Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
સીતરત
પ્રાચીન સાવસિંહ
AVAVAVAYVAV
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
!
અમ્ શ્રીસ્થંભનપાર્શ્વનાથાય નમોનમઃ | શ્રી નેમિસૂરીશ્વરસગુરુભ્યો નમોનમઃ |
|
શ્રી પ્રાચીન સ્તવનાદિ સંગ્રહ
AJO 3C50C3Csocsocsor
તપાગચ્છીય પૂ. પા. પ્રવર્તિની સા. શ્રી સૌભાગ્યશ્રીજી મ.ના શિષ્યા પ્રશાન્તમૂર્તિ સા. શ્રી ચંપાશ્રીજી મ. તથા તેમના વિદુષી શિષ્યા સા શ્રી પ્રભાશ્રીજી
મહારાજશ્રીના સ્મરણાર્થે પૂ. પા. સા. શ્રી શિવશ્રીજી મ. તથા સા. - શ્રી દેવીશ્રીજી મ.ના સદુપદેશથી
-: સંગ્રાહક અને સંપાદક –
પં. છબીલદાસ કેશરીચંદ સંઘવી દાનવીર શે. બુલાખીદાસ નાનચંદ સંસ્થાપિત શ્રી સ્યાદ્વાદ સંસ્કૃત પાઠશાળા અને શ્રી ભઠ્ઠીબાઈ જન શ્રાવિકા
શાળાના પ્રધાનાધ્યાપક–ખંભાત
cover
પ્રકાશક-શ્રી જસવંતલાલ ગીરધરલાલ શાહ જૈન પ્રકાશન મંદિર, દેશીવાડાની પોળ-અમદાવાદ વીર સંવત ૨૪૮૫] મૂલ્ય સાડાત્રણ રૂપિયા [ વિ. સં. ૨૦૧૫
[[રૂા. ૩–૫૦ નયા પૈસા ]
SS
ક
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિષયા,
વિભાગ નંબર નામ પૃષ્ઠ નંબર નામ પૃષ્ટ
૧ વીશ જિનેશ્વરના છેદ ૧ ૧૬ થી ઋષભદેવ ૨ બીજનું સ્તવન ઢા. ૨૮
સ્ત, ઢા. ૬ ૮૪ ૩ પાંચમનું , ઢા. ૫ ૧૦ ૧૭ ,, ,, ૯૧ ૪ આઠમનું ,, ઢા. ૨ ૧૯ ૧૮ શ્રીદીવાલીકલ્પનું , , , ઢા. ૨ ૨૧
ઢા. ૧૨ ૯૪ ૬ મૌન એકાદશીનું ઢા. ૩ ૨૩ ૧૯ શ્રી વીર જિન , ૧૦૮ ૭ છે , ઢા. ૧૨ ૨૬ ૨૦ સમકિતનું , ઢા. ૭ ૧૦૮ ૮ છ અાઈનું ,, ૯ ૩૬ ૨૧ શ્રી જ્ઞાન દર્શન ૯ શ્રી મહાવીર સ્વામીના ચારિત્રનું ,, ઢા. ૮ ૧૧૫
સત્તાવીશભવનુ , ઢા.૫ ૪૩ ૨૨ દાન શીયલ તપ ૧૦ , ઢા. ૬ ૪૯
ભાવનું , ઢા. ૫ ૧૨૭ ૧૧ શ્રી મહાવીર સ્વામીનાં ૨૩ શ્રીનેમનાથને પંચ કલ્યાણનું, ઢા. ૧૨ ૫૮
સલેકે ૧૩૮ ૧૨ , , ઢા. ૩ ૬૯ ૨૪ શ્રી સિદ્ધચક્રજીનું સ્ત૨ ૧૪૮ ૧૩ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું ૨૫ શ્રીપંચ પરમેષ્ઠિનું , ૧૫૧
હાલરડું ૭૭ ૨૬ , , ઢા. ૫ ૧૫૧ ૧૪ શ્રી પર્યુષણનું સ્ત, ૮૦ ૨૭ બાર આરાનું, ઢા. ૧૨ ૧૫૬ ૧૫ શ્રી ઋષભદેવ સ્વામીનું ૨૮ આંતરાનું , ઢા. ૪ ૧૬૫
પારણું ૮૧, ૨૯ રહિણનું , ઢા. ૪ ૧૭૩
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
નબર નામ પૃષ્ઠ નંબર નામ ૩૦ અક્ષયનિધિનું, ઠા. ૧૭૯ ૩૮ શ્રી પર્યુષણ પર્વની ૩૧ છઆવકનું ઢા.૬ ૧૮૭
સ્તુતિ ૨૨૨ ૩૨ પર્વનું સ્તવન
૩૯ જ્ઞાનનું કંઈ પણ કાર્ય ઢા. ૯ ૧૯૦
શરૂ કરતાં પહેલાં તથા ૩૩ શ્રીનવપદજીનું, ઢા. ૯૨૨
પર્યુષણમાં કલ્પસૂત્ર ૩૪ શ્રી મહાવીર જિન ,, ૨૧૧
વાંચન વિ. વખતે ૩૫ શ્રી આદીશ્વર
બેલાતી પૂજા તથા ભગવાનની વિનતિ, ૨૧૩
- સ્તુતિએ ૨૨૩ ૩૬ શ્રી અદિ જિન , (આત્મ નિંદા રૂ૫) ૨૧૮
૪૦ દીપાલિકા સ્તુતિ ૨૨૮ ૩૭ શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ ૪૧ શ્રીપુણ્ય પ્રકાશનું જિન ચિત્યવંદન ૨૨૧
સ્તવન ૨૨૯ વિષયાનુક્રમ–સઝાય વિભાગ નંબર નામ પૃષ્ઠ નંબર નામ પૃષ્ઠ ૧ શ્રીખંધકમુનિની ,, ઢા.૩-૪ ૭ શ્રી દ્વારિકા નગરીની , ૨૩ ૨ શ્રી સુભદ્રા સતીની, ઢા.૬-૭ ( ૮ શ્રીધનાઅણગારની, ૨૫ ૩ શ્રીશ્રેણિક રાજાની ઢા.૨-૧૧ ૯ શ્રીસ્થતિભદ્રજીની , ૨૬ ૪ શ્રીસનકુમારની ઢા. ૪-૧૬ ૧૦ શ્રીપર્યુષણ પર્વની ,, ૫ શ્રી ગૌતમસ્વામીના
૧૬ ૩૦ વિલાપની ,, ૧૯ ૧૧ શ્રીવિનય ઉપર શ્રીબલભદ્રમુનિની , ૨૦ / ઢઢણ મુનિની ૬૫
સ્તવન
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨ આત્મ શિખામણની ૧૩ સમકિતની
૧૪ ઉપદેશની
૧૫ પ્રતિક્રમણની ૧૬ વૈરાગ્યની
૧૭
૧૮ નવકારવાદીની
૧૯ કમની
૨૦ મનને જીતવાની ૨૧ નિદા ત્યાગની
""
15
૬૮
૧૮
૬૯
७०
૭૧
,,
” ૭૨
૭૨
""
"9
99
""
29
७३
७४
૩
७४
,,
99
૨૩ માનવભવ દુલ ભતાની,, ૭૫
""
""
ܡ
૨૪ વૈરાગ્યની
૨૫ કદાગ્રહ ત્યાગની
૨૬ સમતાની
૨૭ નિયાણું નિવારકની
૨૮ તપની
૨૯ આત્મશિખામણ ૩૦ સમક્તિ સડસઠ
99
,,
૩૧ વણઝારાની,,
99
૩૨ આત્મસ્વભાવની ૩૩ મૂર્ખ સ્વરૂપની 1, ૩૪ હિતશિક્ષાની 5,
»
99
99
99
,,
૭૫
માલની ઢા. ૧૨ ૮૦
૯૪
૯૪
૯૫
૯૬
७७
७८
७८
७
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉgબોધન
માનવી ઊર્મિલ પ્રાણી છે. એ ભાવનાઓથી ભરેલે છે. લાગણીઓને એ મહાસાગર છે. અને માનવીએ શબ્દ શોધીને કમાલ કરી નાંખી. પછી તે એણે શબ્દને શણગારીને ભાષા બનાવી અને એ ભાષાએ માનવને સંસ્કૃત સભ્ય બનાવી દીધા.
માનવીએ પછી તે શબ્દથી જીવનને છૂટું પાડવા માંડયું. અને એણે એની લાગણીઓને શબ્દમાં વ્યક્ત કરવા માંડી. ઊર્મિએને–ભાવનાને એણે ભાષાથી શણગારી અને માનવનું જીવન એથી ઊંચુ બનતું ગયું. ' | શબ્દની એણે શેધ કરી અને એણે પ્રાર્થના કરવાની શરૂઆત કરી માનવી પહેલાં પ્રાર્થના કરતાં શીખે. પ્રકૃતિના ગુણગાન એને પહેલાં ગમ્યાં. અને એણે તેત્રે ગાયાં–સ્તુતિઓ ગાઈ
પણ માનવીને પ્રકૃતિ કંઈક ઓછી પડી. અને માનવે ખૂદ એની જ સ્તુતિ કરવા માંડી. કેઈ વિશિષ્ટ વ્યક્તિની એણે પૂજા શરૂ કરી. અને પછી એની સ્તવન કરી સ્તુતિ ગાઈ ગુણગાન કર્યા.
માનવીને વીતરાગમાં શ્રદ્ધા બેઠી. એના સંદેશમાં એણે જીવનની જડીબુટ્ટી જોઈ અને એની સ્તવના કરતાં કરતાં એ ખૂદ વીતરાગ બની ગયા.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
વીતરાગ સાથે માનવ એકરૂપ બની ગયાં. અને એણે ભગવાનનું સ્તવન કર્યું. એની ભક્તિ શબ્દમાં વહેવા લાગી. એ શબ્દ શેઠવતે ગયે. બેઠવતાં ગોઠવતાં એ ગાતે ગયે અને જીવનને એ સાર પામી ગયે. -
માનવ બધા કંઈ કવિ નથી હતા અને જેનું હૃદય એવું કુમળુ ને લાગણી સભર હોય છે એ શબ્દ બેલે છે અને હૈયું દ્રવી ઊઠે છેજીવન એક જુદી દષ્ટિથી માલુમ પડે છે.
આ સંગ્રહમાં એવા હૈયાઓને પ્રકાર છે. ભગવદ્ભક્તિથી ભરપૂર હૈયાઓએ અહીં એમની રસધૂન ઠાલવી છે. રહસ્યને જાણવા પુસ્તકે ઉથલાવવાં પડે એવાં ચરિત્રને, એવાં ગહન તને શબ્દની એવી રમતથી ગૂંચ્યાં છે કે કોઈ હલકે સ્વરે ગાય તે વીર ભગવાન, આપણને, આજે જ ઉપસર્ગ સહન કરતા હોય એમ લાગે.
ચશે જિનેશ્વરનાં ચરિત્ર એક જ સ્તવનમાં અહીં જોવા મળે છે. અને વીર પ્રભુના એક જ જીવનને આવરી લેતાં સ્તવન પણ આમાં સંગ્રહીત થયેલાં છે.
આ સંગ્રહમાં સઝા પણ છે. માનવીના મનને માત્ર સ્તવને કરવાં–ગુણગાન કરવાં. સ્તુતિઓ કરવી ઓછી પડી અને એણે સંસારની સમસ્યાઓને શબ્દમાં ગૂંથવા માંડી જટીલ તનું એણે એવું કલામય ગુંફન કર્યું કે સહેજે સમજાઈ જાય-તરત અસર કરી જાય.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
સ્તવન માત્ર સ્તવના છે. વિશિષ્ટ વ્યક્તિ પ્રત્યેના એમાં આદર છે. ભક્તિની એમાં છેાળે છે. ભગવાનના અંગ પ્રત્યગાને ઉચ્ચતમ સૌદય સાથેની સરખામણી માત્ર સ્તવન કરી શકે, એના જીવનને એ ખરાખર સ્ક્રુ કરી શકે અને સ્તવના એલેજ સ્તવન તેમાં પ્રશંસા હાય, ગુણાનુરાગ હાય, પ્રેમથી ઊછળતા એમાં ભાવા હાય.
.
જ્યારે સન્નય એ સ્તવનથી અલગ છે. એ સ્વાધ્યાય છે. એમાં કાઈનું અધ્યયન છે. પઠન છે. પાઠન છે. જરૂર એ વ્યક્તિનુ જીવન આલેખે છે. સજ્ઝાયમાં સ્થૂલિભદ્ર ગજસુકુમાર, કલાવતી, અંજના એમ અનેક પુણ્ય પુરુષાનાં જીવન ગવાય છે. પરંતુ એની ગેયતા પાછળ શીખવાનુ રહે છે. સ્તવન પછી જે વિરામ બાકી રહે છે. એ સજ્ઝાય પછી નથી રહેતા.
અને આપણા સ્તવનને એક સીમા છે. આપણે માત્ર વીતરાગનુ’ સ્તવન કરીએ છીએ. એના વિશિષ્ઠ આરાધકાનું નહિ. ચાવીસ ભગવતાના સ્તવન બન્યાં છે. એના પર ખીજા અને છે. પરંતુ એના આરાધકાની આપણે સ્તવના નથી કરતા. સજ્ઝાય કરીએ છીએ-સ્વાધ્યાય કરીએ છીએ.
અને એવા ચરિત્રની સજ્ઝાયા જીવનનુ' પાથેય ભરી જાય છે. આ સજ્ઝાયેા પુણ્ય પુરુષાની હાય છે. ગંભીર તાની પણ હાય છે.
આ સંગ્રહમાં એવી અનેક નાની માટી સજ્ઝાયા છે. જે જીવનની સમસ્યાઓના આધ્યાત્મિક સમશ્યાઓના ઉકેલ આપી જાય છે.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
અને આ સંગ્રહના સ્તવન સજઝાય વર્તમાન રચિત નથી એ પ્રાચીન છે. સંસારની ભૂમિથી અલિપ્ત રહી આત્માની ધૂન ધખાવતા જોગંદર જોગીઓની આ બધી રચના છે. મહા તપસ્વીઓની ઉગ્ર સાધકની આ વાણું છે. તેમના અંતર આત્માએ અનુભવેલી આ બધી ભાષા છે.
સુજ્ઞ જને ! આ સંગ્રહમાંથી કઈ પણ નાના કે મોટા સ્તવન સજઝાય કંઠાગ્ર કરશે તે સંગ્રહકર્તાની મહેનત સફળ થઈ લેખાશે.
સંગ્રહ કરવામાં પૂજ્યપાદ વિદુષી સા. શ્રી. પ્રદશ્રીજી પૂ. પુષ્પાશ્રીજી રેવતશ્રીજી સુગુણાશ્રીજી ચંદ્રોદયશ્રીજી આદિએ ગુરૂભક્તિ નિમિત્ત માટે ફાળો નેંધાવ્યો છે
સા. શ્રી પ્રમોદશ્રીજી મ. શ્રીએ તે મુફરીડીંગ વિ. નું પણ સારૂં એવું કામ કરી આપ્યું છે.
અંતમાં આ સંગ્રહને ખૂબ સદુપયોગ થાય એમ ઈચ્છી ક્ષતિઓની ક્ષમા ચાહીએ છીએ.
લી. પં. છબીલદાસ કેસરીચંદ સંઘવી દાનવીર શેઠ બુલાખીદાસ નાનચંદ સંસ્થાપિત–
શ્રી સ્યાદ્વાદ સંસ્કૃત પાઠશાળા અને શ્રી ભટ્ટીબાઈ જૈન શ્રાવિકાશાળાના
પ્રધાનાધ્યાપકખંભાત,
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાસનસમ્રાટુ સૂરિચક્રવર્તી સ્વ. આ. મહારાજશ્રી વિજયનેમિસૂરીશ્વરજી મહારાજ
જન્મ વિ. સં. ૧૯૨૯ કા. શુ. ૧ શનિ મહુવા દીક્ષા વિ. સં. ૧૯૪૫ જેઠ સુદ ૭ ભાવનગર
આચાર્ય પદ વિ. સં. ૧૯૬ ૪ જેઠ સુદ ૫ ભાવનગર
સ્વર્ગવાસ વિ. સં. ૨૦૦૫ આસે વદિ ૦)) દીવાળી શુક્ર મહુવા
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
| શ્રી નેમિસૂરીશ્વર સદગુરુભ્યો નમઃ |
પ્રાર્થના-ગુરૂ સ્તુતિ અહેગને ક્ષેમના આપનારા, તમે નાથ છે તારનારા અમારા પ્રભે નેમિસૂરીશ સૌભાગ્યશાલી, નમું શ્રી ગુરૂ બાલ્યથી
બ્રહ્મચારી. ૧ તમારા ગુણેને નહિ પાર આવે, વિના શક્તિએ તે ગણ્યા કેમ જાવે તથાપિ સ્તુતિ ભક્તિથી આ તમારી, નમું શ્રી ગુરૂ બાલ્યથી
બ્રહ્મચારી. ૨ લહી ગની આઠ અને સમાધિ, ભલા આત્મ પથે રહી સિદ્ધિ સાધી કિયા જ્ઞાનને ધ્યાનના ગ ધારી, નમું શ્રી ગુરૂ બાલ્યથી
બ્રહ્મચારી. . ૩ હતા આપના ભક્ત ભૂપાલ ભારી, તમે ધર્મની વીરતાને ઉગારી મહા તીર્થને ધર્મના પેગ ધારી, નમું શ્રી ગુરૂ બાલ્યથી
બ્રહ્મચારી. . ૪ અમે નિર્ગુણી ને ગુણ આપ પૂરા, અમે અજ્ઞને આપ જ્ઞાને સનરા મળે ભક્તિએ ભેદને છેદનારી, નમું શ્રી ગુરૂ બાલ્યથી
બ્રહ્મચારી છે ૫. નથી આપની સેવના કાંઈ કીધી, કહેલી વળી ધર્મ શિક્ષા ન લીધી ક્ષમા આપજે પ્રાર્થના એ અમારી, નમું શ્રી ગુરૂ બાલ્યથી
બ્રહ્મચારી છે ?
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
હતા આપ યોગે અમે તે સનાથ, અભાગી થયા આપ વિના અનાથા અમે માગીએ એક સેવા તમારી, નમું શ્રી ગુરૂ બાલ્યથી
બ્રહ્મચારી ૭. હવે પ્રેમથી બંધ એ કોણ દેશે? અમારી અરે કે સંભાળ લેશે? દયાળુ તમે દીલમાં દાસ રાખે, નમું શ્રી ગુરૂ બાલ્યથી
બ્રહ્મચારી. છે ૮ ગુરૂ પ્રાર્થના. અહો સ્તંભનાધીશ પ્રભુપા દેવા, કરૂં સેવના મુક્તિનું રાજ્ય લેવા અભયદેવસૂરિતણું રેગ ટાળી, પ્રભુ પાર્શ્વને વંદના કોટી વારી
છે ૧ ગુરુ દેવશ્રીજી હૃદયમાંહે ધારી, સમુદાય સૌભાગ્યના રક્ષકારી ગુરુ ધ્યાન નિત્ય હોય આનંદકારી, કરું હે ગુરુ વંદના કેટી વારી
(
૨
!!
શ્રી સ્તભતીર્થે ગુરુ જન્મ પાયા વળી સેળ વર્ષો સુચારિત્ર આયા ગુરુજી શ્રી સૌભાગ્યના પદધારી, કરું હે ગુરુ વંદના કેટી વારી ૩ ગુરુ ક્રોધ કષાયને ટાળનારા, ક્ષમાદિ યતિધર્મને પાળનારા વળી શાન્તભૂતિ વિનય ગુણધારી, કરું હે ગુરુ વંદના કેટી વારી
છે ૪ છે સંયમ માર્ગમાં વર્ષ બાસઠ પાળી ભવિ જીવની મેહનિદ્ધા નિવારી જંગમ તીર્થ ગુરુજી સ્વપરોપકારી, કરું હે ગુરુ વંદના કેટી વારી
|| ૫ છે
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
તપાગચ્છ પૂજ્યપાદ ગુરૂણીજી મહારાજ શ્રી દેવશ્રીજી મહારાજના શિષ્યા
- સાધ્વીજી મહારાજ સૌભાગ્યશ્રીજી મહારાજ
+
:.
જન્મ: સંવત ૧૯૨૪ માગશર સુદ ૫ (બોટાદ) દીક્ષા: સંવત ૧૯૪૬ વિશાખ સુદી ૨ સાયણ (ભગત) સ્વર્ગવાસ: સંવત ૧૯૯ ૬ માગશર સુદી ૯ સિદ્ધક્ષેત્ર (પાલીતાણા)
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
૧૧
ગુરુ ગુણ કહેતાં નહિ પાર આવે, વિનાશક્તિએ તે કહા કેમ જાવે છે તથાપિ સ્તવું ભક્તિથી ભાવ ધારી, કરું હે ગુરુ વંદના કેટી વારી
_ ૬ . સહસ હેય નવના વૈિશાખ માસે, વદી છઠ્ઠ બુધવારની મધ્ય રાતે અઠતેરમે વર્ષે સ્વર્ગે સીધાવ્યા, કરૂ છે ગુરૂ વંદના કેટી વાર
સંવત એગણશે પિસ્તાલીશ સાલ, પ્રભાશ્રીજીમહારાજનો જન્મકાલ વળી ત્રીશ વર્ષે ઉભય પક્ષ ત્યાગી, બન્યા ચંપાશ્રીજી તણા પટ્ટધારી
૮ ગુરૂ જ્ઞાનથી પ્રૌઢ પ્રભાવશાલી, અગણિત ગુણેને અજબ શક્તિ ધારી પ્રતિભા તુમારી ગુરૂ ભક્તિ ભારી, ગુરૂ શિષ્યાની અજોડ જેડ દીપાવી.
સહસ હોય તેરે કાર્તિક અમાસે, વદે વીર શબ્દ ગયા સ્વર્ગવાસે આડત્રીસ વર્ષ સુચારિત્ર પાળી, સમુદાયના છે અતુલ ઉપગારી સમુદાયના છે અતુલ ઉપગારી, કરૂ છે ગુરૂ વંદના કેટી વારી ૧૦ હતે આશરે એક ગુરૂજી તમારે, થયે આતમા આ નિરાધાર માર. અરે દેવ મારૂં હદય શૂન્યકારી, કરું હે ગુરૂ વંદના કટીવારી રે ૧૧ હવે શાંતિથી આશ્રય લેણ દેશે? અમારી અરે કોણ સંભાળ લેશે ? ગુરૂજી અમારી દયા દીલ ધારી, સદા આપજે શુભ આશીષ સારી સદા આપજે શુભ આશીષ સારી, કરું હે ગુરૂ વંદના કેટી વારી
છે ૧૨ In
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
( આવો આ દેવ-એ રાગ) આ આ ગુરૂજી મારા મન મંદીરમાં આ મારાં દલડાં સૂનાં. કરતી રેતી બાલિકાઓ વિનવે છે આજ, મારાં લઘુ વયમાં વિરાગ્ય રંગમાં, મેહને દીધા તમાચા મહાભાગ્યને પુણ્યદયથી, સદ્ગુરૂ મળીઆ સાચા મારાં. ૧ છે ગુરૂજી આપે સ્વર્ગમાં જાતાં, વિચાર કેમ ન કીધે ટળવળતા સમુદાયને મૂકી, છેતરી છેડજ દીધે મારાં૦ ૨ ચાતક પક્ષી મેઘને જોઈ, પીવું પીવું કરી મૂકે તેમ ગુરૂજીનું મુખ જોયા વિણ, પ્રભાશ્રીજી અહનિશરે મારાં ૩. બે હજારને નવની સાલે, આ વૈશાખ માસ વદી છઠની મધ્ય રાત્રે ગુરૂજી, પામ્યા છે સ્વર્ગવાસ મારાં ૪ પરિવાર પોકાર કરે ગુરૂજી, એકવાર દર્શન આપે સ્વપ્નાંતરમાં તમે આવીને, વિરહની વેદના કાપ મારાં૦ | ૫ | અરે ગુરૂજી વિનંતિ કરતાં, હૃદય કહ્યું નથી કરતું આપના શીતલ આશ્રય વિના, મન નથી મારું ઠરતું મારાં છે ૬ અધીર હવે આ હદયને, ના રહે ધીર લગારા મન જાણે ઊડી મળું રે, પાંખ નથી શરીર મારાં છે ૭ સાગરમાં પાણી ઘણું રે, ગાગરમાં નવિ સમાયા મુજ મનડા કેરી એ વાતે, તુમ વિણ કેમ કહેવાય મારાં ૮ -અમૃત સમ ગુરૂજીનું દર્શન, શિવ માર્ગને કાજે કિહીનૂર પ્રભા સમ ગુરૂજી, ક્ષમા તણું ભંડાર મારાં ! ૯
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચંપક વૃક્ષની શીતલ છાયામાં, વિસામો અમે લેતા તુમ મુખની સુધા સમ વાણ, સુણી શાંતિને લેતા મારાં ને ૧૦ : શાસનમાં લબ્ધિ મૂકજો રે, આપજે શક્તિ અપાર અવધિજ્ઞાને નિહાલ રે, વિન રહિત કરે કાજ મારાં. ૧૧, ગુરૂજીના ગુણે સંભાળતાંરે, હયું અતિ ઉભરાય છે પ્રભા વિનંતિ કરે છે ગુરૂજી, હૈયે દુખ ન માય મારાં ૧૨
વિરહ ગીતો તીર્થપુરી ખંભાતમાં, પ્રગટયું રત્ન મહાન છે શાસનને સોહાવતું, અવિચલ જેનું સ્થાન
| ૧ | ઉજવલ કીતિ ઝળહળે, જેની ગામે ગામ છે સૂર્યપ્રભા સમ શોભતું, પ્રભાશ્રીજીનું નામ + ૨ નામ પ્રમાણે કામ છે, અગણિત ગુણ ભંડાર છે સંયમ રંગે ભતા, શાસનના શણગાર
છે ૩ ! અપૂર્વ જેના જીવનમાં, જ્ઞાન ક્રિયાને વેગ ! એવા પૂજ્ય પ્રભાશ્રીજીને, વ્યાપી રહ્યો વિયોગ છે ૪ છે
આવે આ દેવ મારું સૂનાં સૂનાં દ્વાર એ રાગ 2 મહીમા અપરંપાર. ગુણને ગાતાં નાવે પાર.
- ગુરૂજી શાસનના શણગાર. જ્ઞાન તણે ચમકાર, પ્રગટે જયોતિને ઝલકાર છે ગુરૂજી છે નાથાભાઈ તાત જેમના, ડાહીબેન જનેતા
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
બચપણથી નિજ બાલિકાને, શુભ સંસ્કારે દેતા, યૌવન વયમાં આવતાં, એ જાતાં પતિને દ્વાર ગુરૂજી ૧ ધર્મપ્રેમી શ્રી કસ્તુરચંદનું, નામ બધે પંકાય, પુત્ર વજેચંદ સાથે ભુરી બેનનું, લગ્ન જીવન જોડાય, ટૂંક સમયમાં શું કાળ,ભુરીબેનને ભરથાર એ ગુરૂજીને ૨ ઝાંઝવાના જલની જેવું, સંસારીનું સુખ, સુખની છાયામાં સંતાયું, જીવનભરનું દુઃખ, સાચું સુખ મેળવવા સારૂં, તજી દીધો સંસાર ગુરૂજી રે ૩. ચાર દીશાએ ચમકી રહેતું ચંપાશ્રીજીનું નામ, દીક્ષા દીધી ભુરીબેનને, પાડયું પ્રભાશ્રીજી નામ, સત્ય અહિંસા સાથે ધાર્યો, સયમને શણગાર . ગુરૂજી . ૪ નિશદિન મગ્ન બનીને અભ્યાસે, મેળવતા સજ્ઞાન, અન્ય જીને ઉપદેશીને, ધરતા આતમ ધ્યાન, બુઝવી દીક્ષા લીધી કેઈને, વિસ્તાર્યો પરિવાર છે ગુરૂજી છે પણ પ્રખર પ્રભાએ જગમાં તપનું, પ્રભાશ્રીજીનું જીવન, અંતિમ સમયે તન દુર્બલ પણ, અવિચલ જેનું મન,
ખરની ઘડીએ પણ ઉરમાં, જિનવરને ઝંકાર . ગુરૂજી ૬ કુર કાળની નેબત વાગી, કાતિક વદી અમાસ, શૈયા પ્રભાશ્રીજી પણ પથરાયે, માનવ ઉર પ્રકાશ, અમર ધામ બેસીને ગુરૂજી, મીટાવજે અંધક્ટર
ગુરૂજી શાસનના શણગાર.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
(ગ: મેં રંગ સાથે ) સંસાર તારક દુઃખ વારક ગુરૂજી, કેમ કરી સહીઓ વિરહરે,
આંખડી આંસુ ભરો, જન્મ ને દિક્ષા થંભણપુરમાં, અતિ આનંદથી થાય રે,
છે આંખડી રે ૧ છે દેશદેશમાં વિહાર કરીને, તાર્યા છે જે અનેકરે, એ આંખડી, પ્રશાન્ત ગુરૂજીનાં દર્શન કરતાં, ભવ્ય છ થાય ઉલસિત રે
છે આંખડી ૨ બે હજારને અગીયારની સાલે, આ જેઠ માસરે, એ આંખડી રાજનગરમાં આપ પધારી, વર્તાવી લીલા લહેર રે,
a આંખડી, મા ૩ છે. ઘણી તપશ્ચચ આપે કરીને, કાયાને શેકવી દીધરે, એ આંખડી છે માસ ક્ષમણ સિદ્ધિ તપની તપસ્યાઓ, કરાવી અતિ ઉદાર રે,
- આંખડી રે ૪ ૫ ઉપધાન તપમાં આપના પસાયે, ક્રિયાઓ થાયેઆનંદ, આંખડીના સમતા રસને ગુરૂજી ઝીલતા, કમ રાજાએ જોર કીધ રે,
છે આંખડી રે ૫ છે. કમ રાજાએ ઘેરી લીધા પણ, ગ્લાનિ ન પામ્યા લગાર ખડી દ્રવ્ય દવાના ઉપચાર કરતાં, અસર ન થાયે લવાર રે,
| | આંખડી | ૬ ભાવ દવાને ગુરૂજી હૃદયમાં, ધારી રહ્યા નિશદિનરે, એ આંખડી
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬
અંત સમય આપના જાણીને, પ્રમાદને માકલી વિદેશ રે, માં આંખડી ! છ ! એ હજારને તેરની સાલે, આવ્યે કાર્તિક માસરે, 1 આંખડી ! વઢી અમાસ વીવારના દિવસે, ગુરૂજી પામ્યા સ્વગવાસ રે, ૫ આંખડી ! ૮ ॥
આપે પ્રમાદને છેતરી મેાકલ્યાં, દશ દિવસ અંતરાય રે, ૫ આંખડીના પ્રસક પડયે તવ પ્રાસકારે, હૈ હૈ ગુરૂ આ શું કીધ રે,
૫ આંખડી ! હું ॥
જ્ઞાની ગુરૂના વિચાગથી ૨, શિષ્યા કરે વિલાપરે, ૫ આંખડીના ગુરૂજી ગુરૂજી કોને કહું રે, સૂનાં તમારા સ્થાન રે,
૫ આંખડી॰ ! ૧૦ ॥ જ્ઞાનના દીપક ચાલ્યા ગયાને, સમુદાયમાં થયા અંધકારરે, આંખડી સ્વપ્ને નિહાળુને ઝબકીને જાગું, નજરે ન દેખુ' ગુરૂરાજરે, ! આંખડી ॥ ૧૧ ॥ અવધિજ્ઞાને નિહાળીને રે, શાસનમાં કરો સહાયરે, ૫ આંખડી ॥ કૃપા કરી પિરવારને ૨, દન દેજે એક વાર રે,
แ
! આંખડી ! ૧૨ ॥ શિષ્યા પ્રશિષ્યાઓ અજ કરે છે, વંદન હૈાો વાર વારરે ! આંખડીન અધિક આછુ જે કહ્યું રે, ક્ષમા કરા અપરાધ રે! આંખડી૦ ૧૩ (રાગ : છેડ ગયે વાલમ. એ દેશી)
પાકાર કરે પરિવાર, ગુરૂ મુજને મૂકી સ્વગે ગયાં વિલાપ કરે પરિવાર, હૃદય અમારાં સૂનાં થયાં
૫ ૧
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
કાલ રાજા તું ભૂલે પડી, રત્ન હરણ કરી લીધું અમાસ તાહરૂં નામ છે સાર્થક, શેર અંધારૂં કીધું કે ૨ નહેતું જાણ્યું ગુરૂજી મેં તે, આપ મને છેતરશે નયને આંસુ ભરભર સારે નિરાધાર મને કરશે, ૩ છે પરિવાર પિકાર કરે છે ગુરૂજી, એક વાર દર્શન આપી સ્વપ્નાંતરમાં તુમે આવીને, વિરહની વેદના કાપિ છે જ છે અંત સમય શું જાણી આપે, પ્રમાદને મેકલી વિદેશ પચાશ માઈલનું અંતર હોવાથી, કેમ કરી આવે આ દેશે . ૫ છે શિષ્યા પ્રશિષ્યા આદિ સર્વે, રાખ્યા આપની પાસે હસતા મુખે આપ સ્વર્ગે સીધાવ્યા, અમે રેતાં રહ્યાં આવાસે છે ૬ છે અરે ગુરૂજી દયા ન આવી, હું શું આવત સાથે સ્વર્ગમાં કદી હું સાથે હેત તે, સંકડામણ નવિ થાએ છે ૭ | તુમ વિણ સમુદાય ટળવળે છે, વિરહે હૈયાં ઘવાયા એક વાર દર્શન આપ ગુરૂજી, ઉપકાર નહિ ભૂલાય છે ૮
કહ્યું પણ ઘણું માનીને, મારી વિનંતિ સ્વીકારી લેજે તુમ પરિવારને યાદ કરીને, ક્ષણ ક્ષણ શાંતિ દેજે . . ૯ .' ગુરૂજી કહીને કેને બોલાવશું, છકારે કરીશું કેની પાસ કોણ પૂછયાને ઉત્તર દેશે, કેણુ રાખશે મારી લાજ છે ૧૦ | વિનંતિ કરી હુ વરમું ગુરૂજી, દર્શન ઘો એક વાર અમર ધામમાં આપ બીરાજે, શાંતિ રહી એ સદાય છે ૧૧ છે
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
» નમઃ શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથાય નમે નમઃ - આદર્શ જીવન
યાને
'
- સરલ સ્વભાવી સચ્ચારિત્રવંત સાધ્વીજી મહારાજશ્રી ચંપાશ્રીજી મહારાજને ટુક પરિચય
જન્મભૂમિ ચૌદ રજજુક પ્રમાણ કક્ષેત્રમાં મુઠ્ઠીભર માનવલક એટલે ૪૫ લાખ જન પ્રમાણ–અઢી દ્વીપપ્રમાણ ભૂમિના સત્ત્વભૂત આર્યક્ષેત્ર ભારતવર્ષ તેના રળીયામણા ગુજરાત પ્રદેશમાં સર્વ દેશોને કેન્દ્રભૂત-વેપાર અને વહાણવટએ માટેનું ધીકતું બંદર ખંભાત બંદર, - જે ખંભાત બંદરમાં કલિકા સર્વજ્ઞ હેમચંદ્રસૂરીશ્વર, કુમારપાલ મહારાજ અને ઉદામહેતાની ઉચ્ચતમ જિનધર્મવાસિત છાયા હતી.
જે ખંભાતમાં વસ્તુપાલ તેજપાલની વેપારી કલા અને શૌર્ય કલા ભરેલી હતી, જે ખંભાતમાં નવાંગીવૃત્તિકાર અભયદેવસૂરીજી મહારાજે “જયતિયણ” તેત્રથી પ્રગટ કરેલ શ્રી સ્થભનપાર્શ્વનાથને પ્રગટ પ્રભાવ યાને અપૂર્વ ચમત્કારિતા હતી.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
તપાગચ્છીય પરોપકારી પ્રવર્તિની પૂ. પા. ગુરગીજી ભ. સૌભાગ્યશ્રીજી મ. ના. પ્રથમ શિષ્યા સચ્ચારિત્રસંપન્ન દીધંચારિત્રી પ્રશાન્તમૂર્તિ પૂ. પા. ગુ. મ.
શ્રી ચંપાશ્રીજી મહારાજ
જન્મ : સંવત ૧૯૩૨ માગસર સુદ ૫, ખંભાત
દીક્ષા : સંવત ૧૯૪૮ માગસર સુદ ૧૧, ખંભાત
સ્વર્ગવાસ : સંવત ૨ ૦ ૦૯ વૈશાખ વદ ૬, ખંભાત
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
PID,K_7_3 follકે h&%& PR :
તપાગચ્છીય પ્રશાન્તમૂર્તિ પ્રતિની પ. ખ, ગુ. મ. ચપાશ્રીજી મ. ના શિષ્યા પ્રતિભા સપન્ન વિદુષી પૂ. પા. સાધ્વીજી મ. પ્રભાશ્રીજી મહારાજ
સ્વર્ગ વાસ : સંવત ૨૦૧૩ કાક વદ અમાવાસ્યા, અમદાવાદ.
દીક્ષા : સંવત્ ૧૯૭૫ મહા સુદ ૧૪, ખંભાત
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
રાજીયા વાજીયા અને બીજા સેંકડો ગામે ધનિકોને વાસ હતો અને ત્રદષભદાસ કવિનું કવિત્વ ભર્યું હતું. ' અર્વાચીન કાળમાં પણ જ્યાં સ્થાવર તીર્થરૂપ ૬૫ ગગનચુંબી જિનાલ અને જંગમ તીર્થસ્વરૂપ શાસન સમ્રાટું નેમીસૂરીશ્વરજી મહારાજસાહેબ આદિ અનેક આચાર્ય પંગની અવાર નવાર પધરામણ થતી હતી,
વળી અર્વાચીન ખનીજ પદાર્થોથી પણ ભરપૂર એવા આ થંભનપુર (ખંભાત) શહેર (બંદર) ને એક મહાન આત્માએ પિતાના જન્મના પવિત્ર પુદ્ગલેથી વાસિત કર્યું.
જન્મકુલ કેઈપણ ગામ કે શહેરમાં ચડતા ઉતરતા દરજજાનાં માનવકુલે હવા સ્વાભાવિક છે. છતાં ઉક્ત મહાન આત્માના જન્મકાલે જૈનધર્મની એટલી સુંદર છયા હતી કે ભારતના ખૂણે ખૂણે તપાસતાં જ્યાં એક પણ જવનું ઘર હોય ત્યાં આખા ગામને પૂછવા અને સલાહ લેવા લાયક સ્થળ તે જૈનનું ઘર જ હોય તે પછી એક હજાર ઘરની જન વસ્તીવાળા ખંભાતમાં જિનેનું વર્ચસ્વ હોવું સ્વાભાવિક છે,
તે જમાનામાં સેંકડો વર્ષોથી જેની પ્રસિદ્ધિ ચાલી આવ ! હતી. તેવા લાલા જોઈતાનું કુટુંબ ખંભાત અને તેના જીલ્લા એમાં પ્રસિદ્ધ હતું.
અનેક લક્ષ્મીનંદના આલિશાન મહેલાતોથી વિભૂષિત
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦
ચારાશી ચાગડા-ગીમટી નામના ઉચ્ચ લત્તામાં ઉપરોકત લાલા જોઈતાના કુટુંબનુ નિવાસ સ્થાન હતું.
એ કુટુએ વેપાર તેમજ ધમમાં એટલી પ્રતિષ્ઠા મેળવી હતી કે શહેરમાં પડતા કાઈપણ જાતના વિવાદ માટે પૂછવા લાયક અને સાષ મેળવવા લાયક સ્થાન તેજ ગણાતુ હતુ.
લક્ષ્મીએ પણ એ કુટુંબ ઉપર અંગત પ્રેમ માંધ્યા હતા, અને તેએ લક્ષ્મી મેળવતા હતા એટલુંજ નહિ પણ લગભગ લક્ષ્મીના ઉપયોગ સ્વાર્થ કરતાં પરમામાં જ વધુ ને વધુ કરતા હતા. લક્ષ્મીના સાચા ઉપયાગરૂપ ધાર્મિક કાર્યો કરવામાં તા તેઓ જરાય પાછું વાળીને જોતા જ ન હતા, તેમતેમ લક્ષ્મી પણ વચ્ચે જ જતી હતી.
અનેક ધાર્મિ ક કુટુ ંબને ધંધે લગાડી ધથી વાસિત કરતા હતા. તેમના આંગણેથી કોઇપણ ધધાથી યાચક, રિદ્રિ નિરાશ થઈને પાછા ફરે તે તે તેમને મન આંખમાં શૂલ ભાંકાવા જેવું હતું. ટુકામાં લક્ષ્મીના સન્ધ્યય એ જ તેમને મન તેની સાથે કતારૂપ નીચેના સુવાકયને તેમના દિલમાં વણી લીધું હતું.
જ
" ववसायफलं विवो, विहवस्य फलं सुपत्त विणिओगो । तयभावे ववसाओ, विहवो वि अ दुग्गइनिमित्तं ॥ १ ॥
“ઉદ્યમનું ફળ વૈભવ અને વૈભવનુ ફળ સુપાત્રમાં વ્યય કરવા તે જ છે. વૈભવ મળવા છતાં જો એ વૈભવ સત્કાર્યમાં ન ખચે તા એ ઉદ્યમ અને વૈભવ દુર્ગતિનું કારણ બને છે. ”
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
- તેમના વિશાળ કુટુંબમાં દૂધપાછું જેમ પ્રીતિવાળા છગનભાઈ અને તેમનાં ધર્મપત્ની મંછાબાઈ એક આદર્શ યુગલ હતું. એવા એ શુકિત સ્થાનમાં સ્વાતિ નક્ષત્રના પહેલા જળબિંદુ (મોતી) રૂપ વિક્રમ સંવત ૧૯૩૧ના માગશર સુદ પાંચમના દિવસે આપણું ચરિત્રનાયક અનાગત પૂજ્યપાદ ચંપાશ્રીજી મહારાજ યાને સાંકળીબાઈએ જન્મ ધારણ કર્યો.
તેઓશ્રીને એક મોટી અને એક નાની અનુક્રમે સમરત. બેન અને પુતળીબેન એમ બે બહેન હતી. • માનવકુલમાં–આર્યક્ષેત્રમાં-જિનેન્દ્રવાસિત ધર્મવાળા ક્ષેત્રમાં એને તેમાંય ઉચ્ચ કુળ, ઉચ્ચ નીતિ અને ઉચ્ચ વારસાવાળા કુટુંબમાં જન્મ ધારણ કરે તે પણ પૂર્વકૃત મહાપુણ્યદયથી જ સાંપડે છે. પૂર્વકાલીન સંસ્કાર અને તેણે કરી આપેલી અનુકૂળતા.
આજે એરપ્લેન ઊડતાં થયાં તેમ રેકેટની ગતિએ ભારતમાં પાશ્ચાત્ય પવન ઘેર ઘેર ભરાઈ ગયું છે. અર્થ અને કામ પ્રધાન દેશોએ ધર્મ અને મોક્ષ પ્રધાન ભારત દેશમાં વર્ચસ્વ જમાવી દીધું છે. અને તેમની જ દેરવાણુથી સંસ્કાર વિભૂષિત આર્ય પ્રજામાં ઉતરેલાં કપડાંને ધારણ કરવારૂપ કુસંસ્કારને સંસ્કારિતાપણે ગણાવી “બકરું કાઢતાં ઊંટ પેસી જવાના” ન્યાયે પૃશ્યાસ્પૃશ્યની ભેળસેળતાએ, ભક્ષ્યાભઢ્યના ભાન વિનાની લાલસાએ નીતિના નામે અનીતિએ, સદાચરણના નામે અસદાચરણે અને સેવાના નામે ખીસાભરૂઓએ જોર જમાવી દીધું
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે. જેથી દરેકમાં કર્મ પરિણામની જુદાશ સગી આંખે જોવા છતાંય એક લાકડે હાંકવા જેટલી જડતાએ ઘર ઘાલી દીધું છે.
દેવામાં પણ જુદી જુદી નિકા અને નાના મોટા દેવે છે. તિર્યમાં પણ પશુ પંખીઓ જુદી જુદી જાતનાં જ છે જેની આપણે ઓછીવત્તી કિંમત આંકીએ છીએ તે પછી વિચારક એવી માનવ પ્રજામાં બધાં જ માનવ સરખાં કેમ હોઈ શકે? તેમ નથી જ. છતાં તેમ માનવું છે તે કમળાના દર્દથી ધળી વસ્તુને પીળી જેવા બરાબર છે.
- કેટલાક ઉચ્ચ સંસ્કારે પૂર્વ જન્મની આરાધનામાંથી લઈને આવેલાં તેને ઉપરોક્ત ઉચ્ચ કુટુંબમાં જન્મ ધારણ કરવાથી પૂરતે વેગ મળે. માતપિતાની સંયમ જીવન સ્વીકારવાની ભાવના થઈ આવેલ અને તેમના પિતાશ્રી તે સંયમ લેવા માટે સાંસારિક વાસનાઓને તુચ્છ ગણું ચાલી નિકળેલા પણ પાછળથી “યમને દેવાય પણ યતિને ન દેવાય” એ લેકેતિ અનાદિ વાસનાજન્ય વિકૃતિને સાબિત કરે છે તે પ્રમાણે તેમના કુટુંબીઓ તેમને પાછા ધી લાવ્યા અને ત્યારબાદ તેજ ભાવનામાં સંસાર પ્રત્યે ઉદ્વિગ્ન એવા તેમના પિતાશ્રીનું એક જ વર્ષમાં સ્વર્ગગમન થયું. ત્રણેય પુત્રીઓની જવાબદારી માતા ઉપર આવી પડી. માતાએ ધીરજ ધરી ત્રણેય પુત્રીઓમાં ઉચ્ચ સંસ્કાર નાખવાનું કામ ચાલુ રાખ્યું. તે જમાનામાં જેમ નાની ઉંમરમાં લગ્ન થઈ જાય તેમ તે કુટુંબની વધારે પ્રતિષ્ઠા ગણાતી.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩
માતાએ પણ આવી પડેલી જવાબદારીને માથા ઉપરથી ઉતારી હળવા થવા માટે મોટી બહેનનાં લગ્ન લેવાનાં હતાં તેમની સાથે આપણું ચરિત્રનાયક સાંકળીબેનને પણ ખંભાતના જ ઉચ્ચ કુટુંબમાં પ્રતિષ્ઠા પામેલા ચોકશી નેમચંદ મગનલાલ સાથે વ્યવહારિક-સાંસારિક સંબંધથી જોડવામાં આવ્યા. યાને લગ્નગ્રંથીથી જોડવામાં આવ્યાં, જ્યારે તેમની ઉંમર ૯ વર્ષની હતી. તેઓ તે ધર્મ માર્ગમાં રત હતા. તે ઉંમરમાં તેમને “લગ્ન શું? એ વસ્તુને ખ્યાલ સરખે એ ન હતે.
દીક્ષા
બને બેનેના લગ્ન ધામધુમથી પતી ગયા બાદ મોટીબેન સમરથને તે ઉંમરલાયક ગણ સાસરે વળાવી પણ આપણું ચરિત્રનાયક શ્રી સાંકળીબેનની ઉંમર તે માત્ર નવ જ વર્ષની રહેવાથી તેમની માતાએ માત્ર લગ્ન કર્યા તેટલું જ સાસરે વળાવ્યાં ન હતાં. તેઓ તે પિતાની સખીઓ સાથે આનંદ કરતાં અને માતાની આપેલી કુલીનતાની અને ધર્મની શિખામણેમાં તન્મય બનતાં હતાં. તે અરસામાં લગ્ન થયાં ને હજુ એક વર્ષ પણ પૂરું નહિ થયું હોય ત્યાં તે તેમના પતિ નેમચંદ ભાઈની તબિયત ન દુરસ્ત બની અને તે અનેક ઉપચારોથી પણ ન સુધરી. સાંસારિક રિતરિવાજ મુજબ આપણું ચારિત્ર-નાયકને સાસરે મોકલવામાં આવ્યાં. પણ અહીં તે જે દિવસે સાસરે આવ્યા તે જ દિવસે નેમચંદભાઈનું સ્વર્ગગમન થયું. અને પિયરને જ પિતાનું ઘર માનવ સાસરું શું કહેવાય
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
તેને નહીં સમજતા આપણું ચરિત્રનાયક બેન સાંકળી સાંસારિક વ્યવહારના યાને વિધવા તરીકે સેંધાયા. પણ જ્ઞાની-ધ્યાની એની દષ્ટિએ તે તેઓ બાલકુમારીકા-અખંડ બ્રહ્મચારિણું જ રહ્યાં હતાં. માતાની કપરી સેટી અને તેમાં બજાવેલી ફરજ
ઉપરોક્ત અણઘટતા બનાવથી મંછાબાઈના હૃદય ઉપર તે વીજળી પડ્યા જેવું થયું. છતાં ધીરજ નહીં બતાં સાંસારિક બાબતમાં અણસમજુ દીકરીને ધર્મ ભાગમાં તલ્લીન બનાવવા લાગ્યા, જ્ઞાનાભ્યાસ કરાવવા લાગ્યા, ક્રિયાઓમાં રસ પેદા કરાવવા લાગ્યા. અને તેઓ એમ ચિતવવા લાગ્યા કે પૂર્વ જન્મમાં બાંધેલા હોય તે જ અશુભ કર્મો ઉદયમાં આવે છે. તેને સમભાવે સહન ન કરીએ તે બે રીતે અતીવ દુઃખકારક થાય છે. ભગવવામાં મુશ્કેલી વધે છે અને નવાં પણ તેથી સમભાવે સહન કરવામાં જ આત્મશ્રેય છે. માતાપિતાની ફરજ છે કે પોતાનું બાળક સાંસારિક બાબતમાં રકત થાય તેથી ખુશ નહિ થતાં ધર્મ અને સંસ્કારમાં રકત બને તે ખુશ થવું જોઈએ. ધર્મ અને સંસ્કાર નહિ પામવાથી દુર્ગતિમાં જાય તેવું બનવું જ નહિ જોઈએ.
બહેન સાંકળી પહેલેથી જ ધર્મવાસિત હતાં. અને તેમાં માતા તેમજ પૂજ્ય સાધુ-સાધ્વીનું સિંચન થવાથી વધારે પડતાં તલ્લીન બન્યાં. - તે જમાનાની હવાને અનુસરીને તેઓ આજ સુધીમાં
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫
કંઈ પણુ જ્ઞાનાભ્યાસ કરી શકયા ન હતા. કેળવણીના પ્રચાર જ નહેાતા. પર`તુ શ્રી બુધ્ધિવિજયજી (બુટેરાયજી) મ. ના વિદ્વાન શિષ્યરત્ન નીતિવિજયજી મહારાજ સાહેબ પધાર્યા અને વાવૃદ્ધ, જ્ઞાનવૃદ્ધ, અનુભવવૃદ્ધ અને ક્રિયાવૃદ્ધ મહાપુરુષ પાસે તેઓશ્રીએ નવકાર મહામંત્રના મંગલાચરણ કર્યાં. અને તેઓશ્રીની, વૈરાગ્યવાહિની દેશનાથી અને માતુશ્રીની સત્પ્રેરણાથી સયમમાગે સંચરવાની ભાવના વિકસિત થઈ. અને તેમને ઉપાશ્રયમાં સાધ્વીજીના સમાગમમાં રહેવામાં જ આનંદ આવવા લાગ્યા. અને તે સંસર્ગમાં અને આનંદમાં ગણતરીના દિવસેામાં તે સામાયિક, પ્રતિક્રમણનાં વિધિ સૂત્રો શીખી ગયાં. આત્મિક વિચારક્ષેણિમાં આગળ વધતાં અને વૈરાગ્યની ઉત્કટતા થતાં, તે વખતે પૂ. ગુરુણીજી શ્રી વીજકારશ્રીજી મ. શ્રીનાં શિષ્યા ખંભાતના જ વતની સાધ્વીજી શ્રી દેવશ્રીજી મ. પેાતાનાં શિષ્યા શ્રી સૌભાગ્યશ્રીજી મ. સાથે આગમન થતાં તેમની અપૂર્વ વાણી પ્રકાશને પામી માતાએ કરેલા અપૂર્વ મહોત્સવ સાથે પૂ. હર્ષોંવિજયજી મ. ના વરદ હસ્તે દીક્ષા લઇ જ્જૈન સાંકળી 'માંથી પરિવર્તન પામી સાધ્વીજી શ્રી સૌભાગ્યશ્રીજીનાં શિષ્યા સા. શ્રી ચ‘પાશ્રીજી તરીકે જાહેર થયા અને સં. ૧૯૪૮ ના માગશર સુદ અગીયારસ તીથિને યાદગાર બનાવવા સાથે ખભાતના આંગણાને પરમ પાવન મનાવ્યું.
સમુદાય
દીક્ષિત જીવનમાં પૂ. વૃધ્ધિવિજયજી, ( વૃદ્ધિચંદ્રજી )
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂ. ગંભીરવિજયજી અને પછીથી શાસનસમ્રાટું આચાર્ય દેવેશ શ્રી શ્રી શ્રી ૧૦૦૮ શ્રીમદ્વિજય નેમિસૂરીશ્વરજી મ. શ્રીનું અજ્ઞાનુવતીપણું પામી પિતાના આત્માને ધન્ય માનવા લાગ્યા. અને સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્રની પ્રવૃત્તિમાં આગળ વધવા લાગ્યા. જેથી તેમના ઉપર પૂ. ગુરુજી મ. શ્રીને અનહદ પ્રેમ વધતે હતે. અને પૂ. ચરિત્ર નાયિકા પણ પૂ. ગુરુજી મ. આદિના વિનય, વૈયાવચ્ચમાં પણ તલ્લીન રહેતાં. અને તેથી તેમના અત્યંત પ્રીતિપાત્ર બનવાથી દિનપ્રતિદિન અભ્યાસમાં સારી એવી પ્રગતિ સાધવા લાગ્યાં, અને પહેલું ચાતુર્માસ વિશાળ જૈનપુરી સમાન અમદાવાદમાં કર્યું.
તેઓશ્રીના ચાતુર્માસની અને પરિવારની યાદી અલગ આપ વામાં આવેલ હોવાથી અહીં તેઓશ્રીનાં વિશિષ્ટ કાર્યોની જ નોંધ લઈશું.
' પૂ. ચરિત્રનાયિકાએ જે પૂ. સા. શ્રી સૌભાગ્યશ્રીજી પાસે દીક્ષા લીધી હતી તેમનું જીવન ઘણું જ ઉચ્ચ કોટિનું રસિક અને પ્રઢતાભર્યું છે. જેમણે જૈનશાસનમાં મહાન કાર્યો એવી. સુંદર રીતે કર્યા છે કે જે સારા સાધુ મહાત્મા માટે પણ કઠિન હોય. જેથી તેઓશ્રીની જીવનરેખા ખંભાત તેમજ બીજા અનેક ક્ષેત્રોને લેકેના હૃદયમાં હજુ પણ અંકાઈ રહી છે.–અનેરી છાપ પાડી રહી છે. તેમના પ્રથમ શિષ્યા તરીકે આપણાં ચરિત્ર નાયિકા ચંપાશ્રીજી વિશાલ વશવૃક્ષના બીજાપણુરૂપ થયાં.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭
સાધવી તરીકેની લાયકાત જૈન સાધ્વી થવું એ એટલું બધું સહેલું નથી કે જે વેશ પહેરવાથી આવી જાય.
હંમેશાં ઉઘાડા પગે રહેવું. ટાઢ તાપ સહન કરવા. સદાને માટે પગે ચાલી વિહાર કરવા. ભિક્ષાવૃત્તિથી જ જીવન ટકાવવું. કડક ત્યાગ તપશ્ચર્યાઓનું પાલન કરવું.
ગમે તેવા સંજોગોમાં પણ કડકમાં કડક ગુરુઆજ્ઞા શિરમાન્ય કરવી
છ છ મહિને ચાદિ કષ્ટ સ્વેચ્છાએ સહન કરવાં.
આમ અનેક જાતનાં કષ્ટ આત્માની સન્મુખ રાખી સ્વછાએ સ્વીકારવાથી જ જૈન સાધ્વી તરીકેની લાયકાત આવે છે.
ઉપકત બધા જ ગુણનું બીજ બાલવયથી જ તેમનામાં જણાતું હતું. તેમ ન હોય તે મેટી ઉંમરે પણ આવે જ ક્યાંથી ? પણ બાલ્યવયમાં આચ્છાદિત રહેલા તે ગુણે આવરણ જતાં ખીલી નિકળે છે. ૨૫ વર્ષે મહાન વિદ્વત્તા મેળવનાર બાળક બે વર્ષની ઉંમરે પૂરું બેલી પણ શકતું નથી તે પછી વાંચતા લખતાં તે આવડે જ ક્યાંથી ? છતાં તેની તે જ વ્યકિતમાં વખત જતાં કેટલે બધે ફરક પડે છે તે આપણે નજરે જોઈ
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
શકીએ છીએ. માટે કહેવું જ પડશે કે બાલવયમાં આચ્છાદિત રહેલા ગુણે જ મોટી ઉંમરે પ્રકાશમાં આવે છે.” કદાચ કેઈ એમ કહેતું હોય કે–અભ્યાસ અને સત્સંગથી ગુણે આવે છે તે વાત અપેક્ષાએ તદ્દન સાચી છે, પણ એકાન્ત તેમજ હેય છે એવું પણ નથી. કેમકે–અભ્યાસાદિ બધી જ રીતે સરખી સામગ્રીવાળા બે બાળકમાં એક પહેલે નંબરે જ્યારે બીજે છેલ્લે નંબરે બેસે છે. વખત જતાં એક મહાન વિદ્વાન તરીકે - જાહેર થાય છે જ્યારે બીજે તદ્દન સામાન્યની પંક્તિમાં પણ મહામહેનતે આવે છે. એટલે બહારની અભ્યાસાદિ સામગ્રી કરતાં આંતરિક લાયકાત એ જ બંનેના ભેદનું શક્તિનું મૂળ કારણ છે.
અંદર લાયકાત હોય તે જ મોટી ઉંમરે તે ખીલે કૂવામાં હોય તે જ હવાડામાં આવે.” તેલ તલમાંથી નિકળે પણ રેતીને ગમે તેટલી પીલવા છતાં ય તેમાંથી તેલ નહિ નીકળે. માટે નક્કી થાય છે કે પ્રાણીઓમાં અમુક શકિતઓ અમુક કાળ સુધી ઢંકાયેલી રહે છે, જ્યારે પ્રસંગ આવ્યે ખીલી નીકળે છે.
તેમ આપણા ચારિત્રનાયિકામાં પણ સમ્યગૂ દર્શન-જ્ઞાનનચારિત્રને ઢાંકનાર આવરણ ખસી જતાં આંતરિક આચ્છાદિત શક્તિએ ગ્ય પ્રસંગ સાંપડતાં ખીલવા માંડી કે જેની પ્રતિભાથી શાસન સંઘ અને સમુદાય સુગંધીત થવા લાગ્યાં. એટલે ચંપાશ્રીજી નામને નામ પ્રમાણે જ અપૂર્વ ગુણ કેળવી સાર્થક
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
કરી બતાવ્યું. આવું નામ પણ ધરાવવાની લાયકાતવાળા કેણું બની શકે છે તે પણ ટુંકમાં વિચારીએ –
' નામની મહત્તા શરીર કે કર્મ રહિત શુદ્ધ પવિત્ર આત્માઓને તે કઈ પણ નામની જરૂરીઆત રહેતી જ નથી પણ આવાં નામે તે શરીર અને કમ સહિત આત્માઓને જ દુન્યવી વ્યવહારમાં વ્યવહારૂ બનવા માટે જ કઈને કઈ નામ ધારણ કરવું પડે છે.
ચંપાશ્રીજી એવું નામ વ્યવહાર માટેનું હોવા છતાં તે કંઈક વિશિષ્ટતાભર્યું છે. દુનિયામાં એવાં નામે ભાગ્યે જ પડે છે અને પડે તે કઈ વિશિષ્ટ લાયકાતવાળા માનવીઓનાં જ પડે છે.
જેનું જેટલું વધારે મહત્વનું સ્થાન તેટલી જ તેમાં સંખ્યાની ઓછાશ. સોનાની કિંમત વધારે છે જ્યારે તેને મેળવવામાં ઘણી મહેનત છે તેમ આવાં નામ ધરાવનાર વ્યકિતઓની કિંમત આંકી શકાય તેમ નથી ત્યારે સંખ્યા બહુ જ અલ્પ હોય તે સ્વાભાવિક છે.
એક બાજુ એક હજાર ભિખારીને મૂકે અને બીજી બાજુએ તે હજારેનું બલકે સારાયે શહેરને દરવણું આપનાર અને પાલન કરનાર એક જ વ્યકિત મૂકી તુલના કરતાં એક જ વ્યકિતની કિંમત જરૂર વધારે આંકવી જ પડશે. કહેવત પણ
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે કે મારે પણ સેને પાલનહાર ન મરે” માટે જ બધા માનવે બે પ્રકારના છે. જંગલી અને સામાજિક, સામાજિકમાં –પણ આર્ય અને અનાર્ય આર્યમાં પણ–વંશ પરંપરાગત શુદ્ધિવાળા અને ઈતર, વંશ પરંપરાની શુદ્ધિવાળાઓમાં જવાબદારી ઉપાડી શકે તેવા અને બિનજવાબદાર, જવાબદારમાં પણ દુન્યવી જીવનવાળા અને આધ્યાત્મિક જીવનવાળા, આધ્યાત્મિક જીવનવાળાઓમાં પકાર સાથે પરોપકારાર્થે જીવન ટકાવવાવાળા અને કેવળ પોપકારાર્થે જીવન ટકાવવાવાળા આમ જેમ જેમ આગળ વધીયે તેમ તેમ ઊંચું સ્થાન આવે જ્યારે સંખ્યા ઘણી એાછી મળતી જાય.
ઉપર જણાવેલ દરેક સ્થાનમાંથી આધ્યાત્મિક જીવનને પકાર સાથે પરોપકારાર્થે જીવનાર ચંપાશ્રીજી જેવાં નામ પ્રાપ્ત કરવાની લાયકાત ધરાવી શકે છે.
આ ઉપરથી એમ ખ્યાલ આવશે કે–ચંપાશ્રીજી નામની કેટલીક મહત્વભરી કિંમત છે. કેટલીય હદ સુધીનાં ઉચ્ચ સ્થાને વટાવ્યા બાદ ચંપાશ્રીજી જેવાં નામ પ્રાપ્ત કરવાની ચેગ્યતા આવે છે, આવાં નામ મેળવવાં તે દૂર રહે પણ જે જીવે પામી શકવા જેટલી ગ્યતા સુધી પણ આવતા નથી તેવા તે જગતમાં અનેક પ્રાણીઓ છે અને ક્ષણે ક્ષણે અનંત ઉપજે છે અનંત મરે છે માટે તેવા ની તેટલી મહત્તા હોતી નથી કે જેટલી મહત્તા આવાં નામવાળાઓની હોય છે.
વર્તમાન સમયની આગળ પડતી દરેક સ્ત્રીઓ જેવી કે
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેશસેવિકાઓ, શેઠાણીઓ. પ્રમુખી, લેડીડેટ, લેડી ઈન્સ્પે. કરે, સેક્રેટરીઓ, કવિયણે, પ્રતિવ્રતાઓ, બ્રહ્મચારિણીઓ, રાજરાણીઓ, દયાદેવીઓ, ગેરણીઓ, તપસીએ એ બધી કરતાં સાધ્વીજી મહારાજે મહાસતી શિરોમણી ગણાય છે કારણ કે –
પતિવ્રતા સ્ત્રી સતી, સમ્યક્ત્વધારી સતીતર, દેશવિરતીધર સતીતમ અને સર્વ વિરતી ધમાં અતિસતીતમ એટલે મહાસતીપણું છે.
મહાસતીતમ જન સાધવજીનું જીવન
જીવનભર કેઈપણ પ્રાણીની હિંસા પિતાની ખાતર ન થાય, તેના માટે સતત જાગ્રત રહેવું પોતાના માટે જરૂરી કઈ પણ વસ્તુને ઉપયોગ પિતાની જાતે તે હિંસા વિનાની હોય તે જ કરી શકે. તડકા અને લેકેના પગફેરથી ખુંદાયેલા રસ્તા અને જમીન ઉપર જ જીવનભર ચાલવાનું અને રહેવાનું, સચિત્ત, કોઈપણ વસ્તુને અડકાય જ નહિ. અડકવાથી તે જીને દુઃખ થાય પાણી માટે પણ તેમ જ; નદી, નાળાં તળાવ, કુવા, વાવ, વાવ, સમુદ્ર, સામે ભર્યો હોય, નળ વહેતા મૂક્યા હોય તે પણ તેના એક ટીપાનેય ઉપગ તે શું! પણ અડાયે નહિ.
ગમે તેવી કડકડતી ટાઢ, હિમ કે બરફથી અંગ હું હું થઈ જાય તે પણ અગ્નિને અડવાનું તપાવવાનું હોય જ નહિ તે પછી રાંધી લેવાની વાત જ શી !
ગમે તેવી ગરમી થાય મુંઝાઈ જવાય તે પણ પંખાને તે શું! પણ કાગળ કપડાથીયે પવન ખવાય જ નહિ..
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
ફળલ શાક અનાજ વિ. ને જાતે સ્પર્શ કરવાને હેતે જ નથી. ગમે તેવી ભૂખ લાગી હોય સામે ખોરાક ભરપુર હેય. વૃક્ષ ફળાદીથી લચી પડતાં હોય તે પણ તેને અડાય જ નહિ. માત્ર માલીકે પોતાના માટે તૈયાર કરેલ હોય, અચિત્ત થયા હોય, માલીક પોતાની ઈચ્છાથી જ એટલે કેઈપણ જાતને સંકેચ રાખ્યા સિવાય આપવા તૈયાર હેય. તેમ છતાં ગુરૂની આજ્ઞા મળી હોય તે જ કામમાં લઈ શકાય.
આમ કેઈ પણ જીવની પિતે હિંસા કરે નહિ પિતાના નિમિત્ત બીજા પાસે કરાવે નહિ અને કરનારના આરંભાદિનાં કાર્યોમાં સંમત ન થઈ જવાય તેને પૂરેપૂરે ખ્યાલ રાખે.
સહેજ પણ હું ગમે તેવા સંજોગોમાંયે બેલે નહીં પિતાના કારણે બીજા પાસે પણ બોલાવે નહીં અને બોલાવનારમાં સંમત ન થઈ જવાય તેની પૂરે પૂરી સાવચેતી રાખે.
નહીં યાચના કરેલી હોય પણ વસ્તુને પિતે ઉપયોગ કરે નહીં કરાવે નહીં અને કરનારને અનુદાન આપે નહીં.
પુરૂષ જાતિના ગમે તેવા નાના બાળકને પણ જીવનભર સ્પર્શ નહીં કરવાને. કારણ કે મરણ માત્રથી પણ બ્રહ્મચર્યને ભંગ ન થઈ જાય એ માટે આ જાતના રક્ષણથી બ્રહ્મચર્ય પાલન માટે કડકાઈ જાળવવાની હોય છે તે પુરૂષ સહવાસ કે સંસર્ગની તો વાત જ શી! બલકે જે જગ્યાએ પુરૂષ બેઠેલ હોય તે જગ્યાએ પણ અમુક વખત સુધી તે બેસાય નહીં. એટલે પિતે અબ્રહ્મસેવન કરે નહીં કરાવે નહીં અને કરનારથી
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
તદ્દન અલગ રહે. એટલે જરાય અનુમોદન અપાઈ ન જાય તેને ખ્યાલ રાખે.
કેઈપણ જાતના સાંસારિક વૃદ્ધિનાં કારણરૂપ પાઈ પૈસે દાગીના ધન ધાન્ય બાગબગીચા દાસી દાસાદિ પરિગ્રહ હોય તેને પણ છેડી દેવાના. તે રાખવાની તે વાત જ શી ! એટલે રાખે નહીં રખાવે નહીં અને રાખનાર પ્રત્યે ઉપેક્ષા વૃત્તિ હેય. ખાવાની કે મુખમાં નાખવાની ગમે તેટલી સારી ચીજ હોય, બીજી સવારે મળે તેમ પણ ન હોય છતાં પણ સૂર્યાસ્ત પછી તે તે ચીજ પિતાની પાસે કે બીજાની પાસે રાખી રખાવી શકાય જ નહીં. - સૂર્યોદય પછી ૪૮ મિનિટ અને સૂર્યાસ્ત પછી તે ગમે તેવા સંજોગોમાં રાક પાણી લેવાય જ નહીં.
આમ અનેક ગુણ વાળું જીવન જીવી બતાવવાથી જ જન સાધ્વી બની શકાય છે, પણ એકાંતે આત્મહિતકર છે એમ સમજાઈ ગયા પછી આત્મા આ રીતે વણાઈ જ ગયે હેય છે કે જેથી તેને આવું જીવન રસિક લાગે છે.
. આમ આપણું પૂ. ચરિત્રનાયિકા અહિંસા સંયમ અને તપની મૂર્તિ હતાં. ઓછામાં ઓછા સાધુ જીવનને યેગ્ય આ ત્રણ ન હોય તે સાધુ સાધ્વી જ નથી. તે પછી ઉપરના બતાવેલ જન સાધુ સાધ્વીપણું તે ક્યાંથી જ આવે! પણ આ તપસ્વીનીમાં તે તે ગુણની ભાવના પહેલેથી ભરેલી હતી હવે
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪
તે ઓટ વિનાની ભરતીરૂપ વિકાસક્રમ ચાલુ થયું હતું અને દિન પ્રતિદિન તે ગુણે ખીલી રહ્યા હતા.
જીવનની રસિકતા કોઈ એવી શંકા કરી શકે છે કે –ઉપરની બધી વસ્તુઓ કટ રૂપ હોવાથી આવું જીવન જીવવું છે તે તદ્દન નીરસ કઠોર અને ફેગટ કષ્ટમય ગણાય. એવું જીવન તે જંગલમાં રહેલ ઝાડ, પશુ, પંખી પણ જીવે છે તે તેના જીવનને ઉત્તમ શી રીતે ગણાય! - તેના જવાબમાં ખરેખર! અમે પણ તેમ જ કહીયે કે– જે અનિચ્છાએ આવાં કષ્ટ લાદવામાં આવતાં હોય તે તેવું જીવન ઉત્તમ ન જ ગણાય. પણ પરિણામે ફાયદાનું અનુમાન કરવા પૂર્વક પિતાની ઈચ્છાપૂર્વક જ સ્વીકારેલાં તે કષ્ટ દુઃખરૂપ નથી થતાં પણ અનેક ગણો આનંદરૂપ લાગે છે, દવા લેવી કે ઑપરેશન કરાવવું તે કષ્ટ હોવા છતાં ભવિષ્યના સુખને કારણે આનંદથી કરાવાય છે તેમ અહીં ભવિષ્યનું શાશ્વત સુખ મેળવવા માટે સહન કરેલું કષ્ટ કષ્ટરૂપ ન જ લાગે માટે જ્યાં કષ્ટ હોય ત્યાં જીવન નીરસ હોય તેવું એકાંતે માનવું જરાય વ્યાજબી નથી. - વળી આ સાધ્વી જીવન બીજા પણ અનેક પ્રકારનાં આનંદ અને રસથી ભરપૂર છે. એટલે વિદ્યાર્થીઓનાં રસોત્પાદક વિદ્યાભ્યાસમાં કલાકારને કલામાં અને વેપારીને વેપારમાં આનંદ આવે છે કે જે આનંદમાં ખાવાનું પણ ભૂલી જાય છે એટલે દુઃખ પણ સુખરૂપ બને છે તેમ આ જીવનમાં નવીન નવીન
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫
જ્ઞાનામૃત અને ઉપદેશામૃતના પાનમાં અને બીજાને તે માગે દેરવામાં બીજાં કષ્ટો લક્ષમાંચે આવતાં નથી. તેમ જ ધાર્મિક ઉત્સ, તીર્થયાત્રાઓ અને ગામેગામ નિસ્વાર્થે ફરતાં મળતાં નવીન નવીન અનુભવેમાં આ કષ્ટ પૂર્ણ જીવન પણ આનંદ અને રસપૂર્ણ બની સ્વાર કલ્યાણુકર બને છે. - આ રીતે આપણું ચરિત્રનાયિકા ચંપાશ્રીજી મહારાજ પિતાનું સુદઢ જીવન ગુરુ મહારાજની અપૂર્વ ભકિત અને છાયામાં ખીલવી ગુરુ મહારાજની સાથે નવીન નવીન અનુભવ અને જ્ઞાન મેળવવા લાગ્યાં. પણ તે બધાં ગુણોમાં તેમણે ગુરુભક્તિ અને વૈયાવચ્ચને ગુણ ખૂબખૂબ કેળવ્યું હતું. તેના પ્રતિક તરીકે
એક વખત પૂજ્ય શ્રી દાદી ગુણીજી મ. શ્રી તથા ગુરુપણજી મહારાજશ્રી સાથે ખંભાતમાં હતાં. અને પૂજ્ય આણંદ શ્રીજી મહારાજ સાથે અમદાવાદ ચાતુર્માસ કરવા જવાની જરૂર પડી. દાદી ગુરુજી મ. ની તબિયત નાદુરસ્ત હોવાના કારણે તેમજ તેઓશ્રીની સાથે પોતાના ગુરુજી શ્રી સૌભાગ્યશ્રીજીને રહેવાની જરૂર હોવાથી, બને પૂને છેડીને અને વૈયાવચ્ચને ગુણ જે આત્મા સાથે વણાઈ ચૂક્યું હતું તેને જપ્ત કરીને, જવાની જરાય ભાવના ન હતી પણ દાદી ગુરુજી તથા પૂ. ગુરુજીની આજ્ઞા થતાં જૈન શાસનમાં ધર્મ મૂળ તરીકે જે આજ્ઞાને અપનાવી છે “આપ ઘ” આજ્ઞામાં ધર્મ –એ સૂત્રને અનુસરવામાં જ સારીયે ગુરુ ભક્તિ સમાયેલી છે તેથી તેઓએ દુઃખતે દિલે પણ આજ્ઞાને શિરોમાન્ય કરી શારીરિક
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભક્તિ કરતાં વાચિક અને માનસિક ભકિતને મુખ્ય ગણે અમર દાવાદ ચાતુર્માસ કર્યું. કેવી અપૂર્વ ભક્તિ!
રાજનગરની એક સ્કુલને દાખલ છે કે એક વિદ્યાર્થીને શિક્ષકે મારતાં તે શિક્ષકને અદાલતમાં ઘસડાવા સાથે માફી માગવી પડી હતી. કયાં એ વર્તમાનયુગની ગુરુભક્તિ અને કયાં જૈન શ્રમણાનો ગુરુભકિત! જૈન શ્રમણની ગુરુભકિત માટે તાદશ ચિતાર આપે તેવું દષ્ટાંત હોવાથી અહીં ટાંક્યું છે
એક વખત શ્રી પાદલિપ્તસૂરિજીનાં દર્શનાર્થે મહારાજા મુરંડ આવ્યા. રાજાએ પૂછ્યું કે ભગવદ્ ! અમારા સેવકે તે વેતન મળતું હોવાથી વેતન પ્રમાણે પિતાનું કાર્ય બજાવે એ સ્વાભાવિક છે, પણ માત્ર ભિક્ષાવૃત્તિના આધારે રહેલા આપના શિષ્યો આપની આજ્ઞા શી રીતે ઉઠાવતા હશે?
સૂરિજીએ જવાબમાં જણાવ્યું રાજન ! આ લેક પરલેકના હિત ખાતર જ અમારા શિષ્ય આજ્ઞામાં તત્પર હોય છે. તેઓ આજ્ઞામાં જ હિત સમજે છે. તેમને દુનિયાની બીજી કઈ વસ્તુની પરવા દેતી નથી.
રાજા કહે છે કે આ વાત મારે ગળે નહિ ઉતરે. હું તે જ્યાં જોઉં છું ત્યાં સહુ કેઈ સ્વાર્થનાં જ સગાં જણાય છે.
સૂરિજીએ જણાવ્યું–રાજન ! તમારા મોટા પગારદારે જે કામ નથી કરી શકતા તે કાર્ય વગર પગારે આત્મકલ્યાણાર્થે અમારા શિષ્ય કરી બતાવે છે તમારે ખાત્રી કરવી હોય તે
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
જેને તમે ખૂબ ધન આપી પાળ્યો હોય અને જેના ઉપર તમારે પૂર્ણ વિશ્વાસ હોય તેવા સેવકને બોલાવે.
રાજાને પણ પરીક્ષા કરવાનું મન થયું. પ્રધાનને બેલા. પ્રધાને આવીને જીકી ઝુકીને સલીમ ભરી કહ્યું–આ સેવક આપની સેવામાં હાજર છે. ફરમા હુકમ. માત્ર હુકમની જ રાહ છે. દુકરમાં દુષ્કર કાર્ય પણ વિના વિલંબે કરવા તૈયાર છું.
રાજાએ સૂરિજીના દેખતાં જ આજ્ઞા કરી–જઈને જુએ. ગંગા નદીને પ્રવાહ કઈ દિશામાં વહી રહ્યો છે?
રાજાનું વચન સાંભળી પ્રધાન મનમાં જ બબડવા લાગે. આ બાલસૂરિની સંગતથી રાજા પણ બાલ-અજ્ઞાન થઈ ગયો છે. નહિં તે આવી સામાન્ય વાત પૂછવાની જરૂર શી? પણ પ્રધાન તે “જેવી આજ્ઞા” એમ કહી પ્રણામ કરી ચાલતે થયે રસ્તામાં જતાં વિચાર્યું, રાજા પાગલ છે હું કંઈ છેડો જ પાગલ છું. એટલે સમય ફેગટ બગાડવા કરતાં આ જુગારીઓ મળ્યા છે તે તેમની રમતગમત-આનંદ વિનેદમાં જ ન પસાર કરું. પ્રધાને તે ત્યાં બે ત્રણ કલાક પસાર કરી રાજા પાસે આવી પ્રણામ કરી કહ્યું. મહારાજા ! ગંગા નદીને પ્રવાહ પૂર્વ તરફ વહે છે. - રાજાએ આજ્ઞા કર્યા બાદ છુપા બાતમીદારેથી જાણું લીધું હતું કે પ્રધાન નદીએ ગયો જ નથી જુગાર રમે છે અને
ડગ મારે છે. સૂરિજીએ જરા ઉસ્થિભાવ સાથે કહ્યું. કેમ
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
રાજન ! કેમ જોયું? ધનથી પિષાયેલા અને વિશ્વાસુ સેવકની આ દશા છે તે બીજાનું તે પૂછવું જ શું?
રાજન! હવે અમારા નવદીક્ષિત અને અશિક્ષિત શિષ્યને પણ ચમત્કાર જુઓ. તરત જ સૂરિજીએ બાલ શિષ્યને બોલાવ્યા બાલ મુનિ ગુરુદેવને હાથ જોડી “ઈચ્છામિ” કહી સહર્ષ મસ્તક નમાવી વિનવવા લાગ્યા-“આ સેવક ઉપર કૃપા કરી સેવાને લાભ આપ.” સૂરિજીએ આજ્ઞા કરી, જાવ જુઓ અત્યારે ગંગા કઈ દિશામાં વહે છે? શિષ્ય તે “તહત્તિ” કહી ઉપડશે. રસ્તામાં મળતા લોકોને પૂછતાં જવાબ મળે “પૂર્વાભિમુખ” પણ તે તે તે તરફ લક્ષ્ય ન આપતાં સીધા નદી કિનારે પહોંચી ગયા. જોયું તે પ્રવાહ પૂર્વાભિમુખ જ હતું. પણ કંઈ ભૂલતે તે નથીને ? પૂર્ણ નિશ્ચય કરવા એઘામાંથી દાંડી કાઢી હાથમાં રાખી પાણીમાં તરતી મૂકી. દાંડી પૂર્વાભિમુખ તણાવા લાગી. તેમણે નિશ્ચય કર્યો કે જરૂર પૂર્વાભિમુખ જ વહે છે.
છુપા બાતમીદારોથી રાજાએ તે બાલશિષ્યને સર્વ વૃત્તાંત પહેલેથી જ જાણે લીધે હતે.
રાજા મુરડને જન સાધુઓ પર ખૂબ જ બહુમાન પિદા થયું. ખરે જ જૈન મુનિઓને વિનય અજબ હોય છે. શિષ્ય આજ્ઞાપાલનમાં બધું જ સમર્પણ કરવા તૈયાર હોય છે.
આપણા ચરિત્રનાયિકા પૂ. ચંપાશ્રીજી મ. શ્રી પણ કપરી કસોટીવાળી ગુરુ આજ્ઞાને શિરસાવધ કરી પરિવારને પિતાના આચરણથી બેધપાઠ આપી જાય છે.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯
અચાસ તેઓશ્રીના યુગમાં વ્યાકરણાદિના અભ્યાસની પ્રવૃત્તિ ઓછી હતી. છતાં તેઓશ્રીએ પ્રકરણે, કર્મ , સંસ્કૃત બે બુકો, હેમલઘુપ્રક્રિયા સારસ્વત્ વ્યાકરણ, કાવ્ય વાંચન તથા શાસ્ત્રવાંચન તે કાળના બીજા શ્રમણ-શ્રમણ કરતાં પિતાની મહેનત અને ગુરુની પ્રસાદી પામી સારું જ્ઞાન સંપાદન કર્યું હતું.
ચારિત્રપાલન - મેક્ષને પ્રધાન અંગ ગણીને તેમનું કેઈપણ અનુષ્ઠાન પિતાને અને બીજાને રેચક થઈ પડતું. પૂર્વે કહ્યા પ્રમાણે નિયમમાં કડકમાં કડક રહેતાં હતાં. છેલલાં છેલ્લાં નવ વરસની સ્થિરવાસમાં અને તેમાં છેલા દેઢ વરસની માંદગી કરી હતી. છતાં કોઈપણ જાતનાં પચ્ચકખાણે છેડ્યાં ન હતાં. તે એક ચારિત્રપાલનની કરતા હતી.
વિહાર ક્ષેત્રે પૂજ્યશ્રીએ દીક્ષા અંગીકાર કર્યા બાદ ગુજરાત, કચ્છ, કાઠિયાવાડ, માળવા, મારવાડ, મેવાડ, અંગપ્રદેશ, બંગદેશ, મહાડાણાદિ દૂરદૂર દેશમાં અવિરત વિહાર કરી દરેક દેશમાં અનેક ભવ્યાત્માઓને ધર્મ—માર્ગમાં જેડયા છે. વળી અનેક ભવ્ય આત્મા એને પ્રતિબધી દેશવિરતિ અને સર્વવિરતિ માર્ગમાં લાવ્યા છે.
તેઓશ્રીનાં દરેક દરેક ચાતુર્માસમાં વિશિષ્ટ અને બેધપ્રદ અનેક કાર્યો થયાં છે. તે બધાનું વર્ણન કરવું આવશ્યક તે જ
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
પણ વિસ્તારને ભય હોવા સાથે લેખકની શક્તિ બહારને વિષય હવાથી દુઃખતે દિલે છેડી દેવું પડ્યું છે. તીર્થયાત્રાઓ અને તેમાં પણ આકરી કસોટીવાળી
ગિરનાર તીર્થની નવાણું યાત્રાઃવિહારમાં આવતાં દેશદેશનાં પ્રત્યેક ગામોની તીર્થયાત્રાઓ કરવા સાથે સમેતશિખરજી આદિ તે પ્રદેશનાં બધાં તીર્થો, કેશરીયાજી, નાનીમોટી મારવાડનાં દરેક તીર્થો, માળવાનાં તીર્થો, ક૭, ભદ્રેશ્વર વિ. મોટી યાત્રાઓ બબ્બે વખત કડક કસોટીમાં પસાર થઈ ઉગ્ર વિહાર કરવા સાથે તે પ્રદેશમાં તેઓશ્રીનું અજીરમજનું ચાતુર્માસ અને તેમાં બાબુ વિજયસિંહજી, બુદ્ધિસિંહજી, બાબુ ધનપતસિંહજી અને રાણીશ્રી મીનાકુમારીજી પાસે કરાવેલી ધર્મ આરાધના તે એક યાદગાર પ્રસંગ રૂપ બની હતી. એક તે તે પ્રદેશમાં પૂ. શ્રમણ-શ્રમણુઓને વિહાર જ નહિં તેમાં આવા ઉચ્ચતમ ચારિત્રશાળી મહારાજશ્રીને ત્યાંનાં ભાવુકોને સમાગમ-દર્શન-વંદનને લાભ મળતાં અને આપણું ચરિત્રનાયિ. કાની વર્ધમાનદેશના અને સ્થૂલભદ્રચરિત્રના વ્યાખ્યાનમાં સુંદર વાણી સાંભળવા મળતાં અને વીશ સ્થાનકનું અપૂર્વ શાલીભર્યું શ્રવણ કરતાં રાણી મીનાકુમારીએ તે તપનું આરાધન સ્વયં કરવા સાથે અન્ય ભાવકને પણ કરાવ્યું. અને એ જમાનામાં પચ્ચીશ હજારની રકમ ધર્મમાર્ગમાં પિતાના વાણી પ્રભાવથી ખર્ચાવી.
બે વખત શ્રી શત્રુંજ્ય મહાતીર્થની ૯૯ યાત્રાઓ તે
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧ વિધિપૂર્વક કરી. શ્રી ગિરનાર તીર્થની ૯૯ યાત્રાએ તે એવી કસોટીપૂર્વક કરી કે એક વખત તેઓશ્રી નેમિનાથ ભગવાનની યાત્રા કરી ત્યાં વધારે આનંદ આવતું હોવાથી ત્યાં ધ્યાનમાં બેસવાની ઈચ્છા જણાવી. અને સાથે રહેલાં હીરાશ્રીજી તથા દેવી શ્રીજી મ. ને તેમની ભાવના પ્રમાણે સહસ્રમ્ર વન યાત્રા કરવા મેકલ્યાં. પિતાને પણ પાછળથી ભાવના થતાં ધ્યાનમાં ને ધ્યાનમાં ચાલતાં એકાએક પત્થરચઠ્ઠી નામની ખીણવાળા ખાડામાં પડી ગયા. જ્યાં તેઓશ્રી પડ્યાં ત્યાં અત્યંત ઢળાવવાળે માર્ગ હેવાથી ગબડતાં ગબડતાં ચાર પાંચ માથડાં નીચે ગીચ ઝાડીમાં ભરાઈ ગયાં. શરીરે લેહીલુહાણ થઈ ગયાં, છતાં તેઓશ્રી બાડા વેદન ને ન ગણકારતાં અને પિતાની મેળે બેઠા થઈ શકવાની શક્તિ ન રહેતાં પડ્યાં પડયાં પણ અરિહંતનું ધ્યાન અને તેનેજ ઉચાર કરી રહ્યાં હતાં. આ ઉચ્ચાર ત્યાંથી પસાર થતાં એક યાત્રિકે સાંભળી એકાએક થંભી ગયા અને તેમણે ગાઢ ઝાડીમાં પ્રવેશ કરી માંડમાંડ ઝાડીમાંથી બહાર કાઢયા. પછીથી અવારનવાર આવી રહેલાં સાધ્વીજીઓ પાસે રસ્તા ઉપર લેવડાવ્યાં અને રસ્તામાં જ પૂ. પ્રભાશ્રીજી તેમને મળ્યાં. તે તે પૂ. ગુરુશ્રીની આવી લેહીલુહાણ સ્થિતિ જોઈ હેબતાઈ જ ગયા. પણ હિંમત રાખી જયણાપૂર્વક દાદાના દરબારમાં લાવ્યાં ત્યાંથી ડળી કરવા છતાં તેમની ચાલીને કરવાની કડક પ્રતિજ્ઞાના કારણે તેઓશ્રીએ 3ળીને ઉપયોગ ન જ કર્યો, વળી નીચે આવ્યા બાદ જુનાગઢને શ્રી સંઘ ખબર પડતાં તેઓશ્રીને શહેરમાં પધારવા વિનંતિ કરવા આવેલે પણ તેઓશ્રી એ તે મક્કમ
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
અવાજે કહી દીધું કે આ નશ્વર દેહ પડી જાય તે બહેતર પણ ૯૯ યાત્રા કર્યા પછી જ શહેરમાં પ્રવેશ કરીશ, આમ તેઓશ્રીની આત્મિક ભાવ દવા અને બાહ્ય ઉપચારોથી તુરતમાં જ સુધારે થઈ જતાં તેઓશ્રીએ ૯૯ યાત્રા કરીને જ શહેરમાં પ્રવેશ કર્યો.
કેઈપણ નિયામાં અને વ્રત પાલનમાં અને ત્યાગ તપશ્ચર્યામાં આટલી કડકાઈ તેઓશ્રીની હતી. તેના જ પ્રતાપે આજે પણ તેઓના સમુદાયમાં દઢ વ્યવસ્થા કડક ચારિત્રપાલન આપને જોવા મળે છે.
તપશ્ચર્યા
તપશ્ચર્યા એ કર્મ રૂપી કચરાને સાફ કરવાનું-બાળી નાંખવાનું ઉત્તમત્તમ અંગ છે. એ સિદ્ધાંતને પુરેપુરે હૃદયમાં ઉતારી વિવિધ પ્રકારની તપશ્ચર્યાઓ-વરસીતપ, વિશસ્થાનક તપ, વર્ધમાન તપ, સિદ્ધિ તપ કર્મસૂદન તપ, અષ્ટાપદતપ, મા ખમણ. સોળ ઉપવાસાદિ ઉગ્ર તપશ્ચર્યાએ તેઓએ કરી હતી. - વરસમાં બે વખતની નવપદજીની ઓળી, પર્યુષણ પર્વની અઠ્ઠાઈ ચર્તુદશીને ઉપવાસ તે પિતાની નાદુરસ્ત તબિયતમાં પણ લગભગ છોડ્યા નથી.
વૈયાવચ્ચે વિહારમાં તેઓશ્રી દરેકની ખૂબ ખૂબ વૈયાવચ્ચ કરતાં અને દરેક ઠેકાણેથી નવીન નવીન અનુભવ મેળવ્યે જતાં એમ અનુ
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભવ મેળવતાં અને ભવ્ય અને સુંદર બોધ આપતાં પિતાનું જીવન સુંદર બધપ્રદ બની ગયું. કોઈને કંઈ પણ માંદગી કે તેવા પ્રસંગે હોય કે તેમનું ચિત્ત ત્યાં ને ત્યાં જ એંટી રહે કારણ કે કેઈનાય સારા કામમાં હું કેમ આવી શકું તેજ એક આંતરિક ભાવના તેમના આત્મામાં વસેલી હતી. ખરેખર માનવજાતમાં તેની જ મટી જરૂરિયાત છે. નહીંતર સામાન્ય પશુપંખીઓનું પુદ્ગલ જેમ કંઈને કંઈ ઉપગમાં આવે છે તેમ માનવના પુદ્ગલને એક અંશ પણ કેઈનાય ખપમાં આવતું નથી.
ગુરુ સેવા સં. ૧૯૯૫ ની સાલના પાલીતાણાના ચાતુર્માસમાં પૂ. ગુરુણીજી સૌભાગ્યશ્રીજી મ. શ્રીની તબિયત બગડતાં તેમની ભક્તિમાં એટલા તલ્લીન બની ગયાં હતાં કે–સાચું જીવન જ તે માન્યું હતું એક ક્ષણ પણ હૃદયમાંથી તેમને વાસ દૂર થતું ન હતું. તેથી જ ગુણીજીને પ્રેમ પણ અદ્વિતીય સંપા. દન કર્યો હતે.
આપણે વ્યવહારમાં પણ જોઈએ છીએ કે-દરેક માબાપ ને વિનયી અને વિવેકી છેકરાં ઉપર ખૂબ ખૂબ ચાહના થાય છે. તેવીજ રીતે આપણા ચરિત્રનાયિકા ઉપર ગુણીજીને આંતરિક પ્રેમ અગાધ હતે.
આમ તેઓશ્રીના શુશ્રુષા ગુણે ગુણીજી તે શું પણ એકે એક વ્યકિતને આંતરિક પ્રેમ ખૂબ સારી રીતે સંપાદન કર્યો.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
હતે. એટલે સેવા કરવામાં તે જાણે નવીન દીક્ષિત જ ન હોય તેટલે સુધીની લઘુતા ધરાવતાં હતાં અને કેઈનું ભલું કરવાની તકને તે જરાય જવા દેતાં જ નહીં. ' આવું અપૂર્વ જીવન જીવી શકવા માટે પણ ઘણું ભવેની તૈયારી અને તેને લગતી ચેગ્યતાએ કેમે ક્રમે મેળવતાં હોય એમ ચક્કસ માની શકાય. અને તે બધાના પ્રતિકરૂપે જ આ જીવન આવું બધપ્રદ નીવડ્યું હોય એમ આપણે જરૂર કલ્પી શકીએ.
અંતિમ અવસ્થા
આ મહાન આત્મા સ્તગ્લતીર્થની પવિત્ર શીતલ છાયામાં પિતાની અવસ્થાને અને નવા વર્ષ સુધી સ્થીરવાસ રહી નત્રયની આરાધના કરવા પૂર્વક પિતાના આત્માને કૃતાર્થ માનવા લાગ્યા, તેવામાં કર્મ રાજાએ જોર કર્યું, અંતિમ દેઢ વર્ષ સુધી લકવાની માંદગી રહી, પણ તે માંદગીની અંદર તેઓશ્રીએ સાધ્વીઓને સિદ્ધિતપને માસ ક્ષમણદિ તપશ્ચર્યા કરાવી, તેમજ પિતે સંજ્ઞા દ્વારા ભવ્ય જીને પ્રતિમા પધરાવવા વિષે ઉપદેશ આપતાં આવી અંતિમ દશામાં પણ પચ્ચખાણમાં તેમજ શાસ્ત્રો સાંભનવામાં ઉપયોગ રાખવા પૂર્વક ભાવના ભાવી પૂર્વે બાંધેલ વેદનીય કર્મને સમતા ભાવે ભેગવતા હતા કહ્યું છે કે
कृतकर्मक्षयो नास्ति, कल्पकोटिशतैरपि । अवश्यमेव भोक्तव्यं, कृतं कर्म शुभाशुभम् ॥१॥
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
એ પ્રમાણે પિતાને ગાઢ વેદનીય કર્મને ઉદય આવતાં કોઈ ઉપાય લાગુ ન પડડ્યા, પૂજ્યપાદશ્રીને જેવાં જેવાં પ્રકારનું વેદનીય કર્મ ઉદયમાં આવ્યું તેને સમતાભાવે સહન કરતા કરતા સંવત્ ૨૦૦૯ ની સાલમાં વૈશાખ વદ છઠ્ઠના બુધવારને દિવસે મધ્ય રાત્રિએ બાર વાગે સ્વર્ગસ્થ થયાં.
તેઓશ્રીની ઉત્તરક્રિયા તેઓશ્રીને સંસારી સંબંધી ભીખાભાઈ વજેચંદ, સોમચંદ પિપટચંદ તથા શ્રી સકલસંઘે મળીને ઠાઠમાઠથી સારી રીતે કરી. તેઓશ્રીને સ્વર્ગવાસ થવાથી શિષ્યાદિ પરિવારને અનહદ આઘાત થયે, આવા સંસારોદ્ધારક પરમોપકારી ગુરુજીને વિરહ કેને દુઃખદાયક ન થાય? ચિરકાલના દીક્ષા પર્યાયના સંબંધે વિરહાનલનું દુઃખ થાય તે સ્વાભાવિક છે, પરંતુ સંગે વિગ સરજેલ છે, એમ વિચારીને વિરહાનલને શાંત કર્યો.
ગુરૂાણીજીના સ્વર્ગવાસ નિમિત્તે સ્તંભતીર્થ તથા રાજનગરના શ્રી સંઘે અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ તથા શાંતિસ્નાત્ર, પૂજા, પ્રભાવના વિગેરે ઘણા આનંદ પૂર્વક કરી હતી, તેમજ પિટલાદ બોરસદ વિગેરે સ્થલે એ પણ અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ પૂજા પ્રભાવના વિગેરે શાસનેન્નતિ સારી રીતે થએલ હતી, તેઓશ્રીનાં નિમિત્તે તપશ્ચર્યા તથા સ્વાધ્યાય વિગેરે સારા પ્રમાણમાં થયેલ હતું.
આમ પૂ. ગુરુણીજીના ગુણગ્રામેને પાર પામી શકીએ તેમ નથી છતાં ટુંકમાં પણ વર્ણન કરવાની ઉમેદ પાર પાડી છે
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
એવાં પૂ. ગુરુણીજી સર્વ જીવનું કલ્યાણ કરે તેઓશ્રીની અપૂર્વ રીતે સેવા બજાવવામાં પૂ. પ્રભાશ્રીજી મ. શ્રી પડયે બેલ ઝીલતા હતાં તેમનું પણ ટુંક જીવન આ સાથે આપવામાં આવેલ છે.
૫. ચંપાશ્રીજી મ. ના શિષ્યા પ્રશિષ્યાઓનું યંત્ર -
નંબર ! સંસારીના જન્મસ્થાન દીક્ષા સ્થળ નામ સંવત
ચંદનબેન ખંભાત | બોટાદ | દર્શનશ્રીછી ૧૯૫૮ મુળીબેન
ખંભાત | શીવશ્રીજી | ૧૯૫૯ હીરાકરબેન
* * હીરાશ્રીજી | ૧૯૬૯ મણીબેન પેટલાદ -
વડતાલ | ખીમાશ્રીજી | ૧૯૭૩ ભૂરીબેન ખંભાત ખંભાત : પ્રભાશ્રીજી ૧૯૭૫ કસ્તુરીબેન
જુનાગઢ જામનગર કાંતીશ્રીજી ૧૯૮૨
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૭
પ્રશિષ્યાઓનું યત્રઃસંસારીના જન્મસ્થાન દીક્ષા સ્થળ નામ | નાં શિષ્યા કે સમૃતબેન | પાટણ | પાલીતાણા લાભશ્રીજી | દર્શનશ્રીજીનાં ૧૯૭૫ ગજરાબેન |અહમદનગર પાલણપુર | * ઉત્તમશ્રીજી
» અ ૧૯૭૮ પારવતીબેન ખંભાત ખંભાત દીવ્યશ્રીજી , , ૧૯૮૫ મણીબેન
ચારિત્રશ્રીજી મણીબેન વડાલી વડાલી |
| મહેનશ્રીજી | લાભશ્રીજી , ૧૯૮૬ ચંપાબેન કપડવંજ
અમદાવાદ | * ચરણશ્રીજી ! મહેન્દ્રશ્રીજી ,, | લીલીબેન ખંભાત ખંભાત લલિતદર્શનાશ્રીજી દીવ્યશ્રીજી એ ૨૧૨ મંજુબેન વડેદરા અમદાવાદ | મંગલશ્રીજી | હીરાશ્રીજી , ૧૯૮૭ શકરીબેન ખંભાત ખંભાત | શુશીલાશ્રીજી, , , ૧૯૮૮ પુષ્પાબેન વડોદરા કદંબગીરી | પુન્યપ્રભાશ્રીજી
૧૯૯૯ તનમનબેન ખંભાત | ખંભાત પૂર્ણભદ્રાશ્રીજી , , ૨૦૦૦ મણીબેન વડોદરા મુક્તિપ્રભાશ્રીજી
રિ૦૦૪ ચંદ્રાબેન ખંભાત | | દેવભદ્રાશ્રીજી પૂર્ણભદ્રાશ્રીજી ૨૦૦૭ કમળાબેન
I અમદાવાદ કાન્તભદ્રાશ્રીજી , , ૨૦૧સુશીલાબેન , , સિમંતભાશ્રીજી
અમદાવાદ
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
સંસારીના જન્મસ્થાન દીક્ષા સ્થળનું નામ કિનાં શિષ્યા સંવત રરી ચંપાબેન | ખંભાત ! ખંભાત |ચંદનપ્રભાશ્રીજીખીમાથી ર૦૦૧ ૨૩| પરસનબેન | વડોદરા | વડોદરા | પ્રભંજનાશ્રીજી ૨૪ રત્નાવતીબેન વડોદરા અમદાવાદ | રત્નપ્રભાશ્રીજી પુન્યપ્રભાશ્રીજી , ૨૦૧૫ –આ નિશાનવાળાં પૂ. સાધ્વીજી મહારાજ સ્વર્ગસ્થ થયેલા છે.
વિશેષ હકીકત નં. ૧. દર્શનશ્રીજી અત્યંત વ્યવહારૂ, સચ્ચારિત્રશીલ, જ્ઞાની તેમજ
ગુણ હતા. નં. ૩. હીશશ્રીજી–બહોળા પરિવારવાળાં, સમુદાયને શિક્ષણ આપવા માટે
ખૂબખૂબ તમન્ના રાખનારાં, આદર્શ જીવન જીવી
બેધપાઠ પુરે પાડનાર હતાં. નં. ૫. પ્રભાશ્રીજી—તત્વજ્ઞાનને ઘણે શેખ, પઠન પાઠનમાં ઘણાં જ
એકાગ્ર હતાં. જીવનના અંત સુધી અધ્યયન-અધ્યાયન છેડયું નથી. તેઓશ્રીનું જીવન ચરિત્ર આ સાથે
આવ્યું છે. નં. ૧૪. મંગલશ્રીજી–સારા અભ્યાસી છે. નં. ૧૬. પુન્યપ્રભાશ્રી–કુમારિકા અવસ્થામાં દીક્ષા લઈ સારી શક્તિ
તે મેળવી છે. નં. ૧૭. પૂર્ણભદ્રાશ્રીજી–કુમારિકા, ભઠ્ઠીબાઈ જૈન શ્રાવિકાશાળાના પહેલાં
મુમુક્ષુ, ગંભીર, મુદ્રાયુક્ત, સહનશીલ અને અધ્યયનમાં સારે રસ ધરાવે છે.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫. ચંપાશ્રીજી મ. નાં ચાતુર્માસની યાદી – ૪૯
સંવત
અમદાવાદ
૧૯૪૮ ૩૨
અમદાવાદ
liebe
મહુવા
૧૯૪૯ ૩૩
પાલીતાણા
ખંભાત
૧૯૫ ૩૪
જુનાગઢ
અમદાવાદ
૧૯૫૧ ૩૫
જામનગર
૧૯૮૦ ૧૯૮૧ ૧૯૮૨ ૧૯૮૩ ૧૯૮૪
ખંભાત
I૧૯૫૨
વિરાવળ
કપડવંજ
૧૯૫૩
ખંભાત
મહુવા
૧૯૮૫
અમદાવાદ
૧૯૮૬
પાલીતાણું ૧૯૫૪ ૩૮
૧૯૫૫ ૩૯ માંગરેલ |૧૯૫૬ ૪૦ વેરાવળ | |૧૯૫૭ ૪૧ વીરમગામ ૧૯૫૮)
૧૯૮૭
- પેટલાદ
૧૯૮૮
કપડવંજ
૧૯૮૯
પાલીતાણા - ૧૯૫૯
અમદાવાદ
સુરત
૧૯૬૧
મહુવા
૧૯૯૧
પેથાપુર
પાલીતાણું
૧૯૯૨
પાલીતાણા
૯૬૨ ૪૬
-
બંભાત
frees
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
સંવત
સંવત
પાલીતાણા
શિવપુરી બાઉચર બાઉચર
૧૯૬૪
૧૯૯૫ ૧૯૯૬
| |૧૯
પેટલાદ
વઢવાણસીટી ભાવનગર પાલીતાણા
૧૯૯૭
પાલીતાણા ખંભાત
૧૯૬૮
૧૯૯૮ ૧૯૯૯
મહુવા ખંભાત
૨૦૦૨
ધોલેરા
બોટાદ ૧૯૭૦ ૫૪
ર૦૦૧ અમદાવાદ ૧૯૭૧ ૧૯૭૨
૨૦૦૩ બોટાદ ૧૯૭૩
ર૦૦૩ ૧૯૭૪ ૫૮
૨૦૦૫ પાલીતાણું
( ૧૯૭૫ અમદાવાદ ૧૯૭૬ ૬૦
૨૦૦૭ મહેસાણું J૯૭૭ ૬૧
રિ૦૦૮ ખંભાત ૧૯૭૮ દીક્ષાદિન–સંવત ૧૯૪૮ માગશર સુદ ૧૧–ખંભાત.
૫. ચંપાશ્રીજી મ. ના સ્વર્ગવાસ વખતે તેઓશ્રી નિમિત્તે સાધ્વીઓએ કહેલી તપશ્ચર્યાં.
અઠ્ઠમ, છઠ, ઉપવાસ, આયંબિલ, નવપદજીમ. ની ઓળી, ' ૧૫ ૧૮૦ ૧૨૫ ૨૭ નીવી, એકાસણા, બેસણું, સ્વાધ્યાય. ૯ ૮૦૦ ૬૭૫ ૯૬૦૦૦૦
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિશ્ચય વ્યવહારવિદ વિદુષી સાધ્વીજીશ્રી પ્રભાશ્રીજી મહારાજનું ટુંક
જીવનાલેખન
પૂજ્યપાદ શ્રી ચંપાશ્રીજી મ. શ્રીને જીવનચરિત્રની સાથે અખંડપણે સંબંધ ધરાવતાં પૂજ્યપાદ પ્રભાશ્રીજીનું જીવન અનેક ભવ્ય જીવોને બેધપાઠરૂપ હોવાથી અહીં અમે ટૂંકમાં આલેખીએ છીએ.
એ દિવસ ચિરસ્મરણીય રહેશે, વિક્રમ સંવત ૧૯૪૫! ફાગણ સુદ અષ્ટમી! ખંભાતને માટે એ મંગલદિન બની ગયું અને ભલા જે દિવસ બધા માટે મંગલમય હોય એ દિન જેણે મંગલવાસિત કર્યો છે એના કુટુંબ માટે તે કેટલે શ્રેષ્ઠ દિન બની રહે?
નાથાભાઈ તેમજ ડાહીબેનને એ પુણ્યદિન રહેશે.
ખંભાતના એક વિભાગમાં – બાળપીપળામાં શ્રી નાથા. ભાઈ અમીચંદ રહેતા હતા. તેઓ વિશાશ્રીમાલી હતા, જૈનને યોગ્ય જે ગુણે જોઈએ તે ગુણોથી સભર એવું એમનું દાંપત્યજીવન હતું. ડાહીબેન એમનાં પત્ની હતા.
- ફાગણ સુદ અષ્ટમીના દિને એક બાલિકાને જન્મ થયે. સંસાર જાણે છે કે આવેલે જીવ જવા માટે આવ્યા છે, છતાંય તે એનું મમત્વ રાખે છે. દિવસે વિતી ગયા, નામ સંસ્કરણ
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક્રિયા પણ થઈ આલિકા મટી એ હવે ભૂરીબેન બન્યાં. તેમને હિરાભાઈ નામના નાના ભાઈ હતા.
સુખી કુટુંબ હતું. સંસ્કારી હતું. વીતરાગની શ્રદ્ધાથી સભર હતું. માબાપના ધર્મમય સંસ્કાર ઝીલતાં ભૂરીબેન જિંદા ગીને રસ્તે કાપે જાય છે. સાધુ શ્રમના સમાગમથી એમનું બાલ હૈયું આનંદ અનુભવે છે. મૂર્તિઓના દર્શનથી એ શાંત ભાવ ધારણ કરે છે. વ્યાખ્યાન શ્રવણથી એ શાંત ભાવ ધારણ કરે છે. વ્યાખ્યાન શ્રવણથી એ જિંદગીનાં રહસ્ય જાણે છે. પણ બાલમાનસ કેટલું સમજી શકે ? છતાંયે શ્રદ્ધાથી એ બધું કરે જાય છે.
ભૂરીબેન અગિયાર વર્ષ પૂરાં કરે છે. બારમામાં એ પ્રવેશે છે, અને જિંદગી એક ન રાહ લે છે. ત્યારે તે આજને જમાન ન હતું. આજના સુધારા, છુટછાટ ન હતાં. છેકરી થેડી ઉમરલાયક થતી એટલે એના માટે વરની તપાસ થતી. સુખી અને સંસ્કારી કુટુંબોની ગણત્રી થતી. અને યેગ્ય કુટુંબ ને વર જડતાં છેકરીના લગ્ન થઈ જતાં.
ચરિત્રનાયિકા પણ એક દિવસ આમ પરણી જાય છે. સાસરું પણ એવું જ ખાનદાન છે. ચૌદિશ એમની ધર્મગાથા ગવાતી હતી. ધર્મ પ્રત્યે શ્રદ્ધાવાન એ કુટુંબ હતું. સાધુ શ્રમ
નું એ અનુરાગી કુટુંબ હતું ભૂરીબેનના સંસ્કારને નીચે એ જ ઘરસંસાર એ હતા. અને એક શુભ મુહૂતે શ્રી અમરચંદ પ્રેમચંદના પૌત્ર અને કસ્તુરભાઇ અમરચંદના પુત્ર વજેચંદભાઈ સાથે એમનું લગ્ન થઈ ગયું. પાંચ પાંચ પેઢીથી
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩
જગમશહુર ! ગુરુભકિત, સાધમિ કલકિત આદ્ધિ જિનધમ વાસિત ગુણેાથી વસ્તુપાલ તેજપાલની આંખી કરાવતું, રસેાયા જીવનમાંથી સંસ્કાર પામી દીક્ષિત થનાર વર્તમાન યુગમાં પ’. મેરુવિજયજી વિ. મેાજુદ છે એવું એ કુટુંબ હતુ. જેમાં જન્મ ધારણ કરવા કે પુત્રવધુ ખની જવું એ જીવનનું પરમ સૌભાગ્ય છે.
વજેચંદભાઈ પણ પિતાના જ વારસદાર હતા. સંસ્કારી, સંયમી ને ધર્માનુરાગી હતા. સાધર્મિક બંધુએ પ્રત્યે અનહદ પ્રેમ હતા. તેમજ બહુજ પુણ્યશાળી એવું આ વજેચંદભ.J ને ભૂરીબેનનુ યુગલ હતું.
પરંતુ વિધિના લેખ કાણુ મિથ્યા કરી શકે છે ? બનનાર અન્યા વિના રહેતું નથી. “તૂટીની કાઈ ખૂંટી નથી રહેતી.” અને એક કારમા દિવસે વજેચંદભાઈ આ નશ્વર દુનિયા છેડી ચાલ્યા જાય છે. હજુ તેા એકજ વરસ માંડ ગાર્હસ્થ્ય જીવન જીવ્યા થયુ હશે ત્યાં ભૂરીબેનના સ'સાર આમ સમાપ્ત થઈ જાય છે. સૌભાગ્યના બદલે વૈધવ્યને સાજ હવે સજવા પડે છે.
-
દિલ પર આઘાત તે જરૂર લાગે છે. ધર્મમાં શ્રદ્ધા રાખી કમની એવી વિટંખના વધુ વળે છે. હજુ કંઇ ઉંમર કાઈ માટી અને બુદ્ધિ પણ એમની એવી તીવ્ર હતી. એ અભ્યાસ કરે છે. સાથે સાથે ગુરુભક્તિ પણ ચાલુ જ છે. ખસ અભ્યાસ એક જ ધૂન હવે લાગી છે. અને ભૂરીબેન પ્રકરણા પૂરાં કરે છે, કમ ગ્રંથ શરૂ કરે છે, એ પણ ઝડપથી પૂરાં કરે છે; અને બૃહત્સ’ગ્રહણી આદરે છે. ક્ષેત્રસમાસ-કુલકા-દ્રવ્યાનુયેન્ગ-સંસ્કૃત વ્યાકરણ કાવ્ય
પરંતુ ભુરીબેન ધર્મ પ્રત્યે
થઈ ગઈ,
સમજી
નહાતી
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન્યાય એમ અભ્યાસ વધતું જ જાય છે. ૩૦ વરસ લગભગ આમ સાધનામાં ને અભ્યાસમાં વહી જાય છે. મનથી નક્કી કરી લીધું છે. બસ દીક્ષા લઈ આત્મકલ્યાણ કરી લઈશ. પરંતુ કુટુંબીજનેનાં અને તેમાં મુખ્યત્વે તેમના ઓરમાયા હોવા છતાં
રસ્ય પુત્રથી પણ અધિક નટવરભાઈના મમત્વથી રજા નથી મળતી. છેવટે એક દિવસ પુણ્યને જાગે છે અને ભૂરીબેનને દિક્ષાની સંમતિ મળી જાય છે.
સં. ૧૯૭૫ મહા સુદ ૧૪ ભૂરીબેન કવિકુલકીરિટ પૂ. આ. શ્રીમવિજય લબ્ધિસૂરીશ્વરજી મ. શ્રી ના વરદ હસ્તે દીક્ષિત બને છે–સંસારી મટી સાધ્વી બને છે. એ હવે ભૂરીબેન નથી, પ્રભાશ્રીજી છે. નાથાભાઈની પુત્રી નથી, શાસનસમ્રા પૂજ્યપાદાચાર્ય શ્રીમવિજય નેમિસૂરીશ્વરજી મ. સા. ના આજ્ઞવતી પૂજ્યપાદ સૌભાગ્યશ્રીજી મ. શ્રી ના પ્રશિષ્યા અને શ્રી ચંપાશ્રીજીનાં શિષ્યા છે. નવું જ જીવન હવે શરૂ થાય છે. ગુરુ એ અહીં માબાપ છે. અને અત્યંત ભક્તિથી, ખૂબ પ્રેમથી એ ગુરુબેનેની, ગુરુની બધાંની સેવા કરે છે. તેમની આમન્યામાં જ જીવન સમર્પિત કરે છે.
સ્વાધ્યાય ફરી શરૂ થઈ જાય છે. આચાર્ય મહારાજ પાસેથી વાંચના લઈ એ ઉચ્ચ અભ્યાસ શરૂ કરે છે. ઉત્તરાધ્યચન-આચારાંગ-ઠાણગ-સમવાયાંગ-ભગવતી-જ્ઞાતાસૂત્ર-વિપાકસૂત્ર–આવશ્યક- દશવૈકાલિક–પન્નવણુજી--કમ્મપયડી--પંચસંગ્રહ એમ સૂત્રેસૂત્રોનું અધ્યયન કરે જ જાય છે. જ્ઞાનાભ્યાસની અતૂટ લગનથી એ વિદુષી બને છે. છતાંય પિતાની વિદ્યાનું ઘમંડ નથી
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
એમને, સહુની સાથે નમ્રતાથી વતે . અન્ય સમુદાયના સાધ્વીજી આવે છે તે પણ નમ્રતાથી જ એ સંપર્ક સાધે છે.
વિહાર પણ કરતા જાય છે. કાઠિયાવાડ, કચ્છ, ગુજરાત, મારવાડ, મેવાડ બધા પ્રદેશમાં એ ફરે છે, જેમાસા કરે છે, અને લેકેની ધર્મભાવનાને સતેજ કરે છે. બંનેને સંસારની અસારતા સમજાવી ધર્મમાગે વાળે છે. દીક્ષાની ભાવુકવાળી બેનેને દીક્ષા આપે છે. ભાઈઓને પણ પ્રતિબંધ કરે છે. મેરબીમાં તો એ વ્યાખ્યાન પણ આપે છે. ઉત્તરાધ્યયન અને ચરિત્રવાંચન કરે છે. પિતાના મંજુલ સ્વરે અને અને ખી શૈલીથી બધાને એ મુગ્ધ કરે છે, ધર્મભાવનાથી ભીંજવે છે, ધર્મમાં દઢ કરે છે, બીજા ધર્મના ભાઈએ પણ તેમને સંગ કરે છે, તેમની પાસેથી ધર્મનું શ્રવણ કરે છે. સ્થાનકવાસી ભાઈ શ્રી ગુલાબચંદ મગનલાલ સ્થાનકવાસી હતા, છતાંય તેમની સાથે એ ચર્ચા કરતાં, તેની છણાવટ કરતા. કાનજીસ્વામી જેવાની પણ એમની સાથે મુલાકાત થઈ હતી, અને તેઓને એ ચર્ચા વિચારણથી આનંદ પણ થયે હતે ગુલાબચંદભાઈ તે એમને પોતાના આમોદ્ધાસ્ક ગુરુ સમજતા હતા. આમ ચાતુર્માસ અને ભાવુકજનને દીક્ષિત બનાવવા રૂપ શિખ્યાપ્રશિષ્યાઓનું વર્ણન પણ રોચક હોવા છતાં બહુ વિસ્તૃત હોવાથી ગ્રંથ ગૌરવના ભયે આ સાથેના કોષ્ટકમાં અતિ સંક્ષિપ્ત રીતે આપવામાં આવેલ છે.
વિહાર કરતાં કરતાં એ ઉના જય છે. ઉનામાં પોતાની
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
શિલિથી ધર્મધ્યાન વિગેરે કરાવે છે, અને એમની યાદમાં એક પાઠશાળા શરૂ થાય છે.
તેમને અપ્રમાદ અનુકરણીય હતે. કિયામાં સતત જાગૃત રહેતાં. દરેક ક્રિયા ઊભાં ઊભાં જ કરતાં. નિદ્રા પરિમિત હતી. દરરોજ ષિમડલાદિ સ્તોત્રો ગણ્યા પછી જ પચ્ચખાણું પારવાને નિયમ હતે. માંદગીમાં પણ તે પ્રમાણે નિયમ પાળતા નવસ્મરણાદિ સ્તોત્ર, ચઉશરણ, આઉરપચ્ચખાણાદિ સૂત્રો તથા સ્વાધ્યાયાદિ નિત્યકર્મ સાથે ઠાણાંગાદિ સૂત્રની ટીકાઓ માંદગીમાં છેવટ સુધી પિતે વાંચતાં અને બીજાઓને પઠન પાઠન કરાવતાં. છઠ્ઠો કર્મગ્રંથ જાણે કંઠમાં જ ન વચ્ચે હોય તેમ પુસ્તક વિના જ વ્યવસ્થિત સમજાવતાં અને એના જ ચિંતનમાં તે સમાધિસ્થ થયાં હતાં. ખરેખર, અપૂર્વ જ્ઞાનશકિત હતી એમની!
જીવનમાં ભેગોની વિપુલ સામગ્રી હતી. છતાં સંયમની અભિલાષા જપ, તપ, વ્રત, નિયમનું પાલન કરવાપૂર્વક ગૃહસ્થા શ્રમને નિર્વાહ કરતાં. તેઓને ત્યાગ ગૃહસ્થજીવનથી જ વૈરાગ્ય મૂલક હતે. સંયમ જીવનમાં પણ એ ગુણ અધિકાધિક ખીલતે જ રહ્યો હતે. ઔપચારિક નહિં રહેતાં નૈષ્ઠિક (નૈસર્ગિક) બની
હતે. માટે જ અનેકાનેક જીવને તેઓ સંયમમાર્ગે જોડી શક્યા હતા. તેમને ચેડે વખત પરિચય કરનારા પણ ગ્ય છ સંયમ પ્રત્યે સન્માનવાળા બની જતા અને તેમાંથી કેટલાંય સંયમી પણ બની ગયા હતા.
રસનાનો વિજય શેષ ઇદ્રિના વિજ્યથી અતિ દુષ્કર
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગણેલે છે, તેને કાબુ પણ તેમણે ઠીક કેળવ્યું હતું. બાલ્યવયથી આરંભેલી નવપદની ઓળી દીક્ષા પર્યાયમાં ચાલુ જ હતી. વર્ધમાનતપની ૨૭ ઓળી કરી હતી. તેમજ પાસખમણ, મા ખમણ, સિદ્ધિતપ, વરસીતપ, છમાસી, ચાતુર્માસિક આદિ તથા પર્યુષણની અઠ્ઠાઈએ ઘણું વર્ષ સુધી આમ તપ સાધના ચાલુ જ હતી. દર વર્ષે અભિગ્રહના અઠ્ઠમ પણ કરતા તેમજ દ્રવ્ય પણ નિયમપૂર્વક જ વાપરતા હતા.
ભાષામાં મધુરતા હતી, દઢતા હતી, સાત્વિકતા હતી, તેમજ પ્રભાવશાલિતા હતી. લગભગ આદેય નામકર્મના ઉદયને અંગે તેઓશ્રીનું વચન કોઈ ઉત્થાપવાની હિંમત કરી શકતું નહિ. તેમની મધુર દેશનાથી ઘણું જગ્યાને સંઘના ઝઘડાઓ પણ દૂર થવા પામ્યા હતા. સ્વાર સમુદાય તેમની સેવા તેમજ હિતશિક્ષા સાંભળતા. તેઓશ્રીની હિત, મિત અને પ્રિય વાણીને એવે પ્રભાવ હતું કે તેમનાથી સમુદાયના કેઈપણ વ્યકિતને જુદાં વિચરવું પડતું તે વિરહનું અનહદ દુઃખ અનુભવવાને પ્રસંગ બની જતું હતું !
વાત્સલ્ય તે તેમનું અદૂભૂત હતું, એમને પ્રતાપ એ હતું કે કઈ તેમના વચનને અનાદર કરતું નહિ. મેટાથી નાના સુધી દરેક પ્રત્યે વિવેકપૂર્વક સમભાવ ધરાવતાં. સારી વસ્તુ બીજાને આપવામાં તેમને અધિક આનંદ થતે. પ્રસંગે બીજાને જ્ઞાન, ધ્યાનમાં સગવડ આપવા હંમેશાં તૈયાર રહેતાં.
જીવ માત્રને કર્મના ઉદય અનુસાર રૂચિની ભિન્નતા હોય છે. એમ સમજી દરેકની રુચિને સન્માર્ગે બળવા (સુધારવા)
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
કેશીષ કરતાં, સમાચારીનું શક્ય પાલન કરતાં. એમાં એ જ કારણ હતું કે સહુના પ્રત્યે તેઓના હૃદયમાં માતાથી પણ અધિક વાત્સલ્ય હતું. તેમજ તેમની મુખાકૃતિ અને સંસ્થાના પ્રભાવશાળી હતાં.
લઘુતા પણ અપૂર્વ હતી. પચાસ પચાસ શિષ્યા પ્રશિષ્યાએનાં ગુરુણી વિદ્વતાથી ભરપૂર તેમજ વિશિષ્ટ ગુણેને પ્રજાને હેવા છતાં માન તેમને વિકૃત બનાવી શક્યો નહિ. વિહારાદિકમાં બીજા સાથ્વીની સેવા કરવામાં સંપૂર્ણ ઉત્સાહ ધરાવતાં, અને અન્ય સાધ્વી બે પ્રત્યે ઓચિત્યને બરાબર સાચવતા હતાં.
ઉદારતા એવી હતી કે પિતાની કેઈપણ વસ્તુ ગ્ય આત્માને સંયમમાં ઉપકારક કેમ બને તેનું પૂર્ણ લક્ષ્ય રાખી વસ્ત્ર, પાત્ર, પુસ્તક કે બીજું જે જે બીજાને આપી શકાય તેટલે તે વધારે આનંદ માનતાં. તેમજ દર રહેલા સાધુએ વિગેરે તેમને નહિ જોયેલ છતાં કઈ વસ્તુની જરૂર પડે તે તે પુણ્યાત્માના નામથી જ મંગાવી લેતા અને પૂજ્યશ્રીના પૂણ્યની પુષ્ટિ કરતાં બાહા વસ્તુની જેમ અત્યંતર ઔદાર્ય પણ વિશિષ્ટ હતું, અને એથી ભૂલ થાય તેને શિક્ષા કરતાં તેમ અગ્યની ઉપેક્ષા પણ કરી શક્તાં એથી જ આગ્રહ કે દુરાગ્રહથી તેઓ બચી જવા સાથે સર્વને પ્રેમ જીતી શક્યા હતાં.
ગુણાનુરાગ પણ નોંધનીય હતે. કોઈની નિંદા તેમના મુખે કદી થતી જ નહિ. સ્વ કે પર સમુદાયના પણ ઉત્તમ આત્માઓના ગુણ આગળ કરી અમને પણ
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભાવિની શિખામણરૂપે અનુકરણ કરવાનું ટુંકામાં સમજાવી દેતા હતા. જ્ઞાન પ્રત્યેને રાગ એ હતું કે ભણનારને જોઈ તેઓ પુલકિત થઈ જતાં. પિતાના સાધ્વીઓને ભણાવવામાં ખૂબ કાળજી ધરાવતાં, તેમ અન્ય સાધ્વીઓ કે કઈ પણ વ્યકિતને ભણવા માટે પ્રેરણા કરતાં, અને અન્ય સમુદાયના સાધ્વીઓને પિતે ભણાવતાં અને સૂત્ર તથા ટીકાઓ વંચાવતા. જીવનના અંત સુધી. ચરિત્રનાયિકાએ જે અધ્યયન-અધ્યાપન છેડયું નથી એ તેઓ શ્રીના જ્ઞાન પ્રત્યેના અનહદ રાગની નિશાની છે.
વિનય વૈયાવચ્ચ-વડીલે પ્રત્યે પૂજ્ય ભાવ ખૂબજ હતે. પિતાની ક્ષતિ દેખાડનાર પ્રત્યે નારાજ નહિ થતાં ઉપકાર માનતા તેમજ પિતાના અતિ ઉપકારી અનન્ય શરણુતુલ્ય પ્રાતઃસ્મરણીય શાસનસમ્રાટુ પૂજ્યપાદ શ્રીમાન વિજય નેમિસૂરીશ્વરજી મ. સાહેબની કૃપાને અખંડ રાખવા તેઓશ્રી જાગૃત રેહેતાં. તેમજ શાંતમૂર્તિ ભદ્રિક પરિણામી પ્રવતિની પિતાના ગુરુજી શ્રીમતી પૂ. પા. ચંપાશ્રીજી મહારાજશ્રીના આજ્ઞાવતી તેમજ પિતાના વડીલ ગુરુબેને પ્રત્યે વિનય વિવેકથી અધિક પ્રીતિપાત્ર બન્યા હતાં.
જિન આજ્ઞાને રાગ એ હતું કે નાની મોટી કોઈપણ પ્રવૃત્તિ પાછળ વીતરાગની આજ્ઞા વિરૂદ્ધ કંઈપણ ન થઈ જાય. તેની કાળજી રાખતાં માટે જ ક્રિયામાં વિધિની ખૂબ સાવચેતી રાખતાં અને સહુને અવિધિથી બચાવવા સારણું વારણાદિ કરવામાં સદૈવ જાગ્રત રહેતાં. વ્યાખ્યાન સાંભળવામાં ખૂબ આદર હતે. એમાં પણ સારા વ્યાખ્યાતાને રોગ હોય ત્યારે તે શરીરની પણ ઉપેક્ષા કરતા. જિનવાણું ન હોય તે-આ જગતનું શું
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
થાય એ તેઓ સમજતાં હતાં. અને પ્રત્યેક ભવમાં એને એગ આત્માને દુર્લભ હેવાથી એ વિષયમાં સારે આદર ધરાવતાં હતાં.
પુણ્ય પ્રકર્ષ અદ્દભૂત હતે. શ્રીમતે અને સત્તાધીશે પ્રત્યે પણ તેમના પુણ્યની છાયા પડતી. સર્વત્ર માન સન્માન પામતાં. વિના પ્રયને શાસને ઉદ્યોત થાય તેવે તેઓશ્રીને પુણ્યપ્રભાવ હતે. અતિ પરિચયમાં આવતાં આત્માઓ પણ અવજ્ઞાને બદલે આદર ધરાવતા બની સંઘના વિખવાદે દૂર કરી સંગઠ્ઠન સાધી શકતા હતાં.
અને ગુરુભક્તિ તે સંસારનું એક દષ્ટાંત બની રહેશે. ગુરુ પ્રત્યેની એમની ભક્તિ અપૂર્વ હતી ! દરેક ચાતુર્માસ ગુરુની સાથે જ એ ગાળતાં. વરસમાં છ માસ બીજે વિહરતાં. પરંતુ ! સિથરતા–ચોમાસુ તે સાથે જ કરતાં. વેરાવળ તથા અમદાવાદ બસ બેજ ચોમાસાં એમણે જુદાં કરેલાં. પરંતુ ગુરુજીનાં કાળધર્મ પછી એ એકાકી બન્યાં. ગુરુની છાંય જતી રહી. ગુરુની ગેરહાજરી સાલી રહી, પણ અનિવાર્ય હતું એ બધું ! ગુરુમહારાજના વિરહની ઝાંખી કરાવતી નિસ્તેજ છાયા હોવા છતાં નવ નવ વર્ષની અપૂર્વ ગુરુભક્તિના સંતેષની છાયા લઈ ખંભાતથી વિહાર કરી એ તીર્થાધિરાજ શ્રી શત્રુંજયની છાયામાં ગયા. બસ તીર્થરાજની યાત્રા હતી. એ આખરી વિહાર કરતાં કરતાં
એ મહુવા આવ્યા. ચાતુર્માસમાં વ્યાખ્યાન વિ. શરૂ કર્યું. બુઝાતે - દીપક હંમેશાં ઝગારા મારે છે, વધુ પ્રકાશ આપે છે, અને છેવટે
એ વિલાઈ જાય છે એ જ અપૂર્વ ઉત્સાહ ઉછળતે હતે.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
જીવન આમ દેડયું જાય છે. દિવસે પર દિવસે વીતે છે. અને હાર્ડનું દરદ જેર કરે છે, છતાંયે એ સહન કરે છે. અને છેલ્લા છેલલા ફરી દાદાના દર્શને જાય છે. તબીયત ખૂબ જ લથડે છે, પણ સાધી જવાની ધૂનમાં કશાની પરવા નથી. સાધનની મદદથી દાદાના દર્શન કરે છે. અને અમદાવાદ પાછા ફરે છે. બબ્બે વરસ સુધી ઔષધ ને અનુપાન ચાલે છે. પરંતુ આરામ થતું નથી. વેદનીય કર્મ એની પરાકાષ્ઠાએ પહોંચે છે. દરદ મટતું નથી. છેલ્લી ઘડીએ ગણાય છે, વીર વીરના ઉચ્ચારણ થાય છે, અહંત ભગવાનને જાપ થાય છે. અને વીર વીર જપતાં એ આ ફાની દુનિયા છોડી ચાલ્યા જાય છે જાણે તેમના ગુરુજીથી પાછળ ન પડી જતાં હોય તેમ તેમના પછી થેડા જ સમયમાં માત્ર સાડાત્રણ વર્ષના ગાળામાં તેમના પગલે પગલે ચાલી નીકળે છે.
અને ૨૦૧૩ ની કારતક વદ અમાવાસ્યા, એ એમના જીવનને આખરી દિન બની ગયે.
એકમના દિવસે ભવ્ય સ્મશાનયાત્રા નીકળી. ખંભાતથી હીરાભાઈ સોમચંદ વિ. મુંબઈથી શેઠ હીરાભાઈ પુરુષોત્તમદાસ તથા રમણલાલ શેઠ વિ. અને બીજેથી પણ અનેક ભક્તિવાળા ભાઈ બેને આવ્યાં અને તેમના મૃતદેહનાં આખરી દર્શન કર્યા.
જય જય નન્દા ને જય જય ભટ્ટાના અવાજે સાથે એમને દેહ પણ ચાલ્યું ગયે.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગુરુજી ગયા. અમારી આશાઓ અધૂરી રહી. પણ એમના ગુણે વિસરે તેમ નથી. ગુણેથી તેઓશ્રી અમારી સામે જીવંત અને જાગ્રત છે. અમારી પ્રાર્થના છે કે ભભવ શ્રી જિનશાસનના આરાધક ઉત્તમ એ ગુરુને અમને વેગ મળે, અને અમે કૃતાર્થ થઈએ.
તેઓના કાળધર્મના વેગે અનેક સ્થળે એ૭, મહેત્સ, ઉજવાયા હતા. રાજનગરમાં ઘુસાપારેખની પિળમાં શ્રી ધર્મનાથજીના મંદિરમાં તેમજ ખંભાતમાં તેમના કુટુંબીજને શ્રી કસ્તુરભાઈ અમરચંદ તરફથી ભવ્ય અઠ્ઠાઈ મહેત્સવ શાંતિસ્નાત્ર સહિત ઉજવાય હતે. : અમે અને બીજા પણ ભવ્ય છે પૂજ્ય ગુરુણીજીના ઉપકાનું અને ગુણેનું વારંવાર સ્મરણ કરી શકીએ એ ઉદ્દેશથી ચાદ રહેલું તે અહીં લેખ રૂપે સંકલિત કરાવ્યું છે. ભવ્ય આત્માઓ તેને વાંચી વિચારી યથાશક્ય લાભ લેશે એવી અમે આશા રાખીએ છીએ.
તેમની પાસે અનેક મુમુક્ષુ આત્માઓએ તેમાં પણ મુખ્યત્વે ઘણીખરી કુમારીકાઓએ ઉચ્ચતમ વૈરાગ્ય રંગને પ્રાપ્ત કરી ચારિત્ર અંગીકાર કર્યું છે તેમનું લિષ્ટ –
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂ. પ્રભાશ્રીજી મ. નાં શિષ્યાઓનું યંત્ર
બરસંસારી નામ જન્મ સ્થાન દીક્ષા સ્થલ દીક્ષાભિધાન દીક્ષા સંવત
ઈચ્છાબેન
મહુધા
મેસાણ |
દેવીશ્રીજી
૧૯૭૭"
રેવાબેન
ખંભાત
ખંભાત
ભાનુશ્રીજી
૧૯૭૯
ચંપાબેન
સીંછવાડા
| અમદાવાદ
પાશ્રીજી
૧૯૮૩
*
૪
ખંભાત
ચંદ્રાશ્રીજી
૧૯૮૪
ખંભાત
પુષ્પાશ્રીજી
૧૯૮૫
કેશરબેન શનીબેન
રેવતશ્રીજી
I
અશકશ્રીજી
૧૯૮૬
| અજવાળીબેન | મહુવા | અમદાવાદ
જાસુબેન | અમદાવાદ
જંબુશ્રીજી
૧૯૮૭
દીવાળીબેન ! આઠી [ માંગરોલ
દીપકશ્રીજી
૧૯૮૮
| સાવરકુંડલા
અમદાવાદ
વીજીબેન ચંપાબેન
કપડવંજ
કપડવંજ
અમદાવાદ
અમદાવાદ
શશીબેન તારાબેન હીરાબેન
વિમળાશ્રીજી ૧૯૮૯ ચંદ્રોદયાશ્રીજી ૧૯૯૦ સગુણાશ્રીજી ૧૯૯૨ રવીન્દુપ્રભાશ્રીજી) ૧૯૯૫ હેતપ્રભાશ્રીજી २००३
પાટણ
I
બોટાદ
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
१४
નબી અસારી નામ જન્મ સ્થાની સ્થલી દીક્ષાભિજાન ની સજા
વત
-
२००६
*૧૫ | કમળાબેન | મહુવા | કદંબગિરિ | સંવેગશ્રીજી ૧૬ | લીલાવતીબેન
રહીશાલા લલિતપ્રભાશ્રીજી
ભાડલા
* નિશાનવાળાં સાધ્વીજી મહારાજ સ્વર્ગસ્થ થયાં છે.
૧. દેવીશ્રીજી-જ્ઞાની, યાની અને વ્યવહારકુશળ છે છકર્મગ્રંથ બેબુક
પ્રાપ્ત આગમ આદિનું સારું પઠન પાઠન કરેલ છે. ૪. ચંદ્રાશ્રીજી–ચારિત્ર લેવામાં ઘણું સામર્થ ફેરવ્યું હતું. વિનયાદિ ગુણ
સંપન્ન હતાં.
૫. પુષ્પાશ્રીજી–સમુદાયની વ્યવસ્થા જાળવવામાં અને પઠન પાઠનમાં સતત
ઉદ્યમી છે. ઉપદેશનું પણ સારું સામર્થ્ય ધરાવે છે. જગમશહુર શેઠ કસ્તૂરભાઈ અમરચંદના કુટુંબમાંથી નીકળી જેમણે સંયમ ગ્રહણ કરેલ છે.
૬. વિતશ્રીજી–ચારિત્ર લેવામાં જેમણે ઘણું કુશળતા દાખવી હતી. અને
જ્ઞાનક્રિયાઓમાં સારો રસ ધરાવે છે. ૧૧-૧૨. ચંદ્રોદયશ્રીજી–સગુણાશ્રીજી–વ્યવહાર વિચક્ષણ છે. નં. ૧૧-૧૩–૧૪. કુમારિકાઓ હતી. ૨-૪-૬-૧૬ સૌભાગ્યવતી બેનએ દીક્ષા
લીધી તેમાં ૬-૧૬ ના પતિઓએ પણ સંયમ ગ્રહણ કરેલ છે.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂ. પ્રભાશ્રીજી મ. નો પ્રશિષ્યાઓનું યંત્ર
નં. સંસારીનામ જન્મસ્થાન દીક્ષાસ્થલ દીક્ષાનાં નામ કેનાં શિષ્યા દી.સં.
૧૭ રેવાબેન
સીંછવાડા
અમદાવાદ પ્રમોદશ્રીજી પદ્માશ્રીજી ૧૯૮૩ ૧૮ સાંકુબેન ખંભાત તલાજા શાંતિશ્રીજી દેવી શ્રીજી ૧૯૮૫ ૧૯. ડાહીબેન પિયડા અમદાવાદ હેતશ્રીજી પુષ્પાશ્રીજી ૧૯૮૭ ૨૦| ચંચળબેન
ખંભાત
ખંભાત ચારિત્રશ્રીજી રેવતશ્રીજી ૨૧ મણીબેન ધોરાજી માંગરેલ મહોદયશ્રીજી દીપકશ્રીજી ૧૯૮૮ ૨૨ કાન્તાબેન
ખંભાત ખંભાત ! દેવેન્દ્રશ્રીજી પુષ્પાશ્રીજી ૨૩ ડાહીબેન
દમયંતીશ્રીજી
દેવી શ્રીજી ૧૯૮૯ ૨ કાન્તાબેન
શ્રીમતી શ્રીજી પુષ્પાશ્રીજી ૨૫ કમળાબેન
સુદર્શનાશ્રીજી દેવીશ્રીજી ૧૯૯૦ ૨૬ જશીબેન
જયાશ્રીજી ૨૭ શણગારબેન સાણંદ | અમદાવાદ ! હેમશ્રીજી ૨૮ જાસુદબેન | અમદાવાદ | દેવાનંદાશ્રીજી | રૈવતશ્રીજી ૧૯૯૨ ૨૯ કુસુમબેન
દેવાનંદાશ્રીજી ૩૦ કલાવતીબેન , | | કંચનશ્રીજી | સગુણાશ્રીજી
ઠ્ઠીબેબexpકર મ૯ચ 09 શ્રી
કુમુદીજી
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
અમદાવાદ
ભડકત
२००२
અમદાવાદ
ન સંસારનામજન્મસ્થાન દીક્ષા સ્થલ દીક્ષાના નામ કોના શિષ્યા શ. ૩૧ માણેકબેન | અમદાવાદ મહુવા | મનકશ્રીજી પદ્માશ્રીજી ૧૯૯ ૩૨ચંદ્રકાન્તાબેન ખંભાત
| ચંદ્રપ્રભાશ્રીજી પ્રદશ્રીજી ૩૩ હીરામણીબેન ,
હેમપ્રભાશ્રીજી ચંદ્રપ્રભાશ્રીજી ૩૪ રૂક્ષ્મણીબેન મરેલ
ઋદ્ધિશ્રીજી દેવીશ્રીજી ૩૫ જશીબેન
ઈદેર જયપ્રભાશ્રીજી હેતશ્રીજી ૩૬ કમળાબેન
કદંબગિરી કમલપ્રભાશ્રીજી| દેવીશ્રીજી ૩૭ સુશીલાબેન
સૂર્યપ્રભાશ્રીજી | કમલપ્રભાશ્રી ૩૮ તારાબેન
| તિલકપ્રભાશ્રીજી| ૩૯ વિજીબેન સાવરકુંડલા | | વિઘુપ્રભાશ્રીજી| દેવીશ્રીજી | મંછાબેન
| શશપ્રભાબીજી | વિઘુત્રભાશ્રીજી ૪૧ કમળાબેન ! ખંભાત | ખંભાત | કાન્તપ્રભાશ્રીજી| વિતશ્રીજી કર હસુમતીબેન , ' , હર્ષ પ્રભાશ્રીજી |
દેવેન્દ્રશ્રીજી
૨૦૦૪ ૪૩ પારવતીબેન પ્રભાસપાટણ પુન્યોદયશ્રીજી ચારીત્રીજી ર૦૦૬ ૪૪ રસીલાબેન દેવા | દેવા રાજેન્દ્રપ્રભાશ્રીજી દેવીશ્રીજી ૨૦૦૭ ૪પ થરોમતીબેન અમદાવાદ અમદાવાદ | યશ:પ્રભાશ્રીજી |
, ર૦૦૮
મહુવા
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન.સંસારીના જન્મસ્થાન રક્ષાસ્થલ દીક્ષા ભિલાન કોના શિષ્યા થી. સં.
૪૬ કાન્તાબેન
બોરસદ
બોરસદ | સૂર્યોદયાશ્રીજી | ચંદ્ર દયશ્રીજી ૨૦૦૮ ૧૭ સવીતાબેન પેટલાદ
પેટલાદ
સત્યપ્રભાશ્ર છ | પૃષ્ણાશ્રીજી ૪૮ વીરમતી બેન અમદાવાદ અમદાવાદ વિજયાશ્રીજી | | પ્રદશ્રીજી ઝલ ચંપાબેન ખંભાત ખંભાત | ચંદ્રયશાશ્ર છે | પણ સમ્રતાબેન અમદાવાદ અમદાવાદ સુવ્રતાશ્રીજી ખુશ્રીજી ન ૫૧ સીતાબેન : આંત્રોલી | આંત્રોલી | સુલભાશ્રીજી | શ્રીમતીશ્ર છે 'રિ પર પર સુશીલાબેન, અમદાવાદ | અમદાવાદ | વિનયપ્રભાશ્રછ| સુર્યપ્રભાશ્રીજી ૫૩, વસુમતીબેન બારસદ કઠ વિઘુકલાશ્રીજી અમેશ્રીજી ૫૪ પુષ્પાબેન ] »
પૂર્ણ કલાથીજી | વિઘુકલાશ્રીજી પપ સુમિત્રાબેન ખંભાત ! ખંભાત | સુશીલપ્રભાશ્રીજી પુષ્પાશ્રીજી પ૬ મધુબેન | |
તિપ્રભાશ્રીજી જયાશ્રીજી ૫૭નાબેન અમદાવાદ | અમદાવાદ જિયંતપ્રભાશ્રીજી વિજયાશ્રીજી
૨
નીચેના નંબરની બહેનોએ કુમારિકા અવસ્થામાં સંયમ ગ્રહણ કરેલ છે. . ૧૭–૨૨-૨૪-૨૯-૩૦-૩૨-૩૩-૩૭-૩૮-૪૦-૪૨-૪૪ થી ૪૮ ૫૨ થી ૫૭ ૧૭. પ્રદશ્રીજી:–ન્યાય વ્યાકરણ સાહિત્ય ધર્મશાસ્ત્રના સારા અભ્યાસી છે.
પઠન પાઠનમાં ખૂબ ખૂબ રસ ધરાવે છે. આ પુસ્તક છાપવામાં તેઓશ્રીએ ઘણું સેવા બજાવી છે.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪. શ્રીમતીશ્રીજી-ન્યાય વ્યાકરણ સાહિત્ય ધર્મશાસ્ત્રોના સારા
અભ્યાસી છે. ૨૬. જયાશ્રીજ–લગ્ન થયા બાદ આઠ જ દિવસમાં વિધવા થવા છતાં
ચારિત્ર માર્ગમાં દેરાઈ બીજાને પણ દોરવણી આપનાર
બન્યાં છે. સારું વીર્ય ફોરવ્યું છે. પૂ. પા. પ્રભાશ્રીજી મ. નાં ચા તુમસન યાદી નંબર સ્થાન સંવત 1 નંબર સ્થાન સંવત ૧ અમદાવાદ ૧૯૭૫ | ૨૦ પાલીતાણા ૧૯૯૪.
૨૧ ,
૯૫ મેસાણા
વઢવાણસીટી ૯૬ ખંભાત
ભાવનગર : ૯૭ અમદાવાદ
પાલીતાણા પાલીતાણા
મહુવા જુનાગઢ
ખંભાત જામનગર
ન જ ૧ - ૪
મેરબી
ખંભાત મહુવા અમદાવાદ
- ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૧ ૨ : ર ર ર = છે
, વેરાવળ કપડવંજ અમદાવાદ મહુવા અમદાવાદ ખંભાત
૨૦૧૦
મહુવા અમદાવાદ
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨૫
૬૨૫
દીક્ષા સં. ૧૯૭૫ ના મહા સુદ ૧૪, થઈ ત્યાર પછી ઉપરોકત ચાતુર્માસમાં ઉપધાન, ઉજમણ, અક્ષયનિધિ, માસક્ષમણ, સોળભત્તા, અષ્ટમહાસિદ્ધિ, ઈત્યાદિ અનેક જાતની તપશ્ચર્યાઓ, મહેન્સ, અધ્યયન, અધ્યાપન તેમજ બીજાં પણ અનેક મહાન શાસને નૈતિકારક કાર્યો કરાવી શાસનની સાચી ભક્તિ કરી હતી.
પૂ. પ્રભાશ્રીજી મ. ના સ્વર્ગવાસ વખતે તેઓશ્રીના નિમિત્તે સાધ્વીઓએ કહેલી તપશ્ચય. અટ્ટમ, છઠ, ઉપવાસ, આયંબિલ, નવપદજીમ. ની એળી ૩ ૧૫ ૧૨૫ ૧૬૦
૧૫ એકાસણા, બેસણા, નવીગાથા, સ્વાધ્યાય. ૪૫૦
૩૦૨૫૦૦ તેઓશ્રીમાં નીચેના ગુણે તે ખાસ તરી આવતા કે જેથી આજે પણ દરેક ગામ સ્મૃતિ પથમાં તેઓશ્રીને રોજે રોજ લાવ્યા કરે છે. ૧. ગમે તેવા સંજોગોમાં પણ શાતિ જાળવવા સાથે
સામુદાયિક વ્યવસ્થા ખૂબ કુશળતાભરી હતી. ૨. ગમે તેવા કુટ સવાલનાં હાજર જવાબી અને રસ્તે
કાઢનાર હતાં. ૩. ગમે તેવા પગલાની માનવનું પણ વાકૌશલ્યથી | હદય પગળાવી આત્મમાગ સન્મુખ કરનાર હતાં.
ઉપસંહાર આ મહાસતીતમ બંને સાધ્વીજી મ. ના બધા જ ગુણેને પહોંચી વળવું અશક્ય હોવા છતાં “આકૃતિઃ ગુણાનું કથતિ” એ ન્યાયે કંઈક ખ્યાલ તે આવી જ જાય અને તેથી એટલું તે જરૂર
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
સમજી શકાયું છે કે તેમનું મુખારવિંદ ખૂબ શાન્ત પણ પ્રસંગને ને અનુલક્ષી તેમાં ભીમકાન્તત્વ પણ હતું. સાધ્વી સમુદાયને દો વણી સુંદર આપી શકતાં હતાં. જન સમાજ ઉપર શાસનની સુંદર છાપ પાડવા સાથે સ્યાદ્વાદ માર્ગનું ખૂબ પિષણ કરી શકતાં હિતાં. ભદ્ર પરિણમી સદાને માટે આનંદી સ્વભાવવાળાં અને તદ્દન નિખાલસ પ્રકૃતિનાં હતાં. તેમનામાં ખાસ કરીને નીચેના ગુણ તરી આવતા હતા. આ
૧. ગુરૂ આજ્ઞા પાલનને ગુણ અનન્ય હો. , ૨. વિનય ગુણની પરાકાષ્ઠાએ પહોંચ્યાં હતાં.
૩. વૈયાવચ્ચ સેવાસુશ્રુષા ગુણ તે પ્રશંસાને શિખરે પહેચે તે હતે.
૪. અધ્યયન અધ્યાપનમાં ખૂબ તલ્લીન હતાં.
૫. સંસ્કારી આત્માઓ પ્રત્યે તેમને ભાવ નિસ્વાર્થ બુદ્ધિએ ઉત્તમ રહેતે હતે.
૬. સામાન્ય જનને પણ કંઈને કંઈ પમાડવાની બુદ્ધિએ ખૂબ સહનશીલ હતાં.
આમ બંને પૂજ્ય સાધ્વીજી મહારાજનું જીવન બહુ જ ઉચ્ચકોટિનું હેવાથી સહેજે તેનું વર્ણન લંબાઈ જાય છતાં પણ તેમ નહિ થવા દેતાં ટુંક વૃત્તાંતને જ આશય હેવાથી બહુજ કાણુમ પતાવવું પડ્યું છે.
લે-શ્રી ગુરૂચરણ ચંચરિક– સા. શ્રી પ્રદશ્રીજી મહારાજ તથા
સા. શ્રી પુપાશ્રીજી મહારાજ પ્રેરકા–પં. છબીલદાસ કેશચંદ સંઘવી–ખંભાત
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂજ્ય પ્રભાશ્રીજી મહારાજના સ્વર્ગવાસ નિમિત્તે
- ભવ્યાંજલિ
પ્રભાવ જેને જોઈને, જેનાર સાધુ અંજઈ જતા ભાવ જેની ભક્તિને, ભવિક જન પામી જતા ૧ છે. સગુણ જેના રોમે રોમે, શું કહું છું ના કહું રીઝવે સદા સમુદાયને, ગુણ તેહના કેતા કહું ૨ ! જનભક્તિ ભક્તિ જનઆણ ખરેખર, વ્યાપી રહી છે હદયમાં મમતા નહિ પુદ્ગલતણ, ગુરૂરાજ રહેતા ધ્યાનમાં ૩ છે હાસ્ય કરતું જ્યાં સદા, એ મુખ ક્યાં મળશે હવે રાગ જેને સુણ ગમતે, કયાં જઈ સુણ હવે છે જનાર તે ચાલ્યા ગયા, સૌને મૂકી સૂના જહીં ના કદીય ભૂલશે ગુરૂજી, કેમે કરી જીવન મહીં છે ૫ સ્વજન જેવા માનતા, જીનવાણું નિત્ય સંભળાવતા ગમતા સૌ ભવિજનને, પ્રેમે બેધ પમાડતા | | ૬ વાલા એવા ગુરૂજી ગયા, હસતા સૌ રડતા મૂકી સહુ શોકમાં ડુબી ગયા, અણચિંત્યા આ અવસાનથી . ૭ નિર્ણય કર્યો સહુ કેઈ ગએ, કંઈ યાદગીરી રાખવા મિટાવવા ઉપગાર એહને, રૂણ એનું કરવા અદા છે ૮ છે
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે ૯ +
તેવું કરે કાંઈક હૃદયથી, આશિષ આપે સ્વર્ગથી કરે શ્રી સંઘ વિનતિ, છેટા ન કરશે નજરથી રે કાળની આ શી ગતિ, ગુણીયલ ગુરૂ ચાલ્યા ગયા લું છે આંસુ નયણનાં, વિરે હૈયે વસી રહ્યા
છે ૧૦ .
શ્રી કળિકાળ સર્વજ્ઞ હેમચંદ્રાચાર્ય કૃત છંદ
ગુરુ જ્ઞાન દાતા, ગુરુ બ્રાત તાતા ગુરુ જ્ઞાન ચક્ષુ, ગુરુ વિશ્વત્રાતા ગુરુ કામધેન, ગુરુ કલ્પવેલી ગુરુ રત્નચિંતામણી, ગુરુ અંતવેલી ગુરુ મુખથી સ્તુતિ, જે નિત્ય ગાવે મહા મંગલ લીલા, કમિ તે નિત્ય પાવે ગુરુ ઉપગારી ઉપગારી, આણું દે રએ છે રૂડે છંદ શ્રી હેમચંદ્ર
સમાંત.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૩.
પૃષ્ટ ૫ક્તિ અશુદ્ધ ૧ ૫ સુતા ૨ ૧૩ તરંગ ૩ ૨ ઠાણ
૧૧ કર્મ , ૧૫ ભાવિ
ઠામ
મિચ્છામિ
છૂટે સે નિરીહતા નાગg લેગસ્સ
N
થયું
પ્રકથાક
પૂજે
રોગે
ગૌબ્રગે
શુદ્ધિ પત્ર–સ્તવન વિભાગ
શુદ્ધ પૂ. પંક્તિ અશુદ્ધિ સુતાવાણું , ૧૨ મિચ્છાદિ તરંગ રંગ , ૨૧ સે.
૪૦ ૬ નિહરતા કુકમ , ૭ નગકેતુ ભવિ ૧૭ લેગસ
છે ૧૮ ઘન જનાનંદ ૪૧ ૪ પ્રકારક પ્રાણી રે ૪૨ ૧૩ પૂજા
જ્ઞાન ૪૫ ૫ રોગ બેઠા રહે ૪૬ ૧૦ ગૌમુંગે રેલરે , ૨૨ ધનંજ્ય
જાવ ૫૦ ૩ સૌમમેં નિજ ૫૫ ૧૩ ધરણ ચોરાશી દર ૧૪ ઈ.
વાસ , , દય નિસુણી ૬૭ ૧૩ બ્રહ્યા વિશાલ ૭૧ ૧૫ વિમલે એહવે
દીજે ૮૧ ૪ સમતારે
નીર ૮૮ ૧૨ આણીરે આધારે , ૧૮ વનચંદ કશિકારે ૮૯ ૯ પુર્યારે ઉત્તરાધ્યયન ૯૦ ૨૦ ધણી જ
સંધ ૯૦ ૧૪-પ્રાયલ
ધનંજય સૌધર્મો
ધરણું
૭ ૧૭ જનાનંદ ૮ ૧૪ પ્રાણજીરે ૧૧ ૬ ઉન ૧૩ ૧૧ બેઠા
છ ૨૩ ગેહરે ૧૪ ૧૩ જીવ
, ૧૬ જિન ૧૮ ૨ ચાર
૧૬ વાસુ ૧૯ ૨ નિસુણે
, ૪ વિશાલાજી ૨૩ ૭ લીજે ૩૩ ૫ નીરદ ૩૭ ૪ આરાધરે ,, ૫ કણિકા
, ૯ ઉત્તરાધ્યન ૩૯ ૭ સદા
દેય
અક્ષા
વિમલ હવે મમતારે
આપેરે વનચંદરે
પુરરે જગ
ધણી
પાપ
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૪
પૂ. પંક્તિ અશુદ્ધ શુદ્ધ પૂ. પંક્તિ અશુદ્ધ , , અઝયણ * અજાણ ૧૫૫ ૧૭ સમકિત ;. ૧૬ પ્રતક્ષ
પ્રત્યક્ષ ૧૭૧ ૭ ગણગાય ૯૮ ૧૯ નિજ
જિન ૧૭૬ ૨૦ મંજઝ , ૨૦ નિજ
જિન ૧૭૭ ૧૭ સજમધર ૯૯ ૧૦ પ્રાહિં
પ્રાયે ૧૭૮ ૩ રોહિણનો , • ૧૫ ગહગતિએ
ગહગહિ , ૮ અગશે ૧૦૦ ૧૦ હાંગણે
હાણરે ૧૮૩ ૧૦ શક્તતણે ૧૦૧ ૪ સુરહરિ
સૂરહીર , ૧૮ વદી ૧૦૨ ૧૯ થયો થયે કામિનીને , ૨૧ બીજા
એક તાન ૧૮૪ ૧૯ ભેલજી ૧૩ ૬ અડલ આખંડલ ૧૮૬ ૧૩ શ્રી શુભવાર • ૨૧ ભૂકિ
મૂકિ ૧૮૭ ૧૩ કરાર ૧૦૬ ૧૧ નમુચિ
નવમો ૧૮૯ ૧૪ સમક્તિ ૧૭ મેટેર
મોટરે ૧૯૦ ૪ માં છે ૧૦૭ ૩ જન
જજ , ૬ | ૩ i - ૨૨ સજલ
સયલ ૧૯૧ ૩ પરહરે ૧૦૮ ૫ તવન
સ્તવન ૧૯૯ ૧૮ દબાવે ૧૧૦ * જિનરાજતે જિનરાજને ૨૨૬ ૬ આરતા ૧૧૨ ૧૧ વહ્યાદિક વસ્ત્રાદિક , ૮ સાભાગ્ય - ૧૩ કુરખી
કુખી ૨૨૯ ૧૧ ભાવિક ૧૪૧ ૧૬ ભાભીને ભાભીને ૨૩૦ ૨૦ મતિ ક ૧૬ ભરોસે
ભોસ ૨૩૧ ૧૭ મેલા ૧૪૨ ૨૧ તજાના
તાજનાં ૨૩૨ ૧૧ ૫હક ૧૪૫ ૧૦ ઢળકે
ઝળકે છે કે છેલ્લાં ૧૪૭ ૪ તેમને
તેમને , ૧૨ એરંડા.
શુદ્ધિ સમકિત ગુણગાય
ભજઝ સંજમધર રોહિણીને
અગાશે શક્તિત
વાંદી બીજે ભેલાજી શ્રોશુભવીર
કરો રે સમકિત | ૩ | છે ૪ છે પરિહર દેખાવે આરાધત સોભાગ્ય ભવિક મન
મેલા
પંક
છેદ્યાં છુંદાં
એરંડ,
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
પુન્યનું
,
૬ ચૌઈદ્રી
પુરવને જુઓ કુમારે
પૂ. પંક્તિ અશુદ્ધ શુદ્ધ પૂ. પંક્તિ અશુદ્ધ , ૧૯ વાળ
વાળા , ૫ ...ન દીજે કુડી ન દીજે , , વિચલ તરસ વિચલિત રસ ૨૩૬ ૧૫ છણહર છણહર , ૨૦ બેઈદ્રિી
બેઈંદ્રી ૨૩૭ ૫ પુન્ય ૨૩૩ ૩ તઈદ્રી તેદી , ૬ ધન,
ધન ચૌરિકી ૨૩૮ ૩ પુરવનું » ૭ જળચળ
જળચર , ૭ ભર્યું ૨૩૪ ૧૩ હડે
, ૧૧ કુમારે , ૧૯ ખમાવીઓ ખમાવીએ
૨૩૯ ૧૫ પ્રભુ
પ્રતી , ૨૦ રીતી
રીત . ૧૭ નિજ એ, વિજયે ૨૩૫ ૩ મથુન મેથુન , ૨૦ સિદ્ધ
સિદ્ધિ સઝાય વિભાગ ૩ ૧૨ સાહિત્યિ સાવસ્થિ ૩૯ ૫ મેદની
મેદિની છે ૨૧ રાય
રાયને ૪ ૧ પધારજો પધારજી ૪ ૧૨ સવિ
સવિ , ૧૯ ફૂલ ૫ ૫ ચિતે
ચિંતે ૪૬ ૪ સાવચિછરે સાવત્યિરે ૬ ૧૭ ગાત ગતિ , ૨૧ એશી
એંશી ૮ ૩ માસખણનું માસ ખમણનું ૪૭ ૧૩ ગણધરાતે ગણધાર ૧૧ ૨ અવનવીરે વિનવીરે ૫૦ ૮ અડત્રાશ
અડત્રીશ ૧૫ ૧૩ રણુએ રાણીએ પ૭ ૧૦ લબ્ધ ૧૭ ૨૧ ૫થરે પાથરે ૬૩ ૮ સુશાલ
સુકાલ ૧૯ ૧૧ તુજનેર
, ૧૯ ઉણત્રીશાજી એગુણત્રીશા » ૨૦ સગીરે સંગીરે ૬૪ ૬ ચારિત્ર
ચરિત્ર ૨૧ ૧૯ વિયોગે
વિયોગે ૩૧ ૨ પુન્યનો ૨૩ ૭ દેખીરે
દેખીને ૭૪ ૮ કેનાને વરે કેના નેવરે , ૧૪ બેંતાલી બેંતાલીસ ૭૯ ૮ ધને
ધને ક૭ ૩ અવધિ
અવિધિ ૯૧ -
લબ્ધિ
તુજનેરે
પુન્યને
39
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
અમારા પાઠશાલાપગી તથા પ્રભાવના
સિરિઝના પ્રકાશને. સામાયિક ચૈત્યવંદનાદિસત્ર ૦--૦ સઝાયમાળા (સચિત્ર) ૨--૦
, (સચિત્ર) ૦-૪-૦ નિત્ય સ્વાધ્યાય તેત્રાદિ , હિન્દી ૦૪-૦
સંગ્રહ ૪-૮-૦ બે પ્રતિક્રમણ મૂળ કાચું પુડુ ૦–૭-૦ (૬૦૦૦ ઉપરાંત ગાથાઓને મૂળ પાકું પુઠું ૦-૧૦૦૦
સંગ્રહ) , સચિત્ર કાચું પુડુ ૦૮-૦ વિવિધ પૂજા સંગ્રહ ભા. , હિન્દી સચિત્ર મૂળ ૦૧૦૦
૧ થી ૧૧ ૫-૦-૦ , , , પાકુ પુઠું ૦-૧૨-૦ હરકોર પુષ્પવાટીકા ૧-૦-૦ , વિધિ સહિત ૧-૦-૦ દેવસૌભાગ્ય ગુણચંદ્રમાળા ૧-૮-૦ પંચ પ્રતિક્રમણ મૂળ ૨-૦-૦ પચ્ચખાણનો કેઠો ૦-૪-૦ છે વિધિસહીત ૨–૦-૦
હૈમલ પ્રક્રિયા-(ઉ.વિનયહિન્દી વિધિ સહિત ૨-૮-૦ વિજય સટિપત) ૫-૦૦ નવસ્મરણ ૩ર પેજ ૧-૦-૦ » કાચુ પુઠું ૦-૧૨-૦
ઉપદેશ પ્રાસદ ભા. ૩
પત્રાકાર ૧૦-૦-૦ , ૬૪ પછ લકેટ ૧-૦-૦
ઉપદેશ પ્રાસાદ ભા. ૪ સ્નાત્ર પૂજા
૦-૪-૦. રત્નાકર પચ્ચીશી ૦-૪-૦ આવશ્ય કિયાનાં સત્ર -૧ર-4 | શ્રી જિનેન્દ્રદર્શન વિશી ૧-૮-૦ દેવવંદનમાળા (વિધિ | (૩૨ પૂર્ણ રંગી
સહિત) ૨-૪-૦ | ચિત્રો સહિત) -: વધુ વિગત માટે અમારું મોટું સૂચિપત્ર મંગાવે -
: પ્રાપ્તિસ્થાન : જસવંતલાલ ગીરધરલાલ શાહ ૩૦૯/૪ ડોસીવાડાની પોળ, ખત્રીની ખડકી-અમદાવાદ-૧ મુદ્રક કાન્તિલાલ ડાહ્યાભાઈ પટેલ,મંગલ મુદ્રણાલય, રતનપળ, અમદાવાદ.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
3 શ્રી વીતરાય નમઃ શ્રી પ્રાચીન સ્તવનાદિ સંગ્રહ
વીશ જિનેશ્વરના છંદ.
| | દુહા | આર્યા બ્રહ્મસુતા ગિર્વાણ સુમતિ વિમલ આપિ બ્રહ્માણી કમલ કમંડલ પુસ્તક પાણી હું પ્રણમું જોડી જુગ પાણી ના ચોવીસે જિનવર તણા છંદ રચૂ ચોસાલા ભણતાં શિવસુખ સંપજે સુણતાં મંગલ માલ છે ૨છે
I છે કાતિ સંવૈધા છે આદિ જિણુંદ નમે નરઈદ સપુનમચંદ સમાન મુખ, . સમામૃત કંદ ટાલે ભાવફેદ મરૂદેવીનંદ કરંત સુખં લગે જસ પાય સુરિંદ નિકાય ભલા ગુણ ગાય ભવિક જન; કંચન કાય નહિ જસ માય નમે સુખ થાય શ્રી આદિજિનં ૧ અજિતજિમુંદ દયાલ મયાલ વિસાલ કૃપાલ નયન જુગ, અનુપમ ગાલ મહામૃગ ચાલ સુભાલ સુજાનું બાહુ જુગાર મનુષ્ય મેલી મુનિસરસીંહ અબીહ નરહ ગયે મુગતી; કહે નય ચિત્ત ધરી બહુ ભક્તિ નમે જિનનાથ ભલી જુગતી મા ૨ અહો સંભવનાથ અનાથકે નાથ મુગતિકે સાથ મિલે પ્રભુ મેરે, ભદધિપાજ ગરિબનિવાજ સવે શિરતાજ નિવારત ફરે છે જિતારીકે જાત સુસેના માત નમે નર જાત મિલી બહુ ઘેરે; કહે નય શુદ્ધ ધરિ બહુ બુદ્ધ જિતાવના નાથતું સેવક તેરે ૩
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
અભિનંદન સ્વામિ લિધે જશ નામ સરે સવિ કામ ભવિક તણે, વનિતા જસ ગામ નિવાસકે કામ કરે ગુણ ગામ નદિ ઘણે મુનીશ્વર રૂપ અનુપમ ભૂપ અકલ સ્વરૂપ જિનંદ તણે કહે નય ખેમ ધરી બહુ પ્રેમ નમે નર પાવત સુખ ઘણે ૪ નરિદ મલ્હાર વિરાજિત સેવનવાન સમાન તનુ, ચંદ સુચંદ વદન સુહાવત રૂપવિનિર્જિત કામતના કમી કેડ સવે દુખ છેડ નમે કરજેડ કરિ ભક્તિ, વંશ ઈફવાકુ વિભૂષણ સાહિબ સુમતિજનંદ ગએ મુક્તિ પ હંસાદ તુલ્ય રંગ રતિ અર્ધ રાગરંગ અઢિસે
ધનુષ રંગ દેહકે પ્રમાણ છે, ઉગતે દિણંદ રંગ લાલકેસુ કુલ રંગ રૂપ છે
અનંગ ભંગ અંગ કેરેવાન હે ગંગકે તરંગ દેવનાથહિ અભંગ જ્ઞાનકે
વિલાસ રંગ શુદ્ધ જાકે ધ્યાન હે; નિવારીએ કલેશ સંગ પદ્મપ્રભુસ્વામિ ધીંગ
દિજિએ સુમતિ સંગ પદ્મ કે જાણે છે કે ૬ જિર્ણદ સુપાસ તણું ગુણ રાસ ગાવે ભવિ ભાસ આનંદ ઘણે, ગમે ભવિપાસ મહિમા નિવાસ પૂરે સવિ આસ કુમતિ હણે ચહુ દિસે વાસ સુગંધ સુખાસ ઉસાસ નીસાસ જિનેન્દ્ર તણે કહે નય ખાસ મુનીંદ્રસુપાસ તણે જસ વાસ સદૈવ ભણે છા ચંદ્ર ચંદ્રિકા સમાન રૂપ સિલસે સમાન
દેહસે ધનુષમાન દેહકો પ્રમાણ છે,
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચંદ્રપ્રભુ સ્વામી નામ લીયે પ્રભાત જામ
પામીયે સુખ ઠાણ ગામ જસનામ હે મહાસેન અંગજાત લમણાભિધાન માત
સવિ જગજંતુ તાત ચંદ્ર સમકાંત હે કહે નય છોડી વાત ધ્યાઈવે જે દિનરાત
પામીયે તે સુખ સાત દુખકે ભીજાત હે . ૮ દુધસિધુફેન પીંડ ઉજલે કપુરખંડ
ધેનુ ખીર કેમંડ શ્વેત પદ્મ ખંડ છે, ગગક પ્રવાહ પિંડ શંભુશેલ શુદ્ધ દંડ અમૃત
* સરસ કુંડ શુદ્ધ જાકે તુંડ છે, સુવિધિ જિનંદ સંત કીજ કર્મ અંત
શુભ ભક્તિ જાસદંત વેત જાકે વાન હે. કહે નય સુણે સંત પૂજયે જે પુષ્પદંત
પામીયે તે સુખ સંત સુદ્ધ જાકે ધ્યાન હે છે : શિતલ શિતલ વાણી ઘનાઘન ચાહક કે ભાવિકેક કિશોરા, કેક દિશૃંદ પ્રજાસુ નરીદ વલી જિમ ચાહત ચંદ ચકરાશે વિધ ગયંદ સુચિ સુદિ સતિ નિજ કંત સુમેઘ મયૂર કહે નય નેહ ધરી ગુણ ગેહ તથા હું ધાવત સાહેબ મેરા છે ૧૦ | વિષ્ણુ ભૂપકે મલ્હાર જગ જંતુ સુખકાર
- વંશકે શૃંગારહાર રૂપકે અમાર હે, છોડિ સવિ ચિત્તકાર માન મોહક વિકાર
કામ ક્રોધકે સંચા સવ વેરી વાર છે
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
આદર્યો સંજમભાર પંચ મહાવ્રત સાર ,
ઉતારે સંસારપાર જ્ઞાનકો ભંડાર છે, ઈગ્યારમે નિણંદ સાર ખડગી જિવ ચિન્હધાર
કહે નય વારેવાર મેક્ષકે દાતાર હે છે ૧૧ લાલ કેસુ ફુલ લાલ રતિ અર્ધ રંગ લાલ
| ઉગતે દિશૃંદ લાલ લાલચલ રંગ , કેસરીકી જીહ લાલ કેસરકા ઘેલ લાલ
, ચૂનડીકે રંગ લાલ લાલ પાન રંગ હ લાલ કીર ચંચૂ લાલ હીંગલે પ્રવાલ લાલ
કોકિલાકી દૃષ્ટિ લાલ લાલ ધર્મ રંગ હે; કહે નય તેમ લાલ બારમે જિણુંદ લાલ
જયદેવિ માત લાલ લાલ જાક અંગ હે છે ૧૨ છે કૃતવર્મ નરિંદ તણે એહ નંદ નમંત સુરેંદ્ર પ્રમોદ ધરી, ગમે દુખદંદ દિયે સુખવંદ જાકે પદ સેહત્ત ચિત્ત ધરી વિમલ જિનંદ પ્રસન્ન વદન જાકે સુભ મન સુગંગ, - પરિનમે એક મન કહે નય ધન્ય નામે જિનરાજ
દિણંદ સુપ્રત ધરી છે ૧૩ છે અનંત જિદ દેવ દેવમાં દેવાધિદેવ પૂજે ભવી
- નિતમેવ ધરી બહુ ભાવના, સુર નર સારે સેવ સુખ કી સ્વામી હેવી
તુજ પાખે ઓર દેવ ન કરૂં હું સેવના ! સિંહસેન અંગ જાત સુજસાભિધાન માત
જગમાં સુજસ ખ્યાત ચીહું દિશે વ્યાપ
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
કહે નય તાસ વાત કીજીએ જે સુપ્રભાત
નિજ હેઈસુખ સાત કિતિ કેડ આપતે છે ૧૪ . જાકે પ્રતાપ પરાજિત નિર્બલ ભૂતલ થઈ ભમે ભાનુ આકાશે, સૌમ્ય વદન વિનિર્જિત અંતર શ્યામ શશિ નવિ હિત પ્રકારો ભાનુ મહીપતિ વંસે કુસેસ) બોધ ન દીપત ભાનુપ્રકાશે; નમે નય નેહ નિત્સાહિબ એ થર્મણિંદ ત્રિજગ પ્રકાસે. ૧૫ સેલમા જિર્ણોદ નામે શાંતિ હય ઠામ ઠામે
સિદ્ધિ હોઈ સર્વ કામે નામ કે પ્રભાવશે કંચન સમાન વાન ચાલીસ ધનુષ માન
- ચક વ્રતિકે ભિધાન દીપતે તે સૂરથે છે ચૌદ રણ સમાન દીપતા નવય નિધાન
કરત સુરેંદ્ર ગાન પુણ્યકે પ્રભાવ છે કહે નય જોડી હાથ અબ હું થશે સનાથ
પાઈઓ સુમતી સાથે શાંતિનાથ કે દિદારથે ૧૬ કહે કંથ નિણંદ મયાલ દયાલ નિધિ સેવકની અરદાસ સુણે, ભવ ભીમ મહાર્ણવ પૂર અગાહ અથાગ ઉપાધિ સુનીર ઘણે બહુ જન્મ જરા મરણાદિ વિભાવ નિમિત ઘણાદિ કલેસ ઘણો અબતારતાર કિપાપર સાહિબ સેવક જાણીએ કે આપણે જે ૧૭ અરદેવ સુદેવ કરે નર સેવ સેવે દુખ દેહગ દુર કરે,
ઉપદેશ ઘનાઘન નીર ભરે ભવિ માન સમાનસ ભૂરીતા સુદર્શન નામ નરેસર અંગજ ભવ્ય મને પ્રભુ પાસ વસે, તસ સંકટ શેક વિયેગ કુગ દરિદ્ર કુસંગતિ
. ન આવત પાસે છે ૧૮ છે
૧૮ :
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
નીલ કોરપંખ નીલ નાશવલિ પત્ર નીલ -
તરૂવર રાજી નીલપંખ નીલ નીલ દ્વાખ હે, કાચકે સુગેલ નીલ પાછિકે સુરંગ નીલ
ઈદ્રિ નીલ રત્નની પત્રનીલ ચાસ હે જમુના પ્રવાહ નીલ ભગરાજ પંખી નલ
જે હવે અશક વૃક્ષ નીલ નીલ રંગ હે; કહે નય તેમ નીલ રાગથે અતિવ નીલ મલિનાથ
- દેવ નીલ નીલ જાકે અંગ હે ૧૯ સુમિત્ર નીંદ તણે વરનંદ સુચંદ્ર વદન હાવત હે, મંદર ધીર સેવે નરહરિ સુસામ શરીર વિરાજિત હે કાજલવાન સુચ્છપાન કરે ગુણગાન નરિંદ ઘણે મુનિસુવ્રતસ્વામી તણે અભિધાન લહે
| નય માન આનંદ ઘણે છે ૨૦ ત અરીહંત સરૂપ અનુપમ રૂપકે સેવક દુઃખને દુર કરે, નિજ વાણી સુધારસ મેઘ જલે ભવમાનસ માનસ ભૂરી ભરે નમિનાથકે દર્શન સાર લહી કુંણ વિષ્ણુ મહેશ ઘરે જ ફરે, અબ માનવ મુઢ લહિ કુણ સાકર છેડકે કંકર હાથ ધરે છે ૨૧ જાદવ વંસ વિભૂષણ સાહિબ નેમિજિકુંદ મહાનંદકારી, સમુદ્ર વિજ્ય નરિંદ તણે સુતઉજવલ સંખ સુલક્ષણ ધારી ! રાજુલ નાર મુકી નિરધાર ગયે ગિરનાર કલેસ નિવારી, કાજલ કાય શિવા દેવી માય નમે નય પાય મહાવ્રતધારી છે રર પાર્શ્વનાથ અનાથકે નાથ સનાથ ભયે પ્રભુ દેખત છે, સવિ રગ વિજેગ કુંગ મહા દુખ દુર ગએ પ્રભુ ધ્યાવતથા
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
અશ્વસેન નરેશ સપુત વિરાજિત ઘનાઘનવાન સમાન તનુ; નય સેવક વંછીત પૂરણ સાહિબ અભિનવ કામ કરિ રમનુ ૨૩. કુકમઠ કુલંઠ ઉકંઠ હઠી હઠ ભંજન જાસ પ્રતાપ વિરાજે, ચંદન વાણી સુવામાનંદન પુરૂસાદાણું બિરૂદ જસ છાજે ! જસ નામકે ધ્યાન થકે સાવિ દેહગ દારિદ્ર દુઃખ મહા ભય ભાંજે; નય સેવક વંછિત પૂરણ સાહિબ અષ્ટમહા
સિદ્ધિ નિત્ય નીવાજે ૨૪ u સિદ્ધારથ ભૂપ તણું પ્રતિકરૂપ નમે નર ભૂપ આનંદ ધરી, અચિંત્ય સ્વરૂપ અનુપમ રૂપકે લંછન સેહત જાસ હરી ! ત્રિસલા નંદન સમુદ્રમ કંદન લઘુપણે કંપિત મેરૂ ગિરિ, નમે નય ચંદ વદન વિરાજિત વીર જિjદ સુપ્રીત ધરી ૨૫
વીસ જિનંદ તણા ઈહ છંદ ભણે ભવિછંદ જે ભાવ ધરી, ; તસ રેગ વિયોગ જોગકુ ભેગ સવિ દુખ દેહગ દુર ટળે ! તસ અંગણ બાર ન લાભે પાર સુમતિ તેનાર દેખાવ કરે, કહે નયસાર સુમંગલ ચાર ઘરે તસ સંપદ ભૂરી ભરે છે ૨૬ છે સંવેગી સાધુ વિભૂષણ વંસ વિરાજિત
શ્રી વિનયવિમલ જનાનનંદકારી, તસ સેવક સંજમધાર સુધીરકે ધીરવિમલગ જયકારી તાસ પદાબુજ શૃંગ સમાન શ્રીનવિમલ મહાવ્રત ધારી, કહે એ છંદ સુણે ભવિવૃદકે ભાવધરીને ભણે નરનારી ૨૭ - છે શ્રી છે
કે શ્રી છે
. શ્રી
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
बीजनुं स्तवन } દુહા એ સરસ વચન રસ વરસતિ, સરસતિ કલા ભંડારા બીજ તણે મહિમા કહું જિમ કહ્યા શાસ્ત્રમઝાર ૧ જબુદ્વીપના ભારતમાં, રાજગૃહી નગરી ઉદ્યાન વીર જિણુંદ સમેસર્યા, વાંદવા આવ્યા રાજન ! ૨ શ્રેણીક નામે ભૂપતિ બેઠા બેસણ ડાય પુછે શ્રી જિનરાયને, ઘો ઉપદેશ મહારાય
| ૩ | વિગડે બેઠા ત્રિભુવનપતિ, દેસના દિયે જીનરાય છે કમલ સકેમલ પાંખડી, ઈમ જિન હૃદય સહાય રે ૪ શશિ પ્રગટ જિમ તે દિને, ધન તે દિન સુવિહાણું એક મને આરાધતાં, પામે પદ નિર્વાણ
પા છે ઢાલ છે ૧ છે કલ્યાણક જીનનાં કહું સુણ પ્રાણીજીરે,
અભિનંદન અરિહંત એ ભગવંત ભવિપ્રાણજી મહાશુદ બીજને દીને સુપામ્યા શીવ સુખસાર હરખ અપાર છે ભવિ છે ! ૧ વાસુપૂજ્ય જિન બારમા છે સુ છે એજ તિથે થયું નાણુ છે સફલ વિહાણ ભવી છે અષ્ટ કરમ ચુરણ કરી છે સુણે છે અવગાહન એકવાર છે મુગતિ મેઝાર છે ભ૦ ૨ છે અરનાથ જનજી નમું છે સુણો |
૫ |
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
แ 3 แ
અષ્ટાદશમા અરિહંત ા એ ભગવત । વિ૰ i ઉજ્જવલ તિથિ ફાગુણુ ભલી ! સુણા॰ u વરીયા શીવ વધુ સાર ! સુંદર નાર." ભવિ॰ ના દશમા શીતલ જિનેસરૂ ! સુઘેા॰ u પરમ પદની વેલ ! ગુણની ગેલ ! વિ॰ 11. વૈશાખ વદ્દી ખીજને દિને ! સુ॰ u
॥૪॥
સુકા સરવ એ સાથ ! સુરનરનાથ ! શિવ ! શ્રાવણ સુદની ખીજ ભલી ! સુણા॰ u સુમતિનાથ જિનદેવ ! સારેસેવ ! વિ૦ ॥
ઈશુ તિથિએ જિનવરભલા ! સુ॰ ! કલ્યાણક પંચસાર ।। ભવનેાપાર ॥ વિ॰ ! પુ ।। u ઢાલ ॥ ૨ ॥ જગપતિ જિન ચાવીસમારે લાલ, એ ભાખ્યા અધિકારરે !! વિકજના
શ્રેણિક આદે સહુ મિલ્યારે લાલ ।।
શક્તિ તણે અનુસારરે ભવિકજન, ભાવ ધરીને સાંભળારે લાલ !! આરાધા ધરી ખ’તરે ! ભ॰ ॥ ૧ ॥ ઢાયવરસ ઢાયમાસનીરે લાલ, આરાધા ધરી હેતરે ! ભ॰ ! ઉજમણુ` વિધિનું કરારે લાલ
ખીજ તે મુતિ મહંતરે ! ભ॰ ! ભા॰ ॥ ૨ ॥ મારગ મિથ્યા દુરે તોરે લાલ, આરાધે ગુણના થાકરે ॥ ભ૦ા વીરની વાણી સાંભલીરે લાલ,.
ઉછરંગ થયેા ખ઼હું લેાકરે લ ॥ ભા॰ ॥ ૩ ॥
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઈણિ બીજે કઈ કઈ તરે લાલ, વળી તરશે કેઈ શેષરે ભ૦ શશિનિધિ અનુમાનથી લાલ,
સઈલા નાગધર અંકરે છે ભ૦ ૪ અસાડ શુદી દશમી દીરે લાલ, એ ગાયે સ્તવન રસાલરે ભ૦ નવલવિજય સુપસાયથીરે લાલ,
ચતુરને મંગલ મારે છે ભ૦ છે. ભા ૫ છે છે કલશ છે ઈય વીર જિનવર
સયલ સુખકર ગાયે અતિ ઉલટ ભરે, અસાડ ઉજવલ દશમી દિવસે સંવત અઢાર અઠ્ઠોત્તરે
બીજ મહિમા એમ વરણ રહી સિદ્ધપુર ચેમાસુએ; જેહ ભાવિક ભાવે સુણ ગાવે તસ ઘર લીલ વિલાસએ છે ૧ |
अथ पंचमी स्तबन.
છે ઈડર આંબા આંબલીરે છે એ દેશી છે ઢાલ ૧ શ્રી ગુરૂ ચરણ નમી કરી રે, પ્રણમી સરસ્વતી માય છે પંચમી તપ વિધિશું કરે, નિમલ જ્ઞાન ઉપાય છે ભવિક જન કીજે એ તપસાર છે ૧ જનમ સફલ નિરધાર છે છે ભાવિક છે લહીએ સુખશ્રીકાર છે ભવિકટ કીજે છે એ આંકણું સમવસરણ દેવે રચ્યુંરે, બેઠા નેમી જિણુંદ બારે પરખદા આગલેરે, ભાખે શ્રી જિનચંદ છે ભ૦ મે ૨ જ્ઞાન વડે સંસારમાંરે, શિવપુરને દાતાર જ્ઞાનરૂપી દીવે કહ્યું કે, પ્રગટો તેજ અપાર લવિક છે ૩ છે
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાન લેચન જબ નિરખીયેર, તવ એ લેક અલેક . :) પશુઆરે તે માનવીર, જ્ઞાન વિના સવિ ફેક એ ભાવિક છે ૪ જ્ઞાની શ્વાસોશ્વાસમારે, કરમ કરે જે નાશ નારકીના તે જીવનેર, કેડિ વરસસુ વિલાસ પે ભવિક છે પાદ આરાધક અધિકે કોરે, ભગવતી સૂત્ર મઝાર કીરીઆવંતને આગલેરે, ઉન સકલ સિરદાર ૫ ભવિક છે ? કષ્ટ કિયા તે સહ કરે, તેહથી નહિ કોઈ સિદ્ધ જ્ઞાન ક્રિયા જબ દે મિલેરે, તબ પામે
બહુલી શિદ્ધ છે ભવિક છે ૭ e કણે આરાધી એહવીરે, કોઈને ફલી તતકાલ તેહ ઉપર તમે સાંભરે, એહની કથા રસાલ છે ભવિક છે ૮ જંબુદ્વિપ સહામણેરે, ભરતક્ષેત્ર અભિરામ છે પદ્મપુર નગરે શેભરે, અજિતસેન રાય નામો ભવિકo ૯. શીલ સૌભાગી આગલેરે; યશેમતિ રાણનાર છે વરદત્ત બેટ તેહનેરે, મૂરખમાં શિરદાર ! ભવિક છે ૧૦ છે. માતા પિતા મન રંગશુંરે, મુકે અધ્યાપક પાસ ! પણ તેહને નવી આવડે, વિદ્યા વિનય વિલાસ પે ભવિક છે ૧૧ જિમ જિમ યૌવન જાગતે , તિમ તિમ તનુ બહુ રેગ કેઢ થયે વળી તેહનેરે, વિસમાં કરમના ભેગો ભાવિકો ૧૨ા. આદરીએ આદર કરી, સૌભાગ્ય પંચમી સારા સુખ સઘણાં સહેજે મિલે, પામે જ્ઞાન અપાર ભવિક ૧૩.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
દુહા છે તિલકપુર શેઠ વસે તિહાં સિંહદાસ ગુણવંત -
જૈનધરમ કરતાં લહે, કંચનડિઅનંત છે ૧ છે કપુરતિલક સુંદરી, ચાલે કુલ આચાર - તેહની કુખે અવતરી, ગુણમંજરી વરનાર છે ૨ | મુંગી થઈ તે બાલિકા, વચન વદે નહીં એક જિમ જિમ અતિ ઔષધ કરે, તિમ તિમ તનુ બહુ રંગ લાગ્યા સોલ વરસ તેહને થયાં, પરણે નહિ કુમાર
એહને કઈ છે નહીં, સ્વજનાદિક પરિવાર છે ૪ છે ઢાલ છે ૨ | બન્યરે કુંવરજીને સેહેરે છે એ દેશી છે એહવે આવી સમસર્યા, શ્રી વિજયસેન સુરિંદરે છે સુંદર છે જ્ઞાની ગુરૂને વાંદવા, પુત્ર સહિત ભૂપ વૃંદરે છે સુંદર છે ૧ સદગુરૂ દીએ દેશનારે, સાંભલે ચતુરસુજાણુરે છે સુંદર છે જ્ઞાન ભણે ભવિ ભાવસું, જિમ લહે કેડી
કલ્યાણરે છે શું છે સ૦ મે ૨ એ સિંહદાસ સુત આપણે, આવી નમ્પ કરજેડી છે શું છે વિધિશું વદી દેશના, સાંભલવાના કેડરે છે શું છે સો ૩ જ્ઞાન આશાતના જે કરે, તે લહે દુખ અનેકરે છે શું છે વાચા પણ નવિ ઉપજે, બાલપરે વિવેકરે છે શું છે સાકા ઈહ ભવ પરભવ દુખ લહે, દુષ્ટ કુષ્ટાદિક રિગરે છે શું છે પરભવ પુત્ર ન સંપજે, કલત્રાદિક વિગરે છે શું છે સોપા સિંહદાસ પુછે હવે, નિજ બેટીની વાતરે આ સું શેકરને રેગ ઉપને, તે કહે સકલ. અવદાતરે છે શું છે ૬ છે
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગુરૂ કહે શેઠજી સાંભ, પુરવભંવ વિરતંતરે છે સુંઆ ધાતકી ખંડ મધ્ય ભારતમાં, ખેટક નગર ,
નિરખંતરે છે શું છે સ0 | ૭ | જિનદેવ વણિક વસે તિહાં, સુંદરી નામે નારરે છે શું છે પાંચ બેટા ગુણ આગલા ચાર સુતા
- મહારરે છે સુંઠ છે સ૦ | ૮ એક દિન ભણવા મુકીયા, હંશધરી મન માંહી રે ! શું છે ચપલાઈ કરે ગુણ, ન ભણે હરખે,
-
ઉછાહિરે છે શું છે સ0 | હે !! શીખામણુ પંડ્યો દીએ, આવી રૂએ માતા પાસરે, સુંવા કેપ કરી વલતું કહે બેઠા ઘરવાસરે મુંબ છે સ0 મે ૧૦ છે ચુલામાંહિ નાખિયાં, પુસ્તકપાટી સેયરે છે શું છે રીસે ધમધમતી કહે, આખર મરશે સહુ
કેયરે છે શું છે સ0 ૧૧ છે કંથ કહે નારિ પ્રત્યે, કોણ દીએ કન્યાદાનરે છે શું છે મુરખ ગુણ ગ્રહનહિ, ન લહે આદર
માનરે છે શું છે સ છે ૧૨ છે, બિહુ જણ માંહિ બેલતાં, ક્રોધ વચ્ચે વિકરાલરે શું છે જિનદેવે માથું મૂલું, મરણ પામી
તતકાલરે છે શું છે સ૦ મે ૧૩ તેહ મરી ગુણમંજરી, અવતરી તારે શેહરે છે શું છે જાતિ સમરણ ઉપનું, પ્રગટી પુન્યની
. . ગેહરે શું છે સ છે ૧૪ જ
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાચું સાચું સહુ કહે, જ્ઞાન ભણે ગુણ પણ tu મું તપને જે ઉદ્યમ કરે, તે લહ કેવલ
નાણરે છે શું છે સ૦ ૧૫ છે છે હા છે પાંસઠ મહિના કીજીએ, માસ માસ ઉપવાસ છે પોથી થાપ આગલે, સ્વસ્તિક પુરે ખાસ છે ૧ પાંચ પાંચ ફલ મુકીએ, પાંચ જાતિનાં ધાન છે
પાંચ વાટી દી કરો, પાંચ ઢેઉ પકવાન ૨ | કુસુમ ભલાં આણી કરી, ધૂપ પુજા કરી સાર “નમો નાણસ્સ” ગુણણું ગણે, ઉત્તર દિશિ દેય હજાર ૩ ભક્તિકર સહમ્મી તણી, શક્તિ તણે અનુસાર છે
જીનવર જુગતે પુજતાં, પામે મોક્ષદુવાર છે ૪ છે બાર ઉપવાસ ન કરી શકે, વરસા માંહિ દીન એક છે
જીવ જીવ આરાહિયે, આણી પરમ વિવેક છે ૫ છે છે. ઢાળ છે ૩ છે ચુડલે વન ઝલ રહ્યો છે એ દેશી છે છે રાયજન મુનીવર દીએ ધર્મદેશના, સુણીયે દેઈ કાન છે રાગ છે આલસ મુકી આદર, અજુઆલે જિનાજ્ઞાન છે રા છે મુળ ના રાયપૂછે હરખેકરી, સાંભલે ગુરૂ ગુણવંત છે રાયજન છે વરદત્ત કર્મ કીશ્યા કર્યા, કે અંગ ગલંત છે રાવ છે ૨ ભવિક જીવ હિત કારણે, ગુરૂ કહે મધુરી વાણી રા પૂરવભવની વારતા, સાંભલો ચતુર સુજાણિ રાય છે મુળ ૩
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
જંબુદ્વીપ ભરતક્ષેત્રમાં, શ્રીપુરનગર વિસાલ છે રાગ વસુ શેઠના સુત બે ભલા, વસુસાર વસુદેવ નિહાલ ! રાજા વનરમતાં ગુરૂવાંદિયા, શ્રી મુનિસુંદરસુરિ જ રા સાંભળતાં સંજમ લીયે, તપ કરે આનંદપુર છે રાહ છે ૫ છે સકલ કલાગુણ આગ, લઘુભાઈ અતિસાર કે રાત્ર
વસુદેવને કીધે પાટવી, પંચસયાં સિરદાર છે રા ૬ પગ પગ પુછે તેહને, સૂત્ર અરથ નિરધાર છે રાહ છે
પલક એક ઉઘે નહીં, તવ ચિંતે અણગાર છે રા છો પાપ લાગ્યું મુજ કહાથકી, એવડે શે કંઠ શેષ | રાગ છે
મૂઢ મૂરખ સંસારમાં, કાયા કરે નિજ પિષ છે રા૦ છે ૮. બાર દિવસ મૌન રહ્યો, પ્રગટ થયે તવ પાપ છે રાઇ છે જેવાં કરમ છે કે કરે, તે લહે સઘલાં આપ ! રા૦ ૯ તુજ કુલે આવી અવતર્યો, દીપા તુજ વંશ છે રાવ છે વૃદ્ધભાઈ મરી ઉપજે, માન સરોવર હંસ કે રાત્રે ૧૦ સયલ કથા સુણતાં લહ્યો, જાતિ સમરણ બાલ છે રાવ છે ધન ધન જ્ઞાની ગુરૂ મિલ્યા, રોગ થયા આલમાલ રાવ ૧૧૫ વિધિસાથે પંચમી કરે, રાજાદિક પરિવાર છે રાહ !
ગગયા સવિ તેહના, જિમ જાયે તડકે ઠાર છે રા૦ કે ૧૨ + સ્વયંવર મંડપ માંડીએ, પરણું એક હજાર છે રાવ છે હરખે વરદત્ત ઈમ કહે, જૈનધરમ જગ સાર છે રાક છે ૧૩ રાજ થાપી નિજ પુત્રને, સાધે શિવપુર સાથ રાવ છે અજિતસેન ચારિત્ર લીયે, સાચા શ્રી ગુરૂ હાથ છે રામે ૧૪
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
સુખ વિલસે સંસારના, વરતેવે નિજ આણ રાઃ | પુત્ર જનમએ હવે થયે, ઉગ્યે અભિનવ ભાણ છે રા૦ કે ૧૫ | દુહા ગુણમંજરી સુંદર ભઈ પરણું સા નિજચંદ
ચારિત્ર સાધી નીરમવું, પામે વૈજયંતસુંરિંદ છે ૧ વરદત્ત મનમાં ચિતવે, આપું સુતને રાજ - હવે હું સંજમ આદરું, સાધુ આતમ કાજ | ૨છે. અશુભ ધ્યાન દુર કરે, કરતાં અનવર ધ્યાન - કાલ ધરમ પામી ઉપન્ય, પુષ્કલાવતી વિજયપ્રધાન છે ૩ છે
છે. ઢાલ છે ૪ સહીયાં હે પીઉ ચાલી છે એ દેશી છે સૌભાગ્ય પંચમી આદર, જિમ પામે
- હે સુખ સઘલાં વડવીરતે ! ચથ ભતે શુદી પંચમી, વ્રત ધરવું છે
યે સુવું ધીરતે છે સૌ છે ૧ . ત્રણ કાલ દેવ વાંદીએ, કીજે દીજે હે ગુરૂને બહુ માનતા પડિક્કમ દેય વારના, જિમ વધે છે
ઉત્તમ ગુણ ગ્યાનતે છે સૌ છે ૨ નયરી પુંડરીગીણું સહિતી, વિરાજે છે અમરસેન ભૂપાલતે તસ ધરણી શીલે સતી ગુણવતી કુખેહે
અવતરી બાલતે છે સૌ છે ૩ સજન સંતેષી સામટાં, નામ થોપેહે સુરસેન અભિરામતે ચંદકલા જેમ વધતી, તેમ સાધે છે વાધે
- નિજ નામ . સી . ૪
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
યૌવનવય જાણી પિતા, સે કન્યા હે પરણાવી સારતે રાજ દેઈ નિજ પુત્રને, અમરસેન પહોતે હો
પર લેક મજાર છે સીટ છે ૫ છે શ્રી સિમંધર આવ્યા સાંભલી, વાંદવાને તીહાં આવે ભૂપ તે જ્ઞાન આરાધન દેશના, દેખાડે હે વરદત્ત
સ્વરૂપ તે છે સૌ૦ ૬ છે સૂરસેન હવે વિનવે, પ્રભુ પ્રકાશે છે તે કુણુ વરદત્ત તે સકલ વાત માંડી કહી, તપ માંડ્યો છે
કીજે રંગ રસતે છે સૌ. ૭ | જિનવર વાદી આવીઆ, સંવેગે છે મુકે ઘર ભારતે સિંહતણી પર આદરી, જિ લહીએ હે
ભવજલને પાર તે છે સો ૮ પંચમહાવ્રત આદરે, સહસ વરસ હૈ પામે કેવલજ્ઞાનતે અવિચલ સુખ એણે લહ્યાં, ઈમ નિયુણિયે
આરાધે જ્ઞાનતે . સ. ૧ ૯ ૧ જંબદ્વીપ માંહે વલી, વિજય રમણી હો નગરી સાલ તે અમરસેન અમરાવતી, પુણ્ય પ્રગટો હે,
આ એ બાલ તે છે સૌ છે ૧૦ ગુણમંજરી જીવ ઉપરે, રાજાને હો હુઓ ઉછરંગ તે રાજકરે નિજ તાતનું, પ્રેમે પરણે હે કન્યા
સુખ સંગ તે સૌ છે ૨૧
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
એક દીન મનમાં ચિત, હું તે સાધુ હે નિજ આતમ કાજ તે ! ચાર સહસ્સ બેટા થયા, પાટ આપે
- નિજસંત શિરતાજ તે છે સૌ ! ૧૨ છે. સિંહતણી પર નીકળે, લાખ પૂરવ હે સંયમ શીરતાજ તપ તપે અતિ આકરા, કેવલ પામી છે
લહે શિવરાજતે સૌ છે ૧૩ છે છે ઢાલ ૫ ! રાગ ધનાશ્રી એ ખજાનાની છે તપ ઉજવણું એણી પરે સુણીએ, વિત સારૂ ધન ખરચોજી પાંચમ દિન પામી કીજીએ, જ્ઞાનાદિકને આચરેજી પાંચ પ્રતી સિદ્ધાંતની સારી, પાઠાં પાંચ રૂમાલજી
ખડીયે લેખણ પાટી પિોથી, ઠવણી કવલી ઘો લાલજી ૧ નાત્ર મહત્સવ વિધિશું કીજે, રાતી જગે ગીત ગાયજી ચિત્યાદિકની પૂજા કરતાં, અનવરના ગુણગાઓ છે ગુણમંજરી વરદત્ત તણી પરે, કીજે ત્રિકરણ શુદ્ધજી !
એ વિધ કરતાં થડે કાલે, લહીએ સઘળી સિદ્ધજી છે ૨ છે વાસુકુંપી ધૂપ ધાણ વલિ કીજીયે, ઝરમર પાંચ મંગાજી ! ગુરૂને વાંધી પુસ્તક પુજી, સામી સામીણે નેતરાજી . ગુરૂને તેડી બે કરજેડી, આદરસું વહેરાછા - પારણું કીજે લાહે લીજે, પાંચમ તપ ઉજવાજી એ ૩ છે નેમિ જિણેસર અતિ અલવેસર, કેશર વર સમ કાયાજી એ ઉપદેશ સુણીને સમજ્યા, જ્ઞાન લેચન દેખાયાજી છે
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
વરદત્ત ગણધર આગે કહીએ લહીઓ ભવિજન પ્રાણજી સૌભાગ્ય પંચમી તપ આરહે, નિસુણે જનવર વાણીજી ૪ દેહ નિરોગી ભાગી થાઓ, પાએ રંગરસાલજી ! મુરખપણું દૂર છાંડે, માંડે જ્ઞાન વિશાલાજી ! સૌભાગ્ય પંચમી જે નર કરશે, તે વરશે મંગલ માલજી !
ગજરથ છેડો સુંદર મંદિર, મણિમય ઝાકઝમાલજી . પ . સંવત સત્તર અઠ્ઠાવન માંહિ, સિદ્ધપુર રહી ચેમાસજી કાર્તિક સુદી પાંચમ દીને ગાયે, સફલ ફલી મુજ આસજી છે તપગચ્છ નાયક દિનકર સરખા શ્રીવિજયપ્રભ સુરિંદાજી શ્રીવિજયરત્ન સુરીશ્વર રાજે, પ્રણમે પરમાનંદાજી છે ૬ ક. .
ઈમ નેમિ જિનવર સયલ સુખકર, ઉપદિશે ભવિ હિત કરે છે તપગચ્છ નાયક સુખદાયક લાયક માંહી પુરંદરે છે શ્રી લાલકુશલ વિબુધ સુખકર, વિર કુશલ પંડિત વરે છે સૌભાગ્ય કુશલ સુગુરૂ સેવક, કેશવ કુશલ જયકરે છે છે ઈતિશ્રી સૌભાગ્ય પંચમી સ્તવન સંપૂર્ણમ છે
अष्टमीनुं स्तवन ઢાલ-૧ શ્રીરાજગૃહી શુભ કામ અધિક રિવાજેરે,
વિચરંતા વીર જીણુંદ અતિશય છાજે રે, ચેત્રીશ ને પાંત્રીશ વાણુ ગુણ લાવે,
પધાર્યા વધામણી જાય શ્રેણિક આવે રે, ૧
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
१०
તિહાં ચાસઠ સુરપતિ આવીને ત્રિગડુ બનાવેરે,
તેમાં બેસીને ઉપદેશ પ્રભુજી સુણાવે રે,
સુરનરને તિર્યંચ નિજનિજ ભાષારે,
તિહાં સમજીને ભવતીર પામે સુખ સાતા રે. ॥ ૨॥ તિહાં ઈંદ્રભૂતિ ગણુધાર શ્રીગુરૂ વીરનેર,
પૂછે અષ્ટમીના મહીમાય કહા પ્રભુ અમનેરે તવ ભાંખે વીરજીણું સુણા સહુ પ્રાણીરે,
આઠમદિન જીનનાં કલ્યાણ ધરા ચિત્ત આણીરે ॥ ૩॥ ઢાલ-૨ શ્રીઋષભનું જન્મકલ્યાણરે ચારિત્ર લઘુ' ભલે વાનરે ત્રીજા સ`ભવનું' નિર્વાણુ ભવિતુમે અષ્ટમી તિથિ સેવાર એ છે શિવવધુ વરવાના મેવા ભિતુમે શ્રીઅજીત સુમતિજિન જન્મ્યારે અભિનંદન શિવ પદ પામ્યારે જીન સાતમા શિવપદ પામ્યા ભવિતુમે
॥ ૧ ॥
॥ ૨॥
વીશમા મુનિસુવ્રત સ્વામિરે તેઢુના જન્મ નમિ જન્મ પામીર આવીશમા શિવ વિસરામી ભિતુમે
॥ ૩॥
પાર્શ્વ જીન માક્ષ મહુતારે ઈત્યાદિક જીન ગુણવતારે કલ્યાણુક મેાક્ષ મહેતા ભિતુમે
શ્રીવીરજીણુ‘દની વાણીરે નિસુણી સમજ્યા ભવિ પ્રાણીર આઠમ દિન અતિગુણુ ખાણી ભિતુમે
આઠકમાં તે દૂર પલાયરે એથી અડસિદ્ધિ અડબુદ્ધિ થાયરે તે કારણ સ્યું ચિત્તલાય તુિમે
॥ ૪॥
॥ ૫ ॥
l en
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧
|
૭ |
૧ |
|
૩ |
શ્રીઉદયસાગરસૂરિ રાયારે ગુરૂ શિષ્ય વિવેકે ધ્યાયારે તસ ન્યાયસાગર ગુણ ગાયા ભવિતુમે
સમાપ્ત - अष्टमी स्तवन बीजु છે દુહા ! જય હંસાસણું શારદા, વરદાતા ગુણવંત માતા મુજ કરૂણું કરી, મહિયલ કરે મહંત સેલ કલા પૂરણ શશિ, નિજિત એણે મુખેણ ગજગતિ ચાલે ચાલતી, ધારતી ગુણવર શ્રેણ કવિ ઘટના નવનવિકરે, કેવલ આણું અંત માતા તુજ સુપસાઉલે, પ્રગટે ગુણ બહુભ્રાંત માતા કરૂં તુજ સાન્નિધ, અષ્ટમી સ્તવન ઉદાર છે શત મુખ જીભે કે સ્તવે તુજ ગુણ નાવે પાર | ૪ |
છે ઢાલ છે ૧ | નવમા નેમિ જિણુંદને છે એ દેશી છે અષ્ટમી તિથિ ભવિ આચરે, સ્થિરકરી મન વચ કાયરે છે ધ્યાન ધરમનું ધ્યાઈએ, ટાળીએ દુષ્ટ અપાયરે છે અ૦ ૧. પિસહપણ ધરીયે સહી, સમતા ગુણ આદરી છે રાજ્યકથાદિક વરજીએ. ગુણીજન ગુણ આચરીએરે અને ૨ ષટ લેક્ષામાં કહી, આદ્ય વિહુ અપ્રશસ્તરે છે વર સજજન દૂર એ, ધરે ત્રિડું અંત પ્રશસ્તરે છે અને ૩. શલ્ય વિહુ દુરે તજે વર કુમતિ કુમારી છે સદ્ગતિ કરી નિવારિકા, દુર્ગતિ કેરી એ બારીરે છે અને ૪
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૨૨
(
૫
:
રમીએ સુમતિ નારીસું, કરીએ દાન સહાયરે છે મૈત્રી પ્રમોદ કરૂણાદિક, ધરીએ દિલ સુખદાયરે વાચના પૃચ્છના તિમ વલી, અનુપ્રેક્ષા ધર્મ સંગરે છે પરાવર્તન પંચ ભેદ એ, કરીએ ધરી મનરંગરે છે અને ૬ જ્ઞાનાવરણીય દેશના, વરણી વનીય તેમ છે મેહ આયુ નામ ગોત્રએ, આઠમું અંતરાયરે અ૭ એ અષ્ટ કર્મ વિનાશિની, અષ્ટમી તિથિ જિન ભાખી છે આરાધનાદિક એ ક્રિયા, માનવ ગતિ એક સાખી છે અને ૮
ઢાલ છે ૨ | મુનિવર આર્યસહસ્તરે છે એ દેશી છે બાસઠ માર્ગ દ્વારા પ્રભુજીએ કહ્યાં, સુંદર સુલલિત વયણથીએ તેહમાં દશ દ્વારરે મોક્ષ જિનેશ્વરે કહિયા,
અવરમાં નવિ લહ્યાં એ છે તિકારણ દિવ્ય મેક્ષ, કારણ સુખ તણ પામે માનવ ભવથકી એ દુલહે દશ દષ્ટાંતરે, લહિય મનુજ ભવ,
હારે મત વિષય થકી એ છે ૨ પંચ ભરત મઝારરે, પંચ ઐરાવત, પંચ મહાવિદેહમાં એ છે પંદર કર્મભૂમિ રે, નાણી જિનવરે,
ધર્મ કહ્યો નહિ અન્યાયમાં એ છે ૩ ક્રોધ માનને માયારે, લેભ તિમ વલી, એ ચારે દુખદાયીયા એ છે અપ્રત્યાખ્યાનાદિકરે, કરતાં ભેદ એ,
સેલ છેએ તજે ભાઈઆ એ છે ૪
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩
થાડાપણુ એ કષાયરે, કીધાં દુખ દીએ, મિત્રાનંદ તણે પરે એ છે. તે માટે તજે દુરરે, હૃદયથકી વલી,
જેમ અનુક્રમે શિવ સુખ વર એ છે ૫ છે અષ્ટમી તિથિ આરાધેરે, અષ્ટ પ્રવચન, માતા આરાધક કહું એ છે અનુક્રમે લહે નિર્વાણ, એ તિથિ આરાધે,
| મુક્તિ રમણી સન્મુખ જુવે એ ૬ અભય દાન સુપાત્ર, અષ્ટમી પર્વણ, લીજે અઢલક વિત્તશું એ છે પામે બહૂલી અદ્ધિ, પરમ પ્રમાદશું,
લીજે લાહે વિત્તશું એ છે કલશ . શ્રી પાર્શ્વજિન પસાય ઈણિપરે, સંવત સત્તર અઢાર એ વૈશાખ સુદી વર અષ્ટમી દિન, કુમતિ દિનપતિ વાર એ છે શ્રી શુભવિજય ઉવઝાય જ્યકર, શિષ્ય ગંગવિજય તળે નય શિષ્ય પભણે ભક્તિ રાગે, લહ્યો આનંદ અતિ ઘણે tr૧
છે ઈ તિ શ્રી અષ્ટમી સ્તવનમ છે મૌન શશી તવન I હા. ?
વૈરાગી થયે છે એ દેશી છે પ્રણમી પુછે વરને રે, શ્રી ગોયમ ગણરાય છે મૃગશિર સુદિ એકાદશી, તપથી શું ફલ થાય છે જિનવર ઉપદિશે, તિહાં સાંભલે સહુ સમુદાયરે જિના ૧ વીર કહે ગોયમ સુણોરે, હરિ આગલ કહ્યો તેમ, તેમ તુમ આગલ હું કહું રે, સાંભલે મનઘરી પ્રેમરે જિનારા
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
દ્વારિકા નયરી સમસર્યા, એકદિન નેમિ જિjદત કૃષ્ણ આવ્યા તિહાં વાંદવારે, પુછે પ્રશ્ન નરિંદર જિ૩ વર્ષ દિવસનાં દિન મિલી, તિનસે સાઠ કહે છે તેહમાં દિન કુણ એહરે, તપથી બહુ ફલ હુંતરે જિવો કા. મૃગશિર શુદિ એકાદશીરે, વર્ણવી શ્રી જગનાથ છે દેઢસે કલ્યાણક થયાંરે, જિનનાં એકણુ સાથરે જિવા પ.
શ્રી અરજિન દીક્ષા ગ્રહીરે, “નમિ” ને કેવલ નાણું, જન્મદીક્ષા કેવલ લારે, શ્રીમદ્ધિ જગભાણુરે જિદા વર્તમાન ચેવિશીના, ભરતે પંચ કલ્યાણ છે એ પાંચ ભરતે થઈ રે, પંચાધિક વીશ જાણરે જિવો છો પાંચે એરવતે મિલી, કલ્યાણક પંચ પંચ છે દશ ક્ષેત્ર સહુ એ મિલીરે, પચાસ કલ્યાણક સંચરે જિ. ૮ અતીત અનાગત કાળનારે, વર્તમાનનાં વલી જેહ છે દોઢસે કલ્યાણક કદ્યારે, ઉત્તમ ઈશુદિન એહરે જિ હા જે એકાદશી તપ કરે, વિધિ પૂર્વક ગુણ ગેહ છે દેહસે ઉપવાસ તણેરે, ફલ લહે ભવિયણ તેહરે પજિ૧
છે ઢાલ છે ૨ છે ઘડી તે આવી તારા દેશમાં મારૂછે છે એ દેશી છે હવે એકાદશી તપ તણે માધવજી, વિધિ કહું નિર્મલ બુદ્ધિ હે ગુણરાગી નરેશ્વર સાંભલે જાદવજી દેવ જુહારે દેહરે મા ગુરૂવંદે ભાવ વિશુદ્ધિ હે ગુલા અહરત્ત પિસહ કરી મારા ગુરૂ મુખે કરે પચ્ચખાણો ગુનો દેવ વદ ત્રણ ટંકના મા સાંભળે સદગુણ વાણી ગુમારા
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઢસે કલ્યાણક તણે માગણણ ગણે એક મને હ ગુવા ભણણ ગુણણ કિરીયા વિના માથા નવિ બોલે
અન્ય વચનહે છે ગુરુ છે ૩ છે મૌન ગ્રહો નિશદિવસને મા રાખે શુભ પરિણામ છે ગુ મૌન એકાદશી તે ભણી મા નિરૂપમ એવું નામ ગુલાકા પ્રથમ દિને એકાસણું છે માત્ર પારણે એહિજરીત હો લાગુ મારવર્ષ તપ ઈમ કરે છેમા શુદ્ધ ધર્મશું પ્રીત હે ગુપા અંગ અગ્યારે તે ભણે માળા પડિમા તપ અગ્યાર હે ગુમ પ્રતિમાસે ઉપવાસને મામા તપ કરે નિરૂપમ વાર હે ગુણાદા સુવ્રતશેઠત પરે મામા મન રાખે સ્થિરતા જોગ હે માગુ તે એકાદશી દશમે ભોં માળા લહે શિવવધૂ સંગહ માગુવાળા
દેસી લલનાની છે ઢાલ. ૩ - હવે ઉજમણું તપ તણું, એકાદશી દિનસાર લલના, દિન ઈગ્યારે દેહરે, સ્નાત્ર પૂજા અધિકાર લલના છે
ભગવંત ભાખે હરિભણી છે ૧ છે ઢણું ઢવિયે દેહરે, ધાન્ય ઈગ્યાર પ્રકાર છે લ૦ છે શ્રીફલ ફેફલ સુખડી, નવ નવી ભાત ઈગ્યાર લઇ ! ભવ કેરા કેસર સુખડ ધોતીયાં, કાંચન કલશ શૃંગાર લ૦ છે ધૂપ ધાણાને વાટકી, અંગહણ ઘનસાર છે લ૦ ભ૦ ૩ . અંગ ઈગ્યારે લિખાવીયે, પુઠને રૂમાલ છે લવ છે ઝારી દેરા દાબડી, લેખણ કાંબી નિહાલ લ૦ ભ૦ કે ૪ છે
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઝલહલ ચંઆ ભલા, ઠવણી સ્થાપના કાજ છે લ૦ છે પાટી જપમાલા ભલી, વાસના વહુઆ સાજ ! લ૦ છે ભ૦ પા વીજણને વળી પૂજણ, કવળી કેથળી તામ છે લ૦ રેશમની પાટી રૂડી, મુહપતી જયનું કામ છે લ૦ ભ૦ ૬ જ્ઞાનના ઉપગરણ ભલા, ઈગ્યાર ઈગ્યાર માન છે લ૦ છે સાધમિક ઈચ્ચારને, પછી જે પકવાન છે કે લ૦ છે ભ૦ છે ૭ તે સાંભલી હરિ હરખીયા, આદરે વ્રત પચ્ચખાણ છે લ૦ છે તિથિ એકાદશી તપ કરે, બાર વર્ષ ગુણ ખાણ છે લ૦ ભ૦ l૮ તીર્થંકર પદ તિણ થકી, નેત્ર નિકાચિત કીધ છે લ૦ છે અમમ નામે જિન બારમા, હેસી તપ ફલ સીધો લાભ લાલા ઈણ વિધિ શ્રીવીરે કહ્યો, એ અધિકાર અશેષ છે લ તેહ ભણી તપ તમે આદર, લેશે સુખ સુવિશેષ લાભાલા
કલશ-શ્રીવીરજિનવર સયલ સુખકર વરણવી એકાદશી, તે સુણીય વાણું ભવિક પ્રાણી તપ કરણ મન ઉલ્લસી જશવંત સાગર સુગુણ આગર શિષ્ય જિનેન્દ્રસાગરે, એકાદશી યહ સ્તવન કીધે, સુણીય ભવિયણ આદરે છે ૧ . છે અથ ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી ત મૌન એકાદશી દોઢસો કલ્યાણકનું સ્તવન પ્રારંભઃ | ઢાલ પહેલી. છે છઠી ભાવના મન ધરે, એદેશી છે ધુર પ્રણમું જિન મહરસી સમરું સરસતિ ઉલસી ધસમસી છે
મુજમતિ જિન ગુણ ગાયવાએ ના
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭
હરિ પૂછે જિન ઊપદિશિ છે પરવ તે મૌન એકાદશી
મનવસિ છે અહનિસિ તે ભવિલેકને એ છે ૨ - તરીઆને ભવજલ તરસિ | એહ પર પિષધ ફરસિ છે
મનહરસિ છે અવસર જે આરાહસિએ છે ૩ છે ઊજમણે તે ધારસિ | વસ્તુ ઈગ્યાર ઈગ્યાસિ |
વારસિ છે તે દુરગતિનાં બારણુએ છે ૪ એ દિન અતિહિ સુહામણે છે દેઢિસે કલ્યાણક તણે | મન ઘણે છે ગણુણું કરતાં સુખ હોયે એ છે ૫ છે
ઢાલ બીજી. પાડે પાડે ત્રણ્ય વીસી છે દશ ક્ષેત્ર જિન નામે છે
પાડે પાડે પાંચ કલ્યાણક છે ધારે શુભ પરિણમે છે ૧ છે જિનવર થાયીયેં રે, મેક્ષ મારગના દાતા એ કહ્યું છે સર્વજ્ઞાય નમે, ઈમ પહેલે, નમે અરિહંતએ બીજે ! ત્રીજે નમે નાથાય તે થે, સરવજ્ઞાય કહીજે જિન છે ૨ છે પાંચમે નમે નાથાય કહીએ, પાડે પાડે જાણે ત્રણ્ય નામ તીરથંકર કેરાં, ગણુણાં પાંચ વખાણે જિનાલા ત્રણ્ય વીસી એક એક ઢાલે, ત્રણ્ય નામ જિન કહિસું કોડ તપ કરી જે ફલ લહિયેં,
તે જિન ભક્તિ લહિસું છે જિન | ૪ | કામસ સિજે જિન નામેં, સફલ હેય નિજ જિહાં જે જિલે જિન ગુણ સમરંતા,
સફલ જનમ તે દિડા જિન) | ૫ |
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
હાલ ત્રીજી. જંબુદ્વીપ ભરત ભર્યું, અતીત વીસિ સાર મેરે લાલા થા મહાશય કેવલી,
- છઠ્ઠા સરવાનુભૂતિ ઊદાર મેરે લાલ છે ૧ છે જિનવરનામે જય હુએ છે એ આંકણું છે શ્રી શ્રીધર જિન સાતમા, હવે ગ્રેવીસી વર્તમાન મેરે લાલ શ્રી નમિજિન એકવીસમા,
ઓગસમા મલિ પ્રધાન મેરે લાલ છે જિન | ૨ | શ્રી અરનાથ અઢારમા, હવે ભાવિ વસી ભાવ મેરે લાલ શ્રી સ્વયંપ્રભ ચેથા નમું,
છઠ્ઠા દેવસુત મન લ્યાવ મેરે લાલ જિન છે ૩. ઉદયનાથ જિન સાતમા, તેહનું નામ મંગલમાલ મેરે લાલ ઓચ્છવ રંગ વધામણું,
વળી લહીયે પ્રેમ રસાલ મેરે લાલ છે જિન છે ૪ . અલિએ વિઘન દુરે ટલે, દુરિજન ચિંત્યું નવી થાય મેરે લાલ મહીમા મહેટાઈ વધે વલી, જગમાં સુજસ ગવાય મેરે લાલ છે જિન | ૫ |
ઢાલ થી. પુરવ ભરતે તે ધાતકી ખડેર, અતિત ચેવસી ગુણ અખંડેરે ચોથા શ્રી અકલંક ભાગી રે, છઠ્ઠા દેવ સુભંકર ત્યાગીરે ૧ સપ્તનાથ સસમ જિન રાયારે, સુરપતિ પ્રણમે તેના પાયારે વર્તમાન ચેવસી જાણેરે, એકવીસમા બંન્ને વખાણેરે પરા
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯
ઓગણીસમા ગુણનાથ સમરી રે,
- અઢારમા ગાંગીક મન ધરે કહું અનાગત હવે વીસીરે, ધાતકી ખડે હૈયડે હિંસી . ૩ શ્રી સાંપ્રત ચોથા સુખદાયી છઠ્ઠા શ્રી મુનીનાથ અમારા શ્રી વિશિષ્ટ સપ્તમ સુખકારારે,
તેને લાગે મુજ મન પ્યારારે છે ૪ છે શ્રી જિન સમરણ જેહવું મીઠુંરે, એહવું અમૃત જગમાં ન દીઠું રે ! સુજસ મહદય શ્રી જિન નામેરે,
| વિજય લહીજે ઠામ ઠામેરે છે એ
ઢાલ પાંચમી. પુખર અદ્ધ પૂરવ હુઆ છે જિન વંદીએરે છે ભરત અતીત ગ્રેવીસી કે પાપ નિકદીએરે છે ચેથા સુમૃદુ સુલંકરૂં છે જિન છે
છઠ્ઠા વ્યક્ત જગદીશ કે એ પાપ નિ છે ૧ છે શ્રી કલાશત ગુણ ભયા છે જિન છે હવે વાસી વત્તમાન કે આ પાપ નિ છે કલ્યાણક એ દિન હુવા ! જિન છે
લીજીયે તેહના અભિધાન કે પાપ નિ છે ૨ અરણ્યવાસ એકવીસમા છે જિન છે ઓગણીસમા શ્રીગ કે પાપ નિ છે શ્રી અયોગ તે અઢારમા છે જિન છે
દિયે શિવરમણ સોગ કે પાપ નિ છે ૩ છે
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦
વીસી અનાગત ભલિ છે જિન છે તિહાં ચેથા પરમ જિનેસ કે છે પાપ નિ છે સુધારતિ છઠ્ઠ નમું છે જિન છે
સાતમા શ્રી નિકેશ કે એ પાપ નિ છે જ છે પ્રીયમેલકે પરમેશ્વરૂ છે જિન છે એહનું નામ તે પરમ નિધાન કે એ પાપ નિ છે મોટાને જે આશરે જિન છે તેહથી લહીયે યશ બહુમાન કે પાપ નિ છે ૫ છે
ઢાલ છઠ્ઠી. ધાતકી ખંડેરે પછિમ ભારતમાં અતિત ચેવીસી સંભાર
શ્રી સારવારથ ચેથા જિનવરૂ, છઠ્ઠા હરિભદ્ર ધાર છે ૧ છે જિનવર નામેરે મુઝ આનદ ઘણે છે એ આંકણી શ્રી મગધાધિપ વંદુ સાતમા, હવે ગ્રેવીસી વર્તમાન શ્રી પ્રયચ્છ પ્રણમું એકવીસમા,
જેહનું જગમાં નહીં ઉપમાન છે જિન મે ૨ શ્રી અક્ષોભ જિનવર ઓગણીસમા, અઢારમા મલસીંહનાથ હવે અનાગત ચોવીસી નમું,
ચોથા દિનરૂફ શિવ સાત જિન ૩ છે છઠ્ઠા શ્રી જિન ધનદ સંભારીયે, સાતમે પિષધદેવ હરખે તેહના ચરણ કમલ તણી, !
સુર નર સારે શેવ છે જિન) | 8 |
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધ્યાવે મલવું એહવા પ્રભુ તણે, આલસ માંહે ગંગા જનમ સફલ કરી માનું તેથી,
સુજસ વિલાસ સુરંગ જિન | ૫ |
ઢાલ સાતમી. પુખર પછિમ ભારતમાં, ધારે અતિત વીસરે
ચોથા પ્રલંબ જિનેસરૂ, પ્રણમું હિયડલે હિંસીરે છે ૧ છે એહવા સાહિબ નવી વીસરે, ક્ષિણ ક્ષિણ સમરીયે હેજે રે ! પ્રભુ ગુણ અનુભવ યોગથી, ભી આતમ તેજે રે
એહવા સાહીબ નવી વીસરે રે ૨ | છઠ્ઠા ચારિત્ર નિધિ સાતમા, પ્રશમરાજિત ગુણ ધામરે હવે વર્તમાન ચેવિસ,
સમરીજે જિન નામ છે એહવા છે ૩ છે સ્વામી સરવજ્ઞ જયંકરૂ, એકવીસમા ગુણ ગેહરે શ્રી વિપરીત ઓગણીસમા,
અવિહડ ધરમ સનેહરે છે એહવા છે નાથપ્રસાદ અઢારમા, હવે અનાગત વસીરે ! ચોથા શ્રી અઘટિત જિન વંદીયે,
કર્મસંતતિ જિણે પીસીરે છે એહવાઇ છે ૫ | શ્રી બ્રમણ્દ્ર છઠ્ઠા નામું, રિષભચંદ્રાભિધ વંદુરે સાતમા જગજશ જયકર,
જિન ગુણ ગાતાં આનંદ એહવાઇ છે ૬
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઢાલ આઠમી. જબુદ્વીપ અરાવતેજી, અતિત ચેવીસી ઉદાર - શ્રી દયાંત ચેથા નમું જ, જગજનના આધાર ૧ છે મનમોહન જિન, મનથી નહીં મુઝ દૂર છે એ આંકણી છે અભિનંદન છઠ્ઠા નમું, સાતમા શ્રી રતનેસ વર્તમાન ચોવીસીજી, હવે જિન નામ ગણેસ છે મન ૨ સ્યામકોષ્ટ એકવીસમાજ, ઓગણીસમા મરૂદેવા શ્રીઅતીપા અઢારમાળ, સમરૂં ચિત્ત નિવમેવ મન૦ ૩ ભાવિ વીશી વંદિએજી, ચોથા શ્રી નંદીબેણ શ્રી વ્રતધર છઠ્ઠા નમુંજી, ટાલી કરમની રેણ છે મન છે ક ા શ્રી નિવારણ તે સાતમાજી, તેહસું સુજસ સનેહ જિમ અકેર ચિત્ત ચંદસ્જી, તિમ મારા મનમેહ છે મનપા
ઢાલ નવમી પ્રથમ ગવાલીઆ તણે ભરે દેશી પૂરવ અધે ઘાતકીજીરે, ઐરાવતે જે અતીત ચોવીસી તેહમાં કહું, કલ્યાણક સુપ્રતિત | ૧ | મહાદય સુંદર જિનવર નામ એ આંકણી છે
થા શ્રી સિદર્યને, વંદુ વારંવાર છઠ્ઠા ત્રિવિક્રમ સમરીયેંજી, સાતમા નરસિંહ સાર છે
મહાદય સુંદર છે જિ૦ ૨ |
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩
વર્તમાન ચોવીસીયે છે, એકવીસમા ક્ષેમંત સંતોષિત ઓગણીસમાજ, અઢારમા કામનાથ સંત છે
મહેદય સુંદર જિ૦ | ૩ | ભાવિ વીસી વંદીએજી, ચેથા શ્રી મુનિનાથ ચંદ્રદાહ છઠ્ઠા નમુંજી, ભવ દવ નીરદ પાથ છે
| મહોદય સુંદર જિ ૪ શિલાદિત્ય જિન સાતમા, જન મન મેહન વેલા સુખ જશ લીલા પામીયેંજી, જશ નામે રંગરેલ છે
મહેદય સુંદર જિ૦ | ૫ છે
ઢાલ દશમી છે ભવિકા સિદ્ધ ચક પદ વંદે, એ દેશી ! પુખ્ખર અધે પૂરવ ઐરવતે, અતીત ગ્રેવીસી સંભારું , શ્રી અષ્ટહીક ચેથા વંદી,
ભવ વન ભ્રમણ નિવારૂર ૧ ભવિકા , એહવા જિનવર ધ્યાવે છે. ગુણવ તના ગુણ ગારે ભવિકા છે એવા વણિક નામ છઠ્ઠા જિન નમી, શુદ્ધ ધર્મ વ્યવહારિn ઊદયનાથ સાતમા સંભાર, ત્રણ્યભુવન ઊપગારી રે !
ભવિકા છે એહવા છે ૨ વર્તમાન ચોવીસી વંદુ, એકવીસમા તમોકંદ ! સાયકાલ ઓગણીસમાં સમરે, જન મન નયણાનંદરે
ભવિકા એહવા છે ૩
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪
શ્રી ક્ષેમત અઢારમા વંદે, ભાવી વીસી ભાવે શ્રી નિરવાણુ ચોથા જિનવર, હૃદયકમલમાં લારે
ભવિકા છે એહવાઇ છે જ છઠ્ઠા રવીરાજ સાતમા, પ્રમથનાથ પ્રણમી છે ચિદાનંદઘન સુજસ મહદય, લીલા લછિ લીજે રે
ભવિકા છે એહવા છે ૫ છે
ઢાલ અગીયારમી. છે કરપટ કુલીરે લુછણ છે એ દેશી છે પશ્ચિમ અરાવતું ભલે, ધાતકી ખડે અતિત કે
જેવીસરે પૂરૂરવા, ચોથા જિન સુપ્રતિત કે જે ૧ છે જિનવર નામ સેહામણું, ઘડીય ન મેલ્યું જાય કે રાત દિવસ મુઝ સાંભરે, સંભારે સુખ થાય કે જે જિન ૨ શ્રી અવબોધ છઠ્ઠા નમું, સાતમા શ્રી વિકમેંદ્ર કે ચોવીસી વર્તમાનના, હવે સંભારૂ જિતેંદ્ર કે | જિન છે ૩ છે એકવીસમા શ્રી સુશાંતજી, ઓગણીસમા હર નામકે શ્રી નંદીકેશ અઢારમા, હે તાસ પ્રણામ કે જિન છે ૪ ભાવિ વીશી સંભારીયે, ચોથા શ્રી મહામૃગેંદ્ર કે | છઠ્ઠા અસોચિત વંદીયે, સાતમા શ્રી ધર્મેન્દ્ર કે જિન ૫ મન લાગું જસ જેહસું, ન સરે તેહ વિણ તાસ કે તિણે મુઝ મન જિન ગુણ સ્થણિ, પામી સુજસ વિલાસ કે
જિન છે ૬ છે
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫
ઢાલ બારમી.
પુખ્ખર પશ્ચિમ ઐરાવતે હવે, અતિત વીશી વખાણુજા અધવૃંદ થા જિન નમીયે, છઠ્ઠા કુટીલક જાણું છે સાતમા શ્રી વમાન જિનેશ્વર, વીસી વર્તમાનજી એકવીસમા શ્રી નંદીકેસ જિન, તે સમરું સુભ ધ્યાનજી ૧ ઓગણીસમા શ્રી ધરમચંદ્ર જિન, અઢારમા શ્રી વિવેકેજી ! હવે અનાગત વીસીમાં, સંભારું શુભ ટેકેજ છે શ્રી કલાપક ચોથા જિન છઠ્ઠા, શ્રી વિશે પ્રણમીજે ! સાતમા શ્રી આરણ્ય જિન ધ્યાતાં, જન્મને લાહે લીજે પારા શ્રી વિજયપ્રભ સુરીશ્વર રાજે, દિન દિન અધિક જગીસ ખંભનયરમાં રહી ચેમાસો, સંવત સત્તર બત્રીસે છે દેસે કલ્યાણકનું ગુણણું, ઈમ મેં પૂરણ કીધુંજી દુઃખ ચુરણ દીવાલી દીવસૅ, મનવંછિત ફલ લીધું છે . ૩ શ્રી કલ્યાણવિજય વાચક, વાદી મતગજ સિંહજી તાસ શિષ્ય શ્રી લાસવિજય બુધ, પંડિત માંહિ લિહાજી છે તાસ શિષ્ય શ્રી જિતવિજય બુધ, શ્રી નયનવિજય સૌભાગીજી વાચક જશવિજયે તસ શિર્ષે થુઆ જિન વડભાગીજી છે ૪ એ ગણુણો જે કંઠે કરશે, તે શિવરમણી વરશે ! તરસે ભવ હરસે સવિ પાતિક, નિજ આતમ ઊધરસે છે બાર ઢાલ જે નિત સમરસે, ઊચિત કાજ આચરસેજી સુકૃત સહોદય સુજસ મહોદય, લીલા તે આદરસે છે છે
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
કલસ. એ બાર ઢાલ રસાલ બારહ, ભાવના તરૂ, મંજરી, વર બાર અંગે વિવેક પલ્લવ, બાર વ્રત શોભા કરી ઈમ બાર તપ વિધ સાર સાધન, ધ્યાન જિન ગુણ અનુસરી, શ્રી નયવિજય બુધ ચરણ સેવક જસવિજય જયશ્રી લહી છે ઈતિ શ્રી મહોપાધ્યાય શ્રી યશોવિજય કૃત મૌન એકાદશીનાં
ગણુણાનું બાર ઢાલનું સ્તવન સંપૂર્ણ છે . अथ. छ अठाइनुं स्तवन
દુહા સ્યાદ્વાદ શુદ્ધોદધિ, વૃદ્ધિ હેતુ જનચંદ, પરમ પંચ પરમેષ્ટિમાં, તમ ચરણ સુખકંદ ત્રિગુણ ગોચર નામ જે બુદ્ધિ ઈશાનમાં તે; થયા લેકેત્તર સત્વથી, તે સર્વે જીન ગેહ પંચવર્ણ અરિહા વિભુ પંચ કલ્યાણક ધ્યેય ષટુ અઠ્ઠાઈ સ્તવન રચ્યું પ્રણમી અનંત ગુણગેહ
ઢાલ-૧ છે કપુર હવે અતિ ઉજળે-એ દેશી છે ચૈત્ર માસ સુદી પક્ષમારે, પ્રથમ અઠ્ઠાઈ સગ. જહાં સિદ્ધચક્રની સેવનારે, અધ્યાતમ ઉપગરે ભવિકા; પર્વ અઠ્ઠાઈ આરાધ, મન વાંછિત સુખ સાધરે ભવિકા છે ? પંચ પરમેષ્ટી ત્રિકાલનારે, ઉત્તર ચઉ ગુણકત; શાસ્વતા પદ સિદ્ધચકનારે, વંદતાં પુન્ય મહંતરે ભવિકા છે ૨
| ૧ |
|
૨ |
|
૩ |
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
૩૭
લેચન કર્ણયુગલ મુબેરે, નાસિકા અગ્ર નિલાડ; તાલ શિર નાભિ હરે, ભમુહ મધ્યે ધ્યાન પાઠરે ભવિકા ૩ આલંબન સ્થાનક કદ્યારે, જ્ઞાનીએ દેહ મઝાર; તેહમાં વિગત વિષયપણેરે, ચિત્તમાં એક આરાધરે, ભવિકા છે ૪ અષ્ટ કમલદલ કર્ણિકારે નવપદ થાપે ભાવ; બહિર યંત્ર રચી કરીરે, ધારો અનંત અનુભાવરે, ભવિકા છે ૫ છે આસો સુદી સાતમ થકીરે, બીજી અઠ્ઠાઈ મંડાણ અસે બેતાલીસ ગુણે કરીર, અસિઆઉસાદિક ધ્યાન, ભવિકાટાદ ઉત્તરાધ્યન ટીકા કહેરે, એ દેય શાશ્વતિ યાત્ર; કરતા દેવ નંદીશ્વરેરે, નર જિમ ઠામ સુપાત્રરે ભવિકા છે ૭૫
ઢાલ-૨ એ ભવિકા સિદ્ધચક–એ દેશી છે આસાઢ માસાની અઠ્ઠાઈ, જીહાં અભિગ્રહ અધિકાઈ કૃષ્ણ કુમારપાલ પરે પાલે, જીવદયા ચિત્ત લાઈજે પ્રાણી, અઠ્ઠાઈ મહેત્સવ કરીયે, સચિત્ત આરંભ પરિહરીયેરે પ્રાણી છે ? દિશિગમન તજે વર્ષા સમયે, ભક્ષ્યાભઢ્ય વિવેક, અછતિ વસ્તુ પણ વિરતિયે બહફલ, વંકચૂલ વિવેકરે પ્રા૨૫ જે જે દેહગ્રહીને મૂક્યા, દેહથી જે હિંસા થાય, . પાપ આકર્ષણ અવિરતિયેગે, તે જીવ કર્મ બંધાયરે પ્રા છે ૩ સાયક દેહના જીવ જે ગતિમાં, વસિયા તસ હય કર્મ, રાજારેક કિયા સારિખી, ભગવત અંગને મર્મરે પ્રા૪
માસી આવશ્યક કાઉસ્સગ્નના, પંચશત માન ઉસાસ, છઠ તપની આયણ કરતાં, વિરતિ સધને ઉલ્લાસરે પ્રારા છે પા
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
|
૨
.
હાલ-૩ છે જિન રયણજી-એ દેશી છે કાર્તિક સુદીમાંજી ધર્મવાસર અડધારીયે, તિમલી ફાગુણેજી પર્વ અઠ્ઠાઈ સંભારીએ, ત્રણ અઠું ઈજી ચૌમાસી ત્રણ કારણી, ભવિ જીવનાજી પાતિક સર્વ નિવારણ
છે ૧. નિવારણ પાતિક તણુએ જાણી, અવધિ જ્ઞાને સુરવર, નિકાય ચારના ઈંદ્ર હર્ષિત, વદે નિજ નિજ અનુચરા, અઠ્ઠાઈ મહેત્સવ કરણ સમયે, શાસ્વતા એ દેખીએ, સવિ સજજ થાઓ દેવ દેવી, ઘંટ નાદ વિશેષ એ, વલી સુરપતિજી ઉદ્દઘાષણ સુરકમાં,
નીપજાવેજી પરિકર સહિત અશકમાં, દ્વિપ અઠમેજી નંદીશ્વર સવિ આવીઆ,
શાસ્વતિ પ્રતિમાજી પ્રણમી વધારે પ્રાણીઓ છે ૩ ભાવી આ પ્રણમી વધારે પ્રભુને હર્ષ બહુલે નાચતા, બત્રીશ વિધના કરીય નાટક કેડિ સુરપતિ માચતા, હાથ જોડી માન મેડિ અંગભાવ દેખાવતી, અપ્સરા રંભા અતિ અચંભા અરિહા ગુણ આલાવતી છે ૪ ત્રણ અઠ્ઠાઈમાં કલ્યાણક જિનતણું, તથા આલયજી બાવન જિનના બિંબ ઘણું, તસ સ્તવનાજી સદભૂત અર્થ વખાણતાં, કામે પહોંચેજી પછે જિનનામ સંભારતાં
|
૫ |
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
ટ
સંભારતાં પ્રભુનું નામ નિશદિન પર્વ અઠ્ઠઈ મન ધરે, સમકિત નિર્મલ કરણ કારણ શુભ અભ્યાસ એ અનુસરે, નરનારી સમક્તિવંત ભાવે એહ પર્વ આરાધશે, વિદન નિવારે તેના સવિ સૌભાગ્ય લક્ષમી વધશે . ૬
ઢાલ-૪ | આદિ જિણુંદ મયા કરીએ દેશી છે પર્વ પmષણમાં સદા, અમારી પડતું વજડારે, સદા ભક્તિ દ્રવ્ય ભાવથી, સાહમિ વચ્છલ શુભ ભાવરે
મહદય પર્વ મહિમા નિધિ છે ૧ સાહમિ વચ્છલ એકણ પાસે, એકત્ર કર્મ સમુદાયરે, બુદ્ધિ તુલાએ તેલીએ, તુલ્ય લાભફલ થાયરે મ૦ ૨ ઉદાયી ચરમ રાજઋષિ, તિમક ખામણ સત્યરે મિચ્છાદિ દુક્કડ દઈને, ફરી સેવે પાપવારે, મ ૩ તેહ કહ્યા માયા મૃષાવાદી, આવશ્યક નિર્યુક્તિ માહેર, ચૈત્ય પરિવાડિ કીજીએ, પૂજા ત્રિકાલ ઉછાહેરે, મ છે ૪ છેલ્લી ચાર અઠ્ઠાઈએ, મહા મહોત્સવ કરે દેવારે, જીવાભિગમે ઈમ ઉચ્ચરે, પ્રભુ શાસનના એ મેવારે, મ૦ ૫
ઢાલ-પ છે અરણિક મુનિવર- એ દેશી છે અઠ્ઠમ તપ વાર્ષિક પર્વમાં, શલ્ય રહિત અવિરુદ્ધરે, કારક સાધક પ્રભુના ધમને, ઈચ્છા ધે હોય શુદ્ધ,
તપને સેરે કાંતા વિરતિના છે ૧ | સે વર્ષે કર્મ અકામથી, નારકી તે તે સકામેરે, પાપ રહિત હોય નવકારશી થકી સહસ તે રસ ઠામરે, તપ, મારા
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
વધતે વધારે તપ કરવા થકી, દશ ગુણે લાભ ઉદાર, દશ લાખ ક્રોડ વર્ષનું અઠ્ઠમે દુરિત માટે નિરધારરે, ત૫૦ ૩ . પચ્ચાસ વર્ષ સુધી તપ્યા લહમણા, માયા તપ નવિ શુદ્ધ, અસંખ્ય ભવ ભમ્યા એક કુવચન થકી,
પદ્મનાભ વારે સિદ્ધરે, ત૫૦ ૪ આહાર નિહરતારે સમ્યગ તપ કર્યો જુઓ અત્યંતર તત્વરે, ભદધિ સેતુરે અઠ્ઠમ તપભણી, નાગકેતુ તપ ફલ સત્વરે, ત૫૦ પા
ઢાલ-૬ સ્વામિ સીમંધર–એ દેશી છે વાર્ષિક પડિકમણ વિષે, એક હજાર શુભ આઠરે, શ્વાસ ઉસાસ કાઉસગ તણું, આદરી તજે કર્મ કાઠરે,
. પ્રભુ તમ શાસન અતિ ભલું છે ? દુબ લખ ચઉસય અડકહ્યાં પલ્ય પણચાલીસ હજારરે, નવ ભાંગે પલ્યના ચઉ ગ્રહ્યા, શ્વાસમાં સુર આયુ સારરે, પ્ર. મારા એગણુશ લાખને ત્રેસઠી, સહસ બસે સતસદ્વિરે, પલ્યોપમ દેવનું આઉખું, નવકાર કાઉસગ્ગ છઠરે, પ્ર... ૩ એકસઠ લાખને પણતીસા, સહસ બસેં દશ જાણ રે, એટલા પલ્યનું સુર આઉખું લેગસ કાઉસગ મારે, પ્ર. ૪ ધેનુ ધન રૂપેરે જીવન, અચલ છે આઠ પ્રદેશ, તેહ પરે સર્વ નિર્મલ કરે, પર્વ અઠ્ઠાઈ ઉપદેશરે, પ્રહ છે ૫
ઢાલ-૭ મે લીલાવંત કુંવર–એ દેશી છે સોહમ કહે જખુ પ્રત્યે, જ્ઞાનાદિ ધર્મ અનંતરે વિનીત અર્થ પ્રકાશે વિરજી, તિમ મેં રચીએ સિદ્ધાંતરે વિનીત
પ્રભુ આગમ ભલે વિશ્વમાં છે ૧ છે
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
ષટુ લાખ ત્રણસેં ને તેત્રીશ, એગુણ સાઠ હજાર વિનીત, પિસ્તાલીસ આગમ તણે, સંખ્યા જગદાધારરે, વિ. . ૨ અથમીએ જિન કેવલ રવિ, સુત દીયે વ્યવહાર વિ. ઉભય પ્રકારક સૂત્રને, સંપ્રતિ બહુ ઉપગારરે વિ૦ ને ૩ પુન્ય ક્ષેત્રમાં સિદ્ધગિરિ, મંત્રમાંહે નવકારે વિ. શુકલ ધ્યાન છે ધ્યાનમાં, કલ્પસૂત્ર તિમ સારરે વિ૦ ૪ . વિર વર્ણન છે જેહમાં, શ્રી પર્વ તસુ સંવરે વિ છઠ તપે કલ્પસૂત્ર સુણે મુદા, ઉચિત વિધિ તતખેવરે વિ. પા
ઢાલ-૮ તપશું રંગ લાગે-એ દેશી છે નેવું સહસ સંપ્રતિ નૃપેરે ઉધર્યા જૈન પ્રાસાદરે છતિસ સહસ નવાં કર્યારે, નિજ આયુ દિનવાદરે મનને મેદેરે, પૂજે પૂજે મહદય પર્વ મહત્સવ મટેરે છે અસંખ્ય ભરતના પાટવી, અઠ્ઠાઈ ધમના કામિરે, સિદ્ધગિરિયે શિવપુરી વર્યારે, અજરામર સુભ ધામિરે, મ૦ મારા યુગ પ્રધાન પૂર્વ ધણીરે, વરસ્વામિ ગણધારરે નિજ પિતુ મિત્ર પાસે જઈરે, જાણ્યાં ફુલ તૈયારરે, મ છે ૩. વિશ લાખ ફુલ લઈને, આવ્યા ગિરિ હિમવંતરે, શ્રીદેવી હાથે લીયાંરે, મહા કમલ ગુણવંતરે, મો . ૪ પછે જિન રાગીને સુપિયારે, સુભિક્ષ નયર મઝાર, સુગત મત ઉછ દિને, શાસન શોભા મારે | મ | ૫ |
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
હાલ-૯ કે ભારત નૃપ ભાવશું એ—એ દેશી છે ? પ્રાતિહારજ અડપામીએ,સિદ્ધ પ્રભુના ગુણ આઠ, હર્ષ ધરી સેવીએ, જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રનાંએ, આઠ આચરણ પાઠ હ૦
સે સે પર્વ મહંત હ૦ ૧ પવયણ માતા સિદ્ધિનું એ, બુદ્ધિ ગુણ અડ દષ્ટિ, હ૦ ગણિસંપદ અડ સંપદાએ, આઠમી ગતિ દિયે પુષ્ટિ હ૦ મે ૨ આઠ કમ અડદેષનેએ, અડ મા મેલિ પ્રમાદ હ૦ પરિહરી આઠ કારણ ભજીએ, આઠ પ્રભાવક વાદ હ૦ છે ૩ ગુજ૨ દિલ્લિ દેશમાંએ, અકબરશાહ સુલતાન હ૦ હીરજી ગુરૂનાં વયણથીએ, અમારી પડહ વજડાવી હ૦ ૪ સેનસૂરિ તપગચ્છ મણિએ, તિલક આણિંદ મુર્ણિદહ૦ રાજ્યમાન રિદ્ધિ લહએ, સૌભાગ્ય લક્ષ્મી સુરિંદ હ૦ કે પા સે સે પર્વ મહંતહ , પૂજા જનપદ અરવિંદ, હ૦ પુન્ય પર્વ સુખકંદ હ૦, પ્રગટે પરમાણંદ, હર કહે એમ લક્ષમી સુરિંદ, હ૦
| ૬ | કલસ એમ પાર્થ પ્રભુને પસાય પામી, નામે અઠ્ઠાઈ ગુણ કહ્યા ભવિ જીવ સાધે નિત્ય આરાધ, આત્મ ધમેં ઉમટ્યા છે ? સંવત જન અતિશય વસુ શશી (૧૮૩૪) ચૈત્રી પુનમે થાઈયા સૌભાગ્યસૂરિ શિષ્ય લક્ષ્મીસૂરિ બહુ, સંઘ મંગલ પાઈઆ મારા
ઈતિ અઠ્ઠાઈ સ્તવન સંપૂર્ણ
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી મહાવીર સ્વામીના સત્તાવીશ
ભવનું પંચઢાલીયું
શ્રી શુભવિજય સુગુરૂનમી, નમી પદ્માવતી માય.
ભવ સત્તાવીશ વર્ણવું, સુણતાં સમક્તિ થાય, એ ૧ છે સમક્તિ પામે જીવને, ભવ ગણતીયે ગણાય,
જે વલી સંસારે ભમે, તે પણ મુકતે જાય. ૨ છે વીર જીનેશ્વર સાહિબે, ભમિ કાલ અનંત, પણ સમક્તિ પામ્યા પછી, અંતે થયા અરિહંત. ૩ એ
હાલ પહેલી પહેલે ભવે એક ગામને રે, રાયનામે નયસાર, કાણ લેવા અટવી ગયેરે, ભેજન વેળા થાયરે પ્રાણી ધરિયે સમક્તિ રંગ, છમ પામીયે સુખ
અભંગરે, પ્રાણ ધરિયે ! ૧ છે મન ચિંતે મહીમા નીલેરે, આવે તપસી કોય, દાન દેઈ ભેજન કરૂં રે, તે વાંછિત ફલ હેયરે પ્રાણી છે જે છે મારગ દેખી મુનિવરરે, વંદે દેઈ ઉપગ, પૂછે કેમ ભટકે ઈહિરે, મુનિ કહે સાથ વિગેરે પ્રાણી ૩ હર્ષ ભરે તેડી ગયેરે, પડિલાલ્યા મુનિરાજ, ભેજન કરી કહે ચાલીયેરે, સાથ ભેળા-કરૂં આજરે પ્રાણી છા
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
પગવાટીએ ભેગા કર્યારે, કહે મુનિ દ્રવ્ય એ માર્ગ,
સંસારે ભૂલા ભરે, ભાવ માર્ગ અપવગેરે પ્રાણું છે પો દેવગુરૂ ઓળખાવીયારે દીધે વિધિ નવકાર,
પશ્ચિમ મહાવિદેહમાંરે પાપે સમકિત સારરે પ્રાણું છે દો શુભ ધ્યાને મરી સુર હરે પહેલા સ્વર્ગ મઝાર,
પલ્યોપમ આયુ ચવી ભરત ઘરે અવતારરે પ્રાણી છે ૭ નામે મરીચી યૌવને સંયમ લીયે પ્રભુ પાસ, - દુષ્કર ચરણ લહી થયે રે ત્રિદંડીક શુભ વાસરે પ્રાણી છે ૮
ઢા-૨.
વિલાહલાની દેશી” ન વેશ રચે તેણી વેળા, વિચરે આદીશ્વર ભેળા. જળ થેડે એ સ્નાન વિશેષ, પગ પાવડી ભગવે વેશે છે ધરે ત્રિદંડી લાકડી મટી, શીર મુંડણને ધરે ચોટી, વળી છત્ર વિલેપન અંગે સ્થલથી વ્રત ધરતે રંગે | ૨ | સેનાની જનઈ રાખે, સહુને મુનિ માર્ગ ભાખે, સમવસરણે પૂછે નરેશ, કેઈ આગે હશે જીનેશ ૩ જન જંપે ભરતને તામ, તુજ પુત્ર મરીચી નામ, વીર નામે થશે જીન છેલલા, આ ભરતે વાસુદેવ પહેલા જે ૪ ચક્રવતિ વિદેહે થાશે, સુણી આવ્યા ભારત ઉલ્લાસે, મરીચીને પ્રદક્ષિણા દેતા, નમી વંદીને એમજ કહેતા કે પા તમે પુન્યાવંત ગવાશે હરિ ચકી ચરમ જીન થાશે, નવિ વંદુ ત્રિદંડીક વેષ નમું ભક્તિયે વીર જિનેશ છે દો
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
એમ સ્તવના કરી ઘર જાવે, મરીચી મન હર્ષ ન માને, મારે ત્રણ પદવીની છાપ, દાદા જીન ચક્રી બાપ છે ૭ છે અમે વાસુદેવ ધુર થઈશું, કુલ ઉત્તમ મારૂં કહીશું, નાચે કુલ મદ ભરાણે, નીચ નેત્ર તિહાં બંધાણે | ૮ એક દીન તનુ રગ વ્યાપે કેઈ સાધુ પાણું ન આપે, ત્યારે વંછે ચેલે એક તવ મલીયે કપિલ અવિવેક છે ૯ દેશના સુણે દીક્ષા વાં છે કહે મરીચી લીયે પ્રભુ પાસે, રાજપુત્ર કહે તુમ પાસે લેશું અમે દીક્ષા ઉલ્લાસે છે ૧૦ | તુમ દર્શને ધમને વહેમ, સુણી ચિંતે મરીચી એમ, મુજ ગ્ય મળ્યો એ ચેલે, મૂળ કડવે કડા વેલ છે ૧૧ છે મરીચી કહે ધર્મ ઉભયમાં, લીયે દીક્ષા યૌવન વયમાં, એણે વચને વચ્ચે સંસાર એ ત્રીજે કહ્યો અવતાર છે ૧૨ છે લાખ રાશી પૂરવ આય, પાળી પંચમે સ્વર્ગે સધાય, દશ સાગર જીવિત ત્યાંહી, શુભવીર સદાસુખ માંહી રે ૧૩ છે
ઢાલ ૩. છે એપાઈની દેશી છે પાંચમે ભવે કેલ્લાગ સન્નિવેષ કૌશિક નામે બ્રાહ્મણવેષ, એંશીલાખ પૂર્વ અનુસરી ત્રિદંડીયાને વેષે મરી રે ૧ કાલ બહુ ભમી સંસાર, ધૃણાપુરી છઠ્ઠો અવતાર, બહોતેર લાખ પૂરવને આય, વિપ્ર ત્રિદંડી વેષ ધરાય છે ૨ સૌધર્મ મધ્ય સ્થિતિયે થયે, આઠમે ચિત્ય સન્નિવેષે ગયે, અઘિત દ્વિજ ત્રિદંડી, પૂર્વ આયુલાખ સાઠે મૂઓ. છે ૩ મધ્યસ્થિતિયે સુર સ્વર્ગ ઈશાન, દશમે મંદીરપુર દ્વિજ ઠાણ, લાખ છપ્પન પૂર્વાપુરી, અગ્નિભૂતિ વિદડીક મરી ૪.
એ
રાશિ પૂરવ
અભવીર સદી
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
**
ત્રીજે સ્વગે મધ્યાયુ ધરી, ખારમે ભવ શ્વેતાંખીપુરી, પૂર્વ લાખ ચુમાલીશ આય, ભારદ્વાજ દિ'ડીક થાય ॥ ૫ ॥ તેરમે ચેાથે સ્વગે મરી, કાલ ઘણૢા સસારે ભમી, ચત્તમે ભવ રાજગૃહી જાય, ચાત્રીશલાખ પૂર્વને આય ! ૬ u થાવર વિપ્ર ત્રિઢંડી થયા, પાંચમે સ્વગે` મરીને ગયા, સેાળમે ભવ કાડ વર્ષ સમાય, રાજકુંવર વિશ્વભૂતિ થાય નાણા સંભૂતિમુનિ પાસે અણુગાર, દુક્કર તપ કરી વર્ષ હજાર, માસખમણુ પારણુ ધરી દયા, મથુરામાં ગોચરીએ ગયા ! ૮ ॥ ણ્યા મુનિ પડચા વશા, વિશાખની પિતરીઆ હસ્યા, ગૌબ્રુગે મુનિ ગવે કરી ગયણ ઉછાળી ધરતી ધરી ॥ ૯॥ તપ ખળથી ડાયા મળધણી, કરી નિયાણું મુનિ અણુસણી, સત્તરમે મહાશુકે સુરા, શ્રી શુભવીર સત્તર સાગરા ॥ ૧૦ ॥ હાલ ૪. અઢારમે ભવે સાત સુપન સૂચિતસતિ,
ગાયે
પેાતનપુરીયે પ્રજાપતિ રાણી મૃગાવતી, તસસુત નામે ત્રિપૃષ્ઠ વાસુદેવ નીપજ્યા,
પાપ ઘણું કરી સાતમી નરકે ઉપજ્યા ॥ ૧ ॥ વીશમે ભવ થઈ સિહુ ચેાથી નરકે ગયા,
તિહાંથી ચવી સંસારે ભવ મડ઼ેલા થયા, ખાવીશમે નર ભવ લહી પુણ્યદશા વર્યા,
ત્રેવીશમે રાજધાની મૂકાયે સંચર્યાં ॥ ૨ ॥ શય ધન ય ધારણીયે જનમીયા,
લાખ ચારાશી પૂર્વ આયુ જીવિયા, (પ્રયમિત્ર નામે ચક્રવતિ દીક્ષાલડી,
ફાડી વર્ષ ચારિત્ર દશા પાલી સહી ના ૩ !!
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________
વીશઉપર શી અને અનેક
મહાશુકે થઈ દેવ ઈણે ભારતે ચવી,
છત્રિકા નગરીયે જિતશત્રુ રાજવી, ભદ્રામાય લાખ પચવીશ વર્ષ સ્થિતિધરી,
નંદન નામે પુત્રે દીક્ષા આચરી છે ૪ | અગીયાર લાખને એંશી હજાર છશેવળી,
ઉપર પિસ્તાલીશ અધિક પણ દિન રૂળી, વીશસ્થાનક માસનમણે જાવજ જીવ સાધતા,
તિર્થંકર નામકર્મ તિહાં નિકાચતા છે ૫ | લાખવષે દીક્ષા પર્યાય તે પાળતા,
છવીશમે ભવ પ્રાણુત કપે દેવતા, સાગર વિશનું જીવિત સુખભર ભગવે,
શ્રી શુભવીર જીનેશ્વર ભવ સુણજે હવે ૬
ઢાલ ૫. નયર માહણકુંડમાં વસેરે મહાઋદ્ધિ ઋષભદત્ત નામ દેવાનંદ દ્વિજ શ્રાવિકારે પેટ લીયે પ્રભુ વિસરામરે
પેટ લીયે પ્રભુ વિસરામ છે ૧ ખ્યાશી દિવસને અંતરેરે સુર હરિણગમેષી આયા - સિદ્ધાર્થ રાજા ઘરે ત્રિશલા કૂબે છટકાયરે ત્રિશલા છે ૨ છે નવ માસાંતરે જનમીયારે દેવદેવી ઓચ્છવ કીધ પરણી યશોદા યૌવનને રે, નામે મહાવીર પ્રસિદ્ધ નામે છે ૩ સંસાર લીલા ભેગવી, ત્રીશ વર્ષે દીક્ષા લીધ, બાર વર્ષે હઆ કેવલીરે,
- શિવવહુનું તિલક શિરૂ દીવર, શિવ૦ ૪ .
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮
સંધ ચતુર્વિધ સ્થાપીચારે, દેવાનંદા ઋષભદત્ત પ્યાર, સયમ દેઈ શિવ માકલ્યારે,
ભગવતી સૂત્રે અધિકાર રે, ભગ૦ ॥ ૫ ॥ ચાત્રીશ અતિશય શાભતારે, સાથે ચૌદ સહસ અણુગાર, છત્રીશ સહસ તે સાધવીરે,
ખીજો દેવ દેવી પિરવારરે, બીજો॰ ॥ ૬ ॥
ત્રીશ વર્ષ પ્રભુ કૈવલીરે, ગામ નગર તે પાવન કી, મહેતર વર્ષનું આઉખરે, દીવાલીયે શિવપદ લીધી, દીવા॰ પાછા અનુરૂલઘુ અવગાહનેર, કીયા સાદી અનંત નિવાસ, માહરાય મન્નુ મૂળશુંરે, તનમન સુખના હાય નાશરે, તન॰ ૫૮ા તુમ સુખ એક પ્રદેશનું, નવી માવે લેાકાકાશ, તે અમને સુખીયા કરારે,
અમે ધરીયે તુમારી આશરે, અમે ॥ ૯ u અક્ષય ખજાના નાથનારે મેં દીઠા ગુરૂ ઉપદેશ, લાલચ લાગી સાહિબારે,
વિ ભજીયે કુમતિના લેશરે, નિવ॰ ॥ ૧૦ ॥ મહાટાના જે આશારે, તેથી પામીયે લીવિલાસ દ્રવ્ય ભાવશત્રુ હણીરે લવીર સદા સુખવાસરે, શુભ॰ । ૧૧ । કલશ
એગણીશ એકે વ છેકે પૂર્ણિમા શ્રાવણવરા, મેં ઘુણ્યા લાયક વિશ્વનાયક વમાન જીનેશ્વરા, સવેગ રંગ તરંગ ઝીલે જવિજય સમતા ધરી, શુવિજય પંડિત ચરણ સેવક વીરવિજય જયજય કરો ॥ ૧ ॥
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૯
શ્રી ગૌતમગુરૂભ્યાનમા
અથ શ્રી મહાવીર સ્વામીના સત્ત્તાવીશ ભવનું સ્તવન લિખ્યતે
॥ મહા !
વિમલ કમલ દલ લાયાં, ક્રીસે વન પ્રસન્ન ! આદર આણી વીરજિન, વાંદી કરૂ સ્તવન ॥ ૧ ॥ શ્રી ગુરૂતળું પસાì, સ્તવશુ' વીર જિષ્ણુદેં।
ભવ સત્યાવીશ વરવું, સુણજો સહું આણુંઃ ॥ ૨ n સાંભલતાં સુખ ઉપજે, સમક્તિ નિર્મીલ હાય !
કરતા જિનની સંકથા, સલ દહાડા સેય ॥ ૩॥ ॥ ઢાલ પહેલી. દેશી ઢાલની ।। મહાવિદેહ પશ્ચિમજાણું, નયસાર નામે વખાણું -
નયરતણા છે એ રાણા, અટવી ગયા સપરાણા ॥ ૧ ॥ જમવા વેલા એ જાણી, ભગતે રસવતી આણી !
દત્તની વાસના આવી, તપસી જૂવે તે ભાવી ॥ ૨ ॥ મારગ ભૂલ્યા તે હેવ મુર્તિ આવ્યે તતખેવ
આહાર દ્વીચેા પાય લાગી, ઋષિની ભૂખ તૃષા ભાગી ॥ ૩ ॥ ધર્મ સુણ્યા મન રંગે, સમકીત પામ્યા એ ચગે
ઋષિને ચાલતા જાણી, હીયકે ઊલટ માણી ૫ ૪ n
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
મારગ દેખાડ્યો વહેતે, પા છે વલી એ એમ કહેતે !
પહેલે ભવૅ ધર્મજ પાવે, અંતે દેવ ગુરૂ ધ્યાવે છે ૫ છે પંચ પરમેષ્ઠીનું ધ્યાન, સીમ પામ્ય વૈમાન છે
આઉખું એક પાપમ, સુખ ભેગવી અને પમ છે ૬ ભવ બીજે ત્રીજે આયે, ભરતકુલે સુત જાયે
ઉત્સવ માંગલિક કીધું, નામ તે મરીયંચ દીધું છે ૭ | વાધે સુરતરૂ સરિ, આદિ જિન દેખીને હરખ્યો !
આઉએ દેશના દીધી, ભાવું દીક્ષા એ લીધી છે ૮. જ્ઞાન ભયે સુવિશેષ, વિચરે દેશ વિદેશ
દીક્ષા લેઈ એ હરખે, અલગે સ્વામીથી વિચરે છે ૯ મહાવ્રત ભાર એ મહટે, પણ પુયાઈ એ છે
ભગવું કપડું કરશું, માથે છત્રએ ધરશું છે ૧૦ પાયે પાનહી પરશું, સ્નાન સુચિજલે કહ્યું છે
પ્રાણી થુલ નહીં મારૂં, ખુર મુંડ ચેટીયે ધારૂં . ૧૧ છે જઈ સેવન કેરી, શેભા ચંદન ભલેરી
હાથે ત્રિદંડીયું લેવું, મનમાં ચિંતવ્યું એવું છે ૧૨ લિગ કુલિંગનું રચીયું, સુખકારણ એમ મચીઉં ! 1 ગુણ સાધુના વખાણે, દીક્ષાગ તે જાણે છે ૧૩ આણ જતિને આપે, સૂધે મારગ થાપે ! , સમવસરણ રચ્યું જાણું, વંદે ભરત વિન્નાણી છે ૧૪ બારે પરખદા રાજે, પૂછે ભરત એ આજે ! | | કઈ છે તુમ સરીખે, દાખ્યું મરીયંચ તીખે છે ૧૫
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
પહેલ વાસુદેવ થાશે, ચકવતી મૂકાએ વાસે
વીશ એ તીર્થકર, વર્ધમાન નામે જયંકર છે ૧૬ . ઉલશ્ય ભરતનું હૈયું જઈ મરીયંચને કહ્યું
તા પદવીએ દાખી, હરિચક્રી જિનપદ ભાખી ૧૭* ત્રણ્ય પ્રદક્ષિણા દેઈ, વંદન વિધિશું કરેઈન - સ્તવના કરી એમ દાખે, પુત્ર ત્રિદંડી ન રાગે છે ૧૮ છે વંદુ છું એહ મરમેં, થાશે જિનપતિ ચરમે છે એમ કહી પાછે એ વલી, ગરવે મરીયંચ ચડી. ૧૯
છે ઢાળ બીજી ઈબાગ કુલૅહું ઊપને, મારે ચકવતી તાતજી
આઉઓ માહારે જિન હુએ, હું પણ ત્રિજગ વિખ્યાતજી ના અહે ઉત્તમ કુલ માહરૂં, અહો અહે મુજ અવતારજી નીચગોત્ર તિહાં બાંધીયું, જુઓ જૂઓ કમ પ્રચારજી અમારા આ ભરતે પિતનપુરં, ત્રિપૃષ્ઠ હરિ અભિરામજી | મહાવિદેહ બેત્ર મુકાપુરી, ચક્રીપ્રિય મિત્ર નામ અબાલા ચરમ તીર્થકર થઈશું, હશે વિગડુ સારજી
સુરનર સેવા સારશે, ધનધન મુજ અવતારજી અાઝા રહે મદમાતે એણપરે, એક દિન રોગ અતીવજી
મુનિજન સાર કે નવિકરે, સુખ વછે નિજ જીવજી અાપા કપિલનામેં કેઈ આવિયા, પ્રતિબેધ્યો નિજવાણુજી
સાધુ સમીપે દીક્ષા વરે, ધર્મ છે એણે ઠામજી અમારા
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાધુસમીપે મોકલે, નવિ જાએ તે અગજી
ચિંતે મરિયંચ નિજમને, દશે છે મુજ જગ્યજી અવાળા તવ તે વલતું બલિયે, તુમવાદે શું હોય છે - બે ભે ધર્મ તે ઈહાંઅ છે ઉત્સુત્ર ભાંગ્યું સેયજી અમાદા તેણે સંસાર વધારી, સાગર કોડાકોડાજી
લાખ ચોરાશી પૂરવતણું, આયુ ત્રીજે ભવ જેડીજી અગાલા ભવથે સ્વર્ગ પાંચમેં, સાગર સ્થિતિ દશ જાણુજી ! કૌશિક બ્રિજ પાંચમેં ભલેં, લાખ એંશી પૂર્વ માનજી અકાળા ગુણા નયરીએ દ્વિજ થયે, પૂર્વલાખ બહુવેર સારછ
હુએ ત્રિદંડી છઠે ભ, સાતમે સહમ અવતારજી અ.૧૧ અઘિત આઠમેભવે, સાઠલાખ પૂર્વ આયા
ત્રિદંડી થઈ વિચરે વલી, નવમે ઈશાને જાયજી અમારા અગ્નિભૂતિ દશમે ભ, મંદિરપુરે હીજ હાયજી લાખ છપન્નપૂર્વ આખું, ત્રિદંડી થઈ મેરે સાયજી અa૧૩ ઈગ્યારમે ભવે તે થયે, સનતકુમારે દેવજી નયરી Aવેતાંબી અવતર્યો, બારમે ભ દ્વિજ હેવજી અ.૧૪ ચુમ્માલીશ લાખ પૂર્વ આઊખું, ભારદ્વાજ જસ નામજી : ત્રિદંડી થઈ વિચરે વલી, મહેંદ્ર તેરમે ભોંઠામજી અાપા રાજગૃહી નયરી ભવ ચૌદમે, થાવર બ્રાહ્મણ દાખજી ચેત્રીશ લાખ પૂર્વ આઊખું, ત્રિદંડી લિંગ તે ભાખજી પાઅમાદા અમર થયે ભવ પન્નરમે, પાંચમેં દેવલેકે દેવજી સંસાર ભયે ભવ શેલમે; વિશ્વભૂતિ ક્ષત્રી હેવજી અહ૧છા
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઢાલ ત્રીજી
વિશાખભૂતિ ધારણીના બેટા ભુજખલ પૂઠે સમૂલ સમેટા, સભૂતિ ગુરૂ તેણે ભેટ॥ ૧૫ સહસ વરસ તિહાં ચારિત્ર પાલી લહી દીક્ષા આતમ અનુગ્માલી તપ કરી કાયા ચાળી । ૨ ।
એક દિન ગાય ધસી સિંગાલી, પડયો ભૂમિ તસ
ભાઇયે ભાલી, તેરું ખલ સંભાલી ॥ ૩ ॥
ગરવે' રીષ ચઢી વિકરાલી, સિંગધરી આકાશે
ઊછાલી, તસ ખલ શંકા ટાલી ॥ ૪ ॥
તિઠ્ઠાં અણુસણુ નિયાણું કીધુ, તપ વેચી અલ
માગી લીધું અધુરૂ પરિયાંશું કીધું ॥ ૫ ॥
સતરમે ભવે શકે સુરવર, ચવી અવતરીયા
જિહાં પેાતનપુર, પ્રજાપતિ મૃગાવતી કુઅર ॥ ૬ ॥ ચારાશી લાખ વરસના આયુ, સાત સુપન
સૂચિત સુત જાયે, ત્રિપૃષ્ઠ વાસુદેવ ગાયે ! છા ઓગણીશમે ભવે. સાતમી નગે, તેત્રીશ
સાગર આયુ અભંગે', ભાગવીયું તનુસ ંગે ॥ ૮॥ વીસમે ભવે સિંહ હિંસા કરતા, એકવીશમે ચાથે
નરકે કરતા વિચ વિચ ઘણા ભવ કરતા ॥ ૯॥
આવીશમે ભવે. સરલ સભાવિ, સુખ ભોગવતાં
જસ ગવરાવિ, પુણ્યે શુક્ષ મતિ આવી । ૧૦ ।
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
ત્રેવીશમે ભવે મૂકી પુરી મુખે, ધન
જાયે ધારણીની કુખેં, નર અવતરિયે સૂર્ખ છે ૧૧ તિહાં ચક્રવર્તીની પદવી લાધી, પિટીલાચાર્યેશું
મતિ બાંધી, શુભ તપ કિરિયા સાધી ૧૨ કોડી વરસ દીક્ષાને જાણ, લાખ ચિરાશી પૂર્વ
પ્રમાણુ, આખું પૂરું જાણુ ૧૩ વીશમેં ભવે શુ સુરવર, સુખ ભેગવિઆ
સાગર સત્તર, તિહાંથી ચવી અમર છે ૧૪ |
ઢાલ થી છે રાગ મલાર છે આ ભરતે છત્રિકાપુરી, જિતશત્રુ વિજ્યાનાર છે મેરે લાલ છે પંચવીશમે ભ ઊપને, નંદન નામ ઊદાર છે મેરે લાલ છે
તીર્થકર પદ બાંધિયું છે ૧ છે એ આંકણું છે ૧ ૧ લઈ દીક્ષા સુવિચાર | મેરેલાલ છે વીશ થાનક તપ આદર્યું, હુએ તિહાં
જયજયકાર છે મેરે) | તીર્થકર૦ મે ૨ રાજ્ય તજી દીક્ષા લિયે, પિટીલાચાર્ય પાસ મેરેલાલ માસખમણ પારણું કરે, અભિગ્રહવંત
ઊલ્લાસ છે મેરેલાલ છે તીર્થકર છે ૩ લાખ વરસ એમ તપ કર્યું, આલસ નહીં લગાર છે મેરેલાલ પરિગલ પુણ્ય પિતે કર્યું, નિકાચું જિનપદ
, સાર છે મેરેલાલ ! તીર્થ છે ૪ .
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
? વિમાન , “ મેરેલા
Sચવી
માસખમણ સંખ્યા કહું. લાખ ઈગ્યાર એંશી સહસ મેરેલાલ | છશે પિસ્તાલીશ ઊપરે પંચ દિન વૃદ્ધિ
કહીશ કે મેરેલાલ ! તીર્થ છે એ છે પંચવીશ લાખ વરસનું આખું, માસ સંલેષણું કીધ એ મેરેલાલ છે ખમી ખમાવી તે ચ, દશમે સ્વર્ગ ફલ
છે મેરેલાલ આ તીર્થ છે ૬ છે પુષેત્તરાવસકે, વિમાન સાગર વીશ મેરેલાલ છે સુરચવીયે સુખ ભેગવી, હુઆ એ ભવ
છવ્વીશ મેરેલાલ તે તીર્થ૦ ૭ છે ઢાલ પાંચમી છે ભમરહલીની છે સત્યાવીશમે ભવ સાંભલે તે છે ભમરહુલી છે રૂઅડું માહણકુંડ ગામ છે અષભદત્ત બ્રાહ્મણ વસે છે
ભમરડુલી દેવાનંદા ધરણું નામ છે ૧ . કર્મ રહ્યાં લવલેશ વલીત ભ૦ | મરીમંચ ભવનાં જેહતે પ્રાણત કલ્પથકી ચવીતે પાભ દ્વિજ કુલે અવતર્યો તેહત મારા ચૌદ સુપન માતા કહે છે ભ૦ | આણંદ હુએ બહુત ઈ અવધી જઈયું તે ભ૦ એહ અછરાભૂત છે ૩ વ્યાશી દિન તિહાં કણે રહ્યા ભા ઇંદ્ર આદેશે દેવતે છે સિદ્ધાર્થ ત્રિશલા કૂર્ખતે એ ભ૦ છે ગર્ભ પાલટો તતખેવને પાછા ચઉદ સુપન ત્રિશલા લહેતે ભલા શુભ મુહૂર્વે જનમ્યા જામતે જન્મ મહોત્સવ તિહાં કરે છે ભર છે ઇંદ્ર ઈંદ્રાણી તામતે પા “વદ્ધમાન તનુ નામ દીયે ભ૦ | દે દી મહાવીર તે a હશે શું પરણાવિઆ તે ભ૦ સુબ વિકસે ઘર વીર માદા
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
માયબાપ સુરલેકે ગયાં છે ભય છે જિનસાધે નિજકાજતે છે લેકાંતિક સુર ઈમ કહેતે ભ ભે દીક્ષા મહારાજને છા વરસીદાન દેઈ કરીતે ભ૦ છે લીધે સંયમ ભારતે છે એકાકી જિનવિહાર કરે છે ભ૦ છે ઊપસર્ગને નહીં પાતે ૮ તપ ચવિહાર કર્યા ઘણુત ભો એક છ માસી ચેવિહારતે છે બીજે છ માસી કર્યો તે છે ભ૦ | પંચદિન ઊણું ઊદાર તે છેલ્લા નવ તે ચેમાસી કર્યા તે છે ભ૦ છે બે ત્રણ્ય માસી જાણતે છે અઢી માસ બે વાર કર્યા તે ભલા બે માસી છ વાર તે ૧૦ દિઢ માસી બે વાર કર્યા તે ભોગે માસ ખમણ કર્યા બારતે છે બહુતેર પાસખમણ કર્યા તે ભમે છઠ્ઠ બસેં ઓગણત્રીશ તે ૧૧ ભારે વરસે પારણ છે ભ૦ છે ત્રણ્યશે ઓગણપચાસ છે નિદ્રા બેઘડી કરી છે ભ૦ બેઠા નહીં બારે વરસતે ૧૨ કરમ ખપાવી કેવલ લહ્યું છે ભ૦ ત્રિગડે પર્ષદા બારતે છે ગણધર પદની સ્થાપના. ભ૦ છે જગહુએ જયજ્યકારતે ૧૩ ગણધરવર ઈગ્યાર હુઆતે ભ ચઉદ સહસ સાધુ સુખકાર છે છત્રીશ સહસ તે સાધવી તે ભા સીયલ રયણ ભંડાર ૧૪ એક લાખ એંગણસાઠ હજાર કહ્યા તે આ ભ૦ છે
શ્રાવક સમક્તિ ધારતે છે ભ૦ છે ત્રણ્ય લાખ અઢાર હજાર શ્રાવિકાતે છે ભ૦ છે.
એ કહ્યો વીર પરિવાર છે ૧૫ છે બ્રાહ્મણ માત પિતા હુઆતે ભને મોકલ્યા મુક્તિ મઝારતે છે સુપુત્ર આવે ઈમ કરેતે ભo સેવકની કરો સારતે છે ૧૬ છે. ત્રિીશ વરસ ગૃહવાસ વસ્યા છે ભ૦ છે બાર વરસ છવાસ્થત છે ત્રીશ વરસ કેવલ થયું તે જ બોંતેર વરસ સમસ્ત તે ૧છા
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૭
એણપરે પાલી આપ્યું છે ભ૦ દિન દીવાલી જેતે મહાનંદ પદ પામીયાત છે ભ૦ | સમરૂં હું નિત તેહતા ૧૮ સંવત શેલ બાસઠુત છે ભ૦ મે વિજયાદશમી ઉદારતે છે લાલવિજય ભક્ત કહેતે ભગા વીરજિન ભવજલ તારતે ૧લા
| | ઢાલ છઠી. સમરવસણ સુખ સંપદ મિલે, ફલે મને રથ કેડજી
રોગ વિયેગ સવાટલે, ન હાય શરીરે કઢજી એ ૧ છે આદરી આણાપુર મંડ, ખંડન પાપને પૂરજી જે ભવિયણ સેવા કરે, સુખ પામે તે ભરપૂર છે આ૦ મે ૨ મૂરતિ મેહન વેલડી, દીઠે અતિ આણંદજી સિંહાસન સેહે સદા, ગગનેં જન્મે રવિચંદજી છે આ૦ મકા પ્રતિમાએ લહીએ સદા, પ્રણમું જોડી હાથજી ! ત્રણ્ય પ્રદક્ષિણા દેઈ કરી, માગું મુક્તિને સાથજી ! આ૦ ૪ શ્રાવક યતિ ઊદ્યમ કરે, કીધે જિનપ્રાસાદજી કાઢ્યું પાપ ઠેલી કરી, પુર્વે જગ જસવાદ છે આ પો
કલશ. શ્રી વીર પાટપરંપરાગત, શ્રી આણંદ વિમલ સૂરીશ્વરૂ, “ શ્રી વિજયદાનસૂરી તાસ પાટે, શ્રી હીરવિજયસૂરી ગણધરૂ શ્રી વિજયસેનસૂરી તાસ પાટે, શ્રી વિજય દેવસૂરી હિત ધરૂ શ્રી કલ્યાણુવિજય ઉવજઝાય પંડિત શ્રી શુભવિજય
શિષ્ય જયંકરૂ છે ૧ . છે ઈતિ શ્રી મહાવીર સ્વામીના સત્યાવીશ ભવનું સ્તવન
સંપુર્ણ છે. -
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
અથ શ્રી મહાવીર સ્વામીના પાંચ કલ્યાણુકનું બાર ઢાલનું સ્તવન પ્રારંભ:
ઢાલ પહેલી
। પ્રભુ ચિત્ત ધરીને અવધારા સુઝવાત એ દેશી । સરસિત ભગવિત ઢીચેા મતિ ચગી, સરસ સુરગીવાણુ । તુઝ પસાય માય ચિત્ત ધરી હું, જિનગુણુ ચણુની ખાણુ ॥૧॥ ગીરૂઆ ગુણ વીરજી, ગાઈશુ. ત્રિભુવનરાય । તુજ નામે ઘર મંગલ માલા, ચિત્તધરે બહુ સુખ
થાય ॥ ગિ॰ ॥ ૨ ॥ એ આંકણી જબૂદ્રીપે' ભરત ક્ષેત્રમાંહિ, નયર માહણુડ ગામ ખિભદત્તવર વિપ્ર વસે તિહાં, દેવાનંદા તસ પ્રિયા
નામ ! ગિ॰ । ૩ ।।
સુર વિમાનવર પુષ્કૃાત્તરથી, વિ પ્રભુ લીધે અવતાર । તવ તે માહણી રયણી મધ્યે, સુપન લહે દશ ચારાગિ॰ પ્રકા ધુર મયગલ મલપતા દેખે, ખીજે વૃષભ વિશાલ ! ત્રિજે કેસરી ચેાથે લક્ષ્મી, પાંચમે ફુલની માલ ! ગિ॰ા પ ચંદ્ર સૂર્ય ધ્વજ કલશ પઉમસર, દેખે દેવ વિમાન । રચણ્રેહા રચાયર રાજે, ચઊક્રમે અગ્નિ પ્રધાન ! ગિ॰ uu
આનંદભર તવ જાગી સુંદરી, કતને કહે પરભાત સુણી વિપ્ર કહે તુજ સુત હશે, ત્રિભુવન માંહે વિખ્યાત ાગિના
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
*
અતિ અભિમાન કીă મરિય*ચ ભવ, જુએ જુએ કરમ વિચાર । તાત સુતાવર તિહાં થયા કુંવર, વહ્નિ નીચ કુલે
અવતાર ! ગિ ૫ ૮ પ્ર
ઈશુ અવસર ઇંદ્રાસન ડાલે, નાથે કરી હિર ોય ! માહુણી કુખે જગદ્ગુરૂ પેખે, નમી કહે અઘટતું હોય ગિાના
તતક્ષણ હરિગમેષી તેડાવી, માલિયા તેણે ઠાય ! માહણી ગર્ભ અને ત્રિશલાના, બિહું બદલી સુરજાય ાગિના૧ના
વલી નિશિભર તે દેવાન’દા, સુપન લહે અસાર । જાણ્યુ' સુપન ત્રિશલા કર ચઢિયાં, જઈ કહે નિજ
ભરતાર ! ગિ॰ | ૧૧ |
અચરજ હોય । સંશય ટળ્યે સાય ॥ ગિ૦ ૫ ૧૨
કત કહે તું દુઃખહર સુંદરી, મુઝ મન મરૂસ્થલ રણુમાં કલ્પદ્રુમ દીઠે,
આજ
ઢાલ મીજી.
નયરિ ક્ષત્રિ’ડ નરપતિ, સિદ્ધારથ ભલેાએ
આણુ ન ખ`ઝેર તસતણી, જગજસ નિમલાએ ॥ ૧ તસ પટ્ટરાણી ત્રિશલા સતિ, કૃખે' જગપતિએ I
પરમ હર્ષોં હિંયડે ધરિ, ઢવિયા સુરપતિએ ॥ ૨ ॥
સુખ સેજે પાઢી દેવી તા, ચઊદ સુપન લહેએ 1
જાગતી જિન ગુણ ગાવતી, હવતી ગહુગહેએ ॥ ૩ ॥
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
રાજહંસ ગતિ ચાલતી, પિયુકને આવતી એ
પ્રહ ઉગમતે સૂરતે, વિનવે નિજપતિએ છે ૪ વાત સુણે રાય રંજિયે, પંડિત તેડીયાએ
તેણે સમે સુપન વિચારતે, પુસ્તક છેડીયાં એ . ૫ એલે મધુરી વાણ, ગુણનિધિ સુત હશેએ
સુખ સંપત્તિ ઘરે વધશે, સંકટ ભાંજશેએ ૬ છે પંડિતને રાય તુઠિયા, લચ્છી દીયે ઘણએ . કહે તુમ વાણી સફલ ફલ હેજે, આશા અમતણીએ છે ૭ છે નિજ પદ પંડિત સંચર્યા, રાય સુખેં રહે એ
દેવી ઉદર ગર્ભ વાધતે, શુભ દેહલા લહેએ છે ૮ માત ભક્તિ જિનપતિ કરે, ગર્ભ હાલે નહએ. આ સાત મસવાડા વેલીયા, માય ચિંતા લહીએ છે ૯ છે સહીયરને કહે સાંભલે, કુણે મહારે ગર્ભ હર્યો એ
હૂરે ભેલી જાણું નહીં, ફેગટ પ્રગટ કર્યો છે ૧૦ | સખી કહે અરિહંત સમરતાં, દુઃખ દેહગ ટલેએ
તવ જિન જ્ઞાન પ્રયું , ગર્ભ તે સલસલેએ છે ૧૧ માતા પિતા પરિવારનું, દુઃખ નિવારિયુંએ સંયમ ન લે માય તાય છતાં, જિન નિર્ધારિયું એ છે ૧૨ છે અણદીઠે મોહ એવડે, તે કિમ વિહ અમેએ - નવ મસવાડા ઉપરે, દિને સાડા સાતમેએ છે ૧૩ છે ચિત્ર શુકલ તેરશે, શ્રી જિન જનમીયાએ તે
સિદ્ધારથ ભૂપતિ ભલે, ઓચ્છવ માંડિયાએ છે ૧૪
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે ઢાલ ત્રીજી કે વસ્તુની દેશી છે પુત્ર જન પુત્ર જનમ્ય જગત શણગાર શ્રી સિદ્ધારથ નુપ કુલ તિલે, કુલમંડણ કુલતણે દા શ્રી જિનધર્મ પસાઉલે, ત્રિશલા દેવી સુત ચિરંજીવે છે એમ આશીશ દીયે ભલી, આવી છપન્ન કુમારી શુચિ કર્મ કરે તે સહી, સેહે જિસી હરિની નારી રે ૧
છે ઢાલ ચોથી ચહ્યુંરે સિંહાસન ઇંદ્ર, જ્ઞાનેં નિરખતાએ
જાણ્ય શ્રી જન્મ જિર્ણોદ, ઇંદ્ર તવ હરખતાએ છે ૧ આસનથી ઉઠેવ, ભક્તિ હૃદયે ઘણુએ
વાજે સુષા ઘંટ, સઘલે રણઝણે એ છે ૨ છે ઇંદ્ર ભુવનપતિ વિશ, વ્યંતરતણાએ
બત્રીશ રવિ શશિ દેય, દશ હરિ કલ્પનાએ ૩ ચશઠ ઈંદ્ર મિલેવી, પ્રણમી કહે -
રત્ન ગર્લી જિન માત, દુજી એસી નહીંએ છે ૪tt જન્મ મહોત્સવ કરે દેવ, સરવે આવીયાએ
માયને દેઈ નિદ્રામંત્ર, સુત લેઈ મેરૂ ગયાએ છે ૫ છે કંચન મણિરે ભંગાર, ગદક ભર્યાએ '
કિમ સહેશે લઘુવીર, હરિશંકા ધરેએ છે દો વહેશે નરપ્રવાહ, કિમ નામીએ ,
ન કરે નમણુ સનાત્ર, જાવું સ્વામીએ છે .
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
钱
ચરણુ અંગુઠે મેરૂ, ચાંપી નાચિયાએ !
મુજ શિર પગ ભગવત, ઈમ કહી માચિયાએ ! ૮ ॥ ઉલટયા સાયર સાત, સરવે જલ હલ્યાએ !
પાયાલે. નામિંદ્ર, સઘલા સલસલ્યાએ ! હું ॥
ગિરિવર ત્રુટ ટુંક, ગડગડે ઘણુએ !
ત્રિભુવનના લાક, કૅપિત લથડ્યાએ ॥ ૧૦ ॥ અનંત ખલ અરિહંત, સુરપતિ કહેએ !
મુઝે મન મૂરખ મૂઢ, એટલું નિવ લહેએ ! ૧૧ ॥ પ્રદક્ષિણા દેઈ ખામૈવ, મહેાત્સવ કરેએ 1
નાચે સુર ગામે ગીત, પુણ્ય પાતે ભરેએ ॥ ૧૨ ॥ ણિ સમે સદ્દગની લીલ, તૃણુ સમ ગણેએ
જિન મૂકી માયને પાસ, પદ્મ ગયા આપણેએ ! ૧૩ ૫ માય જાગી જીવે પુત્ર, સુરવર પૂયાએ
કુંડલ દેઈ દેવ ઢાય, અમિય અંગુઠે દીચેાએ ૧ ૧૪ ॥ જન્મ મહાત્સવ કરે તાત, રિદ્ધિયે વાધીયાએ 1
સ્વજન સતાષી નામ, વમાન થાપીયાએ ॥ ૧૫ ॥ ॥ ઢાલ પાંચમી !
પ્રભુ કલ્પતરૂ પરે વાધે, ગુણ માહિમાને પાર ન લાધે રૂપે' અદ્ભુત અનુપમ અકલ, અંગ લક્ષણ કલા વિદ્યા સકલ ॥૧॥ મુખચંદ કમલ દલ નયણાં, શ્વાસ સુરભિ ગંધ મીઠાં વયણાં
હેમત્ર તનુ સાહાવે, અતિ નિસલ નીરે નવરાવે ॥ ૨ ॥
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________
તપ તેજે સૂર્ય સેહે, તાં સુરનાં મન મેહે , -
રમે રાજકુંવરશું વનમાં, માય ડાયને આનંદ મનમાં ૩ . પ્રભુ અતુલ મહાબલ વીર, ઇંદ્ર સભામાં તે કહે જીનવીરા એક સુર મૂઢ વાત ન માને, આ પરખવાને રમવાને ૪ સુર અહિ થઈ આમલિયે રાખે, પ્રભુ હાથે ઝાલી દૂર રાખે વલી બાલક થઈને આવી રમિયે, હારી વરને ખાંધે લઈગમિયે પાપા માયતાય દુઃખ ધરિ કહિયે, લાડકડે કિણે અપહરિયે જોતાં સુર વાધે ગગને મિથ્યાત્વી, -
- - વીરે મુઠી હશે પડ્યો ધરતી છે ૬ છે નમી નામ દીધું મહાવીર, જે હવે ઈ કહ્યો તેહવે ધીર સુર વલીને પ્રભુ આવ્યા રંગે, માય તાયને ઉલટ અંગે | ૭૫
છે ઢાલ છઠ્ઠી વસ્તુની દેશી છે રાય ઓચ્છવ કરે મનરંગ, લેખકશાલા
. - સુત ઠ, વીરજ્ઞાન સયલ જાણે છે તવ સુધર્મા ઈંદ્ર આવી કરી, પૂછે ગ્રંથ સામી વખાણે . જૈન વ્યાકરણ તિહાં કી, આણંદે સુરરાયા વચન વિશેષે ભારતી, પંડો વિસ્મય થાય - it 1
| | ઢાલ સાતમી યૌવન વય જિન આવિયાએ, રાયે કન્યા યદા પરણાવીયાએ વિવાહ મહત્સવ શુભ કીયાએ,
સવિ સુખ સંસારનાં ક્લેિસીયાએ છે ૧
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
અનુક્રમેં હુઈ એક કુંવરીએ, ત્રીશ વરસ જિનરાજ લીલા કરીએ માતાપિતા સદુગતિ ગયાએ, પછે વીર વૈરાગે પૂરિયાએ ૨ મયણરાય મનશું છતિએ, વીરે અસ્થિર
સંસાર મન ચિંતિએ રાજરમણ ઋદ્ધિ પરિહરીએ, કહે કુટુંબને
લેશું સંયમ સિરીએ છે ૩
છે ઢાલ આઠમી છે જ પિતરી સુપાસરે, ભાઈ નંદીવર્ધન, 2.
કહે વત્સ એમ ન કીજિયે એ છે ૧ આગે માય તાય વિહરે, તું વલી વ્રત લીયે,
ચાંદે ખાર ન દીજીયેંગે છે નીર વિણ જિમ મસ્મરે, વિર વિના તિમ,
- ટવલતું સહુ એમ કહે છે ૩ છે કૃપાવંત ભગવંતરે, નેહ વચને કરી, .
બે વરસ જાજેરાં રહે છે ૪ ફાસુ લીયે અપારે, પરઘર નવિ જમે,
ચિત્ત ચારિત્ર ભાવે રમે છે ૫ છે ન કરે રાજની રીતરે, સુરલેકાંતિક, આવી કહે સંયમસમેએ ૬ બુજ બુજ ભગવંતરે, છેડી વિષય સુખ,
આ સંસાર વધારણએ છે ૭ છે
છે ઢાલ નવમી છે આલે આલે ત્રિશલાને કુવર, રાજા સિદ્ધારથને
નંદન, દાન સંવત્સરીએ છે ૧ છે
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
એક કોડી આઠ લાખ દિન પ્રતિ એ, કનક રાયણ
રૂપામેતી તે, મૂઠીચું ભરી ભરીએ છે ૨ ધણ કણ ગજરથ ઘેડલાએ, ગામ નયર પુર દેશ તે,
મને વાંછિત ફલ્યાં એ છે ૩ છે નિરધન તે ધનવંત થયા એ, તસ ઘરે ન લખે
" નારી, સમ કરે વલી વલી એ છે ૪ છે દુઃખ દારિદ્ર હરે જગતણાએ, મેઘપરે વરસે દાન,
પૃથિવી અણુ કરીયે છે એ છે બહુનર નારી ઉત્સવ જુએએ, સુરનર કરેરે મંડાણ,
- જિન દીક્ષા વરીએ છે ૬ છે વિહાર કરમ જગ ગુરૂ કિયાએ, કેડે આ માહણ મિત્રો,
નારી સંતાપિયે એ છે ૭ છે જિન જાચક હું વીસર્યો એ, પ્રભુ બંધથકી દેવ દૃષ્યતે,
- ખંડ કરી દિજીએએ છે ૮ છે ઢાલ દશમી છઠ્ઠી ભાવના મનધરે છે એ દેશી છે જસ ઘર કરે પ્રભુ પારણું, સુર તિહાં કંચન વરસે
અતિ ઘણું, આંગણું દીપે તેજે તેહનું એ છે ૧ દેવદુંદુભિ વાજે એ, તિણ નાદે અંબર ગાજેએ, છાજેએ,
ત્રિભુવનમાંહે સહામણું એ છે ૨ 2ટક છે સોહામણું પ્રભુ તપ તપે બહુ, દેશ વિદેશે વિચરતાં
ભવ્ય જીવને ઊપદેશ દેઈ, સાતે ઇતિ શમાવતા છે ૩ ! ષમાસ વનમેં કાઉસ્સગ્ગ રહ્યા, જિન કર્મ કઠીન દહે સહી '
ગેવાલ ગોકુલ લાવીયા, વિરમુખે બોલ્યા નહીં ૪
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઢાલ પૂર્વલી મકલ સવિ દહ દિશિ ગયાં, તિણે આવી કહે મુનિ કિહાં ગયા,
ઋષિરાય, ઉપર મૂરખ કોપીયાએ છે પ છે ચરણ ઉપર રાંધી ખીર, તેણે ઊપસર્ગે ન ચલ્યા ધીર,
મહાવીર શ્રવણે ખીલા ઠેકીયાએ છે ૬ છે ત્રાટક છે ઠોકીયા ખીલા, દુખ પીડા કોણ લહે તિમ કરિ ગયા જિનરાયને મન શત્રુ મિત્ર સરિખા, મેરૂપરે ધ્યાને રહ્યા છે ૭ ઊન્ડી વરસે મેઘ બારે, વીજલી જબકે ઘણી બેહુ ચરણ ઉપર ડાભ ઊગ્યા, ઈમ સહે ત્રિભુવન ધણી છે ૮
છે ઢાલ છે ઈક દિન ધ્યાન પૂરૂં કરી, પ્રભુ નયરી પહોતા ગોચરી,
તિહાં વૈઘે શ્રવણે ખીલા જાણીયાએ છે ૯ પારણું કરી કાઉસ્સગે રહ્યા, તિહાં વૈવે સંચ ભલા કીયા,
બાંધીયા વૃક્ષે દેર, ખીલા તાણીયાએ છે ૧૦ છે ત્રાટક છે તાણી કાઢયા દેય ખીલા, વીર વેદના થઈ ઘણું આકંદતાં ગિરિ થયે શતખંડ જુઓ ગતિ કરમતણી છે ૧૧ . બાંધે છવડે કર્મ હસતાં, રોવતાં છૂટે નહીં ધન્ય મુનિવર રહે સમચિત, ઈમામ લૂટે સહી ૧૨ છે
છે ઢાલ અગ્યારમી જુઓ જુએ કરમેં શું કીધું રે, અશ વરસ રિખભે ન લીધું રે કરમ વિશે ન કરે છેદરે, મહિલનાથ પામ્યા સ્ત્રીવેદરે છે
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
કમેં ચક્રી બ્રહ્મદત્ત નહિરે, સુભમ નરકે એ પડિયેરે ભારત બાહુબલ! લડી રે, ચક્રી હરિસય જસ ચડિયેરે છે ૨ સનસ્કુમારે સા રેગરે, નલ દમયંતી વિગેરે વાસુદેવ જરાકુમારે મારે, બલદેવ મેહનીચે ધારે છે ૩ ભાઈ શબ મસ્તકે વહીયેરે, પ્રતિબંધ સુરમુખે લહિયેરે શ્રેણિક નરકે એ પહત્તરે. વન ગયા દશરથ પુત્તરે છે કે સત્યવંત હરિચંદ ધીરરે, ડુંબ ઘરે શિર વહ્યું નીર
કુબેરદત્તને કુગરે, બેન વલી માતાજું ભેગરે છે પ પરહતે ચંદનબાલરે, ચર્થે સુભદ્રાને આલરે ! મયણરેહા મૃગંકલે ખારે, દુઃખ જોગવ્યાં તે અનેકારે છે ? કરમે ચંદ્ર કલંક્યોરે, રાયરંક કેઈ ન મૂક્યો રે ઈદ્ર અહલ્યાશું લુબ્યારે, રત્નાદેવી ઈશ વશ કીધરે છે 9 ઈશ્વર નારીયેં નચાવ્યરે, બ્રહ્યા ધ્યાનથી મુકાવ્યો અહે અહે કર્મ પ્રધાનર, જીત્યા જીત્યા શ્રી વમાનરે છે ૮.
છે ઢાલ બારમી છે ઈમ કર્મ ખપાવી, ધીર પુરૂષ મહાવીર !
બાર વરસ તપ્યું તપ, તે સઘલું વિણ નીર છે ૧ શાલિવૃક્ષ તણે પ્રભુ, પામ્યા કેવળ જ્ઞાના
સમેસરણ રચ્યું સુર, દેશના દીયે જિનભાણ ૨ અપાપાનયરી, યજ્ઞ કરે વિપ્ર જેહા
. સરવ બુજવી દિક્ષા દીયે, વીરને વળે તેહ છે ૩ ગૌતમ ઋષિ આદે, ચારશે ચાર હજારા
સહસ ચઉદ મુનીશ્વર, ગણધર વર અગ્યાર છે જો
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચન્દનબાલા પ્રમુખ, સાધવી સહસ છત્રીશ |
દેઢલાખ સહસ નવ શ્રાવક દે આશીષ છે પ . ત્રણ્ય લાખ શ્રાવિકા, ઉપર સહસ અઢાર - સંઘ ચતુર્વિધ થા, ધનધન જિન પરિવાર છે ૬ પ્રભુ અશક તરૂ તલ, ત્રિગડે કરે વખાણ
સુણે પરખદા બારે, જન વાણું પ્રમાણ છે. ૭ u ત્રણ્ય છત્ર સેહે શિર, ચમર ઢાલે ઇંદ્રા
નાટક બદ્ધ બત્રીશ, ત્રીશ અતિશય જિર્ણદ છે ૮ કુલપગર ભરે સુર, વાજે દુંદુભિ નાદ
નમે સકલ સુરાસુર, છાંડી સવિ પ્રમાદ હા ચિહું રૂપે સેહે, ધર્મ પ્રકાસે ચાર
વીશમે જિનવર, આપે ભવને પાર છે ૧૦ | પ્રભુ વરસ બહોતેર, પાલી નિર્મલ આયા
ત્રિભુવન ઉપગારી, તરણ તારણ જિનરાય છે ૧૧ કાર્તિક માસે દિન, દીવાલી નિર્વાણ
પ્રભુ મુગતે પિતા, પ્રણમે નિત્ય કલ્યાણ ૧૨
| | કલસ !! એ વીર જિનવર સયલ સુખકર, નામું નવનિધિ સંપજે ! ધન ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ સુસિદ્ધિ પામે, એકમના જે નર ભજે તપગચ્છ ઠાકર, ગુણ વીરાગર, હરવીજય સૂરીશ્વરૂપ હંસ વંદે મન આણે દે, કહે ધન એ મુઝ ગુરૂ ૧ || ઇતિ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું પાંચ કલ્યાણકનું બાર
ઢાલીયું સંપૂર્ણ
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
ૐe
॥ श्री महावीरस्वामीनुं पंचकल्याणकनुं॥ त्रण ढालनुं स्तवन ॥
।। દુહા ! શાસન નાયક શિવકરણ, વંધ્રુવીર જિષ્ણુ દ। પંચ કલ્યાણક જેના, ગ શું ધરી આણંદ ॥ ૧૫ સુણતાં ઘુણતાં પ્રભુ તણા, ગુણુ ગીરૂઆ એકવાર ।
ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ સુખ સંપદા, સફૂલ હુએ અવતાર ॥ ૨ ॥ ॥ ઢાલ ॥ ૧ ॥ માપલડી સુણુ જીભલડી ! એ દેશી !! સાંભળજ્યે સસ્નેહી સયણાં, પ્રભુના ચરિત્ર ઉચ્છ્વાસે । જે સાંભળશે પ્રભુ ગુણુ એહના, સમક્તિ નિર્મળ થાશેરે ! સાં॰ ॥ ૧ ॥ જ બુઢીપે દક્ષિણ ભરતે, માહણુકુડ ગામે ! ઋષભદત્ત બ્રાહ્મણુ તસ નારી, દેવાનંદા નામેરે ! સાં॰ ારા આષાઢસુદી છઠે પ્રભુજી, પુષ્પાત્તરથી ચવિયા ।
ઉત્તરા ફાલ્ગુની ચેગે આવી, તસ કુખે અવતરીયારે ॥ સાં॰ શા તિણુ રયણી સા દેવાનંદા, સુપન ગજાદિક નિરખે । પ્રભાત સુણી કથ ઋષસદત્ત, હિયડામાંહી હરખેરે ! સાંવાજા ભાંખે ભોગ અથ સુખ હાસ્યે, હાસ્યે પુત્ર સુજાણુ
તે નિસુણી સા દેવાનંદા, કીધું વચન પ્રમાણુ ॥ સાં॰ ॥ ૫ ॥ ભાગ ભલા ભાગવતા વિચરે, એહવે અચરજ હાવે । શતકેતુ જીવ સુરેસર હરખ્યા, અવધિ પ્રભુને જોવેર્ ॥ સાં૦॥ ૬ ॥ કરી વદનને ઇંદ્ર સન્મુખ, સાત આઠ પગ આવે । શક્રસ્તવ વિધિ સહિત ભણીને, સિંહાસન સોહાવેર u સાં॰ ॥ ૭॥
แ
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
સંશય પડિયે એમ વિમાસે, જિન ચક્રી હરી રામ તુચ્છ દરિદ્ર માહંકુલ નાવે, ઉભેગો વિણ ધામેરે છે સાંપ ૮ અંતિમ જિન માહણ કુલ આવ્યા, એહ અરૂં કહીએ ઉત્સર્પિણ અવસર્પિણી, અનંતી જાતાં એહવું
લહીએરે સાંઇ ૯ ઈશુ અવસર્પિણ દસ અોરાં, થયાં તે કહીએ તેહ ગર્ભહરણ ગોસાલાઉપસર નિષ્ફલ દેશના
જેહરે સાં ૧૦ | મૂલ વિમાને રવિ શશી આવ્યા, ચમરાને ઉત્પાતપ એ શ્રીવીરજિસર વારે, ઉપનાં પંચ વિખ્યાતરે છે સાંજે ૧૧ જીતી ૬ મલ્લિજિનવારે, શીતલને હરિવંશ ઋષભને અઠ્ઠોત્તરો સીધા, સુવિધિ અસંજતી
સંસરે છે સાં૧૨ છે શંખ શબ્દ મીલીયા હરિ હરિસ્યું,૧૦ નેમીસરને વારે તીમ પ્રભુ નીચ કુલે અવતરીયા, સુરપતિ એમ
વિચારે છે સાંઇ છે ૧૩ છે | ઢાલ ૨ | નદી યમુનાને તીર છે એ દેશી છે ભવ સત્તાવીસ સ્થલમાંહિ ત્રીજે ભવે, મરીચી કી કુલને મદ ભારત યદા સ્તવે છે નીચ ગોત્ર કરમ તિહાં બાંધ્યું તે વતી, અવતરીયા માહણ
કુલ અંતીમ જિનપતી ૧u
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________
અતિ અઘટતું એહ થયું થાશે નહીં, જે પ્રસવે જિન ચકી નીચકુલે નહી ઈહિ મારે આચાર ધરૂં કુલે, હરિણગએવી દેવ
તેડાવે એટલે કે ૨ છે કહે માહણકંડનયરે જઈ ઉચિત કરે, દેવાનંદકુખેથી પ્રભુને સંહા નયર ક્ષત્રીયકુંડ રાય સિદ્ધાર્થ રોહિની,
ત્રિશલા નામે ધરે પ્રભુ મુખે તેહની છે ૩ છે ત્રીશલા ગર્ભ લઈને ધરે માહણી ઉર,. ખાસી રાત વસીને કહ્યું તમ સુર કરે છે માહણ દેખે સુપન જાણે ત્રશલા હય,
ત્રીશલા સુપન લહે તવ ચોદ અલંકર્યા છે ૪ હાથી વૃષભર સિંહ લક્ષમીઝ માલાપ સુંદરું શશી રવિ, ધ્વજ કુંભઃ પદ્મસરોવર૧૦ સાગરૂ૧૧ દેવવિમાન ૨ રણપંજ૧૩ અગ્નિ૧૪ વિમલે,
એહવે દેખે ત્રિશલા એહ કે પીઉને વિનવે છે ૫ . હરખે રાય સુપન પાઠક તેડાવિયા, રાજગ સુતફલ સુશું તેહ વધાવિયા ત્રિશલારાણી વિધિસ્યું ગર્ભસુખે હવે,
માય તણે 'હિત હેત કે પ્રભુ નિશ્ચલ રહે છે ક 1 માય ધરે દુખ જેર વિલાપ ઘણું કરે, કહે મેં કીધાં પાપ અઘાર ભવાંતરે ગર્ભ હર્યો મુજ કેણ હવે કેમ પામીએ,
દુખને કારણ જાણી સ્થિ, કામ ના થયો
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
અહ અહ મેહ વિટંબણુ જાલમ જગતમેં, અણદીઠે દુઃખ એવો ઉપાયે પલકમેં તવ અભિગ્રહ ધારે પ્રભુ તે કહું,
માત પિતા જીવતાં સંયમ નવિ હું ૮ છે કરૂણા આણી અંગ હલાવ્યું જિનપતિ, બલી ત્રિશલા માત હિયે ઘણું હિસતી ! અહે મુજ જાગ્યાં ભાગ્ય ગર્ભ મુજ સલસ,
સેવ્ય શ્રી જિનધર્મ કે સુરતરૂ જિમ ફલ્ય છે ! સખીય કહે શીખામણ સ્વામીની સાંભલે, હળવે હળવે બેલે હસે રંગે ચલે ઈમ આનદે વિચરતા ડેહલા પુરત,
નવ મહિનાને સાડાસાત દિવસ તે છે ૧૦ છે ચૈત્ર તણી સુદ તેરસ નક્ષત્ર ઉત્તર, જગે જમ્યા વીર કે તવ વિકસી ધરા ! ત્રિભુવન થયે ઉદ્યોત કે રંગ વધામણાં,
સોના રૂપાની વૃષ્ટિ કરે ઘેર સુર ઘણું છે ૧૧ છે આવી છપ્પન કુમારી કે ઓછવ પ્રભુ તણે, ચહ્યુંરે સિંહાસન ઈંદ્રકે ઘેટા રણઝણે મળી સુરની કેડ કે સુરવર આવીયે,
પંચ રૂ૫ કરી પ્રભુને સુરગિરિ લાવીએ છે ૧૨ છે એક કોડ સાઠ લાખ કલશ જલથુ ભર્યા, કિમ સહેલ્વે લઘુ વીર કે ઇદ્ર સંશય ધર્યા
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૩
પ્રભુ અંગુઠે મેરૂ ચાંયે અતિ ઘડ ઘડે,
ગડગડે પૃથ્વી લેક જગતના લડથડે છે ૧૩ / અનંત બળી પ્રભુ જાણી ઈદ્ર ખમાવિઓ, ચાર વૃષભનાં રૂપ કરી જલ નામીએ પૂજી અરચી પ્રભુને માય પાસ ધરે,
- ધરી અંગુઠે અમૃત ગયા નંદીશ્વરે ૧૪ છે
છે હાલ ૩ છે દેશી હમચડીની છે કરી મહેચ્છવ સિદ્ધારથ ભૂપ, નામ ધરે વર્ધમાન દીન દીન વાધે પ્રભુ સુરતરૂ જિમ, રૂપ કલા અસમાન રે
છે હમચડી ! ૧ i એક દિન પ્રભુજી રમવા કારણ, પુર બાહિર જબ જાવે છે ઇંદ્ર મુખે પ્રશંસા સુણ તિહાં, મિથ્યાત્વી સુર આવે
છે હમચડી | ૨ | અહિ રૂપે વિટાણે તરૂછ્યું, પ્રભુ નાખે ઉછાલી છે સાત તાડનું રૂપ કર્યું તબ, મુઠ નાંખે વાલીરે
છે હમચડી | ૩ | પાયે લાગીને તે સુર ખામે, નામ ધરે મહાવીર જે ઇંઢે વખાણ્ય સ્વામી, તે સાહસ ધીરરે છે હમચડી ને ૪ માતા પિતા નિશાળે મુકે, આઠ વરશના જાણી ઇંદ્રતણું તિહાં સંશય ટાળ્યા, નવ વ્યાકરણ વખાણી રે
હમચડી ને ૫
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________
અનુક્રમે યૌવન પામ્યા પ્રભુજી, વર્ષો થશે દારાણું અદ્ભવીશે વરસે પ્રભુનાં, માત પિતા નિવારે છે હમચડી . ૬ દય વરસ ભાઈને આગ્રહ, પ્રભુ ઘરવાસે વસીયા ધર્મ પથ દેખાડો ઈમ કહે, લેકાંતિક ઉલસીયારે
છે હમચડી છે ૭ | એક કેડ આઠ લાખ સેનઈયા, દિન દીન પ્રભુજી આપે છે ઈમ સંવચ્છરી દાન દઈને, જગનાં દારિદ્રય કાપેરે
- હમચડી છે ૮ ! છાંયાં રાજ અંતેઉર પ્રભુજી. ભાઈએ અનુમતિ દીધી મૃગશીર વદ દશમી ઉત્તરાયે, વીરે દીક્ષા લીધી
છે હમચડી છે ૯ છે ચઉના તિણ દીનથી પ્રભુજી, વરસ દિવસ ઝાઝેરે ચિવર અર્ધ બ્રાહ્મણને દીધું, ખંડ ખંડ બે ફેરી રે
પે હમચડી છે ૧૦ છે ઘર પરિસહ સાડાબારે, વરસ જે જે સહીયા ઘોર અભિગ્રહ જે જે ધરિયા, તે નવિ જાયે કહીયારે
છે હમચડી ૧૧ સૂલપાણુને, સંગમદેવે, ચંડકેસી ગેસાલે દીધું દુખને પાયસ રાંધી, પગ ઉપર ગોવાલેરે છે હમચી ૧૨ કાને ગેપે ખીલા માર્યા, કાઢતાં મુકી રાડી જે સાંભળતાં ત્રિભુવન કંપ્યાં, પર્વત શિલા ટરે
| હમચડી ૧૩ છે
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________
તે તે દુષ્ટ સહુ ઉધરીયા, પ્રભુજી પર ઉપગારી
: અડદ તણું બાકુલા લઈને, ચંદનબાલા તારી હમચડી ૧૪n દેય છ માસી નવ ચઉ માસી, અઢી માસી ત્રણમાસી ! દોઢ માસી બે બે કીધાં, છ કીધાં બે માસીર 1 હમચડી મા ૧૫ બાર માસને પખ બેહેતેર, છઠ બાઁ એગણત્રીસ વખાણું બાર અહમ ભદ્રાદિ પ્રતિમા, દીન દેઈ ચાર દશ જાણું રે
- હમચડી છે ૧૬ ઈમ તપ કીધાં બારે વરસે, વીણ પાણી ઊલ્લાસે તેમાં પારણાં પ્રભુજીએ કીધાં, ત્યણશે એગણપચાસરે
છે હમચડી છે ૧૭ કર્મ ખપાવી વૈસાખ માસે, સુદ દશમી સુભ જાણ ઉત્તરા ગ શાલિવૃક્ષ તલે, પામ્યા કેવલ નાણરે
છે હમચડી ને ૧૮ છે ઈદ્રભૂતિ આદિ પ્રતિધ્યા , ગણધર પદવી દીધી છે સાધુ સાધવીર શ્રાવક શ્રાવિકા, સંઘ સ્થાપના કીધીરે
છે હમચડી છે ૧૯ | ચઉદ સહસ અણગાર સાધ્વી, સહસ છત્રીસ કહીજે ! એક લાખને સહસ ગુણસર્ફિ, શ્રાવક શુદ્ધ કહીજે૨ હમચડી ૨૦ તીન લાખ અઠાર સહસ વલી, શ્રાવિકા સંખ્યા જાણી ત્રણસેં ચિદ પૂર્વ ધારી, તેરસે એહી નાર છે હમચડી ૨૧ સાત સયાં તે કેવલનાણી, લબ્ધિધારી પણ તેતા . વિપુલ મતિયા પાંચસેં કહીયા, ચારસે વાદી જિત્યારે
( 1 હમચડી ૨૨
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાતમેં અંતેવાસી સીધ્યા, સાધવી ચૌદસે સારા દોને દીન તેજ સવાયે દીપે એ, પ્રભુજીને
પરિવાર છે હમચડી ૨૩ છે ત્રીસ વરસ ઘરવાસે વસીયા, બાર વરસ છવચ્ચે જ -તીસ વરસ કેવલ બેંતાલીસ, વરસ સમણા
મધેરે છે હમચડી ૨૪ છે વરસ બહોતેર કેર આયુ, વીર નિણંદનું જાણે છે દીવાલી દીન સ્વાતી નક્ષત્ર, પ્રભુજીને
નિરવાણરે છે હમચડી | ૨૫ છે પંચકલ્યાણક એમ વખાણ્યા, પ્રભુજીના ઉલ્લાસે છે સંઘ તણે આગ્રહ હરખ ભરીને, સુરત રહી
છે હમચડી છે ૨૬ છે મા કલશ છે ઈમ ચરમ જિનવર, સયલ
સુખકર થયે અતિ ઉલટ ધરી છે અષાઢ ઉજવલ પંચમી દિન, સંવત શત ત્રણેતરે -ભાદ્રવા શુદ પડવા તણે દીન, રવિવારે ઉલટ ભરે છે વિમલવિજય ઉવઝાય પકજ, ભ્રમર સમ શુભ શીષ્ય એ રામવિજય જિનવર નામે, લહે અધિક જગીસએ ૨૭
ઈતિ શ્રી વીરજિન પંચકલ્યાણક સ્તવન સંપૂર્ણ
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________
وی
॥ મહાવીર સ્વામીનું હાલરડું li
માતા ત્રિશલા ઝુલાવે પુત્ર પારણે,
ગાવે હાલેા હાલા હાલાનાં ગીત । સેના રૂપાને વળી રત્ને જડીયુ પારણુ,
રેશમ દોરી ઘુઘરી વાગે છુમ છુમ રીત ।
હાલા હાલા હાલા હાલા મારા વીરને ॥
જિનજી પાર્શ્વ પ્રભુથી વર્ષે અઢીસે અંતરે,
હાથે ચાવીશમા તીર્થંકર જીન પરિણામ । કેશીસ્વામી મુખથી એહવી વાણી સાંભળી, સાચી સાચી હુઈ તે મારે અમૃત વાણુ । હાલા ચૌઢ સ્વપ્ને હાવે ચડ્ડી કે જીનરાજ,
વીત્યા મારે ચટ્ઠી નહી હવે ચક્રી રાજ ! જીનજી પાર્શ્વ પ્રભુના શ્રી કેશી ગણુધાર,
તેહને વચને જાણ્યા ચેાવીશમા જીનરાજ
મારી કુખે આવ્યા ત્રણ ભુવન શીરતાજ,
મારી કુખે આવ્યા તારણ તરણ જહાજ, હુતા પુણ્ય પનાતી ઇંદ્રાણી થઈ આજ । હાલા॰ ॥ ૩ ॥
મુજને દોહલા ઉપન્યા બેસું ગજ ખાડીએ,
સિહાસન પર બેસું ચામર છત્ર ધરાય ।
૨
એ સહુ લક્ષણુ મુજને નંદન તારા તેજનાં,
તે ક્રિન સાંભરૂને આણુંદ અગ્ર ન માય ! હાલેા ॥ ૪ ॥
O
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________
કરતલ પગતલ લક્ષણ એક હજારને આઠ છે,
તેહથી નિશ્ચય જાણ્યા અનવર શ્રી જગદીશ નંદન જમણી જૉ લંછન સિંહ બીરાજતે,
તે પહેલે સ્વપ્ન દીઠે વિશવાવીશ હાલે | ૫ | નંદન નવલા બંધવ નંદિવર્ધનના તમે.
નંદન જાઈએના દેવર છો સુકમાલ હસશે ભેજાઈએ કહી દીઅર મહારા લાડકા,
હસશે રમશે ને વળી શુંટી ખણશે ગાલા હસશે રમશેને વળી હુંસા દેશે ગાલા હાલે છે ૬ નંદન નવલા ચેડા રાજાના ભાણેજ છે, - નંદન નવલી પાંચશે મામીના ભાણેજ છે ! નંદન મામલીયાના ભાણેજા સુકુમાલ,
હસશે હાથે ઉછાળી કહીને નાના ભાણેજા. આંખે આંજીને વળી ટપકું કરશે ગાલ હાલો૦ | ૭ છે નંદન મામા મામી લાવશે ટોપી આંગલા,
રત્ન જડીયાં ઝુલણાં મોતી કસબી કેરા નીલાં પીળાં ને વળી રાતાં સર્વે જાતિનાં,
પહેરાવશે મામી મારા નંદકિશોર ! હા. ૮ છે નંદન મામા મામી સુખડલી બહુ લાવશે,
નંદન ગજુવે ભરશે લાડુ મોતી ચૂર છે નંદન મુખડાં જોઈને લેશે મામી ભમણું,
નજન મામી કહેશે છે સુખ ભરપુર હાલે છે ?
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંદન નવલા ચેડા મામાની સાતે સાતી,
મહારી ભત્રીજી ને બહેન તમારી નંદ | તે પણ ગુઝે ભરવા લાખણુસાઈ લાવશે, તુમને જોઈ જોઈ હશે અધિક પરમાણુંદ ! હાલે છે ૧૦ છે રમવા કાજે લાવશે લાખ ટકાને ઘુઘરે,
વળી સુડા મેના પોપટ ને ગજરાજ ! સારસ કેયલ હંસ તીતર ને વળી મરજી,
મામી લાવશે રમવા નંદ તમારે કાજ ! હાલે છે ૧૧ છે છપ્પન કુમારી અમરી જંલ કલશે નવરાવીઆ,
નંદન તમને અમને કેલી ઘરની માંહ : કુલની વૃષ્ટિ કીધી જન એકને માંડલ,
બહુ ચિરંજી' આશીષ દીધી તુમને ત્યાં હલે છે ૧૨ . તમને મેરૂગિરિ પર સુરપતિએ નવરાવિઆ,
નિરખી નિરખી હરખી સુકૃત લાભ કમાય છે મુખડા ઉપર વારી કેટ કેટી ચંદ્રમા,
વળી તન પર વારી ગ્રહ ગણને સમુદાય ! હાલે છે ૧૩ છે નંદન નવલા ભણવા નિશાળે પણ મૂક્યું, '
ગજ પર અંબાડી બેસાડી માટે સાજ પસલી ભરશું શ્રીફલ ફેફળ નાગરવેલશું,
સુખડલી લેશું નિશાળીયાને કાજ ! હાલે છે ૧૪ છે નંદન નવલા મોટા થાશોને પરણાવશું.
વહુવર સરખી જેડી લાવશું સજકુમાર !
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________
સરખા વેવાઈ વેવાણે પધરાવશું, મા !
વરવહુ પંખી લેશું જોઈ જોઈને દેદાર ! હાલે છે ૧૫ છે પીયર, સાસરા મહારા બેહુ પખ નંદન ઉજળા,
મહારી કુખે આવ્યા તાત નેતા નંદા મહારે આંગણે વુડ્યા અમૃત દુધે મેહુલા,
મહારે આંગણે ફલીયા સુરતરૂ સુખના કંદ ! હા. ૧૬ ઈણિ પરે ગાયું માતા ત્રિશલા સુતનું હાલરું,
જે કઈ ગાશે લેશે પુત્રતણું સામ્રાજ. બીલીમોરા નગરે વર્ણવ્યું વરનું હાલરૂ, જય જય મંગલ હેજે દીપવિજય કવિરાજ છે હાછે ૧૭
શ્રી પર્યુષણનું સ્તવન પ્રભુ વીર જિણું વિચારી ભાખ્યા પર્વ પશુષણ ભારી, આખા વર્ષમાં તે દિન મોટા, આઠે નહીં તેમાં છેટરે એ
ઉત્તમને ઉપગારી ભાખ્યા પર્વ છે. ૧ ! જેમ ઔષધ માંહી કહીએ, અમૃતને સારૂં લહીએ,
મહામંત્રમાં નવકારવાલી ભાખ્યા છે ૨ વૃક્ષમાંહી કલ્પતરૂ સાર એમ પર્વ પજુષણ ધારો,
સૂત્રમાંહી કલ્પ ભવતારી, ભાખ્યા છે ૩ છે તારા ગણમાં જેમ ચંદ્ર સુરવર માંહી જેમ ઈંદ્ર રે,
સતીઓમાં સીતા નારી ભાખ્યા છે ૪ છે જે બને તે અઠ્ઠાઈ કીજે, વળી માસ બમણું તપ લીજે રે,
સેળ ભથ્થાની બલીહારી ભાખ્યા છે ૫ છે
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________
નહિ તે ચેથ છઠ્ઠ તે કહીએ, અઠ્ઠમ કરી દુઃખ સહીએ રે,
તે પ્રાણુ જુજ અવતારી ભાખ્યા છે ૬ છે તે દિવસે સમતા છેડે, મેહમાયાને સમતારે,
સમતારસ દિલમાં ધારી ભાખ્યા છે ૭ થી નવ પૂર્વ તણે સાર લાવી, જેણે કલ્પસૂત્ર બનાવી,
- ભદ્રબાહુ વીર અનુસારી, ભાખ્યા છે ૮ છે સેના રૂપાનાં કુલડાં ભરીએ, એ કલ્પની પૂજા કરીએ,
એ શાસ્ત્ર અને પમ ભારી, ભાખ્યા છે ૯ છે ગીત ગાન વાજિંત્ર વજાવે, પ્રભુજીની આંગી રચાયેરે,
કરે ભક્તિ વાર હજારી ભાખ્યા છે ૧૦ છે સુગુરૂ મુખથી એ સાર સુણે, અખંડ એકવીશ વારરે,
જુએ એહીજ ભવે શિવપ્યારી, ભાખ્યા છે ૧૧ છે એમ અનેક ગુણના ખાણ, તે પર્વ પશુષણ જાણીરે, - સે દાન દયા મને તારી ભાખ્યા છે ૧૨
શ્રી ષભદેવ સ્વામીનું પારણુ શ્રી જીન વનમાં જઈ તપ કરે, ફર્યો માસ છ માસ તપ તપતાં રે પુરમાંહી, આવ્યા વહારવા કાજ !
પ્રથમ જીનેશ્વર પારણે છે ૧ ર વિનિતા નગરી રળીયામણું, ફરતા શ્રી જીવરાજ ગલીએ ગલીયે રે જે ફરે, વહેરાવે નહીં કેઈ
આહાર | પ્ર૦ મે ૨ /
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________
હાળી હાલેકું ફેરવે, બળદ ધાન્ય જ ખાય ! હાળી મારેરે મૂરખે, તે દેખે જનરાજ, પ્રથમ૦ છે ૩ શીકલી સારીરે શેભતી, કરી આપે જનરાજ ! બળદને શીંક બંધાવીઆ, ઉદય આવ્યાં એ આજ, પ્ર૦ છે ૪૫ હાથી ઘોડાને પાલખી, લાવી કરેરે હજુરા રથ શણગાર્યારે શોભતા, લ્યો લ્યા કહે વળી શર, પ્રથમ છે ૫ છે થાળ ભર્યો સગ મેતીડે, ઘુમર નેતડી જાય છે વીરા વચને ઘણું કરે, તે લે નહીં લગાર, પ્રથમ છે દ છે વિનિતા નગરીમાં વેગળું, ફરતા શ્રી જીવરાય છે શેરીએ શેરીયેરે જે ફરે, આપે નહી કેઈ આહાર, પ્ર ૭ હરિશ્ચંદ્ર સરખેરે રાજી, સુતારા સતી નાર | માથે લીધેરે મેરીયે, નીચ ઘેર પાણીડાં જાય, પ્રથમ છે ૮ સીતા સરખી રે મહાસતી, રામ લક્ષમણ દેય યુદ્ધ કમેં કીધાંરે ભમંતડ, બાર વર્ષ વન દૂર, પ્રથમ છે કમસે કેવલીને નડ્યાં, મૂક્યા લેહી જ થામ કર્મથી ન્યારારે જે હવા, પહોંચ્યા શિવપુર ઠામ, પ્ર૦ કે ૧૦ કમેં સુધાકર સૂરને; ભમતા કર્યા દિનરાત | કર્મ કરણ જેવી કરે, ઝંપે નહિ તલ માત્ર પ્રથમ છે ૧૧ વિનિતા નગરી રળીયામણી, માંહી છે વર્ણ અઢાર ! લેક કોલાહલ ઘણે કરે, કંઈ ન લે મહારાજ, પ્રથમ છે ૧૨ છે પ્રભુજી તિહાં ફરતાં થકા, માસ ગયા દશ દેય છે ત્યાં કને અંતરાય તૂટશે, પામશે આહારજ સોય, પ્રથમ છે ૧૩
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૩
શ્રી શ્રેયાંસ નરેશ્વરૂ, બેઠા ચામારા મહાર । પ્રભુજી કરતારે નીરખીયા, વઢારાવે ન કાઈ
આહાર,
પ્રથમ૦૫ ૧૪ ૫
પ્રથમ૦ ૫ ૧૫ ॥
શ્રી શ્રેયાંસ નરેશ્વરૂ, મેાકલ્યા સેવક સાર । પ્રભુજી પધારે પ્રેમશું, છે સૂઝતા આહાર, સેા દશ તિહાં લાવીયા, શેરડી રસના આહાર ! પ્રભુજીને વહેારાવે પ્રેમશું, વહેારાવે ઉત્તમ ભાવ, પ્રથમ૦ ૫ ૧૬ ૫ કર પાત્ર તિહાં માંડીયાં, સગજ ચઢી અશ્વનાશ ! છાંટા એક ન ભૂમિ પડે, ચાત્રીશ અતિશય સાર, પ્રથમ૦ ૫ ૧૭ II પ્રથમ પારણુ તિહાં કર્યુ, દેવ મેલ્યા જય જયકાર । તિહાં કને વૃષ્ટિ સેાનાતણી, કેડ સાડારે ખાર, પ્રથમ૦ ૫ ૧૮૫ શ્રી શ્રેયાંસ નરેશ્વરૂ, લેશે મુક્તિના ભાર । યાતિમે જ્યાતિ જળહળે, ફરી એ નાવે સંસાર, પ્રથમ॰ ।। ૧૯ સંવત અદ્નારક શાભતું, વ` એકાણુ જાણુ સાગરચંદ કહે શેલતુ, પારણું કીધુ પ્રમાણુ, પ્ર૦ ૫ ૨૦ ૫ જે એ શીખે જે સાંભળે, તેને અભિમાન ન હાય ।
તે ઘેર અવિચલ વધામણાં, લેશે શિવપુર સાય પ્રથમ જીનેશ્વર પારણે ॥ ૨૧ ॥
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________
८४
॥ ૧
।। થ શ્રી ૠષમરેહ્વામીનું સ્તવન. ॥ ॥ દુહા પુરિસા દાણી પાસજી, ખડું ગુણમણિ વાસ । ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ મંગલ કરણ, પ્રણમું મન ઉલ્લાસ સરસતી સામિની વિનવુ, કવિજન કેરી માંય । સરસ વાણી મુજને ઢીચેા માટા કરી પસાય લબ્ધિ વિનય ગુરૂ સમરીએ, અનિશ હ ધરવા જ્ઞાન દૃષ્ટિ જેથી લહી, પદ્મ ૫'કજ પ્રણમેવ પ્રથમ જિષ્ણુસર જે હુઆ, સુનિવર પ્રથમ વખાણુ કેવલપર પહેલા જે કહ્યો, પ્રથમ ભિક્ષાચર જાણુ પહેલા દાતા એ કહ્યો, આ ચાવીસી મઝાર ! તેહ તણા ગુણુ વરવુ, આણી હ` અપાર
॥ ઢાલ ॥ ૧ ॥ ધન્ય ધન્ય સંપ્રતિ સાચા રાજા ।। ! એ દેશી ! રાગ આસાવરી ॥
ા ૧
પહેલે ભવ ધન સાથે વાહે, સમક્તિ પામ્યા સારરે । આરાધી ખીજે ભવ પામ્યા, ગલતણેા અવતારરે સેવા સમક્તિ સાચુ' જાણી, એ સિવ ધમની ખાણીરે । વિ પામે જે અલભ્ય અનાણી, એઢવી જિનની
. ૨
॥ ૩
૪ u
॥ ૫ ॥
વાણીરે ! સેવા॰ ॥ ૨ ॥
જીગલ ચિત્ર પહેલે દેવલાકે, ભવ તિજે સુર થાયરે । ચેાથે ભવે વિદ્યાધર કુલે થયા, મહાખલ નામે રાયરે ॥ સેવા॰ !! ૩ ll ગુરૂ પાસે દીક્ષા પાલીને, અણસણુ કીધુ' અંતરે ।
પાંચમે ભવે ખીજે દેવલાકે, લક્ષિતાંગ સુર દ્વીપ તરે ૫ સેવા॰ ॥ ૪ ॥
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવ ચવી છ ભવે રાજા, વાજંઘ એણે નામ રે તીહાંથી સાતમે ભવે અવતરીઆ, જુગલા ધર્મશું ઠામેરે
| | સેટ છે ૫ પૂર્ણ આયુ કરી આઠમે ભવે, સુધમ દેવક દેવરે દેવ તણી ઋદ્ધિ બહુલી પામ્યા, દેવતણ વળી ભેગેરે
છે સેવે છે ૬ | મુનિભવ જિવાનદ નવમે ભવે, વિદ્ય ચવી થયે દેવરે સાધુની વૈયાવચ્ચ કરી, દિક્ષા લઈ પાળે સ્વયમેવર સેટ | ૭ | વૈદ જીવ દસમે ભવે સ્વર્ગો, બારમેં સુર હાયરે છે તિહાં કણે આયુ ભેળવી પુરૂં, બાવીસ સાગર જેયરે
છે સેવે છે ૮ ! અગીયારમેં ભવે દેવ ચવીને, ચક્રી હુઓ વજનાભરે છે દીક્ષા લઈ વીસ સ્થાનક સાધી, લીધે જિનપદ લાભરે છે સેવેલા ચૌદ લાખ પૂર્વની દીક્ષા, પાલી નિર્મળ ભાવે સર્વાર્થસિદ્ધ અવતરીયા, બારમે ભવ આયરે છે સે. ૧૦ | તેત્રીસ સાગર આયુ પ્રમાણે, સુખ ભેગવે તિહાં દેવરે તેરમા ભવ કેરે હવે હું, ચરિત્ર કહું સંખેવરે સેટ | ૧૧ બે ઢાલ છે ૨ વાડી ફૂલી અતિ ભલી મનભમરા એ દેશી છે જબુદ્વીપ સહામણુ છે મન મેહનારે છે લાખ જજન પરિમાણ મા લાલ મન મોહનારે છે દક્ષિણ ભારત ભલું તિહાં રે મન મોહનારે છે , અનુપમ ધર્મનું કામ છે લાલ મન મેહવારે | ૧ |
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________
નયરી વિનિતા જાણીએ ! મન તા
નાભીરાય કુલગર તિહાં ! મન॰ પ્ર
સ્વર્ગ પુરી અવતાર ૫ લાલ દ
મરૂદેવી તસ નાદિર u લાલ॰ u
પ્રીતિ ભક્તિ પાલે સદા ! મન॰ !! પીયુશું પ્રેમ અપાર ।। લાલ૦ સુખ વિલસે સંસારના । મન॰ ॥
સુરપરે સ્રી ભરથાર ૫ લાલ॰ ॥ ૩ ॥
એક દિન સૂતી માલીધે ! મન૦ ॥
ચેાથ અંધારી અષાડની !! મન॰ !!
મરૂદેવી સુવિત્ર ! લાલ
ઉત્તરષાઢા નક્ષત્ર | લાલ॰ ॥ ૪ ॥
તેત્રીસ સાગર આઉખે ! મન॰ !
સર્વાં સિદ્ધથી ચવી ! મન૦ ૫
ભાગવી અનુપમ સુખ ! લાલ
સુર અવતરીયા કુખ ॥ લાલ॰ ॥ ૫ ॥
ચઉદ સુપન દીઠાં તીસે ૫ મન૦ ॥
રાણી મધ્યમ રાત | લાલ॰ |
જઈ હું નિજ કતને ! મન॰ !!
સુપન તણી સિવ વાત ! લાલ ॥ ૬ ॥
કુલદીપક ત્રિભુવન પતિ । મન
કથ કહે નિજ નારીને !! મન॰ !!
સુપન અથ વિચાર ! લાલ૦ ॥
॥
પુત્ર હાશે સુખકાર ! લાલ॰ ॥ ૭ ગા
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________
સુપન અર્થ પીઉથી સુણી | મન છે
| મન હરખ્યાં મરૂદેવ છે લ લ૦ છે સુખે કરી પ્રતિપાલન છે મન છે
ગર્ભ તણું નિતમેવ | લાલ૦ ૮ u નવ મસવાડા ઉપરે છે મન છે
સાડાસાત | લાલ૦ ||
ચિત્ર વદ આઠમ દિને ! મન છે
ઉત્તરાષાઢા વિખ્યાત છે લાલ૦ છે ૯ છે મઝીમ રણને સમે છે મન છે
' જયે પુત્ર રતન છે લાલ૦ | જન્મ મહેચ્છવ તવકરે છે મન છે
| દિશીકુમરી છપ્પન્ન છે લાલ છે ૧૦ છે
છે ઢાલ છે ૩ છે દેશી હમચડીની છે આસન કંપ્યું ઈદ્રિતણુંરે, અવધિજ્ઞાને જાણિ ! જિનને જન્મ મહેચ્છવ તવ કરવા, આવે ઇંદ્ર
ઈંદ્રાણી છે હમચડી + ૧ છે સુર પરિવારે પરિવયરે, મેરૂ શિખર લઈ જાય છે પ્રભુને નવણ કરીને પૂજી, પ્રણમી બહુ ગુણ ગાય રે
! હમચડી ૨ આણી માતા પાસે મેલી, સુર સુરલેકે પહેતા દીન દીન વધે ચંદ્ર તણી પરે, દેખી હરખે માતારે
1 હમચડી ને ૩
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________
વૃષભ તણું લંછન પ્રભુ ચરણે, માત પિતાએ દેખી સુપન માંહે વલી વૃષભ જે પહેલો, દીઠે ઉજવલ
પેખીરે છે હમચડી ને ૪ તેહથી માત પિતાએ દીધું, રાષભકુમાર ગુણ ગેહ પાંચસે ધનુષ પ્રમાણે ઉંચી, સેવન વરણી દેહરે
હમચડી ૫ છે વીસ પુર્વ લખ કુમારપણેરે, રહીયા પ્રભુ ઘરવાસે સુમંગલા સુનંદા કુંવારી, પરણ્યા દેય ઉતારે છે હમચડી૬ છે ત્યાશી લાખ પૂર્વ ઘરવાસે, વસીય ઋષભ નિણંદ ભરતાદિક સુત શત હુઆરે, પુત્રી દેય સુખ કંદરે છે હમચડી | ૭ તવ લેકાંતિક સુર આવીનેરે, કહે પ્રભુ તીર્થ થાપ દાન સંવચ્છરી દેઈ દિક્ષા, સમય જાણી પ્રભુ આરે
છે હમચડી | ૮ | દીક્ષા મહેચ્છવ કરવા આવે, સપરિવાર સુરિ શિબિકા નામે સુદર્શના, આગલ ઠવે નીંદરે છે હમચડી છે એ
છે ઢાલ છે ૪ છે રાગ મારૂ છે એ દેશી છે ચૈત્રવેદી આઠમ દીરે, ઉત્તરાષાઢારે ચંદ!
શિબિકાયે બેસી ગયા, સિદ્ધારથ વનચંદ છે ૧ છે ઋષભ સંયમ લીયે છે એ આંકણી છે અશોક તરૂતલે આવીનેરે, ચઉ મુઠી લેચ કીધા ચાર સાહસ વડ રાજવીરે, સાથે ચારિત્ર લીધરે છે ત્રાટ | ૨છે
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________
ત્યાંથી વિચર્યા જિનપતિ, સાધુતણે પરિવાર ઘરઘર ફરતાં ગોચરીર, મહીઅલ કરે વિહાર | ઋ૦ મે ૩ છે ફરતાં તપ કરતાં થકારે, વરસ દિવસ હુઆ જામ ! ગજપુર નયર પધારીયા, દીઠા શ્રેયાંસે તામરે છે . છે ૪ વરસી પારણું જિન જઈરે, શેલડી રસ તિહાં કીધ , શ્રેયાંસે દાન દેઈને, પરભવ શંબલ લીધરે છે . • ૫ છે સહસવરસ લગે તપ તપીરે, કર્મ કર્યા ચકચુર છે પુરિમતાલપુર આવીયારે, વિચરતાં બહુ ગુણ
પુયોરે છે ઝ૦ | ૬ | ફાગણ વદ અગીયારસેરે, ઉત્તરાષાઢારે ગ . અઠ્ઠમ તપ વડહેઠલેરે, પામ્યા કેવલનાણુરે ૪૦ છે ૭
છે ઢાલ છે ૫ | કપુર હવે અતિ ઉજલેરે છે એ દેશી સમવસરણ દેવે મલીરે, રચિયું અતિહિ ઉદાર સિંહાસન બેસી કરી, દીએ દેશના જિન સાર છે ચતુરનર મા કીજે ધર્મ સદાઈ, જિમ તુમ શિવસુખ
થાય છે ચતુરનર૦ છે કીજે છે બારે પરખદા આગલેરે, કહે ધર્મ ચાર પ્રકાર છે અમૃત સમ દેશના સુણીરે, પ્રતિબેધ્યા
નરનાર છે ચતુરનર | ૨ | ભરત તણું સુત પાંચસેરે, પુત્રી સાતમેં જાણું છે દિક્ષા લીયે જિનજી કનેરે, વૈરાગે મન અણુ | ચતુરનર૦ ૩
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________
પંડરીક પ્રમુખ થયા, ચોરાસી ગણધાર સહસ ચોરાસી તિમ મલીરે, સાધુ તણે
પરિવાર છે ચતુરનર૦ કે ૪ ૫. બ્રાહ્મી પ્રમુખ વલી સાહણ, ત્રણ લાખ સુવિચાર : પાંચ સહસ ત્રણ લાખ ભલારે, શ્રાવક સમક્તિ
ધાર છે ચતુરનર૦ છે ૫ . ચેપન સહ પંચ લાખ કહીર, શ્રાવિકા શુદ્ધ આચાર ઈમ ચઉવિત સંઘ થાપીને, ઋષભ કરે વિહાર | ચતુર૦ ૬ ચારિત્ર એક લખ પૂર્વનુરે, પાલ્યું ઋષભ દિ ણંદ ધર્મ તણે ઉપદેશથીરે, તાર્યા ભવિજન વૃંદ ! ચતુરનર છે ૭ મા મેક્ષ સમય જાણી કરી, અષ્ટાપદ ગિરિ આવ ! સાધુ સહસ દલસું તિહારે, અણસણ કીધું ભાવ છે ચતુર પાટા. મહાવદી તેરસ દીનેર, અભિ નક્ષત્ર ચંદ્ર ગ મુક્તિ પહત્યા ગષભજીર, અનંત સુખ
સંજોગ છે ચતુરનર છે ૯ છે. છે ઢાલ છે ૬ રાગ ધનાશ્રી છે કડખાની છે એ દેશી છે તું જ તું જ ઋષભ જિન તું જ,
અલજ હું તુમ દરસન કરવા મેહેર કરા ઘણ, વિનવું તુમ ભણી,
અવર ન કેઈ ધણજ ઉધરવા છે તુજ છે ૧ . જગમાંહે મેહને મોર જિમ પ્રીતડી, પ્રીતડી જેવી ચંદ્ર ચકરા
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રીતડી રામ લક્ષમણ તણી જેહવી,
રાત દિન નામ ધ્યાઉં દરસ તેરા છે તુજ ૦ ૨ :. શિતલ સુરતરૂ તણી તીહાં છાંયડી, સિતલે ચંદ ચંદન ઘસારો શીતલું કેલ કપુર જિમ શિતલું,
સીતલ તિમ મુઝ મુખ તમારે છે તુજ | ૩ | મીઠડ શેલડી રસ જિમ જાણીએ, ખટરસ દ્રાખ મીઠી વખાણું મીઠડિ આંબલા શાખ તિમ તુમ તણું,
મિઠડિ મુજમન તિમ તુમ વાણું છે તુજ | ૪ | તુમ તણા ગુણ તણે પાર હું નવિ લહુ,
એક જીભે કેમ મેં કહી જે ! તાર મુજ તાત સંસાર સાગર થકી,
રંગશું શીવરમણી વરી જે છે તે છે ૫ . છે કલશ છે ઈમ રાષભ સ્વામી, મુક્તિગામી ચરણ નામી શીરએ . મરૂદેવી નંદન સુખ નંદન, પ્રથમ જિન જગદીશએ ! મનરંગ આણી, મુખવાણી, ગાઈએ જગ હિતકરૂપ કવિરાય લબ્ધિ નિજ સુસેવક પ્રેમવિજય આનંદ વર !
છે ઈતિ શ્રી રાષભ સ્વામીના તેર ભવનું સ્તવન છે
| | શ્રી સિદ્ધાર રતવન છે નાભિનંદન પૂર્વ નવાણું, શ્રી આદીશ્વર આવ્યા અજિત શાંતિ ચોમાસું રહીયા, સુરનરપતિ મન ભાવ્યા, ભવિ તુમે વંદોરે, સિદ્ધાચલ સુવિચારી ને
પાપ નિકદેરે, ગિરિ ગુણનમાં ધારી રે ૧ .
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્ર સુદ પુનમને દિવસે, ગુણ રયણાયર ભરીયા , પાંચ કેડિયું પુંડરિક ગણધર, ભવ સાયરને તરિયા ને ભવિ. મારા પિતરા પ્રથમ પ્રભુજી કેરા, દ્રાવિડ વારિણું જાણે કાર્તિક સુદી પુનમને દિવસે, દસ કેડી ગુણ ખાણી ભવિ. ૩ કુંતા માતા સતી શિરામણી, યદુવંશી સુખકારી પાંડવ વીસ કેડીશું સિદ્ધા, અશરીરી અણુહારી છે ભવિ. ૪ ફાગણ સુદી દશમીએ સેવે, નમી વિનમી બે કેડિ. આતમ ગુણ નિર્મલ નિપજાવ્યા,
નાવે એહની જોડી | ભવિ. | ૫ | ચૈત્ર વદ ચૌદસ શિવ પામી, નમિ પુત્રી સટ્ટ
રત્નત્રયી સંપુર્ણ સાધી, પામી એ પરમઠ્ઠ છે ભવિ૦ મેદા ફાગણ સુદી તેરસે શિવ પામ્યા, શાંબ પ્રદ્યુમ્ન ગુણ ખાણી સાડી આઠ કેડીશું મુનિવર, પરણી શિવ પટરાણી રે ભવિ છા રામ ભરત ત્રણ કેડી મુનિશું, અચલ થયા અરિહંત છેલા નારદ લાખ એકાણું, સમરો મન કરી સંત છે ભવિ. પાછા એક સહસશું થાવસ્થાભુત, પંચ સયા સેલગજી એક હજારસે શુક પરિવ્રાજક,
પામ્યા પદ અવિચલજી છે ભવિ છે ૯ છે અતીત જેવીસીના વીસમા પ્રભુ, તેહના ગણધર વદે કદમાં નામ એક કેડીશુ, સિદ્ધ થયા સુખક ભવિ. ૧૦ એક હજારને આઠ સંઘાત, બાહુબલિ મુનિ મેટા ત્રણ કેડિ જયરામ ઋષીશ્વર, સિદ્ધ થયા નહીં બેટા
છે ભવિ૦ મે ૧૧ છે
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________
અંધકવિણુ પિતા મા ધારિણી, તેહ તણું દસ પુત્ર ગૌતમ સમુદ્ર પ્રમુખ શિવ પામ્યા, રાખુ ઘરનું સૂત્ર
છે ભવિ૦ મે ૧૨ . વળી તેહના આઠમા પુત્ર વખાણે, અક્ષોભ આદિ કુમાર : સેલ વરસ સંજમ આરાધી, પામ્યા ભવને પારા ભવિ૦ ૧૩. અનાવૃષ્ટિને દારૂગ મુનિ દેય, આત્મ શક્તિ સમારી , ઋષભસેનાદિક તીર્થકર પણુ, ઈહાં વરીઆ શિવનારી
- ભવિછે ૧૪ છે ભરત વંશે રાજાદિ ઘણેરા, આતમ ધર્મને સાબે શુક રાજન શેકાગત સુણીઓ, મુક્તિ નિલય ગુણ વાળે
છે ભવિ૦ મે ૧૫ છે જાલિ મયાલિને ઉવયાલિ, દેવકી ખટ સુત વારૂ સિદ્ધ થયા મંડુક મુનિ વળી, નમતાં મન હેય ચારૂ
છે ભવિ૦ ૫ ૧૬ અતીત કાલે સિદ્ધા અનંતા, સીદ્ધશે વલી અનંતા ! સંપ્રતિકાલે મોટું તીરથ, ઈમ ભાખે ભગવંતા છે ભવિ૦ ૧૭ ધન્ય એ તીરથ મોટો મહિમા, પામી પાતિક જાયે ક્ષમાવિજય જસ તીરથધ્યાને, શુભ મન સિદ્ધિ થાય
છે ભવિ છે ૧૮ મે ઈતિ શ્રી સિદ્ધાચલ સ્તવન સંપૂર્ણ
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________
અથ દીવાલી સ્તવન.
ઢાલ ૧ રાગ રામગિરિ. શ્રી શ્રમણ સંઘ તિલકેપમ ગૌતમ, સુગતિ પ્રણિપત્ય પદારવિદં; ઇન્દ્રભૂતિ પ્રભવમંહસે મેચક, કૃત કુશલ કટિ કલ્યાણ કંદ. ૧ મુનિ મન રંજણ, સયલ દુઃખ ભંજ, વીર વર્ધમાને છછુંદે; મુગતિ ગતિ કમ લહી, તિમ કહું સુણ સહી,
જીમ હે હર્ષ હઈડે આણુ દે. મુ. ૨ કરીય ઉદ્ઘેષણ દેશપુર પાટણ, મેઘ જીમ દાન જલ બહૂલ વરસી; ધણ કણુગ મતિયા ઝગમગે જેતિયા,
જીન દેઈ દાન ઈમ એક વરસી. મુ. ૩ દેયવિણ તેય ઉપવાસ આદે કરી, માગરિ કૃષ્ણ દશમી દિહાડે સિદ્ધિ સાહા થઈ વીર દીક્ષા લઈ
પાપ સંતાપ મેલ દૂર કાઢે. મુ. ૪ બહૂલ બંભણ ઘરે પારણું સાંમિ, પુણ્ય પરમાન મધ્યાન્હ કિધું, ભુવન ગુરુ પારણુ પુન્યથી બંભણે,
આપ અવતાર ફલ સયલ લિધું. મુ. ૫ કર્મચંડાલ ગેસાલ સંગમ સુરે, જીણે જીન ઉપર ઘાત મંડયો; એવડે વયર તે પાપિયા મેં કર્યો,
કર્મ કેડિ તુહિજ સબલ દંડ્યો. મુળ ૬ સહજ ગુણ રેષિએ નામે ચંડકેષિઓ,
જનપદે સ્વાન જિમ જેહ વિલગે;
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________
તેહને બુઝવિ ઉર્યો જગપતિ,
| કિધલે પાપથી અતિë અલગે. મુ. ૭ વેદયામા ત્રિયામ લગે ખેદિયે, ભેદિયે તુઝ નવિ ધ્યાન કુંભે શૂલપાણિ અનાણિ અહે બુઝવ્યો,
તુઝ કૃપા પાર પામે ન સંભે સૂ૦ ૮ સંગમે પિડીએ પ્રભુ સજલ લેયણે, ચિંતવે છુટશ્ય કિમ એહે; તાસ ઉપરે દયા એવડિ શી કરી,
સાપરાધે જને સબલ નેહે. મુળ ૯ ઈમ ઉપસર્ગ સહેતાં તરણિ મિત વર, સાદ્ધ ઉપર અધિક પક્ષ એકે; વિર કેવલ લહ્યું કમ દુખ સવિ દહ્યું,
ગહગહ્યું સુર નિકર નર અને કે. મુ. ૧૦ ઈદ્રભૂતિ પ્રમુખ સહસ ચઉદશ મુનિ, સાહુ સહસ છત્રીસ વિહસી; ઓગણસાઠ સહસ એક લાખ શ્રદ્ધાલુઆ,
શ્રાવિકા ત્રિલખ અઠાર સહસી. મુ. ૧૧ ઈમ અખિલ સાધુ પરીવારશું પરવર્યો,
જલધિ જગમ છશે ગુહિર ગાજે; વિચરતા દેશ પરદેશ નિયદેશના,
ઉપદિશે સયલ સંદેહ ભાંજે. મુત્ર ૧૨ . ઢાલ ૨ વિવાહલાની દેશી છે હવે નિય આય અંતીમ સમે, જાણિય શ્રી જિનરાયરે; નયરી અપાપા આવીયા, રાય સમાજને ડાયરે; હસ્તિપાલગરાયે દીઠલા, આવિયડા અંગણ બારરે,
નયણુ કમલ દેય વિહસીઆ, હરીલા હઈડા મઝારરે. ૧૩
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભલે ભલે પ્રભુજી પધારીયા, પાવસ પાવન કિધારે; જનમ સફલ આજ અમ તણે, અમ્લ ઘરે પાછલાં દીધાંરે; રાણ રાય જિન પ્રણમીયા, મેટે મેતિયડે વધાવિરે; જિન સનમુખ કર જેડીય, બેઠલા આગલે આવિરે. ધન અવતાર અમારડે ધન દિન આજુને એહરે, સુરતરૂ આંગણે મેરિઓ, મેતિયડે વ્હેલે મેહેરે; આપું અમારડે એવડે, પૂરવ પુન્યને નેહરે; હેડલે હેજે હરસિએ, જે જિન મલિએ સંજોગોરે. અતિ આદર અવધારિએ, ચરમ માસતું રહિયારે, રાય રાણિ સુરનર સવે, હિયડલા માંહે ગહગહિયારે, અમૃતથી અતિ મીઠડી, સાંભલી દેશના જિનની પાપ સંતાપ પર થયે, શાતા થઈ તન મનની. ઇંદ્ર આવે આવે ચંદ્રમા, આવે નરનારીના વૃંદર, ત્રણ પ્રદક્ષણા દેઈ કરી, નાટિક નવ નવે દરે; જિનમુખ વયણની બેઠડી, તિહાં હૈયે અતિ ઘણી મીઠીરે, તે નર તેહજ વરણ, જીણે નિજ નયણલે દીઠી. ઈમ આણંદ અતિક્રમ્યા, શ્રાવણ ભાદ્ર આસો રે; કૌતક કેડિલે અનુક્રમે, આવિયા કાર્તિક માસરે, પાખિ પર્વ પતલું, હિતલું પુન્ય પ્રવાહિરે, રાય અઢાર તિહાં મિલ્યા, પિસહ લેવા ઉછાહિરે. ત્રિભવન જન સવિ તિહાં મિલ્યા, શ્રી જિન વંદન કામરે; સહેજ સંકિરણ તિહાં થયે, તિલ પડવા નહિ ઠામ,
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગેયમસ્વામિ સમેવડી, સ્વામિ સુધર્મા તિહાં બેઠારે; ધન ધન તે જિણે આપણે, લેયણે જિનવર દિઠારે. પૂરણ પુન્યના ઓષધ, પિષધ વ્રત વેગે લિધાંરે; કાતિક કાલી ચઉદશે, જિન મુખે પચખાણ કિધારે રાય અઢાર પ્રમુખ ઘણે, જિન પગે વાંદણ દિધારે; છન વચનામૃત તિહાં ઘણે, ભવિયણે ઘટ ઘટ પીધારે. ૨૦
છે ઢાલ ૩ રાગ મારૂ. . શ્રી જગદીશ દયાલું દુખ દૂર કરેરે, કુપા કેડિ તુજ જેડી,
જગમાંરે જગમાંરે કહિએં કેહને વીરજી રે. ૨૧ જગ જનને કુણ દેશે એવી દેશનારે, જાણિ નિજ નિરવાણ
નવ રસરે નવ રસરે સોલ પહર દિયે દેશનારે. ૨૨ પ્રબલ પુન્ય ફલ સંસુચક સોહામણરે, અજુપણું પણપન્ન;
કહિયારે કહિયાંરે મહિયાં સુખ સાંજલિ હાએરે. ૨૩ પ્રબલ પાપલ ફલ અઝયણ તિમ તેટલાંરે, અણુ પુછયાં છત્રીસ
સુણતાંરે સુણતાં ભણતાં સવિસુખ સંપજેરે. ૨૪ પુણ્યપાલ રાજા તિહાં ધર્મ કથાંતરેરે, કહે પ્રભુ પ્રતક્ષ દેવ;
મુજનેર (૨) સુપન અથ સવિ સાચલોરે. ૨૫ ગજ વાનર ખીર દ્વમ વાયસ સિંહ ઘડેરે, કમલબીજ ઈમ આઠ;
દેખિરે (૨) સુપન સભય મુઝ મન હુએરે. ૨૬ ઉખર બ્રિજ કમલ અસ્થાનકે સિંહનું રે, જીવ રહિત શરીર,
સવનરે (૨) કુંભ મલિન એ શું ઘટેરે. ૨૭ વીર ભણે ભુપાલ સુણે મન થીર કરી રે, સુમિણ અર્થ સુવિચાર
હૈડે રે (૨) ધરા ધર્મ ધુરંધરૂ. ૨૮
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________
|| ઢાલ ૪ | શ્રાવક સિંધુર સારિખા, જીન મતના રાગી, ત્યાગી સહ ગુરૂ દેવધર્મ, તત્વે મતિ જાગિ; વિનય વિવેક વિચારવંત, પ્રવચન ગુણ પૂરા,
એહવા શ્રાવક હેયસે, મતિમંત સનુરા. ૨૯ લાલચે લાગા ડિલે, સુખેં રાચિ રહિયા, ઘરવાસે આશા અમર, પરમારથ દહિયાનું વ્રત વૈરાગ થકિ નહિ, કઈ લેશે પ્રાયે;
- ગજ સુપને ફલ એહ, નેહ નવિ માંહમાંહે૩૦ વાનર ચંચલ ચપલ જાતિ, સરખા મુનિ મોટા, આગલ હાસ્ય લાલચિ, ભી મન ખોટા આચારજ તે આચારહિણ, પ્રાયે પરમાદિ, ધર્મ ભેદ કરત્યે ઘણા, સહજે સ્વારથ વાદી. ૩૧ કે ગુણવંત મહંત સંત, મેહન મુનિ રૂડા; મુખ મીઠા માયાવિયા, મનમાં કુડા કરયે માંહોમાંહે વાદ, પર વાદે નાસે,
- બીજા સુપન તણે વિચાર, ઈમ વીર પ્રકાશે. ૩૨ કલ્પવૃક્ષ સરિખા હૈયે, દાતાર ભલેરા, દેવ ધર્મ ગુરુ વાસના, વરિ વારિન વેરા સરલ વૃક્ષ સવિને દીઓં મનમાં ગહગહતા,
| દાતા દુર્લભ વૃક્ષ, રાજ ફલ કુલે 2હતા. ૩૩ કપટી જિનમતલિંગિયા, વળી બબૂલ સરિખા, ખીર વૃક્ષ આડા થયા, જીમ કટંક તિખા; દાન દેયંતાં વારસી, અન્ય પાવન પાત્રી,
ત્રિજા સુપન વિચાર કહ્યું, નિજ ધર્મવિધાત્રી. ૩૪ સિંહ કલેવર સારિખ, નિજ શાસન સબલે, અતિ દુર્દીત અગાહનિય, જિનવાયકજમલે પરશાસન સાવજ અજ, તે દેખી કપ,
ચઉથા સુપન વિચાર ઈમ, જિનમુખથી જપ. ૩૫
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગ૭ ગંગાજલ સારીખે, મૂકી મતિ હિણ, મુનિ મન રાચે છિલ્લરે, જીમ વાયસ દીણ; વંચક આચારજ અનેક, તિણે ભુલવિયા,
તે ધર્માતરે આદરે, જડમતિ બહુ ભવિયાં. ૩૬ પંચમ સુપન વિચાર એહ, સુણીઓ રાજાને, છઠે સેવન કુંભ દીઠ, મઈલે સુણિ કને, કે કે મુનિ દરસણું ચારિત્ર, ગ્યાન પૂરણ દેહા,
પાલે પંચાચાર ચારૂ, ડિ નિજ ગેહા. ૩૭ કે કપટી ચારિત્ર વેષ, લેઈ વિપ્રતારે, મઈ સેવન કુંભ છમ, પિંડ પાપે ભારે; છઠા સુપન વિચાર એહ,
સાતમે ઇંદિવર, ઉકરડે ઉતપતિ થઈ તે શું કહે જિણવર. ૩૮ પુણ્યવંત પ્રાણિ હુયે, પ્રાહિં મધ્યમ જાતિ, દાતા ભોક્તા અદ્ધિવંત, નિરમલ અવદાત; સાધુ અસાધુ જતિ વંદે, તવ સરીખા કિજે,
તે બહુ ભદ્રક ભવિયણે, એ ઉલ દીજે. ૩૯ રાજા મંત્રિપરે સુસાધુ, આપણું ગોપી, ચારિત્ર સુધુ રાખયે, સંવિ પાપ વિલેપી; સપ્તમ સુપન વિચારવીર, જિનવરે ઈમ કહિયે, અઠમ સુપનતણે વિચાર, સુણિમનગહગહિએ, દિધાનું પરભવ પુણ્ય ફલ, કાંઈ ન લહિયે; પાત્ર અપાત્ર વિચાર ભેદ, ભેલા નવિ લહેર્યો,
પુણ્ય અર્થે તે અર્થ, અર્થ કુપાત્રે દહસ્ય. ૪૧ ઉખર ભૂમિ દષ્ટ બિજ, તેહને ફલ કહિઍ, અષ્ટમ સુપન વિચાર ઈમ, રાજા મન ગ્રહિયે, એહ અનાગત સવિ સરૂપ, જાણિ તિણે કાલે,
દીક્ષા લીધી વીર પાસ, રાજા પુન્યપાલે કર
છે ઢાલ ૫ | રાગ ગોડિ ઇદ્રભૂતિ અવસર લહિરે, પુછે કહો જિનરાય
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૧૦૦
સ્યું આગલ હવે હેયસ્યરે, તારણ તરણ જહાજે રે.
કહે જીન વીર. ૪૩ મુજ નિવારણ સમય થકીરે, ત્રિહું વરસે નવ માસ;
માઠે તિહાં બેસયેરે, પંચમ કાલ નિરાશેરે. કહે. ૪૪ બારે વરશ્ય મુઝ થકિરે, ગૌતમ તુઝ નિરવાણ
સેહમ વિશે પામશેરે, વરસે અખય સુખ ઠાણેરે. કહે ૪૫ ચઉસડ વરસે મુઝ થકિરે, અંબૂને નિરવાણ;
આથમશે આદિત્ય થકિર, અધિકું કેવલ નણે રે. કહે ૪૬ મનપજજવ પરમાવધિ ક્ષેપકેપશમ મન આંણ;
સંચમ ત્રિણ જિન કલ્પનીરે, પુલાગાહારગહગણે કહે ૪૭ સિર્જભવ અવઠાવણેરે, કરસ્ય દસ (વૈ) આલિય,
ચઉદપૂવિ ભદ્રબાહથી થાયે સયલ વિલિઓરે. કહે ૪૮ યશત પન્નરે મુઝ થકિરે, પ્રથમ સંઘયણ સંઠાણ
પૂવષ્ણુએ તે નવિ હૃસ્ય, મહાપ્રાણ નવિ ઝારે. કહે ૪૯ ચત્રિયપને મુઝ થકિર, હસ્ય કાલિક સૂર;
કરયે ચઉથી પજુસણેરે, વગુણ રયણને પૂરેરે. કહે૫૦ સુઝથી પણ ચોરાશિયેરે, હાસ્ય વયર કુમાર,
દસ પૂવિ અધિકાલિઓરે, રહસ્ય તિહાં નિરધારરે. કહે. પ૧ મુઝ નિર્વાણ થકિ છસેર, વિસ પછી વનવાસ - મુકી કરસે નગરમાંરે, આર્ય રક્ષિત મુનિ વાસેરે. કહે. પર સહસે વરસે મુઝ થકિરે, ચઉદ પૂરવ વિચછેદ;
જોતિષ અણુ મિલતાં હૂસેરે, બહૂલ મતાંતર ભેદરે. કહે૫૩
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
૧૦૧
વિક્રમથી પંચ પંચાશિએરે, હૈયે હરિભદ્રસૂરિ જિન શાસન અજુવાલસેરે, જેહથી દરિયા સવિ દોરે. કહે. ૫૪ દ્વાદશ સત્ત સત્તર સમે રે, મુઝથી મુનિ સુરહરિ;
બપ્પભટ્ટસૂરિ હમસેરે, તે જિન શાસન વરરે. કહે. ૨૫ મુઝ પ્રતિબિંબ ભરાવસ્યરે, આમરાય ભૂપાલ; સાદ્ધ ત્રિકેટ સેવન તણેરે, તાસ વયથી વિશાલેરે. કહે. પદ ડિસ શત એગણતરેરે. વરસે મુઝથી મુણિંદ, | હેમસૂરિ ગુરુ હાયસ્પેરે શાસન ગયણ દિણું દોરે. કહે. ૫૭ હેમસૂરિ પડિહસે રે, કુમારપાલ ભૂપાલ;
જીન મંડિત કરસ્ય મહીરે, જિન શાસન પ્રતિપાલેરે. કહે. ૫૮ ગૌતમ નબળા સમયથીરે, મુઝ શાસન મન મેલ;
માંહમાંહે સવિ હાસ્ય રે, મચ્છ ગલગલ પેરે. કહે. ૫૯ મુનિ મોટા માયાવિયારે, વેઢીગારા વિશેષ
આપ સવારથ વસી થયા. એ વિટંબધે વેરે. કહે. ૬૦ લિભિ લખપતિ હાયસ્પેરે. જમ સરિખા ભૂપાલ;
સજન વિધિ જન હુસેરે, નવિ લજાલ દયાલે રે. કહે૬૧ નિરભિ નિરમાઈયારે, સુધા ચારિત્રવંત;
થડ મુનિ મહિલે હૂસેરે, સુણ ગૌતમ ગુણવંતરે. કહે૬૨ -ગુરુ ભગતિ શિષ્ય થડલારે, શ્રાવક ભગતિ વિહીણ;
માતા પિતાના સુત નહીરે, તે મહિલાના આધિનેરે. કહે૫૩ દુપસહ સૂરિ ગુસિરીરે, નાયલ શ્રાવક જાણ; સચ્ચસિરિ તિમ શ્રાવિકારે, અંતિમ સંઘ વખાણ્યો. કહે. ૬૪
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦ર
રસ સહસ એકવીસતેરે. જિન શાસન વિખ્યાત;
અવિચલ ધર્મ ચલાવશે, ગૌતમ આગમ વાતરે. કહે. ૫ દ્વષમે દૂષમા કાલનીરે, તે કહિયે શી વાત,
કાયર કંપે હૈડલેરે, જે સુણતાં અવદારે. કહે. દ૬
ઢાલ ૬ . પિઉડે ઘરે આવે, એ દેશી. મુઝસું અવિહડ નેહ બળે, હેજ હૈડા રંગ, દઢ મહ બંધણ સબલ બાંધે, વજ જિમ અભંગ; અલગ થયા મુજ થકિ એહને, ઉપજસેરે કેવલ નિય અંગકે;
ગૌતમ ગુણવંતા ૬૦ અવસર જાણિ જિનવરે, પુછિયા ગેયમ સ્વામ; દેહગ દુખિયા જીવને, આવિયે આપણું કામ; | દેવસમાં બંભણે, જઈ બુઝ એણે ટુકડે ગામડે ગૌ. ૬૮ સાંભળી વયણ જિણુંદનું, આણંદ અંગ ન માય; ગૌતમ બે કર જોડિ, પ્રણમ્યા વિર જિનના પાય;
પાંગર્યા પૂરવ પ્રીતથી, ચઉનાં મનમાં નિરમાયકે. ગો૨૯ ગૌતમ ગુરુ તિહાં આવિયા, વંદાવિઓ તે વિપ્ર, ધસમસ કરતાં બંભણે, બારિ વાગીરે થઈવેદન વિપ્રક. ગૌ૭૦ ગૌતમ ગુરુનાં વયણલાં, નવિ ધર્યા તિણે કાન; તે મરી તસ શિર કૃમિ થયે, તસ ચરીયે રે પિતાને જ્ઞાનકે. ગૌ૭૧
_ ઢાલ ૭ | રાગ રામગિરિ છે. ચોસઠ મણનાં તે મેતિ ઝગમગેરે, ગાજે ગુહિર ગંભિર સિરેરે;
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૩
પુરાં તેત્રીસ સાગર પૂરવે રે, નાદે લિા લવસતમિયા સૂર રે; વીરજી વખાણેરે જગ જન માર્હિચારે. ૭૨ અમૃતથી અધિક મીઠી વાંણીરે, સુષુતાં સુખડા જે મનડે સંપજેરે; તે લહેચે જે પહાચસ્ચે નિર્વાણુરે. વી. ૭૩ વાંણિ પડછંદે સુર પડિબેાહીયારે, સુણતાં પામે સુખ સંપત્તિની કાડરે; ખિજા અડલ ઉલટથી ઘણારે, આવી બેઠા આગલ એ કર જોડીરે. વી૦૭૪ સેહમ ઈંદ્રે શાસન માહીયાર, પૂછે પરમેસરને તુમ આયરે; એ ઘડિ વધારો સ્વાતિ થકી પરહું રે તે ભસ્મગ્રહ સંધલે દૂ
જાયરે. વી૦૭૫ શાસન શૈાભા અિિધક વાગ્યેરે, સુખીઆ હૈાશે મુનિવરના વૃ’દરે; સંઘ સયલને સિવ સુખ સ પદારે, હાથે દિન દિનથી પરમાનંદરે. વી૦૭૬ ઈંદા ન કદા રે કહિએ કેહવુરે, કેણે સાંધ્યુ નવિ જાએ આયરે; ભાવિ પદારથ ભાવે નિપજેરે, જે જિમ સરજ્યે તે તિમ
થાયરે. વી. ૭૭ સાલ પહેારની દેતા દેશનારે, પરધાનકનામા રૂમડા અશ્રુયણુરે; કહેતાં કાતિવિદ કહુ પરબિડરે, વીરજી પાહેાતા પંચમી ગતિ રયણરે. વી૦ ૭૮ જ્ઞાન દીવારે જમ ક્રૂ થયા રે, તવ કષિ દેવે દીવાની શ્રેણિરે; તિમરે ચિહ્ વરણે દીવા કિધલારે, દિવાલી કહિએ છે કારણ તેણુરે. વી. છઆસૂ પરિપૂરણુ નયણુ આખ'ડલેરે, ભૂકિ ચંદનની ચેહમાં અગરે; કીધે દેવે દહન સઘલે મિલિજીરે, હા ધિગ પિગ, સ ́સાર વિર’ગરે. વી. ૮૦
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે ઢાલ ૮ રાગ વિરાગ છે વસુ વેગે જઈવીર, ઈમે ગૌતમ ગહગહતા મારગે આવતાં સાંભલિઉં, વિર મુગતિ માંહે હિતારે; જિનછ તું નિસનેહી માટે, અવિહડ પ્રેમ હતું તુજ ઉપરે, તે તે કિધ બેટરે જનજી. ૮૧ હૈ હૈ વીર કર્યો અણઘટતે, મુજ મેકલિઓ ગમે; - અંતકાલે બેઠાં તુજ પાસે, હું ચે નાવત કામ. જી૮૨ ચૌદ સહસ મુજ સરિખા તાહરે, તુજ સરિખે મુજ તું હિ
વિસવાસી વીર છેતરીએ, તે સ્યા અવગુણ મુહિરે. જી૮૩ કે કેહને છેહડે નવિ વલગે, જે મિલતે હૈએ સબલે;
મિલતાણ્યું જેણે ચિત્ત ચોર્યો, તે તિણે કર્યો નિબસેરે. જી૮૪ નિપુર હૈડા નેહ ન કિજે, નિસનેહી નર નિરખી;
હૈડાં હેજે મિલે જિહાં હરખી, તે પ્રીતલડિ સરીખિરે. જી. ૮૫ તે મુખને મનડે નવિ દીધે, મુજ મનડે તે લીધે
આપ સવારથ સઘલો કિછે, મુગતિ જઈને સિદ્ધરે. જી૮૬ આજ લગે તુજ મુજનું અંતર, સુપરંતર નવિ હું તે;
હૈડા હેજે હિયાતિલ ઠંડી, મુજને મુક્યો રેવત છે. જી. ૮૭ કે કેહશું બહુ પ્રેમ મ કરશ્ય, પ્રેમ વિટંબણ વિરૂઈ
પ્રેમે પરવશ જે દુખ પામે, તે કથા ઘણુ ગિરૂઈ. ૦ ૮૮ નિસનેહી સુખિયા રહે સઘલે, સસનેહી દુખ દેખે;
તેલ દુષ્પ પરે પરની પીડા, પામે નેહ વિશેષેરે. જી૮૯ સમવસરણ કહિ હવે હસે કહો કુંણ નયણે જેશે, દયા ધેનું પુરી કુણ દેહસ્ય, વૃષ દધિ કુણ વિલેસેરે. જી ૯૦
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૫
ઈણ મારગ જે વાહ જાવે, તે પાછા નવિ આવે, મુજ હૈયડે દુખડે ન સમાએ, તે કહો કુણ સમાવેરે. જી ૧ ઘો દરિસણ વીરા વાલાને, જે દરિસણુના તરસ્યારે; જે સુહણે કેવા દેખરું, તે દુખ દૂર કરશું રે. જી. ૯૨ પુણ્યકથા હવે કુણ કેલવશે, કુંણ વાલ્લા મેલવશે; મુજ મનડે હવે કુણ ખેલવશે, કુમતિ જિમ તિમ લવસેરે. જી૯૯૩ કુર્ણ પુષ્યાને ઉત્તર દેશે, કુણ સંદેહ ભાંજશે;
સંઘ કમળવન કિમ વિકસસે, હું છદમસ્થા વેસેરે. જી૯૪ હું પરાપુરવસું અજાણ, મેં જિન વાત ન જાણિ; મેહ કરે સવિ જગ અના, એહવી જનજીની વાણીરે. જીવ લ્પ એહવે જિન વયણ મન વાળે, માહ સબલ બલ કા;
ઇંણ ભાવે કેવલ સુખ આપે, ઇંદ્ર જિનપદ થાયેરે. જી૭ ઇંદ્ર જુહર્યા ભટ્ટારક, જુહાર ભટ્ટારક તે
પવ 'ન્હાતું જગમાં વાગ્યું, તે કિજે સવિ કેરે. જી. ૯૭, રાજા નંદિવર્દન નુતરીએ, ભાઈ બહિનર બીજે; તે ભાવડ બીજ હૂઈ જગ સઘલે, બહેન બહૂપરે કિજે. જી ૯૮
છે ઢાલ ૯ | વિવાહલાની છે પહિરીએ નવરંગ ફાલડીએ, માંડિ મૃગમદ કેસર ભાલડીએ; ઝબ ઝબકે શ્રવણે ઝાલડીએ, કરિ કઠે મુગતાફલ માલડીએ. જી. હલ ઘર ઘર મંગલ માલડીએ, જપે ગેયમ ગુણ જપમાલડીએ; પહેતલે પરવ દીવાલડીએ, રમે રસ ભર રમત બાલડીએ ૧૦૦
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૬
શક સંતાપ સવિ કાપીઓએ, ઈ ગયમ વીરપદે થાપીઓએ; નારી કહે સાંભલ કંતાએ, જપિ ગોયમ નામ એકતડાએ. ૧૦૧ ત્યે લખ લાભ લખેશરી એ, ઘો મંગલ કેડી કેડેશરી એક જાપ જપે થઈ સુતાપેસરી એ, જીમ પામીએ ઋદ્ધિ પરમેશરીએ. ૧૦૨ કહિઍ દિવાલડી દાડલે એ, એને પુણ્યને ટબકો ટાલાએ, સુકૃત સિરિ દઢ કર પાલડીએ, જિમ ઘર હાય નિત્ય દિવાલડીએ. ૧૦૩
ઢાલ ૧૦ હવે મુનિસુવ્રત સીરે, જેની સબલ જગીસે;
તે ગુરૂ ગજપુરે આવ્યા, વાંદી સવિ હાર મનાવ્યા. ૧ પાવસ ચઉમાસું રહિયારે, ભવિયણ હઈડે ગહગહી આવે,
નમુચિ ચકવતિ પર, જસુ હિયડે નવિ છવ. ૨ નમુચિ તસ નામે પ્રધાન, રાજા દિએ બહુ માન;
- તિણે તિહાં રિઝવી રાય, માગિ માટે પસાય. ૩ લિધે ષટ ખંડ રાજરે, સાત દિવસ માંડિ આજ તે પૂર્વે મુનિસું વિરોરે, તે કિણે નવિ પ્રતિબે. ૪ તે મુનિસું કહે બંડોરે, મુઝ ધરતિ સવિ છેડે
| વિનવીઓ મુનિ મટેરે, નવિ માને કમિ ખોટે. ૫ સાઠસિયાં વર્ષ ત૫ તપિએરે, જે જિન કિરીયાને ખપીએ;
નામે વિણ કુમારરે, સયલ લબધિને ભંડાર. ૬ ઉઠ કેમ ભૂમિ લેવાશે, જેવા ભાઈની સેવા; - ભૂં ત્રિપાદ ભૂમિ દાનરે, ભલે ભલે આવ્યા ભગવાન. ૭ ઈણે વયણે ધડહડીઓરે, તે મુનિ બહૂ કેપે ચઢિઓ;
કિધ અદભૂત રૂપરે, જેયણ લાખ સરૂપ. ૮
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૭
પ્રથમ ચરણ પૂર્વે દીધેરે, બિજે પશ્ચિમે કિધ;
રિજે તસ પેઠે થાયેરે, નમુચિ પાતાલે ચાં. ૯ થરહરીઓ ત્રિભૂવરે, ખલલિઓ સવિ જન
સલસલિએ સુર રિજરે, પડ્યો નવિ સાંભલીએ ક. ૧૦. એ ઉત્પાત અત્યંતરે, દુરિ કરે ભગવંત
હૈ હૈિ હૂં હવે થાશે રે, બેલે બહૂ એક સાસે. ૧૧ કરણે કિંજર દેવા રે, કહુઆ કેધ સમેવા;
મધુર મધુર ગાએ ગિતરે, બે કર જોડિ વિનીત. ૧૨. વિનય થકી વેગે વલિઓરે, એ જિન શાસન બલિએ
દાનવ દેવે ખમા રે, નર નારીએ વધા. ૧૩ ગાવલડી ભેંસ ભડકી ૨, જે દેખી દુરે તડકી રે,
તે જતને રહિ છે રે, આરતિ ઉતારી મેરઈએ રે. ૧૪ નવલે અવતારે આવ્યા રે, જીવિત ફલ લહિ ફાવ્યા;
શેવ સુંવાલિ કંસાર રે, ફલ લૂં નવે અવતાર છે. ૧૫. છગણ તણે ઘરબાર રે, નમુચિ લખ્યું ઘર નારે;
તે છમ છમ ખેરૂ થાય રે, તિમ તિમ દુખ દૂર જાય . ૧૯મંદિર મંડાણ માંડ્યા રે, દાલિદ્ર દુખ દુરે છાંડ્યા;
કાતિ વદિ પડવે પર, ઈંમ એ આદરીઓ સ. ૧૭. પુણ્ય નરભવ પાંમિ રે, ધર્મ પુન્ય કરે નરધામી, પુજે છદ્ધિ રસાલિ રે, નિત નિત પુન્ય દિવાલી
કલશ, જિન તું નિરંજણ સજલ રંજણ, દુખ ભંજણ દેવતા; વો સુખ સાંમિ મુગતિ ગામિ, વીર તુ પાય સેવતા.
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૮ તપ ગચ્છ ગયણ દિણંદ દહ દિસે, દીપતે જગ જાણિ;
શ્રી હરવિજય સુંરિંદ સહગુરુ, તાસ પાટ વખાણીયે. ૧૯ શ્રી વિજયસેનસુરીસ સહ ગુરુ, વિજયદેવસૂરિસરૂ જે જપે અહનિશ નામ જેહને, વર્તમાન જિણેશ્વરુ; નિર્વાણ તવન મહિમા ભવન, વીર જિનને જે ભણે, - તે લહે લિલા લધિ લચ્છી. શ્રી ગુણહર્ષ વધામણે ૨૦ છે ઈતિશ્રી વીર નિર્વાણ મહિમા દીપાલિકા સંપૂર્ણ વીર હમણું આવે છે મારે મંદિરીએ, મંદિરીએ વીર મંદિરીએ. વી. પાયે પડીને મેતે ગોદ બિછાઉં, નિત નિત વીનતી કરીએ, વી. ૧ સજન કુટુંબ પુત્રાદીકને, હરખે ઈણિ પેરે ઉચ્ચરિએ વી. ૨ જબ પ્રભુ આંગણે વીર પધારે, તવ વચ્છ સનમુખ ડગ ભરીએ. વી. ૩ સયણ સુણેને ભવિયણ, પડિલાભિજે તે ભવસાયર તરીએ વી. ૪ અપ્રતિબંધ પણે મહાવીરજી, ઘર ઘર ભીક્ષાને ફરીએ. વી. ૫ અભિનવ શેઠ તણે ઘેર પારણું, કિધું ફરતાં ગોચરીએ. વી. ૫ ઈમ ભાવના કરતાં શ્રવણે સુણ, દેવ દંભીરે ચિત્ત ભરીએ વી. ૭ બારમા કપેકિરણ આયુ બાંધ્યું, વીર જિનને ઉત્તમ ચિત્તધરીએ. વી. ૮ તસપદ પદ્યની સેવા કરતાં, સેજે શિવસુંદરી વરીએ. વી. ૯
છે ઈતિ વીર સ્તવનમ ! | | રઘથી સમકિતનું સ્તવન છે. છે ઢાલ છે ૧ છે તે મુજ મિચ્છામિર્કડ છે એ દેશી છે સાંભરે તું પ્રાણીયા, સદગુરૂ ઉપદેશે ! , માનવ ભવ દેહી લો, ઉત્તમ કુલ એસે છે સાંઇ છે ૧ છે
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૯
દેવ તત્વ નવી એલ, ગુરૂતત્વ ન જાણે ધર્મ તત્વ નવિ સહ્યો, હિય જ્ઞાન ન આપે છે સાંજે રા મિથ્યાત્વી સુર જિન પ્રત્યે, સરખા કરી જાણ્યા ગુણ અવગુણ નવિ એલખે, વય વખાણ્યા છે સાં છે ૩ દેવ થયા મેહે પ્રહ્યા, પાસે રહેનારી કામ તણે વશ જે પડયા, અવગુણ અધિકારી છે સાંત્ર | ૪ | કેઈ કેવી દેવતા, વલી ક્રોધના વાહ્યા !
કેઈ કેઈથી બહતા, હથીયાર સવાહ્યા છે સાં૦ | ૫ છે કૂર નજર જેહની ગણ, દેખતાં ડરીયે
મુદ્રા જેહની એહવી, તેહથી શું તરીયે છે સાંત્ર છે ૬ ! - આઠ કરમ સાંકલ જડ્યાં, ભમે ભવહી જારે છે જન્મ મરણ ભવ દેખીયે, પામ્યા નહીં પારે સાંઇ દેવ થઈ નાટક કરે, નાચે જણ જણ આગે
વેષ કરી રાધાકૃષ્ણને, વલી ભિક્ષા માગે છે સાં છે ૮. મુખે કરી વાયે વાંસલી, પહેરે તન વાઘા !
ભાવંતાં ભેજન કરે, એહવા ભ્રમ લાગા | સાંઢ છે ૯ છે દે દૈત્ય સંહારવા, થયે ઉદ્યમવંતે ! હરિ હરણાંકુશ મારી, નરસિંહ બલવંતે સાં૦ | ૧૦ | મસ્ય કચછ અવતાર લઈ સહુ અસુર વિધાર્યા છે
દશ અવતારે જુજુઆ, દશ દૈત્ય સંહાર્યા છે સાં૦ ૧૧ છે માને મૂઢ મિથ્યા મતિ, એહવા પણ દે છે ફરી ફરી અવતાર લે, દેખે કર્મની ટે . સાંઇ ! ૧૨ છે
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
as
સ્વામી સેહે જેહ, તેહ પરિવાર ઈમ જાણીને પરિહરે જિનહર્ષ વિચારે છે સાંઇ છે ૧૩ છે
છે ઢાલ છે ૨ ઓધવ માધવને કહેજે એ દેશી છે જગનાયક જિનરાજો, દાખવિયે સહી દેવા
મૂકાણ જે કર્મથી, સારે સુરપતિ સેવ છે જ છે ૧ છે કેધ માન માયા નહીં, નહીં લેભ અજ્ઞાન
રતિ અરતિ વેદે નહીં, છાંડયાં મદ સ્થાન છે જ છે ૨ છે નિદ્રા શેક ચેરી નહિ, નહી વયણ અલિક !
મત્સર ભય વધ પ્રાણિને, ન કરે તહ કીક છે જ છે ૩ છે પ્રેમ કીડા ન કરે કદી, નહીં નારી પ્રસંગ
હાસ્યાદિક અઢાર એ, નહીં જેહને અંગ છે જ છે ૪ છે પદ્માસન પુરી કરી, બેઠા શ્રી અરિહંત
નિશ્ચલ લેયણ તેહના. નાસાગ્રેજ રહંત છે જ છે ૫ છે જિનમુદ્રા જિનરાજની, દીઠાં પરમ ઉલ્લાસ !
સમક્તિ થાયે નિમેલું, તપે જ્ઞાન ઉજાસ છે જ છે ૬ છે ગતિ આગતિ સહુ જીવની, દેખે કાલેક!
મન ૫ર્યાય સવિ તણું, કેવલજ્ઞાન અલોક છે જ૦ | ૭ | મૂર્તિ શ્રી જિનરાજની, સમતાને ભંડાર
શીતલ નયન સુહામણે, નહીં વાંક લગાર છે જો કે ૮ . હસત વદન હરખે હૈયું, દેખી શ્રી જિનરાય સુંદર છબી પ્રભુ દેહની, શેભા વરણવી ન જાય એ જ છે ૯ છે અવર તણું એહવી છબી, કિહાં એમ ન દીસંત
દેવતત્વ એ જાણીયે, જિનહર્ષ કહેત છે જ છે ૧૦ છે
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧:
॥ ઢાલ ૩ !! જત્તણીની ! એ દેશી ! શ્રી જિનવર પ્રવચન ભાખ્યા, જે કુગુરૂ તણા ગુણુ દાખ્યા । પાસસ્થાક્રિક પાંચેઈ, પાપ શ્રમણ કહ્યા સાચેઈ ॥ ૧ ॥ ગૃહીના મંદિરથી આણી, આહાર કરે ભાત પાણી ।
સુવે ઉંઘે નીશિશ, પ્રમાદી વિસવાવીસ ! ૨ ॥ કિરિયા ન કરે કણીવાર, પડિક્કમણું સાંજ સવાર । ન કરે પચ્ચખાણુ સજ્ઝાય, વિકથા કરતાં ક્રિન જાય ॥ ૩ ॥ ઘૃત દુધ દહીં અપ્રમાંણુ, ખાય ન કરે પચ્ચખાણ ।
જ્ઞાન દર્શન ને ચારિત્ર, મૂકી દીધાં સુપવિત્ર ॥ ૪ ॥ સુવિહિત મુનિ સમાચારી, પાલે નહી તે અણુગારી ।
આહારના દોષ ખિયાલ, ટાલે નહીં કીશુદ્ધિ કાલ ॥ ૫ ॥ ધમ ધમ ધસમસતા ચાલે, કાચે જલે દેહ પખાલે
અર્ચો રચના વંદાવે, વસ્ત્રાદિક શાભા અનાવે ॥ ૬ ॥ પરિગ્રહ વલી ઝઝા રાખે, વલી વલી અધિકાને ધાખે ા
માઢી કરણી જે કહીયે, તે સઘલી જિણમે. લહીયે ॥ ૭ u એહુવા જે કુગુરૂ આરંભી, મુનિ સાધુ કહેવાયે દ'ભી । કીઈકમ્મ પ્રશ'સા કરીયે, ભવ ભવ ગૃહમાં અવતરીયે ॥ ૮॥ લાહાની નાવા તેાલે, ભવસાયરમાં જે મેળે ! જિનહર્ષ ભણ્ણા અહિ કાલા, પણ કુગુરૂની સંગત ટાલા ૯ ! ॥ ઢાલ ॥ ૪ ॥ કરજોડી આગલ રહી ! એ દેશી !! ગુણુ ગીરૂઆ ગુરૂ એલખા, હીયડે સુમતિ વિચારીરે ।
ગુરૂ પરિક્ષા ઢોહિલી, ભુલ પડે નર નારીરે । ગુ॰ ॥ ૧ ॥
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૨
પાંચ ઇંદ્રિય જે વશ કરે, પાંચ મહાવ્રત પાલેરા
ચાર કષાય તજી જેણે, પાંચ કિરિયા ટાલેરે છેગુરુ છે ૨ પાંચ સમિતી સમિતા રહે, તીન ગુપ્તિ જે ધારે દેષ બેતાલીસ ટાલીને, પાછું ભાત આહારેરે છે ગુ૦ ૩ મમતા છાંડી દેહની, નિર્લોભી નિર્માયીરે નવવિધ પરિગ્રહ પરિહરે, ચિત્તમેં ચિંતે ન કાંઈરે છે ગુ૪ ધર્મતણ ઉપકરણ ધરે, સંયમ પાલવા કાજે રે ! ભૂમિ જોઈ પગલાં ભરે, લેક વિરોધથી લાજેરે છેગુરુ છે ૫ છે પડિલેહણ નિત્ય ત્રિવિધે, કરે પ્રમાદ નિવારી રે !
કાલે શુદ્ધ ક્રિયા કરે, ઈચ્છા જોગ નિવારીરે છે. ગુરુ છે ૬ ! વહ્યાદિક શુદ્ધ એષણી, લે દેખી સુવિશેષેરે
કાલ પ્રમાણે ખાકરે, દૂષણ લેતાં દેખેરે છે ગુ ૭ છે કુરૂખી સંબલ જે કહ્યાં, સાનિધ્ય કેમ હીંન રાખે છે દે ઉપદેશ યથાસ્થિત, સત્ય વચન મુખ ભાખેરે છે ગુ ૮ છે તન મેલાં મન ઉજળા, તપ કરી ખીણદેહીરે ! બંધન બે છેદી કરી, વિચરે જન નિઃસ્નેહરે છે ગુરુ છે ૯ છે એહવા ગુરૂ જેઈ કરી, આદરીયે શુભ ભાવેરે છે બીજું તવ સુગુરૂ તણું, એ જિનહષ કહાવેરે છે ગુ૧૦ , ઢાલ છે ૫ | કર્મન છૂટે રે પ્રાણિયા છે એ દેશી ભવસાયર તરવા ભણું, કર્મ કરે છે સારંભ પથ્થર ના રે બેસીને, તર સમુદ્ર દુરલંભ છે ભ૦ ૫ ૧ | આપે કુલ ગાયનાં, આપે કન્યા રે દાન !
આપે ક્ષેત્ર પુણ્યાર્થે, બ્રાહ્મણને દેઈમાન છે ભ૦ મે ૨ છે
પર
ગાયન
, આહાથ
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૩
લૂંટાવે ઘાણ વલી, પૃથ્વીદાન સુપ્રેમ ગેલા કલશા રે મેરિયા, આપે હલ તિલ હેમ રે ભ૦ ૩ વલી ખણવેરે ખંતશું, કુઆ સુંદર વાવ ! પુષ્કરિણી કરણી ભલી, સરોવર સખર તલાવ છે ભ૦ કે ૪ કંદ મૂલ મૂકે નહીં, અગીઆરસને હે દીન આરંભ તે દિન અતિ ઘણે, ધર્મ કહાં જગદીશ ! ભવ છેપ યાગ કરે હમે તિહાં, ઘોડા નરને રે કાગ !
હમે જલચર મેડકાં, ધર્મ કહાં વીતરાગ છે ભ૦ | ૬ કરે સદાયે રે નેંતરાં, જીવ તણું આરંભ
હણે મહિષને બેકડા, જેહથી નરક સુલભ છે ભ૦ ૭ સારે સરાવે બ્રાહ્મણ કને, પૂર્વજનાં રે શ્રાદ્ધ છે
તેડી પિપેરે કાગડા, દેખે એહ ઉપાધિ છે ભ૦ | ૮ છે તીર્થ જાય ગેદાવરી, ગંગા ગયા પ્રયાગ ! નહાવે અણગલ નીરમાં, ધર્મ તણે નહીં લાગે છે ભ૦ છે ઈત્યાદિક કરણ કરે, પરભવ સુખનેરે કાજ કહે જિનહર્ષ મલે નહીં, એહથી શિવપુર રાજ ભ૦ મે ૧૦ છે ઢાલ છે જાયા તુજ વિણ ઘડરે છમાસ છે એ દેશી છે ધર્મ ખરો જિનવર તણેજી, શિવ સુખને દાતાર શ્રી જિનરાજે પ્રકાશીયે, જેહના ચાર પ્રકાર છે ભવિક જન જ્ઞાન વિચારી રે જોય એ આંકણી છે દુર્ગતિ પડતા જીવને છે, ધારે તે ધર્મ હોય છે. ભાવિકજનો ૧ પંચ મહાવ્રત સાધુનાં જી, દશવિધ ધર્મ-વિચાર
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૪
હિત ધરી જિનવરે કહાંજી, શ્રાવકનાં વ્રત બાર ભવિક ર છે પંચુબર ચારે વિગયજી, વિષ સહુ માટીરે હિમ રાત્રી ભેજનને કહ્યાજી, બહુબીજેને નેમ છે ભવિક છે ૩ ધોલવડાં વલી રીંગણાંજી, અનંતકાય બત્રીસ અણજાણ્યાં ફલ ફૂલડાંજી, સંધાણું નિશદીશ છે ભાવિક છે ૪ ચલિત અન્ન વાશી થયું, તુચ્છ સહુ ફલ દક્ષા ધમી નર ખાયે નહીંછ, એ બાવીસ અભક્ષ છે ભવિક છે ૫ ન કરે નિર્વસપણેજી, ઘરના આરંભ ધીરા જીવતણી જયણા ઘણીજી, ન પીયે અણગલ નીર આ ભાવીક છે ૬ ઘતપરે પાણી વારેજી, બીયે કરતાં પાપ સામાયિક વ્રત પૌષધેજ, ટાલે ભવના તાપ છે ભાવિક છે ૭ છે સુગુરૂ સુદેવ સુધર્મનીજી, સેવા ભક્તિ સદીવ ધર્મ શાસ્ત્ર સુણતાં થકાંજી, સમજે કેમલ જીવ છે ભવિક છે ૮ માસ માસને આંતરેજી, કુશ અગ્રે ભુજે બાલ ! કલા ન પહોચે શેલમીજી, શ્રી જિનધર્મ વિશાલ ભાવિક ૯ જિન ધર્મ મુક્તિ પુરી દીયેજી, ચઉગતિ ભ્રમણ મિથ્યાત્વ છે એમ જિનહર્ષ પ્રકાશીયેજી, ત્રીજું તત્ત્વ વિખ્યાત છે ભવિકા૧ છે ઢાલ છે ૭ ! મધુકર આજ રહેશે મત ચલે છે એ દેશી
શ્રી જિનધર્મ આરાધિયેજ, કરી નિજ સમક્તિ શુદ્ધ ભવિયણ છે તપ જપ કિરિયા કીધલીજી, લેખે પડે વિશુદ્ધ છે ભ૦ પ શ્રી. ૧ કંચન કશી કશી લિજિયેજી, નાણું લીજે પરીખ ! ભવ છે દેવ ધર્મ ગુરૂ જેઈનેજી, આદરીયે સુણ શીખ છે ભ૦ પ શ્રી. મારા
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૫ કુગુરૂ કુદેવ કુધર્મનેજી, પરિહરીયે વિષ જેમ ! ભવ છે સુગુરૂ સુદેવ સુધર્મને, કહીયે અમૃત તેમ છે ભ૦ શ્રી. એ ૩ો મૂલ ધર્મ તે જીને કહ્યો; સમતિ સુરતરૂ એહ છે ભ૦ ૫ ભવ ભવ સુખ સંપત્તી થકીજી,
સમકિતશું ધરી નેહ છે ભ૦ શ્રીકે ૪ છે સત્તરસે છત્રીસ સમેજી, નભ શુદી દશમી દીસ છે ભ૦ સમક્તિસીત્તરી એ રચીજી,
પુરપાટણ સુજગશ છે ભ૦ છે શ્રીટ છે ૫ છે ભણજો ગુણજે ભાવશુંજી, લેશે અવીચલ શ્રેય છે ભ૦ છે શાંતિહષ વાચક તણેજી,
કહે જિનહર્ષ વીનેય છે ભ૦ | શ્રી ૬ છે છે ઇતીશ્રી સમકિતસીત્તરી સંપૂર્ણ
॥ ज्ञानदर्शन चारित्रनुं स्तवन ॥ કે દુહા છે. શ્રી ઇંદ્રાદિક ભાવથી, પ્રણમી જગગુરૂ પાય છે
તે પ્રભુ વિર જીણુંદને, નમતાં અતિસુખ થાય છે ૧ છે શાન દર્શન ચારિત્રને, કહું પરસ્પર સંવાદ !
ત્રિક જેગે સિદ્ધિ હૈયે, એ પ્રવચન વાદ ૨ છે સમક્તિ ગુણ જસ ચિત્ત રપે, તેહને વાદવિવાદ ! - સમુદાયથી એક અંશ પ્રહી, મુખ્ય કરે તિહાં વાદ છે ૩ છે
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૬
છે ઢાલ ૧ લલનાની એ દેશી છે જ્ઞાનવાદી પહેલે કહે, ત્રિભુવનમાં હું સાર લલના !
નય નિક્ષેપ પ્રમાણને, ચઉ અનુગ વિચાર લલના ૧ , જ્ઞાન ભજે ભવી પ્રાણાયા છે એ આંકણ સપ્તભંગી ષટ દ્રવ્યનું મુજ વિણ કુણ લહે તત્વ, લલના બંભી લીપીને પ્રણમીયા,
ગણધરાદિક મહાસત્વ લલના છે જ્ઞા૦ મે ૨ છે મેરૂ સૂર્યને ઈદ્રની, ઉપમા જ્ઞાનીને હોય લલના ! મુજ વિણ મૂખ પશુત,
એવી ઉપમા તસ હેય લલના જે જ્ઞાળ છે ૩ છે સન પછી જિનરાજને, અરિહંત પદ હેય ભેગ્ય, લલના . ભેગવવું તે જ્ઞાનને,
ઉપદેશ કહે જે યેગ્ય લલના છે જ્ઞા છે ૪ જ્ઞાન પછી કિરિયા કહી, દશવૈકાલિક વણી લલના જ્ઞાન ગુણે કરી મુનિ કહ્યા, ઉત્તરાધ્યયન પ્રમાણ લલના જ્ઞા૦ પાસ દીપક ઘટ દેખાવશે, ઘટથી દીપક ન દેખાય લલના અપ્રતિપાતી જ્ઞાન ગુણ સહી,
મહાનિશીથે કહેવાય લલના છે જ્ઞા છે ૬ અધિકું સર્વ પાતિક થકી, અજ્ઞાની જાણે ન જ લલના આતમ સ્વરૂપ જાણ્યા વિના,
જીમ ફિરે જંગલ વોઝ લલના છે જ્ઞા છે ૭
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૭
કિરીયા વિણ બહુ સિદ્ધિ લહે, તાપસાદિક દૃષ્ટાંત લલના ગજ બેઠે મરૂદેવીને,
આપી મેં મુક્તિ એકાંત લલના છે જ્ઞા છે ૮ લ અજ્ઞાનવાદી ઈમ કહે, આપે મેક્ષ ન જ્ઞાન લલના : ઉત્તર ધર્મસંપ્રહણીથી, કરજે મુજ બહુ માન લલના જ્ઞાપલા જીવ ને જ્ઞાન અભેદ છે, મુજ વિણ જીવ અજીવ લલના અક્ષરને અનંતમે, ભાગ ઉઘાડે સદૈવ લલના જ્ઞા૧૦ કિયા નયે જે બાલ છે, જ્ઞાન નયે ઉજમાલ લલના ! મુનિને સેવવા ગ્ય તે,
બેલે ઉપદેશમાલ લલના જ્ઞા| ૧૧ છે દેવાચાર્ય મહ્રવાદીજી, જગ જસ વાદ લહંત લલના ! બૌધ જીત્યા મુજ આશ્રયે,
ઈમ બહુ શા ઉદંત લલના છે જ્ઞાો છે ૧૨ દેહીના મેલ સારીખે, મુજ વિણ કિરિયા ધંધ લલના તિક્ષણતા જે જ્ઞાનની, તેહિજ ચરણ અબંધ લલના ! જ્ઞા. ૧૩ છે ઢાલ ૨ | અરણીક મુનિવર ચાલ્યા ગોચરી એ દેશી ક્રેડ વરસ ત૫ જ૫ કિરિયા કરે, નવિ મીટે કર્મના પાશ રે ! જ્ઞાની તે એક સાચેસાસમાં, અનેક કર્મ કરે નાશ કરે છે ગુણીજન વાઢેરે જ્ઞાનને લળી લળી છે ૧ છે એ આંકણી છે જ્ઞાનના ગુણને રે ઉત્તમ સંગ્રહે, બાલક માને તે વેષરે મધ્યમ નર કિરિયા ગુણ આદ,
- પડશકે ઉપદેશરે ગુણ ૨ ti
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૮
ચારિત્ર હણે જે જ્ઞાન ગુણે ઘણે, વાંદ પૂજે તેહરે ; ચેડા જ્ઞાનીની કિરિયા કલેશ છે,
ઉપદેશમાલામાં એક રે ! ગુણી છે ૩ . મહીયલ મહાલે રે મેલે વેષથી, બગવ્યવહારે ચાલે છે. * જગને ઘાલે રે જ્ઞાનવિના ધધે,
તે કીમ ધર્મને પાલેરે ગુણી છે ૪ / પીપલીયા પાન જસા કિયા ગુરૂ, જહાજ સમા ગુરૂ જ્ઞાની કિરિયા રહિત જે સિદ્ધ જિણુંદ છે,
ભગવતી અંગની વાણીરે એ ગુણ છે પ ક મંડુકચુરણ જિમ જલદાગમે, કિરિયા તેમ ભવ વ્યાધિરે. તસ છાર કરવારે જ્ઞાનની જ્યોતિ છે,
ઉપદેશપદે એમ સાધીરે ! ગુણી છે ૬ એકને જાણગ સર્વ જાણગ કહ્યો, એહવી છે મારી વડાઈરે અવિસંવાદપણે જે જાણવું, તેહીજ સમક્તિ ભાઈ ગુણી પાછા જ્ઞાન વિના કહો સમક્તિ કીમ રહે, કિરિયા તે જ્ઞાનની દાસીરે છઠ તપે સુકી સેવાલ ભેગી કહ્યું,
દેખે ન સુખ અવિનાસીરે છે ગુણ છે ૮ છે શેડલી કિરિયારે જ્ઞાનીની ભલી, છમ સુરનારીના ભાવો બહુલી કિરિયા રે જ્ઞાન વિના કીસી,
જીમ અંધનારીના હાવરે છે ગુણ છે ૯ H. સહસ બેતાલીસ બસે નર બુઝીયા, નાદિષેણુ શુભ ભારે
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૯
જ્ઞાનીએ દી હુરે તેહીજ વસ્તુ છે,
ખરસિંહ સમ અન્ય દાખેરે છે ગુણ છે ૧૦ છે કિરિયા નયને જ્ઞાન કહે તુમે, મુજ થકી ભિન્ન અભિન્ન ભિન્ન થશે તે રે જડતા પામશે,
અભિન્નતે મુજમાંહી લીનરે છે ગુણી ! ૧૧ છે ન્યાયે ત્રીજરે જેહને આલંબી, જુએ જુગતિ વિમાસીરે એક પદ પામી ચિલાતિસુત તર્યો,
જ્ઞાનથી સહુ સુખ વાસીરે એ ગુણ ૧૨ ઢાલ ૩ મે સુણ મોરી સજની રજની ન જાવે એ દેશી છે સમક્તિવાદી હવે બે વિમાસીરે, મુજવિણ જ્ઞાન કિરિયાની બહુ હસીને મુજ વિણ જ્ઞાન અજ્ઞાન તે જાણે છે
શુક પાઠક તથા વેદીયા મારે છે ૧ છે. મણિમય બિંબ અનંત ભરવેર, સોવન દહેરાં અસંખ્ય કરાવેરો દંસણલવ વિણ શુભ ફલ નાપે,
દંસણ ણાયર ઈમ થાપેરે છે ૨ . વાર અનંતી છમ જીવને ફરારે, જીમ મૃગતૃષ્ણાએ રહેવે તરસ્યોરે ! તે એકવારમાં દુખ સવી ટાલું,
આત્મમંદિરમાં કરૂં અજુઆલુંરે છે ૩ છે મુજ પછી જ્ઞાન કિરિયા દેય સાચી રે, જલધર જેગે વન રાય માચીર છે
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાત્ર કુપાત્ર તમે નવિ તારે,
અમે ભવિક અકષાએ મેહતારે છે કે ક્ષણ એક મુજને હૃદયે રાખીને, જિણે સાહિબની સુખડી ચાખી મિથ્યા વચન જે કાંઈ પ્રરૂપે રે,
| હું રીસુ પડે ભવકૂપેરે છે ૫ છે બહ ઝાલે તે કારણ માટે રે, કરૂં સુખી પુદ્ગલઅધ સાટેરા કૃષીબલ સંબંધ ધરો મનમાંહીરે,
સમક્તિવંતને પ્રણમાં ઉછાંહીરે ૬ અસુચ્ચા કેવલી કિરિયાહનરે, સિદ્ધા મુજથકી અનુભવ પીનરે દંસણ રહિત ન સીઝે કોઇરે,
નિશ્ચય કરો ભવિ આગમ જેઈરે છે ૭ માલા ઝાલે નિમાલા લેરે, કિરિયાડંબર ભણી બહુ શોચેરે નવ રૈવેયક સુધિ લેઈ જાવે રે,
તોયે સમક્તિ લવ સુખ નવેરે છે ૮ છે જૂઠ કિરિયાએ ધરાવે નામરે, હું મુનિ હું શ્રાવક ગુણ ધામરે મુજ છતાં મરીચીચે ભવ ન વધારે,
જમાલી કુશીષ્ય જે સમક્તિ હાર્યો રે છે ૯ છે
છે ઢાલ ૪છે ગુણ વેલડીયાં એ દેશી છે સિદ્ધ નરે જેમ સંગ્રહ્યો રે બુદ્ધવંતા છે વિષ પણ અમૃત થાય છે રૂચિવંતાજી ! તિમ સમક્તિવંત રહ્યો . બુદ્ધ
શાસ્ત્ર સકલ સમુદાય રૂચિ છે ૧ |
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨. દ્વિપાયન શ્રેણુક ભણી છે બુદ્ધ | વાસુદેવ પેઢાલ છે રૂચિ છે અવિરતિને પણ સુખી કરૂં છે બુદ્ધ છે
મુજ વિણ કવણ આધાર છે રૂચિ | ૨ દશ મિથ્યાત્વગિરી ભંજવા છે બુદ્ધ છે પવિ સમ હું સમર્થ છે રૂચિ છે શુભ દો આતમ ભાવસું બુદ્ધ
જીન પદવી મુજ હાથ છે રૂચિ૦ ૩ | સમક્તિ અંક વિણ સહુ બુદ્ધ છે કિરિયાદિક બિન્દુ રૂપ છે રૂચિ છે અંગારક સંબંધથી છે બુદ્ધ
સમજે મુજ સ્વરૂપ છે રૂચિ છે ૪ છે કૃપખીઓ અનાદિને કે બુદ્ધ છે મુજથી માટે તતખેવ છે રૂચિ છે શુકલપખીયે તવ થયે છે બુદ્ધ છે
| મીટે અનાદિ ભવ સેવ છે રૂચિ છે ૫ છે વરસ હજાર કિરિયા ગઈ બુદ્ધ છે કંડરીકની અકાજ કે રૂચિ છે મુજવિણ પુર્વધર ગયા છે બુદ્ધ છે
આવે નિગોદમાં બાજ રૂચિ૬ છે પૂર્વ બદ્ધાયુ ગતદંસણી છે બુદ્ધ છે બે વિણ સમતિવંત છે રૂચિ. આ
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૨
વૈમાનિક પદવી લહે છે બુદ્ધ છે
ઈમ મહાભાષ્ય કહંત છે રૂચિ છે ૭ : જીવ પ્રદેશ પુદગલ રહ્યા છે બુદ્ધ છે મિથ્યાતના જે સમસ્ત છે રૂચિ | તે માટે જે શુદ્ધતા બુદ્ધ |
તેહીજ સમક્તિ વસ્ત રૂચિ | ૮ | સમક્તિને ભાવે હુવે છે બુદ્ધ છે દર્શન સહી ગુરૂ દેવ છે રૂચિ છે અગણિત મહિમા માહરો છે બુદ્ધ છે
સમક્તિ દશ રૂચિ સેવ છે રૂચિ છે ૯ છે દશમાંહિ નવ અસ્તિતા ! બુદ્ધ સ્યાદ્વાદ રહે મુજમાંહ્યા છે રૂચિ છે યથાર્થ વસ્તુ હું ગ્રહું છે બુદ્ધ છે
આઠ પક્ષથી ઉછહ છે રૂચિ૦ મે ૧૦ સમક્તિ મીટે ચારિત્ર નહી છે બુદ્ધ છે આવશ્યક માંહે વખાણી છે રૂચિત્ર છે સમકિત તેહજ ચરણ છે કે બુદ્ધ છે
પહેલા અંગની વાણી છે રૂચિ છે ૧૧ છે સમકિતની સેવા સારી છે બુદ્ધ નહી મિથ્થામતિરાજ છે રૂચિ છે ખટ ઉપમાન છે મારે છે બુદ્ધ છે
સહ્ય મુનિરાજ છે રૂચી છે ૧૨ છે
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૩
| ઢાલ આજ હજારી ઢેલે પ્રાણે એ દેશી કે હવે કિરિયાવાદી કહે મન રૂલી, ન ગણે જ્ઞાનને ગુણ સુખ દાઈ સાજન સુણહે છે વાંઝણું સુત રંક રાજવી, કસી સુપને જ્ઞાન વડાઈ સાવ છે
- નરહર ના નમવારે, સંયમ ધારીને ૧ આંકણી : જ્ઞાનથી ફલ ભેગ નવિ લહે, કિરિયા વીણ કેઈક જીવ સાવ છે રસવતી જલ ગુણ જાણતાં,
તૃપ્તી નવી હેયે અતીવ છે સત્ર નવ છે ૨ ! કીરીયા વીણ પંથ તે નવી ઘટે, વિચરે જલનીધી તરે છે સારા નટણી નિજ કીરીયા વીના,
જનરંજન કહે કામ કરે છેસા. છે ન૦ છે ૩ શત્રુંજય મહાસ્યમાં કહ્યું, મુની વેષ તે નમ ઉછાંહી છે સાવ લિંગ દેખીને ભાવે સુણીયા,
સચીવ ઉદયન ગુણગ્રાહી છે સાવ છે નઇ કે ૪ it. ભરતને કેવલ ઉપને, લિંગ વીણ નમીયા નહીં દેવ છે સાથે કહે ઉપદેશ એક સંબંધને,
અસુચ્ચા કેવલી તતખેવ છે સાવ | નવ છે ૫ છે. જ્ઞાનનું ફલ વીરતી કહ્યું, બહુવિધ શાસ્ત્રમઝાર છે સાવ છે ચારીત્ર મહારાજા તણા,
જ્ઞાન સમકિત દે પ્રતીહાર છે સારા છે નવ છે ૬. . ગતી ચારમાં સમકીત પામી, નરગતીમાંહસંયમ સીદ્ધ છે સા.
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________
પદ્ધ સા
કોરીયા વીના
અનંતર
૧૨૪ કીરીયાનય શાસ્ત્રને અંગ છે,
નીયુંકતીના વચન પ્રસીદ્ધ છે સાચુ છે નઇ કે ૭ છે સર્વ સંવરી કીરીયા વીના, જ્ઞાનને સુગતી ન હોય છે સાવ છે અનંતર કારણ હું સહી,
તેહ ધુર સીદ્ધા સહુ કેય કે સારા છે ન છે ૮ છે છે ઢાલ ૬ છે આદર છવ ક્ષમા ગુણ આદર એ દેશી છે જીવર મંદિર સયલ મહિયલમાં, સેવન રયણ મંડાવેજી ! એક દિવસના ચરણ સમવડ, કહે તે કિમ કરી થાવે છે આદર જીવ કિરિયા ગુણ મનહર, મ કરીશ વાદ વિવાદ
છે એ આંકણું છે ૧ છે કેવલીને પણ એક સંયમનું, સ્થાનક રિથર રહે શુદ્ધજી ! સકલ પ્રદેશ સ્થિરતારૂપ ચારિત્ર, સિદ્ધ પ્રભુને કહે બુદ્ધ છે
એ આદર૦ મે ૨ છે એકવરસના સંયમસુખમાં, અનુત્તર સુરસુખ થાવેજી એ પણ વ્યાવહારિક નય વચન છે,
* ક્ષણમાંહે શ્રેણી મંડાવે છે આદર છે ૩ એક દિવસની કિરિયાપાલક સંપ્રતિ નરપતિ કીજી હરિ નૃપને નવયામ કિયાએ, પાંચમે અનુત્તર
- સિધજી છે આદર૦ કે ૪ ચાર કષાય મીટે સંયમ હેય, કિરિયાએ મહા લબ્ધિજી દશારસિંહ સત્યકીને અધોગતિ, જે નહીં કિરિયા
* સધીજી છે આદર ૫ to
*
*
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________
અકિયાવાદી દશાચૂર્ણમાં, કૃષ્ણપખીએ જીવ નયમાંજા ક્રિયાવાદી શુકલ પખીએ, જિન ઉપદેશે મહિમાજ આદર ૬ ચોગ વ્યાપાર નહી જે સિદ્ધને, તે કિરિયા કિમ વ્યાપજી ! સઘલા નરનું સાર સંયમ છે, જીન ગણધર કહ્યું
આપેજ છે આદર છે ૭ ખર જિમ ચંદન ભાર વહે બહુ, તસ ફલ ભંગ ન થાવેજી દીપક સહસ કર્યો પણ અંધથી, કુણુ કારજ સહાજી
- આદર છે ૮ ૫ દશાર્ણભદ્રને નમીઆ સુરપતિ, જે કિરિયાએ ગુણવતાજી મુજ અવદાત અનેક છે જગમાં, ધારે ભવિ
જયવંતાજી છે આ૦ છે ૯ છે ઢાલ ૭ છે કેઈલ પર્વત ધુધરે એ દેશી છે એમ નિજ નિજ મત થપતા હો લાલ, આવ્યા જિણેસર પાસરે વાલેસર છે કરૂણાકારક ઉપદિશે હે લાલ છે
અનુપમ વચન વીલાસરે છે વાલેસર છે જયે જ જિનવર જયગુરૂ હો લાલ છે
જેહથી મીટે ભવ પાસરે છે વાટ છે ૧ છે એ આંકણી છે દંસણ સહિત જ્ઞાની કહ્યા હે લાલ,
દેશવિરાધક સાચરે છે વાટ ! જ્ઞાન રહિત કિરિયા કરે છે લાલ,
તે પણ વિરાધક વાચવા છે જ૦ | ૨
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬
દેશ દેશ ઉપગારીઆ હૈ। લાલ, સમુદાય સિદ્ધિ લહૂંતરે ૫ વા॰ ! તીન સમૂહે નેહ ઉપજે હા લાલ ડા
બિન્દુ બિન્દુ સરહુ તરે ૫ વા॰ ॥ જ૦ ૫ ૩ ૫ ત્રણ ભુવનના ચાગથી હા લાલ, પૂરણ લેાક કહેવાયરે ! વા૦ ॥ કેમ તે એમાં થાપીયે હા લાલ,
એક સિક્રે તૃપ્તિ ન થાયરે ! વા॰ !! જ૦ ૫ ૪ ૫ જ્ઞાન સમક્તિ ધારી વહે હૈ। લાલ, સયમ રથ સુવિશાલરેવાના એસી જિનપંથે ચચા હૈ। લાલ,
થાશે તે પરમ નિહાલરે ! વા૦ ૫ જ॰ ॥ ૫ ॥ નિજ નિજ પઢ પ્રાપ્તિ સુધી હા લાલ, જ્ઞાનાચારાદ્રિક સેવરે ાવાના ઈમ શુભ પરિણામે કરી હા લાલ,
વેગે હાય શિવવેદરે ! વા॰ ! જ॰ ॥ ૬ ॥ ઈંસણુ જ્ઞાનમાં ભેવી હેા લાલ, જ્ઞાન ક્રિયાયે કહ્રી સિદ્ધરે ! વા૦ ॥ પશુ અધા નર દ ભલે હૈા લાલ,
મનહુ મનારથ કીધારે ! વા૦ ! જ૦ | ૭ || જેટલા વચન વિચાર છે હૈા લાલ, તેટલા નયના વાદરે ! વા૦ ॥ સહુ અંતર પ્રીતિ કરે હા લાલ,
·
સુણી વીરના વચન જે સ્વાદરે ! વા૦ ! જ૦ | ૮ | ॥ ઢાલ ૮ | રાગ ધન્યાશ્રી !
શ્રીમહાવીરજીના ગુણ ગાવા, સંશય મનના મિટાવેર 1 મુક્તાલના થાલ ભરીને, પ્રભુજીના જ્ઞાન વધાવારે ॥ શ્રી૰ ॥૧॥
แ
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૭
આ સમયે શ્રુતજ્ઞાની મેટા, શુદ્ધ સ્વરૂપ સમજાવે રે જ્ઞાનીને જે વિનય સેવે, તે અતિચાર ન થાવેરે છે શ્રી છે ૨ આવશ્યકાદિક ગ્રંથ અનુસરે, રચના કરી અને હારરે હિનાધિક નિજબુદ્ધિ કહેવાય, તે શ્રતધર સુધારીરે છે શ્રી ૩ મુનિ કર સિદ્ધિ ચંદ્રજી વરસે, (૧૨૮૧) આઠમ શુદી ભલે ભારે ત્રણસે ત્રીસ કલ્યાણક એ દિન, ત્રીસ વીસીના થાવેરે પશ્રીના પહેલા પાંચ આણંદ નમિ નેમિ, સુરત પાસ સુપાસરે દશ જિનનાં અગીયાર કલ્યાણક,
એ દિવસે થયા ખાસરે છે શ્રીટ છે ૫ છે અડસિદ્ધિ બુદ્ધિ દાયક એ દીન, સ્તવન રચ્યું પ્રમાણ રે ભણસે ગુણશે જેહ સાંભલશે, તસ ઘર કેડિ કલ્યાણરે શ્રી માદા છે કલશ ઈમ વીર જિનવર પ્રમુખ કેર, અઢી લાખ ઉદાર એ, જિનબિંબ સ્થાપી સુજસ લીધે દાનસૂરી સુખકાર એ છે તસ પાટ પરંપર તપાગચ્છ, સૌભાગ્યસૂરી ગણધાર એ, તાસ શિષ્ય લક્ષ્મીસૂરિ પભણે સંઘને યજયકાર એ છે ૧
॥ अथ श्री दान शीयल तप भावनुं चोढालीयुं । દુહા છે પ્રથમ જિણેસર પાય નમી, પામી સુગુરૂ પ્રસાદ
દાન શીયલ તપ ભાવના, બોલીશ હું સંવાદ છે ૧ છે વીર જિણંદ સમેસર્યા, રાજગ્રહી ઉદ્યાન,
સમવસરણ દેવે રચ્યું, બેઠાશ્રીદ્ધમાન ! ૨
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૮
બેઠી બારે પરપદા, સુણવા જિનવર વાણ
દાન કહે પ્રભુ હું વડે, મુજને પ્રથમ વખાણ છે ૩ છે સાંભલજે સહુ કે તમે, કુણ છે મુજ સમાન છે
અરિહંત દીક્ષા અવસરે, આપે પહેલું દાન છે જ છે પ્રથમ પહોરે દાતારને, લીયે સહુ કેઈ નામ છે
દીધાથી દેવલ ચઢે, સીઝે વછીત કામ છે ૫ છે તીર્થકરને પારણે, કુણ કરે મુજ હેડ !
વૃષ્ટિ કરૂં સેવન તણું, સાઢી બારહ કરેલ છે ૬ | હું જગ સઘલે વશ કરું, મુજ મેટી છે વાત
કુણુ કુણ દાનથકી તર્યા, તે સુણ અવદાત એ છે કે છે. ઢાલ છે ૧ . ધન્ય સાર્થવાહ સાધુને, દીધું ઘતનું દાન લલના તીર્થકર પદમેં દી, તિણે મુજને અભિમાન છે લલના ૧ છે દાન કહે જગ હું વડે, મુજ સરીખે નહિ કઈ છે લલના છે અદ્ધિ સમૃદ્ધિ સુખ સંપજે, દાને દેલત
હાય લલના છે દા. ૨ સુમુખ નામે ગાથાપતિ, પડિલાવ્યા અણગાર છે લલના છે કુમાર સુબાહુ સુખ લહે, તે તે મુજ
ઉપગાર ! લલના દારુ ૩ છે પાંચસે મુનિને પારણું, દેતો વહેરી આણ છે લલના છે ભરત થયે ચકવતિ ભલે, તે પણ મુજ ફલ
જાણે છે લલના છે દાતે જ છે
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૯
માસખમણને પારણે, પડિલા ઋષિરાય છે લલના શાલિભદ્ર સુખ ભેગવે, દાન તણે
સુપરસાય છે લલના છે દાપ આપ્યા અડદના બાકલા, ઉત્તમ પાત્ર વિશેષ છેલલના છે મૂલદેવ રાજા થયે, દાન તણે ફલ દેખ છે લલના છે દાદા પ્રથમ જિસેસર પારણે, શ્રીશ્રેયાંસ કુમાર છે લલના છે શેલડી રસ વહેરાવીયે, પાપે ભવને
પાર છે લલના છે દારુ છે ૭ છે ચંદનબાલા બાકુલા, પડિલાભ્યા મહાવીર છે લલના છે પંચ દિવ્ય પ્રગટ થયા, સુંદર રૂપ શરીર છે લલના છે દા. ૮ પૂર્વ ભવ પારેવડું, શરણે રાખ્યું સુર છે લલના છે તીર્થકર ચક્રવત પણે, પ્રગટયો પુણ્ય
પડુર છે લલના દા ૯ છે ગજ ભવે સસલે રાખીયે, કરૂણા કીધી સાર છે લલના છે શ્રેણીકને ઘરે અવતર્યો, અંગજ મેઘકુમાર લલના દાવ છે ૧૦ H ઈમ અનેકમેં ઉદ્ધર્યા, કહેતાં નાવે પાર છે લલના છે સમયસુંદર પ્રભુ વીરજી, પહેલે તુજ અધિકાર
છે લલના છે દા. ૫ ૧૧ છે } દુહા છે શિયલ કહે સુણ દાનતું, કિશું કરે અહંકાર
આડંબર આઠે પહોર, યાચકશું વ્યવહાર ! ૧ છે અંતરાય વલી તાહરે, ભેગ કર્મ સંસાર !
જિનવર કર નીચે કરે, તુજને પડે ધિક્કાર ૨ |
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૦ ગર્વ મ કરે દાન તું, મુજ પુઠ સહુ કયા
ચાકર ચાલે આગલે, તે શું રાજા હોય છે ૩ છે જિન મંદિર સેના તણું, નવું નિપાવે કેય
સેવન કેડિ દાન દે, શિયલ શમે નહિ કેય છે ૪ છે શિયલે સંકટ સવિ ટલે, શિયલે સુજસ સૌભાગ્ય !
શિયલ સુર સાંનિધ્ય કરે, શિયલ વડે વૈરાગ્ય છે ૫ છે શિયલ સર્પ ન આભડે, શિયલે શીતલ આગ ! :શિયલે અરી કરી કેસરી, ભય જાયે સહુ ભાગ છે ૬ છે જન્મ મરણના દુખ થકી, મેં છોડાવ્યા અનેક
નામ કહું હવે તેહના, સાંભલજે સુવિવેક છે ૭ . છે ઢાલ ૨ કે પાસ નિણંદ હારીએ એ દેશી છે શિયલ કહે જગ હું વડે, મુજ વાત સુણે અતિ મીઠીરે લાલચ લાવે લેકને, મેં દાન તણું વાત દીઠીરે શિ. ૧ કલહ કારણે જગ જાણીએ, વલી વિરતી નહીં કાંઈરે તે નારદ મેં સિઝબે, મુજ જુએ એ અધિકાઈરે શિ૦ પરા બાંહે પહેર્યા બેરખા, શંખ રાજાએ દુષણ દીધેરે કાપ્યા હાથ કલાવતી, પણ મેં નવ પલ્લવ કીધારે છે શિ૦ ૩ રાવણ ઘર સીતા રહી, રામચંદ્ર ઘર આરે સીતા કલંક ઉતારી, મેં પાવક કીધે પાણરે છે શિ૦ ૪ ચંપા બાર ઉઘાડીયા, વલી ચાલએ કાઢયાં નીરરે સતી સુભદ્રા જસ થયે, તે મેં તસ કીધી ભીરરે છે શિવ પાપા
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
૧૩૫
રાજા મારણ માંડી, રાણી અભયાએ દુષણ દાખ્યો સુલી સિંહાસન મેં કીધું, મેં શેઠ સુદર્શન રાખેરે શિવ પાદા શીલસન્નાહ મંત્રીસરે, આવતાં અરિદલ થંભ્યાંરે છે તિહાં પણ સાંનિધ્ય મેં કરી,
વલી ધર્મ કાજ આરંભ્યાંરે છે શિ૦ ૭ છે પ્રેરણા ચીર પ્રગટ કીયા, મે અત્તર સે વાર
પાંડવનારી દ્રૌપદી, મેં રાખી મામ ઉદારે છે શિ૦ ૮ બ્રાહ્મી ચંદનબાલીકા, વલી શીલવંતી દમયંતી .
ચેડાની સાતે સુતા, રાજીમતિ સુંદર કુંતીરે શિ૦ ૯ ઈત્યાદિક મેં ઉધર્યા, નરનારી કેરા રે ! સમયસુંદર પ્રભુ વીરજી, પહેલે મુજ આણ દોરે છે શિ ૧૦ દુહા છે તપ બેલ્વે ત્રટકી કરી, દાન તું અવહીલ છે ?
પણ મુજ આગલ તું કશે, સાંભરે તું શીલ છે ૧ સરસાં ભેજન તે તયાં, ન ગમે મીઠા નાદ - દેહ તણું શભા તજી, તુઝમેં કી સવાદ છે ૨ | નારી થકી ડરતે રહે, કાયર કીસે વખાણ - કુડ કપટ બહુ કેળવી, જીમ તિમ રાખે પ્રાણ છે ૩ છે કે વિરલે તુજ આદરે, છેડે સહું સંસાર !
આપ એક તું ભાંજતાં, બીજા ભાંજે ચાર છે ૪ કર્મ નિકાચીત તેડવું, ભાંનું ભવભડભીમ ! . અરિહંત મુજને આદરે, વરસ, માસી નીમ | ૫
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૧૩ર
રૂચક નંદીસર પર્વને, મુજ લબ્ધ મુનિ જાય - ચિત્ય જુહારે શાશ્વતા, આણંદ અંગ ન માય છે ૬ છે માટે જેયણ લાખને, લઘુ કુંથુ આકાર !
હય ગય રથ પાયક તણુ, રૂપ કરે અણગાર છે ૭ મુજ કર ફરસે ઉપસમે, કુષ્ટાદિકના રોગ
લબ્ધિ અઠ્ઠાવીસ ઉપજે, ઉત્તમ તપ સંગ છે ૮ જે મેં તાર્યા તે કહું, સુણજે મન ઉલ્લાસ
ચમત્કાર ચિત્ત પામશે દેજે મુજ શાબાસ છે ૯ છે
ઢાલ ૩ છે નણદલની એ દેશી છે દ્રઢપ્રહારી અતિ પાપી, હત્યા કીધી ચારહો સુંદર તે મેં તીણ ભવ ઉદ્ધર્યો, મૂક્યો મેક્ષ મઝાર હે છે સુંદર છે ૧n તપ સરિખું જગ કે નહિ, તપ કરે કર્મનું સુડહે સુંદર તપ કરવું અતિ દેહિલું, તપ માંહે નહિ કે કુડ હે સુંદર તો ૨ સાત માણસ નિત મારતે, કરતે પાપ અઘેર હે સુંદર ! અજુનમાલિ મેં ઉદ્ધ, છેદ્યા કમ કઠોર હે સુંદર છે તમારા નદિષેણુને મેં કીયે, સ્ત્રી વલ્લભ વસુદેવ હે સુંદર ! બહોતેર સહસ અંતેઉરી, સુખભેગવે નિતમેવ હે સુંદર તટ પકા રૂપ કુરૂપ કાલે ઘણે, હરિકેશી ચંડાલ હે સુંદર સુરનર કેડ સેવા કરે, તે મેં કીધી ચાલ હે સુંદર છે તo Lપા વિષ્ણુમાર લબ્ધિએ કી, લાખ જેજનને રૂપ હે સુંદર ! શ્રીસંઘ કેરે કારણે, એ મુજ શક્તિ અનુપ હે સુંદર છે તો
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૩
અષ્ટાપદ ગાતમ ચચા, વાંદ્યા જિન ચાવીસ હા સુંદર !! તાપસ પણ પ્રતિભુઝન્યા,
તીણે મુજ અધિક જગીસ હૈા સુંદર ! ત॰ ના ૭ ॥ ચૌદ સહસ અણુગારમાં, શ્રી ધન્ના અણુગાર હૈ। સુંદર ॥ વીર જિષ્ણુદ્ર વખાણીયા,
એ પણ મુજ અધિકાર હૈા સુંદર ! ત॰ ૫ ૮ ॥ કૃષ્ણે નરેસર આગળે, દુષ્કરકારક હેવ હા સુંદર ! ઢઢણ નેમી પ્રશંસીયા, મુજ મદ્ઘિમા સવી તેહ હૈા સુંદર !! ત॰ નાહ્યા નદિષેણુ વહેારણ ગયા ગણિકા કીધી હાસ્ય હૈા સુંદર । વૃષ્ટિ કરી સેાવન્ત તણી, મેં તસ પુરી આશ હેા સુંદર ! ત॰ ।।૧૦ના ઈમ બલભદ્ર પ્રમુખ મહુ, તાર્યો તપસ્વી જીવ હા સુંદર । સમયસુંદર પ્રભુ વીરજી, પહેલા તુજ પ્રસ્તાવ હા સુંદર રાતના૧૧
ા દુહા ! ભાવ કહે તપ તું કીસ્યું, છેડચો કરે કષાય ।
પૂર્વે કોડી તપ જો તપે, ક્ષણુમે' ખેરૂ થાય ॥ ૧ ॥ ખધક આચારજ પ્રત્યે, મેં વાળ્યે સવી દેશ ।
અશુભ નીયાણું તું કરે, ક્ષમા નહી. લવલેશ ॥ ૨ ॥ કૈપાયન ઋષી દુભવ્યા સાંખ પ્રદ્યુમ્ને સાહી !
તે તપ ક્રેાધે કરી તીહાં, દ્વીધા દ્વારીકા દાડુ ।। ૩ ।। દાન શીયલ તપ સાંભળા, મ કરો જૂઠ ગુમાન ।
લેક સકા સાખ દે, ધર્મ ભાવ પ્રધાન ॥ ૪ ä આપ નપુંસક છે. ત્રણે, ઘે વ્યાકરણ તે સાખ।
કામ સરે નહી" કોઈનું, ભાવ મણે મુજ પામ ॥ ૫॥
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૪
રસવણ કનક ન નીપજે, જલવીણ નહી તરૂ વૃદ્ધિ રસવતી રસ નહીં લવણ વીને, તમ મુજ વિણ નહીં સીદ્ધી દા મંત્ર યંત્ર મણ ઓષધી, દેવ ધર્મ ગુરૂ સેવા
ભાવ વિના તે સવી વૃથા, ભાવ ફલે નીત્યમેવ ૭ દાન શીયલ તપ જે તમે, નીજ નીજ કહ્યાં વૃત્તાન્ત તીહાં જે ભાવ નવી હેત તે, કઈ સીદ્ધી નવી હુંત છે ૮ . ભાવ કહે મેં એકલે, તાર્યા બહુ નર નારા
સાવધાન થઈ સાંભલો, નામ કહું નીરધાર છે - છે હાલ ૪ મે કપુર હવે અતી ઉજાલું રે એ દેશી છે ' કાનમે કાઉસગ રહ્યારે, પ્રસન્નચંદ્ર ઋષીરાયા
તે મેં કીધે કેવલીરે, તતક્ષણ કમ ખપાય છે ૧ છે સેભાગી સુંદર ભાવ વડે સંસાર, એતે બીજે મુજ પરીવાર છે દાનાદીક વણ એકલેરે, પહોંચાડું ભવ પાર છે સેટ છે ૨ છે વંશ ઉપર ચઢી ખેલતેરે, ઈલાચીપુત્ર અપારા કેવલ જ્ઞાની મેં કીયેરે, પ્રતિબે પરિવાર છે ૩ છે ભુખ તૃષા ખમી અતી ઘણી રે, કરતા કૂર આહાર
કેવલ મહિમા સુર કરેરે, કુરગડુ અણગાર છે છે ૪ છે લાભથી લેભ વધે ઘણેરે, આ મન વૈરાગ્ય ! કપિલ થયે તે મુનિ કેવલીરે, તે મુજને સૌભાગ્ય છે તે પાપા અનિકાસુત ગ૭ને ધણુરે, ક્ષીણ જંઘા વલી જાણ : કી અંતગડ કેવલી, ગંગાજલ ગુણખાણ છે સો છે ૬
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૫
પનરસે તાપસ ભણીર, દીધી ગૌતમે દીક્ષા તતક્ષણ કીધા કેવલીરે, જે મુજ માની શીખ સેટ છે ૭ છે પાલક પાપીએ પીલીઆ, અંધરિના શિષ્ય છે જન્મ મરણથી છેડત્યારે, આપે મુજ આશીષ છે સેટ છે ૮ ચંદ્રરૂક નિશિ ચાલતારે, દીધા દંડ પ્રહાર નવ દિક્ષિત થયે કેવલીરે, તે ગુરૂ પણ તેણીવાર પે સે. ૯ ધન રથકારક સાધુનેર, પડિલા ઉલ્લાસ મૃગલે ભાવના ભાવતરે, પહેર્યો સ્વર્ગ આવાસ સો ૧૦ નિજ અપરાધ ખમાવતીરે, મુકે મનથી માન છે મૃગાવતીને મેં દીયેરે, નિર્મલ કેવલ જ્ઞાન છે સો ! ૧૧ + મરૂદેવી ગજ ઉપરે, પેખી પુત્રની ઋદ્ધિ મુજને મનમાંહે ધરે, તતક્ષણ પામી સિદ્ધિ છે સે ૧૨ વીર વંદણ ચત્યે મારગેરે, ચાં ચપલ તુરંગ !
દર નામે દેવતારે, તેહ થયે મુજ સંગ પે સે. ૧૩ . પ્રભુ પાય પૂજણે નિસરી, દુર્ગલા નામે નાર છે કાલધર્મ વચમાં કરી, પહોચી સ્વર્ગ મજાર સે. ૧૪ કાયાની શેભા કારમીર, રૂપ કી અભિમાન છે ભરત અરિસા ભુવનમાંરે, પામ્યા કેવલજ્ઞાન છે સો ને ૧૫ મi અષાડભૂતિ કલાનિલેરે, પ્રગટયો ભરત સ્વરૂપ
નાટક કરતાં પામીરે કેવલ જ્ઞાન અનુપ છે સો૦ છે ૧૬ દિક્ષા દિન કાઉસગે રહારે, ગજસુકમાલ મસાણ 1
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૧૩૬
રોમિલ શીર્ષ પ્રજાલિયેરે,
સિદ્ધિ ગયે શુભ જાણ છે સેટ છે ૧૭ ગુણસાગર થયે કેવલીરે, સાંભલી પૃથ્વીચંદ
પિતે કેવલ પામીયેરે, સેવા કરે સુર ઇંદ્ર છે સેટ છે ૧૮ છે એમ અનેક મેં ઉદ્ધર્યારે, મૂક્યા શિવપુર વાસ છે સમય સુંદર પ્રભુ વીરજીરે
મુજને પ્રથમ પ્રકાશ સે. મે ૧૯ છે દુહા છે વીર કહે તમે સાંભ, દાન શિયલ તપ ભાવ
નિંદા છે અતિ પાપણું, ધર્મ કર્મ પ્રસ્તાવ છે ૧ છે પનિંદા કરવાથકી, પાપે પીંડ ભરાય છે
વેઢ રાઢ વાધે ઘણે, દુર્ગતિ પ્રાણું જાય છે ૨ | નિદક સરીખે પાપી, ભુડ કેઈન દીઠ
વલી ચંડાલ સમે કો, નિંદક મૂખ અદીઠ ૩ છે આપ પ્રશંસ આપણી, કરતા ઇંદ્ર નરિદ્રા
લઘુતા પામે લેકમાં, નાસે નિજ ગુણ છંદ છે છે કે કહે તિમ કરે તમે, નિંદાને અહંકાર છે
આપ આપણે ઠામે રહે, સહૃકે ભલે સંસાર છે ૫ છે તે પણ અધિક ભાવ છે, એકાકી સુસમર્થ છે
દાન શિયલ તપ ત્રણ ભલા, ભાવ વિના અયસ્થ છે ૬ અંજન આંખે આંજતાં, અધિકી આણી રેખા
રજમાંહે તજ કાઢતાં, અધિકે ભાવ વિશેષ | ૭ |
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભગવંત હઠ ભંજન ભણી, ચારે સરીખા ગણેતા
ચાર કરી મુખ આપણું, ચતુર્વિધ ધર્મ કહેત | ૮ |
છે ઢાલ છે પ્રશ્નોત્તર પૂછે પિતારે એ દેશી છે વિર જિણેસર ઈમ ભણેરે, બેઠા પરખદા બાર ધર્મ કરે તમે પ્રાણીયારે, જિમ પામે ભવ પારરે
ધર્મ હિચે ધરે છે ૧ | ધર્મના ચાર પ્રકાર છે ભવિયણ સાંભળે
ધર્મ મુક્તિ સુખકારોરે ધો છે એ આંકણી છે ધર્મ થકી ધન સંપજે, ધર્મથી શિવસુખ હોય છે ધર્મ થકી આરતિ કલેરે, ધર્મ સમ નહિ કેયરે ઘ૦ ૨ દુર્ગતિ પડતાં પ્રાણીયારે, રાખે શ્રીજિન ધર્મ કુટુંબ સહકે કારમોરે, મત ભુલે ભવભર્મરે છે ધ૦ છે ૩ છે જીવ છકે સુખી થયેરે, વલી હોસે છે જેહ ! તે જિનવરના ધર્મથીરે, મત કેઈ કરો સદેહરે છે પત્ર | ૪ સલસે છાસઠમે સમેરે, સાંગાનેર મઝાર પદ્મપ્રભુ સુપસાઉલેરે, એહ ભણ્ય અધિકારરે છે ધ૦ છે ૫ છે સેહમસ્વામી પરંપરારે, ખરતરગચ્છ કુલચંદ યુગપ્રધાન જગ પરગડે રે, શ્રી જિનચંદ સુરિંદેરે છે ધ પદા તાસ શિષ્ય અતિ દીપોરે, વિનયવંત જસવંત આચારજ ચઢતિ કલારે,
શ્રી જિનસિંહસૂરિ મહારે છે ધ૦ | ૭ |
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૮ પ્રથમ શિષ્ય શ્રીપૂજ્યનારે, સકલચંદ તસ શિષ્ય સમયસુંદર વાચક ભણેરે,
- સંઘ સદા સુજગોરે ધરા છે ૮ છે દાન શિયલ તપ ભાવના, સરસ રચ્ચે સંવાદ ભણતાં ગણતાં ભાવશુંરે, ઋદ્ધિ સમૃદ્ધિ સુપ્રસાદરે છે
ધર્મ હીએ ધરે છે ૯ છે | | ઈતિ દાન શીયલ તપનું ચઢાલીયું સંપૂર્ણ. છે
श्री नेमनाथनो सलोको સરસ્વતી માતા હું તુમ પાય લાગું, દેવગુરુ તણી આજ્ઞાજ માગું ! જિહાં અરે તું બેસજે આઈ, વાણી તણી તું કરજે સવાઈ ૧ / આઘે પાછો કેઈ અક્ષર થાવે, માફ કરજે જે દેષ કાંઈ નાવે. તગણ સગણુને જગણના ઠાઠ, તે આદે દઈ ગણ છે આઠ મે ૨ કીયા સારને કીયા નિષેધ, તેને ન જાણું ઉંડાથે ભેદ કવિજન આગળ મારી શી મતિ,
દેષ કાળજે માતા સરસતિ છે ૩ છે નેમજી કેરો કહીશું સલેકે, એક ચિત્તેથી સાંભળો લેકો રાણું શિવાદેવી સમુદ્ર રાજા,
તસ કુલ આવ્યા કરવા દીવાજા છે ૪ છે. ગ કાર્તિક વદિ બારશે રહ્યા, નવ મસવાડા આઠ દિન થયા
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૯
પ્રભુજી જગ્યાની તારીખ જાણું,
શ્રાવણ શુદિ પાંચમ ચિત્રા વખાણું . પ જમ્યા તણું તે નેબત વાગી, માત પિતાને કીધાં વડ ભાગી . તરિયા તેરણ બાંધ્યા છે બાર, ભરી મુક્તાફળ વધાવે નાર દાહ અનુક્રમે પ્રભુજી મહટેરા થાય, ક્રીડા કરવાને નેમજી જાય સરખે સરખા છે સંઘાતે છેરા,
લટકે બહુ મૂલા કલગી તેરા છે ૭ . રમત કરતા જાય છે તિહાં, દીઠી આયુધ શાલા છે જિહાં નેમ પૂછે છે સાંભળે બ્રાત, આતે શું છે કહે તુમે વાત છે ૮ ત્યારે સરખા સહુ બોલ્યા ત્યાં વાણ, સાંભળી નેમજી ચતુર સુજાણ : તમારો ભાઈ કૃષ્ણજી કહીયે,
તેને બાંધવા આયુધ જોઈએ છે ૯ છે શંખ ચક્ર ને ગદા એ નામ, બીજે બાંધવ ઘાલે નહિ હામ એહવે બીજે કઈ બળી જે થાય,
આવા આયુધ તેણે બંધાય છે ૧૦ છે. નેમ કહે છે ઘાલું હું હામ, એમાં ભારે મોટું શું કામ છે એવું કહીને શંખ જ લીધે, પિતે વગાડી નાદ જ કીધે ૧૧. તે ટાણે થયે મોટે ડમડેલ, સાયરનાં નીર ચઢયાં ક્રોલ પર્વતની ટુંકે પડવાને લાગી, ! ! હાથી ઘોડા તે જાય છે ભાગી ! ૧૨ .
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઝબકી નારીએ નવ લાગી વાર, તૂટ્યા નવસરા મેતીના હાર . ધરા ધ્રુજીને મેઘ ગડગડીઓ,
મહટી ઈમારતે દુટિને પડિયે છે ૧૩ છે સહુના કાળજા ફરવાને લાગ્યા, સ્ત્રી પુરૂષ જાય છે ભાગ્યા ! કૃષ્ણ બળભદ્ર કરે છે વાત, ભાઈ શો થયે આતે ઉત્પાત ૧૪ શંખ નાદ તે બીજે નવ થાય, એહ બળીયે તે કણ કહેવાય કાઢે ખબર આ તે શું થયું,
ભાંગ્યું નગર તે કેઈ ઉગરીયું છે ૧૫ છે તે ટાણે કૃણ પામ્યા વધાઈ, એતે તમારો નેમજી ભાઈ કૃષ્ણ પૂછે છે તેમને વાત, ભાઈ શે કીધે આતે ઉત્પાત ૧દા નેમજી કહે સાંભળે હરિ, મંતે અમસ્તી રમત કરી ! અતુલી બળ દીઠું નાનુડે વેશે,
કૃષ્ણજી જાણે એ રાજને લેશે છે ૧૭ છે ત્યારે વિચાર્યું દેવ મેરારિ, તેને પરણાવું સુંદર નારી ! ત્યારે બળ એનું ઓછું જે થાય,
તે તે આપણે અહીં રહેવાય છે ૧૮ છે એ વિચાર મનમાં આવ્યું, તેવાં લક્ષમીજી આદે પટરાણી જલ ક્રીડા કરવા તમે સહુ જા,
| નેમને તમે વિવાહ મનાવે છે ૧૯ છે ચાલી પટરાણી સર્વે સાંજે, ચાલે દેવરીયા નાવાને કાજે જલક્રીડા કરતાં બોલ્યાં રૂક્ષ્મણ,
દેવરીયા પરણે છબીલી, રાણી | ૨૦ |
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાંઢા નવી રહીયે દેવર નગીના, લા દેરાણુ રંગના ભીના નારી વિના તે દુઃખ છે ઘાટું, કેણુ રાખશે બાર ઉઘાડું ૨૧ એ પરણ્યા વિના તે કેમ ચાલે, કરી લટકે ઘરમાં કેણુ માલે ચુલે કુંકશે પાણીને ગળશે,
વહેલાં મેડાં તે ભેજન કરશે . રર બારણે જાશે અટકાવી તાળું, આવી અસુરા કરશે વાળું દીવા બત્તી કેણુ જ કરશે, લીંપ્યા વિના તે ઉકેરા વળશે ર૩ વાસણ ઉપર તે નહીં આવે તેજ, કાણું પાથરશે તમારી સેજા પ્રભાતે લુખે ખાખરે ખાશે,
દેવતા લેવા તે સાંજરે જાશે | ૨૪ મનની વાતે તે કેને કહેવાશે, તે દિન નારીને ઓરતે થાશે પણ આવીને પાછા જે જાશે, દેશ વિદેશે વાત બહુ થાશે રપા. મહટાના રૂ નાનેથી વરિયાં, મારૂં કહ્યું તે માને દેવરિયા ત્યારે સત્યભામા બેલ્યાં ત્યાં વાણ,
સાંભળે દેવરિયા ચતુર સુજાણ છે ૨૬ ભાભીને ભરોસે નાશીને જાશે, પરણ્યા વિના કે પિતાની થાશે પહેરી ઓઢીને આંગણે ફરશે, ઝાઝાં વાનાં તે તમને કરશે મારા ઉંચા મન ભાભી કેરાં કેમ રહેશે,
સુખ દુઃખની વાત કેણ આગળ કહેશે માટે પરણીને પાતળીયા રાણ,
હું તે નહિ આપું નાવાને પાણી છે ૨૮
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાંઢા દેવરને વિશ્વાસે રહીએ, સગાં વહાલામાં હલકાં થઈએ પરણ્યા વિના તે સુખ કેમ થાશે,
સગને ઘેર ગાવા કેણું જાશે . ૨૯ છે ગણેશ વધાવા કેને મેલશે, તમે જાશે તે શી રીતે ખલશે દેરાણું કે પાડ જાણશું, છરૂ થાશે તે વિવાહ માનીશું શાક માટે દેવરિયા દેરાણી લાવે, અમ ઉપર નથી તમારે દા. ત્યારે રાધિકા આઘેરાં આવી,
બેલ્યાં વચન તે મોઢું મલકાવી ૩૧ છે શી શી વાત કરે છે સખી, નારી પરણવી રમત નથી કાયર પુરૂષનું નથી એ કામ, વાવરવા જોઈએ ઝાઝેરા દામા ૩૨ છે ઝાંઝર નેપુરને ઝીણું જવાળા, અણઘટ વીંછુઆ ઘાટે રૂપાળા પગ પાને ઝાઝી ઘુઘરીઓ જોઈએ,
મહટે સાંકળે ઘુઘરા જોઈએ છે ૩૩ છે સેના ચુડલે ગુજરીના ઘાટ, છલા અંગુઠી આરીસા ઠાઠા ઘુઘરી પહોંચીને વાંક સેનેરી, ચંદન ચુડીની શોભા ભલેરી ૩૪ કલ્લાં સાંકળા ઉપર સિંહમારા, મરક્ત બહુમૂલા નંગ ભલેરા તળશી પાટીયાં જડાવ જોઈએ,
કાળી ગાંઠીથી મનડું મહિએ છે ૩૫ એ કાંઠલી સેહીએ ઘુઘરીયાળી, મનડું લેભાય ઝુમણું ભાળી નવસેરે હાર મેતીની માળા, કાને ટટેના સોનેરી માળા છે ૩૬ મચકણિયાં જોઈએ મૂલ ઝાઝાનાં, ઝીણું મેતી પણ પાણી તજાનાં
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૩
લીલાવટ ટીલડી શેભે બહુ સારી,
ઉપર દામણું મૂલની ભારી ૩૭ છે ચીર ચુંદડી ઘરળ સાડી, પીલી પટેલી માગશે દાહડી બાંટ ચુંદડીએ કસબી સહિએ,
દશરા દિવાળી પહેરવા જોઈએ છે ૩૮ છે મેંઘા મૂલના કમખા કહેવાય, એવડું નેમથી પુરું કેમ થાય માટે પરણ્યાની પાડે છે નાય, નારીનું પુરૂં શી રીતે થાય ૩૯. ત્યારે લક્ષમીજી બોલ્યાં પટરાણ, દિયરનાં મનની વાત મેં જાણી તમારૂં વયણ માથે ધરીશું, બેહનું પુર અમે કરીશું છે ૪૦ છે માટે પરણને અનોપમ નારી, તમારા ભાઈ કૃષ્ણમોરારિ બત્રીસ હજાર નારી છે જેહને, એકને પાડ ચઢશે તેહને ૪૧ાા માટે હૃદયથી ફીકર ટાળો, કાકાજી કેરૂં ઘર અજવાળો છે એવું સાંભળી ને ત્યાં હસિયા,
ભાભીના બેલ હદયમાં વસિયા છે ૪૨ છે ત્યાં તે કૃષ્ણને દીધી વધાઈ, નિશે પરણશે તમારો ભાઈ ! ઉગ્રસેન રાજા ઘેર છે બેટી, નામે રાજુલ ગુણની પેટી છે ૪૩ તેમજ કેરે વિવાહ ત્યાં કીધે, શુભ લગ્નને દિવસ લીધા મંડપ મંડાવ્યા કૃષ્ણજી રાય, તેમને નિત્ય ફુલેકાં થાય છે ૪૪ છે પીઠી ચોળેને માનિની ગાય, ધવલ મંગલ અતિ વર્તાય છે તરિયા તરણ બાંધ્યા છે બહાર,
મળી ગયા છે. સોહાગણ નાર ૪૫ .
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________
જાન સજાઈ કરે ત્યાં સારી, હલબલ કરે ત્યાં દેવ મોરારિ વહુવારુ વાત કરે છે છાને, નહિ રહીયે ઘેરને જઈશું જાને ૪૬ છપ્પન કોડ જાદવને સાથ, ભેલા કૃષ્ણને બલભદ્ર ભ્રાતા ચઢયા ઘેડલે મ્યાના અસવાર,
સુખપાલ કે લાધે નહીં પાર છે ૪૭ ગાડ વેલને બગી બહુજોડી, મ્યાના ગાડીએ જતય ધરી બેઠા જાદવ તે વેઢ વાંકડીઆ,
સેવન મુગટ હીરલે જડિઆ છે ૪૮ છે કડાં ખેંચી બાજુબંધ કશીયા, શાલે દુશાલ એ છે રસિયા છપ્પન કરી તે બરાબરીઆ જાણું,
બીજા જાનૈયા કેટલા વખાણું છે ૪૯ . જાનડી શેભે બાલુડે વેશે, વિવેક મેતી પરવે કેશે ! સેળ શણગાર ધરે છે અંગે, લટકે અલબેલી ચાલે ઉમંગે પો લીલાવટ ટીલી દામણી ચળકે, જેમ વિજળી વાદળે સળકે ચંદ્રવદની મૃગા જો નેણું, સિંહ કટી જેહની નાગશી વેણુ ૫૧ રથમાં બેસીને બાળક ધવરાવે, બીજી પિતાનું ચીર સમરાવે છે એમ અનુક્રમે નાર છે ઝાઝી, ગાય ગીતને થાય છે રાજી પરા કેઈ કહે ધન્ય રાજુલ અવતાર, નેમ સરીખે પામી ભરથારા કેઈ કહે પુણ્ય નેમનું ભારી, તે થકી મળી છે રાજુલ નારી પડ્યા એમ અન્ય વાદ વદે છે, મેંઢાં મલકાવી વાત કરે છે કઈ કહે અમે જઈશું વહેલી, બળદને ઘી પાઈશું પહેલી પઝા
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫
કઈ કહે અમારા બળદ છે ભારી, પહોંચી ન શકે દેવ મેરારિ એવી વાતેના ગપાટા ચાલે, પિત પિતાનાં મગનમાં મહાલે પપ બહોતેર કલાને બુદ્ધિવિશાલ, નેમજી નાહીને ધરે શણગાર પહેર્યા પીતાંબર ઝરકસી જામા, પાસે ઉભા છે તેમના મામા પદા માથે મુગટ તે હીરલે જડીયે, બહુમૂલે છે કસબીને ઘડિયો ! ભારે કુંડલ બહુમૂલાં મોતી, શહેરની નારી નેમને જેતી પણા કઠે નવસેર મેતીને હાર, બાંધ્યા બાજુબંધ નવ લાગી વારા દશે આંગળીએ વેઢને વીંટી, ઝીણું દીસે છે સોનેરી લીટી છે ૫૮ હીરા બહુ જડિયા પાણીના તાજા, કડાં સાંકળાં પહેરે વરરાજા મેતીને તે મુગટમાં ઢળકે, બહુ તેજથી કલગી ચળકે પક્ષા રાધાયે આવી આંખડી આંજી, બહુ ડાહી છે નવ જાય ભાંજી કુમકુમનું ટીલું કીધું છે ભાલે, ટપકું કસ્તુરી કરૂ છે ગાલે ૬૧ પાન સેપારી શ્રીફલ જોડે, ભરી પિસને ચઢયા વડે ચઢી વરઘોડે ચઉટામાં આવે, નગરની નારી મતીયે વધાવે ૬૧ વાજાં વાગે ને નાટારંભ થાય, તેમ વિવેકી તેરણું જાય ધુસળ મુસળને રવઈયે લાવ્યા,
પંખવા કારણ સાસુજી આવ્યા છે ૬૨ છે દેવ વિમાને જુવે છે ચઢી, નેમ નહીં પરણશે જાશે આ ઘડી
એવામાં કીધે પશુએ પિકાર, સાંભળો અરજી નેમ દયાળ ૬૩ તમે પરણશે ચતુર સુજાણ, પ્રભાતે જાશે પશુઓના પ્રાણ માટે દયાળુ દયા મનમાં દાખે, આજ અમેને જીવતા રાખે ૬૪ એ પશુઓને સુણી પિકાર, છોડાવ્યા પશુઓ નેમ દયાળ
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪ પાછા તે ફરીયા પરણ્યા જ નહી,
કુંવારી કન્યા રાજુલ રહી ૬૫ રાજુલ કહે છે ન સિધ્યાં કાજ, દુશમન થયાં પશુડાં આજ સાંભળે સર્વે રાજુલ કહે છે,
હરણીને તિહાં દે છે કે ૬૬ છે ચંદ્રમાને તે લંછન લગાડ્યું, સીતાનું હરણ તે તે કરાવ્યું છે મહારી વેળા તે ક્યાં થકી જાગી,
નજર આગળથી જાને તું ભાગ ૬૭ છે કરે વિલાપ રાજુલ રાણી, કર્મની ગતિ મેં તે ન જાણી . આઠ ભવની પ્રીતિને ઠેલી, નવમે ભવ કુંવારી મેલી, ૬૮ છે એવું નવ કરીએ નેમ નગીના, જાણું છું મન રંગના ભીના તમારા ભાઈએ રણમાં રઝળાવી,
, તે એ તે નારી ઠેકાણે નાવી છે ૬૯ છે તમે કુલતણે રાખે છે ધારે, આ ફેરે આ તમારે વાર વરઘોડે ચઢી મેટે જશ લીધે, પાછા વળીને ફજેતે કીધે ૭૦ આંખે અંજાવી પીઠી ચોળાવી, વરઘોડે ચઢતાં શરમ કેમ નાવી મહેકે ઉપાડે જાન બનાવી, ભાભીઓ પાસે ગાણા ગવરાવી ૭૧ એવા ઠાઠથી સર્વેને લાવ્યા, સ્ત્રી પુરૂષને ભલા ભમાવ્યા છે ચાનક લાગે તે પાછા ફરજે, શુભ કારજ અમારૂં કરજો ૭૨ ! પાછા ન વળીયા એકજ ધ્યાન, દેવા માંડયું તિહાં વષજદાન દાન દઈને વિચાર કીધે, શ્રાવણ સુદી છઠ્ઠને મુહૂર્ત લીધે ૭૩ા દીક્ષા લીધી તિહાં નવ લાગી વાર, સાથે મુનિવર એક હજારા
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૭
ગિરનારે જઈને કારજ કીધું,
પંચાવનમે દહાડે કેવળ લીધું ! ૭૪ ૫ પામ્યા વધાઈ રાજુલ નારી, પીવા ન રહ્યું ચાંગળુ' પાણી । તેમને જઈ ચરણે લાગી, પીયુજી પાસે મેાજ ત્યાં માગી ાપાા આપે! કેવલ તમારી કહાવું, હું તેા શાકને જોવાને જાવું । દીક્ષા લઈને કારજ સીધ્યુ', ઝટપટ પાતે કેવલ લીધું ! ૭૬ મલ્યુ અખંડ એ આતમરાજ, ગયાં શિવસુંદરી જોવાને કાજ ! શુદ્ઘની આઠમ અસાડ ધારી, નેમજી વરીયા શિવવધુ નારી ઘછછા નેમ રાજુલની અખંડ ગતિ, વર્ણવવા કેમ થાય મારી જ મિત । ચથા` કહું બુદ્ધિ પ્રમાણે, બેઉના સુખ તેા કેવલી જાણે ૫ ૭૮ ગાથે ભણશે ને જે કોઈ સાંભળશે, તેના મનારથ પૂરા એ કરશે । સિદ્ધનું ધ્યાન હૃદયે જે ધરશે,
તે તે શિવવધૂ નિશ્ચય વરશે ॥ ૭૯ સંવત ઓગણીશ શ્રાવણ માસ, વદની પાંચમના દિવસ ખાસ । વાર શુક્રનું ચાઘડીયું સારૂ, પ્રસન્ન થયું મનડુ` માહરૂ ૫૮૦ના ગામ ગાંગડના રાજા રામસિંગ, કીધા સલેાકેા મનને ઉછર`ગ । મહાજનના ભાવથકી મે' કીધા,
વાંચી શલાકે સારા જશ લીધા ! ૮૧ ॥ શહેર ગુજરાત રહેવાશી જાણેા, વીશા શ્રીમાળી નાત પ્રમાણે। । પ્રભુની કૃપાથી નવિધિ થાય, બેઠુ કર જોડી સુરશિશ ગાય ૫૮૨૫ નામે દેવચંદ પણુ સુરશિશ કહીએ, એહુના અથ એકજ લહીયે । દેવ સૂર્યને ચંદ્ર છે શશિ, વિશેષે વાણી હૃદયમાં વશી ॥ ૮૩ ॥
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮.
श्री सिद्धचक्रजीतुं स्तवन.. છે વીર જીનેશ્વર સાહેબ મારા એ દેશી છે સકલ કુશલ કમલાનું મંદિર, સુંદર મહી મારે જાસ નવપદમાં નવ નિધિના દાતા, સિદ્ધ અનેકમાં વાસરે છે ભવિકા સિદ્ધચકે સુખકારી, તમે આરાધે નરનારીરે ભવિકા ! પ્રથમ પદે અરિહંત આરાધ, સ્ફટીક રત્ન સમ વાન પદ્વરાગમણિની પરે રાતા, બીજે સિદ્ધનું ધ્યાનરે ભવિકા મારા ત્રીજે આચારજ અનુસરીએ, કંચન કાંતિ અને પદ ચોથે ઉવઝાયને પ્રણ,
ઈંદ્રનિલ સમ વાનરે છે ભવિકા છે ૩ સર્વ સાધુ પદ પંચમે પ્રણ, શ્યામ વરણ સુખકાર ! છદ્દે દરિસણુ જ્ઞાન સાતમે, આઠમે ચારિત્ર સારાભવિકા માઝા તપનું આરાધન પદ નવમે, ચાર એ ઉજવલ વરણ ઈહ લેગોત્તમે એહીજ મંગલ,
કરવા એનું શરણરે છે ભવિકા છે ૫ . આ ચિત્રી અઠ્ઠાઈમાંહી, નવ આંબિલ નવ એાળી સિદ્ધચક્રજીની પૂજા કરતાં,
| દુખ સવિ નાખે હેળીરે ભવિકા છે દ છે સિદ્ધચક પૂજાથી સઘળી, સંપદા નિજ ઘેર આવે . દુષ્ટ કુષ્ટ પ્રમુખ જે રોગે, તે પણ દુરે જાય છે ભવિકા | ૭ |
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૯
પૃથ્વી નિરૂપમ નયરી ઉજજેણ, દેય પુત્રી તસ સારી સુરસુંદરી મિથ્યાત્વિને પેખી,
મયણું જિન મત ધારીરે ભવિકા છે ૮ સુરસુંદરી કહે સવિ સુખ અમને, છે નિજ તાત પસાય છે મયણું કહે એ ફેગટ કુમત,
સુખ દુઃખ કમ પસાયરે છે ભવિકા ૯ છે તસ વચન નૃપ કે એહ, આ ઉબર ઇણ સમે સાત કેઢિને તે અધિપતિ,
તેણે મારી કન્યાયરે છે ભવિકા મે ૧૦ | નૃપ કહે મેણુ તુમ કમેઆ એ વર રસાલા તવ મયણુ મન ધીરજ ધરીને, કંઠે ઠરે
વરમારે છે ભવિકા છે ૧૧ છે શુભવેલા પરણી દેય પહોંચ્યા, શ્રીજિનવર પ્રાસાદ ઋષભદેવ પૂજી ગુરૂ પાસે,
આવ્યા ધરિ ઉલ્લાસરે છે ભવિકા છે ૧૨ છે પ્રણમી મયણું કહે ગુરૂને, હવે ભાંખે કેઈ ઉપાય | જેહથી તુમ શ્રાવકની કાયા,
| સર્વનીરોગી થાય છે ભવિકા ૧૩ છે ગુરૂ કહે અમને મંત્ર જંત્રાદિક, કહેવા નહિ આચાર છે ગ્ય પણું જાણું અમે કહેશું,
' કરવાને ઉપગારે છે ભવિકા છે ૧૪
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫o
નવ દીન નવ આંબિલ તપ કરીને, સિદ્ધચક નિત્ય પૂજે - હવણ તણું જલ છાંટે અગે,
રોગ સકલ તીહાં ધ્રુજે રે ! ભવિકા મે ૧૫ ઇ ગુરૂ વચન આંબિલ તપ કરીને, સિદ્ધચક્ર આરાધ્ય. ઉંબર કેદ્ર ગયે તવ રે, રૂપ અનુપમ
વાધ્યારે છે ભવીકાર છે ૧૬ / શ્રી શ્રીપાલ નરેંદ્ર થયે જે, પર બહુ કન્યાય પ્રજાપાલ પણ થયે શ્રાવક,
શ્રી જનધર્મ પસાયરે છે ભવીકારુ છે ૧૭ છે અનુક્રમે ચંપા રાજ્ય લઈને, પાલે અખંડીત આણ જગમાંહે જસવાદ થયે બહુ,
નીત્ય નીત્ય રંગ મંડાણ છે ભવીકાઇ છે ૧૮ મહામંત્ર પરમેષ્ઠી તણે એ, ભવદુખ નાસે અવિલંબ સકલ સીદ્ધી વશ કરવાને,
એહ અને પમ યંત્રરે ! ભવીકા ૧૯ છે એહને મહીમા કેવલી જાણે, કીમ છદ્મસ્થ પ્રકાશે તે માટે એ સકલ ધર્મથી,
સારો ભાસે જનધરે ભવિકા છે ૨૦ છે તે માટે ભવીયણ તુમે ભાવે, સિદ્ધચક્ર કરે સેવા આ ભવ પરભવ બહુ સુખ સંપદા,
- જીમ લહીયે શિવ મેવારે ભાવીક ૨૧ : સુરત બંદર રહી માસું, સ્તવન રચ્યું એ વારી
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૧
સતરસેં બાસઠ વરસેં, સંઘ સકલ હીતકારી રે ! ભવીકા મારવા સિદ્ધચક્રને મહીમા સુણતાં, હેવે સુખ વિસ્તાર શ્રી વિજયસેનસૂરીશ્વર વીનવે,
દાનવિજય જ્યકારી રે ! ભવીકારુ છે ૨૩ છે
श्री पंच परमेष्ठि स्तवन અરિહંતા અરિહંતા પ્રણમું, અરિહંતા અરિહંતા,
- તમે સિદ્ધ ભજે ભગવંતા, પ્રણમું છે ૧ . સમવસરણમાં નાથ સેહંતા, ચઉમુખ ધર્મ કહેતા, પ્રણમુપારા અજરામર અવિનાશી હુંતા,
તશું જાત મિલંતા, પ્રણમું છે ૩ આચારજ પ્રભુ બહુ ગુણવંતા,
દ્વાદશ અંગ ભણુતા, પ્રણમું છે ૪ છે પત્થર સરીખા શિષ્યને પાઠક,
આપ સમાન કરતા, પ્રણમું છે ૫ છે સાધુ સાધે પંથ મુકિતને, વ્રતને ભાર વહેતા, પ્રણમું માણેક મુનિ નિત પંચ પરમેષ્ઠિ,
હૃદયે ધ્યાન ધરંત, પ્રણમું ! ૭ શ્રી પંચ પરમેષ્ઠિ સ્તવન હા. ૫ દુહે. સ્વસ્તિ શ્રી સુખ સંપદા, આતમ દ્ધિ વિનોદ
સિદ્ધચક્ર સુખ સિદ્ધતા, આપે પરમ પ્રમાદ છે ૧ |
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉપર
ઢાલ ૧ (અરિહંત પદ ધ્યાને થો–એ દેશી) સકલ કુશલ કમલા નિલે, સમકિત ગુણ સંજુ રે જિન શાસન અજુઓળવા, જિનપદ બંધ પ્રયુત્તરે છે ? ભવિકા જિનપદ વાંદીએ, જિમ તે શ્રેણિક રાયરે તન મન ધ્યાને ધ્યાવતાં, અરિહંત પદવી પાયરે ભ૦ ૨ દુઃખીયા દેખી સંસારમાં, જગજીવન એમ ચિંતેરે ! અહે અહે મેહ વિકારતા, ફરતા જેમ તેમ રીતેરે ભ૦ | ૩ છે એહને જિન વચને કરી, ઉતારૂં ભવ પારરે દેઈ આલંબન ધર્મનું, સુખીયા કરૂં નિરધારરે ભ૦ ૪ ઈમ ચિંતે પ્રાણ હિતકરે, વિશ સ્થાનક આરાધો રે ત્રીજે ભવ તન્મય થઈ, તીર્થંકર પદ બાંધો રે. ભવ છે પરે ત્રણ જ્ઞાન સહિત પ્રભુ, કલ્યાણ કે સુખ કરતારે ભંગ કર્મ ક્ષીણ જાણીને, ચારિત્ર ગુણને ધરતારે ભ૦ | ૬ અડ પડિહારે શોભતા, સકલ અધિક ગુણ સેહેરે અતિશય વાણું ગુણયુતા, જગજનને પડિબેહેરે ભ૦ | ૭૧ કર આમલક તણપરે, કેવલ અર્થ પ્રકાશેર ભાસન રમણપણે લહી, ગણધર સૂત્ર અભ્યાસેરે ભ૦ છે ૮. ભગવતે અર્થ પ્રકાશીયે, સૂત્રે ગણધર ભારે ઉત્તમ સંશય નવિ લહે, જિમ અમૃત જેણે ચાખેરે ભ૦ લા
હાલ–૨ (સંભવ જિનવર વિનતિ–એ દેશી) ને મે સિહ નિરંજના, અવિનાશી અરિહંતરે ! નાણુ દેસણુ ક્ષાયિક ગુણ, ભાગે સાદિ અનંતરે નાના
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૩
અંતર નવ સકાચતા, ગેડુ દ્વીપક દ્રષ્ટાંતરે । નિરૂપાધિક નિર્વિઘ્નતા,
જ્યેાતિશું જ્યાત મિલંતરે ાનમાનારા
નિ`લ સિદ્ધશિલા ભલી, અર્જુન હૅમ સિદ્ધાંતરે । અક્ષય સુખસ્થિતિ જેહની, જોયણ એક લેગંતરે ાનમાગાગા
જગમાં જશ ઉપમા નહિ, રૂપાતીત સ્વભાવરે । ધૃતને સ્વાદ ન કહી શકે, પ્રાકૃત શહેર અનાવરે નમાઝા
સેવે ચાસઠ સુરપતિ, ભ્રમર પરે જનવૃંદરે । ત્રિગડે બેઠા જિનપતિ, લહે સિદ્ધ આનદરે
ાનમાનાપા
દેશ સČસંયતિ યથા, ગૃહી મુનિ સાધે મુનિયેગરે ! અહાનિશ ચાહે સિદ્ધતા, વિરદ્ધિ ઇષ્ટ સયાગરે
ાનમાનાા
આતમરામ રમાપતિ, સમરે ક્રિયા અસ`ગરે । તે લહે સિદ્ધદશા ભલી, શ્રી જીન અમિય સુરંગરે ાનમાાણા ઢાલ ૩ (મારૂ મન મેલુ રે શ્રી સિદ્ધાચલેરે એ—દેશી)
મારૂ મન માહ્યુંરે સૂરિંગણુ ગાયવારે, વર છત્રીશ પ્રધાન । ભુવન પદાર્થ પ્રગટ પ્રકાશનારે, દીપક જેમ નિધાનામાનાા
મલ કાપાદિકની નહિ કલુષતારે, ન ધરે માયાના લેશ । ગુણીજન માહન ખેાહન ભવ્યનેરે, ભાખે શુદ્ધે ઉપદેશ ામાનારા
પંચાચાર તે સુધા પાળતારે, નહિ પ્રમાદ લગાર ! સારણ વારણે ચાયણ સાધુનેરે, આપે નિત્ય સભાર પ્રમા॥૩॥
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૪
આતમ સાધન પંચ પ્રસ્થાનનાંરે, ધ્યાન માલામાં વિસ્તાર તેહીજ રીતે પ્રીતે સાધતારે, ધન્ય તેહને અવતાર માનાકા એહવા ગુરૂની સેવા તમે કરો રે, ગૌતમ વીર જિણુંદ અશન વસનાદિક ભક્તિ કીજીયેરે, એ વ્યવહાર અમંદ માળાષા જિનવર કહે વદે તમે પ્રાણીયારે, આચાર જ ગુણવંતા આતમ ભાવેરે પરિણતિ જે લહેરે,
અમૃત પદવી લહંતરે છે માત્ર દા ઢાલ ૪ (સ્વામી સીમંધર વિનતિ–એ દેશી) દ્વાદશ અંગના ધારકા, પારગ સયલ સિદ્ધાંતો કારક સૂત્ર સમર્થ ભલા, વારક અહિતની વાતરે દ્વારા છે ૧ બાવના ચંદન રસ ભરે, વરસતા વાણી કલૅલરે બધીબીજ દીયે ભવ્યને, ધર્મશું કરે રંગ રેલવે દ્વારા ૨ રાજપુત્ર જિમ ગણચિંતકા, આચારજ સંપત્તિ એગરે ! ત્રીજે ભવે લહે શિવ સંપદા, નમ પાઠક શુભ યોગરે . દ્વારા ૩ શબ્દશાસ્ત્ર એમ સૂચવે, શબ્દ અર્થ પરિમાણ ભણે ભણાવે તેહ પાઠકા, અવર તે નામ નિદાનરે એ દ્વાજ છે શિષ્યને સુહિત શિક્ષા દીયે, પાવન જિમ શુભ ઘાટરે ! મૂખને પણ પંડિત કરે, નમું પાઠક મહારાટરે છે દ્વારા પો શાસન જૈન અજુઆલતા, પાલતા આપ પ્રતીતરે આતમ પરિણતિ તે લહે, અમૃત એહ પદ પ્રીતરે દ્વારે ૬
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________
હાલ પાંચમી (સિદ્ધારનારે નંદન વિનવું-એ દેશી) ઈન્દ્રિય જીપેરે મન સંયમ ધરે, ચરણ કરણ ગુણજ્ઞાન ! બાહ્યાચરણેરે દેખી ન રાચીએ, ભગવતી સૂત્ર પ્રમાણ છે
તે મુનિ વંદેરે શુભ સમતા ધરા ૧ કિ વસ્ત્ર ન દેવે રે રંગે નહિ કદા, આચારાંગ મેઝાર છે પ્રવચન માને રે જે મુનિ ચાલતા,
તેહની જાઉં બલિહારરે છે તે છે ૨ . જિમ તરૂ ફુલે રે ભમરો બેસતાં, ન કરે કેઈ ઉપઘાત તિમ મુનિ જાવેરે આહાર ગણવા,
દશવૈકાલિક વાતરે છે તે છે ૩ છે. આહાર તે લાવી નિરસ ભેગવે, જિમ દર માહેર સાપ અનુત્તરાવવાઈ ધન્નો વર્ણવ્યો,
નમતાં જાયેરે પાપ છે તે છે ૪ છે. ચઉવિહ ભાખ્યારે પન્નવણું પદે, બેલે મુનિ નિર્દોષ એહવા મુનિને રે ભાવે વંદી,
તે હેય સમક્તિ પિષ છે તે પ . કહીય પ્રમાદીરે મુનિ ન ઉવેખીયે, જુઓ ચારણમુનિ દેય છે લબ્ધિ પ્રયું જીરે જગતીર્થ કરે, તેહને મહિમારે ય તેવાદા. લવણ ન મૂકે મર્યાદા સહી, જીવાભિગમ તરંગ શ્રી જિનવચનેરે તે મુનિ વાંદતાં, વાધે સંયમ રંગ છે તે છે ૭. નિર્મલ દીસેરે સેના તણે પરે, નવવિધ બ્રહ્મ સુહાય ! પુન્ય અંકુરારે દર્શને પાલવે, અમૃત ઘરે પાય છે તે છે ૮.
--
-
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬
| શ્રી વાર ધારાનું પતવન I. છે દુહા છે સરસ્વતી ભગવતી ભારતી, બ્રહ્માણી કરી સારા
આરા બારતણું વળી, કહીશું સેય વિચાર છે ૧ છે વદ્ધમાન જિનવર નમું, જસ અતિશય ચેત્રીસ
સમવસરણ બેઠા પ્રભુ, વાણી ગુણ પાંત્રીસ છે ૨ છે ગૌતમ પૂછે વીરને, પર ઉપગારી અકામી છે અનેક બોલ વિવરી કરી, ભાખે ત્રિભુવન સ્વામી છે ૩ છે
છે ઢાલ છે ૧ચેપાઈ સ્વામી વચન કહે સુકુમાલ, આ કહીયે અવસર્પિણી કાલ દસ કોડાકોડી સાગર જેય, તિહાં ષટુ આર ગૌતમ હોય છે ?
સમસુસમાં પહેલો સાર, ત્યારે જુગલ ઘરે અવતાર બીજે સુસમા આરે લહું, ત્યારે જુગલ જુગલણ કહું ૨ છે સુસમદુસમા ત્રીજે વલી, ત્યારે જુગલ કહે કેવલી | અંતે કુલગર હુઆ સાત, નાભિ હુઆ આદીશ્વર તાત છે ૩ દુહા આદિ ધર્મ જેણે થાપીએ, શીખવ્યા પુરૂષ અનંત
ત્રીજા આરામહે વલી, મુકિત ગયા ભગવંત છે ૧ છે છે ઢાલ ૨ | રાગ પરઝીઓ છે મને હરજીની છે એ દેશી છે પછી વલી ગૌતમ થે આરે, હુઆ ત્રેવીસ જિન્દો
એકાદશ ચક્રવતી તિહાં હુઆ ત્રીજે ભરત નરિદેરે છે ૧ | ગૌતમ સાંભરે, દીન ન પડતે કાલ એ આંકણું છે
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૭ કે લેભ મદ મત્સર વધશે,
દે અણહેતાં આલ છે ગૌ છે દીન છે ૨ ચક્રી આઠ ગયા નર મુક્તિ, બે ચકી સુર મોટા સુભૂમરાય બ્રહ્મદર ગયા નરકે,
પુચકાજ હુઆ ખેટા છે ગૌ છે દીન છે ૩ છે વાસુદેવ નવ નિશ્ચય હુઆ, નરક તણું લહી વાટ જે ભૂપતિ સંગ્રામ કરંતા,
ત્રિણ સયાને સાક્યો | ગૌત્ર છે દીન છે ૪ . ઈહ પ્રતિવાસુદેવ નવ નીકા, નવિ છેડે ધન નારી વાસુદેવતણે કરે મરિ,
તે નરક તણું અધિકારી છે ગૌ૦ છે દીન છે પણ નવ બલદેવ હૃઆ ઈણે આરે, નવ નારદ તે મેટા સુરગતિ મુક્તિ તણું ભજનારા, .
શિયલ વજી કછટા છે ગૌ. દીન છે દ છે દુહા છે ગૌતમ અંત્યે હું હવે, તવ કાયા કર સાત !
મુજ શાસનમાંહે જેહવું, હશે તે ભાખું વાત છે ૧ છે ઢાલ ૩ | ભાખે વીર જિણેસર ત્યારે, મેં સંજય લીધે જ્યારે વરસ ત્રણ ગયાં તિહાંયશાલે,
ત્યારે કુશિષ્ય મિલે શાલે છે ભાખે છે ૧ છે તેલેશ્યા તે પણ ગ્રહી તે, દેય મુનિવર જિન દહતુ જાઈરો અંતે પાતક આલેઈને, બારમે સ્વર્ગે સુ ઈરે છે ભાખે છે ૨
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________
( દુહા વીર કહે કેવલી પછી, વિચમહે એતે કાલ
ચઉદ વરસે ઉપજે, નિહનવ સેય જમાલ છે ૧ છે તિષ્પગુપ્તિ બીજે સહી, સેલે વરસે તેહ
અંતે તે પાછા વલે, સમકિત પામે જેહ છે ૨ છે છે હાલ ૪ રાગ ગેડી ભાવી પટધર વીરને એ દેશી છે દુસમ આરે આગલે, વિસ સે વરસનું આય હેશે વરસ વીરનું, દેય હાથની કાય છે
કહું તુજ ગોતમ ગણધરા ૧ છે વળી કહે વીર જસરૂ, માહ સુધર્મા શીષ્ય ! છેડે હસે દુષ્પસહમુનિ, તે વિશે ઉદય ત્રેવીસ છે કહું ૨ . યુગપ્રધાન જિણે કહ્યા, જસ એક અવતાર પંચમ આરે તે તે હશે, દેય સહસને ચાર છે કહે છે ૩ છે યુગ પ્રધાન સરિખા હશે, મુનિવર લાખ અગીયાર છે તે ઉપર અધિક કહું, મુનિવર સેલ હજાર છે કહું૪ જિન ભૂપતિ જગમાં હશે, કરશે ધર્મ ઉદ્ધાર ! લાખ અગીઆરને ઉપરે, સંખ્યા સેલ હજાર મે કહ્યું છે એ છે વીર પછી ગૌતમ જશે, બારે વરસે મેક્ષ ! વિસે સિદ્ધિગતે સુધર્મા, પ્રણમી પાતિક શેષ છે કહે છે ૬ છે છે. દુહા છે વીર થકી વરસ ચેસઠે, મુક્તિ જંબુસ્વામી
જખુ જાતે લહી જશે, દેશવાનાં તસ ઠામ ૧ |
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૯
ઉપશમ
નય !
છે ઢાલ ૫ રાગ આશાવરી કાનજી બજાવે વાંસલી એ દેશી છે મન:પર્યવ ત્યારે નહીં, પરમ અવધિ જ્ઞાન
પુલાક લબ્ધિ આહારક તરે, ક્ષપક શ્રેણી નિધાન ૧ મ ઉપશમ શ્રેણી જિનકપણુંરે, ત્રિણ જાય !
કેવલજ્ઞાન નવમું લહેર, તવ મોક્ષ પલાય છે ર છે વીર કહે વરસ મુજ પછીરે, ચિઉત્તરે થાય છે
પ્રભવસ્વામી ત્રીજે પાટેરે, પરલેકે જે જાય છે ૩ શઐભવસૂરિ મુનિવરૂપે, જે એથે પાટે થાય છે
વીરથી વરસ અઠાણુંએરે, લહે શુભ ગતિ વાટ છે જ છે વીરથી વરસ ગયાં ઘણુંરે, એક અડતાલ
યશોભદ્ર સુરકમાંરે, તબ દેતા ફલ છે ૫ છઠે પાટે સંભૂતિવિજયરે, હશે પંડિત જાણ
વીરથી એક સિતેરે રે, વરસે નિરવાણ ૫ ૬ છે તે દહા છે તબપૂર્વ ઓછા થયા, સુણ ગૌતમ કહે વીર છે " ભદ્રબાહુ લગે તે હશે, જેમાં અર્થ ગંભીર છે ૧ છે છે ઢાલ ૬ રાગ ગોટી છે સિંહ તણી પરે એકલે એ દેશી વરસ બસે ચઉદે વલી, નિન્દવ ત્રીજે જે હેય. આષાઢાચારજ તણેરે, શિષ્ય કહા વલી સેયરે
- ગૌતમ સાંભલે રે ! ૧ છે
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિન્ડલ સે વર્ષે સહી રે, પામે સમતિ સારી બસે પંદર વર્ષે વલીરે, સ્થૂલભદ્ર લહે પાર રે ! ગૌ. મારા પૂર્વ અનુગ ત્યારે નહીં રે, સૂક્ષ્મ મહા પ્રણિધાન ! પહેલું સંઘયણ થાકીઉં, વળી પહેલું સંસ્થાને રે ! ગૌ. ૩ બસે વીસ વરસે વલી, નિન્દવ ચેરે જેહ અશ્વમિત્ર નામ જે હશેરે, પાછા વલશે નર તેહરે એ ગૌ વીર પછી વરસ જશેરે, બને અઠ્ઠાવીશ તવ નિખ્તવ હસે પાંચમોરે, ધનગુપ્તને શિષ્યરે છે ગૌ પાલ છે દુહા ગંગાચારજ તે સહી, તે મતે આણે ઠાહિં !
ચારસેને સિતેરે, વીરથી વિક્રમ રાય કે ૧ જે નિજ સંવત થાપશે, પરદુઃખ ભંજણહાર !
છે. શિરોમણિ તે હશે, શૂરવીર દાતાર | ૨ | છે ઢાલ ૭ | રાગ ધનાશ્રી પાટ કુસુમની ન પજરૂપે એ દેશી છે વીર કહે વરસ મુજથી જાશે, પંચસયાં ચઉંઆલ ! રેહગુપ્તિ નિન્હવ હોય છઠે, ભમશે તે બહુ કાલ હે !
ગૌતમ દિન દિન કુમતિ વધશે . ૧ છે ભૂપતિ નહીં કેઈ સંયમ ધારી, દાન પચાવી દેશે હે ગૌતમ પંચસયાં ચોરાસી વસે, હશે ગેષ્ઠામાહોલ સાતમે નિન્દવ તેને કહીએ, ચાલે ભુંડી ચાલે છે કે ગૌ. પરા પંચયાં ચૌરાસી ગૌતમ, વરસ ગયાં તું જોઈ દસપૂર્વ થાકશે ત્યારે, વરસ્વામી લગે હેઈ ગૌ. મારા
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________
વીરથી વરસ છસે નવ જાયે, મત દિગંબર થાય છે સર્વ વિસંવાદી એ નિન્હવ, આઠમે તેહ કહાય હે ગૌ જા વરસ છસેને સોલજ અંતે, પૂર્વ સાડા નવ છેદ દુર્બલિકાપુત્ર જ લગે હેઈ,
પાછલ સેયને ખેદ છે ! ગૌ૫ છે છે દુહા છે નવસે ત્રાણું વરસ જ ગયે, પુસ્તકારૂઢ જ હોય છે
ચોથે પર્યુષણ આણસે, કાલિકાચાર્ય સોય છે ૧ છે : છે ઢાલ ૮ છે રાગ પરજીએ હિતકરી હીરજીનું એ દેશી છે વીરથી વરસ હજાર ગયા પછીરે, પૂર્વ હોયે તવ છેદે રે ! તેરસયારે વરસે મત હશેરે, બેલે નવનવ ભેરે .
ઇન્દ્રભૂતિ મોરે વીર વચન રસેરે છે ૧ છે એ આંકણા દિન દિન કાલ પડતે સહી હશેરે, પુન્યવંતા નર કયાંહી રે . નીચકુલી રે નરપતિ બહુ થશેરે,
પાપતણી મતી પ્રાહેરે ઇંદ્ર ૨ | વાસ વૈરાગ્ય વિનય ચેડા થશેરે, ન મલે અન્ય મનને રે સુપુરૂષ છતે સહુ સગપણ છાંડશેરે,
વહાલે હશે ધનેરે છે ઇંદ્ર છે ૩ કલિયુગમાહિરે મુનિ લેભી હશેરે, વિરલા કહી વ્યવહારોને ધર્મ તજશે ક્ષત્રી નર વલીરે,
બ્રહ્મ ધરે હથિયારોરે છે ઈ છે જ છે
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬ર
છે દુહા છે ગૌતમ વીર થકી જશે, વરસ સયાં ઓગણીસ . -
પાંચ માસને ઉપરે, ભાષા બારજ દીસ છે ૧ . ઢાલ ૯૫ રાગ રામગીરી રામ ભણે હરી ઉઠી એ દેશી છે તામ કલંકી ઉપજે, કુલ ચંડાલ અસાર રે ! માતા જદારે બ્રાહ્મણી, હેશે તીહાં અવતાર રે
દુર્ગતિ ગામી રે તે સહી છે છે ચૈત્ર સુદીરે આઠમ દિને, વિષ્ણુ જનમ તે હાયરે !
દેહવરણ તસ ઉજલું. પીલાં લોચન દેઈરે છે દુ છે ૨ છે રૂદ્ર કલંકી ચતુર્મુખ, એ હશે ત્રણજ નામો રે છાસી વરસનું આઉખું, પાટલીપુર જસ ગામ છે ૬૦ + ૩ છે છકૅ ભાગજ ભીખને, લેશે કલંકી રાય રે ! ષટ દરસણને માને નહીં, દંડ કુદંડ થાયરે છે ૬૦ કે ૪ છે ઈહિ પછે આવશે, ધરશે વિપ્રનું રૂપરે !
વેગે હણશેરે રાયરે, લેશે નરકનું કૂપરે છે ૬૦ + ૫ છે છે દુહા છે તેહને સુત સુંદર હશે, દત્તભૂપ અભિરામ - શત્રુંજય ઉદ્ધાર કરાવશે, રાખે જગમાં નામ છે ૧ છે છે ઢાલ ૧૦ રાગ રામગિરી પ્રણમી તુમ ગુરૂજી એ દેશી છે આગલ આરે પાંચમેજી, ૫સહ મુનિવર હોય છે સુરગતિ માંહેથી આવશેજી, આગલ સુરપતિ સેય
ભાગી છેહલે મુનિવર એહ છે ૧ છે એ આંકણું છે છેહલે સંઘ પસહ તણેજી, આણ ન ખેડે તેહ ભાગી
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૩
વીસ વરસનું આઉખું, બાર વરસ ઘર વાસ છે ચાર વરસ મુનિવર પણું જી, વરસ ચાર ગછ ધાર પે સેપરા ફશુશ્રી નામે સાધવજી, નાગિલ શ્રાવક સેય ! સત્યશ્રી નામે શ્રાવિકાછ, સંઘ ચતુર્વિધ હેય છે સેટ . ૩. સુવિહિત સંઘ છેલે સહીજી, અલ્પ આઉખુંરે ત્યાંહી સંઘ શ્રત શ્રેય વલીજી, જાશે પરજ માંહે સો૪ વિમલવાહન નરપતિજી, સુધર્મ મંત્રી જેહ ન્યાય નીતિ અગ્નિ જશે, વળી મધ્યાન્હ તેહ સે . પ . છે દુહા છે જન ધર્મ એતાં લગે, પછી નહીં પુન્ય દાન વાયુ મેઘ ભુંડા હશે, સુણ ગૌતમ તસ માન છે ૧
છે ઢાલ ૧૧ છે રાગ સારંગ છે છે મગધ દેશને રાજા રાજેસર એ દેશી છે માન પ્રકાશે મેઘજ કે, પહેલે તે જલધાર બીજે અગ્નિત તિહાં હશે, ત્રીજે તે વિષધાર હે
ગૌતમ સુણ તું મધુરી વાણ ૧ ! ચિથે આંબિલને ઘન વરસે, વીજલીને વરસાદ એકેકે મેઘ ત્યાંહિ વરસે, વાસર રાતજ સાત હે ગૌ મારા
તેર બીલ વૈતાજ કેરાં, છે વળી શાશ્વતા ત્યાંય " નરનારી પંખી હય હરણું,
' તે રેહશે તે માહિ હ ! ગૌત્ર છે ૩ છે આગળ છઠ્ઠો આ હશે, દુસમદુસમાજ !
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________
એકવીસ સહસ વરસને જાણે,
નહીં નગરી નહીં ગામ હે ગૌ. . ૪ ગર્ભ ધરે ખટ વરસની નારી, બિલવાસી મછ ખાય છે છેલ્લે કાયા એક હાથની હશે,
સોલ વરસનું આયુ છે કે ગૌ૦ પ છે દુહા છે આગલ વલી ઉત્સર્પિણી, ત્યાં પટ આરા જોયા
પહેલે છઠ્ઠો સારિખે, દુસમદુસમાં સોય છે ને ! | ઢાલ ૧૨ રાગ કેદાર છે વાંદાયણના એ દેશી છે આગલ બીજે આરે સારે, ત્યારે મેઘ હશે વલી ચારો પુષ્પરાવર્ત ખીર અમૃત અપાર,
થે વરસે ઘતની ધારો છે 1 છે બાલશે વન વનસ્પતિ બહુ ગામે, આગલ સાતે કુલગર તા. દુસમસુસમા ત્રીજે અભિરામે,
ત્રેવીસ જિનનાં તહાં ઠામે છે ૨ નવ નારદ ચક્રી અગીઆ, નવ બલદેવ હશે તીહાં સારો
વાસુદેવ નવ તેણી વારે, નવ પ્રતિવાસુદેવ અપાર છે ૩ છે સુસમદુસમાં ચેથા માંહિ, એક જિનવર એક ચકી ત્યાંહી ! અંતે જુગલ હશે બહુ જાતિ,
આઉ પલ્યોપમ ભદ્રક પ્રાહિ . ૪ આગલ સુસમ પંચમ આરે, જુગલ દેહ બે ગાઉ ધારે છે
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠો સુસમસુસમા સંભારો,
જુગલ દેહ ત્રણ ગાઉ વિચારે છે ૫ પૂછયાં વચન કહ્યાં વલી વિરે, ચિત્તમાં ધરીયાં ગૌતમ ધીરે ભણતાં સુણતાં સુખહ શરીરે, ઋદ્ધિ રમણું ઘર ભરી વીર દા છે કલશ છે ભલે સ્તવન કીધું, નામ દીધું, ગૌતમ પ્રશ્નોત્તર સહી સંવત સિદ્ધિ મુનિ અંગ ચદે, ભાદ્રવા સુદી તિહાં તહિં ! તપગચ્છ તિલક સમાન સહે, ગુરૂશ્રી વિજયાનંદસૂરિશ્વરૂ સાગણને વીત ત્રષભ શ્રાવક, કહે ગ૭ મંગલ કરૂ છે ૨ |
છે ઈતિશ્રી બાર આરાનું સ્તવન છે
છે અથ શ્રી માતાનું સ્તવન છે | દુહા શારદ શારદના સુપરે, પંદ પંકજ પ્રમેય
ચોવિસે જિન વરણવું, અંતર યુત સંમેય છે ૧ વીર પાર્થને આંતરૂ, વરસ અઢીસું હોય છે પંચ કલ્યાણક પાર્શ્વના, સાંભલજે સહુ કેય ૨
છે ઢાલ | ૧ | નિરૂપમ નયરી વણારસી , શ્રીઅશ્વસેન નવિંદને I વાયારાણી ગુણ ભર્યાજી, મુખ જિમ પુનમ ચંદ તે ભવી ભાવ ધરીને પ્રણમે પાસ જિણુંદ છે ૧છે એ આંકણી પ્રાણુત કલ્પ થકી ચવ્યાજી, ચિત્ર વદી ને તન તે છે
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૬
તેહની કુખે અવતર્યોજી,
પ્રભુ જિમ ક ંદર સિંહ તા ા ભવિ॰ ॥ ૨ ॥ પાસ મહેલ દશમી દ્વીનેજી, જન્મ્યા પાસ કુમાર તે। । જોવન વય પ્રભુ આવીયાજી,
વરીયા પ્રભાવતી નારી તે ! વિ॰ ॥ ૩ ॥
કમઠ તણા મદ ગાલીયેાજી, ઉપર્યાં નાગ સોર તા ! વદ અગીઆરસ પાસની જી,
સજમ લીચે ઋદ્ધિ છેડતા ! વિ॰ ॥ ૪ ॥ ગાજ વિજ ને વાયરા જી, મુસલધાર મેઘ તા 1 ઉપસગ કમઠે ગ્રેજી,
ધરણેન્દ્રે નિવાર્યો તેહ તે ! વિ॰ ॥ ૫ ॥ કમ' ખપાવી કેવલ લહીજી, ચૈત્રવદી ચેાથ સુજાણતા ! શ્રાવણુ શુટ્ઠ ટ્વીન આઠમેજી,
પ્રભુજીનું નીર્વાણુ તા વિ॰ u fu
એકસા વરસનું આઉભુંજી, પાસચરિત્રે કહ્યું એમ તે ! વરસ ચારાસી સહસનું જી,
આંતરૂ પાસને નૅમ તા ! ભવિ॰ ! છ ! ા ઢાલ ।। ૨ ।
સારીપુર નયર સેહામણું, જગજીવનારે નેમ । સમુદ્રવિજય નરપાલ હા, ઢીલરજનારે નેમ ( ચવિયા અપરાજિત થકી, જગજીવનારે નેમ ।
કારતક વદ મારસ દીનહેા, દીલ રજનારે તેમ
૧ ૫.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૭,
શીવાદેવી કુખે અવતર્યા છે જગ છે માનસર જિમ મરાલ હ છે દીલ છે શ્રાવણ સુદી દીન પંચમી છે જગ છે
પ્રસ પુત્ર રતન છે દીલ૦ મે ૨ છે જોબન વય પ્રભુ આવીયા છે જગ છે નીલકમલદલવાન હે છે દીવ છે પરણે સુંદર સુંદરી | જગ છે
ઈમ કહે ગેપી કાન છે દી. | ૩ | શ્રી ઉગ્રસેનની કુંવરી છે જગ છે વરવા કીધી જાન હૈ છે દીલ૦ છે પશુ દેખી પાછા વળ્યા છે જગઇ છે
હુવા જાદવ કુલ હેરાન છે દીલ૦ | ૪ | તેડે હારને તીહાં રડે છે જગઇ છે રાજુલ દુઃખ ન માય હે છે દીલ૦ છે કહે પીયુજી પાયે પડું છે જગ છે
છેડી મને મત જાઓ છે દીલ૦ છે પ ા કીડીસું કટક કાં કરે છે જગ છે એ તુમ કુણ આચાર હે છે દીલ૦ માણસના દીલ દુહ છે જગ છે
પશુઆંશું કરે પ્યાર દીલ૦ ૬ નવભવ નેહ નિવારીઓરે છે જગઇ છે દેઈ સંવછરી દાન હે છે દીલ૦ છે.
શ તુમ
ય ટુડે
છે કે
–
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રાવણ સુદ છઠને દીનેરે છે જગ છે
સંજમ લીએ વડ વાન હે છે દીલ છે ૭ તારી રાજુલ સુંદરી છે જગ છે દેઈને દીક્ષા દાન હૈ ! દીલર અમાવાસ્યા આસેજ તણી જગ છે
પ્રભુ કહે કેવલ જ્ઞાન હો ! દીલ છે ૮ છે સહસ વરસ પ્રભુ આઉખુરે છે જગ છે પાલી શ્રી જિનરાજ હૈ | દીલ છે ' અષાઢ સુદી દિન આઠમેરે છે જગઇ છે
પ્રભુ હે શીવપુરરાજ હે ! દીલ૦ | ૯ |
ઢાલ ૩ મે થારા મહેલ ઉપર મેહ ઝબુકે વીજલી
| હે લાલ એ દેશી છે પાંચ લાખ વરસ નમિ નેમને આંતરૂ હે લાલ,
નમી નેમને આંતરૂ મુનિસુવ્રત નમિ નાથને છ લાખ ચિત ધરું હે લાલ,
છ લાખ ચિત્ત ધરું ચેપન લાખ વરસ મુનિસુવ્રત મલિને છે લાલ,
મુનિસુવ્રત મલ્લિને, કેડ સહસ વલી જાણે મલ્લી અર નાથને છે લાલ,
મલ્લી અરનાથને છે ૧ in
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________
કોડ સહસ વરસ કરી, ઉણે પલ્યનું હે લાલ, જેણે પહજ્યનું ચેથે ભાગ અરનાથવલી કુંથુનાથને છે લાલ,
વલી કુંથુનાથને પપમનું અરધ જાણે શાંતિ કુંથુન છે લાલ,
જાણે શાંતિ કુંથુને શાંતિ ધર્મ પામ ઉણે સાગર ત્રણનું હો લાલ,
સાગર ત્રણનું ! ૨ ! સાગર ચાર અનતને ધર્મ નિણંદને હે લાલ, ધર્મ જિણુંદને નવ સાગર વળી અનંત વિમલ જિન ચંદ્રને હે લાલ, અનંત વિમલ જિન ચંદ્રને સાગર ત્રીસ વિમલ વાસુપૂજ્યને છે લાલ, વિમલ વાસુપૂજ્યને સાગર ચેપન શ્રી વાસુપૂજ્ય શ્રેયાંસને છે લાલ,
વાસુપૂજ્ય શ્રેયાંસને છે ૩ છે લાખ પાંસઠ સહસ છવીસ વરસસે સાગરૂ હે લાલ,
વરસસે સાગરૂપે ઉણે સાગર કેડ શ્રેયાંસ શીતલ કરે છે લાલ,
શ્રેયાંસ શીતલ કરે સુવિધિ શીતલને નવ કેડ સાગર ભાવ લાલ,
- સાગર ભાવજે સુવિધિ ચંદ્રપ્રભુ ને કેડી સાગર મન ભાવ હે લાલ,
સાગર મન ભાવજે કે ૪ છે
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦
૫
|
સાગર નવસે કેડ સુપાસ ચંદ્રપ્રભુ હે લાલ, સુપાસ ચંદ્રપ્રભુ! સાગર નવ સહસ કેડ સુપાસ પદ્મ પ્રભુ હે લાલ,
સુપાસ પદ્મ પ્રભુ ! સુમતિ પર્વ પ્રભુ નેઉ સહસ કોડ સાગરૂ છે લોલ, કેડ સાગરૂા. સુમતિ અભિનંદન નવ લાખ કોડ સાગરૂ લાલ,
કેડ સાગરૂછે છે કે દસ લાખકેડ સાગર સંભવ અભિનંદને હે લાલ,
સંભવ અભિનંદને ત્રીસ લાખકેડ સાગર સંભવ અજિતને હે લાલ,
સંભવ અજિતને પચાસ લાખ કેડ સાગર અજિત જિન 2ષભને હો લાલ,
અજિત જિન ઋષભને એક કેડા કેડ સાગરૂ નાષભને વીરને હે લાલ,
- ઋષભને વીરને છે ૬
સહસ બેંતાલીસ તીન વરસ વલી જાણીએ હો લાલ,
વરસ વલી જાણીયે . સાડા આઠ મહિના ઉણ તે વખાણીએ હે લાલ,
ઉણ તે વખાણુએ છે નવસે એંસી વરસે હેઈ પુસ્તક વાંચના હે લાલ,
- પુસ્તક વાંચના | અંતર કાલ જાણે જિન જેવીસને હે લાલ,
કે જિન ચેવિસને છે ૭.
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭
ઢાલ ૪ . દીન સકલ મને હર એ દેશી જ આદિ જિસર, ત્રિભુવનને અવતંસ નાભી રાજા ભરૂદેવા, કુલ માનસર હંસા સર્વાર્થ સિદ્ધથી ચવિ, ઈક્ષવાકુ ભૂમિવર ઠામ છે
અસાડ વદી એથે અવતર્યા પુરૂષ પ્રસન્ન છે ૧ BE ચૈત્ર વદી આઠમે, જમ્યા શ્રી જિનરાય છે આવે ઈંદ્ર ઈદ્રિણ, પ્રભુજીના ગણગાય ! સુનંદા સુમંગલા, વરિયા જોબન પાય
ભરતાદિક એક પુત્ર પુત્રી દે થાય છે ૨છે. કરી રાજની સ્થાપના, વાસિ વનિતા ઇંદ્રા જગમાં નિતિ ચલાય, માદેવીને નંદ | પ્રભુ શીલ્પ દેખાડી, વારે જુગલ આચાર !
નરકલા બહોતેર, ચોસઠ મહિલા સાર છે ૩છે. ભરતાદિકને દીએ, અંગાદિકનું રાજ્ય છે. સુરનર ઈમ જપે, જય જય શ્રીજિનરાજ દેઈ દાન સંવછરી, પ્રભુ લીએ સંયમ ભાર
ચાર સહસ રાજાશું, ચિત્ર વદ આઠમ સાર છે ૪ છે. પ્રભુ વિચરે મહીયલ, વરસ દિવસ વિણ આહાર ગજરથને ઘેડા, જન દિએ રાજકુમારી પ્રભુ નવિ લેવે, જુવે શુદ્ધ આહાર
પડિલાભ્યા પ્રભુજી, શ્રી સ્થાંસ-કુમાર ! પ.
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________
FOR
ફાગણુ અધારિ, અગીઆરસ શુભ ધ્યાન પ્રભુ અઠ્ઠમ ભક્ત, પામ્યા કેવલ નાણુ । ગઢ ત્રણ રચે સુર, સેવા કરે કરોડ 1
ચક્ર રત્ન ઉપન્યા, ભરતને મન કોડ !! Fu
સારૂદેવા મેહે, દુ.ખ માણે મનોર । મારા ઋષભ સહે છે, વનવાસી દુઃખ ઘાર ! તત્ર ભરત પૈ, ત્રિભુવન કેરા રાજ
*
તુમ પુત્ર ભાગવે, જુઆ માતા આજ ના ૭ ॥
-
ગુજરથ બેસાડી, સમવસરણની પાસ । ભરતેસર આવે, પ્રભુવંદન ઉદ્ભાસ । સુણી દેવની દંદુભી, ઉલસિત આણુંદપુર ।
આવ્યાં હરખનાં આંસુ, તિમિર પડલ ગયાં દૂર ૫ ૮ ૫
પ્રભુની ઋદ્ધિ દેખી, એમ ચિંતે મનમાંડે ધિક ધિક કુડી માયા, કાના સુત કેાના તાત । એમ ભાવના ભાવતાં, પામ્યાં કેવલજ્ઞાન ।
તતક્ષણ મરૂદેવા, તિહાં લહ્યો નિર્વાણુ ! હું !
ધન્ય ધન્ય એ પ્રભુજી, ધન્ય એહના પરિવાર । લાખ પૂર્વ ચારાસી, પાલી આયુ ઉદાર ! મહાવદી તેરસ દીને, પામ્યા સિદ્ધિનું રાજ ।
અષ્ટાપદ શિખરે, જય જય શ્રી જિનરાજ ! ૧૦ ॥ * આ રતવનની સાતમી ગાથામાં છેલ્લાં બે ચરણું છુટતા હાવાથી --નવીન મૂકેલા છે.
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે કલશો વીસ જિનવર તણે અંતર, ભયે અતિ ઉલ્લાસ એ, સંવત સતર તહાંતરે, એમ રહી–માસું એ સંઘતણે આગ્રહ ગ્રહી મેં, શ્રીવિમલવિજય ઉવઝાયએ તસ શિષ્ય રામવિજય નામે, વેર્યો જય જય કાર એ છે
ઈતિ શ્રી આંતરાનું સ્તવન સંપૂર્ણ છે
॥श्री रोहिणी तप विधि स्तवन ।। છે દુહા છે સુખકર શંખેશ્વર નમી, શુભગુરૂને આધાર
રોહિણી ત૫ મહિમા વિધિ, કહિશું ભવિ ઉપગાર છે ૧ . ભક્ત પાન કુચ્છિત દિએ, મુનિને જાણ અજાણ છે
નરક તીર્થંચમાં જીવ તે, પામે બહુ દુઃખ ખાણ છે ૨ છે તે પણ રહિણી તપ થકી, પામી સુખ સંસાર | મેલે ગયા તેલને કહું, સુંદર એ અધિકાર છે ૩ ૪
છે ઢાલ છે ૧ એ શીતલજિન સહજાનંદી છે એ દેશી છે મઘવા નગરી કરી પૃપા, અરિવર્ગ થકી નહિ કંપા
આ ભરતે પુરી છે ચંપા, રામ સીતા સરોવર પંપા ૧૧ પનેતા પ્રેમથી તપ કીજે, ગુરૂ પાસે તપ ઉચરી જે છે એ આંકણી છે વાસુપૂજ્યના પુત્ર કહાય, મઘવા નામે તિહાં રાય તસ લક્ષ્મીવતી છે રાણી, આઠ પુત્ર ઉપર એક જાણ પવારા રેહિણી નામે થઈ બેટી, નૃપ વફ્લભભું થઈ મોટી છે યૌવન વયમાં જબ આવે, તબ વરની ચિંતા થાવે છે ૫૦ ૩
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________
નાગપુર વિત
દાવે,
કાવે
સ્વયંવર મંડપ મંડાવે, દરથી રાજપુત્ર મિલાવે ? હિણી શણગાર ધરાવી, જાણું ચંદ્ર પ્રિયા ઈહાં આવી પળા ૪ નાગપુર વિતક ભૂપાલ, તસ પુત્ર અશોક કુમાર !
વરમાલા કઠે ઠાવે, નુપ રેહિણીને પરણાવે છે ૫૦ ૫. પરિકરસું સાસરે જાવે, અશકને રાયે ઠાવે છે પ્રિયા પુણ્ય વધી બહુ ઋદ્ધિ, વિતશેકે દીક્ષા લીધી છે ૫૦ ૫ ૬ છે સુખ વિલસે પંચ પ્રકાર, આઠ પુત્ર સુતા થઈ ચાર રહી દંપતિ સાતમે માલે, લઘુ પુત્ર રમાડે ખેલે છે ૫૦ ૭ છે
કપાલાભિધાનને બાલ, રહી ગોખે જુએ જન ચાલ ! ‘તસ સન્મુખ રેતિ નારી, ગયે પુત્ર મરણ સંભારી | ૨૦ | ૮ | શિર છાતી કુટે વલી કેતી, માય રોતી જલજલી દેતી માથાના કેશ તે રેલે, ઈહિણી કંતને બેલે છે ૫૦ ૯ આજ મેં નવું નાટક દીઠું, જેમાં બહુ લાગે મીઠું ! નાચ શીખી કહાંથી નારી, સુણે રેશે ભર્યો નૃપ ભારી ૫૦૧૦ કહે નાચ શીખો ઈણિ વેલા, લેઈ પુત્ર બાહિર દીએ ઝેલા છે કરથી વિડ્યો તે બાલ, નૃપ હાહાકરે તતકાલ છે ૫૦ ૧૧ છે પુરુદેવ વિચેથી લેતા, ભુંય સિંહાસન કરી દેતા ! રાણું હસતી હસતી જુએ હેઠું, રાજા એ કૌતક દીઠું પાલરા લેક સઘળા વિસ્મય પામે, વાસુપૂજય શિષ્ય વન ઠામે આવ્યા રૂપ સેવન કુંભ નામા, શુભ વીર કરે પ્રણામ આપવાના
છે ઢાલ ૨ ! પાઈની દેશી ઉનાણી નૃપ પ્રણમિ પાય, નિજ રાણીનું પ્રશ્ન કરાય છે આ ભવદુખ નવિ જાણ્યા એહ, એ ઉપર મુજ અધિકે નેહ ૧
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૫
મુનિ કહે ઈણ નગરે ધનવંતે, ધનમિત્ર નામે શેઠ જ હતા | દુર્ગધા તસ બેટી થઈ, કુજા કુરૂપ દુર્ભગા ભઈ છે ૨
વન વય ધન દેતા સહી, દુર્ભગપણે કઈ પરણે નહીં! નુપ હણતાં કૌતવ શિષ્યણ, રાખી પરણાવી સા તેણ છે ૩ છે નાઠે તે દુર્ગધા લહી, દાન દેયંતાં સા ઘરે રહી જ્ઞાનીને પરભવ પૂછતી, મુનિ કહે રૈવતગિરિ તટ હતી કે ૪ ૫ પૃથ્વીપાલ નૃપ સિદ્ધિમતિ, નારી નૃપ વનમાં ક્રિડતી રાય કહે દેખી ગુણવંતા, તપસી મુનિ ગોચરીએ જતા છે ૫ છે દાન દીયાં ઘર પાછાં વલી, તબ ક્રીડારસે રીસે બલી મૂર્ણ પણે કરી બલતે હૈયે, કહે તુંબડ મુનિને દીએ છે ૬ પારણું કરતાં પ્રાણ જ ગયા, સુરલેકે મુનિ દેવજ થયા છે અશુભ કર્મ બાંધે સો નારી, જાણી નૃપ કાઢે પુર બારે છે ૭ છે કુષ્ટ રેગ દિન સાતે મરી, ગઈ છઠે નરકે દુઃખ ભરી તિરીય ભવે અંતરતા લહીં, મરીને સાતમી નરકમાં ગઈ . ૮ નાગણ કરભી ને કુતરી, ઊંદર ઘીરેલી જલે શુકરી
કાકી ચંડાલણ ભવ લહી, નવકાર મંત્ર તિહાં સહી છે ૯ છે મરીને શેઠની પુત્રી ભઈ શેષ કર્મ દુર્ગધા થઈ સાંભવિ જાતિ સ્મરણ લહી, શ્રી શુભ વીર વચન સહી ઉભા છે ઢાલ છે ૩ છે ગજરા મારૂજી ચાલ્યા ચાકરી રે ! એ દેશી છે દુર્ગધા કહે સાધુને રે, દુઃખ ભેગવિયાં અતિરેક
કરૂણું કરીને દાખીએ, જિમ જાએ પાપ અનેક રે છે ૧ |
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________
જિમ મુનિ કહે રોહિણી તપ કરે, સાત વરસ ઉપર સાત માસ શિહિણી નક્ષત્રને દિનેશે, ગુરૂમુખ કરી ઉપવાસરે ગુરૂ છે ૨ . તપથી અશોક નૃપની પ્રિયારે, થઈ ભગવી ભેગવિલાસ વાસુપૂજ્ય જિન તીર્થે, તમે પામશે મેક્ષ નિવાસરે તમે મારા ઉજમણે પુરે તપેરે, વાસુપૂજ્યની પડિમા ભરાય છે ચૈત્ય અશક તરૂ તલેરે, અશક રહિણી ચિતરાયરે અવાજા સાહમિવચ્છલ પધરાવીનેરે, ગુરૂ વસ્ત્ર સિદ્ધાંત લખાય કમારસુગંધ તણી પરેરે, દુષ્કર્મ સકલ ક્ષય જાય રે દુષપાપા સાધુ કહે સિંહપુરમાંરે, સિંહસેન નરેસર સાર કનકપ્રભા રાણી તણેરે, દુધી અનિષ્ટ કુમારરે દુર્ગાદા પદ્મપ્રભુને પુછતારે, જિન જપે પૂર્વ ભવ તાસ બાર જજન નાગપુરથીર,
એક શિલા નિલગિરિ પાસરે છે એક છે ૭ તે ઉપર મુનિ ધ્યાનથી, ન લહે આહેડી શિકાર ગોચરી ગત શિલા તરે, કે ધરે અગ્નિ અપારરે કે શિલા તપી રહ્યા ઉપરેરે, મુનિ આહાર કરે કાઉસગ્ગ ક્ષપક શ્રેણી થઈ કેવલીરે, તત્ક્ષણ પામ્યા અપવર્ગરે તતવાલા આહેડી કુથી થઈ રે, ગયે સાતમી નરક મઝાર ! મંઝ મઘા અહી પાંચમી, સિંહ થી ચિત્ર અવતાર પાસિંહાલા ત્રીજી બિલાડો બીજીએ, ઘેક પ્રથમ નરક દુખ જાલ દુખના ભવ ભમી તે થયે રે,
એક શેઠ ઘરે પશુપાલ રે છે એક છે ૧૧ |
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૭
ધમ લહી દવમાં બલ્ય, નિદ્રાએ હૃદય નવકાર શ્રી શુભવીરના ધ્યાનથી, તુજ પુત્ર પણે અવતાર તુજારા
છે ઢાલ છે ૪ મારી આંબાના વડલા હેઠ છે એ દેશી નિસુણી દુર્ગધકુમાર, જાતિ સ્મરણ પામતેરે પદ્મપ્રભુ ચરણે શીસ, નામી ઉપાય તે પૂછતેરે પ્રભુ વયણે ઉજમણે યુક્ત, રોહિણીને તપ સેવિચારે દુર્ગધ પણું ગયું દૂર, નામે સુગંધી કુમાર થયેરે છે રોહિણી તપ મહિમા સાર,
સાંભળતા નવ વિસરેરે છે એ આંકણી ૧ રહી વાત અધુરી એહ, સાંભળશે રોહિણને ભરે ઈમ સુણ દુર્ગધા નારી, રોહિણી તપ કરે ઓચ્છવેરે સુગંધિ લહિ સુખ ભેગ, સ્વર્ગે દેવી સેહામણુંરે છે તુજ કાંતા મઘવા ધુઆ, ચવિ ચંપાએ થઈ રેહિરે આ રોગમારા તપ પુણ્ય તણે પ્રભાવ, જન્મથી દુઃખ ન દેખીએ રે ! અતિ સ્નેહ કી અમ સાથ, રાય અને વલી પુછીયું રે ! ગુરૂ બોલે સુગંધિ રાય, દેવ થઈ પુષ્કલાવતીરે વિજયે થઈ ચકિ તેહ, સંજમધર હુઆ અશ્રુતપતિરે પાર પાડા ચવિને થયા તમે અશક, એક તપે પ્રેમ અન્ય ઘણેરે ! ' સાત પુત્રની સુણ વાત, મથુરામાં એક માંહણેરે .
અગ્નિશર્મા સુત સાત, પાટલિપુર જઈ ભીક્ષા મેરે મુનિ પાસે લઈ વૈરાગ, વિચર્યા સાતે રહી સંજમેરે મેરો મા ૪ સૌધર્મો હુઆ સુરસાત, તે સુત સાતે રોહિતણા રે વૈતાઢયે ભિલ ચુલ બેટ, સમક્તિ શુદ્ધ સેહામણા રે !
૧૨
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગુરૂદેવની ભકિત પસાય, ધુર સ્વર્ગે થઈ દેવતારે લઘુ સુત આઠમે લેકપાલ,
' રેહિણને તે સુર સેવતારે છે . પ વલી પેટ સુતા છે ચાર, રમવાને વનમાં ગઈ રે ! તીહાં દીઠા એક અણગાર, ભાખે ધર્મ ગેલા થઈને પૂક્યાથી કહે મુનિ ભાસ, આઠ પહોર તુમ આયુ છે ! આજ પંચમીને ઉપવાસ, કરશો તે ફલદાયક છેરે રોગ છે ૬ ધુવંતી કરી પચખાણ, ગેહ અગશે જઈ સુવતિરે પડી વીજળીયે વલી તેહ, ધુર સુર લેકે દેવી થતીરે ચવી થઈ તુમ પુત્રી ચાર, એક દિન પંચમી તપ કરી રે ! ઈમ સાંભલી સહુ પરિવાર,
વાત પૂર્વ ભવની સાંભળી છે રો. | ૭ | ગુરૂ વંદી ગયા નિજ ગેહ, રોહિણી તપ કરતાં સહુને મટી શક્તિ બહુ માન, ઉજમણુ વસ્તુ બહુરે ! ઈમ ધર્મ કરી પરિવાર, સાથે મોક્ષપુરી વીરા શુભ વીરના શાસન માંહ,
સુખ ફલ પામે તપ આદરીરે રે. . ૮ કલશ ઈંમ ત્રિજગ નાયક મુકિતદાયક વીર જિનવર ભાખી તપ રોહિણીને ફલ વિધાને વિધિ વિશેષે દાખી શ્રી ક્ષમાવિજય જસવિજય પાટે, શુભવિજય સુમતિ ધરે તસ ચરણ સેવક કહે પંડિત વિરવિજયે જયકરે છે
|| ઈતિ શ્રી રોહિણી તપ વિધિ સ્તવન સંપૂર્ણ છે
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે અથ શ્રીગલનિધિ તવનું સ્તવન દુહા શ્રી શંખેશ્વર શિર નમી, કહું તપ ફલ સુવિચાર
અક્ષય નિધિ તપ ભાખીયે, પ્રવચન સાર ઉદ્ધાર ૧ . તપ તપતાં અરિહા પ્રભુ, કેવલ નાણુને હેત !
નાણુ લહી તપ તજી કી, શિવ રમણ સંકેત છે ૨ તિમ સુંદરી પરે તપ કરે, અક્ષયનિધિ ગુણવાના - શ્રત કેવલીયે જે રચ્ચે, કુલપસૂત્ર બહુ માન છે ૩ છે છે ઢાલ ૧ છે રૂડી રઢીયાલી રે વાલા તારી વાંસલીરે એ દેશી છે
બુ ભરતે રે નયરી રાજગૃહીરે, સંવર શેઠ વસે એક સારા ગુણવંતી નારીરે કઠણ આજીવિકા રે, ઘર દારિદ્ર તણે ભંડારા, સુંદરી સેરે અક્ષય નિધિ તપ ભરે છે ૧ છે એ આંકણી છે પુણ્ય સંજોગેરે પ્રિયા ગરબે ફલીરે,
તબ તસ વૃત્તિ ચલી ઘરબાર ! કેઈ વ્યવહારી રે વણજ કરાવતારે,
વાળે શેઠ તણે વ્યવહાર છે સુંદરી | ૨ છે પૂરણ માસેરે જન્મી કુમારિકારે, પ્રગો નાલ નિષેપ નિધાન લક્ષણવંતી પુત્રી પ્રભાવથીરે,
રાય સુઈ કરતે બહુ માન છે સુંદરી ૩ છે પુત્રની પરેરે જન્મ ઓચ્છવ કરે, સજજનવર્ગનેતરીયા ગેહા સંવર શેઠેરે થાડું સુંદરીરે,
નામ મહેવ કરી ધરી નેહ સુંદરીકે ૪ છે
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૧૮૦
બાલ સ્વભાવેરે રમતી સુંદરીરે,
જિહાં જિહાં ભૂમિ ખતી રમાય છે પૂર્વ પુન્ટેરે મણિ માણેક ભરે, . તિહાં તિહાં દ્રવ્યનિધિ પ્રગટાય છે સુંદરી પહે આણી આપેરે તાતને સુંદરીરે, તિણે તે શેઠ હુએ ધનવંત યૌવન જાગેરે રંભા ઉર્વશીર,
દેખી શેઠ કરે વરચિંત છે સુંદરી શેઠ સમુદ્રપ્રિયાભિધ નગરમાંરે, કમલસિરિ નારી ત: પત્તા શ્રીદત્ત નામેરે રૂપ કલા ભરે,
તસ પરણાવી તે ધન જુત્ત સુંદરી ૭ પુણ્ય પનેતીરે સાસરે સુંદરીરે, આવી તક્ષણ નિધિ પ્રગટાયા પગ અંગુઠે કાંકરો કાઢતાં રે,
પૂર્ણ કલશ ધન લેતી જાય છે સુંદરી છે ૮ . મસાલે ભાણેજને તેડ્યાં ભેજનેર,
- તેહને ઘર પણ લક્ષ્મી ન માય છે ઈમ જિહાં બાલારે સા પગલાં ઠરે,
નિધિ પ્રગટે સહુ સુખિયાં થાય છે સુંદરી | ૯ | વહુને માનેરે સસરો ભલી પરે રે,
રાજા પણ ચિત્ત વિસ્મય થાય છે એક દિન આવ્યા ધર્મશેષ સૂરિવરાર,
રાજા પ્રમુખ તે વંદન જાય છે સુંદરી | ૧૦ |
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૧
સુંદરી પૂછે કહે કુણુ કારણે, પગ પગ પામું અદ્ધિ રસાલા સૂરિ કહે સારે પૂર્વભવ તે કરે,
અક્ષયનિધિ તપ થઈ ઉજમાલ છે સુંદરી | ૧૧ છે આ ઢાલ ૨ માતા જસેદા તમારો કાન એ દેશી છે
છે અથવા ચેપાઈની દેશી છે ખેટકપુર સંયમ અભિધાન, શેઠ પ્રિયા રાજુમતિ ગુણવાન . રાજુમતિ તપ રતિ રહે, જ્ઞાન ભક્તિ સુખ સંપદ કહે છે ૧ રયણુવલી કનકાવલી કરે, એકાવલી વિધિયે ઉચરે પાડેસી વસુશેઠે વરી, સેમસુંદરી બહુ મચ્છર ભરી છે ૨ પુણ્યવતી તપ રતિ બહુ, અનુમતિ પ્રશંસે સહુ સેમસુંદધી સુણી નિંદા કરે, ડાકણ પરે છલ જોતી ફરે ૩ મુખ્ય બ્રાહણ ગાયે , ચાંખ્ય નાગ નાસતો શેર .
રાં ભાંડને માટે સાઢ, એ સાતેથી ઉગરીએ માંડ ૪ લાગ્યું ઘર શેઠ સંજમ તણું, સેમસુંદરી ચિત્ત હરખું ઘણું નારી પ્રભાવે ન બળી એક છડી,
વળી એક દિન ઘેર ધાડજ પડી છે ૫ | પાડોસણ મન ચિન્ત ઈસું, પાપી શેઠનું ન ગયું કિશું
દેતી શ્રાપને નિધન થયા, તે દંપતિ સુરલેકે ગયા છે ૬ સેમસુંદરી ગુણ મચ્છર ભરી, અશુભ કર્મ ઉપાર્જન કરી છે પામી મરણ સા કેઈક ગુણ, શ્રાવક મુખ નવકારજ સુણી છા
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૨
।
જિતશત્રુ મથુરાનેા રાય, ચઉસુત ઉપર એટી થાય સર્વ ઋદ્ધિ નામજ તસઈ, પંચ ધાવતું મેાટી થઈ ! ૮ ધ શત્રુ સૈન્ય સમૂહે નડ્યો, જિતશત્રુ રાગે પડો લુંટ પડી જઞ રાજદ્વાર, કુવરી પણ નાઠી તેણીવાર । ૯ । ઉજાતિ એક અટવી પડી, રવિ ઉદયે માગ શિર ચડી । વનસ્લ વ્રતે વનચર થઈ, યૌવન વેલા નિષ્કુલ ગઈ ! ૧૦ ૧૪ એક વિદ્યાધર દેખી કરી, પરણી સા નિજ મંદિર ધરી । તિણિ વેલા ઘર લાગી ગયુ, સર્વ ઋદ્ધિ પગલેથી ગયું... ।। ૧૧ ૪ વિદ્યાધરે ફરી વનમાં ધરી, પદ્ઘિપતિ એક ભીલે તુરી ! ત્રીજે ટ્વીન ઘર તેનું અલ્યું,
નારી નિંદ્યુત સહૂં જન ભલ્યુ । ૧૨ ।
સાથ વાહ કર વેચી તીણે, ચાલ્યા નિજ દેસાવર ભણી પથ વચ્ચે લુટાણા તેહ, સર્વ ઋદ્ધિ નાઠા લઈ દેહ ॥ ૧૩ ॥
વનમાં સરોવર તીરે ખડી, રાજકુમારી કમે નડી । પુન્યે મુનિ મલ્યા ગુણુ ગેહ, મીઠે વયણે ખેલાવી તેહ ॥ ૧૪ &
!! હાલ ૩ ॥ છે.રી જાટડીની એ દેશી !!
રીરે મેટી તુંતેા રાયની હૈ,
કાંઈ ઉભી સરોવર પાળરે, શું દુઃખ ચિંતવે । સિરદાર સહુને સુખ કરે, મહારાજ મુનિ એમ પૂભવ મચ્છર કી હૈ, કાંઈ લી તરૂ શાખા
ઉંચરે 1
ડાલરે ! સામસુંદરી ભવે ॥ સિર॰ u મ॰ ॥ ૧ ॥
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________
१८
તાત મરણ પુર લુંટાયું છે, કાંઈ પડી તું અટવી મેજરરે તે દુઃખ પામી ઘણી બેચરશું, ઈણે ભવે લહ્યો છે ! સુખ સંજોગ એક વારરે, વલી વનચર પણું સિવ મને ૨r જ્ઞાની ગુરૂ વયણાં સુણ હે, રાજકુમારી પુછાયરે ગુરૂ ચરણે નમી, આ દુઃખથી કિમ છુટીયે હે કહીયે કરી સુપસાયરે, દુઃખ વેલા ખમી પા સિ. મ૦ ૩ અક્ષયનિધિ તપ વિધિ કરી છે, જ્ઞાન ભક્તિ વિસ્તાર શક્તિ ન ગોપવી, શ્રાવણ વદી એથે થકી છે . . ! સંવત્સરી દિન સારરે, પૂરણ તપ તપી સિવ છે માત્ર છે ૪ ચેથભક્ત એકાસણે હે, શાક્તતણે અનુસારરે : " ઘટ અક્ષત ભરો, વિધિ ગુરૂગમથી આચરો હે
ગણણું દેય હજારરે, પડિકમણુ કરો | સિમ છે પણ એક વરસ જઘન્યથી હે, તીન વરસ ઉકિટ્ટરે
! ઈણ વિધિ તપ કરે, શાસન દેવી કારણે
: ચોથે વરસ વીસી ઠરે, વળી એ આદરો છે સિવ છે મ છે ૬ આભવ મનવંછિત ફલે છે, પરભવ ઋદ્ધિ ન માયરે : હરી ચક્રિપરે, ઈમ નિસુણી કુમરી તિહાં હે
વદી ગુરૂના પાયરે, ગઈ ગામતરે છે સિમ૦ ૭ : પરઘર કરતાં ચાકરી છે, આજીવિકા નિર્વાહરે સુખ દુઃખમાં કરે, અલ્પ વિધિ તપ તિણે કર્યો . ' પ્રથમ વરસ ફરિ ચાહેરે, બીજા ભલિપરે - સિ. મ પ ૮
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________
થે વરસ તપ માંડતાં છે, કાંઈક હઈ ધનવંતરે ! એક દિન આવીયા, વિદ્યાધર કીડા વશે હે ! પૂર્વ નેહ ઉલસંતરે, દેખી નિજ પ્રિયા સિટ છે મા ! થાપી જઈ અનેઉરે છે, સા કહે શીલવત મુખ્યરે ઈણિ કાયા ધરી, શેષાયુ અણુસણે મરી હે સંવર પુત્રી તુજને, કહું સુણ સુંદરી સિ. મ છે ૧૦ | | | ઢાલ ૪ વેશ્યા કહે રાગીજી એ દેશી છે નિજ પૂર્વભવ સુણી તેહ,
સુંદરી સુકુમાલી જાતિ મરણ વરે હજી સું છે તપ ફલે લહે ઋદ્ધિ રસાલજી એ શું છે
કહે ધમશેષ અણગારજી છે શું છે ૧ છે કહે સુંદરી સર્વે સાચું છે કે શું છે તુમ જ્ઞાન માંહે નહિ કાચું છે કે શું છે અવંતિ માહે વખાણ્યાં છે કે શું છે . તેહવા મેં તુમને જાણ્યા શું છે રે છે સૂરિ વદી નિજ ઘર આવે છે શું છે તપ અક્ષયનિધિ મંડાવેજી છે સું છે રાજા રાણી તિણિ વેલાજી એ શું છે
| શેઠ સામંત સર્વ ભેલાજી ! મું ૩ | પગ પગ પ્રગટે જે નિધાનજી ને શું છે કરે પ્રભાવના બહુમાનજી ! સું૦ |
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૫
નામ સુંદરી તે વિસરાણીજી છે
તે તે અક્ષય નિધિ કહે વાણીજી છે સુણે ૪ મનમેટે પૂર્ણ ફલ લીધું છે કે શું છે પંચમી પારણું કીધું છે કે શું છે જ્ઞાન ભક્તિ મહેચ્છવ દેખીજી ! મું ને
દેવી દેવ હુઆ અનિમેષીજી ! મું ને ૫ છે સુખ વિલસંતા સંસારછ એ શું છે હુઆ સુત ચઉ પુત્રી ચારજી છે સુંઠ છે લિયે અંતે સંયમ ભારજી છે શું
ઘનઘાતિ ખપાવ્યાં ચારજી છે સુણ૦ ૬ લહિ કેવલ શિવપુર જાવેજી . સું છે ગુણ અગુરુલઘુ નિપજાવેજી છે સું છે અવગાહન લક્ષણ સંતાજી સું
તિહાં બીજા સિદ્ધ અનંતાજી એ સું ૭ | તસ ફરસિત દેશ પ્રદેશેઆ છે શું છે અસંખ્ય ગુણ સુવિશેષે મે સું છે જુઓ પ્રથમ ઉપાંગે ઠામજી છે સું
શુભવીર કહે પ્રણામ છે ૮. છે ઢાલ એ છે કેઈલે પર્વત ધુધરે લેલ એ દેશી છે વીર જીણેસર ગુણનીરે લેલ, એ ભાખ્ય અધિકાર સુગુણનર, વરતે શાસન જેહનું રે લેલએકવીસ વરસ હજાર
સુગુણનર, વીર જસર-ગુણનીરે છે ૧ છે
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________
XCT
જિહાં સલજિનગુણ થણીરે મલ, દિલ્હા સફલ પ્રભુ ધ્યાનરે ાસુબા જન્મ 'સલ પ્રભુ દરિસગેરે લાલ,
વાણીચે સફલ કાનરે ॥ સુ॰ ॥ ૨ ॥
વીર જિજ્ઞેસર ગુણ નીલેારે લાલ,
એ ભાખ્યો અધિકારરે ! સુ॰ ॥ ૩ ॥
તાસ પરપર પાટવીરે લેાલ, શ્રીવિજયસિંહસુરીસરે ! સુ॰ u સત્યવિજય બુધ તેહનારે લેાલ,
કપુરવિજય કવિ શિષ્યરે તા સુ॰ ા વી ॥ ૪ ॥ ક્ષમાવિજય ગુરૂ તેહનારે લાલ, શ્રીજસવિજય પન્યાસરે ! સુ॰ શ્રીજીભવિજય સુગુરૂ નર્મારે લેાલ,
સુરત રહી ચઉમાસરે ! સુ॰ ા વી ॥ ૫ ॥ ચંદ્ર મુનિ વસુ હિમકરૂર લાલ, વસે શ્રાવણમાસરે ।। સુ॰ !! શ્રીજીભવારને શાસને૨ે લેાલ,
હાજો જ્ઞાનપ્રકાશરે ૫ સુ॰ ! વી ॥ ૬॥ ॥ કલશ ! એ પંચ ઢાલ રસાલ ભક્તિ પંચજ્ઞાન આરાધવા । કામ પ્રમાદ કિરિયા પંચ છડી પાંચમી ગતિ સાધવા !
નલ કૃષ્ણ પચમી સ્તવન રચીએ, અક્ષયનિષિકે કારણે । શુભવીર જ્ઞાને દેત્રસુંદરી નાચવા ઘરખારણે ॥ ૧ ॥ પ્રતિ અક્ષયનિધિ તપ સ્તવન સપૂર્ણ
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૭
अथ श्री छ आवश्यकनु स्तवन. છે દુહા છે. વીસે જિનવર નમું, ચતુર ચેતના કાજ |
આવશ્યક જિણે ઉપદિશ્યા, તે શુણશ્ય જિનરાજ | ૧ - આવશ્યક આરાધીયે, દીવસ પ્રત્યે દેયવાર
દુરિત દેષ દૂરે ટલે. એ આત્મઉપકાર છે ૨ - સામાયિક ચઉવિસÈ, વંદન પડિકમણ
કાઉસગ્ગ પચ્ચખાણુકર, આતમ નિર્મળ એણ ૩ો. ઝેર જાય જિમ જાંગુલી, મંત્ર તણે મહિમાય છે - તેમ આવશ્યક આદરે, પાતક દુર પલાય છે ૪ છે. ભાર તજી જિમ ભારવહી, હેલે હળવે થાય છે
અતિચાર આલોચતાં, જન્મ દોષ તિમ જાય છે પ . ઢાલ ૧ | કપુર હેય અતિ ઉજલુંરે છે એ દેશી છે. આ પહેલું સામાયિક કરારે, આ સમતા ભાવ રાગ દ્વેષ દૂર કરોરે, આતમ એહ સ્વભાવરે પ્રાણું સમતા છે ગુણ ગેહ,
એને અભિનવ અમૃત મેહરે છે પ્રાણું૦ | ૧ | આપે આપ વિચારીએ રે, રમીએ આપ સ્વરૂપ છે મમતા જે પરભાવનીરે, વિષમા તે વિષ કુપરે છે પ્રાણી છે રા. ભવ ભવ મેળવી મુકીયાંરે, ધન કુટુંબ સંજોગ છે વાર અનંતી અનુભવ્યારે, સવિ સંજોગ વિજેગરે પ્રાણ | ૩ It.
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૮
શત્રુ
મિત્ર જગકા નહીર, સુખ દુઃખ માયા જાલ | "જો જાગે ચિત્ત ચેતનારે, તા સવિ દુખ વિસરાલરે માપ્રાણીનાકા સાવદ્ય જોંગ સવી પરિહરોરે, એ સામાયિક રૂપ | ન્હુઆ એ પરિણામથીર, સિદ્ધ અનંત અરૂપરે ! પ્રાણી૦ ૫ પા ॥ ઢાલ ૨ !! સાહેલડીની દેશી !!
આદીશ્વર આરાહીયે સાહેલડીરે, અજીત ભન્તે ભગવંત તા । સભવનાથ સેાહામણાં ! સા૦ ॥ અભિનદન
અરિહંતતા ॥ ૧ ॥ સ્વામી સુપાતા ।
સુમતી પદ્મપ્રભુ પુજીએ ાસાના સમરૂ ચંદ્રપ્રભ ચિત્ત ધારીએ !! સા૦ ॥
સુવીધી સુવિધિ ઋદ્ધિ વાસત ॥ ૨ ॥ શીતલ ભૂતલ નિમણી ! સા॰ ॥ શ્રી પુરણુ શ્રેયાંસતા । વાસુપૂજ્ય સુર પૂછા ! સા૦ ॥
'
વીમલ વિમલ જસ હાતતા ॥ ૩ ॥ કરૂં અનંત ઉપાસના ! સા॰ ા ધમ ધમપુર ધાર તા। શાંતી કુંથુ અર મલ્ટી નમુ ! સા॰ u
સુનીસુવ્રત વડવીર તે ॥ ૪ ॥ ચરણ નસુ' નમીનાથના ! સા૦ા નેસીધર કરૂ ધ્યાન તા । પાર્શ્વનાથ પ્રભુ પૂજીએ સાહેલડીને, વં ુ શ્રીવમાન તે। ।। ૫ ।। “એ ચાવીસે જિનવરા ! સા૦ ૫ ત્રિભુવન કરણ ઉદ્યોતતા । મુક્તિ પંથ જેણે દાખવ્યે ! સા૦ ॥
નિલ કેવલ જ્યંતિ તા ! હું ઘ
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૯
સમક્તિ શુદ્ધ એહથી હોય છેસારા છે લીજે ભવને પાર તે દે બીજું આવશ્યક ઈર્યું છેસારા છે
ચઉવીસથે સાર તે છે ૭ : છે ઢાલ ૩ . ગીરિમાં ગોરો ગરૂએએએ દેશી છે બે કર જોડી ગુરૂ ચરણે દેહ વાંદjરે આવશ્યક પચવીશ ધારીરે, ધારોરે, દોષ બત્રીશ નિવારીએ ૧ ચાર વાર ગુરૂ ચરણે, મસ્તક નામીએ રે ! બાર કરી આવત્ત ખામોરે,
ખામેરે ખામેરે વલીતેત્રીસ આશાતનારે છે ૨ ગીતાર્થ ગુણી ગિરૂઆ ગુરૂને વંદતારે, નીચ નેત્ર ક્ષય જાય !
થાયે થાયે ઉંચ ગોત્રની અરજનારે છે ૩ tr આણ એલંબે કેઈ ન જગમાં તેહનીરે, પરભવ લહે સૌભાગ્યા
ભાગ્યરે ભાગ્યરે દીપે જગમાં તેહરે છે ૪ . કૃષ્ણરાય મુનિવરને દીધાં વાંદરે, ક્ષાયિક સમક્તિ સારા
પામ્યારે પામ્યારે તીર્થંકર પદ પામશેરે, એ પા. શીતલ આચાર્ય જિમ ભાણેજને રે દ્રવ્ય વાંદણાં દીધા
ભારે ભારે દેતાં વલી કેવલ લઘુંરે છે ૬ એ આવશ્યક ત્રીજું એણીપેરે જાણજોરે, ગુરૂવંદણુ અધિકાર છે
કરજેરે કરજેરે વિનય ભક્તિ ગુણવંતની રે ! ૭ છે ઢાલ ૪ ને ચેતન ચેતેરે ચેતના–એ દેશી છે ? જ્ઞાનાદિક જિનવર કાર, જે પાંચે આચાર તે દેયવાર તે દિન પ્રતિરે, પડિકકમીએ અતિચાર |
જયે જિન વીરછરે ૧
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૧૦
આલઈને પડિકઠીરે, મિચ્છામિ દુક્કડે દેય મન વચ કાયા શુદ્ધ કરીને, ચારિત્ર ચાખું કરે છે જ. ૨ અતિચાર શલ્ય ગોપવેરે, ન કરે દેષ પ્રકાશ માછી મલ્લ તણ પરેરે, તે પામે પરિહાસ છે જ. છે શલ્ય પ્રકાશે ગુરૂ મુખરે, હોય તસ ભાવ વિશુદ્ધ
તે હસી હારે નહીં રે, કરે કર્મશું યુદ્ધ છે જ૦ | ૩ | અતિચાર ઈમ પડિકમીરે, ધર્મ કરો નિશલ્ય જિતપતાકા તિમ વરોરે, જિમ જગ પલ્હી મલ્લ છે જ છે પ વંદિત્ત વિધિશું કહેર, તિમ પડિકમણ સૂત્ર ચોથું આવશ્યક ઈસ્યુરે, પડિક્કમણું સૂત્ર પવિત્ર જમાદા
છે ઢાલ ૫ છે હવે નિસુણે ઈહાં આવીયાએ દેશી છે વૈદ્ય વિચક્ષણ જેમ હરે એ, પહેલાં સોલ વિકારતે
દેષ શેષ પછી રૂઝવાએ, કરે ઔષધ ઉપચાર તે છે ૧ છે અતિચાર ત્રણ રૂઝવાએ, કાઉસગ્ગ તિમ હોય તે
નવપલ્લવ સંયમ હવે એ, દૂષણ નવી રહે કેય તે છે ૨ છે કાયાની સ્થિરતા કરી એ, ચપલ ચિત્ત કરો ઠામતે વચન જેગ સવિ પરિહરિએ, રમીએ આતમરામ તે છે ૩ છે શ્વાસ ઉશ્વાસાદિક કહાએ, જે સેલે આગાર તે
તેહ વિના સવિ પરિહરો એ, દેહતણ વ્યાપાર તે છે ૪ આવશ્યક એ પાંચમું એ, પંચમ ગતિ દાતાર તે | મનશુદ્ધ આરાધીયે એ, લહીએ ભવને પાર તે છે ૫ |
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૧
છે હાલ ૬ | વાલમ વહેલારે આવજે–એ દેશી છે સુગુણ પચ્ચખાણ આરાધને, એહ છે મુક્તિનું તરે છે આહારની લાલચ પરિહરે, ચતુર ચિત્ત તું ચેતરે છે સુ છે ૧૫ શલ્ય કાઢયું ત્રણ રૂજવ્યું, ગઈ વેદના દરે પછી ભલા પચ્ચ ભેજન થકી, વધે દેહ જેમ નૂરરે સુટ પર તિમ પડિકમણ કાઉસ્સગથી, એ દેષ સવી દુષ્ટરે : પછી પચખાણ ગુણ ધારણે, હોય ધર્મ તનુ પુરે છે સુ છે આ એહથી કર્મ કાદવ ટલે, એહ છે સંવર રૂપરે !
અવિરતિ કુપથી ઉદ્ધરે, તપ અલંકાર સ્વરૂપરે છે ૪ પૂર્વ જન્મ તપથી આચર્યો. વિશલ્યા થઈ નાર રે , - જેહના નવણના નીરથી, શમે સકલ વિકારરે છે સુ છે પ રાવણે શકિત શત્રે હ, પડ્યો લક્ષમણ સેજરે , હાથ અડતાં સચેતન થયે, વિશલ્યા તપ તેજરે છે સુકો ૬ છે છઠું આવશ્યક કહ્યું, એહવું તે પચખાણું રે છએ આવશ્યક જેણે કહ્યાં, નમું તે જગ ભાણ સુત્ર માં | કલશ તપગચ્છનાયક મુક્તિદાયક શ્રીવીજયદેવસૂરીશ્વર તસ પદ દીપક મેહ ઝપક શ્રીવિજ્યપ્રભસૂરિ ગણધરો છે શ્રી કીત્તી વીજય ઉવઝાય સેવક વિનયવીજય વાચક કહે છ આવશ્યક જે આરાધે, તેહ શિવ સંપદ લહે છે ? A છે ઈતિ ષડાવશ્યક સ્તવન છે
?
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૨
॥ अथ षट्पर्वी महात्म्य स्तवन ॥
શ્રીગુરૂપદ પકજ નમીરે, ભાંખું પવ વિચાર । આગમ ચરિત્રને પ્રકરણે રે, ભાખ્યા જેમ પ્રકાશે રે ! ભયિણ સાંભલે ॥ ૧ ॥
નિદ્રા વિકથા ટાલીરે, મુકી આમળા ! એ આંકણી ॥ ચરમ જિણ' ચાવીશમારે, રાજગૃહી, ઉદ્યાન । ગૌતમ ઉદ્દેશી કહેરે, જીનપતી શ્રીમાનરે ॥ ભવી૰ રા
પક્ષમાં ષડ તીથી પાળીએર, આરભાદીક ત્યાગ । માસમાં ષટ પર્વી તીથીરે, પાસહ કેરા લાગ ૨ !! ભવી૦૫૩ા ધ્રુવીય ધમ આરાધવારે, ખીજ તે અતી માહુર ! પંચમી નાણુ આરાધવા રે, અષ્ટમી કમ ક્ષયકારરે, ૫ ભવી૦ ૫ ૪ ૫ ઈગ્યારસ ચોદશી તિથિ, અંગ આરાધી શુભ ધર્મનેરે, પામે અવિચલ રાજરે! વિ॰ ॥ ૫ ॥ ધનેશ્વર પ્રમુખે થયા?, પ આરાધ્યાં રે એહ । પામ્યા અવ્યાબાધનેરે, નિજગુણ રિદ્ધિવરૈહરે ! વિ૦ ૫ ૬ ગૌતમ પૂછે વીરનેરે, કહા તેના અધિકાર ।
પૂર્વને કાજ ।
แ
સાંભળી પર્વ આરાધવારે, આદર હાય અપારરે ! વિ॰ ॥ ૭ ॥ ઢાલ ૨ ૫ એકવીસાની એ દેશી ડા
ધનપુરમાં ૨, શેઠ ધનેશ્વર શુભમતિ, શુદ્ધ શ્રાવકરે, પવ તિથે પાસહ વ્રતી, ધનશ્રી તસરે, પત્ની નામ સાહામણા : ધનસાર સૂત રે, તેઢુના જન્મના કામણેા ॥ ૧ ॥
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૩
ટક કામણે નિજહિત કારણ માટે, શેઠજી આઠમ દિને, લઈ પિસહ શૂન્ય ઘરમાં, રહ્યા કાઉસ્સગ સ્થિરમને ! ઈણ અવસરે સહમ ઈદે, બેઠે નિજસુર પર્ષદા,
કરે પ્રશંસા શેઠની ઈમ, સાંભલે સહુ સુર તદા છે ૨: જે ચળાવે રે સુરપતિ જઈને આપ હિ,
પણ શેઠજીરે પિસહમાંહિ ચલે નહિ ! ઈમ નિસુણી રે મિથ્યાત્વી એક ચિંતવે,
ચળાવું રે જઈને હરકોઈ કૌતુકે છે ૩i ત્રાટક શેઠના મિત્રનું રૂપ કરીને, કેટી સુવર્ણને ઢગ કરી, કહે ત્યે એ શેઠ તે પણ નવિ ચળ્યા જેમ સુરગિરિ પછી પત્નીનું રૂપ કરીને, આલિંગનાદિક બહુ કરે છે અનુકૂલ ઉપસર્ગે તે હી શેઠજી, ધ્યાન અધિકેરું ધરે છે જ છે કરે બિહામણું તાપ પ્રમુખ દેખાડતે,
નારીને સુત રે આવી ઈણિપરે ભાખતું ! પર પિસહરે અવસર તુમ બહુ થયે,
- તબ શેઠજીરે ચિંતવે કાલ કેતે થયે છે એ છે ટક છે સઝાયને અનુસાર કરીને, જાણ્યું છે હજી રાત એ, પિસહ હમણાં પારીયે કિમ નવી થયે પ્રભાત એ છે તબ પિશાચનું રૂપ કરીને, ચામડિ ઉતારતે,
ઘાત ઉછાલન શિલા સ્કાલન, સાયરમાંહિ નાંખતે છે ૬ ઈમ પ્રતિકૂલ રે, ઉપસર્ગો પણ નવિ ચળ્યા, .
પ્રાણાંતરે અષ્ટમી વ્રતથી નવી ચન્યા
૧૩.
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________
તબ તે સુર રે માગ માગ મુખ ઈમકહે,
* પણ ધ્યાનમાંરે તે વાત પણ નવી લહે છે ૭ છે ત્રાટક . તવ તેણે રત્ન અનેક કટિ, વૃષ્ટિ કીધી જાણીએ, બહુ જણ પર્વ આરાધવાને, સાદરા ગુણખાણએ રાજા પણ તે દેખી મહિમા, શેઠને માને ઘણું, કહે ધન્ય ધન્ય શેઠજી તુમ, સફલ જીવિત હું ગણું છે ૮
છે ઢાલ ૩ છે સાહેલડી એ દેશી છે તેહ નગરમાંહે વસે સાહેલડીરે, ત્રણ પુરૂષ ગુણવંત તે ઘાંચી હાલિ એક બેબી સાહેલડી, ષટપર્વે પાલંત તે સાધર્મિક જાણી કરી છે સારા શેઠ કરે બહુ માનતા પારણે અશન વસન તથા સારુ દ્રવ્યતણું બહુ દાન તે છે ૨ સાધર્મિક સગપણ વડું સાવ છે એ સમ અવર ન કોઈ તે શેઠ સંગે તે ત્રણ જણે સારા છે સમકિત દષ્ટિ હોય તે છે ૩ એક દિન ચૌદસને દિને એ સારા છે રાય બેબીને ગેહતા ચિવર રાય રાણું તણું છે સા મેકલિયાં વરને તે છે ૪ આજ જ જોઈ આપજે છે સારા મહિચ્છવ કૌમુદી કાલ તે રજક કહે સુણે માહરે છે સારુ છે કુટુંબ સહિત વ્રત પાલ તે પાપા ધોવું નહિ ચૌદસ દિને છે સારા છે તવ નૃપ બેલે જાણતા નૃપ આણાયે નિયમ છે કે સારા છે જેહથી જાયે પ્રાણ તે દા સજન શેઠ પણ ઈમ કહે છેસારા છે એહમાં હઠ નવિ તાણ છે રાજકેપ અપભ્રાજના છે સાવ છે ધર્મ તણું પણ હાણ | ૭ |
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૫
વળી રાયાભિયાગેણું ! સા॰ ! છે આગાર પચખાણુ તા । તવ ધામી ચિત્ત ચિંતવે ! સા૦ા દઢતા વિષ્ણુ ધમ હાણુતા ૮ ધાવું નવિ માન્યું તિણે હું સા॰ ! રાયે સુણી તે વાત તે કુટુંબ સહિત નિગ્રહ કરૂ ॥ સા॰ ॥
કાલે જો હું નૃપ સાચ તેના ! ૯ ॥
દૈવ ચગે તે રાતમાં ! હાહાકાર નગર થયા
સા॰ ! શૂલ વ્યથા નૃપ થાય તે । !! સા૦ ૫
ઈમ દિન ત્રણ વહી જાય તા ! ૧૦ ॥
પડવે દિન ધાઈ કરી ! સા॰ ॥ આપ્યાં વસ્ર તે રાય તે વ્રત નિર્વાહ સુર્ખ થયા ! સા॰ ॥ ધર્માંતણે સુપસાય તે ॥૧૧॥
।। ઢાલ ૪ ૫ ભરત નૃપ ભાવશું એ દેશી !!
નરપતિ ચૌદસને દિનએ, ઘાણી વાહન આદેશ ! કરે તેલી પ્રતેએ, રજકપૂરે તે અશેષ !
વ્રત નિયમ પાલિયે એ ॥ ૧ ॥ આંકણી !
ભૂપતિ કાપે કલકલ્યાએ, ઈશુ અવસર પરચક્ર । આવ્યું દેશ ભાંજવાએ, મહાદુર્ભ્રાન્ત તે ચક્ર ! ૨ ૫ વ્રત નિ૦ ॥
નૃપ પણ સન્મુખ નીકલ્યાએ, યુદ્ધ કરણને કાજ । વિકલ ચિત્તથી થયા એ, ઈમ રહી તેલિની લાજ ॥ વ્રત॰ પ્રા
હાલિને આઠમ દિને એ, દીધું મુહૂત તત્કાલ । તીણે પણ ઈમ કહ્યું એ, ખેડીશ હુલ હું કાર્લ । વ્રત॰ ॥ ૪ ॥
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૩
કાપે ભરાણા ભૂપતિ એ, ઈશુ અવસર તિહાં મેહું ! વરસણુ લાગ્યે ઘણુ એ, ખેડી ન થાશે હવા વ્રત॰u ૫૪ ત્રણે અખંડ વ્રત પાલતાં એ, પુણ્ય અતાલથી તે 1 મરણ પામી સ્વગે ગયા એ, છઠે દેવ લાકે જેઠુ ! વ્રત॰u Fu ચઉદ સાગરને આઉષે એ, ઉપના તે તતખેવ । ખારમે દેવલાકે દેવ ! વ્રત ના છ
હવે શેઠ ઉપના એ, મૈત્રી થઈ તે ચ્યારનેએ, શ્રેષ્ઠી સુરને તામ ।
કહે ત્રણ દેવતા એ, પ્રતિ બેધજો અમ સ્વામ ! ત્ર૦ ॥૮॥ તે પણ અંગિકરે તદા એ, અનુક્રમે વ્યવિ તેડુ
ઉપન્યા ભિન્ન દેશમાં એ, નરપતિ કુલમાં તેડુ ॥ વ્રત॰ ॥ ૯॥
',
જે ધીર વીર હાર નામથીએ, દેશ ણિ વડરાય ! થયા વ્રત દૃઢ થકી એ, બહુ નૃપ પ્રણમે પાય ॥ ૧૦ ॥ ા ઢાળ પ ! સુરતિ માસની એ દેશી
ધીરપુરે એક શેઠને પર્યંદિને વ્યવહાર । કરતાં લાભ ઘણા હાવે, લાકને અચિરજકાર ! અન્ય દિને હાનિ પણુ, હાયે પુન્ય પ્રમાણ ।
એક દીન પુછે જ્ઞાનીને, પૂર્વભવ મંડાણુ ।। ૧ o જ્ઞાની કહે સુણુ પરભવ, નિન પણ વ્રત રાગ । આરાધીને પતિથે, આરંભના ત્યાગ । અન્યદિને તુમૈ કીધા, સહેજે પણ વ્રતભંગ ।
તીણે એ કમ બધાણાં, સાંભલા એ કત ॥ ૨ ॥
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૭
સાંભલી તે સહુ કુટુંખળું, પાલે વ્રત નીરમાય । બીજ પ્રમુખ આરાધે, સવિશેષે સુખદાય । ગ્રાહક પણ બહુ આવે, અથે, થાવે લાભ અપાર । વિશ્વાસી મહુ લાકથી, થયા કાટી સીરદાર ॥ ૩ ॥
નિજકુલ શૈાષક વાણીઆ, જાશે! આ જગત પ્રસિદ્ધ । તિણે જઈ રાયને વાણીએ, ઇજ઼ી પર ચુગલી કીધ । અંણે કેાટી નિધાન લાધેા, તે સ્વામીના હાય !
નરપતિ પુછે શેઠને, વાત કહા સહુ કાય ॥ ૪ ॥
શેઠે મ્હે સુણા નરપતિ, મહારે છે પચ્ચખાણુ । સ્થૂળ મૃષાવાદને વલી, સ્થૂલ અદત્તાદાન । ગુરૂપાસે વ્રત આદર્યું, તે પાલુ. નીરમાય ।
પિશુન વણીક કહે સ્વામીએ, ધમ તારો થાય ॥ ૫ ॥
તસ વચને કરી તેહના, દ્રવ્ય તણેા અપહાર । કરીને ભૂપતિ રાચે, પુત્ર સહિત નિજદ્વાર । રાજદ્વારે રહ્યો ચિંતવે, આજ લહ્યો મેં કષ્ટ । પણ આજ પંચમી તિથિ તિળું, લાલ હાય કોઈ લઇ ૫ ૬ ૫
પ્રાત:સમે નૃપ દેખે, ખાલી નિજ ભંડાર । શેઠ ઘર મણિ રત્ન સુવણું, ભર્યાં શ્રી શ્રીકાર । આવી વધામણી રાયને, તે બિહુની સમકાળ –
L
શેઠ તેડી કહે નરપતિ, વાત સુણેા ઈચ્છુ તાલ ॥ ૭ દ
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૯
u ઢાલ ૬ ।। હરણી જવ ચરે લલનાએ દેશી ॥
ભૂપતિ ચમકયો ચિત્તમાં લલના, લાલડા, દેખી એ અવઢાત વ્રત ઈમ પાલીયે લલના
ખેદ લહી ખામે ઘણુ લલના, લાલહેા પ્રશ્ન પુછે સુખ શાત વ્રત ઈમ પાલીયે લલના ! ૧ k
કહેા શેઠ એ કેમ નીપન્યુ' લલના, લાલહેા,
તુજ ઘર ધન કમ હાય ! ૨૦ u
શેઠ કહે જાણું નહી લલના લાલડા,
કણી પરે એ મુજ થાય ॥ ત્ર૦ | ૨ ||
પણ મુજ પ ને દિહાડલે લલના,
લાલહેા લાભ અચિંત્યા થાય ! ત્ર॰ k
પદ્મિને વ્રત પાલીયું લલના,
લાલડા તે પુન્યના મહિમાય !! ૨૦ ॥ ૩ ॥ પવ મહિમા ઈમ સાંભલી લલના,
લાલડા ભૂપતિને તતૂકાલ || ત્ર॰ t
જાતિ સ્મરણ ઉપન્યુ લલના,
લાલહેા નિજભવ દ્વીા રસાલ । ત્ર॰ ॥ ૪ ॥
થૈાખીને ભવ સાંભર્યાં લલના,
લાલહેા પાલ્યુ જે વ્રત સાર ! ત્ર૦ ॥
જાવ જીવ નૃપ આદરે લલના,
લાલડા ષટ પી. વ્રત ધાર ! વ્રત॰ ॥ ૫ ॥
।
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૯
આવી વધામણી તેણે સમે લલના,
લાલહેા સ્વામી ભરાણા ભંડાર ॥ ॰ i
વિસ્મિત રાય થયા તદા લલના,
લાલડા હિયરે હુષ અપાર ! વ્રત॰ ॥ ૬ ॥ ા ઢાલ ૭ ।। સાહેબજી શ્રી વિમલાચલ ભેટિયે હ લાલ-એ દેશી !
સાહેબજી શેઠ અમર પ્રગટ થયા હૈા લાલ,
લાખે રાયને એમ !! સા ી તું નવ મુજને આળખા હૈા લાલ, હું આવ્યે તુજ પ્રેમ ॥ ૧ ॥ સાહેબજી પવ તિથિ ઈમ પાળીએ હા લાલ, સાહેખજી શ્રેષ્ઠી સુરહું જાણુજા હાલાલ !
તુજ પ્રતિમાધન આજ ! સા॰ ||
શેઠ સાંનિધ્ય કરવા વલી હા લાલ, કીધું મેં સિવ કાજ ! સા૦ ૫ ૫૦ ॥ ૨ ॥ સાહેબજી ધમ ઉદ્યમ કરે જે સદા હૈા લાલ,
જાવું છું સુણી વાત ! સા૦ ॥
તૈલિક હાલિક રાયને હા લાલ,
પ્રતિ મેધન અવદાત ! સા૦ ૫ પવ॥૩॥ તિહાં જઈ પૂર્વભવ તણા હા લાલ, રૂપ દેખાવે તાસ । સા૦ ॥ દેખીને તે પામીયા હૈ। લાલ,
જાતિ સ્મરણુ ખાસ ૫--સા૦ ૫ ૫ ॥ ૪ ॥
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૦
તે બેઉ શ્રાવક થયા છે લાલ, પાલે નિત ષટ પર્વ સાટ છે. ત્રણે તે નર રાયને હું લાલ,
સહાય કરે તે સુપર્વ છે. સારા છે પર્વ છે ૫ છે નિજ નિજ દેશ નીવારતા હે લાલ, મારી વ્યસન સવિ જેહપાસાએ ચિત્ય કરાવે તેવા હે લાલ,
પ્રતિમા ભરાવે તેહ છે સારા છે પર્વ છે. ૬ સંઘ ચલાવે સામટા હે લાલ, સ્વામીવચ્છલ ભલી ભાતે સાળા પર્વદિને નિજ નગરમાં હો લાલ, - પડહ અમારી વિખ્યાત છે સારા છે પર્વ છે ૭ છે પર્વ તીથિ સહુ પાલતા હે લાલ,
રાજા પ્રજા બહુ ધર્મ છે સારા છે ઈતિ છે ઇતિ ઉપદ્રવ સહુ ટાલે હે લાલ,
નહિ નિજ પરચક ભર્મ છે સાવ છે પર્વ છે ૮ છે ધર્મથી સુર સાનિધ્ય કરે છે લાલ, ધર્મ પાલી પાસે રાજ ! સાર છે કોઈ સદ્દગુરૂ સંજોગથી હે લાલ, .* થયા ત્રણે ઋષિ રાજ સાહેબજી છે સારા છે પર્વ છે ૯૯ છે
છે ઢાલ ૮ છે ટુંક અને ટેડા વિચરે રેએ દેશી છે ત્રણે નરપતિ આદરે ચે ચારિત્ર ભાર સંજમ રંગ લાગ્યોરે તપ તપતા અતિ આકરારે,
પાલે નિરતિચાર છે સંયમ છે ૧ છે
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૧
ધ્યાનબલે એરૂ કર્યા, ઘનઘાતિ જે ચાર સંયમ કેવલ જ્ઞાન લહિ કરીરે, વિચરે મહિયલ સાર છે સં૦ ૨ શ્રેષ્ઠી સુર મહિમા કરેરે, ઠામ ઠામ મને હાર છે સં૦ છે
દેશના દેતા કેવલી, ભાખે નિજ અધિકાર છે સં૦ ૩ છે પર્વ તીથિ આરાધીયેરે, ભવિય ભાવ ઉલ્લાસ છે સં૦ | ઈમ મહિમા વિસ્તારીને, પામ્યા શિવપુર વાસ છે સં છે ૪ છે આરમા દેવકથી આવીરે, શ્રેષ્ઠી સુર થયા રાય છે સં૦ મહિમા પર્વને સાંભલીરે, જાતિ સ્મરણ થાય છે સં૦ ૫ છે સંજમ રહી કેવલ લહરે, પામ્યા અવિચલ ઠાણ છે સં૦ | અવ્યાબાધ સુખી થયા, કેવલ ચિત્ આરામ . સં. છે ૬ .
છે ઢાલ હ ! ગીરુઆરે તુમ તણ–એ દેશી છે ઉજમણું એ તપ તણું કરો, તિથિ પરીણામ ઉપગરણુંરે રત્ન ત્રણ સાધનતણું ભવિ, ભવસાયર નિસ્તરણુરે છે ઉ૦ ૧. જે પણ સહુ દિન સાધવા, તે પણ તેની અણશકતેરે પર્વ તિથિ આરાધીને, તમે ઉજવજે બહુ ભક્તિરે છે ઉ૦ ૨ શ્રાદ્ધવિધી વર ગ્રંથમાં, ભલે ભાગે એ અવદારે ભગવતીને મહાનીશીથમાં કહ્યો,
તિથિ અધિકાર વિખ્યાતરે છે ઉ૦ છે ૩ છે તપગચ્છ ગગનાંગણ રવિ, વીજયસીંહ ગણધારોરે અંતેવાસી તેહના, શ્રી સત્યવીજય સુખકારે છે ઉ૦ | ૪ |
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૨
વિજય વર તેના, વર ક્ષમાવીજય પન્યાસરે જીનવીજય જગમાં જ્યા,
શિષ્ય ઉત્તમવીજય તે ખાસરે ! ઉ૦ | ૫ lt તસપચરણુ ભ્રમર સમા, રહિ સાણુંદ ચૈામાસુરે ! અઢાર ત્રીસ સ'વત્સરે, સુદ તેરસ ફાગુણુ માસેારે॰ ॥૬॥ પદ્મવીજય ભકતે કરી, શ્રી વિજય ધસૂરી રાજેરે ! વમાન જિન ગાઈઆ, શ્રી અમીઝરા પ્રભુ પાસે૨ે uઉભા છ ।। કલશ !! પ તિથી આરાધા, સુવ્રત સાધા, લાધ્યા ભવ સટ્લે કરો ! સ ંવેગ સંગી તત્ત્વરંગી, ઉત્તમવીજય ગુણાકરો તસ શિષ્યનામે, સુગુણ કામે, પદ્મવીજયે આદર્યાં, શુભ એહુ આદર, ભિવ સહાગર, નામ ષટપવી ધોં
ઈતિ ષટપી મહિમા ગુણવર્ણન સ્તવન સંપૂર્ણ ૫
શ્રી નવપદજી આળીનું સ્તવન ઢાળ પહેલી દેશ મનેાહર માળવા, નિરૂપમ નયરી ઉજેણુ લલના રાજ્ય કરે તિહાં રાજીયા, પ્રજાપાલ ભૂપાલ લલના, શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધીએ ॥ ૧ ॥
તસ અંગજ એ ખાલિકા, મયણા જગ વિખ્યાત । લલના, જિનમતિ પાસે વિદ્યા ભણી,
ચેાસઠ કલા નિધાન લલના૦ !! સિ॰ ॥ ૨ ॥
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૩
સાતશે કેઢીને અધિપતિ, શ્રી શ્રીપાલ નરિદ લલના પરણાવી. મયણુ તેહને, કેઢીશું ધરતી નેહ લલના સિ. ૩e પિયુ ચાલે દેવ જુહારીએ, ઋષભ જીદ ઈષ્ટદેવ લલના પૂછ પ્રણમી આવીઆ, ગુરૂ પાસે સસનેહ લ૦ સિવ છે ૪ કહે મયણું સુણે પૂજ્યજી, તુમ શ્રાવકને ભેગલ ! કવણું કર્મ સંગથી, કેમ જાશે એ રોગ લ૦ છે સિપા ગુરૂ કહે વત્સ સાંmળે, નહિ અમ અવર આચાર લ૦ ! સિદ્ધચક યંત્ર જોઈને, કરશું તુમ ઉપકાર લવ સિવ છે ૬ છે. આ શુદિ સાતમ દિને, કીજે એળી ઉદાર લ૦ | પાંચ ઇન્દ્રિય વશ કરી, કેવલ ભૂમિ સંથાર લ છે સિ. ૭ છે. પડિક્રમણ દેય ટંકના દેવવંદન ત્રણ કાલ લ૦ ! વિધિથું જીનવર પૂજીએ, ગુણણું તેર હજાર લ૦ છે સિ૫૮. એમ નવ દિન આંબિલ કર, મયણું ને શ્રીપાલ લ૦ પંચામૃત હવણે કરી, નવરાવે ભરથાર લ૦ સિ. ૯ છે. શ્રી સિદ્ધચક સેવા ફળી, પામ્યા સુખ શ્રીપાલ લલના પૂર્વ મુખ્ય પસાયથી, મુક્તી લહે વરમાલ, લ૦ સિ૧૦.
ઢાલ બીજી શ્રી ગુરૂ વયણે તપ કરેરે લાલ, નારીને ભરથારે ચતુરનર
શ્રી સિદ્ધચક સેવા કરેરે લાલ ભક્તિ યુક્તિ ઘણી સાચવેરે લાલ,
રહે સ્વામી આવાસરે ચતુરા છે શ્રી. ૧
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૪
શ્રી અરીહંત પહેલે પદેરે લાલ, બીજે સિદ્ધનું ધ્યાનરે ચતુ1. ત્રીજે આચારજ ઉવજ જાયનેરે લાલ,
સકલ સાધુ પ્રણમે પાયરે ચતુરા | શ્રી ૨ છે દર્શન જ્ઞાન ચારિત્રનારે લાલ, ગુણ સ્તવે ચિત્ત ઉદાર ચતુ. નવમે તપ પૂરું થયુ લાલ. ફળીયા વાંછિત કાજરે ચતુનાશ્રીના એમ નવ દીન આંબિલ કરેરે લાલ મયણું ને શ્રીપાલરે ચતુ. દંપતી સુખલીયે વર્ગનારે લાલ,
વિલસે સુખ શ્રીકારરે ચતુરા છે શ્રીછે ક છે - સૂઈ જિમ કેરા પ્રત્યે લાલ, આણી કરી દે ડાયરે ચતુ માયણ બેઉ કુલ ઉદ્વર્યારે લાલ, શ્રી જિનધર્મ પસાયરે ચ૦ શ્રીપા ગુરૂ દ ગુરૂ દેવતારે લાલ, ગુરૂ મોટા મહીરાણરે ચતુરા ! ” ભદધિ પાર ઉતારવારે લાલ, જલધિએ જેમ નાવરે ચોપાશ્રી દા જેનવપદ ગુરૂજી દયારે લાલ, ધરતા તેહશું નેહરે ચતુ! પૂરવ પુન્ય પામીયારે લાલ, મુક્તી વર્યા ગુણ ગેહરે ચતુર પાશ્રીમાળા
ઢાલ ત્રીજી રાજગૃહી ઉદ્યાન, સમવસર્યા ભગવાન
આલાલ શ્રેણીક વંદન આવીયાજી એ ૧ છે - હય ગય રથ પરિવાર, મંત્રી અભયકુમાર
- આલાલ, બહુ પરિવાર પરિવર્યાજી | ૨ | --વાંધા પ્રભુજીના પાય, બેઠી પર્ષદાબાર !
. આ જિનવાણી સુણવા ભણીજી છે ૩ છે
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૦પ દેશના દીચે જિનરાજ, સાંભળે સહુ નરનારા
આ૦ નવપદ મહિમા વર્ણવે છે કે આ આ ચૈત્ર માસ, કીજે એની ઉલ્લાસ છે
આ૦ શુદિ સાતમથી માંડીએજી . પ . પંચ વિષય પરિહાર, કેવલ ભૂમિ સંથાર .
આ૦ જુગતે જિનવર પૂજીએજી છે ૬. જપીએ શ્રી નવકાર, દેવવંદન ત્રણ કાલ !
આ તેર હજાર ગુણણું ગણેજી ૭ છે. એમ નવ આંબિલ સાર, કીજે ઓળી ઉદાર !
આ૦ દંપતી સુખ લહ્યા સ્વર્ગનાજી છે ૮ છે કરતાં નવપદ ધ્યાન, મયણું ને શ્રીપાલ
આ૦ અનુક્રમે મુક્તી પદ વર્યાજી ! ૯ છે
ઢાલ ચોથી આજે ઓચ્છવ છેરે અધિકે, જેવા દર્શન પ્રભુમુખ મટકો ) મટકે મારે ઇંદા, જાણું પ્રભુમુખ પુનમચંદા,
શ્રી સિદ્ધચકનેરે સેવે છે ૧ | કેસર ચંદન ઘસીએ, નવ અને પ્રભુજીની પૂજા રચીએ પૂજાના ફળ છેરે મીઠાં, તેતે મયણા પ્રત્યક્ષ દીઠાં શ્રીટ ૨ પહેલે પદ અરિહંત લીજે, બીજે સિદ્ધ પદ ધ્યાન ધરીએ . ત્રીજે આચારજ ગુણીજે,
ઉવજ જાય પદને એથે અણી | શ્રી. ૩
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________
-- ૨૯૬
પાંચમે સાધુરે પ્રણમે, છઠે દર્શન જ્ઞાન સાતમે આઠમે ચારિત્રરે સાર, નવમે તપપદ ઉજવલ વાન શ્રી ઠા એમ નવ આંબિલ કીજે, સ્વામી વાત્સલ પારણું ડીજે રાત્રિ જાગરણ કીજે, સ્વામિ ભાઈને શ્રીફલ દીજે શ્રી પ એકાશી આંબિલે તપ પૂરૂં, શક્તિસાર કરો ઉજમણું સિદ્ધચક મહિમા છે રૂડે, અષ્ટકમે થાયે ચકચૂરો છે શ્રી યાદ ઈમ નવપદને ધ્યાતા મયણ શ્રીપાલ જગવિખ્યાતા છે પુન્ય સિદ્ધચક રે સેવ્યા,
ચાખે મુક્તિ શિવવધૂ મેવા છે શ્રી છે ૭ છે
ઢાલ પાંચમી શ્રી સિદ્ધચક આરાધીયે રે જેના ગુણ અનંત જિનેશ્વર પૂજીએ, અડવિધ અડપાંખડી કરી, નવમા સિદ્ધ નમંત ,, , છે ૧ છે ચકવાક ફરે ચક જ્યુરે, ફરતા પદ ઠવ્યા આઠ , , મધ્યભાગ વચ્ચે વ્યા, રાતા સિદ્ધ ભગવંત , , . ૨ દર્શન જ્ઞાન ચારિત્ર ગણેરે, ક્ષાયિક સમકિતવંત , , કર્મપ્રકૃતિ અક્ષય કરી રે, પંદર ભેદે સિદ્ધ , , ૩ છે લકને અંતે જઈ વસ્યારે, સાદિ અનંતમે ભાગ , ,
ગીશ્વર પણ ધ્યાવતારે, આણી ઠવ્યા નિજ લાગ , , . ૪ અરિહંત સિદ્ધ સૂરિ નમે રે, ઉવજઝાયને સર્વ સાધુ , દર્શન જ્ઞાન ચારિત્ર તપ, એમ નવપદ સંયુક્ત , , . પ
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭ ભક્તિ કરી સિદ્ધચકનીરે, જાપ જપ એકાંત , , નવદિન નવ આંબિલ કર્યા, મયણને શ્રીપાલ , , . ૬ દંપતી નવપદ સેવતાં રે, પામ્યા નવમું સ્વર્ગ , , આતમ અનુભવ જ્ઞાનથી, ભક્ત કહે અપવર્ગ ,, , ૭
ઢાલ છઠ્ઠી સેવે રે ભવિજન ભક્તિભાવ,
ધ્યારે સિદ્ધચક્ર મન ઉમાય, ભવિ સાંભળો આસો માસે ચિત્ર ઉમંગ,
કીજેએળી નવ અભંગ છે ભવિ સાંભળે છે ૧ . ઉભય ટંક પડિકમણું જાણ, દેવવંદન પૂજા ત્રણકાલ ભવિ. કેસર ચંદન મૃગમદ સાર,
પૂજા રચા થઈ ઉજમાલ છે ભ૦ મે ૨ | મંગલ દી આરતિ શાળ, અક્ષત ફળાદિકનૈવેદ્ય થાલ ભ૦ ચઉદ પૂર્વને જે છે સાર,
તેણે કારણ સમરો નવકાર છે ભ૦ ૩ એ સિદ્ધચકની ભક્તિનિત્ય, નવપદ જાપ જપ એકાંત ભ૦ જપતા નવપદ મય શ્રીપાલ,
ઉંબર રોગ ગયે તત્કાલ છે ભ૦ કે ૪ | સાત મહીપતિ નમણુ પ્રભાવ, દેહી પામ્યા કંચનવાન ભ૦. બાંધી સંપદા જગજશ નૂર,
પામ્યા સુક્તિ સુખ ભરૂર છે ભ૦ છે ૫ છે
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૮
૧
|
મ
૩ |
ઢાલ સાતમી સિદ્ધચક સેવા કરી મનમોહન મેરે,
જે છે પરમ દયાલ મનમોહન મેરે : અલિય વિઘન દરે કરે મ0 ઉતારે ભવપાર મ૦ ૫ ૧ આસે શુદિ સાતમ દિને મ૦ કીજે ઓળી ઉદાર મા ઉભય ટંક કાઉસગ્ગ કરો મ૦ તજી વિષય પ્રમાદ છે મારા કેશર ચંદન ઘસી ઘણું મ૦ પૂજા રચે શ્રીકાર મ0 |
ધ્યાન ફલાદિક ઢાંકિયે મ0 કુલે પગર ભરાવ મ ૩ શ્રીસિદ્ધચક ભક્તિ કરે મ મયણાને શ્રીપાલ મા દેવવંદન કાઉસ્સગ્ન કરો માત્ર પૂરવ ભવ અભ્યાસ છે મ૦ ૪ એમ નવપદ વિધિ સાચવે માત્ર ચાર વર્ષ ષટ માસ મ દંપતી નવપદ સેવતાં મ૦ લહે મુક્તી સુખ વાસ છે મા ! પ.
ઢાલ આઠમી આ ચૈત્ર માસે કરો, ઓળી મન ઉલ્લાસે ભવિયાં
શ્રી સિદ્ધચક આરાધે પૂર્વ દિશિ અરિહંત શ્વેત, બાર ગુણે સહંતરે ભવિયાં -શ્રીના મધ્યભાગે સિદ્ધરાજ સેહે, રક્તવર્ણ ગુણ આઠરે ભ૦ શ્રી. દક્ષિણે આચારજ હોય,
પીત વાન છત્રીશ ગુણ શેભેરે છે ભ૦ શ્રી ૨ | પશ્ચિમે નીલા ગુણ પચવીશ, વાચક દ્વાદશ અંગીરે ભ૦ શ્રી
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર ઉત્તર દિશે સેહે ઘનવાન,
ગુણ સત્તાવીશ તાપેરે છે ભ૦ શ્રી. | ૩ tr નાણ નમું અગ્નિ ખૂણે, ભેદ એકાવન ઉજવલ વર્ણ ભ૦ શ્રી નૈત્ય ખૂણે દર્શન રાજે,
| ધવલા સડસઠ ભાંજે છે ભ શ્રી. ૪ વાયુ ખૂણે ચારિત્ર ભલું, સિત્તર ગુણ પવિત્ર ભ૦ શ્રી, ઈશાન ખૂણે તપ તાપતાં,
ષટ બાહ્ય અત્યંતર વિરાજેરે, ભ૦ શ્રી. એ ૫ છે એમ નવપદ જે પૂજે, તેને રેગ સકલ તિહાં પૂજેરે ભ૦ શ્રી દંપતી સાથે નવપદ સેવ્યા,
ચાખે પુજે મુક્તિ મેવારે ભ૦ શ્રી. છે ૬
ઢાલ નવ
નવપદ મહિમા સાંભળે, વીર ભાંખે છે જિનધર્મને મર્મ કે. પર્ષદા બાર મળી તિહાં, દેવ દેવી નરનારીના વૃદકે નવ ૧ જૈનધર્મ જગ સુરત, જે સેવે ધરી ચિત્ત ઉદારકે આભવ પરભવ સુખ લહે,
જેમ પામ્યા હે ઉબર શ્રીપાલકે નવ૦ ૨ પૂછે નૃપ પ્રણમી પ્રભુ, કણ નૃપતિ હે કુંવર શ્રીપાલકે એણે ભલે સુખ સંપદા,
કેમ પરભવે લહ્યા સ્વગ નિધાનકે નવ છે ૩
૧૪
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૦ કહે ગૌતમ શ્રેણિક સુણે, તમને દાખું હે શ્રીપાલ ચરિત્રકે નિદ્રા વિકથા પરિહરે,
- વળી સાંભળી હે કરો શ્રવણ પવિત્ર નવ છે ૪ અંગ અને પમ દેશમાં, નૃપ નામે હો સિંહરથ ભૂપાળકે રાણી કમલપભા દેવી,
તસ અંગજ કુંવર શ્રીપાલકે નવ છે છે ગુરૂમુખ નવપદ ઉચ્ચર્યા, નૃપ સેવેહિ ધરીચિત્ત ઉદારકે ભક્તિકરે ગુરૂદેવની, વ્રત પાળે છે સમકિતશું બારકેન છે ૬ પૂવે નવપદ આચર્યા, શ્રીમંત રાજા શ્રીકાંતા નારકે છે તેણે પુજે સદ્ધિ સ્મણ મળી,
વળી લીધે હે સ્વર્ગ નવમે સારકે નવરા છે ૭ છે આઠ સખી શ્રીમંતની, તે રાખે છે નવપદશું પ્રેમકે, તે પુજો નૃપકુલ ઉપની, થઈ મયણાની તે આઠે બેનકે ન ૮ દેશના સુણી નૃપ રંજિયે, હર્ષિત થયા હો નગરીના લેકકે ભક્તિ કરે સિદ્ધચક્રની,
કહે ધન ધનતે શ્રી જૈનધર્મ પિતકે નવ ! ૯ છે વાધે કમલા કીર્તિને, જશ પ્રસરે છે પુન્ય જગે તેજ કે ચરણ કમલ નિત સેવતા,
બેલાવે છે વળી મુક્તિ સેજકે નવ છે ૧૦ | | ઇતિ નવપદ સ્તવન સંપૂર્ણ છે
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી મહાવીર જીન સ્તવન એકવાર વચ૭ દેશ આવજે જિણંદજી એકવાર વચ્છ દેશ આવજે જયંતિને પાય નમાવજે જિણંદજી એક;
વળી સમવસરણ દેખાવ જિ. એ ૧ છે સમવસરણ શભા જે દીઠી, ક્ષણ ક્ષણ સાંભળી આવશે જિ. ભૂતલ સુધી જલ વરસાવે,
કુલના પગર ભરાવશે જિર્ણ એ છે ૨ છે કનક રત્નને પીઠ કરીને, ત્રિગડાની શોભા રચાવશે જિ. રૂપાને ગઢને કનક કાંગરાં,
વિચે વિચે રત્ન જડાવશે જિએ| ૩ | રયણગઢ મણિનાં કાંગરાં, ઝગમગ તિ દીપાવજે જિ૦ ચાર દુવારે એંશી હજારા,
શિવ સપાન ચઢાવ જિ. એટ છે ૪ છે દેવ ચારે કર આયુધ ધારી, દ્વારે ખડા કરે ચાકરી જિ. . દૂર પાસેથી એક સમયે વાંદે,
જયંતિને લઘુ છેકરી, જિ. એ છે ૫ છે સહસ જન ધ્વજ ચાર ઉંચા, તેરણ આઠ ગાઉ વાવડી જિ સંગલ આઠને ધૂપ ઘટાડી, કુલમાલા કર ફુટડી જિ. એ. દા આઠસુરી બીજે ગઢ દ્વારે, રણ ગઢે ચઉ દેવતા, જિ. જાતિ વૈર ઠંડી પશુ પંખી,
તુજ પદ કમલને સેવતા જિ. એ છે ૭
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૨
પંચ વર્ણમયી જલથલ કેરા ફુલ અમર વસાવતા, જિ. ૫ર્ષદા સાત તે ઉપર બેસે,
| મુનિ નરનારી દેવતા, જિ. એ છે ૮ આવશ્યક ટીકા પણ ઉત્તર, થાયે ન કુસુમ કિલામણી જિ. સાધ્વી વૈમાનિકની દેવી, ઉભી સુણે દેય સૂરણી, જિ. એ. મલા બત્રીશ ધનુષ અશેક તે ઉંચે, ચામર છત્ર ધરાવજે જિ ચઉમુખ રણ સિંહાસન બેસી,
અમૃત વયણ સુણાવ, જિએ ૧૦ ધર્મચક્ર ભામંડલ તેજે, મિથ્યા તિમિર હરાવજે, જિ. ગણધર વાણી જબ અમે સુણીએ,
તવ દેવ દે સુહાવજે, જિ. એ ૧૧ u દેવતા સુરસવિ સાચુ બેલે, જિહાં જાશે તિહાં આવશેજિ. ! રંભાદિક અપચ્છરાની ટેળી, વંધ્ર નમી ગુણ ગાવશે, જિ. ૧રા અંતર જામી દૂરે વિચરે, અમચિત્ત ભર્યું જ્ઞાનશું, જિ. હૃદયથકી દૂરે જે જાએ, તે સાચું કરી માનશું જિ૦ | ૧૩ સુલાસાદિક નવ જિન પદ દીધાં, અમશું અંતર એવડે જિના વિતરાગ જે નામ ધરાવે, સહુને સરીખા ત્રેવડે, જિ. ૧૪ જ્ઞાન નજરથી વાત વિચારે, રાગદશા અમ રૂઅડી, જિ. ! સેવક રાગે સાહિબ રીઝે, ધન ધન ત્રિશલા માવડી, જિ. ૧૫ તુમવિણ સુરપતિ સઘળા તુસે, પણ અમે આમણ મણા, જિ શ્રી શુભવીર હજુ રહેતાં. ઓચ્છવ રંગ વધામણ જિમુંદજી છે.
એકવાર વચ્છ દેશ આવજે. જિ. મે ૧૬ છે
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ3
શ્રી આદીશ્વર ભગવાનની વિનંતિ. પામી સુગુરૂ પસાય રે, શત્રુંજય ધણી;
શ્રી રિસહસર વિનવું એ ૧ ત્રિભુવન નાયક દેવ રે, સેવક વિનતિ, આદીશ્વર અવધારીએ એ. ૨. શરણે આ સ્વામી, હું સંસારમાં
વિરૂઆ વૈરીએ નડ્યો એ. તાર તાર મુજ તાતરે, વાત કીસી કહું?
ભવ ભવ એ ભાવઠત એ. ૪ જન્મ મરણ જંજાળ રે, બાળ તરૂણપણું;
વળી વળી જરા દહે ઘણું એ. કિમ ન આવ્યો પાર રે, સાર હવે સ્વામી,
પેં ન કરે એક માહરી એ ૬ તાર્યા તુમે અનંત રે, સંત સુગુણ વળી;
અપરાધી પણ ઉદ્ધય એ. તે એક દીન દયાળ ૨, બાળ દયામણે
હું શા માટે વિસર્યો એ? ૮. જે ગિરૂઆ ગુણવંત રે, તારે તેહને
તે માંહે અચરિજ કિર્યું એ. જે મુજ સરિખે દિન રે, તેહને તારતાં
- જગ વિસ્તરશે ય ઘણે એ. ૧૦
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૪
આપદ પડ્યો આજ રે, રાજ કુમારડે.
ચરણે હું આ વહી એ. ૧૧ મુજ સરીખ કઈ દીન રે, તુજ સરિખે પ્રભુ
જતાં જગ લાભે નહિ એ. ૧૨ તેહી કરૂણાસિંધુ રે, બધુ ભુવનતણું,
ન ઘટે તુમ ઉવેખવું એ. ૧૩ તારણહારે કેઈ રે, જે બીજે હવે,
તે તમને શાને કહું એ? ૧૪ તુહિ જ તારીશ નેટ રે, પહિલા ને પછે;
તે એવડી ગાઢિમ કાશી એ? આવી લાગે પાય છે, તે કેમ છેડશે?
| મન મનાવ્યા વિણ હવે એ. ૧૬ સેવક કરે પિકાર રે, બાહિર રહ્યા જસ;
- તે સાહેબ શોભા કીશી એ? ૧૭ અતુલી બળ અરિહંત રે, જગને તારવા -
સમરથ છે સ્વામી તમે એ? ૧૮ શું આવે છે જેર રે, મુજને તારતાં
- કે ધન બેસે છે કિસ્યું એ? ૧૯ કહેશે તમે જિર્ણોદ રે, ભક્તિ નથી તેવી
- તે તે ભક્તિ મુજને દિયે એ. ૨૦ વળી કહેશે ભગવત રે, નહિ તુજ ગ્યતા,
હમણાં મુક્તિ જાવા તણી એ. ૨૧
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૫
યોગ્યતા તે પણ નાથ રે, તુમહી જ આપશો
- તે તે મુજને દીયે એ ૨૨ વળી કહેશો જગદીશ રે, કમ ઘણું તાહરે,
તે તેહી જ ટાળે પરાં એ ૨૩ કર્મ અમારાં આજ રે, જગપતિ વારવા;
. . વળી કેણુ બીજો આવશે એ? ૨૪ વળી કહેશે અરિહંત રે, એને વિનતિ,
' કરતાં આવડતી નથી એ. ૨૫ તે તેહી જ મહારાજ રે, મુજને શીખવે
- જેમ તે વિધિશું વિનવું એ. ૨૬ માય તાય વિણ કેણ રે, પ્રેમે શીખવે;
- બાળકને કહે બોલવું એ. જે મુજ જાણે દેવ રે, એહ અપાવ;
ખરડ્યો છે કલિકાદવે એ. કિમ લેઉં ઉલ્લંગ રે, અંગ ભર્યું હતું
વિષયકષાય અશુચિશું એ. તે મુજ કરો પવિત્ર રે, કહે કેણ પુત્રને
વિણ માવિત્ર પખાળશે એ. કૃપા કરી મુજ દેવ રે, ઈહાં લગે આણીઓ;
- નરક નિદાદિકથકી એ, ૩૧ આવ્યું હવે હજુર રે, ઊભા થઈ રહ્યો "
* સામું ચે. જુઓ નહિ એ? ૩૨
२७
S
૪૦
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩
૩૪
૩૫
૩૬
૩૭
આડે માંડી આજ રે, બે બારણે
માવિત્ર તમે મનાવશે એ. તુમે છે દયાસમુદ્ર રે, તે મુજને દેખી,
દયા નથી થૈ આણતા એ? ઉખશે અરિહંત રે, જે આણે દયા;
તે મહારી શી વલે થશે એ? ઉભા છે અનેક રે, મહાદિક વૈરી,
છળ જુએ છે માહરાં એ. તેહને વારે વેગે રે, દેવ દયા કરી,
વળી વળી શું વિનવું એ. મરૂદેવી નિજ માય રે, વેગે મોકલી.
ગજ બેસાડી મુક્તિમાં એ. ભરતેસર નિજ નંદ રે, કીધે કેવળી;
આરીસા અવલેકતાં એ. અઠણ નિજ પુત્ર છે. પ્રતિબધ્ધા પ્રેમે;
જુદ્ધ કરંતા વારીયા એ. બાહુબળને નેહ રે, નાણ કેવળ તમે,
- સ્વામી સામું કહ્યું એ. ઈત્યાદિક અવદાત રે, સઘળા તુમ તણા :
જાણું છું મૂળગા એ. મહારી વેળા આજ રે, મન કરી બેઠા,
ઉત્તર કર્યું આપે નહિ એ?
૩૯
૪૧
કર
૪૩
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૭
૪૪
૪૫
४६
४७
વીતરાગ અરિહંત ૨, સમતાસાગરૂફ છે.
મહારાં તહારાં શું કરો ? એક વાર મહારાજ રે, મુજને શ્રીમુખે;
બેલા સેવક કહી એ. એટલે સિધ્યાં કાજ રે, સઘળાં માહર
મનને મને રથ સવી ફળ્યા એ. ખમજે મુજ અપરાધ રે, અસંગ કરી,
અસમંજસ જે વિનવ્યું અવસર પામી આજ રે, જે નવી વિનવું;
તે પસ્તા મન રહે એ. ત્રિભુવન તારણહાર રે, પુણ્ય માહરે,
આવી એકાંત મળ્યા એ. બાળક બોલે બેલ રે, જે અવિગતપણે
માય તાયને તે રૂચે એ. નયણે નિરખ્યા નાથ રે, નાભિનરિંદને
નંદન નંદનવન જિ એ. મરૂદેવી ઉરહંસ રે, વંશ ઈખાગને,
સહેકર સોહામણે એ. માય તાય પ્રભુ મિત્ર રે, બાંધવ માહરો;
જીવજીવન તું વાલહ એ. અવર ન કે આધાર રે, ઈણ જગ તુજ વિના,
- ત્રાણ શરણ તું મુજ પણ એ
*
૫૨
પ૩
૫૪
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫
૨૧૮ વળી વળી કરૂં પ્રણામ રે, ચરણે તુમતણે;
- પરમેશ્વર સન્મુખ જુઓ એ. ભવ ભવ તુમ પાય સેવ રે, સેવકને દેજે;
હું માનું છું એટલું એ. શ્રી કીતિવિજય ઉવઝાય રે, સેવક એણિપરે;
| વિજય વિનય કરી વિનવે એ. | ઈતિ શ્રી આદિજિન વિનતિ
૫૬
પ૭
આદિજિન સ્તવન-આત્મનિંદરૂપ
(ત્રીજે ભવ વરથાનક તપ કરી એ દેશી) ગ ન માંડયો મેં ઘર કેરે, જેગજ ધરી અને જેગ વિહૂણે જેગી હુએ,
કરૂં ભવાંતર ફેરે આદીશ્વર વિનતડી અવધારે છે ૧ છે મેહ નરિ દે નાટક માંડ્યો, ના તેહ મઝાર !
ધન સજજનશું રંગે રાતે, અને વાંછું ભવપાર ૨ હું માંડુ જગશું અંહકારે, કેઈન થાયે માહર
માહરૂં માહરૂં તેહિ ન મેલું, એહ મૂઢ ગમારે છે ૩ છે પરનિદા આપણી પરશંસા, કરતે કિમહીન લાજું !
દેષ આપણે સુણી દુહવાઉં, ગુણ સાંભળતે ગાજુ છે૪ સાચું કહેતે કિમદીન રાચું, કૂડે જાણું કાજ !
જિણપરે આગે ભાવ ભમી, તે દૂર દહાડે આજ છે છે હેશે અનેરૂ મેઢે અનેરૂં, કયાએ કરે અનેરું !
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૯
બાહિર ધરમી-પણું દેખાડું, માંહી સૂત્ર અનેરું છે મૂરખમાંહિ મૂલગે હુએ, જાણ ભણી પંજાઉં !
નેહ નવાવિણ સગપણ માંડુ, નિરીહી નામ કહાઉં . ૭ : ધરમ તણો મિષ માંડી પિવું, વિષય તણે વ્યાપાર મારગ જુઓને જુએ હું જાઉં, કિમકરી પામું વિસ્તાર છે ૮ છે ઘર આરંભ થકી હું ભાગ્યે, કુગુરૂ તણે કર ચડી
શીયાળ તણા ભયથી નાઠે, સિંહ તણે વશ પડી ૯ અમીય રસાયણ આગમ લહીને, વિદ્યા ભણીય વિશાલ
નવા નવેરા નત મેં માડ્યા, તે કીધા બહુ જાલ છે ૧૦ છે. પર બુઝવવા પરવડે હુએ, આપ ન જાણુ સારી
તરીય ન જાણું તારૂં થાઉં, તે કિમ પામું સાર છે ૧૧ છે પાંચ ઇન્દ્રિય પુરા પાડ્યું, માંડી માયા જાલ !
ભ્રમ દેખાડી લેક ભાડું, અને વાંછું સુખ સાલ છે ૧ર . નિરગુણ આરાધ્યા ગુણ જાણી, આણ અતિ બહુમાન !
દેષ નહિ ગુણવંત અવહેલ્યાં, મેટું મુઝ અજ્ઞાન છે ૧૩ . તે જીન વાણી અમીય સમાણી, તે વિષ સરિખી જાણી છે જે વિષ સરીખા મૂરખના મત, તે ઉપર ચિત્ત આણું ૧૪ આપે કુગુરૂ કુદેવ અધમ, આપે આપ વિયેગો દેષ અવસર તણું દેખાડું, સાચ પણું મુજ જુએ છે ૧૫ . પાર વિદને સંતેષી હુએ, પરલાલે વિશ્વાસ છે
પરહિત કારી પણું દેખાડું, બેલું પર અપવાદ છે ૧૬ . અંતરાય કમ ઉદય કરીને, ભેગ સંગ ન મિલી અછત ભણું વ્રત ધારી હુએ, મન અભિલાષ તે મળીયે ૧ળા.
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________
સર6
રાગદ્વેષ ક્ષણ એક ન મેલું, શમી કહે સુખ માનું
સંથારા માંહી સૂતે વાંછું ભગપણું રાજાનું છે ૧૮ ક્રોધ દાવાનલ માહે દીધે, માન મહાગિરિ ચડી છે
માયા સાપણ સૂતે ખાદ્ય, લેભ સમુદ્રમાં પડી છે ૧૯ કામ સમારે ભૂરી જમાડ્યો, મેહ પીસાચે છલીયે ! 'મિથ્યા ધૂતારે ઘણું ધૂતાર્યો, તેણે રહે તસ મિલીયે છે ૨૦ છે પૂણ્ય ન પોતે સંચી હૂએ. પાપ ભરે ભંડાર
સુખ વાંછતાં દેહ સંભાલું, છે અને જે ધાર છે ૨૧ છે જે સુખ દાયક ત્રિભુવન નાયક, સયલ જીવ હિતકારી તેહ તણી નિંદા નિત કરતે, કહેવાઉં શુદ્ધ આચારી છે ૨૨ છે તે તપ સુખ સંયમથી લહિયે, તેહમાનું દુઃખ ભૂલ જે દુઃખ મૂલ પ્રાસાદ તણું સુખ, તે મુઝ મન અનુકુલ પારકા જે સંસાર તણું દુઃખ દીઠા, તે લાગે મુજ મીઠાં જે તપ સંયમ શ્રીજીન ભાષે, તે મુજ મનને અનીઠા છે ૨૪ એહ પવાડો પાર ન જાણું, કહેતા ભવની કેડિ ! જે તુમ દર્શન દેખી લીણ, તેને ટળે સવિ ખેડી છે ૨૫ છે તેહ જાણી શિર બેકર જેડી, માંગું એક પસાય ! - હવે ભવાંતર ભેટ તમારી દેજે શ્રી જિનરાય છે
આદીશ્વર વિનતડી અવધારે છે ૨૬ છે | ઇતિ શ્રી સ્તવન વિભાગ સંપૂર્ણ છે
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________
રર
શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ જિન ચૈત્યવંદન સકલ ભવિજન ચમકારી, ભારી મહિમા જેહને,
નિખિલ આતમ રમા રાજિત, નામ જપીએ તેહને ! દુષ્ટ કર્માષ્ટક ગંજરી જે, ભવિક જન મન સુખ કરે,
નિત્ય જાપ જપીએ પાપ ખપીએ, સ્વામી નામ શંખેશ્વરે લા. બહુ પુન્ય રાશી દેશ કાશી. તત્ય નયરી વણારસી,
અશ્વસેન રાજા રાણી નામા, રૂપે રતિ તનુ સારિખી, તસ કુખે ચૌદ સુપન સૂચિત, સ્વર્ગથી પ્રભુ અવતર્યા,
નિત્ય છે ૨ u પિષ માસે કૃષ્ણ પક્ષે, દશમી દિન પ્રભુ જનમીયા,
સુર કુમારી સુરપતિ ભકિત ભાવે, મેરુગે સ્થાપીઆ પ્રભાતે પૃથ્વી પતિ પ્રદે, જન્મ મહેચ્છવ અતિ કર્યો,
નિત્ય છે ૩ ૦ ત્રણ લેક તરૂણ મન પ્રદી, તરૂણ વય જબ આવીઆ, તવ માત તાતે પ્રસન્ન ચિત્ત, ભામિની પરણાવી આ . કમઠ શઠ અગ્નિ કુંડ, નાગ બલતે ઉદ્ધ, નિત્ય કે પિષ વદી એકાદશી દિને, પ્રવજ્યા જિન આદરે, સુર અસુર રાજી ભકિત તાજી, સેવના ઝાઝી કરે છે, કાઉસ્સગ કરતાં દેખી કમઠે, કીધા પરીષહ કરે, નિત્ય, ૫
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૨ તવ ધ્યાન ધારારૂઢ જિનપતિ, મેઘ ધારે નવિ ચલે, તિહાં ચલિત આસન ધરણ આયે, કમઠ પરીષહ અટકલ્યા દેવાધિદેવની કરી સેવા, કમઠને કાઢી પરે નિત્યક છે ૬ છે ક્રમે પામી કેવલ જ્ઞાન કમલા, સંઘ ચતુર્વિધ સ્થાપીને, પ્રભુ ગયા મોક્ષે સમેતશિખરે, માસ અણસણ પાલીને શિવ રમણી રંગે રમે રસીયે, ભવિક તસ સેવા કરે, નિત્ય | ૭ ભૂત પ્રેત પિશાચ વ્યંતર, જલણ જલદર ભય ટલે, રાજ રાણી રમા પામે, ભકિત ભાવે જે મલે છે કલ્પ તરૂથી અધિક દાતા, જગત ત્રાતા જય કરે નિત્ય છે ૮ જરા જર્જરી ભૂત યાદવ, સિન્ય રોગ નિવારતા, વઢીયાર દેશે નિત્ય બિરાજે ભવિક જીવને તારતા એ પ્રભુતણા પદ પદ્ય સેવા, રૂપ કહે પ્રભુતા વરે, નિત્ય જાપ જપીએ પાપ ખપીએ, સ્વામી નામ શંખેશ્વર,
શ્રી પર્યુષણ પર્વની સ્તુતિ ભ ભ ભવ્યજનાઃ સદા યદિ શિવે, વાછા તદા પર્વણ, શ્રીમત્પર્યુષણાભિધસ્ય કુરુત વારાધન સાદરમા દ્રવ્યાર્ચ સુમચન્દન સ્તુતિઃ કૃત્વા ચ ભાવાર્ચનાં,
માનુષ્ય સફલ વિધા સુમહેરીંન્મતેલ્લાસકે છે ૧
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૩
કૃત્વા માસ્તિથિભિવાબ્ધિવસુદિ યુપવાસાનું શુભાન, રમ્યા ચ વિધા ભે ભવહરાં તીર્થકરાણાં નામ ષષ્ઠ કૃત્ય જિનાન્તિમસ્ય ચરિતં કર્ણશ્ચ પીત્યા મુદા,
શ્રી વીરજનનત્સવે કુરૂત સૂલુલુ ધ્વનીન જનાઃ મે ૨ જીવાનામવન વિત્ત સુધિયા, કૃત્વાષ્ટમં નાગવત , ભાવ્યા નિર્મલભાવના ભવિજનૈર, કૈવલ્યલક્ષ્મીકૃત કલ્યાણનિ જિનસ્ય ભેગણભૂતાં, વાદે ચ પાશ્વપ્ર
સ્યાદ્યન્તરકાણિ તે શણુત સન્નાભેયવૃત્ત તથા ૩ છે સાધ્વાચારમખડિતં પિબત સન્મલં ચ સૂત્ર શ્રચિત્યાનાં પરિપાટિકા ચ તસુત સ્વાચનાં વાર્ષિકીમ ! જન્તન ક્ષામ્યત વત્સલ કુરુત ભેઃ સાધમિકાણું મુદા વિજ્ઞૌવં ચતુરસ્ય વા હરતુ સા, સંઘસ્ય સિદ્ધાયિકા છે ૪ . જ્ઞાનનું કંઈપણ કાર્ય શરૂ કરતાં પહેલાં તથા પર્યુષણમાં કલ્પસૂત્ર વાંચન વિ. વખતે બેલાતી જ્ઞાનપૂજા
ઈંદ્રવજા વૃત્તમ ! અન્નાણુસહ તમેહરલ્સ, નમે નમે નાણુ દિવાયરસ્સા
ભુજંગ પ્રયાત વૃત્તમ, હોય જેહથી જ્ઞાન શુદ્ધ પ્રબંધ, યથા વર્ણ નાશે વિચિત્રાવધે તેણે જાણીએ વસ્તુ ષ દ્રવ્ય ભાવા,
ન હું વિતસ્થા નિજેચ્છા સ્વભાવ છે ૧
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪
હાય પચ મત્યાદિ સુજ્ઞાન લેકે, ગુરૂપાસ્તિથી ચાગ્યતા તેઢુ વેઢે વળી ડેય જ્ઞેય ઉપાદેય રૂપે, લહે ચિત્તમાં જેમ વાંત પ્રદીપે ારા ઢાલ ઉલાલાની દેશી
ભવ્ય તમે ગુણ જ્ઞાનને, સ્વપર પ્રકાશક ભાવેજી !
પર્યાય ધમ અનંતતા, ભેઢાભેદ સ્વભાવેજી ! ૧ ॥ ઉલાલા-જે મુખ્ય પરિણતિ, સકલ ગાયક ખાધ ભાવ વિલચ્છના, મત્યાદિ પાંચ પ્રકાર નિલ, સિદ્ધ સાધન લચ્છના । સ્યાદ્વાદ સંગી, તત્ત્તરંગી, પ્રથમ ભેદા ભેદ્યતા,
સવિકલ્પ તે અવિકલ્પ વસ્તુ સકલ સંશય છેદતા ॥ ૨ ॥ પૂજા શ્રીપાલના રાસની
ભઠ્યા ભક્ષ્ય ન જે વિષુ લહિયે, પેય અપેય વિચાર । નૃત્ય અકૃત્ય ન જે વિષ્ણુ લહીચે,
જ્ઞાન તે સકલ આધારરે લવિકા સિદ્ધચક્રપઢવો ॥ ૧ ॥ પ્રથમ જ્ઞાનને પછી અહિંસા, શ્રી સિદ્ધાંતે તે ભાખ્યું ! જ્ઞાનને વો જ્ઞાન મ નિ,
જ્ઞાનીએ શિવ સુખ ચાખ્યુંરે ભવિકા॰ સિ॰ ॥ ૨ ॥ સકલ ક્રિયાનું મૂળ જે શ્રદ્ધા, તેહનું મૂળ જે કહીએ ! તેહ જ્ઞાન નિત નિત વીજે,
તે વિષ્ણુ કહેા કેમ રહિએરે ભ॰ સિ॰ ॥ ૩ ॥ પચ જ્ઞાનમાંહી જેહ સદાગમ, સ્વપર પ્રકાશક જેડુ । દીપક પરે ત્રિભુવન ઉપકારી,
વળી જેમ રિવ શિશ મૈહર ભ॰ સિ॰ ॥ ૪ ॥
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________
લેક ઉર્ધ્વ અધે તિર્યમ્ તિષ, વૈમાનિકને સિદ્ધ લેકા લેક પ્રગટ સવિ જેહથી,
તેહ જ્ઞાન મુજ શુદ્ધ રે ભ૦ સિવ છે ૫ છે
હાલ જ્ઞાનાવરણ જે કર્મ છે, ક્ષય ઉપશમ તસ થાયરે ! તે હુએ હિજ આતમા,
જ્ઞાને અધતા જાયરે–વીર જીનેશ્વર ઉપદિશે,
અધ્યાતમ જ્ઞાને કરી, વિઘટે ભવભ્રમ ભીતિ છે સત્ય ધર્મ તે જ્ઞાન છે, નમો નમે જ્ઞાનની રીતિ . ૧
ઢાલ પહેલી જ્ઞાનપદ ભજિયેરે જગત સુહંકરૂ, પાંચ એકાવન ભેરે છે સમ્યગ જ્ઞાન જે જિનવરે ભાખિયું,
જડતા જનની ઉચ્છેદેરે જ્ઞાન છે ૧ | ભક્ષ્યાભઢ્ય વિવેચન પરગડે, ખીર નીર જેમ હું રે ! ભાગ અનંત અક્ષરને સદા,
અપ્રતિપાતિ પ્રકારે જ્ઞાન છે ૨ મનથી ન જાણે કુંભકરણ વિધિ, તેહથી કુંભ કેમ થાશેરે. જ્ઞાન દયાથી પ્રથમ છે નિયમો,
સદ સદ્દભાવ વિકાશેરે જ્ઞાન છે ૩ કંચન નાણુંરે લેચનવંત લહે, અંધે અંધ પુલાયરે છે. ' એકાંતવાદી ૨ તત્વ પામે નહીં સ્યાદ્વાદ રસ સમુદાયરે જ્ઞાન જા
૧૫
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૬
જ્ઞાનભર્યા ભરતાદિક ભવતર્યા, જ્ઞાન સકલ ગુણ મૂળરે જ્ઞાની જ્ઞાનત પરિણતિ થકી, પામે ભવજલ કુળરે જ્ઞાન છે એ છે અલ્પાગમ જઈ ઉગ્ર વિહાર કરે, વિચરે ઉદ્યમવંતરે ઉપદેશમાલામાં કિરિયા તેહની,
- કાય ફલેશ સ હુંતરે જ્ઞાન છે ૬ . જયંત ભૂપ રે જ્ઞાન આરત, તીર્થંકર પદ પામેરે રવિ શશિ મેહ પરે જ્ઞાન અનંતગુણી,
સાભાગ્યલક્ષ્મી હિત કામે રે જ્ઞાન છે છે !
અભિનવ જ્ઞાન પદ પૂજા
| | દુહા છે જ્ઞાનવૃક્ષ સેવે ભવિક, ચારિત્ર સમકિત મૂળ, અજર અગમ પદ ફળ લહે, જિનવર પદવી ફુલ છે ૧
છે ઢાલ છે અભિનવ જ્ઞાન ભણે મુદારે લાલ,
મૂકી પ્રમાદ વિભાવરે છે હું વારી લાલ બુદ્ધિના આઠ ગુણ ધારીરે લાલ, આઠ દેષને અભાવરે હું
* પ્રણ પદ અઢારમું રે લાલ છે ૧૫ દેશારાધક કિરિયા કહીરે લાલ, સર્વારાધક જ્ઞાનરે છે સુહુર્તાદિક કિરિયા કરેરે લોલ, નિરંતર અનુભવ જ્ઞાનરે હું પ્રારા શાન રહિત કિરિયા કરે રે લાલ, કિરિયા રહિત જે જ્ઞાનરે હંગા
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૭
અંતર ખજી રવિ જિસ્યા રે લાલ,
1
ષાડશંકની એ વાણુ રે હું ! પ્ર૦ ૫ ૩ ૫ છઠ્ઠ અઠ્ઠમાદિ તપે કરી રે લાલ, અજ્ઞાની જે શુદ્ધ રે ! હું ઘ તેહથી અનંત ગુણી શુદ્ધતા ૨ લાલ,
જ્ઞાની પ્રગટ પણે લન્દ્રે રે ! હું ! પ્ર૦ ૫ ૪ ૫ રાચે ન ઝૂઝ્ડ કિરિયા કરી રે લાલ, જ્ઞાનવંત જીવા યુક્તિ ૐ જૂઠે સાચ આતમ જ્ઞાનથી રે લાલ,
હું ના
પરખે નિજ નિજ વ્યક્તિ રે ! હું " પ્ર॰ ॥ ૧ ॥ પાંચ ભેદ છે જ્ઞાનના ૨ે લાલ, તેહ આરાધે જેહ રે ! હું ઘ સાગરચંદ્ર પ૨ે પ્રભુ હુવે રે લાલ, સૌભાગ્યલક્ષ્મી ગુણુ ગેહરે હું ભા
પ્રણમે પદ અઢારમું રે લાલ ૫ ૬ મા
સ્તુતિ
પૂજા પછી બાલાતી ચાર
જિન જોજન ભૂમિ, વાણીના વિસ્તાર, પ્રભુ અર્થ પ્રકાશે, રચના ગણધર સાર । સે આગમ સુષુતાં, છેદી જે ગતિ ચાર,
;
પ્રભુ વચન વખાણી, લહીએ ભવના પાર ॥ ૧ ॥
નિવ્વાણુમન્ગે વરજાણુકલ્પ' પાસિયાસેસકુવાઈપ્’i મય' જિણાણું સરણુ ખુહાણુ, નમામિ નિચ્ચ' તિગપાણુ રા આધાગાધ સુપદ પદવી નીર પૂરાભિરામ,
જીવાહિ સાવિરલ હરી સગમાગાહદેહમ્ ।
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૂલાવેલ ગુરુગમમણિસંકુલ દૂરપાર,
સારં વિરાગમજલનિધિ સાદરં સાધુ સેવે ૩ અહંફત્રપ્રસૂત ગણધરરચિત દ્વાદશાંગ વિશાલ, ચિત્ર બર્થ યુક્ત મુનિગણવૃષભૈર્ધારિત બુદ્ધિમદ્ધિઃ મેક્ષાગદ્વારભૂત વતચરણફલં યભાવપ્રદીપમ, ભકત્યા નિત્યં પ્રપદ્ય કૃતમહમખિલં સર્વલેકૈિકસારમ છે ૪ છે
દીપાલિકા સ્તુતિ
પાપાયા પુરિ ચારુષષ્ઠતપસા, પર્યકપર્યાસનઃ, ઉમાપાલપ્રભુહસ્તિપાલવિપુલ, શ્રીલેખશાલાં ગત ! ગેસે કાતિકદર્શનાગકરણે, તુર્મારકાન્ત શુભે, સ્વાત યઃ શિવમા૫ પાપરહિત, સંસ્તામિ વિરે જિનમ / ૧ /
યકર્ભગમને દ્વવત્રતવર-જ્ઞાનાપ્તિભદ્રક્ષણે, સંભૂયાશુ સુપર્વસતતિરહ, ચકે મહસ્તત્ ક્ષણતું ! શ્રીમન્નાભિભવાદિવીરચરમા-સ્તે શ્રીજિનાધીશ્વરઃ સંઘાયાનઘચેતસે વિદધતાં શ્રેયાંસ્યનેનાંસિ ચ
|
૨
|
અર્થભૂમિદ જગાદ જિનપી, શ્રીવર્ધમાનાભિધ સ્તત્પશ્ચાદ્રણનાયકા વિરચયાં-ચકુસ્તરાં સૂત્રતા શ્રીમત્તીર્થસમર્થનક સમયે, સમ્યગ્દશાં ભૂપૃશાં, ભૂયાદ્વાવુક્કારક પ્રવચન, ચેતેશ્ચમત્કારિ ચત |
|
૩ |
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯
શ્રીતીર્થાધિપતી ભાવનપરા, સિદ્ધાયિકા દેવતા, ચચચ્ચ ધરા સુરાસુરનતા, પાયાદસૌ સદા, અહુ સ્ટ્રીજિનચન્દ્રગી:સુમતિતા, ભવ્યાત્મનઃ પ્રાણના, ચા ચક્રવમકષ્ટહસ્તિમથને, શા લવિક્રીડિતમ્
પુણ્ય પ્રકાશનું સ્તવન.
દુહા-સકળ સિદ્ધિદાયક સદા, ચાવીસે જીનરાય,
સદ્ગુરૂ સ્વામિની સરસ્વતી, પ્રેમે પ્રણમુ. પાય. ૧ ત્રિભુવનપતિ ત્રિશલા તણેા, નંદન ગુણુ ગંભીર,
શાસન નાયક જંગ જચેા, વર્ધમાન વડવીર. ૨ એક દિન વીર જીણુંને, ચરણે કરી પ્રણામ;
ભાવિક જીવના હિત ભણી, પુછે ગૌતમ સ્વામ. ૩ મુક્તિ મારગ આરાધીએ, કહા કણ પર અરિહંતઃ
સુધા સરસ તવ વચન રસ ભાખે શ્રી ભગવત. ૪ અતિચાર આલેાઇએ, વ્રત ધરીએ ગુરૂ શાખ;
જીવ ખમાવા સયળ જે, ચેાનિ ચારાશી લાખ. ૫ વિધિશું વળી વાસિરાવિએ, પાપસ્થાનક અઢાર;
ચાર શરણુ નિત્ય અનુસરા, નિર્દો દુરિત આચાર. ૬ શુભકરણી અનુમેદિએ, ભાવ ભલે મન આણુ;
અણુસણ અવસર આદરી, નવપદ જા સુજાણુ. ૭
॥ ૪ ॥
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૨૩૦ શુભ ગતિ આરાધન તણા, એ છે દસ અધિકાર
ચિત્ત આણને આદરે, જેમ પામે ભવપાર. ૮
* ઢાલ પહેલી કુમતીએ છેડી કીહ રાખી. એ દેશી. જ્ઞાન દરિસણ ચારિત્ર તપ વિર્યજ, એ પાંચે આચાર; એહ તણા એહ ભવ પરભવના, આઈએ અતિચાર રે પ્રાણું જ્ઞાન ભણે ગુણખાણી;
વીર વદે એમ વારે પ્રારા ૧ એ આંકણી ગુરૂ એળવીએ નહીં ગુરૂ વિનય, કાળે ધરી બહુ માન સૂત્ર અરથ તદુભય કરી સુધાં,
ભણીએ વહી ઉપધાન પ્રાજ્ઞા૦ ૨ જ્ઞાને પગરણ પાટી પિથી, ઠવણી નેકારવાલી, તેહ તણું કીધી આશાતના, જ્ઞાન વિરાધ્યું જેહ, આ ભવ પરભવ વળીરે ભભવ, મિચ્છામિ દુક્કડ તેહરે પ્રાજ્ઞા. ૪ પ્રાણી સમકિત લે શુદ્ધ પાણી, વીર વદે એમ વાર પ્રા. સ
નવચને શંકા નવિ કીજે, નવિ પરમત અભિલાસ, સાધુ તણી નિંદા પરિહર, ફળ સંદેહ મ રાખરે પ્રા. સ. ૫ મૂઢપણું છડે પરશંસા, ગુણવંતને આદરિએ; સામીને ધરમે કરી થીરતા, ભક્તિ પરભાવના કરિએ પ્રાસ. સંઘ ચિત્ય પ્રાસાદ તણે જે, અવર્ણવાદ મતિ લેખે દ્રવ્ય દેવકે જે વિષ્ણુસાડ્યો, વિણસંતે ઉગેરે પ્રા. સ૭
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩
ઇત્યાદિક વિપરીતપણાથી, સમત ખંડયુ. જેઠુ; આ ભવ પરભવ વળી રે ભવાભવ; મિચ્છામિ દુક્કડં તેહરે પ્રા૦ સ૦ ૮ પ્રાણી ચારિત્ર ત્યા ચિત્ત આણી, પાંચ સમિતિ ગુપ્તિ વિરાધી, આઠે પ્રવચન માય; સાધુ તણે ધરમે પરમાદે,
અશુદ્ધ મન વચન કાયરે પ્રા૦ ચા ૯
શ્રાવકને ધર્મ સામાયક, સહુમાં મન વાળી; જે જયણા પુક આઠે, પ્રવચન માય ન પાળીરે પ્રા॰ સ૦ ૧૦ ઇત્યાદિક વિપતિપણાથી, ચારિત્ર ડાહાન્યુ. જે; આ ભવ પરભવ વળીરે ભવેાલવ,
મિચ્છામિ દુક્કડ' તેહરે પ્રા॰ ચા૦ ૧૧
ખારે ભેદે તપ નિવ કીધા, છતે જોગે શકતે,
ધર્મ મન વચન કાયા વિર૪, નવિ ફારવીઉ ભગતેરે પ્રા૰ ચા૦ ૧૨ તપ વિરજ આચાર એણી પરે, વિવિધ વિરાખ્યાં જેહ; આ ભવ પરભવ વળીરે ભવાલવ,
મિચ્છામિ દુક્કડ તેહરે પ્રા॰ ચા૦ ૧૩
વળી ય વિશેષે ચારિત્ર કેરા, અતિચાર આલેાઇએ; વીર જીણેસર વયણ સુણીને, પાપ મેલા સવી ધાઇએરે પ્રા॰ ચા૦ ૧૪
ઢાલ મીજી
પામી સુગુરૂ પસાય. એ દેશી.
પૃથ્વી પાણી તેઉ, વાયુ વનસ્પતિ; એ પાંચ થાવર કહ્યાએ. ૧
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૩ર કરી કરસણ આરંભ, બેત્ર જે ખેડીયા
કુવા તળાવ ખણવીયાં એ. ૨ ઘર આરંભ અનેક, ટાંકાં ભુઈરાં, મેડી માળ ચણાવીએ. ૩ લીંપણ શું પણ કાજ, એણી પરે પરેપરે; પૃથ્વીકાય વિરાધીયાએ. ૪ ધોયણ નાહણે પાણી રે,
ઝીલણ અપૂકાય, છતિ ધેતિ કરી દુહવ્યા. ૫ ભાઠીગર કુંભાર, લેહ સુવનગરાભાડભુંજા લીહા લાગરાએ. ૬. તાપણું સેકણ કાજ, વસ્ત્ર નિખારણ; રંગણ, રાંધન રસવતીએ. ૭ એણીપરે કર્માદાન, પરે પરે કેલવી તે વાયુ વિરાધીયાએ. ૮ વાડી વન આરામ, વાવી વનસ્પતી, પાનકુલ ફળ ચુંટીયાએ. ૯ - પેહક પાપડી શાક, સેક્યાં સુકવ્યાં છેદયા આથીયાએ. ૧૦ અળશીને એરંડા, ઘાણી ઘાલીને, ઘણું તિલાદિક પીલીયાએ. ૧૧
ઘાલી કેલુ માંહે, પીલી સેલડી, કંદમુળ ફળ વેચીયાએ ૧૨ એમ એકંદ્રિય જીવ, હણ્યા હણાવીયા, હણતાં જે અનુમદિયાએ ૧૩ આ ભવ પરભવ જેહ, વળીય ભભવે;
તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કએ. ૧૪ ક્રમી સરમીયા કીડા, ગાડર ગડેલા;
ઈઅલ પુરા ને અલશીયાએ. ૧૫ વાળે જળ ચુડેલ, વિચલ તરસ તણા; વળી અથાણા પ્રમુખનાંએ. ૧૬ એમ બેઈદ્રિી જીવ, જેહમેં દુહવ્યા; તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કડએ. ૧૭
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉપેહી, જુ, લીખ, માંકડ મકેડા, ચાંચડ કીડી કંથુઆએ. ૧૮
ગધી ધીમેલ, કાનખજુરીઆ, ગગડાં ધનેરીયાએ. ૧૯ એમ તેઈદ્રી જીવ, જેહ મેં દુહવ્યાં તે મુજ મિચ્છામિદુક્કડએ. ૨૦ માંખી મચ્છર ડાંસ, મસા પતંગીયા, કંસારી કેલિયાવાડાઓ. ૨૧ ઢીંકણ વિછુ તીડ, ભમરા ભમરી, કેતાંબગ ખડમાંકડીએ, ૨૨ એમ ચૌઈદ્રી જીવ, જેહ મેં દુહવ્યા, તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કડેએ. ૨૩ જળમાં નાંખી જાળ, જળચળ દુહવ્યા, વનમાં મૃગ સંતાપીયાએ. ૨૪ પીયા પંખી જીવ, પાડી પાસમાં પિપટ ઘાલ્યા પાંજરે એ. ૨૫ એમ પચેંદ્રી જીવ, જે મેં દુહવ્યા, તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કડંએ. ૨૬
ઢાલ ત્રીજી
વાણી પ્રાણ હિતકારી છે. એ દેશી. કોંધ લેભ ભય હાસ્યથીજી, બેલ્યા વચન અસત્ય કુડ કરી ધન પારકાંજી, લીધાં જેહ અદત્તરે;
નજી મિચ્છામિ દુક્કડં આજ. તુમ સાખે મહારાજ રે, જીનછ કેઈ સારૂ કાજ, જીન પિછામિક આજ. ૧. એ આંકણી. દેવ મનુષ્ય તિર્યંચનાં, મિથુન સેવ્યાં જેહ,
વિષયરસ લંપટપણેજ, ઘણુ વિટંખે દેહરે જનજી. ૨. પરિગ્રહની મમતા કરીજી, ભવે ભવે મેલી આથ; જે જિહાં તે તિહાં રહ્યું છે, કેઈ ન આવે સાથરે, જનજી ૩;
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૪
રયણી ભજન જે કર્યા છે, કીધાં ભક્ષ અભક્ષ,
રસના રસની લાલચેજી, પાપ કર્યો પ્રત્યક્ષરે. છનછ ૪. વ્રત લેઇ વિસારીયા, વળી ભાગ્યાં પચ્ચખાણ,
કપટ હેતુ કીરીયા કરી છે, કીધાં આપ વખણરે જનજીક ૫ ત્રણે ઢાળે આઠે દુહજી, આલેયા અતિચાર; શિવ ગતિ આરાધન તજી, એ પહેલે અધિકારરે.
જનજી મિચ્છામિદુષકર્ડ આજ ૬.
ઢાલ ચોથી
( સાહેલડી. એ દેશી.) પંચ મહાવ્રત આદરે સાહેલડીરે, અથવા તે વ્રત બાર તે; યથાશક્તિ વ્રત આદરે સાહેલડીરે, પાળે નિરતિચાર તે. :
૧, વ્રત લીધાં સંભારીએ સા. હડે ધરીએ વિચાર તે. શિવગતિ આરાધન તણે
સાએ બીજો અધિકાર છે. ૨. જીવ સવે ખમાવીએ સાવ નિ ચોરાશી લાખ તે, - મને શુદ્ધ કરી ખામણું સારુ કેઈશું રેષ ન રાખ તે. ૩. સર્વ મિત્ર કરી ચિંત સા. કેઈ ન જાણે શત્રુ તે, - રાગ દ્વેષ એમ પરિહરે સા, કીજે જન્મ પવિત્ર તે ૪.
સામી સંઘ ખમાવીઓ સા. જે ઉપની અપ્રીત તે; સજજન કુટુંબ કરી ખામણ સા. એ જીન શાસન રીતી તે. પ.
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩પ
ખમીએ ને ખમાવીએ સાઇ એજ ધર્મનું સાર તે : I શિવગતિ આરાધન તણે સારુ એ ત્રીજો અધિકાર છે. ૬. મૃષાવાદ હિંસા ચેરી સારા ધનસુરછા મથુન તે;
ક્રોધ માન માયા તૃષ્ણા સારા પ્રેમ ઠેષ પશુન્ય તે. ૭. નિંદા કલહ ન કીજીએ સા ન દીજે આળ તે; - રતિ અરતિ મિથ્યા તે સારા માયા મોહ જંજાળ તે. ૮. ત્રિવિધ ત્રિવિધ સરાવિએ સાવ પાપસ્થાન અઢાર તે
શિવગતિ આરાધન તણે સાવ એ ચેાથો અધિકાર તે ૯.
ઢાલ પાંચમી હવે નિસુણો ઈહાં આવીયા. એ દેશી. જનમ જરા મરણે કરી એ, આ સંસાર અસાર તે;
કર્યા કમ સહુ અનુભવે એ, કોઈ ન રાખણહાર તે. શરણ એક અરિહંતનું એ, શરણ સિદ્ધ ભગવંત તે; - શરણ ધર્મ શ્રી જૈનને એ, સાધુ શરણ ગુણવંત તે. ૨. અવર મહ સવિ પરિહરી એ, ચાર શરણું ચિત્ત ધાર તે; I શિવગતિ આરાધન તણેએ, એ પાંચમે અધિકાર છે. ૩.. આ ભવ પરભવ જે કર્યા છે, પાપ કર્મ કેઈ લાખ તે
આત્મા સાખે તે નિંદીએ એ, પડિકમિએ ગુરૂ સાખ તે. ૪.. મિથ્યા મતિ વર્તાવિયાએ, જે ભાખ્યાં ઉસૂત્ર તે
કુમતિ કદાગ્રહને વશે એ, જે ઉથાપ્યાં સૂત્ર તે. -
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૩.
ઘડ્યાં ઘડાવ્યાં જે ઘણુએ ઘરંટી હળ હથિઆર તે, - ભવ ભવ મેલી મુકીયાએ, કરતાં જીવ સંહાર તે. ૬. પાપ કરીને પિષીયા એ, જનમ જનમ પરિવાર તે; - જનમાન્તર પિત્યા પછી એ, કે ન કીધી સાર તે. ૭. આ ભવ પરભવ જે કર્યા છે, એમ અધિકારણે અનેક તે;
ત્રિવિધ ત્રિવિધ સરાવીએ, આણિ હદયંવિવેક તે. ૮. દુષ્કૃત નિંદા એમ કરીએ, પાપ કરે પરિવાર તે; . શિવગતિ આરાધન તણે એ, એ છઠ્ઠો અધિકાર તે ૯૯
ઢાલ છઠ્ઠી
આઘે તું જેને જીવડા, એ દેશી. ધન ધન તે દિન માહરે, જહાં કીધે ધર્મ
દાન શીયળ તપ ભાવના, ટાળ્યાં દુષ્કૃત કર્મ ધ૦ ૧ શેત્રાદિક તીર્થની, જે કીધી જાત્ર,
જુગતે જિનવર પૂછયા, વળી પિખ્યાં પાત્ર ધન ૨ પુસ્તક જ્ઞાન લખાવીયાં, જીર્ણહર જિન ચૈત્ય
સંધ ચતુર્વિધ સાચવ્યા, એ સાતે ક્ષેત્ર ધન૩ પડિકમણાં સુપરે ક્ય, અનુકંપા દાન;
સાધુ સૂરિ ઉવજઝાયને, દીધાં બહુ માન, ધન- ૪ ધર્મ કાજ અનુમોદીએ, એમ વારેવાર,
શિવગતિ આરાધન તણે, એ સાતમે અધિકાર. ધન૫
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭
ભાવ ભલે મન આણીએ, ચિત્ત આણ ઠામ
સમતા ભાવે ભાવિએ, એ આતમરામ ધન ૬ સુખ દુઃખ કારણે જીવને, કેઈ અવર ન હોય;
કર્મ આપ જે આચરિયાં, ભેગવીએ સેય. ધન૭ સમતા વિણ જે અનુસરે, પ્રાણ પુન્ય કામ;
છાર ઉપર તે લીંપણું, ઝાંખર ચિત્રામ. ધન, ૮ ભાવ ભલી પરે ભાવીએ, એ ધર્મને સાર;
શિવગતિ આરાધન તણે. એ આઠમે અધિકાર ધન- ૯
ઢાલ સાતમી
રેવતગિરિ હુઆ. પ્રભુનાં ત્રણ કલ્યાણ. એ દેશી. હવે અવસર જાણ, કરી લેખણ સાર; અણસણ આદરિયે, પચ્ચખી ચારે આહાર, લલના સવિ મુકી, છાંડી મમતા અંગ;
એ આતમ ખેલે, સમતા જ્ઞાન તરંગ. ૧ ગતિ ચારે કીધાં, આહાર અનંત નિશંક પણ તૃપ્તિ ન પામે, જીવ લાલચીઓ રંક દુલહે એ વળી વળી અણસણને પરિણામ;
એહથી પામીજે, શિવ પદ સુરપદ ઠામ, ૨ ધન ધના શાલિભદ્ર, બંધે મેઘકુમાર, અણુસણ આરાધી, કે પામ્યા ભવને પાર; શિવ મંદીર જાશે, કરી એક અવતાર
આ આરાધન કરે, એ નવમે અધિકાર ૩
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૮
દશમે અધિકાર મહા મંત્ર નવકાર મનથી નવિ મુકે, શિવસુખ ફલ સહકાર; એહ જપતાં જાયે, દુર્ગતિ દેષ વિકાર;
સુપરે એ સમા, ચૌદ પુરવનું સાર. ૪ જનમાન્તર જાતાં, જે પામે નવકાર, તે પાતિક ગાળો, પામે સુર અવતાર એ નવપદ સરિખે, મંત્ર ન કે સંસાર; :
એહ ભવને પરભવે, સુખ સંપત્તિ દાતાર. ૫ ર્યું ભીલ ભીલડી, રાજા રાણું થાય; નવપદ મહિમાથી, રાજસિંહ મહારાય; રાણું રતનવતી બેહ, પામ્યાં છે સુરભેગ;
એક ભવ પછી લેશે, શિવવધુ સંજોગ. ૬ શ્રીમતીને એ વલી; મંત્ર ફત્યે તત્કાલ મણીધર ફીટીને, પ્રગટ થઈ ફુલમાળશિવકુમારે જોગી, સેવન પુરીશ કીધ,
એમ એણે મંત્ર, કાજ ઘણાનાં સિદ્ધ. ૭ એ દશ અધિકારૂ, વીર જીણેસર ભાખે; આરાધન કેરે વિધિ, જેણે ચિત્ત માંહી ચાખે, તેણે પાપ પખાળી, ભવભય દુરે નાખે;
જીન વિનય કરતાં, સુમાત અમૃતરસ ચાખે. ૮
જેજે ચિત્ત ચાર વીર જસરામ કાજ પણ
ઢાલ આઠમી
નમે ભવિ ભાવશું. એ દેશી. સિધારથ રાય કુળ તિલેએ, ત્રિસલા માતા મલ્હાર તે અવનિતલે તમે અવતર્યા એ,
કરવા અમ ઉપકાર, જયે જીન વીરજીએ. ૧
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૯
મેં અપરાધ કર્યા ઘણું એ, કહેતાં ન લહુ પાર છે;
તુમ ચરણે આવ્યા ભણી એ, જે તારે તે તાર - ૨ આશા કરીને આવી એ, તુમ ચરણે મહારાજ તે; • આવ્યાને ઉવેખશે એ, તે કેમ રહેશે લાજ જયે ૩ કરમ અલજણ આકરાં એ, જન્મ મરણ અંજાલ તે;
હું છું એહથી ઉભગ એ. છેડાવ દેવ દયાળ - ૪ આજ મારથ મુજ ફળ્યા એ, નાઠાં દુઃખ દદલ તે; તુ જીન જેવીશ એ, પ્રગટયાં પુન્ય કર્લોલ જયે. ૫ ભ ભવ વિનય કુમારડે એ, ભાવ ભક્તિ તુમ પાય તે; દેવ દયા કરી દીજીએ એ, બધી બીજ સુપસાય - ૬
" કલશ એહ તરણ તારણ સુમતિ કારણ, દુઃખ નિવારણ જગ જયે;
શ્રી વીર ઇનવર ચરણ ઘુણતાં, અધિક મન ઉલ્લટ થયે. ૧ શ્રી વિજય દેવ સુદિ પટધર, તિરથ જંગમ એણી જગે,
તપ ગ૭પતિ શ્રી વિજય પ્રભુસૂરિ, સૂરિ તેજે ઝગમગે ૨ શ્રી હિરવિજયસુરિ શિષ્ય વાચક, શ્રી કીતિ વિજય સુરગુરૂ સમે, તસ શિષ્ય વાચક વિનય નિજ એ, યુ જીન જેવીશમે ૩ સય સત્તર સંવત ઉગણત્રીશે, રહી રાંદેર ચોમાસએ;
વિજ્યા દશમી વિજય કારણ, કીયે ગુણ અભ્યાસ એ ૪ નરભવ આરાધન સિદ્ધ સાધન, સુકૃત લીલવિલાસ એ;
નિર્જરા હેતે સ્તવન રચિયું; નામે પુન્ય પ્રકાશ એ પ ઈતિ પુન્ય પ્રકાશનું સ્તવન સંપૂર્ણ
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________
CAODRIGODNI DRIZODNO I a ઇતિ સ્તવન વિભાગ સંપૂર્ણ |
||LE SUIDD_U|[e @||||e
UIDAI |[P T[D jGT
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________
.
હકીકત
શકે
-:
કાંક
તમારા બજ
- - -
- I hni By v=
ખરી
*
,
ક
,
,
,
કા
પ્રાચીન જૈન સક્ઝાયમાળા
)
ક
પર
ક
T
ન
(CPT-S
૬
f/
દલસુખ
.
|
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાન્તિસ્નાત્રાદિ વિધિ-વિધાનમાં ઉપયોગી સાહિત્ય પ્રતિષ્ઠાક૯૫ ભા. ૧ લ. જેમાં અંજનશલાકાદિ પ્રતિષ્ઠા
વિધિઓને સમાવેશ થાય છે તથા વન–જન્મ અંજન ૧૯ મુદ્રાઓ વિ. ના ફટાઓ વસ્તુઓના
લિષ્ટ સાથે મૂકવામાં આવેલા છે. પ્રતિષ્ઠાક૫ ભા. ૨ જે. શાતિસ્નાત્ર અષ્ટોત્તરી સ્નાત્ર
શિલા સ્થાપન પટ્ટપ્રતિષ્ઠા ગુરુમૂર્તિપ્રતિષ્ઠા દેવીપ્રતિષ્ઠા બિમ્બપ્રવેશ આદિ વિવિધ ચાલુ બધી વિધિઓ વસ્તુઓના લિષ્ટ સાથે આપવામાં
આવેલ છે. તે બંને ભાગની સાથે કિં. રૂ. ૧૧) ફક્ત બીજા ભાગની કિ. રૂ. ૫) અઢાર અભિષેક વિધિ. માત્ર અઢાર અભિષેક કરાવવા તેને
માટે તેને લગતી સંપૂર્ણ વિધિ મૂકવામાં આવેલ
કિં. ૬૨ નયા પૈસા ૧૯ મુદ્રાઓ, ચ્યવન,–જન્મ, તથા અંજનના ફેટાએ કિ. રૂ. ૨) નવાવર્ત કાપડ પટ્ટ કિ. ૧-૪-૦ વીશસ્થાનક આ પટ્ટ ૦-૬-૦ | » કાગળ , કિં. ૦-૮-૦ ) કાગળ ૦-૪-૦ શાન્તિસ્નાત્રાદિનું લિષ્ટ દેશ નવા પૈસા
દરેકમાં પિષ્ટ ખર્ચ અલગ સમજવાનું છે. પ્રાપ્તિસ્થાનઃ- પ. છબીલદાસ કેશરીચંદ સંઘવી
દાદાસાહેબની પળ-ખંભાત,
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી ખધકમુનિની સજ્ઝાય
દુહા શ્રી મુનિસુવ્રત જિન નમું, ચરણુ ચુંગલ કર જોડ ! સાવસ્થિપુર શેભતું, અરિ સખલા ખલતાડ ॥ ૧ ॥ જિતશત્રુ મહીપતિ તિહાં, ધારણી નામે નાર । ગૌરી ઈશ્વર સુનુ સમ, ધક નામે કુમાર ॥ ૨ ॥
સ્વસા પુરદરા મનેાહરૂ, રૂપે જીત્યા અનગ !
દિનકર ઇંદુ ઉતરી, વસીયા અંગેાપાંગ ॥ ૩ ॥
કુંભકાર નયરી ભલી, દંડકરાય વિગ્ન ।
જીવ અભવ્યના દુષ્ટષી, પાલક અમાત્ય કુધિઠું ॥ ૪ ॥ માત પિતા સવિ મળી કરી, પુરંદર કન્યા જેહ ।
આપી દંડકરાયને, પામી રૂપને છેહ ા પ ા એક ટ્વિન વિહરતા પ્રભુ, સાવિત્થિ ઉદ્યાન ધ
વીશમા ભવિ પ્રતિષેધતા, સમવસર્યાં જિષ્ણુ ભાણુ ॥ ૬॥ સુણી આગમ ખધક વિભુ, નમે ભગવતને આય । સુણી દેશના દન લહી, નિજ નિજ સ્થાનક જાય ॥ 9 ॥ કુંભકાર નયરી થકી, કાઈક રાયને કાજ ।
પાલક સાવસ્થિ ભણી, આન્યા સભાયે રાજ ! ૮ ॥ પાલક ખેલે સાધુના, અવગુણના ભડાર ।
નિસુણી ખધક તેહને, શિક્ષા લીધી લગાર ॥ ૯॥ પાલક ખધક ઉપરે, થયા તે ક્રોધાતુર ।
પછી તે નિજ સ્થાનક ગયા, દડકરાયને પૂર ॥ ૧૦ ॥
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________
એહવે મુનિસુવ્રત કને નમિ બંધક લીયે વ્રત પંચશત નરની સંગતે, બહુલ કર્યું સુકૃત ૧૧
ઢાલ પહેલી બંધક સાધુ વિચાર, આપે વાંચના સાર છે 2 આજ હે એક દિન પૂછે મુનિસુવ્રતને જી રે ૧ છે સ્વામિ સાધુ સવેશ, જાઉં બેનને દેશ
આ જે પ્રભુજી આજ્ઞા હજી છે ર છે કહે જિન સાધુ સર્વ, મરણાંત હશે ઉપસર્ગ
આ નિસુણ બંધક વિનવે છે ૩ નવિ જીવિત અમ દુઃખ, સહેણું મેક્ષનાં સુખ
આ લેક લાયક અમે પામશું છે તે જ છે સ્વામિ કહે તિવાર, તુજ વિણ સવિપરીવાર
આ સુખીત તે સહુ થાયશે છે એ છે તે સુણ મુનિ પંચ શત, સહુ ચાલે તૂરે આદિત
આ૦ અનુક્રમે નયરી પામીજી છે ૬ પૂરવ વૈર સંભાર, ગોપચાં સહસ હથીયાર !
આ૦ પાલકે તે ઝટ ગહનમાંછ | ૭ | ઉઠ તું વાંદવા કાજ, ભાખે અમાત્ય મહારાજ
આ૦ કાંતુજ ધારણું કિહાં ગઈ છે ૮ પાંચશે સુભટને સાજ, લેવા આવ્યો તે રાજા
આ વેષધરી સાધુ તાજી છે ૯
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________
અતિક્રૂર તે શસ્ત્ર, વાંદવા જાઈશ તત્ર
- આ૦ હણી તુજ લેશે રાજ્યને ! ૧૦ છે જેવા આવે રાય, શસ્ત્રની ઘેરણી બતાય !
આ૦ સ્થાનકે કપટજ કેળગ્યાં છે ૧૧ છે કહા–દેખી ચિતે રાજી, કેબે દીસે તૃપ્ત છે | સર્વાતિજન બાંધિને, સેપ્યા પાલક ગુપ્ત છે ૧ છે કહે રાજા મંત્રીશ્વરૂ, જે રૂચે તે ધાર હરખે પાલક પામીને ઉંદર જિમ મંજાર છે ૨ |
ઢાલ બીજી તવ પાલક સુખ પામતે પ્રભુ ધ્યાને લાલ,
લાવે ઘાણ સમીપરે પ્ર. ! કુવચનને તે બેલતે પ્રપલીશ યંત્ર તનુ દીપર પ્ર૧ કહે છે તે મંત્રીશ્વરૂ પ્રહ એકેક શ્રમણને યંત્રરે પ્ર ઘાણીમાં ઘાલી પલતે પ્ર. માઠી બુદ્ધિ અત્યંત્ર પ્ર. ૨ બંધક શિષ્યોને પીલતાં પ્ર. દેખી દાઝે દેહરે પ્ર પાલકે બંધક નિબહથી પ્ર બાંધ્યો ઘાણીએ તેહરે પ્ર. મારા તે સાધુનાં ઉછળે પ્ર૦ રૂધિર કેરાં બિંદુરે પ્ર.
પાપને દેખી અંબરે પ્ર. કંપે સૂરજ ચંદરે પ્ર૪ બંધક તે મન લેખ પ્ર. તે અમૃત રસ બિંદુરે પ્ર! - દુષ્કૃત દેખી સુરનર પ્ર. થરથર કંપે ઈદરે પ્ર૫ ૫ છે શાતા વચને શિષ્યને પ્ર. નિર્યામે સમતાવંતરે પ્ર. જીવતે શરીરથી ભિન્ન છે પ્ર૦ ધો નહિ દુઃખ સંતરે પ્રદાદા
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________
એ ઉપસર્ગને પામીયા પ્ર. તે પૂરવકૃત કમરે મા સુખ કારણ એ ભેગે પ્ર. કેઈન કરશે ગર્વરે પ્ર છે ૭t નિર્મમત મન જેહનાં પ્ર. નિર્યામે સદૂભગવંતરે પ્રવેશ જિમ જિમ પીલે પાપી પ્ર. તિમ તિમ સમતાવંતરે છે ૮ છે ઉજવલ ધ્યાનને ધ્યાવતાં પ્ર. પામે કેવલ તૂર્તરે પ્ર! એમ તે મંત્રીએ હણ્યા પ્ર. મુનિ એક ઉન પંચશતરે પ્રવા બંધક બેલે બાલએ પ્ર. દેખી દુઃખ ન ખમાયરે પ્ર. ! તે કારણુ મુજ પ્રથમ તું પ્રહ હણ્ય પછી એહની કાયરે પ્રવાલ પાપી પાલક સાંભળી પ્રદેવાને ઘણું દુઃખરે પ્રવેશ ગુરૂ દેખતાં શીધ્રપણે પ્ર. પીલે પાલક મન સુખરે પ્ર૧૧ કેવલ પામી મેક્ષને પ્ર. વરી બાલક શિષ્યરે પ્ર દેખી બંધક સૂરિવરા પ્રવ કરે કલ્પાંત મુનીશરે પ્રહ છે ૧૨ છે દુહા લિખિત ભાવ ટળે નહી, ચળે યદિ જે ધ્રુવ કમરેખા અપિ નવિ ટલે, કહે વીતરાગ એ ધ્રુવ છે ૧ છે
ઢાલ ત્રીજી બાળક માહરે વચનથી રે, ન રાખે ક્ષણ માત્ર
કર્મની જુએ ગતિ રે, વિપરીત છે કિરતાર રે ક. ૧ સપરિકર મુજ શિષ્યને રે, માર્યા એણે દુષ્ટ
રાજા હવે મંત્રીને રે, ભરીયે કેપે કષ્ટ ૨ ક. ૫ ૨ જે તે ફલ મુજને હવે રે, તે દાહક કરનાર છે થાજો ભવ મુજ આવતે રે, નિયાણું કર્યું ધરી પ્યાર ૨ ક. ૩
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________
તવ મૃત ખધક મુનિવરા રે, હુઆ અગ્નિકુમાર ।
વાત સુણી ઇમ ચિંતવેરે, પુર દરયશા નાર ૨ ૪૦ ॥૪॥ આઘો ખરચા રક્તથી રે, જાણી લક્ષને હેત ! અખર ચઢિય ગૃધ્રેચચથી ૨, પડીયા સ્વસા છે. જેતરે ક ાપા રજોહરણ તે આળખી રે, નિજ ભ્રાતના તે જાણુ
એ શું કીધું કારમુ· ૨, રાજા પાપી અજાણ રે ક॰ ॥૬॥ વ્રત ગ્રહી પરલાક સાધીચા ૨, પુરંદર્યશા દેવ । વિધએ જાણી કરી ૐ, અગ્રિમ મૃત્યુ સચીવ રે ક॰ ! છ દડક રાયને દેશ જે રે, કરે પ્રચંડ ગણધાર !
એ કે ઉણુાં પાંચશે રે, પરિસહ સહે તિહાં સાર રે ૩૦ ॥૮॥
કલેશ
વધ પરિષહ ઋષિચે ખમ્યા, ગુરૂ ખંધક જેમ એ ! શિવ સુખ ચાહે જો જંતુ આ તવ, કરશેા કેપન એમ એ । સંવત સપ્ત મુનીશ્વરે, વસુ ચંદ્ર (૧૧૭૭) વર્ષે પાષએ માસ ષષ્ઠિ પ્રેમરામે, ઋષવિજય જગ ભાખએ ! હું ॥ સુભાસતીની સજ્ઝાય ઢાલ પહેલી
નગરી તે એક ચંપાવતીરે, રાજા બુદ્ધિના નિધાનરે । લાકે તે સહુ સુખીયા વસેરે, તે ઘેર ધાન્યના નહિં પારરે ॥૧॥ સમકિતશેઠે વસે તિહાંરે, તે ઘેર સુભદ્રા નારરે !
સાસુની સેવા કરેરે, જાણ્યુ જનેતાએ માતરે ॥ ૨ ॥
:
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________
મન વચન કાયાએ કરીરે, બીજા ભ્રાતને તારે
વૈશાખ સુદ ત્રીજનેર, આહાર વહેતા મુનિરાજ માખણનું મુનિને પારણુર, તરણું ખુલ્યું આંખ માંયરે ! વાય વટેળીઓ ઉડે ઘણેરે, મુનિ આકુલવ્યાકુલ થાયરે ૪ એમાં સતીની નજરે પડેરે, તુરત આવ્યા ઘરની બહારરે ! : જીભેથી તરણું કાઢીયું રે, મુનિને મુખે એંધાણ છે ૫ . કુમતિ સાસુજી ઘેર આવીયારે, અવર ન જોયું બીજુ કેયરે સજજાયેરે, બેઠે કાનેર, માખીયું હેલે જાયરે છે ૬
ઢાલ બીજી મેં જાણ્યું વહુ છે નાનેરું બાળક કંઈ નથી જાણતી
કર્યા અનર્થ કામ અરે વહુ શું કર્યું, ૧ લજ જૈન ધર્મ અરે વહુ તે શું કર્યું
સાધુને ચડીયેલી આળ કુડા કલંક લાગીયા છે ૨ છે કરે શેષ અફેશેષ સાસુ મન અતિ ઘણું
પતિને જમાડીને જમતી એવા ઢંગ તે બહુ કર્યા છે ૩ છે દીકરી તેલ ગણતીરે વહુ તુજને ! ન રહ્યું તેનું પરિણામ અરે વહુ તેં શું કર્યું છે જ
ઢાલ ત્રીજી સાસુએ પુત્રને તેડાવીઓરે, કરે છે વિયેગની વાત છે - પુત્ર વધુ છે તેના સમીરે, શેભે નહિ ઘરવાસ છે ૧ છે માતાના વચન સુરે, કુંવર બેલે છે એમ ગુણ વિના સિધણુશી લાકડીરે, ગુણ વિના નારી કજાત છે ર છે
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________
પિયુના વચન સતી સાંભળીરે, મનમાં ચિંતવે અઠ્ઠમ તપ હવે આદરૂરે, ત્યારે ઉતરશે
અઠ્ઠમ તપ સતિએ આરિ, કાઉસ્સગ્ગ ત્યાંથી તા સતીજી ચાલીગયારે, જઈ રહ્યા
એમ ! આળ ॥ ૩ ॥
કીધા તેણીવાર : નિર્દેને કાંઠે ॥ ૪ ॥
ઢાલ ચાથી
સતી મનમાં ચિંતવે એમ, પાપ મેં તા મહુ સતીને ચઢાવેલી આળ તેનારે પાપ જાગીયારે !
કર્યાંરે !
કરે શેષ અશેષ સતી મન અતિ ઘણારે, ॥ ૧ ॥
કર્યાં પાપ અનતારે તેના પાપ નથી મટત્યારે ! જીવના કર્યો જીવ ભાગવે તેમાં તે નથી મારે !
કરે શાષ અશેષ સતી મન અતિ ઘણુારે ॥ ૨ ॥ ભરડવા જીવ સેાતા ધાન્ય અલગણું જલ વાપર્યારે । સતીને ચઢાવેલાં આળ ધાવતા ખાળ વિષ્ણુડીયારે ! કુડી પુરી છે શાખ તૈનારે પાપ જાગીયારે !
કરે શેષ અશેષ સતી મન અતિ ઘણુારે ॥ ૩ ॥ ઢાલ પાંચમી
ઇંદ્રતણું આસન ચલ્યુ' રે, સતીને ચઢાવેલ આળ ! પાળ વસાવી નગરી તણીરે, ત્યારે ઉતરશેરે આળ ॥ ૧ ॥ ભુંગળ તા ભાંગે નહિર, ગણને લાગે નહિ ગાળ !
નગરી લેાક સહુ ટાળે મત્યારે, આકુલવ્યાકુલ થાય ॥ ૨ ॥
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦
વેગે પહોંચી છે વધામણીરે રાજા થયા છે નિરાશ શયે તે નિમિત્તીયાને તેડાવીયારે, જોશ જુએ તેણીવાર ॥ ૩ ॥ જોશીએ જોઈને એમ કહ્યુ રે, સતી ઉઘાડશે પાળ
કાચે સુતરે ચાલણીરે, કુભ સુતર જલને કાઢ ॥ ૪ ॥ તે એ પેાળને છાંટશેરે, ત્યારે ઉઘડશે પેાળા રાજા તે મનમાં હરખીયારે, મુજ ઘેર ઘણી છે નાર ા પ ા નવશે નવ્વાણુ મારે રાણીએરે, સર્વેએ સતીએ કહેવાય ! રાજાએ વરઘોડા ચઢાવીએરે, ધામધુમના નહિ પાર ॥ ૬ ॥ અંતે ઉર એકઠુ થયુ, રાણીએ સર્વે'એ જાય । કેાઈ ચઢયું મ ંદિર માળીએરે, રાણીજી ચઢચા કુવાની કાંઠાળા કાચે સુતરે ચાલણીરે, તૂટી તૂટીરે જાય !
એમ નવશે. નવાણુ ચાલણીરે, પડી કુવાની માંય ॥ ૮॥ રાજા તે મનમાં ઉદાસ થયારે, નવસાએ ન સ` કાજ ।
સમિકત શેઠને ખારણેરે, સતી સુભદ્રા કહેવાય । ૯ । ઢોલી જઈ તિહાં ઢાલ ટીપેરે, પહેા ઝીલારે મારી માય ! અઠ્ઠમતપ સતી પાળીનેરે, આવ્યા સાસુજીની પાસ ૫ ૧૦ ॥ લળીલળી સાસુજીને વિનવેર, રજા આપેાને મારી માય । નફૂટ વહુ તુજને શું કહુંરે, નહિ નિજને લાજ ૫ ૧૧ ॥ વળીવળી સાસુજીને વિનવેરે રજા આપેને મારી માય । નવશે હુલે ગયારે આવ્યા કાચી3 રાજ | ૧૨ | નવાણુ કાઈના કીધા હુંના માનુંરે, નજરે ન જોયેલા કામ
વહુ સાસુજીને વિનવેરે, રજા આપાને મારી માય ॥ ૧૩ ॥
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧
જારે નફટ વહુ પહેા ઝીલારે, નહિ આવું તાહરી સાથ । વહુ સાસુજીને વિનવીરે, પહેા ઝીલ્યા સતીએ આજ । ૧૪ । રાજાએ રથ મેણા માકલ્યારે, બેસીને આવા મારી માય ।
સાસુજી બેઠા થાંરે, સતી ચાલતાં જાય ! ૧૫ ॥ કોઈ ચઢયુ મદિર માળીએરે, સતી ચચા કુવાની કાંઠે । કલાવતીના કર સાધીયારે, સતી સીતાની લાજ ૫ ૧૬ ॥ જો સત હાય પ્રભુ માહરૂર, તા રાખો મુજ લાજ । નવકાર મંત્ર ગણી કરીરે, ચાલણી મેલી કુવાની માંહ્ય । કાચે સુતરે ચાલણીને, કુંભ સુતર જલને કાઢ ॥ ૧૭ ૫ ઢાલ છઠ્ઠી
પહેલી તે પાળે સતી આવીયારે, ત્યાં તે છાંટયા છે નીરરે પ્રાણી તરત ઉઘડી છે પાળરે પ્રાણી, શીયલના મહિમા ॥ ૧ ॥ બીજી તે પાળે સતી આવીયારે, ત્યાં તે છાંટવા નીરરે પ્રાણી । તરત ઉઘડી છે પાળરે પ્રાણી, શીયલના મહિમા ॥ ૨ ॥ એમ છએ પેાળ ઉંઘાડીનેર, સાતમી કર્યો વિચાર । કાઈ પિયર કેાઈ સાસરેરે, કાઈ હશે માને મેાસાળરે પ્રાણી ।
તે ઉઘાડશે પાળરે પ્રાણી, શીયલના મહિમા ॥ ૩ ॥ હીરવિજય ગુરૂ એમ કહેરે, જે પાળશે શીયલ વ્રતરે ।
તે કરશે ધારેલા કામર પ્રાણી, શીયલના મહિમા ॥ ૪ ॥ શ્રી શ્રેણિક રાજાની સજ્ઝાય
દુહા–શ્રેણીકને સમકિત નહિં, તેઢુ સમેરી વાત
શ્રોતા સુણજો કાન દઈ, સ્થિર કરી મન વચ કાય ॥ ૧ ॥
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨
રાજગૃહી નગરી વસે, શ્રેણુક તિહાં રાજન . રાણી તેહની ચલણું, સકલ ગુણોની ખાણ છે ૨ છે ને ઢાલ ૧ છે રાણી ચિત્ત મઝાર, કરે અનેક વિચાર *
આ છેલાલ રાજા સમકિત કિમ લહેજી ! ૧ છે રાજા ચિત્ત મિથ્યાત, ભાવે અધિકિ વાત
આ એકદિન રાણીને કહે છે ૨ આજ ગગુરૂ પાસ, ઉપન્યું કેવલ જ્ઞાન
આ૦ માતપિતા સ્વર્ગે ગયાજી | ૩ | તારા તાતને તાત, વળી પિડાની માતા
આ૦ ઈહીજ વન હિરણ્ય થયુંજી છે છે રાણી કહે એ વાત, સાચી હશે શું નાથ
આ. કેવળી દેખવા જાવશું છે પ વાંદવા ગયા દેય સાથ, પૂછી સઘળી વાત
આ નેતરું દેઈ ઘરે આવીયાજી . ૬ તાપસ બહુ પરિવાર, આવો હર્ષ અપાર
આ૦ રાણીને સમજાવશુજી છે ૭ છે રાણી દાસીને કહે આપ, મોજડી તાપસની કાપ !
આ ખીર બનાવે ઊમદાજી છે ૮ છે તાપસ સહ પરિવાર, જમતાં હર્ષ અપાર !
આ૦ રાણીના ગુણ ઉચ્ચરેજી છે ૯ છે જમીને ચાલ્યા જાય, ગુરૂ કરે કહે રાય
આ૦ આજે દહાડે નવિ ભલેજ છે ૧૦
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩
માટે તાપસ તેણુવાર, મોજડી જુવે વારંવાર '
આ૦ રાજા મન શંકા પડીજી ૧૧ છે રાણીને પૂછે રાય, મોજડી કિસવિધ જાય છે. -
આ રાણું કહે એ કેવલીજી છે૧૨ શરમાણે તિહાં રાય, ધર્મ તાપસને જાય છે
? .
આ૦ જીવ લઈ કોલે પડોજી ૧૩ છે તારો મેલે ધર્મ, ભૂંડે જેહને ભર્મ
આ૦ રાણી તે કેમ ધારીયેજ છે ૧૪ રાણી ભાખે તામ, ઈમ મત બેલ સ્વામ
આ૦ કર્મ બંધન છે આકરો ! ૧૫ છે તારો ધર્મ છે જેહ, બૌદ્ધ કહાવે તેહ
આ. ભક્ષ કરાવે હાથી તણેજ છે ૧૬ એહવા ગુરૂ તુમ રાય, જેહના સાથી થાય છે
આ તે કિમ તરશે બાપડાજી ! ૧૭ છે રાજા ભાખે એમ, નહિ તાહરા ગુરૂને નેમ
આગ પરનારીને ભગવેજ છે ૧૮ છે અવસરે દેશું બતાય, અભય તે નિત્ય ખાય છે
આ૦ રાણી કહે તે માહરા નહિ ૧૯ છલ દેખે નિત્ય રાય, જૈનમુનિ કેઈ આયા
આ૦ લાજ ગુમાવું તેહનીજી છે ૨૦ છે નવિ દેખે કઈ ગુજ, રાજા થયે અબુજ |
આ૦ એક દીન રમવા નીકળે છે ૨૧ છે
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________
વનમાં મંદીર એક, કાઉસ્સગ રહો મુનિ દેખ
આ વેશ્યા આણું તણે સમેજી ૨૨ છે ઘાલી મંદીર માંહી, તળું દીધું ત્યાંહી
આ રાજા આવાસે ગયેજ છે ૨૩ છે કાઉસગ્ગ પાર્યો મુનિરાય, જાયે સર્વ અભિપ્રાય
આ૦ જૈનધર્મની હાંસી હુએજી એ ૨૪ છે અવસરે આ કપટ, કરી મુનિ વેષ પલટો
આ સર્વ કુશલ Aવેતાંબરાજી ૨૫ છે દુહા મુનિવર મનમાં ચિંતવી, જાલા ગુંથી રાય ! લબ્ધિ ઈહાં નહિ ફેરવું, ધમકી હાનિ થાય છે ૧ |
ઢાલ બીજી લબ્ધિ ફેડી મુનિ કિયે વિસ્તાર, અગ્નિ લગાઈ તેણી વાર ભભુતિ બનાઈ ચેલી અંગ, વન બેઠે બાવાને ધીંગ છે ૧ છે સીંગી જટા બનાઈ મજબુત, વન બેઠે જેગી અબધૂત સિંધૂર ટીકી અખીયા લાલ, બીછાઈ બેઠે ચિત્રશાલ ૨ છે હાથ કમંડલ પગ પાવડી, સેલી જટા બનાઈ બેવડી રુદ્રાક્ષની માલા લેહને કડે, આગળ લઈ બેઠે લાખને ઘડે ૩ મુજ કંદોરો કાષ્ટ લગેટ, વળી બનાયા ભભૂતના ગેટ છે વિજ્યા કુંડીને ત્રિદંડીયું, લેહતણે કી ચીપીયે છે ૪ છે વલ્કલચીરીની વીંટી છાલ, ઓઢી બેઠે ચિત્રાકી ખાલ ! ધ ધગ ધુની ધીખાઈ તામ, ચલમ તમાકુ મેલ્યા ઠામ છે પ છે અડગ હોય જખ માંડયો જાપ, અલખ જગાવી બેલ્યા આપ મુજથી અલગી રહેજે નાર, રખે કાયા હવે તારી છાર છે ૬
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________
કે માહીતિ ગરમ
થર થર ધ્રુજે વેશ્યા નાર, કઠીને એ મુજ લાગે લાર જે જે હવે નીકળું દેહરા બાર, તે હું આવી નવે અવતાર છા રાજા રાણુને બેલી, તારા ગુરૂને ચરિત્ર જુઓ . વેશ્યા ઘાલી મંદિર માંહિ, પ્રત્યક્ષ જઈને જુઓ ત્યાંહી છે ૮ રાણી કહે રાજા તીણ ઠાય, તારા ગુરૂ હશે મહારાય, મારા ગુરૂની પુરી પતિત, ધર્મત એ રાખે રીત છે કે છે રાજાએ ઢંઢરે ફેરીએ, લેક બહુ તિહાં જેવાને મર્યો છે રાજા રાણું હર્ષ અપાર, જઈ ખેલ્યા દહેરાના બાર છે ૧૦ છે અલખ જગાવી નીકળે બાર, ધક્કે જોગી લાર વેશ્યાનાર છે રાજાજી હાંકે બાંકો થીયે, કઠીન પેઠે ને કઠીન ગયે છે ૧૧ છે રણુ રાયને બોલી હસી, તારા ગુરૂની વાત જ ઈસી ઈસ્યા ગુરૂ તાહરા મહારાજ, પરનારી શું કરે અકાજ છે ૧૨ . રાજાએ મુખ નીચે ઢાલીઓ, રણીએ સમકિત સન્મુખ કીધે ધન્ય ધન મોટા ઋષિરાય, ધર્મ તણું તે રાખી લાજ છે ૧૩ એક દિન રાજા વનમાં જાય, મુનિ અનાથી દેખ્યા ત્યાંય ! પૂછી વૃત્તાંતને જાયે ધર્મ, મિથ્યાત્વતણે તિહાં ભાંગે ભમ ૧૪ સમકિત પામે તેમની પાસ, ઉત્તરાધ્યયને જે જે એ ખાસ ! પાંચ પ્રકારે કુગુરૂ વળી, અવંદનીય ત્યાં ભાખ્યા કેવલી ૧પા સુણી વાત સમકિત દઢ કરે, તે તે નિશ્ચય શિવપદ વરે છે. વીરજિjદની એ છે વાણ, ધન્ય ધન્ય પ્રાણી તે ગુણ ખાણ ૧૬ રૂચિ પ્રમોદે સમકિત લહે, ધનમુનિ કીર્તિવિજય સમ શોભા લહે સર્વ ધર્મમેં સમકિત સાર, નિશે પામે મોક્ષ દ્વાર છે ૧૭ છે
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી સનકુમાર ચક્રવતિની સઝાય
ઢાલ પહેલી કુરૂદેશે ગજપુર ઠામે, તિહાં સનકુમાર એવે નામે
ચક્રવતિ બેઠે સેહે, તનુ તે જે ત્રિભુવન મેહે છે ૧ : રૂપવંત માંહે એક રેખ, વખાણે ઇંદ્ર વિશેષ
સુરપતિની સાંભળી વાણ, મનમાંહે સંશય આણી છે ૨ દેય દેવ ભરાણ ખેદે, આવ્યા તિહાં બ્રાહ્મણ વેશે !
નાહવા બેઠે રાજેન્દ્ર, જાણે ઉગ્યા પુનમને ચંદ છે ૩ ! નજર માંડીને નીરખે, રૂપ દેખીને મન હરખે !
અહે અહે એહનું રૂપ, ત્રિભુવન માંહે અનૂપ છે કા વિધાતાએ હાથે ઘડીયે, પુર્વે એ નજરે પડી !
બોલાવે જબ રાજેન્દ્ર, તમ વિપ્ર કહેતે વચન છે ૫ તુજ રૂપ જેવા મહારાજ, દૂરથી આવ્યા અમે આજ શું જુએ છે સસનેહી, ખેરે પીઠી ખરડી મુજ દેહી છે ૬ શિર છત્ર ધરાવું જ્યારે, માહરૂં રૂપ જેજે ત્યારે
આભૂષણ પહેરી અંગે, સભા માંહી બેસી રંગે | ૭ | વેગે તે વિપ્ર તેડાવ્યા, તે પણ તત્કાલ તિહાં આવ્યા છે તવ વિપ્ર કહે તે વાણી, સુન સુન હે ચકી પ્રાણી માં ૮
ઢાલ બીજી એવડે ચે અંતર દશે, તવ ચકી બે રીસે તમે પશ્ચાત બુદ્ધિ કહાવે, વલી વિપ્ર તે નામ ધરાવે છે ૧ |
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭
પારખું કરી શું જાણે, આભૂષણે રૂપ પલટાણે તવ દેવ કહે સુણે સ્વામી, તારા રૂપ માં થઈ ખામી ૨ સોળ રોગ મહા વિકરાલ, ઘટમાં આવ્યા તત્કાલ !
એમ સુણીને એને થાય, મનમાં કળકળી રાય છે ૩ છે તંબલ ઘૂંકીને પેખે, ટળવળતા કીડા દેખે ! હય ગય રથ રમણ પાળા, વળી બત્રીશ સહસ ભૂપાળા જ સહસ પચવીશ યક્ષ જીવારૂ, છ ખંડનું રાજ દીદારૂ દેશ નગર ને ગરથ ભંડાર, તે તે સરાવ્યા તેણીવાર છે ... શ્રી સનતકુમાર ભાગી, દીક્ષા લીયે વૈરાગી
સનથી સૂકી સર્વે સાયા, એકાકી કસી કાયા ૮ ૬ ૮
ઢાલ ત્રીજી શેઠ સેનાપતિ વાધીયારે, મુગટ પુરી રાજન બે કેડ ન મૂકે કામની રે, પુરોહિતને પ્રધાન બે પ્રાણજીવન ઘેર આવના, આવના બે દિલ લાવના બે પ્રાણુના અજ કરે રાણી રાજીયા, વિનતિ કરે કરજેડ બે
આંસુ ઢાળી કરે અંગજા, સામું જુ એકવાર બે પ્રાણનારા ઠમક ઠમક પગલાં ઠવે, નયણે વરસે મેહ બે
કહે સાહિબા, છટકી નદી ને છેહ છે. પ્રાણાના એક લાખને ઉપરે, બાળા બાણું હજાર બે
દાંતે દી દશ અંગુલી, વિનવે વારંવાર બે પ્રાણવાજા ખતે ખેાળા પાથરે, વિનંતિ કરે કરજેડ બે છે એકવાર બેલે તાતજી, એમ કહે સુત સવા ક્રોડ બે પ્રાપા
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________
શિર ઉપર છત્ર ઢળે, ચામર વજે બેહુ પાસ બે
એમ કેડે ફરતા થકાં, વહી ગયા ષટ માસ બે પ્રાણાદા ન જુવે સામુ બેલે નહિ, તવ વંદીને પાય બે - સહુ સહુને સ્થાનકે ગયા, વિહાર કરે ઋષીરાય બે પ્રાણા
ઢાલ ચોથી ધન ધન સનતકુમારને, ઇંદ્ર સભામાં પ્રશંસરે છે કર્મ અડીયાસી આપણાં, પણ પરિગ્રહ શું ન પ્રેમ રે ધન- ૧ ઈંદ્ર વચન અણુમાન, વૈદ્ય રૂપે આવ્યે દેવ કેય રે ! પણ છલે ન પડયા સાધુજી, અનેક ઉપાય કરી થાક્યો સેયરે ધન ૨ થુંક અથું જેને સ્થાનકે, સોના વરણું થાય દેહ રે !
લબ્ધિ દેખી ઋષિરાયની, દેવલેકે દેવ ગયા તેહ રે ધન૩ ષખંડ પૃથ્વી ભગવ, ચકીપણે વર્ષ દેય લાખ રે
લાખ વર્ષ દીક્ષા વરી, પાળી તે શાસ્ત્રની શાખ રે ધન૪ સાતમેં વર્ષ લગે જેહને, રેગ પરિસહ સહ્યા રંગ રે ! પણ ઉપચાર કીધે નહિ, સમતાશું રાખ્યું મન સંગ રે ધન, ૫ પહોંએ દેવલેક ત્રીજીએ, ચારિત્ર પાળી નિરતિચાર રે
એક ભવને આંતરે, મુક્તિ જશે તે નિરાધાર રે ધન- ૬ શ્રી ધર્મનાથના શાસને, ઉદ્યોતકારી થયે ષિરાય રે
ઉદયરત્ન ષિરાયના, કરજેડીને વંદે પાય રે ધન- ૭ |
શ્રી સનસ્કુમારની સજજાય સંપૂર્ણ છે
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી ગૌતમ સ્વામીના વિલાપની સાય આધારજ હંતરે એક મુને તારોરે હવે કુણ કરશે સારા પ્રીતડી હુતીરે પહેલા ભવતરે તે કેમ વિસરી જાય આપવા મુજને મેરે ટળવળતે ઈહારે, નથી કાંઈ આંસુ લેવણહાર છે ગૌતમ કહીને કણ લાવશે, કેણ કરશે મેરી સાર અાશા અંતરજામીરે અણઘટતું કર્યું રે, મુજને એકલી ગામ છે અંતકાલે હું સમજે નહિરે, જે છેહ દેશે મુજને આમ આવનારા ગઈ હવે ભારે ભરતના લેકનીરે, હું અજ્ઞાની રહ્યો છું આજ કુમતિ મિથ્યાત્વીરે જિમ તિમ બોલશેરે,
કુણ રાખશે મારી લાજ આવ્યાકા વળી ગૂલ પાણી અજ્ઞાની ઘણેરે, દીધું તુજનેર દુઃખ કરૂણા આરે તેમના ઉપરરે, આપ્યું બહરે સુખ આડાપા જે અઈમુત્તોરે બાળક આવીયેરે, રમત જલફ્યુરે તેહ ! કેવલ આપીરે આપ સમે કરે, એવડે એ તસ નેહ આગાદા. જે તુજ ચરણે આવી હંસીયેરે, કીધું તુજને ઉપસર્ગ - સમતા વાળી તે ચડકેશીયેરે, પાયે આઠમે સ્વર્ગ આવાણા ચંદનબાળારે અડદના બાકુળારે પડિલાભ્યા તમે સ્વામ તેહને કીધી સાહણમાં વડીરે, પોંચાડી શિવધામ આવે દિન વ્યાશીના માતપિતા હુવારે, બ્રાહ્મણ બ્રાહ્મણી દેય છે શિવપુર સગીરે તેહને તેં કર્યા રે, મિથ્યા મલ તસ ધેય આ ગાલા અજુનમારે જે મહાપાતકીરે, મનુષ્યને કરતે સંહાર તે પાપીને પ્રભુ તમે ઉદ્ધરે, કીધે ઘણે સુપસાય આ૦ ૧ળા
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦
જે જલચારીરે હતે દેડકરે, તે તુમ ધ્યાન સહાય સેહમવાસીરે તે સુરવર કીયેરે, સમકિત કેરે સુપસાય આ૦ ૧૧૫ અધમ ઉદ્ધર્યારે એહવા તે ઘણુરે, કહું તસ કેતારે નામ છે માહરે તારા નામને આશરોરે, તે મુજ ફલશેરે કામ આ૦ ૧રા હવે મેં જાણ્યરે પદ વિતરાગનુંરે, જે તે ન ધરે રાગ રાગ ગયેથી ગુણ પ્રગટ્યા રે,
તે તુજ વાણી મહાભાગ આ૦ મે ૧૩ છે સંવેગ રંગીરે ક્ષપક શ્રેણીએ ચઢોરે, કરતે ગુણને જમાવા કેવલ પામ્યા લેકફેકનારે, દીઠા સઘળારે ભાવ આ૦ કે ૧૪ છે ઇંદ્ર આવરે જિનપદે થાપીરે, દેશના દીયે અમૃતધારા પર્ષદા બુઝીરે આતમ રંગથીરે, વરીયા શિવપદ સાર આ ઉપાય
- શ્રી બળભદ્રની સક્ઝાય શા માટે બંધવ મુખથી ન બેલે, નયણે આંસુડાની ધાર મુરારીરે પુણ્ય જેગે દડિયો એક પાણી,
જક્યો છે જંગલ જ્યોત મુ. શા છે ૧ | વિકમ રસ ચઢી છે તુજને, વનમાં હે વનમાળી મુક વડી વારથી મનાવું છું વહાલા તુને,
વચન ન બેલ ફરીવાર મુત્ર શા છે ૨ નગરી દાઝીને શોધ ન લાગી, મારી વાણી નિસુણી વહાલા મુ આ વેળામાં લીધા અબેલા,
કાનજી કાં થયા કાલા મુ. શા છે ૩
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧
શી શી વાતા કહુ. શામળીઆ, વિઠ્ઠલજી આ વેળા ૩૦ શાને કાજે મુજને સંતાપો,
હરિ હસી મેલાને ઢેળા મુ॰ શા॰ ! ૪ ૫ પ્રાણ અમારા જાશે પાણીવિના, અધઘડીને અણુમેલે મુ આરતી સઘળી જાયે અલગી, માંધવ જો તું ખેલ મુ॰ શા॰ નાપા કુટુંબ સંહાર થયેા માતાપિતા દેવલાકે, વલવલતા વિસ્મિત વાટ મુ॰ સકટ પડ્યુ. સહાય નથી કાઈની, એકલડા નિરાધાર મુ॰ શા॰ un ત્રણ ખંડ નમાવીને વેર વસાવ્યું, નથી ઉભા રહેવાનું ઠેકાણું મુ પાંડવને દેશ નિકાલા કીધા,
નથી કોઈ માંહ્ય ગ્રહણ હાર સુ॰ શા
જરકશીના જામા પહેરતા, પીળા પીતાંબર સાહે મુ માથે મુગટ શિર છત્ર ધરતા, ચઢતા સ્વારી શ્રીકાર મુ॰ શા૦ ૫૮૫
॥ ૩ ॥
રસ વતી રસ ભાજન કરતાં, મુખવાસ મન ગમતાં મુ॰ ગલવટ ગાદી સુંવાળી ચાદર, પેાઢતાં સેજ પલંગ મુ॰ શા॰ ll en ભરી કચેરીમાં જઈ ધસમસતા, કેડી પરિજન સેવા સારેસુ॰ સાળ હજાર રાણી સાથે સુખવિલસતા,
રૂકિમણી મુખ્ય પટરાણી મુ॰ શા૦ ૫ ૧૦ ॥
એહવા સ'સારમાં લીલા કરતાં, દૈવદાટ શિરવાળી મુ॰ માતાપિતાને વિયેાગે વિલખિત, પૂરવ ક્રમ વિપાક મુ॰ શા॰ ॥૧૧॥
ભૂખ તૃષાની વેદના સહેતાં, એ દુઃખથી સહુ દિલગીર મુ॰ એક હુંકારે હજારા ઉઠતાં, આજ રહ્યો એકાકાર મુ॰ શા૦ ૫૧૨ા આકુળવ્યાકુળ ચિત્ત ઉચાટન, શૂરવીરની મત છૂટા મુ॰
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________
બળવંત બળભદ્ર હારણ સાંનિધ્ય,
કાંઈ કરે કરૂણય મુશા| ૧૩ છે જંગલ વાસ વન અટવીમાં ભમતાં, ભ્રાત શાણું ચતુર થઈ ચૂકે મુળ મુજ ઉપર શું કેપ કરીને, એકવાર દુઃખ મૂકો મુળ શા ૧૪
ચારે તરફની દિશાએ દેવાણી, દુઃખમાં નથી રહી ખામી મુક આગળ પથરા પાછળ છે કાંટા, વેળુમાં કરી પથારી મુ. શા. ૧પા સાંજવેળા જરાકમરે ત્યાં આવી, મૃગની બ્રાંતિએ બાણુ માયું મુ કૃષ્ણ કહે એ કોણ મુજ વયરી,
વિણ અપરાધે બાણ માર્યું મુશા છે ૧૬ કહે જરાકુમાર હું નહિ તુજ વિરી,
ને તેમનાં વચન કેમ થાય છેટાં મુક કૃષ્ણ કહે આ કૌસ્તુભ મણી,
જાઓ પાંડવ ચરણે ધાઈ મુ. શા છે ૧૭ ધરતીની ધારણા આભના આધારે, પાણી વિના વલવલતા મુ. એમ રૂદન કરતાં બલભદ્રજી, કૃષ્ણને ખધે ચઢાવી મુ. શા. ૧૮ ષટ માસ લગે પાળે છબીલે, હૈયા ઉપર અતિ હેતે મુક સિંધુ તટે સુરને સંકેતે,
હરિ દહન કર્મ શુભ રીતે મુવ શા છે ૧૯ છે સંયમ લઈ ગયા દેવલેકે, કવિ ઉદયરત્ન એમ બેલે મુળ સંસારમાંહિ બલદેવ મુનિને, કેઈ ન આવે તેલ મુશા મારા
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે દ્વારિકા નગરીની સઝાય છે દેનું બંધવ આરડે, દુઃખ ધરતા મન માહ
બલતી દેખી દ્વારિકા, કીજે કવણ ઉપાય છે ૧. રતન ભીંત સેવન તણ, તેહ બલે તકલ
સોવન થંભા કાંગરા, જાણે બલે પરાલ છે૨
ઢાલ પહેલી બલતી દ્વારિકા દેખીરે, ભાઈ ઘણા થયા દિલગીર છાતી તે લાગી ફાટવારે,
ભાઈ નયણે વછુટયા નીરરે માધવ ઈમ બેલે છે ? બે બંધવ મલીને તહાંરે, ભાઈ વાત કરે કરૂણાય દુખ સાલે દ્વારિકા તણુ, ભાઈ અબ કીજે કવણ ઉપાયરે માત્રારા કિહાંરે દ્વારિકાની સાહિબીરે, ભાઈ કહાં ગજદલને ઠાઠ ! સજજનને મેલે કિહાંરે, ભાઈ ક્ષણમાં હુઆ ઘણુ ઘાટરે મારા હાથી ઘડા રથ બલેરે, ભાઈ બેંતાલી બેંતાલીસ લાખ અડતાલીસ ક્રોડ પાલા હુતારે, ભાઈ ક્ષણમાં હુઈગયા રાખજે માતાજા હલધરને હરજી કહેરે, ભાઈ ધિ કાયરપણું મેય નગરી બલે મુજ દેખતાં, ભાઈ જેર મુજ ન ચાલે કેયરે માથાપા નગરી બલે મુજ દેખરે, ભાઈ રાખી ન શકરે જેમ ઇંદ્ર ધનુષ મેં ચઢાવીયું રે, ભાઈએ બલ ભાગ્યું કેમરે મામાદા જીણી દીશી જેવે તિણ દિશેરે, ભાઈ સેવક સહસ અનેક હાથ જોડી ઉભા ખડારે, ભાઈ આજ ન દીસે એકરે મામા પાછા
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________
મોટા મોટા રાજવીરે, ભાઈ શરણે રહેત આય . ઉલટો શરણે તાકીયેરે, ભાઈ વેરણ વેલા આયરે છે માત્ર ૮ વાદલ વીજતણી પરેરે, ભાઈ ઋદ્ધિ બદલાયે સૈયા ઈણ દેહીલીમાં આપણેરે, ભાઈ સગે ન દીસે કેયરે પામવાલા મહેલ ઉપગરણ આયુધ ખેલેરે, ભાઈ બેલે સહુ પરિવાર છે આ આપદા પુરી પડીરે, ભાઈ કીજે કવણ વિચારરે મામાના વળતાં હલધર ઈમ કહેરે, ભાઈ પ્રગટયાં પૂર્વનાં પાપ બીજું તે સઘળું રહ્યુંરે, ભાઈ માંહે બળે માય બાપરે માલા૧૧ દેનું બાંધવ માંહે ધક્યારે, ભાઈ નગરીમાં ચાલ્યા જાય છે ૨થ જોડી તેણે સમેરે, ભાઈ માંહે ઘાલ્યા માત તારે માથાના દેનું બાંધવ જુતિયારે ભાઈ આવ્યા પળની માંય બંધવ બહાર નીકળ્યારે, ભાઈ દરવાજે ૫ડિયે આયરે માથાના પાછું વળી જુએ તીહાંરે ભાઈ ઘણા થયા દિલગીર છે છાતી તે લાગી ફાટવારે, ભાઈ નયણે વછુટટ્યાં નીર મામાના૧૪ હળદરને હરજી કહેરે, ભાઈ સાંભળ બંધવ વાત કિણ દીશી આપણે જાઈશુંરે, ભાઈ તે દિશ મય બતાયરે માત્રાપા વચન સુણુ માધવ તણો ભાઈ હળધર બોલે એહ ! પાંડવ ભાઈ કુંતાતણુરે, ભાઈઅબ જાઈયે તેમને ગેહરે માયા૧૬ વયણાં સુણી હળધર તણુંરે, ભાઈ માધવ બેલે એમ દેશવટો દેઈ કાઢીયારે, ભાઈ તે ઘર જાઓ કેમરે છે માત્ર ૧૭ વલતા હળધર ઈમ કહેરે, ભાઈ દેખી હશે દિલગીર છે તેકિમ અવગુણ આણશેરે, ભાઈ ગિરૂઆ ગુણગંભીરરે મામા ૧૮
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________
તે તેહનાં કારજ કિયાંરે, ભાઈ ધાતકી ખંડમાં જાય છે દ્રૌપદી સેંપી આણને, ભાઈ તે કેમ ભુલશે ભારે માદાવલા અહંકારી સીર સેહરારે, ભાઈ એવી સંપદા થાય તે નર પાળા ચાલિયારે, ભાઈ આપદા પડી બહુ આયરે મામા મારા પાંડવ મથુરાં પ્રગટી જિહાંરે, ભાઈ અગ્નિખુણ સમુદ્રની તીર છે તણ નગરી ભણી ચાલીયા, ભાઈ બંધવ બહુ સધીરરે મામા મારા જે નર સચ્યાએ પિઢતારે, ભાઈ તે નર પાલા હાય . કરજેડી વિનયવિજય ઈમ ભણેરે, ભાઈ આ ભવ પાર ઉતારા
માધવ ઈમ બોલે છે ૨૨ છે
શ્રી ઘન્ના અણગારની સઝાય ચરણકમલ નમી વીરનારે, પૂછે શ્રેણિકરાય મુનિર્યું મન માન્ય ચૌદ સહસ મુનિ તાહરેરે, અધિકે કુણ કહેવાય મુનિ ૫ ૧ જિન કહે અધિકે માહરેરે, ધન ધને અણગાર મુક
સદ્ધિ છતી જેણે પરિહરીરે, તરૂણી તજી પરીવાર મુનિમારા સિંહ તણું પરે નીકળી રે, પાલે વ્રત સિંહ સમાન મુ. ક્રોધ લેભ માયા જીરે, દૂર કીધે અભિમાન મુનિ છે ૩ છે મુજ હાથે સંયમ પ્રહરે, પાળે નિરતિચાર મુ.
છ છઠ્ઠ આંબિલ પારણેરે, લીયે નિરસ આહાર મુ. કે ૪ છે કેઈન વછે માનવીરે, તે લીયે આહાર મુક
ચાલંતા હાડ ખડખડેરે, જિમ ખાખરના પાન મુત્ર છે ૫ છે સકકર ભર્યું જેમ કોચલુંરે, તિમ ધન્ના મુનિનું વાન મુક પંચ સમિતિ ત્રણ ગુપ્તિસુરે, રંગે રમે નિશદિન મુત્ર છે ૬
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________
સર્વાર્થસિદ્ધ સુખ પામીયારે, ધન ધન્નો. અણગાર મુક
નવમે અગે જેનેરે, વીર કો અધિકાર મુ. ૭ છે પંડિત જિનવિજય તણેરે, નમે તેહને વારેવાર મુ
પ્રાતઃ ઉઠીને તેહનુંરે, નામ લીજે સુવિચાર મુ. | ૮ છે
શ્રી સ્યુલિભદ્રજીની સઝાય વેષ જોઈને સ્વામી આપણે લાગી મારા તનડામાં લાયજી અણધાયું રે સ્વામી આ શું કર્યું, - લાજે સુંદર કાયજી, કેરે ધૂતારે તમને લાવ્યા છે ૧ - આવી ખબર જે હતા તે, જાવા દેત નહી નાથજી છેતરી છેહ દીધે મને, પણ હું નહી સાથજી કેારા બધ સુણી સુગુરૂ તણ, લીધે સંયમ ભારજી માતપિતા પરિવાર સહુ,
જુઠે આળ પંપાળજી, નથીરે ધુતારે મને ભેલ ૩ છે એવું જાણને કેશા સુંદરી, ધર્યો સાધુને વેષજી ! આ ગુરૂની આજ્ઞા લઈ દેવા તને ઉપદેશજી નથી રે. ૪ કાલે સવારે ભેગા રહી, લીધાં સુખ અપારજી તે તમે બોધ દેવા આવીયા, જેગ ધરીને આવારજી, જેગરે સ્વામીજી ઈહાં નહિ રહે છે પ છે કપટ કરીને મને છોડવા, આવ્યા તમે નિરધારજી પણ છોડું નહિ કદી નાથજી, નથી નારી ગમારજી જેગરેમાદા
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭.
છેડ્યા માતપિતા વળી, છેડ્યો સહ પરિવારજી ઋદ્ધિ સિદ્ધિ મેં તજી દીધી,
માની સઘળું અસારજી છેટી રહીરે કર વાત તું છે ૭ જેગ ધરે અમે સાધુને, છોડ્યો સઘળાને પ્યારજી માત સમાન ગણું તુજને, સત્ય કહું નિરધારજી છેટી રહી. ૮. બાર વર્ષની પ્રીતડી, પલમાં તૂટી ન જાય !
પસ્તા પાછળથી થશે, કહુ લાગને પાયજી જેગરેટ છે ૯. નારી ચરિત્ર જોઈ નાથજી, તરત છેડશે જેગજી ! માટે ચેતે પ્રથમ તમે, પછી હસશે સહુ લેકજી ગરે ૧૦ ચાળા જેઈને તારા સુંદરી, શું નહિ લગારજી ! કામ શત્રુ મેં કબજે કર્યો,
જાણી પાપ અપારજી, છેટી રહીરે ગમે તે કરો ! ૧૧ છે. છેટી રહીરે ગમે તે કરો, મારા માટે ઉપાયજી પણ તારા સામું હું જેવું નહિ, શાને કરે તું હાયજી જે૧રા માછી પકડે છે જાળમાં, જાળમાંથી જેમ મીનજી ! તેમ મારા નેત્રના બાણથી કરીશ હું તમને આધીન જે. ૧૩. ઢગ કરવા તજી દેઈ, પ્રીતે કહે મુજ હાથજી ! કાળજુ કપાય છે મારું વચને સુણીને નાથજી જે૧૪. બાર વર્ષ તુજ આગલે, રહ્યો તુજ આવાસજી ! વિવિધ સુખમેં ભગવ્યા કીધાં ભાગ વિલાસજી
આશા તજ હવે માહરી કે ૧૫ છે.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________
ત્યારે હતે અજ્ઞાન હું, તે કામમાં અંધજી પણ હવે તે રસ મેં ત સુણી શાસ્ત્રના પ્રબંધ આગા૧૬ જ્ઞાની મુનિને ઋષિ, મોટા વિદ્વાન ભૂપજી તે પણ દાસ બની ગયા, જેઈ નારીનું રૂપજી જે. ૧૭ સાધુપણું સ્વામી નહી રહે, મિથ્યા વધું નહિ લેશજી દેખીરે નાટારંભ માહરો, ત્યજશે સાધુને વેશજી જેગરા ૧૮ વિવિધ ભૂષણે ધારીને, સજી રૂડા શણગારજી ! પ્રાણ કાઢી નાંખે તાહરો, કુદી કુદી આ ઠારજી આ૦ મે ૧૯ છે તે પણ સામું જોવું નહીં, ગણું વિષ સમાનજી ! સૂર્ય ઉગે પશ્ચિમ કદી, તે પણ છડું ના માનજી આમારના ' ભિન્ન ભિન્ન નાટક મેં કર્યા, સ્વામી આપની પાસ તે પણ સામું જોઈ તમે,
પુરી નહિ મન આશજી, હાથરે પ્રહારે હવે મારો છે ૨૧ છે * હાથ જોડીરે હવે વિનવું, મારા પ્રાણજીવનછ
બાર વર્ષની પ્રીતડી, યાદ કરો તમે મનજી હાથ૦ ૨૨ છે ચેત ચેતરે કેશ્યા સુંદરી, શું કહું વારંવાર આ સંસાર અસાર છે,
નથી સાર લગારજી, સાર્થક કરે હવે દેહનું છે ૨૩ છે જન્મ ધરી આ સંસારમાં, નહી ઓળખે ધર્મ ! વિધવિધ વૈભવ ભગવ્યાં, કીધાં ઘણાં કુકર્મજી સાર્થક૨૪ તે સહુ ભેગવવું પડે, મુઆ પછી તમામજી ! અધર્મી પ્રાણને મળે નહિ, શરણું ન કેઈ ઠામજી સાર્થક ારપા
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________
સિન્ધરૂપી આ સંસારમાં, માનવ મીન રૂપધારજી જંજાળજાળરૂપી ડગમગે, કાળરૂપી મચ્છી મારજી સાર્થ૦ પ૨દા વિષયરસ વહાલો ગણી, કીધા ભેગવિલાસજી ધર્મના કાર્યો કર્યા નહી, રાખી ભેગની આશજી
ઉદ્ધાર કરે મુનિ માહો છે ૨૭ છે વ્રત ચૂકાવવા આપણું કીધાં નાચને ગાનજી ! છેડ કરીરે મુનિ આપની, બની છેક અજ્ઞાનછ ઉદ્ધાર૦ ૨૮ શ્રેય કરેરે મુનિવર મુજને, બતાવીને શુભ જ્ઞાનજી ! ધન્ય ધન્ય છે આપને, દીસે મેરૂ સમાન ઉદ્ધાર છે ૨૯ છે બાર વર્ષ સુખ ભોગવ્યું, ખરચ્યા ખૂબ દીનારજી ! તે હું તૃપ્ત થઈ નહી, ધિક મુજને ધિક્કારછ ઉદ્ધાર છે ૩૦ છેડી મેહ સંસારને, ધારે શિયલવ્રત ધારજી તે સુખશાંતિ સદા મળે, આ ભવજલ પારજી સાર્થક ૩૧ ધન્ય છે મુનિવર આપને, ધન્ય શાકડાલ તાતજી ! ધન્ય સંભૂતિવિજય મુનિ, ધન્ય લાંછન દે માતજી |
મુક્ત કરીને મેહજાળથી છે ૩ર છે આજ્ઞા દરે હવે મુજને, જાવું મુજગુરૂ પાસજી માસું પુરૂ થયા પછી, સાધુ છડે આવાસજી !
રૂડી રીતે શિયલવ્રત પાળજે છે ૩૩ 1 દર્શન આપજે મુજને, કરવા અમૃત પાનજી ! સૂરિ ઇદુ કહે સ્થલિભદ્રજી, બન્યા સિંહ સમાનજી
ધન્ય છે મુનિવર આપને એ ૩૪ છે
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનવિમલસૂરિ કૃત પર્યુષણની સઝાય
ઢાલ પહેલી મે કડખાની દેશી પુણ્યની પોષણ પર્વ પર્યુષણ, આવીયાં ધણીપણે જાણીયે એ હિરડે હર્ષ ધરી છઠ્ઠઅઠ્ઠમ કરી, ઉચ્છવે કલ્પઘર આણીરે ગુરૂ કરે વાંચના સુણે સહુ ભવિજના, કર્મનિકાચના પાચનારે પ્રથમ જિનશાસને ઋજુ જડપ્રાણીયા,
વીરના વકે જડબહુ જનાએ છે ૨ છે 2ટક છે શુભમના સરલને દક્ષપ્રાણી મધ્ય જિનના જાણીએ તેહભણ બહુપદે નિયતઅનિયત ક૨ચઉ ખટ(ષટ) આણીયે કલ્પદશવિધ કહ્યો મુનિને ધર્મ પૂરવ માનથી !
ભદ્રબાહુ સ્વામિ ભાષિત સૂત્રસુણો બહુ માનથી છે ૩ છે કલ્પધર્મ માહાત્મ્ય તૃતીય રસાયન પરે,
બહુગુણ હોય એને સુણતાં એ નાગ કેતુપરે નાણુલહી ઉજલું, પામીયે શિવપદ શાશ્વતાં એ છે જો
ધણપરે પીઠિકા કહી ક૫ માંડીયે, પંચકલ્યાણક વીરનાએ દશમ દેવકથી આવીય ઉપના, ત્રણનાણું જબુભરતમાં એ પા ગેકટ છે તુરત માહણકુંડ ગ્રામ, ઋષભદત્ત દ્વિજનાર એ દેવાનંદા મધ્યયણિ પેખે, સુપન દશને ચાર એ ઉત્તરા ફાલ્ગની ચંદ્રગે શુકલછઠ શુદિ માસની
સુપન વીતકકત આગલ કહે આવી આસને છે ૬ . કહેતિહાં ગષભદત્ત આપણે ઘરહેશે સુતસવિ શાસ્ત્રને પારગામી માને પિત શરીર સુલક્ષણે, સુજશ સૌભાગ્ય ગુણસયલ ધામી માળા
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________
વેદના ભેદ સવિ જુજુઆ દાખવે, ગણિત પ્રમુખે જશનહીં ખામી તે સુણિ તહત્તિકરી ગઈ, નિજસ્થાનકે,
દેવાનંદા એ શીષ નામી છે ૮ છે ઈણિસમે અવધિજ્ઞાને કરી જોયતાં, સોહમ ઇંદ્રજિન દેખીયા એ છે કાર્તિક શેઠને જીવ એ જાણીયે, પૂર્વભવ તેહને ભાંખીયે એ લા ત્રાટક | ભાષિઉં પ્રભુને રહી સન્મુખ સિંહાસનથી ઉતરી શકસ્તવ કહે ભાવ આણુ સાત આઠ પગ સરી ધર્મસારથી પદે સુણીયે કથા મેઘકુમારની જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ ગુણની વ્યાખ્યા પ્રથમ એ અધિકારની છે ૧૦
ઢાલ બીજી છે દેશી બે કરજેડી તામભદ્રા વિનવે છે શકસ્તવ કહે પૂરણ રોમાંચિત થઈ ભાવિ, અતીત જિનમન ધરીએ પંચકલ્યાણક એમ શાસ્તવ થુણે,
સદા શસ્તવ નામ તેહ ભણું એ ૧ . હવે ચિતે મન ઇંદ્ર એશું નીપનું એહ અચરૂ જાણીયે એ કેઈક કાલને અંતે નીપજે એહવા, અચરિજકારી લેને એ પારા તેયે માહરી ભક્તિ ઉત્તમ ઠામમાં, ગર્ભપાલટી મૂક એ તે કયે હરિણુ ગમેષી સુરપાયક ઘણી,
વાત અચ્છરાં દશ કહ્યાં એ છે ૩ છે જિનપદ લહેઉપસર્ગ મલ્લી તીર્થ થયું, ગર્ભપાલો જાણીએ નિષ્ફલ જિનઉપદેશ હરિધાતકીચે ગયા,
આ યુગલ નરક ગતિ પામીયા એ છે ૪
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચમરે સેહમે જાય ઉત્કૃષ્ટ તનુ ધણ આઠઅધિક શતસિઝીયા એ રવિસસિ મૂળવિમાન વંદન આવીયા,
અસંયતિ યતિપરે પૂજનાએ ૫ છે નીચકુલે નવિ હેય જિનચકી હરિયુગ, નીચકુલે નવિ ઉપજેએ
કમપ્રભાવે આવી ઉપના પણ જન્મ નવિ સંભવેએ છે ૬ છે ભવસત્તાવીસમાં મરિચી ત્રીજે ભવે, ગેત્રમદે એ બાંધિઓએ તિણે હેતે થયું એહ પણ એ મૂકવા,
ક્ષત્રિયકુલ નરપતિ જિહાંએ | ૭ | ક્ષત્રિય કુંડ ગામે ભૂપસિદ્ધારથ, ત્રિશલારાણી તેહનીએ થાયે એ તસ કુખે તસ બેટીતણે, ગર્ભ અછે તે તિહાં ઠાએ ૮ શીઘ કરે આદેશ માહરા વાલહા, તહત્તિ કરીને ચાલીએ
વૈકિય નિર્મલરૂપ કરી નિજ શક્તિથી, નિરાબાધશું તે લઈએ છેલ્લા થાએ ત્રિશલાકુખે ખ્યાશી દિનપછે, માનું શુભલગ્ન જેવા રહ્યા એ ત્રણ જ્ઞાને ભગવંત આવી તિહાં વસ્યા,
આસેજ વદિ તેરશ દિનેએ છે ૧૦ છે સુંદર ઘર સુખ સેજે સૂતિ સુંદરી,
સુપન ચઉદ લહે મજિમનિસિ એ જવૃષભ સિહ શ્રીઠામ થશે ૨ જ છે,
સરવરે દધિ વિમાન ચણ શિખાએ છે ૧૧
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩
સિંહપ્રથમ મુખમાંહે પેખે પેસતે, અવરસમે ઈમ જાણીએ નિરખી હરખી તામકંત કહેસુણે, શૂરવીર સુત હશે એ છે ૧૨ . દેવાનંદા તામ દેખે એહવું, મુજ સુહણાં ત્રિશલા હરેએ 2ષભદત્ત કહે એમ ન રહે રંકઘરે,
રત્ન નિધાન પરે એહવે એ છે ૧૩ વાસઘરે સુખસેજ અને વલી સુપનડ, સૂત્રમાંહે વર્ણવ્યા એ છે ઉજવલગજ ચઉદંતરે અરાવણસમે, આવીને ઉભે રહ્યો એ ૧૪ લષ્ટપુષ્ટ જસુદેહેરે તીખા ગ છે, ભ્રમરેપમોસમ લેયણું એ સિંહ ઉજવલ તીખી દાઢ અને શુભ લક્ષણે,
ઉશત સૌમ્ય સોહામણે એ છે ૧૫ છે લક્ષ્મી કમલે વસંતી હિમવંત પર્વતે, પદ્મદ્રહ છે અભિનએ એક કેડી વીશ લાખ ખટ વલયે મળી,
ચેથે લક્ષમી દેવતા એ છે ૧૬ છે ચારસુપનને અર્થ ભાંખિ રાખીયે, સૂત્ર વખાણું બીજું થયું એ વડા કલ્પ દિન એમ ઉચ્છવશું કરે,
જ્ઞાન વિમલ ગુરૂ મુખ સુણી એ છે ૧૭ |
ઢાલ ત્રીજી
છે દેશી ચોપાઈની છે હવે દશ સુપન તણું વર્ણના, સૂત્રપાઠ સુણીયે એક મના
રાજા મજજન કૌતુક કરે, અગે વસ્ત્ર વિભૂષણ ધરે છે ૧ કલ્પવૃક્ષ જિમ કુ ફલ્ય, વાદલથી જિમ રવિ નીકળે તિમ બેઠે આવી આસ્થાન, તેડે કૌટુંબિક પુરૂષ પ્રધાન છે ?
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪.
કહે બાહિર જે આસ્થાન શાલ, લીંપી શુદ્ધ કરે છૂપાલા સિંહાસન તિહાં માંડો સાર, તિહાં બેસી ને લઈ પરિવાર છે રાણી સિંહાસન અંતરે, પરિયચી વિચમાં અંતર ધરે !
પૂર્વદિશિ ભદ્રાસન આઠ, મંડા સવિ મેલ્યા ઠાઠ છે ૪ છે તેણે તેમ કીધું ધસમસી, તેણે સુણી રાજા થયે ખુશી કહે હવે સુપન પાઠક ઘેર જઈ તેડી આવે તે ગહગહી છે પો જે અષ્ટાંગ નિમિત્તના જાણ, ડાહ્યા વૃદ્ધ આચાર પ્રમાણ તેહવાને તે તેડવા ગયા, નૃપે તેડ્યા રવિયાયત થયા છે ૬. છે નાહી પૂજી ઘરના દેવ, કીધાં તિલક તેણે સયમેવા
ઉત્તરાસંગ જનેઈ ધરે, નૃપને મલવા સવિસંચરે છે ૭ ! આવ્યા ગઢને સિંહ દુવાર મલીયા એકઠા કરે વિચાર! જેમ અણમિલતાં પાંચશે સુભટ, ન લ@ા માન થયા ગહગઢ પાટા તે માટે સવિસરે થઈ, વૃદ્ધ એકની આજ્ઞા લઈ કીજે ડામ તે લહિ માન, જિહાં સંપ તિહાં શ્રેયનિધાન લા ચિરંજીવ જયજય ભૂપાલ, આશીર્વાદ બેલે ગુણ માલ આસણબેસણ રાજા દીયે, કુલ ફલાદિક કરમાં લીયે ૧૦ છે સુપન અર્થ ભાંખ્યું વૃત્તાંત, લબ્ધ અર્થ ભાંગે ઈમ તંત માંહે માંહે વિચારી કહે, નિગમ શાસ્ત્રમાં જેહવું લહે છે ૧૧ બહેતર સુપનાં શાસ્ત્ર કહ્યાં, તેમાં બેંતાલીશ મધ્યમ કહ્યાં ત્રીશ તેહમાં ઉત્તમ અછે, ચઉદ વિશે વિસ્તર રૂચે છે ૧૨ મા જિન ચક્કીમાતા એ લહે, હરિમાતા સગ ચઉ બલની કહે મંડલિક એકલહે એ માટે શુભ સૂચક એ સુપન અથાહે છે ૧૩
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીઠે સાંભલ્ય ને અનુભ, આધિ વ્યાધિ ચિંતાણું ગમ્યું મલમૂત્રાદિક પ્રકૃતિ વિચાર, દીઠાં સુપન લહે ન લગાર છે ૧૪ ધર્મ કમથી સુર સાનિધ્યે, અતિ પાપ ઢેગે અનવિધે એહથી સુહણાં દીઠાં હોય, પ્રાયે સુપન ફલે સહુ કેય છે ૧૫ જે સ્થિર ચિત્ત જિતેંદ્રિય શાંત, ધર્મ રૂચિને શ્રદ્ધાવંત. ઈત્યાદિક ગુણને જે ધણુ, ફલે શુભાશુભ સુપન તણી છે ૧૬ . કુલદીપકને વંશ આધાર, કીતિ લાભ બલ ભાંડાગાર .
હેશે સુત રાજાને રાય, કે ચક્રી કે જિનવર થાય છે ૧૭ છે ઈસ્યાં વચન સુણ હળે રાય, આપે ધન બહુ કરી સુપરસાય છે ચૌદ સુપનાથે એમ સુહાય, ચૌદ રાજ ઉપર શિવઠાય છે ૧૮ ચઉદ ગજ ચઉવિધ ધર્મ, કહે સુર ગજપતિ સેવીત કર્મ ભરત બેધિબીજ વાવશે, ઘેરી વૃષભ ધર્મ ધુરા થશે ૧૯ કુદ્રષ્ટિ સ્થાપદે ભવિ વન ભાંજતું, રાખશે સિંહબલે એ છતું વરસીદાન દેઈ જિનપદ લચ્છી, ભગવશે લક્ષ્મી ફલ અરછી મારો શીષ ધરસે સવિ એહની આણ, કુસુમદાસ ફલ એહ મંડાણ ભવિ કુવલય બેધનને શશી, ભામંડલ ભૂષિત રવિ સસિ મે ૨૧ છે ધર્મ પ્રાસાદ શિખરે બેસશે, પૂર્ણ કલશ ફળ એમ પામશે ધમ ધ્વજ શેભા હશે, ધ્વજ ફલ ચઉદિશિ ધ્વજ સેહશે પારરા સુર નિમિત્ત પદકજ ઠાવશે, સરવર ફલ ઈણી પરે ભાવશે
રત્નાકર દર્શન ફલમાન, કેવલ જ્ઞાન રત્ન અહિઠાણ છે ૨૩ ચઉસુર વૈમાનિક પર્યત, સેવિત દેવિમાન ફલકત રત્નાદિક ગઢ તત્ર વાસશે, રત્નાશિ કલએ થાયશે છે ૨૪i
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________
શુદ્ધ સ્વભાન કંચન શુધિકાર, નિધૂમ અગ્નિને એહ વિચાર એહવા ફલ પ્રગટ ભાંખીયાં, સુપન શાસ્ત્ર કીધાં સાખિયાં છે ૨૫ છે નિસુણી રાજા રં ઘણું, પ્રીતે દાન તે કેતે ભણું છે નિજઘર પહેતા સુપન પાઠવી, ભૂપે વાત સ્ત્રીને દાખવી પરદા સુપન પાઠક આવ્યા એટલે, ત્રીજુ વખાણ થયું એટલે પણ સુપન અર્થ આગળથી કહ્ય, જ્ઞાનવિમલ ગુરૂથી જે કો ર૭
ઢાલ ચોથી થાયની દેશી છે હવે ઇંદ્ર આદેશ ધનદ તણું જે દેવ, તિર્યંભિક નામે નૃપ ઘરે ભરે નિત્યમેવ ધન કણની કેડી હેડી કરે તેણીવાર,
. એ જિનનું દેશું નામ વર્ધમાન કુમાર છે ? એમ મનોરથ વધતે ગર્ભ ભગવંત, તવ એક દિન ચિંતે માતાજી ગુણવંત 1 નવી હાલે ફરકે માનું સાધે કેઈ ધ્યાન, -
મેહજીપન હેતે શેલેશી કરે કઈ તાન છે. ૨ & તવ માતાને મન પસર્યો શેક સમુદ્ર, નવી ખાવે પીવે ચિંતાતુર રતનિંદ્ર કેવન દવ દીધાં કે ભાંજ્યા બહુ માલ,
કે સરવર શેખ્યાં કે ઋષિ દીધાં આલ છે ૩ છે કે તાવડે નાખ્યા જુ માંકડ ને લીખ, પશુ પંખી પંજર કે કઈ ભાંજી ભીખ .
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭
જ્ઞાનદેવ સાધારણ ગુરૂ કલ્પિત જે દ્રવ્ય,
તે અભખ ભખાવ્યાં કીધી કરણ અભવ્ય છે કે આ વલી અવધિ આશાતના કીધી ને કરાવી, વલી અશુદ્ધ પ્રવૃત્તિ શક્તિ ને ન ચરાવી કેશાતના કામણ કપટ કરીને વંચ્યાં.
માયા બકવૃત્તિ પાપકર્મ બહુ સચ્યાં છે તે કેશીલ વિલુપ્યાં કેવલી ગર્ભ હરાવ્યાં, ઈત્યાદિક બહેલાં પાપકર્મ ફલ આવ્યા છે ઈહિ દેષ ન કેઈને શેચ કરે શું થાય,
જેમ જલધિમાં મૂક્યાં છિદ્ર ઘડે ન ભરાય છે ૬ મધુ માસે ન કુલે જે કરેડા તરૂ એક, તિહાં જલદ વસંતને, વાંક કિ કહે છેક તરૂ ફલિયે ફલ નવી, વામન પામે ઘૂક,
દેખે નવિ ઉગ્યે તેજવંત રવિસુત્ત | ૭ | નિર્ભાગ્ય શિરોમણું મેરૂ ચઢાવી પહાડ, લેચન દઈ લીધા ધિ ધિર્ કર્મ એ જાલ ભેજન શુભ પીરસી કાઢી લીયે જિમથાલ,
- તિમ હું દુઃખણીને રાજ્ય સુખે સવિ આલ છે ૮ કિહાં ગઈ કુલદેવી, આજ કરી ન સંભાલ, એ જીવિત ધન સુખ શું કીજે સુકુમાલ ! પૂછે તિમ સહીયર તિમ તિમ દુઃખ બહુ સાલે,
મૂચ્છ લહી જાણી શીતલ જલ શું વાલે છે ૯ છે
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮
ઉપરત સતિ નાટક દેખી નૃપનું ગેહ, તવ જ્ઞાન પ્રયુજે ત્રિભુવન કરૂણા શેહ છે સુખ કાજે કીધું દુઃખ કાજે થયું તેહ,
ભાવિ કાલે લક્ષણ ગુણ તે દેષ અછત છે ૧૦ છે. ઈમ જાણી ફરક્યા એક દિસે પ્રભુ જામ, તવ હર્ષિત ત્રિશલા, કુલ્લું મુખકજ તામ હું ત્રિભુવન ધન્યા ભાગ્યદશા વલી આજ,
જિનપદ સેવાથી સીધા સઘલાં કાજ છે ૧૧ છે મને રથ કલ્પદ્રુમ ફલીયે સદલ સરછાય, જિનઘર જિનપૂજા ધવલ મંગલ ગવરાય છે કુંકુમના થાપા બાંધી તેરણ માલ,
| નાટક પ્રારંભે ઉછાલે વર શાલ છે ૧૨ મોતીયે એક પૂરે ચૂરે સવિ દારિદ્ર, સવિ અથે જનને દેઈ દાન અમદા શણગાર તસ જન રાજભુવન દેવક,
| સરીખું તે વેલા મંગલ કા શેક છે ૧૩ તિહાં સાતમે માસે અભિગ્રહ લીયે ગર્ભમાંહે, હું શ્રમણ ન થાઉં માતા પિતા હોય જ્યાંહિ . હવે ત્રિશલા દેવી સ્નાન તિલક પ્રસિદ્ધ,
સહુ અલંકાર પહેરી ગર્ભ પાલન કીધ છે ૧૪ છે શુભ દેહલા પૂરે સિદ્ધારથ નુપ તાસ, પરિજન જિમ કહે તિમ વિચરે નિજ આવાસ !
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિજ મહિલા ગર્ભે વસીયા પ્રભુ નવમાસ,
સાડા સાત દિન ઉપરે, પૂરી પૂરણ આસ છે ૧૫ તેણે કાલે સમયે ચિત્ર તેરશ અજુ આલી, દિતિ નિર્મલ પવન અનુકૂલે રજ ટાલી સવિશકુન પ્રદક્ષિણા, મેદની સવિનિઃપન,
જનપદ સવિ સુખીયે મુદિત લેક સુપ્રસન્ન છે ૧૬
ઢાલ પાંચમી છે ઍક્વીશાની દેશી છે જિન જમ્યાજી સુખીયા નારકી થાવરા, તે જે ત્રિભુવનેજી પ્રગટે સમિર સુહંકરા દિશિ કુમરીજી છપ્પનાં આસન ચલે, અવધિયે જાણેજી સપરિવાર આવી મલે છે
ટક મિલે ચઉદિશી ઉર્વ અદિશિ, આઠ આઠ તિમવિદિશીની, રૂચક નિવાસીની ચલ ચલે, ઈમ છપ્પન સુહાસિની જિન માત લઈ ઘર કરી, સ્તુતિ મજજન તે કરે,
વરવસ્ત્ર ભૂષણ કરીય શેભા, આવીયા તિમ સંચરે છે ૧ સવિ સુરપતિજી જન્મ મહોત્સવ જિન તણે, મેરૂ આવેજી મલી સમુદય અતિ ઘણે છે લઈ જાવેજી કરી અભિષેક પાતક ગમે, ધૂપ આરતિજ ગીત ગાન હર્ષે રમે છે છે ત્રાટકો રમે નાટિકા ભક્તિપૂજા કરી આનંદ અતિ ઘણે, આઠ મંગલ ભણી એકશત, આઠ યુવ્ય રચના ભણે છે .
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦
બત્રીશ કેડી સુવર્ણ વરસી, ભૂપ પર જિન મેલીયા, - અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ નંદીશ્વર કરી સકલસુર ઠામે ગયા ૨ હવે રાજાજી પ્રભાતે ઓચ્છવ કરે, દશ દિનના નગર સર્વ ઓચ્છવ કરે છે નામ થાપજી વર્ધમાન ગુણથી ભલું, સગ કર તનુજ કચનવાને નિર્મલું છે
ત્રાટક અતિ ભલું બલ શ્રી જિનનું હરિ કહે તે ન સહિ શક્યો, અન્નાણું સુર એક આવી, રમત રમવાને ધક્યો છે અહિ આમલી વૃક્ષ વીંટી રહ્યો નાખે કર ગ્રહી,
વલી ડિંભરૂપે વૃદ્ધિ પામે તાડિયે પ્રભુ કર ગ્રહી છે ૩ પાય લાગીજી નામ મહાવીર દેઈ ગયે, લેખક સાલેજી ઉણું આઠ વરસે થયે ! પ્રભુ પરણ્યા નરવર્મ નૃપ યદા સુતા, ભેગવતાજી વિષય સુખે થઈ એક સુતા ! અનુક્રમેજી માતાપિતા સ્વર્ગે ગયા, વર્ષ અઠાવીસજી ઘરવાસે પૂરણ થયા !
ગેટકો અભિગ્રહ પૂરણ જાણે, નંદીવર્ધન વિનવ્યા, અનુમતિ ન આપે તેથી વલી, વર્ષ દેય ઘરે રહ્યા છે તિહાં બ્રહ્મચારી અચિત આહારી, બંધુ ઉપરે કરૂણા કરી, લોકાંતિક સુર વયણ નિસુણી, દીયે દાન સંવછરી ૪ એક કોડીજી અકૂલખ ઉપર નિત દીયે, વાવર જે ઈમ ભાંખે સવિ ભવિલીયે
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________
હરિ ચઉસઠછ આવ્યા સંયમ ઉચ્છવે, ચંદ્રપ્રભાજી પાલખી જિન આગળ હવે . છે ત્રાટકો સ્તવે બહુપરે સકલ સુરવર નંદિવર્ધન નૃપનારા, ધ્વજા કલશ મંગલ આગલ, વહે હય ગય રથવરા ક્ષત્રિયકુંડ ગ્રામ્ય મધે, દિખ (દિક્ષ) લેવા સંચરે, નરનારી નીરખે નયણ હરખે, મુખે જય જ્ય ઉચ્ચરે છે ૫ છે માગશર વદિજી દશમ દિને પહેર પાછલે,
- જ્ઞાત ખંડવને જ અશક તરૂતલે એકલે છે છઠે ભક્તજી ચઉવિહાર બીજે દિને,
વસ્ત્ર દેવદૂષ્યજી ખધે ઠવે હરિ શુભ મને ! ટક છે શુભ મને લાગે કેશ સઘલાં, પંચમુષ્ટિ મુખ ભણે કરેમિ સામાઈયં તવ નાણુ પજવ મુણે ! હવે વીર નંદવન નૃપ પ્રમુખ વલે સુરવરા
અવશેષ મુહૂર્ત દિવસ હુતે કુમાર ગ્રામે સંચર્યા છે ૬ છે તિણે રાતેજી ગોપે પરીષહ માંડિયા, તવદ્રજી અવધિ જ્ઞાને જોઈયા કહે પ્રભુનેજી બારવર્ષ રક્ષા કરૂં, પ્રભુ ભખેજ આપ બલ કેવલ વરૂં .
ટક છે ધરૂં સહાય ન કેઈની ઈમ, સુણી હરિ સ્વર્ગે ગયા ! સિદારથ વ્યંતર પાસે થાપ પ્રભુ સંયમ ધર થયા બહુલ બ્રાહ્મણ ઘરે પારણું પરમાને પંચદિવ્ય શું ! પંચમવખાણુ ઈણી પરે જાણીયે જ્ઞાનવિમલ કહે ઈચ્છું છા
ઢાલ છઠ્ઠી છે દેશી ઝાંઝરિઆ મુનિવર ધનધન તુમ અવતાર છે પિતા મિત્ર તાપસ મિલ્યાજી, બાહ પસી આયા
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________
કહે માસુ પધારજે, મને પ્રભુ ઈમ થાય છે
ચઉનાણી વીરજી ભૂતલ કરેરે વિહાર # ૧ દિવ્ય ચૂર્ણ વાસે કરીજી, ભમરા પણ વિલગતા
કામીજન અનુકૂલથીજી આલિંગન દેયંત ચઉટ છે ૨ મિત્ર દ્વિજ આવી મજ, ચીવર દીધે અદ્ધ
આવ્યા તાસ વિડિલેજ, ચોમાસે નિરાબાધ છે ચઉ૦ ૩ અપ્રીતિ લહી અભિગ્રહ ધરી , એક પખ કરી વિચરંત શુલપાણિ સુર બેધિયેજી, ઉપસર્ગ સહિ અત્યંત ને ચઉ૦ ૪ it મુહૂર્ત માત્ર નિદ્રા લહેજી, સુહણાં દશ દેખત ઉ૫લ નામ નિમિત્તિજી, અર્થ કહે એમ તંત ચઉદ છે ૫ છે તાલપિશાચ હિયે જે પહેલે, તે હણશે તમે મેહ સિતપંખી ફલ ધ્યાયજી, શુકલ ધ્યાન અહ ચઉ૦ દા વિચિત્ર પંખી પેખીજી, તે કહેશો દુવાલશ અંગ છે
વર્ગ સેવિત ફલ થાપશે, અને પમ ચઉવિત સંઘ ાચઉનાળા ચઉવિધ સુર સેવિત હશો, પદ્મ સરવર દીઠ ! મેરૂ આરોહણથી હશેજ, સુર સિંહાસન ઈદ છે ચઉ૦ ૮ જે સૂરજ મંડલ દેખીઉં, તે હશે કેવલ નાણા માનુષેત્તર વીટીયેજી; તે જગકીતિ મંડાણ છે ચઉટ છે ૯ જલધિતરણ ફૂલ એ હાયશેજ, તે તરશે સંસાર ! દામયુગલ૦ ફલ નવિ લહંજી, તે કહે કરી ઉપગાર ચ૦૧૦ કહે પ્રભુ તે ફલ તેહનેજી, ધર્મ દુવિધ કહું સંત પ્રથમ માસુ તિહાં કરીછે, વિચરે સમતાવંત ચઉ ૧૧ છે
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉતરતાં ગંગાનદીજી, સુરકૂત સહ ઉપસર્ગ સંબલ કંબલે વારી , પૂર્વ ભવે વર્ગ છે ચઉ૦ મે ૧૨ છે ચંડકેશીયો સુર કીજી, પૂર્વ ભિક્ષુ ચારિત્ર સીંચે નયન સુધારસેજ, હવે મલ્ય મંખલીપુત્ર પાચઉકાળવા નદી નીરે પ્રતિબિંબિયાજી, જિનપદ લક્ષણ દીઠ
સામુદ્રિક જોઈ કહેજી, ઇંદ્ર થયે મન ઈઠ છે ચઉ૦ મે ૧૪ સંગમ સુર અધમે કર્યો છે, બહુ ઉપસર્ગ સહંત ! દેશ અનાર્યજ સંચર્યા, જાણ કર્મ મહંત છે ચઉટ છે ૧૫ . વ્યંતરી કૃત સહે શીતથીજી, લેકાવધિ લહે નાણ પૂર્વકૃત કમેં નડયાજી, જેહના નહીં પ્રમાણ છે ચઉ૦ મે ૧૬ ચમરે શરણે રાખીયેજી, સુસમાર પુરે ધરી ધ્યાન ! અનુક્રમે ચંદન બાલિકાજી, પ્રતિલાલે ભગવાન છે ચઉ૦ મે ૧૭ કાને ખીલા ઘાલીયાજી, બેપ કરે ઘર કમ વૈધે તે વલી ઉદ્ધર્યાજી, સહી વેદન અતિ મર્મ છે ચઉ ૧૮ . વર્ષ બાર સાડા લગેજ, કર્મ કર્યા શવિ જેરા ચઉ વિહાર તપ જાણવું જી, નિતુ કાઉસ્સગ્ન જિમ મેર પાચઉગાલલા હવે તપ સંકલન કર્યું છે, જે કીધાં જિનરાય છે બેઠા તે કદીયે નહીંછ, ગાય દુહિકા સણુઠાય છે ૨ઉ૦ મે ૨૦ છે.
ઢાલ સાતમી છે પ્રભુ પાસનું મુખડું જેવા એ દેશી છે નવ ચઉમાસ છમાસ, અઢી માસી દેઢ માસી
દુગ દુગ જુગ ત્રણ માસી, કીધે એક છ માસી છે ૧.
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________
માસખમણ બાર જાણી, બહેતરે પખ દિલ આણે છે તે પણ દિન ન્યૂન છમાસ, દ્વિસય ગુણતીસ છઠ્ઠ તાસ છે ૨ ભદ્ર મહાભદ્ર પડિમા, તેમ સર્વતે ભદ્ર મહિમા
દુગ ચઉદસ દિન વાન, બાર અઠ્ઠમ ગુણખાણ ૩ દિખા દિનેથી લહીયે, પારણ દિન સકી કહીયે - ત્રણસેં ઓગણુ પચ્ચાશે, ચઉવિહાર ઉલાસે છે ૪ બાર વરસ ષટમાસ ઉપર, ૫ખ એક ખાસ !
એમ છદ્મસ્થ પર્યાય, પ્રભુ ભક ગામે જાય છે પા ગજુવાલિકા તીરે, જીણું ચિત્ય અદૂર
સામા કેડંબીને બેટે, શાલિદ્રમ તણે હેઠે છે ! છઠ્ઠ ભક્તને અંત, ગદુહિકાઈ બેસંત
માધવ વૈશાખે રંગે, શુદિ દશમી ઈંદુ સંગે છે ૭ ઉત્તરા ફાલ્ગની યોગે, પાછલે પહેરે પ્રસંગે તે
સૂર્ય પશ્ચિમ જાવે, વિજય મુહૂર્ત તિહાં આવે છે ૮ કેવલજ્ઞાન પાવે, સકલ સુરાસુર આવે
દીધે તિહાં ઉપદેશ, કેઈન લો ધર્મ લેશ છે ૯ ઇતિહાંથી અપાપાયે આવ્યા, સમવસરણ કરી છાયા !
તિહાં પ્રભુ દેશના દીધી, કર્ણ કટરે પીધી છે. ૧૦ |
ઢાલ આઠમી મેં ભેટયો રે ગિરિરાજ એ દેશી છે તિહાં અપાપામાં વસે, માહણ સેમિલ નામ યજ્ઞ મંડાલે છે તિહાં, તેડ્યા માહણરે યજ્ઞના જાણકે, ધન ધન વીર વાણી, ધન પ્રાણરે જેણે હૃદયે આણી કે ધો ૧ છે
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________
મગ દેશ ગેબર ગામથી, આવીયા ધરી અહંકારતે ! ઇદ્રભૂતિ આદે દઈ, અધીકારીરે માહણ અગીયાર તે ધરા છે ૨ ઈંદ્રભૂતિ અગ્નિભૂતિ. વાયુ સગા ત્રિબંધુ તે વ્યક્ત કમ મંડિત મેરય,
અંકેપિતા ચલબ્રાતારે મેતાર્થ પ્રભાસ ધો ૩ ચઉસહસ્સ ચારશે અછે, તેને સવિ પરિવાર
એકેકે સંદેહ છે મનમાહેરે જિમ ગિરિ ભારતે ધ૦ ૪ જીવ કમ તજજીવ શરીર, ભૂત તેહ બંધ દેખતે . દેવનારક પુણ્ય પરલેકને, મેક્ષ ન માનેરે એ સંશય દેખતે ધાપા સુણી વીર સર્વને, આવીયા ધરી અભિમાનતા નિ સંશય કરી તેહને, દેઈ દીક્ષારે કર્યો જન્મ પ્રમાણ ધટ ૬ ગણધર અગીયાર થાપીયા, તીર્થ આપે સારા સેહમને આદે કરી, હસ્ત દીક્ષિતરે મુનિ ચૌદ હજારતે ધ. ધાણા આર્ય ચંદના આદે દેઈ, સાધવી છત્રીસ હજાર એકલાખ ઓગણસાઠ વ્રત ધરૂ,
શંખ પ્રમુખારે શ્રાવકને લહેસિત ધ૦ છે ૮ સુલશા રેતિ આદે દેઈ, શ્રાવિકા ત્રણ લાખ સાર સહસ અઢાર ઉપરે, એહીનાણુંરે વલી તેરશે સારતે ધ૦ લા ચઉદ પૂર્વે ત્રણશે, સાતમેં કેવલનાણ વિક્રિય મણ પવિ, સગ પંચશેરે વાદી ચઉસય માન તે ધ૧મા ઇત્યાદિક પરિવારશું, કરે ભવિકને ઉપગાર મધ્ય અપાપા પુરિજીહાં,
તિહાં આવ્યા, શ્રી વીર-ઉદ્ધરતે ધો ૧૧
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રથમ ચોમાસુ અસ્થિગ્રામે, વિશાલાયે બાર ચૌદ રાજગૃહી જાણીયે, પૃષ્ઠ ચંપારે નિશ્રા ત્રણ સારતે ધાનેરા ૫૮ મિથિલા દેય ભદ્રિકા, આલંભિકામે એક એક અનાજ ભૂમિકા, સાવચ્છિરે નિશ્રાએ એકતે ઘ૦ ૧૩ બેંતાલીશ ચોમાસાં ઈમ, કરી કરૂણા અગાર હસ્તિપાલ રાજા ભણી,
દાન શાલારે અંતિમ ચોમાસું સારતે ધ૦ ૧૪ અમાવાસ્યા કાતિક તણું, નક્ષત્રે સ્વાતિ સંગ સેલ પહાર દેશના દેયતા,
કરી પિસહરે સાંભલે સવિ લેકતે ધ૦ ૧૫ સર્વાર્થ મુહૂર્ત પાછલી, ઘડી બે યણી જામ યોગ નિરાધ કરી તિહાં, છછૂંભરે એકાકી સ્વામતે ધ૦ ૧૬ શિવ પહોતા શ્રીવીરજી, તે સુણી ગૌતમ સ્વામી આપ સ્વભાવે ભાવતાં, પ્રભાતેરે લહે કેવલ જ્ઞાન ધ. ૧૭ તિણે સમે કશું અશુદ્ધરી, ઉપના જાણી વિશેષ ભસ્મગ્રહ પણ સંક, જન્મરાશે આયતિ ફલ પેખીકે ધ૦ ૧૮ ત્રીશ વરસ ઘરમાં વશ્યા, બેંતાલીશ વ્રતમાંહિ ! સવિ બહોંતેર વર્ષનું, આઉખું જાણોરે જિનનું ઉછાહિ ધ૧લા પર્વદીવાલી તે થયે, જિહાં લઘા જિન શિવસુખ ! સૂત્રમાંહે અધિકાર છે, તે સુણતાંરે જાયે ભવદુઃખતે ધ૦ ૨૦ શ્રી વીરના નિર્વાણથી, નવશે ને એશી વર્ષ એ સૂત્ર પુસ્તકે સંગ્રહ્યો, દેવધિ રે ખમાસમણે દેખતે ધવારના
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધ્રુવસેન નૃપ ઉપરધથી, આનંદપુરમાં એહ ।
સભા સમક્ષે વાંચીયા, નવશે ત્રાણુરે વરસે સસનેહતા ૧૦ ૫ ૨૨ ૫ દાય સહસ વરસાં લગે, હાથે ભસ્મગ્રહ પ્રભાવ । ઉદ્વિતાદિત પૂજા નહિ, પ્રવચને? અહવા કહ્યો ભાવતા ધારા
ભસ્મગ્રહ પીડા ટાલીયે, પછી હશે અધિક મંડાણ, એકવીશ સહસ્સ વરસાં લગે, વીરશાસનનું કહ્યું પ્રમાણતા ધારકા નવ ગણધર શ્રીવીરના, જિન છતે પામ્યા સિદ્ધ । રાજગૃહ માસ લેખના, કરી પહેાતારે પરિવાર પ્રસિદ્ધતા ધારપા વર્ષ ખારે શિવ લહ્યા, વીરથી ગૌતમ સ્વામ ! એ અતિશય મહાટા કહ્યો,
॥ ૨૬ ॥
જે દિકખેર તેલ શિવ ઠામતા ધ૦ સાંપ્રત વરતે મુનિવરા, સાહમ સ્વામી પરિવાર । વીશે વરસે સિઝીયા, શ્રીવીરથીરે પંચમ ગણધરાતા ૧૦ ૫ ૨૭૫ પંચકલ્યાણક એ કહ્યાં, શ્રીવીરનાં વિસ્તાર 1 જ્ઞાન વિમલ ગુરૂથી લહ્યો,
વ્યાખ્યાન રે કે અધિકાર તા ૪૦ ૫ ૨૮ ॥
ઢાલ નવમી
૫ દેખી કામિની હાય કે કામે વ્યાપ્ચિા એ દેશી હવે સુણા પંચ કલ્યાણક શ્રી જિન પાસના,
મહારા લાલ કે શ્રી જીન પાસના ૧ જિમહાએ સમકિત શુદ્ધ સદાશુભ વાસના મલા॰ સદાશુભ વાસનાં
'
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮
૪૦ ।
લા
નૃ॰ !
કાશીદેશ વિભૂષણ નયરી વણારસી મ૦ લા॰ નયરી॰ । અશ્વસેન નૃપવામા રતિ ર’ભાિિસ મ૦ લા॰ રતિ॰ ॥ ૧ ॥ પ્રાણાંત કલ્પથી ચવીયા ચૈત્રવદિ ચેાથનીમાં મ૦ લા॰ ચૈત્ર॰ । વિશાખા વિયાગે સમય મજરણિમાં મ૦ લા॰ સમય૦ । વામાકુખે ઉત્પન્ન ચૌદ સુપન લહે મ૦ લા॰ ચૌ વીરતણી પરે સર્વ સકેત આગે કહે મ૦ લા॰ સં॰ ॥ ૨ ॥ અનુક્રમે પાષ બહુલ દશમી દિને જાઇયા મ॰ લા૦ માવિશાખા મઝ યણિક તિતાણુ સહાઈયા મ॰ દિસિ કુમરી મહુઇંદ્ર નૃપતિ આદેકરે મ॰ લા સજ્જન કુટુંબને સાખે પાસ નામને ધરે મ૦ લા॰ પા૦ ॥૩॥ કૃષ્ણે સર્પ નિજ શય્યા પાસે દીઠા ણિ મ૦ લા॰ પા॰ ! નીલવણું નવહાથ કાયા સેાહામણુ મ૦ લા॰ કા॰ ! નયર કુશસ્થલ સ્વામિ પ્રસન્નજિત કુંવરી મ૦ લા॰ પ્ર૦ । પ્રભાતિને પરણ્યા અનુક્રમે વય ધરી મ૦ લા॰ અ॰ ॥ ૪ ॥ એકદિન જોખે ગેાખેપુર જોયવા મ૦ લા॰ ગેા॰ L એકદિશે લેાકખલક મળ્યે અલિને ઢોઈવા મ૦ લા॰ અ॰ ! પૂછે પાર્શ્વકુમાર કિશ્યુ એ જન મલે મ૦ લા॰ કિ॰ ! કમઠે તાપસની વાત કહી તે સાંભલે મ॰ લા॰ કા॰ ॥ ૫॥ કૌતુક નથી પણ સહેજ ભાવે તિહાં ગયા મ૦ લા॰ ભાર અલ તા પન્નગ દેખી કહે તુજ નહી દયા મ૦ લા શુભ કુઠાર મંગાવી કાષ્ટ વિદ્યારિયા મ॰ લા॰ સ॰ ॥ ૬॥ જલતા પન્નગ દેખી સહુયે ધિક્કાર સેવકમુખે નવકાર સુણાવી ઉત્ક્રાઁ મ॰
૩ !
મ૦ લા॰ સ૦ | લા॰ સુ॰ l
તિ॰ !
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________
મરી થયે ધરણે પ્રભુ જશ વિસ્તર્યો મ૦ લાપ્ર. . અપમાન્ય તિહાંકમઠ હઠે બહુતપ કરી મ. લા. હ૦ ! મેઘમાલી થયે દેવ અજ્ઞાનપણે મરી મ૦ લા અ . ૭ ત્રીશવરસ ગ્રહવાસે દઈ દાન સંવછરી મ. લાદે પિષ બહુલ અગીયારસ દિન વ્રત આદરી મ. લા. દિવ્યા ત્રણસય પુરૂષ સંઘતે વિશાખા અઠ્ઠમતપે મ૦ લાવિ.
આમ્રશ્ન ઉદ્યાન અશક તણે કુમે મ૦ લા૦ અ૦ ૮ ધન્ય વિપ્રઘરે પારણુ પરમાને કરી મ૦ લા. ૫૦ એકદિન વડતલ, રાયણું કાઉસગ્ગ ધર્યો મ૦ લા. ર૦ તિહાં મેઘમાલી દેવ અધમ સુર આવી મ. લા. અ! દેખી કરે ઉપસર્ગ જલદ વરસાવી મ. લાટ જ છે !
છે
જલમલિ ધૂલની વૃષ્ટિ કરી નભ છાહિ મ, લા ક તિણિ રાતે તેહિ જ દુષ્ટ કમઠશઠ વાહિયે મ૦ લા ક ા મુશલપરે જલધાર ઝબૂકે વીજલી મ૦ લાજ૦ | વહે તિહાં નદી અસરાલકે રાતિનભે મલી મ૦ લાર૦ ૧૦ આસનકંપે તામ ઘરણસુર આવી મ૦ લાધો કરી નિજ ફણને છત્ર ઘાઘર-ખાવીયા મ૦ લા૦ ઘ. . પણ નાશ લગેનીર ચઢયો તવ જોઈ મ. લા. ચ8 | હાં કમઠ ઉત્સઠ કે તે એ શું કી મલા. કે૧૧ સ્વામિ આશાતના કીધ હવે જાઈશ કિહાં મલાઇ હ૦ ચરણે શરણે પેસી ખમાવે તે તિહાં મ. લાટ ખ૦
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦,
કરી નાટક ધરણંદ્ર સ્વકીય પદેગયા મ૦ લાઠ સ્વ પ્રભુ કરે વિહાર ચાસી દિવસ થયા મ૦ લા ગ્યા છે ૧૨ ચિત્ર બહુલ દિન એથિ વિશાખા વિધુમડલે મલાવિ. છઠ ભક્ત ધવ હેઠકે કેવલ ઝલહલે મ૦ લાટ કેક | ગણગણ આઠ ઉદારમુણિ આરજદિનમુખા મ૦ લાઆ સેલ સહસ્સ ટિમ સાહૂણી પુથુલા
| મુખા મ૦ લાવે પુત્ર છે ૧૩ છે અડત્રોશ સહસ્ત્ર સુણે હવે શ્રાવક શ્રાવિકા મ0 લા. શ્રા એકલાખ ચોસઠ સહસ્સ સુત્રત મુખ ભાવિકા મ૦ લાસુ ત્રણ લાખ સહસ સત્તાવીશ નિંદા આદિ છે મ. લા. નિં. કેવલી સહસ્સ જ એક અવધિ મુનિ
ચૌદશે મ૦ લાઅ૦ મે ૧૪ છસય જુમણપજજ વિપુલમતિ આઠશે મ૦ લાવિ ચઉદપૂર્વી સયઉ વાદી મુનિ છે છશે મ. લા. વાહ ! દશસય સિધાસાધકે વીશય સાધવી મ. લા. વી. બારસયાં મુણિ અણુત્તર ગતિ એણપરે મવી મ. લા. ગ૧પ સીત્તેરવર્ષ વ્રતમાં રહી સમેત ગિરિ મ. લા. ૨૦ : આયુવર્ષ શત એક અંતે યંગ સંવરી મ૦ લાવ અં૦ | માસ ભક્ત તેત્રીશ મુનિશું પરિવર્યા મ0 લા. મુ. કાઉસ્સગે મધ્ય રયણિ સમય પ્રભુ શિવવર્યા મ૦ લાસ૧૬ શ્રાવણશુદિ દિન આઠમ વિશાખા રિખમલે મ૦ લાવિ. વીર નિર્વાણુથી વર્ષ અઢીસે પાછલે મ૦ લા. અા
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________
એમ શ્રી પાર્શ્વનાથ ચરિત્ર તે ભાંખીયું મ૦ લા. ૨૦ : પુરૂષારાણું એહ બિરૂદ એમ દાખીયે મ. લા. બિ૦ જ્ઞાનવિમલગુરૂ વયણે સ્થિર ચિત્ત રાખીયે મ૦ લાટ સ્થિ૦ ૧ળા
ઢાલ દશમી
- જુબખડાની દેશી છે નેમિ તણા હવે દાખીએ ૨, પિઢા
પંચ કલ્યાણ સેભાગી સાંભળો અપરાજિત અનુત્તર થકી, ચવીયા શ્રીજિનભાણ સભા. ૧ બત્રીશ સાગર ભેગવીરે, સૌરીપુર અભિરામ સેવા સમુદ્રવિજય નૃપની પિયારે, માતા શિવાદેવી નામ સો. પારા કાર્તિક વદિ બારસ દિને, ચિત્રારિખ વિધુ ચેગ સે . સુપન પખણ ગર્ભ પોષણ રે, પાછલી પરે સવિલેગ સે . ૩ શ્રાવણ શુદિ પંચમી દિને રે, જમ્યા શ્રી જિનરાજ સેટ છે
જન્મ મહોત્સવ સુર કરેરે, પૂર્વ પર નૃપ રાય સેટ છે ૪ છે અરિષ્ટનેમિ નામ થાપીયેરે, યદુકુલને શણગાર સેટ ' એકદિન આયુધ ઘર થયારે, શસ્ત્ર બ્રહ્યા તેણવાર સેટ છે ૫ શંખપૂર્યો જબ શામલેરે, તવ થયે ત્રિભુવન કંપ સેટ ? શંકિત હરિ મનડું થયુંરે, નલહે ક્યાંહિ જંપ સેટ છે ૬ છે બલ પરખીને હારિ રે, જિમ જુવાર દાય સે ! - ક્રમે ગેપ મલી કરીરે, કીધા બહુલા ઉપાય સે. જે ૭ છે રાજીમતીને પરણવારે, તેરણ આવ્યા જામ સે . - પશુ પિકાર સુણી કરે રે, પાછા વલીયા તામ સે છે ૮
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________
- પર
કુમારપણે વર્ષ ત્રણશેરે, વસીયા દેઈ દાન સ..
શ્રાવણશુદિ છઠદિને રે, સહસ પુરૂષશું માન સેટ છે ૯ છે છઠ ભક્ત ચિત્તા રિરે, સહસા વને લીયે જોગ સો.
છધસ્થ ચઉપન્ન દિનેર, લહે કેવલ સવેગ સે કે ૧૦ છે આસેજ વદિ અમાવસીરે, છઠ કરી ચઉવિહાર સેવા પરિચ્છમ યામે ચિત્તા રિરે, સહસાવને ગિરનાર સે | ૧૧ છે ગણી અઠારહ થાપીયાર, મુનિવર સહસ અઢાર સે સહસ ચાલીશજ સાધવીરે, ગુણમણિરયણ ભંડાર સો. ૧૨ છે એકલખ ગુણસત્તરી સહસ્સારે, શ્રાવક સમવ્રત ધાર સો. ત્રણલખ સહસ્સ છત્રીશ કહીરે, શ્રાવિકાને પરિવાર સત્ર ૧૩ ચાર ચઉદ પૂરવ ધરારે, એહિનાણી દેઢ હજાર સે૦ વૈકિયલબ્ધિ કેવલી, પનરસય વલી સાર સેટ છે ૧૪ છે સહસ વિપુલમતિ જાણીયેરે, આઠશે વાદી વિચાર સો. સોલસય સાધુ અણુત્તર ગયા?, પન્નરસય સિદ્ધિસાર સો૧૫ n ત્રણ સહસ્ર સિદ્ધિ આર્યકા રે, ઈમ જિનને પરિવાર સે રાજીમતી સંયમઝહીરે, જિનહાથે લેઈ શિવસાર સેટ | ૧૬ . ત્રણસેં વરસ ઘરે રહારે, સાતશે વ્રત પર્યાય સે
: સહસ્સ વર્ષનું આઉખુંરે, રૈવતગિરિ જિનરાજ સો. મે ૧૭ છે અષાડ શુદિ આઠમ દિને રે, ચિત્રારિખ મધ્ય રાત સે. પાંચશે છત્રીશ સાધુથરે, માસ ભકતે વિખ્યાત સો છે ૧૮ છે પર્યકાસને શિવ ગયા, પાસથી અંતર માન સે
કે ચાશી સહસ્સને સાતશેરે, વર્ષ પચાસનું માન સ• | ૧૯ છે
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________
પંચકલ્યાણક તેમનરે, ભાખ્યાં કલ્પપ્રમાણુ સે ! જ્ઞાનવિમલ ગુરૂ મુખ થકીર, વિસ્તરે સુણ જાણ ૦ ૨૦ ઢાલ અગીયારમી છે નમે રે નમો શ્રી શેત્રજા
ગિરિવર એ દેશી સવિ જિનના અવદાત ભણતાં, વાધે ગ્રંથ વિસ્તારરે તેહ ભણી સવિ જિનના કહીયે,
આંતરાને અધિકાર સાંભલજે શ્રોતાજન વારૂ છે ૧ છે નેમ થકી પાંચલાખ વરસે, શ્રી નમિ જિનવર ભાર ષટ લાખે સુવ્રત વલી મલ્લી,
ચેપન લાખ વર્ષ પ્રમાણુરે છે સાંઇ છે ૨ . કેટિ સહસ્સ વરસે અર જિનવર, કુંથુને આંતર જાણે રે પલ્યોપમને ભાગ ૨, કેડી સહસવર્ષ ઉછેરે છે સાં. ને ૩ છે અદ્ધ પામે શાંતિ જિનેસર, ત્રણ સાગર ગયે ધર્મરે છે પિણ પામે ઉણે કહીયે, ચાર સાગરે અનંતરે પાસાંના ૪ નવસાગર શ્રી વિમલ જિનેસર, ત્રિીશ સાગરે વાસુપૂજ્યરે ચેપન સાગરે શ્રી શ્રેયાંસહ, જિનવર થયા જગપૂજ્યરે પાસાં પા એક કડી સાગર ગયે શીતલ, તેહમાં એટલું જુના એશત સાગરને છાસઠ લાખહ,
સેલ સહસ્સ વર્ષ જુનારે છે સાં. ને ૬ . સુવીધીનાથ નવ કેડિ સાગર, નેવું કેડી સાગરે ચંદરે શ્રી સુપાસ નવસય કોડી સાગર,
અંતર એહ અમદરે છે સાં૦ | ૭ |
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪
દશલાખ કેડી અંતર શ્રી સંભવ, ત્રીશલાખ સાગર કરે છે અજિત થયા તેહથી લખ પચાશ,
સાગરે ઋષભને કેડીરે છે સાં૮ છે એ નિર્વાણથી પશ્ચાનુપૂવી, અંતરકેરૂં મારે જિનનાં ત્રેવીશ અંતર ઈમ, ચેથા આરા પ્રમાણરે, સાંઢ પલા નવહજાર કેડી સાગરે જાણે, પદ્મપ્રભ જિનચંદરે ! નેવું હજાર કેડી સાગર સુમતિ,
| નવલખ કેડી અભિનંદરે છે સાંને ૧૦ છે સહસ્સ બેંતાલીસ વર્ષ પર, સાઢા માસ વલી આઠરે એટલે ઉણે એથે આરે, ત્રેવીસ જિનને પાઠરે છે સાં૧૧ જ્ઞાનવિમલ ગુરૂ મુખથી લહીયે, સાતમુ એહ વખાણ સવિ નવરનાં ચરિત્ર સુણતાં,
દિન દિન કેડ કલ્યાણરે છે સાંઢ ૧૨ છે
ઢાલ બારમી | હે જાણુ અવધિ પ્રયુંને, એ દેશી છે જીહે પંચકલ્યાણક ભાંબી, હે ઋષભ તણું સુખદાય જી ત્રીજા આરાને છેડે, જીહ સુષમદુષમ કહેવાય,
ચતુરનર સુણીયે સૂત્ર સુજાણ ૧ છે જીહ ચુલસી લખ પૂરવવલી, હો વર્ષ ત્રણને અડમાસ હે એક પખ ઉપર થાક્ત,
જીહા કુલઘર ઘર થયા વાસ ચ૦ ૨
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________
પપ
છો વદિએથે આષાઢની, છહે જબૂરત મઝાર ! જીહો સવારથથી આવીયા,
હે નાભિ નૃપતિ શણગાર ચ૦ ૩. જ મરૂદેવી કુખે ઉપના, હે ઉત્તરાષાઢા ચંદ જ મજજરયાણ તિહું નાણશું,
જહે દેખે ચઉદ સુપન ચ૦ કે ૪ . જીહે નાભિ અર્થ આપે કહે, જી અથવા ભાંખે ઇંદ્ર હે સુપન પાઠક નથી તે સમે,
- જો ઉચિત કરે સવિ ઇંદ્ર ચ૦ ૫ ચિત્ર બહુલ આઠમ દિને ઉત્તરાષાઢાને યોગ હે જમ્યા જિનતવ આવીયા,
કહે સકલ સુરાસુર લેગ, ચ૦ છે કે જીહે પ્રથમ વૃષભ દીઠા ભણી છો અથવા વૃષભનુંરે અંક !” હે વૃષભ નામ તિહાં થાપી,
હે વંશ ઈફવાક મયંક ચ૦ ૭ છ વિવાહાદિક સવિ કરે, છ ઇંદ્રિ ઈંદ્રાણી આય. હે નયર વીનીતા વાસીયે,
જો દેખી વિનય ગુણ હાય ચ૦ ૮ છે જહે રાજા પ્રથમ એ જાણીએ, છહ યુગલિક નર અભિષેક
હે કરતાં જાણું આવીયા, જીહે હરિ દાખે વિવેક ચ૦ છે ૯ છે કહે બ્રાહ્મી ભરત સુમંગલા, હે પ્રસવે યુગલ સમેત
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________
સુંદરી બાહુબલ જણે,
સુનંદા શુભ ચેત ચ૦ ૫ ૧૦ છે છો વલી સુમંગલાને થયા, છહ યુગલ ઓગણપચાશ હે શત બેટા દેય બેટડી, હે શત વિજ્ઞાન પ્રકાશ ચા૧૧ જો બહેતર પુરૂષ તણી કલા, હે નારી કલા ચોસઠ જી લીપી અઢાર સહામણું,
- જીહે કુલ ચલે થાપે ઉકિકઠ ચ૦ ૫ ૧૨ છે છ વીશ લાખ પૂરવ કુંવરમાં, છ ગેસઠ પૂરવ રાજા જીહા દેસ દીયે સવિ પુત્રને, હે ભરત વિનિતા રાજ ચ૦ ૧૩ જીહા લેકાંતિક સુર વયથી, જો દેઈ વરસી દાન ! હે બેસી સુદસણું પાલખી,
જીહ ચાર સહક્સ નરમાન ચ૦ કે ૧૪ હે ચૈત્ર વદ આઠમ દિને, કહો છઠ તપ ઉત્તરાષાઢા જીહ ચઉમુઠી ઉંચન કરે, જીહ પરિસહ સહે આગાઢ ચ૦ ૧પ છ વરસે કીધું પારણું, જીહ ઈશ્નરસ દીયે શ્રેયાંસ છો વરસ સહસ્સ છદ્મસ્થમાં,
છહ વિહાર કરે નિરાશસ. ૨૦ મે ૧૬ છે જ ફાગણ વદિ અગીયારસે, જીહા પુરીમતાલ ઉદ્યાન
હે અદૃમ ઉત્તરાષાઢશું, જીહે પામે કેવલ જ્ઞાન ચ૦ ૧૭ જ સકલ સુરાસુર આવીયા, હે ચકી ભરત નરીદ જ મરૂ દેવી સિદ્ધિ તણે, આ ઉત્સવ કરે આણંદ ચ૦ ૧૮
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________
હે ઋષભસેન આદે કરી, જહા ચોરાશી ગણધાર જીહે સહસ્સ ચોરાશી મુનિવર,
હે સાધવી ત્રણ લખ સાર ચ૦ ૧૯ છો ત્રણ લાખ શ્રાવક જેહને, જીહો ઉપર પાંચ હજાર ! જીહે પણ લખ ચોપન સહસ્સ છે.
જો શ્રાવિકાને પરિવાર ચ૦ મે ૨૦ છ ચાર સહસ્રને સાતશે, કહો ચઉદ પૂરવ ધર જાણ છો નવ સહસ્સ એહિ કેવલી,
હે વીસ સહસ્સ પરિમાણ ચ૦ મે ૨૧ છે છહ વિશ સહસ્ત્ર છ શય ઉપરે, હે વૈક્રિય લબ્ધ મુણિંદ જીહ બાર સહસ્સ છ શય વિપુલમતિ,
જીહે પશ્ચાશ અધિક અમંદ ચ૦ મે ૨૨ છે જીહે તેટલા વાદી જાણીયે, હે વીશ સહસ્સ મુનિ સિદ્ધ છે જીહો ચાલીશ સહસ્સ સાધુ સાધવી,
- જીતે તેણે મનવાંછિત કિધ ચ૦ મે ૨૩ . જી સહસ્સ બાવીશ નવશયમુનિ, છહ અણુત્તર પહોતા તેહ જહે એકલાખ પૂરવ ઈણી પરે, હે વત પર્યાયે એહ ચ૦ પારકા છહ લાખ ચોરાશી પૂર્વનું, છહ પાલી પૂરણ આય જીહો સહસ્સ મુનિશું પરિવર્યા,
છહે અષ્ટાપદ ગિરિ જાય ચ૦ ૨૫ છે અહો માઘ બહુલ તેરશ દિને, જીહા અભિજિત નક્ષત્ર અંદગ છે જીહ ચૌદ ભક્ત પવાસને, જહા શિવ પ્રહ જિનચંદ ચગારા
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
૫૮
હે આસન ચલે સવિ ઈદ્રિનાં, હે આવે લઈ પરિવાર છહ કરે ઉત્સવ નિર્વાણને કહે જબૂ૫નતિ અધિકાર ચમારા જીહે પક્ષ નેવ્યાસી થાકતે, જી ત્રીજા આરામાંહ્યા જો ઋષભજી શિવ સુંદરી વર્યા,
જહે એ સ્થિતિને પ્રવાહ ચ૦ મે ૨૮ છે જ અધિકારણ એ ધર્મને, જીહે એહશું ધર્મ નેહા જીહે પ્રથમ તીર્થકર મુનિ પતિ,
હે જ્ઞાનવિમલ ગુણગેહ ૨૦ કે ૨૯ છે
હાલ તેરમી | | નમો નમે બંધક મહામુનિ એ દેશી છે નમે નમે ગણધર વિરને, વીર તણા અગ્યારરે ! ઇંદ્રભૂતિ અગ્નિ વાયુભૂતિ,
વ્યક્ત હમ ગણધારરે નમો છે ૧ છે મંડિત મોર્યપુત્ર, અકંપિત અચલ જાતરે મેતાર્થ પ્રભાસ જાણીયે, એકાદશ ગણી ખ્યાતરે નમે ૨ વીર છતે નવ સિવ લહ્યા સપરિવાર માસ ભરે ! રાજગૃહે વલી ગૌતમ, બાર વર્ષ વીરને અંતેરે નમે છે ૩ છે સોહમ ગણી શ્રી વીરથી, વીશ વર્ષે સિદ્ધિ લહિયારે ! તેહના જંબુ કેવલી, તિહાંથી શિવ કેવલ રહિયારે મે. જા પ્રભવ શવંભવ જાણીએ, જશોભદ્ર સંભૂતિ વિજયારે ભદ્રબાહુ સ્યુલિભદ્રજી, એઠુત કેવલી ષટ કહિયારે નમે પાપા
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________
પટે
આય સુહસ્તિ મહાગિરિ, સુસ્થિત સુપ્રતિબદ્દારે ઇંદ્ર દિન સિંહગિરિ જાણીયે,
દિન્ન ધન્નગિરિ સુપસિદ્ધરે નમા૦ ૫ ૬ le
વયરસામી વસેનજિ, એ દશ પૂરવ ધારીને ગુણસુંદર સામાચાય જિ, શાંડિલાચાય ગુણધારીઅે નમા॰ ॥ ૭॥ શ્રીધમ રૈવતિ મિત્રજિ ભદ્રગુપ્તને શ્રી ગુપ્તરે ।
વસૂરિ દશપૂર્વી, યુગ પ્રધાન પવિત્રરે નમા॰ ૫ ૮ ॥ તા શાલિપુત્ર આય રક્ષિત, મનકી આયસમ નામરે । યાવત્ દેવી ગાથી, વરસર્વ ગુણધામરે નમે૦ ૯ ૯ (૮ શાખા કુલ વલી એહનાં, નદિ આવશ્યકે કહીયેરે ! કલ્પસૂત્ર સ્થવિરાવલી, તસ ગુણ સુણી ગહુગઢિયેરે નમા૦ ૫૧૦ના આદિ ચરિત્ર સ્થવિાવલી, કહીયે આઠમે વખાણુૐ । પાર ન ગુણના એહના, જ્ઞાનવિમલ ગુરૂ જાણુરે નમાના ૧૧.
ઢાલ ચૌદમી
1 અલબેલાની દેશી ડા
હવે સંવચ્છરીને દિનેરે લાલ, કરે એચ્છવ મંડાણુ સવિસામીરે પુસ્તક પૂજો પ્રેમશું? લાલ, નિપુણી સૂત્ર વખાણુ સુખકારીરે, સુત્ર સુષ્ણેા વિધિનું સદારે લાલ,
જિમ લાનિલ નાણુ સુ॰ સૂ॰ ।। ૧
ચેાગ વાહી ગુરૂ જે હવેરે લાલ, અચારી અના જાણુ-સુ॰
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________
અન ભિનિવેશી અમત્સરીરે લાલ,
| સુવિહિત મુનિ ગુણખાણ સુર સૂઇ છે ૨ શીત ગાન વાજિંત્રશુરે લાલ, પૂરે મંગલ આઠ–સુ સાવધાન બહુ ભાવશુંરે લાલ, ક૫ સુત્રને પાઠ-સુર છે ૩ છે પૂજાને પ્રભાવનારે લાલ, ચૈત્ય પરિવાડી સાર-સુહ પિસહ આરાધન કરેરે લાલ અઠ્ઠમ ઘર નર નાર-સુટ છે ૪ છે લાહે લીજે નિજ વિત્તને લાલ, કરી અતિ પરીગલ ચિત્ત-સુત્ર સંપૂરણ સૂત્ર સાંભલે લાલ, પર્વ એ સર્વપવિત્ત સુર સૂત્ર છે પા
આગમ અક્ષર સાંભલે લાલ, જાયે પૂરવ પાપ-સુo વિધિયેગે જે સાંભલે લાલ, નાશે તિમિરસતાપ–સુ સૂત્ર ૬ સંપૂરણ તિહાં સાંભલીરે લાલ, ભાવે આપ સ્વભાવ-સુ' કરે વધાઈ લુંછરે લાલ, જબ હવે ધર્મજમાવ–સુ સૂ૦ જ્ઞાનવિમલ ગુરૂ ઉપદિશેરે લાલ, સમાચારી મુનિધર્મ-સુ. આલાવા ચેસઠે કરીરે લાલ, અડવાશ ભેદે મર્મ–સુટ ૮
મા
ઢાલ પંદરમી
છે ટોડરમલ છાજી એ દેશી છે ઈમ ઓચ્છવ આડંબરેજી સુણી સુણ સૂત્ર વખાણ છે જીણુંદરાય જીત્યારે જીત્યા જીત્યા કર્મનમર્મ જીણું
ભાગ્યાભાગ્યા મિથ્યા મર્મ જીણું૦ | વિષયકષાય સમાવીયારે, પસરી સમતાવેલી જીણું ! જનશાસન વર મંડપેરે, સાધર્મિક કરે કેલિ જીણું !
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગાયગાય ગોરી ગેલિ જીણું ફૂટકપટ સવિમેલિ જીણું કાયા કાઢયા દુશ્મન ઠેલી જીણું
છે. જાગી જાગી અનુભવ વેલી જીણું છે ૧ છે સતીય સહાગણ સુંદરીરે, ગાયગાય મધુરા ગીત જીણું છે ? દર્શન જ્ઞાન ચારિત્રનીરે, બાંધીબાંધી સબલી નત જીણું છે થઈ થઈ જગમાં જીત જીણું પામી પામી પુરૂષપ્રતીત જી. મલ્યામલ્યા મનના મિત્ત જીણું૦ ગઈ ગઈ ભવની ભીત છે. મારા અનુભવ લીયે જે ગુણ હોયેરે, તે ભવની કેડીકેડી જીણું દુરિત ઉપદ્રવ ઉપશમેરે, ન કરે અનુભવ જેડી જીણું , નહિં જિનશાસન હેડી જીણું. હર્ષિત હેડાછેડી છણું ! મલીમલી મેડમેડી જીણું ચૂરેચૂરે કર્મ વિછેડી જીણુંમાયા. એમ શ્રીપર્વ સહામણુંરે, કરે જિનમતના જાણ જીણું જ્ઞાનવમલ ગુરૂ જેગથીરે, પ્રગટે પુણ્ય પ્રમાણ જીણું છે કે આજ ભલું સુવિહાણ જીણું પ્રગટો સમતિ ભાણ જીણું નાઠાંનાઠાં દુરિત અનાણું જીણું આગમ માજ મહીરાણ જીણું વાગ્યવાગ્યાં જય નિશાન જીણું નમતાં રાણેારાણું જીણું ! . ગાલ્યાં ગાલ્યાં કુમતિના માન જીણું
ખ્યિાં પંખ્યાં પુણ્યનાં કાણું જીણું ! ઉત્સવ અધિક મંડાણ જીણું સજજનના મેલાણું જીણું૦ | બેલેબેલે જયજય વાણું જીણું. દિનદિન કેડી કલ્યાણ જીણું
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________
પટ્ટાવલી-દુહા હવે સુવિહિત પટ્ટાવલી, જિનશાસન શણગાર " આચારજ અનુક્રમે થયા નામ થકી કહું સાર છે૧ એકેકાના ગુણ ઘણું, કહેતાં નાવે પાર
પરંપરા આવીયા, ધર્મતણા દાતાર છે ૨ .
ઢાલ સોળમી છે તપગચ્છેદન સુરતરૂ પ્રગટયા એ દેશી છે વીરતણે પાટે હવે પહેલા, હમ ગુણગણ ખાણજી . બીજા જંબુસ્વામી કહીયે, છેલ્લા કેવલ નાણજી ત્રીજા પ્રભવ ગણી વલી, ચેથા શય્યભવ ગણધારજી
મનપુત્ર હેતે જેણે કીધું, દશવૈકાલીક સારજી છે ૧ છે જશેભદ્રગણી પંચમ જાણે, છ સંભૂતીવીજયાજી ! ભદ્રબાહુ એ ચૌદપૂર્વી કલ્પસૂત્ર જેણે રચીયાજી ! દશનિર્યુક્તિ અને ઉવસગ્ગહર, સ્તોત્ર કર્યું સંઘ હેતે !
સ્થલિભદ્રગણિ સત્તમપાટે, જેહ થયા શુભ ચિત્તજી ! ૨ | નાગરકુલ આગર સવિગુણુણે, કોસા જેણે પ્રતિબધીજી શીલવંત શિરદાર ભુવનમે, વિજય પતાકા લીધીજી આર્યમહાગિરિ આર્ય સુહસ્તિ, તસપાટે આઠમ કહીયેજી દ્રમકદિખ સંપતિ નૃપ કીધે, જિન૫ તુલના કહીયેજી મા નવમા સુસ્થિત સુપ્રતિબદા, દેય આચારજ જાણે કેડીવાર સૂરિમંત્ર જગ્યાથી, કટિક બિરૂદ ધરાજી
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________
આઠ પાટલગે બિરૂદ નિગ્રંથનું, હવે દશમા ઇદ્રદિનાજી -
એકાદશમા દશપૂર્વધર, સૂરિશ્રી વલી દિનાજી છે ૪ . બારસમા શ્રીસિંહગિરિશ્વર, તેરમા શ્રીવયરસ્વામીજી અંતિમ એ દશપૂર્વધારી, લબ્ધિ અનેક જેણે પામીજી ! નગામિને વૈકિયકિયા, શાસન ભાસન કરીજી ! પ્રવચન રચના જેણે સમારી, અતિશય ગુણના ભારીજી છે પા વજા સેન તસ પાટે ચઉદમા, જેણે પારા નયરે જી કહિ સુગાલ ચઉસુત વ્યવહારી, વિષભક્ષણથી વારેજી દિન દઈને ભવજલ તાર્યા, ચાર આચારજ થાપ્યાજી | એકેકાના એકવીશ એકવીશ, તસ રાશીગચ્છ થાયાજી માદા ચંદસૂરિ પન્નરમે પાટે, ચંદનગચ્છ બિરૂદ એ બીજું છે ! સામંતભદ્ર સેલમા વનવાસી, બિરૂદ થયું એ ત્રીજુંજી વૃદ્ધદેવ સૂરીશ્વર સત્તરમા, અઢારમા પ્રદ્યોતનસૂરિજી માનદેવ ઓગણીશમાં જાણે, શાંતિ કરી જેણે ભૂરિજી છે ૭. માનતુંગ સૂરિવલી એકવીશમા જાણે, અભિગ્રહવત જેણે દીધું જયાનંદસૂરિ બાવીશમા, દેવાનંદ ત્રેવીશાજી .
વીશમા શ્રીવિકમસૂરિ, શ્રીનરસિંહ પચવીશાજી છે ૮ છે સમુદ્રસૂરિ છવીશ સગવીસ, વલી સૂરિ શ્રી માનદેવાજી વિબુધપ્રભસૂરિ અડવીશા, જયાનંદ ઉણત્રીશાજી રવિપ્રભ સૂરિ થયા વલી ત્રીશા, જશેદેવ એકત્રીશા
શ્રીપ્રીતનસૂરિ બત્રીશમા, માત તેત્રીશમા છે !
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિમલચંદસૂરિ ચઉતીસા, ઉદ્યોતન પાંત્રીશાજી ! સર્વદેવ સૂરિ છત્રીશમા, દેવસૂરિ સડત્રીશાજી ! વલી સર્વદેવસૂરિ અડત્રીશમા, વડગ૭ બિરૂદ ધરાવ્યું ઓગણચાલીશમા જશાભદ્રસૂરિ, રવતતીર્થ શોભાવ્યુંજી ૧ નેમિચંદ્ર મુનિચંદ મુનીશ્વર, ચાલીશમે પટ દે ભાયાજી અજીતદેવસૂરિ એકતાલીશમા, જિનવર ચારિત્ર રચાયાજી ! વિજયસિંહ બેંતાલીશ પાટે, સેમપ્રભ મણિરયણજી દેય આચારજ ત્રેતાલીશમા, રચિત સિંદૂર પ્રકણુજી છે ૧૧ છે જગતચંદસૂરિ ચુમાલીશમી પાટે, મહાતપા બિરૂદ ઉપાયું જાવજીવ આંબિલ તપ સાધી, જિનમત સબલ સહાયું છે કર્મગ્રંથ ભાષ્યાદિક કીધાં, દેવેંદ્રસૂરિ પણયાલેજ .
ધર્મષસૂરિ છંતાલીશમા, કરંટતીર્થને વાલેજ છે ૧૨ છે આરાધના પ્રકરણના કર્તા, સેમપ્રભ સુડતાલીશાજી સેમતિલક અડતાલીશ ગુણવન્ના, શ્રીદેવસુંદર સુરિશાજી પાટે શ્રી સેમસુંદર સૂરિ, તે પચ્ચાશ પ્રસિદ્ધાજી ! ઉપદેશ રત્નાકર અધ્યાત્મ, કલ્પ પ્રમુખ બહુ કીધા છે ૧૩ કર્તા સંતિકરંના જાણે, મુનિસુંદર એગવનાજી કીધા શ્રાદ્ધવિધાદિક ગ્રંથા, રત્નશેખર બાવનાજી ! લક્ષ્મી સાગર સૂરિ ત્રેપનમા, સુમતિ સાધુ ચેપનમાજી હેમવિમલ સૂરીશ્વર જાણે, પ્રગટ થયા પશુપના ૧૪ છે શ્રી આનંદવિમલ સૂરીશ્વર, થયા છપ્પનમી પાછા કિયા ઉદ્ધાર કરીને કીધી, ઉજવલ પ્રવચન માટે જી !
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિજય દાનસુરિ સત્તાવનામે, પાટે જે ગુણ પૂરાજી ! અઠાવનમી પાટે હીરવિજયસૂરિ ગુણે ન અધૂરાજી . ૧૫ સાહિ અકબરને પ્રતિબંધિ, શાસન સેફ ચઢાવી છે વિજયસેન ગુણસઠમી પાટે, જાંગીર સભા હરાવીઝ પાટ સાઠમે પુણ્ય પ્રગટયા, વિજયદેવ ગણધારજી આચારજ વિજયસિંહને દિખ્યા, મેદિની સુરશણગારજી ૧૬ સુરપ્રતિબંધન કાજે પહત્યા, જાણે નિજપટ થાપા શ્રીવિજયપ્રભસૂરિ એકસઠમી પાટે, વિજય રૂવસુરિ આપે છે સંગીશુદ્ધપંથ પ્રરૂપક, વિમલશાખા શણગારીજી ! જ્ઞાનવિમલસૂરિ બાસઠમી પાટે, વિજયવંત સુખકારીજી ૧૭ પૂર્વાચાર્ય થયા ગુણવંતા, જ્ઞાન ક્રિયા ગુણ ભરીયાજી ! શ્રદ્ધા જ્ઞાન કથનને કરણી, એ ચઊંવિધના દરીયાજી તે સુવિહિત મુનિવંદન કરતાં, નિર્મલ સમકિત આવે છે ! અહોનિશ આતમભાવ અનુપમ, જ્ઞાન અનતુ પાવેજી છે ૧૮ છે
વિનયની ઉપર | શ્રી ઢઢણમુનિની સઝાય છે સરસ્વતિ મતિ અતિ નિમલીરે, આપ કરી સુપસાય, ગાઈશ હું જનધર્મનું રે, મૂળ વિનય કરી ભાવરે વિનય સમાચ
વિનય સહેલગુણ સારરે છે વિનય સમાચાર છે ૧ | જંબુ પ્રત્યે જુગતે કહેરે, શ્રી પંચમાગણધારી ચરમ જીનેશ્વરે ઈમ કહ્યુંરે, પ્રથમ અધ્યયન વિચારરે વિ . ૨e
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિનય લગી વહીઓ સહી, જ્ઞાન સુધાર સસાર
જ્ઞાને દરિસણ સંપજેરે. દરિસણે ચરણ ઉદાર, છે ચરણથકી શીવ પુરતણેરે, લહીયે સુખ અનંત !
ભવિક જીવ કારણ કહેરે, ભય ભંજન ભગવંતરે ૪ ગુરૂ આજ્ઞાએ ચાલીએરે, રહીએ ગુરૂની રે પાસ છે ગુરૂ મનગમતું જોઈ એરે, ઈમ જીવવિનય અભ્યાસરે ,, ૫. ગડ સુઅર કણ કુંડલું, મૂકી માંડે મેહ
વિષ્ટા ઉપર તિમ રહેશે, મુખ ગુરુ એ દ્રોહરે , કે ૬ . કહીકાની જેમ કુતરી રે, ન લહે ક્યાંય વિશ્રામ
તમ કુશિષ્ય અકહ્યાગરારે, પામે નહીં, સુકામરે , R ૭૫ ચંદ્રકિરણ સમનિર્મલીરે, જાગે તસ જશવાદ !
વિનય નિરંતર જે કરે રે, મૂકી વિષય કષાયરે , છે ૮ ઈમ ગુણ વિનયતણ સુણીરે, જે નિત્ય કરે અભ્યાસ ! શ્રી રાજશીલ વિઝાય ભણેરે, સફલ ફળે તસ આશરે , આલા
શ્રી આત્મા શિખામણની સઝાય-૧ અનુભવીયાના ભવિયારે, જાગીને જે
આગળ સુખ છે કેવારે, જીવે તે જેજે ! અનુ૧ બાળપણે ધર્મ ન જાણેરે, તે રમતાં બે
યૌવનમે મદ માતરે, વિષયમાં મોહ્યો , કે ૨ ધર્મની વાત ન જાણુંરે, બેટી લાગી માયા
યૌવન જશે જરા આવશે, ત્યારે કંપશે કાયા છે . ૩
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________
મેહ માયામાં મારે, સમતિ કીમ વરશે
ક્રોધ વાપે છે સબેલારે, બેલતે ન વિખલશે , ૪ ધનને કાજે ધસમસતો રે, હીંડે હળફળતે
પાસે પિસા પૂર છેરે, પૂન્ય નથી કરતે , પછે નેત્રને નાસિકા ગળશેરે, વળી વળશ્ય વાંકા
બેહ્યું કેઈ ન માનશેરે, ત્યારે પડશે ઝાંખા , ૬ દાંત પડ્યા મુખ ખાલીરે, ત્યારે કેહને કહેશો
ધર્મની વાત ન જાણુંરે, પ્રભુજીને કેમ મળશે , ઉંબર ડુંગર થાશેરે, ગોલી થાશે ગંગા
પ્રભુજીનું નામ સંભારો, હવે જીમ રંગા , છે ૮ છે શેરી પર શેરી થાશેરે, ત્યારે બેશી રહેશો
લેભને લલુતા વધશેરે, બેઠા કચકચ કરશે , ૯ દીકરાની વહુએરે, રીસડીએ બળશે
એ ઘરડાં ઘરમાંથી, કે દાટે ટળશે , એ ૧૦ | પીપળ પાન ખરંતારે, હસતી કુંપલીયા
અમ વીતી તુમ વીતશેરે, ધીરી બાપડીયાં , એ ૧૧ રાવણ સરીખ રાજવીરે. ગયા જન્મારે ખેતા
પાપી હાથ ઘસતારે, જાણે જમ્યા નહતા , ૧૨ છે ધન તે જહાં તહાં રહેશેરે, એકાકી જાવે , ૧૩
લેભને લલુતા મૂકીરે, અરિહંતને ધ્યાવે , ૧૪ શીવરમણ સુખ ચારે, અનુભવને મે
ચેતવું હોય તે ચેતજોરે, સંસાર છે એ , ૧૫
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________
કવિ રૂષભની શીખડીરે, હૃદયમાં ધારે - જીતી બાઇ હાથથી, તમે કેમ વિસારે ,, ૫ ૧૬
સમકિતની સઝાય સમતિ નવિ લઘુંરે, એતે રૂલ્ય ચતુર્ગતિમાંહે ત્રસ થાવરકી કરુણા કીની, જીવ ન એક વિરાળે તિન કાલ સામાયિક કરતાં, શુદ્ધ ઉપગ ન લાળે - સમકિત નવિ લઘુ રે, એને રૂલ્ય ચતુર્ગતિમાંહે છે ૧ છે જુઠા બેલનકે વ્રત લીને, ચેરીકે પણ ત્યાગી વ્યવહારાદિમાં નિપુણ ભયે પણ, અંતરદષ્ટિ ન જાગી સમ૦ મારા ઊર્ધ્વભુજા કરી ઉધે લટકે, ભસ્મ લગા ધૂમ વટકે છે જટાજૂટ શિરમુંડે જુઠો, વિણ શ્રદ્ધા ભવભટકે સમ છે ૩ | નિજ પરનારી ત્યાગ કરકે, બ્રહ્મચારી વ્રતલીને ! સ્વર્ગાદિક યાકે ફલ પામી, નિજકારજ નવિ સિધ્ધ સમe Iકા બાહા કિયા સબ ત્યાગ પરિગ્રહ, દ્રવ્યલિંગ ઘર કીને દેવચંદ્ર કહે યા વિધ હમ તે, બહુત વાર કર લીને સપાપા
ઉપદેશની સઝાય
પરમપ્રભુ” સબજન શબ્દ ધ્યાવે, જબલગ અંતર ભરમ ન ભાંગે તબલગ કોઉ ન પાવે, પરમપ્રભુ સબજન શબ્દ ધ્યાવે છે ૧ | સકળ અંશ દેખે જગજેગી, જે ખિનુ સમતા આવે છે મમતા અંધ ન દેખે યાકે, ચિત્ત ચિહેરે ધ્યાને પરમપ્રભુ ૧
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬૦
સહજ શક્તીઓર ભકતીસુગુરૂકી, જે ચિત્ત જગ જગાવે ગુણ પર્યાય દ્વવ્યસુ અપને, તે લય કેઉ લગાવે પરમપ્રભુ પારા પઠત પુરાણ વેદ એર ગીતા, મૂરખ અર્થ નહી પાવે છે ઉત ઈત કીરત ગૃહત રસ નાંહી, જયું પશુ ચવીત ચારે ૫૦ ૩ાા પુદ્ગલે ત્યારે પ્રભુમેરે, પુદ્ગલ આપ છીપાવે છે ઉનસે અંતરનાંહી હમારે, અબકહાં ભાગે જાવેપરમપ્રભુ પઝા અકળઅલખ એર અજર નીરંજન, સો પ્રભુ સહજ સુહાવે અંતરયામી પૂરણ પ્રગટયો, સેવક જસ ગુણ ગાવેપરમપ્રભુ પાપા
- -
- -
-
-
પ્રતિકમણની સઝાય કર પડીકમણું લાવશું, સમભાવે ચીત્તલાય છે અવિધી દેષ જે સેવશજી, તે નહીં પાતક જાય
ચેતનજી એમ કેમ તરશોજી આજ રે ૧ સામાયિકમાં સામટી, નયણે નિંદ્રા ભરાયા વિકથા કરતાં પારકીજી, અતી ઉલ્લસિત મન થાય ચેતનજી પરા કાઉસગ્નમાં ઉભા રહી, કરતાં દુખેરે પાય નાટક પ્રેક્ષણ જેવાંજી, ઉભા રયણું જાય ચેતનજી છે ૩ સંવરમાં મન નવી ચેજી, આશ્રવમાં હોંશીયાર છે સૂત્ર સુણે નહી શુભ મનેજી, વાત સુણે ધરી પ્યારા ચેટ પકા સાધુજનથી વેગળોજી, નીચલું ધારે નેહ કપટકરે કેડે ગરેજી, ધર્મમાં પૂજે દેહ ! ચેતનજી છે ૫ છે
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________
S
ધમની વેળા નવી દીએજી, ફૂટી કેડીરે એક રાઉલમાં રૂણે થકોઇ, પૂણે ગણુ દીયે છેક ! ચેટ છે ૬ છે જિનપૂજા ગુરુ વંદના, સામાયિક પચકખાણ નવકારવાળી નવી ચેજી, કરે મન આધ્યાન ૨૦ ૭ છે ક્ષમા દયા મન આણુએઇ, કરીએ વ્રત પચ્ચખાણ છે ધરીયે મનમાંહી સદાજી, ધર્મ શુકલ દેય ધ્યાન
એમ ભવ તરશોજી આજ છે ૮ છે શુદ્ધમને આરાધશે, જે ગુરૂના પદ પદ્મ | રૂપવિજય કહે પામશોજી, તે સુર શીવસુખ સા
ચેતનજી એમ ભવ તરશે આજ છે કે
વૈરાગ્યની સઝાય ઉંચાં તે મંદીર માળીયાં, સોડ વાળીને સૂતે કાઢેરે કાઢે એને સહુ કહે, જાણે જપેજ નહોતે !
એક દિવસ એ આવશે કે ૧ છે અબુધ પણામાંરે રહ્યો, મન સબળજી સાલે છે મંત્રી મલ્યા સર્વે કારમા, તેનું કાંઈ નવ ચાલે એકરે છે ૨ છે સાવ સેનાના સાંકળા, પહેરણ નવનવા વાઘા ! ધળું વસ્ત્ર એના કર્મનું, તે શેધવા લાગ્યા કરે છે ૩ છે ચરૂ કઢાઈઆ અતિઘણા, બીજાનું નવિલેણું !
ખરી હાંડી એના કર્મની, તેને આગળ દેખું એકરે છે ૪.
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૧
કેનાં રૂ ને કેનાં વાછરૂ, કેનાં માયને બાપ
અંતકાળે જાવું એકલું, સાથે પુન્યને પાપ એકરે છે ૫ છે સગીરે નારી એની કામિની, ઉભી ટગમગ જુવે તેનું પણ કાંઈ ચાલે નહિ, બેઠી ધ્રુસકે રેવે એકરે છે ૬ છે વ્હાલા તે વહાલા શું કરે, વ્હાલા વેળાવી વળશે વહાલા તે વનકેરાં લાકડાં, તેતે સાથે જ બળશે એકરે૭૫ નહિં વ્યાપે નહિં તુંબડું, નથી તરવાને આરો ઉદયરત્ન પ્રભુ એમ ભણે, મને ભવજલ તારે એકરે છે ૮
વૈરાગ્યની સઝાય બનીઆની મેજે ફેજે, જાય નગારાં દેતીરે ઘડીઘડી ઘડિઆળાં વાગે, તેહી ન જાગે તેથી જે... ૧ જરા રાક્ષસી જેર કરે છે, ફેલાવે ફજેતીરે !
આવી અવધે ઉંચકી લેશે, લખપતિને લેતીરે જે છે ૨ | મહેલે બેઠે મોજ કરે છે, ખાતે જુવે ખેતીર જમડે ભમરે તાણ લેશે, ગોફણ ગેળા સેતીરે જે છે ૩ છે જિનરાજાને શરણે જાવું, યમ રહે દૂરે જેથી દુનિયામાં દૂજે દીસે નહિં, આખર તરશે તેથી જેટ છે જ છે દાંત પડને ડોસા થ, કાજ સયું નહિ જેથી ઉદયરત્ન કહે આપે સમજે, કહી એ વાતે કતીરે જે છે ૫ તો
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭ર
નવકારવાળીની સઝાય કહેજે ચતુરનર એ કોણનારી, ધમીજનને પ્યારી જેણે જાયા બેટા સુખકારી, પણ છે. બાળકુંવારી છે ? કોઈ ઘેર રાતીને કેઈ ઘેર લીલી, કઈ ઘેર દીસે પીળીરે ! પંચરૂપી તે બાલકુમારી, મનરંજન મતવાલી કહે છે ૨ હેડા આગળ ઉભી રાખી, નયણું શું મંડાણ રે ! નારી નહિ પણ કામણગારી, જેગીસરને પ્યારી રે કરુ છે ૩ છે એક પુરૂષ તસઉપર કાયે, ચાર સખીશું ખેલેરે ! એક બેર છે તેમને માથે, તે તસ કેડ ન મેલે રે કહેજે કે ૪ નવનવ નામે સહુ કેઈમાને, કહેજે અર્થ વિચારી વીનયવીજય ઉવજઝાયને સેવક,
રૂપવીજય બુદ્ધિ સારીરે કહેજે ૫ છે
કર્મની સઝાય સુખદુઃખ સરજ્યાં પામીએ રે, આપદ સંપદ હોય ! લીલા દેખી પરતણી, ષ મ ધરજો કેયરે ! પ્રાણી અને નાણે વિખવાદ, એતે કર્મતણ પ્રસાદર પ્રા. શાળા ફળને આહારે જીવીયારે, બાર વરસ વનરામ
સીતા રાવણ લઈ ગયેરે, કર્મતણુએ કામરે પ્રા૦ છે છે નીરખે વન એકલો રે, મરણ પામે મુકુંદ નીચતણે ઘરજળ વહ્યોરે, શીરધરી હરીશ્ચન્દ્રરે, પ્રાવ પાડા નળે દમયન્તી પરિહરિરે, રાત્રિ સમય વનમાંય નામ ઠામ કુળ ગોપવી, નળે નિરવાહ્ય કાળરે પ્રા. ૪
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૩
-રૂ૫ અધિકજગ જાણુએરે, ચકી સનકુમાર !
વરસ સાતશે ભેગવીરે, વેદના સાત પ્રકારે પ્રા. છે ૫ છે રૂપે વળી સુર સારિખારે, પાંડવ પાંચ વિચાર
તે વનવાસે રડવડત્યારે, પામ્યા દુઃખ સંસારર પ્રા. . ૬ સુરનર જસ સેવા કરેરે, ત્રિભુવન પતિ વિખ્યાત તે પણ કમેં વિડંબીઆરે, તે માણસ કઈ વાતર પ્રા. ૭ દેષ ન દીજે કેહને, કર્મ વિડંબણહાર !
દાન સુનિ કહે જીવનેર, ધમ સદા સુખકાર પ્રા. ૮
મનને જીતવાની સજઝાય મનાઇ તુતે ન ચરણે ચિત્તલાય,
તેરે અવસર વીત્યે જાય મનાઈ ઉદર ભરણકે કારણે ગૌઆં વનમેં જાય ચારે ચરે ચિહું દિશે ફરે, વાંકું ચિત્તડું વાછરડામાય મ૦ ના ચાર પાંચ સાહેલી મળીરે, હિલમિલ પાણું જાય છે તાલીદીયે ખડખડ હસેરે, વાંકુ ચિત્તડું ગાગરીયામાંય મ૦ મે ૨ નટવા નાચે ચેકમાંરે, લખ આવે લખ જાય ! વંશ ચઢી નાટક કરેરે, વાંકુ ચિત્તડું દેરડીયામાંય મ૦ | ૩ છે સેની સેનાનાં ઘડે રે, ઘડે વળી રૂપાના ઘાટ ઘાટ ઘડે મન રીઝવે રે, વાંકું ચિત્તડું સેનિયામાંય મ૦ ૪ જુગટીયા મન જુગટુરે, કામીને મને કામ આનંદઘન એમ વિનવેગે, ઐસે પ્રભુકે ધરે ધ્યાન મ૦ ૫.
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૪
નિંદાત્યાગન સઝાય-૧ નિંદા ન કરશે કોઈની પારકીરે, નિંદાનું કહ્યું મહા પાપરે વૈર વિરોધ વધે ઘણોરે, નિંદા કરતાં ન જુવે માય બાપરે નિંદા ૧ દૂર બળતી કે દે તુમેરે, પગમાં બળતી દેખ સકેરે . પરના મેલમાં હૈયાં લુગડાંરે, કહે કિમ ઉજળાં હાયરે નિંદા પર આપ સંભાળે સહુ કે આપણેરે, નિંદાની મૂકો પડી ટેવ થડે ઘણે અવગુણે સહુ ભર્યારે,
કેહના નળીઆ ચુએ કેનાને વરે છે નિંદા ૩ નિંદા કરે તે થાયે નારકીરે, તપ જપ કીધું સવિજાય નિંદા કરે તે કરજે આપણી જેથી છૂટકબારે થાય છે નિંદા કા ગુણ ગ્રહ સહક તણેરે, જેમાં દેખ એક સુવિચાર કૃષ્ણપણે સુખ પામશેરે, સમયસુંદર સુખકારરે. નિંદા પા
નિંદાત્યાગની સક્ઝાય-૨ મમ કર જીવડારે નિદા પારકી, મત કરજે વિખવાદ અવગુણ ઢાંકી ગુણ પ્રગટ કરે, મૃગમદ ઇમરે જવાદ છે મમ ૧ ગુણ છે પૂરારે શ્રી અરિહંતના, અવર ન દુજેરે કેય ! જગ સહુ ચાલેરે જીમ માદળ મથું,
ગુણવંત વીરલરે કોય છે મમ | ૨ પંઠ ન સુઝેરે પ્રાણુ આપણ. કેમ સુઝે પરjઠ ! મરમને મેસરે કેહને ન બોલીએ, લાખ લહે બાંધી મૂઠ મમવા
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________
るの
રાગદ્વેષેરે સ્વામી હું ભર્યાં, ભરીયેા વિષય કષાય । રીસ ઘણેરીરે મુજ મન ઉપજે, કમ પામું ભવપાર ! મમ ॥ ૪ ॥ સેવા કીજે૨ે સુધા સાધુની, વહીએ જીનવર ણુ । પરાણે જઈ નર તેહશું એલીએ, જે હાય તત્ત્વના જાણુ !! મમ પા જેમાં જેટલા રે ગુણુ ચે તેટલા, જીમ રાયણ લીખેાળ ધ સહેજ કરો જીવ સુંદર આપણા, સમયસુ દારે એલ ।। મમ ૫૬u
માનવભવ દુર્લભતાની સજ્ઝાય
ચેત ચેત ચેત પ્રાણી, શ્રાવક કુલ પાસે
ચિંતામણી સે દુČભ અસા, મનુષ્ય જન્મ પામ્યા ॥ ચેત ॥ ૧॥ માયામે મગન થઇ, સારો જન્મ ખાચા !
સુગુરૂ વચન નિર્મલનીર, પાપમેલ ન ધેચે ! ચેત ॥ ૨ ॥ છિન છિન છિન ઘટત આયુ, જયું અંજલિ જળમાંહિ । યૌવન ધન માલ મુલક, થિર ન રહેશે કાંઈ ૫ ચેત ॥ ૩ ॥ પરરમણીકે પ્રસંગમેં, રાતદિવસ રાચ્યા !
અજ્ઞાની જીવ જાણે નહિં, શીયલ રત્ન સાચા ॥ ચેત ॥ ૪ ॥ અમતા દેવગુરૂ ધમ, ભાવ ભક્તિ કીજે ।
ઉદયરત્ન કહે તીનરત્ન, યત્ન કરીલીજે ! ચેત ॥ ૫ ॥
વૈરાગ્યની સજ્ઝાય
કયા તન માંજતારે, એક દિન મિક્રિમે મિલ જાના । મિટ્ટિમ' મિલ જાના ખદે, ખાખને ખપ જાના ૫ કયાતન uk
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૬
| કયાતન
જા
મિટ્ટીયા ચુન ગુન મહેલ બંધાયે, બંદા કહે ઘર મેરા એક દિન બદે ઉઠ ચલેંગે, યહ ઘર તેરા ન મેરા છે ક્યાતનારા મિટીયા ઓઢણ મિટિયા બીછાવણ, મીટ્ટીકા શીરાણું ઈસ મીટીયાકું એક ભૂત બનાયે, અમર જાલ લેભાન ક્યાતન ૩ મિટીયા કહે કુંભારનેરે, તું ક્યા જાણે મોય ! એક દિન અસા આવેંગારે, મેં ખુંગી તેય છે ક્યાતન કા લકડી કહે સુથારનેરે, તું નવિ જાણે મોય ! એક દિન અિસા આવેગા પ્યારે, મેં ભુજંગી તેય છે ક્યાતન પા લકડી કહે સુથારને, તું નવિ જાણે મેય એક દિન અસા આવેગ યારે, મેં ભુજંગી તેય છે ક્યાતના ૫ દાન શીયલ તપ ભાવનારે, શીવપુર મારગ ચાર | આનંદઘન ભાઈ ચેતલે પ્યારે, આખર જાના ગમારા ક્યાતન દા
કદાગ્રહત્યાગની સઝાય અવધુ નિરપક્ષ વિરલા કેઈ દેખ્યા જગ સહુ જઈ અવધૂળ સમરસ ભાવ ભલા ચિત્ત જાકે, થાપ ઉથાપ ન હોઈ અવિનાશીકે ઘરકી બાતાં, જાણે નરસઈ અવધૂ છે ૧ રાવ રંકમેં ભેદ ન જાણે, કનક ઉપલ સમ લેખે નારી નાગણુંકો નહિ પરિચય, તે શિવમંદિર દેખે છે અવધૂ મારા નિંદા સ્તુતિ શ્રવણ સુણીને, હર્ષ શેક નવિ આણે તે જગમેં જોગીશ્વર પુરા, નિત્ય ચઢતે ગુણ ઠાણે છે અવધૂ છે ૩ છે ચંદ્ર સમાન સૌમ્યતા જાકે, સાયર ઓમ ગંભીરા અપ્રમત્ત ભાખંડ પરે નિત્ય, સુરગિરિ સમશુચિ ધીરા અવધૂ પાકા
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________
પંકજ નામ ધરાય પંકજું, રહત કમલ જીમ ન્યારા. . ચિદાનંદ ઐસે જન ઉત્તમ, સે સાહેબકુ પ્યારા અવધૂ પાર
સમતાની સઝાય હે પ્રીતમજી પ્રીતકી રીત અનિત તજી ચિત્ત ધારીયે હે વાલમજી વચન તણે અતિ ઉડે મર્મ વિચારીયે એ આંકણું તમે કુમતિને ઘેર જાએ છે, તમે કુળમાં બેટ લગાવે છે ધિફ એંઠ જગતની ખાઓ છે, કે હે પ્રીતમજી છે ૧ અમૃત ત્યાગી વિષ પીઓ છે, કુમતિને મારગ લીઓ છે એ તે કાજ અયુક્ત કીઓ છે કે હે પ્રીતમજી | ૨ એ તે મોહરાયકી ચેટી છે, શિવસંપત્તિ એથી છેટી છે એ તે સાગર ગળતી પેટી છે હે પ્રીતમજી ૩ એક શંકા મેરે મન આવી છે, કિવિધ એ ચિત્ત તુમ ભાવી છે. એ તે ડાકણ જગમાં ચાવી છે હે પ્રિતમજી છે ૪ સહુ રિદ્ધિ તમારી ખાએ છે, કરી કામણું ચિત્ત ભરમાવે છે તુમ પુણ્ય ભેગે એ પાઈ છે હે પ્રિતમજી છે ૫ મત આંબ કાજ બાઉલ છે. અનુપમ ભવ વિરથા નહિં . અબ ખેલ નયણ પ્રગટ જેવો હે પ્રિતમજી ને ૬ ઈવિધ સમતા બહુ સમજાવે, ગુણ અવગુણ કંઈ સહુ દર્શાવે છે સુણે ચિદાનંદ નિજ ઘર આવે હે પ્રિતમજી પ્રીતકી રીત અનિત તજી ચિત્ત ધારીયે | ૭ |
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૮
નિયાણું નિવારક સજઝાય.
સુધા સાધુજીરે, તુમે નિયાણુ નિવારે નિયાણું કરીને તુમે, તપ સજમ કર્યાં હારા ના સુધા ॥ ૧ ॥ એમ વાણી
ગુણુ ખાણી ! સુધા ॥ ૨ ॥
પદરમા અધ્યયને પ્રગટ, વીર વન્દે સંજમ માંહિ મ ધરા સંશય, ખરા તે મંત્ર જંત્રના ભામા છેડા, ઢેડા રાગને રાષ ! પરિષહે પગ પાછા મ ધરા, દૂર કરા સિવ દ્વેષ " સુધા ॥ ૩ ॥ પરિચય ગૃહસ્થ તણા પરિહરીએ, અરસ નીરસ લ્યે આહાર । પૂજાર્દિક મ વછે. કયારે, એ ઉત્તમ આચાર ॥ સુધા ॥ ૪ ॥ એણે પેરે સાધુ આચારે, જે ચારિત્રીયા ચાલે !
ખરી ક્રિયાના ખપ કરે તેા, મુકિતપુરીમાં મ્હાલે ! સુધા ॥ ૫ ॥ સમિતે સમિતા ગુપ્તેગુપ્તા, સત્તાવીશ ગુણધાર ! -ઉદયરત્ન કહે એહને મેરા, નિત્ય હો નમસ્કાર ! સુધા સાધુજીરે તુમે નિયાણું નિવાર
તપની સજઝાય
કીધાં કર્માં નિકદવારે, લેવા મુકિતનુ દાન । હત્યા પાતક છૂટવારે, નહિ કોઈ તપ સમાન ! વિક જન, તપ કરજો મન શુદ્ધ ॥ ૧ ॥
" હું ઘ
ઉત્તમ તપના ચેાગથીરે, સેવે સુરનર પાય ।
લબ્ધિ અઠ્ઠાવીશ ઉપજેરે, મનાવાંછિત ફળ થાય ॥ ભવિકા ૨ u
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________
તીર્થકર પદ પામીએરે, નાસે સઘળા રોગ | રૂપલીલા સુખ સાહ્યાબીરે, લહીએ તપ સંગ છે ભાવિક છે ૩ છે તે શું છે સંસારમાંરે, તપથી જે નવિ હોય જે જે મનમાં કામીએરે, સફલ ફલે સવિતેહ છે ભવિક છે ૪ અષ્ટ કર્મના ઘરે, તપ ટાળે તત્કાળ ! અવસર લહીને તેહનેરે, ખપ કરો ઉજમાળ છે ભવિક પ. બાહા અત્યંતર જે કહ્યારે, તપના બાર પ્રકાર છે હેજે તેહની ચાલમાંરે, જેમ ઘને અણગાર રે ભવિક છે ૬ ઉદયરત્ન કહે તપ થકી, વાઘે સુજસ સનૂર સ્વર્ગ હવે ઘર આંગણેરે, દુર્ગતિ જાવે દર બે ભવિક છે ૭
આત્મ શિખામણની સજઝાય જાવું જરૂર મરી, એ જીવડા તારે જાવું જરૂર મરી એ આંકણી અનંત કાળથી ભવમેં ભટકતાં, પુન્ય નરદેહ ધરી એ જીવડા મળ મૂત્રમાં ઉધે શિર લટક, ક્યું વડવાગુલી એ જીવડા ૧ ગર્ભાવાસની અંદર તુજને, વેદના અનંત પડી એ જીવડા જન્મ ટાણે મહાકષ્ટ સહ્યાં, તેતે જાણે એક હરિ છે એ જીવડા પાર છે સંસારને જબ વાયુ વાયે, તબ વેદન ગયે વિસરી એ જીવડાટ પયપાન માતાનું કરીને, જોબન વય ધરી છે એ જીવડા છે ૩ છે કામિની સાથે પ્રેમ કરીને, કર્મ બંધને કરી છે એ છવડા માતપિતાથી જુદે થઈને, વસ્તુ ઘરમાં ભરો જીવડા ૪૫
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૦
છોરુ પ્રિયાની ટાપટીપતું, કર પળ પળ ધરી છે એ જીવડાસદ્દગુરુથી નિત્ય દૂર ફરતે, ક્યું સાધુસંતથી ડરી એ જીવડા પાપા ગયું યૌવનને આવ્યું બુઢાપણુ, શરીર થયું જરજરી એ જીવડા દેવ આંખના ઝાંખા થયા, વળી ઉજજડ કર્ણપુરી ઓ જીવડા દા ઊંબર ડુંગર પાદર પરદેશ, ગળી ગંગાસરી એ જીવડા હષ્ટપુષ્ટ કાયા ઘટીને, નબળાઈ દેહે વરી છે એ જીવડા | ૭ | વૃદ્ધપણુમાં કુટુંબ કબીલે, ચાકરી નવિ કરી ઓ જીવડા ! અંતકાળે જન નામ ન લીધું, મારૂં મારું કરી છે એ જીવડા ૮ મરતી વખતે બૂરે હવાલે, જીવ જશે નિસરી એ જીવડા છે જન્મ મરણની વેદના સુણતાં, હૈડું જાય થરથરી છે એ જીવડા હલ વીતરાગનું નામ વિસારી, દુર્ગતિ હાથ ધરી છે જીવડા નરક નિગદના કારાગૃહમાં, બેસીશ તું કેમ ઠરી છે એછવડા ૧૦ પ્રભુ દર્શન છેડેથી પાયે, લાખ ચોરાશી ફરી એ જીવડા ! વીર મુનિ કહે ધર્મ કરો તે, સંસાર જાઓ તરી છે એ જીવડા ૧૧
શ્રી સમકિતના સડસઠ બેલની સઝાય
દુહા સુકૃતવલ્લિ કાદંબિની, સમરી સરસ્વતી માત,
સમતિ સડસઠ બેલની, કહિશું મધુરી વાત. ૧ સમકિતદાયક ગુરુતણે, પચ્ચેવયાર ન થાય;
ભવ કેડીકેડે કરી, કરતા સર્વ ઉપાય. ૨ દાનાદિક કિરિયા ન દિયે, સમક્તિ વિણ શિવશર્મક
તે માટે સમકિત વડું, જાણે પ્રવચનમર્મ. ૩
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________
દર્શનેહ વિનાશથી, જે નિર્મળ ગુણઠાણ,
તે નિશ્ચય સમકિત કહ્યું, તેહનાં એ અહિઠાણ ૪
ઢાલ પહેલી (વીરજીનેશ્વર ઉપદિશે–એ દેશી.) ચઉ સહણ તિલિંગ છે, દશવિધ વિનય વિચારો રે; ત્રણ શુદ્ધિ પણ દૂષણ, આઠ પ્રભાવક ધારે રે. ૧
હરીગીત છંદ પ્રભાવક અડ પંચ ભૂષણ, પંચ લક્ષણ જાણીએ, ષયણ ષટ આગાર ભાવના, છવિહા મન આણીએ, પઠાણ સમક્તિ તણા સડસઠ, ભેદ એહ ઉદાર એ, એને તત્વવિચાર કરતાં, લહીજે ભવપાર એ.
ચાર સદણાનું સ્વરૂપ
- ઢાળ ચઉહિ સહણ તીહાં, જીવાદિક પરમઘેં રે; પ્રવચનમાંહિ જે ભાખીયા, લીજે તેને અર્થે રે. ૩
હરિગીત છે તેહને અર્થ વિચાર કરીએ, એ પ્રથમ સહણ ખરી. બીજી સહણ તેહની જે, જાણ મુનિ ગુણ જવ હરી; સંવેગ રંગ તરંગ ઝીલે, માગ શુદ્ધ કહે બુધા,
તેની સેવા કીજીએ જેમ પીજીએ સમતા સુધા ૪
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઢાળ
સમકિત જેણે મહી વન્યુ, નિન્દ્વવને અહાછન્દા રે,
પાસત્થા ને કુશીલિયા, વેવિડ`ખક મા રૂ. ૫ હરિગીત છંદ
મા અનાણી દરે છડા, ત્રીજી સદહણા ગ્રહી, પરદર્શનીનાં સંગ તજીએ, ચેાથી સદૃઢુણા કહી; હીશાતણ્ણા જે સંગ ન તજે, તેના ગુણુ વ રહે, જયુ' જળધિજળમાં ભળ્યુ, ગંગા નીર લુણપણું લહે. ૬
સમકિતનાં ત્રણ લિંગ (ચિહ્ન ) નું સ્વરૂપ ઢાલ મીજી
( જબુદ્વીપના ભરતમાં રે-એ દેશી) ત્રણ લિંગ સમકિતતણાં રે, પહેલુ શ્રુત અભિલાષ; જેથી શ્રોતા રસ લડે રે, જેવા સાકર દ્રાખ રે પ્રાણી ! ધરીએ સમકિત રીંગ, જીમ લહીએ સુખ.
અભંગ ૨. પ્રાણી !૰૧
તરૂણુ સુખી સ્રી પરીવર્યાં રે, ચતુર સુણે સુરગીત; તેથી રામે તીઘણે રે, ધર્મ સુણ્યાની રીત ૨, પ્રાણી !૦૨ ભૂખ્યા અઢવી ઉતર્યાં રે, જિમ દ્વીજ ઘેખર ચંગ, ઈચ્છે તીમ જે ધર્મીને રે, તેહીજ બીજી' લીંગ રે, પ્રાણી 1૦ ૩ વેયાવચ્ચ ગુરૂ દેવનુ રૈ, ત્રીજું લિ'ગ ઉદાર;
વિદ્યાસાધક તણી પરેરે, આળસ નવીય લગાર રે. પ્રાણી !૦ ૪
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશ પ્રકારના વનયનું સ્વરૂપ
ઢાલ ત્રીજી (સમકતનું મૂળ જાણીએ જિ-એ દેશી) અરિહંત તે જિન વિચરતા જ, કર્મ ખપી હુઆ સીદ્ધ; ચેઈથ જિનપડિમા કહી છે, સૂત્ર સિદ્ધાંત પ્રસિદ્ધ. . ચતુર નર! સમજે વિનયપ્રકાર,
જિમ લહીએ, સમકિત સાર-ચતુર નર ! ૧ ધર્મ ખિમાદિક ભાખિએ જી; સાધુ તેહના રે ગેહ,
આચારજ આચારના જી; દાયક નાયક જે. ચતુર૦ ૨ ઉપાધ્યાય તે શિષ્યને જી, સૂત્ર ભણાવણહાર;
પ્રવચન સંઘ વખાણીએજી, દરિસણ સમકિત સાર. ચ૦ ૩ ભગતિ બાહ્ય પ્રતિપત્તિથી, હદયપ્રેમ બહુમાન;
ગુણથતિ અવગુણ ઢાંકવાજી, આશાતનની હાણ. ચ૦ ૪ પાંચ ભેદે એ દશ તણેજી, વિનય કરે અનુકૂળ; * સીંચે તે સુધારસેજ, ધર્મવૃક્ષનું મૂળ-ચતુર નર !. ૫
સમકિતની ત્રણ શુદ્ધિનું સ્વરૂપ
ઢાલ થી : ( ધબીડા! તું જે મનનું ધોતીયું રે–એ દેશી.) ત્રણ શુદ્ધિ સમકિતતણી રે, તિહાં પહિલી મનશુદ્ધિ રે શ્રીજિન ને જિનમત વિના રે, જુઠ સકળ એ બુદ્ધિ રે,
ચતુ-વિચારે ચિત્તમાં ૨, ૧
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________
જિનભગતે જે નવિ થયું છે, તે બીજાથી કેમ થાય રે; એવું જે મુખે ભાખીએ રે, તેની વચનશુદ્ધિ કહેવાયરે ચ૦૦ ૨ છે ભેદ્ય વેદના રે, સહેતે અનેક પ્રકાર રે; જિન વિણ પરસુર નવિ નમે રે, તેની કાયાશુદ્ધિ ઉદારરે ચ૦!. ૩
સમક્તિનાં પાંચ દૂષણનું સ્વરૂપ
ઢાલ પાંચમી | ( કડવાં ફળ છે કે ધનાં-એ દેશી.) સમક્તિ દૂષણ પરિહરે, જેહમાં પહેલી છે શંકા રે; તે જિનવચનમાં મત કરે, જેહને સમ ગૃપ રંકા રે;
સમકિત દૂષણ પરિહર. ૧ કંખા કુમતની વાંછના, બીજું દુષણ તજીએ;
પામી સુરતરૂ પરગડે, કિમ બાઉલ ભજીએ? સમ૦ ૨ સંશય ધર્મનાં ફળતણે, વિતિગિચ્છા નામે
ત્રીજું દૂષણ પરિહરે, નિજ શુભ પરિણમે. સમ૦ ૩ મિથ્થામતિ ગુણવણને, ટાળે થે દેષ;
' ઉનમારગી થતાં હવે, ઉનમારગ પિષ. સમ૦ ૪ પાંચમે દેષ મિશ્યામતિ-પરિચય નવ કીજે;
ઈમ શુભ મતિ અરવિંદની, ભલી વાસના લીજે. સ૫
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________
આઠ પ્રભાવકનું સ્વરૂપ
ઢાલ છઠ્ઠી (અભિનંદન જિન દરિસણું તરસીએએ દેશી.) આઠ પ્રભાવક પ્રવચનના કહ્યા, પાવણી પૂરિ જાણ વર્તમાનશ્રતના જે અર્થને, પાર લહે ગુણખાણ,
ધન ધન શાસનમંડન મુનિવરા. ૧ ધર્મકથી તે બીજે જાણીએ, નંદિષેણ પરે જેહ,
નિજ ઉપદેશે રે રંજે લેકને, બંને હૃદયદેહ ધ૦ ૨ વાદી ત્રીજે રે તર્ક નિપુણ ભ, મધ્યવાદી પરે જેહ,
રાજદ્વારે જયકમલા વરે, ગાજતે જિમ મેહ ધ૦ ૩ ભદ્રબાહુ પરે જેહ નિમિત્ત કહે, પરમત જિપણ કાજ
તેહ નિમિત્તી રે જાણીએ, શ્રી જિનશાસનરાજ ધ૪ તપગુણ એપે રે રપે ધર્મને, ગેપે નવિ જિનઆણ; આશ્રવ લેપે રે નવિ કેપે કદા, પંચમ તપસી તેજાણ ૫૦ ૫ છો વિદ્યા રે મંત્રતણે વળી, જિમ શ્રી વયર મુદ સિદ્ધ સાતમે રે અંજનગથી, જિમ કાલિકમુનિચંદ ધ૦ ૬ કાવ્ય સુધારસ મધુર અર્થે ભર્યા, ધર્મહતુ કરે છે;
સિદ્ધસેન પરે રાજા રીઝવે, અઠ્ઠમ વર કવિ તેહ ધ. ૭ જબ નવિ હવે પ્રભાવક એહવા, તવ વિધિપૂર્વ અનેક;
જાત્રા પૂજાદિક કરણ કરે, તેહ પ્રભાવક છેક ધ૦ ૮
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________
સમકિતનાં પાંચ ભૂષણનું સ્વરૂપ
- ઢાલ સાતમી | (સતીય સુભદ્રાની–એ દેશી,) સેહે સમકિત જેહથી, સખી! જિન આભરણે દેહ; ભૂષણ પાંચ તે મન વસ્યાં, સખી ! મન વસ્યાં તેહમાં નહીં સંદેહ.
મુજ સમકિત રંગ અચળ હેજો ૧ પહિલું કુશળપણું તિહાં, સખી વંદન ને પચ્ચકખાણ કિરિયાને વિધિ અતિ ઘણે, સખી આચરે તે સુજાણ મુજ૦ ૨. બીજું તીરથસેવના, સખી તીરથ તારે તેહ, - તેહ ગીતારથ મુનિવર, સખી તેહશું કીજે નેહ મુજ૦ ૩ ભગતિ કરે ગુરૂદેવની, સખી ત્રીજું ભૂષણ હેય. કિણહિ ચળા નવિ ચળે, સખી ચોથું ભૂષણ જેય મુજ ૪ જિનશાસન અનુમોદના, સખી જેહથી બહુ જન હુંતર
કીજે તેહ પ્રભાવના, સખી પાંચમું ભૂષણ ખંત મુજ૦ ૫.
સમકિતનાં પાંચ લક્ષણનું સ્વરૂપ
ઢાલ આઠમી (ધર્મ જિનેશ્વર ગાઉં રંગશું એ દેશી.) લક્ષણ પાંચ કહાં સમકિતતણાં, પૂર ઉપશમ અનુકૂળ, સુગુણનર ! અપરાધીશું પણ નવિ ચિત્તથકી, ચિંતવીએ પ્રતિકૂળ સુગુણનર! શ્રી જિનભાષિત વચન વિચારીએ ૧.
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________
સુરનરસુખ જે દુઃખ કરી લેખ, વછે શિવસુખ એક સુત્ર
બીજું લક્ષણ તે અંગીકરે, સાર સવેગણું ટેક. સુ. ૨ નારક ચારક સમ ભવઉભગ્યા, તારક જાણીને ધર્મ સુત્ર
ચાહે નિકળવું નિવેદ તે, ત્રીજું લક્ષણ મર્મ સુ. ૩ દ્રવ્યથકી દુખિયાની જે દયા, ધમણની ભાવ; સુત્ર
ચેથું લક્ષણ અનુકંપા કહી, નિજ શકતે મન લાવ સુ૪ જે જિનભાખ્યું તે નહિ અન્યથા, એહવે જે દૃઢ રંગ; સુત્ર તે આસ્તિક્તા લક્ષણ પાંચમું, કરે કુમતિને એ ભંગ. સુ ૫
છ જયણાનું સ્વરૂપ
ઢાવ નવમી ( ત્રીજે ભવ વરસ્થાનક તપ કરી–એ દેશી ) પરતીરથી પરના સુર તેણે, ચિત્ય ગ્રહ્યાં વળી જેહ; વદન પ્રમુખ તિહાં નવિ કરવું, તે જયણ ષટ ભેય રે,
- ભવિકા ! સમકિત યતના કીજે, ૧ વંદન તે કોજિન કહીએ, નમન તે શીશ નમાવે;
દાન ઈષ્ટ અનાદિક દેવે, ગૌરવ ભગતિ દેખાવે રે ભ૦ ૨ અનુપ્રદાન તે તેને કહીએ, વાર વાર જે દાન
દેષ કુપાત્રે પાત્રમતિએ, નહિ અનુકંપા માન રે ભ૦ ૩ અણબોલાવે જેહ બલવું, તે કહીએ આલાપ; - વારંવાર આલાપ જે કરે, તે જાણે સંલાપ રે ભ૦ ૪ એ જયણથી સમક્તિ દીપે, વળી દીપે વ્યવહાર એમાં પણ કારણથ જયણું, તેહના અનેક પ્રકાર ભર ૫
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________
સમકિતના છ આગારનું સ્વરૂપ
ઢાલ દશમી
( લલનાની દેશી.) શુદ્ધ ધર્મથી નવિ ચળે, અતિ દઢ ગુણ આધાર લલના;
તે પણ જે નહિ એહવા, તેહને એ આગાર લલના ૧ બોલ્યું તેહવું પાળીએ, ઇતીહંત સમ બોલ લલના,
સજજનને દુર્જનતણા, કચ્છપકેટિને તેલ લલના બ૦ ૨ રાજા નગરાદિક ધણી, તસ શાસન અભિગ લલના તેહથી કાર્તિકની પરે, નહિ મિથ્યાત્વસંગ લલના બેલ્યું૩ મેળે જન ગણ કહ્યો, બળ ચોરાદિક જાણ લલના;
ક્ષેત્રપાળાદિક દેવતા, તાતાદિક ગુરૂઠાણું લલના બ૦ ૪ વૃત્તિ દુર્લભ આજીવિકા, તે ભીષણ કતાર લલના
તે હેતે દૂષણ નહીં, કરતાં અન્ય આચાર લલના બે૫
સમક્તિની છ ભાવનાનું સ્વરૂપ
ઢાલ અગીયારમી (પાંચ થિી રે ઠવણ પાઠાં વિટાંગણ–એ દેશી) ભાવીજે રે, સમક્તિ જેહથી રૂઅડું, તે ભાવના રે, ભા કરી મન પરવડું; જે સમકિત રે, તાજું સાજું મૂળ રે,
તે વતતર રે, દીએ શિવફળ અનુકૂળ રે, ૧
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________
(હરિગીત છંદ), અનુકૂળ મૂળ રસાળ સમકિત, તેહ વિણ મતિ અંધ એ. જે કરે કિરિયા ગર્વભરિયા, તેહ જુઠે ધધ એ, એ પ્રથમ ભાવના ગુણે રૂડી, સુણે બીજી ભાવના, બારણું સમકિત ધર્મ પુરનું, એહવી તે પાવના. ૨
(ઢાળ) ત્રીજી ભાવના રે, સમકિતપીઠ જે દઢ ગ્રહી, તે મોટે રે, ધર્મ પ્રાસાદ ડગે નહીં; પાયે ખેટે રે, મેટે મંડાણું ન શોભીએ;
તેણે કારણે રે, સમક્તિશું ચિત્ત થાભીએ ! ૩
(હરિગીત છંદ) ભીએ ચિત્ત નિત એમ ભાવી, જેથી ભાવના ભાવીએ, સમકિત નિધાન સમસ્ત ગુણનું, એહવું મન લાવીએ; તે વિના છુટાં રત્નસરિખા, મૂળ ઉત્તર ગુણ સવે, કિમ રહે? તકે જેહ હરવા, ચેરજેર ભભ. ૪
(ઢાળ) ભાવે પંચમી રે, ભાવના શમ દમ સાર રે, પૃથ્વી પરે રે, સમકિત તસ આધાર રે, છઠ્ઠી ભાવના રે, સમકિતભાજન જે મળે,
શ્રત શીલને રે, તે રસ તેહથી નવિ ઢળે. ૫
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________
(હરિગીત છંદ) નવિ ઢળે સમકિત ભાવના રસ, અમિય સમ સંવરતણે, ષટ ભાવના એ કહી એહમાં, કરો આદર અતિ ઘણે, ઈમ ભાવતાં પરમાર્થ જલનિધિ, હાય નિત્ય ઝકલ એ,
ઘન પવન પુણ્ય પ્રમાણ પ્રગટે, ચિદાનંદ કિલ્લોલ એ. ૬
સમકિતના છ સ્થાનકનું સ્વરૂપ
ઢાલ બારમી (મંગળ આઠ કરી જસ આગળએ દેશી) કરે જિહાં સમક્તિ તે થાનક, તેહનાં ષટવિધ કહીએ રે, તિહાં પહિલું થાનક તે ચેતન, લક્ષણ આતમ લહીએરે; બીરનીર પરે પુદ્ગલમિશ્રિત, પણ એહથી છે અળગો રે.
અનુભવ હંસચંચુ જ લાગે, તે નવિ દીસે વળગોરે. ૧ બીજું થાનક નિત્ય આતમા, જે અનુભૂત સંભારે રે, બાળકને સ્તનપાનવાસના, પૂરવ ભવ અનુસાર રે દેવ મનુજ નરકાદિક તેહના, છે અનિત્ય પર્યાયે રે, દ્રવ્યથકી અવિચલિત અખંડિત, નિજ ગુણ આતમરાયા છે. ૨ ત્રીજું સ્થાનક ચેતન કર્તા, કર્મતણે સંગે રે, કુંભકાર જિમ કુંભતણે જગ, દંડાદિક સગેરે, નિશ્ચયથી નિજ ગુણને કર્તા, અનુપચરિત વ્યવહાર રે,
દ્રવ્યકર્મને નગરાદિકને, તે ઉપચાર પ્રકારે રે. ૩
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧
ચાથું થાનક ચેતન ભેાકતા, પુણ્ય પાપ ફળકેરો રે, વ્યવહારે નિશ્ચય નય દ્રષ્ટ, ભુજે નિજ ગુણ નૈરો રે; પાંચમુ' થાનક પરમ પદ, અચલ અનંત સુખવાસારે, આધિ વ્યાધિ તન મનથી લહીએ, તસ અભાવે સુખખાસે રે. ૪
છઠ્ઠું થાનક મેાક્ષતણુ' છે, સંજમ જ્ઞાન ઉપાયે રે, જો સહેજે લઠ્ઠીએ તે સઘળે, કારણ નિષ્ફળ થાયે રે; કહે જ્ઞાનનય જ્ઞાન જ સાચું, તે વિષ્ણુ જૂહી કિરિયા રે, ન લહે રૂપું રૂપું જાણી, સીપ ભણી જે રિયા રે. પ કહે કિરિયાનય કિરિયા વિણ જે, જ્ઞાન તે શુ તરશે રે ? જલ પેસી કર પદ ન હલાવે, તારુ તે કિમ કરશે રે ? દૂષણુ ભૂષણ છે ઈહાં પહેાળાં, નય એકેકને વાદે રે, સિદ્ધાંતિ તે બેઠુ નયં સાધે, જ્ઞાનવત અપ્રમાદેરે. ૬ ઇણિ પરે સડસઠ મેલ વિચારી, જે સમકિત આરાહેરે, રાગદ્વેષ ટાળી મન વાળી, તે શમસુખ અવગાડે રે; જેનું મન સમિતમાં નિશ્ચલ, કેઈ નહીં તસ તાલેરે,
શ્રીનયવિજય વિષ્ણુધપયસેવક, વાચકજસ ઇમમેલેરે, ૭ ઇતિ શ્રી સમકિતના સડસઠે મેલની સજ્ઝાય સંપૂર્ણ. સમકિતના સડસડ એલની ટૂંક નોંધ.
ચાર સહા—૧ પરમાર્થ સંસ્તવ-જીવાદિક તત્ત્વનું
જાણુપણું.
૨ પરમા જ્ઞાતૃસેવન-પરમાર્થના જાણનાર ગુરુની સેવા
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩ વ્યાપનદર્શનવર્જન-હીનાચારીએવા કુગુરુને સંગ તજ ૪ કુદર્શનસંસ્તવવર્જન-મિથ્યાદર્શનીને પરિચય તજ. ત્રણ લિંગ–૧ શુશ્રષા-ધર્મ સાંભળવાની અભિરુચિ.
૨ ધર્મરાગ-ભૂખ્યા અને અટવી ઉતરીને બહાર આવેલા બ્રાહ્મણને સારાં ઘેબર મળતાં તેને જેવી ખાવાની ઈચ્છા થાય તેવી ધર્મ મેળવવાની ઈચછા.
૩ વૈયાવચ્ચ-દેવગુરુની ભક્તિ-બહુમાનાદિ કરવું તે. .
દશપ્રકારને વિનય૧ અરિહંતદેવને, રસિદ્ધ ભગવાનને, ૩ જિનચૈત્યને, કૃત-સિદ્ધાંતને, ૫ યતિધર્મને, ૬ સાધુવને, ૭ આચાર્ય મહારાજને, ૮ ઉપાધ્યાયજીને. ૯ પ્રવચન-સંઘને અને ૧૦ સમ્યગદર્શન–સમકિતને.
ત્રણથુદ્ધિ-૧ મનઃશુદ્ધિ, ૨ વચનશુદ્ધિ અને ૩ કાયશુદ્ધિ.
પાંચદુષણ- શંકા-જિનવચનમાં શંકા, ૨કાંક્ષા-પરમતની વાંચ્છા, ૩ વિચિકિત્સા-ધર્મના ફળને સંદેહ, ૪ મિથ્યાત્વીની પ્રશંસા અને ૫ મિશ્યામતિને પરિચય.
આઠપ્રભાવક-૧ શાઅપારગામી, ૨ અપૂર્વ ધર્મોપદેશક, ૩ પરવાદીને નિરુત્તર કરનાર વાદી, કનૈમિત્તિક, ૫ તપસ્વી, ૬ મંત્ર અને વિદ્યામાં પ્રવીણ, ૭ સિદ્ધિસંપન્ન અને ૮ શ્રેષ્ઠ કવિતા કરનાર.
પાંચભૂષણુ-૧ જિનશાસનમાં કુશળતા, ૨ જિનશાસનની પ્રભાવના, ૩ તીર્થસેવા, ૪ ધર્મમાં નિશ્ચળતા અને ૫ શુદ્ધ દેવગુરુની ભક્તિ.
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાંચ લક્ષણ૧ ઉપશમ, ૨ સવેગ, ૩ નિર્વેદ, ૪ અનુકંપા અને ૫ આસ્તિક્ય.
છયતના-૧ પરતીર્થિકાદિને વંદન, રનમસ્કરણ, કુપાત્રમાં પાત્રની બુદ્ધિએ ભક્તિપૂર્વક દાન દેવું તે, ૪ અનુપ્રદાન-વારંવાર દાન આપવું તે, ૫ આલાપન, ૬ સંલાપન–આ છ પ્રકારે જયણું પાળવાથી–પરતીથીને વંદનાદી નહી કરવાથી સમીત શોભે છે.
છ આગાર-૧રાજાભિયેગ, ૨ ગણાભિગ, ૩ બાલાભિગ, ૪ દેવામિંગ, ૫ કતારવૃત્તી–આજીવીકાને અંગે અણધારી મેટી આપત્તી આવી પડયે નીત્યનીયમવીરુદ્ધ કરવું પડે તે, ૬ ગુરુનીગ્રહ –વડીલના ઉપરોધથી પ્રતીજ્ઞાવીરુદ્ધ કરવું પડે તે.
છ ભાવના–સમકતને ૧ ધર્મવૃક્ષનું મૂળ, ૨ ધર્મનગરનું દ્વાર, ૩ ધર્મમંદીરને પાયે, ૪ ધર્મને આધાર, ૫ ધર્મનું ભાજન અને ૬ ધર્મને નીધી માને.
છ સ્થાન–૧ જીવ છે. ૨ જીવ નીત્ય છે, ૩ જીવ કર્મને કર્તા છે, ૪ જીવ કર્મને ભક્તા છે, ૫ મેક્ષ છે, ૬ મોક્ષપ્રાપ્તિના ઉપાય પણ છે. સમ્યગદર્શન, સમ્યગજ્ઞાન અને સમ્મચારિત્ર એ મેક્ષ મેળવવાના અવધ્ય ઉપાય છે.
આ ૬૭ પૈકી પ્રથમના ૬૧ બેલ વ્યવહારસમતિના છે અને છેલ્લા ૬ બેલ નિશ્ચયસમતિના છે.
૧ આ ઉપર બતાવેલા ભેદવાળું સમકિત.-૨ નિર્મળ બેધ. ૩ સદન, શીલસંતોષાદિ સદાચાર સેવન, અહિંસાદિ મહાવ્રત પાલન.
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________
વણઝારાની સઝાય નરભવ નગર સેહામણું વણઝારારે,
પામીને કરજે વ્યાપાર અહે મારા નાયકરે છે સત્તાવન સંવર તણી વણઝારારે, પિઠી ભરજે ઉદાર હોવા શુભ પરિણામ વિચિત્રતા વણ, કરિયાણું બહુમૂલ અહે મેક્ષનગર જાવાભણ વણ, કરજે ચિત્ત અનુકુલ છે અહે છે રા ક્રોધ દાવાનલ એલિવે વણ, મન વિષમ ગિરિરાજ અહે છે એલંગજે હળવે કરી વણ, સાવધાન કરે કાજ છે અહે છે ૩ વંશજાળ માયા તણું વણ, નવિ કરજે. વિશ્રામ અહો ! ખાડી મરથ ભટતણું વણ, પૂરણનું નહિં કામ છે અહા કા રાગદ્વેષ દેય ચોરટા વર્ણ, વાટમાં કરશે હેરાન અહે છે વિવિધ વિર્ય ઉલ્લાસથી વણ, તું હણજેરે ડાય છે અહે છે પો એમ સવિ વિધન વિદારીને વણ, પહોંચજે શિવપુર વાસ અહે ક્ષય ઉપશમ જે ભાવના વણ, પિઠે ભર્યા ગુણરાશ છે અહે દા ક્ષાયિક ભાવે તે થશે વણ, લાભ લેશે તે અપાર અહે ઉત્તમ વણજ જે એમ કરે વણ, પદ્મ નમે વારંવાર અહા
આત્મ સ્વભાવની સઝાય આપ સ્વભાવમારે, અવધૂ સદા મગનમેં રહેના, જગત જીવ હે કરમાધીના, અચરિજ કછુ અનલીના આપાલા તું નહીં કેરા કેઈ નહીં તેરા, કયા કરે મેરા મેરા તેરા હે સે તેરી પાસે, અવર સભી અનેરા છે આ૫ ૨ છે
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૫
વધુ વિનાશી તું અવિનાશી, અખડે ઇનક વિલાસી ।
વપુસંગ જખ દૂર નિકાસી, તમ તુમ શિવકા વાસી ાઆપાાા રાગ ને રીસા દેય ખવીસા, એ તુમ દુ:ખકા દ્વીસા ।
જખ તુમ ઉનકું દૂર કરીસા, તમ તુમ જગકા ઈશા ાઆપાાદા પારકી આશા સદા નિરાશા, એહે જગ જન પાસા । તે કાટનકું કરે અભ્યાસા, લહા સદા સુખવાસા ! આપ પા કખદ્ધિક કાજી કમહિક પાજી, કાહિક હુઆ અપભ્રાજી । કખદ્ધિક જગમેં કીતિ ગાજી, સખ પુદ્ગલ કી માજી ાઆપાદા શુદ્ધ ઉપયાગને સમતા ધારી, જ્ઞાનધ્યાન મનેાહારી ।
કમ કલકકુ દૂર નિવારી, જીવ વરે શિવનારી ।। આપ ।। ૭ ।।
મૂર્ખ સ્વરૂપની સજ્ઝાય
જ્ઞાન કદિ નવ થાય, મૂરખને જ્ઞાન કદિ નવ થાય !
કહેતાં પેાતાનુ પણ જાય, મૂરખને જ્ઞાન કદિ નવ થાય એ આકણી શ્વાન હાય તે ગંગાજળમાં, સેા વેળા જ ન્હાય ! અડસઠ તીરથ કરી આવે પણુ, શ્વાનપણું નિજ જાય ! મૂ॰ uu ક્રૂર સર્પ યઃપાન કરતાં, સંતપણુ નવ થાય કસ્તૂરીનું ખાતર જો કીજે, વાસ લસણ નવ જાય ! મૂ॰ ॥ ૨ ॥ વર્ષા સમે સુગ્રીવ તે પક્ષી, પિ ઉપદેશ કરાય ।
તે પિને ઉપદેશ ન લાગ્યા, સુગ્રીવ ગૃહ વિખરાય ! મૂ॰ ॥ ૩ ॥ નદી માંહે નિશદિન રહે પણ, પાષાણપણું નિવ જાય । લેહ ધાતુ ટકણુ જો લાગે, અગ્નિ તુરત જીરાય ॥ મૂ॰ ॥ ૪॥
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________
કાગ કંઠમાં મુક્તાફળની, માળા તેને ધરાય ચંદન ચર્ચિત અંગ કરીને, ગર્ધભ ગાય ન થાય એ મૂળ પા સિંહચમ કઈ શિયાળ સુતને, ધારે વેષ બનાય ! શિયાળ સુત પણ સિંહ ન હોવે, શિયાળપણું નવિ જાય મૂળાદા તે માટે મૂરખથી અળગા, રહે તે સુખીયા થાય છે ઉખર ભૂમિમાં બીજ ન ઉગે, ઉલટું બીજ તે જાય છે મૂ૦ ૭ સમકિત ધારીને સંગ કરી છે, ભવ ભય ભીત મીટાય ! મયાવિજય સદૂગુરૂ સેવાથી, બેધિ બીજ પમાય છે મૂળ ૮
હિત શિક્ષાની સઝાય આપે આપ સદા સમજાવે, મનમાં દુઃખ મત પાવે રે ! કેઈ કીસીકે કામ ન આવે, આપકીયા ફલ પાવેરે આપે છે છમ પંખી તરૂએ મલી આવે, રજની વીતી જાહેર જીમ તીરથ મલી સવિ સંદે, -
કરી નિજ નિજ ઘર જાવે રે ! આપે છે ૨ | આપ થકી કર્તવ્ય થયા જે, ભગવે તે એકલેરે મારૂં મારૂં કરતે અહેનિશ, મૂઢપણે હેય ઘેરે છે આપે પાયા થિર નહિ એ સંસાર પ્રાણુ, તન ધન યેવન વાનરે . જીમ સધ્યાને બાદલ રંગ, જીમ ચંચળ ગજકારે આપે પાછા એમ જાણુને ધર્મ આરાધે, આપે આપસબાહારે શ્રી જ્ઞાનવિમલ પ્રભુને ચિત્ત ધ્યા, જીમ શિવસુખને પાવે રે આપે આપ સદા સમજાવે છે ૫ છે
શ્રી પ્રાચીન સ્તવનાદિ સંગ્રહ સમાપ્ત
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
_