bIjAM kartAkarma dayA pALavI e vAta to che ja nahIM, dayA to pALI zakato ja nathI, paNa dayAno bhAva Ave e rAga e hiMsA che, e rAganuM kartutva mAruM che, tyAM sudhI te mithyAtva che. AhAhA. AvI vAta sahana thavI muzkela che.. (zrotA - AtmAnAM vikalpanI parAkASTA kare eTale anubhava thaI jAya) parAkASTAthI anubhUtI thaze nahIM, i che, i che enI upara dRSTi detAM kevaLajJAna ne kevaLadarzana che i parAkASTA nathI. A AkhI vastu-vastu-vastu kevaLajJAnanI paryAya to anaMtI paryAya jJAnaguNamAM paDI che, evAM evAM anaMtA guNono dariyo, sAgara arUpI mahAsamudra prabhu, svayaMbhUramaNa samudra che , eno jene Adara thaine vikalpa toDyo ane have kartA karmapaNuM rahetuM nathI. vizeSa kaheze. (zrotA- pramANa vacana gurudeva) pravacana naM. 226 zloka-95 thI 97 somavAra, vaizAkha vada-3, tA.14/5/79 kaLaza thai gayo, samayasAra bhAvArtha jarIka bAkI hato. jyAM sudhI vikalpa bhAva che, AhAhA !trikALI zAkabhAva tenI jyAM sudhI daSTi nathI, trikALI svabhAva sanmukha thayo nathI, tyAM sudhI vikalpabhAva che. AhAhA ! kema ke trikALI svabhAvaghana, dhruva, nitya svabhAva, emAM to koi vikalpano avakAza nathI, zubha-azubha koipaNa vikalpano avakAza nathI. jyAM sudhI vikalpabhAva, vastu, jJAtA, jJAyaka cIja jJAyaka enAM taraphano jhukAva jyAM nathI, tyAM sudhI Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-96 471 vikalpabhAva che. AhAhA ! ane tyAM sudhI kartA-karmabhAva che. kema ke jJAtA, trikALI, jJAyaka svabhAva dRSTimAM lIdho nathI, tyAM sudhI te rAgano, vikalpano kartA-karma che. AhAhA ! jyAre vikalpano abhAva thAya, eTale ke vijJAnaghana svarUpa prabhu, enI sanmukhatA thAya, tyAre vikalpano abhAva thAya, tyAre kartA karmabhAvano paNa abhAva thAya. jJAyaka cIja che jJAna cIja jJAna, jJAnano svabhAvabhAva rasakaMda, nityAMnada prabhu eno jyAM sudhI sanmukhano bhAva nathI, tyAM sudhI kartA karma bhAva che, eno sanmukhano bhAva thayo, I jJAtA deSTA che. tyAM rAganI utpatti hovA chatAM, teno te kartA nathI, te jJAtA-dekhA che. AhAhA ! kartA karmabhAvano paNa abhAva thAya che. e paMcANu (kaLaza pUro thayo). ( zloka-96 ) (rathoddhatA) yaH karoti sa karoti kevalaM yastu vetti sa tu vetti kevlm| yaH karoti na hi vetti sa kvacit yastu vetti na karoti sa kvcit||96 / / je kare che te kare ja che, je jANe che te jANe ja che-ema have kahe che - zlokArtha-[ya: roti : chevatte roti] je kare che te kevaLa kare ja che[1] ane [5: vetti 1:1 vana vegi] je jANe che te kevaLa jANe ja che;[ : roti : varSAvita nahi veri] je kare che te kadI jANato nathI [1] ane [ : vetti : varita na roti] je jANe che te kadI karato nathI. bhAvArtha-kartA che te jJAtA nathI ane jJAtA che te kartA nathI. 96. zloka-96 upara pravacana je kare che te kare ja che, je jANe che te jANe ja che-ema have kahe che - yaH karoti sa karoti kevalaM yastu vetti sa tu vetti kevlm| yaH karoti na hi vetti sa kvacit yastu vetti na karoti sa kvcit||96 / / kare che te kevaLa kare ja che, "kare karama so hI karatArA" jyAM vikalpano rAga che ane enAM upara dRSTi che eTale ke jyAM sudhI paryAyabuddhimAM rAgamAM ja enuM astitva mAnyuM che, tyAM sudhI Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472 samayasAra siddhi bhAga-5 te kare che. tyAM sudhI te, jJAtApaNAnI khabara nathI, jJAyaka svabhAva trikALI AnaMda ne jJAnanuM cosaluM che e AkhuM, dhruva. eno jyAM sudhI astitvano anubhava thayo nathI, tyAM sudhI kare che, vastumAM koI ka2vApaNuM che nahIM paNa vastunI khabara nathI, ethI rAganAM ke vikalpanAM ke dayAdAnano koIpaNa vikalpa tyAM kare che te kartA che. kartA che tyAM sudhI kare che. ane "vetti satu kevalam vettI" je jANe che, te kevaLa jANe ja che. vastu, jJAtA-deSTA jJAyaka svabhAva, evuM jyAM aMdara lakSa dRSTi thaI eTale zAyakano jyAM svIkAra thayo, tyAMthI te jANanAra dekhanAra rahI gayo, thaI gayo, AhAhA ! tene pachI rAgAdi hovA chatAM, teno potAnAM astitvamAM rahIne, jANanAra dekhanAra rahe che. AhAhA ! AvI vAta che. je jANe che, jJAyaka svabhAva, trikALI jyAM dRSTimAM Avyo. vastu che. asti, e asti tarIke sattanuM jyAM jJAna thayuM, tyAre to te jANanAro rahe che. tene rAgAdi hovA chatAM tenuM kartRtvapaNuM emAM nathI ene, kemake jJAnabhAva, nitya. nityAnaMda prabhu, evA nitya svabhAvane jyAM joyo, jANyo, enI dazAmAM to jANavA-dekhavAnAM ja pariNAma hoya. AhAhA ! jANe che te kevaLa jANe ja che ema. emAM jarIye rAgano kartA (thato nathI ). samyagdaSTi thayo zAyaka svabhAva, dhruva, caitanyadaLa, e jyAM dRSTimAM Avyo, ane enAM ta2phano jhukAva thayo, ethI pachI game te bhAva Ave, zubhAzubha e potAmAM te kALe potAne jANavAnI paryAyane ane tene jANavAnI paryAyano svataH utpanna, svataH svayaM siddha thAya, e rAgAdi Ave vyavahAre zubheya rAga hoya, paNa tethI ene, ene laine ahIM jANavu-dekhavuM nathI, jANavA dekhavAno svabhAva ja jJAtApaNAnAM svabhAvane jyAM jANyo eTale enI paryAyamAM svapa2prakAzakanI paryAya svataH 52nI apekSA vinA te svataH jANavAnI ja paryAya utpanna thAya che. AhAhA ! AvuM che... ( zrotAH- AmAM sukha kayAM AvyuM sukha ) haiM !( zrotAH- sukha kayAM che ? ) duHkha kayAM che duHkha, duHkha kayAMya nathI. ( zrotAH- sukha ) i jANavuM e sukha che. trikALI zAyaka, dhruva zAyaka, vastu, zAyaka dhruva e tarapha jyAM DhaLyo to ene AnaMdanI ja paryAya pragaTa thAya che, ahIM to jANavuM-dekhavAnI vAta lIdhI che ne ? kartA nathI ne jANe che, jANe che te kartA nathI, ne kartA che te jANato nathI, eTaluM siddha karavuM che ne ? paNa jANavA TANe ene anaMta guNanI paryAya pragaTa che. AhAhA ! kema ke kevaLa jANe ja che, eno artha ke huM ekalo zAtA, jJAna, zAyakabhAva, enI jyAM aMdara sanmukhatA thaI, ethI jeTalAM guNo temAM che, eTalAM badhAM guNonI eka samayanI paryAyamAM vyaktapaNe pragaTapaNe, vedanamAM Ave, ane ene laine jANanAra-dekhanAranAM pariNAmane ane enAM veThanAranI apekSAe rAgAdi hoya, chatAM te 52 tarIke, tenuM jJAna svataH potAthI enI apekSA vinA paNa potAnuM jJAna thAya. AhAhA ! samajANuM kAMi ? AvuM che chellAM zloka che ne ? je jANe che. AhA ! eTale ke prabhu tuM to zAyaka, zAyakano 2sakaMda che ne. AhAhA ! vastu tarIke to zAyakano rasakaMda che, e vastunI sanmukhatA thaI, ethI tene to temAM je che tenuM jANavuM ne dekhavuM evuM utpanna thAya. AhAhA ! dravya ne guNa e zAtAdRSTA che, enAM sanmukhathI paryAyamAM paNa tenuM jJAtA-deSTApaNAnI paryAya pragaTa thatAM, te kevaLa Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-96 473 jANe ja che, jarIe paNa rAganAM aMzane bhale Ave azubha teno e jANanAra che, karanAra nathI. ahIM dRSTinI apekSAe kathana che. jJAnanI pAchI apekSAe kathana kare tyAre ema cAle ke jeTalAM pramANamAM pariNamana che, teTalo te kartA che. kartA eTale karavA lAyaka che ema nahIM, pariNamana eTale kartA ema. AhAhA! jJAyaka svabhAva, bhagavAna paripurNa prabhu birAje che, eno jyAM aMtara sva-sanmukha thaIne svIkAra thayo, tenI paryAyamAM to je ahIM vastumAM hatuM, te jAtanI paryAya tene pragaTAve, emAM koI rAga ne dveSa kAMi vastumAM nathI ne guNamAM nathI. chatAM paryAyanI nabaLAine laine rAgadveSa thAya, te para tarIke, te kALe jJAnanI paryAya, jJAtAnI paryAya, SaTTArakapaNe pariNamatI paranI apekSA vinA UbhI thAya che. AhAhA ! ethI te kartA karma, karmapaNuM paNa enuM jJAnanI paryAyamAM kartA-karmapaNuM badhuM samAI gayuM, rAgamAM kartA-karmapaNuM emAM AvyuM nahIM. AhAhA ! Avo mAraga che. je kare che, te kadI jANato nathI, AhAhA ! eTale ke jenI dRSTi rAganAM astitva upara che, te kare che, te vastu zuM che, tene I jANato nathI. AhAhAhA ! kare che, je vastumAM nathI evA vikalpa ne rAgane, cAhe to dayA-dAnanAM game te vikalpa ho, ene kare che, huM pariNamuM chuM, karavA lAyaka che ema kahIne pariName che, AhAhAhA ! je kare che te kadI jANato nathI, kemake enI rAga ne vikalpa upara ruci ne AdhAra tyAM ja eno che, ethI kare che te jJAtA dekhApaNAne kaMi jANato nathI. AhAhA ! rodradhyAna thAya to paNa svabhAva, zAyakanuM daLa AkhuM jJAyakaghana che, teno jyAM svIkAra thayo, enI sanmukhatA thaI, rAganI vimukhatA thaI, e kevaLa jANe ja che. ahIM je kare che te kadI jANato nathI, paheluM e lIdhuM che, je rAganA aMzane paNa sva sattAnAM pUraNatAnAM abhAnamAM rAganI sattAnuM ja astitva svIkAra karIne, je rAgane kare che, te jJAyakanI sattAnAM svIkArano tene abhAva che, mATe te jANato nathI. AhAhAhA ! Avo upadeza have. AhAhA! (zrotA - vastunuM svarUpa ja evuM che) vastu sthiti ja AvI che, bApu. AhAhA! AkhI vastu paDI che ne prabhu, nitya-nitya-nitya, dhruva, ekalo jJAyaka ane AnaMdano kaMda, ekalAM pUraNa zuddha svabhAvano rasakaMda AkhI cIja paDI che ne ema ne ema. AhAhA!tenA upara jenI dRSTi nathI, eno svIkAra nathI, tene rAganA vikalpano kartA che, te eno jANanAra thato nathI ane je jANanAra jANe che, te kadI karato nathI. AhAhA! kadI che? "sa vetti s kavacit sa na karoti" koI vakhate paNa karato nathI. AhAhA ! jJAyaka svarUpa, cianadaLa, jJAnanA dhruvano pravAha, jJAna dhruva pravAha, AnaMda dhruva pravAha, zAMtino dhruva pravAha Akho piMDa prabhu, ene jene jANavAmAM aMtaramAM Avyo, e kevaLa jANe ja che, e bilakula karato nathI. AhAhA!"kare karama so hI karatArA", jo jAne so jAnanArA, jANe so karatA nahIM hoi, karatA so jANe nahIM koi" I A che. AhAhA ! AvuM svarUpa have. have olA ke zubhabhAva che te atyAre che, are prabhu! kayAM jAya laI jAya che. bApA! AkhA astitvano avyaktapaNe paNa vyaktapaNe to ThIka avyaktapaNe paNa niSedha kare che. Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 samayasAra siddhi bhAga-5 AhAhA ! cIja che ke nahIM pote tattva che ke nahIM tattva asti che, tattva che, vastu che, vaselA guNovALo ghana, piMDa, tattva che, tenI sanmukha jotAM, eTale ke teno svIkAra thatAM ene zubharAgano paNa e kartA thato nathI. AhAhA ! e zubharAgane jANe che ema kahevuM e paNa eka vyavahAra che. AhAhA ! e jJAyaka daLa che prabhu, AhAhA ! tenAM svIkArathI je jJAna ne darzana ne AnaMdanI paryAya AvI, e rAga, azubha ne rodradhyAna bhale ho paNa te jANanAra jarIye, kadIe karato nathI, ane karanAro kadI svane jANato nathI. AhAhA! AvuM che. bhAvArtha- kartA che te jJAtA nathI, bhASA bahu TUMkI paNa prabhu aMdara rahasya ghaNuM che. AhA ! rAgano eka sUkSma vikalpa UThe che, tenAM astitva upara enAmAM eTalI sattAnI haiyAti upara jenI dRSTi che, AhAhA.. te kartA che, te jJAtA nathI. bhAvArtha. AhAhA.. ane jJAtA che, bhagavAna pUraNa AnaMda anaMta guNano piMDa, daLa AkhuM, dhruva, nitya, jJAyakabhAva, svabhAva eno jyAM svIkAra che te bilakula kartA nathI, te jJAtA che, te kartA nathI. AhAhA! bhASA bhale sAdI che, paNa ghaNuM aMdara rahasya che. AhAhA! (zrotA- AnaMda AnaMdanuM kArya karyuM?) AnaMda hoya che, e prazna karuM e nathI e to samajAvavuM che ne. kharekhara to dravya svabhAva jJAyaka, daLa AkhuM je che, pUraNa prabhu, emAM eka bhAva nAmano guNa che, ethI tenAM dravyano jJAyakabhAvano svIkAra thatAM, tenAM anaMta guNanI paryAya vartamAna nirmaLa hoya ja. karuM to thAya ne na karuM to na thAya e tyAM che ja nahIM. AhAhA ! mAraga bhAre bApA. AhAhAhA ! e zubha, bhAva nAmano eka guNa che emAM "bhAva" nAmano guNa che zubha nahIM, "bhAva" zubha eTale bhalo, ahIMyA atyAre eTaluM eno mAro aratha "bhAva" je aMdara trikALI, AhAhA! olAM mokSamAragane zubha kIdho che ne tyAM, olAne azubha kIdho che, e zubha eTale ja zuddha che, zubha eTale sAro che. I A zubharAga e e nahIM. AhAhA ! bhagavAna anaMta zuddha svarUpa zuddha svarUpa teno jyAM svIkAra thayo, paryAyamAM eno Adara nahoto anaMtakALathI, tyAM sudhI tene paryAyabuddhimAM rAgano kartA thato hato, jyAM paryAyamAM trikALIno svIkAra thayo te kALe te jarIye paNa rAgano kartA thato nathI, kema ke tenA guNamAM koI rAgane karavuM evo koI guNa nathI, tethI tenI paryAyamAM paNa rAganuM karavuM evuM che nahIM. AhAhA ! A to vastunI sthiti ja AvI che. AvuM vastunuM svarUpa na samaje ne bahArathI kaDAkuTamAM A kriyA ne A kriyA ne A moTA mAnastaMbha banAvo ne pAMca-paccIsa lAkha emAM kharaco ne, moTuM bhabhako karavo hoya, mANasa daza-vIsa lAkha bhegA thAya, are prabhu emAM zuM che..? bApu... tuM jyAM cho, tyAM prabhu vikalpa jyAM nathI. AhAhA ! ene A badhuM dekhIne tane harakha Ave ane anaMta AnaMdano nAtha cosaluM AkhuM paDyuM, prabhu nitya dhruva, ene dekhavAno anAdara thAya ne bahAranAM bhabhakAne dekhIne tane harakha Ave. AhAhA ! ene AtmAnAM svabhAvano anAdara thAya che, bhale e sAdhu hoya ke hajAro rANI choDI hoya, dukAnanI karoDonI pedAza mUkIne beTho hoya, paNa aMdaramAM jene hajI bahAranAM padArthono bhabhako ane enI adhikatA jyAM bhAse che, ene AtmAnI hiNapa bhAse che. Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-97 475 ane jene AtmAnI adhikatA "bALa sadIvA" AvyuM ne 31mI gAthA "TIM sadAvAdhiyaM mudriAvo" jJAna svabhAva eTale jJAyaka svabhAva jene adhika che, eTale parathI judo che, rAgathI judo che ne adhika che eTale pUro che, ane adhika che eTale judo che pUro che. AhA ! adhika jANe jJAna svabhAvane adhika jANe, rAgathI bhinna jANe, rAgathI judo jANe rAgathI judo, pUro jANe. AhAhA! ene "jina" kahe che, tyAM bhale muni lIdhAM che paNa e munimAM mULa to zarUAta karavAnI che, cothA guNasthAnathI. AhAhA ! e cothe guNasthAne paNa jina" che, e "jina" che. AhAhA! ahIMyA e kahe che, ke kartA che te jJAtA nathI. eka zabdamAM keTaluM bharyuM lyo ane jJAtA che te kartA nathI, kema hoI zake? vastuno svabhAva jyAM che. AhAhA! jJAyaka, AnaMda, zAMta, zuddha, prabhutva, IzvaratA ane zaktiono sAgara enI jyAM rAga ne paryAyathI adhikatA nAma bhinnatA bhAsI e kartA nathI ane jJAtA te kartA nathI ane kartA te jJAtA nathI. AhAhA! evI ja rIte karavArUpa kriyA ne jANavArUpa kriyA baMne bhinna che, ema have kahe che. satANuM (zloka ). bloka-97 (phendravatrI) jJaptiH karotau na hi bhAsate'ntaH jJaptau karotizca na bhaaste'ntH| jJaptiH karotizca tato vibhinne jJAtA na karteti tata: sthitaM c||97|| evI ja rIte karavArUpa kriyA ane jANavArUpa kriyA banne bhinna che ema have kahe che: zlokArthaH- [rota manta: jJatiH ra di bhAsatuM] karavArUpa kriyAnI aMdaramAM jANavArUpa kriyA bhAsatI nathI [2] ane [gNa anta: rati na mArate] jANavArUpa kriyAnI aMdaramAM karavArUpa kriyA bhAsatI nathI; [tata: jJa: rotiH vimine] mATe jJatikriyA ane "karoti' kriyA ane bhinna che; [2 tata: ruti sthita] ane tethI ema TharyuM ke [ jJAtA vArtA na] je jJAtA che te kartA nathI. | bhAvArtha-huM paradravyane karuM chuM" ema jyAre AtmA pariName che tyAre to kartAbhAvarUpa pariNamanakriyA karato hovAthI arthAt karoti' kriyA karato hovAthI kartA ja che ane jyAre "huM paradravyane jANuM chuM" ema pariName che tyAre jJAtAbhAve pariNamato hovAthI arthAt jJatikriyA karato hovAthI jJAtA ja che. ahIM koI pUche che ke avirata-samyagdaSTi Adine jyAM sudhI cAritramohano udaya che tyAM sudhI te kaSAyarUpe pariName che to tene kartA kahevAya ke nahi?tenuM samAdhAna-avirata Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 samayasAra siddhi bhAga-5 samyagdaSTi vagerene zraddhA-jJAnamAM paradravyanA svAmIpaNArUpa kartApaNAno abhiprAya nathI; kaSAyarUpa pariNamana che te udayanI baLajorIthI che; teno te jJAtA che; tethI ajJAna saMbaMdhI kartApaNuM tene nathI. nimittanI baLajorIthI thatA pariNamananuM phaLa kiMcit hoya che te saMsAranuM kAraNa nathI. jema vRkSanI jaDa kApyA pachI te vRkSa kiMcit kALa rahe athavA na rahekSaNe kSaNe teno nAza ja thato jAya che, tema ahIM samajavuM. 97. zloka-97 upara pravacana jJapti: karotau na hi bhAsate'nta: jJaptau karotizca na bhaaste'ntH| jJapti: karotizca tato vibhinne jJAtA na karteti tata: sthitaM ca / / 97 / / karo to aMtara jJapti nahI bhAsatI." karavArUpa kriyAnI aMdaramAM jo pariNati lIdhI, kriyA lIdhI, je rAganI cAhe to dayA-dAnanI, vratanI kriyAno rAga ho, e karavAnI kriyAnI aMdaramAM, pariNati, paryAya kriyA lIdhI. karavArUpa kriyAnI aMdaramAM, jANavArUpa kriyA bhAsatI nathI, enI kriyA lIdhI, joyuM. AhAhA! rAganAM zubha-azubha rAganI kriyAnAM kartApaNAmAM, jANavArUpa kriyA emAM hotI nathI, eTale bhAsatI nathI. zuM kIdhuM? jene aMdara rAgano bhAva ja bhAse che, teNe tene jANavArUpa kriyA tyAM hotI nathI, tethI bhAsatI nathI. AhAhA ! AvI vAta che. eno utpA-vyaya ne dhruva emAM ja badhI vAtuM che, ene paranI hAre koI saMbaMdha maLe nahIM. AhAhA ! eno utpAda-vyayano paryAya paNa tyAM (tenI) upara jyAM dRSTi che, tyAM sudhI ene jJAtA trikALI che, tenI khabara nathI, tethI te paryAya utpAda-vyaya paryAyanI buddhivALo rAgano kartA thAya, temAM jJAtAnI kriyA hotI nathI. AhAhA ! (zrotA:- niSkAma karma na thaI zake?) niSkAma hoto ke dI' ? niSkAma I A loko kahe che, gItA, niSkAma khoTI vAta che karavAno bhAva ne vaLI niSkAma be kayAM che? jhINI vAta che, bhAI ! duniyAthI judI jAta che. vItarAga, sarvajJa, paramezvara e sarvajJa paramezvara prabhu tuM cho. AhAhA ! e sarvajJa paramezvarane jeNe mAnyo nathI, ene karavAnI kriyAmAMthI sarvajJa svabhAva bhAsato nathI. AhAhAhA ! karavArUpa kriyA pariNati lIdhI, bahu TUkuM. jene rAgano aMza che, nAno bhale, ArtadhyAna, raudradhyAna, dayAno, dayAno bhale ho, vratano hoya, bhagavAnanI bhaktino hoya, enI kriyAnI je kriyA che, tenI jene bhAse che, e kriyA mArI che, tema jene bhAse che, ene jANavArUpa kriyA hotI nathI, hotI nathI tethI bhAratI nathI. AhAhA! samajANuM kAMi? Avo upadeza have kai rIte mANasa pachI ekAMta kahe ne sonagaDhavALAnuM, sonagaDhanuM ekAMta che, Ama che, are prabhu teM sAMbhaLyuM nathI, prabhu bhAI, AhAhA... tArI moTapanI vAta prabhu tArI vANImAM na Ave, evo moTo prabhu cho, evI prabhutA jene bhAsI che, tenI kriyAmAM rAganI kriyA bhAsatI nathI, eTale hotI nathI, e pachI AvyuM Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-97 477 ne.. paheluM AvyuM karavArUpa kriyAnI aMdaramAM jANavArUpa kriyA bhAsatI nathI, paryAyabuddhimAM rAganA aMzanI kriyAnA astitva upara svIkAra hovAthI, tene jANavAnI kriyA hotI nathI. ethI tene jJAtA chuM, evuM bhAsatuM nathI. AhAhA! karavAnI kriyAmAM jANavAnI kriyA hotI nathI, jANavAnI kriyAmAM karavAnI kriyA hotI nathI, AhAhA ! karavArUpa kriyAnI aMdaramAM paryAya lIdhI, kriyA, kArakonI kriyA che ne? kriyAnA kArako che ne? cha kArako che ne kartA, karama, karaNa, saMpradAna, (apAdAna, adhikaraNa) e kriyAnAM che. dhruvanAM nathI, dhruvamAM to trikALa paDayAM che, enI sAthe saMbaMdha nathI, e pariNamatI paryAya, kriyAnAM SaTkAraka hoya che, AhAhA. have e jene karavArUpa kriyA rAganI kriyA che, jene enuM SakArakapaNe rAganI kriyAmAM karavAmAM bhAse che, emAM jJAtApaNAnI paryAya hotI nathI, tethI bhAsatI nathI. ane "jJaso antaH karoti na bhAsatI" jANavArUpa kriyAnI aMdaramAM jANanAra-dekhanAra bhagavAna, cakSu, jagatanI cakSu che, jagatanI AMkha che, evo je caitanya svabhAva, evI je aMtaranI enI kriyA, jANanAra trikALa che, tenI je pariNatinI kriyA thaI, emAM karavArUpa kriyA hotI nathI, bhAsatI nathI, eTale e hotI ja nathI, hoya eTale jANanakriyAmAM karavAnI kriyA hotI nathI ane karavAnI kriyAmAM jANavAnI kriyA hotI nathI. paryAyanAM aMdaranI vAtuM karI. jANa nakriyA nAma svabhAva sanmukhanI kriyA je jANana che, temAM rAganI kriyA bhAsatI nathI, eTale ke hotI nathI ane rAganI kriyA jyAM bhAse ke meM A karyuM meM puNya karyuM, meM dayA pALI meM A karyuM, dayA pALavI to vaLI eka kora rahI, A to dayAno bhAva che e meM karyo, AhAhAhA ! (zrotA:- upavAseya kare ne zAstra abhyAseya kare to) e badho vikalpa che. zAstra abhyAsa e paradravyano abhyAsa che, svane Azraye kare tyAM AgaLa e jora svanuM che, ekalo jyAM zAstra abhyAsamAM rokANa svanAM lakSa vinAM to e to agIyAra aMganuM jJAna karyuM e paNa ajJAna che. AhAhA ! ahIMyA to be vAta che, je rAganI kriyA vartamAna vikalpanI kriyA, rAganuM mela bhAse che, ke A kriyA mArI che ema bhAse che, tyAM jJAtAnI kriyA hotI nathI eTale kayAMthI bhAse? AhAhA ! ane jyAM jJAtAnI kriyA bhAse che, jANanAra-dekhanAranuM pariNamana jyAM thayuM, e pariNamana kriyA bhAse che, tyAM rAganI kriyA hotI nathI, eTale rAganI kriyA tyAM bhAsatI nathI. AhAhAhA.. Avo mAraga che. tataH mATe, zasi kriyA ne karoti kriyA banne bhinna che. AhAhA ! rAganI kriyAnuM pariNamavuM ane jJAnanI kriyAnuM pariNamavuM beya cIja tanna bhinna che. che to beya SakArakanA pariNamanathI pariName che paNa beya tanna bhinna che. AhAhA. rAga thAya che, dayAno e paNa SaTTArakanAM pariNamanathI te Ubho thAya che paNa te vakhate jANavAnI kriyAnuM SaTTarakanuM pariNamana nathI, ane jyAre jJAyaka trikALI che, enAM parama sattA, mahAsattA prabhunI, jyAM svIkAra thayo, te jJati kriyAmAM karoti kriyA tadna bhinna che, tyAM hotI ja nathI. AhAhA! AvI vAtuM have. olu kevuM hatuM, icchiAmI darIyA, vahIyAM, micchAmI dukkaDama, tAu kAya kAraMNa. nAnubhAI Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 478 samayasAra siddhi bhAga-5 gayA ? nAnubhAI kahetA hatA ke, pANItANA kAMI saMbhaLAtuM nathI. heM.. (zrotA- goMDala gayA che) nyAMthI AvavAnAM che. pagAra maLe ne tyAM dhusI gayo... AhAhA ! sAMbhaLavAnuM maLe che e khoTuM badhuM. AhA! mATe jJati kriyA ane karoti kriyA baMne bhinna che, eka samayamAM be kriyA na hoya ema kahe che, bhale tyAM rAganI kriyA hoya, chatAM tene jANanAranI kriyA te eka ja vastu varte che. jJAtApaNA taraphanAM lakSathI jANavAnI kriyA eka ja varte che, rAganI kriyA paNa bhegI che ema nathI. AhAhA ! jJasi nAma jANavAnI kriyA, paryAyanI pariNatinI vAta che hoM ahIMyA ane karoti kriyA baMne bhinna che tethI je ema TharyuM ke jJAtA che te kartA nathI, trikALI zAkabhAvane jeNe svIkAryo, AhAhA ! AkhI cIja ja jJAyakapaNe paDI che mULa, anAdi anaMta, nityAnaMda prabhu, eno jyAM svIkAra thayo te have rAgano kartA che nahIM. paranI vAta to kayAMya rahI, zarIra ne vANI ne jaDa ne.. have AMhI to hajI parano kartA na mAne to digaMbara nahIM, ema paMDito kahe che lyo, indoramAM ne ema kahyuM che, ane prabhu! zuM kahe che bhAI, sonagaDhano virodha karavA mATe ATaluM badhuM kAMi karAya? AkhI vastuno... ulTo... AhAhA... parano kartA na mAne te digaMbara jaina nathI. ahIM kahe che ke rAgano kartA mAne te digaMbara jaina nathI. eNe paNa A badhe ThekANeThekANe kAle nahotuM AvyuM e zubhabhAvane maLavA jAvuM, e premIne maLavAM strI jAya evuM che, arerere... vyabhicAra ema kahe che amane aMdara zubhabhAva Ave, AhAhA... enA ame to jANanAra-dekhanAra chIe, emAM ame jAtA nathI, ame emAM bhaLatA nathI ema kahe che. bhaLe che, e premInI strI jema bhaLe che, ema bhaLe che e ajJAnI. AhAhAhave e zubharAgamAM dharama manAvavo, ne kAMI dharamanuM kAraNa ene manAvavuM, badhu eka ja che bhAI ! AhAhA! vastu che ne, aMdara najIka paDI che ne, paryAyanI pAse ja che pAse che ema kahevuM e paNa hajI che ja tyAM basa paryAyanI pAse eTale Ama che ja I dhruva. AhAhA.. je jJAtA che, te kartA nathI. AhAhA ! bhAvArtha- huM paradravyane karuM chuM, paradravya lIdhuM ahIM paNa rAgane karuM chuM e paradravya ja che rAga, svadravya che ja nahI e. ema jyAre AtmA pariName che, rAgane karuM chuM ema rAgapaNe pariName che, tyAre to kartAbhAvarUpa pariNamana kriyA karato hovAthI, kauMbhAvarUpa pariNamana kriyA tyAM kahI che, kartAbhAvarUpa kriyA che, karoti kriyA karato hovAthI, kartA ja che. AhAhA... ane jyAre huM paradravyane jANuM chuM e paNa vyavahAra samajAvavuM che ne? tethI zuM samajAve...? paradravyane jANuM chuM ema pariName che, ema pariName che, ane jANe che ne rAga thAya che tene paNa potAmAM rahIne, tenI apekSA vinA jANe che. AhAhA ! tyAre jJAtAbhAve pariNamato hovAthI, tyAre jANanAra-dekhanAranAM bhAvapaNe thato hovAthI jJati kriyA karato hovAthI, e to jANavAnI kriyA pariNamana, jANavAnI pariNamana kriyA che, AhAhA... che to kriyA paNa sva caitanyanAM sanmukhanI che, rAganAM vimukhanI che, ethI jJatikriyA karato hovAthI jJAtA ja che. have koine ema zaMkA ke, AvaDI moTI vAta to koi uparanA guNasthAne haze, heThalAvALAne A na hoya, ema keTalAka kahe che olA jJAnasAgara kahetA ke nirvikalpa samakita to sAtame thAya, bhAI ema kahetA ne zAMtisAgara ema kahetAne, nirvikalpa samakita to sAtame thAya, AhAhA ! Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-97 479 tyAre A kahe che ke atyAre zubhajoga ja hoya, badhuM i nuM i ja che. are prabhu! zuM kare che. ahIM koI pUche, ahIM koI pUche che ke, AvI vAta tame moTI karo cho, e avirata samyagdaSTi Adine jyAM sudhI cAritramohano udaya che, tyAM sudhI te kaSAyarUpe to pariName che to ene e kriyAno kartA kahevo ke nahIM ? AhAhA! aviratI samyagdaSTi che, jene hajI tyAga nathI rAgano, cAritramohano tyAga nathI, viSaya-vAsanA Adi che, gaummasAramAM Ave che ne indriyanA viSayathI viratyo nathI, Ave che ne? viSaya-kaSAyathI nivaryo nathI, zloka che ne i. AhAhA ! aviratI samyagdaSTi Adi, Adi eTale pAMcame chaTTe ema, jyAM sudhI cAritramohano udaya che, ene rAga to Ave che, zubharAga Ave, azubharAga Ave kriyA to thAya che, tyAM sudhI te kaSAyarUpe pariName che, to tene kartA kahevAya ke nahIM? AhAhA ! tenuM samAdhAna - aviratI, avirata samyagdaSTi vagere, bhale cothe guNasthAne hoya ke pAMcame hoya ke muni, zraddhA jJAnamAM paradravyanAM svAmIpaNArUpa, kartApaNAno abhiprAya nathI, AhAhA.. ene rAga hoya che, chatAM tene paradravyanAM svAmIpaNArUpa kartApaNAno abhiprAya nathI. A mAruM che ane huM eno svAmI chuM, e daSTi nathI, dharmInI daSTi sva svAmI saMbaMdhamAM che, potAnA dravya guNa zuddha che, te sva che. ne eno e svAmI che, rAga che, eno e svAmI nathI, thAya che. AhAhAhA. avirata samyagdaSTi vigerene zraddhA jJAnamAM, zraddhA jJAnamAM, paradravyanAM svAmIpaNArUpa kartApaNAno abhiprAya nathI, kaSAyarUpa pariNamana che.. rAga thAya che. te udayanI baLajorIthI che, nabaLAinuM kAraNa che, i udayanI baLajorI kIdhI, tyAM eno artha ke eno nathI e ema eTale udayanI baLajorI che, ema kIdhI, ene potAno mAnato nathI ne eTale ene udayanI baLajorI kIdhI, bAkI che to pariNamana potAnuM hiNI dazA. AhA! udayanI baLajorI che, teno te jJAtA che. AhAhA! samyagdaSTi aviratI, gRhasthAzramamAM bhale hoya, hajAro rANImAM hoya, ene viSayanI vAsanA paNa Ave, chatAM te to svAmIpaNAnAM, kartApaNAno abhiprAya nathI. kaSAyarUpa pariNamana che, e udayanI baLajorI, eTale ke potAne karavAno bhAva nathI, A ThIka che, ema karIne karavAno bhAva nathI, paNa puruSArthanI nabaLAi ne udayanuM jora che, evo rAga aMdara Ave che, thAya che. teno te jJAtA che, eno I jANanAra che, potAnI bhUmikAmAM rahelo, jANanAra che, tethI ajJAna saMbaMdhI kartApaNuM tene nathI. rAga mAro che, ne mAruM kartavya che, evAM ajJAnapaNA saMbaMdhInuM kartApaNuM ene nathI. AhAhA ! nimittanI baLajorIthI thatAM pariNamananuM phaLa kicit hoya che, nimitta che to potAnuM azuddha upAdAna paNa e azuddha upAdAnane paramAM nAkhI daIne potAnA zuddha upAdAnanI dRSTi thaI che. AhAhA ! trikALI AnaMdakaMda prabhu, cidAnaMdanuM daLa, enAM je zuddha upAdAnanI dRSTi che, e apekSAe azuddha upAdAnane nimittamAM nAkhI dIdhuM e nimittanI baLajorIthI thatAM olAmAM udayanI baLajarIthI kahyuM hatuM ne ene ahIM nimittanI baLajorIthI thatAM eTale potAne karavArUpano prema, rasa nathI, emAM sukhabuddhi nathI, paNa AvyA vinA raheto nathI nabaLAine laIne, te nimittanI baLajorIthI pariNamananuM phaLa kiMcit hoya che. enuM phaLa to kiMcita, thoDo rasa ne sthiti paDe Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 samayasAra siddhi bhAga-5 karmanI te saMsAranuM kAraNa nathI. jora jJAyakabhAva trikALI AnaMdano sAgara nAtha, AkhuM daLa paDyuM che, tenuM jyAM jora che, Akho jJAyakabhAva che, temAMthI jora, enuM khasatuM nathI, ene laIne kiMcita kaMika pariNamananuM phaLa Ave, paNa e saMsAranuM kAraNa nathI, ene bhava nahIM vadhe bhava, ema kahe che. ane bhaviSyanuM AyuSya baMdhAya kadAcit to paNa ene evAM azubhabhAvane vakhate AyuSya nahIM baMdhAya, zubhabhAva Avaze tyAre AyuSya baMdhAze manuSyane tiryaMca samakitI hoya ne azubhabhAva Ave, paNa AyuSya nahi baMdhAya, AyuSya zubhabhAva Avaze tyAre baMdhAze, eTaluM dRSTinAM jorane laIne, AhAhA... jema vRkSanI jaDa kApyAM pachI, vRkSanuM muLa kApyuM have DALA-pAMkhaDA keTalo kALa rahe? AhA ! vRkSanI jaDa kApyA pachI, che? te vRkSa kiMcit kALa rahe, thoDI vAra pachI sukAI javAnuM I, mULIyuM kApI nAkhyuM, AhAhA... ema jene rAganI ekatA toDI nAkhIne svabhAvanI ekatA pragaTa karI, AhAhA... trikALI jJAyakabhAva, dhruva svabhAva, nitya prabhu, tenI ekatAno bhAva pragaTa karyo ne rAganI ekatAno (bhAva) toDI nAkhyo mULIyuM toDI nAkhyuM, AhAhA ! A badhuM jora, bahAranI kriyA upara Ape loko, AvI kriyA kare I sAdhu ne AvI kriyA kare e I sAdhu, ane Ane ema ke cothe guNasthAne juone hiMsA che, jUThuM che evuM che ane amAre I tyAga che, paNa tAre tyAga kayAM che. dRSTinAM tyAga vinA tyAga ja kayAM che? jyAM hajI mithyAtvano tyAga nathI, tyAM avatano tyAga Avyo kayAMthI? AhAhA ! AkaruM kAma che. samyagdaSTine AvAM pariNAma Ave, chatAM kahe che, bhAva azubha Ave, chatAM enuM phaLa saMsAra nathI, rakhaDavAnuM... AhA! tyAre A loko kahe, enA karatAM ame zubhabhAvane karIe chIe ke nahIM paNa e zubhabhAva mAro che e mAnyuM che tyAM sudhI mithyASTi che, AhAhA! AkaruM kAma kharuM. vRkSa kiMcit kALa athavA na paNa rahe, jhADanuM mULa kApyuM pachI kadAca tarata ne tarata sukAI jAya ane koine thoDI vAra lAge, athavA kSaNe-kSaNe teno nAza thato ja jAya che. AhAhA ! jJAyaka svabhAva, nityAnaMda prabhu, AkhuM tattva jyAM dRSTimAM svIkAramAM AvyuM, eTale have ene rAgAdi azubha Ave, zubha Ave paNa I lAMbo kALa Takaze nahi. AhAhA ! eno nAza ja thato jAya che. AhAhAhA ! ema ahIM samajavuM. mULa dRSTi samyagdarzana zuM cIja che ane eno viSaya zuM che? eno jyAM hajI pato na maLe, enAM badhAM tArA vrata ne tapa ne bhakti ne pUjA, raNamAM poka mukavAM jevAM che. AhA! ane jJAnIne Avo rAga thAya to kahe che ke nAza thavA lAyaka che. AhA... ekatAno rAga nathI ne asthiratAno rAga che, enuM e mULa to toDI nAkhyuM che, ema ahIMyA samajavuM. eno artha ema kaye che lyo... vizeSa kartA-karma kahevAze... (zrotA- pramANa vacana gurudeva.) Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-98 481 ( zloka-98 ) (zArvavidita) kartA karmaNi nAsti nAsti niyataM karmApi tatkartari dvandvaM vipratiSidhyate yadI tadA kA krtRkrmsthitiH| jJAtA jJAtari karma karmaNi sadA vyakteti vastusthiti nepathye bata nAnaTIti rabhasA mohastathApyeSa kim||98 / / pharIne e ja vAtane dRDha kare che zlokArtha- [rtA Li nAsti, rma tat api niyata rtari nAsti] kartA nakkI karmamAM nathI, ane karma che te paNa nakkI kartAmAM nathI-[vi kendra vipratiSiSyate] ema jo banneno paraspara niSedha karavAmAM Ave che [tavA rUMchasthiti: 1] to kartAkarmanI sthiti zI? (arthAt jIva-pugalane kartAkarmapaNuM na ja hoya zake.) [ jJAtA jJatiri, karma savA varma]i A pramANe jJAtA sadA jJAtAmAM ja che ane karma sadA karmamAM ja che [ rUti vastusthiti: vya$1] evI vastusthiti pragaTa che [tathApi vata]topaNa are! [ nepacce : moda:mi masA nAnIti]nepathyamAM A moha kema atyaMta jorathI nAcI rahyo che? (ema AcAryane kheda ane Azcarya thAya che.) bhAvArtha-karma to pugala che, teno kartA jIvane kahevAmAM Ave te asatya che. te banene atyaMta bheda che, jIva pugalamAM nathI ane pugala jIvamAM nathI; to pachI temane kartAkarmabhAva kema hoI zake? mATe jIva to jJAtA che te jJAtA ja che, pugalakarmano kartA nathI; ane pugalakarma che te pugala ja che, jJAtAnuM karma nathI. AcArye khedapUrvaka kahyuM che keAma pragaTa bhinna dravyo che topaNa "huM kartA chuM ane A pudgala mAruM karma che" evo ajJAnIno A moha (ajJAna) kema nAce che? 98. pravacana naM. 227 zloka-98 maMgaLavAra, vaizAkha suda-4, tA.15/5/79 pharIne e ja vAtane dRDha kare che - kartA karmaNi nAsti nAsti niyataM karmApi tatkartari dvandvaM vipratiSidhyate yadI tadA kA krtRkrmsthiti:| jJAtA jJAtari karma karmaNi sadA vyakteti vastusthiti rnepathye bata nAnaTIti rabhasA mohastathApyeSa kim||98 / / zlokArtha - kartA karmaNi nAsti karma tat api niyata kartari nAsti kartA nakkI karmamAM nathI, eTale AtmA kartA ne rAga karma, jaDa karma, e kartA-karmamAM nathI kAMI, AhA! karmanuM astitva svataMtra jUduM che, bhagavAna AtmAnuM svataMtra astitva, haiyAti jUdI che, atyAre ahIM Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482 samayasAra siddhi bhAga-5 jaDa karmanI hAre saMbaMdhanI vAtuM che. kartA nakkI karmamAM nathI, karanAro te jaDa karmamAM, AtmA kartA ne jaDa karma kArya to I kartA karmamAM nathI. AhAhA ! jJAnAvaraNI Adi ATha karma baMdhAya, te karmamAM AtmA nathI, AtmA kartA te karmamAM nathI, ema kahe che. emAM bhAvakarma samAI jAya che. mukhyapaNe to dravyakarmanI vAta che. AhAhA! kartA nakkI karmamAM nathI. bhagavAna jJAtA svabhAva, jo ene kartA kaho, to jaDa karma jJAnAvaraNI je che te karma che, temAM A kartA emAM nathI. AhAhA ! ane karma che te paNa nakkI kartAmAM nathI, ane jJAnAvarNAdi je ATha karma che, e kartA evo AtmA emAM I vastu nathI. AhA! kartA, karmamAM nathI, karma kartAmAM nathI. AtmA jaDamAM nathI, jaDa AtmAmAM nathI ema. AhAhA! ema jo banneno paraspara niSedha karavAmAM Ave paraspara baMneno niSedha karavAmAM Ave paNa niSedha, niSedha che ja, paNa AMhI to samajAvavuM che ne? ema jo banneno paraspara kartA AtmA karmamAM, ane karma, kartAmAM, AtmAmAM ema nathI. ema jo niSedha karavAmAM Ave, to karmanI sthiti zI? to karmanI sthiti zI ? AhAhA! he... tadAH kartA-karma sthiti zI ema. to karmanI sthiti zI? arthAt jIva pudagalane kartA-karmapaNuM na ja hoya ema tadA kartA-karma sthiti zI? to AtmA kartA ne jaDa ATha karma, kArya e rIte hoya zake nahIM. AhAhA ! ahIM to kahe AtmA karma bAMdhe ane AtmA karma bhogave, enuM phaLa Ave eTale AMhI dhe che ke paNa kartA emAM nathI, ane I AmAM nathI, to zI rIte kartA thAya ne bhogave ene. AhAhA ! karmanuM bahu.. jainamAM karma evuM lAkaDuM garI gyuM, AhAhA ! heM! (zrotAH- koke ghAlyuM to garI jAya ne) saMpradAyanI zailI paNa koNa jANe e viSaya uThI gaI basa! AtmA karmane kare ne karmane laIne AtmAmAM vikAra thAya. AhA! bhinna cIja bhinnane kare ane bhinna cIja bhinna neya kare, eTale AtmA karmane kare ne karmanuM phaLa vikAra AtmAmAM Ave. AhAhA ! ATaluM hajI sthaLapaNuM paNa jyAM AgaLa besatuM nathI. AhA ! ene aMdaramAM jJAyaka trikALI vastu jJAyaka, jJAna, jJAtA-deNAnAM svabhAvathI bharelo prabhu, e rAganoya kartA kyAM che? AhAhA ! kemake enAM anaMta anaMta guNomAM koI guNa rAgane kare paryAyamAM evo koI guNa nathI. AhAhA! AMhIM to phakta kartA AtmA, ane jJAnAvaraNI karma atmAe bAMdhyuM. jIve, jJAnAvaraNI karmanA kAraNamAM azAtanAM Adi Ave che ne cha bola, nihanava ne e AtmAe karyuM tyAre jJAnAvaraNI baMdhANuM, cha prakAre jJAnAvaraNI baMdhAya che ne, eno niSedha che ahIM karanAro tyAM jAto nathI, te kare zuM karmane? jyAM hoya tyAM karmane laIne AtmAne vikAra thAya, ane vikArane laIne karma baMdhAya, tahna mAnyatA mithyAdRSTinI che. jainapaNAnA, vyavahAranI ene khabara nathI, AhA! to karmanI sthiti zI..? jIva pugalane kartA-karmapaNuM na ja hoI zake tA: jJAtari, harSa sevA ni, tA: jJAnari ane karma sadA karmaNi. A pramANe jJAtA sadA, jJAtAmAM ja che ema. AhAhA!tethI jJAtari jJAna, jANanAro bhagavAna, jJAtA jJAtAmAM che, ane pudgala karma, karmamAM che. AhAhA ! jJAta svabhAvI naTa ane karma, karmamAM che. jaDa karma jaDamAM che, ane AtmA, AtmAmAM che. AtmA jaDane kare ne, jaDanuM kArya AtmAnuM kartA, evuM koI che nahIM. AhAhA ! Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-98 48 atyAre to I ja moTuM cAlyuM che jainanAM nAme, AtmA karma bAMdhe, cha prakAre kare ne, karma AtmA bAMdhe, kattA, vikattA, kattA Ave che ne, appA, kattA vikattA, e AtmA kartA I anAthimunimAM Ave che gAthA, zloka, AtmA karmane kare ne, karmane AtmA bhogave, jevAM bAMdhyA che, evAM bhogave, tadana vAta jUThI che. AhAhA! kema ke AtmA tanna jaDanAM karmathI judI cIja che. ane jJAtA, jJAtari eTale jANanAra tattvathI, karma jaDa cIja judI cIja che. judI ne judI kare, evuM traNakALamAM bane (nahIM). to Izvara kartA che ema mAne, ane A kahe ke karmane huM karuM chuM mAne, beya sarakhI mAnyatAvALA che. AhAhA ! olA kahe ke Izvara kare che A badhAM kAmane, A kyuM ke huM karma, jaDane karuM chuM, be ya eka ja mAnyatA mithyASTinI che. AhAhA ! bahu AkaruM kAma bhale..! kramabaddhamAM to tyAM sudhI ekadama laI gayA. dareka dravyanI paryAya, je samaye thavAnI te thAya, te kramasara thAya ne AghIpAchI nahIM. AdhI-pAchInI vyAkhyA zuM? A paryAya pachI thAya ne enI paryAya AMhI thAya teno artha zuM? je dravyanI je samaye, je paryAyano kALa che te thAya, te kramabaddha thAya, kramabaddhamAM to ekadama akartApaNuM siddha karavuM che. pATha ja I che ne akartAno. bhagavAna AtmA, jaDa karmano to kartA nathI, paNa dayA, dAna ne vratanAM pariNAmano paNa AtmA kartA nathI. AhAhA ! kema ke vikArI pariNAma che tene nirvikArI prabhu caitanya, I vikArane kare zI rIte ? AhA ! AkaruM kAma bhAre. tyAM to akartApaNAnI parAkASTA lIdhI che. AtmA jaDano kartA to nathI, paNa I dayA-dAna ne bhakti, pUjAnA pariNAmanoya AtmA kartA nathI. AtmA kartA kaho te mithyASTi che. I zubharAga nAma dayA, dAna, pUjA, bhaktino kartA thAya to I mithyASTi che. e jJAyaka svarUpa che, caitanyamUrti prabhu, e rAgano kartA nathI. I to sthULa vAta che. paNa vartamAna tenI paryAya che nirmaLa, teno ya kartA nathI. AhAhAhA ! akartAnI jina darzanamAM chellAmAM chellI sthiti AMhI gaI ke nirmaLa paryAya che teno paNa dravya kartA nathI, paryAya paryAyanI kartA che. AhAhA! are A vAta sAMbhaLI nathI ne jainamAM jamyA chatAM, jaina paramezvarane zuM kahevuM che te khabara nathI, ane ene dharama thaI jAya. jAtrAo karI zetruMjayanI ne giranAranI ne, dhULamAMya dharama nathI kyAMya. AhAhA! (zrotA- varSamAM ekavAra to jAtrA karavI ja joIe) I to jAya che ne kArtika suda pUname, caitra suda pUname, emAM kartAbuddhi che, A zarIrane huM halAvuM chuM, laI jauM chuM tyAM, I zarIra, jaDanI kriyAno kartA thAya, I to mahA mithyASTi, jUTha che. paNa teno bhAva zubha thAya tyAM kadAca eno kartA thAya to, kemake enAmAM anaMta guNa che, e koI guNa, rAgane kare evo enAmAM guNa nathI. ethI paryAyabuddhivALo, dayA, dAna, vrata, bhaktinAM pariNAmano kartA, paryAyabuddhi, mithyASTi thAya che. arerere ! AvI vAta kyAM che. AhAhA ! I to kayAMya rahI cuM, paNa enA nirmaLa, dayA dAnanAM pariNAma ane te kALe jJAnano paryAya jANanAro je che te paryAyane paNa te dravya karatuM nathI. AhAhAhA ! bhAre AkaruM kAma bApu! kAraNake I be che, nirmaLa paryAya ane dravya, beya nirmaLa, to A ekabIjAne kare ema emAMya nathI. AhAhA ! ekabIjAne kare to bepaNuM rahetuM nathI, bahu jhINI vAta bApA! vItarAga Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 samayasAra siddhi bhAga-5 mAraga, bahuM jhINuM, sukSma bahu.... AMhI to I kahe che. are A pramANe jJAtA sadA jJAtAmAM ja che ane karmamAM karma ja che. karmamAM, karmamAM ja che. "itiH vastusthiti vyaktaH" evI vastunI sthiti pragaTa che. sattA badhI bhinna, sattA saunI bhinna pragaTa che. emAM bhinna sattA je che, hovAvALI cIja, karmanI sattAvALI cIja, ene jIvanI sattA, ene kare, evI vastu sthiti nathI. AhAhAhA ! AMhI I to che ja mAnyatA lokonI, paNa A to Akho di' A bhakti ne pUjA ne bakhabakhIyA vagADone, mAthe jAtrA karavA navvANuM vAra caDhavuM-utaravuM ne giranAra caDhavuM ne, are bhagavAna..! (zrotA- rUSabhadeva bhagavAna zetruMjaya upara navvANuM vAra AvyA tA) tyAM navvANuM lAkhavAra zuM AvyAM hoya to tyAM zuM emAM paranI hAre saMbaMdha zuM che? AhAhA! (zrotAsImaMdhara bhagavAna jAtrA karatAM hatA ne tenA anuyAyI na kare) jAtrA koNe karI'tI, kAMI karI no'tI eNe, I to AtmAmAM aMdaramAM utaryA'tA, aMdaramAM AnaMdamAM utaryA'tA zetruMjayamAM to bhagavAna, AhAhA! jhINI vAtuM bahu... eka to A lokomAM "divya dhvani" eka pustaka, eka mAsika nikaLe che, hamaNAMnuM lAge che, navuM lAge che "divya dhvani', emAM vaLI ema. heM.? ( zrotA:- Do. sonejInuM ) sonejI che ne olo koI 'ka che ne.... hA.. amadAvAdavALo che eka, heThe lakhyuM che ke, "satapuruSanuM yogabaLa jagatanuM kalyANa karo." kaho have A zuM vAta, dharmAtmAnuM yogabaLa, jagatanuM kalyANa karo, bIjAnuM kalyANa bIjo kare, ema lakhANa che, heThe, divya dhvani nIce, satapuruSonuM yogabaLa, saMbaMdha kaho, yogabaLa kaho, are prabhu, kalyANa paranuM koNa kare bhAI tane khabara nathI. AhA ! kalyANa to pote bhagavAna AtmA, jJAna AnaMdano ghana prabhu che, temAM I jJAna ne AnaMdanI paryAya thAya te dharama che, chatAM te dharamanI paryAyano paNa AtmA kartA nathI. AhAhA ! akartAnI chellI parAkASTA che. behavuM kaThaNa paDe jagatane. atyAranAM abhimAna caDhI gyAM che kriyAkAMDanAM rasamAM caDhI gyA che ne atyAre badhAM... ho apavAsa karo, varSItapa karo, A karo, A karo, badhI hoLI saLage che, rAganI, kaSAyanI. AhAhA! AMhIM to jarIka zuM AvyuM, olo rAga no lIdho pachI, jJAtA jJAtA sadAmAM che ema bhAI, lIdhuM ema, pAchuM parano kartA nathI, e to ThIka, to pachI AtmA rAgano kartA che, ema na lIdhuM, I paranuM kartApaNuM chUTe che. eTale A pramANe jJAtA sadA jJAtAmAM ja che ema lIdhuM bhAI, pAchuM ema na lIdhuM ke jANanAra che e jaDane na kare, karma jaDa che ene paNa rAgane kare, dayA-dAna, vrata, bhakti, pariNAma "nA" AhAhA! arere ! AvI vAtu kyAM? lokone A jainapaNuM che, evuM ja na lAge A. heM? AhAhA ! ajainapaNuM che, ene jainapaNuM mAne, jainapaNuM che tene I ajainI mAne. AhAhA! jainapaNuM to e ke jJAtA, jJAtA sadA jJAtAmAM ja che, AhA! jANanAra jANanAramAM che. bhagavAna to caitanya svarUpa jJAtA, jANanAramAM che, I paranAM kAmamAM to nathI. paNa I rAgamAMya I nathI, AhAhA ! bhAvakarmamAMya I nathI, bhAvakarma che kharuM jANavA-dekhavAnuM, I bhAvakarma che ne, olAM dayA-dAna, bhAvakarmano to kartA che nahIM paNa e jANavA- dekhavAnI paryAya je che, eno ya I kartA nathI. are prabhu, AvuM AkaruM kAma che, bApA. vItarAga paramezvara, Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-98 485 jinezvaranA viraha paDayA, paMcama ArAmAM kevaLajJAna rahyuM nahIM, traNalokanA nAtha rahI gayA, mahAvidehamAM, prabhu rahI gayA mahAvidehamAM, AhAhA ! sImaMdhara paramAtmA, vIsa-tIrthakaro, lAkho kevaLIo birAje che mahAvidehamAM, bhAratamAM viraha paDyA, enAM viraha paDayA paNa kevaLajJAna ne avadhi jJAnanAM viraha paDyA. AhAhA ! enI utpatti na thAya, emAM AvA kALamAM A kahevuM, bhagavAna tuM to jJAtA cho ne? rAganI je kriyA dayA, dAna, vrata, bhakti ne jAtrAnI che. e to rAga che. zubharAga che, vikAra che. prabhu to nirvikArI anaMtaguNano piMDa che. AhAhA ! jenI nirvikArI, anaMtaguNano piMDa, je jJAna AtmA, tenI jene daSTi thAya, te to rAgano kartA na thAya. A samyagdaSTi jIva dharmI pahelI sIDhIvALo, dharmanI pahelI boNI hujI to, cothe guNasthAne. AhAhAhA ! pAMcamuM ne chaThuM kone kahevuM, hajI lokone kyAM khabara che? AhAhA ! bahu AkaruM kAma bApA. AMhI zabda kema Avyo ke, tyAM to jJAtA sadA jJAtAmAM ja che, I jANanAra, jANanAramAM ja che. AhAhAhA ! I jaDamAM karmamAM to Avyo nathI, paNa ene dayA-dAna ne vratanAM pariNAmamAM e jJAtA Avyo nathI. e to vikAra pariNAma che, avikArI prabhu, vikAramAM kyAMthI Ave? AhAhA ! jJAtA sadA jJAtAmAM che. sadA jJAtAmAM che che ne sadAya zabda paDayo che juo. AhA ! jANanAra caitanya, jJAtA, svabhAva, jJAyakabhAva, dhruvabhAva, nityabhAva. e jANanAro jANanAra prabhu bhagavAne kahyo I hoM bIjA ajJAnI AtmA AtmA kare I nahIM, tIrthakara sarvajJa deva, paramezvaranAM jJAnamAM, je jJAtA Avyo che. AhAhA! I jJAtA sadA jJAtAmAM ja che. AhAhAhA ! ane karmamAM karma che. AhA! "iti vastu sthiti vyaktA" evI vastu sthiti pragaTa che! arere ! to paNa are, AcAryane jarIka Azcarya ne kheda thAya che, saMta che. munihA, paramAtma svarUpa, parameSTIpada che. atindriya AnaMdamAM jhule che. I AcArya ema kahe che, arere... AvuM hovAM chatAM, are... "nepathya moha kima rabhasA nAnaTIti", are, aMdaramAM moha kema nAce che, arere mithyAbhramaNA, ene A kaI rIte nAce che, kahe che. huM rAgano kartA ne huM karmano kartA ne Avo mithyAtvabhAva, aMdaramAM paDadAmAM kema nAce che ene. AhAhA ! jhINuM bahu bApu. vartamAna cAlatA, dekhanArane to evuM lAge A te kaMI mAraga haze, vItarAgano mAraga che A te kaMI bApu, e vItarAga paramAtmA, mahAvidehamAM prabhu birAje che, tyAMthI A vAta AvI che. AhAhA ! kuMdakuMdaAcArya saMvata 49, be hajAra varSa pahelAM tyAM prabhu pAse gayA hatA. I A kuMdakuMdaAcArya, ATha dI" tyAM rahyAM hatAM, tyAMthI AvIne A zAstra banAvyAM che. bhagavAnano A saMdeza che, AhAhA ! amane to beTho che, I vAta to ahIMyA zuM karavI kahe, paNa bhagavAna Ama dhe che, ema kyuM che, ame vaLI chadamastha chIe ame... AcArya kahe to I paNa ema ja che, topaNa ema kahe che ke, I jinezvara ema kahe che, traNalokano nAtha, jinezvaradeva, paramezvara ema kahe che. arere! jyAM cIja ja judI che, caitana sattA, i potAnAM ja utpAda, vyaya, dhruvanI satAmAM che, I paranI satAmAM jAtuM nathI, to paranuM to zuM kare, paNa enAmAM enAM guNonI Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 samayasAra siddhi bhAga-5 sattA je che, anaMta-anaMta-anaMta guNanI sattA che, e guNa ne dravya pote, vikA2ne paNa na kare, I to jJAtA to zAtAmAM ja rahe. AhAhAhA ! are AmAM have vAda vivAda karo kahe che, konI hAre kare, bApA zuM thAya bhAI, arere... paDadA pAchaLa A moha te kema nAce che, zuM thayuM A, te kahe ema AcAryane Azcarya thAya che, are AvuM kema paNa thayuM, ke jJAtA to jJAtA che, evI sattA maujuda birAje che, ene tuM A rAganuM kArya soMpa ne jaDanuM kArya soMpa, prabhu A te zuM thayuM tane ? AhAhA ! cakravartIne ema kahe ke A vAsIdu... haiM... sAvaraNIthI kADhI nAkha, A zuM kahevAya I, haiM... vAsIdu, vAsIdu cakravartIne kahe ke vAsIdu ka2, kADhI nAkha, enI dAsI koI hoya I kahe, ema traNalokano nAtha aMdara prabhu, saccidAnaMda, sarvajJa 52mezvare joyo I AtmA hoM, bIjAo kahe ema I nahIM, bIjAe joyo nathI. sarvajJa 52mezvara sivAya, AhAhA ! evo A sarvajJa svarUpI prabhu, zAtA kIdhone ? jJAtA kaho ke sarvajJa svabhAvI kaho, AhAhAhA ! evo jJAtA te zAtA ja che. ane karma te karma che, AvI vastu sthitinI pragaTa, pragaTa maryAdA che, vyakta maryAdA che ema. gusa maryAdA che ema nahIM. haiM.. ! to paNa arere... "nepathya moha eSaH kima 2bhasA nAnaTIti,' nepathyamAM, aMdaramAM, AhAhA ! atyaMta jo2thI mithyAtva kema nAcI rahyuM che ? AhAhA ! bahuM AkaruM kAma... lokone navarAza na maLe, vANIyAne ekakora dhaMdhA ADe navaro na maLe, dhaMdho Akho di' e I hoLI saLage, dukAne beTho hoya tyAre ane sAcavavuM ne A karyuM ne A karyuM ne thoDo navarAza maLe tyAre cha-ATha kalAka uMdhamAM jAya, eka thoDAka bAyaDI-chokarAva sAcavavAmAM, rAjI karavAmAM jAya, be aDhI kalAka khAvAmAM jAya, are eka kalAka sAMbhaLavAmAM jAya ne AvI vAta sAMbhaLavAmAM maLe nahIM, are re. satya vAta maLe nahIM, asatya vAta maLe, are, jiMdagI cAlI jAya che bhAI, AvAM avasa2 kyAre maLaze bhAI ! AhAhA ! AMhI AcArya Azcarya kare che. amRtacaMdra AcArya, jeNe kuMdakuMda AcAryanA gaNadhara jevuM kAma karyuM che. AhAhAhA! e ema kahe che ke atyaMta jorathI mithyAtva-moha, moha eTale mithyAtva kema nAcI rahyuM che. AhA ! bhAvArtha:- nepathyamAM A moha kema atyaMta jorathI nAce che. che ne ? moha eTale mithyA zraddhA, je vAstavika prabhu caitanasvarUpa atIndriya AnaMdano sAgara nAtha AtmA atIndriya anaMtaguNano piMDa prabhu, I A mithyAtvamAM, A kema Avyo A. rAgane karuM ne karma baMdhanane huM karuM ne zuM thayuM tane prabhu A. AcAryane Azcarya thAya che. pAThamAM zabda che ne zAtA jJAtira ane karma sadA karmaNi "jJAtA sadA jJAtAmAM ja che, ane karma sadA karmamAM ja che" sadAya karmamAM che. AhA ! bhAvArtha:- karma to pudgala che, jJAnAvaraNI Adi ATha karma prabhue kahyAM, e to jaDa che, ajIva che, karma je jJAnAvaraNI, darzanAvaraNI, vedanIya, mohanIya, AyuSya, nAma, gotra, aMtarAya, ATha karma che ne. I to jaDa che, dhULa che mATI. jevI A mATI che jADI, evI ATha karma jhINI dhULa, I mATI che. AhAhA ! e to pudgala che, teno kartA jIvane kahevAmAM Ave, te to asatya che. AhAhAhA ! bhagavAna jIva te ajIvane kare, AhAhA ! AMhIM to hajI karma jevA bhAva kare Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-98 487 tevA karma baMdhAya, evo nimitta-nimitta saMbaMdha hovAM chatAM, teno te kartA nathI. AhAhAhA! ane kartA nathI, tethI to uDAvI dIdho, rAgeya uDAvI dIdho, rAgeya kharekhara enuM kartavya nathI. AhAhA! bhagavAna AtmAnuM jANavuM dekhavuM, AnaMda e enuM kartavya che, AhAhA! arere.... AvA jANavAM dekhavA ne AnaMdanA kartavyane bhUlIne, A moha te zuM kare che. A ema kahe che. Ahoho ! A lakhANa kAMI atyAranAM nathI, A to hajAro varSonAM che. anaMtakALamAM bhagavAnano je abhiprAya che te pramANe A zAstra che. AhAhA ! pakSa mohane laIne, sAMbhaLavAya maLe nahIM, AhAhAhA ! (zrotA- vicAra kare to besI jAya evuM che) pakSa, moha che, A pakSa amArAmAM Ama kahyuM che, ne amArAmAM Ama kahyuM che. AhAhA ! AcArya to kahe che, ke karma to pudgala che, teno kartA jIvane kahevAmAM Ave, te to jUThuM che. te bannene atyaMta bheda che. bhagavAna AtmA ne karma jaDa e atyaMta judAM che, atyaMta judAM che. AhAhA! bhagavAna arUpI caitana ane A rUpI jaDa, jaDa mATI, dhULa, beya taddana judI cIja che. AhAhAhAhA ! jIva pudgalamAM nathI e bhagavAna AtmA te karma ATha jaDa mATI, dhULa. e dhULamAM prabhu nathI ane dhULa te jIvamAM nathI, karma jhINI dhULa che. AhAhA ! logassamAM Ave che ne, "vihuya rayamalA, he bhagavAna, vihuya, vizeSe Ape TALyAM che. he prabhu siddha bhagavAna, vi-huya rayA maLA raja eTale jaDa karma ane maLa eTale puNya pApanAM bhAva, AhA! paNa enIya khabaruM na maLe, ne logassa hAMke rAkhene. kIdhuM ne eka bAIe to vihuya rayamalAmAM, vihA roI maryA evo artha karyo liMbaDImAM, dazA ne vIzAne beyane meLa no hato ne A dazAzrImALInI brAhmaNa bAI hatI, oluM laIne bese che ne, ghaDIyALuM, laIne sAmAyika karavAM, kyAM sAmAyika hatI ne ke dI" hatI? emAM A logassa Avyo ne Ama bolI, vihA roI maLyA, paNa elAM ApaNI takarAra A logassamAM kyAMthI AvI. tyAM jove to vihuya ramayalA, he prabhu! siddhA siddha prabhu, vihuya, vihuya TALyAM che Ape yamalA, ATha karmanI jaDa raja che, e TALI dIdhI che, ane maLa eTale puNya-pApano mela paNa Apane TaLI gayo che. evo eno artha che. to eno arthanIya khabaruM na maLe, ane thaI gaI ene sAmAyika ne pohA. dhULamAMya nathI, AhAhA ! dhULamAMya nathI eTale ene puNyAnubaMdhI puNyeya nathI, pApAnubaMdhI puNya thAya. AhAhA ! AkaruM kAma bahuM! jIva, pugalamAM nathI, ane pugala jIvamAM nathI, to pachI tene kartA-karma bhAva kema hoI zake? jyAre eka cIjamAM bIjI cIjano abhAva che, to abhAva cIja ne bIjI cIja tene zuM kare? AhAhA ! Ano bhAva emAM hoya to enuM kAMI kare, paNa AnAM bhAvamAM, eno abhAva ne enAM bhAvamAM Ano abhAva, AhAhAhA ! jIvamAM nathI to pachI temane kartA karma bhAva kema hoI zake ? mATe jIva to jJAtA che. AhA ! che ne? bhagavAna to jANanAra-dekhanAra AMkha che, jema A cakSu AMkha che, dekhe-dekhe, jANe, cakSu kaMI kAma kare? retI khADo hoya to Ama-Ama kare to retI bhare, ane Ama-Ama AMkhya kare, retImAM to khADo paDe? I to jANe. AMkha jema jANe, ema bhagavAna to jANanAra-dekhanAra che. Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488 samayasAra siddhi bhAga-5 AhAhA ! arere! jIva to jJAtA che te jJAtA ja che. jJAtA che te jJAtA ja che. joyuM emAM rAga kADhI nAkhyo hoM pAcho. hA, jaDa karmano kartA niSedha karatA, enAM nimittathI thato vikAra dayAdAna, rAga, enoya kartA prabhu nathI, I to jJAna svarUpa che prabhu jJAtA, AhAhA ! jJAtA ja che, pudgala karmano kartA nathI, ane pugala karma che, te pugala ja che, te jJAtAnuM kArya nathI. AhAhA ! AMhI to eka ja pokAra jainamAM ekoteranI sAlathI A vAta zarUAta thaI. paheluM lAThInuM comAsuM hatuM, ekotera, tyAre bahAra pADI vAta ke bhAI karmane laIne vikAra che nahIM, vikAra thAya che jIvamAM, potAnAM UMdhA puruSArthane laIne, karmane laIne vikAra nahIM. he... khaLabhaLATa, sthAnakavAsImAM hatA to emAM khaLabhaLATa uThayo, emAMthI zvetAMbaramAM gyo to nyAMthI khaLabhaLATa uThayo ke A zuM? karmane laIne vikAra nahIM tyAMthI ahIMyA jyAM digaMbaramAM AvyA, tyAM khaLabhaLATa uThayo. AhAhA ! ekoteranI sAlanI vAta che, siteramAM dIkSA, ekoteramAM A vAta bahAra pADI, amArA guru hatA, bapore vyAkhyAnamAM bahAra pADI vAta A ke karma jaDa che, tenAthI AtmAmAM rAgadveSa thAya, e traNakALamAM nathI. karmane laIne vikAra thAya nahIM potAnA UMdhA puruSArthathI vikAra thAya, savaLA puruSArthathI vikAra TALe, A vastunI maryAdA che. ekotera, ekotera, keTalAM varSa cyAM cosaTha varSa cyAM. (zrotA - A vAta to aMdarathI ja AvI haze ne) kIdhuM ne amArA guru pAse kyAM sAMbhaLyuM'tuM gurune to khabareya nahIM, I to bicArA sAMbhaLatA I kAMI virodha na karyo, paNa dAmodara zeTha hatAM, dAmanagaranAM, dAmodara zeTha, moTA gRhastha, te di' to temanI pAse paisA daza lAkha sitera varSa pahelAM, daza lAkha, cosaTha varSa pahelAM, I to have thaI gyAM paisA DhagalA, te di' to kyAM hatAM ja. te di'nA eka lAkha ne atyAranAM trIsa lAkha, badhAM sarakhAM, enI pAse daza-lAkha. ene A sAMbhaLIne ekadama virodha karyo ke A zuM? A koNe kahyuM, amArA gurue amane kahyuM nathI, ame koI di' AvuM sAMbhaLyuM nathI, ne A karmane laIne vikAra thAya ja nahIM, karo kIdhuM karo, AMhIM to che I che. tyAMthI zvetAMbaramAM vAta gaI ke, I to karmane laIne vikAranI nA pADe che. eya nyAMya khaLabhaLATa A badhAM hAre. rAma vijayanI hAre, kheDAvALA hatA ne A. kevA? jeThAbhAI, I amAruM sAMbhaLyuM ne pachI rAmavijayanI pAse gyA'ne ghaNI vAta ne carcA cAlI, rAmavijayane ANe pUchayuM ke carcA ApaNe karIe, paNa rAma vijaye kIdhuM ke pahelI mAnyatA che ke karmane laIne vikAra thAya, pahelI mAnyatA che ke karmane laIne vikAra thAya, to ApaNe carcA karIe, A kahe ke amAre e mAnyatA nathI, A paccIsa-trIsa varSa pahelAnI vAta che. rAmavijaya pAlItANA hatA. che ne badhI vAtuM, AkhA saMpradAyanI badhAnI khabara che. ahIMyA to chAsaTha varSa cyA dIkSAne, zarIrane nevuM varSa thayA, AhAhA! badhuM jANyuM che ne badhAne oLakhIe chIe bApA. prabhu, prabhu zuM thAya. mAraganI sthiti to koI judI che, bhAI ! carcAmAM ya ema kahyuM ene jeThAbhAIne rAmavijaye, karmane laIne vikAra thAya, e mAnyatA hoya to carcA karIe, A kahe ke e mArI mAnyatA nathI, mAre carcA nathI karavI. kAraNake ahIMyAMnuM sAMbhaLeluM kharuM ne, ghaNAM varSa thaI gayAM ene hoM, ghaNAM varSa thaI gyA ho, emAM rAmavijayanAM guru hutA prema vijaya, I AMhIM ghaNAM Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-98 489 sAlathI nahIM? tamAro sumana ne A jja beya jaNa gayA'tA haiM...? kanubhAI, jga, jja, amadAvAdamAM jja che ne dAmANI, ne AmanAM dikarA beya AMhIthI, te di' to ahIM maMDaLa chyuM' tuM, tene ghaNAM varSa thaI gyAM, I to paccIsa-trIsa varSa u52 haze. haiM... ? aThThANuMnI sAla, to keTalAM varSa thyAM ? sADatrIsa varSa, khabara che tane ? hA... sADatrIsa varSanI vAta che. tyAM e beya ahIMyAthI gayA te premavijayane kahyuM ke, AtmA koIno kartA nathI, to ke nA. 52mANuno kartA nathI paNa za2I2no kartA che. I che e lokonI AkhI mAnyatA, pahelethI che I, huM to nAnI uMmarathI jANuM chuM sata2 varSanI uMmarathI, AhAhA ! are re ! 52dravyane kare to Izvara kare ne, A 52dravyane kare, e beyamAM kartAmAM phera zuM paDayo ? AhAhA ! olo Izvara che e cetana kartA che, ne A jaDa kartA AtmAno, A vikArano kartA, jaDa kartA TharAvavo. a222 ! paNa I vAta nahotI bicArA zuM kare... enuM kAMI (nahIM ). AhAhA ! AMhI to kahe che jJAtA che te jJAtA ja che. AhAhAhA ! pudgala karmano kartA nathI, ane pudgala karma che te pudgala che, te jJAtAnuM kArya nathI. AhAhA ! A to zAMtinI vAtuM che bApA ! A koI jhaghaDA ne vAda vivAda, anaMta kALa thayAM, satya vAtane samajavAmAM da2kA2 karI ja nathI, kyAMka-kyAMka-kyAMka-kyAMka aTakavAmAM, aTakI-aTakIne paribhramaNa karI rahyo che. AhAhA! corAzInAM avatAra, AhAhA ! AcArye ahIMyA khedapUrvaka kahyuM che ke Ama pragaTa bhinna dravyo che, Ama pragaTa bhinna tattvo che, dravyo eTale tattvo, ane dravyo che e ja dravyo drave che ke 'dravati te dravyam", enI paryAya ne pote drave, bIjo drave koNa ? AhAhA ! e dravyatva nAmano guNa che darekamAM dravyamAM. AhAhA ! Ama pragaTa bhinna dravyo che, padArtho bhinna che, to paNa huM kartA chuM ane pudgala mAruM kArya che, huM karma bAMdhu chuM, e karma baMdhAvAnI kriyA huM karuM chuM, evo ajJAnIone ( bhrama che, ) A ajJAna kema nAce che ? AhAhA ! eka kaLazamAM to keTaluM kahyuM che ? haiM ? AhAhA ! vItarAga, traNalokanA nAtha, paramezvarano A hukama che. nahIMtara Izvara kartA ne tame uthApo ane tame pAchAM pote Izvara thaIne, jaDanAM kartA thAva, AhAhA ! I to I nuM I thayuM. I Ave che ne bhAI, chelluM viSNu kartA mAne che, pAchaLathI samayasAramAM, viSNu Izva2 kartA mAne che, ane jainanAM sAdhu cha kAyanI dayA pALI zakuM chuM. cha kAyanAM jIvanuM kArya karI zakuM, dayA pALI zakuM, kA2Nake e 52nuM kArya che, e kArya karI zakuM chuM, bemAM phera zuM che ? kahe cha kAya jIva lIdhAM che ne, AkaruM kAma prabhu pAchaLa che. viSNu Izva2ne kartA mAne, ne jaina chakAyanI dayA karI zakuM chuM, 52no kartA, enI dayA pALI zakuM, eno kartA thAya che, I to I nuM I thayuM, AhAhA ! haiM ? be ya mithyAtva che. beya mithyArdaSTi sa2khAM che. AkaruM kAma prabhu. AhAhA! are re AvuM hovA chatAM moha kema nAce che, kahe che. AhAhA ! aThThANuM. Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 samayasAra siddhi bhAga-5 bloka-99 athavA nAnaTyatAM, tathApi (mantrAntA) kartA kartA bhavati na yathA karma karmApi naiva jJAnaM jJAnaM bhavati ca yathA pudgalaH pudglo'pi| jJAnajyotirkhalitamacalaM vyaktamantastathoccai zcicchaktInAM nikrbhrto'tyntgmbhiirmett||99 / / athavA jo moha nAce che to bhale nAco; tathApi vastusvarUpa to kevuM che tevuM ja cheema have kahe che zlokArdha -[ AvanaM] acaLa, [ vya$] vyakta ane [ rita-zakkInAM nira-marata: atyanta-zmIrama]cinzaktionA (-jJAnanA avibhAgaparicchedonA) samUhanA bhArathI atyaMta gaMbhIra [9tat jJAnajyotiH] A jJAnajyoti [ santaH] aMtaraMgamAM [ sarve:] ugrapaNe [tathA nitama] evI rIte jAjvalyamAna thaI ke- [2thA vartA hartA na bhavati] AtmA ajJAnamAM kartA thato hato te have kartA thato nathI ane [ p* * jina 4] ajJAnanA nimitte pudgala karmarUpa thatuM hatuM te karmarUpa thatuM nathI; [ yathA jJAnaM jJAna mavati ]vaLI jJAna jJAnarUpa ja rahe che ane [putrana: puna: pi] pudgala pudgalarUpa ja rahe che. bhAvArtha-AtmA jJAnI thAya tyAre jJAna to jJAnarUpa ja pariName che, mugalakarmano kartA thatuM nathI; vaLI pugala pugala ja rahe che, karmarUpe pariNamatuM nathI. Ama yathArtha jJAna thaye bane dravyanA pariNAmane nimittanaimittikabhAva thato nathI. AvuM jJAna samyagdaSTine hoya che. 99. zloka-99 upara pravacana navvANuM chelle kaLaza che Ano kartA-karmano, kartA karmano... athavA jo moha nAce che to bhale nAco, tathApi vastu svarUpa to jevuM che evuM che. AhAhA! bhale tane bhramaNA thAya kartA jaDane karuM ne rAgane karuM ne bhale tuM mAna, paNa I to jJAna svarUpa bhagavAna che I to jJAna svarUpa ja che. emAM kAMI pheraphAra thato nathI. AhAhA ! tArI mAnyatA kara bhale tuM. AhAhA ! AkaruM kAma che. kartA kartA bhavati na yathA karma karmApi naiva jJAnaM jJAnaM bhavati ca yathA pudgala: pudglo'pi| jJAnajyotirkhalitamacalaM vyaktamantastathocaizcicchaktInAM nikrbhrto'tyntgmbhiirmett||99 / / Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-99 491 bhagavAna AtmA to acaLa che, ciddhanaprabhu che I to, tattva che, vastu che, AtmA tatva che te AnaMdaghana, cidhdhana, anaMta anaMta guNano piMDa, evo prabhu acaLa che. I potAnAM svarUpathI caLe evI cIja nathI. AhAhA ! Are! AvuM AkaruM paDe. sAMbhaLavA maLe nahIM kAMI bicArAne, AkaruM paDe vicAra kare tyAM, tethI virodha kare che ne, tethI to virodha, ekoterathI zarU thayo che. karo to karo bApA. mAraga to A che. mAno na mAno, bIjo koI mAraga nathI. acaLa che ne vyakta che, prabhu to vyakti pragaTa che ne aMdara kahe ke, dravya svabhAva, jJAna svabhAva, jJAtA svabhAva, jJAyakabhAva, cilvana prabhu to pragaTa che ne? asti che ne maujuda che ne? hayAtivALI cIja prabhu che ne dhruva, AhAhA ! "vyakta cinzaktinAM nIkara bharata atyaMta gaMbhIra."kahIe kahe prabhu, cillektionAM, AtmAnI jJAnazakti che, enAM avibhAga praticcheda, jJAnanI paryAya anaMtane jANe evA bheda aMdara paDI jAya che. anaMta zakti che. eka cinzaktimAM anaMta zakti avibhAga praticcheda che. Arere! AvuM vaLI, cilzaktio, jJAnanA avibhAga praticcheda samUhanAM, AhAhAhA ! e jJAna anaMtaguNane jANe, e jJAna lokAlokane jANe, e jJAna anaMtI paryAyane jANe, evI eka jJAnanI eka cinzaktinuM avibhAga praticcheda, je samUhuno bhAra, enAM jeTalI zaktionAM prakAra paDyAM evo je citnaktiono samUha prabhu, atyaMta gaMbhIra che. prabhu atyaMta gaMbhIra che. AhAhA ! jema gumaDuM aMdara gaMbhIra thAya che, pakaDavuM kaThaNa paDe, ema A (bhAva) gaMbhIra paDe, I to hajI jaDa che. A cetana bhagavAna aMdara arUpI, eka jJAnamAM anaMtA-anaMtAne jANe evI anaMtI ci7ktiono bhAra, samUha. AhAhA ! evo prabhu aMdara citnaktiono bhaMDAra, atyaMta gaMbhIra bhagavAna che aMdara. AhAhA ! e pote prabhu bhagavAna che aMdara bhAI, tane khabara nathI. bhagavAnapaNuM jo na hoya to bhagavAna arihaMta, sarvajJa bhagavAna thayA, I thayA kyAMthI, bahArathI bhagavAnapaNuM Ave che kAMI? AhAhAhA ! I arihaMta, siddha bhagavAna, anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta AnaMdane pAmyA prabhu, e badhI dazAo pAmyAM, e AvI kyAMthI ? bahArathI Ave che kAMI ? AhAhA! aMdaramAM e bharelI badhI zaktiono bhaMDAra che prabhu tane khabara nathI. AhAhA! cinzaktinA nikara bharataH che ne ! cinzaktinAM nikara eTale samUhu, eno bharata eTale bhAra, enAthI atyaMta gaMbhIra, AhAhA! bhale zarIra pramANe bhinna cIja che, paNa enAM jJAnaguNamAM, anaMtane jANavAnI zakti che, evI e cinzaktiono anaMta samUhu, eno bhAra, atyaMta gaMbhIra che. etataH jJAnajyoti, A jJAnajyoti, e jJAnajyoti prabhu che. AhAhA ! caitanya jyoti, jhaLahaLa jyoti prabhu che. prabhu ! tArI najara tyAM gaI nathI, tArI ramatuM badhI puNya ne pApa ne paryAyamAM ramatamAM ramyo paNa, aMdara bhagavAna che, pUNonaMdano nAtha prabhu jemAMthI bhagavAnapaNuM pragaTa thAya che, e cIja upara tArI najara gaI nahIM. AhAhA ! (zrotA - AtmA so paramAtmA kahyuM ne?) I paramAtmA che ne ! zaktie paramAtmA che, Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 492 samayasAra siddhi bhAga-5 bApA, paNa I pachI paryAyamAM paramAtmA thAya che. I kyAMthI thayo? I kAMI bahArathI Ave che? jema lIMDI piparamAM cosaTha pahorI tIkhAza bharI che to bahAra Ave che. ghuMTe e kAMI paththarAthI Ave che? paththarAthI Ave to kolasA ne paththarA ghuMTavA joya, emAM cosaTha pahorI paDI che, ema AtmAmAM kevaLajJAna, kevaLadarzana, sarvajJa pUraNa AnaMda paDayo che prabhu. AhAhAhA ! AkaruM! paramAtmA che e zaktie paramAtmA ja che, paNa I vAta.. I kare zuM... I? AhAhAhA ! jJAna jyoti aMtaraMgamAM, ugrapaNe evI rIte jAjavalyamAna thaI che, ugrapaNe e rIte jAjavalyamAna aMdara, caitanya jyoti, jhaLahaLa jyoti che. ke "yathA kartA, kartA na bhavati," AtmA ajJAnamAM kartA thato hato, e have kartA thato nathI. AhAhA ! je ajJAnamAM jaDa karmano kartA thato ne rAgano kartA thato, e thato nathI. ajJAnanA nimitte pudgala karma thatuM hatuM, te karma thatuM nathI, have thaI rahyuM.... AhAhA! bhagavAna jJAna, jJAna svarUpamAM rahyo, ethI parano kartA thato nathI, eTale jJAtA-deSTA rahyo. karma, karmapaNe thatuM nathI. AhAhA! beya potAnA svarUpamAM rahyAM. AhAhA ! vaLI jJAna, jJAnarUpa ja rahe che, bhagavAna to caitanya jJAtA te jJAnarUpa ja rahe che ane pudgala, pudgalarUpa ja rahe che. AhAhA! beya jude judAM che. vizeSa kaheze. (zrotA- pramANa vacana gurudeva) pravacana naM. 228 zloka-99 budhavAra, vaizAkha vada-5, tA.16/5/'79 samayasAra 99 zloka eno bhAvArtha che. AtmA jJAnI thAya tyAre A kartA karmanuM chelluM che. eTale ke jJAyaka svabhAva, trikALa je zuddha che. tenuM jyAM jJAna thAya che, svasammukha thaIne, tyAre te jJAnI thAya. jJAyaka svabhAva che. dhruva che, asti che, tenuM jJAna thAya che tyAre te jJAnI thAya che. tyAre jJAna to jJAnarUpe ja pariName che. jJAna eTale AtmA. AtmA AtmArUpe ja pariName che. vItarAgIbhAvapaNe pariName che. pudgala karmano kartA thato nathI. jJAna eTale AtmA pudgala karmano kartA tyAM thato nathI. vaLI pudgala pugala ja rahe che. pudgala karma che, e karmarUpe ja rahe che. e karmarUpe pariNamatuM nathI. Ama yathArtha jJAna thaye, banne dravyanAM pariNAmane nimitta-naimittikabhAva thato nathI. AhAhA ! thAto to to svataMtra. ahIMyA rAgadveSa thAya, tyAre karma svataMtrapaNe baMdhAya ane karmano udaya Ave tyAre AtmA svataMtrapaNe vikAra kare, evo nimittanimitta saMbaMdha hato, e tUTI gayo. AhAhA! AtmA (e) potAnAM jJAna AnaMda jJAyaka svabhAvane sAvadhAnapaNe pakaDayo, anubhavyo ene have rAganuM paNa kartApaNuM nathI, to pudgala ene baMdhAya. ane eno baMdhAya ne eno kartA thAya I che nahIM. AhAhA ! Ama yathArtha jJAna thaye, banne dravyanAM pariNAmane nimitta-nimitabhAva hato te nathI. AvuM jJAna samyagdaSTine hoya che. AhAhA! A pramANe jIva ajIva, kartA-karmano veza choDIne bahAra nIkaLI gayAM. eTale ke AtmA, AtmApaNe thayo. karma karmapaNe chUTI gayAM ne akarmapaNe thaI gayAM ne, be mAM je nimitta-nimita saMbaMdha hato i chuTI gayo. AhAhA! nimitta nimitta saMbaMdhano artha evo nathI ke karmanAM Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-99 493 nimitte ahIM vikAra thAto, ane vikAra thAto mATe tyAM karma baMdhAtuM, evuM kAMi nathI. nimittanimitta saMbaMdhano artha thAya che tyAM svataMtra baMdhana, ajJAnI rAgadveSa kare che e svataMtra. e karmano udaya Ave mATe kare che, emeya nahIM ane vikAra kare che mATe karma baMdhana thAya che, jaDanI paryAya te kALe, AmAM A thayuM mATe thAya che, ema nahIM. AhAhA ! bhAvArtha-jIva ajIva bane kartA karmano veza dhAraNa karI, joyuM. rAga te ajIva che. puNya pApano bhAva e ajIva che. AtmA bhagavAna jIva che. I jIva ane ajIva banne kartA karmano veza dhAraNa karI, jANe ke vikAra ajIva te kArya ane jIva teno kartA, ema eka veza dhAraNa karI, eka thaine, AhAhA ! e vikArabhAva ane svabhAvabhAva, bhagavAna trikALa bene ekarUpe mAnIne raMgabhUmimAM dAkhala thayAM hatAM. raMgabhUmi gaNI che ahIMyA. samyagdaSTinuM jJAna ke je yathArtha dekhanAruM che. teNe jyAre temanAM judAM judAM lakSaNathI AtmA jJAna lakSaNe jaNAya che, ane baMdhanuM lakSaNa e rAga che. te kartA che te AtmAno svabhAva nathI. AhAhA! ema banenAM judAMjudAM lakSaNathI ema jANI lIdhuM ke teo eka nathI. AhAhA !dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti Adi pariNAma ane jIvano svabhAva beya eka nathI-be jAta che. jIva jJAyakabhAva ekalA jJAna ne AnaMdAdi svabhAvathI bharapUra, bharacaka, bharelo prabhu, te rAga ne vikArarUpe thato nathI. AhAhA ! ema jyAre AtmAne kartA karmapaNuM chUTI jAya che tyAre samyagdarzana, jJAna, yathArtha, dekhanAruM che. tene judAM-judAM lakSaNa jANI lIdhA, teo eka nathI paNa be che. vikArIbhAva ane svabhAvabhAva be eka nathI. bhale AMhI jaDakarma lIdhuM che, paNa bheguM AhIM che emAM, tyAre teo veza dUra karI, teo eka nathI, paNa be che ema jANyuM bhinna-bhinna eTale AtmA jJAyaka che ne vikAra para che. be ya eka nathI. (zrotA:- rAgano AdhAra koNa ) kono? - rAgano AdhAra rAga AhAhA ! rAgano AdhAra AtmAno dravya ne guNeya nahIM. rAgano kartA, karma, karaNa, saMpradAna, apAdAna, adhikaraNa, je kaMi vikalpa UThe, tenuM kartA-karmapaNuM, SaTkArakapaNuM, svataMtra te samayanuM te samayanuM kramabaddhamAM svataMtra che. AhAhA ! rAgano AtmA AdhAra ema nahIM, rAgano AtmA ne guNa AdhAra eya nahIM. rAgano AdhAra rAga, bhagavAna AtmA teno jANanAra thayo tyAre jANanAranI paryAyano AdhAra AtmA emeya nahIM. vyavahArathI ema kahevAya. bAkI to jJAnanI paryAya je jANavAmAM AvI e paryAya ja pote kartA, karma ne karaNa che. AhAhA ! sat che ne? paryAya sat che ne? sat che tene hetu koI bIjo hoya nahIM. AhAhA! are, rAga ne Sa ne mithyAtva paNa sat che, ene paNa koI hetu hoI nahIM bIjo. AhAhA! AvuM vastunuM svarUpa ja che. "tyAre veza dUra karI raMgabhUmimAMthI nikaLI gayA," eTale AtmA AtmApaNe thayo, rahyo, karma chUTI gayAM, "bahurUpInuM evuM pravartana hoya che." bhAMDa, bhAMDa, bahurUpI "ke dekhanAra jyAM sudhI oLakhe nahIM, tyAM sudhI ceSTA karyA kare," rAgano veza laine Ave, jogIno veza laine Ave, garIbano veza laIne Ave, moTo zeThano veza laIne Ave, paNa olAM kaLI tye ke A to olo bhAMDa A dararoja (Ave che ) I, "jyAre yathArtha oLakhI tye tyAre nijarUpa pragaTa karI, ceSTA Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 samayasAra siddhi bhAga-5 karavI choDI dhye." e bhAMDa pachI ceSTA na kare. "tevI rIte AtmA, AtmApaNe thayo," eTale pachI rAgapaNe ceSTA thatI hatI, te ceSTA chUTI gaI. AhAhA ! bhAMDapaNe bhinna-bhinna rUpa dhAraNa karato ema bhagavAna paNa AtmAnAM rAgadveSa pariNAmanAM rUpane bhinnabhAvane, ajIvabhAvane dhAraNa karato bahurUpIyo, ekarUpe na rahetAM rAgarUpe thato e bhinna paDI gayo. bahurUpa dhAraNa karato I chUTI gayo. potAnuM ekarUpa dhAraNa rahyuM. bahu jhINuM! have eno zloka che chello.. jIva anAdi ajJAna vasAya vikAra upAya barNa karatAM so, tAkari baMdhana Ana taNuM phala le sukha duHkha bhavAzramavAso; jJAna bhaye karatA na bane taba baMdhana na hoya khulai parapAso, AtamamAMhi sadA suvilAsa kare siva pAya rahe niti thAso. "jIva anAdi ajJAnavasAya" anAdi ajJAnane kAraNe, karmane vazane kAraNe i nahIM. potAnAM AnaMdano svarUpa bhagavAna, jJAnanAM rasano kaMda, dhruva, cetana svabhAva tenAM ajJAnane kAraNe te svarUpanAM pUrNa svarUpanAM astitvano asvIkArane kAraNe anAdithI daSTi paryAya upara che. paryAya upara eTale ajJAna upara che. AhAhA! "jIva anAdi ajJAnavasAya, vikAra upAya" vikArane karato, puNya ne pApanAM bhAvane, "bane kartA" tyAre zuM kartA thato. "vikAra upAya karato" tyAre kartA thato hato ema. AhAhA! jhINuM bahuM AkaruM kAma. vItarAga mAraga ! hajI A to bahAranAM Akho di' kAmamAM huM, huM, huM A huM mArAthI badhuM thAya, mArAthI A thAya dhaMdhApANI. AhAhA ! are ene saMkelavuM paDaze. jyAM che tyAM ja cIja nathI, bahAranI A vepAra, dhaMdhA, zarIra, vANI, e badhAM dhaMdhA, I je che temAM tuM nathI, ane tuM cho tyAM te nathI. AhAhA! A to vikAra upajAya ane kartA phakta ema parano to kartA thato nathI, parano to emAM... zuddha caitanya svarUpa, bhagavAna jJAyakamUrti, jhaLahaLa jyoti jhaLahaLa jyoti cetana, anAdi-anaMta, nityAnaMda prabhu, tenAM ajJAnane kAraNe, tevAM svarUpanAM abhAvane kAraNe vikAra upAya, e vikArane utpanna karato hato. AhAhA! "bane kartA" tyAre I kartA thato, deSTi tyAM vikAra upajAve ne dRSTi paNa tyAM eTale A kArya mAruM che, ema ajJAnI anAdithI vikAranAM pariNAmano kartA thato hato. AhAhA ! tAkari baMdhana Ana taNuM phala" e je puNya pApano kartA thato, tethI tenuM baMdhananuM AveluM phaLa A sukha duHkha "bhavAzramavAso" bahAranAM anukULa pratikULa saMyoga ane emAM sukha duHkhanI kalpanA karato, AhAhAhA! "bhavAzramavAso" bhavarUpI Azramano vAsa thai gayo. AtmAno AzramavAsa thavo joIe. AhAhA! bhagavAna AtmA AnaMdano dhAma nijaghara. jJAnAnaMda, sahajAtmasvarUpa temAM Azrama tenuM dhAma udAsIna parathI Asana khasIne tenuM Asana tyAM lagAvavuM joIe. AhAhAhA ! eNe tyAMthI khasIne vikAranA bhavAzramamAM, bhavAzramano vAsa karyo. Azrama to rAkhyo paNa bhavanA Azramano vAsa karyo. AhAhA! "jJAna bhaye karatAM na bane" potAnI jAtane jANI ke huM to jJAyaka caitanyadaLa chuM. mAruM astitva pUraNa. anaMtaguNothI pUraNa, bharacaka, challochala, ThasoThasa bhareluM che. AhAhA ! evuM Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-99 495 "jJAna bhaye" evuM samyagdarzana ne jJAna thaye. kartA na bane. pachI te karmano bhAva eTale ke jaDa teno kartA I thato nathI. "kartA na bane, taba baMdhana na hoya" tethI tene baMdhana hotuM nathI. "khulle parapAso" paranuM baMdhana che I khullI jAya che. potAnA svabhAvanuM jJAna karyuM huM to AtmA jJAna svarUpa chuM, AnaMda chuM, vItarAga mUrti e mArI cIja che. rAgamAM huM AvuM evI mArI cIja nathI. AhAhAhA ! evAM bhavanAM Azramano sthAna choDI ne abhavAzrama evA svabhAva enuM Asana lagAvyuM. AhAhA! "khulle parapAso" tethI paranuM baMdhana chUTI jAya che. AtmAmAM sadA suvilAsa" bhagavAna AtmAmAM sadA suvilAsa kare "sivapAya" mokSa dazAne pAmI sivapAya nAma duHkhano nAza ane sukhanI prApti, evAM sukhanI prApti rahe. "niti" nityavAsa tyAM rahe. sAdi anaMta-anaMta samAdhi sukhamAM, AhAhA ! "AtmamayI sadA suvilAsa kare sivapAya" mokSane pAmIne siva zabda Ave che ne namoththaNamAM ziva, malaya, marUpa, maNagad, nathI AvatuM. namoLuNumAM Ave che. niraupadrava, kalyANa svarUpa prApta karI ane nitya vAsa, nitya tyAM rahe. A kartA-karma adhikAra puro karyo. Ama bhagavAna kuMdakuMda AcAryadeva praNIta zrI samayasAra zAstranI zrImad amRtacaMdra AcArya deva viracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM kartA-karma adhikArano bIjo prarUpaka aMka samApta thayo. juo! e (TakAmAM) nIce che : kAraNazuddhaparyAya ane kAryazuddhaparyAya. juo TIkA: "tyAM, svabhAvaparyAyo ane vibhAvaparyAyo madhya prathama svabhAvaparyAya be prakAre kahevAmAM Ave che kAraNazuddhaparyAya ane kAryazuddhaparyAya." have kAraNazuddhaparyAya koNa? to "ahIM sahajazuddhanizcayathI, anAdi-anaMta, amUrta, atIndriyasvabhAvavALAM ane zuddha evAM sahajajJAna-sahaja-cAritrasahajaparamavItarAgasukhAtmaka zuddha-aMta:tatvasvarUpa je svabhAva-anaMta catuSTayanuM svarUpa tenI sAthenI je pUjita paMcamabhAvapariNati- [ udayabhAva, upazamabhAva, kSayopazamabhAva, kSAyikabhAvanI nahIM.] (tenI sAthe tanmayapaNe rahelI je pUjaya evI pAriNAmikabhAvanI pariNati) te ja kAraNazuddhaparyAya che." paNa e adhikAra cAlato hoya tyAre badhI dalIla Adi Ave. A to ahIMyA nAkhavuM kaThaNa paDe che, A to jarI ahIMyA nirmaLaparyAya pragaTa che e levI che. ane te to apragaTa che-kAraNazuddhaparyAya "dhruva' che. anAdi-anaMta dravya-guNa (dhruva che te) joDayuM. A hA hA ! badho khyAla to che ne! (pravacananavanIta bhAga-2, peIja naM. 177, niyamasAra zloka-109)