Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ PEOPLE'S EDITION. Raychandra Jain Kavya Mala Selections from Gujarati Jai Bets. 1.1.8.9.2 PART SECOND 'COMPILED AND PUBLISHED BY * MANSOOKHLAL RAVJIBHAI MEHTA, FIRST EDITION. AHMEDABAD: PRINTED AT THE 'SATYA VIJAYA' PRINTING PRESS, BY SANKALCHAND HARILAL SHAH. [ All rights reserved.] BOMBAY-1913. 1 {r. Price Re. 1-0-0 *
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ khyAti gamayAta sujanaH sukavirvidadhAti kevalaM kApyam / / puSNAti kamalammo lakSmyA tu raviniyojayati // - -bhojaprabandhaH
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmAjIka AvRtti. rAyacaMdra-jenakAvyamAlA. prAcIna gujarAtI jainakAvyasAhityane saMgraha gucchaka ra je. saMgraha karI pragaTa karanAra, manasukhalAla ravajIbhAI mehatA. pahelI AvRtti, amadAvAda, "satyavijaya prITIMga presamAM sAkaLacaMda harIlAla zAha chApyuM. (sarva haka svAdhIna.) za01913, saMvata 1970. kimata rUpiye eka
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ "sAre kavi te mAtra kAvyane ja race che, paNa tene prakhyAti pamADanAra te sujana ja che. jaLa kamaLanuM poSaNa kare che, paNa te kamaLane praphullita karavuM e sUryanuM kAma che. " bheja.banya
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ arpaNA. zrIyuta kRNalAla mohanalAla jhaverI, * ema. e. elaela. bI. T '' jaja, smola kajhIsa ke, mRgaI. pUjayAradhabhAIzrI : Apane ane mAro paricaya sahaja kAraNavazAta thayo hato, bahuja thoDA samayamAM e paricayamAM snehabhAva-vAtsalya bhAva aMtargata rahela paraspara anubhavamAM AvavA lAgyo. e anubhava naisargika jaNA-kudarata keLAMnI kRtirU5 jazuM. zAstrakAronI paribhASAmAM jene nehAnubaMdhIya neha kahe che te sneha e hevAyogya che ke kema e mAro janamanapratye prazna che. - jevizeSaNapUrvaka huM Aje Apane saMbodhuM chuM te vizeSaNa jUnA jUnA vakhatathI ApaNA pUrvajoe nizadina gAyuM che-gokhyuM che. pUjyaArAdhakatA" e vizeSaNa Apane gya che ema mene lAgyuM. "vedanAtAvaraNamAM ucharela vyakti "jaina vAtAvaraNamAM ucharela vyaktinA prayatno pratye pramoda bhAva zA kAraNe dharAvI zake ene khyAla karatAM mane ema dhyAnamAM AvyuM ke jo temAM pUjya ArAdhakatAno guNa hoya che tema thaI zake. jena mehatAnI kRtio paNuM pUjya hoya to tene ArAdhavAyegya gaNI ArAdhavI ja joIe e bhAva Apane viSe sthira thayele dekhI, Apane Aje te vizeSaNathI saMbaMdhI prAcIna jaina mahetAnI kRtionA A eka saMgrahanI sAthe Apane pUchyA vine arthAta ziSTAcAra sAcavyA vimAM ApanuM nAma joDu chuM. A saMgrahanA prathama gucchaka sAthe ApanAM aMgata mitra ane gujarAtanA eka sundara putra sadgata govardhanarAmabhAInuM nAma meM joyuM hatuM. A bIjA gucchaka sAthe ApanuM nAma joDuM chuM. mene tevI saMkalanA goThavavAnuM ThIka lAgyuM eTale meM tema karyuM. .. : : : ' , ' ' . manasukhalAla
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA A prAcIna jaina kavionI kRtionA saMgrahanA bIjA gucchakanI prastAvanA TuMkamAMja lakhavAnA huM sogamAM chuM. ' ' ' AjathI pAMca varSapara prAcIna jaina kavionI kRtione prakAzana ApavAne vicAra meM karyo tyAre mArA manane ema hatuM ke, A dizAmAM huM kaMIka ThIka rIte prayatna karI zakIza; paNa manuSya dhAre che kAMI ane thAya che kAMI anubhavI purUSoe ThIkaja kahyuM che ke, mANasa jANe meM karuM, karatala bIjA kAya; - ' AdaryA adhavaca rahe, ane hari kare so hoya. * * * " gurjara jaina kAvyanA prakAzananA mArA A vicArane mArI zarIraprakRtie dhIme dhIme dhake mAravA mAMDe; eTale sudhI dhakake mAravA mAMDayo ke, mane eka vakhata ema paNa anubhavarUpa lAgyuM hatuM ke, A bIje gucchakakadAcuM jagata AgaLa nahIM paNa AvI zake; te paNa prabhu kRpAe eTaluM sAruM thayuM ke, zarIraprakRtie kAMIka anukULa dizA grahaNa karI; ane tethI ja A gucchaka jagata AgaLa Ave che. A dizAmAM bhaviSyamAM mArAthI prayatna thaI zakaze ke nahIM tenI mane mArI hAlanI zarIraprakRti khabara de tema nathI. prathama gucachakamAM zrImAna AnaMdaghanajInuM caritra meM bhASAdaSTie ApyuM hatuM. je samAjamAM sArA aMze rasotpAdaka thayuM hatuM ema mane khAtrI maLI hatI. eja zelIe A bIjA gucchakamAM mAre zrImAna devacaMdrajInuM jIvanacaritra ApavA tIvra IcchA hatI. A gucchaka lagabhaga cAra varSa thayAM chapAI paDI rahela hatuM, chatAM zrImAna devacaMdrajI vistRta aitihAsika ane mAnasazAstrIya jIvanacaritra lakhavAnI AkAMkSAthI Aja sudhI bahAra pADe nahe. cAra varSa sudhI prabaLa AkAMkSA rAkhavA chatAM mArI zarIraprakRtie zrImAna devacaMdrajInuM tevuM caritra chevaTa sudhI lakhavA, yogya baLa na ApyuM zrImAna devacaMdrajInuM AvuM caritra lakhAvAne mATe, mArI pAse je vicAre ekatrita thayA che te uparathI mane bharUso hato ke, mAruM lakheluM caritra samAjane kadAcu kAMIka nUtanatA darzAvanAra thaI
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ T paraze; chatAM jyAre naja lakhAyuM tyAre pachI chevaTe mAre A gucchaka vinA vistRta caritre bahAra pADavA paDe che, * Ama chatAM, rA. bhAI mAnalAla dalI yada dezAI bI. e. elaela. khI, e zrImAn devacaMdrajInuM je sakSipta jIvanacaritra lakhyuM che te AmAM dAkhala karUMchuM. bhAI meAhanalAle e mahapurUSanA jIvananI je laghurUpa rekhA dArI che te avazya aitihAsIka mArgadarzaka te cheja, bhAi mehanalAlanI peThe ApaNA jaina 'satAnA' AvI lokapakAraka dizAomAM prayatna karavAM tatpara thAya eTaluM ja huM IcchuM chuM. mArA taraphathI prakaTa thayela gurjara jaina kAvyeAnA saMgraharUpa rAyacaMdra jaina kAvyamAlA" nA gucchaka 1lAnI aMdara gujarAtI bhASAnA janma sAthe jainiyAnA sarvathI prathama sabaMdha che evI mArI mAnInatA maiM carcA hatI. mArI A mAnInatA rAjakATa khAte maLelI trIjI gurjara sAhitya pariSa6mAM ane 'jAhera vartamAnapatrAmAM carcAI hatI. mArI A mAnInatA hajI kAyama che; eTaluMja nahI paNa mArI te mAnItatA dRDha karAvanArAM keTalAMka kAraNA mane tyAra pachI maLyAM che.-jo ke e kharUM chuM' ke me' jema prathama gurjIkamAM kahyuM hatuM ke " gurjara bhASAnA janma jainiyAthI hAvA yAgya che, " ema mAre kahevuM joituM naheAtuM. mAre ema kahevuM joItuM hatuM ke tenI khIlavaNImAM niyeAe saiAthI prathama ane mukhya bhAga bhajavyA che. 1 sadgata govardhanarAmabhAI tathA zrIyuta kezavalAlabhAie je dRSTie jaina gurjara sAhitya avaleAkayuM che te dRSTie jo avaleAkavAmAM Ave te mArI A mAnInatA satya jaNAyA vinA nahIM rahe ema huM atyAra sudhI mAnuM chuM. mAre mArI A mAnInatA sabaMdhamAM A prakAzananI sAtheja vizeSa uhApAha karavAnI IcchA hatI. paraMtu mArI te IcchA atyAre te icchArUpeja rahI che--amala rUpe bahAra AvI nathI. A gucchakamAM je purUSAnA kAvyAnA saMgraha dAkhala karyAM che tenA saMkSipta jIvana caritrA tathA kaThaNu zabdonA kASa ane samajutI ApavAnI mArI dhAraNA hatI- te paNa zarIranA `` kAraNathIja pAra paDI nathI te mATe" dilagIra chuM. manasukhalAla vajIbhAI mehatA.' tA. 16-12-1913, .
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ janakavitA. 1 ' zrIyuta manasukhalAla ravajIbhAI mahetAnI jainasAhityasevA .sAkSara vargane suvidita che, " sanAtana jaina" nA taMtrI tarIke samagra jainakAmane hitakara thaI paDe evA lekhA lakhI samagra jainakAmanI . sevA bajAvavAne vyAjakhI rastA khIjA jainapatrAne temaNe batAvyA che. mAgadhI bhASAnA abhyAsanI ane yunivarsiTImAM jainasAhitya dAkhala karAvAnI carcA prathama temaNe upADI hatI. jaina kAvyadAhana pragaTa karavAnI pahela paNa temaNeja karI che. zarIra ArAgya nahi hAvA chatAM te jainasAhityanI banI zakatI sevA bajAvye jAya che e najare joyA pachIja ATaluM. lakhavAnuM mana thayuM che. temanA taraphathI pragaTa thatA jatA kAvyadohana mATe jainakavitA viSenA mArA AgalA vicAre ke je vicArAmAM hacha pheraphAra thayA nathI te A nIce darzAvuM. chuM. ; ' s *, jainasAhitya viSe gujarAtI sAhitya pariSadnA pramukha sthAnaparathI. sAkSaramaMDanamaNi gAvardhanarAmabhAie temaja. -sAkSara zireAmaNi - kezavalAla bhAi dhruve ceAgya vivecana karyuM che, evA niSpakSapAta trAhita vidvAneAnA abhiprAyane lIdhe jainetara vidyAnA jaina sAhityaprati sahAnubhUti batAvavA lAgyA che ane e sAhitya. tarapha jarA jarA DAkI, karavA lAgyA che e mATe jainA ukta ane vidvAneAnAM AbhArI che. 1 - kavi dalapatarAme kAvyadohananI prastAvanAmAM judA judA, kavionA saMbaMdhamAM ka Mika kahyuM che. temanAM nAma mAtra paNa sabhAyA che tyAre jaina kavie sabaMdhI eka akSara paNa lakhyA 'nathI. kAvyadehananA 1 lA bhA gamAM jyAre trIza kavinI kavitAo lIdhI che tyAre temAM mAtra ekaja jaina kavitA dAkhala thavAne bhAgyazALI thaI che. teja pramANe kAvyadohananA khIjA bhAgAnuM samajI levuM. ApaNe ema mAnIe ke jaina kavinI kavi ke graMtheAnI kAi paNa vizeSa hastalikhita pratAtemanA hAthamAMAvI ' 1 tA " nahi heAya; paraMtu tema nathI. teozrI. kAvyadohananA pR 153 meM jaNAve che ke " khIjA hiM du karatAM jainanA jatioe racelA gujarAtI bhASAnA
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghaNuM che paNa temAM mAgadhI bhApAnA tema bIjA tarehavAra zabda Ave che mATe ame jhAjhI kavitA teonI lIdhI nathI."A lakhANa ema batAve che ke jena kavinI kavitA samajavA te vakhate vizeSa prayatna thayo nathI. ? * * >> jaina kavio sivAya bIjA kavionAM kAvyamAM anya daSTie tare havAra zabdo hovA chatAM te kAvyone saMdhae e kAvyane prasiddhi ApI enuM kAraNa e hoI zake ke e kAvyo temanA dharmane lagatAM ane gara paricita hatAM. e saMzodhakemAMthI ke jene nahatA. vaLI e paNa banavA joga che ke "jaina" pitAne kuLadharma na hovAthI pitAnA ravAbhAvike dharma saMskArane lIdhe jhaTa laIne na samajI zakAya evAM jene kAvyanI e saMzodhake kadam upekSA paNa karI heya. ' ' - sAhityanA upAsakee dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke prAcIna kAvyamALA ane anya kAvyadehanAdimAM jaina sivAya bIjo je je kavionAM kAvyo pragaTa thayAM che temAM zabdAdi paratve samAcita pheraphAra saMzodhakoe karyo che; teja ucita pheraphAra saMzodhake dhArata te jaina vidvAnane AmaMtrI teonI sahAyatA vaDe karI zakata. ' ' . '' - kavizvara dalapatarAma ema paNa eka ThekANe lakhe che ke " cArase varasa uparanA ane A vakhatanA (sane 187ra nA) gujarAtane kavionI bhASAmAM kaMI vadhAre pheraphAra thayela nathI, paraMtu sva. sAkSara navalarAmabhAI lakhe che ke "ghaNanA dhAravAmAM ema che ke gujarAtI bhASA hAla jema bolAya che tema narasiMha mahetAnA vakhatathI belatI Ave che paNa e dekhItIja bhUle che. eTalAM varSa sudhI bhASAM vikAra na pAme e janasvabhAva ane saghaLA dezanI bhASAonA ItihAsathI ulaTuM che. " saMzodhakoe narasiMha mahetAnAM kAvya sudhArIne pragaTa kayI jaNeya che. * ' , " - rANakadevI ane rakheMgAranA belAtI duhAomAM mULa karatA keTalo badhA pheraphara thaI gayo che te nIcenA duhAo parathI jaNAze. jo ke mULa duhA paNa saM. 1347mAM racAyelA eka graMthamAMthI lIdhA che. tethI Isa. nA 11 mA zatakamAM bolAtA kharekhara duhA te tethIpaNuM jUnI bhASAmAM belAtA haze.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ rANu sarve vANiyA, je salu vaDuha seDi; kahu vaNijaDu mAuiM, ammInuM gaDha heThi taI gaDuA giranAra, kAMhu maNi matsara dhari8; mArImAM rAkheMgAra, ekaka siMhara na DhAliu. hAla belAya che te amArA gaDha heTha, keNe taMbu tANiyA; sadhare mATe zeTha, bIjA vata vANiyA. ' ' gojhArA giranAra, vaLAmaNa verIne kiye; maratAM rAkheMgAra, khareDI khAMge nava thayA. AcAryazrI zrI hemacaMdrAcAryanA apabhraMza bhASAnA vyAkaraNamAMthIudAharaNa laIe.' helA maI tuhu vAriyA, mA kura himANa; nidae gamihiraDI, daDavaDa hehi vihANu. pabhaNe muMja mRNAlavaI jIvaNagiu majhura; jaI sakara sayakhaMDa thiya, teya samiThThI bhUri. saMzodhake e deha samajAya tevI bhASAmAM nIce cujaba lakhyA che. helA tane vAri, mA kara lAMbuM mAna; nidrAe rAtrI jaze, utAvaLuM thaze vahANuM. muMja bhaNe he mRNAlavati, jobana gayuM suremAM; . jadi sAkara zatakhaMDa thaI, toya ghaNuM mIThI. anabhyAsa, jihAdeva, saraLatA tarapha valaNa ItyAdi kAraNathI bhASA vikAra pAmatI jAya che ane vizeSa vikAre jyAre jUnuM lakhANa ke kavitA samajI zakAya nahi tyAre temAM saMzodhake ke vAcake deza kALa mujaba gya sudhAre ke pheraphAra kare emAM navAI nathI. evo pheraphAra upara ApelA duhAomAM ApaNe je te je kaI vidvAne jaina kavitA hAthamAM lIdhI heta ne jainene tenuM sazedhana karavAne lAvyA hatA te zuM Aje gujarAtI sAhityanuM eka aMga je juduM paDI gayuM jaNAya che te zuM ekatra sAhityamAM bhaLI gayA vagaranuM raheta ke ? gujarAtamAM jyAre kAvyadehanAdi pustake racAyAM tyAre jaina kavioe gujarAtI bhASAnI bajAvelI sevA saMbaMdhe kadAcu ajANapaNe upekSA dAkhavyA chatAM ApaNe sArI rIte joI zakyA chIe ke gujarAtI sAhitya che ane tamArA savA saMba chIe ?
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSaddha bane beThakamAM mAnavaMta pramukha sAhebe taraphathI jainenI gya kadara thaI cheja. . - ' ' . * * * * sva. sAkSarazrI govardhanarAmabhAInA bhASaNamAMthI utAre kariye. "zataka 14 muM_gujarAtamAM tejasiMhanA eka graMtha vinAnA sarva graMtha mAtra jaina sAdhuonA racelA che. e graMtha paNa meTA bhAge dharma, sAhityanA ane saMskRta sAthe prAkRtamAM paNa che. e sAdhuoe temanA gacchene Azraya pAmI ATale sAhityakSa ugavA dIdho che " ItyAdi. " gujarAtI sAhityanuM mULa prathama ropAyuM te veLA dilhInA bAdazAha, gujarAtanA subAo ane nAnA saradArane vigraha A yuganA AraMbhathI 1350 sudhI cAlyo ane tene kSobha jhAlAvADa, junAgaDha, gaMDaLa vagere kAThiyAvADanA gAmamAM ane bAkInA gujarAtamAM cAlI rahyA hatA. tevAmAM jaina gacchanA cAra pAMca sAdhuo ukta gujarAtI sAhityanA ekalA AdhArabhUta hatA. te pachInA pacIzeka varSamAM paNa bIjA pAMceka jaina sAdhuo evA AdhArabhUta hatA. " " jaina sAdhuo jeTalI sAhityadhArA TakAvI zakyA tene kaI aMza paNa anya vidvAnamAM kema na dekhAya ? teo kayAM bharAI beThA hatA. " jene prakAranI bhASA temanA asaMga jIvananA baLe zuddha ane saraLa rUpe temanA sAhityamAM sUve che, tyAre AkhA dezanA prAcIna bhIla Adi anArya jAtio ane rAjakartA musalamAna varga e ubhayanA saMsargathI brAhmaNa vANiyAonI navI bhASA kevI rIte jUduM dhAvaNa dhAvI baMdhAI e paNa temanA A bhramaNanA ItihAsathI samajAze. e sAdhuonI ane A saMsArIonI ubhayanI gujarAtI bhASA jude jude rUpe baMdhAvA pAmI. " " zataka 15 muM (uttarArdha). pATaNa nagaramAM jaina sAdhuo prathamanI peThe pAchA saMskRta-prAkRtamAM sAhityane racAvA lAgyA hatA ane rAjakIya sthAna maTI e paNa te kALe tIrtha nahi te tIrtha jevuMja A sAdhuoe kareluM jaNAya che." Imperial Gazetteer of India | 9600 ill aliqlari Jainism viSe nIce pramANe lakhe che -
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ che te acakAyA jAratA jaina dharma sabaMdhI sAhitya vizALa temaja gahana che. tenI zodha bahu thoDI thayelI che ane te paNa thoDuMka thayAM eTale te dharma saMbaMdhI itihAsa javA pUrve bhASAMtara ane zodhakhoLa rUpe haju ghaNuM karavAnuM che. e sAhitya eka te vizALa rahyuM, bIjuM gahana rahyuM ane e aMge joitI zodhakheLa adhurI ethI emAM tanuM vAstavika svarUpa zuM che e saMbaMdhI ajJAnatA rahe e svAbhAvika che. tethI pAzcAtya vidvAnanI zubha lAgaNI jaina sAhitya jItI zakayuM na hoya te temAM A ajJAnatA kadacuM eka kAraNa gaNI zakAya. * bIjI sAhitya pariSadanA vicAravaMta ane vidvAna pramukhazrI kezavalAla harSadarAya dhuvezrI hemacaMdrAcArya vagere jenapaMDitenA sAhitya viSe je yogya IsArA karyA che te te hajI tAjA che. tethI vistArabhaMyathI ahIM nahi utAratAM sarva sAmAnya teonAM thoDAMka zabda ApIzuM te basa thaze. '' ****" vAstavika rIte gujarAtI bhASAnA traNa yuga che. IsvIsananA 10 mA 11 mA zatakathI 14 mA zataka sudhIne pahele yuga; 15 mA zatakathI 17 mA zataka sudhIno bIjo ane te pachInAM zatakane trIje. pahelA yuganI bhASAne apabhraMza ke prAcIna gujarAtI nAma ApavuM ghaTe che. bIjo yuganI gujarAtI...ne madhyakAlIna gujarAtI kahevI egya che. trIjA yuganI gujarAtIne arvAcIna gujarAtI saMjJA ApavAmAM matabheda hoyaja nahi. pahelAM pAMca zatakAnI bhASA gujarAtI che tenI pratIti sArU kAlakSepano upAlaMbha hArIne paNa zatakavAra udAharaNa ApavAnI jarUra che. e pAMca zatakanA sAhityane gerainasApha thayo che. kemake madhyakAlIna gujarAtIne ja prAcIna kAvya trimAsika ane prAcIna kAvyamAlAnA abhimatataMtrI gujarAtI gaNavA nA pADe che, tyAM prAcIna gujarAtIne to dhaDo ja thavo ke ? mAtapitA meTAM chokarAMne inakAra karI nAvArasa Therave ne nahAnA bALakane ja kabula rAkhe tenA jevuM A to thAya che. avamAnita sAhityanI zodhakhoLa thatI nathI. abhyAsa thatuM nathI, carcA yaMtI nathI ne gujarAtI agujarAtInI yogyatA tapAsAyA vagara avaLuM vetarAyAM jAya che. vagara oLakhe athavA bhUlamAM bhaTakAI ajJAnanA aMdhArAmAM prakAzanI rAha joyA vagara ApaNe ApaNuM sAhityavaDanI jamInamAM UMDI utarelI vaDavAo vADhI nAMkhavA pravRtta thaIe chIe. * * * *
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ : - jena kavioe ghaNe bhAge rAsa, sajhAya, saMvane lakhyAM che. zare sADA traNase rAsa te hAtha AvyA che. ethI vizeSa je huM bhAna ramAM paDayA hoya ne prasiddhimAM na AvyAM hoya te to judA. A badhA rAsa vaDe keTalAM kAvyadehananAM pustake bharAya tene vicAra karavA gya che. atyAra sudhI gujarAtI bhAvAM jANanArAo ema mAnatA hatA ke gujarAtI bhASAmAM prathama kavitA lakhanAra narasiMha mahete ekalAja hatA. paraMtu baMne pariSadunA mAnavA pramukha sAhebonAM bhASaNe uparathI sarvenA jANavAmAM AvyuM haze ke narasiMha mahetA pahelAM paNa amuka zataka sudhInI bhASAne gujarAtI bhASA kahI zakAya che ane te zatakamAM bIjA "kavio tathA lekhake thaI gayA che. * thoDI mahenate samajI zakAya evI jaina sAdhunI jUnAmAM jUnI je kavitA atyAre maLe che te munizrI vijayabhavanI che. kadAcu vijaya bhaka e' saMsita athavA paryAyavAcaka nAma paNa heya. vijayabhadra pahelAMnI keTalAka zatakanI gujarAtI kavitAnAM DAM udAharaNo zrIyuta kezavalAla bhAI taraphathI ApavAmAM AvyAM hatAM. saM. 1727 mAM racAyelA saptakSetrI rAsa ke saM. 1347 mAM racAyelA "prabaMdha ciMtAmaNi" graMtha ke teja arasAmAM racAyelA ratnasiMharinAM "upadezamALA" nAme graMthamAMthI kaMi udAharaNe ApI zakAya. ahIM vijayabhadra munithI jena rAsanI zarUAta gaNuM vizeSa bhAge rAse viSe kaMIka kahevA IcchuM chuM, vijayabhadra ke udayavaMta muni narasiMha mahetA pahelAM Azare eka varSa upara thayA hatA. narasiMha mahetA jyAre saM. 1500 mAM hatA ema kAva 'narmadAzaMkara kahe che tyAre vijayabhadra muni sa. 1412 mAM hatAM emAgatamarAsa kahe che. " . ! kavitAonA je je graMthe chellAM pAMca sAta zatakamAM jaina kaviee lakhyA che temAMnAM ghaNuMkharAne temaNe rAsa" nAma ApyuM che. pAsa" zabda prathama zrImad bhAgavatamAM joi zakAya che. rAsamAM jUdI jUdI nItinI ane dharmanI vAta samajAvavA mATe mahA purUSenAM caritra kathAhRpe ApyAM che paraMtu retAnI kavitAnA graMthone rasa kahevAnuM zuM khAsa kAraNa haze te vicAravA jevuM che. hAlanA puSTimArga vaiSNava dharmamAM rAsa pAMca sAta nAma :
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ zabda paricita che. rAsa zabdanA paricaya vALAe puSTimArga te gujarA tamAM uttara hiMdamAMthI 16 mA saikAnI Akhare AveluM jaNAya che. narasiMha mahetA je vaiSNava dharma pALatA hatA te to viSaNusvAmivALA vaiSNava paMtha ho ema kavi narmadAzaMkara kahe che. tyAre jaina kavioe kavitAmAM karelAM mahA purUSanAM varNanene rAsa nAma zA vAste ApyuM haze te vicAravA jevuM che. - - jena kavionA rAsomAM jude jude sthaLe najara karatAM navarasayukta ' varNane jovAmAM Ave che. koI koI sthaLanAM varNano rasa ane alaMkArathI, chalakAI jAya che. rasanAM AlaMbana, udIpana, vibhAva, vagere sAdhanane jyAM jevo ghaTe te upayAga karI e varNane vAMcavAmAM AnaMda Ave evAM rasabharita karyo che. AvAM rasavALAM rasika varNanane temaNe rAsa nAma ApavAnuM gya dhAryuM hoya tema anumAna thaI zake che. kAvyane AtmA rasa che ane tethI rasika kAvyane rAsa nAma ApavuM e yogya paNa che. sAhitya zabdane khare artha ApatI veLA udAharaNa tarIke eka koSamAM rasAlaMkAra vagere evI matalabe lakhavAmAM AvyuM che. te te artha lakSamAM rAkhavAthI spaSTa jaNAze ke jaina kavitAone gujarAtI bhASAnuM sAhitya kahevuM e eka Avazyaka bAbata che. sAhityane kharA artha emAM sArthaka thAya che. ' premAnaMda vagere anya kavioe judAM judAM AkhyAna ke kathAvaNane lakhyAM che. tevAM varNanathI bharapura tenA pahelAM sAmAnya rIte lakhAyelA A rAsAo paNa che. mULa eka vAtane laI vistArathI tenuM varNana karI aneka bhavya tathA camatkArika prasaMgonAM varNana ApI, aMte nItidharmane vijaya sthApI, pAtronuM parama maMgaLa samAptimAM dAkhavI rAsa pUro karavAmAM Ave che. jaina rAsonI kavitA kRtta ke chaMdamAM lakhavAmAM AvI nathI, paNa amUka meLamAM tAla sahita gavAya ane temAM koI rAga rAgiNInI chIyA Ave evI dezIomAM racAyelI hoya che. premAnaMde jyAre kaDavAM ane dayArAme jyAre mIThAM ema lakhyuM che tyAre jaina kavioe prathamathI te Aja sudhI DhALa e eka zabda vAparyo che. kaDavAM pachI jema valaNa
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ave che tema DhALa pUrI thatAM keTalAka rAsamAM deharA ke seraThI deharA AvelA hoya che. ' . maMgaLAcaraNamAM prathama dareka rAsamAM jidradevanI, pachI sarasvatI devInI tathA gurUnI stuti karI ke rAsa lakhAya che ne dharmanItinI kai bAbatane mahimA batAvavA lakhAya che te jaNAvyuM hoya che. ghaNuM karIne dareka DhALamAM che. kavinuM nAma Ave che. rAsa pUro thatAM keTalAka rAsamAM te te rAsa kavie kaI sAlamAM kaI tithie kaye vAre kayA gAmamAM rahI racyo te tathA kavinA gurUonuM peDhInAmuM paNa ApavAmAM AvyuM hoya che. ' , gujarAtamAM musalamAnI rAjanA AraMbhano kALa taddana aMdhAdhuMdhIne ne julama trAsane hatA. e kALamAM leke saMskRtAdi bhASAo bhaNe ke uMcuM tatvajJAna meLavavAmAM vakhata gALe evI kazI jogavAI ke zAMti nahatI. dharma pustaka bhaMDArAmAM bharI saMtADI mUkavAmAM AvyAM hatAM. evA vakhatamAM sAmAnya jIvonA hitane mATe rAsa racavAmAM AvyA hoya ema jaNAya che. aMdhAdhuMdhInA vakhatamAM paNa jaina sAdhuo jAgrata rahyA hatA evuM e rAsa AdinI racanAthI jaNAya che. e rAsomAMnA ghaNuM moTA bhAganuM vastu ( plot) mULa saMskRta kAvyo ke Agama satre ke e sUtronI TIkA uparathI lIdheluM e te niHsaMdeha lAge che. aMdhAdhuMdhInA vakhatamAM jana lekee joyuM ke sAmAnya jIvo mULa mAgadhI ke saMskRtine abhyAsa karI te uparathI dhamadha laI zake tema nathI. mATe teo samaje ane saraLatAthI zIdhra bedha pAme te sAruM. evI svapara hitabuddhie, gharabAra tajI tyAgI thayelA e saMyamIoe saMskRta kAvyo tathA sUtra TIkAmAMnI-AkhyAyikAone rAsa rUpe deza bhASAmAM utArI. jana upAzrayamAM Aje paNa comAsAnA divasomAM temaja unALAnA lAMbA divasemAM bapore ghaNe sthaLe sAdhu, AryA ke zrAvake rAsa lalakArIne vAMce che ane zrotAo dhyAna daIne sAMbhaLe che. sAmAnya jIvonA lAbha mATe dharmanItinuM zikSaNa ApanArA AvA rAse deza bhASAmAM racanAra sAdhu munioe chellAM pAMca zatakane samaya jatAM zrAvakasamUha upara bahu 'upakAra karyo che. " kavitA jevI cIja sAre rAgathI ne halakathI gavAtAM ghaNune priya
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ thaI paDe che. gAyana e pAMcame veda gaNAya che. gAyanethI citta le pimeM che. te kavitA tarapha rUcI karAvI nItine raste deravAnuM kAma rAsa varDa karavAne jaina lekhake lalacAya temAM navAI nathI. keTalAMka rAsamAM kavioe te ane kalpanAzaktine sArI rIte sarANe caDAvI hoya ema jaNAya che. kaI kaI rAsamAM evuM paNa joI levAya che ke vAta kaMthamAM camatkArika ane maMtrataMtranI ke devatAI vAnAM varNana karavA jatAM pAnAM ne pAnAM bharI dIdhAM hoya che ane temAM rAsane vizeSa bhAga kAI javAthI subodhaka bhAga kAM te dabAI jAya che ne kAti alpa bhAgamAM Ave che. dareka rolamAM mukhya pAtra saMsAra choDI sAdhupaNuM agIkAra karyAnI vAta Ave che ane chelle teNe svarga mekSanAM sukhanI prApti kathanuM rAsa uparathI joI levAya che. mekSanA metI jevA mahApAtrane ja kavi mULa mAMthI mukhya pAtra tarIke rAsamAM pasaMda kare che. kharekhara saMvartanaizALI' cineja" janasamUhuM AgaLa khaDA karI tenA duSTatathI zrotAone sadguNI banAvavAno e kavione zrama stutipAtra che.. . .' gurjarI kavitAnA pavitra pradezamAM jaina kavio sArI rIte dIpI uThayA che. temanI kavitAoe aneka dAkhalA"daSTAMte ApI dAna, zIla, ta"; bhAvanA, ahiMsA, satya, brahmacarya vagere bAbatene mahimA vadhAravA sAre zrama lIdhe che. ekaluM amukadevanuM varNana ke amuka dhAmanuM varNana ke amuka avatAranuM varNana laI mAtra che te mATe ja rAsa racAyA hoya evuM jaNAtuM nathI, paNa dharmanItinA siddhAMta tarapha janasamUhameM vALI zakAya tevAM pAtro pasaMda karI te tarapha zrotAone vALavAnI tejavIja karavAmAM AvI che. rAsAnuM sAmAnya svarUpa-e pramANe che. bAkI temAM kaI kaI apavAda paNa che., . . . vimaLa maMtrIne rAsa, kumArapALane rAsa vagere rAse vAMcavAthI keTaluMka aitihAsika jJAna paNa thAya che. vallabhIpuranA rAjA zilAdityanA darabAramAM paNa jaina paMDita vAdavivAda karatA. vanarAja cAvaDAthI mAMDIne TheTha vizaLadeva vAdhelA sudhIno itihAsa tapAsIe to temAM paNa jaina sAdhuo ane jaina maMtrIo thoDe thaDe keLe darzana detA jaNAya che. pitAnA prabaLa samayamAM temaNe sAhityanI abhivRddhi mATe ne dharmanItinA siddhAMtonA prasAra mATe zrama lIdhe spaSTa thAya che. * * * * *
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ } asalanAM khayAM lakhANo saLaga lITImAM ne khALakhAtha jaina lipimAM lakhAyelAM che. devanAgarI ke khALakhAya akSarA ane jaina (mAgadhI) akSarAmAMnA thADAka akSarA vacce keTalAka taphAvata che. Azare akSarAnI 34 sakhyA taddana maLatI che. joDAkSaramAM paNa kAi kAi sthaLe taphAvata ja Aya che. tethI jainanA rAsa tathA zAstra vagerA je lipimAM lakhAyelA che te lipuite jaina lipi kahevI e vadhAre ThIka lAge che. ' ' 3 leAla, hAM, hA rAja, lalanA, saluNAM, relAla, A che lAla vagere pAdapUNArtha zabdanA jainee dezImAM jarUra paDatAM bahu chuTathI upaYAga karyo che. rAsA sivAya jUdA jUdA dhArmika ne naitika; viSaya upara sajhAya, stavana, lAvaNI ItyAdinI racanA paNa jainee karI che. kavitA tarapha temanuM valaNa vizeSa che, eka vidvAna kahe che. ke "ekalA kAvyamAM sAhityane samAveza thatA nathI chatAM kAvya e eka sAhityanI suMdara kalA che. tene pradeza ati vistANuM che. kavionAM jIvana kavitAmaya hAi, kavitAmAM Asakta hA, rasamAM jhaNakALAyelAM heAya che. kavinA hRdayabhAvAnA jharaNAnuM vahana sAhityanA pradezane kuLadrupa kare che...madhyakALanA gurjara kavioe " ApaNI prajAnAM jIvana racavAmAM, temaja prArdha ghaDavAmAM keMTalI badhI asara karI che ? " kAvyanA AvA mAhAtmyane lIdhe jaina kavioe rAsAne prathama pasaMdagI ApI jaNAya che. ' . ema e. nI parIkSAmAM gujarAtI" lai pAsa thanArA vidvAnane mAre je je gujarAtI pustakA pasaMda karavAmAM AvyAM hatAM. temAM jaita kavi temavijayane, racelA " zIlavatIne rAsa " paNa * hatA. te rAsa * cAgya, prastAvanA sahita rA: khA. harAviMdadAsa kAMTAvALAe prAcIna kAvyamALAnA eka aMka tarike prasiddha karyAM che. tevA vizeSa kA nIkaLyA hota teA athavA aitihAsika gadya graMthA je rAsAne nAme oLakhAya che. tenA saMgraha karavAmAM phArabasa sAhebu jevA utsAhI yurApiyana mahasthatA joga maLI gayA hatA teNu jaina rAseAnI prasiddhimAM tenA kAi joNa maLyuM hAta tA Aje jaina sAhitya; tarapha gujarAtanA tathA. khIjA dezanA sAkSara kAMI judIja khukhIthI jotA hota. " sanAtana jaina " mAsikamAM jainenAM jUnAM gadya lakhANAnA .. i v ' . . . .. w' ' * ' '
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ meM cAre namunAo pragaTa thayA che. te sivAya te patranA vidvAna taMtrI ane A saMgrahanA prasiddha kartA rAmanasukhabhAI taraphathI zrI rAyacaMdra jainakAvyamALA " ne prathama gucchaka ' bahata kAvya dehananI lIe pragaTa thayo che. A sivAya kaI kaI grahastho tathA jaina saMsthAo taraphathI jaina sAhitya pragaTa thatuM rahe che. zrAvaka bhImazI mANeka muMbaIvALA taraphathI e dizAmAM stutipAtra prayana thayo che. tathApi kahevuM joIze ke jene prayatna bIjI kAmanA pramANamAM kaMIja nathI ne tethI jaina sAhitya tarapha bIjAonuM lakSa na gayuM hoya to temAM jene kAMI ocho vAMka nathI. jaine paNa ThapakApAtra cheja. udhaIne bhaMDAre bhaLAvI daI pustake chupAvavAne A kALa nathI. sthAnakavAsI jainenA muni dharmasiMhajI, jeThamalajI. kheDIdAsajI, tilakacaMda umedacaMdajI vagere keTalAka munioe rAsa tathA kavitAM lakhyAnuM jaNAya che. paraMtu sthAnakavAsI zrAvakene zAstra, graMtha ke tevAM lakhANo prakAzamAM lAvavAne kazo utsAha jovAmAM AvatuM nathI. sAhityaviSayamAM teoe potAnI zakti dekhADI ApavI joIe. zAstrI vRjalAla kALIdAsa lakhe che ke "hamaNAM jaina leke jUnI gujarAtI bhASA pramANe belatA nathI, paNa emanAM dharmapustakamAM to jAnI gujarAtI bhASA pramANe lakhAya che, kAraNa ke teo jUnAM pustakane utAro karatAM navAM pustakamAM bhASA badalatA nathI jUnI gujarAtInA lekhamAM jena ane vedadhama lekAe eka dhArA pramANe pustakamAM devanAgarI lipi lakhI che; paNa navI gujarAtImAM vedadhamI. lokee lekhamAM bheda pADe che, jaina leke te adyApi prAcIna dhArA pramANe lakhe che" zAstrIjInA lakhavA mujaba rAsanuM lakhANa lakhAyeluM jemAM levAya che. hAla ApaNe jene gujarAta deza kahIe chIe te asalane gujarAta deza nathI. sAkSara zrI devadatta bhAMDArakara kane ja e asala gujarAtanI rAjadhAnI hatuM ema kahe che. uttaramAM gujarAtane vistAra vizeSa hato. amadAvAdathI te uttaramAM TheTha vikAnera sudhI cAturmAsa karanArA te kALanA na sAdhuoe rAsene vizeSa bhAga racyo jaNAya che. vikAnera,sejata - pAlI, mAravADa, meDatA, sAdaDI, nAgara, pAlaNapura, aNahilapurapATaNa, a
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 madAvADa, khakhAta vagere gAmAmAM rahI rAsa racyAnuM amuka amuka rAsamAM kavie jaNAve che. bikAnera sudhI gujarAtI bhASA te kALe sArI rIte samajAtI ema te uparathI jaNAya che. 4 mejara upedrathAtha khAsu peAtAnA nibadhamAM jaNAve che ke "uttara hiMdamAM khelAtI bhASAomAM gujarAtI jeTalI- kAi paNa hiMdustAnanI khIjI bhASA teTalAja judI judI jAtanA laoNkA tathA judA judA dharma pALanArA mANasAmAM kheAlAtI nathI......hiMdu, pArasI, musalamAna ane jaina e cAra sapradAya pALanArA leAkeA gujarAtInA upayAga kare che. mAtra saMsArI viSaya nahi paNa temanAM dhArmika pustakA suddhAM e bhASAmAM lakhAyelAM che tethI judA, judA lokeAne hAthe gujarAtI bhASAnI judI judI rItanI mUrtti dhaDAi che. " J keTalAMkA vidvAnA ema kahe che ke 'jaina gadyapadyate| mAtra temanA dharmaneja lagatu hAvAthI temanA tarapha bhASAnA abhyAsIonuM lakSa khe'cAyuM nahi. mejara peMdranAtha khAsu lakhe che ke gujarAtamAM ghaNA jaine vase che......eka vakhata evA hatA ke jyAre jaina sapradAyIone sa MskRta bhASAnuM bahu sArUM jJAna hatuM. temanAM banAvelAM saMskRta pustakA hajI sudhI pracalita che. temAMnA ghaNA gujarAtImAM kavitA banAvI - mara thaI gayA che. paraMtu temanI badhI kavitA temanA dharmane lagatI hAvAthI tenA namunA atre ApavAnI jarUra nathI, " huMnamratApUrvaka pUchavAnI rajA lau chuM ke zuM narasiMha mahetAnI, dayArAmanI ke bhAlaNanI kavitAA dharmaviSayaka nathI ? mejara sAheba potAnA upalA lakhANanA virAdhA bhAsa jevuM eka lakhANa teja nibaMdhamAM Ape che " ghaNuM kharuM saMskRta kavionu anukaraNa karI asalanA gujarAtI kavie peAtAnI kavitA racI gayA che ane temAM dhaNA bhAga dharma samadhI che. ApaNA dezamAM dharmabhAvanu pramaLa heAvAthI jee dharma saMbadhI kavitA lakhe che te badhAne priya tathA pUjya thaI paDe che. eTaluM ja nahi paNa tethI teo amara thai jAya che. " A lakhANa vAMcyA pachI spaSTa jaNAze ke dharmaviSaye lakhAyelI jaina kavitAone kAI paNa rIte 'gujarAtI bhASAnA sAMhityamAM thI khAtala karI zakAya tema nathI, * '
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ . kaI paNuM samAnna vidvAne jaina gujarAtI sAhityane atyAra sudhI pUrata InasApha Ape nahi tethI te bAbata janasamUhanuM lakSa kheMcAyuMja nahi, sarvane badale savi, nagarIne badale nayarI vagere zabdaprayege joI jaina sAhityane gujarAtI bhASAnA sAhityamAMthI bahiSkAra karavo e keI paNa rIte nyAyI gaNAze nahi. Aje huM bhaNelAo athavA te gujarAtI pAMca copaDI bhaNuM ghera ne nizALe ke kolejomAM badhe vakhate IjIja zIkhelA meTI upAdhi dhAraNa karanArAmAMnA keTalAka, halanA lekhake nAM adhUrAM lakhANe samajI zaktA nathI, tethI zuM ApaNe e lakhANanI bhASAne gujarAtI sAhityamAM bahiSkAra karIzuM ? bezaka, ApaNe tene saMskRtamaya gujarAtI kahIzuM; paNa te gujarAtI nathI ane tene hAtha paNa aDADavo nahi ema te kahIzuM nahi. saMskRtamaya gujarAtI karatAM te jaina gujarAtI jhaTa samajAya tevI che, to tene mArA mata mujaba sAhityamAMthI bahiSkAra thaI zake nahi. paMDita vilyama jensana saMskRtamAM zekasapIyara jevAM nATake hAya ema prathama mAnI zakato ja nahoto, paNa prayatnathI jyAre tenA jANavAmAM AvyuM tyAre te chakaja thaI gayo. tema jainenI kavitA te samajAya tevI nathI, temAM premAnaMda ke dayArAma jevI khubI kayAMthI hAya" evI bhramajanaka vicAra paddhatine je sAkSAnA zirebhAgamAM sthAna nahi maLe te teone jaina sAhityamAMthI ghaNuM jANavAnuM maLaze. AjathI Azare savA chaze varSa upara 540 gAthAne upadezamALA nAme graMtha chaMya chedane DhALe racAya che. te vakhatanI bhASA kevI hatI? jUnI gujarAtI kevI hatI te batAvavA ane rAsamAMnI bhASA tevI nathI paNa AjanI gujarAtI jANanArA sahelAIthI samajI zake. kevI che tene ghaNA kharA rAsanI te sAdhAraNa gujarAtI bhASA) evuM kahevA mATe e graMtho - pahele ne chelle chakhe, A nIce Apela che. vijya nariMda jiNiMda, vIra hathyihiM vaya levizu. dhummadAsa gaNi nAmi gAmi niyarihiM viharaI puNuM. niya puttaharaNasIharAya paDibehaNuM sarihiM, karaIesa uvaesa mAla jiNa vayaNa vidyArihi, ,,
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 saya paMca la gAhArayaNa maNikaraMDa mahiyali muhuu. suhabhAvi suddhasiMddhata sama savisasAhu sAvadha guNau. mA. bezaka AvI kavitA samajavI muzkela paDe e kharI vAta, paNa rAsane jesaMgraha hAthe lAgyo che temAMnA ghaNuM bada 16 mAM 17 mA ke-18mAM saikAmAM lakhAyela hoI te nI gujarAtI bhASAmAM saraLatAthI lakhAyA che. upalA chappAne artha e thAya che ke vijaya nAmanA dhare vIrajiteMdranA hAthathI vrata lIdhuM (dIkSA lIdhI). tyAra pachI, temanuM nAma dharmadAsa gaNi paDyuM. teo gAma, nagara sarve ThekANe vihAra karavA lAgyA pitAnA putra raNasiMhane pratibodhavA (samajAvavA) sArU temaNe jinavacana vicAra mujaba A upadezamALA racI. maNiratnanA karaDIA jevI 540 gAthA racI tenuM sarve sAdhu tathA zrAvaka zuddha siddhAMta sama tene jANI vizuddha bhAvathI zravaNa kare. have chellI gAthA tapAsiye. ' INi pari siri uva.esa mAla kahAya, tava saMjama satiSa viNaya vijAI pahANaya. sAvaya saMbhAraNuNya accha paya chapaya che dihiM, rayaNasiMha sUrIsa sasa pabhaNuI ANaMdihiM, arihaMtaNa eNadiNa udaya dhamma mUla maththaI hauM. bhe bhiviya bhatti sannihiM sahala sahaya lachachI lIlA lahAuM, Ano artha evo thAya che ke A pramANe zrI upadeza mALA kathAnakamAM tapa, saMjama, vinaya, vidyA pradhAnaMka vAto zrAvako sAMbhaLe mATe artha pada chappaya chaMdamAM ratnasiMha sUrinA ziSya AnaMdathI kahyuM ityAdi. jUnI gujarAtInuM mULa svarUpa batAvanAra A graMthe che. tenI sAthe tathA AjanI gujarAtI sAthe vijayabhadra muninA gotama rAsane sarakhAvatAM autama rAsane gujarAtI bhASAnA pahelA rAsa tarIke gaNo e vadhAre ThIka thaI paDaze. maittama rAsanI bhASA batAvavA arthe DIka kaDIo ahIM laIe - saMNipurta siri lUI bhUvalaya pasiddhA, . caudaha vijA viviha rUva nAri rasa vika
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 vinaya viveka vicArasAra guNagaNuha maneAhara, sAta hArtha su pramANu deharUpe rAmApara. * * * ' deve samavasaraNu tihAM kIje, jINu dIThe mithyA mati khIje; tribhuvana gurU siMdhAsaNe beThe, tatakhiNu mehuniMga te paDe. krodhamAna mAyA madapurA, jAe nAThA jIbha dIne cArA; deva krudubhI AkAze vAje, dharma naresara AvI gAje. kusuma dRSTi vira ce tihAM devA, causa IMdraja mAge sevA; cAmara chatra ziza'vari sAhe, rUpe jInavara jaga samAhe. upasama rasa bharabhara varasatA, yeAjanapANi vakhANa karatA; jANie vardhamAna jIna pAyA. suranara kinara Ave rAyA. * k * * tava caDio ghaNumANu gaje, iMdrabhuI bhUdevatA; huMkArA karI sa'caria, kalasu inavara devatA. yeAjana bhUmi saMmeAsaraNa, pekhe prathamA rabhatA; daha dise dekhe vividha vadhu, AvatI sura raMbhatA. maNimaya tAraNa daDadhaja, kAsIse nava dhATanA; vayara vivata jaMtu gaNu, prAtihAraja aDatA. suranara kinara asuravara, IMdra iMdrANI rAyatA; cite camayi ciMtave e, sevatA prabhu pAyA. sahakiraNu samavIra jINu, pekhave rUpa vizAlatA; eha asaMbhava sabhave, sAcA e iMdra jALatA. tava khelAve trijagadgurU; IMdrabhUi nAme; zrImukhe sa'zaya sAmisave, pheDe veda payeteA. mAna melTI madda relI karI, bhaktie nAme zIsatA; paMca sAM zuM vRta lIee, gAyama pahelA sIsatA. * * * *, chama sahakAre krAyala Tahuke, jIma kusumahavane pamiLa mahake, jIma caMdrana seAgdha nidhi;
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ chama gaMgAjaLa lahere lahake, jIma kaNayAcala teje jhaLake, tIma geyama sabhAga nidhi. chama mAnasa sara nivase haMsA, chama suravara zire kayatavataMsA, jIma mahuyara rAjIva vane; chama rANAyara rayaNe vilase, jIma aMbara tArAgaNa vikase, tIma gAyama guNa kelivani. punima dina jIma sasihara sohe, suratarU mahimA chama jagamAMhe, pUrava disi jIma saha kare; paMcAnane chama gIrIvara rAje, naravaI dharajIma mayagala gAje, tIma jIna sAsana munipavare. chama sura tarUvara sehe sAkhA, jama uttama mukhe madhurI bhASA, jIma, vana ketukI maha maheo; jIma bhUmipAta bhUya baLa yamake, chama jINu maMdira ghATe raNake, gAyama labdhI gahagahee. ciMtAmaNi kare caMDiyuM Aja, suratarU sAre vaMchita kAja, kAma kuMbha se vasi hu e; kAkha gavi pUre mana kAmI, e aSTa mahAsiddhi Ave dhAmI, sAmI geyama aNusarUe. cauda hasaya bArottara varise, goyama gaNadhara kevaLa divase, kiyA kavita upagAra kare; AdihI maMgaLa eha bhaNaje, parava mahotsava pahile dIje, riddhi vRddhi kalyANa kare. dhana mAtA jeNe uare dhariyA, dhanapitA jaNa kuLe avatAriyA, dhana sahasagurU chaNe hIkhiyA e; vinayavaMta vidyAbhaMDAra jasuguNa puhavI na labhe pAra, vaDa jIma zAkhA vistaree. vikramanA 15 mA tathA 16 mA saikAmAM lakhAyelA keTalAka jaina rAsenI TIpa A nIce ApI che- ' ,
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 : 1514 * * * 1pa31 1 kSema prakAza saM 1410 AsapAsa ke jethInadari. 2 bharata bAhubali rAsa , * ' ': , guNarahmasUri zIlarasa saM14 " vijetaudayevata) 4 haMsarAja vaccharAja rAsa saM0 1411 5 gatima rose " " 'meM 142 ka zAMti rAsa sa. 1460 AsapAsa , munisuMdara. 7 bharata bAhubali rAsa vi 15 me sake , sejavardhana. '8 sudarzana zeTha 1501 ' | munisuMdara. 9 guNavelI * * 1514 ' ', garjakuzaLa. 10 dhannAcaritra maMtizakhara. - 11 siddhacaka rasa * * 1pa ' sAnasAgara 11* * * 12 citrasenapAvatI, 15rara saMktivijaya. 13 zrIpALe rasa jJAnasAgara.' 14 siMhAsana batrIsI 1536 hIrakaLaza. ' 15 kuragaDu 15ss 16 madanarekhA 1537 17 sAra zikhAmaNuM -1588 jayasuMdara ziSya. 18 vasudeva 1557 ,, harSakuzaLa. 19 zrIpALa 1557 , labdhisAgara. 20 behAne rAsa - 156 0 AsapAsa , lAvaNyasamaya. 21 vakhasvAmI 1563 ke dharmadevagaNi. 22 vidattAM , " 1569 che devakulasiMha 23 gatima svAmIne rAsa 1570 AsapAsa , lAvaNyasamaya. 24 gatima pRcchA rAsa ' , ' , ". 25 pradezI rAjA 1580 " , mahajasuMdara. 26 suDA sAhelI ' 1585 ' , , , , 27 caMdarAjA 1586) ', mehanavijaya(2) - 38 vastupALa tejavALa 1597 ; , , pArzvagaMda.. . saM. 1638 nI Aso vada 6 nA roja racAyelA zAlibhadranA rAsamAMthI gheADI lITIo A nIce ApI che. >> maMtizekhara
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMvata 1638.nA Azo vada 6 nA roja racAyelAM. zAlibhadranA rAsanI eka jUnI hastalikhita prata mArA hAthamAM AvatAM pahelI tathA chellI DhALa namunA tairiMke AvuM chuM, temAM vaparAyelA je zabdo A je samajevA jarA suMzkela paDe te jaNAyAM te nIce phaTaneTamAM saMmavAne meM yathAmati yatna karyo che. lakhANuM saghaLuM saLaMga lITIbaMdha jUnI Dhaba pramAzenuM hovA chatAM AjanI rIte lakhI mokalyuM che, jo ke tema karatAM chatAM zabdonI joDaNImAM meM jarApaNa pheraphAra karyo nathI, AjathI ezire aDhI hajAra varSa para magadha dezamAM rAjagRhI nagarImAM zreNika tamane rAjI rAja, kara hatuM. te vakhate te nagarImAM atyaMta samRddhivaMta zAMLibhadra nAme zeTha vasato hato. tenA AgalAM janmathI mAMDIne che te dIkSA laI sAdhudha pALI svarga gayA tyAM sudhInuM varNana A resamAM ApavAmAM AvyuM che. ' je prata mane maLI che te utanI miti saMvata 17Ira nAM bhAdaravA vada 10nI che ema tenA chellA pRSTanI chellI lITIo uparathI jaNAya che. jAmI gujarAtI mAM " - - . . sAsana thika samaridhai, vardhamAna jinacaM; '' aliya vighana dUrai haraI pAI paramANaMda - 1 . . sahuko jinavara sArikhA, paNi tIrathadhaNI vizeSa; . . paraNe jaI joI gAI, leka nIti "saMpaSa. 2 ' dAna sIla tapa bhAvanA, zivapura 13mAriga 14ccAra; sirikhA chai patau piNa IhAM, dAna "taNuu adhikAra. 3. citivarga pAse jUnI gujarAtInAM ghaNuM lakhANa maLI Ave che paratuM te teo pragaTa karatA nathI tema bIjane pitA paNa baMthI. jUnuM paDImAtrAnuM lakhANa ekadama saraLatAthI vAMcI paNa zakAtuM thiI tathApi bhaSiAzAstrIone e lakhANe upagI thaya evA hetuthI keTalAMka pAnAM urI slIdhAM che. magadha dezamAM Aizere aDhI hajAra varSapara thaI gayelA jaina sAdhu zAlibhadra muninI hakIkata'A kavitArUpa baMdha graMtha rAMsa)mAM che. 1 samarIe 2 deSa 3 4 harepa Ape 6 paNa utIrtharnayA eTale zAsananAyaka zrI mahAvIra jInezvara. 8-9-10 je paraNe tene gAiye 11 saMpekha-juo. 12 mekSanagara 13 mArga 14 cAra 15 che te paNa taNe, ? ,
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 19 , sAlibhadra sukha saMpadA, 17pAmaI dAna pasAya; * patAsu carita vikhANatAM, 2pAtika dRri palAya. 4 tAsa 2 prasaMgamAM je thaI dhanAnI piNa vAta; sAvadhAna thaI ra sAMbhalau mata kario vyAghAta.. 5 DhAla 20caupaInI maMgadhadesa zreNika bhUpALa, 29pataI nyAya karaI 312usAla; bhAvabheda sudhA saradaI jinavara ANu akhaMDita 3qhaI. 1 3panita navalI karatI 36khelaNA, mAnItI rANI 30celaNa koI na leI jehanI kAra, 39maMtrIsara4chaU41 abhayakumAra. 2 A jUnI gujarAtInA namunAo meM eTalA mATe ApyA che ke, jaina kaviodvArA gurjara kAvyanI khIlavaNuM kevA prakAre thavA pAmI hatI. je zrIyuta manasukhabhAInI A zreNukArAe gurjara jainasAhitya prakaTa thatuM raheze, te jainane kAvyabhaMDoLa keTalo moTo che te gurjara sAhitya sRSTi joIne Azcarya pAmyA vinA nahIM rahe. mane saMpUrNa bharUso che ke zrIyuta manasukhabhAIne A prayatna jaina ane jainetara sAhitya sRSTimAM avazya satkAra pAmyA vinA nahI rahe. amadAvAda tA. 24-11-1913. ' ' pipaTalAla kevaLacaMda zAha 17 pAme 18 prasAda, kuvA-dAna vaDe sukhasaMpadA pAme. 19 tenuM 20 vakhANutAM. AmAM khA mAthe anusvAra che te rahevA dIdhuM che. maLelI prata mujaba lakhyuM che. maLelI pratamAM saLaMga lakhANa che paNa zabdo tathA kavitAnAM caraNe chuTAM pADIne lakhavAnuM mane paigya lAgyAthI meM tema karyuM che. 21 pApa 22 jAya 23 te prasaMge 24 dhane e zAlibhadra zeThano. banevI thato hato. te baMnee saMsAra sAthe choDI jaina sAdhunI dIkSA lIdhI hatI. 25 paNa 26 sAMbhaLo ra7 karaze nahi. 28 copAI 29 pite 86 kare31 sArI rIte 32 zuddha-sArAM 33 zraddhA rAkhe 34 dhAraNa kare . 35 nitya 36 ramata 37 zreNikanI mAnItI rANInuM nAma celaNa hatuM. 38 AjJAra 39 maMtrIzvara 40 che 41 abhayakumAra te zreNikane patra hAIpradhAna paNa hate. --- - --- --
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . . devacaMdra. ' , 1. janma, dIkSA Adi saMbaMdhI vigate abhAva , ukta mahAtmA kayAM, jyAre janmyA, mAta pitA koNa hatA tathA dIkSA kayAre lIdhI hatI, samAdhistha kayAre thayA, te saMbaMdhI bIlakula vigate maLatI nathI. teo adhyAtmarasika ane mahAna adbhuta jJAnazALI hatA te viSe bIlakula saMdeha nathI tenI khAtrI temanI vidyamAna kRtio che ke je darekanuM sUkSma parizIlana karavAthI turataja jaNAI Ave che. 2. gaccha ane gurU paraMparA , teo kharataragacchane vibhUSita karatA hatA. temanI gurUparaMparA nIce pramANe che. keTika-kharataragacchaRjinacaMdrasUri.. ' ' . puNyapradhAnapAdhyAya sumatisAgarepAdhyAya sAdhuraMga sAdhuraMga rAjasAgaravAcaka jJAnadharmapAThaka ' dIpacaMdapAThaka , devacaMdrajI 3 samayanirNaya. , , kayAre dIkSA lIdhI, jyAre samAdhistha thayA vagere hakIkta hamaNAM je je sAdhane upalabdha chete parathI bIlakula maLI zakatI nathI. je maLe che te parathI eTaluMja kahI zakAya ke amuka samayamAM vidyamAna hatAM. kharatagacchanA 61 mI pATe AvelA chaThThA ke 65 mI. pATe AvelA sAtamA jinacaMdra te tapAsavAnuM rahe che,
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 1 } sAlibhadra sukha saMpadA, 17pAmai dAna 15sAya; 19tAsu carita 20vikhAMNutAM, 21pAtika dUri 25lAya. tAsa '23prasaMgai je thaI, 2dhanAnI 25piNa vAta; sAvadhAna thaI 26sAMbhalau mata rakarijyAM vyAdhAta. DhAla 22upaInI ', hui. z maMgadhadesa zreNika bhUpALa, 29potai nyAya 30karai 312sAla; bhAvabheda sudhA saradahaI, jinavara ANu akhaMDita panitu navalI karatI 36khelA, mAnItI rANI celaNA; * kAI na leApajI jehanI kAra, kama'trIsara 4degcha'4 abhayakumAra. 2. A jAnI gujarAtInA namunA meM eTalA mATe ApyA che ke, jainakaviddArA gurjara kAvyanI khIlavaNI kevA prakAre thavA pAmI hatI. . 3. jo zrIyuta manasukhabhAinI A zreNIdrArAe gurjara jainasAhitya prakaTa thatuM raheze, teA, jainane kAvyabhaDALa keTalA moTA che te gurjarasAhitya saSTi joine Azcarya pAmyA vinA nahIM raheA. mane saMpUrNa bhase che ke zrIyuta manasukhabhAinA A prayatna jaina ane jainetara sAhitya sRSTimAM a vazya satkAra pAmyA vinA nahI rahe. amadAvAda tA. 24-11-1913, popaTalAla kevaLacaMda zAha, . 17 pAme 18 prasAda. kRvA--dAna vaDe sukhasaMpadA pAme. 19 tenuM 20 vakhAMNutAM. AmAM khA mAthe anusvAra che te rahevA dIdhuM che. maLelI prata mujaba lakhyuM che. maLelI pratamAM saLaMga lakhANa che paNu zabdo tathA kavitAnAM caraNA chuTAM pADIne lakhavAnu mane yAgya lAgyAthI me tema karyu che. 21 pApa 22 jAya 23 te prasaMge 24 dhanA e zAlibhadra zeThane anevI thatA hatA. te khanee saMsAra sAthe cheADI jaina sAdhunI dIkSA lIdhI hatI. 25 paNa 26 sAMbhaLeA 27 karazeA nahi. 28 cApAI 29 pote 70 kare 31 sArI rIte 72 zuddha-sArAM 33 zraddA rAkhe 34 dhAraNa kare 35 nitya 36 ramata 37 zreNikanI mAnItI rANInuM nAma celA hatuM. 38 AjJAra 39 ma`trIzvara 40 che 41 abhayakumAra te zreNikanAM putra hAI pradhAna paNa hatA. . " 1
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 devacaMdra.. 1. janma, dIkSA Adi sabadhI vigatAnA abhAva ukta mahAtmA kyAM, kyAre janmyA, mAta pitA kANu hatA tathA dIkSA kyAre lIdhI hatI, samAdhistha kayAre thayA, te saMbadhI khIlakula vigatA maLatI nathI. teo adhyAtmarasika ane mahAna adbhuta jJAnazALI hatA te viSe khIlakula sa Mdeha nathI tenI. khAtrI temanI vidyamAna kRtio che ke je darekanuM sUkSma parizIlana karavAthI turataja jaNAI Ave che. 2. gaccha ane gurUparaparA - ' teo kharataragacchane vibhUSita karatA hatA. temanI gurUSaraparA nIce pramANe che. kaiATika-kharataragacchajinacaMdrasUri puNyapradhAnApAdhyAya sumatisAgarApAdhyAya sAraMga .. ' rAjasAgaravAcaka jJAnabarmapATeka / dvIpadapAThaka { devacaMdrajI 3 samayanirNaya. kyAre dIkSA lIdhI, kyAre samAdhistha thayA vagere hakIkata hamaNAM je je sAdhanA upalabdha che teparathI khIlakula maLI zakatI nathI. je, maLe che te parathI eTaluMja kahI zakAya ke amuka samayamAM vidyamAna hatA. , -kharatagacchanA 61 mI pATe AvelA chaThThA ke 65 mI pAse AvelA sAtamA jinacaMdra te tapAsavAnu raheche, ko
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra. A A AgamasAhAra nAmano graMtha temaNe saM. 1776 phAgaNa suda 3 ne maMgaLavAre pUro karyo che ema temaNe chelle prazasti karIne kathela che. ane zrI padyavijyajIe pitAne gurU zrIutamaviya nivarNi saMbaMdhI lakhelA DhALabaMdhamAM evuM darzAvyuM che ke che. * : bhAvamaMgara adeze rahyA, bharvihita kare, ' . ' mahArA lola. * - , "teDAvyA TuvacaMdrajIne have Adare, . * * . mahArA lAla. ' vAMce zrI devacaMdajI pAse bhagavatI, ' ' bahAra lAla. " panjhavaNa anugaddhAra dhaLI zubhamati, , ' mahArA lAla. sarva AgamanI AjJA dIdhI kare devacaMcha, - mahArA lAla. * jANI gya tathA guNa-gaNanA vRda. hArA lAla. A prasaMga zrI uttamavijayajIe saMvata 1791 nA vaizAkha suMda 6 ne dine lIdhelI dIkSA paMchIne che, ane te savaMta 1799 mAM che. zrI uttamavijayajI bhAvanagara AvI devacaMdrajIne lAve che, ane temanI pAse zrI bhagavatI sUtra, pannavaNa (prajJApanA) sUtra, anugadvArasUtra pite bhaNe che. te bhaNuM rahyA pachI zrI devacaMdrajI utamavijayane yogya ane guNathI bharapUra jANe sarva AgesanI AjJA Ape che. ? A uparathI jaNAya che ke zrI devacaMdrajI saMvata 1776thI te saMvata 1799 sudhI vidyamAna hatA. 7 : , temanI kRtio 1 saMskRta * "nayacasAra-A graMtha malavAdisUrinA nayacakra ke jemAM sattAzI nanuM varNana che. te sAmAnya purUSane samajI zakAya tema nathI, tethI temAM thI uddhata karIne lakhela che. A udbhUta athavA sArarUpe nayanA graMthamAMthI nayanuM bahu sAruM svarUpa samajI zakAya che. * - sApare zAnabAjarI nAmanI TikA racI saMvaMta 1796 kaliMkamAsa zudi navAnagara. mULa graMtha zrImad yazovijeyajI kRta ane chaka jUdA judA viSayanuM sarabhUta rahasya batAvanAra che, te pare zrI deva caMdrajIe TIkA lakhI che. A parathI jaNAI che ke zrImadda "yazovijayajI ('tapAgaccha) nA upara temane bahu premabhaMva hatA, kAraNa ke te ja TIkA
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 mAM temanA saMbaMdha mahA viroSaNe Apela che. A kRta che ? pragaTa thavAnI bahu jarUra che." . ' gujarAtI ' ' ', ' ' . AgamasaddhAra (AgamasAra)-ra saMvata 1776 phAgaNa suda 3 bhamavAra ane te durgAdosa mATe meTA keTAmAM comAsuM rahIne karyo. ane, zrImad umAsvAtikRta tattvAdhigama satranA anupama saMkSipta sAraupasaMhArarUpe sahAyarUpe che, ane temAM uttama rIte jaina darzanane sara spaSTatApUrvaka samajI zakAya che. A graMtha gadyAtmaka che. . . . ' . ' * : muninI pucabhAvanA-mRtabhAvanA, tapabhAvanA, ekatabhAvanA, ane svabhAvanA e pAMca muninI bhAvanA DhALa ane duhApe padyamAM suramaNIya rIte rIte pratipAdita karI che. A paNa ukta graMthamAM sAmela che. A jesalameramAM vardhamAna zeThane AgrahathI banAvela che. ane bRhakalpasUtramAMthI yojela che. . adhyAtmagItA-AmAM adhyAtma zuM che, AtmAnuM zuM che, AmAnuM zuddha svarUpe kaMI rIte prApta karI zakAya vagere uttama rIte vivecana karyuM che. A ukata mukAmAM artha sAthe joDela che. Ane lIMbaDI gAmamAM racela che. aSTapravacana mAtAnI sajjA--pAMca samiti ane traNa gukti maLe ane siddhAMtanI mAtA kahe che, ane te dareka munie zuddha rIte pAlavAnI che, AnuM svarUpa ghaNuM dhArmika ane rahasyabhUta vacamAM sajhAyAmAM samAveluM che arthasahitara. manasukhalAla harilAla kRta "navapUjAdi saMgrahamAM pragaTa thayela che. A navAnagaramAM racAyela che. ' " prajanAnI saMjjAya-AmAM pahelAM rUpaka ApI vasudeva huMDI nAmano ati prAcIna jaina graMthane AdhAre muninI guNabhAvanA bhAvI che. racanA lIbaMDImAM karI che. A paNa ukta "navapUjadi saMgrahamAM artha vagaranI prakaTa thayela che.* * * * * * vartamAna covIsIzrI RSabhAdi vartamAna covIza tIrthakaramAMnA daka upara eka eka stavana ema covIza stavana che. Ano bALAvadha 1 1 I JE
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 paNa zrImadda devacaMdra aupaNa racela che ema kahevAya che. A svargasthA zeTha bhImazI mANeke chapAvela che, temAM naya, nikSepa Adi aneka sUkSma bAbate dareka stavanamAM batAvela che, tethI tattvanA grAhaka dareka jene te vAMcavAnI sAthe bahu manana karavA yogya che. . " . : - "atIta jina stavana vIzI--A vIza stavane paNa tatvanA rahasyathI pUrNa che. 'Ane vizeSa spaSTatAthI manana karI zakAya. tene mATe tenA artha karI rA. manasukhalAla harilAle pitAnA "sumati prakAza" nAmanA hamaNAM ja bahAra pADavAnA graMthamAM prakaTa karela che. * * vIza vihamAna jina stavana - zrI sImaMdhara Adi mahAvidehAdi kSetramAM vicaratA vazajina bhagavAnapara vIza stavana karela che, A paNa artha sAthe ukta graMthamAM bahAra paDavAnA che. * dhyAnamALA -AmAM dhyAnane viSaya tenA prakAra sAthe sArI rIte carcA che. snAtra pUjA - A pUjA pracalita che, ane prabhunuM snAtra karavAmAM je uccabhAvanA prakaTa thavI joIe te dravya ane bhAvathI AmAM jaNAvela che. - navapada pUjA -A pUjA hamaNuM je svarUpamAM che tevuM sUkSma nirIkSaNa karatAM temAM traNanI kRtionuM saMmilana che. 1 zrImadda yaze vijaya cha 2. zrI jJAna vimalasUri 3, zrI devacaMdrajI prathamanA be samakAlIna hatA e nirvivAda che, zrI devacaMdrajI te vakhate hatA ke nahi te temanuM caritra gya upalabdha thatuM na hovAthI kahI zakAtuM nathI. , . chuTaka stavana saja kAya-ghaNuM haze paNa hAlamAM traNa upalabdha che, 1 zrI viraprabhunuM divAlInuM stavana temAM vIraviraha bahu karUNAddha rIte varNavela che. 2 samakita navi lahyuM--e sajhAya che temAM prathama samakita ane pachI kriyA ema pratipAdana karela che. 3 "Aja lAhe lIjIe, . kAla koNe re dIThI e nAmanI vairAgyotpAdaka sajhAya che. AvI rIte je kRtio upalabdha thaI zakI che te ahIM rekharUpe dhela che, bIjuM je kaMI hoya te te turata prakaTa thavAnI jarUra che.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' " 5 kavi ane jJAnI.' uparanI darzAvelI sarva kRtio vicAratAM je chApa hRdayane paDe che, te e che ke teozrI zuddha aMtarAtmAnA svarUpe hatA. je je vANurUpe hRdayane AvirbhAva nIkaLelo joIe chIe, te vicAratAM spaSTa jaNAya che ke teozrI adbhuta, vira, adhyAtmajJAnI hatA. pitAnA samayamAM gacchabheda, gacchanA jhaghaDA ghaNu hatA te temanA caMdrAnana jinanA stavana mAM Abehuba jaNAve che, chatAM te para pitAne karUNA AvatAM pitAne zuddha svarUpanA zodhakane ka mArga ISTa che tenA uttaramAM taTasthatA akapAyatA, zuddha AtmadharmamAM ramaNatA e mArga svIkAryo che. jJAnanI uttama koTi te dareka sthale jAjvalyamAna ja rahe che. pitAnA samayanI sthiti ane pitAnI atirika bhAvasthiti te temanA kAvyamA rahasyane khojanArane turataja mAlUma paDI Ave che, ane tepara lakhavA dhAre te ghaNuM jaNAvI zake tema che. * , 6 temanA gurU zrI dIpacaMdra gurU pratye caritranAyaka bahu prema, bhakti, bahumAna, AjhAdhArakatA rAkhatA, ane temanI sAthe rahI pote ghaNe sthaLe vihAra karela che, ane gurUe saMvata 1788 mAM zatruMjaya para zrI kuMthunAtha bhagavAnanI pratiSThA ane samavasaraNanI pratiSThA karI che. temaja amadAvAdamAM sahastraphaNAnI pratiSThA karI che. zrI devacaMdrajIe pite saMvata 1794 mAM zatruMjaya para pratiSThA karI che evuM zilAlekha parathI jaNAya che. , 7 vihAra zrI devacaMcha pitAne gurU zrI dIpacaMdra pAThaka sAthe zatruMjaya, amadAvAda, ghaNe sthaLe vihAra karela che, temanI kRtioparathI jaNAya che ke jesalamIra, meTA koTA, amadAvAda, navAnagara, pAlItANu, lIMbaDI bhAvanagara vagere vagere sthaLe comAsAM tathA vihAra karela che. temAM paNa lIMbaDI eka zAMtisthAna pitAnuM heya nahi tema tyAM ghaNuM vakhata sudhI rahI mAsAM karI zAMtinA phalarUpe pitAnI kRtio karI che lIMbaDImAM
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 potAnA pustakabhaDAra hatA ema kahevAya che, tethI tyAM khAja karatAM temanI kRtio ane temaNe saMgrahela virala pustakA maLI Ave tema che. 8 samakAlIna jaina vidvAno ' zrI satyavijaya panyAsanA ziSya paraMparAnA jinavijaya, tenA zi trya uttamavijaya gaNI, A vakhate vidyamAna hatA, eTaluMja nahiM paNuM uttamavijaya zrI devacaMdrajI pAse bhaNyA hatA. nayavijaya gaNi (adhyA*ma kalpadruma ceApAi racanAra, ) prakhyAta kavi caMdarAsAnA karyAM mehanaMvijaya; ane rAsAprazna dhakatAM zrI udayaratna paNu samakAlkana hatA. A darekanI sAce, zrI devacadrajIne sarakhAvatAM 'te taddana bhinnaja paDe che. kAraNa ke jevI jJAnanI nirmalatA, ane adhyAtmanI rasikatA devacaMdramAM jhaLakATa ` mAre che tevI anyamAM nathI. * 9 upasatAra. uparokta jeTaluM maLI zakayuM teTaluM lakhavAnA prayatna karyAM che, tethI zrImad devacaMdrajInA AMtarika jIvanane, khIlakula nyAya ApI na zakatAM khAdyathI jeTaluM jANI zakAya teTaluM atra nAMkhyuM che. doSa, skhalana Adi sabaMdhe micchAmidukkaDa 'leuMchuM, temAM sudhAro karanAranA 'tathA A cAritramAM vizeSa vadhAro karanAranA A lekhaka aMtaHkaraNa pUrvaka 'AbhAra'mAno.... huM prinsesa sTrITa. vIra sa'- 2437 3 } vaizAkha zudi paMcamI anukrama. pati zro devacaMdrajI " caturviza ti zrI vIravijayajI dhammilakumAra' ''caMdrazekhara ... ... H ... ... ' gurUcaraNeApAsaka meAhanalAla DhelIcaMda dezAi, MkhI.' e. ethle, khI 200 ... 20 '',,. 21-233 233-419
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajainakAvyamAlA. gucchaka ra je. paMDita zrI devacaMdrajI. paMDita zrI devacaMdrajI kharatara gacchane viSe 1700 nA saikAnI lagabhagamAM thayA che. teozrInA guruzrInuM nAma dipacaMdra hatuM. '- caturvizati. ~~ ~~ stavanA 1 lI, (nidraDI veraNa haI rahI--e dezI.) , 5 ghabha jiNuM zuM prItaDI, kima kIje ho kaho catura vicAra; prabhujI jaI alagA vasyA, tihAM kiNe navi che ke vacana uccAra. RSabha0 1.. . kAgala paNa pahoMce nahi, navi pahoce ho tihAM ke paradhAna; je pahoMce te tuma same, nahi bhAkhe che keAInuM vyavadhAna. RSabha0 2. prIti kare te rAgIyA, jinavarajI he tume te vItarAga; prItaDI jeha arAgIthI, bhelavavI he lokettara mAga. RSabha0 3. prIti anAdinI vipa bharI, te rIte hala karavA mujha bhAva; karavI nirvipa prItaDI, kizuM bhAte he kahe bane banAva. RSabha0 4. prIti anaMtI parathakI, je toDe ho te joDe eha* parama purapathI vAgatA, ekvatA he dAkhI guNa geha. bha0 5. prabhujIne avalaMbatAM, nija prabhutA he pragaTe guNarAza; devacaMnI sevanA, Ape mujha he avicala sukhavAsa. RSabha0 6.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajainakAvyamAlA. ja stavanA 2 . (dekhe gati devanI re-e dezI.) jJAnAdika guNa saMpadA re, tujha anaMta apAra te sAMbhalatAM upanI re, rUci teNe pAra utAra. * * * ajita jina tArajo re, tAra dIna dayALa. ajita1. je je kAraNe jehanAM re, sAmagrI saMyoga, maLatAM kAraja nIpaje re, kartA taNe praga. ajita2. karya siddhi kartA vasu re, lahi kAraNa saga; nija pada kAraka prabhu milyA re,hoya nimitteha bhega. ajita3. ajakula gata kesarI lahere, nijapada siMha nihALa; tima prabhubhakta bhavi lahere, Atama zaktisaMbhALa. ajita 4. kAraNa pada kartApaNe re, karI Apa abheda, nijapada arathI prabhu thakI re, kare aneka umeda, ajita pa. ehavA paramAtama prabhu re, paramAnaMda svarUpa; syAdavAda sattA rasI re, amala akhaMDa anupa. ajita 6. Arepita sukha bhrama Talyo re, bhAsya avyAbAdha; samartha abhilASIpaNuM re, karatA sAdhana sAdhya. ajita che. grAhata svAmitvatA re, vyApaka bhaktA bhAva; kAraNutA karatA dazA re, sakala grasuM nijabhAva ajita. 8. zraddhA bhAsana ramaNatA re, dAnAdika pariNAma; sakala thayA sattArasI re, chanavara darisaNa pAma. ajita 9. tiNe nirdhAmaka mAhaNe re, vaidya gepa AdhAra; devacaMdra sukhasAgara re, bhAva dharama dAtAra ajita10. stavanA 3 jI. (dhapurA helAe dezI ) zrI saMbhavajina rAja re, tAharUM ala svarU5. jinavara pUjo: svaparaprakAzaka dinamaNi re, samatA rasane bhUpa. jinavara0 1.. pUje pUre bhavika jina pU.prabhu pUjyA paramAnaMda jinavaroe ApyuM.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ khi sevyAM ja upAdAna Atama paMDita zrI devacaMdrajI.-caturvizati. avisaMvAda nimitta che re, jagata jaMtu sukha kAja; jinavara0 hetu satya bahu mAnathI re, jina sevyAM zivarAja. jinavara0 2. upAdAna Atama sahI re, puSTAlaMbana deva; jinavara0 upAdana " kAraNapaNe re, pragaTa kare prabhu seva. jinavara0 3. kArya guNu kAraNapaNe re, kAraNa kArya anUpa; jinavara sakala siddhatA ! tAharI re, mAhAre sAdhanarUpa, jinavara0 4. ekavAra prabhu vaMdanA re, Agama rIte thAya; jinavara0 kAraNa satye kAryanI re, siddhi pratIti karAya. jinavara0 5 prabhupaNe prabhu elakhI re, amala vimala guNa geha, jinavara0 sAdhyadaSTi sAdhakSaNe re, vade dhanya nara teha. jinavara0 6. janma kRtAratha tehane re, divasa saphala paNa tAsa; jinavara0 jagata zaraNu jina caraNane re, vade dhariya ullAsa jinavara0 7. nija sattA nija bhAvathI re, guNa anaMtanuM ThANa, jinavara0 devacaMda jina rAjajI re, zuddha siddha sukha khANu jinavara0 8. stavanA 4 thI, (brahmacarija pada pUjIe dezI.) kayuM jANuM karyuM banI AvahI, abhinaMdana rasa rIti he mitta; pugala anubhava tyAgathI, karavI jasu paratIta he mitta. kayu 0 1. paramAtama paramezvarU, vastugate te alipta ho mitta; be vya mile nahIM, bhAve te anya avyApta he mitta. kayuM 0 2. zuddha svarUpa sanAtane, nirmala je niHsaMga he mitta; Atama vibhati pariNamyo, na kare te. parasaga he mitta. karyuM. 3. paNa jANuM Agamabale, milavuM tuma prabhu sAtha he mitta; prabhu te svasaMpattimayI, zuddha svarUpane nAtha he mitta. para pariNamiktA a che, je tujha pala joga he mittA jaDa cala jaganI eThane, na ghaTe tujhane bhega ho mitta. kayuM 0 5. zuddha nimiMtti prabhu prahe, karI azuddha para heya he mitta; AtmAlaMbI guNa lahI, sahu sAdhakane dhyeya he mitta. kayuM 0 6. jima jinavara AlaMbane, vadhe sadha eka tAna hai mitta, ;_
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ -4 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. tima tima AtmAlaMbanI, grahe svarUpa nidAna he mitta. kahyuM svasvarUpa ekatvatA, sAdhe purNAnaMda he mitta; rame bhegave AtamA, ratnatrayI guNa chaMda ho mitta. karyuM abhinaMdana avalaMbane, paramAnada vilAsa ho mitta; devacaMda prabhu sevanA, kari anubhava abhyAsa he mitta. kayuM stavanA pa mI. " (deza kakhAnI.) ahe zrI sumati jina zuddhatA tAharI, svaguNa paryAya pariNAma rAmI; nityatA ekatA astitA itarayuta, bhogya bhegI thake prabhu akAmI. ahIM upaje dhyayalahe tahavi teha rahe, guNa pramukha bahulatA tahavi piDI; AtmabhAve rahe aparatA navi grahe, loka pradeza mita paNa akhaMDi. aho kArya kAraNapaNe pariNAme tahavi dhruva, kArya bhede kare paNa abhedI; katA pariName navyatA navi rame, sakalattA thake paNa avedI. aho zuddhatA buddhatA deva paramAtmatA, sahaja nija bhAva bhegI agI; ravAra upayogI tAdAbhya sattArasI, zakti prayuMjato na prayogI. ahIM vastu nija pariNate sarva pariNamakI,eTale koI prabhutA na pAme kare jANe rame anubhave te prabhu, tattva svAmitva zuci tatva dhAme. ahe jIva navi puSyalI niva pUgala kadA, pagalAdhAra nahIM tAsa raMgI; parataNe Iza nahI apara ezvaryatA, varatu dharma kadA na parasaMgI. ahe saMgrahe nahIM Ape nahIM parabhaNI, navi kare Adare napara rAkhe; zuddha syAdAda nija bhAva bhegAjike, teha parabhAvane kema cAkhe aheva tArI zuddhatA bhAsa AzcaryathI, upaje rUci teNe tatva he; tavaraMgI thayo depathI ubhagyo, deva tyAge hale tatva lIhe. ahera zuddha mArge vadhyAsAdhya sAdhana sa, svAmI pratiIde sattA ArAdhe; Atma niSpatti tima sAdhanA navi Take, vastu utsarga Atama samAdhe. aha0 mAharI zuddha sattA taNuM pUrNatA, teno hetu prabhu tuhi sAce; devacaMda saMtavyo munigaNe anubhavya, tatva bhakta bhavika sakala rAce. aha0
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI devacaMdrajI--caturvizati. stavanA 6 ThI, (huM tuja Agala zI kahuM kezarIyAlAla-e dezI) zrI padmaprabha jina guNanidhi re lAla, jagatAraka jagadIzare vAhesara, jina upagAra thakI lahere lAla, bhavijana siddhi jagIza re. vAhesara. tujha0 1. tujha darisaNa mujha vAlahuM re lAla, darisaNa zuddha pavitta re; vAhera; darzana zabda na kare re lAla, saMgraha evaMbhUta re vAlasara. tujha0 2. bIje vRkSa anaMtatA re lAla, prasare bhUjala ga re; vAhesara, tima mujha Atama saMpadA re lAla, pragaTe prabhu saMga re. vAsara. tujha0 3. jagata jaMtu kAraja racI re lAla, sAdhe udaye bhANa re; vAhesara, cidAnaMda suvilAsatA re lAla, vAdhe jinavara jhANa re. vAhesara tujha0 4. labdhi siddhi maMtrAlare re lAla, upaje sAdhana saMga re; vAsa; - sahaja adhyAtama tatvatA re lAla, pragaTe tavI raga re. vAhesara. tujha0 5. loha dhAtu kaMcana huve re lAla, pArasa pharasana pAmI re, vAhesara; pragaTe adhyAtama dazA re lAla, vyakta guNuM guNa grAma re vAhesara. tujha0 6. Atma siddhi kAraja bhaNare lAla, sahaja niyAmaka hetu re; vAhera; nAmAdika jinarAjanAM re lAla, bhavasAgara mAMhe setu re. vAlvesara. tujha0 7. thabhana Idiya ganere lAla, rakta varaNa guNarAya re; vAghesara; devacaMda de sta re lAla, Apa avarNa akAya. vAhesara. tujha0 8. stavanA 7 mI. =' (he suratapa sari, jaga ke nahIM -e dezI ) zrI supAsa AnaMdameM, guNa anatane kada he; jinajIka nAnAna de pUraNe. pavitra cAritrAnaMda che. jinazrImupAsa 1. saMrakSaNa viNa nAtha che, divya vinA dhanavaMta he jinajIka karNa pada kiriyA vinA, saMta ajeya anaMta chejinazrInupAsa2. agama agocara amaratuM avyaya Rdhi samUha he jina varNagaMdharasa pharaviNa,nija joktA guNa vyuha che. jinajIzrImupAsa 3. akSaya dAna aciMtanA lAbha ayane bhega he; jinajIka virya zakita aprayAsatA,zuddha svaguNa upabhega he. jinazrInupAsa4.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdanakAvyamAlA. ekAMtika AtyaMtika, sahaja akRta svAdhIna che; jinajIka nirUparita nidamukha, anya ahetuka pIna. jinazrImupAsa, eka pradeze tAre, avyAbAdha samAya he; jinajI tasu paryAya avibhAgatA, sarvakAza na mAya che. jinazrIsupAsa ema anaMta guNane dhaNI,guNa gaNane AnaMda che; jinajIva * rama- bhAgara maNa AsvAda yuta, prabhu tuM paramAnaMda . jina zrIsRpAsa avyAbAdha rUci thaI, sAdha avyAbAdha che; jinajIva devacaMdra pada te lahe, paramAnaMda samAdha che. jinajI zrIsupAsava stavanA 8 mI, (zrI zreyAMsa jina aMtarajAmIe dezI.) zrI caMdraprabha jinapada sevA, havAe je haliyA; Atama guNa anubhavathI maliyA, te bhava bhayathI TaliyA. zrI caMdraprabhA vya seva vaMdana namanAdika, arcana valI guNagrAmajI; bhAva bheda thavAnI iha, parabhAve nikAmA che. zrI caMdraprabhA bhAva va apavAde nigama, prabhu guNane saMkalpajI; saMgraha sattA tulyApa, bhidabheda vikalpa che. zrIcaMdraprabhAra vyavahAra bahu mAna jJAna nija, caraNe jina guNa ramaNajI; prabhu guNa AlaMbI pariNAme, Rju para dhyAna kamaraNajI, zrIcaMdraprabha0 zada zukala yAnAhaNa, samabhirUDha guNa dazamejI; bIe zukala avikalpa eka, eka - te amamei. zrIcaMdraprabhA ugarga samakti gaNa pragaTayA, nagama prabhunA azejI; saMda Atama sattA lakhI, munipara bhAva prazaMse che. zrI caMdrakala bAju je zreNipadI, Atama zakti prakAzejI; yathAsthAna pada zabda svarUpa. zuddha dharma udhAsajI, zrIcaMdraprabhA : bhAva rAgi athAga zalaze, aMtIma duga naya jANo : gAdhInatAe nija guNa vyakti, te sevanA vakhANe che. zrI caMdraprabhA kAraNa bhAva tela apavAde, kArya upa utsagai; AtmabhAva ne bhAva dravya pada, bAhya pravRtti nirajI. zrIcaMdraprabha ? kAraNe bhAva paraMpara sevana, pragaTa karaja bhAve;
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI devacaMdrajI-caturvizati. 7 kAraja siddha kAraNutA vyaya, zuci pariNAmika bhAvache. zrIcaMdraprabha0 10. parama guNa sevaka tanmayatA, nizcaya dhyAne dhyAvejI; zuddhAtama anubhava AsvAdI, devacaMdra pada pAve che. zrIcaMdraprabha0 11.. stavanA 9 mI. (thArA mahelA upara meha, jharUkhe vIjalI lAla-e dezI.) dITha suvidhi jiNuM, samAdhise bharyo che lAla, bhAsyuM AtmasvarUpa, anAdine visaryo che lAla, anAdine sakala vibhAva upAdhi, thakI mana osaryo che lAla, thakI. sattA sAdhana mArga, bhaNuM e saMcaryo ho lAla. bhaNuM. 1. tuma prabhu jANuga rIti, sarava jaga dekhatA he lAla, sarava nija sattAe zuddha, sahune lekhatA he lAla; sahune para pariNati apa, paNe uvekhatA he lAla, paNe bhAgyapaNe nija zakti, anaMta gakhatA he lAla. anaMta. 2.. dAnAdika nija bhAva, hatA je paravazA he lAla, * hatA. te nija sanamukha bhAva, jhahIlahI tujha dazA he lAla, prabhuno adbhuta yuga, svarUpa taNuM rasA he lAla, svarUpa bhAse vAse tAsa, jasa guNa tujha jisA he lAla jAsa0 3. mahAdikanI dhRmi, anAdinI utare che lAla, anAdinI, amala akhaMDa alipta, svabhAvaja sAMbhare che lAla; svabhAveja tatva ramaNa zuci dhyAna, bhaNI je Adare che lAla, bha0 te samatArasa dhAma, svAmI mudrA vare he lAla. svAmI. 4. prabhu che tribhuvana nAtha, dAsa huM tAhare lAla, dAsa karUNAnidhi abhilASa, ache mujha e khare he lAla; a che. Atmavastu svabhAva, sadA mujha sAMbhare lAla, sadA bhAsana vAsana eha, caraNa dhayAne dhare he lAla. caraNa0 5. prabhumudAne Tega, prabhu prabhutA lakhe che lAla, prabhu vya taNe sAdha, svasaMpati elakhe che lAla, svasa patielakhatAM bahu mAna, sahita rUci paNa vadhe che lAla, sahita rUci anuyAyI vIrya, caraNa dhArA sadhe he lAla caraNa. 6. grahI
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajainakAvyamAlA. thayA vyaktatA lAyopathamika guNa sarva, thayA tujha guNa rasI he lAla, sattA sAdhana zakti, vyaktatA ulasI he lAla; have saMpUraNa siddha, naNI zI vAra che he lAla, taNI devacaMda jinarAja, jagata AdhAra che he lAla. jagata che. stavanA. 10 mI. (Adara chava kSamA guNa Adara-e dezI.) zItaLa jinapati prabhutA prabhunI, mujhathI kahiya na jAya; anaMtatA nirmalatA pUrNatA, jJAna vinA na jaNAya che. zItaLa0 1. caramajaladhi jalamiNe aMjalI, gati jhIpe ativAya; sarva AkAza elaMghe caraNe, paNa prabhutA na gaNAya che. zItaLa0 2. sarva divya pradeza anaMtA, tethI guNa paryAyajI, tAsa vagethI anaMta guNuM prabhu, kevaLajJAna kahAyajI. zItaLa0 3. kevaLa darzana ema anaMtu, grahe sAmAnya svabhAva che; svapara anaMtathI caraNa anaMtu, samaraNa saMvara bhAvajI. zItaLa0 4. davya kSetrane kAla bhAva guNa, rAjanIti e cAra; trAsa vinA jaDa cetana prabhunI, keI na lepe kArajI. zItaLa0 5. zuddhAzaya thira prabhu upayAge, je samare tuja nAma; avyAbAdha anaMtu pAme, parama amRta sukhadhAma. zItaLa0 6. ANuM IzvaratA nirbhayatA, nivAM chatA kRpa; bhAva svAdhina te avyaya rIte, Ima anaMta guNu bhupajI. zItaLa0 7. avyAbAdha mukha nirmaLa te te, karaNa jJAne na jaNAyajI; haja ehano jANaga joktA, je tuma sama guNa rAyajI. zItaLa0 8. ema anaMta dAnAdika nijaguNa, vacanAtita para; vAsana bhAsana bhAve durlabha prApatI te ati durajI. zItaLa0 9. sakala pratyakSapaNe tribhuvana gurU, jANuM tujha guNa grAmajI; bIjuM kAMI na mAgu svAmI, ehija che mujha kAma. zItaLa 10 ema anaMta prabhutA sadahatAM, acce je prabhu rUpajI devacaMda prabhutA te pAme, paramAnada svarUpajI. zitaLa0 11.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ pati zrI devaca'drajI.--caturvizazita. stavanA. 11 mI. ( prANI vANI nitaNI.e dezI. ) zrI zreyAMsa prabhu taNA, ati adbhuta sahajAnaMda re, guNa ekavidha trika paraNamyA, ema guNa anaMtanA hRda re; municaMda jiSNu da amadR diNuMda pare,nitya dIpatA mukhakaMda re. eAMkaNI. 1. nija jJAne karIyanA, nAyaka nAtA pada izare; dekhe nija darzana karI, nija dRzya sAmAnya jagIza re. munica60 2. nija rampe ramaNa karaze, prabhu cAritre ramatA rAma re, bhAga anatane bhAgavA, bhAge teNe bhAktA svAma re munica 60 3. deya dAna nita dIjate, ati dAtA prabhu svayameva re; pAtra tumhe nija zaktinA, grAhaka vyApakamaya deva re. munica Mda 4. pariNAmika kAraja taNA, kartA guNa karaNe nAtha re; akriya akSaya sthitimayI, nilaMka anatI Azare. municaM60 5. pariNArmika sattA taNA, Avibhava vizvAsa nivAsa re; sajja atrima aparAzrayI, nirvikalpa ne ni prayAsa re munica 60 6. prabhu prabhutA sa bhAratAM, gAtA karatAM guNagrAma re; munica60 8. maitraka sAdhanatA vare, nija savar pariNati pAma rU. municaMda0 7. pragaTa tatvatA dhyAvatA, nija tatvanA dhyAtA thAya re; tatvamaNu ekAgratA, pUrNa tave enDru samAya re prabhu dIThe mujha sAMbhare, paramAtama parNAnaMda re, devacaH jinarAjanA, nitya vapaya araviMda rU. stavana 12 mI. municaMda0 9. 9 ( paMtho nihAluM re mIta jina tAgeA raeNe dezI ) pUjanAne kIje re bAramA jinataNI re, jammu pragaTathA pUjya svabhAva, parakRta pUjA re je icche naDDI re, sAdhaka kAraja dAva. pRjanA 1. dravyathI pUjA re kAraNe bhAvanuM ke, parama ISTa valrabha tribhuvana dhaNI re, atIzaya mahimA re ati upagAratA re, bhAva prazastane zudgha, vAmupUjya svayamudde pUjanA0 2. nirmala prabhu guNa rAga,
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 rAyacaMdajainakAvyamAlA. suramaNi suraghaTa muratara tuM chata re, jita sagI mahAbhAga. pujanA 3. darzana jJAnAdika guNa AtmanA re, prabhu prabhutA layalIna; zuddha svarUpI rUpe tanmayI re, tasu AsvAdana pIna. pRjanA 4. zuddha tatva rasa raMgI cetanA re, pAme AtmasvabhAva; AbhAlabI nija guNa sAdhato re, pragaTe pUjyasvabhAva. pUjanA pa. Apa akartA sevAthI huve re, sevaka pUraNa siddhi; nija dhana na dIye paNa Azrita kahe re, akSaya akSara riddhi. pUjanA 6. jinavara pUjA re te nija pUjanA re, pragaTe anvaya zakti; paramAnaMda vilAsI anubhave re, devacaMdra pada vyakita. pUjanA che. stavanA 13 mI. (dAsa aradAsa zI pere karecha-e dezI.) vimalajina vimalatA tAharIja, avara bIje na kahAya; . laghu nadI jima tima saMghIyejI, svayaMbhuramaNa na karAya. vimalajina 1. sayala puDhavI giri jala tarajI, kAI tele eka hatha teha paNa tujha guNa gaNa bhaNIjI, bhAkhavA nahi samaratha, vimalajina 2. sarva pudgaLa nabha dharmanAi, tema adharma pradeza; tAsa guNa dharma pajava sahujI, tujha guNa etaNe leza. vimalajina. 3. ema nija bhAva anatanI jI, astitA keTalI thAya; nAstitA svapara pada atitAjI, tujha samakAla samAya. vimalajina. 4. tAhamAM zuddha svabhAvane jI, Adare dharI bahu mAna, tehane tehIja nIpaje che, e kaI addabhuta tAna. vimalajina 5. tumaha prabhu tumaha tAraka vibhujI, tuma sama avara na kAya: tuma darisaNa thakI huM tajI, zuddha AlaMbana hoya. vimalajina6 prabhu taNI vimalatA elakhIjI, je kare thira mana seva; devacaMda pada te laheja, vimala Anada svayameva. vimalajina che. stavanA 14 mI, (rIDI he prabhu dIThI jagaguru tujha-e dezI.) mUrati he prabhu mUrati anaMta jirNoda, tAharI he prabhu tAharI mujha nayaNe vazIjI.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI devacaMdrajI. caturvi'zazita. 11 samatA hA prabhu samatA rasanA kada, saheje hA prabhu saheje anubhava rasa lasIjI. 1. bhavadava he! prabhu bhavadava tApita jIva, tehane hA prabhu tehane amRta dhana samIjI; mithyA viSe hA prabhu mithyA viSanI khIva, haravA hA prabhu haravA jAguli mana ramIjI. 2. bhAva he prabhu bhAva ciMtAmaNI eha, Atama heA prabhu Atama sa'pati ApavAjI; ahija hA prabhu ahija zivasukha geha, tatva hA prabhu tatvAlaMbana thApavAjI. 7. jAye hA prabhu jAe Azrava cAla, dIThe hai! prabhu dIThesavaratA vadhecha ratna he! prabhu ratnatrayI guNamAla, adhyAtama hA prabhu adhyAtma sAdhana saEjI, 4. mIThI hA prabhu mIThI surata tujha, dIThI hA prabhu dIThI rUci bahu mAnathI; tujha guNa he! prabhu tujha guNa bhAsana yukta,seve heA prabhu seve tasu bhava bhaya nathIjI. 5. nAme he prabhu nAme adbhuta raMga, vaNA hA prabhu vA dIThe ulluse; guNa AsvAda he prabhu guNa AsvAda abhaMga,tanmaya heA prabhu tanmayatAe je dhasejI. 6. guNa anaMta hA prabhu guNa anaMtanA vRMda, nAtha hA prabhu nAtha anaMtane Adare, devacaMdra hA prabhu devacaMdrane AnaMda; parama hA prabhu parama maheAya te varejI. 7. stavanA 15 mI. (sala saMsAra avatAra e huM gaNuM.--e dezI. ) dharma jaganAthanA dharma suci gAiye, ApaNA AtamA tehavA bhAviye; jAti jammu ekatA teha palaTe nahI, zuddha guNu pajajavA vastu sattAmayI. nitya niravayava li eka akriyapaNe, sarva gata teha sAmAnya bhAve bhaNe; tehathI aMtara sAvayava vizeSatA, vyaktibhede paDe tehanI bhetA. ekatA piMDane nitya avinAzatA, asti nija RddhithI kArya gata bhedatAH bhAva zruta gamya abhilApya anaMtatA, bhavya paryAyanI je parAvarttatA. kSetra guNa bhAva avibhAga anekatA, nAza utpAda anitya para nAstitA; kSetra vyApyatva abheda avyaktatA, vastu te rUpathI nitya abhavyatA. dharma prAglAvatA sakala guNa zuddhatA, bhAgyatA katA ramaNa pariNAmatA, zuddha svapradezatA tatva catanyatA, vyApya vyApaka tathA grAhya grAhaka gatA. saga parihArathI svAmI nija pada laghu, zuddha Atmika AnaMda pada sa MgrahyuMH jahiva parabhAvathI huM bhavAdadhi vasyA, paratA saMga sasAratAye prasyo. tahevi sattA guNe va anirmalA, anya sazleSa jima STika navi zAmalA; je parApAdhithI duSTa pariNati grahI, bhAva tAdAtmyamAM mAharU te nahIM. 1. 2. 3. 4. 5. SS. 7. '
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. tiNe paramAtmA prabhu bhaktiraMgI thaI, zuddha kAraNa tatva pariNatimayI; AtmagrAhaka thaye taje para grahaNatA, tatva bhegI thaye Tale para bhogyatA. 8. zuddha ni prayAsa nijabhAva bhegI yadA, AtmakSetre nahi anya rakSaNa tadA; eka asahAya nirsaga nirdakatA, zakti utsarganI hoya sahu vyaktatA. 9. teNe mujha AtamA tujha thakI nIpaje, mArI saMpadA sakala mujha saMpaje; tiNe mana maMdire dharma prabhu thAI), parama devacaMdra nija siddhi sukha pAIye. 10. stavanA 16 mI. (mAlA kihAM che re-e dezI.) jagata divAkara jagata pAnidhi,vAlhA mArA samavasaraNamAM beThA re; caumukha cauhi dharma prakAze, te meM nayaNe dIThA re. bhavika jana harakho re, nirakhI zAtiniNaMda. bhavikA 1. upazama rasane kaMda, nahi INa sarikho re. e AMkaNuM. prAtihAraja atizaya zubhA vAlhA, te te kahiya na jAve re; ghuka bAlakathI ravi karabharanuM varNana keNipare thAve re. bhavika 2. vANI guNa pAMtrIza anopama vAlhA, avisaMvAda sape re, bhava duHkha vAraNa ziva mukha kAraNa, sudhA dharma prarUpe re. bhavika0 3. dakSiNa pazcima uttara dizi mukha vAlhA, ThavaNa jina upagArI re; tamuM AlaMbana lahiya ane ke, tihAM thayA samati dhArI re. bhavikA 4. khaTana kArajarUpe ThavaNuM vAlhA, saga naya kAraNu kANuM re; nimitta samAna thApanA jinajI, e AgamanI vANI re. bhavikA 5. sAdhaka tIna nipA mukhya vAhA, je viSNu bhAvana lahie re, upakArI duga bhASya bhAkhyA, bhAva vadakano grahIye re. bhavikA 6. kavaNuM samavasaraNe jinasetI vAlhA, je abhedatA vAdhI re; e AtamanA svabhAva guNa, vyakti yogyatA sAdhI re. bhavika che. bhaluM thayuM meM prabhu guNa gAyA vAhA, rasanA phaLa lIdho re; devacaMdra kahe mArA manane, sakala maratha sIdho re. bhavika 8. stavanA 17 mI. (carama jinesara -e dezI. ) samavasaraNa besI karI re, bAraha parapada mAMhi, vastu svarUpa prakAzatA re, karUNuM rajaga nAhore. kuyujinerU. 1.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI devacaMdrajI--caturvizati. 13 nirmala tujha mukha vANI re, je zravaNe suNe tehija guNa mahi khANI re, kuyujinesarU. e AMkaNuM. guNuM paryAya anaMtatA re, valI svabhAva agAha; naya gama bhaMga nikSepanA re, heyAdeya pravAha re. kuMthujinesarU0 2. kuMthunAtha prabhu dezanA re sAdhana sAdhaka siddhi; gaNu mukhyatA vacanamAMre, jJAna te sakala samRddhire. kuyujinesarU0 3. vastu anaMta svabhAva che re, anaMta kathaka tasu nAma, grAhaka avasara bodhathI re, kaheve arpita kAmo re. kuMthujinesarU0 4. zepa anapita dhammane re, sApekSa zraddhAbodha, ubhaya rahita bhAsana have re, pragaTe kevala bedha re. kuMthujinesarU0 5. chata pariNati guNa virtanAre,bhAsana bhegaAnaMda samakAle prabhu tAhare re, ramya ramaNa guNa vRde re. kuyujinesarU0 6. nija bhAve zI astitA re, paranAstitva svabhAva; astipaNe te nAstitA resIya ubhaya svabhAvo re. kuMthujinesarU7. astibhAva je ApaNe re, rUca virAgya sameta; prabhu sanmukha vaMdana karI re,mAgiza Atama hete re. kuyujinesa30 8. ati svabhAva rUci thaI re, dhyAta asti ravabhAva; devacaMda pada te lahe re, paramAnaMda jamAvo re. kuyujinesarU0 9. stavanA 18 mI. (rAmaca drakbAgameM, cApomarI rahyA-e dezI ) praNo zrI aranAtha, zivapura sAthe kharI, tribhuvana jana AdhAra, bhavanistAra karI kartA kAraNa che, kAraja siddhi laherI, kAraNa cAra anUpa, kAryothI teha gaherI je kAraNa te kArya, thAe pUrNa paderI, upAdAna te hetu, mATI ghaTa te varI. upAdAnathI bhinna je viNu kArya na thAye, na have kAraja rUpa, katane vyavasAye. kAraNa teha nimitta, cakrAdika ghaTa bhAve,
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 rAyacaMdranakAvyamAlA. kArya tathA samavAya, kAraNa niyatane dAve. vastu abheda svarUpa, kAryapaNuM na caherI; te asAdhAraNa hetu, kuMbhecchAsa laherI. jehanA navi vyApAra, bhinna niyata bahu bhAvI; bhUmikala AkAza, ghaTa kAraNa sadbhAvI. eha apekSA hetu, Agama mAMhI kahyorI; kAraNa pada utpanna, kAryo thaye na laoNrI. kartA Atama vya, kAraja siddhi paNerI; nija sattAgata dharma, te upAdAna gaNerI. vegasamAdhi vidhAna, asAdhAraNa teha varI; vidhi AcaraNa bhakti, jeNe nija kArya saMgherI. naragati paDhama saMghayaNa, teha apekSA jANe, nimittAzrIta upAdAna, tehane lekhe ANe. nimitta hetu jinarAja, samatA amRta khANI; prabhu avalaMbana siddhi, niyamA eha vakhANI. puSTa hetu aranAtha, tehane guNathI haliye; rIjha bhakti bahu bhAna, bhega dhyAnathI malithe. heTAne ullaMga, beThAne zI ciMtA; tima prabhu caraNa pasAya, sevaka thayA niciMtA. araprabhu prabhutA raMga, aMtara zakti vikAzI; devacaMdrane AnaMda, akSaya bhega vilAsI. stavanA 19 mI. (kAmane deya--e dezI.) mallanAtha jaganAtha, caraNe yuga dhyAe re zuddhAtama prAgubhAva, parama pada pAIye re sAdhaka kAraka paka, kare guNu sAdhanA re tehija zuddha svarUpa, thAye nirAbAdhanA re kartA Atama kavya, kAraja nija siddhatA re upAdAna pariNAma, prayuta te karatA re caraNa parama kare. thAye. kAraja prayukta 1.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiha0 citra paMDita zrI devacaMdrajI--caturvizati. 15 Atama saMpada dAna, teha saMpradAnatA re dAtA pAtrane deya, tribhAva abhedatA re tribhAva. 2. svapara vivecana karaNa, teha apAdAnathI re teha sakala paryAya AdhAra, sabaMdha A sthAnathI re saMbaMdha bAdhaka kAraka bhAva, anAdi nivAravA re anAdi, sAdhatA avalaMbI, teha samAravA re teha0 3. zuddhapaNe paryAya, pravartana kAryameM re pravartana karNAdika pariNAma, te Atama dharmamaM re cetana cetana bhAva, kare sama vetame re kare. sAdi anaMto kAla, rahe nija khetame re rahe. 4. pararjhava bhAva, kare to lagI kare re kare. zuddha kArya rUci bhAsa, thaye navi Adare re thayeTa zuddhAtama nija kArya, rUcikAraka phire re tehija bhUla svabhAva, grahe nija pada vare re grahe. 5 kAraNa kAraja rUpa, ache kAraka dazA re ache. vastu pragaTa paryAya, eha mana vasyA re paNa zuddha svarUpa dhyAna, te cetanatA grahe re te tava nija sAdhaka bhAva, sakala kAraka lahe re mAhare pUrNAnaMda, pragaTa karavA bhaNuM re pragaTe0 puNAlabena rUpa, seva prabhujI taNuM re devacaMdra jinacaMdra, bhagati maname ghare re bhagati. AvyAbAdha anaMta akSaya pada Adare re akSayaka che. stavanA 20 mI. (ela DI laMgaDI ahevI che zrI zreyAMsanI re-e dezI.) elagaDI lagaDI kIje thI munisuvrata svAmInIre jehathI nija pada siddhi, kevala kevala jJAnAdika guNa ulase re, lahIye sahaja samRddhi. elagaDI. 1. upAdAna upAdAna nija pariNati vastunI re, paNa kAraNa nimitta AdhIna; puSTa apuSTa duvidha te upadi re, grAhaka vidhi AdhIna elaMgaDI. 2. sAdhya sAdhya dhama je mAMhI huve re, te nimitta ati puSTa; eha0 sikala0. gevaTa
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajainakAvyamAlA. puSTa puSTa mAMhI tila vAsaka vAsanA re, navi pravaMsaka dura. elaMgaDI, 3. daMDa daMDa nimitta apuSTa ghaDA taNo re, navi ghaTatA tasu mAMhI; sAdhaka sAdhaka pravaktA che ke, tiNe nahIM niyata pravAha. elaMgaDI ja. paTakAraka paTakAraka te kAraNa kAryanAM re, je kAraNa svAdhina; te kartA te kartA sahukAraka te vasu re, karma te kAraNa pina. elaMgaDI. pa. kAraNa kAraNa saMkalpa kAraka dazA re, chati sattA sadabhAva; athavA athavA tulya dharmane jove re, sAdhyArepaNu dAva. olaMgaDI 6. atizaya atizaya kAraNakAraka karaNutA re, nimitta ane upAdAna: saMpradAna kAraNa pada bhavanathI re, kAraNa vyaya apAdAna. elaMgaDI che. bhavana bhavana vyayaviNuM kAraja navi huve re, jima dAde na ghaTava; zuddhAdhAra zuddhAdhAra svaguNanuM dravya che re, sattAvAra sutatva olaMgaDI8. Atama Atama kartA kAraja siddhatA re, tasu sAdhana jinarAja, prabhu dIThe prabhu dIThe kAraja rUci upaje re, pragaTe Atma samAja, laMgaDI9. vaMdana vaMdana sevana namana vali pUjanAra, samaraNuM stavana valI dhyAna, devacaMda devacaMda kije jina rAjanI re, pragaTe pUrNa nidhAna. elaMgaDI, 10. stavanA 21 mI, (pIchalArI pAla, ubhA reya rAjavI -e dezI ) zrI nami jinavara seva, ghanAghana uno re ghanAghana dIThAM miththara, bhavika citathI go re bhAvika zuci AcaraNa rIti te, atri vadhe vaDAMre Atama pariNati zuddha, te vIja jhabukaDA re te. 1. vAje vAya suvAya, te pAvana bhAvanA re te. Ida dhanuSa trika yuga, te bhakti IkamanA re nirmala prabhu stava ghoSa,dhanI ghana garjanA re tRNA grISma kAla, tApanI tarjanA re tApanI 2. zubha lesyAnI Ali, te baga paMkti banI?' te zreNI sarevara haMza, vase zuci guNa muni re vase0 caugati mAraga baMdha, bhavikajana ghara rahyA re cetana samatA saMga, raMgame umaTyA re raMgameM3. te te huM * R & << j* chuM ke
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa'Dita zrI devacaMdrajI.----caturvi'zita. samyakdaSTi mAra, tihAM harakhe ghaNuM re dekhI adbhuta rUpa, parama jinavara taNuM re prabhu guNune upadeza, te jaladhArA vahI re dharama rUci citta bhUmi, mAMhi nizcala rahI re cAtaka zramaNa samR, kare tava pAraNA re anubhava rasa AsvAda, sakala du.kha vArA re azubhAcAra nivAraNu, tRNu kRratA re virati taNA pariNAma, te khIjanI pUratA re paMca mahAvrata dhAnya, taNA karSaNa vadhyAM re sAdhya bhAva nija thApI, sAdhanatAe sadhyA re kSAyika darizana gyAna, caraNaguNaupanA re Adika bahuguNa sasya, Atama ghara nIpanA re prabhu darizvaNu mahAmeha, taNe paravezame re paramAnaMda subhikSa, thayA mujha dezame re devacaMdra jinacaMdra, taNA anubhava kareA 2 sAdi anaMtA kALa, Atama sukha anusarA re stavanA 22 mI. tiyAM padma te mAMhi 4. re sala tRNa 17 te 5. tA. sAdhanatA caraNa. Atama . taNe zyA taNA Atama che. ( padmaprabha jina jaI alagAvamyA.e dezI. ) nemi jijJesara nija kAraja karyu, chAMDayA sarva vibhAvA 9: Atmazakti sakala pragaTI karI, AsvAdyA nija bhAveA cha nemi.1. rAjIla nArIre sArI mati dharI,avalakhyA arihatA jI; anatA che. naimi0 2. agrAhyA ja; khAdyA cha. ' naimi. 3. uttama saMgere uttamatA vadhe, sadha AnaMda dharma adharma AkAza acetanA, te viti pudgala grahavere karma kalakatA, vAdhe khAdhaka rAgI saMge re rAgadazA vadhe, thAye nIrAgIthI re rAganuM joDavu, lahIe bhavanA aprazastAre TAli prazastatA, karatAM Azrama svara vAdhe re sAdhe nirjerA, AtamabhAva prakAsa cha. tiNe sasArA ; pAre cha. nemi- 4. nAse jI; naimi. pa.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajainakAvyamAlA. nemi prabhu dhyAne re ekavatA, nija tatve eka nAnuM che; zukla dhyAne re sAdhi susiddhatA, lahiye mukti nidAna che. nemi. agama arUpI re alakha agocarU, paramAtama paramI che; devacaMda jinavaranI sevA karatAM vAdha jagIso che. mitra che. stavanA 23 mI. (kakhAnI-deze.) sahaja guNa Agare, svAmI sukha sAgara, jJAna vairAgyare prabhu savA; zuddhatA ektA, tINutA bhAvathI, meha ripachiti jaya paDaha vAyo. sahaja* 1. vastu nija bhAva, avibhAsa nikalaMkatA, pariNati vRttitA karI abhede; bhAva tAdAmyatA, zakti ullAsathI, saMtita yogane tuM ucchede. sahaja0 2. depa guNa vastunI, lakhiya yathArthatA, lahi udAsInatA apara bhAve; dhvasi tajanyatA, bhAva kartApaNuM, parama prabhu tuM, rakhyo nija svabhAve. - saheja0 3. zubha azubha bhAva, avibhAsa tarkakatA, zubha azubha bhAva, tihAM prabhu na kIdho; zuddha pariNAmatA, vIrya kartA thaI, parama akrIyatA, amRta pIdhe. sahaja0 4. zuddhatA prabhu taNI, AtmabhAve rame, parama paramAtmAtA, tAsa thAya; mizra bhAve che, triguNanI bhinnatA, triguNa ekava tujha caraNa Aye. saheja pa. upazama rasa bharI, sarva jana zaMkarI, mRti jinarAjanI Aja bheTI;
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ paoNMDita zrI devacaMdrajI.caturvizati. kArya niSpatti mAna che, meTI. kAraNe tiSNe bhatra bhramaNunI bhIDa nayara khaMbhAyate, pArzva prabhu darzane, vikasate ha utsAha vAdhyA; hetu ekavatA, ramaNu pariNAmathI, siddhi sAdhaka paNa! Aja sApyA. Aja kRta puNya, dhanya dAha mArA thayA, Aja nara janama meM saphala bhAgyeA; devacaMda svAmI trevIzamA vadIyA, bhaktibhar citta tujha guNu ramAvyA. stavanA 24 mI. ' saheja saheja kaLaze. vIse jinaguNa gAyaeN, vyAye tatvasvarupe jI; pAna pada pAme, akSaya jJAna apeA che. saja 19 7. ( kaDakhAnI--dezI ) bhaNI, jagatamAM eTalu sujaza lIje; tAra hA tAra prabhu, mujha sevaka dAsa avaguNa bharyAM, jANI pAtA taNA, dayAnidhI dIna para daryAM kIje, tAra0 1. rAgadveSa bharyo, mAha dharI naDayA, lAkanI rItimAM ye rAtA; krodhavazadhamadhamyA, zuddha guNu naviramyA, bhamyA bhavamAMhi hu viSaya mAtA. tAra. 2. AdaryuM AcaraNa, loka upacArathI, zAstra abhyAsa paNa kAMi kIdhA; zuddha zraddhAna vali, Atma avala vinu, tehaveA kArya (taNe aa na sIdheA. tAra. 3. svAmI harisaNa sameA,nimittalahInirmalA, 1 upAdAna e zuci na thAze; covIse 8. doSa kaiA vastunA, anuvA udyama taNA, ravAmI sevA sahI nikaTa lAze. tAra0 4. svAmI guNa elakhI,svAmIne je bhaje darasaNu muddatA teha pAme; nAna cAritra tapa, vIrya ullAsathI karma chapI vase mukti dhAme. tAra0 5. jagatavatsala, mahAvIra jinavara sunI,citta prabhucaraNane zaraNu vAsyA; tAe~ bApa, birada nija rAkhavA, dAsanI sevanA rakhe vheze. tAra . vInati mAnajo, zakti e Apajo, bhAva syAdvAdatA zuddha bhAse; sAdhi sAdhakadazA, siddhatA anubhavI,devacaMdra vimala prabhutA prakAse. tAruM che. " 1.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajena kAvyamAlA. vavadada bAvana bhalA, gaNadhara guNa maMdArA jI; samatAmathi sAhu sANI, savaya sAvaI sAre che. vieTa 2, vaddhamAna anavara taNa, zAsana atisukhakAra che; carjivita saMgha virAjatAM, dasama kAla AdhAra che. grevIseka 3. jina sevanathI nAnatA, lahe hitAhita bedhA che: ahita tyAga hitaAdare, saMyama tapanI zodha che. covise4. abhinava karma agrahaNutA, jINuM karma abhAva che. niHmane abAdhitA, avedana anAkula bhAvo che. vie pa. bhAvaganA vigamathI, acalaakSaya nirAdhA : puNanaMda dazA lahI, vilase siddha samAdhA che. evise 6. zrI jinacaMdanI sevanA, pragaTe puNya pradhAne jI; gumati sAgara ati ulase, sAdhuraMga prabudhyAna che. vise che. suvihita ga" kharataravarU, rAja sAgara uvajhA che, 'jJAna dharma pAThaka taNe, ziSya sujasa sukhadAye . evise 8. dIpacaMda pAThaka taNe, ziva stave jinarAje che; devacaMdra pada sevatAM, purNanaMda samAje che. evie. . 4 Iti zrI devacaMdrajI kRta catudhizati samAsa, '
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijyajI zrImAna vIravijayajI A saikAnA prAraMbhanI lagabhagamAM vidyamAna hatuM ? gacchamAM thayA che. teonA gurUzrInuM nAma zrImAna zubhavijaya 70 0 6 (vivitaraNa ; salaNA NA jina. 11. dhammila kumAra, luNa - ' ', saMlaNa ke saluNAva rasazAstramadoSiA, samaju saluNA jura gunayanIma, maNi aMga saluNa japUtanayAmAM maLyuM tAM, jo viveka calaNA jina r=== =aa ja *i a saluNadeg sira khAtavaMdha vathANamAM, sijana sAra; saNuM dAla kezarIbAla. salUNA jina. 16. zrI zaMkhezvara pAsA chaddhivato re nitya, salADa samarI amarI paravAvatI maMgaLa gIta. salUNa. jinava 17. vijayavati vijayA janake mUkyo nizAla; saluNa. nitya rahe hadanI suMdara rUpa rasAla. salUNa0 jina. 18. nAma paNa huA, sazurU vina upadeza; salUNA muja padhA rejo, pAmyo vana veza. salUNu jina. 19 teha taNa bhaNe, jaina muninI re pAsa; salUNuM. vasava pUjA kare, zraddhAsa yuta vAsa. salUNA jina 20. virahamala kuvarane, tenI pahelI re TAla, salUNuM. bAre parajana, suNajo thaI ujamAla saluNA jina21. samakitava deharA, dezavirati ta ghare vase, dhanavagu nAme eka; * vyavahArI, dharma Teka ati reka.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 rAyacaMdra nakAvyamAlA. nadattA tasa vallabhA, putrI pAvana aMga; nAma yazomatI guNavatI, sumanI sahelI prasaMga. lAvaNIya rUpa alaMkarI, zaTha kalA nidhAna, tehija gurU pAse bhaNe, tatvajJAna vijJAna. dhAnmila kuMvarane dekhIne, sA pAmI vyA; bhaNavuM gaNavuM navi race, vedhaka vicaha. eka dIpakathI gehameM, sarva pragaTa nidhi hoya; neha chupAye nahi chUpe, jihAM DhagadIpaka deya. pa. dAdarUpa vAta lahI sabI kahe, zenI Agala ema; ropaka dhammila raMgI tumasutA, bIje varavA nema. - - DhAla 2 jI. (pApathAnaka agIAramuM rAga -e deza) dhanavamu vAta e dilamAM lAve re, mudatta teNe ghara ja re; vAta guNAvI vacana ne lIdhuM re, dhammila kuMvara tilaka zira kIdhu. 1. hu ghara vivAha occhava thAya re, eka ekane ghera jamavA jAya re; Achava mahocchava sAjana mere, jozI sAthe lagananI veLA re. corI bAMdhI muMdara ThAme re, varakanyA paraNavyAM preme re; bahu trAddhi visarjana kIdhAM re, nija ghara mAMhe paMkhI lIdhAM re. vara Avase vasIyAM prIte re, sukha bhegavatAM svarganI rIte re; katA dinarasasukha bhara jAtAre, pugyAthI dhammila dharma rAtA re. adhyAtama rasa bhaNatA mAMDe re, pustaka hAthathakI navi chAMDe re; sAdharmizuM beka bhalI re, pisaha paDimaNunI TAlI re. vaNija kriyA juThe vyavahAra re, mohanI jAla yazomatI nAra re; te kIdhA saghaLA parivAra re, AmadhyAnI duA vratadhAra re. nArI vache vanajala phrI re, kuara kahe eTI pIDA re; sA kahecAlo Aja ujANI re, ara kahe nahIM e jinavANuM re. 7. che bhelA khaTarasa pAka re, Aja nadhi dhArtha vRta zAka re; vache sA kanakAvalI hAra re, lyo mALA ne gaNe navakAra re.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-dhanmilakumAra. vihepArI Ave gharabAra, re, lAve bheLA aNagAra re; pUche sakhIye yazomatI kema re, prItama tuja pAle che prema re. . ' bole sA muja pIyu soga re, pAravatI ne zaMkara yoga re; jaba cAhe sA bhejana bhAve re, Aka taNAM phaLa ziva maMgAve re. 10mI sAmagrI bheganI vyAve re, tava eka pAde joga dharAve re; aMge cAhe jaba zaNagAra re, tava Ape paga becAra re. 11. A cAhe vilepana bhasma caDhAve re, gIta gAna sara gAla bajAve re; vAhanavelA sAMDha prayANa re. maMdira mAge vase samazAna re. 12. paranArI dekhIne rAce re, bhIlaDI pUThe nAge nAce re; dharI aAga hRdayathI uvekhI re, e vara gorI amarate dekhIre. 13. yAga ghaNA jana ghara dhUmAve re, rahe raho gairI mA kahI gArDe re; paNa pati dekhI mana lajAve re, phUpe paDatI duHkha samAve re. 14. ema guNa sakhI karatI vAta re, vAta lahe dhammilanI mAta re; * zeThanI Arge vAta prakAzI re, putra bhalo paNulokameM hasI re. 15. A saMsAra taNe AcAra re, jANe nahIM nItivyavahAra re; paMDita mUrakha kahI loka te gAve re, gharano bhAra te koNa UThAvere. 16., 1 putra vinA ahoniza duHkhadharatAre, putra thaye paNa nahIM zItalatA re , te mATe jugaTIA Tele re, rahetAM te saMsAre bheLe re, cha. dhammila kuvane rAsa rasALa re, tyAM e belI bIjI DhALa re; . ekavaragI saMsAre duHkhIAre, zrI zubhavIra trivarge sukhIAre. 18. deharA, zeTha kahe suNa suMdarI, te sAcI kahI vAta; paNa saMgati vyasanI taNa, guNa jananeM guNaghAta. maMsa prasaMge dayA nahIM, madirAe yazanAza; kulakSaya vezyA saMga, hiMsA dharma vinAza. 2. maraNa lahe corI thakI, sarvanAza paradAra; jugaTIyAnI sebateM, daradhanano apahAra. naladamayaMtI hArIyAM, rAjya kAja sukhavAsa; pAMDava hAryA dripadI, vaLI vasiyA vanavAsa.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 : rAyacaMdrajena kAvyamAlA. nIca jugaTIyA jAtanI, saMgati na ghaTe nAra; UMca prasaMge pAmImeM, sukha saMpada saMsAra. DhALa 3 jI. (corI vyasana nivArIe-e dezI.) mRganayanI mana sahacarI, saMsAre re nIca saMgati TAla ke; uMca nIca saMgati taNuM, phala upara daSTAMta nihAla ke. uca prasaMgI sukha lahe-e AMkaNuM. vAyasa saMgI haMsane, nRpa mArI re kahe Ujala kAka ke hasa kahe huM hasale, muja pragaTyA re nIca saMga vipAka che. uca0 2. valIya vizeSe sAMbhaLo, sUDAno re suMdara adhikAra ke eka nagare eka rAjIyo, vakrAdhe re gata aTavI majhAra ke. uca0 3 bhIlanI pAle ne parisare, nRpa ubhe re zItala tarUchatI ke uMcatarU eka pAMjaruM, zuka bhaNuM re rahe te mAMhI ke. uca0 ubhe raNamAM ekala, bhUpaNayuta nRpa re paDe eNI velA ke, dhAI A sabarA maLI, zuka bole rethAo lakSamI bhelA che. uca0 5 sAMbhaLI nA narapati, bhayacitte re raNamAhe teha ke. Azrama tApasanAM lahI, jaI peThe ke kulapatine geha ke. uca0 6 tihAM paNa popaTa pAMjare, kahe uTho re tApasa ziradAra , ApaNe puNe AvIyo, nRpa ekalo re kulapatine ThAra ke. uca0 7. A avasara bhakti kare, dIye Asana re paMkhA jalapAna ke maraNa karI pharI avatare, gayo avasarere nA nidAna ke. uca0 8. sAMbhaLI sanmukha munivara, AvI teDI relAvyA bahu mAna ke: bhakita kare jala phala taNuM, tApasiNuM re gAve gIta gAna ke. uca0 8. sinya puThe AvI maLyuM, nRpa pUche re, kulapatine ema ke: sabakula zuka pekhI, A zukamAM re, vacanAMtara kema ke. uca0 10. tava paMjara zuka belI, rAya e re eka vanatarU ya ke; kIrajugala mAle vase, tarasa agajare ame bAMdhava doya . uca0 11. mAtapitAsu beThuM jazuM, ame ramatA re tarU sarovara pAla ke pAradhI pApIe jhAlIyA, eka ve re jaI bhIlanI pAli ke. uca0 12.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathA coktaM. mAtA pIkA pitA pIko, serAtI caiva pakSiNaH ahaM munibhirAnItaH sa ca nIto gavAzanaiH gavAzanAnAM sa giraH zRNoti, ahaM ca rAjan munipuMgavAnAM - pratyakSametad bhavatApi dRSTaM, saMsagajA doSaguNA bhavaMti. pUrva DhAla, 0 zrImAna vIravijayajI. dhasmilakumAra, ! zakharathI cArI zIkhIyA, muja lIdhA re kulapatie AMhI ; sAdhunI saMgate zIkhIyeA, vinayAdika re nItizAstra UcchAhI ke. uca. 13. 1. 27 ca. 14. . uca. 15. durjana paNa sajjana heAve, nitya rahetAM re sAdhunI pAsa ke liMbAki caMdana hAve, malayAgara rU sudhita vAsa ke zeDhanAM vacana suNI isyAM, subhadrA 2 dilamAMhi dhyAya ke, putra pitAe khagADIyA, paNa dunI re jhItI nava jAya . mAe putra bhaLAvIye, jugaTIAne re TAle dharI prIta ke; khAya pIe khele tihAM, vIsArI ae bhaNavAnI rIta . sana phdana ne khelavu, kAma krIDA re gati lakSaNa hiMdu ke; IANu zayana niAzane, aNuzIkhI re Ave para siddha ke kAI dina vanakrIDA kare, tarU Upara 2 hiMcAlA khATa : jalakrIDA jIvaTe ramaiM, vezyA ghara re valI gItane nATa ke. uca0 18. rAsasika dhammila tA, tihAM trIjI re e sura Dhala ke; zrI zubhavIra kahe sadA, AAtA ghara re hAM magalamAla ke. ucca 18 ca 16. uca. 17. DhAherA. vasaMtasenA vesyA vase, teNe nagare dhanavata, putrI vasaMtatilakAbhidhA, che tasa bahu guNavata. rUpakalA rati AgalI, laNama bahu vijJAna, nATaka gItasvare karI, maeNnAra bha samAna. mukha sAhe paNa zazI, adhara padmalAra ga; mRganayanI 3 bhastanI, bhUSaNa bhUSita aMga lipnamAM kaDavAM Idus quai ar . paravALAM 3.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajInakAvyamAlA. ekadina tasa maMdira gayo, dhammala mitranI sAtha, vasaMtatilakA laI gaI, citrazAli grahi hAtha. jugaTIA dhana haratA, ramatAM ghatuM ha; dhanapatinI zI vAratA, khAlI gayA nigeha. pa. DhAla 4 thI, (zApara vAri mArA sAhibA, kebalamata ba --e dezI.) catura citrAmaNa cAre, citarI citrazAlI; camake naracita ciMtavI, caturAM caracAlI. vinayavatI vArAMganA, vacane vidhANe; vikasita vanaja vanAtha, alI lapaTANe. vinayavatI. ra. vika kuvara vihAMsuM, vace vIjalI bhAlI; lalita lIlAvatI lIlamAM, lAdhI laTakAlI. vinayavatI. 3. laMbI veNu vilokIne, bhUmi beriMga pa; laMka kaTa taTa kesarI, vanamAM jaI beThe. vinayavatI. 4. pANuM caraNa sukumAlatA, jala kamala te dekhI raMbhA laghu UMcI gaI, juve sura animekhI. vinayavatI. pa. dilamaMDaNa gajarAja che, he rAjadavAra: khUna paNuM nabalo eka lakSaNe, nAkhe zira chAra. vinayavatI ka. daMta taNe cUDo kIo, dhye metIne hAra; hastIgati hari nArieN, duHkhabhara dhare chAra. vinayavatI. 19. dharI zaNagAra vinodanI, kare vAta vilAsI; mohanI maMtra mize ghaDI, dhA IhAM vAsI. vinayavatI. 8. kuMvara te dekhI mohiM, na ninya zaNagAra; paMcaviSaya sukha bhegamAM, bhUlya gharabAra, vinayavatI 9. vAta suNI mAtA ghaNuM, manamAM harakhANuM; ATha hajAra dInAra sA, mokale nita jANI. vinayavatI. 10. vasaMtatilakA kuMvarazuM, lAgI ati prIta; mAMsa na be jalamAchalI, tasa sarasI prIta. vinayavatI. 11. -- -
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ zremAnuM vIravijyajI-dhammilakumAra. - 29 khAnapAna kIDAra, jue nATakazAla; gIta vAda vilAsamAM, vItyo bahu kAla. vinayavati. 1ra. jananI ghara teDuM kare, paNa kuvara na Ave; davya na mekale darathI, paNa te magAve, vinayavatI. 13.. nArI kahe nija kaMthane, ghara khAlI kIdhuM; putre mAya ne bApane, sukha ghaDIya na dIdhuM. vinayavatI. 14. zeTha kahe suNa suMdarI, have kAMI vimAsa; jhAjhI ciMtA zI kare, nAkhI avaLo pAse. vinayavatI. 15.UMca nIca daSTAMtathI, meM tuja samajAvI; paNa samaje nahIM nArInI, jAti hameM AvI. vinayavatI. 16. bALaka nArI mUrakhA, yogI haThavAlA; paMDita sA sAthe male, nahI paNa dayAlA. vinayavatI. 17-. putrathI svargagati nahIM, mRgatRSNa che; sAsu vada ama sAtharyuM, kare dharma akhaDe. vinayavatI. 18.. ema ciMti jinamaMdira, kare pUjA trikAla; sAmAyika samatA dharI, gaNatA navakAra. vinayavatI. 19. zeTha zeThANuM bahu dhana, sAta khetare vAveM; vinaye vahUnI jAmatuM, paraloka sidhAve. vinayavatI. 20. mRta kAraja tehanA karI, samatAmAM rahetI; nArI yazomatI mahAsatI, pativAte sahetI. vinayavatI. 26,. dhammila je je magAvate, te te sA Ape; dhana gharavAparI sahu gaI, vyasanIne pApe. vivayavatI. 22. sarva AbhUSaNa aMganAM, vezyA ghara detI; aSTA pAchAM mekale, te pAchAM letI. vinayavatI. 23.. ghara hATa AduM vecIne, dhana pate letI; nArI yazematI secatI, pIyara jaI rahetI. vinayavatI 24.. bhAoM duHkha bhara AMsu, beTI navarAvI; puraNa prema hadaya - dharI, bApe belAvI. vinayavatI25,.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 rAyacaMdrajenAvyamAlA. dharmaci muni pAsathI, lahe jJAnavicAra sarakhI sahelI sAthe zuM, dhare zIlA AcAra. vinayavatI. 26. pati najare satI kare, zele zaNagAra; pitaghare bhale, zIlAlaMkAra. vinayavatI. ra7 | devatamaMtra e nArI, devavaMchita sAdha; kaSTa vinA zuM A bha, jaga zobhA vA. vinayavatI. 28. ari kesarI nRpagehinI, rANuM caMpakamAlA; zIyalasudhArasa zIMca, zamI pAvakajvAlA. vinayavatI. ra8. dhanmilA TAla e, cothI upadezI; vIra kahe vezyA ghareM, have vAta banI zI. vinayavatI. 30. deharA, aA bhUghaNuM dekhIne, cita ciMte teNivAra; dhammila ghara nirdhana thayuM, have kADhuM gharabAra. vasaMtatilakA teDIne, samajAve sA ema; tuja svAmI nidhana thayo teNe have IDo prema. Izna khaMDa je rasa bharayA, te cUse nara nAra; rasa rahita aneM ke, tasa paNuM kRta AhAradhanapati sAthe prItaDI, karavI kulavaTa rIta; nirdhana nara pariharI, avaLuM kIje prIta. valatuM putrI ema kahe, mAta muNe eka vAta; prIta karI navi parihare, nArI uttama jAta. khIra nIra kyuM prItaDI, baMdhANI che mAya; trikaraNa meM te have, kema karI choDI jAya. avara puSpaguM A bhamAta meM kIdhonIma; sukha duHkha saMpada ApadA, e nara sAthe sIma. vasaMtasenA sAMbhalI, kapaTa miAna karAya; putrI vizuddhI ehane, karo keya upAya,
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAkhe sAtha. nATaka dira che zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra. 31 DhALa 5 mI. . (vAcha vAye che vAMsalIre--e dezI.) ajhA occhava mAMDI re, devamAnatine udeza jamavA teDe kumArikA re, ekaso ATha bAle veza. nATaka deba dunIyAM taNuM re, madhu biMdu samo sukha leza; nATaka vezyA jAtine nehatarI re, pIrase bhAjana pakavAna tala deI visarjatI re. bAlikAne zrIphala pAna. nATaka. 2. tava putrI sAthe kumArane re, pAya kephI madirA jAta; sUtAM thaI acetanabahu jaNAM re, jyAre rahI pAchalI rAta. nATaka. 3. kuMvara upADI gADI ThavyA re, vizvAsI dAsI sAtha; pura bAhira dUra vana tare re, bheA nAkhe jhAlI hAtha. nATaka. 4. dAsI pAchI gaI maMdire re, awA Agala kahI vAta; rAta gaI sahu nidrA bhare re, ravi udaya thaye prabhAta. nATaka pa. jAgI vasaMtatilakA kahe.re, mAtA muja svAmI kayAMha; sA kahe nirdhana nAzI gayo re, zI zakItarUvara chAMha. nATaka 6. sAMbhalI sA dharaNI halI re, lahIM mUcha thaI nirAza; akkA dAsI TeluM malI re, joI nAke zvAsozvAsa. nATaka. 7. zItala vAyu caMdana je re, vaLI cetanA renI teha, bele pati paradezI thaye re, have raNu vana sarakhuM geha. nATaka 2. occhava kIdho kapaTaeN karI re, muja katane kADhaNuM heta; to meM niyama lAhave AjathIre, maLavA mehana saMketa. nATaka. 9. mele khelahI lena hIcIe, navi karazuM sarasa AhAra; jharaNu varce tanuM DhAMkaNuMre, takyAM snAna ane zaNagAra. nATaka. 10. ghera vasaMtatilakA rahe re, have dhammilane adhikAra; karma naDe ne bhUrve paDyo re, vanakhaDe pazu avatAra. nATaka 11utarI kepha tava uThI re, citrabhAnu caDhayo ghaDI cAra; kAyA dIThI kacare bharI re, utArI lIye alaMkAra. nATaka. 12. akkAoM muja kAriyo re, ciMte dhigavesyA vilAsa; pUraNa karthe pAe paDe re, navI bese nidhana pAsa. nATaka13. I sahu
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajainakAvyamAlA. vasyA vAgha agninRpane ahIM, e nadhare kiNaryuM prema tAte vya na lIdhuM , teNe kIdhuM kAraja ema. nATaka 14. citavata nija gehe gaye re; navi dIThAM mAta ne tAta, pUchatAM eka vipra te belI re, suNa suMdara zeThanI vAta. nATaka. 15 zeThane putra vezyA ghare re, khAtAM dhana nI jAma; mAta pitA suta dAhathI re, pitAM paraloke tAma. nATaka16. dhanmila nArI jAmatI re, gharabhUghaNa bharIyAM tAsa; snAna karI sAsarIyA taNAM re, gaI pIhara mAyanI pAsa. nATaka. 17. ema nisuNa kSINavajAta re, lahI mUcha aMtara jhAla; cetavale nayarathI nIkaLe che, jaI beThe savara pAla. nATaka. 18. nAna karI mAta pitA taNuM re, nirmala zItala jala pIdha; kAla samA vaDapAipa ta re, sUto kSaNa nidrA lIdha. nATaka. 19. ummila rase e pAMcamI re, nIca saMgati phalanI DhAla, vIra kahe uca saMgati re, pAme sukha saddhi rasAla. nATaka. 2. kSaNa nidrA lahI jAgI, paDI ciMtA jhAla: kSaNa te kSaNa zAca, jhAlI taruvara DAla. nidhanane jIvita phizuM, nirdhana mRtaka samAna; dhammila ciMtavate gaye, jihAM che charaNa udyAna; vanapAlaka mRta tihA, leI tasa taravAra; vanadeve te apaharI, karatAM zira saMhAra, caya khaDakI agni karI, peThe jaI ekAMta; vana zItala karI, pAye kheda atyaMta. kAla phUTa sura sehare, tarU zira nipatana jAta; dhala talAI sara kare, karatAM jhapApAta. ema ghaNA maravA taNuM, ciMte avara upAya; tava te kepI sura kahe, mA mA sAhasa karAya. ciMte hajI Agala kizyA, deze deva kaleza; vAre che muja devatA, karatAM maraNa udeza.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhamilakumAra. 3 ema ciMtavato te gaye, snigdha vane sukha kAja, tihAM tarUtala dIye dezanA, dIThA eka munirAja. jaMgama tIratha bhUtale, karatA bhavi upagAra; jJAna dizA jAgatA, karmavaidya aNugAra. DhALa 6 zrI, (mana malavA muja ala -e dezI) munavANa rasa mAlatI, cUsaMtA ali loka re; 7mara rUpI lAvuM vRkSa azoka tarU tale, sure nara nArInA theka re. munivANI. 1. beThA hema siMhAsane, aDagadatta munirAya re; dhammila dekhI vinayathI, vade gunA pAya re. munivANuM0 beThe yAcita thAnake, kahe muni dharma rasAla re; dharma kare narabhava lahI, ThaMDI moha jaMjAla re. munivANI. 3. mohe mULyA mata phire, cheDI paMtha gamAra re; mehanI madirA chAkazI, rAga dizA saMsAra re. munivANI 4. rAge vAhyA nara cale, ThaMDI ghara paradeza re; naMdI sAvanakAra kyuM, jalatA jvalana praveza re. munivANI 5. vibhakSaNa kRpe paDe, giri zireM jhaMpApAta re; ekAdaza guNaThANathI, paDIyA heThala jAta re munivANI. 6. daSTi rAge AMdhaLA, nahI nijArano vicAra re ati rAga ghelo thaze, vijayapAla bhUpAla re. munivANa0 7. preme pUche parapadA, svAmI teha kahe vAta re, purI matAla pura bhUpati, raMbhA rANuM zuM jAta re. munivANuM 8. zeTha sutA padamAvatI, dIThI rUpa nidhAna re, rAyavADI jAtAM thaka, lAgyuM tehazuM dhyAna rU. munivANuM0 9. zehaghare mAgu karI, rAjA para teha re; nAve rAja kacerI, lAge tAsa saneha re. munivANI10. dina kete padamAvatI, maraNa lahe zala reguM re; vijayapAla hele thayo, aMtaradAha vige re. munivaNI 11
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. na karavA nava dIe, beThe mRtakanI pAsa re: kahe maMtrI e maraNu gai, maMkA rANInI Aza ke nRpa kahe tuja mAtApitA, maraze ta priyA jAta re. jIve rANI ama taNI, kADI vAsa maMtrI kahuM tume rIzavI, dUra rahe maMtrI rAyane chetarI. dIdhA phI svarge sA gaI, niyama lIye nRpa tAma re; viSNu dIThe padamAvatI, na lIe bhAjana nAma re dina daza vIte matriye, tava eka budghi upAya re; vipra vadhAmaNI meAkA, ruNI nRpaharSita thAya re. pUchyA dvija kahe svargamAM, vilase sukha vizeSa re; gheADA dinamAM Avaze, paNa vadhe tuma lekha re. mudrita mane mahIpati suNI, bheAjanakIdha saneha : lekha lakhI deI pAThavyA, vaLI kete dina te re. AvI rAyane kara dIdhe, pula nArjiMga rasAla re; khAvA rANIe mAkaLyAM, tuma para bhakti vizAla re. rInmyA bhRNu tA dIe, pasarI ghara ghara vAta re; rAjA pAse AviyA, dvija eka dhRta jAta re. lekha dI nRpa vAMcIyA, huM tuma dAsI rAya re; AvaNu na dIe sAhelIyA,vasa samA dIna jAya re. kArI dhana peherAmaNI, me kIdhI sura loka re; devu ApI AvazuM, mAkalajo dhana roka che. maMtrIne kahe dhana dIyA, bhUSaNa maMtrI kahe nRpa viSTae, phIe paMthe nRpa kahe pUrve dvija gayA, te mAge karI a re: maMtri kahe agnivicce, teNividhi jAze sadeta re maMtrI pUrvane lestheA, khAhira khAMthI nighaTTa re; aganimAMhe praznalIyA, vehelA AvA bhaTa . kareA vAta rU. naranA re; agnidAha che. yue cIra re; jaze. dhIra re. munivANI 12. munivANI 13. rar munivANI 14. munivANI 15. munivANI 16. munivANI 17. munivANI 18. munivANI 19. munivANI 2. munivANI 21 munivANI 22. munivANI 23. munivANI 28. munivANI 25.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-dhampilakumAra. ketA vAsara aMtare, nRpa AgrahathI tAma re; UMca varaNuM rUpa vayasamI, vezyA padamAM nAma re. munivANuM. 26. zIkhAvI vanamAM dharI, maMtrI deta vadhAI re; rAjA sanmukha Ava, leI sakala sajAI re. munivANa0 ra7. heze hastI zire caTI, UtarIyA darabAra re; puSTi amRta AhArathI, ciMte citta majhAra re. munivaNI 28. svarganI vAta pUchatAM, sA kahe bhUpane tema re; maMtrI jema zIkhavI, catura ne bhUle kema re. munivANI 28. mukha vilasatA rasa bhare, bhamaze bahu saMsAra re; rAga virAge kevalI, siddhi vadhu bharatAra re. munivANuM 30. dhammila kuMvaranA rAsanI, chaThThI DhAla rasAla re; zrI zubhavIra rasika jano, muNuthaIUjamAla re. munivANI 31. deharA, pUche sAdhu kumArane, kema sAhasika karAya; prANu kumANe karI, naDiyA durgati jAya. kuMvara kahe svAmI guNe, huM duHkha bhaMDAra; kRpanI chAyA kRpame, navi pAme viratAra. sAdhu kahe zuM duHkhaa che, kavivarI kumAra, bera vecAye belatAM, zira haiye halake bhAra. kuMvara kahe muja duHkhaneM, kuNa uddharaNa sama, jaladhi jalamAM batAM, kaho keNa jhAle . viralA para kAraja karA, viralA pAle neha, viralA guNa kIdhograheparadu be dukhIyA jeha. A bhavadu:kha na pAmI, paraduHkhaharaNanadhAta; du:kha dekhI duHkha navidhare, te Agala zI vAta. kahe munimeM dukha dekhIyuM, huM duHkha haraNasamaththa duHkhadekhIduHkhIyA ame bhAMnija paramaze.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajainakAvyamAlA. DhALa 7 mI. (rAmacaMdra bAga, AMbo meherI rahyorI- dezI.) kuMvara kahe muja Aja, suratara tuhI phalyo rI; duHkhadAyaka mahArAja, nADI vaidya mo rI. nayara kusArata nivAsa, huM ta zeTha taNe rI; nAna kalA vijJAna pAThaka pAsa bhaththo rI. vasIyo vezyA geha, tehazuM neha ko rI; bAI ghara ghara vAta, muje vanamAMhI dho rI. jo meM prabhAta, nijamaMdirIe go rI; bharaNa laDyAM mA bApa, sAMbhalI dAha thayo rI. maraNa upAya meM kIdha, duHkhabhara vana iraNe rI: vA de tAma, Avyo tuma caraNe rI. leha camaka daSTAMta, te muja kheMcI lo rI: nayana sudhAjanarUpa, darzana de dI rI. daya lage mAhArAja, vezyA citta vasI rI; navi palaTAe raMga, sevanarekha rasI pI. karI eNe durjana rIta, paNa meM bhA bhajI rI: sAce kIdha saneha, paraNI dara tajI rI. mujathI adhiku duHkha, kahe kema nArthe lahu rI; muja dukha khamIyuM na jAya, to tame kama sarI. nava bAle munirAja, vItI vAta jinsI rI: sAMbhala zeTha kumAra, kahIe teha tarI rI. sayalanayara zaNagAra, zobhA tAsa pharI rI: vasumatI tilaka samAna, nArI zakha purI rI. tana jagata vikhyAta zakti traNa bhaNI rI: sAdhana to traNa varga, suMdara nAma ghaNI rI; jA rUpa nidhAna, subhaga rIyala satI : kimI alaga nAma, lAvaNima zIlavatI rI. 1.0
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-smilakumAra. 1 sAtha dhare rI. tAsa arasaraha~sa, ' kula avata`sa zire rI; nAma aDagadatta tAsa, occhava buddhi Udyama gurU oga, vidyA kalA meAhAMtera sIdha, paNa eka cerI kare puramAMhI, vyasanI sarva nyAya dharma zuci mArga, duSTathI dUra doSa sRSTI kula dIyA rI. ratna kalakita Idha, jAvidhi kamala kaTaka kIdha, caMdra samasa jAge varnaMga, dabhaMga rUpe dharmAM rI; nirdhana paDita vipra, jalanidhi khAra karyo rI. dhanavatI kRSaNu svabhAva, lakSmI mleccha dhare rI; dharmAM suta dhana hIna, nArI nIca vare rI. rAja kacerI madhya, pura vyavahArI aa rI; mele bhUpa samakSa, avaguNu sAMbhaLI ciMte rAya, putra dIThe dAjhe deha, guMdara mAta pitA kulalAja, nahI marajAda tethI kuca vyasane vAje, te kula dhanapati tane kAja, devane avinita pragaTe putra, mAnI mukhavana dAha mUDha prANI gamAra, phUDAM vaheMcI leAka aneka, tasa dhana sarva tAtanu guta jananI hularAya, meheATA zatruthI adhikA thAya, madhura azana taje mAya, jItanA sucana vitala, thAye mATA khAya pIe nahI peTa, deza dAna dhama karI dUra, maMdira ar putra bhaNyA rI; haNyA rI. kapaTa thayeA rI; gayA rI. puye rI; leta taNA rI. huA rI; jAma huve rI; nAma khuve rI. muA rI. zI rI; mazI rI. lIdhe rI; dIe rI. rAga bhaye rI: ye rI. karI rI; harI rI. videze kare rI; mAla kare rI. 14. 15. 16. 19, 18. 19. 20. ra3. 22.201 mo 23. 24. 37 25. 2. 27.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajainakAvyamAlA. - 38 bhAga dhana gharaputra, mA mala mUtra dhruve rI; vada paraNuM mukha joI cheDe vAlI rUve rI. parijana seve pAya; jaba lage suta na dhare rI: janame naMdana jAma, sajajana jAya ghare rI. narathI sukhI pazu jAta, sukha bhara vanamAM rame rI; nahi suta ciMtA kAI, bAlakavaya nigame rI. cAkarI dAsa karata, vAhane suta vicare rI; vRddha have mA bApa, ciMte kima na mare rI. azanamAtra guNa jANa, cApa paNa na care rI; gaMDala maMDala jAta, raNuM cokI bhare rI. bAlaka vyAlaka tulya, pragaTe putra tisyo rI; mAtA pitA duHkhadAya, kANika rAya jio rI. rAjya vidhana puraghAta, eka dina jIva hare rI; maNie vibhUSita nAga, kuNa jana rAkhe ghare rI. ema ciMtI nara rAya, kahe prajAne tadA rI; karazuM ame jAUM geha, jema sukha varate sadA rI. dhamila rameM rasAla, sAtamI DhAla kahI rI; vizvamAMhe zubha vIra, guNathI khyAti lahIM rI. 3 doharA, kepa kaThiNa rAje have, teDI kuMvarane tyAMhI. kahe suta cAhuM sukha bhaNuM nahIMtuja zItala chAMhI. tuM zikSAne ayogya che, muja kula kIdha kalaMka; kemahI na have pAMcare, vRzcika kaMTaka vaMka. meM jANyuM A rAjyamAM, putrapradIpa anuhAra; semaNa tele agni viNuM, tuhI chate adhikAra cosaTha dIvA je bele, bAre ravi UgaMta; aMdhAruM che tasa ghare, jasa ghara putra na huMta. paNa e jAtI vAratA, jasa ghara vaMThila putra: mAta pitA gharamAM rUe, vaMyaMta gharasUtra.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-dhammilakumAra. anyAyo vyasane bharyo, jA re najarathI dUra jaba ame ANuM mokaluM, Avajo kAma hajUra. hukama lahI vilA thaye, Avyo sahacara pAsa; bhAI sakhAeM have tuma, tAteM kIdha nirAza. vAta suNI te ciMta, thAnaka bhUjha kumAra; zaMkara kaMThathI utaryo, pAme ahi apakAra. prANuM pANI ApaNuM rAkhI sake te rAkha; ratIbhara pANI UtaryuM, na caDhe kharace lAkha. nRpa apamAne lokamAM, na kare kaI salAma; rAMkane rahevA jhuMpaDAM, paNa nahIM ehane ThAma. sama saMpI sahu ghara gayA, nRpa suta jananI pAsa; mAe paNa na belAviye, gao praNamI AvAsa. DhALa 8 mI. (sIrahIne sAlu ho ke upara dha purI--e dezI.) mana saMkalapI ho ke nayarathI nIkalyo, rAtanI velA che ke koI nATako; ratipati maMdira che ke jaIne utaryo, dezI nimitie kebhejane notaryo. 1. azana karIne che ke pUche vAta mize, udayaamAre che ke kahIeM kaI dize; kahe naimittika ho ke jAvuM purava dizi, kAzIdeze he ke nayarI vaNArasI. 2lAkhanuM bhUSaNa ke sAMbhaLI tAsa dIe, cAlyA agaDadAho ke rayaNa pAchalI; kheDA pATaNaho kenayaraneM gAma ghaNa, vana sara jeta che ke ketuka teha taNuM. 3. eka giri zikhare che ke caDhIo ketuka, dekhe devala ho kevajarA mAta vase; dITha denara he ke jApa dhyAna dharatA, aganiDe che ke hema havana karatA. 4. kuMvarane uThI che ke A guhAra kare, bele tumace che ke A kAja sare; hAla kharka kara ho ke AkRti kSatri khare,kuMara kahe muja hai ke sarikhuM kAmadhare. 5. te kahe gurUdatta che ke vidyA sAdhya karuM, Uttama nara viNa che ke na rahe dhyAna kharuM; kuMvara kahe muja hai ke ume kharka dhare, nahIM tuma pIDA ho ke sAdho citta khare. 6. sAdhanapUre che ke vajarA mA atisuM, pragaTa thaIne che ke bele vacana iseM; suNajo sAdhaka ke kheDA gAma dhaNI, zatru lake he ke tumacI lAja ha. 7 para kama- jaI (nava) - nIkALavuM
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. diya sahodara ke jananI eka jagyA badarI kaMTaka ho ke sarikhA nIti bhaNyA, sumati durmati che ke loka vikhyAta thayA, zatru parAbharyuM che ke jamunA pAra gayA. 8. mayurAM vanamAMhe ke jogI siddha male bahu guNa darIyo che ke bharIya maMtra bale cosaTha jogaNI ho ke jehane pAya parI,tasa eka celo hoke nAmeM nodhapurI. 8. vyasanI jUThe ho ke avanaya doSa bharyo, gunA hepI ho ke lokaeN dUra karyo, tenI pAse ho ke durmati nitya sue, bhaMgI bhelA ho ke gurUnAM chidra jue.10. sarieN sarikhI che ke jagamAM jeDI bhaleM, mUrakhuM mUrakha ho ke cature catura male; gardabha bhUke che ke maMDala tAma e, khara mukha cATe cheke vaTale kuNa jue.11. celo gurathI ho ke nitya ilabheda rame, gurU sevA ho ke Ave te na game; vacana vidhAtI che ke gurUne nitya dame, rAhu naDe che ke jaga dhirAja khame.1ra. amIya zItalatA ho kena lahe rAhu kima, gurU tasa re he ke rAkhe dhyAna same; aNu tuM sumati che ke te gurU seva lahI, sAcI bhakti ke sevyA pAsa rahI.13. teNe ja dIdhI ho ke vidyA doya kharI, te paNa lIdhI che ke gurUne pAya parI; mohanI siddhi ho ke gurU vagna banI, vidyA bIjI che ke zatru parAjayanI 14. siddha kare vA che ke gurUyaeN mokaliye,vinaye sAdhI che ke vacane sAMkaliye: meM tuja siddhi che ke ApI teha taNI, citta prasane che ke jA tuM geha bhaNI.15. paNu durmatinuM che ke siddhi nahoya parI. gurU nadIdhI ho ke lIdhI cerI karI; ema kahI devI che ke jAya adazya thaI, bhojana karatAM ho ke trarthe ekAMta jaI.. // yaduktaM // lobhI macharI bhogabhUSaNaparo nIcaprasaMgI sadA, chIdrAnveSakasadguroravinayI dveSI gurUNAmapi // dhUrto'satyaprajalpalaMpaTakhalaH duSTa karmAgAnugaH, stepAyaMtrakamaMtrasAdhanavidhiH siddhayatino kahicit / 1 / paDhAla, sumati sAdhake che ke bahu upakAra lIye, agaDadattane ho ke mohanI maMtra di; laI carlao heka karI tapAya nati, anukrame Avyo ho ke purI amarAvatI.17. te pura parisara ho ke muni upadeza da.etihAM jaI praNamI hokadharmapiyuSa pIe: zItalatA he ke Atama upazamiyA, kheTaka cerI che ke hiMsA niyama li. 18.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI-dhammilakumAra. nRpata gurUne hoke kahe muja uddho, niyama dIyatAM ho ke paMtha sakhAeM karyo muni namI cAlyA che ke pAmyA prema vazI, kAzI deze ho ke narI vaNarazI.18. mmilarA ho ke AThamI DhAla kahI, mUrakhapremeM ho ke vikha bhakhe nahIM; ' zrI zubha vIranI ho ke vANI amRtasI, sajana vinayI ho ke kaMcana leta kazI 20.4 *'sapanA deharA agaDadA thAke gaye, sura saritAne tIra; paMtha pipAsA zrama TA, pItAM nirmala nIra. ' 1. ghaTa darazana pharasana jale, gaMgAtIratha rUpa; munivara keAI mugati gayA, mAne sura nara pa. eka vAraNa bIjI azI, nAmeM nadIyo doya; madhya vazIya varANazI, nagarI guNathI joya. bhAgya udaya jevAbhaNa, kuMvare kIdha praveza: nAnAvidha taka juve, pharatA suMdara veza. maTha eka moTo dekhI, jihAM bhaNe chAtra aneka; jJAnakalA rasa vasa gaye, tihAM dharI vinaya viveka. upAdhyAya kalAnidhi, pavanacaMDa che nAma; kara joDI beThe tihAM, dhura karI tAsa praNAma. DhALa 9 mI. ( krIDA karI ghara AvI--e dezI.) pAThaka prima raseM kahe, chAtrane karI vidAya re . kaho keNa dezathI AvIyA, nAma kizuM tuja bhAya re. ze kAraNa IhAM AvIyA, keNu tuja Uttama vaMza re; premeM teha prakAzIye, jema hIsuM ama haMsa re. pAThaka 2. mUla thakI vivarI kahyA, kuMvare nija avadAta re; suNa pAThaka valatuM kahe, vatsa suNe eka vAta re. pATha0 3. mAta pitA taje karI, rUDuM ne kIdhuM kAja re; nAta sajajana pura lokamAM, nAvI kazI tuja lAja re. pAThaka 4. krama nakha kAMti pItara taNI, jANa tIrtha samANuM re; Uttama nara pUjana kare, paMDita zAeN vANuM re. pAThaka 5. pAThakao
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. pATha0 kaTukagirA gurU mAtanI, Agala hita kara jANe re; kahetA bheja pare, nIraja vaidya vakhANe re. pAThaka, da. gurU tADatAM hita kare, UnmAragathI vAre re; maNikAraka ghasatA maNi, rananuM teja vadhAre che. pitara nibraNe dezane, paNa navi putrane tADe re, jema na vitADe pAtrane, maMtrika bhUta pachADe re. pAThakaH 8. jagata guNe girava lahe, zuM kare parapitAne re; nija aMgajamala parihare, vanajakusumazira mAne re. pAka9. mAtA pitA gurU kulavazuM, heya jagata bahu mAne re; kacana giri valamAM rahyAM, tRNatara kanaka samAna re. pAThaka10. DANapurve vyavahAri. suMdara nameM sAra re; mAta pitA vRddhAya namI, pUcha karata AhAra re. pAThaka 11. suta vinayI tasa deya che, bahulakare vyApAra re. dAnadayA tasa citta vasI, dravyataNe nahIM pAra re. pAThaka 12. lAbhe lobha vadhe ghaNe, IdhaNathI jema Agya re; tRSNadAha samAvavA, jalasama jJAna vairAgya re. pAThaka 13. gurUviNa jJAna na saMpaje, teNe ati lobha jamAve; mAla bahula hArI karI, suMdara jAjha caDhAve re. pAThaka 14. mAtA pitA suta dezuM, vAta ekAMta banAvI re; sahu sAthe vAhaNe caDhyA, ghara parikarane bhalAvI re. pAka15 nA jaladhivacce jAtAM thakAM, lAge pavana pracaMDa re; prabhu prabhu karatAM pralaya thA, vArANa thayuM zatakhaMDaze. pAThaka 16. mAta pitA vadhu suta jale, DUkhyAM daiva uparAThe che: suMdara zeTha phalaka grahI, Avyo jalanidhi koThe . pAThaka 17. bhamato anukrame AvI, ThANapura nigehe re 1 : mRtakAraja sahunAM karI, paraNyo navI strI ne re. pAka. 18. putra vadha, suta saMtatI, pUrvataNa pare thAtI re; paNa eka mAta pitA gayAM, bhava lage balatI chAtI re. 'pAskara 19. '
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI.-dhampilakumAra. ema suNa pAThaka pAya namI, kuMvara kahe gurU rAja re; , Aja tume pratibodhIo, siddhAMvaMchita kAja re. . . pAThaka 20. tAta zikSA zira dharI, muja mana zAstra kalAzuM re; * * bhaNI gaNI pitRpadArcane, tuma ANu leI jAzuM re. pAka. 21. dhanmila kuMvaranA rAsanI, e kahI, navamI DhAla re; zikSA zrIgubhavIranI, vinayI so UjamAla re. pAka deharA, kuMvara vacana suNe rIcho, pavanacaMDa viMjhAya; dRSTivadana saMdarbhe gaye, teDI karI supasAya. nAna azana vasanAMdi, karate tasa mahAra; kahe pitu ghara sama mujha dhare, vila zriya diladhAra. kuMvara tihAM raheto ke, karI guravacana pramANa; ArAdhe nitya vinayathI, mAta pitA sama jANu. zAstranuM zastrakalA taNe, pAmI sugurU pasAya; pAra lahI gRha upavane, ekadina ramavA jAya. kusuma sugaMdha pavana lahI, rahI sthira dRSTi nizAna; bANavalI bANe karI, vedhe tANI kamAna. eNe same kusuma do paDyo, pUTha lAgyo ghAta; cakSu lakSathI osarI, cite the utapAta. puThe dIThI apachA, sama navavana nAra; zakitavasaMtaRtu vana surI, AvI cite kumAra. tava sA nirdayahRdaya tasa, vedhanaktacitta lakSa yukata bhUdhanumukta re karI, bhedata nayana kaTAkSa. sA kahe saMvRNa locane, tRNu la na dhara kuThAra; huM mara mArgaNe pIDiucita na mRtakane mArA tuM keNa kasya sutAbhidhA, pache kuvara savikAra; caMdravadanI madamAturA, bele vacana rasAla.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyaca jainakAvyamAlA. DhAla 10:mI. ( kRtamalanI dezI. ) cittahara tu muja mukaTasamAna manasAkhe huM tuja varI; mehelathI darzana dI', nehAre re kheMcI utarI. AvI huM kaMta hAra, piOM prema dharI pRchIyu; vAlhAnI AgaLa vAta, kahetAM vidu:kha Ulasayu. 44 * se; prIta paTaMtarAya, na rahe. izrva phUla thakI adhikAra, vivarI kahuM adhudatta ja tAta, zeThe dhurdhara hAM vase; sanmukha e prAsAda, deva vimAnane paNa lakSmIvatI mujha mAta, lakSmI ghare pAe paDI; manamaMjarI muja nAma, dhAte rUpavatI ghaDI. pitRvala gurU dvega, caturakalA cAzA bhaNI; - iAM eka zenA khAla, kAlabyAlasamadaMgaNI. vidyA sAjana sAtha, kAtha vaghe melIyA; karme viDakhI muja, mukhyarega pazu heli. -nAraka sararUpa, vehela vale lahI nAlIyuM; cArIe viSNucitta sAkha, hAtha khAlyAne Iyu khAlIyu. vAsa bhuvana kara joDa, ubhA murkha elaga kare; mahinA gayA pitu geha, huM ke gai mAtA ghare lakSmI kRpaNane hAtha, mamati purabhAratI; catura nArI pati sUkSma, ethI maraNugati mukhavatI. teNe vasatAM pitu geha, vItyA dina tA samA; tuma darzane huM Aja, camakI cArI caMdramA. A bhava tuM bharatAra, catura caNu citta ullusyA; tu mAre haIDAnA hAra, dardI tihAMthI dila vasyA. tuja guNavaMta sasaneha, kAMTA bhAgeA re kAcA kera nA; kAma bhujaMga gela, nehIkA UtAraNa jheraneA. taNI pare; piyu Agale. cittahara0 citta cittahara0 cittara cittahara0 cittahara0 citta0 cittahara0 cittahara0 cittahara cittara cittahara0 cittahara0 cittahara. cittara cittahara0 cittahara0 citta cittara cittahara0 cittahar cittahara cittahara " cittahara0 cittahara0 cittahara
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ TTTTTTTTTTT cittahara, zrImAna vIravijayajI-dhammilakumAra. AvI huM zaraNe Aja, vAlhimaviNa nahi jAMgulI, cittahara, vAlama | rAga bharI durgaMdha, alagI na thAe AgulI. cittahara0 14. kapaTI kalaMkI mitra, avasAne vihite the, cittahara0 davAkara paNa caMdra, zivazira vallabhatA thaye. cittahara0' 15.. mahAdeva na jue cheSa, Azritane navi pariharyo; cittahara0 AkRti rAjakumAra, elakhIne meM Adaryo. cittahara016 zaraNAgata kare dUra, nahIM ke kSatrI jAtamAM; cittahara0 prArthanA karazo bhaMga, to marazuM Aja rAtamAM. cittahara0 17. kAmaNagAre neha, nayaNe muja kAmaNa karyA; cittahara0 palaka na choDyo jAya, citta sAMkalI sAMko. cittahara 18. maraNa jIvana nAtha hAtha, sAtha na choDuM tuma taNe cittahara0 moDyo kumara suNuM vAta, dekhI rUpa ati ghaNe. cittahara, mehanAM lAgyAM bANa, prANa samANune ema kahe; huM vadhyuM paradeza, kaleza karaNuM tuM kihAM rahe. cittahara0 20. jaIzuM ame nija deza, te dina tuja teDuM kare; cittahara, paTarANI pada tuja, sAcuM vacana e mAharUM. cittahara0 21. vAlkama suNa re vacana, mAlatI kusumeM vadhAvatI; cittahara0 vikasita nayanavadana, kaMcuka chAtI namAvatI. cittahara0 22. hAthamAM laI karakela, mudita thaI gaI nija ghare; cittahara, kuMara gayo gurUgeha, najara melAvA nitya kare. cittahara0 23. dhambilarAse DhAla eha, dazamI amIrasa velaDI; cittahara, ahI chIpa ravAMtInIra, vIravacana rasa selaDI. deharA, eka dina vanakrIDA karI, azvArUDha kumAra; nayarImAM jaba AvIyo, tava devANu dvArA kolAhala dIThe bahu, purajana bharIyA zeka; seDI mAla tarUvara caDhe, naranArInA the. janasaMmardanathI paDe, keI pathuM bhayabrAMta;
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 rAyaca jainakAvyamAlA. pihitadAra ghara hATamAM, peDha viNaka mahaMta. gulaTa ghaNAM bhAlAM dho, kha, muzala karaiDa: pagabhAMge mukha vaje, karatA doDA doDa, cature jAne! te gayA, vismaya cittakumAra; ci gharanara gAMDe, pRthaeN tAsa vicAra. DhALa 11 mI. (taha pratijJA vAta, nagaramAM gharaghare hA lAla na~~ teha kahe nara sura, sAMbhale vAtane hA lAlaka; Are vasA puramAM na, laheA UtapAtane haiA lAla. - bhuvanapAla bhUpAla, IhAM che rAjyeA hA lAla; jasa mahimA mahI mAMhI, atula ala gAyA haiA lAla. dalamaMDaNa riDyu khaMDaNa, gaja guNa dhAmache te lAlake: hastI gaTAmeM paTAvata, caMpaka nAma che he lAlaka. te mada bharI dharI, na jAya mAhAvate heAlAla; AlAna thaMbha umelI, karalI laTa thAvate haiA lAla. pADatA ghara hArTa, hAM halakAraze hA lAla; nAsA lei jIva, turaMgane mAraze hA lAla. eNma kahetAM teNI vAra, subhaTa bhAlAM dharyA hA lAla; pAsata nAsata trAsata, cAkara rANa hA lAlake. gurjita urjita zuTa, pracaMDa lAlatA heA lAla; gativiMTela prAbhajana, dhULa ucchAlatA haiA lAlake. vANA hai| lAla; prAiTa abheAdasAdara, kAlA -agni dhammu jema tAmra, ratAYa sAte AAta sravata, jalAzraya jaMgamagiri nijharaNu, jharatAM pAchala paga vilagatI, khelatI mubArava kare leAka, 'itA * ekalA dekhI kumAra, karI dhruva bhASA heA lAla. dANe hA lAla; khAraNe hA lAla sukhalA heA lAla; vaeNgalA hA lAla. bhare hA lAla; -~e dezI.) sAMbhalA lA hAM anula gaja na paka karalI hAM tuMgane gubhaTa 0 cAkara0 pracaMDa vala. kAlA . tAle O jalAzraya jharatAM khulatI karI tiA 3.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.--dhasmilakumAra. caDhyA kuma0 AvyA hastI kumAra, turgathI utare hA lAla, turaMgathI dhairya ja dharI kara vastra, pharI sAhAmeA cale haiA lAla; karI pAtharI pathe vastra Thumara, vegA vale heA lAla. kaeNmara. nara jANI gaja kArya haNe dattusa le ho lAla; tava laghu vege kumAra, te valagyA pAchale heA lAla, pUchaDe valagyA levA, karI bhamarI krUre hA lAla; chAtra hagyA paradezI, jana hA hA kare heA lAlake. madana maMjarI suNI vAta, te cittazAkAkule haiA lAla; thAkayA haratI kumAra. cayA tava upare hA lAla. muSTi prahAre hakhyA karI, tava nirmada thayA haiA lAlake;. tava. UtarI mAhanI samarI, mara Agala gayeA heA lAla. tava mAthA rirAja, kumara pAye paDyA hA lAla; lAke kahe nara ratna, bhala AvI caDhayA haiA lAla. naranArI thaI nirbhaya, pule vadhAvatAM hA lAla; pavana caMDa vAya, vilena AvatA haiA lAla. zeTha sutA suNI vAta, haie rIjI ghaNuM heA lAla; purajana harakha mize, de sakhIne vadhAmaNu heA lAla. zaNagArI gaja AlAna, thaMbhe sAMkaLyeA hA lAla, dekhI acabhA loka, khalaka jovA malyA heA lAla. puNya para hetUra, nRpe teDAviyA hA lAla; pAThaka sAtha kumAra, tiAM kane karata praNAma nazare, mAne hA lAla; gADha AliMgana deI, pAse besAvIyeA haiA lAla. rAya kahe vatsa jANyuM, guNe karI tArU hA lAla; ujajavala kula navI hIrA, viSNu vayarAgarU hA lAla. paNa suvA tuma vazake, ama icchA ghaNI hA lAla; preme tevu prakAzA, tapatti ApaNI hA lAla kumara guNI laja vANA, mAna paNe rahyA ho lAla; pArka tAma dhRttAMta, sakala mAMDI kahyuM heA lAla. AvI melAvI hale te karI jan te. kumara0 bhale le vileAkana . haiye sakhIne thaMbhe O khalaka nRpe heA lAla. tihAM mAne pAse guNe viSNu. 47 7. .. . 9. 10. 11. ama uttapatti 1 . 9. mAna. sala
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajainakAvyamAlA. rAya sugA kahe vatsa, kiMmbu A te karyuM hA lAla; suMdara ya ame vacce, gaNIyuM AMtarUM haiA lAla nava jaNuchyuM te kAMi, eNe nagare rahI hai| lAla; A nagarInuM rAjya, sakala tArU sahI haiA lAla. rAya kriyA zirapAva, kuMvara pAka bhaNe hA lAla; dhArdika vara vAna, akhara bhUSaNe hA mAkalI bahu mAnazuM, pAkane ghare hA lAla; kuMvara bhULala vizAla, tihAM lIlA kare hA lAla. dhAmbalarase DhAla, agIArmI mana rahI haiA lAla; zrI zubha vInI cAkarI, pAThakane lI hA lAlake. dvAhA. lAlake kiMzu eka dina rAjasabhA vacce, prAkRta sabhRta hAtha; AvI namI kahe rAyane, mAhAjana purajana sAthe. devapurI samI A purI, pUrva hatI mahArAja; tuggrAma sama saprati, thai na rahI kAMI lAja. kAika cAra adaSTara, lU nagarI canA: dhanadhAnya nirdhana thayA, na rahyA kAinA ga tuma sAi svAmI te, purajananeM zI bhAta; timirAya tao chete, vAta vaDII viparIta. rAya suNI kAdhA tize, meAlAve kATavAla; tara lUMTa lAkane, tu na ke rakhavAla. te mAMdu svAmI sAbaleA. vidyAmaMtra bharela: adraSTa cAra cArI kare, karane nava navA rAta divasa tatA rU, paNa navi sAthe jAya; bhRpa kahuM RNa sacivane, karavuM. kAI upAya. khela. DhALa mArI. ( tu gati puyanI~e dezI.) marI anAti bhUpati re, puAhitane kATavAla : pAMca pATI niyAM malI OM, ciMte dha ujamAla gaNIyuM eNe sala kuMvara0 akhara pAkane tihAM agIArmI pAkane C tR 1. 3. 4. 5. ', 13. i.. 15. 1.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.--dhasmilakumAra. jU akaLa gaticAranI re. ( e AkaNI.) paMca tihAM paramesarU re, lAkika vAta vicAra re; bhUpa pUravAre rahe re, maMtrI uttaradAra ra. pureAhita dAhriNa vize re, pacchime sainA bhUpALa re; - subhaTa sahita ahoniza rahe re, purato icchita thAnake sahu rahyA re, taskara karI dhrokhI gharavAsa vasI re, aMga dharI nayarI mAMhe nIkaLyA re, janamukha suNIe vicAra re; rahe koTavALa re vicAra re; zaNugAra re. jakSAlaya kATavALa re. ramatAM dIThe bhUvaDhe re, ramavA beThA te vacce re, ArakSaka kara mudrikA re, nAmAMkita ta AbhuSaNa paNa kIdhuM re; lIdhe re. UThI talAra pure bhame re, vesyA rajaka kalAla re; krutiva mALI prajApati re, maDha sAnI dharabhALa re. tuma pati cAra sakhAIA re, jANI bAMdhye niTTa re; rAya subhaTa dhara lUTaze re, kADho mAla jhaTapaTa re. dekhI katanI mudrikA hai, dIdhA sakaLa dharamAla re; vidyAbaLa cAra lei gayA re, khAvA na mUkyA thALa re. leheNuM eka patAvIne re, gayA senApati pAsa re; ekAMte kahe sAhibA re, suNo eka araja dAsa re. vAraNu naya vanamAM vase re, jaMgI eka adhRta re; bAra varase sevA pRthvI re, maMtra liyA adbhuta re. paNa sAdhanavidhi dAhilI re, amA vaNikathI na thAya re; eka rAta nirbhaya jape re, deva deivara jAya re. vizva sakaLa najare huve re, cAra taNI zI vAta re; hasti zata bhujabaLa huve re, thAro jagata vikhyAta re. jogI adRzyapaNe rahe re, jama tAsa samIpa re; paMca ratana pada pUjIne re, dhUpa%0TA ghRta dIpa re. zIkhavI maMtra sadhAvazu re, dejo mujae ke gAma re; senApati suNI ciMtave re, rAkhu jagata eka nAma re. nU 2. jU. 3.. A 4. jU. 5. jUe 6 jUo 7. va jU0 8. jA0 9. jUo 10. jUo 11. 0 12. jU0 13. A 14. A 49 ' " 0 15.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ -50 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. azvArUDha senApati re, pihotA te vanamAMhi re; paMca ratana TavI bhUtaLe re. sAcavatA vidhi tyAMhi re. juo0 16. bhUghaNuM vastra turaga tajI re, paDade karatA jApa re; ratnAdika cera laI gaye re, Athamate ravi tApa re. jUo0 17. veza AheraNane karI re, zira dharI surA caMdrahAsa re; eka jo uttama ramajhama karatI nIsarI re, maMtrIzvaranI pAsa re. jUo0 18. mahI lyo gerasa rAjavI re, kokila svare suNa bola re; taMbUmAM teDI karI re, vAta kare raMgaroLa re. jUo0 19. nayana-kTarse vedhatI re, detI gerasa tAsa re; sAheba premeM ArogIe re, beThI chuM tuma pAsa re. jUo0 20. vizvAsI viyI narA re, maMtrI pIe caMdrahAsya re; madira mUcchita bhUtaLe re, paDiyA thaItha nirAzare. jUo DADhI muMcha aradhA karI re, haike jaDayA paga doya re, mukha Upara ThavI khAsaDuM re, milakta saghaLI joya re. dhanabhUpaNa bharaNe bharI re, nikaLI karatI sera re; dhAbI ghara ghaDI deya vasI re, rajaka veza liye cora re. jUo. 23. khara Upara lAdI dharI re, cAlyo te madhya rAta re pUrava dvAre bhUpati re, pUche keNa kihAM jAta re. jUo0 24. tuma paTarANI padamaNuM re, cara kahe tasa cIra re; . * dhovA kAraNuM nIsare re, nItaryo niramaLa nIra re. jUo. 25. bhAnu udaya bhamarA bhaeN re, rANI hukama adharAta re; sevA kaThaNa sarakAranI re, huM chuM rajakanI jAta re. juo0 26. bhUpa kahe taskara bhae re, kema jaIza purabahAra re; . te kahe huM navi bhaya dharUM re, tIkhI tuja taravAra re. jUo. ra7. nRpa kahe cera najare paDe re, te karaje DijhIra re; tahatta kahIne te gayo re, pihiti rasarevara tIra re. jUo0 28. ghaTa eka cUne lepiyo re, mUko tarata nIra re; turaga caDhI nRpa Aviyo re, vajADatAM DiDIra re. jUo. 28. yUchata kahe tuma bhayathakI re, nIramAM nA jAya re;
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhammilakumAra. 51 vastra turaga deI taskare re, loha DaMDa leI dhAya re. jUo. 30. nRpa rUpa cera turaga caDhI re, Avyo nayara majhAra re; dara I bhaTane kahe re, cerane kalyo bAra re. jUo0,31. kuMdI phaMda suNaze nahI re, kahIne gayo visarAma re; jaLaghaTa halake gRpa gayo re, sanmukha kAMThe jAmare. jUo0 32. DaDe haNe ghaTa bhAgiyo re, jANI cera caritra re; daravAje nRpa elo re, Avyo rAMkanI rIta re. jUo0 33. jakSa sute devAlaye re, daravAjA lahI baMdha re; cara adazya rUpa deva re. kusumAbharaNa sugaMdha re. jUo0 34. gaNapatimaMdira japa kare re, purehita cArane heta re; cara prasanna thaI kahe re, to dhyAnasaketa re. jUo0 35taskara grahI tujane diyuM re, cAla amArI sAtha re; tAma purahita isamo re, vaLage gaNapati hAtha re. jUo. 36. maMtrabaLe karI vAMdare re, pIMpaLa vRkSanI DALa re; bAMdhyuM kAkhameM TIpaNuM re, eka hAthe japamALa re. jUo. 37. yopavita arcA zire re, zAMti kare e bhUpa re; be dina ThakurAI bhego re, poM purahita rU5 re. jUo0 38. patra lakhI tarU caDhiyo re, nija ThAmeM gayA teha re; rAya prabhAte oLakhyA re, lajavANu gayA geha re. jUo0 3 ThAma ThAma kaituka jue re, loka hasaMta hajAra re; rAjasabhAoM nRpa juo re, phariyAda AvI cAra re. jUo. 40. vAMcI patra tarUtaLe re, kheda mahatsava rU5 re; pragaTayA puhita re, nija ghara gata saha bhUpa re. jUo0 41. dhampilakuMvaranA rAsanI re, e kahI bAramI DhALa re; zrIgubhavIra kuMvarata re, have rahi udaya nihALa re; jUo0 42. deharA, paMcama dina 5 saMsadi, maMtrI pramukha jana save; beThA taskara vyatika, ciMtAtura gata garva. I -
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajena kAvyamAlA. raya kahe maMtrI suNe, karo keNu upAya agaDadatta tava bali, praNamI bhUpati pAya. cara grahaNa he tumeM, ucita nahi niradhAra; kamaLa ukheDaNa gaja, nakha chedanane kuThAra. teNe taskarane jhAlavA, Apa muja Adeza; sAta dine nigraha karuM, nahI te agnipraveza. avanIpati vaLatuM kahe, te vAraNe vaza kIdha; teNe taskara nigraha bhaNuM, meM tuja ANuM dIdha. pavanacaMDazuM kamara te, mudita gaye gurUgeha; gura ANa laDI nIkaLyo, kha sakhAI teha. DhALa 13 mI. (eNe avasara tihAM hebanuM re, AvyuM keLuM--e dezI.) rAjakuMvara jete phare re, kaI vezyA geTa re, caturanara, kAmadeva deha gaye he lAla; pUcha namI dhUpa dIpazuM re, dhyAnadizA nizi tehare, caturanara, pragaTa thaI te beliyo he lAla. 1. ranI vAta kizI kahuM re, ratiprIti zaNagAra re, caturanara, cera vasI nizi leigayo he lAla; huM vacamAM ADe paDe re, mAgI karI deya nAra re, caturanara, mAra khAdho meM belatAM he lAla. 2. kuMvara suNI ema uThio re, ciMte lUMTayA. deva re, caturanara, bIje dina mAhAkALIne ho lAlamaMdira jaI japato nizire, pragaTa thaI tatakheva re, catura nara, kahe suNa tuM ceranI kathA he lAla. 3. eka dina muja ghara kSaNa vasI re, zakuna karevA kAja re, caturanara, paga deya jhAMjhara laI gayo he lAla; kuMvara kahe tuma devanI re, reM lIdhI lAja re, caturanara, Aza kisI ora devanI ho lAla. 4. ema paTa dina puramAM gayA re, loka banAve vAta re, caturanara, ciMte cera na kara caDhA ho lAla; zuM mukhanRpane dekhADiyeM re, sAtame dina parabhAta 2, caturanara, nagarI bAhara nIkaLyo che lAla. 5. citta vIkhIne te gayo re, eka samazAna majhAra re, caturanara,
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra. jaI beThe vaDa tarUtaLe he lAla; cAra dizAthe vilo re, gupta grahI taravAra re, caturanara, pAchale pahere dekhatA he lAla. 6. dUrathakI tihAM Avato re, kaMThe rUdrAkSanI mALa re, caturanara, raktAMbara dehe vasyAM lAla, tridaMDa kuMDI hAthamAM re, bhita bhALa vizALa re, caturanara, chatrIkA dharI mastake he lAla. 7. kulayuM vikasita nAsikA re, rakta nayana pIta vALa re, caturanara, jaMghA bhuja grIva maTakAM ho lAla; vepAMtara dezAMtarI re, AkRti ati vikarALa re, caturanara, parivrAjaka najareM lA he lAla. 8. cite kuMvara e ceranI re, ceSTA duSTa vikAra re, caturanara, UThI kuMvara pAye paDe che lAla, parivrAjaka nRpa putrane re, AzIpa deI sAra re, caturanara, pUche mitrataNuM pare lAla. 9. beThe kema ciMtA bhare re, rAjakuMvara kahe tAma re, caturanara, munivara huM paradezi he lAla; dAligartAmAM paDyo re, juvaTe hAryo dAma re, caturanara, duHkhanA dahADA dehilA he lAla. 10. vyAdhi vyasana vivAda ne re, vaizvAnara ne vaira re, caturanara, pAMca vaLyA vadhyA duHkha diye ho lAla, dAlidra nAma manuSyane re, Ayu vinA mRtI jhera re, caturanara, rega vinA regIpaNuM ho lAla. 14. siddha putra kahe e savI che, te bhAkhyuM mithyAta re, caturanara, ravi udaye hima kema paDe che lAla, dalida kaMda kudALa huM re, nAma chate zI vAta re, caturanara, mahA prasAda kuMvara kahe he lAla. 12. kuMvarane tihAM besArI re, siddha gaye samazAna re, caturanara, eNe avasara ravi Atho lAla, kauzika cerameM bhUtaDAM re, nara padArA dhyAna re, turanara, rAtri vallabha cArane he lAla. 13. khAtariyAM deya lohanAM re, hAtha dharI taravAra re, caturanara, parivrAjaka tihAMAviyo ho lAla; kuMvara uThADI laI calyo re, peThe nayarI majhAra re, caturanara, badhe najara pura lekanI he lAla. 14. adazya vidyAne baLe re, keTIzvaja ghara chela re, caturanara, khAtra deI ghara pisiyo he lAla; jaNe bahu grahI peTiyuM re, vastrAbharaNa bharela re, caturanara, laI jaI yakSAlaya dharI he lAla. 15.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. paradezI sUtA tihAM re, uThADI dIe dAma re, caturanara, piThA dharI tasa marataka he lAla agresarI thaI nIkaLyA re, pura bAhera vizrAma re, caturanara, pitRvanAsana cUtavane he lAla. 11. vaData hai vizrAmatAM re, sUtA bhAraka dhAra 2, caturanara, cera paTanikA kare che lAla, cuta kumAra tava ciMtava re, ceranuM vairya apAra re, caturanara, zakti prapaMca mati ghaDI lAla. 17. ene vizvAsI haNuM re, vastra pAtharI bichAya re, caturAra, gupta kharza graha uTha he lAla; jaI piMThA vaDa keTara, cora khaDaga laI dhAtha re, caturanara, paradezI sUtA havyA he lAla. 18. kuMvara pathArI didhA karI re, dIThI nI jAma re, caturanara, AgaLa pAchaLa jevatAM he lAla; kahe kuMvara re eraTA re, kheMcI khaDaganuM nAma, caturanara, vizvAsaghAtI pAtakI he lAla. 14. mRgapati Age mRga yathA re, muja Age kihAM jAya re, caturanara, jIvita nahI nAThA vinA he lAla kuvara kha jhalakI diye re, kaMpA saMpA dhAya che, caturanara, tasa u3 jugalane che te che lAla. 20. sAhasika paithImati guNe re, huM raLe suNa dala re, caturanara, cera kahe guNa guNa grahu che lAla, anya devAlaya pAchaLe re, samukha che vaTavRkSa re, caturanara, vistAre eka kAzana he lAla. 21. tasa keTaramAM maTakI re, zilA DhAMkayuM hAra re, caturanara, rahanabhuvana muja te taLe he lAlaviramati bhaginI karI re, ladhu vana rUpa sArare, caturanara, meM tuja dIdhI dhana mAlazuM lAla. rara.. saMkate te paraNaze re, vya sahita hitakAra re, caturanara, A muja ane dekhAvaje he lAlaviramati nAmeM kadI re, jaI ughaDAvaje ThAra re, caturanara, ema suNuM te mRta java liye he lAla. 23 kumAra yAdita jaI karI che, pAtALa kIdha praveza re, caturanara, dekhI dhara citta camakiyo he lAla, nayanAnaMdana mudI re, vIramati rU5 veza re, caturanara, dekhI vitaka kahe bhAInuM ho lAla. 24 ApI nizAnI banI ra, tava sA harSita thAya che, caturanara, vAsabuvana pIyu vIsaso he lAla; vivAha sAmagrI kare re,
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna veravijayajI-dhammilakumAra. papa tavalarse pathaMka TAya re, caturanara, ema kahI meDI upara caDhI he lAla. 25. cite kuMvara navi vIsaso re, Thaga Thakara nAra re, caturanara, sarSa ripu ne vANIyA he lAla; hathIArabaMdha ne vAMdarAM re, padArA maMjhAra re, caturanara, teNe patyeka khUNe chuM he lAla. 26. kaLasaMge mUkI zilA re, cUraNa kRta parghaka re, caturanara, sA kahe cheThI UtarI ho lAla, muja bAMdhava haNIne kihAM re, jIvate jAIza raMka re, caturanara, keze grahI kuMvare tadA ho lAla. ra7. maMdira bAhera nikaLyo re, vikasyAM kamaLanI jAta re, caturanara, nRpasuta mukhakaja dekhavA ho lAla, ciMtA timira gayuM re, ravi pragaTa parabhAta re, caturanara, udayAcaLa upara caDho he lAla. 28 vIramati AgaLa karI re, taskara ghara pidhAya re, caturanara, kuMvara purImAM Aviyo he lAla, loka hase kaI nArIne re. cara mize leI jAya re, caturanara, suNa jaI nRpane name he lAla ra8. seMpI cerasahedarI re, bhUpa dIye bahu mAna re, caturanara, raMbhe rAya isyu kahe lAla, zakti bhakti mati dhIratA re, vinaya ahe guNavAna re, caturanara, muja purIjana sukhiyAM kiyAM ho lAla. 30.. je jenuM ceryuM hatuM re, te te AvyuM tAsa re, caturanara, viramati gaI pAlyamAM ho lAla; kuMvarane tilaka vadhAvIne re, teDI jezI khAsa re, caturanara, lagana divasa niradhAriyo ho lAla 31. varaghoDA bahu occha re, dIdhuM kanyAdAna re, caturanara, corI caturaracI cekamAM ho lAla, kamaLasenA nija aMgA re, raMbhA rUpanidhAna re, caturanara, kuMvarane paraNAvI nRpe ho lAla. 32 hastI hajAra alaMkaryA re, ghoDA daza hajAra re, caturanara, kaDi senIyA dAyaje che lAladeza diye lakha gAmaNuM re, caeNla ratana alaMkAra re, caturanara, rathavAhana dAsI ghaNI he lAla. 33. prAsAda suMdara eka daye re, rahe sukhabhara nRpamAna re, caturanara. dIna dukhIne udhare he lAla; upAdhyAyane tAta kyuM re, ghana ane bahu mAna re, caturanara, zeThasutAne saMbhArato ho lAla. 34.. nizcaya pada muni anusare re, paNa pALe vyavahAra re, caturanara, dIdhe ane name rAya spaM kahe hA hA
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajainakAvyamAlA. kamaLasenA zuM sukha vare che lAla, dhammilarAse teramI re, DhALa prathama khaMDa sAra re, caturanara, zrIgubhavIra kuMvara sukhI ho lAla. 35. copAI. khaDe khaDe madhuratA ghaNI, jema rasa zelaDI sATha bhaNI zrI zubhavIra vacana rasa latA, dhammila raseM co purNavatA. itizrImattapagacchIya saMvijJaziromaNi pratiziraratna paDitazrI zubhavijayagaNiziSyapaMDita zrI vIravijayagANiviracite zrIsmilacarite prAkRta prabaMdhe prathamakhaDaH samAtaH dvitiya khaMDa prAraMbha, doharA bhagurU caraNakamaLa namI, kahizuM AgaLa vAta; mmila Age munivareM. bhASA nija avadAta. prathama khaMDa akhaMDa rasa, pUrNa duo supramANa bIjo khaMDa kahuM have, suNaje vikasita jANu. dhArmika paMDita ketukI, dhAgI naranAra; IsI kathA AgaLa kahu, tasa ciMta raMjanahAra. eka dina ramavA nikaLe, agaDadatta aviveka; paga paga dekhaNa kAraNe, maLiyA loka aneka. mukha he pUraNa zazI, ardhacaMdra sama bhALa; tapanopama teje karI, adhara aNu paravALa. madanamaMjarI dekhatI, kAmadeva avatAra; kamaLanArthe vaza ki, ciMte muja bharatAra. lekha lakhI caturAIzuM, lalita vacana nija hAtha; upara mudrA deIne, mAlanI sakhI sAtha. mAlatI kula kebImAM, akSata lekha sameta; ekAMte jaI kuMvarane, vadhAvanI dharI hata. lekha diye tArA hAthamAM, vRddha sakhI suvinIta; vAMce kuMvara ubelIne, paNa dhakke prIta.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhammilakumAra. DhALa pahelI. (tArAthI stha kerIyare hAMe dezI.) naMdabhuta namI nAthane huM rAja, nayaNe bhariyAM nIra; mere vAlA araja karUM avanIpati ho rAja, bhI jyAM lakhatAM cIra. mere paTarANI pada pAThavI ha rAja, piyuDe karI parivAra re; mere sakhI vanatarU veMtarA ho rAja, kaMta kela karanAra. mereTa ' , 2. vAta rahI te vegaLI he rAja, kiNa dizi vAyo samIra mere 2 paNa chillara jaLa keNu piye ho rAja, pAmI gaMgA nIra. mere surya vibhAta pUrava dize ho rAja, pachima rAtri roya; mere mahilA de mana sAcave huM rAja, dinamaNi jaMgalano rAya mere ketakI mAlati mahI rahyo ho rAja, bhamare vana bhaTakAya; mere jAI cabelI pulanI he rAja, sugaMdha letA jAya. mere prema bharI pUrava priyA he rAja, samarI tihAM AvaMta; mere debI dava baLI ketakI he rAja, rasa rakSAe lUTata. mere. dekhI haMsa vigi he rAja, pUche kima loTAya; mere bhamara kahe viroMhe ho rAja, tanu rakSAe TharAya. mere mao Damare nahI e he rAja, ketaka lAge prema; mere. vedhaka gati vedhaka lahe he rAja, mUrakha jANe kema. mare haMsa kahe huM vedhakI he rAja, pachuM tujane ema; mere kALuM tuja savi Aga che he rAja, peThe pILuM kema. mere bhamara kahe muja premane huM rAja, ghA lAgyo che aMga; mere sAjI haladI paDI he rAja, pILo dIse raga. mere nare bhamarA opama dhare huM rAja, dila dharajo vAta; mere raNuza kema kSatriIne huM rAja, lAgyo kamaliNa ghAta. mere piopaTa vanamALe vaze huM rAja, nirakhe tihAM eka nAra, mere. dADimakaLI piMjara dharI he rAja, dekhADe dharI yAra. mere piTa jaI piMjara paDe che rAja, tuma e paNa ghATa; mere. neha viluddhi zuka priyA he rAja, retI jotI vATa. mere 13. vAyudhara jIvana ho he rAja, tava lage najara milApa, mere ,
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. urAma vacane ghare rahI he rAja nAmane karatI jApa. mere0 laMka bibi paNa thApi he rAja, rAme vacana chaNa, mere vAMcI dhArI vicArIne huM rAja, uttara dejo zeNuM. mere daya priyA pativrata ki he rAja, vyabhicArI laghu nArada mere apamAnI vRddhA priyA che rAja cAre nitya bharatAra. mere beTa priyAne kahe che rAja, e vana bhUmi majhAra: mare saMjIvanI buTI care che ja, pAme nara avatAra. mare sA guNa pati nehe bharI ho rAja, bhegI karI dIe cAra; mere saMjIvinI cAro carI he rAja, sajja ki bharatA. mere ukta yuti che lekhamAM huM rAja, paMDita jANe lAgI re, nArI dekhADe dhyAnane huM rAja, murakha tolaDarAga. mere najara thakI de rahyA che rAja paNa muja ghaTa visarAma: mere. hadaya thI re khaso ho rAja mAnuM ketaka tAma. mere mukhabhara raheje sAhibA huM rAja, vehele uttara de. mere dhare sakhIne pUchate he rAja, A lakhanArI kaI mare ghA kahe nRpa sAMbhaLe ho rAja. zetrutA satI je; mare bhuvane sicI tume ho rAja. vacanaamRtarasa neha. mare manamaMjari e lakhe che rAja neha bharI dina gataH mere danadAna nRpane ho raja, eno kIdhe ghAta. mare0 gaLyagutA paranI sahI huM rAja, sAMbhaLI harSita citta; muja vidhA bekalI ho rAja, tumane vadhAvavA nimitta. ema kahetI kuMvara gaLe che gaja, mitIne have hAra vana vitaka sAMbhaLo ho rAja. baLatI viyAgI nAra, viSa pInAM meM TALIyuM rAja kA phasA dekha; mere meM vacanaM karI dhIravI he rAja, tava e lakhiyA lekha. mere kuMvara kahe kama AvaDI ho rAja, zaMkA citamAM Aya. mare dina tarI jazuM che rAja, mithA vacana na thAya. mere vija paNa tAMbala daI de rAja. dAsI muditA kIdha; mere rana karI nija muki che rAja padalI karI dIdhuM. mi mara0 mere mere. 28.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI-dhammilakumAra. prANa priyA tuja svAminI ho rAja, dharaje aMguLI tAsa mere visarajI sA ema kahI he rAje; lekha dhare nitya pAsa. mere. bIje khaDe premanI ho rAja, DhALa prathama kahI cheka; mere vIravacanI saMsAramAM ho rAja, dhame paNa tasa Teka. mere. deharA, sakhI visaI tiNe same, beThA rAjakumAra; kara joDIne ema kahe, AvI namI pratihAra. svAmI zaMkhapurI thakI, karabhIsthita nara deya; AvI khaDA tuma dekhavA, tala hukamaja hoya. deI hukamane teDiyA, 'AvyA jAma hajUra; tAma kumAre oLakhyA, dekhI ANaMdapUra. suvega vAyuvega e. pita vallabha tasa nAma; harpita kumarane dekhIne, karatA deya praNAma. uThI kumare AliMgiyA, besAryA nija pAsa, snehe mAta pitA taNA, pUche kuzaLa vilAsa. DhALa 2 jI. (sAhelAnI dezI ) sahelAhe kuMvarane madhure bela, suvega kahe vaLatuM tadA he lAla, sAhelAhe mAta pitA tuma deya, varate che kuzaLI sadA he lAla. sAhelAhe tuma virahA naLa dAha, deha dahe dina nirgame che lAla, sAhelA nayana rUdana ghana nIra, tApa hRdayane navi zame ho lAla. sAhelAhe putraviyoga trikALa, kALa dazA Icche ghaNI he lAla; sAhelAhe gaMgAvAsI loka, jIve tasa vayanuM suNI he lAla. sAhelAhe gajavazI cerane ghAta, rAjasutA varI sAMbhaLI che lAla: sAhelAhe amane mokalyA AMhI, Aja vAta te savi maLI he lAla. sAhelAhe suvega mukha suNe vAta, nRpasuta nayaNe jasasirA he lAla: sAhelAhe bele dukhita deha, prasveda me duriyA girA ho lAla. sAhelAhe dhiga dhaga muja avatAra, avinIta durjanathI sare he lAla: 3. 4.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ = rAyacaMdrajainakAvyamAlA. sAhelAhe huM thaze zatru samAna, mAta pitA sudhI dhare he lAla. 6. sAhelAhe bAvaLane karakaMdhu, vAvI jeha ucheravI he lAla; sAhelAhe pIDAkAraka tAsa, have kaMTaka beravo che lAla. 7. sAhelAhe kuLapati samAna, viSadhara sarikho huM thayo lAla sAhelA caMdana sarikhA putra, ghase suga la Lyo ho lAla. 8. sAhelAhe bhAtane kalezanuM heta, janamathI vAta sakaLa thaI ho lAla; sAhelAhe dhAte kayuM zuM kAma, putrAbhidhAna mudhAmayI ho lAla ha. sADelAhe janamathI vasatAM geha, mAta pitA ke bhaya che lAla, sAhelAhe dezAMtara rahyo tehI, durAtamAoM dukhI karyA che lAla. 10. sAhelA eka acaMbhe kema, avinIta huM sukha zrI varSo he lAla; sahelAhe nahI tuka mA bApa, samare muja teNe sukhI karyo che lAla. 11. sAhelAhe mAchalI samaraNa jAta, mIna yugala jana jIvatAM ho lAla; sAhelAhe bhujaMgI Aligita bALa, phUmI tathA avalokatAM ho lAla. 12. sAhelAhe kahe suvega kumAra, beda kare nahi ati ghaNo he lAla; sAhelAhe duHkha dAyaka nahI putra, janakane dukha avagaNa taNe he lAla. 13. sAhelAhe piMDathI adhike dAma, dAma thakI vahAlI priyA he lAla sAhelA tehathI adhike putra, pUThe adhika dharama kriyA che lAla. 14. sAhelAhe tAte di paradeza, jevA tuja puNya tAraNe ho lAla; sAhelAhe bhAgya udaya suvinIta, guNe zreNI lahI bAraNe he lAla. 15. sAhelAhe pragaTayo nRpane pramoda, hRdayAnaMdanA naMdane he lAla; sAhelAhe na lahe keNu ANaMda, pAmI sugaMdha caMdane he lAla. 16. sAhelAhe vastra malina taje loka, rajaDaghare taDake tape che lAla; sAhelAhe ujavaLa nirmaLa teha, devasevAvasare khape che lAla. 17. sAhelAhe tuma darzana zAMta vAta, tAta vyakvara vAraNuM he lAla; sahelAhe dekhI tuma mukhacaMda, nayana sudhArasa pAraNuM he lAla. 18. sAhelAhe maLavA bahu utakaMTha, rahiyata zaMkhapurI taNI ho lAla, sAhelAhe kSaNa varasAM sa thAya, vinati zI kahIe ghaNuM he lAla. 19. sahelAhe pita milana ucharaMga, ema nisuNane kuvara dhare che lAla; sAhelAhe deza gAma lakha tArA, nAmAM lekhAM tasa kare ho lAla. 20. nayana sara vAraNuM che na maLavA bahaa
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.--dhammilakumAra. sAhelAhe bahu adhikArI kIdha, eka paTAvata Upare hA lAlaH sAhelAhe teDAvI uvajajhAya, vinaye namI kahe eNIpare hA lAla. sAhelAhe zI AjJA gurUrAya, tAte muja teDAviyA haiA lAla; sAhelAhe TALaNa pitRviyeAga, kahe gurU hukamaja ApiyA haiA lAla. sAhelAhe kAma artha ya varga, sAdhyA paNa na suhAviye hai| lAla; sAhelAhe dharma vayakAra, teNe te sAdhI sadhAviye he lAla. sAhelAhe gurU vacane jinacaitya, ATha divasa dhRjA race heA lAla; sAhelAhe Acchava nATakazALa, guNijana jevA sahu marce hA lAla. sAhelAhe sAhamIvacchala nijagela, paTa rasa pAka bhAjana dharI hA lAla; sAhelAhe zrImaMta guNI naranAra, peherAmaNI vacce karI hu lAla. sAhelAhe madanamajarIne dIdha, kaMcu sakhI sAhAmaNA hA lAla; sAhelAhe detAM dilabhara kIdha, muddata jAvA taNA hA lAla. sAhelAhe khIje khaDe eNha, bIcha sAhelAhe vIravacana rasa deta, khAsa dina DhALa sakhIne sAhAmaNI ha| lAla; vadhAmaNI hA lAla. dAhA. pavanaca DapriyA satI, ratnavatI tasa nAma; kuMvara dhare gurUne jaI, meAle karIa praNAma. mAta tame sulasA samAM, diyA AzISa saneha; tAtanuM teDu AviyuM, jaIzuM. have nijageha. sA kahe vatsa vidbeganAM, meM e dukha na sahAya; trividha vIra sulasA satI, teNe e du:kha sahAya. kuMvara kahe nara uttame, sAsarIe na rahAya; mAta pitA sajjana pramukha, aNui vAte lajavAya. guNI kahe kuzaLAM rahA, che muja citta majhAra; kuMvara dIe daza gAma tasa, lIe AzISa apAra. DhALa 3 jI. ( citrADA zAnI dezI. ) gati lalita vilAsa re, avanI patipAse re, kuMvara prakAze AvI eNI pare re; 1. 2. 3. 5. 61 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajainakAvyamAlA. AvyuM tAtanuM ANuM re. gharanAM de aTANuM re, muja mana jANuM mAta milaNabhaNuM re. amane voLAre, have vAra na lAvo re, zaMkhapurI jAva patha dareM ghaNe re; mana ciMte rAjA re, nitya keDI dIvAjA re, kuMvara dina jhAjhA rahyA paNa ghaDI samA re. putrI je jAI re, te ate parAI re, ehathI zI vaDAI gharavastI taNI re; badAmanuM nANuM re, gheMsa chAzanuM khANuM re, kAMsAkTa bhANuM lahI dhanamada kare re. tamarAnuM gANuM re, chALInuM dujhANuM re, paragharanuM gharANuM paherI mukha gaNe re; tripaMDInuM TANuM re, caNoThInuM gharANuM re, beraTa athANuM bhejanamAM nahI re. vAdaLanI chAyA re, kapaTInI mAyA re, tRSNAjaLa dhAyA jaLa nahi pAmatA re; paradezInI prItI re, baLI bhUmi betI re, paNe gharavastI ketI mAnI re. ema ciMtI rAya re, aMte UrajAya re, putrInI mAyazuM vAta save karI re; uThe kuMvara rajAI re, nRpa karata sajAI re, ratha ghoDA navAI Asana besaNAM re. diye bhuSaNa vAsa re, ghaNAM dAsI dAsa re, deI kuMvarane pAsa rahI ema vInave re, putrI ucharaMge re, ucharI uge re, guNavaMtane saMge tuma bALe TharI re. deze na vicArI re, navI paraNe nArI re, paNa e dila dhArI kadiya na duho re; suNI kuMvara sajelA re, thaI bhejanaveLA re,
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 zrImAna vIravijayajI.-dhampilakumAra, savi sAjana bheLA ratanavatI teDatI re. ghara Asana mAMDe re, mRta bhakta jamADe re, mugadha vasADe dhUpa ukhevatAM re; zaNagAra muhAvI re, mAthe tilaka vadhAvI re, kahe vaccha voLAvI vahelA Avajo re. maLe jaI mAtAzuM re, rahejo zAtAzuM re, kaI dina vahelANuM muja saMbhArajo re; upagAra vakhANI re, mukha madhurI vANI re, dhana behoLuM ANuM dIe uvajhAyane re. have kuMvara sadhAve re, nRpa putrI veLAve re, sajanane meLA zubha zakune karI re; zera bahera AvyA re, milaNa sahu lAvyA re, kuMvare bolAvyA sahuneM hita dharI re. sainya subhaTa milAvI re, rAyapANI AvI re. kamaLasenA bolAvI hitazikSA diye re; patiANa rahejo re, lajajA nihejo re, sAsu sasarAnI sevA kara bhalI pare re. rAe mAnI te rANI re, behena sarakhI jANI re, naNadI derANInAM mana sAcavo re; gurU vinaya kare che re, samatAmAM rahejo re, dAnaguNe dIpAvajo ama kuLa vaMzane re. ema kahI nija beTI re, hAMDA bhara bheTI re, thaI cheTI vaLyAM nija ghara AMsu bharyA re; ratha beThI nArI re, rAkhIvRMda vihArI re, karI senA sArI paMthe zire tadA re. kuMvara ciMtAe re, ravi pazcima jAe re, aMdhakAra te thAye avasara pAmIne re; kuvara ekAkI re, rahyA subhaTa te bAkI re, pura bAhera mukI ratha paDadA dharI..
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajainakAvyamAlA. ArSe ekelAre, nagare nizi veLAre, dUti dhara melA kAraNa jaI vasyA re; te mAlaNa jAtere, samajAvI vAta re, madanamaMjarI rAte teDI milAvatI re. rasapreme maLiyAre, vijoga te TaLiyA re, jaI subhaTazuM bhaLIyA dUtI visaIne re; madanamaMjarI nArIre, rathamAM besArI re, zunya mArage subhaTa hakArI cAlIyA re. -je momala khAre, vachanAga je cAve re, na bIhe phaLa dhaMtura cAve te dhaNuM re; je giri eladhere, jaladhi jaLa ladhe re, chIllara jaLa TekarI kAMkarI kema gaNe re. jeNe sApa khelAyA re vAghadaramAyA re, vise DarAyA te nara kema Dare re; jehane jehazuM premare, rahete vinA kema re, mUhaloka ajANyo vahema mane dhare re. mAraga zira jAtAM re, sainya bhelAM thAtAM re, behu nArI sohAtAM mana meLa karI re; zubhavIra kumAra re, laDyA bhega rasAla re, khaMDa bIje trIjI DhALa sehAmaNuM re. deharA, agaDadatta nija sainyazuM, gAma gAma vizarAma; kete divase pAmiyA, vidhyAcaLa raNa kAma. madabhara hastI ghaTA care, mahipa taNe nahI pAra; zArdUla citraka bhayaMkarA, zabarA zabarI apAraIka jaLa bhariya saMvare, sinya kiye vizrAma; DerA taMbu tANu, kuMvara rahe e ThAmasubhaTaka bhejana karI, beThA karatA vAta: jagata vizA Athame, ravi pragaTI to rAta. 4.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-dhamilakumAra, * DhALa4 thI * (kakhAnI dezI.) jAgatI jarUrati daivagati durbaLI, tadapi tasadaiva bata chidra je; caMguralagana baLa zukana mAlaNa maLe, tahevI pAcho vaLe kharavirAve. jAgatI jarUrati daivagati durbaLI. - vizvahitakAritimirAritiraskRta, bhaya lahI vidhya gaMdhura vasate; timira bhara rajanicara zabara pakSe bhale, riSTa ravi duSTa jotAM hasate. jAgatI. 2. ghupati nRpa gepati nAma viduSA vade, suNataMtama zatru bAMdhava naDeva; zabarakata kadI timira rajanI bharI, dhUkara bahuka dha gha karavA. jAgatI. 3. bhaTanikaTa madhyanizivikaTa nikA bharI, jhaTiti jAgarti sivaeNnakepi; akSarabrahma samalakSa tamapakSagA, brAMta saMketikA zira na pI. jAgatI 4, vALa vikarALa karavALa kara preta nyuM, hIka rava kIka kapimattadatA; bANadhanu tANI kara sauptikA bhaTa parI, gAmikA bhIla dhATI patItA. jAgatI. 5. teNe same dhanarAdha garve bharyA, saMcaryA yuddha grahI khaDaga DhAleMDa kuMvara tava jAgI vIrapaAgi, rathacaDhayojhaTiti jhagatI mazAle. jAgatI. 6. pallIpati bhImanI sIma riSarUpA, krAMta turagArUDha prauDha ; Avate dhAvata sainyabhaTa zodhate, patata jima vidyutA daMDa go. jAgatI. 7. vAyune vAMbudA hariNA hariNA Iva, sinyabhaTa sakaLa tema dUra nAse; uDI vAma tapanepameM kuMvara te, bhIla bhaTavAta tama nakhatrAse. jAgatI. 8. sopipallIpati bhIma bhISaNagati, megha 'ryuM gAjato kuMvara hAme; nI jema tIra varasAvaterasa bhareM,navidhare dharaNataMsa paLa vizAme. jAgatI. 8. kuMvara paNa tehazuM kesarIsiMha ryuM, yuddha uddhata paNe ke na thAke jayasiri hAtha varamALa dharI AvatI,vatI satIpaNuM dharIya nArke. jAgatI 10. * baLathI durja bhIma palapati, dekhI jaya icchatI chaLa vicAre; madanamaMjarI kahe sArathi huM rahe, jItazo nAthajI kSaNika vAre. jAgatI 11. thaIya sA sArathI turaMga saMcAratI, dekha tarasa rUpa pallIza chIe; * : bhAra kumAra sahapaMca bANe paDyo,bhImaviNu nINahata bhUmitaLIe. jAgatI 12. . "vadata pallIza zisuta mada taje, nija bhuje nahI ho pallIrAjA; ha vajidapena zarahata tana, mRtaka mAraNa paNe ne avAjA. jAganI 12.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ - je ja rAyacaMdabhenakavyamAlA. timira daLakhate sahasa kiraNe karI, tAmau ravi jaga prakAze; - vAtazamakRSNatanuM svakIya kAkA vadata, bhayalahI zabarakyuM kAkAse. jAgatI 14. raNubhU nihALato sainya navi bhALa, naSTagata kaSTamRta subhaTa keI; jIvatA je rahyA teha pAse rahyA, maraNagata kALuM dAha deI jAgatI 15. sarajaLe snAna mukhadaMtadhAvana karI, tarUtaLe daMpatI kRtavizAme; " aMDabIjA taNI DhALa thI bhaNuM, vIra kahe dharmathIkhya pAme. jAgatI 16. dAharA. bANa taNIra puMThe dharI, kAmuka hAtha dharata; eka haiM karI nArIzuM, alpa sulaTazuM calata. arthe parthe AvIyA, purUSa maLyA tava daya; kuMvara pUche paMthane, vyatikara bhALe soye. mATe vahetA mArga e, zaMkhapurI zira jAya; bIjo paMtha e ko, che paNa viSama kahAya. dhana lUTe prANu haNa, duSTagati pariNAma; cera phare bahu rUpazuM, duryodhana tasa nAma. 4. vaLI vanahastI eka phare, kALasame vikarALa; masta mRgeMda raNe phare, dIe uchaLanI phALa. raNu adhuM kApyuM tameM, Age ardhaprayANa paMtha yathArUci cale, tumane koDa mulyANuM. , DhALa 5 mI - (dhavalazeTha lei bhaTaNuM -e dezI.) vayaNa vadhAvI kuMvara calya, dIe tasa pAMca dinAra re; ratha AgaLa karI jAvatAM, pathI maLe nara bAra re. vayaNa0 alpaSNuta muni maMDaLI, gItAratha anusaratA re; tema te nara kuMvara lahI, suMdara, sAtheja karatA re. vayaNa paMtha jatAM te raNa vacce, jegI maLiyo kALI re bharamaTA dehuM dharI, jaTAjUTa zivALa re. vathaNa0 mALa kapALa taNuM gaLe lIdhA kaDaka mAthe re; ghaMTa bajAvata AvI, pANI kamaMDaLa hAthe re. vayaNuM 4 -
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 vayaNa0 5. vacaNa0 6. vayaNa0 7. vayaNa0 8. vayaNa. 9. vayaNa0 10. vayaNa0 11. zrImAna vIravijyajI- paMmmilakumAra. kara dakSiNa sanmukha karI, bole deI AzISa re; "jIvo kATi varasa lage, vAta suNe sArtheza re. gokuLa gAme huM vasuM, dekhI saMsAra phaDe re; kapAlika gurU sanirde, joga te ladho rUDo re. bahu dinathI tIratha karUM, deva namana saMke re; zaMkhapurI jAvuM mAhare, vacchatIratha nati hete re. tuma sAthe ameM AvazuM, paNuM muja pArse bhAra re; devapUjana arthe diyA, dharma zata dinAra re. tailI tuma rathamAM Thavo, te nirbhaya thaI cAluM re; duryodhana bhayathI DarUM, teNe tuma hAthe AluM re. kuMvarane ApI ema kahI, pathaM kare gIta gAna re; nRtyakaLA jana raMja, mukhaceSTA karI tAna re. bhikSuveza nRpasuta gaNe, avizvAsanuM kAma re; thoDA zIdhra calAvatAM, AvyuM gokuLa gAma re. dUra vanAMtara utaryA, jANe bhejana veLA re; nRpanaMdanane ema kahe, jogI jaTila teNI veLA re. Aja paNa ama ghare, jana sahune karAvuM re; gekuLa gAma e mAha, dahI dUdha ane te lAvuM re. gayuM mAnuM IhAM karyuM, teNe Ahera muja rAgI re; gerasa bahuLAM ANaze, e muja zubhamati jAgI re. huM jaI AvuM tihAM lage, jAvuM nahi mAhArAja re; janma saphaLa mAhAre thaze, jANuM vadhArI lAja re. ema kahI nihAM jaIlAvIyA, gorasa madhura banAya re; - kahe kuMvarane AregIeN, udAma saphaLa karAya re. RSibhejane ka nahI, vaLI mataka rasa jAta re; teNe gorasa bhojana taNI, navi karaze e vAta re.' kuMvara vacana suNa sAthane, dahI dUdha teha jamADe re; nivAre kuvara nayameM gurU, muziSya pare navi choDe che. tabaLa deI te kahe, jamaNuM ame have puttA re; - vimizrita bhajana karI, te tataLe jaI sUtA re. vayaNa. 12. vathaNa0 13. vayaNa0 14. vayaNa0 16. khA vayaNa. 17. vayaNa 18. vayaNa19.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ : , . . rAyacaMdra jainakAvyamAlA. vaNa 20. vayaNa0 21. vayaNa. rara madanamaMjarI vacane karI, bhajana kuMvara karAve re; repa bharyo jogI tihAM, kheMcI ane dhAve re. caMdramukhI lakSmI jisI, nArI leI kaNI kera re; jAIza kihAM re rAMkaDA, huM duryodhana cora re. viSa daI pachI hayA, Avyo che tuja vAre re; kha baLe curaNa karI, deu jama nRpa cAre 3. kuMvara suNI vimita asi, kakSAta dIe vahelo re; hAhA karI paDyo bhUtaLe, je vahelA te pahelo re. dInapaNuM tara jue, kuMvara mukha jaLa brAve re; sulasAsuta tava tehane, pANI dayAe pAve re. svastha tha zItaLa jaLe, kuMvara kIdha re bIje khaDe pAMcamI, DhALa kahI zubha vIre re. vayaNa0 23. vayaNa0 24. vayaNa 25 kuvaMra kRpALu guNe karI, karato cera vicAra, karaNayara e guNanidhi, dhiga piga muja avatAra. meM atithi karI mAriyA, paMthI jana vizvAsa; bALa vRddha dharmI haNI, bAMdhI pApanI rAza. e guNavaMta supAtraneM, ApI dhana gharabAra pavana jaLadAyaka taNe, vALuM prati upagAra. guNajita taskara kahe, sAMbhaLa rAjakumAra; , huM mUrakha paNa tuja guNe rIjho citta majhAra. . achata huM oMchatio,tuja baLa dhIraja dhanya; huM to tujaneM kahuM, chelluM satya vacana. 5. sanmukha giri maLe jatAM, vAma dize nadI deya; . . tihAM maMdira che jakSanuM, paNa nara vastI naya.. - tya thakI DAbI dize, sata zillA eka vAma dize dare karI, bhUmighara che cheka che, jayasuMdarI muja vallabha, rUpe raMbha samAnaH * meM tujane ApI mudA, nArI savya nidhAna . . 8.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-smilakumAra. muja maNe pujALIne, karo sadhaLuM hAtha; ema kahetAM te macchu laDyA, yei ani mahinAtha. 69 DhALa 6 ThThI. ( nadI yamunA tIra, uDe dAca pa'khIcAM----e dezI. ) ratha besI giri majajha gayA nadI UtarI, kuMvara zilA karI dUra kheAlAve suMdarI; UMce svare suNI zabda turata ciMtA bhare, AvI kahe sA Adare Ave ama dhare. 1. ratha vI vivare da MpatI bhUdhara saMcare, tava kahe cApriyA kema AviyA ama dhare; vAta sakaLa kuMvare tihAM mULa thakI kahI, dekhI khaD sA sAcapaNuM mAnI sahI. 2. kuMvara makaradhvajantulya svarUpe sA caLI, jayasuMdarI paNa thaMbhI citrAmaNa pUtaLI; nRpana'dana paNa meAhinI dekhI mAhIrahyA, dila vasI raMbhA urvazI ema vismaya thayo. 7. nAgakanI pAtALathI cAre. apaharI, 'nAgadeva bhaye nAma nyu yasuMdarI; nayaNe nayaNu milAvI rahyA vAdI pare, tava sA hRdayazuM neha dharI ema uccare. 4.' tuja mukha dekhI huM zuddhi buddhi bhUlI gai, premakaTArI lAgI teNe dhAyala thaI; ghAyala cArane zItaLa jaLa pAyeA kharA, prema' sudhArasa cicatA te muja uddarA. 5. tuma saghaLI nArInI dAsI thai rahyuM, tehanAM Tuka vacana paNu tuma humeM sahu; ramaNa paDayuM viThThAmAM paNu laI samAravu, bALa vacana paNa hitanuM cittamAM dhAravuM. caMDALa pAsathI uttama vidyA zIkhavI, nArIratana paNa levuM duHkuLa saMbhavI lavaNusutA hira kezave ghara lakhamI karI, kALI gArI parvatajA je varI. cha. kanaka kADa dhana tumane soMpI sevazu, A bhavamAM vahAlezara mAnu devazuM; rAga vikSubdhA kuMvara e sAcu sahe, madanama jarI citta camakI kuMvarane ema kahe. 8. guNa prItama nirdhAMja paDayeA tuM pAsamAM, haraNa pare paDI huM re vaLI tuja AzamAM; A rAjaputra pavitra purUSatrata kahAM rahyuM, nIca mAga anusaratAMnima La La gayuM. 9 kuLavaTa uttamavaza ne kSatrIpaNuM TaLyuM, muja sAthe karAla vacana gAyuM banyuM : kAka amedhya pare cAradvArAe rajiyA, bhraSTa sakaLa guNajAta bhAtamAMthI gayA. 100 vaNika%0tA paNa huM tumathI rUDI ghaNI, satItrayaNe dhara rAkhI mAtA ApaNI; ketA varDsa kumArIsamI gharamAM rahI, pIDA varI huM tuma uttama jAti lahI. 11. thaMDI sAhelI sAtha nAtha sAthe sajyAM, tuma vacane badhANI pIharIyAM taklyAM; mAta pitA sAsarIyAMne kuLakha paNa dharI, ziyaLa tajI tuma sajjana sage nIkaLI.12.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ . * rAyacaMdrajainakAvyamAlA. e savi kIdhuM prItama tAhare kAraNe, mati viNaThI ghara paDI rahI huM bAraNe viNu dekhe hA daiva dharI jaladhi sahI, UtaravAno Are te eke rahe nahI.13. eNe saMge rahI khelo prItamajI bhUdhare, sulasA sAsu caraNe jazuM ame sAsare: hisyuM ame mokalaze tuma kheLavI, kRSNapare gayA tuma suta pAtALa sAdhavA. 14. kaMtAvacana gadaka kAle karI, nIca rAga mala dhAI citta sumati varI; agaDadA nIkaLiyo cera saMpada tajI, madanamaMjarI zuM ratha besI caliyo sajI.15. nArIcaritra gahana tema gahanavane vase, bhilavRMda jihAM trAse nAse daze dize; dekhI kuMvara mane ciMte e utpAta , tava dITha mada bharIyo hastI kRtAMtaze.16. vaza karI rAjakuMvara tihAM AgaLa cale, lAMgulaghAta nipAta pahabhUta bhUtaLe sanmukha e vAgha vadana jizuM gaharA, dhAvata dha bhara rahI uMcI kesara. 17. madanamaMjarI bhayabhrAMta thaI te dekhatAM, dhIraja deve tAsa vAgha haNavA jatAM vAma karAMbara vIMTI harivadane dharI, dakSiNa bhuja kharce kaTi chedI didhA karI.18 ratha besI vanakhaMDa vacce vaLI jAva, ati utkaTa phaNuM maNidhara sAmo AvatA rata nayana kALakAMti dhamaNa putakAra e. jamadaMDa tulya pracaMDa dise vikarALa e.18 dekhI bharyo patika vaLagI maMjarI, bhaya ma dhare kahe kuMvara heThe UtarI, thaMbhI maneM gArUDI pare ahInuM damI, bezI ratha patha cAlyAM raNa saghaLuM vamIra zaMkhapurIne deza sAme vizarAmIyA, bhavATavI oLaMgI narabhava pAmIyA; bIje khaDe DhALa e chaThThI uccarI, kamaLasenA zubha vIra kumArane sAMbharI.21 dAharA, eNe avasara tihAM sainyanA, DerA taMbu dara; dekhI saMzaya ThelatA, AvyA subhaTa hajUra. agaDadAne oLakhI, karatA teha pramANa kamaLasenA rANuM prate, deta vadhAmaNuM tA. rANI maMtrI pramukha savi, AvI praName pAya: belAve tasa premazuM, kuMvara karI gupasAya. zibiramANe sahu AviyAM, nRpasuta karI vizrAma pUrva vRttAte pUchI, kahe senApati tA.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ ! zrImAna vIravijayajI-dharmilakumAra, * DhALa sAtamI. * * ' ( jIrajanI dezI.) chere mAre svAmI suNe te vAta, bhiAraNe raNamAM thaI, jIre nidrAvaza bhaTa loka, dhADa paDI nikA gaI. jIre raNuM ghaNuM aMdhakAra, gAphala raNu bhaTa maMDaLI re, kuvara gayA ratha laI, vAta koIke mukha sAMbhaLI. re0 subhaTa ghaNu tava naTTa, nija nija milakta kara dharI; jIre rANIpaTa AvAsa, bhila bhaTTe hala karI. chare. ameM - subhaTa laI tAma, lehakeTa parata kiye; jIre ameM dekhADayA hAtha, tava bhileM mAraga di. re subhaTa sajI cihyuM ke, rANuM ratha besArI kare nikaLIyA nizimadhya, nAThA subhaTa milAvIne. jIre halakArA ThAma ThAma, mehalI nAtha gapiyA jIre raNu kApI eNe hArma, vATa jotAM bhAyA. kare sakaLa phaLI ama Aza, tuma darasaneM sukha pAvIyA, jIre kuMvara hukama karI tAma, sanya sajI karI cAlIyA. jIre 7. pAmyA akhaMDa prayANu, zaMkhapurIne parisare re I. paTa AvAsa, UtArA sarave kare. jIre 8. AgaLa jaI asavAra, rAyane diye vadhAmaNa, jIre harakhe sahu parivAra; mAta pitA UlaTa ghaNuM. chare 9. sanmukha jAve sarva, harSa kallola dharA narA, jIre pUnama uo caMda, sAgaranI pare nAgarA. jIre10 harakhAM sukhabhara netra, Ave sanmukha bhUpati, jIre loTata bhUmi kumAra, tAtacaraNa kareta nati. jIre hAthe uThAvI kumAra, haIDa bhara bheTI maLyA kare teraNa ghara ghara hATa bAMdhI occhava bahu karyA. are1ra. uMcI karI paityaMta, phulapagara. zerI bharyA kare hastIkhadha " kumAra, bezI puramAM saMcaryA. re13.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ (7ra rAyacaMdra jainakAvyamAlA" puravadhU gAve gIta, beThI rathamAM , deya vahu, jIre meDI mALa caDI nAra, vadhAvatI akSata bahu che14. vAje bahu vAjiMtra, baMdI birUdAvaLI bhaNe; paga paga karate salAma, nagaraloka Adara ghaNuM che. pa. ema mATe maMDANa, rAjaduvAre Utare; ' re0 rAjakacerI madhya, tAtacaraNa vaMdana kare che. raya kahe gaI rAta, Aja prabhAta udaya thayuM che puNyaudaya guNa , je tuM parade gaye. jIrekuMvara kahe mahArAja, tuma darzana suratarU phaLyo; jIre hA amIye meha, nAThe azubha zubha dina vaLyo. jIre pAmI nRpa Adeza jaI mAtA caraNa name re, mAya diye AzISa, ciraMjI ANaMdame. jIre nayanAnaMdazuM naMda, maLave zItaLatA thaI, jIre jananI zaka saMtApa, vatsaviga vyathA - gaI che. mRta deha saneha, pharase sulasA nija kare; harakhuM nayana jaLarela, navarAvI pite kare. gurava sama vada ya, sAsune pAye paDe che? sAsu die AzIpa, he patI sutavaDe. jIre maMtrI pramukha paraloka, je je namavA AvatA bAMdhavapa gRpanaMda, prema dharIne bolAvatA. ra0 23. bhajana jananI hAtha, karIne nijamaMdire jatA; jIre mutamukhe suta vRttAMta, guNI nRpa vismaya pAmatA. jIre eka dina kuMvarane bhUpa, joI lagana graha baLavatA; jIre juvarAja padavI rUpa, trIjI vahu paraNAvatA. chare25. bIje kho DhALa, khedavicchedana sAtamI; jIre mana tana meLanI vAta, vIra kahe guNane gamI. jIre 2. deharA, madanamaMjarI mAMTe pardo, kamaLasenA laghu kIdha; agaDadA baLapuNyane, badhuM vacana te siddha.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--dhasmilakumAra. jyeSTha priyA te priyatamA, lakSmI kRti matige;" jIvita vizvAsI paNe, dharatA gADha saneha, tAtazikhAmaNa "samaratI, atipati bhaktikAra;' devasamA gaNe katane, kamaLarsanA laghu nAra. zAya saheAdarI sama gaNe, na dhare matsara dhyAna; gurUjana vAtsalyatA dhare sevakane sanmAna. na maLe niva vAsA' vase, rahiNIzu,ratibhAva; paNa kumudinI zAdarzana, vikasita jAtistrakhAva. DhALa 8 mI. 73 (vanamAM visArI vAlhe vAMsaLI--e dezI.) nRpana nacadana samaguNe, paNa paTTarANI sadhAta; rAgavibhukhyA nitya rahe, jema vana payanI sAtha. manamAMjarI mukhamehI rahyA, citrAvelI caturane hAtha; 4 manamarI0 3. manamajarI manamaMjarI lAhu camaka nyu citta hatyu, dUra palaka na preyasI nAtha. manama MjarI 2. khIre guNa dIdhA nIrane, paya ane dharatA joya; nijatanu jIvita vALa te, jhapAve ana ya sAya. dharyuM" kAryanu paththu nI vaLe; vaLe pANIthI pAchuM dUdha; dAya prItibhara khelatAM, khIlDa bhUlI gayAM zuSu. paNa tAtanI ANA zira vahe, deya rAjyapratApa tapata; madhu mAdhava surabhi kare, dizi dakSiNa vAyu vahata. eNe avasara ravi dakSiNa jate, bhUmistrIzItapIDA dekha; ataMga AkAzathI UtaryAM, vAve ANu vize.. manamaMjarI madhumatta bhamarIyA rajhaNuM, jhaMkArava maMgaLagIta; Rtu vasaMta rAya AviyA, vedhaka jana vikasyAM citta. caturAM jobana vaya jhagamage, patisage tema 'RturAya; dekhI avanItaLa jhagI, vanarAjI silapatta chAya. jAI ketakI mAlatI bhAgIyA, bhamarA vana kale krUrata; zuka thuSTrI menAM vanatarU, karI mALA jugala ramata. manamaMjarI manamaMjarI manamaMjarI 4. 5. 6. G. 8. .
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 rAyacaMtakAvyamAlA. haMsa haMsI jugala jaLa jhIlatAM, kare krIDA savara pALa; ' madabhara keyala TahukatI, mukhamaMjarI AMbA DALa. madanamaMjarI 10. phaNasa cApA nAraMgi, rAvaNa dahADima sahakAra; . hatuta sItAphaLa jAbuDI, namI keLi taraphaLa bhAra. madanamaMjarI 11. gharajadara virahiNI nArIne, malayAnila surabhi vAya; , - mada upajAve juvAnane, va occhava madhurAya. madanamaMjarI 12. nAgarajanazuM nRpa parivaryA, jAya ramavAne udyAna; pavanaprerita tarUpalavA, mAnuM nRpane karata AdhyAna. madanamaMjarI 13. tava agaDadatta caMdana rameM, tanuM lepita repita mALa, mAlatIpUrve bAMdhIyo, dhammila - samArI vALa. madanamaMjarI 14 zaNagAra sajI nija hAthazuM, mukha AgaLa nATakazALa; besADI ramaNI rathe, gayo vana khelaNa ujamALa. madanamaMjarI 15. ema nagaraloka sahu vana gayA, na ra sukhI ghara kaI; paNa na gaI tulasA satI, vahu maLasenA mukha joI. madanamaMjarI 16dIyarane derANI dhara rahI, bhejAInI bhakti nimitta pUche derANI jeThANuMne, A vAta kazI viparIta. madanamaMjarI. 17. tumeM bhuvanapALa nRpanadinI, vAre vAse nahI ekarAta; rAgaviluddA jeTha che, e madanamaMjarI keNa jAta. madanamaMjarI 18. sA kahe e prItama mana vasI, nakazI zelI savana prIta; mujathI adhika e guNavatI, kuLauttama jAti vinIta. madanamaMjarI18. khAsa dAsI kumAranI teNe same, bhegasAmagrI leI jAta; kamaLasenA teDI kahe, muja pIyune kahe rahavAta. madanamaMjarI. 20. eka nagareM rajaka ghara rAsa,vade nija patine nizivANa; avanIpatine kahe eka di, muja upara kare pariyANa, madanamaMjarI ra1, niziyara jAye nRpa te suNI, teDI rajakane puche sAcaH te kahe khara vyaMtara chaLyo, nitya vadata virUpI vAca. madanamaMjarI - nRpanizi kharaghara lAvI jaLe, navarAvI kavi zaNagAra; erasI nRpa senA sajI, azvapATa dIo pura bAra. madanamaMjarI 23 le turaga vakhANyo paNa navI, muja jAtiprazaMsI leta; , ciMtI para tihAM bhUkI, thayo. rAjA jagata phajeta. madanamaMjarI 24
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI -dhagnilakumAra. 756 vaLI vAyasI aMbazikhara rahI, tihAM kekila vatadharaloka; * pAka lahI pUjApAdhare, kare vacana suNuM sahu ka. madanamaMjarI rapa. baLiyA paNa chaLiyA rAgamAM, rakhe bhAgamAM pragaTe ema; : zIkha e kaDavA tIrazI, jasa daSTirAgano prema. madanamaMjarI 2ka... suNuM dAsI kuMvarane savi kahyuM, paNa vAMsa naLImuM ; okhadhe na same jeha, kheTa kAmaNa karI cUka, madanamaMjarI, 27.. keI gAvuM gIta vasaMtanAM, nArIkaI phulanI mALa, madirApAna karI nAcatA, keI hAtha grahI kesatALa. madanamaMjarI, 28. nara nArI karI ghara keLanAM, rame sogaThAbAjI sAra; tarUUMca kusumane vINatI, UMcahaste spaddhita tAra. madanamaMjarI. 29. priyA beThI hIMceLe nijati, kaI jugala jaLe kalara keI hAtha priyAka ThavI, lAla gulAlaseM raMga reLa. madanamaMjarI 30. tihAM kuMvara kusumavana khelata, tarU bAMdhI hinA khATa; madanamaMjarI ake dharI, juve nava rasa nava nava nATa. madanamaMjarI. 31. jaI saravara jaLakrIDA kare, jema kamaLAzuM morAri, saMdhyAsame sahu ghara gayAM, nRpa sAthe nagara nara nAri. madanamaMjarI 32. tava madanamaMjarI kahe kaMthaneM, Aja ramavA sarikhI rAta; parikara sahu ghara molo, ApaNu deya jazuM parabhAta. madanamaMjarI. 33.. rahya kuMvara visaI parikarA, vanitANuM vanamAM te; savitA amarI vallabhA, ga. pazcimadize nijageha. madanamaMjarI. 34.. dhammilakuaranA rAsamAM, khaMDa bIje AThamI DhALa; vIra kahe vairAgiyA, suNe AgaLa vAta rasALa. madanamaMjarI 35. deharA. soraThI. nirbhaya rAjakumAra, ratha tarU heThe thApI; saMdhyA samaya vicAra, vanitANuM vanamAM vasya. cUDI jhalaka khalakAra, prItama gaLe dharI bAMhaDI; paga jhAMjhara jhamakAra, bhALa tilaka dIpe ghaNuM karatAM vana majhAra, mukha tala dharI karI; jANuM jugala avatAra, pavana sugaMdhI pharasatAM. . 3.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ st zaya jainakAla rAtri gai ghaDI cAra, zrama pAmI pAchAM vaLyAM; satAM ehu' nara nAra, AvI rathamAM sukha bharyAM. DhALa 9 mI. rAge rAge" ( jIva jIvana prabhu kihAM gayA re--e dezI.) rAge raMgANI cetanA re, vasA vasI gaLI pAsa re; vAsa bhuvana dhana tana tajI re, rAe data nirAza re. taya jaya sutavame re, rAganI dhanapUra re; piMDayA DiyA niva jaDe re, pUrve bhAnudatta sura re. deza tyAga ani sahe re, dhaNu dRNu dukha di re; rAga tA guNa e che re, joyatI rAtI masjI re.rAge paNa citrazALI vanagaNe re, yuvarAja ramaNI pAsa re; eka prahara rAtri gaI re, mukhabhara nirde nivAsa re. manamaMjarI nidrA vize re, laTakatA eka hAtha re; ratha khAhera kajanALI jayuM re, rathanAbhinI sAtha re. bhuje bhujaMgama DazIyA re, duSTa praNIdhara jAta re; zI zI muja pannage' re, kheAlI niMda vidhAta re. jAgyA kuMvara nidrA tajI ?, zIghra UtarIyA he re; tamazI nizI paNa jaivatAM re, bhRNa kaNI dITha re. sA sUcchita viSa vegathI re, tasa duHkha zeka vibhAga re; kumare paNa mUrchA lahI re, jema bruka dekhI chANa re. vana vAyu zItaLa lahI re, caitanya pAmyA kumAra re; paNa nava uThI vallabhA re, kIdhA bahu upacAra OM. maMtra taMtrAdika ahu kriyA hai, paNa thaI acaMta mRtaka samI re, na lahe arka AreApI tene re, karUNe svara rAte tihAM hai, jema prANa priyA hA kayAM gai re, ekalA tajI muja rANu re; rAjya bhAga tuja viNa kiyA hai, tuja sAthe muja prANa re. mAhita thayA guNu tAsa OM; nAkaeN niHzvAsa re. sneha kumAra re; vinnegI nAra re. . '2. 3. yuge ja. rAge pU. . rAge. rAga 0 rAge 8 ge 19. 12 ge 10 O rAtre 11 . ge 12. .
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI..-dhusmilakumAra. samaze vArI nAra re; rAge 16. rAtre 17 rAge 0 18. rAge 0 19. lakSmIrUpa zazImukha -LAre, vacana amRtakihAM tuja re; dakSa kaTAkSa nayana kihAM re, hasagAminI kaheA mujju re. jnma uttara tu navi yei re, tAvita dhikakAra re dIdha paMthe priyA cAlIyAM re, puTe na hai gamAra re. zI ciMtA karavI ghaNI re, karavA kASTha praveza re; prANapriyA saha pAvake re, khaLatAM kaleza re. - ema cittI khaDakI citA re, mAMhe vanadevane kahe parabhave re, hAjo strI bharatAra re. ema kahI hAtha agni grahI re, java pese caya sAya re; tava AkAzathI utarI re, AvyA vidyAdhara dAya re. te kahe sAhasa mata kareA re, sAMbhaLa ama vistRta re; vaitADhaye rathanapure re, ama vasatI suNu sata re. sametazIkhara yAtrA kA re, vaLatAM A vanavAsa re; agnicitA nara dekhIne re, AvyA ame tuma pAsa re. AcaraNya avivekanI re, kema karI kaheA satya vAta re; kuMvare mULathakI kA re, sarpAdika avadAta re. vAta suNI vidyAdhare re, chAMTayuM. maMtrI jaLa aMga re; nayanakamaLavikasI tadA hai, uDDI kheDI maddanamaMjarI avalAkatAM re, vismaya kahe bhale pANadhArIyA re, kIdhA tuma sikhA nararatnanAM re, darzana jema madharanA leAkane re, suratara mela nadInaMLa tara kRtyAM re, riva zazI tuma sarikhA vidhidhye dharyAM re, ratnagA~ bhuvi nAma re. beTa kahe ame nava chIyeA re, tuma upakRti lavaleza re; khetIkhaLa kare kapaNI re, * nija Atama uddeza re. ema kahI kheTa gagana gayA re, kuMvara priyA grahI bAMhI re; madya suMda paga cAlatI hai, adhakAra nizi mAMhI re rAge 2 kAmadeva dehare jai re, hAthe vastra bichAya OM; zayana karAvI suMdarI re, * kahe tanu zIte karAya re. rage0 20. khaDaga re. pAmyA kumAra re; upakAra re. ama durlabha thAya re; zItaLachAMya re. akhara ThAma re; rAge 0 27, 99 rAge'0 13. rAge0 14. rAtre 15. 0 { rAge 0 21. rAtre 0 22. rage0 23. rage0 24, rAge 25.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 rAyacadrajena kAvyamAMlA. tava kuMvara vanamAM jaire, araNImAMthI zIkhI kIdha re; * jagate hAtha hutAzane re, kASThanI bhArI lIdhA che. rAge 28. Avato ati vegaNuM re, dA caitye udyAta re; dIpaka sarakhe dekhatAM re, zIdhra bujhAvI ta re. rAguM rahe AvI agani pAse Tho re, pUche jyoti vicAra re; sA kahe tumane AvatAM re, jhaLako agni lagAra re. rAge. 30. AbhA UjaLI bhItamAM re, paDatI te tumeM dITha re; avara kAraNa navi jANiyuM re, vAlvama suMguNagarijha re. sAcuM kahI priyA hAthamAM re, ApI nija taravAra re; UMdhe murkha agni dhame re, zItavyathA parihAra re. rAge. 3ra. teNe same keMza bahI karI re, khaDaga paDI dUra jAya re; medhathakI jema vIjaLI re, jhalakatI zabda suNAya re. vibha lahI uDI kahe re, zuM paDI asi tuma hAthe re; sAM kahe zIta kara dhrujate re, kezathakI prANanAtha re. rAge. 34. nIkaLI paDI vasudhAtaLe re, jhAlatAM na jhalAya re; zItalatA tanu vrajaste re, ThaMDe hAtha dharAya re. rAgaeN0 35. kuMvara khaDaga khyAneM kare re, hare hutAzane gIta re; citta catura rasa rIjhamAM re, raNuM sakaLa vyatIta re. rAgaeN0 3. bIjo khaMDa e rAsane re, tehanI navamI DhALa re; vIra kahe zrotA taNuM re, vidhana hanya visaraLa re. rAgaeN0 34 vipadhara viSa bharyo zarvarI, jAgaraNe vahI jAya; zepa ghaDI rahI eka tava, nayaNe niMda bharAya. sUtI nidAbhara priyA, pati aMke dharI zIza; apamRta sAsa adhara jue,caraNa bhujA nakha vIza. kamaLa kusuma vana vikasate, Ugya kiraNahajAra nagarathaka nRpa pAThavyo, Avyo bhaTa parivAra. . rAjakuMvara te dekhIne, mehanImukha ga deta; ISTa vacana madhure karI, jAgavato dharI heta.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnavIravijayajI-dhamilakumAra. (tathAhi). prajajubhate parimala kamalAvalInAM, zabdAyate kSitirUpari tAmracUDa zuM pavitrayati maphaMgarervivasvA, nIyatAM munayane rajanI jagAmaH 5. "e varjatihariNA ratRNabhakSaNArtha, cUrNavidhAtumathayAMti hi pakSiNapi; mArgastathApi suvahaH kila zItalezA, duthI thatAM sunayane rajanI jagAma. 6 deharA " jAgI mukhazuddhi karI, ratha beThI te vAra; kuMvara subhaTaNuM parivaryo, Avyo nathaMra majhAra. 7. tAMta namI mAtAcaraNa, praName jAma kumAra; . tava mAtA bele vacana, zikSAgarbhita sAra. : 8. eka AMkheM je dekhatA, eka bhuja karatA kAja; ' eka page nara cAlatAM, pAme jagamAM lAja. kuMvara sunuM maMdira jaIkamaLasenAnI pAsa; AvI manAvI bahupare, aMtarama vilAsa. vAre vAsa divasane, vehecaNuM karato tyAMhi; sukhavilase behu nArIzuM, nyAya me utsAhika laghu bAMdhava AgaLa kahe, saghaLI vananI vAta; traNe vargane sAdhatA, bhakti mAta ne tAta. varSa divasa sarma vahI gayAM,eka lisa majhAra; kara joDI juvarAjane, ema bhAkhe pratihAra. 13. - DhALa 10 mI. , ". (hute mahI chuM. tamArA rUpane re la-e dezI.) uttarApaMthanA vANIyA re lo, jAte sodAgara jANIyA re ; vANijya AviyA re lo, azvaratana bahu lAvIyA re lo. bAraNe UbhA te dhaNuM re lo, vache sAheba maLavA bhaNI re loka kuMvara rajAeM pravezIyAre lo, praNamI sukhAsana besIyA re lo. te kahe ame ghare meMdarA re. lo, madhye tuga bahu suMdarA re lo; "eka turaga lakSaNa bharyo re lo, javana pavana saMcaryo re le.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdranakAvyamAlA. sAhebane jevA jio re lo, lAkhAjo meM zobhe tisyo re ; cAMbhaLI kuMvara tihAM gaye re lo, dekhI turaga vismaya thI relo. rAma sanehA pAtaLA re , vAMkI samu dhara kaMdharA re la. pUThe pRthu vakSasthULatA re lo, kAna ladhu pITha pahoLatA re lo. gagana laMdhana jaMghA baLe re lo, caraNachaLe nabha uchaLe re lo; nimala mukha lakSaNa ghaNuM re lo, dekhI te azvaratana taNuM re lo. tuMga tanuM turagAhe re lo, asvAra durdara samUhe re lo; nagara bAhera pATI dIye re le, sainyasubhaTa citta zaMkAye re lo. vaLagAe kara vaLagADI re lo, pIpare ya UDIyo re lo; jema jema kheMce lagAmane re lo, tema tema vege vahe ghaNe re lo. paMcamI dhArA te vahe re lo, rAkhe pavanaparve navi rahe re ; naja kuMvaranavi aTakaLyA relo,thAkyA subhaTa pAchA vaLyA re lo. nirjana vana raNamAM paDayo re lo, vaDatarU DALa upara caDho re lola cApI caraNa teTale re lo, azva citra jemanA caLe re lo. vakra zikSita e nA vaLyo re lo, duSTa celo gurUne maLyo re lo; vaLagA rahI ghaNuMtANIye re lo,viparita ane jANIye re lo. daya piMDa dukhIyA karyA re lo, ciMtI agaDadara UtaryA re ; azvamaraNe ciMtA thaI re , madhyAha veLA vahI gaI rele. 12. atarUpa varte care re lo, vanaphaLa sara jeta phare re ; caMdanavana surabhi ghaNe re lo, pathaparizrama prAhuNe re lo. 13. tApavipattihara suMdarI re lo, sahakAra piMjarI, maMjarI re lo; beThI kAyala TahUkA kare re le, Avyo kuMvara ema uccare re lo. 14Avyo agaDadatta te va re lo, dekhe raphaTika pIThikA kare - parAga maNie ghaDyA re lo, vividha ratana vacamAM jaDyA relo. 15ghaMTa che bahuLa avAjano re lo, maMdira zrI jinarAja re ; vAyu dhvanita dhvaja pekhaNuM rela vidha mAnuM kareluM chaNAM re lo. '16vAvI pukhariNuonAhIne relo, kanaka kamaLa kara sAhIne re grAsAda suMdara dekhIne re lo, ANaMdabhara pravezIne re lo. - 1 Adi deva nAti AcarI re lo, pUje kamala vidhi karI re loka nIpajagathI cale re lo, harSAzrukaNa muktAkaLe re lo. 18
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaga jIkanA rAjapari jJAnazika zrImAna parilijhathe milakumAra -- 81 bhAvanA bhakti" lodITha a ti Utaryo re lo varata vajina jina saMsave re lo, jeha stavyA suradAna re lo; nAthajI'. lekArce rahyA re lo, bhaktithI meM haIDe 2hyA re le. 19. zakti anatI sAMbhaLI re lo, bhaktithI zakti vegaLI re ; zakti khAyaka gopamAna cho re lo, smRti vize bhagavAna che re le. 20. bhAvanA bhakti sAMkaLyo re lo, prAsAdathI te nikaLe re ; AgaLa pAchaLa jevA re lo, dIThe azoka tarU sehatA re lo. 21mAnuM vanamAM netaryA re lo, vidyA cAraNa muni UtaryA re ; munigaNa maMDaLa bhAragI re le, cAra jJAna jyoti jhagI re lo. 22. tIratha jaMgama suratarU re lo, zAMta sudhArasa sAgarU re ; sAhasagati sara nAma che re lo, nAma ti pariNAma che re le. 23. saMsAraduHkha dava jALamAM re lo, chAyA zItaLa saMsAramAM re lola putra kalatra munivarAre lo, duHkhamAM visAmA e kharA re lo. 24. rana rehaNagiri joNune re , meghadhvani suNi vANune re ; dekhI kuMvara ANaMdayA re , AvI sUrIzvara vaMdIyA re le. 25. beThAM tihAM vinaye karI re lo, bhukha taraSa cheDI parI re lo; dharmaudayasthiti sAMbharI re lo, saMsArazerI visarI re lo. 26. khaMDa bIje dazamI bhaNI re lo, DhALa mukti meLA taNuM re lo; pUraNa khaMDa kahAM thayo re lo, jaMgalameM maMgala bhayAre lo. ra7. copAi.. khaDe khaDe madhuratA ghaNuM, dhammilakuvara caritre ' bhaNI; kahe muni vItaka dhammila suNe, zrI zubhavIra vacana rasa. ghaNe. 28. iti zrI tapogacchAdhirAjabhaTTAraka zrI vijayasiMhasUrIzvarazipya saMvijJa paMDita zrI satyavijayagaNiziSya paMDita karpUravijaya gANaziSya paMDita kSamAvijayagaNiziSya paMDita yazovijayagaNiziSya pAMData ziroratna zrI zubhavijayagaNIziSya paMDita zrI vIravijayagANaviracite zrI dhammilakumAra caritre prAkRtaprabaMdhe. * * dritI varSa: samA DGE,
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdranakAvyamAlA. tRtIya khaMDa prAraMbha. deharA, jaya jaya tuM jagadIzvarI, jagadaMbA jagamAya; jinavaramukhakaMjavAsinI, viduSI mAta kahAya. tuM trIpadI tripurA tathA, tuM trirUpamaya devI; zakti svarUpe khelatI, navanava rUpa dharevI. je tribhuvanamAM vihu pade, te savi tuma AkAra; nitya anitya ane vaLI, nityAnitya vicAra Adi zakti nuM abhinavI, trikakALe thira bhAva; sararavatI praNamI namI, muja gurU prabaLa prabhAva. iSTadeva padmAvatI, kArya sakaLa sahacAra; tAsa namI have varNavuM, trIjo khaMDa udAra. vaktA vAta vivekanI, lahe parIkSArvata; jANu jhaverI AgaLe, mANuka mUla milata. gAmanA naTane mUkhane, jaga maLyo nahIM sejha, ADuM avaLuM jevatA, beThAM raNanAM rojha. rojha taNuM mana rIjhavI, na zake paMDita loka; viprakathA vanitA suNa, sarabhane dhare zeka. aMdhA nATakakaLA, beherA AgaLa gIta; marakha Age rasakathA, traNe sarakhI rIta. kusuma sugaMdhI ghezamAM, khAyaka kuTabI jema, zAstra rasika kavinI kaLA, thAya nirarthaka tema. mRta erabha zuka cALaNuM, kaMka haMsa zazI sAra; jaLapura ahivaTa chidra pazu, mazaka zilA maMjAra. sabhA cazadho maLe, tihAM zazI haMsa samANa; zitA vikasita cittazuM, suNajo zAstra pramANu. 22.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhamilakumAra 13. catura0 1. agaDadatta be tihAM, gurU sanmukha suvinIta; gurU paNa avasara dezanA, tA samaya adhIta. DhALa, 1 lI. (IDara AMbA AMbalI e dezI ) cetana caturI cetanA re, pAmI A saMsAra; daza daSTa dehila re, mAnavane avatAra, catura nara cete citta majhAra, dharma parama AdhAra. dharmavinA pazu prANIyA re, pApe peTa bharata; rarava te narake paDe re, pAme duHkha anaMta. sugurU vacana upadezathI re, je dharaze vrataraMga; bhava aTavI oLathIne re, lahe zivavamukha saMga. eNe avasara tihAM nRpore, dIThA pAMca juvAna; eThA vairAge bharyA re, dharma suNe vrata pAnakuMvara pUche sAdhune re, rana jaDita jhaLakAra; jinamaMdira aTavA vacce re, keNa karAvaNahAra. pacabANane jItIne re, paMca mahAvrata heta; paca purUSavana vaye re, kIdho kema saketa. vAgyakAraNa kema banyuM re, te kahIe mahArAja; -sUri kahe suMdara suNe re, rathanupura purarAja. te vidyAdhare e kIyo re, vidyAdhara avatAra; nAmeM jinamaMdira vaDuM re, khabha deva darabAra. pAMca purUSanuM have suNe re, vairAgyakAraNa jeha; bhIma nAme pallIpati re, vadhATavI rahe teha. e pace tasa bAMdhavA re, paMcAnanabaLa jAsa; -ekadinatihAMnizisa zure koInRpasutelIvAsa. madanamaMjarI priyAzuM teNe re, kIdho dUranivAsa; dhADa paDI palozanI re, sainya zubhaTa lahe trAsa. : - kumaLasenA rANuM grahI re nAThA subhaTa savi tAma;
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajena kAvyamAlA. ca0 12 ca0 13. ca0 14... ca0 15 ca0 16. ca0 17, ca0 18. pallIza bhImazuM ratha caDhI re, kuMvara kare saMgrAma. zaMkANe nRpabhU tihAM re, lyo bhIma na jAya; ciMtI priyA thaI sArathI, nayana kaTAkSe grahaya. tava kuMvara haNu bhImane re, ratha besI karI jAya; bhIma sahedara paMca e re, grAmAMtarathI Aya. mRtakAraja karI bhImanAM re, karI pratijJA ema; bAMdhava vaira lIdhA vinA re, jIvitanuM che nema. e pAMce bhamatA thakA re, vIye keTalo kALa; zatru maraNa viNa navi zamIre citta hutAzanajhALa. ama pUryA thakA re, karatAM di dhyAna, devakuLe AvI rahyA re, zaMkha purI udyAna. rAjakuMvara te nayarIne re, palapati haNanAra; madanamaMjarIzuM nizi0Are, tehaja vanamojhAra. sarpaDo priyA nehazuM re, vani praveza karaMta; vidyAdhara vipa apaharI re, jIvitadAna dIyaMta. devakuLe jaI nizi vayAre, vana cheDI nara nAra: priyA suvArI premazuM re, hRdaya pharasa karadhAra trIje khaDe e kahI re, suMdara pahelI DhALa; vIra kahe chetA suNo re, nAnIvacana ujamALa. dAharA vanatarU zItaLa pavanathI, matrajaLe nizi zeka; aMbapallava priyavatI, aMga zithila ati reka. te TADhameM karI dhrujatI, dekhI rAjakumAra; kAI Agna levA gayo, ekalI melI nAra. zayyAsana bhejana vasu, rAjya ramaNuM ghara prAya: sUnAM mUkyAM sAta e, anya adhichita thAya. ekalI nArI na mUkIe, je paNa satIya kahAya; baMdhava bApane dekhIne, capaLA riyata DelAya. ca0 18. ca0 20. ca0 21.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--dhampilakumAra. kSaNabhara rAjA vegaLa, kAne pizu na lagAya; nizcita pati dinAMtare, vidyA visarI jAya. utsarge rahI nArIne, navi kIje vizvAsa, maMca rUdhira tananAM dIyAM, te paNa na thaI tArA, * lAlI kahetI bApaDI, avaLA khyAla ma khela; jihAMthI lA lAkaDI, tihAMnI tihAM jaI mela. DhALa 2 jI. (pApasthAnaka cothuM varajIeN-e dezI.) paMca purUSa chaLa pAmIne, devakuLe rahyA che; rAjakuMvara Aja mAravo, ciMtavatA ema teha. dhigRdhim ramaNInA rAgane, rAge mele saMsAra; -narabhramaNuM ramaNuM bhalI, mAne mUDha gamAra. dhigadhaga. ladhu baMdhava ThArasanni, ubhe leI taravAra; -nRpasuta baLa je kArameM, evI kehavI che nAra. dhi. cAre bAMdhava ciMtavI, dharI DAbalA mAMhI; -kahADI dIpaka bAraNe, jotAM rUpa uchAhI. kuMvara pathArI vilokatAM, tava zIta kaMpatI nAra; vadhu taskara najare paDe, mahI te teNuvAra. nArI rAga nadI pUra jyu, rahevuM vAdaLI chAya; megha priyA kSaNa vijaLI, nara pharatI jAya. taskara lavaNima jaladhi, buM tana mana jhAja; ujAsa ja te chAtI, mehelI kuLapati lAja. madanama kahe cerameM, tuhIja muja bharatAra; -rAjakuMvarazuM re vilasatAM, eLe gaye avatAra. ma karIza bha ga tuM prArthanA, thaI rahuM ghara taNuM nAra; viSayA nadIpUramAM paDI, piyuDA pAra utAra-maravuM che tuja upare, je navi aMgIkAreza; -cAra vicArIne ema kahe, sAMbhaLa vAta vipa. o,
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 rAyacaMdranAvyamAlA. ' che. tuma patizuM eka vira che, bIjuM tuja apAra; ca0 12paNa sarage navi pAmI, ratnasama tuMhI nAra. paNa tuja kaMthane jIvatAM, kema tuma sAtha levAtha; ca0 13. sA kahe bhaya kavi rAkhaze, karazu tAsa upAya. rAjakuMvara Aja rAtamAM mAruM nija hAtha: sa. 14daya vaira karI vegaLA, cAlIzuM tuma sAtha. karatAM vAta armi grahI; Avata pati jAma; dekhI suMdarI zAnathI, dIpaka bujhava tA. ughAta kAraNa pUchato, AvI kuMvara te tAsa; sA kahe tuma kara jhaLakiyA, pAvaka tAsa prakAza. dhi15 saraLa svabhAve te mAne, sAcuM nehavilubdha; dhamate agni nIce paDI, khanuM priyA kara dIdha. dhi. 16. kuMvara ugAraNa cau sajA, raNuM aMdhArI ghera; nArI caritra vilakavA, strI peThe laghu cera. dhi. 1 kaMThe kuvarane kAminI, jaba deve asighAta; karatala ghA dile, kha paDI bhuvAta. dhi18.. cera laghu cita ciMtave, dIpa pataMgane nyAya; bhege baLavAne uThI, sAta samAraNa dhAya. dhi. 19. raktA muja thaI rAkSasI, aMte eha havAla; raMga pataMga e nArIne, e viSa velI vizALa. dhi. 20. dAsapaNuM kare e dhaNuM, na gaNiye prema lagAra.. karma kaThera e nArIeN, dIdhe kha, vaLI te mujane zuM e sukha dIpe, dIThuM duSTa cAre tamArA meM ugAryo e rAMkanai, pragaTayuM puSpa pavitra nAra. gAma sukara ta tApathI, gaMgAjaLa na sahAya; prAyaH mUtramArge viTakardameM, rati pAmIne lakhAya. thAya. tema kuLavaMtI - guNavatI, tajI amRtarasa ghUMTa kahAya; jIMDI kAkhanA mAMDavA, kaccha rAta ursa DelAya.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra, kSaNabhara bhegA thaI, je mehanI rIta: nizri asi kema paDI, sA kahe sAMbhaLo mitta. dhi. 25. usaghUjA karathakI, kha grahI paDI teNa; mu mAnI uThI karI, dhodhI asi karI me* dhi 26. : bheTI besAratAM, dhrujatI vaLagatI jAya; magni levA gayA vegaLA, tuma viraha na khamAya. dhi 27 pahalesara vinA eka ghaDI, dare meM na rahAya; mAMsa na kheM jaLa mAchalI, prItama prita lagAya. dhi. 28. prANa adhika tumeM vAlahA, mAhAre te mana eka; bIje najare na dekhIe, e muja mahaTI che Teka dhi0 28. era hase vikase pati, karatA tApane zeka; premadA pAsamAM je paDayA, na rahe tAsa viveka dhi. 30 | savaiyA. kAminIkI bAta mAne, tAke mukha ghara kyuM. kapaTa nipaTa bele, hadekI na gaThi khele; mana uThAya kahe, bAta savi phUDa kyuM. je he pataMga raMga, te he kAminI saMga; visarata na lage vAra, jese nadI para kyuM. kahe kavi bhasena, tapathI cukAya ena; kAmina kI bAta mAneM, tAkaeN mukha dhUra kyuM. ekakuM dhArake airakuM dhAvata, eka kiyA patie kareMgI; jAsuM miletAmuM juja kahe,to terI huM tene pAya paraMgI. madanamasena kahe ema kAminI, kete kIe nara kete kareMgI; rAjakuMvarazuM mannabicArakarIyA aMgaseM vAta sabI bigaseMgI. ma karIza bhacaritra eka lAkha, beThI be lAkha jaDeH viSayA nadabIhe deraDe, rayaNa viSa hara phaNu moDe; maravuM che. dekhI udhake, veDha jaI vAgha vivAre; cera vicArI caDhatAM lathaDe, caDhe DuMgara sarADe;
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ [, rAyacaMdranakAvyamAlA. sUkI nadI DabI mare, Apa arthe sAyara tare; kavi gaMga kahe re ThAkara, triyA cAritra etAM kare. kavi saMga kahe " kALa a. , zA jaI pAMce te ciMtave, mAryo mahilAe eha; na ghaTe mRtakane mAravuM, cAlo ApaNe geha, dhi. 31. vaDelIzuM re vAtaDI, karatAM vItI te rAta; deya gayA pura maMdira, jaba pragaTa parabhAta. dhi. '3ra. pAMce bAMdhavA nikaLyA, karatA nArI vicAra; zoka sarevara pALa e, durita vane ghI nAra. dhi33. piTi vikaTa kapaTa taNuM, duHkha dalidanI khANa; tama mana dhana jeNe pIyAM karatI tehanI hANa. dhi. 34. Iha paraloka uvekhIne, chaDI nija kuLalAja; haNa sama prANu gaNyAM jeNe, tihAM e karatI akAja. dhi. 35. rANu rAyanI navi thaI, ama ghara bhIlaDI nAra; viNa khuTe eka dina haNe, dhika Apano ghara bAra. vi. 36. A saMsAre re sukha karI, rahevAne nahIM lAga; dhim dhi viSayA re jIvane, ema pAmyA verAga. dhi. 37. citta udAsInatA bhai, chaDI nija gharabAra, camunA jhIlIne AvyA, mathurA nayarI majhAra. vi. 38. trIje khaDe e rasabharI, bIjI dvALa vizeSa; zrI zubhavIranI vANI, bhInA bhila nareza. dhi. 29. dAharA, mathurAmAMhI te dina, dITha ati utpAta; madabharI hastI phare, kare ghara vRkSa vighata. nRpa subhaTe te jhAlI, bAMdhIye jaI darabAra; loka khalaka vAte maLyA, caluTAmAM teNi vAra.' pAMce bAMdhava paNa tihAM, beThA AvI ucchAhI; tava eka nArI jaLa bharI, AvI cahuTAmAMhI.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhamilakumAra jaLa beDuM bhAMgI paDayuM, retI kaLe kaMka jana pUche tava ema kahe, muja ghara sAru ulaTha. gharamAM navi pisaNu dIye, huM jaIza ghara jAma; leka suNuM tasa ApatA, bIjuM beDuM tA. dadhi bhAjana mastaka dharI, eka mahiyArI tyAMhI; jana bhADe karI chuTIyuM, tava harakhI mana mAMhA. hasatI hasatI navi rahe, pUche rAjakumAra, dahi dUdha bhAjana kUTate, kema nahIM zaka lagAra. vaLatuM sA kahe dhUlamAM, roLyo A avatAra zI zI huM sAcaNa kare, sAMbhaLa rAjakumAranRpanaMdana kahe tumataNuM, vAta kahe vistAra; AbhIraNa kahe paca jaNa, suNatAMnija adhikAra | sarve - nRpa mAra calI apane patipuM, pati sApa Do bhujahi paraNya vana cera grahI une beca diI, sukha bhegA lahI gaNikA gharazuM, sutasaMgati heta calI jalakuM, nadI paravAha gaI taska aba gUjara heta mahArAja kumArake, chAsikA soca kahA karazuM. 20. DhALa trIjI. (kesara varaNe che ke, kADha kasuMbo mAhArA lAla-e dezI) zivapura nagare che ke zobhA sArI, mAhArA lAlamAdhava nAme ho ke dija AcArI; mAhArA lAla. bAda kAmalatabhadha ho ke tene nArI, raMbhArUpe hai ke apachara hArI. khaML prIti vizALI che ke che gharabArI, mAhArA behune lAgI che ke prema kaTArI; mAharA. tasa ladhu bALaka heke dUdha AhArI, mAhArA eka dina gharamAM che ke bALa sArI. paka dUre che ke nirmaLa vArI, mAhArA bharavA cAlI che ke sa ha pANahArI; mAhArA mArA mANArA mahArA
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajena kAvyamAla. mAhArI0 mAhArA mahArA mAhArA mAhAra:0 mAhArA, jaLa bharI bhAjana he zirapara dhArI, beDA upara he ke jhaLake jhArI. ramajhama karatI ho ke "veSa samArI, sahIyara TaLe che ke paMtha vihArI; nija pativA che ke kare viratArI, AThe thAnaka ho ke visthA karI. garabe ramatI ho ke jamaNa pIyArI, nadIoM dhotI hai ke vastra utArI; kathA suNatAM ho ke citya juhArI, bAhera bhUmi che ke vAta na karI. pApaDa vaNatAM he ke paNa ghaTahArI, pAchI vaLatI he ke suta saMbhArI; laTake calatI he ke hAtha pasArI, eNe samuM bhAlAM ho ke phaLa jhaLakArI. lazakara lodhe ho ke laMkI nArI, kAmalatAne che ke raMbhA dhArI; subhaTe jhAlI che ke ratha besArI, kapila purI che ke gaI avArI. ApI subhaTe ke rAmeM sakArI, karI paTarANuM che ke sukhamAM bhArI; viSaya vilubdhI che ke thaI vyabhicArI, riMgabhara ramatI che ke putra visArI. pUrava gharamAM che ke bALa visAme, cAda varasanI che ke te vaya pAme; gurU udyamathI ke ke vidyA lIdhI, vistarI lakhamI che ke loka prasiddhi. kAmalatAnI che ke khabara te AvI, kezava putrane che ke geha bhaLAvI dhara, mAhAra' mAhArA mAhArA mahArA mAhArA mAhArA mahArA mAhArA mAhArA mAhArA mahArA. mAhArATa mAhArA mAhArA0 mahArA mAhArA mAhArA mAhArA0 mAhArA mAhArA. mAhArA mAhArA
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 91. 10, * 1. * 12. zrImAna vIravijyajI-dharmilakumAra. mAdhava vADava che ke vege sadhAvyA, mahArA0 kapila nagare che ke te paNa AvyA. mAhArA pUche sahune ho ke vAta vizeSe, mAhArA eka dina gekheM ho ke beThI dekhe; mAhArA kAmalatAryo che ke te paNa dIThe; mAhArI, bahu kALAMtare che ke lAge mIThe. mahArA vaidya karIne che ke teDI tapAsyA, bhAlArA vAta karIne he ke dIdhI AzA: mAhArA kALI devIne ho ke dehare AvIza, mahArA0 chAnA rahe che ke bahu dhana lAvIza. mahArA0 vipra visaI che ke neha utarIke, mAhArA0 nRpa surayaNe che ke DAbaDe bhariye; mAhArA0 karIya sajAi che ke rADa te pADI, mAhArA udare Ave che ke cUka te ghADI. mAhArA rAya teDAve che ke vaidya te dakSA, mahArA paNa kuziSya che ke gurUnI zikSA mAhArA rANuM be le che ke kAraNa jANyuM, mAhArA , tuma pIDA he ke meM ema mAnyuM. mAhArA rAyane zAtA che ke haze jyAre, mahArA kALI devI che ke sahasa dInAre; mahArA.. balibAkuLazuM che ke bihu jaNa jAne, mAhArA0 karazuM pUjA he ke AvI rIte. mAhArA vAta te bhUlI che ke teNe duHkha pharazuM, - mAhArA rAya kahe tava che ke Aja te karazuM; mahArA bhUpati kehetAM he ke cuMka khasi jaI, mAhArA sukhamAM rAtri che ke cAra ghaDI gaI. mAhArA kALIcaeNryo che ke behu jaNa AvI, mAhArA, kharuM grahI che ke bhUpa namAvI; mAhArAje 13. 14. jAma 15. 16.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ ; rAyacaMdrajainakAvyamAlA. mahArA mahArA mAhArA mAhArA mAhArA mAharAra 1 rANI kharce ho ke ghAya lagAve, rAyane mArI ho ke kaMtha jagAve. zirape Dohe ke mAdhava mUo, karmaviTaMbaNu che ke nArInI jAo, brAhmaNa ciMte che ke deva vikhUTI, nADI vanamAM che ke re lUMTI. vaLI bivarAvI che ke khaja kheMcI, baLadevagAmeM hai ke jaIne vecI; dhana devezyA che ke nija ghara lAve, bhegI narahyuM che ke bhega melAve. kALa ghaNere che ke tasa ghara gamiya, tAta gapaNa che ke kerasava bhamiya; pharatAM Avyo che ke baLadeva gAmeM, tehija vezyA hoke ghara visAme. vana vayamAM che ke dhana saMge, kAmalatANuM che ke vilase bhege; eka dina pUche che ke prema vizeSe, bhaTakema bhaTake che ke deza videze. kiyA gAmanA che ke cho revAsI, tava teNe mULathI he ke vAta prakAzI; vAta suNIne che ke manamAM mUMjhI, suta saMbhe ge che ke haIDe che. pApa are he ke durgati. mUkI, devuM aganimAM che ke kAyA kuMkI; kahe nija sutane hA ke ghera sadhAvo, nahIM A bhavamAM che ke tAla milAve. IMdhaNa khaDakI che ke yamunA tIre, thathamAM peThI che ke nAhI nIre; mAhArA mahArA0 mahArA mAhArA mAhArA mAharA mAhArA mAhArA bhAlArA mAtArA mahArA mAhArA mahArA mAhArA mAtArA mahArA mAhArA mAhArA mAhArA mAhArA, mahArA mAhArA - - -
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ che . bhA2vA -- zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra te paNa vItaka che ke karma adhUre, mahArA citA taNuNuM che ke yamunA pUre. mAhArA kASTha vaLagI che ke pavane DelI, mAhArA0 vRMdAvanamAM ho ke jaIne mehalI; mAhArA godhaNa cAre ho ke tihAM bharUADI, mAhArA. eka AhIre che ke lIdhI upADI, mAhArI nija ghara lAvI ho ke rUmAM bhArI, mAhArA, saja thaI tava ho ke karI nija nArI; mAhArA huM te nArI che ke mathurAM AvI, mAhArA gerasa bhAjana che ke jAuM vadhAvI. mAhArA pati suta rAjA ho ke sahu sukha meyuM, mAhArA. kahane jevuM che ke kehane rAu; mAhArA deve kIdhI che ke sahunI veraNa, mahArA dikuLa lajavI che ke huI AharaNa mAhArA tapave locana che ke karma virecana, mAhArA takra verAte ho ke zI karUM zocana; mAhArA ema kahI cAlI che ke paMtha vizeSe, mAhArA0 mathurA vanamAM che ke munivara dekhuM. mAhArA gurUpada praNamI che ke pAse beThI, mahArA vANuM suNatAM ho ke lAgI mIThI; mAhArA. dIkSA laI che ke pApa vidhAtI, mAhArA kivaLa pAmI ho ke mukti jAtI. mAhArA0 pAMce bAMdhava che ke najare dekhI, mAhArA. nArI upara he ke citta uvekhI; mAhArA. sAthanI sAthe che ke patha sidhAvyA, mahArA. kaMcanapuramAM che ke sukhabhara AvyA. mahArA trIje khaDe che ke trIjI TALe, mAhArA. dhamamalakuMvarane che ke rAsa rasALe; mAhArA 2 --- 28. 30,
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ , rAyacaMdranakAvyamAlA. suNe vairAgI che ke tattva vilAsI, mahArA zrI zubhavIre he ke vANuM prakAzI. mAharA 31. dAharA, kaMcanapura cahuTe gayA, pAMce puNya pavitra; tava tihAM kulaTA nArInuM, dIThuM duSTa caritra. zira muMDI dharI rAsabeM, kADhe nRpa purabAra; eka narane zirapAva deI, kare ghaNo satkArapUche pAMce bAMdhavA. keIkane teNI vAra; te nara kahe kAtaka ji, nArI taNe adhikAra hALI 4 thI. (joI joI jagataNuM dazA, alabelAjIe dezI.) AnagaraseM sAgaradAse, suNa paradezI,eka vyavahArI rUDAvase; suNa tasa zrIdatta nAmeM suna , sueka dina zrIpura nagare gayo. su. 1. somadatta zeTha che tihAM kane, su. jayazrI putri che teha, sui zrIdatta para te abhinavI, suTa paraNIne pIyarIe ThavI. su. 2. bharI kirIyANuM pravAhaNa caDAsu pAchaLa vana vanitAna; sutra navalA narazuM mana melatI, suTa sarakhI sakhI sArthe khelatI. sutra nara dekhI bALa hasAvatI, suba hasatI haIDuM dekhAvatI; su sakhIye bALaka hularAvatI, sutra naranajare bIDAM cAvatI. sutra vaLI garabA ghara ghara gAvatI, supaga hArthe meMdI lagAvatI: sutra mele khele jAne jatI, sunara najare ALasa moDatI. sutra ghara gaNatI nara vedhANIe, su. kulaTA lakSaNa e jANIe sutra kadarUpI strI jIvana same, suga cALA cekaTa karatI bhame. su. 6. te rUpavatI kema rahe ghaDI, su. pAkakALe lILI mIThaDI; sutra eka dina maMdira meDI caDI, su. jotAM eka nara najareM paDI. sutra * * sakhi mAlatI tasa gharakalI suTa saMketa karI citta sAMkaLI; ru. saMjoga banyA mALaNu ghare, su pratidina tasa ghare ema saMcare. sutra 8.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.------mmilakumAra. su0 9. parataTathI zrIdatta AvIyA, surutija ghara lakhamI bahu lAvIe; A sasarA ghara strI teGaNu gayeA, su. pati dekhI jayasara duHkha thayA. kahe sakhIne dhruve kiDAM jAizu, su. ciMtApannagiye citta kyuM; sura kapaTe madhuraeN vacane hasI, su. nizi zayana pati pAse vasI. su0 10. zrIdattavacana amRta ghaDA, su" sA cite vaLagyA jhAMpaDA; su - gurU prema vacana zikSA kahe, su. ziSya virecana dhA lahe. su0 16. aNukhAlI pati nidrA varI, su. tatra uDI cAlI jayasirI; sakhI dhara jAvA mArga caDI,su. eka cAra taNI te cAlyA pUThe saja thai, su. sA cahuTAmAM - je nathu tihAM meLeA hatA, su. ghaNI vAra thaI te dhara jatA. eka rAjapurUSa kAi strI hantheA,su. tihAM te ddina teNe meLeA karyA; kATavALa haNe tasa tIthI, su. cAra brAMte gayA te jIvathI. dekhI paNa sA kAmAturI, su. kare AliMgana upara parI; gaLe vaLagI mukhacuMbana kare,su. jIe cera e kulaTA zuM kare. tihAM tarU upara eka bhRtahu~, su. cite eddhane vaLagI paDu; kulaTAnI hAMza purI karU, su ciMtI muDadAmAM saMcaryuM. kare bhega priyA anukULathI, su. nAka karaDI khAdhuM mULathI; citte khuccI A zu thayuM, su. te mRtakaza bhuta UDI gayuM. rUdhire cUtI sukhI ghara gai, su. sakhIne jaNavI jevI thaI; - ghara AvI patizu sAvatI, surU uDI peAkArI rAvatI. taskara joi pAchA vaLyA, su. savi lAka tihAM bhegA maLyA; triMga pApI keNe zikhAviyA, su. jai rAjaduvAre' jAviyeA. zrIdatte kalaka kriyA ati, suru ama baeNTI jagamAM mahA satI; * nRpane mana vAta kharI vazI, su* zrIdattane bAMdhyA tihAM kI tava cAra tihAM pAse rahI, su. jevI dIDI tehavI kahI; sAthe vi jUTha nasAviyA, su. sarapAva zrIdattane nRpe kriye gardabha esArI satI, su. ghara ghara pheravatA bhupati; je ramaNI saMge ciyA, su. dhana ApI te jaga nAciyA. * najare paDI. pUrve gaI; 9 su su0 12. su. 30 13. su su0 14. su. su0 15. su su0 16. su su0 17. su. su 18. su su. 19 su su0 20. su. su0 26 su su0 22.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajena kAvyamAlA. ema sAMbhaLIne pAMce jaNa, susaMsAra thakI ubhagyA ghaNu su. te kaMcanapurathI nIkaLyA, sura jaI sAtha manoharamAM bhaLyA. mu23. trIje khaDe thI kahI, sutra e DhALa guNI citamAM grahI sutra gubhavIra kahe te nirmaLA, su, vanitAthI vasiyA vegaLA. su. 24 deharA pAMca sahedara paMthamAM karatAM ema vicAra; cho bAMdhava ghara rahyA, tasa navI maLavuM sArajaIzuM te strI rAkSasI, eka dina karaze ghAta; teNe girivara upara caDhI, karazuM nRpApAta. ema nizcaya karI cAlatA, pAMce azanane heta mAraga gAme jaI jamI, sukhabhara nidrA leta. sAtha sakaLa kaI diza gaye, mArage bhulyA teha pAMce jaNa raNa utarI, AvI beThA eha. jhapApAta kumaraNathI, vAryA deI upadeza; saMjama levA saja thayA, ThaMDI sarva kaleza. ema kahetAM eka AvI, bhIla dharI dhanu bANa; tava pAMce uDI maLyA, cha bAMdhava jANa. pUchatAM te ema kahe, bhAI gaSaNa kAja; nikaLaye paMcenimittika vacane maLyo tuma Aja. cAla jaIe ghara bhaNuM, je che sahu vATa; te kahe kabahu na AvIeM, dekhI A bhava nATa. nirdaka zuM dIThuM tame, paMca kahe lahI lAga, maLa thakI suNa pAmI, cittamAM te vairAga. Tu bAMdhava SaT kAyanA, bhADaeN thayA rakhavALa; vrata IcchAeM besIyA, suNuvA dharma rasALa. gurU kahe pUchayuM te kahyuM. bhila vairAganuM gujha, kuMvara kahe gurUneM tadA, eha kathAnaka mu.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-milakumAra. 97 , , DhALa pa mI. (manaDuM aDe rahyuM mAi-e dezI.) kuMvara kahe suNe rAmI, hoM tuma zikSA pAmI re; ' manaDuM mohI rahyuM tArUMcha. annata sAhasa mAyA, lobha mukhe nirdaya jAya che. ma. 1. e duSTAcArI nArI, meM prANuthI adhika dhArIre; ma hA hA eTale kALa, muMjhANe mehanI jALa re. ma 2. jAyeM ratanamayI nArI, tajI kulaTAne gaNuM sArI re; ma. kipAka tarUtaLa chAyA, IDI = suratarUnI chAyA re. ma 3. paranArI zuM kidha akAja, harI dharma pItarakuLa lAja re; ma. dIyuM bhille jIvita dAna, nikAraNu badhu samAna che. maTha 4. vAgha sathI pApI nArI, meM satIyathI adhika dhArI re; ma. muja jIvita te haranArI, jema jegI huo gharabArI re. ma. pa. tava pallIza kahe suNe rAjA, kahe amane jogI avAjA re; ma kahe kuMvara nisuNe bhAI, tume che ama dharma sakhAthI re. ma6. eka dhanagiri nAmeM jogI, jogI paNa tanamana bhegIre; ma. jogI thaI jaga vikherI, eka bAlikA bALa ucherI re. maga 7 caMdrAvatI pura - vanamAMhI, beMyarAmAM rAkhI utsAhI re; ma. bhIkha vRti vase ArAma, jihAM kaI na jANe ThAma re. ma8. vanavayamAM jaba AvI, rajhavato kinnara vajAvI re; ma te ramata bhega vilAse, aNuvizvAse rahe pAse re, ma. 9. tasa nAma rUpAvalI thApe, je joIe te ANI Ape re; ma bhIkha mAge tasa zI bhUkha, paNa mAgavuM eTaluM duHkha re. ma. 10 bhIkha mAgatAM bhava bhI, te jANe meM jaga jI re; ma. dhare bhIkSunA guNa bAra, tasa dIe jana sarasa AhArare. ma. 11. zahUMTa. uccairadhyayanaM ciratanakathAH sIbhiH sahAlApanam / tAsAmarbhakalAlana patiratistasyaiva mithyA-stutiH // R :
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajena kAvyamAlA. saMdezazca karAvalokanamatho pAMDityalezaH kvacit / horAgAruDimaMtravAdavidhayo bhikSArguNA dvAdaza // 1 // pUrva DhALa rUpAvalIzuM laya lAgI, miSTAna jamADe mAgI re; maga bhikSA same ghara ghara vadatI, ama ghara satI ama ghara satIre. ma0 12. ema ghara ghara nitya jalapate, eka vaNika suNa mana cite re; ma. keI nArI maLI che rAgI, e jogIne tihAM laya lAgI re. ma0 13. vaidya vaNika ne vAyasa vezyA, e cAranI nahIM zubhalezyA re; bha0 vR ghaDo ghAte vaNika baga dhyAnI, parachidra gapaNa jJAnI re. ma0 14. jagamAM savi vaNika te bhaMDA, traNa vaNika che temAM rUDA re; ma0 viNa janmo garamAvA, gaye bIjo maraNa nirAze re. ma. 15. trIje citrAmaNuM bhALe, jaI vaNake kAma nihALyA re; ma bIje dina bhikSA veLA, cale zeThajI karavA meLA re. ma. 16. jegIne jo dIThe, tava vaNika bhuvi ghara peThe re; ma jaI beThe rUpAvalI pAse, dIe Adara sA ullAse re. ma. 17, nasA dekhI naravara rUpe, mana ciMte paDI huM phUpe re; ma. dhanya huM je e aMga milAve, so bhegI bhasma lagAve re. ma. 18. jaI bAraNuM baMdha te kIdhuM, AvI narane AliMgana dIdhuM re; ma. nara nArI rAga prasaMge, raMgabhega banyo ucharaMge re. ma. 18. jogI teNuM veLA AvI, mahA satIya kahI bolAvI re; ma. suNI keDIeM narane chupAve, pache jogIne ghara lAve re. ma0 20. dIe jogI sukhaDI mIThI, sA rIza caDhAvI uThI re; maTha kahe nahi koI jaba tuma rAgI, te AvaDI vAra kihAM lAgIrema0 21. kahe jogI na vade jAka, te ekaja tujane dIThare; ma sA jajo je che rAgI, te mujane e laya lAgI re. mara 22 paTa bAMdhI nayana gIta gAve, nAce kUde kinnara vajAvo re; ma. rAge adho tema kare jegI, bhAmA nasADa bhegI re. sa0, 23. bIje dine jogI jAve, bhikSArthe vaNika ghara Ave re; ma
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.--dhasmilakumAra. ama ghera satI kahI gAve, khala vaNika te bhAva jaNAve re.. ma0 24. megI uvAca:-ama ghara satI, khAvA asa dhara satI. vaNika uvAcaH--tuma ghara satI te asa dhara hatI. jogI uvAca:-amAvasu rneM varte, tihAM tume kihAM. vaNika uvAca:-AMkhe pATA ne kinnara vAje, tyAre ame tihAM, teMgI suNI nArIne trAsa, tajI kacuka ahIpare nAsai re; juo rAkhI hatI pAtALa, tihAM paNa vaDhI vaya khALe re. saMsAra dave. dajhAyA, maLI sadgurU zItaLa chAyA re; rAtri adhakAre bhA, SaT bhA, SaT khAMdhava mAhane adhAre mAryAM, gurU jJAnIe -nRpa naMda kahI rahyA jAma, SaTa AMdhava khaDa trIje paMcamI DhALa, thayA vrata dharavA ujamALe re; -zubhavIr vacana rasa lAge, sukha maLatAM vAra na lAge re. dAharaNa * 2 mitre vacane kheAle ugAri. vAryuM ; tAma re. ma sa0 26. maru 20 27. sa0 ma0 28, ma 50 29 prabhu aNugAra. cakhAi mitra; bhinna kahe nRpa suta suNA, ApaNu aTavI majhAra; sagabhayahara saga bhAine, saLiyA tuma ama dharma saheAdarA, dharma gurU AA mastaka dharI, karIe. samasa pIsAte jaNA, pUche viSayarAga A bhava naDe, ke naDe parabhava mAMhI. janma pavitra. gurUne tyAMhI; DhALa 6 ThThI. (rAja tatha raheA rIsa, ratanade ma dire, mAhArA lAla-e dezo.) beTa muni kahe dhanya, tume sAte jaNAM pyArAlAla; eka varNa pratimAdha, laheA ta rahI aNuA; zata upadeza paNu rAgIne yathA jalA, lakSa raviudaye vi, dekhe AMdhaLeA. garbhavAsa gatrAsa, jarA sAM kare, crasanna sAkhya kihAMthI, amRta ukhare; 25. pyA dhyA dhyA 7. 2. 3. pyA 50 1. '
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 100 pyArA yA. thA thA vyA. 3. 10 4. pyA pyA pyA yA. rAyacaMdrajena kAvyamAlA. jema cakale cakalI tRNa, biMdu AvIyAM, tuM pI tuM pI kehetAM, behuM maraNe gayAM. nara nArInA rAga te, nAgara mAMDavA, vAgha citara maMjhAra, melI jamADavA; viSayI, prANu A bhavamAM, duHkhamAM paDe, viSaya:rAga narabhava harI, parabhavamAM naDe. tana dhana jobana Ayu, samaya jAtAM vahI, AkhaDalake daMDa akhaMDa rahe nahIM; tilakyureM kanakezvaja, rANI yazomatI, de suta upara putrI, sunaMdA rUpe rati. laghu varSe ghara upara caDhI, dekhe eka ghare, doSa daI guNavaMtIne pati tADana kare; nirdaya nara lahI mAne, kahe sakhI mokalI, karavo nathI vivAha, rahIza huM ekalI. valabhasukha na gaNe laghu, vaya bALA sahIM, anubhava jJAna vinA jema, dhyAna kare nahIM; jobana vana phaLiye tava, adhara kusuma hasyAM, rati rIsAvyA kAma, deva age vasyA. jaTharataNI gurutA, kuca kurbhe vasI jaI, caraNataNuM caMcalatA, cakSu vacce gaI; abhinava jebanaLA, meLA khelatI, eka dina maMdira upara, jaI karatI hatI. ibhya vaDe dhanavaMta, samIpe tihAM vase, khele vasaMta priyAzuM, agAsuM surata rasuM: dekhI sunaMdA viSaya, rUci kahe mAyane, mujha vivAha kare, jamuvI nararAyane. eka dina gharasanmukha, tabelI dukAna zeTha varudatta rUpasena, lI sAme vyA pyA 5 pyA pyA pyA 6. pyAra yA pyAra che vyA yA. pyArA thA. thA0 8. thAra yAda
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.dhasmilakumAra. lAgyA nayaNe neha, sakhI hAthe kriyA, zlAka adha lakhI patra, te rUpasene lIyeA. vAMcIne mana harakhI, aratha teNe pUriyA, R pAchA patra sakhI e; sunAne dIyeA; vAMcI harakhI sA, tana sana vikasAvatI, putra pritamakara kRSita, De huOM dAkhatI. dvayorlikhitaH zlokaH / 1 nirarthakaM janma gataM nalinyAH / yayA na dRSTaMtuhinAMzurvitram // utpattiriMdorapi niSphalaiva / dRSTA vinidrA nalinI na yena // 1 // pUrva DhALa. dAsI murkha kahe nitya, dhRhAM tuma AvavuM, bhAjana bhAvavu; jaba madire. DerA kare. tuma mukha dIThA vinA niva, sAMbhaLIne rUpasena, gayA dina pAMca Ache. kAmudI, avasara pAmI sunaMdA, tAsa jaNAvatI, je dina vana Ava, naranArI jAvatI; te rAtre ghara pAchaLa, pIyu padhAro, bAMdhazu dAra nisaraNI, teNe caDI Avo. catura vicikSaNa avasara, citta na cUkaze, raMbhA samI mahilA maLI, te niva mUkazeA; ahAnizi vAlhema dhyAna, dharU rahI vegaLI, mAdvArA premanI vAta, te jANe kevaLI. zAdnehA rAtricAMdramasI na cAstitimiraM gaMtuM na me yujyate / pyA pyA vyA pyA pyA vyA pyA to pyA pyA pyA pyA dhyA pyA pya 350 vyA vyA 10% 9. 10. 1. 13.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ : rAyaca'jainakAvyamAlA, rAtri jaze parabhAte, ravi jakha Ugaze, kusumavana puSTi, thaze paMjase; jaIzuM* kakAze ali rAte, raDyA dilathru lakhe, vanagaja zara japIne, kamaLasAthe lakhe. mananA manAtha sadhaLA, te manamAM rahyA, dRSTirAgavaza paDiyA, te du:khiyA kalyA; pararamaNIrasa rAvaNu, daza mastaka gayAM. sItA satI vrata pALI, acyuta pati thayA. viSayavinAdathI je, kahyA re sadA, A bhava parabhava teha, trIje khaMDa TALa a, zrI zubhavIra vacanasa, AsvAdana kare. lahe sukha saMpadA; chaThThI mana dhare, dAharaNa. bIje divase gavepavA, vasudattanA suta cAra; bhIMta paDI upaDAvatAM, maLIyA lAka hajAra. mRtaka tihAM rUpasenanuM, nikaLyu vastu sahIta; vAta sunaMdA sAMbhaLI, ciMte anya viparIta. zAka bharI sakhIne kahe, A zI anI gaI va'ta; adhare navi:oLakhyA, maLiyA kAi kujAta. vastu nihALata jANIyA, dhUrta harI gayeA hAra; paNu rUpasena maraNu suNI, rUdana kare teNI vAra. tasa zArka dina kADhatAM, garbha vividhaye dAya mAsa: dekhI rAya taNe laye, sakhIyeA pAmI trAsa. ASadhe garbha ja pADiyA, sA thai sajjita deha; rAye rathapura rAyane, dIdhI sunA teha. DhALa 7 mI. pyA pyA pyA pyA pyA pyA pyA pyA pyA pyA plA sthA 27. 28. 29. 1. 2. che 4. 5. ( cApArthanI dezI. ) paraNI nRpa rathapura lei gayA, rUpasena tihAM pannaga thaye; sAkha 6.'
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.--dhasmilakumAra. trIje bhava' narabhava hAriyA, sunaMdA najare dhArIyA. 1. phaNu vistArI rAge naDayeA, dhAi sunaMdA uMDe paDyA; "hA hA karatAM nRpa AvIye, lei khaDga pUruM, dhAvIyeA. 2. mAA ahiM caeNthe bhava gayA, te vanamAMhe - vAyasa thaye; kA eka dina patI vanamAM gayAM, rAgara`ga rasa rIje rahyAM. 3. vAyasa te tarU upara caDayA, suna ddAne rAge naDayA; ka kaTuka zabda te bhaNe, tAma narezvara mANe haze. 4 ha~sa thayA te bhatra pAMcame, huMsatA TALAmAM rame; -rAjA rANI sara jaLa jIve, ha~sa sunA dekhI rUe. pa. uDI khehu pAMkhe ANyA, nRpasubhaTa khaDga karI tuchyA; tehi ja vana chaThTho bhava bhayA, haraNI udare haraNA thayA. dekhI rANI rAge. Dha, jhare ubhA AMsu bhA; AhuDI nRpa bhANe DhaNI, liye zikAra te bhakSaNa bhaNI. 7. mAMsa cAvI te mRgataNu, khAtAM rANI vakhANe ghaNuM; avadhinANI muni ya jatA, te dekhI mastaka dhRSTutA. 8. pUche rANI munine tise, svAmI mastaka dhUNe kise; -sAdhu kahe kAraNa che hAM, AvI suNA ame vasIye jihAM. ha. tihAM gayAM nRpa rANI maLI, muni mukhya vAta sakaLa sAMbhaLI; pagI naranuM masarja lakhA, jJAnavinA tumeM nava mALakhA. 10. zrI kahe rUpasaina kumAra, AgaLa zA thaze avatAra; meAlyA jJAnI aNugAra, sAtame bhatra hAthI avatAra. 11duja upadeze zamatA varI, samakti pALI vrata AdarI; -sahasrAre surasvAmIja thaze, narabhava pAmI mugate jaze. 12. ema kahI muni upadezaja dIyA, sAMbhaLa patI dIkSA liyeA; rAjaRSi gurU sAthe gayA, sayama pALI sukhiyA thayA. 13. gurUNI pAse sunaMdA bhaNe, ari mitta tRNu maNi sarakhA gaNe; avadhijJAnI sunaMdA thaI. 14. sunaMdA tihAM vasatI kare; * liye AtApanA tApe jai, ..rUpasaina hastI jihAM re, . 105
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 - rAyacaMdranakAvyamAlA. eNe avasara hastI mada caDe, kaMcanapura keTe jaI a. 15 loka kulAhala karatA bhame, sunaMdA AvyAM teNe same; rAjA subhaTe ghaNuMe do, paNa sAdhavI dekhI upazo. 16. sAdhavI kahe suNu matta gamAra, duHkhanA dahADA tuja saMbhAra; rAgaviluddha pAmyo ghAta, pAtakI teM kIdhA bhava sAta. 17. (1)rUpasena(2)ga(3)kaNidhAra(4)vAyasa(5)haMsa(6)haraNa avatAra sAtame bhava tume hAthI thayA, dharma vinA bhava eLe gayA. 18te suNatAM gaja mUccha lahI, jAti samaraNa pAmyo hI; loka vacce ubhe rahI raDyo, sunaMdAne pAye paDa. 18samakitavana gaja dharate jihAM, loka acarU dekhe tihAM; gurUNI kahe nRpane e khare, sAdhamI gaja sevA kare. 20. Adara karI nRpa teDI gaye, neha sunaMdAeM saphaLa kiye; sunaMdA ANaMdita thayAM, kevaLa pAmI muka gayAM. ra1. kheTa muni kahe rAjakumAra, vairAgya rAga taNuM gati dhAra; sukha mAnI viSameM je rame, te bhavanATaka karatA bhame. 22. mAta pitA bAMdhava suta nAra, svArathI savie saMsAra; Ayu vana lakhamI maLI, meghaghaTADa caMcaLa vIjaLI. 23. bALapaNe maLamUtre bharyo, zILI erIe saMhayA; paraNyo te Amaya khaya thaI, jobana veLA niSphaLa gaI. 24. vRddhapaNe nara paravaza thaye, parabhava hAtha dhasaMta gayo; teNe parabhava sAmagrI lahI, karaze dharma te sukhiyA sahI. 25. trIje khaDe guNijana gamI, DhALa rasALa kahI sAtamI; zrI zubhavIra vacana rasa ghaDI, sAkara dAkha kisI selaDI. 26, deharA eNuM parve de dezanA, jAma rahyA muni caMda agaDadatta cakora puM, pApo ati AnaMda 1kahe tuma vacathI thayo, janma saphaLa muja Aja; jaMgama tIratha darzaneM, sidhyAM saghaLAM kAja.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-dhampilakumAra, prabhu supasAthe A thayA, dharmabaMdhava khaTa ehe; saMjama leI vicArazuM, gurUkuLa vinaya vasehapaNa ghara jaI nami mAyaneM, che muja IcchA nAtha; pitrIkRta camahotsava, liyuM dIkSA tuma hAtha. ema kahetAM AkAzathI, vidyAdhara nara eka; UtarIyo marajAdathI, dharate vinaya viveka saparikare jinadhara jaI, praNamyA zrI jinarAja; beThe rA--kha AvIne, vadI tihAM munirAja. DhALa 8 mI. (sAhelaDIyAM-e dezI.) apaDadatta aNugAra, suNe saMtAjI; pUche te dharI neha, guNavaMtAjI; uttama purUSa e keNu che, suTa dAkho mujhane teha. munivara kahe ama putra che, su0 ranavUDa vara nAma; sAte jaNu gurU putrane, su- suNa karatA paraNama. racUDa kahe keNu tumeM, suTa kahe sUri vAta azeSa; bhAva cAritriyA e thayA, sutra pAmI ama upadeza. vache sAhAdhya e tumataNuM sutra zaMkhapurI udeza, ameM paNa tihAM vana AvazuM, suTa jANuM yogya vizeSa. kheTa kahe kahe tAtajI, suTa uttama nara e dayALa; A saMsAre vrata varI, sui raheze keTalo kALa. sUri vade khecara suNe, su kamaLanA gharanAra; te sAthe vairAgyathI, suTa leze saMjama bhAra. A bhavamAM AThe jaNAM, suTa pAmI kevaLa nANa; bhUtaLa vicarI bahu samA, sutra leze akSaya ThANuM. sAMbhaLI khecara harakhiyo, su besArI vamAna; sAte jaNazuM utaryA, su. zaMkhapurI udyAna. vidyAcAraNu munivarA, su te AkAza calaMta; gu.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 rAyacaMdra nakAvyamAlA. , AvI vanameM samesaryA, suva * upagArI guNavata. vanapALaka mukha sAMbhaLI, su- kuMvare kahAvI vAta; rAya rANa harakhAM sahu, sura bahu ucharage jAta. uThI kuMvara namI tAtane, suTa sakaLa kahyuM virataMta; bhakti deI pradakSiNa, su. munivara caraNa namaMta. je sahodara sama gaNuM, sutra vidyAdharane tyAMhI; bhUpacaraNa bheTI karI, sutra bela vacana utsAhi muja nagarI pAvana kare, sura dekhe laleka acaMbha; bharUdhara dezI lokane, su suratarU phUla suraMbha. nayara savi zaNagArIyuM, suraMgUDa dhari naha. gaja besArI mahensa, suTa padharAvyA nija geha. Agata vAgata bahu kare, suva bhajana vividha prakAra; bhaktibhare ghara teDIne, sura paDilALyA aNagAra. bIje dina mahetsa, cu. teDyA ghara munirAya; paMca sahasa sevana page, suda pUcha name nararAya. agaDadata kumara have, sukamaLanA ghara jAya; mAna taja bhajI nArI, su. zItaLa vayaNe TharAya. tuja sarikhI je suMdarI, suTa cheDI viNa aparAdha madanamaMjarI kuTA samI, suTa mAnI karI sAdha. rati dhanaMjaya sama gaNuM, suTa sevana reti samAna; anubhavI vAta sakaLa kahI, su. huM aviveka nidhAna. meM ajJAnapaNe karI, sui na kahyuM nArIcaritra; nayaNe rUe manameM hase, su vAta kare te vicitra. masya jaLe khaga aMbare, su. jANe na budhapada ThAma, sabaLAne samajAvatI, sujUThe abaLA nAma. munivara mukha mAlama paDI, sue vininatA vAta; meha timira rajanI gaI, su. jJAna udaya prabhAta. saMyama leze gurU kane, sui raheje sukhabhara geha; guru
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.--dhasmilakumAra. sA kahe ame paNa saMyamI,su. jihAM chAyA tihAM deDa. samasapI kuvara gayA, su. madanamaMjarI AvAsa; kare bhavadava tApe tapyA, su. vratadharazuM gurU pAsa. karajyA sAsu sevanA, su" ema kahI uyeA kumAra; mAta tAtane jaI kahe, su. lezuM sajama bhAra 5 khAMdhava e amatA, su. vitanA dAtAra; adhANA vacane' ame, su. sAthe savi aNugAra. rahuthI gurU saha lAvIyA, su. kSaNu na rahyuM sasAra; nizcaya dekhI narapati, su. kare sAI sAra. AMdhava vargane pUchIne, su karatA dIna uddAra; zikhikAye mesatAM, su SaSTa AMdhavazuM kumAra. kamaLasenA zaNagAratI, su. sasarA sAsu nija hAtha; zikhikAye padharAvatAM, jANe zAsanasUra sAtha. nacUDa nRpa mehu maLI, su. karatA mahAtsava sAra; jema jamAlI nikaLyA, su. AvejihAM aNugAra. AbhUSaNu tajI aMDajaNAM, su. lIye mahAvrata cAra: vRSTi kusumavana sura re, su. gurUvAsakSepa udAra vaMdI sahu pAchA vaLe, su. muni vi karata vihAra: kamaLasenA sanmukha rahI, su. AMsu paDate dhAra. sAsu karuM meTA suze, su tu dehuM" phulanA bhAra na zira dhare, su. kema vaheA paNa tuM trihu pukha ujaLI, su. ceAtheA gurUkuLavAsa; duSkara nahI" tuja munipaNuM, su. paNa muja kIdha nirAza. tu ni:snehI thaI calI, su. muja tarakheDI jAIza dhara kema ekalI, su. bhAjana karU keNI sAtha nirAgI thaI nIkaLyA, su. paNa vase eka vAra; muja sulasA sAsu hatI, su. sabhArane dharI pyAra. A vanamAM nathI Avavu, su. zatru sama vana aha; khetI ne rAtI vaLI, su. sakhIyeAthu gai hAtha; geha, kumAra; merUbhAra. gu guru 0 30 30 20 gu 30 gu 0 30 gu 0 guru 30 gu 30 30 30 0 30 30 30 gu 0 30 guru 0 guru 19 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 35 ra
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 rAyacaMdranakAvyamAlA. ratnacUDa nija ghara gayo, su. munivara karata vihAra guDa AvyA IhAM gurU ANathI, suTa jAre thayA kRtadhAra. guo 38. eha caritra te amataNuM, suTa suNa dhammila gaMbhIra; guru trIje khaDe AThamI, suTa DhALa kahe zubhavIra. gu. 38. deharA azvabhuta, dhanagajanA, gaMgAveluM pramANa jalanidhijaLa carita strInAM, jANe na koI sujANa. dekhI carita A pa, muni, nArIthI lahI uga ama gurUyaeN nAmaja diyAM, lahIya dizA saMvega. (1) daDhadhama ne (2) dharmarUci, (3) dharmadAsa muninAma; (4) suvrata (5) daDhatrata (6) dharmapriya, nAma tisyA pariNAma. ema nisuNa dhammila kahe, sarikha nahIM saMsAra; bahu ratnA hi vasudharA, jema dhanasirI vara nAra. paranara helIpaNe karI, bAra varasa rahI ha; satIyapaNe jobana vaye, na karyo kizuzuM neha. agaDadara munivara vade, kaho keNuM uttama nAra; dhamila kahe bhagavana suNo, sevaka mukhya adhikAra. DhALa 9 mI, ( gati devanI re-e dezI).. suMdara mAlava dezamAM re, nayarI ujeNI khAsa; jitazatru rAjA tihAM re, dhAraNuM rANuM tAsa; satI guNa sAMbhaLo re, satI jaga mehana vela. satI guo - zeTha Tidhvaja tihAM vase re, sAgaracaMda che nAma; sAgaravara gaMbhiratA re, caMdra zItaLa pariNAma. sa. 2. cakasirI priyA tehaneM re, lavaNima rUpa nidhAna; putra samudata, zIkho re, sakaLa kaLA vijJAna, sa . parivrAjaka vidyAnidhi re, ghara pAse maTha tAsa; za sa cuta tihAM bhaNe re, laghu vaya buddhiprakAza. sa. eka dina gaNitano pATalo re, gharamAM ThavaNa pachaThTha:
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna veravijyajI-dhampilakumAra. 112 anAcAra nija mAyazuM re, tApasa gurU teNe di8. sa pa. manamAM cite nArIyo re, jagamAM sarva kuzala; pANigrahaNa karI tehazuM re, kuNu vache ghara lIla. sa. 6. #dikA haritA sukA re, saghaLe viSayI nAra; yA sA sA sA prabhu kahe re, paNa saya lila vicAra. sa. vipra agni yama bhUpati re, jaladhi udara gharanAra; sarva samidha jIva bhU nadi re, azana dhane vyabhicAra. sa. e AThe AThe thakI re, navi pAme teSa; IcchA pramANe ApIye re, cheDe na mAgaNu deSa. sa. teNe navi karavo mAhare re, A bhavamAM vivAha, ema pratibaMdha karI bhaNe re, paNa bhAge utsAha. sa kulazIla vaibhava sArasI re, kanyA khoLe tAta; kuMvara kahe tava tAtane re, navi karaze e vAta. satra keTalo kALa gaye thake re, eka dina sAgaracaMda; soraTha deze AvIyA re, girinagare sahanaMda sa.. dhana sAravavAha tihAM vase re, putrI che tasa khAsa; raMbhA laghu uMcI gaI re, jeDa na Ave tAsa. sa. adhara vidyuma rimata pulaDAM re, kucaphaLa kaThina vizALa; dhanasirI nAmeM teha che re, vana rUpa rasALa. sa. 14. -sAgaracaMda te dekhIne re, nija suta sarakhI jeDa; vaNija kare tasa tAtazuM re, leheNa deNa lakha keDa. sa. 1pa. samudradatta taNe karyo re, dhanasirI sAthe vivAha kuMvara na jANe tema karyo re, deya janaka utsAha. sa. 16, laganadivasa niradhArI re, zeTha gayA ujeNa; lagana upara kahe putrane re, kAraja zIdhra tareNu ca0 17. agirinagare bahu mAla che re, dhana sArathavAha pAsa; jaIneM jaNaza IhAM lAvajo re, vaNa na lopaze tAsa. sa. 18 samudata suNI nIkaLyo re, pahele sasarA geha; rUpa catura vara dekhIne re, dharatI dhanasirI naha. sa. 19.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ samajI zake che. mitrame jAte 12 . rAyacaMdranAvyamAlA. tilaka karI bIDAM diyAM re, mitrazuM maMDapa mAMhi; dhavala maMgaLa mahilA bhaNe re, pUche kuvara grahI bAMhI. sa. 20. mitra kahe tuja lagna che re, pitRvacana saMketa; - paraNe IhAM rahI pAMsaryA re, nahi te thAze phajeta. sa. 21. samajI vaDe caDhI re, paraNe te teNe kaya; mitra varga preya thake re, vAsabhuvanameM jAya. sa. kAryabhiSe karI nikaLyA re, sUto mitra meM jAta; dhanasirI mitra varga tajI re, nAThe laI rAta. sa 23. mitra varga vilakhA thaI re, gayA ujajeNu teha vAta kahI tasa tAtane re, pitA sukheM nija geha. sa. 24 trIje khaDe e kahI re, navamI suMdara DhALa; vIra kahe chatA ghare re, je maMgaLa mALa. sa. 25 deharA, sAgaracaMda suNI karI, gaye girinagara udAsa; dhana sAravAhane maLI, karata gaSaNa tAsa. gAma gAma behu jaNa bhamyA, nara paNa bhramaNa karAya; * paNa suta suddhI lahI nahIM, pAchA giripura jAya. dIna mukhe dina keTalA, vasIyA putra vazeNa: sAravAhane kahI karI, AvyA nayara ujajeNa, 3. pharate deza videzameM, samudatta kumAra; vaLI dhanasirI gharamAM rahI, suNajo tasa adhikAra. 4. DhALa 10 mI. (terI bIbIyuM le gaye gulAma, mIyAM khaDA dekhatA: hAM hAM mIyAM athavA sakharemeM sakharI keNa, jagatakI mehanI-e dezI). " sunIe munIzvara bAta ke, - dhanasirI yA satI; dhanasirI sArI AlamameM sA samarUpa ke, raMbhAna AvatI mere lAla, raMbhA munirAja raMbhAra rahI re cilAtI suNene re, khAvana kihAM gaye; khAvana mere prItama bina duniyAmeM, khalaka khAlI bhaye, mere kha0 muni. kha0 1.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-dharmilakumAra. 113 bele colAtI gale, pakaDake vivAha kIyA; 50 khIca pakAI, eka hAnA cAMpI lIyA. medA. mu. dA. erita chera vadana, chupAI dare bhayA; chu. terI julama javAnI dIvAnI, jalA kara o gayA. me ja muka nAmarada heta tuje, paraNIne burA kIyA; 50 rAta lekara nAnA bhAgA, buremeM burA kIyA. me. bu. mu. bu. kulavaMtI ghara heta, patisaha khelaNA50 nahIM te gurUpasa pahe, na kisIse belanAM. mekimuLa ki3suniya satI zIlavatI, paDhata gurUke mukheM; 50 bAra varSa gaye nara kheda, dharma karatI sukhe. me. dhamu dhao samudradatta giripura, bana AyA phUDaseM; ba ja hI dharI kApaDI veza baDA nakha, keza kumaMDaze. me. kemu. ke. 4. dhanasaththavAha nija bAga, meM dekhI vaMte meM tarUla vAla rakhavAla, rahuM zuM che te. meka 20 mu. 20 zeTha kahe kayA deve, hameM tuma nokarI; ha0 thade sA vinayaMdhara nAma, hamuM udarabharI. ke. ha. mu. ha0 5. nokarI dekha pIche, hama karanAM khuzI; ha0 sunI zeThake dIlameM bAta, sabI rUDI basI. merA sara mu. sa vijJAna dina theremeM, bAga khIlAvate; bAra huA zeTha baDA huzIyAra, nizA jaba dekhate. me. ni. mu. ni. 6. atizaya vidyAvata, pIchANe bhUpati; pI. taba le jaya darabAra, zeTha mana yAvatI. me. zeTha mu. ze. ' vastra jugala deI tAsa, nija ghara le gayA; ni - bahu Abarsa vitaryAdhara, bhaMDArI kAyA. me musaM. 7. ghara parijana sunAvata, e detI; e. vinayadhara hukame sukha bhara, tuma lenAM tike me tu- mu. yA rIta reheta he maMdirameM ' vizvAsa javuM; meM dhanasirIke vinaya vinayaMdhara, karate dAsa jyu. me ke muva kA 8 .
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 . rAyacaMdrajenAdhyamolA. dhArirIkuM vizvAsa, bhayA bahu-nahase jA. eNe avasara paMDira nAmeM, talAra uhAM se. meta. mu. ta dhanasirI sahIyara sAtha, gaMkhameM AvatI; gaM. leta vinayaMdhara taLela, diyA mukha cAvatI. medimudi. mukharasa bharI picakArIyAM, DArata khAvo, DA , ThaMDIra zire chaTakAva, lagAta lajAvate. mela. mu. lava . UMce badana nighA kara, dekhata suMdarI de. lagA prema aMtara ghAya, khaDA rahyA che gharI. mekha0 mui kha0 10. DIra kahe suNa suMdarI, piyu viNa kayuM rahe; pi0 tere jobana he vana phUla, vige kayuM dahe. mevi. su. vi. mukha tabolarse prema rase, hama bhIjIe; ha0 . tere canake laTake re, hama dila rijhI. me. ha0 muLa ha0 11hama ubhaMge raMge, ramo eka beriyAM; 20 , hama hukamI . saMgata heta, karata koNa heriyAM. me kaTa mu. kao jene khelAyA sApa, viSNuseM karyuM Dare; vi. jeNe khAyA vachanAga paMtare kayA mare. medhaM. mu. dhaM. 12rAMka prIta banAI, se bhAgA rAtameM; so. merA jAna lagA terI mAtha, roMgI nIrAtameM. me, 20 mu. 20 Avala kula hajAra, caMpakI eka kalI; caM. mUrakha narase janmArA, caturakI eka ghaDI. meca0 mu. ca0 13. belI satI suna he, zeharakA keTavAlIyA; ze. unmatta vade vagaDe, ryuM Dhera govALIyA. me kyuM muTha myuM pIyujI cele paradezameM, dIlase na galI; dI terI ammAku jA kara pucha, pati bina ekalI. me 50 mu50 14 virahe dahI terI mAya, aMke khelAvaNa; aM jeNe bAlameM goda ramAyA, cha kAraNuM dhAvaNuM. me. jImucha kesarI kaMtake Age, sabe haraNa valI; sa tere sarIkhe gulAma, mere ghara karatA karI. me me mu. me 15.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ na mAnI . merA, mikA zrImAna vIravijayajI-dhamilakumAra. 11 sAya vede kaTu bole, maregI chokarI; ma kahe sA satI Agala chAgala, bhUpane kesarI. mebhULa mu. bhUjha cuM nisuNI koTavAla, ga ghara ciMtave; gao , karI neha satI zIla, cukAvuM huM have. mecumu. cu. 16. geha belAI vinayaMdharakuM dastI kI; de. eka dina belAkara pAMuM, pari canamAnI. me 50 mu5. dhanasirI sAtha hari, milAvA tuma kare; mi. kahe se unake samajhA, mAnegI to khare. me mAtra sumAtra 14 AI vinayaMdhara bAta, satIkuM suNAvIyAM, sa. belI sA esI bAta karegA te, khAyagA gAlIyAM. me. khA, mu. khA lAMca parAI khAvata, dhim tuhI bAvarA, dhi. merA kaMta vinA sArI Alama, sarva sahedarA. me sa. mu. sa. 18 sunIya vinayadhara bele, hameM takazira parI; ha0 pUche dina duje talAra, huI yA pAMgarI. me. hu mu. hua vinaya vade kavi dhIre, banegI vAratA; ba0 ghera AI badana caDhAI, rahyA dharI mAnatA. mi. ra0 mu dekhI lahI cittabhAva, kahe sA kRDameM; karu tu malIyA durjana, DaDIra sAthe karyuM rame. me mu. tIje dina phera yAhI, rIta vinaya dharA; rI. kahe sA meya Dara, dAma dIyegA tarA. medA. mu. dA. 20 lAkha I u lAo, azokavane niziao tava harakhyo vinaya DaDIra, jAya kare khuzI. me. jA, mu Athe talAra azoka, vADImeM ekale; vA tava dhanasirI sajyA sAja, uha eka mokale. me. u0 mu guma zipAI chupAI, khaga sA gaI vane; kha0 madirA deta kIdha aceta, subhaTa kharce haze. me suTa mu. su bele satI nIca saMgI, vinayazira saMharUM; vi sapI kaMpato esA phera, kAma meM nahIM kare. me kALa mukA23wtI ke hukama vinaye jaI, nAMkhIyo phUpameM nAM 2
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 : rAyacakanakAvyamAlA. jaNI nArI satIkI jAta, bharANI rUpameM. mebha0 mui eka mi pUche vinayaMdhara, kAhA tuma sAsarA; kA satI sabI bAta suNAI, huA bharA. mehu mu. hu ra3vinaya vade tuma piyu, melAvA meM kare che. stI bele de sirapAva, badhAsaMgI AbarU. me. ba0 muba0 tava mularUpa dharI jaI, mAta pitA male; mArA asu sasare vadhAI sAtha, ANuM mekale. me. A mu. A0 24. dI sahita sasthavAha, ujeNI AvIyA, u. De occhava phera dinuM, uhAM paraNAviyAM. me. u0 mui u. daMpatI vAsa bhuvana sukha, vilase nehazuM; vi. niyaMdhara zirapAva, te bhAge tehazuM. me. te mu. te rapa4. kahe tuma kahyuM mAge, vinayakuM pichANuoM vi. samudada kahe sAya, ame eka jANu. me. a. mu. aA mavatI priyA prIta, banI kSIra nIra: ba0 khaMDa trIje dazamI DhALa, banI zubhavIraseM. me ba0 mu. ba0 2 - deharA, sarva vasA sarakhI nahIM, kahe dhammila kumAra; rasaMsAre satIyo ghaNuM, tima ghaNuM kulaTA nAra. - vAraNa vAcha hajaDa, kATa upala nara nAra; vastra navama bahu aMtare, sarakhAM nahIM saMsAramuja IcchA navi upazamI, navi pAmo nirveda, adhavaca sukhathI nIkaLyo, te dIla bhariye beda. tarU chAyA besaNa dIye, patra dIe phaLa bhakSaka tuma chAyA zItaLa lahI, vachuM sukha pratyakSakalpatarUnI jAcanA, IDI jugalika laka avara taravara pAmIne kema jAge te ka. teNe svAmI tumane kahyuM, karIeM muja upagAra; nadI nALa ghana jaLa bhare, tuMba bharaNu kisidhAra
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--dhasmilakumAra. DhALa. 11 mI ( navamI nirjara bhAvanA, citta cetA re-e dezI ) citta cetA rU. ' citta cetA che. AcAra 20 ca adala munivara vaLatu ema kahe; suNu dhammila kumAra, catura upadeza Azrava dvAranA, ci. nahiM muninA paNa Azrava savar have, ci AcAra`ga vakhANu, ca teNe tujha vachita siddhiee, ci. kahu siddhAMta pramANu. 20 kema vidhana ucchedavA, ci. bhAMkhyA tapa savidhAna; ca vlAva nirAzIya nirjarA, ci. tapa akhila vardhamAna. "raNe jaDita ratnAvalI, ci. kanakAvalIne ThAma; nAvalI nazvAvalI, ci. badala doya nAma. utaratAM ya pAsathI, ci. eka ya traNu aMka; navakAThA vacce zUnya che, cizeSa dhare traNu Taka. ekAdikA zaiAla saramA, citra hugaDugInA have ThATha; pAMtarIza" jhumakhu, ci. TraikhAyata che. caiAtrIza trigaDA thApIe, ci. zUnya vacce karI eka; athavA duti cau paNa khaTe, cihna paNa cau tigaDuM viveca che.' vAyaka de caku khaTa De, ci.' Ta cau eka sAra; ca ArUgama thApanathI dhaNuA, ci. DugaDugInA pAraNAM ayAzI tapa savI, ci. mAsa sattara dina bhAra; -cAra vAra ranAvalI, tri. tA hAye cAsarA hAra. keAThA nava nava patisa, citrakAme doya doya; ca enidhiye kanakAvalI, ci. e adhikAra 20 ca0 ca ekAvalI hAyaH 2 10. laghu gurU pada sayAjanA, ci. zaktidharA ttama e kare, ci. siMha nikaLiyA doyaH muktAvalI Aya- mAya. zakti nathI tuja avaDI, ci. paNa tuja yAgyatA joya; satra vidyA tapasyA vinA, ci. ' teNe tuma ArAdhana kare, ci. lakSmI na pAme kAya, parameSTI mahAmatra; ' ' 20 ca 20 ca ca ca ca 20 0 RO 20 Bed . C. . ca0 11. 20 ca0 12. ca
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 rAyacaMdrajainakAvyamAlA, mahimA ghaNe thatamAM kahyuM, cie samo maMtra na jaMtra. ca0 1aSTakamaLa daLa pAMkhaDI, citra kAryakAryo arihaMta; ca0 siddhAdika cau cihuM dize, ci. videze cUlA thApaMta. ca0 1. eNu vi hRdaya kamaLa ThavI, citra jApa japa nava lakSa; ca0 vidyA beDaza akSarI, citra deva have pratyakSa ca0 15zathama balidAna devane, citra deI jape zubhavAsa; ca0 ari karI sAgara kesarI, ci0 bhUta bhujaMga bhaya nAza. ca0 16, yaNa munize amogha che, citra tapa AMbila upavAsa; ca suradarzana dina vIjaLI, ci0 gAjanisi na nirAza. ca0 17 vyaveza munine dharI, ci0 upagaraNuM anurUpa; ca0 sakaLa kriyA zuddha kare, citra jema karatA muni bhUpa. ca0 18, sAmudANuM gocarI, citra vigaya tyajI upavAsa: ca0 prathama pache nirlepatA, ciTa kare AMbila ghaTa mAsa. ca0 1e. vaMchita phaLa tasa saMpaje, citra ramaNa Rddhi vilAsa; ca0 A bhavamAM sukha bhogave, citra parabhava puNya prakAza. ca0 20vije , khaMDa munivare, citra kahI agIyAramI hALa; ca0 vIra kahe gurUvayaNathI, ci0 pAmI maMgaLa mALa. ca0 21 deharA, dhammila gurUvayaNa suNI, harakhe hRdaya majhAra; mAtapitA baMdhavathakI, adhika gurU upagAra. gurU dIva gurU devatA, gurathI lahIeM nANuM A bhava sukha saMpada dIrthaM, parabhava keDi kalyANa kara joDI gurUne kahe, muja Apa muniveza: AcArazuM sUdhI kriyA, saphaLo tuma Adeza. tava gurU munizaja diye, "maMtra tathA AzI: karI upavAsa gurUmukheM, maMtra jape ahoniza. DhALa 12 mI. (hAre huM te jaLa bharavAne gamatI jamunAtara be-e deza).
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhammilakumAra 119 hAre have dhammila munivara veza dharI karI tAma che, upagaraNa daza cAra munikerA dhare re ; hare par Avazyaka paDilehaNa zubha pariNAma jo, * vidhi maMtra japaMtA SoDaza akSare re lo. hAre mana zuddhi trikaraNa meM tapa japa piSa je, pratyAhArane dhAraNa baceya dizA varI re, le; hare tacha AdhAkamAdika vaLi ketA doSa je, . sAmudANuM , karatA pharatA gocarI re lo. hAMre pada vRtti kari nilapaka liye AhAra , upavAsamAMtara AMbila karatA nitya pratye re lo; ' hAre tyajI dhaTyapa tapa saghaLe cauvihAra je, " ema karatAM mAsa gayA tapa vAdho re la. , 3hAMre tapa caraNe zoSita mAMsa rUdhira nija kAya je, purve pASita hitakara gurU pAse gayo re lo; hara tihAM sAdhuveza tajI praNamI gurUpAya je, gurUAzIrSa cAlyo vana hastI thayo re lo. 4, hare paribhramaNa karatAM bhUtanuM maMdIra dITha , , tapa zrama tApa samAvA, tApana Athamere lo; hore raNuM sukha te bhUta dhare sapaviThTha che, e suto bharanidrAe citAryo vo re lo. 5. hare tava svapane bele deva thaI parasanna je, suguruvacana supAyeM raho sukhamAM sadA re lo; hAre suNa dhammila paraNIza tuM sukhamAMhI maganna je, batrIza kanyA khecara bhUpa taNuM mudA re . hAre ema amIya samANu vANu suNiya kumAra je, jAgyA re muha bhAgyA mujha pAsA DhaLyA re lo; hAre ciMte sura tUThA vUThA amijaLadhAra che, nAThA re dina mAThA zubha dahADA vaLyA re lo. , .
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 rAyacaMdrajena kAvyamAlA; hare gatazeka koka raviu tema harakhata che, ciMte tapa mahimA ciMtAmaNithI sare re lo; , hAMre vaLi zAeN navadhA supa navibudha bhAkhaMta che, anubhavI sAMbhaLI dIThI lahe svapanAMtare relo. hare traNa pagai uThe dekhe sahaja bhAva je, AratidhyAne paDiye ciMtA- saMbhave re lo; hAMre vaLi pApane udaye dharmata parabhAva je, deva dhei svapanAM e tiga sAcAM huve re lo. hAre ema svapanavicAre rAti gaI eka jAma je, eNe avasare teNe dvAre ratha Avyo calI re lo; hAre ratha joDyA ujala ghoDA dharIya lagAma je, " hAMkatI eka nArI tihAM kaNe utarAre le. - 10. hare rahi dvAre pUche keNu che dhammila AMhi je, kuMvara kahe huM dhammila A beThe bahAM re ; hAre dhImeM sA bolI je cha dhammila mAMhi je, te tuma nArI bolAve ratha beThI tihAM re loka hire tava ghammila cite saMketika saMga che, mujha nAme bolAve kaIka suMdarI re ; hAMre vanayaMtara devI athavA beTarI jega je, 'pAmI AvI vidhayAkuLa vidyAdharI re lA. 12hAMre te manapaNuM karI jAvuM mujha niradhAra che, huMkAra karatAM vAta kharI jaDe re lo; hAMre jema khunI pagalAM bagalA sibaMvihAra je, ' belatAM zuka sArIkA paMjara paDe re lo. ' 13. hare ema ciMtI caitya thakI nikaLI teha , , tanamukha DhAMkI rathatuMDe beThe jaI re ; hAMre ratha beThI dIThI kanyA apacha2deha che, - harakhe sA paNa sakhIzuM bahu rAjI thaI re le. 14.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-dhammilakumAra 121. hAre te kenyA vacaneM ratha hAMkata kumAra che, caMpApurIne, mAraga cope saMcare re lo; hare mAraga calatAM je je pUche behu nArI je, paDiuttara navi deve te huM huM kare re le. nahore vAchavizrAmaNa lahi jaLaThAma vizALa je, rAnI gamANa thAka samANu utare re lo; nahara kAMI trIje khaDuM belI bAramI DhALa che, zrI zubhavIra kumAra vinoda hRdaya dhare re lo. 16. deharA : : nRpakuMvarI nija dhAvazuM, utarIyAM, jaLakAma; suMdara bhUmi vilokine, le tarataLa vizrAma. jaLa pAvaNa dotha azva, jAve jAma kumAra, kuvarI dekhI tehane, camakI citta majhAra - navi jANe e tapathakI, durbaLa zyAma svarUpa, paraduHkha na lahe taskarAM, vaMdhyA baLaka bhUpa. paMtha pavanathI TharI, agni prajA, jAma; sage dekhI karI, kahe nija dhAvane tAma. DhALa 13 mI. . * (kapUra have ati ujaLo re-e dezI.) kuMvarI kahe keNu kArimo re, mA e mUDha gamAra; DAMge aMdhAruM kuTIyuM re, lUMTI huM bhara bAjAra re. mADI baDI re balA nara eha, dIThe dAjhe deha re; mADI ba. -nabalANuM ye nahi re, mADI. e AMkaNuM bhUkhe dAvo dehaDI re, pragaTa nasAnI jALa, hA nI jALakhA ke jALuM koLiyo re, zyAmatanuM vikarALa, re. mA2. vastra malina tana maLa bharyo , dIse hAridra rU5; , , mUka pare huM huM kare re, dekhI paDe keNa para re, mAruM 3. saMketika nara kihAM rahyo re, kAmadeva avatAra
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiha sAva ja rAhuA thA na jANe ke rara rAyacaMdra nakAvyamAlAM. " manavalabha harSe dha re, jema muktAphaLa hAra re. 'mA. 4 kihAM sovana pittala kihAMre, kihAM maNi khaMDita kAca; ravi khajuo zazI rAhuo re, kihAM jUTha kihAM sAca. bhA. 5, te nara koNe ANI re, bolI na jANe vAcaka raNamAM rAkSasa sama maLyo re, bhUta preta pizAca re. bhA0 6. piyarIyAM pAchaLa tajyAM re, bIjo maLiyo saMtApa; * At ekalAM raNamAM pragaTiyAM re, pUrava bhavanAM pApa re. , bhA che, varce zaai ratha sare re,' yoddhAra nara jANa; ratne bharyo liye DAbale re, karavA gharamaMDANa re. bhA) 8. nItidharma rasa kelinAM re, pustaka rAkhyAM sAtha gADIvAna hAlI jI re, jhAlI na jANe hAtha re. mAtra 9. caturazuM citta milAvaDe re, raMgabhara rame eka rAta; dIya sanehI na vIsare re, je heya mAthe jAta re. bhA. 10'mUrakha sAthe goThaDI re, paLa paLa kaleza vidhAta; tethI maraNa rUDuM kahyuM re, karI girijhapApAta re. bhA. 11duzmana paNa dAna bhale re, vipra cera kare sAra; vAMdare rAyane mAri re; mA mUrakha hitakAra re. mAtra 12. najare dI navi game re, e mUrakha saMjoga; te gharavAsa vilAsanA re, ghare rahyA saMga re. mAtra 13geha bhaNuM pAchI vaLuM re, nahIM keInuM mujha kAja; -brahmacarya dharazuM sadA re, lokamAM vadhaze lAja re. bhATa 14, vAva kahe vatsa sAMbhaLo re, ma dharo manamAM * kheda; jJAnInuM dIThuM haze re, tihAM nahIM kiza vibheda re; beTI * ma ma kara bAlakabuddhi, che tujha puNya - vizuddha re. beTI ma15nRpakevAM varI abhilane re, teja AnaMda bhUpALa; kuTI vaya mayaNa satI re, nIkaLiye zrIpALa re. be 16saMketika nara nAvi re, jUpha taNo bhaMDAra; kuMvArI kanyAtaNuM re, bayA' zata bhastAra re. - be 17
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 be 18. be 20. beTa 21 zrImAna vivijyajI-dhampilakumAra. tRpti nahIM khAre jaLe re, tema jUThAnI vAta; jUThasama nahIM pApiye re, eka dina kare vidhAta re. vidyAmaMtra phaLe nahIM re, kUDakapaTanuM dhAma; jUThathI sura rahe vegaLA re, aNuvizvAsanuM ThAma re. e gharavAsaja tehazuM re, bele jasa nahIM baMdha soLa zaNagAra satI taNuM re, niSphaLa lahI pati aMdhare. rUDuM thayuM je nAviyo re, daive me anya sonuM kaze mANasa vase re, jANIye dhanya adhanya re. rUpa dekhI rAcI rahe re, na kare parIkSA sAra; jAya janmAre jharatAM re, bhuccha maLe bharatAra re. AcAre kuLa jANi re, saMbhrama sneha jaNAya; bhejanavAta vapu kahe re, vAtathI sarva kaLAya re. geha bhaNuM jAtAM thakAM re, haze hasI hANa; mAta pitAdi parAbhave re, jIvita duHkhanI khANuM re. lAve mAlama paDe re, juo bele zyA bela; deza kaLA kuLa jaNane re, ApaNu karazuM tela re. trIje khaDe e kahI re, teramI DhALa rasALa; zrI zubhavIra kuMvara taNe re, puNya udaya ujamALa re. beTa 22 be0 23. 25 be deharA dhAva vacana suNa zAkhanAM, kheda bharI akaLAya; mana cite saMkaTa paDI, vAgha nadIne nyAya. tarU aMtara kumareM suNa, vAta ubhayanI tyAMhi; cite citta jeuM pArakhuM, devavacananuM AMhi. sakhI sAthe lAvatI, tala -kumArI teNe vAra; pUche tuma keNa deza kuLa, kema ama sAtha vihAra. - koNa deze ' jAvA taNe, che tumo uddeza zAstrakaLA zI zI bhaNyA, kahe e vAta azeSa. vAta ubakIne jAya be ane sa
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. DhALa 14 mI. ( rAga para . phaTare paDe te pIsa-e dezI.) kuMvara peTarse belIyo re, merA kAmarU deza; pharate phare ama ekile, karI. nava nava veza; karaNI phakIrI kayA dilagirI. e AMkaNI 1. hAlI meM haripura seherakare, nahIM mAya ne bApa; jerU julama meM nA kIyA, baDA huve saMtApa, karaNuM. 2. sage saNuje ghara kayA kare re, hama julamI loka; khAnAM pInAM karUM hAthase, phera deve bI loka. ka. 3. snAna mAma khaTa atare re, varaseM deya vAra; kapaDe bI yA rIta vaNAM, nahiM purasata lagAra, - bhUta setAna ke devale re, hama rehate rAta; dinameM divAnA he rahe, kahuM kayA buniyAta. cAra kala na pichAniyeM re, mati vikala gamAra; mora kalA vana, dhare, eka dekhIrSe sArazAstra paDhe bakavA kare re, jesA lavarI khera; govAla hama use kayA kare, nitya cAta Dhera, unameMsI Dhera kete becake re, lie pese hajAra - bI jUgaTa khelameM the, nahIM khAye lagAra. khAvanane phera mujhe nA dIyAM re, pazu cAraNa ghAsa; kaI rakhe nahIM nokarI, nahi kapaDI bI pAsa. khyAla tamAsA dekhate re, rahe phirate hI gAma; - ThAma ThekANAM nahIM kisyAM, merA kAbela nAma. jaMgama jaMgala jegaTe re, je khAkhI hIleka; karate moja mastAImeM, nAhIM kisIkA zeka. tuma sama oratA je maLe re, urse karate bI hAtha; becI videzuM karuM dekaDA, ramuM vezyAkI, sAtha, -roTI pakAnAM hArthe paDe re, aba tuM milI nAra; khAnAM pAnAM muje je dIye, rakhuM tujhe ghara bAra- baMTI bAvaTA lAge re; pIsa nitya tIma zera;
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ * zrImAna vIravijayajI -milakumAra. 25 rojI calegI jana tInakI, mata jAnege phera. * ko 10 kuMvarI kahe dAdhA parI re, terA bola he lUNa, veza phakIrI terI jala gaI, tuma hetA he phUSa; jala re gaI gaI terI jiMdagI. e AMkaNI 15.. lAla lAla jesI terI aMkhIyAMre, jesI jalatI mazAla meM huM baDI kulabeTIyAM, tuM hI hAlI hamAla, jala re gaI. 16bhUtadevala vasati phare re, tuM hI Ape hI bhUta; julamI huvA te hama kayA kare, suNa raMkeke pUta. jala0 17. zAstrakalA vikalA nahIM re, Thera cAre so hera; govAla hama ghara bahota he, nahI tuma sama cera- ja. 18. mUrakharAja karIye re, jue haratIvadana; denuM puccha mukha nA male, suNa svAmI pracchanna. ja. 19paraThI lAMca dUre gayeM re, huI lokameM hAsa; tuM bI baDe ese mUra, viSNu vidyA vilAsa. ja0 20. terI jiMdagAnI gaI ghelameM re, baDA vyasanI harAma; saMga taje dara sajajanA, rahe pAsuM na dAma. ja0 21. jogIpare phare jaMgale re, tere kIsIka zoka; ciMtA catura ghaTameM vase, nahIM mUrakha loka- ja0 22. orata becI bidezameM re, nahIM khatrIkI jAta, bahuta UMdara bila dekhI, heta ahi bila ghAta- ja. 23. rAMka muje tuM kayA kare re, baDI satI huM nAra; rAjasutA merA hAtakI, nahIM dekhI taravAra- ja0 24. baMTI bATA tuM bhakhe re, terI pIseMgI mAya; khAnAM pAnAM deuM nokarI, jaba segA pAya. . ja0 25. lUe harikI kesarA re, lage kharkane na ghAya; jalaNa bicuM ke nA le, maNi phaNIkA prahAya. ja0 26 tAlapuTe kaI nA bhare re, paNa satI AMke sApa, Ave na maMtra vidyAdharA, esI merI bI chApa- ja 2
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajena kAvyamAlA. khaMDa trIje saMvAdanI re, kahI codamI kALa; vIra kahe satI nA bIhe, lahe lakSmI vizALa ja. 28. deharA, kuMvara suNI cita ciMtave, vya sahita maLi nAra; paNuM citta bhIMje enuM, saphaLa hue saMsArajaLagiri bhede anukrameM, kapaTe zatru haNAya; kAraja sijhe vinayathI, anukrame saghaLuM thAya. vacana vivAda na kIjIe, calIyeM tasu mana rIta; anukrame vaza karyo, na hAya parANe prIta. vayaNe madhuratA rAkhavI, kaTuka vacana karI dura; jasa mana gamatuM bolIye, to heya teha hajAra. UbhA kara kachoTaDI, e traNe vaza huM; sajajana cAle malapatA, durjana kAhu kareta. uSNa zItaLa varSARtu, jhagaDe karatA deva; "bhUtaLa AvI eka gha, prazna kare tatakheva. kaTu vacana vahunAM suNuM, dIye zikSA sura tAsa; sAsu vakhANa tiga Rtu, lahe sura suNuM ullAsa. vastrAbhUSaNa sAsune, dI devo dharI prema; harakhyA sura svarga gayA, ame paNa karazuM tema. dhAva kahe beDI suNe, pathaM karI thira citta; e nara sAthe cAlavuM, ApaNu kAryanimitta raNuM utarI caMpA jaI, karazuM saghaLe tela; tuja IcchAmeM saMprati, kaDu vacana na bela ema suNuM mAnapaNe rameM, beThAM bahu sujANa; kuvara hukama kuMvarI taNe, tarIyAM kekANu 11 DhALa 15 mI. ( suMdara pApasthAnaka taje soLamuM--e dezI. ) suMdara kuMvare ratha halakArI, jatAM paMtha vicAla he;
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhammilakumAra. 23 suMdara eka vanamAM jaI utaryo, dekhI sarevara pALa he; suMdara tapa mahimA , mana, sahe. e AMkaNI. - _ suMdara bhejana veLA tyAMhAM. thaI, rasavatI, dhAva nIpAya ho; suMdara snAna bhajana karI sahu jazuM, ratha besI karI jAya che. suMdara ta5 mahimA mana sahe. 2. suMdara nirbhaya nadI nihALatAM, girivara vana ArAma he - = suMdara pAchale pahere pAmi, caramA nAmuM gAma che. suMdara0 3. suMdara kuMvara kahe doya nArIne, raheje tumeM vanamAMhI ho, suMdara ThAma utArAnuM karI, vege AvIza AMhI ho. suM. 4. kahI ratha sAthe ThavI, gAmamAM cAliyo kumAra he; suMdara gAmane svAmI dekhI, paravariyA parivAra he. su pa* suMdara azva grahI ubhA sahu, kumAre dIThA tAma he; -sudara gAma dhaNune pUcho, kuMvara karIya salAma che. -suMdara darada kizuM che kAzera, o pratikAraja kIdha che; suMdara te kahe kSetraphUpe gayA, tihAM lokaTaka viddha he guMa 9. * suMdara nahIM keI IhAM pratikArI, zalya che peTa majhAra he; suMdara je jANe te sajaja kare, mAnazuM tuma upagAra che. suM. suMdara kSetranI mATI aNuvate, joI kuMvara teNu vAra che; suMdara tana lepa ghaDI do pache, sUke aMgula cAra he. muM. 9. suMdara pheravya camaka sakaLa tanuM, te paNa karI .tyAMhI he; suMdara phADI pradeza kADhI, zalya dI karamAMhI hai. muM. 12 suMdara vraNa saMrahiNI copaDI, sajaja kI turageza he; suMdara grAmeza The pUchato, bhAI javuM kiye deza hai. muM. 10 suMdara dhammila kahe pUrvadize, paNa che. mANasa bAra hai suMdara grAmeza suNa Agraha karI, teDI lAvyA teNi vAra che. huM 12. suMdara varavasatI utArIyAM, ratha ghoDA paNa pAsa che; suMdara sevAbhakti bahu sAcave, rAtri vasyA sukhavAsa ho. su. 13 suMdara vaMchita nara aNu pAmave, ujAgare bhara kheda che
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. suMdara sUtI kuMvarI nikA bhare, pUche kuMvara tasa bheda che. suM0 14. suMdara vAva kahe bhAgadhapure, ari damaNu bhUpALa he; suMdara vimaLA nAmeM tasa sutA, rUpakaLA bhaMDAra che. saM15suMdara dhAtrI huM kamaLAbhidhA, muja sAthe bahu neha he; suMdara nirdaya nara dekhI karI, thaI naraSiNI teha che. saM. 16. suMdara jema tema nara dekhI lave, pAmI jelana veza he; suMdara rAjamAraga karo mahelamAM, rAkhe putrI nareza hai. muM17. suMdara anya dine pura vAsiyo, samudradatta sasthavAha he; sArthavA suMdara tasa suta mila nAma che, guNakaLA rUpa athAha che. suM. 18suMdara parthe jato te dekhIne, aMge vyApe kAma he; suMdara rakata thaI sakhIyo pratye, pUchI tehane dhAma che. muM. 19. suMdara mokalI sakhI tasa ema kahe, paraNe svAminI mujha he; suMdara dhammila kahe huM vANI, na ghaTe vAta e gujha he. su20 suMdara kema paraNuM nRpanadinI, kahe sakhI paraNe ekAMta he; suMdara paradeze jaI behu rahe, nahi te kare tanughAta che. suM0 21suMdara vaLatuM dayAye te kahe, je che vimaLA prema che, suMdara bhUtadhare amo AvazuM, saMketa kIdhe ema che. huM 22. suMdara sakhISayaNe vimaLA tihAM, pUche mujane vAta che sudara meM dhAryo nara navi game, eha ki utpAta che. suMdarasuMdara tasa mane gamatuM meM kahyuM, juga jeDa e hoya che; suMdara ratha besI nizi AvIyAM, bhUtaghare ameM doya . saM.24suMdara teha bhAgI na AvI, deva saMjoge tyAMhi he; suMdara meM belA belI, teNe nAmeM tuM mAMhI che. muM025suMdara teNe rAguM tuja dekhIne, kadarUpa pAmI trAsa he; suMdara muja vayaNe AvI IhAM, satI nAkhI nisAsa che. huM 26. suMdara kamaLA vacana kuma suNI, nija vItaka kahe tAsa che; ' suMdara kuMvara kahe kara joDIneM, muja eeNuM gharavAsa che. stra 27suMdara muja vaza karavI tuma ghaTe, bhUluM na tuma upagAra he;
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI--dhampilakumAra. 129 suMdara sukha bhara sUtAM be jaNuM, karI nija kola karAra he. huM 28. suMdara trIjo khaMDa pUraNuM thaze, paramI tarasa DhALa he; suMdara vIra kahe chetA ghare, he maMgaLa mALa he. zuM ratna copAI 2 khaMDa khaMDa jema ikSukhaDa, mIThI inmila hiMDa akhaMDa zrI zubhavijaya sugurUthI laDyA, purva udaya have AgaLa kahyuM. 30. __ ityAcArya zrI vijayasiMhamUrisaMtAnIyapaMDita zrI yazovijaya. gaNiziSya paMDita zrI zubhavijayagANaziSya paMDita zrI vIravijaya gaNiviracite zrI dhammila kumaracaritre mAkRtaprabaMdhe prathama rAjyakanyAmilanAbhidhAnastRtIyakhaMDaH samAptaH. caturtha khaMDa prAraMbha, deharA parama purUSa paramAtamA, praNamI pAsajirNada ISTadeva padmAvatI, nAmeM nitya ANaMda. trIjo khaMDa akhaMDa rasa, pUrNa thaye supramANe, cothe khaMDa kahuM, have, suNajo zrotA jANe. jANuM sabhA pAmI karI, kavijana karatA kela; te Age dhana zuM kare, je patthara maga sela. aNa sukheM samajhAvI, paNa ardha balIka gamAra; brahmA paNa navi rIjhave, je che mukha cAra tana vikase mana uddhase, rIjha bujha ektAna; khaData dRkSa sabhA pAmI kavi, vacce aMtara jJAna. gurUbhakti zravaNe rUci, garva capalatA hIna; prakSajANa bahukRta sudhi, kRtaguNa dAna adIna. - - -
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 rAyacaMdrajena kAvyamAlA. anasatyakta kayAMtarI nida rahita jasa neNa 4 aMtara prIti dhare sadA, nahIM naMdyA jasa veNuM." code guNa zretA dharI, sAMbhaLajo dharI heta; ghanajaLadhArA phaLa dIye, paNa jihAM jevuM khetakavi bhaTTavANuM bANuM e, bhUle nahIM nizAnaH rasiyA jAne rIjhavuM, teNe suNaje zira kAna. DhALa 1 lI. (gurUne belaDIe, tathA, nahIM cAre navalakha dhenu, nA resA nahIM cA-edezI.) parabhAte sahu jagIyAM tava, mA kahe beTI bolAvya re; nahIM beluM ehazuM kahe sA, tuM sujha bahu samajhAya. nAre mA nahIM boluM, nahIM boluM, re ehanI sAtha, nAre mA, e nirguNa nabaLo nAtha nA navi jhaluM nidhana hAthanA e AMkaNI. kamaLA kahe suta zeThana, tapa mahimA deva hajUra re; nizie vAta savI suNI, kahe vimaLA taji dUra. nA 2. bhajana karI ratha joDIne, besArI bahu jaNa mAMhI re; gAma dhaNane maLI karI, dhammila nikaLiye tyAMhi. nA0 3. gAma dhaNuM sahu sAjaneM, upagAre prIti rAva re; vaLAvI pAcho vaLyo, vastrAdika deI sirapAva. nA0 4. paMtha calatAM anukrame, bhavajaLa nidhi sama bhayakAra re; cAra caraDa vRka bhaya jihAM, ehavA pAmI katAra. nA gurUdatta maMtra hada pe, SaDaza akSara mahA bhAga re; raNumAM paMtha vacce paDyo, eka dIThe kaNidhara nAga. nA. viSadhara kuMDe karI, bahu uDe gagane kheha re; meghaghaTA kAjaLa jilI, kAMI dIpe kALI de. nA0 7. guMjArAga ratanayanAM, Daka Daka guja vAya re; jIbha jugala lalakAra, ratha dekhI sAhAma dhAya. nA te dekhI mAtA sutA thaI, cittamAMhI bhaya brAMta re; rAjupare puche grahI, nAkhe ghammila ekAMta. nA 9.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI - milakumAra, -nara mRga maMsa rUdhira bharyA, bhAvaraNa medAna re; vijaLI kyuM nayaNAM jhage, tanu pIle citraka vAna. nA 10. kesara varaNuM kemarA, jhaLakatI agninI jhALa re; kuMDaLiyALe lAMgaleM, uchaLate deve phALa. nA 11. vadana phADa giri kaMdarA, ghughUATA bhISaNa jArI re; vimaLA vaLagI dhAvyane, hari dekhI pAmI trAsa. nA 12. navanmila rathathI utarI, kahe ma dhare bhaya tila mAta re; huM narasiMhanI AgaLe, e siMha pazu keNu mA. nA. 13. paMcaparameSTi prabhAvathI, thA aSTApada samarU5 re; akho nAThe siMha vanAMtare, jema taskara dekhI bhUpa. nA0 14. -vahastI parvata che, raNamAM dIThe vikarALa re; na sama gula gulAya zabda, madajhara daMta vizALa. nA, kudhara kahe kamaLA juo, gaja khelAvuM ghaDI deya re; ratha utarI sanmukha ga, vimaLA citta raMjana seya. nA vastra bichAI hakArI, pUche vaLagIne samAya re; phudaDI thA karI, thaI gaLI bhUni paDAya. nA dazaLa paga daIne, caDhI dIye upara ghana ghAya re; AraDato gaja uThIne, giri vanamAM bhAgye jAya. nA huM nArI vismaya lahI, ratha hAMkI kuMvara te jAya re; araNa mahiSa moTe bhayakArI, azva upara te dhAya. nA. ratha leI jALAMtare, jaI kuMvara kare siMha nAda re; chemahiSa jIva leI nAsiyo, jema muni jJAne paramAda. nA pAchalI rAtre cAlatAM, arjuna senApati dITha re; bhila vRMda laI luMTavA, A kikiATe dhITha. nA dhIraja deI behuM nArIne, rathamAMthI leI hathIyAra re; parameSTi samaraNa karI, raNa caDhi teha kumAra. nA -zakti phalaka eka bilanuM, haNuM kIdhuM kumareM hAtha re; yuddha karata bhAgyA save, tava uThe arjuna natha. tA.
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra4 13ra rAyacaMdra jainakAvyamAlA. gAtA be jhajhatA, chaLe zakti kale ho tAsa re; bhAthA bhila anAthathI, jema pavaneM uDavuM ghAsa. nA. AvI ratha besI cale, tava kamaLA kahe suNa vaccha re; raka nathI rAjA thaze, jema jaladhi rahita maccha. nA hAlAne vAlanI je, kahi vati te jUTha re; caMdita kSatrI jase, pratyakSa kaLA dITha. nA. tava vaLanuM vimaLA vade, tuM belI pAmI lAga re; karIza virUddha e vAtaDI, huM haMsa lIye che kAga. nA. ema karatAM pathe jatAM, gai vidharUpa e rAta re; rovara kAThe utayAM, ravi udaya thayo parabhAta. nA. mukha tana zuddhi sahu kare, godaka cama lahI nIra re; the khaDe pahelI ema, DhALa kahe zubhavIra. nA dAharA. e avasara tihAM sAMbhaLyA, vAjitra bahulA nAda; zakha paha bhera jhallarI, saraNAInA sAda. kalakala zabada subhaTa ghaNuM, vaja laghu gurU zobhita; mRta taskara baLa jANIna, thaI ramaNa bhayabhIta. kuMvara kahe navi bhaya dhare, muja beThAM lavaleza; ema kahetAM tihAM Aviye, eka purUSa zubha veza. parikara cheDe parivaryo, vinaya kuzaLa tasa nAma: kara joDIne vInave, kuMvarane karI praNAma. DhALa 2 jI. ( rAga khaMbhAyatI. ) (have pALa kumAra, vidhipUrvaka majAna darekae dezI.) vinayakuzaLa kahe ema, acarija vAta tame karI jI; rAtre ekaNuM piMDa, zabarasenA dare karI che. arjuna taskara nAtha, ama nRpazuM zatrupaNuM che; te tame haNI jANa, ama rAjA harakha ghaNuM ,
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI-dhampilakumAra. asanapAla che AhI, aMjanagiri teje haze jI; ajitasena bhUpALa, palIpati meha vase . tumane maLavA heta, Ave che bhaTa saMkaLe che; khabara karavA tuma, muja mokalIyo AgaLe che. eNe avasara nRpa tyAMhI, AvyA siceM paravArI jI; vinayaeN praName pAya, kuMvara rathI utarI che. AliMgana karI deya, bhaLiyA bahula have bhare che; palIpati kahe vatsa, bhale padhAryA ama ghare jI. gera senApati duSTa, arjunano IhAM bhaya ghaNuM che; jAtAM sadezI paMtha, dhana hare paradezI taNe che. paMtha taja anya mArga, saghaLA loka te saMcare che; tihAM paNa sutA sAtha, teha taNuM chavita hare che. nirbhaya suvahate paMtha, karatAM yaza paNa ghaNe che; acarija kIdhI vAta, ekale te arjuna haNyo che. muja vairI haNanAra, sAMbhaLI vaDe ja parI che; tuja darzana abhilApa, AvIyo huM haI karI che. tuja sAhasika nahi pAra, puNya udaya moTe ghaNe jI; kuMvara kahe gurUdeva, mahimA e nahIM muja taNo che. rAya kahe vatsa Aja, pAuM dhAre muja maMdire jI; jevA ubhA leka, ema kahI azva ratana dhare che. turaga caDI nRpa sAtha, bahu asavAre parivaryA che; kamaLasenA rathamAMhI, vAjitra nAda alakaryA che. beThI pAlakhI mAMhe, vimaLA jANe asara che; cAmara DhALe deva, dAsI bIjI sahacarA che. ema heTa maMDANa, tihuM jaNa padharAvyAM ghare jI; gIta gAna bahu mAna, khAna pAna bhakti kare che. kamaLasenA kahe vatsa, bhAgyazALI nara e maLe ; jo tuM sama kAMI, mAnuM janma sayala phaLe che.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrasainakAvyamAlA. vimaLasanA kA~tu mAya, vAravAra mujha bhALave cha; jema dhanazene dhRtta, blU thA kahI rIve cha. ujjaiNIe dhanazeTha, navya kathA priya tihAM vase cha; Ape sAnatheA eka, suNiya apUrve kayA rase che. eka dina dhRrata vAta, bhAMkhe ca uTe huM gayA jI; deza bhaNunuM vitAka, pAcavatA nara dekhIyeA che. jevA gayA. suNI zeTha, ne ghara mesArIne jI; pUche kRpAdaka zIza, kahe Thaga madanA nArIne jI. raMbhA samI eka nAra, sAthe tuma piyu khelatA jI; de mundra tameALa, ghara soMpI ca ure jatA jI. gamukhanI suNI vAta, e phADI bhUtaLa che; madanA caTA mAMhI, zene jai vaLagI gaLe jI. chAMTI reA dhULa, mAle mA tuja kihAM gaI che; pharatA vaLagA jhuma, daMpatI bahu rAMTI thai che. aDakA mAtaMga tyAMhI, abhaDANu nadIe gayAM che; zeTha taNI laghu mehena, AvI ghara raMga pUchIyA jI. putra mu kahe dhRta, dapatI samazAne vaLyAM che; sA suNI rAtI jAya, bhIne vacce enDru maLyAM che. naNadI rAtI dekhI, bhAjAya paNa i paDI che; zemehulI pAka, sajjana varga AvyAM caDI che. zara pheMTI geTTha, meDhA bichAAM pAtharI che; kahe raMga dI dInAra, kerI kathA meM AcarI jI. leAka suNI kahe hAsya, zeH mRkha uThyA hasI 7; dharmane dei dInAra, jaI gharamAM geMDA khuzI che. OM nahIM tevI nAra, tuja vaNe rI? kharI che: e zikSakSu prIti, maiM manathI karI che. baLA kahuM tu mukha, jaeNma nava tapathI videziyA Ta; eka puru nadIe nAnI, gaNatI karavA besI 9. 134 ' 15: 18. 19 20.. 21- 2. 23 24: 25 26. 7. 28. 29. 3.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--mmilakumAra. gaNutAM haiAve ATha, piODavinA bhUle sahu cha jANI maraNa gayA eka, bheLA maLI rAtA bahu jI. dekhe najare sarva, tAhe mUrkha samajhe nahIM jI; tuM aNusamajI tema, dakSapaNu mAnA sahI jI. vimaLA kahe mA tujha, lAMca maLI dIse kharI jI; kamaLA sAMbhaLI ema, eDI saiAnapaNu karI jI. ceAthe khaDee, khIMcha DhALa saiAhAvatI jI; zrI zubhavIra kumAra, puNya uddaya pasarI ratI jI. DhAherA sukhabhara dina ketA rahyA, bhUpanI bhakti vizeSa; kuMvara kahe Ape| rajA, jAvu... ama paradeza. ajitasena kahe kuMvarane, tuma virahA na khamAya; paNa vaidezika prItaDI, te che duHkhadAya. tuM na kareza; seza. paradezIzu prItaDI, meM karI jAze turIya kudAvatA, ubhI hAtha sajjanathru je prItaDI, chAtI te na rAya; parimala karatUrItA, mahImAMhe sahakAya. sajjana sajjana eka jape, eka sajjana citta Ara; mAnata hai tasa jIvavuM, eka citta dou hAra. sajjana tA cheADI cale, paNa guNu mUkI jAya; aMtara mA nIkaLe, khAhera jhALa na thAya. bhUtaLa liMbArdika dhaNA, paNa cA~dana kihAM kAya; pASANe pRthivI bharI, paNa maNi kihAMeka hAya. pratidina kiraTA rava kare, paNa caitra pika mITha; khala saMkula A jagatamAM, viralA sajjana dITha. pathazare jAtAM thAM, kema karI rAkhu ge; teNe mujhanesa bhArajyA, rAkhI avihaDa neha. ema kahI vaAbhUSaNe, ahula karI satkAra; 135 31. 32. 33. 34. 1. 2. 3. 4. pa 6. 7. <.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 rAyaca drajainakAvyamAlA. mehu nArI rathazu saLa, nikaLIyA taNui vAra. rAjA vALAvI vaLyA, kuMvara calatAM tAMma; kAma rAma rehatA cUkA, pAhAtA capA gAma. 7 . 11. DhALa 37. (mArI aMbAnA vaDa heTha, bhayAM sarovara lehecI le che re-e dezI). pAnagarI upaka, vahe gaMgA nadI vegaLI re; zivazaMkara mAhATu nAma, jANI chAnI rAge huLI re; jaTAmAMDu sAMkaLI re; bhayatrAMta bhavAnI bhIta, prIte hara saMga jaTAme gaMga, raMga anaMga rasazuM maLI re; naMdanArI merU vase re. e kaNI. uddaMDa rahetA tAkAname re; samazAname dina kADhatI re; ,, pADatI . ca caMpA ca'paka vana joya, pazu bha'DazI cAtra pracaMDa, nitya bhasma lagAve de. geha kare raMgabhAgameM hAta viIMga, zAka bhare bhASA nikhaLe '' bharatAra, peTa khaLe piMDa eka bhilaDI pUMThe dhAtha, nirlajja 6 vaLagyA ja re; te dekhI gaMgA nAra, zAka bhare likhI thai re; surasadma padmamAMhe, chapA karI karI avatarI 2: dharI deva nadI nija nAma, kAme himAcala utarI hai. g karI sidhu sakhIne zAna, aThThala sAhelIye' parivarI re; jaladhivara varavAheta, caMpA mAraMga sacarI re; nija bhekhana mada unmAda, jaLakallAle karI khelatI re; u sadgugala kare jaLakeli, pApa menA jaLajhiletI hai. ca paradezI ghAM naranAra, tIrtha lahI jaLa nhAvatAM re; maLI meLe sahIyara sAtha, premabhare guNu 'gAvatAM OM; re; pAse caMpaka vana eka, vRkSa aneka caMdana taNAM re; phaLa dADima dAkha ramALa, liba kaba phaNusAM ghaNAM rU.20 jAMbu rAyaNa ajIra nAraMgI ne sItAphaLI ; rAma jAma tilaka hItAla, sAthe * rasALa liMbu vaLI re; P *
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--dhampilakumAra, 13 . - I bahu caMpaka vRkSa azaka, zItaLa jehanI chAMyaDI re; madhurAM vara nimaLe nIra, phUpa saravara vAvaDI re. caM0 6. sahakAra tarUne DALa, keyala beThI' TahukA kare re; : kamaLA vimaLA ne "kumAra, harSa bhare tihAM uttare re; mukha zuddha karI leI vAra, cAra ghaDI dina Avo re; jinarAjanuM maMdira tyAMhI, dekhI dhamila jAta re. caM. 7. * vimaLA paNa AvI mAMha, jinamukha dekhI ANaMdatI re; sAviyAM daza tiga teNu, vimaLamati vimaLA satI re vaMdI ubhI kara joDa, bele prabhunI AgaLa rahI re; * bhava aTavImAM mahArAja, karmadina sahI' re. caM0 8. - ThAma ThAma kude vane saMga, mAraga bhUlI tRSNA sajI re; navi maLI A saMsAra, tuma sarIkha re zrI nAthajI re; - Aja puNya udayane jega, maradhara deze A phaLe re; thaImehera najara tuma Aja, meM vizvAse citta sAMkaLe re. ca0 che. * karI sevakanAM duHkha dUra, vaMchita meLA meLAvejo re; tuma caraNuM zaraNu muja nAtha, sAthe meLA bhavabhava hare; jina vaMdI utArI bAra, kuMvara kahe kamaLA bhaNI re; - jaI AvuM caMpA mAha, ThAma utArAne kAraNe re. ca0 1. kahe kamaLA deza videza, dhUta bharI re caMpApurI re; tuM ThagAye rakhe vatsa tyAMhI, jema thazuM harI suMdarI re; kahe kuMvara kahe te vAta, kamaLA kahe suNe dila dharI re; bakapura dakSiNa deza, naMdA sunaMdA kATezarI re. caM 12. zeTha putrI rUpALI nAma, bhIma kuTuMbikazuM haLI re; ratha besI laI dhana lAkha, karI saMketa ne nIkaLI re, AvI caMpAvana upakaMTha, caMdrA nadItaTe' utarI re siMha kSatrI pUche tAMsa, dhUrtakaLA cittamAM dharI che. caM. 12. -suNi kanyA mukheM pitanAma, kahe siMha huM bhale AviyA re; mujha mAtula saMta tujha bhAta, vAta sajI ghera lAvI re;
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 rAyacakanakAvyamAlA. gharamALe utArI dIdha, tALuM diye nizi dAdare re; juo dhU ThagyA nara nAra, tema tujane koI Acare che. caM0 13. kamaLAne bole kumAra, vAta adharI tameM sAMbhaLI re; rAtre rUpALI nArI, ciMte Thage ThagI sAMkaLI re; nizi pAchalI gharapuM, bArIthakI behu utayo re; laI siMhataNe maNihAra, ratha mAraga saMcaryo che. caM14. siMha jAge jise parabhAta, hAra ha tava jANuM re; \8 dhA dharI hathiyAra, azva caDI taMga tANiyo re; vAyuvega turaMga calata, bAvIza kazuM jaI te maLe re; rUpALI dUrathI dITha, vege calAvyo ratha vaDataLe re. caM0 15. gaLe hAra grahI vaDa DALa, buddhi upAI upara caDI re; bhAge ratha laI bhIma, rUpALI vacane aDI re; siMha dekhI tura vaDa heTha, Thavi asi juo upara jaI re; rUpALI utarI anya DALa, azva caDhI kha laI gaI re. caM. 16phegaTa karAve veTha, vAjI vezyA ne vANIyA re; te vA tehane heTha, jyAre je adhikArIyA re; dekhI utarIyo siMha, rete dhUrta ghare gaye re; rUpALI maLI ratha sAtha, bhIma priyAzuM sukhI thaye re. caM0 17. vade dhammila ehavA dhUrta, je mujaneM bahulA maLe re; paNa parameSTI supasAya, sadagurU hAthe kaI nahu chaLe re; the khaDe e DhALa, trIjI huI sahAmaNuM re; zubhavIra kumAranI vAta, suNa kamaLA harakhI ghaNuM re. caM. 18 dAharA, kuMvarane kahe kamaLA hasI, tuja ati buddhi prakAza kAma karIne utAvaLA, Avo ihAM ama pAsa. bhUpa bhujaMgama vANIyA, Thaga ThAkara, sonAra; vizvAse rehavuM nahIM, maMkaDa bahua bIlADa, vezyA dvija keTavALa bhaTTa, nApita ne ghutakAraka
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--dhammilakumAra. zastrI saMga na kIji, AThamo mUrkha gamAra. * mokaluM bhADuM paraTha, suMdara leje mahela, jema vimaLa suprasanna have, rahe vaLI ghoDA vehela, kamaLanA upadezathI, uThe dhamila jAma; zabda zakuna have bhalAM, sijhe vaMchita kAma. uktaM ca || aSTau pAdA budhe syu nara dharaNimute sapta jIve padAni / / thALe tira rAzini mRdu sAravAra ghall tasmin kAle muhUrtaH sakala budhajanaH sarva kaaryaarthsiddhiH|| nAsmin paMcAMgazuddhi na ca khacaravalaM bhASitaMgargamukhyaiH 6 DhaLa 4 thI, (svAmI sImaMdhara vinati-e dezI.) catura cittacAhaka caMdramA, cAli dhammila kumAra re; caMpAnI pAse caMdrAvatI, nadI jaLa caMcaLa sAra re. catura 1. tAsa paravAha jaLa jaI paDe, pAse gaMgA e utkaMTha re; ramajhama karatI laghu bAlikA, dhAya maLe mAyane kaMTha re. ca0 daya ghaDI tyAMhi naItaTa rahI, dekhate jaLakamaLa tAma re; karata kIDA kaLAkuzaLa te, nalinIdala cheda citrAma re. zuSkatarUpha pariveSTIne, bIDAM tabela pare kIdha re; gagA pravAhamAM jaI paDe, caMdA naIjaLa sahasiddha re. patra citrAma ema bahu karI, mahelAto jAma kumAra re; narajugala nAma caMdrataTe, AvI dekhe teNi vAra re. pUchatA deya te kuMvarane, patrachedaka kANuM dakSa re; kuvara kahe meM karI melIyAM, pUchavuM kahe ke lakSa re. te kahe caturaziromaNi, sAMbhaLe vAta guNadhAma re; kapila bhUpALa caMpA taNe, putra ravizekhara nAma re. mitra varge karI parava, suranadI khelate Aja re, vividha kajapatra citrAmaNa, dekhI vimita juvarAja re. ca0 8.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdajainakAvyamAlA. ca. daka ca0 1. ca0 11. -140 guNaparIkSaka pasaMdane, jenA kAraNe ama deya re; prepiyA teNe IhAM AviyA, harakhiyA tuma mukha joya re. tumane bolAve ? juvarAja te, cAli dhariya ullAsa re; caturaNuM catura meLemaLe, te phaLe ubhayanI Azare. yaduktaM // gaMgAzrayAt satata haimavatIprasaMgAt / zItAMzunA ca zivazaityanipIDatosi // tApatrayAniparipIDita mAnase me| saMgatya tidvAsi tadobhayakAryasiddhiH // maMtrI nRpa vidya dAnesarI, dhArmika gaNuka kavirAja re paMDita sadhana nava mitrathI, sAdhi vachita kAja re. ema suNI tehazuM Aviyo, dhammila nRpata pAsa re; karata grAma gRpanarane, bahuta Adara di tAsa re. catura caMpApurI kihAM thakI, AvIyA pUche dharI ne re; kusagapATaNathI kuMvara kahe, deza- dekhaNa guNageha re. kahe juvarAja gharamANamAM, tuma taNuM kihAM vizrAma re; smila bele nadIne laheM, citya caMpaka vana ThAma re. ema suNuM nRpata haraNiye, hastikhadhe caDhI tAma re; dhammila pAse besArIne, AviyA teha vanaThAma re. mitra eka nagaramAM mokalI, suMdara maMdiramALa re; ghazlila vasatIne kAraNe, karata juvarAja ujamALa re; karI bahumAna vimaLA pramukha, ratha sajI lAvyA puramAMhi re; mahelameM sarva utArIyA, dAsa dAsI diyAM tyAMhi re. - Asana azana vasanAdi, pUrI dharI aMtara neha re; vaLI bhalAmaNa karI mitrane, bhUpata gaye nija geha re. bIje dina kamaLA kahe kuMvarane, nataTe gaye parabhAta re; gazira caDhI tameM AvIyA, teNe same thaI suNe vAta re. vimaLasenA kahe mujha prate, e kaNa gaje caDhI AMya re; ca0 12. ca0 15. ca0 ca0 18. ca0 19.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra. ca0 20. ca0 21. ca0 22... D ca0 24. ca0 25. meM kahyuM pammila teDavA, Ave tujhane jema rAya re. bhAgyane udaya kSaNamAM thaze, juo nija citta vicAra re; tujapara rAga bahule dhare, jema jaga pariNIta nAra re. sA kahe vAta e mata kare, mArI AgaLa mAya re; kAgarUpa dumaka mujha dAsa che, teNe karI mAna posAya re. tuma ThakurAI dekhI karI, rIjhI nahIM e lavaleza re; bahulakamone navi guNa dIye, sarUne upadeza re. dhammila suNuM mana ciMtave, devavacane maLI nAra re; te paNa mujha vaza navi thaI, kIjIyeM kavaNa prakAra re. mana dharI jApa parameSTIne, karata nizi vasiya ekAMta re; divase bhajana karI mitrazuM, paruta sAthuM krIData re. khAnatalAdika mardane, sarasa manAvachata AhAra re; teNe karI rUpakAMti vadhI, hue kAmadeva avatAra re. divasa beheMtALI vahI gayA, svamAmA deva kahe ema re; vimaLasenA tujha vaza haze, jAgatAM pragaTI prema re. khaMDa carthe sukha rasabharI, DhALa cothI kahi cAra re; vIra kahe dharmathI pAmI, jagatamAM jaya jayakAra re. deharA, eka dina rAjakuMvara maLI, goSikazuM kare vAta; vimaLA dhammilanI nathI, nArI avarazuM jAta. bela cAla navi dekhI, nahIM ehane vaza nAra; kAlya bheLA vana, jaI, lIje ehano pAra. sama saMpI sahune kahe, jaLakrIDAne heta; jamavuM ramavuM vADIe, Avaje nArI sameta. dhammila kamaLAne kahe, gaI. caMpAmAM lAja; goSTila hasaze 'vana jaLe, dekhatAM juvarAja suNu kamaLA vimaLA pratye, ye tuM uparAMta, ati tAryuM tUTI jaze, sAMdhatAM paDaze gAMTha ca0 27 ca0 28. - ' je che - 5 ' che
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. suMdara rUpe na rAcI, mAcI guNane saMga; pati prati niravahe, mUrakha raMga pataMga. . . DhALa 5 mI, (madhubiMdu same saMsAra, muMjhANuM mAhatA-e dezI.) suNa vimaLa vimaLamati, gati tAhArI kihAM gaI samajhAvI na samajhe kaI, rejha pare thaI, pIyarameM tajI rAjadhAnI, javAnI jAgate; deI janma ucherI jeNa rahyAM dila dAjhatuM. -zakha devI caturane sAra, na devI mUrakhAM, ane sugrahInigrahI pI kIdha, nahIM guNa pArakhAM. tihAM paNuM apajasano tAga, rahyo nahIM pAchaLe; sukha levA nIkaLIyAM videza, rahyo kaleza AgaLe; khalavATa zire ravitApa, tapa te nara ghaNo; AvI beThe zItaLa tarU chAMha, koThaphaLe ho. zIkha0 2. dAna mAna auSadha apamAna, suratIkuM chupADIeM; Ayu dhana maMtra gharanuM chida, kahiM na dekhADI; daiva rUThe dIe duHkha poTha, te sehevI sahalI; aNasamaju haThIlI nAra, zIkhavavI dehalI. zI. 3. vAraMvAra ghaNuM zuM kahIeM, kaLA cosaTha bhaNI; paNa dIrgha najara nahIM kAMI, thaI nRpanaMdinI; ati DI ugherI chorI, carI sAMbhaLe; dharmilanuM vacana pramANa, karo tacha AmaLe. ' zI. 4. na maLe nara ehave vara, saMsAre jovatAM; tajI e vara avara kareza, jaze dina revatAM raMgarasiyA bAhera raMga, caNoThI sama ghaNuM; nara uttama cUnA samAna, bIe raMga nahIM bhaNuM. zI 5saradakSa kaLA vijJAna, ratI guNe aTakaLe; tuja bhAgya udayathI eha, surasAnidhya maLyo:
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ tuja nArI narane jAyapati nivArI zrImAna vIravijyajI-dhampilakumAra. 143 kAMI tUrAdUTuM sUtra, sujANe sAMdhIeM; vaLI pANI pahelI pALa, patI bAMdhI. zI6. nisanehI durjana sAthe, neha nivArIye; susanehI sajajana sAtha, prIti vadhArI; jaga nArI narane pAya, paDatI dekhIye; tuja virUA sahe e bela, tasa na uvekhI. zIva che. ratI kAka kakake saMga ke, haMsA saravare; jIva jaLacara jaLazuM prIta, paMkhI taravare paMDitane paMDita khelake, mUrakhuM mUrakhAM; tehane tehavAzuM prema, je jeha sArikhAM. zI8 zI cAhanA kalpatarUnI, je merU rahyA; maNi mANuka nA kAja, sAyara saMgrahyAM; rAya rANanI zI cAha, je svAratha pUrIyA; rUDA rAyaNane sahakAra, je upagArIyA. kema dhammilane bharatArapaNe navi mAnatI dAna dhamIvaDe jagavIra, thAze zrIpati; tethI adhika hae je cAha te, vana krIDArameM; parabhAte nRpasuta sAtha, nara bohaLA jaze. za0 10. meM paNa tihAM jaIne rUpa, nihALe nara taNAM IcchAoM vare vara anya, kuMArIne vara ghaNuM; manamAnyA narazuM goTha, kare saracha jihAM; ame jaIzuM amAre deza, tame raheje tihAM. zI. 11. jehane gharanArI kumArI, kulakSaNa beTIyAM; nara nirdhana putra kuputra, kusaMge bheTIyA; e sarvane sutAM choDI, na rahieM DhaMkaDe; - dUra jaI vasieM daza keza, lavaMte kUkaDe. sI. 12 upavana vaNikanuM dekhI, tuM rIjhI ghaNuM; paNa na karI parIkSA kAMhi, guNa avaguNa taNI
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144. rAyacaMdrajainakAvyamAlA. A dhammila rAgI rU5, dhIraja sura sAri; devarata die kaMThahAra, uDAve vAya. AvaLane pula vicAle, paDI caMpA kaLI; tima caturA kerI goTha, mUrakhazuM maLI; lAta paMDitanI vara mUrakha, hita nahu jANiyA; kaMi rUThA bhalA bhUpAla, tUThA nahIM vANiyA. je pahelI paraNIza te tuM, e paTTadhArikA; deva vaNe varaze eha, rAjakumArikA, ehathI adhika guNavaMta, purUSa jagamAM nahIM; ApaadApaNuM tacha vasa, ehane vara sahI. Apa ide vibudha nara paNuM, viNasaMta dekhIeM; tujha sarikhI sukomaLa nAra, zI gati lekhIe; vasudattA nArI IcchAvihArI duHkha vArI; vaLi zatrudamana nara rAya, Apa mati karI. mujha zIkha sudhArasa pIne, magana he sadA; sukhane vila ehanI, sAthe karI mudA; khaMDa cothe paMcamI DhALa e, dhammila rAganI; zubhavIra vivekanI vAta, pUraNa AzanI dAharA. za0 15 zI16 zI. 10 vimaLasenA vinameM vade, mA tujha vacana pramANa; tuM hitakara mujha janamanI, tujha sAthe mujha prANa. mujha meDalI tujhane javuM, bolavuM na ghaTe tujha; huM na rahuM khiNa vegaLI, jANe tuM hRdayanuM gujha. je je vacana tameM kahyAM, te savi sAcAM mAya; evadha vida kaTu, dive, regIne sukha thAya. paNa mujha kahe te kathA, reNu vasudatA nAra; Apa mane kema duHkha la, kahe kamaLA adhikAra
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vAravijayajI-dhammilakumAra. 145 DhALa 6 ThThI (rAma bhaNe harI uThIe; athavA, bIjI azaraNa bhAvanAe dezI.) ujeNI nagarI vase, gAthApati ziradAra re; JImAna nAme vasumitra suMdarU, dhanasirIno bharatAra re; dhanavasa tAsa kumAra re, beTI vasudattA sAra re; dekhI raMbhAvatAra re, nAganI kanyA udAra re; nADI peThI pAtALa re, hajIya na Avyo nikAla re. ApamatI avaLe cale, na vaLe vALyo lagAra re; * avaLo rAhune cAra re, mUkI mAthAno bhAra re; caMdrane kare apakAra re, teNe tanu kRSNa apAra re. Apa0 2. kasabI nagarI thakI, dhanadeva sAravAha re; vepAre tihAM AvIye, lAgo prema athAha re; varudattAne vivAha re, te zuM kIdhe utsAha re; laI nija ghara jAha re, mAtapitA vadhU cAha re. A0 3. sukhasaMga vilAsamAM, ke kALa gamAya re; surasama naMdana de thayA, trIjo garbhe gavAya re; navamo mAsa sahAya re, piyu paradeza sadhAya re; vasudanA vilakhAya re, mAta pitA citta lAya re; maLavAnuM mana thAya re.. A0 4. teNe same puravana utaryo, sAtha ujeNI jAya re; vasudarA suNuM saja thaI, sAsu sasarA rokAya re; kahe putrI kihAM jAya re, ekalI patheM bIhAya re; tujha pati jaba ghara Aya re, tava citta karajo sahAya re. A0 5. sasarAne vaLatuM kahe, muja pati zuM karanAra re; Apa mate calI ekalI, na gaNuM zIkha lagAra re; de suta sAthe vihAra re, sAtha go kaza cAra re; bhulI paMtha gamAra re, cAlI paMtha ujAra re. A0 6, te dina dhanadeva AvIye, pUche mAyane vAta re;
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. A0 7. A0 8. A0 8. sarva kahe vahu navi rahI, rAkhI paNa parabhAta re; pIDe haThIlI kujAta re, pIyarIyAM bhaNI jAta re; sAtha gaye laI rAta re, jANI bheLI na thAta re. sAMbhaLI dhanadeva cAlIyA, tarasa pagale anusAra re; . aradhI rAtre te jaI maLe, dekhI aTavI majhAra re; retA cAle kumAra re, vALI na vaLI te nAra re; suMdara vRkSa nihALa re, rAta vasyAM teNu vAra re. vasudattA paTa vedanA, vyApI khamIya na jAya re; liMbAdika tarUpala, bhArI paNa na samAya re; putrajanma tihAM thAya re, rAtri timira bharAya re; de suta niMda gherAya re, na lahe jaLa taNuM ThAtha re; teNe navi zaica karAya re. rUdhira gaMdha mRgamaMca , pAmI vAgha AvaMta re; laI gayo dhanadeva, sA tasa duHkhuM revaMta re; -lahI mUccha vilapaMta re, tapta hadaya bhaya brAMta re; teNe ghaNu dUdha balaMta re, jame bAla maraMta re; ubhaya vijoge jalaMta re. riAtI prabhAte de suta grahI, raNamAM cAlI te jAya re; vRSTi akALe tihAM thaI, nadIe nIra bharAya re; dekhI vihala thAya re, eka suta utarI Aya re; te paNa tIre ThavAya re, bIje levAne jAya re; laI jaLa utarAya vicamAM zIlA tala khasI paDI, hAtha vachuTa te bALare; jaLa vege deya vahI gayAM, pApe naMdana kALa re; jaLa paDI mAta nihALa re, kAMThe je ThaLe bALa re; nehuM nadIya vicALa re, paDI daI te phALa re; bharaNu lo tatakALa re. jaLa vahete tarU eka lahI, vaLagI jIvita Aza re; A0 104 A0 11. A0 12.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijyajI-dhamilakumAra. 147 de ghaDI taTa utarI, beThI thaIye nirAza re; uDI gaI vanavAsa re, jhAlI taskare' tAsa re; siMhaguhapAla che pAsa re, leI gayA bhara Asa re. A0 13. nakAladaMDa senApati, bheTa karI sajI veza re; ' ' paTTarANuM karI thApa, dekhI rUpa vizeSa re; bIjI rANuM azeSa re, mukha navi jeve nareza re; karatI teha kaleza re, cite chidra laheza re; te savi kAja kareza re. A0 14. varasAMtara eka suta thaze, varudattA sama rUpa re; tava nRpane kahe rANa, tumeM paDIyA rUpa phUpa re; teNe ameM kahIeM zuM bhUpa re, dekho putra sarUpa re; bhegave para nara gUpa re, narasama e sutarUpa re; pUje priya karI dhUpa re. mA0 15 kahADI kha dharI AgaLa, suta Atima parakhAya re; nija suna mukha zyAma ujaLuM, bALa teja na khamAya re; nayana adhara kara pAya re, tapanodaya bharyuM gAya re; nija tanuM dekhe vicchAyare, ke duSTa te rAya re; putra, ho deI , ghAya re. A0 16. vasudattA zira mUkIne, mArI netra prahAra re; bhila subhaTane ApI kahe, badhA tarU pura bAra re; dekhe loka hajAra re, teNe jaI bAMdhI te nAra re; pathe tamULa zALa re, pAse kavaNadhAra re; pApane udaya vicAra re. A0 17. azaraNa dINu anAtha sA, tarachI bhukhI kaMgAla re; ehave bhAgya udayathakI, AvI utarI vizAla re; sAtha saravara pALa re, jAye ujeNIye hAla re; jatA taNuM kaTha hAra re, sA tarU bAMdhI nihALa re; dayALa A0 18. lAvyA
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 rAyacaMdranakAvyamAlA. sAravAhane soMpatAM, svastha thaI teNI vAra re; puchI vAta dhIraja dIe, kahe navi bIhe lagAra re; tujha bAMdhava gharabAra re, tehavuM mujha dhara dhAra re; rahe suNuM vasudattA nAra re, sArthavAha kare sAra re. A. 19nAme suvratA sAdhavI, bahucelI parivAra re; jIvita svAmIne vAMdavA, sAthameM karata vihAra re; thaI tasa saMgati sAra re, suNuM navatatva vicAra re; lahI saMsAra asAra re, sArdeza ApyuM AdhAra re; lIdho saMjama bhAra re. A0 20 gurUNI sAthe ujavaNIoM, maLIyAM mA tAta bhAya re; vitaka vItyA te savi kahyAM, sayaNuM samakita pAya re; duguNe savega thAya re, tapa karatI nimaya re; aMye svarga sadhAya re, zrI jina dharma pasAya re. A0 21cethe khaDe re e kahI, chaThTho DhaLakatI DhALa re; zrI zubhavIranI vANI, amRtanI paranALa re; dhara zIkha rasALa re, ApamatipaNuM TALa re; IDI karmajaMjALa re, lahe zivasukha ujamALa re. A0 22 deharA, vAta suNI vimaLA kahe, vAta bhaNuM ghaNuM sAra; vaLI nRpa aridamaNa taNe, kahe bIjo adhikAra tava jape kamaLA IsyuM, muja kehevAnI heva; zuM nirarthaktA belivuM, tuja suNavAnI Teva. raviudaye vana kelIe, je dhamila saha jAya; te e vAta suNAvIeN, kAja sakaLa siddha thAya. vasudeva hIMDee kahyAM, suMdara do daSTAMta; samajhune samajhAvavAM, e che maMtra mahaMta. 4. vaLatuM tava vimaLA vade, karazuM sarva prakAra; tava kamaLA aridamaNane, kahe harSe adhikAra
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.dhammilakumAra. DhALa 7 mI. (tU jUe aciraja ati bhalu e dezI ). Apa cha chammIlA chala vare, tA rAMka taNI zI vAta ho; traMbAvatI nagarIne dhaNI, aridamana nAma vikhyAta hA; ApamatI avaLA cale. 14 1. tasa rANI satI prItimatI, prIyA sAthe prema athAha hA; saha pakili ya ttasa mitta che, paNavai nAmA saththavAha hA. Apa0 2. eka bALaka dhanapatine dhare, mRta mAta pitAdika tAsa hA; A A khAI cUkA phreMDanazAlamAM, vaye nAma isu kAkAsa hA. A Ja" jhAjha javanadIpa vANIje, vaI savthavAhanA putta hA; dhanavasu nAmA jadhi caDhame, kAkAsa sakhA saMjItta haiA. jai javanadIpa taTa nAMgAM; ddina thADe sudara vAya hA; bharI vastu taMbu tANIyA, kraya vikraya bahula thAya hA. -kAra kalAnidhi te pure, bhaNe chAtra dhA tasa pAsa hA; kaThe karmavinaya karI zIkhatA, tasa pAsa jaya kAkAsa ho. A zIkhI sarva kaLA kaThe karmanI, kuLa sace cale AkAza hA; gurUmehera najara mati udyame, nahi dUra kaLAvidhi tAsa hA. A zeTha sAthe gurU ANA lahI, traMbAvatI pAchA Aya hA; kAkAsa rA dharaleIne, cite AvikA upAya hA. A nRpa jANapaNuM" karavA bhaNI, kare kAkapAta te dAya ho; zaya zAla sukAve agAzie, lei jAya na jANe krAya heA. A khaLAM khetra taNA dhana sahare, kare jIkhArava rakhavALa hA; rAya pUche maMtrIne e kissuM, kahe maMtrI kAkAsa kaLAya tra hare, tava teDI kahe teNe nAva karyuM phaLa saMcanuM, dAya besI *kti kaMThe rANI vIyaeN, nRpane muja pUche kAkAsane zaya te, Aja ' rANI Avaze sAtha hai. AvuM 128 kahe te na samAye jAhAjamAM, deya nara viSNu trIste kAya hA; sugrA bhUpALa hA. A 10. kA yaMta hA; gagana bhamata hai. A0 11. pRcchA nAtha hA; 1 3. 4. 5. 6. che. 8. 9.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. . ApaI de haThe kahe daMpatI, vAta judI kare zuM hoya che. A0 13. ema kahi daMpatI nA caDhayAM, tava bele tihAM kekAsa he; AgaLa pastA pAmaze, eTalI che kaLA mujha pAsa he. A0 14. hita zikha na mAnI rAye te, cAlyA gaganeM kaLasaMcAra he; keza sahasa gaye ati bhArathI, kAlikA bhaMga guTA tAra che. A nAva paDiyuM sarovaramAM jaI, traNa jaNa nikaLiyA bAra he; pazcAttApe karI saMta, tihAM aridamana nRpa nAra che. A0 16. kekAsa bhaNe tava bhUpane, deya beso e tarachAyA he; upagaraNa yaMtra sajavA taNuM, laI AvuM huM eNe ThAya che. A0 17. pAse te salIpura saheramAM, gaye besArI kakasa ; sutradhAranI zAle bhAga, upagaraNa laghu gurUkhAsa he. A0 18 kahe te ratha rAyano sajaja karuM, teNe havaNuM navi devAya ; kokAsa kahe huM sajaja karuM, kahi sajaja karI cakra caDhAya che. A0 19. kaLA dekhI sutAre oLakhe, traMbAvatIno kekAsa he; kahe be suMdara ghara jaI, adhikaraNa laI AvuM khAsa che. A0 20. besArI gayo darabArameM, kAkabaMdha narezara pAsa he; tasa vayaNe teDAvI Adare, pUchatAM jaNave kokAsa che. A 21rAya rANuM teDAvI te nRpe, pabaMdhikhANuM kIdha he; rANI ane uramAM dharI, kahe kekAsa guNa lIdhA che. A varaama sutane sIkhAvo tuma kaLA, viNarahasya zikhA teha che: ghoDA deya yatre sajaja karI, sutane jaNave dhari neha he. kekAra sUte nikA bhare, nRpanaMdana uDI deya che; caDhI a gagana cAlyA ti, kAkAsa pUche kihAM seya che. A suta avara kahe deya uDIyA, kAsa kahe thayuM zaLa he; maraze de bodhava tuma taNuM, navi jANe kaLanuM mULa che. A0 2 sUNI nRpa rUThe die kumaraneM, vadha karavAne kokAsa he; eka kuMvara vacanathI sAMbhaLI, kekArsa raciye pAza che. A 2cayaMtra upara zULI karI, besADyA kuara vacagAla che,
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--smilakumAra. 154 kahe zaMkhanAda karUM hu" yA, tava ThAjhyA khIlI vicAla haiA. A0 27.. kahI zakha pUryAM suNI kuMvara te, khIlI DhAkI vacame jAma hA; tatra gagane sarva zailA pate, bhedANA maraNa lahe tAma hA. 0 28. A0 subhaTe kAkAsane mAriyA, rAye jANI savi te vAta he; hA hA karatA dhaNI DhaLyA, kAkadha mue ApadhAta hA. A0 29. kArAgAre aridamaNuM te, Apa chaMde bharaNu lahe tAma he; kamaLA kahe beTI sAMbhaLeA, hitazIkha na mAnI jAma hA. A0 30. khaMDa ceAthe Apa mati tajI, suSutAM e sAtamI DhALa he; zubhavIra kahe AAtA dhare, nitya hAjo magaLamALa hA. A 31. DhAherA ema kamaLA vayAM suNI, harakhI vimaLA nAra; dhasmilane' varavA bhaNI, Ape thai haziyA. dharmilane kamaLA kahe, saphaLa thaI tuja Aza; vimaLA varaze premathI, nirdedunyeA ghara vAsa. suNI dhammila harakhyA ghaNuM, citavatA dhira neha; gurUdarzita tamatraneA, mahimA atula gma hetu. sAmagrI vimeLavI, tehi ja rayaNImAMhI; gAMdharve karI paraNIyAM, mehu jaNu dhara ucchAhi. caNI vItI sukha bhare, raviudaye parabhAta; kamaLA vimaLA kuMvarajI, jinadhara vaMdana jAta. prabhusAkhe kramaLA grahI, vimaLA dakSiNa hAtha; dekha kuMvara dAhiNa kare, kahe. dharI me* tuma sAtha. jIvatAM mujha putrIne, navi dezA kSaNa cheDa; jo paNa parA nava navI, tA paNa dharajo neha, acchakArI e che, zivazira kuTilA gaga; paNa nirdesvuM nAthane, rAkhe mAhATA raMga. sasarA khArA jalanidhi, khAMdhava caMdrakala; kamaLA kezava, lacchI karI dhara capaLA 1. 3.. 7. .. ..
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 rAyacakanakAvyamAlA. prabhunajare preyasI taNa, grahi kara kuMvara saneha, sAsu vayaNAM zira dharI, AvatA nija geha. 10. kamaLA vimaLAne sajI, zeLa bhalA zaNagAra; bhAta sutA ratha besine, pahetAM vana hamajhAra. 11 DhALa 8 mI . ' (sutArInA beTA tune vinavuMre, mAre garabe mADavaDI lAvaje, ramatAM aMga ThaDI visarI re -e dezI.) ratha besIneM rANI nIkaLI re lo, juvarAjane dharI zaNagAra je; mevA mIThAI phaLa zira thALazuM re , dAsa dAsI taNe parivAra je. 1. rasa krIDA raseM rasiyA ghaNu re lo, teNe vasiyA vikhama saMsAra je; je kasiyA karI jJAnI girA re le, te vasiyA mukti darabAra je. rasa. 20 mitra varga taNI ramaNuM ghaNuM re lo, vanakelioM bheLI thAya che; jANuM khecarI aMtarI utarI re lo, rame bhUcarIrUpa banAya che. ra0 3. pache dhammila gejhika sAthazuM re lo, AvyA bAge tihAM juvarAja je; ThAma ThAma tarUtaLa saMDavI re lo, haya hAthI subhaTa ratha sAja che. ra0 4. racA maMDapa zItaLa chAyamAM re lo, jaLa chAMTI bhUtaLa zuci kIdha che; paMcavaNa bichANAM pAthayAM re lo, caMdarUA gagana taLa dIpa je. 20 saraMga bhare sahu utaryA re le, AvI beThAM te maMDapa heTha je; gIta gAna tAna rasarIjhamAM re lo, kare dhamilazuM sahu goTha je. eNe avasara bhejana maMDape re lo; banI resavatI bAle suAra je; tava beThA Asana dharI maMDape re lo, nija geha vibhava anusAra je. 20 che cUA caMdana dhUpa ghaTA cale re le, juvarAja dhammila deya pAsa je; maNirana kanakabhAjana diye re lo, jaLa kaLaza kusuma dharI vAsa je. 20 8. rANI sAthe vimaLasenA maLI re lo, daya pIrasaMta dharI prema jo; priya mitra taNI paMkhA kare re lo, kamaLasenA hukama bhara sIma che. ra0 8. karI bhojana tALa bIDiyo re lo, khAye beThA te maMDape jAya je; pitapotAnA piyune Asane 2 le, besI nAriye jamaNa jamAya che. ra0 10. beThI vimaLA dhammilaneM Asane re lo, juvarAja priyA paNa tema jo;
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-pasmilakumAra, 153 mana gamate jamate ramate thake re, sahu dharatI paraspara prema che. 20 11mukha tALa maMDapa jAvatI re le, ghaDI cAra karI vizarAma je; savi daMpatI dila bhara dIpatAM re lo, jaLakrIDA kare sara DAma je. ra0 12. tihAM dhammila vimaLA khelatAM re lo, jema revA kareNanAtha jo; joI daMpatI sahu zaMsA kare re lo, kaLAvata vicikSaNa sAtha je. 20 13. karI dharma dhammila nara upano re lo, jeNe pAmI e vimaLA nAra je; zrama saphaLa thayo dhAtA taNe re lo, karI jeDa jugati kiratAra je. 20 14 haragArI zacI maghavA jisI re , nizi caMdra ratipati kAma je; hari kamaLA haLI maLI revatI rele, jesI jeDa sItA ne rAma je. ra0 15. sarevarathI nIkaLIyAM te savi re , mAMDavAmeM hiMDoLA khATa je; jaI beThAM jugala juvatI sahI le, e rasabhara vezyA nATa je. 20 16. eka najara dhammila vimaLA bhaNuM re bIjI najare tenATakazALa; paNa jotAM tRpti navi ke lahe re , muni deya guNe bahu kALa je. 20 17. karI zaMkA ne kaMkhA vegaLI re le, hAya samaketi ujavala vAsa je; tema gekhila dilamazaMkA TaLI rele, dekhI dhanmila vimaLA pAsa je. ra0 18. have nATaka pUrNatA thaye relo, kare vimaLA te lAkha pasAya che; jagadAtAnA heya vadhAmaNuM relo, pAtra loka dhammila guNa gAya je. 20 19. sajI asavArI savi nagarI bhaNI rele,caDhayA hastI dhammilanapasaMda ; ravi rAte thaye gaye vArUNuM re lo, ghara AvyA sahu ANaMda je. 20 20. khaMDa ethe catura meLA taNuM re le; kahI AThamI DhALa rasALa je; -zubhavIra kuvara vimaLA maLI re lo, rame suMdara bhoga vizALa je. 20 2. deharA, sukha bhogavatAM svarganAM, vimaLA dhammila saMga; rati sukha nRpa te lahI ghaNuM, vikasyAM aMga upAMga. prema bhare prItama priyA, raNuM kSaNabhara jAya; deva dugaMdukanI pare, sukhamAM kALa gaNAya. eka dina ratisukha saMdhi, visANuM piyu sAtha; na die bela manAvatAM, taracheDe vaLI hAtha. . ' 3.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 . rAyacaMdrajena kAvyamAlA. ' tava hasatAM dhammila kahe, na ghaTe tujhane eha; - kaMta kaTuka vayaNe kahe, jANe amadA neha, ' 4 ramaNanI sAthe rUSaNuM, na kare nipuNa nAra; namaNI khamaNa bahu guNI, sukha deve bharatAravasaMtatilakA eka jaganArI guNabhaMDAra; kadIya na dIThI rUSaNe, mujha rUThe dhare yAra vathaNa apUrava sAMbhaLI, lAgyuM baLatAM bANa; sarva sahe paNa nArI, na sahe zakya vakhANuM. adhara DasatI krodhabhara, kezathI kusuma uchALa; nAMkhe dure mekhalA, mudrA nejara hAra rakta azoka kamaLa daLe, tulya caraNa sukumAla; pAtale dhammila haNI, vacana vade IraSyAla. vasaMtatilakA dila vasI. jAo vase tasa geha, kahe vimaLA' te vallabhA, sAce jAsa saneha nArI vacana iraSyA taNuM, sAMbhaLI hasatA vadana; kuMvara gharathI nIkaLyA, ravi uryo pracchanna- 11. DhALa 9 mI. (anihAMre vAlhejI vAe che vAMsaLI re--e dezI.) anihore svAratha mIThe saMsAramAM re, savi svArathi saMsAra; mAtA vallabha bALane 2, vana vallabha nara nAra, svAratha 10 anihAMre dhammila cAlyo khede bharyo re, hita juvarAjane geha; bhejana veLA bheLA jamI re, citta ciMte vimaLA neha. svA 2. anihAMre citta vizrAmeMvanameM gayA re, tihAM dIThA muni abhirAma; bhava aTavImAM karameM tapyA re, te prANune vizarAma. svA. 3anihAMre zrutasAgara surI naMdIne re, beThe dhammila kumAra tava dIThA tihAM pitA re, nava dIkSita de aNugAra. svA. 4 anihAMre dhammila pUche che kAraNe re, vana vaya dikSA ga; * *arayanANI kahe sAMbhaLe re, eNe bheganeM jANe rega. svA. 5.
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra. 155. anihAMre nayara kuzasthalamAM vase re, eka nigama madana che nAma varI caMDA pracaMDA tasa nArIyo re, jiryuM nAma to pariNAma. svA0 6. anihAMre jogI jegaNuM sevatAM re, lahI vidyA ne bahu maMta; kaleza kare che ke bharI re, teNe dukhIye te atyaMta. svA 7. anihAMre paradezAMtara kArAghare re, vaLI raDe narakAvAsa; paNa deya nArInA nAhalo re, navi pAme sukha gharavAsa. svA. da. anihAMre jhaghaDA jhATAthI ubhagA re, pura pAsa de nadI kinAra; gAmeM do ghare rAkhIne re, ekAMtara vilase vAra. svA. . anihAMre eka dina koIka kAraNe re, dina daya pracaMDA dhAma, vAse vasIne trIje dina re, caMDA dhara jAve jAma. svA10. anihAMre caMDA cekhA chaDatI thakI re, dekhI krodhe thaI zyAma; mUzala maMtrIne nAMkhatI re, nAThe madana te pAcho tA. svA. 11. anihAMre mUzala nAga rUpe dharyuM re, bhayabhIta nadI utarAya; peThe pracaMDA ghara bApaDo re, tihAM pUThe panaga Aya. svA. 12. anihAMre varce vyAlane chetarI re, zeTha A pracaMDA pAsa; sA tanu snAna pIThI kare re, tihAM zeTha bhaNe bharasAsa. svA. 13. anihore vAta karatAM ahi paMkhIyo re, tava sA tanmela utAra; nAkhI vatti karI maMtrazuM re, thayA nakula phaNIne vidAra, svA. 14. anihore madana te svastha thaI tasa ghare re, rahyo rAtri uThI parabhAta; cite doya kulakSaNa nArIyo re, eka dina rahetAM hoya ghAta. svA. 15. anihore eka bhaye eka rAkhI re, paNa devagati je deya; kepI te zaraNu maraNa taNuM re, navi rAkhaNahAre keya. svA. 16. anihore saddhi ghaNuM muja maMdirere, paNa rAkSasI de paraveza: chaDI javuM muja ghaTe re, A bhava rahIzuM paradeza. svA. 17 anihAMre ciMtavI madana calyo dezAMtare re, dhanasAra sAra saha lIdha; dina kete purasaMkAzane re, vanamAM utAre kIdha. svAha 18anihAMre te puravAsI Avyo tihAM re, zeTha bhAnudata ucharaMga; pUche madana bhale tameM AvIyA re, che ema kuzaLa tuma aMga. svA. 19
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 rAyacaMdranakAvyamAlAM. ' . ' anihAMre mujha maMdira pAvana kare re, taba ciMte madana manamAMhI; nAma zuM jANe e bhAharUM re, go vimita tasa ghara jyAMhI. svAda 20. anihore snAna meM bhajana kIdhAM pachI re,kahezeTha madana suNe kAja; vidullatA mujha aMgajA re, tame paraNI vadhAre lAja. ravA21 anihAMre zI oLakhANe kanyAdiyA re, kahe mayaNalI mujha nAma; cau suta upara IcchatAM re, bhaNe zeTha huI guNa dhAma. svA. 22. anihAMre varaciMtAye mujhane kahe re, AvI kuLadevI rAta; madana azoka tarU taLe re, besaze AvI prabhAta. svA0 23. anihAMre teDI sutA paraNAvajo re, jANuM teNe nAma kuLa jAta; kahI paraNAvI zubha vAsare re, vAsa bhuvane vase sukhazAta. svA0 24. anihAMre pUrava duHkha visArI re, dhare vidyulatANuM prema; paDhama suvaDa ugarI re, rAtI saMga na choDe jema. svA. 25. anihAMre varSAkALe ghana gAjate re, varasate mUzaladhAra; ghara ghara pasI jue vIjaLI, retI virahiNI nAra. svA. 26. anihAMre vidyulatANuM zayyAgate re, nizi dIpa arIsA jeta; nAri vijogI pAse rahe che, tasa bALaka bhUkheM reta. svA. 27. anihAMre nAtha gayo tuM dezAve re, nA Avyo kALa; nayaNuM ne gharamAM jhare re, dhananIyuM re bALa. svA. 28. anihAMre retI vijogI vayaNuM suNa re, duHkha vyApe madanane ceta; caMDA pracaMDA ghaNuM sAMbharI re, AMsu bharANAM neta. svA. anihAMre vidyullatA nibaMdhathI re, pUchatAM bele teha; -zuM karatI haze bApaDI re, mujha viNa deya ekalI geha. svA. 30. anihore jo tuM rajA mujhane dIye re, te jaI AvuM eka vAra; sAMbhaLI so citta ciMtave re, mujhathI adhikI deya nAra. svA anihAMre prema lagyo tihAM eha re, mujha sAthe bAhya saneha, varSo vItye jA tume re, manameLe bolI teha. svA. 32. anihAMre varSAkALa vItI gayo re, javA madana thaze huMziyAra vidyulatA kahe nAthajI re, kema rahizuM ameM saMsAra svA2 33.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-dhampilakumAra. 157 anihAMre madana vade ameM AvazuM re, dinA thaDe nahIM tujha heDa; phUla aneke bhama bhame re, paNa bese mAlati cheDa. svA0 34anihAMre sA kahevehelA piyu Avajo re, kahI maMtrI karI dIdha; laI gaye eka gAmaDe re, jaLa ThAma visAme kIdha. svA75anihAMre bhejana veLA saMbhArate re, keI Ave atithi AMhI; deI dAna bhejana kare re, ema dhyAye madana mana mAMhI. svA. 36. anihAMre tapasI tApasa dekhIne re, bhaktibhara dIdha karaMbha; sarevara tIre tApasa jaI re, jaba khAve svAda acaMbha. svA0 37. anihore madana sarovara nAhIne re, be khAvAne jAma; kavala lIe eka hAthamAM re, tihAM chIMkyA hAlI nAma svA. 38. anihAMre jhaMDI bhejana uThI re, tava tapasI thaye ajarUpa; upagaraNuM paDavAM bhUtaLe re, mana cite madana dharI cUpa. svA. 38. anihAMre jeuM e kihAM jAya che re, thathe chAganI pUThe madana; cAle gaye vighatA ghare re, zeTha jeve rahIya pracchanna. svA. 40. anihAMre deI kapATa ne kuTIye re, kahe te tujha mAtA deya saMbhArIne mujhane tajI re, keNu zaraNa IhAM tujha heya. svA0 41 anihAMre loke maLIne meLAvIye re, sakhI vayaNe maMtrI nIra; choTe tApasa thaI kahe re, karaMbhathI chAga zarIra. svA42. anihAMre madana te nAThe dekhI karI re, rAtre daza jana jAya; pahete hasatIpura parisare re, jaI jina ghara ANaMda thAya. svA. 43anihAMre ethe khaDe pUraNa thaI re, DhALa navamI caDhate raMga; vIra kahe dhanya te narA re, jeNe melyo mahilA saMga. svA44. deharA jaI madane jina vaMdIyA, zrI marU devAnaMda bhavadava tApa zo tihAM, dekhI prabhu mukha caMda naIgama eka eNe avasare, dhanada sa dhanavaMta; te jina maMdira AvI, vaMdana namana karata. raMga maMDapameM AvI, be karIya praNAma; - je.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ -158 rAyaca'draunakAvyamAlA. pUche zuM du:kha manane, dekhI vadana virAma. madana zeTha mukha sAMbhaLI, mULathakA vi vAta; te kahe muja duHkha AgaLe, tuma duHkha te kANu mAta. mana vade mujhane kahe, kema tuma du:kha apAra; sajjana jANI te kahe, nija vItyA adhikAra. DhALa 10 mI. ( kAmaNagAro e phaphaDA re e dezI. ) kAmaNugArI e kAmanI re, sarajakatA svArthasA re, kAmaNunI viSa detI vIramatI rAjA caMdane culaNI cakrI suta duHkhanI vAta na kahetAM hAMsI na zeTha hasatIpuramAM vase, lakSmIvatI tehanI priyA re, dhanasAra ne dhanadeva che re, mAta pitA maraNe gayAM re, dhata veheMcIne jUdA karanAra; bharatAra. kAmasu. dharanAra; karatI jaM tu karamAra. dhRkA re, mAravA re, kIjye re, paNa sArmika pAsa; pAmIe re, vaLI hAve du:kha nAza. dhanapati dhanada sameAya; naMdana che tasa deya. paraNyA ya kumAra; phleza kare ya nAra. thayA re, paNu laghu adhava nAra; tajI re, na dIye sukha bharatAra. paraNAvatA hai, dhanadevane laghu nAra; phUDa kalaMkI meMhuM AMdhava mAhATA te pazu saMgate tevI re, nahIM tasa sukha lagAra. nArI caritra jIe ekadA re, zIta jvara matsyageha; sUtA rAtre dAya nArIye re, DhAMkyA vacce teha. sajaja thai dAya nakaLI re, caDhI dhara vana sahakAra; Atra vAye smaraNa kare re, uThI tadA bharatAra. cUa tarU mULa* vacce karI re, nija tatu AMdhIyu' jAma; aMgane calI tarU uttA re, dhanadeva gupta pUruM vaLye re, 5NudItra vana DrAma, calI nAra; ratnapure pho kA kA kA phA kA kA phA phA 3. m .. 5. 1. 2. 3. .. 5. 6. 19. 4. 1. .
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15. zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra, 159 zrIpaMjazeTha ghara kanyakA re, zrImatI bAMdhavA cAra. kA. 11. vasudatta zreNIsuta paraNate re, te nava occhava thAya; * * varaghoDe jue bahu jaNuM re, dhanadeva cerImeM ThAma. 12. teraNa AvI vara utaryo che, paNa koI daivavazeNu; khanuM toraNa rUTI paDayuM re, maraNa gaye vara teNuM. vasudatta rote nija ghara gayo re, zrIpuMja ciMtA na mAya; kuLadevI vacane karI re, dhanadeva tilaka dharAya. 14. vara vahU bahu zaNagArIne re, cerIeM pherA pharAya; nATakazAla samaheccha re, maMgaLa dhavaLa gavAya. ubhI jove de nArI re, deTI kahe suNa bheNa e vara ApaNu vara same re, dIse che mujha neNu. moTI kahe jaga e samA re, je nara te tujha kaMta; tulya rUpeM nara nArIye re, saMsAre bahu heta. 17. te zIta javare pIDiye re, keNa rIte Ave AMhI; vAta karatI vege vaLI re, jue ketuka puramAMhI. kA, 18. dhanadeva vAsavana jaI re, cita capaLa atirekha; zrImatI cIre kesara rase re, lakhI zaloka te eka. kA. 18tthaahi // khsNtiikrtnpur| knbhomNddlyutshctH|| 3 dhanapatisutadhanadevo / bhAvivazAtsukhIkRte bhUta ||shaa ni / masaluM karI re, Avya jihAM sahakAra; tAma caDhI deya nArIye re, dhanadeva pUrva prakAra. kA, 20. cUtatarU gagane co re, jaI mUko mULa ThAma; dhanadeva AvI sUto ghare re, te paNa AvI dhAma. sUtI deya nikA bhare re, jAgI vibhAte sAtha; ciMtA ujAgare UMghatAM re, kaMkaNuM dorA hAtha. kara0 22. dekhI nAhAnI kahe behenaDI re, mujha nava mAnyuM vacana; tuma pati rAtre tihAM paraNuyo re, kaMkaNa hAtha pracchana. kA0 23joSa joI kahe tAharUM re, vaNa je mAnata tyAMhI; kA .
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdanikAvyamAlA. kA. 24 . kATa 27... kA. 30. te jaladhimAM nAMkhI para re, deya rahata sukhamAMhi. ma dharIza bIka e rAMkanI re, ema kahI bAMdhe pAya; dera maMtrI nija hAthazuM re, dhanadeva popaTa thAya. paMjara ghAlI tALuM dIyuM re, jaba chamakAre zAka; kharka laI zukane kahe che, tujhane haNa karUM pAka ema vayaNuM suNI dhrujato re, ratAM nigame kALa; have zrIpuMja gaSate re, na jaDI jamAI bhALa. zrImatI AMsu cIre luDe re, vAMcI akSara tAma; ciMtA to kahe tAtane re, go hatI gAma. vAMcI zloka zeThane re, bhAMge cittaleza, sAgaradatta vANija tadA re, jAya hasatI niveza. hAra deI eka ranane 2, vAta suNAvI tAsa; jaI jamAIne ApIne re, teDI lAve ama pAsa. zeTha sAgaradA nA caDhayo re, gaye hasaMtI gAma; hAra diye deya nArIne re, zeTha dIThA na tA. pUche ke behu nArI kahe re, zeTha gayA paradeza ArebAra tihAM Avaze re, dharaze na citta kaleza. paNa amane ema kahI gayA re, ranapurIthI keya; Ave te zuka Apaje re, zrImatI khelana ya. sAMbhaLI paMjara laI cale re, deve zrImatI hAtha; vAta suNI zuka hulAvatI re, jANe maLIye nAtha. eka dina dere dekhI karI re, baMdhana cheDe tAma; vismaya pAmyA sAjana sahu re, dhanadeva pragaTa jAma. sasare rAkhe anya maMdire re, daMpatI sukha vilasaMta; dina kete tAta maraNa gaye re, zrImatI tAma vadata. sasarA nAmeM oLakhAvatAM re, tuma guNavaMta leka; ama sasarA ghara jaI rahuM re, te mujha thAya azoka. kahe dhanadeva suNaje priyA re, bhAjInA chamakAraka slo kA0. 0.
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra. hajIya lage navi visare re, sA kahe kema chamakAra. kALa 38. kamukheM savi sAMbhaLI re, " hasIya kahe sA nAra; , pUpiyA muja AgaLa re, rAMka taNe avatAra zrImatI AcaheM jhAhAje caDhI re, utarIyA nija gAma; sanmukha sajajana ocharve re, AvI vasyA nija dhAma. kA. deya jaNa mana ciMtave re, visariyo chamakAra; vaLI Avya rasa cAkhavA re, navala vahRbharatAra. Asana maMtro besArIne re, paga dhove ladhu nAra; jeThA maMtrI jaLa chAMTatI re AMgaNe pharate bAra. kA 42. te jaLapUra nAsA lage re, jaba DUbe dhanadeva; zrImatI tAma ma karI re, zoSI lIe tatakheva. kA. 43. zrImatI pA paDI bahu jANI re, zeTha juve thaI thIra; the khaDe dazamI bhalI re, DhALa kahe zubhavIra. * deharA te dekhI viramaya lahI, zreNI ciMte citta bhayAraNamAMthI ugaryo, to vaLI AgaLa bhIta. daivadazAthI zrImatI, je pI kai vAra; vihuM nArI viSNu tribhuvane, nahIM kaI rAkhaNahAranavi rahevuM mujhane ghaTe, eka dina jIvita hANa; layasthAnaka. te varajavuM, bole catura sujANuM. ema ciMtI pura bANe, nAThe te tatakheva; jina vaMdI tamane maLI, A beThe dhanadeva. muni kahe eNe avasara ameM, teNe vana vasiyo rAta; bhayavairAge pUriyA, AvI namI kahe vAta. ama upadeza suNI karI, behu jaNe dikSA lIdha; vicaratAM IhAM AviyA, dare bhaya savi kIdha. te nisaNuM dhammila kahe, diyo dikSA muja Aja; bhega karama phaLa tujha ghaNuM, nahIM vrata kahe munirAja. tava muni vaMdI uThI, jaba thayo pa7ima jAma; puramAM rAjapathe gaye, tihAM dIThuM suradhAma.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1ra rAyacaMdranakAvyamAlA. DhALa 11 mI. (AI le parvata dhaMdho re lo-e dezI.), rAjamAraga . pArse bhalo re lo, dIThe nAgavihAra re; catura nara0 dhUpaghaTA gagane calI re le, dIpamALa hajAra re. catura nara0 1. puNya kare jaga prANiyA re che, kAraNa paMcamAM siddha re; ca0. ' mana gamatA meLA maLe re lo, dhammila jema phaLa lIdhare. ca0 puNya2. vismita nayane vilekine re lo, pihita addha kapATa re; * ca0 '' dvAra ughADI maMdire re le, peThe taya ucATa re. ca05 3 nAgadeva beThe namI re lo, karato bahula vicAra re; ca0 , teNe same pUjApa grahI re lo, suMdara sakhI parivAre re. ca8 pu4. jevana vaya jasa jAgatI re lo, lAgate aMge kAma re; ca " deya priyAthI ubho re lo, vasiye lahI vara ThAma re. ca0 pu. rUpe jayaMtA tAvikhI re lo, AvI kumArI eka re; ca0 * vaita caraNa kara mukha jaLe re le, piThI caitya viveka re. ca0 putra che. nAgadeva pUcha karI re lo, kahe thAo nAtha prasanna re;, ca. nAga bhaNe vatsa tujha hajo re lo, vaMchita vara kayaputra re. caMdra pu. sAMbhaLI uThI sasaMjameM re le, dIThe tAma kumAra re; ca0 rUpe raMgANuM cetanA re , kAmadeva avatAra che. caMdra pu. teNe paNa dIThI dilabhare re le, nava bana vanazALa re; ca0 nAtana tuMga padharA re le, adhara arUNuM paravALa re. ca0 pu8. nIla kamaLadaLa bhecanA re lo, zazi mukha surabhi vAsa re; ca0 jAsa kaLA cosaTha lahIM re lo, viyati vidhu abhyAsa re. ca050 10. phUla khare mukha bolatAM re lo, pUchatI kuMvara teha re; sTa kuzAgrapurathI AviyA re lo, dhammila kahe tuma neha re. ca0 pu11 sAMbhaLI sA vismaya lahI re lo, adhamukha tI jAya re; 20 lajavANu vAma pagataNe re lo, aMgUThe bhUmi khaNAya che. ca0 pu12mmila kahe suNa suMdarI re le, tuM keNa kima IhAM AyA re; ca0 madhura vayaNa nehe bharI re lo, theya nipuNa uzcarAya che. ca0 50 13. seza nAgavaru IhAM re , nAgasenAnA kata re; ca0
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--dhampilakumAra. 13 nAgadeva bhakti thaye re lo, nAgadatta sata sata re. ca0 50 14. paNa IcchA te upare re lo, naMdanI caMdanI rAta re; ca0 'imahocchava pUrNimA re lo, vaMche jema bhaNu jAta re. ca0 pu15. nAgadeva sevAthakI re le, putrI huI guNadhAma re; ca " thApe harSa maheccharve re lo, nAgadattA mujha nAme re ca. putra bana vaya janakAdike re le, varanI ciMtA thAya re caTa sAcI sevanamudrikA re lo, kAca tihAM na jaDAya re. 20 guNuM lakSaNa joyA vinA re , bhuccha maLe bharatAra re; 20 jAe janmAre muratAM re lo, abaLAne avatAra re. ca0 pu18. teNe kAraNe sevA kare re le, nAgadevanI nitta re; ca0kara joDI karUM vinati re lo, icchA vara dharI citta re. ca0 50 18. vachAM Aja pUraNa karI re lo, de thaI hajUra re; ca0 mujha bhAgye tumeM AviyA re , dIThA guNa bharapUra re. ca0 pu. 20. sukha bhara bese hAM kare re le, ema kahI cAlI teha re; ca0 pUrNa manoratha vAratA re , mAyane kahe jaI geha re. 20 sajajana varga suvi harakhiye re le, nAgadeva ghara jAta re; 20 ghara teDI samoa7 re le, lIdhuM lagana te rAta re. ca. pu. 22. cirI pherA pheravI re lo, dIdhuM kanyAdAna re; ca0 vAsa bhuvana sukhameM vase re lo, zeTha mAna sanmAna re. ca0 pu23 cithe khaDe pUraNa thaI re , e agIyAramI DhALa re; 20 thI zubhavIra kuMvara IhAM re lo, bhegave bhega vizALa re. ca0 pu. 24 deharA, eNe avasara te nagarane, :nAma kapila bhUpALa; saca kumarI kapilA satI, jevI rUpa rasALa. nAgadattANuM tehane, varate che sakhibhAva; dhammila varI sAMbhaLI, karatI citta banAva. sakhI varSe vara, mAhare vara e niradhAra; sahiyara kama sadA rahe, bhAraDa paMkhI samAraema ciMtI kahe rAya, mujha IcchAvara heta; '
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 rAyaca'draunakAvyamAlA. maDapa racie svayaMvarA, rAjakuMvara saketa. ema nipuNI tatakSaNa kriyA, maMDapa sAvana thaMbha; thaMbha thala maNi pUtaLI, karatI nATAraMbha. maMcaka smRti maMcaka taNI, bAMdhI zreNI vizALa; jema besI bahulA jue, tava rasa nATakazALa. DhALa 12 sI. 4 5. 6. ( bharatane pATe" bhUpati re, siddhi vadhI eNe DhAya, salUNA--e dezI. ) tu DhavI jIpa teDiyA re, AvyA kSatri kumAra; salUA, pAvane, sainya subhaTa vistAra. sa sa UtarIA puNya udaya prANI lahe re, vaMchita sakaLa samRddhi; puNya vidrA jhUratA re, dekhI paranI Rddhi. sa. puNya02maMtrI zeTha sArthavAhanA re, maLIyA putra aneka; azana vasana rRpa tRNajaLe re, sAcave sakaLa viveka.sa pu nare paDa vajAvatA hai, abhya zeTha sArtheza; sa naMdana sAthe svayaMvare re, Avo dharI sa zubha veza. pe maLIyA te save re, meThA mesaNu DhAya; naMdanavaname devatA re, maLIyA mAja savAya. mmila paNa AvI tihAM hai, rAjakuMvaranI pAsa; mAna lahI jIvarAjanuM re, meDhA mana ullAsa. gAyana gAya gIta; sa raMgarasa rIta. sa0 pu sa rAya kapilanI AgaLa re, vara vadhUne nATaka re, raNa eNe avasara nRpanaMdanI hai, caMdana sahi aisI sukhAsana pAlakhI re, zALa dharI uttarI azvathI UjaLI re, vijaLI nyu varamALA karamAM dharI re, paMkhA sakhI kara dhAra. samakALe marI mukhe re, nayaNe jIe nara dakSa; dhanurveda bANAvaLI re, sAMdhe jema dRgalakSa. paNa marIcitta vedhIyuM re, nAgadattA bharatAra; vastu jagata madhurI ghaNI re, paNa citta rUcie. pyAra sa. pu 11 ma. pu sa sa. pu sa sa pu 1. 3. 4. 5 7. parivAra; zaNagAra. Ja pu. sa jhaLakAra; sa. pu sa. sa. pu. 10. 8. .
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra nayana kaTAkSe bahu jaNAM re, vedhANuM teNe ThAyasatra vidhatA lahe vedhakI re, ghAyala jANe ghAya. sa. pu. 12. have pratihArI varNave re, sAMbhaLa rAjakumAra; sa pUrava dezane rAjiye re, narI vANurasi sAra. sa. pu. 13. nAme mRgadhvaja eha che re, sinya Rddhi bahu geha; satra paraNI priyA che pAMcaze re, suMdara lakSaNa deha. sa. pu0 14. kumarI kahe kAMtA ghaNI re, nahIM sukhI calI agra; sa. vaMga kaliMga taNe dhaNI re, jasa ghara Rddhi samagra, saha 50 15. jayasiMha nRpa nepALane re, kasturI jasa deza, sa) ema maMtrIsara zeThane re, varaNuviyA savizeSa. sa. pu. te savi heLaviyA teNe re, vaya rUpa dezanA deva; sa varNavatAM dila hIMsatuM re, haLavatA mana reSa. sa. vaLI pratihArI bolatI re, e nara guNa bhaMDAra; satra bhAgya kaLA rUpe vaDe re, mujha sakhIne bharatAra. sa. pu. 188 mana gamatuM dhide kahyuM re, jANuM have varamALa; satra baMtara devI devatA re, vRSTi kusuma ujamALa. sa. pu. 19. te dekhI tRpa kepiyo re, uThayA kha dharI hAtha; satra eka ziMga khaDvI pare re, bhe deva sahu sAtha. sa. putra kapilarAya vacane karI re, choDe dhamila tyAMhi; maMgaLa vAjAM vAjatAM re, sajajana varga uchAhI. sapurA 21. ghara teDI samocchavuM re, paraNAve dharI heta; sa. haya gaya ratha bhaTa bhUSaNa re, gAma ghaNA vara deta. sa. pu22. cAthe khaDe eNI pare re, bolI bAramI DhALa; satra zrI zubhavIra kuMvara taNuM re, pasaNuM puNya vizALa. sa. pu. 23 deharA, ke nAgadattAne nija ghare, teo nRpa saneha, : * dhammila harSa jamaNa jame, narapati sasarA geha, nava paraNIta behu nArIzuM, vilase prema apAra; paNu vimaLA rAge jaDI, visaratI ne lagAra. sava
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdajainAvyamAlA. sAtamI e brahmadara gaye, kurumati kuratIkAra; chaThThI kurUmatI rAgaNuM, brahmadatta vacana uccAra. cUrva priyA kanakAvatI, vasudevane paraNAya; nara durgadhane avagaNuM, dhanada bahAM utarAya. bAvIza koThADI ne, paMcAzI lakha koDaH kaDI sahasa IgasarI, cIsaya aDavisa koDa. saga vana lakha caudaza sahasa, dasaya asII nAra; eka bha paTTarANI, haiye harI avatAra. eka rIsAve tehamAM, zakra manAvA jAya; teha manAye sukha gaNe, durjaya rAga kahAya. vimaLA paNa rAge naDI, paDI - virahAnaLa kuMDa; kaMta vihI nArIne, jagatameM dukha bhramaMDa.. DhALa 13 mI. (gajarAmAM cAlyA cAkarI re, amane zI zI bhalAmaNa deza-e dezI.) catura calya ciMtA bhare re, rahI vimaLA kamaLA pAsa; mahilAmati pagapAnIe re, je cosaTha kaLA nivAsa re, je cesaTha kaLA nivAsa. prathama vicAraNu nA kare re, kare sahasA karma kaThera; pati suta sahasA mArIne re, pache retI karatI bakera re. pache retI deya divasa vItI gayA re, paNa nAtha na Avyo jAsa; vimaLasenA kahe mAyane re, mADI meM karyuM virUuM kAma re. rasabhara ramaNane rIsavyo re, go keNa jANe koNu ThAma, mAya kahe dhaNI mAnitI re, kare ujhaDa bAre gAma re. uchAMchalA tAhare re, sahe sAyara e gaMbhIra; vAyuvela vadhe vAridhi re, paNa pAchAM vaLe che nIra re. tema tuja piyu ghara Avaze re, mata kara tuM kaleza lagAra; ema dina ketA vahI gayA re, paNa nA dhamila gharabAra re. kheda re dina kADhatI re, satI vimaLasenA gaI geha, sarasa AhAraneM cheDatI re, teNe zeSA nija deha re. navi vikase vana velaDI re, jaLa siMcyA vinA saMkAya
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-dhasmilakumAra. 167 kare 9 dhArAdhara vinA jema; dharA re, tapatI vaLI vizva tapAya OM tapatI.:56. tema nija sevaka parijanA re; nija svAminInuM duHkha dekha; thaI AzIyALA cAkarI ?, kare tana mana vacana vizeSa re. mAta pitA mruta bAMdhavA re, hAi sAsu sasarA naNu ; : ' paNa pramadA prItama vinA re, navi aMtara citta ANuM re. daMta vinA datI jisyA re, jevI caMda' vibhrUNI rAta; . vi. 10 1 " . ' zastra vinA zarU rAMkaDI re, je viSNu sarevara nava bhAtare. va vinA kAyA kI haiM, sutta viSNu mukulI dhanevata; mukhazAbhA cakSu vinA re, muni dvija viSNu vidyAvata re. nara viSNu nArI ekalI re, tema sAmbhe nahI jaga krAya; kata viOAhI kAmanI re, ci'tAnaLa baLatI * joya re. caMdra kiraNa amRta jhare're, paNa virahiNI tapana pramANu; maMda zItaLa vAyu vahe re, te teA lAge vajra samAna re. phUlazayyA kaM Taka samI OM, phUlamALA nyAla niSepa; rAtri kalpa zatazI - game re, azikaNu caMdana lepa re. bhAddabhUta kAyA vaDe 3, jema rahe. jhAlI veTha; duHkha aneka prakAranAM re, vimaLasenA thaI duHkhanI re, vaida na jANe nADImAM kai, yeA teNe same varavADe caDhyA re, paga mAMDayA Acchava thAya; daya va doya bAjUye re, page hiDatA dhammila jAya re. hu ThakurAie paravA re, gIta gAna neM nRtya vilAsa; lAkha lAka jovA maLyA re, AvyA vimaLasainA dhara pAsa re. rAya beTI kANu paraNIyA re, jevA vimaLA sevaka Aya; lammila dekhI harakhIyA re, kahe ThakarANIne jAya re. pazu virahiNI nArI re. nija vAlhema kare vidbega; mAhu mahA kSaya roga re. ' svAminI ama svAmI thayA re, nRpujAmAtA sAMbhaLI vimaLA tatakSaNe re, huM iza rASa mAtAye samajhAvI thakI re, karI snAna dharI sAvana kaLaza te jaLa bharI re, lei pUjApA nikaLI khAra re. zaNugAra; A jAya; bharAya re. jaLa0 11. muni.12. ciMtA0 13. te tA 14.. agni 15 paNa 16. thaYA 17. page 18. ja " AvyA 19. -iza0-21 laI 22.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 ' rAcinakArAmAla. kutala cale ratha AgaLe re, pU4 ThIka paga mAMDA thAya; vimaLA dIye pradakSiNA re, karma karI "kata vadhAya re. kusumeM0 23pUjA paga AgaLe re, dharI kamaLA kahe suNa vaccha; . * strI satIne pati deva che re, teNe pUjA kare e acche che. teNe 24. tava kuMvare vimaLA taNe re, harakhuM grahI jamaNe hAtha; : kahe tuma ceSTA ama phaLI re, suNa doya vadhanI nAya re ! suNa0 25 nAgadattA kapilA tadA re, vimaLAne paDatI pAya; kuMvara kutIla rathamAM have re, nija hAthe deta vaDAya re. nija raka. paga hiMDaNa karI zaheramAM re, pache pahelA rAyane geha; vimaLA ratha thakI utarI re, jaI praName bhUpane teha re. - jaI27sA dekhI nRpa harakhI re, karI beTI dIye zirapAva; cAra gAma lakha cAranAM re, kapilAthI adhika banAva re. kapilAthI 28. vimaLA sukhAsana besIne re, gaI nija ghara kamaLAnI pAsa; vAsa bhuvana zaNagAratI re, ati pAmI citta ullAsa re. aMti8 ra9. kuvara visarje bhUpati re, dina deya paNe nija geha, khiI lIe vimaLA ghare re, tihu jaNane dharI saneha re. tIkhuba 30. vimaLA sAthe premazuM re, sukha vilase svarga samAna; kaI dina jaLakrIDA kare re, vaLI sukhamAM rame udyAna re. ' vaLI. 31 DhALa kahI e teramI re, ramI hRdaya jike guNavata; - khaMDa caturtha pUraNa huo re, zubhavIra kahe suNe saMta re. "zubha kara, copAI kheDe khaDe madhuratA ghaNI, dhammila rAya caritre bhaNI; e vANuthI laghutA bhaI, sudhA' madhuratA - svarga gaI. sudhA33. iti zrImattapogacchAdhirAjabhaTTAraka zrI. vijayasiMha sUrIzvara saMtAnIyasaMvijJapakSI paMDita zrI kSamAvijayagaNiziSya paMDita zrI yazovijayagaNiziSya paMDita zrI zubhavijayagaNiziSya paMDita zrI vIravijayagaNiviracite zrI dhammilacaritre prAkRtamabaMdhe ubhayatrIpANIgrahaNakRte puNyodayavardhanonAmazcaturthakhaMDaH samAptaH / /
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-smilakumAra. paMcama khaMDa prAraMbha: 1 dAharA cothA khaDa khaDa rasa, pUrNa huA supramANu; paMcama khaMDa kahuM have, suSutte rasika sujANu. Age Age rasa, dhaNA, kathA suNutAM thAya; dhammila carita uttara kathA, 'have' vistAra kahAya. eka dina roja cerIye, dhammila cheThA jAma; kAikavarI * nRpatie, azva bheTa karI tAma. teja jhaMga'tA jasatanu, suMdara ujjala vona; karNe udara kaTi laghuvarA, paga naLI vajra samAna. rezama alpa laghu deDI, pAsAM pITha sudghATa; rAta divasa ubhA rahe, sArdha caraNa jema 'nATa. kesaravaraNI $ kesarA, pavanavega jitamana; kSaNu lakSita "ga che, zAlita azva ratana. zira valagI valagA dharI, cAmara cAra 'prayAna; dhammala nRpa jANe caDhayA, turaga damana vijJAna. "DhAMLa 1 lI. / kanakavAlukA nadItaTe jI, cAra page tihAM cira thaI cha, azva tataLe mUkIyA jI, !' . " dhummile - chaDI lagAma re; ubhA turaMga teNI vAra re, cheDI taMga te ThANu re; " ' " " 169 1 1. . 3. ( kuMvara gabhAro najare dekhatAM cha~e dezI ). sAthe ghaNA asvAra re; catura kuMvara tuMge cacA che, nIkaLI nagarI thakI jI, bAhera vega vicAra re. catura0 vakraturaMga vege vaLyA cha, na rahyA hAtha lagAra re; sainya sunnata rahyA vegaLA jI, aikata paMcama dhAra re. caitura0, ']2. vikhama samI paNa bhUmikA jI, elI kSaNavAra re; * kheMcI lagAmane thAkIyeA jI, pehAtA aTavI majhAra re: catura . 3. {! B. ' -} 1. catura 4 ;]
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170. rAyacaMdranakAvyamAlA. vana ne zastra grahI karI che, parameSTI suhajhANa re. catura 5. naI upakaTha dAhiNu dI jI, dekhate ketaka raMga re; vRkSa. ghaTA vana velaDI jI, bhede na kiraNa pataMga re. catura 6 eka taraDALe jhulatI jI, laMbI vara taravAra re; hema mUTha rane jaDI che, maNidhara menAkAra re. catura 7. becara kharka visArIne jI, nija ghara calIye hoya re; ciMtI kuMvara vana jevo cha, dIThe nahIM nara keya re. catura0 8. AvI kha leI dekha cha, cakri kha anuhAra re; mena rahita karI jhagamage che, ujajala tala tela dhAra re. catura0 8. alasi kusuma sama jasa prabhAjI, vijaLI javuM dara pekha re; dekhI acaMbhe pAmI che, lahi asiratna vizepa re. catura0 10jevA parIkSA tihAM gayo chu, baddha kuTila vaMza dhULa re; gulma viTANuM paraspare che, sAThI vaMza ghaNu mULa re. catura0 11. vaizAkha TANu kuMvara rahI che, te chedyA samakALa re; vismaya pAmI kharSa jue cha, dIThuM rUdhira tala dhAra re. catura0 12. vaMzajALa pharI vate che, dhUpakuMDa dhumapura re; nara kara japamALA rahI che, kuMDaLa zira paNuM dUra che. catura0 13 rUdhira jharaMtuM dakhIne . jI, pazcAttApa karaMta re; viNa aparAdhI meM haze ja, sAdhaka vidyA saMta re. catura0 14. niMdana nija kara gaye jI, naMdana vana samazALa re; zItaLa jaLa vAgye khaDI che, kuMmara vaLagI tarUDALa re. catura0 15. dekhI kuMvara mana ciMtave che, suMdara vana rakhavALa re; kijara devI aMtarI che, avara na naranI bALa re. catura 16. athavA jovA utarI che, vidyAdharI sukumAla re; kAMtivadana vidhu sArasI che, adhara arUNa paravAla re. catura0 17. kiMvA kanakavAlukA nadI che, jaLadevI adhiSTAya re; vAvaDI nAhIne nIkaLI che, kanakasamI jasa kAya re. catura 18ciMtavato dhIraja dharI che, AvI tehanI pAsa re;
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--dhammilakumAra. 171. 'dekhI'kuMvarI 'mukha mAhI rahI che, atara premavilAsa re. catura '19. ciMte kumarI citta corIne" jI, para nara satI`mana bheDa re; A ' rAjakuMvara bhUko pathA jI, AvyA eNe vana khaDa re. catura 20. na dhaTe mujha * mukha pUMchavu che, pUchyAnA uttara- deza re; . t guNi jana pUchyuM mAlatAM jI, nahIM satI dukhaNu leza re. catura0 21cha, bhUtaLa, nayaNe TharAya re; mAnapaNuM dharI. sA rahI jI, madhura vayaNu sukhadAya re. catura0 22. . tava kuMvara * mukha Acare dhrummila kuMvaranA rAsanA zrI zubhIre cha, paMcama khaMDa rasALa re; zI kahI cha, tehanI pehelI ' DhALa 're. catura0 23 ! * DhAherA. suMdarI, tuM uttama kANu jAta; kemmila kahe suNu kihAM rahevu sukaLAnidhi, kANu tuma mAtane tAta'. - ze zuM kAraNa A nataTe, vana takuMja nivesa; nirbhaya vicare `ekalI, jaiana maLe veza. me tujhane vanadevatA, jANI paga bhUmi jaLalAcane, machuA tava vaLatuM hu marI kahe, suNa uttama guNuvata; mULa thakI mAMDI kahyuM, saghaLA mujha virataMta. Avye pAsa; jAti vizvAsa DhALa 2 jI. ( sAhImA meAtiDA hamAza-e dezI). 1 * ! '1. 2. 4. ' ele mIThA khAlI. eNI nayI, vaitADhaye che dakSiNa zreNI; ? patAkA; zaMkhapurI nrupapurI sAna, tApa zItaLatAe vicA; sAhi suNu vAta rasALo, maMdi2e maLiye laTakALI, sAhelInI TALI. e kaNI.1. ANI jANI kAmapatAkA, kAmadeva maMdiranI kamAnmatta taga nAme, kAmAnmatta sadA pariNAme sAhikhA. 2. nAme vidyunmatI vidyAtA che, hoya sutA guNa guNanI latA che; vayaNu jatAM pula kharatAM, lAcana jehanAM amIya jharatAM. sAduikhA. 3.. nikaTa kanaka girizikhara vihAra, AvyA dharmadhASaNu aNugAra;
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 * rAyacaMdra nakAvyamAlA. vastra ne zastra grahI , karI che, parameSTI suhajhANuM re. catura0 5naI upakaMTha dAhiNa dIzuM che, dekhate kaeNtaka raMga re; vRkSa. ghaTA vana velaDI jI, bheda na kiraNa pataMga re. catura0 6. eka tarUDALe jhulatI che, laMbI vara taravAra re; hema mUTha rane jaDI che, maNidhara menAkAra re. catura che. khecara kharSa visArIne jI, nija ghara calIye hoya re; ciMtI kuMvara vana jevata cha, dIThe nahIM nara koya 2. catura0 8. AvI kha laI dekha che, cakri kha anuhAra re; mena rahita karI jhagamage che, ujajala tala tela dhAra re. catura. . alasi kusuma sama jasa prabhA che, vijaLI kyuM dara paMkha re; dekhI acabhe pAmI , lahi asiratna vizepa re. catura0 10jevA parIkSA tihAM gaye che, baddha kuTila vaMza dhULa re; gulma viTANuM paraspare che, sAThI vaza ghaNu mULa re. catura0 11. vaizAkha TANu kuMvara rahI che, te chedA samakALa re; viramaya pAmI kharSa jue cha, dIThuM rUdhira tasa dhAra re. catura0 12vaMzajALa pharI jevatA che, dhUpakuMDa dhumapura re; nara kara japamALA rahI che, kuMDaLa zira paNuM dUra re. catura0 13. rUdhira jharaMtuM dakhIne , cha, pazcAttApa karata re; viNu aparAdhI meM hA , sAdhaka vidyA maMta re. catura0 14. niMdana nija karato gayo che, naMdana vana samazALa re; zItaLa jaLa vAgye khaDI che, kuMmara vaLagI tarUDALa re. catura0 15. dekhI kuMvara mana ciMtave che, suMdara vana rakhavALa re; kijara devI aMtarI che, avara na naranI bALa re. catura0 16. athavA jevA utarI che, vidyAdharI sukumAla re; kAMtivadana vidhu sArasI che, adhara arUNa paravAla re. catura0 17. kiMvA kanakavAlukA nadI che, jaLadevI adhiSTAya re; vAvaDI nAhIne nIkaLI che, kanakasamI jasa kAya re. catura0 18. ciMtavane dhIraja dharI che, AvI tenI pAsa re;
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-dhammilakumAra. 171. "dekhI kuMvarI mukha mohI rahI che, ati premavilAsa re. catura 19. ciMte kumarI citta corIne cha, para nara satI mana bhaMDa re; rAjakuMvara bhUlo paDyo che, Avyo eNe vana khaMDa 2. catura na ghaTe mujha mukha pUchavuM che, pUchaDyAno uttara deza re; guNi jana pUrve belatAM ja nahIM satI dukhaNa leza re. catura0 21manapaNuM dharI" sA rahI che, bhUtaLa nayaNe karAya re; ' ' tava kuMvara " mukha ocare che, madhura vayaNa sukhadAya re. catura0 22. dhammila kuvaranA rAsane jI, paMcama khaMDa rasALa re; zrI zubhavIre zI kahI che, tenI pahelI DhALa re. catura0 23. dhammila kahe suNa suMdarI, tuM uttama keNu jAta; kihAM rahevuM sukaLAnidhi, koNa tuma mAta ne tAta. zuM kAraNa A naItaTe, vana tarUkuMja nivesa; nirbhaya vicare ekalI, jobana bALe veza. meM tujhane vanadevatA, jANe Abe pAsa; paga bhUmi jaLacane, maNue jAti vizvAsa. tava "vaLatuM marI kahe, suNa uttama guNavaMta; mULa thakI mAMDI kahuM, saghaLA mujha' virataMta. : DhALa 2 jI. , , (sAhIbA motiDe hamArae dezI). bele mIThA belI. eNuM nayaNuM, vaitADhaye che dakSiNa zreNa; zaMkhapurI nRpapurI sAnaMde, tApa zItaLatAe ravi cade; sAhibA suNavatarasALo, maMdire maLiye laTakALI, sAhelInI TeLI. e AMkaNuM.. zuM jANuM kAma patAkA, kAmadeva maMdiranI patAkA, kAmenmatta tadaMgaja nAme, kAmonmatta sadA pariNameM. sAhibA 2. nAme vidya~tI vidyAtA che, deya sutA guNa guNanI latA che; vaNa vadatAM pula kharatAM locana jehanAM amIya jharatAM. sAhibA. 3... nikaTa kanaka girizikhara vihAra, AvyA dharmaSaNa aNagAra;
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 rAyaca'draunakAvyamAlA, sAhibA pU. vidyAcAraNu atizaya jJAnI, jANe jagatanI vAta che chAnI. sAhibA 4. vidyAdhara sahu vadana jAve, kAmapatAkA paNa tihAM Ave; deSTha pradakSiNA vadI presa, tatra muni dharmavacana upadeze. suNI' dezana pUche nrupa nAra, kANu ama putrI taNA varanAra; jJAnI kahe tujha kruta hajunAra, teya putrI tA bharatAra. sAhibA 6. kheda harakha bharI nija dhara AvI, rANIe rAyane vAta jaNAvI; janakaNAe kAmeAnmatta, vidyAsAdhana kere nimitte sAhiMbA che. pUjApA dhana nyAyApamudde, trIkaraNa joge vastra vizuddhe ; sthAnaka zuddha e sAta suhAve, te vidyAsAdhaka phaLa pAve. sAhibA0 8. bhaginI sahita AvI suprakAre, kanakavAlukA nadIya kinAre; mehela karI dAya behenane rAkhe, gAma deza krU zrI abhilAkhe. sAhimA 9. Jbhyaze sAthesana anyA, rAya pradhAna taNI vara kanyA; apaharIyANI sALa samANI. sAhibA010. vizvAsI sahune ema bhAkhe; rUpe satI lakSaNuvatI jANI, madira merunanI pAse rAkhe, vidyA siddha karI jai geheM, sALane sAthe paraNiza nehe sAhi0 11. kheTa- jaI va'zajALa alAdhe, vara khaTa mAsanI vidyA sAdhe; taya pIDharIyAM sakhI maLoyAM, aMte tajjata te vehalA vaLIyAM. sAhi012. ema dhArI dhara duHkha visArI, zALe sakhI kheTaka priya dhArI; jaivana vaya vara varavA raMge, ramIye dA nadIne saMge sAhimA013. gurU naNadI kahe eka dina Ama, zALa jaNInA kaheA muja nAma; tava me eNI pere nAma prakAsyAM, jAti kaLA kuLa lakSaNa vAsAM. sAhimA14. prathama zrI cadrArAyanI kheTI, kaLA sulakSaNe lakSmI bherI; khIjI zrI senArAja phulAi, kuzaLagIta garva zenA nAma pazu rava dhArI, vijayasenA zrI sAmAdeva sevA pyArI, e tina maMtrI zrIdevI sAmudrika vALI, suma'gaLA khaTa darzana sAmamitrA kathA naTavI nANu, mItravatI kALa jJAnanI citrakaLAye" jasAmatI sArI, patra chedana dakSA gaMdhArI; kaLAe. sAhibA015. yudhai jayakArI; sutA duHkhahArI. sAhibA016 bhALI; jANu. sAhibA17.
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI--milakumAra. 173. aSTAMga joga nimitta jyasenA, zeTha sutA sAte guNuM lIne. sAhibA.18vidyA maMtra vidhAna sunaMdA, somadattA sukaLA vivicaMdA; sArthezajA deya zrImatI peTIjyotiSa vaida rAyanI beTI. sAhibA19 mitrasenA zazI nupakuLa saMdhi, zaLamI huM utpAtikI buddhi, , suramaMdIre rahI sukha bharaze, vidyA sAdhI ane varaze. sAhibA 20. sAMbhaLI eTa sahedarI bolI, tuma AgaLa have vAta meM khAlI; tuma pati maLI amane maLI jJAnI gurUmukha je sAMbhaLI. sAhibA 21ubhinna navavana ama veLA, jAya niSphaLa na thayA pIyumeLA; bAMdhava vidyA siddhi varIe, te ame katanI khaLa karI je. sAhibA.22. mokalI mujhane khabara ja levA, tumazuM ubhI vAta karavAnuM sAMbhaLI dhammila ciMte manamAM, tehI ja nara meM mAryo vanamAM. sAhibA 23. dharI dhIraja nija citavimAsI, te AgaLa savi vAta prakAzI; mitrasenA suNu duHkha dhare mahatuM, citta cite munivacana na khATuM. sAhibA.24: dhammila rAse puNya akhaMDe, bIjI DhALa e pAMcameM khaDa; zrI zubhavIra vacana, rasa bharIyAM, zretA leke haIDe dharIyAM. sAhibA 25 ' deharA deya ghaDI AMsu bharI, pAmI kheda lagAra; mitrasenA kahe kagati, bhegavavI niradhAra. tava dhammila kahe suMdarI, ma kare manamAM kheda, jJAnInuM dIdhuM hue, nahIM tihAM kIsya vibheda sA kahe Arya putra meM, rahejo kahAM khINamaMta; kheTa sahedarIne jaI saMbhaLAvuM viratata. je tuma Upara rAgiNuM, haze te dhajarA; maMdira udhe halAvazuM, zveta dhajA e virakta. rakta rahejo thIra thaI, te jAje dUra, ema kahI cAlI vegaNuM, vihunmatIne hajUra. * tasa saMkete do ghaDI, taddagatacita kumAra; " upazama guNaThANe caDhI, thAva Thare aNagAra. - * hajUra rANakANe varatArA
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 S S . . 6 je rAyacaMdrakAvyamAlA . tAma patAkA ujaLI, hAlatI dekhI kumAra, jANI viraktA te thaI, nAThe nadI kinAra. aTavI madhuM cAlatAM, tarUtaLa bhegI cAra jhagaDe karatA dekhIne, puche tAsa kumAra jagI thaI jaMgala rahe, saha zIta vatApa: bhikSAe bhajana kare, tehamAM zo saMtApa. kahe jogI suNa bhagiyA, bhale padhAryA AMhI; atithi karI tuma pUjazuM, raNuM rahe uchAha. vAta suNa ame mukha taNI, bhAge amaco kaleza, sukhIyA thaIzuM tuma thakI, tumane lAbha vizeSa. ema nisuNI kuMvara tihAM, giridArI vasiyA rAta; dakSiNatA guNa dekhIne, yogI karatA vAta. DhALa 3 jI. (rAga baMgAla. DIsake be cele kisake be pUta-e dezI.) jegI kahe suna rAjakumAra, ganate sukha duHkhIyA saMsAra; cite ceta le, rUDI jJAnakI bAta. cite tana dhana gharapara rAga athAha, lAkhameM aze dharmanA cAha cite itanA raMga je dharmaka heta, jhagamaga dIpaka jJAna udyotaka cite jJAna vinA mithA aMdhAra, mAraga bhUlA mUDha gamAra. cite kata hamerA meri he nAra, kRDI mAyA he saMsAra; cite kata calegA yama darabAra, retI raheMgI ekalI nAra. cite. 3. 'dhu ghaTAmeM DArata hAtha, damarA eka hi nAleMgA sAtha; cite svAratha saMgI e parivAra, kanaka sagAI era na yAra. cite mehela sahela kare daMpatI pUta, heta divAne valage bhUta; cite tRSNa naI jaLa pUraNa Atha, nAtha caleMgA khAlI hAtha. ci0 5 saMsAra dekha viTaMbana bhUta, hama gurU jogI huo abadhuta; cite. jaMgala rahe alaka dhyAna, gurUvAme raheM eka tAna. cite. - gurU tasa deI vastu cAra, Apa sadhAe saraga majhAra; cite kathA tiga zata de dinAra, pAvaDI e ale keza hajAra. cite che.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ * zrImAna vIravijayUcha--dhampilakumAra. 175 pAtra akhUTa ne DaMDa ja eka, duzamana TeLe raheve Teka; cita cAvaDa peherI phirate gAma, hama ghara choDI tIratha ThAma. cite 8. kirate malI jaina nIgrotha, tene batAyA jainakA paMtha, cite mithyAta zalya nikAlA dUra, tattva sudhA laheM ANaMdapUra, cite 8. mithyAta veSaka kayA jaga bhAra, mokSa gae dazapaMca prakAranuM citra huM jANuM rakhe gurUkA veza, jegyekuM devuM jina upadeza. cite. hama cAre ziSyakuM gurU rAya, uddhariyA jina paMtha batAya; cite paMcatiratha hameM jAtrA kIdha, gurUke pasAe he savi.siddha cita paNu gurU sAheba sarga sadhAya,piche rahe hama gurU guNa gAya; cite. vehecaNa kara gurU dIdhI nAhIM, cAra cIja rahI gurU gharamAMhi. cite 12. jhagaDAmeM hamakI nahIM zabha, jANuta paNa nahi lalakA ; cite jagI jaMgama sevanahAra, bhivyAti A nara nAra. cite. 13. ati peTameM pArakA mAsa, ehi lokakA kayA bizvAsa, cite. tumakuM hama dIne bharma, tuma keNu gurU deva ne dharma. cite dhammila kahe huM jaina savAya, ora deva gurU lAguM na pAya; cite. jogI kahe sAdhamIka bhAI, maLI e hama ghara hota vadhAI. cite cAra sapa karI cAre cIje, deI bhaNe hama jIvita bIja; cite. kuMvara vade karI cIThThI cAra, laTakatI bAMdhI tarU DALa. cite dUrathI AvI liye eka eka, kaleza bhaTAvI dharA viveka cite jogI cAre kIdhuM ema, bhAga leI bahu dharatA prema. cite. 17, kuMvarane dIdhI auSadhI cAra, rogaharaNa rAjA vazIkAra; cite -zata hastIbaLa zastra prahAra, aMga na lAge koI prakAra. cite18 jogI kahe suNa dhake mitra, tose lagA hamakerA citta, cite tuma jAve hama havegA zeka, jogI guhIkA milanAM pheka cite19tumahI ko hama upakArakleza harI diyo upazama sAra; cite. kaI dina hama para bahule yAra,dhari yAda karanA tuma eka vAra. cite. 20vAta karatAM rAyaNuM jAya, udayanI veLA kuMvara sadhAya; cite. * aTavI elaMghI jAya, zabda zukana tava rUDA thAya. cite 21
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. saMbohanAme karbaTa gAma, dee darathI lahe vizarAma; cita sarevara pekhI ubho tIra, sajajanacita karyuM nimala nIra. cite. 22 pAMcameM khaDe trIjI DhALa, bhAkhI pUraNa rAga baMgALa, cite vIra puNyadaya paga e mahata, khetra vipAkI khetra phalita. cite 4 ' ' dAharA. zItaLa jaLa pAne karI, vikasita citta vizeSa; suMdara zukana 'nihALIne, kIdho gAma , praveza. nyAvita karbaTa taNe nAme sudatta nareza; bAMdhava caMpAdhIpa taNe, paNa bahu che kaleza. te nagarI jatAM, thakAM, dIThuM bhALI geha; , dhaglila tasa ra , utA, mALaNa dharatI ne. dIdhI sevana sAkaLI, mALaNa harkha dharata; aheniza ubhI dAsI ryuM, kuMvaranI bhakti karata. dAne bhUta, vazI ho, dAne kA ukIThuM; mAIla mukharSe karI, jaDa paNa bele mITha. pa. hAla 4 thI, ( vimaLajina vimaLatA tAharI cha-e dezI.) dhammila rahetA mAlaNa ghare jI, dharata parameSThInuM dhyAna; paMkho vIraNataNo guMthIye che, maMtra sukaLAe vijJAna guNanidhi uttama pada vare cha- e AMkaNuM. te vacce rogahara oSadhI che, gupta dharI citrita sAra; mALaNa hAtha daI ema kahe che, vecaNa jAo bajAra guNa 2 bhUla karo savA lAkhanuM jI, pUche guNa tuma jaba koya; yujha ghare Avyo paradezI cha, kahe guNa jANa che saya. guNa0 3. mALaNa leI cahuTe gaI che, sAMbhaLI loka kare vAta: varUpI kAI AvI che, mALaNu ghara, narajAta. guNa 4. tIrthapare loka karyuM jAtarA che, dekhI tasa teja jhaLakAra; . pUchatAM loko pAchA vaLe che, kuMvara nahIM vacana uccAra. guNa0 5, teNe meM purahita, naMdanI che, tasa zuLa rega savizeSa; kahe che ke jaba koI caturAi rUpa ke
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhammilakumAra. 177 vaidamaMtrAdi niSphaLa thayAM che, bahulakamane upadeza. guNa0 6. vAta paMkhA taNuM sAMbhaLI che, mokale teDavA tAsa; kuMvara kahe kRpa navi Avaze jI, Ave taraze kUpa pAsa. guNa0 7. purohite putri rathamAM ThavI che, jaya mALaNa taNe geha; paMkho jaLa bhIMjavI chAMTIo cha, tatakSaNa saja thaI deha. guNa0 8. lAkha zarapAva purohita kare che, navi dhare kuvara te hAtha; nRpa gurU putrI zaNagArIne , mokale janakanI sAtha. guNa ha. teNe rAme rAya sudattanI jI, vasumatI rANunI jAta; nAme padmAvatI kanyakA che, kaLA vijJAna vikhyAta. guNa0 10 kameM bahu rege pIDita tanu che, bahu vidha kIdha upacAra; deza paradezI vaide maLI che, navi thaye guNa te lagAra. guNa 11teha ciMtAe nRpa pIDita , rANuM mana dukha apAra; vAta savi kuMvaranI sAMbhaLI che, kRta dvija putrI upagAra. guNa0 12. rAya paradhAnane teDavA jI, mekalyA mAlaNa geha, besI sukhAsana pAlakhI che, AvI nRpane maLyo teha. guNa0 13. Adara dei bahu mAnazuM cha, rAye besArI pAsa; bhAI ama bhAgye tume AvIyA che, marudhare suratarU vAsa. guNa0 14ema kahi kumarI dekhADatAM , rege virUI thaI deha sajaja karavI najare paDI che, sajajana lakSaNa eha. guNa. 15kuMvara kahe ciMtA dare gaI cha, zrI jina dharma supasAya; purohita teDI mudarata liye , tithi karaNa zuddha melAya. guNa0 16te dIne bahula ADabare che, dhUpa dhRta dIpanI mALa; maMDaLa madhya dharI , havana karate karamALa. guNa0 17. jApa parameSTI manameM japI che, tIrtha jaLa vIMjaNe pAya; zira ThavI po nahavarAvatAM jI, rAga pokAratAM jAya. guNa 18. abara vANI vyaMtara kare che, suNa dharI kAna guNavata; sAtame bhava muni heliyA che, teNe ameM kumarI vaLagata. guNa 10 dhammila kuMvara puNyazALIe cha, cheDAvyA tarja vIAja; kanaka ghaDI pUtaLI sArasI che, kuMvarI thaI beThI dharI lAja. guNa0 20.
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 - je rAyacaMdrajena kAvyamAlA rAjavaga purajane sahu jI, acarija dekhI harakhAya karIya vivAha bahu occhavuM che, kuvarane putrI dIe rAya. guNa0 21. paMca viSaya sukha lIlamAM che, rahata padara AvAsa; eka dine rAya vArtA kare che, besI jAmAtane pAma. guNa0 22. pAMcame khaDe pUraNa thaI che, cothI cittaraMjanI kALa; vIra kahe dharmathI sukha hue che, duHkha thAye visarAla.' guNa0 23. deharA, rAya kahe caMpApati, vRddha sadara mujaja; paNa behane varate sadA, mAha mAMhI jhuja karavuM anucita karmanuM, pramadA jana vizvAsa sajana vidhi sabaLa ripu, kadiyaka hoya vinAza. jaMbuka zivarAtri rahyuM, kApi na nADI tAra; AMdhavathI , beDuM thayuM, khadhe paDIya kuThAra mitra jagatra ghaNA maLe, paNa nahIM bAMdhava je; bAMdhava bAMhi sama gaNe, sAdhe vaMchita koDa. teNe jaga ho ke nahIM, je mujha bAMdhava sAtha; mala karAve to sahi, thAuM jagata sanAtha. kuMvara kahe karazuM ame, kAma tamAruM eha jema behu baMdhavane huve, sAce avihaDa neha. nRpa nisuNuM bIDuM dIe, kuMvara viso tAma; gAma gAma vAso vasI, hite caMpA ThAma. daravAje AvyA kuMvara, sAthe subhaTa vitAna; nayara kalAhala dekhIne, pUchata kahe daravAna. . DhALa 5 mI. (ghoDI to AIzArA dezamAM, mAjI, kharaNa de pAchI vALa he, naNadIrA bhamara thAzuM boluM nahIM, mArUcha-e dezI). daravAna bele sAMbhaLo, sAhebajIbhale padhAryA Aja che, ja >> ja che :
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-yammilakumAra. 179 alabelA jue sahu vATaDI, sAhebajI, khaLavadaneM rajakheravI, sAhebajI. lAkha leka vadhI lAja che. alabelA 18 kapilarAya karI mada caDhaye, sAhebajI bhAMgI AlAMno thaMbha he alabelA hATane ghara pADe helamAM, sAheba0 cAlata vega acaMbha che. alabelA2. navi vaza thAe keyathI, sAhebajI karata kelAhala loka he; alabelA ' nukazAna bahu nagare kare, sAhebajI rAya saciva dhare zaka . alabelA 3. jANuM sAhiba tume jhAlo, sAhebajI kahine gayo daravAna he; alabelA vimaLasenAne vadhAmaNi, sAhebajI deta vacana bahumAna che. alabelA4. hemanuM kaMkaNa hazuM, sAhebajIdeI visarje tAsa che; alabelA, zabda zukana grahI AvIyA, sAhebajI, dhammila cahuTA pAsa he. alabelA5. ibhyayumara eka teNe sameM, sAhebajI meLavI kanyA ATha he alabelA navaNu mahecchava kAraNe, sAhebajI jAya tihAM bahu ThATha che. alabelA 6. dhamila dekhI pUchata, sAhebajItavaeka be tyAMhi ho alabelA Aridradatta sathavAhana, sAhebajI putra sAgaradatta ahI he. alabelA 7. pitare manerathe meLavI, sAhebajI, suMdara kanyA ATha ho; alabelA te paNa meheTA zeThanI, sAhebajI sAMbhaLe nAmane pATha che. alabelA 8. devakI de dhanasirI, sAhebajI, kumudA naMdA nAma ho; alabelA) padmasirIne kamaLasirI, sAheba. caMdrasirI guNadhAma che. alabelA 8. vimaLA vasumatI AThamI, sAhebajI beThI ratha vara sAtha he; alabelA, kanyA ratna lakSaNa bharI, sAhebajIka AvI rAMkane hAtha che. alabelA 10. caMdrakalaMkI veta, sAhebajI, durlaga rUpe nihAla he: alabelA daMpatI rAge vigaDA, sAhebajI, kaMTaka kamaLanI nALa che. alabelA 11 jaLanidhi jaLa khArAM kiyAM, sAhebajI. paMDitanidhana kIdha che; alabelA, dhanapati kRpaNutA caumukhe, sAhebajIratanane dUSaNa dIdhA che. alabelA 12. vAta karatAM AvI, sAhebajIka harita oi jamarAya che; alabelA, kelAhala thaye kAmi, sAhebajIkaeNsika maukulI nyAya . alabelA 13. vaNaka te nAThA vegaLA, sAhebajI nAThA subhaTane sAtha he alabelA sAgara tarachoDI nAsI, sAhebajI vaLagIcIvaranI hAtha che. alabelA 14
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdra jainakAvyamAlA. thaI nirAzA jIvite, sAhebajI, haraNapare bhayabhIta che; alabelA, hadizi jenI revatI, sAhebai dhrujatI muMjhatI citta che. alabelA 15 suMDha uchALatA AvIo, sAhebajI haratI tehenI pAsa he: alabelA, kuMvara dayALu jaI kahe, sAhebachAma dhare mahilA trAsa he. alabelA16 ratha besArI AnaM, sAhebachaDa leI gaye upakaMTha he; alabelA, tasa janakAdika revatAM, sAhebajI, vaLagADI tasa kaMTha che. alabelA 17 pAcho vaLIyo vegazuM, sAhebajIgajazata baLa jaDI lIdha he; alabelA, bAMdhI bhujA gajasaMmukhe, sAhebajI kuMvare hekATe kIdha he. alabelA 18. sAhA sAma ja dhAvata, sAhebajIka AvatA rApa raseNa he; alabelA, kuMvara grahI datAzALA, sAhebajI zira caDho prabaLa laheNa che. alabelA 19. zaMDhAlagAma kare grahI, sAhebajI besI khaMdha pradeza he; alabelA gajazikSA kuzaLe karI, sAhebajI bhamarI die savizeSa che. alabelA, 20. nimaMda hasti thaI rahyo, sAhebajIka ubhe rahI vRNe zIsa he; alabelA rajajulage dhari aMkuze, sAhebajI haNiyA pADe cIza ha. alabelA ra.. mahAvata caDhiye zirapare, sAhebajI kuMvara utarIyo heDa he; alabelA ajapare gajaraja loThate, sAhebajI AlAne bAMdhyo Theka he. alabelA. 22. nirakhe akerUM nAgarA, sAhebaivimaya pAmyo rAya he; alabelAra teDe kuMvara nRpa maMdiraM, sAhebasAsune harakha na mAya che. alabelA, 23. ghara ghara harakha vadhAmaNAM, sAhebajI kuMvarataNuM guNa gAya he, alabelA, vAta kuzaLa saMkhepathI, sAhebajI karIya visare rAya che. alabelA 24. malapate kezarIsiMha ryuM, sAhebajI, nija ghara khaMbhareNa he; alabelA AvyA sevaka 5ya name, sAhebajI kamaLA utAre laMNa . alabelArapavimaLasenA maLI premazuM, sAhebajI, kacuka taMga zarIra he; alabelA pAMcame khaDe pAMcamI, sAhebajI kALa kahe zubhavIra ha. alabelA. 26 deharA. sAgaradatta te kanyA, paraNevA ujamALaH teDuM karatAM te kahe, vAnara cUka phaLa. jaMbupare nAsi ga, pI ama bharAya;
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI-dhamilakumAra. 184 - pharI jamI ghara janaka, dhammila kuMvara pasAya. vara kanyA karI DhIMgalA, ramiyAM meha majhAra; ramata banI te nagaramAM, phegaTa bALa vicAra, ame nara uttama bAlikA, tuM pazu jaMbuka jAta; citraka pIMchI raMganI, zaMkha na pharaze bhAta. gajabhayane suMdara gaNuM, rAMkathI chuTAM jeNa; zuLInuM zucie gayuM, janamanI bhIta khiNaNa. AzA amacI pariharI, rahe nija gehajhAra; bhaya kaMpana aighadha karI, pache nikaLaje bAra. | sarve 'hunarIkA hunnara ajaba he yAra, loha kAraNa dhana saharA diyA; tava choTinikI zamasera banAI, guni jana jAne phera kiyA umakA aidhAna durasa karavuM, ahiranakA de Tuka kiyA; 'tava cupa lagI kahe phikara dene, ha pAnI mulatAna gayA. 7. deharA, sAgaradatta suNI kepIyo, ciMte citta majhAra; jouM baLI jagatamAM, koNa paraNe mujha nAratAsa janaka sAthe thayo, tehane kaleza apAra; paNa kanyA mAne nahIM, caDhiyAM rAjadura (tame vasudeva devakInA jAyA che, lAlajI lADakaDA-e dezI.) AlikAne bolAvI rAye , caturA kema cUke; kahe AThakanI samudAye ja, avasara nahi mUke; -suNe tAtacha dInadayALa che, caturA, devaloke ca6 lokapALa che. avasara0 1. navi karatAM nara rakhavALa che, caturAteNe rUDA paMcama lokapALa jI; avasara madharamAM eka sahakAra che, caturA purapaMthI jana upagAra che. avasara0 2. phaLadAyaka rUDAM jANuM che, caturA era niNa huM na vakhANuM ; avasara ragirizira surata ThAve che, caturA, phaLachAyA kAma na Ave che. avasara 3.
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. nara durbaLa nAca vihinA jI, caturA khALa vRddha tapasvI dInA 7; avasara0 anyAya parAbhava pAme jI, caturA te ve' nRpa vizarAme' jI. avasara0 4. ame nAgara sAgara bhIte cha, caturA. tuma zaraNu liyA ekacitte jI; avasara0 amane jamarAyane de cha, caturA. nAdo jIvita lei cha. avasara" pU. dhruva lAge' nArI risAve cha, caturA. pukhI paNa dUra na jAve jI; avasara0 pANIzu" kaNaka na khAMpI cha, caturA. carU joye dANA cAMpI che. avasara06nA kehetA nirlaja nAThA jI, caturA. sIyALa nyu meDaTamAM peDhA jI; avasara0 1 O . tajI vIr bharatAra jI, caturA e rAMkane nahi varanAra jI. avasa20 7 bharalAke rAtA lAgyA cha, caturA ahunA aMga phaeNsa nahI lAgyA cha; avasara0 ame ATha satI aNuiAkhI cha caturA mAta tAtane jJAnI sAkhI jI.avasara0 8 cerImAM maMgaLa trIjo jI, caturA. mRtapati satI paraNe khInne jI; avasara0 ema kanyAne zuM vAMka cha, caturA. aa amala kare e rAMka jI. avasara0 9. juo kRSNe kari apahAra cha, caturA kamaNi satimAM ziradAra jI; avasara zizupAlazuM vivAha melyA cha, caturA nArAyaNe raNumAM rAjye cha. avasara0 10. bhArU kuMvaranuM vivAha TANuM cha, caturA0 kanyA melI navANu ; avasara0 jue paraNI gayeA nija dhAma cha, caturA. ja yuvatinA sutazAma jI. avasara0 11. jAdava mAMhe thayuM ema jI, caturA. tA khIje kuLa ze tema jI; avasara ame tA evu nivaM karIe jI,caturA manacchAe vara varIe jI. avasara0 12. rahi rAjula dhara ThakarANIjI, caturA. te te tribhAvana nAthanI rANI jI; avasara0 viLa navabhava bhegI gavANI jI, caturA. enI joDe kAna TharANI jI. avasara0 13. jeNe jIvita amane dIdhA cha, caturA. ame manamAM nizcaya z2IdhA jI,avasara0 bahu dhammilanA upagAra jI,caturA. A bhavamAM e bharatAra jI. avasara- 14rAMkazuM ramavu raMga reALI cha, caturA. jIvita lage haiDe heALI cha; avasara. vIrA zALavine ghara dIdhI cha, caturA. teNe aMte dikSA lIdhI jI. avasara0 15te dhArI na thAya vAta cha, caturA. teA karyu" sahu ApadhAta jI; avasara. e sAgara Agara khArA cha, caturA ama tAtajI pAra utAre cha. avasara0 14ema khAlI rahI mArI cha, caturA. sAgaradatta mulye dhArI jI; avasara. kaNu AvI zrirmANurAya che, caturA. mujha nArI para laI jAya jI. avasara0 17
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-dhamilakumAra. 183 suNa bolyA kapIla narezajI, caturA nahi sAgaratujhamatIlezajI; avasara jaNu che tAharIbelI che, caturA tujhamitra mUnI TeLI che. avasara0 18. nahi tuM nItizAstra bhaNele , caturAlpha gardabha thaI jema ghele avasara nItizAstra vinA vyavahAra che, caturA navi jANe gati saMsAra jI. avasara19, je mAta pitA dhana khAve che, caturA jaI cauTe vAta banAve che; avasara nahi vidyA vinaya vicAra che, caturA, te narane pazu avatAra che. avasara. 20. malayAcala bhila nihALe che, caturA caMdana Idhana karI bALe che; avasara kanyA kadaLI sukumALa che, caturA mUrakha saMgata dava jhALa che. avasara. 21kanyAdAne adhikAra che, caturA. tasa mAta pitA siyAra che; avasara te karatAM ama gharaAvI che, caturAame putrIpaNe karI bhAvI che. avasara0 22... sAgara laMbakaraNa cha, caturA enA bApa rAya saha paraNo che; avasara kahI nA thaI bhayabhIta che, caturA thaye nagare mUrkha vidita che. avasara0 23. toraNa bAMdhI darabAra che, caturA ghara teDI rAye kumAra che; avasara karI utsava mahatsava ThATha che, caturA, paraNavI kanyA ATha che. avasara0 24. tasajanakAdikaNa vAra, caturA dIkumAra Rddhi apAra che; avasara bharatamAM sarva bharAya che, caturA, jaLadhimAM nadI samAya che. avasara0 25varakanyAneM veLAve che, caturA, dhammila vimaLA ghara Ave che; avasara sukha vilAse sarga samANu, caturA, nita nita ghara utsava TANuMcha. avasara0 26. khaMDa pAMcame chaThThI DhALa jI; caturAzubhavIra vacana surasALa jI; avasara cAhe lakSmI kamANuM cha, caturA0 karo puNya jagatanA prANI che. avasara. 27. deharA aharaNa punarAgamana, paMthe pragaTI vAta; nRpa, ravizakhara mitra, bhAMkhe savi avadAta. caMpA saMbohaNu patI, vaLI juvarAja mitta; deza nagara nara nArIye, gAve kuMvaranAM gIta. caMpApati samajhAvIne, bAhapatizuM mela; - kuMvara karAve khIra nIra, pare rasa bAMdhava keLa. padmAvatine mokale, saMbAhaNano, rAya;
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 '' rAyacakanakAvyamAlA. ddhisahita mA AvI, praName vimaLA pAya. caMpApati bahu mAnathI, sukhabhara rahetAM teha, dina dina adhika vare, vimaLA sAthe neha, eka dina caMpA parisa, vijayasena surirAya; samavasaryA munirvANuM, vanapati deha vadhAya. kapilarAya yuvarAjazuM, vaMdana namana karata; dhammila vibhaLAdika sahita, AvI gurUne namaMta. kahe muni tehane dezanA, pabladika udeza paccakhANa maNualave, pAme phaLa savizeSa. trata pacakhANe sukha lahyuM jema dhammilakumAra; nazekhara vaLI rAjavI, Iha parabhava sukha sArapUche kapila te keNa huA, muni kahedhammilaeha; ratnapara vaMchita phaLyAM, kahie vivarI tela kALa 7 mI. (sAMbhaLo have kavipAka muni kahe che-e dezI). putaNA thAnaka grahivaze muni kahe re, puNyabaMdha zubha pariNameM suNo saMta re; bIje aMge azanAdika nava vidha kalyAM re, bahuzruta caraNe tapa kIdhe kulavaMta re. puNya khaTa aThAI tyAga sacittane kIjIe re, gurU padharAvI ghara karo bhakti mahaMta re; -paMca palhIM sAmAyika pisaha vrata dhare re, bhAMkhe gaNadhara mahAnizItha siddhAMta re. pRtha0 khaMDaNa pIzaNa pIlaNa cIvara dhAvaNe re, mastaka guthaNa snAna akhaMbhano tyAga re; karatAM dAna diyaMtAM jina pUjA thakI re, vaimAnika AvuM badhuM mahAbhAga re. puNya. bharate ratanapurI nagarIno rAjI re, 1 2. 3,
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhamilakumAra. 185 ratanazekhara nAmeM dharamI guNavaMta re; tasa leAcana trIjuM cau buddhi to nidhi re, nAme sumati maMtrimANe mahaMta re. puNya ja mAsa vasate 5 maMtrI saha vana gayA re, beThA tarUtaLa dekhI zItaLa chAya re; kinnara mithuna neharaze vAta kare re, tarU upara sAMbhaLatA rasabhara rAya re. puNya 5. ratanavatI kanyA zaci raMbhA rUpa hare re, najare dIThI mIThI abhiya samANa re; -javana veLA naranA meLA navi rUce re, ratanazekhara dekhate vare sA jANuM re. puNya 6. adazyapaNe suNi vANuM rUpa citta ciMtave re, kuNa muja nAmeM sarakhI nArI eha re; janama saphaLa to mAnuM je mujha e maLe re, nahi te bhArabhUta zI dharavI deha re. puNya che. ciMtA ghara jaIne nidrAzana tajI re, rAge ja ipaDi tUTI khATa re; maMtrI nibaMdhe pUchatA teNe savi kahyA re, maMtrI kahe viNa dIThe kema heya ghATa re. puNya 8. rAya kahe maravuM sahI ratanavatI vinA re, ciMte maMtrI durjaya kAmavikAra re; samaraNe maraNa viSayathI viSa khAdhe mare re, teNe Iha karavo maLa vilaMba vicAra re. puNya 9 sAta mAsamAM zuddhi karI ame lAvazuM re, ciMtA tacha kare rAjya tame mahArAya re; maMtrI vayaNa suNa harakhyo nRpa tasa mokale re, maMtrI cAlyA zubha zukune nami pAya re. pu. 10. cau dizi jatAM zukana huA dakSiNa dize re,
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 186 rAyacaMdrajonakAvyamAlA. puNatha0 11... puNya 12. puNatha0 13-- te dizi caliyA maMtrI gaNu navakAra re; gAma deza vana girI sarItAne eladhatAM re, pAmyuM eka vana naMdanavana anuhAra re. girI kailAsa mAna ratanamaya bhUtaLA re, sevanathaMbhA bhItti ratana zikhareNa re dekheM caityapavana cala ThaMja bolAvatA re, pharatI phaLa bhara tarUvara suMdara zreNa re. snAna nadI jaLa phaLa ujaLa kusumAMjalI re, vidhiya viveke jina dhara maMtrI jAta re; maNimaya murati munisuvatajina pUchane re, nikaLIye bhAvatava karI praNapAta re. divya rUpa tava kanyA eka jina pUjavA re, AvI pujApa laI dharI zaNagAra re; caMdravadanI dekhI maMtrI cita ciMtave re, eNe vana khecarI amarI vA kuNa nAra re. jaI jina pUcha madhura svare stavanA karI re, bAhera pUche keNu tuM keNe nimitta re; bhISaNa vane ekAkI caitya keNe karyuM re, sA kahe Avana pati suputrI vadita re. te ja kiye caitya pujAe mujha ThavI re, ratanadeva sura nAma gayo nija ThAma re; maMtrI kahe ke mAraga tihAM jAvA taNe re, have te mujha maLavAnuM che kAma re. sA kahe cetyAgre ghaNAnaLa kuMDamAM re, LjhapAve pAve nara jakSa duvAra re; sika kAne kuMDaLa rayaNanAM jhagamage re, para nayaNe kAjaLa sAre nAra re. zrI suNuM sevakane nija pura pAThavI re, puNya 14 - puNya 15. puNya 16. puNya 1
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra 189. zaraNa karI nijakSa agni jhapApAta re; ratanadeva prabhumi pAse ubhe jaI re, jakSa prabhA na tha dehe ghAta re. puNya 18. rayaNadeva nija devIzuM beThe tihAM re, tatakSaNa kanyA paNa AvI te pAsa re; ratana ti dekhI maMtrI mAna ja dhare re, tava te deva kahe tajya maMtri udAsa re. puNya 1. vATa jotAM tame AvyA ciMtA TaLI re, A ama putrI paraNuM vadhAre lAja re; maMtrI bhaNe tamadevane suta saMtati kIsi re, jakSa kahe mujha caritra suNe mahArAja re. puNya 20. tilapure dhanazeTha vase vyavahAriyA re, zrImati nArI pyArI satiya vizeSa re; jJAna amRta sUri yAnI jaI vaMdI vane re, beThA tava muni deve zruta upadeza re. puSya0 21. narabhava pAmI jaina dharma ciMtAmaNi re, sarakho jANuM prANuM sevA nitya re; nitye na karI zake te paMca parava bhajo re, jethI jAe naraya tirinI bhIta re. puNya 22- baMdha zubhAyu prArthe bAMdhe e tithi re, bhAkhe nirathAvali sU bhagavaMta re; lokika zArce caudaza aSTami pUrNimA re, daravisaMkrAMti parva mahaMta re. puNya 23. mAMsa surA taila strI parve bhegave re, te nara nara kALa ghaNe roLAya re; 1 teNe ja hasatI tave sAmAyika pisahe re, dhyAna dharatAM zrAvaka sarage jAya re. pustha0 24gurUmukha paMca paravI vrata ucarI ghara gayA re,
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 rAyaca'draunakAvyamAlA. gayA 2, eka dina aSTamI pAsaha karI kAussaga re; IMdra praza'sA aNusaddhi sura AvIye re, anukuLa pratikuLa kIdhA nizi uvasagga 2. merUpere nizcaLa dekhI ANudhyiA re, sura kahe IMdre prazasyA tehevA dITha re; gaganagAminI vidyA i kahI khIne suNatAM vidyA jAze na re. vidyA khaLathI tIrtha dhaNuM jina vatAM re, eka dina zrImati pUchata kahI savI vAta re; vArI paNa sakhI AgaLa kata kayAMtare re, vAta kaddhi udara che tuccha atyaMta rU. gagana bhamatAM paDIyA zeTha sareAvare re, vAta re. AcaryAM 2, ae mAse ami dina ghara jAta re; niviDasaneru zrImati sevA bahu kare re, meAjana tAMbula visArI tithi nizi sabhAga sanehaze te nizi garbha upajyA kAika jaMta re; vidyA vAta priyAne pUchI sA kahe che, me sukhI mAgaLa vAta kahI ekata re. anukrama' putrI janmI varasa thai gpAThanI re, eka dina kevaLIne pUche gatI Apa re; "kevaLI kahe jakhaja khaNI daMpatI mehu thaze ?, -zeTha kahe viratIne e phrI chApa re. kahe nAnI vratabha Mge Ayu AMdhIyuM re, bhUtADhavI vana svAmI thAze| ya re; yaNasihara niva maMtrI te vana Avaze re, tuma putro lakSmI bharatAra ja hAya re. -ema suNI ghara jaI AyukSaye ihAM upanAM re, puNya 25 puNya puNya 2. puNya puNya puNya 26. puNya 28. 29. 3. 31.
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.--dhasmilakumAra, rAkhI tyAMhi ; caitya karAvI putrI jJAnI vacana sahita tumayu maLavu' thayuM... hai, kanyA paraNA aMga dharI utsAha re. pAMcame kharuM DhALa kAMThu e sAtamI hai, manehAra re; ahamAM gAyA vrata mahimA zrI zubhavIra salUNuA vratane virAdhasyA re, ArAdhakatAe sadgati avatAra re. dAharaNa yakSa vacana maMtrI suNI, kahe sAcI kahI vAta; paNa nRpa kAma nikaLye, te hue vizvAsa ghAta, kSa kahe paraNA prathama, pUche karenyA kAma; sAhAcya karazuM tuma taNI, mana rAkho ArAma. tava matro paraNyA tihAM, kRta suramahima acche; jakSa kahe tuma svAmInuM, kArya kazu kaheA teha. vAta sakaLa sacive kahi,suNI kahe avadhi khaleNu; sagasaya taiyaNu jaladhimAM, siMhaladvIpa vareNu. jayapura jayasiMha bhUpati, bhUpatti mAMhe siMha; ratananatI eTI satI, tattara kahi je. ema suNI maMtrI ciMtave, ahA alI kAma kahAya; dUra deza khANe karI, vanitA vizreSTha rAya. rUpa parAvartana taNI, kahe maMtrI diyA vijaja; vijayapure mujhane DavA, ravasurapaNu samaja. te pura vI vidyA yei, vaLI krAme samareha; avasare lakSmIne teDajye, kahine gaye. sura geha. DhALa 8 mI. puNya puNya 18 32. 33. 1. je che 4. 5. $. 7. 4. (sahIyara pANI sa`cAM re, jamunAne tIre, hAMhAM re jamunAne tIre -e dezI.) vanatIlA jaivatAM ?, mana acaraja pAve, hAMhAM re mana. maMtrI vidyAe karIre, eka rUpe banAve; hAMhAM re eka0
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. 190 rAyacaMdranAvyamAlA. hema daMDamaMDita kare re, bani jogaNuM rUDI, hAMhAM re banI. mastaka viNa vAMkaDI re, eka hArthe cUDI. hahAM re eka jaLa chaMTakAva karata cale re, pUchata kahe sAI; hAMhAM re, jUThA narapaga bhUmikA re, zuci karata caleI; hAMhAM re, jaDI buTI jheLI bharI re, calI bhague veze: hAMhAM re japa mALA japatI thakI re, gaI kumarI niveze. hAMhAM re0 ratanavatI pAye paDI re, pUche kuzaLAI; hAMhAM re, sA kahe che. liyA 5che re, che kuzaLa sadAI; hAMhAM re kuMvari kahe tumeM kihAM raho re, hameM ramate rAma; hAMhAM re0 paMkhipare pharatA phare re, nahi gAma ne ThAma. hAMhAM re nisaMgI gaNu vahI re, kuMvarI ghara rAkhe; hAMhAM re, bhajana mana gamatAM dIe re, navi aMtara rAkhe; hAMhAM re kanyA kahe chevana same re, kema joga sadhAI hAMhAM re sA kahe , ama vitaka suNo re, cetana raMgAI. hAMhAM re, gajapura sura nRpakanyA re, huM sumati nAmeM; hAMhAM re, bhAI pitara mAtule kIyo re, vivAha ca9 gAmeM; hAMhAM re, lagana dIne cahe te maLI re, subhaTe jhujhatA hAMhAM re0 huM kASTa baLI kalezathI re, tava te uvasaMtA. hAMhAM re, eka vara mujha bhege baLyo re, atinehe naDIyo; hAMhAM re, bIje dezAMtara gayo re, mohajALe paDI; hAMhAM re0 hADakusuma eka leI gaye re, gaMgA vahevarAve; hAMhAM re, cothe tihAM azanAdike re, piMDa mehalI khAve. hAMhAM re, dezAMtarI eka gAmamAM re, raMdhaNuM ghara peThe; hAMhAM re azana karAvI te kane re, jamavAne beThe; hAMhAM re, tasa bALaka laghu reva re, navi raheve varyo, hahAM re, rAMdhaNI rUDI tehane re, cuhalAmAM bALyA. hAMhAM re dekhI azana Thavi tihAM re, te uThavA lAgyo; hAMhAM re, tava sA kahe bALaka vinA re, A bhava che nAge; hAMhAM re 7. ?
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ T 9, zrImAna vIravijyajI-dhampilakumAra. 11 prANuthI adhika putra che re, paNa zIkha devAuM hAMhAM re, bhejana tame sukhamAM kare re, pache putra dekhAuM. hAMhAM re * 8. zIgha azana karI uDI re, sA gharathI lAve; hAMhAM re amRta kRpA chAMTIne re, te bALaka dekhAve; hAMhAM re, hasatA ramate bALake re, lIye mA ucha hahAM re, acarija lahI rAtri rahI re, haryo sIsI rage. hahAM re amRtarasa kRpa grahi re, varagaja pura Ave; hAMhAM re kanyA janakAdika savi che, samazAna bolAve; hAMhAM re, rakSAoM rasa siMcatA re, varakanyA uke, hAMhAM re, jIvaMtI te dekhIne re, cau lAgyA pUThe. hAhAM re0 pUrvapare vaDhatAM thakAM re, paMcAti maLIyA, hAMhAM re, sahi cArenI laIne repache nyAye bhaLIyA hAhAM re chavADI te janaka thaye re, saha janmA bhAI hAMhAM re, asthi gaMgAe dhaNI re, te putra kahAI. hAMhAM re, piMDa deI rakSA karI re, te pati Ade; hAMhAM re, nyAya suNI tiga ghara gayA re, paraNuM kuracaMde hAMhAM re, nija deze rAjA thaye re, sumati paTarANuM; hAMhAM re mAtagI mIThe svare ri, gIta gAtI jANuM. hAMhAM re 12. dekhI mujha pati mahiyA re, vara kaMTha nihALI; hAMhAM re, janmaThAMNu nirmaLa nahIM re, vaLI varaNe kALI; hAMhAM re, paMkAzaka tana dharI re, kahe loka harI; hAMhAM re, -surabhi gaMdhAdhika guNe re, lIe nara kasturI. hAMhAM 20 13. nizi mAtaMgI bhogavI re, nRpa nIca te jANuM; hAMhAM re, vairAge jogaNu thaI re, sumati paTTarANI; hAMhAM re, te huM jogaNa jAtarA re, karatI ihAM AvI; hAMhAM re tuM kema thaI narakeSiNuM re, sukhI kara saMbhaLAvI. hAMhAMre, 14. hasiya bhaNe kanyA Isyu re, nahi huM nara ThethI; hAMhAM re, becara bhucara nara ghaNuM re, mujha cAhana lesI; hAMhAM re 60
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 rAyaca draunakAvyamAlA. pUvabhava bharatA maLe re, tava vAta karesI; DhAMDhAM 20 joga kahe pUrava bhave re, tujha vAta banI zI. DhAMDhAM 20 kanyA kahe duniyAM tAM re, klidise DAM; hAMhAM re0 duHkha bhajana jana reMjaNA re, jogaNu rUDAM; DhAMDhAM 20 teNe tumane kahuM vAratA OM, bharata antrApura vane rU, tazreNa bhalerI. hAMhAM 20 16. ghaNA haraNItimAM rahe ?, lAgI ati mAyA; hAMhAM re phare che, jema dehane chAyA; hAMhAM re bhava kerI; hAMhAM re ' khAe pIe acchAe sukha lIlAmAM OM, jema jugalA kALe; hAMhAM re0 teNe same tihAM sItApati rU. muniAma nihALe. hAMDhAM re0 vaeNra bhAva chaMDI karI ke, pazu paMkhI milAve; hAMhAM 20 dazarathasuta muni tehane re, jinavANI suAve; hAMhAM 20 eka dina kaThIyArA kaherU, munidharma sthAve; hAMhAM 20 rAma kahe ke jinadharmane re, senthe sukha pAveA. DhAMDhAM 20 nitya na kareA te| dasa tithi re, virati pratibyA; hAMDhAM zai0 - ema nivruNI sadgati bhaNI re, teNe te vrata lIdhA; hAMhAM 20 sunivayA amRta samA re, suNa lIe maganugale'; DhAMDhAM 20 cavidyAra upavAsanA re, nIma parvaNI sadhaLe. hAMhAM re muni mukha paramethrI suNI phai, nita jApa japatAM; hAMDhAM 20 rAjakuLa avatarI hai, deya saraNa karatAM; hAMhAM 20 sabhye dharame samati re, teNe te nRpa hAi; hAMhAM re pUrva pati viSNu A bhave re, nava karavA kAi. hAMhAM 20 re tume pUrva 16. vizvAsA; hAMhAM 20 prakAza; DhAMDhAM re 17. 18. 15. 20. pUrNa zazi maMDaLa vacce re, joi haraNa vakhANyA; hAMhAM 20 jAtismarNa upanA re, teNe parabhava jANyo; DhAMDhAM 20 vAta vicita gepI re, navI nara mukha khetI; hAMhAM 20 lAka he nara deviNI rai, suNu panetI. 'DhAM 20. 21kAmadeva sevA kare che, mana jo tume jANA jJAnathI re, te vAta puNya dharI t
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMcama tarAne suI jahA, hAM eka zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra, pAMcameM khaDe; AmIre, e DhALa kahI; hAMhAM re.. - zrI zubhavIra vacana suNI re, vratabhAva dharaje, hAMhAM re 22. : - dAharA. .' jegaNuM kahe tuma kAraNe, dhyAna dharuM ekAMta; dhAraNa dhyeya samAdhie, pragaTa karuM tujha kAMta. ema kahI dhAmadizA dharI, sAsa ucchavAsano rodha; pAMce IdrI saMvarI, jagavya kRta pratibaddha che bhaNe gaNu mata kheda kara, zabda huA sukhakAra; IcchAmRta De dine, maLaze te bharatAra. . kAmadevane dehare, jIvaTuM ramata * jeha, pesaMtAM tujha vAraze, purava bhava vara teha. ratanavatI herakhI suNuM, jegaNu vayaNa raNa; mugatA phaLane hAra tasa, detI prema vaoNNa. sAta mAsa vItyA tihAM, ocho che dina eka; premabhare jegaNa kahe, tuM, rAgI atireka. tIrthabhramaNa phaLa jegI, navi rahevuM eka kANu, te kAraNa ame jAIzuM, tujhane koDa kalyANa. kumarI kahe pAye paDI, jema vara meLe thAya; de AzISa nitya prate, ema kahI karata vidAya. jakSa taNuM samaraNa karI, tatakSaNa sumati pradhAna; jogaNa veze. jaI rahyo, ratanapurI udyAna. DhALa 9 mI. (nAme elAcI re jANye, dhanada zeThane putra-e dezI) te dina vana agni taNuM, caya baLatI tihAM eka; dhUmaghaTA gaganeM calI, maLIyA leka aneka; mahIyala moha mahA baLI, teDe paMDita Teka; rAge raMgita raLavyA, bele vizva viveka. mahIyala0 e AMkaNuM.
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- 4 . . . rAyacaMdranakAvyamAlA. : sAta mAsa pUrNa thayA, paNa nAvyo. paradhAna; . ratanavatI paNa nA maLI, teNe mujha bharavuM nidAna. mahIyala0 2. ema nizcaya karI. 'nika, rAjA zrIphaLa hAtha; vAyuM koInuM navi kare, ubhA purajana sAtha. mahIyala0 3. jogaNa dekhI te tatakSaNe, vege sanmukha jAya; maMtrI pramukha kahe rAyane, yAnI jogaNa Aya. mahIyala0 4. dhIraja detAM te jogaNI, AvI rAyane pAsa; AziSa deI ubhI rahI, praName bhUpa ullAsa. mahIyala0 5. maMtrI kahe suNa gaNI, kahIeM eka nimita; * rAjA tumane nivAjaze, bhAkhe thira karI citta. mahIlA 6. ama svAmI mahA maMtravI, avadhi karI sAta mAsa . ratanavatIne , gavavA, cAlyA citta ullAsa. mahIyala0 7. pUrNavidhi paNa nAviyA, kyAre Avaze teha, eNe same bhUpati bAlIyA, nAve agni baLyA jeha. mahIyala0 8. paNa tame nimittajANa che, bhA ratanavatI vAta; sA kahe tume suparikare, besa kahIe ekAMta. mahIyala0 9. taMbu tANuneM besIyA, kehe jogaNu aNu rAya; tujha maMtrI * vanadevIeM, pAvaka : kuDe jaLAya. mahIyala0 10. yaNa sAtaze sAdhikA, siMhaladIpe TharAya; ke jayapurarAjanI naMdinI, ratanavatI kahevAya. mahIyala0 11 hara haraNI pUrava bharve, vanameM muni rAmacaMda; pAse vrata dharI pALatAM, prIti rahiNI caMda. mahIyala0 12. maraNa karI tihAM avatarI, lahiye vana rasa kaMda; jAtismaraNa pAmIyuM, dekhI pUnama caMda, mahIyala0 13. niyama liye bhara jevabeM, purava bhava bharatAra; * * maLaze te vara sahi, nahi te mahAvrata dhAra. mahIyalai 1 sAMbhaLI mUrNita nRpa lahe, jAtisamaraNa nANuM, ' rite rAya te ema kahe, dhingi dhAtA ajANu mahIthala 15
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna veravijayajI-dhamilakumAra 19 dUra karI prANavallabhA, matrI. paNa paraloka " . kArya asAdhyane je kare, te viNa jIvita pheka mahIyala0 16. jogaNa kahe suNu sAhibA, meLavuM sumati pradhAna che rAya kahe mAya sAMbhaLo, - dIdhuM chavita dAna mahIyala 17. gaNuM jaI vana maMtrInuM, vidyAe karI rUpa; . . AvatA maMtrI te dekhIne, AliMgana die bhUpa. mahIyala0 18. maMtrI praNamIne Apate, ranavanI dI hAra; ., ala vyatikara sahu kahyA, rIjha rAya apAra. mahIyala0 18. rAjya bhaLAmaNa dehane, sAnnidha devanI thAya; . De - parikara leIne, bhUpa vijayapura, jAya. mahIyala0 20. kAmadeva taNe maMdire, karatA jUvaTa kela; ' ' ratnati sakhI paravarI, AvI mohana vela. mahIyala0 21. kaMbA kanakanI hAthamAM, bolI dAsI te vAra; nIkaLo nara bAraNuM, AvI rAjakumAra mahIyala0 rara. maMtrI kahe dUra dezathI, * ranazekhara mahA rAya; AvI ramatA te jUvaTe, nArI mukha na dekhAya. bahIyala0 23. rAjakumArIne jaI kahe, nahIM ame pesaNu deza pujApAzuM pAchAM vaLe, nahIM te thAze kaleza. mahIyala0 24. te sakhI maMtrIne ema kahe, koNa ehevo che rAjana; maMtirUpa che kahevuM, je tAsa vadana. mahIyala0 25. vArI maMtrIe navi rahI, piThI citya mojhAra; khI rAyane ciMtave, kAmadeva avatAra. mahIyala0 26. dAsI kumarIne jaI kahe, diTha acarija e9 tuma bhAgye karI bhUpati, che makaradhvaja deha, mahIyala0 27. ghutakalA rameM maMtrIzuM, paNa navi pesaNu deza : aNu kumarI samaraNa kare, gaNane upadeza. mahIyala - 28. nAma nayana tava pharakIyuM, maMgaLa zabda udAra, , - na kumArI hukameM hallA * karI, peThA citya jhAra. mahIyala0 29.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 rAyacaMdanakAvyamAlA. AvI nArI nArI. maMtrI muMba kare; DhAMka aMga pacheDIe, jema navi nRpa nirakhela, mahIyala0 30. kumarI corI kyuM cAhatI, kahe maMtrIne ANaMda kema ke ama Avata, tuma svAmI mukhacaMda maLIyala0 31. phUDa paTa ghara kAminI, mukha navi jove e rAya; maMtrI bhaNe parabhava priyA, maLaze tava sukha thAya. mahIyala0 3ra. pUche kumArI purava bha, zo banI adhikAra nRpa pUchI bhaNe maMtrI, nArI ayodhyAne bAra, mahIyalaH 33. hara haraNa nehe bhayA, rahe vana tajIya kaleza; rAmacaMda muni bajha, karihara che upadeza, bhIyala0 34. haraNa haraNae te suNa, pUrva lIo upavAra razekhara huM rAjA thayA, haraNI gaI keNu vAsa. mahIyala0 35. zazi maMDaLa hara lahI, doDa parabhava e; bhava palaTe paNa navi khase, narane parabhava ne. bahIyala0 3. suNI kumarI citta vikaratI, cheDI lAja vicAra: vastra dura karI ema kahe, huM haraNI tuma nAga. mahIyala0 37 samadharma gati gama thaI, vaLI sarakhAM deya nAma: jaI saraNa zazi maMDaLe, neha niviDa ama ghama. mahIyala0 38. neheM bhaya ghaDI de tihAM, nayaNe nayaNa milAtha; bahu varasAMtara . ga gayAM, nayaNe nIra bharAya. mahIyala0 38 dAsI eka ja rAyane, deta vadhAmaNI ema. parabhavano vara pAmIne, lAge karIne prema. mahIyala 40. suNuM nRpa jayasiMha AvI, kAmadeva darabAra ' bahu mAne ghara lAvI, ratanasekhara parivAra. mahIyala0 41 varaghoDA samaheccha, dIdhuM kanyAnuM dAna haya hAthI ratha bahu diyA, karI va sanmAna. bahIyala0 42. vara kanyAne voLAviyAM cAlyAM eka mukAma sura sAnidhya ghaDI ekamAM, bhUtAvi vizarAma. mahIyala04
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna ravijayajI dharmilakumAra. 17 jakSadeva paNa lakSmI, zaNagArI divya veza ' lAvI maMtrIne soMpatAM, vyaMtara dAsa vizeSa. mahIyala 44. aMtara vaMtarI bhaLI'. kare, khaTarasa bhejana pAka; - jamatAM rAye parikarA, dIe rasabhara surI zAka. mahIyala0 45. tala deI visarjatA, eNka dina karI vizarAma; munisuvrata 'jinapUjanA, karatA jina guNagrAma. mahIyala 46. bIje dina kahe maMtrIne, ama putrI guNa geha; sarga thakI tuma kara ThavI, phINa navi deze vijeha, mahIyala 47. -suNa beTI ame AvazuM, sneha jaDyA tujha pAsa; - mage Aja sadhAvazuM, "nA" thaIya nirAza. mahIyala0 48. - mAya bhaNI vaLagI gaLe, rotI lakSmI te kAma; mA kahe vaccha saMbhAraje, kAma paDe mujha nAma. mahIyala 49. rAnapurI vana parisare, kavI maMtrI . hirANa deva adazya thaI gayA, pekhe puNya pramANu mahIyala0 50. rAya kahe suNe maMtrI, te mati puNya baleNa;. . rana havIyuM mujha maMdira, chiI ThavI ghara jeNa, mahIyala0 51, navamI DhALa e rasabharI, pUrI pAMcame khaMDa; vIra kahe bhavi prANIyA, karo puNya akhaMDa. sahIyalaTa para lohara, - loka bahula jovA maLe, ratanavIne tyAMhi, dvIpAMtarI vara vahune, keNu navi jue uchAhi. parabhavane meLe maLe, te paNa jugatI joDa; dharma prabhA padine, suNa tapa kare jene keDa. ' 2, * nagara praveza maheccha, pohetA nija nija geha; sarga taNuM sukha bhegave, para pisaha le. * ' 3. "eka dina beThA gokhameM, naya paTTarANu sAtha; ' karajugala AvI tihAM beThAM behu ja hAtha. * rAjA pUche te tehane, kema AvyAM kihAM vAsa; * * - ,
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 698 * * 'rAyaca dinikAvyamAlA, kara kahe A vanamAM vasuM, AvyA dhamI pAra. ema kehetAM acchita thaI, bhUI paDayAM naranAra nRpa rANI vilakhAM thaI, detAM tarA navakAra maraNa gayAM tava bhUpati, kare agni saMskAra; saMzaya bharIyAM te nizi, sUtAM sadha majhAra. ' hAla 10 mI. (mAnA jazA vATa jue che, mAkhaNa sAkarolara,harine gheravA-e deza) nAnI muni vanamAM samosarIyA, rUDA tatva rUci aNagAra re. jJAnI jAtane dIvA, ravi ze te vAta suNIne, Ave nRpati padanAra re. nAnI 1. I pradakSiNa vaMdIne berI, jinavANI suNe eka citta re; jJAnI kIra jugala saMzaya pUchatAM, eka subhaTa AvyA bAta re. jJAnI2. eka hAthe eka kha grahI che, leI sAthe rUpALI nAra re; jJAnI kahe suNu rAjA tu gata dhArI, zaraNAgata rAkhaNahAra re. jJAnI3. beTa ari eka gagane ubha, huM AvuM haTAvI tAsa re. nAnI * tihAM lage e mujha nArI satIne, rAkha rAjA tuma pAsa re. jJAnIja rAya tumeM paranArI sahadara, teNe sAMpuM chuM vara nAra re: jJAnI rAya kahe nirNaya ari bAMdha, ciMtA karavI nA lagAra re. jJAnI pa. ema suNI subhaTa gaye AkAze, tarasa vAra thaI ghaDI cAra re; jJAnI mULa cheda eka jAtha te paDiye jue bhAnumati te nAra 2. jJAnI - mujha pati hAtha e rAta bele. nRpa bhASe kizuM ahinANuM re; jJAnI sA kahe mujha nayanAMjana rekhAo, lAgI sAca nizAna re. jJAnI che. bIjI bhujAe hiMgula rekhA, te paNa pa iteNi vAra re: jJAnI garataka dhaDa gaganeMthI paDiyuM, kare dekhI te hAhAkAra re. jJAnI che. karIya vilApa sabhA rAvarAvI, kahe maravuM chatAM nirdhAra re jJAnI. ' rAjA rAkhI paNa na rahI, baLI katazuM aganI majhAra re. jJAnIka &. . gAya rANI ciMtAtura beThAM, nameM AvI subhaTa tatakAla re; 'jJAnI ' kahe zatru chatI karI Aviye, mujha nArI dI bhUpALI re. jJAnI 10:
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna veravijayajI milakumAra. 19 sakaLa sarUpa kahyuM tasa rAye, tava te kahe mAnyuM na jAya re; jJAnI jAya rasAtaLa bhUtaLa saMpati, vratadhara thaI belo rAya re. jJAnI. 11jIvita niSphaLa nArI vinA e, karUM agni praveza ja cheka re; jJAnI saha parva taNAM phaLa Ape, te jAo rahe mujha Teke re. nI. 12. bhUpa kahe e vAta na thA; paNa vAta suNe suviveka re; jJAnI A saghaLuM ke rAjya dIyuM tuMjha, vaLI kanyA diyuM zata eka re. jJAnI. 13 gunAha kare bakasisa hamAre, subhaTe navI mAnyuM kaI re; jJAnI caya karI kASTa te paNa jaLiye, dekhI dukha dhera rAya re. jJAnI. 14 gurU. pAse jaIne jaba beThA, kahe paumAvaI dharaNiMda re; jJAnI ciracha he pUtra hamArA, vratadhara tuM paramAnaMda che. jJAna. 1pa. nRpa pUche keNu devae mahaTAM, bhaNe muni tujha peu mA bApa re; jJAna eNuM nayarie pUraMdara rAjA, piyA suMdarI che saMta chApa re. jJAnI6. sadagurU pAse daMpati samakita, sAthe uccarIyAM vrata bAra re; jJAnI putra nahIM teNe purohita bhAMkhe, miyA yutane AcAra re. jJAna. 17, aSTamI kRSNa amAsanI ra, lehi cadradaya khaTa mAsa re, jJAnI talaTa kRSNa bhakhe eka bhAja, eka zayyA niMdavilAsa re. jJAnI 18te niyamA suta saMtati pAme, ema sAMbhaLI karatA teha re; jJAnI mAsa gayA khata putra na pragaTa, eka dina muni AvyA gere. jJAnI , daMpatI pUchatAM muni bele, thaze putra ane pama eka re; jJAnI paNa mithyAta, galI nava leze, dharaje jina dharmanI Teka re. jJAnI 20. jaina dharma seve suta pragaTa, te tuma tAta kahAya re, jJAnI AloyA viNa daMpati maraNe, bAkaDe ne bokaDI thAya re. jJAnI yAna zukara haMsa vRkhabhane haraNa, bahu ni jugalapaNe jAya re, jJAnI phIra jugala naMdanavana ramatAM, laI kheTa te paMjara hAya re. jJAnI muni vayaNe te kheTa: sulocana, zuka jugala have vana eka re; jJAnI - karatAM ihAM jina maMdira dekhI, jAti samaraNe jAge vivekare. rAnI. 23tuma kara besI maraNanI veLA, suNI sahatAM navakAra re; jJAnI sUpa dharaNeka priyA padmAvatI pAmI uttama avatAra re. jJAnI. ra4
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ . " rAyacaMdranakAvyamAlA: '. : " tujha dvadharmo jevA kAraNa, recie savi da rezAnI kahe dharaNe suNe dhakke saghaLuM, sAcuM bhAkhe : muNidare: jJAnI25. nRpamaMdira karI- " rananI vRSTI, dharaNe gayA nija ThAma re; jJAnI- Are vrata uccerI supa rANI, muni vadI gayAM nija dhAma re. jJAnI 26. dIna duHkhI uddhAra karaMtAM, maMtrIzuM. 5 gaMbhIra re; zanI : dazamI DhALa e pAMcame khaDe, pUrNa kahe zubhavIra re. jJAnI. ra7. * : deharA : : : - maMtrIzvara samaMti lahI, pALatAM vrata bAra :- - - - bhakti kare navenava pare, teDI. ghara - aNagAra !: 1. lakSmIvatanI sAtri, sAMsaya biMba ane . * jAtrA karatA tIrthanI dharatA dharmanI Teka. ." '. ' - nIrati cAre vrata pALi, mUrNa karI nija Aya; ' ' . deva mahardika pacameM, sarage sukhabhara jAya. ru. . " zoka dhare bahu bhUpati, te divase teha, * tasa sutaH sahassamatI ryo, maMtripade guNageha. 4 * * * * . : DhALa 16. mI. * * * : (vIrajida jagata upagArIe dezI.) eka dina siMhe karIne beThAM, rAnazekhara ghara mAMhi ' sAmaMta sarva paTAvata beThA, posaha joI uchAhi ; : dhanya narA je daDha vrata pALe. e AMkaNI. - 10 eNe avasara ari sainya maLIne, tUratA pura gAma che; . ' muMba paDI vaLI nagarane bahera, huo kolAhala kAma dhanya : 2 sAmaMtAdika pisaha iDI, hitA leI hathiyAra che; '' * rAyane sarva kahe hakI rAjA, hiMya gaya ari apahAra che. dhanya 3 paNa rAjA navidhyAnathI caLiye tava ari sainya palAya che; '. :* pAraNuM veLA sAmata bheLa" rALI vAta suNAya che. dhanya 4. eka dina arijItaNe nRpa calI, ranarvatI rahI geha che " ke potehaara leI beThI, nizi kAusaga dhareha cha. dhanyatra 5
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImad vIravijayajI--pasmilakumAra. 20eNe avasara tasade parIkSA, rAyataNuM karI rUpa che; . AvI. rA kahesuNe rANI, tajI pisaha dhari cUpa che. dhanya ketujha rAge huM AvyuM pAche, aMtara dharIya saneha ; * * kAmakhvara tApethI samAve, deI : AliMgana deha cha. dhanya 7. sAmAdika - vATa te joze, jaIzuM pAchali rAta ; rANI kahe suNa pAtratadhArI, kaNa tamArI jAta che. dhanya - eka gurU mukha vrata uccarIne, nA kehatAM lAja jI; naraya tirI gati duHkha bahu kahieN, karatAM eha akAja che. dhanya 9. Aja tumAre ama koNa sagapaNa, dharmanuM sagapaNa eka che; caudasa pisaha huM na virAdha: je maLe deva aneka che. dhanya0 10. eNuM pare dhIraja mana vaca dekhI, rIsa karI garAya che; ranavatI rahI dhyAna ghaTAme, Atama rAma ramAya che. dhanya. 11ravi udaye pisaha pArIne, pUje jina. arihaMta che; AvI nRpa suNa vAta te saghaLI, tuka citta lahata che. dhanya rAjA aSTamI vAsara nigamI, zani pasaha kIdha che; * nizItha veLA ratanavatIeM, AvI AliMgana dIdhA che. dhanya. 13 rAya kahe na ghaTe che satIne, huM para naraM chuM Aja che; rANuM kahe AloyaNa le, dekhI vaLI munirAja che. dhanyaas, mAharUM vacana kadA navi lakhyuM, A bhava mAMhI nareza che; piseha tajI ramIeN Aja rAtri, nahIM te maraNa karela che. dhanya 15. minapaNuM karI. dhyAna dharatA, rAye dIdhI - pUTha ;, -tava paranarazuM ratanavatIno, saMgama rAye dITha che. dhanya..16. dhyAna thakI jabAna corAjA tavahuo maMtrI sarUpa che ! deva pratyakSa thaI kahe mujhaseM, oLakhe che kAMi bhUpa che. dhanya0 17. rAya kahe tume maMtrI amArA, kyAMthI AvyA * Aje ; . deva kahe paMcama , devaleke, bhagavIeN sAmrAjya : dhanya0 18. jevAM prabhue vakhANyAM tehavAM, daMpatI dIThAM deya che; prathama parIkSA ratanavatInI; bIjI tumArI - he jI dhanya19,
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdranakAvyamAlo, - paNa vanamAM vidyAsAdhakane karma haze je.' 3. sAdhaka haNIya pUche che zuM kAja je, paranI vAta karatAM nAve lAja jo; para gharanI vAtoe cha naMdakI je. nahi hama. naMdaki nahi naMdaki mA bApa, je, ama kuLamAMhe naMdakInI nahi chApa che; * caTako kema lAge re sAcuM pUchatAM je. ( pa. sAcuM pUche te zuM sagapaNa lAge che, maramanI vAte moTA uttara bhAge ; nahita viNa kAme pUchavuM navI ghaTe che. - - viNa kAme nahi jAvuM keIne ghera , sehaje "maramanI vAte pragaTe jhera je; sagapaNa viNa navI bolI zakIe evaDuM je. sagapaNa zuM lAge che bolo amane je, : evaDuM je duHkha lAge dilamAM tamane je; aMtarane ghA lAge mAlama kema paDe che. ' sAdhaka e mujha 'vRddha sahAdara thAya che, niraparAdhI * haNu deI ghAya che; e vAte kSatrInI lAja vadhe nahIM je. sAcuM kahyuM paNa pharatAM nadiya kanAra je, " tarU laTakatI lIdhI- eka taravAra je; * vaMza jALa kApatAM sAdhakane ha . * 10.
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra. 23 kevaLI te jANe che sarva. vicAra , paNa bAMdhava nA pAcho niradhAra. ja; ; . vAta suNa behu behenI snAna karI rahyAM. je. viNa aparAdhI haNatAM huM thayo rAMka che, paNa e vAtuM nathI amAre vAMka ; guno kara bakasiMsa verALuM TALavuM je vera nathI tuma sAthe kAMya leze je ama dilamAMhe vasI gurU umadeza je; bAMdhavathI prItama adhike hAthe nArIne, je prItama kaNa tumAre kanyA veza , suNI sarU pAse , upadeza je' tame behu behenI nAma ThAma amane kahe che ke " mujha bAMdhava vidyAdhara. kere rANe, je, 1. mitra senAne vacanaM tame sahu jANe che .. kAma ajugatuM. karine kapaTe pUchavuM . kapaTa ghaNAM che. nArI mAMhe. pikAM je, vaLI kaI dina tumane najare navi dIThAM jo; . . nArI agocara dekhI kema visavAsIeN je... 18.. vizvAsI niSkapaTI che jaga tAra je, " nArI vinA nara hAlIne avatAra je; bIkaNa bhaDakaNa, nara te aNuvisavAsIyA . . bhaDakaNa bIkaNuM, amane jANyA kema je, navanavi vAta vadatAM vidhaTe prema che, sAcAM belA mANasane paratIe jo. juThA bAlAne amane che tema ja mitranANuM " "vacane dAkhI prema che ? puThethI bhaDakIne nAThA kema gayA che ! 21-- mitranA guI amane karI saketa je, .
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ . * rAyacaMdanakAvyamAlA. nAThA ame dekhI viparIta vade ; nArIzuM jhagaDe nara uttama navI kare che. prema banyo tihAM jhagaDAnuM zuM heta je, mitrasenAe . kI ze saMketa che; sAca kahe te AgaLa vAta prakAzIe je. kheTasutA * Aza rAtI keta je, halavi sahu raheze nahIM te ghajata je; ujajala dhaja dekhIne dezAvara gayA je, mitranA mukha sAMbhaLI bAMdhavI vAta che, ame bahu behene navi ciM iupaghAta : nAnIne vayaNe re cita upazAmIyuM je. ame jANyuM ja nahIM ema tuma melApa je, bAMdhava ghAte behune thaye saMtApa je; mitrasenAe ujajala dhaja halavyo ahI je. bhAI muo paNa vaMchita meLe melI che, saMpe harakhI soLa jaNInI TaLI je; harSamade mitroe dhapati hAla je. eka eka vacane sAcI vAta rasALa je, chaThe khaDe bhAkhI pahelI DhALa je; zrI zubhavIra vakhUTo me sahu bhALyo che. doharA 'vidhatAne kuMvara kahe, ame vire jAta; pache aDhAra maLI tema, kema jANe te vAta. dANuM paNa jora che, catura na ciMye jAya; yurva dizi viMchA kare, pachima dizi sadhAya. Icha melApa saMpaje, kALe kALe joya; te paNa vastu sabhAvathI, niyatapaNuM je hoya. udyama paNa kare che, paNa eka puNya sahAya; kara dezAvara sajajatAM, vaMchita meLA thAya..
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 . h ' zrImAna vIravijayajI.--dhammilakumAra. DhALa 2 jI. ( jhubakhaDAnI dezI ) vidyAtA kahe vItI vAtA, sAMbhaLeA Arya kumAra; meAhana rAya mehura kare,.. : avatAra tANe. mehara kare! manamAja dharA, jIe vATa te nArI vidyuti Ade savi sahIyA, kheDI hutI mitrasenAe vAta kari tava, ame enDru kIdha vicAra; jJAnI vacana sAcuM thayuM sahIyareA, te saphaLa ekamanA thaI mitrasenAne, ame mAkalI tuma ANe; harSa divAnI thai te dira, zveta patAkA ghaDiya vilakhI gai nadI tIre', vana tar hAme paNa nivadI| mIThThA mAhana, maMdira AvI puchyA pache teNe vAta prakAzI, bhUla paDI mutra mAhATI; saMketa AMta tadA suNI kheAlyAM, hAthe khagADI chUTI. mujha bhaMganI hukame tuma jevA, hu calI deza videza; Liye eka nimitIyA mAraga, teNe kahI vAta vizeSa. negI maLI mAragamAM cAre, tujha pati zuM dhare pyAra; huM paNuM gai teNe vana jihAM jogI, dIdA nahIM bharatAra. meM jANyuM je jogI saMge, baiMgI hue akhadhRta; hu pura gAma gIravana aLayuM, vaLaguM jANe bhUta. gagana calata girizikhara nihALata, siddha maLyeA nara eka; baiMgASTAMga samAdhi veLA, puchyuM jAgyeA viveka. " . te kahe kaTarAyanI kheTI, paraNI rame te te pura jAtAM patha vicArle, jJAnI maLyA suni 1. aDhAra; mehana. e kIM. huzIyAra.. mAhana. mehana mAna 2. mAhana khetI; rAtI. sAtha; nAtha. meM puchyuM tama caraNu namIne, jJAnI kahe suNu vAta; utapAta. dhasmila kuMvara jai ca'pAe, TALyeA gaja ATha kumArI bhayathI ugArI, Ape varI rahyA tyAMhi; 207 mAhana mAhana mAhana mAhana mAhana mAhana mAhana0 mAhana mAhata mAhana mAhana0 3. 4. jJAnI vacana suNI gagana calatI, huM paNu AvI AMhI. naSTo mA | amarabhamaganuna -ma prasthaLa aMgo dhvana ne mApha ne che - . 5. 6. 4. e. mAhana mAhana 9. mAhana mAhana 10, mehana mAhana0 11 mAhana mehana0 12. dvAra *
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 'rAyaca'draunAvyamAlA, lAka ni H ' Aja manAratha saghaLA phaLIyA, maLiyA prANa AdhAra; muMDha mAgyA Aja mela te varasyAM, tarasyAM. amRta dhAra sukhIyA AgaLa du.khanI vAtA, karavI te sAva phoka; paraduHkha vAte duHkha dhare je, viralA * sajjane cakavA cakavI prema vige, na kare nizie jaga nara nArI prema buiddhAM, nirgame rAtrI ANu 6. sALa sakhI sAthe mujha ginI, duHkha dharatI haze ge; tuma ANuA laihi deza vadhAmaNa, harSita thANe te. kuMvara kahe tame teDI lAve, sadhaLI A vana mAMhI; vidyakSatA tatakSaNa tihAM paiAhAtI, daitI vadhAi chAMDhuiM. te sahune kahI vAta te sadhaLI, te suNI karata sajAI: mAtapitAdika kheTa sutAnAM, -AvyAM parijana dhAi. suMdara rana vimAna . racine, caMpApurI udyAna; kanakamayI eka mehela banAvI, uttarIyAM eka tAna. rAjA rahIyata darzana Ave, jANI sura sAkSAta; deva nai jaLa snAne AvyA, karavA pAtika thAta. dhammila kuMvara caDhI vADe, cArI khAMdhI vizALa; utarIyA vi sajjana sAme, paraNI kanyA aDhArakheMcare tyA sarva ' vALAvI, varane kare tyAra; - kanaka ratana de hu deI, rAtri vasyA para bAhAra. ravi uddhe vaitADhya sadhAvyA, AvyA kuMvara nija ge&; ramaNI tIsa rame rasa bheLI, dharatI paraspara teha, bhAgyadizA bharapUra vahe jasa, nahi tasa dharamAM deza; jasa dhara puNya dizA paravAre, tasa ghara phleza praveza. rasabhara ramaNI rahe ANu, bALaka icchA pUra; laghu gurU vinaya vahe tasa gharamAM, lakSmI ` vase bharapUra. eka ekathI ghara najarA care; vyabhicArI nara nAra; te dekhI lakSmI lajavANI, jAya kI ghara bAra. mArana mAhana 13. mAhana mAhana 14. mAna mAhana 15 mAhana mAdana 13. mAdana mAhana0 17. mAhana mAhana0 18. meAhana mAhana 19. mAhana mAna0 20. mAhana mAna0 21 mAdana mAhana0 22. mAna meAhana0 23 mADhana. . mAhana 24. . mAhana 1 meAhana0 25 mAhana mAhana 26
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI--dharmilakumAra. 29 rAta - divasa nara re bharaNe, ramaNa" upara jeha, mehana tasa mukha sukha lakSmI navi jove,' seve dAdI deha. hina 27. vikasita nayana vadana harakhaMtI, dekhI pati ujamALA, mohanalacchI priyA ghera bheLAM bhaLIne, ramatI karatI cALA. mohana. 28. dhasmila maMdira strI savi ramatI, eka ekane deItALI; mohana tIsa akarma bhUmine nihALI, lalanA harI, laTakALI - mehana. ra9 cha khaDe puNya akhaMDe, dhammila rAsa rasALaM; mohana zrI zubhavIre vivekanI vAta, belI bIjI TALe. mihana30 deharA ' . " * * hALA che ? ujajala sukha vilase tihAM, zrI dhammila kumAra , loka kahe e kumaranA, puNyataNe nahiM pAra. puNya parazuti heya bhalI, puNe rUddhi samRddhi; manavaMchita meLA maLe, puNe hue nava niddhi. puNyanI vRddhi kAraNe, dina dulmI uddhAra; dAna supAtre ApatA, ciya mahatsava sAra. DhALa 3 . " , (mArA vAlA cha he, huM re gaI mahI vecavA re -e dezI.) anya divasa rasa rIjhamAM re le, (vidyummati) rati khela; mere bhAlaka , vimaLasenA prate ema kahe che ke, catura che mohana vela, mere mAlaka he, meLa maLyo re majabutazuM re lo. e AMkaNuM. * 1eka ajugatuM tame karyuM re lo, pIyu pagapUjana dhAra; mere. nArI satIne pati devatA re lo, svAmIthI savi zaNagAra. mere meLe. 2. teNe tumeM ucita karyuM bhaluM re hai, na kare je garIbanI nAra; mere. ' teha patine reze diye re , nija paga pATu prahAra. mere meLo 3. vimaLA kahe hasI he hale re lo, e zuM meM kIdha akAja; mere. - para nArI zakya karI varNave re le, nAvI pati thaI lAja. mere meLe ja, vidyutpati vaLatuM kahe re le, narane hadaya vasI jeha, mere
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210. rAyaca drajainakAvyamAlA. * * nAmeM vakhANe guNe karI ? lo, nArIzuM - jasa saneha. mere meLo - pa.. paNa tumeM vege piyu tADIyo re lo, repa karI paracaMDa, mere te tuma pagane ameM maLI re le, karIe kaho zo daMDa. mere meLo. 6. vimaLA hasI kahe tene re lo, suNajyo save huzIyAra; mere je meM prItamane page karI re lo, kIdho na hata prahAra. mere meLe che. te tumeM saghaLI kumArikA re , paraNuta kayo bharatA; mere caraNa amArA pasAyathI re lo, mujha pati tuma priya sAra. mere meLo 8. teNe kAraNa tame sahu maLI re lo, laI kusumaghana sAra; mere pUje caraNa mujha caMdane re lo, bhArthe leI upagAra mere meLe- 9 sAMbhaLI sarva khuzI thaI re lo, mainapaNe rahI jAma; mere hAsya vinadanI geDI re le, vAte pUraNa thaI tAma. mere meLA10. vinmati piyune kahe re le, kahe mujhane priyakAra; mere. koNa che vasaMtatilakA isI re le, nAme catura vara nAra. mere meLe 11kuMvara bhaNe bhaya pAmIe re lo, kaIne caDhe vaLI rIza; mere ekathI bItinA AviyA re le, have vaLI maLI trIza. mere meLA. 12vimaLA hasi kahe sahibA relo, dIso bhIka vizeSa; mere. nirbhaya he tumane sadA re lo, bIhaze nahi lava leza. mere meLo 13. svastha thaIne kahe kathA re lo, haIDAthI kADhe bAra; mere vAhalesarIne na rAkhIe re lo, bahu dina kArAgAra. mere meLo 14. kuMvara kahe priyA sAMbhaLo re lo, nayarI kuzAgraha cheka; mereja jitazatru tehano rAjI re lo, tehanI vezyA eka. mere meLo 15 nAme vasaMtasenA ache re lo, tAsa sutA guNavAna; mere nAmeM vasaMtatilakA bhalI re lo, rUpa kaLA nidhAna. mere meLA, 16. mujhane atI triya tehavI re lo, huM chuM ati priya tAsa; mere kAma bhega ratinI kaLA re lo, jANe vizepa vilAsa. mereva meLa0 17. vidyanmati kahe vAhamA re lo, have hukama je hajUra; mere te huM tihAM jaI jaIne re le, AvuM te ANaMdapUra. mere meLo 18. vege AvA jaI sAMbhaLI re , cAlI gagana tatakALa; mere. ke kaha vAhamAM 3, vilAsa mere a lo, have 6 tihAM jaI AvuM te ANa re,
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijyajI-dhampilakumAra. ra8 khaMDa cha trIjI kahI rela, zrI zubhavIre DhALa. mere meLe19 - dAharA ' ' , viyata jhagati vIjaLI, vidyunmati mita sAsa; kusagapure jaI vatAM, dIThuM maMdira tAsa.. 1. viza juvAna purUSa taNe, gaNikA yogya karata; dravya sahita gharamAM gaI, adazya rUpa mahata. - dIThI vasaMtatilakA pati virahe kRta kRza kAya; tajI zaNagAra charaNa ati, cIvara malina dharAya. 3. bAMdhI ghaNuM dhyAvati, dhammilAme eka dhayAna * naradevI nArI pareM, na jue teha juvAna. * 4. tava naraveza tacha karI, thaI nija rUpe tyAMhI; kahe tujha pAse makalI, dhammila kuMvare AMhI: huM dAsI tehanI, khabara karavA tujha premeM pAThavI teNe tumeM, ke zuM kahe che mujha.' + 6. ema suNI sahasA uThIne, gADha AliMgana deta; '. roma roma harakhita thaI, sAdara sneha varta. * 7. DhALa 4 thI.' ' '. KsAbaramatie AvyAM che bharapUra je, cAre ne kAMThe mAtA ramI vanyA-e dezI.ke Asana DhALI viTTanmatine besArI re, . pUche re prANavallabha mAharA kihAM vase; mujhane vihI piyu paradeza niveze re, - - bhejana kema bhAve re te karatA haze; . saMdeza pAmI re dila dukha ulase. . . 1mahilA manameLA re mananA mana rameM, kUpanI chAyA re kRpe upasame. e AMkaNI. vidyumnati kahe duHkhanI veLo vItI re, vAlhima vizarAmI re caMpA vase; ceDA dinamAM karazuM tuma pIyu meLA re,
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12. rAyacaMdranakAvyamAlA. mahilA, 2... mahilA3. mahilA 4. paNa AvI veLA re kema tuma thaI haze; vAta mala prakAza re to citta ulase. vasaMtatilakA bele nagare vaDere re, suredradatta koTidhvaja vyavahArI; mAta subhakA jAo prANa piyAre re, mujha ghara ghaTa mAMhI re dhammila dhArIyo, he mujha mArI re citta dhana hArIyo. mAta pitA tasa jaba suraloka sidhAvyAM re, nAvyAM re dhananAM bharaNuM te pache; tava mujha mAtA kahe ekati teDI re, cheDI kaMta kADhe re e niradhana che; paMkhI paNa taje re tarU sukyA che. sukAM naI sara chaDe haMsane cakavA re, rAjyathI utarIya rAjA seva; nirgadha kusumeM bhamare paNa navi chese re, haraNuM paNa na bhare vana dAgha thake; ApaNuM jAta bhaja nara dhana Avake tava meM kahyuM.dhana keDa gameM eNe dIdhuM re, vAridhi valDi vezyA saMtoSI nahIM; paNa dhanavaMta mUrakha zuM huM navi rAcuM re, sAcuM citta lAgyuM re mujha ehazuM sahI; lakSaNu guNa dekhI re prIta lAgI rahI. mayura viSe rata pIMcha kahe suNa keDI re, cire tane vaLagAM aLagAM mata kare; je chaDIza te kRSNa mugaTa sira caDhazuM re, paNa tuM kaLA karIne re vanamAM nahIM phare; jagajanatA tene re baDe ucare. tema mAtA e mujha tanane zaNagAra re, mahilA, 5. mahilA - mahilA che.
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhammilakumAra. mahilA, 8. mahilA, 9. mahilA 10. jIvaMtAM na choDuM re huM ene kadA; sAMbhaLI mauna rahI paNa chidra gAve re, eka dina snAna karI aLatA mA mudA; jIraNa ne nIrasa mA detI tadA. huM bolI aLato nIrasa kema dIdhuM re, mA kahe e dhammila sarikhe lekhI; Izna khaMDa nIrasa pIlyA mokalIyA re, pUchatAM kahe che pati parakha; huM bolI e sama jagate na dekhIe. IcchA talavaTanA tala maMgAvyA re, talapuLI tala viNu mAe mokalI; pUchatAM kahe dhanatala viNa pati pULI re, huM belI pULI te bALaNu vaLI; dhammilanI mati re kAme AgalI. mAya kahe devala ghara lIMpaNuM karaze re, meM kahyuM re kRtadhdha tuhi. vAyasa pare; mA pUchatAM meM kahi lAkika zAstra re, varasI bAra dukALe re dhipha bhegA maLe; vAta te vicAre che jaga bhukhe mare. ApaNane koNapiMDa die eNuM veLA re, eThuM paNa mIThuM re nara mAgI jame; ghara ne gharANuM bALaka nArI vece re, sIMce re peTaTha dina nIgame; ghara cheDI lAluM re paradeze bhame. vipra vaNika paNa asura taNe ghara dAsa re, phaso jhera khAI re nara nArI re; tirI nara maMsa bhakhetAM jaLa navi pAve re, jAve re nehI vicAhI duHkha reM; mahilA0 11. mahilA 12.
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 yacaMdajainakAvyamAlA. keTidhaja mUchALA re dInapaNuM dhare. mahilA, 13. ApaNu kAkA keNI pare peTa te bharazuM re, tava vRddha kAga bolyare duHkha dharaze nahIM;' jaladhitaTe kAyajaLa krike bhANejA re, * tehanI re pAsuM savi jaIzuM sahI; anAdika deza re jaladhi matsya vahI. mahilA. 14mAkulI kula jaladhitaTa pahetA kheme re, preme kAMyajaLa bolAvatA; bahu sanmAne nitya jaladhi matsya deve re, pavAre mIThAM jaLa dekhAvatAM; bAra dukALI kAkA sukhamAM kADhatA. mahilA, 15. " ca sugALa mudita jana mudIra jharatAM re, mokalI deya drikA re khabara kaDhAvatAM; bhANejane kahe amane loka teDAve re, bhAve re bhajana bhakti karAvatAM; pUrvajane ' poSaNa -zrAdha sarAvatAM. mahilA, 16kahe bhANejA sArasa- jaladhi vAyasa re, kahe mAlase, dukhe jAvuM paDe; * kAka kahe nitya uThI tuma paga sAMmuM re, khAdhAne sArU re, nIca najara aDe; amane keNe ghAlyA re ehavA sAMkaDe. mahilA. 17kaTuka vacana ema belI pAchalI rAte re, balIbhuga piMDa bhAgI re nija deze gayA; tuM paNa mAtA tehavI guNa haNanArI re, huM te guNa yArI re jethI sukhI thayA, sAMbhaLI mAya kapaTaeN gaI ANI dayA. 'mahilA 18. ati rAge raMgANuM mujhane jANI re, mAtA miTe occhava mAMDI;
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-smilakumAra, nAta varga sASI maMdiza pAkhI 2, mujha pIyune raNu vagaDAmAM cheDIyA; chaDI jhuma siddhi lIdhI kADIyeA. tajI tameAla ne sarasa AhAra nivArI re, veNI adha jIraNa bhujaMga smRti ti; tApasiNI jyuM kAyAzAka karati re, huM dharamAMhu rAtI pIyara jazAmati; prema kuzaLa pUchatAM meM kahIM chatI. pazu mAhArA sadeza jaIne kahejo re, dharaNIne paraNI cha'DI vegaLI; tema vaLI navanavI paraNI haze kAi nArI re, tehune rakhe vIsArI hai mukatAM vaLI; ne jAe lAkhA re sAkhA naM huM calI. dharane dharAMNAM vecI mAla khavArI re, pIyara deDha dhArI re ana mAgI jame; sakhI sahelI pItarIyA bheAjAI re, tehanAM re maheNAM paraNI nitya khame; prItamane sAbAzI paradeze rame. ema vayAM suNI khecarIkahe raheA chAnAM re, jaizu. ame rahejo tume duHkha pariharI; ema kahi gagana calI zubhavIranI pAse' re, ceAthI DhALa chaThThuM khaDe caturA citta cUpe gadya dAharaNa rasabharI; 'pApurI. 215 " mahilA0 19. mahilA0 20. mahilA 21 mahilA0 22 vidyunmati vege jai, dhambila kuvarane pAsa; mULa cUla mAMDI karI, saghaLI vAta prakAza. te sutAM duHkha uhlakSya, nayaNe nIra bharAya; pazu vimaLAnA bhayathI, vacane nive uccarAya mahilA 23. 1. ra
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyaca jainakAvyamAlA. vidyuti kahe nAthajI, ma kareA zAca lagAra; kuzagapure jAvA taNA, jo hAye dilame pyAra. teA kheAlA nirbhayapaNuM, 'kuMvara kahe che pyAra; paNa IcchA hoe sarvanI, tA jAvu jayakAraema nisuNI kheMcara sutA, meLavI sadhaLI nAra; nija nayare jAvA taNA, kIdhA eka vicAra. kuMvara jai nRpane' kahe, jaIzuM ame nija deza; rAya kahe kema rAkhIe, pAgata savizeSa DhALa pa mI. ( trIje bhava varathAnaka tapa karIe dezI. ) kuMvara sajjAi karI pura khAtara, deherA taMbU deve; uya gaya ratha pAyakala sAthe, vastu avara vara leve re; prANI puNya taNI gati dekhA, puNya jagatamAM vizeSA re. e 3. 4. 5. 6. prANI AMkaNI. 1. 2. prANI pANI 3 kavilarAya eTI vALAve, maLaNAM sajajana sahu lAve; dAsI dAsa dIe ahu sAthe, huya gaya subhaTa calAve re. ravizekhara jIvarAja milApe, dIe dhana kaMcana. kADI; nava zreSThI sasarA dhana de,vaLIyA namI kara joDI re. kheTasutAe vidyAbaLa racIyA, ratna vimAna vizALa; sarva parikara vAhana sUdhAM, kheDAM thai ujamALa 2. prANI 4deva vimAna jharUkhe eDI, vimaLAdika savi nArI; vanagiri sara nadI gAma vilAkI, vAta kare hu pyArI re. kSaName kuzAgrapurI vana kha'De, utA harSa vizeSa; niyatacarI vidyAdhara leAkane, dUra kissA paradeza 1. derA taMbu dIyA vanamAMhI, vimAna AkAze; nagara lAka maLI kAtuka zvetA, pAmyA citta ullAsa 2. suredradatta taNA suta dhammila, ahu varaze dhara AvyA; rAjasutA vidyAdhara kumarI, paraNI bahu Rddhi lAvyA . prANI prANI 5. prANI 6 prANI cha 8.
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-dhampilakumAra. 217 ema nisuNI, aridamaNuM te-rAjA, sanmukha AvI tAma; pura, zaNagArI nija ghara teDI, AkhuM rahevA dhAma re. prANa. 9 navimAnanI racanA dekhI, rAya harSa bahu pAve; dhammila maMdira hukameM tatakSaNa, nautama rAya karAve re. prANuM0 10. vezyA vasaMtanA ghara jAve, te paNa sanmukha Ave; nija beTI vAta jaNAve, kuMvara bheLA milAve re. prANa11medhamayarI caMdracakerI, teNI pare harSa bharaNI; snAna karI zaNagAra dharIne, aMgeaMge TharAvyuM che. prANI12. vasaMtatilakA putrI samI gaNe, zatrudamaNa. bhUpALa; teNe nija rAjyane bhAga trIjo, kuvara dIeNujamALare. prANI13. prathama satI para je jazomati, dhanavazu zeThanI beTI; behu kula ujajalatA dekhAvI, jaina dharma guNa paTI re. prANI. 14, tehane teDavA kAraNuM pitte, mAna vadhAraNu sArUM; jaI kahe sarva gayAM paNa tumavaDe, IhAM kanuM nAma amArUM che. prANuM0 15. sasarA sAsue Adara deI, nija putrIne vaLAve; besI sukhAsane nija ghara Ave, vimaLA bhakti karAve re. prANI16. trIje hIse rAjyanI lIlA, nRpa abhiSeka karAve; jogIdatta vidyA sALA, deza avara vaza thAve re. prANuM0 1. prathama jazemati karI paTarANuM, bIjI vimaLA rANuM; vidyanmati ne vighatA deya, cau abhiSeka karANI re. prANI. 18. vimaLasenAnA mAta pitAdika, AvI tihAM savi maLiyAM; beTI bheTI dIe bahu saMpada, kuMvara rajAe vaLIyAM re. prANuM. 19, A bhavaarthe kIo khaTa mAsI, AMbila tapa phaLa vAve; suraramaNa pAmI, vaMchita sukha savi sAthI re. prANI- 20. che khaDe pAMcamI DhALe, kuMvara vasyA nija dhAma; zrI zubhavIra rasika lokottara, ghara pAme vizarAma re. prANuM21. deharA, eka dina dhammila rAyane, vasaMtatilakA ema; kahe gata nizi veSAMtare, ratisukha vilaNyA kema.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 * rAyacaMdrakAvyamAlA. . je 4 - 8 paNa meM tumane oLakhyA, rati saMbhegane kALa; sAMbhaLI dhammilaneM mane, pragaTI aMtara jhALa. ciMtI kahe nArI prate, tumane viramaya heta; huM Avyo zAMta, bIjo nahIM saMketa. ema kahI ciMte mujha sarUpa, kare kaI pUrata paMda; mujha nArI abhilAkhIo, vidyAdhara mati maMda. paNa e duSTane mAravA, karo keI upAya, citi ghara pharate bhuvi, siMdura pUjava rAya. dhammila kara karavALazuM, pUThe zramaNa kare; dekhI tasa pada paddhatI, te anusAre calata. ghara pesatAM dhammi, dIdhe kha8 prahAra; daya bhAga karI nAMkhI, garatAM phUpa majhArabhuvi jaLa zAca karI gayo, vidyummatine pAsa; purUSa badhAM zakti mane, nizidina raheta udAsa. eka dina maMdira upavane, vRkSa azokane pAsa; puvi zilA paTa upare, beThe karata vikhAsa. pazcAttApa davAnaLa, tApita hRdaya kumAra; cite karavuM navi ghaTe, huM zrAvaka vratadhArI DhALa 6 zrI, (eka sameM vRMdAvane sAmaLayA chae dezI.) te sameM - nava jaivanA, ati raMgIlI; kuca phaLa bhara namI tana DALa, apacchararUpere ati raMgIlI; dhIme dhIme caraNa Tha, ati camakatI caturA cAla. apa7ra0 raktA varaNa sADI dharI, ati maNitilaka kapAle heja; apa7ra0 caraNe jhagata pIta kiMkaNuM, ati, kaMcuka maNi hIrA teja. apara0 locana kajalatA jhage, atioSidhipati mera vadana; apacchara biMbadhira rada UjalA, ati darzanathI deva prasanna. apa7ra0 zivamahavI bhUSaNe, ati bhUvana rAjita tabela; apacchara Da Da re
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-dharmilakumAra. 21AvI ubhI kuMvara chabI, ati jotAM raMga lAge caLa, apaccha20 4. vinaya karI ema belatI, mana mohana che; mujha vAta suNa guNadhAma, manaDuM mohyuM re manamehana ); vetArthe dakSiNa dizaM, mana che nagara azoka te nAma- manaDuM0 5. vidyAdhara nararAcha, mana te nAme che mahasena; manaDuM, caMdraprabhA rANuM satI, mana, behu sukhIyAM prema rasezuM. manaDuM 6. megharathAbhidha tehane, mana che putra ghaNe avinIta; manaDuM madhamALA nAme sutA, mana, huM nRpanI kuLavaTa rIta. manaDuM- 7 anya dine mAtA pitA, mana kare beThAM aMtara vAta; manaDuM putra kulakSaNa uThI, mana, kare ke eka dina ghAta. manaDuM. 8. che paradArA laMpaTI, mana, nAve ehane vizvAsa; * manaDuM ate je rAjA thaze, mana te karaze sarva vinAza. manaDuM dara dhUma azithI uDIyA, mana vAdaLa ghana padavI pAya; manaDuM, jvalana janakane nAsave, mana gAjate jaLa varasAya. manaDuM 10. tema durjana baLa daivathI, mana lahe lakSmI rAjya vizeSa manaDuM. prAye pitA bAMdhava prate, mana kare tarjana ghAta leza. manaDuM 11rahIyata paNa rAjI nahIM, mana huM nahIM dIyuM ehane rAjya manaDuM koIka nararati AgaLa, mana bhegavaze A sAmrAjya. manaDuM 12. rANI kahe suNo nAtha cha, mana kare dhArI kAMI upAya manaDuM ahiDazI aMgulI die, mana rahe jIvita to sukha thAya. manaDuM 13-. kahe pa rANI sAMbhaLe, mana, suta dIThe dAjhe deha, manaDuM . vidyApannatI pUchIe, mana, so uttara Ape teha. manaDuM 0 14. rArthe vidyA pragaTa karI, mana pUchatAM belI ema; manaDuM, jIta sAta vyasanI thaye, mana ze e upara tujha prema. manaDuM 15putrI je meghamAlika, mana thAze tasa je bharatAra; manaDuM. madharathane jamane ghare, mana te mokalaze niradhAra. * manaDuM 16... tujha pade anya rAjA thaze, mana tehathI vadhaze tujha lAja; suta na dIe sukha jIvatAM, mana te putra-nahIM ahirAja.. manaDu 0 17.
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 rAyacaMdrajonAvyamAlA. ema kahI devI adaza thaI, mana kahI rAye rANIne vAta: mujhamAtA suNI duHkha dhare, mana gayuM rAjya ne putravidhAta. -mujha upara rAge karI, mana vana giri pura ramaNika ThAya; tihAM jaI khele nizidine, mana paNa mujhane nitya kahI jAya. mujhathI rahe nahIM vegaLa, mana ehathI huM paNa ghaDI eka; bhAI bahenane eha, mana, varate te rAga viveka. Aja thakI trIje dine, mana nIkaLiye pUchI ema; kuzAgrapure ameM jAIzuM, mana tihAM che eka jaNazuM prema. hajiya lage ghara nAvIye, mana huM AvI neha bharAya; tavameM IhAM ema sAMbhaLyuM, mana, nRpa dhammile khage haNAya. revabharI A vana pharuM, mana, tuma darzana dIdhuM Aja; rioSa ga rAgI thaI, mana ubhI sanmukha dharI lAja. azaraNu zaraNa have tumeM, mana, suri vacane jhAlyo hAtha; 9 ane jIra vacane jhAlyo hAtha; ema kahIne caraNe namI, mana mana gamatA pAmI nAtha. gAMdharva vivAhe paraNIyA, mana ghara lAve kuMvara bhalI bhAta; batrIza premadA premazuM, mana sukha vilasatA dina rAta. - khaDe e thaI, mana saMpUrNa chaThThI DhALa; -zrI zubhavIra vacana suNa,mana kare vrata paccakhANa vizALa. deharA sukha bhegavatAM svarganAM, vItyo keTalo kALa; vimaLanArthe janami, bhUsevadhi sama bALa. janmotsava bahulo kiyA, daza dina nATakazALa; dAna atula detA vaLI, ghara ghara teraNa mALa. sajana varga, satAvIne, dina dvAdaza jaba huMta; padmanAbha premeM karI, tehanuM nAma diyaMta. . ATha varasane jaba huA, dekhI buddhi vizALa; mAta pitA harakhuM karI, tava kavi nizALa udhama gurU mehere bhaNe, sukaLA zAstra aneka; jIvana vaya paraNAvIyo, pragaTyo jAma viveka manaDuM. manaDuM 180 manaDuM manaDu 0 19. maDuM manaDuM0 20. manaDuM manaDuM 21. manaDuM manaDuM 22. manaDuM manaDuM0 23. manaDuM, manaDuM0 24 manaDuM manaDuM 25. manaDuM 26.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.--dhammilakumAra. vinayavaMta parivAra; putra mitra kAMtAdikA, sukhamAM kALa game sadA, sugurU mahima dila dhAra. dhasmila nRpa khatrIza priyA,eka dina karata vicAra; jinavacanAmRta pIjIe, je Ave aNugAra DhALa 7 mI. 7. 221. ( zItaLanjina sahejAta dI~e dezI). vAcathama vinaya vilAsI, sahajAna' sukhanA zI; anupama Agama abhyAsI, muni sadhaLA gurUkuLavAsI. salUNA saMta e zIkha dharIe', gurUbhakita saddA anusarIe. salUNA e mAMkaNI. 1.. sudara parikara parivariyA, pratyakSa jJAna jJAna guNu darIyA; vadhi mana parjava dharIyA, vaibhAra giri sameAsarIyA. salUNNA0 2. nAme dharmaci sUriAyA, sUrirAyA, kuzAgrapurI vana DhAyA; vanapALa vadhAmaNI detA, jitazatru dhammila harakhatA. sA mA~galanI bherI vajAve, sahu lAkane ema suNAve; puNya meLA maLyA aNugAra, Avajo sahu sajI zaNugAra. salUNuA nagare tAraNu adhAve, mAraga sadhaLA samarAve; paga paga chaMTakAva karAve, phUlapUMja sudhI bichAve. salUNA vaLI dhUpalaTA mahakatI, paMcavarNI dhajA jhaLakatI; saje sAhA mayuM sahu bheLA, jANe nAve pharI A veLA. salUNuA aSTa maMgaLa jaLa bharI jhArI, haya gaya ratha bhaTa zaNugArI; ratha khatrIza meThI nArI, tema rAya priyA ratha dhArI. salUNA vADava kSatrI bhaDha jevA, Ilya kATakhika sadhmA!; Izvara dhanavaMta samUhA, zeThe senApati saththavAhA. salUNA0 paTTahastI caDhavA doya rAjA, vINA bhuMgaLa tUra avAjA; cAmara dhaja chatra ne tAlA, keI cAle si'hAsanavALA, salUNuA asi kuMtaUnuSa zavALA, khadha leI caleM laghu khAlA; 3. 4. 5. 7. e. .
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 rAyaca draunakAvyamAlA. } jIMgasaya ATha jogI jaTALA, krei khAle maMgalamALA. salUNA 10. ityAdika naranI TALI, bharI jhAle galAlanI jhALI; vezyA vara nATaka thAta, caunANI taNA guru gAte. sA0 11. jema sUtra uvAI kahAve, tema jinapare munineM thAve; jIvaMta sUri uvajhAyA, bahuzruta gItArtha rAyA. sazuA0 12. traNene sADhAmAM thAve, zira kasakhI duzAlA dharAve; nahIM mahuzrutane kAi tAle, ema ratnazekhara sUri khAle. salUNuA0 13. gItArtha sUri samAna, aMga trIje lahe bahu mAna; gItAraca pakSa kahAve, paramatavAdIne haThAve. saNA0 14. bahuzruta tanu zAca vahetA, ahumUlAM vastra dharatA; malinAM zukramala parihAra, kahe pravacanasAra uddhAra. salUNA0 15. sAhAmaiyuM karavuM . bhale; kahe- kAi tapasvI ke, siddhAMte nathI kAMi jalpA, salA0 16. te miSmA mana navikalpA, tapasI ajJAnI TALe, gurUkuLavAse e sAcA, ema dharmadAsa gaNi vAcA. salA. 17. gItAratha mizrA cAra, navi bhAMkhyo trIjo vihAra; vaLagA mUrkhane mAleH te karatAM gItArthe ANe, zrAvaka karatA sahu TANe. salUA0 18. sAme yusacha yusacha sacarIyA, vaibhAragiri utarikA; khaMDa chaTTa sAtamI* DhALa, zubhavIra vivekI nihALe. salUNA0 18. dAhA bhUpati dhammila UtarI, dUrI karata praNAma; abhigama saghaLA sAcavI, kara dharI zrIphaLa dAma. deSTha traNa pradakSiNA, bheTa dharI bahumUla; kara joDI stavanA karI, beThAM citta anukRLa maeNDI sadhaLI parakhadA, gurUsanmukha suvinIta; rANI maMtrIza paNa tihAM, harakhe ullasita citta. suvA vache dharma te, nRpa yammila kumAra; gurU paNa tehane dezanA, dIe puSkara jaLadhAra. 7. ra. pr 4
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ racanakAvyamAlA. navavidha jIvanI kAyanI, taje hiMsA mana vaca kAya re; kRta kArita anumodanA, "ema bheda ekAzI thAya re. ema kare . kAlatrika tasa varjatA, arihaMtAdika karI sAkha re; bIjuM mRSAvAda cheDatA, bhavabhramaNAdika bhaya dakhya re. bhaya0 kare14. satya asatya ne mizratA, e dazavidha tiguNa trIza re; bAra bheda vyavahAranA, maLI Ave e beMtALI re. maLI. kara0 15. dravyathI khaTa draSya AsarI, vaLI khetrathI lagAlega re; dina rAtri kahi kALathI, bhAvathI rAga ropa saMga re. bhAvathI kare svAmI chava gurU jinathI, adata caturvidha hAya re; davyAdithI guNu, soLa bheda eNI pare joya re. seLa kara0 17 kALatrike mana vaya taNuM, ekaso cuMALIza bheda re; abrahma varSe munivarA, je TALe bhavabhaya kheda re. je. karA18deha dArika vaidi, navA vADe bheda aDhAra, re; vyAdithI caguNa, citta dharatA te aNagAra re. citta kare. 1 navavidha parigraha cheDatA, paga maMDatAM jayaNuM dharaMta re; kALa bahu chaE guNe, sAtameM zeva kALa vasaMta re. sAtame kare. 21 sarpa jalaNa girisAgarU, vyoma tarUNa ali mRgasUra re; pama pavana gharaNI samA, muni bhAkhe anujoga dvAra che. muni kare. 21 deza viratidhara zUlathI, hiMsAnAM kare paccakhANuM re; pAMca moTAM jUnAM, paccakhe bhUlathI vrata jANa re. pazcaya kara0 2 trIje adattAdAnanuM, ethe paradAra nIma re; IcchA pramANe zULathI, parigraha navavidhanI sIma re. parigraha kara0 23. dizi parimANe gamana kare,bhaga ubhega niyama vicAra re; karmAdAna para taje, anartha daMDa parihAra re. anartha kara0 24 navame sAmAyika nitya kare, dazame vrata saMkhepa thAya re; maMtra baLe jema vIMchInuM, kAMI jhera te Dake jAya re. kAMI karo. 25. bhaMga asItI oLakhI, pisaha karatA zubha citta re; bArame muni ghara teDIne, paDilAbha me gRhI nitya re. paDilA karAra,
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-dhammilakumAra, 22 paMca paMca saghaLe vate, jANuM tajavA aticAra re; ratha besI mAraga kare, tema e vrata mukti vicAra che. tema kare. ra7.. ekavIza dravya guNa uttarA, vaLi paNatIsama guNa sAra re; bhAvathI sattara je dhare, te pAme bhavano pAra re. te kare. 28. dAna zIyala tapa bhAvanA, tihAM dAna gRhIne vizeSa re; te paNa bhA phaLa dIe, amRtAnuSThAna azeSa re. amRtA kara029. dAna dIyaMtAM sAdhune, varabhakti vizeSe nAra re; pAMca keDI sevana taNI, suravRSTi kare tasa dvAra re. suraha kare. 30. nizrA prAtirmikI, dekhI teDe muni geha re; khIra khAMDa paDilAbhatI, kSaNa kSaNa jue UMcuM teha re. kSaNa0 kara. 31. pUchatAM munine kahe, je dIThI vAta azeSa re; AhAra sarasa tumane diyuM, kema vRSTi nahIM lavaleza re. kema kare. 32. te kahe A sarikhA muni, tujha sarakhI dAtA nAra re; vRSTi na thAe daSada taNI, viNabhakti hRdayamAM dhAra re. viNu kare33. . bhA dIyaMtA bAkaLA, kahyuM kevaLa caMdanabALa re; jinagurU vinayane tapa kriyA, phaLa vIrya ullAsa vizALa re. phaLa0 karo. 34. karyo aMta keDIkeDI sAgare, jaba gaMThIbheda karaMta re; jJAna kriyA tava phaLa dI, praNidhAna dizA vikasaMta re. praNi0 karoDa tasa kAraNu mutajJAna che, te te bahuzruta gurU AyA re; vinaye gurUsevA kare, vinayIne guNasaMpatta re. vinayI kare. 36. . nAhI dheI nirmaLa thaI, jema dekhe ArIse rU5 re; bhAva zoca gurU darzane, pragaTe nija Atama rU5 re. pragaTe karo. 37. jJAnadaza gurUthI huve, jJAnathI sthiti karmano nAza re; kevaLI paNuM ane te lahe, jJAnaupayoge ziva vAsa re. jJAna karo. 38. ravi zazi maNi dIpaka same, jJAna te viNakiriyA adha re; ugravihArI tapa tape, te jANe jUTha dhadha che. te karo. prabhukara dIkSita che ghaNuM, paNa jJAnI gaNe parivAra re; sUtra pannA jeNe racAM, te gaNatI cauda hajAra re. te karo40. jaganATaka jJAnI jue, jeNe cAkhyo ziva AsvAda re;
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 rAyacaMdajainakAvyamAlA. jJAna leheramAM je rame, zivaramaNa kare tasa yAda re. ziva0 karo4. chaThuM khaDe AThamI, DhALa pUrNa thaI e khAsa re; zubhavIra vacana suNI, lahe jayakamaLa ghara vAsa re. laha0 kare. 42. dAharA. eNI pare deI dezanA, jAma rahyA munirAya; tava dhammila te vInave, vinaye praNamI pAyabhagavana kaho keNa karmathI, mAtapitAdi, vijega; bALapaNe mujha kema thayo, vaLI pAmyA sukha bhega. ThAma ThAma Rddhi maLI, rAjya thayuM zrIkAra; khecara bhUcara kanyakA, ema sukha duHkha prakAra DhALa 9 mI. | (chare dezanA suNe raDha lAgaze--e dezI) chere suri kahe sAMbhaLa rAjavI, jIre pUrva bhavataNuM vAta; jIre A bhayathI trIje bhaveM, jIre anubhaviyAM avadAta. chere ajJAnI pazu AtamA, chare na lahe puNya ne pApa; chere srotAvarta bhavodadhi, jIre DUbe lahe. saMtApa. jIre 2. sUri kahe sAMbhaLa rAjavI. e AMkaNI. jIre jaMbudIpa bharate purA, chare bharUca zehera majhAra; re zatrudamana rAjA tihAM, chare dhAraNuM bharatAra. jIre, 3.' jIre tihAM mahAdhana gAthApati, jIre nArI sunaMdA tAsa; jIre sunaMda nAmeM suta thaye, re ghara mizcAta nivAsa. re. 4. chare ATha varasano jaba huA, chare mU bhaNavA teha; chare nija kuLa ucita kaLA bhaNe, jIre bhadraka saraLa saneha. jIre chare kALAMtare paraNuga, jIre AvyA prAcIna mitra; jIre tasa parUNAgata kAraNe, re bhajana karata vicitra che. * jIre zeTha suMnadane ema kahe, jIre jaI zainikane geha; jIre lAvo paraNuM kAraNe, re suMdara maMsa saneha. chare jIre atithi sahita suta nika, jIre sAthe lIdhA dAma; chere maMsa na maLiyuM tasa ghare, chare na maLyuM bIje ThAma. jIre 8.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra. 27 che vA sunade navi rahyA, chare gayA mAchIne ghAma; jIre pAMca mIna lIyAM jIvatAM, jIre ApI paraDyA dAma. jI. 9. chere nadI kinAre AvatAM, jIre matsya sunaMdane deI; * chere deha zAca karI AvazuM, jIre ghara jA e laI. chare 10. ure atithi kahI za ga, jIre taDeSThatAM te dekha; chere kuMvare jaLa vehevarAvIyAM, jIre karUNuM sunaMda vizeSa che. 11. chare pUche paMthI atithi maLe, chare te kahe jaLa mahelAta; jIre bedabharyo ghara AvIne, chare zeThane kahI savi vAta. jIre. 12. jIre zeTha pUchatAM suta kahe, jIre kRSa pAThavyA jaLa madhya jIre krodhe bharyo zreNI kahe, chare teNe kAme tujha vadhya. jIre. 13. jIre vAryo sajane paNa navi rahyA, chare mithyAtvI vikarALa; chere DaMDa kapALe A haNya, jIre maraNa lo tatakALa. jIre14. jIre madhyama bhAve te marI, jIre viSamavalayagiri mAMhI; jIre viSama kaMdarA palino, jIre maMdara rAjA tyAMhI. che. 15. jIre tasa vanamAlA vallabhA, are daMpatI prIti atIva; chere nAmeM sarala tasa suta thaye, chare teha sunaMdane jIva. ore. 16. chere jevI veLA jAgata, chare maraNa gaye tasa tAta; chere padhipati pada vApI, jere maLI tasakara saMdhAta. jIre. 17. jIre eka dina zastra dharI ga, jIre pAlyathakI nahIM dara; jIre mAragathI bhUlA narA, re kRzatanuM teja pracUra. jIre. 18. the jihAM tihAM pharata nirAyudhA, jIre dekhI gayo tasa pAsa; chere sarala kuMvara sarale name, jIre dharmalAbha die tAsa. jIre19 chere sarala kahe tame koNa che, chare rahevuM javuM kIe deza, jIre te kahe ame aNagAra chu, jIre thAnaka dharma vizeSa. jIre 20. jIre jAvuM rahatI , jIre bhUlA paDyA ameM Aja; jIre sarala kahe eNe mArage, chare jAo su mahArAja. jIre 21. chere paNa kahe dharma taNe vidhi, jIre muni kahesuNae kumAra; chere dharma te parane na dukha due, chare ema kahI karata vihAra. jIre 22. jIre palipati pA ga, chare eka dina gAmane ghAta;
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdajenakAvyamAlA. chere vADa sahita te nikaLe, cha gAma vane rahyA rAta. jIre 23. chere tihAM muni vacana te sAMbharyuM, jIre paraduHkhe na rahe dharma jIre luMTI mAla taskara bhaLe, chare mujha zira hue pApa karma. jIre 24. jIre teNe gAma ghAta te nahIM karuM, chare na rahuM corane lAra; chare ciMti cAra ghATI tajI, kare chaDI nija hathiyAra. jIre chere munivAsita nagare gaye, chare lobha matsara parivAra; chere chava upara karUNuM dhare, chare kare Atama uddhAra. jIre chere bhadrakalA te marI, jIre tuM dhammila avatAra; kare chavadayA dha karI, re pAmo Rddhi uddhAra kare. ra7. jIre piviyAgavyasanathI, chare gurUvacane tapa kIdha; jIre maMtrI ramaNuM nRpa saMpadA, jIre tapathI aTTa mahAsiddha. jIre 28. 1. jIre ema suNI dhammila pAmI, jIre jAtismaraNa nANa; chare kara joDI Ubhe thaI, jIre kahe savi vAta pramANa. che. 28. . chare chaThuM khaDe e kahI, jIre navamI suMdara DhALa; chere zrIgubhavIra munIsa, chare diye upadeza rasALa. kare. 30. deharA, sAMbhaLI ema dhammila kahe, sukha dukha karma vicAra; aho aho bhavanATake, nA jauM saMsArabhavadAvAnaLa jhALamAM, dAgha vAra anaMta; tihAM tame zItaLa chAMyaDI, maLIyA mujha bhagavaMta. bhavajaLadhimAM jhahAjha sama, dIyo saMjama mahArAja; grahaNa Asevana zIkhathI, sijhe viMchita kAja. rAjyabhAra sutane ThavI, jazAmati vimaLA sAtha, dhammila saMjamathI vare, dharmaci gurU hAtha. DhALa 10 mI. (rahIye re AvAsa duvAra--e dezI.) vaMdIne vaLI savi parivAra, tihu jaNa gurUnI sAthe vicaratAM jI; gurUratanAdhika vinaya vizeSa, reheta samAdhi tatva vicAratAM che. 1
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijaya--dhasmilakumAra. rarahe 6. .. rakSaka vratane paTakAya, pAMca ikriyA viSayathI nigrahe jI; lAbhane nigrahe nAma nigraMtha, karaNavizuddhi khaMti guNaeN rahe che. sajama joMge ra Mgita citta, bhAva vizudhdha paDilehaNa kare cha; akuzaLa mana vaca kAyanA rAya, parisa uvasaggathI citta navi re jI. caraNu karaNu dAya sittarI sAra, zAstra abhyAsa kare udyama bhare jI; navakalpI kare ugra vihAra, doSa maMetAlIza AhAranA vaiyaNu gurU vaiyAvacca heta, khurIyA samii vaLI prANane sajama kiriyA jJAna nimitta, AhAra kare che muni khaTa regapIDita upasarga ne kALa, brahmapAlana manAya gALaNe jI; chavadhyA aNusaNu tapa heta, AhAra tyaje che muni khaTa kAraNe cha. pravacana mAtA ATha kahAya, paMcamie maLI traNa gupti dhAratA jI; icchA micchAdika darza cakravAla, sAmAcArI AcArI pALatA jI. anAciraNa khAvana parihAra, dazavaikAlika sUtre je kahyAM jI; sattara asaMjama kiriyA paNa vIza, vIza asamAnI ThANa re rahyAM che. saMta prasaMta tathA upazAMta, sarva sa MtApe varjita munivarA jI; amama anAzrava ne chinna graMtha, nehunA levikhera sudarA jI. za khanI pere nirjana nAtha, jIva pare apratihata gati vare jI; nirAla banatA jema AkAza, apratiSThaddha vihArI pavanapare cha. 10. zAradajaLa pare hradaya che zuddha, paMkaja daLa pare nirUpama lepatA jI; krU pare" guptendriya sAdha, kha, viSANu pare eka jAtatA 7 11. pAkhI pare" parikara nirmukta, bhAraDa pakSI pare. gujapare kam ari prati zura, vRSabhanI pare jAta siMha jyuM parisahu jatu abhIta, merUpare upasage sAgara parela gabhIra svabhAva, caMdrapare jagavallabha jJAnatape karI ravisama teja, jAya kanaka jyuM dIpe gatamale jI; vasumaMta pare vi phrasa saheta, teja hutAzana dhyAna na te jhaLahaLe che. 14. nahi pratibaMdha munine re kyAMhI, vyAdi bhe te bya sacittAcitta mitra bhAva, khetrathI gAma nagara kALathI samAyAdika dIhakALa, bhAvathI pApasthAna apramattatAme jI; parihare jI. dhAraNe jI; kAraNe jI. 3. 4. 5. 7. . parAkrame jI. 12. nalika cale jI; zItale jI. 13. cavi kahyA cha; aTavI rA cha. 15. aDhAra che jI;
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. sama tRNu maNikaMcana ne pASANu, sukha dukha Iha palaka nayAra che che. 16. bhavyakamaLa paDibohaNa sUra, karmazatru nidyatana uThIyA jI; eNI pare saMjama vrata cirakALa, pALatAM tihuM jaNaziva utkaMThIyA che. 17. eka mAsa keruM aNusaNu kIdha, dharma sudhyAne Ayu pUraNa karI che; azruta sva* dhammila jAya, IsAmAnika surasaMpada varI che. 18. jazomati vimaLA tihAM sura thAya, bAvIsa sAgara Ayu puraNa karI che; mahAvidehe rAjavI kuLa puNya saMjoge tihuM jaNu avatarI che. 14. bhegavI sukha saMsAra vilAsa, cAritra leI tapa karaze mudA che; kevaLa pAmI karaze vihAra, avicaLa sukha varaze ziva saMpadA che. 20 chaThuM khaDe dazamI e DhALa, caraNa karahu guNa rasika kallolisI che; zrIgubhavIra vivekIne citta, khaTarasa bhejana sIra talasI che. 21. - deharA, e dhammila nRpanI kathA, pUraNa thaI supramANa; sAMbhaLI urjAsata bhAvazuM, karo vrata paccakhANa. ema nisuNuM prabhudezanA, uThe zreNuka rAya; trisalAnaMdana vaMdI, harakhe nija ghara jAya. kumatatimirane TALatA, vartamAna jina bhANa bhavika kamaLa vikasAvatA, vicare mahiyala ThANa. kaLaza ( tUThe tUThe re- e dezI) gAyo gAyo re mahAvIra jinezvara gA; lokAloka prakAzaka sAhiba, jagane tAta kahAya; rAjyagrahapura guNasila citye, dhammilacaritra suNAyo re. mahAvIra jinezvara gAya. ? e AMkaNuM. anabhilAkha abhilA anaMtA, bhAga anaMta uccarAyo; sAMbhaLI sohamasvAmI gaNadhara, te zavi sUtre racAyo re. mahAvIra0 2. sUtrapara para cAlyuM AvyuM, paMcAMgI samudAye; AcAraja vAcaka vara paMDita, zAstra ghaNuM viracAye re. mahAvIra0 3.
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-dhampilakumAra. 231 tpaNa tAdaza varazI dubhikSu, vasati gAma gamAya; (tema muni pATha paThana smateM dhAraNa, bahu gaI alpa TharAzemahAvIra. 4. jema jeNe sAMbharyuM tema teNe raciyuM, zakita zAstra lahAye; bhavabhava bharUne sarva pramANika, bahuzruta vayaNe karAyo che. mahAvIra pa. ' pUravadhara avadhi mana kevaLI, kaLajugamAM tasa hANuM; zA ghaNAM zakita mati DI, bahuzruta vacana pramANa re. mahAvIra. 6vasudevahiMDI racI ati mahaTI, tihAM e carita kahAye; pUrava sUrivara paMDita bIje, dhammila carita racAya re. mahAvIra0 7. 1 paNa eka vAta maLe nahIM jotAM, bhinna bhinna racanA; prAkRta gadya padya savi joI suMdara rAsa banAye re. mahAvIra. 8. bahuzruta suvihita nayaNe jaze, tava zrama saphaLo thAya; carthe na kuzaLa muLa mati bole, mANeka bhUla na pAyo re. mahAvIra0 9. jema kapi guMjA puMja karIne, aniryuM zIta maTI; paNa nara dakSa kapikuLa saMge, zItAnavi jAdho re. mahAvIra. 10. paMDita racanA bAlI saheluM, ajJAna garva bharAya; kacukI kAraNe baMde kuzagI, jANe na gabharAya che. mahAvIra. 11. paMDita Age thatA rAge, suNaje zAstra savA; 1 vistaraze vaTazAkhA puNyanI, pathaga zItaLa chAye re. mahAvIra. 12. prazasti; tapagaccha kAnana kalpatarUpama, vijaya deva sUrirAyA che; nAma dazodiza jehanuM cAvuM, guNa jana vaMde gavAyA che; vijayasiMha sUrI tasa paTadhara, kumati mataMgajasihe che; tAsa ziSya surapadavi lAyaka, lakSaNalakSita dehe che. saMdha caturvidha dezavidezI, maLiyA tihAM sake che; | vividha mahatsava karatA dekhI, nija suripadane heteM che; prAye zithilapaNuM bahu dekhI, citta vairAge vAsI che; sUrivara Age vinaya virAge, mananI vAta prakAzI' che. sUrI padavi navi levI svAmI, karazuM kiriyA uddhAra che; kahe sUrI A gAdi che tuma zira, tuma vaza sahu aNagAra che; LA" TAzAkhA
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 rAyacakanakAvyamAlA. - 3. ema kahI svarga sadhAvyA sUrivara, saMghane vAta suNAvI che; satyavijaya paMnyAsanI ANu, munigaNamAM varatAvI che. * saMdhanI sAthe teNe nija hAthe, vijayaprabhasUri thApI che; gacchaniSAeM ugra vihArI, savegatA guNu vyApI che; raMgita cela lahI jaga vaMde, caitya dhajAo lakSI che; sUri pAThaka rahe sanmukha ubhA, vAcaka jasa tasa pakSI che. muni savegI gRhI nivedI, trIje savega pAkhI che; ziva mAraga e traNe kahIe, ihAM siddhAMta che sAkhI che; Aje sahastI sUrI jema vade, AryamahAgiri dekhI che, de tina pATa rahI marajAdA, paNa kalijugatA vizekhI che. grathilajalAsI janatApAsI, nRpa maMtrI paNa bhaLIyA che; satyavijaya gurU ziSya bahuzruta, kapUravijaya mati baLIyA che; tAsa ziSya zrIkhimAvijaya budha, vidyA zakti vizALI che; jAsa pasAthe jagatameM cA, kapuracaMda bhaNazALI che. tAsa ziSya zrIsujasavijaya budha, tAsa ziSya guNavaMtA che; zrI zubhavijaya vijaya jasa nAmeM, je mahImAMhe mahatA che; paMDita vIravijaya tasa zirSe, racanA racI sarasALa che; dhammila carita itistata vIkharyo, mahelI karI phUlamALa che. vijayadeveMdra sUrIsara rAjye, davI bhAvIka & prasiddhi che; rAjanagaramAM rahIya comAzuM, rAsanI racanA kIdhI che; saMvata(1896)aDhAraze chatuM varase zrAvaNa ujaLI tIje; A bhavamAM paccakhANa taNuM phaLa, varaNuvI nyuM mana rIjhe che. traNa hajAra ne paTazata upara, zlokanI saMkhyA dhAre che; dakSa parIkSaka nara je suNaze, to zrama saphaLa amAro che; je bhA e bhaNaze gaNaze, zravaNa dharI sAMbhaLaze che; zraddhAbhAsana tattvaramaNa rasa, siMgata vrata phaLaze jI. deha nirAmaya snehI sukhAya, azana sudhAmaya karaze che; maMdarIe paga paga jhaLakatI, capaLA kamaLA Tharaze jI; putra pavitra kalatra vicitrA, netrAnaMde vicaraze ;
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI--cadrazekhara. 11. vAjI rAjI virAjita ara, siMdhura caDhI sacaraze jI. ratana mahelame sahela karaze, sajjana subhaTa- parivaraze jI; jinagurU gIta nAna nRta zALA, maMgalika mALA vaze jI; bhava taraze haraze vi pAtaka, snAtaka pad anusaraze cha; sukhabhara ziva suMdarI varamALA vimaLA ae varaze cha iti zrImattapAgacchIya saMvijJa sujJa paMDita zrI 108 paMDita zrIzubhavijaya gaNiziSya paMDita zrIvIravijaya gaNibhirviracite zrIdhammIlanRpacaritre prAkRtaprabaMdhe SaSThaH khaDaH samAptastatsamAptau ca dhammilakumAra rAsoyamapi paripUrNaH 233 10. zrI caMdrazekharanA rAsa. kuMvilakhita vRtta. 1. catura citta sareAja vikAsakama, ti jarA marAlaya nAzakam; akhila vizva vilAkana bhAskaram, jayakara praNamAmi jinezvaram . parama mamimaM smaraNe nayata, zruta maheAdhi pAragaaAmyaham; pratidina prajapAmi jayAvaham, zucitara zubhavejaya. nAmakar jayati maiM jananI vijayAbhidhA, hradaya padmasusadmani saMsthitA; gahana zAsrapatha vikaTa mayA, ruDhitiladhita vAnvivat. vidhisunAmabhinasya sarasvatI, viSNudha da sadeza vidAyinIm ; rasika kathAmimAma, viracayAmi mahAya hatave. maDa 1 lA prAkRtabaMdha dAhuza zrI sakhezvara pAsajI, nAmathI vidhana paLAya; priyamelaka paramezvara, nami padmAvati mAya. 1. 2. 3. 4.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 rAyacaMdanakAvyamAlA. ISTadeva samaraNa karI, vrata phaLane adhikAra; jIma mRta sAgare varaNuvyo, tima kahuM para upagArakosaMbI purI parisare, samavasaryA na vIra; ratanagaDha daI dezanA, dhvani jaLadhara gaMbhIra. - duvidha dharama ziva sAdhane, sarva virati aNagAra; deza virati sukha patha che, zrAvakanAM vrata bAraatithi vibhAga carama, die zrAvaka muni dAna; ucitAdika bahu bhedamAM, abhaya supAtra pradhAna A saMsArarahita thake, vikasita rAma vadana; bhakti vize muni dAnathI, parabhava sukha saMpanna. nApAryana dhana thakI, azana vasana aNagAra; sura sukha bhogavI te narA, ziva suMdarI bharatArazAlibhadra Ade ghaNu, tariyA INa saMsAra; vaLI acarija carite huA, caMdrazekhara nRpa sAra. preme pUche parakhadA, te kuNa rAjakumAra; jagatagurU tava upadize, suMdara tasa adhikAra DhALa 1 lI. (rasiyAnI dezI.). sayaladIpa sAgaravala AkRti, parikara jANuM re vizALa; saluNa0 jaMbudvIpa jagati ca dvArasyuM, samavrata sovana thALa. saluNa0 vIra vacana amRta rasa pIdhe, rIjhIye guNane re nAma; saluNa0 dvIpa jhAjha thIra nAMgara nAMkhane, rahyo guNa jana visarAma. saluNA vIra0 2 jala zrI lavaNu vicArle e rahe, kaMcana giri thaMbha kupa; saluNa cUlA caumukha caitye cita harA, jue jagatanAM re rU5. saluNa vIra. 3. tiSa cakrapati samakita dharA, nita pradakSaNa deta; saluNa0 AzA moTI e udyama kare, koi dina viratIne heta. saluNA vIra. 4 sAte khetra tihAM traNa dharmanAM, avara yugalanAM re ThAma; saluNa0 dharmarAga bhadaka naranAriye. svarga, jatAM vizarAma. saluNA vIra
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI--caMdrazekhara. 235 tihAM A dakSaNa bhArata manohara, kAsI dezanuM ThAma; saluNa ? . vAraNa azi de nadI vacce vazI, vaNArasIpuri nAma. saluNa vIra. 6. dhanavaMtA vehevArI varse ghaNuM, zilapIne nahi pAra; saluNa0 dAnabhegI vivekI varanorA, sukhIyA varaNa aDhAra. saluNA vIra che.. svarga vImAna karyuM maMdIramAM lIye, deve rIsAvI ne nArI; saluNuM. para zobhA jAti te sajI, apacharanA avatAra. saluNa vIra - jhAjhavaTI vepAra kare bahu, vANijya aDasaya joDi; saluNa0 dezavidezI karyAvikraya kare, lAbha lahe lakha keDi. saluNA vIra. 9. vezyA vinayavatI vasatI ghaNI, suMdara maMdira citrAma; saluNa Ibhi ghare ratha hAthI sulatA, jina maMdira sura dhAma. saluNa vIra. 10. -- maTha bahulA vidyA abhyAsano, vaLi vasatInA re gAma; saluNa zobhA ketI kahuM e nayaranI, tala paDavA nahi ThAma. saluNa vIra. 11 pAse deva nadI gaMgA vahe, mAne suranara sarve; saluNu jihAM munivara bahulA mukti gayA, mAnuM puNyanI paO. saluNa vIra. 12. mahasena nAme rAjA rAja, haya gaya sainya sAmrAjya; saluNA cAra pazuna zannatimire ravI, nyAye pALe re rAjya. saluNa vIra. 13. ratanavatI nAme paTarANI che, ziyaLa satImAM re khyAta; saluNA rUpe ratipati premarase bharI, bIjI rANuM re sAta. saluNu vIra. 14. eka dina paTarANuM raNuM same, supane punimano caMda, saluNA dekhI jAgI guNa jina gAvatI, maktika zaktikAnaMda. saluNa vIra. 15. dharma karatI garbhane nIravahe, saMdha vachala nityameva; saluNa0 bhaktibhare gurU ghara padharAvatI, pujatI gurUdeva. saluNA vara0 16. jIva amAra paDaha vajaDAvatI, vanajaLa kIDAthe ramaMta; saluNA uttama garameM mAyaneM upaje, deholA rAya purata. saluNa vIra. 17. adhama mAta lAhalA ThIkara bhakheM, gharamAM corIne khAya; saluNAva parakhaMdA kalahe rAtI rahe, paraghara revAneM jAya. saluNa vIra18. nava mAsAMtara putra janama thayo, ghara ghara chava thAya; saluNA caMdrazekhara abhidhAna sajana mUA, supana pramANe karAya. saluNA vIra. 19 jima giri kaMdaramAM sukhabhara vadhe, nirabhaya kesarI bALa; saluNA taLAjAma
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajainakAvyamAlA. mAya manoratha sAthe suta thayo, ATha varasa sukumALa. saluNa vIra. 20. caMdrazekharanA rAsa rasALanI, pahelI DhaLakatI DhALa; saluNA -zrI zubhavIra rasika zretA ghare, hajyo maMgaLa mALa. saluNa vIra. 21. deharA, tirNa avasara mAtA pitA, ciMte citta majhAra; rAjayapade e yogya che, lakSaNavaMta kumAra. vidyA viNa zobhe nahi, zastravinA bhaTa jAti; paya vINa ge nadi jaLa vinA, caMdra vinA jima rAti. eka nagara eka rAjavI, murakhamAM ziradAra; rAja calAve maMtrI, bhUpa kacerI majhAra eka dina rAjakacerI, AkhuM Asana bharAla; TALuM nRpanuM nAcatuM, gAve gIta rasALa. * dAsI hajurI rAyanI, bese bhUpati pAsa -bhUla cUka batalAvatI, kAne dharI mukhavAsa. rAgaraMga kari pUchatA, bhUpane nartaki jAma; dAsI vayaNe nRpa kahe, rAgAtaNuM te nAma; rAga alApi pUchanA, nartakI nRpane jAma; dAsi kathita rAjA kahe, pacama rAga te tAma. kAryavaye dAsI gaI maMdiramAM lahi lAga; -nRpa kahe nartakI pUchatAM, e sahi chaThThama rAga. dAsI AvI utAvaLI, kahe e gADI rAga; kala tuM rAya sabhA vacce, bele mUkha pravAda. bhASA, he dAsI ! ehi rAga to gADI, paNa jo tuma nA yAta devI; -baMdA vasatalaka caDhate, paNa nAMhi pIche vaLate. puna: dekarA, ima suNi sarva sabhA hasI, e murakhanI rIta;
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10... - zrImAnuM vIravijyajI-caMdrazekhara 234 nATakiyA nAThA sarve, jANa murakhanI bhIta. te mATe e kumaraneM, vidyA bhaNavA heta; paMDita pAse mUkie, narane vidyA neta. Ll PI. dina suddhi zazi baLa lahIM, bhaNavA mUka bALa; zAstrakaLA bahu chAtrasyuM, zIkhe eka nizALa. DhALa 2 jI. (cArI vyasana nivArIe-e dezI ) eNe nagare vehevAriye, e dhanasAgara re nAme dhanavaMta ke; prItivatI nArI satI, deya naMdana re tasa che guNavaMta ke; surANa sanehI sAMbhaLe. e AMkaNI. te upara eka icchatAM, thaI putrI re rU5 lAvaNya dhAma ke; sAta varasanI sA thaI, guNavaMtI re guNasuMdarI nAma ke. suguNa0 2. caMdrazekhara bhaNato jihAM tihAM mukI re bhaNavA sA bALa ke; buddhi udyama gurU vegathI, deya zIkhe re kaLA zAstra vizALa ke. suguNa 3. cAra varasa bhaNutAM gayAM, eka divase re madhyAnanI veLA ke chAtra sarava pehelAM gayAM, kuMara yuarI re thayAM maThamAM bheLAM ke. suguNa0 4. zAstra vinoda kathA rase, rasa lAge re behu jaNane tyAMhi ke; che kumarI gumara, tasa uttara re Ape uchAMhi ke. suguNa0 5. mastaka gaMgA dekhIne, ziva upara re gorI dharI kheda ke; piyu kaThe cuMbana kare, kyuM kAraNa re kahe teno bheda ke. suguNa0 6. gArI sapanI duoM bharI, dhiyA maraNe re viSa cuse ziza ke; kumara - paDuttara sA suNuM, aMtarasyuM re cita dharatI prema ke. suguNa che. - catura maLe je caturane, kumarI re heya guNunI zeTha ke vAto rIjha rase bhava niravahe, kaI kaheNI re navI Ave cheTha ke. suguNa0 8. kuara vade paravaza sutA, pazuvara paraNu jAve paradeza ke; managamatA meLA tajI, murakhazuM re nitya karatI kaleza ke. saguNa. 9sA kahe huM tamane varI, vara bIjo re varavAnI nema ke,
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 rAyacaMdranakAvyamAlA, tiNa same chAtra maLyA sahu, pATha deve re paMDita dharI prema ke. suguNa0 10. zAstrakaLA guNa AmaLA, dina kete re deya sikhyAM sAra ke eka dina sahi vayaNe kahyuM, nija mAyane re vivAha vicAra ke. suguNa0 11. zeThe jaNAvyuM rAyane, nRpa mAnI re lie lagana tivAra ke chava karI paraNAviyAM, guNasuMdari re saha rAjakumAra ke. suguNa 12. napadatta vAsI bhuvana vasuM, sukha svarganuM re vilase nRpa putra che; nAme pAlika ekadA, eka Avyo re cagI abadhUta ke. suguNa0 13. Asisa deI vinaya karI, ekAMte re karI kumarane sAna ke; vAta kahe kapaTuM namI, jema citta kare name cera kabAna ke. suguNa0 14. vidyA vizva vasI karI, sAdhatAM gayAM varasa te sAta ke; uttara sAdhakatara vinA, bhUta vyaMtara re bAda karata vighAta ke. suguNa0 15. tene paNa meM avagaNa, mUla sevana re e saghaLuM kIdhuM ke, kukSa caturadAzi rAtrIce, samasAne re karavI che sIddha ke. suguNa0 16. tiNe tumane karUM vinatI, A prArthanA re karavI nahIM bhaMga ke; uttara sAdhaka je ho, thAya vidyA re siddhi tuma saMga ke suguNa0 17. caMdrazekharanA rAsanI, e bIjI re kahi suMdara DhALa ke; zrI subhavIra kahe ho, nIta zretA re ghara maMgaLa mALa ke. suguNa 18. deharA sAMbhaLi nRpa suta ciMta, karavuM enuM kAja; Age paNa upagArameM deta deha dhanarAja. niraguNa paNa navI lIyeM, svAratha rasiyA jeha; AzA bhaMjaka bhUtaleM, bhArabhUta nara teha. prIta karI pALe sadA, paraduHkha dukhiA ana; viralA parakAraja karA, kRtagaNu jANuga dhanya. gIjIne kuara kahe, e karyuM tuma kAma; uttara sAdhaka muja , kuNu leve tujha nAma. nava dina aMtara caudase, AvIzuM tuma geha; sAMbhaNine gI gaye, rahyo vanAMtara teha
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--caMdrazekhara. 239 DhALa 3 jI. (laI le paravata dhuMdhale re lo-e dezI.) maMtrI suta tiNe avasare re lo, kumArane pUche vAta re; catura nara rogI purata nirdaya narA re lo, nIcaDhyuM zI ekAMta re; catura naranIcaryuM nehana ka relo, dhAkha kyuM jAbU pAsa re; catura - kasturIne guNa gaLe re lo, dIje hIMgane vAsa re. catura nIcaDhyuM. 2. vaLatuM kumara kahe isyuM re , nahi saMgati ama kIdhare; catura para upagAra paNa karI re , vidyA karAvuM siddha re. catura nIcaDhyuM. 3. upagAra karatAM nIcane re lo, maMtrI pade ghaTe sAkha re; catura - zI te Tharyo hase dharyo re lo, udare kApI pAkha re. catura nIcaDhyuM. 4. kuMara kahe je vacana diyuM re lo, pAlavuM makara kheda re; catura uMca nIca dhara caMdramA re lo, karata udyAta na bheda re. catura nIcaDhyuM. 5. caudaza dina te Aviyo re lo,gI bIjo hAtha re; catura khaDaga sAI kumara calyo re lo, rAtre yogInI sAthe re. catura nIcaDhyuM. 6. vIra veza nirabhayapaNe re le, paheryo nRpa samazAna re; catura yogI e maMDala racI re lo, mele ba6 baLidAna re. catura nIcaDhyuM. 7. duSTa devI pUjana karI rele, bhAkhuM kumArane teha re; catura zikhAbadha mastaka kare re le, rakSA kAraNu tuja dehare. catura nIcasya 0 8. rAya bhaNe nirabhaya rahe re lo, tikhi muja taravAra re; catura zikhyA baMdha muja khapa nahi re lo, satya vaDe saMsAra re. caturanIcaryuM. . maeNci khaDaga khU5 suta khaDe re lo, cite cogI tAma re; catura chaLa karIne haNuM ehane re , gAphala dekhuM jAma re. catura nIcaDhyuM. 10. mudrA dhyAna dharI kare re lo, vidyA sAdhana maMtra re; catura anu-maNue mRtaka pAse ThavI lo, tasa mukha havana karaMta re. catura nIcaDhyuM. 11* tiNe same vidyArthAtarI che ke, tanu unnata vikarALa re, catura kaDa kaDa dAte gAjatI re lo, kara kAnI kapALa re. catura nIya. 12. dekhi kumara ema jabhasI re lo, khaDage dhujavI teha re; catura bhaya lahi bhakSaNa mAgati re lo,gI ke dhAraNa deha re. catura nIcaDhyuM. 13.
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 , rAyacaMdrajainakAvyamAlA. "lei khaDaga kahe bALakA re lo, tuja hAthe suNa gujhare; catura nija mastakadiye devi re lo, surI kare mastaka tuja re.caturanIcaryuM. 14. za3 jagata tamaneM name re, ravi sama pragaTe rU5 re; catura kuMara kahe suNa jegaTArela, tuM bhikSuka ame bhupa re. catura nIcaDhyuM. 15. nirdaya pApI tuja haNuM re lo, devine di bhega re; catura - suri saMtoSavatI huve re lo, jAya jagatane rAga re. catura nIcaDhyuM. 16. gIye ghA khaDage dorela, kuMare bacAvI lIdha re; catura ucchalI siMhapare caDhaye re lo, kumara gIne baMdha re. catura nIcaDhyuM. 17. mRtake gupa caraNe grahI re lo, AkAzanA uchAlare; catura " nAMkhyo gagana calati trilocanA re lo, devIe kuMara nihAla re. catura nIcaDhyuM. 18. kAtI khaDaga leItIhu jaNuM re lo, bhUtaLa ubhAM dITha re; catura jakSaNue bhaTa pAThavI re lo, haNI yogI heTha re. catura nIcaDhyuM. 19jakSaNuM nRpane laI gaI re lo, ratnagirine IMga re; catura kriIDA maMdiramAM jaI re lo, Asana Thavi kahe raMga re. catura nIcaDhyuM. 20. kiDA nImite IhAM karyo re lo, kanaka mehela manohAra re; catura trilecanA nAme rahuM re lo, dAsa sakhi parivAra re. catura nIcaDhyuM. 21. tuma rU5 rage mahI rahI lo, thaI dhaNiAti Aja re; catura premarase rasa keLavyA re , chAMDI tana mana lAja re. catura nIcaDhyuM. 22. kAmane bANuM huM haNuM re lo, tuma viNa zaraNa na keya re; catura purUSottama baLidho dhaNI re le, punyavatIne hAya re. catura nIcaDhyuM. 23. e parIkara savI mAharo re lo, te tava kiMkara vega re; catura dAsa janama lage lIlA kare re lo, mana gamatA sukha bhegare catura nIcaDhyuM. 24. tapa japa kaNa kari mare re lo, pAme nasukha te bAla re; catura narabhavamAM sura sukha maLyuM re lo, tuma bhAgyavizALa re. caturanIcaryuM25 nizi dina kara joDi rahuM re le, suNa zubhavIra dayALa re; catura caMdrazekharanA rAsanIre lo, e kahI trIjI DhALa re. catura nIcaDhyuM. 26 deharA, kuMara suNuM mana thIra karI, kahe devIne ema;
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-caMdrazekhara. meM saddagurU pAse liye, paranarI nema. zakti agAdha che devaneM, jo kare kama vighAta; parvata Dele vAyuthI, tarUvaranI zI vAta. mahe mana mANasa taNuM, muMjhANa saMsAra; viramyA viSaya kakhAyathI, te guNa maNi bhaMDAra. kRtyAkRtya hitAhi, kAma vivaza naranAra; na suNe na jANe dekhatA, apajasa masi vistAra. kAmAdhi te sukha gaNe, viSaya vipatti nidhAna; vadhelo - dhanurita nara lohane, dekhe kanaka samAna. jAya viSaya viSa sarpanuM, garUDI maMtra jineza; rAkhyo ahaniza hadayamA, sadgurUne upadeza. trihuM akSare tuma nAma che, dekhaNulocana jJAna deya; tRtiya locana juo, nAma saphaLa te heya. tuSTa thaI devI kahe, tuma vaca mAtra baleNu; | mahamahA viSa miTa gaye, dharma laDyo acireNu. tuM muja bAMdhava dharmane, tuMhi gurU tuM hi deva; kAma paDe saMbhAraje, karaNya nita tumaseva. vAta karatAM sAMbhaLe, zabda madhuratA teNa; kuMara kahe kuNu e bhaNe, kokila kaMdara veNu. sA kahe caMdra guphA vase, karatA zAstra ucAra; upavAsI caumAsanA, cAra catura aNagAra. kumara kathanathI meLavyo, vAMdI beThe jAma; cuta suNatAM nizi nirgama, devI vasarji tA. DhALa 4 thI, ( juo jue acaraja ati bhaluM-e dezI.) muni zAstra bhaNe gRhi dAnanAM, tihAM pAtra dAna suvizeSa che; uttama madhyama muni zrAvakA, anukaMpA dAna apa re. jina mataviNa pAtra na pAmIe. e AMkaNuM.
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra42 rAyacaMdrajena kAvyamAlA. , . nava puche kumara munirAjane, dAna lokika deve pracura ho; sajyA ghara brAhmaNane dio, saMkrAMti grahaNa zazI gura che... jina, 2. tenuM phaLa zAsse zuM kahyuM, vade sAdhuM suNo mahi kaMta he . - .rAjA deva zarmA brAhmaNa zrIpure, priyA jinamati jinamatavaMta hai jina. 3. mRta sajyA gavi gurU garI, pApa ghaTa- tala dAna viziSTha ; -.. saMkrAMti grahaNa dina ApatA, jinamatie nijapani diTha che. jina. 4. sA bhaNe e daragati dAna che, e.kugurU taNe upadeza ho; mithAnanI vANI DAkaNuM, A bhava parabhava saMkaleza che. jina, pa. dAyaka grAhaka duragati vare, tuja na ghaTe bApane bela ho; , upadeze paNa navi bhiMjio, jaLadharathI jima magasela ha. jina 6. marideva pure kahe che, 'khAya kaMTaka vaha bhAra he . . . priyA jaina dharma bhAve karI, ramApura mahe. avatAra che. jina nupa amara priyA kamaLAvanI, tasa putrI supA nAma he; sukha bhavana vaya pAmatI, cIsaTha kaLAnuM dhAma. jina8. vayaMvara maMDapa maLiyA tihAM, lakSmI purI dhana bhupALa he; ne dekhI surUpa rIjhaNuM, tasa kaMThe have varamALa he. jina laI lagna janaka paraNAvane, vaLAve deI bahu dAma he , vara kanyA calaMtAM satyarUM, uttariyA zrIpura gAma che. jina0 10. nija sainya ane bhAre bharyo, uMTa murachANe tiNuM vera ho; - thaI ubho AMsu dhArathI, te AraDate kera phera che. jina 11. tiNe vanamAM jJAna dharA muni, rAya rANI nameM dhari neha he; puchatAM purava bhava kahyA, devazamAM jinamati eha che. jina 12muni vayaNane zrApura dekhine, deya jAti samaraNa lahata he, sarUpA AvI kahe uMTane, rahe ne pikAra kare che. jina0 13. - dehare, kara hAma kara karaDe, bhAra ghaNe ghara dara; tuM dAtA huM vArati, , rAhu galate sura.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayaMcha-caMdrazekhara. 244 * parva cAla, * * sarUpA mukhathI mA jAtAM, suNI jaina dharama upadeza hai' ' "62 ane aNasaNa AdarI, se dharame suraveza hai. 'jina 14. surUpa paNa ate aNusaNa, te devanI devI thAya che; : - je purava rAge ragatarAga dizA navi jAya che. jinaM15. nihAMthI cavinara bhava pAmine, lahi caraNe mugati padapAya he; nabaLe dAne nabaLI mati, bhAkhe munivara suNa rAya hai. jina 16. ravi udaye muni nami cAlatAM, giri vana tarU zobhA diTha che : eka caItya dhajA dekhI karI, dhari hara utario heTha che. jina. 17. niziri, kahi paDe. maMdire, "Ekha marUdevA na hai vidhi joge jina vaMdana karI, guNa gAtAM lahe. ANaMda hai. jina 18. cadrazekhara rAyanA rAsanI, kahi ethI kALa rasALa he; * zubhavIra vacana suNatAM thakAM, nita lahie maMgaLa mALa che. jina. 19 3. jina vaMdI vanameM gayo, 'saravaLa dekhI vizALa : mukha ruci jaLaphaLa khAIne, be saravara pALe.' bhavajaLa taravAne kAraNe, AvI de vara nAra; jaLa bharI beheDAM zira dharI, karatI kaleza epAra. eka kahe huM AgaLa caluM tuM muja'peThe cAla; * eka kahe huM AgaLa caluM, tu muja puMke cAMla kuara kahe kuNuM jAti che, zuM kAraNa hue kaleza eka kahe nara sAbhaLo, 'mAhArI vAta vize. ' lehakAranI jAti huM, guNamaMjari muja nAma; ke muja pati vijJAne bharyo, rAjadvAra bahu mAma." vismaya lahi nRpa pUchate, nAma karyuM vijJAna; sA kahe muja bharatAranuM, ravizakhara abhidhAna. maccha kare eka lehane, gagana je jAya; ' jaLadhi maNi muganA gaLI, pAcho nija dhara Aya.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharatAra, 9 10.. na ja - 244 rAyacaMdanikAvyamAlA. - te niNi aparA tihAM, belI garva bhala; muja pati vidyA AgaLe, e savI bALaka khela. nRpa puchatAM bolatI, svAmI muja rathakAra; suradeva vidyAnidhi, ratisuMdara bharatAra. azva ghaDe te kASTana, bezI calata AkAza; joI jagata A zivapure, phari Ave khaTa mAsa. DhALa 5 mI.. (rAmacaMdrake bAgameM caMpo merI:rA rI-e dezI ) sAMbhaLI rAjakumAra, kahe tume deya bhalI rI; tuma pati de vijJAna, jAtAM joDI maLI rI. vaLagI aMgulI deya, samaganI cAlo ramI rI; jAo hazI nija geha, e ama vAta gamI rI. ukata rIta calI deya, puThe kumara cale rI; lohakAra ghara jAta, ravizekharane male rI. pAmI Adara mAna, puchI vAta sahi rI; tiNe paNa lahi puNyavaMta, sAcI vAta kahI rI. dekhI lakSaNavaMta, rAkhe teha ghare rI; laI amulakha leha, maccha svarUpa kare rI. pUche apavara kIdha, nara de yamAM ve sahI rI; pavana kili die puMTha, zubha dina veLA lahI rI. bihu jaNa peThA mAMhI, uDyA paMkhI pare rI; jevA nava navAM gAma, khecara padavI vare rI. pitA jaLa nidhi madha, mAMne garbha rahe rI; galadhe te mIna, jaLa taLa motI he rI. maccha gaLe laghu maccha, teNipare peTa bhare rI; mukata dhanuzara tema, mInasyuM Ave ghare rI. kheMcI kilikA lIdha, motI zreNi paDI rI; puche nRpa A siddha, vidyA kayAMthI jaDI rI. che ke je che Da Da =
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 zrImAnuM vIravijyajI--candrazekhara. te kahe siddhA devI, pucha eka mane rI; -kucI be vidyA sAtha, bakSiza karI amane rI. paNa nara rAyanI bhIta, moTI mAthA zarerI; jANe jo bhUpALa, mekale jamane ghare rI. te nimuNuM nRpa naMda, kahe sukha mAhe rama rI; jaba muja pragaTe rAjya, tava tuM baMdhu samo rI. nRpa suta pATavI jANu, vidyA tAsa die rI; vinaya namI karajeDa, sAMgopAMga lIe rI. nRpa kahe rahejo mitra, ciMtAjALa kaTI rI; A muja vacana pramANu, dezuM pradhAna vaTI rI. jaIzuM ame paradeza, ema kahi paLe thaya rI; laI mugatA dasa zera, rathakAra gehe gaye rI. muktA Thave tasa thALa, ratisuMdari te lIe rI; kuMvarane tava sura deva, bahu sanamAna die rI. vivaza nahiM kuNa, purie vadana ade rI; piSTa mukhethI mRdaMga, madhurI vANuM vade rI. "uttama rAsa rasALa, pAMcamI DhALa bhaNuM rI; dAtA jagata zubha vIra, meghanI cAha ghaNuM rI. -kahe kuNa dezathI AvIA, muja madira mahArAja; pragaTayAM pUrava bhava karyo, punya amArAM Aja. -suradeva kahe te kahe, je ama sarazuM kAma; vaLatuM kamara bhaNe IsyuM, kAzI vaNArazI ThAmattama vara vijJAna kaLA suNI, Avyo chuM tuma pAsa; bhama bhama AvI kare, pAmI nalina nivAsa. ema suNi kASTa turaMga ghaDI, upara kumara caDhAya; kuci biDuM gama nA gamI, deI kidha vidAya. deza phari eka mAsamAM, paMkhi pare AkAza. kama
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 rAyacaMdrajainakAvyamAlA pAchA vaLi AvI rahe, racakAraka AvAsa. kAtaka dekhI nRpa sute, vinaye vidyA lIdha; senApati pada tuja diyA, eNIpare vacana ja dIdha. nikaLiyA tasa dharathakI, pramudita rAja kumAra; nizi vizarAma tarU taLe, dekhI vistAra. . vaDa DhALa 6 DI. ( kesaravarNA hai| ke kAhADhI sukhA mArA lAla-e dezI ) mArA lAla; ' varUNa dizAe, kumara nizAe; mArA savitA sutA hA ke vaDatala sutA hai! ke bhaya niravANu heA ke nRpa suta jAge, udyama karatAM hA ke dALi madhya nizAe hA ke paMtha calatA, mArA bhAge. mArA mArA sArA e narI AvI hA ke pAya namatA; harakha dharIne hA ke pAse meTA, mAga dIA. AvyA, mItra puravanA hai| ke kumare tene puche hA ke kihAMthI kie dezAvara hA ke dAya sadhAvyA;" tava te mAle ho ke nRpa sAMbhaLie, dezAvara hA ke nAva nikaLIe. paNa sa, dhyAe hA ke tuma viNa Ape, dhari asa hAthe hA ke cegI sAthe; cali jANi hA ke tumaye tAne, saghaLe joyA hA ke vaLi dina rAte. suddhi na AvI ha| ke kAMI tumArI, rAya ne rANI hA ke bahu duHkha bhArI; te suSui ciMte huM ke tumacI nArI, sAtha sahelI heA ke vAta vicArI. buddhi baLi hai! ke doya. vaDerA, " ' 1. mArA mArA mArA mArA mArA mArA mAga mArA mArA0 4. mArA mA mAya mArA 5. sArA 3. 6. 19..
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI. caMdrazekhara 24. mArA tA mitra bhalerA hai ke muja pati kerA - mArA jaI dezAvara ho ke khabara te joze, " mArA meLa karage che ke jyAM te haze. , mArA 6. ema dhArIne che ke behu mekaliA, mArA pUra vana jotAM he ke raNamAM 'mALa; mArA zata jananI he ke aTavI meherI, mArA tuma maLavethI he ke te thaI TI. mArA0 7. ageaMge che ke bherI maLiA, mArA premanI vAne che ke rasamAM bhavi A mArA paNa pathIne che ke nidrA bheTe, niMda visAme hAke zrama savi maTe. mArA 8. bihu ja sutA he kenRpa jAgaMtA, mArA te taru upara che ke vAta karatAM; mArA daMpatI vyaMtara che ke prema garI, mAge vaMtarI pUche che ke kuNa e haiDe. mArA 8tava sura bole che ke nara vaIputtA, mArA ene maLiA che ke e deya dhutAra mArA ( vaNika ne vAva che ke e behu jAtI, mArA mAtrapaNAthI he ke thAya arAtI. mArA0 10. ghAsanI aganI ho ke vAdaLa chAyA, mArA vizA saMgAne che ke vaNikanI mAyA; mArA jaLaja vaNI che ke nIcanI sevA, jaLa para che ke tulya gaNevA. mArA11. vaNika jagatamAM che ke traNa bhalerA, mArA * * gabhavAse ho ke citra karelA; maraNa thaelo che ke trIje kahIe, mArA avara bharUse che ke kabahuni rahie. mArA0 12. 1 timavaLi bhikSuka ke brAhmaNa bhaMDe, mArA mArA mArA - - -
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 rAyacaMdajainakAvyamAlA. mArA mArA mArA, 13. mArA mArA mArA mArA0 14. mArA mArA dAna mRtyakanA he ke keLave phUDe; dhanapati naranA he ke maraNaja vache, eka dina nApe che ke tAsa nIbhra che. eka dina jamaNe hAMketigadina lAMghaNa, mAgaNa janamAM ho ke nabaLo mAgaNa; taraNathI halake he ke turanI jAtI, tethI halake he ke vipra vijAtI. pavana na pharase ke rakhe muja Age, mAgaNe Teve che ke kAMIka mAge; vipra sudatta che ke vaNika narottama, e deya mItra che ke dukhane saMkrama. kumara surNatAM ho ke te deya jAge, savitA udaghuM che ke caliA Age; raNamAM dIThe che ke vAgha harAmI, bihu jaNa nAThA ketasa bhaya pAmI. nRpa eka bANe che ke vAghane haNa mItra na dIThA che ke raNamAM jeta; pharatAM dIThuM che ke eka sarovara, kamaLa sevita che ke haMsa yugalavara. cihuM disapAle che ke taara gherA, upara mALA che ke pakhi kerA; " jAbu dADama che ke rAyaNu raMbhA, jAma rAma phaLa che ke pula kasubhA. kiMzuka kumumeM ho ke satI dharatI, AMbe keyela ke TahukA karatI; suMdara zobhA ho ke kumara nihALe; phaLa laI Ave che ke saravara pALe. snAna karIne che ke te phaLa khAve, mArA mArA 15. mArA mArA mArA mArA, 16. mArA mArA mArA mArA. 17. mArA mArA mArA keLa mArA. 18. mArA, mArA mArA mArA0 10. mArA
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ You zrImAn vIravijayajI.----cadrazekhara. varNI dizAe hA ke suraja sadhAve; pUrava dizAe hA ke vanamAM suMdara, kAmadevanuhA ke jhaLake maMdira. dhiraja dharIne huM ke e kuNa jAte, tihAM jaI beThA hA ke kumara te rAte; DhALa e chaThThI hA ke lIla vilAsI, zrI zubhavIre hA ke teDhu prakAzI. mArA mArA. mArA 20. mArA. mArA. mArA mArA rA. dAharaNa. yakSAlaya upara caDyeA, apavara zayana ceAgya sama bhUtalI, mudita dAya kamADa jaDI karI, bhuMgaLa cakSu zaraNu sute zake, cite satya vacana vyaMtara taNuM, mitra gayA dAyarAMka; ka jAti sabhAtie, avara na bIjo vAMka. 3. paNa uttama nara saMgrahe, parina kare te dUra; punaripa meLeA jo maLe, te| hAe sukha bharapUra. 4. dekhAkara kuTiyA kRtI, aMga kala`ka dharAya; asta samaya lahI mitranA, nija mukha ujjaLa thAya. 5. caMdra esyA paNa premathI, ziva dhariyA nija sisa; nAga na kathI parIhare, kAi dIna na kare rIsa. 6. ema citavatAM kuMvarane, rAta gai Di khAra; madira Ahira je anyA, te suNo adhikAra cha DhALa 7 mI. dekhI eka; thayA atireka. 1. sAMkaLa sAja; mitranuM kAja, 2. (huM teA meAhI chuM tamArA rUpane re lA-e dezI.) naitADhya zreNIe upanI re lA, yevana vaya sama rUpanI rele; kanyA vidyAdhara taNI re leA, jyeAte jagI rUpanI maNI re le. cAsa: preme ekatA re lA, mAnu cAsaka harInI sutA 2 lA; nArI rUpe nahI mAnavI 2 lA, jANe sathI rIsavI re lA. 249 1.
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 rAyaca drajainakAvyamAlA. vana devatAe nutarI re leA, TALI kAzathI 'utarI re lA; cAra deva cArI gayA re leA, brahmA murakha matie thayA ph le. jarasAe kara kabje sahI re lA, sRSTi niNe sarakhI nahI re lA; apavAda haraNu meDhI caDhI re lA, cAsa. ekAMte ghaDI re leA. raMbhA sacI mRdu tAharI relA, citAainidrA gai parIph lA; rUpa rati prItikA'hare relA, aMga vinA smara thai kare re lA. deva duSya bhuSaNa dharI re le, raga mApa AvI TharI re lA; paka mALA che vaDI re lA, nATaka hukama kare khaDI re leA. saMgIta bahU karI suMdarI re lA, vINA mRdaMga tAla jhArI ph lA; vAMjita vAje bahu pare relA, jIe kumara rahI upare ? lA. rAga sAraga rasa rItazuM re lA, rIjyeA kumara nija cittasyu re lA; nRtya vIsa isave ramI re leA, jakSane jai caraNe namI re leA. hAthoDi kari mAgiyA re lA, suMdara vara amane die re lA; maDapamAM AvI rahe re le, 'paka mALA tava kahe re lA. vastra bhUSaNa ahiM A melIe re lA, sareAvara jai jaLa alie re lA; ema vi eka mate. thai relA, snAna karaNu sarasI gai relA. caMdrazekhara maya utarI re lA, padma bhUSaNu lei karI re lA; maMdira mAM i thira thaI re leA, dei kamADa sutA jai re le. nAhine jala IDA karI re lA, AvI maMDapa sahu sudarI re lA; cela bhuSaNu navi dekhane re leA, dvAra jaththAM avaleAkine relA. caturA kahe cita zuM liMga relA, vere purUSa amane gIre lA; paNa e cirAdika vAmasyA re dhA, nahi te maraNa ti pAmazA re lA. nRpa suta uttara nA die re lA, tAma sakaLa kahe khAMdhiye re lA; pAdapazu. laTakAviye re le!, "jaladI jallR ja pAvIye re lA. zvetI kahe zIALIye re leA, kASTa agni kari khALIye 2 lA; sAMbhaLI nRpa suta nA khIhe re leA, caMpakamALA tava kahe re lo. uttama puradhana nA lie re lA, nica lie te puri nA die ? lA; kAne ame navi bhALavyAM re lo, lei uttama tame jALavyAM relA.
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAsa cIja vAhane ra le, nija cIja A bhAgyazALI hari lo, rAjA kahe mahImA che zrImAna veravijayajI--caMdrazekhara. 251: bALA vacana nabaLAM suSire lo, manamAM navI ANe mahAguNI le, kuMara dayA dharI ucare re lo, gaLe paDe te kAMI nA sare re le. 17. keIka laI nAThe haze re le, amane kahyAthI kaho zuM thaze re ; sA bhaNe siMha najara kare re lo, zIALa ADAM na utare re lo. bela kisyAM kahie ghaNuM re lo, rAta thoDi ne veza che ghaNuM re lo; je re mukhe mAgo tame re lo, te vara cIja ApuM ame re lo. kumAra kamADa ughADane re lo, nija aparAdha khamAvine re lo; tAsa cIja tehane die re lo, kAMI na mukha mAgI lie re lo. bhAgyazALI lakSaNa bharyo re lo, becarI cittamAM uttaryo re lo; ciMte hRdaya vastu grahi re lo, rAjAne naMdana e sahi re lo. khaDaga ratana maNI kaMcUo re lo, deI kahe mahImA juvo re lo; khaDage ajaya padavI thaze re lo, cakrI samA jana gAvaze re . . paTarANa diyA kaMcUo re, lo, raMbhA rUpanI rUjA juvo re lo; ama tuma meLA avasare re lo, bhAvI vAta jJAnI sare re la. , 23. ema kahI sahu nija thAnamAM re lo, bezI calI vimAnamAM re lo zrI zubha vIra kahe sAtamI relo, DhALa rasika janane gamI re lo. deharA ravi udaye ara co, samarato navakAra; . zunya nagara eka dekhiya, tehija aTavi mAra. 1. pharatI tasa nava vADiyo, nahi mANasa saMcAra: 1 kAsImeM karI sehata, suMdara pura prakAraH zaraNu kari arihaMtanuM, piThe nayara majhAra; mahela anopama, mArage, sunya paDayA bejAra. hATanI zreNi ughADiye, nara tirinuM nahi nAma; ghAnya vivara dhana bhAjane, bharita nihALe ThAma. nava nava karata vicAraNuM, kima sunuM pura ,eha; rAja pathe jAtAM thakAM, dIThuM bhupatI geha. 5.. dhiraja dhari upara caDha, pihe saptame mALa;
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2para. rAyacaMdrajainakAvyamAlA. dekhe citra vicitratA, suMdara bhumi vizALa.' kanaka ghaTita eka DhAliya, sUra sajyAthI apa; tasa upara maMjArikA, dIThI zAma svarUpa. AsIse deya DAbaDI, aMjana rakta ne zveta; raktajita nayanAM lahI, zvetAMjana kare neta. tava raMbhA sama kanyakA, thaI beThI dharI lAja; namra vadana Asana dio, kahe beso mAhArAja. pa sUta besI pUchata, eha kizo utapAta; tava vaLatI sA ema bhaNe, nisuNo muja avadAta. 10. DhALI 8 mI, ( dekho gati devanI re-e dezI.) nagara kanakapura eha che re, rAya jitArI nAma; jayamALA rANe satI re, lavaNama lilA dhAma. karama gati kAramI re, sukha dukha karma karata. karama. eka aMgaja eka aMgajA re, ratisuMdarI nAma tAsa; rUpa kaLA ranI je juo re, A beThI tuma pAsa. karama, eka dina tApasa tapa kare re, mAsa mAsa upavAsa; AvI vasyo vana khaMDamAM re, bhakti kare jana tAsa. karama. mahipatie mahImA suNare tApasa vaMdana jAta; ama ghara kAle pAraNuM re, karavuM rahi parabhAta. ema kahi nRpa ghara Avi re, sakaLa sajAI kIdha; tApasa teDI Ave re, Asana besaNu dIdha. tAta hukama pari vekhaNe re, huM gaI tApasa pAsa; dekhI co citta kAmathI re, karato ho vimAsa. karama. A kumarI'AliMgane re, saphaLa have avatAra - A bhava eLe gamAvatA re, tapasIne dhikkAra. karama. ALa rAMDa kalIve tApasa re, nAri ane ura jANa; haya maMdarA sAMkaLAM re, niza dina mithuna dhAna. karama. karama. Asana thAI dha karama. A carcA . temaNe
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 253 karama. 9. karama. 10. . karama. zrImAna vIravijyajI-caMdrazekhara bhajana karI niraja kahe , rAyane karyuM bahu mAna; sAcuM paNa tame je diye re, amane kanyA dAna. sAMbhaLI nRpa roSe kahe re, rere adhama pApiSTa; deza vIDabaka tapa karI re, jAti himati du: ema nIbaMchIne kAhADhiyo re, gatavana Arata vizeSa; mALa pAsa cIvara lahI re, mAlaNa nokarI veza. kumarIne maMdira gaye re; chAba laI bhari pula dAsIye oLakhI kahADI re, mukhapara nAMkhI dhULa. te niraja lA nahi re, chaDI nArI veza; khAna pAna tapa chaMDIne re, dharate citta kaleza. rAtre ca muja maMdire re, vaMze caDe jima nada; subhaTa hirIe jhAliyA re, bAMgye baMdhanI ghaTa. niza navi dekhe vAyasI re, divase na debe dhUka; - ahaniza kAmI AMdhaLo re, moheTI kAmanI cUka. rAya haju ANu re, subhaTe suvi vAta; nRpa hukame dharyo suNuye re, eNi pere pApe ghAta. nica jAti rAkSasa thayo re, joI vibhAge teha, -khiNu khiNa chaLa jete phare re, mujapara lAgyA neha. eNe avasara AkAzathI re, vidyAdhara muni rAya; utarIyA daitya sadhei re, bhUpatI vaMdana jAya. dharma suNI nRpa pUchato re, muja putrI bharatAra; kuNa haze kahe nAthajI re, jJAnI vade teNi vAra - kAzIpati mahasena sure re, caMdrazekhara guNavaMta; trikhaMDa bhaktA te thaze re, tuja putrane kata. paNa suNi tApasa te marI re, rAkSasa vyaMtara vAta; dina tije tuma niyarie re, sarvane karaze ghAta. karUNuM najarathI utarI re, tamane jaNAvI vAta: dharma lAbha kahi munivara re, gagane kiyo utapAta. karama. 14. 5 karama. 15. karama, 17.. kara; harasa, karama. 2. karama. 21. karama, 22.
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2pa4 rAyacaMdrajena kAvyamAlA. * - rAye karI upaNuM re, navi rehezo kahAM kAya; Aja nizAe nAsajo re, rAkSasano bhaya hoya.' karama. 23. je jAze te jIvaze re, ame paNa jaI Aja; jIvatAM jaga joIzuM re, tuma sAthe sAmrAja. karama. 24. cataH . ' bhAnozca maMtrI dayitA sarasvatI, mRtyuMgatA sAM nRpakautukenA // "vANArasI prApya sa eva yogI, jinannarobhadra zatAni pazyati // 1 // pUrvAcAla. " loka sarve nAThA nizi re, muja janakAdi sameta; rAkSase laI mujane ThAvI re, giri vana kuMja niketa. karama. 25. zUnya nagara dekhI karI re, dina kete cali teha; pANI grahaNa karavA bhaNI re, mujane ThagI muja geha. Aja lagana dina joIne re, karaNa sAmagrI heta; mUja maMjhArI karI gayo re, cAra ghaDI sakta." karama. ra7. cazekhara paNa nAviyA re, deve diye raha ghAta; mULa thakI mAMDI kahI re, muja vItakanI vAta. caMdrazekharanA rAsanI re, e kahI AThamI DhALa; methI - zubhavIranA nAmathI re, bhaya jaze pAtALa. karama. 29 deharA kahe kumArI dAkho tume, IhAM AvyA kuNu kAma; jima ama jIva sukhI huve, deza gAma tuma nAma. * jJAnI vacana -juThuM nahIM, paNa e daiva duraMta; tanu chAyA elaMghavA, nahi samaratha baLavaMta. vAma nadhana muja pharakiyuM, tuma darazanathI. jeNa; huM sati satInI vaMdanA, puchuM tamane teNa. kumara kahe te savi kahyo, muLathI muja adhikAra; . jJAnI vayaNaja satya che, juThe deva vicAra. -kumarI harakhI te suNI, roma roma vikAMta;
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--ca'drazekhara. sA kahe. kusumAMtara rahe; avasara nara Avata. mArI kArakunnumamAM, rahe'aMtaragata teNu; maNu nANI maNu nANIzyu, bhaje mRta deha.... DhALa 9 mI.. 4 ( dhaLa roDa lei bheTachu -e dezI. ) iSNe avasara rAkSasa tihAM, Avi dhari bahu khAra; zvetAMjane kumarI karI, puchatA teNivAra re. puNye jaya kamaLA vare, nara sukha lIlA pAve 2; duSTAMtanu citachyuM, kadi saphaLa na thAve re, mANasa gaMdha kIsI hAM, sA bhaNe e tamAse re; huM mANasa gadha mAharI, IDe kAMi vimAse rU. ga'dha maNua na khamI zakA, tA. muchyu ze| rAga re; kAi dina sA te kheA, mAhAre ramADavA nAga rU. prati kazI parajAtanI, eka ajA eka vAgha prIta parANe je have, te nizidina mana vAdha re. nisuNI palAda te kApiyA, kahe jANyuM nara rAgI re; ',' rAga dazA gai bhAgI re. zA AkRta vyathe re; asidhArA tithaeN re. puNye. puchyuM. puNya. puchyuM. ' puNye puchyuM. 255 5. {. 2. 2. tA prathamaja bhakSaNa karU, kumara tadA kI kahe, ahalyAnA pAtakI, muja navarAtrI nirmaLa karUM, leAkanI bhAva bhAge re; ' bahu jAge re. rUpa banAve re; nRpa dhAve re. pAve re; bhaya pApIne NatAM thakAM, puNya uddaya rAkSasa suNI krArya caDhA, tADajju khecarI data taravArazuM, DhAla ahI jhajhatA deya dekhIne, ratisu Mdara samare kumara trileAcanA, te bahucarI kare devI bhaTe rAkSasa chyA, te zatama deva yeAnIthI jIvIyeA, nAra kima ke rAkSasa nAMThe bhaya lahi, tana pIDita Ave re. puNya. 10. 4. nw . 7. puchyuM. 8. puchyuM. 9. ja thAve re; sura dhAve re. puNye. 11. mana kaleze re;
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 . rAyaca'draunakAvyamAlA. devI .subhaTanA mArathI, lavarNAdhinala pese re. puNye. 1ra. vadhAi re; vyaMtara bhaTa pAchA vanyA, kumarane zveta trilocanA namine kahe, mAhATI dharma rAya prajAzuM teDIA, nirbhaya nagara kumare virsA trileAcanA, ratnAgIrIe sIdhAve re caMdrazekhara tame rAyane, nRpa paNa vaDe bheTa re; kahe ama puNye AviyA, tuma viNa kuNu dukha meTe re. tisudira dasa mukhe, tAtane... vAta eva karI bahu premazuM, putrI nRpa OM arane rAjya aradha dIe, karameAcananI sukha vilase sasarA ghaTe, mana gamatA mana meLA re. ramatA sAvana mATe, krAi dina vana jana krIDA re; jaNAve re; paraNAve ke veLA re; sagAi re. puNye. 13. vasAve re; puNye. 14.. thApe re. vAte re; rAtA re. puNye. 11. puNye. 16 ( ?-me puSye. 17. Ape re; bhAgya dazA jasa jAgatI, nahIM tasa tana mana pIDA re. puNyuM. 18. baeNTa sutA data kasue, ratisuMdarane raMbhA rUpa taNe nyu, iMdrANI karI rAya hajura kacerieN, karatA zAstranI dA guMdakasuranI pare, nirgamatA navI DhALa e rAsanI, puraNa khaDe duHkha bhajana jana reMjanI, zrI zubhavIre dina phaLasa. . puchyuM. 19. puchyuM. 20. AkhI re; bhAkhI re. puchyuM. 21. vAta vinede racanA ghaNI, caMdrazekharane rAse bhaNI; khaMDa prathama e puraNa karyAM, zrI zubhavIra vacana rasa bharyAM. iti zrI tapagacchAdhirAja bhaTTAraka zrI vijayasiMha surisaMtAnIya saMvegI ziSyaratna paMDita zrIyazavijayagaNi ziSyaratna paMDitazrI zubhavijayagaNiziSyabhuji ziSya paMDita zrI vIravijayagaNI viracite caMdrazekhara caritre prAkRta prabaMdhe trilocanA minalamitAzvavidyAgrahaNa rAkSasaparAjayenarati suMdarI pANIgrahaNAkhya || 1.
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.--cadrazekhara, baDa 2 jo. dAherA pramANa; jaya jaya tuM jagadIzvarI, jagada'A jagatrAya; ahirIhA mukhaka javAsinI, vidukhA mAta kahAya. tuM tripadi tripurA tathA, tu trizyamaya deva; zakti sarUpe khelatI, . navanava rUpa dhareva. je tribhAvanamAM trihupade, te savi tuma AkAra, nitya anityu tathA vaLI, nityAnitya vicAra. abhinava Adi zakti tu, tihukALe thira bhAva; ' te sarasati nimane namuM, muja gurU pramaLa prabhAva. "prathama khaMDa akhaMDa rasa, pUraNa hu supramANu; khIte khaMDa kahuM have, suNo catura sujANu. AAtA jANunI AgaLa, vaktA vacana - svAtI jaLa zukti mukhe, muktAMkaLa kha dhANa ikSu kSetre maidha jaLa, paya sAkara sakAsa; traNa sabhA zrAtA taNI, nadI sUtra prakAza, te mATe citta saja kari, suNajo zrAtA lAka; dakSa hasyuM te rIjhagye, jima ravi udaye kAka eka dina 6 patI kheDu jA, jaLa krIDA saketa; turaMga rathe caDhI nIkaLyA, sAthe subhaTa maiM leta. putra parisara jaunadI, taTa tarU zreNI vizeSa; eka tarU taLe te utaeA, zItaLa chAyA dekha. ratisuMdarI kaMcuka pamuha, bhUSaNa mehelI tyAMhi; jaLakriDA bahuvidha kare, nija patiyuM uchAMhi. DhALa 1 lI. 2. 3. ( jue agama gati puNyanI re-e dezI. ) rAge gata ratisuMdarIre, krIDA kare sahanAtha re; revA nadI jaLa jhIlatAM re, jima karaNI gaja sAtha re. 4. 5. 6. 8. 2. 10. 11. 257
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 rAyacaMdra jainakAvyamAlA. rAge raMgita ratisuMdarI re. (e AMkaNI. ) 1. te have kelAhala re, subhaTa dizadiza dhAya re; bANa gagana malatAM jhakhe re, dArU avAjA thAya che. rAge2. zAkhA mRgahI kahu kare re, daMpatI citaDe halAya re; naItaTa AvI pUchanAM re, kumarane bhaTa ucarAya re. rAge. 3. sAhiba jaLa krIDAvaze re, jotAM bhaTa parIvAra re; kaMcuka kapi eka laI gaye re, peThe paDyA asavAra re. rAge. 4. te paNa pAchA AviA re, dIThe kapi nahi kAya re; vAta suNI vaLakhI thaI re, rANI tihAM ghaNuM roya re. rAge. 5. kumara priyAne ema kahe re, jAo tame savi geha re; kaMcuka sAta mAsamAM re, AvazuM leI teha re. rAge che, ema kahi kumara sadhAviA re, caMdra nADi sara jeya re; eka na zabade sakuna paMkhi naNuM re, te paNa suMdara hoya che. rAge che. siMharyuM mAraga mAhAla re, co eka giri zaMga re; bahu vidha kautaka dekhatA re, vanaphaLa jaLa sara saMga re. rAtre 8. vRkSa azoka ghaTA taLe re, dIThe sAdhaka eka re; mAnapaNe ubhe ro re, kumara dhari viveka che. rAge jApa pure kari te vade re, bhale padhAryA Aja re; AkRtie guNavaMta che re, lakSaNathI nara rAja re. rAge. ' kumara bhaNe mujane kaho re, je ama sarakhuM kAja re; Age uttama upagArameM re, dIdhAM deha dhana rAja re. rAge. 1 te kahe huM vidyA dharU re, diye kAmina gurU rAya re; maMtra sAdhana vidhie kahuM re, keI sura kare aMtarAya re. rAge1rauttara sAdhaka nara vinA re, manna rahe nahI ThAma re; tIrNa karuM tuma vinati re, avadhAre guNa dhAma re. rAge13 uMmara kahe sAdhe sukhe re, citta karI thira thobha re; &che " uttara sAdhaka muja thakA re, kRNa kare tuja bha re. -rAga 1 kumara 1 pUNya karI re, vidyA thaI tasa siddha re;
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--caMdrazekhara. 259 uttama purUSa je Adare che, te have nava nidhi re. rAge15 gArI patti svagAminI re, rUpa parAvartakAra re; vidyAdhara preme die re, kumarane vidyA cAra re. rAge. 16. kumara calyo giri upare re, kheTa gaye nija ThAma re; ' parvata zikhare dekhiyuM re, kALi devInuM dhAma re. rAge. 17. nara deya ratA sAMbhaLI re, madire paho rAya re; . dITha tihAM nija mitrane re, caMdana caracita kAya re. rAge18. jogI deya japi maMtrane re, bihu zira ThavatA kUla re; - mukatA- adaza rahI nRpa ciMtave re, kAMI kare pratikULa re. rAge. 18. -mUMDamALa gaLe dhAraNuM re, duSTa najara vikrALa re; . ---mahiSa upara beThI thakI re, kALIkA devI nihALI re. rAge20. raMgI rUdhIre bhUtalA re, Age aganino kuMDa re; havana karavA uDiA re, dhari asi vegI pracaMDa che. rAge21. te deya rAMkane ema kahe re, ISTa devanuM kare dhyAna re; -khage haNI zikhImAM dharI re, mAtane deuM baLIdAnare. rAge22. te kahe jaina dharama rUci re, caMdrazekhara bhUpALa re; . tAsa dharama sara ama kare re, sevakanI saMbhALa re. rAge 23. yogI kahe ame oLakhyo re, ama gurUne haNanAra re; paNu gurUe gagane dha re, hajuana bhU paga yAra re. rAge.. bhUta bhakSaNa vehecI lIye re, te tuma sI kare sAra re; sAMbhaLI siMhandu gAjipe re, bele rAjakumAra re. rAge. rere pApi jagaTA pA5NuM re, surI tuja mAta re; nita nita nirbaLa nara grahI re, bhala kare kari ghAta re. rAge26. vaLi tuma gurUe vATaDI re, karUM meLA Aja re; gagana tUraMta meM pAmIo re, jima 5khI ne bAja re.. rAge. 27. jogI suNuM sanamukha thayA re, kumare grahI tava deya re; devI dekhate nAkhiA re, bhasma hutAzanuM hoya che. rAge. 28. deya mitra laI nIkaLe re, sarevara snAna karaMta re; ;
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. nRpa pUchatAM te kahe che, sAMbhaLo ama varatAta re. rAge29vAgha bhaye nAThA ame re, jegI maLyA pApa ga re; puchaye kahyo ame mULathI re, tuma ama jaga viyoga re. rAge. 30. tava deya kahe tumane diyuM re, sevana siddhi karAya re; bhe ame tasa vaMza paDyA re, madhamAMkhIne nyAya re. rAge. 31. devI bhuvana bhegA maLyA re, nAthe diyA ama' prANa re; pApIe je ciMtavyuM re, Ape lasuM nIravANa re. rAge. 3ra. tihuM jaNa raNu laghatA re, dekhI anopama gAma re; . vana parisare vizarAmatA re, yakSAlaya zubha ThAma re. rAge37. bIje khaDe e kahI re, pahelI DhALa rasALa re; zrI zubhavIra rasika jano re, suNa thaI ujamALa re. rAge. 34. deharA, gAma loka zrIphaLa grahI, asana vasana niveda; laI jatA nara ekane, puche kumara te bheda. te kahe kizuka vana vacce, karatI tapa udyAma; rUpavatI sati jogaNI, tenuM sAmati nAma. avadhI jJAnI teha che, tasa vaMdana jana eha; bhakti bhare tihAM jAya che, haravA mana sadeha. Ima nisaNuM nRpa mitrazuM, gayA jasamati pAsa; caraNa namI kari besatAM, pAmI mana' ullAsa. vana vaya tuma jhagamage, lakSaNa lakSita deha; pUche ladhu vaya kima tapa, bIjo vaLi sadeha. ema nisaNuM sA ucare, muja vairAganiveza; eka uttara detAM thaze, tuma citaDuM guNe kaleza, kumAra bhaNe mAtA kahe, saghaLe e avadAta; kaleza zame tuma vacanathI, vaLi lahie sukhasAta.
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. 23 'kALa 2 jI, | (sonA rUpAke segaTe sayAM khelata bAjIe dezI.) jegaNa kahe sUNa rAjavI, saMsAra aTAre; mohe muMjhathA mAnavI, guNa vANuM na dhAre. mahe0 1. gurUvANuthI vegaLA, so nugarA kahAve; tapa japa sAdhana dharmanAM, phaLa te nahu pAve. tapa0 2, savIra nAme deza he, subhagApuri vAsi; citrasena rAjA baLi, dura keza he khyAzI. citrasena. 3. tinaku rANI ATha he, jasamatI aLagherI; vinaya kuzaLa eka putra he, deya beTI bharI. vinaya0 4. nRpa sAthe lIlA kare, te sAta ja rANI; rAye mAni so rANa, dUcha bhare pANI. rAye 5. laghu rANI nija maMdire, rahetI bharazege; mAna vihuNa lekameM, nahI niMda vige. mAna. 6. sajajana mukta vidyArthi. rogI ne sozI; paradAra saMgi lobhiyA, virahI ne videzI. para0 7, e ema nidrA nA lahe, meM bi yu raheta; hama dukha sama vibhAgie, deya nayanA rate. bALa cera vaida prAhuNa, 5 pUrata vezA para pIDA na jANate, heta bahuta kilezA. para0 9. nara nija svAdhIna nAriye, para lalanA leTe; " puraNeka sI Ichata, kAka kuMbhaja baTe. puraNa - 10. kauzika divase na dekhate, vAyasa nizi veLA; nizi dina kAmI aMdha he, kare nIcase meLA. nizi0 11. eka dina mAtaMgI maLI, gAya gIta rasALA; hAvabhAva laTakA kare, vaLi nayanakA cALA. hAva0 12. dekhI rAjA mohiye, rU5 kaMTha nihALI; 'janma ThANuM nirmaLa nahi, vaLi vaNe kALI. " janma 13. hamae.
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 rAyacaMdranakAvyamAlA. paMkA zaMkA tana dharI, bhaNe loka hajurI; sAgadhika guNa dekhake, lie nara kasturI. 'gaMdhika. 14. nizi mAtaMgI bhogavI, nRpa nica banihALA; dila vairAge bheda, maTi mohI jhALA. dila0 15. jaina muni vanamAM suNI gaI sakhiyAM sAthe; seMcI vayaNa sudhArase, kari zitaLa nAthe. racI. 16. dikSA dura jainakI, hasu nahI paLAya; saMsAra bUrA cheke, meMne yoga dharAya. sa sAra. 17. samakita mula drata paMca e, mere dilameM chapAya; jaina jJAna tapa dhyAnathI, ehI nANu upAya. jenA 18. yogIpaNe vanavAsameM, pAMca varSa te jAtAM; aba sunahe tuma rAjavI, prIyA kaMcuka bAtAM. aba0 19. eka dina rAja kacerImeM, paradezI AyA; bhUpa bhaNe acaraja kaho, kaI gAme dekhAyA. so kahe kanakapurI dhaNuM, chatAra kahAve; tasa beTI ratisuMdarI, rUpa raMbhA gAve. sava 21. deve dio eka kaMyuo, kahuM zobhA keti; grahamaMDaLa gagane rahI, je tasa tI. graha0 22. rAya suNI sura mitraE, baLidAne bolAyA; kacuka haraNakI bAta, unakuM samajAyA. kacuka0 23. sura kapi rU5 banAyake, naI terUpara gAjI; hari kaMcuka deI gayA, kIyA rAyakuM rAjI. hari. 24. kaMcuka dekhI bhUpati, dilameM yuM thAve; kaMcukadhara kAntA kazI, punyavaMta pAve. kacukadhara0 25. muja bhAgye e bhAmanI, je deva milAve; tava hama janma saphaLa huve, Di jugati thAve. tava 26, mitra deva lAyake, phera kAma bhaLAyA; nRpane tIra jara zuM bhaNe, kayA phegaTa mAyA. nRpaneM. 27. bhupa0 20. ka
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna viravijyajI -caMdrazekhara, 26 kaNidharakI maNIka grahe, sati sIlana bhaMje; usameM kaI naphA nahI, sati surasena gaje. usameM 28. rAya bhaNe eka bera tuM, InakuM IhAM lANa; honAra heyasa hayagA, khuzI vA pachatANuM. honAra0 ra9. tava te sura ratisuMdarI, suti sajyA leve; nirabhAgIkuM zevadhI, yuM bhupakuM deve. nirAbhagI30 - ziyaLa akhaMDe sA rahe, ghara pAse pati; tuma rU5 paTe A lekhake, kare bhejana tI. tuma 31. zrI zubhavIra kuara suNi, gaNa pada pujI; lalita pade bhaNI DhALa e, khaMDa duje dujI. lalita) 32. deharA gaNu vaNa sUNi isA, harakhita duo vizeSa; paNa kAntA haraNe karI, pApe citta kaleza. tasa upAya vicAri, kehe gaNane tAma; vidA vidhi tuma najarathI, sije vaMchita kAma. jogaNa anumati pAmine, jayamaMDaLa baLadAna, kheTaka citta vidhi sAcavI, beThe kari eka thAna. uttara sAdhaka bihu rahyA, gaNunI AsIza; pUnya baLe siddhi thaI, sAdhata dina ekavIsa. racita vimAne besine, paraNumi yazomatI pAya; subhagApurI vana khaMDamAM, mitra sahita te jAya. have ratisuMdarI dekhIne, citrasena bhupAla; rUpe moho eNi pere; vacana vade sukumAra, tuma hama meLA meLavyA, deve sarakhI Di; preme ama sAthe rame, puravaMchita keDi. - sA kahe tuM kuNa raka che, muja pati siha samAna; siMhanI nArI siMha viNuM, na bhaje era kuThAma. sAMbhaLI ema eka maMdire, rAkhI tAsa, nareza; nitya pratye oLaMdha kare, nava nava vacana vizeSa.
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 24 rAyacaMdrajena kAvyamAlA. hALa 3 che, (kerabAnI dezI.) preme patI padhAriyAM, dila haranevALI; kapUre raMgIlI nahu mAnatI. dila suNo rAjAkI beTI, tuma hama puje bheTI, AnAkAnI aba kayuM kare; dila sAta rANIne zire, meM tuje rAkhuM ghare, duniyAM sakhI tuja. pAMu paDe. dila0 1. dAsa dAsI hajurA, e sabI sevaka terA, hukama tamArA na lepe te; dila sabahi rANi hamerI, bhakti karegI terI, tuma ANuM zira pate. dila0 2. rAja e tuma saMgI, senAe caturaMgI, ANuM pherAvuM savi dezamAM; dila0 meM bI karata sevA, kha.o.miThAI mevA, tela sugaMdhi dhara kezameM. dila0 ka. hama eka sure dio, kacuka tuma li, rana bhUghaNa savIlAsameM; dila tuM hi videzI varI, te tuja parIharI, bhaTakta deza videzameM. dila0 4. citta khulAse rahe, kehanA have kahe nici najara karI kayuM raho; dila suMdarI bele IzuM, loka virUddha kizuM, uttama kabahu navuM kahe. dila0 5. hove dAsIkA jAyA, era dhatUra khAyA, dIvAne paNa huM nA kahe; dila dhiMga dhiga terI jAta, kSatri nA mAta tAta, terA vacana sati nA sahe. dila0 ke. apajasa jaga li, kumaLe kalaMka dIra, mazI kuracaka puravaja mukhe dila0 satikI lAja leve, te nara jIva khove, A bhava te na rahe sukhe. dila0 7. kiyA manoratha manakA, abrahmacArI narakA, kabahu saphaLa have nahI; dila0 te muja apaharI, lUcata keza harI, mAhAlata nahIM jagamAM rahI. dila0 8. mere pritamake Age, siMha najarase bhAge, chAga sarakhe tuma bhUpati; dila kaMcuka piyu diyA, corI e tune liyA, cerIkA mAla KvA chatI. dila0 8. suragirI pavane dhruje, jIva abhavya bhUje, loka alakameM jAvati; dila0 ravi zazI cAra cUke, jaladhi marajAdA mUke, huM tuja hAtha-na AvatI. dila0 10 ema suNI rAya dhAve, e aba kahAM jAve, ciThThI dhAgA karI vaza kare; dila khAnapAna diyuM ghaDi ghaDi khabara liyuM, jiyuM tiyuM karuM mana pAMsaruM. dila0 11 citrapaTe AlekhI, rUpa patinuM dekhI, paMca kalava panikuM diye; dila0 pANI ke vAle dhare, piche bhojana kare, mArItara hetaudAzie. dila0 12
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.----ca drazekhara. 25 ' mitra devuM vanavAsa, caMdrazekhara pAse, purIjana tAku pUchate; dila vAta sakaLa jaDI, tihu ekamata ghaDI, vidyAbaLe nizi jAvate. dila0 13. mehela suttama mALe, Apa priyA nihALe, paTa ura suti behAlase; dila. khiNa khiNuM virahe tape, nAma prabhukAja`, citra jue eka tAlase kli0 14 mitraku khAna kahI, Apa adasa rahI, te ya ArIta kholatA; dila suNuhA rAjAkI sUta, guNavaMta adabhuta, ama deya tuma pada TUMkatA. li0 15 -- ama / sevaka kahyuM, tuma pati saMga rahuM, deva sAnidha hAM Avie; dila jhUkama diyA hai nAthe, calA humerI sAthe, tuma 'mAta tAta mIlAvie. dila 16. kisakAe rUpa paTe, sanI nAhe ghaTe, anya purUSa kApeSaNeA; dila khAle satI yuvAcA, te tume bihu sAcA, paTame' kahyA rUpa kuNu taNA. dila 17, 'hama kli sAkhi bhare, tuma savi vAta kare, nahItara mukha nahI dekhaNA; dila tava deya paTa 'jove, kahe ama svAmi hAve, sA suNi hukha lahe dhaNA. dila0 18. kuara pragaTa bhae, 'viyeAga piDa gae, cAra catura nayanAM re; dila0 Aje khare uchaMAha, trIjI e DhALa mAMhe, zrI zubhavIra meLA kare. dila 19. dAhA. ra . kuara bhaNe suMdarI suNeA, dukha veLA gai dUra; ceADA dina A maMdira, rehense| AnaMda pUra. e doSa mitraja tum kane, maLaze avasara dekha, tuma ama manasubA taNI, keheze vAta vizeSa. ema kahu tihu ja vana gayA, sukhabhara vItI rAta; udyamabhara te uThiyA, lahI niramaLa parabhAta. jaLa bhAjana bhari zira dharI, dekhI AvRti nAra; patha sare te cAli, dIThu* sarAvara pALa tasa taTe eka vaDa vRkSa che, vipula zitaLa lahI chAya; - veza karI yAgI taNAM, meDhA dhyAna dharAya. DhALa 4 thI (sahIyara 'pANI saMcarcA yamunA ke tIre, nRpa abadhuta huA gurU, dAya celA ' 1. 2. 3. 4. 5. hAMhAMre yamunA-e dezI. ) pAse; hAMhAMre daye -
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 rAyacaMdranakAvyamAlA, mainapaNe gurUdhyAnamAM, rahI vayaNa na bhAse. hahAra rahI. 1. mahaTI jaTA vaDa DALasuM, bAMdhi japa karatA; hAMhAMre bAdhI. kuMDa ane celA biddha re, huta dravyaja dharatA. hAMhari hata. 2. vAta nagara nArI kare, prabhu Apa padhAryA, hari prabhu naranArI AvI name, tasa kAma sadhAya. hAMhAMre tasa0 3. kaI pati vaza karavA bhaNuM, nija zokane sAle; hAhare nija . kaI aMgaja arathI thaI re, tasa caraNa pakhALe. hAMhari tasa0 4. koI mRtavacchA doSathI, koI regI . Ave; hAMhAMre kaI , mana gamatA bhejana karI, kaI preme lAve. hAMhAMre kaI 5. ziva dhamAM kaI strI narA, leI phUla vadhAve; hAMhAMre leI , havana vibhuti zIra dharI, kAma kari guNa gAve. hAMhAMre kAma0 6. vezA vRdhA tiNe same, darabArathI Ave; hAMhAMre darabAra zira pharasaMta gurU page, nava vana thAve. hAMhAMre navara . ramajhama karati premazuM, darabAra Ave; hAMhari darabAra. vAta kahi nRpa pUchatAM, yogI guNa gAve. hAMhAMre yogI 8. te dekhI nRpa Aviyo, namI zISya bhAse; hAMhAMre namI. tame yogIzara kahAM thakI, AvyA eNe vAse. hAhare AvyA. 9. zISya kahe ame zuragirI, upara vana- pharate; hAMhAMre upara bAra varasa bhejana vinA, gurUjI tapa karate. hahari gurUjI 10. deva devi ravi caMdramA, gurU hAjara rahe; hAMhare gurU nRpa kacuka ,dharanArini, savi vAtaja keheve. hAMhAMre savi0 11. tuma gurU pAse mehanI, hAya keho amane; hAMhAMre heya. je je mAge te dIe, gurU chanuM tamane. hahari gurU0 12. vaza karavi eka nAri che, nahi kAraja duchuM; hAhare navi. najara kare gurU muja parI, rayaNe paga puju hAhare raNe 13. zISya bhaNe guNu rAjavI, ama gurU nilabhI; hAMhAMre amae tuma bhAgye gurU je kare, raMbhA rehe bhI. hAMhAMre raMbhA 14. vastu adhika gurathI nahI, hama kayA tuma deve; hAMhari hama,
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.~~ca'drazekhara. * ema kahI vinave ke, gurU vacana kareve. hama tuma maMdira AtaMke, karUM kAma saverA; hama vacane jo thIra rahe, te hAya bhalerA nRpa maMdira jai gopame, kha maMDaLa kIdhAM; dhrupa naiveda kusuma bhare, aLidAna prasIdhAM, haiAMDhAM puTa svAhA "jape, padmAsana kheDe; ADaMbara bahulA karI, dIna cAthe uThe. mu keza eka daii kahe, mALie rakhanA; nArI savi vaza haiAyagI, mira gai tuja jhaMkhanA. hAMhAMre miTa. paNa e nArI je kahe Ae rIte calanAM; jyAMhAM jAve uhAM jAnade, vi karanI khalanA. hAMhAMre nita nita rAga vadhata have; ema dina ekavIze; kara joDI rahegI - sadA, suNa vizvAvIze. hAMhAMre suNa 21. yegIka krUra huM khaDe, mRta zakA lAvA; hAMhAMre mata hAMhAMre A hAMhAMre ema . ' hAMhAMre gurU hAMhAMre kar hAMhAMre hAya pachI ema samajAve. karo jema rIjhe; . * hAMhAMre kha hAMhAMre dhI hAMhAMre padmA hAMhAMre dIna * hAMhAMre mAdaLi ' 227 ' 15. 16, ' hAMhAMre terI- 23... hama tA ramatA rAma hai, phera vanameM jAve, hAMhAMre phera0 22. rAya kahe dina dasa lage, hama darasana denA; hAMhAMre hama. cegi kahe ame vaza nahI, teri khAtara rehenA. ema kahetAM gagane calyA. nRpa 'ca' khetAM; mAhA vidyA bhaMDAra e, ema sahune kahetAM. rAte ratisu darI kaNe, TvAya mitra te jAve; vAta banI te satrI kahI, rAyaNu mIThI vAratA, muja khAdhA mUkaye thake, ityAdika sAvi zIkhavI, gayA kuMvaranI pAse; hAMhAMre gayA bIje dina suMdarI taNe, gayA nRpa AvAse. hAMhAMre gayA 27: uDDI sA Adara die, kare vAta te nRpa jANe cegI svare, karI sAMcI rAya bhaNe tame je kaheA, machA karU mIThI, hAre kare cIThThI, hAMhAMre karI 28. hAMhAMre machA. Iccha purI; 17. 189 19. - navi 20 hAMhAMre nrupa0 hAMhAMre ema0 24. hAMhAMre dAya hAMhAMre pachI 25. hAMhAMre karo tuma kAraja sIae. hAMhAMre tuma0 26.
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ --- rAyaca'draunakAncamAlA. sA kahe suragirI jAtarA, khAdhA che adhUrI. hAMhAMre khAdhA 29. hujUrI; hAMhAMre tA pUrI. hAMhAMre e 30, karAveA; hAMhAMre kahe yAtrA AveA. hAMhAMre yAtrA 31. besA; hAMhAMre kahe 32. sa0 34. nRpa na cchA pUrI kare re, te rehezuM ciMta nRpa cegI vinA, e vAta na nRpa jai megIne mi, kahe cegI kare ghaDI dAme, yAtrA karI raci vaimAna narezane, kahe sA jaI suMdarIne nRpa kahe karA, vaimAne vAsA. hAMhAMre vaimAne sA bhaNe huM navI ekalI, jauM" yAgI sAthe; hAMhAMre jauM ratnabhuSaNa putrI ni uN, diye| jai saMgAthe hAMhAMre kriyA 33. muja kacukA deSTha paga namI, tuma sAtha calIje; hAMhAMre tuma. tA cakSu yAtrA nahIM" tA, asanAdi tajIje.hAMhAMre kaMcuka de dei namI, nrupa sajavA jAve; hAMhAMre zISpa kahe phokaTa hummu, navi sAtha calAve. kATI mula doSa hAra nRpa, tasa dIe kAmAdhi; vaimAne sahune vI, nija kAraja sAdhI. nRpa AvyA pehelAM caDhI, gagane ema mAle; rAjardika sugupte sahu, mana bhUlA bhALe. nRpa kanyA deya apaharI, jaizu pUra bahAre; raNu sAme Avajo, kSatrIvaTa cAre. sAMbhaLI kAlAla thaye, nRpa subhaTaja Ave; caMdrazekhara vidyA baLe, sahune thabhAve kanakapure jaI sAsare, kanyA rAya rAve; lagana lei bihu mitrane, kanyA paraNAve. khIje kharuM eNi pere, kahI cAthI DhALe; zrI zubhavIra kahe muze!, zrAnA ujamALe. hAMhAMre navi 31. maheza. jA ara karyuM nija mitrane, pItara amArA ama dhare, karatAM hAMhAMre tasa. hAMhAMre nija hAMhAMre gagane hAMhAMre mana0 37, hAMhAMre zuM yAMhArakSatrIvaTa 0 38. hAMhAMre nRpa hAMhAMre sahune sAMDhAM kanyA lAMcare kanyA sAMyAre kaheA hAMhAMre AAtA 41. tame nija deza; kAro kaleza 36. 4. 1.
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI- caMdrazekhara. 269 khabara amArI kADhavA, mokalIyA tuma deya; jaI pAchA ama vAratA, karata sukhI sahu keya. dezAMtara dekha karI, sAdha vaMchita kAma; rAja riddha leI AvazuM, mAta pitAne gAma. ema kahi dhana deI bahu, kuMvara visaraje jAma; hAra deva deya ramaNine, bhUSaNazuM die tAma parikarazuM vimAnamAM, besArI bhali bhAta; kAzIpurI gaMgAtaTe, mUki vaLyA prabhAta. paga pALe pAchA vaLyA, jemAM vanagiri ThAma; siMha taNi pare malapata, pAmyA sudara gAma. eka varno thakSAlaye, hRdaya dharI arihaMta; nizitha samaya sUtAM suNe, nArI rUdana karata. mana ciMte dukha bhara thake, retI kuNa e nAra; dukhiAnuM dukha bhAgavuM, e kSatrI AcAraIma ciMtine uThiye, zabda taNe anusAra, pitravane ubhe jaI, dekhI suMdara nAra. DhALa 5 mI. (kuMvara gabhAre najare dekhatAM -e dezI. ) sAhasika vaMta ziromaNijI, buddhi dhIraja baLa bhUra re; udyama prAkrama jasa huve che, daiva rahe tasa dUra re. sAhasika1. caMdrazekhara karUNA nidhi cha, dekhI rUpanI rekha re; divya bhUSaNa zura sATikA che, bhAla tilaka savizeSa re. sAhasika0 2. phaara kahe suNa suMdarI jI, rUdana kare che kAja re; vanamAM rahi kima ekalI che, nija kuLa vaTa tacha lAja re. sAhasika che. mAM bhaNe aNu laghu bALakA che, tujane kahe zuM thAya re; tananI vAta bAhira paDe che, dukha kazuM navi jAya re. sAhasika4. bAla kuMara laghu gurU taNuM ja, belivuM e asarALa re; zallA ratana aMtara juo cha, gAya vALe te govALa re. sAhasika. 5.
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 rAyacaMdrajainakAvyamAlA, bhaje kuligirI mATakA jI, akuza gaja vIkAra re; muja nAha re; taje adhika te gurU kahA jI, dIpaka hare sA kahe tuma vacane karI cha, thai paratija pArka sItha cAMpI lIyeA jI, jANi e bhaTa vAta suNA eka mAhArI cha, A nagare muja pati nRpa sevA kare cha, niza dina zAstra ramaNIne bhUpati jI, thirapaNe vAta pizuna sukha sAMbhaLI jI, rIse caDayA hukama karI kATavALane jI, muLI dhareA asana karAvA nizi same jI, AvI hAM ucI suLI pehiAtI nahI cha, huM abaLA mukha dekhI bhAjana karUM chuM, dhi IcchA puraNa muja zira caDhI jI, thira thai kareA kahe rAya re; kha'dha caDhI tava sA tihAM cha, kAtIe kApI maza khAya re. sAhasika 12. maza taNA khaMDa eka pace jI, kApatA nija khadha re; kruara te lei nAsA dhare cha, maza mRtaka tava uMcu joi citave cha, huM channa karIne'muja mAravA jI, kuMda racyA e OM ar vade re uchADhu re. sAhasika 10. aLAya che; caDhAve kAya re. sAhasika 11. vaMtarI pApaNI jI, jANyuM tuja 1 baMdhathI nAkhI bhutaLe jI, hiMsaka asuri khaDaga grahI janma dhAdie jI, nA ileI gagane jatAM are grahi cha, khi Mciliyu tasa sUra madira sUtA jai cha, cAlyuM| uThI parabhAta re; utarI jI, citrakUTagiri adhakAra che. sAhasika 6. muja sAra re; AkAra re. sAhasika che. * ama vAsa re; rahetA pAsa re sAhasika. 8. hAya re; nRpa sAya re. sAhasika0 9. kadI nava duragadha re. sAhasika0 13. kAya OM; sAthe re. sAhasika0 14. jaraNA paraNA tihAM eka vananI kuMjamAM cha, dIThA jaina kahapatar marU bhumIe jI, zAMtinAtha prabhu kaeNpsineM jI, raMga mApa janma AviA cha, tava dekhI * lahe vadyA dhariya .. caritra re; apavitra re. sAhasika0 15. zarira re; cIra re. sAhasika0 16. jAta re. sAhasika0 17, prAsAda re; AlhAda re. sAhasika0 18, viveka re; dIThA nara eka re. sAhasika 19, -
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-caMdrazekhara. 271 ' ane va kuMara pUchatAM te kahe che, maNicuDa peTa nareza re; tasa suna huM zaMkhacUDa chuM jI, gurU suNa upadeza re. sAhasika. 20. jAtrA jatAM IhAM Avi che, ceta elo ajANa re; AkAzathI huM bhUI paDyo che, vidyAnI thaI hAryA che. sAhasika. 21. kuMara kahe zaMkhacUDane che, vidyA lio muja pAsa re; sAdhI kahIne sadhAvatA jI, vidyA pharI deI tAsa re. sAhasika ra2. kheTa vimAna raci karI che, kuMarane lohI upagAra re; vidyA vidhI bahu rUpaNi che, deI gaye giranArare. sAhasika. 23. bije khaDe rAsanI che, e ' kahI paMcamI DhALa re; zrI zubhavIra kuMara nihAM che, sAdhI vidyA vizALa re. sAhasika24. dAhaza, siMha ane vaLI pAMkha, tima lahI vidyA sAra; malapate mAraga calya, ekaNu pIMDa kumAra. sAtha laI parikara ghaNe, varIye eka sathavAha; paravata nIkaTa sarovara, ute dekhI sUchAMha. sArathapati ciMtAnuMre, be tabU geha; pUchatAM kahe kamara, che ama ciMtA eha. bhillanI pAli giri vacce, vasatA sabara aneka; bhIma nAmane pallipatI, luTo atireka. khabara vinA AvI caDhyA, have kuNu karavuM kAja; te ciMtA citamAM vazI, IhAM kima reheze lAja. kihAM jAuM kuMara bhaNe, javuM karaNATaka deza; anupa kehe nirbhaya thaI rahe, mAM dhare bhaya bhileza. kesarIsiMhanI AgaLa, sabarA - haraNa samAna; zeTha vade tuma najarathI, jima ravi timira vitAna. zeTha vasudatta ciMtave, vairya baLI nara eha; nami teDi saha bhejane, rAti vasyA dhari naha. * 8. karI che ane
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra7ra rAyacaMdranakAvyamAlA. DhALa 6 ThI. * ( suNa merI sajanI rajanI na jAye re-e dezI. ) loka sakaLa niMdrA anusaratA re, zeTha subhaTaze cokI pharatA re; bhila ghaNuM girithI utaratA re, vAnarapare kikioTo karatA re. 1. eka pihAra rAtri jaba jAve re, megha nirarSe tira varasAve re; sabara timirabhara cihu diza dhAve re, dhUaDa ghUghavATA kari Ave. 2. dekhikAra dila kapAve re, baLiA subhaTa tihAM jujhAve re bahUlI baLatI mazAlo karatA re, bhaTa jUjhatAM paga navi karatA re. 8. kALA bhIla ne kALI rAte re, bAvaLa badarI kaMTaka jAte re; bo te sAthe raNuM kari bhaTa jUche re, dekhI zeTha te ubhA dhruje re. 4. palipati bhImasena te Ave re, sabara ghaNAne raNamAM lAve re; zeThanA sUTa raNethI tuTe re, bhilla hakAya sAthane lUTe re. 5. caMdrazekharane zeTha jaNAve re, tava te raNa medAne Ave re; kuMara upara bhIma bANa te sAMdhe re, nAgapAsathI pa tasa bAdhe re. . bahu rUpaNa vidyA pheravatA re, rUpa pI jaLa lAkha te karatA re; eka eka bhillane cAMcameM letA re, gagane uDI te savi jAtAM re. 7. bhUtaLa bhIla rahyo nahiM keIre, sAthapati harakhyo te joI re; thira kari lokane rAti gamAve re, palli pati saha paMthe jAve re. 8. saghaLA paMkhine saMhAriA re, bhilla daza daza jhAMkhare paDiA re; khaMDita dehe nija ghara pAme re, paMkhI dekhI dhujA dhAme re. . trIje dina kAMtipUra AvyA re, sAtha sa vanamAM utarAvyA re; vimaLanapUra svAmI Ave re, muktAphaLe kuarane vadhAve re. 10 bele bAMdhava acaraja kIdhuM re, punyataNuM phaLa parIdhava lIdhuM re; kIdho bahu janane upagAra re, mAraga veheto thayo sukhakAra re.. 11 ema kahi turaMga caDhAvI teha re. bahu ochAvazuM lAvyo geha re; neha dharI ketA dina rAkhe re, pahilapatine kuMara te bhAkhe re. 12. je jIvItanI AzA rAkhe re, te taskarapaNuM dure nAkho re; Apa pAkA tAsa jamAna re, phari na karavuM e tephIna re. 13.
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra73 zrImAna vIravijyajI--caMdrazekhara. daI jamAna te nija ghara jAve re, zeTha raja leI paMtha sadhAve che; ' rAjA kuaranI bhakti karatA re, dina dina tehaja adhIke dharatA re. 14. zrI zubhavIra kuMarazuM meLo re, karatA nava nava bhajana bheLA re; caMdrazekhara rAsa rasALa re, bIje - khaDe chaThThI DhALa re. 15. dohA eka dina rAjakacerIe, kuMane nRpa pUchata; vidyA ratnanidhi tame, deza videza paraMta. muja mAtula subhagApure, citrasena che rAya; tasa kanyA de apacharA, yovana vaya jaba Aya. eka pegI deya ziSyazuM, AvI kiyo vanavAsa; traNe dhurta zirAmaNa, rAye kI vizvAsa ( vesmA taskara agani jaLa, Thaga Thakkara sonAra; etAM navi huve ApaNuM, maMkaDa bahu bilADa. vizvAse te giyA, laI gayA niga nAra; gAma gAma giri vatAM, na paDi khabara lagAra. je jANe vidyAbaLe, bhAkhe amane teha, kanyA laI ghara Avie, jAya hRdaya sadeha. tava vaLatuM kuMara kahe, apahari kanyA deya; varaciMtA TALI ame, paraNyA bAMdhava deya. rAya bhaNe e kSatrine, nahi rUDe AcAra; paranArI paradhana bhaNuM, apaharavuM niradhAra. kuMara kahe kanyA taNuM, sahasa game bharathAra; jabuvatI rUkhamaNi harI, kune kSatri vicAra, paNa tuma mAtula vara priyA, haratAM gaI tasa jAta; meM zaThazuM zata karI, sAMbhaLaje te vAta. 10. DhALa 7 mI. . (sutArinA beTA tune vInavuM re lo, mAre garabe mAMDavaDA lAvaje-e dezI. ) vitharinuM vacana navi visare re lo, ari kaMTakanI gati deya che;
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ .74 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. baLapAdatrANe mukha bhAgIe lo, nahito dUra tajIe seya je. vayarI1, lakSmIpura achata narezarU re lo, zeTha dhanada kare nRpa kAma je; dayAdharama tirtha dhana vAvare re lo, gurUdeva guNe vizarAma je. vayarI2. zrImati vezyA nRpa saMsadI re lo, kare eka dina nRtya udAra je; dAna mAna nRpati maMtri dIe re che, paNa zeTha na Ape lagAra je. vayarI 8. loka bele tuM sarvane raMjatI re le, paNa dhanadata raMjyo jAya je. suNi ciMte catura hUM te khari re le, leu dhana kari kaTi upAya che. vayarI. 4. vaLi nu rIjyo nRpa ema kahe re lo, mukha mAge te ApuM tuja je; bhaNe sA nizi supane zeThe kaNo re lo, lAkha dravya apAve mUja je. vayarI 5. bhUpa bhAse zeTha dhana Apio re lo, bhaNe zeTha dIe mahArAja jo; ghara jaI zakAtura ciMtave relo, kima reze kacerie lAja je. vayarI zaka pUche che mukhathI suNa re lo, sukhadakSa mati dIe tAsa je; lAkha mulanuM ratna leI kari re lo, gayA zeTha narezara pAsa je. vayarI che. Adarza mukhe maNi dhArIne re le, bhaNe zeTha vezyAne ema je; pratibiMba ratana karalijie re lo, vade vezyA levAe kema je. vayarI8. bhaNe maMtri supana pratibiMbamAM re lo, nahIM phera chaha lavaleza je; gaI vaLakhi ghare janathI su re lo, zakarAjano e upadeza je. vayarI 9. anyadA vezyA nRpa rIjhavI re le, kahe zeThano zuka di mUja je; zeTha pAsethI rAmeM apAvio re lo, leInija ghara gaI abaja je. vayarI 10lAkha dravya gaye tuja buddhie re lo, phaLa dekhADuM tuja pratyakSa jo; 'pAMkha dine dAsIne kahe che. lo, kare zAkapAkamAM bhakSa je. vayerI11. kahi vezyA gaI sakhine ghare re le, gaI dAsI kAmavaza bAra je; zaka harakhyo bhaye chAne calI re lo, eka pakhe rahyA pALadAra je. vayarI - Avi dAsI jatAM navidekhire le, maMsa lAvI pakAve zAka je; Avi vezyA bhajana karatI vade re lo, zaka pApino e bhalo pAka je. vayarI. 1 suNi sUDe bhaye mana ciMtave re , je jANe te haNaze eha jo; khALa maLe anAdika khAvatare lo, saja pAMkha sahita thaI deha je. vayarI " ka ciMte vayara vALuM sahi re lo, kari buddhi prapaMca vicAra je;
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--caMdrazekhara. 275 jima siMhane phUpamAM pADiye re lo, zazake karI buddhi udAra je. vayarI. 15. chaa cita dhArine zaka uDi ga rele, jai vinumadira kare vAsa jo; nita vezyA tihAM gajaro kare re lo, pache jAya lupatiAvAsa che. vayarI. 16. - eka dina vezyA hari maMdire rele, karI nATaka mAge ema che; muja vaikuMThanAM sukha dijio re lo, mane vaikuMTha upara prema che. tharI, 17. hari puThe rahI zuka ucare re , muja vAkayane je vizvAsa che; jIhAM deva devi sevA kare re lo, te vaikuThe tuja karUM vAsa che. vArI 18. bhaNe vezyA harithI na vegaLI re lo, ziramuMDAvi hari kahe Ava jo; ya che maMtra dIyuM te ja ghare rela, rUMDamALA gaLe eka rAta je. vayarI19, pachI nAca karI nRpa AgaLe re lo, kahe jaIzuM ame vaikuMTha je; pache nAca karatA rAjamArage re lo, gita gAtAM manahara kaMTha je. vayarI 20. bahu loka vari jIhAM Avaje re lo, tuja ThavuM vaikuMTha nivAsa je; maMtra Apa vade sA sahu karuM re le, suNI maMtra dIe zaka tAsa je. vayarI 21. A raMDamuMDamuMDa gaDabaDa goTI thAo meTI nArAyaNayanamaH puTapuTa svAhA. laI maMtra ghare muMDAvine re lo, kari kiriyA harI ghara Aya je; namI vadi karI harI pUjatAM re lo, kahe vaikuTha calo hari rAya je. vayarI 22. zaka vRkSe caDhI tava belio re lo, jima sAMbhaLabALagapALa jo; rere muMDA vaikuMTha rahyuM vegaLuM re lo, gayA vALa ne thaI vikarALa che. vayarI. 23, zaTha sAthe ame zaThatA kare re lo, dehi sayaNane mAna vizeSa jo; tajanane muja pa vikedana teM kari re , te meM tuja mastaka keza e. vayarI 24. zuka uDi ga zreSTi ghare re lo, karI dharma gayA daya sarga je; pitA putra thaInara bhava lahi re lo, haNi karma gayA apavarga je. vayarI25. kahe caMdrazekhara suNi bhUpati re lo, ruNi vAta na rAkhazo roSa jo, khaMDa bijAnI DhALa e sAtamI re lo, zubhavIrano nahIM kAMI doSa je. vayarI 26. - deharA kuMara kathA kahI ciMtave, ahIM rahevuM nahIM hAra; e nRpa mAtula kanyakA, samare rikha haranAra, jima dvija suta samaraNa kare, pUMcha che ahi zeSa;
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdajainakAvyamAlA. bhAge manasI prItaDI, tiNe jAvuM paradeza. Ima citi dakSaNa dize, kaMara calyA parachanna; giri pura jatAM pAmiA, vidhyAcaLa upavana. ukALa bhUtaLa tapa, tapati ravi AkAza; kuMara tRSAkuLa vana gahana, peThe dharI ullAsa, mukatAphaLa jaLakatatI, paMkaja bhramara uchAMha; zira jaLadhI laghu badhuM sama, saravara dIThuM tyAMha, zrama tapatApita paMthIne, tarata na pIvuM nIra; kara pada mukha navi peIe, karavuM nasnAna zarIra. ema ciMti visamI ghaDI, snAna kare jaLapAna; vRkSa latAmAM jakSa ghara, peThe kari bahu mAna. jakSa zire mukatAmayI, arihaMta paDimA dekha; dika pakhAla kusuma dIje, pUjA karata vizeSa. sara sanmukha draSTI gaI, cetyathi vaLatAM tAsa; jaLathI jhaLake vijaLI, pragaTaya jAsa ujAsa. kuMara viloki ciMtave, kaIka kautaka eha; yakSAlaya pAchaLa rahI, jove parachanna deha. DhALa 8 mI. (zIrahinA sALuM che ke upara yodhapUrInI DhALa che-e dezI.) sarovara jaLathi che ke nAri nisarI, rUpa anepama ke teje udAta karI; bhUSaNa civara ho ke jhabhakta aMga dharI, kuMara te dekhi hai ke ciMte cita harI. sAgaraputrI che ke vA vidyAdharI, siddha vanitA ho ke IdranI apacharI; nAga kumArI che ke athavA vyaMtarI, vananI devI che ke strilakSaNu bharI. nayana kaTAkSe che ke nRpa ciMtA utarI,
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. tehanI pUThe che ke vaLI eka nisarI; devapujApa che ke deya karamAM dharI, yakSane citye he ke gaI avanata karI. dekhI pujA ho ke kamaLa AcarI, sakhine pUche che ke kiNe pUjA karI; sA kahe pUchata che ke sabarAne sabarI, sA bhaNe bhIlanI che ke nahIM pUjA kharI.. tiNe kaI utama che ke nara mana saMvarI, pujA kIdhI che ke jina hRdaye dharI; bhutaLa rajamAM che ke paga zreNuM parI, saMkhakajakuza he ke lakSaNa rekha karI. vAta karaMtI che ke pUjA arUhari, kanakane kaLaze he ke surabhI jaLa bharI; jina navarAvI che ke pUje prema dharI, kara dhari vINuM che ke gIta sukaka vari. nAde rIjhave che ke kuara pragaTa thaye, uDI kuMarie che ke tasa Adara dIye; sUri sAdhamika hoke lahi nRpa natI kare. tava lajavAyuM che ke tasa Asana dhare. besI pUche che ke tame kuNu jAti che, e sarovaramAM che ke vA vanamAM vasI; yakSa deva thaI che ke kima jina zira dhare, suNi te nAri he ke kuMarane ucare. jaganadata Dija ke mArkadI pure, dALidra rAjA che ke nivase tAsa dhare; priyamatinAri ho ke dukhamAM kALa game, tasa mukha Age che ke naMdana tera rame. sAma lai suta che ke jayAre janma thaye,
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacakanakAvyamAlA. dvAdaza varazI che ke tAma dukALa thaye; dAnanI buddhi che ke lokameM dUra gaI, strI suta vaMcI che ke khAya ekAMta jaI. dhAne te e che ke mIThuM teha kare, bALaka nArI che ke vecI peTa bhare; gharane gharANuM che ke dhAna ne tulya die, peTanI vehi ke kari dina nigaei. ghara taji lAje ho ke jaI paradeza phare, vikha phoi ke nara ne nAri re; nara tiri maMzaja heke khAtAM trAsa nahi, vipra vaNika jana heke asuranA dAsa sahi. mitra vihI che ke jAye bhUkha sare, mAhA mUchALA che ke dInapaNuM dhare; mAtapitA suta che ke caude maraNa kare, sAma laghupara ho ke karUNuM loka dhare. bhikSA vRye he ke kALa te dUra hare, vana veLA ho ke dUkhe peTa bhare; jUgaTiAne ho ke ToLe nitya rame, samazAna modaka ho ke lAvi nitya jame. sUrI AzApUrI che ke dehare rAti Thare, heDI nAkhI che ke surini pUThapare; ATo mardana che ke dIpaka ghata laI bhojana karate he ke suri zira paga deI. somanI upara che ke eka dina raidha bharI, rasanA kAhArI che ke dIrdha bhayaMkarI; soma te upara che ke thUthukAra kare, pAchi rasanA che ke suri navi saMhare. loka prabhAte che ke dekhI bhaya dharatA,
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--caMdrazekhara. cite nagare che ke apamaMgaLa karatA loka maLI che ke tasa naiveda kare, te he devI che ke jIbha na saMhare. sema lokane he kaikahe muja je Alo, * zata sonaIyA che ke te harae cAlo; saMta eka parathI tihAMrahe nizi bhare, kahe devIne che ke rAMDa e zuM kare. . * pAkhaMDa chaDI che ke jIbha te samavarU, A musaLa che ke nahi te cUraNa karuM; devI bIhInI che ke rasanA saMhare, deI somaiyA che ke purajana harSa vare. * pAmI upAya che ke eka dina devi ghare, * paththara mohoTe che ke leI ema. ucare; cUrNa karIzuM che ke tuja murti taNuM, nahitara mujane che ke Apa dravya ghaNuM. -bhaya pAmine che ke devie hAra diyA, have je mAMgIza ke jANaje prANa liya; hAra leIne ho ke jAta harSavaDe, hAra sonaiyA che ke hAryo jugaTaDe. cAlyo videze he ke dhana AzA bhAve, ke te kALe ho ke vadhyATavi pAve; bhikSAvRtye hai ke cite bhava gaye, sukhano dAhADe ho ke hajIana kAMI thayA. bhukha tarasamAM che ke uSNa Rtu kALe, aTavi bhamatAM ho ke sara eka nIhAle; jaLa gaLi pIne che ke vanaphaLa khAvo, lagatA ghara che ke dekhI jAva. tihAM laghu paDimA ho kerananI jyoti hazI,
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 rAyaca'draunakAvyamAlA. prathama jiSNudanI hA ke dekhI citta vazI, khIje khaMDa hA ke AnI DhALa azI, zrI zubhavIranI hAvANi amrutazI. . DhAharA sAmadeva mana citave, mAka'dI purI mAMhI; dIkSI hita piMDamAM khuzI, Aja vazI dila mAMhi. evA deva na sevI, parabhavamAM eka citta; bhIkhatAM A bhava game, vyasane na pAmyA vitta. kAI sakhA Ina muja thayA, ekaNu pIMDa bhamata; karUNA karI paramezvare, darazana dIdha ekAMta. tApasare A vana rahI, karU sevA dila dhAra; bhakti vaze bhagavAna che, che, UtAre dukhapAra. nAma gAtra nathi jANatA, paNa e prabhu niradhAra; jaLa kurume pUjyA pache, kazuM phaLa AhAra. Ima ci*ti prabhune kahe, sAhIma huM chuM ajANa; sarvanaLIta suthAnake, che tumasu raheThANu, te mujane tuma sevanA, phaLaze nizcaya enDru; ema kahi prabhu cAsane, mesArI dharI ne niSa pucchane ema bhaNe, ciMtAmaNikSama deva; tuma pujana kuLa je have, te muja kaLazyeA DhALa 9 mI. seva. ' 24. 1. ra. ra. 4. 5. 19. 8. ( mAhArI akhAnA he, bhayA re sAvare hepcA le che 2ee dezI. ) sAmadeva kare jina seva, paNa arihAne na oLakhe re; bhadraka paNe bhakti kareva, vanapLa mAdhuratA lakhe re; nizidina prabhu dharatA dhyAna, vana vasatA tapathI pare re; jANe pAmyA parama nidhAna, mArA prabhu rakhe kA tare re. ema keTalA kALA gamAya, viSayaveLA gaI visarI re; eka dina atiadgAra karAya, mIThAM vRkSaLa samavarI re; 1.
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna viravijayajI-caMdrazekhara. 26 thaI peTa pIDAmAhA zaLa, paNa manathI prabhu na visare re; tiNe maraNa thayuM anukULa, dhyAna samAdhi aMtye vare. re. 2. thaye prathama nikAe yakSa- vyaMtaranI rAjadhAnie re; lahe avadhi nANa pratyakSa, rAnazekhara nAme jANie re; tiNe Avi IhAM nija deha, agana dahI socatanuM kare re; jina AgaLa vadI teha, kara joDI ema - ucarere. dunIyAe kIdhe dUra, thAnaka hAsyanAM lekamAM re; bhaTakate deza videza, huM reheto bahu zokamAM re; , pApe sUranI ThakarAI, te upagAra prabhu tuma taNuM re; , ema kahi. pUjI jaganAtha, caya karAve rohAmaNuM re. . 4. nija paDimA karI thApata, upagAri, prabhu zira dhare re jinazekhara bIjuM nAma, laka mAMhe te khyAti kare. re; -huM karma karI chuM tAsa, kanakaprabhA nAma mAharUM re; kahyuM che muja pUjajo nAtha, suMdara kAma e tAharUM re... 5. razekharane. A deza, jina bhagati hAM AvatI re; laI pujApa karI seva, dAsIsyuM ghara jAvati re; vaLI huM bahule parivAra, AvuM UjaLI pAMcame re; karuM chava pUcha nAtha, bhuteSTA deya AThame re. ratnazekhara bahu parivAra, A darazana kAraNe re; nIja murti mugaTa para nAtha, dekhe dhayAnanI dhAraNe re; prabhu bhakti karatAM mUja, ketA vAsara vahi gayA re; caMdrazekhara sAMbhaLI vAta, mana mAhe harakhita thayA che. kahe kuMara mahA acarija, maheTA nAtha nIhALaA re; tuma mukha suNatAM A vAta, nayana kAta saphaLA thayA re; mAge IcchA anusAra, bele surI te tamane dIyuM re; bhaNe so jinameLA prAMta, kAMI nathI je mAgI liyuM re. sA vade tuma jAvuM dUra, aTavi paMtha vikhamo ache re; kahi karathi utArI dIdha, vighanaharA jaDi eka che re;
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdanakAvyamAlAM. lei dakSaNa diza udeza, to cale tarUvana girI re; mukta phaLa jaLa kallola, revA nadI vacce utarI re. cAlata nadI * upakAM, bhInI reta sukesalI re; vAtAcU vimaLa pada zreNa, mathe nArIpada eka che re; dekhI mana ciMte rAya, dise kautaka AgaLe re; pagalAM anusAre jAya, zIdhrapaNe jaI bhege maLe che. sasalAM haraNuM kapi vRda, ToLuM dIThuM jatuM mojazuM re; " maLe nava vana nari, rUpavaMtI cale rIjhazuM re; ne tApasaNine veza, valakala peharIne cAlatI re; eNukA nAma TharAya, aMga sukomaLa mAlatI re. nasa AgaLa sUDe eka, cAle zAstra bhaNyo Tharyo re; zuka sArIkA parivAra, jima gurU zISyazuM paravaryo re; cita cite dekhi kumAra, kitaka A navi visare re; upasama pAmI pazu jAti, tApasaNInI sevA kare che. tarU heThe latA ghara pAsa, te sarave maLI bezIyAM re; jaI bhUpa bhaNe he nAri, te pazuo kIma IcchithI re; mANasa bhaye caMcaLa netra, nAsaMtAM zuka ucare re; nahIM svApada e narajAti, che manamAM bhayazuM dhare re. paMtha zrAMta samAgatA teNu, AgatA svAgata kijIe re; tava lAja dharI pUchata, paNa bhayathI tanu dhrujIe re; kyAMthI AvyA kie deza, jAo kSaNa upasie re; tara pallava bezI kumAra, kahe ame dUrathI Avie re. javuM dakSaNa utara paMtha, suNi zuka vAgye sA jAvatI re; vanamAM mIThAM phaLa sAra, jaLa sAthe leI AvatI re; khAI pIvi samaMta kumAra, eNikA zukalza tihAM re; bIje khaDe navamI DhALa, zrI zubhavare bhAkhI IhAM re. deharA, keara kahe tame kuNa che, kima raho pazuo pAsa; 12, 13. ke, bhayathI te kijIe re jaja lava che 15.
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna viravijayajI--caMdrazekhara. ladhu vaya tApasa vrata dhare, vairAge vanavAsa tava sanamukha sA navi juve, na die uttara jAma; rAjakIra tava kuMarane, uttara deve tAma. . suNi uttama ama svAminI, tumathI bahu lajavAya; " vaLi saMgati pazu pakSinI, tiNe narathI zaMkAya, paNa acarija suNavA bhaNuM, pUchayA prArthanA raMga, ,, , tasa uttara je navi maLe, te heya prArthane bhaMga. " tiNe tumane mAMDI kahuM, mULa thakI adhikAra; guNinA guNa suNuvA bhaNuM, sajajanane bahu pyAra. (sAbaramatie AvyAM che jaLa pUra je, cArene koDe mAtA rami banyAM--e dezI.) nadI narmadA dakSaNa traTe vibhAge re, devATavI nAme mahA aTavI vacce eka vaDano tarU zAkha prazAkha vizALa je, te vaDamAM bahulA zuka mALA re; tehamAM eka moTo zakarAja mace. jJAnInA meLA maLavA dahIlA, mUrakhanA meLA paga paga sAhIlA. e AMkaNI. te zuka suDIne suta ja rUDe re, suDe re yovana vaya mahaTa bhaye; uSNu rUtune kALe jaLa ana pAme che, tALu kaMTha sese tima tara thaye; tarUtaLa zita chAyA dekhi tihAM gaye. jJAnI. 2. AheDI zuka jhAlIne laI cAlyAM re, palipatine jai teNe bheTa ja karyo, rUpe rUDa suDe nIla nihALI re, rAjakira nAma kari paMjara dha; teNe bharUca bhegu nRpane ghara mokalyA. - jJAnI. 3.
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ - i jJAnI. 4. jJAnI. 5. - rAyacakAvyamAlA , , rAjakira te huM zuka. ahIMyAM beThe re, rAjasutA mardanamarjarI eka che, tene ramavA kAraNu mujane ApyAM re, teNie zIkhAyAM muja viveka che, thaDe dina zAstra mati atireka che. ' thAvara jaMgama viSe vicikitsA zIkhyo che, haya hasti purUSa stri lakSaNa saMye nIti zAstra bhaNAvI karyo upagAra jo, A jaina dharama pAmI huM bhavajaLa ta , eka dina deva chaMda. te vanamAM utaryo. muni kevaLa pAmyA tasa occhava karatA re vanapALaka rAyane vAta - jaNAvate; kevaLa pAmyA svAmI tumAro tAta , , sAMbhaLIne rAjA , vaMdana jAva; muja sAthe putrIne paNa lAvatA. taNe same Avi nami vidyAdhara deya che, pUchatA bhagavana - sA kA eNi parve; bhUruM nRpa vicame kheTane kahe sA kaNa je, te kahe jInavaMdI sametazikhara gire; vaLatAM ne jatAM zatruMjaya girivare. revA nadi dakSanuM kuLa mRga TeLAmAM jo, nArI eka didi vana, madabharI; re bALA ekAkI raNa kima bhaTake che, mIThAze bolAvi raNamAM utarI; paNa amane na joyA nAva kAMI UcarI. bhayathI pazuAMzuM nAThI jAya che, amane re jatAM adaza thaI vaLI; lahI vismaya AkAza ama cAlaMta je, jJAnI. 6. jJAnI. 7. jJAnI. 8.
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIraMvijayajI.----cadrazekhara. sayasara vaLI; A vana dIThA sA kA ema puchyu, jJAnIne ' maLI. eka samayamAM 'jANe tikAlika bhAva ne, te vaLi sUna jANe paMDita khoLanA; te Age zA vAta taNA vistAra jo, mA Age musALa taNi zI cAlanA; sA kA ema pUchI sathaya TALanA. vaLi lakhe kheTa suNA te vAta jo, ujeNIpUrI vacchAbhidha rAjiA; vamAna suta zrImati putri tAsa jo, jayapura rAjazruta siMha kuMvara te pariyA; vyasanI jANi janake dezavaTA kriyA. siMha ne zrImati vaziyAM jaI eka gAma je, premabharyAM pati kALa gamAvie; zrImati mAdhava lahi vairAga vizALa ne, jaya bhUSaNamuni pAse dikSA lie; gItArtha thai vicare akAki e. mAsakhamaNune pAraNe te vIcarata jo, zrImatine gehe gayA muni gAcarI; durathI dekhi sA mana ciMte ema jo, muja AMdhava rAjya tajI dikSA varI; tAre tyA pAkhaDe karI. cira darzana utaka'ThIta mana harakhatI jo, dhare tane bhIDi vaLagI sA nehe bharI; tasa pati Avata citte ceSTA dekhi je, UbhI krAi naratu AliMgana karI; nArI jAta rAkhi na rahe pAMzarI. krodhe bharyAM kare muninA khaDage dhAta jo, * 285 jJAnI. 9. jJAnI. 10. jJAnI. 11. nAnI. 12. jJAnI. 13. jJAnI, 14. i
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMkanakAvyamAlA. . sA dekhI nija bAMdhavane mAriye; musaLa deha pALe kaMtane mAryo je, siMhe nAri mAri khage ghA di; sAdhu samAdhi pAmi mari sarage gaye. jJAnI. 15. se dharame sAgara Ayu bhava chaDI je, bharUca bhUpa thaIne te huM kevaLI; siMha marIne pahelI narake pote je, krodha bharI gaI narake nAri vaLI; ratnaprabhAve sAgara Ayu bihu maLI. jJAnI. 16. dasa vidha vedana chedana bheda na pAme che, pAme re rikhi hatyA pApa ja karI; bIje khaMDe dasamI DhALa rasALa je, ane krodha karatAM zrImati duHkha varI; zrI zubhavIra vayaNe je nava cita dharI. jJAnI. 17. deharA je muninI niMdA kare, hele bahu mRtavaMta; muni hatyA pApe karI, pAme maraNa anaMta, tima ane krodha ja kare, jAya samAdhI dUra, paramAdhAmI vaza paDe, pAme kaleza pahUra. siMhakumara hatyA thakI, zrImati kaidha bharAya; ekaja narakAvAsamAM, sAgara Aya khapAyajJAnI viNa kuNu vAta e, jANe kare upagAra; caMdrazekhara zukane bhaNe, kahe AgaLa adhikAra. DhALa 11 mI. (uMcA mehela caNA jharUkhe mALiA, mAhArA lAla-e dezI.) vaLI kahe suNa khecara narakathI nIsarI, mAhArA lAla. siMhakuara naMdipura brAhmaNa bhava karI; mAhArA bhAla. tapasi tridaMDi alyA yU maraNe gayo, mAhArA lAla
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--caMdrazekhara, 28. jotiSa cakre krodha bharyo nirajara thA." mAhArA lAla. 1. , keIka kevaLI pAse nija parabhava suNyo,. mAhArA lAla. krodhe bhaya mana ciMte priyAe muja ha; , mAhArA lAla. durAcAraNi nAri e kihA jaI upanI, mAhArA lAla, have te suNaje vAta zrImati nArI taNI., mAhArA lAla. 2. keAI bhavAMtara punya udayathi tie maLI, mAhArA lAla. pApataNuM phaLa bhegavi narakathI nIkaLI; mAhArA lAla. bAMdhava, muni darazanathI naragatimAM gaI, mAhArA lAla. pApure nRpa padmataNuM kanyA thaI. mahArA lAla. 3. dekhi vibhAge siMhadeva janamI jikA, mAhArA lAla. laI nAkhi vadhyagiri vana bALakA; mAhArA lAla. nirdaya pApIne nahi karUNuM eka ghaDI. mAhArA lAla. kisalaya kemaLa patre punyathakI paDI. mAhArA lAla. 4. zItaLa pavanani lehere sajaka thi hatI, mAhArA lAla duzmana ciMtyuM na thAya rati jasa jAgatI; mAhArA lAla. eka sagarbhA haraNi tihAM tava AvatI, mAhArA lAla. kanyA pAse prasava thayo peTa vedanapatI. mAhArA lAla. 5. jANe jaNAM deya bALa meM sA AjIvavatI, mAhArA lAla, bahu dharI stana nici paDI dhavarAvatI; mAharA lAla. mohaTAM kayI deya bALa tiNe thAnaka rahI, mAhArA lAla, kanyA punya pasAya thaye bhaya ke nahIM, mAhArA lAla. 6. haraNuM vAnara bALakazuM bheLI rame, mAhArA lAla. vanaphaLa khAtI vana pAmI tima bhame; mAhArA lAla, vana kuMje ghara zayana vizALa ziLA taLe, mAhArA lAla dekhI saMbarI aMga dharI phare valakale. mAhArA lAla. 7. paMkhi pazu saMge rahe maNuethI nAsatI. mAhArA lAla. te tame didi kamraga ToLAmuM jAvatI; mAhArA lAla. kevaLI kehe ama parabhavanI e sahedarI, mAhArA lAla.
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 288 lA' 'rAyacaMdrajenakAvyamAlA. vidyAdhara doya kevaLIne me pUche pharI. sAhArA lAla. 8. svAmi kaho e samakita pAmaze ke nahIM, mAhArA lAla. jJAnI pade A bhava sakita leze sahI; mAhArA laMla. kheTa bhaNe kuNu ehano dharmagurU thaze, mAharA lAla. muni kahe mujathI kIra e zukathI pAmaze. mAhArA lAla9. caMdrazekhara nRpa naMda eNuiM nAma TALaze, mAhArA lAla, madanamaMjarI mRga suMdarI deyane paraNaze; mAhArA lAla. madanamaMjarI kevaLI ema mukhathI sAMbhaLe, - mAMhArA lAla, satya vacana dAdAnuM karaNa muja mele. 'mAhArA lAla. 10. tava suNa uttama rAjakIra huM nIkaLe mAhArA lAla. vana giri bhamatAM revAtaTa tasa jaI maLe; mAhArA lAla, mRgaLe bhamatI A diThi eNikA, mAhArA lAla. zuka jANi mujazuM dhare prema e bALikA. mAhArA lAla. 11. bhakSAlakSa viveka aNua vyavahAramAM, * mAhArA lAla. jaina dharama samajAvI samakita sAramAM; mAhArA lola. purava bhavanI vAta suNAvI adabhUtA, mahArA lAla, padyarAya putri tuM nahIM haraNa sutA. mAhArA lAla. 12, pUrava bhava pati vayarie vanamAM tajI, mAhArA lAla. bhaTake kizuM vanavAsa paza bheLAM bhajI; mAhArA lAla. vana vaya vahi jAya araNya jima mAlatI, . mAhArA lAla. A vanavAsa tajI nara vAsa kare ratI. mAhArA lAla. 13. madanamaMjarinA meLA karAvuM mojamAM, mAhArA lAla. gIta vinoda tAjI zuM rehavuM rejhamAM; mAhArA lAla. caMdrazekhara paNa maLaze punya dizA baLe, mAhArA lAla. kevaLI vayaNa na juduM je merU caLe. mAhArA lAla. 14. rAjAnI thaI rANi sukhe lilA karo, mAhArA lAla, gurUmukha dharma suNi parabhava saphaLo kare; mAhArA lAla. ema suNi sA kahe mujane A vana suMdaruM, mAhArA lAla.
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnu vIravijayajI---caMdrazekhara. 289 phAsu muLa phaLa patra paDyAM lakSaNa karuM. mAhArA lAla. 15. caMpaLa viSaya khaLa saMgati rahevuM lokamAM, mAhArA lAla. vaLI soga viyege vasavuM zakamAM; mAhArA lAla. 'ema keheti rahe che pazumeM nata je gra, , mAhArA lAla. zuka vade nara tame pUchyuM te meM savi kahyuM. mAhArA lAla. 16. , nRpa kahe uThazuM tuma sAdharmika vaidine, mAhArA lAla. eNIkA bhaNe rAja na jA chaDine; mAhArA lAla. vana tapa karatAM samakitadhara zrAvaka maLyA, mAhArI lAla. jina pujana vanavAsa mAratha mUja phaLyA. mAhArA lAla. 1% thaI madhyAnanI veLA jaLamaMjana karo, mAhArA lAla. vana caitye Adizara pUja anusare; mAhArA lAla. ame paNa jina pujA karazuM vidhie khare, mAhArA lAla. ema kahIne bihu jaNa je jina pUjA kare. mAhArA lAla. 18. nizihi pramukha trika sAvine nIsare, mAhArI lAla, rAjya kIra daraNita tarU gharamAM saMca; mAhArA lAla. eNikA jaLa phaLa lAvIne bheTa ja bhare, mAhArA lAla. khAnapAna khiNa visamI eNI Ucare. mAhArA lAla. 19. sAmudrika bhaNi tuma lakSaNa zubha dekhIyAM mAhArA lAla, lehacamakapare muja citaDAM saMhari liyAM; mAhArA lAla ema kahi bhASA kaLA nIti zAstra kathAvatI, mAhArA lAla. eNIkA tihAM kIra kuMara mana 2jatI. mAhArA lAla. 20. eNi kahe tuma deza jAti kuLa vaMza sthA mAhArA lAla. sAdhamika Age kahetAM aMtara kiza; mAhArA lAla. kuara bhaNe kAzapati putra pichANu, mAhArA lAla. kevaLI vayathi nAma amAruM jANajo. mAhArA lAla. 21. suNi visamita zuka eNakA AnaMdiyAM, mAharA lAla, samari kuMare trilocanA devi AvIyAM; mAhArA lAla. vAta su ivara bhUSaNa vastra maMgAvatI, mAhArA lAla. mRgasuMdarI dhari nAma aNIne pehegavatI. mAhArA lAla, 22. viracI vimAna saravane lAle padamapure, mAhAra lAla. AgaLa jaI nRpa padhane zuka vAta ja kare; mAhArA lAla.
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ -90 rAyacInakAvyamAlA. rAjA rANI sajana sanmukha AvIyAM, ' mAhArA lAla nayanAzru pItare putrI navarAvIyAM. mAhArA lAla. 23, khoLe besArI mAya hadaya bheTI maLe, mAhArA lAla. janama viyoganA meLA khiNamAM nA vaLe; mAhArA lAla, mAta sutA janakAdika bahu pare, mAhavA lAla. trilocanA samajAvi lAve tasa dhare. mAhArA lAla. 24. die bahu mAna kuMarane nRpa bheLA jame, mAhArA lAla. " dhUpa dIpa naiveda surIne mana game; mAhArA lAla. janame chava kare gharaghara toraNa bheMTaNAM, mAhArA lAla, baMdhikhAnAM cheDI die dAna ja ghaNAM. mAhArA lAla. 25. rAjakira bharUca bhRgurAyane jaI kahe, mAhArA lAla. vAta suNu zukamukhathI harakha ghaNe lahe; mAharA lAla. rAya sutA leI sAtha padamapura AvatA, mAharA lAla, paramecchava karI varakanyA biMdU paraNAvatA. mahArA lAla. 26. kuMarane haya gaya kaMcana gAma - bahU diyAM, mAhArA lAla, devi trilocanA kuMare visarajana kiyAM; mAhArA lAla, chaLa karatAM surInuM liuM cira te mokale, mAhArA lAla. trilocanA ratisuMdarIne ApI cale. mAhArA lAla. 27, kAmadeva ratiprItizuM jima sukha vare, mAhArA lAla, kuMara bhujAla vizALa tihAM lIlA kare; mAhArA lAla, . pUraNa bIjo khaMDa e DhALa agIAramI, mAhArA lAla. zrI zubhavIranI vANi caturane cita gamI. mAhArA lAla. 28, - copAI khaMDa khaMDa jima Izna khaMDa, caMdrazekharanuM caritra akhaMDa; zrI zubhavijaya gurUthA lallA, bIjo khaMDa tasa zISya ko. iti zrI tapAgacchAdhirAja bhaTTAraka zrI vijayasiMha sUrisaMtAnIya paMDita zrI zubhavijaya gaNiziSya bhUjiSa paMDita vIravijaya gaNibhirviracite caMdrazekhara caritre prAkRta prabaMdhe kaMcuka sahapriyAvAlana kanyAharaNa vidyAgrahaNa madanamaMjarI mRgasuMdarI pANigrahaNa varNano nAma dvitIya khaMDaH //
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. khaMDa 3 jo. . . dAza zrI zubhavijayajI muja gurU, suragurU sama vikhyAta; samaratA sukha saMpaje, japatAM akSara sAta " bIjo khaMDa akhaMDa rasa, pUraNa hu mana raMga; trIjo khaMDa kahuM have, suMdara zretA saMga. je tAjana maMDaLI, vaktA sanamukha datta; caMdra thakI amRta jhare, kairava vana paratyakSa. mUrakha zretA AgaLa, vaktAne upadeza pAThaka vayaNa suNi kare, vrathA citta kaleza. vipra bhaNe vathA tame, samajI rU che keNu; muja pADu Arati muuM, rakhe tuma pragaTe teNu. paDikamaNe ThAuM devazI, huM paNu khImasi ThAuM; jhaghaDe pakimaNa vinA, bihu kahe nija ghara jAuM. adhA Age ArazI, karaNa badhira puragAna; mUrakha AgaLa rasa kathA, e traNe ekaja tAna. tiNe nikAdika parihari, suNaje zretA dakSa; jANa haze tasa rIjhavuM, bANuM na bhUle lakSa. eka dina bhagu nRpa kuarane, bhaNe bharUca mahArAja; Avo te vaMchita phaLe, punya amArAM Aja. te suNa mRgasuMdara kahe, rahejo pitarani pAsa; janama viga maTayA 5che, sAsare karaje vAsa, ema kahine savi sainazuM, bhagu nRpa kuMara calaMta - rAjyakIra paMjara dharI, bharUaca pura Avata. madanamaMjarI vara dekhavA, leka ghaNuM huMziAra; tiNe nagarI zaNagArine, AvyA rAjadvAravAsa bhuvana surabhavanasama, dIdhuM rahevA tAsa; janama vivi che, bharapura AvatA
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ daMpati tihAM sukhabhara rahe, karatAM lIlA vilAsa. eka dina kusumodyAnamAM, vijayasena surirAya; samavasaya munimaMDaLe, pUravadhara kahevAya. vanapALaka mukhathI suNi, kuara pAdika jAya; suri vadi dezanA suNe, besI yathocita ThAya. DhALa 1 lI. (IDara AMbA AMbalI re-e dezI.) dharama parama gurU bhAkhiyo re, tatva ratanatrayI sAra; - duragati paDatAM prANIne re, dharama parama AdhAra. suguNa nara samaje hRdaya majara. dharamAvanA pazu prANiA re, reLe A saMsAra; sarNa vihUNuM parabhave re, dukhiA dina avatAra. suguNa 2. dAna ziyaLa tapa bhAvanA re, samakita mULa vrata bAra; manavacakAo sevatAM re, svargagati avatAra. saguNa dAnAdika gurU bhaktithI re, sukhasaMpada zuM vizALa; citrasena padmAvatI re, vari ziva va varamALa. suguNa0 4. caMdrazekhara vinaye kari re, puche paraNumi pAya; te punyazALI kuNu thayo re, kahie kari supasAya. suguNaka , sUri bhaNe A bhatamAM re, nAme kaliMgaka deza; vasaMtapura pATaNa dhaNuM re, che virasena nareza. * suguNa0 ratanamALa rANe satI re rUpavaMtI guNa mALa; citrasena tasa putra che re, dAtA vIra dayALa. sugaNu . buddhisAra maMtrisarU re, vinayI nyAI mativaMta; rAjakAja gharadharU re, guNamALAno kaMta. "suguNa0 8. ratanasAra suta tehane re, jJAyaka zAstra aneka; suzila satya guNe ye re, dhara vinaya viveka, suguNa0 9. rAya saciva deya putrane re, prIti rAga vizeSa; nirakeza gupa suta bhame re, nagere udabhaTa veza. suguNa 10
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.caMdrazekhara. suguNu0 12. rUpavatI ... pUrva nAriye re, rajana karatA tAsa; dhana ApI krIDA kare 2, lei jAya vanavAsa. suzruSTu0 11. prajA leAka bhegA maLI re, vinavatA jai rAya; citrasena citra jise 2, duniyAne dukhadAya. putrapare pALi prA re, sAhikha tume dhari neha; tuma suna jaga namAthI re, rahie kiNipure geha. suNi nRpa vacana sudhArase re, siMci visarjyo teha; citte nukuLa UjaLe re, pazika zveta rahiyata vege karI re, jAya videza nidAna; kaMcanane zu kiei re, jethI phUTa kAna. suguNa0 15. AvyA kumbara nRpa AgaLe re, beThA kariya praNAma; suguNlR0 13. e suguNa0 14. 293 khIDAM traNa avaLe mukhe re, rAjA Ape tAma. su0 1. citrasena vismaya laDe re, eha zyamAM utapAta; ciMtA citamAM vyApatI re, jANe vajaranA dhAta. suguNu0 17. roya kRtAMta samA kahyeA re, phyA karata vinAza; ema citi khIDAM grahIre, pAhAtA jananI pAsa. ADAM traNa tAte dIyAM re, zuM karavu have kAja; mA kahe dUra TaLeA re, tumathI gai ama lAja, ema kahi aMgaja mAhathI re, ratna die tasa sAta; sabaLa deI mAtA kahe re, raheze| nahi parabhAta. khaga DhAla leI nikaLyA re, caraNu namI nija mAta; mitrane maLavA kAraNe re, ratnasAra ghara jAta. sugruh0 21. trije khar3e e kahI re, DhALa prathama rasa leza;' zrI zubhavIra ar taNA re, punya udaya pradeza. suguNlR0 22. dAherA vAta suNAvi mitrane, kahe jaIza' paradeza; bhujabaLathI lakSmI hI, karazuM saphLa vizeSa - muja avaguNu dekhI karI, tAte na rAkhyA hajUra; mudguNu0 18, muguNlR0 19. suguNu0 20. {.
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 1 rAyaca draunakAvyamAlA, vyAdhI vyasanI viSadharA, mAgaNuthI savi dUra. Aja nizAe cAlajI, sukhabhara rahejo hi; muja mAtAnI sevanA, karajyA nita UchAMhi. ratnasAra ema sAMbhaLI, khAle thai ujamALa; mitra viyoge deha e, riekatA kALa. sukha dukha mAMhi sakhAi je, te jaga mitra kahAya; tuma sAthe ame Avazu, deha jihAM tihAM chAya. kAryAMkA . vicAraNA, karavI mitrane kAma; prIta karIne jalAMjalI, dezuM snehane nAma. bihu ja eka matA karI, nizie nikaLiyA doya; zAbda zukuna zAstra kalAM, te paNa suMdara hAya. DhALa 2 jI (tame vasudeva devakInA jayAjI lAlajI lArDaDAe dezI.) bhaNA zAstra zukuna vicAra cha, cature cita cetA. suNA leza thakI adhikAra 7; caturA cita cetA. prAya vIsarjeya guccha che, caturA sukhe jAA nimuca nigaccha jI. karI siddhi zabda e rUDA che, vade viparita sAtae bhuMDA jI; tela mana vamana muMDAve che, karI maithuna rAtA jAve che. macha ya madha ta ne dArU chu, tela khAi gAma na dhArU cha; punnaga dekhI majAra jI, kari kalaha rajIsvALA nAri jI. dhara maLate vRSTI akALa che, zAkha sutaka zmi peDhuM khALa jI; kari snAna rIsa mana dhAri jI, catureza caturA caturA caturA caturA caturA caturA. * caturA caturA caturA caturA caturA 1. 3. 2. 4. rU. 6. *
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 295 zrImAnuM vIravijyajI-cazekhara. kari Akrasa nArine mArI che. caturA, 4. kahe keI jaze kihAM khAsyo che, catura vaLage vacce navi jAze che; caturA kaMTaka bhAge paga Thesa che, cature maLe sanamukha virUe veza che. catura0 5. jAya anna tajI thaI sUra che, catura. . . ghara occhava mehelI adharejI; catura keza chUTe nagana ne yogI che, catura iMdhaNa bhUkhyo ne rogI jI. caturo, 6 adha kubaja vadhyA kANe che, catura dvija bi ne kaLa hiNe che. cature sanmukha AvatAM bhuDA che, catureo have zukana kahIzuM rUThA che. cature che. kuMbha kanyA dadhi phaLa phUla che, catura kaTIsUta nArI anukULa che; caturA vaccha saMyuta gA mA maMsa che, cature kari turagane ratha parasaMsa jI. cature 8. nima agani siddha annajI, citro dhvaja macha yugala avipanna che; catura vasthA mATI gurU bhupa che, caturA nApita kara ariso anUpa che. catura. 9. kara daMDa jaina muni veza che, caturA paMca parameSTI niveza che; catura kharAma caDI vAma bole che, catura zika vAyasa ziyALe che. catura. 10. parabhAte tetara vAma che, caturA aparAne dakSaNa ThAma che; cature0 cIbaDI kapidakSaNa vAcA che, catura
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajena kAvyamAlA. nimanIla cAsa paNa sAcA che. mRga dakSaNa zubha prabhAte che, saMdhyAe DAmAM jAte jI; eka chakkA kutara kAna che, gAma jAtAM na maLe dhAna che. zuddha iga deya vezyA nAra cha, nava nArI ne kSatri cAra che; traNa brAhmaNa bhegA jAve che, phari nija ghara vAsa na Ave che. deya mitra zukuna zubha dekhi che, cAlyA vara patha gekhi jI; dina kete aTavI hitA che, saMdhyAe tarUtaLa sutA che. nRpa suna zrama nidrA lAge che, nizi nisAra tihAM jAge che; devagIta su mana bhAve che, pache kearane teha jagAve che. kahe kuara rahe mita IhA jI, deva gAya jazuM ame tihAM che; maMtri bhaNe bhaya nizi veLA che, ApaNu bihu jaIe bheLa che. nahIM bhaya kSatrinI jAte-jI, kahI kuMara calyA deya rAte jI; AdIzvara cetye Ave , jAhAM kinnarasuragita gAve che. aThAI occhava mana sAce che, sura surI saMgitabaddha nAce che; vidhiyukta prabhune namine che, cature 11. catu. caturo, catura catura 12. catura catura caturo, caturA, 13. cature catura catura catura. 14. catura catura catura catura0 15. caturo - catura catura catura 16. catura catura catura catura. 17. caturA catura catura
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ r zrImAna vIraMvijayajI.----caMdrazekhara. sAdharmika vinaya karine jI. doya beThA "deva vicAle jI, maMDape eka putaLI bhole che; rUpe raMbhA avatAra chu. jI, mAha pAmyA. rAjakumAra chaeN. gayA deva te pAchalI rAte ara na cAle prabhAta jI; jotAM tRpti navi have cha, bhaNe mitra kizuM rUpa jove cha. 's kaheze| kuNu raMbhA nAri cha, ghaDI putaLI jasa`rUpa dhArI che; te kanyA muja paraNAvA jI, nahitA caya kASTa racAveA jI. mitrajape kizuM A kheAlA jI, cItamAM kAMi vAta na tAle cha; bharA nalakaja levA khAtha che, merU zikhara pasAyA~ hAtha cha. caMdrazekhara rAsa rasALa che, khaMDa trije khIMcha DhALa 9; maLe punya uDDayanI veLA jI, zubhavIrane vaSThita meLA jI. caturA 1. caturA caturA caturA. caturA 19. caturA caturA caturA caturA 20. caturA caturA caturA. caturA 21. caturA catura|0 caturA cature 22. caturA caturA caturA caturA 23. dAhaza iSNe avasare vanakhaMDamAM, carU nANi munirAya; raNi rahyA jANI karI, bihu jai vaDhe pAya. dharma suNI nami vinayathI, pUche maMtri tAma; kuNu kanyA anumAnathI, e putaLInuM kAma. suni jape kaoNMcana pure, vizva kama avatAra; siri nArIzu rahe, guNudata eka sutradhAra. ' ' C 297 1. 2. p 3.
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajainakAvyamAlA, tasa laghu naMdana pAMcamo, guNavaMta sAgara nAma; . jaina dharama rAte sadA, sakaLa kaLAnuM dhAma.. pati ciMtAnugAminI, kAmini che tasa eka; pativratA vrata dhAraNI, satyavatI suviveka. DhALa 3 jI. (hAre huM te jaLa bharavAne gaI tI yamunA tIra je-e dezI) hAre have ratanapure paratha rAjA nAma jo, tasa padmAvatI beTI peTI guNa taNi re lo; hAre cesaTha kaLAgama varasatI sarasatI ThAma je, caraNa taNi caMcaLatA gaI nayaNuM bhaNirela, hari nija udara alaghutA gaIkurA deya utaMga je, ramata khela viramI samara kiDA mana vazI re ; hari laghu bALa kAja hari lAja dharI ucharaga , - vinimaya yavana vaya vikasI vilijisi re lo. hari eka divase rAjakacerI mAMhI teha , dhari zaNagAra janaka aMke pavezatI re lo; hAre nava vana devI rAya dharI bahu meha je, cite muja putrI sama kuNu haze pati 2 le. hari kuLa zIla rUpa vaya vidyA deha sanAtha je, sAta guNe vara joI nija deuM satA re lo; hari paradezI niradhana negI mUrakha sAtha jo, mokSArthi surane na dIyuM e adbhatA re lo. hari putrI guNa raMjita nRpasuta rUpa aneka che, citrapaTe maMgAvI sakhiyezuM suce re la. hare te kuMarI dekhI mAne sahu aviveka je, nidha ghaTe navi bhede jaLa tima nave rUce re lo. hari ema rUpa nibhacachI bahu nara kerAM teha che, purUSa deSaNa thaI tehathI padmAvatI re lo;
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--cadrazekhara. hAMre tava rANI dukhabhara rAtI naMdanI teha ho,. sajjana sAthe dukha dharatA vaLi bhUpati relA. hAMre kaMcanapurathI sAgara nAme sutAra,, nija nAriza yAtrA kAraNu AvatA re lA; hAMre zrI zatinAthanI pUjA kari vistAra o, vadana kari kAUsagane bhAvana bhAvatA re lo. hari tiNi veLA padmAvatI kanyA savi sAtha jo, AgaLa bhaTa nara veSa dharI nArI taNA re le; hari haka hakArava karatA narane asi hAya ja, bhaya pAmi dizi cAre nara nAThA dhaNA relA. hari tava sUtradhAra adhArI madhya paThe je, sA dekhI thAmAaA te ciMtA kare re lA; hari suranAga kheMcara kanyAthI adhika e dIThuM ne, vidhie rUpa banAvyuM. paNa duSaNa dhare re leA. hari thai puruSa dUSaNI tiNe nirNAMka avatAra jo, putra vinA kuLa dipaka viSNu madira yathA re lA; hAMre viSNu rAjA nagarI zazI viSNu nizi aMdhAra je, ta. vinA sri rUpati zAbhe tathA 2 lA. - hari padmAvati jina vadine gai nija geha jo, sAgara paNa yAtrA kari nija nagare gayA re lA; hAra tiNe pUtaLI IdhI padamAvati sama ahu te, jJAnI vaya suNi citrasena hekhita thayA re lA. hari tava mAtri munine puche e muja mitra jo, viSNu die upara rAga dIzA dhare relA; - hAra jape muni suNie pUrava bhava vicitra je, bhava laTAe rAga dIzA nava Azare relA. hari A bharate caMpApuri che drAviDa deza je, tihAM caMpA vana tarU mULa panne ala'karU re lA; 299 $. . 7. <. . 10, 11. 12.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. rAyacaMdranakAvyamAlA. hari tihAM ramatAM cakavA sArasa haMsa vizeza je, kamabe zobhita saravare nirmaLa jaLa bharyuM re lo. hIre eka divase tihAM koIka sAravAha je, saratIre madhyAne sAthaccuM Utare re lo; hare kari snAna sarovara jina pujI UcchAha jo, bhajana veLAe atithi mana sAMbhare re lo. hAre jotAM gacarie mAsa tape aNagAra je, vinaya kari teDi bhakita paDilAmatAM re lo; hari tarU para beThAM haMsI haMsa te vAra jo, dekhi anumadina zubha punya UpAvatAM re lo. hAre te haMsI Asana prasavA jANi haMsa je, te vanamAM vaDa upara kadi mALe rahe re lo; hare iMDAM kavi sevi bALa thayA deya haMsa je,. cuNa lAvi khitAM rAga ghaNe vahe re lo. hari tehave dAvAnaLa jhAle vana dAhaMta je, tApAkuLa thaI haMsa te hasaline kahe re ; hari jaLa kAraNa jA tuM huM bALaka rAkhaMta je, haMsi bhaNe mAtA viNa bALaka nahi rahe re le. hare rAkhuM chuM jaLa lAvo ema suNiteha je, sara jaI caMcu bharine he mArage vahe re lo; hari tApAkuLa haMsi ciMte nara nisa neha , mUja muki nAThe kAyara te kima rahe re le. hAre nirdaya pApI jaga purUSanI jAni azeSa jo, mukha navi jevuM paDaze A bhava parabhave re ; hare ciMtavatAM lAgi aganani jhALa vizeSa je, mALe baLatAM traNya taNAM maraNa ja huve re lo. hari kari dAna prazaMsA muni darzanapara bhAva je, ratanapure nRpa putrI thaI padmAvatI re lo; '
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ r zrImAna vIravijayajI.--caMdrazekhara hAMre pachI AnyA husa te dekhI khaLIyAM dAva jo, suta nAri ati rAge chAtI phATatI re leA. hAMre muni darzana dAna prazaMsAthI marI teha je, rAjakuMvara tuM citrasena nAme thayA re le; hAMre che trIjI DhALa te trIje khaDe ehu jo, zrI zubhavIra muni jJAti jagamAM janmyA re le. dAharA ' muni mukha pUrava sRSNui, jAti smaraNu lahata; harakhita thai cau nANune, punarapi ema puchata. kima maLaze padmAvatI, muni kahe paTarUpa dekha; ' muni vANi amRta samI, sAMbhaLI uThayA tAma. * citrasena kahe sacivane, paraNavuM kiNipura thAya; te vade napure jaI, kara' sarva upAya. ema nizcaya kari cAliyA, netA kaitaka sAra; dina kete bihu aMviyA, ratanapurIne khAra. vApi pa taDAga vara, devAlaya naranAra; vana tapha vADi vilAkatAM, pAhAtA nayara dvavAra. sadhyA samaye - khAraNe, sUradhana jaya prAsAda, ekati sUtA bihu, pAmi citta AlhAda DhALa 4 thI. 1 30. karata hApA pAmaze, jAti smaraNa vizeSa. uTAmorphe 2. tava maLaze padmAvatI, Laze vaMchita kAma; ( sattaramu' pAnanu' thAna--e dezI ). dhanajaya caitya vizALa, kratu vanakhaMDa rasALa; zukakI rame saha bALa hA lAla. punya udya phaLa bejo.. e spaMkiNI. punya. kALI cAdazanI rAte, dAya mitra karatAM vAte; rajani dAya prahara te jAte hai| lAya. nya. 20. 21. 1. 3. B nya 2.
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 rAyacaMdanakAvyamAlA. hare tihAM ramatA cakavA sArasa haMsa vizeza je, kamabe zobhita sarovara nirmaLa jaLa bharyuM re lo. hari eka divase tihAM kaIka sArathavAha je, saratIre madhyAne sAthaccuM Utare re lo; hari kari snAna sarovara jina pujI UchAha je, bhajana veLAe atithi mana sAMbhare re le. hari jotAM gecarie mAsa tape aNagAra je, vinaya kari teDi bhakti paDilAbhatA re lo; hIre taru upara beThI haMsI haMsa te vAra je, dekhi anumodana zubha punya UpAvatAM 2 lo. hare te haMsI Asana prasavA jANi haMsa je, te vanamAM vaDa upara kadi mALe rahe re lo; hAre IDa kavi sevi bALa thayA deya haMsa je,. cuNa lAvi khitAM rAga ghaNe vahe re lo. hari tehave dAvAnaLa jhAle vana dAhaMta je, tApAkuLa thaI haMsa te haMsaline kahe re ; hari jaLa kAraNa jA tuM huM bALaka rAkhaMta je, haMsi bhaNe mAtA viNuM bALaka nahi rahe re lo. hAre huM rAkhuM chuM jaLa lAve ema suNiteha je, sara jai caMcu bharine he mArage vahe re lo; hAre tApAkuLa haMsi ciMte nara nisaneha , mUja muki nAThe kAyara te kima rahe re le. hari nirdaya pApI jaga purUSanI jAni azeSa jo, mukha navi jevuM paDaze A bhava parabhave re lo; hore ciMtavatAM lAgi aganani jhALa vizeSa jo, mALo baLatAM traNya taNuM maraNu ja huve re lo. hari kari dAna prazaMsA muni darzanapara bhAve che, ratanapure nRpa putrI thaI padmAvatI re
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. zrImAna vIravijyajI--caMdrazekhara hare pachI A haMsa te dekhI baLIyAM dAva je, suta nAri ati rAge chAtI phATatI re lo. hare muni darzana dAna prazaMsAthI marI teha je, rAjakuMvara tuM citrasena nAme thaye re le; hare che trIjI DhALa te trIje khaDe eha che, zrI zubhavIra muni jJAni jagamAM je re lo. - deharA, muni mukha pUrava suNi, jAti smaraNa lahaMta; harakhita thaI ca8 nANine, punarapi ema puchata. kima maLaze padmAvatI, muni kahe paTarUpa dekha; karata IhApa pAmaze, jAti smaraNa vizeSa. i Da tava maLaze padmAvatI, phaLaze vaMchita kAma; muni vANi amRta samI, sAMbhaLI uThayA tA. citrasena kahe sacivane, paraNavuM kiNipare thAya; te vade ratnapure jaI, kara sarva upAya. ema nizcaya kari cAliyA, jotA kaitika sAra; dina ke bihu AviyA, ratanapurIne bAra. * vApi phUpa taDAga vara, devAlaya naranAra; vana tarU vADi viletA, pitA nayara dUvArasaMdhyA samaye bAraNe, sUradhana jaya prAsAda, ekati sUtA bihu, pAmi citta AlhAda. - DhALa 4 thI, (sattaramuM pAnanuM thAna-e dezI). dhanaMjaya citya vizALa, pharatuM vanakhaMDa rasALa; zukakI rame saha bALa he lAla. punya - udaya phaLa je. e AMkaNI. punya. kALI caudazanI rAte, deya mitra karatAM vAte; rajani deya prahara te jAte he lAla. dhunya. 2.
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajena kAvyamAlA. bhuta vyaMtara ne vetALA, yakSa devI kinara bheLA; mAsa mAse maLe tihAM meLA he lAla. punya. 3. te rAtre nATaka thA, viSNunAda mRdaMga bajAve; gita gAna manahara gAve che lAla. punya. 4. dekhi kAtakane kumAra, dhari dhIraja kara karavAla; jaI beThe deva vicAla he lAla. punya. lahi vismaya sUra parivAra, kuNa adbhuta rUpa kumAra; mahi mAMhi puche te vAra he lAla. punya. dhanaMjaya kare prakAza, atithipaNe ama ghara vAsa; parUNAgata karavI tAsa che lAla, punya. pANI vANuM madhurAsanna, vaLi Adara sAthe anna; " e dije cAra ratana ho lAla. punya. bhakita mANasa ghara bhAkhi, nahi devane e kAMIdAkhi; paNa zakita yathAratha Api he lAla. punya. thaItuSTa dhanaMjaya bele, suNe kuMara nahI tuma tale; paNa mAgo icchA amUle he lAla. punya ema yakSanuM vayaNa suNine, thaI Ubhe kuMara namine tihAM bele madhu rasa lIne he lAla. punya. Ajajanma saphaLatha mAre Aja dina saphalosa; dIThe dedAra tamAre he lAla. punya. tethI adhikuM zuM mAguM, tuma caraNe muja cIta lAgyuM; tuma darazanathi duHkha bhAgyuM che lAla, punya. -sura to kahe vara leje, muja vayaNa pasAe je; saMgrAme vijaya tuja he he lAla punya. vara pAmI kamara te Ave, nija mitrane tarata jagAve; pache saghaLI vAta sUve che lAla. punya. 15 - deva devI nija ghara jAta, rajani gaI dUo prabhAta; cATe deya mitra prayAta che lAla, punya. 16
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna viravijayajI.-caMdrazekhara. nRpa nagare paDaha vajAve, nara je kAI. dakSa kahAve; muja naMdanine samajAve ho lAla. punya. 17. maMtra taMtra ne taMtra banAve, nara DeSIpaNuM chuDAve; tasa rAyasutA paraNAve che lAla. punya. 18. vaLi rAja aradha tasa deze, jaga mAMhe sujaza varasya; mana vachita meLA leze he lAla. punya. kAI paDaha chabe nahI leka, nitya pahaha vajAve che; rAjA mana dhAro zoka he lAla. punya 20. citrasena te pahaha suNine, nija mItrasyuM vAta karIne; . * vaLi jJAnI vayaNa samarIne ho lAla. punya. citrakArane ghara deya jAve, eka pade rUpa karAve; vana saravara paMkhi meLAve lAla. punya. 22. vaDa upara paMkhi mALA, haMsa haMsalI bALaka cALA; pharatI lagI dIvanI jhALA ho lAla. punya. 23rahI haMsI bALanI pAse, gaye haMsa udakanI Aze; paDi sA davamAM zizu trAse he lAla. punya. haMsacAMca bharI jaLa AvyapriyAmaraNe mehe mujhAvya; chAti phATi zikhi japAvyo che lAla. punya. : citrapaTe savi AlebI, dekhAve loka vizeSI; kare vAta sakaLa jana, dekhI he lAla. punya. jarinI sakhi Ave, joIne tasa vAta sUNAve; padmAvati zIza dhuNAve che lAla, punya. 27, dAsIne kahe hAM lAva, nara daya spaSTa dekhAve; mujane jovA mana bhAve che lAla, punya. suNine sakhiyA tihAM jAve,bhaNe svAminItumane teDAve; kahe so bhayamAM kuNa Ave che lAla, punya. vadAsI bhaya navi dharazo, citrasena suNi mana haraSa; gayA kaMpanI pAse taraze he lAbha punya. 30. kukhanI GIGA
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajena kAvyamAlA : padmAvati pAse Ave, sakhi hase para dekhAve; jotA manamAM laya lAve che lAla. punya. 31. citrasena zuM najara valove, cite nara khera e khe; parabhavane rAge jove che lAla. punya. paNa cita karyuM pada sAthe, haMsa haMsalI bALa sagAthe; vana dAva jUe dhari hAthe he lAla. punya. cite meM kihAM dI, jeIe tima lAge mIThuM, haMsa haMsI carIta uki he lAla. punya. lahI muchI nayaNuM mI. deya bhayathI nAdAThA nIce; sakhi zItaLa jaLa siMce che lAla, punya. 35. mUcha vaLi sakhiyo TaLelahi jAya zaraNa ema bole; jaga nahiM keya purUne tole che lAla, punya. 36. je dekhI manaDuM hase, paTadhara nara te navi dIse; Ihi lA visavAvize he lAla. punya. joI saghaLe kaheNI dAsI, paTa ApI gayo te nAzI; suNi , sA rahe citta vimAzI ho lAla. punya. 38, khaMDa trIje nara kheda jAve, DhALa thI sarasa kahAve; zubhavIra vacana rasa gAve che lAla. punya. 39. doharA, kumarI vimAse cittamAM, ahA jaga purUSa dayALa; cAMca bharI jaLa lAvI, jIvADaNa muja bALa. traNa mRtaka dekhI karyo, pAvaka jaMpApAta; huM nara kheda karI muI, paNa nara jaga vikhyAta. haMsa jIvaTa dhara - haze, jANuM chuM mati sAra; nahito parabhava citra e, keNu deve citrakAra. muja cita cera e kihAM gaye muja manamAM na sahaMsa, sakhio lAve ehane, puche tAsa kuLa va. paradezI prItaDI, kahe sakhi tuma na karIza;
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--cadrazekhara. AvyA tima jAze vaLA, UbhI hAtha dhasIza. evA dhRta jagata kare, karatA nava navA - veza; tuma sama Ava pAmina, jA die upadeza, bhUtanuM mRtaka na visarA, te Upara eka vAta; sAMbhaLatAM mati Ulasa, hAya na ahi vidyAta. DhALa 5 mI. (vAhAlAjI vAya che vAMsaLI ra~~e dezI. ) jADA mIThA saMsAramAM re, sAcA jagamAM na sahAya; -JAna parIkSaka sAcane re, jAhe| jUThThAne gAya. jUThA. vyavahAra pace samAcare re, na kare te jUThanA saga; pUrata pApe peTa ja bhare re, tasa jUThA sAthe raMga. jaThA. vezyA cAra ne vANiyA re, paradhArakane dyUtakAra; svAIi dhRta nidrALuA re, e nU taNA bhaMDAra. jUThA, dharata vAta mIThI kare re, pADe -pehalA vizvAsa; heiDA, mahi pezI karI-re, jAya cha pache gaLe pAsa. jUTho. khArAke tRpti nahI re, joDe ghuratanI vAta; suNatA dharma kare kare che, vaLi dhana jIvitanA dhAta. hA. khALaka cAra ne pAradhi re, gAMdhI nRpa nAga ne tIDa, vezyA vaidya dhRrtyatithi 2, navi jANe paranI pIDha. jUThThA, supUre ratanAgara hai, nAma zeTha ati dhanavata; cyuM gajaeka vimalAbhidha2,eka dina.deya vAta paraMta. jUTho. roDha vade bahu dhana ApaNe re, jo jANe cAra ne rAya; vaLi pitrAI cADI kare 2,eka divasa samuLu jAya. jADo. te mATe ekAMta jai re, dhana gopavavu dhaTamAna; krma vinA rAmacaMdrane 3, vaziSTa die apamAna. jhaoN. amaracitI putra pitA maLI 2, dhana lei gayA samazAna; dhana gAtAM kahe pUtane ke, karA najara thai,sAvadhAna. jADA. sadhdha nizInI veLA gai re, nava karaze zera kAra; !! ' 302 9. .. 5. }. .. 1. }. 9. 2. 1. 3. 4.
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajInakAvyamAlA. paradhana levA karatA ghaNuM re, jaga dhUrta ghata ne cAra. jache. 11. tava suta cAre dizi jevA re, nara sUto dIThe eka; bolAvyo paNa bolyo nahIre, paga jhAlI tA cheka. he. 12. paNa te sAsa ghUMTI rahyo re, tava jANyuM mRtaka nIdAna; zeTha kahyAthI khage karI che, kApAM tasa nAkane kAna. jA. putra pitA dhana dATatAM re, ahI nANuM karIza vizeSa; maMdira jaIne sUtA bihu re, na rahi zaMkA lavaleza. jUTha. pAchaLa dhUrta dhana kAhADiyuM re, cite gayA nAkane kAna; paNa je dravya gharamAM haze re, te karaze jagata bahu mAna. jUTho. kALo kANe ne kubaDe , je nara alaMkariyo Atha; jaga kahe bhAIhAmaNuM re, paga paga nara jhAle hAtha jUThe. dhana savilei nija ghara gayo re, vilaye vezyAdika sAtha; meLA kheLA karato phare re, ghaNA mitra te valagyA hAtha. The. eka dina zeTha dhana kAhADavA re, gayA sutazuM levA roka; khAlI khADe dekhI kari re, deya mUke mahaTI pika. jA. 18, lahi mUcha vaLI roI karI re, AvyA nija gehe rAta; vAhAlI nidrA gaIvegaLI re, ciMtAe thayo parabhAta. jUThe. bihu jaNadhArI niraNayakire, nAka kAna gayAM te cAra; eha nizAnIo jhAlo re, navi karavuM avazuM jera. jUThe. 20, nagare jotAM gaNukA ghare re, dIThe vilasate ha; mahipati mANase jhAliore, maLI kIdhInizAnIjehaThe. 21. bhUpa bhaNe dhana kima viyuM re, hasi bole rAya hajAra; zeThanI pAse meM dhana lithuM re, ApI kiMmata bharapUra. jU. 22, rAya kahe te zuM ApiyuM re, kahe meM dinAka ne kAna; te pAchA mujane dIre, kari deve hatAM te samAna. jA. 23. te zeThane dhana pAchuM diyuM re, nathI bIjI koI bhUlya; vAta suNuM nRpa beliAre, huA dhUrta tame deya tulya. jAke. 24. zeTha gayA nija maMdire re, gayo ghUrta vezyA geha,
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. dhUrta vAta surivAminI re, paTadharasyuM na dharaze neha he. , vAta vInoda acarija bharyo re,caMdrazekhara rAsa rasALa; trije khaDe e pAMcamI re, zubhavIre vakhANuM DhALa. he. 25 26. kuMarI kahe sakhi sAMbhaLo, vAta kahI te sAra;'paNa jANyAviNa zuM kare, muja mana kere vicAra. 1. pUrata te pharatA ghaNuM, te bAliza loka sajajana ravidarzana vinA, sujana haze cita ka. nAri caritranI AgaLa, dhUrta kaLA apramANa mahilAe mahitaLa vace, rALyA jANu ajANa temAM paNa suzilA sati, buddhivatI je nAra; . kanaka koTIze dhase, varaNuvatI saMsAra. jima jaga rUpavati sati, dhUtAdika sAga; gi karyo jaNa cArane, Apa varI sukhabhega. 5. kahe sakhI amane kahe, buddhi prapaMca vicAra; padmAvati vaLatuM kahe, teha taNe adhikAra DhALa 6 ThI, (sakharemeM sakharI kuNu jagatakI mehanI--e dezI.) suNa he sakhi lakhI vAta purANuM graMthameM, sati kumati bheda vineza baDA guNa pathameM; hAM hAM baDA guNa paMthameM, merI jAna baDA guNa, paMtha, kuDa kapaTakI, bAtameM dUSaNa Dela; vidhi era niSedha rAjadUta ekAMtana bolate. hAMhAM ekAMta. merI. 1. vizvapUre guNasAgara nAme zreSTi sutA, guNavaMti guNavalI nAma satIvrata adbhutA; hAM hAM satI rUpa - anupa nihALata laghUtA bhaI . menA ora raMbhA uravazI Urdhva gati gaI. hAM hAM urdhva merI. 2. rAjapUre dhanavaMta zeTha , ghara sAsarA,
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 1 . rAyacaMdranakAvyamAlA. paradhana levA pharatA ghaNuM re, jaga gha ghata ne cera. jUTho. 11. tava suta cAre dizi jevato re, nara sUto dIThe eka; belA paNa be nahIM, paga jhAlI tA cheka jaTho. 12. paNa te sAsa ghUMTI rahyo che, tava jANuM mRtaka nIdAna; zeTha kahyAthI khage karI re, kApAM tasa nAkane kAna. he. 13, putra pitA dhana dATatAM re, ahI nANuM karIza vizeSa; maMdira jaIne sUtA bihu re, na rahi zaMkA lavaleza. jUThe. 14. pAchaLa dhUrta dhana kAhADiyuM re, ciMte gayA nAkane kAna; paNa jo dravya gharamAM haze re, te karaze jagata badhuM mAna. . kALe kANe ne kubaDo re, je nara alaMkariye Atha; jaga kahe bhAI sohAmaNuM re, paga paga nara jhAle hAtha. jAhe. dhana savileI nija gharagayore, vilaye vezyAdika sAtha; meLA kheLA karatA phare re, ghaNA mitra valagyA hAtha. jA. eka dina zeTha dhana kAhADavA re, gayA sutazuM levA roka; khAlI khADe dekhI kari re, deya mUke moheTI pika. jaThe. lahi mUcha vaLI rAI karI re, AvyA nija gehe rAta; vahAlI nidrA gaIvegaLI re, ciMtAe thayo parabhAta. jUThe. bihu jaNadhArI niraNayakire, nAka kAna gayAM tera; eha nizAnIo jhAlara, navi karavuM avazuM jera. jUThe. nagare jatAM gaNukA ghare re, dIThe vilasaMte te; mahipati mANase jhAliore, maLI kIdhInizAnI jeha, jA. bhUpa bhaNe dhana kima viyuM re, hasi bele rAya hajAra; zeThanI pAse meM dhana liyuM re, ApI kiMmata bharapUra. jaThe. rAya kahe teM zuM ApiyuM re, kahe meM diyA nAkane kAna; tene pAchA mujane dIre, kari deve hatAM te samAna. jA. 23. te zeThane dhana pAchuM diyuM re, nathI bIjI koI bhUlya; vAta suNanupa boliAre, huA dhUrtata deya tulya. jADe. 24. zeTha gayA nija maMdire re, gayo ghUrta vezyA ge;
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyache-cazekhara. 30 . hirA mANaka motI bharyA tumase prIti maLI; ha ha tuma. . . eka pUra parisara vana tarU heTha visAmatI, , , * * * te visavAsa ne bhojana kAraNa bhejAtI, hAM hAM kAraNa. merI. 10. vanapALaka te dekhI vade nRpa AgaLa, .. yuvatI rUpavatI bharI dhana ekalI bhAgaLa hAM hAM ekalI. TI sAMDho saha dravya, nArI aNuvahI; * * * karabhi saha bhUpase bele hasaMta paDI rahI. hAM hAM hasaMta tumakuM svayaMvara hamu Iha AviyA tame kaheluM sevaka sAtha hamakuM belAviyA ha. hAM hama, maMdIra deI UtArI khAnapAna mokale,. - mana melaNa khelaNa tAkuM lAvane cale. hAM hAM belA. merI. 1ra bele satI raho dUra merI bAta suNa, . . ! kAmadeva maMdira yAtrA karaNake jAva hAM hAM karaNa, tuma mukha darazana sukhabhara meM pAyA sahI, . : jaI rAjapure saMya maMdira punuM khaDI rahI. hAM hAM puchuM merI. 13. koTI mula tuma bhUSaNa paherI jAva, kari pUrNa abhigraha siddha piche IhAM AvaNuM hAM hAM pIche. .. mAla sahIta karabhI uhAM karaNuM khaDI, ; : , kAmadeva caraNa raja tilaka karU pAe paDI. hAM hAM karU. merI. 14. rAya suNI nIja sanyaka sAthe mokale, karabhi kari agra sukhAsana besI cala; ha ha sukhAsana. - rAjapUri nagarI vana enA Utare. . karabhi bhUSaNa suguNAvaLI gaI nija sAsare. hAM hAM gaI. marI. 15. sainya vilakSa jaI nRpane kahetA vaLI, , tame sAsaravAsa karIne tasa ghara mokalI; hAM hAM tasa.. rAjya tajI tasamo nRpa thAgi thayo,, , , , rAkha coLI dhari kara jhoLI vanecarameM gayo. hAM hAM vane: merI. 16. bhojana lAvata cAra na dekhI sAvane,
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacajainakArAmAlA. jayavaMta kumAra sAtha game sukha vAsarA; hAM hAM game. eka dIna sArathavAha dhanAbhidha Avate, tasa geha utArA kIdha rahe khaTa mAsa te. hAM hAM rahe. merI. . guNavaLI rUpavata saMghArse dekhate, laga kAma nareMdakI coTa Upara mehate; hAM hAM use. mALaNa dUtI ke sAtha sadeve kahAvate, sA naghAse na jo tAsa tathApi Ihavate. hAM hAM tathApi. merI. 4 Apake deza javAnI taiyArI jaba rahe, seya tAma kahAve tAsa abe tuM kayA kahe, hAM hAM abe. Aja mukAma karI tujapara maraNo kI, nahI ama sAtha calo dhana mAla tuje dI. hAM hAM dhana. merI. pa. tIkA vayaNa suNi karI sA cite vasA, kAmI nara adha na dekhe vAsara ne nizA; hAM hAM vAsara. dravya harUM meM tAsa IsyA phera nA kare, dhAri vicArI vAta duti ucare. hAM hAM dUtI, merI. - jAya se kahe ema AvuMgI nizA same, huzeTha khuzI suNi vAta cosaMdhyA same; hAM hAM cAlyo. ' mALaNu sAtha guNAvalI yakSa mane gaI, datIne visarajI geha use bheLI bhaI. hAM hAM use, merI. 7 sAMDhi caDhi bhaNe zeThakuM maya vismRta huI, calanakI satAbase jhAMjhara eka meM bhUla gaI, hAM hAM eka inara bina na caluMgI tuma lAo jaI, haTha dekhI gaNa tasa geha pisa kayA huI. hAM hAM pise.merI. 8. vana maLe eka takara sA dekhI karI, rUpa kere bANe vidhANe rAga dIzA dharI; hAM hAM rAga. saTi upara caDhi halakAri mAraga sarU, - sA kahe jhAli lagAma jerU mili tuM sudarU. hAM hAM mIlI. merI, 9. bhale satI mana vacchita bhAgya dizA phaLI,
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI---caMdrazekhara. 311 oI nArI gaI laI keDa haste lAjiyA, hAM hAM hama, * sainya subhaTa jotAM gaI sAsare mejameM, hame degI havA tasa mohe rahuM raNa rojameM. hAM hAM rahuM. merI. 24. cothe vicAre. nArI maLI muja mahAsatI, bhaNe samaya suNe hamugI huvA nArI vatI; hAM hAM huvA. ema kahi uThI jayaMta nija, ghara jAvate, sahI nArI guNavaLI sAthe ke prema-milAvane; hAM hAM prema. merI. 25. sadagurU pAse dharma suNi vrata pAvate, . deya daMpati gurU guNabhaktie svarga sadhAvate; hAM hAM svarga, * * trIje khaDe DhALa e chaThThI saMvarI, zrI zubhavIra vinada vacana rasamaMjarI. hAM hAM vacana. merI. 26. - deharA 'padmAvati kahe suNa sakhI, nahi paraMdhara e ghata; - kariya parIkSA paraNachuM, mana vaMchita varajUta. .' dAsI mukhe narapati suNi, harSa lahe savizeSa; svayaMvarA maMDapa race, karI sAmagrI azeSa. 2. gAma nagaranA bhUpane, teo kari bahu mAna; , - * rAjasutAne svayaMvare, A saputra sayAna . kRddhi sahIta AvyA save, rAnapuri udyAna; * garava tasa bhUpati kare, tRNu azanAdi vitAna. thaMbha Tikamaya jhagamage, pUtaLI nATAraMbha; paMcavaraNa citrAmaNa, svarga vimAna acaMbha; paMkti siMhAsana bhaMti, caMdaraA cosALa; * ; . dhUpagaTA gagane calI, tAre kurumanI mALa, che. dekhI napasavi, harakhiyA, maMDapa racanA sAra; * madarata sara tihAM Avine, beThA sahu parivAra.
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacakanakAvyamAlA.. tava rAge vAvyA te paNa vana pegi bane; hAM hAM vana. sAthapati leI jhAMjhara dUti hAthameM, ' - vana madhya nihALI zake bhayo te anAthase. hAM hai ye merI. 17. - tIkuM deI jhAMjhara te rote gae, ' . . nija aMga vibhUtI lagAya dukhe yogi bhaye; hAM hAM dukhe. nArI gaI suNi tasa dhava vairAgya bhaLyo, sagaDI dharI hAtha jayaMta yogIzvara thaI ca. hAM hAM yogI. merI. 18. - Ara yogI thaI gAma - vane phirate phare, eka dina vana sarovara pALe te bhegAM maLe; hAM hAM. pALe. pAu parI eka ekayuM aMlaka belate, yogikuLa kerA maMtra vibhUtIkA bela. hAM hAM vibhUtI. merI. 19, ghaNi lagAI 'zakhAine reTi pakAvate, - * * * keLa patra sare dALase bega lagAvate; hAM hAM bhega. hokA pANI le kare gAMjA caDAvate, bhago raMga kahADikari eka ekakuM pAvate. hAM hAM eka merI. 20. bAta karatA bhAI yoga tame kipha liyA, kuNagurU milie sAMI nAma tumArA kayA diyA; hAM hAM tamArA.' sAthapati kahe bhAI maLI eka bAlikA, hirA mANuka mati le gaI tava dhari jheLIkA. hAM hAM tasa. merI. 21 gharakA nakhedha vALa kara bhasma lagAvate, taNe nAma nodhapurI kahi duniyAM gAvate, hAM hAM duniyA. * nArI trAsata nAsata ghara ghara jAva, mAI mAI kahi kari bhikSA le kara khAvate; hAM hAM lekara. merI. 22. cora kahe meM sera karuM ke nArameM, mije moLa lagAI kharAba kiyA saMsArameM; hAM hAM kIyA. karabhi ke upara paisA bharelA le gaI, vizvAse bhagADI gipaNa ama de gaI. hAM hAM ama. merI. 23. rAya bhaNe suNu bhAya ane te rAjiyA,
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--cadrazekhara. 313 asi kara dharI'mitrane bhamatAre, citrasena dhanuSane namate 2. zAbhA013. Rtu veda kaLAe hatuM ke, samaratA dhanaya yakSa re; . zAbhA ' zAbhA014. zAbhA zAbhA.15. zebhA0 zAbhA016. ... . ' te zidhra sAjya karAve re lIlAe dhanya caDhAve re, kuMvarI harakhi tiNi veLA te, tasa, kaThe ve varamALA, ajJAnakuLa nRpa kyA re, sAyuke raNu karavA UThyA 2. 2 zaMka tuM nahi nrupu khALa ?, tajya kaThe thakI varamALa; bhaNe kuMvara tame ziyALa ke, huM sarIsahunA mALa che. kanyAnI yAcanA sArI re; navI mAgI. Ave. nArI re; paranArI taNA alilAkhI re, pApa pakila duragati dAkhI re. muja kara masi -dhArA gaga re, karA snAne nirmaLa aMga re; aNe khAle macyA saMgrAma re, sura sAjyathI nAThA tAma 2. vIrasena vasaMta pUdi re, citrasena jyA tasa na ; aNucitI amRta tAle re, khidAvaLI mAgaSa mAle 2. suNi nRpa sahu vismaya pAme re, baLavaMta lahI zira nAme re; vistArI vivAhU kIdhA che, padamaraca kAraja sIdhA che. gaja vAji thAdika dIryAM *,-citrasena kumAre-lIdhAM re; vaLI jAcakane ahUdAna re, rAya rANAne, bahu mAna 2: zAlA021. vise AvAsa utaga re, rasabhara padmAvati saga re; zAbhA parabhavanI vAta sabhAre re, rAga pUravA na visAre 2. zebhA022. gIta ne nATaka zaitAM 2, sukhabhara vityA dina zvetA rezAbhA khaMDa trije. sAtamI DhALa re, zubhavIra vacana rasALa ' 5. zAbhA023. dAMhaza ' eka dina mitrane Ima kahe, jai have nija deza; vyasana tajyAM sukha sarUpayA, sadgurUne upadeza. "mAtA mana zizathI, pAmyA rUddhi vizALa; maSTi . samaraNe mAtrathI, -jaLamAM jIve mALa. nAgiNlR. ligana kare, . pannaga hue adbhuta; kRmi AlAna kare, tiSNe jaLa jIve pUta. zAbhA. zAbhA17. zAbhA zAbhA018, zAbhA zAbhA19. zAlA zAbhA020. zAbhA .2.
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31ra , rAyacaMdra nakAvyamAlA. DhALa 7 mI | (sagAMmAM cAMsaLara--e dezI.) maLI maMDapa mAMhe kacerI re, chuTAnakhAM phulate verI re; - zobhA svarganI 2: kahe pAratha te veLA re, nIbhAI sarve maLyA hA bheLA re. . zebhA.1. murja ghara eka cApa uErare, nAma che tasa jarasArare, zobhA tasa paNacha caDhI na vilokI re, te Upara devanI cekI re. zobhA 2. kari pUjA thAyuM kacerI che, je caDhAve nara eka pherI re; zobhA padamAvati putri bALA re, tasa kaMTha Tha varamALA re. zobhA 03. , suNuM bAle garvabharelA re, e kAma mAha. zI veLA re, zobhA dhari padamAvati zaNagAra re, sAthe, sakhinA parivAra re. zobhA04. pAlakhie besI calatIre, jANe IddhanI patri jayaMtI re; zobhA hema kaMbAkara jhaLakAra re, cale AMgaLa dAsI yAra che. zobhAva5, deya paMkhAe parvana kare re, haiye tAMbUlaMbIDAM deve re zobhA maMDapa cho adhAra re, tihAM vijaLIne jhaLakAre che. zobhA vaLi sAthe subhaTa hajAra re, maMDapa Avi tiSThi vAra re zobhA paNa manamAM ciMtA eka re, paTadharanI rahe re. zobhA 7. eka be maMgaLa pATha che, sA zakunani bAMdhe gAMTha re; zobhA UtarI sakhiyane vicAle che, pUrava bhava kaMta nihALe che. zobhA 6. eka diza deya mitra te beThA re, rAjaputrie nayaNe dIThA re;zobhA dAsI vacane nRpanaMda re, dhari dhIraja UThe AnaMda che. zobhA 9. lATadezano rAya agadha re, cApa dekhI thayo te aMdha re, zobhA lajavANe gaye aNu bhALI re, sabhAM loka hase daI tALA re, zobhA 100 Avyo rAjA karaNaTa re, nAgaei po cattApATa rezobhA je je pa sutaujamALa re, deva rUkyA sikhI kare jhALa re zobhA 11. niyu jeI saviMjhupa beTho re, munirAjye dhyAnamAM peThA rezobhA huA nRpa ciMtAtura jAmare, citrasena ubhuM thaI'tAma re zobhA 1ravide mitrane dhiya pracaMDa re, tuma sAhaja dharU ke DaMDa re, zobhA
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 315. zrImAna vIravijayajI caMdrazekhara vaDa eka me viratara zAkha, cihu diza sainya vasAyajI; . . . daMpati mitra rahyA vaDa heTha, pAmi 'zitaLa chAMyajI. punya0 8. sinya subhaTa sUtA saMdhyAe, zrama hara gaI madhya rAti; . daMpati sUtAM bhare nikAe, bole vyaMtara jAMtijI. punya 9. mitra khaDaga kara coka bharatAM, saLita te vAta - gemUkha yakSa cakesarI devi, vRkSe vase dina rAtijI. punya. 10. deza rAjya kiMvA nahI deve, A narane nIja tAtache; te devi puche te yakSa bhaNe ema.' e che vikhamI vAta che. punya11. ApaNe e sAdharmika jANi, vAta kaE upagArajI; kuMvara calyA pachI mAtA ehanI, maraNa gaI niradhAra, punya' 12. mAta sapanI vimaLA nAme, vazya thayo tasa rAyajI, * * gUNasena nija suta rAjya sthApavA, karatI bahula upAya; punya0 13. citrasenane haNavA kAraNa, zIkhavyo nRpane emajI; , Ave kuvara tadA e ghaDe, besaNu, de premajI. punya. 14turaMgathI na mare te daravAje, yaMtra prage kIdhajI; ' heThaLa jAtAM paDaze upara thAze manoratha sidhajI. punya 15. tethi na mare to vizadaka, e traNa A vaLI jAsajI; nArI preya suvaze re, kare dadhInI chAzajI. punya. cothI AvaLI sajyA sUtAM, bhaya che 'bhUjaMganAM dehache; je mUkAze maMtri matithI, te thAze rAjA eha. punya0 karI upagAra vAta e keheze, to nija paththara rU5che; ratanasAra sura vAta suNIne, dhArI Thare mena kRpachI punya0 18. parabhAte savi sainyazuM calIyA, karata akhaMDa ' prayANajI; AvyA nija pura sAMbhaLI sanamukha, Ave sajajana rANa9. pukhya azvathI utarI tAtane namatAM, dIye AliMgana rAyajI; kRtrima rahe kuzaLa te pUchI, duSTaturaMga dharAya che. punya) mitre buddhi baLe karI re, bIje ame caDhAya; occhava piLa he AvatA yamukha dIe mita ghAya. punya -
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdranakAvyamAlA, 7. tAta snehathI mAtane, lakSa guNa che sneha, kheda bharI gALo die, tepaNu vRtane meha mAtapitA caraNe jaI, vinaye namuM eka vAra; mAta tAta sevana thakI, lahu zobhA saMsAra. sasarA ghara vasatAM thakI, nilajane avatAra; pIyara bhaluM nahi nArIne, dUbaLa vara bharatAra. Apa guNe uttama kahyA, madhyama janakane nAma; adhama kahyA mAula guNe, adhama adhama A ThAma. ratnasAra suNine jaI, kahe nRpane te vAta, * * utkaMThA amane ghaNI, maLavA mAta ne tAta. " rAya suNi mana ciMtavI, rANI sAthe vicAra - sAmagrI savi saja kare, pUtrizaM dhari pyAra DhALa 8 mI. ' ' (vIra jINuMda jagata upakArI -e dezI.) * punya karaze jagamAM sahu prANi, paNa sadgurU upadeza"; " gurU upadeze A bhava sukhiA parabhava nahI dukha lezajI. punya cite rAya je pUtrI jAI, jANe neTa parAIjI; * ghe zirAmaNa chAlIda jANuM, jevuM badAmanuM nANuMcha. punya) kAMsAkuTa kare dhananI gaNatI, prANe ghara kare vasatIjI; rakta caNoThInA alaMkAra, : putrino parivArajI. punya. rAjA rANa karata sajAI, detA dravya apArajI; * * * vastrAbhUSaNa ratna die vaLI, haya gaya ratha parivArajI. punya. nupa rANI beTIne bhAkhe, heta zikhAmaNuM sAra; sasarA sAsuno vinaya karajo, deva samo ' bharatAra.. punya. deva gurUnI bhakti karaje, pALaje vrata nemajI; sajaja sAhelI kare milaNa, padmAvatIzuM prema che. punya bolAvI nRpa pAchA vaLiyA, kuvara kare. parIyANajI; nava nava kaitika jatAM pAmyuM, maneramA , udAnajI. paMnya 3.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI--caMdrazekhara 315, vaDa eka moTe vistara zAkha, cihu diza sainya vasAjI; daMpati mitra rahA vaDa heTha, pAmi zitaLa chAMyache. punya sainya subhaTe sUtA saMdhyAe, zrama hara gaI madhya rAti; daMpati sUtAM bhara nidrAe, bole vyaMtara tijI. punya mitra khaDaga kara ceko bharatAM, sAMbhaLata' te vAta che. ' gabhUkha yakSa kesarI devi, vRkSa vase dina rAtijI. punyaTha deze rAjya kidhA nahI de, A narane nIja tAtajI; devi puche te yakSe bhaNe ema, e che vikhamI vAta che. punya ApaNe e sAdharmika ANi, vAta kahuM upagAra; kuMvara calyA pachI mAtA ehanI, maraNa gaI niradhAra. putra mAta sapatnI vimaLA nAme, vazya thayo tasa rAyajI,' gUNusena nija suta rAjya sthApavA, karatI bahula upAya; punya . citrasenane havA kAraNuM, zIkhavyo nRpane emajI; Ave kuMvara tadA e ghaDe, besaNu, dena premajI. punya turamathI na mare te daravAje, yaMtra prage kIdhajI; heThaLa jAtAM paDaze upara, thAze maratha sidhajI. punya tethi na mare to vizamAdaka, e traNa A vaLI jAsajI; nArI pe suvaMza re, kare dadhInI chAzajI. punya0 cothI AvaLI sajyA sUtAM, bhaya che bhUgane dehache; " je mUkAze maMtri matithI, te thAze rAjA ehajI. punya karI upagAra vAta je kaheze, te nija paththara rUpajI; vanasAra sara vAta suNane, dhArI Thare mana pacha. punya parabhAte savi sainyazuM calIyA, karata akhaMDa prayANajI AvyA nija pura sAMbhaLI sanamukha, Ave sajajana rANajI. punya. 19, azvathI utarI tAtane namatAM, dIye AliMgana rAyajI; ' kRtrima snehe kuzaLa te pUchI, duSTa turaMga dharAyajI. punya0 2. mile buddhi baLe karI dUre, bIje ave caDhAya; Achavaze paLa heThe Avata, yamukha dIe mita ghAyache. pUnya 21
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 rAyacakanakAvyamAlA tAta nehathI mAtane, lakSa guNe che sneha, * ' ' kheda bharI gALo die, te paNa ghatano meha 4. mAtapitA caraNe jaI, vinaye namuM eka vAra; mAta tAta sevana thakI lahuM zabhA saMsAra. - sasarA ghara vasatA thakI, nirajano avatAra ' . . - pIyara bhaluM nahi nArIne, durbaLa vara bharatAra- - " Apa guNe uttama kahyA, madhyama janakane nAma; adhama kahyA mAula guNe, adhama adhama A ThAma. ratnasAra suNine jaI, kahe nRpane te vAta, * ukaMThe amane ghaNu, maLavA mAta ne tAta. - rAya suNi mana ciMtavI, rANI sAthe vicAra; sAmagrI savi saja kare, pUtrizuMdhari yAra.. * 9. : DhALa 8 mI. - '' (vIra jINuMda jaMgata upakArIe dezI.) * punya karo jagamAM sada prANi pazu sazurU upadeza"; . gurU upadeze A bhava sukhiA, parabhava nahI dukha lezache. punya 1. cite rAya je pUtrI jAI, jANo neTa parAI9; * zirAmaNa chAlIdu jANuM, jevuM badAmanuM nANuMcha. punya kaMsAkuTa kare dhananI gaNatI, prANe ghara kare vasatIjI; * rakta caNoThIno alaMkAra, putrino parivArajI. punya rAjA rANa karata sajAI, detA dravya apAra; * vastrAbhUSaNa rana die vaLI, haya gaya ratha parivArajI. punya nRpa rANuM beTIne bhAkhe, hA, zikhAmaNa sArajI; sasarA sAsuno vinaya karajo, deva samo bharatArajI. punya deva gurUnI bhakti karajo, pALa vata' nemajI; sajaja sAhelI - kare milaNu, padmAvatIzuM premajI. punya bolAvI nRpa pAchA vaLiyA, kuvara kare parIyANajI; nava nava ketaka letAM pAmyuM, manoramA udyAna che. punya che.
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ * zrImAna vIravijayajI.----cadrazekhara. .. * prabhu vANI amRta samI, suSui pAmyA vizarAma. nahI vairAgya dhare jai, meLavI maMtrI sAtha citrasena pada thApine, lie dikSA prabhu hAtha. vimaLA paNu saMyama lIe, gaNu sauMsAra asAra; grahaNuM A sevana zIkhatAM, bhUtaLa karata vihAra. citrasena rAjA thayA, pALe rAjya maheta; paMca sAM maMtrazare, ratnasAhAra thApata. dina te viSe cakra, ratnasAhAra kare citta; AvaLI traNa vaLI gai, pazu nahi huvA naMcita. kahe nrupane punya ja karA, punyathI pApa paLAya; tuma zira RSTa hai maiATaka, TaLaze tatra sukha thAya. tava rAjA gurUdevanI, bhakti kare eka cita; va amAra palAvatA, dAne die dU vita. paNa maMtrI nRpa pAsathI, na rahe kSaNuM eka dUra; bhAjana paNa bhegA ' kare, rAtre cAkI hajUra. DhALa 9 mI. * 317* 5. $. e. haiM. 10. 1. 12. (vrajanA vAlAnI vinatI.z~e dezI. ) anya. dIne madhya nizA same re, sutA nidrAe rAyo lAla; maMtrI cAkI bharate cakre che, dIThI caMcaLa chAyA lAla. amaranI vANi amAya che re. dIThA pannaga kALA lAla; amaranI upara najara karI jovatA khaDakhaDa maMtrI karI re, guptako lai. thALA lAla. amaranI 2. rANI jhaMdhA upara patthI 2, rUdhiranA biMdu eka dIA lAla; e maMtrI bhUhatAM.yAM 2, jAgata dekhi nRpa phyA lAla. maMtrIne kahe zuM kara, maMtrI viyyAre bhaya ti lAla; utara zA dIka" zIkA paDI ke, vadhana dIne hRti lAla. paMcara thAuM sAc vare 2, jIke rAjA navi mAne lAla; kRta upagAra dara mIra, dura kare kara apamAna lAla, asaranI 5. amaranI
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 rAyakAvyamAlA. pADe page haya dUra jIte,, tatakhaNa paLa pratApajI; . mahurata veLA paze daravAjo, loko thayA vAtache. punya pApa pragaTa thaI nara mukha bele, rAye kIdha upAya; citrasena jIvyA te suMdara, snehI mitra pasAthache. puje 23, nija ghara AvI tAtane vinaye, je zaMkha nirAza nirmaLa jaLa khare vastrAdika, jAya na gaLinA pAsajI. vimaLA mAta nemI. sukha pUchI, pati nija ghara jAya; te dina vimaLA nija ghara jamavA, teDe kapaTa dharAyuche. rAya svajana kuvarAdika beThA, jamavA dharI ullAsa -rasAhAra deya modaka lAvI, chAnA rAkhe pAsa. punya pIrasavA rANa leI . thALa, modaka bharIyA sAracha . rAjA laI sUta, bhegA beThA, pIrasatI tiNi vArache. punya deya mitra bhegAM dekhIne, viM modaka die deyajI; mitra dura taji sAhAra te khAve, jeha dhariA sAyache. punya28, khaTarasa pAka jamIne beThA, tAMbULa bIDI khAya; * vastrAbharaNa lahI sanamAne, nija maMdirie sadhAyache. punya. 28, padmAvatI sanamAnI sAsu, . karatI geha vadAyache. * zrI zubhavIra triIje khaDe, AThamI DhALa kahAya. anya * . - huza * * eka dina nizI nRpa ciMtave, ahI muja buddhi paLAya; . ' kula avataMsa sUte pari, kIdho maraNa upAya, , , biga biga muja parUSapaNuM, biga biga rAjayavilAsa. " . zrI vaza putra ratanataNe, ciMtavyo citta vinAza 2. ema vairAga rasa bharyo, ravi udaye bhUpAla; , ' - samavasaryA - vanameM tadA vIra jINuMda dayALa: 8: deve samavasaraNa racyuM, takhata birAje nAtha; , , vanapAlaka mukha sAMbhaLI, Ave nRpa sahu sAtha. . 4. vadi deI paradakSaNa, beThe thayA cita ThAma;
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI-caMdrazekhara. 319 amaze kaMI Avaze re, karaze te upagAre lAla, tatakhiNa dAnazALA karI re, Ave loka hajAre lAla. amaranI 18. khAkhI yegI je je kahe che, te te kIdha upAyo lAla, paNa eka leza guNa navi thayore, tava nRpa zekebharAyo lAla. amaranI 18. bese na rAjya kacerIe re, gIta nRtya ne suhAve lAla, daMpati deya ciMtA bhare re, divasa nIzA navi jAve lAla. amaranI 20. eka dina cite e devanI re, mAyA deva samAve lAla; jaivaDa heThe karI vinati re, karUNAe kaIe batAve lAla. amaranI 21. Ima dhAri zubha veLA lahI re, cAlyA rAya ekAkI lAla; dina ke vaDa pAsiye re, rAtre sUto te pAkI lAla. amaranI rara. ati ciMtAe nidrA nahI re, devI yakSane bhAkhe lAla; kaNa dukhiye nara ekalo re, tava sUra uttara dAkhe lAla. amaranI 23. mitra viyoge e khabharyo re, sI bhaNe kIma viyogIlAla; so kahe pUrve AvyA hatA re, pani mitrazuM bhegI lAla. amaranI 24. te dIna meM tujane kahI che, ene AvaLI cAre lAla; mitre TALI te AvaLI re, paNa meM nA kahI te vAre lAla. amaranI 25. te lepI nupa AgaLa re, vAta karI tiNe te he lAla; devanuM vAkya na anyathA re, paththaramaya thaI deha he lAla. amaranI 26. tAsa viyoge suto IhAM re, suNi devI tava puche lAla; jima pAke nara rUpe have re, te pratikAra karyo che lAla. amaranI 27. jila kahe je zithaLe sati re, sUta uchage kara pharase lAla; ta maMtrI nara rUpehuve re, sUNi rAjA mana haraze lAla. amaranI 28. uDI prabhAte mArge cAlyo , pata vasaMtapUra gehe lAla; have loka padmAvati re, dekhI rAyane nehe lAla. amaranI 28. garbhavatI strIvAtaja sUNI re, dina de Ara harSabharAlAla zubha veLAe sUta ja tadAre, dina dasa occhava thA lAla. amaranI 30. senAbhidha thApatA re, dharmapasAe sukha pAve lAla, sajajana sAthe dIna bArame re, dAnazALAe nRpa Ave lAla. amaranI 31.
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 rAyaca'drajainakAvyamAlA. pArvene navi pAnA caDhe re, sAM sAM bALaka rAve lAla; janma lage je sevA kare re, rAjA mitra nahAve lAla. amaranI 6. yataH - kAkezaucaM dyUtakAreSu satyaM // klIbe dhairya mApe tatvaciMtA // sarpekSAMtiH strISu kAmopazAMtiH // rAjA mitraM kena dRSTaM zrutaM vA // pUrva cAla. jUThAnA jamarAya lAla; satanA belI che sAhime re, sAc khAlavU" muja dhaTe re, maMtrI kahe sAcuM bhaNyA thakI re, dIThuM jJAnInuM thAya lAla. amaranI che. thAiza. paththara rUpA lAla; rAya vade jUTha e vAratA re, khADa khaNe nahI' kupA lAla. amaranI 8. " satva dharI tava maMtrI bhaNe re, padmAvatI' AvatA lAla; vaDa heThe tume nidrA varI re, devI devamAlatA lAla. amaranI 9. AvaLI vita thAtanI re, cyAra sUNI tuma kerI lAla; janani jatAM tAtarIpU thayeA re, vimaLAe cita kerIlAla. samaranI0 10. sadhaLI vAta mAMDI kahI re, tehamAM azvanI vAte lAla; jAnu samANA paththara thayA, re, kaTisTama peALa nipAte lAla. amaranI 11. * nRpa dekhe paNa haThathI kahe re, mAle AgaLa grUpe lAla; vikhamedika trijI bhaNe re; kalage paththara rUpe lAla. amaranI0 12. tApaNu nRpa khAle ceAthI kaheA re, janma ahimidu kahevANA lAla; paththaranI paDimA thaye| hai, dekhI bhUpa murachANA lAla. amaranI0 13. mULa vaLI tava rAtA dhaNu re, mitratA guNu, saMbhArI lAla; e viSNu rAjane zU' karU re, vAta purI na viccArI lAla. amaranI0 14. maraNu zaraNu have mAhare re, vacana suNIne paTarANI lAla; ciMte hAryAMja sakaLa gayuM re, leAkame hAMsI ne hANI lAla. amaranI 15. karie kALa Ula'dhanA re, nRpane kahe zu vimAsA lAla; amaranI0 16. rAMkapare. zu rUdana kare re, avaLA nAMkhIne pAsA lAla. kara upAya saja kIjIe re, maDAve dAnazALAM lAla; dezI videzI mantra bharyo r, kAnaTA beMgI jaTA lAla. amaranI0 17.
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--cadrazekhara. {'' vijayasenasuri vadine, caMdrazekhara bhRgurAya; 1 1 ! ' 06 1. 4 para AvyA suri teDine, bahu vidha bhakti karAya. eka dina rAja kacerieM, beThA kuMvara nareda nara eka AvI tiNe same,kaMhe nami pada aravida huM chuM padmaratha rAyanA, bhRtyuM nAma haridAsa; padmapurIthI mAkalyAM, vikaTa kAma tuma pAsa. saptama mALe khelatI, mRgasuMdarI sakhI sAtha; apahari vyaMtara khecare, lai gayA grahi hAtha. gAma vanAMtara nei vaLyA, na jaDI zuddhi kAMhI; sAMDhi caDI eka rAtamAM, hu AnyAhU hI. DhALa 10 mI. } } "? y': F; ' ( kAmaNagAro e sUkA re-e dezI. ) vanitALu``cita vedhI yU re, vaMDI sAMbhaLI vAta; vazA vazI 'jaI vegaLI re, viSamI vajjaranI dhAta. vizta veLA viyeAganI 2, vedhakane na khamAya; tavijogI vanamAM kare re, - ja pApAta karAya. jima cakalA cakalI bIdU re, uSNu Rtune kALa; takhAvata vileAkatA re, sahetAM tApanI jhALa. udaka vinA ratI gai re, paDiyA vAdaLa ThAra; kuzAgre jaLa biMdu re, dekhatAM tiNi vAra. prema viyoge dAya ciMtavi re, eka ekane kahe tyAMhi; tuM pI tu MpI karatAM paDayU re, pavane jaLa rajamAMhi. maraNu gayauM dAya nirAzathI re, e naranArI viyeAga; IMdra risANi manAvatAM 2,jo che bahulA bhAga. caMdrazekhara' mana dhyAvatA re, raNathI maLIyuM ratana;' rAMka' taNuM dhara pADebyU re, na karyuM kAMI jatana. bhAjana sajyA Asana vasure,rAjya ramaNI dhara*prAya; sunAM mUkatA eTalAM re, anya adhiSThita thAya. ::: *** 9. z 3ra1 11. 10. 12. 13. virU vizta vizcha vizpa vizcha virUTh vi' 1. 2. 3. 4. 6. 7. .. 1
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 rAyacakanakAvyamAlA maMtri mUrti tihAM lAvIne re, rANI snAna karatI lAla; saMta uge dharI bAlatI re, parameSTi samaratI lAla. amaranI 32. sUNue sUrya vaimAnikA re, aMtara ne lokapALA lAla; manavacakAyA niramaLavaNe re,je muja zILa jhAkajhamALA lAla. amaranI 33. " nRpa ari kesarInI priyAM re, rANuM caMpakamALA lAla; ziyaLa sudhArasa ghaTatAM re, visamI pAvaka jhALA lAla. amaranI 34. huM paNa evI je satIre, to muja hAtha pharasaMte lAla; maMtrI sAthe uTho re, sajana sarve vikasate lAla. amaranI 35. sarvAge pharase Ima kahI re, uDyA maMtrI te veLA lAla; nara rUpe jima nikA tajI re, karatA rAyane meLA lAla. amaranI 36. trIje kha3 navamI kahI re, zrI zubhavIre e DhALo lAla; dharma thakI duHkha veLA TaLe re, pAme maMgaLa mALe lAla. amaranI 37. deharA netana janmecchava kare, detA jAcaka dAna; cata aThAI mahecchava, dhAratA dharmanuM sthAna. tirtha namana gurU vaMdanA, padamAvati saMgAtha; sAsana jaina parabhAva, meLe zivapura sAtha. maMtrI sahIta lIlA kare, pALe rAjya mahaMta; te kALa gae thaze, trihu vairAgya dharata. manorama vanamAM tiNe same, kevaLa zrIdamasAra; AvyA suNivadana gayA, pAmI harSa apAra. kevaLI mukha dezanA suNi, lahI saMsAra asAra; ghara jaI nija nija putrane, superAjyano bhAra, nRpa maMtrI padamAvatI, bIje paNa bahu sAtha; karI occhava letA save, dikSA kevaLI hAtha. vihuekadharma sakhAIA, jJAna kriyA tapa sAra; azruta kalpa upanyA, karI tihu eka avatAra svargathI cavi narabhava lahI, leze 5da mahAnada bhAvI kathA saNicita dhare,caMdrazekhara nRpa nada.
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI caMdrazekhara. 2 3ra3 kuMvara kahe re pAtakI re, paranArI haranAra; " rUThA deva tuja upare re, kuNu ahIM rAkhaNahAra. virUI ra. sAMbhaLI khecara uDyio re, lAge yuddha pracaMDa kamare ajeya khage karI re, kIdho khaDakhaMDa. virUI 24. vidyAbaLe eka ratha karI re, bezI dapaMti deya; kitaka jotAM gagane care, pitAM padmapura soya. virUI ra5. rAjA rANuM sajana sahu re, bheThe sutA jAmAta; ghara lAvyA baK occhave re, pucha sakaLa kahI vAta. virUI 26raMgarase tihAM lIlA kare re, sukhabhara daMpati teha; kaI dina sevana gaTe re, ramatAM dhari bahU neha. virUI 27. zAstra kathA gIta gAnameMre, kaI dina nATakazALa; devadu gaMdakanI pare re, bhagave sukha rasALa. virUI28. caMdrazekharataNuM rAsane re, trijo khaMDa rasALa; zrI zubhavIranI vANIe re, tenI dasamI DhALa. virUI29 deharA. eka dina daMpati parikare, parIvarIyAM vana mahi; keLa karatA mojazuM, zItaLa vana tarU chIye. 1. mayura kanakamaI tiNe same, ramate dekhI dUra, mRgasuMdari mana mahiyuM, bali AnaMdapUra. manamohana mujane diyo, ANI eha ja mora; ramavA kAraNuM dila lahyuM, e muja citano cora. ke. caMdrazekhara tava cAli, mayurane levA kAma; nAThe mAra vanAMtare, nRpa paNa pUThe tAma. 4. AMtari tava uDatAM, jhA mAra mahaMta; 'upara asvAri karI, tava gagane uData. kuMvara vicAre cittamAM, eha kizo utapAta; jouM kihAM e jAya che, e pakSI kuNa jAta. vana giri gAma oLagiyAM, kSaNamAM kesa hajAra,
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdranakAvyamAlA. ema ciMti nija ghara jaI re, vAta kari vijhipAsa karavA gakhaNa eNI nare, jaImpaM jJAnine pAsa. virUI . gagane gayA ghaDI ekamAM re, yazomati gaNI pAsa; vadi nami pUchata sA kahe re, ma karo citta udAsa. virUI 10. manovega vidyAdharU re, vidyA sAdhana heta; nArI pAchuM kheLato re, ThAma ThAma dhari neha. virUI. 11 tuja nArI lahI pANI re, harIne gaye hImavaMta adrimAM guphAmAMhI jaIThavIre, kahe tasa nija vRtAMta. virUi 12. sAMbhaLa nArI nirbhaya thaI re, sAdhavi vidyA deya; nagana thaI sanmukha rahyA re, jIma ama siddhi heya. virUI 13. amegha bANane mehanI re, siddha thaze dina bAra; paTarANuM tujane karI re, vilasI saMsAra. virU40 14. suNa mRgasuMdarI mahA sati re, pAmI citta kaleza; kheTane sA ema ucare re, dharaja dharIya vizeSa. virUI. 15. lAvi mAta sahodarI re, nagana karI eNe DAya; vidyA sAdhi kare rANuo re, sahaja meLAvA thAya. viraI 16. phaNidharanI maNuM kuNu lie re, vahImeM ghAle hAtha; kesarI kesarA kuNu grahe re, huM re satI chuM sanAtha. virUI0 17. vAha videze nahI vegaLo re, hari sama mUja bharatAra; tuja sarikhAM haraNuM phare re, laMpaTIne dhikAra. virUI. 18. parameSTI maMtra mahA baLI re, pAMTha siddha muja pAsa; jJAnI gurUjI pAse lIye re, jethI zatru vinAza. virUI. 19 je muja sAthe tuM baLa kare re, to sati kare zarApa; bALI bhasma kSaNamAM karU re, reze piyA mA bApa. virUI 20. kheTa suNine kepe caDhI huM re, balI dIzA bhIta; paNa sA nizcaLa thaI rahI re, rAkhI kuLavaTa rIta. virU0 21cAgaNInAM vayaNuM sUNire, cAlyo caMdrakumAra; palaka mAMhe guphAmAM paMciyA re, tava dIThI nijanAra. virUIo 22.
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI. cadrazekhara Cy ! visamaya0 11. " F : $ ' e vache. sukha - sattatI lakSminA meLAi, virNamaya lalanA lakSamIrUpa:! chez! 1 narane dharapatra mAhala rIsavatAM, rIsAine,DaoN jAya ! attara nArine lathI kAhAtAM; * lakSmine kAhADI; ! sukha navi pAme te kadA, vAviviqhanI jhADI saMsAra dAhe traNu che; vizarAmanI chAyA; TTa putra ! kalama ne guNuMbharyuM,' sarjananI 6 mATe 66 vaLi nizidina nArI vaDe, nahi dharanI cittI; kR cAkara'sata sevA kare, pUrNa nimavA hatA., jagamAM dula bha nAriye, guhyu: traNe vakhANI,1 sahasa dUSaNu dUre,tane, e paDita vANI. * suta utpati nArithI, dhara bhAra uThAve patimaraNe) bhegI aLe, tasakima dUhAve. sarasa azana die katane lukhkhu, pAte dukhanI veLA sakhAi che, paNa dUra na te sri jo khaLatI rahe;tahi putranA meLA vepAre lAbha na nIpaje, rahe daLadara - veLA vera ve ati AkarU!. bhava dukha, pAve;+ vIra prabhUne nyUtarI, zitaLa jaLa, chaMTakAva. je nara dharanArI- tajI, kare paradhara meLA anahANI priyA savI, tasavaThI veLA eka gAme eka rAjavI tasa putra- bhalerA khaccara " gheADI janamiyA, dhara maheTA vacherA, nAma UjAgarA, tevu, dhare.- madhyA khAve; madhubhaTa vipra te gAmamAM parIkarazuM ! rehave. rehave. U~dha nAme mahISi dhare, maNu dUdha karatI; tasa dhRta vizrcatAvaze, AjIvI calatI.... kRta veMcaNu darakhAramAM, eka divasa jAve: 1 * ' ' ' . 3 dAha dA khAve; jAve visamaya10. 350 .viSaya, 12. , ' ' 1 visamaya 13. visamaya0 14. visamaya 11. ' '' - kavisamaya- 16. . visamaya0 17.' visamaya0 18. visamaya0- 19 visamaya, 200 visamaya0 2. ra visamaya0 22.
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 24 .. rAyacanAkAvyamAlA. yamunA naI jaLadhi lahI, nikha tAsa majAra. 7 kuMvara tarI ka ijaI, karatocitta vicAra; khiNuM sAga viyoga maI, sutadhara kahesAsAra. mathurapuri dekha| gayA: tihAM jinacaitya nihAla; pacA- abhigama sAcavI, vaghA jaMgata dayALa. - eka zrAvaka mukhathI suNi, tihu nANu aNugAra; manorama vanamAM AviyA, ? vaMdana jAta kumAra. 10. vadi mamI munine stavI, ke dharma sUrNata; avasara pAmI che vinayathI, eNi pare prazna karata. 11. " " DhALa 11mI (zApara vAri mAMdA sAhIbA kAbela mata jAjo-e dezI) pUche kuMvara munirAjane, kUNa mera rUpALo; kanakamaI pachI jhage; gatie laTakALo. visamaya vAta na visare; je catura nihALe; madhura rasika paLa auSadhi, mukhamAM ogALe. visamaya 2, khie vane zira co, ghaDi deya khelAvyo; nabha caDhi naI jaLa nAMkhiye phari najara Avyo. visamaya0 3. jJAni kahe - bhava' terame, tuM surapura vAsI; vasUdata nAme zeThiyo, priyA cAra vilAsI. visamaya 4. tehamAM eka aNumAniti, navi najare jove; khaMbharA rahetI vegaLI, dina rAte rave. visamaya0 5. tapa 5 kaSTa bhava bhami, thaI. vyaMtara devI; bhava:bhava te tujane naDi; ghaNI vAta zuM kehevI. * visamatha0 6. mRgadari dekhine, te AkAze jAti; pUrava ) vera , saMbhAratAM, bhari de; chAti. visamaya che. mora "rUpa karI tuja hari, saritAmAM dhariye; kheda ghaNe havA to tuja puje sariye , visamaya 8. kaleza na dhara nArizuM. gharamAM koI veLA
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara 9 pAmI acaMbha khaDaga jUe, dIDi rUdhiranI dhAra. . visamaya0 37. vaza jALa jove pharI, dhupa kuMDa vRta pUre; nara eka kara mALA rahI, paDyuM mastaka dUre, visamaye 38. rUdhira jharaMtU dekhIne, kare pazcAtApa; viNa aparAdhI mArI, karate maMtra jApa. visamaya0 39. hAhAkAra karate gaye, vana khaMDa vicAla; ubhI dIThI thAvanA, vaLagI tarU DALa. visamaya 40. saravara tIre dekhine, cita ciMte kumAra; vana rakhavALI devatA, vA vyaMtara nAra. visamaya 41. athavA jevA utarI, vidyAdhara bALa; caMdravane kAMti jhaghe, haTha lAla paravALa. visamaya 42. vA yamunA jaLa devatA, sarovaramAM nAhI; lIla vilAse paDI rahI, tarU zAkhA sAhI. visamaya 43, ema ciMtI gheraja dharI, gayo tenI pAse; so tasa dekhI mahI rahI, citta prema vilAse. visamaya 44. vaLi citta corI ciMtave, nara rUpe rUDe paNuM sati nArI- cittamAM, e bhAMDathI bhUDe. visamaya 45. rAjakuMvara bhUle paDyo, Avyo eNe kAma; na dhaTe muja tasa pUchavuM, kuNa deza ne gAma. visamaya) 46. pUche paDuttara ApazuM, te paNa na vizeSa; guNi jana pUkyAM bolatAM, saMti doSa na leza. visamaya ciMtI manapaNe rahI, nici nayananI vAsa; caMdrazekhara tihAM Avine, bAlArve tAsa. visamaya 48. uttama rAsa rasALa, khaMDa trijo vizALa; zrI zaMbhavIre tasa bhaNi, agIAramI DhALa." visamaya0 49. harA, kuvara kahe suNa suMdarI, tuM kuNuM uttama jAta; gAma nagara kihAM vAsa tuma, kuNu vaLI mAta ne tAta. . *
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ . rAyacaMdranakAvyamAlA. visamaya 23. visamaya 24. visamaya 25. 'visamaya 26. visamaya 27. visamaya 28. visamaya 29 dhRta deI nANuM mAgata, te dUra rahAve. nAMkhyA rUkama uMcA mALathI, azva lAdimAM paDiyA; veNuM laIne ApatAM, Dija najare caDhiyA. pUchatAM kuMvara bhaNe IzuM, lAdi rUkama maI che; eha vacherA bhAgyathI, ama lacchI bhaI che. te kahe brAhmaNane diye, tuma pUnya ja have; nRpasuta kahe mahaSi dIye, ame tuma hari deve. vipra lobha vaza zerabhI, deI lie vachere; ghara jaI. sevA kare, dANe deI ghaNere. AjivikA mULathI gaI, ghara dubaLa kIdho; madamati uMdha - vecIne, ujAgare lIdhe. mArI rasa premathI, jaga zobhA vAdhe; thira cite gurU sevatAM, zuM e dharma te sAdhe. ema zAni vayaNa suNi, uThI'kuMvara sadhAve; naI upakaDe tarU ghaTa, vana jete jAve. dUra vanAMtara AvatA, kAkha rAyaNu mIThI; eka tarU DALe jhUlatI, taravAra te dIThI. kanaka mUTha ratana jaDI, labI ahI nArI; cite' kuMvara kaI becare, vanamAM visArI. athavA khaDaga A vana dharI, keAI subhaTa paThe; ema ciMtI vanamAM pharyo, paNa keI na The. Avi khaDaga leI jevA, jANe motine hAra; mena rahita karI jhagamage, zveta telanI dhAra. aLazI kusumasAma che prabhA, vijaLI dara pekha; khI ame pAmi, laI khaDaga vizeSa. jovA parikSA te gaye, vAMkA vaMsa che zULa, gulama viTANuM paraspara, ghana vaMzanAM mULa. vaizAkha ThANa kuMvara rahI, chede baLa sAra; visamaya. 30. visamaya31. visamaya 32. visagaya0 33. visamaya 34. visamaya. 35. visamaya 36
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIraMvijecaMI adrazekhara. 32 daribaLane kA tuSAMThe kanyA "a" " , jene dita ciraNa karavA sajIameraNa karavAM haravA. sa. 10. aNu haribaLa kahe mAMgyuM na maLaze, ame putri icchAvaravaze " . " dUta mukhe surNi maNigula Ave, satya zuM yuddha karI jaya pAve. saI 11. haribaLa grahI nija pUra jAve, kArAgArameM nitya vasAve; eka dina vijayApUrine bAre, AvyA cA nANi aNagAra sA. 12. rANi guNavaLI vadana, jAve, duHkha harI gurUne prazna karAve che ? muja putri AThe bharatAra, kUNa thaze bhAgyavaMtakumArasAI 12. vaLi ama punya udayakImathAze, muja pati zakuMthI kima mukAze. ' ' vaLatuM tasa bhAkhe eNnA iraNi suNe cite dhera ANuM. sA14 vidyA viNa tuma suta deya, codaya viNa rejanI je te deya bAMdhavane haNanAra, je nara te haze bharatAra. sA15. tuja patine mukAveze teha, tuma zaguno karaze ochuM; . nija tanuM chAyAlighe jeha, bhAvi bhAve maTAve teha. sI. 16. sAMbhaLIne kheda harakhe bharANi, munI vaMdI ghara ovI rA|i * * eka same ame cosaTha bALa kAmadeva ghara kari nRtyazaLa.- sAi 17. sAvara nAhI caitye peThAM, tava bhuSaNa vibhrArdina dIThAM; ' ' gupta rahe nara kSatrI jAte vastrAdika teNe lIdhAM rAte sAMi 18. pAchA ApyA te ame leI khaDaga ratanamaNukacuka deI kavi parikSA sAhasiMkadekhI, dhAryuM ame karuM evo gakhI: sA18. anusAre lahu tuma ja eha, kuMvare kahe ame nahiM chuM te . * vaLad bhaNe sA suNacitiM -lAI, caMpakamALAnA deya bhAI- sAra 200 23 haThAvana vaLI unamatta, vidyA sAdhana kare nImitta :yamunA kinAre meheluM banAvI rAkhI nija beheno ahI lAvI. sA. 28 pANi lAvi giri darImahi vidyA mareMga sAthe uchAhe; 1. sAthe vAyu vega ahIM vaMza caMdrahospa-vidyA ujamALe. sA. 22. te khaTe mArsa siddha thAze lava zapune jINujAze; mokalI mujane khabara ja levA, tamane zuM ubhI vAta karavA.'' sa 2che.
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ je . . , 328 rAyacaMdrajanakAvyamAlA, rahave "te * sarovare, teTa, vana tarUM kuMja i ** tapha 'niraMza ' nirbhaya UbhI ekalI yevana bALe, veza. * 2. * meM tujane vana devatA, jANu A pAsa , - bhUpaga daga caLavatAM, maNa jAti. vizvAsa, vaLatuM tava sA ma bhaNe, suNa uttama guNavaMta : mULa thakI vivarI kahuM, saghaLe ama viratata. 4. .DhALa 12 mI. . . : che . ( sAhaba matI amAree dezI. . " madharasa bole amRta vayaNe, vaitAle che dakSaNa zreNe vijayApUri haribaLarAjA, jAti kuLe jasa biddha pakha tAjA; . sAhIbA mana gamatA meLA, dahilA maLavA eNi veLA. * , ' , ' , bhAgyane vistha bheLa sA. 1. rANuM guNAvaLI guNanI peTI, deya. suta upara ATha che beTI aDadhI jasa hacI dIdhI, sRSTI vidhAte ekati kIdhI. sA., 2. vikasita vayaNe phula kharatAM, locana jehanA amiya-jharaMtI che pUrva dizA sama caMpakamALA, sAta dizA sama sAtu vizALA. sA. 3. kheTa catura nRpa covisa jANI, kanyA moha taNuM rAjadhAnI; covisa kanyA zrIpUrarAya, gagana. gati gR5nI kahevAya. sA. 4 kanyA ATha sahedarI mAharI, tAta amAre rAya, jitArI : caMdrAvaLI huM AThe vaDerI, cosaTha jaNanI eka kacerI, sA.5. eka dina caMpakamALA bAlI, ApaNuesaTha jaNanI ToLI; ; bALapaNanA prema viddhA, ThAma ThAma varane je dIdhAM. sA. 6. to pache maLavuM na hoya kadApi, tiNe uThI eka vAta ja thApI. - vara vara sarvene eka, jenamatI pUnyavaMta viveka sArA che. zUravira bahu buddhi baLiye saheje jayane aTakaLo ve tihAM lage prema nI vAtuM, te vara dhara sahune Uchahe. sA. 8. ekamato kari bheLAM jasiMe, vanajaLakriDA mitya ramIe - eka dina zaMkhapurina rAya, maNicalanAM tiho dUta te Aya ' sAha. kA , % 11
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--caMdrazekhara jIre haya gaya subhaTa maLyA ghaNA, jIre bole vacana rasALa. * 1. jare punya kara jaga prANio, chare pUje dALidra dUra - jIre manavaMcchita meLA maLe, chare pUje sukha bharapUra chara pU0 2. chera karata paTAvata vinatI, chare vaitADhaye raheThANa - jIre kusumapurI vimaLApurI, chare alakApurI samajANu, chare pU3. jIre ratana kanaka cUla bAMdhavA, chare rAjaya kare vara nitya; jIre zrImati dhImati paTa priyA, jIre avarapriyA ghaNI prIta. chare pU0 4. jIre prIti paraspara che ghaNuM, jIre jIvana, maccha sarIsa, jIre kanyA bihU jaNanI maLI, jIre khaTa zata ne chatrIsa. jIre pU0 5. jIre comAsA dina vitate, jIre rAjakacerI mAhi; jIre zItaLajina padharAvIne, jIre ochava ATha dina tyAMhi. are 6. chare kArtika vada paMcama dIna, re vidyAdhara munirAya; . jIre gagana mAragathI utayI, chare vade sa6 tasa pAya. chare pU0 7 che devaracita siMhAsane, jIre prabhu vaMdI beta; re rAya pramukha prakhada bhaNI, chare dezanA dharma, diyaMta. chare pU0 8. jIre ratanazUla avasara lahI, chare mUnine ema pUchata; jIre ama deya bAMdhavanI sutA, chare kANu haze tasa kaMta. chare pU0 9. chere kima maLaze kima jANazaM, jIre kaNa thAnaka mahArAja; chere bhUcara khecara bhUpatI, jIre tava bhAkhe munirAja, chare pU0 10. kare devAvimAM sara taTe, chare suto tilaka' tarU he; chere batrisa lakSaNa kara pade, chare chAyA aca tanu TheTha. chare pU. 11. jIre khaTa zata batrisa thaze, chare bhUcara eka bharatAra; chare kSatri trikhaMDane rAjavI, jIre vidyA bahu bhaMDAra chare pU0 12. chare mAdhava ujaLa paMcamI, jIre lagana divasa ucchahi; jIre dasa ghaDI dina caDhate thaka, chare jaI jo vana mAMhi che pU. 13. jare pUravadhara kahI utapatyA, chare vicaya paMtha vihAya; ke re kheTa kanyA maMDaLI, jIre laI IhAM nivasAya. jIre 50 14chara Aja vAta te savi maLI; chare thAo prabhu asavAra;
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 - rAyacakrajena kAvyamAlA. , , - ' caMdrazekhara suNi cite manamAM, te nara mAryo meM darI vanamAM; , dharva dhari nija, cita vimAzI, te AgaLa deya vAta prakAzI. sA24. caMdrAvaLI suNi duHkha dhare moTuM, cite hRdayamunIvacanana khoTuM zrI zubhavIra vacanna rasALa, trIje khaDe bAramI DhALa. sA. avAra vacana hara laviNa vAra khiNusAra kheda bharI zakI, sA cite tiNi vAra; vikhamI karma taNI gati, vikhama A saMsAra. . kuMvara vade sUNu suMdarI, ma dhare manamAM eka jJAnInuM dIThuM have, tihAM nahiM kAMI vibheda. , sA kahe uttama nara tume, rahejo IhAM miNumaMta;. caMpakamALAne jaI, , saMbhaLAvyuM vIrataMta. je tumapara rAga haze, te vege dhaja rakta; -maMdira udde halAva, pitta dhajAe virakta. raheo rakate thIra thaI; pitta jAjo dUra, ema saMketa karI gaI, caMpakamALA hajUra. tasa saMketa deya ghaDI tadagata cita kumAra; upazama guNa ThANe caDhI, vizrare aNagAra. pili tAma patAkikA, hAlatI dIThI yAMhi; jANI virakta nAriye, zIdhra cA vana mAMhi, kesarI siMha kle malapata, vana phaLa karata ahAra; te divase pAmiyA, deva araNya mAra. - zItaLa jaLa niramaLa bharyuM, saravara dekhI tAma; jaLa pIne nidrA lIe, , tilaka tarU tala ThAma. , pUnya mitra baLa jAgata, na kare anaratha kAya; vana raNagiri ari jaLadhie,paNa manavAMchita heya, DhALa 13 mI. - (jIre dezanA suNi raDha lAgaze-e dezI.) re jAge kuvara jizya tadA, jIre dekhe riddhi vizALa;
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayaMjI--ca drazekhara. L are jAgatA * bhairava devanujI suMdara caita vizALa; jIre mAnatA mAnenDru vahune, re die Avachita, tatakALa. jIre pU0 30. chare yAtrika paradezI, janA, jIre rahevAnA bahu TANu, are kuMvara nihALI nizi vasyA, jIre karatA. titha vakhANu. cha pU. 31 re sarAvara; kUpaka vAvaDI, jIre pIdhAM, nirmaLa, nira; jIre trije kharuM teranI, chare DhALa, kahe zubhavIra. are pU. 32. 4 harA `. vaDa tarU heTha: munivarA, cAra rahyA che. . rAta; ladhu. vaya, ceAvana. tapa kare, uttama-kSatri, jAta. * cAnANI gurU pAsathI, bhaNiyA savi siddhAMta; kAma viDaMbaNu cUkriyA, Upasama zAMta prazAMta. cadra,kIraNu, amRta. are, ujaLI pUnama- rAta; dekhI zrAvaka zrAvikA, Ave tajI paratAta. muni vadI heALI maLI, karatA Ava' tyAMhi; caMdrazekhara te sAMbhaLI, 'Avi namata uSmAMhi. muni mukha amRtanI chaTA, pAmI pUche ema; laghu vaya tuma vairAganuM, kAraNa pragaTayu kema. muni kahe A sa'sAramAM, vi viSaya kakhAya; ''rAga vivaza jaga vaDA, cihu gatimAM rALAya. kuMjara karaze driya vaMze, - adhana pAme dIna; gaja paNa aja'sarikhA huve; mare rasanAe mIna. bhamara sugaMdhi kamaLathI, nayane jaLata pataMga; : 'haraNuM maraNu zravaNe'trie, eka eka IMdra prasaMga. pAMca IMdri vaza pUchyA, tehanI zI gati hAya, kAma vivazathI vegaLA, sukhiyA ,jagamAM sAya. navi palaTAe rAzithI, mArNa kadiya na hAya; abhinava kAmagraha kahyA, sahune die dukha sAya. ziyaLavatI ziyaLa satI, suNatAMtA draSTAMta; bhavatajI sayama zrI,varI, Avaze ama vatAMta. " M . 1 2333 1. 3. 5. 7. 8. 9. 10. 11.
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33ra rAyacarjanakAvyamAlo . . . jIre kahi ema adhatana dhara, kuvara calyA tiNi vAra rempa 15. jIre AgaLa jAtIvadhAmaNI, jIre AvyA sanamukharAya che , jIre jaMgalamAM maMgaLa bhaye, mehelA rAtihAM jAya che pU.16. jIre cArI cidu paNa cItarI, chare hajArayaNuM mAMhi . che kari, Ava paraNAvatA, chare saghaLI kanyA tyAMhi re pU0 17. jIre rasamaMjarI guNamaMjarI, chare tehamAM vaDerI, daya; chere vaitA saddate gayAM chare bije dIna sahu keya. chare pU0 18. jIre khecara bahu jovA maLe che. khecarI gAve gIta, jIre nATakazALA nita dave, jIre rAga raMga" rasa rIte pUrva 10. chere sAsaya citya juhAratA, chare karatA navanavA khela : jIre kasama kudaLI ghara strI gaNe cha ramatAM jaLa ane keLA jIre 50 20. jIre naMdIsara dipa jatA, chare sAthe ramaNInA graMda , . chere sAyaM paDImA vadata re pAme ati ANaMda jIpU 21. "aremerU pamuha sAsathI jiMnA, chare jAtrA kari ghara jAya che - chere bihu sasarI pAse tharka, chare vidyA bahule "grahAya chare pUba 22. che! pazuone narabhava kere jIrenarane pazuM "avatAra * chere para vidyA chedana- teNuM jIre ema saMvi ekahajAra jIre pU0 23, chere nArIgaNa tihAsaMDavI, jIre suMdara nara parivAra; . . jIre paMca :tirathayAtrA bhaNI jIre cAlyA viyatakumAra chare pU0-24. - jIre samata zikhara jaI UtaryA, jIre vaMdI vIsa jirNa ? chere zitA nALa nihALIne, jIre madhuvasa jAta nariMdara jIre-dhU0 25. -chere; baMdana vana sama madhuvane jIre maMDapa drAkha rasALa; * * jIre sItAphaLadADImatarUM, jIre jAMbuM phaLe hitALajIpU0 2. jIre phaNasoliMbu harItakI, chare rAyaNa: ne sahakAra, , - - chere kadaLI kusumasurabhi tarU, charAma jAmaphaLa sare..chare pUo 27. jIre aMjIra nAraga ! 'karmadA, chare krisuka capaka pula: * jIre ketakI mAlatI- vikasiyAM, jIre pAmitIrtha amUla kapU0 28. vaDatarU hoTa eka che, cha zAkhA prazAkhA vizALa; . jIre haMsa mera zuka sArika, cha yugala vase kari mALa. jharapUra8.
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI: cadrazekhara. pa bhAgati rAtre anyadA, zivA zabda mULuMta re; pati nidrAbhara melIne, jaLaghaTa hAtha liyata 2. raziyA0 14. ziyaLavati gharathI gai, ekalI pura bahAre re; sasare dIThI jAgatAM, vaLi AvI ghaNI vAre re. 'raziyA0 15. zeTha kahe nija nArine, sAMbhaLe Aja gai madhya rAtrie, paradhara kuLa maryAdA gaNe nahIM, tuM nahIM. maiM najare dIThI sahI, paranara nAri kahe kahezeA nahIM, kAI AgaLa e vAta re; dharanuM chidra prakAzatAM, thAze kAinI SAta re. raziyA0 18. Ayu dharma ghara chidrane, auSadhamaithunavaMta re; ' 2 vahunuM caritra re; ramavA vicitra re. jANe kAMe re; bhAga palAye hai. raziyA 17. dAna mAna apamAna e, nava nara dakSa gApata re. raziyA. 19 ravi udaye sutane kahe, sAMbhaLa tuja jaLa bharavA masaluM karI, Aja gai eka prahara paradhara rahI, AvI meM dI inajare sahI, ma dharA putra vInIte mAnIyuM, tAtanu vacana pramANu re; ehu ' raziyA0 23. 1 raziyA 24. ema kahi tAta caraNe namI, pehatA te nija ThANu. raziyA0 22. manasukhA kari zeTha te, vahune kahe tuja mAta re; rAge grahI maravA paDI, AvI khabara Aja rAta re. cAla tuma sAthe cakSu, teDAve tuma mAya re; vaNu sRSNui sasarAtaNuM, mAya milana mana thAya re. ratha khezI dAya nIkalyAM, mAraga cAlyAM jAya re; jaLa vehatI nadi dekhIne, rathathI niM utarAya re. zeTha bhaNe varNa sAMbhaLA, maiAjaDI jaLa viSNusei re; paga pALe nadI Utare, mADIyA kara lei 2. raziyA0 26. sAMbhaLI sArathathI grahI, meAjaDI paga dAya peherI re; vALI khaDA nadI UtarI, juLa' meAjaDInuM vakherI re. raziyA 25. raziyA0 27. raziyA 16. vadhu vAta re; madhya rAta re. raziyA0 20. pAchI geha re; 4 thru neha re. raziyA0 21. '
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 34 rAyacaMdrajInakAvyamAlA. - ja DhALa 14 mI, (mane maLavA muja ala -e dezI.) naMdanapura vara rA,i arimardana guNa dhAma re: ' - tihAM ratnAkara zeTha che, zrIdevI priyA nAma re. raziyA rasabhara sAMbhaLe, satiya taNuM guNa sAra re; zatrupaNuM amaryuM karyuM, paNa ama tasa upagAra re.' raziyA, 2. zeThe zakti surI bhajI, tiNe pragaryo suta eka re; vidyA zAstra kaLA bhaNya, vinayavaMta saviveka che. raziyA ajitasena nAme thaye, pAme vana veza re; paNa kanyA nahIM e samI, joI deza videza re. raziyA4. eka dina dezAvara thakI, vANotara ghara Ata re; ekati kahe zeThane, kanyA kerI vAta re. raziyA, 5. huM Avye maMgaLApurI, datta zeTha vase tihAMI re; bhojana kAraNuM teDa, tiNe mujane ghara mAMhi re. raziyA, 6. dekhI meM tasa aMgA, kanyA kuNu taNI eha re; puchatAM mujane kahe,, ama putrI guNa geha reraziyA ziyaLavatI abhidhAna che, cosaTha kaLA nidhana re; thaLacara paMkhI jIvanI, vAcAnuM jasa jJAna re. raziyA, 8. paNa e sarikhA vara nahIM, varate citta kaleza re; -suNa meM mitrapaNe kahyuM, ma kare ciMtA leza re. raziyA . ama zreSThI suta e sama, ajitasena tasa nAma che; muja sAthe nara mokalo, je karavuM hAtha kAma re. raziyA 10. sAMbhaLi nija suta mokalyo, muja sAthe dhari prema re; zeTha suNine Adara die, te kare tilaka te ThAma. rasiyA11. parikararyuM suta mokale, te jinazekhara sAtha re - . . 'varaghoDe caDI carie, jhA kanyA hAtha re, raziyA, 12. ziyalavatizuM nija ghare, AvyA paraNuM teha re; sukhamAM kALa game sadA, sasarA sAsune nehare, raziyA, 13. 5
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( za zAne ? bI paMtharaga che.' zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. 330 kALa 15 mI . ' (kapUra have ati ujaLuM re--e dezI. ) vahu sasare ratha bezIne re, cAlyA mArga nivAsa; . maga ugyA eka khetramAM re, dekhI paMthanI pAsa re. rAjA suNaje sati vaDe bhAgya, ama pragaTe vairAga 2. rAjA zeTha bhaNe A khetramAM re, thAze maga bahu mUla; sA bhaNe haze tarAM re, dhAnanI hoze dhULa re. rAjA2. vacana vaghAM tihAM va6 re, avaLI ne avinIta; zeTha cale ciMtA bhare re, vahu parakhe dita cita re. rAjA che. nara eka najare dekhIyo re, lAgyA aMga prahAra zeTha kahe A subhaTa vaDo re, sA vade rAMka e dhAra re. rAjA0 4. chaDI ratha paga cAlatAM re, dIThI vaDanI zreNa, zeTha cale vaDa chAMyaDI re, sA cale tApasa reNu?. rAjA zitaLa chAMye bolAvatAM re, paNa calatI deI pITha, pharatI cacaLa haMsalI re, belatI najare dITha re. rAjA harakhabhare rame ekalI re, hasalI zeTha vadata; sA bhaNe zekathI e phare re, retI vilApa karaMta re. rAjA nara eka Avato dekhIne re, zeTha vakhANe saMya; * sA kahe nahi nara nArI che re, veza purUSano heya re. rAjA eka gAme vana parisare re, yakSAlaya rahI rAta; raya bezI bihu jaNa calyA re, java pragaTa prabhAta re. rAjA - phUpake jaLa bharatI priye re, dekhI cakavI. eka uca svare karI belatI re, cakavAha avivekare. rAjA 10. zeTha kahe ravi dekhIne re, bida jaNa harakhe lavaMta; sA bhaNi zeka bhare bihu re, phUpake rUdana karata re. rAjA pIhara gAma have rahyuM re, vegaLuM kapAsa te cAra; patha vicAle dekhIyo re, taruvara liMba vizALa re, rAjA. 12, teha taLe ratha cheDI re, bhajana bhakSaNa heta;
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 . rAyacaMdajainakAvyamAlA. ratha bezI calatAM thakAM, dekhI nagara vikhyAta re; . zeTha bhaNe A zaheramAM, raho sukhamAM Aja rAta re. raziyA 28. sA kahe Uja gAma eha, nahi vasti lavaleze re; sa ciMte paka ja vahu, hita zikSA hue kalaza re. raziyA 29. hita upadeze vAMdare "sugrahi nihiM kIdhuM re; dhArI ema zeke tadA, kari upadeza na dIdha re. raziyA cilaMtA eka gAmaDuM, kiraNa kuTira pacAsa re; " " joI sA vade zeThane, dekhe zehera AvAsa re. raziyA zitaLa chAyA vikSanI, suMdara mANasa jAte re; rayaNuM e vAse vazI, cAlizuM parabhAta re. raziyA, 32. eNe avasara kUpane taTe, jiLa bharavAne AI re; mAtula ' putrI : dekhIne, tAtane detI vadhAI re. raziyA, 33. mAtula sanamukha AvIne, 'tehi gayo uchAhi re asana vasana bhakti kare, rAta vasyA sukha mAMhi re. raziyA 34. caMdrazekharanA '' rAsa, 'trijo khaMDa rasALa re; zrI zubhavIre tehanI, bhAkhI 1 caudamI DhALa re. ' deharA mAma mAmI harakhaccuM, ziyaLavatIne dekha; bhakti kare nava nava pare, zeThanI vaLI vizeSa. ' bhANejane pUchata, pitara ghare - kima jAta; * sA kahe muja mAtA rUjA, kala suNi meM vAta. e kahe miththA vAta che, paNuM maLo jaI uchahi; " pAchA vaLatAM AvavuM, muja saMbhArI AMhi. ziyaLavatI te sAMbhaLI, karatI citta vicAra; rAtanI vAta vikIne, kapaTa racyuM nIradhAra. sAcI paNa avasara vinA, vAta karI vA khAya; - jima salyA sAyara, tarI, gIta, kapI gaNu gAya. UThI prabhAte cAlatAM, milaNuM kare sasa neha, - mAla vaLAvI , valyA, , patha calatA teha.
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijaya -caMdrazekhara. mAphI karI ghara AvIe vAta kahiza pache tyAMhi re, rAjA. ra7. te amane sukhiyAM karyo. re tuM ghara lakSamI rU5 - tuM tuThI thakI je die te nAdie vara bhUpa re. rAjA28. nija aparAdha khamAvine re, rathe besArI te; kuLa devIpare pUjatAM re, sukhabhara AdhyA geha re. rAjA. ra9. caMdrazekharanA rAsa, re; trijo khaMDa rasALa; zrI zubhavIranI vANae re, pannaramI kahI DhALa re, rAjA. 30. . deha : nija pAnI su AgaLe, za kahirSi vAta . naherakhya vaLi sukhiyo thayAM, satiyapaNe kerivAla: avasara pAmAM pUchatA nizitha samadha kihI la; #LamAM paherI mAjI nagarane ujakhyAti gAmane nagara te kime kahyuMkhetre aMga nahI thAya subhaTane kAyara, kima kahI, zitaLa chaDI chAya. * rAtI hI kima kahI rane kime kahIM nAre caMkavA cakavI rotAM, tare teNe te ahIM e ekAdazI prazno, uttara Apa sAra ' paMDitane pUchayA vinA, parame ne tAva vicAra ema ni|i sati sArsane, sasarI keta suMNuM, mULa aMke viye kirI, kahetI hakha dharata. . . DhALa 16 mI (mArA vAlAjI ha ha na jAuM mahIM vecavA re loe dezI) morI sAsu sasare na samaje sAbamAM relI e AMkaNuM. diyara derANuM divAniye re lo tumane kAM navi AsAna morIsasare. :: je kuLavaMtI mehA eMti relo rAtre na jAye rAma marI 1. raNie raNamAM ekalI re,dajAye je saMhAsanI sAtha, morI * saMtineM kANuM pI le, jo dila dhove hAtha.- mArI. . I ! ! I AT. * DhALa .
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 * rAMcacaMdrajInakAvyamAlA. * beThA zeTha tarU taLe re; sA dUra Asana kareta che. rAjA - 1. kari tArU mULa sauvatI re, zeTha liMbataLa kAMta; vAyasa, eka sati AgaLa re, vANuM madhUra vadata re. rAjA14. vAyasa vANI sAMbhaLI re, ziyaLavatI bhaNe ema; ke chAne rahe te mokalI re, paNuM vaNe nahIM prema re. rAja. 15 sA kahe ekane vayaNa thaye re, katanI sAthe viyega; vaLi tuja vayaNuM citta dharuM re, to maLe pUraNa bhegare. rAjA0 16. puche zeTha vaccha zuM kahe re, e vAyasanI jAta; sA kahe sasarAjI suNe re, satya vacana duHkha dAta re. rAjA kuDakapaTa chaLa bhediyA re, tehane juTha sahAya gagAjaLasama sajanAM re, satya vacana sukhadAya re. rAjA kaMTaka tarU' karahA rUce re, karatA ThaMDI kAkha; mokuli kuLa picU maMdazaM re, tajI AMbA pRLa sAkhare. rAjA18. zeTha vade satya bAlie re, bhUla cUka kari dUra, sI kahe laghu vaya vinayathI re, rahi gurU caraNa hajAra re. rAjA bAMdhava sAthe huM bhaNI re, kAkarUtamuha graMtha; sugurU pasae meM lA re, pazu paMkhi vaca paMtha re. rAjA, kAka kahe mujane diyo re, khAvAM ka bhakSa te tujane Apu saMhI re; kaMcana vara dasa lakSare. zeTha vacane tasa sAdie re, kAka bhakhI bhaNe vAcA karira tara taLa che carU re, kacana karA sAca re. rAjA ziyaLavaMti vacane suNi re, zeTha bhaNe zuM satya; sA kahe zAstra gIrA nahire, hoye kadApi asatya re. rAjA24 zeThe khAvI bhumikA re, lIdhA gaNi dasa lakSa; zeTha pramoda ghaNo dhare re, dekha kanaka paratakSa re. rAjA25. rathamAM kavi ratha vALiyA re, tava sA bhaNe suNe tAta; muja pahara che kaDuM re, pAchA vaLa kima jAta re. rAjA0 2. te kahe beTA sAMbhaLo re, vAMka ghaNuM muja mAMhi; ; rade che ,
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI - caMdrazekhara. 339 mANI karI ghara AvIe vAta kahiza pache tyAMhi re. rAjAra7. te amane sukhiyAM karyAM re tuM ghara lakSamI 25; * . -tuM tuThI thakI je die te nAdie vara bhUpa re. rAjA. 28. nija aparAdha khamAvine re, rathe besArI teha, kuLa devIpare pUjatAM re, sukhabhara AvyA geha re. rAjA. 29caMdrazekharanA rAsana. re; trijo khaMDa rasALa, .. zrI zubhavIranI vANue-2, pannaramI kahI DhALa che. rAjA 30 : nija pAna sUrya AgaLa zeThe kahiM carSi vAta ' harakhya vaLi sukhiyAM thayAM, satiyapaNe karighAta avasara parama pUchatA, nizitha saMbaMdhe kihI jata;. jaLamAM peharI majA nagarane ujakhyAta gAmane nagara te kime kahyuM, khetre maga nahI thAya. cuMTane kathara kime kahyuM, 'zitaLa chaDI chAya. * rAtI haMsI kima kahI narane, kime kahI nAra caMkavAcakavI rotA, te tale tarjata ahari e ekAdazI praznanA uttara Ape sAra; paMDitane pUryA vinA, pAme che te vire ema niNi sati sAruMne, sasaro te sta; mULa thI vire karI, kahetI hakha dharata: 6. * "" DhALa 16 mI , , ( mArA vAlAjI hai harena jAuM mahIM vecavA re loe dezI.). morI sAsujI - sasare na samaje sAnamAM relo e akaNI. diyara-derANI diniye re tamane kAM navina sAna; morI sasare. je kuLavaMtI' mAhA saMti re lo rAtre na jAye rAma.. marI 1 raNie raNamAM ekalI rejaya siMhAsanI sAtha; morI satinaM kANu lopI zake che, dila ghave hAtha.- morI. 2.
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340 rAyacaMdajainakAvyamAlA. vyavahArathI zebhe nahIM re lo, nizcaya keIka vAra; morI vidhi niSedha navi belatA re, ekAMta jina gaNadhAra. mArI. 3tuma ghara sukha karavA bhaNi relo, zivAne zabda suNuta, mArI madhya nizAe huM gaI re lo, ghaTa eka hAtha dharata. morI 4kubhavaDe saritA tarI re lo, jaLathi mRtaka thaLa kidha; merITa kaTie bhuSaNa hIre jaDyA re lo, te savi ghaTamAM lIdha. morI pa. mRtaka ziyALa laI gayAM re lo, huM re AvI nija geha; morI guma bhuSaNa dAyAM hatAM ke le, sAsune dIdhAM teha. marI - zeTha khuzI thaI beliyA re , vahue karyo uddhAra; marI, ALa dadhI meM pApIe re lo, gharajana sarva gamAra. mArI che. vaha kahe naI jaLa jhAMkharAM re lo, kaMTaka vedhe pAya; marI, pache mejaDI zA kAmanI rela, paMtha viSamameM rakhAya. morI 8. mATe nagara nahi sajanA re lo, jaNa jaNa pUche kuNa; morI ujaDa ApaNuM cittazuM re lo, mAgyuM maLe nahi luNu morI - gAmaDe paNuM muja mAule re lo, kIdhAM sukhi eka rAta morI gAma enagarathI moTakuM re lo, pAmyAM jihAM sukha sAta. morI 10. kamaLasaMbA laI gaye re lo, jaMtu paDyA pratikuLa; morI - mUrakha mAladhaNuM maLe re lo, tiNe kahI dhAnanI dhULa. mArI. 11subhaTa te sanamukha ghA lie re lo, kAyara pUThe dhAya; merITa taNe rAMka nara meM kahyo re lo, nAThe kuTAya jAya. morI. 12. viSTA kare stri maratake re la, vaDapare vAyasa hoya; morI bhatta mare khaTa mAsamAM relo,tApe calata tiNe joya. mArI. 13. haMsa vige haMsalI re lo, rAtI vacanabhara zaga morI vaya suNuM meM bhAkhiyuM re lo, jagatameMbhu viga. mArI. 14. kaI kAraNa vaza nArie re lo, lIdho che narano veza; morI vAma Dhi paga AgaLa cale rela, jANi meM gurU upadeza. mArI. 15. mugatAhAra tArA jhave re , bhimukha caMda vilo; mArI rAtri phari bhramaNA bhajI re , cakavI rUe dhari zake. mArI. 16
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ 241 zrImAna vIravijayajI - caMdrakhara, kAka zakunI liMbe rahe re lo, viTa ahI garala nipAta, mArI tarataLe azana nakIjIe re lo, eka dIna jIvita ghAta. morI 17, ziyaLavatI mukha, sAMbhaLI re lo, harakhyA sahu atireka; mArI vidyAnidhi padavI vare re lo, svAminI kIdhI che. mArI. 18 mAtapitA svarge gayAM re lo, ajitasena pada ThAya; mArI gharameM hukama satine vahe re lo, mAna die nararAya. morI19 pAMcase maMtri nRpe kiyA re lo, ocho che maMtri eka; morI eka dina rAjakacerie re lo, prazna kare 5. cheka. marI, 200 rAyane je pagathI haNe re lo, kIje kize tasa daMDa; mArI uttara koIe na Apio re lo, vAta thaI paracaMDa, marI, 21. zeTha pUche nija nArine re lo, uttara spo zIkAra; merI sA kahe tehane diei re lo, ratnata alaMkAra, mArI. 22. -ajitasene nRpane kahyo re lo, bhUpati tuka apAra; mArI maMtrimAM mukhya maMtra karyo re le, suyA sakaLa adhikAra. mArI. 23. siMhasAmaMtane jhItavA re hai, rAya calyA baLa leta; merITa - mukhya sacIva sAthe lie re lo, zeTha priyAne vata. merI 24. ekalI ghara tuM kayuM rahe re lo, muSakane bhaya maMjAra; merI vidyA nRpanI nArI tihuM re lo, thira na rahe niradhAra. merI. 25. sA kahe kadiya na lepie re lo, rAya hukama ahaniza; mArI huM re sati satio zire re lo, jANajo vizvAhiza. mArI. 26. - samartha nahIM kadA re lo, muja ziLa kare visarALa;. mArI tumane pratita jo nA huve re lo, te deuM phUlanI mALa, marI27. karamAe pula mALA taNAMre lo, tava jANabhe paDI cUka; mArI, kaMTha mALA dharI nIkaLe re lo, sainyamAM pote nisUka.. mArI. 28, khaMDa trije kahI soLamI rela, DhALa rasALa zuM rIta; mArI0 zrI zubhavIra satitaNI relo, sAnidha sUra kare nitya. mArI. 29 sainya paNuM karUmATavI, ari banya saMgrAma,
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 .rAyacakanakAvyamAlA. matri gaLe mALA, lahI, pUche bhUpati tA. 'kusumamALa nita navenavI; kaTha haze kAja; * : - bhaNe e vAta ja karyuM, Ave , mujane lAja. , . 2. bhUpa bhaNe muja-aMtare, rAkha na ghaTe tuja; ' ? - prita paTetara jyAM huM tyAMhAM navi kahie guja. ajitasena vaLatuM kahemuje saMti nArI. prabhAva; phulamALavikSI rahe, sarasa sadA sidabhAva. sAMbhaLI rAjA ciMtave, A zI adbhuta vAta . stri pustaka cokhAM nahI, te kima satinI khyAta. *, karIya parikSA tehanI, karazuM paheM-te vAta; - lobhe jagata vazI have, te premadI kaNa mAta. ciMtavi ema eka maMtrI, nAme azoka kumAra - ziyaLavatInA ziyALane braza karI eka vAraAive ema kahi. moko joI kanaka eka lakSa' ' te pati sati gharasamipa, gupta rahyo lahi lakSa. 8. * ** . DhALe 17 mI - . . . nla lAla jesI terI aMkhiyAM re.jesI jalatI masAla - dezI.) udabhaTa veze jevo re, khINakhaNa kaI vAra; . - satiyA upara najara kare, te azaka gamAra. " * * * * dhigadhaga viSayI lokene.. - bALa bIDAM dAsikuM re, dei bhejata saya; sApi na leve ema, phera najare na joya. dhi ciMte sati siMha kesarA re, leNuM cAhata eha; ' ' nAma azoka 5Na zekase, ehi dharate he neha. hiMga e bi naghAM unase karUM re, jAne sAhiM prema buhika baLa - kete kare, ghaDha letA he kema. biga 4. maha6 kuDase dekhatI re, bahirAgase neta; tava so duti pAThave, sA ekAta vaheta. , dhiga. 5
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI caMdrazekhara 343 bhadrapati gAyAMtare re, gaNu karIne viyega; < * jatI vana vayaniphaLI piche kayA sukhu bhega. dhiga6. maMtri azakatuma Upare re, rAga dhuratA rahekhAsa; . avasara veLA:na bhUlaNa, kare bhega; vilAsa, dhiga7. sA bhaNe kuLavaMti nAriyuM nahIM paranara saga; . lakSa tathApi dhana je die, tava karie bIra., dhiga8. duti azaka ja kahe re, mene kaThe manAI; lAkha sevana satAbhise, dena heta sagAI. lAkha diyA laI dutikA re, deI pAUM, lIsa: sA kahe paMcama vAsare, nizi AzA purIza. . dhiga- 10. gharameM avaTa khAdi kiyo re, upara sajyA bichAyuM; ziyaLavatI dIna pAMcameM, nizi UnakuM lAya. dhiga. 11. tAMbula deI Upaziye re, paDyo kUpa majhAra; khAnapAna cothe dine, rahe rokI te ara; kete dine nRpa ciMtave re, haju na AyA azoka nija ghara mijhameM jA rahe harAmakhora che loko lAkha deI ratikeline re, ghera ekale rAya A bI baDe kUpameM paDe, lAkha dravya gamAya. dhae sumati haridata A rIte re, phUpe meLo milAya; jaya kari rAjA AviyA, 5Na zaMkA na jAya. . kape paDyAM rAMkAM kahe re, hama kADhe hi bAra; - sA bhaNe hama kahyA je kare, have chUTaka bAra. - ame athavA 5 pUchate re, evamasta vaheta; - ema zikhAI piche kaMtane, savi, vAta kaheta.. dhiga0 17 gupta bhojana karirAyane re, teo jamavAne. te; bhUpa azana na dekhate, 'bhayA dilameM saMdeha dhiga0 18 bahu parikarase bhUpati re, beThe bhajana heta; . .' avaTe I. sati mAgatI, bahu bhajana deta. : hiMga 19.
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ biga 20, biga 21. biga 22, * biga 23. biga 25. - rAyacakanakAvyamAlAcAra bhaNe evamastute re, rAja varga sUta; rasavati gharameMsi lAya kara, sabi bhANe Thavata. jina mana gamatAM kari re, nupa beThA saciMta; maMtra taNe ghara devatA, jANuM bhojya diyaMta. vastra alaMkAra rAyakuM 2, liyA je lakha re; deI visaraje bhUpa, tava puche vicAra, sA bhaNe ama gharamAM rahe che, yakSa deva te cAra; asana vasana mAgyAM die, karUM pUjA udAra. lakSa pasAya sati diye re, gaNibena samAna; rAya bhaNe hama dijIe, Ara yakSanuM dAna; bele sati tuma Adhine re, ama jivIta prANa, yakSa taNI zI vAratA, karUM bheTa viTANa. bhUpa gae nija maMdire 2, huA jAma prabhAta; cAre nikAlyA kRpase, jaLa snAna karAya. caMdana kesara lapine re, pula pUjA vizeSa; vaMza karaDa baMdhIe, ratha maLe niveza. vAjitra gIta mahecave re, rAjAra calaMta; sanamukha Ae bhupati, nija gharameM thApaMta. nRpa kahe rasavati nA karo, bhojya devegA yakSa, veLAe pUcha mAgate, diye khaTarasa bhakSa. lata te evamastute re, kachu diyA na ghAna; bhajana veLA vari gaI, huA bhUkhe herAna. bALI karaMDamuM dekhiyA 2, mukha phATA kakSAMga; nRpa vade e ca8 rAkSasa, nahIM yakSanuM aMga. te bhaNe yakSa ame nahIM re, ame tumacA divAna ziyaLavatIe banAyA, rAMkA viNa dhAna. daMpatine nupa lekine re, kare badata prazasa; matakAra kari para mokale, zahe. dharma nareza. biga 25. dhira. 27. dhiga- 28. dhiga- 28. dhima 30. dhiga- 31. dhiga- 2. biga .
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn yIravijayajI. cadrazekhara. cAnANI muni tihAM AvicyA re, jai vade nareza; cA paNa gae lajjA bhare, suNi gurU upadeza. satI patI dikSA lahI re, gae pacama sva; narabhava nRpakuLa rAjavI, thai kSare apava vairAga rage ragI haiM, lie sayama cyAraH bahuzruta hui e hAM, amA saiA aNugAra. kuMvara suNI munine stavI re, kare bhakti udAra: saMsAre saMgati "sAdhunI, lahe punya vizALa. pUraNa trIjA khaMDanI re, kahI sattaSi vIra kahe AAtA dhare, hanmyAM magaLa mALa. cApAi, ' 1 DhALa; y khaMDa akhaMDa madhuratA bharI, trIjo khaMDa puraNutA karI; zrI zubhavijaya gurU sukha TharI, sAkara dvAkha sudhArasa jarI. ityAcArya zrI siMhasUri saMtAnIya saMvegI ziraratna paMDIta zrI zubhAvajaya gaNIziSyaM bhujiSya paM0 vIravijayagaNibhirviracite caMdrazekhara caritre prAkRta prabaMdhe citrasena padmAvati kathA kathana mRgasuMdarIharaNe kheTamAraNa dvitIya kheTaghAtena caMdrahAsyakhaDgaprApana caMdrAvali mukhAt kheTAMgajA catuHSaSThI vArtA zravaNa 636 kheTasunApAmihaNa zAzvata jinayAtrAkaraNa sahasravidyAgrahaNa sameta dvaucatumuni caritre zilavatI prabaMdhavarNano nAma tRtIyakhaMDaH // khaMDa 4thA - 345 dAhA. sarasa vacana rasa varasatI, mukha tameALa rasALa; nayana yugala kajaLa kaLA, kaThe mugatAmALa. - kAzmira AracA bhAlakSma,kaTi taTa, kAMci dharAyaH hasAsana kakaNu kSaya, tilaka nUpura pAsa. gi0 34. dhiga0 35. dhiga. 36. biga 37. dhiga. 38. n 2.
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyaca jainakAvyamAlA. $ ras pustaka, vINA dhAraNI, parami: sarasRti sAya; zrI zubhavijaya sugurU taNA, preme praNamI pAyaH trIjo khaMDa akhaMDa rasa, puraNa thayuM. sapramANa; cAthA khaMDa kada have, suNo hotA jANa. jANaja AAtA, AgaLa, vakatA saphaLa prayAsa; sukha salAme kavi kaLA, kusuma kuTakhI grAsa bhulaka karathI TAparI, paDI suNi zabda gA; nidrAe bharI dAkarI, kare dasa hAMDa hADa, hadhe te sudha mahI, sudhe nahI rasa ghUTuM; sAkara kAMkhane pariharI, kaMTaka rAtA laeNTa vikasita nayana vadana karI, pati guNu parakha te; bhakti rUcI nidA tajI, zrotA vinaya karata. te mATe sajja thaI suNA, AgaLa vAta rasALa; suni nemi caMdrazekhara sue, suMdara ThANa nihALa. ravi udaye calatA sarve, gagane mesi vimAna jinavara catya nihA,ine, utAM raghu udyAna. vimaLe jinezara va'dina, kavara nikaLiyA bAhAra; pAsa patha vilAsame, aai eka aNugAra. kAusagga dhyAna dikSA rahyA, vadi ' beThA jAma; jayapura rAjA ekalA, AvI mai tAma. te rRkhA muni pArina, kAuMsaga ima khAlata; AvyA vakta sneharyAM, tava te nrupa pUta. DhALa 1 lI. - - ' ' 'n madhurkhi'du samA sasAra, muThThANA mAhAlatA--e dezI, ) bharyuM vana veLA sUz2ama meLA krima thayA, ha Ave huM jANe kema kahIe karI yA; muni bhAkhe tumAre nImite ame sajama liyA, haryAM ane te jANa" ema puche AvI. thayAM.. RRSabhi. viSaya rasa lagna bhakUpe paDe, * 4. 5. U. .. .. 11. 12. 1 3.
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIrabrijayuezakhara. 399 sadA suNI umukeza vimAne tu sahe. e kaNa. 1. jina vaNikanI nArI nadi udura mara bharI, , udavega, lahI te naMda vaLAve sahedarI, : kapaTe zakaTe sArI svasura gehe dharI, '. jANuM. vAta lahI mULa ghAta karatI suMdarI. madha0 2.. ghahunuM gADaluM che te geLanI goLI, muMjaDI gAya ane vAchaDI gArI; AIjine ciMtavyuM te bAIjine thayuM, sAllA , , sATe muLaguM ? gayuM. - pUrva cAla, mohe mUjhANuM saMsArika kerI cetanA - paci viSayArasa kalIne narakanI vedanA; cAvana mada marachara madIrA chAka meM tajo, gharavAsa thakI vanavAsa laghu vaya bhajyo. madhao 3caMdrazekhara puche svAmi kuNu e bhUpati, tho kima tuma nimita eha caraNa mahAvatI; tava bele munivara ema suNe khecarapati, * * * . . mahIlAzuM mujhANuM mUDha vAta kahyuM chatI. | madha0 4.. jayapura nagure 'jayaratha rAjA tyAM vase, datta maMtri vaDe che tAsa matirANu Ulase; ke tasa pUtri ati rUpavaMtI zaNagAramaMjarI, mAtatAtano badala saneha : rAjamade. bharI. madha 5. vaya pAmi javAni divAni. banI ghara khelatI, che kumArI , paNa nara paMtha jAtI dhitI; | maradane madirA pIdha ne vRzcika haMzIye, * ' zIzI ceSTA na kare eha vaLI, bhUta vaLagiye. 'madha, 6 Asati jue muMTha ne keDa halAvata.cAlatI,' , *
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ madha 7, madha, 8, madha - rAyacaMdranakAvyamAlA.. -zaNagArI rahe dina rAta purUSa hasAvatI; jAya paraghara nizi adhArie purUSa - dhakAvatI, ekalI caTe khaDI paMtha pAna maMgAvatI. narane rAkhe grahi vastra ne dAre UbhI rahe, kheci bAMdhe kuca bera bera vaLI hAthe rahe; mArI kAMkarI naTaviTa nara saketa jaNavatI, uMce hAthe ALasa deta tALI vajAvatI. micaNa kaI kuMbhAraNa nAI sonAraNuM, sakhIyo karI nita ghara jAta nara khuMkhAraNI; ghaNuM rehetI pihara nija tanu narane dekhAvatI, " kara uMcA karI gharabAra bALa khelAvatI. mukha macakoDI kara kaMkaNa AchoTana kare, Dase hoTha bajAve daMta " aMcaLe vA dhare; ghara deI bAraNe sutI jhAMjhara jhamakAvatI, deI cUMTI jagAve kaMta aMga dhrujAvatI. bALa cuMbo lagAve kaMTha adhara zira DhAMkatI, kare : kogaLA ubhI gakha narene chAMTatI; , eka dina nija gokhe ubhI najara cihu diza jaDI, rayavADithi vaLiyo rAya tasa najare paDI. rAga lAgyo sacivazuM mAguM karI nRpa paraNata, sAta bhUmi AvyA zeThavaMta 2 nita jAti paTarANune karI dUra rame tehazuM ati, tasa avaguNa navi dekhata jANe mahAsati. zeTha putra dhanaMjaya nAma mehela adha bhAvatI, deya nayane nayana milaMta patra sA nAkhatI; ciThThi vAMci kAmAtura. teha ghara jaI ciMtavI, kari vanayi, suraMgA eka tasa mehela vI. * bhUmi madhya gatAgata karatI ramatI haryuM, madha, 10, madha0 11. madha 12. madha 1,
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ | zrImAna vIravijayajI caMdrazekhara. sukha mAne dhanaMjaya nAri maLa muja neharyuM; rayavADi gaye nRpa dekhe zeThazya khelatI, sA tatakhaNuM nija ghara jAya gokhe besatI. | madha. 14, nRpa zaMkAe ghara jAta tathAvidha dekhatAM, - mana harakhe vaLa dina eka nATaka nAcatAM; tihAM paNa sA paranara saMge bhUpati jevatAM, zakita ghara dekhe tAma sajyAe uMdhatAM. nRpa zaMkA TALaNa preme vade AMsu bharI; ekalAM navi muja rahevAya tame jaba jAo ghari; dhaMturaka bhakSI, narapara nRpa sAcuM gaNuM, eka divase daMpati jAta vana krIDA bhaNI. nizi velaDI maDa5 sutAM sA sarape hasI, kIdhA upacAra aneka mucha navi khasI; janatA maLe sA saha kASTa bhakSaNa bhUpati kare, * jato jAtrA khecara eka dekhI utare., madha 170 karUNAe niSedhI bhUpane tasa, jaLa chAMTIye, maMtrabaLathI kari sA saja saddha cita harakhiyo; sAkAra karI khecarane visarje nami karI, biddha sutAM nizi vana mAMhi nupa nidrA parI. madha. 18. tihAM Avyo dhanaMjaya dekhi sA ema vinave, nRpa uMvaMtAM, sukha heta calo deza pura nave; se bhaNe suNa bheLi nAri narezara jIvatAM, navi rahi zakie paradeza pagerU kADhatAM. madha, 18, suNi sA kara dhari taravAra bhUpALane mAratI, tava leta paDAvi zeTha ugAryA bhUpati; cita cite dhanajaya pAvakamAM preme vase, kari paTarANI haNe tAsa mAhArI kima thaze. madha. 20, vairAga nahI, jai dara ame vRtadhara thayA,
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ racarmakAryamAM pAramaMriryuM rAya prabhAte ghara gayA; -valI sAthe vilAsa varSa ketAM rahyo, ame sadagurU saMge dhyAna na AhIM lahyo. madhara 21. ari bheTa karI vAve haryo e AviyA saMyamanuM bimita erAya muMjane bhAvika caMdrazekhara pUche nArI 'marI e kidhA jaze, muni bAle naraka majhAra bhava badRlA thaze. madha0 22. nupa pUchate muja AgaLa bhava haiye karyo jape muni o bhaMva mAMhi tame mugati jaze. khaMDa cothe paheli ThaLa suNuM ciMta dhArio bhavIra vivekI loka viSaya nivArie madha. 23, rAhurA jayaratha kahe va nATaka, viSayane dhikkAra; gurU upadeza lahyA vinA, rALe A saMsara. nArI asArI ragathI, lAvanI phaLa kIdha; tame mujane vite diye, sAdhuvaMcchita siddha. viSaya tarasa saMsAre e taja muMja niradhAre Apa savAratha sAdhazuM, sei sarjama sora. paNa paTarANuM eka chevanamALA abhidhAna; . guNavaMtI dUre che, pamI kAca nidhAna: paNa tasa kanyA deyaM che rai pII sudanimaM; rUpakaLA guNa AgaLI, ladhaNima lIlA dhAma. 'prAkRta saMskRta zAmAM, zabdhadha anekAMta nipuNa thaI paNa nipuNa vare, maLatAM sukha atyaMta caturAne mUrakha maLe, viNaparo . ritAra; jAya jari jUiratA tedLa rIge vicAre ': "caturA cAra milAke, ' aharnAikSa karatAM go * payAmAhe sAkara bhaLI, kaMthani nA heTha. - 8.
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI caMdrazekhara. 3yA te mATe muja putrie, kIdhi pratijJA ema . * ? prattara die tasava, bIje varavA nema. . .. * * . te paraNAvyA viNa liuM, je huM saMjama bhAra; , te saMsAre pahelaNa. karatA adhama gamArA dayA. kari mujane kahe, kuNa haze tasakata; * muni kahe- e beThA guNa, caMdrazekhara mativaMta . 11. AvyuM sainya tiNe same, pagalAne anuMsAra;' uThI rAjA kuMvarane, vinave kariya juhAra. 12 dayA kari muja ghara calo, ma karo yAcanA bhaMga;. ' kuMvara vidha , beTA hatA je saMga. 13 * DhALa 2 jI. - : (sAMbhaLa re tuM sajanI mArI rajani kihAM rami AvijI e jethI nija parivAra vidAya karIne, nRpazuM kuMvara "sadhAvejI re; bezi sukhAsana sainyazuM caMlatAM, jayapura nagare ' Ave jaga jayavaMtAjI re, punyataNA phaLa joya. e AkaNI. rAjakAre utAro karatAM, eka dina rAja sabhAe re; maMtrisenApati zeTha pramukha savi, sajana bheLAM thAya. jagaI. rAjA rANuM takhata birAje, gAyana nara gIta gAvejI re; seLa zaNagAra sajI gati prIti, sakhiyA saMyuta Ave.' jaga3. jezI paMDita zAstra vizArada saghaLI sabhA purANijI re; paMcapacelI tera) tilaMga, AvyA ulaTa ANI. jaga : 4. kanyAe prazno je pUchayA, utara ke navi thAye jI re; sA bole paramana kaha mohATa, tAga kA kuNuM pAve. jagao . 5. teja jaLAmaLa bhaNi sarIkhe, kuMvare sabhAmAM beThejha re; te dekhI deyaM kanyA aMge kAma. anaMgI. peThe. . jagaI 6. kuMvarane pUche najara ? hasate, siAne aMtara pADIjI re; . ghara brAhmaNa : zAstra, bhaNele, karo khetara': vADI: jaga - 7. jamanA nAme graMtha, bhaNelI punyavihuNa narIjI re
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ moMlA. ' AvI takra samArI. ma bharelI, prazna karyo tava patie, khIcaDI krima bahu rAMdhIjIre; mAja madhUri mA to thADI, Aja samAdhI. tAjI re; taLilAMtAM kahA kAMtAjI re; paMtha calatathyu tA. . hAM kima Ave che, kuMDaLa na dharyAM kAnejI re; A * ma 52e nApitanuM ghara dIThuM. lie phaLa khA~ mAne. pura mAhira bakarInu TALuM, kaheA gaNi sakhyA ketIjI re; e padaranA ekapade uttama, pAlI nathI sA kahetI. kathita pada artha ja karavA, yamunA tarI utaravuMjI re; mA rAjakumArI, pada uttara cita dharavuM. nI pAlI, na jaDI gharamAM khALIjI re; mAM na viThThaNI, 'taNuM radhANI kheAhaLI, kara kadhu khAvaLanI pAlI, viSNu mIThI zI chAsajI re; -pAlI nathI Aja tAvacaturthAMnI, tiNe muja tana sukha vAsa. ghare navi pAlI nAme pADAzaNu, mahiSi sagA~ pALIjI re; - tanathi havaNAM pALi pluri viSNu, zAka karU sthe meALI. pAlI zuni tasa bhakSaNu pAlI, te viSNu peTa dekhAvejI re; pAlI nAma khaTapadI nathi mastake, veNi sarjita nita bhAve. dAnazALAe dAnanI pAlI, Aja nathI navi detAjI re; gADi maLi bezI AvI pagapALI nathi jiSNu zrAMtA. pALI nathi sarAvara tiNe pAyuM, varSo jaLa hAM AvyAMjIre; kahyuM latikA pArbI nathi teNe kuMDaLa dA na dharAvyAM. pALI kahetAM cinha lahyA viSNu, nApita dhara navi diThAjI re; pALI te uchaMga nathi tiNe kihAM rAkhu phaLa mIThAM. pALI zabda zreNI kaRsije, te nahI prAtaHkALajI re; 1-* bhaga janma .. 9. jaga0 10. jaga0 11. jaga0 12. jaga0 13. jaga0 14. jaga0 15. jaga0 16. jaga0 17. jaga0 18. jaga0 19. bhajaga0 20. jama0 21.
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 353 zrImAna vIravijayajI.--caMdrazekhara. gharagharathI badalI nikaLatI, aja gaNatI navi hAle. jagara2. ema pada artha suNI deya kanyA, kuMvara gaLe varamALAjI re; ThavatAM phulanI vRSTi gaganathI, deva kare ujamALA. jaga0 23. devI devatA paragaTa AvI, sevana corI banAvIjI re; anupama ochochava karine, beu kanyA paraNAvI jaga7 24. devaduSya civara ne bhUSaNa, ratnajaDita die devAjI re; bhUpati haya gaya ratha bhaTa- deva, dAsI dAsa kare sevA. jaga 25. vAsa bhUvanamAM sukha vilasatAM, doduka sura jemajI re; deva gayA adraza thaI gagane, jue kaeNtaka jana emAM. jagata 26. cothe khaDe bIjI DhALe, sudara rAsa rasALajI re; zrI zubhavIra vivekI devA, avasara samaya nihALe. jaga 27. - dAharA, zaNagArama karIne have, "nRpe teDAvI hAra; kahe tuma caritra sUrNa thayo, vairAga ama bharapUra. mAtapitA ghara jaI rahe, sukhabhara kuLavaTa rIta; ema kahI ekalI mokalI, gupta vAta deya citta caMdrazekhara rAja bi6, nava nava gATha karaMta; vAta vinoda che zAstranI, rasabhara kALa gamata. gIta ne zAstra vinodathI, sajajana kALa gamaMta; mUrakha nidrA kalahathI, vyasane "dina nigamata. deya cyAra paDita maLe, dharma vAta zubha vAta; deya cyAra baddhA maLe, vikathA lAtolAta. DhALa 3 , ( copAInI dezI. ) eka dina rAya ne caMdrakumAra, kela karaMta calyA pura bahAra, zitaLa jaLa nadi AvyuM pUra, loka jUe badalA rahI dUratArU lokanI na cale hAma, uchaLe jaLa kalAla udAma; jANe vasumati bAvaze, zrIphaLa laI pUjana jana dhase.
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajInakAvyamAlA.. jagao khika caTI lei pAtra bharelI, AvI taka samArI. . jaga. 8. padara prazna karyA tava patie, khIcaDI kima bahu rAMdhIjIre; Aja madhUri mA take DI, tuja tanu Aja samAdhI. - jaga 8. samazravati pADozaNuM ghara che, mahilI sagabhAM jAtAjI re; kakAThI zAke kima AkhAM, Aja tame taLiyAMtAM , jaga 10. A kiMma kutari peTa dekhAve, veNuM sajI kahe kAMtAjI re; satrAgAre dAna die che, paMtha calatazya zrAMtA. pANuM pracura Ihi kima Ave che, kuMDaLa na dhathI kAnajI re; paMthe nApitanuM ghara dIThuM. lio A phaLa bahu mAne. jaga0 12. pura bAhira bakarInuM ToLuM, kahe gaNi saMkhyA ketIjI re; e paMdara ekapade uttara, pAlI nathI sA kahetI. jaga yamunA kathita pada aratha ja karavA, yamunA tarI utaravuMjI re; kuMvara kahe suNo rAjakumArI, pada uttara cita dharavuM. kaNumApu karavAnI pAlI, na jaDI gharamAM khaLajI re; khika caTakAmAM na viThThaNI, tiNe raMdhANI behaLI. jaga. kara kadhu bAvaLanI pAlI, viNa mIThI zI chAsajI re; pAlI nathI Aja tAvacaturthanI, tiNe muja tana sukha vAsa. jaMga. 16. ghare navi pAlInAme pADozaNa, mahiSi sagarbhA pALIjI re; tanathi havaNAM pALi churi viSNu, zAka karUM ye maLI. jaga pAlI zuni tasa bhakSaNa pAlI, te viNa peTa dekhAvejI re; pAlI.nAma khaTapadI nathi mastake, veNi sajita nita bhAve. dinazALAe dAnanI pAlI, Aja nathI navi tAjI re; gADi maLi bezI AvI pagapALI nathi jiNe zrAMtA. jaga0 19. pALI nathi sarovara tiNe phATayuM, varSa jaLa IhAM AvyAMjare; . karNatikA pALI nathi teNe kuMDaLa de ne dharAvyAM. jaga 20. pALI kahetAM cinha kahyA viNa, nApita ghara navi diThAjI re; pALI te uga nathi tiNe kihAM rAkhuM phaLa mIThAM. jaga 21, pALI zabade zreNuM kahie, te nahI prAtaHkALajI re;
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijaya-caMdrazekhara. 355 20. sAdhu kahe suNa jayaratha rAya, e sura tuja gurU bAdhava thAya; dezavirati lahi deva e huA, zrAvaka dharmane mahimA juo. avadhi nANuM tujane dITha, viSaya pramAde rakata vizITha; rakhe sahedara narake jAya, pratibodhana lAvyA ane pAya. ghaNuM divasa tuma gehe rahIM deya sutA paraNAvI sahI; kanyAdAna vizeSa diyo, bAMdhava jANuM nacita ki. deva kahe saMjama sAdhaze, te amathI paNa sukhiA thaze; sAMbhaLI emanupa dikSA lie, veza upAdhi saghaLI sura dIo. gurUkuLavAse bahuzruta thayA, kAma viDabaNu cUkI. gayA; kevaLa pAmI viyI baddha, sAdi anaMta vaya ziva va. jayapura Avi deva kumAra, rAjya nRpasuta thAo sAra; deva adraza thayo tithivAra, kuvara gayA nija mehala majAra. rUpa kuMvaranuM dekhI vizALa, kavi upamA deve tatakALa; makaradhvaja rahe sarga majAra, tehane che rati prIti nAra. kAmadeva vo jaga bhame, deva narAtirI ghara ghara rame, aMga vidUNo paMDita kahe, e sAthe ghara kima nIravaDe. rati prIti pati kaleze karI, parezabharI gharathI nIsarI; khIra samudra pRpA karI, jayaratha rAjakuLe avatarI. anaga tAsa viyoge bharyo, naMdanavane jaI bahu tapa karyo kAzI tirtha sa avatAra, kAmadeva rUpa caMdrakumAra -caMdrazekharane rAse rasALa, cothe khaDe trIjI DhALa; zrI zubhavIra vacane rasarbhaya, zretA loka suNi cita karyo. - deharA, sukha vilasaMtAM kuMvarene, A varSe kALa; vAdaLa garava kare, vIjaLio jhaLakAra. zAma ghaTA gagane caDhI, varasate jaLa dhAra; vasudhA navapallava thaI, mAra kare TahUkAra, pakhi mALA taravare, paMthi nija ghara jAya;
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 rAyacaMdranakAvyamAlA, kuMvara nupa je tiNe same, saritA pUra. tadA upasame; rAya bhaNe nara ekane tyAMhi, nAvA vara eka lAvo ahi. te paNa lAvyA beThA dAya, nadi jaLakrIDA karatA joya; nadi pura sanamukha jaLamAM eka, divyAbharaNa vibhUkhita che. nara jAto dekhi nRpa bhaNe, ehane jAli liye ApaNe; nAva haMkArI jima jima dhAya, tima tima te nara dUra jAya. rAyaNe mana vismaya thaye, kuMvara kahe sUra kSobha na bhaye; keTalo paMtha te nAvA gaI, tava ume rahyA te thira thaI. te naranI peThe nRpa rahI, veNi DaMDa nija hAthe grahI; uce kheMcIne lAviyo tava kevaLa mastaka Aviye. aMga upAMga na diThuM jise, mastaka jaLamAM nAMkhyuM tise; punarapi zira saMyuta dekhiye, paNa deya mataka yuta te thayA. lahi vismaya zaMkA mana vazI, deva vinA zakti nahi kazI; zuM tame che pUche bhUpa, eka zira kahe ame deva svarUpa. bijuM zira kahe tuM kuNu thAya, nRpa vade huM nagarinArAya; nara bhaNe nRpa thaI viNa anyAya, muja vINAgrAha kima kheMcAya. dharmI tapasI ekali nAra, vRdha anAtha ne durbaLa bALa; tAsa parAbhave nupa rakhavALa, dayAvaMta paMcama lokapALa, rAjA anyAye anusare, tAsa buma kuNu AgaLa kare; sAMbhaLI nRpa dhamila mukiyo, tava te nara gaja rUpe thayo. Upara nRpa asvArI thayA, caMdrazekhara paNa sAthe gayA; vAraNu utpatiyo AkAza, sasare jamAI beThA pAsa. loka seve vAcA UcarI, jAya jamAI svasura apaharI; taka jatAM sarva nagarI, eka vane sAmeja UtarI. hastI gaye bihune tihAM ThavI deya jUe vana lIlA navI; dharmaghoSa dekhI munirAya, vaMdi beThA zItaLa chIya. puche gurUne saMzaya bhaya, svAmI amane kuNe sahaya; gaja rUpe bahAM muki gayo, tava te deva pragaTa paNa thayA. 16
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI -caMdrazekhara. 357 . DhALa 4 thI, (ghoDI te Ai thArA dezamAM mAro paraNI de pAchI vAla he naNadIrA vIrA yAsayu nahIM boluM mArUjIe dezI.) caMdrazekhara phare sAdhe rAjAjI, vANuM hue AkAza he; gurU lepane vaMchita nahIM paLe rAjAjI, bhuteSTA rAtri same rAjAjI, bhiSma adR kI hAsa che. gurU 1. -uttara sAdhakane bhakhuM rAjAjI, athavA sAdhaka bhakSa he gurU para kahe paththara lakho rAjAjI, paga paga paDIyA lakSa che. gurU. 2, - 1 siMhane na bhakhe kadA rAjAjI, mujapara iddha nirAza he; gurU " jItavAnI zI kathA rAjAjI, phari thaIvANi AkAza che. gurU - 2 hete murakha mare rAjAjI, deva ne jItyA jAya che; gurU - jiya rahe tuM vegaLe rAjAjI, aparAdha viNa keNuM khAya che. gurU. 4, jigiri auSadhI cera he rAjAjI, nizcaya haNuNya tAsa he; gurU0 vira suNa hazine kahe rAjAjI, phegaTa baLa parakAza che. gurU0 5. je rAjAjI, vIrapaNuM juo muja he; gurU rAjAjI, dekhuM devapaNuM tuja che. gurU0 6. ghara suara rU5 phUddha he; gurU banyuM bahu yuddha che. gurU0 7. - 1 kapa he gurU 45 che. gurU0 8. * he; gurU kahe che. gurU gurU da . gurU lAla he gurU - bIla che. gurU0 11, . 1 nyAya ho; gurU0 - dhAya che. gura0 12. s s
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajInakAvyamAlA. khetI karatAM karasaNI, sukhiyA sukha vilasAya. citrazAlIe tidda jANuM, khelaMtA sukhavAsa; vaSa vitye AviyA, zArada Aso mAsa daMpati ramatAM eka dine, sagaTabAjI vizALa; nagara taNI racanA jue, beThAM saptama mALa, have gaganathi Utaryo, tApasa eka juvAna; kuMvare Adara bahu diye, te die AziSa dAna. pUche kuMvara kihAM thakI, AvyA kahe kuNu kAja; joIe te mAge vaLI, navi dharo kAMI lAja. vaLatuM parivrAjaka kahe, bhadradatta muja nAma; vizvadatta muja gurU taNuM, gaMgAtaTa vizrAma. gurUdatta auSadhi kalpa che, oLakhANuM muja sAra; malayaphUTa giri upare, che te vividha prakAra. sAdhana vidhi bahu karI, navi thaI siddhi lagAra; khetrapALa kare vighana te, e girino rakhavALa. zata jana palepathI, gurU pharatA AkAza; gurU AjJAe huM karuM, jojana eka sarAsa. eka eka utapAtathI, vasudhA mAMhi bhamaMta; jasa kriti tumacI suNI, Avyo A dharata. zata jana giri dUra che, sAdhana che dina sAta; aSTami Ada pUraNa dina, kRSNa caturdazI rAta. kaNa caturthI Aja che, je cAlo muja sAtha; vizrAme pahoMcI zakuM, je jhAlo muja hAtha. kuMvara kahe jAo sukhe, sAtama nizi tuma pAsa; AvizuM ema vacana te, leI gaye AkAza. nArIne kahI sAtame, giri jaI maLi kahe ema; muja sAnidha nirbhaya japa, muni paNa japate tema.
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.----cadrazekhara. DhALa 4 thI. mADI te Ai thArA dezamAM mArUjI ! paraNI de pAchI vAla hai| naNadIrA vIrA Ta cAsayu nahI" eTalu* mArUjIe dezI. ) caMdrazekhara pUre sAyudha rAjAjI, vANI hue AAkAza ho; gurU lApIne vati nahI'' ae rAjAjI, muteA rAtri same rAjAjI, bhiSma aTTa kIyA hAsa hA. "uttara sAdhakane bhappu' rAjAjI, athavA sAdhaka bhakSa hA; kuMvara kahe paththara bhaSmA rAjAjI, paga paga paDIyA lakSa hA. mRga si'hane na lakhe. kA rAjAjI, mujapara IMdra nirAza hA; tuja jItavAnI zI kathA rAjAjI, ri thaI vANi AkAza hA. para hete murakha mare rAjAjI, daiva na tyA jAya hA; tajiya rahe tu vegaLA rAjAjI, aparAdha viSNu krANu khAya hA. mujagiri ASadhI cAra hai! rAjAjI, nizcaya hajIsyuM tAsa 'hA; kuMvara suNI hazine kahe rAjAjI, phAgaDha maLa parakAza hA. aza thai gagane lave rAjAjI, vIrapaNu muja hai; yuddha karI mAM UtarI rAjAjI, dekhu devapaNuM tuja hai. kroDa rUpa dharI UtayAM rAjAjI, kuMvara suara rUpa krUddha hA; dhUra purAve gAjatA rAjAjI, khihutu anya bahu yuddha hai. gurU dati nakha hazutAM bihu rAjAjI, UDe paDe girI kapa hA; kRti haNye sura bhAgatA rAjAjI, gajarUpa dharatA ajapa hA. kuMvara karI rUpe jIjatA rAjAjI, nATho sura thayeA siMha hA; nRpa siMharUpe hArangeA rAjAjI, rUpa pizAca U McA tADa phula ja'dha haiA rAjAjI, peTa grA kA kulhAlarada nayanAgnibhA rAjAjI, vakra zAkhA bhuja deM hai. Ni maNidhara dharyo rAjAjI, mAga jape muDha kAmudhA mare rAjAjI, nahi jasa muja nRpa bhaNe laghu gurU. syu kare rA -suNisura kraSANu, thai rA nu gurU gurU. gurU dhareha hai. khadha hA; karakara vAsa hA; haNye mIla haiA. kurAne nyAya hai|; TA thAya hai. gurU.1. gurU0 30 2. gurUva gurU gurU. gurU 350 gurU. gurU gurU. pU. gurU gurU - 3. gurUva 30 4. : . gurU gurU0 9. 1 19. e, gurU0 10. gurU gurU0 11. -
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 rAyaca draunakAvyamAlA. kuMvara savAI te rUpe rAjAjI, yuddha bhUyaMkara kIdha heA; sahasava vidyA samaraNu karI rAjAjI, kuMvare chatI lIdha hA. teja parAkrama dekhine rAjAjI, tuTho kahe suNu saMta he; tuja mAthe khala kuNu taNuM rAjAjI, jAsa khale balavaMta hA. caMdra kahe gurU devanuM rAjAjI, ala samakita rUpa dharma hA; parameSTI, maMtra karI rAjAjI, tu surAdika mahA. dharma suNI sura mujiyA rAjAjI, khAle ta mithyAta huM zrAvaka parabhava hatA rAjAjI, suNi mithyAtanI vAta virAdhakapaNe sura thayA rAjAjI, tumathI lA pratimASa adhiva mitra gurU tame rAjA, pAmyA| samakita zuddha kAMika vara mAgA muddA rAjALa, nRpa kahe ApI eka ASadhI sAdhakane sarve rAjAjI, tA rahe mArA Teka sura bhaNe sAMbhaLa sAhIkhA rAjAjI, e che gurUnA cAra ghUrata chalabhedI dhaNA rAjAjI, laMpaTI harAmakhAra heA. juThThA gurUnA naMdakI rAjAjI, vizvAsadhAtI eka hA; gurU. nIca murkha sage re rAjAjI, pati zu nahI neha hai!. gurU0 19. ArU. 20.. hA; hA. heA; lagrUpAthI mATeA karyAM rAjAjI, gurUe ucheryAM avinaya dekhI UpanA rAjAjI, gurUne agni auSidhI kalpa gurUkane rAjAjI, chAnA utArI gurUe parasana thai kadA rAjAjI, maMtrAdika navi mAM tapasI zurU leAkamAM rAjAjI, pUjya pade karI caMdrane vaLagyA rAhu rAjAjI, ema savi leAka . hA. he; hA. heA; yataH lobhI maccharaNoM bhUkhakaparo nIcaprasaMgI sadA, chidrAnveSakavadguroravinayI dveSI gurUNAmapi dhUttasatya prajalpa laMpaTakhalasneyI kumArgavyapI, teSayaMtraka maMtrasAdhanavidhiH siddhatino kAcit. pUrva cAla. gurU gurU0 13. gurU. gurU0 14 gurU gurU0 15. gurU gurU0 16. gurU gurU0 17. gurU0 gurU 18. gurU. sApa hA; paritApa hA. lIdha hA; gurU. 1. dIdha heA. gAya hA; gurU. TharAya hA. gurU. gurU 21 gurU. 22 . gurU0 23.
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.----ca'drazekhara. ahanizi gurUne sakaNuM rAjAjI, pUrava bhavane pApa hA; gurU taji svecchAe nIkalyA rAjAjI, gurUne maTyA saMtApa hA. bhikSA bhame cerI kare rAjAjI, dhUtI hare pavitta hA; para karI rAkhI bhIlaDI rAjAjI, tasa dhara bharatA nitya hA. gurU leApI mahA pApiyA rAjAjI, paMDita ema uparAya De; tuya vacane me` auSadhI rAjAjI, dIdhI paNa na phaLAya hai. cothe kharuM DhALa e rAjAjI, ceAthI caturane zikha hA; zubha gurU vacanathI vegaLA rAjAjI, dharadharathI mAge bhIkha heA. dAherA dhAta. gurU dveSI ati lAbhIA, dhare mithyA muni veza; gurUe ayeAgya karI tanmyA, yeAgya nahi upadeza. kapaTe leAkanA dhana harI, sabarIdhara saMtApa; karaze sA pUraNu ne,vege ahunA jIma atileAbhe zragadata, paDiyA jaladhi - majAra; dharama viA durgati, pAmyA dU avatAra. rAjakuMvara kahe te kaheA, kuNu e duragati zeTha; deva vade .suNA mUtrathI, kahu. draSTAMta ja The. DhALa pa sI. (aNu avasara tihAM zuM manuM ?--e dezI. ) rAhulupura nagare vase re, zragaRRtta eka zeTha re, catura nara, khatrIsa ' kADa sAvana dhaNI haiA lAla; tAhe vaNIja kare - bahu 2, kare parAI ve re, catura nara, dhAsa na kAyane khApaNI heA lAla. naMdana cyAra che tehane re, tAsa vadhe che. cyArI re, catura nara, zeThe kRpaNu atize ghaNA haiA lAla; rAtra divasa nidrA nahi re, lAbha taNeA nahI pAra re, catura nara, dharmanI vAta.na citta c hai| lAla. jaina muni ghara nahi kadA re, dAna mAna sanamAna re, 35 gurU. gurU0 24. gurU. gurU0 25. gurU0 gurU0 26. gurU. gurU0 27. 1. 3. 4.
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 5. . :--zaryacaMdrajainakAvyamAlA... catura nara, pathe dekhI dura TaLe che lAla; vastra jharaNuM vahuro dhare re, bhejana lUkhuM dhAna re, catura nara, pUrve sagA navi ghara jue he lAla. paNa saravaNu kApaDI re, bhikSAcaranI jAta re, nara, gharamAM praveza na ke kare che lAla; khaDakIe aDakI jatAM re, yaSTi karatA vidyAta re, catura nara, tyAga bhAga vAratA kazI he lAla. paMca dAna zeTha nita dIe re, hasta kapala ne gAla re, catura nara, deya kamADa ne aragalA he lAla; karapI trihu upagAriyA re, nupa cera anijhALa re, catura nara, adarza rUpa siddhi vari he lAla. dAtA jasa karapI vaDe re, vache divasa jaba rAta re, catura nara, pharase na ghara jima plechanuM he lAla; yama sama daSTi dhana harU re, vakragati ahi jAta re, catura nara, avaguNa meLo maLe che lAla. gharathi gheMsa bhUkha nIzaryo re, vaLagI gheMsa mukha zvAna re, catura nara, jhAlA zeTha luzI lie ho lAla; luhIne mukha devatAM re, zvAna te vaLage kAna 2, catura nara, rUdhira jaraMta mukAviye ho lAla, eka dina gaganathI gaNI re, UtarI dharIya sneha re, catura nara, cyAre vahu pAye paDi che lAla, bhajana bhakti karAvine re, pUchatI tuma ama geha re, catura nara, sasare kAra kima AviyA ho lAla. sA kahe gaganathI UtaryA re, vismaya pAmI Ara re, . catura nara, bhakti karI roI paDi he lAla; puche putri kima rUo re, sA bhaNe duHkha apAra re, . - catura nara, sA suNi karUNuM cita dhari he lAla. . vidyA AkAzagAminI re, pATha siddha tasa didha re; karanAra, bhakita mA bhaNe lAla .
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ 301 12. zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. catura nara, bhUSaNa deI . vinaye grahi he lAla; yogaNa gagane utapatI che, eka mato nizi kIdha re, * catura nara, kASTa caDhI cakhe vahI ho lAla. dina de nizi zrama bhare re, nidrA bharapati jANuM re, catura nara, rayaNa dIva jaI khelatI he lAla; zeSa nIzA ghara Avine re, sUtI nIja nIja ThANa re, catura nara, eNipere dina ketA gayA che lAla. kASTa ThANa bhraMza dekhIne re, je gharano mukhya dAsa re, catura nara, jAgato rAtri vilogatA he lAla; kASTa keTare eka dina rahyA re, vahu sAthe AkAza re, catura nara, sovana dIpe jaI have ho lAla. cAra jaNa ramavA gaI re, navanava khela te kIdha re, catura nara, dAsa vismaya lahi nikaLyo ho lAla; tiNe pAchA vaLatAM thakAM re, deya sevana ITa lIdha re, catura nara, ghara AvI sUto sukhe he lAla. nidhana dhana thoDe maLe re, mAne jagata tRNabhUta re, catura nara, tiNe te garvarese bharyo he lAla; kAmavaze preryo thako re, bele thaI unamatta re, catura nara, zeThanI ANa navi dhare che lAla. zeTha isyu mana ciMtave re, dAsanI pAse vitta re, catura nara, dravya chAka madirA cho he lAla; uttara na dio pAMsaro re, pharato phare cala cita re, catura nara, mIThe vaya tasa 5zu karuM he lAla. avasara pAmI pUchato re, vaccha suNe eka vAta re, caturanara jAya na kima pazu sAravA lAla; te kahe huM paNa tuma samo re, thaDe dina vikhyAta re, caturanara, cAre pazu . govALiyA ' he lAla. cAra sehera sAvana che re, nahi keAinI oziyALa re,
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ 360 rAyacaMdrajInakAvyamAlA.... . catura nara, paMthe dekhI dura TaLe che lAla, vatra jharaNuM vahuro dhare re, bhejane lUkhuM dhAna re, catura nara, pUrve sagA. navi ghara jue he lAla. brAhmaNa saravaNa kApaDI re, bhikSAcaranI jAta re, catura nara, gharamAM praveza na ko kare ho lAla; khaDakIe aDakI jatAM re, yaSTiye karata vighAta re.. catura nara, tyAga bega vAratA kazI he lAla. paMca dAna zeTha nita dIe re, hasta kapalane gAla re, catura nara, deya kamADa ne . aragalA he lAla; karapI vihu upagAriyA re, nRpa cera anijhALa re, catura nara, adarza rUpa siddhi vari ho lAla. dAtA jasa karapI vaDe re, vaM che divasa jaba rAta re, catura nara, pharase na ghara jima sphachanuM he lAla; yama sama daSTi dhana hara re, vakragati ahi jAta re, catura nara, avaguNa meLo maLyA ho lAla. . gharathi gheMsa AMkha nIza re, vaLagI ghesa mukha zvAna re, catura nara, jhAlI zeTha luzI lie. ho lAla; . luhIne mukha devatAM re, zvAna te vaLage kAna 2, catura nara, rUdhira jaraMta mukAviye he lAla, eka dina gaganathI yogaNuM re, UtarI dharIya saneha , , , catura nara, cyAre vahu pAye paDi he lAla; bhajana bhakti karAvine re, pUchatI tuma ama geha re, catura nara, sasarA dvAra kima AviyA he lAla. sA kahe gaganathI UtaryA re, vismaya pAmI Ara re, catura nara, bhakti karI roI paDi he. lAla; puche putri kima rUo re, sA bhaNe duHkha apAra re, - catura nara, sA suNi karUNuM cita dhari he lAla. , vidyA AkAzagAminI re, pATha siddha tasa didha re;
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ T / zrImAna vIravijayajI.--cadrazekhara. catura nara, bhUSaNa decha vinaye mahi haiA lAla; yeAgaNu gaMgane utapatI ke, eka matA nizi kIdha 2, catura nara, kASTa caDhI caLakhe vahI hA lAla. dina bhede nizi zrama bhare che, nidrA bharapati jANu re, catura nara raNu dIva jai khelatI haiA lAla; zeSa nIzA dhara Avine re, sUtI nIja nIja yANa re, catura nara, aNuipere dina "katA gayA hA lAla. kASTa ThANu bhraMza dekhIne re, je gharanA mukhya dAsa re, catura nara, jAgate rAtri vibhAgatA haiA lAla; kASTa kATare eka dina rahyA re, vahu sAthe AkAza re, jai Dave haiA lAla. catura nara, sAvana kIpe ccAra jaNI ramavA gaI re, navanava khela te kIdha re, catura nara, dAsa vismaya kSaddhi nikaLyA aa lAla: tiNe pAchA vaLatAM thakAM re, deya sevana IMTa lIdha re, catura nara, dhara AvI sUtA sukhe haiA lAla. nidhana dhana thADe maLe re, mAne jagata tRNabhRtare, catura nara, ti te gavarasa bharyAM haiA lAla; kAmavaze pre. thakA re, khele thaI unamatta re, . catura nara, zeThanI ANA navi dhare hA lAla. zeTha isyu. mana citave re, dAsanI pAse vitta re, catura nara, dravya chAka madirA jIsyA haiA lAla; uttara na diA pAMsarA re, karatA kare cala cita re, catura nara, mIThe vayaNe tasa pazu karuM hA avasara pAmI pUchtA re, vaccha suNI eka vAta re, caturanara jAya na kima pazu cAravA hA lAla; te kahe huM paNa tuma samA re, thADe dina vikhyAta 2, lAla. catura nara, cAre pazu gAvALiyA haiA thAya. nahi kAinI AziyALa 2, cAra sehera sAvana che re, " 31 1. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdranakAryamAlA." caturanara, dhanavaMta thayo. eka rAtamAM he lAla; mevA mIThAI jamADane re, pUchatA tatakALa re, catura nara, vAta sakaLa mAMhi kahI he lAla. zeTha ati lobhe karI re, cite javuM eka vAra re, catura nara, vahunA carItra vilokazuM he lAla; kASTa keTara pezI gayA , tehija raheNuM majA , catura nara, raNupa ca khelatI he lAla. zeTha nikaLI vasudhA khaNe re, rana jaDIyA ekavIsa re, catura nara, vahuluM leI ghara Aviye ho lAla; eka dina sAvana dvIpamAM 2, kASTAMtara upavAsa re, catura nara, cahu te vadda ramavA gaI che lAla, pAchaLa nIkaLI jevo re, sAvana mATI dITha re, catura nara, sarajaLa zuM ITo karI he lAla; kAcha koTara bharI le sada re, zeTha pradeza paITha re, catura nara, kaSTa karI vaLagI rahyuM lAla, vana pharI jaLakrIDA karI re, pAchI AvI cAra re, catura nara, kASTa caDI gagane cali he lAla; jaladhi vacAle AvatAM re, thayo ati ghaNe bhAra re, catura nara, vege * kASTa vahe nahi he lAla dhanasiri kahe vahUra suNo re, kASTa na cale eka dhAra re, catura nara, citi ladhu traNa ema bhaNe che lAla; bahu kAlanuM jharaNuM thayuM re, nakhiA samudra majAra re, catura nara, eka dina sukhIra pavana bharyuM he lAla. vaLagI aMgUlI vyome care, ApaNuM nagara na dUra re, catura nara, kASTa navuM vaLi lAvazuM he lAla; Are ekama karyo re, sAMbhaLI zeTha hajUra re, catura nara, cite vaNakhUTe muA che lAla, vahAlI ca vaherA suNe re, zeTha kahe taji lAja re
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ ? ' 24. zrImAna zrIravijayajI--saMkuzekhara caturanara, kASTa samudra na nAkhazo he lAla; , tuma AbhUSaNa kAraNe re, huM Avyo chuM Aja che,. , catura nara, bahu kanake keTara bharyuM he lAla. cAre vimAse cittamAM re, dIThe ApaNe khela re, . catura nara, cheDyo sApa. na chADie he lAla; keza samAraNa mastake re, nIce kIdhuM tela re catura nara, navina bhUSaNa AzA kizI he lAla. ravuM kuTavuM navi paDe re, khAre jale khasa jAya re, catura nara, ciMti jaLadhi taji ghara gaI che lAla, mRgadatta ati lobhathI re, maraNa samRddha thAya re, catura nara, tima parivrAjakanI gati he lAla. deva vacana suNune bi re, patyA sAdhaka pAsa re, catura nara, tApasane sura ema kahe che lAla; caMdrazekhara supasAdhyathI re, auSadhi lio suvilAsa re, catura nara, phaLaze gurU bhakti jizI he lAla. avasare mujane saMbhAra re, kuMvarane kahi khetrapAla re, catura nara, cAra auSadhi ApI gayo che lAla; ceAthe khaDe pAMcamI re, belI DhALa rasALa re, catura nara, zrI zubhavIra vinodathI ho lAla. 27. oSadhI ApI gurUpade, amare kuMvarane jeha; tAsa prabhAva suNe have, bhAkhuM vivarI te 1. jaMgama thAvara viSa hare, jaya janamanA roga auSadhi nAma virecatI, pAme vacchita bhoga. 2. cakSu janamanI jasa gaI. divya nayana heya tAsa, rasa bharI pATe bAMdhatA, bIjI budi prakAza. 3. jIva ajIvane zira dhare, vaMcchita bola diyata suvA sudi ajIvane, vana tarU phaLa vikasaMta. 4
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ ad rAyacakanakAvyamAlA. turiya pazu tirajaMcane, sudhe maNu akarata: punarapi maNa ane saMdhatAM, tirajaMca rUpa dharata. pa. pyAre auSadhi laIne, utariyA giri he bhUtala calatAM pAmiyA, bhuta aTavI vana De. DhALa 6 DI. (madanamaMjarI mukha mAhi rahyoe dezI.) tihAM tarU zAkhA avalaMbane, eka bAMdhI hIMcoLA khATa; hIMcatI dIThI apacharA, nRpa ciMte kisyo e ghATa; mohanI mukharasa mahI rahyo. e AMkaNa. 9 anapama kuvarI amArI samI, caMdravadanI nayana vizALa; caMpaka sama tanu varNa che, vaLI adhara araNa paravALa. mehanI 2. gaja kuMbha aMkuza kuMDaLa dhvajA, merU chatra kamala cakra joya; -- dasame turaMga jasa karataLe, te stri nupa rANI, heya. mehanI deya lakSaNa heya karapada taLe, thayo nirdhana ghara avATa; paNa paTarANuM nRpa ghare, hAya tAraNa gaDha AkAra. mehanI. 4. mera chatra rekhA hAtha hAthamAM, sura putra prathama jaNe nAra; * mRga mIna nayanadarataNuM, mRdu dhanavaMta hue bharatAra. mehanI. 5. zira roma suMALA pAtaLA, nAbhi dakSaNa valaye jAsa; sugaLa lAMbI karAMgulI, rUpavaMta pati ciravAsa. mohanI6. hastA nilavaTa sAthiyo, pati ghara gaja ghaDAzALa; masa tila baTU DAbhe gaLe, sUta prathama jaNe sA bALa. mihanIya che. urU kela aroma paga hAtha che. darema ne nidrA AhAra; alpa vinayI kaTI pAtaLI, bhAla che ardhacaMdrAkAra. mohanI. 8. ura uMcuM pachima bhAga pUchatAM, priyA lakSmI bhare gharabAra; adhama lakSaNa have bolIe, pratipakSe guNeno yAra. mehanIya che. priyA sAthaLa haTha payodhara, rema rAjI bahuli data; jasa mukha patie paMkhu, vidhavApaNuM sigha lahaMta. mehanI. 10. - paga jaMdhA jADI jehanI, te vidhavA athavA dAsI; ke dukhaNuM - dAridraNa, rAmA hRdaye vimAsI. mehanI. 11.
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-caMdrazekhara. 35 copAI jehane pu. heAya Ava, te mAre bharatAra mahata; nAbhi taNuM AvatuM vicAra, mAne deva same bharatAra. 1. kaTi Avarta have jehane, te chede cAle ApaNe; laMba lalATa Udara bhaga jAsa, sasare diyara kaMta vinAza 2. laba heTha jIbha kALe kare, pILi AMkha ne sAda ghAghare; ati gorI ati kAlI nAra, niro varajavI te gharabAra. 3. hastAM gAle khADA paDe, rAmA raMge paranara caDe; cAlatA bhukaMpa apAra, kAmaNa UcATa na karanAra. 4. pAya taNuM vicalI AMgulI, TuMkI bhU sAthe navi maLI; te do bhAgaNi jANe sahI, asati nArI ziromaNI kahI. 5. anAmikA paganI aMguli, jaya kanikA pAse maLI; te TuMkI ne unnata rahe, kaMta haNane anero lahe. 6. aMguThAne pAse aDI, ke TuMkI ke uMce caDI; te aMgulino eha, vicAra, nArI navi mAne bharatAra che. kahi kaniSThA ciMTAMgulI, unnata bhumi na pharase vaLI; jArani sAthe ramatI teha, manamAM na ANe saMdeha, 8. ati uci ne nici vaLi, ati jADi ne ati pAtaLi; ati rAgI ati vakrI nAra, te nArI tajie gharabAra. 9. viAyasa jadhA nArI ma rAkha, ghoghara ravara ne pILi AMkha; paraNI ghara lAve Ucchahi, pati mAre dasa mAsa ja mahi. 10. aMga aghera nAka vAMkaDuM, jANe roma rAyanuM thaDuM; ubhi rAkhI sItrA jue, e vanitA ghara veraNa hue. 11. pILuM vadana ne deha bhUtaDuM, chApara paga ne mukha sAMkaDuM; rAya taNe ghara jAI heya, paNa dAsIpaNuM pAme sAya. 12. lAMbe dAMte lADI maLI, kAka svara ne uchAMchaLI; hAtha page TuMkI pAMgaLI, muchAlI rAMDa vehelI. - - , thAyara paNa ane thAbaDI, bAgaDa belI ne bAbaDI;
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrajanakAvyamAlA. bADI kANu adhara mokI be nAka ma paraNo vaLI. 14. haDa heDa hase bhUMDaNa kyuM bhase, dUragadhI parase jase; sukha pAmI je dUra rahyA, nirabhAgI stri lakSaNa kahyAM. 15. pUrva cAla. Utama lakSaNuvati hIMcatI, dharyA valakala vevane veza: kusuma daDe ramatI thakI, thaI kuvarane citta praveza. mohanI. 12. caturAe catura citta corIyuM, coranI pare nAThI tAma; kuMvara bAlAvaNa Avato, kuMvarInI pAse jAma. mohanI. 13. vana tarU ghere adaza thai, tarsa pagale caDe kumAra; tApasaNuM phUla cUMTatI,' kuMvarI saha dIThI cAra mahinI. 14. praNamI pUche A bAlikA, laghu vaya tapa sAdhe kema; sA bhaNe kulapatine jai, pUche ema kahevA nema. madanI 15. tava vRkSa aneka nihALato, dIThI tapasI vastI tyAMhI; pAMcase tApasa Azrama, tihAM hita cita Uchahi. mohanI. 16. beThe suara eka ToLIe, kare sevA tApase vRda vismaya pAmI tihAM gaye, dekhI tApasa lahe AnaMda mehanI 17. A aMge kuMvara suta rAjavI,tuma darazane amRta neta; ema kahi saMbhrame UThIyA, tapasI AliMgana deta. mahinI 18. dhari prIti besAya Asane, tava puche kuMvara kari prema; thaI tapasI keDa sevanA, karyA zuM tame che nema. mohanI. 19. vaLI suara tamane navi haNe, kima pratibadhdha che eha; athavA maMtrabaLe karI, vaza kari rAkhe dharI neha. mehanI 20. e vAta saMkala amane kahe, vaLI AvatAM dIThI eka; bAla kuMvArI tApasI, kima pragaTayo tAsa viveka, mohanI. 21. tava tapasI kahe e vAtano, che mATe ati vistAra; bhajana kari thira thaI suNe, ame kahizuM sakaLa adhikAra. mehanI rara. ema kahi gaurava bahudhA karI, jaLa snAna karAve sAra; bheja mIThAM phaLa vaLI, kadaLI pala dAkha rasALa. mohanI. 2.
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. raNa me mahiSI paya pAcavI, paramAna tApasaNi deta; jamatAM avara paMkhA kare, die jala kusume vAsita. mohanI 24. pache besAri vara Asane, tapasI vIrasena juvAna kahe pUchI vAta save kahe, sUNa mUlacUla vidhAna. mohanI 25. caMdrazekharanA rAsamAM, khaMDa ceAthe chaThThI DhALa; zrI zubhavIra kahe ho zrotA ghara magaLa mALa. mohanI 26. dAharA, vIrasena kahe kuMvarane, karama gati asarALa; citita cita manerathA, karama kare visarALa. eka vanamAM tarU Umare, mALo kAra vilasaMta; paMkhi kapata kapAtikA, bAlaka de prasavaMta. katane keheti kapotikA, Avyo tuma kuLa aMta; vyApacApa sara saMdhi adha,sakaro UMdhuM bhamaMta. AheDI sApe Daze, chuTayuM dhanuSyathi bANa; lAgyuM sakarAne tadA, bihu pAmyA nIravANuM ravi udaye nizi niragame, jaIzuM kaja vikasaMta; bhamara manoratha kezagata, gaja kaja AhArakata. tima ama pragaTI vAta jaga,kahetAM Ave lAja; paNa sajajana pUche thake, kehevuM karavA kAja. DhALa 7 mI. (suMdara pApa thAna to selamuM--e dezI.) suMdara rAjapurIne rAjIyo, sUryakAMta abhidhAna he suMdara rU5 dhIraja baLa vaibhave, zobhe zakra samAna he; suMdara vAta vivekI sAMbhaLo. e AMkaNI.. trIzikhare maNI tehane, vIrasena pradhAna he. suMdara rAyane saha ati ghaNo jJAnine jima jJAna ho. suMdara vAta. 2. maMtrI nRpa ANa lahI, jAtrA gayA giranAra he; sadara tiratha sakala praNamI karI, kharacI dravya apAra che. suMdara vAta. 3.
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdra nakAvyamAlA. vaLatA vijaya cha. jayamati nAma che vaLatA vijayapUre gayA, utariyA udhAna che; ' . , suMdara tasapura baLa rAjA taNo, jayamati nAme pradhAna che. sudara vAta. 4. malaNa karI ghara teDiyA, jamavA kAraNa teha - he; ' . - suMdara vAta vinode besatAM behane bace ati neha ho. suMdara vAta5. ati Agraha kari rAkhiyA, pakSa lage nija dhAma he; suMdara nija ghara kanyA eka che, rUpALI tasa nAma che. suMdara vAta. 6. vana vayatanuM jagajage, vara ciMtA dina rAta ho; suMdara vIrasena dekhI karI, dhArI manamAM vAta che. suMdara vAta7, putrI deI sagapaNa karUM, vadhaze prIta atyaMta ho; suMdara jayamati avasara pAmIne, maMtrisparane vadaMta che. suMdara vAta. 8. Ama putrI paraNe tame, jAcanA karavI bhaMga he; suMdara ema kahi tilaka vadhAvatI, lagna laI mana raMga che. suMdara vAta 9. Achava karI paraNAvatAM, gaja ratha dhana bahu kAma suMdara kara mecana velA die, rAjA paNa pUra gAma che. sudara vAta10. katA dina tasa ghara rahyA, rUpALo bhara neha he; suMdara maMtri kahe sasarA pratye, jaIzuM ame have geha che. suMdara vAta. 11. jayamati mahUrata laIne, karata sajAI jAma ho; suMdara rUpALI mAMdI paDI, zULa roga kari tAma che. suMdara vAta. 12. mAtA pitA auSadha kare, tima tima pIDA vizeSa he; suMdara jIva abhavyane guNa nahI, arihAno Upadeza che. suMdara vAta. 13. kapaTa svabhAvika nArInuM, kAvida kaLiya na jAya che; suMdara tArA gaNa gaNutikarA, nAri caritre muMjAya che. suMdara vAta0 14. vIrasenane ema kahe, dabha dharI mana mAMhI ho; suMdara muja bhAgye Uttama tame, maLatAM vAge Uchaha che. suMdara vAta. 15. paNa madI paDi A same, upacAra lAgyo ne kAMI he; suMdara sasarA sAsune jaI namuM, je muja sAtA thAya che. suMdara vAta. 16. mana IrachA manamAM rahI, ema kahi rUdana karata ho; suMdara maMtri sAcuM sadaha rUpe mohyA atyaMta che. suMdara vAta- 17.
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. 386 bhojana chaDI sUI rahe, na sake UDI jAma he; suMdara jayati kahe jAmAtane hekatA dina Ama che. suMdara vAta- 18. sAtA thae ame kahAvazuM, teDI jaje tiNi vAra he; sudara varasena saji sainyazaM, karatA paMthe vihAra ho suMdara vAta. 19. dUra gayA jaba jANiyA, tava thaI sAjI teha ho; sudara nija gharanA vALazaM, lAgyo pUrava reha che. suMdara vAta. 20. kAma krIDA rasa raMga, ramatI tehanI sAtha he; suMdara khaTarasa bhejana tasa die, bolAve kahI nAtha che. suMdara vAta. 21. ghAta muje strI caritamAM, avara huM jANo vAta he; suMdara deya viSaya AsaktamAM, sukha mAne dina rAta che. suMdara tasa tAte jamAtane, teDAvyA tiNi vAra ho; sudara rUpe ma Aviye, vIrasena parivAra che. suMdara jayamati Adara bahu die, sA paNa praNane pAya he, suMdara kahe svAmI sAnA thaI, te sahu tuma pasAya che. suMdara vAta. 24. pUche zyAmamukhI thaI, ciMte Avyo pizAca ho; suMdara kanaka samo gopAla che, katane mAne kAca che. suMdara bAhyathI neha dekhAvatI, kAma krIDA rasa raMga he; suMdara patiraMjana bahudhA kare, jimana lahe kAMI vyaMga che. suMdara vAta. 26. liI mahurata jAvA taNuM, tava thaI ghehelI teha he; aMdara mukha lavarI bahutI kare, bhasma lagAve deha che. suMdara vAta. 27. hAsya kare zira dhUNatI, nayaNe bihAve loka ho; sudara bhAjana bhAgatI pheDatI, dharati khiNamAM zoka che. suMdara vAta. 28. guru laghune gALo die, vacce na DhAMke aMga he; suMdara viNa hetu rove hase, gAya gIta nRtya raMga che. suMdara vAta. 29. kSaNamAM dakSa thaI kahe, zuM thayuM mujane eha ho; suMdara snAna karI bhejana kare, khiNameM cALA teha he. suMdara vAta. 30janaka khedabhAra ciMtave, kAmaNu vA vaLagADa he; suMdara maMtri vidyAdhara teDiyA, je kari ochADa che. suMdara vAta. 31 sadara ane vicAro nava karI
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7che. rAyacaMdrajainakAvyamAlA. ' doSa devI deva bhUtaDAM, sAkiNI prata lagatA he; suMdara homa havana karatA ghaNuM, jyotiSI graha cAvaMta che. suMdara vAta3ra. deva devI bahu mAnIyAM, paNa na thayo guNa tAsa he; sudara dina ke matri dhare, lAja svasura kULa vAsa che. suMdara vAta. 33. cothe khaMDe sAtamI, nArI- carItranI DhALa he; suMdara zrI zubhavIra vacana sUrNa, chaDo e jaMjAla che. suMdara vAta 34. dAha, pAra na AvyA regane, sAsarie raheThANa rAyanI ANuM pALavI, eka hAMsI ne hANuM. vihu piyara nara sAsare, saMjamiyAM sahavAsa; etAM hoya aLakhAmaNAM, je maMDe thira vAsa. rUpavatI ne mahAsatI, priya vaca rAga dharAya; tasa mahA kaSTa dazA paDI, dekhI muja na sakAya. jaIzuM pAchA nija ghare, mukha dekhADIza kema; mitrAdika hAMzI kare, AvyA emanA ema. eke dizi sUje nahIM, paNa javuM niradhAra; daiva nacAve tiNi pare, nAcavuM A saMsAra. sasarAne kahe jAIzuM, jaba kharI sAtA thAya; ' tava kAlAMtara AvazuM, ema kahi patha calAya. dina kete nija pura jaI, rUpe me teva; kuLa devAdi mAnatA, pUjA kare sati neha. sakunika jozI lokane, pachI karAve jApa; mukha mAgyuM sa dhana die, daSTi rAgano vyApa. pagapaga pUchate phare, kAmarAhe pIDela; kukaDaline nAgahila, mAne mohana vela. mitra ravidatta vaNikane, pUche nArI vicAra; te bhaNe paranara laMpaTI, nAri upara ze yara. * * tuma dekhata mAMdI paDe, vaLatAM he sajja; jI hAMzI hA paNa "
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ 371 zrImAna vIravijayajI.--adrazekhara. rakta thaI raheze nahi, e asatI nirlajaja. nArI bhamADyA je bhamyA, te dukhiyAM saMsAra; | amatI caritra kare ghaNuM, leza suNe adhikAra. DhALa 8 mI , (govALIyA rame mAraga melhI-e rAga.) surA sajajana zIkhAmaNuM kahuM, ati saralapaNuM nahi sAra; rasIlA ramo ramaNI rasa* mahelIne. e AMkaNI. tarU sarala sakaLa jana chedatAM, te kima kari mAne nAra; rasIlA ra0 1. kavi vAge kathA UMdhe sabhA, te savi vaktAno vAMka; rasIlA kima have nArI pativratA, jehane che mAMTI raka. rasIlA ramo2. guNa dekhI parIkSA kIjIe, zuM karie kuLa rU5 jAti; rasIlA nehalIsa saMbhrama dachIe, vaLi jovI janamanI rAti. rasIlA ramo. 3. unamArgI jati dvija mUrakha, bALarAja ne kapaTI mitra; rasIlA nArI bharavana anyatI, narane navi dharavA citta. rasIlA ramo 4. eka tilakapure vAva vase, nArAyaNa nAme sAra; rasIlA tasa kulaTA kaTi kapaTabharI, che padmA nAme nAra. rasIlA ra0 5. ' yA azvaplutaM mAdhavagarjitaM ca // strINAM caritraM bhavitavyatA ca / / avarSaNacAtihivarSaNavA // devo na jAnAti kuto mnussyaaH||1|| pate vAvALA= rAti pujAna (vAta nAMmoSa zailAzAvalamumati na sRjaMtyepUnarAnAyakAn // trailokyetaravaH phalAni sunavArabhamejanAt // dhAtaH kAtaramAla pApI kulaMTA hetosvayArki drutaM // 2 // - - - ', pUrva cAle. ' eka dina paradeze dija ca, rahi nArI ghera nizaMka rasIlA eka narazuM raMgarase ramatI, gamatI nizi zayana patyeka. rasIlA ramo. 6. tasa pADesaNulAlI nAme, nita zikhAmaNa die tAsa; rasIlA * * tuM avaLA khele khyAla ghaNu, koI dina hoya tuja vinAza, rasIlA rame che. ?
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 " rAyacaMdanikAvyamAlA. paNa zikha na mAne koI taNI, je vyasanI thayAM naranAra; rasIlA A tuM payapAnathI esara, cira lAge Daka prakAra; rasIlA rame) 8, reya varasa pati ghara Arthi,nAna bAjanabhakti vidhAya; rasIlA kaTi bALa nizi veLA calI, nAma piyara surAlaya jAya. rasIlA ra0 9. pUrve saMtita jAra tihAM, maLiyA AvI ekata; rasIlA suta bhumi kavi tenI sAthe, raMgabega vilAsa karata. rasIlA mAtra 10, sA kAmAMdhI pAchI vaLatAM, rame bAlaka parimA sAtha; rasIlA tajI putrane paDhimA kara grahI, ghara Avi jue nija hAtha. rasIlA ra0 11tava pUche pati pratimA kIrsi, sA bAlI vicArI ema; rasIlA tamAM dezAvara jaba cAliyA, tava meM kari mAnati prema. rasIlA ra0 12, suradeva yAne ema kahyuM, Avaze jyAre prANanAtha; rasIlA surati maLI kAra jyAre, pUjA karazuM pati sAtha, rasIlA ra0 13. paNa asara thayuM tame zrama jAya, tiNe meM jaIpUna kIdha; rasIlA pRjare gharANe suta liye, tuma pUjana parimA dIdha, rasIlA ra0 14, tuma paDimAnI pULa kare, pache jaI suta lAvuM ; rasIlA pAchI pamiA tasa ApIe, karI viSe pULa naha. rasIlA ra0 15. kavi parimA putrane lAvatI, juo nArI caritra athA; rasIlA di ja jANe rAgI mahAsati, muja upara zI che cAla. rasIlA ra0 16. vaMdelIzuM sukha mAnato, gaye eka dina vanaphaLa kAja; rasIlA tithI dhaMbha paDyo eka kArano, dIThA lIdhA zira sAja, rasIlA ra0 17. vaLicuA phaLa laI ghara AviyA, rame gharamAM jArazuM nAra; rasIlA , bAlAvI AvI tatakhI, ghara madhya chupADI bara, rasIlA ra0 18, dija beThAM gharane bAraNe, ciMtAtura gaI sakhI pAsa; rasIlA lAlInI zikSA cita dharI, thaI gehalo raci pAsa. rasIlA ra0 19. mastaka ughADe nAcatI, vaLI hasatI detI gALa; rasIlA jima tima mukhathI lavarI kare, kare gAthA kahe I tAla. rasIlA ra0 20. kai lAlI kahetI bApaDI, tuM avaLA khyAla ma khela; rasIlA abhA mahithI lAvyo lAka, tikAnuM tihAM jaI mela, rasIlA roga 25
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ vachara cAmuDA pUratI tatva dha vara mAga mAraka hai patA niyata kare, muja ja dhara zuddha sAra 27. jo devI putrI sAMbhaLI bahu timatima rasIlAgrA 28. zrImAnuM vIravijayajI-caMdrazekhara. dija ciMtAtura vismaya thaye, lakkaDa bhUta vaLagyuM harAma rasIlA loka vayaNe kASTha upADIne, gaye mukavA te vana ThAma, rasIlA ramo 22. padamAe jAra sADIo, bhaTajI AvyA nija geha; rasIlA dina bIje cAmUDA cele, sA pUcha kusume teha. rasIlA ramo23. kara joDIne ema, mAgatI, muja kaMtane karaze aMdha; rasIlA nita nita pUje jaI ema kahe, dvija cite pratibaMdha. rasIlA ramo 24. cAmuDA pUThe jaI rahyA, kija, guptapaNe dekhata; rasIlA sA AvI kusume pUjatI, tava svara bhede savadata. rasIlA ra0 25. he paDyA ninya muja bhakita kare, huM tuDI tuM vara mAga; rasIlA bhaNe sA muja pati aMdha kare, muja jArano phAve lAga. rasIlA ramo 26. kahe devI putrI sAMbhaLe, patine de ghata zuddharasIlA chama chama vRta khAve bahu bahu, timatima thAze te aMdha. rasIlA ramo. 27. suNi ghara jaI nita bahu vRta die bhajana mAMhI dharI presa; rasIlA - tima dina prati dvija kahe nArine, nayane navi sUje kema. rasIlA ra0 28. dhari harSa cAmuMDA nita pUje,dvija paNa ghatathI baLa sAra; rasIlA eka dina kahe aMdha thayA ame, navi dekhAye gharabAra. rasIlA ra0 29. sA jAraNuM rame nita raMgamyuM, nizi dina Ave ne jAya; rasIlA nidAsara nizi bahu ekadA, dvija kaMDa leIne dhAya. rasIlA ramo 30. DaDe DaDe karIne hazaba nAkhyuM gekhane heDa, rasIlA bhaNe nArine ema karo pharI, tumane paNa karazuM cheTha. rasIlA ra0 31. eka divase bhikSA kAraNe, AvyA yogIsara eka; rasIlA sA bhikSA detAM mohi rahI, dekhI rUpe atireka, rasIlA ramo. 32. cAgI jAtAM sAM sAtame, mALe caDhI jeve tAsa; rasIlA pUra bAhara TekarI upare, dIThe. yogI rahevAsa. rasIlA ra0 33. nizi maMtane nidrAvaza karI, gaI rAtre sA tasa pAsa; rasIlA prArthanA karatAM yogI bhaNe, AvI paNa jAo nirAza. rasIlA ra0 34. sA kahe zAmATe ema vade, bhaNe yogI tuM 5ranAra; rasIlA * ame gharanArIthI vegaLA, vazi tapa karie saMsAra. rasIlA ramo. 35.
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 rAyacakAvyamAlA. ' sA pAchI ghara AvI karI, taravAre kata hata; rasIlA. * * yogI pAse jaI ema vade, huM para <
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--caMdrazekhara. 37pa . . DhALa 9mI. * - . (karama na chUTe re prANAyA-e dezI.) rUpALIzuM , re. mahiye, vIrasena pradhAna pItala sovana sama gaNa, kAca te hIrA samAna. . dhigadhaga viSayI re javane, roga. ramADavo nAga; - nArI nAgaNa je DasyA, gArUDi maMtra na lAga. dhiga2, kAma krIDA-same kitane, rIjavatI bhaNe ema; vAhAlIne, karI vegaLI, divasa gayA badda kema. dhiga svAmI viyAga agni baLIaMtara dukha bharapUra viraha thathAe re maLI; ane Udaka zreyAM dUra. biga 4. tuma sarikha pati pAmIne, muja mana madabharAya; , loka bhaNe e ghelI thaI, khiNu lAkhaNI AjAya. dhiga maMtrI sAcuM te sadahe, vaziye vaza thaI tAsa; cAlo ghara kahe anyadA, jemAM mahurata khAsa. dhiga. . - paNa pratimA eka, sAMbhaLe, ama ghara.dakSa gopAla; - mAMgI le che kAmano, sarvi kAme ujamALa. dhiga. 5the mAraga bhUmi, zIdhra pamADaze gAma; bhakitavaMta sAheba taNe, goviMda enuM nAma. * dhiga8. nIkaLatAM muja tAtanI pAse mAgajo eha; lekha sAthe te cAlazuM, mAnyuM mitra e teha. dhiga. 9. mahRrata zira sasarAdika, kIdhe bahu satakAra; vastrAbhUSaNa haya gaje, dAzi dAsa parivAra viga0 10. tiNi veLAkahematrijI, anucara ama dio eka; geviMda govALa che. tumataNe, amakAme zuM viveka, dhiga0 11. sAMbhaLI teDine tasa kahe, jA re-jamAInI sAtha; nizi dina sevA ma bhUlaje, AjathI e tuja nAtha, dhiga12. nisaNuM te paNa harakhiye, kahe tuma vacana pramANa; ". vaide , managamatuM kahyuM karatA sAthe prayANa, dhiga 13.
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 rAyacaMdrajainakAvyamAlA. rUpALIne re cAlatAM, vastrAdika alaMkAra; ApI mAtA pitA die, heta zikhAmaNa sAra. dhiga. 14. pativratA -vrata pALa, bhartA deva samAna; ' sasarA sAsunI. sevanAM, naNaMda diyara bahu mAna. dhiga. 15. jama jamADIne sarvane, zakya sahedarI jANa; ' ema ema kuLa ajuALa, strinelajajA maMDANu - dhiga putrI veriNuM jANatAM, paNa zikSA hIta ANu varasya dhana atijaLa bharyo, na jue ThANe kuThANa - dhiga17. joDI hAtha rUpALIkA, sIkha dhare namI, mAta; * vaMce jagatane je vazA, tehane kuNa mAta tAta. dhiga malaNa letAM te cAlatAM, paMtha zire huzIAra; volAvIne pAchA vaLyA, sasarAdika parIvAra. dhiga18. bahu asavAre re parivaryo, maMtrI sAthe sAmaMta; rUpALI, ratha besatI, vege gopa hAMkata. biga 20. trIje dina nizi utaryA, zuMkhalapUraNuka gAma; vana tarU suMdara jaIne, sence kI virAma vigaDha 21. caMdra kiraNa rajanI jage, pharatAM jaMpatI jAma; '' - tarUtala jAtAM pannaga Do, nArI paDI teha ThAma. dhiga 22. hAhAkAra maMtrI taNe, subhaTa save nihAM Aya; - rAge maMtrI mucho lahe, zItaLa jaLe- saja thAya. biga 23. bele maMtrI rehA priye, mehelI muja raNa mAMhi; - - prANa AdhArI tuM kihAM gaI, maravuM nizcaya AMhi, dhiga24. retA subhaTa sakaLa tihAM, kaI karatA upacAra; ' maMtra maNa jaDI auSadhe, na paDyo phera lagAra, dhiga 25. ceha khaDakI laI nArine, maMtrI baLavAne dhAya; - - eNe same vanamAM sAdhu rahyA, karatA sUtra sajAya. dhiga- 26. sara suNI muna AviyA, bole ma kare re dAha; . - gA lAvavAI sUraja gaNe, Avi garUDa ucchaya. dhiga- 27.
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI, caMdrazekhara, mAMhi deva nAma khAlAviyA, cuzI liyu vikha tAsa; saja thaI saMrdU citazu, matri pAmyA ullAsa. muni caraNe namI krU'patI, rAti vasyA vana ... mAMhi; ravi ujye sahU cAliyA, nArI gaLe dhari aradhe . mAraga AviyAM, dIAM niramaLa nIra; ~ narjI jaLa vehetA pratrAhathI, tarU gaddara- susamIra. bhAjana velA 2 dRkhine, sainye derA te / bhAjana sAmagrI sanna kare, dapati bhAjana kIdha dIdha; ~~ . rUpAlI kahe ka'tane, cAle! krIDA kAraNu eNkalA, karazu sUNI maMtrI ratha joDIne, sArathI khIjA bhaTTa naItA rahyA, lajjA pati naSphaLa khelatAM, tha jaLa khelI vana kare, peTA ratha dizi geApa pherave, patI eka paheAra jaba vahi gayA. citA subhaTa kara ta. laya lahI, tAla. gAviMdane, hAtha; kAI 'na sAthe.* khele ekAMta; ' kAya.. hajiya lage navi nIkaLyA, A aTavi bhayakAra; ramatA muzvarase bharyAM, khamie tI.te vAra. zakita cita subhaTa thai, geApane karata "peAkAra; tihu jaNa mAMhuM eka jaNe, Uttara nAkheA lagAra. sulaTa sarve vana pesIne, pAdapa nai jaLa taiya; daMpati haya ratha sArathI, dIThAM subhaTa . na matri khaDaga paDI bhUtaLa, lIdhI zakita cIta; gAya gavekhyA na dekhiyA, jANyuM nabaLu karata vikalpa subhaTa maLI, jotA pagalA te mAMhi; pakhi pagajju na pekhiyA, sAcata nizi rahyA tAMhi. trIyAmAM zata yAmangyu, vIti pragaTayA vibhAta; sainya zAkAtura cAlatAM, rAjapura, sad 1 * nai tarU vRMda; meLa sAthe Ana gAtrALa; 377 kiMga0 28. - dhiga0 29, viga0 30. biga 31. viga0 32. gi0 33. dhiga0 34. dhiga. 35. dhiga0 36. dhiga0 37. dhiga. 38. carita. dhiga. 3 dhiga0 40. jAta. dhiga. 41. ' '
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAta ba rAkathA ane rANI vilA, 45, rAyacakanakAvyamAlA...: * vAta, bani kahIM bhUpata, karatA na baddha kheda gAma ThAma bhaTa mokalyA, paNa na ja kAMI bheda. - dhiga. 42. bALa snehI viyAgathI, kara, rAya vilAma;, maMtrI kuTuMba rUdana kare, pragaTyA pUrava pApa. . dhiga 43. dina kete have bhUpati, yApi avara pradhAna rAjaya kAja ? sahu cAlave, gAve maMgaLa gAna. , hiMga44. cothe khaMDe. dekhADiye, navamI DhALe anaMrA; - zrI zubhavIra vacana suNI, De. kulaTAne saMga. dhiga deharA virasenane bhUpati, saMbhAre dina rAta; samatA upagAra tasa, vItyAM varasa te sAta. bAjIgara eka anyadA, gIta kaLA nRtyakAra; vAnara ToLuM laine, A nardhAra majAra rAja kacerIe mADipha, nATaka kapinuM sAra; vAnara vAnarI. nAcatAM, aMtare huM huMkAra vAjA vajAve kapi maNi, milaNu yuddha karaMta; cuMbana AliMgana kare, nava nava veza dharata. rAjasabhA rajita thaIdie nRpa vaMchita dAna; mukhya kapi vikasita nayana, rAyane kara sAna. AMsu dhArA varasate, bhUpane caraNa namaMta; ' vAra vAra paya vaLagatA, vismaya rAya lahaMta. nara vAcA nava disake, dhika, pazune avatAra; dayA daitaka vikraya liyuM, ToLuM nija ne darabAra zikSA rakSA kAraNe, adhikArI ghara dIdho avasare nAca nacAvine, grAsa adhika tasa dIdha. nava-nava bhUSaNa kapi taNuM, nija ghara kari sonAra; bheTa karI I-rAyane, nupa kare tasa satakAranija haste kapi mukhyane, aMga dhare alaMkAra;
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ 379 zrImAnavIravijayajI -cAMdrazekhara. - je loha valaya tava dekhiyuM, kaMTha dharaMta jaba hArTa nRpa vacane te sAnie, bhAgIne kADhayuM - jAma; virasena pragaTyA .tadA, kare nRpane paraNAma. vismaya sarva sabhA thaI, tAsa kuTuMba malaMta; * -maMtri rIte nivi rahe tRpa tasa kaMTha lagata. 12. thira kari Asana thApi, vAje maMgaLa dUra nRpakahe A acarija ki, te bhaNe rAyabahAra DhALa 10mI, (teraNathI ratha pheravI he lAla-e dezI.) vIrasena kahe rAyane rAja, karama gati asarALa mere, sAhibA; tiriyapaNuM karame lahyuM che. rAja, kIdhe tame uddhAra. mere tiriya. 1 dAtA kRpaNane dhanapati he rAja, nIca Uca. naranAra; mere kSatri vaNika hija nRpa pure ho rAja, huM karame nRtyahAra mere. tiriya. agocara sata * manoratha hai, kavi vayaNe nArvata; mere. Ave svapanamAM kaI dine he, khiNamAM daivI karata. mereTha tiriya0 saha saga viMTaLA vacce che, vaLage jima vacha mAya; mere tima pUravakRta - karma je "he, karatAne valagAya. mere tiriya0 karama gati muja sAMbhaLo, subhaTe mukhe suNi vAta; mere naI aMtara vAgata lage hA kahuM Agala je thAta. mere tiriya0 5.gahana vane netana priyA che, jANI sati snehALa; mere0 mIThe vayaNe mAhi hA, malayAmIla sukhakAra.' mere tiriya0 6. tarU pallava vara velaDI ho, surabhi sumana navaraga; mere kakilA TahukA kare che, muja mana vyApa anaMga. mere tiriya0 7. mIThe vayaNe tava sA kehehekhiNabhara ramiye svAma; mere ' . ' A drAkhane maMDape hai, tuma ama mana visarAma. mere tiriya tasa vayaNe bihu tihAM gayAM che, palava kariya pathAra; mere. surata hi sukha bhajI hA, beThi citA suvicAra.mere tiriya. 19 te have tihAM kapi khina -bhAkhe mujane ema; mere ja che . . !
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. rAyacanakAyamAlA ... vAta bani kahI bhUpate karatA nu badhu kheda * - gAma ThAma bhaTA mekalyA, paNa na ja kaMI bheda - dhiga kara. bALa sanehI viyAgathI, karo, rAya vilApa;. - maMtrI kuTuMba rUdana kare, pragaTyA pUrava pApa. : dhiga0 43. dinakete have bhUpata, thApi avara pradhAna rAjya kAja sahu cAlave, gAve maMgaLa gAna. biga 44. cothe khaDe dekhADiye, navamI DhALe anaMga; - zrI zubhavIra vacana suNI, IDa kulaTAne , saMga. , dhiga 45. deharA - virasenane bhUpati, saMbhAre dina rAta;. samaratAM upagAra tasa, vItyAM varasa te sAta. * bAjIgara eka anyadA, gIta kaLA nRtyakAra; vAnara TeLuM laine, Avyo nathari mAra.. rAja kacerIe mADi, nATaka kapinuM sAra; vAnara vAnarI nAcatAM, aMtare huM huMkAra - vAjA vajAve kapi maNi, milaNa karata; cuMbana AliMgana kare, nava nava veza dharaMta, rAjasabhA rajita thaI die nRpa vaMchita dAna; mukhya kapi vikasita nayana, rAyane karato. sAna. AMsu dhArA varasate, bhUpane caraNa namaMta;' " vAra vAra paya vaLagata, vismaya rAya lahaMta nara vAcA nava disake dhika pazune avatAra - dayA daitaka vikraya livuM, ToLuM nija darabAra.. ' zikSA rakSA kAraNe adhikArI ghara dIdha; avasare nAca nacAvine, grAsa adhika tasadIdha. * nava nava bhUSaNa kapi taNuMnija ghara-karinAra; bheTa karI I- rAyane, nRpa kare tasa satakAranija haste kapi mukhyane, aMga dhare alaMkAra; '.
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI caMdrazekhara. 28, dekhI dIna nyu jaI rahyA che, tava sA bhaNe dhari kepa. mere tiriya0 24. re muDha kapa thaI zuM jue che, ekapa ze naha; mere. pizAca thaI keDe paDyo che, pApo tasa phaLa eha. mere tiriya0 25. janamathI e muja sAhiba he, tanamana saMdhyA sanAtha; mere. - cArapare caherI vice che, te eka jhA hAtha. mere niriya0 26. svachacAraNI huM sadA he, nahi tuja vaza rahenAra; mere vizvAsa devA kuTuMbane ho, tujazuM neha upacAra. mere tiriya. 27_ phegaTa mada grathIla thai , kA tane deya vAra; mere gaNi data mane kari hai, kIdhe niri avatAra. mere tiriya. zIkhAmaNa lAgI have ho, bhaTake vAnara mAMhi; mere ame dhana leI tAtanuM he, bhegavazuM sukha chahi. mere. tiriya0 29. jAre kapi zuM joI rahyA che, rAya govIMda tu rAMka; mere trijI vAra zikSA jaDI che, nathI amAre vAMka. mere tiriya0 ema kahI ratha beDi he, koIka dizi udeza; mere rIse phAla bhari deyane hai, nakhe vidArthI vizeSa. mere- tiriya. 31. gope zira asi ghA diyA he, huM muchita bhUpAta; mere zita pavana nizi uDyo ho, jANuM na paMthanI vAta. mere tiriya. 32. yuthapati haNi huM thayo ho, vAnarano ziradAra, mere bAjIgare eka dina rahyo che, kuTapAsa racanAra. mere tiriya) 33. niya zikhAvI baha kaLA , navI gAmogAma; mere0 tuma pAse AvyuM ke ho, pApe nara bhava ThAma. mere tiriya. 34. dasamI viSamI e kahI ho, cothe khaMDe DhALa; mere zrI zubhavIra sukhI sadA hai, na paDe je moha jAla. meMretiriya0 35. 30, sacIva vyathA suNI nRpa bhaNe, kheda na kare keya; - bhAvi padAratha AgaLa, udyama niSphaLa heya. paNa tuM pUraNa Aukhe, AvyA nija gharavAsa; , rUThI nArI rAkSasI, jIvitanI zI Aza.
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 rAyacca'draukAvyamAlA. mAMdI tajI tame janma gayA haiA, khIjI vAra dhari prema. mere. tiriya 10. sajja thaI tuma virahathI hA, . kheda bhare raha: jAma; mere AvI yANu, tAma. merez2a tiriya. 11. dIThI tenI pAsa; mere. L haiA, bhAjana bhakti vilAsa mere tiriya0 12. rUAga kare aMtarAya; mere dapatI, sukhabharAya, mere.tiriya0 14. upadrava navi thAya; mere : vaNe ema . ucarAya. mere tiriya0 15. . muja dhara bhikSA kAraNe hA, gAMThe ASadhI bahuvidhA hA, vidyA vidhi lahi meM diyA AdarathI nita AvatI pUchatA meM lAkhiyu. meLeA kima hina sapa enDruvuM kAMi dila dharI hA, vaLi muja pine kAMInA `hA, tava sA pUraNa prItiye haiA, sarava kAma huM kara zaku hA, muja zira hAtha dharata; mere -kahe tuja rAgana kadi have hA, vaLI tuja sukhiyA kata. paNa vana raNu ari saMkaTa hA, vAdha ahiM bhayanAza; mere hete valaya, I ema kahe hA, tuja pati ka" vinAza mere tiriya. maMtrazu. garbhita auSadhi hA, che avayava ladhu khAsa; mere. zivava" tumane' sadA hA, bIcha nahi muja Aza. mere tiriya0 zItaLa vana nidrA - karAhA, huM beThI tuma pAsa; mere. - vidhana haraNa valayu' daivA hA, esIse sukhAya. mere. tiriya0 prema vacana rAge jaDyA hai,, sAcuM mAnI tAma; mere sUrata zrama sutA tadA haiA, pAmyA nidrA jAma mere tiriya vatI sA muja kaThame hA, lAhanuM valayu teha; mere sadhAtI payaDI kahI. hA, vairaNI nidrA adbhu. mere tiriya0 21. jAgyA kapi rUpe thayA hA, dIThI kapinI deha; mere. mere tiriya. 16. 17. 18. . . / / 3 khe dava lakhyA ci u triMga hA, jotAM na diThThI teha mere. niriya0 22. . hA, proti banI te, sAtha; mere 0 ' hA, hA, '' . d che muja nehI nAtha. mere tiriya. 19. ,' 1 19. 20. me' jANyu gai chetarI haiA, kIdhA kapi tiri pakSa; mere mitranI zikha na zira dharI hA, kula pAmyA paratakSa. mere,tiriya 23. tasa pagale dhAi maLyA DhA, kheThI ratha sahagApa; mere.
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI -caMdrazekhara. dekhI dIna nyu joI rahyA che, tava sA bhaNe dhari kepa mere tiriya0 24... re mudra- kapi thaI zuM jue ho, ekapa ze naha; mere pizAca thaI kaDe paDyo che, pAmyo tasa phaLa eha. mere tiriya0 25. janamathI e muja sAhiba he, tanamana suyA sanAtha; mere. cerapare caherI vice che, te eka jhA hAtha. mere niriya. 26. svachacAraNI huM sadA he, nahi tuja vaza rahenAra; mere vizvAsa devA kuTuMbane ho, tujazuM neha upacAra. mere tiriya. 27zaMgaTa maMda grathIla thaI che, kADhayo tane deya vAra; mere. jogaNi data mane kari hai, kIdhe niri avatAra. mere tiriya0 28. zIkhAmaNa lAgI have he, bhaTake vAnara mAMhi; mere ame dhana leI tAtanuM ho, bhegavazuM sukha chAMhi. mere tiriya0 29. jAre kapi zuM joI rahyA che, rAya govIMda tu rAka; mere trijI vAra zikSA jaDI ho, nathI amAro vAMka. mere tiriya0 30 ema kahI ratha beDi he, koika dizi udeza; mere rIse zAla bhari deyane che, nakhe vidAya vize. mere niriya gepe zira asi ghA di ho, huM muchita bhUpAta; mere. zita pavana nizi uDyA ho, jANuM na paMthanI vAta. mere tiriya0 32. yuthapati haNi huM thayo che, vAnareno ziradAra; mere bAjIgare eka dina rahyo che, kuTapAsa racanAra, mere tiriyo 33. nitya zikhAvI baha kaLA ho, navI gAmegAma; mere tuma pAse Avye thake che, pAmo nara bhava ThAma. mere tiriya0 34. dasamI viSamI e kahI che, ethe khaDe DhALa; mere zrI zubhavIra sukhI sadA hai, na paDe je moha jAla. mere tiriya0 35. hA, sacIva vyathA suNI nRpa bhaNe, kheda na karavo keya; * bhAvi padAratha AgaLa, udyama niSphaLa heya. paNa tuM pUraNa Aukhe, AvyA nija gharavAsa; rUDI nArI rAkSasI, jIvitanI zI Aza.
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 - rAyacaMdajainakAvyamAlA : mAMdI tajI tame jaba gayA che, bIjI vAra dhari prema. mere tiriya ja thaI tuma virahathI he, kheda bhare rahuM jAma; mare , - muja ghara bhikSA kAraNe huM AvI gaNi tAma. mere tiriya gaTha oSadhI bahuvidhA he, dIThI tehanI pAsa; mere.. vidyA vidhi lahi me diye che, bhajana bhakti vilAsa. mere tiriya AdarathI niha AvatI hA, prIti banI che. sAtha; mere ; pUchatA meM bhAkhiyuM che, che muja nehI nAtha...mere tiriyA meLo kima hina saMpaje che. roga kare aMtarAya; mere : ehavuM kAMI dila dharI he, dapatI sukhabhara DAya mere niriya0 14. vaLi muja piune koIne che, upadrava navi thAya; mere . tava sA pUraNa prIti he, vayaNe ema, ucarAya. mere tiriya0 15. sarava kAma huM kari zakuM che, muja zira hAtha dharaMta; mere kahe tuja roga na kadi huve che, vaLI tuja sukhiyo jaMta. mare. tiriya 16. paNa vana raNu ari saMkaTa he; vAgha ahi bhayanAza; mere. * ,hete valaya deI ema kahe che, tuja pati kaMTha vinAza, mere tiriya. 17. maMtrazuM garbhita auSadhi ho, che avayava laghu khAsa; mere . . . zivavuM chuM tamaneM sadA he, bIjI nahi muja Aza. mere tiriya. 18. zItaLa vana nikA karI che, huM beThI tuma pAsa; mere vighana haraNa valayuM Tha he, osIse sukhavAya. mere tiriya0 prema vacana rAge. jo he, sAcuM mAnI tAma; mere , sUrata zrama sute tadA he, pAye nidrA jAma mere tiriya. ThavatI sA muja kaMThameM hai, lohanuM valayuM teha, mere sarvadhAtI payaDI kahI che, dharaNI nidrA eha mere tiriya0, 21. jAge kapi rUpe thaye he, dIThI kapinI deha, mere , * e dava lakhe cihuM dige che, jotAM na diThI teha. mere viriya0 22. meM jANuM gaI chetarI hai, kIdhe kapi tiri pakSa, mere mitranI zikha na zira dharI che, phala pAo paratakSa. mere tiriya tasa pagale dhAI maLe che, beThI ratha sahagopa; mere ;
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ laI rahyA hoya evI amArI zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. dekhI dIna nyu jaI rahyA che, tava sA bhaNe dhari kapa, mere tiriyA 24. re muDha kapa thaI zuM jue che, ekavakho ze naha; mere pizAca thaI kaDe paDyo che, pAmyo tasa phaLa eha. mere tiriya0 25. jAmathI e muja sAhiba he, tanamana suyA sanAtha; mere cerapare caurI vice che, te eka jhA hAtha mere chAcAraNa sadA he, nahi tuja vaza rahenAra; mere vizvAsa devA kuTuMbane he, tujazuM neha upacAra. meretiriya0 27giTa maMda grathIla thaI che, kADhayo tane deya vAra; gaNi data matre kari hai, kIdhe niri avatAra. mere zIkhAmaNa lAgI have ho, bhaTake vAnara mAMhi; mere ame dhana leI tAtanuM hai, bhegavazuM sukha kAMhi. mere tiriya0 29. jAre kapi zuM joI rahyA che, rAya govIMda tuM rAka; mere. tricha vAra zikSA jaDI ho, nathI amAro vAMka. mere- tiriya. 30ema kahAM ratha beDyuiM , keIka dizi udeza; mare. rIsa zAla bhari deyane hai, nakhe vidAya vizeSa. mere tiriyao 31. gape zira asi ghA divya he, huM muchita bhUpAta; mere0 sita pavana nizi uDyuM , jANuM na paMthanI vAta. mere tiriya0 32. lapati haNi huM thayo che. vAnarano ziradAra; mere bAjIgare eka dina rahyo che, kuTapAsa racanAra. mere tiriya) 33. nitya zikhAvI baha kaLA che, nAcavI gAmegAma; mere rUma pAse Avye thake che, pAmyo nara bhava ThAma. mere tiriya0 34. kasI vISamI e kahI che, ethe khaDe DhALa; mere.' nI zubhavIra sukhI sadA hai, na paDe je moha jAla. mere tiriya0 35. hA sacIva kathA suNI nRpa bhaNe, kheda na karavo koya; bhAvi padAratha AgaLa, udyama niSphaLa hoya. paNa tuM pUraNa Aukhe, A nija gharavAsa; rUThI nArI rAkSasI, jIvitanI zI Aza.
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 - rAyacaMdrajainakAvyamAlA. ' mAMdI tajI tame jaba gayA che, bIjI vAra dhari prema. mere tiriya saja thaI tuma virahathI he. kheda bhare rahuM jAma; mere , muja ghara bhikSA kAraNe che, AvI gaNi tAma. meretiriya0 gaTha eSadhI bahuvidhA che, dIThI tehanI pAsa; mere vidyA vidhi lahi meM diyA hai, bhajana bhakti vilAsa. meretiriya. 12. AdarathI nitya AvatI ho, prIti banI te, sAtha; mere. pUchatA meM bhAkhiyuM che, muja nehI nAtha..mere tiriya meLo kima hina saMpaje che, roga kare aMtarAya; mere ehavuM kAMI dila dharI he, dapatI , sukhabhara ThAya mere tiriya. 14. vaLi muja piune koIno che, upadrava nahi thAya; mere : - tava sA pUraNa prItiye hai, vaNe ema ucarAya. mere tiriya0 15. sarava kAma huM kari zakuM che, muja zira hAtha dharaMta; mere kahe tuja roga na kadi have he, vaLI tuja sukhiye kaMta. mere tiriya0 16. paNa vana raNu ari saMkaTa he, vAgha ahi bhayanAza; mere* * * hete valaya deI ema kahe ho, tuja pati kaMTha vinAza mere tiriya. 17. maMtrazuM garbhita auSadhi che, che avayava ladhu. khAsa; mere. . . zivavaMchuM tamaneM sadA he, bIka nahi muja Aza. mere tiriya0 18. zItaLa vana nidrA kare che, huM beThI tuma pAsa; mere. ' vighana haraNa valayuM Tho he, AsIse sukhavAsa, mere tiriya. 19. prema vacana rAge jaDyo che, sAcuM mAnI tAma; mere , ' , sUrata zrama sutA tadA he, pAmyo nikA jAma mere tiriyA 20. ThavatI sA muja kaMThameM he. lohanuM valayuM ha; mere . sarvadhAtI, payaDI kahI che, vairaNI nikA eha. mere tiriya0, 21. jAge kapi rUpe thayo che, dIThI kapinI deha, mere, * khe dava lakhyo cihuM dige che, jemAM na diThI teha. mere siriya0 22. meM jANyuM gaI chetarI hai, kIdhe kapi tiri pakSa, mere , mitranI. zikha na zira dharI che, phala pAo paratakSa. mere tiriya0 23. tasa pagale dhAmAM maLe che,, beThI ratha sahagopa; mera0 : *
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. 38 dekhI dIna nyu joI rahyA che, tava sA bhaNe dhari kepa, mere tiriya0 24re muDha kapa thaI zuM jue che, ekapakho ze neha; mere pizAca thaI kaDe paDyo che, pAmyo tasa phaLa eha. mere tiriya0 25. janamathI e muja sAhiba he, tanamana suyA sanAtha; mere ... cerapare caherI vice che. te eka jhA hAtha. mere. niriyA chAcAraNI huM sadA hai, nahi tuja vaza rahenAra; mere vizvAsa devA kuTuMbane hai, tujazuM neha upacAra. mere- tiriya. ra7zigaTa maMda thIla thaI che, kA tane deva vAra; mere gaNi data matre kari hai, kIdhe niri avatAra. meretiriyA 28, zIkhAmaNa lAgI have ho, bhaTake vAnara mAMhi; mere. ame dhana leI tAtanuM he, bhegavaze sukha chAMhi. mere- tiriya0 29. jAre kahi zuM joI rahyA che, rAya govIMda tuM rAka; mere tricha vAra zikSA jaDI che, nathI amAre vAka. mere tiriya0 30 ema kahI ratha eDi ho, keIka dizi udeza; mere. rIse zala bhari deyane hai, nakhe vidyArthI vizeSa. mereTa niriya0 31. gApe zira asi ghA diye che, huM muti bhUpAta; mere zita pavana nizi uo hA, jANuM na paMthanI vAta. mere tisthi0 32. yuthapati haNi huM thayo ho, vAnarano ziradAra; mere bAjIgare eka dina ca he, kuTapAsa racanAra, mere tiriya0 33.. nitya zikhAvI bahu kaLA che, navI gAmogAma; mere tuma pAse AvyuM ke ho, pApo nara bhava ThAma. mere tiriya. 34, dasamI viSamI e kahI ho, cothe khaDe DhALa; mere zrI zubhavIra sukhI sadA hai, na paDe je moha jAla. ra0 tiriya0 3. deharA, sacIva vyathA suNI nRpa bhaNe, kheda na karavo kAya; ' bhAvi padAratha AgaLa, udyama niSphaLa hoya. paNa tuM pUraNa Aukhe, Avyo - rUThI nArI rAkSasI, jIvita
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdajInakAvyamAlA . je ramADe nAgane, te alithI na DaraMta; je vachanAgane. nita bhakhe, dhaMtura kAMe karata. . . 3. prIta banI jasa jeharyuM, te viNa te na raheta; * rAga dhare tihAM ekapache, te nara duHkha lauM. jehano meLe jihala, tihAM maLavuM tasa ya; kuMvara sudarzananI kathA, suNatAM acaraja heya. DhALa 11 mI ( jhumakhaDAnI dezI. ) dhanapura. nagare narasiMha rAjA, putra sudarzana tAsa; manohara mitra suzo; dAnazALe e dAna dIe ti, tirNa thaye jagata prakAza. manohara0 1. naMdi zeThanI niMdanI paDyA, nAma rUpanI rekha; manahara zAstrakaLA bhaNavA nita jAve, udyama jAsa vizekha. manehara0 2. dAnazALAe nRpa suta beThA, jAtAM dIThI teha; manahara dila ulamyuM eka ekane dekhI, nayaNe lAge neha. manohara0 3. karapalavi karine samajAvI, kuMvare te kuMvArImanahara daravAjA bAhira vaDa heThe saMdhyA veLA dhArI. manahara0 4. meLA kheLA bahu jaNa ApaNu, karazuM maLo tyAMhi; manohara caturane caturaryuM vAta karatAM, samaje bihuM sAna mAMhi. manohara0 5 ema saMketa karIne paraspara, bihu jaNa nija ghara piThAM, manohara0kAmanAM bANa paraspara lAgata, ghAyala thaIneM beThA: manahara0 6. zaNagAra saLa dharI padmAvati, leI jalaghaTa vaTa jAve; manohara . nRpasuta paNa baLa pramukha lai, saMketa thAnake Ave. mahara0 7. premarase rasa vAta vide, sutAM vaDatala jAma; manohara vaDa tarU kaTara pannaga pharato, padmAne Daziye tAma. manohara0 8. vikha vege machita thaI paDyA, aMga sakaLa thayuM zAma; manahara mRtaka samI dekhIne sudarzana, retA kheda bhare tema. manohara , maM nizA dArUka kari bheLA, caya kari mAhi saArI; manahara
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI. cadrazekhara. 383 * manehara te dUra vileAkI aganI levA, tIhAM gayA dukha bhArI. manehara10. vandhi prajAlita yeAgI dekhI, pAvaka mAgye jAma; - manahara' - trisa lakSaNlRva Mta ` kuMvarane, dIThA yAgIe tAma. maneAhara0-11. sAnAnA krUsA karU ehunA, ema ciMto kahe yeAgI; manahara e apavitra che samazAna agni, natri levI sujI bhAgI. maneAhara0 12. esA iDAM khIjI de... ANI, agni paNu suNu vIra; rAtre bhUtAdika upasa, rakSA karU" tA zarIra. manehara0 13. ema kahi davaka kALA maMtrI, tasa gaLe bAMdhI nihALe; maneAhara nRpa suta sarpa thaye| tiSNui veLA, yeAgI ghaTamAM ghAle. manehara0 14. bhUtala khADa kari buTa mehelI, upara paththara DhAve; maneAhara0 pharase karavA heAmane kAraNa, auSadhI levA jAve; maneAhara0 15. maThamAM auSadhI jotAM pannaga, DaMsyA maraNu lahe yAgI; manahara0 te have nagare upadrava cAle, marakI bALaka bhAgI. manAhara0 16. sAkiNi nigraha karavA kAraNa, cihu disa subhaTa pUratA; manahara vaLi rAjakuMvara gaye| tasa zodhana, rAyanA subhaTa bhamatA. manahara017, eNe avasara padmAvata cayamAM, kASTa ghaNAM nizi khaDamAM; manohara0 nagadamanI jaDI velaDI pallava, sUtAM tasa tanu aTakamAM. manehara0 18, vikhane vega gayeA tasa re, AnaMda pUre uThI; anehira0 kuMvarane jayA paNa nava dIThA, tava jaLa bharavA paDI. maneAhara0 19. jaLa ghaTa zira dhari puramAM pesatAM, pratyuSa veLA kALI; manahara0 sAkiNI jANI subhaTe khAMdhI, badhIkhAne dhAlI. manehara0 20. nayana paDhe kara bAdhI prabhAte, rAya hajUre ANI; maneAhara0 bhaTa kahe svAmI maraphI jhAlI, pesati puramAM jANI. * maneora0 21. AkRti suryuMdara veza lahI nRpa, ciMte na marakI duSTA; manahara0 nayana pArdika dhana cheDI, vacana madhurase prA. manahara 22. sA bhaNe tAtajI huM nahi marakI, nAMdazeThanI' beTI; kAma vizeSe jaLa bharavA gai, dvAra jaDyAM thai cheTI, zeSa nizAe jaLa bharI AyaMti, tuma bhaTe jhAlI ANI; manahara mAhera' 23. mane hara0
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 rAyaca drajainakAvyamAlA, je, ramADe nAgane, te atrithI na Darata; je vachanAgane nita . bhakhe; dhaMtura kAMe karata. prIta banI jasa jethyuM, te viSNu te na raheta; rAga dhare tihAM ekapappA, te, nara duHkha lahata. jenA meLA jihAM lakhyA, tihu maLavu tasa joya; kuMvara sudarzananI kathA, suNatAM acarIja hAya. DhALa 11 mI. ' 3. ( jhumakhaDAnI dezI. ) dhanapura nagare narasiMha rAjA, putra sudarzana tAsa; maneAhara mitra suA; dAnazALe e dAna dvIe nita, tiNe thayA jagata prakAza. nadi zeThanI naMdanI padmA, nAme rUpanI rekha; maneAhara0 maneAhar zAstrakaLA bhaNavA nita jAve, udyama jAsa vizekha. maneAhara dAnazALAe nRpa suta meDhA, jAtAM dIThI te; maneAhara dila ulasyu eka ekane dekhI, nayaNe lAgyA neha. karapavi karine samajAvI, kuMvare te' kuMvArI; daravAjA bAhira vaDa heThe sabbA veLA dhArI, maneAhara0 4. meLA meLA bahu jazu ApaNu, karazu maLanmyA tyAMDi; manehara. caturane catuzyu vAta karatAM, samaje bihuM sAna mAMhi. maneAhara0 ema saMskruta karIne paraspara, bihu jazu nija ghara peDhAM; maneAhara. kAmanAM bANu paraspara lAgata, ghAyala thaIne ema. manADuMra0 6. zaNugAra sALa dharI padmAvati, lekha jaladhaTa vaTa jAve; maneAhar nRpasuta paNa tamAMLa pramukha laiSTa, sa Mketa thAnake Ave. premarase rasa vAta vinAMde, sutAM vatala jAma; manahara0 vaDa tarU phATara patnaga krUratA, padmAne DiyA tAma. manAvara0 8. vikha vege mUrNita thaI padmA, aga sakaLa thayuM zAma; manahara mRtaka amI dekhIne sudarzana, rotA kheMda bhara tAma. manohara0 sabhya nizA dvAka kari bheLAM, caya kari hi sumArI;, manahara0 maneAhara 7. 1. ' 3. manahara0 3. maneAhara0
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI- caMdrazekhara. 383 dUra vilokI aganI levA, tahAM gayo dukha'bhArI. manohara 10. valDi prajAti bhegI dekhI, pAvaka mA jAma; manohara' - batrisa lakSaNaMvaMta kuMvarane, dIThe yogIe tAma. mA~hara011. sonAne pharaso karUM eha, ema ciMtI kahe yogI; manohara e apavitra che. samazAna agni, navi levIM saNabhegI. manahara0 12. bese IlAM bIjI devuM ANu, agni paNa suNu vIra, manahara rAtre sUtAdika upasarga, rakSA kare te zarIra. manahara 13. ema kahi davaraka kALe maMtrI, tasa gaLe bAMdhI nihALe; manohara nupa suta sarSa thayA tiNi veLA, yogI ghaTamAM ghAle. manohara0 14. bhUtala khADa kari ghaTa mahelI, upara paththara ThAve; manohara phara karavA temane kAraNa, auSadhI levA jAve; manahara0 15. ' maThamAM auSadhI jotAM pannaga, Da maraNa lahe yogI; manohara te have nagare upadrava cAle, marakI bALaka bhegI. manohara 16. sAkiNa nigraha karavA kAraNa cihu dila subhaTa pharatA; manohara vaLi rAjakuMvara gayA tasa zodhana, rAyanA subhaTa bhamatA. manahara0 17. eNe avasara pavAvati cayamAM, kASTa ghaNu nizi khaDakyAM manohara nagadamanI jaDI velaDI pallava, sUtAM tasa tanuM aDakayAM. manahara0 18. vikhane vega gayo tasa dUre, AnaMda pUre uThI; manohara kuMvarane je paNa navi dIThe, tava jaLa bharavA paDI. manohara0 19. jaLa ghaTa zira dhari puramAM pesatAM, prayuSa veLA kALI; manahara sAkiNuM jANI subhaTe bAMdhI, baMdhI khAne ghAlI. manohara0 20. nayana paTe kara bAdhI prabhAta, rAya hajUre ANuM; manohara bhaTa kahe svAmI marakI jhAlI, pesati puramAM jANuM. : manahara0 21. AkRti suMdara veza lahI nRpa, ciMte na marakI dukA; manohara nayana paTAdika baMdhana choDI, vacana madhurase prachA. manahara0 22. sA bhaNe tAtajI huM nahi marakI, naMdi zeThanI beTI; manohara kAma vizeSe jaLa bharavA gaI, ThAra jayAM thaI cheTI. manahara 23. zeSa nizAe jaLa bharI AtyaMti, tuma bheTe jhAlI ANa; manohara
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdranakAvyamAlA. ' .. bahAM lage Avata huI -kalaMkI, lake sAhiNi jANI. manohara0 24. vaLI tuma saMzaya bheLe TaLaze,ti muja dhIraja karAvo; manahara0 : dukara dhIja karUM ravi sAkheM, agni bhujaMga milAvo manahara0 25. rAya hukama bhaTa pannaga levA, pharatA pura vana jAve; manehara0 : kAkAsAlI nyAye maTha jotAM, teha ja pannaga lAve. manohara0 26. ISTadeva samarI sA ghaTamAM, kara dhari nAga nikALe; manahara pula mALA re kaMTha dharatAM, doga zAma nihALe. manahara0 27. cita cakinA sA zaMkA bharANI, dere dUra karatI; manohara0nRpasuta pragaTa sahu jana dekhe, abhra paDala ravi kAMti. manahara0 28. visamaya pAmI bhUpati pUche, ekAMta dava lAvI; mahara0 pAya chabAvyA tava te bihue, mAcI vAta suNAvI. manohara0 29 rAya vicArI zeTha teDAvI, mokale tilaka vadhAvI; manohara padmAvati karI chava nija ghara, lAvyA nRpa paraNAvI. manahara0 30. caMdrazekharane rAsa rasALe, cothe, khaMDa vilAsI; manahara * agIAramI DhALe zubhanvare, devagati parakAzI. manohara0 31. * yataH ' sugaja jaMga vihaMgama baMdhanaM // zAzadivAkarayoH grahapIDanaM / matimatAM ca nirIkSa daridratAM // vidhiraho balavAnatumeM mAtaH // 1 // deharA . . vIrasenane nRpa kahe, nizuNi, sudarzana vAta; citathI ciMtA parihare, je vache sukha sAta. nArI suzIlA lAvazuM, joI jAta buniyAta; sukha vikase gharamAM rahI, na kadA hue utapAta. eNe avasara eka Avi naimittika ziradAra; loka deva abhidhAna tasa, jJAna ratana bhaMDAra pUravadhara paramAdathI, paDi gRhIM veza dharata; vRtti nimitta baLe karI, nahi zrata dhana viNasaMta.
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI..--caMdrazekhara. nAra; rAjasabhAmAM AviyA, nrupa die AdaramAna; jJAnI rAjAthI vaDe, pAme jaga bahu mAna. bhUpati pUche tehane, ama maMtrInI geApanI sAthe ratha caDI, gaSTa kaMpa karI bharatAra. kiSNe deze, jaI te rahI, sakaLa kaheA te vAta; jo tuma vidyA che kharI, TAlA sa`zaya vAta. DhALa 12 mI. * 31 {. 19. kulaTA0 1. bhaNe 2. sukha ( gujarAmAjI cAlyA cAkarI re--e dezI. ) jJAnI jJAna UpayeAgathI re, suta najara karI niradhAra; nimItIyA bhaNe sAMbhaLeA re, kulaTA rUpALI nAra re. namra taTa jaLa ubhI rahI re, vana tathI leI jhula; namra jaLa devI vadhAvIne re, bhaNe mAta haz2yA anukULa re valagaNu muja pIzAcatuM re, meM tuma sAkhe karyuM. dUra; gAvidaza tuma sAnidhe re, sukha vilasIzuM bharapUra re. ema kahI vAMdarane tajI re, cameDI DAlaDA lei; dhanuSa tIra tarakasa grahi ?, gAvida turaMga lekha re. dakSaNu dizi Ne cAlatA re, paNa tehu ja aTavI mAra; vuDa tarU heThe UtarI re, tarU phaLa karata AhAra re. saMdhyA puMDI rANI rahyA ?, ratha sUtI rUpALI nAra; tasacihuM diza` cAkI bhare re, gAviMda lei taravAra re. gAvitlR0 6. madhya nizi tihAM bhinnanI re, paDI dhADa .karI kikiyATa; gAvida 4. O varta ratha cihuM diza vIMTI vaLyA re, nAsavAnA nahi kAMi dhATa re. nAsavAnA0 7. gAvida nAThe ekalA re, ratha vALI gayA lIla neTa; rUpavatI sA,dekhIne re, karI pallipatine bheTa rU. karI bhUSaNa DAbhaDA sahu gayA re, rahi rAtI ekalI teThu; palipati kahe ze A re, tume rAjadhaNI dharA sneha re tume 9. rahi re, dina ketA dharI Ana Mda; . pulipati. dhara sA eka dina tasa dhara AviyA re, bhikSAvarate gAviMda 2. bhikSA. 10, 3. 5.
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdajanakAvyamAlA. . - bhIkha deI samajAviye re, rahe caDisari. ghara nAtha; raNuM same ame AvayuM re, loI palipatine sAtha re. . I. 11. gopa suNa surI dehare re, jaI rAtri ro ekAMta; . rUpALI udare vyathA re, zaLa cUMkane rega varaMta re. zALa0 12. pokAra karatI bahu pare re, na zame kiyA bahUta pAya; palipati ati rAgazuM re, dukha dharate ghaNuM vilakhAyare. duHkha0 13. tava sA sahasA belati re, suNo caMDi devI eka vAta dukha maTaze te daMpati re, karazuM pUja Aja rAta re. karaNuM0 14. esa kehatA pIDA TaLI re, lahe palipati vizvAsa; teha ja rAtre bihu jaNA re, gayA caMDikA AvAsa re. gayA15. pUjA kari namI sA kahe re, lAvo kharbsa dIye muja hAtha; aSTAMganati nIrbhaya karo re,karUM ratana jatana tume nAtha re. karUM kharza deI zira nAma re, mAryo paliza deha asi ghAta; goviMdazuM maLI cAlatI re, harakhe raNamAM laI rAta re. harakhe. 17. khAvA pIvA nA maLe re, ane dhiMgANuM bahUra; nArI nadi nica.gAmanI re, tacha bhUpa samA samazera. ta. 18. mAtA pitAne vacine re, je lAvI hatI dhana keDa; vyasanIthI dhana vegaLuM re, rahyAM raNamAM rakanI jeDa re. rahyA. 19 toye phUlakSaNa nA pAyuM re, karmahINune avaLI buddhi; nIcamati nica saMgate re, kaI kAle na pAme zuddhi re. koI0 20. cothe dina cipUrA nadI re, jaLa vehetAM jihAM bharapUra nadI taratala heThaLe re, deya vaziyA- AnaMda pUra re. deya21. nidrA vairaNe vaza thayAM re, jaba raNuM gaI. eka yAma; naI taTa zAla Avi re, goviMdane laI tAmare. gayArara. tharathara dhrUjatI. sA caDhI re, pAdapa zira zAkhA dhIra; ritI pazu rovarAvatI re, vaLI rAtri ghora aMdhAra re. vaLI. 23. tiNe same bIje naI taTe re, sanamukha eka yogI vasaMta sukha sudara page pAMgaLo re, laI, taMbura gIta gAvata re. laI 24.
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna veravijayacaMdrazekhara. 387 sukhini-sukhanidAnaM, duHkhitAnAM vinAde zravaNahahayahArI, manmathaH sAgradUtaH . raNaraNakavi dhattaH, vallabhaH kAminInAM; jayati jagati nAdaH paMcamazcopavedaH // // 1 // pUrva cAla, kaMTha madhura gIta sAMbhaLI re, rotAM cita vaiyuM re tA; UtarI naI tarI sA. gaI re dhuNa jaLakatayogI pAsa re. dhuNa0 25. dekhI yogIne mohI gaI re, kahe maraNa gayo bharatA; cita zAkhe tumane varI re, have A bhava tuM AdhAra che. have . cAgI bhaNe satya meM kahyuM re, paNa huM chuM paMguLa deha; kata avara karo kAminI re, pAMguLa narazuM zo neha re. pAMgaLa0 ra7. loka azana ANi hie re, pache tuja dekhI ubhagaMta; sA bhaNe bhUSaNa vecIne re, khAIzuM na karo mana ciMta re. khAIzuM. 28. te pache tumane zira dharI re, gAmanagara jaIzuM mahArAja; madhura gIte loka rI jaze re, tajI lAja tyAM moTuM rAja re. tajI 28. -nayana vacana rUpa dekhIne re, yogIe. jAlyo re hAtha; sA kahe muja bhAgye karIre, muja maLiyA mahetA sAthare. muja0 30. jaLa lAve taMbI grahI re, amalAMgI bahuta pipAsa; -gbaDuM jaLa bharI lAvine re, die harakhe rUpALI tAsare. diye 31. tava yegI TukaDA die re, dina dayanA ThIkare sAhi; -cAra nayana bhegAM karI re, deya khAya pio uchAhi re. deya. 32. pAMca varasa kharacI calI re, pache bharaNo lAvata eka; mAhe besADI yogIne re, zira dhari cAle bahU Teka 2. zira0 33. gAma nagara cahaTe dhari re, naramAdA gAve re gIta; leka suNI tehane die re, anAdika vara karI prIta re. azanA 34. cAgI julamapUrI taNI re, thaI gaNuM IcchA nAma; bhAMga pie hekA bhare re, phare vana rahe gAmegAma : phare. 35. viSayIne sukha nahi kadA re, kAmI nara jagatano dAsa;
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ (488 rAyacaMdajanakAvyamAlA. kAmI so nahI keIna re, kare vizvAsIne nAza re. kare36 nimItIyAnA mukha thakI re, suNI kulaTA kerI vAta; nRpa sAkAra karI ghaNere, visara nimItIya jAta re. visara0 3. cothe khaDe bAramI re, DhALa bhAkhe zrI zubhavIra; viSayathI vasiyA vegaLA che, te pAmyA bhavajaLa tIra re. te 8.. dohA maMtrInupa ema sAMbhaLI, vismaya pAmyA citta; A bhava kAmI dukha lahe, parabhava narakanI bhIta. maMtrI bhaNe suNa sAhIbA, purave tame kahi vAta; navi paraNuM sukha bhegavo, lAvIzuM buniyAta. ' tuma beThA dujhara nahIM, je karavuM muja kAma. paNa huM bhaya pAmuM ghaNe, nArinuM detA nAma. sarva ramaNa dUra tajI, tapa karazuM vana mahi; Iha parabhava sukha pAmazya jJAna AnaMda Uchahi. DhALa 13 mI. (nadi yamunA tIra uDe re paMkhIyA-e dezI.) maMtrI vayaNu suNuM rAya tihAM mana ciMtave, rAjya tajI vanavAsa lie sukha saMbhave; sainya sabaLa muja geha sanehi e sahI, abaLA kRta duHkha UTharavA zakti nahi. A saMsAre zaraNu rahita savI chavaDA, vividha karama saMtApe pIDyA bApaDA; deva tiri avatArane cakri naraka bhave, ThAkara cAkara dhanava nidhana huve. ' subhaga debhAgI nirogI saragIpaNuM vare, rUpavaMta kadarUpa sukhI dukhiyA kare; bhava bhava karma nacAve tiNi pere nAcavuM, rahie sadA sukhamAM jaga ThAma na ehavuM.
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--caMdrazekhara. mAtapitAdika sarvathI strIne adhika gaNe, nArI AheDI nara haraNa pAse haNe; ramaNine rAge kASTa, lakSaNa kIdho chaNe, te patine kapi kIdha khatre vAlA tiNe. eka ramaNIthI maMtrI duHkha pAmyo ghaNuM, mAhare bahu nArI nahi UgaravApaNuM; eNi pare vairAga rage rAjA vAziye, tiNe same bhUpane AvI bele dAsI. zira dhari bharaNe yogI gaNI AviyAM, gAtA dekhI tAsa ame IhIM lAviyAM; ema kehatAM sA AvI Tepalo bhU dhare, -naramAdA gIta gAna madhura kaMThe kare. maMtrI kahe nRpane nimitiye je kahI, dekho najare vAta e A sanamukha rahI; agita AkAre kari meM oLakhI sahI, kapi rU5 kari gaI muja tiNe e oLakhe nahIM. rAya kahe tuM paMgune zira dharI kima phare, paMruM tajI bharatAra avAra kima nA kare; sA vade paMcanI sAkhe je pItare diyA, huM re satI teNe deva karIne mAnIyo. pativratA vrata dharma ne lokhuM huM kadA cAcanA vRttie kaMta jamADI jamuM sadA; ziyala vibhUSaNa zobhA che muja jevI, surapati narapatine ghara nArI na ehavI. ehane chaDI avarazuM najara na huM dhare, alakanuM ghara ujajvala kima meluM karuM azana vasana bharapUra dei bhaNe bhUpatI, sakala sabhAjana dekhe gaNuM mahAsatI. ,
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 , - ' , caMcaMdrajena kAvyamAlA. para prItama pahale vadi tasa karyo, ' kari asighA thaI nirdaya raNavagaDe dha; gevALazuM gai padhipati ye hA , gepa ha raNa vAghe tarUM taMbura su pAMgaLA gI kiyo pati nizi naI jaLa tarI, cAra kiyA bharatAra avara manamAM dharI; pativratA vrata dharma bhalo tuM pALatI, nija kula alaka ghara ajuAlaNa tuM satI. mukhapara vadha dharI pura bAhira nikaLe, bhagu veza dharyo tiNe daMDa na kare; suNI calI gaI gAmetara lajA avaThANI, tiNe same dIe vana pAlaka nRpane vadhAmaNI. svAmI goviMda jI tApasa ToLe vaya, tuma pUra bAhira Uttara vanameM semesa;" tApasa, bhakti bhUpa suNa harakhita thayAM, paTarANa vIrasenazuM tihAM vaMdana gaye. namatAM AziSa pAmI suhAme besatAM, A saMsAra asAra gurU upadezatA; pUrve virakta suNi thaI adhika UdAsIe, rAjya ThavI suta maMtrI nRpa dikSA lie. paTarANa pratibodha, lahIM thaI tApasI, vighana bhaye nije garbha vAta na kahi kazI * sovana jaTI gurU nAma die nRpane mudA. - mithAta dharame tapa karie tihu jaNa sadA.. pAMcase tApasa bheLA gurU A vana vase, rANa dinadine garbha vadhe tene Ulase pUchatAM suNi sAcuM tapasvI harakhiyo, - samaye sulane saci sama pUtrI janama thayo '. 17
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnavIravijayaMcha - caMdrazekhara. : tApasI lAlatI pAlatI vara lakSaNa bharI, kanakavatI ThavyuM nAma ati rUpe kari; ATha varasanI thaI, matie jina sAradA, tAte sanehe zikhAvI kaLA cosaTha : mudAra palthaka vidyA sadhAvI sevana jaTI. thopiyA, nija pATe gurU goviMda saraga sadhAviyA, kulapati svarNa jaTI puche tapasIne pALatAM, patyeka besI aDasaTha tiratha vaMdatAM. povana vaya pAmI nija' putrI dekhatAM; samavara jevA 5tyeka besI gakhatA; eka dina kAIka rAjakumArane joIne, AvyA patyeke besI sUara rUpa laIne. dekhI bhaya lahi tApasa nA daza dize, daMtIe bhumI lakhIne saravane vizvase; deI sarApa kI murja sujhara nirajare, dharma tatvane jANa Ave te saja kare. vacI vicAre dharmajANu nahi, ama samA, maMtra jaba ame kidhA paNa vilayaMgamAM; sAgata sAMkhya UpAya save niSphaLa thayA, brahma vane vRdha tApasa pAse save gayA. teha vibhAge nihALi, kahe - dine AThame, Avaze tAtvika te e rUpane apagame; jANie tApasa lokane bhAgye bhAviyA, - aSTama vAsara Aja tame paNa AviyA... kulapati rUpa karaNa je zakti tuma phare, * te karo e upagAra kadApi na visare;" cothe khaDe DhALa rasALa e teramI, . - zrI zubhavIra vivekI sabhAne cita. gamI.. ra ,
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 rAyacakanakAvyamAlA , leharA vIrasena. mukha ema sUNu, kuMvara kahe karUM kAma; paNa savi tApasa jaina mata, dhara kahe dhari hAma suNi saghaLA tApasa bhaNe. tume gurU tumahi ja vAca: kulapati sAthe jana mata, AdarazuM e sAca. vastu milAve kuMvara tava, ADaMbara bahu kIdha; homa agni maMtrAdika, khetrapALa baLi dIdha. tasa data jaDI saMdhAvata, kulapatI rU5 karaMta; tApasa dekhI harakhatAM, nija gurU pAya namaMta. kuLapati kuMvarane praNamIne, kahe kIdho upagAra; citAmaNuM sama muja dio, mANasano avatAra nRpa suta tApasa pUchatAM, kahe kuLapati nija vAta; giripara calata gagana thakI, pathaMka saha bhUpAta. jaina muni tihAM dhyAnasara, giri sura karate seva; . muja gurU mAthe tuM cale, phaLa pAme kahe deva. sUara rUpa tArUM ha, palpakameM bakhasAya; deva sarape suara banyo, A huM eNe hAya." paNa te deve ema kahyuM, je karaphyu muLa rUpa; kanyA deje tehane, te che - mahaTa bhUpa. tiNe paraNo muja kanyakA, diyA jinamata upadeza; tava kuMvare oLakhAviye, duvidha dharama suvizeSa. suNI pratibujyA tApase, aNuvrata sarava dharata; pache savi tApasaNuM maLI, gIta dhavaLa gAyata. * khetrapALa tihAM AviyA, sarava sAmagrI milAya; * kanyA saNagArI karI, AchavaNuM paraNuya. patyeka die karamocane, sUra kare AvAsa; kuMvara priyAzuM tihAM rahe, sukhabhara mana ullAsa. khetrapAla adraza thayA, eka dina saptama. mALa; nizi aMbarathI UtarI, kanyA. rU5 rasALa. 14.
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ 303 zrImAnuM vIravijayajI-caMdrazekhara. pUche kuMvara tehane, AvyAM tame kiNa heta; nAma ThAma tame kuNu che, suNI sA ema vadeta. 14. 6 DhALa 14 mI. . . : " (chela chabIlo nadanA kuMvara chela je-e dezI.) * raMga rasIlA rasiyA suNa eka vAta je, ' ' deza videza juo pharatA dina rAta je; . . paNuM himavata guphAe jAvuM kima paDayuM che. kuvara kahe suNu chela chabIlI nAra che, kAraNa viNa paraghara navi jAe gamAra je; ' kAma vize himAcala ama jAvuM thayuM che. jAvuM thayuM te paravata naI vana bhALyAM che, caturapaNe kari suravara citya nihALyAM ; manuga vidyAdhara sAdhaka kima mAriye je. mAryo te meM jANuM kheTane cora je, nAri hari tasa suNiye sara bora je; mukAvatAM thaye sAme na tajI nArine je ema nArIyA keI vidyAdhara lAve che, kSatri ghaNuM jaga che paNa navi choDAve che; sagapaNa viNa nararana haNi pApa ja liye je. pApa na hove haNatAne je haNie je, muja paraNuM te nArinuM sagapaNu gaNie je; : pazu paMkhI paNa nArI parAbhava navI khame che. navI khame te jehane eka ja nArI je, : ; tame bahu paraNuM gAmegAma visArI che; .. tehamAM gaI eka te sabhAravI navI ghaTe .. . navI ghaTe te idane ghara nahi kheDa je, * satI jhAjhI bAvisa kaDAkaDam ; eka rIsAI manAve tasa zuM kAraNe je
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. rAcaMcaLakAvyamAlA.. kAraNu vazi yamunA nadiyA kinAre je, : tame gayA'tAM tihAM vana khaMDa maMjAra je; vaza jALamAM vidyA sAdhaka kima ha je. kIma ho pUTho che bIjI vAra je pArakI vAte rasiyA saha saMsAra je; paranAranI vAta kare sati navi kare che. navi kare sati paranarane saMga je, najara milAve vatana thIe bhaMga je; lIMbanI vAta kare mukha kahu navi huve je. have tuma aNagamata ama upadeza je, jANuM kAMIka sagapaNa lAge vizeSa je; paga taLa baLatAM viNa ke navi pUche ghaNuM je. ghaNuM pikAre nija ghara. baLatuM dekhI che, paraghara baLate pathe jeya uvekhI che; sagapaNuM aMtara dAhe tumane pUchie je. pUche bhale te uttara tamane deryuM je,. paNa bolo tuma sagapaNuM zuM che ehazuM je; je aMtarano ghA lAgyA tumane ati je. atize janmathI zuM rAga dharAya che; aThasodari bAe be bAMdhava thAya che; mADI jAyA bhAI kahe kima visare je. visare nahi paNa puchaNuM Avi zI veLA, ekalaDAM pharavuM ne jhera bharelAM che; kuLavaMti nArine kahevata che e kAraNe je. kAraNe cAlyAM ame sArI. rAta je; * vidyAcAraNa muni paNa rAtre jAta-je; khecarI vijaLI pharatA kuNuM vArI zake che. . vArI zake eka nArine bharatA je,'
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI caMdrazekhara, 18. vijaLI pUMThe garava lothari je purUSa juArI nArI kumArI navi Dare navi Dare tuma sarakhAM bidaya jAta , , viNu aparAdhe haNyo thaI kSatrI nAta ; . ' vAta kahe te saMzayathI raLiye ame je. . ame gayA yamunA vana khaMDa maMjhAra che; diDI tarU laTakaMti vara taravAra je; meM jANyuM vidyAdhara' keI visarI gayo che. visariye te pharI kima levA nAve che; maNirayaNe jaDi khaDaga amula suhAve che, svAmi ekAMta rahele emanadhi ciMtavyuM e ciMtavyuM jeyu paNa nava dIThe ke je lai khaDagane dhAra parIkSA jeI je. vAzanuM muLa kaDhaMtA sAdhaka zIra gayuM che.' gayuM amAruM na gayuM tamAruM kAMI , vAyu vega gayo marI parabhava tAMI je; paNa tuma citamAM navi kAMI paritApalA je.' tApa UtApa tharyo muMja pazcAtApa che, te viNa aparAdhI mArI lIdhuM pApa che . ' ciMtA jhALa uThI te jANe kevaLIje. * kevaLI dIThA sarva padAratha thAve che, paNu deya bhAI gayA te pAchA nAve che; AThasahedarI vAta suNe rUdana karyuM che. karyuM e nabaLuM kAma tha eziyALe ja, paNa nathI vAMka amaracitta nihALe che; bhUla cUka kari mAphI vera na rAkhavuM je , rAkhavuM vera nathI tumazucita sakhe che. : - * jJAnI gurUnA semarI vaya vizekhe je, ' 24.
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyaca jainakAvyamAlA. bhAi thakI strI vaae kuzaLa te katane je. kata tumAre phIThAM che nyA veza je, jJAnI gurUnA zA suNiyeA upadeza jo; AThasaheAdarI bAMdhava kihAM rahA che tume tume jANI che. sadhaLI vAtA manamAM cadrAvaLa mukha sAMbhaLI je maLI vanamAM be; nabaLuM kAma karIne puche kUMDamAM be. mAMhi jo, be, phUDa kapaTa chaLa bheda ghaNAM navI di| kAI dina tumane vaLi kahI ne; jagata ajANI nArI kima visavAsie . visavAsI nArI che kapaTa na leze ne, vAMDhA nara paradhara jai kAi na paise be; visavAsI nara bhaDakaNu bIkaNu anna jai. ahu bikaNu bhaDakaNu amane kima jANe! te, zeThu kheAlA na kareA tANAtANA ; patita navi Ave tuma juThA mAlaDe ne. juThA mAlyAnA amane che tema je, caMdrAvaLI vamA suNI dhariye prema e; dAya dhaDimAM nAAM krima navi thira rahyAM e. ravA ame sA gai hAthe i kAla e, padma gayA te dekhI avaLA mAla nara mATA mahilAza kima. jhagI kare agA karatAM vidhare aMtara heta zeDhIye caMdrAvaLIe saMskruta sAcavI te| ame paNa aMtara khAlie be. * khAlI citta kahyuM rAgIe rakata haeNlAMgyuM je, tA rahevu vaja pILe re jAvu jo; dekhI gayA paja hatAgaiA pita cadrAvaLI je. bhai, ; ne; ' te. 20. 28. ra9. 30. 31. phara. 3ra. 24. 35. .
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--cadrazekhara. caMdrAvaLImukhanI suNI bAMdhava thAta je, paNa navI citye kAie tuma upalAta jo; gurU vayAM sabhArI upasama dhAriyA jo. dhAryuM ame haNI bAMdhava pragaTyA cAra jo, vAta suNI bharakhede paDiyA dhAra te; mujha sakete pILA dhaja halAvye sahI ae. sahire harakhI cAsaTha jaNunI TALI jo. bhAi mucyA sahune pati meLA maLI bre; hakha divAnI caMdrAvaLI bhUlI gai je. bhulI gai te amane lAbha vizeSa dma, navanavuM gAma nagara diThA bahu deza bhai; sAsaya caitya nihALi bahu yAtrA karI nai. jAtrA karI te! bhale karI mahArAja ame pazu yAtrA karIne AvyAM Aja tuma darazana dekhIne mana vachita phralyA je. ceAthe khaDa bhAkhI cauddamI DhALa be, eka eka gAthA aMtara vacana rasALa be; zrI zubhavIra kuMvarI Ade kavara che je. dAharaNa. je, m; ratimALane kuMvara bhaNe, nahi Ama eka ja ThAma; khabara paDI kima amatI; AvyA . tApasa gAma. vaLI yamunA vana mahalame, tresa navase" tyAMhi ekaNu pIDe kima tamA, nikaLI AvyAM hi. kAmadeva maMdira nizi, cAsa karI nRtyazALa; "vinaye nami vara mAgatI, suMdara cpakamALa. kazuka khaDgAdika yiAM, vaLatAM vANu vAta; jaIzuM ame nija maMdire, avasare maLazuM saMta. asa kahine tame ghara gayAM, ame cAlyA paradeza; te dina meLA sapaje, je dina lakhita vizeSa. * 390 27. 38. 39. 40. 4. 42. 1. 3. 4. 1
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28. 40. . . . . rAyacaMdratakAvyamAlA . . citahara ethe khaDe DhALa; paMdaramI muni sUcavyAM; - citahara zrI zubhavIre tAsa, meLA vakhuTA meLavyA. . dAharA, ratimALA vayaNuM suNI, kanakavatI kahe ema; nara bhamarA pharatA phare, ghara ghara nava nava prema.paNa huM jenuM matI thai, na karI yAtrA eka; saMprati siddhAcaLa taNuM, yAtrA karAve cheka. tava ratimALA kuMvarane, kahe na karuM aMtarAya huM laghu. e gurU behananI, irachA saphaLa karAya. deya mAsamAM AvIne, raheje kulapati gAma; vATa jue sahu mAharI, de vadhAmaNuM nAma: bhagani savi harakhita karI, jaIzuM jananI pAsa; vAta kahI samajAvine, karazuM zeka vinAza. svajana varaMga bheLA karI, lAvuM yamunA pAsa; lagana samaya raheze sahu nija nija kari AvAsa. dugamAsAMtara teDavA, AvA khecara Ahi; * tehanI sAthe padhAravuM, besI vimAne tyAMhi. nizcaya kara kelija karI, rAti vazI tiNe ThAya; parabhAte jaI vegaNuM, behanane deta vadhAya. laI kuMvara kanakAvatI, bezI nija patyeka jAtrA kAraNuM cAlIyA, gagane deya nizaMka. '. jAtAM UjhATavi vacce, che vaTavRkSa vizALa; agni kuMDa dIThe tihAM, dhUpa ghaTA lagI jhALa. jhagaDA karatAM eka dize, dIThA yogI ATha; aracita zira laghu bAlikA, te paNa retI ATha. kaitika dekhI. UtayAM, karI nArI nara rU5; thigI sarva bolAvIne pUchatAM dhari cUca.
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ ziSya. ziSya zrI mAna vIravijayajI caMdrazekhara. 401 * DhALa 16 mI. (rAga khaMgAla; kisake cele kisake be pUta-e dezI.) kuMvara bhaNe tame yogI jAta, kaheluM kaleza kare dina rAta; ziSya sAMbhaLe, moTo rega kalaha kAca kAmalo. kaleze vAsita hai saMsAra, kaleza rahita citta bhavanistAra. ziSya. 1. tumakuM nahi jaga koikI Aza, saMsAra chora rahe vanavAsa; ziSya. saMsAra vikhayAgI bhega, dUra tajI liyA sudara ga. ziSya. 2. jhagaDA karate tuma kuNu kAja, vehacI leNuM hai kyA rAjya; aMtara khelI belo teha, kuMvArikA kIma lAvyA eha. ziSya. 3. yegI vidhyAre bezI ekAMta, na maLe batrisa lakSaNavaMta; ziSya. InakuM bheLavI aMtara deI, sevana pharase havana karei. ziSya. 4. ciMtI kuMvarane bhAkhe ema, tuma mukha dekhI lAge prema; hamerI pAse vadhu ATha, cepaDImeM hai tasa vidhi pATha. ziSya. 5.maMtra jApa kiyA te vidhi jota, phaLadAyaka eke navi hata; ziSya. miliyA hamakuM kapAlI eka, taNe batAyA eha viveka. ziSya. 6. ATha kuMvArikA havana karaMta, ATha dizAkuM bhega diya ta; ziSya. jApa jape ATha vastu siddha, prathama kahuM karo bhAga prasiddha ziSya. 7. tima kie mAgata bhAga zrIkAra, orakuM A bhAga na sAra; ziSya. bAta laDAikI bhAkhI eha, bhAga karI diye amane teha. ziSya. 8. tuma najare hoya havana prayoga, to savI vastu ke sIje yoga; ziSya. tuma piche uttara sAdhaka jeta, sAvana pharasa tatakhiNa heta. ziSya. 8. tumakuM vaMchita deI ema, piche karaNuM hama prema, kuMvara bhaNe dekhAvo varata, te die AThe lAvI samasta. pAvaDI kathA pAtra ne DaMDa, kabAjudu buTI aMcala khaMDa; ziSya. guTake leI bolAvI bALa, samaaDa varasanI che sukumALa. ziSya. 11. nAma lakhI kiyA yogI dUra, pUche kuMvAriyA kari hajUra; ziSya. vimaLApurI bhaNe te hama tAta, tAta rahe brAhmaNanI jAta. ziSya. 12. nRpa suNi yogIne vAMdara kIdha, ATha varasanI avadhi dIdha; huMkAhuka karatA vana jAta, kuMvarI patyeka dharI kuMvara prayAta. * ziSya. 13. ziSya. ziSya.
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyaca jainakAvyamAlA, . maNu gatavana dIThA eka, vRddha yAgI rAte atireka; utarI pUchata khAle vRddha, meM huiNe vana yegI siddha. vinita celA maLiyA duSTa, aDacIja lai gaNu deI kaSTa; kuMvare suNuAvI vAta azeSa, harakha lahe gurU rAya vizeSa. sarva cija dRie kuMvara ja tAsa, kuMvarane die phaMDa kathA vAsa; kathA dRie sata paMca dinAra, ThaMDa kare zatru saMhAra. pAThe siddha leI vaMdI cala'ta, vimaLApurI vanamAM Avata; die zaNagArI bALA prabhAta,hukha pitara dhare sAMbhaLI vAta. taNe same paDahA vAje tyAMhI, pUche kuvara jana kheAle uchAMhI; vasu nRpa pUtrI vimaLA nAma, alapaNuM pAmI guNa dhAma. nayana die kAi teja prakAza, nRpa krie kanyA purasiri tAsa; pAha meM suNI tAma kumAra, rAye teDyA nija darabAra. saja karI paraNI vi tyAMhi, siddhAcaLa dAya padmatAM uchAMhi; rIkhaladeva vadI bhagavata, lAkhINI eka pUjA racata. pUjI pagalAM paMca snAtra, dhRjA dhare Ave cAmara chatra; deSTha prakSA gaDha giranAra, jAtrA karI vaLiyA naranAra; anukrame AvyA tApasa gAma, teDavA AvyA kheMcara tAma; te sAthe gayA jamunA tIra, jaLa jhIlI pie zItaLa nIra. vadhAmaNI gaI mehela majAra, caMpakamALA thai huMziyAra; sajjana sanmukha teDuM kIdha, jAnIvAse utArA dIdha. chase* chatrIsa eTI tAta, sAMbhaLI AvyA sahu eka rAta; varanI tarapate karatA kAma, cerI cItrI kanyA hama. varagheADe caDhI teAraNu sAhI, sAsu pukhI lie mAhirA mAMhi; cerI eka rame lAvA kIdha, cosaTha kanyA dAnaja dIdha. maMgaLa vAje paraNI tyAMhi, AvyA vijayApura uSmAMhi; cathe khaDaeN sALanI DhALa, zrI zubhavIra rahe sukha vizALa. dAhara caMdrajasA jasa jhagamage, vasata vijayapura mAMhi; ceAsa: nArI' rame, vanajaLakrIDA tyAMhi. ziSya. ziSya. 14. ziSya. ziSya. 15. ziSya. ziSya. 16. ziSya. ziSya. 17. ziSya. ziSya. 18. ziSya. ziSya. 19. ziSya. ziSya. 20. ziSya. ziSya. 21. ziSya. ziSya. 22. ziSya. ziSya. 23. ziSya. ziSya. 24. ziSya. ziSya. 25. ziSya. ziSya. 26. 1. '
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. eka dina sA suguNavaLI, kuMvarane kahe dhari prema; zatru ghare sasare rahe, navI cheDA kema. vaLatuM jaMpe kuMvara te, ma dhare duHkha lagAra; haribaLa nija ghara Avaze, maNuMcula jama darabAra. kuMvare zikhAvI mokalya, dUta gayo teNI vAra; rakhapure maNicUla nRpa, pAse karata ucAra. suranara jasa kIratI kare, kinnarI jasa guNa gAya; bhUcara khecare tuma samA, praName jehanA pAya. haribaLanI aTha kanyakA, chappana rAjakumArI; lIlAe varI jehane, tene kiraNa hajArI. zItaLatAe caMdra sama, caMdrazekhara tasa nAma; tiNe mujane IhAM mokalya, karaNa tamAruM kAma. haribaLa rAyane teDIne, tame cAlo muja sAtha; caMdrazekhara caraNe name, tame paNuM thA sanAtha. sAMbhaLI maNiyula kapi, belyodharI abhimAna; bAla mate tuja mokalyo, caMdrazekhara nAdAna. naTa viTa zuM pharato phare, jANuM bhase e zvAna; paNa have haDakavA hAliye, AvyuM maraNa nidAna. dUtane haNavo navI ghaTe, tiNe tuM jA sukhamAMhi; - jehavuM Ave najaramAM, tehavuM kehaLe tyAMhi. pAcho AvI dUta te, kuMvarane vAta karata; kAne kahuA te suNa, sainya sakaLa melaMta. sasarA sALA bihu maLyA, trika akSohiNi saMga; Ucca bhumI taTanI taTe, jaI dIe taMbu uttaga. yataH jANo rAma, hAdaivAdaH ( 22800 ) / da6400 rayazvebhyo hayastrina:, 196200.paMcAzva 981000 padAtibhiH14.
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ 404 rAyacakanakAvyamAlA. DhALa 17 mI. (kaDakhAnI dezI.) mudita maMdAra varamAla mailIdharA, baMdhUrA sIMdhurA rUdha vikase; bhaTa vikaTakuM kubhAraNa vasana vigrahAlaMkRti zastra pUjata nikase. mu0 1. zaMkhapura bhUpa maNIcUla pratikUla thaI, cAra ahiNI sainya le, Avi nikaTa bhaTavikaTa raNabhUmie,jhakaTa kari deya raNathaMbha deve. mu0 2. maNicUla sainya raNajIta senApati, caMdrazekhara taNe vijayamalle; deya senApati hukama bharaNu mace, chama nace naTTavA vAdi male. bherIkA hala paTaha nAde dizi gAjate, vAjate dUra raNa sUra caDatA; baMdI birUdAvaLi bolate Dela, amala Arogate subhaTa laDhatA. mu. 4. hastIe hastI turaMge turaMga ratha rathI, khage khagrahI kUta bhAlA; bANe bANuMvaLI deya sainya maLI, cUdha cirakAla karatA yudhAlA. mu. 5. kSaNa za bhujA DaMDa muSTI yudhe, caraNa caraNe haNe daMta kezA, nakha nakhe mastake sura narake canA, mokhare bhajatAM ratha vizeSA. mu. 6. girizikhara kyuM gadAghAte gaja nipatati, azvane padagrahi e UchALe; subhaTa muchita paDyA gRdhruva pakSAnile, sajja thaI yuddha karatAM saphALe. mu0 7. patita pati kari azvaratha bhAgata, raNu bhuduthara thaI preta nAce; bhAgatuM sainya lahicaMdrazekhara taNo sainyapati vijayamala dhanuSa kheheze. mu. 8. sajaja tarasa sainya bhaTa vIra valayA dharI,AvatAM dekhI raNachata UThe; deya senApati yuddha karatA lahI, gagana vyaMtarataNuM deva tUTe. mu. 9. sainya nija bhAgate maNicula UThiyo, svasura saha caMdrazekhara sare; dhAviyo sanmukhe tIra tarasa saMgrahI, vadati maNicUla kaidhAbhiSeze. mu10. ama priyA ATha yamunA taTe taskarI, taskarA jIva letA na mukU; caMdra kahe meM varI nAri thaIsIMhanI,jaMbukA pApI maraNena muM. mu. 11. vadata krodhe bihu dura dharAratha. caDhI, paNaha bANa varase jhagaMtA; ubhaya bANAvaLI gagane maMDapa bhaye, apara raNu bhaTane chAyA tapatA. mu12. bhaNata maNicUla svasurAdi parabala tape, vAlukAMkare tapI kiyati veLA; caMdra kahe vanitApita ayasa golakImuna dahetRNapuMja gaMjI bharelA. mu13. bhaTabhUjA TAgaja garja haya dekhIne, turya ravavIra haMka gagana bhede;
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ kavara paNa lakSa rUpa aneka vistA, phUlanI dRSTika ra namAve. mu0 17. bahu kanyakAlIcanA mArI prakA iva dukha puchayuM, varasyA ame tyAMtikArI zrImAna vIravijyajI--caMdrazekhara. 405" vIra triha UjaLasainyapati bihu dA ekaeka saradhanuratha Uche. mu0 14. raNajita sainyazRMyudha karate cIra, vimala sainya paNa naviya thAke; yogI data kaMDa ratha thApI mUkyatadA, zatru sainyAdi bhaTa dhULa phAke. mu15. subhaTanAThA paDyA dekhi maNicUla sata,rUpa kari kuMvarane veMTI le; kuMvara paNa lakSa rUpa banI zata ghaNuM, khaMDa bhari bhUta balidAna deve. mu. 16. caMdrazekhara taNe jaga jazavistaryo, phUlanI vRSTi kari sura vadhAve; vijaya maMgaLa rave zaMkhapuri saMcarI,svasura caraNe jaI zira namAve. mu17. (tAtajI cAlie ghara jaImahAlie ema kahI hasti sira tAsa thApe; baharibaLa rAyanI ANa vartAvI tihAM, punarapi rAjya tasa sutane Ape. mu0 18. vijayaDaMko kari vijayapura AviyA sAsue metI thALe vadhAvyA; kheTa bahu kanyakAlAvI paraNAvatA, dakSaNa zreNuM hukame jamAvyA. mu. 19. anyadAAvI kahe devItrIlocanA samatazIkhara jatAM kAzI pihatI; nizi vare dukhabhare sAMbhaLI maMdire mAta tuma nArI meM jANI rotI. mu. 20. te pAse jaI thira karI puchiyuM, tava tuma virahanuM dukha prakANyuM meM kahyuM mAsa ekamAMhe lAva IhAM,dukha madharo ame tyAMhijAImyuM. mu21. -nAme trIcanA tuma buta taNI, deza paradeza sAnidhakArI; ema kahI AvatAM rotI mRgasuMdarI, dekhI bolAvI AsthAe ThArI. mu. 22.' virahavallabha taNonArIne dukha ghaNe rajanidinavanDiviNa daha paDa; -zaMkare samara da vara zivaseM rahyA, bhrAMtie ramaNIne kAma naData. mu. 23. yadukita: jaTAneyaM vaNI kusumazirasino zazikalA, gale kasturIyaM na ca jalAdha jAtaM ca garalaM, iyaMnAMge bhUti priyavirahajAtA dhavali mAM, purArAtI bhrAMtyA kusumazara mAM kiM vyathasi. caMdrazcaMdra kirAyate mRdugatirvAtopi vA jAyate, mAlyaH zuci kulAyate malayajo lepasphuliMgAyate; rAtriH kalpa zatAyate vidhi vazAddehopi bhArAyate; 'hAhaM me pramadAviyogasamaye kiM kiM na duHkhAyate. 2. 21.
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ 406 . . rAyacakanakAvyamAlA. pUrva cAla ! Avi tumane kahuM Apa sukhamAM pAyA, mAtanetAta melyAM visArI; ziSya vege cale pitrane jaI maLo, ratna te pitarane siMkhyakArI mu. 24 sattaramI DhALae khaMDa-the bhaNuM, dezI kaDakhA taNuM rAga vizamI; zrI zubhavIra suNI citta utkaMThiye, navi visare jananI janmabhUmI. mu. 25 deharA, sAMbhaLI nayanAthubhaya, ciMte citta kumAra; huM Avi nita mAbApane, dukhadAyaka dhikkAra. haribaLa Ade svasura ghaNuM, meLavI pUche ema; mujane veLA tAkide, pitarane maLie jema. mAtapitAnI rajA vinA, nIkaLiye paradeza; pUtra viyoge pitarane, ahaniza have kaleza. te mATe ame cAlaDhuM, ma karo ghaDiya vilaMba; * ema kahI vara mahurata liyuM, maLavAne nija aMba. DhALa 18 mI. ' (sAhelo che-e dezI.) sAhelo he sAsu have vaDI tIna,bIjI paNa sAsu maLi he lAla; sAhelAM. dIkariyane ema, zIkhAmaNa detI vaLI he lAla. sAhelAM. 1sAsu sasarA seva, pativratA vrata pALaje ho lAla; sAhelAM. beTa sutA tajI garva, tAtanuM kuLa ajuALaje he lAla. sAhelAM. 2. saukaya sahedarI tulya, jANuM rahe prIti ghaNe he lAla; sAhelAM. caMdrazekharane ema, sasarA maLI preme bhaNe che lAla. sAhelAM. 3. putrI kavita prAya, tuma hAthe thApaNu ThavI he lAla; sAhelAM. sarvasyuM dho prema, je paNa paraNe navI navI he lAla. sAhelAM. 4. ema kahI bhUSaNa ratna, vastrAdika die dAnamAM che lAla; sAhelAM. kuMvara sakaLa zrI sAtha, bese jai vaimAnamAM he lAla, sAhelAM. 5. navazata upara saLa, khecarI paraNuM savI maLI che lAlasAhelAM.
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ * zrImAnuM vIravijyajI-caMdrazekhara. 487 ahiNI eka sainya, dAsI dAsa parikara vaLI he lAla. sAhelAM. 6. mele hame ThAma, khecara ekadasa dAsI he lAla; sAhelAM. mRgasuMdarIne gAma, mela bhUcara nAriye he lAla. sAhelAM. 7. vege kuMvara calaMta, bahula vimAne parivaye ho lAla sAhelAM. pApure AvaMta,' magasuMdarI meLe karyo che lAlasAhelAM. 8. ji nija sainya maLata, ratisuMdarI Ade bahu he lAla, sAhelAM bIjA paNuM tihAM rAya. bhaTaNAM kari namatAM sahu he lAla; sAhelAM. 9 devi visaracha tyAMhi, trilecanA kAzI ghare he lAla; sAhelAM. bharUaca rAya sameta, cAlatA savi aMbare he lAla. sAhelAM. 10. kAzI vana pAmata, vadhAmaNI nRpane gaI che lAla; sAhelAM. mahasena mudita nareza, AvyA sahu ucchaka thaI he lAla. sAhelAM. 11. janakanA namatA pAya, bhUtala kuMvara UtarI he lAla; sAhelAM. nayarI vANurazI tAma, zaNagArI karI surapurI he lAla. sAhelAM. 12. ratnavatI nija mAya, prathama priyA guNasuMdarI he lAla; sAhelAM. trIlecanA die tAsa, ratna bhuSaNa piTI bharI he lAla. sAhelAM. 13. divya banAvI mehela, trIlocanA gai nija ghare he lAla; sAhelAM. zaNagArI gaja ratna, besI puramAM saMcare he lAla. sAhelAM. 14. nRtya mahecchava sAtha, rAja kacerIe Utare he lAla; sAhelAM. vidyAdhara sahu sAtha, jamavAne ghara nUtaryA he lAla. sAhelAM. 15., jananI caraNa saroja, namatA kuMvara harakhabharyA ho lAla; sAhelAM. putrane deI Aziza, mAtA zira cuMbana kare che lAla. sAhelAM. 16. vahure pAya paData, sAsune prathama priyA taNe he lAla; sAhelAM. nava nava bheTa karaMta, pathanI vAta sakaLa bhaNe che lAla. sAhelAM. 17. sAsu vahune deI mahela, sasarAdikane visarjatA he lAla; sAhelAM. dhana sAgara nija geha, sarva vadhUne teDatAM he lAla. sAhelAM. 18. gaNi nija putrI samAna, khaTarasa pAke jamADiye he lAla; sAhelAM. vastrAdika bahu mAna, sAsaravAse bahu die he lAla. sAhelA. 19. surapare sukha vilasaMta, kete kALa gumAvatA he lAla; sAhelAM.
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyacaMdrananakAvyamAlA. rAjya, mahasena svarga sadhAvatAM ho lAla. sAhelAM. 20. - saMketa, ravizekharane teDAvatA ho lAla. sAhelAM. karI tasa maMtrI sUra, deva senApati kApatAM he lAla. sAhelAM. 21. maMtrI senApati sainya, sAthe DaMDa ratana grahI ho lAla; sAhelAM. traNya khaMDanA rAya, sAdhI ghara AvyA sahI he lAla. sAhelAM. 22. thApI solapaTa nArI, bhUcarI ATha ATha khecarI he lAla; sAhelAM. sAsune vazi citta, carita suNa mRgasuMdarI ho lAla. sAhelAM. 23. khiNuM eka na rahe dUra, lAgyo rAga ati hasyuM ho lAla; sAhelAM; nija hAthe zaNagAra, sAsu dharAve neharyuM ho lAla. sAhelAM. 24. bheLAM jame kare vAta, ratnavatI mRgasuMdarI he lAla, sAhelAM. mAta sutAthI adhika, rAga dizA banI AkarI he lAla. sAhelAM. 25. the khaDe eha, bhAkhI DhALa aDhAramI ho lAla; sAhelAM., zrI zubhavIra vida, guNa saMgata guNune gamI he lAla. sAhelAM. 26. deharA rAjya nikaMTaka pALatA, badalAM varSa gamaMta; eka dina mALI samAMtare, AvI vadhAI diyaMta. vimaLanAtha saMtAniya, vimaLamatI aNagAra; kevaLa nANuM tuma vane, AvyA muni parivAra, sAMbhaLI rAya vadhAmaNI, deI sajI tiNi vAra; - hayagaya ratharyuM nIkaLyA, namata jJAna bhaMDAra. sarava vadhuNyuM ratnati, sAmaiyuM sajI jAya; kevaLI caraNa namI karI, bese yathocitta ThAya. suNavA vache dharma nRpa, gurU sanmukha suvinIta; suri paNa tehane dezanA, die naya samaya vadita. DhAla 19 mI, ( citta cete-2-e dezI ) ' , , prANI jinavANI suNI cita ceta re, jJAna dizA diladhAra; catura cita ce re.
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--adrazekhara. 49 , mehanI chAke je chakyA, cita. te rajhaLe saMsAra. . catura. 1. saMsAra carama jaladhi same, cita, zretA varata vibheda; catura. bhUjala jalaNa anila tarU, cita e bhavarasanA cheda. catura. 2. niSkAma nirjarA jegathI, cita, vigala paNa jAta; catura. nAsA nayana zruti viNabhA ,cita lahi ajJAnane ghAta. catura. 3. pacaMdriya tiri nArakI, cita, parabhava dukhiyA dIna; caturavirAta hona gatI devanI, cita lebha viSaya AdhIna. catura. 4. dasa daSTAMta DIle, cita lahi mAnava avatAra; catura." giri sara dupalanA nyAyathI, cita caradadhine karanAra. catura. 5. tere mehAdika taskarA, cita, saMge vaLi phari jAya; catura. sugurU girA na letAM cita ketA nayana TharAya. catura. 6. bhaktie gurU vayaNuM suNI cita0 tatva ramaNatA thAya; catura. mithyAta baMdha zithila have, cita mehane chAka te jAya. catura. 7. samakita lakSaNa dila dharI, cita tatva trayI pharasaMta. catura. deza sarava vrata pitAmAM, cita, nirati cAre caDhata. catura. 8. jJAna dizAe jovatAM, cita dekhe deya te paMtha; catura. - heya ya UpAyathI, cita, zrAvakane nigraMtha. catura. 9. jJAna kriyA ziva sAdhana, citapaNa kriyA nirdoSa; caturadagdha kRtIya avadhi taje, cita ati paravRtti khi. catura. 10. nizcaya najara hRdaya dharI, cita pAme je vyavahAra; catura. svargAdika sukha anubhavI, cita pAme bhavane pAra. catura. 11. dAna ziyaLa tapa bhAvanA, cita dharmanA cAra prakAra; catura. tehamAM mukhya te dAna che, cita, jJAna dAna aNagAra. catura. 12. jJAne page kevaLI, cita ziva samaye sAkAra; catura. karmane kSaya jJAne have, cita, jJAnI vaDe saMsAra. catura. 13. navavidha pUnya gRhasthane, cita, bIje aMge vicAra; catura. azana vasana ade kahyAM, cita saMbaMdhI aNagAra... catura. 14. jima - hari naMdana rAjalI, cita, dAna supAtre dIdha; catura.
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ 410 rAyacakanakAvyamAlA vrata dharI sura sukha anubhavI, cita, parabhava rIddhi lIdha. catura. 15. pUche nRpa tuma mukha caDha, citakuNu harinaMda nareza; catura. caUviha vANuM e kevaLI, citadetA tava Upadeza. catura. 16. harI naMdarAya tilaka pUre, citaH rANuM che tasa sAta; catura. * subhadrA ne dhAraNI, cita lakSmI lilAvatI khyAta. catura. 17. vijayA jayA ne sulocanA, cita rAyane sahuNya sneha; catura. sAte rANIsyuM ekadA, cita vana kriIDAgata teha. catura. 18. tiNe same vanamAM samesatha, cita dharmagakha surirAya; catura. paca sayAM parIvAraNya, cita, nRpa bese namI pAya. catura. 19. dharma suNuM pa rIjhI, cita, samakitaryuM vrata bAra; catu rANu sAthe UcarI, cita pUchate tiNi vAra. catura. 20. hetu kisse sthA tapa kare, cita suri bhaNe arihA dhyAna; catura. meharAyane mAravA, cita karatA maMtra vidhAna. catura. 21. mamatA mAyA nivArIne, cita, tapa tapatA dharI hAma; catura. maNi mati kanakanAM bhUSaNa, cita samathApana tapa nAma. catura. 22. kanakAvaLI ratAvaLI, cita, muktAvALI deya mAya; catura. cakravAla ekAvaLI, cita. sIMha nikaLiyA deya. catura. 23. paDimAdhara ade ghaNuM, cita jaMgama tIratha eha; caturasAMbhaLI nRpa bhakti karI, citA suri padharAvyA geha. catura. 24. lakSa kanaka caraNe dhare, cita, rANIyo paNa lakha sAta; catura. paDilAvyA munI pAMcase, cita azana vasana bahu jAta. catura. 25. puNya anaMtU bAMdhiyuM, cita. sAdhAraNa sahu sAtha; catura. vanamAM visarajyA ocha, cita, vaLiyA nami gurUnAtha. catura. 26. zrAvakanAM vrata pALatAM, cita, jIvadayA dharI cita; ' catura. - atithi te supAtrane, cita, dAna dIe bahu 'nIta. catura. 27 jIva apAra svadezamAM, cita) vItyA keTalA kALa; catura. , "AUkhe sahu UpanA, citasehama sarga vizALa. * catura. 28. sUcanA AvI svargathI, ciMtaka caMpApurI nRpa gehaka catura
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ 411 catura. 29. catura. catura. 30. tura. catura. 31. catura.. catura. 32. catura. catura. 33. catura. catura. zrImAna vIravijayajI caMdrazekhara putrI thaI muni saMdigdha, citalie dikSA dharI neha. devI trIlecanA te thaI cita caraNa virAdhaka jeNa; kAlAMtara rAjA cavI, cita caMdrazekhara tame teNu. guNasuMdarI ratIsuMdarI, cita. subhadrA dhAraNa chava; caMpakamALA khecarI, cita, lIlAvatIne chava, lakhamI ne jayasuMdarI, cita, bahene rati prIti hoya; , panara praznottara karI, cita, je tame paraNyA deya. kanakAvatI tapasI sutA, cita thaI vijayAne chava; dekhI tame vana hiMcatI, cita lAgyo rAga atIva: parabhava dAnAdika thakI, cita, vidyA rIddhi banAya; gurUmukha suNI sAte lahyA, cita jAtIsamaraNa bhAva. cethe khaDe DhALa eha, cita, egaNusamI kahI khAsa; zrI zubhavIra naraMdane, citata prago jJAnaprakAza. dAhare. * eNupere daI dezanA, jAma rahyA munirAya; tAma naresara vina, vinaye praNamI pAya. caraNa dharaNu zakita nahIM, mujane suNe mahArAja; ucita karaNa ti|upadiza, jima savIsI kAja. jJAnI kahe suNa rAjavI, A bhava caraNa na hata; dvAdazavidha vrata pALatAM. vaLI muni dAna diyaMta. devaloka dazameM ja, sakaLa dharama sahakAra; tiNe panara paTarANI, te paNa tyAMhAM avatAra. nara zura aMtara bhava karI, sAtame bhava zivavAsa; eNe same mugasuMdarI bhaNe, bhUpane dharI ullAsa. A saMsAra dAvAnaLe nahi sukhane lavaleza; muni sukhiyA saMsArameM, citta vo upadeza. huM nahi rahuM saMsArameM, Apa rajA eNe kAya; sAsu ratnAvati tadA, Avi ema ucarAya, catura. 35.
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ se. - rAyacakanakAvyamAlA. : : DhALa 20 mI. (sAhelaDiyAnI dezI.) vaccha sukomaLa laghu vaye, suNo suMdarI, saMyama kIma levAya; guNa maMjarI, vadana madana dazane karI, suNo. leha rANuM na cavAya. guNa. 1. kAcI pAMkhe uDavuM, suNa dhara merU bhAra; guNa, taro aMtIma jaLanIdhi, suNe tehavA mahAvrata cAra. guNa 2. saMyama avasara java thaye suNe putrAdika parivAra; guNa. tame ame tava leImyuM, suNo sAthe saMyama bhAra. guNa: 3. mRgasuMdarI kahe sAsune, suNo, kALa bhame tanu chAya. guNa Dabha aNuM jaLa biMdue, suNo caMcaLa naranuM Aya. guNa. 4. sukhamAM vighana kare nahIM, suNo sAcA sajana neha, guNa.' paMkhI paNa varaSA same, suNe suMdara tarU kare geha. guNa, 5. . saMbara viNa navi saMcare, suNo pathe paMthI gamAra; nizi tarU meLe paMkhIne, suNo, prAta daza daza cAra. gaNa. 6. jema tIratha meLe maLe, suNo jana vANijanI cAha; kaI kaI lAbhane, suNo leI leI nija ghara jAha. guNa che. paMtha zire paMthI maLe, suNo kare paraspara prema guNa. rAtI vase praha uTha cale, suNo neha nivAha kema.' guNa. 8. mAtA pitA suta bAMdhavA, su meLo strI bharatAra; ' guNa. nahi kaI kaIne sagapaNa, suNo svArathi saMsAra. - guNa. 9. dhana ghara nArI visAmaNe, suNe sajajana Thare samasAna; guNa. cayatanuM Akhara ekale, suNe parabhava jAya nidAna. guNa. 10. -saMsAra mAyA kAramI, suNo virUA viSaya vikAra; guNa janama ja maraNadike, suNe zaraNu nake saMsAra. guNa. 11. bhava bhayathI huM ubhagI, suNo ley saMyama sAra; guNa. baLiyAne avalaMbatAM, suNo UtAre bhava pAra. * guNa. 12. nizcaya lahI nRpa sajanA, suNo, gurU vaMdI ghara jAya; guNa guNa. guNa. janama jarA mArI suNe vija jAya nidAna
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ 413 zrImAna viravijayajI.-caMdrazekhara. guNa. 13. guNa tirAdaka jaLa lAvIne, suNo dikSAbhiSeka karAya. mRgasuMdarI mAta pitA, suNo teDAve tiNIvAraH nizidina vege cAlatA, suNo sayaNu varaga parivAra. sainya sahita te utaryA, suNa gaMgA naI upakaMTha; putrISNu mAtA maLI, suNe retI mokaLe kaMTha. mRgasuMdarI kahe mAyane, suNo. A bhava kerI sagAI bhava bhava sagapaNubahu karyA, suNe mAtA sutA zI navAI. mAta pitA samajAvIne, suNo AvI sAsu pAsa; aThThAI mahocchava jIna ghare, suNe nAca pujA zubhavAsa. zibikA suMdara racI, suNenA lagna divasa zrIkAra; sAmaMta zeTha paTAvatanI, suNo traNase chatrIsa nAra. ghara gharathI chava karI, suNo AvI rAjaduvAra; caMpakamAlAdika dhare, suNo mRgasuMdarI zaNagAra. zAsanadevI apacharA, suNa gAve gIta uchAMhi; sAsu rotI kara dharI, suNo besAre zibikA mAMhi. bahu zibikAe paravarI, suNe jaMgama mehanavela; aSTa maMgaLa Agala cale, suNo, leka jue raMgarela. chAba bharI upagaraNanI, suNo mAMhe rahe leI nAra; khecarI de cAmara kare, suNo eka arIsA dhAra. pUrNa kaLaza jaLa jhArIye, suNo UMcI karIvijayaMta; Iddha dhajA pAvaDI dharA, suNeo dAsI dAsa calaMta.* laSTi kuMta khagodharA, suNe cAmara cApa ne pAsa; paMgI phaLa tAMbuLa graha, suNebhAjana taila suvAsa. citra phalaka hAsI karA, suNe mera pIMcha veha nAra; viNuM vAjiMtra gAyanA, suNe yogI jaTA dharanAra. ketaki yAraNa dUzIyA, suNe jaya jaya zabda karaMta; tila haya gaya ratha cale, suNe Iga saMya aDasavi taMta. ghaMTa dhajA taraNuM dharA, suNo vAje bahu vAjiMtraH guNa. 14. guNa. guNa. 15. guNa. guNa. 16guNa. guNa. 17. guNa. guNa. 18. guNa. guNa. 19. guNa. guNa. guNa. guNa. 21 guNa laSTi tANuLa mahA sa mara pI guNa. 202. guNa. guNa. 23. guNa. guNa. 24. guNa. guNa. 25. guNa. guNa. 26. guNa.
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 . rAyacaMdranakAvyamAlA.' paga paga gUDI uchaLe, suNa bIrUda paDhate chAtra. -guNa 27. rAjezvara Ibhya talavarA, suNo zeTha senApati dUta; guNa. sahasa game ratha sekayanA, suNo cAle bhaTa rajapUta. guNa. 28, ketA nara kara vIMjaNuM suNo pAtra nAce rahI pATa; guNa mukha maMgaLika nA bhaNe, suNo mRgasuMdarI guNa ghATa. - guNuM. 29yAcaka dAna atula lie, suNo dhupa ghaTA mahakata; guNa. kaMsa tAla grahI ghUmatAM, suNe Age nizAna jhagaMta. guNa 30. kAzI mAMhI cAlatAM, suNo jotAM suNatAM loka; -kara joDIne praNamatAM, suNo naranArInA theka. guNa. 31. sAsune, caMpakamALA, suNo DhALe cAmara deya; guNa. eyara jaNa mugatA phaLe, suNe vadhAvatA mukha joya. guNa. 32. deva devI gagane jue, suNo paga dharavA nahi ThAma; guNa varaghoDe jaI Utaryo, suNo jihAM muni vana vizarAma. guNa. 33. rAyazibithI UtArIne, suNo, kevaLIne vaMdaMta; guNa. ratnAvatI gada gada svare, suNo kevaLIne bhAkhaMta; guNa. 35. rAjyadhAnI traNa khaMDanI, suNo madhye ratna e nAra. guNa. tuma hAthe thApaNa ThavI, suNo levA caraNa haziyAra. guNaH 36. nija hAthe UtaratI, suNe, bhUSaNa vastra azeSa; guNa " mahatarika savIte lie, suNo detI zubha Upadeza. guNa- 37. ' veza die zAsana surI, suNo uca mahAvrata cyAra; guNa. vAsakhepa kare kevaLI, suNe sAsu AMsu dhAra. guNa. 38. kevaLIne ema vinave, suNeIhAM raho paMcarAta; guNa - palaka karI nathI vegaLI, suviraha khape navi jAta. guNa, 39. mRgasuMdarI caraNe name, suNo caMdrazekhara nRpa sAtha; kaI dIna darzana Apo , suNo nRpa vade joDI hAtha. guNa. 40, sAsu kahe vaccha sAMbhaLe, suNo tuM dehe sukamALa; guNa. pulane bhAra na zira dhare, suNokima vaho merU bhAra. guNa. 41. paNa tuM trisukha UjaLI, suNo gurUkuLa vAsa; guNa guNa
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ 415 guNa. 41. guNa guNa, kara. guNa : guNa 43. guNa. guNa. 44. guNa guNa, 45. guNa. guNa. 46. zrImAnuM vIravijayajI-caMdrazekhara. dikSA tuja dura nahIM, suNo ghaNuM muja kIdha nirAza. tuM nisahI thaI calI, suNo muja tarachoDI hAtha; jAIza ghara kema ekalI, suNe bhojana karUM kiNI sAtha. nirAgI thaI nIkaLyAM, suNo paNa varase eka vAra; ratanavatI muja sAsu che, suNo saMbhAra dharI yAra. A vanamAM nathI AvavuM, suNo zatru sama vana eha; jetI ne retI vaLI, suNo vahure zuM gaI geha. paNa rati na lahe eka ghaDI, suNo jaI samajAve nareMda; tepaNuM bhajana navi kare, suNe nAThI nayaNe nIMda. rAti same cita cIMtave, suNa gaI mRgalI vanavAsa; bhumi zayana zIta bhejane, suNe nahi keIsevaka pAsa. bAlapaNe e guNavatI, suNAva dura sAdhana kIdha; vRddhapaNe huM ghara rahI, suNo avasara caraNa na lIdha. lIlA java aja bhakSaNe, suNo sUke gAyane ghAsa; gAya savacchA sukha bhaje, suNe pAme chAga vinAza. gAya mI mRgasuMdarI, suNe phAsuM khAze dhAna; svarga taNasukha pAmasya, suNe huM ajapa dukhakhANu. rAga karI ane tajI, suNo mujane paDe dhikAra; ravI udaye bhegI maLuM, suNoleu saMjama sAra. ciMtavI rAyane teDIyA, suNa kahe suNe muja vAta; kare sajAI caraNanI, suNe ame IhAM Aja rAtaepha ama hukama na pheravo, suNo je che putra sujAta; gAma vahu sahu jAgIyA, suNa. pasarI saghaLe vAta. parabhAte occhava karI, suNo. mAtAe dikSA lIdha; pUrva dikSita sahu parikare, suNo, gurUe vaDerI kIdha. gurUkuLa vAse vicaratA, suNo tapa ja5 jJAnane dhyAna; bihu jaNuM sama saMsakriyA, suNe eka surata deya kAna. upazama zreNae bihu caDhavAM, suNe kAlAMtara karI kALa; guNa guNa. 47. guNa. guNa, 48, guNa guNa. 49. guNuM guNa, 50. guNa. guNa 51. guNa. guNa. para. guNa. guNa 53. guNa guNa. 54. guNa.
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ 412 rAyaca jainakAvyamAlA. sarvAratha sidhdhe gayA, suNA pAmyA sukha vizALa. nRpa paNa pUraNa Aukhe, suNA. pAmyA prANuta sarga; kavaLI vacane pAmakSe, suNA. caraNa dharI apavarga. ceAthe khaOM pUraNa thaye, suNA visanI DhALa rasALa; zrI zubhavIra vacane hantyA,suNA. ghara ghara magaLa mALa. dAhuza. caMdrazekhara nRpanI kathA, bhAkhI zrI jInavIra; jIva vika suNI vrata dharI, pAmyA bhavajaLa tIra. sabhA visaracha leAka sahu, pAhatA nija nijarANu; prabhu paNa vicA bhUtaLa, bhavikaja vikasana bhANu. kalaza. . guNa. pR. -guNuM.. ' * guNa. 16. guNa guNa. 57. ( tuTI tu re muja sAhima jaganA tA--e dezI. ) sevA sevA re sakhezvara sAhiba seve, purisAdANi pAsa kahAve; duniyAMmAM deva na eve, surasenA jItI laghu vayamAM; mAya kahe ciraMjIvA resa khezvara yAdava leAkanI jarA nivArI, jakha pragaTathA jagadIvA; rega vidhana haravA sukha karavA, nAma sudhArasa pIvAre. saMkhezvara. siddhasena surI vikrama kheAdhana, avara prabhu stavana khevA; zivapIDI phATI stavana karatAM, pArzva prabhu pragaTeve re jaLanidhi suravaimAnika pUcha, ketA kAla nAgadeve; kAla asakhya thayA paDimAne, paNa mahimA che. tehavAre. jina gurUjananI sarasati samarI, pAsaLa paMcama leve; e pAMce parameSTI pasAye, udyama kRtya saLavA re. rayaNu kathA kAze jJAnasAgara, surI racanAe bharevA; alpa laghuta carita maneAhara, dekhI cita usevA re. carama ratana cakri kara krase, dvAdaza jojana cAvA; heya gaya ratha bhaTa sukhamAM mAhale, hAve sainya jamAvAre saptezvara, eNividhi zrutapada uktizuM yukti, phrasane vistara caivA;' W 2. saptezvara sakhezvara saMkhezvara sakhezvara.
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
_