Book Title: Rushabhnath Charitra
Author(s): Vijaykastursuri, Kapurchand Ranchoddas Baraiya
Publisher: Vijay Nemi Vigyan Kastursuri Gyan Mandir
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023189/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thIe. As laddau rus PES S SS SSS zrI RSabhanAtha caritra pUjyapAda A.ma.zrI vijaya kastUrasUrIzvarajI ma. racita "sirisihaNAi cariya'no gurjarabhASAnuvAda ||| - prakozake : | zrI vijya nemi-vijJAna-kastUrasUri jJAna maMdira, sUrata. * * * *I Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM namo arihaMtANaM pU. AcAryazrI vijaya kastUrasUri viracita zizpikSanA yinA gurjara anuvAda zrI RSabhanAtha caritra * anuvAdaka : kapUracaMda raNacheDadAsa vAyA adhyApaka zrI jainasUkSmatattvamedha pAThazALA - pAlItANA preraka : pa. pU. AcArya ma. zrI vijaya caMdrodrayasUrIzvarajI ma. : prakAzaka : zrI vijaya nemi - vijJAna, kastUrasUri jJAnadar -- sUrata. vIra sa, 2503 vi. saM. 2033 tti 1lI Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptisthAnA zrI vijaya nemi - vijJAnakastUrasUri jJAnamaMdira C/o zAMtilAla cImanalAla sa`ghavI The. geApIpurA, kAyastha mahAllA, sUrata. sarasvatI pustaka bhaMDAra ratanapALa, hAthIkhAnA, amadAvAda. * jaina prakAzana maMdira mAstara jazavaMtalAla gIradharalAla DhAzIvADAnI peALa, amadAvAda. mudraka H rAjubhAI sI. zAha Denimeka prinTasa', mAmunAyakanI peraLa, amadAvAda-1, Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya amAruM gaurava : amAruM eka parama gaurava che ke, pa. pU. dharmarAjA prAkRta vizArada sva. AcArya bhagavaMta zrI vijaya kastUrasUrIzvarajI mahArAjazrInA racita-saMzodhita ke saMpAdita kaI paNa nAnA ke moTA graMthanuM prakAzana karIe chIe, tyAre jena-ajaina vidyArthIe-sAkSare eTalI jijJAsAthI te te graMthane AvakAre che ke prakAzana bAda thoDA samayamAM ja bIjI AvRtti chapAvavI jarUrI banI jAya che. guru AMjJA : prastuta "sirisihanAha cariyama" ke je pUjyazrInI prAkRta bhASAbaddha mULa kRti che. A kRtinA utthAnamAM dharmarAjA pUjya gurudevane teo zrImAnanA gurudeva pa.pU. AcArya mahArAja zrI vijaya vijJAnasUrIzvarajI mahArAjazrInI preraNA hatI ke, pitAne parama vineyI kastura" samagra "triSaSTizalAkApuruSa" caritranuM prAkRtamAM rUpAMtara kare. grantha prAraMbha : parama gurucaraNa niSTha dharmarAjAe muMbaInA vi. saM. 2016 nA zrI goDIjI jaina upAzraye cAturmAsa sthiratA daramiyAna upAdhyAya (hAla AcArya) zrI merU Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijyajI gaNike jeone pite pitAnA dhamamitra gaNatA hatA. tema pitAnA pradhAna ziSya pU. paMnyAsa (hAla AcArya) zrI yazebhadravijayajI gaNivaranI vinaMtIthI triSaSTizalAkA puruSanA prAkRta rUpAMtara karavAnA zubha saMkalpathI prathama parvanuM kArya zarU karyuM. granthanI pratiSThA vano prAkRta aMgene anubhava, jhINAmAM jhINuM paNa vyAkaraNa, sAhitya, viSayaka vAte rahI javA na pAme tene khyAla tema prAkRtanA abhyAsIone prAcIna-arvAcIna prAkRta bhASAnA zabdo ke dhAtunA kartari-kamiNi ke preraka AdinA pragAne anubhava sahaja rIte kema thAya? ane A eka granthanA vAMcana-manana dvArA abhyAsI prAkRtabhASAmAM rasamaya banI jAya tevA lakSyapUrvakane zrama A caritragrasthamAM dekhAya che. te A caritra granthanA paricayamAM AvanAra sAkSanA hoddagAra rUpa saMkhyAbaMdha abhiprAya prApta thayA che. prathama vAMcana : caritra granthanI racanA bAda svayaM pote ja potAnA ziSya-praziSya munizrI azekacaMdravivajayajI, munizrI jayacaMdravijayajIne sAMgopAMga vAcanAnA viSayamAM laI saMzodhana ane jarUra saMvardhana karI prakAzana cogya banAvyuM. Aje te mULa caritra grathane abhyAsa paNa sArA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANamAM cAle che. bhArata ane bhArata bahAranA seMkaDe jana-arena vidvAne mAM, vidyApIThamAM, ane lAIbrerIomAM te caritra grantha sthAna pAme che. paNa- gurjaranuvAdane saMka95H prAkRtanA prAraMbhanA abhyAsIone mULa te caritra granthanA vAMcanamAM thoDI kaThInatA paDatI hovAthI tene gurjaranuvAda thAya tema varSothI jarUriyAta che, tema pUjyazrInA dhyAnamAM AvyuM hatuM. ane samaye te kAma paNa karavuM te saMkalpa paNa karyo hato. A saMka9panI siddhi : varSone pUjyazrIne saMkalapa anyAnya gratha racanAnI pravRttinA lIdhe pUrNa na tha paNa vi. saM. 2032 mAM taraNa tAraNa zrI siddhi girirAja upara nUtana baMdhAyela bAvana jinAlaya Adi jina maMdiramAM 504 jina bionI pratiSThA mahA su. 7 nI nirNata thayela hovAthI pUjyazrInuM pAlitANuM padhAravuM thayuM. tyAre paMDita zrI kapUracaMdabhAI sAthe prAkRta adhyayana aMge vicAre thatAM ane pUjyazrIe siricaMdarAyacariya nI vAcanA paNa paMDitajI pAThazALAmAM sAvaja samUhane ApatAM hovAthI temAM AvatAM keTalAMka prAge aMge paNa pUjyazrI sAthe parAmarza thate. ane chevaTe AvI paristhitimAM je gujarAnuvAda thAya te abhyAsIone vizeSa sahAyaka bane tema vicAre thatA. pUjyazrIe paMDitajIne ja siricaMda Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAya cirayanA guja rAnuvAda karavA AjJA karI ane ameAne jaNAvatAM eka AnaMda thAya che ke siricaMdrarAya riyane ati alpa samayamAM paDiMta zrI kapUraca'dabhAI e guja rAnuvAda sapUrNa karatAM te sapUrNa anuvAdane pUjaya dharmAMrAjA gurudeve vai. va. 10 nA kherasadamAM sAMgeApAMga vAMcI tapAsI pUrNa karyAM. pUjyazrInI te samayanI prasannatA, prAkRtanA abhyAsIo aMgenu` kA` thayAnA saMtASa ajabagajabanA thayA. ane te ja divase pUjyazrIe paoNMDitajI kapUracaMdabhAI ne patra lakhAvI sUcanA karI ke A rIte " usaha nAha riya " ne paNu gujarAnuvAda tamAre taiyAra karavA. te putra paDitajIne pAlitANA paheAMce ane tenA pratyuttara Ave te pahelAM pUjyazrI sAjItrA hai. va. 14nI vahelI parADha svargavAsa pAmyA. kALanI gati gahana che. Aje te pUjyazrI sadehe nathI paNa teozrInI bhAvanA AdezAnusAra 'usahacariya'nA gujarAnuvAda paoNMDitajIe taiyAra karI ApatAM ame prakAzita karI zakayA chIe. UMce UMce svage vIrAjita dhamarAjA gurudeva amArA A kAryane nihALI. parama saMtASane anubhave e ja have eka maneAkAmanA. smAraka samitinI sthApanA : pUjyazrInA seAjItrA svargavAsa samaye pUjyazrInA 'tevAsI pa. pU. AcAya. zrI vijaya caMdrodayasUrIzvarajI mahArAjanI preraNAthI pUjya dharmarAjA gurudevanAM atima Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazane AvelA hajAre bhaktagaNane pUjyazrInI kAyamI smRti rahe te aMge preraNuM karatAM bhAvikee 40 thI 50 hajAranuM phaMDa ekatrita karyuM ane te samaye "jainAcArya zrI vijaya kastUrasUrIzvara smAraka samiti"nI niyukti paNa karI. samitinuM kAryakSetra : samitie pUjyazrInA kAyamI smAraka aMge sojItrA agnisaMskAra bhUmi upara samAdhi maMdira banAvavuM. zeTha zrI motIzAnA jinamaMdirane jIrNoddhAra karAvavA temaja pU. akabara bAdazAha pratibaMdhaka parama zAsana prabhAvaka AcArya bhagavaMta zrI hIravijayasUrIzvarajI ma. nA cAturmAsa sthiratAthI pavitra banela upAzrayane jIrNoddhAra karAve ema traNe kAryo sojItrAmAM karavAne nirNaya karyo. prAkRta adhyayana-adhyApana aMge nirNaya - dharmarAjA pUjya gurudevanA jIvanane vyavasAya te svAdhyAya ane sAdhanAne ja hatuM. jethI teozrInuM sAcuM samAraka paNa teozrIne svAdhyAyanA vyavasAyane anusaratuM thAya te aMge samitie prAkRta adhyayana-adhyApana aMge gya sthaLe pAThazALA ke vargo calAvavA, abhyAsIone utsAhavardhaka pAritoSika ApavAM. temaja pUjyazrI racita pustakenuM prakAzana karavuM. prAcIna apragaTa temaja pragaTa prAkRta granthanuM saMzodhana ke punarmudraNa karavuM. tene anu Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSIne anya paNa pravRtti karavI, tema nizcaya paNu karavAmAM AvyA che. dhamarAjA pUjyazrInI parama kRpAH pUjyazrInA parama kRpAnA paribaLathI samitie seAjItrA samAdhi maMdiranI bhavyAtibhavya mahAtsavapUrvaka vi. saM. 2033nA phA. su. 3 nA caraNapAdukAnI pratiSThA karAvI. seAjItrAnA zrI jina madira tema upAzrayanA jirNoddhAra aMge paNa kArya zarU karAvyuM. ane ciraya nA gujarAnuvAda ' siri usahanAha A samitinAM keTalAMka kAcanI javAbadArI amAe svIkArI hAvAthI, pustaka prakAzana aMgenu` kA` ame e svIkAryuM che. jethI A grantha ratnane prakAzita karatA amAne AnaMda thAya che. dharmarAjA gurudevanI kRpAvarSA thatI rahe ane ame sivazeSa AvA ujjavaLa jJAnabhaktinAM kAca karavA samartha banIe e ja eka teozrIne prAthanA. AbhAra A grantharatnanA prakAzana aMge pa. pU. A. ma. zrI vijayacadrodayasUrIzvarajI ma. nI preraNA prAdhAnya banI che. jyAre paMDita zrI kapUracadabhAI e khUba khaMta rAkhI ati alpa samayamAM guja rAnuvAda taiyAra karI ApcA che. jyAre vidvandvallabha pU. dharmAMrAjA gurudevanA dhamitra AcAya. mahArAjazrI vijaya dhama ra dharasUrIzvarajI Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baguru zAsanasamrATa sUricaDhacakravati pauDhaprabhAvazAli bhaTTAraka AcArya deva 'zArAtasa mATe zrImAna vijayanemisUrIzvarajI mahArAja janma saMvata 1929 kArataka suda 1 mahuvA - dIkSA jIMvata 1945 AcAryapada 1964-vargavAsa 2005 mAse vada 0)) mahuvA Page #11 -------------------------------------------------------------------------- Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAje "artha" e zIrSaka taLe A graMtharatnano je paricaya Ape che, te vAMcatA vAcakone saheje khyAlamAM AvI zake tema che ke caritrakAra upara ane caritranA padArtha paratve nivyAja pakSapAta teozrIne che. jyAre vidvavarya pUjyAcArya ma. zrI vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAje paNa gujarAnuvAdane sAMgopAMga joI tapAsI prapha saMzodhanAdinuM mahattvanuM kArya karI dharmarAjA pUjyazrI pratye pitAne Adara ane bhakti pradarzita karyA che. | zrI lAlacaMdabhAI ke. zAhe paNa cIvaTapUrvaka prakAzana samayasara thaI zake te rIte prapharIDiMga vagerenuM suMdara kArya karyuM che. mudraNa sughaDa ane svaccha thAya, samayasara thAya te aMge mudraka rAjubhAI sI. zAhanI aMtaranI lAgaNI paNa na visarAya tevI che. chevaTe A tema anya koI paNa pustakAdi chapAvavAnAM kAryo aMge gurubhakta ena. ema. bradharsavALA rajanIkAMta zAMtilAlabhAInI tIvratA, cIvaTa ane parizrama je AmAM na bhaLyA hota to A prakAzana ATaluM samayasara na thAta. prastuta pustaka tema amArA kaI paNa presa kAma aMge DijhAIne, bleke, phoTAo vagere kArya mATe Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 AtmIyajana banI grAphIke TuDiyAvALA ratibhAI lAlabhAIne bhulAya tema nathI. sAthe sAthe A prakAzana aMge muMbaI pAyadhUnI zrI goDIjI jaina derAsara ane dharmAdA khAtA taraphathI 7500 tathA muMbaI mATuMgA tapagaccha jaina zrIsaMghe jJAnadravyamAMthI 5000 jevI rakamathI nakale laI amane amArA A kAryane vega Ape che. jethI uparokta sarva pravRttiomAM je je mahAnubhAne sAtha-sahakAra maLyo che te sarvane A take AbhAra mAnIe chIe. eja. li. prakAzaka Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAstAvika mAnavajIvananA vikAsa mATe mahApuruSanAM caritronuM vAcana atyaMta upayogI che. jagatamAM uttama puruSanI gaNatarImAM 24 tIrthakara, 12 cakravata, 9 vAsudeva, 9 prativAsudeva ane 9 baLadeva ema tresaTha zreSTha puruSe che. temAMya sauthI uttamattama puruSa zrI tIrthakara paramAtmA che. sarva jIne zAsananA rasika banAvI mokSa. pamADavAnI bhAvanA teonA AtmAmAM satata cAlu hoya che. ane tevI prabaLa bhAvanAnA ge tIrthaMkaranAmakarmane baMdha karI tIrthaMkara pada pAmI aneka AtmAenA tAraka bane che. A avasarpiNI kALamAM A bhAratakSetramAM 24 tIrthakara bhagavaMta thayA che, temAM sauthI prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeva paramAtmA thayA che. jemaNe vyavahAramArga, nItimArga, rAjya vyavasthA tathA dharmamArga batAvyA che. tethI A avasarpiNI kALamAM sarva prANIvarga upara temane sauthI mahAna upakAra che. tIrthakara bhagavaMtenA caritra aMge aneka saMskRtaprAkRta Adi bhASAmAM lakhAyelA grantha che. temAM kalikAlasarvajJa AcArya bhagavaMta hemacaMdrasUrIzvarajI ma. viracita triSaSTizalAkA puraSa caritra agra sthAna dharAve che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teozrIe prathama parvamAM zrI gahaSabhadeva caritra savistara Apela che. tenA abhyAsathI bhagavaMtanA caritranA bodha sAthe jainazAstra saMbaMdhI bhULa, khagoLa, tattvajJAna Adi ghaNe suMdara baMdha thaI zake tema che. zAsanasamrATuM dIrghadRSTA sva. pUjya AcAryadeva zrI vijaya nemisUrIzvarajI mahArAjazrInA paTTadhara sva. pUjya AcAryadeva zrI vijJAnasUrIzvarajI ma. zrInA paTTadhara zAMtatamUrti, saumyaprakRti pUjyapAda AcAryadeva zrI vijayakastUrasUrIzvarajI mahArAjazrIe triSaSTizalAkA puruSacaritranA AdhAre prAkRta bhASAmAM gadyabaMdha siri nahiMvariyaM nI suMdara racanA karI che. prAkRta bhASAnA abhyAsIo mATe A grantha ghaNe ja upayogI che. vyAkhyAnamAM vAMcavA mATe sarala-subodha grantha che. pU. AcAryadevazrIe prAkRtanA abhyAsIo mATe aneka prAkRta granthonI racanA karI che. sauthI prathama prAkRta bhASAnA jJAna mATe prAkRta vijJAna pAThamALAnI racanA karI che. jenI aneka AvRttio bahAra paDI cUkI che. atyAre te prAkRtanA abhyAsa mATe sarvasAmAnya te grantha thayela che. tene sAMgopAMga abhyAsa karavAthI prAkRta sAhityanA vAMcanamAM saraLatAthI praveza thAya che. tene abhyAsa karyA pachI abhyAsake prAkRtamAM sArI rIte vAMcana karI zake te mATe pAIavinnANakahA, siricaMdarAyacariyuM ane siriusahanAhacariya Adi grantha teozrIe prAkRta bhASAmAM racyA che, je Aje pAya Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka tarIke sArI rIte saMskRta-prAkRta pAThazALAomAM cAle che. A pU. AcAryadevazrI saparivAra vi. saM. 2032 nI sAlamAM mAghamAsamAM zrI zatruMjya tIrthAdhirAja upara nUtana bAvana jinAlayanI pratiSThA prasaMge padhArela, te vakhate mAre teozrI sAthe vizeSa paricaya tha ane pU. AcAryadeva tathA teozrInA ziSyaratna pU. A. zrI vijayacaMdrodayasUrijI ma. zrIe sirirAyazveinA anuvAdanuM kAma mane sepyuM. huM aneka pravRttiomAM khUcela hoI te kArya meM comAsA daramyAnamAM pUrNa karavA karela. paraMtu pUjyazrInI preraNA ane AzIrvAdathI te kArya mahA vada 5nA divaso zarU karI caitra vada panA pUrNa karyuM ane te dareka anuvAdanI ne pUjyazrIe jAte tapAsI saMtoSa vyakta karyo. Aje te grentha paNa chapAI rahyo che. tyArabAda amadAvAda jatAM vacce sojItrAmAM pU. AcAryadeva zrI vijayakastUrasUrIzvarajI ma. zrI kAladharma pAmyA. amadAvAda pahoMcyA pachI teozrInA vyAkhyAnakalAdakSa vidvAna ziSyaratna pU. AcAryadeva zrI vijayacaMdrodayasUrijI mahArAjazrIe siriyasanAhirine anuvAda karavAnuM paNa pUjya dharmarAjA gurudevanI AjJAnusAra mane ja suparata karyuM. te anuvAda pU. svagIya AcArya Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zubhAzIrvAdathI devazrInA zubhAzIrvAdathI vi. sa. 2032 nA divALInA divase pUrNa thayA. ane tenI badhI mATe amadAvAda pU. A. zrI vijayacaMdrodrayasUrijI ma. upara mAkalI ApI. teozrIne tapAsIne turata te mudraNa karavA mATe zrI rajanIkAMtabhAI ne ApI paNa dIdhI, jethI TUMka gALAmAM A anuvAda chapAI gayA. je prAkRta bhASAnA jANanAra nahAya te A anuvAda dvArA paNa paramAtmA zrI RSabhadeva bhagavaMtanuM caritra sArI rIte jANI zakaze. ane rikasanAviyenA abhyAsa karanArA paNa kAI ThekANe samajamAM na Ave, tenA ukela A anuvAdathI karI zakaze. pU. AcAya deve caMdarAyacariya' ane sahanAhacariya' sarala-suedha prAkRta bhASAmAM racela che, sAthe sAthe vyAkaraNane lagatA kartAra, kaNa vagere prayAgA, zabdajJAna, vibhaktinA judA judA pratyeAgA, kALanA prayAgA, preraka-icchAdaka prayogA AdinA jude jude sthaLe prayAga karI saraLa bhASAmAM paNa prAkRta bhASAjJAna meLavanAra mATe ghaNA upakAra karela che. atyAre teA prAkRta vyAkaraNajJAna mATe prAkRtavijJAnapAThamALA, te pachI vAMcana mATe caMdarAyacariya', usahanAhacariya' mukhyapaNe upayAgI thaI paDaDyA che. te pachI AgaLa vadhanArA mATe samarAIkahA, savegargazALA, paumacariya' Adi aneka granthA che. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte svargastha pU. AcAryadevazrIe pitAnuM samagra jIvana jJAna-dhyAnamAM pasAra karI, prAkRtabhASAnA suMdara granthonI racanA dvArA AtmakalyANa karavA sAthe anya cha upara paNa mahAna upakAra karela che. A anuvAda dvArA sAmAnya jane paNa paramAtmAnuM caritra jANuM uttama sAhityanA vAMcana dvArA pitAnuM jIvana uccakoTinuM banAvI, dazana-jJAna-cAritranI ArAdhanA dvArA karmakSaya karI, zIdhrapaNe muktipadanA paramasukhanA bhAgI bane e ja aMtaranI abhilASA. siddhakSetra li. saMghasevaka pAdaliptapura kapUracaMda raNachoDadAsa vAyA vi. saM. 2033 adhyApaka vaizAkha suda 9 zrI jaina sUkSma tattvabodha pAThazALA somavAra tA. 24-4-77 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " artha ? siri usahanAhacariyuM nA racayitA pUjaya AcAryavarya zrI vijayakastUrasUrijI mahArAjane zrama ne zraddhA bharele prAkRta bhASA pratyeno pakSapAta vidha6 jagatamAM cirasmaraNIya banI rahe evo che. tenAM aneka daSTAMtamAM A prastuta caritanI racanA paNa eka ullekhanIya che. kalikALa sarvazrI hemacandrAcAryanA triSaSTi parathI prAkRtamAM suvAcya bane te rIte A carita lakhAyela che. te prakaTa paNa thayela che. prastuta pustaka e prAkRta caritane gUrjara bhASAnuvAda che. prAkRtanA abhyAsIone A upayukta bane ema che. ane zrI RSabhadeva paramAtmAnuM caritra kathAsvarUpe jemane vAMcavuM hoya temane paNa A sundara vAMcana rUpe upagI thAya ema che. samyakRtva prApta thayA pachI AtmAne eka vizeSa abhilASa e paNa rahetA hoya che. mArA divase jinezvara paramAtmAnI kathAmAM pasAra thAo. anyanI kathA mAtra vyathAjanaka hoya che. kevaLa jinavaranI kathA ane temanI jemAM chAyA hoya che, te kathA bAda karIne jinezvaranI judI judI kathAomAM paNa zrI ' kahaSabhadeva paramAtmAnI kathA te vividha rasa ane bhAvathI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAntamUrti vAtsalyavAridhi samayajJa AcArya deva illlllllllllllllllllllllllllllllllllllll fortuninhilifulllllllllllll zrImAna vijayavijJAnasUrIzvarajI mahArAja janma thatA 1947 pATaNa - dIkSA saMvata 1962 jAthAryapada 1991-tha.vAsa 2022 caitra suda 10 khaMbhAta Page #21 -------------------------------------------------------------------------- Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharelI che. svabhAva sundara e kathA mana daIne vAMcavAmAM Ave te vAcakane e kheMcI rAkhe che ke pUrNa karyA vagara te tenI pakaDamAMthI chUTI zakatuM nathI. zrI RSabhadeva paramAtmAnAM caritra ghaNuM lakhAyelAM che. nAnAM-moTAM e caritro ghaNAM kharAM sulabha che. chatAM prastuta pustaka emAM ekane vadhAro kare che evuM vAcakane nahIM lAge. nahIM lAge tenAM mukhya kAraNa e paNa che ke ekanI eka vAta judI judI kahI zakAya che. ne eka rUpe kahevAya te paNa kahenAra ane sAMbhaLanAra rasavALA hoya che tyAre tenI majA vadhatI rahe che. dhanasArthavAhanA bhavamAM samyakatva pAmyA tyArathI AraMbhIne aSTApadaparvata para 108 sAthe mokSe padhAryA tyAM sudhImAM kevaLajJAna gamya anantA prasaMgo banI gayA. tema chatAM matiyutathI jANI zakAya ane varNavI zakAya evA prasaMgo eTalo che ke je vistArathI tene eka eka prasaMgane varNavAmAM Ave, vicAravAmAM Ave, anuprekSAno viSaya banAvavAmAM Ave te vartamAna samayanA AyuSyanI vAta te kyAM rahI, manuSyabhavanuM sAruM gaNAtuM evuM AyuSya paNa ochuM paDe. . A aMge thoDuM darzana karIe te prathama bhava dhanasArthavAhane che. temAM - (1) mahAvidehakSetra, teno pazcima vibhAga tyAM kSitipratiSThita nAme nagara. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) tyAMnI vyavahAranI sthiti, vepAranI vyavasthA, rAjakIya vAtAvaraNuM. (3) temAM dhanasArthavAha, sArthavAhanA guNe, vyAvahArika popakAraparAyaNatA. dhanasArthavAhanI vizeSatA. (4) vasaMtapura javA mATe DhaMDhera, sarva prakAranI anukULatA karI ApavAnuM vacana. (5) AcArya vijayadharmaghoSasUrijI mahArAjanI vasaMtapura javAnI bhAvanA, sArthamAM joDAvA mATe kathana. munivarene AcAra. (6) gya samaye prayANuM. (7) sAthenI musApharI "saba sAtha jagannAtha jevA aneka anubhave. (8) atuonAM parAvartane, varSAnuM Agamana, sAthenuM prayANa aTakI paDyuM. (9) aTavImAM yogya AhAranI durlabhatA. (10) koI zubha samaye dhanasArthavAhane dvArapAlanA sUkata sAMbhaLIne AcAryazrInI yAda. (11) pitAnI pharaja nathI banAvI tethI lajA AvA eka uttama guNa pratyenA bhAvathI jIva ke sundara lAbha meLavI jAya che tenuM zreSTha daSTAMta. (12) ghInuM dAna detAM vadhate jAte bhAlAsane tethI samyakatvanI prApti. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 19 A sarvane judAM judAM dRSTibinduthI vicArIe te keTale vicAra karI zakAya. te vikasita kSapazamavALAne samajavuM kaThina nathI. Ama A caritrane sArI rIte vAMcI-vicArI-vALIne jIve nijanI uttamatAmAM vadhAre kare. ane mekSamArgamAM vegathI AgaLa vadhatA rahe to "siri usahanAhacariya"nA kartA svargamAM paNa prINita thaze. tene gUrjara anuvAda karanArA paMDita kapUracaMdabhAI raNa cheDabhAI vAraiyA pitAnA zramane sArthaka samajaze. ane prakAzaka vagere aneka hAthe AmAM upayukta banyA che. teo sarve zreya mAM sahabhAgI banI ullasita thaze. saM. 2033 vijayadharmadhurandharasUri autra suda 8 soma jaina upAzraya-pAMjarApoLa tA. 28-3-1977. amadAvAda. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrama prathama uddeza pRSTha 1 thI 85 maMgalAcaraNa prathama dhanasA vAhanA bhava dhana sAvAnA vasaMtapura javA vicAra zrI dhama dheAdhasUrinuM Agamana dhana sAthe dharma dhASasUrinuM nagaramAMthI niga mana grISma ane varSA Rtunu varNana aTavImAM nivAsa sAnA duHkha vaDe dhananI ciMtA ane AcAya pAse Agamana AcAya ane dhanasAtha vAhanA vArtAlApa dhanane dhRtadAnathI kheAdhikhIjanI prApti dharmopadeza dhananuM vasa MtapuramAM Agamana bIjo bhava--dhananI yugalika manuSyapaNe utpatti uttarakurUmAM kalpavRkSA trIjo bhava-saudharma devaleAkamAM utpatti 8 11 11 ra 13. 15 16 1 23 23 23 24 24 25 27 30 33 cAthA bhava-mahAbaLa zatabaLanA vairAgya mahAbaLaneA rAjyAbhiSeka, zatabaLanI dIkSA svayaM buddhamaMtrInu ciMtana ane mahAbaLane upadeza sabhinnamatinuM cArvAkamatanuM darzana svayaM yuddha trIe karelI jIvanI siddhi svayaM buddhama trIe kahela rAjAnA pitAmaha ati baLanA dhRttAMta TaLa Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 daDakarAnanA vRttAMta svayaM qhuddhama MtrinuM akALe upadezanuM kAraNa mahAbaLanI dIkSA ane anazana pAMcamA bhava-lalitAMgadeva ane tenI samRddhi svayaM prabhAdevI svayaM yuddha IzAnaka5mAM dRDhadhama nAme deva thayeA nimikA yuga dharamunine kevalajJAna ane temanA upadeza nirnAmikAne samyagdarzananI prApti-anazana karI te lalitAMgadevanI svayaM prabhAdevI thaI lalitAMgadevanAM cyavananAM ciA chaThTho bhava-vAMdha zrImatInA vRttAMta zrImatInu vajra dha sAthe paraNavu sAtamA bhava-uttarakurUmAM yugalika AThame bhava-sodhama devalAkadeva navamA bhava-jIvAnada vaidya jIvAnaMda vagere cha mitroe karelI muninI cikitsA jIvAnada vagere mitronuM saspeMyama grahaNa dezamA bhava-acyutadevalAkamAM utpatti agyAramA bhava-vajranAbha cakravatI vasena tItha kara thayA ane vajranAbha cakravatI vajranAbha AdinI dIkSA labdhionu` varNana vajranAbhanuM vIzasthAnaka vaDe tIrthaMkara nAma nikAcita karavuM marame bhava-sarvAsiddha vimAnamAM uttpatti 41 42 43 44 47 48 49 51 55 56 58 59 64 17 }7 te Fe 73 73 54 75 78 79 sara 85 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 87 90 94 1 0 0 1 02 dvitIya uddeza pRSTha 85 thI 176 kulakaranI utpatti sAgaracaMdra sAgaracaMdranuM udyAnamAM gamana ane priyadarzanAnuM rakSaNa caMdanadAsanA putrane upadeza sAgaracaMdrane priyadarzana sAthe vivAha azakadattanuM ekAMtamAM priyadarzanAne maLavuM sAgaracaMdranI sAthe azokadattanI vAtacIta sAgaracaMdra AdinuM maraNa pAmI yugalikapaNe UpajavuM kALacakranuM svarUpa sAta kulakare-prathama kulakara vimaLavAhana bIje kulakara-cakSumAna trIje kulakara-yazasvI cotho kulakara-abhicaMdra pAMcamo kulakara-prasenajita chaTTho kulakara-marudeva sAtame kulakara-nAbhi RSabha prabhunuM cyavana marudevAne nAbhirAjA ane Ikoe kahela svapnaphaLa garbha prabhAvaH RSabha jinane janma 56 dikukamArikAoe karela janmotsava . saudharmAdhipatinuM jinane laIne meru parvata para gamana IzAnendra AdinuM meru upara Agamana acyatenTe karela abhiSeka mahatsava saudharmendra karela abhiSeka mahotsava Ike karelI jinezvaranI stuti 10 3 103 104 1 5 105 105 107 111 1 17 124 128 132 134 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 nadIzvaradvIpamAM IMdrAdike karela aSTArTUinakA mahAtsava RSabhanAma ane vazanI sthApanA jinanA atizayA ane devA sAthe krIDA jinezvaranA dehanAM lakSaNA prabhunu devAe karela saMgItanuM jovu IMdra karelA vivAhanA prastAva maMDapanuM varNana apsarAee sumaMgalA ane sunaMdAne taiyAra karavI prabhunA vivAha mahAtsava bharataAdiputronI utpatti IMdre karela jinezvaranA rAjyAbhiSeka vinItAnagarInu nirmANu jinezvaranA rAjyanAM aMgAnA saMgraha agninI utpatti zilpakalA AdinuM kathana jagatpatinI rAjyavyavasthA prabhunuM vasatAtsavanuM nirIkSaNa RSabhadevaprabhune vairAgya leAkAMtika devAnI prAthanA tRtIya uddeza pRSTha 177 thI 254 RSabhadevaprabhunuM bharatane rAjyadAna sAMvatsarika dAna RSabhadevaprabhunA dIkSA mahe|tsava kaccha-mahAkaccha vagerenI dIkSA RSabhaprabhu ane anya muniene AhAranI aprApti kaccha-mahAccha AdinI ciMtA 137 138 140 142 146 148 149 151 154 153 161 162 163 165 166 168 169 173 175 177 179 180 185 186 187 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 nami-vinaminuM Agamana prabhu pAse nami-vinaminI rAjyanI mAgaNI ane dharaNendranu Agamana 191 194 nAgarAje mi-vinamine vidyAdharAnuM akSaya ApavuM baitADhapa ta vidyAdharAnI maryAdA 195 197 RSabhaprabhunI prathama bhikSA--zreyAMsakumAranuM prathama dAna 199 prabhunuM bahalI dezamAM gamana-bAhubalInuM vaMdana mATe Agamana 29 svAmIne na jovAthI bAhubalInA pazcAttApa RSabhadeva svAmIne kaivalajJAnanI utpatti 213 215 218 224 225 samavasaraNa IMdra karela prabhunI stuti marudevAnA vilApa bharatarAjAne svAmInA kaivalajJAnanI utpatti ane cakraratnanI utpattinuM ekIsAthe nivedana marudevA sAthe bharatanu svAminA vaMdana mATe Agamana marudevAnA mekSa bharatarAjAe karelI jinastuti prabhunI dezanA ane saMsAranuM svarUpa samyagdarzananuM svarUpa RSabhasena AdinI dIkSA prabhunA yakSa, yakSiNI, vihAra ane atizaya caturthAM uddeza rR. 255 thI 342 cakrapUjana bharatarAjAnuM digvijaya mATe prayANu cakravatI nAM ratnA 190 228 229 230 231 233 237 24 253 255 257 258 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra74 286 288 200 302 diyAtrAmAM mAgadhatIrthane adhikAra 262 >> varadAmatIrthane adhikAra 270 prabhAsatIrthane adhikAra kRtamAla devane adhikAra 278 siMdhunadInA sAme kAMThe rahela zleSTha upara vijaya 279 tamistrAguphAnA dvAranuM uddaghATana 283 . maNiratna-kAkiNIratnanuM varNana 284 unmajJA-nimagnA nadI guphAmAMthI bahAra nirgamana uttara bhAratamAM bhilo upara virya senApatinA azvanuM varNana himavaMtagiri kumAra devane vijaya ane RSabhakUTa upara ' nAmanuM Alekhana nami-vinami vidyAdharane jItAvavuM . strIratna 3 07 gaMgAdevI ane nATrayamAladeva upara vijaya navanidhio ayodhyAmAM praveza mahatsava bharatane mahArAjyAbhiSeka 323 cakravatInI samRddhi suMdarInI dIkSA 328 bharatezvare karelI stuti suMdarIe karelI prArthanA , bharatarAjAnuM aTuThANuM nAnA bhAIo tarapha dUtonuM mekalavuM teonuM prabhu pAse Agamana 335 prabhune upadeza-teonI dIkSA 3 39 aMgArakArakanuM dRSTAMta 340 304 0 0 cha chacha cha ja 0 0 0 315 727 333 334 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 pAMcama uddeza rR. 343 thI 427 "" bAhubali taratlR dUtanuM mekalavu dUtanI bAhubalI sAthe vAtacIta suvegadUtanuM sabhAmAMthI nigamana vinItAmAM Agamana bharatanI maMtrIe sAthe vicAraNA bharatanuM saMgrAma mATe prayANa bAhubalinuM saMgrAma mATe prayANu bharata-bAhubalinI sainyavyavasthA ane sainyanuM yuddha mATe sajja thavu yuddhanA prAraMbhamAM jinezvaranuM pUjana yuddha nivAravA mATe deveAnu Agamana bharatanu sainya AgaLa khaLapradarzana bharata bAhubalinuM daSTipramukha yuddha bharatanuM cakramAyana chaThTho uddezA pR. 428 thI 516 miracInuM vaiSaparivata na kapila rAjaputranuM Agamana RSabhasvAmInA atizaya aSTApadanuM varNana samavasaraNa indrakRta RSabhajinanI stuti bharatanuM zrAvAne bhAjana Apavu bhagavaMta pratye bharatarAjAnI pRcchA ajitanAtha Adi 23 tIrthaMkarAnu svarUpa cakravatI e vAsudeva-prativAsudeva--baLa deva 345 348 360 36 . 368 372 374 301 378 383 389 402 404 415 428 431 433 436 438 442 45ra 457 457 46 465 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 471 45. 478 478 485 489 prabhunuM zatruMjayatIrthamAM Agamana puMDarIkagaNadharanuM nirvANa bhagavaMtane parivAra RSabhadeva prabhunuM nirvANa nirvANu mahatsava aSTApada upara bharate karAvela siMhaniSadyA jinaprAsAda covIza tIrthakaronI stuti bharatanuM ayodhyAnagarImAM gamana bhAratanA bhogo bhAratane ratnamaya ArIsAhamAM kevalajJAnanI utpatti bhAratanuM ciMtana anuvAdakAranI prazasti 597 565 507 589 51 516 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. pa. pU. gurudeva zrImAnA * viracita, prakAzita, sa`pAdita prerita pustaka 1. prAkRta vijJAna pAThamALA 2. pAIa vinnANu kahA bhA. 1 3. pAIe vintANu kahA bhA. 2 4. siri saha nAha cariya 5. prAkRta rUpamALA 6. siricaMdarAya cariya 7. taraMgavaI tara galeAlA 8. karuNarasa kadu'baka 9. lakSmI sarasvatI saMvAda 10. vijJAna kathAe bhA. 1 11. vijJAna kathAe bhA. 2 12. abhidhAna ciMtAmaNI kASa 13. catuvi Mzati stava vRtti 14. paMca parameSThI namaskAra vRtti 15. jIna sneAtra kASa 16. vItarAga teMtra 17. jJAtaputra zramaNa bhagavAna mahAvIra 18. pIstAlIza Agama paricaya 19. hariyALI sa`caya (prAkRta) 99 29 29 (prAkRta abhyAsI mATe) (prAkRta) 99 "" ,, 14 (gujarAtI) 1 thI (gujarAtI) 55 thI 108 20. surata zAhapuranuM jina maMdira 21. surata royadapurA derAsaranAM citrAnA paricaya X * 7: varasanA janmadinanA maMgala prasa Mge bhArata tema bhArata bahAranA 300 vidvAnA, yunivarsi TIe, jJAnabhaMDArI, muni bhagavAne guruguNa saMbhAraNA nimitte 4500 uparAMta pustaka bheTa Apela hatA. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTA mAnavanAM. moTA mana 66 amene 5. pU. AcArya ma. zrI vijaya caMdrodaya sUrIzvarajI mahArAje jaNAvyuM ke pUjyapAda dharmarAjA gurudevazrImAna vijaya kastUrasUrIzvarajI mahArAja racita. siri sahunAha cariya'nA gurja rAnuvAda chapAI rahyo che. paNa amAruM vizeSa dhyAna tA te rIte dAyu ke, pUjyapAdazrInI e kRtimAM prAraMbha ane aMtamAM khe vArtAnA ullekha karI. granthakArazrIe peAtAnA meATA mananA eka umadA paricaya karAvyeA che. pUjyapAdazrI teozrInA paramatAraka gurudeva zrImAna AcAya mahArAja zrI vijaya vijJAnasUrIzvarajI mahArAja sAthe zrI gADIcha upAzrayamAM ke je upAzrayanA jirNoddhAra thatAM prathamavAra ja pa. pU. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zAsanasamrATa tapAgacchAdhipati AcArya mahArAjadhirAja zrImad vijaya nemisUrIzvarajI mahArAjanA parivAra paikInA prathamavAra ja vi.saM. 2016mAM cAturmAsa karyuM hatuM. zAsana prabhAvanAnAM anekavidha kAryonI hAramALAthI yazasvI banela te cAturmAsane dharmarAjA pU. AcArya mahArAjazrIe tene granthastha karI amaratva apAvyuM che. svAdhyAyamagna pU. AcAryazrI vijaya kastUrasUrIzvarajI mahArAje guru AjJAthI eka viziSTa grantharacanAne muMbaI zrI mATuMgA jaina mu.pU. tapagaccha zrI saMghanA upAzrayamAM potAnA dharmamitra upAdhyAya zrI mera vijayajI gaNI tathA potAnA pradhAna ziSya paMnyAya zrI yazobhadra vijayajI gaNIne mATe prAraMbha karyo. ane te A granthane muMbaInA zrI goDIjI upAzrayamAM vi. saM. 2016nA cAturmAsamAM zrI geDIjI pArzvanAtha bhagavaMtanA sAMnidhyatAmAM pUruM karyo. A hakIkatane khyAla jyAre amane vi. saM. 2033mAM granthakAranA AjIvana caraNasevaka pU. A. mahArAja zrI vijaya caMdrodayasurIzvarajI mahArAje Apyo tyAre amo sarvane khUba AnaMda thaye ke granthakAre potAnI grantharacanAmAM potAnA udAramanane UMce paricaya ApyuM che. prakAranI nikhAlasatA, upakArIonuM sadA ciMtana tema pitAnA amIyajana paratvenuM vAtsalya tathA prAcIna paddhati anusAra grantha Alekhanane prAraMbha tema. pUrNAhuti ema bannenA aitihAsika satyanuM rakSaNa karavA keTaluM lakSya rAkhyuM che ? te vicAra AvatAM teo pUjyazrInA e grantharAjane prakAzita karavAmAM amo amArI pharaja ane kRtajJatA samajIe chIe, Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 ane te moTA mAnavanA meTA manane vaMdanA karIe chIe. mumukSuo ! bhagavAna zrI RSabhadeva prabhunA A caritrane vAMcI prabhudeva tema granthakAra mahAtmAnI jema RjutA keLavavA udyamazIla bane e ja manISA, zrI vijayadeva sUrasaMgha zrI goDIjI pArzvanAtha jaina derAsara muMbaI. zrI mATuMgA jaina zve. mU. pU. tapagaccha zrIsaMgha muMbaI Page #37 -------------------------------------------------------------------------- Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramapUjaya prAkRtavizArada siddhAntamahodadhi AcArya deva zrI vijayakastUrasUrIzvarajI mahArAja janma vi. mAM. 1957 dIkSA vi. saM. 1976 AcAryapada vi. saM. 2001 svargavAsa vi. sAM. 2032 pASa vada 1 amadAvAda phAgaNa 3 mevADa phAgaNa suda 4 burAnapura vaizAka nada 14 sAjItrA Page #39 -------------------------------------------------------------------------- Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OM namo arihaMtANaM // || namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIravaddhamANasAmissa // namo paramaguruvarAya riyasirivijayane milUrosara-- sirivijayavinnANasUvirANaM // AcArya zrI vijayakastUrasUriviracita siriusahanAhacariyaM nA gUjara anuvAda zrI RSabhanAtha caritra Page #41 -------------------------------------------------------------------------- Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama uddeza maMgalAcaraNa jayau sa usahajirNido, bhavabhayabhIyANa bhavvasattANaM / harai bhayaM jo niccaM, kiccA varadhammasattANaM // 1 // saMsAranA bhayathI bhaya pAmelA bhavya prANIonA bhayane haMmezAM zreSTha dharmarUpI rakSaNa karIne je dUra kare che, te traSabhajinendra jayavaMtA varto. 1 sirisaMtijiNanAho, sura-asuraniyarasugIyaguNagAho / sai pasamarasanimaggo, deu mamaM saMtiparamapayaM // 2 // sura ane asuronA samUhe jemanI guNagAthA gAI che evA ane haMmezAM prazamarasamAM nimagna zrI zAMtinAtha jinezvara mane zAMtirUpa paramapadane Ape. 2 vasudevataNayagavvaya-jalanihi-mahaNa-surasela-sAriccho / rAImai-maNasAyara-hariNako jayau Nemijino // 3 // vasudevanA putra-kRSNanA gavarUpa samudrane mathana karavAmAM meruparvata samAna, rAjamatinA manarUpI samudrane ullAsa pamADavAmAM caMdrasamAna zrI neminAtha jinezvara jayavaMtA varto. 3 bhavatAvataviyasatte, chAhi kAuM va sgphnncchtto| ... vigdhaharanAmamato, pAsajiNido sivaM dijjA // 4 // Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra saMsAranA tApathI tapta thayelA prANuone chAyA karavA mATe jANe sAta phaNArUpa chatravALA, vidanane dUra karanAra nAmarUpI maMtravALA zrI pArzvanAtha jinezvara mekSa Ape. 4 vaMde vIraM vIraM jalahijalagahIramamaragiri dhIraM / kammarayaharasamIraM, bhavadavadahaNa-pasamaNa-NIraM // 5 // vIra, samudranA jaLa samAna gaMbhIra, meruparvata sarakhA dhIra, kamarUpI rajane dUra karavA mATe vAyu samAna, saMsArarUpI dAvAnaLane zAMta karavA jaLa samAna zrI vIrajinezvarane huM vaMdana karuM chuM. paNa sesA vi jayatu jiNA, bhaviyajaNamaNanayaNappasaNNagarA / jevi namirahiyayapauma-sahassakiraNA. sivaM pattA // 6 // bhavyajanonA mana ane netrane prasanna karanArA, namaskAra karanArAnA hRdayarUpI kamaLane vikasvara karavAmAM sUrya samAna, jeo mekSane pAmyA che, evA bAkInA jinezvare paNa jayavaMtA dhareM. 6 jiNavaravayaNunbhUyA, sanbhUapayatthakatthaNe .niuNA / atthasamattasarUvA, sarassaI deu bohaM me // 7 // jinezvaranA mukhamAMthI utpanna thayelI, sadbhUta padArthane kahevAmAM nipuNa, samasta athavarUpa dhAraNa mane bodha Ape. 7 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha yatri ikArasavi gaNahare, goyamapamuhe guNagaNasaMjutte / baMdAmi te vi pujje, jANa pasAyA suyaM hAi ||8|| guNagaNathI yukta, pUjya evA te gautama vagere agyAre gaNadharAne huM vaMdana karuM chuM, jeenI kRpAthI zruta thAya che. 8 aNNe viya guNagaruA, caudasa-dasapuvviNo'ttha AyariyA / majjha sa pasIejjA, amohavayaNA jugappavarA ||9|| khIjA paNa guNavaDe zreSTha, amegha vacanavALA yugapradhAna caudapUrvI ane dazapUrvI AcAryoM haMmezAM mArA upara prasanna thAo. 9 vIrajiNIsarasAsaNa - pahAvagA suyapahAvasaMpuNNA / je aNNe AyariyA, te me nANappayA hotu // 10 // ma vIra jinezvaranA zAsananI prabhAvanA karanArA, zrutanA prabhAvathI saMpUrNa evA je anya AcAryo che te mane jJAna ApanArA thAo. 10 sirihemacaMdasUrI, savvaNNusamo jayammi jo jAo / jAsa tisaGicariyaM, jae pasiddhaM virAus || 11|| '' zrI hemacaMdrasUri ke je jagatmAM sajJa samAna thayA che, jemanu' jagatmAM prasiddha triSaSTi zalAkApuruSa caritra zAle che. 11 taggayabhAve givhia, pAiabhAsAnibaddhameyaM hi / boplAya--meda--pariya--jJasamadALa mad deOM / / Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra temAM rahelA bhAvone grahaNa karIne, upAdhyAya zrI meruvijaya ane paMDita zrI yazobhadravijaya mATe A prAkRta bhASAmAM racyuM che. 12 jayau sirinemisarI, uddhAragaro kayaMbatitthassa / tavagacchabhUsaNaM me, pahAvago sAsaNe pagurU // 13 // kadaMbagiritIrthane uddhAra karAvanArA, tapagacchanA AbhUSaNarUpa, zAsanaprabhAvaka zrI vijayanemisUri ke jeo mArA praguru che te jayavaMtA varto. 13 vacchallavArihI me, viNNANagurU jaeu sarivaro / jAsa suhAdiTThIe, mando vi samatthao jAo // 14 // vAtsalyavAridhei mArA guru zrI vijayavijJAnasUrivara jayavaMtA varto, jemanI zubhadaSTithI manda e paNa huM samartha tha chuM. 14 katthUrAyarieNaM viraiyameyaM mahApurisacariyaM / jAva caramajiNatitthaM, tAva jayau bhaviyabohagaraM // 15 // AcArya zrI kastUrasUrie A mahApuruSacaritra racyuM che, te jyAM sudhI caramajina zrI vIrabhagavaMtanuM tIrtha rahe tyAM sudhI bhavyajanene baMdha karanAra A caritra jayavaMtu varte. 15 . Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra mahApuruSacaritrane upakrama aha Ae osappiNIha, usahAi-vIrapajjatA / titthayarA cauvIsa, bAraha bharahAiNo cakkI ||16|| paDiviNhuNA ya nava nava, baladevA kesavA ya naravasahA / nAyA uttamapurisA, tikri--saravA, musiddhA ||xbA tesi paDhamaM vucchaM, jiNavara - vasahassa terasabhave ya / sammadaMsaNalAhA, sivapayasaMpattipajjataM // 18 // have A avasarpiNImAM RSabhadevathI vIra pata cAvIza tIrthaMkarA, bharata Adi bAra cakravatio, nava prativAsudeva, nava aLadeva ane manuSyeAmAM vRSabha samAna nava vAsudeva ema tresaTha sakhyAmAM suprasiddha uttama puruSo thayA che, temAM prathama zrI RSabhadeva jinezvaranA samyagdananA lAbhathI zarU karIne meAkSapadanI prApti sudhInA tera bhavAne kahIza. 16-17-18 RSabhacaritramAM prathama dhana sAkSvAhanA bhava valayAkAre rahelA asaMkhya dvIpa ane samudrothI vIMTaLAyelA, eka lAkha ceAjana pramANa laMbAI-paheALAIvALA, kAMika adhika traNa lAkha ceAjana (316227 ceAjana)nI paridhivALA ja budvIpa nAme dvIpa che. gaMgAsiMdhu Adi mahA-nadIe, bharata Adi sAta kSetrA, himavata Adi cha varSadhara patAthI ala'kRta evA te dvIpanA Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kaSabhanAtha caritra L madhya bhAgamAM nAbhi je lAkha pejana pramANa UMce, traNa mekhalAthI vibhUSita, cAlIza cIjana UMcI cUlikAvALa, jinacaityathI maMDita suvarNa-ratnamaya meruparvata che. tenA pazcima videhamAM pRthvIrUpI strInA AbhUSaNarUpa kSIti-pratiSThita nAme mahAnagara hatuM. te nagaramAM moTI vRddhivaDe zobhata, devendrasamAna, dharmakAryamAM haMmezAM sAvadhAna e prasannacaMdra nAme mahArAjA hatA. te ja nagaramAM dhana nAme sArthavAha hatuM, te nadIonuM sthAna jema samudra hoya tema saMpattionuM sthAna hatuM, tenI lakSmI paNa caMdranI kAMtinI jema ananya sAdhAraNa ane paropakAra e ja che eka phaLa jenuM evI hatI. te audArya, gAMbhIrya ane zairya Adi guNethI yukta sarvajanone sevanIya hato. ghana sArthavAhane vasaMtapura nagaramAM javAno vicAra teNe eka vakhata moTA kariyANA laIne vasaMtapura nagaramAM javA mATe vicAra karyo. tethI te dhana sArthavAhe AkhA nagaramAM paTaha vagaDAvIne nagaravAsI lokone A pramANe udgheSaNA karAvI ke-"A dhana sArthavAha vasaMtapura nagare jaze, je lokonI tyAM javAnI IcchA hoya, te sarva emanI sAthe cAle, te jemanI pAse pAtra nahi hoya tene pAtra Apaze, vAhana nahi hoya tene vAhana Apaze, sahAya nahi hoya tene sahAya Apaze, bhatA rahitane bhAtuM Apaze. mArgamAM paNa cAra, siMha Adi kara Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra prANIonA samUhathI sahagAmI bAMdhavanI peThe durbala ane maMda evA sarvenuM pAlana karaze." te pachI zubha muhUrta sadhavA strIoe karyuM che maMgaLa jene evo rathamAM besIne nagaranI bahAra prasthAna karyuM. te vakhate prasthAna samayanA bherIno zabda sAMbhaLavAthI vasaMtapura nagara tarapha janArA sarve loko tyAM AvyA. - zrI dharmaghoSasUrinuM Agamana e vakhate AcArya saMbaMdhI guNagaNuthI alaMkRta zrI dharmaghoSa nAme sUripuMgava sAdhucaryAvaDe vihAra karatA, dharmopadeza ApavA vaDe pRthvIne pavitra karatA sArthavAhanI pAse AvyA. dhana sArthavAha paNa tapanA tejathI sUryanA jevA dIpatA te AcAryavarane joIne saMbhrama sahita UThIne be hAtha joDI, caraNakamaLane vaMdana karIne temane AvavAnuM kAraNa pUchayuM. sUrivare kahyuM ke "ame tamArI sAthe vasaMtapura nagare AvIzuM." te sAMbhaLIne sArthavAha kahe che ke "he bhagavaMta! sAme jaIne vaMdana karavA lAyaka evA tame che, AthI avazya mArA sAthenI sAthe Avaze." ema kahIne pitAnA rasoIyAne kahe che ke-"A AcAryavarya mATe azana-pAna Adi tamAre haMmezAM karavuM. A pramANe sAMbhaLIne AcArya kahe che ke-"amane munione potAnA nimitte kareluM, karAveluM, ke anumati Apela anna Adi Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zrI RSabhanAtha caritra kapatuM nathI, vaLI he sArthavAha! zrI jinezvaranA zAsanamAM vAva-kUvA-taLAva ane nadI AdimAM raheluM zastrathI haNAyA vagaranuM pANI paNa niSedhyuM che. ame mAdhukarI vRttithI AhArane gaveSanArA chIe, tethI enAthI saryuM. kahyuM che ke-- "mahugArasamA buddhA, je bhavaMti aNissiA / nAjuliyA vaMtA, te yuvati sAduLo" || 2 "madhukara samAna, buddha, nizrA vagaranA, judA judA piMDamAM rata, ane dAMta hoya che, tethI te sAdhu kahevAya che."1. * e vakhate kaIka mANase sArthavAhanI AgaLa pAkI kerIothI bharelo eka thALa mUkyo. tethI haSathI pulakita manavALo sArthavAha munIzvarane kahe che ke-"he bhagavaMta! A phaLe grahaNa kare ane mArA upara anugraha kare." AcArya kahe che ke "zastrathI upahata na thayela hoya evA AvA prakAranA phaLa vagere amane sparzavA paNa na kape, to khAvA kevI rIte kape ?' sAdhuonA AcAranA guNathI raMjita thayela dhana kahe che ke-"aho ! zramaNapaNAnuM pAlana duSkara che. amArI jevA pramAdagrasta cha vaDe eka divasa paNa pALavuM azakya che. AthI pUjyazrIne je kalpI zake evuM haze te ApIza. mArA upara prasanna thAo. Apane anukULa hoya te rIte mArI sAthe Avo." ema kahIne munIzvarane Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 11 namaskAra karIne javA mATe rajA ApI. te pachI sA vAha caMcaLa gheADAe vaDe, UMTA vaDe, baLado vaDe ane vividha vAhaneA vaDe, meATA taraMgA vaDe jema samudra nIkaLe tema nIkaLyeA. dhana sAthe dhama dhASa AcAryanu' nagaramAMthI nimana have sAdhupaNAnA mULaguNu ane uttaraguNathI yukta munivaro sAthe AcAya puMgava paNa tenI sAthe cAlyA. sAnI rakSA mATe te dhana hamezAM AgaLa ane tenA mitra mANibhadra pAchaLa cAle che. anne paDakhe vividha zastrAne dhAraNa karanAra adhArAhI subhaTA vaDe rakSA karAtA, zastradhArI ArakSakA vaDe cAre tarapha vIMTAyelA, vamaya pAMjarAnI vacce rahelA hAya tema te sAthe mArga mAM jatA hatA. A pramANe nina ane zrImaMteAnu' samabhAve ceAga ane kSema karatA dhana sarvane sAthe niviMdane laI jatA hatA. A pramANe sa leAkeA vaDe prazaMsA karAtA te dhana divase divase sUryaMnI jema prayANa karatA hatA. keTalAka prayANa gayA pachI pathikajaneAne bhaya karanAra bhayaMkara, atipracaMDa, sarAvara ane nadIonA pANIne sUkavI denAra grISmaRRtu AvI. grISma ane varSARtunu vana sUrya paNa agni varSAve evA Atapane vistAre che. atyaMta dussaha pavana vAya che, tIvra AtapathI pIDA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zrI SaSanAtha caritra pAmelA sAthenA musAphare dareka vRkSa AgaLa besatA, dareka parabamAM praveza karatA, pANuM pI-pIne ALoTatA hatA, sUryanAM tapAvela leha sarakhAM pracaMDa kiraNo vaDe mINanA pIMDanI jema zarIre paNa ogaLI jatAM hatAM. AvA prakAranA grISmakALamAM sArthanA leke palAza, tAla, hiMtAla, kamalinI ane keLanA pAMdaDAM vaDe paMkhAo karIne ghAmathI utpanna thayela zramane dUra karatA hatA. te pachI grISmakALanA sthiti chedane karato ane pravAsIonA gativicchedane karate meghAcchAdita varSAkALa Age. kSaNavAramAM megha paNa dhArAvRSTi karato, rAkSasanI mAphaka trAsa utpanna karate sArthanA musApharo vaDe jovA. te megha uMbADiyAnI jema vAraMvAra vIjaLIne bhamAvata, bALaka jevA musApharone trAsa pamADate, muzaLa pramANa jaLadhArA vaDe varasavA lAge. pANInA pravAhe pRthvImAM sarva UMca-nIcane sarakhuM karI dIdhuM. ghaNe kAdava thavAthI mAga paNa durgama thaze. eka gAu se jana je thaze. pravAsIleka DhIMcaNa sudhI na kAdava lAgavAthI dhIme dhIme cAlavA lAgyA. gADAMo paNa kAdavamAM kheMcavA lAgyAM. UMTa paNa pagamAM khalanA pAmIne pagale pagale paDavA lAgyA, te vakhate dhana sArthavAha mArgonuM durgamapaNuM joIne te mahATavInI madhye paDAva karIne rahyo. aTavImAM nivAsa sAdhuo sAthe AcArya bhagavaMte paNa mANibhadre Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra matAvelA jaMturahita bhUmitalavALA jhUpaDIrUpa upAzrathamAM nivAsa karyAM. tyAM sAlAka ghaNA hovAthI varSAkALanA dvIdha paNAthI sattuM bhAtu ane ghAsa vagere khUTI gayAM. tethI te sAtha leAkeA malina vastravALA tApasanI jema kSudhAthI pIDA pAmelA kaMdamUla ADhi khAvA lAgyA. sAvAsI leAkeAnuM svarUpa jANIne mANibhadre sAMjanA samaye dhana sA vAhanI AgaLa jaNAvyuM. sAlAkanAM du:kha vaDe dhananI ciMtA ane AcA pAse Agamana 13 sAlAkanA du:khazravaNathI ciMtAtura thayelA sAvAhane rAtrimAM nidrA paNa na AvI. rAtrinA chellA prahare nimaLa cittavALe azvazALAnA paheregIra A pramANe elcA-- "pattajaso Nu savvattha, mao vi visamaM dasa / sAmI bandALa pAna, hivabAmo! mo" zA "sava ThekANe yaza prApta karanAra amAsa svAmI. viSamadazA pAmyA chatAM paNa svIkAra karelAnuM pAlana kare che, te oAya che!" 2 A sAMbhaLIne mArA svAmAM atyaMtta duHkhita kAIka ahI che ? jethI huM AnA vaDe upAlaMbha apAze. chuM." A pramANe teNe vicAra karyAM * are ! jANyu - akRta-akAti-ane ananumata pAsu* ziznamAtrathI ASiddha karanArA dhama dhodha thAya. mArI sAthe AvyA. :: Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrI RSabhanAtha caritra che. jeo kaMdamULa ane phaLa vagerene kyAreya sparzatA nathI. hamaNuM duHkhita sArthamAM teo che. teone mArgamAM je kArya hoya tene svIkAra karIne mArI sAthe lAvyo chuM. Aje ja teo smRtipathamAM AvyA. jaDa evA meM zuM karyuM? vacanamAtrathI paNa Aja sudhI meM ucita na karyuM. Aje have te sUripuMgavane mAruM mukha kevI rIte batAvIza? te paNa haju ya teonA mukhakamaLane joIne pitAnA aparAdhe dhoIza. sarvatra IcchArahita vRttivALA teone mArI sAthe zuM karavAnuM che? A pramANe ciMtana karatAM, munidarzana karavAmAM utsuka cittavALe thatAM sUryodaya thayo. pavitra vastrathI vibhUSita thaI mukhya mANaso sAthe dhana AcAryanA upAzrayamAM AvyuM. aMdara praveza karatAM teNe pApasamudranA maMthanadaMDa jevA, mokSanA mArga jevA, dharmanA sabhAmaMDapa jevA, kalyANa saMpadAnA hAra jevA, mekSanI IcchAvALAne kalpavRkSa jevA, saMghanA alaMkAra jevA, mUrtimaMta Agama jevA, tIrthakara jevA dharmaghoSa munIzvarane joyA. - tyAM keTalAka sAdhuo dhyAnAdhIza che AtmA jene evA keTalAka maunavratavALA, keTalAka kAtsargamAM rahelA, keTalAka Agama bhaNavAmAM tatpara, keTalAka vAcanA ApavAmAM tatpara, keTalAka guruvaMdana karatA, keTalAka dharmakathA karatA, keTalAka zrutajJAnanA udezaka, keTalAka zrutanI anujJA ApatA ane keTalAka tane kahetA evA munione teNe joyA. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra te dhana, AcAryanA caraNakamaLane namIne anukrame sAdhuone paNa vaMdana kare che. munIzvara paNa tene pApano nAza karanAra "dharmalAbha Ape che. AcArya ane dhana sArthavAhane vArtAlApa te pachI AcAryanA caraNakamaLamAM rAjahaMsanI mAphaka besIne kahevAnI zarUAta kare che ke he bhagavaMta! te vakhate sAthe AvavA mATe AmaMtraNa karatI vakhate meM phogaTa ja saMbhrama batAvyuM, kAraNa ke te divasathI AraMbhIne Aja sudhI meM ApanAM darzana karyA nathI ane Apane meM vAMdyA nathI, ane kyAre ya anna-pANI ke vastra vagerethI Apane satkAryA nathI. mUDha evA meM zuM karyuM ke jethI pUjya--evA Apane meM avagaNyA? he bhagavaMta mArA A pramAdAcaraNane tame kSamA kare. mahApuruSe pRthvInI jema sarva sahana karanArA hoya che." - AcAryazrIe kahyuM ke amane mArgamAM duSTa zikArI pazuo ane cera vagerethI rakSA karatAM te zuM karyuM nathI ? vaLI tArA ja sAthenA loko prAsuka, ka95nIya, ucita anna-pAna Ape che, tethI amAru sarva kArya thAya che, kaI prakAranI nyUnatA nathI. tethI he zuddhAzaya ! tuM kheda kara." na sArthavAha kahe che ke uttama puru guNane ja jue che, tethI tame Ama kahe che. AthI huM potAnA pramAdathI Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra lajajA pAmuM chuM. mArI upara kRpA karIne sAdhuone Aja ghare mokale, jethI IcchA mujaba AhAra ApuM." AcArya kahe che ke vartamAnayoga vaDe jevA prakAranI bhikSA munione kape che, te te tuM jANe che." dhana "je nizca upakAra karaze te ja huM ApIza." ema kahI namIne pitAnA AvAse gaye. tenI pAchaLa ja be sAdhu dhananA AvAse gayA. te vakhate tenA gharamAM nasIba cage kAMIpaNa kalpI zake tevuM na hatuM, tethI ahIM tahIM tapAsa karatAM pitAnA zuddha hRdayanI jema ghI jeyuM. tamane A kape" ema kahIne "kape e pramANe bolatAM sAdhunA pAtramAM sarva thI ApyuM. dhanane dhRtadAnathI bedhibIjanI prApti huM dhanya chuM, kRtapuNya chuM', e pramANe vicArato te munionA caraNene name che, munio paNa sarvakalyANanI siddhimAM siddhamaMtra samAna dharmalAbha ApIne tyAMthI nIkaLyA. A pramANe dhana sArthavAhe te vakhate ghatadAnanA prabhAve atinirmaLa bhAvavizuddhi vaDe mekSavRkSanA bIja samAna atidurlabha baSibIja prApta karyuM. dharmopadeza rAtrie munionA upAzrayamAM jaIne Azayane praNAma karIne AgaLa beThe te vakhate dharmaghoSasUrIzvara sava sarakhA kavavi ke dezanA Ape che Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 'dhammo maMgalamukiTTha, dhammo sggaavvggo| dhammo saMsArakatArU-laMghaNe maggadesI // 3 // . dharma e utkRSTa maMgaLa che, dharma e svarga ane mokSane ApanAra che, dharma e saMsArarUpI aTavInuM ullaMghana karavAmAM mAgadezaka-bhemiyA jevuM che. 3 dharmathI rAjA thAya, dhamathI vAsudeva, baLadeva, cakavati, deva ane indra thAya che. dhAmathI zaiveyaka ane anutaramAM mahamiMdrapaNuM pAme che, e dharmathI zuM zuM siddha thatuM nathI? kahyuM che ke-- saggo tANa gharaMgaNe sahayarA, savyA suhA saMpayA, sohaggAiguNAvalI virayae, savvaMgamAliMgaNa; saMsAro na durUttaro sivasuhaM, pattaM karaMbhoruhe, je samma jiNadhammakammakaraNe, pati uddhArayA // 4 // jeo sArI rIte jinadharmanAM kAryo karavAmAM uddhAraka hoya che, teone gharaAMgaNe svarga che, sarva zubha saMpatti sAthe rahenArI che, tene saMsAra duruttara nathI, mokSasukha tene hastakamaLamAM prApta thayuM che. 4 te dharma dAna-zIla-tapa ane bhAvanA bhedathI cAra prakAre che. tyAM zAnadAna, abhayadAna ane dharmopagraha dAna vaDe traNa prakAre kahyo che. bhavya jIvone mepadeza vaDe Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zrI RSabhanAtha caritra ane jJAnanAM sAdhana ApavA vaDe jJAnadAna kahyuM che. jJAna vaDe jIva hita-ahita, jIva-ajIva Adi navatattvAne jANe che, virati pAme che, te pachI niLa kevaLajJAna pAmIne samasta leka upara anugraha karIne paramapada-meAkSa pAme che. abhayadAna te mana-vacana-kAyAthI karavA-karAvavA ane anumADhavA vaDe jIvAnA vadhanA tyAga karavAthI thAya che. abhayadAna vaDe prANI janmAMtaramAM kAnta, dIrdhAyuM, ArogyavaMta, rUpa, lAvaNyavata ane dRDha zaktivALA thAya che, tethI paraleAkamAM sukha icchanArAe jIvA upara dayA karavI joIe. kahyu` che keikkss kae niajIviassa, bahuAo jIvakoDIo / dukkhe ThavaMti je kei, tANa kiM sAsayaM jIaM ? ||5|| "jeo phakta pAtAnA ekanA jIvita mATe ghaNA kroDA jIvAne duHkhamAM sthApana kare che, to zuM teonu jIvita zAzvat che?" pa jaM Aruggamudaggamappa DihayaM ANesarataM phuDa, rUvaM appADarUvamujjalatarA kittI dhaNaM juvvaNaM, dIha AU avacaNo pariNo, puttA supuNNAsayA, taM sacarAcaraMmi vi jae, nUNaM dayAe phalaM ||6|| "je uttama Arogya, koI ulla'ghana na kare evuM nirmaLa AjJAnu svAmitva, apratirUpa evu` rUpa, atyaMta Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra laka ujajavaLa dhati, dhana, yauvana, dIrgha AyuSya; kapaTa vagarane parijana, sArI rIte pUrNa karI che AzA jeNe evA putro, A sarva sacarAcara jagatamAM kharekhara dayAnuM phaLa che." 6 dhamepagrahadAna te dAyaka, grAhaka, deya, kALa ane bhAvavizuddhithI pAMca prakAre che. tyAM dAyakazuddha te nyApAjita dravyavALe, jJAnavaMta, AzaMsArahita, pazcAttApa vagarane dAyaka saMsArasamudra taravA mATe je Ape te che. imaM cittaM imaM vittaM, imaM pattaM nirNtrN| saMjAyaM jassa me so haM, kayattho mhi tti dAyago // 7 // AvI jAtanuM citta, AvA prakAranuM dhana, ane AvuM uttama pAtra mane niraMtara prApta thayuM tethI huM kRtArtha chuM. A dAyaka hoya te dAyaka zuddha che." 7 grAhaka zuddha te sAvadyogathI aTakelA, traNa gAravathI rahita, traNa gutivALA, pAMca samitiyukta, rAga-dveSa rahita, mamatA rahita, aDhAra hajAra zIlAMgane dhAraNa karanAra, jJAna-darzana-cAritrane dhAraNa karanAra, sonA ane paththara upara samAna buddhivALA, zubha dhyAnamAM rahelA, jiteMdriya, judA judA prakAranA tapanuM AcaraNa karanArA, sattara prakAre saMyamane dhAraNa karanArA, aDhAra prakAre brahmacayane dhAraNa karanArA, AvA prakAranA je grAhaka (= dAna lenAra) hoya te grAhaka zuddhimaMta jANavA. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RlanAtha caritra devazuddha te-be tAlIza deoSa rahita azana-pAnakhAdima-svAdimavasra zayyA-sathArA Adi hoya te. 20 kALazuddha te--je kAMI paNa ceAgya kALe sayata evA sAdhuone apAya te kALazuddha jANuvuM. phaLanI Aza'sA vinA zraddhA vaDe je apAya te bhAvazuddha jANavuM'. zarIra vinA dhama nathI, AhAra vinA zarIra nathI,, tethI dharmapigrahadAna nira'tara karavuM joIe. zIla eTale sAvadya yAgathI aTakavu.. te deziveti ane saviratinA bhede e prakAre che. tyAM dezavirati traNa guNavrata, cAra zikSAvrata, sthUla ahiMsA Adi pAMca aNuvrata svarUpa bAra prakAre jANavI. A dezavirati yatidharmAMnA anurAgI, zuzruSA Adi guNuvALA, zama-sa vega-niveda-anuka pA-Astikanya lakSaNarUpa samyagdarzanane pAmelA, mithyAtva rahita, sAnukha dha ana`tAnubaMdhI krodhanA udayathI rahita, cAritra mAhanIyanA kSaceApazama vaDe gRhasthAne thAya che. sarvathA hiMsA Adine tyAga karavAthI sarvavirati thAya che. te svabhAvathI maDha kaSAyavALA, sAMsArika sukhane tyAga karanAra), vinayAdi guNaiAthI yukta, mahApuruSa sAdhuAne hAya che. je kilaSTa karmarUpI kASThane khALe che, te tapa cha bAhya ane cha abhyaMtara zvede karIne khAra prakAre jAgR Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 21 darzana-jJAna-cAritrane dhAraNa karanArA upara nizcala bhakti, teonu kArya karavuM, tenA zubhanuM ciMtavana ane saMsAra jugupsA e bhAvanA che. cauddhA kahio dhammoM, nIsImaphaladAyago / kAyavvo bhavabhIrUhi, bhavvehiM so subhAvao ||8|| A cAra prakAranA dhama niHsIma phaLane ApanAra kahyo che, saMsArabhIrU evA bhavyajIvAe te dhama uttama bhAvapUrvaka karavA joIe." 8 - te pachI dhapadeza sAMbhaLIne dhana sAtha vAha kahe che ke - he bhagavaMta ! Aja sudhI mArA divaseA niSphaLa gayA. Aje mArA divasa saphaLa thayeA. jethI kayAre paNa prApta nahi karelA jinardezita dhama Aje me' prApta karyAM. e pramANe kahIne pAtAne puNyazALI mAnato peAtAnA AvAse gayeA. paramAnaMdamAM magna thayelA teNe sAMbhaLelA dharmopadezanI vicAraNAmAM rAtri pasAra karI. prAtaHkALe maMgaLapAThaka sUIne UThelA evA tenI AgaLa za kha sarakhA gaMbhIra madhura zabda vaDe kheAle che :-vyavasAyane haraNa karanAra varSARtunI jema rAtri cAlI gaI che, tejanI sanmukha sUrya thayA che, zaratkAlanI mAphaka manuSyeAnA vyavasAyamitra prabhAtakALa vistAra pAmyA che, sUryanAM kiraNA vaDe kAdava sukAI javAthI mArgo sArI rIte gamana thaI zake evA thayA che, A kALamAM vyavasAya vaDe zAbhatA sAlAke dezAMtara javA mATe tvarA kare che. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 zrI RSabhanAtha caritra A pramANe tenuM vacana sAMbhaLIne "AnA vaDe prayANasamaya jaNAvA che e pramANe jANIne dhana sArthavAha prayANanI bherI vagaDAve che. tethI prayANabherInA zabdane sAMbhaLI sArthanA lake pota-potAnA vAhana vaDe cAlavA. lAgyA. dharmaghoSasUri paNa munirvAdathI parivarelA vihAra karavA lAgyA. dhana sArthavAha paNa cAre taraphathI zastradhAraNa karanArA ArakSaka puruSa vaDe rakSaNa karAto nIkaLe. anukrame mahAbhayAnaka aTavIne nirviktapaNe pAra karIne AcArya zrI paNa sArthapatinI rajA laIne anyatra vihAra karavA lAgyA. kahyuM che ke-- samaNANaM sauNANaM, bhamarakulANaM ca gokulANaM ca / aniAo vasaIo, sAraiyANaM ca mehANaM // 9 // sAdhu, pakSI, bhramarakuLa, gekuLa ane zaradaRtunA meghonuM avasthAna aniyata hoya che." 9 dhananuM vasaMtapura nagaramAM Agamana sArthavAha paNa upadravarahitapaNe jato anukrame vasaMtapura pahoMcyuM. tyAM pitAnAM kariyANuM vecI navAM kariyANuM grahaNa karato ghaNo samRddhivALe thaze. te pachI dhana grAmAnugrAma vicarato, pitAnAM kariyANuM vecaze ane navAM grahaNa karato anukrame potAnA nagaramAM AvyuM. rAjAe paNa bahumAna karI te dhana sArthavAhane nagarazeThanuM pada ApyuM. ane lokone viSama kAryamAM pUchavA lAyaka ane vizvAsagya thaye. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra mIjo bhava. dhananI cugalika manuSyapaNe utpatti 23 te dhana sAvAha anukrame AyuSya pUrNa karI munidAnanA prabhAve A ja mUThThIpamAM sItA mahAnadInA uttara taTe uttarakuru nAmanA kSetramAM yugalika tarIke utpanna thayA. tyAM rahelA manuSyeA aSTamatapanA aMte (traNa divasanA aMte) AhAranI icchAvALA, yugalarUpa, traNa gAu UMcA, traNa pakScApamanA AyuSyavALA, paryaMta samaye prasavavALA, maDhDha kaSAyavALA, mamatva rahita, egaNapacAsa divasa sudhI putraputrIrUpa yugalanuM pAlana karIne paya te maraNa pAmIne teo devAmAM utpanna thAya che. uttarakurumAM bhUmie svabhAvathI ramaNIya che, madyAMga vagere daza prakAranAM kalpavRkSeA yugalika manuScAne hamezAM vAMchita padArthone Ape che. kahyuM che ke-- uttarakurumAM kalpavRkSa majjaMgapamuddA tattha, dasahA kappapAyavA / maNuANamajatteNa, saha apiti vaMchiyaM // 10 // madyAMga vagere daza prakAranAM kalpavRkSa tyAM hamezAM manuSyAne yatna vana vAMchita Ape che." 10 1. tyAM mAMga kalpavRkSa su Mdara svAdiSTa maMDhirA Ape che, 2. bhaga vRkSeA bhAjana-patra Ape che, 3. turthAMga vRkSeA vividha layayukta vAjiMtrA Ape che, 4-5 dIpazikhA ane caiAtiSa vRkSe ati adbhuta udyota kare Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kaSabhanAtha carika che, 6. citrAMga vRkSo pukhe ane mALAo Ape che, 7. citrarasa vRkSe bhejana Ape che, 8. mayaMga vRkSe AbhUSaNa Ape che, 9. gehAkAra vRkSe ghara Ape che, ane 10. anagna kalpavRkSa divya vastro Ape che. bIjA paNa kalpavRkSe tyAM manavAMchita ApanArA hoya che. te dhanane jIva kalpavRkSa dvArA prApta thatA che sarva bhege jene e devanI jema pAMca indriyanA viSayasukhone bhagavato sukhapUrvaka kALa pasAra karato hato. trIje bhava. saudharmadevalokamAM utpatti te pachI te dhanano jIva potAnA yugalika dharmanuM AyuSya pUrNa karIne pUrvajanmamAM ApelA supAtradAnanA prabhAve saudharmadevalokamAM deva tha. cothe bhava. mahAbI have te dhanano jIva saudharmadevakathI cyavane pazcima videhamAM gaMdhilAvatI vijayamAM vaitADhaya parvata upara gaMdhAra nAmanA dezamAM gadhasamRddha nagaramAM vidyAdharapati zatabaLa rAjAnI caMdrakAMtA nAmanI bhAryAne viSe putrapaNe utpanna thayo. zatabaLa rAjAne putra mahAbaLa thaze. baLa vaDe ane nAma vaDe te mahAbaLa thaze. rakSaka puruSethI rakSA karate, mAta-pitA vaDe lAlana karAto anukrame te vRddhi pAme. caMdranI jema dhIme dhIme samagra kaLAthI Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra saMpUrNa, lakenA netrane AnaMda karanAre mahAbhAgyazALI thaze. samayane jANanAra e te cogya samaye mAtapitAnA AdezathI sAkSAt vinayalamI jevI vinayavatI nAmanI kanyAne para. have te strI janane vazIkaraNarUpa, ratinA kIDAvanarUpa yauvanane pAmyuM. eka vakhata nirmaLa buddhivALo, mahAzaktivaMta, tattvane jANanAra vidyAdharapati zatabaLa A pramANe vicAre che- uttamA appaciMtA sA, kAmaciMtA u mjjhimaa| ahamA atthaciMtA sA, paraciMtA'hamAhamA // 11 // "AtmAnI vicAraNA karavI te uttama che, kAmasaMbaMdhI ciMtA karavI te madhyama che, ane artha saMbaMdhI ciMtA karavI e adhama che, ane pArakAnI ciMtA karavI te adhamAdhama che." 11 zatabaLane vairAgya bAra dvArethI mala jharanAra kAyAne nirmaLa AhAravastra-AbhUSaNa vaDe vAraMvAra satkAra karyA chatAM paNa khalapuruSanI mAphaka vikiyAne pAme che, kAMI paNa guNa karatI nathI. zarIramAMthI bahAra nIkaLelA maLa-mUtra-zleSma vaDe je durgachA thAya che, to dehamAM rahelA te padArthothI kema thatI nathI ? A dehamAM atyaMta bhaya karanArA sapanI jema akALe rogo utpanna thAya che. rUvamasAsayamevaM, vijjullayAcaMcalaMca jae jii| saMjhANurAgasarisaM, khaNaramaNijjaM ca tAruNNa // 12 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra jIa jalabiMdasamaM, saMpattIo taraMgalolAo / sumiNayasamaM ca pimmaM, ja jANasu taM karijjAsu // 13 // "A pramANe rUpa azAzvata che, jagatamAM jIvita vIjaLI samAna capaLa che, saMdhyAnA raMga samAna yauvana kSaNavAra ramaNIya che. 12 "jIvita e jaLamiThThu samAna che, sa`pattio tara'ga sarakhI capaLa che, prema e svapna samAna che, AthI je jANeA, te karA." 13 zarIranI aMdara rahele| AtmA kAma-krodha Aphri tApA vaDe tape che, pariNAme kaTu phaLa ApanArA viSaceAmAM sukha mAnanAra azucimAM rahelA kIDAnI mAphaka Azca che ke jarApaNa virAga pAmato nathI. kAmabhAgamAM Asakta cittavALA jema AMdhaLA kUvAne na jue tema paganI AgaLa rahelA mRtyune joto nathI. viSa sarakhA viSaceAmAM Asakta evA AtmA potAnA hita mATe dhama Adi cAra puruSArthamAM pravartato nathI. anAdikALanA abhyAsathI pApasvarUpa arthakAmamAM pravarte che, paNa dhama ane mekSamAM pravRtti karato nathI. apAra sa'sArasamudramAM mahAratnanI jema prANIone manuSyapaNuM atidurlabha che, te maLyA chatAM paNa puNyanA ceAgathI jinezvara deva, susAdhu guru ane jinezvare kahelA dharma prApta thAya che. tethI e maLye chate pramAda na karavA joIe. kahyu che ke-- Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra pAvia dullahalabha, vijjulayAcaMcalaM ca maNuattaM / dhammammi jo visIyai, so kAuriso na sappurisA // 14 // durlabha ane vijaLI jevA caMcaLa manuSyapaNane pAmIne dharma karavAmAM je pramAda kare che, te kAyara puruSa che, puruSa nathI." 14 tethI "A mahAbaLakumAra upara rAjayano bhAra AropaNa karIne pitAnuM Icchita karuM ? ema vicArIne rAjyagrahaNa mATe vinayasaMpanna mahAbaLakumArane belAvIne rAjya levA mATe samajAvyo. tenI IcchA nahi hevA chatAM pitAnI AjJAthI rAjyabhAra grahaNa karavA kabUla karyuM. mahAbaLane rAjyAbhiSeka ane zatabaLanI dIkSA te pachI te zatabaLa rAjAe siMhAsana upara. mahAbaLane besADIne pitAnA haste tilakamaMgaLa karyuM. tethI te kuMdapuSpa samAna kAMtivALA caMdananA tilakavaDe caMdra vaDe udayagiri zebhe tema zobhavA lAgyo. tenA abhiSeka samaye caMdrane udaya thavAthI samudra jema garjanA. kare tema sarvadizAonA garjanA karAvatI maMgaLakArI duMdubhi vAgavA lAgI. cAre taraphathI maMtri-sAmaMta vagere zreSTha puruSae AvIne bIjA zatabaLa rAjAnI jema te mahAbaLarAjAne vinayapUrvaka praNAma karyA. A pramANe zatabaLa rAjA putrane rAjya upara sthApana karIne, te pachI dInaanAtha vagere lokone dAna Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrI RSabhanAtha caritra ApIne rAjAe karelA mahAtsavapUrvaka yugapradhAna samAna guNagaNane dhAraNa karanAra AcAryanI pAse dIkSA grahaNa karI. te rAjarSi kevA thayA ? miumaddavasaMpanne, gambhIro susamAhio / viharai mahi mahappA, sIlabhrUNa appaNA // 15 // * kAmaLa namraguNa vaDe yukta, ga'bhIra, uttama samAdhivALA te mahAtmA sadAcAramaya AtmA vaDe pRthvI upara vihAra kare che," 15 A pramANe te munivara grahaNa ane Asevana zikSA vaDe guruvaranI pAse ratnatrayane abhyAsa karatA, sarvatra samacittApaNuM vatA, jitendriya, krodha Adi zatru samudAyane jItatA, adhyAtmavizuddhiyukta, zAstranA pAragAmI, samiti-guptithI yukta, dussaha pariSauAne sahana karatA, maitrI-prameAda-kAruNya ane mAdhyastha bhAvanA bhAvita cittavALA, paramapadamAM hoya tema amaH AnaMdarUpa rasasAgaramAM nimagna, saMyamanI ArAdhanA karanArA thayA. A pramANe anukrame te rAjiSa mahAtmA ane tapa vaDe nirmaLa cAritranI ArAdhanA karIne aMte anazanavaDe potAnuM AyuSya sArI rIte pUrNa karIne svarganI sa'padmAne pAmyA. dhyAna have te mahAmaLarAjA saunyasahita aneka khecarAnA samUhavaDe parivarelA iMdranI jema akhaMDa AjJAvALA pRthvI upara rAjya kare che. te maneAhara strIothI pari Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paraSabhanAtha caritra prasanna cittavALe manahara bagIcAonI zreNImAM jema kamaLavana khaMDamAM rAjahaMsa kIDA kare tema kIDA kare che. AgaLa, pAchaLa ane paDakhe strIonA samUhathI vIMTAyele te sAkSAt zarIradhArI zRMgArarasa hoya tema kyAreka dekhAya che. A pramANe phakta viSaya-krIDAmAM Asakta, cittavALA, dharmathI vimukha evA tenA divaso niSphaLa jAya che. eka vakhata te mahArAjA bIjA maNimaya staMbha sara A aneka maMtri-sAmaMta vagere viziSTajathI zobhatI sabhAmAM beThe hato. te vakhate rAjAnA mukhyamaMtrI svayaMbuddha, saM bhinnamati, zatamati, ane mahAmati rAjAne praNAma karIne gInI mAphaka rAjAne viSe ApyuM che ke eka citta jeNe evA sabhAnI aMdara pota-potAnA Asana upara beThA. temAM samyagdaSTi svayaMbuddha je pitAnA svAmInI bhaktimAM vatsala, kalyANamitra, buddhirUpI ratnane utpanna karavAmAM rehaNagiri sarakhe hato. kahyuM che ke - joei ya jo dhamme, jIvaM vibiheNa keNai naeNa / saMsAracAragagaya, so naNu kallANamitto tti // 16 // je saMsArarUpI kedakhAnAmAM rahelA jIvane judA judA prakAsnA keI upAyavaDe dharmamAM jeDe, te kharekhara . kalyANa mitra che." 16 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra svayabuddhimaMtrinu` ciMtana, ane mahAbaLane upadeza te ma`trI kevaLa kAmabhAgamAM Asakata rAjAne joI ne vicAre che ke--amArA svAmI duEMta indriceAvaDe viSayeAmAM Asakata thaI ame dekhatA chatAM haraNa karAya che. tethI tenI upekSA karanArA amAne dhikkAra paDI !! viSaya sukhamAM magna cittavALA, dharmAMkathI rahita amArA svAmIne janma niraka jAya che, ethI mAru' mana du:kha pAme che. jo ame svAmIne dharmAM sanmukha na karIe to amArAmAM ane hAsyamatrImAM zu aMtara che ? tethI kAI paNa upAya vaDe amAre rAjAne hitakArI mAge laI javA joI e. kadAca svAmInA vyasanathI jIvanArA A duSTamaMtrI mArI niMdA karaze, paNa tenAthI mAre zuM? e pramANe vicArIne sa` ma`trIAmAM mukhya te svayaMbhuddha matrI be hAtha joDI rAjAne vijJapti kare che ke--he 'mahArAjA ! A saMsAramAM jene samudra nadIonA pANI vaDe, vaDavAnaLa samudranA pANI vaDe, yamarAjA prANIe vaDe, agni i dhana vaDe tRpta thatA nathI, tama jIva paNa pAMca iMdriyonA viSaya sukha vaDe kacAreya tRpti zuM pAmI zake? kahyu che ke-- athirANa cacalANa ya, khaNa mittasuhaMkarANa pAvANaM / duggai nibaMdhaNANaM, viramasu eANa bhogANaM // 17 // 30 " asthira, ca'caLa, kSaNamAtra sukha karanArA durgatinA HH kAraNabhUta evA A pApI viSaceAthI virAma pAme." 17 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra sallaM kAmA visaM kAmA, kAmA AsIvIsovamA / sAme pratye mAnA, vAvAmAM vaMti sujhahuM 28 kAma e zalya che, kAma e viSa che, kAma e sapanI upamAvALA che, kAmanI prArthanA karanArA, IcchA pUrNa thayA vinA durgatimAM jAya che." 18 tilamitta visayasuhaM, duhaM ya girirAyasiMgatuMgayaraM / bhavakoDIhiM na niTThai, jaM jANasu taM karijjAsu // 19 // viSayasukha tala jeTaluM che, ane tenAthI utpanna thanAra duHkha girirAjanA zikhara sarakhuM ghaNuM UMcuM (8) che, kroDa bha vaDe te pAra pAme evuM nathI, mATe je jANa, te kara. 19 mayaNeNa maeNeva, jaNo prvsiiko| sayAyArapahabhaTTho, paDaecya bhavADave // 20 // madanI jevA madana (kAmadeva) vaDe parAdhIna karAyele, sadAcAranA mArgathI bhraSTa thayela mANasa saMsArarUpI kUvAmAM nizca paDe che." 20 viSayanI velaDI sarakhI strIo, dazana-sparza ane upaga vaDe atyaMta vyANa mATe nice thAya che. vaLI A hAsyamitro khAvA-pIvAmAM ja citta ApanArA svAmInA paralekanA hitanI ciMtA karatA nathI. ahe! durjane phakta pitAne artha sAdhavAmAM tatpara hoya che, kuLavAna AtmAone durjananA saMsargathI aspRdaya kyAMthI Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra thAya? beraddhanA vRkSanI pAse keLanuM jhADa kayAreya zuM AnaMda pAme ? tethI he svAmina! prasanna thAo, tame pite vidvAna che, vimUDha na thAo, vyasananI Asaktine tyAga karIne dharmamAM mana sthApana karo. kahyuM che kenrnkhidevaann, jaM sokkhaM savvuttamaM loe / taM dhammeNa viDhappai, tamhA dhammaM sayA kuNasu // 21 // "manuSya, rAjA ane devenuM sarvottama sukha je lakamAM che, te dharmathI prApta thAya che, tethI haMmezAM dhamane kare." 21 bANai jaNo marijjai, pecchai logo maratayaM annaM / na ya koi jae amaro, kaha taha vi aNAyaro ghamme / / 22 / / mANasa jANe che ke maravAnuM che, leka bIjA maranArane jue che, jagatamAM koI amara (maraNa vinAne, nathI, to zA mATe dharmamAM anAdara kare che?" 22 dhammo baMdhU sumitto ya, dhammo ya paramo gurU / mukkhamaggapayaTTANaM, dhammo paramasaMdaNo // 23 // dhama e baMdhu che, dharma e uttama mitra che, dharma e zreSTha guru che, mokSamArga tarapha prayANa karanArAene dharma e uttama ratha che." 23 jema deva vagaranuM citya, caMdrarahita zatri, zAstri vinAne yati, netra vagaranuM mukha zobhatuM nathI, tema dharma rAmara mANasa zelato nathI. vadhAre zuM karavuM ? dharma Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 33. ja manuSya svargamAM devendra vagerenAM sukhameM, manuSyabhavamAM cakravartipaNuM, vidyAdharapaNuM, ane narendrapaNuM pAmIne lekAgrasthAnane (= mokSane) pAme che, AthI henaravara! utkRSTapada (mekSa)nA lAbha mATe dharmane ja zaraNuM tarIke svIkAre. * saMbhinnamatinuM cAvaMmatanuM darzana A pramANe svayaM buddha maMtrinAM vacana sAMbhaLIne atyaMta mithyAtvadeSathI kaluSita viSanI upamAvALI buddhivALo saMbhinnamati kahevA lAgyo :" he svayaM buddha! tuM bahu sArI rIte mahArAjAnA hitanI ciMtA karanAre che! oDakAra vaDe AhAranI jema vANu vaDe bhAva jaNAya che! saraLa, sadAya prasanna manavALA, pitAnA svAmInA hitane mATe tArA jevA ja kuLavAna maMtrIo A pramANe bele, bIjA nahi. tane bhaNAvanAra upAdhyAya keI svabhAvathI kaThaNa haze, jethI svAmInI AgaLa akALe vajapA sarakhuM A pramANe beleTa bheganA arthI puruSo vaDe ahIM rAjA sevA karAya che, teo vaDe tame kAma na leMga" ema kevI rIte kahevAya ? jo dhuvAI pariciccA, adhuvaM parisevae / dhuvAI tassa nassaMti, adhuvaM naTThameva ya // 24 // - je nizcita vastune tyAga karIne anizcita vastune Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI rAjArAma caritra seve che, tenI nizcita vastuo nAza pAme che, ane anizcita varatu nAza pAmelI ja che." 24 A to kharekhara hAthamAM rahelA cATaNane choDIne keNIne cATavA jevuM che. paralekamAM phaLa ApanAra dharma che evuM je kahevAya che te ayukata che. kAraNake jIvane abhAva hovAthI paraleka vi. ii, pravI-pANI-agni ane vAyumAMthI cetanA, geLa-leTa ane pANI vageremAM sadazaktinI jema utpanna thAya che. zarIrathI bhinna kaI zarIrI (AtmA) nathI, ke je zarIrane, chate paralekamAM jAya, AthI niHzaMkapaNe pAMca indritA viSayasukhane bhegavavAM. A pitAnA AtmAne bhegathI na chetarA. zazazRMganI mAphaka sukhamAM aMtarAya karanAra "A dharma, A adharma" evI zaMkA na karavI. dharmaadharma ni nathI. kahyuM che keupjti vipati, kampumA jaha jNtvo| ukajatiH vikaljeti, bubbumA kema kammuNA // 25 / / je prANIo, karma vaDe utpanna thAya che ane mAre che, te pANInA parapoTA kayA karmavaDe utpanna thAya che ane mare che?" A sarvathA jIvonA abhAvathI je jIva mare che te ja thI mana thAya che e phakta vaccatamAtra ja che. tethI he mahArAjA ! zirISapuSpa sarakhI zayyAmAM rUpa che A zAsa Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kaSabhanAtha caritra 35 ane lAvaNyathI yukta suMdarIo sAthe svecchAe kIDA karo. amRta sarakhAM bhajana ane svAdiSTa pene IcachA mujaba bhego. kapUra, agara, kastUrI, ane caMdanathI arcita zarIravALA eka sugaMdhamAMthI utpanna thayA che tema rAtridivasa raho. udyAna, yAna, citrazALA AdinI vividha zobhAne juo. veNu, vaMza, viSNu, mudaMga Adi vAjiMtronA avAje vaDe rAtridivasa tame vilAsa kare. A pramANe jIvanaparyata pAMca IdrinA viSacenA upabhagavaDe sukhapUrvaka jIvo. dharmakAryo vaDe sayuM, jagatamAM dharma-adharmanuM phaLa nathI." svayaMbuddhamaMtrIe karelI jIvanI siddhi te pachI bhinnamatinAM vacana sAMbhaLIne svayaMbuddha kahe che: "he svabhinnamati ! A pramANe bolanArA sva ane paranA zatru evA nAstika leke vaDe AMdhaLA vaDe AMdhaLInI jema ja vaDe durgatimAM paDAya che, teone dhikkAra paDe. A jIva sukha-duHkhane jANanAre ane potAnA anubhavathI jANI zakAya evo che. badhAne abhAva hovAthI, kaI vaDe niSedha karI zakAya ema nathI. jIva vinA kyAreya "huM sukhI chuM, huM duHkhI chuM" e vizvAsa keIne thato nathI. A pramANe potAnA zarIramAM jIva siddha thaye chate, bIjAnA zarIramAM paNa chava anumAnapaNathI siddha thAya che. jevI rIte bIjAnA zarIramAM paNa jIva che. sarvatra buddhipUrvaka kriyAnI prApti thatI hovAthI. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che zrI bakSanAtha caritra je prANa mare che te ja pharIthI utpanna thAya che. A pramANe jIvane paraleka paNa nice che. eka ja caitanya bALakapaNAmAMthI yauvanane ane yauvanamAMthI vRddhatvane pAme tema eka janmamAMthI bIjA janmamAM jAya che. pUrvanA caitanyanA anuvartana (saMskAra) vinA, nahi zIkhele bALaka stanapAna kema kare? vaLI acetana evA bhUtamAMthI cetana kevI rIte utpanna thAya? jagatamAM kAraNane anurUpa kArya dekhAya che. deha ane jIvanuM kyAreya abhipaNuM na kahevuM. maraNa avasthAmAM zarIramAM jIva prApta thatuM. nathI. tethI dehathI bhinna ane paralekamAM janAre e jIva che. dharma ane adhamanA kAraNabhUta paraleka paNa che. AthI he mahArAja ! haMgatie ApanAsa, sadgatinA vidhI evA pAMca indriyanA viSayane dUra che. eka rAjA thAya che, eka raMka thAya che. A pramANe zrImaMta ane daridra, buddhimaMta ane jaDa, surUpa ane kurUpa, sabaLa ane nirbaLa, nirogI ane regapIDita, subhaga ane durbhaga e darekanuM manuSyapaNuM samAna hovA chatAM je. aMtara che te dharma ane adharmanuM kAraNa jANavuM. eka vAhana thAya che, bIje tenI upara caDhe che, eka abhaya mAge che, bIje abhaya Ape che, A pramANe dharma-. adharmanuM phaLa jANIne te svAmina! durjananA vacananI jema adharma tyAga karavA gya che vItarAganA vacananI, jema mokSasukhanA eka kAraNarUpa dharma grahaNa karavA. lAyaka che." Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " zrI RSabhanAtha caritra 37 - A pramANe svayaM buddhamaMtrI kSaNabhaMguravAdI zatamatinA kSaNikavAdanuM ane "A jagata mAyAmaya che" ema kahenArA mahAmatinA mAyAvAdanuM vividha yuktipUrvaka nirAkaraNa karIne rAjAne kahe che ke... he rAjana ! kAmagamAM Asakta, vivAdamAM kuzaLa, puNyodayathI vimukha evA A lekoe tamane chetaryA che. tethI vivekanuM AlaMbana laIne kAmabhegone dUra tyaje. A leka ane paralokanA kalyANa mATe dharmane ja levo. have dhArmika vacana sAMbhaLavAthI prasannacittavALe rAjA kahe che ke- he nirmaLabuddhivALA svayaM buddha! te ghaNuM sArUM kahyuM. avazya dharma karavA lAyaka che, ame dharmanA virodhI nathI, paraMtu samaye ja dharma Acaravo joIe. bALapaNAmAM vidyAno abhyAsa kare, yauvanamAM viSayabhega bhegavavA, vRddhapaNe muni paNuM karavuM." ethI kAmabhegane yauvana pAmIne tenA ucitanI koNa upekSA kare ? te avasara vinA dharmopadeza karyo, "vINA vAgatI hoya tyAre vedane uccAra zuM zobhe?" dharmanuM phaLa sagati Adi je kahyuM te saMdigdha che, tethI A bhava saMbaMdhI viSayAmRtanA AsvAdanA rasane akALe tuM kema niSedha kare che? svayaM buddha maMtrie kahele rAjAnA pitAmaha atibaLane vRttAMta have svayaMbuddha maMtrI be hAtha joDI vijJapti kare Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 grI abhaSanAtha caritra che ke, avazya karavA lAyaka dharmanA phaLamAM anyathA zaMkA na kare. he rAjana ! eka vakhata bALapaNamAM ApaNe naMdanavanamAM gayA hatA. te vakhate tyAM atyaMta suMdara rUpane dhAraNa karanAra eka devane joyA. kRpAzIla te deve te vakhate ema kahyuM hatuM ke- he rAjana ! huM tAro atibaLa nAme pitAmaha chuM. saMsAranA bhayathI virakta thayelA manavALA meM tRNanI jema rAjyalakSmIne tyAga karIne dIkSA lIdhI. atinirmaLa cAritranI ArAdhanAvaDe aMte anazana grahaNa karIne lAMtaka devalekamAM tene adhipati thayo chuM. "tAre paNa dharmakAryamAM pramAda na kare ? ema kahIne prakAzita karyuM che AkAzane jeNe evo te vijaLInI mAphaka adazya thaze, tethI pratyakSa pramANa hoya tyAM bIje pramANanI kalpanA zA mATe karavI? AthI he mahArAja! pitAmahanA vacanane yAda karI "paraleka che" ema mAnya kara. rAjA paNa kahe che ke- he maMtrIzvara? je te pitAmahanuM vacana yAda karAvyuM, te sAruM karyuM. have huM dharma ane adharmanA kAraNabhUta paralakane mAnuM chuM- have ajJAnarUpI aMdhakAranA samUhane dUra karavAmAM sUrya samAna te maMtrIzvara samaya meLavIne AnaMdapUrvaka kahevA lAgyA. he narezvara ! pahelA tArA vaMzamAM kucaMdra nAme rAjA thayA tene kurumatI nAme strI ane harizcandra nAme Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra putra hato, te rAjA buddhane bhakta hato, mahAraMbha ane parigrahamAM haMmezAM Asakta hato, je yamarAjAnI jema haMmezAM jIvahiMsA Adi niMdanIya anArya kAryomAM nirdaya thaze. pAMca IdriyonA viSaya sukhane ekAMte bhegavatA, dharmavimukha evA tene aMtima samaye najIka AvelI narakanA duHkhanI vAnakI sarakhe sAta dhAtune prakopa thaze. jethI tene sukumALa zayyA paNa kaMTakazadhyAnI jema duHkhadAyaka thatI hatI, svAdiSTa surasa anAdika paNa lIMbaDAnA rasanI jema virasa thatA hatA. caMdana, agaru, kapUra, kasturI Adi sugaMdhI padArtho paNa dudha sarakhA thatA hatA. bhAryA, putra, mitra Adi parivAranA leke zatrunI jema cakSune uga karanArA thayA. athavA to puNyane kSaya thAya tyAre sarva viparIta paNuM thAya che. te vakhate kurumatI ane haricaMdra te rAjAne ekAMtamAM AnaMda ApanAra azubha padArthonA upacAra karavApUrvaka pratijAgaraNa karatA hatA. kAsa-zvAsa-zUla-javara Adi vyAdhiothI pIDAyela dareka aMge aMgArAo vaDe cuMbana karAto hoya tema dAhathI vyAkula thayela raudradhyAnamAM tatpara evo te rAjA maraNa pAmyo. te pachI tene putra haricaMdra tenI maraNakriyA karIne sadAcAranA mArgamAM A sakta nyAyapUrvaka rAjya pALavA lAgyo. te rAjA A lokamAM paNa pApanA phaLarUpa potAnA pitAnuM atyaMta duHkhanA kAraNarUpa maraNa joIne grahamAM Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI RSabhanAtha caritra sUryanI jema cAra puruSArthomAM dharmanI ja prazaMsA karato hate.. ' eka vakhata teNe pitAnA bALamitra zrAvaka subuddhi nAmanA maMtrIzvarane kahyuM ke- "tamAre haMmezAM dharmazAstranAM vidvAna pAsethI dharma sAMbhaLIne mane kahe." A pramANe sAMbhaLIne subuddhi maMtrI haMmezAM potAnI buddhi pramANe rAjAnI AgaLa jinezvare kahela dharma kahevA mATe tatpara thaze, kAraNake anukULamAM pravRtti karavI te sajajanene utsAhanuM kAraNa thAya. A pramANe subuddhie kahelA dharmane sAMbhaLato, rogathI bhaya pAmelo jema auSadhanI zraddhA kare tema pApathI bhaya pAmele te, te dharmanI zraddhA karato hato. . eka vakhata nagaranI bahAra udyAnamAM zIlaMdharamunine kevaLajJAna utpanna thavAthI, tene mahatsava karavA de AvyA. subuddhimaMtrIe e vRttAMta kahevAthI zraddhAthI taraMgita manavALe te rAjA azva upara caDhI te munIzvara pAse AvyA. te munine praNAma karI rAjA beThe. pachI te kevaLajJAnI mahAmunie ajJAnarUpa aMdhakArane haraNa karanArI dharmadezanA karI. dezanAne aMte te rAjAe be hAtha jeDI te munivarane pUchyuM ke-he bhagavaMta ! mArA pitA marIne kaI gati pAmyA? have te kevalI bhagavaMte kahyuM ke- he mahArAja ! tArA pitA tIvra pApanA udaye aMte ghaNuM duHkha anubhavIne sAtamI narakapRthvImAM gayA, tevA Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI RSabhanAtha caritra 41 prakAranA mahAbhayaMkara karma karanArAne bIjuM sthAna hetuM nathI. " , - te sAMbhaLI saMvega pAmI te rAjA munIne praNAma karI. uThIne nagaramAM AvyA. putrane rAjya ApIne subuddhimaMtrIne kahyuM ke -he maMtrIzvara! huM dIkSA grahaNa karIza, tame mArI jema mArA putrane paNa jinezvaranA ' dharmane haMmezAM upadeza Apaze. te maMtrIe paNa kahyuM ke--huM narendra! huM paNa tamArI sAthe dIkSA grahaNa karIza. mAre putra tamArA putranI AgaLa dharma kaheze. te pachI te rAjA ane maMtrIe karma rUpI parvatane bhedavAmAM vadhu samAna mahAvatane grahaNa karyA. atinimaLa vizuddhipUrvaka ugra tapavaDe kilaTa karmone kSaya karI kevaLajJAna pAmIne mekSa pAmyA. daMDakarAjAne vRttAMta vaLI tamArA vaMzamAM pahelAM pracaMDa zAsanavALA daMDaka nAme rAjA thaye hato. tene putra maNimAlI nAme jagatamAM prasiddha thaze. te rAjA putra, mitra ane strIomAM, temaja suvarNa, maNi, ratna ane rUpA vagere dhanamAM - atyaMta mUcchavALo hato. kALakrame ArtadhyAnamAM tatpara te rAjA maraNa pAmIne pitAnA bhaMDAramAM ajagarapaNe utpanna thaze. tyAM rahele te bhayaMkara svarUpavALa sarvabhakSI hutAzananI mAphaka pradIpta thayele, je je bhaMDAramAM praveza kare che, tene te khAI jAya che. eka vakhata bhaMDAramAM Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI SabhanAtha caritra praveza karatA pitAnA putra maNimAlIne pUrvajanma saMbaMdhI jAtismaraNathI "A mAre putra che" tema eALakhyo, prazAMta AkRtine batAvate te ajagara nehapUrvaka sAkSAta pUrvajanmanA pitAnA baMdhunI je A kaI che, ema maNimAlIe jANyuM. te pachI maNimAlIrAjAe kaI avadhijJAnathI saMpanna mahAmunivaranI pAsethI tene pitAnA pitA tarIke jANIne, tenI AgaLa besIne jineMdrabhASita dharma kahyo, te pachI te ajagara arihaMtanA dharmane pAmIne anazana svIkArIne zubhadhyAnamAM tatpara marIne devaloka pApe. putranA nehathI svargamAMthI AvIne te deve divya muktAphaLathI maMDita hAra Ape, te hAra Aje paNa tamArA hRdaya upara che. haricaMdranA vaMzamAM tame, ane subuddhi maMtrinA vaMzamAM huM tho. tethI mAgata snehabhAvathI dharmamAM tamane pravartana karAvuM chuM. vaLI je akALe vijJapti karUM chuM. tenuM kAraNa sAMbhaLe. savaryabuddhinuM akALe upadezanuM kAraNa - je kAraNathI Aje naMdanavanamAM jagatanA bhAvane prakAzanArA, mahAmoharUpI aMdhakAne chedanArA, ekatra maLelA sUrya-caMdra jevA be cAraNamunione meM joyA. jJAnAtizayathI bhatA, bhavyajIvone dezanA karatA te baMne munivarene avare meM tamArA AyuSyanuM pramANa pUchyuM. teoe tamAruM AyuSya phakta eka mAsanuM kahyuM. A Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 43 kAraNathI he mahArAjA ! dharma mATe Apane utAvaLa karAvuM chuM. mahAbaLarAjA pitAnuM alpa AyuSya sAMbhaLIne. kahe che ke--he buddhinA bhaMDAra svayaM buddha! tuM ja mAre. eka baMdhu che, ke jethI mArA kArya mATe A pramANe, ciMtA kare che. viSayAsakta ane mehanidrAthI nidrALuM evA mane zikhAmaNa Ape che. huM zuM ArAdhanA karuM? alpa AyuSya hovAthI hamaNAM mArAthI keTale dharma sAdhI zakAya ? "ekadama agni lAgyo hoya tyAre phU dave e kevA prakAranuM?" svayaM buddha A pramANe kahe che ke kheda na karo, dhIratA dhAraNa kare, paralekamAM eka mitra samAna yatidharma aMgIkAra kare. egadivasa pi jIvo, pabajjamuvAgao aNaNNamaNo / jaivi na pAvai mokkha, avassaM vemANio hoi // 26 // ananyacitta eka divasa paNa cAritranI ArAdhanA karanAra jIva je mekSa na pAme te avazya vaimAnika thAya mahAbaLarAjAnI dIkSA ane anazana "sArUM" e pramANe kahIne pitAnA putrane pitAnA. rAjya upara sthApIne mahAbaLa rAjAe dIna-anAtha kene tevA prakAranuM dAna ApyuM ke jethI koI dhanarahita na. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra hatA. bIjA iMdranI jema sautyAmAM vicitra vastra mANikaca-suvaNa ane puSpo vaDe pUjA aSTAhnikA maheAtsava. pUrvaka karI. te pachI svajana ane parivArane khamAvI AcAryanA caraNakamaLamAM meAkSalakSmInI sakhI samAna prayAne grahaNa kare che, vizuddhimAM vatu che mana jevu evA te savasAvadyanI viratinI sAthe ja cAre ya prakAranA AhAranuM paccakakhANa kare che. te pachI niraMtara samAdhirUpI amRtanA sarovaramAM magna thayelA bheAjyane khAtA hoya tema, peyane pIte hAya tema akSINu dehanA tejavALA, mahAsattvamAM zirAmaNa, jarA paNa glAni na pAmyA. 44 A pramANe uttama samAdhivALA, paca parameSThi namaskAranuM smaraNa karatA, khAvIza divasa sudhI anazana karIne izAna devalAkamAM zrIprala nAmanA vimAnamAM zayyA saMpuTamAM meghanI aMdara vidyutsu janI jema utpanna thayA. pAMcamA bhava lalitAMga deva ane tenI samRddhi divvA gaI susaThANo, sattadhAujjhiaMgao / sirIsa suumAla go, katikaM tadigaMtaro || 27 || vajjakAo mahosAho, puNNalakkhaNalakkhio / maLavo bohinALI, savinnALAno // 28 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra divya AkRtivALo, uttama saMsthAnavALo, sAta dhAtuthI rahita zarIravALe, "zirISa puSpa samAna sukumALa aMgavALa, kAMtithI dizAonA AMtarAne vyApta karanAra, vaja samAna kAyAvALo, moTA utsAhavALo, pavitra lakSaNothI lakSita, IcchA mujaba rUpa banAvI zake evo, avadhijJAnI ane sarva vijJAnamAM pAraMgata (deva) hoya. che." 27-28 . aNimA Adi guNothI yukta, nirdoSa, aciMtya vaibhavavALo, evo te "lalitAMga e pramANe yathArtha nAma vaDe prasiddha thayo, kAraNa ke baMne pagamAM ratnanAM kaDAM, keDa upara kaMdore, be hAthamAM be kaMkaNuM, bhUjAomAM bAjubaMdha, vakSasthaLamAM hAra, kaMThamAM raiveyaka (gaLAnuM AbharaNa) mastaka upara mALA ane mukuTa, ityAdi AbhUSaNeno samUha ane divya vastro tenAM sarva aMganA. bhUSaNa yauvananI sAthe ja utpanna thAya che. maMgaLa pAThake "jaya jaya jagadAnaMda' e pramANe bAlavA lAgyA. ! have te sUIne uDyo hoya tema cAre tarapha joto. vicAre che ke-zuM A iMdrajALa che ? svapna che? mAyA che? A kaI jAtanuM che? A pramANe gIta-nRtye mane uddezIne kema pravarte che ? A vinayavALo lakasvAmI evA mArA mATe kema Ubhe che? A aizvaryavALA manehara kalyANa sadanane kyA kamAvaDe. meM meLavyuM? .. !! Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI aSabhanAtha caritra A pramANe vicAra karatA tene sukamaLa vANu vaDe be hAtha joDI pratihAra vijJapti kare che kehe nAtha ! Aje ame dhanya ane kRtapuNya chIe, jethI svAmI evA tamArA vaDe ame sanAtha thayA. namra evA amArA upara amRta samAna daSTi vaDe prasAda kare. he svAmina ! A IzAna devaleka IcchA mujaba ApanAra, kSaya na pAme evI ghaNI lakSmIvALe, haMmezAM sukhanuM nidhAna che. A devalokamAM ghaNA puNyathI tamArA vaDe upArjana karAyelA A zrIprabha nAsanA vimAnane hamaNAM tame sArI rIte bhAve che. ame tamArI sabhAnA maMDanarUpa sAmAnika de chIe. A trAyasiMzaka deva guru sthAne rahelA che. A parSadAnA lIlA vilAsanI goSTImAM vida ApanArA che, A bakhtaradhArI devA vividha zastrane dhAraNa karanAra, svAminI rakSA karavAmAM catura Atma rakSaka che, A lokapALe nagaranI rakSAnA adhikArI che, A senApatie sainyamAM dhuraMdhara che. A prakIrNaka de nagarajana ane dezanA leka sarakhA che. A sarva deve tamArI AjJAne mastake dhAraNa karaze. manane prasanna karanAra ratana nirmita prasAdo che, A suvarNa kamaLanA samUhavALI rasamaya vApikAe che. kIDA parvate ratna ane suvarNanA zikharavALA che, A svaccha pANIvALI krIDA nI che. A kIDA udyAne haMmezAM puSpa-phaLavALA che. A sabhAgRha suvarNa ane mANikyathI nirmita che. A sarva tamAsa cittane AnaMda pamADaze. A cAmara- " Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha aritra ArIsA ane pappA che hAthamAM jene evI vArAMganAo hamezAM tamArI sevA karaze. A ga dha varga cAra prakAranA yAji'trone vagADavAmAM catur evA tamArI AgaLa sa'gIta karavA mATe taiyAra thaIne Ubhe che. 47 te pachI te avidhajJAna vaDe pUjanmane yAda kare che ke dharmAMmitra svayaM buddhama'trie mane jinezvaranA dharmAM bedha pamADo te hu vidyAdharapati che. te vakhate me' cAritra aMgIkAra karIne te vakhate ja anazana karyuM. tethI huM A saMyamanI ArAdhanAnuM phaLa pAmyA che, ahA ! dhanA vaibhava kevA che ? e pramANe smaraNa karIne zayyAmAMDI uDIne siMhAsanane zezabhAve che. lalitAMgadevanu` jinapratimA ane dADhAnuM pUjju' te pachI devAe tenA rAjyAbhiSeka karyo. cAmAthI vijhAyelA, gaMdhave vaDe stuti karAyelA te uThIne bhaktipUrNa cittavALA zAzvata jinacaityamAM jaIne jinapratimAonI pUjA kare che. devA gItama gaLa karate chate te vividha steAtrA vaDe jinezvaranI stuti kare che, te pachI jJAnadIpaka evA pustakAne vAMce che te pachI mANavaka sta'bhamAM rahelI jinezvarAnI dADhAne pUje che. svayaM prabhA devI. have pUrNa caMdra sarakhA divya chatra vaDe cAlatA te krIDAgRhamAM gace. tyAM hAre| apsarAonA samUha vage cAre taraphathI parivarelI svayaM prabhA devIne jue cheH ati Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 48 - zrI RSabhanAtha caritra zaya snehathI yukta, karyuM che ampatthAna jeNe evI tenI sAthe yauvanavayane ucita vividha viSaya-bhegane bhagavate niraMtara nehavALe te ghaNe kALa pasAra kare che. AyuSya karmanA kSaNabhaMgurapaNA vaDe te svayaM prabhA devI vRkSa uparathI pAMdaDuM paDe tema svargamAMthI cyavana pAmI. tethI vajathI tADita thayo hoya tema te lalitAMga deva priyAnA cyavananA. duHkha vaDe mUccha pApe. pharIthI caitanya pAmI prati zabda : vaDe zrIprabha vimAnane vilApa karAvate vAraMvAra vilApa karavA lAge. upavanamAM, vApImAM, krIDAzaila upara, ane naMdanavanamAM kaI ThekANe AnaMda pAmatuM nathI. hA priye ! hA priye! tuM kyAM che? tuM kyAM che? e pramANe vilApa karate te A jagatane svayaM prabhAmaya jete cAre tarapha pharavA lAgyA. : . ' , svayaMbuddha IzAnaka95mAM daDhadharma nAme deva thaze - A tarapha te svayaMbudva maMtrI svAmInA maraNathI utpanna thayelA vairAgyane pAmele zrI siddhAcAryanI pAse dIkSA grahaNa karI dIrghakALa paryata saMyamanuM pAlana karIne. IzAna devalekamAM daDhadharma nAme iMdrano sAmAnika deva. thaye. te pUrvabhavanA saMbaMdhathI-nehathI vyAta evA baMdhunI. mAphaka te lalitAMga devane AzvAsana ApavA mATe A vacana bele che he mahAsattvazALI! strImAtranA nimitte kema deha pAme che? "dhIra puruSa prANAMte paNa AvI avasthA pAmatA nathI. . . . . . . . . . Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 49 lalitAMga paNa kahe che ke--hema'! zuM kahuM? kAraNa ke priyAnA viraha ati dussaha che. te prANAMte susaha thAya, sa`sAramAM eka strI ja kharekhara sAra che. tenA vinA kharekhara AvI sarvAM sapattie paNa asAra gaNAya che. enu vacana sAMbhaLIne tenA duHkhavaDe du:khita thayelA te iMdranA sAmAnika deva daDhadhama paNa avidhajJAna vaDe upayega ApIne enuM svarUpa jANIne kahe che ke--he mahAbhAga ! tuM khedu na kara. hamaNAM svastha thA. mArA vaDe tapAsa karatAM tArI prANapriyA meLavAI che. sAMbhaLa :~ nirnAmikA pRthvItaLamAM dhAtakI kha`DanA pUvidehamAM nAgila nAme dri gRhapati che, gADha pApAyathI uttarapUrti mATe nagaramAM pretanI jema hamezAM bhramaNa karatA, kAMIpaNa na meLavatA, bhUkhyA-tarasyA sUve che, ane tevA ja uThe che, dAridrayanI bhUkha jevI tenI strI durbhAgya zireAmaNi nAgazrI nAme che. tene uparAuparI cha kanyAo thaI. teo svabhAvathI ghaNuM khAnArI, kurUpa ane sanI nidyAnuM pAtra thaI. anukrame kIthI paNa tenI zrI ga`vatI thaI. prAyaH karIne daridranI strIo jaladI garbhavatI thAya che," te vakhate te vicAre che ke--A kayA karmInu phaLa che? je kAraNathI huM' manuSyaleAkamAM paNa narakanI pIDAne pAmuM chuM. A 4 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kaSabhanAtha caritra janmasiddha, cikitsA na karI zakAya evA ghaNA dAridrayanA dukhavaTe pIDA pAmyo chuM. A sAkSAta dAridrayanI mUti jeva, pUrva janmanI vaiiraNi jevI A kanyAothI huM ghaNe pIDA chuM. je have mArI strI pharIthI putrIne janma Apaze te A kuTuMbane tyAga karIne huM paradeza cAlyA jaIza. A pramANe ciMtA pAmelA tenI strIe kAnamAM soyanA praveza sarakhI putrInA janmane sAMbhaLe. have te nAgila urva mukhavALe adhama baLadI jema bhAra pheMkI de, tema kuTuMbane tyAga karIne videzamAM gaye. te vakhate teNIne prasavajanya duHkhamAM patinA cAlI javAnI pIDA traNamAM kSAra nAkhavAnI jema tatkALa thaI tethI nAgazrIe te putrInuM nAma paNa na karyuM. tethI loko vaDe tenuM nAma "A nirnAmikA che e pramANe kahevAyuM. te nAgazrI tene sArI rIte pALatI nathI te paNa te nirnAmikA vadhavA lAgI; kAraNake vajathI haNAyA chatAM paNa AyuSya kSINa na thAya te mRtyu na thAya. mAtAne paNa udvega karanArI, atyaMta durbhAgyavALI te bIjAnA gharamAM halakAM kAma karatI samaya pasAra kare che. . eka vakhata koI utsava prasaMge dhanAvyanA bALakanA hAthamAM modaka joIne te paNa pitAnI mAtA pAse modaka mAge che. dAMta vaDe dAMtane ghasatI mAtA kahe che, te barAbara che ke tuM eka mAge che, tAre pitA paNa modaka khAnAra ja che, je tuM lADu khAvAne Icche che, te he putrI ! Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra deraDuM laIne kASThane bhAro lAvavA mATe aMbaratilaka parvata upara jA. te nirnAmikA agninA taNakhA jevI mAtAnI vANI vaDe baLatI, retI retI deraDuM laIne parvata tarapha gaI. yugadharamunine kevaLajJAna ane temane upadeza te vakhate tyAM parvatanA zikhara para ekarAtrikI pratimAne dhAraNa karanAra yugadhara mahAmunine kevaLajJAna utpanna thayuM hatuM. have tyAM najIka rahelA devatAoe te munirAjanA kevaLajJAna mahotsavano prAraMbha karyo. parvatanI najIka rahelA nagaravAsI leke huM pahele, huM pahele, ema sarasAI karavApUrvaka tyAM te mahAmunine vAMdavA nIkaLyA. judA judA prakAranA vastra ane AbhUSaNathI bhUSita, munirAjane vaMdana karavA jatA lekane joIne ativismayathI te nirnAmikA kSaNavAra citramAM AlekhAyelI hoya tema UbhI rahI. te pachI te paraMparAo lekonA AgamananuM kAraNa jANIne duHkhanA bhAranI jema kASThanA bhArane tajI daIne lekenI sAthe cAlatI nirnAmikA te parvata upara caDhI. kAraNake "tIrtho sarvane sAdhAraNa hoya che. te mahAmunIzvaranA caraNane kalpavRkSanI jema mAnatI AnaMdapUrvaka vAMde che. "mati kharekhara gatine anusArI hoya che." have jagatanA januM hita karanArA te munivara lekane meghanI jema AnaMda pamADatA gaMbhIra vANI vaDe dharmadezanA kare che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 zrI RSabhanAtha caritra * kAcA sUtrathI bAMdhelA palaMga upara caDhavA samAna viSayasevana saMsArabhUmimAM paDavA mATe thAya che. sarva prANIone putra-mitra-strI Adi parivArane saMga eka gAmamAM sAthe rahenArA sUtelA musAphara leka jevo che. rAzI lAkha cani vaDe gahana bhayaMkara saMsAramAM bhramaNa karatA jIvane anaMtIvAra pitAnA karmanA pariNAmathI utpanna thayela duHkhane samUha prApta thayela che, lekamAM vALanA agrabhAga sarakhuM paNa tevuM kaI sthAna nathI ke jyAM ja anekavAra duHkhanI paraMparA pAmyA na hoya. A pramANe sAMbhaLIne nirnAmikA be hAtha joDIne bhagavaMtane kahe che ke-tame rAjA-raMka, sukhI-duHkhI, dhanavAna ane nirdhanane viSe samAna bhAvavALA che, AthI Apane vinaMti karuM chuM ke Apa pUjya A saMsArane duHkhenI khANarUpe kahyo, te A lekamAM mArAthI paNa vadhAre duHkhI zuM kaI che? kevalI kahe che ke potAne duHkhI mAnanArI he bhadre ! nAraka ane tiryaMca gatimAM rahelA jInA duHkhanI AgaLa tAruM duHkha zuM che ? bIjA nA dukhane sAMbhaLa! - prANIo potAnA karmane pariNAme narakabhUmimAM utpanna thAya che. tyAM ja chedana-bhedana Adi vedanAne sahana kare che, paramAdhAmI deve tene yaMtra vaDe talane pIle tema pIle che. keTalAkane lAkaDAne phADe tema karavata vaDe phADe che. keTalAkane zULanI zayyAmAM suvaDAve che. keTa Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 53 lAkane zilAtaLa upara vastranI jema aphaLAve che, keTalAkane lehapAtranI jema mudgara vaDe kUTe che, keTalAkanA TUkaDe TUkaDA kare che. A pramANe te narakanA ja karuNasvare AnaMda karatAM pharIthI maLI gayAM che aMga jenA evA te jIvone pharI pharI te ja duHkhane anubhava karAve che. tarasyA thayelA teone tapAveluM sIsuM pIvaDAve che, chAyAnI icchAvALA teone asipatra vRkSanI nIce besADe che. A pramANe narakamAM nArakInA jIvone pUrve karelA karmane yAda karAvatA eka muhUrtamAtra paNa vedanA vinA rahevA detA nathI. he vatsa ! narakamAM rahelA jIvane je duHkha che, te sAMbhaLatAM paNa bIjA jIvane duHkha mATe thAya che. - tiryaMcagatimAM paNa jaLacara, sthalacara ane khecarache pitAnA karmathI utpanna thayela duHkhane anubhavatA pratyakSa jevAya che, tyAM jaLacara jI matsyagalAgala nyAye paraspara-eka bIjAne khAtAM mAchImAra vaDe grahaNa karAya che, bagalA vagere pakSIo vaDe gaLI javAya che, A pramANe keTalAka khIle baMdhAya che, keTalAka bhUMjAya che, khAvAnI IcchAvALA vaDe keTalAka raMdhAya che. A pramANe sthaLacara evA mRga Adi prANIo mAMsAhArI siMha vAgha Adi kUra prANIo vaDe khavAya che. zikAramAM Asakta mAMsAthIo vaDe jALavaDe, aparAdha vinA paNa teo marAya che. sudhA, tRSA, zIta, uSNa-Adi tathA atibhAra AropaNa Adi vaDe temaja cAbUka, aMkuza Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 zrI RSabhanAtha caritra ane paNa Adi vaDe te cha atyaMta vedanA sahana kare che. tetara, popaTa, pArevA (kabUtara), cakalAM Adi pakSIo bAja, sIMcANuM ane gIdha vagere mAMsamAM lubdha evA teo vaDe grahaNa karAya che, mAMsamAM Asakta evA zAkunike (= pakSIne pakaDanAra) vaDe judA judA upAyanA prapaMcavaDe judA judA prakAranI viDaMbanA vaDe haNAya che, A pramANe tiyAne jaLa Adi, zasA AdithI utpanna thayele bhaya cAre taraphathI pita-potAnA karmabaMdhanA kAraNabhUta thAya che. manuSyapaNuM prApta thayA chatAM paNa keTalAka manuSya janmathI AMdhaLA, baherA, pAMgaLA, ane keDha regavALA thAya che. cerI, paradArAgamana, vadha ane baMdhamAM Asakta, keTalAka manuSya nArakanI mAphaka nava-navA nigraha vaDe karAya che, keTalAka manuSya niraMtara vividha vyAdhi vaDe pIDA pAmatA, pArakAnA mukhane jotA, putravaDe paNa upekSA karAya che, mUlyathI kharIdAyelA khaccaranI mAphaka keTalAka tADana karAya che. bIjA keTalAka atibhArane vahana. karAvAya che, ane pipAsA Adi duHkhene anubhava karAvAya che. parasparanA parAbhavathI kaleza pAmelA, svAmI-sevaka bhAvathI baMdhAyelA evA dene paNa niraMtara duHkha ja che. svabhAvathI ati bhayaMkara asAra saMsAra samudramAM jaLa jatunI mAphaka duHkhonI kaI avadhi nathI. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra bhUta-preta AdithI vyApta sthAnamAM maMtrAkSaranI jema du:khanA ghara samAna sa`sAramAM jinezvare kahela dhama ja saMsArano nAza karavAmAM upAyarUpa che. jIva hiMsA kayAreya karavI nahi," ati bhAra vaDe hoDI jema samudramAM DUbe, tema prANIe hiMsA vaDe narakamAM jAya che, 'asatyane haMmezAM tyAga karavA,' kAraNa ke jUTha elavAthI prANIo sasAramAM lAMbe kALa rakhaDe che. koInI vastu ApyA sivAya levI nahi,' kAraNa ke adattAdAnathI kauvacanA phaLanA sparzInI jema kayAreya sukha maLatuM nathI. maithunanA sarvathA tyAga karavA' kAraNa ke abrahmanA sevana vaDe gaLAmAM pakaDIne 2'kanI jema mANasa narakamAM pheMkAya che. parigraha rAkhavA nahi,' kAraNa ke parigrahanA lIdhe ati bhAra vaDe baLadanI jema AtmA duHkharUpa kAdavamAM DUbe che. je A hiMsA vagere pAMcanA dezathI tyAga kare, te uttarAttara kalyANanI sa'padmAne pAme che. nirdemikAne samyagdarzananI prApti anarAna karI te lalitAMga devanI sthaya prabhAdevI thaI have te nirnAmikA sasAranA bhayathI trAsa pAmI, zuddha saMvegane pAmI, rAga-dveSarUpI kamanI gAMThane bhedIne mahA muninI pAse samyagdarzana pAme che. bhAvathI jinezvare kahelA gRhastha dhama ne svIkAre che, paraleAkanA mAga mAM bhAtArUpa pAMca aNuvrata svIkArIne munirAjane praNAma karIne, lAkaDAne bhAro laIne kRtakRtya thaI hoya tema Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pada zrI RSabhanAtha caritra Sita manavALI pAtAnA ghare Ave che. tyArathI mAMDIne te yuga'dhara mahAmuninI dezanAne potAnA nAmanI jema nahi bhUlatI, durbhAgya karmIno kSaya karavA mATe judA judA prakAre duSkara tapane tapatI anukrame yauvana pAmI tepaNu dugA evI tene kAI paraNatuM nathI, tethI UMcA prakAranA saMvegavALI te paryaMta upara pharIthI AvelA yugaMdhara muninI AgaLa hamaNAM anazana grahaNa karIne rahelI che. tethI tuM tyAM jA, teNIne peAtAnuM rUpa batAva, jo te tArA upara rAgavALI thAya, teA te tArI patnI thAya, kAraNa ke aMtakALe jevI mati hAya tevI gati thAya che. A pramANe mitranu' vacana sAMbhaLIne teNe te pramANe karyuM. te nirnAmikA lalitAMga deva upara rAgavALI thaIne marIne pUrvanI jema tenI svayaMprabhA nAme priyA thaI. te lalitAMga deva paNa praNayanA kopathI nAsI gayelI haiya evI teNIne meLavIne teNInI sAthe adhikapaNe kAmabhegA sevavA lAgyA. lalitAMgadevanAM cyavananAM cihno A pramANe teNInI sAthe krIDA karatAM keTalAka samaya gayA pachI te lalitAMgadeve peAtAnA cyavananAM cihno joyAM, te vakhate tenA ratnanAM AbhUSaNNA tejarahita thayAM. puSpamALAe karamAvA lAgI, aMga ane vastro malIna thavA lAgyA, kAraNa ke ' saMkaTa najIka Ave tyAre lakSmI paNa Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caratra lakSmInAtha ( viSNu )ne choDI de che.' tene kAmalegAmAM tIvra Asakti thAya che. tene saparivAra paNa zeka vaDe varasa khele che, ' bhAvi kArya mujaba khelanArAnI vANI nIkaLe che.' mRtyu vakhate kIDIe jema pAMkha vaDe Azrita thAya, tema te addIna hAvA chatAM dInatA vaDe, nidrArahita hovA chatAM nidrA vaDe Azrita thayeA. tenA zarIranA saMdhi dhanA hRdayanI sAthe tUTavA lAgyA. pavana vaDe paNa kapAyamAna na thAya tevA kalpavRkSeA kaMpavA lAgyA. rogarahita evA paNa tene thanArA du tigamanathI utpanna thayelI vedanAnI zaMkA vaDe hAya tema sa agApAMganI saMdhie bhAMgavA lAgI. tenI dRSTi paNa milana thaI. te vakhate tenAM aMge paNa garbhAvAsanA nivAsathI utpanna thanArA duHkhanA AgamananA bhayathI jANe atyaMta kaMpavA lAgyA. te mane hara evA krIDApa ta, sarovara, vAva ane upavanamAM paNa koI ThekANe Anada pAmatA na hatA. tethI priyane sneharahita joI ne te svaya'prabhAdevI kahe che ke he priya ! meM zu aparAdha ko ke jethI tame A pramANe zUnyacittavALA dekhAe che? 57 lalitAMga kahe che ke he priyA ! teM kAI aparAdha karcI nathI, paraMtu me' ja aparAdha karyo che, kAraNake pUrvabhavamAM tapa alpa karyo, dhahIna evA hu' phakta kAmabhAgAmAM ja Asakta hatA. pUrvabhavamAM huM vidyAdharanaredra hatA, te vakhate AyuSyanA zeSabhAgamAM puNyAdayathI preraNA pAmyA hoya evA svayaM buddhi maMtrie mane pratibaMdha Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU zrI RSabhanAya caritra pamADI jinezvarane dhama pamADayo, tethI 'tikALe ArAyelA dharmAMnA prabhAve A zrIprabhavimAnamAM svAmIpaNe utpanna thayeA. hamaNAM te puNya kSaya pAmyuM. tethI ahI thI hu kyavIza. A pramANe te kahetA hatA te vakhate tenI AgaLa devendre Adeza karelA dRDhadhama nAmanA deva AvIne tene A pramANe kahe che-- " Aje IzAnendra nIzvara Adi dvIpAmAM jinezvaranI pratimAne pUjAmaheAtsava karavA mATe jaze, tethI tuM paNa tenI AjJAvarDa Ava 99 A pramANe sAMbhaLIne ahA ! mArA puNyAdayathI mArA kALane ucita svAmInI AjJA che, ethI harSita cittavALA priyAnI sAthe cAlyeA. naMdIzvaraDhIpe jaine najIkamAM rahelA cyavanane bhUlI jaI ne te paramahavaDe zAzvat pratimAonI pUjA kare che. te pachI zubhabhAvanAthI vAsita cittavALA anya tIthI~mAM jatAM vacce AyuSyapUrNa thavAthI. te mRvyo. chaThThA sva : vajraja gha lalitAMga marIne vajrajanna ane svayaM prabhA zrImatI thayA. tyAMthI cavIne ja khUdvIpamAM pUrvavidehamAM samudranI pAse sItA mahAnadInA uttarataTe puSkalAvatI vijayamAM lAhAla mahApuramAM suvarNa jgha rAjAnI lakSmI nAmanI bhAne viSe putrapaNe utpanna thayA. putranA janmanethI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra Ana pAmelA mAta-pitAe ja pramANe) nAma karyuM. zrImatIne vRttAMta have te svayaMprabhA devI priyanA virogamAM duHkhathI pIDA pAmI dharmakAryamAM lIna banI keTalAka kALe lalitAMganI jema svargamAMthI evIne Aja vijayamAM puMDarIkiNI nagarImAM vasena cakravatinI guNavatI bhAryAmAM putrIpaNe utpanna thaI. mAtapitAe sarvaloka karatAM caDhIyAtI bhAvALI hovAthI tenuM zrImatI e pramANe nAma. sthApana karyuM. te anukrame pAMca dhAvamAtA vaDe lAlana karAtI. sukumALa aMgavALI, suMdara hastapalavavALI, vRddhi pAmatI snigdha kAMti vaDe nabhastaLane prakAzatI yauvana pAmI. eka vakhata te savabhadra nAmanA prAsAda upara kIDAvaDe caDhI agAsImAM gaI. tyAM nagaranI zebhAne jotI teNuM manorama udyAnamAM susthita mahAmunine kevaLajJAna utpanna thavAthI tene mahotsava karavA mATe AvatA devene jue che. jeIne pUrve mArA vaDe AvuM kaI ThekANe jevAyuM che, e pramANe vicAratI, uhApoha karatI, rAtrinA svapnanI jema pUrvanA janmAMtarane jue che. hRdayamAM pUrva bhavanA jJAnanA bhArane vahana karavA asamartha hoya tema takSaNa mUccha pAmI pRthvItala upara paDI. sakhIoe. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 zrI RSabhanAtha caritra karelA caMdana Adi upacArathI cetanA pAmI UbhI thaI cittamAM A prasANe vicAre che ? mAre pUrvabhavane pati te lalitAMga svargathI cyavI hamaNAM kyAM utpanna thayela che ? te saMbaMdhI ajJAna mane pIDe che, hRdayamAM te saMkrAMta thayela hovAthI mAre bIje koI prANanAtha nathI, kAraNa ke kapuranA pAtramAM lavaNa koNa nAMkhe? te prANapriya mane vacanagocara na thAya to bIjAnI sAthe AlApa vaDe sayuM, ema vicArIne teNe mana karyuM. tyAre tene sakhIvarga bhUta-preta Adi doSanI zaMkAthI maMtra-taMtrAdi upacAra karavA lAgyo. te seMkaDo upacAra karyA chatAM maunapaNuM choDatI nathI. koI kAma hoya te potAnA parivArane akSare lakhIne athavA bhrakuTI ke hAthanI saMjJA vaDe jaNAve che. eka vakhata te zrImatI kIDaghAnamAM kIDA karavA mATe gaI. tyAM ekAMtamAM samaya meLavIne tenI paMDitA nAmanI dhAvamAtAe pUchayuM ke- he putrI ! tuM mane prANanI jema priya che. huM paNa tArI mAtA jevI chuM, tethI ApaNu baMnene paraspara avizvAsanuM kAraNa nathI. tethI je hetuthI tuM maunanuM AlaMbana le che, te mane kahe. mane tArA duHkhanI bhAgIdAra karIne potAne apadukhavALI tuM kara. huM tAruM duHkha jANIne tene pratikAra karavA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAma caritra 1 mATe prayatna karIza, kAraNake rAga jANyA vinA kayAreya cikitsA thaI zakatI nathI. mAtAnI jema tenAM vacana sAMbhaLIne te paNa pUrvajanma saMbaMdhI peAtAnu' vRttAMta tenI AgaLa kahe che. upAyamAM kuzaLa paDatA, zrImatInu' te vRttAMta paTa upara AlekhIne nagaramAM dekhADavA gaI. te vakhate vajrasena cakravartinA janmadivasa hatA. e samaye tyAM ghaNA rAjAe AvyA hatA. have te paDitA te sudara citrapaTa laIne rAjamArga upara pAtharIne UbhI rahI. tyAM zAstramAM kuzaLa keTalAka leAkeA te paTa joI ne svarga-nIzvara Adi sthAnane AgamanA ane maLatuM joIne vakhANavA lAgyA. vaLI khIjA mahAzrAvakA mastaka dhuNAvatA pratyeka zrI ariha MtAnI pratimAe vakhANe che. keTalAka kalAkuzaLa leAkeA pratikSaNa AMkha jhINI karI paTane jotAM citranI rekhAzuddhinI praza'sA kare che, A vakhate durdAMta evA yAnAmavALA duna rAjAnA putra tyAM AvyeA. te citrapaTane kSaNavAra joI ne buddhimAna evA te kheATI mUrchAvaDe pRthvI upara paDayeA. jANe saMjJA pAmyA hoya ema te UceA. lAkoe mUrchAnuM kAraNa pUchavAthI te kapaTanATaka karI vRttAMta kahe che ke- mArA pUrva bhavanuM citra koI e ahI lakhyu che. A citrapaTane jovAthI mane jAtismaraNa utpanna thayu che. huM lalitAMga chuM.. A mArI devI. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra svayaMprabhA che, ItyAdi je A paTamAM lakhyuM che, te maLatuM Ave che. have paMDitA tene pUche che ke- he bhadra! je e pramANe che, te kahe ke paTamAM A ko saMniveza che? te tuM pite AMgaLI vaDe batAva. te kahe che ke A meruparvata che, puMDarikiNa nagarI che. teNue pharIthI pUchayuM ke A kayA munIzvara che? te kahe che ke temanuM nAma huM bhUlI ga chuM. pharIthI te pUche che ke maMtrI vaDe parivarele A -ka rAjA che? A tapasvinI keNa che? te kahe che ke huM jANatA nathI. teNIe jANyuM ke A keI kapaTI che. tethI te upahAsapUrvaka kahe che ke-he putra! A tArA pUrva bhavanA caritrane maLatuM che. tuM lalitAMga deva che. tArI patnI svayaMprabhA naMdi grAmamAM karmaSathI hamaNAM paMgu thayelI utpanna thaI che. jAtismaraNa utpanna thavAthI pitAnuM caritra paTamAM AlekhIne teNIe A paTa dhAtakI khaMDamAM gayelI mane Ape che. te pAMgaLInI dayA vaDe meM tane zeLe che, tethI Ava, tenI pAse tane laI jAuM. he putra! dIna evI te tArA viga vaDe kaSTapUrvaka jIve che. tethI pUrva janmanI priyAne Aje AzvAsana pamADa. - A pramANekahIne paMDitA mauna rahe chate te mAyAvI Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra pitAnA mi vaDe upahAsapUrvaka kahevA ke, he mitra! zrIratna maLavAthI tAre moTe padaya che. tethI tyAM jA, te paMgU priyA tAre sarvathA piSaNa karavA lAyaka che. tethI vilakhA thayelA dIna mukhavALo te dudata kumAra tyAMthI keme karIne cAlyA gaye. have letArgala purathI te vajasaMgha paNa te vakhate tyAM Avyo hate. te citrapaTamAM AlekhelA pitAnA caritra joIne mUccha pAmyo. paMkhAthI vAyu nAMkhavAthI ane pANI chAMTavAthI te uThaDyo. jANe tarata ja svargamAMthI AvyuM hoya tema te jAtismaraNa jJAnavALe thaye. te vakhate paMDitAe pUchayuM ke--he kumAra ! A citrapaTa joIne tuM kema mUccha pAmyuM? A pramANe pachavAthI vajabaMgha kahe che ke he bhadra! AmAM priyA sahita mArA pUrvabhavanuM caritra AlekheluM che. te joIne huM mUccha pApe. citrapaTamAM A joIne IzAna kalpa che, A zrIprabha vimAna che, A huM lalitAMga nAme deva chuM, A mArI svayaMprabhA nAmanI priyA che, A bAju dhAtakIkhaMDamAM naMdI gAmamAM mahAdaridranA gharamAM A nirnAmikA nAme putrI che, ahIM aMbara tilaka parvata upara caDhelI te yugaMdhara mahAmuninI AgaLa anazana grahaNa karI rahI che, ahIM huM tene pitAnuM rUpa batAvavA Avyo chuM, mArAmAM rakta te marIne A arekhara svayaMprabhA thaI che, ahIM naMdIzvara dvIpamAM huM Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra jinezvaranI pratimAonI pUjA karavAmAM tatpara chuM. ahIMthI bIjA tIrthomAM jatAM mArgamAM huM cyavana pAmate chuM. ahIM mArA vivegamAM ekalI thaI gayelI dIna mukhavALI A svayaMprabhA che. ahIM cyavana pAmatI te ja mArI priyA che. huM mAnuM chuM ke teNIe jAti smaraNa vaDe ahIM pitAnuM caritra lakhyuM che, kAraNa ke bIjAe anubhaveluM bIje kayAreya jANI zakatuM nathI." paMDitA paNa "sAruM ema kahIne zrImatInI pAse jaIne hadayane zalya rahita karavAmAM auSadha sarakhuM te sarva kahe che. zrImatInuM vajasaMgha sAthe paraNavuM zrImatI priyanA vRttAMtanI vANI sAMbhaLI romAMcita thaI. te vRttAMta zrImatIe paMDitAnA mukhe pitAne jaNAvyuM, kAraNa ke strI "svAdhInapaNane egya nathI." te vANathI pramudita vajasenarAjA vajajaghakumArane bolAvIne tene kahe che ke he kumAra ! amArI A zrImatI putrI pUrvajanmanI jema hamaNAM paNa tArI priyA thAo. te kumAre paNa tema thAo" ema svIkAravAthI prasanna thayele rAjA zrImatI kanyAne kumAra sAthe mahotsava pUrvaka paraNAve che. te pachI cAMdanI ane caMdranI jema saMyukta te bane veta vastra dhAraNa karanArA rAjAnI anujJA laI lehAlapuramAM gayA. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra pa have suvaNa ja gharAjAe vajrajaghane cAgya jANIne tene rAjya upara sthApana karIne dIkSA grahaNa karI. vajrasena cakravatie paNa puSkalapAla nAmanA putrane rAjyalakSmI ApIne dIkSA lIdhI, ane te tItha"kara thayA. vajragha paNa zrImatI priyAnI sAthe vividha kAmAgAne bhAgavate nyAyamAge rAjya kare che. gaMgA ane samudranI jema viyeAga nahi pAmelA, bhAgAne bhegavatAM tene putra utpanna thayeA. have puSkaLapAlanA sImADAnA sAmatarAjAe tenI sAthe virodha karavA lAgyA, tenI AjJAne tiraskAra karavA lAgyA. tethI dunanI jevA teone sAdhavA mATe te vajraja gharAjAne khelAve che. have pramaLa senA sahita baLavAna evA te vajraja dha nagaramAMthI nIkaLe che, te vakhate priyane viraha sahana karavA mATe asamartha evI zrImatI paNa rAjA sAthe nIkaLI. have te rAjA mArgamAM jatAM adha mArgomAM amA vAsyAnI rAtrie paNa yeAsnAnA bhramane ApanAra mahAzaravanane jue che. tyAM musApharoe tene kahyuM ke- he rAjana! ahIM viSa sapa che, e pramANe vacana sAMbhaLIne te bIje mAge nIkaLyuM. anukrame te puMDarIkaNI nagarImAM AvyeA. tejasvI evA e mahArAjAnA prabhAvathI sarve sAmaMta * pa Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra rAjAe yuddha vinA adhIna thayA. rAjA puSkaLapALe paNa vajavaMgharAjAnuM vividha prakAre svAgata karyuM. egya samaye te vajajagharAjA puSkaLapAla rAjAnI anujJA laIne zrImatInI sAthe nagarImAMthI nIkaLe ane te anukame mahAziravana pAse AvyuM. te vakhate musApharoe te rAjAne kahyuM ke he mahArAjA ! have A vananI madhyamAM thaIne jAe, kAraNa ke hamaNuM A vanamAM be sAdhuone kevaLajJAna utpanna thayuM che. tyAM devonA AgamananA udyotathI te dRSTiviSa sarpa viSarahita thayuM che. nAmavaDe sAgarasena ane munisena, te baMne munie sUrya-caMdranI jema he rAjana! ahIM vate che. te munione sagA bhAI jANIne vizeSe harSasahita rAjA te ja vanamAM nivAsa kare che. te pachI strI sahita bhaktinA samUhathI namra te sura asurethI sevita dezanA karatA baMne munivarane vaMdana kare che. dezanA sAMbhaLyA pachI vastra, anna, pAna ane upakaraNe vaDe teone pratilAlyA. te pachI te vicAre che ke- sahedarabhAva sarakhe. hovA chatAM Azcarya che ke A niSkaSAya, mamavarahita, parigrahathI aTakelAne dhanya che. huM evuM nathI. dIkSA grahaNa karanArA pitAnA sanmArge janAra A ja sagA bhAI che, huM te kharIdAyele hauM te putra chuM. Ama hevA chatAM paNa je huM dIkSA lauM te kAMI ayukta Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RSabhanAtha caritra 67 nathI. " dIkSA grahaNa karavA mAtrathI dIpikAnI mAphaka ajJAnarUpI aMdhakAraneA nAza karanArI thAya." tethI hamaNAM nagarImAM jaIne putrane rAjya ApIne haMsa jema huMsanI gatine pAme tema huM pitAnI gatine pAmIza. zrImatIe paNa sAthe dIkSA karavA vaDe anumaiAdanA karAyelA te teNInI sAthe tyAMthI nIkaLIne anukrame lAhAgalapura AvyeA. vajraja'gha ane zrImatI mRtyu pAmIne uttara kurumAM ane tyAMthI saudhama devalAkamAM utpanna thayA. te vakhate tenA rAjyamAM lubdha thayelA putre dhana ApI pradhAnama`DaLane vaza karyuM. zrImatI sAthe rAjA savAre peAtAnu vratagrahaNa ane putrane rAjya ApavAnu' vicAratA rAtrimAM sUI gayA. teo sukhapUrvaka sUtA hatA, te vakhate putre teenA gharanI aMdara viSanA dhUmADA karyAM. gharamAM utpanna thayelA agnine rokavA mATe koNa sama thAya ?" te viSamaya dhUmADA nAkamAM praveza thavAthI te ekadama mRtyu pAmIne uttarakurumAM yugalikarUpe utpanna thayA. 'kAraNa ke-eka vicAraNAmAM utpanna thayelAnI eka gati thAya che' tyAM paNa kSetrane anurUpa sukha anubhavIne maraNa pAmIne saudhama devalAkamAM deva thayA. [ThTho vajrajaghanA bhava, sAtame cugalika bhava ane AThamA devabhava samApta] Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra navame bhava : chavAnaMda have vajasaMghane jIva devalekamAM divya bhege niraMtara bhegavIne AyuSyanA kSaye vIne jaMbudvIpamAM videhabhUmimAM kSitipratiSThita nagaramAM suvidhi vaidyane putra jIvAnaMda nAme thaze. te vakhate te nagaramAM bIjA paNa cAra putro utpanna thayA. temAM eka IzAnacaMdra rAjAnI kanakavatI bhAryAmAM mahIdhara nAme, bIje sunAsIra nAmanA maMtrInI lakSmI nAmanI bhAryAmAM subuddhi nAme putra thaze. trIjo sAthevAhapati sAgaradattanI priyA abhayamatImAM pUrNabhadra nAme, the dhana zeThanI zIlamatI nAmanI patnImAM zIlane puMja hoya e guNAkara nAme thayo e badhA bALakane dhAraNa karanAra vaDe rAtri divasa rakSaNa karAtA vadhavA lAgyA. sAthe ja dhULanI ramata karanAra te badhA sAthe ja sarva keLAonA samUhane grahaNa karatA hatA. " " have zrImatIne jIva paNa devalokamAMthI cyavIne te ja nagaramAM Izvaradatta zeThane kezava nAme putra tho. jIvAnaMda vagere te cha e jaNe paraspara haMmezAM judA nahIM. paDatAM mitrapaNuM pAmyA. - jIvAnaMda paNa pitA saMbaMdhI aSTAMga Ayurveda (cikitsAzAstra) rasa-vIryanA vipAkathI sarva auSadhione sArI rIte jANatuM hatuM. hAthIomAM airAvaNanI jema, Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 69 grahAmAM sUryaMnI jema, te vaidyomAM niravadya vaidya mahAvidvAna thayA. te sarve sagA bhAInI jema haMmezAM AnaMda karatA. kayAreka koI eka-bIjAnA gharamAM paraspara anurAgavALA sAthe rahe che. eka vakhata vaidyaputra jIvAnaMdanA ghare teo rahyA hatA, te vakhate eka sAdhu bhikSA grahaNa karavA mATe AvyA. te sAdhu pRthvIpAla rAjAnA putra guNAkara nAme hatA. temaNe * maLanI jema rAjyanA tyAga karIne dIkSA lIdhI hatI. grISmanA Atapa vaDe jema sarAvara sukAI jAya, tema ugra tapa vaDe kRza thayelA dehavALA te akALe apathya bhAjanathI kRmikuSTha rogathI vyApta thayA hatA. te munivara sarvAMge kRmikuSTha rogathI vyApta hovA chatAM kAI ThekANe auSadha mAgatA na hatA, kAraNa ke mumukSu sAdhue kAyAnI apekSA karatA nathI.' jIvAna...du vagere cha mitroe karelI muninI cikitsA eka vakhata chaThThuM tapanA pAraNe geAcaracarcA vaDe eka gharethI bIje ghare paribhramaNa karatA, potAnA gharanA AMgaNe AvelA te munine teoe joyA. te vakhate rAjAnA putra mahIdhare kAMIka hAsyathI jIvAna vaidyane kahyu, huM jIvAna, tane vyAdhinuM parijJAna ane auSadhanuM jJAna che, cikitsAmAM tAruM kuzaLa Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra paNuM paNa che, phakta dayA nathI. haMmezAM tame vezyAnI mAphaka dravya vinA duH bapIDita prArthanA karanArA paricitane paNa jatA nathI, temaja vivekavaMta mANasoe ekAMte arthalukhya na thavuM joIe. dharmane svIkAra karIne kaI ThekANe cikitsA karI? cikitsAmAM ane vyAdhinA nidAnamAM tArA sarva parizramane dhikkAra che! gharanA AMgaNe AvelA AvA prakAranA rogavALA pAtranI tuM AvI rIte upekSA kare che ! cikitsAvijJAnarUpI ratnanA ratnAkara je jIvAnaMda paNa kahe che ke- he mahAbhAgyazALI ! sArUM, sArUM. teM mane Azcarya utpanna karyuM che, kAraNa ke- matsararahita brAhmaNa, avaMcaka vaNika, irSArahita priya, roga vagarane prANI, vidvAna dhanika, garvarahita guNI, capalatA. rahita strI ane sadAcAramAM rata rAjaputra prAyaH karIne dekhAtA nathI. aho ! mAre A mahAmuninI cikitsA karavI ja joIe, paraMtu auSadhone abhAva e ja ahIM aMtarAyajanaka che. temAM paNa mArI pAse eka lakSapAka tela che, paNa gozISa caMdana ane ratnakaMbala joIe te nathI. te tame lAve. enuM vacana sAMbhaLIne "ame te lAvIe chIe ema kahIne te pAMceya mitro vaNikanI dukAne gayA. te ' munIMdra paNa pitAnA sthAne gayA. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra aa " yAgya mUlya laI ne amane gAzISa caMdana ane ratnakakhala Ape " ema teoe vRddha viSNukane kahyuM. tene ApatA te kahe che ke- A baMne vastunuM ekaekanu mUlya eka eka lAkha seAnAmaheAra thAya. jo IcchA hoya te grahaNa karo. vaLI tame kahe ke--A vastuo vaDe tamAre zuM kAma che? teo paNa kahe che ke- mUlya grahaNa kare| ane gAzISa caMdana ane ratnakamala Ape. AnA vaDe ame mahAmuninI cikitsA karIzu e amAruM pratyeAjana che. teonu` vacana sAMbhaLIne vismayathI visphArita netravALA, romAMcavaDe sUcavAyA che AnaMda jenA vaDe evA te mana vaDe A pramANe vicAre che ke- AmanuM unmAda-pramAda ane kAmeAnmatta evu' yauvana kayAM ? ane vivekanA AvAsarUpa vRddhapaNAne ucita evI emanI buddhi kayAM? jarAthI jajarita dehavALA amArA jevAne je ucita che, te Azcaya che ke A kare che! ema vicArIne te kahe che ke-gAzISa caMdana ane ratnaka khala tame grahaNa karA, he bhadro ! tamAruM kalyANa thAe. tamArA dravya vaDe sayuM! A vastuonuM mUlya akSaya dharmane huM meLavIza. sAruM thayuM ke tamee khaMdhunI jema mane dharmanA bhAgIdAra karyAM. ema kahIne te vizvare gAzISa caMdana ane ratnakakhala ApIne te bhAvita AtmAe dIkSA lIdhI ane paramapada-mAkSa pAmyA. . Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra ni mahApuruSamAM uttama teo jIvAnaMda sahita auSadhasAmagrI grahaNa karIne jyAM te munivara hatA tyAM teo gayA. vaDanA jhADanI nIce kAtsarga vaDe rahelA, dhyAnasamAdhiyukta, dhyAnamAM ja lIna thayelA te munivarane praNAma karIne kahe che - - he bhagavaMta ! Aje pUjyane cikitsAnI kriyAvaDe dharmamAM aMtarAya karazuM. puNyavaDe anugraha kare. . A pramANe muninI anujJA laIne have teo eka tAjA gAyanA maDadAne lAvyA. munivaranA dareka aMge teNe te tela vaDe abhaMga karyuM. ati uSNa vIryavALA te telathI muni saMjJArahita thayA. "ugra vyAdhine zAMta karavA mATe ati ugra auSadha ucita che. te telavaDe vyAkuLa thayelA kRmie zarIramAMthI bahAra nIkaLyA, te pachI jIvAnaMde ratnakaMbala vaDe cAre bAjuthI munine DhAMkI dIdhA. have te kRmio ratnakaMbalanA zItapaNAthI temAM ja vaLagI gayA. chavAnaMda veve kaMbalane dhIme dhIme halAvI gAyanA kalevara upara kRmione pADyA. te pachI jIvAde amRtarasanI jema prANIonA jIvana samAna gozISacaMdananA rasa vaDe te munine AzvAsana pamADayuM. A pUrve je kIDAo nIkaLyA, te cAmaDImAM rahelA hatA. ema vicArIne pharIthI munine telanuM vilepana ryuM. te vilepanathI pharIthI ghaNA mAMsamAM rahelA kIDAo paNa nIkaLyA. tevI ja rIte pharIthI ratnakaMbala DhAMkavAthI Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra te kIDAo ratnakaMbalamAM coMTI gayA. te gAyanA maDadA upara te kIDAone pharIthI tevI ja rIte pADyA. aho ! vaiidyanI buddhinuM kuzaLapaNuM! pharIthI paNa chavAnaMda vaidya gezISacaMdana vaDe munine AzvAsana pamADayuM. pharIthI telanA vilepana vaDe hADakAnI aMdara rahelA kIDAo paNa nIkaLyA. pharIthI DhAMkavAnA prakAre ratnakaMbalamAM vaLagelA kIDAone gAyanA kalevara upara nAkhyA. te pachI pharIthI te jIvAnaMda vadhe parama bhakti vaDe gAzISacaMdananA rasa vaDe te munine vilepana karyuM. saMhiNI auSadhi vaDe utpanna thaI che navI cAmaDI jene evA kAMtivALA te muni vizuddha kAMcananI pratimAnI jema bhavA lAgyA. bhaktinA samUhathI bharelA teoe te munivarane khamAvyA. te pachI munirAje anyatra vihAra karyo. te pachI te buddhimAnee bAkI rahela gazIrSacaMdana ane ratnakaMbala vecIne suvarNa kharIda kare che. te suvarNa vaDe ane pitAnA suvarNa vaDe meruparvatanA zikhara jevA UMcA jinacaityane karAve che. te pachI te mahAza. haMmezAM jinapratimAnI pUjA karatA, gurunI sevA karatA keTalAka kALa pasAra kare che. chavAnaMda vagere mitronuM saMyamagrahaNa ane agruta devalokamAM utpatti, eka vakhate te vizuddha pariNAmavALA mitre saMvega utpanna thavAthI sAdhu bhagavaMta pAse manuSyajanmarUpI vRkSanA Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 zrI RSabhanAtha caritra phaLarUpa evI dIkSAne grahaNa kare che. tee upavAsa, chaThTha, aThThama, dazama ane dvAdazabhakta Adi tapa vaDe ativizuddha cAritranuM pAlana karatA, dAtArane pIDA nahi karatA, pAraNAne divase mAdhukarI vRtti vaDe dehamAtranA nirvAha mATe bhikSAne grahaNa karatA, dhIrapaNAnuM avalaMbana karatA teo kSudhA-pipAsA, zIta-uSNa Adi pariSahAne subhaTA jema prahAra sahana kare tema sahana karatA hatA. mAharAjAnI senAnA aga jevA cAra kaSAyeAne kSamA-mAva-Aja va ane AlAbharUpI zasra vaDe jIte che. A pramANe AtmavizuddhipUrNAMka saMyamanI ArAdhanA karatA teoe 'takALe dravyathI ane bhAvathI salekhanA karIne kamarUpI patA nAza karavAmAM z2asamAna anazana karyuM. paMca namaskAra mahAmaMtrane smaraNa karatA, uttama samAdhipUrvaka dehane tyAga karIne, te chace mitrA khAramA acyuta devaleAkamAM iMdranA sAmAnika devapaNe utpanna thayA. tyAM paNa khAvIza sAgaropama sudhI divya sukhA anubhavIne tyAMthI anyA, kAraNake meAkSa vinA kAI ThekANe cyavanane abhAva nathI. navamA jIvAnaMdanA bhava ane dazamA daivabhava samApta thayA. agyAramA bhava vajranAbha cakravatI have ja'budvIpa nAme dvIpamAM pUrvAM-videhamAM puSkalAvatI viyamAM pu'DarI kaNI nagarImAM vajrasenarAjAnI dhAriNI nAmanI paTarANIne viSe tee pAMca anukrame putrapaNe utpanna thayA, temAM vaidyanA jIva vajranAbha nAme cauda mahAsvapnathI sUcita prathama putra thayA. rAjaputrane Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSathabhAtha caritra jIva bIje bAhu nAme, maMtriputrane jIva trIje subAhu nAme zreSThI ane sArthavAhanA jI anukrame cothA ane pAMcamA pITha ane mahApITha nAme thayA. tema ja kezavane jIva suyaza nAme rAjaputra thayo. tene bALapaNathI mAMDIne vajanAbhanI upara atyaMta sneha che, kAraNake pUrvabhavanA saMbaMdhano sneha bhavAMtaramAM paNa badhupaNAja pAme che. anukrame te rAjaputro ane suyaza vRddhi pAmavA lAgyA. kaLAone grahaNa karavAmAM paNa teone kalAcArya phakta nimittarUpe hatA, kAraNake mahApuruSonA guNo pitAnI meLe ja pragaTa thAya che. vajana tIrthaMkara thayA ane vajanAbha cakravatI thayA have lekAMtika devoe AvIne vajasena rAjAne vijJapti karI ke "he bhagavaMta! tIrtha pravartA. te pachI, vajana rAjAe Idra sarakhA parAkramavALA vajanAbhane rAjya upara besADIne varavArikA pUrvaka sAMvatsarika dAna vaDe sarva lekene AnaMda pamADIne deva-asura ane rAjAoe jemane dIkSA mahotsava karyo che evA, udyAnamAM jaIne svayaM buddha evA te bhagavaMta dIkSA grahaNa kare che. te vakhate temane mana:paryava jJAna utpanna thayuM. vividha abhigrahane dhAraNa karanAra, Atmarata, samatArUpI dhanavALA, mamatA 2hita, parigraharahita te bhagata grAmAnugrAma vicaravA. lAgyA. janAbe paNa dareka pitAnA bhAIone deza vaheMcI ApyA. te baMdhuo vaDe, lekapAlavaDe jema Idra Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 zrI RSabhanAtha caritra zebhe tema te zebhe che, suyaza paNa tene sArathI thayo. - have vajasena tIrthakarane ghAtikarma rUpI maLane kSaya thavAthI ujajavaLa kevaLajJAna utpanna thayuM. te vakhate vajanAbharAjAnI AyudhazALAmAM sUrya karatAM vadhAre tejavALA cakarane praveza karyo. bIjA paNa tera rane ane nava nidhi tene thayA. teNe sarva puSkalAvatI vijayane sAdhI. tethI sarva rAjAoe maLIne tene cakravatipaNAne abhiSeka mahatsava karyo. cakravatipaNAnA kAmabhegane bhegavatAM chatAM paNa tene vayanI vRddhi sAthe dharmamAM buddhi paNa adhika adhika vadhavA lAgI. eka vakhata vajasena jinezvara jagatanA prANIone parama AnaMdane utpanna karatA sAkSAta mekSanI jema vicaratA tyAM AvyA. dee racelA samavasaraNamAM caityavRkSanI nIce siMhAsana upara besIne dharmadezanA te vakhate jinezvaranA AgamananA samAcAra sAMbhaLIne baMdhuo sAthe vajanAbha paNa jagatanA baMdhu evA jinezvara bhagavaMtanA caraNakamaLa pAse AvyA. te jinezvarane traNa pradakSiNA karIne, praNAma karIne iMdrane laghubaMdhu hoya tema tenI pAchaLa beThe. te bhavyajanonA manarUpI chIpane viSe bodhirUpI metIne utpanna karanArI svAtinakSatranI vRSTi sarakhI dezanAne sAMbhaLe che. bhagavaMtanI vANune sAMbhaLate harSanA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 77 atirekathI te zraddhALu rAjA A pramANe vicAre che ke-- : A asAra sa`sAra samudranI jema dustara che. tenA paNa tAraka evA trilokanAtha jinezvara praLakha puNyavarDa prApta karavA lAyaka che, je bhagavaMta leAkeAnA ajJAnarUpI aMdhakArane dUra karavAmAM sUrya jevA che, anAdikALathI utpanna thayela, cikitsA na karI zakAya evA kamarUpI vyAdhine dUra karavAmAM mArA pitA apUrva cikitsaka che, athavA sa duHkhAnA nAza karanArA che. tulanA na karI zakAya evA anupama sukhane utpanna karanAra, karUNAmRtanA samudra mArA pitA che. AvA prakAranA bhagavaMta maLyA chatAM paNa meAhamAM pramatta thayelA amArA vaDe peAtAnI jAte ja A AtmA raMgAyA che. te pachI te cakravatI te dharmacakravatI jinezvarane namrapaNe bhaktinA samUhathI gadgada vANIvaDe vinaMti kare che ke-he nAtha ! Aja sudhI me kAmabhAgamAM pradhAna ane artha sAdhavAmAM tatpara evA nItizAstro vaDe buddhine kadanA pamADI, viSayeAmAM Asakta evA me. vastrAbharaNAnI kriyArDa naTanI jema cirakALa sudhI A AtmAne nacAvyeA. mAruM A vipula rAjya artha ane kAmanA heturUpa che, ahIM je dhanu ciMtana karAya che te paNa pApAnubaMdhI che, tethI pitAnA putra thaIne jo saMsArasamudramAM bhramaNa karuM teA khIjA sAmAnya jananI mAphka mArA puruSAtha kayeA ? jevI rIte tame ApelA Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra A rAjyane huM pALuM chuM, tema Ape ApelA saMyamarUpI mahArAjyane paNa pALIza, tethI mane te Apa. vajanAbha AdinI dIkSA saMsArathI virakta thayelA cittavALA te cakravartIe putrane rAjya ApIne mahAvata svIkAryA. te vakhate bAhu vagere bhAIoe paNa moTA bhAInI sAthe vrata grahaNa karyuM, kAraNake pitAe ane moTA bhAIe je svIkAryuM te ja teone kamAgata thAya. te suyaza sArathie paNa pitAnA svAmI dharmasArathinA caraNakamaLamAM dIkSA lIdhI, kAraNake sevake svAmInA pagalAne anusaranArA ja hoya che. te vajanAbha rAjarSi anukrame zrutasamudranA pAragAmI dvAdazAMgane jANanArA thayA. bAhu vagere sAdhuo paNa agyAra aMganA pAragAmI thayA. saMteSarUpI dhanavALA teo tIrthakaranA caraNanI sevAmAM ane duSkara tapanI ArAdhanAmAM asaMteSI hatA. haMmezAM teo jinezvaranI vANIrUpI amRtarasanA pAnamAM Asakta hovA chatAM paNa mAsakSapaNa Adi tapa vaDe thAkatA nathI. anukrame bhagavAna vasena tIrthakara zukaladhyAnanA trIjA ane cothA pAdanuM dayAna karatA deve vaDe karAyela che mahesava jene evA nirvANa mokSapadane pAmyA. vajanAbha paNa bAhu vagere sunivaro sahita bhavya jIne bedha karatA pRthvI para vicAravA lAgyA. te munione tapa ane saMyamanA Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vAsanAtha caritra 79 prabhAve caMdrakiraNa vaDe parvatemAM auSadhio pragaTa thAya. tema zlemauSadhi vagere labdhio pragaTa thaI. labdhionuM varNana teonA kalebsanA lavavaDe paNa kuSTinuM zarIra koTIvedha tAMbu suvarNa thAya tema suMdara varNavALuM thAya che. teonA kAna-netra Adine utpanna thayela ane aMgathI utpanna thayele kastUrInA sugaMdhavALo maLa sarvarogIonA regane haraNa karanAra che. teonA dehanA sparzamAtrathI amRtanI jema regavALA prANIo regarahita thAya che. teonA aMgane sparzeluM megha ane nadI vagerenuM pANI paNa sarvarogone haNe che. teonA aMgane sparzala pavana paNa viSa vagerenA doSone dUra kare che. teonA pAtramAM athavA mukhamAM praveza pAmeluM viSamizrita anna viSarahitapaNAne pAme che. teonuM vacana sAMbhaLavAthI maMtrAlavaDe jema viSa dUra thAya, tema mahAviSavyAdhithI pIDA pAmelA prANInI pIDA dUra thAya che, teonA nakha, keza, dAMta ane bIjuM paNa zarIramAM utpanna thayeluM sarva auSadhapaNane pAme che. tema ja e mahAtmAone ATha mahAsiddhio utpanna thaI. jethI teone aNimA zakti tevI thaI ke jethI soyanA kANAmAM paNa taMtunI mAphaka cAlavA mATe samartha che, teone mahimAzakti tevI thaI ke jethI Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra meruparvatapaNa jAnuM pramANa karI zake che. teone ladhimA zaktinuM tevA prakAranuM sAmarthya thayuM ke jethI pavananA lAghavane paNa teo ullaMghana karatA hatA. teonA dehanI. garimAzakti vajakaratAM paNa caDhIyAtI hatI, jethI indrAdivaDe paNa je sahana karI zakAya nahi, teonI prApti zakti tevI hatI ke je zaktivaDe vRkSanA pAMdaDAnI jema teo AMgaLI vaDe meruzikhara ane graha Adine sparza karI zakatA hatA. prAkAmya guNa vaDe tevI zakti pragaTa thaI ke jethI dUra jatue paNa teonI pAse prazama pAmatA hatA. bIjI paNa aneka addhio teone utpanna thaI te. A pramANe-apratighAta-paNAnA guNu vaDe parvatanI maLe. paNa chidranI jema teo jAya che, aMtardhAna guNavaDe te sAdhuo pavananI jema sarvatra adazyapaNuM pAme che. kAmarUpI paNAnA guNavaDe teo potAnA judA judA rUpivaDe lekane bharI daI zakatA hatA. teonI je bIjabuddhinI Rddhi evI hatI ke te eka arthanA bIjathI aneka arthanA bIjane utpanna karanArI hatI teone tevA pakAranI kekabuddhi utpanna thaI ke jenA vaDe koThAramAM nAMkhelA dhAnyanI jema arthonA smaraNa vinA sUtra akSaya. thAya, Adi-madhya ane aMtamAM rahelA eka padane sAMbhaLavAthI sarva graMthane avadha thato hovAthI teo padAnasArI hatA, eka vastune udvarane aMtamuhUrtamAM zrutasamudranuM Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra avagAhana karavAnI zakti vaDe teo manobalI hatA, aMtamuhUrtamAM akAra Adi beMtAlIza mAtRkAkSara mAtranI lIlAvaDe sarva zratane guNatA teo vacanabalI hatA. dIrghakALa sudhI pratimAne svIkAra karatA, parizrama ane glAni rahita evA teo kAyabalI hatA, pAtramAM rahelA kharAba annane paNa amRta Adi rasapaNe pariNamAvavAthI teo amRtakSIra-madhu ane vRta AzravI hatA. duHkhathI pIDita jIvone viSe teonuM vacana amRta AdinA pariNAmane utpanna kare che. teonA pAtramAM paDeluM anna thoDuM hovA chatAM paNa ghaNAne ApavA chatAM jyAM sudhI pite jame nahi tyAM sudhI kSaya na pAme tethI teo akSINamahAnasa RddhivALA hatA. tIrthaMkaranI parSadAnI jema alpa dezamAM paNa bAdhArahitapaNe asaMkhya prANIonI sthiti vaDe teo akSaNamahAlaya hatA. bAkInI (bIjI) iMddhinA viSayane eka paNa iMdriya vaDe prApta karatA hovAthI teo saMbhinnazrota labdhivALA hatA. teonI tevA prakAranI jaMghAcAraNa labdhi hatI ke jethI eka utpAta vaDe teo sUcakadvIpa jAya che, cakadvIpathI vaLatAM teo eka utpAta vaDe naMdIzvaradvIpamAM Ave che. bIjA utpAta vaDe svasthAnamAM Ave che. Urdhvagatie jatAM teo eka utpAta vaDe merU parvatanA zikhare rahelA pAMDuka vanamAM, ane pAchA vaLatAM thakA eka utpAtavaDe naMdanavanamAM ane bIjA utpAtavaDe utpAta bhUmimAM (svasthAnamAM) Ave che. teo Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra vidyAcAraNa labdhi vaDe eka utpAta vaDe mAnuSettara parvata upara ane bIjA utpAta vaDe naMdIzvaradvIpamAM jAya che, tyAMthI vaLatAM eka utpAta vaDe svasthAnamAM Ave che. e pramANe tIcchagamananI jema UMce paNa be utpAta vaDe jAya che ane eka utpAta vaDe pAchA Ave che. teo AzIviSa addhivaDe nigraha ane anugraha karavAmAM samartha che. bIjI paNa teone ghaNI labdhio utpanna thaI te paNa te sAdhuo pitAnA kAryamAM AkAMkSArahita evA te labdhionA pravega karatA nathI. vajanAbhanuM vizasthAnaka vaDe tIrthakara nAmakarmanuM nikAcita karavuM A tarapha vajanAbha munIzvare vIzasthAnaka vaDe tIrthaMkara nAmagotra nikAcita bAMdhyuM. te A pramANe-1. tyAM jinezvarenI ane jinapratimAonI pUjA vaDe, avarNavAdanA niSedha vaDe, sadbhUta arthanI stuti vaDe te prathama padanI ArAdhanA kare che. 2. siddhisthAnamAM rahelA siddhonI pratijAgaraNa mahotsavo vaDe ane yathAvasthita siddhapaNAnA guNenA utkIrtana vaDe bIjA padane ArAdhe che. 3. bALaglAna-navadIkSita Adi sAdhuone anugraha karavAthI teo pravacana vAtsalya svarUpa trIjA sthAnane ArAdhe che. 4, guruone AhAra, auSadhi, vastra, pANI Adi ApavAthI ane aMjali joDavAthI temaja atyaMta vAtsalya karavAthI cothA sthAnanI ArAdhanA kare che. pa. viza varSanA vata paryAya Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 83 vALa ane sATha varSanA AyuSyavALA, cothA samavAyAMgane dhAraNa karanAra sthavirenI bhakti vaDe pAMcamA padane ArAdhe che. 6. arthanI apekSAe pitAnA karatAM vadhAre zratane dhAraNa karanArAone haMmezAM anna-vastra Adi ApavAthI vAtsalya karavA vaDe chaThThA padane seve che. 7. utkRSTa tapa karmamAM rakta tapasvIonI bhakti ane vizrAmaNa karavA vaDe sAtamA padanI ArAdhanA kare che. 8. dvAdazAMgI sUtrane viSe haMmezAM vAcanA vagere vaDe sUtra-artha ane tadubhagata je jJAnopoga, te rUpa AThamA padane ArAdhe che. 9. zaMkA Adi doSathI rahita, sthiratA Adi guNathI bhUSita zama Adi lakSaNa rUpa samyagradarzanane navamA pade ArAdhe che. 10. jJAna-darzana-cAritra ane upacAra vaDe kamene dUra karavAthI vinaya rUpa dazamA padane ArAdhe che. 11. IcchA-mithyAkAra Adi Avazyaka pagamAM yatna vaDe aticArano tyAga kare te agyAramuM pada che. 12. ahiMsA Adi samiti vagere mULa ane uttara guNamAM je niraticAra pravRtti bAramuM pada che. 13. pramAdano tyAga karavA vaDe kSaNe kSaNe ane lave leve je zubhadhyAnanuM karavuM te teramuM pada che. 14. mana ane zarIrane bAdhA na thAya te rIte yathAzakti niraMtara tapa karavo e caudamuM pada che, 15 mana-vacanaane kAyAnI zuddhithI tapasvIone yathAzakti anna Adi ApavA te paMdaramuM pada che. 16. AcArya vagere dezanuM bhAta-pANuM-AhAra-Asane ApavA vagerethI veyAvaccasevAnuM je karavuM te soLamuM pada che. 17. zramaNa Adi Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gaSabhanAtha caritra ( caturvidha saMghanA sarva saMkaTa dUra karavAthI mananI samAdhi utpanna karanAra te sattaramuM pada che. 18. navIna sUtra, artha ane tadubhayanuM haMmezAM yatnavaDe je grahaNa karavuM te aDhAramuM sthAna che. 19 zraddhAne prakAzita karavA vaDe, avarNavAdano niSedha karavAthI zrutajJAnanI je bhakti te ogaNIzamuM sthAna che. 20. vidyA, nimitta, kAvya, vAda, ane dharmakathAvaDe je jinazAsananI prabhAvanA karavI te vIzamuM sthAna che. A sthAnakamAM eka eka sthAna paNa tIrthaMkaranAma karmanA baMdhanuM kAraNa che. A bhagavaMte sarva sthAnake dvArA tIrthakara nAmakarma bAMdhyuM. bAhamunie sAdhuonI vaiyAvacca karatA cakravatInA bhAganA phaLane ApanArUM karma upArjana karyuM. subAhu sAdhue tapasvI maharSionI vizrAmaNa karatAM kettara bAhubaLa upArjana karyuM. te vakhate vajanA munIzvara "aho ! sAdhuonI vaiyAvacca ane vizrAmaNa karanArA A dhanya che e pramANe bAhu ane subAhumuninI prazaMsA karI. teonI prazaMsA sAMbhaLIne te pITha ane mahApITha muni vicAravA lAgyA : "je upakAra karanAra hoya tenI ja ahIM prazaMsA karAya che, AgamanA adhyayana, paThana ane dhyAnamAM rakta anupakArI evA amArI koNa Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra prazaMsA kare ? athavA kArya karanAra mANasa ja grahaNu karAya che; e pramANe IrSyAthI baMdhAyelA duSkRtaka'nI AleAcanA nahi karavAthI mAyAmithyAtvathI yukta te anee strIpaNAnA kArUpa (srIveda) kamane upArjana karyuM. vajranAbha AdinI sarvAM siddha vimAnamAM utpatti A pramANe vajranAbha vagere cha ce munivara cauda lAkha pUrva sudhI asidhArA sarakhI nirati cAra pratrajayAne pALI. te banne prakAranI sa'lekhanA pUrvaka pApApagama anazana svIkArIne samAdhivaDe kALa karIne sarvArthasiddha vimAnamAM tetrIza sAgaropamanA AyuSyavALA devapaNe utpanna thayA. [agyAramA vajranAtha cakravatInA bhava ane bAramA devabhava samApta thayA.. 85 evaM usahadevassa, duvAlasa bhavA ime / vRttA paDhamavaggassa, paDhamodde sage iha / tr A pramANe zrI RSabhadeva prabhunA A bAra bhava ahI prathama varganA prathama uddezakamAM kahyA. A pramANe zrI tapAgacchAdhipati zrI ka'khagiri pramukha aneka tIrthonA uddhAraka, zAsanaprabhAvaka, AAlabrahmacArI, sUrIzazekhara, AcAya zrI vijayanemisUrIzvara paTTAla'kAra samayajJa, zAMtamUrti, vAtsalyavAridhi Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra AcAryazrI vijaya-vijJAnasUrIzvara paTTadhara siddhAMtamahodadhi prAkRtabhASAvizArada AcArya zrI vijayakasUrasUri racita mahApuruSa caritamAM prathama vargamAM zrI RSabhadeva jinezvaranA dhana Adi bAra bhavanA svarUpavALe prathama uddeza samApta thaze. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uddeza bIjo kulakaronI utpatti A ja`mRdvIpanA pazcima videhamAM zatrue vaDe aparAjita evI nAma vaDe aparAjitA nagarI che. te nagarImAM lakSmI vaDe IzAnaIMdra jevA IzAnacaMdra nAme rAjA hatA. zreSThi caMndvanadAsanA putra sAgaracaMdra te nagarImAM lakSmI vaDe zeAbhAvALI dhAmika janeAmAM mukhya, nagarInA leAkeAne priya caMdanadAsa nAme zreSThI che. tene jagatanA netrone AnaMda ApanAra samudrane ca'dranI jema sAgaracaMdra nAme putra hatA. te saraLa svabhAvavALA, vivekI, hamezAM dhama kriyAzIla sakaLa nagarajaneAnA mukhanA AbhUSaNarUpa hatA. eka vakhata te IzAnacaMdra rAjAnA darzana mATe sevA mATe AvelA aneka sAmata rAjAethI virAjita rAjasabhAmAM gayA. te vakhate IzAnacaMdra rAjAe AsanatAMbUla ApavA vagerethI satkAra karavApUrvaka pitAnI mAphaka mahAsneha vaDe tene joceA. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ << zrI RSabhanAtha caritra e vakhate kAI maMgalapAThake sabhAnI adara AvIne zaMkhanA dhvanine paNa nIceA karI nAkhe evI vANI vaDe kahyu ke-he rAjana! Aje ApanA udyAnamAM udyamavALI udyAnapAlikAnI mAphaka taiyAra karyA che aneka puSpa jeNe evI vasaMtalakSmI vistAra pAmI che. tethI IMdra jema naMdanavanane sa'bhAvita kare tema vikAsa pAmatA puSpAnI suga dhathI sugaMdhI karyAM che dizAonA mukha jeNe evA A vanane prasanna thaIne jue. rAjA paNa dvArapALane kahe che ke- savAre badhA nagarajanAe udyAnamAM AvavuM' e pramANe nagaramAM urdUghASaNA karAvA. tAre paNa udyAnamAM AvavuM-e pramANe rAjAe sAgaracaMdrane kahyuM. te pachI rAjAe rajA ApavAthI te ghare AvIne peAtAnA mitra azAkadattane rAjAneA teA deza kahyo. sAgaracaMdranuM udyAnamAM javu ane bhayathI priyadarzInAnu rakSaNa karavu khIje divase parivAra sahita rAjA udyAnamAM gayA. nagarajane paNa tyAM gayA. te zreSThi putra paNa azeAkadattanI sAthe gaye. te udyAnamAM leAka phUla vINavA vaDe ane gIta-nRtya Adi karavA vaDe krIDA karavA lAgyA. sthAne sthAne vividha krIDAmAM tatpara beThelA nagarajanA chAvaNI nAMkhIne rahelA kAmadeva rAjAnI chAvaNInI dhurAne dhAraNa karatA hatA. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 zrI aSabhanAtha caritra pagale pagale pravatelA gIta-vAjiMtranA mahAzabda adhika utpanna thaye chate eka vRkSanI ghaTAmAMthI "bacAvo, bacAva" e pramANe bhayathI trAsa pAmelI kaIka strIne karuNa zabda utpanna thaye. kAnamAM praveza pAmelI te vANI vaDe kheMcAyA hoya tema "A zuM?" e pramANe saMkrAMta thayele sAgaracaMdra tyAM deDyo. teNe tyAM pUrNabhadra zeThanI priyadarzanA nAmanI putrIne varu vaDe hariNInI mAphaka duSTajane vaDe grahaNa karAyelI joI. have te eka duSTanA hAthane maraDI nAMkhIne tenA hAthamAM charI grahaNa karI, te duSTa puruSe tenuM tevA prakAranuM parAkrama joIne baLatA agnine jevAthI vAghanI jema nAsI gayA. sAgaracaMdravaDe duSTa puruSathI cheDAyelI priyadarzanA papakArarasika ka uttama puruSa mArA puNyodayathI -kheMcAIne ahIM AvyA ? kAmadeva samAna rUpane dhAraNa karanAre ja mAro priya thaze ema vicAratI te pitAne ghare gaI. azekadatta sahita sAgaracaMdra hRdayamAM parovAI gayelI hoya evI priyadarzanAne vahana karato ghare gaye. - have caMdanadAsa zeThe lekaparaMparAthI putrane samagra vRttAMta jA. kAraNake utkRSTa zubha kArya gupta rahetuM nathI. teNe vicAryu ke priyadarzanAnI upara eno rAga ucita che, rAjahaMsa kamalinI vinA bIje AnaMda pAmate nathI, A putre te vakhate A udbhaTapaNuM pragaTa karyuM te Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 zrI RSanAtha caritra gya nathI, zaktizALI hovA chatAM paNa vaNike pitAnI zakti batAvavI na joIe. vaLI saraLa evA mArA putrano azakadatta sAtheno saMga, keLanA jhADano beraDInA. jhADanA sAthenA saMganI jema sAro nathI. A pramANe vicArIne te zeTha sAgaracaMdrane belAvIne zAMta upAyapUrvaka zikhAmaNa ApatAM kahe che - caMdanadAsane putrane upadeza he putra! sarva zAstrAnusArI vyavahAravaDe tuM pite. hoMziyAra che, to paNa huM tane kAMIka jaNAvuM chuM. he putra! ApaNe vaNika chIe. tethI kaLAnI kuzaLatAthI jIvana jIvatA, udbharatA rahita AcAra ane vezavALA thaI, TIkApAtra na thaIe tevI rIte ApaNe rahevuM joIe, yauvanamAM paNa gupta parAkramavALA thavuM joIe. strIone zarIranI jema ApaNI saMpatti, kAmaga ane dAna gupta hoya te ja te zobhAne mATe thAya che. pitAnI. jAtine anurUpa na hoya evuM kArya karavAmAM Ave to. te zebhA pAmatuM nathI, jevI rIte UMTanA page bAMdheluM jhAMjhara zobhatuM nathI, svabhAvathI vakra cittavALA durjanono saMsarga hitakArI nathI, A azokadara kuSTharoga jema zarIrane dUSita kare che tema tane samaye dUSita karaze. mAyAvI puruSane vezyAnI jema manamAM juduM, vacanamAM juduM ane AcaraNamAM juduM hoya che, AthI tAre tene. vizvAsa na kare. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra sAgaracaMdra paNa pitAne upadeza sAMbhaLIne manamAM vicAravA lAgyuM ke- A upadezathI pitAe koI duSTajana pAsethI kanyAne choDAvavA saMbaMdhI sarva vRttAMta jANuM lIdhe hoya tema huM mAnuM chuM. pitAne azokacaMdranI. sobata sArI lAgatI nathI te paNa ema thAo; ema kSaNavAra manamAM vicArIne, sAgaracaMdra paNa vinayapUrvaka pitAne kahyuM : pitA je Adeza kare te mAre karavuM ja joIe, kAraNa ke huM tamAre putra chuM. jyAM gurunI AjJAnuM ullaMghana thayuM te kArya karavAthI sayuM ! paraMtu he pitA! kyAreka akasmAta tevA prakAranuM kArya upasthita thAya che ke jyAM jarA paNa vicAra karavA mATe samaya pasAra karavo pAlavato nathI. vicAra karatAM keI kAryane samaya pasAra thaI jAya che, AvA prakArano vakhata Avye chate, prANasaMzaya prApta thaye chate paNa huM te ja karIza ke je Apane lajajA pamADe tevuM nahi hoya. vaLI mArI azekadatta sAthe je mitratA che, te sAthe rahevuM, sAthe ja bALapaNathI ramatakrIDA karavI, ane vAraMvAra ekabIjAnuM darzana, e ja kAraNa che. samAna jAti, sarakhI vidyA, samAna AcAra ane samAna vaya, pakSamAM paNa upakArIpaNuM ane sukha-duHkhamAM samAna bhAgI thavuM e mitratA utpanna kare che. enAmAM huM jarA paNa durgaNa te nathI, Apane koIe asatya kahyuM jaNAya che. athavA te tevA prakArane mAyAvI hoya te bhale ho, eka ThekANe sthApanA karyA chatAM paNa kAca e kAca ja che ane maNi e maNi che. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra A pramANe putre kahyA pachI zeTha tene kahe che ketubuddhizALI che, te paNa sarva jagyAe sAvadhAna thavuM joIe, kAraNake bIjAnuM citta joI zakAtuM nathI. have putranA bhAvane jANanArA zeThe putrane mATe zIla Adi guNothI vibhUSita priyadarzanA kanyAnI pUrNa bhadrazeTha pAse mAgaNI karI. pahelAM paNa tamArA putro mArI putrI upara upakAra karavA dvArA mArI putrIne kharIdI ja che ema bolatAM pUrNa bhadrazeThe temanuM vacana kabUla karyuM. sAgaracaMdrane priyadarzana sAthe vivAha te pachI prazasta tithi, vAra, nakSatra hete chate zubha lagnamAM mAta-pitAe sAgaracaMdrane priyadarzana sAthe vivAha karAvyuM. Icchita vivAha thavAthI te vadhU-vara ghaNe AnaMda pAmyA. samAna citta hovAthI abheda bhAvane pAmelA teone nehabhAva paraspara vadhavA lAgyuM. zIlavaMta, rUpavaMta ane saraLa evA te baMnene anurUpa saMyoga vidhinA ge thaye. azakadattanuM ekAMtamAM priyadarzanAne maLavuM have eka vakhata sAgaracaMdra kArya nimitta bahAra - nIkaLyo, tyAre azakadatta tenA ghare AvIne priyadarzanAne kahe che ke tAro priya sAgaracaMdra dhanada zeThanI vahu sAthe -ekAMtamAM je maMtraNA kare che, tyAM tenuM zuM kAraNa haze? te vakhate svabhAve saraLa evI te priyadarzanA kahe che ke te tamArA mitra jANe, athavA hamezAM tenuM bIjuM Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 93 hRdaya tame che, tethI tame jANe. vyavasAyamAM tatpara moTA mANasenA ekAMtamAM vicArAyelA kAryone kaNa jANe, vaLI jANe te paNa te ghare zA mATe kahe? azekadatta paNa kahe che-tArA patine teNI sAthe je projana che, te huM jANuM chuM, paraMtu te kevI rIte. kahI zakAya ? priyadarzanAe pUchyuM te zuM che?" te kahe che ke-tArI sAthe mAre je prajana che teNInI sAthe tene paNa te projana hoya! tene bhAva nahi jANatI saraLa svabhAvavALI priya-- darzanAe pharIthI paNa pUchyuM-mArI sAthe tamAre zuM prajana che? te be -te suMdara netravALI! eka tArA pati vinA bhinna-bhinna rasane jANanArA kayA sacetana puruSane. tArI sAthe projana na hoya? kAnamAM soya sarakhA tenA duSTa bhAvane sUcavanArA. vacanane sAMbhaLIne te adhamukhavALI thaIne kepa sahita sAkSepa pUrvaka kahevA lAgI ke- ' are maryAdA vagaranA adhama puruSa ! teM Ave. vicAra kevI rIte karyo? athavA vicAryuM chatAM kevI rIte. kahyuM? atyaMta adhama evA tane dhikkAra he ! vaLI. mahAtmA evA mArA patine pitAnI sarakhe are ! tuM Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zrI RSabhanAtha caritra vicAre che ? mitranA bhAne zatru svarUpa evA tane dhikkAra paDA ! are pApI ! ahIMthI cAlyeA jA, ahIM Ubhe na rahe, tane jovAthI paNa pApa thAya! A pramANe teNIe Akroza karavAthI cAranI mAphka te jaladI nIkaLI gayA. gAyanI hatyA karanAranI jema malina mukhavALA, viSAda pAmelA cittavALe AvatA evA te rastAmAM sAgaracaMdra vaDe jovAce. sAgaracaMdranI sAthe azAkadattanI vAtacIta he mitra! zA kAraNe tuM udvega pAmyA hAya tema dekhAya che ? A pramANe zuddha hRdayavALA sAgaracaMdre pUchyu'. tethI mAyA ane phUTanA parvata sarakhA te dvI nisAsA nAMkhatA, sAca pAmelA ebDavALA duSTa jANe kaSTa vaDe khele che : ' he bhAI ! saMsArasAgaramAM vasanArAne tu udveganuM kAraNa zuM pUche che? je guhyasthAne traNanI jema DhAMkI zakAya nahi ane ughADuM paNa na karI zakAya tevu kAMIka ahIM upasthita thayuM che.' ema kahIne kapaTathI AMkhamAM AMsu lAvI azeAkadatta rahe chate mAyArahita te A pramANe vicAravA lAgyA ahA ! saMsAra asAra che, jyAM AvA prakAranA puruSane akALe AvA prakAranu` sa MdehanuM sthAna pedA thAya che, dhIratAthI nahi khelavA chatAM paNa AnA meTethI aMdaranA udvega dhUmADA vaDe agninI mAphaka balAtkAre AMsuo vaDe jaNAya che. ema vicArI ekadama mitranA Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 95 duHkhavaDe duHkhI thayele sAgaracaMdra pharIthI gadgadapaNe tene kahe cheH he mitra! je na kahI zakAya tevuM na hoya to te udveganuM kAraNa mane kahe, mane duHkhane bhAga ApIne hamaNAM alpa duHkhavALe tuM thA. " azakadatta paNa kahe che ke-mArA prANa samAna tuM hovAthI tene bIjuM paNa na kahI zakAya tevuM kAMI paNa nathI. ane A vRttAMta to vizeSe karIne, he mitra! tuM jANe che ke A jagatamAM strIo anarthonI khANa che. - sAgaracaMdra paNa kahe che ke-ema ja che. zuM tuM hamaNAM sApa jevI koI strInA viSama saMkaTamAM paDyo che? azokadatta paNa kRtrima lajajA karato kahe che ketArI priyA priyadarzanA ghaNA samayathI ajugatuM kahe che. meM te potAnI meLe zaramAIne kayAreka te aTakaze" ema vicArIne ATalA vakhata sudhI tenI upekSA karI. paraMtu divase divase asatIpaNAne ucita vacano vaDe mane bolAvatI te aTakatI nathI. he bhAI! Aje tArI tapAsa karavA mATe tArA ghare huM gayo, tyAre chaLamAM tatpara evI rAkSasInI mAphaka teNe mane rokyo. keme ya karIne tenA baMdhanamAMthI pitAne choDAvIne huM ahIM jaladI AvyuM, tethI meM vicAryuM ke-A mane jIvatAM cheDaze nahi, AthI Aje huM AtmaghAta karuM ? athavA marI javuM e paNa ucita nathI, kAraNa ke e mArA mitrane mArI gerahAjarImAM judI jAtanuM kaheze tethI maravAthI sayuM" Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 zrI RSabhanAtha caritra athavA to mArI jAte ja A sava mArA mitranI AgaLa kahe', ke jethI enAthI vizvAsa karI te ana"ne na pAme, vaLI e pramANe ceAgya nathI, kAraNa ke meM ene manAratha pUruM nathI, AthI tene duHzIla kahevA vaDe kSata upara kSAra kevI rIte nAMkhuM' ? A pramANe vicAra karatA huM ahI" hamaNAM tArA vaDe jovAceA chuM. huM bhAI ! udveganuM kAraNa tuM jANuM. A mArA A pramANe sAMbhaLIne viSapAna karyu hAya tema kSaNavAra sAgaracaMdra nizcala thaI gayA sAgaracaMdra kahe che ke-srIone mATe e ghaTe che. tuM kheda na kara. svastha thaI ne sArA vyavasAyamAM rahe, tenu vacana yAda na karavuM. te jevA prakAranI hAya tevI bhale hA, tenI sAthe zuM kAma che ? phakta ApaNe banne bhAI enI mananI malinatA na thAo. A pramANe saraLa svabhAvavALA tenA vaDe zAMta karAyele te adhama azeAkadatta harSita cittavALA thaye.. mAyAvI mANase aparAdha karIne paNa peAtAne sanmAne che. tyArathI mAMDIne sAgaracaMdra sneha rahita thaI udvega. sahita priyadarzInAne rAgagrasta AMgaLInI jema dhAraNa kare che. paraMtu pUrvanI jema rAgarahitapaNe tenI sAthe vana kare che, kAraNake pAte pALelI velaDI phaLa na Ape te paNa tene ukheDI naMkhAya nahi." ' Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rASabhanAtha caritra priyadarzanAe paNa "A baMne mArA vaDe karAcele bheda na thAo" ema vicArIne adabhanuM te vRttAMta patine jaNAvyuM nahi. - have sAgaracaMdra niveda vaDe saMsArane kArAgRha samAna mAna, dIna-anAtha ane duHkhIjanene vize potAnI trAddhine saphaLa karavA sAthe. sAgaracaMdra Adi maraNa pAmI yugalikapaNe utpana thayA kALakrame sAgaracaMdra, priyadarzana ane akidatta pitAnuM AyuSya pUrNa karIne te traNeya kALadharma pAmyA. A bUDhIpamAM bharatakSetranA dakSiNa bhAratamAM gaMgA-siMdhunI vacce madhyabhAgamAM A avasarpiNIne triI A ghaNe vyatIta thaye chate pahacayamane AThama bhAga bAkI rahe chate yugaladhAma vaDe sAgaracaMdra ane privAdanA utpanna thayA. kALacakanuM svarUpa pAMca bhArata ane pAMca eirasvata kSetramAM kALavyavasthAnA kAraNarUpa bAra ArAvALuM kALacaka hoya che. AvasarpiNI ane utsarpiNInA bhedathI kALa be prakAre che. avasarpiNInA suSamasuSama Adi cha ArAo che. tyAM prathama suSamasuSama Aro cAra keDAcheDI sAgaropama pramANa e suSama A traNa keDAke sAgarepama pramANu che, Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cUMTa zrI RSabhanAtha caritra trIjo suSamaduSama Are e kADAkADI sAgaropama pramANa che, ceAthA duSamasuSama ArA betAlIza hajAra varSa nyUna eka kaDAkADI sAgaropama pramANa che, pAMcamA duSama ArA ekavIza hajAra varSa pramANa che, chaThTho duSama duSama Aza paNa teTalA ekavIza hajAra varSa pramANa che. jema avasarpiNInA cha ArA kahyA, tevI rIte te ja pratileAma (ulaTA) krama vaDe utsarpiNImAM paNa jANavA. A pramANe avasarpiNI ane utsarpiNIno bhegA karavAthI vIza kADAkoDI sAgaropama thAya che. 14 temAM prathama ArAmAM manuSNeA paNa pakScApama vitavALA, traNa keAza UMcA, cAthA,divase bheAjana karanArA hAya che. te manuScA samacaturasra saMsthAnavALA, vajraRSabhanArAca saMghayaNavALA, sa lakSaNAthI lakSita, sadA sukhavALA, krodha-mAna-mAyA ane lAbha e cAra kaSAcA jenA maMda che evA, huMmezAM svabhAvathI adhanA tyAga karanArA hoya che. tene madyAMga vagere daza prakAranAM kalpavRkSA aharniza vAMchita Ape che. tyAM madyAMga vRkSeA madya, bhagavRkSA bhAjana, turthAM gadyakSeA vividha prakAranAM vAjitra DhIpazikhA ane jyAtiSTha vRkSeA ghaNA udyota, citrAMga vRkSA vividha puSpo ane mALA, citrarasa vRkSeA vividha prakAranA bhAjaya padArtha, maNDaMga bhUSaNA, gehakAra vrukSA uttama gRha, ane anagna vRkSA divya vastro Ape che. vRkSeA aneka prakAranAM Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 99 te vakhate tyAM bhUmie sAkaranI jevA svAdavALI hoya che ane nadI AdimAM pAchuM paNa haMmezAM atyaMta madhura hoya che. bIjA ArAmAM manuSya be palyopamanA AyuSyavALA, be koza UMcA ane trIjA divase bhejana karanArA heya che. te ArAmAM kalpavRkSe kAMIka ochA prabhAvavALA hoya che, pANI ane bhUminI mIThAza paNa pahelA ArA karatAM kAMIka hIna thAya che, A ArAmAM kALakrame pUrvanA : ArAnI jema hIna-hInatara bIjuM sarva paNa thatuM jAya che. trIjA ArAmAM manuSya eka pApamanA AyuSyavALA, eka koza UMcA, bIjA divase bhajana karanArA hoya che, A ArAmAM pUrvanI jema deha-Ayu-bhUminI madhuratA ane kalpavRkSone prabhAva paNa hIna thAya che. pUrvanA prabhAvathI rahita cothA ArAmAM manuSya kroDapUrvanA AyuSyavALA, pAMcase dhanuSya UMcA hoya che. pAMcamA ArAmAM so varSanA AyuSyavALA, sAta hAtha UMcA dehavALA manuSya hoya che. chaThThA ArAmAM vaLI soLa varSanA AyuSyavALA, eka hAtha UMcA manuSya hoya che. 1 kSetra samAsa graMthamAM ekase trIsa varSanA AyuSyavALA kahela che. 2 kSetrasamAsa graMthamAM vIza varSanA AyuSyavALA paNa kahela che. 3 kSetrasamAsa graMthamAM be hAtha UMcAIvALA manuSya kahela che. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAma caritra utsarpiNImAM paNa padmAnupUrvI e duSamaduHkhama vagere cha ArAe A prakAre ANavA. 100 sAta kuka prathama phlikara : vivAhana trIjA AzanA te utpanna thavAthI te sAgaracaMdra ane priyavrunA navase dhanuSya U N, pakScApamanA dazamA bhAganA AyuSyavALA, RSabhanAAca saMghayaNavALA, sadgussa sa MsthAnavALA yugaladhayI thayA. tyAM sAgaracaMdra jAtyasuvarNa samAna kAMtivALA ane tenI bhAryAM priyaMgu (rAyaNa) samAna vaNu vALI thaI. te azokadatta pUjanmamAM karela mAyADe te ja sthAne zvetatraNanI kAMtivALA cAra dAMtavALA gajarAja thayA. eka vakhata Amatema bhramaNa karatAM te hAthIe pUrvajanmanA Sitra te yugalika puruSane joce. pUrva janmanA abhyAsanA ceAge tene tenI upara sneha pragaTa thayeA. te hAthIe peAtAnI sUMDha vaDe tene grahaNa karIne sukhapUrNAMka AliMgana karIne nahIM IcchavA chatAM paNa tene potAnA skaMdha upara caDhALyeA. eka-khIjAnA dazanathI te anene pUrva janmanuM smaraNa thayuM (jAtismaraNa thayuM.) bIjA yulikA cAra dAMtavALA hAthInA skadha upara cothA tene IMTanI jema letA hatA. zaMkha, puSpa, Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rASabhanAtha caritra 11 ane caMdra sarakhA vimaLa hAthI upara caDhayo tethI yugalika manue "A vimaLavAhana che e pramANe tenuM nAma kahyuM, te vimaLavAhana jAtismaraNathI nItine jANanAra, svabhAvathI bhadraka ane rUpavAna hatuM, tethI sarva leke karatA caDhIyAte thaze. keTalAka samaya gayA pachI kalpavRkSane prabhAva saMyamathI bhraSTa thayelA yationI mAphaka maMda tha. temaja tevA prakAranA kALanA prabhAvathI yugalika janane kalpavRkSa upara mamatva thayuM. bIjAe svIkArelA kalpavRkSane jyAre bIje grahaNa kare tyAre pUrvanA yugalika manuSyane moTe parAbhava thato hato. teo tevA prakAranA parAbhavane paraspara nahIM sahana karatA pitAnAthI adhika guNavALA vimalavAhanane svAmI tarIke svIkAra karatA hatA. sthavira e te vimaLavAhana jAtismaraNa jJAna vaDe nItine jANanAre yugalika manuSyane kalpavRkSe vaheMcIne Ape che. tyAM je je bIjAnA kalpavRkSane grahaNa karavA vaDe maryAdAnuM ullaMghana kare che tene zikSA karavA mATe teNe hAkAra nIti sthApanA karI. "hA! tArA vaDe kharAba karAyuM" A pramANe evI jAtanA daMDa vaDe samudranI velAnA pANInI jema te sugalike maryAdAnuM ullaMghana karatA na hatA. te hAkAradaMDa vaDe yugalike "daMDa Adi vaDe mAravuM sAruM paNa hAkArarUpa tiraskAra sAre nahIM ? ema mAnatA hatA. te vimaLavAhananuM cha mAsa pramANa AyuSya bAkI Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 zrI RSabhanAtha caritra hatuM, tyAre caMdrayazA bhAryAe eka mithunane janma Ape. te strI-puruSa asaMkhya varSanA AyuSyavALA, prathama saMghayaNavALA, prathama saMsthAnavALA, zyAma varNavALA, AThaso dhanuSya UMcA, mAta-pitA vaDe "cakSubbAna ane caMdrakAMtA e pramANe apAyela nAmavALA vadhavA lAgyA. cha mAsa sudhI te putra-putrI rUpa yugalanuM pAlana karIne jarA ane rogarahita evA te mRtyu pAmIne vimalavAhana suvarNakumAramAM ane caMdrayazA nAgakumAramAM utpanna thayA. te hAthI paNa pitAnuM AyuSya pUrNa karI tyAM ja nAgakumAramAM utpanna thaye. bIjo kulakara : cakSuSmAna, have cakSuSyAnuM paNa vimaLavAhananI peThe yugalika manuSyane maryAdAmAM rAkhatA hatA. aMtima samaya prApta thaze chatAM cakSuSmAna ane caMdrakAMtAne yazasvI ane surUpa nAme yugalikarUpe putra-putrI utpanna thayA. teo paNa pUrvanI jema saMghayaNa saMsthAna ane varNa vaDe sarakhA, pUrvathI kAMIka ochA AyuSyavALA, anukrame vRddhi pAmyA. haMmezAM sAthe pharatA, kAMtivALA, sAtaso dhanuSya UMcA, teo yugalika manuSyonI vacce teraNa ane staMbhanA. vilAsane pAmatA hatA. kALakrame kALa dharma pAmIne cakSukhAna suvarNakumAramAM ane caMdrakAMtA nAgakumAramAM utpanna thayA. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 103 trIjo phulakara : yazasvI te pachI yazasvI pitAnI mAphaka sa` yugalikAne jema geAvALe gAyAne pALe tema pALatA hatA. have have yugalika manuQA krame karIne hAkAranItinuM ulla ghana karavA lAgyA. temene zikSA devA mATe yazasvI kulakare 'mA' kAranIti karI. 'eka auSadhathI asAdhya evA rAgamAM bIjuM auSadha ApavuM ja joIe.' te mahAmati alpa aparAdhamAM prathama nItine, madhya aparAdhamAM bIjI nItine ane moTA aparAdhamAM ane nItionA upacAga karatA tA. pa ta samaye yazasvI ane surUpAne tee karatAM kAMIka nyUna AyuSyavALA yugalarUpa strI-puruSa sAthe utpanna thayA. teoe caMdra jevA ujjavalapaNAthI putranuM abhicaMdra ane putrInu priya'gusamAna varNavALI hAvAthI pratirUpA e pramANe nAma kayuM. pitA karatAM alpa AyuSyavALA sADA chase dhanuSya UMcA anukrame teo vRddhi pAmyA. paripUrNa AyuSyavALA yazasvI udadhikumAramAM ane surUpA nAga kumAramAM utpanna thayA. cothA kulakara : abhicaDa abhicaMdra paNa pitAnI jema sava^ yugalika manuSyone te maryAdA vaDe hAkAra ane mAkAranIti vaDe zAsana karatA hatA. 'takAle pratirUpAe paNa mithunane janma ApcA. mAta-pitAe putranuM nAma prasenajit ane putrInuM nAma cakSuSkAMtA sthApana karyuM. tee paNa mAta-pitA karatAM Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 04 zrI RSabhanAtha caritra nyUna AyuSyavALA tamAlavRkSanI jema zyAma kAMtivALA, cho. dhanuSya U McAIne vAraNa karatAM anukrame vRddhi pAmyA. abhicaMdra paNa chevaTe marIne yakuimAramAM ane pratirUpA nAgakumAramAM utpanna thayA. pAMcamA ra : prasenajit ' prasenajita tevI ja rIte yugalika manuScAnA svAmI thayA. 'mahApuruSanA putra ghaNuM karIne mahApuruSa ja thAya che' jevI rIte kAmapIDita manuScA lajjA ane maryAdAnu Ula dhana kare tema te vakhate yugalika manuSyeA hAkAranIti ane sAkAranItinu ullu dhana kare che, tethI prasenajite anAcArarUpI mahAbhUtane trAsa pamADavAmAM ma`trAkSara sarakhI A dhikkAranItine karI. nItimAM kuzaLa eve te, te zu nIti vaDe sarvAM yugalikajanA upara zAsana karatA hatA, te pachI chellA kALamAM cakSuSTAMtAe paNa koIka nyUna AyuSavALA pAMcase pazcAsa dhanuSyanI UMcAIvALA mithuna joDalAne janma ApyA. te paNa sAthe ja vadhavA lAgyA. putra marudeva nAme, ane putrI zrIkAMtA nAme te ane leAkamAM prasiddhi pAmyA. priyaMguvaNu vALI patnI vaDe suvaNa sarakhI kAMtivALA marudeva, naMdanavananI vRkSa zreNI vaDe nakAcala (meru padegta)nI jema zobhatA hateA. te paNa paya te maraNa pAmIne prasenajita dvIpakumAramAM ane cakSuSTAMtA vaLI nAgakumAramAM utpanna thayA. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rAmanAtha caritra 105 chaThTho kulakara : marudeva marudeva paNa te ja nItinA kemavaDe sarva yugalika manuSya upara zAsana karato hato, paryate zrIkAMtAe nAbhi ane marudevA nAmanA yugalane janma Ape, teo pAMcaso pacIza dhanuSyanI UMcAIvALA sAthe ja vadhavA lAgyA. priyaMgu (rAyaNa) sarakhA varNavALI marudevA ane jAMbUnada (suvarNa) sarakhA varNavALe nAbhi, mAtApitAnA guNo vaDe teonA ja pratibiMba hoya tema zebhatA hatA. zrIkAMtA ane marudeva karatAM teonuM AyuSya kAMIka ochuM saMkhyAnA pUrva pramANa hatuM. have maru deva kALadharma pAmIne dvIpakumAramAM ane zrIkAMtA paNa te ja vakhate nAgakumAramAM gayA. sAtame kulakara : nAbhi yugalika manuSyamAM sAtamA kulakara nAbhi thayA. te paNa pUrvanI jema yugalika manuSyane traNa nItivaDe zAsana karavA pravRtta thayA. RSabhadeva prabhunuM vana te vakhate trIjA ArAnA corAzI lAkha pUrva ane nevyAzI pakhavADIA bAkI rahe chatAM ASADha vadi cothane divase uttarASADhA nakSatramAM caMdra AvyuM chatAM zrI vajanAbhane jIva tetrIza sAgaropamanuM AyuSya pUrNa karIne sarvArthasiddha vimAnathI cyavane zrI nAbhikulakaranI bhAryA marudevInA udaramAM avataryA. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 zrI RSabhanAtha caritra tenA avatAra vakhate traNe ya leAkanA prANIone du:khano cheda thavAthI kSaNavAra sukha ane mATe udyota thayeA. tenA avatAranI rAtrie vAsabhavanamAM sUkhapUrvaka sUtelA marudevIe cauda mahAsvapna joyAM. zveta tyAM prathama svapnamAM puSTa skadhavALA, dI saraLa pucchavALA, suvaNaeNnI ghugharIonI mALAthI virAjita vRSabha joceA. 1. khIjA svapnamAM cAra dAMtavALA, vaNu vALA, anukrame unnata, jharatA madathI zAlatA hAthI. 2. trIjA svapnamAM pIta netravALA, dIrgha jIbhavALA, capala kesarAvALo siMha. 3. cAthA svapnamAM padmadrahamAM kamaLamAM nivAsa karanArI, pUrNa caMdra sarakhA netravALI, diggajonI puSTa meTI sU'thI abhiSeka karAtI lakSmI devI. 4, pAMcamA svapnamAM vividha prakAranA kalpavRkSAnA puSpathI gUMthelI mALA. pa. chaThThA svapnamAM peAtAnA mukhanA pratibiMba jevA, AnaMdane utpanna karanArA, kAMtinA samUha dizA-ma`DaLane prakAzita karanArA caMdrama'DaLa. 6. sAtamA svapnamAM aMdhakAranA samUhane dUra karanArA, rAtrimAM paNa divasanA bhramane karAvanAra, hajAra kiraNAthI zezabhatA sUryAM. 7. AThamA svapnamAM ghUgharIonI jALathI zAbhatI calAyamAna dhvajAo vaDe ze|bhatA mahAvaja. 8. navamA svapnamAM jAtyasuvaNuM thI ujajavaLa rUpavALA, samudrama'thanathI nIkaLatA amRtakuMbha sarakhA pUrNa kuMbha. 9. dazamA svapnamAM bhramaranA zabdavALA kamaLA vaDe prathama tI karanI stuti karavA mATe aneka mukhavALuM thayuM hoya evu* mATu" padma sarovara. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 107 10. agyAramA svapnamAM bhUmi upara vistAra pAmelA zaradaRtunI meghamALAnI zebhAne coranAra, taraMgonA samUha vaDe manane AnaMda pamADanAra kSIrasamudra. 11. bAramA svapnamAM devapaNAmAM jyAM bhagavAna rahyA hatA, te ahIM paNa pUrvanA sneha vaDe AvyuM hoya tevuM, amita prabhA vaDe zobhanuM zreSTha vimAna. 12. teramA svapnamAM pRthvItaLa upara rahela, UMce AkAzamaMDaLane prakAzita karate, tArAene samUha keIka sthaLethI ekatra maLyuM hoya e, samUharUpe thayela nirmaLa kAMtivALo moTe ratna puMja. 13. caudamA svapnamAM tejasvI padArthonA ekaThA thayelA teja jevo ghUmarahita agni. 14. A pramANe A cauda mahAsvae zaradajAtunA caMdra samAna mukhavALI marudevInA mukhakamaLamAM anukrame praveza karyo. rAtrinA virAma samaye svAminI marudevI paNa svapnane aMte vismita mukhavALI jAgRta thayA. te pachI te marudevI hRdayamAM nahIM samAtA harSane bahAra kADhatI hoya tema kamaLa akSarothI te pramANe ja te svapano nAbhikulakarane kahyA. marudevAne nAbhirAjA tathA idroe kahela svapnanuM phaLa he devI! tamane uttama kulakara putra thaze" ema kahIne nAbhikulakara pitAnI saraLatA pramANe svapnane artha vicAravA pravaryA. te vakhate IMdronA Asana sthira hovA chatAM paNa te vakhate kaMpAyamAna thayA. "akasmAtu amArA Asane kema kaMpAyamAna thayA?" e pramANe idroe avadhijJAna vaDe upaga ApIne te jANyuM. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bApAnA caritra te samaye bhagavaMtanI mAtAnA svanenA artha kahevA mATe saMketa karelA mitronI jema ja tyAM AvyA. te pachI vinaya vaDe aMjali karIne Idro svapnane artha pragaTapaNe kahevA lAgyA : he svAminI! svapnamAM vRSabha jevAthI tamAre putra meharUpI kAdavamAM khUMcelA dharmarUpI rathane bahAra kADhavAmAM samartha thaze. 1 hAthIne jevAthI tamAre putra moTAo karatAM paNa moTA mahAparAkramanuM eka sthAna thaze. 2 siMhane jevAthI dhIra, sarvatra bhayarahita, zura akhalita pakSakamavALe puruSasiMha thaze 3 zrIdevIne levAthI tamAro putra traNeya lenA ezvaryAnI lakSamane nAtha thaze. 4 svapnamAM mALA jevAthI sarva lekane puSpamALAnI jema mastaka vaDe vahana kasvA lAyaka che zAsana jenuM e thaze. 5 pUrNa caMdrane jevAthI jagatanA netrone AnaMda karanAra, -manahara tamAre putra thaze. 6 sUryanA darzanathI meharUpI aMdhakArane nAza karanAra, jagatanA bhAvene uota karanAra thaze. 7 mahAvajAne jevAthI mahAvaMzanI sthApanA karanAra dharmadhvajavALe thaze. 8 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI iSabhanAma caritra 12 pUrNakuMbhane levAthI saphaLa atizanuM pavitra pAtra thaze. 9 pAsarAvara jevAthI saMsArarUpI aTavImAM paDelA prANIonA tApane haraNa spe. 10 kSIrasamudrane rahevAthI pasaMbhava na pAme e AdaraNIya thaze. 11 vimAna jevAthI tamArA putra traNa juvAvane svAmI, vaimAnika dethI paNa sevAze. 12 kurAyamAna kAMtivALA ratnapuMjane jevAthI tamAre putra sarva guNarUpI ratnanI khANarUpa thaze. 13 nidhUma agni jevAthI tamAre putra anya teja-- svIonA tejane dUra karaze. 14 he svAminI! A cauda svapna vaDe tamAro putra cauda rAja pramANa lekanA agrabhAge raheze. e pramANe sAmudAyika phaLa che. A pramANe svapno atha kahIne marudevA svAminIne praNAma karIne devendro pita-pitAnA sthAne gayA. iMdrovaDe svapnanA artha kahevA rUpa amRta vaDe siMcana. karAyelI te marudevA meghavaDe siMcana karAyela pRthvInI. jema ullAsa pAmyA. garabhAva: 8Sabhajina janma te garbhavate marudeva, sUrya vaDe rilAjI jema Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 zrI RSabhanAtha caritra meAtIvaDe chIpanI jema, si'huvare girikadarAnI jema zebhavA lAgyA. svAbhAvika rAyaNa jevA zyAmavaNu vALA hAvA chatAM paNa te zaradaRtu vaDe meghamALAnI jema pAMDurapaNAne (zvetavaNu ne) pAmyA. traNa leAkamAM mahAsArabhUta gabhane dhAraNa karatI te kheda na pAmI. * gavAsI arihaMtono te anupama prabhAva ja che.' marudevAnA udaramAM dhIme dhIme ga guptapaNe vadhavA lAgyA. bhagavaMtanA prabhAvathI svAminI vizeSapaNe vizvavatsala thayA. nAbhikulakara paNa sa` yugalika manuvyeAne pitA karatAM paNa adhika mAnanIya thayA. kalpavRkSe paNa, svAmInA prabhAvathI viziSTa prabhAvavALA thayA.' kAraNa ke zaratkALanA prabhAvathI caMdranAM kiraNeA adhika zobhAvALA thAya che,' jevI rIte varSARtu AvavAthI cAre taraphathI saMtApa zAMta thAya che, tevI rIte bhagavatanA prabhAvathI pRthvI paNa. upazAMta thayA che tiya``cA ane manubyAnAM aura jemAM evI thAya che. te pachI te marudevA nava mAsa ane sADA sAta divasa gaye chate rautra vadi AThamane divase madhyarAtrie grahe uccasthAnamAM rahe chate, uttarASADhA nakSatramAM caMdra prApta thaye chate yugalika putrane janma ApyA. te vakhate dizAe jANe ha vaDe prasanna thaI. leAka krIDA karavAmAM -tatpara thayA. upapAtazayyAmAM utpanna thayela devanI jema jarAyu,lAhI Adi kalaMkathI rahita te zayyAmAM zAbhatA hatA, Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 111 te vakhate jagatanA netrane camatkAra karanAra, aMdhakArano vinAza karanAra, vijaLInA prakAzanI jevA udyota traNe ya lAkamAM thayA. megha sarakhA gaMbhIra nivALA duMdubhi AkAzamAM peAtAnI meLe ja vAgavA lAgyuM. te vakhate tiya` ca, manuSya ane devAne, tema ja save jeNe sukha prApta karyu nathI evA nArakeAne paNa kSaNavAra sukha thAya che. pRthvInI upara maDha maM phelAtA vAyue cAkaranI mAphaka pRthvInI rajane dUra karI, meghAe vasranI vRSTi ane sugadhI jaLanI vRSTi karI ane pRthvI ullAsa pAmI. 56 dikumArikAoe karelA janmamahotsava have adheAlAkamAM nivAsa naranArI ATha dikkumArikAe Asana calAyamAna thavAthI tarata ja sUtikAgRhamAM AvI. te A pramANe che : bhogakarA bhogavaI, subhogA bhogamAliNI / toyadharA vicittA ya, puNphamAlA arNidiyA // 1 // bhAgakarA, bhAgavatI, subhAgA, bhAgamAlinI, teAyadhArA, vicitrA, puSpamALA ane Ana'dvitA.' 1 66 tyAM prathama tIrthaMkara ane tIrthaMkaranI mAtAne traNa pradakSiNA karIne vaMdana karIne A pramANe kahe che : " he jagatanI mAtA ! jagatane jJAnadvIpaka ApanArI! tamane namaskAra hA. ame .. ATha . adheAlAkamAM vasanArI Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ L zrI RSabhanAma caritra dikubhArIe avadhijJAnathI tIrthaMkaranA pavitra janmane hIne jinevA janmamahAtsava karavA mATe ahI Avela chIe. tethI tamAre bhaya pAmayeA nahI 1 e pramANe kahIne IzAna bhrUNAmAM UbhI rahI, ane pUrva dizA sanmukha eka haeNra stabathI cukta sUtikAghara kare che. vaLI teo sUtikAgharanI cAre bAjuthI eka ceAjana bhUmi sudhI kAMkarA krAMTA vagerene saMvataka vAyu vaDe dUra kare che. pachI mathaka vAyune sahurIne, bhagavaMtane praNAma karIne temanI najIka besIne bhagava'tanA guNA gAtI rahe che. tevI rIte uleAkamAM nivAsa karanArI merupava ta upara rahelI ATha kUikumArIe Asanaka pathI jinezvarane janma jANIne tyAM AvI. teonAM nAma :merA mehavaI, sumedhA mehamAliNI / suvacchA vacchamittA ya, vAriseNA balAhakA // 2 // " megha'karA, meghavatI, sumeghA, meghamAlinI, suvatsA, vatsamitrA, vASiNA ane khalAhakA.'" 2 teo jinane ane jinamAtAne namaskAra karI, stuti karIne AkAzamAM jaladI meghapaTala vidbhave che. vikIne sugadhI jaLa vaDe sUtikAdharanI cAre tarapha eka ceAjana sudhI rajanA samUhane zamAvI de che. te pachI pRthvI upara pAMca vaSNunA puSpAthI jAnupramANa vRSTi kare che tema ja tIranA niLa sukSmAne gAtI hu nA prANa thI zALatI carcita sthAne UbhI rahe che. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kaSabhanAtha caritra 114 pUrvaka parvata uparathI ATha dikumArIe paNa vimAne sAthe tyAM AvI. teonAM nAma - naMdA ya uttarAnaMdA, ANaMdA naMdivaddhaNA / vijayA vejayaMtI a, jayaMtI cApasaiAH ||shaa "naMdA, uttasanaMdA, AnaMdA, naMdivardhanA, vijayA, vaijayaMtI, jayaMtI ane aparAjitA. 3 teo prabhu ane marudevAne namaskAra karIne pUrvanI jema kahIne hAthamAM darpaNa sakhI, maMgaLane gAtI pUrvadizAmAM UbhI rahe che dakSiNa rucaka parvata upara rahelI ATha dikumArIo harSa vaDe tyAM AvI. teonAM nAme - samAhArA supayattA, suppabuddhA jasoharA / lacchIvaI sesavaI, cittaguttA vasuMdharA // 4 // "samAhArA, supradattA, suprabuddha, yazodharA, lakSmIvatI, zeSavatI, citraguptA ane vasuMdharA" 4 teo jinezvara ane jinamAtAne praNAma karIne pUrvanI jema nivedana karIne, hAthamAM kaLaza rAkhI, jinaguNa gAtI dakSiNa dizAmAM UbhI rahe che. pazcima rucaka parvata upara nivAsa karanarI ATha dizAkumArI bhakti vaDe paraspara spardhA karatI AvI teonAM nAme -... Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zrI RSabhanAtha caritra ilAdevI surAdevI, puDhavI paumAvaI / eganAsA navamigA, bhaddA sIyatti nAmao ||5 // " IlAdevI, surAdevI, pRthvI, padmAvatI, ekanAsA, navamikA, bhadrA ane sItA nAmathI che." pa teo jinavara ane jinavaranI mAtAne praNAma karIne pUrvAMnI jema vijJapti karIne hAthamAM paMkhA laIne jinekanA guNo gAtI pazcima dizAmAM UbhI rahe che. uttara rucaka pata uparathI ATha dizAkumArI paNa abhiyAgika devAe viSuvelA vimAnA sAthe jaladI tyAM AvI. teAnAM nAmeA : alaMbusA missakesI, puMDarIgA ya vAruNI / hAsA savvapahA ceva, sirI hiri ti nAmao // 6 // " ala'jIsA, mizrakezI, pu'DarIkA, vAruNI, hAsA, savadegprabhA, zrI ane hI e pramANe nAmathI che" 6 te jinendra ane jinendranI mAtAne namIne pUnI jema kahIne gAyana karatI hAthamAM cAmara dhAraNa karI uttaradizAmAM UbhI rahe che. rucakagirinI vidizAmAMthI cAra dizAkumArIe AvI. teonAM nAme : citA cittakaNagA, saerA sotAmaNI thaa| 66 citrA, citrakanakA, saterA, temaja sauttAmaNI." Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 115 teo jina ane jinamAtAne praNAma karI, temaja vijJapti karIne hAthamAM dIpaka rAkhI, jinaguNagAtI IzAna Adi vidizAomAM UbhI rahe che. ' vaLI cAra dizAkumArI rucakadvIpamAMthI AvI, teonAM nAma :rUvA rUvAsigA yAvi, surUvA rUvagAvaI // 7 // - "rUpa, rUpAsikA, surUpa, ane rUpakAvatI" 7 teo cAra aMgula vajIne jinavaranA nAbhinAlane chedIne khADAnI aMdara nAMkhe che, te khADAne ratna vaDe pUrIne tenI upara durvAvaDe pIThikAbaMdha kare che. vaLI teo jinavaranA janmagRhathI pUrva, dakSiNa ane uttaradizAmAM traNa zrIgRha jevA kadalIgRha vika che. te darekanI aMdara siMhAsanathI vibhUSita vizALa cotare banAve che. - te pachI teo jinezvarane hAthanI aMjalimAM sthApana karIne mAtAne dAsInI jema hAthano Teke ApI dakSiNa cAtarA upara laI jAya che. jinane ane jinamAtAne siMhAsana upara besADI teo sugadhI lakSapAka tala vaDe atyaMga kare che. te pachI ghaNA AnaMdathI pramudita thaI teo divya uddavana vaDe banene uvartana kare che, te pachI pUrvadizAnA ceharA upara laI jaIne siMhAsana upara te bannene besADIne nirmaLa sudhI jaLavaDe Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI iSabhanAtha caritra nahavarAve che, pachI gaMdhakaSAya vastravaDe teonA aMgene sApha kare che. te pachI gozIrSacaMdananA rasa vaDe vilepAra kare che. devadUSya vastro ane vijaLInA prakAza, sarakhA vicitra AbharaNe te baMnene paherAve che. pachI uttaradizAnA cotarA upara laI jaIne siMhAsana upara bhagavataH ane bhagavaMtanI mAtAne besADe che. te pachI cudghahimavaMta parvata upasthI abhiyogika deva pAse gazIrSacaMdananA kASTa maMgAve che. te pachI araNakASTha vaDe agni utpanna karIne zIrSacaMdana vaDe hema karIne te agninI bhama vaDe rakSApoTalI teone bAMdhe che, "parvata samAna AyuvALA thAo." e pramANe kahIne teo prabhunA kAnanI pAse be pattharanA geLAo paraspara AsphAlana kare che. te pachI prabhune ane marudevAne sUtikAbhavanamAM zamyA upara sthApana karIne maMgaLa gAtI teo UbhI rahe che. A dikumArikAo cAra hajAra sAmAnika de, cAra mahattarAdevIo, soLa hajAra aMgarakSaka, sAta sainya, sAta senAdhipati, ane anya maharthika deve sAthe rAliMgika devoe vikalA jana pramANa vimAne vaDe jinezvaranA janmagRhane viSe Ave che. (dikakumArIoe karela janmatsava samApta) Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caNi saudharmAdhipatinu mijanmagrahathI jayaMne laIne meruparvata upara gamana 7 have te vakhate zAzvata ghaTAonA guraNa zabda svanA vimAnAmAM thA. tethI patanA mULa jevA acaLa evAM paNa AsaneA pAyamAna thayAM ane 'sa'bhramathI hRdaceA paNa kapAcamAna thayA. tethI saudharmAdhipati kepanA ATepathI lAla netravALA, lalATapaTTamAM ghaDelI chUTIthI vikaTa -mukhavALA, Ajyane kapAvatA, eka paga vaDe Asanane sthira karavA jANe uzvAsa letA, '' Aje yamarAjAe kene patra meklyA ?'e pramANe khelatA vane grahaNa kare che. te vakhate krodha pAmelA si Mha saMrakhA iMdrane joI, senAdhipati tene namaskAra karI vina Mti kare che ke huM svAmina! huM sevaka hAvA chatAM AvA Aveza kema ? Adeza kareA, tamArA kayA zatrune haNuM ? te pachI iMdra avadhijJAna vaDe prathama jinezvaranA janma jANIne, cArlseA gayeA che krodha jenA eve kSaNavAramAM prasanna manavALA, * meM anucita vicAyuM, mane dhikkAra hA, mAruM duSkRta mithyA thA ' e pramANe khelatA iMdra sihAsanane tyAga kare che. tyAga karIne sAta-ATha pagalAM jaI ne, mastake ali karIne, DAbe DhI'caNu bhUmi upara na aDe evI rIte sthApana kare che ane jamaNA DhIMcaNane pRthvItaLa upara sthApana karIne, traNa vakhata mastakane pRthvItaLa upara sthApana karIne, arihaMtane namaskAra karIne, rAmAMcita dehavALA stuti kare che. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 zrI RSabhanAtha caritra "he tIrthanAtha ! trilokanAtha ! kRpArasa sAgara! zrI nAbhinaMdana ! he bhagavaMta! tamene namaskAra thAo. janmathI matijJAna Adi traNa jJAna vaDe tame zebhe che. he deva ! A bharatakSetra traNeya lekanA mukuTa sarakhA tamArA vaDe alaMkRta thayuM che, tethI Aje svarga karatAM paNa caDhIyAtuM che. he jagatanA nAtha ! tamArA janakalyANakanA mahotsavathI pavitra divasa paNa tamArI jema jIvanaparyatA vaMdanIya che. he prabhu! tamArA janma kArya vaDe nArakone paNa sukha thAya che. "arihatena udaya konA saMtApa dUra karanAra na thAya?" he prabhu ! tamArA caraNakamaLane pAmIne hamaNuM keNa saMsAra samudrane taraze nahIM? araNyamAM kalpavRkSanI jema, marUbhUmimAM nadInA pravAhanI jema, he bhagavaMta! lekanA puNya vaDe bharata kSetramAM tame avataryA. che." A pramANe bhagavaMtanI stuti karIne saudharmAdhipatie harinagameSi nAmanA pAyadaLa sainyanA adhipatine A pramANe kahyuM -jabUdvIpamAM dakSiNa bhAratamAM madhyakhaMDamAM madhyabhUmi bhAgamAM nAbhikulakaranI patnI marudevAnA putra prathama tIrthakara utpanna thayA che. tethI tenA janmamahatsava mATe sarva devene belA. te pachI te senAdhipati eka jana pramANa gherAvAvALI, ati addabhuta svaravALI suSA nAmanI ghaMTAne traNa vakhata uchALatA vagADe che, te pachI te ghaMTAnA Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 119 pracaMDa ghASanA paDaghA vaDe saudhama devalAkanI bIjI ekanyUna khatrIza lAkha ghaTA raNaraNa zabda karavA lAgI. tene pratirava sarvatra vistAra pAmyA. te vakhate pacavidha viSayamAM Asakta devA te zabda vaDe 'A zuM?' e pramANe saMbhrAMta thayelA sAvadhAna thayA. deve sAvadhAna thaye chate te senAdhipati meghanI garjanA sarakhA gaMbhIra zabdathI iMdranI AjJA kahe che kehuM deve ! devI vagerenA parivArathI yukta evA tamane sane ala'ghyazAsanavALA saudhama devalAkanA adhipati zakra A pramANe Adeza kare che ke-jamRdvIpanA dakSiNa bharatamAM madhyakhaMDamAM nAbhikulakaranA ghare prathama tItha kara utpanna thayA che, tyAM te prabhunA janmakalyANakanA maheAtsava karavAnI icchA vaDe javA mATe amArI jema tame utAvaLa karA, kAraNa ke ' AnAthI khIjuM kAMI adhika kAya nathI." ka e pramANe harinaMgameSinA vacanathI prabhunA janma mahAtsavane jANIne keTalAka arihaMta taraphanA bhaktibhAvathI, keTalAka iMdranI AjJAthI, keTalAka strIoe preraNA karavAthI, keTalAka mitranuM anusaraNa karI devA potapeAtAnA zreSTha vimAno varlDa iMdranI pAse Ave che. te pachI iMdra paNa pAlaka nAmanA AbhicAgika devane ' anupama vimAna karA' e pramANe Adeza kare che. svAmInA AdezanuM pAlana karanAra pAlaka deva te ja samaye eka lAkha ceojana vistAravALA, pAMcaseA ceAjana Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAjika zrI RSabhanAtha caritra UMcA, icchA pramANe gativALA pAlaka nAme vimAna banAve che. te vimAnane traNa sopAnapaMkti che. teonI AgaLa vividha ratnasaya traNa tAraNa che, te vimAnanI atyaMtara bhUmi samavRtta zebhe che. tenA madhyabhAgamAM ratnanirmita prekSAmaMDapa che, maMDapanA atyaMtara bhAgamAM suMdara mANikyathI banAvelI, ATha jana vistAra ane laMbAIvALI, jADAImAM cAra yojana, kamaLanI karNikA jevI pIThikA che. te pIkkiAnI upara samasta tejanA sArathI banAvyuM hoya evuM eka ratna siMhAsana che, te siMhAsananI vAyavya-uttara ane IzAna dizAmAM rAzI hajAra sAmAnika devanAM corAzI hajAra bhadrAsane che, pUrva dizAmAM ATha amahiSIonAM ATha, agnikhUNAmAM atyaMtara parSadAna denAM bAra hajAra bhadrAsana, dakSiNa dizAmAM madhya parNadAnAM devanAM cauda hajAra, nainya dizAmAM bAhya parSadAnA devanAM soLa hajAra bhadrAsana, pazcimadizAmAM sAta senAdhipationAM sAta bhadrAsano che. te IMdranI cAre bAju sarva dizAmAM rAzI--corAzI hajAra AtmarakSaka devanAM teTalAM bhadrAsano che. A pramANe saMpUrNa vimAnanI racanA karIne Abhigika deve devendrane jaNAve che. IMdra paNa te samaye atyaMta adbhutarUpa vikevuM che. vimuvIne ATha paTarANIo sAthe IMdra pUrva dizAnA pAnanA mArge pradakSiNA karate vimAnamAM caDhe che, sANikacanI bhIMtamAM saMkramaNa pAmI che mUrti jenI evo te hajAra aMgavALo hoya tema mahidhI jAra , A Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha triA IMdra pitAnA bhadrAsana upara pUrvAbhimukha bese che. tevI rIte iMdranA sAmAnika deve uttara dizAnA pAna vaDe vimAnanI aMdara praveza karIne pota-pitAnA bhadrAsana upara bese che, e pramANe bIjA paNa deva pazcima dizAnI sopAna paMkti vaDe praveza karIne pota-potAnA Asana upara bese che. siMhAsana upara beThelA IMdranI AgaLa daryaNa vagere ATha maMgale zebhe che, upara zveta chatra, banne bAju cAlatA haMsa jevA vIMjhAtA be cAmara zobhe che, tethI koDenI saMkhyAvALA sAmAnika devothI parivarelo IMdra pravAha vaDe samudranI jema zebhe che. te vimAna anyadevAnA vimAnothI parivareluM, mULacaitya paridhinA caityo-vaDe zebhe tema atyaMta zebhe che. te pachI mAgadhanA jaya jaya zabda vaDe, duMdubhinA avAja vaDe, gaMdharvasainya ane nATaka rInyanA vAjiMtronA avAja vaDe ane devonA kolAhala vaDe zabdamaya vimAna IMdranI IcchAthI saudharma devakanI uttara dizAthI tIcchamAge utatuM jaMbudvIpane DhAMkavA mATe bhAjana hoya tevuM dekhAya che. - te vakhate siMhanA vAhanavALe hAthInA vAhanavALAne kahe che ke-tuM ahIMthI dUra khasa, anyathA mAre siMha sahana karaze nahi. e pramANe mahiSanA vAhanavALo azvanA vAhanavALAne, vAghanA vAhanavALe mRganA vAhanavALAne, garuDanA vAhanavALe sapanA vAhanavALAne kahe che. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra kroDAkoDa devA vaDe, anya vimAnA vaDe ane ghaNA prakAranAM bIjA vAhane vaDe vistAravALA paNa AkAza mArga atyaMta sAMkaDA thaI gayeA. 13 te vimAna gaganataLamAMthI utaratuM, samudramAM mahA dhvajapaTavALA yAnapAtranI jema zeAle che. A pramANe asaMkhya dvIpasamudrone anukrame eLagIne na MdIzvara dvIpamAM Ave che, tyAM IMdra agni dizAmAM jaIne ratikara pata upara te vimAnane sakSepa karIne ja budvIpanA dakSiNa bharatAddha kSetramAM, madhya khaMDamAM jyAM prathama jinezvaranuM janma bhavana che tyAM Ave che. divya evA te zreSTha vimAna vaDe jinezvaranA janmagRhane traNa vakhata pradakSiNA karIne te vimAnamAMthI utarIne prasanna manavALA IMdra ATha agramahiSI ane ceAsaTha hajAra sAmAnika deveA sAthe jyAM tIrthaMkara ane tIthaMkaranI mAtA che tyAM Ave che. prabhune jotAM veMta ja namaskAra kare che. te pachI mAtA sahita bhagavaMtane traNa pradakSiNApUrvaka pharIthI namaskAra kare che. namaskAra karI mastake be hAtha joDI bhaktivALA iMdra marudevA svAminInI stuti kare cheH-- he devI! he ratnakukSIdharA ! huM jagatane pradIpa ApanAra ! tamane namaskAra hA. he jagatanI mAtA ! tame. dhanya che, puNyavatI che, tame ja saphaLa janmavALA che, tame ja uttama lakSaNavALA che, putravatI strIomAM tame ja traNa bhuvanamAM pavitra che, jemaNe abhyaMtara aMdhakAranA Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra - 123 samUhane dUra karavAmAM sUryasamAna prathama jinezvararUpa zreSTha putraratnane janma ApIne hamaNuM pUrvanI mAtAone khadyotane janma ApanArI hoya evI karI che. he devI! huM saudharmadevendra tamArA putra ratna arihaMta paramAtmAno janmAbhiSekano mahotsava karavA mATe ahIM Avyo chuM. "tamAre bhaya pAme nahi" ema kahIne IMdra jinamAtAne avasthApinI nidrA ApIne mAtA pAse jinezvaranuM vaikiya pratirUpa sthApIne IMdra pitAnI jAte ja pAMca zarIre vikuvane eka rUpe pAchaLa rahI jinezvaranA mastaka upara chatra dhAraNa kare che, be rUpe baMne paDakhe veta cAmaro vaDe vIje che, eka rUpa vaDe AgaLa zaradatratunA sUryanI jema dizAvalayane udyotamaya karatAM vajane dhAre che, vaLI eka rUpa vaDe harSanA vazathI ullasita romAMcavALe IMdra sugaMdhI gazIrSacaMdanathI vilepana karelA hastakamaLamAM jinezvarane dhAraNa kare che. A pramANe pAMca rUpa vaDe sarva pitAnuM kartavya karavA mATe bhaktinA samUhathI vyApta e te ghaNuM koDe devethI parivarele, pitAne puNyavaMta mAnate IMdra meruparvata sanmukha cAle che. te vakhate utkaMThAvALA devAnI daSTie jinezvaranA deha upara paDI. keTalAka AgaLa. cAlanArA de, pAchaLa rahelA devonI ane pAchaLa cAla nArA de AgaLa jatA devenI prazaMsA karatA hatA. AgaLa janArA keTalAka deve prabhunA ati addabhuta rUpane jovA mATe pRSThavatI netrone icche che, paDakhe rahenArA. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra keTalAka ke prabhune javA mATe atRpta hiya tema-jethaMbhI gayA hoya tema metrone bIjI tarapha laI javA samartha thatA nathI. A pramANe prabhumukhane jovA mATe utsuka deva-devIonA samUhathI pazvile parama pramAda vaDe divyagatithI gagana bhAge jato devendra anukrame meruparvata upara pahoMce. tyAM pAMDuka vanamAM cUlikAnI dakSiNa dizAmAM barapha sarakhI veta esipAMDukaMkhalA zilA upara maNiratnanA kiraNarUpI jaLathI haiyelI hoya tevI, suvarNamaya siMhAsana upara khoLAmAM jinezvarane sthApanA karI harSanA vazathI vikasita che be netra jenAM evo IMdra pUrvAbhimukha bese che. IzAnakalpa AdinA IMdronuM meruzikhara upara Agamana e vakhate mahAghelA ghaMTAnA nAdathI jaNAvAyelA aThayAvIsa lAkha vinmAnavAsI devethI parivarela, zUlane dhAraNa karanAra, vRSabhanA vAhanavALa, puSpaka nAmanA Abhigika deve karelA puSpaka vimAna vaDe IzAnakalpano adhipati iMdra IzAnakalpanI dakSiNathI tIcchamArga vaDe nIkaLIne naMdIzvaradvIpamAM IzAna khUNAmAM rahelA ratikara parvata upara AvIne saudharmedranI jema vimAnane saMhArIne sumeru zikhara upara jaladI jinezvara pAse Ave che. A pramANe bAra lAkha vimAnavAsI devenA samUhanI sAthe sanakumAra devendra sumane vimAna vaDe, ATha lAkha vimAnavAsI deve vaDe parivale mAhendra zrIvatsa vimAna Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra vaDe, cAra lAkha vimAnavAsI deve vaDe parivarelo brahendra naMdAvarta vimAna vaDe, pacAsa hajAra vimAnavAsI de vaDe yukta lAMtaka devendra kAmaga vimAna vaDe, cAlIza. hajAra vimAnavAsI devethI parivarele zukrendra prItigama vimAna vaDe, cha hajAra vimAnavAsI devo sAthe sahastrArendra manerama vimAna vaDe, cAraso vimAnamAM rahelA devagaNa sahita Anata-prANutane Indra vimala vimAna vaDe, traNaso vimAnane adhipati AraNa--ayyatane IMdra savabhadra, vimAna vaDe meruparvata upara jinezvara pAse AvyA. te vakhate ratnaprabhA pRthvInI aMdara nivAsa karanArA. bhavanapati ane vyaMtara denA iMdronAM Asana paNa tevI ja rIte kaMpAyamAna thayA. tyAM asurendranI camacaMcA rAjadhAnInI sudharmA sabhAmAM amara nAmanA siMhAsana. upara beThela asurone svAmI amarendra paNa avadhijJAna vaDe jinezvarane janma jANane devone jaNAvavA mATe kuma nAmanA senAdhipati pAse ghasvarA nAmanI ghaMTA vagaDAve che. e paNa cesaTha hajAra sAmAnika deve, tetrIza trAyasviMzaka de, pAMca agamahiSI, traNa parSadA, sAta sinya, sAta senAdhipati, dareka dizAmAM cAsaTha hajAra, AtmarakSaka deva, bIjA paNa paramaddhivALA de ane asurakumAre vaDe parivarele pacAsa hajAra yojana vistAravALA ane pAMcase jana UMcAmahAdhvajathI vibhUSita. abhigika devoe vikalA vimAnamAM caDhIne mijanma Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zrI RSabhanAtha caritra mahotsava karavA mATe iMdranI jema naMdIzvaradvIpamAM vimAna saMhArIne camarendra meruzikhara upara Avyo. A pramANe balicaMcA nagarIne asurone svAmI belIndra, mahAma nAmanA senApati pAse mahIghasvarA nAmanI ghaMTA vagaDAve che, te paNa sATha hajAra sAmAnika de, tenAthI cAra gaNuM AtmarakSaka deva ane trAyazciMzaka devo vaDe parivarelo camareMdranI jema meruparvata upara Avyo. A pramANe dharaNanAgaeNdra pAyadaLa senAnA adhipati - bhadrasena pAse meghasvarA nAmanI ghaMTa vagADavA vaDe pratibaMdha karAyelA cha hajAra sAmAnikadeva, cAra guNa AtmarakSaka deva, cha paTarANI, ane bIjA paNa nAgakumAra de vaDe parivare pacIza hajAra yojana vistAravALA ane aDhIso jana UMcI IMdravajethI virAjita vimAnaratnamAM caDhIne bhagavaMtanA darzana mATe utsuka kSaNavAramAM meruparvata upara Avyo. ' - bhUtAnaMda nAceMdra paNa pAyadaLa sainyanA adhipati - dakSa pAse meghasvarA ghaMTA vagaDAvI prabodha pAmelA sAmAnika devonA samUhathI parivare Abhigika deve vikalA zreSTha vimAnamAM caDhIne traNa jagatanA nAthathI pavitra thayelA meruparvata upara AvyA. A pramANe vighukumAranA hari ane harissaha che. iMdra, suvarNakumAranA vesudeva ane veNudArI, agnikumAranA Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 127 agnizikha ane agnimAva, vAyukumAranA velama ane prabhajana, stanitakumAranA sugheSa ane mahAghASa, udadhikumAranA jalakAMta ane jalaprabha, dvIpakumAranA pUNa ane viziSTa, krizikumAranA amita ane amitavAhana ema e be iMdro che. A pramANe vyaMtarAmAM pizAcanA iMdro kAla ane mahAkAla, bhUtanA iMdro surUpa ane pratirUpa, yakSarAjanA iMdro pUrNa bhadra ane mANibhadra, rAkSasanA iMdro bhIma ane mahAbhIma, ki'naranA IMdro kinara ane ki'puruSa, kapuruSanA IMdro satpuruSa ane mahApuruSa, maheAraganA iMdro atikAya ane mahAkAya, gaMdhavanA iMdro gItati ane gItayaza. A seALa bya tarendro che. tema ja aNupanti-pazupanti Adi vANavyaMtaranI ATha nikAyeAnA paNa seALa iMdro AvyA. te A pramANe : aNupantinA sa'nihita ane sAmAnika e e iMdro, pazupantinA e idro dhAtA ane vidhAtA, RSivAditanA RSi ane RSipAlaka, bhUtavAditanA Izvara ane mahezvara, krutinA iMdro suvatsa ane vizAla, mahAkatinA iMdro hAsa ane hAsarita, kAMDanA iMdro zveta ane mahAzveta, pAvanA iMdro pavaka ane pavakati. AtiSIAnA asakhyAtA caMdra ane sUrya caMdro meruparyaMta upara prathama jinezvaranI AgaLa AvyA. A pramANe merupavatanI upara jinezvara janmamaheAtsava karavA mATe cAsa iMdro Ave che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAthaH riSa acyutakalpanA: idde karela abhiSeka mahAtsavahave. acyutendra AbhicAgika devone " jinezvaranA janmAbhiSekanA upakaraNa vagere lAvo" e pramANe Adeza kare che. harSita cittavALA te devA IzAnakhUNAmAM kAMIka khasIne kSaNavAramAM vaikriya samudghAtavaDe uttama pudRgalA kheMcIne 1008 suvarNakaLaze, 1008 rUpAnA kaLazeA, 1008 ratnanA kaLaze, e pramANe suvaNu rUpAnAM kaLaze, suvaNaeN -ratnanA kaLaze, rUpA-ratnanA kaLaze, suvaNu -rUpAratnanA kaLazo, ane mATInA kaLaze| 1008-1008 viSuve che. temaja kaLaza, daNu, ratnakara Daka, supratiSTaka, thALa, pAtrikA, pupaca'gerI Adi pUjAnAM upakaraNA kaLazanI jema suvaNu maya. dareka 1008 viSuve che. te AbhiceANika devattAe te kaLaze| laIne kSIrasamudramAM jAya che. tenuM pANI, puMDarIka-utpala ane kokanada jAtinAM kamaLeA, puSkara samudramAM pANI ane kamaLA, bharataairavata AdinA, mAgadha Adi tIrthAMnAM jaLa ane mATI, gaMgA-sidhu Adittama nadIenAM pANI, culla hiMsava'ta paNa tanA sarasava, puSpa, zreSTha gaMdha, sauSadhi ane padmadrahanAM. jA, tiLa ane sugadhIkamaLA grahaNa kare che. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 109 e pramANe sarva varSadhara parvata, vaitADhaya, vakSaskAra parvatane viSe, devakuru tathA uttarakurumAM, aMtaranadIone viSe, bhadrazAla-naMdana-saumanasa ane paMDakavanamAM pANI, kamaLa, gazIrSa caMdana, kusuma, auSadhi ane phaLe grahaNa kare che. te pachI gaMdhakAranI peDhI eka ThekANe gaMdhadravya ane pANI bhegA karIne jaladI meruparvatanA zikhara upara Ave che. vinayathI namra evA teo te gadhadravya ane kSIradadhi AdinA jaLathI bharelA kaLaze azruta devendrane samarpaNa kare che. have te azruta devendra abhiSekanI sarvasAmagrI joIne AnaMda pAmI, Asana parathI uThIne daza hajAra sAmAnika devI, cAlIza hajAra AtmarakSaka devo, tetrIza trAyazciMzaka devo, traNa parSadA, cAra lokapAla, sAta sainya, ane sAta senAdhipatithI cAre taraphathI parivarelA te nirmaLa tIrthamAM utpanna thayelA kSIra-nIrathI bharelA nirmaLa kamaLathI DhAMkelA gazIrSacaMdana Adi zreSTha vastuethI yukta, sarva auSadhi sahita, ghaNI hajAronI saMkhyAvALA moTA pramANavALA vikalA ane svAbhAvika kaLazovaDe parama pramodathI bhagavAna, bhuvananA eka bAMdhava 8. 9 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zrI RSabhanAtha caritra evA prathama tIthakarano janmAbhiSekanA utsava karavA mATe upasthita thayA. te pachI asIma bhaktinA samUhavALA, karyu che uttarAsaMga jeNe evo acyuta devendra vikasita pArijAta Ahi~ puSpAnI aMjali grahaNa kare che. grahaNa karIne sugaMdhI ghaNA grUpanA dhUmADA vaDe te kusumAMjaline suvAsita karIne traNa leAkanA nAthanI AgaLa mUke che. have acyuta devendra sAmAnikadevo sAthe 1008 kaLaze! grahaNa karIne peAtAnA mastakanI jema tene kAMIka namAvatA traNa bhuvananA niSkAraNa eka bAMdhava prathama tIrthaMkaranA janmAbhiSeka kare che. te vakhate ekI sAthe sarvAMkaLazeAmAMthI zaradaRtunA caMdranAM kiraNAnA samUhanI jema AkAzaga'gAnA pANInA samUhanI jema baraphanA samUhanI jevuM zveta kSIrAdhinuM pANI jinezvaranI upara paDyuM. A pramANe jinAbhiSeka pravata te chate devo cAra prakAranA vAjiMtro vagADe che. zrI mahAvIracaritramAM kahyu` che ke 3.juddI-194--mAmA udullA, veNunILAvummisa tha--maha / phArI-hasAva--bandhura, jogamo-merI--ninAyu, zA Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 131 kAhalAravasa baddha kharamuhisara, pUriyA'sakha-sakhuttha-va nibbharaM / palayakAleva gajjataghaNabadaya, . tADiyaM surehiM cAuvihAujaya // 2 // "duMdubhi, paTaha, bhaMbhA ane huDakathI vyApta, veNa ane vINAnA zabdathI mizra, jemAM mAdaLa vAgI rahelA che evA, jhAlara, karaMTa, ane kAMsIjaDAnA zabdathI manohara, gheira ane gaMbhIra bherInA avAjathI pracaMDa, kAhalanA avAja sAthe joDAya che kharamukhIno svara jemAM, pheMkAyelA asaMkhya zaMkhomAMthI utpanna thayelA avAjathI nirbhara, jANe pralayakALane viSe garjanA karato meghane samUha hoya evA cAra prakArane vAjiMtrone devatA vagADe che. 1-2 keTalAka deva cAra prakAranA vAjiMtro vagADe che, keTalAka devo gaMdhane lIdhe bhegA thayelA bhramaranA samUhathI atyaMta manohara evA maMdArapu mUke che, keTalAka mallanI jema pAdaprahAra kare che, bIjA suMdara kaMThapUrvaka suMdara zabda gAya che. keTalAka uttarAla tApUrvaka rAsaDA gAya che. A pramANe keTalAka deva harSanA prakarSathI karanRtya kare che, keTalAka madathI vihuvala evA hAthInI jema garjanA kare che, keTalAka sAMbhaLavAmAM mane hara lAge evA azvane hekArava kare che, keTalAka galadara kare che. bIjA muSTivaDe pRthvItala upara prahAra kare che, keTalAka siMhanAda kare che, keTalAka devo te ja samaye indranI pAse kaLaze Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 zrI RSabhanAtha yuriva lAve che. A pramANe vidatane dUra karanAra IMdvonA samUha sarva AdarapUrvaka karAtA, bhayane dUra karanAra prathama jinezvaranuM majajana mArA jevA maMdabuddhi vaDe keTaluM varNana karI zakAya ? jinezvarane abhiSeka thato hoya te samaye parama harSanA samUhathI romAMcita zarIravALA sarva devendro dhUpadhANAM, vetacAmara, vizALa chatra, zubha puSpo ane zreSTha gaMdha hAthamAM laI AgaLa UbhA rahe che. acuta devendra jinezvarane snAna karIne aTake. chate prANata vagere bAsaTha IMdro paNa pita-pitAnA parivArathI parivarelA mahAvibhUti vaDe saudharmAdhipatine mUkIne anukrame prathama jinezvarane abhiSeka kare che. temaja aMgarAga ane pUjana kare che. te pachI IzAnaMdra saudharmendranI jema pitAnuM rUpa pAMca prakAre vimuvIne ekarUpe bhagavaMtane kheALAmAM dhAraNa karI siMhAsana upara bese che, bIjA rUpe veta chatra dhare. che, be rUpe bane zreSTha cAmarovaDe jinezvarane vije che, eka rUpe AgaLa hAthamAM phUla uchALate AgaLa Ubho. rahe che. saudharma karele abhiSeka mahotsava have sIdharmAdhipati paNa tIrthakaranI cAra dizAmAM zaMkha jevA ujajavaLa, ramaNIya zarIravALA cAra veta vRkSa vi che, te baLanA ATha iMgamAMthI ATha Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra . 133 kSIrasamudranA jaLanI dhArAo UMce gaganAMgaNamAM jatI, vaLI nIce paDavAthI eka thayelI karIne jinezvaranA mastaka upara abhiSeka kare che. bIjA paNa ghaNA hajAro kSIrasamudranA jaLathI bharelA kaLaza vaDe abhiSeka kare che, A pramANe anukrame snAtra mahotsava karyA pachI paramaharSanA samUhathI romAMcita aMgavALe saudharmadevendra sukumALa gaMdhakaSAya vastravaDe jinezvaranA zarIrane lUchIne gozISacaMdanathI mizra kezara vaDe prabhunA aMge vilepana kare che. veta sugaMdhI pupe vaDe pUjA vistArapUrvaka have iMdra ratnamaya paTTa upara zaradatratunA caMdranA kiraNanI jevA akhaMDa rUpAnA taMdula vaDe paNa, bhadrAsana, - vardhamAna, kaLaza, masya, zrI vatsa, svastika ane naMdyAvata lakSaNavALA ATha maMgaLa Alekhe che. te pachI te sarva alaMkArathI vibhUSita kare che, traNa lekanA patinA mastaka upara vajamANijyanA mukuTane sthApana kare che, baMne kAnamAM suvarNanAM kuMDala, gaLAmAM divya motIno hAra, baMne bAjumAM bAjubaMdha, maNi- baMdhamAM mauktikamaNinAM kaMkaNa, kaTipradezamAM senAne kare, pagamAM mANikyanA kaDAM sthApana kare che. A pramANe jagadgurunAM aMgone sarva dehanAM alaMkAravaDe vibhUSita kare che. te pachI IMdra bhaktivAsita manavALo vikasita pAri Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zrI RSabhanAtha caritra jAta Adi mALAethI paramezvaranI pUjA kare che ane ghaNA prakAranAM puSpo DhI'caNa sudhI mUke che. judA judA prakAranA maNinI racanA vaDe vicitra daDavALA vajramaya dhUpadhANAvaDe zreSTha gaMdhavaDe manohara dhUpa ukheve che. maLatI dIvIonA samUhathI maneAhara AratI temaja uttama magaAAnA ghara samAna magaLadIvo utAre che. A pramANe sa` katavya karI te pachI sura-asura AdarapUrvaka prathama jinapatinI AgaLa nRtya kare che, te pachI devarAja zraddhALu devo pAse svAmine prakI puSpanA samUha utarAve che, te pachI iMdra zakrastava vaDe paramezvarane. vaMdana karIne bhaktivaDe stuti karavAno AraMbha kare che. idre karelI jinezvaranI stuti namo tumha jagannAha / telukkaMbhoyabhakkhara / saMsAramAr ! vImudravanyatra ! / / aa " he jagannAtha ! traNalAkanA bhavyajIvorUpI kamaLeAne vikasvara karavA mATe sUryasamAna, sa`sArarUpI marubhUmine viSe kalpavRkSa samAna ! vizvano uddhAra karavAmAM aMdhu, samAna ! tameAne namaskAra hA !" traNa bhuvanathI vAMDhAyelA ! sa'sArUpI rRpanI aMdara paDatA prANIono uddhAra karavAmAM samatha ! he paramezvara ! tame jaya pAme. zaraNAgata jIvo mATe dRDha vajrapa`jara ! kAmadevarUpI mRgano nAza karavAmA siMha samAna ! meharUpI. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 135 aMdhakAranA samUhane dUra karavAmAM sUryasamAna ! he jine! je tamArA majajanamAM A pramANe ame upakAra karAyA ke tethI atyaMta aviratimAM parAyaNa hovA chatAM paNa ame AtmAne atipuNyavaMta mAnIe chIe. he nAtha! jyAM tame janma pAmyA te bharatakSetranuM kalyANa thAo. te pRthvI paNa vaMdanIya che ke jyAM tamArA caraNa kamaLa vaheze. he jinavara! te manuSyo kharekhara dhanya che ke jeo tamane aharniza joze. amuka samaye ja jonArA ame kevA prakAranA ? jaha tuha payasevAe, jiNiMda ! phalamatthitA sayAkAla / evaM vihaparamamaha, amhe peccha'tayA homo // 2 // nAhaM vottuM samattho mhi, sanbhUe vi te guNe / caramasAgare mAu, jalAI naNu ko khamo ? // 3 // he jinezvara ! tamArA caraNa sevAnuM je phaLa che te sadAkALa AvA prakAranA parama mahatsavane jenArA ame thaIe." 2 he nAtha ! huM tamArA satyaguNone paNa kahevA mATe samartha nathI. chellA svayaMbhUramaNa samudramAM rahelA jaLane mApavA mATe keNa samartha thaI zake ?" 3 A pramANe jagannAthanI stuti karIne harSathI pUrNa cittavALe ika parvanI jema pAMca prakAre rUpa vikuvIne IzAneMdranA kheALAmAMthI jinapatine laIne pitAnA Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 zrI RSabhanAtha caritra devasamUhathI parivarele jinezvaranA janmagRhane viSe AvyA. tIrthakaranA pratirUpane saMharI laIne mAtAnI pAse prabhune sthApana kare che, te pachI marudevAmAtAnI te avasthApinI nidrAne dura kare che. prabhunA ozIkAnA mULa bhAgamAM eka zreSTha devadUSya yugala ane ratnamaya kuMDalayugala sthApana kare che. te pachI Idra vicitra ratnahAra ane ardhahArothI yukta suvarNanA prakArathI banAvelA suvarNa sarakhA dedIpyamAna eka zrIdAma daDAne prabhunI upara caMdaravAmAM prabhunI dRSTinA vida mATe mUke che. jene jotAM tIrthezvara sukhapUrvaka pitAnI cakSunA vikSepane kare che. zrI mahAvIracaritramAM-"laTakatA metIonA gucchAvALuM laMbUsaka (= daDAnA AkAranuM AbharaNa) bhagavaMtane ramavA mATe caMdaravAmAM laTakAve che" e pramANe kahyuM che. te pachI zake zramaNane AjJA kare che ke jaladI batrIza keDI hiraNya, batrIza keDI suvarNa, batrIza koDI ratna, batrIza naMdAsana, batrIza bhadrAsana ane bIjA paNa vastra-nepathya vagere mahAmUlyavALI viziSTa vastuo bhagavaMtanA janmabhavanamAM lAvo. kuberadeva paNa jabhaka deva pAse te sarva zIvra karAve che. ' pharIthI iMdra Abhiyogika devo mAraphata sarvaThekANe A pramANe udgheSaNa karAve che ke - "he bhavanapati Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 137 vyaMtara- nyAtiSI ane vaimAnika devo ! ane devIe ! tame sAMbhaLeA, je tIrthaMkara ke tIrthaMkaranI mAtAnuM azubha aniSTa karavA citavaze tenuM mastaka ajaeNkama jarInI jema avasya sAta prakAre taDataDa karatu phUTI jaze." A pramANe udghASaNA karAvIne te pachI devendra prabhunA aMguThAmAM nAnA prakAranA AhAranA rasamaya amRta sthApe che, kAraNake ariha MtA stanapAna karatA nathI. para`tu kSudhAnA udaya thAya tyAre peAtAnI jAte ja amRtarasane jharavAnA svabhAvavALA aMguThAne mukhamAM nAkhe che. prabhunAM sava dhAtrIkama karavA mATe iMdra pAMca apsarAAne Adeza kare che. nadIrghadvIpamAM iMdrAdie karela aAphrikA mahAtsava have jinezvarano snAtramahatsava karyA pachI meruparvatanA zikhara uparathI ghaNA devo naMdIzvaradvIpe jAya che. saudharmendra paNa zrI nAbhiputranA janmagRhathI nIkaLIne naMdIzvaradvIpamAM laghu meru pramANa (85000 ceAjana) UMcA pUrva dizAmAM rahelA devaramaNa nAmanA ajagiri upara utare che. tyAM atisuMdara maNipIkikA-caityavRkSa ane mahedradhvajathI virAjita cAra cAra dvAravALA caityamAM praveza kare che. tyAM RSabha vagere zAzvata jinapratimAonI aSTAtmikA maheAtsavapUrvaka pUjA kare che. te parvatanI cAra dizAmAM rahelI vAveAmAM sphaTikamaya draSimukha pava tA Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zrI RSabhanAtha caritra upara cAra caityamAM zAzvata tIrthaMkaranI pratimAono aSTAnikA mahesva iMdranA cAra lokapAla kare che. A pramANe IzAnendra uttara dizAmAM rahelA ramaNIya nAmanA aMjanagiri upara utare che ane tenA lokapALe parvatanI cAra dizAmAM rahelI vAvonA dadhimukha parvata upara utarIne ATha divasa payata mahotsava kare che. camarendra dakSiNa dizAmAM rahelA ratnanI kAMtithI dedIpyamAna nityadyota nAmanA aMjanagiri upara utare che ane tenA kapALa dakSiNa aMjanagirinI vAvaDIenA madhyamAM rahelA dadhimukha parvata upara Ave che, tyAM ATha divasa sudhI mahotsava kare che. balIndra paNa pazcima dizAmAM rahelA svayaMprabha nAmanA aMjanagiri upara AvIne RSabha Adi zAzvata pratimAone utsava kare che. ane tenA lokapALe tenI. vAvaDIonA madhyabhAgamAM rahelA dadhimukha parvata upara zAzvata jinapratimAonI ATha divasa sudhI pUjA kare che. A pramANe naMdIzvaradvIpamAM jinacaitya mahotsava karIne sarve Indro ane devo pita-pitAnA sthAne jAya che.. (A pramANe ke karela mahotsava samApta) RSabha e pramANe nAma ane vaMzanI sthApanA have jAgRta thayelA svAminI marudevA paNa devo. Agamana Adi rAtrine vRttAMta nAbhikulakarane kahe che. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 139 je kAraNathI prabhunA urupradezamAM rASabhanuM cihna hatuM ane mAtAe svapnamAM prathama RSabha je hatuM tethI mAta-pitAe zubha divase te bALakanuM nAma mahotsavapUrvaka "RSabha karyuM. te vakhate sAthe utpanna thayelI kanyAnuM nAma paNa "sumaMgalA " yathArtha karyuM. bALapaNamAM prabhu pitAnA aMguThAmAM IMdra saMkramAyelA amRtarasane egya kALe pIve che. iMdra Adeza karelI pAMce dhAtrInA svarUpavALI devIo paramezvarane jema samitio mahAmunine pALe tema pALe che. prabhunA janmathI kAMIka ocho eka varSa thaye chate saudharmendra vaMza sthApana mATe AvyA. "sevake khAlI hAthe svAmInuM darzana na karavuM joIe"--e pramANe vicArIne moTo zeraDIno sAMThe laIne nAbhikulakaranA khoLAmAM beThelA svAmInI AgaLa AvyA. prabhu avadhijJAnathI iMdrano saMkalpa jANIne te zeraDIno sAMThe levA mATe hAthInI jema karane laMbAve che. prabhunA bhAvane jANanAra. iMdra prabhune mastaka vaDe namIne te zeraDInA sAMThAne bheTaNAnI jema Ape che. svAmIe I grahaNa karI tethI. IkviAku" e nAmano svAmIno vaMza sthApIne zakasvargamAM gaye. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 zrI RSabhanAtha caritra jinanA deha AdinA atiza ane de sAthe krIDA yugAdinAthano deha sveda-roga ane maLathI rahita, sugaMdhI, suvarNakamaLanI jema suMdara AkAravALe che. mAMsa ane lehI jevA gAyanA dUdhanI dhArA veta ane durgadha rahita hoya che, AhAra ane nihAranI vidhi netrane agocara hoya che, vikasita kamaLanI sugaMdha sarakhe sugaMdhI zvAsa hoya che. e cAra atizaya tIrthakarane janma sAthe hoya che. vajanadaSabhanArAca saMghayaNane dhAraNa karatA prabhu jANe pRthvInA patananA bhayathI maMda maMda cAle che. bALaka hovA chatAM paNa gaMbhIra madhura dhvanipUrvaka prabhu bele che. svAmIne samacaturastra saMsthAna atyaMta zobhe che, sarakhI vayavALA thaIne AvelA devakumAra sAthe teonA cittane raMjana karavA mATe RSabhasvAmI krIDA kare che. dhULathI - vyApta che sarva aMge jenAM, ghUgharamALane dhAraNa karatA kIDA karatA prabhu, aMdara rahelI che madanI avasthA jene evA hAthInA baccAnI jema zebhe che. svAmI je kAMI lIlA vaDe hAthathI grahaNa kare che, tene laI levA mATe maharthika deva paNa samartha nathI. je prabhunA baLanI parIkSA karavA mATe AMgaLIne paNa grahaNa kare che. te dhAsanA pavanathI -rajakaNanI mAphaka dUra jAya che. keTalAka devakumAre vicitra daDA vaDe pRthvI para Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 141 66 krUratA daDAnI jema prabhune ramADe che. keTalAka rAjazu thaI ne jIva jIva, naMda naMdu" ema vAravAra khele che.. keTalAka devo mera thaIne mayUranA zabdane karatAM svAmInI AgaLa nAce che. keTalAka haMsanA rUpane dhAraNa karatAM. gAMdhAra zabdano avAja kartA pAse krUre che. keTalAka kauMcanuM rUpa dhAraNa karI madhyama avAja karatAM prabhu AgaLa - cIsa pADe che. keTalAka devo keDikalanuM' rUpa dhAraNa karI prabhunA cittanA AnaMda mATe svAmInI pAse pacama svare gAya che. keTalAka devo prabhunu vAhana thaI ne peAtAne pavitra. karavA IcchatA azvarUpavALA thaIne heSArava vaDe dhaivatadhvanine kare che. keTalAka kalabha (= hAthInA baccA)nuM rUpa dhAraNa karI niSAda svarano avAja karatA adhomukhavALA thaI ne sUMDha vaDe prabhunA caraNAne sparza kare che. keTalAka vaLI vRSabhanu rUpa dhAraNa karI RSabha svara vaDe cebhatA gavaDe kinArAone tADana karatA svAmInA netrane vinoda mADe che. keTalAka aMjanagirinI jema mahiSa thaIne praspara yuddha karatAM svAmIne yuddha krIDA batAve che. prabhunA vinoda mATe malarUpadhArI keTalAka devo vAravAra bhujAone aphaLAvatA mallayuddhanI bhUmimAM parasparane melAve che. A pramANe vividharUpe karIne devo vaDe satata sevAtA, te dhAtrIrUpadhArI devAMganAo vaDe lAlana karAtA, prabhu anukrame vRddhi pAme che. aMguThAnA mamRtapAnanI avasthAthI AgaLanI vayamAM Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zrI RSabhanAtha caritra rahelA bIjA arihaMtA gRhavAsa samaye rAMdhelA dhAnyane khAya che, bhagavAna nAbhinadana tA devo vaDe lavAyelA uttarakuru kSetranAM phaLeA khAya che, kSIrasamudranuM pANI pIve che. A pramANe prabhu khALapaNuM ullaMghIne vikasita thayA che avayava jemAM evA yauvanavayane pAme che. jinezvaranI yauvana vakhate dezAbhA ane dehunAM lakSaNA yauvanavaya pAmye chate prabhunAM be caraNA kamaLa, rakta, kamaLanA madhyabhAga sarakhA, kapa ane sveda rahita, uSNu ane samAna taLIyAvALA thayA. lakSmInA krIDAgRha samAna svAmInA caraNAne viSe zaMkha ane kuMbhanAM cihno tathA pAnImAM sAthIe zAle che. svAmInA aMguThA mAMsala, vartuLa ane UMcA sapanI phaNA sarakheA vatsanI jema zrIvatsathI ze|bhatA hatA. prabhunu AMgaLIe vAyurahita pradezamAM niSkapa snigdha dIpazikhA sarakhI AMtarA vagaranI caraNakamaLanA patranI jema zAlatI hatI. jagadgurunA paganI AMgaLIAnA taLiyAmAM na dAva zeAbhe che. jeonA pratiSi`dha pRthvImAM dharmanI sthApanAnA hetupaNAne pAme che. AMgaLIonA pa ne viSe jagatprabhune jagatanI lakSmIne paraNavA mATe vAvelA hAya evA yavo zAbhe che. prabhunA paganI pAnI caraNakamaLanA kadanI jema gALa-lAMbI ane vistAravALI che. a'guDA ane AMgaLI rUpI sarpanA phaNAmaNi sarakhA nakhA zele che. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 143 svAminA caraNanI baMne ghuMTIo gUDha, suvarNakamaLanI ardhavikasita karNikAnA goLAnI zobhAne vistAra che prabhunAM caraNe uparanA bhAgamAM kAcabAnI jema unnata, snigdha kAMtivALA ane rUMvATA rahita che. svAmInI zveta jaMghAe atyaMtara mArgamAM ghaNuM asthi-mAMsavALI, anukrame vartuLa, haraNInA paganI pIMDInI jema mane hara che. svAmInA be jAnu mAMsapUrNa ane goLa che, sAthaLo kamaLa snigdha ane anukrame puSTa, prauDha kadalItaMbhanA vibhramavALA che. muzka, gUDha ane samasthitivALA che, purucihna jAtivaMta azvanI jema atigUDha che. - svAmInI kaTI vistAravALI, mAMsala, sthaLa, vizALa ane kaThina che. madhyabhAga pAtaLo hovAthI vajanA madhyabhAga sarakho che. nAbhi gaMbhIra ane nadInA ArvatanA vilAsane dhAraNa karanArI che. kukSI snigdha, mAMsala, kamaLa, saraLa ane sama che. prabhunuM vakSasthala suvarNanI zilA sarakhuM vizALa, unnata zrIvatsarUpI ratna pIThathI aMkita lakSamInI kIDAvedikAnI zobhAne dhAraNa kare che. - svAmInA skaMdhe daDha, puSTa, unnata vRSabhanI koDhaya sarakhA che. kakSAe alpa remavALI, gaMdha-sveda ane maLathI rahita che. be bAhue DhIMcaNa sudhI lAMbI, puSTa ane hAtharUpI phaNA chatravALI che, jagatpatinA baMne hAtha navA AmranA pulava sarakhA lAla taLiyAvALA, karmathI Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 zrI RSabhanAtha caritra utpanna thayelI kazatA rahita; sveda ane chidra vagaranA uSNa tema ja daMDa, cakra, dhanuSya, matsya, zrIvatsa, vajra, aMkuza, vaja, kamaLa, cAmara, chatra, zaMkha, kaLaza, samudra, madara, magara, RSabha, siMha, azva, ratha, svastika, diggaja, prAsAda, tAraNu, dvIpa vagere zubha lakSaNA vaDe paganI jema AAbhAyamAna che. lAla hAthamAM utpanna thayela aMguTha ane AMgaLI lAla ane saraLa zAbhe che. svAmInA aMgUThAnA pane viSe yavA yazarUpI zreSTha azvanA puSTi vizeSanA kAraNabhUta hAya tema pragaTapaNe zAle che. prabhunI AMgaLIAnI upara dakSiNAvarta sarva sa'pattine kahenArA dakSiNAvartI zaMkhanI zeAbhAne dhAraNa kare che. karakamaLanA mULamAM traNa rekhAe traNa leAkanA uddhAra karavA mATe sakhyAnA lekhanI jema zeAle che. prabhunA kaTha vartuLa, atidIrgha nahi evA, traNa rekhAthI pavitra, gaMbhIra dhvanivALA zakhanI viDaMbanAne kare che. prabhunuM vadana niLa, vartuLa, kAMtithI tara`gita, lAMchana rahita bIjo ca'dra hAya tevu' zAle che. svAmInA kAmaLa, mAMsala ane snigdha kAla sAthe rahenAra lakSmI ane sarasvatInA suvarNa maya Nu jevA che. kAna abhya'tara vaDe subhaga ane skaMdha sudhI laTakatA che. Aja biMbakULanI upamAvALA che. atrIza dAMta macakuMdanA puSpa jevA che. nAsikA kramathI vistAravALI anukrame unnatta vazavALI che. prabhunu cibuka (=haDapacI )hasva nahi * Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 145 ane daI nahi evuM, mAMsaLa, vartuLa ane kamaLa che. mavuM ( dADhI) zyAma, gADha, snigdha ane kamaLa che. prabhunI jIbha navA kalpavRkSanA pravAlanA jevI lAla, komaLa, atisthaLa nahi evI, dvAdazAMga pravacananA ane kahenArI che. ' svAmInA netro madhya bhAgamAM kRSNa-dhavaLa, aMta bhAgamAM rakta che ethI nIlamaNi-raphaTika ratna ane zeNamaNinA vinyAsamaya hoya evA zobhe che. temaja kAna sudhI vizrAMti pAmelA kAjaLa sarakhI zyAma pAMpaNavALA te netre jema bhramara chUpAyA che evA kamaLanI jema zobhe che. - jagatanA nAthanI zyAma ane kuTila evI bhrakuTIe ( bhamare) daSTirUpI nadInA kAMThe ugelI latAnI zobhAne dhAraNa kare che. - bhuvanapatinuM vizALa, mAMsaLa, vartuLa, kaThina, kamaLa ane samAna evuM bhAla (= kapAla) aSTamInA caMdranI zebhAne dhAraNa kare che. " bhuvana svAmInuM anukrame samunnata mastaka adhomukha, thayelA zreSTha chatra sarakhuM che. - tIrthakaranA paramezvarapaNAnA sUcaka mastakane viSe vartuLa, UMcuM, uSa (= zikhA) kaLazanI zebhAne pAme . 10 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 zrI RSabhanAtha caritra che. mastakane viSe bhamarA jevA zyAma gUMthelA komaLa ane snigdha evA kezo yamunAnA taraMganI jema zobhe che. prabhunA dehane viSe tvacA (= cAmaDI) gerecananA garbhanA jevI gaura, snigdha, nirmaLa suvarNanA dravathI vilepana karelI hoya evI zebhe che. prabhunA zarIramAM kamaLa, bhramara sarakhA zyAma rUMvATA kamaLataMtunI jema pAtaLAM zobhe che. e pramANe anyane sAdhAraNa nahIM evA vividha lakSaNathI lakSita prabhu ratnavaDe ratnAkaranI jema ke ne sevanIya na thAya? prabhunuM devoe karelA saMgItanuM jovuM mahendra vaDe apAye che hAtha jene, yakSe jene cAmara vAMjI rahyA che, dharaNendra jenuM dvArapALapaNuM kare che, varuNa jene chatra dhAraNa kare che evA prabhu "jIva jIva e pramANe bolatA devagaNethI cAre taraphathI parivarelA garva rahita sukhapUrvaka vihare che. balIndranA meLAmAM caraNa sthApana karI, amarendranA bALArUpI palaMgamAM uttaradeha (=uparano deha) sthApana karI, devaDe lavAyelA Asana upara beThelA, hastazATikA nma hAthamAM che evI apsarAo vaDe bane bAjue sevA kazA sArI AsakitathI rahita evA divya saMgItane jue che. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 147 eka vakhata bALapaNAne anurUpa kriIDAvaDe kIDA karatuM koIka yugala tADanA vRkSanI nIce gayuM. te vakhate daivanA duryogathI yugalamAMnA puruSanA mastaka upara moTuM tADanuM phaLa eraMDA upara vijaLInA daMDanI jema paDe che, kAkatAlIya nyAyavaDe mastakane viSe haNAyela te yugalika bALaka prathama akALa mRtyuvaDe maraNa pAmI maMdakaSAyavALe hovAthI svargamAM gaye. prathama mRtyu pAmelA yugalikanA zarIrane upADIne mahApakSIo upADIne tarata ja samudramAM pheMkatA hatA, avasarpiNInA hAni pAmatA svabhAvathI te vakhate te kalevara temaja rahyuM. have sAthe utpanna thayelI bAkI rahelI te bALA svabhAvathI mugdha (= bheLI) capaLa netravALI UbhI rahI tenuM janakayugala te bALikAne laI jaIne pALe che. vaLI tenuM "sunaMdA" e pramANe nAma sthApyuM. keTaleka samaya gayA pachI tenA mAtA-pitA marIne svargamAM gayA. zuM karavuM? emAM mUMjhAyelI te bALA caMcaLa netravALI ToLAmAMthI chUTI paDI gayelI hariNInI jema ekalI vanamAM bhame che. sarva avayavothI suMdara pavitra lAvaNyarUpI amRtanI nadInI jevI vananI aMdara ekalI pharatI te vanadevI jevI zobhe che. eka vakhata yugalike te mugdha evI tene ekalI joIne zuM karavuM emAM mUDha thayelA teo zrI nAbhi kulakaranI AgaLa lAve che. nAbhikulakara "A jhaSabhakumAranI dharmapatnI thA ? ema vicArIne netrarUpI kairavane cAMdanI samAna evI tene grahaNa kare che. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrI RSabhanAtha caritra iMdre karelA vivAhanA prastAva ja e vakhate IMdra avadhijJAnathI svAmInA vivAhasamayane jANIne tyAM Ave che. prabhunA caraNakamaLane praNAma karIne sevakanI jema AgaLa UbhA rahIne IMdra e hAtha joDI . A pramANe vinaMti kare che. je ajJAnI jJAnasAgara evA nAthane peAtAnA abhiprAya ane buddhi vaDe kAyamAM pravartAvavA icche che te upahAsanA sthAnane pAme che. svAmI vaDe mahAprasAda vaDe huMmezAM jovAyelA te ja sevA kacAreka kAMIka svaccha dapaNe paNa khele che. prabhunA abhiprAyane jANIne je khele che te ja sevA kahevAya che. he nAtha ! huM teA abhiprAya jANyA vinA je chuM. temAM aprasanna thaze| nahi. huM' mAnuM chuM ke-bhagavaMta gavAsathI mAMDIne rAga vagaranA, anya puruSAthenI apekSA vinA cAthA meAkSa puruSAne mATe tatpara che. te paNu he nAtha ! leAkeAne vyavahAra mArga, mokSamArganI jema tamAre ja sArI rIte batAvavAnA che, tethI lekavyavahAra mATe tamArA vaDe karAtA pANigrahaNanA maheAtsavane hu icchuM chuM. he svAmin ! prasanna thAo. he vibhu ! bhuvanamAM AbhUSaNarUpa, peAtAne anurUpa rUpavatI sumaMgalA ane sunaMdA devIone paraNavA mATe tame cAgya che. " svAmI paNa avadhijJAnathI tyAzI lAkha pUrva sudhI peAtAnA nikAcita bhAgaphaLavALA kane avazya bhAgavavAnu che ethI mastaka kapAvatA svAmI te vakhate sAya kALe. kramaLanI jema adhAmukhavALA rahe che. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 149 have IMdra prabhunA abhiprAyane jANIne vivAha karmanA AraMbha mATe tarata Abhiyogika devone bolAve che. Abhigika devoe karelA maMDapanuM varNana . have te Abhigika devo iMdranI AjJAthI sudharmAsabhAne nAno bhAI hoya evo maMDapa race che. tyAM suvarNa--mANikya ane rajatanA sthaMbhe meru-rahaNagiri ane vaitADhacanI cUlikA jevA zobhe che. udyota karatA suvarNakuMbhe tyAM cakravartInA kAkiNa ratnathI maMDita hoya evA zebhe che. bIjAnA tejane sahana nahi karanArI suvarNavedikAe sUryanA prakAzane parAbhava karatI hoya tema zebhe che. aMdara praveza karatA. maNimaya zilAmAM pratibiMbita thayelA kaNa kaNa parivArapaNAne pAmatA nathI? ratnamaya staMbha upara rahelI putaLIo saMgIta karavAthI thAkI gayelI nartakIo hoya tema zebhe che. sarva dizAemAM kalpavRkSanA pallavothI karAyelAM teNe kAmadeve taiyAra karelA dhanuSyanI jema zebhe che. saphaTikamaya bArazAkhAne viSe nIlamaNinAM tAraNe zaradaRtunA meghanI aMdara rahelA zukanI paMkti jevA lAge che. te maMDapa kaIka ThekANe saphaTikathI bAMdhelI pRthvInA -AMtarA rahita kiraNe vaDe kIDA karavAnA amRta sarovaranA 'kramane, keIka ThekANe padmarAgamaNinA kiraNanA samUha vaDe divya kasuMbI vastranA bhramane, keIka ThekANe nIlamaNinA dakiraNonA pravAha vaDe vAvelA mAMgalika yavanA aMkurAnI Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 zrI RSabhanAtha caritra zebhAne, kaIka ThekANe marakatamaNinA kiraNadaMDa vaDe lIlA lavAyelA mAMgalika vAMsanI zaMkAne utpanna kare che. veta divya vastranA caMdaravAnA bahAne te maMDapa AkAzamAM rahelI gaMgAvaDe jANe Azraya karAyo hoya te hato. caMdaravAmAM laTakatI motInI mALAo AThe dizAonA AnaMdanA hAsya jevI zobhe che. tyAM devIoe sthApana karelI, AkAzanA agrabhAgane. AliMgana karatI hoya evI cAra ratnakaLazanI zreNIo ratinA nidhAnanI jema zobhe che. kuMbhane Teke ApanArA lIlA vAMso vizvane Teke ApanArA svAmInA vaMzanI vRddhinA sUcaka hoya evA. zobhe che. te vakhate vivAhane ucita kAryamAM he raMbhA ! tuM mALAo zaru kara, he urvazI ! tuM durvA taiyAra kara. he. ghatAci ! varane artha ApavA ghI ane dahIM Adi lAva. he maMju zeSA! suMdara avAja vaDe dhavalamaMgaLa gA. he. sugaMdhA sugaMdhI vastuo taiyAra kara. he tilottamA ! dvAra bhAgamAM uttama svastiko kara. he menA vivAha samaye AvelA lokonuM sanmAna kara. he sukezI ! vadhU-varane mATe kezanA AbharaNa dhAraNa kara. he sahajanyA ! jAnamAM AvelA lokone sthAna battAva. he citralekhA ! mAyarAmAM vicitra citrane Alekha. he pUrNinI! pUrNa pAtrone taiyAra kara. he puMDarIkA ! kamaLa vaDe pUrNa kaLazane suzobhita Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 1 kara. huM amlAcA ! varamAMcIne ceAgya sthAne sthApana kara. he huMsapAdI ! vadhU-varanI pAdukAone mUka. he putrikAsthalA ! vedikAnI bhUmine chANavaDe jaladI vilepana kara. he rAmA! bIje ThekANe kema rame che? he hemA ! tu hemane kema jue che? huM kratusthalA! tuM pramAdInI jema kema visa'skula che ? huM mArIcI! tuM zuM vicAre che? he sumukhI! tuM UMcA sukhavALI kema che? huM gAMdhavI ! tuM AgaLa kema UbhI rahetI nathI ? huM divyA ! tuM phogaTa kema rame che? lagnaveLA najIka varte che, tethI sarva prakAre pota-peAtAnA kAryamAM utAvaLa kareA. A pramANe nAma grahaNapUrvaka vAravAra Adeza ApatI devIeno paraspara saMbhramathI meTa kolAhala thayA. apsarAoe suma`galA ane sunaMdAne taiyAra karavI. te pachI keTalIka apsarAe magaLasnAna nimitte suma'galA ane sunaMdAne Asana upara besADe che. have sudara dhavalamaMgala gavAte chate sutradhI tela vaDe teone sarva aMge mana kare che. te pachI udbhana karavA gya sUkSma cUrNa vaDe tene udghana kare che, teeAnA caraNAmAM, DhIMcaNamAM, hAthamAM, skaMdhamAM ane kapALamAM nava sudhAkuMDa jevA tilaka kare che. vaLI te devIe tAMka upara rahelA kasuMbI derA vaDe samacaturastra saMsthAna jovA mATe hoya tema teonA DAbA-jamaNA paDakhe aMgane spA kare che. suMdara ava Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 zrI RSabhanAtha caritra cavavALI te kanyAAne pIThI cALavAnA sthAnamAM sthApana karI te pachI harSoMthI unmatta thayelI te te ja vidhi vaDe pIThI cALe che. krIthI bIjA Asana upara besADIne peAtAnI kuLadevatAnI jema suvarNa kaLazanA pANI vaDe teone havarAve che. te pachI gadhakaSAya vastra vaDe tenA aMgane luMche che ane nimaLa vasra vaDe teonA kezane vITe che. te pachI tene bIjA Asana upara besADIne rezamI vastro paherAvIne kezemAMthI pANI kADhIne kAMIka bhInA vALAne divya grUpa vaDe suvAsita kare che. teonA caraNAne aLatAnA rasa vaDe suAAbhita kare che. aMgane suMdara aMgarAga vaDe vilepana kare che. Doka upara, hAthanA agra bhAgamAM, stana upara ane gAlanA bhAgamAM kAmadevanI prazasti hAya evI patralatA Alekhe che. kapALamAM caMdana vaDe suMdara tilaka ane netrAmAM aMjana kare che. vikasita puSpamALAothI akhADA AMdhe che. laTakatI dazIonI zreNIthI zobhatA vivAha cAgya vastro paherAve che. teonA mastaka upara vivAhane ceAgya maNithI dedIpyamAna evA mukuTa sthApana kare che. kAnamAM maNimaya ka bharaNa paherAve che. kaNu latAmAM divya maNithI zAbhatA kuMDala AreApaNa kare che. gaLAmAM kaMThAbharaNu, stanataTa upara hAra, bhujAmAM ratnamaDita bAjubaMdha, hAthanA mULa bhAgamAM meAtInA kakaNa paherAve che. kaTi pradezamAM avAja karatI ghugharIonA samUhathI zeAbhatA maNimaya Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 153 kaMdarAo sthApana kare che. pagamAM jhaNajhaNa avAja karatA ratnamaya jhAMjhara paherAve che. A pramANe te kanyAone taiyAra karIne devIone samUha teone upADIne mAtRghara (mAyarA)nI aMdara lAvIne suvarNanA Asana upara besADe che. iMdra vaDe vivAha mATe taiyAra thavA mATe atyaMta AgrahathI vijJapti karAyelA vRSabhanA cihnavALA prabhu lekamAM vyavahAranI sthiti batAvavI joIe ane mAre bhegavavA lAyaka bhagya karma che" ema vicArIne IMdranuM vacana mAnya kare che. taiyAra thayelA prabhunuM vivAha maMDapamAM Agamana ane devIo vaDe karAyela vivAhane upacAra have I svAmIne snAna karAvI, vilepana karI vidhipUrvaka AbhUSaNa AdithI zaNagAryA. dvArapALanI jema IMdra vaDe dhAta che agra mAga jene, apsarAnA samUha vaDe bane paDakhe jemane lavaNa utArAya che evA, IMdrANI vaDe gavAtA che dhavalamaMgaLa jenA, sAmAnika Adi devIo vaDe karAtI che utAraNAnI vidhi jenI, gaMdharvanA samUha vaDe harSa vaDe vagADAtA che vAjiMtra enA, evA svAmI divya vAhana vaDe maMDapanA dvArapraveze AvyA. have IMdravaDe apAye che hAtha jene evA svAmI vAhanamAMthI utarIne maMDapanA dvAranI bhUmimAM rahyA. maMDapamAM rahelI devIo dvArane viSe taDataDa karatA lavaNa Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrI RSabhanAtha caritra ane agnithI garbhita zarAvasaMpuTane mUke che. keIka durvAsAdi mAMgalika dravyathI yukta rUpAne thALa AgaLa dhAraNa kare che. keIka kasuMbI vastravALI artha ApavA mATe pratyakSa maMgaLa jevA paMcazAkha-hastavaDe ravaiyAne upADIne AgaLa rahI. he artha ApanArI! arthane ucita varane artha Apa. kSaNavAra mAkhaNane pheMka, thALamAMthI dahIM UMcuM rAkha. he suMdarI! naMdana vanamAMthI lAvela caMdana dravane UMce rAkha. bhadrazAlavananI bhUmimAMthI lAvela mATI sahita durvAne dhAraNa kara. kharekhara ! ekaThA thayelA lokonI netrazreNIvaDe thayela che jaMgama teraNa jene evA A traNa jagatamAM uttama, uttarIya vaDe DhaMkAyela che samasta deha jemane evA, gaMgAnA taraMganI aMdara rahelA rAjahaMsA jevA vara taraNadvAre UbhA che, pavanavaDe emanA puSpa paDe che, caMdana sukAya che, tethI he suMdarI! utAvaLa kara. dvArane viSe varane reka nahi, roka nahi. have te suMdarI devAMganAo maTethI dhavalamaMgaLa gAte chate trijagapUjya varane artha Ape che. eka suMdarI avAja karatA bhujakaMkaNa sahita ravaiyAvaDe traNa vakhata trijagatpatinA kapAlane cuMbana kare che. prabhune vivAha mahotsava have prabhu pAdukA sahita vabA paga vaDe himakaparanI lIlAvaDe agnisahita zarAva-saMpuTane teDI nAMkhe che. te pachI te artha ApanArI strIvaDe kaMThamAM naMkhAyela kasuMbI. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 155 vastravaDe AkarSaNa karAtA prabhu mAtRgRha (mAyarA)mAM jAya che. tyAM mIMDhaLavaDe uparobhita hastasUtra vadhU-varanA hAthomAM bAMdhe che. have meruparvatanI zIlA upara siMhanI jema mAtRdevIonI AgaLa ucca suvarNanA Asana upara svAmI bese che. te pachI devIe zamI ane azvattha (pIpaLA) vRkSanI chAla pIsIne kanyAonA hAthamAM hastakSepa kare che. te pachI vyAkuLatA rahita prabhu zubhalagnanA udaye te kanyAenA hastAlepayukta hAthane hAtha vaDe grahaNa kare che. te vakhate hastasaMpuTanA madhyamAM rahelA hastAlepanI aMdara. iMdra tyAM mudrikAne nAMkhe che. te vakhate bane hAthamAM grahaNa karAyelI te kanyAo sAthe prabhu be zAkhAmAM lAgelI latAo vaDe vRkSa jema zebhe tema prabhu zobhe che. tArAmelaka parva vakhate vadhU-varanI daSTi sAgara ane saritAnA pANInI jema ekabIjAnI sanmukha paDe che. te vakhate vAyurahita jaLanI jevI teonI nizcaLa daSTi daSTi sAthe ane mana mananI sAthe joDAyA. te vakhate eka bIjAnA netranI kIkIomAM pratibiMbata thayelA teo jANe anurAgathI eka-bIjAnA hRdayamAM praveza karatA hoya tevA ! zebhatA hatA. . A tarapha sAmAnika Adi devo anucara thaIne prabhunI pAse UbhA rahe che. upahAsa karavAmAM kuzaLa evI - Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 zrI RSabhanAtha cari vahuenI pAse pharanArI strIe kautuka-dhavalamaMgaLa gAvA mATe A rIte zaruAta kare che: javarathI pIDita jema samudranA pANInu' zASaNa karavA - icche tema A aNuvara lADu khAvA mATe kayA manathI kharekhara zraddhALu thayeA che ? kadAInA kUtarAnI jema A aNavara mAMDA upara sthira dRSTivALA kayA manathI abhi* lASA kare che? rakanA bALakanI jema janmathI mAMDIne na joyA hoya tema vaDA khAvA mATe A aNuvara kayA manathI zraddhA kare che ? jema bapaiyA pANIne, yAcaka dhanane icche tema A aNuvara kayA manathI seApArIne icche che ? jema vAcharaDA ghAsane cAhe tema A aNuvara nAgaravelInA pAnane kayA manathI cAhe che? mAkhaNanA piMDa upara la.paTa bilADAnI jema A aNuvara cUrNa ne viSe kharekhara kayA manathI zraddhALu che ? taLAvanA kAdavane jema pADA icche tema A aNuvara vilepananI zraddhA kayA mana vaDe kare che ? unmatta mANasa jema nirmAlya upara tema A aNuvara puSpamALA upara capaLanetravALA kayA manathI sneha kare che ? kautukathI utkaNita mukhavALA, kautuka-dhavala maMgaLane sAMbhaLatA deve citramAM AlekhelA hAya tema tyAM thayA. te vakhate leAkeAmAM A vyavahAra batAvavAnA che' ethI prabhu vivAhamAM madhyasthanI jema tenI upekSA kare che. 6 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 157 be nAvanA cheDA jema mahApravAhaNane bAMdhe tema bane devIonA vastranA cheDA sAthe prabhunA vastranA cheDAne iMdra bAMdhe che. te pachI Abhicogika devanI peThe surAdhipati prabhune kaTipradeza upara caDhAvIne vedikA ghara tarapha cAle che. te vakhate be IMdrANuo jaladI bane kanyAone kaTipradezamAM caDhAvIne be hAthanA agrabhAgane judA pADayA vinA svAmInI sAthe calAvI. traNeya lekanA mukuTa jevA te vadhUvara sAthe te sarva pUrva dvAre vedikAgharanA madhyabhAgamAM piThA.. have koI trAyasviMzaka deva jANe pRthvInA madhyabhAgamAMthI utpanna thayela hoya evA vedikAkuMDamAM jaladI. agni pragaTa kare che. te agnimAM samidha-kASTha nAMkhavA vaDe utpanna thayelI dhUmrarekhAo khecaranI strIonA kAnanA AbhUSaNapaNAne pAmatI gaganAMgaNamAM vistAra pAme che. devIo vaDe gavAtA che dhavalamaMgaLa jenA evA svAmI sumaMgalA ane sunaMdA sAthe saMpUrNa ATha maMgaLa sudhI te agnine cAre tarapha pradakSiNA Ape che. AzIrvacana gavAte chate IMdra pANi mocana sAthe teonA vastranA cheDAne cheDe che. IMdrANIo sAthe iMdra svAmInA lagna mahotsavathI utpanna thayela harSathI hastAbhinayanI lIlA vaDe nAce che. tenuM anukaraNa karatA bIjA devo paNa harSita thayA thakA nAce che. cAraNanI jema jaya jaya zabda karavAmAM tatpara keTalAka devo sAthe, bhAratanI Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 zrI RSabhanAtha caritra jema vividha nRtya karanArA keTalAka devo sAthe, gaMdharvanI jema gAyana karatA bIjA devo sAthe, vAjiMtranI jema atyaMta phuTapaNe mukhane vagADatA bIjA devo sAthe, - vAnaranI saMjamathI kudakA mAratA keTalAka sAthe, vidUSakanI jema bIjA badhAne hasAvatA anyanI sAthe, pratihAranI jema bIjAne khaseDanArA sAthe, ane harSa thI unmatta thayelA bIjA devovaDe batAvAtI che pitAnI bhakti jene evA, sumaMgalA ane sunaMdA vaDe suzobhita che. baMne paDakhAM jenA evA prabhu divya vAhanamAM caDhIne pitAnA sthAne jAya che. A pramANe samApta karyuM che saMgIta jeNe evA raMgAcAryanI mAphaka idra paNa vivAha mahotsava karIne prabhune namIne svasthAne AvyuM. tyArathI mAMDIne svAmIe batAvelI vivAhavidhi lekamAM pravatI. moTAonI pravruttio bIjAonA hita - mATe ja hoya che. (iti devakRtavivAha mahotsava samApta) Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 159 te pachI svAmI anAsakta hovA chatAM paNu ane strIo sAthe bhAge bhAgavatA cirakALa sudhI vicare che. sAtA vedanIya ka` paNa kharekhara bhAgaLyA vinA kSaya pAmatuM nathI. jinezvarane bharata Adi putrAnI utpatti have vivAha pachI tenI sAthe pAMca indricAnA viSaya sukhane bhAgavatA prabhune kAMIka nyUna cha lAkha pU gaye chate sarvArtha siddha vimAnamAMthI bAhunA jIva ane pIThanA jIva cavIne sumaMgalA devInI kukSImAM yugalapaNe utpanna thayA. temaja sukhAhu ane mahApIThanA jIva sarvArtha siddhathI cyavIne suna dA devInI kukSImAM avataryA. te vakhate sumaMgalA garbhanA prabhAvane kahenArA cauda mahAsvapnA marudevInI jema jue che. have te sumaMgalA devI peAtAnA svAmInI AgaLa te svapnanu svarUpa kahe che. prabhu paNa " tamane cakravatI putra thaze " e pramANe kahe che. have cAgya samaye zubha divase suma'galA svAminI pUrva dizA sUrya ane sadhyAne jema janma Ape tema pAtAnI kAMtithI prakAzita karyA che dizAenAM mukha jeNe ' evA bharata ane brAhmIrUpI putra-putrI yugalane janma Ape che. temaja sunaMdA devI varSA Rtu megha ane vIjaLIne janma Ape tema suMdara AkRtithI yukta bahumatI ane sudarIrUpa apatyayugalane janma Ape che. have anukrame Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 zrI RSabhanAtha caritra suma'galA devI ogaNapacAsa putra yugala (98 putrA)ne janma Ape che. te pachI mahA tejasvI evA te putrA mahAna utsAhavALA vidhyagirimAM hAthInA baccAnI jema krIDA karatAM anukrame vRddhi pAmyA. RSabhadeva prabhu cAre bAjuthI te putro vaDe parivarelA ghaNI zAkhAo vaDe mahAvRkSa zele tema zobhe che. te vakhate prAtaHkALamAM jema dIpakanuM teja ghaTe tema avasipaNI kALanA doSathI kalpavRkSanA prabhAva ghaTavA mAMDe che, tethI yugalika manuScAne krodha Adi kaSAye dhIme dhIme pragaTa thAya che. have te yugalika manuSya hAkAra-mAkAra ane dhikkArarUpa traNe daDanItinuM ullaMdhana kare che. tethI teee bhegA thaIne RSabhanAthanI pAse AvIne te utpanna thatI avyavasthA jaNAvI. traNa jJAnathI vibhUSita, jAtismaraNa jJAnavALA prabhu A pramANe kare che ke jeo maryAdAnuM ullaMghana kare che.teo upara zAsana karanAra rAjA haiAya che. prathama ucca Asana upara besADIne tene abhiSeka karavAmAM Ave che, catura'ga sainyathI yukta te akha'Dita zAsanavALA hAya che. (6 teo kahe che ke tame ja amArA rAjA thAo, amArAmAM tamArA jevA khIjA amArI upekSA na kareA, kAMI nathI:" Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 161 te vakhate nAbhiputra kahe che ke-kulakarAmAM uttama nAbhikulakara pAse jaIne prArthInA karo, te tameAne rAjA Apaze. te yugalika manuScAe nAbhikulakara pAse jaIne rAjAnI mAMgaNI karI. temaNe 'tamAre rAjA RSabha hA' e pramANe tene kahyuM. have te yugalikA ha pAmI, AvIne 'nAbhie tamane ja rAjA tarIke ame ne ApyA ' e pramANe prabhune kahe che. te pachI te yugalika manuSyeA svAmIne abhiSeka karavA mATe jaLa levA mATe gayA. surapatie karela jinezvaranA rAjyAbhiSeka te vakhate deveMdranu si hAsana kaMpita thayu. te avadhijJAnathI prabhunA rAjyAbhiSekanA samaya jANIne tyAM Ave che. AvIne suvarNamaya vedikA anAvIne tyAM siMhAsana sthApe che. tyAM prabhune sthApana karIne devovaDe lavAyelA tInA jaLa vaDe saudharmAdhipati purAhitanI mAphka RSabhadeva svAminA rAjyAbhiSeka kare che. pachI iMdra nirdeLa guNa vaDe ca'dranI jgyAhnA jevA divyavao svAmIne paherAve che. jagatanA tilaka sarakhA prabhunA aMga upara yathAsthAne muguTa vagere ratnamaya alaMkAro sthApana kare che.. *. 1 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 zrI RSabhanAtha caritra e samaye yugalika manuQA paNa kamaLapatramAM pANI laI ne AvyA. sa alaMkAro vaDe vibhUSita prabhune joI ne jANe ardhya ApavA mATe UbhA hAya tema prabhunI AgaLa UbhA rahe che. divya nepathya ane vastrAbharaNathI alaMkRta prabhunA mastaka upara jaLa nAkhavuM yukta nathI ema vicArIne prabhunA caraNa upara jaLa nAMkhe che. vinItA nagarInuM nirmANa A sArA vinayaguNu sapanna che, tethI idra prabhunI vinItA nAmanI nagarInuM nirmANa karavA kuberadevane Adeza karIne devalAkamAM gayeA. te kubera khAra ceAjana lAMkhI ane navaceAjana vistAravALI, jenuM aceAdhyA khIjuM nAma che evI vinItA nagarIne race che. te yakSarAja te nagarInuM nirmANa karIne akSaya vasra-nepathya-dhana-dhAnya vaDe te nagarIne bharI de che. te nagarImAM bhIMta vinA paNa AkAzamAM vA-IMdranIlavaiDU -ane maNimaya prAsAdanA ra'ga-era'gI kiraNA vaDe citra kama racAya che. tyAM UMcA suvaNu maya prAsAdo vaDe vajanA bahAnAthI meruparvatanA zikharo navIna patrataM"nanI lIlAne vistAre che. te nagarInA killAmAM uddIpta mANikacanA kAMgarAonI paraMparA khecarAnI strIone yatna vinA ArIsApaNAne pAme che, tyAM hATa ane prAsAdomAM UMcA karelA ratnanA DhagalAone joIne A rAhaNAcala tenI AgaLa nAnA zikhara jevo lAge che. tyAM dharanI Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 163 vAvaDIe jalakrIDAmAM rakta strIonA tUTelA hAranA meAtIo vaDe tAmrapaNI nadInI zobhAne vistAre che. tyAM zreSThIe paNa evA che ke jeAmAMnA koI ekanA vANAtara (munIma) vyApAra karavA mATe AvelA 'zuM A kUbera che' e pramANe huM mAnu chuM. tyAM rAtrimAM caMdrakAMtamaNithI banAvelI bhIMtavALA prAsAdamAMthI jharatA pANI vaDe cAre taraphathI zAMta thaI che raja jenI evI zerIe karAya che. te nagarI amRta sarakhA pANIvALA vAva-kUvAane lAkhA sarovara vaDe nava sudhArkuDavALA nAgalAkane parAbhava kare che. janmathI vIza lAkha pUrva gaye chate te nagarInI prajAnuM pAlana karavA mATe svAmI rAjA thayA. ma`tromAM OM kAranI jema rAjAemAM prathama te nAbhirAjA potAnI sa'tatinI jema prajAonuM pAlana kare che, te prabhu duneAnuM zAsana karanArA ane sajjaneAnuM pAlana karanArA kuzaLa, pAtAnA aMgeA hAya tevA maMtrIone nIme che. jinezvaranA rAjyanA agAnA saMgraha temaja RSabhanA cihnavALA te prabhu cArI ADhithI rakSaNa karanArA dakSa orakAne paNa iMdra leAkapALAne sthApana kare tema sthApana kare che. dehanA uttamAMga (mastaka)nI jema senAnA utkRSTa aMga samAna rAyasthitinA hetubhUta hAthIone te grahaNa kare che, te RSabhadhvaja prabhu sUryanA azvanI spardhA karanArA hoya evA pracaMDaka dharAvALA manohara L Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 zrI RSabhanAtha caritra azvone dhAraNa kare che. te nAbhinaMdana prabhu suzliSTa kASThathI ghaDelA rathAne bhUmi upara rahelA vimAnanI jema nirmANa kare che. te nAbhiputra peAtAnA cakravatInA bhavanI jema sArI rIte parIkSA karelA parAkramavALA pAyadaLanA sainikeAnA saMgrahane kare che. temAM navIna mahArAjya rUpI prAsAdanA staMbha jevA mahAbaLavAna senAdhipatione sthApe che. te te vastuonA upayAgamAM kuzaLa evA jagatpati gAya, baLada, uTa, mahiSa, azvatara (khaccara) vagereno saMgraha kare che. te vakhate kalpavRkSeA viccheda pAmse thake leAkeA kaMda, mULa ane phaLa khAya che, temaja ghAsanI jema peAtAnI. meLe utpanna thayela zAli (cAkhA), ghauM, caNA ane. maga vagere vanaspatione pakAvyA vinA (kAcI ) khAya che. te AhAra na pacavAthI te yugalika manuSyeA vaDe vijJapti karAyela prabhu kahe che ke hAthavaDe te vanaspatiAne masaLIne tenI chAla dUra karIne hamaNAM khAo. te sAMbhaLIne jagatpatinA upadeza mujaba tevI rIte khAvA chatAM paNa auSadhie kaThina hAvAthI te AhAra paNa pacatA nathI. pharIthI teoe vinaMti karavAthI svAmI kahe che kete vanaspatione hAthathI masaLIne pANI vaDe bhI'javIne pAMdaDAnA paDiyAmAM rAkhIne khAo. teo tevI rIte kare. che. tA paNa tene ajINu AhAranI tevA prakAranI Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 165 vedanA thAya che. tethI tee vaDe vinaMti karAyelA jagatprabhu A pramANe batAve che ke pUrva kahelI vidhi karIne te pachI auSadhione muThThImAM, taDakAmAM ane kAMkhamAM rAkhIne tevI rIte sukhapUrvaka khAo. agninI utpatti tema karavA chatAM paNu ajANe AhAra vaDe leAkeA pIDA pAmatA hatA. have te vakhate paraspara zAkhAe ghasavAthI vRkSa khaMDane viSe agni utpanna thayeA. tRNa ane kASTha vagerene mALatA te agnine joI ne deddIpyamAna ratnanA bhramathI te yugalika manuSyeA doDIne hAtha vaDe tene pakaDavAnI zaruAta kare che. te agni vaDe khaLatA teo bhaya pAmyA thakA prabhu pAse AvIne 'kAMIka navuM ati adbhuta utpanna thayuM che" e pramANe nivedana kare che. svAmI kahe ke " snigdha ane rUkSa kALanA ceAge agni prakaTa thayeA che. ekAMta rUkSa kALamAM ane ekAMta snigdha kALamAM agni hotA nathI. ' A agninI pAse UbhA rahIne cheDe rahelA tRNa Adine dUra karIne te pachI tene grahaNa karo te pachI pUrva kahelI vidhi vaDe e auSadhiAne zeAdhIne agnimAM nAMkhIne pakAvIne khAo. mugdha (bheALA) evA tee te pramANe kare che. agnivarDa te auSadhio maLI gaI. krIthI svAmInI pAse AvIne kahe che ke-ha svAmina! bhUkhyA evA e Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 zrI RSabhanAtha caritra agni amane kAMIpaNa ApatuM nathI, peTabharAnI jema ekalo ja nAMkhelI badhI auSadhione khAI jAya che. te vakhate prabhu paNa hAthInA skaMdha upara caDhelA hatA, te teonI pAse lIlA mATInA piMDane maMgAve che. hAthInA kuMbha sthaLa upara mATInA piMDane sthApana karIne hAthavaDe vistArIne bhAjana (pAtra) banAve che. A pramANe zimAM prathama kuMbhakArazilpa svAmIe teone batAvyuM. svAmI kahe che ke A rIte bIjA paNa pAtro banAvIne agninI upara teone rAkhIne temAM auSadhio pakA, te pachI khAo. teo paNa svAmInI AjJA pramANe te pramANe kare che. tyArathI mAMDIne prathama zilpI. kuMbhAra thayA. jagatpatinuM zilpakalA AdinuM kathana jaga...bhu ghara AdinA nirmANa mATe suthAra ane luhAranuM nirmANa kare che. mahApuruSanuM sarjana vizvanA sukhasaMpAdana mATe haMmezAM thAya che. lokone vividha citra karmanI kIDAnA vinada mATe ghara AdimAM citrakarma karavA mATe te prabhu citrakAronuM nirmANa kare che. joke mATe vastra karavA mATe vaNakaranuM nirmANa kare che. kharekhara ! te vakhate sarva kalpavRkSanA sthAne prabhu ja kalpavRkSa hatA. " A pramANe e pAMce ya zilpa dareka viza-viza bhedathI bhinna hovAthI so zilpakamAM nadIonA pravAhanI Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 167 jema vistAra pAmyA temaja ghAsa lAvanArA kaThIyArA, khetI ane vANijya karyuM paNa leAkeAnI AjIvikA mATe matAvyA. jagatanI vyavasthArUpI nagarInA catuSpatha sarakhI zAma-dAma-bheda ane daMDa e cAra nItione race che. te prabhu bharatane ahAMtera kaLAe zIkhavADe che, te bharata paNa peAtAnA bhAIe, putro ane khIjAone paNa sArI rIte bhaNAve che. supAtramAM ApelI vidyA se zAkhAvALI thAya che. nAbhinaMdana prabhu bAhubalIne hAthI-gheADA-srI ane puruSAnA ghaNA prakAre bheda pAmatAM lakSaNA jaNAve che. brAhmIne aDhAra lipie jamaNA hAtha vaDe ane su'darIne vaLI DAkhA hAtha vaDe gaNita khatAve che. sakala vastumAM rahela mAna-unmAna-avamAna-pratimAna tema ja Ni vagerenI parAvavAnI vidhi pravartAve che. vAdI ane prativAdIne! svAmI vaDe batAvelA vyavahAra rAjA-pradhAna ane kulagurunI sAkSI sAthe thAya che. nAga AdinuM pUjana, dhanuSavedhakaLA, cikitsAzAstra, yuddhakaLA, apAya zAstra, aMdha-vadha-ghAta ane geAkhI te pachI thayA. tyArathI mAMDIne manuScAmAM A mArI mAtA, A mArA pitA, bhAI, A mArI bhAryAM, A mAruM gharadhana e pramANe mamatA utpanna thaI. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 zrI RSabhanAtha caritra vivAha prasaMge prabhune vastra vaDe zaNagArelA ane alaMkAro vaDe alaMkRta joIne loka paNa tyArathI mAMDIne potAne zaNagAre che ane alaMkRta kare che. te vakhate prabhue karela pANigrahaNa joIne loka paNa Aje ya tevI rIte vivAhavidhi kare che. "mahApuruSoe pravartAvela mArga dhava thAya che. prabhunA vivAha pachI ApelI kanyAnuM paraNavuM thayuM. cUDA-upanayana-vidyA ane ApRchA paNa te pachI pravaryA. A pramANe "A pitAnuM kartavya che" ema jANatAM svAmI A pramANe sarva sAvadya paNa lokanI anukaMpA vaDe pravartAve che. prabhunA upadezanI paraMparAthI Aje paNa jagatamAM sarva kaLA vagere vidvAnoe zAstrarUpe gUMtheluM pravarte che. svAmInI zikSA vaDe samagra leka dakSa thayo. upadezaka vinA manuSya paNa pazunI mAphaka AcaraNa jagatpatinI rAjyavyavasthA jagatathitirUpI nATakanA sUtradhAra evA svAmI te vakhate ugra, ga, rAjanya ane kSatriya bheda vaDe cAra prakAranA mANasonI sthApanA kare che. tyAM ugra daMDanA adhikArI ArakSaka puruSe te ugra, iMdranA trAyanTiMzakanI jevA prabhunA maMtri vagere te bhega, prabhunA samAna AyuSya Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra vALA jeo hatA te rAjanya thayA, bAkInA puruSo kSatriya e rIte thayA. A pramANe navIna vyavahAra vyavasthAnI racanA karIne prabhu navIna rAjyalakSmIne bhogave che. vyAdhinI cikitsA karanAra vyAdhiyukta mANasomAM jema auSadha Ape che, tema prabhu daMDa karavA lAyaka evA lekamAM aparAdha pramANe daMDa kare che, tethI daMDathI bhaya pAmI leke cerI Adi karatA nathI, jethI eka ja daMDanIti sarva anItirUpa sApane vaza karavAmAM jAMgulI maMtra sarakhI thaI | suzikSita loka prabhunI AjJAnI jema keIna kSetra, udyAna ane gRha AdinI maryAdAnuM ullaMghana karato nathI. megha paNa garjanAnA bahAnAthI jaga...bhunA nyAyadharmanI stuti karato hoya tema dhAnyanI utpatti mATe yogya samaye varase che. te vakhate dhAnyanA khetaro vaDe zeraDInA vADAo vaDe ane gokule vaDe paripUrNa leke pitAnI addhi vaDe prabhunI mahAna Rddhine batAvatA hoya tema zebhe che. heya ane upAdeyanA vivekajJAnamAM kuzaLa karAyelA loko vaDe prabhu prAyaH mahAvidehakSetra sarakhA bharatakSetrane kare che. rAjyAbhiSekathI prAraMbhIne pRthvInuM pAlana karatA nAbhinaMdana prabhu tresaTha lAkha pUrva vyatIta kare che. RSabhadeva prabhunuM vasaMtotsavanuM nirIkSaNa eka vakhata prabhu kAmadeve karyo che nivAsa jemAM e vasaMtamAsa Avye chate parivAranA anurodhathI Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1eo - zrI RSabhanAtha caritra udhAnamAM gayA. tyAM puSpAbharaNathI bhUSita jaga...bhu puSpanA banAvelA vAsagRhamAM zarIradhArI vasaMtakAlanI jema beThA hatA. te vakhate vasaMtalamI vikasita AmravRkSanA makaraMdanuM pAna karavAthI unmatta thayela bhramarenA guMjArava vaDe jagatpatinuM svAgata karatI hoya tema zobhe che. malayagirinA vAyurUpI nRtyakAra paMcamasvarane belatI koyale. vaDe jANe nATakane pUrvabhAga zarU karAye hoya tema latAnRtya batAve che. mRga samAna netravALI strIo kAmuka puruSanI jema kurubaka-azoka ane bakulane AzleSa-- pAdudhAta ane mukhAsa Ape che. prabaLa sugaMdhithI bhramarone AnaMda ApanAra tilakavRkSa yuvAnane bhAlasthalanI jema vanasthalIne zebhAve che, puSTa stanabhAra vaDe kAdarInI mAphaka ghaNuM puSpagucchanA bhAra vaDe lavalIlatA namelI che, malayAnila dakSa kAmukanI peThe dhIme dhIme AmUlatAne mugdha vadhUnI mAphaka AzleSa kare che. jAMbU, kadaMba, Aca, caMpaka ane azeka vRkSarUpI lAkaDIo vaDe kAmadeva daMDadhArInI mAphaka pravAsIone haNavA mATe samartha thAya che. - tAjA pATala vRkSanA puSpanA saMparka vaDe. sugaMdhI karAyela malayane pavana jaLanI mAphaka kene harSa Apato nathI ? madhu rasa vaDe atyaMtara sAravALe madhukavRkSa AvatA evA bhramaro vaDe madhupAtranI mAphaka kalakala avAjathI. vyApta karAya che. kAmadeva vaDe golikA dhanuSya (gephaNa)ne abhyAsa karavA mATe kadaMbapuSpanA bahAnAthI jANe goLIe. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 171 taiyAra karI hAya ema huM mAnuM chuM. vAva-kUvA ane parakhamAM priya evA vasaMte bhramararUpI musAphone vAsaMtIlatA makaraMdanI parakhanI jema manAvI. atyaMta puSpanI sugaMdhathI sapanna evA siMduvAra vRkSa vaDe prANane viSe viSanI jema pravAsIone mahAmAha karAya che. vasaMteAdyAnanA pAlaka vaDe caMpaka vRkSane viSe niceAjita karAyelA bhramaro ArakSakanI jema niHzaka bhramaNa kare che. jema yauvana strI-puruSane zaiAbhA Ape, tema vasaMta uttama ane anuttama evA vRkSa ane latAAne zezabhA Ape che. mRga nayanAe (=srIo) mahA atithi evA vasaMtane ardhya ApavA mATe utsuka hoya tema te udyAnamAM puSpAne vINavAnA AraMbha kare che. kAmadevanA hathiyArarUpe ame hete chate khIjA hathiyAro vaDe zuM? e pramANe buddhithI strIe puSpAne cUMTe che. puSpAne ukheDI nAkhavAthI tenA viyeAganI pIDAthI du:khI thayelI vAsa'tI jANe madhura avAja karatA bhramaro vaDe rudana kare che! kaIka strI mallikA (megarA)ne cUMTIne AgaLa jatI temAM ceAMTI gayelA vastravALI 'tuM khIje na jA' e pramANe tenA vaDe niSedha karAtI tyAM ja UbhI rahe che. * , koIka strI ca'pAnA phUlane vINatI pAtAnA AzrayanA bharaMga thavAthI krodha vaDe jANe uDatA bhramaravRMda vaDe daza karAya che. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zrI RSabhanAtha caritra UMcI karI che. bahulatA jeNe evI kAIka strI bAhunA mULane jonArA yuvAneAnA mananI sAthe atyaMta UMce rahelA puSpAne haraNa kare che. navA puSpanA gucchAe jenA hAthamAM che evI puSpa grahaNa karanArI strIo cAlatI velaDInI mAphaka zobhe che. puSpane vINavAnA kutUhalavALI vRkSanI dareka zAkhAmAM vaLagelI strIo vaDe vRkSeA jANe strIrUpI phaLa utpanna thayA hAya evA zezabhe che. koIka puruSa pAtAnI jAte vINelI megarAnI kaDIe vaDe mAtInI mALAne viDa`khanA kare evA strI mATe sava aMganA AbharaNa kare che. kAIka yuvAna peAtAnA hAthe vikasita puSpA vaDe priyAnA akhADAne kAmadevanA bhAthAnI jema pUre che. kAika puruSa pAMca vaSNunA puSpA vaDe indra dhanuSyanI viDa'khanA kare evI mALA peAtAnI jAte gU'thIne priyAne ApIne satASa pamADe che. kAIka priyA vaDe ramatapUrvaka phekelA puSpanA daDAne cAkara jema prasAdane svIkAre tema hAtha vaDe svIkAre che. koika mRgalAcanA (strIe ) hIMcakAnA AMdolana * vaDe gamanAgamana karatI aparAdhI pationI jema paga vaDe vRkSanA agrabhAgane haNe che. koIka hI'cakA upara caDelI navADhA priyanA nAmane sakhIjanA pUchate chate nIcA mukhavALI sakhIenA latAnA AghAtane sahana kare che. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 173 koIka sanmukha rahelI kAtara netravALI strI sAthe hIMcakA upara caDhelo teNanA gADha AliMgananI IcchA vaDe hIMcakAne gADhapaNe hIMceLe che. keTalAka yuvAne udyAnanA vRkSane viSe dareka zAkhAe hIMcakA hIMcakavAnI kIDA vaDe vAMdarAonI mAphaka zobhe che. RSabhadeva prabhune vairAgya have tyAM udyAnamAM A pramANe nagarajane kIDA karatA chatAM svAmI vicAre che : bIje kaIka sthaLe AvI kIDA zuM joI che? have svAmI avadhijJAna vaDe pite pUrve bhagavelA uttarottara anuttara devaleka payatanA svarganA sukhane jANe che. pharIthI gaLI gayA che mohanA baMdhana jenA evA svAmI vicAre che : viSayamAM vyAmUDha thayela A leka pitAnA hitane jANatA nathI tene dhikakAra he. aho! A saMsArarUpI kUvAmAM jIvo karmavaDe araghaTTa ghaTI nyAya vaDe gamanAgamananI kriyA kare che. te mehAMdha manavALA prANIone dhikkAra ho, jeono A janma sutelAnI rAtrinI mAphaka sarvathA phegaTa ja jAya che. A rAga-dveSa ane meha jenA udaya pAmatA dharmane, uMdare jema vRkSane kApe tema mULamAMthI kApI nAMkhe che. aho ! mUDhamANasa nyagrodha (pIMpaLA) vRkSanI jema krodhane vadhAre che, paraMtu te pitAne vRddhi pamADanArane mULamAMthI khAI jAya che. hAthI upara caDhelA mahAvatanI jema mAna upara Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 zrI RSabhanAtha caritra caDhelA maryAdAnuM ullaMghana karanArA A manuSyo kAMIpaNa gaNakAratA nathI. kapikachUbIjanI zIMga (kaucanA bIjanI zIMga)nI jema upatApa karanArI mAyAne duSTa AzayavALA A prANIo haMmezAM tyAga karatA nathI. khArA pANIthI dUdhanI jema, aMjanavaDe zveta vastranI jema, eka lobha vaDe nirmaLa e guNane samUha dUSita thAya che. kahyuM che ke rattidhA ya diyaMdhA, jAyaMdhA mAya-mANa-kovaMdhA / kAmadhA lohaMdhA, kameNa ee visesaMdhA // ratAMdhaLA, divAMdha, janmAMdha, mAyAdha, mAna, ke pAMdha, kAmAMdha ane lebhAdha e anukame eka-ekathI vizeSa aMdha che." che saMsArarUpI kedakhAnAmAM cAra kaSAyo paheregIra jevA jANavA. jyAM sudhI pAse rahelA teo jAge che, tyAM sudhI manuSyone mokSa kayAMthI thAya? bhUtathI grahaNa karAcelAnI jema strIone AliMgana karavAmAM vyAkula evA prANIo cAre taraphathI kSaya pAmatA evA AyuSyane paNa jANatA nathI. auSadhavaDe siMhanA ArogyanI mAphaka te te vividha AhAre vaDe pitAnI jAte pitAnA anartha mATe unmAda kare che. A sugaMdhI padArthane huM suMdhu, e pramANe sugaMdhamAM mUDha bhramaranI jema bhramaNa karato kayAre ya zAMti pAmato nathI. ramakaDA vaDe bALakanI mAphaka leka zaruAtamAM suMdara lAge evI strI vagere vastuo vaDe pitAne Thage che Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 175 nidrALunI jema zAstranA anuciMtanathI rahita veNuvINA-AdinA zabdone viSe nira Mtara sAvadhAna thaI peAtAnA lAbhathI bhraSTa thAya che. vAta, pitta ane kaphanI jevA ekI sAthe pramaLa evA viSayeA vaDe prANIonI cetanA lupta thAya che. teone dhikkAra thAe ! A pramANe asAra sa`sAranA vairAgyanI ciMtArUpI tAMtaNAvarDa sIvAyu' che mana jenu' evA paramezvara jeTalAmAM thayA, teTalAmAM brahmaleAkane aMte nivAsa karanAra sArasvata vagere nava leAkAMtika devA jagatprabhunA caraNa pAse Ave che. te devenAM nAma A pramANe -: sArassaya mAiccA, vanhI varuNA ya gaddatoyA ya / tusiyA avvAbAhA, maruA taha ceva riTThAya // " sArasvata, Aditya, vahni, varuNa, gatAya, tuSita, avyAbAdha, maruta ane STi' lokAMtika dhruveAnI dharmAMtI pravartAvavA mATe vijJapti mastaka upara kamaLakeAza sarakhI aMjali khAMdhI jANe khIjo mukuTa karyo hAya tevA te leAkAMtika devA A pramANe vijJapti kare che : saza--cUDAmaNiSaddA--najamAyapura | bharaha khetaniSNaTTha - mokkhamaggapadIva || 2 || jovavasthA pamA, nanhA nAd ! paTTiyA | yavatsu tahA dhamma - tittha kicca niyaM sara // 2 // Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra '' " iMdranA mukuTanI prabhArUpI pANImAM magna thayA che caraNakamaLa jenA, bharatakSetramAM naSTa thayelA meAkSa mAne prakAzita karavAmAM dvIpaka samAna he nAtha! jema Ape prathama leAkavyavasthA pravartAvI, tevI rIte dharmAMtItha pravartAvA, peAtAnA kartavyane yAda kareA." 1-ra 176 A pramANe te leAkAMtika deve prabhune vijJapti karIne devaleAkamAM peAtAnA brahmaleAkanA sthAne gayA. prayA grahaNa karavAnI abhilASAvALA svAmI paNa naMdana udyAnamAMthI tarata ja peAtAnA prAsAde AvyA. lakSma-vavahAra-rajJa--Tvi--veza--kamaLasavo / evaM pahuNo puNNo, eso bIo va uso || prabhunA janma vyavahAra rAjyasthiti ane vairAgya Adine batAvanArA svarUpavALe A pramANe A khIje uddezaka paNa samApta thayeA. A pramANe zrI tapAgacchAdhipati zrI kada a-giri pramukha aneka tItheonA uddhAraka, zAsanaprabhAvaka, A-bAlabrahmacArI, sUrizekhara, AcAya vijayanemisUrIzvara paTTAlaMkAra, samayajJa, zAMtamUrti, vAtsalyavAridhi, AcAya vijayavijJAnasUrIzvara paTTadhara siddhAMta mahedadhi, prAkRtabhASA vizArada, vijaya kastUrasUri racita mahApuruSacaritane viSe prathama vargamAM zrI RSabhaprabhunA janma-vyavahAra-rAjyasthiti ane vairAgya AdinA svarUpavALA khIje uddeza. samApta. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya uddeza ' - 8Sabhadeva prabhunuM bharatane rAjyadAna ' have nAbhinaMdana prabhu cAre taraphathI bharata-bAhubalI vagere putrone ane bIjA sAmaMta vagerene bolAve che. prabhu bharatane kahe che : "he vatsa! tuM A rAjya grahaNa kara, ame saMyamasAmrAjayane have grahaNa karIzuM." A pramANe prabhunuM vacana sAMbhaLIne te vacanavaDe kSaNavAra nIcA mukhavALA thaIne be hAtha joDI bharata. namaskAra karIne gadgaddapaNe A pramANe kahe che - : "he nAtha ! ApanA caraNakamaLanI pIThanI AgaLa ALeTatAM mane je rIte sukha thAya che, te rAjyasiMhAsana upara beThelA mane sukha nathI. he prabhu! tamArI AgaLa pagavaDe deDatAM mane je sukha thAya, te sukha lIlA sahita hAthIne skaMdha upara caDhelA mane thatuM nathI. tamArA vagaranA mAre sAmrAjyanI saMpattivaDe zuM prajana che? tamArI sevAnA sukharUpa kSIrasamudra vALA mane rAjyanuM sukha biMdu jevuM lAge che. svAmI kahe che ke-ame rAjyane tyAga karyo che. rAjAnA abhAvamAM pRthvI para matsya sarakho nyAya pravate. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 zrI RSabhanAtha caritra he vatsa! tethI A pRthvInuM yathAgya pAlana kara, tuM AjJa karanAre che. amAro e ja Adeza che. te bharata prabhunA siddha AdezanuM ullaMghana karavA mATe asamartha "sAruM" ema kahIne svAmInI AjJAne svIkAra kare che. guruone viSe e ja vinayanI sthiti che. te pachI vinayathI na e bharata prabhune mastaka vaDe praNAma karIne pitAnA unnata vaMza jevA siMhAsanane zebhAve che. have prabhunA AdezathI amAtya, sAmaMta, ane senApati vageree jema devoe prabhune abhiSeka karyo tema bharatane abhiSeka karyo. te vakhate bharatanA mastaka upara pUrNimAnA caMdra sarakhuM chatra svAminA akhaMDa zAsananI jema zebhe che. tenI banne paDakhe vIMjAtA cAmaro be bharatAddhamAMthI AvatI lakSmInA AvelA be dUta jevA zebhe che. te vRSabhanaMdana pitAnA atyaMta nirmaLa guNa jevA vastro ane muktAlaMkAro vaDe zebhe che. meTA mahimAnuM pAtra e te na rAjA rAjasamudAyavaDe pitAnA kalyANanI IcchAvaDe caMdranI jema namaskAra karAze. ' have prabhu bIjA bAhubalI vagere putrone paNa yathecita deza vahecIne Ape che. te pachI prabhu kalpavRkSanI Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 179 peThe manuSyone potAnA mananI prArthanAne anurUpa sAMvasarika dAna Ape che. sAMvatsarika dAna je jene athIra hoya te tene grahaNa karo" A te pramANe ulleSaNa prabhu catuSpatha, catvara, pratolI Adi sthAnamAM karAve che. I che Adeza karelA kuberavaDe preraNA karAyelA bhakade cirakALathI bhraSTa thayelA, naSTa thayelA, svAmI vagaranA, atyaMta nAza pAmelA pUlavALA, parvatanA kuMjamAM rahelA, smazAnasthAnamAM chUpAvelA, gharanI aMtara chUpAvelA rajata-suvarNa ane ratna Adi dhana cAreya bAjuthI lAvIne dAna ApatA svAmIne jema megha pANIne pUre tema pUre che. nAbhinaMdana divase divase sUryodayathI mAMDIne bhojana samaya sudhI eka karoDa ane ATha lAkha suvarNa Ape che. eka varSe traNaso aThayAsI koDa ane eMzI lAkha suvarNanuM dAna Ape che. kahyuM che ketinnev ya koDisayA, aTThAsII ya huti koddiio| asiiMca sayasahassa, eyaM saMvacchare dinna / A pramANe eka varSamAM traNaso aThayAsI koDa ane eMzI lAkha (suvarNa) ApyuM." - svAmInA pravrajyAgrahaNane sAMbhaLavA vaDe utpanna tho che saMsArane vairAgya jene evA leke zeSAmAtra Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 zrI RSabhanAtha caritra grahaNa karatA hatA. IcchA mujaba dAna ApavA chatAM paNa adhika letA na hatA. have sAMvatsarika dAnane aMte Asana calAyamAna thavAthI iMdra bhakti vaDe bIjA bharatanI jema bhagavaMtanI pAse Ave che. te hAthamAM jaLakaLaza rAkhI deveMdro sAthe jagatpatinA rAjyAbhiSekanI jema dIkSA mahotsavanA - abhiSekane kare che. RSabhaprabhune dIkSA mahotsava te pachI i zIvra lAvelA divya vastrAlaMkArane jagaprabhu pahere che. iMdra prabhunA mATe anuttaravimAnanA vimAna jevI sudarzanA nAmanI zibikA banAve che. mahendra vaDe apAya che hAtha jene evA prabhu lokAgra. prAsAda (mokSa)nA prathama sopAna sarakhI te zibikAmAM caDhe che. te zibikA prathama romAMcayukta dehavALA manuSyae. ane pachI devee pitAno sAkSAt puNyano samUha hoya. tema upADI te vakhate suraasura vaDe vagADAtA uttama maMgaLa vAjiMtro nAdavaDe puSkarAvata meghanI jema dizAone pUre che. jinapatinI banne paDakhe be cAmara paraloka ane AlekanA mUrtarUpe nirmaLapaNAnI mAphaka zobhe che. baMdivRndanI jema denA samUhavaDe manuSyonA karNane AnaMdapamADanAra svAmIne jaya-jayArava karAya che. zibikAmAM caDhelA, mArgamAM jatA svAmI devavimAna- mAM rahelI zAzvatu. pratimA sarakhA zobhe che. tevA prakAranA Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra - 181 AvatA bhagavaMtane joIne sarveya nagarajane saMbhramathI bALake jema pitAnI pAchaLa doDe tema doDe che. mayura jema meghane tema bhagavaMtane jovA mATe keTalAka manuSya UMcA vRkSanI zAkhAo upara caDhe che, keTalAka prabhune jovA mATe mArganA prAsAde upara caDhelA pracaMDa sUryanA tApane caMdranA prakAzanI jema mAne che. keTalAka kAlakSepane sahana nahi karanArA azva upara caDhatA nathI, paraMtu pite ja mArgamAM azvanI mAphaka utAvaLA deDatA jAya che. keTalAka pANImAM mAchalAnI jema lokonI aMdara pasIne svAmInA darzananI IcchA vaDe AgaLa nIkaLe che. keTalIka strIo vegavaDe deDatI tUTI gayelA hAra vaDe lAja (bhInA cokhA)nI aMjalI jANe tribhuvanAdhIzanI AgaLa mUke che. prabhunA darzana mATe utsuka, keDa upara rahelA che bALaka jene, evI AvatA dhaNInI AgaLa, jenI upara vAnara caDhelA che evI latAnI jema UbhI rahe che. stanakuMbhanA bhArathI ALasu keTalIka strIo bane paDakhe UbhelI baMne sakhIonA hAthane Teke laIne pakSa karIne jANe prabhudarzana mATe Ave che. keTalIka strIo svAmInA prekSaNamahotsavanI icchA vaDe gatine bhaMga karanArA, bhArabhUta pitAnA nitaMbanI niMdA kare che. keTalIka rAjamArganA prAsAda upara rahelI kulAMganAo zubha kasuMbI vastravALI caMdra ane saMdhyA sarakhI zebhAne dhAraNa karatI pUrNa pAtrone dhAraNa kare che. keTalIka capaLa Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 zrI RSabhanAtha caritra netravALI strIo prabhune jete chate cAmaranI jema hastakamaLavaDe vastranA cheDAne calAve che. keTalIka strIo nirbhara rapaNe pitAnA puNyarUpI bIjane vAvatI hoya tema nAbhinaMdana tarapha lAja (bhIMjAvelA cekhA) pheMke che. keTalIka prabhunA kuLanI suvAsinI strIo moTethI 'cirakALa jI, cirakALa AnaMda pAme e pramANe AzIvacana Ape che. keTalIka nagaranI strIe caMcaLa AMkhavALI hovA chatAM nizcala AMkhavALI hoya tema, maMdagativALI hovA chatAM zIdhra gamana karatI thakI prabhune jatI anugamana kare che. have AkAzamAM mahAvimAna vaDe pRthvItaLane eka chatra karatA cAre prakAranA deva Ave che. temAMnA keTalAka devo madajaLanI vRSTi karatAM hAthIo vaDe AvatAM, AkAzane jANe meghamaya kare che. keTalAka deva ativistIrNa gaganarUpI samudramAM vahANa sarakhA uttama adhovaDe cAbUka rUpI naudaMDa sahita svAmIne jovA mATe Ave che. keTalAka devo atizayavega vaDe sAkSAta pavana hoya evA ratha vaDe nAbhinaMdana pAse Ave che. keTalAka de vAhanakIDA zarata karI hoya tema mitranI paNa rAha jotA nathI. "A svAmI, A svAmI," ema paraspara kahetAM deva, nagaramAM pahoMcelA musApharanI jema vAhanone sthira kare che. te vakhate vimAnarUpI prAsAdo vaDe, hAthIo vaDe, azvo vaDe ane ra vaDe AkAzamAM jANe bIjI vinItA Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 183 nagarI thaI. caMdra-sUrcA vaDe mAnuSAttara patanI jema prakRSTa deva ane manuScAthI jagannAtha parivaryAM che. RSabhadeva prabhu ane paDakhe bharata-mAhubalIvaDe sevAyelA be kinArA vaDe samudranI jema zAle che. bIjA aThThANu. vinIta putro vaDe jagatprabhu, hAthIe vaDe cUMthAdhipatinI jema anusarAya che. mAtA, strI, putrIo ane bIjI azrusahita srIe jANe jhAkaLanA biMduvALI padminIe hai|ya tema prabhunI pAchaLa jAya che. A pramANe trileAkanAtha pUrvabhavanA sarvArthasiddha vimAnanI jevA nAma vaDe siddhArtha udyAnamAM Ave che. AvIne tyAM azeAkavRkSanA taLe sa'sAramAMthI utare tema zikhikAratvamAMthI nAbhinadana utare che. utarIne cAre taraphathI kaSAyanI jevA te vastra, puSpamALA, ane AbhUSaNAnA jaladI tyAga kare che. devendra prabhunA dhadezamAM caMdranA kiraNAthI banAvelu hAya tevu' kAmaLa, zveta ane sUkSma devadRSya vastra sthApana kare che. have rautra vida AThamane divase uttarASADhA nakSatramAM caMdraceAga Avye chate divasanA pAchalA bhAgamAM, utpanna thatA jaya-jaya zabdanA kAlAhalanA bahAnAthI huM ne prakaTa karatA hAya evA deva ane manuScA vaDe jovAtA prabhu cAra dizAmAM zeSa ApavA mATe icchatA hAya tema cAra muSTi vaDe mastakanA vALanA leAca kare che. saudharmAM dhipati vastranA cheDAmAM judA judA varNanA taMtuonI zAbhAne karanArA prabhunA te kezane svIkAre che. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra have nAtha pAMcamI muSTi vaDe bAkI rahelA kezane leca karatAM iMdra vaDe A pramANe prArthanA karAyA ke-he svAmina! tamArA suvarNa samAna kAMtivALA skaMdhane viSe vAyu vaDe levAyelI A kezavalarI marakata sarakhI zobhe che. tethI AnA leca vaDe sayuM. "A te pramANe ja raho" A pramANe iMdranA AgrahathI prabhu te kezavallarIne tema ja dhAraNa kare che. svAmI kharekhara ekAMtabhaktanI prArthanAne khaMDita karatA nathI. saudharmAdhipati te kezane kSIrasamudramAM nAMkhIne, AvIne muSTisaMjJAvaDe raMgAcAryanI jema kolAhalane zAMta kare che. have nAbhinaMdana prabhu chaThTha tapa karI, siddhone namaskAra karI deva, asura ane manuSyanI samakSa "sarve sAva no " "sava sAvadya gene tyAga karuM chuM" e pramANe bolatA mokSamArganA ratha jevA cAritrane svIkAre che. svAmInA dIkSA grahaNanA samaye nArakone paNa zaradatunA tApathI tapelA lekene vAdaLAnI chAyAnI jema kSaNavAra sukha thayuM. te vakhate svAmIne dIkSA grahaNanA saMketanI jema manuSyakSetravatI saMgni paMcendriya jInA manodravyane prakAzita karanAruM mana:paryavajJAna utpanna thAya che. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 185 kaccha-mahakaccha vagerenI dIkSA mitravargoe nivAravA chatAM, baMdhuvage aTakAvyA chatAM, bharata rAjAe paNa vAraMvAra niSedha karavA chatAM kaccha-mahAkacha vagere cAra hajAra rAjAo svAmInA atizayavALA pUrva prasAdane yAda karatA, bhramaranI jema prabhunA caraNakamaLano viraha sahana na thavAthI putra, strI ane rAjyane tRNanI jema tyAga karIne "je prabhunI gati, te ja amArI gatie pramANe nizcaya karIne harSa vaDe dIkSA grahaNa kare che. kharekhara sevakone e kema ucita che. - have iMdra vagere deve AdinAthane praNAma karIne be - hAtha joDI A pramANe stuti kare che - he nAtha ! tamArA yathArtha guNane kahevA mATe ame asamartha chIe. te paNa ame stuti karIe chIe. tamArA ja puNyaprabhAvathI amArI prajJA atizayavALI thAya che. he svAmina ! trasa-sthAvara jIvonI hiMsAno tyAga karavAthI sarva jIvone abhaya ApanAra eka dAnazALA sarakhA tamane namaskAra thAo. sarvathA mRSAvAdane tyAga karavAvaDe hita-satya ane priya vacanarUpI sudhArasanA samudra evA tamane namaskAra thAo. he bhagavaMta! ada- ttAdAnanA pratyAkhyAnarUpa zuddha mAgamAM prathama pathika evA tamane namaskAra thAo. he jagatpati! manmatharUpI aMdhakAranuM mathana karanAra akhaMDa zuddha brahmacaryanA teja vaDe sUrya sarakhA tamane namaskAra thAo. he nAtha ! ekI Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 zrI RSabhanAtha caritra sAthe pRthvI vagere sarva parigrahanA tRNanI jema tyAga karanArA nilebhasvarUpa tamane namaskAra thAo. he prabhu ! pAMca mahAvratanA bhAra vahana karavAmAM vRSabha samAna sa'sArasamudrane taravAmAM atikurALa mahAtmA evA Apane namaskAra thAe. huM AdinAtha ! pAMca mahAvratanI jANe pAMca. bahenA haiAya evI pAMca samitiene dhAraNa karanAra evA tamane namaskAra thA. AtmAmAM ja ramatA karanAru' che eka citta jevu... evA, vacana ceAganA saMvaraNa vaDe zAbhatA, sava kAyAnI ceSTAthI nivRtta thayelA, traNa guptithI gupta evA tamane namaskAra thAe." A pramANe AdinAtha bhagavaMtanI stuti karIne devA janmAbhiSekanI peThe nadIzvaradvIpamAM jaI ne aSTAphrikA mahAtsava karIne yathAsthAne gayA. tevI rIte bharatabAhubali vagere paNa nAthane praNAma karIne devAnI mAphaka keme karIne pAtapAtAne sthAne gayA. prabhu paNa maunavratane dhAraNa karatA, pAchaLa dIkSita thayela kaccha-mahAkaccha vagere. rAjAe vaDe anusarAyelA pRthvI para vihAra karavA lAgyA. RSabhaprabhu ane anya munione AhAranI aprApti bhagavAna pAraNAne divase koI ThekANe bhikSA pAmatA nathI, kAraNake te vakhate ekAMta saraLa evA leAka bhikSAdAnanI vidhine jANatA nathI. te leAkeA nAthane pUnI jema rAjA ja mAne che. tenI bhikSA mATe AvelA bhagava tane keTalAka leAkeA vegathI sUryanA azvane parAbhava Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra - 187 karanArA azvo, bIjA parAkramathI diggajone jIte evA zreSTha hAthIo, keTalAka rUpa-lAvaNyathI devAMganAone parAbhava kare evI kanyAo. keTalAka vIjaLInA bhramane karanArAM AbharaNe, keTalAka saMdhyAnA vAdaLa sarakhA judA judA varNanAM vastro, keTalAka maMdAra puSpanI mALAnI spardhA karanArI puSpamALAo, keTalAka meruparvatanA zikhara sarakhA suvarNanA rAzine, vaLI keTalAka bIjA leke rohaNAcaLanI cUlA sarakhA ratnanA Dhagane Ape che. svAmI bhikSA na maLavA chatAM paNa dInatA rahita manavALA jaMgamatIthanI jema sadA vihAra karatA pRthvIne pavitra kare che. sAta dhAtu rahita dehavALA hoya tema susthita bhagavAna budhA-pipAsA Adi pariSahone sahana kare che. pitAnI jAte dIkSA lIdhelA te rAjAo vahANo jema pavanane anusare tema svAmIne anusaratA tevI ja rIte vicAre che. kaccha-mahAka7 AdinI ciMtA have tattvajJAnathI rahita evA te tapasvIo sudhA. tRSA AdithI pIDA pAmelA te rAjAe potAnI buddhi anusAra A pramANe vicAre che - A svAmI kiM pAkaphaLanI jema madhura phaLone paNa khAtA nathI, khArA pANInI jema mIThA pANIne paNa thatA nathI. parika (zarIra saMskAra)nI apekSA vagaranA. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 zrI RSabhanAtha caritra snAna karatA nathI ane vilepana karatA nathI. bhAranI peThe vastra, alaMkAra ane mAlyane grahaNa karatA nathI. parvatanI jema pavanathI uDelI mArganI dhULa vaDe AliMgana karAya che, temaja mastaka upara sUryanA tIvra Apane sahana kare che, zayana-Asana AdithI rahita hovA chatAM paNa parizramane jANatA nathI, parvatanA zreSTha gajendranI jema zIta-uNu vaDe kaleza pAmatA nathI, bhUkhane paNa gaNatA nathI, tarasane jANatA nathI, vairathI yukta kSatriyanI jema nidrAne sevatA nathI, anucara jevA amane jANe aparAdha karyo hoya tema daSTi vaDe paNa AnaMda pamADatA nathI. vAtacIta karavAnI te zuM vAta? vaLI putra-strI Adi parigrahathI parADa mukha prabhu je kAMI manamAM vicAre che te ApaNe jANatA nathI. have A pramANe vicArIne teo haMmezAM svAmInA najIkanA sevaka potAnA samUhanA nAyaka evA kacchamahAkachane A pramANe kahevA lAgyA : he Arya! mudhAna vijaya karavAmAM tatpara evA svAmI kyAM ? ane annanA kIDA evA ApaNe kyAM ? pipAsAne jItanAra evA prabhu kyAM ? ane pANInA deDakA evA ApaNe kayAM? AtApane jItanAra evA e prabhu kyAM? ane chAyAnA mAMkaDa evA ApaNe kyAM ? zItathI parAbhava nahi pAmanArA e kyAM ? zItanA vAnara -evA ApaNe kyAM? nikArahita evA e kyAM ? ane Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 189 nidrAthI parAbhUta evA ApaNe kyAM ? nitya nahIM besanArA evA e kyAM? ane besavAmAM pAMgaLA sarakhA evA ApaNe kyAM ? samudra ullaMghananI vidhimAM garuDanuM anukaraNa karatA kAgaDA sarakhA ApaNe svAmInA vratagrahaNamAM A anugamana karyuM. AjIvikA nimitta zuM have pitAnA rAjyone grahaNa karIe? athavA te rAjya te bharate grahaNa karyA che, AthI have kyAM jaIe? athavA AjIvikA mATe bharata. pAse ja zuM jaIe ? prabhuno tyAga karIne tyAM javAthI paNa ApaNane tenAthI bhaya thAya; tethI he Aryo! pahelAM paNa tame haMmezAM prabhunI pAse rahenArA temanA bhAvane jANanArA hatA, tethI kAryamAM vimUDha thayelA amAre zuM karavuM ? te Aje kaho. teo paNa A pramANe kahe che ke-je svayaMbhUramaNa. samudrane tAga (taLa) meLavAya te svAmIne bhAva jaNAya.. AgaLa paNa svAmIe batAvela kAryane ja ame haMmezAM karatA hatA. hamaNAM karyuM che maunavrata jeNe evA prabhu kAMIpaNa batAvatA nathI. jema tame jANatA nathI tema ame paNa jANatA nathI. sarvanI samAnagati che. tame kaho ApaNe zuM karIe? - have te sarve bhegA thaIne vicAra karIne gaMgAnA kAMThe rahelA vanamAM gayAM, tyAM IcchA pramANe kaMda, mULa, ane phala khAvA lAgyA. te kALathI AraMbhIne vanavAsI Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 zrI RSabhanAtha caritra jaTAdhArI kaMda-mULa ane phaLanA AhAra karanArA tApase A pRthvI para thayA. nami-vinaminuM Agamana have kaccha-mahAkacchanA putro vinayayukta namivinami nAmanA prabhunA dIkSA grahaNanA samaya pahelAM prabhunI AjJAthI dUra dezAMtara gayA hatA. tyAMthI pAchA AvelA evA teoe peAtAnA pitAne vananI aMdara joyA. temane joIne A pramANe vicAre che ke RSabhanAtha hAvA chatAM anAthanI jema amArA A pitA kema AvI avasthA pAmyA ? kayAM te cInAMzuka (rezamI vastra) ? ane kayAM A bhillane ceAgya valkala ? kayAM aMgamAM te aMgarAga ane kayAM pazune ceAgya evI bhUmiraja ? kayAM puSpamALAthI garbhita akhADA ? ane kayAM vaTavRkSanI jevI jaTA ? kayAM gajendra upara ArohaNa ? ane kayAM A sipAInI mAphaka page cAlavuM ? A pramANe vicAratAM te pitAone praNAma karIne sava pUche che. te kaccha-mahAkaccha A pramANe kahe che:- jagatanA nAtha bhagavAna RSabhadeve rAjyanA tyAga karIne pRthvInA vibhAga karIne bharata vagerene ApIne vrata grahaNa karyuM. te vakhate ame badhAce paNa svAmInI sAthe hAthInA InnubhakSaNanI jema pUrvAparanA vicAra karyA vinA utAvaLathI gata grahaNa karyuM', para`tu kSudhA-pipAsA-zIta-uSNa Adi - kalezathI pIDAyelA anee te vrata choDI dIdhuM. joke svAmInI Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 191 jema ame AcAradharma pALavA mATe zaktimAna nathI, te paNa gRhavAsanA tyAga karIne ahIM tapAvanamAM rahIe chIe. prabhu pAse nami-vinaminI rAjyanI mAgaNI ane dharaNendranu Agamana A pramANe sAMbhaLIne tee ' ame paNa svAmInI pAse pRthvInA bhAga mAgIe, ' e pramANe kahIne te mi- vinami svAmInA caraNa pAse Ave che. tyAM jaI ne 'A prabhu niHsa'ga che' e pramANe na jANatAM anne ya pratimAmAM rahelA prabhune namaskAra karIne A pramANe vinave che : te " he prabhu! ! amane dUra dezAMtara meAkalIne tame bharata Adi putrone vibhAga karIne pRthvI ApI. amane geApada (khAkheAciyA) mAtra paNa pRthvI tame kema na ApI ? tethI he vizvanAtha ! haju paNa prasAda karIne Ape, athavA devAdhideve amArAmAM zu doSa joce ? je khIjuM ApavuM tA dUra raheA, paNa uttara paNa ApatA nathI.' 6 A pramANe teee kahyA chatAM paNa prabhu kAMIpaNa khelatA nathI. nima evA mahAtmAe koInI aihika ci'tAvaDe lepAtA nathI 'joke svAmI khelatA nathI, tA paNa 'ApaNuM A ja zaraNu che' ema nizcaya karIne te prabhunI sevA karavA lAgyA. svAmInI pAse raja zAMta karavA nimitte kamalinInA putravaDe jaLAzayamAMthI ' Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra pANI lAvIne chAMTe che. prAtaHkALe dharmacakravatInI AgaLa sugaMdhathI matta thayelA bhramaranA samUhathI levAyelA puSpaprakarane teo mUke che. rAtri-divasa meruparvatanI bane bAju sUrya--caMdra hoya tema, khullI talavAra rAkhI prabhunI baMne bAju UbhA rahI svAmInI sevA kare che. traNe saMdhyAe be hAtha joDI, praNAma karI A pramANe prArthanA kare che ke-he svAmI! amAre bIje kaI svAmI nathI. tame ja rAjaya ApanArA thAo. - eka vakhata svAmIne caraNane vaMdana karavA mATe icchato zraddhAvaMta nAgakumAra devane adhipati dharaNendra tyAM Ave che. te nAgarAja bALakanI jevA saraLa, haMmezAM svAmInI sevAmAM tatpara, lakSmInI yAcanA karatA te nami vinamine Azcarya sahita jue che. temane joIne te amRtarasa jharatI vANu vaDe kahe che ke -"tame kema cho? daDha AgrahapUrvaka zuM mAge che ? jagatane prabhue eka varSa sudhI icchita mahAdAna ApyuM, te vakhate tame kyAM gayA. hatA? hamaNAM svAmI nirmama, niSparigraha, reSa ane. teSathI rahita, dehane viSe paNa AkAMkSA vagaranA che." A pramANe sAMbhaLIne te nami-vinami "A paNa svAmIne kaI sevaka che e pramANe jANuMne gauravapUrvaka te nAgarAja dharaNendrane kahe che keame svAmInA sevaka chIe, A amArA svAmI che. te vakhate dIkSA grahaNa pahelAM kArya nimitte amane dezAMtara javA mATe Adeza karyo Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 193 hatA. peAte peAtAnA saputrone rAjya vaheMcIne Apyu. sarvadhana ApI dIdhA chatAM paNa e amane rAjya Apaze, ke nahi evI ciMtA zA mATe ? ' sevakAe te sevA ja karavI joI e. tame jaIne bharata pAse mAge, svAmInI mAphaka svAmIne putra paNa tamane Apaze ' A pramANe dharaNendra vaDe kahevAyelA teo kahe che ke- A jagasvAmIne pAmIne ame bIjA svAmIne nahi karIe, kalpavRkSane pAmIne keraDAne kANu seve ? ame paramezvarane cheDIne bIjA pAse prArthanA nahi karIe. meghane cheDIne cAtaka khIjA pAse zu' yAce ? bharata AdinuM kalyANa hA. e ciMtAthI zu? A svAmIthI je thavAnuM hAya te thA, bIjA vaDe zu ? ' * have teenI vacanayukti vaDe prasanna thayelA nAgarAja A pramANe vacana khAlyA :- ' 6 A ja svAmInA sevaka huM pAtALapati chuM. huM mahAbhAga ! mahAsattvazALI ! A ja svAmI che, bIjA sevA karavA lAyaka nathI' evI tamArI dRDha pratijJA che, tamArU' sArU' thAo, sArU thAo. traNa bhuvananA svAmI evA A prabhunI sevA vaDe pAzathI kheMcAyelI hAya evI rAjyasa'pattiA jaladI lAkA pAse Ave che. laTakatA phaLanI jema A lAkamAM manuScAne emanI sevA . 13 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 zrI RSabhanAtha caritra vaDe vaitADhayaparvata upara vidyAdharendrapaNuM atyaMta sulabha che. paganI nIce rahelA nidhAnanI jema emanI sevA mAtrathI bhavanAdhipatinI lakSamI paNa zIgha vare che. A svAmInI sevAthI iMdranI saMpatti, vasaMtaRtuthI vicitra kusumatrAddhinI jema thAya che. emanA sevanathI muktinI nAnI bahenanI jevI durlabha evI paNa ahamiMdrapaNAnI lakSmIne paNa loko pAme che. A jagannAthanI sevA karanAra bhavyajIva jyAMthI pAchuM pharavAnuM nathI evA zAzvata AnaMdamaya mokSapadane pAme che, A svAmInI ja sevA vaDe A prabhunI jema prANI A lokamAM traNa bhuvanane adhipati ane paralokamAM siddharUpe thAya che. A svAmIne huM dAsa chuM ane tame paNa sevaka che. nAgarAjavaDe nami-vinamite vidyAdharethanuM dAna AthI e prabhunI sevAnuM phaLa vidyAdharenuM ezvarya tamane huM AvuM chuM. ene svAminI sevAthI maLeluM jANebIjA prakAre zaMkA karatA nahi, kAraNamAM bhUmine viSe aruNuthI thayelo ughAta paNa sUryathI utpanna thayele ja che. ema samajAvIne gaurI, prajJapti, vagere aDatAlIza hajAra vidyAo bhaNavA mAtrathI siddhi ApanArI Ape che ane Adeza kare che ke-vaitADhayaparvata upara jaIne baMne zreNIne viSe nagaranI sthApanA karIne tame akSata, rAjaya kare. prabhune praNAma karIne te nami-vinami puSpaka vimAna Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra banAvIne, temAM caDhIne nAgarAja sAthe cAlyA. pahelAM teo potAnA pitA kaccha-mahAkacchanI pAse jaIne svAmInI sevArUpa vRkSanA phaLarUpa navI saMpadAnI prApti jaNAvIne te pachI teo adhyAnA pati bharatane pitAnI Rddhi batAve che. kharekhara mAnI puruSone sthAne batAvelI mAnasiddhi saphaLa thAya che. pachI teo potAnA svajana ane sarva parivArane zreSTha vimAnamAM caDhAvIne vaitADhaya parvata tarapha nIkaLyA. vatADhaya parvata anukrame jatAM teo AvA prakAranA vaitAdya parvata pAse Ave che - patabhAge lavaNa samudranA taraMgenA samUha vaDe cuMbita, pUrva ane pazcima dizAnA mAnadaMDanI jema rahelA, bharatanA dakSiNa ane uttara bhAganI sImArUpa, pacAsa ejana dakSiNa ane uttara dizAe vistIrNa, savA cha jana pRthvItalamAM UMDe, pacIza ejananI UMcAIvALo, durathI himavaMta parvate prasArela hAtha jevI gaMgA ane siMdhu nadI vaDe cAre taraphathI AzliSTa bharatAnI lakSmInA kIDA karavAnA vizrAma gRha jevI khaMDaprapAtA ane tamisrA nAmanI guphAne dhAraNa karatA, cUlikA vaDe meru parvatanI jema zAzvata pratimA sahita siddhAyatana phUTa vaDe ati adbhuta zobhAvALA, devAmAM navA raiveyakanI peThe nAnA ratnama atyaMta addabhuta kIDAnA Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrI RSabhanAtha caritra sthAnabhUta nava kUTone dhAraNa karatA, vaza ejana upara dakSiNa ane uttara paDakhe vastranI mAphaka be vyaMtaranA nivAsanI zreNune dhAraNa karatA, mULathI cUlikA sudhI atinirmaLa suvaNanI zilAmaya, jANe devakanuM eka pAdakaTaka pRthvI upara paDayuM hoya evA, pavanathI kaMpelA mahAvRkSanI zAkhArUpI hAtha vaDe dUrathI bolAvatA hoya. evA te vaitADhaya parvatane teo jue che, ane harSathI yukta manavALA tyAM pahoMce che. bhUmitaLathI daza jana upara nami rAjA tyAM vaitADhaya parvata upara dakSiNa zreNamAM pacAsa nagara kare che. e nagaranI madhyamAM rahelA uttamanagara rathanupUra cakravAlapuramAM te nivAsa kare che. tevI ja rIte uttara zreNimAM vinami nAgarAjanI AjJAthI jaladI sATha nagare sthApe che. e nagaramAM pradhAnabhUta gaganavallabhapuramAM te pite nivAsa kare che. te bane vidyAdharanI zreNIo mahAddhivALI, nIce pratibiMbita thayelI upara rahelI vyaMtaranI zreNIo hoya. tema zebhatI hatI. teo bane bIjA paNa aneka gAma, zAkhAnagara, ane gya sthAne dezanI sthApanA kare che. je je dezamAMthI lAvIne tyAM manuSya sthApana karyA, tyAM paNa te te nAma vaDe teoe deze sthApyA. te te nagaromAM te nami ane vinamie hadayanI mAphaka sabhAnI aMdara nAbhinaMdana prabhunI sthApanA karI. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra vidyAvaDe unmatta vidyAdharo durnaya na kare" tethI dharaNendra teone maryAdA batAve che. vidyAdharanI maryAdA jina, jinacaitya temaja caramazarIrI ane pratimA svIkArelA anagAronuM vidyAvaDe dumatta thayelA je vidyAdharo parAbhava ane ullaMghana karaze. teone vidyAo pramAdI mANasanI lakSmInI jema tyAga karaze. temaja je strIne ane nayugalane haNaze teone, ane jeo nahIM IcchatI strIne sAthe krIDA karaze, teone vidyAo kSaNavAramAM tyAga kareze." e pramANe maryAdA moTethI saMbhaLAvIne "A caMdra-sUrya sudhI he," ema vicArIne te maryAdAne ratnabhIMtanI prazastimAM lakhe che. te pachI te nami-vinamite vidyAdharanA patipaNAmAM sthApana karIne, vyavasthA karIne te dharaNendra aMtaryAna thayA. pita-patAnI vidyAnA nAma vaDe seLa nikAya prasiddhi pAmyA. te A pramANe gaurI nAmanI vidyAnI ArAdhanA vaDe gaureya, manuvidyAnI ArAdhanA karanArA manu, gAMdhArI vidyAnI ArAdhanA karanArA gAMdhAra, mAnavI vidyAnI ArAdhanA karanArA mAnava, kauzikI vidyAnA upasaka kauzika, bhUmituMDA vidyAnA ArAdhaka bhUmituMDaka, mUlavIya vidyAnA ArAdhaka mUlavIyaka, zaMkukA vidyAne upAsaka zaMkuka, pAMDukI vidyAnA ArAdhaka pAMDuka, kAlI Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 zrI RSabhanAtha caritra vidyAnA sevaka kAlikeya, zvapAkI vidyAnA bhakta zvapAkaga, mAtaMgI vidyAnA ArAdhaka mAtaMga, pArvatI vidyAnA ArAdhaka parvataka, vaMzAlayA vidyAnA sevaka vaMzAlaya, pAMzumUlA vidyAnA bhakta pAMzumUlaka, vRkSamUla vidyAnA upAsaka vRkSamUlaka; e pramANe soLa vighAvaDe soLa. nikAya thayA. te pachI vidyAdharonA soLa nikAyane vaheMcIne ATha nikAya namirAjAe, ane ATha nikAya vinamirAjAe lIdhA. te nami ane vinamie pita-pitAnI nikAyamAM pitAnA deha jevI bhaktivaDe vidyAnA adhipati devatAnI sthApanA karI. te pachI te baMne haMmezAM zrISabhadeva svAmInI pratimAnA pUjanamAM tatpara thayA thakA dhamane bAdhA na pahoMce te rIte kAmabhegene bhegave che. kyAreka te baMne jabUdvIpanI jagatImAM jAlakaTakane viSe priyAo sAthe bIjA zaka ane IzAnendra hoya tema kriIDA kare che. kayAreka sumeruparvatanA udyAnamAM, ane naMdana Adi vanamAM haMmezAM haSita cittavALA pavananI jema apratibaddha phare che. kayAreka zAzvata pratimAonI pUjA mATe naMdIzvara Adi tIrthomAM jAya che. zraddhAyukta zramaNopAsakoe meLavelI lakSmInuM e ja phaLa che. kayAreka teo mahAvideha kSetrane viSe arihaMtanA samavasaraNamAM jaIne sanI dezanArUpa sudhArasanuM pAna kare che. kayAreka Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra teo cAraNa zramaNa pAsethI dharmadezanA UMcA kAnavALA yuvAna haraNa jema gIta sAMbhaLe tema sAMbhaLe che. A pramANe te samyagdarzanavALA, akSINa bhaMDAravALA, vidyAdharIonA samUhathI parivarelA, dharma-artha ane kAmanI abAdhApUrvaka rAjyanuM pAlana kare che. te kaccha ane mahAkaccha vagere rAjatApase gaMgAnA dakSiNa kinAre, haraNanI jema vanamAM pharatAM, jagamavRkSanI jema valkala vastra dhAraNa karanArA, uddhAnta (vamana)nI jema gRhasthane AhArane sparza na karatAM, caturtha, chaThTha Adi tapa vaDe sukavI nAMkhI che dhAtuo jenI evA atyaMta kRza, khAlI karelI bhastrA (mazaka)nI jevA dehane dhAraNa karatA, pAraNAne divase jINa patra ane phaLane khAtA hRdayanI aMdara bhagavaMtanA caraNa kamaLanuM dhyAna karatAM, nathI bIjuM zaraNa jene evA teo rahe che. RSabhaprabhunI prathama bhikSA ane zreyAMsakumAranuM prathama dAna bhagavaMta paNa Arya--anArya dezomAM nirAhAra mIna vaDe eka varSa sudhI vihAra karatAM A pramANe vicAre che. tela vaDe dIvAnI jema, pANI vaDe vRkSanI jema prANIonA zarIre AhAra vaDe ja vate che. beMtAlIza bhikSAne deSa vaDe adeSita AhAra mAdhukarI vRtti vaDe rogya kALe sAdhue grahaNa kare joIe. atikrAMta divasanI jema Aje paNa je huM AhAra grahaNa nA Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 zrI RSabhanAtha caritra karUM, paraMtu abhigraha vaDe je rahIza te A kacchamahAkaccha vagere cAra hajAra bhajana vinA pIDA pAmyA tema bIjA munie paNa sAdhupaNAne tyAga karaze. A pramANe svAmI manamAM vicArIne bhikSA mATe tyAMthI cAlyA. anukrame nagara ane dezanA AbhUSaNarUpa gajapura nagaramAM pahoMcyA. te nagaramAM bAhubalinA putra somaprabharAjAnA putra zreyAMsakumAre te vakhate svapnamAM "cAre taraphathI zyAma suvarNagiri meM dUdhanA ghaDA vaDe abhiSeka karIne adhika ujajavala karyo" ema joyuM. temaja subuddhiSThIe "sUryamAMthI paDelAM hajAra kiraNa zreyAMsakumAre te sUryamAM sthApana karyA, tethI sUrya paNa ati dedIpyamAna thaye e pramANe joyuM. somayazA rAjAe "eka subhaTa ghaNuM zatruo vaDe rudhA hatA, paNa zreyAMsakumAranI sahAya vaDe jaya pAmyaema joyuM. te pachI te traNeya sabhAnI aMdara eka-bIjAnA svane jaNAve che. teonA nirNayane nahi jANatA teo pita-pitAnA sthAne gayA. te vakhate svAmI te svapnane nirNaya pragaTa karavA mATe jANe hastinApura nagaramAM bhikSA mATe praveza kare che. te vakhate te eka varSathI AhAra vagaranA iSabhanI lIlA vaDe AvatA evA te iSabhadeva prabhune nagarajanoe Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra joyA. tethI teo sabhrama sahita uThI-uDIne DhADI-doDIne dezAMtaramAMthI AvelA baMdhunI mAphaka svAmIne gherI vaLyA. kAI kahe che ke he bhagava ta ! AveA, amArA gharAne grahaNa karA, kAraNa ke hai deva ! vasaMta utsavanI jema dIrghakALe tamane joyA che, 201 kAI kahe che ke he deva ! snAnane ceAgya vastra, pANI, tela, piSTAtaka (kezara Adi sugadhI dravya) taiyAra karela che, he svAmI! snAna kare ane amArA upara maheramAnI kare.. kAIka khele che ke he nAtha! jAtiva ta caMdana, kapUra, kastUrI ane yakSaka ma Adi drabyAne peAtAnA upayeAgamAM grahaNa karI amane kRtArtha karI. kAIka kahe che ke-he jagadUtna! amArAM ratnAla kArA peAtAnA aMga upara AropaNa karI ala'kRta karI, he svAmI ! kRpA karA. koIka e pramANe vijJapti kare che ke he svAmI ! mArA ghare besIne kUlA (rezamI vastro)ne pavitra kare. kAIka e pramANe khele che ke he deva ! amArI devAMganA sarakhI kanyAne grahaNa karA, he prabhu ! tamArA samAgamathI ame dhanya chIe. kAIka kahe che ke he rAjaku jara! krIDA vaDe paNa karelA page cAlavA vaDe zu? A parvata sarakhA hAthI upara caDhA. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra kAIka kahe che ke-he prabhu ! sUryanA azva sarakhA mArA azvone grahaNa karo. Atithyane nahi grahaNa karavAthI amane aceAgya zA mATe kare che ? 201 koIka ele che ke he nAtha ! jAtiva ta azvo sahita rathane grahaNa karA, prabhu page cAlatA hAya tyAre A azvonu' amAre zuM kAma che? koIka vinave che ke-amArAM A pAkAM AmraphaLAne grahaNa karo. praNayIjananI avajJA na kare. keAIka kahe che ke A nAgaravelanAM pAna ane seApArI leA. huM ekAMtavatsala ! prasanna thAo. kAIka A pramANe kahe che ke he svAmI ! meM zuM aparAdha karyo ke jethI na sAMbhaLatAM hai| tema uttara kema ApatA nathI ? A pramANe prArthanA karAtA, akalpanIya hAvA vaDe kAMIpaNa na grahaNa karatAM prabhu cadra jema judA judA nakSatramAM jAya tema ghare ghare jAya che. te vakhate prAta:kAle peAtAnA mahelamAM rahela zreyAMsa pakSIonI jema nagarajanAnA kAlAhala sAMbhaLe che. ' A zuM che ? ' e pramANe teNe pUchavAthI mukhya dvArapALa AgaLa UbheA rahI, be hAtha joDI A pramANe jaNAve cheH-- je rAjAonI mAphaka, mugaTa vaDe pRthvItaLane sparza Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra karavApUrvaka pAdapIThanI AgaLa ALoTatAM daDhabhaktivALA iMdrovaDe sevAya che, jemaNe sUryavaDe padArthanI mAphaka loke upara eka anukaMpAvaDe AjIvikAnA upAya rUpa karmo batAvyA che, te vakhate dIkSA grahaNa karavAne icchatA evA jemaNe pitAnI zeSanI jema A bhUmi vahecIne bharata Adine tema ja tamane ApI che, jemaNe pote sarva sAvaghano tyAga karI, ATha kamarUpI mahApaMkane sUkavI nAMkhavA mATe grISmahatunA Ata5 sarakhA tapane svIkAryuM che, vratathI AraMbhIne A nAtha niHsaMga mamatArahita AhAra vagara caraNavaDe pRthvIne pavitra karatA vicare che, sUryanA AtapathI udvega pAmatA nathI, chAyAne IcchatA nathI, A svAmI parvatanI jema baMne upara tulya ja che. A nAtha zItathI kheda karatA nathI, azIta upara rAga karatA nathI, vAmaya dehavALA hoya tema svAmI jyAM tyAM UbhA rahe che. yugamAtra sthApanA karI che dRSTi jeNe evI kIDIne paNa mardana karyA vinA saMsArarUpI hAthIne nAza karavA mATe siMha samAna evA te pAdavihAra kare che. pratyakSa jovA lAyaka trijagatpati evA A tamArA prapitAmaha saubhAgyanA ge ahIM AvyA che. govALanI pAchaLa gAyonI jema, A svAmInI pAchaLa deDatA badhA nagara lokono A madhura kalakala zabda hamaNAM saMbhaLAya che. prabhune AvatAM joIne yuvarAja paNa te ja kSaNe sainike e paNa ullaMghana karete page cAlate doDe che. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 zrI RSabhanAtha caritra chatra ane upAnahanA tyAga karIne yuvarAja doDate chate chatra ane upAnaha rahita padA-sabhA paNa tenI chAyAnI jema pAchaLa doDe che. saMbhramathI uchaLatAM che capaLa kuMDaLa jenA evA te yuvarAja svAmInI AgaLa mALakrIDA karatA hAya tema zeAle che. gharanA AMgaNe AvelA svAmInA caraNa-kamaLamAM ALeATIne te zreyAMsakumAra bhramaranA bhramane karAvanArA keze vaDe pramAna kare che. te pachI uThIne jagatsvAmIne traNa pradakSiNA karIne hanA azrujalavaDe caraNAne pakhALatA hAya tema name che, te pachI AgaLa UbhA rahIne jema cakArapakSI pUrNimAnA caMdrane jue, tema haSa vaDe svAmInA mukhakamaLane jue che. joI ne ' mArA vaDe AvA prakAranuM liMga kAI ThekANe jovAyu che. e pramANe vicAratAM te vivekarUpI vRkSanA bIjarUpa jAtismaraNane pAme che. teNe jAtismaraNathI A pramANe jANyuM ke A bhagavaMta pUvidehamAM vajranAbha cakravatI hatA, te vakhate huM emanA sArathI hatA. te bhavamAM svAmInA vAsena nAme pitA AvA prakAranA tItha karanA liMgane dhAraNa karatA mArA vaDe jovAyA che, te vajrasena tI"karanA caraNakamaLamAM te vajranAbhe dIkSA grahaNa karI hatI, meM paNa emanI pAchaLa dIkSA lIdhI hatI, vajrasena arihaMtanA yukhethI A pramANe meM sAMbhaLyuM hatuM ke-- A vajranAbha bharatakSetramAM prathama tIrthaMkara thaze.' tema ' Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 25 ja A svAmI sAthe svayaMprabhA AdinA bhavamAM huM bho chuM. hamaNAM A svAmI mArA prapitAmaha che. samasta jagatanA prANIone ane mane anugraha karavA mATe pratyakSa mokSanI jema AvelA A svAmI Aje mArA vaDe pRdayathI levAyA che. e samaye koIka puruSe navA IzurasathI bharelA ghaDA harSa vaDe kumArane bheTa ApyA. te pachI jAtismaraNa vaDe jANI che zuddha bhikSAdAnanI vidhi jeNe evuM te zreyAMsakumAra prabhune kahe che ke -"he bhagavaMta! A kalpanIya rasane grahaNa kare." prabhu paNa aMjali karIne pANipAtrane dhAraNa kare che. te zreyAMsakumAra IzlarasanA ghaDA upADI-upADIne bhagavaMtanA karapAtramAM rasa nAMkhe che. bhagavaMtanA hastapAtramAM te ghaNe e paNa rasa samAI jAya che, paraMtu zreyAMsanA hRdayamAM harSa mAto nathI. te vakhate svAmInI aMjalimAM AkAzamAM lAgI che. zikhA jenI e te Iznarasa jANe jAmI gaye hoya tema taMbhita tha. "kharekhara prabhu aciMtya prabhAvavALA hoya che." . te pachI te bhagavaMte te rasa vaDe ane sura-asura ane manuSyanA netroe bhagavaMtanA darzanarUpI amRtarasa vaDe pAraNuM karyuM. te vakhate zreyAMsanA kalyANane prasiddhi karanAra vaitAlikanI jema AkAzamAM pratinAda vaDe vRddhi pAmelI Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 zrI RSabhanAtha caritra duMdubhi vAge che. AnaMdathI utpanna thayela lekanA netranA aonI vRSTi sAthe dee karelI ratnanI vRSTi zreyAMsanA maMdiramAM thAya che. svAmInA caraNathI pavitra thayelI pRthvIne pUjavA mATe jANe AkAzamAMthI deva paMca varNanA puSponI vRSTi kare che. devo vaDe prakAza karatA vicitra vAdaLAmaya jANe AkAzane karatA hoya evA cAmara sarakhI vastronI vRSTi karAya che. A pramANe vaizAkha suda trIjane divase te dAna akSaya thayuM. tethI "akSaya tRtIyA" e pramANe parva Aje paNa pravarte che. A avasarpiNImAM bharatakSetramAM samasta vyavahArane mArga jema RSabha-svAmIthI pravaryo, tema pRthvImAM dAnadharma zreyAMsakumArathI pragaTa thaye. - have svAmInA pAraNAthI ane devonA AgamanathI viramaya pAmelA rAjAo ane bIjA nagaralake zreyAMsanA ghare AvyA. te kaccha-mahAkacha Adi kSatriya tApaso svAmInA pAraNanI vAta sAMbhaLavAthI atyaMta harSa pAmelA tyAM Ave che. rAjAo, nagarajana, anya leke ane dezanA loko re mAMcathI prakuTilata dehavALA thaI zreyAMsakumArane kahe che ke- he kumAra! tame dhanya che, manuSyamAM ziromaNi che, je kAraNathI tamArI pAsethI svAmIe Idhurasa grahaNa kI. ame sarvasva ApavA chatAM paNuM grahaNa na karyuM, Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 207 vaNasamAna paNa na mAnyuM, amArA upara prabhu prasana nathI. eka varSa sudhI grAma, Akara, nagara ane aTavImAM bhramaNa karatAM svAmIe keInuM Atithya na svIkAryuM. bhaktinA bahumAnavALA amane dhikkAra che. vastu levI to dUra raho, prAsAdamAM visAme leve paNa dUra raho, Aja sudhI vANIdhArA paNa svAmIe amane prasanna thaIne AnaMda pamADyo nathI. putranI mAphaka aneka vakhata lAkhe pUrva sudhI je prabhu amArA pAlaka thaIne hamaNAM aparicitanI jema amArA upara varte che. te vakhate zreyAMsa teone kahe che ke Ama kema kaho che? kAraNa ke svAmI pUrvanI jema hamaNAM parigrahadhArI rAjA nathI. hamaNuM svAmI saMsArarUpI AvartamAMthI pAchA pharavA mATe samasta sAvanI virati karI che jeNe evA muni che. je bheganI IcchAvALA hoya te snAna, aMgarAga, nepacya ane vastro aMgIkAra kare che, tethI virakta evA svAmIne teo vaDe zuM ? je kAmavivaza hoya te mANasa kanyAone grahaNa kare, kAmane jItanAra evA prabhune strIo atyaMta pASANa sarakhI che, je pRthvInA rAjyane che, te hAthI-ghoDA vagerene grahaNa kare, saMyamarUpI sAmrAjyathI zubhatA svAmIne te baLI gayelA vastra jevA che. je hiMsaka hoya te sacitta phaLa Adine grahaNa kare, A svAmI te samasta prANIone abhaya ApanArA che. A jagatpati eSaNaya, kalpanIya ane prAsuka anna Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 zrI RSabhanAtha caritra Adine grahaNa kare che, paraMtu mugdha evA tame te jANatA nathI. te pachI teo yuvarAjane kahe che ke he yuvarAja ! pahelAM svAmIe je kAMI zilpa Adi batAvyuM, te ja leke jANe che, A svAmIe batAvyuM na hatuM tethI te ame jANatA nathI. vaLI tame je kahyuM te tame konI pAsethI jANyuM ? te amane kahevA mATe egya che. tethI kumAra kahe che ke-he leke! graMtha jevAthI buddhinI jema, bhagavaMtane jovAthI mane jAtismaraNa utpanna thayuM. A svAmInI sAthe cAkara jema grAmAMtaramAM bhame tema huM devaleka ane manuSyanA bhavemAM ATha janmAMtara sudhI bhaye chuM, A bhavathI pUrve trIjA bhavamAM prabhunA pitA mahAvidehanI bhUmimAM vajasena tIrthakara hatA, temanI pAse A svAmIe ane temanI pAchaLa meM paNa dIkSA dIdhI hatI, te A badhuM jAtismaraNathI meM jANyuM temaja mane, pUjya pitAne ane subuddhizreSThine e traNeyane svapnanuM phaLa hamaNuM pratyakSa thayuM. mArA vaDe svapnamAM je zyAma meru jovAyo ane dhovA, temanA vaDe te tapathI kSINa evA svAmI IzurasanA pAraNathI suzobhita. karAyA, temaja rAjA vaDe zatruo sAthe yuddha karato subhaTa svapnamAM jovA, tethI te svAmIe mArA vaDe karAvAyelA. pAraNanI sahAyathI pariSahane jItyA, tema ja subuddhizreSThIe sUryamaMDalamAMthI paDelAM hajAra kiraNa joyAM, temaja Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 209 te mArA vaDe tyAM ja sthApana karAyA tethI te sUrya atyaMta prakAzya, ahiM e bhagavaMta sUrya, hajAra kiraNa te kevalajJAna, bhraSTa thatuM te Aje mArA vaDe pAraNA vaDe joDAyuM. tethI e svAmI dIptivALA thayA. A pramANe sAMbhaLIne te sarve zreyAMsane "sAruM, sAruM ema kahetAM harSita thaI potapotAnA sthAne gayA. pAraNuM karI svAmI zreyAMsanA gharethI nIkaLIne tyAMthI anyatra vihAra kare che. chatmastha tIrthakara kharekhara eka ja sthAne rahetA nathI. bhagavaMtanA pAraNAnA sthAnane koIpaNa ulaMghana. na kare, ema vicArIne te sthAnamAM zreyAMsakumAra ratnamaya pITha racAve che. bhaktinA samUhathI namra zreyAMsakumAra sAkSAt prabhunA caraNanI peThe te ratnapIThane traNe saMdhyAe pUje che. lekoe "A zuM?" ema pUchavAthI somaprabhanA putra-zreyAMsakumAra "A Adikara maMDala" che, ema te kone kahe che. tyArathI jyAM jyAM prabhu bhikSA grahaNa kare che, tyAM tyAM leka pITha kare che, ane te anukrame "Aditya maMDala" e pramANe prasiddha thayuM. RSabhAbhunu bahalI dezamAM gamana ane bAhubalinuM vadana mATe Agamana eka vakhata vihAra karatAM, hAthI jema nikuMjamAM . 14 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 zrI RSabhanAtha caritra Ave tema svAmI ahalIdezamAM mAhubalinI takSazilA nagarInI pAse AvyA. te nagarInA mAhya udyAnamAM prabhu pratimA vaDe rahyA. te vakhate udyAnapAlaka jaIne te vRttAMta mAhubaline jaNAve che. have te ja vakhate bAhubalirAjA nagaranA ArakSakane Adeza kare che ke-nagaranI aMdara vicitra hATanI zreNInI zaiAbhA karAve. te vakhate nagaramAM pagale pagale laTakatA phUlanA gucchAthI susmita che musApharonA mastaka jenA vaDe evA keLanA staMbheAnI tAraNamALA zeAbhe che. bhagavaMtanA darzana mATe AvelA devAnA vimAna haiAya evA dareka mAge ratnanA bhAjana vaDe dedIpyamAna macA sthApana karyAM che, tema ja nagarI pavananI uDatI meATI dhajAenI zreNInA bahAnAthI jANe hajArA hAtheAthI nAce che. cAre tarapha navA kesaranA pANInA chaMTakAvathI tarata ja maMgalakArI agarAga karyAM hoya evI pRthvI zAle che. bhagavaMtanA dananI utkaMThArUpa caMdranA saMgamathI te vakhate te nagara kamaLanA vanakha'DanI jema vikasita thAya che. prabhAte svAmInA danathI peAtAne ane leAkane huM pavitra karIza ema IcchatA bAhubaline te rAtri mAsa jevI thAya che. jagatprabhu te rAtri kAMIka pUrI thaye chate pratimA pArIne pavananI jema kAI khIjA sthAne gayA. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 211 prabhAte prabhunA dana mATe nIkaLatA bAhubalirAjA ghaNA sUrya jevA bAMdhelA mukuTavALA meTA maDalezvarovaDe cAre taraphathI piravarelA, upAyanA ghara jevA, zarIradhArI athazAstra jevA, bRhaspati Adi sarakhA ghaNA zreSTha trie vaDe parivarelA, gupta pAMkhavALA garuDa hAya evA jagatane ALagavA mATe vegavALA lAkhAnI saMkhyAvALA azvothI cAre taraphathI zAbhatA, jharaNAM sahita pata hAya evA manajaLanI vRSTithI zAMta karI che pRthvInI raja jeNe evA UMcA hAthIothI ze|bhatA, sUne nahi jonArI pAtALakanyA jevI hajArA vasa'tazrI vagere aMtaH puranI strIothI vIMTaLAyelA, rAjaha`sa sahita gaMgAyamunA vaDe prayAgatInI jema cAmara sahita vArAMganAo vaDe banne bAjue zeAlatA, pUrNimAnA caMdra vaDe patanI jema atimaneAhera upara rahelA zveta chatra vaDe zAbhatA, pratihAra deva vaDe devendranI jema suvaDa che hAthamAM jene evA pratihAra vaDe zuddha karAtA che mAga jeneA, lakSmIdevInA putra hAya evA ratnAbharathI bhUSita azvArUDha evA asaMkhya nagarazeThethI anusarAtA, yauvanavALA siMha paryaMtanI zilA para hAya evA, surendra sarakhA te bhadra gajarAjanA -dha upara caDhelA, cUlikA vaDe merupa tanI jema, taraMgarUpa thayelA kiraNavALA ratnamaya mukuTavaDe mastakane viSe ze|bhatA, vadananI lakSmI vaDe jItAyelA z2a'bhUdvIpanA e caMdra savA karavA mATe AvyA hAya evA suktamaya kuMDaLAne dhAraNa karatA, lakSmInA Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 zrI RSabhanAtha caritra maMdirane viSe killA sarakhA, sthUla muktAmaNimaya hArayaSTine hRdayamAM dhAraNa karato, prajArUpI vRkSanA atyaMta majabUta navIna latAnA vIMTAvArUpa hAthanA mULa bhAgamAM jAtyajAMbUnadanA bAjubaMdhane dhAraNa karate, lAvaNyarUpI. nadInA tIre vartanArA phINa sarakhA maNibaMdhane viSe muktAmaNimaya kaMkaNone dhAraNa karato, sapanI pheNa sarakhA hAthamAM be moTA maNinA jevI kAMtithI pallavita karyuM che AkAza jeNe evI be vITIne dhAraNa karatA, dehane viSe caMdananuM vilepana karavAthI zarIra ane vastrane. bheda na dekhI zakAya evA aMgamAM lAgelA sUkSma zveta vastravaDe zebhato, pUrNimAne caMdra jema cAMdanIne dhAraNa kare tema gaMgAne taraMganA samUhanI sAthe spardhA karanAranI dhAtumaya bhUmivaDe levAyelA parvatanI jema, vicitra varNa vaDe mane hara aMtarIya vastra vaDe zebha, lakSmIne kheMcavAmAM kIDAzAstranI jema mahAbAhuvALe te hAtha vaDe aMkuzane bhamAvata, baMdivaMdanA jaya jaya zabda vaDe pUrI dIdhA che. dizAnA mukha jeNe evo te svAmInA caraNa vaDe pavitra evA upavananI pAse AvyA. AkAzamAMthI garUDanI jema te bAhubali rAjA. hAthInA skaMdha uparathI utarIne chatra Adine tyAga karIne te udyAnamAM praveza kare che. praveza karIne te udyAnane caMdrarahita AkAzanI jema, sudhArahita amRtakuMDanI jema. svAmI rahita jue che. tethI prabhunA mukhacaMdranA darzana mATe Atura e te netrane AnaMda ApanArA pUjyapAda Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI SabhanAtha caritra 23 bhagavaMta kyAM che? e pramANe sarva udyAnapAlakone teo kahe che ke rAtrinI jema prabhu AgaLa kaIka 'ThekANe gayA che. e pramANe jeTalAmAM kahevA mATe ame AvIe teTalAmAM deva AvyA. svAmIne nahi jovAthI bAhubaline pazcAttApa A pramANe sAMbhaLIne kheda pAmate takSazilAno adhipati, hAtha upara sthApana karela che haDapacI je e azrusahita netravALe A pramANe vicAre cheH "parivAra sAthe prabhune pUchaza" e pramANe mAre mane ratha hRdayamAM, ukharabhUmimAM bIjanI jema phegaTa thaze. lekane anugraha karavAnI IcchA vaDe lAMbA vakhata sudhI vilaMba karanAra mane dhikkAra thAo. pitAnA arthanA braza vaDe -A mUrkhatA thaI. svAmInA caraNakamaLane jovAmAM aMtarAya karanArI A rAtri vairiNuM thaI, tene dhikkAra thAo. mane paNa samaye AvA prakAranI buddhi thaI tene paNa dhikkAra thAo. jenAthI svAmIne huM jato nathI, te prabhAta paNa aprabhAta che, te sUrya paNa asUrya che, te netro paNa anetra che. A udyAnamAM tribhuvanezvara pratimA vaDe rahyA, ane A bAhubali nirlajaja e prAsAdamAM suve che. have ciMtAnI paraMparAthI vyAkula bAhubaline joIne maMtrI zaMkarUpI zalyane uddhAra karavAmAM samartha evI Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 zrI RSabhanAtha caritra 6 vANI vaDe kahe che ke- ahI AvelA svAmIne na joyA' e pramANe tame zA mATe zAka kara che ? kAraNake tamArA hRdayamAM te prabhu haMmezAM vaselA ja che, tema ja ahIM vajra-akuza-cakra-kamala-vaja ane matsya AdinA cihnavALA svAmInA caraNanI sthApanA jovA vaDe bhAvathI svAmI jovAyA ja che. A pramANe maMtrinAM vacana sAMbhaLIne aMtaHpuranA parivAra sahita sunaMdAputra, svAmInA te caraNanA pratikhi'ane bhakti vaDe vaMdana kare che, A caraNAnuM koI ulla'ghana na karA' ema vicArIne buddhi vaDe tyAM bAhuli ratnamaya dharmAMcaka banAve che. te ATha ceAjana vistAravALu ane eka ceojana UMcuM, hajAra ArAvALA sUryanuM bIjuM bimba hAya evu zobhe che. bAhubala vaDe karAyeluM te dharmacakra atizayazALI trijagatpatinA prabhAvathI devAne paNa duSkara evu' leAka vaDe jovAyuM. te bAhubali rAjA, te dhacakrane cAre bAjuthI lAvelAM puSpA vaDe tevI rIte pUje che ke jethI nagaranA vaDe puSpAnA parvata hAya tema dekhAya che, tyAM zreSTha saMgIta nATaka vagerethI mATe abhyAhnikA mahetsava nadIzvaramAM indranI jema te kare che. tyAM ArakSaka ane pUjana karanArAone Adeza karIne te bAhubali rAjA dharmAMcakane namaskAra karIne peAtAnI nagarImAM jAya che. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra kaSa svAmIne kvala jJAnanI utpatti bhagavaMta paNa pavananI jema apratibaddha, khalanA. rahita vividha prakAranAM tapamAM rakta, vividha abhigrahamAM ughata, maunavratadhArI, yavana-aba-Ila Adi sveccha dezamAM anArya prANIonuM darzana vaDe paNa kamANa karatA, upasargo vaDe nahi sparza karAtA, parivahAne sahana karatA, eka hajAra varSa divasanI lIlA vaDe pRthvImAM vicare che. vihAranA kama vaDe te RSabhadhvaja bhagavata adhyA mahAnagarInA purimatAla nAmanA uttama zAkhAnagaramAM Ave che. tenI uttara dizAmAM bIjuM naMdanavana hoya evA zakaTamukha nAmanA udyAnamAM te prabhu praveza kare che. tyAM nyadha vRkSanI nIce karyo che aThThama tapa jeNe evA, pratimAmAM rahelA te prabhu apramatta nAmanA guNa sthAnamAM praveza kare che. te pachI apUrvakaraNamAM caDhelA prathama pRthakRtvavitarka savicAra nAme zukaladhyAnane pAme che, te pachI anivRtti guNasthAnamAM Adara kaSAyane kSaya pamADatAM tyAMthI sUmasaMparAya guNasthAnamAM sUkSma lebhane kSaya karatAM kSaNavAramAM jagadguru kSINakaSAyapaNAne pAme che, kSINamoha guNasthAnanA carama samaye bIjA ekatvaritaka avicAra nAme zukala yAnane kSaNavAramAM pAme che, te dayAnanA prabhAve pAMca jJAnAvaraNa, cAra dazanAvaraNa ane pAMca aMtarAya e pramANe bAkI rahelAM ghAnikane vinAza kare che, have vatathI eka hajAra varSa game te Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 zrI RSabhanAtha caritra phAgaNa vAdi ekAdazIne viSe uttarASADhA nakSatra sAthe caMdrane vega pAmya chate prabhAta kAle samasta traNa bhuvanane hAthamAM rahelAnI jema prakAza karanAruM, traNeya kALanA viSayavALuM kelavajJAna prabhune utpanna thAya che, e samaye- disA pasaNNamAvaNNA, vAyavA suhadAiNo / nAragANAmavi tayA, khaNaM saMjAyae suhaM // dizAo prasanna thaI vAyu paNa sukhadAyaka hatA, ane te samaye kSaNavAra nArakone paNa sukha thAya che." have svAmInA kevaLajJAnano mahotsava karavA mATe teone preraNuM karavA mATe hoya tema badhA iMdronA Asana kaMpAyamAna thayA. te pachI pita-potAnA vimAnavAsI devone belAvavA mATe dUtIonI jema iMdrakamAM ekadama madhura zabdavALI mahAghaMTA vAge che. svAmInA caraNakamaLa pAse javAnI IcchAvALA iMdranI AgaLa airAvaNa deva ciMtavanamAtrathI upasthita thAya che, te pachI te svAmInA mukhacaMdrane jovA mATe jaMgamapaNAne pAmele meruparvata hoya tema lAkha ejana pramANa deha vaDe bhata, hima sarakhI zveta aMgaprabhA vaDe cAre taraphathI caMdanathI carcita hoya tema dizAne vilepana karate, atisugaMdhI evA gaMDasthalamAMthI jharatA madajaLavaDe svarganA AMgaNAnI bhUmine kasturIne gucachathI cihnita karate, paMkhAnI jema capala karNatAla vaDe kapolatala upara AvI paDatA gaMdhavaDe aMdha thayela bhramaranI paMktine Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra nivAraNa karatA, kuMbhasthaLanA teja vaDe parAbhava karyo che prAtaHkALanA sUryamaMDaLane jeNe e, anukrame puSTa ane geLa evI sUMDha vaDe anukaraNa karyuM che zeSanAganuM jeNe evo, madha sarakhA netra ane dAMtavALe, tAmrapatra sarakhA tAluvALe, bhaMbhA sarakhA geLa mukha ane DekavALo, vizALa che zarIrane aMtarAla bhAga jene e, caDhAvelA dhanuSya sarakhA pRSThavaMzavALa, caMdramaMDala sarakhA nakha maMDaLathI zelate, sugaMdhI dIrdha zvAsavALo. calAyamAna dIrgha che sUMDhane agrabhAga jene eve, dIrgha che oSThapallava, mehana ane pucha jene e, caMdra-sUrya vaDe merunI jema baMne paDakhe ghaMTAo vaDe aMti, ane kalpavRkSanA puSpathI veSTita kakSAnADIne dhAraNa karatA te airAvaNa hAthI che. tenA suvarNapaTTathI aMkita bhAlavALA ATha mukha ATha dizAnI laphamInI vilAsabhUmi jevA zebhe che. dareka mukhamAM tIrtho vistAravALA ane UMcA daDha dAMto mahAgirinA dAMtanI jema zebhe che, dareka dAMtamAM dareka varSadhara parvatanI upara draha hoya tema svAdiSTa nirmaLa jaLavALI vAvaDIo che. dareka puSkariNImAM ATha kamaLo jaladevIoe jaLanI bahAra karelA mukhanI jema zebhe che. dareka kamaLamAM ATha ATha moTA pAMdaDAM kIDA karatI devAMganAonA vizrAma mATe aMtaradvIpanI jema zobhe che, dareka pAMdaDe judA judA cAra prakAranA abhinaya sahita ATha ATha nATaka zebhe che, dareka nATakamAM atyaMta Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrI kaSabhAnA caritra svAdiSTa rasataraMganI saMpattithI yukta jharaNAM jevA batrIsa pAtro che. te pachI AvA te gajarAja upara kuMbhasthaLanA agrabhAgathI DhaMkAI gaI che nAbhi jenI e zake parivAra sahita agra AsanamAM bese che. parivAra sahita Indra jenA upara beThele che e te hAthI sakala saudharma kapanI. jema tyAMthI cAle che. te pAlaka vimAnanI jema anukrame pitAnA dehane saMkSepa karatA RSabha svAmIthI pavitra thayelA te udyAnamAM kSaNavAramAM pahoMce che. bIjA paNa ayyata Adi Indro deva samudAya sAthe "huM pahelAM, huM pahelAM ema karatAM zIdhra tyAM Ave che. samavasaraNa A tarapha samavasaraNanI eka yojana pramANa bhUmine abhimAna rahita vAyukumAra deve jAte pramAje che. meghakumAra deva gaMdhayukta pANInI vRSTivaDe pRthvIne sIMce che. te vakhate AvanArA prabhunuM sugaMdhI bASpa vaDe dhUparUpI artha ApavA mATe taiyAra thaI hoya evI bhUmi zobhe che. vyaMtara de nIkaLyAM che kiraNa jemAMthI evA suvarNa-- mANikya ane ratnamaya pASANa vaDe bhaktithI pitAne bAMdhatA hoya tema te pRthvItalane bAMdhe che. tyAM te deve pRthvItaLamAMthI ugyA hoya evA, nIcA mukhavALA che. DIMTa jenAM evA pAMca varSanA sugaMdhI puSpo pAthare che temaja dizAonA kaMThAbharaNarUpa thayelI kaMThI hoya evA Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kaSabhanAtha caritra 219 cAra dizAmAM ratna-mANikya ane hiraNya vaDe teNe vika che. tyAM rahelI ratnamaya putaLIo, eka bIjAnA dehamAM saMkrAnta thayela che pratibiMba jenA evI sakhIo vaDe AliMgana karAyelI hoya evI zobhe che. temAM sinagdha indranIlamaNithI ghaDelA magaro te, nAsI jatA kAmadeve tyAga karelA pitAnA cihnanA bramane ApatA hoya tema zebhe che. tyAM zveta chatro bhagavaMtane kevaLajJAna thavAthI utpanna thayela harSa vaDe dizAonA hAsyanI jema zobhe che. tyAM dhvaje atipramodathI pitAnI meLe nAcavA icchatI bhUmidevInI UMcI karelI bhujAonI jema zobhe che. te teraNonI nIce balipaTTane viSe hoya evA svastika vagere. ATha maMgaLanAM cihno zebhe che. te samavasaraNamAM vaimAnika deve ratnagirimAMthI lAvela, mekhalAnI jevA, uparanA prathama ratnamaya gaDhane banAve che, ane tenI upara judA judA prakAranA maNimaya kAMgarA, kiraNe vaDe AkAzane citravarNamaya vastrane karatA hoya tema zebhe che. jyotiSkadeve tyAM madhyabhAgamAM piMDarUpe thayelA dehane tejanI jema suvarNa vaDe bIjA gaDhane kare che, ane tenI upara sura-asuranI vaccenA mukha jevA mATe rananA darpaNa hoya evA ratna vaDe kAMgarA banAve che. bAhyabhAgamAM bhavanapati devoe bhakti vaDe rUpAne : Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 zrI RSabhanAtha caritra trIje gaDha, gaLAkAre thayelA zaitAdya parvatanI je banAvyo. tenI upara suvarNamaya vizALa kAMgarAo, devonI vAvaDIomAM suvarNamaya kamaLanI jema zebhe che. traNa gaDhamaya te samavasaraNanI bhUmi bhavanapatitiSI-ane zaimAnikadevanI lahamInA eka eka kuMDaLa sarakhI zebhe che. tyAM patAkAonA samUhathI zobhatA mANikyanA taraNe, kiraNanA samUha vaDe bIjA patAkAone banAvatA hoya evA zebhe che. dareka gaDhamAM cAra-cAra daravAjA jANe cAra prakArane dharmanA kIDA-vAtAyana hoya evA zebhe che. dareka daravAje vyaMtaradevee IndranIlamaNinA staMbha sarakhI dhUmralatAne vistAratI dhUpaghaTIo mUkI. tema ja temaNe dareka daravAje cAra daravAjAne dhAraNa karatA samavasaraNanA gaDhanI jema cAra daravAjAvALI suvarNakamaLavALI vAvo vikuvI. bIjA gaDhanI madhyamAM IzAna khUNAmAM svAmInA visAmA mATe te deva devachaMde race che. tyAM prathama gaDhanA pUrva dvArane viSe baMne paDakhe be suvarNa samAna vaNavALA vaimAnika deve dvArapALa tarIke UbhA rahe che. tenA ja dakSiNa dvArane viSe baMne paDakhe be vetavarNavALA vyaMtara deva eka-bIjAnA pratibiMba hiya evA dvArapALa tarIke UbhA rahe che. tenA ja pazcima dvArane viSe bane paDakhe be raktavarNavALA tiSka deve saMdhyAne viSe sUrya-caMdra hoya tema dvArapALa tarIke UbhA Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 1 rahe che. tenA ja uttara dvAranA ane paDakhe ke kRSNa va vALA bhavanapati devA meghanI jema dvArapALa tarIke UbhA rahe che. bIjA gaDhamAM pUrvanA krama vaDe cAreya daravAje abhaya -pAza-aMkuza ane magara che hAthamAM jene evA anukrame caMdrakAMta-zANumaNi-suvaNu ane nIlamaNi sarakhI kAMtivALI jayA vijayA ajitA ane aparAjitA devIo UbhI rahe che. chellA gaDhamAM dareka dvAre tuMbarU, khAMgadhara, naraziramAlAdhara ane jaTAmukuTama`Dita e pramANe cAra deve pratihAra tarIke UbhA rahe che. samavasaraNanA madhyabhAgamAM vya'taradevA traNa ratnanA udayane batAvatuM hAya, evA traNa keAza uMcA caityavRkSane viSuve che ane tenI nIce vividha ratnA vaDe pITha race che, te pIThanI upara apratima maNimaya cha daka (vedInA AkAranuM Asana vizeSa) race che, tenA madhyabhAgamAM pAdapIThikA sahita sa` lakSmInA sAra jevuM ratna si'hAsana race che. te si`hAsananI upara svAmInA traNa jagatanA prabhutvane sUcavanAruM cihna hoya evA nima La traNa chatra tee viSuve che. te siMhAsananA ane paDakhe be yakSA hRdayamAM na samAvAthI bahAra nIkaLatA svAmInI bhaktine samUha jANe heAya evA be cAmarAne dhAraNa kare che. te pachI samavasaraNanA dvArane viSe atiaddabhuta Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 zrI RSabhanAtha caritra prabhAthI prakAzatA, suvarNakamaLa upara rahelA dharmacakane vipharve che. tyAM bIjuM paNa je te sarva vyaMtaradeve kare che. kAraNa ke sAdhAraNa samavasaraNamAM te deve adhikArI che. have prabhAtakAle cAre prakAranA koDa deve vaDe parivarelA bhagavAna samavasaraNamAM javA mATe cAle che. tyAre deva hajAra pAMdaDAvALA suvarNamaya navakamaLa race che, ane racIne svAmInI AgaLa sthApe che, prabhu teomAMnA babbe suvarNakamaLa upara padanyAsa kare che. deve bAkIne kamaLone jaladI jaladI AgaLa saMcAra kare che, e pramANe cAlatA svAmI pUrva dvArethI samavasaraNamAM praveza kare che, te pachI jagatanA nAtha caityavRkSane pradakSiNA kare che. "namo tirasa " ( tIrthane namaskAra thAo) e pramANe kahIne jagatanA meharUpa aMdhakArane nAza karavA mATe, sUrya jema pUrvAcalamAM caDhe tema pUrva dizA tarapha mukhavALA prabhu siMhAsana upara caDhe che. te vakhate bIjI traNa dizAmAM vyaMtara deva ratna siMhAsana upara rahelA traNa bhagavaMtanA pratibiMba kare che. te deve prabhunA aMguThAnuM sarakhuM rUpa paNa karavA mATe samartha nathI, paraMtu te pratibiMbo svAmInA prabhAvathI prabhunArUpa sarakhA thAya che. te vakhate prabhunA mastakanA pAchalA bhAgamAM prakAzamaya bhAmaMDala prakaTa thAya che. jenI AgaLa sUryanuM maMDala khota (khajuA) jevuM lAge. AkAzamAM prati zabda (paDaghA) vaDe cAreya dizAone atyaMta vAcALa karate meghanI je gaMbhIra duMdubhi avAja kare che. dharmamAM A bhagavAna Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha tri 24 eka ja svAmI che" e prANe jANe hAtha uMcA karI kahetA haiAya evA ratnamaya dhvaja prabhunI mAgaLa virAje che. - have vaimAnika devIe samavasaraNamAM pUrva dvArethI praveza karIne traNa pradakSiNA karIne tInAthane ane tIne namaskAra karIne prathama gaDhamAM sAdhu ane sAdhvIonA sthAnane mUkIne te pachI agnikANamAM ubhI rahe che, bhavanapati caiAtiSka ane vyaMtaranI devIe dakSiNadvArethI praveza karIne te ja vidhithI anukrame naiRta keANamAM ubhI rahe che. bhavanapati-ceAtika ane vyaMtaradevA pazcimadvArethI praveza karIne pUrvanI vidhithI vAyavya dizAmAM rahe che. vaimAnika devA, puruSo ane strIe uttara dizAnA dvArethI praveza karIne te ja vidhivaDe IMzAnakANamAM rahe che. te samavasaraNamAM pahelA Avela alpa RddhivALA pachI AvanAra makine name che, ane te maharSi ka paNa pUrve AvelA alpa RddhivALAne sAdhika paNAthI namaskAra karatA jAya che. te samavasaraNamAM kAI ne niyaMtraNa ( = 'dhana ) hAtu nathI. vikathA hAtI nathI, virodhIne paNa paraspara mAtsaryAM (IrSyA) hAtu nathI. ane bhaya hAtA nathI. bIjA gaDhanI adara tipaDyA rahe che. trIjA gananI aMdara vAhane hAya che. trIjA saDhanA mahArA bhAgamAM Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 zrI RSabhanAtha caritra tiryaca-manuSya ane deve keTalAka praveza karatA ane keTalAka nIkaLatA hoya che. IMke karelI RSabhajinanI stuti aha sohammakappidA, namaMsittA kyNjlii| romacio jagannAha, ia thouM payaTTai // have saudharmakalpane iMdra, namaskAra karI be hAtha joDI romAMcita thayela te, jagannAthanI A pramANe stuti kare che - he svAmI! buddhihIna evo huM kyAM? ane guNanA parvata evA tame kyAM? to paNa tamArI bhakti vaDe vAcAla karAyelo huM tamArI stuti karIza. anaMta darzana-jJAna-vIya ane AnaMdarU5 rane. vaDe ratnAkara jevA he jagatpati! A lokamAM tame eka ja virAje che. he deva! A bharatakSetramAM lAMbAkALathI sarvathA naSTa thayela dharmanI utpatti mATe vRkSanA advitIya bIja jevA tame ja che. tyAM devalekamAM rahelA anuttara devonA saMdehane tame ahiM rahyA chatAM chede che-dUra kare cho. tamArA prabhAvanI kaI maryAdA nathI. mahAkaddhi ane kAMtithI prakAzatA sarva devone devakanI bhUmimAM je nivAsa che, te tamArI bhaktinA aMzanuM ja phaLa che. he deva! tamArI bhaktithI vihIna jInA moTA Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 225 evAM paNa tape mUrkhAonA graMthanA adhyayananI jema phakta duHkhane mATe ja thAya che. je tamArI stuti kare che ane je tamane dhikkAre che, te baMne upara tame samAna ja che, paraMtu teonuM je bhinna zubha ane azubha phaLa che, te ja amane Azcarya pamADe che. svarganI lakSmIthI paNa mane AnaMda nathI, tethI he. nAtha! tamArI pAse A prArthanA karuM chuM ke "he bhagavaMta! tamArA upara mArI akSaya ghaNI bhakti ho." A pramANe stuti karIne, namaskAra karIne, be hAtha joDI IMdra strI-puruSa-rAjA ane devonI AgaLa bese che. marudevAne vilApa A tarapha vinItA nagarImAM vinIta evA bharatezvara rAjA prabhAtakAle marudevA mAtAne namaskAra karavA mATe Ave che. putranA virahathI utpanna thayela niraMtara AMsunA pAchuM vaDe utpanna thayelA nIlikA (= chArI-AMkhane. eka jAtane rega) vaDe vilupta thayAM che netrakamaLa jenAM evA pitAmahIne "he devI! A tamAre jyeSTha patra tamArA caraNakamaLane jAte namaskAra kare che" e pramANe jaNAvate bharata name che. R. 15 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 zrI RSabhanAtha caritra marudevA svAminI paNa bharatane AzISa Ape che. te pachI hRdayamAM nahi samAtA zekanI jema A pramANe vANuM bole che -"he patra! bharata! te vakhate mAro putra vRSabha mane, tane, pRthvIne, prajAne ane lakSmIne tRNanI jema tyajIne ekAkI gaye. aho ! duHkha pUrvaka maraNavALI marudevA maratI nathI. mArA putranA mastaka upara caMdrAtAnI chAyAvALuM chatra kayAM ? ane sarvAge saMtApa karanAra sUryane Apata kyAM ? kIDApUrvakanI gativALA hAthI vagere vAhane vaDe te gamana kyAM ? hamaNAM vatsanuM musApharane ucita pAdacArIpaNuM kyAM ? mArA putrane vArAMganAoe vIjelA suMdara cAmaranuM vIMjavuM kyAM ? ane hamaNAM DAMsa-macchara Adi vaDe upadrava kyAM! mArA putranuM te devee lAvelA divya AhAranuM bhajana kyAM? ane hamaNAM tenuM bhikSAbhejana paNa kyAM ? mArA mahAaddhivALA putranuM ratna-siMhAsananA madhya bhAgamAM te Asana kyAM ? hamaNAM geMDAnI jema enuM AsanarahitapaNuM kyAM ? ArakSaka ane AtmarakSakathI rakSita naga2mAM putranI sthiti kyAM ane hamaNAM siMha Adi zikArI pazuonA samUhathI bhayaMkara vanamAM nivAsa kyAM ? mArA putranuM karNAmRtarasAyaNa sarakhuM te divyAMganAonuM saMgIta kyAM? ane karNamAM sUci sarakhA unmatta ziyALanA phiskAra zabda kayAM ? aho kahU~ aho kaTuM, ja me putto tavaccae / pAmmakhaDuvva mauo, sahae jaluvaddavaM // Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 27 aho kaSTa che, kaSTa che ke mAro putra varSAkALamAM kamaLa khaMDanI jevo kamaLa, jaLanA upadravane sahana kare che. sIyAle hima-saMpAya-kilesa-vivasa dasa / zaraNe mAthA , rUva gArU niraMtara che ziyALAmAM hima paDavAthI kalezane AdhIna evI dazAne, araNyamAM mAlatInA taMbanI jema niraMtara pAme che. uNhakAle Naya DehiM, kiraNehiM ca bhANuNo / saMtAva cANuhavai, thaMberamA ivAhiga // unALAmAM sUryanAM pracaMDa kiraNe vaDe hAthInI jema adhika saMtApane anubhave che. tA evaM savvakAlesu vaNevAsI niraaso| tucchajaNovva egAgI, vaccho me dukkhabhAyaNa // tethI A pramANe sarva kAlamAM vanamAM rahenAra Azraya vagaranA tuccha mANasanI mAphaka ekale mAre putra duHkhanuM bhAjana che. A pramANe te te duHkhathI Akula evA putrane netranI AgaLa jANe jetI hoya evI, tArI AgaLa paNa A pramANe bolatI, huM tane paNa duHkhI karuM chuM.' A pramANe bolatI duHkhathI vyAkuLa marudevI devIne be hAtha joDIne bharata amRta sarakhI vANI vaDe kahe che. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 zrI RSabhanAtha caritra he devI! sthiratAnA parvata sarakhA, vaja sarakhA parAkramavALA, mahAsattvaziromaNi evA pitAnI mAtA thaIne A pramANe kema kheda karo cho ? pitA ekadama saMsArasamudrane taravA mATe taiyAra thayelA, kaThe bAMdhela zilA sarakhA ApaNe A sthAnamAM prabhue tyAga karyo. vanamAM vicaratA prabhunA prabhAvathI zikArI pazuo paNa paththarathI ghaDelAnI jema upadrava karavA mATe samartha nathI. sudhA-pipAsA Adi je dussaha pariSahe che, te paNa karmarUpI zatruno nAza karavAmAM kharekhara pitAne sahAya karanArA ja che. mArA vacanamAM tamane vizvAsa nathI te pitAnA jaldI thanArA kevalajJAnanA mahotsavanI vAtathI tamane vizvAsa thaze." bharatarAjAnI AgaLa svAmInA kevalajJAnanI utpatti ane cakaratnanI utpattinuM ekI sAthe nivedana A vakhate dvArapAla vaDe jaNAvAyelA yamaka ane zamaka nAmanA be puruSe rAjAnI AgaLa AvyA. temAMne. yamaka praNAma karIne bharatarAjAne nivedana kare che ke "he deva ! purimatAlanagaramAM zakaTamukha udyAnamAM pUjya zrI yugAdinAtha prabhune kevalajJAna utpanna thayuM che. A kalyANavArtA vaDe Aje puNyadaya vaDe tame vRddhi pAme." zamaka paNa namaskAra karIne ucca svare jaNAve che. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra rAke ke, "he deva ! hamaNAM AyudhazALAmAM cakaratna utpanna thayuM che." A pramANe sAMbhaLIne rAjA "A tarapha utpanna thayuM che kevalajJAna jene evA pitA che, ane A tarapha cakaratna utpanna thayuM che, prathama huM konI pUjA karuM ?" e pramANe kSaNavAra vicAre che. te pachI "sarva jIvane abhaya ApanAra pitA kyAM ? ane jIvono ghAta karanAra cakra kyAM ? " e pramANe vicArIne svAmInI pUjA mATe te pitAnA mANasone Adeza kare che. marUdevA sAthe bhAratanuM svAmInA vaMdana mATe Agamana have bharata teone yathecita puSkaLa InAma ApIne teone visarjana karIne marudevIne kahe che ke - "he devI ! tame haMmezAM karuNa akSare A kahetAM hatAM ke - je mAre putra ekale bhikSAnA AhAravALo duHkhabhAjana che" have traNeya lekanA svAmIpaNAne bhegavanArA te pitAnA putranI samRddhi juo." e pramANe kahIne te marudevIne uttama hAthI upara besADe che. te pachI mUrtimaMta lakSmIvALA suvarNa-vA ane mANikyanAM bhUSaNothI vibhUSita evA azva-hAthI, pAyadaLa ane ratho sAthe te cAle che. bhUSaNanI kAMtinA samUhathI karyuM che jaMgama toraNa jeNe evAM sainya sAthe cAlate bharata rAjA dUrathI ratnamaya davajane AgaLa jue che. have bharata marudevAne kahe che ke he devI ! deve vaDe Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 zrI RSabhanAtha caritra racAyelA A samavasaraNane AgaLa jue. pitAnA caraNakamaLanI sevArUpa mahotsavanA kAraNe AvelA devene A jaya jaya zabdano ghoMghATa saMbhaLAya che. he mAtA ! prabhunA zaitAlikanI jema gaMbhIra ane madhura dhvanine karatI A divya duMdubhi hRdayamAM AnaMda utpanna kare che. svAmInA caraNakamaLane vAMcavA mATe AvelA devanAM vimAnamAMthI utpana thayela A ghugharIone avAja karNacara thAya che. prabhunA darzanathI harSa pAmelA devasamudAyane meghanI garjanA jevo siMhanAda AkAzamAM saMbhaLAya che. gaMdhanA grAma-rAgathI pavitra thayelI A gIti svAmInI dezanAnI. dAsInI jema amArA harSane Aje puSTa kare che. marudevIne mekSa te pachI A pramANe sAMbhaLatA marudevIne harSanA AMsunA jaLapravAha vaDe netronA paMkanA jevI nIlikA (chArI) ogaLI gaI (= dUra thaI te putranI atizayathI yukta evI tIrthaMkarapaNAnI lakSmIne jue che. joIne tenA darzanathI utpanna thaye che AnaMda jene evA te tanmayapaNAne pAmyA, te ja kSaNe apUrvakaraNanA kama vaDe kSapakazreNI upara caDhIne karmono ekI sAthe kSaya karI kevaLajJAna pAme che. hAthIne skaMdha upara caDhelA marudevA svAminI aMtakRtakevalIpaNe ziva-acala-aja-anaMtaakSaya-avyAbAdha siddhigati nAmanA sthAnane pAme che, A avasarpiNamAM A marudevA prathama siddha thayA, tethI Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 zrI RSabhanAtha caritra deve temanA dehane satkAra karIne kSIrasamudramAM nAMkhe che. tyArathI mAMDIne lokamAM mRtakanuM pUjana pravatyuM. "meTA je kare che, te AcaraNA mATe samartha thAya che." te pachI temanI mokSaprAptine jANIne bharatarAjA vAdaLanI chAyAvALA sUryanA tApa vaDe zaraskALanI jema harSa ane zeka vaDe ekI sAthe vyApta thAya che. te pachI, te parivAra sahita page cAlato, rAjacihnone tyAga karI, uttara dvArethI samavasaraNamAM praveza kare che, te vakhate bharatarAjAe cAra devanikAyathI parivarelA, netrarUpI cakorane AnaMda pamADavAmAM caMdra jevA svAmIne joyA. traNa vAra pradakSiNA karIne bhagavaMtane praNAma karIne mastake be hAtha joDI bharatacakI A pramANe stuti kare che. bharatarAjAe karelI jinastuti jayAhilajagannAha ! jaya vissA'bhayappaya ! / jaya paDhamatitthesa ! jaya sasAratAraNa ! // he samasta jagatanA nAtha ! tame jaya pAme, he vizvane abhaya ApanAra ! tame jaya pAme, he prathama tIrthapati ! tame jaya pAmo, he saMsArane tAranArA ! tame jya pAmo. Aje avasarpiNIne lekarUpI pavAkarane vikasita karavAmAM sUrya samAna ! he prabhu ! tamane jovAthI mAre meha nAza pAmavAthI Aje mAre prabhAta thayuM. he karUNAnA Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 zrI RSabhanAtha caritra kSIrasamudra ! he nAtha ! je tamArA zAsanarUpI mahArathamAM caDhe che, teone lokAgrapada-mela dUra nathI. he deva! jyAM niSkAraNa jagabaMdhu evA tame pratyakSa dekhAo che, tethI lokAgrasthAna (mokSa) karatAM paNa ame saMsArane pradhAna mAnIe chIe. he nAtha ! bhavya prANIonA cittarUpI jaLane nirmaLa karavAmAM takacUrNa sarakhI tamArI vANI jaya pAmo, he svAmI ! ApanA darzanathI mahAAnaMdarasane jharatA netravALA leka vaDe saMsAramAM paNa mokSasukhano AsvAda anubhavAya che. he prabhu! rAga-dveSa-kaSAya vagere zatruo vaDe ruMdhAceluM A jagatu abhayadAnarUpI dAnathI zobhatA tamArA vaDe karmabaMdhanathI choDAvAya che, he nAtha ! vividha prakAranA avaskaMda (= chApo mAre), saMgrAmathI haNuM che gAmanI bhUmi jeNe evA A rAjAe mitrapaNuM pAmIne A tamArI parSadAmAM UbhA che. tamArI parSadAmAM Avela A hAthI suMDha vaDe siMhanA hAthane kheMcIne gaMDasthaLane vAraMvAra khaNe che. A tarapha A mahiSa (pADe) mahiSanI jema vAraMvAra snehathI jIbha vaDe haSArava karatA azvane pramAje che. A bAju A haraNa, kIDAthI capaLa pUMchaDAvALa, UMcA kAnavALo, unnata mukhavALe nAka vaDe vAghanA mukhane suMghe che. A yuvAna bilADo ane paDakhe AgaLa pAchaLa gamana karatA mUSaka (uMdara)ne pitAnA bALakanI Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 23 jema AzleSa kare che. A niya sapa` dehane gALa (kuMDALAvALA) karIne nakuLanI pAse mitranI jema ese che. he deva ! bIjA paNa je kaI jAti-nairavALA jIvA che, te aurarahita thaIne ahI rahelA che. A Apane kharekhara asama prabhAva che. A pramANe paramAtmAnI stuti karIne khasIne anukrame bharatarAjA surapati-iMdranI pAchaLa bese che. A ceAjanamAtra kSetramAM kroDAkoDa prANIo tInAthanA prabhAvathI khAdhArahitapaNe samAI jAya che. RSabhadeva prabhu sabhASAne panArI ceAjana gAminI vANIvaDe pAMtrIza atizayathI yukta dezanA Ape che. zrI RSabhajinanI dezanA ane saMsAranuM svarUpa hiyahi--nA--maLyu--nAjA--saya--samADA | palittAgArakappo'yaM sasAro savvadehiNo // sarva prANIone Adhi-vyAdhi-jarA-ane mRtyurUpI seMkaDA vAlAethI yukta evA A sauMsAra saLagelA ghara jevA che. tethI vidvAne e ahIM jarA paNa pramAda karavA ceAgya nathI. rAtrimAM eLagI zakAya evI marubhUmimAM bALaka paNa kANu pramAda kare? Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 zrI RSabhanAtha caritra ahIM aneka nirUpI bhayaMkara AvartethI vyApta evA saMsArasamudramAM bhramaNa karatAM manuSyone mahAratnanI jema uttama manuSyajanma atyaMta durlabha che. dehada vaDe. vRkSanI jema prANIone manuSyapaNuM paNa paralokanI sAdhanA vaDe ja nizca saphaLa thAya che. vAvAya-mera-madA, pariNAmeDAWIT.. saDhavAyA ivAcata visayA vIsa-paMcagA // zarUAtamAM mAtra madhurA, pariNAme atibhayaMkara luccA mANasanI vANInI jema atyaMta jagatane ThaganArA viSaye che. saMsAranI aMdara vartanArA sarva padArthonA saMga. UMce caDhavuM te jema paDavAnA aMtavALuM che tema, vizeganA aMtavALA che. A saMsAramAM prANIonuM AyuSya ane yauvana ekabIjAnI spardhA vaDe jaldI gamana karanArA che, A saMsAranI cAre ya gatiomAM mAravADamAM javAnI jema kyAreya sukhano leza paNa nathI, te A pramANe kSetranA deSathI, paramAdhAmI devA vaDe ane paraspara saMleza pAmanArA nArakInA jIvane kyAMthI sukha hoya? zIta-vAta-Atapa-ane jaLa vaDe, vadha-baMdhana ane kSudhA Adi vaDe vividha prakAre pIDA pAmanArA tiyAne paNa zuM sukha che? garbhavAsa-janma-vyAdhi-jarA-dAridra ane mRtyuthI utpanna thayela duHkhothI vyApta manuSyane. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 1. 235 kyAMthI sukha heya? paraspara matsara (= IrSA), amarSa (= asahiSatA), kalaha ane cyavanathI utpanna thatAM duHkha vaDe devane paNa kyAreya sukhane leza nathI. te paNa pitAnI sanmukha AvatA pANInI jema ajJAnathI prANuo vAraMvAra saMsAra sanmukha cAle che. tethI he sacetana bhavya ! pitAne A janma vaDe dUdha vaDe sarpanI jema na paze. te he vivekavaMta leke ! saMsAranA nivAsathI utpanna thatA aneka prakAranA duHkhane vicAra karIne sarva prayatnathI mokSa mATe prayatna karo. narakanA duHkha sarakhuM garbhAvAsathI utpanna thayela duHkha jema saMsAramAM che, tema jIvone mokSamAM tevA prakAranuM duHkha nathI. ghaDImAMthI kheMcAtA nArakanI pIDA sarakhI prasavathI utpanna thatI vedanA paNa kayAreya mekSamAM nathI. aMdara ane bahAra nAMkhelA zalya sarakhI pIDAnA kAraNabhUta Adhio ane vyAdhio paNa tyAM nathI. yamarAjAnI agradUtI, sarva tejane haraNa karanArI parAdhInatAne utpanna karanArI jarA paNa tyAM sarvathA nathI. nAraka, tiryaMca, manuSya ane devenI jema bhava-bhramaNanA kAraNabhUta maraNa paNa tyAM thatuM nathI. paraMtu tyAM mahAAnaMdarUpa sukha che, advitIya avyaya rUpa che, zAzvata kevalajJAna rUpI prakAza vaDe sUryasamAna. jJAna che. nirmaLa jJAna-darzana ane cAritrarUpI traNa ratnanuM niraMtara pAlana karIne bhavyajI te mokSane. pAme che. tyAM jIva-ajIva Adi nava tane saMkSepathI. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 zrI RSabhanAtha tri ane vistArathI yathAsthita je avamedha te samyajJAna kahevAya che. avAMtarabhedathI mati, zruta, avidha, manaHpava ane kevaLajJAna vaDe te jJAna pAMca prakAre kahyu che. avagraha Adi bhedo vaDe ane bahu Adi khIjA bhedo vaDe bhinna, iMdriya ane aniMdriya ( = mana )nA viSayavALuM matijJAna kahyuM che. 1 pUrva zruta, agApAMga, ane prakIka vaDe ghaNA prakAre vistAravALuM, syAt zabdathI lAMchita zrutajJAna aneka prakAre jANavu. 2 deva ane nArIne bhavapratyayika ane mAkInA manuSyatiya cAne kSaceApazamanA lakSaNavALuM cha prakAre avadhijJAna hAya. 3 Rjumati ane vipulamatinA bhedathI manaHpavajJAna e prakAre che. temAM vizuddhi ane apratipAtipaNA vaDe vipulamati manaHpavajJAnanA vizeSa jANavA. 4 samasta dravya ane paryAyanA viSayavALuM vizvane jonAru, ana'ta, eka iMdriyAtIta kevalajJAna kahevAya che. pa AgamamAM kahela tattvone viSe ruci te samyagdarzana jANavuM. te nisargathI athavA gurunA adhigamathI utpanna thAya che. Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 29 samyagdarzanano lAbha Agamakahie tatte, raI ta sammadasaNaNeya / taM ca nisaggAhigamA, gurUNo bhaviyANa jAei // AgamamAM kahela tattvane viSe ruci te samyagdarzana jANavuM ane te nisargathI athavA gurunA adhigamathI utpanna thAya che. te A pramANe-anAdi anaMta evA saMsArarUpI AvartamAM vartanArA jIvanane viSe jJAnAvaraNIya-darzanavaraNI-vedanIya ane aMtarAya nAmanA karmanI utkRSTa sthiti trIza koDAkoDI sAgaropama che. nAma ane netra karmanI vIza koDAkaDI ane mehanIya karmanI sittara keDA kaDI utkRSTa sthiti che. te pachI parvatanI nadInA paththaranA gholanA nyAya (nadIgeLaoNlanyAya)thI phalane bhegavavAthI kSaya pAmatAM sAta karmonI anukrame ogaNatrIza, ogaNIza ane ogaNasirora kaDAkoDI sAgaropama sthitine ucheda karIne, palyopamanA asaMkhyAtame bhAge nyUna eka keDAkeDI sAgaropama bAkI rahe chate prANIo yathApravRtti karaNa vaDe graMthideza sudhI Ave che. durdeva-durucheda evo, kASTha AdinI je atyaMta daDha evo rAga-dveSane pariNAma te graMthi kahevAya che. kahyuM che kemohe koDAkoDI, sattari vIsaM ca nAmagoyANaM / tIsAyarANi cauNhaM, tittIsayarAI AussA // 1 // Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 zrI RSabhanAtha caritra mohanIyane viSe sittera keDAcheDI, nAma ane getrane viSe vaza kaDAkaDI ane bIjA cAra karmanI trIza keDAkoDI ane AyuSyanI 33 sAgarepama utkRSTa sthiti che. 1 aMtimakoDAkADI, savva kammANa AuvajjANa / paliyA'sakhijjaime, bhAge khoNe havai gaThI // 2 // [vi. zA. 2214] Ayu vajIne sarvakarmanI chellI-eka kaDAcheDI, pApamane asaMkhyAtame bhAga kSINa thaye chate tyAM graMthi hoya che. 2 TTa ri sumeLo, vasava-ghA ----diva pIvasa mALo, ghanAna-dola-pariNAmo parA [vi. zA. ] graMthi eTale atyaMta durbheda e, karkaza ghana ugelI gUDha graMthinI mAphaka jIvane karma nita gADha rAgadveSane pariNAma che. 3 te pachI vaLI keTalAka jIvo rAga AdithI prerAyelA kinArA pAsethI vAyuthI haNAyelA mahApatanI jema graMthipradezathI pAchA phare che, bIjA sthalane viSe khalana pAmelA nadInA pANInI mAphaka tevA prakAranA pariNAmavizeSa vaDe te ja graMthipradezamAM rahe che, vaLI bIjA jenuM kalyANa thavAnuM che tevAM bhavya prANIo apUrvakaraNa vaDe utkRSTa virya prakaTa karIne durlaya evI te graMthine, mahAmArganuM Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 239 ullaMghana karanArA musAphara jema bhayasthAnane ullaMghana kare tema ekadama ullaMdhana kare che. pachI anivRttikaraNa vaDe aMtarakaraNa kare chate mithyAtvanA be bhAga karIne keTalAMka cAra gatinAM prANIo aMtarmuhUta kAla pramANa je samyagdarzana pAme che te A nisa hetuvALuM samyak zraddhAna kahevAya che ane guruonA upadezanuM Alamana laIne bhavyajIvAne ahIM je samyak zraddhAna thAya che te adhigamathI utpanna thayela samyaktva thAya, je mATe kahyu che ke-- ' jA gaMThI tA paDhamaM gaThi samaicchao bhave bIya' / aniyIkaraNa puNa, sammatapurakkhaDe jIve // 4 // [vi bA. 203] jyAM sudhI graMthi che tyAM sudhI paheAMce te prathama cayApravRtti karaNa che, ane graMthinA bheda kare te bIju apUrvakaraNa che, ane jene najIkamAM samyaktva prApta thavAnu che, te anivRttikaraNa che. 3 pAvaMti khaveUNa, kammAI ahApavittikaraNeNAM uvalanAyeNa kamavi, abhinnapuvvi tao gaThi // 5 // ' yathApravruttikaraNa vaDe upalanyAye (nadIgAlaghAlanyAye) keme karIne karmAM khapAvIne pUve nahIM beThelI gAMTha sudhI pahoMce che. pa Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 240 , taM girivara va mettu apuvvakaraNuggavajjadhArAe / aMtomuhuttakAla, gaMtumaniyaTTakaraNa mi ||6|| paisamaya sujjhato, khavika kammAI tattha bahuAI / micchattaMmi uiNNe, khINe'Nuiya mi uvaMsate ||7| ', sasAragimhatavio, tatto gosIsaca daNarasovva / aiparamanivvuikara, tarasate lahai samma ||8|| patanI jevI te graMthine apUrvakaraNarUpa ugra vajranI dhAra vaDe bhedIne aMtarmuhUtakALe anivRttikaraNe jaIne, pratisamaya vizudhyamAna pariNAmavALA tyAM ghaNAM kone khapAvIne, je mithyAtva yamAM AvyuM hAya teneA kSaya karatA, ane je udayamAM na heAya tene upazAMta karatA, te pachI jema saMsArarUpI grISmaRRtuthI tapelA jema geAzISa caMdananA rasane pAme tema atiparama nivRtine karanAra sabhyane tene a Mte pAme che. na 6-7-8. Usaradesa yalliyaM ca vijjhAi vaNadavo paNpa / iya micchassa aNudae, uvasamasamma lahai jIvo ||9|| (vi. bA. 2734) jema vananA dAvAnaLa ukharapradezane ane dugdhapradezane pAmIne mujhAI jAya che, tema mithyAtvanA anuyamAM jIva upazamasamyaktvane pAme che. 9 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 243 uvasAmagaseDhigayassa hoi uvassA mi tu sammata N / jo vA akatipuMjo, akhaviamiccho lahai sammattaM // 10 // khINammi uSNammiya, aNudijja te sesamicchatte / atomuhuttametaM, uvasamasamma lahai jIvo // 11 // [ve. laoN. prU.] upazamazreNi pAmelAne aupazamika samyaktva hAya che, athavA jeNe traNa puja karyA nathI ane mithyAtvanA kSaya karyo nathI eveA jIva je samyaktva pAme te aupamika samyaktva che. 10 udaya pAmela mithyAtvane kSaya karI, ane udayane nahI' pAmelA bAkInA mithyAtvanA upazama karI jIva aMtarmuhUta mAtra upazama samyakatva pAme che. 11 te samyagdarzana aupazamika-sAsvAdana-kSAyeApazamika vedyaka ane kSAyikanA bhedathI pAMca prakAre hAya che. tyAM graMthibheda karanAra jIvane prathama samyaktvanA lAbhamAM aMtarmuhUta pramANu aupazamika samyagdarzana thAya che. tema ja upazamazreNimAM caDhavA vaDe jene meha upazAMta thayeA che evA jIvane mAhanA upazamathI utpanna thayelu bIju aupazamika samyaktva jANavuM. 1 tema ja samyakatvabhAvane tajI, mithyAtvanI abhimukha thayelA jIvane anaMtAnubaMdhInA udayavALA prANIne utkRSTathI ts. 1 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 zrI RSabhanAtha caritra cha AvalikA pramANa ane jaghanyathI eka samaya pramANa je samyakRtvane pariNAma hoya te sAsvAdana samyakatva kahyuM che. 2 uvasamasammattAo, cayao miccha apAvamANassa / sAsAyaNasammattaM, tayaMtarAlaMmi chAvaliyaM // 12 // [vi. zA, parU] upazama samyakatvathI paDatAM, mithyAtve nahi pahoMcelA jIvane tenI vacce cha AvalikAkALa pramANe sAsvAdana samyakatva hoya che. 12 mithyAtva mehanIyanA kSapazamathI utpanna thayela, samyakRtvamehanIyanA pudgalanA udayanA pariNAmavALA jIvane trIjuM kSApathamika samyakatva hoya che. kSapakazreNie caDhelA, anaMtAnubaMdhi kaSAya-mithyAtva mohanIya-mizramohanIyane sarvathA kSaya thaye kSAyika samyakatvanI sanmukha thayelA samyakatvamehanIyanA pugalanA chellA aMzanA udayavALA bhavyajIvane cothuM vedaka samyakRtva hoya che. 4 jeNe darzana saptakane kSaya karyo che evA zubhabhAvavALA AtmAne zAyika samyakatva nAme pAMcamuM samyakatva hoya che. pa-kahyuM che ke - Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 24 micchatta jamuiNNa, taM khINa aNuiyaM ca uvasaMtaM / mIsobhAvapariNayaM, veijjaMtaM khaovasamaM // 13 // [vi. zA. 232] je mithyAtva udayamAM Ave tene kSaya kare ane anuditane upazAMta kare. e rIte mizra bhAvathI pariNata thayeluM je vedAya te kSapazama che. 13 veyagasammattaM puNa, savvAIyacaramaSuggalAvattha / khINe dasaNamohe, tivihaMmi vi khAiyaM hAi // 14 // [vi. kA. zarU3] sarva udaya pAmelA (samyakatva mehanIyanA) carama pugalanI avasthAvALuM vedaka samyakatva che, ane traNeya darzana mohinIyane kSaya thavAthI kSAyika samyakRtva thAya che. sammaiMsaNaM hayaM, guNao tivihaM bhave / royagaM dIvagaM ceva, kAragaM ca tiM nAmao // 15 // A samyagdarzana guNathI traNa prakAre-rocaka, dIpaka ane kAraka nAme hoya che 15 tathA siddhAMtamAM kahelAM tane viSe hetu ane daSTAMta vinA je daDha vizvAsa te rocaka samyakRtva kaheluM che, je bIjAne paNa dharmakathA vaDe samyakatva pradIpta kare che te dI5ka samyakatva che ane je saMyama-tapa vagere anuSThAna karAve che te kAraka samyaktva che. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra je mATe samyakatva stavamAM kahyuM che ke - tivihaM kAraga-roaga-dIvaga-bheehiM tuhamaya viUhiM / khAovasamo-vasamiya-khAiyabheehi vA kahiyaM // 16 / / jaM jaha bhaNiyaM tumae, taM taha karaNami kArago hoi| roagasammattaM puNa, imittakaraM tu tuha dhamme // 17 // sayamiha micchadiTTho, dhammakahAIhiM dIvai parassa / dIvagasammattamiNa, bhaNaMti tuha samayamaiNo // 18 // vihiyANuSvANaM puNa, kAragamiha royaNaM tu saddahaNa / micchadiTThI dIvai, ja tatte dIvagaM taM tu // 19 // tamArA siddhAMtanA jANanArAoe te samyakRtva kAraka, recaka ane dIpaka ema traNa prakAre athavA kSApazamika, aupazamika ane kSAyika bheda vaDe traNa prakAre kahyuM che.16 tame je rIte kahyuM che te rIte karate chate kAraka thAya che, ane tamArA dharmamAM rucimAtra karavAthI rocaka samyakta thAya che. 17 pote mithyAdaSTi hoya paNa dharmakathA vagerethI bIjAne samyaktva pradIpta kare tene tamArA siddhAMtane jANanArA dIpaka samyakRtva kahe che. 18 vividha anuSThAna karAve te kAraka, zraddhA karAve te rocaka, mithyAdaSTi hovA chatAM bIjAne samyakRtva pamADe. te dIpaka samyaktva che. 19 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 1. 245 samyagdarzananAM lakSaNe zama, saMvega, niveda, anukaMpA ane Astikya e pAMca lakSaNo vaDe te samyaktva sArI rIte jANuM zakAya che. tyAM anaMtAnubaMdhI kaSAyenA anudayathI te zama thAya che, athavA kaSAnA vipAka jevAthI svabhAvathI zama thAya che? karmanA vipAka ane saMsAranuM asArapaNuM vicAratAM idrinA viSathI je vairAgya thAya te saMvega jANo. 2 saMsAravAsa e kArAgAra (= kedakhAnuM) ja che, bAMdho baMdhana che e pramANe saMvegapUrvaka je AtmaciMtA te niveda kahevAya che. 3 bhavasamudramAM DUbatAM eke driya vagere sarva prANIenAM dukhane jotAM je hRdayamAM ApaNuM thAya, ane teonAM duHkha vaDe duHkhI thavuM, ane teonAM duHkha dUra karavA mATe yathAzakti pravartana karavuM te anukaMpA kahevAya che. 4 anya darzananA matanA tane sAMbhaLatAM chatAM paNa arihaMta paramAtmAe kahelAM tattvone viSe AkAMkSArahitapaNe je svIkAra karavo te Astikya kahyuM che. 5 prANIne samyagdarzananI prApti thavAthI kSaNamAtramAM pahelAM je mati ajJAna hatuM te matijJAnapaNane, zrata Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 zrI RSabhanAtha caritra ajJAna te zrutajJAnapaNAne ane vibhaga jJAna te aviSejJAnapaNAne pAme che sava' sAvaghayeAgeAnA tyAga te cAritra kahevAya che, te ahiMsA Adi vratanA bhede pAMca prakAre che. te ahiMsA, satya, acauya, brahmacarya ane aparigraha te pAMca pAMca bhAvanAothI yukta paramapadaprAptinuM kAraNa thAya che. pramAdane tyAga karI trasa ane sthAvara jIvAnA prANAnI hiMsA na karavI te ahiMsAvrata che. 1 priya, hitakara, ane tathya (= vAstavika) vacana te satya vrata che, je apriya ane ahitakara hAya te satya hAvA chatAM te satya nathI. 2 koI e na ApelI vastune na levI te acau vrata (adattAdAnaviramaNa) kahyuM che, aM e manuSyeAnA bAhya prANA che te artha (= dhana )ne haraNa karavAthI te prANA paNa haraNa karAyelA ja che. 3 kRta-kArita ane anumatathI divya ane audArika kAmeAne mana-vacana-kAyA vaDe je tyAga te brahmacarya vrata aDhAra prakAre kahyu che. 4 sava bhAvAne viSe mUrchAnA tyAga te aparigraha thAya. padArtha na hovA chatAM mUrchAthI-AsaktithI citta saliSTa thAya. 5 savvapaNA murNidANa- meyaM cArittamIriyaM / muNidhammANurattANaM, gihINaM desao siyA || Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 247 munIzvarAne A cAritra sataH hAya che, ane munidhanA anurAgI gRhasthAne dezathI hAya che. buddhimAna puruSa pAMgaLApaNu, kuSTipaNuM ane kuNikapaNuM (hastavikalapaNuM) Adi hiMsAnAM phula joIne niraparAdhi trasa jIveAnI hiM`sAnA sa'kalpathI tyAga kare. 1 manmanapaNuM ( avyakta vacanapaNuM), kAhalapaNuM, mUMgApaNuM, ane mukharogIpaNuM Adi mRSAvAdanAM phUla joI ne kanyAlIka vagere asatyanA tyAga kare. 2 durlIMgapaNuM, cAkarapaNuM, dAsapaNuM, agaccheda ane dAridraya e adattAdAnanAM phaLa jANIne sthUla cArIneA tyAga kare. 3 DhapaNu'(napu'sakapaNuM) ane iMdriyacheda e abrahmanAM phUla joIne buddhimAna puruSa svadAra (svastrI)mAM saMtuSTa thAya athavA parastrInA tyAga kare. 4 asatASa, avizvAsa, AraMbha evA duHkhanAM kAraNabhUta mUrchAnAM phUla jANIne parigrahanu niyaMtraNa kare. pa daza dizAomAM karelI maryAdAnuM jyAM ullaMghana na thAya te digvirati nAme prathama guNa vrata jANavuM. 6 jyAM bhAgeApabhAganI vastuonI sa MkhyAnuM piramANu zakti pramANe karavAmAM Ave te bIjuM guNuvrata che. 7 A ane raudrarUpa aprarAsta yAna, pApakamanA upadeza, hiM*sA karanArAM upakaraNAnu Apavu. ane pramAdAcaraNa ke je deha Adi rUpa aDanA pratipakSapaNe Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 zrI RSabhanAtha caritra ramelA che te anarthadaMDa che, tene tyAga kare te trIjuM guNavata jANavuM. 8 . cattaTTaroddajjhANassa, cattasAvajjakammaNo / muhuttaM samayA jAta, bUma sAmaiyaM vayaM // Ata ane raudradhyAnane tyAga karI, sarva sAvadyakiyAone cheDI daI eka muhUrta (48 miniTa sudhI) je samatA rAkhavI te sAmAyika vrata kahevAya che. Ata ane raudradhyAna thI rahita, sAvadha vyApArane tyAga karanAra bhavyajIvane eka muhUrta pramANe je samabhAve vartavuM te prathama sAmAyika zikSAtrata jANavuM. 9 dizivatamAM je parimANa karyuM hatuM, tene paNa divase ane rAtrie je saMkSepa karavuM te dezAvagAsika nAme bIju zikSAvata kahevAya che. 10 cAra parva tithie upavAsa Adi tapanuM karavuM, gRhavyApArane tyAga kare, brahmacaryanuM pAlana karavuM, snAna Adi satkArane tyAga, e pauSadha nAme trIjuM zikSAvrata jANavuM. 11 atithi e munione cAra prakAre AhAra, pAtra, vastra, vasati vagere vastuonuM je dAna te atithisaMvibhAga nAme cothuM zikSAvata jANavuM. 12 A darzana-jJAna-cAritrarUpa ratanatrikane yatioe ane zrAvake e nirvANapadanI prApti mATe sArI rIte satata sevavAM joIe. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra , 249 A pramANe bhagavaMtanI AvA prakAranI dezanA sAMbhaLIne bharata mahArAjAnA putra gaSabhasena ke jemanuM bIjuM nAma puMDarIka che, te UbhA thaIne 3Sabha jinezvarane praNAma karIne vijJapti kare che : 2Sabhasena AdinI dIkSA he svAmI ! A kaSAyarUpI dAvAnaLathI bhayaMkara evA A saMsArarUpI araNyamAM navA meghanI jema zreSTha tasvAmRtanI Ape vRSTi karI. he jagatpati ! samudramAM bUDatAM prANuo jema pravAhaNane, tarasyA thayelA jema parabane, zItathI pIDA pAmelA jema agnine, taDakAthI duHkhI thayelA jema vRkSane, aMdhakAramAM magna thayelA jema dIpakane, nirdhana mANase jema nidhAnane, viSathI pIDA pAmelA jema amRtane, rogathI vyApta thayelA jema auSadhane, parAkramI zatruonA samudAyathI parAbhava pAmelA jema killAne pAme, tema saMsArathI bhaya pAmelA evA ame tamane prApta karyA che. he dayAnidhi ! amArI rakSA karo. bhavabhramaNanA kAraNabhUta mAta-pitA, bhrAtA, bhatrIjA ane bIjA baMdhuo vaDe durjananI jema sayuM. he jagatzaraNya ! saMsArasamudranA tAraka ! meM tamane ja zaraNa tarIke svIkAryA che. tame prasanna thAo ane mane dIkSA Apo. e pramANe kahIne bharatarAjAnA cArase navANuM putro ane sAta pautro sAthe dIkSA le che. bharatane putra marIci paNa sura-asuro vaDe karAtA svAmInA kevalajJAnanA mahimAne joIne vrata grahaNa kare che.' Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 zrI RSabhanAtha stri caturvidha saMghanI ane gaNadharenI sthApanA bharatarAjAe anujJA ApavAthI brAhmI dikSA grahaNa kare che. prAyaH karIne laghukamI AtmAone gurune upadeza nimitta mAtra ja hoya che. bAhubalie anujJA ApI che jene evI, vrata-grahaNanI IcchAvALI suMdarI bharate niSedha karavAthI prathama zrAvikA thaI. bharatarAjA. prabhunA caraNakamaLamAM zrAvakapaNuM svIkAre che. kAraNa ke bhega che phaLa jenuM evuM karma bhegavyA vinA vrata saMbhavatuM nathI. manuSya-tiryaMca ane devAmAM keTalAka te vakhate vrata grahaNa kare che, bIjA keTalAka zrAvakapaNuM svIkAre che ane bIjA samyakRtva grahaNa kare che. kaccha ane mahAkacchane cheDIne bIjA rAjatApase hatA te svAmInI pAse AvIne harSa sahita dIkSA grahaNa puMDarIka vagere sAdhuo, brAhmI vagere sAdhvIe, bharata vagere zrAvake ane suMdarI vagere zrAvikAo, A pramANe caturvidha saMghanI A vyavasthA te vakhate tyAM thaI. dharmanA paramaprAsAdasvarUpa A vyavasthA Aja sudhI. varte che. te vakhate gaNadhara nAmakarmavALA, buddhizALI RSabhasena vagere coryAsI munivarane sarva pravacananI mAtArUpa utpAda-vyaya ane prava" e pramANe pavitra tripadI. jagannAtha batAve che. te pachI teo te tripadIne anu. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 251 sAre anukrame cauda pUrva sahita dvAdazAMgI race che. have devA vaDe piravarelA indra divyacNuthI bharelA ratnamaya sthAla grahaNa karIne tIrthaMkaranA caraNa samIpe UbhA rahe che. have RSabhadeva prabhu UbhA thaIne gaNadharAnA mastaka upara anukrame vAsakSepa karatA 'sUtra vaDe, atha vaDe, tadubhaya vaDe, dravya-guNa-paryAya vaDe ane naya vaDe" paNa pAte anuceAganI anujJA ane gaNanI paNa anujJA Ape che. te pachI devA, manuSyeA ane strIe du MdubhinAnAdapUrvaka te gaNadharAnI upara cAre taraphathI vAsakSepa kare che, te gaNadharo paNa aMjalisa'puTa racI, vRkSeA jema meghajaLane svIkAre tema svAmInAM vacanane svIkAratA ubhA rahe che. te vakhate svAmIrUpI samudramAMthI utpanna thayela dezanArUpI pracaMDa bharatI sarakhI maryAdA sarakhI prathama pauruSI samApta thaI. e vakhate akhaDa, photarA vagaranA, ujajavala kalama ceAkhA vaDe banAvele, cAra prastha pramANa, thALamAM rahelA, devA vaDe gadha nAMkhavAthI khamaNI karAI che. sugaMdha jenI evA, pradhAna puruSo vaDe upADAyelA, bharata mahArAjAe karAvelA, devadu'dubhinA avAjanA pratizabda vaDe udghASita karyA che dizAonA mukha jeNe eve, maMgalagIta-gAnamAM tatpara evA strIjanA vaDe anusarAte, nagarajane vaDe prabhunA prabhAvathI utpanna thayela puNyarAzinI jema gherAyelA ali pUrvaMdvArethI samavasaraNamAM praveza kare che. prabhune pradakSiNA karIne kalyANarUpI dhAnyanA zreSTha bIjane vAve tema prabhunI AgaLa khila pheke che. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 zrI RSabhanAtha caritra AkAzamAMthI paDatA evA te balino adha bhAga vaccethI cAtaka jema varasAdanuM pANI grahaNa kare tema deve grahaNa kare che. pRthvI para paDelA te balino artha bhAga bharata rAjA grahaNa kare che, bAkIne bhAga gotranA mANasonI jema leke vaheMcIne grahaNa kare che. A balinuM mAhAtma puvvuppaNA paNAsaMti, rogA savve navA puNo / chammAsa neva jAyataM, baliNo'ssappahAvao // A balinA prabhAvathI pUrve utpanna thayela rogo nAza pAme che, ane cha mahinA sudhI navA raMge utpanna thatA nathI have prabhu UThIne bhramaravaDe kamaLa khaMDanI jema deveMdrovaDe anusaratA samavasaraNanA uttara dvAramArgethI nIkaLe che. nIkaLIne ratnamaya ane suvarNamaya killAnI vacce IzAna khUNAmAM rahelA devajIMdA upara bhagavAna visAme le che. te vakhate gaNadharanA mukhanA maMDanabhUta jayeSTha zrI RSabhasena gaNadhara bhagavaMtanA pAdapITha upara besIne dharmadezanA kare che. "svAmInA thAkane dUra kare, ziSyanA guNane prakaTa karavA, ane baMnemAM vizvAsa thAya e pramANe gaNadharanI dezanAnA guNa che. te gaNadhara bhagavaMte dharmadezanA pUrNa karyuM chate sarve prANIo prabhune namaskAra karIne pita-pitAnA sthAne gayA. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIRSabhanAtha caritra 253 prabhunA yakSa-yakSiNI, vihAra ane atizaya te tImAM gAmeSa nAme yakSa utpanna thayA, te jamaNA be hAthamAM varada ane akSamALAthI ze|bhatA ane nDAmA be hAthamAM bIjoruM ane pAzane dhAraNa karavA vaDe zebhatA, suvarNa samAna vaNu vALA, hAthInA vAhanavALA, prabhunI nikaTa rahenArA zAsana yakSa thaze. temaja apratikrA (cakrezvarI) nAme suvarNa samAna vaNu vALI, garuDanA AsanavALI varada-mANu-cakra ane pAzane dhAraNa karanArA cAra jamaNI bhujAvarDa, ane dhanuSya vajra-cakra ane aMkuzane dhAraNa karanArA DAkhA cAra hAtha vaDe ze|bhatI svAmInA tIrthamAM utpanna thayelI prabhunI najIkamAM rahenArI zAsanadevI thAya che, te pachI nakSatrAvaDe caMdranI jema, mahiSa,AvaDe parivarelA prabhu paNa anyatra vihAra karIne jAya che. jatA evA prabhune vRkSeA bhakti vaDe jANe name che, kadegTakA nIcA mukhavALA thAya che, pakSio pradakSiNA Ape che, rUtu paNa iMdriyanA viSayane anukULa hAya che, pavana paNa anukULa heAya che. prabhunI pAse jaghanyathI kroDa deva hamezA rahe che. bhavAMtaramAM utpanna thayelA karmanA vinAzane jovAnA bhayathI jANe traNa jagatanA svAmInA keza mathu (dADhImUchanA vALa) ane nakha vadhatA nathI. svAmI jyAM vihAra kare che tyAM vaira mAri iti (duSkALanA kAraNeA ) avRSTi-bhikSa-ativRSTi-svacakra Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 zrI RSabhanAtha caritra ane paracakrane bhaya thatA nathI. A pramANe jagatane vismaya karanAra atizayeAnA samUhavaDe yukta, bhavamAM bhramaNa karanArA jagatanA prANIonI upara upakAra karavAnI ja che eka buddhi jene evA zrI nAbhinaMdana RSabhaprabhu pRthvI upara vAyunI jema apratibaddha vihAra kare che. rUba vaya--vidvAra--vaha--nALasamosA vago to / uddese| iha puNNo, jAo siriusaha cariyassa || 1 // A pramANe vrata, vihAra, kevalajJAna ane samavasaraNanA svarUpavALA zrI RSabhacaritrane trIje uddezaka pUrNa thayA. A pramANe zrI tapAgacchAdhipati zrI kadaMbagiri vagere aneka tIthonA uddhAraka, zAsanaprabhAvaka, AkhAla brahmacArI, sUrIzazekhara AcAyaeN vijayanemisUrIzvara paTTAla kAra-samayajJa-zAMtamUti -vAtsalyavAridhi AcAya vijaya vijJAnasUrIzvarajInA paTTadhara-siddhAMta-mahAdadhiprAkRtabhASA vizArada-zrI vijayakastUrasUri viracita mahApuruSacaritane viSe prathama vaga mAM zrI RSabhaprabhunI dIkSAchaMdamasthavihAra-kevalajJAna ane samavasaraNanA vana rUpa tRtIya uddeza samApta. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha uddeza cakra pUjana A tarapha bharata cakravati atithinI jema cakraratnanI "utkaMThAvALA vinItAnagarInA madhya mArga vaDe Ayudha zALAmAM jAya che. cakrane jovA mAtrathI rAjA praNAma kare che. 'kSatriyeA zastrane pratyakSa adhiSThAyaka devanI jema mAne che.' bharatarAjA leAmahastaka (= pIchI) laIne tene sApha kare che. svAmIne e AcAra che, tevA prakAranA ratnane viSe raja hAtI nathI.' ' te pachI rAjA pavitra jaLa vaDe, pUrva samudra uDDaya pAmatA sUryane jema snAna karAve, tema havarAve che. te pachI rAjA gAzISa caMdana vaDe gajarAjanI pIThanI jema pUjyabhAvane kahenArA sthAsaka (= 6NunA AkAranA bhUSaNa vizeSa) te cakra upara sthApana kare che. te rAjA sAkSAt jayalakSmInI jema puSpa, gaMdha, cUrNa vAsa, vastra ane AbhUSaNa vaDe tene pUje che. te rAjA te cakranI AgaLa AvanArI ATha dizAonI lakSmInA maMgala mATe ja rUpAnA cAkhA vaDe judA judA aSTamaMgala Alekhe che, tenI AgaLa pacavaNanA puSpA vaDe vicitra citrabhUmine Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 zrI RSabhanAtha caritra karatA upahArane kare che. have rAjA cakranI AgaLa divya caMdana ane kapUramaya uttama dhUpa zatrunA yazanI jema yatna vaDe bALe che, te pachI cakavati cakrane traNavAra pradakSiNa kare che, te pachI gurunI jema avagrahamAMthI sAta-ATha pagalAM khase che, te pachI DAbe DhIMcaNa saMkecIne jamaNA DhIMcaNane bhUmi upara thApIne rAjA, snehavALe mANasa jema rAjAne name tema cakane namaskAra kare che. tyAM ja karyo che nivAsa jeNe e rAjA mUrtimaMta pramodanI jema cakrane aSTAhnikA mahatsava kare che. mahAddhivALA nagarajano paNa cakra pUjA mahotsava kare che. pUjya vaDe pUjAya te kenA vaDe na pUjAya?" te cakraratnanA upagavaDe digvijaya karavAne icchato bharatarAjA maMgalasnAna nimo snAnagRhamAM jAya che, AbharaNanA samUhane utArI zubha snAnane ucita vastrane dhAraNa karanAra rAjA, snAnanA siMhAsana upara tyAM pUrva mukhe bese che. mardanIya ane amardanIya sthAnane jANanArA kalAkuzala saMvAhaka puruSa, kalpavRkSanA puSpanA makaraMdanI jevA sugaMdhI sahastrapAka Adi taile vaDe rAjAne atyaMga kare che, mAMsa-asthi-tvacA ane rAmarAjinA sukhanA. kAraNabhUta, cAra prakAranI saMvAhanA vaDe mRdu-madhya ane daDha ema traNa prakAranA karalAghavanA prakAro vaDe rAjAne mardana kare che. te pachI arIsAnI jema vikasvara kAMtinA bhAjana Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 17 rUpa rAjAne sUma divya cUNa vaDe jaladI una kare che. te pachI hAthamAM dhAraNa karyA che suvarNa maya jaLakaLaza jeNe evI keTalIka su darIe, rauSyamaya jaLakaLazane dhAraNa karatI keTalIka strIe, nIlakamaLanA bhramane karAvanArA IMdranIla ratnamaya jaLakaLazeAne su Mdara hAthamAM dhAraNa karatI bIjI strIe ane sUryanI prabhAnA samUhathI vRddhi pAmatI che. adhika zobhA jenI evA ku bheAne dhAraNa karatI keTalIka strIe sugadhI ane pavitra jaLanI dhArA vaDe, jema devatAo jinezvarane snAna karAve tema rAjAne snAna karAve che. bharata rAjAnuM digvijaya mATe prayANa .. have kayu' che snAna jeNe eve, kayu che divya vilepana jeNe eve, zveta vastro vaDe ze|bhateA te rAjA, lalATapaTTamAM yazarUpI vRkSanA ugelA navA a'kurAnI jema caMdananA tilakane dhAraNa karatA, peAtAnA yazaHpu janI jevA atyaMta nima`La muktAmaya alakArone, AkAza jema meTA tArAnA samUhane vahana kare tema vahana karatA, kaLaza vaDe prAsAdanI jema, kirAnA samUhathI lajjA pamADI che sUrya ne jeNe evA mukuTa vaDe zAbhatA, zrIdevInA kamaLane dhAraNa karanAra padmadraha vaDe himavaMta paryaMtanI jema suvaNu - kuMbhane dhAraNa karanAra veta chatra vaDe zAbhatA, pratihAranI 17, Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 zrI RSabhanAtha caritra jema sarvadA cAre bAju pAse rahelA bhakta evA soLa hajAra yakSethI parivare, UMcA kuMbhasthaLarUpa zikhara vaDe DhAMkI dIdhAM che dizAonAM mukha jeNe evA haritna upara, iMdra jema arAvata hAthI upara caDhe tema caDhe che. te vakhate meTI garjanA karate te gajarAja pracaMDa madanI dhArA vaDe bIjA meghanI je tho. hAtha UMcA karIne AkAzane pallavita karatA hoya tema baMdione samUha ekI sAthe yajaya zabda kare che. have tADana karAte duMdubhi meTethI avAja karato, mukhya gAyaka jema gAnArIone gavarAve tema dizAone gajAve che. samasta sainikone bolAvavA mATe dUtI sarakhAM bIjAM paNa mAMgalika zreSTha vAjiMtro vAge che. dhAtusahita parvatanI jevA hoya evA siMdurane dhAraNa karatA hAthIo vaDe, aneka rUpane dhAraNa karatA revaMta azvanA bhramane karanArA azvo vaDe, pitAnA manorathanI jevA mahAratha vaDe, siMhanA jevA vazavatI mahAparAkamavALA pAyadaLa sAthe rAjA sainyathI uDelI dhULa vaDe dizAne vastranI jema pracchAdana kare te prathama pUrva dizA tarapha cAle che. cakavatinA raste te samaye eka hajAra yakSathI adhiSThita cakraratna sUryanA biMbanI mAphaka AkAzamAM cAlatuM senAnI AgaLa Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra cAle che. te pachI daDaratnane dhAraNa karanAra suSeNa nAme senApatiratna azvaratna upara caDhIne cakranI jema cAle che. samasta zAMtikavidhimAM mUrtimaMta zAMtima`tra hAya evA purAhitaratna bharatarAjA sAthe cAle che. sainyamAM dareka nivAse divya bhAjana sapAdana karavAmAM samartha grahapatiratna jagama dAnazALAnI jema jAya che. skaMdhAvAra (= chAvaNI) A ika satvara nirmANa karavA mATe vizvakarmonI jema sama vakaratna ( sutAra) rAjAnI sAthe cAle che. cakravartinI AkhI chAvaNI pramANu vistAra pAmavAnI zaktivALA ahadbhuta carmaratna ane chatraratna nIkaLe che. aMdhakArane dUra karavA mATe samartha, kAMti vaDe sUrya-caMdra sarakhA maNiratna ane kAkiNIratna e ane rAjAnI sAthe cAle che, 259 te pachI senAnA samUha vaDe piravarelA cakravati bharatezvara, pratihArI jema pAchaLa cAle tema cakranI pAchaLa mAmAM jAya che. te vakhate caiAtiSIAnI jevA anukULa pavana vaDe ane anukULa zakunA vaDe paNa tene sa taraphathI digvijaya sUcavAye. kheDUta jema haLa vaDe pRthvIne sarakhI kare, tema sainyanI AgaLa jate suSeNu senApati Daratna vaDe viSama mAne sarakhA kare che. sainyathI UDelI raja vaDe megha jevuM karAyelu. AkAza, rathamAM rahelI dhvajAe vaDe agalIo sahita hAya evu' lAge che, jenA cheDo dekhAtA Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 zrI RSabhanAtha caritra nathI evI cakravatinI senA sava ThekANe askhalita gativALI khIjI gaMgA nadI heAya evI dekhAya che. digvijaya mahAtsavanA kArya mATe rathe citkAra zabda vaDe, azvo heSArava vaDe, hAthIe gArava vaDe paraspara jANe tvarA kare che. sainyanI UDelI dhULa vaDe gheADesvAronA bhAlA rajathI DhAMkelA sUnA kiraNanI jema hasatA hAya ema prakAze che. bhaktivALA mukuTabaddha rAjAethI piravarelA rAjAomAM hAthI sarakhA jatA evA te bharatarAjA sAmAnika devAthI parivarelA iMdranI jema zele che. te cakra ceAjanapramANa prayANa vaDe jaIne UbhuM rahe che, tethI tenA pramANunA anumAnathI ceAjananuM mAna thAya che. te pachI ceAjanapramANu prayANa vaDe jatA bharatarAjA keTalAka vise gaMgAnA dakSiNakAMThe pahoMce che. tyAM bharatarAjA niraMtara vividha peAtAnA saunyanA nivAsa vaDe ga'gAtaTanI vizALa bhUmine sAMkaDI karatA visAme kare che. te vakhate gaMgAnadInA kinArAnI bhUmi madajharatA hAthInA majaLa vaDe varSAkALanI jema kAdavavALI thAya che. gaMgAnadInA nimaLa pravAhamAM hAthIe, samudramAM jema megha pANI le, tema svecchApUrvaka pANI le che. vAraMvAra atizaya vega vaDe kUdatA gheADA taraganA bhramane ApatA tyAM snAna kare che. parizramathI aMdara praveza karelA hAthI, gheADA, pADA ane baLado vaDe cAre taraphathI te nadI navA Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 261 magaramacacha utpanna thayA hoya evI karAya che. kinAre rahelA rAjAne zIdhra anukULa thavA mATe icchatI hoya tema gaMgAnadI taraMgamAMthI utpanna thayelA jaLakaNu vaDe senAnA parizramane dUra kare che. rAjAnI meTI senA vaDe sevAtI gaMgA paNa zatrunA yazanI jema ekadama kRza thAya che. gaMgAnA kAMThe utpanna thayelAM devadAranAM vRkSe tenA sainyanA hAthIone yatna vinA baMdhanataMtmapaNAne pAme che. te ja vakhate mahAvate hAthIone mATe pIpara-salakIkarNikAra ane uMbarAnAM pAMdaDAMone kuhADA vaDe kApe che. paMktibaddha thayelA hajAre adho uMcA karNapahalavaDe tAraNe karatA hoya tema zebhe che. azvapAlako baMdhunI mAphaka adhonI AgaLa vegathI maTha-maga-caNA ane java vagere sthApana kare che. vinItAnagarInI mAphaka te chAvaNamAM te vakhate catvara, trika ane hATenI paMktio che. suMdara vastrathI banAvelA mUDha moTA majabUta taMbUo vaDe sArI rIte rahelA sarva sainiko prathamanA pitAnA prAsAdene yAda karatA nathI. saune kaMTakaze dhananuM kArya batAvatAM hoya ema Te zamI-boraDI-bAvala sarakhA kAMTAvALA vRkSene khAya che. retImaya gaMgAnadInA kinArAnA pradezamAM vesare (kha ) svAmInI AgaLa cAkaranI jema ALoTe che. keTalAka mANase kASTha lAve che, keTalAka nadInuM pANI, keTalAka ghAsanA bhArA, keTalAka zAkaphaLa lAve che. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 zrI RSabhanAtha caritra keTalAka cUlAne khAde che, keTalAka cokhA khAMDe che, keTalAka agni saLagAve che, keTalAka bhAta rAMdhe che, keTalAka tyAM peAtAnA gharanI jema niLa pANIthI eka ThekANe snAna kare che, snAna karelA keTalAka potAne suga'dhI dhUpavaDe suvAsita kare che. AgaLa jamatAM che sainike jene evA keTalAka icchA mujaba jame che. keTalAka strIonI sAthe vilepana vaDe aMgane vilepana kare che. krIDAmAtrathI sava atha jyAM prApta thAya che evI cakravatanI chAvaNImAM koI paNa potAne jarA paNa sainyamAM AvyA hAya ema mAnatA nathI. diyAtrAmAM mAgadhatI nA adhikAra te ahArAtri vyatIta thaye chate prabhAtakALe pharIthI cakraratna ane cakravati paNa eka ceAjana jAya che. A pramANe divase divase ceAjanapramANa prayANa vaDe jatA cakrane anusaratA cakravarti mAgadhatI pAse Ave che. pUrva samudrane kAMThe bharatarAjA nava ceAjana vistAravALI ane khAra ceAjana lAMbI chAvaNI sthApana kare che, tyAM vakaratna sauncAnA AvAsa kare che tema ja dharmIrUpI advitIya hastinI zALA hAya pauSadhazALA banAve che. evI rAjA pauSadhazALAmAM anuSThAna karavA mATe pata uparathI jema si'hu utare tema hAthInA skadha uparathI utare che. pauSadhazALAmAM jaI ne tyAM bharatarAjA sayamasAmrAjyanI Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 263 lakSmInA siMhAsana jevA navA darbhanA saMthArAne vApare che, mAgadhatIrthakumAradevane manamAM karIne te arthasiddhinA prathama dvAra samAna aThamabhaktane svIkAre che. zveta vastro paherI, choDI dIdhA che nepathyamALA ane vibhUSaNa jeNe evo te puNyanuM piSaNa karavAmAM auSadha samAna evA pauSadhavratane grahaNa kare che, te darbhanA saMthArAmAM pauSadhamAM jAgate te rAjA mokSapadamAM siddhanI jema nizcala rahe che. aThamatapane aMte pUrNa karyo che pauSadha jeNe e te rAjA pauSadhazALAmAMthI zaraRtunA vAdaLAmAMthI sUryanI jema adhika kAMtivALa nIkaLe che. te pachI snAna karIne sarva ane saMpAdana karavAmAM kuzaLa eve te rAjA vidhipUrvaka balividhi kare che. "vidhine jANanArA vidhine kyAre paNa bhUlatA nathI. jaMgama prAsAdanI jema, UMcA patAkA-davaja ane staMbhavALA, zastrAgAranI jema aneka zastronI zreNithI vibhUSita, cAra dizAnI vilakSmIne bolAvavA mATe jANe moTethI traNatkAra karanAra suMdara cAra ghaMTaDIone dhAraNa karanAra, pavananI jevA vegavALA, siMhanI jevA dhIra evA azvo vaDe joDAyelA rathamAM rathiomAM zreSTha e bharatarAjA bese che. iMdranA mAtali sArathi je rAjAnA bhAvavizeSane jANanAra sArathi dorI calAvavA mAtrathI azvone calAve che. mahAgajarUpI parvatanA samUhavALe, mahAzakaTa Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra (= gADA) rUpI magaranA samUhavALa, capala adharUpI taraMgavALe, vividha zastrarUpI sarpo vaDe bhayaMkara, uchaLatI pRthvInI rajarUpI velAvALe. rathanA nirdoSarUpI garjanAvALe bharatarAjA bIjA samudranI jema samudra tarapha jAya che. te pachI trAsa pAmelA magaranA samUhanA zabda vaDe vRddhi pamADyo che jaLane avAja jeNe e te, ratha vaDe samudranA nAbhipramANa jaLa sudhI avagAhana kare che. te pachI eka hAthane dhanuSyanI madhyamAM ane bIjA hAthane derI caDhAvavAnA sthAnane viSe sthApana karIne te, paMcamInA caMdrane viDaMbanA karanArA dhanuSyane derI upara caDhAveluM kare che. bharatezvara hAtha vaDe dhanuSyanI dorIne kAMIka kheMcIne dhanurvedanA AkAranI jema moTethI TaMkAra karAve che. te pachI rAjA pAtALane dvAramAMthI nIkaLatA nAgarAjanuM anukaraNa karatA pitAnA nAmathI aMkti bANane bhAthAmAMthI kheMce che. siMhanI aMgulI sarakhI muSTi vaDe puMkhanA agrabhAgamAM dhAraNa karIne zatrunA vajadaMDanI jema bANane dhanuSyanI derImAM sthApana kare che. suvarNanA karNanA AbhUSaNanA kamaLanALanI zobhAne dhAraNa karanArA te suvarNanA te suvarNanA bANane kAna sudhI te kheMce che. rAjAnA phelAtA nakharUpI ratnanA kiraNarUpI bhAIo vaDe vIMTAyelA dhanuSyanA madhyabhAgamAM rahela, dedIpyamAna te bANa, yamarAjAnA phelAyelA mukhamAM cAlatI evI jIbhanI lIlAne Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 265 dhAraNa kare che. dhanuSyamaMDaLanA madhyamAM rahe te madhyama pRthvI pati maMDaLanI aMdara vartatA sUryanI jema bhayaMkara lAge che. te vakhate "mane sthAnathI calAyamAna karaze athavA mAre nigraha karaze e pramANe jANe ciMtAtura thaye hoya ema lavaNasamudra kSebha pApe. - have rAjA nAgakumAra-asurakumAra ane suvarNakumAra Adi deve vaDe bAhya-madhya-mukha ane pukhabhAgane viSe sarvadA adhiSThita, zikSA ApavAmAM bhayaMkara AjJA karanAra dUtanI jevA mahAbANane mAgadhatIrthanA svAmI tarapha visarjana kare che. pracaMDa pAMkhanA sUtkAra zabdathI vAcAlita karela che gaganAMgaNane jeNe, evuM te bANa garuDanI mAphaka tatkAla nIkaLe che. te vakhate rAjAnA dhanuSyamAMthI nIkaLatuM te bANa meghamAMthI vIjaLInA daMDanI jema, AkAzamAMthI ulakApAtanI jema, agninA taNakhAnI jema, tApasamAMthI te jalezyAnI jema, sUryakAMta maNimAMthI agninI jema, iMdranA hAthamAMthI vajanI jema zobhe che. te bANa kSaNavAramAM bAra ejana ullaMghana karIne mAgadhapatinI sabhAmAM hRdayamAM zalyanI jema paDe che. te vakhate akasmAta te bANa paDavAthI mAgadhatIrthane adhipati daMDanA prahAra vaDe nAganI jema atyaMta kapAyamAna thAya che. - bhayaMkara dhanuSyanI jema bhrakuTInA yugalane vakra karate, saLagelA agnikaNanI jema lAlALa netrone dhAraNa karate, Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 zrI RSabhanAtha caritra bhastrApuTanI jema nAsikApuTane vikasita karato, takSaka nAgarAjanA anujanI jema adharadalane kurAyamAna karatA, AkAzataLamAM ketunI jema kapALamAM rekhAone ghaDate, te mAgadhatIrthapati gADika jema sapane grahaNa kare tema. jamaNA hAtha vaDe bANane grahaNa karato, DAbA hAtha vaDe zatrunA gAlanI jema Asanane tADana karate, viSajavALA sarakhI vANI bole che -- are aprAthika (mRtyu)nI prArthanA karanAra, pitAne vIra mAnanArA, avicArita kArya karanArA kayA duSTabuddhivALAe amArI A sabhAmAM bANa pheMkayuM ? airAvatanA dAMta pADIne tADaka (kAnanuM AbhUSaNa) karavAne keNa Icche che? garuDanI pAMkha vaDe zirebhUSaNa (chatra) karavAne kaNa Icche che? nAgarAjanA mastakanI maNimALAne grahaNa karavA koNa vicAre che? athavA sUryanA azvone haraNa karavA mATe keNa vicAre che? paNirAja (gaDa) jema sarSanA garvane haraNa kare tema tenA garvane huM haraNa karIza. ema bela mAgadhapati vega vaDe UThe che, bilamAMthI sarSanI jema te myAnamAMthI pagadaMDane kheMce. che, kheMcIne AkAzamAM dhUmaketunA bhramane ApanAra te talavArane kaMpAve che. te ja vakhate samudranI bharatInI jema tene saghaLaya. parivAra ekI sAthe kopanA ADaMbarapUrvaka Ubho thAya che. te vakhate keTalAka kheDUga vaDe AkAzane kALI vIjaLImaya. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 267 kare che, keTalAka nirmaLa vasunaMda (uttamajAtinA khaDUga) vaDe aneka caMdramaya AkAzane kare che, keTalAka AkAzamAM yamarAjAnA dAMtanI zreNIthI banAvela hoya evA bhAlAone uchALe che, keTalAka agninI jIbha jevA kuhADAone bhamAve che, keTalAka rAhu sarakhA bhayaMkara cheDAvALA sugarane grahaNa kare che, keTalAka vajanI kinArIvALA pracaMDazUla. zastrane hAthamAM dhAraNa kare che. bIjA yamadaMDa sarakhA pracaMDa evA daMDane upADe che. keTalAka zatruone teDI. nAkhavAnA kAraNarUpa hAthanA AzkeTane kare che, keTalAka meghanA avAjanI jevA meTA siMhanAdane kare che, keTalAka mAre mAre keTalAka pakaDe pakaDe " keTalAka "Ubhe. rahe, UbhuM rahe, keTalAka "jA jA" ema bele che. A pramANe jeTalAmAM tene parivAra vicitra AraM. bhanI ceSTAvALe thayo, teTalAmAM maMtrI te bANane sArI. rIte jue che, te maMtrI te bANa upara divya maMtrAkSaranI. jema mahAparAkramavALA udAra akSarane jue che te A pramANe- "rajjeNa jai me kajja, jIviyavveNa vA jai / / kuNeha jo tao sevaM, niyasavvassadANao // " je tamAre rAjya vaDe prajana hoya athavA je. jIvitavya vaDe projana hoya to potAnuM sarvasva ApavA. vaDe amArI sevA kare." Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 zrI RSabhanAtha caritra A pramANe sura-asura ane rAjAo vaDe pUjAyelA zrI iSabhasvAmIne putra A bharata cakravati tamone pratyakSa Adeza kare che. A pramANe maMtrI akSare jaIne avadhijJAna vaDe tene jANIne svAmIne bANa dekhADato moTethI A pramANe bele che - are sarva rAjaleke ! avicArI kArya karanArA, hitabuddhithI svAmInA ahitane karanArA, pitAne bhakta mAnanArA tamane dhikkAra thAo. A bharatakSetramAM prathama tIrthakara zrI kaSabhasvAmInA putra A bharata prathama cakavatI che, te A daMDa mAge che, iMdranI jema pracaMDa zAsanavALo te tamArI upara potAnuM zAsana dhAraNa karAvavA icche che, kadAca samudra zeSAI jAya, meruparvata paNa upADI zakAya, yamarAjAne paNa haNI zakAya, vajAne paNuM daLI naMkhAya, vaDavAnaLane paNa bujhAvI dekhAya, te paNa pRthvItaLamAM cakavatine jItI zakAya nahi. tethI he buddhizALI ! deva! maMda buddhivALA A lekane nivAre, daMDa taiyAra kare ane cakravatine praNAma kare. te pachI te mAgadhapati maMtrInA te vacanane sAMbhaLIne ane te akSarone joIne gaMdhahastinI gaMdhane suMghIne anya hAthI jema zAMta thAya tema upazAMta thAya che. te pachI te upahAra ane te bANane grahaNa karIne Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra bharatarAjA pAse AvIne, praNAma karIne A pramANe jaNAve che - he svAmI ! kamaLavanane pUrNimAnA caMdranI jevA he rAjana ! Aje bhAgyage tame mArA daSTimArgamAM prApta thayA che. jema prathama tIrthaMkara zrI RSabhasvAmI vijayavaMta che, tema prathama cakravati evA tame paNa vijaya pAme. rAvaNa sarakho bIjo koI hAthI nathI, vAyu samAna bIje kaI baLavAna nathI, AkAzathI bIju koI pratimAna nathI, tema tamArA sara jagatamAM bIje kaI pratimala nathI. kAna sudhI kheMcAyelA dhanuSyamAMthI nIkaLeluM tamAruM bANa, iMdranA vajanI jema sahana karavAne koNa samartha che? pramAdI evA mArI upara maherabAnI karIne tame kartavya jaNAvavA mATe vetripuruSa (dvArapALa)nI jema A bANa mokalyuM. he nAtha ! he pRthvInAtha ziromaNi ! have pachI huM tamArI AjJAne mastaka upara mukuTanI jema dhAraNa karIza. he svAmI ! A mAgadhatIrthane viSe tamArA vaDe sthApana karAyele huM, tamArA pUrva dizAnA vijayastaMbhanI jema nirdabha bhaktinA samUhavALe rahIza. A ame, A rAjya ane A sarva parivAra ane bIjuM paNa je kAMI che te tamAruM ja che. piotAnA sevakanI jema amArA upara zAsana karo, ema kahIne te deva, cakravatine Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2eo zrI RSabhanAtha caritra te bANa, te mAgadhatIrthanuM jaLa, kirITa ane kuMDalane paNa Ape che. bharatarAjA tene svIkAre che, mAgadhapatine satkAra kare che, mahApuruSe kharekhara sevakajana upara premALa hoya che. have rAjA rathane vALIne te ja mAga vaDe potAnI chAvaNImAM iMdra jema amarAvatImAM Ave tema Ave che. rathamAMthI utarIne aMga joIne parivAra sahita bharatarAjA aThama bhaktanuM pAraNuM kare che. te pachI rAjA cakranI jema, namelA mAgadhapatine mahARddhi vaDe aSTAddikA mahotsava kare che. aSTAhnikA mahatsava samApta thaye chate, sUryanA rathamAMthI nIkaLela hoya evuM teja vaDe pracaMDa evuM cakaratna AkAzamAM cAle che. digayAtrAmAM varadAmatIrthane adhikAra te pachI caka dakSiNa dizAmAM varadAmatIrtha tarapha cAle che. cakravati paNa prAdi upasargo dhAtugaNane anusare tema te cakane anusare che. rAjA pratidina yojanamAtra prayANa vaDe jato, rAjahaMsa jema mAnasa sarovaramAM jAya tema dakSiNa samudra pAse pahoMce che. ghaNuM elacIlavaMgalavalI ane kakkolavALA samudranA kAMThe sainyone paDAva nAkhe che. tyAM vardhaka (sutAra) pUrvanI jema cakavatinI AjJAthI sarva sainyanA AvAsa ane pauSadhazALA race che. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra bharatarAjA varadAmadevane cittamAM karIne aTThamatapane kare che. pauSadhagharamAM pauSadhavrata grahaNa kare che, pauSadha pUrNa thaye chate rAjA pauSadhazALAmAMthI bahAra nIkaLIne dhanuSyadhArIomAM zreSTha evA te kAlapRSTha dhanuSya grahaNa kare che, cAre taraphathI suvaNa racita, ratnakeATithI jaDita jayalakSmInA vAsagRha jevA rathamAM te caDhe che, deva vaDe prAsAdanI jema te mahAratha udAra AkArane dhAraNa karanArA rAjA vaDe atyaMta zAbhe che, anukULa pavana vaDe capaLa dhvajAethI suzAbhita karyu AkAza jeNe evA te zreSTha tha samudramAM yAnapAtra (vahANa)nI jema praveza kare che. che 271 tyAM cakranAbhipramANa samudranA jaLamAM jaI ne rathanA agrabhAgamAM rahela sArathi vaDe aTakAvelA azvo vaDe ratha UbhA rahe che. kALanA te pachI te AcAya jema ziSyane, tema rAjA dhanuthyane namAvIne dorI upara caDhAvelu' kare che, sa'grAmanATakanA AraMbhanA naMdInA nirdoSa sarakhA, AAnamaMtranI jevA dhArInA TaMkArane te kare che, bhAthAmAMthI kapALamAM karelA tilakanI lakSmInA zaiAbhAne dhAraNa karanArA khANane kheMcIne rAjA dhanuSya upara sthApana kare che. vakra karelA dhanuSyanA madhyamAM dhUMsarInA bhramane karanArA te khANane rAjA ka payaMta lAve che, kaNa pAse AveluM 'huM zuM karuM ?' e pramANe vijJapti karavAmAM te khANune rAjA varadAmatInA adhipati taraph visarjana kare che. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra7ra zrI RSabhanAtha caritra parvate vaDe paDatA vajInA bhrama vaDe, sarpo vaDe garUDanA bhrama vaDe, samudra vaDe bIjA vaDavAnaLanA bhrama vaDe jevAtuM te bANa AkAzane prakAzita karatuM, bAra jina jaIne varadAmapatinI parSadAmAM ulkApAtanI. jema paDayuM. te vakhate te varadAmapati, zatrue mekalela ghAta karanArA puruSanI jema AgaLa paDelA te bANane joIne kepa kare che, uchaLatA sAgaranI jema ubrAnta bhrakuTInA taraMgavALe varadAmapati pracaMDa vANI bole che : Aje sUtelA siMhane paga vaDe sparza karIne koNe jagADyo ? yamarAjAe Aje patra vAMcavA mATe kenA upara mokalyo? tene A ja bANa vaDe huM mAruM, e. pramANe varadAmarAjA UbhA thaIne hAtha vaDe te bANane grahaNa kare che. te pachI mAgadhapatinI jema te varadAmapati cakavartAinA bANa upara te akSare juve che, sarpa jema nAgadamaNune joIne zAMta thAya, tema te akSaro joIne varadAmapati paNa ekadama upazAMta thAya che, ane A pramANe kahe che - kRSNapane lAta mAravA taiyAra thayelA deDakAnI jema, hAthIne sIMgaDA vaDe prahAra karavA icchatA baLadanI jema, dAMta vaDe parvatane pADI nAMkhavA IcchatA. hAthInI jema maMdabuddhivALo huM cakravati sAthe yuddha karavAne icchuM chuM. bhale, haju kAMI paNa vinAza pAmyuM nathI e pramANe bolato te divya bheTaNAM levA mATe pitAnA mANasane Adeza kare che. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 293 te pachI te bANa ane atiadbhuta evAM bheTa/ laIne te, iMdra jema gaSabhadeva svAmI pAse jAya tema, bharatarAjA pAse jAya che. te namaskAra karIne tene A pramANe kahe che - he pRthvIpati ! dUtanI mAphaka tamArA bANa vaDe bolAvAyele huM ahIM Avyo chuM. he rAjana ! ahIM AvelA tamArI pAse huM jAte Avyo nathI, tethI ajJAnI evA mArA doSane kSamA karo. kAraNa ke ajJAnatA e deSane chupAve che. thAkI gayelo jema Azramane, tRSAtura jema pUrNa sarovarane pAme tema he svAmI ! svAmIrahita evA mane tame svAmI prApta thayA che. he rAjana ! AjathI mAMDIne tamArA vaDe sthApana karAyele huM ahIM samudranI maryAdAne dhAraNa karanAra parvatanI jema, tamArI maryAdAne dhAraNa karanAro rahIza. e pramANe kahIne bhaktinA samUhathI bharelo bharatarAjAnI AgaLa thApaNa tarIke mUkelA hoya evA te bANane oNpe che. tema ja sUryanI prabhA vaDe guMthyA hoya evA, kAMtithI prakAzita karyo che dizAonAM mukha jeNe evA ratnamaya kadarAne te bhAratarAjAne Ape che, tema ja bharatarAjAnI AgaLa lAMbA samayathI ekaThA karelA pitAnA yazanA rAzinI jevA ujajavaLa motIonA rAzine bheTa kare che, tema ja rAjAne, nirmaLa udyotanI kAMtivALA, ratnAkaranA sarvasvanI jevA 2nanA DhagalA bheTa kare che. rAjA te sarva grahaNa kare che. varadAmapati upara . R. 18 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 zrI RSabhanAtha caritra anugraha karIne tene potAnA kIrtAikArakanI jema tyAM ja sthApana kare che. te pachI varadAmapati prasannatApUrvaka bolAvIne, visarjana karIne vijayavaMta evo rAjA pitAnI chAvaNImAM Ave che. ratha uparathI utarIne, snAna karIne te rAjamRgAMka aSTamabhaktane aMte parivAra sAthe pAraNuM kare che, te pachI te varadAmapatine aSTAbrikA mahotsava kare che, "meTA puruSe lekamAM mahattva ApavA mATe pitAnA mANasanuM sanmAna kare che. digayAtrAmAM prabhAsatIrthane adhikAra te pachI parAkrama vaDe bIjA caMdranI je te cakavati cakane anusarata pazcima dizAmAM prabhAsa sanmukha cAle che, chidrarahita sinyanI rajavaDe AkAza-pRthvIne bharI de te keTalAka pramANe vaDe pazcima samudra pAse pahoMce che. sepArI-tAMbUlI (nAgaravela) ane nALIyeranA vanathI vyApta samudranA pazcima kAMThe chAvaNI sthApe che, tyAM rAjA prabhAsapatine uddezIne aSTamabhakta kare che, pUrvanI jema pauSadhazALAmAM pauSadha grahaNa kare che, pauSadhavrata pUrNa thaye rAjA rathamAM caDhIne bIjA varuNadevanI peThe samudramAM praveza kare che, cakanAbhipramANa jaLane oLaMgIne ratha Ubhe rAkhIne dhanuSyane derI upara caDhAve che, jyalakSmInI kIDA karavAnI viNa sarakhA dhanuSyanI taMtrInI jema dhanuSyanI derIne hAtha vaDe moTethI vagADe che, - samudranA vetradaMDanI jema bhAthAmAMthI bANane kheMce che, Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 275 Asana upara atithine besADe tema rAjA te bANane dhanuSyane viSe sthApana kare che, te pachI rAjA sUryanA biMbamAMthI kheMcelA eka kiraNanI peThe te bANane prabhAsa sanmukha pheMke che. kiraNe vaDe AkAzane prakAza karatuM te bANa vAyunI jevA vegavaDe samudramAM bAra ejana oLaMgIne prabhAsa patinI sabhAmAM paDe che.' bANane joIne te paNa koi pApe, ane tenI upara akSaro joIne, bIjA rasane prakaTa karanAra naTanI jema ekadama te zAMta thAya che, te bANa ane bIjAM bheTazune pote jAte grahaNa karIne prabhAsapati bharatarAjA pAse Ave che, namaskAra karIne A pramANe vinaMti kare che ke deva ! Aje svAmI evA tamArA vaDe bolAvAyela huM prabhAsa chuM. sUryanAM kiraNe vaDe kamaLa prakAzita thAya che." he prabhu! huM pazcimadizAmAM tamArA sAmaMtarAjAnI jema huM rahIza. he avanIpati ! sarvadA huM tamArA zAsanane mastake dhAraNa karIza. ema kahIne prabhAsapati bharatarAjAne prathama mokaleluM te bANa Ape che, te pachI sAkSAta pitAnA teja jevAM kaDAM, kaTisUtra (kaMda), cUDAmaNi, uramaNi, ane sonAmahoro rAjAne Ape che. pRthvI pati tene AzvAsana ApavA mATe te sarva grahaNa kare che, "prathama bhaTaNuM svIkAravuM te prabhunA prasAdanuM cihna che" kyArAmAM vRkSanI jema tyAM ja tene sthApana Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 zrI RSabhanAtha caritra karIne vairIonu nivAraNa karanAro bharatarAjA pharIthI chAvaNImAM Ave che. te vakhate te tatkAla kalpavRkSanI jema gRhiratna vaDe lavAyelA divya bhAjana vaDe aThThamatapanu pAraNu` kare che. te pachI rAjA prabhAsadevanA aSTAkrikA mahotsavane kare che, kharekhara prathama sAmatamAtrane paNa satkAra karave te ucita che. te pachI rAjA prakAza-dIpakane anusare tema cakrane anusaratA samudranI dakSiNa dizAmAM siMdhu mahAnadInA kAMThe pahoMce che, te ja nadInA pravAhamArge pUrva sanmukha jaIne rAjA siMdhudevInA zayana samIpe chAvaNI sthApana kare che. te sidevIne manamAM karIne aThThamatapa kare che, tethI vAyuthI kapAyamAna thayelA tara'ganI jema si devInu Asana calAyamAna thAya che, te pachI te avidhajJAna vaDe cakravatine AvelA jANIne ghaNA divya bheTaNAM vaDe tene satkAra karavA mATe Ave che, te pachI AkAzamAM rahelI te ' jaya jaya ' e pramANe AziSapUrvaka kahe che ke* tamArI dAsI jevI thaIne huM' ahI' rahuM chuM, Adeza karo, huM tamAruM zuM karu?' e pramANe kahIne te lakSmIDhavInA sasvanI jema, nidhAnAnI paraparAnI jema eka hajAra ATha (1008) ratnathI bharelA kuMbhA tema ja kIrti ane jayalakSmIne sAthe ja paraNavAne ceAgya e Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 277 ratnamaya bhadrAsana, nAgarAjanA ziroratna (maNio)ne uddharIne banAvela hoya evA dedIpyamAna maNimaya bAhurakSaka (= bAjubaMdha), madhyabhAgamAM khodelA sUryanA biMbanI bhAvALAM kaDAM, kamaLa muSTi vaDe grahaNa karI zakAya evAM divya vastro rAjAne Ape che. siMdhurAja je te rAjA siMdhudevInA te sarvane svIkArIne tene prasannatApUrvaka bolAvavA vaDe AnaMda pamADIne visarjana kare che. have te bhUpatizreSTha navA pUrNimAnA caMdra sarakhA suvarNapAtramAM aThamabhaktanuM pAraNuM kare che. te pachI te rAjA siMdhudevIno aSTAkSika mahotsava karIne agragAmI caka vaDe dekhADAto che mArga jene e AgaLa cAle che. bharatezvara IzAna dizAmAM anukrame jate be bharatAddhanI sImAne dhAraNa karanAra vaitADhayaparvata pAse pahoMce che. tenA dakSiNa nitaMba bhAga upara vistAra ane laMbAI vaDe zobhatA vastranI jema chAvaNI sthApe che. tyAM rAjA amabhakta kare che, tethI vaitADhayagirikumAra avadhijJAnathI "bharatakSetramAM A prathama cakI utpanna thayo che" ema jANe che. have te tyAM AvIne AkAzamAM rahyo ke A pramANe kahe che. "he prabhu! tame jaya pAme, jaya pAme, A huM tamAre sevaka chuM, mArA upara prasanna thAo." Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 zrI RSabhanAtha caritra e pramANe kahIne kezAdhipatinI jema mahAmUlya rane, ratnAlaMkAre, devadUSya vastro, tema ja pratApasaMpattinA kIDAghara sarakhAM ghaNAM kalyANakAraka bhadrAsane Ape che. rAjA tenuM te sarva grahaNa kare che. "sevakanA anugraha mATe Asakti vagaranA evA paNa svAmI upahArane grahaNa kare che." have rAjA tenI sAthe vAtacIta karIne tene AdarapUrvaka visarjana kare che. "mahApuruSe Azraya karanAra sAmAnyajanane paNa anAdara karatA nathI. te pachI pRthvI pati aThamatapanuM pAraNuM tema ja vaitADhayagiridevanA aSTabrikA. mahotsava kare che. te pachI cakaratna tamisA guphAne uddezIne cAle che, rAjA paNa padAveSaka (= pagI)nI jema tenI pAchaLa cAle che, anukrame tamistrAguphAnI pAse AvIne rAjA parvatanI nIce utarelA vidyAdharanA nagaronI jevA nA. paDAvane sthApana kare che. kRtamAladevane adhikAra have rAjA kRtamAla devane manamAM karIne aThama tapa kare che, ane te devanuM Asana calAyamAna thAya che. te avadhijJAnathI cakavatine AvelA jANIne lAMbAkALe AvelA gurunI jema te atithine satkAra karavA mATe Ave che. "he svAmI ! A tamitrAguphAnA dvArane viSe. tamArA dvArapALanI je huM chuM e pramANe bolate Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 29 mahIpatinI sevA svIkArIne te, strIratnane ucita zreSTha cauda tilaka ane divya AbharaNene samUha Ape che, rAjA te sarva grahaNa kare che. "kRtArtha evA paNa rAjA digavijayanI lakSmIne cihnarUpa digadaMDane tyAga karatA nathI." atyaMta prasannatApUrvaka rAjAe tene belAvIne adhyayanane aMte upAdhyAya jema ziSyane visarjana kare tema tene visarjana kare che. . judA thayelA pitAnA aMza hoya evA, bhUmi upara sthApana karyA che pAtra jeNe evA bhejana karatA rAjAo sAthe te pAraNuM kare che. te pachI te kRtamAladevane aSTAhnikA mahotsava kare che. "namaskAra vaDe vaza karAyela svAmI zuM karatA nathI ?" siMdhu nadInA sAme kAMThe rahelA ple upara vijaya anyadA pRthvI pati suSeNa nAmanA senApatine belAvIne, iMdra jema harigameSi devane Adeza kare, tema Adeza kare che. tuM carmaratna vaDe siMdhu nadIne utarIne siMdhu-samudra ane vaitADhayanI sImAne dhAraNa karanArA dakSiNa siMdhu nikUTane sAdha, tyAM plechone beraDInA vananI peThe AyudharUpI lAkaDIo vaDe tADana karIne AzcaryakArI carmaratnanA sarvasva phaLane grahaNa kara. te pachI te senAdhipati jANe tyAM ja utpanna thaye hoya tema jaLa ane sthaLamAM utpanna thayela UMcA ane Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 zrI RSabhanAtha caritra nIcA bhAgeAnA ane khIjA kaThaNa sthaLeAnA mAne jANanArA, parAkrama vaDe siMha jevA, teja vaDe sUrya jeveA, buddhinA guNA vaDe bRhaspati sarakhA, sa`pUrNa lakSaNavALA, samleccha bhASAne jANanArA, svAmInI AjJAne prasAdanI jema mastake aMgIkAra kare che. bharatarAjAne praNAma karIne peAtAnA AvAse AvIne peAtAnA pratiSThi' jevA sAmaMta vagerene prayANa mATe Adeza kare che. have te snAna karIne, ali(pUjA) kama karI, mahAmUlyavALA alpa bhUSaNavALA, akhtara dhAraNa karI, karyuM. de prAyazcitta kautukama...gala jeNe evA, jayalakSmIne bheTavA mATe nAMkhelI khAhulatAnI jema divyaratnanA AbhUSaNane kaThamAM dhAraNa karatA, paTTahastinI jema cihna paTTa varDa zelatA, mATethI grahaNa karyAM che zastrone jeNe eve, kaTibhAgamAM mUrta svarUpavALI zaktinI jevI charIne dhAraNa karatA, yuddha karavA mATe pIThane viSe vivelA bAhudaMDanI jevA moTA saraLa AkRtivALA suvaNu maya e bhAthAne dhAraNa karatA, gaNanAyaka daMDanAyaka-zreSThi-sA vAha-saMdhipAla ane cara puruSa Adi vaDe yuvarAjanI jema parivarelA te senAdhipati nizcala che agAsana jevuM evA te, te AsananI sAthe ja utpanna thayA hoya tema, parvatanI jevA UMcA gajaratna upara caDhe che. zveta chatra ane cAmarA vaDe ze|bhatA devanI upamA Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 281 vALe te caraNanA aMguThAnI saMjJA vaDe hAthIne calAve che. bharatarAjAnA ardha sainya sAthe siMdhu nadInA kAMThe jaIne uchaLelI dhULa vaDe setubaMdha karate hoya tema tyAM rahe che. jene sparza karavAthI bAra ejanA sudhI vadhe che, jene viSe prabhAta samaye vAvelAM dhAnya divasane aMte utpanna thAya che, ane je nadI-drahasamudranA pANI upara taravA mATe samartha che, te carmaratnane senApati hasta vaDe sparza kare che, te carmaratna pANI upara nAMkhavAthI tailanI jema kudaratI prabhAvathI baMne kAMThe vistAra pAme che. te pachI te senApati te carmaratna vaDe senAnI sAthe mAnI jema utarIne nadInA sAme kAMThe pahoMce che. siMdhunadInA te sarva dakSiNa nikUTane sAdhavA mATe icchate te senApati tyAM kalpAMtakALanA samudranI jema vistAra pAme che. te pachI dhanuSyanA avAjanI gajenA vaDe bhayaMkara raNamAM utsuka siMhanI jema kIDA mAtrathI ja siMhala dezanA lekone parAjaya pamADe che. barbaralekone mUlyathI grahaNa karelA cAkaranI jema vaza kare che, TaMkaNa lekone azvanI jema rAjacihnavaDe aMkita kare che, jaLarahita - ratnAkaranI jevA ratna-mANikyathI bharelA yavanadvIpane te narasiMha lIlAmAtrathI jIte che, te kAlamukha svecchAne tevI rIte jIte che ke jethI na khAvA chatAM paNa teo mukhamAM pAMceya AMgaLIo nAMkhe che. - te vistAra pAmate chate yenaka nAmanA phera che Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra pavanathI vRkSanA pallavanI jema parADU mukha thAya che. bIjI paNa vaitADhacapatanI najIka rahelI mleccha jAtione te gADika jema sapanI jAtione jIte tema te che. 182 prauDha pratApanA vistAravALA, kAI e nivAryA vinA phelAtA te senApati sUrya jema AkAza upara AkramaNa kare tema kacchadezanI bhUmi para AkramaNa kare che. A pramANe siha jema vanane, tema sa niSkRTa upara AkramaNa karIne, kacchadezanA mArganI bhUmi vaDe te senApati svastha thai ne UbhA rahe che. tyAM mleccha rAjAe vicitra bheTaNAMe sAthe bhaktipUrvaka strIe jema priya pAse Ave tema senApati pAse Ave che. keTalAka suvarNa girinA zikhara sarakhA ratnasuvarNa nA DhagalA Ape che, keTalAka cAlatA vidhyapa ta jevA hAthIe Ape che, keTalAka sUrya nA gheADAonu ullaghana kare evA gheADAo, keTalAka aMjanathI anyA hAya evA devatha sarakhA rathane, ane khIjuM paNa tyAM je sArabhUta hoya te sava tene Ape che. pava tamAMthI . nadI vaDe kheMcAyela' ratna ratnAkaramAM jAya che.' te pachI te sava senApatine kahe che ' have pachI ame tamArA sevakanI jema Adeza karanArA peta-peAtAnA dezamAM rahIzu..? te pachI te senApati yathAAgyapaNe te sa rAjAnA satkAra karIne visarjana kare che. pUrvAMnI jema si'nadIne sukhapUrvaka utarIne kIrtirUpI velaDInA dohada. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra jevA mlecchA pAsethI lavAyelA sava daMDane daMDanAyaka cakravartinI AgaLa mUke che. have cakravati vaDe prasAda vaDe te senApati satkAra karAye ane pachI visarjana karAyelA te Sita thaI peAtAnA AvAsamAM Ave che. bharatarAjA aceAdhyAnI jema tyAM rahe che. 'siMha jyAM jAya che tyAM te ja peAtAnuM sthAna thAya che.' 23 tamisrAguphAnA dvAranuM udghATana eka vakhata rAjA senApatine kheAlAvIne Adeza kare. che ke 'tamistrAguphAnAM be kamADane ughADo.' A pramANe sAMbhaLIne senApati rAjAnI AjJAne mALAnI jema mastake grahaNa karIne tamistrAguphAnI najIka jaIne Ubho rahe che. have tyAM kRtamAladevane manamAM karIne te senApati aTThama tapa kare che. kharekhara sarva siddhie taparUpI mUlavALI hAya che.' aTThama tapa pUrNa thaze te senApati snAna karIne be zveta vastrane dhAraNa karanArA snAnagRhamAMthI sareAvaramAMthI rAja'sanI jema nIkaLe che. te pachI . krIDA karavAnA suvarNakamaLanI jema suvarNa nimita dhUpa-dhANAne hAtha vaDe pakaDIne tamistrAguphAnA dvAra pAse paheAMce che. tyAM banne kamADane joIne te praNAma kare che. 'zaktima'ta evA paNa mahApuruSA prathama zAmanItinA prayAga kare che.' tyAM te vaitADhaca paryaMta upara karatI vidyAdharaNIonA Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 zrI RSabhanAtha caritra staMbhananA auSadha sarakhA aSTAnikA mahotsavane meTI Rddhi vaDe kare che. te pachI te senApati maMtravAdI jema maMDala Alekhe, tema akhaMDa taMdula vaDe maMgaLanA kAraNarUpa ATha maMgaLa Alekhe che. Alekhana karIne iMdranA vajanI jevA, bairIno vinAza karanArA cakavatinA daMDaratnane pitAnA hAthe upADe che. bane kamADane prahAra karavA irachate te sAta-ATha pagalAM khase che, "gajendra paNa prahAra karatAM pahelAM kAMIka khase che ja ! " khasIne vAjiMtranI jema te kaMdarAne moTethI gajAvate senApati traNavAra te daMDa vaDe bane kamADane tADana kare che. te vakhate maitADhaya parvatanA atyaMta mIMcAI gayelA netronI jevAM vajIthI banelAM te bane kamADe UghaDe che. te daMDanA tADanathI UghaDatI vakhate taDa-taDa zabda karatAM te baMne kamADe jANe moTethI AnaMda kare che ! - senApati uttara bharatakhaMDanA jayaprasthAnanA maMgalarUpa te kamADa ughaDavAnA samAcAra cakravatine jaNAve che. have bharatarAjA caMdranI jema prauDha parAkramavALA hastiratna upara besI tamistrAguphAmAM Ave che. maNiratna ane zakiNIratnanuM varNana zikhAbaMdhananI jema mastaka upara rahelA jenA vaDe kayAre ya tiryaMca-manuSya ane devAthI utpanna thayelA 1 upasargo thatA nathI, jenAthI aMdhakAranI jema samasta Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 285 duHkha nAza pAme che, jenA vaDe zastraghAtanI jema re samartha thatA nathI, te hajAra yakSa vaDe adhiSThita, cAra AgaLanA pramANuvALA, sUryanI jema udhota karanArA maNiratnane bharatarAjA grahaNa kare che. hAthInA jamaNA kuMbhasthala upara pUrNakaLaza upara suvarNanA DhAMkaNanI jema te maNiratnane sthApana karIne, zatruono nAza karanAra caturaMga senAnA samUhathI yukta cakane anusarate siMhanI je narakesarI guphAnA dvAramAM praveza karato te rAjA ATha suvarNapramANa SaTrapatranI jevI bhAvALA, bAra khUNAvALA, samataLavALA mAnaunmAna ane pramANathI yukta, eka hajAra yakSe vaDe sarvadA adhiSThita, ATha karNikAthI yukta, bAra jana bhUmiparyata aMdhakArano nAza karanArA, adhikaraNI sarakhA AkAravALA, sUrya-caMdra ane agni sarakhI prabhAvALA cAra aMgulapramANu kAkiNIratnane grahaNa kare che. te kAkiNIratna vaDe te gemUtrikAnA krama vaDe guphAnA bane paDakhe jana-janane aMte eka eka jana sudhI ughAta karanArAM maMDalene oLakhatA jAya che. te sava maMDale tyAM pAMcaso dhanuSya pramANavALAM ogaNapacAsa thayAM. kalyANakAraka cakravati pRthvItaLa upara jyAM sudhI jIve che tyAM sudhI te guphA ughADA mukhavALI ane te maMDale sthAyI rahe che. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 zrI RSabhanAtha caritra caritnane anusaranArA cakravartinI pAchaLa cAlanArI te senA maMDalanA te prakAza vaDe alanArahitapaNe sukhapUrvaka cAle che. te vakhate cakravatinI cAlatI senA vaDe te guphA asura AdinA sainya vaDe ratnaprabhAnA madhyabhAganI jevI lAge che, maMthanadaMDavaDe maMthanakaLazanI jema, aMdara cAlatA sainyanA samUha vaDe te guphA pracaMDa zabdavALI thaI, te vakhate saMcAra vagarano paNa guphAne mArga rathavaDe sImaMtita (= khaMDita) tho. ekadama azvonI khurI vaDe bhAMgI gayelA kAMkarAvALA nagarInA mArga je thayo. aMdara gayelA te rInyanA loka vaDe tIrthApaNAne pAmelI te guphA lekanALI jevI thaI. unmajJA ane nimagnA nadI have anukrame jAte bharatarAjA tamistraguphAnA madhya bhAgamAM nIcenA vastra upara rahelI kaTimekhalA (kaMdarA) jevI ubhagnA ane nimagnA nAmanI nadIone prApta kare che. dakSiNa ane uttara bharatakSetrArdhamAMthI AvatA manuSyane nadInA bahAnAthI baitADhaya parvata vaDe AjJArekhA karAI hoya evI te nadIo che. teomAM unmaggA nadImAM zilA paNa tuMbIphaLanI jema UMce Ave che ane tare che, tevI rIte nimagnA nadImAM zIlAnI jema tuMbIphaLa paNa DUbI jAya che. tamistrAguphAnI pUrvabhIMtamAMthI nIkaLelI te nadIo Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra pazcimabhItanA madhya vaDe jaIne siMdhu nadI sAthe saMgama pAme che. te nadIo upara vakiratna vaitADhaya-nirikumAranI ekAMtazayyA jevI doSarahita lAMbI pAga (= mArga-pUla) bAMdhe che. te paNa kSaNavAramAM thAya che. cakravartinA vardhaka (sutAra) rUpa gehAkArakalpavRkSathI kharekhara ghara Adi nirmANa karavAmAM kAlakSepa thato nathI. sArI rIte joDAyelA sAMdhAvALA ghaNA pASANa vaDe karAyelI te pAga teTalA moTA pramANavALA eka pattharathI ghaDI hoya evI lAge che. hAthanI jema sarakhA taLavALI, vajanI jema majabUta, te paga guphAnA dvAranA kamADa vaDe banAvI hoya tevI dekhAya che. ja senA sahita cakravarti sukhapUrvaka dustara evI paNa te nadIe utare che. anukrame rAjA senA sAthe jato uttara dizAnA mukha jevA guphAnA uttara dvAre pahoMce che. te guphAnA kamADe dakSiNadhAranA kamADenA AghAtanA avAjane sAMbhaLIne jANe bhaya pAmyA hoya tema kSaNavAramAM potAnI jAte ja ughaDe che. te vakhate ughaDatA te kamADe "sarasara e pramANe zabda vaDe cakravatinA sainyane gamananI preraNA karatA hoya evA jaNAya che. guphAnI paDakhenI bhIMta sAthe te kamADe tevI rIte Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 zrI RSabhanAtha caritra cATI jaIne rahyA ke jethI tyAM pUrve na hoya tema te kamADe dekhAya che. guphAmAMthI bahAra nigamana have prathama AkAzanA madhyamAMthI sUryanI jema cakravartinI AgaLa cAlatuM caka guphAnA madhyamAMthI nIkaLe che, te pachI pAtALanA vivara vaDe balIndranI jema, meTA te guphAnA dvAra vaDe rAjA nIkaLe che, te pachI vidhyaparvatanI guphA jevI te guphAmAMthI niHzaMka krIDAgamana vaDe zobhatA hAthIo nIkaLe che, samudranI madhyamAMthI nIkaLatA sUryanA azvanI viDaMbanA karatA ane suMdara rIte cAlatA guphAmAMthI nIkaLe che. zrImaMtenA gharanA madhya bhAga jevI vaitAdyanI guphAmAMthI akSata rathe paNa pitAnA avAja vaDe AkAzane zabdamaya karatA nIkaLe che, tUTI gayelA rAphaDAnA mukhamAMthI sarponI jema, guphAnA mukhamAMthI. mahAojasvI sainike paNa ekadama nIkaLe che. ( A pramANe bharatarAjA baitADhaya parvatanI pacAsa jana lAMbI te guphAne oLaMgIne uttarabharatakSetrane jItavA mATe praveza kare che. tyAM ApAta nAmanA kirate (bhallo) bhUmi upara rahelA dAnavanI jema atyaMta mavALA, paisAdAra mahAojasvI kAMtivALA vase che. te niraMtara mahAprAsAdazayana-Asana ane vAhanavALA ghaNuM suvarNa ane rUpAvALA kuberanA gotrI jevA che, ghaNA jIvadhana (pazurUpI. Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra dhana) vALA, ghaNA dAsanA parivAravALA, devanA udyAnanA vRkSanI jema prAyaH karIne parAbhava vagaranA, aneka yuddhomAM pArapAmI che balazakti jenI evA, te haMmezA mahAzakaTane bhAra vahana karavAmAM zreSTha vRSabha jevA che. tyAM yamarAjA je baLAtkAre te bharatarAjA cAlate chate teone aniSTane kahenArA bhayaMkara utpAta thayA. te vakhate cAlatA bharatarAjAnA sainyanA ghaNA bhArathI pIDA pAmelI, prakaMpita thayela gharanA udyAnavALI pRthvI kaMpe che, cakravatinA dizAonA aMta sudhI gamana karanArA praDha pratApa vaDe jANe dAvAnaLa sarakhe dizAone viSe dAha thAya che. kSaNavAramAM raja vaDe sarva dizAe rajasvalA strInI jema atyaMta anAlakana pAtra thAya che. (na jovA lAyaka thAya che) samudramAM duHzrava kara nirdoSavALA paraspara aphaLAtA . jaLajaMtunI jema duSTa vAyuo phelAya che, UMbADiyAnI jema samasta mleccha varganA kSebhanA kAraNabhUta AkAzamAMthI cAre taraphathI ulkA (=vALArahita tejane samUha) paDe che. dedhathI UbhA thayelA yamarAjAnA pRthvI upara apAyelA hAthanA prahAranI jevA mahAzabda vaDe bhayaMkara vajanA avAja thAya che, AvatI yamarAjAnI lakSmInA chatra jevA AkAzataLamAM sthAne sthAne kAgaDA ane samaLIenA samUhe bhame che. R. 19 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra have suvarNanA akhtara-parazu-ane bhAlAnAM kiraNA vaDe AkAzamAM rahelA sahasrarazmine (sUrya ne) kroDa kiraNavALA karatA, pracaMDa daMDa-dhanuSya ane mudgara vaDe AkAzane dAMtavALuM karatA, dhvajamAM rahelA vAgha-si'huM ane sa sap vaDe trAsa pamADayo che khecarIonA samUhane jeNe evA, mahAgajaghaTArUpa megha vaDe aMdhakAramaya karela che dizAnu mukha jeNe evA, yamanA mukhanI sAthe spardhA karanAra rathanA agrabhAgamAM rahelA magaranA mukhavALA, azvonI kharIonA AghAta vaDe pRthvIne cIrI nAMkhatA hoya evA, bhayaMkara jayavAjitrAnA avAja vaDe AkAzane phADI nAMkhatA hAya evA, agragAmI ma`galagraha vaDe sUryanI jema cakra vaDe bhayaMkara evA te bharatane AvatA joIne te jillA atyaMta kApAyamAna thAya che. 290 uttarabharatamAM bhallA upara vijaya te karAtA krUra grahanI maitrIne viDa MbanA karanArA, paraspara maLIne pRthvIneA saMhAra karavA icchatA hAya tema krodhasahita khele che H-- mUkha puruSanI jema lakSmI-lajjA-dhIraja ane kItithI rahita, khALakanI jema maMda buddhivALA aprAthita (mRtyu)nI prArthanA karanAra A kANu che ? jenA puNyarUpI caturdazI kSINa thaI che evA, hIna lakSaNavALA, hariNa jema si'hanI guphAmAM jAya tema ApaNA dezamAM te Ave che. tethI mahAvAyu jema meghane dUra kare tema Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAza, caritra uddhata AzcaradvALA, vistAra pAmatA evA paNa Ane dizA-dizAmAM kSaNavAramAM pheMkI daIe. e pramANe moTethI bolatA, bhegA thaIne aSTApada (eka jAtanA prANu) meghanI sAme laDavA UThe, tema bharatarAjA sAme laDavA mATe Ulma thAya che. have te kirAta patio kAcabAnI pITha ane hADakAnA khaMDo vaDe banAvelA bakhtarane dhAraNa kare che. mastaka upara dhAraNa karelA Urva keza vaDe rAkSasanA mastakanI zebhAne batAvatA rIMcha AdinA keza vaDe DhaMkAyelA zirastrANa (TapAo)ne teo dhAraNa kare che. teonI yuddhanI utkaMThA AzcaryakAraka che, jethI moTA utsAha vaDe deha uchuvAsa pAmate hovAthI bakhtaranI jALIo vAraMvAra tUTe che, "amAre zuM bIje rakSaka che?' e pramANe amarSa (krodha)nA vazathI jANe teonAM UMcA kezavALAM mastaka upara ziraska (TApA) rahetA nathI. keTalAka kirAte, kepa pAmelA yamarAjAnI bhrakuTi sarakhA vaka ziMgaDAmAMthI banAvelA dhanuSyone derI upara caDhAvI kIDA vaDe dhAraNa kare che. keTalAka jayalakSamInA kIDA karavAnI zayyA sarakhA, saMgrAmamAM durvAra evAM bhayaMkara khagene myAnamAMthI kheMce che, keTalAka yamanA nAnA bhAI hoya evA daMDene dhAraNa kare che, keTalAka AkAzamAM ketunI jevA bhAlAone nacAve che, keTalAka yuddhaja *utsavamAM AmaMtrita yamarAjAnI prIti saMpAdana karavA Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra mATe zatruone zULI upara caDhAvavA mATe zULane dhAraNa kare che, keTalAka zatrurUpI cakalAonA samUhanA prANa haranAra bAja pakSInI jevA lehazalyane hAthamAM sthApana kare che, bIjA nabhastaLamAMthI tArAonA samUhane pADavA mATe icchatA hoya tema daDha hasta vaDe muddegarene ekadama grahaNa kare che, bIjA paNa saMgrAma karavAnI IcchA vaDe vividha zastrone dhAraNa kare che, viSa vinA sarpa na hoya. tema tyAM zastra vinA koI paNa na hate. have eka samaye eka AtmAnI jema yuddhanA rasanI lAlasAvALA te sarva bharatanA sainyane uddezIne deDe che. te mleccho utpAta megha jema karAone varasAve tema zastrone varasAvatA vega vaDe bharatane agrasainya sAthe yuddha. kare che. te vakhate jANe bhUminA madhyamAMthI, jANe dizAonA mukhamAMthI, jANe AkAzamAMthI paDatAM hoya tema blecchothI cAre taraphathI zastro vaDe che. te vakhate te kirAtenAM bANathI, durjananAM vacanonI jema bharatarAjAnI senAmAM koI na bhedAyuM hoya tema na hatuM. pherachanA. sainya vaDe khaseDAyelA bharatezvaranA purogAmI azvo samudranI bharatIthI nadImukhanA taraMgenI jema pAchA phare che, sveccharUpI siMhe tIkSaNa bANarUpI nakha vaDe haNate chate virasa zabda karatA cakravatinA hAthIo trAsa pAme che, svecchanA subha vaDe pracaMDa daMDAyudha vaDe tADana karAyelA Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra kalA tho. rAte atyaMta cakravatinA sainya daMDAnI jema ALoTatA paDe che, ple chanA sainya vaDe rAjAnI senAnA ratha gadAghAta vaDe, vAghAta vaDe parvatanI jema svacchedapaNe bhAMgI nakhAya che, te yuddharUpI samudramAM timiMgala (mahAmasya) jevA pleccho vaDe rAjAnI senArUpa naka (masya)no samUha grasta-trasta tho. have anAthanI jema parAjaya pAmelA te sainyane jete suSeNa senApati rAjAnA AjJAnI jema kepa vaDe prerAyele te kSaNavAramAM lAla netravALe, tAmra mukhavALo, manuSyarUpe agni je jAte atyaMta duHkhe karIne joI zakAya tevo thaze. rAkSasarAjanI jema samasta para sainikene khAI javA mATe suSeNa senApati jAte bakhtara 'dhAraNa karanAra thaze. te vakhate utsAhathI praphullita thayela deha vaDe atigADhapaNane pAmeluM senApatinuM te suvarNamaya kavaca (bakhtara) bIjI tvacA hoya evuM zobhe che. senApatinA azvanuM varNana te senApati UMcAImAM eMzI AMgaLa, vistAramAM navANuM AMgaLa, laMbAImAM ekaso ATha AMgaLa, batrIza AgaLa UMcA, niraMtara unnata mastakavALA, cAra AMgaLa kAnavALA, vIza AMgaLa bAhu (AgaLanA patra)vALA, seLa AMgaLanI jaghAvALA, cAra AMgaLa jAnuvALA, cAra AMgaLa UMcI kharIvALA, geLa vaLelo che madhyabhAga Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 zrI kSabhanAtha caritra jene evA, vizALa mApavALI namelI prasanna pITha vaDe zebhatA, rezamanA tAMtaNAnI jema komaLa rUvAMTIthI yukta, prazasta bAra AvartavALA, zuddha lakSaNothI lakSita, uttama jAtivALA, yauvanavayane pAmelA, zukanAM pIchAM jevI lIlI kAMtivALA, cAbUkanA prahArathI rahita, svAmInA citta pramANe gamana karanAra, ratna ane suvarNamaya lagAmanA bahAnAthI lakSmInA bAhu vaDe AzleSa karAyela hoya evA, madhura avAja karatI suvarNamaya ghugharIonA samUhavaDe, madhyabhAgamAM jhaNajhaNa avAja karatA che bhramaro jemA evA, kamaLAnI mALA vaDe pUjana karAtA hoya evA, pAMca varNanA maNiothI mizra suvarNanA alaMkAranAM kiraNo vaDe anupama rUpavALI patAkAothI aMkita hoya evA suMdara mukhavALA, bhaumagrahathI aMkita AkAzanI jema suvarNakamaLanA tilakavALA, cAmaranI zobhAnA bahAnAthI bIjA kAnane dhAraNa karato hoya evA, cakravartine puNya vaDe kheMcAyelA IMdranA vAhananI jevA, lAlana karavAthI paDatA vaka caraNone mUtA, anyarUpe garuDa hoya evA, mUrtimaMta pavananI jevA kSaNavAramAM se jana ullaMghana karavAmAM jevAyuM che parAkrama jenuM evA, kAdava-pANIpaththara-kAMkarA-khADA Adi viSama pradezathI ane mahAsthalI-parvata-guphA-durga Adi sthaLamAMthI utAravAmAM samartha, kAMIka pRthvI upara lAgelA caraNa vaDe AkAzamAM UDatA hoya evA, buddhimaMta, vinIta, paMcadhArA vaDe zramane jItanArA, kamaLa sarakhA sugaMdhI zvAsavALA, Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra sAkSAt ya hoya evA kamalApITha nAmanA zreSTha azva upara caDhe che. te pachI te senApati laMbAImAM pacAsa AMgaLa, vistAramAM soLa AMgaLa, jADAImAM ardha AMgaLa, suvarNa ranamaya sUra (khagamuSTi)vALA, cheDI dIdhI che kAMcaLI jeNe evA sarSanI jema myAnamAMthI nIkaLelA, tINa dhAravALA, bIjA vajanI jema atidaDha, vicitra puSkaranI paMkti vaDe phuTa varSothI zobhatA, yamarAjAnA patranI jema zatrune kSaya karanArA khaDUgaratnane grahaNa kare che. te khaDUgaratna vaDe te senApati utpanna thaI pAMkha jene evA nAgarAjanI jema, bakhtaradhArI siMhanI jema tha. te pachI senApati AkAzamAM vIjaLInA daMDanI jema talavArane bhamAvato yuddhamAM kuzaLa zreSTha azvane preraNuM kare che, jalakAMtAmaNi jema pAne phADI nAMkhe tema zatrunA sainyane phADI nAkhate e te, te azva sAthe samarAMgaNamAM praveza kare che. te pachI suSeNa senApati vaDe haNAtA keTalAka zatruo haraNanI jema trAsa pAme che, keTalAka sasalAnI jema paDI jaIne netro mIMcIne rahe che, bIjA kheda pAmelA, ruMdhAI gayela chAtIvALAnI jema UbhA rahe che. bIjA vAMdarAonI jema viSama sthAnamAM caDhI jAya che. keTalAkanAM zo vRkSanA pAMdaDAnI jema paDe che, keTalAkanAM chatro kIrtAinI jema paDe che, keTalAkanA ghoDA Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 zrI RSabhanAtha caritra maMtrathI thaMbhI gayelA sarSanI jema ubhA rahe che, keTalAkanA rathe mATInA banAvelA hoya tema bhAMgI jAya che, keTalAka pitAnA mANasane paNa aparicitanI mAphaka jetA nathI, pita-pitAnA prANane laIne sava pleccho dareka dizAmAM nAse che. A pramANe pANInA pUrathI vRkSonI jema suSeNa senApatithI bhAgelA teja vagaranA te ghaNA ejana sudhI dUra cAlI jAya che, teo kAgaDAnI jema eka ThekANe bhegA thaIne kSaNavAra vicAraNA karIne duHkhI mANasa jema mAtA pAse jAya tema teo siMdhu mahAnadI pAse jAya che. te nadInA dhUlImaya kinArAne viSe mRtakanAna mATe taiyAra thayA hoya tema teo bhegA maLIne retInA samUha vaDe pathArI karIne bese che. nagnapaNe UbhelA evA teo UMcA mukha rAkhI pitAnA kuLadevatA meghamukha vagere nAgakumAra devane cittamAM karIne aThama tapa kare che. aThamatapane aMte cakravatinA tejanA bhayathI jANe nAgakumAra devonAM Asane kaMpe che, teo avadhijJAnathI tevI rIte rahelA dukhita svecchane joIne, teonA duHkha vaDe pitAnI jema duHkha pAmelA tyAM AvIne teoe AgaLa prakaTa thAya che. "are! tamArA cittamAM hamaNAM kaye artha icchA che, te kahe." A pramANe AkAzamAM rahI te deve kirAne kahe che. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 297 AkAzamAM rahelA meghamukha nAgakumAra devAne joine atyaMta vRSita thayA hAya tema kapALane viSe racI che aMjali jeNe evA teo kahe che ke- pUrve AkramaNa nahI' pAmelA amArA dezamAM hamaNAM koIka ALyeA che, jevI rIte cAlyeA jAya tema kare. te meghamukha devA A pramANe kahe che--mahendranI jema deva-asura ane rAjAethI paNa na jItI zakAya evA A bharata cadnati che, TAMkaNAone patanA paththaranI jema pRthvItaLamAM cakravati` ma`tra-taMtra-viSa-zastra-agni vidyA Adine ageAcara hAya che, teA paNa tamArA anurAdha vaDe ame ene upasarga karazuM', e pramANe kahIne tee adRzya thayA. te ja kSaNe kAjaLa jevA zyAmavaNu vALA meghA, bhUmitaLa uparathI UDIne samudro jANe AkAzane bharI detA heAya evA thAya che, te meghA vIjaLIrUpa tarjanI AMgaLI vaDe jANe cakravatinI senAne tarjanA kare che. moTA gajArava vaDe vAravAra Akroza karatA hAya evA jaNAya che; te ja vakhate te meghA rAjAnI chAvaNIne cUrNa karavA mATe, teTalA pramANavALI taiyAra karelI vajrazilA sarakhA upara rahe che, te leAhanA agrabhAga jevI, khANu jevI, daMDa jevI jaladhArA vaDe tyAM varasavA lAge che, cAre taraphathI meghanA pANIthI pRthvItaLa purAI javAthI rathA hADInI jevA, ane hAthI vagere magara jevA dekhAya Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 zrI RSabhanAtha castri che, kAlarAtri jevA skurAyamAna te meghanA aMdhakAra vaDe sUrya keI ThekANe cAvI go heya tema ane parvata nAza pAmyA hoya tema thayuM. te vakhate pRthvItaLamAM eka aMdhakArapaNuM ane eka jaLabhAva e baMne dharmo ekI sAthe thayA. cakravatI paNa aniSTa ApanArI utkRSTa vRSTine joIne potAnA hasta vaDe priya bhUtyanI jema carmaratnane sparza kare che, cakavatinA hasta vaDe sparza karAyela te carmaratna uttaradizAnA pavanathI meghanI jema bAra ejana vRddhi pAmyuM. samudranI madhyanA bhUtalanI jema pANI upara rahelA te carmaratna upara caDhIne raujasahita rAjA rahe che. te vakhate paravALA vaDe kSIrasamudranI jema atisuMdara navANuM hajAra suvarNanI saLIothI suzobhita, nALa vaDe kamaLanI jevA traNa-caMthi vagaranA sarapaNAthI zebhatA suvarNadaMDa vaDe zobhatA, jaLa-tapa-vAyu-ane dhULathI rakSaNa karavAmAM samartha evA chatrane pRthvIpati hAtha vaDe sparza kare che, ane te paNa carmaratnanI jema vadhe che. te vakhate chatra ane carmaratnane saMpuTa, taratA. IMDAnI jema zebhe che, tyArathI mAMDIne lekamAM brahmAMDamAM pramANe kalpanA thaI. gRhirananA prabhAvathI sukSetranI jema carmaratnamAM prAtaHkALe vAvelAM dhAnya sAMje utpanna thAya che temaja Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 299 prabhAte vAvelA kuSmAMDa (haLA) pAlakha ane mULA vagere divasane aMte utpanna thAya che. divasanI zarUAtamAM vAvelA AMbA-keLA vagere phaLa vRkSe, mahApuruSanA prAraMbhanI jema divasane aMte phaLe che. tyAM rahelA harSita leke A dhAnya-zAka ane phaLe khAya che. udyAnakIDA mATe gayelA manuSyanI jema sainyanA parizramane jANatA nathI. A pramANe bharatarAjA parivAra sahita pitAnA prAsAdamAM rahyo hoya tema tyAM carmaratna ane chatraratnanI madhyamAM svastha rahe che. te vakhate tyAM kalpAMtakALanI jevA niraMtara varasatA te nAgakumAradevane sAta ahorAtra thayA. - "A kayA pApI mane AvA prakArano upadrava karavA taiyAra thayA che e pramANe bharatarAjAne bhAva jANune, have te sadA pAse rahenArA seLa hajAra yakSo sannaddha, bAMdhyAM che bhAthAM jeNe evA, derI upara dhanuSya caDhAvI krodharUpI agni vaDe cAre taraphathI sarvane bALI nAMkhavA IcchatA hoya tema AvIne meghamukha nAgakumArane A pramANe kahe che-are varAke! jaDanI jema tame pRthvIpati cakravati bharatezvarane zuM jANatA nathI ? vizvamAM ajeya A rAjA upara A tamAre AraMbha, mahAparvatane viSe hAthInA dAMta prahAranI jema tamArI ja vipattine mATe thaze. Ama hovA chatAM paNa mAMkaDanI jema jaladI cAlyA jAo, anyathA tamAruM atyaMta pUrve na javAyela apamRtyu thaze. Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra A pramANe te yakSeAnu' vacana sAMbhaLIne atyaMt vyAkuLa te meghamukha devA IMdrajAlika jema IMdrajALane sa'harI le tema kSaNavAramAM te meghajALane sa'harI lIdhI, ane te pachI te meghamukha devA karAtA pAse AvIne kahe che ke- 'tame jaI ne bharatarAjAnu' zaraNa svIkAre.' 300 te pachI teonuM vacana sAMbhaLavAthI hatAza thayelA te mlecche, nathI khIjAnu zaraNu jene evA te zaraNa karavA lAyaka bharatezvara pAse zaraNa mATe jaI ne sarpanI phaNAmiNa jevA eka tarapha DhagalA karelA maNie, merunA aMtaHsAra heAya evA sudara suvaNa nA Dhaga, andha ratnanA pratibi'ba hoya evA lAkhA azvo bheTaNAmAM Ape che, namaskAra karI, mastake e hAtha joDI te bIAnA saheAdara hAya evA miSTa vacanathI garbhita vANI vaDe mATethI bharata cakravatine kahe che : vijaesa jagannAha ! payaM DAkhaMDavikama ! / AkhaDalA ivAsi tu chakkha DakhANimaMDale || he jagatanA nAtha ! he praca`Da akhaMDa parAkramavALA ! tame vijaya pAme. tame cha khaMDa pRthvImaMDaLane viSe iMdra jevA che. he rAjana! amArI bhUminA gaDha sarakhA vaitADhaca parvatanI guphAnA dvArane tamArA vinA ughADavA mATe kANu sama che ? AkAzamAM jyeAtiSacakranI jema pANI Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 301 upara chAvaNIne dhAraNa karavA tamArA sivAya bIjo keNa samartha che? A pramANe atyaMta addabhuta zaktinA svAmI ! tame sura-asurone paNa ajeya che, ema ame jANyuM che. amArA ajJAnathI thayelA aparAdhane kSamA kare.. hamaNAM amArI pITha upara navA jIvananI jema hAtha Ape. he nAtha ! have pachI ame tamArI AjJAmAM vazavata ahIM rahIzuM. - kRtyane jANanArA bharatarAjAe paNa te svecchane svAdhIna karI, satkArIne visarjana karyA. "kharekhara! uttama. puruSono krodha praNAmanA aMtavALo hoya che." have suNa senApati rAjAnI AjJAthI parvata ane samudranI maryAdAvALA siMdhunadInA uttara niSphaTane sAdhavA mATe Ave che. rAjA potAnA AryalokenA saMgama vaDe anAryone paNa AryapaNe karavA Icchato hoya tema bhegone. bhegavate ghaNA vakhata sudhI tyAM rahe che. anyadA dizAonA vijayamAM sAkSIbhUta kAMtithI zobhatuM cakaratna Ayudha zALAmAMthI nIkaLe che. culahimavaMta parvata tarapha pUrva dizAnA mArge jatA cakaratnanA mArga vaDe, nIkanA pravAhanI jema rAjA jAya che. keTalAka prayANa vaDe kIDA vaDe gajendranI mAphaka jato rAjA culahimavaMta parvatanA dakSiNa nitaMba bhAga pAse pahoMce che. - rAjA bhejavRkSa-tagara-devadArUnA vanathI vyApta che Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302. zrI RSabhanAtha caritra sthAnamAM mahendra jema paMDakavanamAM rahe tema tyAM chAvaNI sthApe che. tyAM zrI RSabhanaMdana culla-himavaMtagirikumArane uddezIne aThamatapa kare che. kAryasiddhimAM tapa e prathama maMgaLa che." te pachI aThatapane aMte prAtaHkALane viSe sUryanI jema mahAtejasvI rAjA rathamAM caDhI chAvaNIrUpI samudramAMthI nIkaLe che. rAjAomAM prathama e te vega vaDe jaIne himavaMtagirine rathanA agra bhAga vaDe traNa vakhata tADana kare che. have baizAkhasthAne rahele rAjA himavaMtagirikumAranI upara pitAnA nAmathI aMkita bANa mokale che. himavaMtagirimAra devane vijaya ane RSabhakUTa upara ' nAmanuM Alekhana te bANa pakSInI jema AkAza vaDe tera jana sudhI jaIne himavaMtagirimAranI AgaLa paDe che. te deva aMkuzane joIne hAthInI jema te bANane joIne tatkAla kepa vaDe lAla netravALe thaye. hAtha vaDe te bANane laIne tene viSe nAmAkSara joIne sapane jovAthI dIpakanI jema zAMta thaI jAya che. te pachI pradhAna-puruSanI jevA rAjAnA te bANanI sAthe bheTaNa laIne bharatarAjA pAse Ave che. have te AkAzamAM rahele jaya jaya e pramANe bolIne bharatarAjAne te bANa, kaThaMDakAra (bANa banAvanAra)nI Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhAtha caritra, 33 jema Ape che, te pachI te kalpavRkSanI puSpamALA, zIrSacaMdana, savoSadhi ane sarvazreSTha padmadrahanuM jaLa bharatarAjAne Ape che. pharIthI te bheTaNanA bahAnAthI daMDamAM kaDAM, bAhurakSaka, ane devadUSyavare Ape che. te pachI te svAmI! uttara dizAnA cheDe tamArA sevakanI jema huM rahIza, e kahIne virAma pAmelA tene satkAra karIne rAjAe visarjana kare te potAnA sthAne jAya che, bharatarAjA te parvatanA zikhara jevA zatruonA manorathanI jema rathane pAcho vALe che. te pachI zrI RSabhasvAmIne putra RSabhakUTa parvata pAse jaIne rathanA zIrSa vaDe traNa vakhata te parvatane gajendra jema dAMta vaDe prahAra kare tema prahAra kare che. tyAM rAjA rathane sthApana karIne hAtha vaDe kAkiNIratnane grahaNa kare che. te parvatanA pUrvakaTakane viSe kAkiNIratna vaDe "A avasarpiNInA trIjA ArAne aMte huM bharata cakravati chuM" e pramANe akSare lakhe che. tyAMthI pAchA pharIne sadAcArI te potAnI chAvaNumAM Ave che ane aThamatapanuM pAraNuM kare che, te pachI rAjA cullahimavaMtagirikumAradevane cakravatinI saMpadAne anurUpa aSTAdvikA mahatsava kare che. gaMga-siMdhu mahAnadInA vaccenA pRthvItaLamAM na samAtA, AkAzamAM kudakA mAratA ao vaDe, saunyanA bhArathI AkrAMta thayelI pRthvIne siMcana karavAne IcchatA Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 zrI RSabhanAtha caritra hAya tema mamrajaLanA pravAhane jharatA evA gaMdhahasti vaDe, praca'Da cakradhArAnI rekhA vaDe pRthvIne sImaMta vaDe ala'kRta karatA hAya evA uttama ratha vaDe pRthvItaLamAM phelAtA advitIya parAkrama vaDe manuSyamaya dekhADatA hAya evA phroDonI saMkhyAvALA pAyadaLa vaDe anugamana karAtA, jAtiva ta hAthInI jema cakraratnane anusaratA cakravata jatAM jatAM vaitADhacapata pAse pahoMce che. nami-vinami vidyAdharone jItavu te pachI nami-vinami vidyAdharapati tarapha rAjA daMDane mAganAru aNu meAkale che. te vidyAdharapatie te khANane joI ne kApApathI yukta paraspara A pramANe vicAre che. Aja mUThThIpanA A bharatakSetramAM hamaNAM A bharata prathama cakravarti utpanna thayeA che. te RRSabhakUTa pata upara jAte caMdraSi'a sarakhA peAtAnA nAmane lakhIne tyAMthI pAchA pharI ahI Avye che. hAthInA ArAhakanI jema A baitADhacapa tanI pAse nivAsa karI te bahubaLathI gati thayeA che, tethI te jayanA abhimAnavALA thaI ApaNI pAsethI paNa daMDa levA icchatA A prakaTa khANu ApaNI upara phUM karyuM che ema huM mAnu chuM. A pramANe teo paraspara kahIne, UThIne yuddha karavA mATe potAnA sainya vaDe patanA zikharane DhAMkI detA nIkaLe che. Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 305 have saudhapati ane IzAnapatinA devasainyanI jema te nami vinaminI AjJA vaDe vidyAdharAnAM sainyA Ave che. tenA moTA kilakila zabda vaDe baitADhacapa ta cAre taraphathI hasatA hoya tema, ganA karatA hoya tema, kuTatA hAya ema lAge che. vidyAdharendranA sevake baitADhacanI guDhDhAnI jema suva`maya vizALa duMdubhi vagADe che, uttara dakSiNa zreNinA bhUmi--grAma ane nagaranA adhipatiA vicitra ratnanA AbharaNavALA ratnAkaranA putranI jema, askhalita gativALA AkAzamAM garuDanI jema nami--vinaminI sAthe teenI apara mUrti hAya evA cAle che. keTalAka mANikacanI prabhAthI prakAzita karyA che dizAenAM mukha jeNe evAM vimAnA vaDe vaimAnikadevAthI nathI dekhAtA bheda jeneA evA jAya che, khIjA jaLakaNanI vRSTi karatA puSkarAvata megha sarakhA garjanA karatA gaMdhahasti vaDe jAya che, keTalAka caMdra-sUrya vagere jayAtiSIonA AMcakI lIdhelA hAya evA suvaNaeN ratnathI racita race vaDe cAle che. keTalAka AkAzamAM suMdara rIte cAlatA veganA atizaya vaDe nIkaLe che. keTalAka zastranA samUhathI vyAkuLa che hAtha jenA, vajranA akhtarane dhAraNa karanArA, vAnaranI jema kUdakA mAratA page cAlatA jAya che. vidyAdharAnI senAthI have te nami ane vinami ts. 20 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 zrI RSabhanAtha caritra parivarelA, bakhtara dhAraNa karelA, yuddha karavAne IcchatA vaitADhaya parvata uparathI utarIne bharatarAjA pAse Ave che. maNimaya vimAne vaDe AkAzane ghaNuM sUryamaya karatA hoya tema, prajavalita hathiyAra vaDe vIjaLInI mALAmaya karatA hoya tema, pracaMDa duMdubhinA zabda vaDe meghanA zabdamaya karatA hoya tema vidyAdharanA sainyane AkAzamAM bharata jue che. - te pachI are daMDArthina ! amArI pAsethI tuM daMDa levA Icche che? e pramANe bolatA, vidyA vaDe unmatta evA te bane bharatarAjAne yuddha mATe AhvAna kare che. have te bharatarAjA sainya sahita teo sAthe, ekekanI sAthe ane baMnenI sAthe vividha yuddho vaDe yuddha kare che. "kAraNa ke jayalakSmI kharekhara yuddha vaDe meLavI zakAya che." A pramANe bAra varSa saMgrAma karavA vaDe jItAyelA evA te vidyAdharapatio be hAtha joDI, namaskAra karIne bharatarAjAne kahe che -- Aiccovari ko teo ? vAussovari ko javI / mokkhassovari kiM sokkha, ko ya sUro tumovari // sUrya karatAM kaNa tejasvI che? vAyu karatAM ke vegavALe che, mokSathI upara kayuM sukha che? tamArA karatAM keNa zUravIra che? Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra haos he jhaSabhanaMdana ! tamane jovAthI sAkSAta Aje aSabha bhagavaMtane joyA. ajJAnathI ame tamArI sAthe je yuddha karyuM, te he svAmI ! kSamA kare. pahelA ame kaSabha svAmInA sevaka hatA, hamaNuM tamArA paNa sevaka ja chIe. svAmInI jema svAmInA putrane viSe sevAnI pravRtti karavI te lajajAne mATe na thAya " dakSiNa ane uttara bharatanA madhyavati vaitADhaya parvatanA banne paDakhe, tamArA AjJA vaDe ahIM durgapAlanI jema ame. rahIzuM, A pramANe kahIne vinami rAjA upahAra ApavAne icchato hovA chatAM paNa, yAcanA karavA Icchato hoya tema be hAtha joDIne apsarAo sAthe lakSmInI jevI, nadIo sAthe gaMgAnI jevI, cAre taraphathI hajAre sakhIothI parivarelI strI ratna evI, sthira thayelI lakSamI jevI subhadrA nAmanI pitAnI putrI rAjAne Ape che. strIratna te strI-ratna kevA prakAranuM che? te A pramANe dore mApIne banAvela hoya tema samacatura AkAravALuM, aikyanA madhyavati mANijyanA teja puMjamaya hoya evuM, kRtajJa sevakanI jema sadA yauvana vaDe zobhAvALA nakha vaDe ane keza vaDe atyaMta zebhatuM, baLane ApanAra divya auSadhinI piThe sarva rogane upazamAvanAruM, divya pANInI jema yatheccha zIta ane uNa Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 zrI RSabhanAtha caritra spardhA vALuM, keza Adi traNa sthAnAmAM zyAma, deha Adi traNa sthAnamAM zveta, karatala ArdimAM tAmra (lAla), stana AdimAM unnata, nAbhi AdimAM gaMbhIra, nitaMba AdimAM vistANu, locana AdimAM dIrgha, uttara Adi traNamAM kuza, kezapAza vaDe mayUrAnA kalApane jItatuM, bhAla vaDe aSTamInA caMdrane parAbhava karatuM, rati ane prItinI krIDA karavAnI vAva hAya evAM netrone dhAraNa karatuM, kapAlanA lAvaNyanI jaLadhArA hAya evI krI nAsikA vALuM, navA suvaNaeN nA ArIsAnI jevA gAla vaDe zelatuM, khabhAne viSe lAgelA kaNa vaDe hi McALAnI jema zAlatu, sAthe utpanna thayela bi'baphaLane viDa'banA karanArA Abane dhAraNa karatu, hIrAnA kaNanI zreNI sarakhA zAlatA dAMta vaDe zAbhatuM, udaranI mAphaka traNa rekhAthI zeAbhita kaDavALuM, kamaLanALa sarakhI sarala ane kamaLataMtunI jema kAmaLa hAthane dhAraNa karatu, kAmadevanA kalyANa kaLaza jevA stanane dhAraNa karatu, nAbhirUpI vAvaDInA kAMThe ugela durvAnI zreNI jevI ruvAMTAnI zreNIne vahana karatu, kAmadevanI zayyAnI jevA nita kha bhAga vaDe, temaja hI'DoLAnA suvarNa staMbha sarakhA sAthaLa vaDe zezabhatuM, jaMghA vaDe hiraNInI ja ghAene tiraskAra karatuM, hAthanI jema paga vaDe kamaLAne parAbhava karatu', hAtha-paganI a'guli rUpI putra vaDe pallavita thayelI velaDI jevuM prakAza karatA nakha, rUpI ratna vaDe ratnAcalanI taTI (kinArI) jevu', vizALa svaccha kAmaLa vastra vaDe cAlatA kAmaLa pavanathI utpanna Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 309 thayelA taraMge vaDe nadInI jema zobhatuM, nirmaLa prabhAthI taraMgita manorama avayavo vaDe ratna-suvarNamaya bhUSaNane paNa suzobhita karatuM, pAchaLa chAyAnI jema chatradhAriNI vaDe temaja haMsa vaDe padminInI jema saMcaraNa karAtAM cAmara vaDe sevAyeluM, AvA prakAranuM strIratna jANavuM. tema ja nami vidyAdharendra paNa mahAmUlya ratno bharatacakrIne Ape che. "ghare svAmI AvyuM chate kharekhara mahAtmAone zuM adeya hoya? " have bharatarAjA vaDe visarjana karAyelA te nAma ane vinami vidyAdharendroe saMsArathI virAga pAmI pita-potAnA putrane rAjya upara besADI, RSabhadeva svAmInA caraNa pAse dIkSA grahaNa karI. gaMgAdevI ane nAyamAladeva upara vijaya te pachI cAlatA cakaratnanI pAchaLa jate bharatarAjA atyaMta tejavALa, gaMgAnadInA kAMThe Ave che. rAjA gaMgAdevInA gharanI atyaMta najIkamAM nahi temaja atidUra -nahIM evA sthAnamAM rauone paDAva nAMkhe che. suSeNa senApati rAjAnA AdezathI siMdhunI jema gaMgAnadIne utarIne gaMgAnA uttara nikUTane sAdhe che. te pachI te cakravartI aThamatapa vaDe gaMgAdevIne sAdhe che. "upacAra e samartha puruSane jaladI siddhi mATe thAya che." Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 zrI RSabhanAtha caritra te gaMgAdevI bharatarAjAne be ratnanA siMhAsana, eka hajAra ane ATha ratnanA kuMbha Ape che. tyAM rUpa ane lAvaNyathI kAmadevane kiMkara karanArA bharatarAjAne jeIne gaMgA paNa kSobha pAme che, mukharUpI caMdrane anusaranArA dedIpyamAna tArAgaNa jevAM muktAmaya vibhUSaNe vaDe sarvAge zobhatI, vasrarUpe pariNata thayela pitAnA . pravAhajaLanI jevA keLanA garbhanI chAla sarakhAM vastrone dhAraNa karatI, romAMcakaMcukathI UMce jatA stanathI tUTI gaye che kaMcuka jene evI, svayaMvaramALAnI jema dhavala duTine pheMkatI, snehathI gadgada vANI vaDe rAjAne gADha prArthanA karIne kIDA karavAne IcchatI gaMgAdevI kIDAgRhamAM laI jAya che. tyAM rAjA gaMgAdevI sAthe vividha divya bhogone bhagavate eka divasanI jema eka hajAra varSa pasAra kare che, kema karIne gaMgAne samajAvIne, anujJA laIne te bharata prabaLa ramainya sAthe khaMDaprapAtA guphA tarapha cAle che. have baLa vaDe atimahAbala e te khaMDaprapAtA guphAthI dUra sainyane paDAva nAMkhe che. tyAM rAjA nATamAladevane manamAM karIne aThamatapa kare che ane tenuM Asana kaMpAyamAna thAya che. te deva avadhijJAnathI tyAM AvelA bharata cakravatine jANIne bheTazuo sAthe Ave che. cha khaMDa pRthvInA Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 311 patine, ghaNI bhaktinA samUhathI bharele te deva, AbhUSaNa Ape che ane sevA svIkAre che. te pachI vivekavaMta rAjA nATaka karanAra naTanI jevA nATayamAladevane prasAdapUrvaka visarjana kare che. pAraNuM karIne te devano aSTAkSika mahotsava kare che. te pachI suSeNa senApatine "khaMDaprapAtA guphAne ughADo' e pramANe Adeza kare che. te pachI senApati nATayamAla devane maMtranI jema manamAM karIne pauSadhazALAmAM aThamatapa karIne pauSadha grahaNa kare che, amatapane aMte pauSadhagRhamAMthI nIkaLIne, pratiSThAmAM AcAryanI jema balividhi kare che, te pachI karyuM che prAyazcittakautukamaMgala jeNe evo te mahAmUlya alpavastrane dhAraNa karI, te dhUpadhANuM dhAraNa karato khaMDaprapAtA guphA pAse jAya che, jevA mAtrathI namaskAra karI tenA kamADanI pUjA kare che, te pachI tyAM aSTa maMgala Alekhe che. have te senApati kamADa ughADavA mATe sAta-ATha pagalAM khasIne suvarNamaya kuMcI jevA daMDa ratnane grahaNa kare che, te daMDaratna vaDe tADana karAyela te baMne kamADa, sUryanA kiraNathI sparza karAyela kamaLakezanI jema UghaDe che. dvAraddaghATananA samAcAra cakavatine jaNAve che. te pachI te bharatarAjA hAthInA skaMdha upara caDhI hAthInA jamaNuM kuMbha pradeza upara maNiratnane sthApana Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAra zrI RSabhanAtha caritra karIne te guphAmAM praveza kare che. senA vaDe anusarAte bharata aMdhakArane nAza karavA mATe pUrvInI jema kAkiNIratna vaDe tyAM maMDalA AlekhatA jAya che. guphAnI pazcima dizAnI bhItamAMthI nIkaLatI pUrvadizAnI bhIMtanA madhyabhAga vaDe jaIne be sakhIe, sakhInI jevI ga`gAnadIne maLatI umagnA ane nimagnA nAmanI te nadIe pAse rAjA pahoMce che. pUrvAMnI jema pula vaDe te nadIone paNa senA sAthe ALage che. te pachI te guphAnA dakSiNa dvAra, sainyarUpI zalyathI Atura thayelA vaitADhya pa ta vaDe preraNA pAmyA hoya tema kSaNavAramAM potAnI jAte ja UghaDe che. te pachI rAjA te guphAnI madhyamAMthI kesarI (si`ha)nI jema nIkaLIne gaMgAnA pazcimakAMThe chAvaNI sthApe che. nava nidhi tyAM pRthvIpati nava nidhione uddezIne aTThamatapa kare che. prathama upArjita karelI labdhione prApta : karavAmAM mArga atAvanAra tapa thAya che. amatapanA aMte pratyeka eka eka hajAra yakSeA vaDe adhiSThita 'mezAM prasiddha evA te nava nidhie bharata pAse Ave che, te A pramANe-- Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 313 nesappo avi paMDua-piMgala-savvarayaNAmayA nihiNA / mahapomma-kAlayA puNa, mahakAlA mANavA saMkho // naisapa, pAMDuka, piMgala, sarva ratnamaya, mahApa, kAla, mahAkAla, mANavaka ane zaMkha e nava nidhio che. te sarva nidhie ATha cakra upara rahelA, UMcAImAM ATha jana, nava jana vistAravALA, laMbAImAM bAra cAjana, zaiDUryamaNinA kamADathI baMdha karela che mukha jenA, kAMcanamaya, ratna bharelA, caMdra ane sUryanA cihnavALA che. te nidhionA nAmathI tenA adhiSThAyaka palyopamanA AyuSyavALA nAgakumAra deve temAM nivAsa karanArA che. 1 tyAM naisarSanidhimAMthI chAvaNI, pura-grAma- Akara- droNamukha- maDaMba ane pATaNanI sthApanA hoya che. 2 pAMDuka nidhimAMthI mAna-unmAna-pramANunA sarva gaNitanI, dhAnyanI tathA bIjenI utpatti thAya che. 3 piMgalanidhimAMthI manuSya-strI-hAthI ane gheDAenI sarva AbharaNa vidhi jaNAya che. 4 sarvaratnamaya nidhimAM eke driya sAta ratna ane 1 jyAM jaLa-sthaLa vaDe gamana thAya te nagarane droNamuba kahevAya. 2 jyAM eka jana sudhI gAma na hoya te sthAnane maMDapa kahevAya. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 zrI RSabhanAtha caritra sAta paMcendriya ratnA cakravartinA utpanna thAya che (= ane lagatI hakIkata hAya che). 5 mahApadmanidhimAMthI saMracanA vizeSa, ane zuddha va yukta vastronI utpatti thAya che. 6. kAlanidhimAMthI bhUta-bhaviSya ane vamAna e traNa kALanuM jJAna ane kRSi vagere kame ane bIjA zilpA paNa hAya che. 7 mahAkAlinadhimAM paravALA-rUpu -suvarNa -zilAmuktAphala ane lAha, temaja leAha AdinI khANAnI utpatti hoya che. 8 mANavakanidhimAMthI cAndrAenAM hathiyAro ane akhtarAnI sa`padAe tathA samasta yuddhanIti ane daDa-nIti utpanna thAya che. 9 za kha mahArnidhimAMthI cAra prakAre kAvyanI utpatti, nATaca ane nATakanI vidhi ane sava vAji MtrAnI utpatti thAya che. ( matalakha ke A sarva padArthonI utpattine jaNAvanArAM zAstro te te peTIemAM hAya che.) AvA prakAranA nava nidhie kahe che ke huM mahAbhAga ! tamArA puScAyathI vaza karAyelA ane gaMgAnA mukhe mAgadhatI mAM nivAsa karanArA tamArI pAse AvyA chIe. icchA mujaba nira Mtara amAre upabhoga kare ane Ape. kadAca samudramAM jaLa kSINa thAya paNa ame kSINa Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 315 thatA nathI." A pramANe sava nidhi vaza pAmyuM cha rAjA asmatapanuM' pAraNu ane te phrikA mahAtsava kare che. nidhine aSTA suSeNu senApati paNa rAjAnI AjJAthI gaMgAnA dakSiNa niSkuTane pallInI jema krIDAmAtramAM sa sAdhIne Ave che. tyAM rAjA krIDA vaDe AkrAMta karela che pUrva ane pazcima samudrane jeNe evA bIjA vaitADhaya paryaMtanI jema ghaNA kALa rahe che. ayeAdhyAnagarImAM praveza mahotsava anyadA bharatarAjAnuM cakra samasta bharatakSetrane sAdhI AkAzamAM rahela aceAdhyAnI sanmukha cAle che, te vakhate bharata mahArAjA paNa snAna karI, pUjAkama karI, uttama vastra dhAraNa karI, kayuM che. prAyazcittakautukamaMgala jeNe evA, iMdranI jema mahAgajendranA ska upara caDhI, kalpavRkSanI jema navanidhAnAthI puSTa che kAza jenA evA sumaMgalAdevInA svapnanAM bhinna bhinna phaLanI jevAM cauda mahAratnA vaDe niraMtara parivarelA, rAjAnI kulalakSmInI jema anukrame paraNelI khatrIza hajAra rAjakanyAe vaDe rivarelA, temaja janapadamAM utpanna thayelI khIjI ati suMdara apsarA jevI khatrIza hajAra suMdarIethI zelate pAyadaLanI jema khatrIza hajAra rAjA, cArAzI lAkha hAthI gheADA ane rathavaDe saMyukta, channu kroDa subhaTa vaDe Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 zrI RSabhanAtha caritra DhAMkI dIdhu che pRthvItaLa jeNe eve, prathama prayANanA divasathI sATha hajAra varSa pasAra thaye chate cakranA mArgane anusaratA cAle che. saunyanI dhULanA pUranA sparzathI khecarAne paNa pRthvI upara ALeATelAnI jema milana karatA, sainyanA bhArathI pRthvInA bhedanI za`kA utpanna karavA vaDe bhUminA madhyabhAgamAM rahenArA vyaMtarA ane bhavanapatione paNa jANe bhaya pamADatA, dareka geAkuLamAM vikasita netravALI gAvAlaNIenA mAkhaNane amUlya anI jema bhakti vaDe grahaNa karatA, dareka vanamAM bhillAnA hAthInA kuMbhasthaLamAMthI utpanna thayelAM mauktika Adi bheTaNAMene grahaNa karatA, dareka pa`te patavAsI rAjAee AgaLa mUkelA ratna ane suvarNanI khANunI zreSTha vastune aneka vakhata svIkAratA, dareka gAmamAM utkaMThAvALA gAmanA vRddhonI upara, madhavanI jema prasannatApUrvaka bheTAM laI ne agara lIdhA vagara anugraha karatA, khetarAthI gAyanI jema, cAre tarapha phelAyelA peAtAnA sevakAne praca'Da peAtAnI AjJArUpI lAkaDI vaDe gAmeAthI rakSatA ( rAkatA ), vAMdarAnI jema vRkSa upara caDhelA gAmaDiyAenAM bALakone, pitA jema putrane jue tema ha sahita jotA, sarvAMdA upadravarahita dhana-dhAnya ane pazudhana vaDe gAmeAnI sapattine peAtAnI nItirUpI velaDInA phaLanI jema jotA, nadIone pakavALI karatA, sarAvarAne sukavatA, vAva-kUvAone pAtALanA chidra sarakhA karatA, malayagirinA Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 317 pavananI jema lekene sukha Apate, duvinIta zatruone zikSA karate rAjA dhIme dhIme te vinItAnagaramAM pahoMce che. rAjA te nagarInA sahodaranI jema atithibhUta chAvaNIne ayodhyAnI samIpe sthApe che. te pachI te rAjaziromaNi te rAjadhAnIne manamAM karIne nirupasarganA kAraNabhUta aThamatapane kare che, aThamatapane aMte pauSadhazALAmAMthI nIkaLIne bIjA rAjAo sAthe divya rasavatIthI pAraNuM kare che. ayodhyAnagarImAM pagale pagale digaMtaramAMthI AvelI lakSamInA kIDA karavAnA hiMcakA sarakhAM toraNa baMdhAya che, nagarajane pratyeka mAge jinajanmamahotsavamAM gaMdhajaLanI vRSTinI jema kesaranA pANIthI chAMTaNAM kare che, AgaLa aneka thaIne AvelA nidhAnanI jema suvarNa-: staMbhe vaDe meco banAve che, eka-bIjAnI sanmukha rahelA te maMca uttarakurumAM rahelA pAMca drahanI banne bAju daza-daza kaMcanagirinI jema zobhe che. dareka maMce ratnamaya tAraNe iMdra-dhanuSyanI zreNIne parAbhava karatAM hoya evAM che. vimAnamAM gaMdharvasainyanI jema, maMcAne viSe gAyikAjana vINa-mRdaMga Adi vagADanArA loko sAthe rahe che. maMcAne viSe caMdaravAmAM laTakatI motInI jhAlara lakSmInA vAsagRhane viSe kAMtinA gucchAthI yukta AkAzanI jema prakAze che. Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra prameAdathI pUrNa nagaradevInA ha jevA cAmaro vaDe, AkAzama`DaLanA AbhUSaNanI racanA jevA citrakama vaDe, kutUhalathI AvelAM nakSatronI jevAM suvarNanAM dapaNA vaDe, khecarAnA hastapaTa jevAM adbhuta vasro vaDe, lakSmIdevInA kaMdorA jevA vicitra maNimALA vaDe UMcA karelA sta'bhAne viSe nagarajanA hATanI zezabhAne kare che. 318 nagarajane madhurani karatA che sArase jemAM evA zaratkALane batAvatI avAja karatI ghugharIonI mALAvALI dhvajAone khAMdhe che. dareka hATe ane dareka ghare yakSaka ma gAmaya vaDe lI pelA AMgaNAAmAM meAtIonA sAthiyA pUre che. agarucUNu vadhu meTethI AkAzane paNa sugaMdhI karavA mATe dhUpa karAtI dhUpaghaTIe pagale pagale mUke che. zubha kSaNe nagarImAM pravezane icchatA caMdranI jema cakravati meghanI jema garjanA karatA hAthI upara caDhe che. je kapUranA bhrUNa sarakhA zveta eka ja zveta chatra varDa, caMdrama'DaLa vaDe AkAzanI jema zAbhatA, e cAmaranA bahAnAthI peAtAnA dehanA sakAca karIne bhakti vaDe sevAtA, sphaTika patanI zilA zreSTha sUkSma rajakaNathI anAvelA hAya evAM zveta-nimala-sUkSma-komaLa majabUta vastro vaDe zelatA, ratnaprabhA pRthvIe snehathI ApelA peAtAnA sArabhUta vicitra ratnAla kAronI jema sa` agane viSe samalaMkRta, phAmiNane dhAraNa karanArA nAgakumArA vaDe nAgarAjanI jema, dhAraNa karela che maNi-mANikayanA Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kaSabhanAtha caritra mukuTa jeNe evA rAjasamudAya vaDe parivAra, gAMdharvo vaDe caMdranI jema, harSanA samUhathI bharelA zaitAlikanAM vaMde vaDe kIrtana karAtA che adbhuta guNa jenA e, maMgala vAjiMtronA avAjanA pratizabdanA bahAne AkAza ane pRthvI vaDe atyaMta karAve che maMgaladhvani jene, teja vaDe iMdra sarakhe, parAkramanA bhaMDAranI jema rAjA yatna vaDe hAthIne kAMIka preraNa karate calAve che. te vakhate gaganataLathI utaryA hoya evA, pRthvInI madhyamAMthI nIkaLyA hoya evA, dIrgha samaye AvelA rAjAne jovA mATe aneka gAmamAMthI lokasamudAya Ave che. rAjAne te badhI senA ane tyAM rAjAne jovA mATe Avela bhege thayele sarva loka te vakhate eka ThekANe samagra manuSya loka ekaTho thaye hoya tema lAge che. te vakhate sonA ane AvelA lokonA niraMtara avasthAna vaDe mUkela talane kaNa paNa pRthvItaLa upara paDatuM nathI. vaitAlikanI mAphaka harSa vaDe tALI pADatA keTalAka loke vaDe stuti karAto, caMcaLa cAmaranI jema vastranA cheDA vaDe keTalAka vaDe vIMjAte, keTalAka vaDe sUryanI jema kapALe be hAtha joDI vaMdana karAte, mALInI jema keTalAka vaDe apAtA che phaLa-phUla jene e, keTalAka vaDe potAnA kuLadevatAnI jema praNAma karAte, gotranI vRddha strIonI jema keTalAka vaDe apAtI che AzISa jene evo, te Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 zrI RSabhanAtha caritra pRthvI pati bharatarAjA, nAbhinaMdana (jhaSabhadeva prabhu) jema pUrva dvAre samavasaraNamAM praveza kare tema, cAra dvAravALI vinItAnagarImAM pUrva dvAra vaDe praveza kare che. te samaye lagnamAM karAtA vAjiMtranA nAdanI jema ekI sAthe dareka maMcamAM saMgIta thAya che, AgaLa rAjA jate chate, rAjamArganI dukAne rahela nagaranI strIe daSTinI jema lAja(zekela cekhA)ne nAMkhe che. nagarajane vaDe pheMkAyelI puSpamALAo vaDe cAre taraphathI DhaMkAyele bharatarAjAno hAthI puSpanA rathamaya thaze. vaLI te rAjA utkaMThita lakonI amaMda utkaMThA vaDe rAjamArgamAM dhIme dhIme jAya che, nagarajane paNa gajedranA bhayane nahIM gaNAtA, bharatarAjAnI pAse AvIne rAjAne phaLa vagere Ape che. kharekhara harSa e baLavAna che." rAjA hAthInA kuMbhasthaLanA madhyamAM aMkuza vaDe tADana karate dareka maMcanI vacce hAthIne sthira kare che. te vakhate baMne paDakhe maMcanI AgaLa UbhelI nagaranI zreSTha strIo ekI sAthe kapUra vaDe AratI kare che. te vakhate rAjA bane paDakhe bhramaNa karatI dedIpyamAna AratIvALe ane paDakhe rahelA sUrya--caMdravALA meru parvatanI zebhAne dhAraNa kare che. akSatapAtranI jema metIe vaDe bharelAM pUrNa pAtro upADIne dukAna AgaLa UbhelA vyAkharIone jANe te daSTi vaDe AliMgana kare che. pArganI najIkanA prAsAdane Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 321 viSe daravAje UbhelI kulAMganAonAM maMgaLAne te rAjA potAnI baheneAnI jema aMgIkAra kare che. jovAne IcchatA, eka-bIjAnA sa`ghaSathI pIlAtA, najIka rahelA leAkeAne, UMcA karyo che abhayane ApanArI hAtha jeNe evA rAjA vetrIjanAthI rakSaNa kare che. A pramANe jatA rAjA rAjamadiranI agrabhUmimAM anne paDakhe meTethI khadhelA rAjyalakSmInA krIDA parvatanI jevA maDhonmatta hAthIe vaDe atimanohara, iMdranIlamaya grIvAnA AbharaNunI jevA maneAhara AMbAnA pAMdaDAMthI pUNu evA tAraNa vaDe zaNagArelA, koIka ThekANe meAtIonA samUha vaDe, kAika ThekANe kapUranA cUrNa vaDe, koIka sthaLe cadrakAMtamaNi vaDe karela svastika maMgaLavALA, kAIka ThekANe rezamI vasra vaDe, koIka ThekANe dukUla vastra vaDe, koIka sthaLe devadRSya vajra vaDe, paNu patAkAonI zreNithI vibhUSita, AMgaNAmAM koIka sthaLe kapUranA pANI vaDe, koIka sthaLe puSpanA rasa vaDe, koIka sthaLe hAthInA mannajaLa vaDe karAyela che siMcana jemAM, suvarNa kaLazanA miSathI visAme lIdhelA sUryanI jevA, sAtabhUmivALA pitAsabaMdhI mahAprAsAda pAse pahoMce che. te pachI te prAsAdanA AMgaNAnI dave agrakA upara paga mUkatA, vetrI vaDe apAce che hAtha jene evA rAjA gajarAja uparathI utarI prathama AMcAya nI jema seALa ets. 21 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3rara zrI RSabhanAtha caritra hajAra pitAnA adhiSThAyaka devatAone pUjIne visarjana kare che. te pachI te batrIza hajAra rAjA, senApati, purahita, gRhapati ane vardhakane visarjana kare che. vaLI te rAjA traNa tresaTha raIyA, hAthIone baMdhanaUbhe javA mATe Adeza kare tema daSTi vaDe potAnA sthAne javA mATe Adeza kare che. tathA mahatsavanI samAptimAM atithinI jema zreSThio, aDhAra zreNi-prazreNi (navamALI Adi jAti ane nava telI Adi jAtie), durgapAle ane sArthavAhane paNa visarjana kare che. te pachI rAjA IMdra jema zacI vaDe tema subhadrA sIratna sahita temaja batrIsa hajAra rAjakuLamAM utpanna thayela zreSTha yuvatIo tathA teTalI-batrIsa hajAra janapadamAM utpanna thayela kanyAo temaja batrIza pAtrayukta batrIza nATake vaDe parivarele, yakSarAja jema kailAsa parvatamAM praveza kare tema maNiratnanI zilAonI paMkti vaDe Apyo che netrane utsava jeNe evA prAsAdamAM praveza kare che. tyAM rAjA siMhAsana upara kSaNavAra rahIne keTalIka vAta karIne snAnagRhamAM jAya che. tyAM bharatarAjA sarevaramAM gayA hoya tema snAna karIne parivAra sAthe sarasa AhAranuM bhajana kare che, te pachI te navarasayukta zreSTha nATaka vaDe ane mane ramya saMgIta vaDe cega vaDe cagInI jema keTaleka kALa pasAra kare che. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grISabhanAtha caritra - 323 eka vakhata deve ane manuSya bhakti vaDe temane A pramANe vijJapti kare che ke- he IMdrasamAna parAkramavALA mahArAjA! tame vidyAdharanarendra sahita A che khaMDa bhUmine sAdhI, tethI amane anujJA Ape ke jethI ame chApUrvaka tamAro mahArAjyAbhiSeka karIe. zrI bharatane mahArAjyAbhiSeka rAjAe tema he" e pramANe anujJA ApavAthI te deve nagarInI bahAra sudharmAsabhAnA khaMDa jevo IzAna dizAmAM maMDapa banAve che. te pachI teo draha-nadI-samudra ane tIrthomAMthI jaLa-auSadhi-mATI lAve che. bharata mahArAjA pauSadhazALAmAM jaIne aThamatapa kare che. kAraNa ke tapa vaDe prApta thayeluM rAjya tapa vaDe ja AnaMda pAme che. aThamatapa pUrNa thaye aMtaHpurathI parivarele rAjA parivAra sahita hAthI upara caDhI divyamaMDapa pAse Ave che. aMtaHpura ane hajAronI saMkhyAvALA nATako sAthe bharata unnata evA abhiSeka maMDapamAM praveza kare che. te pachI pUrva pAnapaMkti vaDe atyaMta UMcA nAnapITha upara, gajendra jema girizikhara upara caDhe tema caDhe che. te pachI te bharata rAjA ratna siMhAsana upara pUrva dizA sanmukha bese che. te vakhate keTalAka sevaka heya tema te batrIsa hajAra rAjAe uttara sapAnamArga vaDe sukhapUrvaka pITha upara caDhe che. te rAjAe cakavatanI najIkanI pRnImAM bhadrAsane Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 zrI RSabhanAtha caritra upara be hAtha joDI tIrthakarane vaMdana karatA hoya tema UbhA rahe che. te pachI senApati-gRhapati-vadha ki-purohita-zreSThi vagere dakSiNa sopAnamALA vaDe pITha upara caDhIne anukrame pita-pitAne ucita Asane upara beThelA mahArAjAne vijJapti karavA mATe icchatA hoya tema be hAtha joDI UbhA rahe che. te pachI dharmacakavartI zrI RSabhadevasvAmInA abhiBka mATe jema idro Ave tema bharata cakravartInA abhiSeka mATe Abhigika devo Ave che. jaLagarbhita meghanI jema, mukhane viSe sthApana karela kamaLa vaDe cakravAkanI jema paDatA pANInA avAja vaDe vAjiMtranA nAdanuM anukaraNa karatA evA svAbhAvika ane aikiya ratnakaLaze vaDe te deve cakavatane abhiSeka kare che. te pachI zubha muhUrtane viSe te batrIza hajAra: rAjAo harSa vaDe pitAnA netranI jema nIkaLatA ghaNA jaLavALA kaLaza vaDe bharata rAjAne abhiSeka kare che. te pachI mastakane viSe kamaLakeza sarakhI aMjali karIne cakravatIne "tame jaya pAme, vijaya pAme" ema kahI vadhAve che.. bIjA senApati vagere jaLa vaDe temane abhiSeka kare che ane jaLanI jevA nirmaLa vacane vaDe stuti kare Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrI RSabhanAtha caritra 325 che. pachI teo ujajavaLa rUMvATIvALA sukAmaLa gaMdhakaSAyI vastra vaDe mANikaya jevA temanA aMgane lUche che. pachI teo kAMtine pASaNa karanArA, gerU vaDe suvaNa nI jema gAzISa caMdana vaDe rAjAnA aMgane vilepana kare che. te pachI RSabhasvAmIne iMdre ApelA mukuTa, mastaka upara abhiSeka karAyelA rAjAomAM agresara evA bharatarAjAnA mastakane viSe teA sthApana kare che. mukharUpI caMdranI pAse rahelA citrA ane svAti nakSatra jevA ratnakuMDaLa rAjAnA kAnamAM paherAve che, temanA kaMThamAM pavitra meAtIthI gUMthelA hArane sthApe che. rAjAnA vakSasthaLane viSe alaMkArAmAM rAjA samAna hAranA yuvarAja jevA adbhuhArane te sthApana kare che. aMdara akharakhanA paDavALA hAya evA niLa kAMti vaDe zAbhatA devadRSya vastro te rAjAne paherAve che. rAjAnA ka'ThabhAgamAM lakSmIdevInA urasthaLarUpI maMdiranA kiraNamaya vapra jevI meATI puSpamALA te paherAve che. A pramANe kalpavRkSanI jema amUlya vastra-maNimANikyanA AbharaNathI suzobhita rAjA svargakhaMDanI jema te maMDapane vibhUSita kare che. te pachI sa`puruSomAM pradhAna buddhizALI bharatarAjA vetripuruSo dvArA adhikArI puruSane khelAvIne A pramANe Adeza kare che ke, are! tame hAthInI skaMdha upara caDhIne cAre tarapha dareka mAge pharIne A vinItAnagarIne mAra Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 zrI RSabhanAtha caritra varSa paryata zulka (= jakAta)-kara-daMDa ane kudaMDa rahita. bhaTanA praveza vagaranI nitya pramedavALI kare. te pachI te vakhate ja te adhikArI puruSe te pramANe kare che. "kAraNa ke kAryanI siddhimAM cakravatInI AjJA. e paMdaramuM rana che." have rAjA ratnasiMhAsana uparathI UbhA thAya che.. temanI pAchaLa temanA pratibiMbanI jevA bIjA rAjA vagere sAthe ja UbhA thAya che. bharatezvara pitAnA AgamananA mArga vaDe parvatanI jevA snAnapITha uparathI utare che. tevI rIte bIjA rAjAo paNa utare che. te pachI ghaNuM ja utsAhavALe rAjA potAnA pratApanI jema asAdhya evA zreSTha hAthI upara besIne pitAnA prAsAdamAM jAya che. tyAM snAnagRhamAM jaIne nirmaLa jaLa vaDe snAna karIne rAjA aTramabhaktane aMte. pAraNuM kare che. A pramANe bAra varSane abhiSeka mahatsava samApta thaye snAna karI, pUjA kama karI, prAyazcittakautuka maMgala karI bharatarAje bAhyasabhAmAM AvIne te seLa hajAra AtmarakSaka deveno satkAra karIne visarjana kare che, te pachI zreSTha prAsAda upara caDhele pAMceya iMdriyanA viSayasukhane bhagavate rAjA vimAnamAM rahelA iMdranI jema rahe che. Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 327 cakravartInI samRddhi te cakravartInI AyudhazALAmAM cakra, chatra, khaga ane krUDa e cAra ekedriya ratnA utpanna thAya che. rAhaNAcalamAM maNikayanI jema te zrImAnanA zrIgRhamAM ( bhaMDAramAM ) kAkiNI-cama ane maNiratna tathA navanidhie thAya che. peAtAnI nagarImAM senApati gRhapati yureAhita ane vaka e cAra puruSa-ratno utpanna thAya che, hasti ane azva ratna baitADhacapa tanA mULabhAgamAM thAya che. zrIratna uttara vidyAdharazreNimAM utpanna thayuM. netrane AnaMdadAyaka mUrti vaDe caMdranI jema, dussaha pratApa vaDe sUryanI jema te bharatezvara zezabhe che. te puruSapaNAne pAmela samudranI jema gabhIra, vaLI manuScAnA svAmIpaNAne pAmelA vaizramaNanI jema, gaMgA-sidhu vagere cauda mahAnadIe vaDe jamRdvIpanI jema cauda mahAra vaDe te zAle che. vihAra karatA RSabhadeva prabhunA caraNanI nIce jema suvaNa kamaLA hoya che, tema bharatarAjAnA paganI nIce rahelA naveya nidhie hAya che, ghaNA mUlyathI kharIdelA AtmarakSaka jevA huMmezAM pAse rahelA seALa devA vaDe parivaraile heAya che. rAjakanyAnI jema atyaMta bhaktinA samUhathI bharelA khatrIza hajAra rAjAe niraMtara tenI sevA kare che. khatrIza hajAra nATakanI jema janapadamAM utpanna thayelI batrIza hajAra kanyAA sAthe te rAjA krIDA kare che. pRthvImAM advitIya bhUpanI jevA te traNase| sADa divase vaDe varSanI jema teTalA rasAIyA vaDe zAle che. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 zrI RSabhanAtha caritra pRthvItaLamAM aDhAra zreNiprazreNi vaDe vyavahAra dhane, lipi vaDe RSabhadevanI jema te pravartAve che. cArAzI lAkha ratha-gaja ane gheADAo vaDe ane channuM kroDa grAma ane sainikA vaDe te zeAbhe che. khatrIza hajAra nagarAne te svAmI che, navvANuM hajAra droNumukhane ane aDatAlIza hajAra pATaNanA te adhipati che, cAvIza hajAra kaTa ane maDaMkhanA tesvAmI che, vIza hajAra Akara ane seLa hajAra kheTa upara te zAsana kare che, cauda hajAra saMbadha ane chappana aMtaradvIpA ane ogaNapacAsa kurAjyeAnA te nAyaka che. A pramANe bharatakSetranI a Mdara rahelI bIjI vastukSetranI aMdara rahelI bIjI vastuone paNa te zAsaka thayA. vinItAnagarImAM rahelA bharatarAjA akhaMDita adhipatipaNa karatA, abhiSeka mahAtsavane aMte potAnA mANasone yAda karavA lAgyuMA. te pachI niyukta puruSA sATha hajAra varSa sudhI virahavaDaeN utkaMThita peAtAnA mANaseAne rAjAne atAve che. suMdarIne joIne bharatanI ci'tA ane sudarInI dIkSA te pachI te peAtAnA puruSavaDe nAmagrahaNa pUrvaka batAvAtI mAhubalinI ena suMdarIne te guNo vaDe suMdara evA bharata jue che. te kevI che ? grISma samayathI AkrAMta thayelI nadInI jema kRzatara himanA sapanA vazathI kamilanInI mAphaka karamAyelI Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 39 hemaMtakaLAnI caMdrakaLAnI jema nAza pAmela che rUpa ane lAvaNya jevu evI, sukAI gayA che pAMdaDAM jenA evA keLanI jema phIkkA sukAI gayA che gAla jenA evI che. tevA prakAranA parAvartana pAmelA rUpavALI tene joIne koSa sahita bharata cakravatI peAtAnA niyukta puruSAne kahe che ke 'zuM amArA gharamAM kayAre ya bhAta nathI ? lavaNusamudramAM zu' lavaNu nathI ? vividha rasavatImAM hAMziyAra rasAiyAe zu' nathI ? athavA te zu Adara vagaranA AjIvika cAra che ? drAkSa-khajUra vagere khAdyo paNa zuM ahIM nathI ? suvarNagiri upara zuM suvaNa na hoya ? udyAnamAM te vRkSe zu' phaLa vagaranAM che? naMdanavanamAM paNa zu vRkSeA phaLatAM nathI ? ghaDA jevA AvALI gAceAnAM dUdha paNa zuM ahI' nathI ? kAmadhenu paNa zuM zuSkastana pravAhavALI thaI gaI? have bhAjya Adi sapatti hAvA chatAM paNa suMdarI jo kAMIpaNa khAtI nathI teA zu' te rAgathI pIDita che ? jo zarIranI suMdaratAne harI lenAra ene koI rAga hoya te zuM sarve vaidyo kSaya (mRtyu) pAmyA che? jo amArA gharamAM divya auSadhie prApta thatI na hoya te himavata pata paNa hamaNAM zu auSadhi vagaranA che ? daridranI putrInI jema atya'takRza evI ene jotA hu du:khI thAuM chuM. tethI Azcaya che ke zatru jevA tamArAthI huM ThagAyeA cheM. Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 zrI kaSabhanAtha caritra te adhikArIo paNa bharatane praNAma karIne A pramANe kahe che- "devendra jevA devanA gharamAM badhuM ya che, paraMtu deva jyArathI mAMDIne digavijaya karavA nIkaLyA, tyArathI mAMDIne A prANanA rakSaNa mATe kevaLa AyaMbila kare che, tema ja jyArathI ja devavaDe dIkSA grahaNa karatA niSedha karAI tyArathI mAMDIne A bhAvathI dIkSA lIdhI. hoya tema rahe che." A pramANe sAMbhaLIne rAjAe "he kalyANakAriNI! tuM dIkSA levAne icche che?' e pramANe pUchayuM. suMdarIe ema ja che e pramANe kahyuM. bharatarAjA paNa kahe che ke pramAda vaDe athavA saraLatAthI huM ATalA kALa sudhI Ane vratamAM vina karanAre thaze. A bALaka kharekhara pUjya pitAne anurUpa che. niraMtara viSayAsakta ane rAjayathI atRpta evA ame kayAM? samudranA pANInA taraMga jevuM AyuSya. vinazvara che, ema jANavA chatAM. paNa viSayamAM Asakta. mANaso jANatA nathI. jevAya ke tarata ja nAza pAme evI vIjaLI vaDe mArga jovAnI jema kSaNabhaMgura evA A AyuSya vaDe mekSamArga je sAdhI zakAya to vadhAre sAruM. mAMsa-majajA-maLa-mUtra-rudhira-parasevA ane regamaya dehane zaNagAravo te gharanI khALane dhovA sarakhuM ja che. A zarIra vaDe mekSarUpI phaLavALuM vrata grahaNa karavA tuM Icche che te sAruM che. nipuNa puruSo kharekhara kSIra-- samudramAMthI ratnone ja grahaNa kare che. Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra A pramANe harSita thayelA rAjAe vata mATe rajA ApavAthI tapathI kRza thayelI paNa suMdarI akRza hoya tema harSathI uvasita thaI suMdarInI dIkSA e samaye bhagavAna RSabhadeva jagatarUpI mayUrone . AnaMda pamADavAmAM meghanI jema vicaratA aSTApada parvata upara Ave che, te parvata upara deve ratna-kaMcana . ane rUpAmaya bIjA parvatanI jevA samavasaraNane race che. tyAM dezanA ApatA prabhune jANIne giripAlako jaladI bharatacakrInI pAse AvIne jaNAve che. te vakhate svAmInA samAgamananA samAcAra sAMbhaLIne rAjA chakhaMDa bharatanA vijaya karatAM paNa vadhAre harSita cittavALa thAya che. rAjA prabhunA samAcAra ApanAra sevakane sADA bAra jheDa suvarNa pAritoSikarUpe Ape che. "tArA mane rathanI siddhinI mUrti jevA jagadguru ahIM AvyA che ema suMdarIne kahe che. te pachI bharatezvara dAsIjananI jevA potAnA aMtaHpuranI vadhUjano mAraphata teno . dIkSAbhiSeka karAve che. - have te suMdarI snAna karI, pavitra vilepana karI dazAsahita vastro pahere che, te pachI yathAsthAne uttama ratnAlaMkAre dhAraNa kare che, zIlarUpI alaMkAravALI tene Ahya alaMkAre phakta AcAra pALavA mATe ja che. Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 zrI RSabhanAtha caritra tevI rIte rahelI suMdarInI AgaLa rUpasaMpatti vaDe te strIratna subhadrA paNa dAsI jevI lAge che. te vakhate te zIlasuMdarI suMdarI jagama kalpavelInI mAphaka je keI je vastu mAge te tene vilaMba vinA Ape che, kapUranA cUrNa sarakhA veta vastrovaDe zobhatI te rAjahaMsI jema kamalinI upara caDhe tema zibikAmAM caDhe che. * hAthI-ghoDA-pAyadaLa ane rathavaDe DhAMkI dIdhI che bhUmi jeNe evA rAjAvaDe marudevInI jema te suMdarI anusarAya che. cAmarovaDe vijAtI, zveta chatro vaDe zobhatI, vaitAlikenA samUhovaDe stuti karAtI che gADha vratagrahaNanI zraddhA jenI evI, bhAbhIo vaDe gavAtA che dIkSA mahetsavanA maMgaLa jenA evI, pagale pagale uttama strIo vaDe utArAtA che lavaNa jene evI, cAlatA aneka pUrNa pAtro sAthe zebhatI te suMdarI svAminA caraNathI pavitrita evA aSTApadaparvate pahoMce che. caMdrasahita pUrvAcalanI jevA svAmI vaDe adhiSThita te girivarane joIne bharata ane suMdarI ghaNe harSa pAmyA. te pachI teo svarga ane mokSanA pagathiyA hoya tema vizALa zilAvALA te aSTApadaparvata upara caDyA. te pachI bhavabhramaNathI bhaya pAmelA prANIone Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 333 zaraNarUpa, cAra dhAravALA, saMkSipta jaMbudviIpanI jagatI hoya evA te samavasaraNa pAse Ave che, have teo uttaradvAranA mArge vidhipUrvaka samavasaraNamAM praveza kare che. te pachI te bharata ane suMdarI harSa ane vinayapUrvaka udhAsa pAmatA ane saMkeca. pAmatA dehavALA paramezvarane traNa vAra pradakSiNA kare che. te pachI teo ratnamaya bhUtaLamAM saMkrAMta thayelA jagatpatinA rUpane jovA mATe utsuka hoya ema tIrthakarane praNAma kare che, te pachI bharata cakravatI bhaktithI pavitrita suMdara vANu vaDe prathama dharmacakavatInI stuti karavAnI zaruAta kare che. bharatezvare karelI stuti ' he prabhu! avAstavika guNone bela leka anya lekanI stuti kare che, paraMtu huM to tamArA satya guNone kahevA mATe paNa asamartha chuM, tethI kevI rIte stuti karuM? te paNa he jagannAtha! huM tamArI stuti karIza, kAraNa ke daridra mANasa zrImaMtane paNa zuM bheTazuM Apate nathI? tamArA caraNakamaLane jovA mAtrathI anya janmamAM karelAM pApe paNa caMdranA kiraNa vaDe zephAlI puSpanI jema gaLI jAya che. cikitsA na karI zakAya evA meharUpI saMnipAtavALAone paNa he svAmI! tamArI paramazAMti karanArI amRtanA auSadha sarakhI vANuM jaya pAme che. he nAtha! tamArI daSTie varSARtumAM vRSTinI jema cakra Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 zrI RSabhanAtha caritra vatIne viSe ane daridrane viSe prItisaMpadAnu' kAraNa che. krUrakama rUpI himagra'thine egALI nAkhavAmAM sUrya' sarakhA he prabhu ! amArI jevAenA puNya vaDe A pRthvI para tame vicA che. vyAkaraNa zAstramAM vyApta thatA sajJAsUtra sarakhI tamArI utpAda-vyaya ane dhrauvyamaya tripadI jayavatI vate che. he bhagavAMta! A leAkamAM je tamArI sevA kare che athavA dhyAna kare che tenI tA zI vAta? A pramANe bharatezvara stuti karIne ane namaskAra karIne IzAna dizAmAM yathAceAgya sthAne bese che. have suMdarI paNa RSabhadeva prabhune vana karI me hAtha joDI gadgada akSaravALI vANIthI A pramANe kahe che H-- sudarIe karelI prAthanA he jagatpati ! ATalA kALa sudhI tamane mana vaDe jotI hatI, hamaNAM ghaNAM puNya vaDe dRSTithI pratyakSa joyA. mRgatRSNA sarakhA sukhavALA saMsArarUpI marubhUmimAM leAkAe puNya vaDe ja amRtanA mahAsAvara jevA Apane meLavyA che. huM jagadguru! mamatArahita haiAvA chatAM paNa tame samasta jagata upara vAtsalyavALA che. anyathA viSama duHkharUpI samudrathI enA kema uddhAra karI ? mArI svAmInI brAhmI kRtArtha che, bhAInA putrA kRtapuNya che, bhatrIjAnA putrA paNa dhanya che ke jee tamArA mArgane anusaryA che. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra pa he bhagavata! bharatarAjAnA Agrahane lIdhe ATalA kALa sudhI meM vrata grahaNa na karyuM, tethI huM potAnI jAte ja ThagAI chu.. he jagatAraka ! pitA ! dIna evI mane tArAtArA. gharane udyota karanArA dvIpaka zu ghaDAne prakAza na kare ? huM jagatanuM rakSaNa karavAmAM eka dIkSita ! prabhu ! prasanna thAo. samudrane tAravAmAM yAnapAtra sarakhI dIkSA mane Ape. bhagavaMta paNa he mahAsattvathI zelatI ! sAruM- sAruM, ema kahI tene sAmAyika sUtra (remi maMte) uccAravApUrvaka dIkSA Ape che. te prabhu mahAvratarUpI vRkSanA agIcAne amRtanI nIka jevI anuzAsti (zikhAmaNu) maya dezanA kare che. te pachI peAtAne meAkSa maLyu. hAya ema mAnatI te meATA manavALI sAdhvIgaNanI madhyamAM jyeSThanA anukrama vaDe bese che. svAmInI dezanA sAMbhaLIne ane caraNakamaLane namIne hi ta manavALA bharata rAjA acaiAdhyAnagarImAM jAya che. bharatarAjAnuM aThThANu nAnA bhAIe tarapha dhrutAnu mAkalavu ane teonuM prabhu pAse mAgamana pharIthI peAtAnA sarva janane jevA mATe IcchatA Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 zrI RSabhanAtha caritra bharatezvarane adhikArIoe je AvyA hatA te batAvyA ane je AvyA na hatA tene yAda karAvyA. peAtAnA abhiSeka mahAtsavamAM paNa nahIM AvelA te bhAI Ane jANIne bharatezvara te dareka tarapha daMta mekale che. jo tame rAjyane icchatA hA teA bharatanI sevA karI' 6 * A pramANe tee kahevAthI te sarve vicArIne A pramANe kahe che :- *pitAe amane ane bharatane vahe'cIne rAjya ApyuM che, sevA karavAthI bharata tethI vadhAre zuM karaze? zu kALe karIne AvatA kALa (maraNu)ne te aTakAvaze ? zu dehane grahaNa karanArI jarArAkSasIne te nigraha karaze ? athavA zuM pIDA karanArA vyAdhirUpI zikArIone te haNo ? athavA zu' anukrame vadhatI tRSNAne zuM te dalana karaze ? jo bharata AvA prakAranuM sevAnu phaLa ApavA samartha nathI te manuSyabhAva sAmAnya hAvAthI kANu keAnI sevA kare ? vizALa rAjya prApta karyA chatAM paNa jo asASathI amArA rAjyane khaLathI grahaNa karavA icchatA hAya te ame paNa te pitAnA ja putrA chIe. tethI huM te ! pitAne jaNAvyA vinA mATA sagAbhAI evA tamArA svAmI sAthe ame yuddha karavA utsAha karatA nathI. te tene e pramANe kahIne te ja samaye aSTApada pata upara samavasaraNamAM rahelA RSabhasvAmI pAse Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra - 337 jAya che. paramezvarane traNa pradakSiNA karIne praNAma karIne mastake be hAtha joDI A pramANe stuti kare che - he jinezvara ! dethI paNa na jANu zakAya evA guNavALA tamArI stuti karavA mATe keNa samartha che? te paNa che svAmI ! vilAsa pAmatuM bALaka yogya capaLapaNuM jenuM evA ame stuti karIzuM. ' jeo haMmezAM tamane namaskAra kare che teo tapasvIjana karatAM adhika che, je tamArI sevA kare che teo gIo karatAM paNa vadhAre zreSTha che, he jagatanA bhAvone prakAza karavAmAM sUryasamAna ! pratidina namaskAra karanArA puNyazALI AtmAone tamArA paganA nakhanA kiraNe mukuTarUpe thAya che. he jagatanA jIvone abhaya ApanAra ! tame koInuM kAMIpaNa zAMtithI ke baLathI kAMI paNa grahaNa karatA nathI, to paNa tame maikya cakavatI cho. he prabhu ! sarva jaLAzayanA jaLamAM caMdranI jema tame eka hovA chatAM paNa sarva jIvonA cittamAM samAna varte che, he deva ! tamArI stuti karanArA sarva vaDe stuti karAya che, tamane pUjanAra sarva vaDe pUjAya che, tamane praNAma karanAra sarva vaDe praNAma karAya che, tamAre viSe bhakti mahAphaLa ApanArI thAya che. he deveza! duHkharUpI dAvAnaLathI tapelAne tame eka . 22 Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 zrI RSabhanAtha caritra megha jevA che. meharUpI aMdhakArathI mUDha thayelAne tame ja eka dvIpaka che. mArgamAM chAyAvRkSanI jema dIna-zrImaMta bhUkha ane guNavaMtane paNa tame sAdhAraNa sarakhI rIte upakAra karanArA che. A pramANe bhagavaMtanI stuti karIne bhramaranI jema svAmInA caraNakamaLamAM netra sthApana karI badhA eka thaI ne tee A pramANe jaNAve che : te vakhate tAtapAde ( Ape) judA judA dezanAM rAjgyA vahecIne yathAyeAgyapaNe amane ane bharatane ApyA. huM jagadIzvara ! ame te rAjyeA vaDe saMtuSTa rahIe chIe. svAmIe matAvelI maryAdA kharekhara vinaya sapanna AtmAAne alaghya hoya che. para`tu he bhagavaMta ! bharatezvara peAtAnA rAjya vaDe ane apaharaNa karelA anya rAjyeA vaDe, pANI vaDe vaDavAnala satASa na pAme tema sASa pAmatA nathI. jema teNe bIjA rAjAonAM rAjya apaharaNa karyAM', tema te bharata amArAM rAjgyAne paNa apaharaNa karavA Icche che, te khIjA rAjAonI mAphaka amene paNa dUtapuruSAvaDe ' jaladI rAjgyA che|DA athavA mArI sevA kare e pramANe Adeza kare che. pAtAne mATA mAnatA tenA vacanamAtrathI pitAe ApelAM rAjgyAne ame kAyarapuruSanI jema kema cheDI daI e ? adhika Rddhine viSe niHspRha evA ame tenI sevA paNa zA mATe karIe ? je asaMtuSTa Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 339 hAya te ja mAnaghAta karanArI sevA kare. rAjya na cheDIe ane sevA na karIe te svaya' yuddha AvI paDe che, tA paNa pUjya pitAne pUchyA vinA ame kaMI paNa karavA samatha nathI. bharatanA bhAIAne prabhutA upadeza ane teonI dIkSA te pachI niLa kevaLa jJAnane viSe sakrAMta thayela che samasta bhuvana jene eveA dayALu bhagavaMta zrI AdinAtha teone A pramANe batAve che :~ he vatsA ! puruSavratadhArI vIra puruSAe kharekhara droha karanArA vairiva sAthe yuddha karavu' joI e. puruSone seMkaDA janmAMtaramAM aniSTa ApanArA rAga-dveSa-mAha ane kaSAya e zatruo che. rAga e jIvAne sadgatimAM gamana karatAM leAhamaya pAdazu'khalA che, dveSa e narakAvAsanA nivAsamAM baLavAna pratinidhi che, mAha manuSyAne bhavasamudranA AvamAM nAMkhavAmAM zarata sarakhA che, kaSAya e agninI jema peAtAnA Azrayane ja mALe che. tethI doSarahita upAyarUpa te te zovaDe nira'tara yuddha karI- karIne e bairIone jItavA joIe. eka zaraNyabhUta dharmanuM ja sevana karavuM joIe jethI zAzvata AnaMdamaya putra (meAkSa) sulabha thAya. aneka jIvaceAnimAM sa`pAta thavAthI anaMta pIDAnA kAraNabhUta, abhimAnarUpI eka phaLa che jenu' evI A Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 zrI RSabhanAtha caritra rAjyalakSamI paNa vinazvara che. vaLI he vatsa! pUrvabhavomAM devakanA sukhothI tamArI je tRSNA chedAI nahi, te aMgArakArakanI jema manuSyanA bhegAvaDe kevI rIte chedAya? aMgArakArakanuM daSTAMta keIka aMgArakAraka pANInI mazaka laIne nirjaLa araNyamAM aMgArA karavA mATe gaye. te madhyAhunanA tApathI puSTa thayela aMgArAnA agninA saMtApathI utpanna thayela ghaNI tarasa vaDe pIDAyele mazakamAM rahela sarva pANIne pI gaye, tenAthI paNa tarasa na chedAvAthI te sUI gaye. te svapnamAM ghare gaye, tyAM paNa ghaTa-kaLaza ane gAgaramAM rahelA sarva pANIne pI gayo. te pANIthI paNa tarasa na chedAvAthI agnimAM paDelA telanI jema vAva-kUvA-ane taLAvane pI-pIne sUkavI nAMkhyA, tevI rIte ja tara thayelo te nadIo ane samudranA pANIne pI gaye, te paNa nArakanI vedanAnI jema tenI tarasa dUra na thaI. te pachI te mAravADanA kUpa pAse ga, tyAM teNe deraDa vaDe DAbho pULa bAMdhIne pANI mATe kUvAmAM nAMkhyo. "duHkhI mANasa zuM na kare ?" kUvAnuM pANuM UMDuM hovAthI madhyamAM gaLI gayelA pANIvALA te DAbhanA pULAne dramaka telanA pitAnI jema. nIcavIne pIvA lAgyo. Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 341. je tarasa samudra AdivaDe na chedAI, te pULAnA pANI vaDe kema chedAya ? tevI ja rIte svarganA sukha vaDe tamArI tarasa na chedAI te rAjyalakSmI vaDe kema chedAya? tethI he vatsa ! vivekavaMta tamAre ghaNuM AnaMdanA jharaNarUpa nirvANapadanI prAptinA kAraNarUpa saMyamarAjya grahaNa karavuM yogya che. te pachI te vakhate utpanna thayela saMveganA vegavALA te aThANuM putrae bhagavaMtanI pAse dIkSA lIdhI. te pachI te dUte "aho ! daurya, aho ! sattva, aho ! vairAgyabuddhi" e pramANe vicAratA teonuM svarUpa bharatarAjAne jaNAve che. bharata cakravatI paNa caMdra jema tArAonI jyotine, sUrya jema agninA tejane, samudra jema pravAhanA jaLane grahaNa kare tema teonA rAjyane grahaNa kare che. cakkassa lAhA vijayo disAe, rajjAbhisego bharahassa raNNo / bhAUNa dikkhAparikittaNaca, uddesage vuttamiha cautthe // cakrano lAbha, divijya, bharatarAjAne rAjyA Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 341 zrI RSabhanAtha caritra bhiSeka aneka bhAI AnI dIkSAnuM kathana A cAthA uddezAmAM kahyuM. * A pramANe zrI tapAgacchAdhipati zrI kanru'khagiri pramukha aneka tInA uddhAraka-zAsanaprabhAvaka-AbAlabrahmacAri-sUrIzvarazekhara-AcAya vijayanemisUrIzvara paTTAla'kAra samayadvI, zAntamUrti, pUjya vijJAna sUrIzvara paTTadhara sidhdhAMtamahAdadhi-prAkRtabhASA vizArada-vijayakastUrasUri viracita mahApuruSacaritane viSe prathama vargamAM bharatarAjAne cakranI utpatti, divijaya, rAjyAbhiSeka ane bhAI enA vratagrahaNu svarUpavALA caturtha uddeza pUrNa thayeA. Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcama uddeza eka vakhata sabhAnA madhyamAM rahelA bharatarAjAne namaskAra karIne suSeNu senApati kahe che: he mahArAja ! digvijaya karIne paNa tamAruM A cakraratna, madonmatta hAthI jema AlAnasta'ne na jAya tema A nagarImAM praveza karatuM nathI. bharatarAjA paNa A pramANe kahe che keH-cha khaMDa bharata kSetranI aMdara Aje paNa kANu evA vIra che ke je mArI AjJA svIkAratA nathI ? te vakhate ja maMtrI kahe che ke-huM jANuM chuM. devavaDe cullahimavaMtagiri sudhI bharatakSetra jItyuM. tame digyAtrA karate chate jItavA jevA kANu bAkI rahyo haze ! ghaTI pharate chate temAM paDelA caNA zu' rahe ? te paNa he nAtha! nagarImAM praveza nahIM karatu A cakra, Aje paNa jItavA lAyaka, tamArI AjJAnuM ulla ghana karavAmAM unmatta evA kAikane sUcave che. tamane duya jItavA ceAgya evAne huM devAmAM paNa jotA nathI. athavA are ! jANyuM. vizvane duya eveA eka che. he svAmI! te RSabhasvAmInA putra, tamArA nAnA Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 zrI RSabhanAtha caritra bhAi, khaLavAnA paNa baLane nAza karanAra mahAbaLavALe bahubali che. jema eka tarapha sa zasro ane eka tarapha vA, tema eka tarapha sa rAjavRMda ane eka tarapha te khADuali che. jevI rIte tame RSabhasvAmInA putra leAkeAttara che, tevI rIte te paNa che. tethI temane jItyA vinA tame zu jItyuM? cha khaMDa bharatamAM svAmInA sarakhA kAI paNa jovAceA nathI, tene jItavAmAM bharatarAjAnA kaceA utkRSTa guNu hAya ! paraMtu A bAhubali jaganmAnya evA tamArI AjJAne mAnatA nathI. tene nahi jItavAthI lajajA pAmyu hAya tema cakra A nagaramAM praveza karatu nathI. vyAdhinI mAphaka nAnA zatrunI paNa upekSA na karavI joI e. tethI gheADA paNa vilaMba vaDe sayu...! bAhubaline jItavA mATe prayatna karA. have ma`trInuM vacana sAMbhaLIne dAvAnaLa ane meghavRSTi vaDe patanI jema ekadama kepa ane upazama vaDe vyApta bharatezvara A pramANe kahe che :- eka tarapha nAnA bhAI paNa AjJA svIkAratA nathI e lajjAspada che, eka tarapha nAnA bhAI sAthe yuddha te paNa mane pIDA kare che. jenI AjJA peAtAnA gharamAM cAlatI nathI tenI AjJA bahAra hAMsI karanArI thAya che. temaja peAtAnA nAnA bhAInA avinaya na sahana karavAmAM pravAda che, eka Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 345 tarapha garviSThajanenA abhimAnano nAza kare e rAjadharma che, A tarapha bhAIne viSe uttama baMdhupaNuM karavuM joIe, are re! huM saMkaTamAM paDyo chuM. maMtrI paNa A pramANe kahe che - he mahArAja ! devanuM je saMkaTa che te ApanI moTAIthI te ja nAne bhAI dUra karaze. jethI moTAe AjJA ApavI, ane nAnAe te karavI" e AcAra sAdhAraNa gRhasthAmAM paNa rUDha che. deva paNa lekarUDha mArga vaDe saMdeza laI janAra dUtane mokalIne nAnA bhAIne AjJA kare. he deva ! pitAne vIra mAnanAra tamAre nAno bhAI siMha jema palANane sahana na kare tema sarva jagatane mAnanIya tamArI AjJAne je sahana na kare, te iMdranI jema pracaMDa zAsanavALA tame te nAnA bhAIne zikSA karaje. A pramANe kAcAranuM ulaMghana nahi karavAthI lekamAM tamAro paNa apavAda thaze nahIM. bharatarAjA tenuM vacana "tema ho' e pramANe svIkAre che, kAraNa ke zAstra ane lekavyavahArane anusaratI vANI upAdeya hoya che. bharatanuM bAhubali tarapha dUtanuM mekalavuM te pachI te nItikuzaLa vAcALa daDha evA suvega nAmanA dUtane samajAvIne bAhubali tarapha male che. ' te suvega sArI rIte svAmInI zikhAmaNa laIne rathamAM caDhIne takSazilA tarapha cAle che. Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 zrI RSabhanAtha caritra zreSTha sainyanA parivAravALe te ativegavALA rathavaDe ayodhyAnagarInI bahAra nIkaLe che. te mArgamAM te chate kAryanA AraMbhamAM daiva pratikULa jatuM hoya tema tenuM DAbuM netra vAraMvAra pharake che. agnimaMDaLanA madhyamAM suvarNakAranI jema tenI jamaNI nADI reganA abhAvamAM paNa vAraMvAra cAle che, khalanA pAmatI vANIvALAne jIbha asaMyukta akSaromAM paNa khalanA pAme tema samamArgamAM paNa tene ratha vAraMvAra khalanA pAme che. gheDe svAe nivAravA chatAM paNa vAraMvAra preraNA karAte hoya tema haraNa tenI AgaLa jamaNuM bAjuthI DAbI. bAju jAya che, tenI AgaLa jamaNI bAjuthI DAbI bAju jAya che, tenI AgaLa zuSka kaMTakavRkSa upara beThele kAgaDe paththara upara zastra ghase tema cAMcane ghasate kaTuka avAja kare che, tenA vAhanane rokavAnI icchAthI devavaDe vacce phekela deraDAnI jema tenI AgaLa lAMbe kRSNa sarpa utare che. vicAramAM eka vidvAna evA tene pAcho pheravate hoya tema cakSumAM dhULane pheMkta vAyu pratikULa vAya che. phUTI gayela DholanI jema virasa svaravALo gadheDe tenI jamaNI bAjue thaIne cIsa pADe che. suvega A apazakunone jANavA chatAM paNa AgaLa jAya che. kharekhara svAmInA uttama cAkara bANanI jema. koI ThekANe khalanA pAmatA nathI. cakravAta (=vaMTeLiyAnI jema te te nagaravAsIo Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 347 vaDe kSaNavAra jovAtA, ghaNA gAmanagara-Akara ane kaTAne eLage che. svAmInA kAryoMmAM pravRtta thayela te vanakha'Da-sareAvara-siMdhunaDhI vagere sthAnemAM paNa visAme letA nathI. A pramANe prayANa karatA evA te mRtyunI ekAMta krIDAbhUmi hoya evI meATI aTavImAM pahoMce che. te kevI che ? rAkSaseAnI jevA mRgacamanA vastrane dhAraNa karanArA hAthIenuM lakSya karIne taiyAra karyA che dhanuSya jeNe evA bhillA vaDe vyApta, haraNa-cittA-vAgha-si'hu ane aSTApada Adi, yamarAjAnA eka geAtrIya hAya evA kara pazue vaDe nira'tara vyApta, yuddha karatA sanALiyAnA rAphaDA vaDe bhaya'kara, rI'chanA keza dhAraNa karavAmAM nAnI bhIlaDIo che jemAM evI, paraspara pADAnA sa'grAmathI bhAMgI nAkhatA che jINu vRkSa jemAM, mle vaDe uDADelI madhamAkhA vaDe jemAM sA~cAra na thaI zake evI, AkAzane aDe evA vRkSanA samUha vaDe chUpAI garcA che sUya jemAM evI te aTavI che. AvI bhaya'kara te aTavIne meTA vegavALA che ratha. jene eve suvega puNyavaMta jema kaSTane eLaMge tema lIlAmAtramAM oLaMgI jAya che. anukrame te mAga+nI vaccenA vRkSeAmAM visAme letI, amUlya AbhUSaNAne dhAraNa karatI sAnA musApharonI vadhUjanA vaDe jaNAtuM che surAjya jemAM, geAkuLa-gokuLa . Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 zrI RSabhanAtha caritra vRkSataLe beThelA AnaMdavALA govALIAnA bALako vaDe gavAtuM che RSabhacaritra jemAM, bhadrazALavanamAMthI lAvIne repyA hoya evA phaLathI zobhatAM ghaNAM vRkSe vaDe subhita che dareka gAme jemAM, zahere zahere, gAme gAme ane ghare ghare dAnazIla zreSThi lake vaDe zedha karAtA che yAcakajane jemAM, bharatarAjAthI trAsa pAmyA hoya tema uttara bharatAddhamAMthI AvelA akSINa samRddhavALA pleccho vaDe prAyaH nivAsa karAyA che gAme jemAM, cha khaMDa bharatakSetrathI jANe bIjo khaMDa raheluM hoya evA, bharatanI AjJAne nahi jANatA evA bahalIdezamAM te pahoMce che. mArgamAM bAhubali rAjA vinA, bIjA rAjane nahIM jANatA janapadavAsI sukhI loka sAthe aneka prakAre vAtacIta karate, sunaMdAputra bAhubalinI anujJAvaDe vanecara-giricara-durmada evA hiMsaka prANuone paNa ahiMsaka bhAva pAmelA jete, prajAonA anurAganA vacana vaDe ane mahAsamRddhi vaDe zrI bAhubalirAjAnI rAjyanItine atiadbhuta mAnato, bharata rAjAnA nAnA bhAInA utkRSTa guNane sAMbhaLavAthI, bhUlI javAyelA bhAratanA saMdezAne vAraMvAra yAda karato te suvega takSazilA nagarIe pahoMce che. dUtane takSazilA nagarImAM praveza, bAhubali sAthe vAtacIta nagarInI bhAgoLamAM rahetA loko vaDe kAMIka cakSupAta vaDe kSaNavAra "A keI musAphara che" evI buddhithI jevAte, kIDodyAnamAM ekatra bhegA thayelA dhanuSyane Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 3e abhyAsa karatA subhaTonA hAthanA AsphAlanathI trAsa pAmatA che rathanA ghaDA jenA, ahIMthI tahIM nagarajananI ddhi jovAmAM tatpara sArathi vaDe nahIM rokavA vaDe utpathe gamana karato skUlanA pAmato che ratha jene, bAhya udhAnanA vRkSane viSe samasta dvIpanA cakravataenA eka ThekANe bhegA thayela gajarane hoya tema bAMdhelA zreSTha hAthIone jete, jyotiSIonA vimAnane choDIne AvelA hoya evA zreSTha ghoDAo vaDe mane hara evI adhazALAone joto, bharatarAjAnA nAnA bhAInA azvathane Azcarya pUrvaka jevAthI utpanna thayelI zivedanA vaDe jANe mastaka dhUNAvato hoya tema te dUta nagarImAM praveza kare che. ahamidranI jema svachaMdapaNe hadRzreNimAM beThelA zrImaMta vaNijanone je te rAjadvAre jAya che. sUryanAM kiraNe kheMcIne jANe banAvelA hoya evA bhAlAone dhAraNa karatA pAyadaLa sainya vaDe kaIka sthaLe adhiSThita, Iznapatra che mukhamAM jene evA lehamaya zalyane dhAraNa karatA, pallavita thayelA vIratArUpI vRkSo jevA sipAI e vaDe kaIka ThekANe zubhatA, koIka ThekANe caMdraketune dhAraNa karatA hoya evA DhAla-talavArane dhAraNa karatA pracaMDa zaktidhara vIrapuruSa siMhe vaDe virAjita, nakSatragaNa sudhI atyaMta dara bANane pheMkanArA, zabdavedhI, pIThane viSe bhAthAvALA, dhanuSya che hAthamAM Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 zrI RSabhanAtha caritra jene evA subha vaDe kaI TheThANe adhiSThita, dvArapALanI jema baMne bAjue rahelA pracaMDa zuM DAdaMDavALA be hAthIo vaDe dUrathI bhayaMkara evA manuSyomAM siMha sarakhA bAhabalinA siMhadvAramAM praveza karatA vismita manavALA dvArapALa vaDe pratIkSA karAyele suga tyAM rahyo. rAjAnI sabhAnI e maryAdA che. dvArapALa aMdara jaIne bAhubaline nivedana kare che ke -tamArA moTA bhAIno suvega nAmato dUta dvArane viSe Ubhe che. - have bAhubali rAjAnI anujJA vaDe trivaDe batAvyuM che mArga jene evo vidvAnamAM zreSTha te suvega, budha jema sUryamaMDaLamAM praveza kare tema sabhAmAM praveza kare che. vismaya pAmele te, ratnasiMhAsana upara beThelA tejasvI bAhubali rAjAne jue che. te kevo che?--je svargamAMthI bhUmi upara AvelA sUrya jevA, paherela che ratnamugaTa jeNe evA tejasvI rAjAo vaDe sevAyela, nAgakumAranI jema dedIpyamAna cUDAmaNi vaDe keIthI paNa parAbhava na pAme evA zreSTha rAjakumAre vaDe levAyela, svAmInA vizvAsa sarvasvarUpa vallInA saMtAna maMDapa jevA dharma AdinI parIkSA karavAmAM kuzaLa evA buddhizALI pradhAna vaDe parivarele, khullAM zastro che hAthamAM jene evA hajAre AtmarakSaka vaDe, nIkaLelI jIbhavALA sarpovaDe malayagirinI jema bhayaMkara, camarI gAye vaDe himAlaya Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 351 patanI jema, je niraMtara vArAMganAo vaDe atisuMdara cAmaro vaDe vIMjhAtA, AgaLa suvarNa daMDane dhAraNa karanArA pavitra vezavALA vetri vaDe je vijaLI sahita megha vaDe zaraRtunI jema zAbhatA hatA. have lalATa vaDe sparza karyo che. bhUmitaLane jeNe evA te suvega, avAja karatI lAMkhI suvarNanI sAMkaLavALA hAthInI jema rAjAne name che. te pachI rAjAe bhRkuTInI sa'jJAthI tatkALa magAvelA, pratihAre batAvelA Asana upara bese che. bAhubali rAjA prasannatA pUrNAMka amRta jharatA netra vaDe tene jotA kahe che- ' suvega ! vaDIlabaMdhu bharatarAjAne kuzaLa che ne ? huM suMdara ! pUjya pitA vaDe lAlana-pAlana karAyelI vinItAnagarInI prajA kazaLa che ne? kAma Adi zatruenI jema cha bharatakha'DanA vijaya rAjAe aMtarAya vagara karyAM che ne ? sATha hajAra varSa sudhI pracaMDa senA sAthe diviMjaya karIne senApati vagere sakaLa parivAra sukhapUrvaka Avye che ne ? hAthIonA lAla thayela 'bha sthaLa vaDe AkAzamAM saMdhyAnA bhrama karatI hAya evI rAjAnI karighaTA nirAmaya che ne ? himavaMta paryaMta sudhI pRthvIne AkramaNa karIne AvatA rAjAnA zreSTha azvo parizrama vagaranA che ne ? rAjAe vaDe sevAtA sava ThekANe askhalita AjJAvALA moTAbhAInA divaseA zuM, sukhapUrvaka pasAra thAya che ne ? Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35ra zrI RSabhanAtha caritra A pramANe pUchIne te rASabhaputra bAhubali mauna rahe chate, utsukatA rahita te suvega be hAtha joDI A pramANe vacana bole che - je sakaLa pRthvInuM jAte kuzaLa svataH siddha che. adhyAnuM, suSeNa AdinuM, hAthInuM ane azvanuM akuzaLa karavAne daiva paNa zuM samartha che ke jene svAmI tamAre mATe bhAI che? bharata rAjAthI tulya athavA adhika zuM kaI kaI paNa jagyAe che ke je cha bharatakhaMDanA jayamAM vidana karanAra thAya ! akhaMDita AzAvALe te bharatezvara sarva rAjAo vaDe sevAya che. te paNa kayAreya manamAM AnaMda pAmate nathI. "je daridra hovA chatAM kuTuMbavaDe sevAya to te Izvara che, je tenA vaDe na levAya tene adharyanuM sukha kayAMthI hoya?" sATha hajAra varSane aMte AvelA tamArA moTA bhAIe utkaMThApUrvaka nAnA bhAI enA AgamananI rAha joI, mahArAjyAbhiSekanA samaye tyAM baMdhu-saMbaMdhijana mitra Adi sarve AvyA ane bharatarAjAne rAjyAbhiSeka mahotsava karyo. IMdra sahita deve AvavAthI paNa sayuM, paraMtu tamArA ceSThabaMdhu rAjA pAse pitAnA nAnA baMdhuone na jotAM harSa pAmato nathI, kAraNake utkaMThA baLavAnA hoya che. Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 353 teo keAIka vicAra karIne bharatanI pAse na AvyA, paraMtu pUjya pitA pAse jaI ne dIkSA grahaNa karI. have te rAgarahita zramaNAne kAI potAnu nathI ke koI pAraku nathI. teethI rAjAnA a'vAtsalyanu kautuka kevI rIte pUrAya ? jo tamArA temanI upara sukha paNAthI utpanna thayelA sneha che, te AvA ane pRthvIpati evA peAtAnA bhAInA hRdayane AnaMda Ape. lAMbA kALe diglRvijaya karIne AvelA tamArA meTA bhAI ne viSe jyAre A pramANe che, tethI huM tamane vAthI adhika niSThura mAnuM chuM. vaDIlanA apamAnathI huM tamane nirbhayathI paNa niMya mAnuM chuM. paraMtu ' zUravIra puruSA e paNa vaDIlesane viSe bhaya sahitanI jema vartavuM joIe.' eka tarapha vizvanA vijaya karanAra ane bIjI tarapha gurune viSe vinayasaMpanna, emAM kANu praza'sA ceAgya che ? vicAra karavAthI saryuM. sAbhyanA vaDe gurune viSe je vinayasa'panna hAya che tenI ja prazaMsA karAya che. jo ke tamArA avinayane, sa sahana karaze, paraMtu ethI pizuna nira'kuza thAya. tyAM tamArI abhaktine (cADI khAnArA ) leAkeAnI vANI bharata kAMjInA chAMTAvALI khIranI jema dUSita 23 sahana karanAra rAjA leAkeAnA avakAza darzAvatI pina rAjAnA cittane kare che. potAnA Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 zrI RSabhanAtha caritra svAmIne viSe atyaMta alpa paNa peAtAnuM chidra zakavuM joIe, kAraNake nAnA chidrathI paNa pANI pUlane zu ukhADI nAkhatuM nathI ? ATalA kALa sudhI na AvyA evI AzA manamAM karatA nahi, hamaNAM paNa Ave. uttama svAmI doSane grahaNa karatA nathI. tyAM tame jaze tethI pizuna leAkeAnA manArathI sUryodayamAM himasamUhanI jema tarata ja vinAza pAmaze. padivase caMdra sUryanI jema teja vaDe vRddhi pAme, tema svAmI sAthe sa'gama thavAthI tame teja vaDe cirakALa vRddhi pAmeA. svAmIpaNAne IcchatA bIjA paNa ghaNA parAkramI rAjAo, peAtAnA senTapaNAnA tyAga karIne te bharatarAjAnI pratidina sevA kare che. devA vaDe IndranI jema, nigraha ane anugraha karavAmAM samartha cakravatI rAjAe vaDe avazya sevA karavA ceAgya che. cakravatI paNAnA pakSamAM paNa tame temanI sevA karaze te advitIya a'vAtsalyanA pakSane prakAzita karaze. mArA bhAI che ema bhaya rahita thayA thakAM na AvA te ceAgya nathI, kAraNa ke AjJApradhAna rAjAe jJAtibhAva vaDe grahaNa karAtA nathI.' lAhakAMta vaDe leAhanI jema prakRSTa teja vaDe kheMcAcela deva-dAnava-ane mAnavA bharatezvaranI pAse Ave che. iMdra paNa a Asana ApavA vaDe jemanI sAthe Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra mitranI jema AcaraNa kare che, te bharatarAjA tarapha phakta AvavA mAtrathI tame kema anukULa vatatA nathI? jo tame pitAne vIra mAnIne te rAjAnI avagaNanA karatA he te, te bharatarAjAne viSe sainya sahita paNa tame samudramAM sAthavAnI muThThI jevA che. temane jaMgama parvata jevA, iMdranA hAthI sarakhA rAzI lAkha hAthI sanmukha AvatA tenA vaDe sahana karI zakAya? kalpAMta kALanA samudranA kalelanI jema cAre taraphathI pRthvIne bhIMjavI detA, tenA teTalA (84 lAkha) azva ane rathane koNa aTakAvI zake ? cha-- kroDa gAmanA svAmI evA temanA chanuM koDa sainike siMhanI jema kone trAsa mATe na thAya ? teno eka suSeNa senApati, hAthamAM daMDavALA yamarAjanI jema sanmukha Avate deva ane asure vaDe paNa zuM sahana karavA mATe zakya che? amogha caMdrane dhAraNa karatA cakravatI bharatane, sUryane aMdhakAranA samUhanI jema traNeya leka paNa kaI gaNatarImAM nathI. tethI he bAhubali! teja vaDe ane vaya vaDe jyeSTha ane sarvathA zreSTha evA te rAjAnI tamAre sevA karavI joIe. have bAhunA baLathI dUra karela che jagatanuM baLa Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 zrI RSabhanAtha caritra jeNe evo, bIjA samudranI je gaMbhIra ivanivALe bAhubali A pramANe kahe cheH -he dUta! sArI rIte vAcALamAM agresara tuM ja eka che ke jethI mArI AgaLa paNa AvA prakAranuM vacana bolI zake che. kharekhara mAre moTA bhAI pitA tulya che, te paNa bAMdhanA samAgamane Icche te paNa cagya ja che. sura-asura ane rAjAonI lakSmI vaDe samRddha evo te alpa vaibhavavALA ame AvavAthI lajajA pAme. ethI ame na AvyA. sATha hajAra varSo sudhI bIjAonA rAjyane grahaNa karatA evA tene nAnA bhAIonA rAjya levAmAM vyagratA kAraNa che, je tenuM kAraNa subaMdhupaNuM hota to teNe pitAnA bhAInI AgaLa rAjya ane saMgrAmanI. IcchAthI darekane dUta zA mATe mokalyA? lebhI evA paNa moTA bhAInI sAthe ka bhAI laDe, e pramANe buddhithI vicArIne mahAsattvazALI te te nAnA bhAIe pitA pAse gayA. ane teonA rAjya grahaNa karavA vaDe paNa chaLa jenArA tArA svAmInI bakaceSTA nakakI pragaTa thaI. Azcarya che ke amArA upara paNa tevA prakAranA snehane batAvatA te bharata vANIprapaMcamAM vicakSaNa ane viziSTa evA tane mekalyo. dIkSA grahaNa karIne bhAIoe rAjya ApI te. Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 357 bharatane je AnaMda pamADyo, te tyAM Avele huM rAjyamAM Asakta evA tene zuM AnaMda pamADIza? huM vA karatAM paNa karkaza chuM. je kAraNathI alpa vibhAvavALo hovA chatAM paNa bhAIne tiraskAra karavAmAM kAyara tenI samRddhine grahaNa karatuM nathI, vaLI te bharata puSpathI paNa komaLa che, je mAyAvIe avarNavAdathI bhIru evA nAnA bhAIonAM rAjya piote laI lIdhA ! bhAIonA rAjyane grahaNa karatA te bhAratanI je ame upekSA karI, tethI nirbhayathI paNa nirbhaya ame kevI rIte? je guru (vaDIla) gurunA guNathI yukta hoya te te gurune viSe vinaya prazaMsAne yogya thAya, gurunA guNathI hIna evA gurune viSe vinaya paNa lajajAnuM kAraNa ja che. gavita, kArya-akAyane na jANanAra, unmArgane pAmela evA gurune paNa parityAga karAya che. ame zuM te bhAratanA turaMga (gheDa) Adi lUMTI lIdhA che? enA nagara Adi bhAMgI nAMkhyA che ke jethI sarvane sahana karanAra bharatarAjA amAro avinaya sahe ! | durjananA pratikAra mATe ame tyAM prayatna na karIe. vicArIne kArya karanAra sajajane zuM luccAonA vacanathI dUSita thAya?" ATalA vakhata sudhI ame na AvyA, kAraNa ke te niHspRha kaI ThekANe ga che ke jethI Aje bharatacakI pAse ame AvIe ? Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 zrI RSabhanAtha caritra bhUtanI jema chaLa zodhanAra te, sarvatra sadA apramatta ane alubdha evA amArI kaI bhUlane grahaNa kare? tenA deza Adi kAMIpaNa na lenAra amArA te bharatezvara kaI rIte svAmI thAya? mArA ane tenA bhagavAna jhaSabhadeva e ja eka svAmI che. amAre paraspara sva-svAmI saMbaMdha kevI rIte ghaTe? te ja nimitta tyAM gaye chate tenuM teja kevI rIte thAya? sUrya udaya pAme chatAM agni tejasvI na thAya. svAmInI jema AcaraNa karanArA te asamartha rAjAo te bhAratanI sevA kare ke dIna evA jeo upara te bharata nigraha ane anugraha karavAmAM samartha che. bhAInA snehanA pakSe paNa tene viSe mArA vaDe karAyelI sevA te paNa cakravatI paNAnA pakSamAM thAya, kAraNa ke bAMdhyA vagaranA mukhavALa leka A pramANe belaze ke-A cakravatIne sevaka che!" ene huM nirbhaya bhAI chuM. je AjJA pradhAna e te je jJAti sneha vaDe bhale AjJA kare. zuM vajIvaDe vajA bhedAya che? sura-asura ane manuSyanI sevA vaDe te bhale khuza thayela rahe, mAre tenAthI zuM ? sumArgamAM gamana karavAmAM samartha susajaja ratha paNa unmArgamAM bhAMgI jAya che. je. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra rUpaSTa pitAnA bhakta mahendra te pitAnA moTA putrane aAMsana upara besADe che tethI zuM te bharata viMta thAya che? e bharatarUpI samudramAM sainyasahita je rAjAe sAthavAnI muSTi jevA thAya te khIjA, huM teA teja vaDe dussaha vaDavAnala thaIza. sUryanA tejamAM anya tejanI jema mArAmAM pAyadaLa, azva, ratha, hAthI, senApati ane bharata paNa save adRzya thaze. bALakapaNAmAM hAthInI jevA mArA vaDe hAthathI pagamAM pakaDIne mATInA DhephAnI lIlA vaDe mArA vaDe gaganamAge uchALelA atyaMta dUra jaIne bhUmi upara paDatA eve je ' A prANarahita na thAo' e pramANe mArA vaDe puSpanI mAphaka karakamaLamAM gaheNu karAyeA hatA. jItAyelA mIThuM khelanArA rAjAonAM mIThAM vacane vaDe jANe janmAMtarane pAmyA hAya tema hamaNAM te bhUlI garcA che. sarve te mIThuM khelanArA rAjAe nAsI jaze, pAte jAte ekalA ja te mAhubalinA mAhubaLathI utpanna thayelI pIDAne sahana karaze. he dUta! ahIMthI tuM jA, rAjya ane jIvitanI IcchA vaDe te ja Ave. pitAe ApelA bhAgathI saMtuSTa thayelA me' kharekhara tenI bhUminI upekSA karI che, tyAM mAre AvavAnuM pratyeAjana nathI. Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 zrI RSabhanAtha caritra te pachI vAghanI jevA daDha svAmInI AjJArUpa pAzathI baMdhAyelA, kepathI lAla netravALA rAjAo vaDe te jevAte, roSathI "mAre mAre e pramANe aMdara belatA, kurAyamAna haThavALA rAjakumAre vaDe vikaTa paNe kaTAkSa karAte, khAI javA IcchatA hoya evA, UMcI karelI bhrakuTIvALA, kAMIka calAyamAna thayA che zastra jene daDha parikara bAMdhelA aMgarakSako vaDe jevAte, amArA sAhasika kaIka svAmInA sainika vaDe A bicAre marAze e pramANe vicArAte, paga UMce karIne UbhelA sajaja karelA hAtha vaDe gaLe pakaDavA mATe jANe utkaMThita hoya evA vetri vaDe uThADele te suvega manamAM kSobha pAmyA chatAM dhIraja dhAraNa karI Ubhe thaIne sabhAgRhamAMthI bahAra nIkaLe che. suvega dUtanuM sabhAmAMthI nirgamana te vakhate krodha pAmelA takSazilAnA adhipatinA meTA zabdanA anumAnathI atyaMta kSebha pAmelI daravAje rahelI pAyadaLa senA vaDe AsphAlana karAtI DhAle vaDe, nacAvAtI moTI talavAre vaDe, pheMkAtA cako vaDe, grahaNa karAtA mudugare vaDe, cIrAtA trizalya vaDe, pIDA karAtA bhAthAo vaDe, grahaNa karAtA daMDa vaDe, calAvAtA parazu vaDe pagale pagale cAre taraphathI pitAnA mRtyune jANe jete hoya e, alanA pAmatA che paga jenA evo te suvega dUta bAhubalinA siMhadvAramAMthI nIkaLyo. Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 362 te pachI rathamAM caDhI ja te suvega paraspara maTethI elatA nagarajanenI vANu A pramANe sAMbhaLe che ? pra. A ka na puruSa rAjadvAramAMthI nIkaLyo? u. A kharekhara bharatarAjAne dUta AvyuM che. pra. A pRthvItaLamAM bIje kaI rAjA che? u. ayodhyAmAM bAhubaline moTe bhAI bharatezvara rAjA che. pra. te bharatarAjAe zA mATe ahIM dUtane mekalyA? upitAnA bhAIzrI bAhubalirAjAne bolAvavA mATe. pra. kharekhara ! ApaNA svAmIne bhAI ATalA vakhata sudhI kayAM gayo hato ? u. te chakhaMDa bharatakSetranA vijaya mATe gaye hato. pra, te utkaMThAvALe hamaNAM nAnA bhAIne zuM belAve che? u. bIjA rAjagaNanI jema sevA karAvavA mATe. pra. parAkrama vagaranA rAjAone jItIne tenA A mAnarUpI khIlA upara adhirehaNa zA mATe che? u. akhaMDa cakravatI paNAnuM abhimAna tyAM kAraNa che. pra. nAnA bhAIvaDe jItAele te rAjAonI AgaLa pitAnuM meTuM kevI rIte batAvaze? u. sarva ThekANe jIta pAmele te thanArA pitAnA parAbhavane jANatA nathI. Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 zrI RSabhanAtha caritra pra. te bharatarAjAnA maMtrivargamAM maMtraNa karavAmAM mUSaka sarakhe paNa keI nathI zuM ? u, te bharatarAjAne paraMparAgata buddhizALI ghaNA maMtrie che. pra, sapanA mukhane khaNavA mATe icchatA te bhAratane teoe kema na aTakAvyo? u. te maMtrIoe tene aTakAvyA nahi paraMtu preraNa karI evI bhavitavyatA che. A pramANe nagarajanenAM vacana sAMbhaLate te suvega nagarInI bahAra nIkaLe. nagarInA dvArane viSe jAte te jANe devatAoe prakaTa karI hoya evI bharata-bAhubalinA vigrahanI vAta ItihAsanI jevI sAMbhaLe che. mArgamAM kodha vaDe utAvaLe jatAM tenI spardhA vaDe nice teonI te vigrahanI vAta tvaritapaNe vistAra pAmI, te vAtathI rAjAnA AdezanI jema dareka gAmamAM ane dareka nagaramAM subhaTo senA nimitte taiyAra thAya che. ratha zALAmAMthI yuddhasaMbaMdhI rathone kADhIne navA akSa Adi vaDe, gIo - jema zarIrane majabUta kare tema keTalAka majabUta kare che, keTalAka ghoDesvArImAM caDhI-caDhIne paMcadhArA vaDe (azvinI gati vaDe) adhone yuddhamAM samartha karAve che. bIjA luhAranA gharomAM jaIne kRpANa Adi hathiyArane prabhunI tejamUrtinI jema tejasvI kare che. bIjA zuMganA sArane Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 363 jeDIne navI taMtrIo vaDe bAMdhIne yamanI bhrakuTI sarakhA sAraMga dhanuSe (zIgaDAmAMthI banatAM dhanuSya)ne taiyAra kare che, keTalAka prANavaMta vAjiMtronI jema pramANamAM avAja karatA evA UMTane araNyamAMthI kavaca Adi upADavA mATe lAve che. keTalAka bANa sahita bhAthAone ane Tepa sahita kavacAne, yAyika siddhAMtane daDha kare tema atyaMta daDha kare che, keTalAka gaMdharvanA bhavana jevA moTA paDadAone ane taMbUone pAtharIne kSaNavAra jue . che. bAhubali rAjAne viSe bhakta evA sarva leka ane janapadanA leka paNa paraspara spardhA vaDe jANe saMgrAmane viSe taiyAra thAya che. tyAM yuddha mATe taiyAra thayela keI" pitAnA mANasa vaDe niSedha karAya te tenI upara zatrunI jema te rAjA upara bhaktipradhAna e te kepa kare che. anurAga vaDe prANathI paNa rAjAnuM priya karavAne IcchatA. lekenA A pramANe AraMbhane mArgamAM jato te suvega jUe che. - lekamAM te yuddhakathAne sAMbhaLIne ane joIne parvatavAsI rAjAe paNa advitIya bhakti batAvatAM. bAhubalirAjAne maLe che. vALanA zabda vaDe gAnI. jema parvatavAsI rAjAonA geIMga (pAvA)nA nAda vaDe . nikuMjamAMthI hajAre bhale deDe che. keTalAka subhaTe vAghanA pUMchaDAnI cAmaDI vaDe, keTalAka merapIMcha vaDe, keTalAka velaDIo vaDe vALane vega vaDe . bAMdhe che. Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrI RSabhanAtha caritra keTalAka sapanI cAmaDI vaDe, keTalAka vRkSanI chAla vaDe, keTalAka ghenI cAmaDI vaDe mRga carmamaya paridhAnane bAMdhe che. hAthamAM paththaravALA, hAthamAM dhanuSyavALA, vAMdarAnI - jema kUdatA teo svAmIne viSe bhaktivALA ghaDAnI jema pitAnA svAmIne vIMTaLAI vaLe che. bharatanI akSauhiNI (moTI) senAne cUrI nAkhavA - vaDe lAMbAkALe bAhubali rAjAnA prasAdane badale Aje ApIe, evI te subhaTenI vANuM thAya che. A pramANe teonA ATopa sahita AraMbhane jo te - vivekanaMta juga vicAre che-ahe! bAhubalirAjAne adhIna dezavAsIo A yuddhakAryamAM pitAnA pitA saMbaMdhI bairanI jema utAvaLa kare che. bAhubalinI senAnI pahelAM yuddhane IcchanAra A bhIlo paNa AvelA amArA sainyane haNI nAMkhavA mATe utsAha kare che, tevA keIpaNa mANasane huM jete nathI ke je yuddhane mATe taiyAra na heya, te kaI ahiM nathI ke je bAhubaline viSe - rAgI na hoya. aho ! bahalI dezamAM kheDUte paNa zUra ane - svAmIbhakta che. te zuM dezane svabhAva che ke bAhubali rAjAne guNa che? kadAca sAmaMta vagere sainike pagArathI kharIdAyelA Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 365 hoya, paraMtu A bAhubalinA guNathI kharIda karAyelI samagra bhUmi paNa pAyadaLa rUpe che. nAnA evA zrI bAhubalinA sainyanI AgaLa, agninI AgaLa tRNasamUhanI jema moTI evI paNa cakravatanI senAne huM nAnI mAnuM chuM. vaLI mahAna vIra evA A bAhubalinI AgaLa, aSTApadanI AgaLa hAthInA baccAnI jema cakravatIne paNa ahe ! huM e mAnuM chuM. bhUmi upara ni cakravatI ane svargamAM IMdra ja ejasvI prasiddha che, paraMtu teonI pAse vataMte athavA teothI paNa adhika A bAhubali jaNAya che. AnI lAtanA prahAra vaDe ja cakravatInuM te caka ane iMdranuM vaja niSphaLa hoya ema huM mAnuM chuM. aho ! ame baLavAna evA bAhubaline virodhI karyo, te kharekhara! rIMchane kAnamAM pakaDyo, muhimAM mahAsapane dhAraNa karyo. - vAgha jema eka haraNane grahaNa karIne saMtoSa pAme tema eka bhUNikhaMDane grahaNa karIne saMtuSTa evA A bAhubaline phogaTa ame tarjanA karIne chaMcheDyo. aneka rAjAonI sevA vaDe bharatarAjAne zuM adhUruM hatuM ke jethI vAhana mATe kesarisiMhanI jema sevA karavA mATe Ane bolAvyo. Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 zrI RSabhanAtha caritra suvega dUtanuM vinItAmAM Agamana svAmInA hitaciMtaka maMtrIone paNa dhikkAra thAo, amone paNa ahIM dhikkAra thAo ke zatrunI jema jeoe A kAryamAM svAmInI upekSA karI. "eka suvege jaIne svAmIne vigraha karAvya" ema leka bolaze. guNane dUSita karanAra dUtapaNune dhikkAra che A pramANe haMmezAM vicArato keTalAka divase nayamAM nipuNa evo suvega vinItAnagarImAM pahoMce che. dvArapALa vaDe sabhAmAM laI javAcele te praNAmapUrvaka be hAtha joDI bese che. te pachI cakravatI Adara sahita pUche che ke he suvega ! mArA nAnAbhAI bAhubalinuM zuM kuzaLa che ne ? kAraNa ke tuM vega vaDe Avyo che tethI huM kSobha pAmya chuM. athavA tenA vaDe kADhI mUkAyele tuM jaladI Avya, balavAna evA te mArA bhAInI e vIravRtti yukta che. te vakhate suvega paNa A pramANe kahe che - he deva! tamArI jema atulya parAkamavALA tenuM akuzaLa karavAne deva paNa samartha nathI. tamAre nAno bhAI che ethI pahelAM vicAra karIne atyaMta hitane IcchanArA evA meM vinayapUrvaka tene svAmIsevA mATe kahyuM. te pachI tIvra auSadhanI jema pariNAme upakArI, avAcya ThapakAlAyaka vacana vaDe tene kahyuM, paNa Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 37 te zAma vacana vaDe ane karkaza vacana vaDe devanI sevAne mAnato nathI. "sAMnipAtika vikAramAM auSadha zuM kare ?" te zreSThamAnavALo bAhubali traNeya lekane tRNatulya mAne che, siMhanI jema koIne pratimala jANatA nathI. tamArA A suSeNa senApati ane sainyanuM varNana karyo chate "e zuM " e pramANe durgadhathI nAka bhAMge tema te nAkane bhAMge che. prabhunA bharatanA cha khaMDane vijaya vakhAce chate te na sAMbhaLyuM hoya tema karato pitAnA bhujadaMDane jue che. pitAe ApelA bhAgathI saMteSa pAmela mArI upekSA vaDe bharate bharatakSetranA cha khaMDa grahaNa karyA ema te kahe che. tenI sevA vaDe saryuM, ulaTu nirbhaya evo te dehavA mATe vAghaNanI jema te hamaNAM yuddha mATe devane bolAve che. tamArema baMdhu AvA prakArano ojasvI mAnI ane mahAbAhuvALe che. jethI gaMdhahastinI jema asAdhya anyanA parAkramane sahana karatuM nathI. iMdranA sAmAnika devanI jema tenI sabhAmAM pracaMDa bhuja parAkramavALA sAmaMtarAjAe paNa enI sarakhA ja che tenA rAjakumAre paNa moTethI rAjatejanA abhimAnavALA yuddhanI kharajathI yukta bAhudaDavALA tenAthI dazaguNa che, enA abhimAnI maMtrIo paNa tenA ja vicArane anusare che. kAraNake jevA prakArano svAmI hoya tene parivAra paNa tevA prakAranA hoya che. tenA anurAgI nagarajane paNa pativratA strI jema Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 zrI RSabhanAtha caritra bIjA patine na jANe tema bIjA rAjAne jANatA nathI. ane sahana karatA nathI. tene je kara ApanArA lake ane dezanA loko che, teo paNa anurAga vaDe cAkaranI jema prANa vaDe paNa tenuM priya karavAne icche che. siMhanI jema vanamAM karanArA ane parvata upara pharanArA je subhaTe che te paNa vaza thayelA tenI mAnasiddhi karavAne Icche che. he svAmI ! vadhAre kahevAthI sayuM. athavA hamaNuM te vIra yuddha karavAnI IcchAthI tamane jevAne icche che. paNa darzana karavAnI utkaMThAthI nahi. have pachI je svAmIne game te svAmI kare. kAraNake te e maMtrI nathI paraMtu, satya saMdeza kahenArA che. bharatarAjA sUtradhAranI jema ekI sAthe vismayako kSamA ane harSane te kSaNe batAvIne A pramANe kahe che? bharatarAjAnI maMtrIo sAthe vicAraNA have sura-asura ane manuSyomAM enA sarakhe bIje kaI nathI e hakIkata meM bALakIDAmAM pragaTapaNe anubhavI che. traNa jagatanA svAmInA putra mArA nAnA bhAI bAhubaline traNeya leka tRNa samAna che. A kevaLa vakhANa nathI paNa satya hakIkata che. A nAnA bhAI vaDe huM sarvathA vakhANavA lAyaka chuM, kAraNake bIjo hAtha nAkhe. hoya te eka moTo hAtha bhate nathI. Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra je siMha baMdhanane sahana kare, je aSTApada vaza thAya, te bAhubali vaza thAya. tethI mAre zuM ochuM che? tethI ame tenA vinayane sahana karazuM. joke mane azakta kaheze, te bhale te kahe. lekamAM ghaNA dhana vaDe sarva vastu maLe, paraMtu vizeSa karIne tevA prakArane bhAI kaI paNa ThekANe na maLe. | he maMtrIo ! A zuM yogya che ke nahi? tame mauna dharIne udAsInanI jema kema rahyA che? je yathArtha heya te kahe. have senApati svAmInI kSamA vaDe ane bAhubalinA avinaya vaDe, prahAra vaDe jANe duHkhI thaye hoya tema kahe che : he deva ! gaSabhasvAmInA putra uttama svAmI evA bharatezvarane kSamA ucita che, paraMtu te karuNApAtra lekane viSe egya che. je jenA gAmamAM vase che tene AdhIna thAya che. te bAhubali dezane paNa bhegavavA chatAM vacanathI. paNa tamane vaza nathI. prANonuM apaharaNa karanAra paNa tejane vadhAranAra zatru sAre, paNa potAnA bhAInA tejane vadha karanAra bhAI paNa zreSTha nathI. rAjAe koza vaDe, sainya vaDe, mitra vaDe, putra vaDe ane deha vaDe paNa potAnA prabhAvanI rakSA kare che. teone prabhAva e ja jIvita che. 24 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3eo zrI RSabhanAtha caritra svAmIne pitAnA rAjya vaDe zuM apUrNa hatuM ke jemaNe cha khaMDa bharatakSetrane vijaya karyo. te prabhAvane mATe ja jANa. eka ThekANe paNa haNAyele prabhAva te kharekhara sarva ThekANe haNAyelo ja che, kAraNake eka vAra paNa bhraSTazIlavALI satI te sarvadA asatI thAya che. gRhasthane paNa dhanane viSe ja saMvibhAga egya che, te gRhastha paNa bAMdhe vaDe grahaNa karAtA pitAnA prabhAvathI jarApaNa upekSA karatA nathI. je kAraNathI sakaLa bharatakSetrane vijya karanAra prabhune ahIM avijaya te samudrane pAra karanArane khAbeciyAmAM DUbI javA jevuM che. A koI ThekANe paNa sAMbhaLyuM che ke joyuM che, je pRthvImAM cakravartIne paNa pratispadhI rAjA rAjya bhagave ? he deva! te avinItane viSe bhrAtRsaMbaMdhathI utpanna thayela je sneha te A svAmIne eka hAthe tALI vagADavA jevuM che. vezyAjananI jema neharahita bAhubaline viSe paNa svAmI nehALuM che. ema kahetA amane je deva niSedha kare te bhale niSedha kare, paraMtu "sarva zatruone jItIne aMdara praveza karIza e pramANe nizcayathI bahAra rahelA cakane deva kevI rIte niSedha karaze? Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 371 bhAIne miSe zatru evo A upekSA karavA yogya nathI. A ane svAmI bIjA maMtrIone paNa pUcho. - suSeNa senApatinAM vacana sAMbhaLyA pachI bharatarAjA vaDe sanmukha jevApUrvaka pUchAyela bRhaspatie sarakho mukhya maMtrI A pramANe bele che-senApatie egya kahyuM che. bIje kaNa e belI zake? parAkramanA prayAsathI bhIru hoya te ja svAmInA tejanI upekSA kare. pitAnA prabhAvanI vRddhi mATe karAyelA adhikArIo prAyaH pitAnA lAbhane mATe uttara race che athavA saMkaTane vadhAve che. - A senAdhipati te, pavana jema agninA tejanI vRddhi mATe thAya tema phakta devanA tejanI vRddhi mATe ja thAya che. he svAmI! cakraratnanI jema A senAdhipati paNa cheDA paNa bAkI rahelA zatrune jItyA vinA saMteSa pAmate nathI. tethI vilaMba vaDe sayuM. tamArI AjJAthI Aje ja hAthamAM dAMDI rAkhanArAo vaDe zatrunI jema prayANabhaMbhA vagaDA. sughoSA ghaMTAnA nAda vaDe jema deve maLe, tema phelAtA bhaMbhAnA nAda vaDe vAhana ane parivAra sahita rau bhegA thAo. tejanI vRddhi mATe sUrya jema uttara dizA sanmukha jAya tema takSazilA nagarI tarapha deva prayANa kare. svAmI jAte paNa jaIne potAnA bhAInuM subaMdhupaNuM jue. suvega dUtanA mukhane saMdeze satya che ke asatya te jANe Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 zrI RSabhanAtha caritra te pachI bharatezvara maMtrInA vacanane "tema thAo" e pramANe svIkAre che "vidvAne kharekhara bIjAnA yukata vacanane mAne che." te pachI zubha divase karyuM che prayANa maMgala jeNe e te bharatarAjA UMcA parvata jevA hAthI upara caDhe che. anya rAjAonI eka senA sarakhA hAthI-gheDA ane ratha upara caDhelA hajAro sipAIo vaDe prayANa samayanAM vAjiMtro vagaDAve che. - have prayANavAjiMtranA avAja vaDe samAna tAlanA avAje vaDe saMgItakAranI jema sarva sainya maLe che. rAjA-maMtrI-sAmaMta ane senApatithI parivarele anekarUpa dhAraNa karatA hoya tema bharatarAjA nagarInI bahAra nIkaLe che. * * * * - nAnI vAta bharatarAjAnuM saMgrAma karavA mATe prayANa have bharatarAjAnuM eka hajAra yakSa vaDe adhiSThita cakaratna senApatinI jema AgaLa cAle che. zatruonA guptacaranI jema rAjAnA sainyamAMthI uDelA prayANane sUcavanArA rajanA samUha jaladI dUra phelAya che. te vakhate. cAlatA lAkhonI saMkhyAvALA hAthIo vaDe hAthIne utpana thavAnI bhUmio (vidhyAcala Adi) hAthI rahita hoya evI lAge che. tenA cAlatA ghoDA, ratha, khaccara ane UMTa Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 373 bIjuM sarva pRthvItaLa vAhana rahita thaI gayuM hoya ema huM mAnuM chuM. samudrane jonArane jema jaLamaya dekhAya tema tenA pAyadaLa sainyanA samUhane jenArane jagata manuSyamaya dekhAya che. dareka mArge jatA rAjAne dareka gAmamAM gAmamAM ane dareka nagaramAM lokonA pravAda (janazruti) lAMbA kALa sudhI A prakAre thAya che-"A rAjAe eka kSetranI jema sarva bharatakSetra sAdhyuM. A rAjAo, muni jema caudapUrvane prApta kare tema cauda ratnane prApta karyA, niyukta puruSanI jema temane nava nidhi vaza thayA, Ama hovA chatAM rAjAe zA mATe athavA kaI bAju prayANa je A svecchAthI pitAnA dezone jovA mATe jato hoya to zatrune sAdhavAmAM kAraNarUpa A cakra AgaLa kema cAle che? nakkI dizAnA anumAna vaDe A bharata - bAhubali tarapha jAya che. aho moTA puruSanA paNa kaSAya akhaMDa phelAvAvALA hoya che. te bAhubali devo ane asuro vaDe paNa durjaya saMbhaLAya che. tene jItavAne icchato A AMgaLI vaDe merune upADavA Icche che, kadAca AnA vaDe nA bhAI chatAya athavA nAnA bhAI vaDe A jItAya e pramANe meTe ayaza che. bharata rAjAne baneya prakAre hAni thaze." A pramANe pravAdane sAMbhaLate bharatezvara uchaLatA Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 zrI RSabhanAtha caritra dhULanA samUha vaDe vRddhi pAmatA vadhyagirinI jema cAre taraphathI aMdhakArane jANe batAvatA, senAnA cAra aMga gheADA-hAthI-ratha ane subhaTanA heSArava-gajA rava-citkAra ane tALIonA avAja vaDe dizAone gajavatA, grISma RtunA sUryanI jema mAnI nadIone sUkavatA, pracaMDa vAyunI jema mAnA vRkSeAne pADI nAMkhatA, sainyanI dhajAonA vajra vaDe AkAzane khalAkA (bagalA) maya jANe karatA, sainya vaDe mana karAyelI bhUmine hAthInA madajaLa vaDe zAMta karatA, cakranA prayANane anusaratA rAjA, sU jema eka rAzimAMthI khIjA rAzimAM jAya tema divase divase jatA bahalI deza pAse pahoMce che. bharatarAjA te dezanA pravezasthAne chAvaNI sthApana karIne samudra jema maryAdAmAM rahe tema maryAdA pUrNAMka rahe che. sunaMdAputra bAhubalie paNa rAjya nItirUpa gharanA thAMbhalA sarakhA guptacarA dvArA te bharatarAjAne tyAM AveleA jANyA. bAhubalinuM paNa prayANa have bAhubali rAjA prayANa nimitte pratinAda varDa AkAzane merIrUpa karatA hAya tema bherIne vagaDAve che. prasthAnamaMgala karI mAhubali mUrtima Mta kalyANanI jevA utsAhanI jevA bhadra gaje dra upara caDhe che. devA vaDe jema devendra, tema rAjAe, rAjakumAre, ma trIe ane Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 37ma bIjA subhaTothI parivAre te bAhubali, mahAbaLavALA, mahA utsAhavALA, eka kAryanI pravRttivALA abhedya jANe pitAnA aMza heya evA teo vaDe te zobhe che. have tarata ja tenA cittamAM rahyA hoya evA tenA lAkho haratyArUDha, azvArUDha, rathI ane pAyadaLa nIkaLe che, acaLa nizcayavALe te bAhubali zastradhArI ojasvI pitAnA subhaTa vaDe pRthvIne eka vIramaya jANe racato hoya tema cAle che. tenA virapuruSa vibhAga karyA vinA jyanA yazanI IcchAvALA paraspara 'huM ekale zatruone jItIza e pramANe bele che. tenA sainyamAM kAhala (vAgha) vagADanAre paNa pitAne vIra mAnato hate, kharakhara rahaNagirimAM kAMkarA paNa savamaNinA svarUpane dhAraNa karanAra hoya che. bharata-bAhubalinI sainyavyavasthA te vakhate caMdra sarakhA ta mahAmAMDalika rAjaenA chatramaMDala vaDe AkAza puMDarIka (vetakamala) maya hAya ema thAya che. bAhubali pratyeka mahA ojasvI rAjAone joto, pitAnA bAhunI jema moTethI mAnate AgaLa jAya che. sainyanA pracaMDa bhAra vaDe pRthvIne ane jayavAji. trAnA avAje vaDe svargane (AkAzane) AlphoTana karate. hAya tema bAhubali mArgamAM jAte dUra rahela evI paNa Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 zrI RSabhanAtha caritra pitAnA dezanI sImAne viSe jaladI jAya che. yuddhanI utkaMThAvALA subhaTo kharekhara pavanathI paNa vadhAre vegavALA thayA. bAhubali bharatezvaranI chAvaNIthI najIka nahi tema dUra nahi evA gaMgAnadInA kinAre pitAnI chAvaNa sthApe che. have prAtaHkALe paraspara atithi hoya evA te bharata-bAhubaline cAraNe saMgrAmanA utsava mATe AmaMtraNa kare che. have bAhubali rAtrie sarva rAjAoe mAnya karela, parAkramamAM siMha jevA pinAnA putra siMharathane senApati kare che. paTTahastinI jema tenA mastaka upara dIptivALo pratApa hoya e suvarNamaya raNapaTTa bAhubali pite sthApana kare che. te rAjAne namaskAra karIne prApta karelI yuddhazikSA vaDe harSa pAmele potAnA AvAse jAya che. bAhubali rAjA yuddhane mATe bIjA rAjAone paNa Adeza karIne visarjana kare che, potAnI jAte yuddhanA athI evA teone svAmInI AjJA e kharekhara satkAra ja che. bharatacakravatI paNa AcAryanI jema rAjakumAra rAjA ane sAmatarAjAonI saMmati laI suSeNa senApatine raNadIkSA Ape che. suSeNa siddhamaMtranI jema svAmInI AjJA grahaNa karIne cakravAkanI jema prabhAtane icchato Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 377 pitAnA ghare jAya che. bharatezvara mukuTabaddha rAjakumArone ane bIjA sAmaMtarAjAone bolAvIne yuddha mATe zikhAmaNa Ape che - he mahAtejasvI subhaTo ! mArA nAnAbhAI AhubalinA yuddhamAM tamAre apramatta thaI mArI mAphaka suSeNa senApatine anusaravuM, are ! mahAvate jema hAthIone vaza kare tema tame bhujAnA baLavALA ghaNuM rAjAone vaza karyA che, maitADhayagiri upara AkramaNa karIne devo vaDe asuranI jema durjaya evA bhilene paNa parAkrama vaDe ghaNuM dabAvyA che. bhale te badhA jItAya, kAraNake teomAM takSazilAnA adhipati bAhubalinA eka sainika sarakhe paNa koI na hatuM. ekale bAhubaline moTo putra somayazA, pavana jema rUne pheMkI de tema sainyone dize dizIe pheMkI devA samartha che. tene vaya -vaDe nAne paNa parAkrama vaDe moTo mahArathI siMharatha putra zatrunA saunyane mATe dAvAnaLa jevo che. vaLI bAhubalinA bIjA putra-pautramAM ekeka akSohiNImalala, camarAjAne paNa bhaya pamADavA samartha che. tenA sAmaMta Adi svAmIbhakti vaDe ane baLa vaDe tulanA karAya to teo paNa tenA pratibiMbarUpe rahelA hoya tema samAna bhakti ane baLavALA che. anya saunyamAM jema mahAbaLavAna eka agraNI hoya tema tenA sainyamAM sarve mahAojasvI subhaTo tevA prakAranA che. Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 zrI RSabhanAtha caritra te mahAbAhu bAhubali te dUra raho, yuddhamAM tenI eka saunyaracanA paNa vaja jevI durbhedya che. tethI pUrva dizAnA pavana jema varSARtunA meghane anusare tema tame yuddhane mATe jatA suSeNa senApatine anusare. pitAnA svAmInI amRta sarakhI vANu vaDe hRdaya bharyuM hoya tema teo romAMcathI cAre taraphathI puSTa thatA dehavALA thayA. bharatarAjA vaDe visarjana karAyelA teo jayalakSmInI jema pratipakSanA vIrone jAte pasaMda karatA pitAnA ghare jAya che. bane sainyanuM yuddha mATe sajaja thavuM te vakhate bane bharata-bAhubalinA prasAda rUpI jaLanI mahAsamudrane pAra karavA IcchatA vire yuddhakArya mATe taiyAra thAya che. have teo kRpANa (talavAra), cApa, bhAthA. gadA vagere pota-potAnA zastronI devanI jema pUjA kare che. utsAha vaDe nRtya karatA cittane tAla pUravA mATe jANe te mahAsubhaTe zastronI AgaLa vAjiMtro vagADe che. te mahAsubhaTe pitAnA yazanI jevA nirmaLa, sugaMdhI caMdananA udvartana vaDe pitAnA dehane sApha kare che. kapALamAM bAMdhelA kALAvastravALA vIrapaTTanI zebhAne Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 379 viDaMbanA karanArA, kastUrI vaDe kapALanA alaMkAra kare che. bananeya sainyamAM zastronuM jAgaraNa karatA vIrapuruSone nidrA bhaya pAmI hoya tema na AvI. prabhAtamAM yuddhanI IcchAvALA ane sainyanA vIrene triyAmA (rAtri) se pahora jevI keme ya karIne pUrI thaI. have sUrya RSabhaputranA yuddhakrIDAnA kutUhalane jevA mATe jANe udayagirinA zikhara upara caDhe che, te vakhate. bane sainyamAM maMdaragiri vaDe kSobha pAmatA samudranA jaLanI jema raNavAjiMtrane mATe avAja thAya che. te vakhate vistAra pAmate te raNavAjiMtranA avAja vaDe te samaye UMcA karNa tAlavALA diggajo trAsa pAme che, jaLa jatuo bhayabrAMta cittavALA thAya che, samudro khaLabhaLe che, krUra prANIo paNa cAre bAju guphAomAM praveza kare che, mahAsarSe paNa eka chidramAMthI bIjA chidramAM chupAI jAya che. paththaranA TUkaDArUpe thatA che zikhare jenA evA parvate kaMpe che, kurmarAja paNa saMkeca pAmatA paga ane kaMTha pUrvaka bhaya pAme che, AkAza jANe tUTe che, pRthvI. khasI jatI hoya evI thAya che. have rAjAnA dvArapALanI jema raNavAjiMtranA avAja vaDe preraNuM pAmelA ane sainyane viSe sainike yuddha mATe taiyAra thAya che. keTalAka yuddha utsAhathI deha pulakita thavAthI tUTatI evI bakhataranI derIone vAraMvAra navI-navI banAve che, Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 zrI RSabhanAtha caritra keTalAka sneha vaDe jAte ja ghaDAone bakhtara paherAve che. "subhaTo kharekhara vAhanane viSe adhika rakSA kare che." keTalAka andhone bakhatara paherAvIne parIkSA karavA mATe tenA upara caDhIne calAve che, "kharAba zikSAvALo jaDa azva azvArohIne viSe zatru jevuM AcaraNa kare che." bakhatara grahaNa karatI vakhate haSArava karatA ghaDAone keTalAka devanI jema pUje che, yuddhamAM haSA (azvane zabda) kharekhara jaya sUcavanAra che. keTalAka bakhatara vagaranA azvone meLavIne pitAnA batakhono tyAga kare che. yuddhamAM bAhunA parAkramavALAenuM A puruSavata che. samudramAM mAsyanI jema bhayaMkara yuddhamAM khalanArahita pharato tuM pitAnuM kauzalya batAvaje, e pramANe keTalAka sArathine kahe che. musAphare jema bhAtuM bhare, tema keTalAka lAMbA samaya cAle evA yuddhane jotAM pitAnA rathane cAre - taraphathI za vaDe pUre che. keTalAka cAraNanI jema dUrathI potAne jaNAvavA mATe UMcA karelA pitAnA cihnavALA davajataMbhene majabUta kare che. keTalAka sArI rIte joDelA dUsarI vaDe zobhatA rathane viSe parInyarUpI samudramAM jaLakAMta maNisarakhA gheDAone joDe che. Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 381 keTalAka sArathione majabUta kavaca Ape che. abhyasahita rathA paNa sArathi vinA nakAmA che. keTalAka peAtAnA bAhunI jema pracaMDa lAhavalayanI zreNInA saMparkathI karkaza evA hAthInA dAMtAnI pUjA kare che. keTalAka AvatI jayalakSmInA vAsagRha jevI patAkAnI zreNIthI zAlatI amADIne hAthI upara AropaNa kare che. kastUrInI jema hAthInA gaMDasthaLamAMthI nIkaLatA mattu vaDe, zukana e pramANe khelatA keTalAka tilaka kare che. " keTalAka anya hAthInA maDhanA gadhathI vAsita pavanane paNa sahana nahIM karatA mananI jevA dura hAthIo upara caDhe che. sarve hAthI upara caDhanArA sarva hAthIo pAse yuddhamahAtsavanA zRMgAra kaMcuka jevA suvaNa maya kavaca grahaNa karAve che. temaja sUMDhanA agrabhAgane viSe UMcA nALavALA nIlakamaLanI zeAbhA jevA lAhamaya mudgarA grahaNa karAve che. temaja mahAvatA yamarAjAnA kheMcelA dAMta jevA kRSNe lAhamaya tikSNa kAzaka (eka jAtanuM zastra) hAthInA dAMtamAM sthApana kare che. zastrathI bharelA khaccarA ane gADAe pAchaLa jAe, anyathA laghuhastavALAone zasro kevI rIte pUrA paDaze ? niraMtara yuddha karavAmAM tatpara vIrAnA AgaLa dhAraNa karelA akhatarA jo tUTe to khakhatara bharelA TA jaladI AgaLa cAleA, zastrAgni paDavAthI patanI jevA Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 zrI RSabhanAtha caritra rathIonA rathe bhAgI jAya tethI taiyAra karelA bIjA ratha. pAchaLa jAo, prathama azvo hevAthI yuddhamAM vidana na thAya tethI ghoDesvAranI pAchaLa seMkaDo bIjA azva jAo, ekeka mukuTabaddha rAjAnI pAchaLa ghaNuM hAthI jAo, kAraNa ke teonuM yuddha eka ja hAthIthI hotuM nathI. yuddhanA zramarUpI grISmahatuthI tapelA dareka sainikanI pAchaLa cAlatI paraba jevA pANuM vahana karanArA mahiSe jAo. caMdrane khajAne heya evI, himagirine sAra heya evI tAjI traNarahaNa auSadhio baLada pAse upaDAve. A pramANe saMgrAmamAM rAjyanA adhikArI puruSane AdezathI utpanna thayela kolAhala vaDe raNavAjitrone mahAzabda atyaMta vRddhi pAme che. te pachI cAre taraphathI utpanna thayela ghaMghATa vaDe vizva zabdamaya hoya ema, ane kampatA Ayudha vaDe cAre taraphathI lohamaya hoya evuM thAya che. jANe pUrve joyuM hoya tema pUrvapuruSanA caritrane yAda karAvatAM, vyAsa RSinI jema meTethI yuddhanA nirvAhanA phaLanuM varNana karatA, nAradaRSinI jema Adara sahita vIra puruSone uddIpana karavA mATe vAraMvAra UbhA thayelA sAmApakSanA subhaTenI prazaMsA karatA parva divasanI jema raNarasiyA vaitAlike harSa vaDe tyAM dareka hAthI pAse, dareka ratha pAse ane dareka azva pAse AkuLatA rahita bhame che. Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 399 yuddhanA prAraMbhamAM jinezvaranuM pUjana have bAhubali snAna karIne devapUjA mATe devAlayamAM jAya che. mahApuruSe kharekhara koI paNa kAryamAM muMjhAtA nathI. tyAM janmAbhiSekane viSe IdranI jema te aSabhasvAmInI pratimAne sugaMdhI jaLa vaDe bhaktithI blevarAve che. te pachI kaSAyarahita evo te parama zraddhAvALo zraddhA vaDe pitAnA cittanI jema divyakaSAyI vastra vaDe te pratimAne sApha kare che. te pachI pratimA upara divya vastramaya cAlaka racato hoya tema yakSakadama vaDe vilepana kare che. te pachI rAjA kalpavRkSanA puSponI mALAsarakhI sarasa sugaMdhayukta vicitra puSpamALA vaDe jinapratimAnI pUjA kare che. suvarNamaya dhUpaghANane viSe dhUmADA vaDe nIlakamaLamaya pUjA karatA hoya tema divyadhUpa kare che. - te pachI uttarAsaMga karI, makararAzimAM rahelA sUryanI jema dipra dIpakavALI AratI laIne AratI utArIne, praNAma karIne be hAtha joDI bhakti bahumAnapUrvaka bAhubali AdinAtha prabhunI A pramANe stuti kare che - he sarvajJaprabhe! huM mArI ajJAnatAne jANavA chatAM paNa je tamArI stuti karuM chuM, te tamArA uparanuM durvAra evuM bhaktibahumAna mane vAcALa kare che. he Adi tIrthakara ! saMsArarUpI zatruthI trAsa pAmelA prANIone vApaMjara sarakhI tamArA caraNanA nakhanI kAMti jayavaMtI varte che. he deva ! ApanA caraNakamaLane Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 zrI RSabhanAtha caritra jovA mATe rAjahaMsanI jema dhanya prANIe pratini dUrathI paNa doDe che. he bhagavaMta! zItathI pIDA pAmelA jema sUnuM zaraNa svIkAre tema bhayaMkara sa'sAranA duHkhathI pIDA pAmelA vivekI puruSo tamArA ekanuM ja zaraNu svIkAre che. he nAtha ! hathI nimeSarahita netrA vaDe je prANIe tamane jue che, tene paralokamAM paNa devapaNuM du`bha nathI. he deva ! rezamI vasrane kAjaLathI karAyelI malInatA jema dUdha vaDe dUra thAya che, tema tamArA dezanA-- rUpI jaLa vaDe manuSyeAnA kamaLa dUra thAya che. he svAmI! RSabhanAtha' e pramANe jApa karAtu tamAruM nAma sa siddhione AkarSaNu karavAnA ma`trapaNAne pAme che, he prabhu ! je tamArI bhaktirUpa kavacavALA che, te prANIAne vajra paNa bheDhI zakatuM nathI, zUla paNa chedI zakatu nathI. A pramANe romAMcita zarIravALA, rAjAemAM ziromaNi evA te bAhubali bhagavaMtanI stuti karIne, namana karIne devamaMdiramAMthI bahAra nIkaLe che. te pachI te suva-mANikayathI maMDita vAkavacane vijayalakSmInA vivAhane mATe kaMcukanI jema grahaNa kare che, te pachI te rAjA vipula paravALAnA samUha vaDe samudranI jema te kavaca vaDe zeAle che. te pachI rAjA, parvatanA zikhara upara rahela meghamALAnI zezabhAne viDaMbanA karanAra zirastrANane mastakane viSe sthApana kare che, pITha upara mahAnAganA sthAnathI vyApta pAtALanA chidranI upamAvALa Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 385 lehanA bANathI bharelA be bhAthAone bAMdhe che. DAbA bhujadaMDane viSe yugAMtanA samaye UMcA karelA yamadaMDa sarakhA dhanuSyane dhAraNa kare che. A pramANe bakhatara dhAraNa karI bAhubali, purahite vaDe AgaLa "svasti e pramANe AzIrvAda apAte, pitAnA zetranI vRddhastrIo vaDe "jIva jIvae pramANe kahevAte, vRddha ziSTa puruSa vaDe "naMda naMdae pramANe balAta, baMdijane vaDe "cirakALa jya jayae pramANe kahevAte te mahAbhujAvALe Arehaka vaDe apAyela che hAthanuM AlaMbana jene eve, devarAja meruzikhara upara caDhe tema mahAgajendra upara caDhe che. A tarapha te ja vakhate pavitra buddhivALe zrI bharatezvara rAjA paNa zubhalakSmInA kezAgAra jevA devamaMdiramAM jAya che, tyAM moTA manavALo te divijayamAMthI lAvelA padya Adi tIrthajaLa vaDe zrI AdinAtha prabhunI pratimAne snAna kare che, te pachI te rAjasiMha devadUSya vastra vaDe, zreSTha zilpI maNine sApha kare tema apratima evI te pratimAne sApha kare che. sApha karI himAcalakumAra Adie ApelA gazIrSa caMdana vaDe te pratimAne pitAnA yaza vaDe pRthvInI jema vilepana kare che. vilepana karIne lakSmInA gRha sarakhA kamaLa vaDe netrane staMbhana karavAnI auSadhi hoya evI pUjA kare che. pUjA karIne rAjA R. 25 Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 zrI RSabhanAtha caritra dhUmravallI vaDe kasturIpatranI zreNIne Alekhato hoya tema pratimAnI AgaLa dhUpa bALe che, te pachI te samagra kamarUpI kASThane bALavA mATe utkaTa agnikuMDa hoya evA uddIpta dIpakavALI AratIne grahaNa kare che, te AratIne utArIne ane AdinAthane praNAma karIne bharatarAjA mastakane viSe be hAtha joDIne A pramANe stuti karavAnI zaruAta kare che - | he jagatanA nAtha ! jaDa hovA chatAM paNa pitAne rogya mAnanAro huM tamArI stuti karuM chuM, kAraNake vaDIlenI AgaLa bALakanI aspaSTa vANI gya ja che. he deva ! bhAre kamI jIva paNa tamArA zaraNano svIkAra karI siddha thAya che. siddharasanA sparza vaDe kharekhara leha paNa suvarNa thAya che. he nAtha! tamAruM dhyAna karanAra, pUjA karanAra dhanya prANIo mana-vacana-kAyAnA phaLane pAme che. te svAmI! pRthvImAM vihAra karatA tamArA caraNanI raja manuSyanA pAparUpI vRkSane ukheDI nAMkhavAmAM mahArAja jevuM AcaraNa kare che, he prabhu! svabhAvathI meha vaDe janmAMdha evA prANuone vivekarUpI netra ApavA mATe tame eka ja zaktivALA che, je tamArA caraNakamaLamAM bhramara sarakhuM AcaraNa kare che, teonA manane meru vagerenI jema lakA paNa dUra nathI. he deva! tamArA dezanAnA vacana vaDe prANuonA karmarUpa pAze meghanA pANIthI jAMbU Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra - 387 phaLanI jema zIvra gaLI jAya che, he jagadIzvara! tamane vAraMvAra praNAma karIne A prArthanA karuM chuM ke-tamArA prasAdathI tamArA pratyenI bhakti samudranA jaLanI jema akSaya he ! A pramANe AdinAtha prabhunI stuti karIne ane namaskAra karIne bhaktivaMta e cakravatI bharatarAjA devamaMdiramAMthI nIkaLe che. - te pachI te rAjA pramANasara banAvelA kavacane vAraMvAra zithila karIne harSathI puSTa banelA zarIra vaDe dhAraNa kare che. aMgamAM lAgelA divya maNimaya te kavaca vaDe rAjA mANijyanI pUjA vaDe devapratimAnI jema zobhe che. te pachI te bharatezvara bIjA mukuTanI jema madhyamAM ucca, chatranI jema goLa, suvarNa-ratnathI banAvelA zirasraNane dhAraNa kare che. nAgarAjanI jema atyaMta tINa bANarUpI dAMtavALA be bhAthAne pIThane viSe bAMdhe che. te pachI te IMdra jema saraLa caDhAvela IMdra dhanuSyane dhAraNa kare tema DAbA hAtha vaDe zatrune pratikULa evA kAlapRSTha nAmanA mahAdhanuSyane grahaNa kare che. te sUryanI jema bIjA tejasvIonA tejane khAI ja. bhadra gajendranI jema lIlAvaDe sthira padanyAsa karate gajendranI jema AgaLa rahelA prativIrane tRNanI jema gaNata, nAgarAjanI jema duviSaha daSTivaDe bhayajanaka, mahedranI jema meTethI stutipATho vaDe stuti karAte bhasta rAjA raNakuzaLa mahAgaja upara caDhe che. Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (388 zrI RSabhanAtha caritra have te banne bharata ane bAhubali rAjA kalpavRkSanI jema stutipAThakone dravya ApatA, iMdranI jema AvelA pitAnA sainyane jetA, rAjahaMsa jema kamaLanALane dhAraNa kare tema eka bANane dhAraNa karatA, vilAsI puruSa jema kAmakathA kare tema yuddhakathA karatA, mahAna utsAhavALA mahAtejasvI te baMne gaganamadhyamAM sUryanI jema pita- pitAnA sainyamAM Ave che. pitAnA sainyanI aMdara rahele bharata ane bAhubali jaMbudvIpane madhyavati meruparvatanI zobhAne dhAraNa kare che. te baMne saunI aMtaHvatI bhUmi niSadha ane nIlavaMtaparvatanA madhyamAM mahAvideha kSetranI bhUminI jevI dekhAya che. te baMne senAe kalpAMtakALe pUrva pazcima samudranI jema paMktirUpa thaIne eka bIjAnI sanmukha jAya che, paMkti teDIne bahAra jatA sauniketane rAjAnA dvArapALa pUla jema pANInA pravAhane aTakAve tema aTakAve che. te subhaTa rAjAnA AdezathI, tAlavaDe eka saMgItamAM rahelA. nartakanI jema paraspara samAna pAdanyAsapUrvaka cAle che.. pitAnA sthAnane tyAga karyA vinA jatA sarva sainike. vaDe teonI baMne senAo eka dehavALI hoya tema zebhe che. te subhaTe rathanA lehamukhavALA cako vaDe pRthvIne phADatA, leDhAnA kedALA sarakhI azvonI kharI vaDe pRthvIne Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 389 datA, addha caMdra sarakhA lehamaya khaccaranI kharI vaDe pRthvIne bhedatA, sainikonI vajamaya paganI pAnI vaDe pRthvIne cUrNa karatA, kaThera zura, sarakhI pADA ane baLadanI kharI vaDe pRthvIne khaMDana karatA, mugara sarakhA hAthInA paga vaDe pRthvIne cUrI nAkhatA, aMdhakAranA sahodara jevI raja vaDe AkAzane DhAMkatA, sUryanA kiraNa sarakhA zastra-astra vaDe prakAzatA, potAnA ghaNA bhArathI kAcabAnI pIThane kaleza pamADatA, mahAvarAhanI UMcI dADhAne namAvatA, nAgarAjanI phaNAnA ATopane atyaMta zithila karatA, badhA diggajokone kubaDA karatA, moTA siMhanAda vaDe brahmAMDanA pAtrane avAjamaya karatA, pracaMDa hAthanA AzleTananA avAja vaDe brahmAMDane pheDI nAMkhatA, prasiddha davajanA cihna vaDe oLakhI-oLakhIne mahAtejasvI subhaTo sAmA pakSanA vIrane nAmagrahaNapUrvaka belAvatA, abhimAna ane sattva vaDe zobhatA subhaTe eka-bIjAne bolAvatA baMne sainyanA asainyanA subhaTe agrasainyanA subhaTe sAthe maLe che. yuddha nivAravA mATe devenuM Agamana jaLajatuo jaLajaMtuonI sAmA jAya tema, hAthI upara caDhelA hAthI upara caDhelAnI sAme, taraMge taraMganI sAme jAya tema gheDesvAro gheDesvAranI sAme, vAyu -vAyunI sAme jAya tema rathI rathIonI sAme, parvata vatanI sAme rahe tema sainika sainikanI sAme, bhAlA Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 zrI RSabhanAtha caritra bhAlAnI sAme, talavAra talavAranI sAme, mudagara mudgaranI sAme ane daMDa daMDanI sAme meLavatA jAya che. te vakhate AkAzamAM gelekayanA vinAzanI zaMkAvaDe saMbhrAMta thayelA deve Ave che. pitAnA be hAthanI jevA bharata ane bAhubaline A saMgharSa kaI jAtano? e pramANe vicAratA te de. banenA sainikone kahe che ke "jyAM sudhI tamArA manasvI svAmIne ame samajAvIe tyAMsudhI keIe. yuddha karavuM nahi" ahIM traSabhasvAmInI AjJA he. A pramANe devenuM vacana sAMbhaLIne traNa jagatanA. svAmInI AjJA vaDe citramAM AlekhAyelA hoya tema bane pakSanA badhA ja sainike tevI ja rIte UbhA rahe che. tevI rIte rahelA te sainike "A deve zuM bAhubalinA saMbaMdhI che ke bhAratanA saMbaMdhI che ? e. pramANe vicAra kare che. "hamaNAM kArya na bagaDe ane lekanuM kalyANa thAo" e pramANe belatA te deve prathama bharata cakravata pAse Ave che. "tame jaya pAme, jaya pAme" e pramANe AzIrvAda ApIne priya bolanAra te deve yuktiyukta vacana. vaDe maMtrInI jema kahe che ke - he rAjana ! IMdra asurane jIte, tema tame cha khaMDa bharatakSetramAM sarva rAjAone jItyA che, tamArA parAkrama ane teja vaDe, te rAjAomAM Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 31 mRgone viSe aSTApadanI jema koI pratimala na hatA. pANanA ghaDA mathana karavAthI jema mAkhaNanI zraddhA pUrNa na thAya, tema kharekhara tamArI raNazraddhA pUrNa thaI nathI, tethI tame pitAnA bIjA bhAI sAthe A yuddha zarU karyuM che, te pitAnA hAthe ja pitAnA hAthane tADana karavA jevuM che. he rAjana ! mahAvRkSano nAza thavAmAM hAthInA gaMDasthaLanI kharaja jema kAraNabhUta thAya che, tema tamArA yuddhamAM hAthanI kharaja ja kAraNabhUta che. jema manmatta vananA hAthIone saMga vanabhaMgane hetu che, tema tamArI bhujakIDA paNa vizvanA vinAza mATe thaze. jemAM mAMsabhakSI kSaNavAranA sukha mATe pakSInA kuLane vinAza kare che, tema tame kIDA nimitte vizvane saMhAra karavA mATe kema AraMbha karyo che? caMdramAMthI agninI vRSTinI jema jagarakSaka kRpALu aSabhadevaprabhunA putra evA tamane A zuM yogya che? tethI he pRthvIpati ! saMyamI puruSa jema saMgathI aTake tema A bhayaMkara saMgrAmathI aTake. potAnA ghare jAo. tame AvyA eTale tamAre nAno bhAI bAhubali paNa Avyo. tame game chate te paNa jaze. kharekhara kAraNathI kArya thAya che, jagatanA kSayanA pApane tyAga karavAthI tamArUM zubha thAo. baMneyanA sainyanuM yuddhane tyAga karavAthI kalyANa thAo. tamArA sainyanA bhArathI bhUmibhaMganA virahathI bhUgarbhamAM nivAsa karanArA bhavanapati vagere asurendra Adi sukhI thAo, tamArA sainyanA Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39ra zrI RSabhanAtha caritra vimardananA abhAvathI ahIM bhUmi, parvajo, samudro, prajAo ane prANIo cAre taraphathI kSobhane tyAga kare. tamArA yuddhathI saMbhavatA jagatanA saMhAranI zaMkAthI rahita thaI sarve deve paNa sukhapUrvaka rahe. A pramANe AgamananuM prayojana kahIne deve aTakaLe chate bharatezvara meghanI garjanA sarakhI gaMbhIra vANavaDa kahe che ke tamArA vinA vizvanA hitane karanArI A vANI keNa bole? leka paNa prAyaH bIjAnuM kutUhala jevA mATe udAsIna hoya che. paraMtu ahIM saMgrAmanI utpattinuM kAraNa bIjI rIte che. hitanI IcchAvALA tame yuktithI bIjI rIte ja vicAryuM che. "kAryanuM mULa jANyA vinA pitAnI jAte ja kAMIka vicArIne kahenArA bRhaspatinuM kathana paNa nakAmuM ja thAya che? huM baLavAna chuM, ethI karIne kharekhara huM yuddha karavAnI abhilASAvALo thaye nathI. ghaNuM tela hete chate parvatanuM mardana zA mATe karAya? tevI rIte chakhaMDa bharatakSetramAM rAjAone jItatAM mAre kaI pratimalala na hatuM tethI Aje paNa nathI, pratimala jIta ane hAranA kAraNabhUta zatru ja thAya, paraMtu devage ja bAhubaline ane mAro bheda thaye che. - sATha hajAra varSa sudhI digavijaya karIne Avele huM te bAhubaline bIjAnI jema jeuM chuM, ahIM ghaNe kALa e ja kAraNa che. te pachI bAra varSanA abhiSekanA Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 39 samaye paNa te bAhubali mArI pAse na AvyuM, tyAM meM tene pramAda vicAryo, te pachI tene bolAvavA mATe dUta meka, te paNa te na Avyo, te vakhate paNa meM maMtrIonI vicAraNAne deSa kAraNa che ema vicAryuM. tene huM lebhathI ke kepathI bolAvato nathI, paraMtu jyAM sudhI eka paNa name nahi te cakra aMdara praveza na kare. cakraratna nagarImAM praveza karatuM nathI ane A mane namato nathI. A pramANe A bannenI spardhAthI huM saMkaTamAM paDyo chuM. te manasvI mAro bhAI bAhubali ekavAra paNa Ave, mArI pAsethI atithinI jema pUjA ane bIjI pRthvIne paNa grahaNa kare, mAre cakranA praveza vinA bIjuM kaI saMgrAmanuM kAraNa nathI, namelA agara nahi namelA paNa te nAnAbhAI vaDe mane mAna na hoI zake. ' have de kahe che ke-rAjana ! saMgrAmanuM kAraNa moTuM che, Apa jevAne alpa kAraNa vaDe pravRtti na hoya, tethI ame bAhubali pAse jaIne samajAvIe. yugakSayanI jema Avate janakSaya kavo joIe. ApanI jema te paNa je moTuM koI kAraNa kahe, to paNa adhama cuddha vaDe yuddha na karavuM joIe. uttama evA daTiyuddha, vAyuddha, bAhuyuddha karavuM ke jethI niraparAdhI hAthI vagerene vadha na thAya. - "tema ho" ema cakravatIe aMgIkAra karyA pachI Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 zrI RSabhanAtha caritra te devA bIjA sainyamAM bAhubali rAjA pAse gayA. ahA ! dRDha avaSTa bhanI smRti vaDe A asahya che, ema hRdayamAM vicAratAM teo tene A pramANe kahe che :- jagatanA netrarUpI cakArane AnaMda ApavAmAM caMdra ! RSabhasvAmInA putra ! tame cirakALa AnaMda pAme ! samudranI jema tame kacAreya maryAdA oLaMgatA nathI, saMgrAmathI kAyara jema Dare tema tame avarNavAdathI Daro che, peAtAnI sapana ttimAM gava nahi karanAra, bIjAnI sa`pattimAM matsara na nahi karanAra, vinItAne zikSA karanAra, guruone viSe namra, vizvane abhaya ApavAmAM tatpara prabhunA tame anurUpa putra che. tame bIjAnA vinAza mATe paNa jarApaNa pravartana na kareA, tA moTAbhAI upara tamAre| A bhayaMkara AraMbha zA mATe ? amRtathI maraNa na thAya tema tamArAthI A saMbhave nahi. ATaluM thayA chatAM paNa haju jarApaNa kA agaDayuM nathI, tethI khalapuruSanI maitrInI jema A yuddhanA Ara'bhasamAraMbhanA tyAga kare. he rAjana ! maMtra vaDe meTA sApanI jema peAtAnI AjJAthI vIra subhaTAne yuddhanA AraMbhathI aTakAveA, moTA bhAI bharata pAse jaine tene vazavatI thAo, A pramANe karavAthI A zaktimata hAvA chatAM vinayavaMta che' e pramANe atyaMta praza'sA pAmaze. tethI bharate upAjelA A cha khaMDa bharatakSetrane peAte upArjana karyA hAya tema bhAgavA, tamArA bannene zuM aMtara che ? A pramANe kahIne varasIne megha jema aTake, tema Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 395 eka kAma eka de aTakya chate bAhubali kAMIka hasIne gaMbhIra vANu vaDe kahe che ke - he deva! amArA yuddhanuM kAraNa paramArthathI jANyA vinA pitAnA nirmaLa AzayathI tame A pramANe kahe che. "tame haMmezAM pitAnA bhakta che" ame paNa pitAnA putra chIe A pramANe saMbaMdha hovAthI tame A prakAre kahyuM te yukta che, pahelAM kharekhara dIkSA samaye yAcakane suvarNanI jema deze vaheMcIne amane ane bharatane ApyA, pita-pitAnA deza vaDe saMtuSTa thayelA ame save rahIe chIe, khedanI vAta che ke dhananimitta bIjAne droha keNa kare ? paraMtu asaMtuSTa bharata, bharatakSetra rUpI mahAsamudramAM mahAmasya jema bIjA mane khAI jAya tema samagra rAjAonA rAjyone khAI gaye, te rAjAthI paNa bhejana. vaDe udara pUranArAnI jema asaMtuSTa evA teNe pitAnA nAnA bhAIonA rAjyone baLAtkAre laI lIdhA, je bhAIone pitAe ApelA rAjyane AMcakI le teNe potAnI meLe ja potAnuM guru paNuM gumAvyuM che, vaya mAtra vaDe guru thavAtuM nathI paNa gurunI jema AcaraNa kare te guru thAya che, teNe kharekhara nAnA bhAIone kADhI mUkavAthI pitAnuM gurupaNuM batAvyuM ! ATalA vakhata sudhI meM vizvamathI tene suvarNa buddhithI pittaLanI jema, ane maNinI buddhithI kAcanI jema gurupaNAnI buddhie je, pitAe athavA to pitAnA vaMzamAM utpanna thayelAe bIjAne Apela pRthvIne aparAdha vinA Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 zrI RSabhanAtha caritra alparAjyavALA paNu haraNa na kare, teA bharatezvara kema kare ? kharekhara ! te nAnA bhAI enA rAjya laI ne lajjA pAmyA nathI, jethI hamaNAM jItanArA te rAjya mATe mane paNa lAve che. jema vahANu samudrane tarIne samudrane kAMThe rahelA pa tenA IMtabhAgamAM aphaLAya che, tema A bharata sa bharatakSetrane jItIne vega vaDe mArI sAthe athaDAyA che. . leAbhI maryAdArahita rAkSasa jevA nirdaya A bharatane mArA nAnA bhAIoe paNa lajjA vaDe sengeA * nathI. tenA kayA guNavaDe huM vazavatI thAuM...? huM deva ! sabhyanI jema madhyasthapaNuM dhAraNa karIne bele. have te peAtAnA parAkramavaDe mane vazavatI kare te bhale kare, kSatriyAnA kharekhara te svAdhIna mArga che. Ama hovA chatAM paNa kharekhara te vicAra karIne pAchA jatA hAya teA kSemavaDe te bhale jAya, huM tenA jevA leAlI nathI. bharate ApelA sa bharata kSetrane huM bhAgavuM e kyAre ya banI zake ? kesirasa...hu kAI e Apelu' kayAre ya zuM khAya ? tene bharatakSetra grahaNa karatAM sATha hajAra varSa gayA, jo huM tene grahaNa karavA mATe jyAre icchIza te vakhate ja grahaNa karIza. ATalA kALe utpanna thayela te bharatanI vibhUtine kRpaNunA dhananI jema tene bhAI Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 37 huM kema haraNa karuM ? jeke jAI phaLanA khAvA vaDe hAthInI jema te A vaibhava vaDe aMdha thaye che te paNa te sukha pUrvaka rahevA mATe zaktimAna nathI, kAraNa ke bharatezvaranuM A bharatakSetranuM Azvarya meM haraNa karyuM hota, paNa meM anicchAthI upekSA karI che tema jANe, paraMtu mane bhaMDAra, hAthI-gheDA Adi ane yaza paNa ApavA mATe sAkSIbhUta evA pitAnA maMtrIo vaDe te ahIM lavAye che. tame je tenA hitecchuM che te ane saMgrAmathI aTakAve. yuddha nahi karanAra bIjA sAthe paNa huM kayAre ya yuddha karate nathI. * te de meghanI garjanAnI jema tenA moTA vacanane sAMbhaLIne cittamAM vismaya pAmI pharIthI paNa A pramANe kahe che - A tarapha yuddhamAM cakrane apraveza e hetune kahenArA cakravatIne uttararahita karIne aTakAvavA mATe bRhaspati paNa samartha nathI, "yuddha karanAra sAthe huM yuddha karUM chuM ? ema kahenAra Apane yuddhathI rokavA mATe nice iMdra, paNa zaktimAna nathI. RSabhasvAmInA daDha saMsargathI zubhatA mahAbuddhi-- vALA vivekavaMta jagatanuM pAlana karanArA dayALu evA tamArA bannenA jagatanA durbhAgyanA ge yuddhane utpAta utpanna thayuM che, to paNa prArthitadAna ApavAmAM kalpavRkSa vIra ! tamArI pAse prArthanA karIe chIe "uttama yuddha Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 zrI RSabhanAtha caritra vaDe ja yuddha kare, adhama yuddha vaDe nahi." ugra tejasvI evA tamArA adhama yuddha vaDe kharekhara ghaNuM lokone vinAza thavAthI akALe pralaya thAya. - tethI daSTiyuddha Adi vaDe je yuddha karavuM te sAruM che. kharekhara te yuddhamAM mAna siddhi thAya ane lekane vinAza na thAya. sAru" e pramANe bAhubalie kahe chate te deve te baMnenA yuddhane jovA mATe nagaralokanI jema najIkamAM UbhA rahyA. have bAhubalinI AjJA vaDe hAthI upara rahela tejasvI pratihAra hAthInI jema garjanA karato pitAnA sainikane A pramANe kahe cheH - are sarva sAmaMtarAjAo! subhaTe ! lAMbA vakhata sudhI vicAratA tamane putra lAbhanI jema abhISTa svAmikArya upasthita thayuM hatuM, paraMtu tamArA maMdapuNyavaDe devatAoe A mahAbAhu deva bAhubaline bhArata sAthe dvaMdvayuddha mATe prArthanA karI che, pote paNa vaMdvayuddhanA abhilASI che, temAM vaLI devatAoe prArthanA karI, tethI iMdratulya parAkramI bAhubali rAjA tamane yuddhathI niSedha kare che, tethI madhyastha devonI jema tamAre paNa haslimalla jevA advitIya malla evA svAmIne yuddha karatA jevA joIe. tethI mahAtejasvI evA tame ratha, gheDA, hAthIne pAchA vALIne vaka thayelA grahanI jema pAchA khase, karaMDiyAmAM sarpane nakhe tema talavArane Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 398 myAnamAM nAMkhe. ketunI jema UrvamukhavALA bhAlAone kezamAM mUke. mahAgajo jema UMcI karelI sUDhene nIce kare tema mugarane nIcA karo. kapALamAMthI bhUkuTinI jema dhanuSya uparathI derI utAre. dhanane nidhAnamAM sthApana kare tema bANane bhAthAmAM sthApana kare. megha jema vijaLIne saMharI le tema zalyane saMvarI le. * vajanA nirdoSanI jevI pratihArInI vAvaDe brAMta thayelA bAhubalinA sainike cittamAM A pramANe vicAre che ke- ahA thanArA yuddhathI vaNikanI jema bhaya pAmelA pAmelA, bharatezvaranA sainya pAsethI meTethI lAMca lIdhI hoya evA, amArA pUrvabhavanA bairInI mAphaka akasmAta AvelA devoe khedanI vAta che ke prabhu pAse prArthanA karIne hamaNAM yuddhanA utsavane aTakAvyuM. bhojanane mATe beThelAnI AgaLathI bhAjananI jema, lAlana karavA mATe AvelAone palaMga uparathI paDI javAnI jema, ahe! kRpamAMthI bahAra nIkaLanArane kheMcanArI derInI jema amAre Avelo A raNane utsava deva vaDe haraNa karAye. bharata sarakhe bIje kaye pratipakSa thaze ke jethI ame saMgrAmamAM svAmInA aNurahita thaIzuM? pitAnI saMpattinA bhAga lenAranI mAphaka, cAranI jevA, suvAsinI (= lAMbA vakhata sudhI pitAnA ghare rahenArI)nA putra jevA amArA vaDe bAhubalinuM dhana phegaTa grahaNa karAyuM. kharekhara! amAruM A bAhudaMDanuM Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o zrI RSabhanAtha caritra parAkrama araNyamAM utpanna thayela vRkSenA puSpanI sugaMdhanI jema phegaTa gayuM. - napuMsaka vaDe strInI jema amArA vaDe astrone saMgraha, tema ja zuka vaDe zAstranA abhyAsanI jema amArA vaDe zastrano abhyAsa phegaTa karA. A hAthIone yuddhane abhyAsa ane A ghaDAene parizrama jItavAne abhyAsa haNAyelI buddhivALA ame phegaTa karAvyuM. zaraRtunA utpanna thayelA meghanI jema ame nakAmI garjanA karI, rAjapatnInI jema ame nakAme vikaTa kaTAkSa karyo, sAmagrI batAvanArAnI jema ame nakAmA bakhatara dhAraNa karyA, yuddhane maratha pUro na thavAthI amAruM ahaMkAradhAravApaNuM nakAmuM ja gayuM. A pramANe vicAra karatAM viSAdarUpI viSathI vyApta thayelA kutkAra sahita sapanI jevA teo khase che. te vakhate kSatriyatvarUpI mahAjanavALA bharatezvara paNa mahAsamudra jema velAne khaseDe tema pitAnA sainyane. khaseDe che. " mahAtejasvI cakavatI vaDe khaseDAtA pitAnA sainike. pagale pagale samUharUpe thaI A pramANe vicAre che- maMtrInA bahAne kyA zatrunI maMtraNAthI ApaNuM svAmIe phakta be hAthanI jema A dhvaMdvayuddha kabUla karyuM ? svAmIe. Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 40 je yuddha kabUla karyuM, te te chAzavaDe bhojana jevuM che, tethI enA vaDe sacyuM! AthI bIjuM ApaNuM zuM kAma? cha khaMDa bharatakSetranA rAjAonA yuddhakarmamAM ApaNuMmAne zuM kaI pAcho paDe che? ke jethI Aje ApaNe yuddha karmathI niSedha karAIe chIe. je subhaTe nAsI jAya, hArI jAya athavA marI jAya te svAmIe yuddha karavuM egya che, anyathA nahi, kAraNa ke yuddhanI gati vicitra hoya che. je eka bAhubali vinA bIjo koI zatru heta te svAmInA yuddhamAM kyAreya ApaNe zaMkA na karIe. pracaMDa bAhuvALA bAhubali sAthe yuddhamAM IMdrane paNa vijayamAM saMzaya thAya, te bIjAnI te zI vAta karavI ? mahAnadInA pUranI jema dusaha vegavALA te bAhubalinA yuddhamAM prathama svAmIne rAkhavA gya nathI. prathama azvane damana karanArA vaDe damana karAyela gheDA upara caDhavAnI jema pahelAM ApaNe yuddha karyA pachI svAmIne yuddha karavuM egya che. A pramANe paraspara bolatA sainikone joIne igita AkAra vaDe teonI manogata bhAvane jANanAra cakravatI teone belAvIne A pramANe kahe che - 426 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 zrI RSabhanAtha caritra bharatanuM potAnA sainyanI AgaLa baLapradarzana jevI rIte aMdhakAranA samUhane dUra karavAmAM sUryanAM kiraNe agresara thAya tema tame zatruone mardana karavAmAM mArA agresara subhaTo che. jema UMDI khAI hete chate hAthI killAnI pAse na Ave, tema tame subhaTa hote chate koIpaNa zatru mArI tarapha AvatuM nathI. mAruM yuddha pahelAM joyuM na hovAthI tame AvA prakAranI phogaTa zaMkA na kare. bhakti e kharekhara asthAne paNa bhaya jue che. he subhaTo ! tame sarva maLIne mArA bAhubaLanuM avalokana kare, jethI auSadha vaDe roganI jema tamArI zaMkA kSaNavAramAM nAza pAmaze, A pramANe kahIne cakavartI badanArA puruSa pAse kSaNavAramAM ghaNA vistAravALo UMDe eka khADe dAve che, dakSiNa samudrane kAMThe sahyagirinI jema te khADAnA kAMThe bharatezvara bese che. te DAbA hAthamAM vaTavRkSane viSe jaTAonI jema laTakatI majabUta sAMkaLo ane pratisAMkaLe bAMdhe che, hajAronI saMkhyAvALI te sAMkaLa vaDe te cakravartI kiraNo vaDe sUryanI jema, vallIo vaDe mahAvRkSanI jema zobhe che. have te subhaTane kahe che ke - sainya ane vAhana sahita tame, mahAzakaTane jema baLada kheMce tema nirbhayapaNa mane kheMco. tame sarva sarva baLa vaDe mane kheMcIne A khADAmAM pADo. A mArA bAhubaLanI parIkSA mATe che, tamArI svAmInI avajJAnuM chaLa nathI. Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 403 - amArA vaDe A duHsvapna jovAyuM te naSTa thAo. kharekhara ! te duHsvapna caritArtha karavA vaDe pitAnI jAte ja niSphaLa thAya e pramANe vAraMvAra cakavatI vaDe Adeza karAyelA teo sainike sAthe keme karIne temanAM vacanane svIkAre che, kAraNa ke "svAmInI AjJA baLavAna che." te pachI te sarve sainyanA subhaTo meruparvatarUpI maMthanadaMDanA doraDArUpe thayela sApanI jema cakavatanI bhujAnA sAMkaLanA samUhane kheMce che, te vakhate laTakatI cakavatanI bhujAnI sAMkaLane viSe gADhapaNe vaLagelA teo UMcA vRkSanI zAkhAonA agrabhAgane viSe lAgelA vAMdarAonI jevA lAge che, cakravatI pitAnI meLe pitAne kheMcatA potAnA sainikone parvatane bhedatA hAthInI jema kautuka jovA mATe upekSA kare che. - have cakavatI te ja hAtha vaDe hRdaya upara aMgarAga karate heya tema te hAthane hadaya upara sthApe che. te vakhate te subhaTe mALAbaddha ghaTInA nyAye sarve sAthe paDe che, te vakhate cakravatIne hAtha niraMtara laTakatA te rauniko vaDe, khajUra vaDe khajUrInA jhADanI zAkhAo jema zebhe che. svAmInA parAkrama vaDe harSa pAmatA te sainiko pUrve karelI duzaMkAnI jema te hAthanI sAMkaLone kSaNavAramAM tyAga kare che. te pachI cakravatI hAthI upara caDhI pharIthI samarAMgaNamAM Ave che. te vakhate baMne sainyanI madhyamAM vizALa pRthvItaLa gaMgA-yamunAnA madhyabhAgamAM Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zrI RSabhanAtha caritra a tava tI pradezanI jevA zAle che. te pachI jagatanA saMhAra aTakavAthI Sita thayelA cAkaranI mAphaka dhIme dhIme te pRthvInI rajane dUra kare che. vivekavaMta evA tee samavasaraNanI bhUminI jema gaMdhAMbhunI vRSTi vaoN cAre bAjuthI te bhUmine siMcana kare che, te raNabhUmimAM, maMtravAdi ma`DalabhUmimAM puSpA nAMkhe tema te devA vikasita puSpA nAMkhe che. bharata-khAhubalinu daSTipramukha yuddha have te anne rAjaku jarA hAthI uparathI utarIne hAthInI jema garjanA karatA yuddha bhUmimAM praveza kare che. ane mahAtejasvI krIDA vaDe cAlatAM pagale pagale dhUmarAjane paNa prANasa'zayamAM ArepaNa kare che. prathama dRSTiyuddha vaDe yuddha karavuM, e pramANe pratijJA karIne tee bIjA zake ane IzAna hAya tema animeSa netravALA sanmukha UbhA rahe che. banne tarapha rahelA sU caMdra saMdhyAsamayane viSe AkAzanI zAbhAne dhAraNa karatA lAla netravALA sanmukha eka-bIjAnA mukhane jue che. che. A pramANe dhyAna karatA ceAgInI jema banne nizcala netravALA paraspara jotAM tee cirakALa UbhA rahe che, te vakhate RSabhasvAmInA meTA putra bharatanAM netrA sUryanA kiraNathI AkrAMta thayelA nIlakamaLanI jema khIDAI jAya che. bharatanA cha khaMDanA vijayathI meLavelI meTI Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra pa krItine AMkhA azrujaLanA bahAne jANe jaLa ApatI na hAya ! te vakhate mastaka dhUNAvatA devA prabhAte vRkSanI jema 'bAhubali upara puSpavRSTi kare che. bAhubalinA seAmaprabha vagere vIrA vaDe sUryadayamAM pakSInI jema harSoMnA kAlAhala karAya che, te vakhate taiyAra thayela nATakanA AraMbhamAM kIrti nata kInI jema khAhula rAjAnA sauncA vaDe jayavAjitrA vagADAya che, bharatarAjAnA subhaTo mUrchA pAmyA hAya tema, rAgAtura hoya tema matejavALA thAya che. aMdhakAra ane prakAzavaDe meruparyaMtanA ane paDakhAnI jema te ane sainyeA viSAda ane harSa vaDe yukta thAya che. te vakhate bAhubali 'kAkatAlIya nyAya vaDe mArAvaDe jItAyu...' e pramANe tame nahi kahetA, haMmaNAM vAgyuddha vaDe paNa yuddha kare, e pramANe cakravatI ne kahe che. bAhubalinA vacanane sAMbhaLIne caraNathI spa karAyelA sApanI jema krodha sahita cakravatI paNa he jayavaDe zAbhatA ! * ema thAo.' ema bAhubaline kahe che. IzAnendranA vRSabha jema avAja kare, iMdrane airAvata jema mR-hita (gajanA) kare, maidha jema sTanita (meghagarjanA) kare tema bharata siMhanAda kare che. Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 401 zrI RSabhanAtha caritra tene siMhanAda yuddha jenArA dene pADI nAMkhate hoya tema, AkAzamAMthI graha, nakSatra ane tArAone bhraSTa karate hoya tema, kulagirionA atyaMta UMcA zikharane calAyamAna karato hoya tema, cAre taraphathI samudranA pANIne uchALato hoya tema, mahAnadInA pUranA pANIne cAre taraphathI kAMThe phelAvatuM hoya tema svargabhUmi sudhI vyApta thAya che. te avAjavaDe duSTabuddhivALA jema gurunI AjJAne na gaNe tema rathamAM joDelA ghoDAo lagAmane gaNatA nathI, cADiyA leke uttama vANIne na mAne tema hAthIe aMkuzane gaNakAratA nathI, zleSmanA regavALA kaDavAzane na jANe tema gheDAo cAbUkane jANatA nathI, kArapuruSe lajajAne na gaNe tema UMTe nAsikAnA doraDAne gaNatA nathI. bhUta grasitanI jema kharo cAbUkanA ghAne jANatA nathI, keIpaNa te nAdavaDe trAsa pAmatA sthiratAne dhAraNa karatA nathI. have bAhubali paNa siMhanAda kare che. te AvA prakArane che - AvatA garuDanI pAMkhanA avAjanI buddhithI. eka pAtALamAMthI bIjA pAtALamAM praveza karavA mATe IcchatA hoya tema sarpo vaDe, samudranI madhyamAM aMdara, praveza karelA meruparvatanA maMthananA zabdanI zaMkA vaDe cAre taraphathI trAsa pAmatA jaLa jaMtuo vaDe, vAraMvAra idra mUkelA vAnA avAjanA samUha vaDe pitAnA vinAzanI AzaMkA karatA kaMpatA kulagirio vaDe, kalpAMtakALanA puSparAvarta megha vaDe mUkAyela vijaLInA avAjanA bhrama. Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 407 vaDe pRthvIpITha upara ALoTatA madhyalakanA nivAsIo vaDe, agya samaye AvelA daityanI chAvaNanA ke lAhalanA bramathI vyAkuLa devagaNa vaDe ati duHzrava saMbhaLAte, lekanALInI spardhA vaDe nIce upara vRddhi pAmate atibhayaMkara siMhanAda bAhubali vaDe karAya che. pharIthI paNa mahAbali bharatarAjA hariNIonI jema maimAnikanI strIone trAsa pamADatA siMhanAdane kare che. A pramANe kIDA vaDe A madhyalakane bhaya utpanna karatA hoya tema anukrame bharata ane bAhubali meTA avAjane kare che. tyAM anukrame bharatezvarane zabda hAthInA sUDhanI jema, sapanA zarIranI jema atizaya hIna thatuM jAya che, ane bAhubalino siMhanAda sarjananI mitratAnI jema, nadInA pravAhanI jema adhikAdhika vadhato jAya che. A pramANe zAstravAdamAM vAdI vaDe prativAdInI jema vAyuddhamAM paNa vira bAhubali vaDe bharatezvara jatA. have te baMne bhAIe bAhuyuddha mATe kakSA bAMdhelA hAthI sarakhA parikara (kacheTA)ne bAMdhe che. te vakhate bAhubalino suvarNadaMDane dhAraNa karanAra mukhya pratihArI uchaLatA samudranI jema bele chehe pRthvI ! vajana khIlAnI jema parvatanuM AlaMbana laIne samasta sattvane dhAraNa karIne sthira thA. he nAgarAja ! cAre taraphathI vAyu pUrIne thaMbhAvIne, parvatanI jema daDha thaIne pRthvIne dhAraNa kara. he mahAvarAha! samudranA kAdavamAM vajana karIne ji. parvatanI je Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Yo8 zrI RSabhanAtha caritra ALoTIne AgaLanA parizramane dUra karIne pharIthI tAje thaIne pRthvIne dhAraNa kara. he vajamAnI kUzreSTha! cAre taraphathI potAnA aMgene saMkecIne pitAnI pIThane daDha karIne pRthvIne vahana kara. he diggajo ! pUrvanI jema pramAdathI athavA abhimAnathI nidrAne na kare. sarva AtmAthI sAvadhAna thaIne pRthvIne dhAraNa kare, kAraNake A vaja sarakhA parAkramavALe bAhubali vaja sarakhA parAkramavALA cakravartI sAthe mallayuddha vaDe yuddha karavA mATe hamaNAM Ubhe thAya che. - have te mahAmale vijaLInA daMDathI tADana karelA girivara sarakhA hAthanA AzkeTanane karatA parasparane bolAve che. caMcaLa kuMDaLavALA dhAtakIkhaMDamAMthI AvelA sUryacaMdra sahita nAnA merunI jevA te baMne lIlA sahita paga mUkavApUrvaka cAle che, avAja karatA e baMne, jema hAthIo dAMta vaDe dAMtane aphaLAve tema ekabIjAne hAtha vaDe hAthane baLa vaDe aphaLAve che. pracaMDa pavanathI prerAyelA najIkanA mahAvRkSanI jema teo kSaNavAramAM joDAya che, megha vaDe unmatta thayela mahAsamudranA taraMganI jema te vIrekSaNavAramAM UMce jAya che ane nIcA paDe che. have te banne mahAbhujAvALA snehathI bheTatA hoya tema krodhathI deDIne aMga vaDe aMgane pIlatA bheTe che, karmAdhIna jIvanI jema kSaNavAramAM chUTA paDe che, bAhuyuddhanA Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 40e vijJAnane lIdhe kyAreka koI kSaNavAra nIce ane kSaNavAramAM UMco thAya che, jaLanA madhyamAM rahelA masthanI jema vega vaDe vAraMvAra parAvartana karatA teone "A upara, A nIce e pramANe leke jANI zakatA nathI. mahAsarSanI jema teo paraspara baMdhanavijJAna kare che. tarata ja teo caMcaLa vAnaranI jema chUTA paDe che, vAraMvAra pRthvI upara ALoTavAthI dhULathI vAta thayelA te bane prApta karyo che dhULarUpa mada jeNe evA hAthIonI jema zobhe che. cAlatA parvatanI jevA teonA bhArane sahana karI zakatI na hoya tema pRthvI teonA paganA athaDAvAnA avAjathI jANe cIsa pADatI hoya evI lAge che, have pracaMDa parAkramI krodha pAmela bAhubali eka hAtha vaDe cakravatIne, aSTApada jema hAthIne grahaNa kare tema grahaNa kare che, grahaNa karIne hAthI jema pazune uchALe tema AkAzamAM uchALe che, "ahe! baLavAna karatAM paNa baLavAnanI utpatti maryAdArahita hoya che.' dhanuSyamAMthI chUTelA bANanI jema, yaMtramAMthI chUTelA paththaranI jema, te bharatezvara AkAzamArgamAM ghara jAya che. IMdra mUkelA vajanI jema te AvatA bharatathI yuddha jenArA sarve khecare dUra bhAge che, baMneya sainyamAM moTo hihArava thaze. moTAonI ApattinuM Agamana kone pratikULa duHkhanuM kAraNa na thAya? te vakhate bAhubali vicAre che ke - mArA A Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 zrI RSabhanAtha cariNI baLane dhikkAra thAo, hAthane dhikkAra che, avicArI kArya karanArA mane paNa dhikkAra paDo. A karmanI upekSA karanArA baMne rAjyanA maMtrIone paNa dhikkAra che. athavA vigahita (= nidita) evA teo vaDe zuM ? Aje paNa jyAM sudhImAM mAre moTo bhAI pRthvI pITha upara paDIne TUkaDA thaIne vinAza na pAme, tyAM sudhImAM AkAzamAMthI tene huM jhIlI lauM e pramANe vicArIne bAhubali paDatA evA te bhAratanI nIce zayyA sarakhI pitAnI bhujAone dhAraNa kare che, UMce javAnI IcchAvALo hoya tema paganA agranA baLa vaDe Ubhe rahele te paDatA evA bharatane daDAnI lIlA vaDe svIkAre che- laI le che. te vakhate baMne sainyamAM bhAratane uchALavAthI utpanna thayelA viSAda tenA rakSaNathI utpanna thayele harSa, jema utsargane apavAda dUra kare tema jaladI dUra kare che. bAhubaline bhAInA rakSaNathI utpanna thayela viveka vaDe, zIla guNa vaDe vidyAnI jema lAko vaDe bAhubalinA puruSatvane vakhANAya che. devatAo bAhubalinI upara puSpavRSTi kare che. athavA tevA prakAranA vIravaMtathI yukta evA tene A keTaluM ? te vakhate bharatezvara ekI sAthe lajajA ane kepa vaDe dhUmrajaLa vaDe agninI jema joDAya che. have lajajA vaDe namra mukhakamaLavALo bAhubali moTAbhAI bharatanI lajajAne dUra karavA mATe gadgadapaNe A pramANe kahe che : Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 41 | he jagatanA dhaNI! mahAvIryavALA! mahAbhujAvALA ! tame kheda na kare. daivayAgavaDe kyAreka koIka vaDe vijayI paNa chatAya che. ATalAthI tame jItAyA nathI ane huM enA vaDe vijayI nathI. ghuNAkSara nyAye Aje paNa huM pitAne jaya mAnuM chuM. AthI he bhuvanezvara ! tame ja eka vIra che, kAraNake devovaDe mathana karavA chatAM paNa samudra ja che, vAvaDI nathI. he cha khaMDa bharatanA svAmI ! phaLathI bhraSTa thayelA vAghanI jema kema UbhA cho ? yuddhakarma mATe UbhA thAo, UbhA thAo. A pramANe sAMbhaLIne bharata paNa A pramANe kahe che - A mAre bAhudaMDa mUkIne taiyAra karatA pitAnA deSanuM pramArjana karaze ja. te pachI cakravatI, nAgarAja jema phaNAne ugAme tema muThThI ugAmIne kapathI lAla netravALe khasIne bAhubali tarapha de che. bharata te muThThI vaDe bAhubalinI chAtImAM, hAthI jema nagaranA daravAjA-kamADane prahAra kare tema prahAra kare che. bAhubalinI. chAtImAM cakavatIne te muSTiprahAra, kupAtramAM dAnanI. jema, baherA mANasane viSe karNa jApanI jema, cADiyAne viSe satkAranI jema, khArI bhUmimAM jaLavRSTinI jema, yuddhamAM saMgItanI jema, himane viSe agnipAtanI jema niSphaLa tha. have "A zuM amArA upara paNa kopa pAme che?* Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAra zrI RSabhanAtha caritra e pramANe Aza'kA karIne devA vaDe jovAyelA sunaMdAputrabAhubali meTethI muThThI ugAme che, te muThThI vaDe te, mahAvata aMkuza vaDe hAthIne kuMbhasthaLamAM tADana kare tema cakravatIne chAtImAM tADana kare che. te ghAta vaDe, vAnA paDavAthI paryaMtanI jema bharatezvara mUrchA vadhu vyAkuLa thayelA pRthvItaLa upara paDe che. paDatA evA te svAmI vaDe kulAMganAnI jema pRthvI kape che, khaMdhunA paDavAthI baMdhue kaMpe tema pavatA paNa ka2e che, mUrchA pAmelA potAnA moTAbhAIne joIne bAhuali vicAre che ke- kSatriyAne vIravratanA AgrahamAM A kevA prakAranA kharAba svabhAva che ? jyAM peAtAnA bhAIne viSe AvA prakAranA nigrahanA atavALA vigraha thAya che! jo moTAbhAI na jIve te mAre paNa jIvita vaDe saryu. A pramANe manamAM vicAratA, netranA jaLa vaDe tene siMcana karatA, bAhubali pAtAnA uttarIyanA vIMjhaNA (pa'khA) karIne te pachI bharatane pavana nAMkhe che. have cakravatI kSaNuvAramAM saMjJA prApta karIne sutelAnI jema uThe che, AgaLa nRtyanI jema rahelA mahubaline jue che, kSaNavAra te ane AMdhavA nIcA mukhavALA rahe che. ahA ! moTA mANasAne parAjaya ane jaya paNa lajjA mATe thAya che. te pachI cakravatI kAMIka pALe khase che, ejaMsvI puruSAnuM e yuddhanI icchAnu lakSaNa che.' pharIthI Aya . Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrISabhanAtha caritra, 417 bharata keIka yuddha vaDe yuddha karavA Icche che, mAnI puruSa jIve tyAM sudhI jarApaNu mAna choDatA nathI." "bAhubaline kharekhara brAhatyAthI utpanna thayela baLavAna avarNavAda thaze ema huM mAnuM chuM, A maraNaparyata paNa aTakaze nahi, e pramANe kSaNavAra bAhubali vicAre che, teTalAmAM cakravatI yamarAja jevA daMDane grahaNa cakravatI UMcA karelA te daMDa vaDe cUlikA vaDe. parvatanI jema te zebhe che. have bharatarAjA utpAta-ketunA bhramane kAraNa jevA, te daMDane AkAzamAM jamADe che, yuvAna siMha jema puchadaMDa vaDe pRthvItaLane tADana kare tema te daMDa vaDe bAhubaline mastaka upara tADana kare che, sahyaparvatane viSe aphaLAtI. ' samudranI velAnI jema tenA mastakamAM cakravatInA daMDanA ghA vaDe meTo zabda thayo. cakravatI daMDa vaDe bAhubalinA mastakane viSe rahelA muguTane loDhAnA ghaNa vaDe eraNa upara rahelA loDhAnI jema cUrecUrA kare che. bAhubalinA mastaka uparathI mukuTa-rananA TUkaDA, vAyuthI AMdolana pAmelA vRkSanA agrabhAga uparathI puSponI jema pRthvItaLa upara paDe che. te ghAta vaDe bAhubali kSaNavAra, mIMcAI gayelA netravALe thaze. tenA bhayaMkara avAja vaDe leka paNa tenA prakAro thaze. Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra te pachI kSaNavAramAM bAhubali paNa netrA ughADIne hAtha vaDe pracaMDa lAdaMDane grahaNa kare che. te vakhate A zu' mane pADI nAMkhaze, A zuM mane ukheDI nAMkhaze ? e pramANe anukrame svarga ane pRthvI vaDe AzaMkA karAya che. bAhubalinI muThThImAM te lAMkhA lAha'Da, patanA agrabhAgamAM rahelA rAphaDA upara sanI jevA zobhe che. have takSazilAdhipati te krUDane dUrathI yamarAjAne khelAvavA mATe sa'jJApaTa hAya tema atyaMta bhamADe che. te pachI bAhubali te IMDa vaDe cakravartIne hRdayamAM nirdayapaNe lAkaDI vaDe anAjanA dANAnA DhagalAnI jema tADana kare che. te ghAta vaDe cakravatI'nuM atyaMta majabUta evu kavaca, ghaDAnI jema TUkaDe TUkaDA thaI nAza pAmyuM. te vakhate kavaca tUTI javAthI cakravatI megharahita sUryanI jema, dhumADA vagaranA agninI jema, ama vaDe adhika prakAze che. sAtamI maDhAvasthAne pAmelA hAthInI jema adha kSaNa sudhI vyAkuLa thayelA kAMI paNa vicAratA nathI, cakravatI pharIthI sAvadhana thaI vila`kha vinA priyamitranI jema hAthInI zaktinu Alakhana laI ne daMDa grahaNa karIne pharIthI khADubila tarapha doDe che, dAMta vaDe hAThane pIsatA, bhRkuTInA bhaMga vaDe bhayaMkara evA te bharata vaDavAnaLane viDaMbanA kare evA te daMDane bhamADe che, cakravatI te daMDa vaDe kalpAMtakALanA megha, vijaLIrUpI daMDa vaDe pava tanI jema bahubaline mastaka upara tADana kare che. 414 Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 415 - te ghAta vaDe bAhubali leDhAnI eraNa upara haNuMcelA vajamaNinI jema bhUmimAM DhIMcaNa sudhI kheMcI jAya che, te bharatane daMDa vajasamAna sAravALA bAhubalinI upara aphaLAIne te potAnA aparAdhathI bhaya pAmyo hoya tema tUTI gaye. bharatanuM cakamecana pRthvImAM DhIMcaNa sudhI kheMcI gayele bAhubali te vakhate pRthvImAM khUMcelA parvatanI jema, pRthvImAMthI nIkaLile che zeSa jene evA zeSanAganI jema zobhe che. moTA bhAInA parAkrama vaDe hRdayamAM vismaya pAmyuM hoya tema ghAnI vedanAthI te mastakane halAve che, te vakhate te ghA vaDe prApta karI che vedanA jeNe e bAhubali kSaNavAra adhyAtmamAM rakta cagInI jema koIpaNa sAMbhaLatuM nathI, te pachI sukAI gayelI nadInA kAMThanA kAdavamAMthI hAthInI jema pRthvInA madhyamAMthI sunaMdA putra nIkaLe che, krodhapradhAna e te lAkSArasa jevA lAla daSTipAta vaDe tarjanA karatA hoya tema te pitAnA bAhudaMDane ane daMDene jue che. te pachI takSazilA adhipati takSakanAganI jevA duHkhe karIne joI zakAya evA te daMDane eka hAtha vaDe niraMtara bhAmADe che, sunaMdA putra vaDe ati vegathI bhamADAto te daMDa prekSakenA nene bhramaNa karAve che. jyAre AnA hAthamAMthI A daMDa paDaze tyAre UMce jate A kAMsAnA pAtranI jema sUryane pheDI nAMkhaze, Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAka zrI RSabhanAtha caritra caMdrama'DaLane cUNu karaze, AmaLAnA phaLanI jema tArAgaNune bhraSTa karaze, mALAnI jema vaimAnikanA vimAnAne pADI nAMkhaze, rAphaDAnI mAphaka parvatanA zikharone tADI nAMkhaze, ghAsanA samUhanI jema moTA vRkSanA nikuMjone pIMsI nAMkhaze, kAcI mATInA gALAnI jema pRthvIne bhedI nAMkhaze A pramANe saincA vaDe ane devA vaDe jovAtA bAhubali rAjA te daMDa vaDe cakravatI ne mastakamAM prahAra. kare che. meATA evA te daMDanA ghA vaDe cakravatI mugarathI haNAyelA khIlAnI jema gaLA sudhI pRthvImAM pesI jAya che, te vakhate kheda pAmelA cakravatInA sevA'amArA svAmIne Apela vivara (chidra) amane Ape ' e pramANe prArthanA karatA hoya tema pRthvI upara paDe che. rAhuthI grasta thayelA sUnI jema cakravatI pRthvImAM khU cI javAthI pRthvI upara manuSyanA ane AkAzamAM devAnA mATo kolAhala thaye. mI'cAI gayA che netrA jenAM evA, zyAmamukhavALA cha khaMDa bharatane svAmI cakravatI bharata pRthvInI aMdara lajA vaDe jANe eka kSaNa rahe che, have eka kSaNane aMte teja vaDe ati dIpyamAna rAtrine aMte sUryanI jema pRthvInI madhyamAMthI nIkaLe che. nIkaLIne te A pramANe vicAre che : sakaLa yuddhamAM, jugAramAM a`dha jugArInI jema huM AnA vaDe jItAyeA, gAye khAdhela durvA-ghAsa Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 417: vagere jema gAvALanA upayega mATe thAya, tema mArA vaDe sAdhela A bharata zuM AnA upacAga mATe haze? eka bharatakSetramAM ekI sAthe e cakravatI eka myAnamAM e talavAranI jema joyA nathI ane sAMbhaLyA nathI. deve vaDe indra ane rAjAe vaDe cakravatI jItAya e pUrve nahI. sAMbhaLeluM khaviSANunI jema thAya, AnA vaDe jItAyelA zuM huM cakravatI nahi hAuM? mArA vaDe nahi jItAyelA vizvamAM ajeya evA A zuM tethI cakravartI che? A pramANe vicAratA te bharatanA hAthamAM ciMtAmaNuine viDaMbanA karanArA yakSarAjoe lAvIne cakra ApyuM. tenI khAtrI thavAthI 'huM cakravatI chuM' e pramANe mAnatA te bharata, vaToLiye| jema meghama'DaLane bhamAve tema cakrane AkAzamAM bhamADe che. te vakhate AkAzamAM akALe pralayakALanA agninI jema, bIjo vaDavAnaLa hAya tema, akasmAta meTethI utpanna thayelA ulkApUjanI jema, prakAzatA sUmi banI jema, vijaLInA gALAnI jema javALAenA samUhathI vikarALa bhamatu te cakra dekhAya che. cakravatI vaDe prahAra mATe bhamADAtA te cakrane joine manasvI bAhubali manamAM vicAre che ke--A tAtaputranA abhimAnIpaNAne dhikkAra hA ! huM daMDanA AyudhavALA hAte chate je bharatezvare cakra grahaNa karyuM, tethI tenA kSatriya vratane dhikkAra hA! ahA bALakanA uttarIya-vasranA ts. 27 Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 zrI RSabhanAtha caritra grahaNa sarakhI, devonI samakSa ene uttamayuddhanI pratijJAne dhikkAra che. reSa pAmele bharata, tapasvI te jelezyAne batAve tema cakane batAvato jema jagatane bIvaDAvyuM tema mane bIvaDAvavA Icche che, jevI rIte teNe bAhudaDanuM prarAkrama jANyuM, tema A cakranA parAkramane paNa jANe, A pramANe bAhubaLathI zobhate bAhubali vicArate chate, tenI upara sarva baLavaDe bharata cakane choDe che. AvatA cakrane joIne bAhubali vicAre che - A cakrane jINuM pAtranI jema daMDa vaDe zuM zIdhra teDI nAkhuM! daDAnI jema ramata vaDe mArIne zuM pAchuM phekuM ? athavA kamaLapatranI jema lIlA vaDe AkAzamAM zuM uchALuM ! athavA bALakanA nALanI jema pRthvInI madhyamAM nAMkhI dauM ? athavA capaLa cakalAnA baccAnI jema hAtha vaDe grahaNa karuM? athavA avadhya aparAdhI puruSanI jema dUra khaseDuM? athavA ghaMTI vaDe anAjanA dANAnI jema A cakranA adhiSThAyaka hajAra yakSone daMDa vaDe zuM teDI nAkhuM? athavA ene e badhuM pachI karavuM. prathama te enA parAkramanI maryAdA jANuM. A pramANe vicAra karatA bAhubalinI pAse te cakra AvIne ziSya jema gurune pradakSiNA kare tema tene pradakSiNA kare che. kAraNake cakravatInuM cakra sAmAnyathI pitAnA gotramAM utpanna thayela puruSane viSe zaktimAna thatuM nathI, te vizeSa karIne tevA prakAranA caramazarIrI manuSyane viSe kevI rIte zaktimAna thAya? Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 419 te pachI pharIthI paNa te cakra pakSI jema mALAmAM, gheADA jema azvazALAmAM Ave tema te cakravatInA hAthamAM Ave che. sapanA viSanI jema mAravAnI kriyAmAM cakravatInuM A cakra amegha zastra sarvasva che. AnAthI zreSTha bIjuM kAI nathI. huM DhaMDAyudha hovA chatAM cakra mUkavAthI anItine karanArA cakrasahita Ane hu* muThThI vaDe masaLI nAMkhuM', e pramANe krodha vaDe vicArIne bAhubali yamanI jevA bhayaMkara dRDha muThThI ugAmIne bharata tarapha doDe che, unnata che mudgara sUMDhamAM jene evA hAthInI jema karI che muThThI jeNe evA hAthavALA bAhubali jaladI bharatezvara pAse Ave che, paraMtu mahAsamudra jema maryAdAbhUmimAM rahe tema te tyAM UbhA rahe che, tyAM Ubhela mahAzaktivALA te manamAM A pramANe vicAre che : ahA! mane dhikkAra hA!. je kAraNathI rAjyanA lAbhI AnI jema, zikArIthI paNa pApI evA mArA vaDe bhAInA vadhanA Ara.bha karAyA, tyAM zAkinInA maMtranI jema prathama paNa bhAI ane bhatrIjA vagere haNAya che, te rAjyane mATe koNa yatna kare ? rAjyalakSmI prApta thayA chatAM, IcchA mujaba bhogavyA chatAM paNa madirApAna karanArane jema midarA vaDe tRpti na thAya tema prANIne tRpti thatI nathI. rAjyalakSmInu' ArAdhana karavA chatAM paNa, thADuM paNa chaLa pAmIne kSudradevatAnI jema parAtsukha thAya che. Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra amAvAsyAnI rAtrinI jema rAjyalakSmI ghaNA tAmasaguNathI yukta che, anyathA pitAe tRNunI jema zA mATe tene tyAga karyo ? 420 te pitAnA putra hAvA chatAM me' A rAjyalakSmIne ghaNA kALe durAcArIpaNe jANI. bIjo paNa kevI rIte Ane jANaze? sarvathA A tyAga karavA lAyaka che. e pramANe manamAM niNya karIne mahAmanavALA te bAhubali cakravatIne kahe che : he kSamAnAtha! bhAI! phakta rAjyane mATe zatrunI jema meM tamane kheda pamADayo che, te kSamA kare. A mahAbhava sareAvaramAM taMtupAza sarakhA bhAI-putra-strI vaDe. ane A rAjya vaDe mAre sayu.... have A hu. traNa jagatanA svAmI vizvane abhayadAna ApavAmAM eka dAnazALA sarakhA pitAnA mAgamAM musAphara thaIza. e pramANe kahIne mahAsattvazAlI, sAhasika prANIomAM agresara te bAhubali te ja muSTi vaDe mastakanA kezeAnA tRNanI jema lIca kare che. ' te vakhate ' sAru-sAru'' e pramANe AnaMdapUrvaka kahetAM devA bAhubalinI upara puSpavRSTi kare che. prApta karyAM che mahAvrata jeNe evA bAhubali A pramANe vicAre che keH- hamaNAM huM pUjya pitAnA caraNakamaLa pAse zuM jAuM ? athavA jaIza nahi, kAraNa ke pUrva mahAvratAne svIkAranArA jJAna vaDe zAlatA nAnA Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 421 bhAIone vacce mAruM laghupaNuM thaze. tethI ahIM ja dayAnarUpI agni vaDe ghAtikarmone bALIne kevaLajJAna prApta karI svAmInI parSadAmAM jaIza.. A pramANe manamAM ciMtavate bAhubali hAtha lAMbA karI ratnapratimAnI jema kAtsarga vaDe tyAM ja UbhA rahe che. bharata paNa tevA prakAranA tene joIne, pitAnA "kukamane vicArIne mastaka namAvIne pRthvImAM praveza karavAne Icchato hoya te thaze. kAMIka uSNa netranA azru vaDe bAkI rahelA kopane tyAga karate hoya tema bharata sAkSAta zAMtarasanI mUrti jevA bAhubali bhAIne name che. tenI adhika upAsanAnI IcchA vaDe praNAma karato bharata nakharUpI arIsAmAM saMkramaNa thavA vaDe judA judA rUpane dhAraNa karanAre thaze. have bharatarAjA bAhubalinA guNonI stuti karavApUrvaka pitAnA aparAdharUpI regane dUra karavA mATe auSadha sarakhI potAnI niMdA A pramANe kare che - tame dhanya che ke jeNe mArI anukaMpA vaDe rAjyane tyAga karyo. huM te pApI ane unmatta chuM ke jeNe asaMtuSTa banI tamane upadrava karyo. jee pitAnI zaktine jANatA nathI, ane jeo anIti kare che, ane je lebha vaDe jItAya che, temAM huM dhuraMdhara chuM. jee A rAjyane saMsArarUpI vRkSanA bIja tarIke Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara zrI RSabhanAtha caritra te karatAM paNa huM jANatA nathI, adhama che, te vadhAre adhama chuM, kAraNa ke jANavA chatAM paNa huM tene tyAga karatA nathI. tame ja pitAnA sAcA putra che, je tame pitAnA mArgane anusaryA. jo huM tamArA jevA thAuM te temanA putra thAuM. A pramANe pazcAttApanA pANI vaDe viSAdarUpI pakane ukheDI nAMkhIne bAhubalinA putra semayazAne tenA rAjya upara sthApana kare che. tyArathI mAMDIne te te puruSaratnAnI advitIya utpattinA kAraNabhUta seMkaDA zAkhAethI vyApta sAmava'za utpanna thayA. te pachI sakaLa piravAra sahita bharata bAhubalIne praNAma karIne svarganI rAjyalakSmI sarakhI aceAdhyA. nagarImAM jAya che. bhagavaMta khAhubali muni paNa bhUmimAMthI utpanna thayA hoya tema, AkAzamAMthI utaryAM hAya tema tyAMthI ekalA UbhA rahe che. dhyAnamAM ekamagna thayelA, nAsikAne aMte sthApana karyAM che netrayugala jeNe evA niSkapa evA te muni dizAonA sAdhavAmAM zaku jevA zobhe che, te vanavRkSanI jema deha vaDe agnikaNanI jevA uSNa vAlukAkaNane vistAratA grISmanA vAyunA samUhane sahe che, te zubha dhyAnarUpI amRtamAM magna thayela mastaka upara rahelA agnikuMDa jema grISmanA madhyAhnanA sUryane paNa Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 423 jANatA nathI, te mastakathI paga sudhI grISmaRtunA tApathI rajathI kAdava rUpe thayela parasevAnA pANI vaDe kAdavamAMthI nIkaLelA Dukakara jevA lAge che, teo varSAkALe mahAjhaMjhAvAtanA vAyuthI kaMpAyamAna thayela vRkSe vaDe parvata jema kaMpAyamAna na thAya tema vegavALI dhArAvRSTi vaDe jarApaNa bhedAtA nathI. e vidyatpAtane viSe nirdhAtathI parvatanA zikhare kaMpAyamAna thaye chate paNa dhyAnathI calAyamAna thatA nathI. temanAM caraNayugala, nIce vahetAM pANIthI utpanna thayela sevAla vaDe nijana gAmanI vAvanA pagathiyAnI jema lepAya che, hemaMtaRtumAM himarUpa thayela hastimAtra pANIvALI nadImAM paNa karmarUpI iMdhanane bALavAmAM udyamavALA dhyAnarUpI agni vaDe te sukhapUrvaka UbhA rahe che. himathI baLatAM che vRkSe jemAM evI hemaMtaRtunI rAtriomAM kuMdapuSpanI jema bAhubalinuM dharmadhyAna vizeSe vRddhi pAme che. araNyanA mahiSe mahAvRkSanA skaMdhanI jema zRMganA ghAtapUrvaka tene viSe skaMdhane khaNavAnuM kare che. geMDA pazuo rAtrimAM giritaTanI jema deha vaDe tenA zarIrane Teke laIne nidrAsukhano anubhava kare che, hAthIe zalakIvRkSanA palavanA jamavaDe tenA hAtha-pagane vAraMvAra kheMcatA, kheMcavA mATe azakta banI vilakhApaNAne pAmelA cAlyA jAya che. camarI gayo vizvAsa pAmI UMcA mukha karI karavatanI jema kAMTA sarakhI vikarALa jIbha vaDe tene cATe che. meTethI phelAyelI seMkaDe zAkhAvALI latAo vaDe carmanI Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra derI vaDe mRdaMganI jema te cAre taraphathI vIMTAya che, pUrvanA snehathI AvelA bANathI bharelA bhAthAnI sarakhA zarastaMba (muMja vRkSane gucchA) tenI upara niraMtara cAre taraphathI caDhe che, varSARtunA kAdavamAM khUMcelA, tenA paga upara ghaNuM cAlatI kIDIothI garbhita DAbhanI soI uge che, velaDIothI vyApta tenA dehane viSe parasparanA vidha vinA zyana ane cakalA vagere pakSIo mALA kare che, velaDIenA vistArathI gahana tenA zarIrane viSe hajAre sape, araNyanA moranA zabda vaDe trAsa pAmyA chatAM caDhe che, deha upara caDhelA laTakatAM te sarve vaDe bAhubali hajAra hAthane dhAraNa karatA hoya tema zebhe che. te paganI pAse rahelA rAphaDAmAM nIkaLelA sarpo vaDe - paganA kaDAnI jema pagamAM vIMTAya che. A pramANe dhyAna vaDe rahelA te bAhubaline AhAra vinA vicaratAM vRSabhasvAmInI jema eka varSa gayuM. varSa pUrNa thaye chate vizvavatsala bhagavAna vRSabhasvAmI brAhmI ane suMdarIne bolAvIne Adeza kare che - hamaNAM te bAhubali ghaNuM karma kSaya thavAthI zukala caturdazInI rAtrinI jema prAyaH tama-aMdhakAra rahita (ajJAna rahita) thayA che, phakta te mohanIyamanA aMza- mAnathI kevaLajJAna pAmatA nathI kAraNake vastranA TUkaDAthI paNa DhaMkAyela padArtha dekhAto nathI, tamArA vacana vaDe te mAnane tyAga karaze. tethI Aje tame tyAM jAo. tene Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 45 upadeza ApavA mATe kharekhara hamaNAM samaya varte che. tethI brAhmI ane suMdarI prabhunI AjJA mastake svIkArIne, caraNomAM vaMdana karIne bAhubali tarapha jAya che. prabhue jANavA chatAM paNa tenA mAnanI eka varSa sudhI upekSA karI, kAraNake amUDha lakSyavALA arihaMto yogya samaye ja upadezaka hoya che. te AryAe te pradezamAM AvyA, paraMtu rajathI DhaMkAyelA ratnanI jema velaDIethI DhaMkAyelA te munine jetA nathI. have vAraMvAra zodha karatAM teoe tevI rIte vRkSanI jema rahelA temane keme karIne oLakhyA. nipuNabhAve temane oLakhIne traNa pradakSiNA karIne teo mahAmuni bAhubaline vaMdana karIne A pramANe kahe che - he cha Arya! pUjya pitA bhagavaMta tamane A jaNAve cheH "hAthInA skaMdha upara caDhelAne kevaLajJAna utpanna thatuM nathI." e pramANe kahIne te baMne bhagavatI jema AvyA hatA, tema pAchA gayA. te mahAtmA paNa A vacana vaDe vismaya pAmI A pramANe vicAre che-tyAga karyo che sAvaghaga jeNe evA vRkSanI jema kAtsargamAM rahelA mane A araNyamAM hAthI upara caDhavAnuM kevI rIte ? bhagavaMtanI A ziSyAo kaI vakhata paNa jUThuM na bole, to A zuM che? huM, meM kharekhara lAMbA samaye jANyuM, vrata vaDe meTA, nAnA baMdhuone kaNa namaskAra kare e pramANe mAne e ja Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra hAthI che, te mAnarUpI hAthI upara huM nirapaNe caDyo chuM, tethI karIne traNa jagatanA guru te svAmInI cirakALa sudhI sevA karavA chatAM paNa manapANImAM karacalAnA taravAnI jema viveka na thayo. je kAraNathI pUrve vratane svIkAra karanAra mahAtmA pitAnA bhAIone viSe "A nAnA che" ema vicArIne mane teone vaMdana karavAnI icchA na thaI hamaNAM paNa jaIne te mahAmunione vaMdana karIza--ema vicArIne te mahAsattvazIla paga upADe che, te vakhate te ja pagale latAvelanI jema cAre taraphathI ghAtikarmo tUTI javAthI temane kevaLajJAna utpanna thAya che, have utpanna thayela che kevaLajJAna ane kevaLadarzana jene evA te caMdra jema sUrya pAse Ave tema te svAmInI pAse jAya che, tyAM tIrthakarane pradakSiNA karIne ane tIrthane namaskAra karIne jagavaMdanIya pUrNa pratijJAvALA te bAhubali mahAmuni kevaliyarSadAmAM bese che. payakkhiNaM titthavaI vihAya, titthaMnamittAya tilogapuNjo / mahAmuNI kevaliNAsahAe, tiNNapaiNNA ahse| nisaNNA // 1 // naravai bAhubalissa vi, saMgAmA saMjamo ya jhANaM ca / nikkaMpa bhAvajuttaM, kevalanANaM ca paMcamae // 2 // zrI tIrthakara bhagavaMtane pradakSiNA karIne, tIrthane namIne trilekapUjya mahAmuni bAhubali pUrNa thaI che pratijJA jenI evA te kevalInI parSadAmAM beThA. 1 Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 427 A pAMcamA uddezAmAM bAhubali rAjAne saMgrAma, saMyama, dhyAna, niSkaMpa bhAvayukta kevalajJAna che. ra e pramANe zrI tapAgacchAdhipati zrI kamagiri vagere aneka tIrthonA uddhAraka zAsanaprabhAvaka AmAlabrahmacArI sUrIzvarazekhara AcAya zrI vijayanemisUrIzvara paTTAlaMkAra samayajJa zAMtamUrti vAtsalyavAridhi . AcAya vijayavijJAnasUrIzvara paTTadhara siddhAMta maheAdhi prAkRta bhASAvizArada vijayakastUrasUri viracita mahApuruSa caritamAM prathama varSoMmAM Ahukhali-saMgrAma-pravrajyA ane kevalajJAnanA varNanarUpa pAMcamA uddezA samApta thayA. Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThTho uddezo A tarapha svAmIne ziSya, pitAnA nAmanI jema agyAra aMgane bhaNanAra, sAdhunA guNethI sahita, svAbhAvika sukumAla bharataputra marIci cUthapati sAthe hAthInA baccAnI jema svAmI sAthe vicarate eka vakhata grImaRtunA madhyAhnasamaye bhayaMkara sUryanAM kiraNonA samUha vaDe suvarNakAranI jema cAre taraphathI tapelI dhULavALA, na dekhAya evI agninI javALAnI jema cAre taraphathI garama mahAvAyunA samUha vaDe saMcArarahita mArgamAM, pagathI mAMDIne mastaka sudhI utpanna thayela parasevAnI dhArAthI bharelA, agnithI tapelA kAMIka bhInA lAThaDAM sarakhA potAnA dehane viSe jaLathI siMcela sukAyelA cAmaDAnI gaMdha jevA parasevAthI bhIMjAyela vastra-dehanA maLanI dussaha gaMdha nIkaLe chate, pagamAM baLate, tarasathI pIDA pAmela, tapelA mArgamAM noLiyAnI jema pIDAne sahana karate mana vaDe A pramANe vicAre che - marIcinuM parivartana kevaLadarzana jJAnarUpI sUrya-caMdra vaDe meruparvata sarakhA jagadguru zrI RSabha svAmIne te huM pautra chuM. caturvidha saMghanI samakSa prabhunI pAse pAMca mahAvratanA Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 429 uccArapUrvaka meM dIkSA lIdhI che. A pramANe hevAthI A sthAnamAMthI lajajA vaDe vyApta evA mAre, yuddhabhUmimAMthI vIranI jema ghare javuM egya nathI, tema vaLI mahAparvatanI jema duHkhe karIne vahana karI zakAya evA sAdhuonA guNanA samUhane muhUrta mAtra paNa huM vahana karavAne hamaNAM samartha nathI, AthI ahIMthI ghare javAmAM kulamAlinya che, A tarapha vrata paNa duSkara che, tethI A tarapha nadI ane A tarapha siMha che, kharekhara! huM saMkaTamAM paDyo chuM. athavA are meM jANyuM. A viSama evA saMyama mArgamAM parNa, parvatamAM keDInA mArga je A saraLa. mAga thaI zake. A sAdhuo kharekhara mana-vacana ane kAyAnA daMDathI aTakelA che, ane huM to tenAthI chatA huM, tethI huM tridaMDika thaIza. A sAdhuo mastakanA kezane leca ane indriyanA nigraha vaDe muMDa che. huM te vaLI zurathI muMDana ane zikhA dhAraNa karanAra thaIza. A sAdhuo skUla ane sUkSama prANivadha AdithI aTakelA che, ane te sthUla prANAtipAta AdithI virati thAo. A sAdhuo kharekhara akiMcana che, mAre suvaNuM. Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 zrI RSabhanAtha caritra mudrA Adi kAMIka hA. A sAdhue upAnahathI rahita che, hu' teA upAnaha (meAjaDI) paherIza, A sAdhue aDhAra hajAra zIlAMga vaDe atisugadhI che, huM teA zIla vaDe dugaMdhI chuM, tethI caMdana Adine grahaNa karIza. A sAdhue te mAha vagaranA che, huM teA mAhathI DhaMkAyele chu, tethI tenA cihnarUpa chatrane mastaka upara dhAraNa karIza. A sAdhue zveta vastrane dhAraNa karanArA che, huM tA kaSAyathI kaluSita chu. AthI tenA smaraNa mATe huM kaSAyavasane paherIza. A sAdhue pApathI bhIru hAvAthI ghaNA jIvavALA pANInA AraMbhanA tyAga kare che, mAre te pramANasara pANI vaDe snAna ane pAna hA. A pramANe marIci peAtAnI buddhi vaDe peAtAnuM liMga kalpIne tevA prakAranA vezane dhAraNa karI svAmInI sAthe vicare che. jevI rIte khaccara e gheADA nathI, tema ja gadheDA paNa nathI paraMtu ubhayasvarUpa hAya che, tema marIci sAdhu nathI, tema gRhastha paNa nathI, tethI navA veSane dhAraNa karanAra thA. rAjahaMsAne viSe kAgaDAnI jema, maharSi Ane viSe bhinnajAtivALA tene joIne ghaNA loka tene kutUhalathI pUche che. Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 431 te mUla ane uttaraguNu sahita sAdhanA upadeza kare che. tame jAte anAcAramAM kema pravarto che ? ema pUchAyela te pAtAnI azakti jaNAve che. AvelA bhavya jIvAne pratimAdhIne dIkSA grahaNa karavAnI icchAvALA thayelA te bhavya jIveAne svAmInA caraNa pAse meAkale che. niSkAraNa upakArI jagatanA advitIya madhu zrIRSabhasvAmI pratiSeAdha pAmIne AvelA tene jAte dIkSA Ape che. marIcinA zarIramAM pIDA ane kapila rAjaputranuM Agamana eka vakhata prabhunI sAthe A pramANe vicaratA marIcinA zarIramAM, kASThamAM dhuNunI jema utkaTa rIMga utpanna thayeA. te vakhate AdhAra uparathI bhraSTa thayelA vAnara jevA vratathI bhraSTa thayela, bahAra karelA marIci peAtAnA vRMdanA sAdhue vaDe pAlana karAtA nathI, pratikAra na thavAthI marIci vyAdhi vaDe, bhUMDa Adi vaDe A rakSaka vinAnA zeraDInA vADhAnI jema adhika pIDAya che, gheAra mahA araNyamAM sahAya vagaranAnI jema rAgamAM paDelA marIci A pramANe vicAre che H--ahA ! mane ahIM ja A bhavamAM azubha karmAM udayamAM Avyu, jethI peAtAnA sAdhue paNa A bIjAnI jema mArI upekSA kare che, athavA ghUvaDane viSe prakAza nahiM karanArA sUryanI jema, mArA upacAra nahIM karanArA kAI paNa sAdhune DhoSa nathI, kharekhara ! sAvadyathI aTakelA sAdhuo tee Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 zrI RSabhanAtha caritra sAvadyamAM rakta evA mArI vaiyAvacca, jema mahAkuLavALA mlecchanI sevA na kare tema, kevI rIte kare? mAre paNa teo pAse sevA karAvavI ceAgya nathI, kAraNa ke sAdhuo pAse vaiyAvacca karAvavI te vratabhraMzathI utpanna thayelA pApanI vRddhi mATe thAya, tethI peAtAnA pratikAra mATe mArI jevA kAI madhInI tapAsa karuM, kAraNa ke mRgAnI sAthe mRge joDAya che. A pramANe vicAratA marIci kALe karIne kaI rIte nIrAgI thayA. kALe karIne ukharabhUmi paNa anukharapaNAne pAme che. have eka vakhata prabhunA caraNakamaLa pAse dug kapila nAmane rAjaputra Ave che, te kapile vizvane upakAra karavAmAM varSARtunA megha sarakhA RSabhasvAmIne dhama sAMbhaLyeA. jinendhare kahela te dharma kapilane, cakravAkane caiAsnAnI jema, ghUvaDane prabhAtanI jema, bhAgya vagaranA rAgIne auSadhanI jema, vAyunA rAgIne ThaMDInI jema, ekaDAne meghanA AgamananI jema na gamyA. te pachI te kapila khIjA dharmane sAMbhaLavAnI icchAvALA ahI thI tahIM dRSTi phUMkatA svAmInA ziSyAthI vilakSaNa evA marIcine jue che. te khIjA dharmone grahaNa karavAnI IcchA vaDe svAmInI pAsethI vecAtA lIdhelA ALakanI jema dhanADhacanI dukAnethI ridranI dukAna jevA marIci pAse Ave che, te kapile dhama pUchavAthI marIci. kahe che ke - ahI. dhama nathI, jo tu dhanA athI Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 433 he te svAmInI pAse jA. te pharIthI RSabhasvAmInA caraNa pAse jAya che, te paNa tene potAnA karmathI dUSita thayelAne prabhue kahele dharma rucato nathI, garIbaDA cAtakane saMpUrNa sarovara vaDe paNa zuM? pharIthI te marIcinI pAse AvIne A pramANe kahe che ke - tamArI pAse jevA prakArane paNa che tevA prakArane paNa zuM dharma nathI? dhamarahita zuM vrata hoI zake? A pramANe sAMbhaLIne marIci vicAre che ke - A kaIka mArA jevuM che, aho ! daiva vaDe sarakhe sarakhAne A pega lAMbAkALe thayo. sahAya rahita evA mane A sahAyaka thAo. e pramANe vicArIne te A pramANe kahe che ke - "tyAM paNa dharma che ane ahI paNa dharma che" A eka durbhASita vacana vaDe paNa marIci pitAne keDA koDI sAgaropama pramANa utkaTa saMsAra upArjana kare che. te kapilane dIkSA Ape che ane pitAne sahAyaka kare che. tyArathI mAMDIne parivrAjaka vrata thayuM. | RSabhasvAmInA atizaya have zrI RSabhasvAmInA vihAranA atiza kahevAya che - grAma, Akara, pura, droNumukha, pATaNa, maDaMba, Azrama, kheTa pramukha saMnivezathI paripUrNa pRthvItaLamAM vihAra R. 28 Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 zrI RSabhanAtha caritra karatA vRSabhanAtha varSA samayanA meghanI jema cAre dizAmAM ekase pacIza jana sudhI rogonA kSaya vaDe ane tApanA zamana vaDe loko upara anugraha karatA; pataMga, mUSaka ane zuka vagere mudra jaMtuonA karAyelA upadravone nivAravA vaDe, anItithI rAjAnI jema sarva prajAone sukha pamADatA, naimittika ane zAzvata vairone zAMta karavAthI, aMdhakArane dUra karavAthI sUryanI jema prANI samudAyane prasanna karatA, jevI rIte pahelAM sarvasukhakArI vyavahAramArganI pravRtti vaDe AnaMda pamADyo hato tema, hamaNAM cAreya taraphathI amArinI pravRtti vaDe prajAone AnaMda pamADatA, auSadha vaDe ajIrNa ane atikSudhAnI jema pitAnA prabhAva vaDe jagatathI paNa ativRSTi ane anAvRSTine dUra karatAM, aMdaranA zalyanI jema svacaka ane paracakrane bhaya dUra thavAthI atyaMta saMtuSTa thayelA loko vaDe karAte Agamana-mahotsava jene evA, rAkSasathI maMtranA jANanArA puruSathI jema sarva saMhAraka bhayaMkara duSkALathI jagatanuM rakSaNa karatA, AthI ja leke vaDe atyaMta stuti karAtA, anaMta aMdara nahi samAtA kevalajJAnanI jyoti jANe bahAra nIkaLI hoya evA sUryamaMDaLane jItanArA bhAmaMDalane dhAraNa karatA, AkAzamAM AgaLa cAlatA asAdhAraNa tejavALA dharmacaka vaDe, caka vaDe cakravatInI jema zebhatA, AgaLa dharmadevaja vaDe sarvakarmA jayastaMbha vaDe jANe zobhatA, AkAzamAM pitAnI meLe zabda karatA divya duMdubhi vaDe atyaMta karAtA Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 435 prayANane cagya kalyANanI jevA, AkAzamAM rahelA pAdapITha sahita sphaTika ratnanA siMhAsana vaDe pitAnA yazanI jema zebhatA, de vaDe saMcAra karAtA suvarNakamaLane viSe rAjahaMsanI jema lIlA sahita pAdanyAsa karAtA, bhaya vaDe pRthvItaLamAM praveza karavA icchatA hoya evA nIcA mukhavALA tIkSaNa agra bhAgavALA kaMTaka vaDe nathI pIDA pAmela parivAra jene evA, kAmadevane sahAya karavAthI utpanna thayela pApanuM prAyazcitta karavA mATe jANe saghaLI Rtuo vaDe ekI sAthe sevA karAtA, dUrathI UMcA saMjJArahita evA paNa namAvela zikhara jeNe evA mArganA vRkSe vaDe cAre taraphathI namana karAtA hoya tema, paMkhAnA vAyunI jema anukULa kemaLa zItaLa vAyu vaDe niraMtara sevAtA, svAmI pratye pratikULa vartanArane sukha na hoya, ema jANIne jANe jamaNI tarapha pharatA pakSIo vaDe ullaMghana karAve che. AgaLane mArga jene, velAnA taraMga vaDe jema samudra zebhe tema jaghanyathI karoDanI saMkhyAvALA suraasuravaDe zobhatA, bhakti ane prabhAvanA vize divase paNa kAMti sahita chatra hoya evA caMdranI jema AkAzamAM rahelA chatravaDe zobhatA, caMdrathI judA karAyA hoya evA sarva kiraNane prajAne hoya evA gaMgAnA taraMganA jevA veta cAmaravaDe vIMjhAtA, nakSatro vaDe caMdranI jema tapavaDe dIpatA lAkhonI saMkhyAvALA saumyaguNathI yukta uttama sAdhuo vaDe parivarelA, sUrya jema dareka nadI ane dareka sarevaramAM kamaLane pratibodha kare tema dareka gAma ane Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 zrI RSabhanAtha caritra dareka nagaramAM bhavya prANIone pratimAdha karatA vizvane upakAra karavAmAM zreSTha bhagavAna zrI RSabhasvAmI anukrame vihAra karatA anyadA aSTApada mahApava ta pAse Ave che. aSTApadanuM varNana have aSTApada paryaMtanu varNana kare che : zaraRtumAM utpanna thayela meghAnA eka ThekANe samUha karyAM heAya evA, thIjI gayelA kSIrasamudranA tara`ganA phUTa jANe lavAyeA hAya evA, prabhunA janmabhiSekanA samaye iMdre viSuvelA khaLadomAMnA eka UMcA zRMgavALA baLadanI jema rahelA, nadIzvara mahAdvIpamAM rahela vAvaDInA madhyamAM rahela. dadhimukha pa tAmAMthI kAI paNu eka pa ta Avye hAya. evA, ja'mudvIparUpI kamaLanA ucharelA nALakhaMDa jevA, pRthvInA zveta ratnamaya ubhaTa mukuTa jevA niLapaNA varDa ane daidIpyamAna paNA vaDe haMmezAM devAnA samUhavarDa jaLavaDe snAna karAtA hAya evA, vasrovaDe sApha karAtA hAya evA, nirmAMLa sphaTikanI zIlAonA kinArA upara beThelA strIjaneAvaDe pavanathI uchaLelI kamaLanI rajavaDe jaNAtuM che nadInuM pANI jemAM evA, zikharanA agrabhAga upara vizrAma karatI vidyAdharanI strIone vaitADhaca ane culla himavaMta paryaMtanu vismaraNa karAkhyuM che aMtara jeNe evA, sva bhUminA arIsA hAya evA, dizAonuM anupama hAsya hoya evA, graha ane nakSatrAnA nirmANa mATe akSaya mATInA sthaLa jevA, madhyabhAgamAM beThelA Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSamanAtha caritra 437 krIDAthI zAMta thayela haraNavALA zikharA vaDe khatAvyo che aneka caMdrane vibhrama jeNe evA, jharaNAMonI paMktivaDe tyAga karela ni`La uttarIya vastra jevA, UMce jatA sU - kAMtamaNinA kiraNA vaDe UMcI dhvajAvALA hAya evA, U'cA niLa zikharanA agrabhAgane viSe sa'kramita thayela sUrya vaDe bhALI vidyAdharanI strIone uddayagirinA bhramane karAvanArA, mayUrapatrathI racelA meATA chatranI jema atyaMta lIlA ghaNA pAMdaDAvALA vRkSeAvaDe karAtI che niraMtara chAyA jemAM evA, kautukavaDe khecarIe vaDe haraNunAM baccAMo lAlana karAte chate, ethI jharatA hiraNInA dUdhavaDe si Mcana karAtA che latAyana jemAM evA, kaDDalIpatranA vastrane paheranArI bhIlaDIenA nRtyane jovA mATe zreNI addha karelA netrapatravALI devAMganAe vaDe adhiSThita, suratathI thAkI gayelI sApaNa vaDe pIvAtA che maMda maMda vananA pavana jemAM evA, vananA vAyurUpa naTanI krIDAvaDe nacAvAtAM che latAvana jemAM evA, kinnarIonA samUha vaDe kAmakrIDA sATe madira rUpa karAI che. guphAe jenI evA, apsarAjananA snAnanA samUha vaDe UMcA taraMgavALA che sarAvaranAM pANI jenAM evAM, kAika ThekANe sArIpAsAnA jugAramAM tatpara koIka ThekANe pAnageASThImAM rakta ane kAika ThekANe zarata karanArA yakSeA vaDe kAlAhalavALA karAyeA che madhya bhAga jene evA, kAIka ThekANe bhIlaDIo vaDe, kAIka ThekANe kinnarIe varDa, ane kAIka ThekANe vidyAdharIe vaDe zarU karAyA che krIDAgIta Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 zrI RSabhanAtha caritra jemAM, koIka ThekANe pAkelI drAkSane khAvA vaDe unmatta thayela zuke vaDe karAto che zabda jemAM, koIka ThekANe AmravRkSanA aMkurane khAvAthI unmatta thayela keyale. vaDe karAto che paMcama svara jemAM, koIka ThekANe navA. kamaLataMtunA AsvAda vaDe matta thayela haMsanA svara vaDe vyApta, keIka ThekANe nadInA kAMThe unmatta kaucapakSInA OMkAra zabda vaDe vAcAla, keIka ThekANe najIka rahela. meghane jovAthI unmAda pAmelA meranA kekAravathI vyAsa, kaIka ThekANe sarovara upara pharatA sArasa pakSInA svara vaDe suMdara, koIka ThekANe rakta azaka vana vaDe kasuMbI. vastra jevA, koIka ThekANe tAla-tamAla ane hiMtAla vRkSa vaDe nIla AkAza hoya evA, keIka kekANe puSpathI yukta kesUDAMnAM vRkSe vaDe pILA vastravALA hoya evA, keIka ThekANe mAlatI ane mahilakAnA vana vaDe veta vastravALA hoya evA-AvA prakAranA parvamAM zreSTha ATha yojanA UMce havAthI AkAza paryata UMcA hoya evA te aSTApada parvata upara jagaguru caDhe che. te parvata vAyuthI uDelA vRkSanA puSpo vaDe ane jharaNAMnA pANI vaDe traNa jagatanA svAmIne jANe satkAra kare che. samavasaraNa have svAmInA caraNathI pavitrita te aSTApadaparvata prabhunA janma mahotsava vaDe pavitra karAyelA meruparvatathI. Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra pitAne hIna mAnato nathI. harSa pAmela karyAla AdinA kUjitanA bahAnA vaDe te aSTApada parvata jagannAthanA guNane jANe vAraMvAra gAya che. tyAM cAra prakAranA deve samavasaraNa race che. have vAyukumAra deva jana pramANu kSetrane viSe vAsIduM karanAranI jema kSaNavAramAM tRNu-kASTha Adine dUra kare che. meghakumAra de tarata ja vAdaLAone jIvatA baLadanI jevA vikavIne gaMdhajaLa vaDe te pRthvIne siMcana kare che, devo vizALa, suvarNa ane ratnamaya zilAo vaDe arIsAnA taLiyA jevA samAna pRthvItaLane bAMdhe che. vyaMtaradeve IMdradhanuSanA khaMDanI zebhAne viDaMbanA karanAra DhIMcaNapramANa puSponI vRSTi kare che. cAre ya dizAmAM lIlA vRkSonAM pAMdaDAM vaDe yamunA nadInA taraMganI lakSmI sarakhI zobhAvALA teraNo kare che. toraNanI cAre tarapha thAMbhalAone viSe siMdhu nadIne baMne kAMThe rahelA magaranI zebhAne viDaMbanA karanArI magaranI AkRtio zobhe che, te tene viSe cAra zveta chatro cAra dizAnI devIonA rajatathI banAvelA darpaNa jevA prakAze che. teone viSe pavanathI taraMgavALI AkAzagaMgAnA capaLa taraMzanA bhramane ApanArA dhvaja paTa zebhe che. dareka tAraNenI nIce "vizvanuM ahIM maMgala che e pramANe citralipinA vizvamane karanArA mauktikanA svastika Adi heya che. Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 zrI RSabhanAtha caritra - * te pRthvI upara racelI pITha upara vaimAnika devo ratnAkaranI lakSamInuM sarvasva hoya evA ratnamaya gaDhane race che. te gaDhanI upara te de, mAnuSettara parvatane viSe caMdra ane sUryanI mALA hoya evA mANikyanA kAMgarAnI paraMparAne kare che, te pachI jyotiSka de himagirinuM goLAkAre kareluM eka zikhara hoya evA suvarNathI banAvelA madhyama gaDhane kare che. te killA upara dIrghakALa sudhI prekSakajanonA pratibiMbavALA citrasahita hoya evA ratnamaya kAMgarAo kare che. bhavanapati deva goLAkAre thayelA zeSanAganA zarIranA bhramane karAvanArA trIjA rUpAnA gaDhane kare che. tyAM teo kSIrasamudranA pANImAM rahelA garuDanI zreNInA vizvamanA kAraNabhUta kaMcanamaya kAMgarAonI paraMparAne kare che. vaLI te dee dareka gaDhamAM cAra cAra daravAjA, yAe vinItAnagarInA killAmAM karyA hatA, tema karyA, dareka daravAjAmAM vyaMtaradeva cakSunI rakSA karanAra aMjanarekhA sarakhI dhUpanA taraMgane dhAraNa karanArI dhUpaghaTIone mUke che. madhyagaDhanI aMdara IzAna dizAmAM prabhunA vizrAmane mATe gharamAM devAlayanI jema deve devachaMda kare che, vyaMtara deve samavasaraNanA madhyabhAgamAM pravAhaNanA madhyamAM kRpa staMbhanI jevA traNa keza pramANavALA vItyavRkSane vika che, have te deve caityavRkSanI nIce te caityavRkSa mULamAMthI kiraNe vaDe pallavita karatuM hoya tevI ratnamaya pIThane Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 441 race che, vaLI te deve te pIThanI upara vAraMvAra caityavRkSanI zAkhAnA paryatana pala vaDe pramArjana karAtA ratnaIdane kare che. tenA madhyamAM pUrva dizAmAM vikasita kamaLakezamAM karNikAnI jevA pAdapITha sahita ratnasiMhAsanane kare che, te siMhAsananI upara cAre taraphathI cakrAkAre bhamatA gaMgAnadInA traNa pravAha hoya evA traNa chatrane vika che, pUrve taiyAra kareluM jANe keIThekANethI lAvIne sura-asurAe ahIM sthApana karyuM hoya tema evuM samavisaraNa zebhe che. te pachI jagatpati pUrva dvArethI bhavya jInA hRdaya jevA, mokSanA dvAra sarakhA te samavasaraNamAM praveza kare che. te pachI prabhu tatkALa karNanA AbhUSaNa thatA che zAkhAnA parvatanA pallava jenA evA te azokavRkSane pradakSiNA kare che. have prabhu "namo titha" e pramANe belatA pUrva dizAbhimukha rAjahaMsa jema kamaLa upara bese tema siMhAsana upara bese che. vyaMtaradeve bIjI traNa dizAomAM parameSThinA . ratnasiMhAsanamAM rahelAM pratirUpe vika che. - te pachI sAdhu-sAdhvI ane vaimAnika devIo pUrvadvArethI praveza karIne jinezvarane pradakSiNA karIne, bhakti vaDe jinezvarane ane tIrthane namaskAra kare che. tyAM prathama gaDhamAM agnikoNamAM dharmarUpI udyAnamAM mahAvRkSa sarakhA sarva sAdhuo bese che ane teonI pAchaLa vaimAnika Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra devIo UbhI rahelI rahe che, ane teonI pAchaLa tevI rIte ja sAdhvIo UbhA rahe che. bhavanapati, jyotiSka ane vyaMtaranI devIo dakSiNa daravAjethI praveza karIne pUrvanI jema anukrame naiRtya dizAmAM UbhI rahe che. temaja bhavanapati, tiSka ane vyaMtaradeve pazcima daravAjethI praveza karIne pUrvanA vidhithI jinezvarane ane tIthane namaskAra karIne vAyavya dizAmAM anukrame bese che. te vakhate tyAM iMdra nAthane samavasarelA jANune vimAnonA samUha vaDe AkAzane DhAMkI dete jaladI Ave che, AvIne uttaradvArethI praveza karIne traNa pradakSiNa karIne, namaskAra karIne bhaktimaMta e IMdra A pramANe stuti kare che : RSabhajinanI stuti he prabhu! gIpaMga vaDe sarva prakAre paNa tamArA guNe jANavA azakya che, te stuti karavA gya evA tamArA guNe kayAM? ane nitya pramAdamAM tatpara e huM stuti karanAra kayAM? to paNa he nAtha ! huM tamArA guNonI stuti karIza. dIrgha mArgamAM te pAMgaLo mANasa zuM koIthI aTakAvI zakAya che? - he prabhu! saMsAranA duHkharUpI AtapathI kaleza vaDe parAdhIna thayelA prANuone chatrachAyArUpa pAdunI chAyAvALA tenAthI amAruM rakSaNa kare. Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 443 he nAtha ! tame pote kRtArtha hovA chatAM paNa phakta leAkanA paropakAra mATe vicAre che, zuM sUya` peAtAnA mATe prakAze che ? madhyAhnakALanA sUryanI jevA he prabhu! tame tapate chate prANIonA dehanI chAyAnI jema cAre taraphathI kama sa`kAca pAme che, je tamane sadA jue che, te tiya cA paNa dhanya che. tamArA danathI rahita svagamAM nivAsa karanArA devA paNa dhanya nathI. he trijagatpati ! jeonA hRdayarUpI caityane viSe tame eka adhi devatA che, te bhavyajIvA utkRSTathI paNa utkRSTa che. he nAtha ! pUjyapAda bhagavaMtanI pAse eka prArthanA karu chu ke- eka gAmathI bIje gAma, eka zaherathI khIje zahera vicaratA chatAM paNa kayAre ya mArA hRdayane tyAga karatA nahI. A pramANe prabhunI stuti karIne IMdra poMcAMgathI pRthvItaLane sparza karI praNAma karI IzAna dizAmAM bese che. tevI ja rIte prabhunA samAcAra ApavA mATe tyAM sthApana karelA aSTApadmagirinA rakSaka puruSo cakravatI ne 'svAmI ahIM sameAsaryA che' e pramANe kahe che. dAnazIla te bharata cakravatI jinezvaranA samAcAra kahenArA teAne sADA khAra kroDa suvaNu Ape che, tevA prakAranA puruSone kharekhara te thADu' ja che. Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra te pachI te siMhAsana uparathI uThIne bhagavaMtanI dizAnI sanmukha sAta ATha pagalAM jaIne vinaya vaDe praNAma kare che. praNAma karIne pharI siMhAsana upara besIne svAmIne caraNa pAse javA mATe IMdra jema devone bolAve tema rAjAone bolAve che. bharata rAjAnI AjJA vaDe sarve rAjAo velA vaDe moTethI samudranA taraMganI paraMparAnI jema cAre taraphathI AvyA. te vakhate svAmInI pAse javA mATe pitAnA - Arohakone utAvaLa karAvatA hoya tema hAthIe methI garjanA kare che, ghaDAo heSArava kare che, rathike ane page cAlanArAo harSathI romAMcita thayelA jAya che, kAraNa ke bhagavaMtanI pAse javA mATe rAjAnI AjJA e sugaMdhI sonA sarakhI thAya che. jema mahAnadInA pUranA pANuM bane kAMThAmAM samAya nahi, tema aSTApadathI adhyAnagarI sudhI rahelA paNa sai mAtAM nathI, te vakhate AkAzamAM paNa veta cha vaDe ane mora pIMchathI banAvelA cha vaDe gaMgA ane yamunA nadInA veNIsaMga jevuM thAya che. azvArohI subhaTanA hAthanA agrabhAgamAM rahelA bhAlAo paNa kurAyamAna pitAnAM kiraNe vaDe bIjA - bhAlA UMcA karyA hoya evA zebhe che. hAthI upara caDhelA vIrakuMjare vaDe harSathI moTI garjanAo karavAthI hAthIo hAthIone vahana karatA Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 445 hoya evA zobhe che. sainya paNa jagatpatine praNAma karavA mATe cakravatIthI paNa atyaMta utsuka hatA, kAraNa ke khagU karatAM paNa myAna atyaMta tIkSaNa hoya che. dvArapALa paNa teonA moTA kalAhalathI sAmAnI madhyamAM rahelA cakravatIne cAre taraphathI sainya AvI gayAM che e pramANe jaNAve che. have cakravatI jema munIzvara rAgadveSanA jaya vaDe manazuddhi kare, tema snAna vaDe dehazuddhi kare che. te pachI karyuM che prAyazcitta kautukamaMgaLa jeNe evo bharatezvara pitAnA caritranI jema ujajavaLa vastra-nepathyane | mastaka upara zveta chatravaDe baMne bAjuo ta. cAmara vaDe bhato te gharanA cheDe rahelI vedikA pAse jAya che, sUrya jema pUrvAcala upara caDhe tema te vedikA upara caDhIne rAjA AkAzanA madhyanI jevA UMcA. mahA gaja upara caDhe che. yaMtradhArA ( phuvArA)ne jaLanI jema bherI-zaMkhapaTaha Adi vAjiMtronA mahA-zabda vaDe AkAzanA vistArane bharI detA, meghanI jema mada rUpI jaLavALA hAthIo vaDe dizAone rUMdhate, sAgara jema taraMga vaDe tema ghaDAo vaDe pRthvIne DhAMkI dete, yugalika nara vaDe kalpavRkSanI jema harSa ane tvarAthI yukta, aMtaHpuranA Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra parivAra sahita te bharata mahArAjA kSaNavAramAM aSTApada parvata pAse pahoMce che. te hAthI uparathI utarIne mahAgiri upara caDhe che, jevI rIte saMyamanI IcchAvALe gRhasthamathI UMcA cAritra upara caDhe tema te uttara dvArethI samavasaraNamAM praveza karIne AnaMdanA kaMdane utpanna karavAmAM megha sarakhA prabhune jue che. traNa pradakSiNA karIne prabhunA caraNakamaLane namaskAra karIne mastakane viSe be hAtha joDI bharata A pramANe stuti karavAno AraMbha kare che - he svAmina! mArA jevAe tamArI stuti karavI te kaLaza vaDe samudrane mApavA jevuM che. te paNa niraMkuza e huM bhakti vaDe tamArI stuti karIza. he prabhu! jema dIpakanA saMparkathI vATa paNa dIpapaNAne pAme che, tema tamAre Azraya karanArA bhavya jIvo tamArA sarakhA thAya che. madonmatta iMdriyarUpI hAthIonA madadane haraNa karavAmAM auSadha samAna, mArgane batAvanAra evuM tamAruM zAsana vijayavaMta vate che, te traNa bhuvananA svAmI ! ghAtI karmone haNIne je bAkInA karmonI upekSA kare che te to traNa bhuvanane anugraha karavA mATe hoya ema huM mAnuM chuM. he prabhu! tamArA caraNamAM lAgelA bhavya prANuo garuDanI pAMkhamAM rahelA manuSya jema samudrane oLage tema saMsAra samudrane oLaMgI jAya che, anaMta kalyANarUpI vRkSane ullAsa pamADanArA dehada jevuM, Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra jagatanA mahAmoharUpI nidrAne dUra karavAmAM prAtaHkALa sarakhuM tamAruM darzana jayavaMtu vate che. tamArA caraNakamaLanA sparzathI prANuonAM karmo nAza pAme che, kAraNuM ke caMdranA kamaLa kiraNothI paNa hAthIne dAMta phUTe che. he jagannAtha! jema meghanI vRSTi ane caMdrane prakAza sarvane sAdhAraNa hoya che tema tamAre prasAda paNa savane sAdhAraNa ja che. A pramANe guruSabhanAthanI stuti karIne ane praNAma karIne bharatezvara sAmAnikadevanI jema iMdranI pAchaLa bese che, devenI pAchaLa bIjA manuSyo bese che, manuSyanI pAchaLa strIo UbhI rahe che. - A pramANe prathama gaDhanI aMdara caturvidha saMgha, niSpApa evA zrI jinazAsanamAM caturvidha dharmanI jema rahe che, bIjA gaDhamAM virodhIo paNa sagAbhAInI jema neha sahita ane harSa sahita tiryaMce rahe che. trIjA killAnI aMdara AvelA rAjA vagerenA dezanA sAMbhaLavAmAM UMcA kAnavALA hAthI ghoDA Adi vAhanonI paraMparA rahe che. tribhuvanasvAmI sarvabhASAne anusaratI meghanA avAja sarakhI gaMbhIra vANI vaDe dharmadezanA kare che. te vakhate harSa vaDe jinezvaranI dezanone sAMbhaLatA tiryaMca, manuSya ane deve atyaMta bhArathI mukta thayA hoya tema, vAMchita pada prApta karyuM hoya tema, abhiSekakalyANa karyuM hoya Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 zrI RSabhanAtha caritra tema, dhyAnamAM rahyA hoya tema, amidrapaNAne pAmyA hAya tema, paramabrahmapadane pAmyA hAya tevA thayA. dezanAne aMte bharatarAjA mahAvratane grahaNa karelA peAtAnA bhAI Ane joI ne utpanna thayelA manamAM sa`tApa jene eve A pramANe vicAre cheH- A bhAI AnA rAjyane grahaNa karatAM bhasmakarAgInI jevA niraMtara atRpta manavALA are ! meM zuM karyu? bhAgaphaLavALI A lakSmIne mIjAne paNa huM. Apu chu, mUDha evA mAru" te dAna bhasmamAM hAmelA ghInI jema nakAmu ja che. kAgaDAe paNa kAgaDAone melAvIne, bIjAone ApIne bhAgave che, khAya che, huM teA kAgaDAo karatAM paNa hIna chuM, kAraNake badhue vinA bhAgone bhAgavuM chuM. pharIthI paNa mArA puNyAyavaDe jo phIthI A apAtA bhAgene mAsakSapaNu karanAra sAdhuo bhikSAne grahaNa kare tema grahaNa kare teA sAru, ema vicArIne bharata jagadgurunA caraNanA mULamAM jaI ne be hAtha joDI potAnA baMdhuone bhoga mATe nima MtraNa kare che. te vakhate RSabhanAtha A pramANe kahe che keH:- he. rAjan ! sarala AzayavALA. tArA madhue mahAsattvazALI, mahAvratanI pratijJAvALA saMsAranI asAratA jANIne cAre taraphathI tyAga karyA che pUnA bhogAne jeNe evA e vamana karyAnI jema phrIthI tee bhAgAne svIkAre nahi. Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 449 A pramANe svAmI vaDe bhAgAmAM niSedha karAyele bharatezvara pazcAttApayukta manavaDe phrIthI vicAre che ke :joke saMganA tyAga karyo che jeNe evA te bhAgAne teA na bhAgave, te paNa tee prANane dhAraNa karAvanAra AhArane te khAze; e pramANe vicArIne meTethI pAMcase gADAo dvArA AhAra maMgAvIne te bharata pUrvanI jema baMdhuAne nimaMtre che. prabhu pharIthI paNa A pramANe kahe che keH- bharatezvara ! " sAdhu nimitte lAvelA AdhAkami ka anna Adi munione kalpe nahi" A pramANe niSedha karAyele bharata pharIthI paNa nahi karelA ane hiM karAyelA azana Adi vaDe Ama traNa kare che, kAraNake jyAM saraLapaNuM hAya tyAM madhu zobhe che. dha cakrI zrI RSabhadeva prabhue 'he rAjendra ! mahaSi Ane rAjyapiMDa paNa na ka2e" e pramANe cakravatI ne niSedha karyo. te vakhate. svAmIe mane badhI rIte niSedha karyAM? e pramANe meTA pazcAttApa vaDe rAhu vaDe caMdranI jema te duHkhI thayeA. ' te vakhate iMdra bharatarAjAnA vilakhApaNAne jANIne prabhune pUche che ke- keTalA prakAraneA avagraha hoya ? - svAmI paNa kahe che keH-iMdra, cakrI, narendra, gRhastha ts. 29 Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45o zrI RSabhanAtha caritra ane sAdhu saMbaMdhInA bhedathI pAMca prakAre avagraha hoya. teomAM uttara-uttara avagraha vaDe pUrva-pUrva avagraha bAdhita thAya che, kAraNa ke pUrvokta ane parokta vidhimAM parakta vidhi baLavAna thAya. te vakhate iMdra paNa kahe che ke -"he deva! je sAdhuo mArA avagrahamAM vicare che teone meM mArA avagrahanI anujJA ApI." A pramANe kahIne svAmInA caraNone vaMdana karI iMdra Ubho rahyo chate bharatezvara paNa pharIthI A pramANe vicAre che ke -je ke A munioe mArUM azana Adi te na lIdhuM, te paNa huM pitAnA avagrahanI anujJA vaDe kRtArtha thAuM, e pramANe hRdayamAM vicArIne prasanna hRdayavALe mahIpati iMdranI jema pUjya svAmInI AgaLa pitAnA avagrahanI anujJA Ape che. te pachI te bharata samAnadhamI IMdrane pUche che ke - hamaNuM A bhakta-pAna AdinuM mAre zuM karavuM? A bhakta-pAna Adi uttama guNavALAne ApavuM joIe, e pramANe iMdre kahevAthI te A pramANe vicAre che ke -sAdhuo sivAya bIjA keNa uttama guNavALA che? are ! jANyuM ! athavA kharekhara dezavirati zrAvake mArAthI uttama guNavALA che, teone mAre A ApavuM joIe. "A ja karavA lAyaka che. ema nirNaya karIne cakravatI iMdranA dedIpyamAna AkRtivALA rUpane joIne vismaya pAmIne Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 4pI pUche che ke - he devendra ! tame devakamAM paNa zuM AvA rUpe rahe che ? athavA bIjA rUpe? kAraNa ke deva IcchA mujaba rUpavALA hoya che. - devendra kahe che ke -he rAjan ! amAruM AvuM rUpa tyAM na hoya, tyAM je rUpa hoya te manuSyathI joI paNa zakAya nahi. bharata kahe che ke - he surapati ! pitAnI te divya AkRti dekhADavA vaDe caMdra jema carane AnaMda pamADe tema mArA netrone AnaMda pamADe. - te vakhate iMdra kahe che ke - he rAjana ! tuM uttama puruSa che tethI tArI prArthanA phegaTa na thAya. tethI tene A aMganuM avayava batAvIza; ema kahIne IMdra ucita alaMkAro vaDe zobhatI jagatarUpI gharane viSe eka dIpikA sarakhI potAnI eka AMgaLIne batAve che. bharatarAjA, samudra jema pUrNimAnA caMdrane joIne AnaMda pAme tema, vikasita dedIpyamAna kAMtivALI te IdranI AMgaLIne joIne pramudita cittavALe thaze. - have IMdra bhagavaMtane praNAma karIne ane rAjAnuM sanmAna karIne te ja vakhate saMdhyAnA vAdaLAnI jema aMtardhAna tha. have cakravatI paNa IMdranI jema prabhune vaMdana karIne, cittamAM potAnA kAryone vicArate vinItAnagarImAM jAya che, tyAM ratnanimita iMdranI AMgaLInI sthApanA Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45ra * zrI RSabhanAtha caritra karIne bharatarAjA aSTAkSikA mahotsava kare che. kharekhara! sajajanene bhaktimAM ane nehamAM paNa tulya ja karavuM joIe. tyArathI mAMDIne iMdristaMbha UbhuM karIne lekee iMdra mahotsavanI zaruAta karI, je Aje paNa varte che. te pachI bhagavAna nAbhinaMdana bhavyajIvarUpa kamaLone bodha karanArA aSTApada parvata uparathI bIje sthaLe sUrya jema eka kSetramAMthI bIjA kSetramAM vicare tema vicare che. bharatanuM zrAvakane bhejana ApavuM have bharatarAjA zrAvakone belAvIne A pramANe kahe che - tamAre haMmezAM mArA ghare AvIne bhejana karavuM. kRSikarma Adi na karavuM, paraMtu apUrva jJAna grahaNa karatAM uttama dhyAnamAM tatpara thaI haMmezAM rahevuM, bhajana karIne mArI pAse AvI tamAre haMmezAM kahevuM ke - "tame jItAyA che, bhaya vadhe che, tethI na haNe, na haze." te zrAvake "tema thAo" ema svIkArIne bhAratarAjAnA ghare jame che, tema ja te vacanane svAdhyAyanI jema tatpara thaI bhaNe che. devanI jema kAmagamAM Asakta pramatta eve te rAjA te zabda sAMbhaLavA vaDe ja A pramANe vicAre cheH "huM konA vaDe jItA chuM ? huM, jANyuM. huM kaSA vaDe chatAyo chuM, mane kenAthI bhaya che ? te kaSAyathI ja. tethI prANIone na haNavA joIe. A pramANe vivekavaMta Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 453. zrAvake mane haMmezAM yAda karAve che, aho ! mAruM pramAdIpaNuM ! aho! mAruM dharmamAM udAsInapaNuM ! ahe ! mAruM saMsArarAgIpaNuM.aho ! mahApuruSone ucita AcArathI viparIta paNuM. ! A vicAraNavaDe, lavaNasamudramAM gaMgAnA pravAhanI jema pramAdamAM tatpara evA tenAmAM kSaNavAra dhamadhyAna pravarte che; paraMtu anAdi kALanA mehanA abhyAsavarDa pharIthI paNa rAjA zabda Adi idriconA viSamAM Asakta thAya che, kAraNake bhegaphaLa karma anyathA karavA mATe keIpaNa samartha nathI. have eka vakhata rasoIyAonA adhipatie rAjAne vijJapti karI ke - "A zrAvaka che ke azrAvaka?" e ghaNA havAthI oLakhI zakAtA nathI. bharatarAjA rasoIyAone kahe che ke - tamAre "A zrAvaka che tenI parIkSA karIne have pachI bhojana ApavuM. A pramANe sAMbhaLIne te rasoIyA pUche ke -"tame koNa che ?" teo kahe che ke-"ame zrAvake chIe !" zrAvakenA keTalA hoya che te amane kaho. have teo kahe che ke amAre zrAvakone te na hoya, paraMtu amAre haMmezAM pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvrata hoya che. A pramANe parIkSAmAM pasAra thayelA teone rasoIyAo bharata rAjAne batAve che. bharatarAjA teonA kAkiNI ratnavaDe jJAnadarzana ane cAritranI nizAnIrUpa traNa rekhA jaInI jema zuddhi Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454 zrI RSabhanAtha caritra nimitte kare che. A pramANe ATha-ATha varSe teo parIkSA kare che ane te pramANe ja zrAvakAne kAkiNI ratna vaDe cihna kare che. kAkiNIratnanA cihnavALA te bheAjana meLave che. have tee paNa meTethI 'Apa jItAyA che, bhaya vadhe che' ityAdi le che, tethI teo 'mANu " thayA. sAdhuone Ape che, te mAhaNA peAtAnA bALaka temAMnA keTalAka virakta khanI vrata grahaNa kare che, keTalAka pariSahane na sahana karI zakanArA zrAvakapaNuM svIkAre che, te paNa tevI rIte ja kAkiNIratnanA cihnavALA thayA thakA bhAjana kare che. bharatarAjAe Amane bheAjana Apyu." ethI lAka paNa zraddhA vaDe tene bheAjana Ape che, kAraNake ' pUjyA vaDe pUjAyela kAnA vaDe pUjAtA nathI ?" 6 bharatacakrI tenA svAdhyAya mATe ariha'tanI stuti, muni ane zrAvakanI sAmAcArIthI pavitrita evA Aya vedane race che, anukrame te mAhaNeA ' brAhmaNa ' e pramANe prasiddhine pAmyA. kAkiNIratnanI rekhAo te yajJApavIta (janAI) paNAne pAmI. A pramANe sthiti bharatanA rAjyamAM hatI. bharatarAjAnA putra AdityayazAe vaLI kAkiNIratnanA abhAvathI suvarNanI janAI karI. mahAyazA vagere Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra keTalAka rAjAoe rUpAmaya, anya rAjAoe paTTasUtramaya ane bIjAee sUtramaya janeAI karI. bharatarAjAthI AdityayazA, tenAthI mahAyazA, te pachI anukrame atikhala, alabhadra, alavIya, kItivIrya, jalavIya ane te pachI AThame daMDavIya rAjA thayeA. e pramANe ATha puruSa sudhI A AcAra pravo. 455 A rAjAoe cAre taraphathI bharatAne bhAgavyu ane bhagava'tane iMdre ApelA mugaTa mastaka upara teoe dhAraNa karyo. te pachInA khIjA rAjAo vaDe te meTA pramANavALo hAvAthI upADI zakAtA na hatA. hAthIne bhAra hAthI ja upADI zake, mIjA nahi. navamA-dazamA tIrthaMkaranI vacce sAdhudhama ne viccheda thayeA. te pachI paNa sAta jinezvarAnA AMtarAmAM e pramANe sAdhudhama nA viccheda thayeA. te vakhate je arihatastuti, yatidhama ane zrAvaka thama maya Aya vedo hatA te pAchaLathI sulasA-yAjJavalkaya AdivaDe anAya vedo karAyA. A tarapha bharatarAjA zrAvakeAne dAna ApavA vaDe, kAmakrIDA vaDe ane bIjA vinAdo vaDe divaseAne pasAra karatA rahe che. * eka vakhata bhagavAna RSabhaprabhu pRthvIne caraNA vaDe, caMdra jema AkAzane pavitra kare tema pavitra karatA aSTApadma mahAparvata upara Ave che. te vakhate tarata ja deva Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra gaNeAe banAvela samavasaraNamAM jagannAtha ese che ane dha dezanA kare che. jinezvaranA AgamananA samAcAra tyAM vAyunI jema utAvaLA niyukta puruSoe AvIne bharatezvarane jaNAvyA. bharatarAjA tene pUrvanI jeTalu' InAma Ape che, kAraNa ke kalpavRkSa divase divase ApavA chatAM paNa kSaya pAmatuM nathI. te bharatacakrI aSTApadma parvata upara samavasarelA svAmI pAse AvIne pradakSiNA karIne namaskAra karIne A pramANe stuti kare che.-- he jagatpati! huM' mUkha hovA chatAM paNa tamArA prabhAvathI tamArI stuti karu chuM, kAraNa ke caMdrane jonArAnI madadRSTi paNa ni`La thAya che, he svAmI ! 'meharUpI aMdhakAramAM DUbelA jagatane prakAza ApanArA dvIpaka ! tamAruM AkAzanI jema anaMta kevaLajJAna jayavaMtu vate che. he nAtha ! pramAdarUpI nidrAmAM khUMcelA mArA jevA puruSone bedha karavA mATe sUryanI jema tame vAravAra gamanAgamana kareA. he svAmI! lAkhA janmathI upAje Tu kama tamane jovAthI vinAza pAme che. kALe karIne thIjI gayelu' ghI paNa agni vaDe AgaLI jAya che. ekAMta suSama kALa karatAM paNa A suSama-duSamakALa paNa vadhAre sAro che, jyAM kalpavRkSa karatAM paNa viziSTha phaLa ApanArA tame utpanna thayA che. * Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 457 huM samagra bhuvananA svAmI! rAjA gAma karatAM ane bhuvana karatAM paNa potAnI nagarIne caDhiyAtI kare che, tema tame A jIvanane bhUSita karela che, pitA-mAtA-guru-ane svAmI e badhA je karatA nathI te tame eka hAvA chatAM paNa aneka jevA thaIne hita karo cho. jema caMdra vaDe rAtrI, jema huMsa vaDe mahAsarovara, jema tilaka vaDe mukha zAle che, tema tamArA vaDe A bhuvana zAbhe che. A pramANe vinaya yukta bharatezvara vidhipUrvaka bhagavaMtanI stuti karIne ane praNAma karIne yathAsthAne bese che. bhagavata pratye bharatarAjAnI pRcchA bhagava ta ! ceAjanagAminI ane manuSya-tiryaMca ane devaleAkeAne pAtapeAtAnI bhASAmAM samajAya evI vANI vaDe jagatane upakAra karavA mATe dezanA kare che dezanA pUrNa thaye chate bharatezvara prabhune namIne romAMcita zarIravALA be hAtha joDI A pramANe vijJapti kare che ke: he nAtha! A bharatabhUmimAM jevI rIte tame vizvane hita karanArA che, tema bIjA keTalA dhama' cakravatI thaze ? ane teonA nagara, gAtra, mAtA, pitA, nAma, AyuSya, vaNuM, mAna, aMtara, dIkSA ane gati mane kaheA. have prabhu kahe che ke :-A bharatakSetramAM bIjA trevIza tIkara ane agyAra cakravatI thaze. temAM vIzamA ane AvIzamA tIrthaMkara gautamagAtramAM utpanna thayelA ane Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 zrI RSabhanAtha caritra bIjA bAvIza jinezvara kAzyapagetrI jANavA. sarve jinezvarI mokSagAmI hoya che. 1 adhyAnagarImAM jitazatrurAjA ane vijayAdevInA putra, tera lAkha pUrvanA AyuSyavALa, suvarNa sarakhI kAMtivALA, sADA cAraso dhanuSya dehanI UMcAIvALA, eka pUrvAga hIna eka lAkha pUrva pramANa vratanA paryAyavALA bIjA ajitanAtha tIrthakara thaze, mArA nirvANathI ajitajinanA nirvANakALanuM pacAsa lAkha keTI sAgarepamanuM aMtara jANavuM. 2 zrAvasti nagarImAM jitArirAjA ene senAdevIne putra suvarNa samAna kAMtivALA, sATha lAkha pUrvanA AyuSyavALA, cAra dhanuSya UMcA, cAra pUrvAgahIna eka lAkha pUrva dIkSA paryAyavALA trIjA saMbhavanAtha thaze. ajitajina ane saMbhavajinanA nirvANanuM aMtara trIza lAkha karoDa sAgaropama jANavuM. 3 vinItAnagarImAM saMvararAjA ane siddhArthAdevInA putra, kaMcanavarNavALA, pacAsa lAkha pUrvanA AyuSyavALA, sADAtraNase dhanuSya pramANa zarIravALA, ATha pUrvAgahIna eka lAkha pUrva vratanA paryAyavALA cothA abhinaMdana jinezvara thaze, ane daza lAkha karoDa sAgaropamanuM aMtara jANavuM. 4 te nagarImAM megharAjA ane maMgalAdevInA putra suvarNa sarakhI kAMtivALA, beMtAlIsa lAkha pUrvanA AyuSyavALA Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 459 traNase dhanuSyanA dehavALA, bAra pUrvAgahIna eka lAkha pUrvanA vratavALA pAMcamA sumatinAtha arihaMta thaze, ane AMtaruM navalAkha koDa sAgaropama jANavuM. 5 kauzAMbI nagarImAM dhararojA ane susImAdevInA putra, rakta varNavALA, trIza lAkha pUrvanA AyuSyavALA, aDhIso dhanuSya pramANa dehavALA, soLa pUrvAga nyUna eka lAkha pUrva vratavALA chaThThA padmaprabha tIrthakara thaze. AMtaruM nevuM hajAra kroDa sAgaropama jANavuM. 6 vANArasI nagarImAM pratiSThA rAjA ane pRthvIdevInA putra, suvarNanI kAMtivALA, vIza lAkha pUrvanA AyuSyavALA baso dhanuSa zarIravALA, vIza pUrvAgahIna eka lAkha pUrva vatavALA, sAtamA supArzva nAme jinezvara thaze, AMtaruM navahajAra kroDa sAgaropama jANavuM. 7 caMdrAnana nagaramAM mahAsena rAjA ane lakSmaNadevInA putra, daza lAkha pUrvanA AyuSyavALA, vetavarNavALA, doDhase dhanuSya UMcAIvALA, vIza pUrvAgahIna eka lAkha pUrva vatavALA, AThamA caMdraprabha tIrthakara thaze. AMtaruM navaso kroDa sAgaropama jANavuM. 8 kAkaMdInagarImAM sugrIvarAja ane rAmadevanA putra vetavarNavALA, be lAkha pUrvanA AyuSyavALA, ekasa dhanuSyanA dehavALA, aThThAvIza pUrvAgahIna eka lAkha pUrva vata paryAyavALA, navamA suvidhi tIrthakara thaze. AMtaruM nevuM koDa sAgaropama jANavuM. 9 Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 490 zrI RSabhanAtha caritra bhaddilapuramAM dRDharatha rAjA ane naMdAdevInA putra suvarNa samAna kAMtivALA, eka lAkha pUrvanA AyuSyavALA, nevuM dhanuSyanI UMcAI vALA, pacIza hajAra pUrva vrata paryAyavALA, dazamA zItala nAme arihaMta thaze. AMtaruM nava koDa sAgaropamanuM jANavuM. 10 - siMhapuramAM vighurAjA ane viSNudevInA putra suvarNa sarakhI kAMtivALA, eMzI dhanuSya UMcA dehavALA, rAzI lAkha varSanA AyuSyavALA, ekavIza lAkha varSa vratanA paryAyavALA agyAramA zreyAMsa jinedhara thaze. jinezvaronuM aMtara chAsaTha lAkha, kavIza hajAra, eka sAgaropama hIna eka keDa sAgaropama jANavuM. 11 | caMpAnagarImAM vasupUjya rAjA ane jayAdevInA putra putra betera lAkha varSanA AyuSyavALA, sIttera dhanuSya UMcA, raktavarNavALA, cepana lAkha varSa vratanA paryAyavALA, bAramA vAsupUjya tIrthakara thaze. tema ja AMtaruM cepana sAgaropama jANavuM. 12 kAMpilyanagaramAM kRtavarmarAjA ane zyAmAdevInA putra, sAThalAkha varSanA AyuSyavALA, sATha dhanuSane dehavALA, suvarNa sarakhI kAMtivALA, paMdara lAkha varSa vrataparyAyavALA, teramA vimala jinezvara thaze. vAsupUjyanA nirvANa ane vimalajinanA nirvANanA AMtarAmAM trIza sAgaropama thaze. 13 Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra adhyAnagarImAM siMhasena rAjA ane suyazAdevInA putra, kanakavaNuMvALA, trIsa lAkha varSanA AyuSyavALA, pacAsa dhanuSanA dehavALA, sADAsAta lAkha varSanA vrataparyAyavALA, caudamA anaMtanAtha jinezvara thaze. vimalajinanA mokSa ane anaMtajinanA mokSanuM AMtaruM nava sAgaropama jANavuM. 14 ratnapuramAM bhAnurAjA ane suvratAdevInA putra kanaka sarakhI kAMtivALA, daza lAkha varSanA AyuSyavALA, pIstAlIza dhanuSya dehavALA, aDhI lAkha varSanA vrataparyAyavALA, paMdaramA dharmanAtha jinezvara thaze, anaMtajina ane dharmajinanA nirvANanuM AMtaruM cAra sAgaropama pramANa jANavuM. 15 gajapuranagaramAM vizvasena rAjA ane acirAdevInA putra suvarNa sama kAMtivALA, eka lAkha varSanA AyuSyavALA, cAlIza dhanuSya dehanA pramANavALA, pacIza hajAra varSa vratanA paryAyavALA seLamAM zrI zAMtinAtha jinavara thaze, piNA (2) palsepama ochuM traNa sAgaropama AMtaruM jANavuM. 16 gajapuranagaramAM sUrarAjA ane zrIdevInA putra, suvarNa samAna kAMtivALA paMcANuM hajAra varSanA AyuSyavALA, pAMtrIza dhanuSya UMcA, trevIsa hajAra ane sADA sAtaso varSa vratanA paryAyavALA sattaramA kuMthunAtha tIrthakara thaze. teonuM AMtaruM ardhapapama jANavuM. 17 Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 zrI RSabhanAtha caritra gajapura nagaramAM sudanarAjA ane devInA putra suvaNu samakAMtivALA, cArAzIhajAra varSoMnA AyuSyavALA, trIza dhanuSya UMcA dehavALA, ekavIza hajAra varSa vrata paryAyavALA, aDhAramA ara nAme jinezvara thaze. eka hajAra kroDa varSa nyUna paceApamanA cAthA bhAga jinenuM AMtaru' jANavu'. 18 mithilA nagarImAM kuMbharAjA ane prabhAvatI devInA putrI, nIlavarNa nA dehavALA, pacIza dhanuSya UMcAIvALA, paMcAvana hajAra varSanA AyuSyavALA, ekasesa va nyUna paMcAvana hajAra varSanA taparyAyavALA mallinAtha jinezvara thaze. jinAnuM AMtara hajArakoDa varSoM pramANa jANavuM. 19 rAjagRha nagaramAM sumitra rAjA ane padmAdevInA putra kRSNavarNa vALA, trIza hajAra varSanA AyuSyavALA, vIza dhanuSa UMcA dehavALA, sADA sAta hajAra varSanA vrata paryAyavALA vIzamA munisuvrata jinezvara thaze. ceApana lAkha varSa jineAnuM AMtaruM jANavu. 20 mithilAnagarImAM vijayarAjA ane vaprAdevInA putra, suvaNaeN sama kAMtivALA, daza hajAra varSanA AyuSyavALA, paMdara dhanuSyanA dehavALA, aDhI hajAra varSanA vrataparyAyavALA, ekavIzamA nima tIrthaMkara thaze. cha lAkha va pramANa meAkSanu... AMtaru' jANavuM. 21 zaurIpuranagaramAM samudravijaya rAjA ane zivAdevInA putra, zyAmavaNu vALA, daza dhanuSya UMcA, eka hajAra Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 463 varSanA AyuSyavALA, sAta varSanA vataparyAyavALA, bAvIzamA neminAtha tIrthakara thaze. nami ane nemijinanA nirvANanuM AMtaruM pAMca lAkha varSa pramANa jANavuM. 22 vANurasInagarImAM azvasena rAjA ane vAmAdevInA putra, nIlavarNavALA, nava hAtha pramANa aMgavALA, se varSanA jIvitavALA, sItera varSanA vrataparyAyavALA, trevIzamAM pArzvanAtha jinezvara thaze. neminina ane pArtha jinanA nirvANanuM AMtaruM tyAMzI hajAra ane sADA sAtaso varSa jANavuM. 23 - kSatriyakuMDa gAmamAM siddhArtha rAjA ane trizalAdevInA putra, suvarNa samAna kAMtivALA, sAta hAthanI kAyAvALA, botera varSanA AyuSyavALA, beMtAlIza varSanA vrata paryAyavALA covIzamA zrI mahAvIra jinezvara thaze. pAzvajina ane vIrajinanuM AMtaruM aDhIso varSa jANavuM. 24 cakavatIe sarve cakravartIe kAzyapagotrI, suvarNa samAna varNavALA thaze. temAM ATha mekSagAmI, be svargagAmI ane be narakagAmI thaze. tuM mArA vakhatamAM prathama cakravata thaze, tevI ja rIte AjitanAtha tIrthakaranA vakhate adhyAmAM bIje sagaracakravartI thaze, te sumitrarAjA ane yazematIdevIne Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 zrI RSabhanAtha caritra putra, sADA cAraso dhanuSya pramANa dehavALo ane tera lAkha pUrvanA AyuSyavALo thaze. 2 zrAvastInagarImAM samudravijaya rAjA ane bhadrAdevIne putra, pAMca lAkha varSanA AyuSyavALe, sADA beMtAlIza dhanuSyane dehavALa maghavA nAme trIje cakravata thaze. 3 hastinApura nagaramAM azvasena rAjA ane sahadevIne putra traNa lAkha varSanA AyuSyavALo sADI ekatAlIza dhanuSya UMce, e sanakumAra cakI thaze. 4 A baMne cakravartI dharmajina ane zAMtijinanA AMtarAmAM trIjA svargamAM janArA thaze. zAMti-kuMthu ane ara e traNa arihaMte cakravatI paNa thaze. pada-7. hastinApura nagaramAM kRtavIrya rAjA ane tArA devIne putra, sATha hajAra varSanA AyuSyavALo, aThThAvIza dhanuSyanA zarIravALo, sUbhUma nAme AThamo cakI arajina ane malijinanA AMtaramAM thaze. te sAtamI narakamAM jaze. 8 vANArasI nagarImAM prottara rAjA ane javAlA devIne putra, trIza hajAra varSanA AyuSyavALo, vIza dhanuSya UMce, padma nAme navame cakI thaze. tema kAMpilyapuramAM mahAhari rAjA ane merA devIne putra, daza hajAra varSanA AyuSyavALo, paMdara dhanuSya UMcA dehavALe, dazame. harigheNu cakravatI thaze. A baMne cakavatI munisuvrata. ane nAmijinanA AMtarAmAM thaze. 9-10 Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 45 rAjagRha nagaramAM vijaya rAjA ane vaprA devIne putra, traNa hajAra varSanA AyuSyavALA, khAra dhanuSyanA dehavALA, mijina ane nemijinanA AMtarAmAM jaya nAme agyAramA cakravatI thaze. 11 kAMpilyapuramAM brahmarAjA ane culanI devIne putra, sAtaso vaSa~nA AyuSyavALA, sAta dhanuSyanA zarIravALeA bAramA brahmadatta nAme cakravatI zrI neminAtha ane zrI pArzvanAtha tIrthaMkaranA AMtarAmAM thaze. raudradhyAnamAM tatpara evA te sAtamI narakapRthvImAM jaze. 12 vAsudeva-baLadeva-prativAsudeva te pachI RSabhaprabhu pUchayA vinA paNa vAsudevanu svarUpa kahe che. cakravatI karatAM adha parAkramavALA bharatanA traNa khaMDa pRthvInA svAmI, kRSNavarNanA deha jenA evA vAsudeva thAya che. teomAM AThame vAsudeva kAzyapageAtrI che, bAkInA gautamagAtravALA che. = janma te vAsudevanA sAvakA ( aparamAtAthI pAmelA) bhAI zvetavaNu vALA nava aLadeva thAya che. tyAM potanapuramAM prajApatirAjA ane mRgAdevIne putra, ceArAzI lAkha varSanA AyuSyavALA, azI dhanuSya pramANa dehavALA, zreyAMsanAtha jinezvara pRthvI upara vihAra karate chate tripRSTha nAme prathama vAsudeva thaze ane te sAtamI narakapRthvImAM jaze. 1 . 30 Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra dvArikAnagarImAM brahmarAjA ane padmAdevIne putra, tera lAkha varSanA AyuSyavALa, sIttera dhanuSya dehavALe, vAsupUjya jinezvara pRthvI upara vihAra karate chate dvipRSTha nAme bIje vAsudeva thaze, ane te aMte chaThThI narakamRthvImAM jaze. 2 dvArikA nagarImAM bhadrarAjA ane pRthvIdevIne putra sATha lAkha varSanA AyuSyavALe, sATha dhanuSya UMce, vimaLanAtha jinanA samaye trIje svayaMbhU nAme vAsudeva thaze. pUrNa AyuSyavALe te chaThThI narakamRthvImAM jaze. 3 te ja nagarImAM semarAjA ane sItAdevIne putra, trIsa lAkha varSanA AyuSyavALo, pacAsa dhanuSya UMcA. dehavALe, anaMtanAtha jinezvara vicarate chate the puruSottama nAme vAsudeva thaze. AyuSya pUrNa thaye te chaThThI narakabhUmimAM jaze. 4 azvapuranagaramAM zivarAjA ane amRtAdevIne putra, daza lAkha varSanA AyuSyavALa, pIstAlIza dhanuSyanA dehavALo, dhamanAtha tIrthakara vartate chate pAMcame puruSasiMha nAme vAsudeva thaze. te AyuSya pUrNa karIne chaThThI narakabhUmimAM jaze. 5 cakrapurImAM mahAzirarAjA ane lakSmIvatIne putra, pAMsaTha hajAra varSanA AyuSyavALo, gaNatrIza dhanuSya UMcA zarIravALe, arajina ane mahilajinanA AMtarAmAM chaThTho puruSa puMDarIka nAme vAsudeva thaze. AyuSya pUrNa karI te chaThThI narakamAM jaze. 6 Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thIRSabhanAtha caritra 467 vANArasInagarImAM agnisiMha rAjA ane zeSavatIdevIno putra chapana hajAra varSanA AyuSyavALo, chaglIza dhanuSyanA zarIravALo, arajina ane mallijinanA AMtarAmAM sAtame datta nAme vAsudeva thaze. AyuSya pUrNa karI te pAMcamI narakamAM jaze. 7 rAjagRhI nagaramAM (adhyAnagarImAM) dazaratharAjA ane sumitrAdevIne putra bAra hajAra varSanA AyuSyavALo, seLa dhanuSya pramANa dehavALe, munisuvatajina ane namijinanA AMtarAmAM AThamo nArAyaNa (lakSamaNa) nAme vAsudeva thaze. te AyuSya pUrNa karIne cothI narakamRthvImAM jaze. 8 mathurAnagarImAM vasudeva rAjA ane devakIne putra eka hajAra varSanA AyuSyavALo, daza dhanuSyanA zarIravALe, nemijinezvaranI upAsanA karanAra, navame kRSNa nAme. vAsudeva thaze. te trIjI narakapRthvImAM jaze. 9 vAsudeva ane baLadevanA pitA eka ja hoya che, dehanI UMcAI paNa samAna ja hoya che, bIje je vizeSa che te A che - temAM prathama acala nAme baLadeva te bhadrAdevIne putra, paMcyAsI lAkha varSanA AyuSyavALo thaze. 1 - bIje vijaya nAme baLadeva te subhadrAdevIne putra, paMcotera lAkha varSanA AyuSyavALo thaze. 2 Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468 zrI RSabhanAtha caritra trIje bhadra nAme baLadeva te suprabhAdevIne putra, pAMsaTha lAkha varSanA AyuSyavALe thaze. cothe suprabha nAme baLadeva te sudarzana devIno putra, paMcAvana lAkha varSanA AyuSyavALe jANa. 4 mAMcamo sudarzana nAme baLadeva te vijayAdevIne putra, sattara lAkha varSanA AyuSyavALo thaze. 5 chaThTho AnaMda nAme te vijayAdevIne putra, paMcAzI. hajAra varSanA AyuSyavALe thaze. 6 sAtame naMdana nAme baLadeva te jayaMtIdevIne putra, pAMsaTha hajAra varSanA AyuSyavALe thaze. 7. AThame padma (rAmacaMdra) nAme baLadeva te aparAjitA devIne putra, paMdara hajAra varSanA AyuSyavALo thaze. 8 navo rAma (baLabhadra) nAme baLadeva te rohiNIdevIne putra, bArase varSanA AyuSyavALo thaze. teomAM ATha baLadeva mekSamAM jaze, navame rAma. (baLabhadra) pAMcamA brahmadevalokamAM jaze, tyAMthI cavIne AvatI utsapiraNImAM bharatakSetramAM te kRSNanA tIrthamAM mokSe jaze. nava prativAsudeve te A pramANe che : azvagrIva 1, tAraka 2, meraka 3, madhu 4, nizuMbha 5, balI 6, praphlAda 7, laMkApati rAvaNa 8, ane magadhezvara jarAsaMgha. 9 Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 469 A sarve vAsudevanA pratimalla cakranA prahAra karanArA cakrane dhAraNa karanArA, vAsudevanA hAthamAM gayelA peAtAnA ja cakra vaDe haNAnArA narakamAM thaze. zrI RSabhajinezvaranA mukhethI bhAvi tIrthaMkara AdinA svarUpane sAMbhaLIne bharatezvara bhavyaneAnA samUhathI vyApta te sabhAne joI ne hi ta manavALA pharIthI prabhune pUche che ke :-hu trijagatpati ! jinezvara bhagavaMta ! traNe jagat eka thayA hAya tema paripUrNa paNe rahelI, tiya camanuSya ane devAthI yukta, vizALa evI A padAmAM ahI zu evA keAI jIva che ke, je ApanI jema tIne pravartAvIne A bharatakSetrane pavitra karaze ? RSabhaprabhu A pramANe kahe cheH-he bharata! je A tArA marIci nAme putra, prathama parivrAjaka, A--raudra dhyAnathI hIna, samyaktva vaDe zAbhatA, cAra prakAranA dhama dhyAnane dhyAvatA ekAMtamAM rahelA che, kAdava vaDe rezamI vastranI jema, ni:zvAsa vaDe darpaNanI jema, hamaNAM ene jIva karma vaDe milana che. te agnithI pavitra thayelA vajranI jema, jAtyasuvarNanI jema, zukala dhyAnanA saMcAga vaDe anukrame zuddhine pAmaze, prathama te A ja ja bharatakSetramAM pAtanapuramAM tripuSTha nAme vAsudeva thaze. te pachI anukrame te pazcima mahAvidehamAM sUkA nagarImAM dhana jaya ane dhAriNIdevInA putra priyamitra cakravatI thaze, te pachI cirakALa sasAramAM bhamIne A bharatakSetramAM e mahAvIra nAme cAvIzamA tItha kara thaze. Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4so zrI RSabhanAtha caritra A pramANe prabhunuM vacana sAMbhaLIne bharatezvara svAmInI anujJA laIne, bhagavaMtanI jema vAMdavA mATe marIci tarapha jAya che, jaIne tene namaskAra karatAM kahe che ke - je tame vAsudevAmAM prathama tripRSTha nAme vAsudeva thaze, videhamAM priya mitra nAme cakravatI thaze, te tamArA vAsudevapaNane, cakravatIpaNAne ke parivrAjakanA veSane huM vaMdana karatuM nathI, paraMtu je tame covIsamA arihaMta thazo, tethI tamane huM vaMdana karuM chuM, A pramANe kahI, be hAtha joDI tene traNavAra pradakSiNA karIne vaMdana kare che. have bharatarAjA jagatanA nAthane namaskAra karI nAgarAja jema nAgapurImAM jAya tema adhyA nagarImAM jAya che. marIci bharatarAjAnI vANIthI atyaMta pramoda thavAthI traNa vakhata hAthanA AzleTanapUrvaka A pramANe belAvA. lAge che - je huM vAsudevAmAM prathama, videhamAM cakravatI ane aMtima tIrthaMkara thaIza, te ATalAthI mAre sarva pUrNa che. arihaMtomAM prathama mArA pitAmaha che, cakravatamAM prathama mArA pitA che, ane vAsudevAmAM prathama huM chuM. AthI mAruM kuLa uttama che. jevI rIte eka bAju hAthIono samUha ane bIjI tarapha airAvaNa. hiya, tema eka tarapha traNe leka ane bIjI tarapha mAruM kuLa che. grahomAM sUryanI jema, tArAomAM caMdranI jema, sarva kuLa karatAM mAruM kuLa zreSTha che. Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 7 A pramANe pitAnA kuLane mada karatA marIcie kare LiyAnI jALanI jema nIcagavya karma upArjana karyuM. - have puMDarIka vagere gaNadharethI parivarelA RSabhaprabhu vihAranA bahAne pRthvIne pavitra karatA, tyAMthI cAle che. vihAra karatA prabhu kRpA vaDe putranI jema kezala dezanA lokone dharmamAM kuzaLapaNuM pamADatA, paricitanI jema magadhadezanA lekene tapamAM tatpara karatA, sUrya jema kamaLakozane vikasita kare tema kAzIdezanA lekone vikasita karatA, caMdra jema samudrane AnaMda pamADe tema dazArNa dezanA nivAsIone AnaMda pamADatA, mUtinI jevA cedI dezanA mANasone dezanArUpI amRta vaDe cetanA pamADatA, vAcharaDAnI jevA mAlava dezanA nivAsIone dharmanI dhurAne vahana karAvatA, pApa ane vipattinA nAzathI gUrjara dezanA lokone devanI jevA karatA, vaidyanI jema saurASTra dezanA nivAsI lokone prazasta bhAvayukta karatA anukrame zatruMjaya tarapha jAya che. zrI RSabhadeva prabhunuM zatruMjaya tIrthamAM Agamana te girivaranuM varNana kare che. keIka ThekANe rUpAnI zilAonA samUha vaDe vaidezika vaitADhyanI jevA, kaIka ThekANe suvarNa pASANanA samUha vaDe jANe merune taTa lavA hoya evA, keIka ThekANe ratnanI khANo vaDe bIje ratnAcaLa hoya evA, keIka ThekANe auSadhio vaDe sthAnAMtara thaIne rahelA himagiri jevA, niraMtara saMsakta Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 492 zrI RSabhanAtha caritra megha vaDe jANe vastra paheryu hAya evA, jharaNAMnA pANI vaDe khAMdha upara laTakAvelA uttarIya vajra jevA, divasane viSe zikharanI samIpe rahelA sUrya vaDe mugaTa dhAraNa karyAM hoya evA, rAtrimAM caMdra vaDe caMdana rasanA tilakanA cihnavALA hAya evA, AkAza paryaMta sudhI rahelA zikharA vaDe jANe hajAra mastakavALA hoya evA, UMcA tADanA vRkSeA vaDe aneka khADu daMDavALA hoya evA, nALiceranA vanakhaDAmAM moTethI pAkelA phaLanA gucchAone viSe potAnA bALakanA bhramathI, vegathI kUdatA vAnarA vaDe vyApta, UMcA kAnavALA haraNA vaDe, AmraphaLane bhegA karavAmAM Asakta evI seAra dezamAM nivAsa karanArI strIenA saMbhaLAtA che madhura gAna jemAM evA, vikasita saLInA bahAnAthI saphedgha keza utpanna thayA hAya evA gharaDAM ketakIvRkSeA vaDe bharAyelI che uparanI bhUmi jene evA, sthAne sthAne sukhaDanA dravathI dhALA thayelA siMduvAra vrukSA vaDe mATethI sarvAM aMge maMgaLa tilakAnI zreNI karI hAya evA, zAkhA upara rahelA vAMdarAonA pUchaDAthI jaTArUpa karAyelA AmalInA vRkSeA vaDe pIpaLA ane vaDanA jhADanuM anukaraNa karAyuM che jemAM evA, ati adbhuta peAtAnA vistAranI soMpatti vaDe harSita thayA hAya evA, nitya rAmAMcita phaLavALA phaNasa vaDe upaAAbhita, amAvAsyAnI rAtrinA aMdhakAra sarakhA zailu vRkSa (zleSmanAzaka vrukSa) vaDe lavAyelA aMjanagirinI cUlikAnI jema zeAbhatA, zukanI cAMcanI jema raktakusumanI samRddhivALA kesUDAMnA Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 473 vRkSA vaDe kuMkumanA sthAsaka (thApA) vaDe mahAgajanI jema zAbhatA, kAIka ThekANe drAkSamAMthI banelI, kAIka ThekANe khajUramAMthI banelI ane koIka ThekANe tADamAMthI banelI hirAne pItI bhIlaDIe vaDe karAtI gASThI jemAM evA, skhalanA nahi pAmatA evA sUryanA kiraNarUpI khANuAthI paNa na bhedAya evA, tAMbUlI (nAgaravela)nA vanamAMDapa vaDe jANe bakhtarane dhAraNa karatA hAya evA, tyAM mahAvRkSAnA taLane viSe lIlA ghAsanA aMkurAonA AsvAdathI prasanna evA haraNanA samUhA vaDe karAtu che vALeAgavuM jemAM, lAMbA vakhata sudhI AmraphaLanA AsvAdamAM nimagna che caMcupuSTa jenA evA jAtyayai jevA zakeA vaDe nira'tara suzobhita, ketakI--ca'paka-azAka-kadakha ane akulamAMthI utpanna thayela pavanathI uchaLela parAga vaDe royukta che che zilAtaLa jenuM evA, musApharanA samUha vaDe aphaLAvAtA nALiyeranA pANI vaDe cAre taraphathI kAdavarUpa thayela che pa tanI najIkanuM pRthvItaLa jemAM, bhadrazALa vagere vaneAmAMthI koI paNa eka vana jyAM vizALapaNAthI zAlatA vRkSanA samUha vaDe zebhita, mULamAM pacAsa ceAjana vistAravALA, zikhara upara daza cAjana vistAravALA, ATha ceAjana U'cA evA te girivara upara prabhu caDhe che. tyAM tarata ja deva ane asurAe banAvelA samavasaraNamAM sarva jIvAnu hita karanArA 'bhagavaMta esIne dezanA kare che. te vakhate dezanA ApatA prabhunI ga MbhIra Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 zrI RSabhanAtha caritra vANInA guphAmAMthI utpanna thayelA pratizabda vaDe te parvata anuvAda karato hoya tema zebhe che. have prathama pirisI pUrNa thavAthI traNa jagatanA nAtha varSAkALa gaye chate megha jema vRSTithI aTake tema dezanA vidhithI virAma pAme che. te sthAnathI uThIne te devanA deva deve banAvelA bIjA gaDhanI vacce rahelA devajIMdAmAM bese che. te pachI prathama gaNadhara zrI puMDarIkasvAmI mahArAjAnA yuvarAjanI jema svAmIne pAdapITha upara bese. che. besIne te gaNadharavarya te ja pramANe rahelI sabhAmAM bhagavaMtanI jema dharmadezanA kare che. A pramANe te gaNadhara paNa prabhAtamAM vAyu himarUpI amRtanuM siMcana kare, tema bIjI pirisImAM dezanA Ape che. A pramANe RSabhadeva prabhu bhavya jIvonA upakAra mATe dharmadezanA karatA aSTApadaparvatanI jema tyAM keTalAka kALa rahe che. eka vakhata jagadguru anyatra vihAra karavAne IcchatA gaNadharemAM puMDarIka (1) kamaLa sarakhA te puMDarIka gaNadharane kahe che ke - he mahAmuni! ame ahIMthI anyatra vihAra karavA mATe jaIzuM. tame koDe muninA parivAra sahita A giri upara ja raho, ahIM kSetranA prabhAvathI parivAra sahita Apane nizca kevaLajJAna utpanna thaze. Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 475 te pachI te gaNadhara "tema thAo" e pramANe svAmInA vacanane svIkArIne ane praNAma karIne koDe munionA samUhathI parivarelA tyAM ja rahe che. nAbhinaMdana jinezvara taraMgavALe samudra jema kAMThA uparanA khADAomAM ratnonA samUhane mUke tema puMDarIka gaNadharane tyAM mUkIne parivAra sahita anyatra jAya che. te gaNadhara udayAcaLanA kinAre nakSatranI sAthe caMdranI jema, munio sAthe te parvata upara rahe che. te pachI te puMDarIka gaNadhara parama saMvegaraMgathI raMgAyelA amRta sarakhI madhura vANu vaDe zramaNa samudAyane A. pramANe kahe che :dravyabhAva saMlekhanApUrvaka puMDarIka gaNadharanuM nirvANa jayanA abhilASIone sImADAne aMte rahelI pRthvIne sAdhanArA killAnI jema kSetranA prabhAvavaDe te A girirAja mokSanA kAraNabhUta che. mokSanA bIjA parama sAdhanarUpa saMkhanA paNa karavI joIe, te saMlekhanA dravya ane bhAvanA bhedathI be prakAre che, tyAM sarva unmAdarUpI mahAroganA kAraNarUpa sarva dhAtuonA zeSaNarUpa dravya saMlekhanA kahI che, ane je rAgadveSa-meha ane kaSAyarUpa bhAvaripuone sarva taraphathI cheda kare te bhAvasaMlekhanA jANavI. A pramANe kahIne te puMDarIka gaNadhara koDe. sunio sAthe sUkSama ane bAdara aticArenI AlecanA. Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 zrI RSabhanAtha caritra kare che, atyaMta vizuddhi nimitte te pharIthI mahAvratAnu ArepaNa kare che, vastrane be-traNa vAra dhAvuM te kharekhara atyaMta niLatAnuM kAraNa thAya. kiMci maMgulaM raiyaM / chaha vi jIvaNikAyANa, jaM mae te me khamaMtu savve, esa khamAmi bhAveNa // | 1 | cha ce. jIvanikAceAnu' je kAMi meM aniSTa karyuM" hAya, te sa mane kSamA Ape, A huM bhAvathI khamAvuM chu', 1 je jANamajANaM vA, rAgaddosehiM ahava moheNaM / jaM dukkhaviyA jIvA, khamaMtu te majjha savve vi // 2 // jANatAM ke ajANatAM rAga-dveSa athavA meha vaDe je jIvAne meM duHkha pamADayuM hoya te sa* mane kSamA Ape. ra khAmemi savvajIve, savve jIvA khamaMtu me / mittI me savvabhUesa, veraM majjha na keNai ||3|| sa jIveAne huM khamAvu chuM', sajIvo mane kSamA Ape, mAre sa`jIvA upara maitrI che, mAre keAInI sAthe aura nathI. 3 A pramANe kahIne te samasta zramaNeA sAthe AgAra vagaranA atyaMta duSkara evA bhAvacarama anazanane svIkAre che, kSapaka-zreNImAM caDhelA ejasvI evA temanA ghAti >> Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 477 karmo cAre taraphathI jIrNa deraDAnI jema tUTe che. te vakhate te kroDonI saMkhyAvALA te sAdhuonA paNa ghAtikarmo tarata ja tUTe che, "tapa e sarvane sAdhAraNa hoya che." mAsika lekhanAne aMte caitra mAsanI pUrNimAne viSe puMDarIka gaNadharane prathama kevaLajJAna thayuM, ane pachI te mahAtmAone thayuM. te pachI te cagIo zukaladhyAnanA cothA pAyAmAM rahelA garahita thayA thakAM nAza karyo. che. samasta karma jeNe evA nirvANa padavI pAmyA. te vakhate svargamAMthI deve AvIne marudevI mAtAnI jema kSaNavAramAM bhakti vaDe teone nirvANagamana mahatsava. kare che. " jevI rIte bhagavAna kahaSabhasvAmI prathama tIrthakara thayA, tevI rIte zatruMjayagiri paNa te vakhate prathama tIrtha thayuM. jayAM eka paNa munivara mokSe jAya te paNa pavitra tItha thAya, te jyAM teTalA maharSio siddha thAya, tyAM tenA pavitrapaNAmAM vaLI zuM kahevAnuM hoya? have bharatezvara rAjA zrI zatruMjayagiri upara ratnazilAmaya meruparvatanI cUlikAnI spardhA karanArA rItyane karAve che. tenA madhyamAM rAjA cittamAM cetanAnI jema puMDarIka svAmInI pratimA sahita zrI RSabhadeva prabhunI pratimAne sthApe che. bhagavAna paNa vividha dezamAM vicaratA cakSu Apa Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 478 zrI RSabhanAtha caritra vAthI aMdhane jema anugraha thAya tema bedhi (samyakatva) ApavA vaDe bhavya jIne anugraha kare che. bhagavaMtanA parivAranI saMkhyA RSabhaprabhunA kevaLajJAnathI AraMbhIne corAzI hajAra sAdhuo, traNa lAkha sAdhvIo, zrAvake * sADAtraNa lAkha, tema ja zrAvikAo pAMca lAkha cepana hajAra, caudapUrvadhara cAra hajAra sAtaso pacAsa hatA, avadhijJAnI sAdhuo nava hajAra, kevaLajJAnI sAdhuo vIza hajAra, vaikriyalabdhi pAmelA mahAtmA sAdhuo vizahajAra chaso, temaja vAdI ane manaH paryAvajJAnI judA judA bArahajAra chaso pacAsa hatA, tema ja tribhuvanapati gaSabhaprabhune anuttara vimAnamAM utpanna thanArA bAvIzahajAra mahAbhAo thayA. sSabhaprabhunuM nirvANa A pramANe bhagavAna AdinAtha tIrthakara jema prajAone vyavahAramAM sthApI hatI tema dharmamAM caturvidha saMghane sthApe che. dikSAkALathI eka lAkha pUrva khapAvIne te pachI bhagavAna potAno mokSakALa jANIne aSTApada parvata tarapha jAya che. * kalpasUtramAM-traNa lAkha pAMca hajAra utkRSTa zramaNopAsake (zrAvako)nI saMpadA hatI (216), bAvIza hajAra navo anuttaraupapAtikanI saMpadA hatI (226) e pramANe vizeSa jANa. Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 49 anukrame vihAra karatA te prabhu parivAra sahita aSTApada paryaMta pAse paheAMce che. tyAM pahAMcIne nirvANu madiranA pagathiyAnI jema te pata upara caDhe che, tyAM RSabhadeva prabhu dazahajAra munie sAthe caturdaza bhakta (cha upavAsa) tapa vaDe pAdApagamana anazanane svIkAre che. te vakhate parvatanA rakSaka puruSA tyAM rahelA jagaduMgurune jANIne zIghra jaI ne bharatacakravatIne jaNAve che. te bharatarAjA prabhunA caturvidha AhAranA paccak khANane sAMbhaLIne aMtaramAM peThelA zalyanI jema zekavarDa pIDA pAmyA. te pachI meATA zAkarUpI agnithI ekadama sparza karAyA hoya tema te bharata simakrima e pramANe zabda karatA agninA sparza karanAra vRkSa jema jaLabiM'duene cheDe tema AMsuAne mUke che. aMtaHpuranA parivArathI yukta, atyaMta du:khathI pIDA pAmelA bharata page cAlatA aSTApada parvata tarapha jAya che. te pagamAM lAgatA karkaza kAMkarAone paNa gaNatA nathI, kAraNake harSoMnI jema zAkathI paNa vedanA jaNAtI nathI. kAMkarAthI vidhAyelA pagamAMthI lAhInI dhArAe jhare che, tethI tenA caraNanyAsanA mArga alatAthI ra'gAcA hAya evA thAya che, caDhavAnA samayamAM gatine vizrva na thAya, ethI vAhana vaDe pAse gamana karanArA leAkeAne paNa rAjA avagaNe che. te mAthe chatra rAkhyu hAvA chatAM atyaMta tapelA hAya tema thaIne jAya che, amRtanI Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 zrI RSabhanAtha caritra vRSTi vaDe paNa lAMbA kALanA saMtApa kayAre ya zAMta thatA nathI. zAkathI vyAkuLa thayelA te bharata rAjA hAthane TekA ApanArA peAtAnA sevAne mArgamAM mATethI vaLagatA vRkSanI zAkhAnA cheDAnI jema dUra kare che. nadInA paTamAM janArI hADI jema kAMThe rahelA vRkSeAne pAchaLa kare tema te AgaLa cAlatA vetrI puruSane paNa vega vaDe pAchaLa kare che, cittanI jema vega vaDe javA mATe utsuka te cakravatI pagale pagale skhalanA pAmatI cAmaradhAriNIAnI paNa rAha jotA nathI, vega vaDe uchaLI-uchaLIne vAraMvAra chAtI sAthe aphaLAvA vaDe paDI jatAM meAtInA hArane paNa rAjA jANatA nathI. RSabha prabhumAM citta javAthI, pAse rahelA evA giripAlakone vAravAra svAmInuM vRttAMta pUchavA mATe vetrIpuruSa mAraphata khelAve che, dhyAnamAM rahelA ceAgInI mAphaka te kAMI paNa jotA nathI, kAInuM vacana sAMbhaLatA nathI, eka prabhunuM ja kare che. dhyAna bharatezvara vega vaDe pavananI jema mAne TUMkA karatA kSaNavAramAM aSTApada pava ta pAse paheAMce che, sAmAnya jananI mAphaka page cAlavA chatAM paNa parizramane nahi jANatA bharatezvara te pachI aSTApada parvata upara caDhe che. tyAM zAka ane harSoMthI yukta te cakravatI pa"kAsane rahelA trijagatpatine jue che, joIne jagatpatine pradakSiNA Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 481 karIne ane vaMdana karIne dehathI chAyAnI jema pAse rahele cakravartI sevA kare che. prabhu A prakAre rahe chate A amArA upara kema bese che? e pramANe hetuthI jANe IMdronA Asane kaMpyA.. te pachI cosaThe IMdro avadhijJAnathI AsanakaMpanuM kAraNa jANIne jaladI jinezvara pAse Ave che. teo paNa pradakSiNuM karIne paramAtmAne praNAma karIne khedayukta cittavALA AlekhAyelA hoya tema jinezvaranI pAse UbhA rahe che. tevI rIte A avasarpiNanA trIjA ArAnA nevyAzI pakhavADIyAM bAkI hatAM, tyAre mAghamAsanI kRSNa pakSanI terasanI (mahAvadI 13) tithie pUrvAhna samaye abhijita nakSatramAM caMdraga Avye chate, paryakAsane beThelA bAdarakAya egamAM rahIne bAdara mana ane vacananA yegone rUMdhe che, te pachI sUkSma kAyaga vaDe bAdara kAyogane ane sUkSma mana-vacananA vegone rUMdhe che. te pachI anukrame prabhu sUkSma kAyayegane rUMdhatA sUkSmakriyA * apratipAti nAmanA trIjA zukaladhyAnane sAdhe che. te pachI jinezvara pAMca hastAkSara uccAra mAtra kALavALA samucchinna kiyA anivRtti nAmanA cothA dhyAnamAM caDhe che. tyAM ArahaNa karIne sarva duHkhane tyAga karI kevaLa jJAna-darzanane dhAraNa karanArA, kamano kSaya karI, prajana, * 31 Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 481 zrI RSabhanAtha caritra pUrNa karI, anaMtavIya-sukhathI samRddha evA te RSabha prabhu madhanA abhAve era'DakhIjanI jema svabhAvathI udhvagativALA Rju gatie lAkanA agrabhAge pahoMce che. te dazahajAra sAdhue paNa anazana svIkArI kSapaka zreNIe caDhI sarve kevaLajJAna pAmI cAre taraphathI mana vacana-kAyAnA ceAgane rUdhIne kSaNavAramAM svAmInI jema paramapadma meAkSane pAme che. svAmInA nirvANa kalyANathI sukhanA lezane paNa nahi jonArA nArakone paNa kSaNavAra du:khAgni zAMta thA. mahAzAkathI AkrAMta thayelA cakravatI paNa te ja kSaNe mUrchA pAmI vAthI haNAyA hoya tema pRthvI upara paDyo. te vakhate mA' duHkha Avye chate duHkhane zithila karavAnA kAraNarUpa rAvAnu` koIpaNa jANatuM na hatu, tethI iMdra pote duHkha zithila karavAnA kAraNarUpa te rudana cakravartI ne jaNAvavA mATe moTethI moTI peAkArapUrvaka rudana kare che, tethI devA paNa iMdranI pAchaLa rudana kare che, samAnaduHkhavALA prANIonI ceSTA sarakhI ja hoya che. cakravatI paNa teonuM rudana sAMbhaLIne sajJA pAmIne meTAsvare brahmAMDane phADI nAkhatA hoya tema AkraMda kare che, te vakhate rAvAthI rAjAnI meATI evI paNa zAkanI gAMTha, moTA pravAhanA moTA vega vaDe pALane dha jema phUTe tema phUTI jAya che. Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 483 te pachI sura-asura ane manuSyeAnA vAraMvAranA rudana vaDe traNeya leAkamAM karuNarasa eka chatravALe jANe thayeA. tyArathI mAMDIne leAkamAM paNa prANIonA zAkanA -saMbhavamAM A zekarUpI zalyanA vinAza karanAra A hAvAnA mArga pravAM. bharatarAjA svAbhAvika dhaiya nA tyAga karI, du:khI thayelA, tiya "cAne paNa du:kha pamADate, A pramANe vilApa kare che H hA. tAta ! hA jaMgama ! hA kRpArasanA sAgara ! ajJAnI evA amene A saMsArarUpI araNyamAM kema tame cheDI dIdhA ? dIpaka vinA aMdhArAnI jema nimaLa kevaLajJAnanA prakAzaka evA tamArA vinA A sa'sAramAM ame kevI rIte rahIzu ? he paramezvara ! chadmastha jananI jema A tamAru mauna kema che? dezanA kare, A mANasa upara kema anugraha karatA nathI ? athavA teA he bhagavaMta! tame leAkanA agrabhAga upara gayA tethI tame khelatA nathI, paraMtu te mArA bhAIe duHkhI evA mArI sAthe kema khelatA nathI ! athavA te paNa jANyuM. kharekhara ! tee huMmezAM svAmIne anusaranArA che, mArA kuLamAM mArA vinA khIjo kAI svAmIne na anusare evA nathI. traNa jagatanuM rakSaNa karanArA pitA, mAhubali vagere nAnA bhAIe, brAhmIsuMdarI baheneA, pu'DarIka Adi putrA, Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 zrI RSabhanAtha stri zreyAMsa vagere pautre, A sarva samasta karmazatrune haNIne lekanA agrabhAge-mokSamAM gayA. huM te jIvitane vahAluM karIne haju paNa jIvuM chuM. te vakhate zoka vaDe jIvitathI nirveda pAmIne maravAne jANe icchatA hoya evA cakavatIne joIne IMdra tene bedha pamADavA mATe A prAraMbha kare che - ' he bharatezvara! he mahAsattvathI zobhAyamAna ! ApaNuM A svAmI jAte saMsAra samudrane taryA ane bIjAone paNa tAryA. tIrtha vaDe-pANImAM utaravAnA mArga vaDe jema mahAnadIne utare tema jinezvare sthApana karelA tIrtha vaDe bIjA paNa saMsArI jI lAMbA kALa sudhI saMsAra- samudrane pAra karaze. te bhagavaMta pite kRtakRtya havA, chatAM, bIjA lokone kRtakRtya karavA mATe eka lAkha pUrva varSa sudhI rahyA. samasta leka upara anugraha karIne kalyANakArI, acala, rogarahita, anaMta, akSaya, avyAbAdha, apunarbhava evA siddhigati nAmanA sthAna pAmelA. evA jagasvAmIne tuM zeka kema kare che? je maraNa pAmIne mahAduHkhanA samUhavALA sthAnavALI lAkha yoni emAM anekavAra bhaTake che te ja maraNa pAmele zeka kavA lAyaka che. ' e he rAjeMdra! sAdhAraNa mANasanI mAphaka, mokSapadane pAmelA prabhune zeka karatAM tuM kema lajajA pAmate nathI? zeka karatAM evA tane ane zeka karavA yogya evA prabhune. Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -zrI RSabhanAtha caritra 485 A banneyane mATe A cogya nathI. jemaNe eka vakhata paNa svAmInI dharmadezanA sAMbhaLI hoya, te kayAreya zeka ane harSa vaDe jatA nathI, te pharI pharI anekavAra dezanA sAMbhaLanArA tame kema zeka vaDe parAbhava pAme ? - he rAjana ! mahAsamudrane kSobha, meruparvatane kaMpa, -pRthvInuM parAvartana, vajanI kuMThatA, amRtanuM virapaNuM, -caMdranI uSNatA kyAreya na thAya, tevI rIte tamAre A kheda na saMbhave eve che. he rAjana ! tame dhIra thAo, pitAne oLakhe, kAraNake traNa jagatamAM eka dhIra evA -te prabhunA kharekhara tame putra che. A pramANe getranA vRddha puruSanI jema IMdra vaDe baMdha karAyela bharatarAjA jaLa jema zItaLapaNuM pAme tema svAbhAvika dhIratAne dhAraNa kare che. RSabhajinane nirvANa mahatsava, have saudharmendra svAmIzarIrano saMskAra karavAnI * sAmagrI lAvavA mATe jaladI Abhigika devone Adeza kare che. te pachI de iMdranA AdezathI naMdanavanamAMthI kSaNavAramAM gazIrSacaMdananAM kAThe lAve che, pharIthI te deve iMdranA AdezathI pUrva dizAmAM prabhunA dehanA nimitta gozISacaMdana vaDe geLa citA race che, temaja IkvAku-kuLamAM utpanna thayelA maharSione mATe dakSiNa dizAmAM traNa khUNAvALI . citA kare che, vaLI te deve bIjA sAdhuo mATe pazcima dizAmAM cAra khUNAvALI citA kare che. Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 zrI RSabhanAtha caritra have Indra kSIrasamudramAMthI puSparAvartameghanI jema deve pAse zIdhra jaLa maMgAve che. te jaLa vaDe iMdra bhagavaMtanA zarIrane sphavarAve che, tema ja gazIrSacaMdananA rasa vaDe vilepana kare che. te pachI iMdra haMsanA cihnavALA devadUSya vastra vaDe paramezvaranA te zarIrane DhAMke che, DhAMkIne te paramezvaranA zarIrane divya mANikyanA AbhUSaNa vaDe bhUSita kare che, bIjA deva bIjA munione zarIranI paNa te ja vakhate iMdranI jema bhaktivaDe te sarva snAnaAdi kare che. te pachI de judA judA lAvelA traNa lekanA sArabhUta ratna vaDe hajAra puruSe upADI zake evI traNa ziMbikAo kare che. te pachI iMdra jAte svAmInA caraNomAM praNAma karIne. prabhunA dehane mastaka upara upADIne zibikAnI madhyamAM sthApana kare che, bIjA deva IkvAku vaMzamAM utpanna thayelA. mokSa padanA atithi evA munionA zarIrane tevI ja rIte bIjI zibikAmAM sthApana kare che, tema ja bIjA. deva bIjA munionA dehane pitAnA mastake caDhAvIne trIjI zibikAmAM mUke che. have pite te jinezvaranI zibikAne upADe che. bIjA deve bIjA munionI zibikAone upADe che. te vakhate eka tarapha apasarAe tAlapUrvaka rAsaDA gAte chate, bIjI tarapha madhura zabda karate chate AgaLa AgaLa. Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 497 . devatAo zeka vaDe dhUpanA dhUmADAnA bahAne AMsune vamana karatI hoya evI dhUpa ghaTIone dhAraNa karate chate, keTalAka de zibikAnI upara puSpamALAo pheMkate chate, keTalAka deve zeSanA nimitte te ja mALAone grahaNa karate chate, keTalAka deva devadUSya vastra vaDe AgaLa taraNe karate chate, keTalAka deve AgaLa yakSakaIma vaDe chAMTaNuM karate chate, keTalAka yaMtramAMthI chUTelA patharanA geLAnI jema AgaLa ALoTate chate, mehacUrNathI Ahata thayA hoya tema bIjA de pAchaLa deDate chate, keTalAka 'nAtha, nAtha e pramANe moTethI zabda karate chate, keTalAka "maMdabhAgyavALA ame haNAyA" e pramANe pitAnI niMdA karate chate, keTalAka "he nAtha amane zikSA Ape e pramANe vAraMvAra prArthanA karate chate, keTalAka "he svAmI! amAre dharmasaMzaya koNa chedaze? e pramANe bAlate chate, keTalAka "he bhagavaMta! aMdhanI mAphaka ame kyAM jaIzu?" e pramANe pazcAttApa karate chate, keTalAka de "pRthvI amane vivara (= mArga) Ape e pramANe Icchate chate, vAjiMtro vAgate chate IMdra svAmInI zibikAne citAnI pAse laI jAya che, ane bIjA deve bIjI be zibikAone citAnI pAse laI jAya che. kRtyane jANanAra saudharmendra, pitAne putra hoya tema svAmInA zarIrane pUrva dizAmAM rahelI citAmAM dhImethI sthApana kare che, sahadaranI jema deve IkvAku kuLamAM janmelA munionA zarIrane dakSiNa dizAnI citAmAM Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zrI RSabhanAtha caritra sthApana kare che, ane bIjA devA aucityane jANanArA, bIjA munionA zarIrane pazcima dizAnI citAmAM sthApana kare che. have iMdranA Adeza vaDe agnikumAradeve tatkAla te citAmAM agnikAyane viSuve che, vAyukumAra devA iMdranI AjJAthI vAyu viSuve che. te pachI vAyuo cAre taraphathI agnine zIghra saLagAve che, devendranA AdezathI te ciMtAmAM bhAra pramANa kapUra Adi ane kuMbha pramANa ghI ane madha nAMkhe che. hADakAMne mUkIne jyAM sudhImAM bAkI dhAtuo baLI gaI, teTalAmAM citAnA agnine meghakumAra devA kSIrasamudranA pANIthI bUjhAve che. te pachI iMdra peAtAnA vimAnamAM pratimAnI jema pUjavA mATe prabhunI uparanI jamaNI dADhAne grahaNa kare che, IzAnendra paNa uparanI prabhunI DAkhI dADhAne grahaNa che, camarendra vaLI nIcenI jamaNI dADhAne le che, khalIndra nIcenI DAbI dADhAne grahaNa kare che. bIjA indro mAkInA dAMta, khIjA devA hADakAM paNa grahaNa kare che. te pachI zrAvakAe mAgaNI karavAthI devAe traNa kuMDanA agni ApavAthI tyArathI mAMDIne agnihotrI brAhmaNeA thayA. teo gharamAM svAmInI citAnA agnine nitya pUje che. zrIma'ta zreSThio jema lakSadIpane rAkhe tema te agnine vAyurahita pradezamAM rAkhe che. ikSvAku kuLamAM utpanna thayelA zramaNeAnA ane zeSa Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 489 munionA te bujhAI gayelA citAnA agnine svAmInI citAnA agni vaDe saLagAve che. anya munionA bujhAI gayelA citAnA agnine IkSvAkuva'zanA munienI ciMtAnA agni vaDe paNa te saLagAve che, paNa anya munienA citAnA agnine bIjA be citAnA agnimAM te sakamAvatA nathI. brAhmaNAmAM Aje paNa A vidhi dekhAya che. keTalAka bhasmane prApta karIne bhakti vaDe te bhasmane vaMdana kare che, tyArathI mAMDIne bhasmarUpa bhUSaNavALA te tApaseA thayA. te pachI devA aSTApada paryaMtanA navA traNa zikharanI jema citAnA traNa sthAnamAM ratnamaya traNa stUpa kare che. te pachI naMdIzvara dvIpamAM zAzvata pratimAone mahAtsava karIne IMdra sahita te devA pAta-peAtAnA sthAnamAM jAya che. sarve indro pota-peAtAnA vimAnAmAM saudhama sabhAmAM mANuvaka sthaMbhane viSe gALavAnA dAbhaDAmAM svAmInI dADhAne sthApana kare che. sthApana karIne niraMtara tenI pUjA kare che, tenA prabhAvathI tene huMmezAM vijayama'gaLa thAya che. aSTApadanI upara bharate karAyela siMhaniSadyA jinaprAsAda bharatarAjA tyAM prabhunA sa`skAranA najIkanA bhUmitala upara eka ceAjana vistAravALA ane traNa gAu UMcA, Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 490 zrI RSabhanAtha caritra mekSaprAsAdanA suMdara mArga jevA siMhaniSadyA nAmanA prAsAdane varSaki ratna pAse meTA ratnapASANe vaDe karAve che. te jinaprAsAdane svAmInA samavasaraNanI mAphaka sphaTika pASANamaya manohara cAra dvAra thayA. tyAM dareka dvAre baMne bAju zivalakSmInA bhaMDAra jevA soLa ratna-caMdananA kaLaza che, dvAre dvAre ratnamaya seLa teraNa sAkSAt cAre taraphathI utpanna thayela puNyanI vela jevA che, dvAre dvAre prAsAdanA dvAramAM AlekhelI prazastilipi sarakhA maMgaLakAraka soLa aSTamaMgaLa hoya che, te dvArane viSe cAra dipAlenI lAvelI sabhAo heya evA vizALa mukhamaMDapanI AgaLa maMDapane aMte lakSmIrUpI velInA prekSAgRha maMDapo che. te prekSAmaMDapanA madhyabhAge sUryanA biMbane viDaMbanA kare evA vamaya akSavATe (= prekSakane cagya Asana) che. kamaLanA madhyamAM karNikA hoya tema dareka akSavATanA madhyabhAgamAM mane hara ratnasiMhAsana che, dareka prekSAmaMDapanI AgaLa maNipIThikA che, tenI upara ratnathI zobhatA caityasta che. - te tyatUpanI AgaLa AkAzane prakAzita karanArI dareka dizAmAM eka eka moTI maNipIThikA che. te dareka pIThikA upara eka eka tyatUpanI sanmukha rahelI sarvAge ratnamaya pAMcase dhanuSya pramANavALI RSabhacaMdrAnana-vAriNuM ane vardhamAna e pramANe nAmavALI paryakAsane rahelI manahara netrarUpI kamaLane vikasvara Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 491 karavAmAM cAMdanI jevI, na`dIzvara mahAdvIpanA caityanA madhyabhAgamAM zAzvatI jinapratimA hoya evI pratimAo che. te dareka caityastUpAnI AgaLa amUlya mANikayamaya vizALa suMdara pIThikA che, te dareka pIThikAnI AgaLa caityavRkSeA che, te dareka caityavRkSAnI AgaLa maNipIThikA che, te darekanI upara iMdradhvaja, dhama vaDe dareka dizAmAM AropaNa karela jayastaMbha jevA che, dareka iMdradhvajanI AgaLa traNa pagathiyAvALI tAraNasahita naMdA nAmanI vAvaDI che, te vAva svaccha zItaLa jaLathI bharelI vicitra kamaLA vaDe zAbhatI, maneAhara, dhimukha pavatAnA AdhArabhUta vAvaDI sarakhI che. te si'haniSadyA mahAcaityanI madhyabhAgamAM mATI maNipIThikA che, te maNipIThikAnI upara samavasaraNanI jevA vicitra ratnamaya devaccha do che, tenI upara akALe . paNa saMdhyAnA vAdaLAnA samUhanI zAbhAne batAvatA judA judA vanA vastramaya caMdaravA che, caMdaravAnI a`dara ane paDakhe vamaya aMkuza che, tA paNa cararavAnI zaiAbhA nirakuza che. te aMkuzanI upara kuMbha sarakhA pramANavALA, AmaLAnI jema sthUla maiAtI vaDe banAvelA amRtanI dhArA jevA hArA laTakAvelA che. hAranA cheDAone viSe. nimaLa maNimALAe traNeya leAkanI maNinI khANAmAMthI lavAyela vAnakI jevI zAle che, maNimALAonA a`ta Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 492 zrI RSabhanAtha caritra bhAgone viSe nirmaLa vajamALAo, sakhIonI jema prabhArUpI bhujAo vaDe paraspara AliMgana karatI hoya ema zebhe che. cityanI bhI tene viSe vicitra maNimaya gavAkSe pitAnI prabhAnA samUha vaDe paDadArUpe thayA hoya evA zobhe che, teone viSe baLatA agarunA dhUmADAnA samUho te parvatanI navI utpanna thayelI cUlikAnA bhramane ApanArA zobhe che. te devajIMdA upara pita-pitAnA saMsthAna-mApaane vaNavALI zailezI dhyAnamAM vartatA pratyakSa svAmI heya evI RSabha jinendra vagere arihaMtanI nirmaLa covIza ratna pratimAo banAvIne sthApe che. temAM soLa pratimAo suvarNanI banAvelI che. be zyAma ratnamaya che, be sphaTikanI banAvelI che, be bairya ratnanI banAvelI che, be zeNupASANa (lAla varNanA maNi)thI banAvelI che. A pramANe covIza jinanI pratimAo tyAM che. te sarva arihaMtanI pratimAonA aMkarannamaya lehitAkSamaNimaya pratiseka (nakhanA nIcenA bhAga) vALA nakhe che. nAbhi, kezanA aMtanI bhUmi, jIbha, tAlu, zrIvatsa, sUcaka (= stanane agrabhAga) ane hAtha paganA taLiyA raktasuvarNathI banAvelA che; pAMpaNa, netranI kIkI, dADhI-mUchanA vALa, bhRkuTInA vALa, ane keza Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 3 riSNaratnamaya che. haTha paravALAmaya che, dAMta saphaTikamaya che, zIrSaghaTI (= mastakanI hADakI) vajamaya, nAsikA atyaMtara lohitAkSamaNithI zebhatI suvarNathI banelI che, daSTie lehitAkSanAM pratikavALA cheDAne bhAgavALI ekaratnanI banAvelI che, A pramANe aneka maNimaya te pratimAo zebhe che. te dareka pratimAonA pAchaLanA bhAgamAM eka eka ratnathI banAvelI, yathAyogya mApa vaDe zebhatI, chatrane dhAraNa karanArI pratimA, motI ane paravALAnI jALIthI yukta, karaMTa puSpanI mALAvALA, sphaTika maNimaya daMDavALA zveta chatrane dhAraNa karatI UbhI rahe che. * te dareka pratimAnI baMne paDakhe UMcA karyA che maNimaya cAmara jeNe evI ratnamaya be be cAmara dhAraNa karanArI pratimAo che. te dareka bhagavaMtanI pratimAnI AgaLa nAga, yakSa, bhUta ane kuMDadhArakanI be be pratimAo che. te savage ujajavala ratnamaya be hAtha joDI pratyakSa beThelA nAga Adi devanI jema zobhe che. devajIMdAmAM nirmaLa covIza ratnaghaMTAo, saMkSepa pAmelA sUryanA biMba sarakhA mANijyanA darpaNe, sonAnI banAvelI sthAne rahelI dIpikAo, temaja ratna kaDaka, nadInA ArvatanI jema geLa manahara puSpanI. chAbaDIo, pIMchInI thALIo, AbhUSaNanA karaMDiyA, senAnA banAvelA dhUpadhANAM, AratI, ratnanA thALa, Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 494 zrI RSabhanAtha caritra suvarNapAtra, ratnacaMdananA kaLaze, ratnanA siMhAsana, ratnamaya aSTamaMgala, suvarNamaya telanA dAbhaDA, suvarNamaya dhUpanAM pAtro, suvarNamaya u5la hastaka: A zrImAna covIza ahaMtu tIrthakaronI AgaLa che. A pramANe vividha ratnamaya, traNeya lekamAM atisuMdara, sAkSAt dharmanI jevA caMdrakAMta maNimaya killA vaDe zobhita te caitya bharatarAjAnI AjJA tulya samayamAM ja kalAnA jANakAra te vadhakiratna vidhipUrvaka banAve che. te caitya vaLI AvA prakAranuM che. IhAmRga (=varu) - vRSabha, magara, azva, manuSya, kinnara, pakSI, vAlaka, ruru, zarabha (aSTApada), camara, gaja Adi vividha citrakama vaDe uparobhita, ghaNA vRkSavALA udyAnanI jema vanalatA, padmalatA Adi vaDe vicitra abhuta racanAvALuM; ratnamaya staMbhe vaDe yukta, AkAza gaMgAnA taraMganI jevI patAkAo vaDe manorama, UMcA suvarNamaya vajadaMDa vaDe dAMtavALuM hoya evuM, niraMtara vistAra pAmatA dhvajAmAM rahelI ghugharIonA zabda vaDe khecaranI strIonA samUhanA kaMdarAne zabdane viDaMbanA karatuM hoya evuM, upara vizALa kAMtithI zobhatA padmarAgamaNinA kuMbha vaDe mANikya vaDe vIMTInI jema zebhatuM, kiraNe vaDe keIka ThekANe pallavita thayuM hoya evuM, kaIka ThekANe jANe bakhtara dhAraNa karyuM hoya evuM, keIka ThekANe jANe romAMcita hiya evuM, koIka ThekANe vilepana karyuM hoya evuMkoIka Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 495 ThekANe geAzISa caMdananA rasamaya thApothI yukta, atyaMta sArI rIte joDAyelA sAMdhA hAvAthI jANe eka pASANuthI anAvela hAya evuM, apsarAo vaDe meru pa`tanI jema vicitra ceSTAo vaDe sudara mANikacanI putaLIo vaDe adhiSThita che madhya bhAga jene evuM, ane dvAra bhAgamAM caMdananA dravathI lepelA e kuMbha vaDe sthaLamAM utpanna thayela zvetakamaLa vaDe yukta hoya evuM, tIchI bAMdhIne laTakAvelI sugaMdhI puSpamALAo vaDe ramaNIya, jamIna upara pAMca vaSNunA puSpAnI racanAvALuM, yamunA nadI vaDe kaliMdu patanI jema niraMtara kapUra-agaru ane kastUrInA grUpanA dhUmADA vaDe rAtri-divasa suvAsita karAtuM, devalAkamAMthI AvelA pAlaka vimAnanI jema apsarAenA samUhathI vyApta, vidyAdharIe vaDe zreSTha vaitADhacanI mekhalAnA khaMDa jevuM, AgaLa paDakhe ane pAchaLa suMdara caitya vRkSA vaDe ane mANikacanI pIThikA vaDe jANe AbhUSaNathI zaNagAryu. hAya evuM aSTApada paryaMtanA mastake rahelA mANikayanA bhUSaNa sarakhuM, naMdIzvaradvIpa AdinA caityAnI spardhA vaDe jANe atipavitra evuM AvA prakAranuM bharata rAjAe karAveluM te caitya che. bharatezvara peAtAnA navvANu. bhAI enI divyaratna zilAmaya pratimAe tyAM ja karAve che, bhakti vaDe atRpta te rAjA bhagavaMtanI sevA karatI peAtAnI pratimAne tyAM ja karAve che. rItyanI bahAra bhagavatane eka eka stUpa, ane Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 496 zrI RSabhanAtha caritra pitAnA bhAIonA navvANuM stUpa (= pAdukAthI maMDita devakulikA) karAve che. ahIM gamanAgamana vaDe leke AzAtanA na kare, ema vicArIne rAjA yaMtramaya lehathI banAvelA ArakSakone kare che, lehanirmita yaMtrathI yukta te ArakSaka puruSe vaDe te sthAna manuSyalekathI bahAra hoya tema manuSyane agamya thayuM. te pachI te cakravatI tyAM daMDaratna vaDe te parvatanA dAMtAone kApI nAMkhe che, tethI te parvata rAjala UMcA thAMbhalAnI jema na caDhI zakAya evo thayo. te pachI te parvatanI cAre tarapha loko vaDe na oLaMgI zakAya evA eka eka ejanane aMtare mekhalArUpa ATha pagathiyAM kare che, tyArathI mAMDIne e parvata "aSTApada " e pramANe nAma vaDe prasiddha thaye. lekamAM e parvata harAdri 1, kailAsa 2 ane sphaTikagiri 3 tarIke kahevAya che. A pramANe caitya banAvIne bharatacakravatI pratiSThA, karAvIne tavastra dhAraNa karI meghamAM caMdranI jema te caityamAM praveza kare che. tyAM parivAra sahita rAjA pradakSiNA karIne sugaMdhI jaLa vaDe te pratimAone harAve che, nharAvIne devadUSya vastra vaDe cAre taraphathI te pratimAone sApha kare che, tethI te pratimAo rananA arIsAnI jema atyaMta ujavaLa thaI Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 497 have rAjA nirmaLa snAnA pUranI jema atyaMta gADha sugaMdhapaNAne pAmelA zISacaMdananA rasa vaDe te pratimAone vilepana kare che, vilepana karIne vicitra ratnanA bhUSaNe vaDe, suMdara divya mALAo vaDe, ane devadUSya vastro vaDe te pratimAonI pUjA kare che, te pachI ghaMTa vagADate, jenA dhUmADArUpI vATathI nIla vela vaDe aMkti karato hoya tema caityanI aMdara rAjA dhUpa bALe che. te pachI rAjA saMsArarUpI zItathI bhaya pAmelAone baLatA agnikuMDa jevI kapUranI AratI utAre che, AratI utArIne iSabhasvAmInI pratimAne namIne zeka ane bhakti vaDe vyApta thayela bharatezvara A pramANe stuti karavAnI zaruAta kare che. aSTApadanA jinaprAsAdanI aMtargata vIza jineronI stuti kallANapaMcaehiM, neraiyANaM pi dukkhataviyANaM / diNNasuhassa suhAgara ! namo tumaM tijagadIsassa // 1 // duHkhathI tapelA nArakInA jIvane paNa pAMca kalyANake vaDe sukhane ApanArA he sudhAkara ! he traNa jagatanA Izvara ! tamane namaskAra thAo. 1 sAmiya ! jagahiyakAraga! viharateNaM tae imaM vissaM / diNavaiNA viva nihila, aNuggahiyamettha tamagasiyaM // 2 // R. 32 Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha catri he jagatanuM hita karanArA svAmI! tame A jagata upara vihAra karatA ajJAnarUpI aMdhakArathI grasta thayela A samasta jagata upara sUryanI jema anugraha karyo che. 2 ajjANajjajaNANaM, viharaMto tuM sayA samasuhAya / bhavao pavaNassa ya taha, parovayArAya hojja gaI || 3 || vihAra karatA evA tame huMmezAM Aya ane anAya leAkeAne samAna sukha mATe che, ApanI ane pavananI gita paropakAra mATe che. 3 ', 498 aNNesiM viharaMto, uvayariuM Asi dIhakAlamiha / uvayArAya hi bhayavaM, muttIe kAsa samuvagao || 4 || he bhagavaMta ! ahIM dIrghakALa sudhI khIjAone upakAra karavA mATe vicaratA hatA, muktimAM kAnA upa kAra mATe tame gayA ? 4 bhavayA ahiTThiyaM jaM, loyaggaM ajja logavaramAsI / maccapahANo logo, tumai viNA esa saMjAo ||5|| he bhagavaMta ! tamArA vaDe adhiSThita leAkAgra Aje zreSTha thayA, tamArA vinA A leAka mRtyupradhAna thayA. 5 ajjavi sakkhamasi tumaM, tesi sanbhAvabhUsiya bhavINaM / logANuggahakaraNiM, saraMti je desaNaM tumha ||6|| sadbhAvathI bhUSita evA prANIone Aje paNa tame sAkSAt che, ke jee leAkane anugraha karanArI tamArI dezanAne yAda kare che. Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI iSabhanAtha caritra 49 rUvatthaM pi jaNA je, jiNida ! jhANaM tumammi jujati / paccakkhameva tANaM, jogINa pi bhayavaM tuM si // 7 // - he jinezvara ! je mANase tamAruM rUpastha dhyAna kare che, he bhagavaMta! teone ane gIone paNa tame pratyakSa che. 7 paramesara ! saMsAraM, jahA asesaM caittha duhabhariyaM / taha nimmamovi cittaM, na cayasu kayAvi mama nUNaM // 3 // he paramezvara ! jevI rIte tame duHkhathI bharelA samasta saMsArano tyAga karyo, tevI rIte kyAre paNa mamatArahita thaI tame mArA manane tyAga karatA nahi. 8 ia thuNiUNaM usahaM, pahuM tao jiNavare ya aNNe vi| namiuM namiuM bharaho, pattegaM vaNi laggo // 1 // A pramANe RSabhadeva prabhunI stuti karIne bharata bIjA dareka jinezvarone namI-namIne pratyekanI stuti karavA lAgyA. 1 visayakasAyA ajia, vijayAmAyara sukukkhivrhNs| jiyasattunariMdasuyaM, namAmi ajiyaM ajiyanAhe // 2 // A viSaya ane kaSAthI nahi jitAyelA, vijayAmAtAnI uttamakukSimAM zreSTha haMsasamAna, jitazatrurAjAnA putra ajeya evA ajitanAthane huM namaskAra karuM chuM. 2 bhavaSayaNa pAragamaNe, sUraM seoyasssa vasrayaNaM / naravaijiyAsjiAyaM, saMbhavajinamAhamArihAmi // 3 // Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra saMsAra rUpI gagananeA pAra pAmavAmAM sUrya jevA (zUra), senAmAtAnA udaramAM zreSTha ratna samAna, jitArirAjAnA putra saMbhavajinanAthanI huM pUjA karu chuM. 3 saMvaravaMsAbharaNaM, devI siddhatvvadisibhA | abhinaMdaNajiNayaMdo, hou saha amha duriyA ||4|| savararAjAnA vazamAM AbharaNarUpa, siddhA devIrUpI pUrva dizAne viSe sUrya samAna abhinaMdana jinacaMdra mezAM amArAM pApAnA nAza kare. 4 jaya maMgalAmaNa kumuya - caMdo mehaNNayAvaNi jalaharo / mumarUM 'tADho, nomaniyaLa-maLa--jhuddaLo / / 1 / / 500 maMgalAmAtAnA manarUpI kumudane viSe ca'dra samAna, megharAjAnA vaMzarUpI pRthvIne viSe meghasamAna, sumatinAtha jinezvara ke je bhavyanAnA mananA du:khane haranArA che, te jayavatA varte. pa sAmi !. dhanahiMga he--moma ! susImAsarovarasaroya ! | maLa--tisthayo !, tuma sayaM namo baghu jJA dhararAjA rUpI samudrane viSe caMdrasamAna! susImAmAtArUpI sarovarane kamaLa samAna ! he padmaprabha tItha kara ! svAmI! tamane sadA namaskAra thA. 6 nivara--suvAsa ! ravamu, puDhImammi caMdrAnski ! ha siriyapaiTTha nivakulA''hAravaratthaMbha ! amhe vi ||7|| Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 501 pRthvI mAtArUpI malayagirine viSe caMdana . sarakhA! zrI pratiSTha rAjAnA kuLanA AdhArastaMbha sarakhA zrI supArzva jinavara! amAruM rakSaNa karo. cha mahaseNakulamayaMko !, lakkhamaNAkukkhimANasamarAla ! / bhayavaM caMdappahajiNa !, tArasu amhe bhavodahio || 8 || mahAsena rAjAnA kuLane viSe ca'dra samAna ! lakSmaNAmAtAnI kukSirUpI mAnasa sarovaramAM huMsa samAna ! bhagavAna zrI caMdraprabhajina ! ameAne sa sAra samudrathI tArA. 8 muLIvatAya ! rAmA--tevI--vajIvitama! suvihijo majjha disasu, paramaMpayapayAsaMgaM maggaM // 9 // sugrIvarAjAnA putra! rAmAdevI rUpI naMdanavananI bhUmine viSe kalpavRkSa samAna ! suvidhi jinezvara ! meAkSapadane prakAza karanArA mArge mane batAveA. 9 sirisIyalo jiNeso. naMdAdevImaNa buhi - mayaMko / daDharahanariMdataNao, maNavaMchiyadAyago majjha // 10 // naMdAdevInA manarUpI samudrane AnaMda pamADavAmAM caMdra samAna, dRDharatharAjAnA putra, zrI zItaLanAtha jinezvara ! mane vAMchita ApanAra thAo. 10 siriviNDu mAutaNao, viNDunariMdakulamotiyAbharaNa' / nIseyasasiriramaNo, sijjaMso deu me mokkha // 11 // Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 502 zrI RSabhanAtha caritra zrI viSNumAtAnA putra, zrI viSNu rAjAnA kuLane viSe motInA AbharaNasamAna, mokSalakSmInA svAmI zrI, zreyAMsanAtha prabhu ! mane mokSa Ape. 11 vasupujjanariMdasuo, maaijyaahiyypNkyaaicco| arihaMtavAsupujjo, simassiri dijja bhavyANa // 12 // vAsupUjya rAjAnA putra, jayA mAtAnA hRdayakamaLane vikasita karavAmAM sUryasamAna, vAsupUjya arihaMta bhavya. jIvone mokSalakSamI Ape. 12. sAmANaNa-varacaMdo, kyvmmnriNdsaagrssNko| ariho vimalajiNeso, hiyaya vimala mahaMkuNau // 13 / / zyAmA mAtAnA mukhane AnaMda pamADavAmAM zreSTha caMdra samAna, kRtavarma rAjA rUpI sAgarane ullasita karavAmAM caMdra samAna, zrI vimalanAtha arihaMta ! mArA, hRdayane vimala kare. 13 sirisiMhaseNanaravai-kulamaMgaladIvago aNata jiNo / sujasAdevIsUNU , viyarasu amhaM suhamaNataM // 14 // zrI siMha senarAjAnA kuLane viSe maMgaLadIpaka samAna, zrI suyazAdevInA putra zrI anaMtajinezvara! amone anaMta sukha Apa. 14 bhANunivahiyayacaMdo, suvayApuvAyalesausiNa sU / dhammajiNeso bhayavaM, viheu dhamme maI majjha // 15 // Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha tri bhAnurAjAnA hRdayane AnaMda sutratA mAtArUpa pUrvAcaLane viSe jinezvara bhagavAna! mArI buddhine sirisaMtinAha jiNavara ! aharAdevIvaraMgao bhavasu / nivavIsasevA. bane ! maviyANa maMttine ddA . acirAdevInA zreSTha putra, zrI vizvasena rAjAnA kuLa rUpI AkAzane viSe cadrasamAna, zrI zAtinAtha jinezvara ! bhavya jIveAne zAMti karanArA thAo. 16 pUja pamADavAmAM caMdrasamAna, sUrya samAna zrI dhama dhamamAM sthApana kareA. 15 sirakuMthunAha ! bhayavaM ! sUranariMdakulagayaNatimirArI ! sirijaNaNI - kukmiNI !, jaesu ummahiyamayaNamao // 17 zUra rAjAnA kuLarUpI AkAzane viSe sUrya samAna, zrImAtAnI kukSine viSe ratna samAna, kAmadevanA mane mathana karanArA zrI kuMthunAtha bhagavaMta ! jayavaMtA vAM. 17 devImANasa haMso, sudaMsaNana riMda cittaghaNamoro / titthayaro araNAho, deu mama bhavattaraNavasya // 18 // devImAtAnA mAnasane viSe husa samAna, sudana rAjAnA cittarUpI mayUrane AnaMda pamADavAmAM megha samAna zrI aranAtha tIrthaMkara ! mane sa`sAra taravAnuM varadAna ApeA. 18 kuMbhanaresasamuddA'mayakuMbho, mallinAhajiNacaMdo / devipahAvaijAo, disau sivaM kammakhayamallo // 19 // Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 504 zrI RSabhanAtha caritra kuMbha rAjArUpI samudrane viSe amRtakuMbha samAna, prabhAvatI devIthI utpanna thayelA mahilanAtha jinacaMdra ke je karmane kSaya karavAmAM malla jevA che. te mane mokSa Apo. 19 paumAvai devIsua ! sumittahimavaMtapommadaharUvo! / muNisuvvayatittheso ! paNaI amhANa tumha siyA // 20 // padmAvatI devInA putra, sumitra rAjArUpa himavaMta parva tane viSe padmadraha samAna zrI munisuvrata tIrthapati tamane amAro namaskAra thAo. 20 vappAdevIrohaNa-girirayaNa ! vijayanariMdakuladIva ! / vissanamaMsiyapayakaya ! namijiNavara ! desu mattisuhaM // 21 // vaprAdevIrUpI rohaNagirine viSe ratna samAna ! vijaya rAjAnA kuLane viSe dIpaka samAna ! vizva vaDe namaskAra karavA lAyaka che caraNakamaLa jenA evA he namijinavara ! mane mokSa sukha Apa. 21 arihA aridvanemI, samuddabhUvai samuddharayaNIsA / asivANi sivAsUNU, hareu bhaviyANa namirANaM // 22 // samudravijya rAjArUpI samudrane ullAsa pamADavAmAM caMdra samAna, zivAdevInA putra arihaMta zrI ariSTanemi bhagavaMta! namaskAra karanArA bhavya jInA upadravane hare. 22 Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra - 505 pAsajiNIsaradevo, vAmAmaNanaMdA pasaMtagiro / rAyA'saseNataNuo, vigghaharo hojja amhANa // 23 // vAmAM mAtAnA manane AnaMda pamADanArA, prazAMta vANavALA, ardhasena rAjAnA putra zrI pArzvanAtha jinezvaradeva ! amArA vidanene haraNa karanArA thAo. 23 siddhatthabhUvataNao, tisalAhiyayasararAyahaMsasamA / caramajiNesA vIrA, aNaMtamakkhayapayaM dejjA // 24 // siddhArtha rAjAnA putra, trizalA mAtAnA hRdayarUpI sarevaramAM rAjahaMsa samAna, carama jinezvara zrI vIra prabhu! amane anaMta evA akSayapadane Ape. 24 ia cauvIsajiNathuI, paDhijjamANA imAu bhaviyANa / katthUramariraiA, bhavaduhaharaNI sayA hojjA // 25 // zrI kastUrasUrie racelI A covIza jinezvaranI stuti bhaNatAM thakA bhavya jIvonA saMsAranA duHkhane haraNa karanArI haMmezAM thAo. 25 - bhAratanuM adhyA nagarImAM gamana A pramANe dareka arihaMtonI stuti karIne ane namaskAra karIne te siMhaniSaghA caityamAMthI nIkaLe che, Deka vALIne te caityane priya mitranI jema jete parivAra sahita bharatarAjA aSTApadagiri uparathI utare che. vastrane cheDe coMTI gayo hoya tema parvatane viSe cUMTeluM che mana jenuM e adhyApati te pachI maMda maMda adhyA Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 zrI RSabhanAtha caritra nagarI tarapha cAle che. zAkanA pUranI jema senAthI uchaLelI raja vaDe dizAone paNa AmULa karatA, zaiAkAta rAjA anukrame peAtAnI nagarImAM paheAMce che. te vakhate atyaMta tenA duHkhathI duHkhita sagAbhAInI jevA AMsuthI yukta netravALA nagaraleAkeA vaDe jovAtA bharatarAjA vinItA nagarImAM praveza kare che. te pachI svAmInA caraNeAne vAraMvAra yAda karIne varasyA pachI bAkI rahelA meghanI jema te rAjA azrujaLanA ai duAne varasAvatA peAtAnA prAsAdamAM praveza kare che. te tyAM UbhA rahetAM, jatAM, sUtAM ane jAgatAM, mahAra ke aMdara, divase ke rAtrie corAyelA dhanavALA kRpaNa jema dhananu N dhyAna kare tema prabhunuM ja dhyAna kare che. te vakhate bIjA kAraNe paNu aSTApaddhagirinA taLamAMthI AvelA manuSyone joI te pUrvanI jema prabhunA svarUpane kahetA hAya tema te mAne che. pahelAM gRhavAsamAM rahevA chatAM paNa pazunI jevA A ajJAnI lokane vyavahAra mArgomAM jemaNe pravartAvyA. che, pachI dIkSA grahaNa karIne bhagavaMte jaladI kevaLajJAna prApta karIne sa`sAra-samudramAMthI jagatanA leAkeAne uddhAra karavA icchatA jemaNe dhama pamADayo te prabhune tema kema zAka karo che? A pramANe kulama`trIe rAjAne kemeya. karIne samajAvIne dhIme dhIme rAjyakAcamAM pravartAve che. Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra os bharatanA bhego rAhuthI mukta thayelA caMdranI jema dhIme dhIme zekzI mukta thaI rAjA bahAra vihArabhUmimAM phare che. gajendra jema viMdhyasthalIne yAda kare. tema svAmInA caraNene yAda karIne kheda karatA evA tene najIka rahelA ziSTa puruSe AvIne haMmezAM vineda karAve che. eka vakhata te rAjA parivAranA AgrahathI vinodanA utpattisthAne evA bagIcAonI zreNImAM jAya che. tyAM AvelA strIrAjyanI jema strIonA samUhanI sAthe manahara latAmaMDapanI zayyAmAM krIDA kare che, tyAM kutUhala vaDe vidyAdharanI puSpa bhegA karavAnI krIDAnI jema, yuvAna lokonI pupa bhegA karavAnI krIDAne te jue che. uttama strIo jAte puSpanA nepacya (veSabhUSaNa)ne guMthIne kAmadevanI pUjAnI jema tene bheTa kare che, tenI upAsanA karavA mATe asaMkhyarUpe thayelI hoya evI RtulakSmI jevI savage puSpAbharaNathI bhUSita thayelI strIo tenI . AgaLa krIDA kare che. teonI vacamAM jatudevIono eka adhiSThAyaka deva hoya e cAre taraphathI pupanA AbhUSaNavALo te cakravatI zobhe che. kyAreka te bharatezvara vapUjana sahita rAjahaMsanI jema krIDAvApImAM kIDA karavA mATe IcchA pramANe jAya che. tyAM strIo sAthe bharata, hAthiNIo sAthe hAthI jema. narmadAmAM kIDA kare tema jaLakrIDA kare che. te vakhate Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 508 zrI RSabhanAtha caritra strIee zIkhavADI hAya evI jaLanI Umie tene Ali'gana karatI kSaNavAra kaMThamAM, kSaNavAra khaDumAM ane kSaNavAra hRdaya upara paDe che. A samaye avata sa (=kAnanA bhUSaNa) rUpe karela che kamaLane jeNe, cAlatA meAtInA kuMDaLavALA te bharata pANImAM sAkSAt varuNadevanI jema dekhAya che. lIlAvilAsanuM sAmrAjya sthApana karavA mATe 'huM pahelA, huM pahelAM ' ema karatI strIe rAjAne pANI chAMTe che. apsarA jevI, jaLadevatA jevI cAre taraphathI jaLakrIDAmAM Asakta te strIo sAthe te rame che. peAtAnA pratispardhi evA kamaLeAne jovAthI jANe strIonAM netra pANI vaDe lAlAzane pAme che. strIonAM aMgAmAMthI dhAvAI gayelA ghaNA aMgarAga vaDe kamavALA thayelA te pANI yakSaka mapaNAne pAme che. A pramANe bharatarAjA vividha prakAre jaLakrIDA ghaNI vAra kare che. kayAreka te saudharmendranI jevA te rAjA saMgIta karAvavA mATe vilAsamaMDapanI sabhAmAM bese che. tyAM vINA vagADavAmAM uttama puruSA maMtrAnA AkAranI peThe saMgIta kamAM prathama evA veNune uttama svare pUre che. vINAvAdaka kaNa ne sukhakArI, pragaTa vyaMjana dhAtuvALA svara vaDe agyAra prakAranI vINAone vagADe che. raMgAcA (sUtradhArA) te te kavitvane anusaratA, nitya abhinaya Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra * 500 vALA pastAra suMdara tAlane AdarapUrvaka dhAraNa kare che. mRdaMgavAdaka ane pazuva (DhAla) vAdake priya mitranI jema eka bIjAne jarA paNa tyAga nahi karatA pita-pitAnA vAjitrene vagADe che. hAhA-hUhU vagere devagaMdharvonA ahaMkArane haraNa karanArA gAyako svaragItithI manahara navI navI jAtanA rAga gAya che. lAsya ane tAMDavamAM catura narvikAe vicitra aMgane mareDa vaDe ane karaNe vaDe sarvane vismaya pamADatI suMdara nAca kare che. - bharatarAjA "A jovA lAyaka che e pramANe virahita jue che, "jyAM tyAM Asakta svAmIne bAdhaka keNa hoya ?" A pramANe bharatezvara kAmone bhegavate, svAmInA mekSanA divasathI pAMca lAkha pUrva pasAra kare che. bharatarAjAne ratnamaya arIsAgRhamAM kevaLajJAnanI utpatti eka vakhata snAna karI, pUjanakriyA karI, devadUSya vastrathI zarIra lUchI, puSpamALAothI vALa gUthI, sarvAge gazIrSa caMdananuM vilepana karI, sarva aMgamAM amUlya divya ratnamaya AbhUSaNe paherI, zreSTha yuvatIonA samUhathI parivarelo, dvArapAlikA vaDe batAvAte che mArga jene e te bharata aMtApuranA gRhanI aMdara ratnamaya arIsAgRhamAM jAya che. atyaMta nirmaLa AkAzasphaTika sarakhA te darpaNamAM pratibiMbita thayelA gya pramANavALA pitAnA sarva aMganA rUpane jue che. tyAM pitAnA dehane jotAM bharatarAjAnI eka AMgaLImAMthI vIMTI paDI gaI. Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 510 zrI RSabhanAtha caritra rAjA AMgaLImAMthI paDI gayelI te vIMTIne mayUranA pIMchAnA samUhamAMthI paDI gayelA eka pIMchAnI jema te jANato nathI. cakravatI anukrame dehanA avayavone jete divase caMdranI kaLAnI jema mudvikArahita kAMti vagaranI te jue che. aho ! A AMgaLI teja rahita kema che? e pramANe vicArato rAjA bhUmi upara paDelI te mudrikAne jue che, bIjA paNa aMge zuM AbharaNa vinA zobhArahita che? A pramANe vicArIne te bIjA AbhUSaNono paNa tyAga karavAno AraMbha kare che. pahelAM rAjA mANikyanA mugaTane utAre che, te vakhate paDI gayela che ratna jemAMthI evI mudrikAnI jema mugaTa rahita mastakane jue che. te pachI mANikyanA kuMDaLAne tyAga karIne te kuMDaLa vagaranA karNapAzane sUryacaMdra rahita pUrva-pazcima dizAnI jema jue che. pachI gaLAnA AbharaNane tyAga kare che, ethI rAjA gaLAnA AbhUSaNa vagaranA gaLAne pANI vagaranI nadInI jema bhArahita jue che. kSaNavAramAM hAra utAre che. te vakhate rAjA tArA vagaranA AkAzanI jema hAra vagaranA ura:sthaLane jue che. jyAre bAjubaMdhano tyAga kare che, tyAre te rAjA ukhaDI gayA che adha latA pAza jenA evA zAlavRkSanI jema bAjubaMdharahita be hAthane jue che. Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha castri pan1 hAthanA mULamAMthI kyAre kaMkaNane tyAga kare che tyAre te AmalasArA rahita zreSTha prAsadanI jema tenAthI hita hAthanA mULane jue che. jyAre bIjI paNa mudrikAone tyAga kare che tyAre te rAjA maNi vagaranI sarpanI phaNAnI jema mudrikA vagaranI AMgaLIone jue che. jyAre paganA kaDAone tyAga kare che tyAre paDI gayA che suvarNanA valaya jenA evA hAthInA dAMtanI jema kaDA vagaranA pagane jue che. A pramANe bharatarAjA choDI dIdhA che sarva aMganA bhUSaNa jeNe evA zubhA vagaranA pitAne jIrNapatravALA vRkSanI jema jue che, e pramANe joIne te vicAre cheH bharatarAjAnuM ciMtana aho! A zarIrane dhikkAra ho! kAraNake bhUSaNa Adi vaDe zarIranI robha e citrakarma vaDe bhIMtanI jema kRtrima che. aMdara viSTA-maLathI vyApta, bahAra iMdriyanA chidrothI utpanna thatA malathI bharelA A zarIranI vicAraNA karatAM kAMIpaNa suMdara nathI. A zarIra kapUra kasturI vagere sugaMdhI vastuone paNa ukharabhUmi jema mighanA pAne dUSita kare tema dUSita kare che. viSAthI virAga pAmIne jeoe mekSarUpI phaLavALa tapa ta, te tatvajJAnIoe ja A zArIranuM Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra phaLa grahaNa karyuM che, e pramANe sArI rIte ciMtana karatA apUrvakaraNanA krama vaDe kSapakazreNimAM caDhelA, zukaladhyAnane pAmelA te bharatezvarane ghAtikarmanA kSaya vaDe, meghanA paTalane vinAza thavA vaDe sUryanA prakAzanI jema kevaLajJAna prakaTa thAya che. te vakhate saudharmadevalekanA adhipati zakanuM Asana ekadama kaMpAyamAna thAya che. acetana bhAvo paNa moTA ene meTAonI samRddhi kahe che. iMdra avadhijJAnathI bharatarAjAnI kevaLajJAnanI utpattine jANIne bhakti vaDe tenI pAse Ave che, kAraNake bhaktivaMta svAmInI jema svAmInA putrane viSe paNa AdaravALA hoya che, to vaLI kevaLajJAna pAme chate te zuM kahevuM. iMdra kahe che ke -he kevaLajJAnI ! dravyaliMgane svIkAre ke jethI huM vaMdana karuM ane tamAre niSkamaNa mahotsava karuM. te pachI bAhubalinI jema bharatezvara pravajyAnA lakSaNarUpa paMcamuSTika kezane leca kare che. te pachI, najIka rahelA devatAe lAvelA rajoharaNa vagere upakaraNa bharata grahaNa kare che. te pachI ja devendra temane vaMdana kare che. vaMdio devarAeNa, taA ya bharahesaro / na hi vaMdijjae patta-kevalAvi adikkhiA // .. Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAtha caritra 53 te pachI iMdre bharatezvarane vaMdana karyuM, kAraNa ke kevaLajJAna pAmyA chatAM paNa dIkSAM na le tyAM sudhI vaMdana karAtu' nathI. te vakhate bharatarAjAnA Azraya karanArA dezahembara rAjAe dIkSA grahaNa kare che, tevA prakAranA svAmInI sevA paraleAkamAM paNa sukha ApanArI thAya che. have iMndra pRthvInA bhAra vahana karavAmAM samaya bharatarAjAnA putra AdityayazAne rAjyAbhiSeka kare che. te pachI SabhasvAmInI jema kevaLajJAnanI utpatti pachI parivAra sahita bharatakevaLI grAma-Akara-pura- araNyagiri ane droNamukha Adi sthAnAmAM dhama dezanA vaDe bhavya jIvAne pratibAdha karatA eka lAkha pUrva varSa sudhI vicare che. te pachI aSTApada parvata upara jaI ne bharatezvara kevalI vidhipUrvaka cAre prakAranA AhAranA paccakakhANa kare che. pachI te eka mAsane aMte zraSaNanakSatramAM caMdra game chate siddha thayA che ana tacatuSTaya prApta karyA che jene evA te siddhikSetrane pAme che. A pramANe RSabhadevasvAmI pRthvI upara rAjya karatA hatA tyAre bharatezvara kumArapaNAmAM satyeAtera lAkha pUrva pasAra kare che, chadmasyapaNAmAM bhagavattanI jema maMDalikapaNAmAM eka hAra va pasAra kare che. te pachI RSabhaputra cakravatI paNAne vahana karatA eka hajAra varSa ats. 33 Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa14 zrI RSabhanAtha caritra jUna cha lAkha pUrva vyatIta kare che. te pasAra karIne kevaLajJAna pAmI vidhane anugraha karavA mATe divase sUryanI jema eka lAkha pUrva vihAra karI, A pramANe corAzI lAkha pUrva pitAnuM AyuSya pUrNa karIne te bharata mahAtmA mokSamAM gayA.. te vakhate harSita cittavALA deva sAthe sIdharmane temane nirvANa mahotsava karyo. evaM pahuputvabhavA, vuttA tatto ya kulayaruppattI / sAmissa jammaNaM taha, vivAha-vavahAra-dasaNa // 1 // A pramANe prabhunA pUrva bhava, te pachI kulakaranI utpatti, svAmine janma, temaja vivAha ane vyavahAranuM batAvavuM kahyuM. 1 rajjaM dikkhA nANa, jiNassa tahaceva bharahabhUvassa / cakita pahuNo taha, kameNa cakkissa sivapattI // 2 // jinezvaranuM rAjya, dIkSA, jJAna temaja bharatarAjAnuM cakIpaNuM, tathA prabhunI ane anukame cakravartInI ekSaprApti kahI. 2 eyammi paDhamavagge ja, iha vuttaM bhaviyaNabohaDheM / uddesagANa chakka, hareu duriyANi taM niccaM // 3 // A prathama vargamAM bhavyajInA bedha mATe che uddezA kahyA, te haMmezAM pApone dUra kare. Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhanAya caritra 515 A pramANe zrI tapAgacchAdhipati zrI kabagiri pramukha aneka tIrthonA uddhAraka, zAsana prabhAvaka, AkhAlabrahmacArI, sUrIzvarazekhara, AcArya vijayanemisUrIzvara paTTAlaMkAra samayajJa zAMtamUrti vAtsalyavAridhi AcAya vijayavijJAnasUrIzvara paTTadhara siddhAMta mahAdaSi prAkRtabhASAvizArada vijaya kastUrasUrizrviracita mahApuruSa ciratane viSe prathama vargamAM marIcibhava-bhAvizalAkA puruSa--RSabha svAminirvANa ane bharatanA nirvANu svarUpa chaThTho. uddeza samApta thayA zrI RSabhasvAmI ane bharata cakravatIthI pratimatuM. prathama va samApta thayA muMbApurI majjhe, sirigoDIpAsaNAhasa Nijjhe / iyaM yaM cariya, rasasasa -nayamniAzA zrI muMbaI nagarInI aMdara zrI gADIpArzvanAtha bhagava`tanA sAMnidhyamAM 2016nI sAlamAM A caritra racyuM. 1 / jiNasAsaNaM jayaha jA, diNayarasasiNA tahA ya logammi / tAva maniyALa zarTa, tathA vazeSnA rUma virA jyAM sudhI jinazAsana jayavaMtu va che, temaja lAkamAM sUrya-caMdra vate che, tyAM sudhI bhavyajIvAne kaMThane viSe A caritra ha MmezAM vaseA. 2 Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhana tha caritra anuvAdakAranI prazasta [vasaMtatilakA vRtta] saMcitra je RSabhanAtha taNuM pavitra zrI hemasUrikRta saMskRta-padya-baddha; tenA subhAva grahI prAkRta-ga-baddha, kastUrasUri gurudeva racyuM sucitra. [manTAkAntA vRtta] siddhakSetre aSabhajinanA suddha sAMnidhya ge, AcAryazrI hRdayakamale dhyAnarUpe grahIne vikramyA batrIza adhike vIza zata varSa mAMhe, dIpAlInA zubha ja divase pUrNa bhASAnuvAde. 2 [ IMdravajA chaMda] sUri zrI caMdrodayanA nideze, kastUrasUrIza taNuM pasAye; kapUrae paripUrNa kIdhe, nirvijanatAe anuvAda zuddho. siddha kSetra-pAdaliptapura vi. saM. 2032 dIpAvalikA parva.. ka, 2 vAraiyA Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya gurudevanI aMtarachA dharmarAjA pUjaya gurudeva zrImAnuno jIvanabharane parizrama ane AnaMda, svAdhyAya, adhyayana, adhyApanano hatomukhya pravRtti Agamika anuprekSA sAthe prAkRtabhASA aMgenuM UMDu ciMtana temaja te aMge lekhana, saMpAdana-prakAzana aMgenI hatI. ane tethI teo pUjayazrIe yathAsamaye pradarzita karela aMtarecchA pramANe nIcenI traNa yojanAno saMkalpa karyo che. 1. prAkRta-ardhamAgadhI bhASAnA adhyayana-adhyApana aMge abhyAsavarga-pAThazALA sthApavI. - 2. prAcIna-arvAcIna-prAkRta ane tene anulakSIne je koi apragaTa sAhitya hoya ke punaH mudraNa karavA yogya hoya te sAhityanuM prakAzana karavuM. 3. prAkRta-ardhamAgadhI bhASAnA vidyArthIone parIkSAmAM prathama traNa naMbara meLavanArane yathAyogya puraskAra Apavo. Ama prAkRta bhASAnA rakSaNa-vRddhi tema pUrva puruSanI kRtione prakAzita karI paraMparAe zruta bhakitano lAbha meLavavAnI apekSAe uparokata traNa yojanAno saMkalpa karyo che. paNa te saMka95nI saphalatA ApaNA jaina zrI saMgho ke zrutajJAna bhakato ke gurubhakato Arthika sArI sahAya kare te upara AdhArita che. eja jainAcArya zrI vijaya kastUrasUri smAraka samiti