Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ASSASSES For Private And Personal use only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * zrImad buddhisAgarajI granthamALA granthAMka 8 yoganiSTha munirAja zrI buddhisAgarajI kRta. zrI paramAtma darzana jijJAsu sadyasthonI sahAyathI chapAvI prasiddha karanAra, zrI adhyAtmajJAnaprasArakamaMgala. zrI " lakSmI" minTiMga presa - amadAbAda. vIra saM. 2436 sane 1910 kimmata 0- 12-0 For Private And Personal Use Only *****************: 4444444444444
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir be bola. "jJAnakriyAbhyAM mokSa " e mokSamArgarnu dRSTibiMdu che tathApi ghaNA jaino tenA kharA rahasyane nahi jANatAM eka tarapha vadhu palaNato bIjA tarapha nyuna eTaluja nahi paNa apekSA samajavAnA jJAnanI khAmIe ghaNI vakhata DAbo hAtha jamaNAne dabAve che tevI sthiti jovAya che. AnuM kAraNa pUrvAcAryoe dravya guNa paryAya AdInuM je sukSmajJAna prakAsyuM che te jJAnane samaya anusAranAM manuSyo samajI zake tevI uttama zailIthI saraLa bhASAmAM graMtho taiyAra karI janasamAja AgaLa joitA pramANamAM raju nahi thavAnuM che. amAruM cokasa mAnavu che ke jainadharmanAM siddhAMto pramANa ane yuktiothI evA to prabaLa ane nyAyayukta che ke jema jema te tatvo vadhu phelAvo pAmaze tema tema prAcina dRSTi vadhu khIlI nIkaLaze, ane jainadharmanuM kSetra bahollaM thaze. ____ A mATe mAtra jainoja nahi paNa sarve lokonA bodhArthe jainadhamanA pustako racAvavAthI ane sArI rIte vaMcAvavAthI anya loko paNa jainatatvano lAbha meLavaze kemake jainadharma mAtra jainomATeja nathI. game te jJAti hoya paNa tenAM siddhAMto anusAra vartana rAkhanAra jaina hoi zake che. AvI bhAva upakAranI dRSTi dhyAnamA rAkhI, kALane anusarI, tathAprakArano prayatna karI paramapUjya guruvarya zrImad buddhisAgarajIe AvA tatvamaya graMtho racyA che je paikIno A "paramAtmadarzana " graMtha che. A graMtha ame upara aNAvyuM tevA prakAranI khAmIne dura karanAra che, ema kahIe to atisyokti nahi kahevAya. ___ A graMthamA bIjA aneka viSayo sAthe jJAna ane kriyA banenI athAsthita sAbItI karI batAvA cha kemake banenA saMmelana vinA AtmakalyANa dura che. paTadravya, SaTakAraka, paMcasamavAya, naya niSepA vIgerethI dravya,kSetra,kALa, bhAvane, anusarIne AgraMtha lakhAyo For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che, je abhyAsIone mATe AzirvAdarupa che. balake AtmAbhImukha lAI janAra che. Akho graMtha vAMcanAra poteja kabUla karaze ke guruvarya zrImad buddhisAgarajIe A pakAranA prayAse karI jainasamAja upara mahAna upakAra kIdhoche. teono A rIte jainakoma uparaja upakAra thAya che, ema nahi paNa teonA graMthonI lekhana, ane kAvya zailI, evI to prema upajAvanArI che ke sarve darzanavALAo teozrI racIta graMtho hoMsathI vAMce che ema anubhava kahI Ape che. eTaluja nahi paNa teozrInAM bhajanapado to teozrI jyA jyA vicaryA che, tyA tyAM koipaNa rItanA taphAvata vinA hamezanA mATe gavAtAMja rahe che. AthI anya darzanIo paNa jainadharmane jANatA ane prIti karatA thayA che. A zuM janasamAja upara jevo tevo upakAra che ? . teAzrI taraphanA aMkuzanA Adhine teozrI viSe hamAre jaNAvayu joie che te jaNAvI zakatA nathI, paNa samAja to kabUla karatI jovAya che ke, bhedAbheda ane mArAmAronI koipaNa carcAmAM na utaratAM pote ane anya jIvA potAnA AtmAnuM kalyANa kara rote karI zake teja mArga tarapha teozrInuM prayANa che ane te divase divase caDhatuM ane vadhatuM jAya che. teozrInA graMtho saMbaMdhI vadhu vivecanamA nathI utarI zakatA kAraNa teozrInu mAnavU ema che ke duniyAM darpaNarupe vastune vasturupe kema nahi joi zake ? (bezaka guNAnuM rAganI dRSTi temA mukhya bhAga bhajave che.) tethI amo tevA prakAranI tajavIjamA na utaratAM teozrInI kRtinA graMtho jema pane tema samAja AgaLa sArA svarupamA ( ochI kiMmate ) raju karavA eja karttavya samajI AgaLa vadhIe chIe ane guru kRpAthI maMDaLa potAnA nAme 1 varSamA 11 pustako bahAra pADI zakyuM che. ___ A rIte maMDaLa AgaLa vadhavAmA je phateha pAmyuM che temAM guruzrI uparAMta maMDaLane pustako pragaTa karavAne dravyanI madada karanArA gRhasthonopaNa hissoche.je amojaNAvavA cukI jaqyogyadhAratAnathI. agAUnA graMthonA sahAyakonA nAmo tete graMtho sAye muMdrita For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir thayela che. jeo uparAMta manakura " paramAtmadarzana " graMthane pragaTa karavAmAM nIve mujaba sahAya maLI che. 150) zeTha motIjI jetAjI punAvAlAnI vidhavA bAi nAjubAI 75) zeTha mohanalAla tArAcaMda. vijApuravALA. 50) zeTha rAyacaMdabhAi ravacaMda. sANaMdavALA. 50) zeTha vADIlAla maganalAla. amadAbAda. 51) zeTha amRtalAla kezavalAla vAdI sadgata bhAi amRta lAlanA smaNArthe temanI mAtuzrI caMcaLa vhene amadAvAda. 50) bAi harakoravhena zrI amadAvAda. 31) vakIla mohanalAla hemacaMda teonA cI. bhAi savAi nA puNyArtha. zrIpAdarA. 25) zeTha hAthIbhAI mulacaMda. zrI mANasA. 30) zeTha mAdhavalAla amathAlAla. zrI mANasA. 31) zeTha mohanalAla karamacaMda amadAvAda. AvI rIte sahAya karanArAono tathA bIjA madadagAra grahasthono maMDaLa AbhAra mAne che. ane teone potAnA dravyano A rIte sadupayoga karavA mATe dhanyavAda Ape che. __ maMDaLano uddeza upara jaNAvyuM tema janasamAjamAM teozrI racita pustako vadhu vaMcAya te mATe sastI kiMmate pragaTa karavAno che, te bajAve jAya che. te samAja paNa joi zakI che ke bIjI koipaNa saMsthAo karatA maMDaLa pustakonI ghaNIja ochI kiMmata rAkhe che, te paNa bIjAM pustako pragaTa thavAne upayogArthe temaja thoDIpaNa kiMmata ApI pustaka kharIdatAM te upara bahu bhAva rahe che te arthe. ___maMDaLa AzA rAkhe che ke guruvarya pustako taiyAra karatA rahe che teja prakAre pragaTa karAvavAne sahAyako vadhatA jaze. chevaTamAM dhyAna kheMcavAne rajA laie chIe ke maMDaLa mAraphate A rIte pustaka pragaTa karAvavAne jarura vicArazo. muMbAi caMpAgalI ) lI. vIra saMvata 2536 pAsa sudI 10.guru ) mA adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa, For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzanagraMthaH prastAvanA. jagatmA pratyeka manuSyo- dharmanuM ArAdhana kare che. pratyeka manuSyo dharmanA mATe icchA rAkhe che. pratyeka manuSyone anaMta mukha prApta karavAnI tIvra jijJAsA varte che. janma, jarA, maraNanA duHkhamAthI bacAva thAya te mATe pratyeka manuSyo buddhayanusAra upAyo zodhe che. amara tharbu te mATe aneka prakAranI zodho kare che, AvI amUlya zodha karavAnI kone jijJAsA nahi hoya ? alabata sarvane hoya che. AvI zodha mATe jJAnadRSTinI jarura cha ane te paNa sarvajJa dRSTi hovI joie. AvI sarvajJa dRSTivALA tIrthaMkaro prathamaH thai gayA che. bhA kSetramA carama tIrthakara trizalAtanaya zrI mahAvIrasvAmI 2436 varSa upara thai . gayA.che. temaNe kevalajhAnathI sarva padArtho jANyA tathA dekhyA. manuSyo nitya sukha prApta kare tathA janma jarA ane mRtyunA duHkhamAthI chUTe te mATe teozrIe AtmajJAna batAvyu che. sarva prakAranA jIva ane ajIva padArthonuM svarupa basAvyuM che. jJAnadarzana ane cAritrarupa mokSa mArga patAvyo che. nAta jAtano bheda rAkhyA vinA AtmatattvanI zaktiyo kholaMvavAnA upAyo batAvyA che. sAdhu dharma ane gRhastha dharma ema be prakAranA dharma batAvyA che. amara thavAne mATe Atmadharmarnu yathArtha svarupa batAvyuM che. samavasaraNamAM vesI dezanA dei caturvidha saMghanI sthApanA karI che temanA gaNadharoe dvAdazAMgInI racanA karI, pazcAt sthaviroe upAMganI racanA karI. temanI pATe me je AcAryoM thayA. gItArtho thayA. oe prakaraNo graMtho AdinI racanA karI. pratyeka AcAryono mukhya uddeza jamAnAne anusarI game te bhASAmA sahelAithI manuSyo tala mArga samajI ke tevA graMtho ane tevA prakArano upadena A For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir payAno hato, te rItine anusarI umAsvAti pAcaka, sirasena divAkarasUri, haribhadrasUri, zrI hemacaMdra AcArya zrI abhayadevasari yazovijaya upAdhyAya,Adi dharmadhuraMdhara AcAryoe. aneka manuSyonA upakArArthe. saMskRta bhASAmA tathA mAgadhI prAkRtAdi bhASAmA upadeza dIdho che tathA tevA graMtho banAvyA che. pUrvokta AcAryonA graMtho sUtronI peThe mAnanIya pUjanIya gaNAya che. zrI hemacaMdra pazcAt lokonI sthiti vidyA saMbaMdhI ghaTavA lAgI. loko mAgadhI ane saMskRtamAM paNa alpa samajavA lAgyA. tyAre AcAryoe jamAnAne anusarI cAlatI gurjara bhASA AdimAM rAso vagere banAvavA lAgyA saM 1327 nI sAlamA sAta kSetrano rAsa banyo che. A sAta kSetrano gurjara bhASAno rAsa chapAvI siddha karyu cha ke jainomAthI gurjara bhASA mukhyatAe prakAzI che A rAsa bhajana saMgraha cothA bhAgamA chapAbyo che. te pahelA paNa gurjara bhASAmAM jainAcAryoe kAvya lakhyAM hoya ema saMbhava thAya che ane te mATe zodha cAleche. prathama togurjara bhASAmAMpadya tarIke racanAkarI upadeza Apyo pazcAt gadhamAM paNa graMtha banAvI upadeza devA prAraMbha karyo. zrIvIre marupelA tatvono saMskRta, prAkRta, mAgadhI, gujarAtI, hiMdusthAnI vagere bhaneka bhASAmA hAla avatAra thaelo anubhavAya che. zrI vIramabhu muktimAM gayA to paNa gaMgAnA pravAhanI peThe temanI pAchaLa temano upadezelo tatvamArga puruSa paraMparA akhaMDa vahevA lAgyo. hAla paNa te pramANe jovAmAM Ave che. saMskRta bhASAmAM tathA mAgadhI bhASAmA hAla graMtho banAvavAmAM Ave to prAyaH daza hajAramA pAMca mANasa paNa bhAgyeja samajI zake. saMskRta tathA mAgadhImA banAvelA graMthone paNa gurjara bhASAmAM samanAvavAmAM Ave tyAreja lokonA samajavAmAM Ave tyAre gurjara bhASAmAM graMtho banAvavAmAM Ave vo ghaNA loko samajI ke prama For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kahe nirvivAdache. gujarAtamA rahenAra puruSo tathA. strIo bhale saMskRtano abhyAsa kare. iMglIza bhASAno abhyAsa kare topaNa 24 kalAko paikI sarva kalAkomA gurjara bhASAmAM bolIneja sarvane potAnuM kArya karavU paDeche. mAtRbhASAmAM je upadeza ApavAmAM Aveche te saheje samajAyache. Ama kahevAthI kaMi saMskRta ane mAgadhI bhASAnI halakAi dekhADavAmAM AvatI nathI. kahevAnuM tAtparyArtha e che ke gujarAtIone mATe gurjara bhApApA lekha lakhI samajAvavAmAM Ave to vizeSa upakAra thAya. A nyAyane anusarI gujera bhASAmA lekha lakhyoche. Atmatattva saMbaMdhI mAnyatA dareka darzanavAlAbhonI bhinna bhinna che. AryabhUmimA jaina, veda ane bauddha A NanAM pustako vizeSa jovAmAM Aveche. musalamAna ane strIsti lokoto jyAre A dezamAM AvyA tyAre temanA dharmanA panthonAM pustako lei AvyA. dareka darzanavALA Izvara, karma ane AtmAdi tattvo saMbaMdhI bhinna bhinna mata jaNAveche. ane te mATe potapotAnI yuktiyo jaNAveche. SaDdarzanamAMthI kayuM tattva kharuche. te yukti ane pramANathI samajI zakAyache. zrI vIramabhue Atma tattva evaM sarasa batAvyuMche ke te mAdhyastha ane jJAna dRSTivALAne rucyA vinA rahe nahi.devaguru ane dharma tattvanuM svarUpaM sarvajJa dRSTithI batAvyuche. A graMthamAM zrIvarimabhue kahelaM Atmatattva sUtrAnusAre lakhyuM che. jinAgamonu dohana karI devaguru dharma tattvAdinuM yathArtha varNana karavAmAM AvyuMche. prathama AdyamAM sadgururnu maMgalAcaraNa karyuche. pazcAt gurunI kevI zaktiche te jaNAvavA pradezI rAjA ane kezI kumArano saMvAda dekhADI AtmAnI astitA siddha karIche. pazcAt jJAna ane kriyAno saMvAda prasaMgAnusAre jaNAvyoche. pazcAt yogya ayogya zrotAnAM lakSaNa jaNAvyAMche. pazcAt 68 mA pAnAthI SaDdravyanuM svarUpa samajAvyuMche. pazcAt Atmadharma mahattA darzAvIche. pazcAt Atma For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (7) dharmanI mahattA mATe kSamA niSkapaTapaNuM Adi sadaguNonI jarurIyAta batAvIche pazcAt patra 133 mAthI AtmAnI zodha koI viralA kareche ne saMbaMdhI eka bAdazAha ane phakIranI vArtA ApI bAganuM dRSTAMta jaNAvyuMche. pazcAt patra 146 mAthI matizruta Adi paMcajJAnanuM svarUpa darzAvyuMche. pazcAt sAdhunI AtmadhyAnAdi kriyA darzAvIche. pazcAt Atma svarUpa darzAvyuche. pazcAt anukrame patra 190 mAthI bhavyAtmAe daza prazna saMbaMdhI vicAra karavo joie. tenAM nAma jaNAvI anukrame varNana kayuche. te praznonA sAtamA praznanA viSayamAMja patra 175 mAthI karmarAjA ane dharmarAjAnuM yuddha varNana karyuche. te sthira cittathI vAMcavAnI jarurache. patra 303 thI AThamA praznano viSaya zaru thAya che tenuM pUrNapreme manana karavU joie. patra 315 mAthI navamA praznano viSaya zaru thAyache. patra 331 mAthI AtmA, karmano tathA bhoktA kevI rIteche tenuM varNana karyuche. pazcAt siddhasvarUpa darzAvyuche. pazcAt patraM 357 thI Izvara jagat kartA nathI. tema saMbaMdhInuM vyAkhyAna karpuche. pazcAt SaTsthAnakanI siddhi karI batAvIche. Atmasiddhi karavAmAM aneka jinAgamonA anusAre yuktiyo darzAvAMche. te gu. ktiyone jo mukhe karavAmAM Ave to jaina dharma tattvonI pUrNa zraddhA yAya. AtmA karmano nAza karI anaMta sukha prApta karI amara thAya che teja mukhya muddo dhyAnamA rAkhI tenA upAyo darzAvyAche tethI pratyeka manuSyonuM AM graMtha vAcatAM kalyANa thAya emAM koI saMdeha nathI. paramAtmadarzana graMtha vAMcanAra avazya jJAna darzana cAritra pAmI muktimArga pAmeche. je bhavya jIvo hoya thene A granthamA lakhelAM tattvAnI zraddhA thAyache. __* A granthanA pratyeka pAnAnA mukhapara mukhya heDIMga che tethI vAMcanArane pratyeka viSayanI saralatA thaze. A granthamA chellA duhA tathA copAiyono artha lakhyo nathI. paNa koi bhakta paMDita puruSa For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (6) avazeSa duhA tathA copAiyo upara artha puraze to dharmalAbha prApta karaze. samayanA abhAve avazeSa duhA Adi upara vivecana thayuM nathI. te duhAo vagere sadgurunA pAse je vAMcaze te vizeSataH artha prApta karI zakaze. jaDavAdiyogI sAme rakSaNa tarIke A grantha upayogI thaze. A granthane mAdhyastha dRSTithI vAMcaze te sadguNa rAgadhI teno yathArtha tasva rahasya meLavI zakaze. A graMtha mULa tarIke - zrI lodarA gAmamAM AraMbhyo hato tyAMcI mesANe jaI tyAM saM. 1960 nuM comAsu karyu. tyAM azADa khudI 5 nA roja A graMtha pUrNa karyo. pazcAt teja comAsAmAM vivecana jeTaluM lakhAyuM che teTalaM atra dAkhala karyu che: bAkInA duhAnuM vidhecana, koI bhakta ziSya pUrNa karaze. A granthamAM je kaMi jinAjJA viruddha lakhAyuM hoya te saMbaMdhI midhyAduSkRta ho. sajjana dRSTithI je koi A grantha vAMcaze rahene atyaMta lAbha prApta thaze. jJAnine AzravanAM kAraNa te saMvararupe parimeche. ane ajJAnine saMvaranAM kAraNa te AzravarUpe pariNameche tema yogya jIvane A grantha samyagpaNe pariNamaze ane ayogya kupAtra matsarI durguNagrAhIne A granthanuM vAMcana, viparItapaNe pariNamaze. mAM tenI dRSTi teja mukhya kAraNache. pratyeka bhavyajIvo A grantha vAMcI adhyAtmasvarUpamAM ramaNatA karI paramAtma svarUpa prApta karo. paramArtha prati sarvanI ruci thAbho. paramAnaMda ne sarva jIvo prApta karo. sarva jIvo maMgalamAlA prApta karate. ejazubhAzIH OM zAntiH zAntiH zAntiH mukAma - amadAvAda - jhaverIvADo. saMvata 1966 kArtaka vadI 8 li. muni. buddhisAgara. AMbalI poLano upAzraya. For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // atha paramAtmadarzana // paMcazatI prArabhyate. zrI saMkhezvarapArzvanAthAya namaH maMgalam . guru stuti, duhA. 1 surataru jaMgama tIrtharUpa, sadguru sAcA deva; trikaraNa yoge tehanI, jAve kIje seva. 1 zrI sadgurunI stuti karAya che. anAdi kALathI jIva ajJAna ( avidyA ) thI bahira vastumAM AtmapaNAthI buddhi dhAraNa karI anaMtazaH duHkharAzi bhoktA thayo ane bahirAtmabhAve paravastune potAnI mAnI svasvarUpa bhUlyo evA mUDha A jIvane zuddha svarUpa oLakhAvanAra zrI gurumahArAja satya devarUpe che. mithyAtva ane samyaktva svarUpa samajAvI zuddha mokSamArga yojaka zrIgurunA samAna bIjA deva nayI. mukti rUpa phaLa devAmAM zrIguru kalpavRkSa che. kalpavRkSo paudgalika sukhadAtA che. ane gururUpa kalpavRkSa to anaMta Atmika zAzvata sukha samarpa che. jo ke upAdAna kAraNarUpa guru mahArAja nayI to paNa upAdAna kAraNanI zuddhikAraka tathA sahAyabhUta nimitta kAraNarUpa zrIgururAja che, e kalpavRkSanI mAti mahA puNyodaye thAya che, guru jaMgama tIrtha che, anyatra ke jyAM zrI tIrthaMkarAdinAM kalyANaka thayAM che, te tIrtha sthAvara tarIke kavAya anya For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir maaaaaaaaaaaaaaaaa t) kezI bhane pradezIno saMvAda. che, te tIrthonI yAtrA sevA bhakti karapAthI samyaktva nirmala thAya che. kiMtu te sthAvara tIrthanI zraddhA oLakhANakAraka pRthvItaLa gamanakartA zrI sadguru pratyakSa mahAupakArI che. yenAlaMbanenajIvo / bhavAMbhodhitaratIti tIrthaH jenA AlaMbane jIva saMsAra samudrane tare che te tIrthache, zrI guru mahArAjanA AlaMbane jIva saMsAra samudra tare che, mATe guru teja tIrtha cha, gururUpa tIrthanI sevAbhakti jhaTiti pratyakSa phaladA che. zrI gurunI vANIrUpa gaMgAmAM je snAna kare che te pote upArjanakRta kalmaSone gamAve che. cakSunI vidyamAnatAe paNa anya padArthonA nirIkSaNamA sUrya caMdra dIpakanI jarUra paDe che. tema bhavyAtmAone potAnuM Atmika zuddhasvarupa avalokanArthe guru sUrya samAna che tethI tenI jarUra paDe che, vizeSa e che ke, sUrya aMtarano prakAza karI zakato nathI.ane guru mahArAja aMtaranA prakAzakAraka che.. mATe A sUrya karatAM paNa vilakSaNa alaukika gururUpa sUrya che, pUrvokta sadgurunI trikaraNayoge atyaMta bhAve sevA karavI, sevA kojIra e kahevAthI ema sUcavyu ke jene mukti padanI icchA hoya tene sadguruno bahumAnathI vinaya karavo. kAraNa ke dharmanu mULa vinaya che. ane vinaya vinA dharmanI prApti thatI nathI, ane dharmanI mApti guru vinA thAya nahI mATe zraddhA bhakti bahumAna pUrvaka gururAjano vinaya karavo. muratarunI upamAthI samajavu ke-guru anaMta AtmadharmanA dAnI che. AtmadharmanuM dAna te bhAva abhayadAna che. paMcadhAdAna che. 1 abhayadAna, 2 supAtradAna, 3 anukaMpAdAna, 4 ucitadAna, 5 kIcidAna, e pAMcamAM mahAupakAraka abhayadAna mukhya cha, dvidhA abhayadAnaM dravyato bhAvataca. abhayadAna be prakAre che. 1 dravya abhayadAna. 2 bhAva abhayadAna. ekeMdriyAdiyI te paMcendriya paryaMta jI For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarbhana. vonA prANonuM rakSaNa karavaM temano koi ghAta karatuM hoya to bacAvavA tene dravya abhayadAna kahe che, dareka jIvane jIva, miya lAge che. koine maraNa zaraNa yaq priya lAgatuM nathI. kadhuMche ke. maraNa samo nAdhya bhayaMH maraNa samAna koi bhaya nathI, mATe prANIone koI mAratuM hoya to anekarItyA temanuM rakSaNa karavU. jIvanI dayAthI jIva tIrthakaranAmakarma upArjana kare che, narasvargAdi sukhasaMpattino bhoktA thAya che. eka rAjAnI aNamAnItI strIe corane phAMsInI zikSA thatI aTakAvI ane anya rANIoe lakSa rupaiyA kharacI tene miSTAnna jamADyAM, kiMtu core aNamAnItI strIno atyaMta upa. kAra mAnyo. ane teNIe choDAvyo tyAre mukhI thayo, zrIzAntinAthanA jIveM pUrva bhavamA eka pArevAno jIva bacAvyo tethI atyaMta puNya upArjana kayu, tema bhavyatmAoe pratyeka jIvonI dayA karavI, koi jIvanI hiMsA karavI nahIM, mithyAtve pApa buddhirUpa pizAcikAnA preryA keTalAka jIvo matsya aja pazupaMkhInAM mAMsa bhakSaNa kare che, mAMsa vece che, mAMsa bhakSakanI anumodanA kare che te jIvo ghorakarma grahI ati dAruNa duHkhAlaya adhogatibhAk thAya che ane A bhavamAM paNa karmodaye duHkhanI jhALamA phasAya che, mATe mana vacana kAyAe karI jIvanI hiMsA varjavI. 2 bhAvaabhayadAna-bhavya jIvAtmAone tenA zuddha guNonuM dAna Apaq tene bhAva abhayadAna kahe che tadvividhabhAva abhayadAna ve prakAre che. 1. svabhAva abhayadAna 2. parajIvadharma abhayadAna. potAno AtmA asaMkhyAtamadezI che ane te pradazo arUpI che, koi kALe paNa utpana thayA nathI mATe ana che, vartamAna, bhUta ane bhaviSyat kAlamA pradazo jerA che tevA ne tevA rahe the, mATe zAyatA che, e asaMkhyAta AtmAnA pradezo bAlyA patA For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (*) kesI bhane pradezAMno saMbAda. navI, gALayA gaLatA nathI, eka pradeze AtmA kahevAya nahIM, be madeze AtmA kahevAya nahIM, asaMkhyAta pradezamayI AtmA kahevAya che, jaMDharUpa pudgaLakI AtmAnuM svarUpa nyAruDe, anaMtajJAna, anaMta darzana, anaMta cAritra, anaMta vIrya, ityAdi AtmAnA anaMta guNo che, AtmAnA ekeka pradezamAM anaMta dharma rakSA che, AtmAmAM anaMta sukha astibhAve radhuM che. kiMtu anAdi kAladhI jIva potAnAsvarupanA ajJAnathI paravastumA ahaMbhAva dhAraNa karI, mithyAtva, avirati, kaSAya ane yogayI pudgala skaMdhone aTakarmanI vargaNA tarIke pariNamAvI vicitra zarIrone dhAraNa kare che, jIvanI anAdikAla mULa vasati nigoda che, nigodanA jIva be prakAre che. 1 sUkSmanigoda 2 bAdaranigoda, anaMta jIvo bacce eka zarIra hoya che ane caturdaza rajvAsmaka ( caudarAja ) lokone kAjalanI kuMpaLInI pere vyApIne rakhA che, tene sUkSma nigodIyA jIva kahe che. e sUkSma nigodIyA jIvane mithyAtva, avirati, kaSAya, ane yoga rahyA che. sadAkALa te duHkhanA bhoktA che. traNa prakAranAM je ajJAna che, temAMthI eka paNa ajJAna Tarpu nathI, tenAmAM samajavAnI kaMDa paNa zakti nathI. e sUkSma nigodanA jIvomAM keTaLaka bhavya jIvo ane keTalAka abhavyajIvo che. sAdhAraNa vanaspatinA jIbone bAdara nigodIpA jIva jANavA, dvimakAre nigodama anaMtatraH janma mRtyunA cakravege jIva bhamyo, tyAMthI bhavitavyatAyoge pRSibI, jala, jvalana, vAyu, pratyeka vanaspatinAM zarIro dhAraNa karI bhramaNa karphyU, paNa AtmasvarUpano avabodha thayo nahIM dAna e zrI vastu ke veTalaM paNa jANavAmAM Avyu nahIM ane te karya nahIM. For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. prazna-jala sarovaramA bharyu hoya che tyAre hajAro pazu paMkhI manuSyAdi temAthI jalapAna kare che, tyAre jale potAnuM dAna bIjAnA arthe zuM karyu nA kahevAya ? uttara-anya jIvo jalapAna kare che te potAnI sattAthI kare che, jalapAna anya jIvo kare temAM jalanA jIvo rAjI nathI, jalapAna karavAthI jalanA jIvono nAza thAya che temAM pote rAjI nathI, mATe te dAna kahevAya nahIM. dvIndriyathI te caturindriya paryaMta jIvo abhayadAna pote karI zakatA nathI. paMceMdriyanA cAra prakAra che. 1. devatA. 2 manuSya. 3 tiyeca. ane 4 nArakI. bhuvanapati, vyaMtara, jyotiSka ane vaimAnika e cAra prakAranA devo dravya tathA bhAva abhayadAna karI pake che. samyakvadhArakadevo samakitanI a. pekSAe bhAva abhayadAna karI zake che, kAraNake samakita pAmelA devatAo potAnA AtmAnuM svarUpa samaje che, potAnA AtmAne potAnA samAkita gupanuM dAna Ape che' tathA anyadevo tathA manupyone dharmanI zraddhA karAve che, mATe bIjAne bhAva abhayadAna arpe . sarva jAtanA devatAono mithyAtva guNasthAnakathI te samakita guNasthAnakanI aMdaramA samAveza thAya che. bahu devatAo dharmabhraSTone dharmamAM sthira kare che, paNa devatAonA karatAM manuSyo abhayadAnamA vizeSa che, kAraNa manuSyane vauda (caturdaza) guNa sthAnaka meM, je dAna pAmavAthI AtmAne koino bhaya rahe nahIM e, bhAvamabhayadAna saMpUrNa manuSya pAmecha, ajJAnI jIvane satyAsatyanI samajaNa paDatI navI tene sadguru trijagad duHkha dAvAnala megha samAna dharma devanAthI mAtmasvarupa samajAve che, jaDa vastunaM svarUpa samajAve che, devaguru dharmadaM svarUpa samajAve che, navatattvad vizeSasaMsthA svarUpa samajAve cha; ane ajJAnI jIvane samajAve cheke For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (6). kesI bhane pradezIno saMvAda. are pudgaloMThanA bhikSuka tArI bhUkha pudgalaaiMThathI kaMdI bhAgavAnI nathI, tuM paravastunuM grahaNa karI mukhI thavAno nathI. potAnA gharamAM anaMta dhana chatAM kema paragRhe bhIkSA mAge che. tAruM ghara oLakha, tAro akhUTa khajAno tArAthI dUra nathI, para pudgala cuMyatAM tane lajA zuM nayI AvatI ? tArI Rddhi tArI antara bharI che. ane tenA ajJAne tuM daridrI thayo chato anaMta duHkhane pAme che, mATe tuM tArA AtmAne tArI RddhinuM dAna Apa, paramAM kema phophAM mAre che ? he pAmara prANI ! teM asat vastune sat tarIke jANI, ane sat vastune asat tarIke jANI tethI bhrAMta thayo mATe have kAyA mAyAthI tuM bhinna che. tAruM koi nathI. koino tuM nathI, tuM sarvathI nyAro che ema avabodha, jyAM koino saMcAra nathI evo tuM AtmA che jo tuM tArA svarUpe rame to tRSNA, kAma, krodha, moha svataH nAza pAme. malIna jalamAM jema caMdranuM pratibiMba barAbara paDatuM nathI tema tAruM manarupa jala jyAM sudhI vikalpa ane saMkalpa vaDe malIna che tAvatU temAM AtmarUpI caMdranumatibiMba barAbara paDIzakatuM nathI, tuM ajJAne potAne bhikSuka mAne che, paNa he AtmA tuM to tribhuvanapati cho. he pAmara prANI ! tArAmAMtraNa ratna che te prApta kara ane jo te AtmAne maLyAM to tuM sarvotkRSTa bane. jone siddha paramAsmAo, temane samaye samaye anaMta sukha che tAdRza anaMta sukha vArAmAM che tenu dAna tuM tArA AtmAne Apa ke jethI koino bhaya rahe vahIM. ema sadguru mahArAja pAmara prANIne upadezadvArA bhAva abhayadAna arSe che. e dAna pAmyAthI koivAra janma jarA maraNa prApta dhatu nathI. zuddha saccidAnaMdanI laherIyo AtmAmAM pragaTa che. e bhAvaMdAna pAmelA jIvo anaMta sukhane pAbhyA, pAmeche, ane pA. maze. aho ! sadgurunA samAna jagatmAM moTA koi dAnezvarI nathI. For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtma darzana. ( 7 ) jeNe midhyAtvano nAza karI samyaktvanuM dAna ApyuM. evA sadguruno kadApi kAla upakAra vALavA koi samartha nathI, dharmanI zraddhA karAvanAra dharmagurue anaMta janma maraNanAM duHkha TALayAM, temano upakAra kSaNa paNa vIsarAya tema nathI. zrI pradezI rAjAne pratibodhaka kezI gaNadhara sadRza sadguru jANavA. pradezI rAjA bilakula nAstika hato tenuM vRttAMta katheche. zvetAMbikA nAnI nagarImAM pradezIrAjA rAjya karato hato te nagarInA mRgavana nAmanA udyAnamAM kezIkumAra sAdhu parivAre pari'varyA, samavasa, dhArmika nAgarika jano bhagavAnne vaMdanArthe A bA lAgyA, gurue dezanA AraMbhI, te avasare kAMboja dezathI azvo AvyA chetenI parIkSAne mATe citra sArathIe rAjAne vinavyoM, citre ratha joDyo, lAMbA vakhata sudhI azvo doDAvyA. azvo thAkyA tyAre sagayasUcaka citre rAjAne vinavyuM ke svAmin azvone vizrAMti mATe vRkSanI chAyAmAM besADavA joie ema kahI rAjA saha citrasArathi mRgavanamAM Avyo, tyAM AcArya dezanA detA hatA tyAM z2ema AcAryanI zabdadhvani saMbhaLAya tema Asanna mukAma karyo. pradezI rAjAe bhavya janone upadeza detA evA kezI gaNadhara dIThA. rAjAe manamAM ciMtavyuM ke are A mUDha zuM bolato haze, ane agrasthita evA mUDha manuSyo zuM sAMbhaLatA haze aho kharekhara vaktA ane zrotAo jaDa che, ema manamAM vicArI rAjAe citrasArathI prati kahu~ madezI - are sArathI ! A jagatthI vicitra veSadhAraka koNa haze ? ane te zuM bake che ? For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ()ii bhane pradezIno saMvAda citra-he mahArAja zrI pArzvanAtha nAmanA vIzamA tIrthakaranA pa. raMparAgata ziSyo che ane te dehathI jIva pRthak kahe che. pradezI-he citra ! te kevA prakAranI yuktiothI zarIrathI bhima jIvanI astitA kathe che ? citra-he narapate ! enI mane mAluma nathI temanI pAse gamana karI zravaNa karIe to mAluma paDe. rAjAe kayu " cAlo tyAre temanI pAse, ema kahI AcArya pAse jai sthANunI peThe vinayarahIta nAstika ziromaNi beTho. pradezI-tamo kA kai yuktiothI zarIrathI bhinna AtmA mAno cho? kezI gaNadhara-he rAjan ! e pramANe prazna puchavAne icchA rAkhe che . to kema vinayano bhaMga kare che ? pradezI-zuM meM asamaMjasa karyu ? kezIsUri-dUrastha evA te amone dekhI manamAM evaM ciMtavyu ke mA mUDho mUrkhAonI AgaLa zuM asatya bakeche teM manamA vikalpa karyo te satya ke asatya e pramANe murinuM vacana sAMbhaLI rAjA camatkAra pAmyo. madezI-parAbhimAyane tamoe zAyI jANyo ? sUrI-pAMca jJAnamAthI mArA viSe cAra jJAna che. tatra prathama matijJAnaM iMdriyapraNodanodbhUtaM, / dvitIyaM zrutajJAnaM taJca zravaNagRhIta padavAkyairarthAvabodharUpaM / tRtIyaM avadhijJAnaM tacendriyakajJAnavyatiriktamAtmanaiva pra. tyakSakRtaM rUpi dravyagocaraM / caturthamanaHparyAyajJAnaM tacca manuSyalokavartinAM saMjJijIvAnAM ye manaH For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtma darzana. (3) paryAyAna vicitramanosvasthAH tAzcAtmanaiva pratyakSIkRtya tatorthApatyAtazcititajJAnaM / etAni catvAri jJAnAni mama saMti tena paraMmanovikalpitaM ahaMjAnAmi / yattu paMcamaM kevalajJAnaM tatra sarvAyetAni catvAri jJAnAni lIyaMte sUryaprakAzadanyatArAprakAzavat tacca jJAnaM mama nAsti // matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, ane manaH paryAyajJAna e cAra mane vartte che. tethI manaH paryavajJAne anya janonA abhiprAyane huM jANaM hUM. 3 pradezI - potAnA manamAM vicAra karavA lAgyo ke aho A mahApuruSa che, jJAnI che, temanI sAdhe saMbhASaNa lAbhArthe che ema ciMtI besavAnI icchAvALA rAjAe sUrine kahu~, he svAmin tamArI AjJA hoya to huM besuM. sUrie kahuM, tamArI pRthvI che jema sukha thAya tema kara. rAjA besI bolyo- deha ane jIvanuM bhinnatva tamo kathoM cho te ghaTatuM nathI. AtmAne sukha duHkhanI avasthAnA bhedo mATe puNya pApanI kalpanA karavI ane pazcAt puNya pApa bhogArtha prati paraloka gatyAgatinI kalpanA karavI te pratyakSa pramANathI viruddha che. kAraNa ke mAro pitAmaha atyaMta pApI hato, teno *mArA upara atyaMta sneha hato, jo te kahevA pramANe narakamA gayo hoya to teNe atra AvI kema pApano niSedha karyo nahIM ? kAraNa ke tyAM atyaMta duHkha mAre bhogabavuM paDe mATe, he putra tuM pApa mA kara huM to pApArjanathI duHkhI thayo evo - , For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kezI bhane pradevImo saMvAda jabApa narakamAMthI AvI mArA pitAe kema kahyo nahI ? mATe evA vyatikaranA abhAva hu~ ema svIkAruM chaM ke jIva dehanuM kya che, koinuM paNa paralokagamana nathI. kezI gaNadhara-he rAjan ! jo koi puruSa tArI rANIne bhogave ane te te jANyu to tuM tene koika daMDa Ape vA nahIM ? pradezI-tene huM ghaNI viDaMbanAo karI mArUM. kezI0-te puruSa jo ema kahe ke mane kSaNavAra mUko to huM mArA kuTuMbane zikSA ApI Ayu ke huM akRtya karavAthI atyaMta duHkhI thayo cha mATe tamAre koie akRtya karavU nahIM to tuM tenu vacana aMgIkAra kare ? pra0-kadI tenuM vacana mAnI choDaM nahIM. kezI0-tyAre e pramAje tamArA pitAmaha paNa naraya. AvI __ zake nahIM, e prathama praznottara. pradezI-mArA pitAmaha kadApi AvI zake nahIM tethI mArI pratijJA asatya TharatI nathI; mArI pitAmahI tamArA zAzananI anurAgiNI hatI ne dharma karmamAM sadA Asakta hatI to te tamArI yuktie devalokamAM gai teno mArA upara atyaMta sneha hato to teNIe atre AvIne kema pratibodha karyo nahIM! are pautra tuM dharma Acara, huM dharma prasAdathI svargamA gai chu, ane tArA pitAmahe to pApanA saMcapathI naraka gati pAmI ema teNIe kema kahyu nahIM, tene to ahIM AvatAM koi aTakAvI zakatuM nathI, to tenA vyatikaranA abhAve mArI pratijJA satyaja che. dehathI jIva bhinna nathI. etAdRzI pratijJA mama satyA. kezIgaNadhara-jyAre teM snAna karI sugaMdhidravyatuM zarIre vilepana For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. karya hoya ane alaMkAra vastrothI zarIra alaMkayu hoya te vakhate caMDAla AvIne kahe ke svAmina mArA viSTAnA gharamA kSaNavAra AvI beso. ema kahe tyAre tenuM vacana tuM svIkAre ke nahIM ? pradezI-tyAM jaq to dUra ravU paNa teno saMbaMdha paNa huM karuM nahIM ? kezI-devatAo nirmala pavitra vaikriyazarIra dhAraNa karI bhatyaMtasukha bhogave che, manuSyo sAta dhAtuthI niSpana audArika zarIrane dhAraNa karanArA che, manuSya lokano gaMdha paMcazata yojana urdhva uchaLe che, marakyAdi abhAve catuHzata yojana durgadha prasare che. yataH cattAripaMca joyaNa syaaii| gaMdhoya maNuya loyss|| u8 vacai jeNaM / nahu devA teNa AvaMti // 1 // saMkaMti divapemA / visaya pasattA samattakattavvA / / aNahINa mnnuakjjaa| narabhavamasudaMna iMti suraa||1|| ityAdi vicArI jotAM tArI pitAmahInuM AvAgamana asaMbhavita che, manuSyabhava saMbaMdhI mohanA abhAve ane durgaMdhisthAna paNAthI ternu AvAgamana thatuM nathI. pradezI-mArI pitAmahI- anAgama hetu tamoe buddhithI siddha karyu kiMtu meM jIva dehanI aukyatA ghaNI yuktithI sAdhI che. mATe mAro pakSa satya cha, meM eka jIvatA corane niHchidra koThImAM ghAlI upara DhAMkaNuM dIg. punar mRttikAdi drvyoth| liMpI. keTalAka dina pazcAt te ughADI mRta cora dekhyo, kiMtu tenA jIvane nissaravAno nirgamana mArga koie dekhyo nahIM, tyAre meM jANyuM AnI caitanya zakti A dehamAM laya pAmI ane jo For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 12 ) kezI ane pradezIno saMvAda vilaya nA pAmI hoya to jIva anyatra jAta, to teno nIkaLavAno mArga paNa thalo jaNAta, tenA jIvane nIkaLavAnA mArganA abhAve mArI pratijJA satya che. kezI - he rAjan kazcit duMdubhivAdaka bhUmIgRha (bhoyarA ) mAM praveze ane pazcAt bhoMyarAnuM mukha baMdha kare, jarA paNa chidra rahevA de nahIM, tyAM duMdubhi bagADe to teno zabda bAhiranA loko sAMbhaLe ke nahIM ? pradezI - bAhiranA lokothI zabda saMbhaLAya. kezI - e duMdubhinA zabdane nissaravAno kyAMya mArga jaNAya che ? pradezI - koI sthAne jaNAto nathI. kezI - zrotrI grahaNa thAya evAM zabda pudagalone niHsaravAno mArga jAto nathI to AkAzanI iva arupI AtmAnuM nirgamanadvAra kathaMrItyA pAmI zakAya ? game tyAM thai AtmA arupI mATe nIkaLI zake che. te sthULadRSTithI avalokAya nahIM. iti tRtIya praznottara. pradezI - he bhagavan ! ApanI buddhinI yuktithI e bAta sAdhI paNa nizcayasAdhya yatI nathI. coranA kalevaramAM kamIyo utpanna yayA te jIvo chidravALI kuMbhInA kayA dvArathI pravezyA ? corane kaMi chidra nahotAM tethI pratijJA karUM chaM ke vikAravA coranuM zarIra tadrUpatA ne pAmyuM mATe mArI pratijJA satyaja che. kezI - he rAjan bhRzaMvanhitaptAyogolakamAM vandi praveza che ke nahI ? pradezI - ayogolakamAM vanhi praveze che. - kezI- tyAM chidranA abhAve ayogolakamAM vanhi pravezanI upalabdhi che tadvat jIva paNa dvAra binA pesato chato. kema azraddheyaka For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rv.h".AAAAAAAAAARI paramAtmadarzana. (13) thAya ? kiMtu dvAra vinA paNa arUpI AtmAno praveza thAya che ema saddahaveM joie. (iti caturtha praznottaraM) pradezI-he bhagavan tamArI yukti pramANe to samalakSaNayukta sarva jIvo che te ghaTatuM nathI lakSaNanI sAmyatAe sarvamAM sarakhaM bala hovU joie ? te pratyakSa pramANa viruddha che je kAraNa mATe bAlake choDelo bANa najIka paDe che, ane taruge choDeMlo bANa dUra par3e che. e sarva jIva dehanI aikyatAe ghaTe cha, laghu zarIre laghubala, moTA zarIre bala paNa mahat mATe sarva jIvomAM lakSaNa sAmyatAe samabalatva ayukta che mATe mArI pratijJA satyA samajavI. kezI-koi balavAn tarUNa puruSa pratyaMcA caDhAvI bANa pheMke te jyAM sudhI bhUmi ullaMghe. te ja dhanuSya caDhAvI bAlaka bANa pheMke te yuvAna puruSe pheMkelA bANe jeTalI bhUmi ullaMghana karI che teTalI bhUmi A ullaMghana kare ke nahI ? / pradezI-te bANa Asanna bhUmImAM paDe paNa pUrvokta puruSaM pheMkelaM bANa tenA jeTalI bhUmI avagAhI zake nahI ? kezI-bhalA temAM zo hetu ? pradezI-sAdhana vaikalya temAM hetu che. kezI-bAlanuM zarIra nirbala sAdhana che dhAtuonA apuSTapaNAthI, pRSTa zarIra sabala sAdhana che te mATe sarva jIvomAM lakSaNanI sAmyatA aMgIkAra kara. (iti paMcama praznottaraM) pradezI-tamoe jIvomAM samalakSaNapaNuM kartuM te asan che, kAraNa ke yuvAna ane bAlakanI zaktinI (parAkrama) bhinnatA che. bALakanI zakti alpa che, yuvAnanI vizeSa che. jo jIva eka For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (11) kezI bhane pradezIno saMvAda. cinanA jIvA rAjana sarakho hoya to parAkrama paNa eka sarakhaM ho, joie, parA' kramamA bhinnatA che mATe samalakSaNayukta jIvo kahevAya nahIM ane te virodha prApta thatAM zarIrathI jIva bhinna siddha thato nayI. kezIkumAra-eka puSTa ane moTuM paMkhI hoya te jeTalA bhAratuM udvahana kare teTalo bhAra durbala nAnA paMkhIthI upaDAto nathI. tyAM zarIra zaktirUpa sAdhanano abhAva hetu che. moTA paMkhImAM zarIrazakti vizeSa, nAnA paMkhImAM zarIrazakti alpa tethI tenA jeTalo bhAra upADI zakAto nathI. kiMtu jIvo to sarva samalakSaNavaMta che, mATe samalakSaNa jIvonuM che ema he rAjan tuM jANa. pradezI-he bhagavan meM jIvatA corane tulAmAM jokhyo, pazcAt gaLe pAzathI mArI nAkhyo, marelAne pazcAta tulAmAM ArohI jo. khyo to paNa prathama jeTalA bhArano hato teTaloja rahyo, TaMka pramANa paNa hIna thayo nahIM, tethI meM vicAyu ke jo dehathI jIva bhinna hoya to jIvano apagama thatAM mRtaka cora zarIra karI hIna tharbu joie paNa thayuM nahIM, tethI siddha Tharyu ke-jIva dehanI aikyatA che. kezI-cAmaDAnI dhamaNamAM vAyu purIne jokhavI, ane pazcAt vAyu kADhI nAMkhI jokhavI, vAyu purIne jokhelI dhamaNa karatAM vAyu kADhI nAMkhI jokhelI dhamaNamAM vAru bhAranI nyUnatA thAya che ? pradezI-he bhagavan nA bhAramA kaMi nyUnatA thatI nathI. kezI-jo tyAM bhAra vadhato nathI tema ghaTato nathI to amUrta A. mAno dehamAM zo bhAra hoya ? ke jethI jIva nIkaLyA pazcAt For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. coratuM zarIra bhAramA ghaTe ? vAyurUpI che, zarIrI che, AtmA arUpI, azarIrI che, anyatra gatimAM gamanakartA AtmA sUkSma zarIrI jANavo. ( iti SaSThaM praznottaraM). . pradezI-eka corane meM kakaDe kakaDA karIne joyo, tvacAdi sapta dhAtuonuM nirIkSaNa karyu mala mUtra paNa avalokyuM paNa kyAya jIva dekhAyo nahIM, mATe jIva dehanI aikyatA siddha TharI. kezI-he rAjan vanopajIvi janavat tuM mUDha che. pradezI-koNa te vanopajIvi. dRSTAnta. kezI-je kASTa chedana vikrayathI svaAjIvikA nirvahe che, te vano pajIvi puruSo kuhADI karavatAdi upakaraNo lei tathA pakAvavAnAM anna lei vanamAM gayA, tyAM teoe eka puruSane karjA ke amo kASTArthe AgaLa jaizeM, tuM A sUkuM araNirnu kASTha ane AkaDAna kASTha bemAMthI ani utpanna karI rasoi pakAbaje, ema kahI te vanamAM gayA, pelo puruSa keTaloka vakhata nidrAdhIna thai pazcAt araNInA kASTanA khaMDokhaMDa karI agni joyo paNa dekhAyo nahIM, tema AkaDAnA lAkaDAnA khaMDokhaMDa karI joDe paNa abhi dITho nahIM, tethI vilakho thayo, carama mahare te puruSo AvyA, ane Ane kahevA lAgyA kerasoi taiyAra thai che ? tyAre mUDha puruSe kayu ke agni vinA zIrIte rasoi karUM ? tyAre teoe kahuM A araNi ane AkaDAnA lAkaDAmAM ane agni che tema kahyu hatuM. tenu kema? tyAre tene kahyu ke-banne jAtinA kASThanA khaMDokhaMDa karI joyu paNa ani dITho nahIM, tyAre teoe jANyu ke, A mahA mUrkha che, pazcAt teoe araNikanA kASThane nIce mUkI, upara sUkaM chANuM makI Akar3AnA kASThathI mathana karI agni utpanna For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kazI bhane pradezIno saMvAda. karI te vaDe rasoi pakAvI. sarvee khAdhu, pazcAt sarve potAne ghera gayA, A dRSTAMtanI peThe he rAjan ! tuM paNa mUrkha che. pradezI-tamo nipuNa, bahuvid cho to sabhA samakSa tuM mUrkha che _ema kema mane kahyu ? e kehebuM tamane anucita che. kezI-manuSya lokamAM he rAjan keTalI sabhAo che ? pradezI-rAjasabhA, gAthApati sabhA, brAhmaNa sabhA, ane cothI rUSisabhA jANavI. kezI-te sabhAomAM aparAdha kare tene daMDa zo Apavo ? pradezI-rAjasabhA, gAthApati sabhA, ane brAhmaNa sabhAmAM apa rAdha karanArane anukrame moTI laghu zikSA karavAmAM Ave che ane RSisabhAmAM aparAdha karanArane vANIvaDe tarjanA karAya che. kezI-he rAjan ! tuM jANato chato mane kema upAlaMbha Ape che kAraNa ke tuM kuyuktivaDe vAraMvAra mArI pratijJA satya che ema kahI vakrapaNuM dhAraNa kare che. mATe tuM aparAdhI amAro karelo daMDa yukta che (iti saptama praznottaraM). " vRkSanI zAkhAo kaMpavA lAMgI te dekhIne mUri kahe che. kezI-A vRkSanAM pAMdaDAM DALIo koNa halAvatuM haze ? pradezI-vAyu halAve che, tyAM zo saMdeha che ? kezI-he rAjan tuM vAyu dekhe che ? pradezI-nA kiMtu vAyu sparza vaDe pratyakSa dekhAya che paNa cakSuthI dekhAto nathI. kazI-vAyu jema tvAya pratyakSa che, tema jJAna guNavAn jIva mAnasa pratyakSa che, ema nizcaya jANa. For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. pradezI-kuMthuomA ane hastimAM zIrIte samapariNAmI jIva hoya? zI rIte te sAcuM mAnavU, laghu sthAnamA laghu vastu ava. sthAna yukta che, moTI vastunuM moTA sthAnamA avasthAna yuktache kezI-he AyuSman-pradIpa prabhAno dRSTAMta atra jaNa, dIpaka moTI zALAmAM mUkyo chatAM teMTalI sarva zALAne teno prakAza vyApIne rahe che, tema-kuMbhamA mUkyo chatAM te kuMbhano ja udyota kareche, tema AtmA jevaDA zarIrane avagAhI rahyo hoya che teTalA zarIraneja cetanA guNavaDe dyotana kare che tyAM jarA paNa zaMsaya nathI. iti. pradezI-he bhagavan Ape anAdi kAlathI lAgelI evI mithyATeva mArI Aja TALI ApanA sajJAnarUpa sUryathI mithyAtva aMdhakAra dUra TaLyu. he bhagavan mAro uddhAra karanAra Apa cho, ityAdi stuti karI vana grahI potAnA ghera gayo. bIjA divase atyaMta ADaMbara sahIta bhAva abhayadAnarUpa samakita dAtA gurUne vaMdana kayu, vizeSa adhikAra rAyapasegI sUtramA che. zrI mahAvIra prabhue zreNikarAmAne bhAva abhayadAna apyu, zrI neminAthamabhue zrI kRSNamahArAjane bhAva abhayadAna aryu, tenA jevo anya koi jagatmA upakAra nathI, mAre sadgurU bhAva kalpavRkSa dRSTAMtane sArthaka che, suranaranI upamAthI. dAnaguga sarvamA zreSTa che, ane tethI dharmotpatti cha, ema ja gANaM gurUzrIrUpa jaMgama tIrthana prApti durlabha che, grAmAnugrAma vi. caraMtA sadgurUnI prApti durlabha che, sthAvara tIrtha paNa bhUta tIrthakarAdinu smaraNa karAve che, sthAvara tIrtha upara jevI bhAva bhakti zraddhA hoya che tAdRzI zraddhA bhAva bhakti jo sadagurU For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (16) gurutIrtha. upara thAya to AtmA zighra paramAtmapada pAme, bhAva tIrtha potAno AtmA samajatro, anaMta guga temAM bharyA che, jo tenI yAtrA koi mumukSu dhAre to avazya mukti pada pAme. AtmArUpa prabhunA darzanArtham jatAM prathama caturdaza pagIyAMrUpa cauda guga sthAnaka ullaMghatAM kSapaka zreNirUpa dorI jhAlI AgaLa caDhatAM bAramA guNDAge cAraghAtIyAM karmanA saMpathI AtmAnA a saMkhyAtamadezarUpa mahelamAM jatrAya che, ane temAM virAjita paramAtmAnAM sAkSAt kaivalyacamuthI darzana thAya che, pazcAt AtmA paramAtmanAM darzana kare che, tyAre alaukika svarUpavALo bane che, ane tyAMne tyAM rahe che. pazcAt aghAtika karma kSapaNathI paramAtmasvarUpa banI svayameva prakAze che. yAvat bhAvatIrthanI yAtrA thara nathI tAvada sAMsArika bhramaNapaMcamUlabhUtarAgadveSanI graMthi chedAnI nathI mATe tenI mAtina hetu sthAvaratIrtha ane jaMgamatIrtha che. jaMgamatIrthanI sevA bhakti zraddhA, namana, stutyAdidvArA bhAvatIrtha darzana thAya che, yathA potAno AkAra jevo hoya tevo AdarzamAM jovAthI bhAse che tathA jaMgamatIrtha svarUpagurUmahArAjanA AlaMbanathI yAdRk AtmAnuM svarUpa hoya tAdRka dekhAya che. AtmAno prakAza sUrya tathA caMdrathI thato nathI, kiMtu svIya AtmAno prakAza sadgurudvArA thAya che, parapudgalasaMgI AtmA parabhAvI thai bhavabhramaNAmAM bhUlyo, moha mAyAmAM jhUlyo, AtmAnI anaMta Rddhi Dulyo, paNa gurunI yAtrA karatAM potAnuM strarUpa samajAyuM, mATe guru samAna anya tIrtha svAtma nirmaLakAraka nathI, guru teja parama jaMgamatIrtha che, gurunI sevA teja gaMgA nadI jANavI, gurunI kRpAdRSTi teja mArI For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (19) zubha gati che, e pramANe guru mahArAja tIrtharUpa jANavA, tIrtha ve prakAranA che. 1 laukika tIrtha, 2 lokottara tIrtha. veLI lokottara tIrtha dvidhA che, vaLI tIrtha be bhede che, svatIrtha ane paratIrtha, vaLI tIrtha be prakAra che, dravyatIrtha ane bhAvatIrtha. vaLI zuddha ane azuddha, e be prakAre tIrtha che. sthAvaratIrtha karatAM paNa sadgurU viSe adhika zraddhA bhaktibhAva jAgaze, tyAre nakkI samajavU, ke AtmA kalyANa yaze, dharmapada dharmagurunI stuti potAnA AtmAne nirmala kare che, guruno rAga, bhavabhramaNa tyAga karAve che, gurune tIrthanI upamA ApavAno hetu e che ke gururAja saMsAra samudramAMthI bhavya jIvane tAre che, evA dharma gururAjanuM zaraNa mana vacana ane kAyAvaDe yAo, gururAjane satya devanI upamA ApavAmAM Ave che, guru rUpa deva to puNya ane pApakRtya svarupane avabodhe che, ane bhavyAtmAo upara guru deva sadA kAla kRpAdRSTi pheMke che, ajJAnarupa aMdhakAra koinArthI nAza pAme nahIM tevA mithyAtva aMdhakArano nAza gurumahArAja upadezadvArA kare che, guru teja deva che, zrI gautama svAmInA manamAM vidyAno ahaMkAra hato ane AtmA che ke nahIM tenI zaMkA hatI, temana paNa zrI mahAvIra gurue zaMkA TALI cAritra arpA hita kayu, devatAo paNa paMcamahAvrata dhArI dhyAnaniSTa mahAmuni gurune namaskAra karI stave che, mATe guru tena sApekSataH deva jANavA, AtmAnI siddhi guruthI thAya che sarva zAzvata sukharupa mAMgalyamada gururAja che, mATe AyamAM stutirUpa gurutuM maMgala karyu, AtmA potAne svayameva jANe che te darzAve che. For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (20) bhAtmA potAne jANe. "duhA." tene tehija oLakhe, avara ma jJAtA koya, jJAtA tehija AtamA, nityapaNe jaga joya. 2 bhAvArtha-AtmA pote potAne oLakhe che, AtmA vinA anya koi AtmAno jJAtA nathI, sarva padArtha jJAnavaDe je jJAtA che, te AtmA jANavo, AtmAnuM svarUpa anyathA yatuM nathI, eja adbhUta Azcarya che. jagat avasthitasarva padArtho jJAnathI jagAya che, ane svakIya zuddha svarUpa paNa jJAnathI jagAya che, sva parane jJAnamA viSayabhUta karanAra teja AtmA che, AtmAthI bhinna jaDa vastu. mAM jJAna guNa nathI, jJAna guNa zakti alaukika che, nigodIyA jIvone paga AtmAnA ATha rucaka pradeza nirmalA che, jJAna tyAM cetana ane cetana tyAM jJAna sadA rahyaM che, nimittanA yoge AtmA potAne sayameva anAyAse jJAnayI nihALe che, koi siMharnu bac, nAnuM dhAva' koi bharavADa pakaDI lAvyo. pelaM siMhanuM baccu bakarAnA ToLA bheguM ramA pharavA lAgyuM, ane manamAM samaje che ke hu~ paNa bakarAMnA je chu, mArI jAti ane bakarAMnI jAti judI nathI, ema samajatuM hatuM, pratidina te siMhavAla moTuM thavA lAgyuM, eka divasa bakarAM sahita vADAmAM te baccu beluM hatuM tyAre eka siMha Avyo, peTu siMhanuM baccu manamAM vicAravA lAgyu ke-aho A sAmuM prANI dekhAya che te vicitra che, tenuM zarIra ane mAru zarIra maLatuM Ave che hu~ je ToLAmA rahuM huM tenA zarIranAM lakSaNa ane mArA zarIranAM lakSaNa bhinna bhinna cha, A sAmuM je prANI dekhAya che tenA sarakho hu~ chu, ema jJAna thatAM ekadama vADAmAMdhI bahAra nIkaLI gayo ane siMha samudAyamAM bhaLyo, tema AtmA potArnu For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana svarUpa svayameva AlaMbana yoge pAmI paramAtmasvarUpamaya bane che kahyu cha ke aja kula gati kesarI lahere, nija pada siMha nihALa; tima prabhubhakte bhavi lehere, Atamazakti saMbhALa.ajita. . paramAtma svarUpa oLakhI tenuM dhyAna karatA potAno AtmA paNa paramAtma rUpa bhAse che, paramAtmA ane mArAmAM bhedabhAva nathI, malIna suvarga samAna saMsArI bhanyAtmAonI sthIti che, ane zuddha kaMcana samAna siddhAtmAnI dazA che, malInatAno apagama dhyAnayoge thatAM paramAtmarUpa banI tribhuvana padArtha guga paryAya jJAtA bane che, jJAtRtvazakti AtmAmA rahI che, jaDamAM jJAtRtvazakti nathI,jA padArtha jJeSa che, jeTalA jJeya padArtha teTaluM jJAna samanag, jJeya padArtha anaMta che, tethI jJAna paNa anaMta kahevAya che, ane te pramANe anubhavamAM Ave che, jJAtR zaktino AdhAra cetana (AtmA) che, AsmAno kahI nAza thato nathI, mATe nitya cha, yayapi avidyAnA yoge aneka zarIro dhAraNa kare che to paNa potAnA svarUpane tyajaso nathI, ajJAnI jIva ema jo kahebA lAge ke AtmA nadI paNa tenA vacanathIja siddha thAya che ke AtmAnI astitA che to te jIva nAsti ema kahe che, aviyAno nAza thatAM avazya yathAtathya saheje AtmAca bhAse che, AtmA anaMta sukhano dhagI che, sukha duHkhanI ceSTA AtmAnI preraNAe thAya che, iSTAniSTa jJAtA AtmA che, jo e Atmatattva samyak rItyA oLakhAya ane tenuM zAna thAya to samAnI peThe sarva jagat dekhAya, AtmAmAM je cittavRtti rAkhI citavana kare che te puruSo AtmAne saheje oLakhe che ane akhaMDa sukha bhoktA bane che, For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (22) bhAramA svasvarUpamA samAyache. "duhA." samAya tuM tArA viSe, tAru tAharI pAsa; mAru mAru kyA kare, dharato paranI Aza. 3 he AtmA tuM tArA svarUpamA samAya che, tArI gati sarvanA karatAM nyArI ane anaMta AnaMda ApanArI che, tuM koi anya padArthamA raheto nathI, prakAzathI tamaH samUha yathA sarvathA nyAruM che, tema anaMta zaktidhAraka cetanathI sAMsArika svarUpa sarvathA nyAru che. avaLI pariNatiyoge paravastune potAnI mAnI mamatAnA pAsamAM paDe cha paNa sahajAnaMdI AtmA vivekathI tuM vicAra ke-svamAmA bhAseluM jagat jema mithyA cha, tema bAhyavastu paNa tArI nathI, cetana tArI Rddhi tArAthI jarA mAtra bhinna nathI, jema mRgathI kasturI bhinna nathI tenI duTImAMja rahelI che, tema AtmAnI Rddhi potAnAmAM bharI cha, paramAtmapada AtmAmAM che, AcAryapaNuM paNa AtmAmAM che, tema upAdhyAya, sAdhupaNuM paNa AtmAmA cha, jJAna, darzana, cAritra ane tapa vIrya Adi gugo paNa AtmAmA rahyA cha, anaMta mukha paNa AtmAmAM che, to bahirAtmabhAve he cetana paranI AgAthI mRDha banI mAru mAru ema zuM ciMtave che ? paravastu tArI kadI thavAnI nathI. ema nizcaya jANa, tArI Rddhi tArAdhI nyArI nathI, khoje so pAve. A kahevata AtmAmAM yojavI, anAdi kAlathI cetana mithyAtvayoge svasvarUpanA anupayoge paravastune potAnI mAnI janma jarA maraNa upAdhi pAmI, kiMtu have nirNayapUrvaka jA. NavAmAM Avyu ke-paravastu acetana jaDa viziSTha che, huM eno nathI, e mAru nathI, huM mArA svarUpe samAyo chu, huM je je vastuo cakSuthI dekheM chu, ghrANe suMdhu chu, jivhAe svAdu chu, te te vastuomA For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramArama darzana, huM nathI mArAthI sarva padArtha jaNAya che, to paNa te padArthomA hu~ nathI. sarva padArtho prakAzya cha, ane hu~ prakAzaka chu, mArI je vastu nathI tenI mamatA huM kema rAkhaM ? pudgalanI aiMTha A jIve bahirAtmabhAve vA kSudhAvedanInA udaye bhakSaNa karI paNa te pudgala aMte mAruM nathI, ema nizcaya karI svasvabhAve sthira raheQ evaM hitAkAMkSA. "duhA." dekhI AtmasvarUpane, jANyo pudgala khela; nyAro tethI AtamA, cidAnaMda guNarela // 4 // bhAvArtha-paropakRtimAn zrI sadgurudvArA dhyAnanI ekAgratAe AtmasvarUpa bhAsyuM tyAre A sAMsArika prapaMca sarva pudgala khela jANyo, te khelathI AtmA nyAro che aho zuM Azcarya, sarva sAMsArika padArtho nAzavaMta che. ane AtmA avinAzI che, AnaMda, ane jJAnano dhAraka AtmA che, AtmasvarUpa batAve che. pada. . cete to cetAvaM tanere, pAmara prANI-e rAga. Atama rUpa dekhaM Ajere sakala mukha, acala akhaMDa yogI, abhogI azogI bhogI; svabhAve te nahIM rogIre-sakala su0 Ata. 1 dehamAMhIM vasanAro, dehAtIta mana dhAro rUpa raMga thakI nyAro re-sakala. Ata0 2 jANe sukha duHkha sahu, cetana che jaga bahu; vyApI ghaTa ghaTa bahare-sakala Ata0 3 nAma ThAma jene nahIM, nahIM jAti bhAti kahI; potAnAmA pApo rahI re-sakala. Ata. 4 For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAtmA svasvarUpamA samAyache. niraMjana nirAkAra, jJAnadRSTi ArapAra; buddhisAgara sukhakAra re-sakala0 Ata0 5 paripUrNasukharUpa AtmAnuM svarUpa-nirvikAra akhaMDa che, AtmatattvamApaka jIvone koinI spRhA rahetI nathI. koi niMdA kare vA stuti kare topaNa harSa zoka rahita AtmajJAnI vicare che, rAga dveSanI pariNati maMda paDe che, samaye samaye Atmika sukha saMtati bRddhi pAme che, tRSNAnuM mULa chedAya che, parasvabhAva pravRtti svayameva virame che, ane AtmasvabhAvASTattidvArA nitti mukhodbhava thAya che, dehamA vasatAM dehAtIta avasthAno bhogI AtmA bane cha, kAkaviSTA sama paudgalika viSaya mukha lAge che, paraniMdAto AtmajJAnIne gamatI nathI, AtmasvarUpanA dhyAnI puruSane je sukha thAya che te avAcya cha, AnaMdano samudraja jANe hoyanI evo adhyAtma jJAnIno AtmA bane che, AtmajJAnInI dazA prApta thayA vinA Atmika sukhano anubhava pamAto nathI, AtmA parama pUjya che aMtarAtmayogI thai paramAtmapadamaya dhyAnathI thatA anahada sukha bhogI AtmA svayameva svasvarUpI thai rahe che. "duhA." dhyAnathI dRSTi pheMkuM jyAM, tyAM sahu svarUpe sthira; zatru mitra svapnu bhayuM, gai anAdiku pIra // 5 // bhAvArtha-mana, vacana, kAyAnI ekAgra Atma svarUpe thatAM jagat vicitra dekhAyuM, prathama dhyAnanI pUrva sarva jagat hastinA kajanI peThe caMcala unmatta lAgatuM hatuM, te have dhyAnanI ekAgratAe svasvarUpeM sthira thatAM sarva jagat potAnA svarUpe sthira dekhAyu, mAruM mana caMcala to sarva vastu caMcala ane mAru mana sthira to sarva For Private And Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir madana (5) vastu sthira ema dekhAyuM tethI sAra lIdho ke - mana jo AtmAmAM rame to mokSa ane manaH parabhAvamAM rame to bhavabhramaNatA, eno nizcaya thayo, AtmajJAna vizeSa thatAM sthiratA sarvatra bhAse che, kache ke bhAse Atama jJAna dhuri, jaga unmatta samAna; Age dRDha abhyAsa se, patthara tRNa anumAna // 5 // sAramAM sAra grAhya, ArAdhya AtmA che, dhyAnathI AtmAmAM ramatAM zatru mitra svamanI peThe mAse che, arthAt zatru mitra Atma jJAnIno koi nathI. anAdi kAlanI lAgelI kuTheva to nAzI gai ane zuddha cetanA pragaTa thai, mithyAtvapaNuM TaLyuM, AtmAnuM zuddha svarUpa magaTa thatAM sahajAnaMda pragaTe che, AtmajJAnIo evI dazAmAM rame che, temane punaH punaH namaskAra thAo. 46 " duhA. ahaM buddhi paramAM dharI, paramAMhI baMdhAuM; ahaM buddhi jo AtmamAM, to huM kyA raMgAuM // 6 // paravastumAM ahaMpaNAnI buddhi dhAraNa karI karmarUpa paravastumAM baMdhAuM chu, paNa jo AtmAmAM ahaMpaNAnI buddhi thai eTale AtmA pote huhuM anyamAM huM nathI, AvI buddhi thatAM hu~ AtmA koithI kyAMva raMgAto nathI. arthAt karme karI lepAto nathI, je mahAtmAo AtmAmAMja vRtti rAkhe che te AtmAnI Rddhi pAme che, paramAM cittavRtti rAkhavAthI amuka duSTa amuka laMpaTa amuka berI ityAdi buddhi thAya che paNa potAnA AsmAnI sattAlu citavana karyAthI potAnuM svarUpa prApta thAya che. For Private And Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra - ( 16 www.kobatirth.org gurUne namaskAra. 66 duhA. (4 " " 11911 kAla anAdi pariNabhyo Atama jaDane saMga; azuddha pariNAme karI, karato nATAraMga, potAnA ajJAnathI, pAmyo duHkha anaMta; svapadajJAnAti grahI, thayo siddha bhagavaMta, // 8 // bhAvArtha - anAdi kAlathI jIva karmASTaka grahI audArikAdi zarIra grahI jaDa saMge dugdha payovat pariNamyo chato ane te karmanA yoge potAnA AtmAnA thayelA azuddha pariNAme karI caturgati rUpa saMsAramA janma jarA maraNanAM duHkha grahI nATAraMga karato pharyA kare che, AtmAno zuddha pariNAma thatAM bhava prapaMcanI bAjI nAza pAme che, potAnA eTale AtmAnA ajJAnayI jIva anaMta duHkha pAyo. zarIrane AtmA mAnI bahirAtmabhAve ramato pharato potAnuM svarUpa bhUlyo, duHkhano samuha potAnA ajJAnathIja prApta thAya che. paNa sadguru samAgame AtmasvarUpa jANyuM temAM ramaNatA karI karmano nAza karyo, ane mokSa sthAnanI prApti karI siddha bhagavaMta thayo e sarva AtmajJAnanuM phala che. duhA Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 99 jenAthI nija AtamA, samajAyo sukhakaMda; trikaraNa yoge bhAvathI, namuM gurU kramaUMDa. // 9 // sukhakaMda anaMtaguNaviziSTa AtmasvarUpa je gurunA bodhathI samajAyuM te sadguru mahArAjanA caraNa kamaLadvayane bhAvI mana vacana ane kAyAe karI namaskAra karuchu AtmAne oLakhAvanAra guru che, guru paNa AtmA che ane bhotA paNa AtmA che, kiMtu For Private And Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana. ( 17 ) guruno AtmA jJAnavaMta che ane sevaka zrotAjanano AtmA nirmala nayI tene jagAvanAra guru che, upadezaka dharmatIrtha che, mATe guruneja moDhuM tIrtha jANavu, sudarzanA caritramAM cAraNa sunie caMdragupta rAjAne mahAphaLa jANI upadeza Appo che, sadguru samAna tribhuvanamAM moDhuM koI tIrtha nathI. sadguru mohuM tIrtha che evaM manamAM zraddhA thatAM samyakatvanI prApti thaze, hRdayamAM gurunI mUrti sthApana karI tenuM ekAgracittathI bhakti pUjana dhyAna karavAyI AtmAne alaukita zAMti thaze ane dararoja ema dhyAna gharavAyI potAne sAkSAt sadguru jANe hoyanI ema sAkSAt bhAse thaze ane guru mAhAtmyathI anubhava jJAnano pravAha vahana thathe, ane durguNono avazya nAza yatAM mana prasanna thaze ane AtmA sadgu NadhAma thaze. " " 44 'duhA. " sadguru vaNa bhava duHkhano, parihAraka nahi koya // te sadguru nitya vaMdIe, janma saphalatA hoya // 10 // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAvArtha-bhava duHkha aMtakAraka sadguru vinA anya koi nathI, te sadgurune pratidina vaMdana karavAyI janmanI sArthakatA che, ghora karma karanArA duSTajano paNa gurunA upadezathI gurutA pAmI zArIrika mAnasika duHkha saMkSaya karI paMcamIgatine pAmyA che, pAme che, ane pApaze. 64 " duddA. sAdhana sAdhyApekSathI, je pALe AcAra; rAga roSa mada jItatA, saphalo tasa avatAra // 11 // For Private And Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 28 ) gurune manaskAra. rAgAdika tyAgI zame, karaze Atama dhyAna; samyag jJAna kriyA thakI, thAze te bhagavAn. // 12 // ii bhAvArtha- je bhavyAtmAo paMca mahAvratAdino AcAra sAdhana sAdhyAnI sApekSa buddhithI pALe che, ane rAga roSane jIne che, teno mAcAra saphaLa che, ane te duniyAmAM janmyo saphaLa che, krodha, mAna, mAyA, lobha, niMdAdino jaya karI zamabhAve je mumukSuo AtmadhyAna karaze, ane samyagjJAna ane samyakriyAnuM avalaMbana karaze te pote bhagavAn thaze, karmapaLanA nAzathI AtmA te siddhAtmA thai zake che, kiMtu abhavyajIva muktipada pAmI zakatA nathI, kAraNake abhavyajIvomAM mukti pAmavAno svabhAva nathI. abhavya jIvonuM upAdAnakAraNa zuddha thai zakatuM nathI, bhavyajIvonuM upAdAnakAraNa zuddhasAmagrI yoge thai zake che, saMsAramAM paribhramaNa karavAnuM mukhyakAraNarAga ane dveSamAcakarma che, nokaSAyasahacAri bhAvakarmamAM che, krodha, mAna, mAyA, ane lobhano rAga dveSamAM aMtarbhAva che, siddha thatA jIvone rAga dveSa anAdi sAnta bhAMge che, abhavyajIvane rAgadveSa anAdi anaMta bhAMge che, rAgaane dveSano kSaya saMvarathI sarvathA thAya che, bahirAtmabhAve rAga dveSano kSaya thato nathI, jyAre aMtarAtmapaNuM mApta thAya che, tyAre rAga dveSano kSaya thai zake che. kadhuM che kerAga dveSa ke tyAga bina, muktiko pada nAMhi; koTi koTi japa tapa kare, save akAraja thAya // 1 // rAgadveSanA kSaya vinA muktipada prApta dhanuM nathI, rAga dveSanA tyAga vinA koTi koTi jara tapa kare to paga lekhe thatuM nayI, prathama AtmasvarUpa gurusamakSa jANavAmAM Ave, jaDanuM yathAtathya For Private And Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ~ paramAramana. svarUpa jANavAmAM Ave pazcAt jaha ane AtmAnI bhivatA mAluma paratA viveka pragaTe, vivekayI AtmatatvamAdeya lakSyamA Ahe, ane anIvatakha heya jANe pazcAt AtmA vicAre ke-mArAmAM anaMta mAna, anaMta darzana, anaMta kSAyika cAritra, anaMta vIrya cha, huM svataMtra chu, kiMtu anAdikALathI rAga dveSanA yoge parataMtra chu, rAga dveSa e mAI AtmasvarUpa nathI, ema viSAratAM sarvatra sarva mANI upara tathA vastuo upara samabhAva pragaTe, dunIyAnI sarva vastune zamabhAve nirakhe, rAga dveSano kSapa samabhAve AtmadhyAme pravartatAM thAya ane samyagjJAna ane kriyAthI muktipada maLe mATe je munivaro rAgAdikano tyAga karI vAyunI peThe apatibaddhatAe vicarI svaAtmahitamAM lIna raheze, te. kSaNika AyuSyanI saphalatA kare che. ko kiriyA jaDa bolatA, tarazuM ama saMsAra; karmanAza kiriyA thakI, saphalo ama AcAra // 13 // bahira kriyAmAM rAvatA, aMtatattva na bhAna; bhUlyA bhavamAM bhaTakatA, kriyAjaDI ajJAna. // 14 // bhAvArtha-koika kriyArUcinIvo ema mAne cheke-amokriyA karavAthI saMsAra samudra tarIzu, amo je kriyAkAMDano AcAra AdarIye chIe te karma nAza karaze, mATe kiyA saphala che, je je kriyA che te saphala cha, yathA dohana, bhakSa gakipA, te pramANe paDi. lehaNa (pratilekhana) Adi kriyAo paNa karma nAza karavAthI saphala cha, e prapANe sAdhya AtmatatsanA ajANapaNe aMtarakriyA ne dhyAnAdikanu sahA nahIM jANavAyI kriyAjaha puruSo bhavA For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org (30) jJAna bhane kriyAno saMvAda. bhaTakyA, bhaTake che, ane bhaTakaze, ane paramAtpazda kema pAmI zake, sAdhya sApekSatAe kriyA saphala che, ema ekAMta bAhya kriyAyI jaDAtmAo iSTaphaLa je mokSa te pAmI zakatA nathI. 46 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "" duhA. koi jJAnane mAnatA, jJAna satya jaga sAra; vinA jJAna kyAM muktiphala, jJAne bhavajala paar||15|| ekAMte ema je grahe, kare kadAgraha citta; Atmatattva pAmyA vinA, hoya na tattva pratIta // 16 // keTalAka bhavyAtmAo jJAnane muktiprada mAne che, AtmatattvanA jJAna binA mukti nathI, jJAnathI saMsAra samudra tarI zakAyache, AtmatattvanA bodha vinA je bhavyo ekAMte hRdayamAM hara kadAgraha dhAraNa karI svecchAra pravarte che, te paramAtmapada pAmI zakatA nathI, Atmatattva pAmyA vinA mokSanI prApti thatI nathI. 66 d duhA yuvatyaMga nirakhyA thakI, viSaya tRpiM nahi thAya; bhojanajJAna thayA thakI, bhUkha na bhAge bhAya // 17 // bhAvArtha - yuvatinA aMganuM nirIkSaNa karavAthI viSayipuruSone viSayI tRpti yatI nathI, temana baraphI, dUdhapAka, miSTAnna bhoja nanuM jANapaNuM mAtra thavAthI, udarapUrti yatI nathI, mATe tenI kriyA karAya to iSTa phalanI siddhi thAya che, mATe kriyAnI mukhyatAe phala siddhi che. jJAnavAdI - kriyAvAdI ! tamo kriyAne phaladAyaka kahocho te yukta nathI, kriyA karavAthI saMsAranI vRddhi thAya che, rAMdha, For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. yuda karavU, e Adi kriyA che to tethI mukti nathI, kiMtu karmabaMdha che, mATe kriyA saMsAradihetubhUta cha, mATe jJAna teja sAra cha, karmakSaya jJAnathI thAya che. kriyAvAdI-kriyA yakIja mokSa che, kriyA be prakAranI che, 1 karmakiyA. 2 dharmakriyA, je kriyAthI saMsAramA paribhramaNa karavU paDhe ane AzravanuM grahaNa thAya te karmakriyA jANavI, teno to tyAga karavo yogya che. paNa jenAthI janma jarA mRtyunA duHkha nAza pAme evI dharma kriyAo kahI che, te karavI joie, kAraNa ke tenAthI karmano nAza thAya cha, kiMtu jJAna thakI thato nathI mATe krikA teja mokSa mArga che. mAnavAdI-dharmane mATe kriyAnI jarura nathI, AtmAnI mukti to jJAnayI thAya che, zarIranI kriyA, vacananI kriyA zuM mokSa ApI zake ? nA nahIM. mananI kriyA vikalparUpa mokSa bhApI zaktI nathI, kiMtu AtmAnuM jJAna thavAthI mukti prApti che, jyA jyA kriyA tyAM karmano baMdha samajavo, kAraNa ke kriyA jaDa che to tethI utpanna thanAra phaLa paNa karma jaDache, to mukti kyAthI maLe 1 mATe jJAnathI muktinI siddhatA che. kriyAvAdI-kriyAne jaDa kaho kiMtu kriyAdhI jaDano nAza thAya che, kAraNa ke sajAtiyathakI sajAtiyano nAza. thAyache, iMTano nAza mogarathI yache, tema karmache te jaDache to teno nAza kriyAthI thAyache mATe kriyAthI nAza thavo teja mokSa jANavU, jJAnathI karmano nAza zI rIte thAya? mATe karma nA. zikA kriyA jANavI, mAnasika, vAcika, kAyika kriyA karavAyI karma nAza thAyache, mATe te karavI joie ane kriyA ja mokSa phaladAre. For Private And Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (R) bAna ne kiyA saMvAda. jJAnavAdI-tamoe jaDa thakI jaDano nAza thayo ema ko, te yukta nadhI tamArA mata pramANe to emaja siddha thAyache ke pApa kara* vAthI paNa karma nAza thAya, kAraNa ke pApa paNa jaDa che ane karma paNa jaDache mATe pApathI karmano nAza thAya topazcAt dayA, satya, tapa karavAnI zI jarura hovI joie ? ane jo ema hoya to pApI jIvonI zIghra mukti thavI joie ane dhI ane pApI evo bheda bhAva paNa asatya thAya kiMtu zAstramA vItarAga bhagavate to ema kathucha ke pApa kRtyathI kadApi mukti maLatInathI, mATe jJAnane satya mAno. ane tenAthI mukti thAyache. kriyAvAdI-he jJAnavAdI ! tuM mAraM kathana samajI zakyo nahIM, pratipakSI jaDathakI pratipakSI jaDano nAza thAyache, karmana pati. pakSI pApa nathI mATe pApathI karmano nAza thato nathI, puNya ane pApa e be paraspara pratipakSIche mATe puNyathI pApano nAza thAyale. puNyanI kriyA duHkhanAzaka che mATe dharSanI kriyA avazya karavI joie. jJAnavAdI-puNyanI kriyAthI kaMi karmano nAza yato nathI, kAraNa ke puNya paNa karmasvarUpache, to puNyathI karmanI vRddhi thAya paNa karmeno nAza to thato nathI, mATe jJAnIna mukti thAyache ema mAnavU joie. kriyAvAdI-bhalA ThIka puNyathakI karyano nAza na thAya topaNa zAtAvedanIyakarma baMdhAya ane tethI uttama kULamA janma thAya dhana, putrAdi Rddhi prApta thAya tethI sukha maLe te paNa kriyAna phala che, ane tethI anukrame karmano nAza dhAya mATe kiyAkAunI sAphalyatAche. mAnavAdI-puNyathI zAtAvedanIyakarma baMdhAyache ane temo bhoga For Private And Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. AAAAAA bhogavA avatAra dhAraNa karatAM janma jarA maraMNanAM duHkha prApta thAyache, ave avatAra dhAraNa karatAM pazcAt te bhavarmA vaLI navAM karma baMzaya paNa karma baMdhano pAra Ave nahIM, jJAnathI karmano nAzathAyache mATe teno svIkAra karaco yogyache. kriyAvAdI-amo kriyAthI karmano nAza mAnIye chIe te sayukta cha, uttama avatAra AvyA vinA dharmanAM kArya thai zakatAM nathI, paDilehaNa, pratikramaNa, prabhupUjA, ityAdi kriyAo pApano nAza kare che, ane navIna karma pratibaMdhakadvArA AtmA ni. maLa thatAM muktinI prApti thAyache mATe kriyA saphalache. jJAnavAdI-dharmanI kriyA uttama kuLajanma dhanasaMpatti ApanArIche, paNa tethI karmanI vRddhiche. paDilehaNa, pratikramaNa, prabhupUjA, paNa karmano nAza karI zakatI nathI, jarA sUkSmadRSTithI vi. cAro ke-jJAna vinA kriyA karavAthI zuM phala thai zake ? jJAnAmiH sarvakarmANi, bhasmasAt kurute'rjuna jJAna agni sarva karma bAlIne bhasmIbhUta kare che, mADhe haTha kadAgraha tyAgI, jJAna muktimada mAnavU te yogyache. kriyAvAdI-kriyA vinA jJAnanI utpatti thatI nathI, jJAnano abhyAsa jJAnane utpanna kareche, prathamathI kaMI jJAna hotuM nathI. vidyAbhyAsa karatAM karatAM jJAnano prakAza thAyache, sAramA samajavAnuM ke jJAnAbhyAsarUpa kriyAthI jJAna utpana thAyache to "kriyAthI karmano nAza thAya emAM kaMi zaMkA nathI, mATe kri yAthI karmanAza mAnavo yogyache. zAnavAdI-jJAna vinA sarvatra aMdhArUM, je karmano nAza karavAnoche te karmanu svarUpa jANyA vinA karmano nAza zI rIte thAya ? caitrane maitra nAmanA puruSe kaDaM ke, tAro cakravega nAmano zatru For Private And Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (34) jJAna bhane kriyAno saMvAda. che te tane mAravA dhAreche, have jo caitrane cakravega oLakhato hoya to caitrano ghAta kare, anyathA teno nAza karI zake nahIM. tema dRSTAMtathI samajavAnuM ke karmano nAza karato te karmanuM jJAna thayA vinA banato nathI mATe jJAnathI karmano nAza mAnavo joie. * kriyAvAdI - phakta vastunu jJAna thavA mAtrathI phalanI siddhi yatI nathI, eka mANasane bhojana karavAnuM jJAna thayuM paNa bhojanano mukhamA prakSepa kare cAve tyAre tenI udarapUrti thAya ane kSudhA maTe, mATe kriyAja phalaprada che. jJAna to jANavA mAtra che, jema koi tAru (taranAra ) jaLamAM taravAnuM jANeche kiMtu jalamAM praveza karI hAtha paga halAve nahIM to buDI jAya tema karmanuM jJAna thatAM karma nAzakAraka kriyA nahIM karAya to karmano nAza to nathI, paraMtu kriyAkaraNathI karma nAza thAya che. jJAnavAdI - tamAruM kathana ThIkache, kiMtu jJAna vinA vastunuM yathAtathya svarUpa jANI zakAtuM nathI, to pazcAt te AdarI zakArtuM nathI, modaka banAvavAnuM jANe ane te bhakSaNa karyAthI amuka phAyado thAyache te jANI zakAya to tyAra bAda karI zakAya, je vastunuM jJAna nathI te vastunI kriyA zI rIte karI zakAya ? - dRSTAMta tarIke jAgo ke - koI manuSyane bIjA manuye kaM ke zAstramAM AkAzagAminI vidyA kahIche, tenuM jJAna thAya to AkAzamA uDI zakAya, tyAre pelA manuSye zAstranI zodha karI AkAzagAminI vidyA jANI, tyAra bAda kriyA karI AkAza gamana karavA lAgyo. atra samajavAnuM ke AkAzagAminI vidhAtuM jJAna thatAM tenI kriyA thai zake, mATe jJAnanI mukhyatA che, jJAna binA koI kriyA thaI zakatI nathI For Private And Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (35) kriyAvAdI-he jJAnavAdI! tamo mULa hetuthI viruddha utarocho, tamAre vicAra, ke-jyA jyA kriyAche tyAM avazya jJAna raghu hoyache, jyA sAkara tyAM sAkarano rasa, jyAM kerI tyAM teno rasa avazya hoyache, tema jyAM kriyA hoyache tyAM avazya jJA. nanI astitAche, mAre jJAne jANatAM kriyA karatI vakhata paNa gauNabhAve jJAna hoyache, mukhyarUpe kriyAche, ane kriyAyI karmano nAza thAyache mATe kriyA teja karmanAzakache. jJAnavAdI-he kriyAvAdI tAruM vacana ayuktache, jyA kriyA hoya tyAM jJAna hoya evI vyApti nathI, phonogrApha vAjIMtramA kriyA bolavAnIche, paNa jJAna nathI, AgagADI (amiratha) mAM gamananI kriyAche paNa jJAna nathI, mATe tAraM kathana asatyache, vaLI jenA mATe tuM kriyA karavAnuM kaheche te AtmA to aMte siddhapaNuM pAmI akriya thAyache, ane siddhamA kriyA nathI, akriyache, AtmAnA gharanI kriyA nathI, to te kriyA niSphalache, siddhamA jJAnache, ane te to AtmAno guNache mATe jJAnayI muktiche ema jANa. kriyAvAdI-kriyA AtmA kareche, mATe AtmAnIche, zarIra kaMDa kriyA karatuM nathI mATe kriyA pramANIbhUtA karmakSaye jANavI. jJAnavAdI-AtmA kaMi phakta ekalo kriyAne karato nathI, zarIra dhArI AtmA kriyA kareche, ane jyAre zarIrano tyAga karI siddhapada pAmeche tyAre kriyApaNuM TaLeche, AtmA saMsAramA karmayoge sukha duHkha yoge traNa prakAranI kriyA karI zakecha, vyavahAra naye kriyAno karttA AtmAche, nizcayanayathI jotAM kriyAkAraka AtmA nathI mATe AtmAnI kriyA kahI zakAya nahIM. kriyAnAdI-ami lAkaDAne bALI bhasmIbhUta karI svayameva zAnta For Private And Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 36 ) jJAna bhane kriyAno saMbAda ( oLavAra) jAyache, tema kriyA paNa karmane bALI potAnI meLe nAza pAme, mATe kriyAthI muktiche. jJAnavAdI - he priyatama, jarA vicArazo to mAluma paDaze ke -kribAthI mukti evaM sAthI jANyuM. uttaramAM kahetuM par3aze ke jJAnathI, jJAna na hoya to kriyAne jANI zakAya nahIM, to pachI zI rIte karI zakAya ? tamoe kahAM ke kriyAthI mukti che A vacana malApa mAtra che, dekho, prasanacaMdra rAjarSi jyAre sUryanA sAmI dRSTi rAkhI dhyAna karatA hatA tyAre te koi kriyA karatA nahotA, ane jJAna dhyAnathI kevalajJAna pAmyA, vicAro ke tyAM kai kriyA karatA hatA, kaMha nahIM, bharatarAjAe ArasA (Adarza) bhuvanamAM bhAvanA bhAvatAM bhAvatAM kevalajJAna utpanna karyu, marudevA mAtAe hasti upara bhAvanA bhAvatAM kevalajJAna utpanna karyu tyAM kaM kriyA karI nathI, phakta jJAnavaDe karma khapAvI kevalajJAna pAmyA jIvo dekhAyache, mATe jJAnache teja satyache. kripAvAdI - he jJAnavAdI tamoe masatravaMdra rAjarSituM dRSTAnta jJAnanI siddhine arthe AyuM, te jJAnane siddha nahIM karatAM ki yAne siddha kareche, prathama samaja ke dhyAnache te kriyArUpache, dhyAnanA cAra prakArache, ArtadhyAna, raudradhyAna, dharmadhyAna, zukladhyAna, e cAramAthI prathamanAM ve dhyAna durgati arpeche, kAussaggamAM prasannacaMdra RSie prathama durdhyAna dhyAtAM naraka gati upArjana karI pazcAt pazcAttApa pAmI dharmadhyAnAdi dhyAvatAM karma khapAvI kevalajJAna pAmyA tenuM kAraNa dharmadhyAna ane zukladhyAnarUpa kriyAche, bAra bhAvanAo paNa dharmadhyAnamAM AvI, marudevI mAtA ane bharatarAjAe dharmadhyAnAdi dhyAtAM For Private And Personal Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, (35) kevalajJAna pAmyuM, mATe te paNa kriyAyIja, kevalajJAna, mukti Adi pAmyAMche. zrI vijayalakSmIsUrIjIe paNa kaLe ke dhyAnakriyA manamAM ANIje, dharma zukla dhyAyIjere; ityAdi, mATe kriyA karma kSaya karIche. jJAnavAdI - he kriyAmAM rAcanAra hajI tuM potAno mata choDato nathI, mArA vacana upara lakSa Apa, jJAna vinA dhyAna thai zakartuM nayI jenAmAM jJAna che te dhyAna karI zake che, juo bharatarAjA. jenAmAM jJAnano sarvathA abhAvache tyAM dhyAnano abhAvache, juo, ghaTa jaDache temAM jJAna nathI, jo, dhyAnanuM jJAna na hoya to dhyAna zI rIte zake ? prathama jJAna ane pazcAt kriyA, vaLI samajanuM ke jJAna vinA jarA paNa kriyA thai zakatI nathI, eka divasanA janmelA bAlakane paNa stana pAna pravRttima saMskAra buddhi kAraNa che, sukha duHkhane paNa jagAvanAra jJAnache, jJAna ruparAjAnI kriyA dAsIche, mATe jJAnanA hukama pramANe kriyA thai zakeche, jJAnarUpa rAjAnA karatAM kriyA dAsI moTI kahevAya nahIM. jJAna dekhatuMche, ane kriyA AMdhaLI che, jJAna binA cAritra nayI, jJAna binA vairAgya to nathI, jJAna vinA deva guru dharmane oLakhI zakAtA nathI, are vicAro to kharA, jJAnathIja AtmA paNa oLakhAya che, paNa kriyA oLakhI zakatI nayI. jJAnathI bIjAnA mananI bAta jANI zakAya che, koi aMdha puruSa vanamAM pharato phare kiMtu aMdhapaNAthI - khADAmAM cAlatAM paNa paDI jAya, tenA sAmo vAgha Ave to kai dizA tarapha januM te dekhI zake nahIM, ane jo dekhato hota to duHkhathI bace mAThe jJAna te dekhatA puruSa samAna che ane kriyA AMdhaLA puruSa samAna che. For Private And Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ( 38 ) www.kobatirth.org jJAna bhane kriyAnoM saMvAda. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aanan kAM che ke jJAna zvAsozvAsa, kare karmano kheha; pUrva kroDa varSI lage, ajJAne kare teha; deza ArAdhaka kriyA kahI, sarva ArAdhaka jJAna. For Private And Personal Use Only ityAdi vicArI jotAM jJAnathI karma nAza pAme che, vaLI samakita paNa jJAnathI utpanna thAya che, mATe jJAnanA samAna koi nathI. jJAna be prakAre che, 1 vyavahAra jJAna, 2 nizcaya jJAna. gaNIta, vyAkaraNa, jyotiSya, vaidaka, nATaka sAyansa AdituM jJAna vyavahAra jJAnache, enAthI AtmAnuM hita ekAMte thai zakatuM nathI. SaDdravya tenA dravyaguNa paryAya sAta naya, bhaptabhaMgI, syAdvAdarItyA AtmAnuM svarUpa upayoge jANavuM te nizcaya jJAna che, AtmAnuM svarUpa dhyAvuM, vyavahAra ane nizcayanayathI AtmAnuM svarUpa jANI Atma svabhAvamAM ramakuM tenuM nAma nizcaya jJAna che, e jJAnanI prAptithI koTI bhavanAM karma nAza pAme che, mATe te jJAna AdaraNIya che, e jJAnanI prApti thatAM pazcAt rAga dveSano kSaya thAya che, je jJAnathI AtmA paramAtma pada pAme te jJAnanI prApti pUrva puNyayoge thAya che, tenuM nAga samyag jJAna che, e nizcaya jJAnanuM sadhetu zrI sadguru mahArAja che, tathA vItarAga zAstra che, enuM avalaMbana kara vItarAga zAstra kathita samyag kriyAnuM avalaMbana karavAthI karma kSaya thAya che, kriyA ve prakAranI che 1 zubha kriyA 2 azubha kriyA, je kriyAthI puNya thAya che, te zubha kriyA, vyavahAra nayathI AdaravA yogya che, je kriyA karavAthI pApArjana thAya che te azubha kriyA jANavI. vItarAga bhagavaMte samyag kriyA zAstramAM prarupI che, te samyag kriyA jANavI. sadguru- samyag jJAnazrI samma kriyA jANI zakAya che mAde
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana jJAna pUrvaka kriyA lekhe che, jJAna kriyA vinA pAMgaLu cha, aye kriyA AMdhaLI che, e beno saMgama thA mukti pAmI zakAya che. zrI tIrthakara mahArAjA traNa jJAnanA svAmI chatAM cAritra aMgIkAra kare che, tapazcaryA aMgIkAra kare che mATe kriyAnI jarura che, jJAna ane kriyAthI mukti che, mATe zAstramA kachu cha ke-jJAna kriyAbhyAM mokSaH e siddhAnta vAkyAnusAra pravRtti karavI. mokSAbhilASI bhavyAtmA one dravyAnuyoga jJAna atyaMta upakArI che, samyag jJAnathI balihArI che. jJAnarUpa sUryodaya thatAM pithyAtva aMdhakArano nAza thAya che. jema jema Atma svarUpanuM vizeSa jJAna thatuM jAya che, tema tema krodha, mAna, mAyA, lobhanI maMdatA thatI jAya che. jJAnadazA thayA vinA jIvanI mukti thatI nathI, AtmajJAnathI mukti thAya che. zuSkajJAnInAM lakSaNa kahe che. ___ "duhA." vAk paTutAe viddhatA, jana mana raMjana heta; pothI pustaka vAcato, zAzvata pada kyuM leta // 18 // ahaM buddhi abhimAnI, yAvat paramAM thAya // tAvat jJAnI ko nahIM, pAme nahi ziva ThAya // 19 // ___ bhAvArtha-manuSyonAM mana khuzI karavAne mATe vANInA vAcAla paNAmAM jenI vidvatA samAyI che, evo zuSka jJAnI pothI pustaka vAMcato chato ane parane upadeza Apato chato mukti pada pAme nahIM, lokomA mArI vidvattA darzAvavI, loko mArI prazaMsA kare ane hu~ jagatmA prasiddha thAuM A prakAranI icchAthI je jJAnanAM pustako bhage che, vyAkhyAna vAMce che, tevA puruSo muktipada pAmI zakatA lathI. AtmabhAve jJAna pariNamatAM paramAtmapadamaya AtmA bane ch| For Private And Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (10) jJAnayI mokSa. zrAvakathI vyAkhyAna vAMcI zakAya nahIM, kAraNa ke te saMsAramA rAMcI mAcI viSayasukha bhogavato saMsAra asAra jANIne paNa paDI rahyo che, ahaMkArabuddhithI paramAM ahaMpaNAnI buddhi thAyache, huM moTo A sarva mAruM, mArA samAna duniyAmAM koNa vidvAna cha ? evA vicAra thAyache tyAM sudhI nizcayajJAnIpaNuM nathI, zuSka zA. nIpaNuM jANavU, evA zuSkajJAnI paramAtmasvarUpa tarapha lakSa ApatA nathI ane bahirAtmapaNuM dhArI mukti sthAna pAmatA nadhI. ___AtmajJAnI lakSaNa kahe che. "duhA." vairAgyAdika guNa vRMda, AtamamAM pragaTAya: samabhAve nirakhe sadA, paramAtama pada pAya. // 20 // bhAvArtha-vairAgya, saMvega, samatA, sahanazIlatA, nilobhatA, Adi guNa samUha AtmAmA pragaTAve ane guNadhArakaAtmA, zamabhAve zatrumitra, kaMcana, upala, niMdaka, vaMdakAdine dekhe, tyAre paramAtma padanI prApti thAyache. "duhA." tyAga visaMga vinA kadI, thAya na Atama jJAna; Atma jJAna vinA kadI, pAmeM nahi ziva ThANa // 21 // bhAvArtha-saMsArapaMdhanabhUtaputrastrIdhanAdikanA mamatvarUpa tyAgAvinA ane dhairAgya vinA AtmajJAna thatuM nathI, ane AtmajJAna vinA zivasthAnanI mApti nathI, sArAMzake-saMsAranI mohamAlano tyAga ane tisthirajJAna. vairAgyathI sadguru upadezadvArA AtmasvarUpa samajI : AtmasvarUpamAM lIna thAyache, AtmajJAnIone amukamA amuka doSache, amuka krodhIche, amuka mAro zatru, jAvI For Private And Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana bhAvanA thatI nathI, te to emaja vicAreche ke jIvano koI zatru mitra nathI, taima saMbaMdhI paNa nathI, pArakI niMdA karavI temAM mane kaMi phAyado nathI, AtmajJAnIo to ema vicAreche ke-sarva jIva karmanA vaze judI judI sArI naThArI AcaraNA kareche, temAM huM sarva nA AtmAnI niMdA karUM ke zarIronI niMdA karUM, alabata viveka thI vicAratA koi paNa niMdAne pAtra nathI, jyAM sudhI manamAM niMdA karavAnI buddhi thAyache tyAM sudhI koi apekSAe dharmI nathI, tema paranI niMdA karato sAdhu vA zrAvaka hoya to paNa te caMDAla samAna manovRttithI jANavo, zuSkajJAnI mukhathI A saMsAra asArache ema mukhathI pokAreche, paNa saMsAramA Asakti rAkhI bhavabhramaNa kareche, zuSkajJAnI cAritra aMgIkAra karI zakato nathI, keTalAka zrAvako uparathI tyAga virAga dekhADI saMsAramA zukaranI peThe Asakti dhAraNa kareche tema jJAnanuM phala virati pAmyA vinA svajanma niphala gumAveche. keTalAka jIvo uparacoTIyA vairAgyathI dIkSA aMgIkAra karI pUnA mAnanI lAlace gacchamatanA kadAgrahe naDyA chatA AtmasvarUpamA jJAna vinA bahirAtmapada pAmatA paraspara eka bIjAnI niMdA karI ToLaM bheguM karavAnI buddhithI, vyAkaraNa, nyAya Adi abhyAsa karI eka bIjAnuM khaMDana maMDana kareche tevA sAdhu. o AtmajJAna pAmI zakatA nathI paNa je sAdhuonA hRdayamA saM. sAranI asAratA vasI rahelIche, ane zAMta mukhAkRtithI vicareche, sadagurunu tathA gItArtha sAdhunI saMgati kareche te AtmajJAna pAmI karma kSaya karI muktipada pAmecha, saMsAramA vasatAM tyAga virAgapa' pAmadhuM muzkelache, tyAgI ane vairAgIpaNuM adhyAtma dazAvALA muni. varo pAmI zakecha, ane AtmAmAM anaMta sukha anAdi kAlathI tirobhAve raDUMche, te paNa AtmAnubhavI bhavyo jANeche, kAyA mA. For Private And Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AramajJAninu lakSaNe. yAne AtmAthakI bhinna jANe te puruSo teno tyAga karI zakecha, saMsAra balatA ani samAna che, saMsAranAM dareka kAryoM upAdhimaya cha, saMsAranI upAdhimAM vasatAM AtmAnuM dhyAna thai zakatuM nathI, mATe saMsArI upAdhi tyAgI sadguru upadeza sAMbhaLabo ke jethI vairAgya prApta thAya, ane vairAgya prApta thatAM guru mahArAjane pUchI A. smAna svarUpa oLakhag, ane te AtmasvarUpa jANatAM tenuM dhyAna dharatAM karmano nAza thAyache, mATe AtmasvarUpAbhilASioe tyAga ane vairAgyanI prApti mATe prayatna karavo. __ " duhA" yogya hoya te Adare, haTha kadAgraha tyAga; vairAgye mana vAsiyuM, tasa paramAtama rAga. // 22 // bhAvArtha-Atmatattva tathA tenI prAptinA avyabhicArI hetuone bhavyAtmA aMgIkAra kare Atmatattva jenAthI pAmI zakAya nahIM evAM sAdhanomA haTha kadAgrahapaNAnI buddhino tyAga hoya, sadaguru mahArAjA bhavyAtmAonI vicitra prakRti joi je sAdhanathI jene phAyado thAya te sAdhana vratAdi tene aMgIkAra karAve, tyAre atizaya premabhaktithI guru vAkyane ziSya aMgIkAra kare, AtmArthI jIva bhavabhayathI bIka pAmato vicAre ke-jo durlabha manuSyAvatAra pAbhI svachaMdAcArIpaNe vartIza to anaMta bhavabhramaNa karavAM paDaze mATe gurunI AjJA mastake dhArI mata kadAgrahano tyAga kare ane saMsA. ranI anityatA vicAre-karmanuM svarUpa sUkSmadRSTithI vicArI sA. rAMza grahe ke.-A jagatmA samyagdharmathI Atmahita cha, ema ciMtana karI jalapaMkajavat saMsArabhAvI nyAro rahe, tevA bhavyAtmAone paramAtmapadano rAga yAya kiMtu saMsAramA viSTA zukaravat ahaniza For Private And Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAdamadarbhana. vivekathI zUnya hRdayavAlA, ane paravastune potAnI mAnI harSa zoka dhAraNa karanArA rAgAMdhavahirAtmIyone paramAtmapadano rAga yato nathI, vairAgI, tyAgI, mata kadAgrahavarjita jIvo paramAtmapadapAmI zake che. A AtmArthInuM lakSaNa cha. " duhA." samakita jege arpiyuM, te moTA guru deva; nimitta guru te AtmanA, kIje tehanI seva. // 23 // tyAM tyAM gurunI buddhithI, bhaTake jANe rojha; guru guru zI vastu cha, nahIM karato tasa khoja // 24 // dhoDhuM teTaluM dudha ema, tevI gurumAM buddhi; gurubuddhi sarvatra jAsa; tasa nahi Atama zuddhi // 25 // seve sadguru premI, caraNakamala AdhIna; pAme te paramArthane, thAve zivasukhalIna.. // 26 // sadguru sama kono nahI, bhavamAMhi upakAra; kAmakuMbhazrIsadguru, bhavajala tAraNa hAra // 27 // pratyakSa upakArI guru, parokSa jinavara hoya; ehavI buddhi pragaTatAM, dharma yogyatA soya. // 28 // guruzraddhAbhakti vinA, lAge nahIM upadeza; bhaNa suNavU zAstra, te paNa hetu kleza. // 29 // sadguru vacanAmRta vinA, tattvasvarUpa na pAya; sadagura sevaMtAM thakAM, samakitarana prahAya. // 30 // For Private And Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 1 // tAraka budhdhithI guru, kathana kare upadeza; . zradhdhA bhaktithI suNI, Adara karo vizeSa. // 31 // . bhAvArtha-anaMtakarUgAyoge kevalaparamArthabuddhithI anaMta bhava duHkhavallichedakakuThArasadRza dharmamUlabhUtasamakita rUpa ratna je sadgurue arpaNa karyu te guru moTA deva samAnache, deva guru dharmanI zraddhAthI samakita AtmAmA utpanna thAyache, deva vItarAga aSTAdaza dUSaNa rahIta hoya tene khIkAravA. yataH jinendro devatA statra, rAga deSa vivarjitaH hatamohamahAmallaH, kevalajJAnadarzanaH surAsureMdrasaMpUjya, sadbhUtArthaprakAzakaH kRtsnakarmakSayaM kRtvA, saMprAptaM paramaM padaM // 2 // jIvAjIvau tathA puNyaM, pApamAzravasaMvarau; baMdhovinirjarAmokSau, navatattvAni tanmate. // 3 // tatra jJAnAdidharmeyo, bhinnAbhinnavivartimAna karma zubhAzubhaM kartA, bhoktA karmaphalasya ca // 4 // caitanyalakSaNo jIvo, yazcaitadU viparItavAn // ajIvaHsaH samAkhyAtaH puNyaM satkarmapudgalAH // 5 // ityAdi ..vItarAga zAsanamA jinendra bhagavAn devache, te rAga dveSa rahita che, jeNe moharUpa mahAmallano sarvathA nAza karyoche, ane jemane kevaLa jJAna ane kevaladarzana sAkAra nirAkAra upayoga tarIke bhAsyAMche, vaimAnika ane bhUvanapati AdinAcosaTha iMdrovaDe jenAM caraNa kama For Private And Personal Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. pUjAyA~che, evA vItarAga deva jANavA, vaLI tIrthakara deva tribhuva. navatti dharmAstikAyAdika padavyonA guNa paryAya Adi satya pa. dArthonA prakAzakache, jevaM jagattuM svarUpache tevU temaNe kevalajJAne prakArathuche. asalya jalpananuM temane kaMi prayojana nathI, dayAlu ane upakArIpaNAne lIdhe satya tatvanI prarupaNA karIche, bharata, airavata ane mahAvideha kSetramA tIrthaMkaronI utpatti thAyache vIza sthAnakamAMnu game te sthAnaka utkRSTa pariNAmayoge ArAdhavAthI tribhuvana ArAdhya tIrthakaranAmakarma baMdhAyache, anAdikAlasaMgI rAgadveSa svarUpa mahAmalla zatruno jeNe sarvathA nAza, svazuddhaAtmikapari. NAmathI karyoche. evA tIrthakara mahArAjAne cotrIza atizaya anukrame utpana thAyache, svaAcAra kalpa ane bhaktibharathI gamana karI prabhunI prabhutA darzAvavA mATe caturnikAyanA devatA devIo prabhune lokAloka prakAzaka kevalajJAna ane kevaLadarzana utpana thatAM a. laukika vicitra manahara devatAi aSTamahApAtihArya yukta samavasaraNa nI racanA kareche te upara bAhya ane aMtarlakSmIvaDe suzobhIta trija gatAraka taraNi, pAMtrIsa vANIguNadhAraka, paramapUjya paramapavitra prayodaza guNasthAnavarti zrI devAdhideva tIrthakara mahArAjA vacanA: tizaye yukta devatA manuSyatiryacotpanna bAra parSada agre madhura dhvanithI bahirAtmA, aMtarAtmA, paramAtmAsvarUpa temana devagurU dharma ane navatatva, SaDdravyanuM mvarUpa, bhavyonA kalyANArthe prakAzeche, ane dezanAnte sAdhu, sAdhI, zrAvaka, zrAvikA rUpacaturvidhasaMpanI sthApanA kareche, temAM sarvathI mukhya caturvidha saMghamAM munirAja che, dharmanI apekSAe saMghache, vItarAga AjJA mujaba jyA pravartana nathI, te saMgha kahevAya nahIM, mohajanitabhramaNAe keTalAka zrAvakanA kULamA utpana yaha bhAvako sAdhu sAdhvI vinA zrAvaka varganeja saMgha For Private And Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 46 ) guru, praNatavanrI ar3A karAve che, tarIke ajJAnathI gaNeche, e vartana vItarAgazAkhayakI viruddhache, sAdhunA sattAvIsa ane zrAvakanA ekavIsa guNa maLI aDatALIza guNayukta saMgha kar3evAya che. jJAna darzana cAritradhI bhinnAbhinna ane vyavahAranayathI zubhAzubha karmano kartA tathA bhoktA, caitanyalakSaNa yuktajIvatacvanI praruSaNA tIrthakare karIche. jIvathI viparIta ajIvatattva prarUpaNa temane kache, ema nava tattvanuM prarUpaNa kartA vItarAga devache, AyuSya maryAdA paryaMta pRthvItaLa pAvana karI aghAtIyAM karma khapAcI azarIrI anAmI yaha siddhasthAnamAM pahoMcI sAdi anaMti sthiti ajarAmara pada bhogaveche, evA devane deva tarIke mAnavA, vItarAga AjJAdhAraka paMcAcAra, paMcamahAvrata A rAdhaka, gurune guru tarIke svIkAravA, vItarAgakathIta mokSamArga svarUpa dharmane dharmarUpe svIkArato, A traNa tazvanI zraddhA guru mahArAjanA upadezAthI thAya che, mATe guru mahArAja samakitadAyaka mabala nimitta kAraNa che temaja guru tarIke sadA svIkArI temanI AjJAnusAra cAlavU. vivekazUnya ajJAnavAsIta cittavALo mUDhapuruSa paramArthabuddhihIna jeTaluM pravAhI ghoLaM teTalaM dug etrI ajJAnatAthI roja pazunI peThe sarva muMDe mAM, sarva dharmopadezakoma gurubuddhi dhAraNa: kareche te ajJAnI svaAtmazuddhi karI zakato nayI ane bhaviSya kAle sadgurUzraddhA vinA karaze paNa nahIM, AtmatattvajJa, adhyAsmopayogI gurunuM AlaMbana anAdikAla saMlagna ajJAnano nAza kareche, sahajAnaMdI AtmAnubhava maMdiramAM mhALanAra guru mahArAja pratyakSa mArA upakArIche, ane jinezvara parokSa upakArIche, ema vivekadRSTi jene pratyakSa thai che te dharma pAmI zakecha, guru zraddhA ane kSaddhAntaHkaraNayI guru bhakti karavAyI temanI upakAra bhavyAtmAne lAgeche, ane zraddhA bhakti vinA upadeza lAgato nathI, gurutI AjJA For Private And Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 47 ) vinA svayameva zAstra bAMce to paNa yathAyogya tatva tenA hRdayamAM pariName nahIM, ane viparIta pariName to apathyasevananI iva upadeza niSphala thAya. paramArthathI jotAM tAraka buddhithI gururAja upadeza arpeche, te upadeza vinayathI ati harSe zravaNa karI AdaravA yogya Adaro, ane tyAjyane tyAgo. sugurumAM gurubuddhi thayA vinA upadeza kaMDa asara karI zakze nahIM, e nizcaya jANavuM. ane gurue jijJAsu ane zraddhALune upadeza Apavo, pAtra vinA upadeza lAgato nathI. ajJAnI mUDha mata kadAgrahI kuguruonI saMgatithI je lokonI buddhi viparItapaNe pariNamIche, temane upadezathI asara kvacit thAya che, khArI bhUmimAM patitajalanI jema niSphaLatAche, tema khala bhavAbhinaMdI jIvone upadezanI paNa niSphaLatAche, jenAM nIce lakhyA pramANe lakSaNa hoya tene upadeza devo yogya che. 1 saMsAranI anityatAe vAsita citta hoya. 2 huM koNa? kyAMcI Avyo ? vayAM jaza? zuM mAre kartavyache ? 3 huM te koNa ? huM ane mAruM te zuM ? e jANato hoya athavA jANavAnI jijJAsA hoya. 4 bhavano bhaya lAge eTale janma jarA mRtyudhI vyApta saMsAra baLatAani samAna che temAM paDIza to vaLI marIza evo jene bhaya hoya. 5 guru mahArAjanI vANI upara pUrNa vizvAsa hoya tepa prIti hoya. 6. satya ane asatyane samajI zakato hoya ane kadrAgrahIna hoya. 7 guru mahArAjanA kathanAnusAra pravartanAra hoya. For Private And Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (8) yogya bhane ayogyazrItA lakSaNa, 8 kapaTa vRtti jene hoya nahIM, ane sadAcAra pravRttiyukta hoya. 9 lokaviruddhano tyAga karanAra hoya. 10 vineya hoya ane gurunI zraddhA sahIta sevAmAM tatpara hoya. ityAdi lakSaNo jenAmAM hoya te upadeza grahanAra uttama pAtrabhUta thAvaka vA munipaNe paNa ziSyo jANavA. nIcenAM lakSaNavALAone upadeza lAgI zakato nathI. __ gAthA. ratto duTho mUDho--pubivuggAhioa cattAri uvaesassa aNarihA ahavAsaehiM paribujati // 1 // 1 saMsAraneja sAra mAnI temA atyAsakti dharanAra. 2 hu~ koNa chu ? mAre zuM kartavya che ? teno paNa jene vicAra thAya nahIM. 3 pApanA kAryoM karatAM bhaya pAme nahIM, 4 jIvono ghAta karanAra dhUrta zaTha mUrkhapaNuM jenAmAM hoya, 5 gurunA doSo jonAra, temanI niMdA karanAra ane gurunI zraddhA ___ tathA guruno vinaya bahumAnarahIta hoya. 6 gurumahArAjanI vANI upara vizvAsa, zraddhA, temaja temanA upara prItirahIta hoya. 7 kuguru ane sugurunI parIkSA karavAnI jenAmA buddhi na hoya. 8 kapaTI, vyasanI, temaja niMdaka hoya, 9 kugurunA phaMdAmA phasAela hoya ane dRSTirAgI hoya. 10 jenuM sthira citta na hoya, jema bhamAve tema bhame, vivekazunya hRdaya hoya. For Private And Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (ve :) 11 guru karatAM potAne moTo mAnanAra, ane potAno kako kharo mAnanAra hoya. 12 upadeza samaje nahIM ane guru upara dveSa kare. 13 avinayI hoya. ityAdi lakSaNayukta jIvo hoya te upadeza devAne yogya nathI, tathApi gurusaMgatithI tevA jIvAne paNa lAbha maLe, ekAMta nathI, AtmajJAnI guru mahArAja avasaranA jANache, mATe svapara lAbhArthe pravRtti kareche, yogya lAge to upadeza Ape ane ayogya kAMge to upadeza Ape nahIM, mauna dhAraNa kare, jJAna, darzana, cAritra vIryAdi gugomAM dhyAnathI pravarte, sadguru mahArAjA sadA svataMtra Atmopayo. gapaNe varteche, dharmadhyAna ane zukladhyAnanA yoge AtmA paramAnaMda svarUpamAM ramaNa karI tatpada prApta kare ema gurunI pravRttiche, evA gurunI AjJAsaha varta. 66 duhA. " tyAjyane tyAgI jJAnathI, upAdeyazuM deta; karatA hastA karmane, zAzvata pada jhaTa leta. dravyakarma ne bhAvakarma, teno karI parihAra, samatA saMge jhIlatAM, lahIe bhavajala pAra. svacchaMdAcArIpaNaM, rokI sadguru seva; gurvAdhIna mana karI, pAmo zAzvata meva. dhanvaMtarima sadguru, kartA karmano nAza; uttama vaidyanI upamA, tenA thaie dAsa. For Private And Personal Use Only * 32 33 34 35
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gurunI guruvA koTA mULa vinA nahi vRkSa jaga, gurugama vaNa kyA jJAna; vAMco pothI patra paNa, nahIM TaLe ajJAna. 36 bhaNaduM gaNavU mAnathI, jana mana raMjana kAja; AtmalakSyanA dhyAna viNa, lahe na ziva sAmrAjya.37 kriyA kAMDa kapaTe karI, karato raMje loka; zuSkajJAna paNa ekaluM, jANo bhavijana phoka. 38 lAbhAlAbhe sukha duHkha, zatru mitra sama bhAva; udAsInatA cittamAM, bhavasAgaramAM nAva. 39 niMdo niMdaka nehathI, pUjo pUjaka koi; dhUrto kaheze DhoMgIe, samabhAve saba joi. 40 aMtasRSTiguNataNI, AtamamAMhI anupa; . bAMga bahu bole suNI, manamA rAkhI cupa. 41 bhAvArtha-jJAnathI tyAjya vastune tyAgI AdaravA yogya vastu svarUpajJAnAdhAra AtmA prati prIti aMtarAtmAyoge utpanna thai che evA munivaro AtmAnI sAthe ekatAnakI prIti karatA chatA karmano nAza karI jhaTiti siddhi sA~dhamA praveze che, he AtmA jenA yoge tArI azuddha pariNati thaiche, evaM dravyakarma ane bhAvakarmane svataH zuddhapariNatithI asaMkhyAtapradezathI dUraphara, samatAstrInI sAthe dhyAna rupa sarovaramAM, krIDA karatAM tuM bhavapAthodhi saheje utarI muktinagara prApta karIza, ema munirAja dhyAnamA bhAve, aSTakarmano AtmAnI sAthe je baMdha tene 'dravpakarma kahe che, ane rAga dveSanI pariNatine bhAvakarma kahecha, AtmasvarUpamA ramaNatA karavAthI dravya For Private And Personal Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karma ane bhAvakarmano nAza thAyache. he ziSya tuM paramAtmapadanI abhilASA rAkhato hoya to svacchaMdatAcArIyapaNaM TALI gurunA AdhIna mana karI sadgurunuM sevana kara ke jethI zAzvatapada pAmIza, karmarogano nAza karaNArtham guru dhanvaMtarI vaidya samAna che, temanA dAsa thaieto karmano nAza thAya, vaidya vinA davAo potAne phAyadAkAraka thatI nathI, tema gurunI AjJAmativinA game telAM sadvrato dhAraNa karIe to paNa yathAyogya Atmahita thatuM nathI. . (51) For Private And Personal Use Only mULa bina vRkSa kyoM ? ane gurugama vaNa AtmajJAna kyoM ? zrAvaka varga aviyA tathA avinayanA yoge svayaMguru banI jJAnI gurunI apekSA rAkhyA vinA pothI pustaka vAMce paNa te jJAna satyajJAna tarIke thaze nahIM, potAnI meLe vAMcelA jJAnathI vairAgyAdi guNo joietevara prApta thazeM yahIM ane zaMkAdi doSonuM nirAkaraNa yethe nahIM. sunivargane paNa gurugamadvArA vinayabhakti bahu mAnathI jJAna graha yogya che, ane tadartham yogavahanAdinuM zAstramAM anaMta arit atara bhadaMte bhavyAtmAonA hitArthe prarUpaNa karyu che. mAnathI pUjAvAnA arthe janamana raMjanArtham vidyAbhyAsa karavo, zAstra vAMcatrAM ityAdi sarva mokSahetubhUta kArya nathI, AtmAnA hitane mATe bhaNavuM, gaNavuM, vAMcavaM, ityAdi zuddha pariNAma thayo nathI tyAM sudhI ziva sAmrAjya pAmI zakAtuM nathI. bAhyADaMbarI kriyAkAMDanA kapaTathI dezodeza vicarato chato manuSyone raMje te paNa AtmalakSyanA upayoga binA vyartha che temaja kriyAne nahIM mAnanAra, vratAdino khapa nahIM karanAra jene satyajJAna thayuM nathI evA vAkpaTutAthIja paMDita pada dhAraNa karanAra zuSkajJAnInuM ekalaM jJAna paNa Atmahita prati thatuM nathI,
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gullI guptA, lAbha, alAbha, sukha, duHkha, zatru, mitra, jIvitavya, maraNa: Adi prApta yatA jenuM samacitta cha ane sAMsArika padArtho mati udAsInatA jenA hRdayamA varteche evA sadgurumunivara saMsArUpa samudramA nAva samAnache. niMdaka khuzIthI (belAzaka ) evA munivaranI niMdA karo, ane pUjaka bhAvathI bhale pUjo, dhUrtoM bhale DhoMgI phahe, paNa evA. mahAtmA sarvane samabhAve nirakhe che. bIjAnA bhalA muMDA kahe temA potAne zuM ? - jJAnigurumahArAjA AtmAnI guNasRSTi aMtardRSTi yoge nIhALI pramudita thAyache, AtmAnA asaMkhyAtamadezoche, ekeka pradeze anaMta jJAna, darzana, cAritra, vIryAdi guNo sadA zAzvata bhAve rabAche, vaLI AtmA potAnA svarUpa rUpIche, pudgalanI apekSAe arUpIche, jhAmarUpa upayoganI apekSAe sAkArache, darzanarUpa upayoganI apekSAe nirAkArache, vaLI zAzvata AtmAmA utpAdavyaya ane dhruva samaya samaye varteche, vaLI AtmAmAM sthita agurulaghu SaDguNahAni vRddhi kareche, e AtmA pudagala dravya sAthe mileche topaNa te thakI nyAroche, anaMta Rddhino bhoktA mArA AtmA vinA paradravyanI sAye mAre kaMi saMbaMdha nathI, mAro AtmA karme avarAyoche, paNa te gugo mArA naSTa thayA nathI, mArA AtmAnA gugone upamA ApavI vyarthache, aho huM AtmA akhaMDachu, sarva padArthano huM samaye samaye jJAtA cha, traga bhuvanamAM evo koi padArtha nathI ke mArAthI ajANyo hoya, huM prakAzakachu, anya dravya prakAzyache, sAtA azAtA e. huM jANuMchu, paNa tethI huM nyAro chu, mAruM svarUpa vAcyAvAdhya vaikharI bhASAthI che, mArA anaMtA guNoche to have mAre para. bhAvamA ramaNatA kema karavI ? ema vicArI AtmAnA muNo tarapha For Private And Personal Use Only
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtsarjana . . potAnI dRSTi dIpIche, jeNe evA munidharanuM zaraNa yAmao. evA munivaro AtmadhyAna dhyAtA ApasvabhAvamA vicareche, bakavAdI: onA patIMgo sAMbhaLI mauna dhAraNa karI sadguruo vicara che, kumururUpa viSadharonI kudezanArupa viSajvAlAthI ajJAna sarva anuSyo prAyaH muMjhAi gayAche, koi viralA Asanna kAlamAM siddhipada pA: manArA mahAtmaovA temanA anuyAyI ziSyo sasyagamArge gamana kareche. " duhA." nATakiyAnI peTha jyAM, dharmataNo upadeza; aMtardRSTi jyAM nahIM, teno mithyA veSa. 42 aho duHSama kalikAlamAM, viralA subhaTharu joyA bAkI phuTyo rAphaDo, sarpataNo avaloya; 43 keSa gaccha mamatA grahI, vaLI kadAgraha citta;. matamatAMtasmAM paDayA, durgatinArImitta. 45 bhAvArtha-aMtardRSTinA upayoga vinA nATakIyAnI peThe jyAM.pa mano-upadeza sAdhunAma parAvI Apeche teno veSa mithyAche.. paMcaviSa jyAM bhegAM maLyAMche evA A.kalikAlamA viralA zuddha maniyo hoyache, bAkI laukika ane lokocara kugurubhono: jANe rAphaDo phuTyo hoya ane sarpo phATI nIkaLe tenI peThe.kArI nIkaLayAche. veSanI mamatA, gacchanI mamatA vaLI koi prakArano manamA kadAgraha rAkhI je sAdhu rAga dveSanA udaye matamatAMtaramA rakta thayA. chatA, zuddha prarupaNA bhUlI potAnI puSTine mATe mohAMdha banI. AtmasvarUpanuM bhAna bhUlI parabhAvamA rAceche, mAceche. tevA kuguruo durgati nAsanA mitra jANavA. For Private And Personal Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ( 54 ) www.kobatirth.org gurumI gurutA. 46 duddA. "" Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaladhi bharatI oTamAMhI, matsyo Akula thAya; tIre Ave prANa nAza, gacchataNo e nyAya. zarIrapara mamatA nahIM, kare zuM tene deha; gaccha vasyo vyavahArathI, aMtarguNa gaNa geha. 45 46 bhAvArtha- samudramAM jyAre bharatI oTa Aveche, tyAre jalapravAinA jorathI matsyo Akula vyAkula thAyache, temAMthI koi kaMTALIne kAMThe Aveche, bharatI utarI jAtAM jala vinA taraMphaDI maraNa pAmeche, vA dhIvaro tene pakaDI lekhe, ane duHkhabhAgI thAyache, tema gaccha siMghAr3AmAM vasato koi muni, AvI kevala AtmanI bAta sAMbhaLI ekAkI vicareche, to te Atmahita karI zakato nathI, mATe gacchamAMhIM vasIne AtmasAdhana karavuM, vairAgI, tyAgI gItArtha jJAMnI potAnI yogyatAthI AtmasvarUpanA dhyAna mATe ekala vihArI thAya teno ekAMta niSedha nathI. For Private And Personal Use Only je munivarone zarIraparathI AtmajJAnanA balavaDe mamatAbhAva uThI gayoche, to te munivaroMne zarIra rAga dveSanuM kAraNa yatuM nathI. to pazcAt vyavahArathI gacchamAM vaselA tathA vasatA evA muniyone gaccha upara kema mamatA thAya. ane kema gaccha rAga dveSatuM kAraNa thAya ? alabata yAya nahIM. gaccha eTale sAdhuno samudAya, samUha, tema jJAnIne kema moha thAya ? ane ajJAnI to gacchato svIkAra kare nahIM, to paNa zarIrapara mamatA dhAraNa kare. jJAnanA abhAve saMvaranAM kAraNo paNa ajJAnIne 'Azravarupe pariNameche. jenAthI baMdhAyache, tenAthI jJAnI chuTeche, mATe jJAnI guru marArAjA aMtaramAMthI saMsAra khelayakI nyArA rahI varteche, jJAniko bhoga
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana.. sabI nirjarAko hetuhezAnI bhoga kahe to paNa tethI nirjarA thAyache. jJAnIna koinA pratibaMdha nathI, rAga dveSanuM je kAraNa lAge tenAthI dUra rahI AtmadhyAna kareche. zrI yazovijayajI pramukha suguruo jANavA. kapaTI muninuM lakSaNa kahe che. "duhA." manabhItaranI orane, varte bAhira ora; kaheNI raheNI sama nahIM, e paNa caUTA cora. 47. manamA kai ane vAhira AcaraNa kaMi kaheNI pramANe rahegI na hoya, zrAvanI AjIjI karanAra hoya, kapaTapaNAthI varte te paNa cauTAno cora jANavo, kadApi vratAdi pALI zakato hoya nahIM paNa prarupaNA vItarAgamArganA anusAra kare te ArAdhaka cha, paNa kapaTI. to virAdhaka che. yogya jANatAM kholatA, peTI dharma vizAla; sevA sAcA dIlathI, sadaguru mahA kRpaal.||48|| . jJAnI guru mahArAjA yogya jIva jANIne dharma ratnanI peTI manohara vizALa khole che, ane tenA AtmAnuM kalyANa kareche, bhanyone upadeza dvArA mokSa mArga darzAve che, ayogya manuSyanI AgaLa mauna dhAraNa kare che, je dRSTirAgI na hoya ane vinayI hoya tenI AgaLa yogyatA pramANe avasare upadeza Apeche, eka sarakho upadeza pratyeka manuSyane pariNamato nathI, mATe yogyaneja upadeza devo, meghana mala, sIpa, jhADa, sarpa AdinA mukhamAM paDayaM, For Private And Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gurunI dumatA. patuM bhinna bhinna pariName che tema atra paNa dRSTAMta jANavU. koi ema kaheze ke-munioe sarvane upadeza Apako ane upadeza ApavA mATe to sAdhupaNuM aMgIkAra karyu cha, ane na Ape to anya koNa Ape ? tene pratyuttaramA kahevAnuM ke jema senApati lazkarI sipAine taravAra khelatA mAratAM zIkhave che, paNa jenI yogyatA thai nathI tevAM laghu bAlakane kaMi hAthamAM taravAra (khaDga) Apato nayI, ne Ape to bALakano nAza thAya tema jJAnI guru yogyatA jene prApta thai che tene upadeza Ape che. upadezamAM paNa pAtranA AdhAre pheraphAra rahe che, keTalAka sthAne saMsAramA rAcelA mAghelA zrAvako viratidharmanA bhASaNarUpe upadeza Ape che, paNa temarnu vairAgya tyAga vinA sarva alekhe jANavU. gurunA upadezI je vairAgya thAya chete anyathIthato nathI.paMcamArakamA zrI tIrthapharAdinA abhAva tathA paMcaviSanA yoge yogya jIvo alpa jANavA mATe he bhavyAtmAo mokSanI prApti mATe nirmala manathI sadgururnu zaraNa karo, ane te pharamAve teja zradAyI aMgIkAra karazo to paramapada pAmazo. "duza." bane bane nahIM hastiyo, yuge yuge nahi deva; muMDa muMDa nahi gurupaNuM, jANI sadguru seva. 49 viSaya bhIkha bhogI nahIM, brahmacAri guNavaMta; kapaTa vRtti tyAgI sadA, namuM sadguru maheta. 50 vana vana prati hastiyo hotA nathI, anebharata aivatano pratyeka mArakamA kai tIrthakaronI utpatti yatI nayI, te pramANe mastaka For Private And Personal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rimAramadIna (17) muMDhAvI rajoharaNa muhapatti jhAlI lIghelA gRhastha jevAnAM sarvamAM kaha gurupaM hotuM nathI, jIva ajIvanuM svarUpa jANe nahIM ane duHkhagarbhita vairAgyathI sAdhuveSa grahaNa karI rAga dveSanA phedamA phasAya, ise, tophAna kare, kleza kare te sarva kuguruojANavA, je mahAtmAo viSayabhikSAnA bhogI nathI, brahmacArIche, kSamAdi guNavaMtache, ane kapaTa tino jeNe tyAga karyoche ane je gADarIyAnI peThe cAlatA nathI tevA sadgurune huM punaH punaH namaskAra karuMchu, bAkI veSa gharavA mAtrathI zuM ? mATe parIkSA karI AtmatatvanA upayogI gurukuM zaraNa karabuM, ekagurunI AjJA pramANe varttanuM, pativratAnI peThe mAthe eka dharmamada guru hoya; eka gurunI bhakti zraddhAthI ziSyA-vaka sadguNadhAma baneche, anubhavadhI jotAM ema jo na varttAya to saMpUrNa dharma pAmI zakAya nahIM, koI guru kaMi kahe ane koI guru kaMi kahe, have bemAMthI konI AjJA mAnavI, jevo joie tevo ekathI adhika guruopara bhaktibhAva, rahe nahIM, ghaNA pakkA anupavIone A vAkya satya lAgaze, nahIM lAge tenuM bhAgya, bAkI anya susAdhuo mAnavA pUjavA yogyache. temanI bhakti karavI ane sadupadeza sAMbhaLavo. A bAta guruvrata grahaNanI apekSAeche. 16 " duddA dharmaratna jethI mudA, ladIyuM guru rasALa; zaraNa zaraNa tenuM sadA, avara ma jhaMkho ALa // 159 // bhaTakI guru guru vaMdIyA, zira paTakyuM sovAra; jyAM tyAM mAthu nAmiyuM, lahyo na kiMcit sAra // 52 // bhAvArtha - jenI pAMseMthI dharmaratna samejI samakita grahaNa kArya harSavaDhe te gurunuM sadA mana vacana ane kAyAe karI zaraNa aMgI For Private And Personal Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAramAthi-ziSyalakSaNa. kAra karaMchu, ane bhavyAtmAo karo, anya ALa paMpALa jhaMkho nahIM. kuguruomA gurunI buddhi dhAraNa karI vAMdhA, temanA caraNe zatavAra ziza paTakyu ane harAyA DhoranI peThe jyA tyA mAdhu ghAlyuM ane mAthu namAnyu paNa sAra kaMi pAmyo nahIM, ane te pramANe vartavAthI Atmahita thavAnuM nathI. yataH agIyathya kusIlehiM, saMgaM tiviheNa vosire // mukhkhamaggaMsime vigcha, pahaMmi teNage jahA // 1 // ____ agItArtha ane kuzIliyAno saMga trividhe vosirAvavo, paMthamA coranI peThe mokSa mArgamA vina karanArAche. ema anaMtA bhava bhamI, pAmyAM duHkha apAra sadguru sheje oLakhyA, tAra tAra muja tAra // 53 // bhAvArtha-ema anAdikAlathI kugurunI saMgatiyoge AtmAnA azuddha pariNAme, caturgatyAtmaka saMsAramA anaMtivAra bhramaNa karI vicitra zarIra dhAraNa karI tADana tarjana, kSudhA, tRSA, roga, zoka, viyogAdiyI anaMta duHkha laghu, have bhavitavyatAyoge sadgurune oLakhyA, jIva AnaMda pAmI, guru vizvAsayo kaheche ke he guru tuM mane tAra tAra, tAra tAra e zabda punaH punaH kathanathI saMsAra bhaya sAye mukti mArganI ati AkAMkSA jaNAvI, AsmAthI dhyAnI samakita dAtA dharmagurunI AjJA pramANe vartavU. For Private And Personal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, ___ " paramAtmAthi murubhakta ziSyonuM lakSaNa kaheche." "duhA." guru vinayI bhakti ghaNI, zraddhA e mana sthira; zivapada arthI sAhasI, manamA Ata gaMbhIra // 54 // guruno vinaya mana vacana ane kAyAthI karavAmAM tatpara hoya, yathAzakti bhAvathI atyaMta bhakti gurunI karanAra hoya, gurukta tatvane viSe jenI zraddhA sthirapaNe hoya vA gurunA dvelA iAvALA tathA tepanA pratipakSI kuguruo tathA kubhakto AI avalaM samajAve, gurunA doSo dekhADe kuyuktithI guru mahArAja kahelAM tattvatuM khaMDana kare, vaLI ema kahe ke-enAmAM zo bhalIvAra che, eto kaMha jANato nathI. kapaTIche, ema potAnI marajImAM Ave tema bole paNa tethI suziSyonI guru uparanI zraddhA jarA mAtra paNa kamI thAya nahi, ulaTuM suvarNane jema jama gALIe tema tema diptimaMta thAya tema guru bhakta ziSyonI zradA ulaTI vadhatI jAya, ane guruonI saMgatithI zraddhA uThe to pItaLa samAna bhakto jANavA, evA bhakto 4 cAra gatimAM bhaTakyA, bhaTakeche, ane bhaTakaze, zraddhA ve prakAranI cha, haLadaranA raMga samAna ane anya majITha samAna, haLadara samAna zraddhAno kAraNa pAmyAthI nAza thAyache, mATe guru upara majIThanA raMga samAna zraddhA thavI joie vaLI zraddhAnA be bhedache. 1 prazasya zraddhA, ane 2. aprazasya zraddhA te pratyekanA paNa be bheda che, haladara raMga samAna, majITha raMga samAna, vaLI laukika guru ane lokottara gurunI zraddhA jANavI. vaLI zraddhA ke prakAranI che, vyavahAra naya guru zraddhA,-vyavahAra nayayI guru aneka prakAranAche, pApanI vidyA zikhaye te pApa For Private And Personal Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (.) yogya bhane ayogya bhalonuM lakSaNa. guru, AjIvikAnI vidyA zikhave te AjIvikA. guru, paNa e gu. ko vyavahArathI cha, dharmanuM svarUpa samajAve te vyavahArathI zuddha guru jANavA, asti nAsti bhedovaDe karI AtmAnuM svarUpa sama. jAvanAra dharmaguru samAna anya koi guru nathI. bIjA gurubhone to anaMtivAra jIva pAmyo, paNa tethI Atmahita thayuM nahIM, ane samakita pragaTayuM nahIM, paNa dharmaguruyoge samakitanI zraddhA thai, mATe dharmaguru samAna koi guru nathI, vyavahAranayathI satyaprazasya dharma-guru zraddhA jANavI. AdaravA lAyaka che. nizcaya nayathI potAno AtmA guru jANavo, gurunI zraddhA bhaktimAM khAmI teTalIna dharmamA khAmI samajavI. mokSa jijJAsu ane te mATe udyama karanAra ziSya hoya, dharmakAryamA sAhasika vikramarAjAnI peThe hoya, bIkaNa nA hoya temaja koithI dabAya nahIM, koinA tejamA aMjAi jAya nahIM. vaLI manamA ati gaMbhIra hoya, eTale gurue kahela vAto hita vacano potAnA manamA rAkhe ane gurunA doSa anya AgaLa bole nahIM, guruno vizvAsI hoya, zraddhA ane vizvAsa e be moTA guNache, gADarIyA pravAhathI gurunAma dharAvanArAo kUlAcAramA Asakta jIvo gurunI gurutA jANI zakatA nathI. evaM ziSyanuM lakSaNa kaDUM. gurubhakta ziSyoTu lakSaNa. "duhA." vairAgye mana vALIyuM, vAryA viSaya kaSAya; dhIraja jasa suragirisamI, vaza jaza mana vatra kAya55 bhAvArtha-saMsAranI anityatA bhAvI mana jenuM vairAgyaraMgamAM sAyaM. ane jeNe viSaya kaSAyane yathAzaktie vAryAche arthAt For Private And Personal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. . viSaya kaSAyanI pariNati jenI maMda thaicha, AtmAmA rahela dharmamA pronu mana vaLyuMche, bAkI sAMsArika kAryamA jetuM pitta lAgatuM nadhI, ane sAMsArika kArya karechai topaNa te thakI nyAro rahI lukhA pariNAme kareche, meruparvata sama jene dhairyatA pragaTa thaiche, devavAthI paNa DagAyo Dage nahIM, eko dhairyavaMta. hoya, mana vacana ane kAyAnA yoga jenA vazavati thayAche, evA gurubhaktaziSyo bhavano pAra pAmaze. ___ "duhA." samatA citta aMgI karI, adekhAino nAza; karatA guru bhakto sadA, pAme zivapura vAsa // 56 // guru AjJAe cAlato, kare na AjJAlopa; zikSA guru detAM sadA, kadI kare nadi kopa // 57 // guru sevAmAM rata sadA, guru guNa kare prakAza; guru avaguNa dAkhe nahIM, te guru bhakto khAsa // 50 // ____bhAvArtha-je ziSyoe samatA potAnA manamAM aMgIkAra karIche, lobhAdika avaguNonI maMdatA thaiche, ane adekhAino nAza jeNe pharyoche, guNinI abhivRddhithI jenA manamAM irSyA thatI nathI, athavA gurumahArAja koi ziSya upara vizeSa prIti rAkhe paNa tethI anya ziSyanI adekhAi kare nahIM, gurumahArAjanA jeTalA bhakto hoya teTalA upara potAnA prANa pAthare, evA guru bhakto A tophAnI duniyAmA rahyA chatA paNa aMtaraMgathInyArA rahyA chatA gurunI bhakti dvArA jJAna pAmI anaMta sukhasamaya siddhi saudha pAme. mumukSu ziSya guru AjJAmAM dharma mAnato gurunI marajI pramANe cAle, mana, vacana For Private And Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (12) bhAramArthi ziSyavANa. ane kAyAne gurunI AjJA maramI anusAra pravAve, kadI gurunI AjJAno lopa kare nahIM, viparIta mArgamA ajJAna, pramAda, matibhramayI cAlatAM guru bhaktone guru mahArAja zIkhAmaNa ApatA krodha thAya nahIM, guru pratyakSa hoya vA parokSa hoya to paNa devanI peThe tenuM sadA dhyAna kare, paropakAranI smRti lAve. ane gurunI bhaktimAM ziSya sadA Asakta rahe, ane gurunA guNono sarvanI A. gaLa prakAza kare, koi gurunI niMdA sAMbhaLavAnA karatAM pRthvImAM pesI javU sAru, koi ema kaheze ke gurumAM doSo hoya to kema gurune mAnavA ? atra samajavAnu ke anyanA kahevAthI doSonI zaMkA lAvavI nahIM, doSo hoya to paNa DhAMkavA, upakArInA upakArarnu lakSaNa e che ke koi karma udayanI prabaLatAthI guru avaLA mArge cAle to gurubhakta buddhiyuktiprayatnathI ThekANe lAve. paNa prANa jatAM temanI anyanA AgaLa niMdA kare nahIM, niMdA karavAyI kaMDa phAyado yato nathI mATe paropakArabaziSya, gurunA avaguNa prakAze nahIM, gurudrohI guruniMdaka kuziSyane AtmajJAna savalaM pariNamatuM nathI, arihaMtanI stutithI jeTalo lAbhache, teTalo gurunI stutithI lAbha jANavo. dIkSAdAyaka paNa dharmaguru hoyache, upara kahelA lakSaNo jenAmAM hoya tene gurubhakto jANavA, pavA gurubhakto saMsAra samudrano pAra pAmI zakecha, satya asatya dharmanI parIkSA karanAra paNa ziSya hovA joie, tema devanu lakSaNa paNa jANanAra ane kudevane pariharanAra ziSya hovA joie, anyathA kugurumA gurunI buddhi dhAraNa karI bhavapAzamAM sapaDAya mATeziSya mugurunA parIkSaka hoya te muktipada pAme. " dahA." vidhie sadaguru vaMdatA, niMde avaguNa nIja; For Private And Personal Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmAna. kSaNe kSaNe guru dekhatAM, rAkhe manamAM rIja // 59 // anubhava pacizI kahyo, vinaya taNo adhikAra, gurubhattako vidhi pUrvaka trikAla sadaguru vaMdana kare, ane po. tAnAmA rahelA doSo guru AgaLa niMde, ke jethI te doSonojhATIta nAza yaha zake. jeTalIvAra gurune dekhe teTalIvAra manamA AnaMda pAme. vinayano vizeSa adhikAra asmadIyakRtaanubhavapaMcaviMzati nAmaka graMthamAM ko che. te rIte je cAlaze, te leze bhavapAra // 60 // te krama pramANe je cAlaze te bhavyAtmA saMsAra samudrano pAra pAmaze, amuka mAru kalyANa karaze ke amuka evaM jenuM asthira citta che, te guruno vizvAsa pAtra yato nathI. "dohA." ramaNika rAmA dekhatAM, premI manamAM pyAra tehathI adhiko sadguru, ziSya taNo nirdhAra // 61 // zoLa zaNagAre alaMkRta navayauvanA suMdara aMgavALI strI upara taruNa premI puruSano jeTalo rAga hoyache, te thakI adhika sadguru upara pyAra ziSyano hoya to ziSyanuM kalyANa thAya. ane guru bhaktonuM kalyANa thAya, anyathA Atmahita tharbu muzkelache, A rahasya anubhavathI avabodhavA yogyache, mUrkhAtmAone mATe A lakhANa nathI, duHkhAdhibhavano nAza karavAne je tatpara thayAche, ane jemane tatva rahasya prApta karavUche tene mATe A lakhANache. caMcaka, asthiracittavALA prapaMcI, kRtaguNane nahIM jANanArane sadguru tattvarahasya batAvatA nathI. rAsabhane zarkarA avaguNakArIche, sarpane For Private And Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rimArthi ziSyalakSaNa. dugdhapAnasadRza ayogyane tattvopadezache, yogya ane ayogyanI parIkSA karavI gurumahArAjanA hastamAMche, biDAlanA udaramA khIra TakatI nathI tadvat ayogyanA hRdayedharmatattva TakatuM nI. avinayIne guptadharmatattvarahasya Apaq Atmahitakara yatuM nathI. saMprati kAle dharmatattvano upadeza zAka bhAjIpAlAnI peThe yogya ayogyanI parIkSArahIta dRSTigocara thAyache, tethI vAkkleza vA alpaphaLanI prApti thAyache, kheDuta paNa bhUmInI parIkSA karI vAvavA yogya dhAnyakALe bAveche, to dharmarupa bIja yogyAyogyanI parIkSA karyA vinA kALavinA koipaNa manuSyanA hRdayamA ropavU, te anucitta, ciMtanIyache. jagatmAM manAvA pUjAvAnI lAlace jagavanA pravAhamAM paDelA gurunAma dharAvanArAo game tema upadeza ApI bhoLA jIvone phasAvI potAnA vazamAM karI lei rAceche, mAceche, te potAnu tathA anyatuM yathAyogya bhalaM karI zakatA nathI. sadguru svataMtrache, yogya hoya tehane upadeza Ape, anyathA mauna raheche. kuyukti karanArA ane potAnI paMDitAi jaNAvanArane sadguru aMtakaraNathI upadeza ApatA nathI, temaja gurunA vacana upara vizvAsa nathI tenI sAthe gurujI mAthAkUTa karatA nathI. patthara upara kamala uge to avizvAsIne guruno upadeza lAge. gurunA upadezathI vaccamAM potAnu DahApaNa calAvanAra gurubhakta kahI zakAya nahIM, hAlanA kALa mAM gurubhakta tharbu muzkelache, keTalAka patthara samAna kuguruoche, pote saMsAra samudramAM bUDe ane svaAzritone buDADe, saMsAra samudra taravAmAM keTalAka pAMdaDA samAna guruoche, ane keTalAka vahANa samAna che, emajANI sadgururnu avalaMbana kara, e paramArtha che. For Private And Personal Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana. duhA samakitadAyaka sadguru, tenuM nahiM mana bhAna; paropakArI buddhi vaNa, te bhaTake ajJAna. // 62 // 46 dd Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "" samakita dAyaka sadgurunA upakAranuM jene bhAna nathI te paropakRtithI ajANa samyakatvano sAra phala pAmI zake nahIM, upakAra buddhinI viphalatAe gurunA vinayanA abhAve rAkhamAM ghI homyA jevuM thAya te saMsAra samudrano pAra pAmI zake nahIM. " duhA. ( 65 ) samatidAyaka guru ane, dIkSA gurumAM bheda; aMtara ravi khajuA samo, suziSya manamAM veda. 63 dIkSA dAyaka mahAmuni, dharmaguru jaga joya; samaje samaju sAnamAM, karo na saMzaya koya 64 bhAvArtha- samyaktva dAyaka dharmaguru ane dIkSA gurumAM ghaNo bheda che kyoM, ravi ane kyAM khadyota eTalo aMtara he suziSya manamAM jANa. dIkSA pradAyaka guru bAhulatAthI dharmaguru hoi zake che. kAraNa ke - dhamamApti jenAthI thai hoya te dIkSA Ape to te hoi zakeche, samaju sAnamAM samajaze zaMsayanuM kaMi prayojana nathI. dharmaguruno upakAra koi paNa rItye vaLe tema nathI. 44 19 For Private And Personal Use Only duhA. evA gurune sevie, thaie sadguNa dhAmaH guNa dhArI ziSyo lade, zivapurano vizrAma. 65 sadguNadhAma bhUta gurupadapaMkaja sevata aneka guNadhAma bhUta
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gurumI gurutA. ziSyo thAya, ane gugadhArI ziSyo zivapurano vizrAma lai zake che, sadguNI thanArane prathama gurunI AvazyakatAche, duSpaMthathI supaMthe lAvanAra gurumahArAnache, jene guru nathI te pote guru thai zakato nathI. "duhA." sahasra sUryodaya huve, caMdra uge zatavAra; dIpaka karo hajAra paNa, aMdha na juve lagAra. 66 jJAnI sadguru jo male, atizaya de upadeza; mUrakhane lAge nahIM, ulaTo thAve kleza. 67 bhAvArtha-sahasragame sUryo prakAze, hajAravAra caMdrano udaya thAya, hajAra dIpaka saLagAvo, paNa je aMdhapuruSache te jarA mAtra paNa dekhI zakato nathI. tema mUrkhAtmA mohAMdha jaDapuruSane jJAnI sadguru maLe ane atizaya upadeza Ape topaNa magazailIyA pASANanI peThe jarA mAtra asara thatI nathI. ulaTo mUrkhane kleza thAyache, ane sadgurune paNa vAkkleza avazeSa phala jANavU. "duhA." jaDatAe jaDa thai rahe, gurumAM kuguru buddhi rAsamapuccha grahI iva, kare na Atama zuddhi. 68 sadguruno vizvAsa nahi, kuguruno vizvAsa; ajJAnI pazu AtamA, sarva duHkhano vAsa. 69 bhAvArtha-AtmasvarupanI ajJAnatAe jaDa jevo thai jai dRSTirAgayI tathA mohAMdhapaNAthI gurusvarupa samajyA vinA kulanI ma. yAdAe gurupaNu mAnato ajJAnI jIva gurumA agurupaNuM mAneche, For Private And Personal Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana. ( 37 ) ane avaLI pariNatiyoge kugurumAM guru buddhi dhAraNa kareche, te potAnI kuTevane gachApuccha grahanAranI iva bhavabhramaNa duHkha rAzi pAmatAM sadguruno upadeza lAgatAM paga potAnI haTha mukato nathI. tevo ajJAnI jIva potAnA AtmAnI zuddhi karI zakato nathI. jene sadguruno vizvAsa nathI ane kugurunA vacanano vizvAsache, te ajJAnI pazu AtamA sarva duHkhanuM pAtra baneche, avaLI pariNatiyoge avaLA mArge bhavitavyatAyoge gamana kare che. tevA jIvane yogyatAnI prApti vinA upadeza paNa klezabhUta thAyache, rAjA, dIvAna, zeTha, lakSAdhipati hoya paNa yogyatA vinA sadguruno upadeza asara karato nathI. 46 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir " duhA. tarkazakti jenI ghaNI, vANI jasa gaMbhIra; mokSAzA manamAM vazI, dharmakAryamAM dhIra. 70 evA ziSyo pAmaze, anekAnta supaMtha, gurugama graMtho vAMcIne, thAze mahAnigraMtha. 71 bhAvArtha - jenI tarkazakti ghaNI hoya, ane vANI gaMbhIra hoya, khapa paDe teTalaM bole, mokSAzA jenA manamAM vazI hoya. ane dharma kRtyamAM meruvat aDagavRtti hoya, gurunAM vacano vajranA TAMkaNAnI peTheja jema jenA hRdayamAM kotarAtAM hoya, evA sadguNI ziSyo syAdvAda anekAMta mArga pAmaze ane svacchaMdAcArIpaNuM tathA ahaMpaNuM tyAgIne gurugama graMthAne vAMcI dhArI zrAvakapaNuM aMgIkAra karaze. athavA zakti pariNAmayoge nigraMtha avasthA grahaNa karaze, yogyatA potAnI keTalIche ane kayA graMtho vAMcavA yogyache. te gurumahArAja jANeche mATe temanA pharamAvelA graMtho vAMcavA For Private And Personal Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gurunI gurutA. evI hitAkAMkSA dhAravI. " duhA." sadA mahAnigrathathai, pALe paMcAcAra; paMcamahAvrata pALatA. zuddha dhare vyavahAra. 72 nizcaya AtmasvarupamAM, ramatA rahe nizadIna; guNaparyAya vicArane, karavAmAM layalIna. 73 bhAvArtha-dravyathI dhana dhAnyAdi navavidha parigraha tyAgI bhAvathI rAga dveSano tyAga karI nirmamattvapaNe vAyuvat apratibaddha. paNe sadA vicare, vyavahArayo paMcamahAvata. ane jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapaHAcAra ane vIryAcArane pALe, Adare, nizcayanayathI potAnA AtmasvarupamA nizadina munivara rame have prasaMgataH prathama SaDvya nu svarupa batAveche. 1 dharmAstikAya dravya-calaNa sahAvo dhammo,-cAlatAne sahAya ApavAno guNa dharmAstikAyanoche, te ajIvadravyache, arupI, acetana, akriya, calanasAhyaguNa teno jANavo. mAchalaM pANImAM tareche teno e svabhAvache, paNa pANI tene sAhyakArakache. dharmAstikAyanA asaMkhyAtA pradezoche, pratyeka pradezamA utpAtavyaya thayA kareche, dravya svarUpathI dhruvapaNuM asaMkhyAtA pradezomAM anAdi anaMtame bhAMgache. aguru laghuthI pratyeka pradezamA SaDguNa hAni vRddhi thayA kareche. dhamAstikAyadravya anya dravyamA pariNamatuM nathI. ane anya dravpanA guNonu ghAtaka nathI, kevalajJAnavaDe dharmAstikAya dravya dekhI zakAyache. anya jIvone kevalInA vacananI zraddhA gamya che, dharmAstikAyanA koipaNa pradezano nAza thato nathI, eka ThekAthI anya sthAne tenA pradezo jatA nathI, lokAkAzamoM pApIne For Private And Personal Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. raheche, dharmAstikAyane koi utpanna karanAra nathI, maiTayAM balamA jyAM nyAM dharmAstikAya vyApI ramuche, tenAmA varNa gaMdha rasa ane sparza nathI. samaye samaye anaMtA jIvone tathA anaMta pudagalamaya paramANuone gamanamA sAhAyya Apache. pradeze pradeze anaMtA gaNa ane anaMtA paryAyache. potAnA svarUpe dharmAstikAya astirUpecha. ane parasvarUpe nAstile. pradeze pradeze anaMta svaguganI astinA samaye samaye pariNamI rahIche, temana dharmAstikAyanA pratyeka pradeze anaMta para dravya, parakSetra, parakAla, ane parabhAvanI nAstitA pariNamIche, temaja pradeze pradeze anaMta paryAyanI samaye samaye astinA jAgavI. temaja dharmAstikAyanA asaMkhyAta pradezamA samaye samaye paradravyanA anaMta payAyanI nAstitA pariNamI rahIche, je samayamAM anaMta nijaguNanI astitA tena samapamA anaMta paraguganI nAstitA jANavI. jo dharmAstikAyamA paradravya, guNaparyAyanI nAstitA na rahe to anya dravyarUpe dharmAstikAya pari game ane dravya dravyano bheda rahI zake nahIM, mATe svaguNa svavyanI astitAnA samayamAM paradravyanI nAstitA mAnavAthI pratyeka dravya potAnA svarUo parigame, astipaNuM dharmAsikAyamA rahyaM che, te paga avaktavyache, ane anaMta nAstipaNuM rahuM che, te paNa avaktavyache, eka zabdano unAra karatAM asaMkhyAtA samaya kaztIta thAya che, to eka samayamAM sthita astitA ane nAstitArnu kathana azakyache, jJAnavaDe jANI vaikharI bhApAthI tenuM svarUpa kahI zakAtuM nadhI, thoDaM kahI zakAya che, jeTalaM jANavAmAM Ave teTaluM vaikharI vANIthI kahI zakAtuM nathI. mATe vaktavyAvatavyapaNuM temAM jANavU. ityAdi vicAratAM sapta bhaMgI utpanna thAya che, baLI dharmAstikAya che te dravyapaNe nitya che, For Private And Personal Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17.) zrIguru padampanuM dhyAna dhare che. ane utpAda, vyayanI apekSAe anitya cha, dravyarthika nayanI a. pekSAe dharmAstikAya zAzvatache, ane paryAyAstikanayanI apekSAe dharmAstikAya azAzvatache, dharmAstikAya jJeyache, paNa tenAmA jJAtApaNuM nathI, jaDa che mATe. 2 adharmAstikAya-sthira rahevAmA sAhAyyadAyaka guga adharmAstikAyano che, manuSya mArgamAM cAlatAM thAke che, tyAre jhADa jema tena besavAmA sahAyyakAraka che, tema adharmAstikAryanI sAhAyyathI jIva pudgala sthira thAyache, e dravyanA cAraguNa che, amUrta, varNa, gaMdha, rasa, sparza thakI rahita, jIvatvathI rahIta mATe acetana, vibhAvika kriyA rahita mATe akriya, nizcayanayanI apekSAeto sa. kriya che, sthira padArthane sAhAyya kare cha, mATe sthira sAhAyyaguNa adharmAskiAya asaMkhyAta pradezamayI che, lokAkAzamAM vyApIne raghuche, anAdi kAlathI che, mATe teno utpanna kartA koi nathI, koi paNa kAle teno aMta nathI, mATe anaMta che, adharmAstikAyanA pratyeka pradezamAM aguru laghuthI samaye samaye SaDguNa hAni vRddhi pariNamI rahI che, adharmAstikAya carma cakSuthI dekhI zakAtuM nathI. adharmAstikAyanA cAra guNa che, rupa rahita mATe amUrta, acetana eTale jIva rahIta, akriya eTale vibhAvika kriyA rahIta, ane sthira sahAyaguga e cAraguNa anAdi anaMtame bhAMge adharmAstikA yamAMche, samaye samaye anaMta jIvone tathA pudgalone sthiti sahAya Ape che, ekeka pradeza anaMtA guNa paryAya rahyA che. adhamAstikAyadravyamA svaguNa paryAyanI astitAche, paraguga paryAyanI nAstitA che, dravyatvanI apekSAe dareka adharmAstikAyanA pradezo eka sAkhA che, kAraNa ke dareke pradezamAM dravyatvapaNuM rahyaM che, kiMtu agurulaghuthI thatISaDgu gahAnivRddhi pradeza pradeza prati bhinna bhinna pariNAmI For Private And Personal Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana.. (1) rahI che. te adharmAstikAyanA pradezamA anaMtaguNanI hAnI che, tyA anaMta guNahAnI maTIne asaMkhyAta guNahAni thAya cha, saMkhyAta guNahAni hoyache, tyAM anaMtaguNa hAni thAyache, ema asaMkhyAtA pradezomAM SaDguNa hAnivRddhi samaye samaye bhinna bhinna pariNamavAthI sarva pradezo apekSAe eka sarakhA nathI, eka sthAnathI bIje ThekANe pradezo gamana karatA nathI. mATe pradezo acala che, vaLI pradezanA kaDakA thatA nathI, mATe akhaMDache. adharmAstikAyamA jANavAno guNa nathI mATe jaDache, potAnA svarUpe adharmAstikAyamAM anaMta zaktiche, tenI kevalI bhagavAnnA vacanathI zraddhA karavI. A dravya lokAkAzamAM vyApaka chatAM koi dravyanA gugarnu ghAtaka nathI. ane te anya dravyamA pariNamatuM nathI, potAnA svabhAvano tyAga karatuM nathI. adharmAstikAyane puNya pApa lAgI zakatuM nathI, paradravyanI sAthe pariNama svabhAvavAlA jIvadravyane puNya pApa lAgI zakeche. adharmAstikAya dravya jANI zakAyache, mATe adharmAstikAya prakAzyache, ane jJAna prakAzaka che, adharmAstikAya jJeyache, ane jIva jJAtAche, dravyArthika nayApekSayA adharmAstikAya zAzvata che. paryAyArthika nayApekSayA adharmAstikAya azAzvata cha, anya dravya sAthe pariNamatuM nathI. mATe adharmAstikAya apariNAmIche, adharmAstikAya dravyarUpe nitya che. ane paryAyarUpe anitya cha, anaMta astitva dharmathI yukta adharmAstikAyache. A dravya jANavA yogyache, ane te AdaravA yogya nathI phakta te dravyanuM svarUpa jJAnadRSTithI jaNAyache, AtmAnI sAthe tene kaMi saMbaMdha nathI. ekeka pradeze anaMta dharma anaMtaguNa anaMtaparyAyanI astitA che, ane adharmAstikAyanA ekeka pradezamA paradra05nA anaMtadharma anaMtaguNa ane anaMtapayAyanI nAstitA vyApI rahIche, pratyeka pradezamA rahelA dharmanI astitA For Private And Personal Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 72 ) zrI guru dravyanuM dhyAna dhareche. tathA paradharmanI nAstitAnI apekSAe saptabhaMgI utpanna thAya che, jema jema samyag jJAna thatuM jAyache, tema tema upayoganI ekAgratAe vizeSa jJAna thatuM jAyache. 3 AkAzAstikAya - adharmAstikAyAdikane avagAhanA ApavAno svabhAva AkAzanoche, AkAzanA ve bhedache, 1 lokAkAza ane 2 alokAkAza, jemAM cha dravyanI sthIti che, te lokAkAza jANavu, jemAM AkAza sivAya anya padArthanI sthIti nathI tene alokAkAza kahe che. tenA cAra guNa che, arUpI eTale rUparahIta, AkAzanuM kALaM, pIluM, gholuM, nIluM, zvetaAdi rUpa nathI. prazna- AkAzanaM cakSuthI jotAM kALaM rUpa dekhA yache, ane tame kema nA kahocho ? uttara - AkAza sAmuM dekhatAM je kAlImA dekhAya che te kai AkAzanI kAlImA nathI. kiMtu pudgaladravyanI kAlImAche, mATe AkAza rUpa nathI. prazna - nirmaLa jalathI paripUrNa sthira sarovaramAM AkAzanuM pratibiMba paDeche, dekho, sarovara mATe AkAzanuM rUpa mAnavuM joie. uttara - vizeSa sUkSmabuddhidvArA parIkSA karatAM avabodhAze ke AkAzanuM pratibiMba sarovaramAM paDatuM nathI, ane sarovaramAM jenuM pratibiMba paDeche te pudgaladravyache, temAM jotAM mAluma pache ke vAdaLAM vigerenuM pratibiMva sarovaramA dekhAyache, sAkAranuM pratibiMba paDeche, nirAkAranuM pratibiMba paDatuM nathI, cha dravyamAM eka pudgala dravya sAMkArache, bAMkInAM pAMca dravya nirAkArache, sAkAratuM sAkArane viSeja pratibiMba paDeche, AkAza nirAkArache mATe tenuM pratibiMba paDI zaMkatuM nathI. For Private And Personal Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana prazra-AtmAne viSe anya dravya bhAse che, tyAre AtmAmAM anya - dravyatuM pratibiMba paDyA vinA kema bhAse ? uttara-darpaNamA mukhanuM pratibiMba jema bhAseche, tema AtmAmAM anya padArthAnAM pratibiMba paDatAM nathI, jJAna guNa potAnI zaktithI sarva padArthone jANeche, tethI sarva padArthonAM pratibiMba AtmAmAM paDatAM nathI. e uparayI siddha thAyache ke-AkAza arupI che, acetana eTale jIvarahita, vibhAvika kriyArahIta AkAza jANavU. keTalAka matavAdI ema mAneche ke-AkAzathI jalanI utpatti thai paNa te maMtavya nathI. kAraNa ke-AkAza nirAkAra akriyache ane tenAthI koi paNa padArthanI utpatti thatI nathI, jaLAdika sAkArache, ane AkAza nirAkArache, mATe nirAkArathI sAkAra vastunI utpatti thai zake nahIM, vaLI AkAza anAdi kAlarnu cha, ane kadI teno aMta AvavAno nayI mATe anaMta che, mATe AkAzano banAvanAra koi nayI, vaLI AkAzano utpanna karanAra koi hovo joie, ema koI kahe to vikalpa ke-AkAzarUpa kAryanu upAdAna kAraNa koNa ? ane nimitta kAraNa koNa ? prathama pakSa-AkAzanu upAdAna kAraNa izvara jo kahezo to te saMbhavato nathI, kAraNa ke izvara jJAnavAn cha, ane AkAza jaDache, izvarano jJAna guNa AkAzarUpa kAryamA Avavo joie, paNa tema nathI. mATe izvara AkAza- upAdAna kAraNa kahevAya nahIM, alabata AkAza- upAdAna kAraNa koi nathI. jene upAdAna kAraNa nathI tene nimitta kAraNa paNa nathI. izvara AkAzanuM nimitta kAraNa nathI. AkAza anAdi kAlathI svayaMsiddha che, AkAzamA avagAdanA guNache, tethI anya dravyona rahevA mATe For Private And Personal Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avakAza Apache. AkAzanA ekeka pradeze anaMtA dharma, anaMtA paryAya rakhA che. AkAza dravyanA pratyeka pradezo dravyatva paNAthI eka sarakhAche, ane pratyeka pradezamA aguru laghuthI SaDguNa hAni vRddhi samaye samaye thai rahIche tenI apekSAe eka sarakhA nathI. AkAzamAM svadravya svakSetra, svakAla, ane svabhAvanI apekSAe astipaNuM che. ane paradravya, parakSetra, parakAla ane parabhAvanI apekSAe nAstipaNuM che. AkAzamA paradravyanI je nAstitA te paNa astipaNe che. paradravyanI nAstitA astipaNe AkAzadravyamAM na rahe to anyadravyanI astitAno nAza yAya ane anyadravya kahevAya nahIM, je samayamA svadravyAdikanI astitA che teja samayamAM paradravyAdi. kanI nAstitA cha, astitA ane nAstitA vaikharI vANIthI kahI zakAya sarvathA mATe avaktavya che. ityAdi vicAratA saptabhaMgI utpanna thAyache. AkAzamAM jANavAno svabhAva nathI. mATe jaDache. vaLI tenA pradezanA kaDakA thatA nathI mATe akhaMDache, jJAnaguNe jaNAyache mATe jheyache. lokAloka vyApI AkAzadravya che. jalamAM thalamA jyA tyAM arupIpaNe AkAzadravya vyApIne raDuMche, AtmaguNonu ghAtaka AkAzadravya nathI. ane te anya dravyamA saMyogapaNe pariNamatuM nayI. anya dravyo tenAmA raheche. mATe anya dravya Adheya che. AkAza dravya AdhAra che. AkAzadravyanA skaMdha, deza, pradeza, kevalajJAnayI jANI zakAyache, AtmAnA eka pradezamA jJAnanI evI zakti cha ke-AkAzadravyanA anaMtA guNa-anaMtA paryAya, anaMta dharma eka samayamA jANI zakeche. 5 pudgalAstikAya-varNa, gaMdha, rasa ane sparza yakI yukta pu For Private And Personal Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmAna gadravyache, tenA cAraguNache. mUrta acetana jIvapaNAyakI sIta. sakriya eTale maLavA vikharavArUpa kriyA kareche, zumalaparamANu anaMtache. paramANu bALayo cale nahIM, bheyo bhedAya nahIM, paramANu darzana cakSu agocara jANavu. dviparamANu saMyogI skaMdhane dvipradezI skaMdha kahecha, anaMta paramANu saMyogI kaMdha raSTigocara yAyache, te vyavahAra paramANu kahevAyache. nizcayanaye to skaMdhakathAyache. eka paramANumA eka varNa eka gaMdha eka rasa ane bemparza rahyAche, paramANuthI banelA keTalAka skaMdho cakSudhI dekhAya paNa hAthamA pakaDAya nahIM, keTalAka skaMdhono sparza grahAya kiMtu cakSuSI dekhAya nahIM jema vAyu. keTalAkano gaMdhagrahAya paNa pakSugrAsa thai zakato nathI jema kasturInA pudgala skaMdho vigere. ema vicitra svabhAvayukta pudgalaskaMdho thAyache. ane vicitra padArtha baneche. padhAt vikharI jAyache. yAvanta padArtho carmacakSuyI grAhyache te sarva pudgala che. keTalAka pudgala skaMdho carmacakSudhI paNa agrAhya cha, aMdhakAra tathA prakAza paNa pudgala dravyache. karma paNa pudrala Travyache, paMcadhA audArikAdi zarIra paNa pudgala dravyache. bAdara padArthanA jJAnathI sUkSma padArtha svarUpa anumAne jaNAyache, patthara mRttikA Adi sarva pudgala dravya jANavAM. ekeMdriyayI yAvat paMcidri jIvoe pudgala skaMdhone zarIrapaNe grahI svasattAmA lIdhAche, te sarvapudgaladravyache, pudgaladravya jIvadravyanA guNone AcchAdana kare. pudgaladravyarUpI chatAM jIvadravyane bAdhA kareche. prazna-jIvanI anaMti zakti cha, tene pudgala dravya zuM karI zake ? uttara-adhunA karmadhAraka jIvonI anaMti zakti tirobhAve sattAmA parne cha, kiMtu AvirbhAve zakti pragaTa yA nathI anAdi kA. For Private And Personal Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 76 ) SaDvavya svarUpa. art AtmAne karma lAgyuMche, tethI anAdikAlathI AtmAnI zakti tirobhAve varte che. jo AvirbhAvarUpe zakti yaha hoya to karmanuM kaMi jori nathI, mATe karmanA yoge jIvanI zakti avarAiche, jema sUryane vAdaLAM AcchAdana kareche to sUryanA prakAzanuM AcchAdana thAyache, prakAza DhaMkAi jAyache, kiMtu yadA vAdaLAM bikharAi jAyache tyAre prakAza svaccha paDeche. ema AtmA ane karma viSe jANavuM. AtmA sUrya samAna che, ane karma vAdaLAM samAnache, dRSTAMta eka dezI jANavuM. prazna- arupI AtmAnA guNono upaghAtarUpI karmathI zI rIte yaha zake ? uttara- brAhmI auSadhirUpI, arUpI buddhi vRddhimAM uttejakache, madirA rUpI chatAM jJAnInA arUpI jJAnanuM AcchAdana karI grathila banAveche, tathA rItyA AtmAnA asaMkhyAta pradeze lAgelAM jJAnA varaNIyAdika karmarUpI arUpI AtmaguNonI AvirbhAvatAnuM AcchAdana kareche. viSayAMtarathI nivRtta thai pudgala dravyanuM svarUpa kathatAM anya prazna kareche. prazna- pRthvI, pANI, vAyu vigerenI utpanna karttA izvarache, ane tame sene kema anya svarUpe kathocho. uttara - pRthvI, pANI, vAyu vigereno karttA izvara nathI. anAdi kAlathI te vastuoche. izvara arUpI niraMjanache tenAthI rUpI pRthvI Adi jagat banI zakatuM nathI, sarva dravya potapotAnA svabhAve vartteche. pudgala dravyamAM jANavAno svabhAva nathI mATe jaDache, pratyeka paramANunAM utpAta, vyaya, ane dhruvapaNuche. varNa, gaMdha, rasa ane sparzanI parAvarttanA pratyeka paramANumAM thAyache. pudgala dravyamAM svaguNa, svadharma, svaparyAyanI asti For Private And Personal Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramA'madarzana, AAAA tAche. paradravya, paradharma, paraparyAyanI nAstitA dala dravyamA che. je samayamA astitALe, teja samayamAM nAstitAche. astitA ane nAstitAnuM svarUpa vaktavyA vaktavya rUpeche. pudgala dravya caturdaza rAjalokamAM vyApIne rajhuMcha, pudgala paramANuA anaMtAche. pudgala dravyane A jIve zarIra, AhAra, iMndriyAdipaNe anaMtivAra grahaNa karyu ane mUkyu paNa pudgala dravya koi kAle AtmAnuthayuMnI ane thavAnuM nathI enuM vistArathI svarUpa gurumukhathI dhAra __ 5 kAla-kAlanA traNa bheda che, atIta kAla, anAgata kAla ane vartamAna kALa, kAlano samaya ati sUkSma che, sarva dravya upara kAlanI vartanA vartI rahIche, kAla dravya AtmaguNotuM ghAtaka nathI. - 6 jIvadravyAstikAya-jIva dravya arUpIche, zarIradhArI jIva vyavahAranayathI rupI kahevAya cha. jIva cetana che, potAnaM svarUpa nizcayanayathI akriya che, ane vaLI nizvayanayathI potAnA dharmanI kriyA jIva kareche, mATe jIva sakriya che, vyavahAranayathI jIvakarmanI sAthe bhanyo chato paradravyayoge gamanAdika kriyA karecha mATe sakriya che. jIvadravya anaMta cha. jIvanA be bheda che. eka saMsArI ane siddhanA jIvo saMsArI jIva paNa anaMtache, ane sidanA jIvo paNa anaMta cha, jJAna, darzana, cAritra, vIrya, upayoga e jIvanuM lakSaNache. jIvamA svakIya dravya, kSetra kAlAdikanI astitA che, paradravyanA dravya kSetra kAla bhAvanI jIva dravya mAM nAstitAche, svadravyAdikanI anaMta astitA ane paradravyAdikanI anaMta nAstitA samaye samaye jIvadravyamA carte che. dravyArthika nayI jIva zAzvato cha, ane paryAyAthikana yathI jIva azAzvato For Private And Personal Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hai. bhISamA utpAda, vyaya ane dhruvapaNuM vyApIne racu cha, jIvanA asaMkhyAtA pradeza cha, ekeka madeze anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMta vIrya, anaMtabhoga, Adi Rddhi rahIche, paMcadravyanA dravya, guNa, paryAya dharmanuM jANavApaNuM eka AtmAnA pradezamA rahuM che to asaMkhyAtA pradezanI to vAtaja zI kahevI ? nizcayanaye svaguNAdikano kartA AtmA jANavo, vyavahAranapathI karmano kartA AtmA jANavo. vyavahAranA ghaNA bhedache. zuddha vyavahAranaya, azuddha vyavahAranaya. zubha vyavahAra, azubha vyavahAra, anupacarita vyavahAra, upacarita vyavahAra naya, vaLI vyavahAranayanA be bhedache. 1 sadbhUta vyavahAra, bIjo asadbhUta vyavahAra. eka dravyAzrita te sadbhuta vyavahAra ane je paraviSayano Azraya kare te asabhUta vyavahAra naya jANavo. prathama sadbhUta vyavahAranA be bhedacha, eka upacarita sadbhuta vyavahAra ane bIjo anupacarita sadbhUta vyavahAranaya. sopAdhika guNa guNIno bheda dekhADe. jema jIvasyamatijJAnaM. atramatijJAna sopAdhika guNache, ane jIva guNI teno bheda dekhADyo, te upacarita prathama bheda jANavo. ___ tathA nirUpAdhika guNa ane guNInA bhede pIno anupacarita sadbhUta vyavahAra jANavo. jema jIvasya kevalajJAnam. jIvana kevaLa mAna, atra kevaLajhAna nirUpAdhika guNacha, ane jIva guNI che, mATe nirUpAdhikapaNe guNa guNInA bhede bIjo bheda jANavo. asadbhuta vyavahAranayanA be bheda che, eka upacarita asadbhUta vyavahAraM, ane bIjo anupacarita asadbhUta vyavahAra jANavo. prathama bheda asaMzleSitayoge eTaLe kalpita saMbaMdhe hoyache, jema For Private And Personal Use Only
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir blaaphl A devadattanuM dhanache, atra devadatta ane dhanane upara uparano saMbaMdha che, svasvAmIbhAvarUpa kalpita saMbaMdhache, te mATe devadattanuM dhana kahevU te upacArathI jANavU. tathA devadatta ane dhana ebe eka dravya nathI, mATe te dhanano Aropa devadattane viSe asadbhUtache e upacarita asadbhUta vyavahAra jANavo. AtmAnI sAye karmasaMzleSapaNuMche, paTa AtmAnI sAthe karma, tathA dehanA saMzleSapaNAnA (joDAvA vA maLavA) nA yoge anupacarita asadbhUta vyavahAra jANavo. AtmAnI sAthe aSTakamano saMbaMdhache te dhana saMbaMdhanI peThe kapita nathI. vaLI audArika-vaikriya, AhAraka, taijasa ane kAmaNa zarIrano AtmAnI sAthe saMbaMdhache te paNa dhana saMbaMdhanI peThe kalpita nathI. viparIta bhAvanAe nivarte nahIM, jAvajjIva rahe temATe e anupacarita ane karmAdika bhinna viSaya mATe asadbhUta jANavo. anupacarita asadbhUta vyavahAranaye jIva karmano kartA jANavo, ane upacarita asadabhUta vyavahArataH gRha dhanano kartA jANavo, tathA svajAti upacarita asadbhUta vyavahAre putra putrIno kartA jIva jANavo. putra putrI potAnI jAtinAM che, putrAdika jIvanA nathI tema chatAM jIvanAM kahevA te upacAra, putrAdika potAnAthI bhinnache mATe asadbhUta jANavo. vijAti upacarita asadbhUta vyavahAre dhanAdikano kartA jIva jANavo. dhana vigerenI jIvanA karatA judI jAtiche eTale te pudgala jAtiche, mATe vijAti dhanAdika jANavaM, dhana vi. gereno kA jIvane kahevo te upacAra cha,kalpitapaNuM che. dhanAdika potAnAthI bhinna dravyache mATe asadbhUtapaNuM temAM jANavU. svajAti vijAti upacarita asabhUtavyavahAranaprataH nagarAdikano kartA jIva jANavo. nIva, ajIva bano. samAsa For Private And Personal Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 80 ) AtmArthi ziSyakakSaNa. mAM thayo. azuddhanizraya naye rAga dveSano azuddha svabhAve jIva karttA jANavo. zuddhanizvayanaye svakIyanirupAdhikajJAna darzanAdika guNono karttA jIva jANavo. AtmAnaM kevaLajJAna te zuddha sadbhUta vyavahAra jANavo, dharma ane dharmAMnA bhedathI e vyavahAra thayo, tathA matijJAna, zrutajJAna, AtmAnuMche ema kahIe te azuddha sadbhUta vyavahAra jANavo. paradravyaMnI pariNati bhaLavAthI dravyAdikamAM navavidha upacA rathI asadbhUta vyavahAra thAyache. 1 dravye dravyopacAra, 2 guNe guNopacAra, 3 paryAye paryAyopacAra 4 dravye guNopacAra, 5 dravye paryAyopacAra, 6 guNe dravyopacAra, 7 paryAye dravyopacAra 8 guNe paryAyopacAra 9 paryAye guNopacariM. enuM svarupa kahe che. 1 dravye dravyopacAra- kSIranIranyAyavat jIva pudgala sAthe ma. yo che mATe jIvane pudgala kahIe e jIvadravye pudgala dra vyano upacAra jANavo. 2 guNe guNopacAra - bhAva dezyA te AtmAno arUpI gugache tene je kRSNa nIlAdika kALI lezyA kahIechIe te kRSNAdi pudgala dravyanA guNano upacAra karIechIe e AtmaguNe pudgala guNano upacAra jANavo, iti guNe guNopacAra. 3 paryAye paryAyopacAra - azvahasti pramukha AtmadravyanA asamAna jAtIya dravyaparyAya tene skaMdha kaheche, AtmaparyAya upare pudgala paryAya je skaMdha tenoupacAra kahIe chIete paryAye paryAyopacAra. 4 dravye guNopacAra- huM gauravarNachu ema bolatAM huM eTale Atma dravya ane gaurapaNuM te pudgalanuM ujvalatApaNuM, AtmadravyamAM For Private And Personal Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (81) gaurarUpa je pudgalano guNa teno upacAra karyo mATe dravye gu. NopacAra jANato. 5 dravye guNopacAra- huM gauravarNachu ema bolatAM huM te Atmadravya ane deha to pudgala dravyano sAmAnya jAtIya paryAya jANavo. 6 guNedravyopacAra - yathA dRSTAMta e gaura dekhAyache, gauratArUpa pudgala guNa upare Atmadravyano upacAra te guNe dravyopacAra. 7 paryAyedravyopacAra - dehane AtmA kahevo tyAM deharUpa pudgala paryAyane viSe Atmadravyano upacAra karyo e sAtamo bheda jANavo. 8 guNeparyAyopacAra - matijJAna te paMcaiMdriya ane manojanya che mATe zarIraja kahIe atra matijJAnarUpa AtmaguNane viSe zarIrarUpa pudgala paryAyano upacAra karyo. 9 paryAyeguNopacAra - zarIra te matijJAnarUpa guNajache atra zarIrarUpa paryAyane viSe matijJAnarUpa guNano upacAra karAyache, e navama bheda vyavahAranaye anekadhA jIva vyavaharAyache, nizcaya naye sarva jIvanI sattA eka sarakhIche. sarva vastuthI jIva nyAroche, anAdi kAlayI AtmAnI azuddha pariNatiyoge AtmA karmAdika graheche, yathA madirApAnathI sujJa manuSyanI buddhi pharI jAyache, tema karmanAyoge AtmA parasvabhAvamAM rAjyo mAcyoche, yadA upayoganI ekAgratAe svadhyAnamAM AtmA rame tadA karmI dino nAza thAya che. je rUddhine mATe jIva phAMphAM mAreche, te rUddhi AtmAmAM samAyIche. AlA potAnuM svarUpa jJAnavaDe jANeche ane paradravyanuM svarUpa paNa jJAnavaDe jANeche. AtmAnA samAna koi uttama vastu nathI, AtmA Adeya, ArAdhya pUjyache. AtmAnI Rddhi AtmasvarUpanA jJAnathI prApta thAyache. traNa jagatno svAmI A pratyakSa dekhAtA zarIramAM rahelo For Private And Personal Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 63 ) AtmajJAna mahasI. AtmAche, tenA karatAM camatkArI bIjI kai vastuche? suramaNi, kAmakuMbha, kAmadhenu paNa AtmAnA AgaLa hIsAbamA nathI. AtmA teja paramAtmAche. AtmA te nizvayayI vicAratAM potAno guruche, syAdvAda rIte AtmAnI oLakhANa koi bhAgyavaMta puruSane thAyache, AtmAnuM smaraNa karavuM pravRtti mArgamAM pravRtti tyAM sudhI thAyache ke jyAM sudhI AtmAnuM jJAna tathA ramaNa nathI, AtmAnuM svarUpa jyAM sudhI jANyuM nathI, tyAM sudhI pravardhamAna guNaThANAnI mAthitI nathI kAMche ke AyA sAmAIa AyA sAmAiyassa ahe; baLI kAMche ke je egaM jANai, se savvaM jANai; je savvaM jANai, se egaM jANai || 1 || eko bhAvaH sarvathAyena dRSTaH sarve bhAvAH sarvathAtena dRSTAH sarvebhAvAH sarvathAyena dRSTAH ekobhAvaH sarvathAtena dRSTaH 2 yathAtathya eka AtmAnuM svarUpa jeNe jANyuMje, teNe sarva dravyanuM svarUpa jANyuMche. kAraNa ke- jyAM sudhI bhavyAtmA AtmAnuM svarUpa jANato nathI tAvat anya dravyonuM svarUpa jANI zakato nathIM, sarva zAkhanI racanA paNa AtmajJAna thakIche. sarva zAstrakAro AtmAnI stuti kareche. stotram - anaMtadeveza jagannivAsa, tvamakSaraM tvaM puruSaH purANaH tvamavyayaH zAzvatadharmagotA, tvamasya vizvasya paraMnidhAnam 1 bhAvArtha - he AtmAtuM anaMta. tAro kadI aMta nathI, tuM AtmA For Private And Personal Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana (1) devatAno paNa svAmIche-caturdaza rajvAtmaka lokamAM tArI sthitiche. tuM asaMkhyAta pradezamayI che, tyArA pradezo kSare tema nathI. tAru svarUpa nAza pAmavAnuM nathI. mATe tuM acyuta ane akSarache, anAdikALano tuM AtmAche, tuM avyaya svarUpache. sanAtana zuddhadharmamaya tuMche, bhavyAmAone moTAmA moTuM nidhAna tuMche. tuMja paramezvararUpache, Ama pote munirAja zarIramA vyApI rahelA AtmAnuM dhyAna kare. "dohA." nava tatva SaD dravyanA, jJAne che upayoga; anaMta guNanI rUddhino, kartA nityaja bhoga. 74 bhogI nahi parabhAvano, Atmasvarupe dhyAna; dhyAna nahiM parabhAvaneM, dekhe caraNa nidhAna. 75 bhAvArtha-jIvatattva, ajIvatattva, puNyatattva, pApatattva, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha, ne mokSa e navatattva- dravya ane bhAvathI jene jJAna thayuche, ane SaDdravya, dravya, kSetra, kAla, bhAvathI jJAna jene thapuMche, te jJAnI jANavo navatattvanoSaDdravyamA aMtarbhAva thAyache. SaDdravya vinA jagatmA anya koi padArtha nathI, SaDdravyamA paNa eka Atmadravya potArnuche. AtmadravyanI zraddhA thavI muzkelache. koika to AtmAne jaLa paMkajavana sarvathA aliptamAnI vyavahAra nizcayanayanA jJAna vinA ekAMta mithyAtva svarUpe AtmAnuM dhyAna karatA samakita vinA caturgatyAtmaka saMsAranA trividha tApone punaH punaH prApta karI viveka zUnyatAe grathilanI peThe kRtyAkRtyane nahIM gaNatA mohanIyanA udaye narabhavanI niSphalatAe saMsAranA caturazitilakSa jIvayoninA ma vAhamA roga zokathI pIDAtA cakra khAtA taNAyache, jeTalA vidvAno prakhyAtavaMta thayA, thAyache, ane thaze te sarva jJAnanA pratApa thakI For Private And Personal Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 84 ) AtmajJAna mahasA. ane te jJAna AtmadravyamAM rahuMche, dunIyAmAM jeTalAM zAstrache te AmAmAthI nILyAMche. abhyAsAdika jJAnanAM sAdhanache, anaMta guNono bhoktA AtmAche, AtmAnI Rddhi sadAkAla AtmAmAM rahIche, Atma Rddhina kadApi nAza thanAra nathI. nizcayanayathI jotAM AtmA parAbhAvano bhogI nathI. AtmArthI parabhAvanuM dhyAna nivArI svazuddha AtmasvarUpanuM dhyAna kare to caraNanidhAna dekhe, kriyAkAMDathI bhagavadAjJA DoLaghAlu kapaTIo ajJAnI jIvane potAnA phaMdamAM phasAvI dharmanA vizvAsamA phasAvI pote paNa ajJAnamAM bureche, ane anyone paNa buDAcche, siMhanA parAkramano abhimAnathI potAnAmAM Aropa karanAro zRMgAla kyAM sudhI kapaTa dRti calAvI zake. AtmajJAna teja dharmache, teja Adeyache, adhunA paMcaviSanA yoge A bharata kSetramA kRSNa pakSINa jIvonI bAhulyatAe gItArthanA, sadgurunA samAgama tathA vizvAsa vinA ane bhavAbhinaMdIpaNAnA tyAga vinA azubha vyavahAranA tyAga vinA mumukSunA yogyaguNo vinA ajJAnI jIvo jyAM tyAM dRSTirAganI aMdhatAe vivekanayanazUnya thayA chatA upara uparathI dharmanAme TIlAM TapakAM karatA ane karabha vivAha prasaMga rAsabha prazaMsAnA AcaraNamAM potAnI vAhavAhamAM kRta kRtyatA samajanAra ajJAnI jIvA sadgurunI vANI viSanA pyAlA samAna lekhavI, kugurunI vANI amRtanA pyAlA lekhavatA, kudhArAmAM sudhArAnI buddhi mAnanAra, asthira cittavALA pAmara prANIo AdhyAtmika zAstronA jJAna vinA ane devaguru dharmanI zraddhA vinA svacchaMdAcArIpaNAne lIghe AtmaprazaMsA ane paraguNApakarSatAe ajJAnazraddhAe tatva pAmyA jANe hoyanI ? ema saMsAramAM parAbhava pravRttithI svaAyuSya pUrNa karI nRbhavaciMtAmaNi ratnasamAna hArI, narakAdika gatinA For Private And Personal Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (45) memAna thai Adhi byAdhinI duHkha zreNi paraMparAne pAmeche. ___AtmArthi jIva svaparavastuno viveka karI heyajJeya upAdeya samajI guNaThANAnI pariNati samajI vyavahAra nizcayanayarnu svarupa gurugamadvArA samajI vairAgyanI tIkSNatAe sadguru AjJAbhakti vinayayoge sAlaMbana ane nirAlaMbana dhyAnanI abhilASAe aMtaHkaraNa zuddhipUrvaka spAdvAda Atmika dharmanuM ArAdhana karato jala paMkajavat vartana calAvato vyavahAramA varteche, parabhAva pravRttimUlarAgadveSamahA mallachedaka AtmasvabhAvapariNatimAM vartatA bhavyAtmAo jJAna dhyAnayoge kSayopazamabhAve vA upazama bhAve mohanIya karmano uccheda karI samakita pAmI svalpakAlamAM karmakSaya karI kevalajJAnAdi saMpadA pAmI caudamuM guNaThANuM AyuSya maryAdAe ullaMghI sAdi anaMti sthiti pAmI anahada AnaMdadAyaka zAzvata zivasukha svarupa muktidhAma pAmI zakecha. samaye samaye jIva sAta vA ATha karma bAMdhe che, svabhAvamA rame to karmabaMdha TaLeche, mATe AtmatattvanI prApti arthe sadguru vacanAmRtatuM vinayabhaktiyoge pAna karavU eja hitAkAMkSA. " duhA." akhaMDa akSaya zAzvatuM, dekhI Atama rUpa; citte camakyo AtamA, are huM to mahA bhUpa.76 bhAvArtha-akhaMDa, akSaya, zAzvatasvarupa potAnuM pote AtmA dekhI cittamA camakyo arthAt Azcarya pAmyo, ane kahevA lAgyo ke-are huM to mahAbhUparcha, adyApi paryaMta meM potAne ajJAnI jANyo, hu~ garIba chu evI mane bhrAMti hatI paNa have e bhrAMti cAlI gai, huM nirdhanachu ema huM potAne mAnato hato paNa jANyu ke-mArA AtmAmA anaMta dhana rAMche, tenI saMpati kAle khabara par3I, cakravarti Adi For Private And Personal Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmajJAna mahatA. . rAjAone huM mahAbhUpa tIrake svIkArato hato paNa have AtmAnuM svarupa oLakhatAM mAluma paDayuM ke iMdra, caMdra, nAgeMdra karatAM paNa A zarIramA vyApaka AtmA madAbhUpache. enI prabhutAine koi pAmI sake tema nathI. strI putrAdikapara jeTalI mamatA thAya che teTalI jo AtmA upara mamatA thAya ane tenuM dhyAna karavAmAM citta lAge to AtmA paramAtmasvarUpane pAme. bahirAtmisAdhuone ziSyo karavA upara jeTalI cAhanAche teTalI jo AtmAnA upara cAhanA thAya to paramAtmapada avazya pAmI zakAya. bAhyadhana to maLeche ane pApanA udaye viNazI jAyache paNa AtmAnuM aMtardhana kadApi kALe nAza pAmI zakatuM nathI. dunIyAnA pravAhamA je taNAyache te Atmika lakSmI pAmI zakatA nathI-ghaNA bhava karyA, ghaNAM zarIra choDyAM, paudgalika mAyA sarva nAza pAmI kiMtu traNe kAlamA AtmA cetana svabhAveja varteche mATe AtmA zAzvatache, vAMcavA agara kahevA mAthI nahIM paNa te anubhavagamyache. " hA." rajhaLyo hu~ paradezamAM, lahiyAM duHkha anaMta; zubha dekhI nijadezane, zAnta thayo zivakaMta. 77 ___ bhAvArtha-potAnA AtmAnA asaMkhyAta pradeza te potAnA pradeza jANavA ane pRthvInA je deza te pudgalAstikAyache, pudagalAstikAya dravya jaDache, pRthvInA pradezone potAnA pradeza mAnI paradezamA rajhaLyo, kSudhA pipasAe tADanatarjana chedanabhedana Adi AtmAe anaMta duHkho sahana karyA, ane nAnA prakAranAM zarIro dhAraNa kI paNa duHkhano aMta Avyo nahIM, paNa have sadguruyoge AtmAnuM svarUpa jANatA potAno deza oLakhyo ane AtmA muktino svAmI zAnta For Private And Personal Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 87 ) thayo, dhyAnathI AtmA ane paramAtmAno meda TaLeche. kache keAtmanohi paramAtmaniyo bhUdbheda buddhi kRta eva vivAdaH dhyAnasaMdhi kRdamuMvyapanIya drAgabhedamanayorvitanoti. 1 AtmA ane paramAtmAmAM bheda buddhino vivAda hato, arthAt mAM paMDitanA vivAdarUpa jhaghaDA hatA tene dhyAnarUpa saMdhi pAle dhyAnI puruSe jaladIthI benuM abhedapaNaM karI ApyuM, dhyAnama AtmA ane paramAtmAno abheda thAya eTale dhyAnanI siddhi jANavI. dhyAnIne paudgalika deza upara kyAMthI mamatA hoya. bharaniMdrAmAM zunyatAnI peThe dhyAno puruSa rAgadveSazUnya thAya che, kharaM sukha dhyAnI puruSa jANeche, zabdajJAniyo bhale vyAkaraNa nyAyanA vAkpaMDitapaNAthI idaMbhavati idaM na bhavati ityAdithI bhoLA lokonI AgaLa bhramajAla race. kiMtu Atmika sukha maLatuM nathI, ane nirarthaka bAhyAcAraniMdakI thai manuSya janma hAreche, evA zabda jJAnIone svadezanI mamatA thavI muzkelache, zabdajJAniyoM khaMDanamaMDananI saMkalpa jALamAM paDI Atmika sukha prApta karatA nathI, ane temanuM paradeza paryaTana baMdha thavAnuM nathI; bAhya kriyAkAMDanI khaTapaTa mAM zabdajJAnIyo matabheda calAvI paraspara rAga dveSa kareche, temanuM kalyANa mata kadAgrahatvathI thavaM durlabhache. svadeza ane paradezanuM jJAna nathI tyAM sudhI jIva mithyAtvI jANavo. AtmatattvanuM jJAna thAya tyAre manuSya janma lekhe jANavo, kharekhara AtmajJa mahAzayo AtmAnI tAttvika zAMtatAne pAmeche; upara uparanI haladaranA raMga samAna je zAMtatA te aMte TakI zakatI nathI. keTalAka jIvo upasthI baganI peThe kapaTattiya zAMta dekhAyache, ane aMtarAM kapaTI bharelA hoya che, keTalAka jIvo uparathI dekhatAM zAMta jaNAtA nathI ane aMta kharevara zAMta hoyache, keTalAka jIvo uparathI paNa zAMta hoyache ane For Private And Personal Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ( 88 ) AtmajJAna mahattA. aMtara paNa zAnta hoyache, keTalAka aMtarthI zAMta hotA nathI ane uparathI paNa zAMta hotA nathI. zAMtAvasthAnuM sukha AtmajJAnIyo pAmyA, pAmeche, ane pAmaze. 46 "" Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir duhA. parapudgalanA dezane, mAnyA mArA deza; tenI mamatA karI, grahiyA pudgala veSa. 78 ThAma ThAma huM bhaTakiyo, cAra gati duHkha khANa; tyAM paNa mamatA dezanI, kIdhI guNanI hANa. 79 bhAvArtha- paudgalika dezane potAnA mAnI rAga dveSayI karma grahaNa karato chato vicitra prakAranAM zarIra dhAraNa karyA, nAnA deho dhAraNa karI duHkhanI khANabhUta cAra gatimAM ThekANe ThekANe cetana bhaTakyo, ane jyAM jyAM utpanna thayo tyAM paNa dezanI mamatA dhAraNa karI potAnuM bhAna bhUlI AtmaguNano tirobhAva karyo, A mAruM ghara, mAruM kSetra, mArI pRthvI, AdinA abhimAnathI ruziyA jApAnanI peThe hajAro jIvono nAza thayo tenuM kAraNa parapaudgalika dezanI mamatAche, ajJAnI jIvo svadezAbhimAnamAM ema. e. sudhI bhaNyA hoyache to paNa ajJAna pravAhamAM taNAi jAyache. potAno deza kayo che te gurubhakto nizcayataH jANI zakache. mana bAhya viSayamAM dhAve che, tAvat jIva karmanI rAzi azuddha pariNAme graheche, gujarAta, baMgAlAdi dezo mArAche ane huM enochu, A rAjya mAruMche ane huM enochu, A kuTuMba mAruMche, ane huM enochu, evI buddhi yAvat thAyache tAvat jANavuM ke cetana jaDatA anubhaveche, AtmA ane paramAtma svarupanuM jJAna thAya tene jJAna kaheche, ane AtmA ane. paramAtmAnI dhyAnayAge akyatA thAya tene vijJAna kaheche, For Private And Personal Use Only
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - paramAtmadarzana. (81) uktazcaanya zAstre'pi kSetra kSetra jJayorjJAnaM, tajjJAnaM jJAnamucyate; vijJAnaM cobhayoraikyaM, kSetrajJa paramAtmanoH1 svakIya ajJAnathI AtmA bhaTakAyache, ane potAnA jJAnathI karma vimukta AtmA baneche, AtmAno uddhAra AtmAja karI zakeche, AtmAnuM upAdAna kAraNa AtmAnA guNoche, upAdAnanI zuddhi arthe bhavya jIvo nimitta hetu avalaMbI paramAtmapada pAmeche, abhavya jIvomA upAdAna kAraNanI zuddhi thAya tathA prakArano svabhAva nathI. nimitta kAraNa to pAmeche, kiMtu abhavya jIvamAM bhavya svabhAva nathI, tethI upAdAna kAraNa zuddha thatuM nathI bhagavadgItAnA chaThA adhyAyanA pAMcamA zlokamAM kaDaMche ke zloka. uddharedAtmanAtmAnaM, nAtmAnamavasAdayet, AtmaivahyAtmano bandhu, rAtmaiva ripurAtmanaH 1 AtmA uddhAravo pote, AtmAne mAravo nahi; baMdhu poteja potAno, poteja ripu che sahi. 1. AtmA svazuddhapariNAmayoge pote potAno uddhAra kareche arthAt paramAtmapada pAmeche, jJapuruSo kaheche ke-AtmAne bhavyAtmAoe mAravo nahIM, potAnA AtmAno ghAta karavo tenA samAna pApa nathI, adhyAtmagItAmAM kAMchekesvaguNa rakSaNA teha dharma, svaguNa vidhvaMsanA te adharma; bhAva adhyAtma anugata pravRtti, tehathI hoya saMsAra chitti.1 AtmAnA anaMta guNo karmayoge DhaMkAyAche, tirobhAve rahyAche, For Private And Personal Use Only
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (40) Atmadharma mahattA. tenu rakSaNa kara eTale te anaMta guNone AvirbhAva karavA, karmazathI avarAvA devA nahIM tenuM nAma dharmache, dharmanA cAra bhedache, 1 nAmadharma, 2 sthApanAdharma, 3 dravyadharma, 4 bhAvadharma. koinuM dharma evaM nAma Apa te nAmadharma, koi paNa vastumAM dharmano Aropa karavo te sthApanAdharma, dharmanA hetuonuM avalaMbana karavuM te dravyadharma vA upayoga zUnya je dharma te dravyadharma jANavo, AtmAnI upayogatAe nayanikSepA saptabhaMgIthI AtmAnaM anekAnta svarupa jANI zraddhA karavI, tenuM rakSaNa kara tenuM nAma bhAvadharma jANavo. te bhAvadharma AtmAmA rahyoche, zuddha, satya, akhaMDa, akSayarupa bhAvadharma arupIche ane te bhavya jIvone prApta yAyache, samakitavaMta jIvane bhAvadharmanI prApti thAyache, bhAvadharma vinA sarva kriyA niphala jANavI. dravyadharmanA ve bhedache, laukika dravyadharma bIjo lokottara dravyadharma, laukika dravya mithyAtvanuM kAraNache, bhAvadharma sApekSa lokottara dravyadharma paramAtmapada sAdhaka nimitta kAraNache, AtmIya guNonuM rakSaNa te dharma, ane AtmAnA guNono nAza karavo eTale AtmAnA guNo tirobhAve vartAya tema rAgadveSayoge jJAnAvaraNIyAdi karma grahaNa karAya tenuM nAma adharma jANavo, nAma adhyAtma, sthApanA adhyAtma, dravya adhyAtma ane bhAva adhyAtma e cAra 4 nikSepAe adhyAtma jArg. AyanAM 3 traNa adhyAtma anupayogI jANavAM, bhAva adhyAmathakI karmakalaMka nAza pAmeche. mATe bhAva adhyAtma anugata pravRtti thAya to tethI saMsArano uccheda thAyache, mATe jJAnI puruSo kahe che ke AtmAne mAravo nahIM, AtmAnI jo azuddha pariNati thai to AtmAe AtmAne mAryo kahevAyache, AtmA pote potAno baMdhuche, ema kavAthI siddha thayuM ke potAnuM bhalaM karavA pote AtmA samartha For Private And Personal Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana. ( 91 ) che, rAga dveSane AtmA jIte to AtmA baMdhU samAnache, sagA sahodara baMdhunI mamatAthI ApaNA potAnA AtmAne rAga dveSa lAgyAche te dUra thavA nayI, mATe bIjAne baMdhu tarIke mAnavA e to saMsAra vyavahAranI kalpanAche, vyavahArika kAryoMmAM sahodara baMdhunI jarurache, kiMtu AtmA paramAtmasvarUpamayathAya temAM to AtmAja pote baMdhuche, tyAM anyanuM kathaM cAlatuM nathI, rAgadveSanA pravAhamAM AtmA azuddha pariNAmayI vache to AtmA pote potAno zatruche ema jANavuM. AtmA parabhAva tyAgI svabhAvamAM rame to AtmAno koI zatru nathI, AtmA vinA AtmAno zatru anya koi vyavahArathI kalpanA mAtra jANavo. rAga dveSe saMsAramAM rAca mAcanuM, tathA AtmAnI ajJAnatAthI mithyAtva parigatie karI AtmAne paramAtmapada pAmavAmAM AtmA zatru bhUtache, yAvat jIva samakita pAmyo nayo ane mithyAtva bhAve ramo parane potAnuM mAneche tAvat tAvika sukha pAmI zakato nayI, mATe Atmika a saMkhyAtamadezamAM dhyAna devu. 44 "" Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir duhA. dharmAdharmAskAzanA, pradeza hAna na leza; pudgalanA je deza che, de ajJAnI kUleza. 80 dharmAstikAya, adharmAstikAyanA pradezayI AtmaguNonI hAni lezamAtra paNa thatI nathI, paNa pudgala skaMdho ajJAnIne kleza Apeche dhammA dhammA gAsA tinnivi e e aNAiyA / apajjavasiyAceva savvaddhaM tu viyAhiyA. dharma, adharma ane AkAza e traga dravya anAdi kAlanAMche ane anaM che 14 caudarAjaloka vyApi dharmAstikAyache, adharmAstikAya For Private And Personal Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (92 ) bhAsmadharma mahattA. ~nrmmmmmmm paNa cauda rAjaloka vyApIche, AkAzAstikAya lokAloka vyApI che. azuddha parigati yoge AtmA pudgalAstikAyanA skaMdhone jJAnAvaraNIyAdi aSTavidhakarmarAzirUpa banAvI grahaNa karI saMsAramA paribhramaNa kareche. ___AtmA zuddhasvarUpa jotAM arUpIche, chatAM rUpI evA karmathI AtmAnA anaMtaguNonuM AcchAdana thAyache, AtmAnA ekeka pradeze anaMti karmavargaNAo lAgIche, kiMtu AtmAnA ATha rUcaka pradeze koi karma lAgatuM nathI te ATha rUcaka pradeza siddha samAna sadAkAla nirmala anAdi kAlanAche, e ATha rUcaka pradeze paNa jo karma lAge to jIvanuM jIvakhapaNuM cAlyu jAya. rUcaka pradezano evo svabhAvache ke tene koi karma lAgI zake nahIM, jema jema ekeMdriyAdika bhavanuM ullaMghana karI ucca gatimA AveLe tema tema taratamayoge sAmAnyataH matijJAna zrutajJAnanI prApti thAya che. ziSyaprazna-AtmAnA asaMkhyAta pradezI zI rIte kahevAya ? asaM khyAta pradeza kahevAthI AtmAnA asaMkhyAta bhAga thayA tyAre AtmAnA khaMDa thayA ane akhaMDa AtmA kahevAze nahiM mATe AtmAnA asaMkhyAta pradezo kahevA te zIrIte= sadguru-AtmA asaMkhyAtapradeza maLI kahevAyache, asaMkhyAta pradeza kahetA AtmAnA asaMkhyAtA bhAga thai zakatA nathI. kAraNake pradezo eka ekathI judA paDatA nathI, pradezo bALyA vaLatA nathI, chedyA chedAtA nathI, haNyA haNAtA nathI. kevalI kevalI samudghAta kare tyAre AtmAnA pradezo loka pramANa vistAreche chatAM paNa pradezo ekamekanI sAye nitya saMbaMdhayI saMbaMdhitache. tethI asaMkhyAta pradeze maLI AtmA kahevAmAM koi jAtanuM dUSaNa nathI AMvatuM, AtmAnA pradezo arUpIche, tethI For Private And Personal Use Only
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, asaMkhya pradezAtmaka AtmA paNa arUpo kahevAyache. AtmAnA khaMDa koinAthI pADI zakAtA nathI, ane koi kAle khaMDa thatA nathI. mATe akhaMDa AtmA kahevAya che, asaMkhyAtapradezo kalpanA mAtra nathI paNa te satyache. kalpanA mAtra kahevAmA pratyakSa pramANa nathI, anumAna pramANa nathI, upamAna pramANa paNa nathI. ane Agama pramANamAM to Aptamukhya zrI sarvajJa vAkya pramANa kahevAya che-zrI sarvajJa bhagavaMte kajhuche ke-logAgAsatullAaSapaesA mATe lokAkAzanA jeTalA AtmAnA pradeza ke ema satya zraddhA karavI. prazna-koi eka girolInI puMchaDI kapAi jai tyAre eka tarapha puMchaDI kUdeche. uchaLeche, ane eka tarapha dhaDa uchaLeche tyAre jIva bemAM samajavo ke ekAM ? Uttara-puMchaDI ane dhaDamAM ema bemA AtmAnA asaMkhya pradezo heovAthI mAM apekSAe jIva kahevAya che. keTalAka pradezo puMchaDInA bhAgamA rahelA hoyache tethI te hAle che paga dhaDanA bhAgamAM te sarva pradezo bhaLI jAyache tyAre puMchaDI hAlatI nathI. te samaye dhaDamAM jIva kahevAyache e uparathI siddha thAyache ke AtmAnA pradezothI evo banAva bane che, sUkSmabuddhi ane gurugamathI A dRSTAnta manana karavU. jJAnAvaraNIya karma sarva jIvane eka sarakhaM hoya to sa jIva eka sarakhA jJAnavALA hovA joie paga jJAna eka sarakhaM hotuM nathI mATe jJAna, pratibaMdhaka jJAnAvaraNIya karma jIva jIva pratye bhinna bhinna nAnA prakAracaM hoyache. tethI nenA kSayopazama bhAve paka jIvana bhinna bhinna prakAraceM jJAna thAyache. upAdhi bhede jJAnAnanIyAma paMcavidhache, jJAnAvaraNIyAdi For Private And Personal Use Only
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (94) Atmadharma mahattA. akarma AtmAnA aSTa guNonu AcchAdana kareche. aSTakarmanA nAzathI aSTa gugo AvirbhAo thAyache, yayapi jo ke karma balavAnche tathApi AtmA jJAnayoge svasvarUpamAM rame to kSa. NayAM karmamo nAza karI zakAyache. bhagavadgItAmAM paNa kayuM che ke ___ adhyAya cotho zloka 37 mo. yathaivAMsi samiddhA'gni, bhasmisAt kurute'rjuna. jJAnAmiH sarva kamANi, bhasmasAt kurute tathA. 37 nahi jJAnena sadRzaM, pavitra miha vidyate, tatsvayaM yoga saMsiddhaH kAlenAtmani viMdati. 38 apicedasi pApebhyaH, sarvebhyaH pApakRttamaH sarvajJAnaplavenaiva, vRjinaM saMtariSyasi. . bhAvArtha-mahAmerunA oLaMghanArane vAlukA jema le yache, ani kASTa samUhane vAlI bhasma kareche tema jJAnarUpa agni sarva karmone bALI bhasma kareche AtmAnuM anekAMtapaNe yathAtathya jJAna thAya to karmano nAza thAyache. parama puruSArtha sAdhana jJAna samAna koi nathI, apavitrane paNa jJAna pavitra kareche, mATe jJAna sadRza anya koi pavitra nathI, jJAnI sarva pApano nAza kareche, huM AtmA paramAtmA svarUparcha ema svasattAne bhavyAtmA dhyAveche. __ moTAmAM moTuM pApa karanAro tuM hoiza to paNa he arjuna tuM jJAna naukAthI sarva pApa tarI jAiza ema kRSNa kaheche. ziSya-A ThekANe tamo kema bhagavad gItAno dAkhalo Apocho ? jaina-jainadharma eka dezI nathI paNa sarva dezIche, jainomAM jema jJAnana mahAtmya kathyuMche, tema gItAmAM paNache te jaNAvavA mATe sAkSI For Private And Personal Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (15) ApIche.anya zAkhanA zlokone samakitI jIva anekAntanayanI apekSAe grahaNa karIsamakita rUpe pariNamAveche,eka zarIra tyAgI anya zarIra dhAraNa karavAnu kAraNa kaI paNa hovU joie. te kAraNa karmache, ane karma AtmAthI bhinnache, bhinnache tyAre te caitanya nathI, viparIta jaDa dravya siddha Thayu, mATe teno pudgalAstikAya dravyamA aMtarbhAva thAyache. lohacuMbaka potAmA rahelI zaktivaDe jema se yane potAnI bhaNI kheMceche tema AtmA azuddha pariNatiyoge svamAyogya pudgalone rAga dveSayoge karmarUpe grahaNa kareche. ane karmathakI cAra gatinAM dukha jIva pAme che. naizcayika zuddha Atmika svarUpa dhyAve ane Atma ne sarva thakI nyAro mAne ane paravastu uparathI ahaMmamavabhAva uThADe to siddha buddha paramAtma svarUpamaya AtmA thAya. varNa pAMca jemA rahyA, gaMdha doya jyAM khAsa; SAMce rasanI sthIti jyAM, sparza AThano vAsa. 81 evA paryAyo rahyA, tehija pudgala dravya; vyApyuM lokAkAzamAM, kartA nadi koi bhavya. 82 kAla anAdithI rAM, rahaze kAla anaMta; nityAnityapaNe sadA, rUpI dravya kahaMta. 83 ___ bhAvArtha-pAMca varNa, be gaMdha, pAMca rasa, ane ATha sparzarupa paryAyo jemA rahyAche, tene pudagaladravya kaheche, te lokAkAzamAM vyApyuMche, paNa alokAkAzamAM pudgaladravya nathI, pudgaladravya anAdikAlathIche, ane anaMta kALa sudhI raheze, dravyArthika naye pudgaladravya nityache, ane paryAyArthika naye pudgaladravya anityache, pudgala dravyarUpIche. For Private And Personal Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ( 96 ) Atmadharma mahattA. "" duhA. ghaTapaTa vastu je dise, te sahu pudgala jANa / te AtamathI bhinna che, zAstra vacana pramANa. 84 pudgala deze mhAlatAM, mAryo cetana jAya; temAM mamatA mAnatA, marI marI duHkha pAya. 85 pRthvI thai nahi konI, koTI kare upAya, lakSa upAyo lekhave, nahi AkAza jhalAya. 86 pudgala vastu kAramI, ghara hATAM ne mhela; sonuM rUpaM dhana sahu, pudgalanA che khela. 87 dRSTA pudgalano sadA, sukha duHkhano je jANa; vAsa vasyo pudgala viSe, Atama guNanI khANa.88 pudgala je dekhAya che, tethI cetana bhinna karttA cetana karmano, parapariNati rasa pIna AtmA'saMkhya pradeza che, prati pradeze jJAna; anaMta jinavara bhASiyuM, chati paryAye jAna 90 vizeSa sAmAnye karI, do bhede upayoga; asaMkhyAta pradezathI, vartte nijaguNa bhoga. asti dharma anaMtano, bhogI Atama rAya; nAsti dharma anaMta tyAMya, samaya samaya vartAya 92 - ujvala Atmapradeza che, samatA rasa bhaMDAra; teno karttI AtamA, zuddhanaye nirdhAra. 66 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only 89 91 93
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, vasatAM teha pradezamAM, ramatAM samatA saMga; sukhasAgaramAM uchaLe, harSAnaMda taraMga. mamatA para paradezanI, bhAgI jAgI jyota; sahaje Atma svarUpano, thayo mahA udyota. 95 bhinna jAti pudgala taNI, mArI tethI bhinna bhinna jAtizuM saMga zyo, tethI thaiyo khinna. 96 saMga anAdi kAlathI, tene mAnI mitrA rAga dveSanA yogathI, ahiyAM deha vicitra. 97 dugdhanIrasaMyogavat, Atama pudgala saMga; thayo anAdi kAlathI, karatAM karma kuTuMga. 98 tethI avaLI pariNate, kartA karma kahAu; savaLI pariNati yogathI, zuddha niraMjana thAu. 99 pudgala khAvU paheravaM, pudgala vasati mahela; vAsa vasI temAM mudhA, mAnI sukhanI shela. 100 ramuM have zuM bAhyamAM, jenI kUDI cAla; saMge tenI mAhare, tha, paDayuM behAla. . 10 mitra nadi te mAharo, avalo tAsa sahAva; hAya hAya tasa saMgathI, baniyA eha banAva. 102 bhAvArtha-A pratyakSa ghaTa paTa daMDAdi vastu cakSuSA viSaya gocara thAyache. te paudgalika vastu jANavI. ane te Atma dravyathI bhinaMche, ema zrI tIrthakara mahArAjA zAstramA katheche. For Private And Personal Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAtmajJAna mahAsA. pRthvI Adika rUpe sthita upavana, giri, vakha di, gujarAta, paMjAba, iMglAMDa, yuropa, amerikAdi dezomAM mArApaNAnI buddhithI rAcI mAcI tallIna banI temAM mhAlatAM cetana mAryo jAyache, deza, gRha, dhanAdikAM mArApaNAnI buddhi dharato mRtyu pAmI punaH punaH tadgata vAsanA yoge janma dhAraNa karI Adhi vyAdhi upAdhinA duHkho pAmeche. he cetana zuM tRSNA jALamA phasAyache ? svabhAvAbhAvarUpa ajJAnatamaH rAzimAM viveka nayana zUnyAtmA atra tatra aihika sukhanI bhrAntie bhramaNa karato, manorAjyanI saMkalpa vikalpa zre. Nie caDhayo chato dhUmra vRnda grahaNa puruSavat kSaNika tuccha sarvadA jaDa pRthvIne potAnI mAnI tadarthe sahasrazaH jIva ghAtaka banI zophApuruSavat svamahatvatAmA anya bhavyAtmAone parvatArohaNa puruSa dRSTivat laghu gaNI pAramArthika tattva zUnyAtmA kSaNika tuccha svAthamA rAcI paravastumAM mamatAno dRDha bhAva saMkalpI rAtrI divasa tila. pIlaka yaMtra vRSabhavat asadAcaraNomA svakAla ajJAnI pazuvat nigaMmeche, potAnAthI atyaMta bhinna pRthvI koinI thai nathI, ane thavAnI nathI mArI mArI mAnavI e kevala bhrAMtiche, lakSa upAyo karatAM paNa AkAza hAthamA jhAlI zakAtuM nathI. tema koTi upAyo karatAM paNa pRthvI deza, gharabAra potAnA thavAnAM nathI, deza, gharane jIva mUkI parabhavamAM cAlyo jAyache, je ghara hATa mhela baMdhAvatAM rakSaNa karatAM cetane jarA paNa zAMti lIdhI nahIM, te ghara hATa mUkI maraNa samaye jIva Tagamaga joto jIvavAnI sahasrazaH AzAo karato paNa parabhavamAM cAlyo jAyache, sAthe koi paNa vastu AvatI nathI, jyAM je vastu hatI te tyAMne tyAM rahI, anaMtA bhava karyA paNa koi bastu sAthe AvI nahIM, to A bhavamAM tuM kai vastu potAnI sAthe lai jaiza ? hA alabata koi paNa vasta potAnI sAye AvanAra For Private And Personal Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 99 ) nadhI, paudgalika vastu upara zo rAga ane dveSa karavo ? keTalIka vastuo maLe ane keTalIka vastuo nAza pAmeche, saga saMbaMdhI varganI mIti paNa strArthanA lIghe kSaNika che. kharI vastu AtmAche, bAhya padArthoMmAM mArApaNAnI buddhi thAya che teno nAza thai aMtara AtmatattvamAM mArApaNAnI buddhi thAya to paramAtmapada pAmI zakAya. ghara hATa mhela Adi paudgalika vastu kAramIche, suvarNa, rupuM, motI, hIrA Adi sahu dhana je kahevAya je te kAramuMche, he jItra temAM tuM zuM mamatA dhAraNa kareche ? jeno saMyoga teno avazya viyoga thavAnoche, pUrvokta pudgalano dRSTA ane sukha duHkhano jJAtA AtmA deharUpa punalamAM vasyoche, anaMtaguNano dhaNI AtmAche, pAMca prakAranA zarIrathI AtmA bhinnache, para pariNatimAM lIna thalo cetana vyavahArathI karmano karttA jANavo. AtmAnA asaMkhyAtA pradezache, pratyeka pradeze anaMtu jJAna zraoN jinavare kache, AtmAmAM anaMta dharmanI astitA rahIche temaja AtmAmAM anaMta dharmanI nAstitA rahIche, asti ane nAsti dharma samaye samaye AtmAmAM bateMche, sattAe saMsArI jIvonA pradeza nifa siddha samAna jANavA ane te samatA rasano bhaMDArache, zuddhana yathI strajJAnAdika guNano karttA AtmA jANavo. AtmAnA asaMkhyAta pradezamAM ramatAM asaMkhya dezarUpa AtmA pote potAnA strarUpe sthira thatAM ane zatru mitrapara samapaNuM te rUpa samatA sAye ramatAM kSaNe kSaNe anaMta anaMtagaNuM sukha thAyache, Atma svarUpano svavIryadhyAne udyota thatAM paraparadezanI mamatA naSTa yai ane jANyuM ke - pudgalanI jAti mArAthI bhinnache, ane huM tethI bhinnahu~, to mAre pudgala jAtithI zo lAbha ? ane teno saMga kema karavo joie ? arere hUM anAdi kAlathI tenI saMgatithI khinna thayo, For Private And Personal Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir NAAM (...) mAtmajJAna mahatA. vaLI pudgalane zatru tarIke chatAM mitra tarIke mAnI rAga dveSanA yoge vicitra deho grahaNa kI. have AtmA ane pudgala svarUpa karmano paraspara konA jevo saMyoga thayo te kaheche kSIra nIravat dugdha ane jalanA saMyoganI peThe. je dekhAyache te pudgaladravya he cetana tAruM nathI ane tuM teno nathI tema utAM tuM kema temA mArApaNAnI buddhi dhAraNa karache, jyAM sudhI cetananI abaLI pariNatiche tyAM sudhI saMsAra jANavo, sabaLI pariNati thatAM karmano kSaya kSaNamAM thAyache, ane AtmA zuddha niraMjana paramAtmapada prApti kareche. pudgalarnu bhojana tarIke tathA pudgala pANI tarIke khAna pAna karavaM, tathA vasra tarIke paheravU, paNa pudgala jANavU, sthAna, mAsAdarUpa pudgaladravya jANavU. phogaTa AtmAe pudgalamAM vasI sukhanI sahela bhrAMtithI mAnI. - have huM pudgala dravyamAM kema rAcI mAcI ramuM ? tenI saMgatithI mArI kharAba avasthA thai, mArA anaMta guNono pudgaladravya ghAtakache, mATe te mAro mitra nathI, kAraNa ke mArA karatAM teno avaLo svabhAvache, mAro cetanA guNache to teno jaDa guNache, arere tenI saMgatithI A saMsAramA paribhramaNa karatAM vicitra banAva banyA. . " duhA." cAra gatinA cokamAM, lakha corAzI bajAra, tyAM bahu janma maraNa karI, pAmyAM duHkha apAra 103 pudgala saMge rAga che, pudgala saMge roga; ruci aruci pudgale, pudgalano che zoga. 104 For Private And Personal Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ...) ghara pudgalanI lAlace, laDAi karatA loka; rAjana sAjana moTakA, janma gamAve phoka. 105 virodhinI mitratA, karatAM nija guNa hANa; ajJAnI mUDhAtamA, raNanA rojha samAnaH 106 cuMthI pudgala eMThaneM, ramato tenI saMga; viSTAnA kIDApare, dharato karma kuTaMga 107 bhramita thai bhUlI gayo, avicala AtmasvarUpa; azuddha pariNatithI are, paDiyo bhavajala kUpa. 108 ceta ceta jJaTa AtamA, zuddha svarUpa nihAla; A saMsAra svarUpa sahu, paragaTa mAyA jAla. 109 adhunA bhrAnti choDIne, dekho aMtardRSTi, aMtardRSTi dekhatAM, pragaTe nijaguNa sRSTiH 110 tiro bhAva nijaRddhino, AvirbhAva prakAza; paramAtama pada te kayuM, te padano hu~ dAsa. 111 te pada jeNe oLakhyu, temAM jenuM dhyAna; sAdhupada teNe grahyu, tenuM zudhuM jJAna. 112 tatpadanA upayoga vaNa, cAle je vyavahAra; ghANI vRSabha taNIpare, maTe nahIM saMsAra. 113 rAco nava rasa jJAnathI, kAvya karo ko lAkha; tatpadanA upayoga vaNa, ghI raMDo jyu rAkha. 111 For Private And Personal Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAramazAna mahattA. tarka naraka gati dIye, jene nAhe nija bhAna; zabdazAstrathI bhinnache, Atamapada guNavAn. 115 kathA purANI bahu kare, jana mana raMje bhATa, vAda vAgharI gherache, dharma vinA sahu vAta. 116 kriyAkAMDa navi mukti de, jo nahi AtamabhAna, AtmopayogI sAdhune, dharmakriyA guNakhANa. 117 bhAvArtha-caturgati saMbaMdhI caturaziti lakSa jIvayonimAM A pratyakSa zarIraniSThanIve janma maraNa karI anaMta duHkha pAmyAM. pudgala mamatA vA arUcithI jIvanI pariNati rAgadveSamaya thai jAyache, rUci arUci paNa pudgalanA saMbaMdheche, pudgala saMbaMdhe zoka thAyache, dezadhanAdika pudgalanI lAlasAe duniyAnA jIvo sahasrazaH jInA prAganI Ahuti yuddhAnimAM home che. rUziyA, jApAna, vigere yuddha kareche te paga pudgalanI lAlasAthI jANavI. mahamada gIjanIvat nRpo pudgala lAlasAmAM rakta banI zophA puruSavat svamahatvanI bhramaNAmAM bhUlI tatva vivecana vivekazUnya aMta:karaNavALAo ajAgala stanavat svaAyuSyanI niSphalatA kareche. pudagala dravya Atmaguga virodhIche, tenI mitratA karatAM sva. kIya guNanI hAni thayA vinA rahetI nathI, pudgalathI potAne bhinna nahIM mAnanAra ajJAnI mUDhAtmA raNanA rojha samAna jJAnazUnya jANavo. "AhAra, pANI Adi pudgalane anaMtA jIvoe bhogavyuM teja pudgalane A jIva bhakSaNa kareche, anaMtA siddha bhagavaMtoe saMsArApasthAmA anaMtA bhava karI pudgala skaMdhone khAdhA, pIdhA, paLI For Private And Personal Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 103 ) teja pudgala dravyane abhavyAdi jIvoe paNa potAnA bhogamAM grahmA mATe pudgala sarva jIvonI vamana karelI aiMTha jANavI. te aiMTane he jIva ! teM anaMtivAra cUMthI, hAla paNa cUMtheche, bhaviSyakAle paNa koNa jANe zuM thaze ? hajI tuM kema cetato nathI, tArI anaMti Rddhi tArI pAseche te mUkIne tuM aiMTha cuMthe te tArI ochI ajJAnasA! are jIva tuM jarA mAtra paNa zaramAto nathI, zuM tane bhikSukanI peTheM pudgala aiMTha cuMthavAthI tRpti vaLavAnIche ? nA kadI nahIM, jeTalA pudgala aiMTha cuMtheche te game to iMdra, caMdra, nareMdrAdika hoya to paNa bhikhArInA sarakhA jANavA. prazna - he sadguru ! trayodaza guNasthAnavarti zrItIrthaMkara kevalI paNa AhAra pANI grahaNa kareche tethI te paNa zuM bhikSuka jANavA ? uttara - he ziSya - zrI trayodaza guNasthAna vartti tIrthakara mahAgaje mohanIya, aMtarAya, jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, e cAra 4 karmano sarvathA kSAyika bhAve kSaya karyoche, vedanIyAdika cAra aghAtIyAM karma avazeSa rahyAMche, kSudhA lAgavI, tRSA lAgavI e vedanIyakarmano viSayache, mohanIya karmanA abhAve kSudhA vedanIyanA udaye kSudhA zAMtyartham gRhabhaTakavat AhArAdikanuM grahaNa kareche, tethI pudgala aeNTa cuMthI kahevAya nahIM, mamatAbhAve AhArAdika je grahaNa kare te pudgala aeNTa cuMthanArA jANavA. munirAjo ke je svasvabhAvamAM ramanArA ane parasvabhAvanA tyAga karanArA kadAgraha tyAga karanArA zatru mitra sama darzaka adhyAtmaniSTa cittavRttivaMto pudgalane mATe kSudhA tRSA zAMtine mATe AhAra pAnAdi grahaNa kareche, paNa temAM rAcatA nathI tethI te puddragalanI aeNTha cuMthanArA jANavA nahIM, mevA miSThAnna Adi bhakSaNa karato nathI paNa te bhakSaNa karavAnI jenA manamAM lAlasAMche, ane For Private And Personal Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (308) AtmajJAna mahasA. te miSTAnAM rAce mAceche tene pudgala aeNTha cuMthanAra jANavo. bAhya strI bhogavAnuM paJcarukhANa karyuche, paNa aMtaramAM strI bhogavavAnI lAlasA banI rahIche to te strI bhogavanAraja jANavo. jo ema na mAnIye to ghaNA doSo Ave. prazna- koi bahucarAjIno phAtaDo ( puruSa paNa strIno veSa paheranAra ) che te strI kAyA karI bhogavato nathI to zuM te brahmacArI kavAya ke nahIM ? uttara - jo phAtaDAnA manamAM strI bhogavavAnI icchA banI rahIche to te vyabhicArI jANavo. kAraNa ke rAgathI karma baMdhAyache, te rAga to manamAM strI upara banI rahyoche mATe RjusUtra nayanA mate vyabhicArI jANavo. prazna- koi ThekANe ema ko che ke mana jAya to jAne do, mata jAne do zarIraH bina caDhAvI kAmaThI, kyuM lagegA tIra. 1 A uparathI siddha thAyache ke mana kadApi AI avalaM jAya to harakata nathI kiMtu zarIra javA dezo nahIM, kAraNa ke zarIrathI karma baMdhAyache, mATe zarIrathI brahmacarya pALe to zuM brahmacarya kA nahIM ? uttara - e kathanano sAra e che ke manamAM kadApi strI bhogavavAnI icchA thai paNa he bhavya zarIrathI strI bhogavIza nahIM, kAraNa ke tethI eka to karmabaMdha, tADana tarjana, niMdA, avahelanAdi vizeSa doSo prApta thaze, te jaNAvavAne mATe ane vaLI jANavu - manayogI sAdhe kAyayoga bhaLe to vizeSa karmabaMdha thAya, tethI ema zikSA vAkya lakhyuMche. prazna - koi mANase manamAM ema citavyaM ke mAre viSa khA ane anya manuSye viSa bhakSaNa karyu, e ve madhye kone vadhAre hAni For Private And Personal Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. thAya ? tathA eka nudhye-kAra karI lAkha manuSya mArne ane eka manuSye manamAM ciMtavanA karI lAkha manuSya mAyA~ teSAM vizeza doSa kone lAge ? uttara-kAyAe karI viSa bhakSakane vizeSa hAni yAya kAraNa ke te manoyogathI ciMtanapUrvaka viSa bhakSaNa kareche, ane tethI te mRtyu pAmeche. manoyogayI teTalI hAni thatI nathI mATe prAyaH yoDo doSa jANavo. kAyAe lakSa manuSya mAranAranI sAthe manoyoga bhaLeloche, tethI vizeSa doSa lAge tathA phakta manamA citavanAthI lakSa manuSya mAranArane tenA karatAM thoDodoSa lAge. prasanacaMdra rAjarSie manamA yuddha karavAthI ghaNAM karma upAyA tethI karmabaMdhA pananI mukhyatA jANavI, mananAyoge anyamati thAyache, manamA vikarA saMkalpa thAya nahIM tene mATe dhyAnanI a. gatyatA cha, ghaNAM karma dhyAna karavAthI naSTa thAya che. zrI yazovijayajI upAdhyAyanI kahe che ke zloka yatra gacchati paraM paripAkaM, pAkazAsanapadaM tRNakalpaM // svaprakAzasukhabodhamayaM tad,dhyAnameva bhava nAzi bhajadhvaM / bhAvArtha-jyAM dhyAnanI paripakvatA thaechata munirAja indranI padavIne paNa tRNakhalA barobara jANe, gage, mAre potAnA AtmAnA svarUpana prakAzaka evA dhya nathI duHkhanI bhra nti TaLe che, anubhaSayI bhAse cheke-dhyAnavinA Atmikasukhano anubhava thato nathI, kevala sukhanuM nidhAna cha, tathA dhyAnathI AtmAnuM zuddha jJAna pragaTe, mATe he bhavyAtmAo! munivaro! tamoe bAhya upAdhine tyAgIche to rAgadveSamohAdika aMtara upAdhiyI bharapUra evo je cAra For Private And Personal Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAvadharma vAtA. gatirUpa saMsAra teno nAza karanAra je dhyAna sene sevo, teno Adara karo, tenA upara rAga dharo. ane dhyAnavaMta puruSonI saMgati karo ke jethI mati zrutajJAnanI sphUrti thAya je dhyAnanu avalaMbana karatA masamacaMdra rAjarSi karmagraMthI chedI mokSe gayA te dhyAnanuM avalaMbana karavAyI manuSya janmanI sAphalyatA jANavI.. zloka. Aturairapi jaDairapi sAkSAt, sutyajAhi viSayAnanurAgaH dhyAnavAMstu paramadyanidarzI, tRptimApya natamRcchati bhUyaH2 ... bhAvArtha-kAmAtura ane jaDa puruSovaDe paNa kAraNa pAmI paMceMdriyanA viSayo tyajAyache. jemake-koine strI bhogavanIche paNa kedakhAnAmAMche, tethI sukhe viSaya tyAge. koi rogI davAkhAvAnA masaMge carI pALeche, tethI zAkAdikano sukhe tyAga kareche, paNa te viSayano kAraNIbhUta je rAga teno nAza thato nathI. rAga dazA tyAgavI durghaTache. kiMtu dhyAnavaMta puruSa to mAtra paramAtma svarUpane dekhanArache tethI te dhyAnamA tRpti mAnI pudgala vastune nyArI gaNI bAtma svarUpamA mama thayo chato atyaMta AnaMda bhogaveche, tevI dhyAna, dazA pAmI pharIthI viSayarnu mUla kAraNa rAgadazAne vAMchatA nathIM, kAraNake dhyAnIne viSayamA thatI je sukhanI bhrAMti te TaLIche tevI rAga thAya nahIM. zloka. yAnizA sakalabhUtagaNAnAM, dhyAnino dinamahotsava saeSaH / yatra jAgrati ca te'bhiniviSTA, dhyAnino bhavati tatra suSuptiH 3 For Private And Personal Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 107 ) sarva prANIne nidrAmA je rAtri jAyache, te rAtri dhyAnadazAvaMta nine divasanA mahotsava rUpache, aho dhyAninI keTalI usamatA tenuM sukha anupamache. ane saMsArI jIva viSayamAM lIna thai je belAe jAgeche te veLA dhyAnavALA munirAjane zayanarUpache, emAM keTalo bhedaLe te vicArakho. zloka. badhyate na hi kaSAyasamutthairmAnasairnatatabhUpanamadbhiH atyaniSTaviSayairapi duHkhai rdhyAnavAn nibhRtamAtmanilInaH 1 bhAvArtha - dhyAnavAn puruSa, rAgadveSarUpa kaSAya janita manadhI baMdhAto nathI. dhyAnIne nRpatitati AvI namaskAra kare topaNa tenuM cirA DoLAtuM nathI, arthAt tenA mananI sthiratA pUrvanA jevI banI raheche. atyaMta aniSTa viSayanA duHkhe paNa nizcaLapaNuM choDe nahIM tene AtmAmAM lIna jANavo. loka. spaSTadRSTasukhasaMbhRtamiSTaM, dhyAnamastu zivazarmagariSThaM / nAstikastu nihato yAdana, syAdevamAdi nayavAGmayadaMDAt 4 bhAvArtha- spaSTaduSTasukhe bharyu evaM iSTa dhyAna te mokSanA:-: sukha karatAM paNa adhika che, paNa jyAMsudhI zAstrAnA daMDa thakI nAstika bhAvane atizayapaNe haNyo nathI tyAM sudhI nathI, paNa nAstika bhAve rahita je jJAna te moche. zloka. jJAtedyAtmani nobhUyo jJAtavyamavaziSyate / ajJAnapunaretasmin jJAnamanyannirarthakam // 1 // For Private And Personal Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Atmadharma mahattA. ( 108 ) jene AtmAne jANyo tene punaH kiMcit anya jANavAnuM zuM nathI, ane yAvat AtmAne jANyo nayI tAvat anya sarva jANyaM nirarthaka che. zloka. navAnAmapi tatvAnAM jJAnamAtmaprasiddhayeH yenAjIvAdayo bhAvAH svabhedapratiyoginaH 1 aaj jJAna para AtmajJAna pragaTa karavAne mATeke, kAraNa ke ajIvAdika je bhAva te paNa AtmajJAnavaDe zamAyache. zloka. eka evahi tatrAtmA, svabhAva samavasthitaH / jJAnadarzanacAritra, lakSaNapratipAditaH prabhA nairmalyazaktInAM yathA ratnAnna bhinnatA. jJAnadarzanacAritra, lakSaNAnAM tathAtmanaH Atmano lakSaNAnAM ca vyavahAro hi bhinnatA / SaSThayAdivyapadezena, manyate na tu nizcayaH 3 ghaTasyarUpamityatra yathA bhedo vikalpajaH / Atmanazca guNAnAM ca, tathA bhedo na tAttvikaH4 2 tyAM AtmA eka pote svasvabhAvapaNe rahyoche, te AtmA jJAnaM darzana, cAritrarUpa lakSaNe karI yukta che. ratnanI kAMti ane nirmalatA zakti kaMDa ratna thakI bhinna nathI tema jJAna, darzana, cAritra lakSaNathI AtmA bhinna nathI. AtmA ane AtmAnuM lakSaNa e ve vyavahAre juddAche ne SaSThI vibhaktinA vyapade ret manAyache kiMtu nizvayathI nahIM. For Private And Personal Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana. ( 109 ) jema ghaTa ane ghaTanuM rUpa teno bheda vikalpa mAtra te mamANe AtmA ane AtmAnA guNoMno bheda tAvika nathI. -- Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zloka. vastutastu guNAnAM tadrUpaM na svAtmanaH pRthak AtmAsyAdanyathAnAtmA, jJAnAdyapi jaDaM bhavet // bhAvArtha- vastutaH jotAM guNonuM ane AtmAnuM rUpa judu nathI yadi bhinna kathIe to AtmA te anAtmA thAya jJAnAdika paNa. jaDa thAya. zloka. manyate vyavahArastu, bhUtagrAmAdibhedataH / janmAdeva vyavasthAto, mitho nAnAtvamAtmanAM na caitannizvaye yuktaM bhUtagrAmo yato'khilaH nAmakarma prakRtijaH svabhAvonAtmanaH punaH janmAvasthA bAla, yuvAna, vRddha, strI, puruSa, napuMsaka Adi bhedayI AtmAonuM vicitrapaNuM vyavahAranayavALo mAneche, paNa e bAta nizcayanaye jotAM yukta nayI arthAt satya nathI, te naya ena kahe che ke - jIvane sarva avasthA nAmakarmanA svabhAvathI pragaTeche paNa te AtmAno svabhAva nathI. zloka. janmAdikopiniyataH pariNAmo hi karmaNAM; na ca karmakRto bhedaH syAdAtmanyavikAriNi For Private And Personal Use Only P
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ___zloka. (10)... bhAramadharma mahattA. nizcayanayathI joto janma jarA maraNAdika pariNAma te AtmAno nayI paNa te karmanoM pariNAma mATe avikArI AtmAne viSa karmano vAstavika saMbaMdha nathI. yathA taimirakazcaMdra, mapyekaM manyate vidhA; anizcayakRtonmAda stathAtmAnamanekadhA 2 __bhAvArtha-jema timira roga bAlo eka caMdrane ke tarIke mAnele tema nizcayanayanA jJAna vinAno unmAdaka prANI AtmAne aneka prakAre mAneche. zloka. vyavahAravimUDhastu, hetUMtAneva manyate / bAhyakriyAratastvAnta statvaM gUDhaM na pazyati 1 bhAvArtha-vyavahAranayamoM rakta visUDhAtmA paraparyAyane potAnA phalahetu mAneche mATe jenuM mana bAhya kriyAmA raktache tevA pANI gupta tattvane dekhI zakatA nathI. zloka. ajJAnI tapasA janma, koTibhiH karmayanayet / antaM jJAnatapo yuktaM, tatkSaNenaiva saMharet / / jJAnavinA ekakoTi bhavasudhI ajJAnI jeTalAM tapa kare te tapamA jeTalA karmano kSaya na thAya teTalA karmone eka kSaNamA jJAna sahita tapazcaryAe khapAve. _ zloka. tadhyAnaM sA stutibhaktiH saivoktA paramAtmanaH / puNyapApa vihInasya, yadrUpasyAnuciMtanaM // For Private And Personal Use Only
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmanaH zloka. zarIrarUpalAvaNya, vapachatradhvajAdibhiH / varNitairvItarAgasya, vaastviinopvrnnnaa.|| puNyapAparahita paramAtmAnA svarUparnu citavana karatene dhyAna kahevu ane stuti tathA bhakti paNa teja jANavI. paNa zarIranA varNa lAvaNya-vama, chatra dhvajAothI paramAtmAone karI paramAtmAne khANavA evI je stuti te vastutaH vAstavika stuti mathI. vyavahAra stutiH seyaM vItarAgAtmavartinAM / jJAnAdInAM guNAnAM tu, varNanA nizcayastutiH // purAdivarNanAt rAja, stutiH syaadupcaartH| tatvataH zauryagAMbhIrya dhairyAdi guNavarNanAt // zrI tIrthakaranA zarIrAdikanuM varNana kara, evI je stuti te vyavahAre jANavI. arthAt te vyavahAra stuti jANavI. paNa vItarAga paramAtmAnA jJAnAdika guNa prazaMsavA ane te guNo potAnA AtmAmAM sattAe rakhAche ema jANI tenuM dhyAna karavU. teja kharI stuti ke paramAtma svarUpa hu~ chu, ema satata dRDha nizrayathI ciMtavaq te nizcaya stuti jANavI. jema deza nagarAdikanA varNanathI rAjane vakhANelo te upacAre stuti jANavI ane rAjAnuM bala gAMbhIrya dhairyAdika guNonuM vargana te nizraya stuti jANavI. zloka. puNya pApa vinirmuktaM tatvatastvavikalpaka / nityaM brahma sadA dhyeyameSA zuddhanayasthitiH // For Private And Personal Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAsmadharma mahattA. ananmannanorammamarinaamannamrunmannaanaamanna... . puNya pApa rahita ane tasvathI jotA nirvikalpa evo zAyata AtmA dhyAna karavA yogyache. bhavyotmAoe tenuM dhyAna karavU evI bhuddhanayanI sthiti jANavI. e dhyAnathI.ghAtikarmano paNa sahajamA kSaya thAyache. ___ AtmadhyAnIne . krodhAdika zatruo upadrava : karI zakatA nathI, adekhAi paNa yatI nathI. A sthaLe krodhAdika varNana kareche. krodhAdikanuM svarUpa. AtmAnA guNono ghAtaka krodharUpa caMDAlache, krodharUpi ami idayane bAleche. tathA zarIrane tapAveche. vaLI krodhathI citanI nimalatA nAza pAmeche ane mana zAnta bahu vakhate thAyache. koi mahAsmAne koi ziSye prazna karyu ke he pUjya, huM krodhathI kyAre mukta thAuM ? tyAre pratyuttaramA jaNAvyu ke samatAne Adare tyAre. krodharUpa ami dharmavakSane bALI bhasma kareche, mumukSue dhairya dhAraNa karI upajatA krodhane sahanazIlatAthI jItavo. je manuSyanA hradayamAM krodharUpa. agni raheche te apavitra jANavo. manuSya te gaMgAnA jalamA snAna kare to paNa krodhadoSa gayA vinA pavitra thato nathI. manuSya jyAre anyanA upara krodhAyamAna thAyache tyAre karma krodha karanAranA upara krodhAyamAna thAyache, krodharUpa caMDAla chidra joine hradayamA praveza kareche, koi vakhata to tenuM eTalaM jora thAyache ke te krodhanA udaye manuSya paNA jIvone mArI nAMkheche.. krodha buddhino zatruche. samatAsAgaramA krodha vaDavAnala samAnache, krodharUpI ani hRdayamA pragaTa thAyache tyAre teno dhUmADo zarIramA prasareche. krodhana kAraNa parasvabhAva ramaNa jANavU. paravastumAthI mArApaNAnI buddhi TaLI A-. tmasvarUpamA jenuM mana lIna thayuMche tevA mahAtmAonA hRdayamA krodharUpa abhivAsa karato nathI. kAraNa ke temanA idayamA samApa For Private And Personal Use Only
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzaka gaMgA nadI sadA vahyA kareche. tyAM malInatA rahI zakatI nathI.AhAra, vastra, sthAna, dhana, apamAnathI krodha utpanna thAyache, AhArAdika upara mamatA thavAthI tenu koi haraga kare to krodha utpanna thAyache. mIti jyAM hoya tyAM paNa krodha karavAthI thAyache. vaira krodhane kSamAthI jItAyache. adekhAi saMtoSayI jItAyache. kSamAthI krodharUpa ami zAnta thAyache. yataH zloka. kSamA nAthaH kSamA tAtaH kSamA mAtA kSamA suhRt / kSamA layazca lakSmIzca, kSamA zobhA kSamA zubha. 1 kSamA zlAghA kSamAcAraH, kSamA kIrtiH kSamA yazaH kSamA satyaM ca zaucaM ca, kSamA tejaH kSamA ratiH 2 kSamA zreyaH kSamA pUjA, kSamA pathyaM kSamA hitaM / kSamA dAnaM pavitraM ca, kSamA mAMgalyamuttamaM... 3 kSamA tulyaM tapo nAsti, na saMtoSAt paraM sukhaM / na maitrI sadRzaM dAnaM, nAsti dharmo dayAsamaH 4 kAmakrodhasametaH san kimaraNye kariSyati / athavA nirjitAvetau kimaraNye kariSyasi. 5 sakaSAyasya cittasya, kaSAyaiH kiMprayojanaM / athavA niSkaSAyatvaM, kaSAyaiH kiMprayojanaM. kiMmaraNyairadAMtasya, adAntasya kimAzramaiH / yatra yatra vasedAMtaH, tadaraNyaM sa AzramaH For Private And Personal Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org (118) kSamAthI AtmakSati. kamA khaDgaM kare yasya, durjanaH kiM kariSyati; atRNe patito vanhiH svayamevopazAmyati . Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kSamA eja bhavyAtmAono nAtha jANavo, mAtA pitA mitra samAna paNa kSamA jANavI. kSamA eja moTI zobhAche. kSamA eja kIrtti jANavI. kAraNa ke jenAmAM kSamA nathI ane krodhe karI dhamadhamAyamAna sadA raheche. tenI kIrtti jagamAM thatI nathI. kSamAthI kIrtti utpanna thAyache. kSamA teja satya jANavuM krodhImAM satya kyAMthI hoya. kSamA eja moTI pavitratA che. kSamA vinA snAna paNa lekhe nathI. dAna paNa lekhe nathI. kSamA rahIta sAdhu hoya to te nAmano sAdhu jANavo, jyAM kSamA nathI tyAM gaMbhIratA rahetI nathI. kSamA eja moDuM tejache, sukhakAraka AnaMdapradA paNa kSamAche, je krodhI hoya te AnaMdakyAMthI pAme ? krodhInA aneka vairiyo dunIyAmAM hoyache tethI krodhIne nirAMte uMdha paNa AvatI nathI. vaLI krodhI manuSyano koi mitra paNa hoto nathI. kAraNa ke jyAM tyAM krodhathI tenA upara amIti jalanI dRSTi thayA kareche, kSamA kalyANakArIche, je manuSyamAM kSamA nathI te potAnA tathA paranA AtmAno ghAtaka baneche. kSamA moTI pUjAche. karmarUpa rogathI rahIta thavA mATe kSamA pathyache kSamA eja moDaM hitache, kSamA e mohuM dAnache. jenAmAM kSamAche te potAnA AtmAne jJAna darzana cAritra guNonuM dAna Apeche. kSamA tulya anya koi tapa nathI. krUragaDa RSie kSamArUpa tapathI AtmahitanI siddhi karI. zrI vIrabhagavAne kSamAvaDe aneka upasargo sahana karyA, zrI metAryamunie kSamAthI Atmahita sAdhyuM. zrI skaMdhakasUrinA ziSyone ghANImAM ghAlI pIlyA paNa temaNe kSamAthI karma zatruno parAjaya karI. Atmika lakSmI prApta karI. samarAditya kevaLIe sAdhu avasthAmAM kSamAe karI ghora upasarga sahana karyA. kSamAdhAraka aneka munivaroe For Private And Personal Use Only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 115 ) paramAtmapada prApta kartuM bhaviSyat kAle paNa karaze, aMtaramAM krodharUpa ani salagI rahyoche ane bAhyathI chaTha ahama vigere kare topaNa Atmahita yatuM nathI. krodha narakanuM bArache. krodha phaNIdhara sarpa samAnache te kSamArUpa nAgadamanI auSadhIthI vaza thAya che. kSamAnA samAna tapa nathI, saMtoSa samAna sukha nathI. dayA samAna dharma nathI. kAma ane krodha sahIta je prANIche te jaMgalamAM jogI thai vAsa karaze to paNa zuM thayuM ? alabata kaMI nahIM. athavA jeNe kAma krodha jItyAche te araNyamAM jai zuM karaze ? alabat kaM nahIM. kAma krodhano teM jaya karyoche to tuM araNyamAM jai zuM karIza ? jenuM citta kAma krodhAdika kaSAya sahItache to tene kapAyalAM aa paheravAvaDe karI ? athavA jo cittama kAma krodhAdika kapAyanI utpatti nathI to tevA puruSane kaSAyalAM vastra paheravAthI zuM ? arthAta kaMDa nahIM. jeNe iMdriyo damI nathI tene araNya thakI zuM ? tathA adAMtane AzramovaDe karI zuM ? arthAt kaMi nahIM. jene iMdriyIne jItIche evo dAnta puruSa je ThekANe vase te araNya tathA Azrama jANavu, mATe bhavyAtmAo kSamA dhAraNa karo. kSamA rUpa khaDga jenA hAthamAMche tene durjuna zuM karaze ? arthAt kaMda nahIM, tRNa vinAnI jagAe paDelo aMgAro potAnI meLe zAnta thai jAyache, tema ApaNA upara anya puruSe krodha karyo paNa ApaNe krodha karIbhuM nahIM ane kSamA rAkhIbhuM to anya puruSe ApaNA upara barasAvelo krodha potAnI me zAnta thaze. zloka. krodhAndhAH pazya nighnaMti pitaraM mAtaraM gurum | suhRdaM sodaraM dArA nAtmAnamapi nirghRNAH // 1 // For Private And Personal Use Only
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( -316 ) kSamAthI Atmonnati. he bhavya dekha krodhAndha jIvo pitA mAtA ane guruno pasa nAza kareche temaja mitra sahodara khI tathA potAnA AtmAno paNa niSThuraH puruSo krodhavaze ghAta kareche. mATe krodhane tyAmI kSamA-bhAraNa karavI, bhavya prANI kSamA dhAraNa karI sAmAyaka- samabhAva svarUpa kare AtmA ane AtmAnA guNo jJAna darzana cAritrAdikanuM svarUpa manamAM vicAre yataH zloka. nacAtmanaH pRthakjJAnA, di trayaM vidyate kacit / jJAnAdi trayamevAtmA, nAsya kApi parA bhidA // 1 // AtmAnamAtmanAM vetti, mohatyAgAdya Atmani / tadeva tasya cAritraM / tajjJAnaM tacca darzanam // 1 // AtmAthI pRthak jJAnAditrika nathI, jJAnAditrika svarUpa AtmA che, vyavahArathI teno bheda jANavo. zrI haribhadrasUriyogapradIpamAM sAmAyikanuM lakSaNa kahe che. zloka. atItaM ca bhaviSyaM ca yanna zocati mAnasaM / tat sAmAyika mityAhu, nirvAtasthAnadIpavat 1 nissaMgaM yannirAkAraM, nirAbhAsaM nirAzrayaM / puNyapApavinirmuktaM, manaH sAmAyikaM smRtaM // 2 // gate zoko na yasyAsti naiva harSaH samAgate / zatru mitra samaM cittaM, sAmAyikaM mihoditaM bhAvArtha atItakAlamA je thai gayuM, ApaNA saMbaMdhI vA parasaMbaMdhI teno vikalpa saMkalpa kare nahIM, vA atItakAla saMbaMdhI koi // 3 // For Private And Personal Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana. (- 117 ) bAta yAda kare nahIM. sArAMza ke atItakAla saMbaMdhI zoka kare nahIM. . tema bhaviSyakAla saMbaMdhI va ane para AzrayI vikalpa saMkalpa karI zoka kare nahIM. vikalpa saMkalpa rahIta AtmAnI svaupayoge aba- sthIti - tene sAmAyika kaheche konI peThe te darzAveche, vAyu rahIta - dIvAnI jyotinI peThe dIvAne vAyu lAgatAM jyoti caMcaLa pAyache, tema AtmAmAM paNa vikalpa saMkalpa thatAM AtmA caMcala thai parakha. bhAvamAM paDeche. mATe ekAgracitte sthirapaNe eka AtmasvarUpamAM upayoga sakhavo te sAmAyika jANavuM manamAM koi paNa vastu ciMtaaat nahIM, mananI sAye koi paNa vastuno saMga thAya nahIM. arthAt mana - anya vastunA saMgathI rahIta hoya, koipaNa vastuno AkAra manamAM finest nahIM, manamAM koi paNa vastuno AbhAsa rahe nahIM. koipaNa vastunA Azraya rahIta mana nirAzrita hoya, mana puNya ane - pApanA vyApAra rahIta hoya, manane Atma svarUpamAM lIna karI devaM, - jema bharauMghamA koi paNa vastunA vyApAra rahIta bAhyathI dekhatAM jazAyache, tema bharaDaMghanI peThe pasvastune bhUlI akhaMDa nirmala Atma svarUpa mAM Atma svabhAve jAganuM, ane parasvabhAvanI citavanA karavI nahIM ane tene sAmAyika kache. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir n For Private And Personal Use Only gatakAla, gataavasthA, gatavastu Adine viSe manamAM zoka thAya nahIM, ane Avato kAla, AvanAra bhAvIkAle vastunA iSTa saMyoga teno manamA harSa thAya nahIM, ane zatru tathA mitra upara samacita hoya evI je AtmAnI avasthA tene sAmAyika kaheche. A uparanA aNa loko kathAkoSa graMthamAM kAche, je bhavyAtmAone kSamAvaDe tathA samapaNe sAmAya varteche temane krodhAdika zatruo parAbhava .karI zakatA nathI. bhavyAtmAe muktipadanI cAhanA rAkhatAM adekhA ino nAza ka
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 116 ) adekhAino nAza karavo. vo joie. adekhAi rUpa nAgaNa hRdayamAM pesatAM AtmAnA guNo haNAmache. paranA guNo sAMbhaLI tathA parajIvanI kIrtti sAMbhaLI prANI vicAre che ke hAya, hAya te mArAthI vadhAre vakhagAyache lokoma tene vadhAre mAna maLeche, enI jo bhUla kA vA enA upara kaMDa kalaMka caDhe to ThIka thAya ema pApa vicAra karI lokonI Agala niMdA kare. khoTAM kalaMko cahAvavAM. e sarva adekhAinuM phalache. nAgaNa kadApi koine karaDe to sArI paNa adekhAirUpa nAgiNI je prANIne Daseche tenuM A bhavamAM tathA parabhavama paNa kharAba thAyache, adekhAi jyAM sudhI hRdayamAMche tyAM sudhI AtmajJAna tuM nathI. vakIla vakIlanI sAye adekhAi, sAdhu sAdhunI sAye adekhAi, vepArI bepArInI adekhAi, zoka zoka ne adekhAi prAyaH rahevAno saMbhavache, mATe AtmArthI prANI manamA vicAre ke sarva prANI, potAnAM karmayoge zAtA vA azAtA bhogaveche. kohanI kIrtti thAya te mArezA kAraNathI adekhAi karavI ? jevAM karma te pramANe yaza vA apayaza thayA kareche, temAM mAre zuM ? yaza vA apayaza, mAna vA apamAna e kaI Atmika vastu nathI huM AtmA tenAthI bhinnachu, huM karmayoge koi bakhata rAjI thayo te vakhata yAcakoe kIrtti gAi, paNa manuM Aje kaMi nathI. vaLI koi bhavamAM apamAna paNa ghaNAM thayAM haze paNa temAMnuM hAla kaMi nathI. je potAnI vastu nathI temAM ahaMbhAva saMkalpI kema rati arati karavI joie, kache kesafe kAjI kahi pAjI, kabahika huA apabhrAjI, kahi jagameM kIrtti gAjI, saba pudgalakI bAjI. Apa sva0 1 dhavalazeTha zrIzrIpAlanI adekhAithI aMte maraNa pAmyA ane durgatimAM gayA. dhavalazeThe adekhAithI zuM zuM kRtya karyu nathI, dunIyAmAM adekhAr3a karanAranI paDatI thayA vinA rahetI nathI, adekhA For Private And Personal Use Only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (118) ithI niMdA kapaTa hiMsA, asatyAdi doSo utpanna thAyache, vizeSe bhuM kahe ? AtmArthI puruSe adekhAino nAza karavo. teno nAza karavA saMta puruSonI saMgati karavI. je puruSane mAnadazA hoyache te mAnI kahevAyache, mAnI puruSa kRtya akRtyane vicArato nathI, tathA tene jarA paNa zAnti maLatI nayI ane te vidyA dhana pAmI zakato nathI, laghutAthI prabhutA thAya mATe laghutA bhAvI mAnano nAza karavo. rAvaNa duryodhanAdi puruSoe mAnavI duHkharAzi grahaNa karI. game to rAjA hoya. karoDAdhipati hoya topaNa mAna dazA jyAre chUTe tyAre kalyANa thAyache, bAhubala munivarane mAna kevalajJAnamAM vighnakAraka thayo. ane jyAre mAna dazA choDI tyAre kevalajJAna utpanna thayuM zrI yazovijayajI upAdhyAya mAna nAmanA pApa sthAnakanI sajhAyamAM kaheche kevinayazruta tapazIla triguNa haNe save, mAne te jJAnano bhaMjaka hoya bhavobhave; laMpaka cheka viveka nayaNano mAnache, ehane chaMDe tAsa na duHkha rahe pache. ityAdi vicArI bhavya purUSoe mAnadazA tyAgI AtmasvarUpamAM AyuSya gALavaM. mAyAsvarUpa kathAkoza graMthe A pramANe che. mAyA parityAga mado vidhAya, sadArjavaM sAdhujanA vidhatte yathaihikAmuSmika kAmitAnAM, siddhirbhaveddhaH paramArthazuddhA yataH zloka. daMpatI pitaraH putrAH saudaryyAH suhRdo nijAH / IzA bhRtyAstathAnye'pi mAyayA'nyo'nya vaMcakAH // 1 // sarva jimhaM mRtyupada mArjavaM brahmaNaH padaM / etAvAn jJAna viSayaH pralApaH kiM kariSyati. // 2 // For Private And Personal Use Only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 120) sarakatA zaMkhavI. // 3 // 11811 // 5 // samagra vidyA vaiduSyes, dhigatAsu kalAsuca / dhanyAnAmupajAyeta | bAlakAnAmivArjavaM ajJAnAmapi bAlAnAM, ArjavaM prItihetave / kiM punaH sarva zAstrArtha pariniSThita cetasAM. zrutAndhi pAramAzopi / gautamo gaNabhRddharaH / aho zaka ivAzroSIta ArjavAdbhagavadgiraH azeSamapi duHkarma rujvA locanayA kSipet / kuTilA locanAM kurvan alpIyopi vivardhayet kAye vacasi citteca samaMtAt kuTilAtmanAM / na mokaH kiM tu mokSaH syAt sarvatrA kuTilAtmanAM 7 tapaH kriyA jJAna vicakSaNA api / kauTilyamekaM na parityajaMtaH // duryoni duHkhAni labhAMta te narAH / sAdhvI yathA vIramatIti nAmnI. // 6 // // 8 // aho A jagatmA je kharekharA guNothI sAdhujanoche te kapanA tyAga karI saralatAne dhAraNa kareche, A bhava ane parabhava saMbaMdhI icchita kAryoMnI siddhi saralatAthI thAyache. ane paramArthathI vicAratAM dharmano adhikArI paNa niSkapaTI bhavyAtmAche. strIo pitAo, putro, mitro sahodaro, svAmIsevaka Adi mAyAvaDe paraspara vaMcaka jANavA. mRtyune demAra ( mRtyupada ) kapaTa jANavu. saralatA' fi sthAna AtmAne hitakArakache. For Private And Personal Use Only
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AAAAAAAAAAA paramAtmadarzana. (12.) samagravidyAekarI vidvAna hoya ane sarvakalAno vettA hoya topaNa kapaTano tyAga thavo muzkelache. dhanyache evA purUSone ke nAnAM bhoLAM bALakonI peThe saralatAne dhAraNa kareche. jene tattvanuM jJAna nathI evA bAlakonI saralatA paNa prIti mATe thAyache to je sarva zAstrArthanA pAraMgAmIche, evA paMDitonI saralatA AtmAne vizeSa hitakArI thAya temAM zuM kahevU ? zrutajJAnano dariyo evA gautama gaNadhare paNa saralatAthI bhagavAnanI vANI sAMbhaLI aho kevI AzcaryatA ? saralapaNe AlocanA karavAthI ghaNAM karmane pANI khapAveche, kuTilatAthI AlocanA karato alpa pApI hoya to paNa pANI pApane vadhAreche, jenI kAyAmAM manamAM vacanamA kuTilatAche, evA jIvo utkRSTa tapa tape, AkarI kriyA kare, vairAgyaraMgamAM jhIlyA hoya evA dekhAya topaNa teno AtmA karmarahIta thai mokSapada pAmato nathI, mAyAe rahIta jIvono moja thAyache emAM saMdeha nathI. vicitra prakAranAM tapa ane vicitra prakAranI dharma saMbaMdhI kriyA ane jJAnamAM vicakSaNa evA purUSo paga eka samagraduHkhamUlabhUtA kuTilatAne sevatA duryo nimAM upajI vicitra prakAranAM bhayaMkara duHkhonA bhAgI thAyache. jema vIramatI nAmanI sAdhvI kuTilatAthI duHkha pAmI tema kapaTI puruSo paNa dharma viSayamA kuTilatA karI caturgatirUpa saMsAramAM paribhramaNa kareche, mATe AtmArthi purUSoe mane karI vacane karI tathA kAyAe karI kuTilatAno tyAga karavo, niSkapaTI manuSyane dharma pariNameche. udAyIrAjAno ghAtaka bAhyathI sAdhu ane atyaMta vinayavaMta evo vinayaratna kuTilatAthI marI narakamAM gayo, tema tenI peThe je dharmAcAramA bAhya thI judA AcaraNa ane manamA jUda ema karaze te dharmaranna pAmI zakaze nahIM. ane duHkhanA For Private And Personal Use Only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 121 ) saralA. bhAgI thaze. bhArmanI prApti koI viralA jIvone thAyale. dravya dharma to kapaTI paNa Adareche, AtmajJAnI samakitI jIvane bhAvadharmanI prApti thAyache, sArAMza ke mAyAno tyAga karaze te paramAtmapada pAmavAne yogya thaze. zrIyazovijayajI upAdhyAya kaheche ke zloka. daMbhena vratamAsthAya yo vAMchati paraMpadaM / lohanAvaM samAruhya, so'bdheH pAraMyiyAsati keza lodharA zayyA, bhikSA brahmavratAdikaM / daMbhena duSyate sarva, trAsenaiva mahAmaNiH sutyajaM rasa lAMpaTyaM, sutyajaM deha bhUSaNaM / sutyajAH kAmabhogAdyA, dustyajaM daMbhasevanam svadoSa ninhavo loka, pUjAsyAt gaurakhaM tathA / iyataiva kadarthyate, daMbhena vrata bAlizAH aho mohasya mAhAtmyaM, dIkSA bhAgavatImapi / daMbhena yad viluMpaMti, kajjaleneva rUpakaM AtmotkarSAt tatodabhAt pareSAM cApavAdataH / badhnAti kaThinaM karma, bAdhakaM yoga janmanaH 3 4 5 For Private And Personal Use Only // 1 // // 2 // 6 kapaTavRttithI paMcamahAvrata grahI je jIvo paramapadane vAMche che, te jIvo lohanI nAmAM besI samudrano pAra pApatA icchatA hoya tema jANavA. kezanuM luMcana karaM sAdhune sahela che, sUryasAmI dRSTi rAkhI AtApanA levI sahelache, pRthvIne viSe zayana karanuM, kajjAno
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 123 ) tyAga, gRhe gRhe bhikSA mAgavI, kAma vikArane jItI brahmacarya pA La Adi sarva sahelache kiMtu sAdhune kapaTanI tyAga karavo muzkelache. sarva vrata, tapa kriyAdi kapaTathI duSita thAya che. jema suMdara nirmala maNine DAyalAgavAthI tenI kAMti maMda thAyache tenI peThe atra samajavu. rasanuM lolapIpaM sukhe tyAgI zakAya, deha bhUSaga paNa tyAgI zakAya. kAmabhogAdine paga sukhe tyAgI zakAya paga kapaTano tyAga karavo ghaNo vikaTa che. jema jema vidvattA vRddhi pAme tema tema Atma upayogI zUnya muni kapaTamA potAnI vidyAne upayoga kare che kapaTabhAva tyAgavAthI sukha thAyache, koi prANI mAna pUjAnI lAlace uparathI bAhya cAritra zuddha pALe, paMcasamitino bAhyathI khapa kare, ga guptineo bAhyayI sArI rIte khapa kare. uparathI evo vairAgya jagAve ke loko tenA upara phIdA phIdA thA jAya paNa aMtaramAM AtmAno upayoga hoya nahIM ane abhyaMtara nirmala parinAma na hoya potAnA gacchano matano pakSa sabala karavAnI lAlasA banI rahI hoya, AtmA ane paramAtmAnuM svarUpa zuM che ? teno to vicAra paNa kare nahIM, vyAkhyAna vANIthI hajAro jIvone raMjana kare, bolavAnI kalA ev| hoya ke jaMthI vicArA mugdha jIvone vaza karI dRSTI rAgIyA kare, evo sAdhu kapaTaTTattithI paramAtma svarupa pAmI zakato nathI. jyAre sAdhunI paga AvI sthIti che to alpajJa saMsAranA khADAmAM patita zrAvako bhAgye kapa no tyAga karI zake. kapaTa rupa kALo nAga je bhavyanA hRdayamAM para niMdA, stramahatvatA, parApakarSarUpa phaNIvaDe karI sahIta vasato hoya te prANI duHkhanI paraMparAne pAmeche. alpajJa puruSo kapaTIyonA paTane pArakhI zakatA nathI, je muni bAhya kSaNika mAna pUjA kItinI lAlace zrAvaka AgaLa ThIkaThAka AcaraNa dekhADI raMjana For Private And Personal Use Only
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (124) saralatA. kare te zrAvakanI AgaLa evaM boleke te bhadrika mahAmuni temane jANe paNa potAnAmAM kaMi hoya nahIM. zrI cidAnaMdajI mahArAja kaheche kekathanI kathe sahu koi, raheNI ati durlabha hoi jaba raheNIkA ghara pAve, taba kaheNI lekhe Ave. 1 niSkapaTI ane kapaTI sAdhuonI parIkSA karavI durghaTache, mahA buddhinA dhaNI evA abhayakumAra sarakhA kapaTI vezyA zrAvikArnu kapaTa jANI zakyA nahIM, to bAlajIvonuM zuM kahevU ? jene mAna pUjA kIrtinI lAlaca gaiche evA purUSone dhanyache, vivekI sujJa purUpa haMsanI peThe kapaTI ane niSkapaTI sAdhuonI parIkSA karI deche, kapaTI ema dhAreche ke huM anyane chetalaM chaM paNa kapaTathI tenA AtmAne karma chetarI potAne vaza kareche te ANI zakato nathI. AkhI dunIyAmAM kapaTajALa moha rAjAe pAtharIche temAM manuSyAdika rUpa mAchalAM bicArAM aMtaranA ajJAne sapaDAyache. ane vividha duHkha pAmeche, je ne kharekhaheM nija AtmAnuM jJAna thAyache te kapaTajALane chedI nAkheche, niSkapaTI purUSonI vANImAM dvidhAbhAva raheto nathI, niSkapaTI manuSya jevU hoya tevU kaheche. kapaTInI vRtti kAka sadRzache. potAnA dopane gopavanAra loka potAnuM gaurava mAna pUjA jema thAya tema daMbhathI AcaraNa kareche, aho keTalI a. jJAnatA ? jeno aMte tyAga karavAnoche tenAmAM muMjhAvu e bAlajIvonuM lakSaNache. prANI manamAM paramArthabuddhithI vicAre to kapaTa karavAnuM kaMi kAraNa nathI. ema vizvAsa thAya. gurumahArAjane paNa kapaTI ziSyano vizvAsa Avato nathI. jJAnI gururAjanI pAse jai koi prANI kapaTathI pRcchA kare to te turata jANI leche. ane tethI pRcchakane ayogya jANI mauna dhAreche, kapaTI evaM jANIne kapaTa For Private And Personal Use Only
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (125) karecha ke, huM yukti racuM chu, huM kaLA karUMchu, huM bolachu, te anya koi jANatuM nathI. paNa yAda rAkha ke prathama to kapaTane jANanAra tArA zarIramA rahelo tAro AtmAche. bIjuM siddha bhagavaMta jJAne karI tAraM kapaTa jANI rahyAche, konAthI chAnuM tAruM kapaTache. he mUrkha jIva ! tuM cAra ghaDInA cAMdaraNAnI peThe A dunIyAmAM thoDo kAla rahI parabhavamA cAlyo janArache, tArA zarIranI khAkha thai jaze, hADakAMnA cUrecUrA thai jaze. karelAM karma parabhavamA bhogavavAM paDaze. tuM tArI meLe vicAra to tArA AtmA nyAyAdhIzanI peThe nyAya karI Apaze, kapaTa vinAnI tArI keTalI jIMdagI gai ? teno vicAra kara-tAruM kapaTa kadApi tuM atra chArnu rAkhIza paNa parabhavamAM kema chUTIza ? rAjA, rANA, zeTha, garIva Adi sarva kapaTa karaze to te tenuM phala bhogavaze. potAnA AtmAne subuddhithI prazna karo ke he AtmA tane kapaTa miyache ? tyAre AtmA taraphathI vicAra thaze ke kapaTa karavU te mahApApache. ____aho moharAjAnuM mAhAtmya to juo ke prANI zrI tIrthakara rokta bhAgavatI dIkSAne paNa kAjaLe karI citrAmaNano jema lopa thAya tema kapaTe karI lopI nAkheche. potAnA AtmAnI vaDAi kare, ghaNuM kapaTa dhare ane pArakA avarNavAda bole tethI prANI kaThIna karma bAMdheche, tevA puruSo yogInA janmane bAdha kara nArAche. te zuddha cAritra pAmI zake nahIM. zrI yazovijayajI upAdhyAyajI "mAyA" viSa kahe che ke namamAsa upavAsIyA suNo saMtAjI / zIta lIe kRza anna guNavaMtAjI // garbha anaMtA pAmaze suNo saMtAjI / For Private And Personal Use Only
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ( 126 ) www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saralatA. je che mAyA maMna guNavaMtAjI // ityAdi vAMcI AtmArthI puruSe kapaTano tyAga karavo. zloka. jainairnAnumataM kiMcit niSiddhaM vA na sarvathA / kArye bhAvyamabhane tyeSAjJA pAramezvarI. adhyAtmaratacittAnAM daMbhaH svalpopinocitaH chidralezo'pi potasya, siMdhuM laMghayatAmiva. 1 2 tIrthakare ekAMte AjJA paNa karI nathI tema sarvathA niSedha paNa nathI karyo, so paNa je kArya karavuM te kapaTa rahItapaNe kara, evI pAramezvarI AjJA satya mAnavI. jema vahANamAM chidrano leza hoya to paNa samudra taravAmAM yogya nathI tema adhyAtmane viSe jenuM mana raMgAyuMche, tene jarA paNa kapaTa kara e yogya nathI. syAdvAda rIte AtmasvarUpa jANavAthI kapaTa vRttino tyAga dhaze. dagA, prapaMca, chaLabheda, eka bIjAnI niMdAno tyAga karI eka AtmasvarupamAM ramaNa karanAra je munivaroche tene sahazrazaH vaMdana thAo. bAkI je chaLa bheda prapaMca vikalpa saMkalye karI bharelA nAma dhArI sAdhuo vA zrAvakothI Atmahita dUra jANavuM. lobha svarUpaM. zloka = yogazAstre. AkaraH sarvadoSANAM guNagrasanarAkSasaH / kaMdo vyasanavallInAM, lobhaH sarvArthabAdhakaH dhanaH hInaH zatamekaM, sahazraM zatavAnapi / sahazrAdhipatiH lakSaM, koTiM lakSezvaro'pi ca For Private And Personal Use Only
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mrkhrkhr shyk m paramAtmadarzana koTIzvaro nareMdratvaM, narendrazcakravartinAM / cakravartI ca devatvaM, devo'pIMdatva micchati. iMdratvepihi saMpAte, yadIcchA na nivarttate / mUle laghIyAMstallobha, zarAva iva vardhate / hiMseva sarva pApAnAM, mithyAtvamiva karmaNAM / rAjayakSmeva rogANAM, lobhaH sarvAgasAM guruH aho lobhasya sAmrAjya, meka chatra mahItale / tarakhopi nidhi prApya, pAdaiH pracchAdayaMti yat 6 apidraviNalobhena, te ghitricturidiyaaH| svakIyAnyadhi tiSTaMti / prAg nidhAnAni mUrchayA bhujagagRha godhAkhu mukhyAH paMceMdriyA api / dhanalobhena lIyaMte nidhAnasthAnabhUmiSu pizAcamudgalapreta bhUtayakSAdayodhanaM / svakIyaM parakIyaM vApyadhitiSTaMti lobhataH bhUSaNodyAna vApyAdo, mUchitAstridazA api / vyutvA tatraiva jAyate / pRthvIkAyAdi yoniSu 10 prApyopazAnta mohattvaM, krodhAdi vijaye sati / lobhAMzamAtra doSeNa / pataMti yatayopihi 11 lobhAd grAmAdisImAna muddizyagata sauhadAH prAmyAniyuktA rAjAno / vairAyaMte parasparaM 12 For Private And Personal Use Only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (10) lobha pAparnu mULa jANIne teno tyAga karavo. Arabhyate pUrayituM, lobhgto yathA ythaa| tathA tathA mahacitraM, muhureSo vivardhate 13 lobhastyakto yadi tadA, tapobhiraphalaralaM lobhastyaktonacetarhi, tapobhiraphalairalaM lobhamUlAni pApAni, rasamUlAni vyAdhayaH snehamUlAni duHkhAni, trINityatkA sukhIbhava. 15 sarva doSanuM sthAna lobhache, guNano grAsa karavAne lobha rAkSasa samAna che. vyasanarupa vallI kaMdabhUta lobha jANavo. ema sarvArthano bAdhaka lobha jANavo. nirdhana so rupIyAne icche, ane so rupIyA maLe hajAranI icchA, ane hajArano adhipati thaye lAkhanI icchA thAya. lakSamaLe karoDanI icchA thAya koTIzvara nRpa ruddhi cAhe, rAjA cakravartinI padavI icche ane cakravartI devatAnI Rddhi cAhe che. devatAne iMdranI padavAno lobha rahe che. ema mUlamAM laghu ane aMte vRddhine pAmanAra lobha zarAvanI peThe jANavo. __ pAparnu mULa hiMsA ane karmanuM mULa jema mithyAtva, ane rogone viSe jema rAjaroga ( kSayaroga ) sarva rogarnu mULache. tema lobha sarva propano guru che. aho lobhanuM sAmrAjyato juo. pRthzIne viSe eka chatra lobhanu rAjyache, vRkSo paga nidhAnane pAmImUlIe karI saMtADeche. .. dravyanA lobhamAM dvIndriyAdi jIvo paNa sapaDAyAche pUrva bhavanA nidhAna upara mUcchAvaDe adhirohaNa kare che. sarpa, uMdara, girolI pramukha paNa dhananA lobhamAM pUrva bhavanI mInA yoge phasAyache. ane nidhAnanA upara vAsa kareche. - bhUta preta pizAca yakSAdika paNa dhananA adhiSThAtA tarIke rahe che, aho lobhanI kevI sattAke devatAo sarakhA paNa dhanAdikanI mAe nIca yonimA avatareche. moTA moThA munivaro ke je upazA For Private And Personal Use Only
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. mammmmmmmmmmmmmmms ntamoha guNaThANe krodhAdikane jhItI caDhyAche to paNa temane lobha dhakko dei pADI nAkheche. lobhathI rAjAo ThAkoro vigere gAmanI sImonI takarAramAM harasAla kleza karI vaira dhAraNa karI laDI marecha, juo pratyakSa ruzIyA ane jApAna deza lobhanA kAraNa mATe moTI moTI hAla laDAio karI ane temA lAkho jIvono saMhAra thayo. ___ lobharUpI khADAne pUravA mATe jema jema prayatna karIye chIe tema tema vRddhi pAmeche. aho kebu Azcarya ? ... lobha tyAgyo to tapavaDe paNa tUM ? arthAt lobhanA nAzathI tapa tapavAnI kaMi jarura nathI ane kadApa jo lobha hRdayamA che to tapazcaryAvaDe karIne zuM ? arthAt kaMi nahIM. lobha mULa bhUta pApa kRtya jANavAM, rasamULa bhUta vyAdhiyo jANavI. sneha mUla duHkho jANavAM, eTale snehathI sarva duHkho utpanna thAyache, mATe he prANI. e traNa vastuono tyAga karI tuM mukhI thA. lobhathI kapaTa thAya lobhathI jIvahiMsA thAya, lobhathI asatya vacana bolavU paDe, lobhathI corI karavAnuM mana thAya, lobhathI kRtya akRtyanuM bhAna rahe nahIM. lobhathI lajjA dUra rahe, lobhathI dharmanAza pAme, lobhathI vivekano nAza thAyache. lobhI puruSane mukhe niMdrA paNa AvatI nathI, lobhI puruSa garaja vakhategadheDAne paNa bApa kaheche. lobhI puruSa sadA pArakuM kharAba cAheche, lobhI puruSa mAtApitAne paNa chatareche, lobhI puruSa sAdhu puruSatuM paNa apamAna kareche, mammaNa zaiDa mevA lobhI puruSo parabhavamAM paNa sukha pAmI zakatA nathI, A dunIyAmAM lobhI puruSa zuM zuM kRtya karI zakatA nathI. lobhI puruSa dhanane mATe anyano ghAta kareche tenu maraNa icchecha, juo lobha vaze dhavaLa zeTha zrI zrIyALa rAjAne mAravA mATe gayA, paNa khode te paDe For Private And Personal Use Only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 60) lobhasvarUpa. tenI peThe pote maraNa pAmyA are durgatimAM gayA. lobhathakI sAgara zeTha samudramA bUDI maraNa pAmyA. lobhathI putra. potAnA pitAno rAjyane mATe ghAta kareche, karAveche, vAMche, lobhI puruSanI pAse lAkho rupaiyA hoya to paNa sukhe uMghI sakatA nathI, lobhI puruSa pApakarmathI jarA mAtra paNa Darato nathI. sAdhuone vastra pAtra zivyAdikano lobha hoya che. jJAnI pAse temAMgeM kaMi nathI. jJAnI vana pAtrAdika rAkhe che chatAM te upara moha rAkhato nathI. jJAnI manamA ema vicAre che ke huM kai vastuno lobha karUM. je vastuno lobha thAya che te vastukSaNIkache ane mArI nathI, rAjya dhana, kuTuMba, putra, putrIo, ghara, hATa, vastra, vigere vastuo AtmAnI nathI ane AtmAnI sAthai AvanAra paNa nathI. phakta ajJAnatAe jIva paravastune potAnI mAnI tenA lobhamAM vicitra duHkho pAmeche. marI gayA bAda sarva vastuo jyAM haze tyAMnI tyAM reheze. mATe are jIva jarAto vicAra!! pRthvI,ghara, hATa, rAjya, lakSmI mUkI ghaNA manuSyo cAlyA gayA tema tuM paNa eka divasa sarva mUkIne cAlyo javAno, je kAyAmAM sAraM sAraM miSTAnna tuM bhareche, je kAyAmAM tuM vasyoche, je kAyAvaDe tuM hAlI cAlI zakeche, je kAyAne tuM nhavarAve dhovarAveche te kAyA paNa aMte tArI thavAnI nathI. to tuM lobha zA mATe kareche ? dhUmADAnA vAcaka bharavA jema nakAmAche te paravastune potAnI mAnI lobha karavo te paNa khoToche. khAruM jala pIvAthI jema tRpti vaLatI nayI tema lobha karavAthI zAnti sukha maLatAM nathI. mATe amRta samAna saMtoSa guNanuM he jIva tuM sevana kara ke jethI zAnti sukha maLe. For Private And Personal Use Only
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana saMtoSamahimA. saMtoSa svarUpa zloka-kathAkoSa graMthe. yathA nRNAM cakravartI, surANAM pAkazAsanaH tathA guNAnAM sarveSAM saMtoSaH paramoguNaH saMtoSayuktasya : yate rasaMtuSTasya cakriNaH tulayAsaMmitomanye prakarSaH sukha duHkhayoH kimaMdriyANAM damanaiH kiM kAyaparapIDanaiH nanu saMtoSa mAtreNa muktistrImukhamIkSate yat saMtoSavatAM saukhyaM, tRNasaMstArazAyinAM / kvatat saMtoSavaMdhyAnAM tulikAzAyinAmapi For Private And Personal Use Only ( 131 ) 2 3 4 jema manuSyomAM cakravartI devatAomAM jema iMdra, tema sarva guNomAM saMtoSa moTAmAM moTA guNache. saMtoSa yukta yatinA jeTalaM iMdra caMdra nAgeMdrane paNa sukha hotuM nathI. iMdriyonA damana karavAvaDe karIbhuM, kAyAne pADavAvaDe zuM ? saMtoSa mAtra vaDe muktikhI mukhanuM nirIkSaNa thAya che. tRNanA saMdhArA upara zayana karanAra evA saMtoSa bALA munivarone je sukhache te sukha saMtoSa baMdhya tUlikAmAM zayana karanAra nRpa gRhasthAne hotuM nathI. saMtoSI nara sadA sukhI jANavo. asaMtoSa puruSane saMtoSI vA bhikSuka jeTaLaM paNa sukha hotu nathI. saMtoSIne ciMtA hotI nathI saMtoSa kalpavRkSa samAnache. saMtoSa a. nahada AnaMdadAyakache. saMtoSI pArakAno upakAra karavA samarthache. asaMtoSI marIne parabhavamAM paNa sukha pAmato nathI. saMtoSI moTo dhanavAn jANavo. saMtoSamAM je sukhache te sukha anyatra nathI. A
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 133 ) nindAnoM tyAga karavoM joie. tmajJAna thayA vinA tAttvika saMtoSa thato nathI mATe AtmajJAna katAM sarva doSo nAza pAmaze. cakravartI sarakhA moTA rAjAo paNa lakSmIno tyAga karI sukhI thayA. AtmArthI bhavyoe pArakI niMdAno tyAga karavo, kAraNa ke niMdaka caMDAlache. niMdaka moTo pApIche, nAma deine niMdA kare to adhama jANavo. paramAM bhUla hoya paNa tenA pUMThe niMdA karavAthI kaI phAyado thato nathI. pApamAM zaktivALA puruSone niMdA karavAno svabhAvache. gaMgAjalamAM snAna karanAra hoya, aDasaTha tIrthanI yAtrA kare kiMtu jo te niMdaka che to te apavitra ane duSTa jANavo, bahAdUra puruSo niMdA karatA nathI. niMdaka kAgaDAnA karatAM paNa Doche. adekhAithI niMdA uptanna thAyache ane niMdAthI kleza unna thAya che ane te sAmA puruSanA jANavAmAM Ave to paraspara vaira baMdhAyache, niMdaka AbhavamAM tathA parabhavamAM paNa duHkha pAmeche, niMdA karavAthI mitranI mitrAi paNa tUTeche. jo tame guNI thavAne cAhatAho ke manuSyanI ghoLI bAjU tarapha dRSTidyo. paNa kALI bAju tarapha dRSTi dyo nahIM, hAlanA vakhatamAM koi sarva guNI nathI, koi puruSanI koi niMdA kare to tene manama ema vicArakhuM ke bhale e niMde. huM jo sAro manuSya huM to tenI niMdAthI mAre zuM ? niMdakanA upara mAre kema krodha karavo joie ? sAmA manuSyanuM hita icchavuM hoya to tenA guNa gAvA. koi nidaka niMdA kare to ulaDaM niMdakanAmAM je guNa hoya te ApaNe vakhAvo paNa kharAba lAgaNIthI sAmu tenuM buruM karavA prayatna karavo nahIM. koI ApaNA upara duSTatA kare to paNa ApaNe tenI tarapha zubha bhAvanA rAkhavI, tenu sAruM karavA zubha saMkalpa karavo ema kasvAthI sAmo puruSa aMte duSTatAno tyAga karaze A niyamano anu For Private And Personal Use Only
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Anamnawww paramAtmadarzana. (13) runnainimimmisimiminnan bhava karavAthI khAtarI thaze. AtmajJAnIo koinI paNa niMdA karatA nathI teo to A"tma rUvapamA tallIna raheche. paranA tarapha dRSTi detA nathI ane kadApi upakArane mATe paratarapha dRSTiche to paNa AtmahitathI anya prahAtta karatA nathI. ___ koi viralA jagatmA Atma tattvanI zodhamAM svakAla nirgamana kareche, ane koI viralA paramAtmapadane pAmeche, satya tarapha prAyaH dunIyA pravRtti karatI nathI paNa asatya tarapha kareche te upara eka dRSTAMta musalamAnI dharmamAM pragaTa thayuM che te evI rIte ke koi eka mahAn pAdazAhanA vakhatamAM eka phakIre prazna karyo ke-he pAdazAha A saba khalaka bure rastepara kayuM cala rahI he ? tyAre enA uttaramAM pAdazAhe phakIrane vijJapti karI kahyu ke-ApakuM merA mukAma do varSataka rahenA cAhie. jaba ApakA savAlakA javAba meM denekuM zaktimAna houMgA-A uparathI phakIra bAvA tyAM rathA ke turata pAdazAhe potAnA rAjyamAMnA tamAma amIra umarAvone bolAvI hukama Apyo ke-amArA khajAnAmAMthI tamAma lakSmI kharcI eka mahA moTo bAga banAvavo joie ne te bAgamAM tamAma sRSTinI sarva vastuo pragaTa karIdevI. bAda tamAma jagatmAMnI sarva prajAne te vAga jovA bolAvavI, ne temano tamAma kharca temanI jagyApara pahoMcAiyA sudhI no ApaNe karavo joie. AvA prakArano hukama maLatAM sarva kacerI maMDaLe tAbaDatoba AkhI pRthvImA rahelA tamAma kArIgarone bolAvyA ne temanA kahyA pramANe asaMkhya jAtanAM sAdhano purAM pADavA lAgyA. je uparathI base kosanI vaccamAM jamIna pahADa samudra nAnA prakAranAM tamAma dunIyAmA rahelAM pazupaMkhIo tathA aDhArabhAra For Private And Personal Use Only
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 135) bhAramAnI zodha mATe bAdazAhe banAveka vAga. vanaspati, mevAnAM jhADa, vicitra prakAranA amUlya vana raba svAhira bhAtabhAtanAM pakvAnna, bAgamAM pharavAnA manohara latAnA maMDapovALA rastA, ThekANe ThekANe suMdara vezyAo nATaka kare tema goThavaNa thai, sthaLe sthaLe vicitra prakAranAMnATakA.temaja khelADuonIgoThavaNa thai, sAkarIyAM pANI, gulAbajala lokonA upabhogane mATe taiyAra karAvyA. aneka tarehanA jAnavaronA tamAsAnI ramatanI goThavaNa thai. bAga jonArAne besavAne mATe aneka khurazIo AdinI sagavaDa thai. bAgamAM suMdara sarovaro havA khAvAne mATe baMdhAvyAM ane te sarovaranI AsapAsa cAre tarapha lImaDA vavarAvyA. ghaTA karAvI, ThekANe ThekANe pANInA kuMvArA mUkI dIdhA, viSeza zuM ? aparaMpAra tenI zobhA bAhya jagatnI vastuothI banAvI dIdhI, ane rAjavarge pAdazAhane khabara ApI. pAdazAhe jagatmAM evI jAherAt khabara ApI ke-mArA baso kozanA bAganA madhyabhAgamA eka mahela meM racAvelo che, te mahelamAM amuka divase baporanA traNa vAge hu~ eka kalAka saMtAi rahIza, tevAmAM je puruSa mane zodhI kADhaze tene huM mArI tamAma pAdazAhI ApI deza. evI rItanI jAhera khabara dunIyAmAM phelAvI dIdhI. TharAvelA divase tamAma loko bAdazAhI bAga jovA AvyA. tamAma prajA bAga jovA mazagula thai koi phulanAM jhADo jovA lAgyA. koi vAghasiMhAdi pazuone jovA lAgyA, keTalAka zokhIna taLAvanI zobhA jovA lAgyA ane ThaMDo pavana khAvA lAgyA, nATaka jovAnA rasIyA nATaka jovAmAM lIna thayA. mevAnA rasIyA mevA khAvA lAgyA, koi puruSa bIjA puruSane kahyu ke-bhAi cAlo ApaNe bAdazAhane zodhI kADhIe, tyAre sAmA puruSe javAba Apyo ke-tuM to celo thayo che, zuM rAjA te mahelamAM saMtAya ? ene evaM rAjya vhAluMke For Private And Personal Use Only
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 135 ) mATe ApaNe to vezyAono nAza jovAmAM AnaMda mAnIzuM - koi vyAkaraNa zAkhanA vidvAne naiyAyikane kAM he naiyAyika tuM bAdazAha mahalamAM saMtAno che te vAtane kharI bAta mAne che ke khoTI tyAre naiyAyike kAM ve - bAdazAha vAkyaM pramANaM vA apramANaM vA, tasya vAkyaM satyaM vA asatyaM vA etat kAryasya kiM prayojanaM, idRzaM pUrva na bhUtaM kadApi bAdazAha gAMDo thayo haze, kadApi mahalamAM tene zodhavA jatAM bAdazAha mArI nAMkhe tathA baLI eka evI zaMkA thAya che ke-bAdazAha mahalamAM che teSAM zuM pramANa ? pratyakSa pramANa pratyakSa viruddha che. anumAna pramANamAM koi hetu avyabhicArI siddha yato nathI, upamAna pramANa paNa sAdRzyanA abhAvathI bAdhitache. Agama pramANanI paNa atra siddhi yatI nathI, mATe amo to bAdazAhane zodhavAnuM baMdha rAkhI A pratyakSa dekhAtI vastuo jovAmAM AnaMda mAnIbhuM tyAre vyAkaraNazAstravetAe kayuM satyaM satyaM bhavatAM kathanaM pAdazAha vAkyaM pramANIbhUtaM mayA na jJAyate - koi sa gAM saMbaMdhInI vAto karavA lAgyA, bAganI manoharatAnI evI khubI hatI ke pagale pagale vicitra jovAnuM maLe, khAvAnuM maLe, keTalAka to vRkSa taLe sui gayA, keTalAkaeka bIjAne vastuo oLakhAvA lAgyA, keTalAka rupaiyA kharcI TIkITo karAvI tamAsA jovA lAgyA, keTalAka ema vicArakhA lAgyA ke bAdazAha buddhimAn che, tenI ochI mAyA nathI te evo saMtANo haze ke ApaNA hAthamAM Avavo muikelache, mATe ApaNA karatA hoie te karo. keTalAka ema ciMtA lAgyA ke jyAre A bAgamAM paNa evI bhUlavaNI cukavaNI che ke ApaNe bhUlA paDIyechIye to bAdazAhanA mahelamAM to bahu bhUlavaNI cukavaNI haze ke jethI zodhavAne badale ApaNe bhUlA paDIe to atobhRSTa tatobhRSTa thaie. keTalAka suMdara parIo dekhI semAM For Private And Personal Use Only
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (36) bAdazAhanI zodha. moha pAmyA. keTalAka rAgarAgaNInA tAnamA gulatAna thayA. keTalAka vyApAra karavA lAgyA, keTalAka viSayanI vAto karavA lAgyA keTalAka ema ciMtavavA lAgyA ke A bAgamAM sadA rahevAnuM thAya to ThIka. ema sarvajana bAganI mohamAyAmA phasAyA. koie bAdazAhane zodhI kahADavAno prayatna kayoM nahIM, evAmAM eka DAhyo puruSa hato teNe vicAryu ke-kharekhara A jagatnI tamAma prajA gAMDIne mUrkha che, kemake te jovAmAM mazagula thai paDI paNa temanAmAM eTalI samajaNa nathI ke prathama bAga jovAnA karatAM bAdazAhane zodhI kahADavo joie bAdazAhane zodhI kADhe to A sarva bAga tathA bAdazAhI tene maLe, mATe ApaNe to prathama bAdazAhane zodhI kADhavo joie ema nizcaya karI A puruSe mahela tarapha prayANa kayu. koi vastu tarapha dRSTi dIdhI nahIM, aMte mahelamAM gayo, bAdazAhane zodhI kADhyo, ke turata bAdazAhe eka hajAra topa phoDAvI mAna sAthe potAnI bAdazAhI tene havAle karIne turata pelA phakIra bAvAne pAdazAhe kachu ke-phakIra sAheba dekho. aisI dunIyA divAnIkI rIti hai ke saba khalaka jUThA bAga dekhane meM mazagula hui, lekIna kIsIkA dhyAna merI zodha tarapha nahIM AyA. sArAMza ke evI rIte A dunIyAnA jIvo asatya mohamAyAthI jagatmA phasAyAche. mohamAyAno tyAga karI jinAjJA satya mAnI potAnI kAyArUpI mahelamAM anaMta zaktimAn anaMta sukhabhoktA evA AsmArUpI bAdazAha raheloche tene zodhavA dhyAna lagADe to jIva pote paramAtmA banI traNa jagatano svAmI thAya. saMsArarUpa bAgamAM sarva jagat mohamAyAthI phasAyuMche, koi viralA prANI AtmajJAnane mATe sadgurunu saMsevana kareche, jema jhAMjhavAnA pANIzrI tRSA zAnsa thatI nathI tema saMsAranI mohamAyAthI AtmAne zAnti maLatI nathI, saMsAranI sarva khaTapaTane tyAgI AtmasvarUpa prApta kara eja For Private And Personal Use Only
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana... ( 137 ) sAramAM sArache, punaH punaH manuSyabhava maLavAno nathI, gayo vakhata pAcho AvanAra nathI sadgurunAM vacana hradayamAM ThasyAM nayI ema lAgeche, jo ThasyAM hota to saMsAranA padArthomA mana jAya tahI, he cetana tuM kSaNamAM sAraM sArAM bhojana jamavAnI icchA kareche punaH strIviSayAbhilASe tuM baheche paNa samajato nathI ke strImA upara moha pAmavAnuM zuM kAraNa ? strInuM zarIra sAta dhAtuthI bhareluche, khInI kAyAmathI maLamUtra fic amr kareche, enA zarIramAM jarA paNa pevitratA dekhAtI nathI. parasevo, mela, mastakanA kazamAM jU vigere pratyakSa dekhAyache mATe have tuM vairAgya lAvI brahmacarya vrata dhAraNa kara. brahmacarya svarUpa zlokaH L vanhistasya jalAyate jalanidhiH kulyAyate tatkSaNAta meruH svalpa zilAyate mRga ripuH sadyaH kuraMgAyata; vyAlo mAlya guNAyate viSarasaH pIyUSa varSAyata, yasyAMge'khila loka vallabhatamaM zIlaM samunmIlati 1 aizvaryasya vibhUSaNaM sujanatA zauryasya vAk saMyamo, jJAnasyopazamaH zrutasya vinayo vittasya pAtre vyayaH, akrodhastapasaH kSamA prabhavituH dharmasya nirvyAjatA, sarveSAmapi sarvakAraNamidaM zIlaM paraM bhUSaNaM. tathA gAthA zIlaM kula AharaNaM, zIlaM rUvaM ca uttamaM jayai; zIlaM ciya paMDicaM, zIlaM ciya nirUvamaM dhammaM. 1 For Private And Personal Use Only
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir brahmacarya svarUpa mahimA. tathAca zrI 9. tathAca zrI hemasAripAdAH prANabhUtaM caritrasya, parabrahmaikakAraNaM; samAcaran brahmacarya, pUjitairapi pUjyate. 2 . tathA ca dazamAMge zrI prazna vyAkaraNe yasya brahmacaryasya nAmAni guNAcaivamucyate tathAhi jaMbU. ettoya baMbhaceraM uttama tava niyama jANa daMsaNa caritta sammatta viNayamUlaM guNappahANajuttaM himavaMta mahaMta teya matta pasathyaM gaMbhIra thimitamajjaM ajjava sAhujaNA caritaM mokha mamgaM visuddha siddhigati nilayaM sAsata mavvAbAhaM apuNa bhavaM pasadhyaM somaM gumaMsiva mayala makhkhara karaMjati varasA rakhkhiyaM musAhassahiyaM navari muNivarehiM mahA purisa dhIra sUra- dhammiya ghitimaMtANaya sayA muvisuddhaM bhavvaM bhavvajaNa samuciNaM nisaMkiyaM nibhbhayaM nittusaM mirAyAsaM nirukhalevaM nivvui ghara niyama nippakaMpaM tava saMjama mUla daliyaNemagaM paMcamahavvaya surakhkhiyaM samiti gutti jANavaraM kavADa mukayarakhkhaNa digNa phaliha saNNaddhodhyayi duggatipahaM sugatipaha desagaM ca loguttamaM ca vayamiNaM paumasara talAga pAlibhUyaM mahA sagaDaara tuMba bhUaM mahAviDima rurukha khaMdhabhUtaM mahAnagara pAgAra kavADa phaliha bhUaM rajjapiNaddhova iMdakeuM visuddhaNega guNasaMpiNadvaM, jammiA bhaggammi hoi sahasA savvasaMbhaggasaddhiya mahiya cuNNiya kuzalli tapallaTTa paDia khaMDiya parisaDiya viNAsiyoM viNayasIla tava niyama guNa samUhaM taM baMbhaM bhagavaMtaM gahagaNa Nakhkhatta tAragANaM vAjahAulupati maNimutta silappavAla ratta rayaNAgarANaMva jahA samuddo veruli unveva jaha maNINaM jaha mauDo ceva bhUsaNANaM vaththANaM cevakhkhoma jualaM araviMda ceva pupha jeThaM gosIsaMceva caMdaNANaM himavaMtA ceva osahINaM sIto Aceva nimmaggANaM udahIsu jahAsayaMbhUramaNo ruagavaro ceka maMDali apadhvapANa pabare airAvaNo iva kuMjarANaM sIhoca-ja For Private And Personal Use Only
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana, ( 139 . ) hAmigANaM pavaro panagANaM ceva veNudeve dharaNe jaNapaNa iMdarAyA kANaM caiva baMbhaloe sabhAsu ajaha bhave suhammo ThitI lavasaca magAsavvapavarA dANANaM ceva abhayadAnaM kimirAo caiva kaMbalA - saMghayaNe caiva vajjarisabhe saMThANe ceva cauraMsejhANesua paramasukajhANaM NANesua parama kevalaM siddhaM lesAmua parama sukbalesA tithyakaro jahaveva suNINaM vAsesu jahA mahAvidehe girirAyAceva maMdaravare vaNesu jahA naMdaNavaNaM paraMca dumesu jaha jaMbU sudaMsaNA vIsujasA jIse nAmeNa ayaM dIvo turagAvatI rahavatI naravatI jahavIsu te caiva rAyA rahie caiva mahAraha mate evaM aNega guNA ahINA bhati ekammi baMbhacere jammitra ArAhi aM vayamiNaM sacce sIlaM tavo oya viNaoya saMjamoya khaMtI mutti taheva iha loia pAraloiya jasokittiya pavvaoya tamhA nihueNa baMbhaveraM cariavvaM savvao visuddhaM jAvajIvAe. ityAdi mahimA brahmacarya vratano ko che. duddA. "" Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir -44 Atama sukhanI: cAito, viSayecchA parihAra; viSayecchA manamA ghaNI, to zuM ? Atma vicAra. 1 Atma svarUpe dhyAnato, viSayecchAno nAza. pratipakSI ve dharmano, nahIM ekatra nivAsa. sAvarte nahIM varte tyAM che daMbha; bhogaja karmAdhInathI, tyAM zuM doya avaMbha. durgaMdhInI kothaLI, maLamUtre bharI deha; kAntA kAyA ehavI, apavitratAnuM geha. raMga rUpa khoTA sahu, zrave azucI nitya; For Private And Personal Use Only 3
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAsmamA ramaNatA kara. moha kare zuM jIvaDA, samaja samaja tuM citta- 5 bhoga rogaH samamAnato, svapne paNa nahIM Aza; anitya A saMsAramAM, kyAthI teno vAsa. 6 durlabha AtmasvarUpanI, vAto karavI sahela; kiMtu Atma svarUpanI, prAptiche muskela. 7 niMdA, Alasya, asatyAdi dUSaNo nivArI niHsaMgI thai Atma tattvanI khoja karanAra Atmatattva pAmI zakele. AtmatattvanI vAto karavI sahelache paNa Atma tattvanI prApti thavI muzkelache. koi viralA prANI AtmA upara ruci kareche. ___Acetana ajJAnayoge bhramita thai kadApi calita thai jAya che. ebuM Atma svarupa bhUlI gayo tethI paravastumA moha pAmyo, azuddha pariNattithI audArikA, vaikriya AhAraka, tejasa, kArmaNAdi zarIro dhAraNa karI tenA yoge tADana tarjana chedana bhedanAdika duHkho layAM, have jo tane sukhanI AzA thai hoya to he Atman ceta. ceta samaya cAlyA jAyache mananA manoratha manamA raheze, sadguru saMge rahI Atma svarUpa samana ane tenA dhyAnamA rahetA AzrayatuM durI karaNa thaze. ane aMtaraM tattvopayoge saMvaranI prApti thaze tAruM svarUpa tuM dekhe eTale tAro mokSa thaze. zrI devacaMdrajI paNa kaheche ke " duhA." tatvate Atma svarUpache, zuddha dharma paNa teha; parabhAvAnuga cetanA, karma gehache eha. tajIpara pariNati ramaNatA, bhaja nija bhAva vizuddha For Private And Personal Use Only
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. Atma bhAvathI ekatA, paramAnaMda prasiddha. 2 syAvAda guNa pariNamana, ramatA samatA saMga; sAdhe suddhAnaMdatA, nirvikalpa rasaraMga. mokSa sAdhanataNuM mULa je, samyagdarzana jJAna; vastu dharma avabodha vij, tusa khaMDaNa samAna. 4 Atmabodha viNuM je kriyA, teto bAlaka cAla; tatvArthanI vRttimaM, lejo vacana sabhAla. 5 ityAdithI paNa AtmajJAnanI khAsa jarurache, A jagatmA rAga devavyApI gayoche ne AtmAnA ajJAnane lIdhe jANavo. A zarIramA rahelA AtmAnA sarakhA anya zarIromAM paNa rahelA AtmAoche ema jo jANavAmAM zraddhA pUrvaka Ave to koi duHkha koi jIvane Ape nahIM, ane koi jIvanA upara koi jIva vaira rAkhe nahIM. AtmajJAnI sarva jIvane siddhasamAna gaNe to pachI kayA jovanI sAye te virodha kare ? alabata koi jIvanI sAthe te virodha kare nahIM, e vAtano anubhava karavAthI mAlama paDaze, Atmika zuddhAnaMda paNa tyAre anubhavamA Avaze. rAga dveSayI jenu malIna che tene mukha malatuM nanI. jagatmA tAtvika sukhanA bhAktA AtmajJAnI munivaroche. temane strI nathI. paNa samatA rupastrI bhAvathI jANavI. rAjAo zeThIyAo vakIlo, dAktaro, jyAre tApa AdinA nivAraNa mATe chatrI dhAraNa kareche to tenA badale AtmajJAnI munivaro kSamArUpa chatrIne dhAraNa kareche. kSamArUpa chatrIthI krodharUpa tApa lAgato nathI, ane adekhAirUpa uSNa pravana to jarA mAtra lAgato nathI. vaLI moharUpa meghanI ghaTiyI paDelu tRSNArUpa pANI tene kSamA chatrIthI bIlI za For Private And Personal Use Only
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (142) bhAtmajJAnI rAjAdhI paNa adhika sukhIje. kAyache, anya rAjAo pAdazAho jyAre eka deza be dezanA mAlika hoyache tyAre munirAja tenA karatAM paNa adhika potAnA AtmAnA asaMkhyAta pradezanA mAlIka hoyache. jyAre anya rAjAo ghaNI lakSmI bhegI kareche. tyAre munirAja AtmAnI jJAna darzana cAritra lakSmI bhegI kareche. taphAvata eTalo ke rAjAnI lakSmI khoTI, kSaNika che ane muninI lakSmI satya ane acala akhUTache, rAjA pAdazAhane manavacana kAyAe karI saMtoSa raheto nathI. tyAre munine manavadhana kAyAe karI saMtoSa raheche. rAjA jyAre nRpAdika zatruonI sAthe yuddha kareche, tyAre munIzvara rAgadveSarUpa zatruonI sAthe yuddha kareche, rAjAo jyAre bAgamAM krIDA kareche tyAre munIzvaro dharmadhyAnarUpa bAgamA krIDA kareche-dharmadhyAnarUpa bAga kevo che te kaheche-dharmadhyAnarUpa vAganI cAre tarapha udAsInatArUpa vADa karelI che. jJAnarUpa kUpadharma dhyAnarUpa bAgamAM zobhI raheloche. saMvegAdika vanaspati tyAM khIlI rahIche. tyAM munirAja sthira cittarUpa Asana upara besI vicareche. te vAganI zobhA anahadache. tenI sugaMdhIthI aneka jAtanA rogo nAza pAmeche. e bAganI aMdara kSudra prANIo praveza karI zakatAM nathI. jenI yogyatA hoya te tyAM jai zakecha. jagatanI moha mAyAmA phasAelA prANIone te bAgarnu mukha yatuM nathI, vaLI e bAgamA eka cAritrarUpa mahela zobhI rahyoche. tenI aMdara janma jarA maraNanAM duHkha nAzaka aneka auSadho rahyAMche teneo munIzvara upayoga karI zakeche. ane te auSadhonuM bhakSaNa karI ajarAmarapada pAmeche. vaLI te vAgamA rahelA jJAnakUpamAMthI munizvara jalapAna kareche. jyAM paropAdhirUpa tApato AvI zakato nathI. vaLI te bAganI asaMkhyAta pradezarUpa jamIna svaccha nirmalache. munIzvaranI sAthe zuddha cetanA raheche. baLI te munIvara AtmA ane paramAtmAnI jaikyatArUpa bhAgane kAyArUpa sa For Private And Personal Use Only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pramAtmadarzana. lamAM yUMTI manarUpa pyAlAthI pIveche. tethI zuddha cetanArUpa nIzo mu. nIvara mahArAjane evo caDhe che ke te vakhate agama nigama darzAya che. ane te samaye zarIra ane zarIrInu paNa bhAna rahetuM nathI ane te vakhate anahada AnaMda thAyache. AvA munirAjane sukha thAyache te anaMta cha. zrI yazovijayajI upAdhyAya adhyAtmasAramA kaheche ke zloka. kAntAdhara sadhA svAdAt, yUnAM yajjAyate sukhaM / biMduH pArthe tadadhyAtma zAstrasvAdasukhodadheH 1 adhyAtmazAstra saMbhUta-saMtoSa sukha zAlinaH gaNayaMti na rAjAnaM nazrIdanApi vAsavam. 2 bhAvArtha-strInA adhara rUpa amRtanA svAdathI yuvAna puruSone je sukha thAyache teto bhramaNA mAtra che, tAtvika sukha nathI, te sukha to adhyAtma zAstranA svAdathI utpanna thayelaM dariyA samAna sukha tenI AgaLa biMdu samAna che. adhyAtma zAstrathI utpanna thayelaM saMtoSa rUpa sukhanA bhoktA je pANI che te pANI rAjAne tathA dhanadane tathA iMdra sarakhAne paNa lekhAmAM gaNatA nathI. zloka. raso bhogAvadhiH kAme, sabhakSye bhojanAvadhiH adhyAtma zAstra sevAyA raso niravadhi punaH 1 kAmane viSe bhogavatAM mudhI rasache, miSTa bhojanane viSe jamavAnA vakhata paryaMta mathurapaNuMche. paNa adhyAtma zAstranI sevAno je rasa te to niravadhi che. kAraNa ke adhyAtmazAstrano rasa prAraMbha pAlathI mAMDIne pratidina vRddhi pAmeche. te rasa koi vakhata badalAto For Private And Personal Use Only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saralatamaH annons nathI, jyAre AtmAnaMdI munirAjane atyaMta sukha thAmache tyAre siddha bhagavaMtone anaMta sukha che temAM zuM kahevU ? anubhavathI sukhanI. pra. tIti thAyache. vaLI munIzvara upara kahelA evA bAgamAM sadAkAla vAsa kareche, temane koi jAtanI smRhA nathI AvA munIMdranA bAganI tole rAjA vA zAhukAronA bAga AvI zakatA nathI. rAjAne to manuSya seveche kiMtu munIzvarane sura asura iMdrAdika paNa seveche. rAjAne parazatru thakI bhaya raheche. kiMtu munIzvarane jaya hoto nathI. rAjAnI pAse aneka subhaDo hoyache tyAre. munIzvara rUpI rAjAnI pAro kSamA, vairAgya, jJAna, darzana cAritrAdi aneka subhaTo hAyache. rAjAnI lakSmI janmAMtaramA sAthe AvatI nathI. paNa munIMdranI lakSmI to parabhavamA sAye Aveche ane mokSamAM paNa sAthe raheche, rAjA potAnA dezamA pUjAyache, ane munIMdra to jyAM vicare tyAM pUjAyache. rAjA vaibhava chatAM dukhI thAyache, ane AtmajJAnI munIzvara to vaibhava vinA paNa aMtara vaibhavathI sukhI raheche, rAjAne potAnA rAjyathI saMtoSa raheto nathI. ane munIMdrane to sadA saMtoSa che. rAjAne A bhavamAM tathA parabhavamA kleza sahana karavo paDeche, ane munIzvarane A bhava tathA parabhavamA sukhanI prApti thAyache, rAjA saMsAramA pravRtti kareche. tyAre munIzvara pravRttino tyAga kareche, rAjA hAthI upara besI bakhatarathI zobhA pAmato tIkSNa bhAlAne dhAraNa kareche tyAre munIzvara saMvega rUpa hAthI upara beThA thakA brahmacaryarUpa bakhatarathI zobhA pAmatA dhyAnarUpa tIkSNa bhAlAthI rAgadveSa rUpa zatruno ziraccheda kareche, munIzvarane to koI zatru nathI. kiMtu vyavahArathI zatrunI kalpanA jANavI. pote potAnA Atma svabhAvamA rameche eTale svataH saga dveSano kSaya thAyache, rAjAne jarApaNa zAMti maLatI nathI, ane munIparatA sadA zAntimA raheche. rAjA jyAre vAdyavastu upara mamatA For Private And Personal Use Only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, 1115) rAkheche tyAre munIzvara aMtardhana upara mamatA rAkheche. kyA meru ane kyAM sarasavano dANo, kyAM sAgara ane kyA taLAva, kyAM rAtri ane kyA divasa eTalo taphAvata AtmajJAnI munIzvara ane rAjA bacce jANavo. duniyAmAM AtmajJAnI munisadRza anya koi sukhI nathI, zeTha, vakIla, bArISTarAdi loko tattvathI vicAratAM satya sukha bhogavatA nathI. satya sukhanI prApti to AtpajJAnIne thAyache. aMta. dRSTinA abhAve bAhyadRSTijIvo satya muskhano anubhava karI zakatA nathI. AtmajJAnI muni sadA nirbhaya raheche, aho te jIvatA jIvanmuktanI dazAne anubhaveche. AtmajJAna vinA khaMDanamaMDananI vidvatAthI Atmahita yatuM nathI. dunIyA jyAre parapariNatimA mhAleche tyAre munIzvara svapariNatimA mhAleche. Atmavat sarvabhUteSu yaH pazyati sa pazyati A vAkyano anubhava paNa AtmajJAnI munIzvara karI zakele. zuSkajJAnI jIvo vAkpaTutAthI AtmajJAnIno DoLa bhale batAvo paNa tenA anubhavathI thatuM sukha te pAmI zakatA nathI. AtmAnA kevala jJAnAdiguNonI prApti AtmArthine thAyache. ___ saMsArI jIvane jJAna darzana cAritrAdika Rddhi sarva tirobhAve che. te tirobhAva Rddhino AvirbhAva thAya, teja AtmAnuM paramAtma pada jANavU. te paramAtmano hu~ dAsa eTale upAsakachu te paramAtmapada jeNe oLakhyuM ane paramAtmapadamAM jenuM ekAgra cittathI dhyAna varteche. tene sAdhupada grahya ema jANavU. ane zuddhajJAna paNa te pAmyo ema jANavU. nAma, sthApanA, dravya, bhAva e cAra nikSepe sAdhu jANavA. ___ koinu sAdhu evaM nAma te nAma sAdhu, sthApanA karIe te sthApanA sAdhu tathA je paMcamahAvrata pALe kriyAnuSThAna kare zuddha AhAra grahaNa kare paNa jJAna dhyAnano jevo upayoga joie tevo upayoga na For Private And Personal Use Only
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hoya te dravya sAdhu jANavA. je bhAva saMvarapaNe mokSano sAdhaka thai bhAva sAdhunI karaNI kare te bhAva nikSepe sAdhu jANavA. koi jIvano jJAna ehavo nAma te nAmajJAna tathA je pustakamAM akSararUpe lakhyuMche te sthApanA jJAna, ane upayoga vinA siddhAntano maNavo athavA anyamatinAM sarva zAstra bhaNavAM tathA zarIrAdika te sarva dravyajJAna. ane navatattvanI naya nikSepAe jANavAM ane Atmatattva Adara, te bhAvajJAna jANavU. e AgamasAramAM kaIche. zuddha jhAnanI prApti paMcamakALamAM koika mahA puruSane thAyache. jJAnanA paMca prakArache. 1 matijJAna, 2 zrutajJAna, 3 avadhijJAna, 4 manaHparyavajJAna. devaddhi vAcaka kahecha ke-pATha, se kiMtaM mainANaM duvihaM mainANaM pannattaM taMjahA suyanissiyaM ca asuyanissiyaM ca sekiMtaM asuyanissiyaM amuyanissiyaM cauviha pamattaM taMjahA uppattiyA veNaiyA kamiyA pariNAmiyA buddhi caumvihA panattA. bhAvArtha-matijJAna ke prakAreche. zrutanizrita matijJAna, vIjeM azrutanizrita matijJAna. prAyazaH zrutajJAnanA abhyAsa vinA sahaja bhayopazamavaze je utpanna thAya tene azrutanizrita kahe che te cAra prakArache. utpAdikI dhuddhi, vainayikI buddhi, pAriNAmikI buddhi tathA karmajA ghuddhi. potAnI meLe utpanna thAya te autpAtikI buddhi ane gurUno vinaya zuzrUSA sevA karatAM Ave te vainayikI buddhi, karma karatAM upaje je te kArmikI buddhi ane pariNAmate dIrghakAlarnu pUrvApara arthana avalokana karatAM upaje te pAriNAmikI buddhi. pUrvazruta parikarmita matinA utpAdakAlane viSe zAkhArtha paryAlobana karatAMja je utsana thAya tene zrutanizrita matijJAna kahecha. tenA For Private And Personal Use Only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana cAra prakArache. avagraha, ihA, apAya ane dhAraNA temA avagraha ke bhedeche. vyaMjanAvagraha, arthAvagraha. kimidaM eTale A zuMche ? evo (avyakta) amaMgaTa jJAnarUpa arthAvagraha thAyache. tenI pUrva atyaMta avyaktatara (ati chAnuM je jJAna) hoyache tene vyaMjanAvagraha kahe che. vaMjaNavaggahacauhA-eTale vyaMjanAvagraha cAra prakAreche. te nIve. mujaba-maNanayaNa viNidiya caukA-mana tathA nayana e ve vinA bAkInI cAra 4 iMdriyone AzrayI cAra bhedeche. zrI naMdIsUtra pATha. se kiMtaM vaMjaNuggahe caubihe patte taMjahA, soiMdiya vaMjaNuggahe ghANidiya vaMjaNuggahe, raseMdiya vaMjaNuggahe, phAsiMdiya vaMjaNuggahezrota, ghrANa, jivhA, sparzendriya vyaMjanAvagraha jANavo.. mana tathA nayana e be iMdriyo apAyakArIche. cakSuriniya che te viSayadeza mati jAine dekhatI nathI, tema prApta artha nuM avalaMbana karatI nathI, tema mana- paNa jANavU. A kaMipaNache ? evaM anirdhArita sAmAnyarUpa avyaktapaNe a. tha je grahaNa tene arthAvagraha kaheche, te pAMca iMdriyo ane mane karI cha prakAranoche. zroteMdriyArthAvagraha, cakSuriMdriyArthAvagraha, ghrANeMdriyArthAvagraha, rasaneMdriyArthAvagraha, sparzaneMdriyArthAvagraha tathA mAnasArthAvagraha. avagrahagRhIta vastune viSa je dharmanI gaveSaNA karavI eTale A sthANuche ? athavA puruSache ? temAM paNa hAla saMdhyAkAlache ane mahA araNyache, vaLI sUrya paNa Athamyoche, mATe purUSa nathI. ityAdi vyatireka dharmanuM nirAkaraNa kara. ane ene pakSIo bhajeche. vacamAthI vAMkuche, ane koTara sahitache. ityAdika anvaya dharmano aMgI. kAra karavo, evaM je jJAna vizeSa tene ihA kaheche. e paNa paMca iMdriyo ane mane karI cha prakAreche. tathA ihita vastune viSe A nizcaye karI sthANujache, evo eka koTinA nidhayarUpa je bodha tene For Private And Personal Use Only
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (154 matijJAmasvarUpa. apAya kaheche. sthANurevAyaM ityAtmakarUpo apAyaH tathA nizcita vastune viSe avicyutipaNe athavA smRtipaNe athavA vAsanApaNe ne dhAraNa kara tene dhAraNA kahe che. te paNa paMcaiMdriyo ane mane karI cha prakAre che. ema chane cAre guNatAM covIsa bheda ane vyaMjanAgrahanA cAra meLavatA 28 ahAvIza bheda matijJAnanA jANavA emA cAra bheda azruta nizritanA meLavatAM batrIsa bheda thAya che. tathA jAti smaraNa paNa atIta kAlanA saMjJI paMceMdriyanA saMkhyAtA bhava dekhe. matijJAnanoja te bheda jANavo. zrI AcArAMga sUtranI TIkAmAM jAtismaraNa jJAnane dhAraNAno bheda kahyo che-yataH jAtismaraNaM tvAbhinibodhika jJAna vizeSamiti. koi eka sabhAmA ghaNA purUSo beThAche te vakhate zaMkha, tathA bherI, raNaziMguM, Adi vAjIMtra vAgavA lAgyozrotAjanoe sarva vAjiMtrano zabda samakAle sAMbhaLyA chatAM sarvanI kSayopazamanI vicitratAthI adhika nyUnAdika sAMbhaLavAmAM Aveche jemake koine te zaMkha bherI Adi. vAjIMtrano zabda bhinna bhinna sAMbhaLavAmAM Aveche tenA jANavAmA ema Ave ke amuka bherIo ATalA zaMkha vAgeche ema jaNAya tene bahu kaheche. 1 koine mAtra vAjIMtra vAgeche ema jaNAya tene abahu jANavo. 2 tathA te zabdamA paNa koikane madhura maMdatvAdi bahuparyAyopete je zaMkhAdika dhvani pRthak pRthak ghaNA prakAre sAMbhaLavAmAM Aveche tene bahuvidha * kahIe. 3 koine eka be paryAyopeta te dhvani sAMbhaLyAmAM Aveche te abahuvidha jANavo. 4 koikane turata te nAda sAMbhaLavAmAM Ave che te kSima jANavo. 5 koika vicArI vicArI ghaNI vAra pAchaLathI 'jANe te akSima jANavo. 6 dhvajArUpa liMgekarI jepa devakulaM oLakhAyache tema liMga sahita jANe tene nizrita kaheche, 7 For Private And Personal Use Only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. tene koI ukta prakAre liMgarahIta jANe koine zaMsayarahIta saMbhaLAyache tene koine zaMsayasahIta saMbhaLAyache tene saMdigdha kaheche. 10 koi eka veLA sAMbhaLI grahaNa karI lIghelaM te sadA sarvadA smaraNa rahe paNa vIsare nahI tene dhruva kahe che 11. ane koika ekavAra grahaNa kareluM sarvadA smaraNamAM rahe nahIM tene adhuva kahe che. 12. evI rIte bAra bhede jJAna thAyache tene pUrvokta mardia bhedothI gugatAM traNaroMne chatrIza bheda matijJAnanA thAya. tathA temAM azruta nizritanA cAra bheda meLavIe to traNasene cALIsa bheda matijJAnanA thAya che. arthAvagraha eka samaya pramANache. ane apAya aMtarmuhUrtta pramANa che. dhAraNA saMkhyAta asaMkhyAtA kAla sudhIche athavA dravyakSetra kAlabhAvathI matijJAna cAra prakAramuMche. ( 149 anizrita kache. 8 asaMdigdha kaheche. 9 matijJAnI AdezathI sarva dravya jANe paNa dekhe nahI. kSetra kI sarva kSetra lokAloka jANe paNa dekhe nahI. Timent Adeze sarva kAla jANe paNa dekhe nahI. bhAvakI Adeze sarva bhAva jANe paNa dekhe nahI. zrutajJAna svarUpa zrutajJAna cauda tathA vIza prakArache cauda bheda kareche For Private And Personal Use Only gAthA. akhkhara sannI sammaM, sAIyaM khalu sapajjavasiyaM ca / gamiyaM aMga pavi, sattavie e sapavikhkhA
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (50) ablb. bhAvArtha-akSarabhuta, anArazruta, saMzIbhuta, asaMjJIzruta, samyazruta, asamyagzruta, Adizruta, anAdizruta, paryavasitazruta, apayavasitazruta, gamikazruta, agamikazruta, aMgamAviSTazruta, tathA aMga bAhyazruta, e cauda bheda jANavA. 1 akSarazruta-akSarazrutanA traNa bhedache saMjJAkSara, vyaMjanAkSara tathA labdhyakSara. temAM prathama saMjJAkSara-aDhAra prakAranI lIpI, tathAhi-haMsalivI, bhUyalivI jarukhAtaha rakhkhasIya bodhavA / uDDI javaNI turukkI kIrI davaDIya siMdhaviyA 1 mAla viNI naDinAgari lADIlavI pArasIya bodhavvA / taha anamittiyalivI cANakI mUladevIya. 2 bIjo vyaMjanAtara prakAra te akArathI hakAraparyaMta bAvana akSara mukhe uccAravArUpa jANavo e bane prakAra yadyapi ajJAnAtmakache tathApi zrutanA kAraNa hovAthIM upacAre karI e be prakArane bhutajhAnanI saMjJA ApIche. 3 zabda zravaNa tathA rUpa darzanAdika thakI artha parijJAna garmita je akSaranI upalabdhi rUpa labdhyakSara zruta jANavU, karapallavI Adike jethI akSara saMkhyA- jJAna thAyache teno samAveza labdhi akSara bhrutajJAnamAM jANavo. 2 anakSarazruta-zirakaMpana, hastacAlana pramukha tathA samazyAe karI gamanAgamanAdika mananA abhimAyanuM je parijJAna tene jANavU. yathA koi manuSya koi manuSyane pRcchA kare ke bhAi bAhera jAvu cha ke ? teno pratyuttara mukhathI nahIM detA mastaka halAvIne athavA hAthavatI zAna karIne potAnI nAmaranI aNAvavI. pUchanArane tenA mananA abhimAyanuM parijJAna (mANapaNuM) thAya tene anakSarazruta kaheche. For Private And Personal Use Only
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmavana Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (151) 3 trIju saMgIta - saMjJA traNa prakAranIche 1 dIrghakAlikI, 2 hetuvAdopadezIkI, tathA dRSTivAdopadezikI. kema kara ? have kema thaze ? ityAdike karI atIta tathA anAgata ghaNA kAlanI ghaNA kAla paryaMta vicAraNA karavI te dIrghakAlikI saMjJA jANavI. tAtkAlika iSTha aniSTa vastu jANIne pravRtti nivRtti karavI te hetuvAdopadezikI saMjJA. kSayopazama jJAne samyag dRSTipaNaM hoya te dRSTivAdopadezikI saMjJA jANavI. vikaleMdriya asaMjJIne hetuvAdopadezikI saMjJAche. saMjJI paMceMdriyane dIrghakAlikI saMjJAche. kAraNa ke te vicAra ciMtavanA karI zakeche, samakitI jIvane dRSTivAdopadezikI saMjJA jANavI. mana tathA iMdriyothI utpanna thayelaM je jJAna tene saMjJIta kahe che. 4 mana vinA mAtra iMdriyoe karI thayeluM jJAna te asaMjJInuM zruta jANavu. 5 pakSapAta vinA koi viSayanA svarUpane je yathArtha jANavuM tene samyakta kache, arhat praNIta Agamane satya mAnavuM pakSapAta vinA te. 6 yathAvasthita bodhanA abhAvathI mithyAdRSTie arhatpraNIta athavA mithyAdRSTi praNIta vAkyAdikanuM jANavuM eTale pakSapAta pramukha buddhie karI koi viSayanA svarUpane yathArtha na jANavuM tene asamyak zruta kahe che.. 8 zrutajJAna sAdi paryavasitache, temaja anAdi aparyavasita paNa che. 10 dravyathI eka purUSa AzrI laie to sAdi saparyavasitache, ane ghaNA purUSo AzrI laie to anAdi aparyavasita paNa che. kSetrathakI bharata tathA bhairavatane viSe jyAre tIrthakarano tIrtha For Private And Personal Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra t 152) zutajJAnasvarUpa. bar3e tyAre dvAdazAMgI rUpa zruta hoyache, ane te tIrthano viccheda thavAthI te zrutano paNa viccheda thAyache. tethI te sAdi saparyavasita jANavuM. mahAvidehamAM tIrthano viccheda dhutano paNa viccheda thato nayI thI tyAM anAdi aparyavasitata jANavuM kAlathI utsapiNi tathA avasarpiNImAM cothe tathA pAMcame Are zrutajJAna hoya ane chaThe Are viccheda thAyache tethI sAdi saparyavasita jArg. mahAvideha kSetramAM evaM kAlacakra nahIM hovAne lIdhe tyAM zruta jJAna paNa anAdi aparyavasita jANavuM. www.kobatirth.org + bhAvathI - bhavyasiddhi jIvane jyAre samyaktvanI prApti thAya che tyAre Adi ane kevalajJAnanI prApti thAyache tyAre aMta hovAthI sAdi saparyavasita zrutajJAna jANavuM. 11 agyAramuM gamikata te jyAM sUtranA sarakhA AlAvA Ave te jANavuM dRSTivAda sUtramAM jANavuM. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 bAra agamika zruta aNasarakhA akSaronA AlAvA hoya te jANavu. 13 teramuM aMga maviSTa te dvAdazAMgIrUpa jANavu. 14 caudamuM aMga bAhyazruta te Avazyaka tathA dazavaikAlika jAbuM tathA zrutajJAnanA vIza bheda paNa karmagraMtha vigerethI jANI levA. " avadhijJAna svarUpa. anugAmI, vardhamAna, pratipAti, apratipati, hIyamAna, arne nugAmI e cha prakAra guNa pratyaya avadhijJAnanA che. uktaMca. nandya dhyayane " taM samAsao chavvihaM pannattaM taMjahA ANugAmiyaM aNA NugAmiyaM vadrumANayaM hIyamANayaM, paDivAi, apatinAha. For Private And Personal Use Only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 14 ) 1 prathama je ThekANe avadhijJAna utpanna thayuM hoya te ThekANuM mUkIne bIje dezAMtara pramukha jAya tyAM locananI peThe je sAtha Ave te anugAmika avadhijJAna kahe che. jyAM puruSa jAya tyAM sAthai Ave te. 2 bIjuM je ThekANe rahyAM avadhijJAna utpanna thayuM hoya te sthAnake Ave tevareja hoya. paNa anyatra sthAne jAya tevAre sAtha na hoya tene ananugAmi avadhijJAna kahe che. se kiMtaM NAnugAmIyaM ahInANaM ohInANaM taMjahA nAma egei purisegamamahaM joiThANaM kAuM tasseva joiThANassa pari peraM tesuparihiMDamANe parihiMDamANe parigholamANe tameva joiThANaM pAsa annaththagae na pAsai etameva aNANu gAmiyaM ohinANaM jayyeva samupajjai tathyeva saMkhijjANi vA asaMkhijjANi vA joyaNAI pAsai na anadhya. bhASyakAropyAha- aNugAmiu aNugaccha gacchaMtaM loyaNaM jahA jahA purisaM iyarou nANu gacchaThiyappaivaJcagacchataM - iti. 3 zrIjuM je vRddhi pAme tene varddhamAnaavadhijJAna kahe che, jemake zaLagatiagrima jema jema balataNa nAkhIye tema tema baghatI jvAlA thAyache tenI peThe yathAyogya prazasta atiprazasta tara adhyavasAyane lIye pUrvAvasthAthI te uttarottara samaya samaya vadhatuM vacatuM jAya tene vardhamAna avadhijJAna kahe che arthAt prathama upajatI vakhate aMgulana asaMkhyAtamA bhAga jeTacaM kSetra jANe. dekhe pazcAt vadhatAM vadhatAM yAvat alokAkAzane viSe loka jevaDA asaMkhyAtAM khAMDavAM dekhe. 4 cothuM pUrve zubha pariNAmavaze ghaNuM upaje pazcAt tathAvidhaM For Private And Personal Use Only
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir amanaraamananmarnamarana...... (15." mikhaanaa, sAmagrIno abhAva thayAthI paDatA pariNAme karI hAni pAme tene hIyamAna avadhijJAna kaheche. 5 pAMcamuM saMkhyAtA asaMkhyAtA yojana utkRSTapaNe yAvat samagra loka dekhIne paNa paDe eTale je Avyu jAya tene pratipAti kaheche. 6 chaTuMje utpannathayA pachI kSINatAne na pAme te loka samagra dekhIne alokanA eka pradezane dekhe te apratipAti jJAna jANavU. te jJAna Avyu jAya nahIM. prazna-hIyamAna ane pratipAti e bannenAM lakSaNo to sarakhAche tema chatAM jUdAM batAvavAnuM zuM kAraNache ? uttara-pUrvAvasthAthI haLave haLave ghaTatuM jAya eTale kSINatAne pAme te hIyamAna kahevAyache ane je vidhmAta pradIpanI peThe eka kAlane viSeja nirmUla thAyache te pratipAti kahevApache. avadhijJAnanA asaMkhyAta bhedache, vaLI avadhijJAnanA cAra prakArache tathA cAha. taMsamAsao caunvihaM panattaM taMjahA dabao khittao kAlo bhAvao dabaoNaM ohInANI jahanneNaM aNaMtAI ruvidavvAiM jANai pAsai ukoseNaM savva rUvidavAiM jANai pAsai, khittaoNaM ohIbhANI jahaneNaM aMgulassa asaMkhejabhAgaM ukkoseNaM asaMkhijjAI aloe loyappamANa mittAI khaMDAiM jANai pAsai kAloNaM ohinANI jahanneNaM AvaliyAe asaMkhijjabhAgaM ukoseNaM asaMkhijjAo ussappiNI avasappiNI atIyaM ca aNAgayaM ca kAlaM jANai pAsai bhAvaoNaM ohinANI jahaneNaMvi aNate bhAve jANai pAsai ukkoseNaM vi aNaMtebhAve jANai pAsai sancabhAvANaM agaMtabhAgaM. avadhijJAnI dravyathI javanyapaNe anaMtArUpI dravyane jANe dekhe For Private And Personal Use Only
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAramadarzana. utkRSTapaNe sarvarUpI dravyane jANe dekhe te dravyathI avadhijJAna. kSetrathI jaghanyapaNe aMgulano asaMkhyAtamo bhAga jANe dekhe ane utkRSTapaNe alokAkAzane viSe loka pramANa asaMkhyAtAkhAMcA jANe dekhe. kAlathI avadhijJAnI jaghanyapaNe AvalikAno asaMkhyAtamo bhAga jANe, dekhe ane uskRSTathI asaMkhyAtI utsarpiNI avasarpiNI paryaMta atItakAla anAgatakAla jANe dekhe te kAlAvadhi jJAna.. bhAvayI avadhijJAnI jaghanyapaNe anaMtabhAvane jANe dekhe ane utkRSTayI paNa anaMtA bhAvane jANe dekhe te bhAvAvadhijJAna jANa. manaHparyavajJAnasvarUpaM. manaHparyava jJAnanA be bhedache. eka rujumati, bIjo vipulapati amuka puruSe ghaTa ciMtavyoche ema sAmAnyapaNe manano adhyavasAya Ahe te rujumati jANavU. tathA amuka puruSe ghaTa ciMtavyoche te dravyathI suvarNanoche, kSetrathI pATalIpuranoche. kAlathakI zItakAlanoche, ane bhAvathI pItavarga sukumALa dravyAdi vizeSa prAhiNImati tene vipulamati jJAna kahe. athavA manaHparyavajJAna 4 cAra prakAracche, dravya, kSetra, kAla tathA bhAvathI uktaMca taM samAsaocavihaM patrataM taMjahA davao khetao kAlo bhAvao. dambaoNaM riumaiNaM te agaMtapaesie khaMve mANai pAsai te ceva viulamai abhahiyatarAe vimala tarAe jANai pAsai. ___ bhAvArtha-dravyathI rujumati anaMta pradezI anaMtA skaMdha jANe dekhe ane vipulamati tehija skaMdha kAika adhikerA vizuddhapaNe jANe dekhe, kSetrayakI rujumati nIce ratnaprabhA pRthvI kSullaka pratara lage: For Private And Personal Use Only
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 156 ) mana:paryayajJAnasvarUpa. ane jaMtuM jyotiSinA uparItala lage tIcchu aDhIdvIpa ke samudra panara karmabhUmi trIza akarmabhUmI ane chappanna antaradvIpane viSe saMjJI paMceMdriya paryAptAnA manogata bhAva jANe dekhe ane vipulamati tehija kSetra aDhI aMgule adhika dekhe ane vizuddha dekhe. kAlayakI jaghanyapaNe jumati palyopamano asaMkhyAtamo bhAga ane utkaTapaNe atIta anAgata jANe dekhe. ane vipulamati tethI adhika ane vizvatara jANe dekhe. bhAvayakI rujumati anaMtAbhAva jANe dekhe. ane viSulamati tethI adhika jANe dekhe. kevalajJAnasvarUpa. kevalajJAna utpanna thatAMga samakAle sarva padArthoMnA dravya kSetra kAla tathA bhAva jANyAmAM AvI jAyache, tathA dIThAmAM AvI jAyache, mATe kevalajJAna eka prakAranuM che. AtmAnuMche, kevalajJAnamAM matijJAnAdino aMtarbhAva thAya che, AtmajJAnI samakitI munine zuddha jJAnanI prApti thAyache. AtmasvarUpanA upayoga vinA je saMsAramA cAlechai teno tila pIlaka yaMtra pamanI peThe saMsArano pAra Avato nathI. 'kAvyanA navarasa jJAnayI rAco ane lAkho kAvya karo kiMtu AtmapadanA upayoga vinA anya sarva rAkhamAM ghRta sIMcananI peThe niSphaLa jANavuM tarkazAstra paNa AtmatatvanA upayoga vinA mithyAbhAve pariNamelaM narakAdika gati bhramaNa hetubhUtache. vyAkaraNa zAstrathI pagaM Atmapada bhinna che. sArAMza - vyAkaraNa zAstra bhagatAM chatAM paNa jo AtmAnI oLakhaNa thai nahIM to tethI zuM dharyu ? alabata Atmatatva jJAnama vyAkaraNa hetubhUtache paNa AtmatatvanA rahatA upara dorAya to lekhe thAyaH vyAkaraNa bhaNIne vAdavivAda mithyA karavAthI vairavirodha kle For Private And Personal Use Only
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, ( 157) gramI utpatti thAyache. mArA jevo koNa vidvAnache ? sabhASAM mane koNa jItanArache ? ityAdi abhimAnanA AvezamAM sapaDAi javAyache. mATe vyAkaraNa zAstra bhaNIne paNa Atmaca jijJAsu tharbu. eja paramopadeza rahasya che, Atmatatva jANatAM rAgadveSa krodha mAna mAyA lobha vigereno nAza thAyache, vairavirodha kadAgrahano Atmatattva jANatAM nAza thAyache. jenA ajJAnathI saMsAranI mAyAmAM lapaTAvAnuM thayuM ane jenA jJAnathI anaMtakAla paryaMta caturgatyAtmaka saMsAramAM jaDavat svacetanA naSTa prAyaH thai paribhramaNa karavuM paDyuM tenuM jo jJAna thAya to saMsAranI upAdhithI muktaja thAya ane atyabhUta anahada zuddha akhaMDa nirmala zAzvata Atmasukha anubhavI zakAya potAnuM jyAM ajJAna tyAM rAgadveSa ane potAnuM jJAna thatAM sUryodayadhI aMdhakAra jema svataH nAza pAmeche tema rAgadveSa svataH nAza pAme che. anya darzaniyo paNa Atmatatva nuM gAna kareche te nIce pramANe che. phakIra phakIra kyA kaho, phakIra jagatkA pIra; phakIraseM to DhUMDha nikAlA, pUrNa rUpa amIra. mana mAre tana vaza kare, sodhe sakala zarIra; dayA dharmakI kaphanI pahare, Apa rUpa phakIra. veda veda zuM kaho, veda che dharma tAro; vedathI vastu che nyArI, akhaMDa tarakhalo mAro - kuvA dekhI taLAva dekhA, nhAyA devakI kuMDa; goLakI gaMgaDIke upara, makhkhIkI bahota he jhuMDa, 4 cala cala bolo mata, kholo paDadA apanA; For Private And Personal Use Only 1 3
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 158 ) AramamahattA. guphAmeM to sAheba dekhA, surata nurataseM japanA. hA kahuM to hai nahIM, nA kahyo na jAya; dAnA ke bhitara, kIDI sAkara khAya zAstra bhayo purANa bhanyo, veda to mane khaTakyo; anaMtarUpe prabhujI mAro, AkAzamAMhi caTakyo. 7 jogI jaMgama sevaDo, sanyAzI daraveza; cakSu sAme prabhujI dIThA, vRtti Atamadeza. vagara pANInA taLAva mAMhi, khIlyuM kamaLanuM phUla; battI vinA ajavALu Ape, jhagajhagati tenI gula9 ratnAkara sAgara mAMhe, gAgara phUTI jAya; pANI mAMhe patthara laDe, agama nigama parakhAya. 10 AvAM aneka bhajanapada anya matAvalaMbIyo gAyache, kiMtu ekAMte teno artha karavAthI jevo joie tevo samyag lAbha thato nathI. anekAntamata jJAtA AtmArthi avaLAne paNa sabaLA tarIke pariNamAveche. For Private And Personal Use Only 5 AtmajJAnane mATe prayatna karato te ati upayogI che. kathA mAtra kahevAthIja jo Atmahita thatuM hota to purANIo bahu kathAo kache mATe temanuM to kalyANa dhanuM joie kiMtu tethI kalyANa thatuM nathI. AtmataccatuM jJAna nathI to eka udara poSaka kathAthI zuM thAya ? alabat kaMi nahIM. manuSyonA manatuM raMjana karavAyIja jo dharma thAya to bhATa cAraNa, nATakIA vigere janamanaraMjana kareLe te mane dharma thavo joie paraMtu samajavAnuM ke
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmAna ( 159 ) Atmadharma samajyA vinA ane AtmArthipaNAnA guNo magaTayA vinA janamanaraMjanatAthI potAnI vAhavAhamAM Atmadharma sAdhI zakAto nathI. mATe bhavyAtmAoe kIrtti vAhavAha janamanaraMjanatA prati lakSya nahIM detAM Atmadharma upara lakSya devaM Atmadharma prati jenI dRSTi te prANI traNa bhuvanamAM pUjyatAne pAmeche, vyAkhyAna dvArA janamanaraMjanapara dhyAna ApavuM te ayogyache. bhavyAtmAo Atmahita zI rIte kare te upara lakSa ApavuM, ane tevA zuddha aMta:karaNanA abhiprAyathI upadeza devo te svapara hitakAraka che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paraspara klezotpAdaka vAdathI kaMha Atmahita thatuM nathI. gAlI devIne levI evo vAdato vAgharInA gRhe paNa che paramArtha zUnya vAdathI kAyaklezAdi mAtra phaLache. Atmatattva ramaNa tathA AtmajJAna vinA sarva vAta niSphaLache. vyAkaraNa, nyAya, vAdAdi AtmatattvamAM upakArakache mATe temanuM svarUpa jANI temAM ramaNa kare to vAdAdi saphalache. dIrgha AyuSyanA abhAve avazya jJAtavya AtmatattvanuM avalaMbana karI rAgAdi doSono nAza karavA prayatna karavo e hita zikSAche. AtmAnuM jJAna jo nathI to kriyA kAMDathI paNa mukti thatI nathI, AtmasvarUpanA upayogI munirAjanI sarva kriyA guNanI khANa jANavI, taddhetu, amRta kriyAnA adhikArI munIzvarache. adhyAtmasAra graMthe zloka, apunarbadhakasyApi yA kriyA zamasaMyutA / citrA darzana bhedena, dharmaviprakSayAya sA azuddhApi hi zuddhAyAH kriyAhetuH sadAzayAt / tAmraM rasAnuvedhena, svarNatvamadhigacchati 2 For Private And Personal Use Only
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAramamA ramaNatA kara. samabhAva sahita vicitradarzanabhede apunarbadhI je cothu gugaThANuM tenI je kriyA te paga yayapi dharmanA vighnane kara. nArIche, to paNa bhalA Azaya thakI azuddha kriyA kare te paNa bhudakaDevAya jema tAmrarasAnubeye suvagatAne pAmecha, tema atra samajavU, anyo'nya kriyA, viSakriyA, garalakriyA, tahetukriyA, amRlAkriyA epaMca prakAranI kiyA jANavI. temAMnI Aya traga kriyA tyAjya jANavI.taddhetu, ane amRta kriyAnI prAptithI mukti thAya che, anekAnta mArgamAM kadAgraha karavo nahIM, samayasiMdhuna biMdugrahI makalAvU te vyartha che, matakadAgrahagrastapanA jIvonI rAgadveSayoge sarva kriyA duHkhanu dhAma eTale sthAna che, svAtmotkarSa mAna pUjA kIrtine mATe parAtmApakarSakAraka kriyAvAdI svAtmahita nirapekSa paNAne lIdhe sAdhana sAdhya buddhi zUnyatAthI paramAtma pada sAdhI zakato nathI, sApekSapaNe vyavahAra nizcaya pUrvaka jinAjJA sahita totu amRta kriyAnu avalaMbana karIne bhavyAtmAo akhaMDa nirmala zAzvata sukhamaya zivasthAnanI prApti kare che, je bhavyo kriyA, ajIraNaje niMdA tenu sevana kareche te muktipadanA adhikArI yatA nathI, amukamA amuka doSache, amuka to Ama kareche, ityAdi parabhAva pariNati jyA sudhIche tyAM sudhI AttadhyAna ane raudra dhyAnanI kriyA jANavI. aMtardRSTi thatAM dharmadhyAnanI krithA thai zakeche, jagatmA rogo aneka prakAranA hoyache, temaja auSadho paNa aneka prakArAMche, koine udharasa thai hoya te amuka auSadhathI maTe ane te udharasa koine te davAthI maTatI nathI. sUratathI vihAra karatA mIyAgAma AvyA tyA zrI durlabhavijayajI sAthe dIpavijayajI tapasvI hatA temane udharasa ghaNI hatI, tema tAva paNa hato te gAmamA moTA moTA maracA khAbAthI udharasa maThI to bhavyAtmAone samajavAna ke bhAvarogI jI For Private And Personal Use Only
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana. ( 441 ) vA aneka prakAranAche, karmaroga paNa aneka prakAranAche, tenA upara dharmanAM auSadho paNa aneka prakAranAMche, karmarogane TALanAra sadgurU vaidyo paNa aneka prakAranAche, koi jIvane koi dharma auSadhathI lAbha thAya, koi jIvane koi munIzvara vaidyathI lAbha thAya, mATe pakSapAta karI ekAntamatarUpa kadAgrahanuM avalaMbana karavu nahIM, paMcamArake alpapuNyavaMta bahupApakarmIjI vo prAyazaH dharmanuMnAma dharAvI mArA tArA paNAnI buddhi dhAraNa karI pakSapAtarUpaviSanu pAna karI a naMtabhavabhramaNa karanArA thaze. ajJAnarUpa nidrAmAM sutelAne to sadgurU mahArAja sahela | ithI uThADI zakeche kiMtu je mata kadAgraha pakSapAtarUpa dArUtuM pAna karIne ajJAnarUpa nidrAmAM sui rahelAche te puruSane to gurUmahArAja panIza lAkaDIo mArIne AtmasvarUpe jagAvAne samartha nathI. kAraNa te vilakula bezuddha banI gayAche, satyatatva samajavAne zaktimAnche kiMtu jeNe matakadAgraha rUpa madirAnuM pAna kache, evA purUSanI AgaLa satyatattvanI hita zikhAmaNa gurUmahArAjA Apeto te vyartha jAyache, ulaDaM te gurUmahArAjane paNa niMdya vacana saMbhaLAveche, keTalAka jIvo to evA hoyacheke potAnA matamAM beTuM te kharUM anya sarva khoDaM mAneche tevA jIvAne jJAnI gurUmahArAja bahu prayAse satyamArge doreche, vyavahAra ane nizcaya nayanA jANa jJAnI gurUmahArAjA kriyAvaDe karmano nAza kareche, e paramArtha. * Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 66 " 'duhA. AtmopayogI sAdhune, kiriyA sadguNa dhAma; matakadAgraha lAlacu, sahu kirIyA duHkha ThAma. 118 jalanI upAdhithakI, judI avasthA thAya; tevI je jananI thatI, bhavamAM te bhaTakAya For Private And Personal Use Only 119
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 162 ) yogya sAdhu sakriyAthI Atmadharma sAdhI zakeche. upAdAna samaje nahIM, samaje nahIM nimitsa; kAraNa kArya samaje nahIM, tatve zuM zubha citta 120 dravyabhAva samaje nahIM, varte bAhyAcAra; anupayogiAtmano, pAme nahi bhavapAra. 121 bhAvArtha - prathama duhAno artha upara lakhAyoche jalanI upAdhithI jema bhinna bhinna avasthAo thAyache- eTale jema jalamAM lAla raMga nAkhIe lAla dekhAyache. pILo raMga nAkhIe to jaLa pILaM dekhAya che, lIlo raMga nAkhIe to jala lIluM dekhAyache, eTale jala anyanI sAthai mizra thavAthI vyavahArathI svazuddha rUpano tyAga kareche. tema je jIvo asat saMgatirUpa upAdhinA yoge jevA maLyA tevA thai jAyache, te bhavamAM aTakeche, arthAt sArAMzake-je jIva pAdarInI saMgatathI tenA upadezavaDe izune pUjyamAne, ane khrIsti dharma svIkAre, kadApi te jIvane koi baudha gurunI saMgati thai. baudhe kartuM strIsti dharma to anArya dharmache, te dharmathI mukti maLatI nathI, baudha dharma satyache mATe te svIkAra. tyAre tenA upadezathI baudha dharma svIkAre, 'vaLI te koI musalmAna maLyo teNe kAM buddha dharma to khoToche, satya dharma to khudAkA hai, buddha dharma meM to amuka jUThA kahAhe, o to kApharoM kA dharma hai, isaliye khudAkA dharma mAnegA to dojhakhame paDegA nahIM, ema musalamAnanA upadezathI musalamAna dharma svIkAryo. syAre te puruSane koi vedAMti maLyo. vedAMtIe kahyuM sarva dharmanuM mULa vedAnta che, vedathI muktinI prApti thAyache ityAdi kathanathI vedadharmano svIkAra karyo. tyAre koi kAlIkAnA bhakte kAM. are manuSya tuM kAlikAno bhaktathA, kAlikA putra dhana strI vaibhavane ApanArarIche, mATe kAlikA teja kharIche, vedathI to kaMDa sukha maLatuM nathI, * For Private And Personal Use Only
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAgmadarzana, ityAdi kathanathI kAlikAno bhakta thayo, tyAre vaLI nAstikavAdI tene maLyo teNe kathu. bhalA manuSya tane dharma dhutArAo chetareche kemake je vastu ApagI AMkha dekhAtI nathI. te vastunI icchA rAkhavI te vyartha cha, kAlikA to pattharanI mUrti che te kara phala ApanA samartha nathI ityAdi kathanayI nAstika thAya ityAdi abasthA je manuSyanI thAyache te kadApi Atma mukha pAmI zakato nathI. kAraNa ke te ajJAnI avivekI ane zradvA rahItache, tethIbhavabhramaNa karyA kareche. baLI je bhavyo upAdAna kAraNane samajatA nathI ane nimitta kAraNatuM svarUpa paNa jANatA nathI, amuka kArya ane tenuM kAraNa amuka te paNa samajI zakatA nathI. sAdhana amuka ane sAdhya amuka te paNa samajI zakatA nathI evA ajJAnI jIvonu tatvamA citta hotuM nathI. dravya ane bhAvathI cAritrane samajatA na hoya. phakta oghadRSTithI bAhyAcAramA dharma mAnI pravarte, Atmatattvano upayoga hoya nahIM tevA jIvo bhavano pAra pAmI zake nahIM zrI yazovinayajI upAdhyAya kaheche ke-. DhALa. jyAM lageM Atama tattvajeM, lakSaNa navi jANyu; tyAM lage guNaThANuM bhalaM, kima Ave tANyu. Atama.1 .. e pramANe vicAratAM Atma tatvAvabodha vinA kriyA mukti mArgapratikAraNIbhUta thatI nathI. huM kriyA kone mATe karuMcha, kriyAthI bhuM thAyache, kriyAno kartA koNache ? enI yathAyogya samajaNa vinA anupayogatAe paramAtmapadarUpasAdhyasaMsiddhi yaha For Private And Personal Use Only
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAtmajJAnI karmano mAza. zakatI nathI, ulaTuM te anupayogatAe kriyA karI anya phala prApta kareche yathA vinAyakaM prakurvANo, racayAmAsa vAnaraM / vinAyakanI mUrti banAvatAM vAMdaro racyo tenI peThe-AtmAnI ajJAnatAe anyonya, viSa, garala, e traNa kriyAnuM sevana thAyache-ane e traNa kriyAthI jIva azudhdhapariNatiyAMge zubhAzubha karmapudgalo grahI aneka janma grahato trividha tApathI pIDAto kUTAto duHkha saMtatino bhogI baneche. jaDa cetananuM vizeSataH bheda jJAna thayu nathI tyAM sudhI bahirAtmapaNuM TaLatuM nathI. ane bahirAtmayoge cetana jaDa jevo bhAseche, ane ajJAnI jIva paravastumAM ahatva pariNAma dhArato jaDatA anubhaveche-zrI yazovijayajI upAdhyAya kaheche kehu~ ehano e mAharo, e hu~ eNI budhi; cetana jaDatA anubhave, na vimAse zuddhi. Atama. 1 Atama ajJAne karI, je bhava duHkha lahIe; Atama jJAne te TaLe, ema mana sadahIe. Atama. 2 . AtmAnA ajJAnathI je bhavaduHkha paraMparA pamAyache, te bhava duHkha paraMparAno nAza AtmajJAna thatAM thAyache. arthAt AtmajJAna thatAM anAdi kALathI paramAM pariNamana thayuMche te TaLeche. rAgadveSa yoge jIva paravastumA pariNameche ane yadA rAgadveSanI pariNati TaLache, tadA AtmA paravastumA pariNamato nathI. jyAM sudhI samyam rItyA AtmasvarUpa jANyu nathI. tyAM sudhI jIva rAgadveSa pAraNAme mohI baneche. AtmajJAnathI rAgadveSanI pariNati udbhaveche, AtmajJAne sahaja svabhAve ramatAM rAgadveSanI pariNati nAza pAmecha, Atmopayoge sthiratA thatAM nirvikAra akhaMDa zAzvata sukha bhogavAya cha, mATe AtmopayogI sAdhune sarva dhArmika kriyA mukhanI khAni For Private And Personal Use Only
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. bhUta thAyache, ajJAnIne saMvaranA hetuo AzravarUpe pariNameche ane syAdvAdarUpe jeNe Atmatattva jANyuMche evA jJAnIne AzravanA hetuo paNa saMvararUpe pariNameche, ema jJAnIona kathanache.-prathama koI apekSAe ajIvatattvanuM jJAna karavU joie. kAraNe ajIvane avabodhatAM saheje tethI bhinnajIva jANyo jAyache, jIvAjIvAdi navatatvono samyagavabodha bhedajJAna thavAmA mukhya hetuche. AtmajJAnathI munivaryo muktipada prApta kareche. kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdra paNa kaheche ke zloka. yogazAstre. mokSaH karmakSayAdeva, sacAtmAjJAnato bhavet / jJAnasAdhyaM mataM taca, taDyAnaM hitamAtmanaH 1 na sAmyena vinA dhyAnaM nadhyAne na vinA ca tat / niHkaMpaM jAyate tasmAda,drayamanyonya kAraNam / mokSapada prApti kASTakakSayataH thAyache, ane bhavasaMtati vRddhi kAraNIbhUtakarmASTakano kSaya AtmajJAnathI thAyache. ityAdithIvicAratAM AtmajJAna thaq eja sarva zAstrano spaSTa rahasyabhUta uddeza samajAyache. matijJAna ane zrutajJAnanAyoge asti nAsti dharmamaya AtmAnuM dhyAna thAyache, ane dhyAna paNa AtmAnuM samajavaM. dhyAnayoge sthiratApagaTatAM anaMta sukha anubhavI AtmA baneche, ane anubhava jJAnayoge bhavyAtmA sukhano AsvAdI banache. koi vastupara rAga nahIM ane koi vastupara dveSa nahIM evI AtmAnI avasthAne sAmya avasthA kaheche. mUryanA samAna jJAna guNe prakAzI AtmA samajavo. sUrya abhrayI bhAcchAdita thatA tenA kiraNonA prakAzanu paNa AcchAdana thAyache, For Private And Personal Use Only
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - (11) sAdhunI kiyA. vAyunA yoge vAdaLAM dUra yatAM jema sUrya kiraNothI prakAzeche tema AtmArUpasUrya karmarUpavAdaLAMthI avarAyoche tethI sarva vastuo 'AtmAnA jJAnamAM jJeyarUpe bhAsatI nathI. paNa matijJAnane zrutajJAnanA 'yoge dhyAnarUpa vAyu vAtAM karmarUpa vAdaLa AtmAthI dUra thAyache. tyAre AtmArUpa sUrya jJAnarUpa kiraNothI lokAlokane prakAzeche. dhyAnaparaMparAe AtmopayogIpaNuM munirAjane satata banyu rahecha, bhAvacAritranI prApti vinA AtmopayogatA vartatI nathI. dravya cAritrathI karma nAza yatuM nathI, cAritra zuM che ? te je jIvo. ajJAnayoga samajatA nathI, te bhAva cAritrano sparza karI zakatA nathI, bhAvacAritra prApti prati rajoharaNa muhapatti sAdhuveSa dIkSA Adi nimitta kAraNoche, ane tevI dIkSA pratyeka tIrthakaroe grahI bhAva cAritra pragaTAvyuM, tema anya bhavyAtmAoe paNa prabhunA pagale cAlI temanu anukaraNa karI bhAvacAritra pragaTa karavU, te bhAva cArivanI nirapekSatAe bAhyAcAramA sarAgadRSTithI muMjhAtA evA jIvo upayoganI zUnyatAe saMsArarUpa samudrano pAra pAmI zakatA nathI. prazna-bhAra cAritra vinA sAdhuveSa asamaMjasache to te kema grahaNa karavo joie? uttara-rajoharaNa muhapattithI yukta mAdhuveSa aMgIkAra karI ,jIva bAhyagraMthino tyAga kareche te AbhyaMtaragraMthi nAza prati kAraNache. mATe dIkSA aMgIkAra karavAthI bAhya upAdhi TaLeche.ane chakAyanA jIvonI rakSA thAyache, paMcamahAvata pALavAyI AzvanA mArgoM nAza pAmeche. sarvatIrthakarabhagavaMtoe. evI bhAgavatI. dIkSA aMgIkAra karIche. ane tadvArA vikalpa saMkalA tyAgI AsmadhyAnamA pravartI paramAtmapada sAdhyuM, mAre bhavyAtmAe. paNa bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karavA prayatna karato. saMsAramA For Private And Personal Use Only
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. pRhasthAvAsamA basI sarvataH viratipaNuM pAma, muzkelache, mATe dIkSA aMgIkAra karatA rAga dveSanI hInatA thatAM AtmasvarUpe ramaNa karatAM bhAvacAritra pragaTeche, e rAjamArga jANavo. mokSa pada lakSyamA rAkhI sadgurU saMgati karatA AtmajJAna pragaTeche. upAdhimAM aharniza rAcImAcI rahenAra gRhastha jIvone duHkha saMtatirUpa phalanI prApti thAyache. AtmajJAnanA abhilASi purUSoe sadgurUnuM sevana karavU. sadgurU sevanathI je jJAna maLeche te tAMtvika phaLane pramaTAveche, ane te jJAnI saMyamanuM grahaNa thAyache. ane saMyamayI potAnA svarUpamA sthiratA pragaTeche, ane sthiratAyoge jIva svaguNone AvirbhAva rUpe prakAzeche. mATe dravyacAritra eTale sAdhuveSa dIkSAaMgIkAra paMcamahAvata dhAraNa Adi dravyacAritra kadApi asamaMjasa kahevAya nahIM, bhAvacAritranI sApekSatAe dravyacAritra nimitta kAraNIbhUta AdaraNIyache. mATe bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karavI ena hitAkAMkSA-nija guNa sthiratA teja vastutaH cAritra jANavU. vyavahAra cAritrathI nizcayacAritra pragaTecha, Atma paramAtmapada e mATeja vyavahAra cAritrakriyArUpa kathathuche, nizcaya pArijanI sApekSatAe vyavahAracAritra samamANa nimitta kAraNache. . "duhA." zithilAcArI ALasu, viSaya vAsanA rAga kRSNa sarpa sama te guru, karavo teno tyAga. 122 brahmacarya upadeza de, manamA lalanA vAsa; kRSNasarpasama te guru, saMga na kIje khAsa. 123 bhAvArtha-vaLI je zithiLa AcAravaMta-dharmadhyAnamAM ALasu For Private And Personal Use Only
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (68) sAdhunI kiyA. parasvabhAva ramaNatAmAM tatpara, vaLI jenA hRdayamA viSayavAsanAno rAga sadA banyo raheto hoya. tevA kugurUo kRSNasarpasadRza jANavA, teno dharmAbhilASI jIvoe tyAga karavo joie. kRSNa sarpa saMgatithI ekavAra mRtyu thAyache, ane ekA kugurUnI saMgatithI mithyAtattvopadeza pAmatAM rAgadveSa pariNati yoge aneka janmadhAraNa karavA paDeche. vaLI je gurU nAma dharAvatA brahmacaryatrata pALabAno upadeza Apache. ane aMtarAM strIno vAsache evA kRSNasarpa sadRza kugurUnI saMgati karavI nahIM. viSayanA je rAgI hoyache tenI saMgatithI AtyA nirviSayI banato nayI. viSayo viSanA karatAM paNa ati duHkhadAyakache. kAM che ke zloka. viSasya viSayANA ca, dRzyate mahadaMtaraM upajuktaM viSaM haMti, viSayAH smaraNAdapi. 1 viSa ane viSayonuM mahad aMtara dekhAyache, viSa to khAdhu chatuM prANano nAza kareche. ane kAmAdika viSayo to smaraNa mAtrathI AtmAnA guNone haNeche to je viSayanA saMgI hoya tenI saMgatithI Atmahita yatuM nathI tevA kugurUonI paNa niMdA karavI nahIM. manamA ema ciMtavaq ke e viSayanA bhikhArI azuddha pariNatiyoge heyajJeya upAdeya viveka zUnya cittavAlA thai ciMtAmaNi ratnasamAna Atmadharmano anAdara karI parapudagalarUpa aiMThamAMrAcImAvI rahyAche, e temanI bhavitavyatAno vAMkache. ema vicArI mAdhyasthapaNe vartI temanI saMgati tyAgavI. kugurunu lakSaNa jaNAvavAna mukhya kAraNa e che ke-bhavyajIvo jevU AlaMbana maLe tevA thai jAyache, sAraM AlaMbana maLe to AtmA sArA raste vaLeche. ane naThAraM AlaMSama For Private And Personal Use Only
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 145 ) maLe to AtmA adhogati bhAk thAyache mAThe bhavyajIvo asatya AlaMbanano tyAga karI satya sadgurUrUpa nimitta kAraNatuM avalaMbana kare, eja hitAkAMkSAche. " duhA. " viSaya tyAga vairAgyatA, vanitAno nahi saMga; dhana kaMcanano tyAga jAsa, namIe sadguru caMga. 124 viSayAzA manamAM maTI, mana markaTa vaza jAsa; bhavabhIru bhramaNA maTI, tenA thaie dAsa. 125 suguru lakSaNa katheche- jeoe viSayano tyAga karyoche. ane jevanuM mana vairAgyathI satata vAsIta thayuMche. ane je vanitAno saMga karatA nathI. dhana kaMcana e upAviche, tethI vikala saMkala udUbhaveche. ema jANI jeNe tyAga karyoche, eTale bahya parigrahano tyAga karyoche. evA suMdaragurUne namaskAra karIe, viSayanI AzA tRSNAnA aMkurA jenA hRdayamAM utpanna thatA nathI. ane jeNe mana rUpa mAMkaDuM vaza karyuche, azuddha rAga dveSanI pariNati yoge manamAM ArtadhyAna vA raudradhyAna thAyache, te mana vaza karavAthI thatuM nathI. cittane vaza karatAM vikalpa saMkalpano nAza thAyache. mana vaza kara te atyaMta durjayache koI dhanuSyadhArI svabuddhi vicakSaNatAyI rAtrAvedha sahaja mAtramAM sAdhI zake tevo paNa manane potAnA mAM karI zakato nathI. For Private And Personal Use Only ". yataH zloka. cittamevahi saMsAro, rAgAdi klezavAsitaM / tathaiva tairvinirmuktaM bhavAnta iti kathyate // 1 // rAgAdi klezI vAsIta citta teja saMsArache, ane rAgadveSA
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (17.) bhAlasvarUpa. vvvvvvvvvv. dikI rahita mana thatAM bhavAnta kathAyache. evaM citta paNa jeNe vaza kayuche evA sugurumahAmunirAjane dekhI prANI paNa zAnta bhAvane pAmeche. temanA upadezathI aneka jIvone sarva kathIta tazvanI zraddhA dhAyache. koi zrAvaka vrata aMgIkAra kareche. koi sAdhu vrata aMgIkAra kareche, baLI je sadgurU jJAna darzana cAritrathI mokSa mukha ArAche, te sadgurU munirAja corAzI upamAe virAjIga hoyacha te graMthAntarathI jANavI vaLI munirAja aneka upamAone dhAraNa karanArAche. yathA. gAthA. kase saMkhe jIve, gayaNe vAuya sArae salile / pukhkharapatte kubhme, vihaNa khaggeya bhAraMDe // 1 // kaMsa pAtra samAna ujjavaLa, zaMkha,jIva, gagana,vAyu,zaradaRtu jala, kamalapatra, kAcavo, paMkhI, khaDgI, bhAraMDapaMkhI, hAthI, vRSabha, siMha, meruparvata, samudra caMdra, sUrya, suvarNa, pRthvI, aninI Adi upamAone dhAraNa karanAra munIzvara jANavA. vaLI munIzvara lakSaNa kathe che-bhavabhIru-eTale saMsAramA aneka prakAranA duHkha bhA~che, jyAM mudhI saMsArache tyAM sudhI tAtvika sukha nathI. punaH punaH rAgadveSayI bItA hoya mATe rAgadveSane seve nahIM. bhramaNA maTI-jaDa vastumA Atmabuddhi hatI te TaLI huM ane mArUM AvI bhramaNArUpa budi paravastupA thatI hatI, te bhramaNA buddhino jeNe nAza karyoche, evA ma. hAtmAmunIzvara Atmatatva sAdhI zakeche, vaLI je purUSa ziSyabhAva tathA vairAgyathI rahitache. ekA anadhikArI purUSane mAyaH upadeza devA paNa pravRtti karatA nathI. anya zAstromA paNa kaDUMcha ke - zloka. nApRSTaH kasyacit brUyA / nacAnyAyena pRcchataH / / jAnanApica medhAvI, jaDaghallokamAcaret // 1 // For Private And Personal Use Only
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmaparzana. vidvAn munivarya prazna karyA vinA koinI sAthe coche nahIM, anyAyathI pRcchakane paNa upadeza kare nahIM, kiMtu sarvavakhano jANa chato paNa medhAvI jagatmA jaDanI peTha vicare baLI je mumukSu mu. ninI AtmajJAna tarapha dhAraNAche, aneka prakAramI vAsanAodhI vAsita citta jyAM sudhI hoyache tyA sudhI AtmasvarUpa pratilakSa lAgatuM nayI jema malIna darpaNamA pratibiMta svaccha paDI zakatuM nathI. jyAre darpaNane rAkha vigarecI uTakIechIe tyAre tenI aMdara spaSTa pratibiMba bhAseche tema manorUpa darpaNa rAgadveSa temana. aneka prakAranI vAsanAothI yukta hoyache tyAM sudhItenAmAM AtmasvarUpa bhAsa tuM nathI, paNa jyAre rAgadveSa icchA vAsanArUpa malInatAno nAza thAya che tyAre AtmasvarUpa bhAsache, nirmala cita januM tharpuche evA munibaryo AtmatatvanA adhikArIche.anya ke jenA mana mamatva vAsanAyI maLInache evA purUSo gRhastho-tatva prAptimA adhikArI nathI. vaLI munIzvara niMdA vA stutithI saMtuSTa thAya nahIM. kAraNa ke mAyAnA phaMdamAM paDelI dunIyA doraMgIche, koI kaMi kahe ane koi *i kahe, loka kIrti ane lokanI stuti arthe je AcaraNa pAca. ravA te mAyAnI vRdine mATeche paNa Atmasukha mATe nathI. mATe lAkekIrti stutirUvAsanAno muni tyAga kare.-svakIya AtmAnaM hita kara, teja yogya cha, yataH zloka, vidyate na khlukshcidupaayH| sarvaloka paritoSakaro yH| savethA svahitamAcaraNIyaM / kiM kariSyati janobahujalpa: A dunIyAmA eko koI upAya nathI ke jethI sarva loka stuti kare. mATe AtmatattvAdhi puruSe lokavAsanAMno sarvathA pari For Private And Personal Use Only
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAramasvarUpa tyAga karI Atmahita Acara. lokanI niMdA stuti tarapha dekhatuM nahIM, baLI anya zAstromAM kahuM che ke zloka. na lokacittagrahaNeratasya |nbhojnaacchaadn ttprsyaa| na.zabdazAstrAbhiratasya mokSona cAtiramyAvasathapriyasya jo purUSa sarva prakAraseM lokoMke citta raMjana karaNe vile prItivAlA he tathA jo purUSa bhojana AcchAdana viSehI tatsarI. tathA jo purUSa vyAkaraNAdika anAtmazAstra viSe abhinivezavAlA hai. tathA jo puruSa atyaMta ramaNIya gRho viSe prIti vALAhai aise puruSakuM mokSa prApta hotA nahIM, yAta mokSakI icchA karanevAle munivaryakuM sA lokavAsanA sarva prakAra parityAga karaNI cAhiyai.. . ezlokI paNa vicAratA munivaryane sarva prakAranI vAsanA. no parityAga thavo joie. vAsanArahita munivarya aneka prakAranAM dhArmika kArya karatAM baMdhAtA nathI. __ aMtarthI vAsanA Adino tyAga vinA bahirano niSphaLa syAga jANavo. AtmAyI bhinna sarva jagatne dekhanArA munirAjanA hRdayamAthI sarva vAsanAno nAza thAyache. asaMkhyAta pradezI AtmA teja huM paramAtmAchu, anya jaDabastuo huM nathI. ane anya jaravastuo mArI nathI A pramANe dRDha nizcaya bhAvanAbhAve, ane aMtarthI nyAro varte. AtmAbhimukha cetanApaNe vate. evA paramapUjya karUgAsAgara munizvara mahArAnanA dAsa thaine rahIe. ekA muninA dAsa mahAmAgya hoya to thavAya. emanI se cAkarIthI bhavobhavanAM duHkha nAza pAme. ane sarva upAdhi TaLe, AtmA paramAtmarUpa thAya. mAde bhavya saziSyoe.evA For Private And Personal Use Only
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (15) munivaryanA dAsa thai rahe, emanI AjJA mastake caDhAvavI. kadI evA munivaranI AjJAno lopa karavo nahIM, temanuM sadAkAla dhyAna smaraNa karavU, temanI vaiyAyacca karavI. prazna-gurU ane munimAM ApanA volavA pramANe kaMi bheda sa- majAya che tenuM zuM kAraNa ? uttara-jeNa upadeza dei sampakta pamADaghu hoya te dhamAcArya gurU jANavA. te munirAja chate paNa dharma papADavAthI dharmAcArya gurU munirAna jANavA. ane te vinAnA uparokta lakSaNa sahita je hoya tevA rajoharaNa muhapattinA dhAraka munirAja jANavA. samakitadAna dAta. cathI bemAM eTalo bheda jANavo. upakArathI bheda jANavo. have sarva jIvane dharmanI prApti kevA lakSaNathI thAya te dekhADecha, atra muni temana zrAvakano bheda pADayA vinA banene hitakAraka Atma dharma jANI vanene upadeza Apele. rahIe Apa svabhAvamAM, lahIe tattva svarUpa // ApoApa vicAratAM, miTe anAdi dhUpa // 126 // jAti nahIM he AtmakuM, jasa jAti abhimAna // pAme nahi te dharmane / nakI manamAM jANa // 127 // bhAvArtha-mokSa padapAptyartham aAtmasvabhAvamA ramaNatA karavI jo AtmasvabhAvamA ramaNa karIe to tatva svarUpa eTale paramAtma pada pAmIe, veSa badalo, deza badalo, kiMtu AtmasvabhAvamA ramaNatA vinA mukti nathI. paravastu saMvare yatA aneka prakAranA vikalpa saMkalpo tene manathI dura hAvI kevala AtmAnuM dhyAna karavaM. A. For Private And Personal Use Only
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAsmasvarUpa. . tmA pote sukhanuM sthAnache. AtmA potAnI meLe jJAna guNadhI potArnu svarUpa jANecha, huM AtmA sadA saccidAnaMda svarUpano dhAraNa karanAracha. huM mAyAthI nyArocha. sarva upAdhiyI hu~ bhimachu. mArUM potAnuM svarUpa rAgadveSa rahitache to hu~ kema teno eTale parapudagalano saMga karUM ? hu~ arUpI chu to rUpIvastu ne kema potAnI mArnu? 9 vijAtithI nyAroTu to mArAthI mina vijAtiya pudagala dravya tene phema potAnuM mArnu ? mArA zuddha svarUpa hu~ ra to hu~ akhaMDa AnaMdamayachu, vikalA saMkalA rahita huM huM to vikalpa saMkalpane hu~ potAnA kema mArnu ? ane vikalpa saMkalpa huM kama karUM ? ane jyAM mudhI vikalpa saMkalpa karUM tyA sudhI sukhI kema yA ? tepaja nirvikalpa e, mArUM svarUpa paNa zI rIte pAmuM ? vikalpa saMkalpa karavA e mArA AtmAno zuddha svabhAva nathI to have hu~ sthira asaMkhyapradezamaya upayogI thA ? ane gADha nidrAnI peThe sarva mAyA jALane bhUlI jAuM, to mAro anubhava Apo Apa vicAratA thAya ane ema nirvikalpa dazAmA rahetAM Atmazakti mArI AvirbhAvaprakAze, kSAyikabhAve, draDhadhyAna saMtatiyoge Atma guNo sphurAyamAna thAya, vikalpa saMkalpa zreNi paraMparAnAza pAmatAM sahaja anubhava sukharAzi pragaTe, ane anAdikAla saMlama Adhi vyAdhi upAdhirUpa dhUpa nAza pAme. sArAMza ke-Adhi vyAdhi upAdhinI duHkhonuM mUla kAraNa karmanI prakRtiyoche. ane dravya karmarUpa pratiyonu AtmAnI sAthe je baMdhAvU te rAgadveSa pariNati yAjyache. rAgadveSa. pariNatinI naSTatA jJAna dhyAnathIche, AtmA svastrabhAvamA ramaNa karato anaMta bhavopArjita karAzine dUra kareche anukrame sarva karma prakRti vikRti samUlataH kSaya karI paramAtmapada mAtmaviSe pragaTAceche, AtmajJAnathI patAha sukhotpatijJAna kri For Private And Personal Use Only
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra yAmAM pravartavAthI thAyache. www.kobatirth.org paramAtmadarzana. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only ( 175 ) AtmAnuM svarupa darzAveche. " jAti nahi he AtmakuM " - AtmAne jAti nathI eTale brAhmaNa jAti, vaNik jAti, kaNabI, sonAra, luvAra. DheDa, caMDALa, ityAdijAti AtmAnI svarupata; vicArI jotAM bilakula jaNAtI nathI. jAti dehakulane Azritache, AtmA arUpI tethI nyAroche. mATe jAtimAn AtmA nathI. koi jAtyAbhimAnathI huM brAhmamaNa huM huM vaNika, huM rajaputa chaM, huM kaNabI chaM, ema ajJAnayoge jAti adhyAsa potAnA AtmAmAMmAnI leche te Atmapada prApta karI zakatonathI. vastutaH vicArI jotAM mAluma paDecheke jagat vyavahAramAM jAti eka saMjJA mAtra che, AtmAmAM sadA brAhmaNatva kSatriyatvAdi jAti kadI rahetI nathI ane raheze paNa nahIM, vyavahAramArge jAtinI kalpanA che paNa te vastutaH satya nathI mATe jAtino adhyAsa AtmAmAM dhAraNa karavAthI bahirAtmapadanI prAptino viyoga thato nathI. jema AkAzamAM koi jAti nathI. tema AtmAmAM paNa koi jAti nathI abhimAnavALA jaDajIvo AtmaanAtma viveka zUnya banI paramAM ahaMmamatvabuddhithI rAgadveSa pariNati bhajI mAnasika anekazaH saMtApo anubhavI Arta raudradhyAna vaza thai adhogati prApta kareche. " jasajAti abhimAna " jene jAtinuM abhimAna che te bAhya padArthoMmAM dharma mAneche, jAtinA abhimAnathI loko paraspara eka bIjAnI niMdA kareche, eka bIjAne jAti abhimAnathI halakA gaNeche. jAtyabhimAnI jIva jAtimAM rAcI mAcI raheche, uMcI jAtivALo kahevAto hoya to nIca jAtivALAne halako gaNeche. potAnI jAtimAM rAga baMdhAya che, ane anya jAtimAM dveSa baMdhAya che. potAnI jAtimAM ja dharmache anya jAtimAM dharma raheto nathI ema dRDhavAsanAthI bhavamAM baMghAya 46
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAtmasvarUpa. mATe tevA jIvo bahir dRSTipaNAthI cidAnaMda AtmAmAM sadA rahelA dharmane prApta karI zakatA nathI. jAtyabhimAnIjIvanI aMtardRSTi thatI nathI, tetokSaNekSaNe huM brAhmaNa chu, huM kSatrIyachu, huM bANiyochu, chaM evI buddhi dhAraNa kareche, paNa huM brAhmaNa nathI, huM vaNik nathI, hUM kSatriya nathI, evI buddhi dhAraNa karI zakato nathI, zrI yazovijayajI upAdhyAya paNa samAdhizatakamAM kaheche ke " duhA." jAti deha Azrita rahe, bhavako kAraNa deha / / tAteM bhava chede nahIM, jAtipakSarati jeha // 1 // ityAdikathI vicAratA paNa jAtyabhimAnI Atmadharma sAdhI zakato nathI, mATe AtmadharmArthI mumukSu janoe AtmAnuM svarUpa samajavU, ane bAhya jAtyAbhimAnarUpabhramabuddhi tyAgI aMtardaSTithI Atmadharma sAdhavo, paramArtha zikSA ityevaM. ___ " dahA." liMga deha upara rahe, AtamathI che bhinna temAM zuM raMgAiye, raMgAtAM duHkha dIna. 128 varNAzramanA bhedathI, mAne je mana dharma; satya dharma te navi grahe, bAMdhe ulaTAM karmaH 129 ___ bhAvArtha-puruSaliMga vA strIliMga Adi liMga dehAzrita che, deha jyAre AtmAthI bhinna che, alabata AtmAnI deha nathI tyAre liMga Atmanu kahevAyaja kema ? puruSAdi traNe liMgo AtmAne karmopAdhinA saMbaMdhathIja kahevAya che, huM puruSa e abhimAna manuSya dhAraNa karato mAyAndha banI hu~ asaMkhyapadezI AtmA evo viveka For Private And Personal Use Only
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 177 ) bhUlI jAya che, puruSa liMga prApta thayuM e karmanA udayathI che, temAM ahaMtA dhAraNa karavI te ajJAnI jIvanuM lakSaNa che, puruSa vA strInA adhyAsathI baMdhAtAM ApaNuM AtmAnuM zuddha svarupa bhUlIechIe, huM ane mAruM e abhimAnathI RNa jagatmA koi AtmAnaMdAnubhavI thayo nathI ane thavAno nathI mATe vastutaH priyadharmasAdhaka bhavyAtmAo liMga adhyAsathI kema paramAM raMgAvaM joie ? arthAt kadI paNa liMgAdhyAsa manamAM sphuravA devo nahIM, ane emAM jo raMgAzuM to duHkha vaDe dIna eTale garIba avasthA prApta thaze emA saMzaya nathI. koi marda puruSane caMpAlAla, napuMsaka kahe to tvarita tenA manabhAM Avazeke mane napuMsaka kahenAra koNa ? ema saMkalpa thatAM krodhano Avibhava thatAM mukha tovara jevuM phulI jaze. bakhate caMpAlAlane traNa cAra apazabdo paNa saMbhaLAve, paraspara eka bIjAno apakarSa karavA bAkI rAkhe nahIM, e liMgAbhimAnanuM phaLa che. mATe vivekanayanAdhiSTAtAoe paramAtmapada prApyartha antardRSTi sAdhI etAdRza abhimAnane tyajavo, jyAM sudhI liMgAdhyAsa che tyAMsudhI jIva huM paramAtmA chu evI dRDha bhAvanA dhAraNa karavAnA abhAve janma maraNanI upAdhi saMcaya saMgraheche. varNa, temaja Azramabhede je Atmikazuddhadharmano bheda mAneche, te zuddha zAzvata Atmadharma prApta karato nathI, satyadharma tevA vyavahArajaDajanathI samajAto nathI. ane kadApi tevA puruSanI AgaLa koi satya dharmanu darzAve topaNa kadAgrahagrasta thavAthI vacanAmRto paNa tene viSavat pariNameche, ane satya dharma te AtmAno potAnA sahaja svabhAve sadAkAla potAnAthI jarAmAtra paNa dUra nathI tene ajJAnA jIva viparIta dRSTithI jANI zakato nathI. - jaDamAM Atma dharmanA abhinivezathI ulaTA karma saMgrahI tenA udaye adhogati bhaje che, zrI For Private And Personal Use Only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir wwwmarwarrrrrrrrrrrrr (178) AtmajJAnI karmano nAza. yazovijayajI upAdhyAya paNa samAdhi zatakamAM kaheche keliMga deha Azrita rahe, bhavako kAraNa deha; tAteM bhava chede nanI, liMga pakSarata jeha. 1 jAti liMgake pakSame, jinakU hai dRDha rAga; tAte bhava chede nahIM, jAti pakSa rati jeha. 2 jAti liMganA pakSamA jene dRDha rAga che te bhavAnta kadApi karI zakatA nathI. AtmAne jAti nathI ke liMga nathI jema svamamAM aneka prakAranI jAtiyo tathA liMgo dhAraNa karAyache, ane te jAgIne jotAM kaMi bhAsatuM nathI, tema jAti ane liMgAdhyAsa paNa jyAre AtmAbhimukha cetanA thAyache tyAre svamavat lAgeche. huM puruSa vA strI nathI. A maMtrano manamA 1008 bAra jApa jarA zrAddha rAkhIne jijJAsu kara, pache tArA manamAM kevA prakAranA vicAro Aveche te vicAra ane pahelAMnA vicAromA keTalo phera paDeche te vivekathI vicAra. ekavAra A maMtrapayoga zraddhAthI je ajamAvaze tene anubhavanI mAluma paDaze, huM caMpAlAla, manasukhalAla nathI ema ardha kalAka paryaMta dhAraNA karavAthI prathamanI avasthA ane cAlatI avasthAnA vicAromAM eka moTo bheda paDato potAne mAluma paDaze, ane Atma dharma prApta karavAnI jijJAsAno udbhava thaze. zuM tyAre jAti liMga mAnavu khoTuM che, to koi pAtAne amuka jAtovALo kahIne bolAve to bolavU nahIM ? vA koi kahe ke tuM puruSa che ke strI che ? tyAre ema kahe ke hu~ to puruSa vA strI paNa nathI. Ama jo vartIe to cAle kema ? tenA pratyuttaramA samajavAke-aMtI jAti vA liMgano adhyAsa dhAraNa karavo nahIM ? vyavahArathI jAti vA liMganA vyavahAro karAya che tema karavA, paNa aMtarthI potAnA For Private And Personal Use Only
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, (179) AAAAAAAAor mAnavA nahIM. temaja jAti vA liMga Azrita dharma mAnavo nahIM, dhama AtmAno ane dharmI AtmA arUpI che ane te deha tathA jAtithI bhima samajavo. e ja paramArtha. kulAcAranI rItamAM, je mAne mana dharma; dharbha marma samaje nahIM, le nahIM zAzvata zarma.130 bhAvArtha-je bhavyo ajJAnadazAthI potAnA kUlanA AcAramAM dharma mAneche te dharma marma samajatA nathrI. ane dharmajJAnanA amAve zAzvata zarma pAmI zakatA nathI. kulAcAranI pravRtti darekanI bhinna bhima hoyache, ane te pramANe sarva manuSyonI pravRtti thayA kareche, jJAnI puruSo kUlAcAranI rItimAM dharma mAnatA nathI. mAyaH kUlAcAranI rIti je dezamA je dharma cAlato hoya tenI mizratAthI thai hoya che-jainonI kUlAcAranI rIti jaina dharma phIlosophIthI mizritache, mATe jainonI kUlAcAranI rItimAM dharmanA hetuomAno aMtarbhAva varte che. mATe tenAthI viparIta vartavU nahIM-bAla jIvone kUlAcAranI rIti paNa vyavahArathI dharma sAdhanamA kAraNI bhUtache A vacana bolavAmAM dIrghadRSTithI vicAra karatAM ghaNo uMDo paramArtha samAyoche, te ardhadagdha upalaka DoLa ghAlu janonA jANavAmAM Avaze nahIM, jaina dharmanI satyatAthI te dharma je loko Acareche tenI kUlAcAranI rIti paNa dharmakAraNamizrita hoyache, mATe zrAvakanA kUlAcAre paNa je dharmanI zradrA-AcAra te zreyaskara che, jema koi kUvAmA pANI (jala) nA hoya arthAt mukAi gayuM hoya to paNa te khodavA gALavAthI jalanI sero phUTI kUvAmAM pANi nIkaLaze,-tema jaina dharma paNa kUlAcArathI pALatAM jJAnIguruno saMga thatAM tenuM rahasya samajAtA-samakItanI mApti thaze, mATe samaju bhavyajanAe A baabtne| vicAra karavo-hAlano samaya prathamanA jevo nathI, mATe jainIoe For Private And Personal Use Only
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (..) sAdhunI kriyA. nahIM samajatApaNa lokika devaguruno tyAga temaja devapUjA-guruvaMdana jaina derAsare javu anyatra nahIM, e vigere oghathI paLAto AcAra paNa dharmanuM aMga jANI tyAgavo nahIM, jJAniyonI dRSTimAM te halako che, paNa bAlajIvone tethI caDhavAnuM che, zrAvaka kUlamA utpanna thaelo mANasa eTalaM to samajaze ke are huM tI jaina chu, mAro dharma jaina che, ema monI anya dharma mAnaze nahIM, tema guruno saMga thatAM samajato yaze-kUlathI paNa jaina dharma pAlanAra, kULamAM utpanna thanAra vizeSa dharma samajaze nahIM to paNa mAro jaina dharma che eTalaM paNa dharmAbhimAna Avaze mATe sApekSapaNe vicAratAM vyavahAranayathI zrAvaka kUlAcAramA pravatta thanArane dharmano prAptiche, anya kULamAM utpanna thanArane mATe nahIM,-ekAMta vAdIo kULAcAramA dharma mAneche tenA niSedhapara A vacana che. jAti saMbaMdhI paNa aMtar abhimAna tyAga karavo. koi ema ciMtave ke ApaNe varNAvarNa gaNyAvinA DheDa bhaMgI strIsti vigere sarvanI sANe khAvU pIvu, tethI ApaNo AtmAto abhaDAto nathI, tyAre tenI sAye khAvA pIvAmAM zo doSache ? Ama koi saDela bhraSTa buddhithI kahe teno pratyuttara ke je jAtonI sAthe khAvApIvAno vyavahAra nathI tenI sAthe khAvAthI jAti abhimAna TaLyu kai kahevAtuM nathI, paNa aMtarAM jAti abhimAna bilakUla nahIM rahevAthI abhimAna TaLyuM kahevAya che. jAti abhimAna jyAMthI utpanna thAyache tyAMthI teno nAza karavo joie. eja mukhya paramArthache, ityAdi ghaNuM kahevAnuM che paNa vistArabhayathI lakhyuM nathI, dravya, kSetra, kAla, bhAvano vicAra karI cAlavU. For Private And Personal Use Only
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. 44 dave sAdhu saMbaMdhI kaheche. 59 duddA. satya dharma samaje nahIM, de ulaTo upadeza; dharma marma samajyA vinA, aMtarama vhe kleza. 131 strIviSayAzakti ghaNI, tyAga virAga na leza; mana caMcala jenuM sadA, lajave sAdhu veSa. ziSya thaine sathI, varte gurunI sAtha; Atmahita te nahi kare, vinayI le zivapAtha. 133 kapaTI kALA kAgaDA, kuguru karmacaMDAlaH saMgakada | karavo nahIM, bhavatasa arahaTTa mALa. 134 tano upadeza ajJAnI kugurUbha satya ApI zakatA nathI. ane ulaTA karma grache te jaNAveche. bhAvArtha - AtmAnuM svarUpa samyag jANyA vinA je gurU evaM nAma dharAveche, te kugurU jANavA, dharmano marma jarA mAtra samajyA vinA AtmA paramAtmAno upadeza ApavA taiyAra thai jAyache, jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, mokSa, ityAdituM kiMcidapi jJAna hoya nahIM, tema chatAM upadeza Ape tevA kugurUo ma (169') For Private And Personal Use Only 132 mAM kleza pAche, ane pote paNa buDeche, ane bIjAne paNa bUDADeche, A vacana laukika kugurU ane lokottara kugurUnA upadezane uddezI kache, sAmAnyanIti zikSaNa hitazikSA to paraspara manuSyo eka bIjAne Apeche, tenuM A ThekANe grahaNa karyu nathI. phakta dharmanA upadeza mATe lakhavAu~che, dharmano upadeza ApavAne sAdhuone adhikAra che, saMsAramAM rAcImAcI rahelA zrAvakone to dharmano upadeza Apa
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 182 ) aryat frer. bAnuM kyAMthI hoya ? mATe zrAvakavargane uddezIne paNa lakhyuM nathI. upadezano adhikAra adhikArI vinA nathI. sAmAnyataH zrAvaka vAMce te mAMTe nA nathI. have mULa viSaya upara AvIye, laukika tema lokottara kuguruo ajJAnadazAthI pote potAnA AtmAnA bairI thAyache. ane anya janonA AtmAnA paNa vairI baneche, pote hiMsA kare, asatya vade, paravastu grahe, abrahmamAM lIna hoya, strI parigrahanA dhArI hoya ane aMtarathI viSTAmAM rAcI rahenAra mUMDanI peThe paudgalika sukhamAM aharniza abhilASI hoya. evA kuguruo adhogati bhAk thai, aneka prakAranA klezo pAmeche. jenA manamA tyAga tathA vairAgya leza mAtra paNa hoya nahIM, anetrI viSayonI Azakti ghaNI hoya ane hastikarNavat vA vitvat jetu mana caMcaLatAne bhajatuM hoya, eTale paravastumAM mana - maNa karatuM hoya evA sAdhuno veSa jo ke dhAraNa kareche, topaNa te sAdhuveSane lajaveche. jema koi manuSya bakhtara vagere paherI yumAM laDavA jAya ane jyAre laDAi thAya tyAre nAse. te jema vIrapaNAne lajaveche tema atra paNa jANavuM duHkhagarbhitavairAgya vA mohagarbhita vairAgyathI dIkSA aMgIkAra karI pazcAt aMtardRSTi vinA bAhyapaudgalika viSayomAM mana varte, ane tenA yoge AsaMdhyAnane raudradhyAnano pariNAmI banI uparathI sAdhu veSanA sadbhAve sAdhu kahAve, to se avazya potAnA AtmAne Thageche, arthAt tene rAga dveSanI azuddha pariNati Thageche. vaLI je dharmadAnathI tathA dharmopadeza dAnathI vA dIkSA ApabAtha potAnA guru tarIke je hoya ane pote ziSya hoya roma chatAM rIsanA hetuono saMbaMdha pAmI rIsathI gurunI sAthai varte gurunI niMdA kare vA temanAM dUSaNo zodhe- temanoupakAra bhUlI jar3a temanI AjJA For Private And Personal Use Only
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana ( 183 ) pramANe kare nahIM, tevA avineya ziSyo Atmahita karI zakatA nathI, harAyA DhoranI peThe svacchaMdAcArapaNe vartI bahirAtmadazAmAM AyuSya nirgamana karatA Atmahita sAdhI zakatA nathI. je ziSyo namra vinayI paramArthanA grAhaka lajjA, Adi guNothI alaMkRta che te ziSyo mukti mArga graheche. kapaTabhAvathI paripUrNa kRSNalezyA aMtarmAM vartavAthI kRSNa sarpa sadRza, caMDAla sadRza je kRtyoM karatA hoya evA kuguruono he bhavyAtmAo saMga karazo nahIM. etAdRza kuguruonI bhavavRddhi arahaddamALanyAyavat jANavI. strIsti Adi kuguruonI saMgati cepI roga samAna che tethI sadA dUra rahevuM, vizeSataH laukika kuguruone mATe A vacana che. kadApi saMsArI jIvane kAryavazAt strIsti Adika kuguruonI saMgati karavI paDe to paNa temanA vacana sAMbhaLavA nahIM, ane temanA upadezanI zraddhA karavI nahIM, kAraNake thI saMsAranI vRddhi thAya, mithyAtvanI vRddhi karanAra pAdarIo vigere kuguruo che, mATe mokSArthI jIva kuguruno tyAga karI mugurune bhaje - seve. "" duhA. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir >> mamatA tyajI tuM bAhyanI, aMtardhanane dekha aMtaradhana - dharma che, satyaja mAnI lekha. arUpa aMtardhanataNI, ruddhi vhArI pAsa; tena bhramaNA karI, kare zuM anya prayAsa. anya prayAse duHkha rAzi, parapariNati parataMta parapariNatimAM lIna je, kare na bhavabhaya aMta. 137 For Private And Personal Use Only 135 136
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (10) yogya sAdhu sakriyAyI mAramadha sAdhI zoche. saMsArI avaLA phare, savaLA phare phakIra; namo namo te sadaguru, bhayabhaMjana vaDavIra. 138 bhAvArtha-he AtmA sadguru saMgatyA Atmatatva samajI bAhyanI eTale dhana, dhAnya, kSetra, strI, putra, gRha, hATa, rAjyAdi je para vastu tenI mamatA tyajI he cetana tuM tArA aMtardhanane dekha-jJAna darzanacAritra rupa aMtar dhana AtmAnI aMdara raghuche tene he AtmA nihALa, aMtar dhana tArAthI dUra vA bhinna nathI, aMtar dhananI prAptithI apUrva zAntino bhogI AtmA baneche, aMtardhana vinA kSAyika sukhanI prApti kadI thavAnI nathI. dareka graMthomAM Atma svarupanA hitane mATe vivecana che, sAta nayathI samyag AtmAnuM svarUpa jANavu. ekAMta pakSathI Atma svarupa je jANeche te samyag paramAtmapadanI prApti sanmukha thai zakatA nathI. AtmAnuM dhyAna manana karavAthI AtmaguNono AvirbhAva thAyache, te saMbaMdhI zrI devacaMdrajIe Atmastuti nIce pramANe karIche.. stavana--dhyAnadIpikA. guNa anaMta dhara jIvane, vaMce bhavame karma-dharonija bhAvanA-e Teka. rAga dveSa mukha hi vahaDhayA. zatru haNu dharI dhyAna. dharo0 Atama lakho nija jJAnazuM, bALI karma ajJAna. pa karma haNu tima dhyAnazuM, jema na pahuM bhavamAhe. bhavajghara ajJAne naDayA, navi dITho ziva rAha. paramAtama jaga guru Thagyo, nirasa viSayane saMga. sarvajJa Atma navI lekhIyo, bhrama ajJAne raMga. Atma svarUpa pichANavA, jJAna dRSTie karI dekha. dha0. paMca dhyeya aru AtmA, jJAna guNa eka lekha. 0 5 For Private And Personal Use Only
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (185) rannonrner nitya chatoche sahaja te, kevaLa guNa muna mAhi. moha dAha tyAM pIDave, jJAna amRta jyAM nAhi. karma udaya caugati bhamuM, nizcaya siddha svarUpa. karmane bhaju kema hu~, anaMta catuSTaya bhUpa. tajI AzA nija zaktizRM, huM AnaMda svabhAva. cheda ajJAna anAdino, Ana lahayo nija dAva. ema jANI dhIraja dharI, rAgAdi mala khoya. dhyAve Atama zakti, dharma zukla dhyAna hoya. dhyAna dhyeya svarUpathI, dhyAvo svaveda dhyAna. karmahIna sarvajJatA, nirmala zIla bhagavAna. jaDa cetana jIvAdi e, dhyeya svabhAva pichANi. dhyAna laho mana sthira karo, jJAna dhyAe ANi. paramezvara paramAtmA, dhyeya arUpI deva. dravyArthika naya zAzvato, e paramAtama seva. bhavadruma kSayakara zuddhache, jJAna thakI para bhinna. jagat sakala Adarza jyuM, jIrNa jyotimaya. darzana jJAna AnaMdamaya, akSara vigata-vikAra. iMdri viNuM nikala gugI, zAnta jANa zivadhAra. zuddha aSTa guNa yuktache, nirmala ameya abheya. para tyAgI akSaya guNI, jJAnIne Adeya. aNudhI paNa je sUkSmache, thaMbhathI paNa je vRddha, jagat pUjya nirbhaya sadA, paramAtama ziva siddha. dhyAne karma sahu gaLe, jagaguru amala arUpa. . jiNa jANe sahu jANIye, jAya avidyA dhUpa... tatva dRSTi nija dhIra huve, jANe nija anubhUti. dha0 dha 17 dha0 For Private And Personal Use Only
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmasvarUpa gha0 gharo dhyeya jJeya Adeya te, aMtara Atama bhUta. dha0 18 vacana agocara bhrama vitA, ciMtavI sahaja anaMta. jAsa jJAnameM aMzajyuM, mAve dravya anaMta. dha. 19 Atma jJAnathI Atmane, jANyAM thAye siddhi. dha0 muni tanmaya guNa tihAM lahe, tajI grahIkA nahIM labdhi. gha0 20 lIna thai grahe ekatA, dhyAtA dhyAna su dhyeya dha0 paramAtmA aMtarAtmA, eka abhinna ameya. dha0 21 kaTame kaTa kartA taNI, dise duvidhA rIti. paNa dhyAna dhyeya e AtmA, ethI navIya paratIta. dha0 22 bhavameM bhamyo ajJAnathI, viNa lAdhA nija nANa. parama jyoti jaga duHkhaharu, tehija anubhava jANa. dha. 23 bhAve ema nija bhAvanA, dhyAna bIja guNadhAma. devacaMdra sukha sAgaru, dhyAna amUlakha pAma. dha. 24 zrI devacaMdrajI paNa e pramANe Atma svarUpanuM varNana kareche. guNa viziSTa AtmAne saMsAra cakramA vartatAM AtmasvarUpanI anupayogatAe parasvabhAvamAM ramaNapaNAthI parapudgalarUpa je karma tenuM grahaNa samaya samaya prati yatuM jAyache, mATe he cetana svasvarUpa ramaNatA rUpa nijabhAvanAno dRDha prayAsa ane sthiratAyI Adara kara. anAdi kAlathI tuM parabhAva eTale pudgala dravyanA varNa, gaMdha,rasa sparza, maya paryAyonI lAlacamAM-tRSNAmAM, grahaNamAM, mamatvamAM, parAbhimukha cetanA karI azuddha pariNati dhArI, svabhAna bhUlI lobhAyo paNa paravastu potAnI thai nahIM ulaTuM rAga dveSanAyoge pudgala dravyane AkarSI karmarUpa pariNamAvI aneka yonimA vicitra deho dhArI sva. RdvituM AcchAdana karI parapudgula bhogI thai rAjA vo paNa tuM For Private And Personal Use Only
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana (187) raMka banyo, rAga dveSarUpa zatrune haNI AtmIyadhyAnamAM mahattA thAu, ane jJAna zaktithI nijasvarUpa jANuM. AtmajJAna thartA: paramAM baMdhAelo ajJAnAdhyAsa svataH dUra thAyache, AtmA nirmala 'thatAM paramAtmA kahevAyache - tenuM svarUpa kaheche. zloka, sAkAraM nirgatAkAraM, niSkriyaM paramAkSaraM / nirvikalpaM ca niHkaMpaM, nitya mAnandamandiram 1 AtmA jJAnarUpa upayogathI sAkArache, tathA darzanarUpa upayo gathI nirAkArache tathA AtmA niSkriya nizcaya nayathI jANavo. prazna - zarIstha Atma sakriyache, aneka prakAranI khAvA pIvAnI gamanAgamananI kriyA kareche, chatAM te niSkrima kema jANavo ? uttara- jyAM sudhI jIvanA pradezonI sAthe karma lAgche tyAM sudhI te sakriya - ane karmano nAza sarvathA thatAM nirmala siddha buddha paramAtmA niSkriyache. zarIrastha AtmA vyavahAra nayathI sakriyache karmano saMbaMdhache mATe, ane nizcayanayathI akriya jANavo. vastutaH AtmAnuM jevuM svarUpa hoya tenuM nizcayanaya varNave che, mATe AtmAnuM vastutaH dhyAna karatAM niSkrima bhAvavo, ane che paNa niSkriya. paramAkSaraM - kSara eTale kharakhuM, potAnuM svarUpa badalavuM parama eTale sarvotkRSTa potAnuM svarUpa nahi pheravanAra AtmAche, anAdi areer vibhAva dazAyoge bhavacakramAM AtmA paribhrameche topaNa tenA asaMkhyAta pradezamAMthI eka pradeza paNa kharI gayo nahi, temaja anaMta guNomAMno eka guNa paNa kharI gayo nathI, mATe AtmA akSara,... nadRSTiyI jANavo. yadyapi AtmAnA pradezAnuM tathA guNoMnuM For Private And Personal Use Only *
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ( 188 ) karmadhI AcchAdana dhayuMche topaNa pradezo tathA guNono nAza thayo nathI tema paNa thavAno paNa nathI traNa kAlamAM akSara rUpa AtmAche. prazna - paramAkSara asaMkhyAta pradezI AtmA koDI ane hAthInA zarIramAM eka sarakho kema manAya ? kIDInuM zarIra choDI jyAre hAthInuM zarIra dhAraNa kare tyAre teno vikAsa thayo, ane jyAre hAthInuM zarIra tyAgI kIDInuM zarIra dhAraNa kare tyAre AtmAno saMkoca thayo, asaMkhya pradezI AtmAno saMkoca vikAsa thayo tyAre te nAnA zarIramAM laghu ane moTA zarIramAM mahAn thayo tyAre AtmAnuM ekasarakhuM rUpa ra nahIM, dehamAtra vyApI jIva thayo tenuM kema ? AtmasvarUpa. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttara gAthA. jaha pauma rAya rayaNaM, khittaM khIraM pabhAsayadi khIraM // taha dehI dehathyo, sadehamattaM pabhAsayadi chAyA. yathA padmarAga ratnaM, kSiptaM kSIre prabhAsayati kSIraM; tathA dehI dehastha, ssadeha mAtraM prabhAsayati. 1 bhAvArtha- padmarAgaratna dugdhathI bharelA vAsaNamAM nAMkhIe to te ratnamAM evo guNa che ke-tenI prabhAthI sarva dugdha tadvarNamaya thai raheche. jo nAnI vATakImAM dugdha bharI aMdara padmarAgaratna nAMkhIe to padmarAganA raMga sarakhaM sarva dUdha thai jAyache temaja moDuM kuMDa hoya temAM dUdha bharI padmarAga ratna nAMkhIe to te ratnanI prabhA telA sarva dUdhamAM vyApI jAyache. tathA saMsArI jIva paNa anAdi kALathI kaSAyodvArA malIna thato zarIramAM raheche. zarIramAM asaMkhyAta pradezovaDe vyApta thai raheche, snigdha pauSTika AhArathI jema jema zarIra For Private And Personal Use Only
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (189) vRddhi pAmeche, tema tema zarIranI aMdara rahelA Atma pradezo paNa teTalA zarIramAM vyApta thAyache, moTA zarIramA jIvapadezo vistArapUrvaka rahecha, nAnA zarIramAM zarIrane vyApI rahe tevI rIte Atmapadezo raheche, asaMkhyAta pradezanI vyakti svarUpa jIva jANavo, jo ke AtmA zarIrAdi paradravyathI judoche topaNa saMsAra avasthAmAM anAdi karma saMbaMdhathI nAnA prakAranA vibhAva bhAva dhAraNa kareche te vibhAva bhAvothI navIna karmabaMdha thAyache, vaLI te bAMcelAM karmonA udayathI pharI eka dehathI dehAntara dhAraNa kareche, ane tema azuddhakAraka cakrathI saMsAraddhi pAmecha, saMsAra avasthAmAM jIva karmasahita hoya che ane mokSadazAmA karmarahita AtmA sAdi anaMtabhaMgeM sadA samaye samaye anaMta sukha bhogavato varteche, saMsArI yadyapi AtmAche topaNa tenI sattAthI akSarache, tathA sattAtaH nirvikalpa AtmA jANavo, vikalpa saMkalpa mananA yoge thAyache, vikalpa saMkalpa yoge rAga dveSamA AtmA pariNameche, huM AtmA jyAre vikalpa rahItachaM to kema vikalpa saMkalpa karUM ? parabhAvamA ramatAM vikalpAdi udbhaveche, mATe parabhAvamA ramaNatA nivAravI, bAhyadRSTi yoge AtmA parabhAvamA pariNameche mATe mumukSu bhavyajanoe bAhyadRSTi pracAra vAravA mATe aMtadRSTithI Atmadharma tarapha kSaNe kSaNe lakSya ApavU, aMtardRSTi thatAM bAhyavastumA pariNamelo manano vega aTakatAM mana aMtarAtmA prati vaLeche, ema pratidina satata dRDha abhyAsa thatAM potAnI Rddhino svayaM anubhava thAyache. kaDuM che ke zloka. bahirdRSTi pracAreSu, mudriteSu mahAtmanaH / aMtarevAvabhAsaMte, sphuTAH sarvAH samRddhayaH // 1 // mahAramAne bahidRSTinA pracAro baMdha thae chate potAnA AtmAmA For Private And Personal Use Only
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org AtmasvarUpa. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 190 ) sarva samRddhiyo bhAseche, bahirdRSTithI dekhAtA pArthoma ahaM mamatva buddhivI baMdhAlA jIvane aMtardRSTinI prApti yatI nathI, aMtardRhinA / abhilASI jIvoe nimna likhita viSayotuM punaH punaH manana kara. 1 prathama viSaya - huM koNa ? huM kyoM huM ? zAthI chaM ? 2 dvitIya viSaya hUM cetana ke jaDa ? cetanano dharma zo ? jaDano dharma zo ? 3 tRtIya viSaya dekhatI vastuomAM hUM chaM ke nahIM. dRzya vastuomAM mArApaNuM zuM ? 4 caturtha viSaya- huM kyAMthI Avyo ? kyAM jaza ? 5 paMcama viSaya - manuSya janmanI sAphalyatA zAthI ? 6 paTa viSaya-dharma kyoM raheche ? tenA hetuo koNa ? 7 saptama viSaya huM saMsAramA janmajarAmaraNa pAmuMddhaM tenuM zuM kAraNa ? 8 aSTama viSaya saMsAramAM AtmA kyArathIche ? 9 navama viSaya - AtmA nirmala paramapada zAthI pAme ? 10 dazama viSaya - karmano kartA bhoktA AtmA karmano nAza zI te karI zake ? e daza mahAviSayo saMbaMdhI bhavyAtmAe eka kalAka be kalAka pratidina vicAra karavo. prathama viSaya saMbaMdhI vicAra - ko'ham ? hUM koNa chaM ? jaTa ke cetana ?, jJAnazUnya jaDanuM lakSaNache, ane huM to jJAna guNavALo bhAsuM chaM. tyAre huM cetana, zuddha Atmadravya teja hUM, jJAna, darzana, cAritra, vIrya, Adi guNamaya huM AtmA te zivAya huM anya nathI. huMkyAM chaM ? - huM saMsArI huM tethI zarIra prANarUpa je jaDavastutemAM rahyo. jema myAnamAM asi rahe paNa jemamyAnathI bhinnache tema huM zarIra ke je saptadhAtumaya temAM vasyoddhaM paNa tethI nyAro chu, For Private And Personal Use Only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (5) huM zAthI cha ? anAdi eTale jenI Adi nathI eco hu~ AtmA anAdi kAlathI ajJAnayoge tathA rAgadveSayoge azuddha pariNati yoge aSTaka rmagrahI ane te karmayoge zarIra grahI temAM karmathI vasyo cha. dvitIya viSayavicAra-huM cetana ke jaDa ? alabata jJAnadRSTithI vicAratA huM jJAnamaya cetanachu, cetana, AtmA vA jIva e traNa praryAya vAcI zabda jANavA. huM jaDathI bhinnachu, anaMta kALa gayo paNa huM AtmA avyayarcha, ajIva padArthane hu~ jANuMcha tethI huM teno jJAtArcha ane te jJeya padArthache, jeTalI duniyAmAM vastuo dekhAyache tethI huM bhinnachaM paMcabhUtathI paNa huM bhinnachu, pudgalAstikAya, dharma, adharma, AkAza, kAladravya, ajIvache ane huM to jIvachaM. tRtIya viSayavicAra-dekhAtI vastuomAM huM AtmA nathI. je je vastuocakSugocarathAyache te svarUpa huM nathI, te dRzyamAna dhanAdikamAM mArApaNuM mAnavu te svamanI peThe bhrAMtiche, arthAt svamamA dekhAtI vastuone mArI mAnavI te jema khoTuM bhrAMtiche, tema cAvaDe dekhAtI vastuomAM mArApaNuM mAnavU te kevaLa bhrama mohadazAche. abha-cakSuthI dRzyamAna vastuothI aneka prakAranAM kRtyo thAya che, koi vastuo AhArarUpe hoyache, tenA bhakSaNathI kSudhA zameche, cakSuthI dRzyamAna jalathI tRpA zAnta thAyache, ema pratyakSane vastuonA phAyadA mAluma paDeche, tote padArthAne svamanA padArtho sarakhA kema kahyA ? svamanA padArthothI kaMi kArya yatuM nathI. ane cakSudvArA dRzyamAna padArthothI kArya thAyache mATe sAdRzyapaNuM zI rIte saMbhave ? pratyuttara-hA alabata svamanA padArtho ane cakSuSA dRzyamAna padArthomAM kAryabhede moTuM AMtarUMche, paNa cakSuthI dekhAtA padArtho temaja khamamA bhAsatA padArthomAM AtmA nathI, alabata te be For Private And Personal Use Only
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 193 ) 'AtmasvarUpa. AtmAdhI nyArAche, cakSuvI dekhAtA AkAro ane svapnamAM dekhAtA AkAze pudgala dravyanAche, ane pudgala dravyayI AtmA tra kAlamA nizcayanayataH jotAM bhinnache, mATe bhinna vastumAM AtmapaNAnI buddhi bhrAMti mAtra che, mATe jevI svapnamAM dekhatA padArtho mArApaNAnI buddhi khoTI tenA sarakhIja cakSuSA dekhatA padArthoMmAM mArApaNAnI buddhi khoTI jANavI . prazna - syAre cakSuthI dekhAtA sarva padArtho asatya samajavA ? ane jo te asatyache to temAM mamattva bhAva kema utpanna thAyache ? pratyuttara - cakSuthI dekhAtA sarva padArthoM pudgalanA paryAyorUpe satya eTale astittva yukta jANavA, ane te pudgala paryAyarUpa padArtho AtmasvarUpe nathI eTale AtmAthI bhinnache, AtmapaNuM temAM kaMDa nayI mATe AtmaapekSAe te asatya jANavA, AtmadravyamAM pudgala paryAyarUpa padArthonuM astitva nathI kiMtu AtmadravyamAM pudgala paryAyarUpa padArthonI nAstitA sadA samaye samaye pariNamI rahIche, tadapekSayA asatya jANavA, ane pudgalarUpe te satya jANavA, mATe pudgala vastuo jJAnadRSTithI jotAM AmAthI atyaMta bhinnache temAM mArApaNAnI buddhi ajJAna tathA mohathI utpanna thAyache, jyAre ajJAna nAza yatAM jJAna pragaTeche tyAre mohano nAza thatAM paravastumAM thatI ahaMmamatvabuddhi nAza pAmeche. zaMkA- jyAre A pratyakSa dekhAtuM zarIra potAnuM nathI ema jAyuM tyAre koi zarIrano ghAta kare to zuM karavA devo ? samAdhAna - koi zarIrano ghAta kare to bilakula karavA devo nahIM. ane ulaDaM zarIranuM saMrakSaNa karavuM yataH zarIramAdyaM khalu dharma For Private And Personal Use Only
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Vvvv paramAtmavarSAna. sAdhanaM prathama to zarIraja dharma sAdhanamAM kAraNIbhUtache. yataH kahuM che ke zloka. zarIraM dharmasaMyuktaM, rakSaNIyaM prayatnataH zarIrAjAyate dharmaH parvatAtsalilaM yathA- 1 ___bhAvArtha-dharma saMyukta evA zarIranuM yatna pUrvaka rakSaNa karavU, kAraNa ke jema parvatathI nadI utpanna thAya che tema zarIrathI dharmanuM sAdhana thAya che ne vaLI kaDaM che ke zarIraMca pudgala dharmatvAt AhArAdhAraM-zarIra pudgala rUpache mATe te AhAranA AdhAre rahecha kaDaMche ke gAthA. deho a puggalamao / AhArAi virahio na bhve|| taya bhAve naya nANaM / nANeNa viNA kao titthaM. 1 bhAvArtha-deha eTale zarIra pudgalamayache, ane te zarIra AhAra vinA hotuM nathI. tenA abhAve jJAna nathI ane jJAna vinA tIrtha nathI. pUrvebAra varSenI dukAlI paDI hatI tyAre AhAranA abhAva zruta jJAnanI vismRti ghaNI thai gai mATe AhAra paNa zruta jJAnanA abhyAsamA cAritra pAlanamA kAraNIbhUtache. ane AhAra vinA jJAna nAza pAmeche, AhAra punaH ce prakAranoche, sAvadha AhAra ane niravadyAhAra-jIvamaya je AhAra te sAvadyAhAra, ane jIva rahita je AhAra te niravadyAhAra-sAvadhaAhAra bhakSaNathI pharma baMdha thAyache. mATe mokSAbhilApijIvoe niravadyAhAranuM grahaNa karavu, temAM munirAja to sarvathA sAvadyAhAranA tyAgI hoyache, sAvadyaAhAranA nimittathI jIvo sapta naraka paryaMta gamana kareche yataH kapuMcha ke- . / For Private And Personal Use Only
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (195) sAdhunI kriyA. gAthA. AhAra nimitteNaM, jIvA gacchaMti sattami puDhavIM / taMDula jasaM AharaNaM, bhaNiyaM sutte jiNaMdehiM. 1 bhAvArtha-AhArano abhilASI taMDula tatsya bIjA jIvone bhakSaNa karavAnI icchAmAtrathI sAtamI naraka sudhI jAyache. mATe bhavabhIru munivaryo zuddhaAhAra saMyamArthe grahaga karecha, yatiyone AhAra zuddhi ati duSkarAche kayuM che ke gAthA. AhAre khalu suddhI, dullahA samaNANa samaNadhammami / vavahAre khalu suddhI, dulahA gehINa gihadhamme. 1 ... zramaNone zramaNa dharmamAM vartatAM nirdoSa AhAranI mApti durlabhache, tema gRhasthone gRhasthAvAsamAM vartatAM vyApArAdimA vyavahAra sudhI durlabhAche. zuddha AhArathI zarIranuM poSaNa saMyamArtham zramaNo kareche prasaMgathI AhAranuM vivecana karI zarIra dharmasAdhanamA kAraNI bhUta che ema siddha karyu, dharmAjIvonuM zarIra dharma mATeche tema pApI jIvonuM zarIraM pApa mATe jANavU. caturazIti lakSa jIvayAone paribhra. maNa karatAM duSpAppa manuSya zarIra ciMtAmaNi ratna jevU pAmI je manuSyo khAvAM pIvAmAM. temaja viSaya sukha bhogavavAmAM, moja majA mAravAmAM zarIranI sArthakatA samajeche, te jIvo mUDha avivekI pazu samAna jANavA. devatAnA zarIra karatAM manuSya zarIra atyaMta upayogIche. manuSya zarIrathI mokSa prApti thAyache, bIjA zarIrathI mokSa mApti thatI nathI, mATe zarIralu AhArAdikathI poSaNa karavaM. rogadika thaye chate roganAzArtha auSadha davA karavI. koi zarIrano ghAta kare so karavA devo nahiM kAraNa ke zarIra vinA dharma sAdhana yatuM nathI. For Private And Personal Use Only
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmarana, zarIra mArUMche ema mAnavU nahI, kAraNa ke te pudgalache..zarIrathI nyAro AtmA bhAvavo, zarIra Atma dharmanI prAptimA nimitta kAraNache evaM, uparanA praznano uttara thayo. prazna-gajasukumAla munIzvare zmazAnamAM zarIra ghAsano upasarga kema sahyo ? kema temaNe zarIrano ghAta karavA dIdho ? pratyuttara-gajasukumAleto kAusamma ko hato ane evI temanI zraddhA hatI ke zarIranA upasargathI paNa caLayA nahIM. sarva jIbone mATe evI sthIti nathI. aMtarathI bhintrapaNe AtmabhAvarmA vartavU ? vyavahArathI tenu saMrakSaNa karavU, gaja mukusAlanI evI bhavitavyatA hatI. temana tenI aMtarbhAvanA pravarddhamAna ivI, tethI evI sthIti banI. ekAMta jainamArga. nathI tethI zaMkA karavI nahIM, kAla, svabhAva, niyati, karma, ane. udyama e paMca kAraNothI mokSarUpa kAryanI siddhi thAyache, zarIranI sArthakatA vratadhAraNa tapazcaryA vigerethI che. aMte zarIra AtmAnuM thayu nathI ane thaze paNa. nahIM, nitya parva sama zarIranI lAlanA pAlanA karavAmAtrathI A. smahita yatuM nathI paNa tethI dharmanAM kArya karavAthI Atmahita thAyache ? traNa dhana dareka manuSyanI pAse raheche, prathama bAhya dhana. suvarNa, rU', jAhIra, ratna, rAjya vigere jANavU, te bAhya dhana anitya caMcala jANavU, koinI pAse bAhya dhana vi. zeSache to koinI pAse stokache. e bAhya dhananI apekSAe garIba tAMgaramAM bheda paDecha, bAhya dhanane mAde aneka prakAranA uyogo klezo dezodeza paribhramaNa Adi upAdhiyo veThabI paheche. kiMtu e bAhya dhanano Dhagalo maratI khate. sAye. leimo nathI bhane le jAno nayI bAba dhananI mamadAra mahara For Private And Personal Use Only
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 196 ) AtmajJAnabhI karmano nAza. rniza ArtadhyAna ane raudradhyAnamAM AtmA pariNamI aneka prakaranAM karma bAMdheche, ane bahirbhAve rAcImAcI aneka jamanI vRddhi kare che. jema kuMbhakAra cakrane ekavAra vega Apeche tethI te cakra cakaracakara ghaNI vakhata sudhI bhamyA kareche tema manane ArtadhyAna, raudradhyAnanA citavanano ekavAra vega ApyAthI ghaNA vakhata sudhI ArtadhyAnAdimAM pariNamI raheche. rAgadveSano vega AtmAne ApavAthI ghaNA kAla sudhI AtmA rAgadveSa vega jore saMsAramAM paribhramaNa kareche, mATe atra sAra e grahavAnoche ke dharmano vegajo AtmAne ApavAmAM Ave to muktipada AtmA pAme, tatpada arthe sadAkAla ema bhAva ke dekhAtI vastuomAM huM nathI. tyAre mAre kaMcana kAmInI kema mArI mAnavI ? vA manamAM tenuM ciMtana kema thavA devu. kAraNa ke te vastuo potAnI nathI to nirarthaka te saMbaMdhI vicAra mAre kema karavo ghaMTe ? huM eTale AtmA jemAM nathI temAM rAgadveSathI. pariNamanuM mAre kema ghaTe kadApi jANoke zarIra nirvAha Adi arthe te vastuonuM grahaNa karavuM paDe topaNa udAsIna bhAve grahaNa kara. aMtarthI te vastuothI huM. nyArochu evA upayoganI sthiratA rahUM. paNa temAM rAgadveSathI pariNamanuM yogya nathI. saMsAranAM kAryoM karUM paNa temAM lapaTAuM nahIM evI rIte vartanuM teja AtmAne hitakArIche, dekhatI vastuo pudgalanA paryAyo jANavA, pudgalano saTaNa paDaNa, vidhvaMsana svabhAvache. pudgalanA paryAyo aneka AkArarupe dekhAyache. ane pAchA vikharI jAyache. jema saMdhyA samaye pudgalanA paryAyo aneka raMgarUpe pariNameche ane kSaNamAM naSTa thai jAyache tema cabhuvI dekhAtI vastuo vicitra varNa gaMdha rasa sparzamaya dekhAyache ane vaLI te pAchI judA AkArarUpe pariNamI For Private And Personal Use Only
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, ( 197 ) fear in re sparzane dhAraNa kareche zarIra paNa putragalache. mATe te mArUM nahIM ane huM teno nathI, pudgalanI bhinna jAtiche. ane AtmAnI bhinna jAtiche tenI jAti bhinna ane jeno dharma bhinna jenI vartanA bhinna te eka kadI hoya nahIM. huM AtmA pudgalamAM tyAre kema hoMuM ? jo ke saMsAramAM karmanAyoge huM pudgalathI vasyo chaM to paNa pudgalathI nizcaya nayathI jotAM huM nyAro chu- e trIjA viSayano alpa vicAra pharyo. caturtha viSaya vicAra - huM kyAMthI Avyo kyAM jAiza ? hu~ AtmA kyAMthI eTale kayA sthAnamAMthI atra manuSya gatimAM Avyo, ane have A zarIrano utsarga karyA bAda kyoM jAiza. te saMbaMdhI sthiracitathI vicAra karatAM ema siddha thAyache ke pUrva bhavamAM ko paNa meM sAraM kRtya kareluM. siddhAntamAM paNa kathyuMche ke-je jIva sarala hRdayI hoya, paropakArI hoya, dayAlu hoya, dharmArthI hoya, koi jIvana ghAta karanAra hoya nahiM te jIva marIne manuSya thAyache. arthAt zumabhAvanAyuktajIva marIne manuSya gati prApta kareche, tapacaryAvata, vratI, paropakArI, brahmacaryAdi guNa viziSTa jIva devagati prApta kareche, pApI, malinAraMbhI, kRtaghnna, kapaTI, hiMsA asatyAdithI yukta jIva naraka gati pAmeche, kapaTavaMta pApAdi yukta jIva tiryacanI gati prApta kareche. mATe te uparathI vicAratAM sidhdha thAyache ke pUrva bhavamAM ke sArAM kRtya karelA ke jenA yoge manuSya zarIra grahI temAM vazyo chu, jene jAti smaraNa jJAna utpanna thAyache te potAno pUrvabhava yathAtathya jANeche, jAti smaraNa mati jJAnato bhedache, saMgatirAjA pUrve drumakano jIva hatA. miSTAnna bhakSaNa lAlacI zrI Arya suhAsta AcAryajIne sAdhu thavAnI vinaMti karI, guru mahArAje yogya jANI lAbhanI khAtara sAdhu veSa samaya ,. For Private And Personal Use Only
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (198) caturSa viSaya vicAra. syAthI zubha bhAvanA yoge mRtyu pAmI saMpati rAjA tarIke thayA, saMmati rAjAnA bhavamAM guru mahArAjane dekhI pUrva bhavanI yAdI A. kI, aneka jinabiMba bharAvyAM, anArya dezamAM-jevAke aphagAnistAna balucistAna, irAna,arabastAna, tibeTa vigere sthAne zrAvakone sAdhu veSa samarpi jaina dharmano bodha devA mokalyA. ghaNA rAjAone jaina dharmI karyA avaMti sukumAla paNa ujjayinI nagarImA AcArya zrI Arya suhastinA yoge jAti smaraNa jJAna pAmyA. hAla paNa je sthAne avaMti sukumAla svargastha thayA tyAM avaMti sukumAla pArzvanAtha nA. manuM jinamaMdirache, sudarzanA pUrvabhavamA samalikAhatI te tadbhavamA paMca parameSTi maMtra zravaNa karI mRtyu pAmI siMhaladvIpa nRpa putrikA thai tyAM ruSabhadAsa zeThanA mukhathI namo arihaMtANaM pada sAMbhaLI ihApoha karatAM jAtismaraNa jJAna pAmI bharuacca nagaramAM jina maMdira tathA munivaryAne vaMdana karavA AvI. pUrvabhavamA bharuacca nagaranI bahir jyAM maraNa pAmI hatI tyAM zrI jJAnabhAnu nAmanA AcArya padhAryA hatA temaNe sudarzanAne upadeza dIze. sudarzanAe samalikA vihAra baMdhAvyo, matijJAnanI utkRSTi sthiti chAsaTha sAgaropamanI che. pATha-kAlamasaMkhaM saMkhaMca dhAraNA mAtijJAnano dhA. raNA nAmano bhedache. teno asaMkhyAta saMkhyAto kAla jANavo,jAti smaraNa e dhAraNAmAM bhaLecha, arthAvagrahato eka samayano jANavo. utkuSTa ane jaghanyathI ihA apAyano kAla aMtarmuhUrttano jANavo. samakitI jIrane matijJAna hoyache ane mithyAtvI jIvane mati ajJAna hoyache. samyaga ratyiA tattvabodha thayA vinA tattvajJAna tarapha lakSa vaLatuM nathI, samyag tarakhanI zraddhA vinA matijJAna utpanna yatuM nathI. have mULa viSaya upara AvAye. devatA pUrvabhava jANI pakaNe, nArakInA jIva potAno pUrvabhara jANeNe, bAvanA For Private And Personal Use Only
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 199 ) vakhatamAM jAti smaraNajJAna utpanna thavAno niSedha nathI. keTalAka sadgurU saMgatihIna anAryamati ajJAnI AtmAno punarjanma mAnatA nathI evA nAstika ziromaNi jJAnadRSTi zUnya jIvo paramapada pAmI zakatA nathI. jIva paNa anAdi kAlathI A saMsAramAMche ane jIvane karmapaNa anAdikAlathI lAgyAMce te karmanAyoge avatAro grahaNa karavA paDeche tenI sAbItInA hetuo-nIce mujaba. 1 joDa kahevAtAM chokarAM nAnapaNamAM eka sarakhAM hovA chatAM ane temane eka sarakhI rote ucheravAmAM AvyA chatAM pAchaLathI teonA vicAra AcAramAM bhinnatA paDeche tenuM kAraNa karma jANavuM. 2 pitA putranA dekhAvanuM sadRzapaNuM chatAM bannenI akkala ane vicAramAM je AsamAna jamInano taphAvata jovAmAM Ave che tenuM kAraNa paNa karma jANa. 3 eka mAbApanA ke putra chatAM ekane kavitA banAvavAnI saheje zakti utpanna thAyache ane bIjo abhyAsa karatAM paNa kama buddhimAn ane kavitA karI zakato nayI tenuM kAraNa paNa karma jAva. kAraNa ke ekane jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama thayo che ane bIjAne thayo nathI. I 4 A pRthvImAM eka duHkhI, ane bIjo sukhI eka jampathI aMdha, lulo, laMgaDo, bAdhera, vA bhIkhArInA peDhe ja. mmI maraNa paryaMta du:kha pAmanAra thAya che, tyAre bIjo manuSya dehathI sukhI sArA kuLamAM pedA thayelo, dhanathI sukhI budhdhimAn, tathA mAna sanmAna pAmanAra jovAmAM Avache tenuM kAraNa jIve pUrva bhavamA karelAM pApa puNya tenuM phala jANaghuM. For Private And Personal Use Only
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (100) punarjanmanI sAbItI. ema thavAnuM kAraNa izvaranA hAthamAMche ema kahIe to ApaNe izvarane gera insAphI ane dayA vinAno TheravIe chIe, karmathI ja AvA avatAro baneche. izvarane mukha duHkha ApanAro mAnavU e nyAyathI virudhdha temaja mahA ajJAna jANavU. izvara koine sukha duHkha Apato nathI. jIva, puNya, pApa rupa kameMnA anusAre sukha duHkha pAmeche ema zrI tIrthakara bhagavAn kaheche, tIrthaMkara kevaLa jJAnIche mATe te satya padArtha svarUpa katheche. mATe temanA , vacana upara vizvAsa rAkhavo. punarjanma sidhdhi sarva pramANa sidhdhache, corAzI lAkha jIvayonimA paribhramaNa karato jIva mahApuNyodaye manuSya janma pAmeche.amUlya ciMtAmaNi samAna mAnavatanuM pAmI bhavo dadhino pAra pAmavo eja kartavyache. saMsArarUpa samudra taravA manuSyAvatAra eka vahANa samAna che. manuSyarUpa vahANamAM Atma rUpa utAru beThoche. Atmopayoga rUpa khalAsI vahANane calaveto vahANa samyag mArge cAle. samudramA tRSNA rupa moTI bhamarIo Aveche temAM vahANane buDavA nahIM detAM zudhdhopayoga rupa khalAsI samudra pAra bahANa utAre mATe he cetana tuM zudhdhopayogano Adara kara ke jethI tuM anaMta zAzvata sukha pAme. tuM kyAM jAiza-parabhavanA puNyathI mAnasika zaktivADaM mAnava tanu prApta thayuMche te AyuSyanI maryAdA sudhI aMte rahecha. pazcAt te zarIramAthI AtmA judo paDecha. koi AtmA mahApApa karI na. raka gatimAM saMcareche. narako sAtache, pahelI karatAM bIjI narakamAM vizeSa duHkhache, bIjI karatAM trIjImA vizeSa duHkha jANavU. sarva karatAM sAtamI narakamA vizeSa duHkha bhogavaIM paDecha, utkRSTa tetrIsa sAgaropamanuM AyuSya sAtamI narakanA jIvoneche je jIvo hajAro mAyo bheso bakarAMne reMsI nakhiche ane tethI potAnuM gujarAna ca. For Private And Personal Use Only
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana lAveche tevA jIvo mAyaH narakagatinA memAna thai tyA durgaMdhamaya kharAbazarIrone pAmI asahya duHkha kSaNekSaNe bhogaveche, vividha prakAranI kSetra vedanAo bhogaveche, je jIvo hajAro mAchalIonuMbhakSaNa kareche ane rAtridivasa temane mAravAno udyama karI rahyAche tevA jIvo narakagatimAM gamana kareche. maratI vakhate tevA jIvonI lezyA bagaDe che, ane narakamAM duHkha pAmatAM tevA jIvone mukAvavA koi jatuM nathI. tyAM narakamAM mahAraurava duHkha pAmeche, karelA pApomAMthI chuTatA nathI. je jIvo zikAra ramI hajAro paMkhI pazune mArI tenA mAMsathI pApI peTa bhareche ane sadAkAla tevA pApI zikArakRtyamAM rAcImAcI raheche tevA jIvo prAyaH narakagatimAM paramAdhAmInI karelI vedanAo, bUmo cIso pADatA bhogaveche, sAgaropama varSa sudhI narakamAM raheche, te jIvone jarAmAtra paNa sukha nathI. AMkha mIMcIne ughADIe teTalI vakhata paryaMta paNa narakamA mukha nathI je jIvo mAMsathI pApI peTa bharI AnaMda mAneche tathA parastrI laMpaTI hoyache tevA jIvo prAyaH narakagatimAM jAyache, raudradhyAnanA cAra 4 pAyAmAM vartato jIva krUrapariNAmayoge narakamAM gamana kareche. mATe he AtmA tuM jo uparokta hetuoThe sevana karIzato narakagatimAM jAiza. asaMkhya jIvo raudra pariNAmane dhAraNa karatA narakagatimAM gayA ane aneka jAyache ane jaze. tuM manathI tArUM vartana tapAsIjI, tuM gatrI divasa kevA prakAranA vicAro dhAraNa kareche, tuM rAtrIdivasa pApanAM kevAM kevAM kRtya kareche. vAve tevaM uge A kahevatane yAda rAkha. teM ajJAnathI narakagatimAM javAya tevAM pApo ko hoya to have te bAvatano pazcAttApa karavo ghaTeche, ane gItArthagurU pArthe AlocanA levI ghaTeche. prAyazcitta vinA pApanI zuddhi thatI nathI. jene bhavanI bhIti utpanna thai hoya te prAyazcitta grahecha, mAna la For Private And Personal Use Only
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (2 ) prAyazcita vu. jjAno tyAga thAya ane vairAgya pragaTe tyAre prAyazcitta levAyache, je je gupta. pApo kayoM hoya tene bIjAnI AgaLa kahevAthI jIva Dareche vA lajjA pAmeche. paNa mokSAbhilASI jIvoe gurU pAse lokavAsanA tyAga karI prAyazcitta grahaNa karavaM. vratabhaMganuM pAyazcitta grahanAra jIva ArAdhaka jANavo. manamA zalya rAkhavU nahIM phayu cha ke gAthA. sasallo jaivi kaThuggaM, ghoraM cIraM tavaM cre| divvavAsa sahassaM tu, taovi taM tassa nipphalaM 1 sallubaraNa nimittaM, gIyassa nesaNAu ukkosaa|| joyaNa sayAI sattau, bArasa varisAI AloaNA pariNao, sammaM saMpaThio gurU sgaase| jai aMtarAvi kAlaM, karija ArAhago tahavi. 3 lajjAigAraveNaM, bahussua mennvaaviducriaN| jo na kaI guruNaM, nahu so ArAhago bhaNio. 4 jaha bAlo jaMpato, kajjamakajjaM ca ujjuaMbhaNai / taM taha AloijjA, mAyAmayavippamukkoa. 5 na vi taM saththaM va visaMvara, duppautto ca kuNai veaalo| jaM taM ca duppanattaM, sappo va pamAio kuddho. 6 ____ mATe uparokta bhAvArtha samajI sadguru pArvaM kRta pAponI vrata bhaMgonI AlocanA levI guru gItArtha jANavA temanI pAse AlocanA levI sAtase yojana tathA bAra varSa sudhI gaMbhIra For Private And Personal Use Only
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana ((203 ) gItArtha pAse AlocanA levAnI tIvracchA rAkhavI tathA AlocanA lenAra paNa AtmArthI tasvano abhilASI hovo joie. gurunI pArzva pApano pazcAttApa karato prANI karmathI haLavo thAyache ane nirmala thayelo nizalya bhavyAtmA satpaMthe cAleche, jema koinA udaramAM bagADa thai te azakta thayo hoya to. te mANasa vaidyane nADI dekhADeche, vaidya tenI vartaNuka puchI leche, kayA yA padArthoM khAvAmAM AvyA hatA te pucheche tyAre rogI paNa sarva vAta kache pazcAt vaidya tenA zarIne sAraM karavA prathama maLa zuddhi julAba Apeche. pazcAt bIjI davAo Apeche, tema guru mahArAja paNa aneka prakAranA pAponI AlocanA rUpa julAba ApI tenuM hRdaya zuddha kareche pazcAta Atmahitane mATe anya mArgo, vrato batAveche mATe he cetana tuM have vicAra kara ane narakanA hetuo dUra kara. zrIvIra bhagavAnnI mazIra mAthAnA vALa jeTalA ghaNI karyA ema prabhunI pAse pazcAtApa karye tethI sarva pApa jatuM raghu, he cetana ArtadhyAna jo manamAM karIza to tiryacanI gatimAM jAiza. dharmadhyAnathI devagati manuSyagati prApta thAya che ane zukla dhyAnathI mokSa sthAna prApta thAya che. mATe cetana-cAre gatinAM dvAra tAre mATe khullAMche, jevAM kRtya karIza tevI gatimAM jAiza - AyuSya pUrNa thatAM, devatA manuSya tiryaca ane naraka e cAra gatimAMthI gaMme te gatimAM karmAnusAre tuM jAiza - eka gatimAMthI nIkaLI vIjImAM, bIjImAMthI nIkaLI zrIjImAM, ema anAdi kAlathI tuM caturgatimAM paribhramaNa kareche. caturgatimAM paribhramaNa karAvanAra karmache, karmASTaka. makati rUpa dravyakarma jANavuM. rAga ane dveSa rUpa bhAvakarma jANavu, saga agara dveSanA vicAro karyAthI jIva pudgala skaMdhone karma rUpa pariNamAcI grahaNa kareche. For Private And Personal Use Only
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAramasvarUpaH dareka mANasa pote karelA rAgadveSanA vicArothI ja potAne karmanI jALamAM gherI leche, ema samajavAnuMche.-vicAramA samAyalA jokhamano khyAla nahI hovAthI rAgadveSanA sarve vicAro mukhethI AvavA deche. have evA vicArothI rAgadveSanA saMskAro utpanna thAyache. ane te rAga dveSanA saMskAro potAnA banAvanAra upara dabANa karI tenI pAse pharIthI tevA vicAro utpanna karAveche ke jenI aNasaMmaju lokone khabara nahi hovAthI tema thatuM aTakAvavAnI kozeza karavAne badale ulaTuM vAraMvAra tevAja vicAro utpanna thavA deche, ane tenuM chevaTa pariNAma evaM Aveze ke ekaja vicAra be pAMca vakhata kIdhAthI mANasa pote rAgadveSanA kabajAmAM AvI jAyache. ane te pachI rAgadveSa, niMdA, zoka, moha, adekhAi, burAi, corI, asatya, vyabhicAra, hiMsA, kapaTa, vizvAsaghAtanA vicAro mANasanI marajI uparAMta tenAthI thai jAyache, evI rIte rAya dveSa moha mAyAnA vicAronA baMdhanamAM jIva paDeche, karmano kartA pote ane jemAM baMdhAnAra karoLIyAnA jALanI peThe pote ja che, je naThArA vicAro ajANa paNe pharI pharIthI karavAthI temAM pote baMdhAi jAya che vaLI rAgadveSa moha, mAyA, matsara, rupa nArA vicAro thI chevaTe naThAraM kAma thai jAyache ke jetuM kaDavaM phala bhogavatI veLAe te duHkhI thAyache, duHkha khamatI vakhate tene potAnA karelA karmathI chUTo thavAnI icchA thAyache. ane pharIthI evaM naThAraM kAma nahIM thAya ane naThAro vicAra nahIM Ave tene mATe have te sAghaceta rahevAnI kozeza kareche. utpanna karelI rAgadveSanI Tevo ghaNI balavAna tathA anAdi kAlathI hovAthI zaruAtamAM to manuSya niSkaka jAyache, eTale tenI marajI uparAMta rAgadveSa mohanA vicAro AvI jAyache, athavA to kharAba kAma thai jAyache. paNa lAMbo vakhata po For Private And Personal Use Only
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana (205) tAnI mahenata cAlu rAkhyAthI chevaTe te rAgadveSa moha mAyAnA kharAva vicArone aTakAvI zakeche. ane tema kIdhAthI rAgadveSathI bAMdhelAM karmano paNa te nAza karI zakecha, manojaya abhyAsathI thAyache. rAgadveSanA vicArothI manuSya AvatA bhavane mATe navAM karma saMgraheche. tethI parabhavamAM janma levo paDeche, janma jarA maraNathI AtmA kharUM sukha bhogavI zakato nathI mATe have manuSya bhavamAM cetavAnuM che, dareka manuSyo potAnI buddhi anusAre mukhI thavA mahenata kareche-koi rAjyathI sukha mAnI leche. koi paizAthI to koi svIthI koi kuTuMbathI to koi putrAdikathI sukha mAne che paNa te pudgala vastuomAM sukha nI buddhi dhAravI te kevala ajJAnache, kharaM sukha AtmAmA rahyuche, te mukha Atma dhyAnathI prApta thAyache. zrI tIrthakara mahArAjAe mokSay sukha satya kathyuMche, ane mokSa to AtmA karmathI mUkAya tyAre maLe che, mokSanu sukha kaMi vAtonA gapATA mAravAthI maLatuM nathI. paNa te mATe sAMsArika sukhanI icchA tyAgI mokSa sukha prApta karavA mukhyatAe cAritra mArga Adaravo joie. prazna-cAritra vinA zuM mukti nathI maLatI ? uttara-zrI sarvajJe jJAna- phaLa virati kathyuche mATe viratirUpacA ritra sarva karmano kSaya kareche, virati paNuM be prakAreche-dezavirati ane sarva virati-dezaviratipaNuM vratadhArI zrAvakane hoyache. ane sarvaviratipaNuM munIzvarane hoyache. zrI tIrthakara mahArAjAo paNa dIkSA aMgIkAra kareche, jeTalA tIrthakara thayA ane thaze te sarva sarvaviratirUpa cAritrane grahaNa kareche. jyAre tIrthakarane dIkSA levAno samaya thAyache tyAre lokAMtika devatA vInati karavA prabhu pAse Aveche. he prabho Apa dIkSA lei janA jIvono uddhAragat karo, bhavyo vicAro ke jene te bhavamA For Private And Personal Use Only
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (- 206) 'AtmasvarUpa. kevala jJAna utpanna thAyache tevA tIrthakara mahArAjAo paNa cAritra aMgIkAra kareche ane gRhasthAvAsanA tyAga kareche. to bIjA bhavyajIvone cAritra binA mukti zI rIte maLe ? ane vaLI zAstramAM paNa kAMche ke gAthA. daMsaNa nANa juo vihu / na kuNai kammakhkhayaM caraNa rhio| nANarui juo vijjubdha / kiriya rahio arogataM 1 bhAvArtha-darzana ane jJAnavaDe sahitapaNa prANI cAritra vinA karmano kSaya karato nathI. jANakAra vaidya kriyAhInapaNAthI roga rahita thAya nahIM tenI peThe-vaLI kAM che ke. gAthA. bahubhavaM kapi kammaM / khavai caritamappakAlaMmi / cira saMci iMdhaNa bharaM / khaNeNa niddahaha jaha jalaNo? ega divasaMpi jiivo| pavvajja muvAgao anannamaNo / jaya vina pAvai mukhaM / avassa vemANio hoi 2 adhyana tA ega diNaM / aMtamuhurttapi cAru caraNa juo| khavai asaMkhijja bhava / jjiyaMpi jIvo bahu kammaM. 3 suraMpi caraNa viNA / na diMti nANaM ca daMsaNaM sivaM / varacarita juyAiM / khaNeNa tAI siva phalAI / 4 bhAvArtha - bahu bhavanAM karyA karmane cAritra alpa kALamAM kSaya kareche ghaNA kALano saMcita iMdhaNa samUhane jema ani bALI bhasmakareche tenI peThe anyatra citta nathI. ane AtmaramaNatAmAM cittavALu For Private And Personal Use Only
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmavarSAna. evaM cAritra eka divasa jo mokSa na Ape to paNa vaimAnika devapaNAne Ape.. bhAva sahita bhAvacAritra eka aMtarmuhUrttamAM paNa asaMkhyabhavArjita pApano kSaya kare, jJAna ane darzana e be paNa cAritra vinA mokSa ApI zakatAM nathI. mATe samyagjJAnadarzanacAritrANi mokSamArgaH jJAna, darzana, ane cAritra mokSano mArga jANavo. bhAvacAri thI paNa koine muktinI prApti thAyache. cAritra vinA rAgadveSano jaya thato nathI. mATe kAMche ke jJAna vinA cAritra nahi, cAritra viNa nahiM muktinAM sukha che zAzvatAM / te kema lahIe yuktire-ityAdi mahApuruSonAM vacanathI cAritra mArga bhAvakarmano kSaya karanAra balavattara jANavo. hava cAritra pALavA azakta hoya te zrAvakatrata aMgIkAra kare tethI paNa mananoM zanaiH zanaiH jaya thAyache. ane mokSAbhimukha thavAya che. ___ have bhavyAtmAone samajavAyU~ ke-zrAvakanA vrata vA sAdhunAM vrata aMgIkAra karIne paNa rAgadveSano kSaya karavAnoche, manane jItyA vinA rAgadveSano kSaya karavo durlabhache, ane AtmajJAna che te SaDdravya tenA guNa paryAyanA jJAnavinA tathA vairAgyavinA thatuM nathI. mana pavana karatAM paNa ghaNuM caMcaLache. pavanane jema mUMThImAM jhAlI rAkhavo tema manane paNa vaza rAkhavU durlabhache, AtmasvarUpa ciMtabananA ku rUmAM manane lagADaq e sivAya bIjo rasto manojayanonathI. prathama sthira dRSTi rAkhIne jovu ke manamAM kayA kayA (zA zA) vicAroM thAyache, turata jotAM hajAra vicAro AvatA jaNAze te vakhate ema ciMtavaq ke he AtmA ! e vicAra hArA nathI; tuM tenAthI bhimache, rahAre eNI tarapha lakSa Apaq nahi, ema vicArI turata AtmaguNonA ciMtanamA vaLavU, arUpI AtmA kevI rIteche ? teno vicAra karavo. For Private And Personal Use Only
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AramasvarUpa, prathama abhyAsamAM manavicAra karatAM baMdha rahetuM nathI. mATe tene kaMika udyama to joie. mATe AtmasvarUpa citavanamA manane dora. eTale mana bahinI hajAro vastuomAM bhaTakatuM potAnI meLe baMdha thaze. manane bahiranI vastuomAM bhaTakavAthI jevo AnaMda meLeche teMvo pahelAM maLaze nahIM. jema nAnAM chokarAne nizALe jatAM jeI kaMTALA bharelu lAgeche tema tathA koi paMkhIne prathama pAMjarAmAMpuravAmAM Aveche tyAre jema kaMTALA bharelaM tene lAgeche tema pelA chokarAne jyAre nizALamAM bhaNatAM samajaNa paDeche tyAre kaMTALothato nathI. ane paMkhIne jema pAMjarAmA khAvo pIvAno AnaMda thAyache tathA tenA dhaNInI sAthe haLI maLI jAyache tyAre sthira thAyache tema mana paNa AtmadhyAnamAMprathama kaMTAlI jAyace. paNa jyAre tene sthira AtmadhyAnamAM karavAmAM Aveche tyAre kaMika sthira thAyache. ane aMte tenA upara kArDa meLavI zakAyache. ane te bAhyanA viSayomAM bhaTakatuM nathI ane zAnta jevU thai jAyache. pazcAt nirvikalpamaya AtmasvarUpamA sthira upayogadRSTinI dhArA vRddhi pAmeche tethI bhavyAtmA AtmAnA asaMkhyapradeze lAgelAM ghaNAM karma nirjarAve che, ane nirAdhAra svapara prakAzaka bane mATe paramapadanI cAhanA karanAre prathama manojaya karavo Avazyakache. zrI AnaMdaghanajI mahAyogI kaheche ke zrI kuMthunAthajInA stavanamAM-3 mana sAdhyu teNeM saghallaM sAdhyu. eha vAta nahiM khoTI ima kahe sAdhyu te navi mAnu, e kaMi vAta che moTI ho, kuMthujinaka ___ jeNe mana vaza karyu teNe mukti sukha vaza karyu ema kahevU atizayokti bharyu nathI mATe pahelA to dareka abhyAsIe mana kAbumA rAkha, jema ghoDAo gADI game tyAM ghasaDI jAyache. mATe teone kAbumA rAkhaghA paDeche, tema iMdriyo rUpI ghoDAo A zarIrarupI For Private And Personal Use Only
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, ( 209 ) gADIne potAne game tyAM nahiM kheMcI jAya te sAru aMdara beThelA AtmAe teone kAbumA rAkhavAnAche, prathama avasthAmAM manane kAbumA rAkhavAnI jema jema vadhAre kozeza karavAmAM Aveche tema tema nahIM joitA vicAro dhamadhokAra thayA kareche, sArA, nArA, uMca, dhananA, svInA, vepAranA hajAro vicAro thavAnuM kAraNa samajI kADhI khapa vinA vicAra thavA devo nahIM, sAraM sAraM pustako vAMcavAmAM Ave tyAM sudhI mana te kAmamAM rAkAi raheche, ane kharAba vicAro no nAza thAyache, kharAba vicAro mahArogonA karatAM paNa bhUMDAche, moTA rogo to eka bhavamAM pIDA kareche, kiMtu kharAba vicArothI mAThI asaro thai ghaNAM cIkaNAM karma baMdhAya che, mATe aMtaranA kharAva vicAro mATe vizeSa lakSa ApavAnI jarurache ane tevA azubha vicAramaya ArttadhyAna ane raudra dhyAnanuM svarUpa zAstramAM kabhyuMche, ArtadhyAna ane raudra dhyAnanuM mUla kAraNa ajJAna, rAgadveSa ane mohache, ajJAna e mahA zatruche. ajJAnano nAza karavA sadguru upadeza vAraMvAra sAMbhaLavo ane teno vicAra karavo. SaDdravyonuM svarupa dhArakhaM. jaDa cetanano vibhAga karavo tethI sva ane paranI samajaNa - paDatAM bheda jJAna pragaTa thaze. samakita pragaTa thavAnuM mukhya kAraNa bheda jJAnache. jaDa ane cetana ve vastu bhinna bhinna che eTalA mAtrathI bheda jJAna mAnI khuzI thavuM nahiM paNa Agala vadhI aMtarathI sadAkALa ve vastuo nyArI samajavI. have rAgadveSa e ve moTAM bhutache, rAga e cUDelache ane dveSa e jandache. e be jyAM sudhI mANasamAM che tyAM sudhI vicAro manuSya sadAkAla duHkhIyo jANavo, cUDela jema manuSyanuM rudhira cUsI leche, tema rAgarUpa cuDelathI AtmAnI anaMti rUddhi karmAvaraNathI AcchAdana thatI jAyache, janda jema mANasanA zarIramAM pesI aneka tophAna kareche, mANasanuM bhAna bhUlAveche tema For Private And Personal Use Only
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (10) rAgadveSanA vicArI pariharavA. dveSarUpI janda AtmAne vaLagyo chato aneka prakAranAM tophAna kare che ane AtmAnu bhAna bhulAveche, cUDela ane jandane koi mahA ustAda maMtra vAdI kADheche tema AtmAne lAgelA rAgarUpI cuDela ane dveSarUpa janda te ustAda gItArtha gurunA upadezarUpa maMtrathI dUra thAyache tyAre AtmA atyaMta sukhI thAyache A ThekANe ziSyanA AsmAbhAM rahelA rAgadveSane kADhavAmAM guru balavAn nimitta kAraNa jANavA, ane upAdana kAraNa to ziSyanAAtmAnI zuddha pariNati jANavI. AtmAnI zuddha pariNati thAya tyAre AtmA nirmaLa padane pAmeche, nizcaya nayathI kahevAtuM je potAnuM zuddha svarUpa, tanmaya AtmA banatAM loka ane aloka tenA kevalajJAnamA prakAzeche. jJAnAvaraNIya karma nAza pAmeche tyAre anaMtajJAna utpanna thAyache. prazna-jJAnAvaraNIya karma kyA rahetuM haze ? ane tenuM grahaNa zAthI yatuM haze? pratyuttara-jJAna- je AcchAdana kare te jJAnAvaraNIya karma-jJAnanA paMca prakArache paMca prakAracaM jJAna AcchAdana kare tethI jJAnAbaraNIya karma paNa paMca prakAranuM jANavU. pudUgalanA skaMdhone AtmA azuddha pariNatiyoge jJAna- AcchAdana kare tevA rUpe potAnA asaMkhya pradezonI sAthe kSIra nIranI peThe pariNamAve e uparathI spaSTa samajAze ke kSIra nIranA maLavAnA saMbaMdhanI peThe jJAnAvaraNIya karma AtmAnA pradezonI sAye raghuche ane te jJAnAvaraNIya karmanuM grahaNa ajJAnayoge azuddhapariNatithI grahaNa thAyache. jema sUryanAM kiraNono prakAza vAdaLAMnA AcchAdananI avarAya che, tema AtmAnuM sUrya sadRza je jJAna te jJAnAvaraNIya karmathI avarAyache. tethI AtmajJAna svapara prakAzakarUpa kArya karI zakatuM nathI. For Private And Personal Use Only
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. have jyAre jJAnAvaraNIyakarmano nAza thAyache tyAre anaMtajJAna utpana thAyache, darzanAvaraNIya karmano sarvathA nAza thavAthI anaMta darzana utpanna thAyache. tathA zAtA ane azAtA vedanIyano sarvathA kSaya thavAthI anaMta avyAvAdha sukha utpanna thAyache. mohanIya karmano sarvathA kSaya thavAthI kSAyika samyaktvanI tathA cAritranImApti thAyache, AyuSya karmano kSaya thavAthI AtmA sAdi anaMta sthiti pAmeche. sArAMza ke-AyuSya karmathI mukta thayelo jIva siddhazilAnI upara eka yojananA 24 covIsa bhAga karIe temAMnA trevIsa bhAga mUkI covIsamA bhAge eka samayamAM siddhisthAnamAM jIva virAjeche tyAM gayAnI Adiche paNa tyAMthI paDavAnuM nathI mATe aMta nathI. mATe sAdi anaMtamA bhAMge siddhamA mukta thaela muktAtmA raheche. nAmakarmanA nAzathI AtmA potArnu arUpIpada AvirbhAve kareche. gotrakarmanA nAzathI AtmA aguru laghuguNa prApta kareche. aMtarAya karmanA nAzathI AtmA sahaja je anaMtavIrya tene pragaTa kareche ema e ATha karmanA nAzathI AtmA aSTaguNane pragaTa kareche. ane paramAtmArUpe thAyache, paMcamIgati mokSa tenI prApti karmanA kSayathIche, ema jIvane cAre gatiyomA javAnAM kAraNo batAvyAM temaja paMcamIgatimAM javAno mArga yAne upAya batAvyo. AtmA je vartana calAvaze tevI gatimAM jaze. e spaSTa vAta che. kyAMdhI Avyone kyAM jAiza ? e saMbaMdhI vicAra lakhyo, have paMcama viSaya saMbaMdhI vicAra lakheche. paMcamaviSaya-manuSya janmanI sAphalyatA zAthI-paMcapragati sAdhya ka ravAthI manuSya janmanI sAphalyatAthAyache. puNyapApakSayAnmuktiH puNya ane pApanA kSayathI mukti pada maLeche zubha karmane puNya kayeche ane azubha karmane pApa katheche. zubha vA azubha karma paudagalika che. be prakAranA kamane paNa Azraya kaheche. zupuNya For Private And Personal Use Only
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAdhunI kriyA. bhAzrava kahevAya che ane pApane azubhAzrava kahevAya che. AtmAne anAdi kAlathI Azraya eTale karma lAgyuMche, kSIranIravat AtmA ane karmano saMbaMdha thayoche. AtmAnA asaMkhyAtA pradezo che temAM mati pradeze anaMti karmanI vargaNAA lAgIche.. ekeka vargaNA madhye anaMtA pudgala paramANuche ema anaMtA paramANu jIva sAthe lAgyAche.. varNagaMdharasa ane sparzamaya paramANuonI vargaNAo jANavI, jIvadravyane lAgelA paramANuthakI anaMta guNA paramANuo chUTAche-karma sahita Atmadravya paNa sattAthI siddha paramAtmA samAnache. jIva dravya nitya paNache ane anitya paNache kachucha ke gAthA. nicAnica sarUvA, bhAvA savvevi tAva tiyaloe / uppAya vigama Thii dhamma, saMgayA te puNo evaM. // 1 // puvabhavapajjaeNaM, vigamoiha bhavagaeNa uppattI // jIva daveNa Thii, nicA niccattamevaMtu // 2 // nitya ane anitya svarupI sarve padArtho trilokamAM vartatA utpAdavyaya ane dhrauvyatA dharmamaya jANavA, eka padArthamA utpAdavyaya dhrauvyatA kevI rIte thAyache te ghaTAveche- yathA jIvadravyamA pUrva bhavanA paryAyano vinAza ane AbhavanA paryAyathI utpAda ane jIva dravyatvapaNe dhauvyatA ema RNa dharmamaya jIva padArtha jANavo, jIva dravyamAM gatiparyAyathI utpAda vyaya dhrauvyatA darzAvI, AtmAnA saMsArAvasthAmAM azuddhaparyAya jANavA vaLI sthUladRSTAMte utpAda vyaya dhauvyatA varNaveche For Private And Personal Use Only
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (2 ) gAthA. kuMDala vigamo mauDu pAo kaNagaM avaThiyaM jahA // tahasabvevi payaththA, jIvoneo puNo evaM / / 1 // __kuMDalarUpa paryAyapaNe suvargano nAza ane teno jyAre mukuTa banAvyo tyAre mukuTarUpa paryAyapaNe sonAno utpAda, ane suvarNapaNe dhauvyatA kuMDalamAM tema mukuTamAM paNa banI rahIche, sonuM kAyama banI rahuM che suvarNamAM suvarNanA paryAyono eTale AkArono utpAda vyaya thayA kareche. tema atra jIvadravyamA paNa anaMta guNono utpAta vyaya samaye samaye thayA kareche. ema dharmAstikAyadravya, adharmAsti kAya, AkAzAstikAya, pudgalAstikAya ane upacAre kAlamAM paNa utpAda vyaya thayA kareche, ane dhrauvyatApaNuM sadA avasthita che, SaDdravya dravyArthikanayApekSayA nitya jANavAM ane paryAyArthikanayA. pekSayA anitya jANavAM, jIve dhAraNa karelA moTA zarIramAMvA nAnA zarIramAM AtmAnA asaMkhyAta pradezo sarakhA jANavA-te vAta dRSTAMtathI daDhAveche gAthA. saMkoya vikoehiM, paIvakaMtivva mallagagihemu // iththissava kuMthussava, paesasaMkhA samAceva // 1 // __ mRttikAnA nAnA vA moTA kuMDAmAM dIpakanI kAMti saMkoca ane vikAze karI yukta jemache. eTale nAnA kuMDAmAM dIpakanI kAMti saMkocapaNe raheche, ane teja pAchI dIpakanI kAMti moTA kuMDAmAM vikAzapaNe raheche, tema jIva paNa hAthInuM zarIra pAmatAM temAM AtmAnA pradezonA vikAzathI sarva zarIrane vyApI raheche. roma kuMthuvA zarIra jIva jyAre graheche tyAre teTalA zarIramA jIvanA asaMkhyAtapadezo For Private And Personal Use Only
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (31 ) bhAtmajJAnI karmano mAza. vyApIne raheche. karma saMyukta saMsArI jIva zarIramAM vasyoche tenI apekSAe nAnAmAM nAnuM aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganuM zarIra dhAraNa kareche mATe aMgula asaMkhyAtamA bhAga jevaDo AtmA kahevAyache. ane kevalI samudghAta karatA jIva lokapramANa asaMkhyAta pradezo vistAreche mATe tadapekSAthI lokapramANa AtmA kahevAyache. mokSa dazAmAM AtmA akriya thavAthI ekarupe AtmAnI sthIti raheche. zuddhabuddha siddha paramAtmAmAM paNa utpAda vyaya dhrauvyatA banI raheche. prazna-he sadguro! saMsArAvasthAmAM zarIra pramANe AtmAnA prade zono saMkoca vikoca thAyache tyAre AtmAnA pradezo eka bIjA pradezathI judA paDatA haze ke kemapratyuttara-tevI sthitimA jo ke AtmAnA pradezono saMkoca vi kAza thAyache topaNa pratyeka pradezo eka bIjA pradezonI sAye nitya saMbaMdhe saMbaMdhitache. tethI AtmAnA pradezo saMkoca vikAzatAne pAmeche topaNa eka bIjAthI judA paDatA nathI. aminA taNakhAonI peThe sarvathA bhinna AtmAnA pradezo jo paDe to asaMkhyAta pradeza maLIne eka AtmA kahevAya nahIM, ane AtmApaNuM naSTa. thai jAya. mATe arUpI AtmAnA pradezo saMkocavikAzane saMsArI avasthAmAM pAmeche topaNa tAdAtmya saMbaMdhe saMbaMdhIta hovAthI koi kAlamA jUdA paDyA nayI ane paDaze paNa nahIM. evo pradezomA svabhAva rahyoche te kevalInA jJAnagamyache, anubhavIo e vAtane samyag anubhave che. prazna-AtmAnA asaMkhyAta pradezane ThekANe eka pradeza mAnIe to kaMha harakata Ave; uttara-hA harakata Aveche, zrI sarva mahArAje AtmAnA asaMkhyAta pradeza dIga che tethI eka pradeza kema mAnI zakAya, he zaMkA For Private And Personal Use Only
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 215 ) vAdI ne kevalajJAna thayuMche ke ema kahI zake. nA. tyAre asaMkhyAta pradeza AtmAnA che ema zraddhA kara. mati kalpanAthI kaMi kAma thatuM nathI. baLI he zaMkAvAdI sUkSmadRSTiI samaja ke jyAM AtmAnA pradezoche te AtmAnA pradezone vyApIne jJAna anaMtaghaNuM rache, prati pradeze anaMtu jJAna rache matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, manaH paryavajJAna ane kevalajJAna e paMcamAMnuM koipaNa jJAna AtmAnA pradezone tyAgIne rahetuM navI. have AtmAno asaMkhyAta pradeza na mAnIe nahIMto eka moTo virodha Aveche. ziSya - he sadguro AtmAnA asaMkhyAta pradezo mAnIe nahIM to moTo zo virodha Aveche- te kRpA karIne kaho. sadguru- prathamato kevalI kevalIsamudghAta kareche. lokAkAza pramANa AtmAnA pradezo karmanuM parizATana karavA vistAreche. ane karma bhogavI che te vAtano virodha Aveche eka pradeza lokAkAza pramANa vistArAto nathI tethI zI rIte karmanuM parizATana kare nAgo palALe zuM ane nIcove zuM evI vAta thai, vaLI bIjo virodha e Aveche ve. - jyAre caturdazapUrvI zaMkA puchavA mATe AhArakazarIra, labdhithI banAvI sImaMdhara svAmI pAse mokaleche tyAM jai te zarIra zaMkA pucchI tIrthaMkara sImaMdharasvAmI pAsethI uttara lei jaladI Aveche. have kaho kepUrvI banAvIne mokaleluM je AhAraka zarIra temAM AmAnA pradezo kharA ke nahi ? ziSya - hA sadguro te AhAraka zarIramAM AtmAnA pradezo hovA joie - jo te AhAraka zarIramAM AtmAnA pradezo na hoyato jJAna binA bhagavAnne praznazI rIte pUche. ane bhagavAn For Private And Personal Use Only
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 216 ) caturtha viSaya vicAra, vANIthI uttara Ape te AhAraka zarIramAM AtmAnA pradezonA hoyato samajI zakAya te vinA uttarano artha zI rIte samaje ane uttara amuka prakArano che te koNa dhAraNa karI zake-mATe avazya AhAraka zarIram ! AtmAnA pradezo mAnavAja joie. zrI tIrthaMkara bhagavAne je vAta kahI che. te satyaja che-anaMtajJAnI sarva padArthanuM barAbara svarUpa jANeche. suguru-jyAre caudapUrvIe AhAraka zarIra atrathI banAvI mahAvideha kSetramAM mokalyuM tyAre - be zarIra thayAM ekato caudapUrvI nuM sAta dhAtuyI banelu audArika zarIra ane bIjuM mahAvideha kSetra mokalelaM AhAraka zarIra. ve bane zarIramAM AtmAnA pradezo kharA ke nahIM ziSya hA gurujI bane zarIramAM AtmAnA pradezo che. audArika zarIrathI to caMdra pUrvI vyAkhyAna vAMveche. te samaja tyAM paNa jJAna che. nahIM to vyAkhyAna zI rIte baMcAya. vaLI samajanuM ke - yatra yatrajJAnaM tatra tatra Atma pradezAH jyAM jyAM jJAnano sadubhAva che tyAM tyAM AtmAnA pradezI jANavA. banne zarIramAM jo Atmamadezo hoya nahI to bane zarIramAM jJAna hoya nahIM mATe bane zarIramAM jJAnathI AtmAnA pradezo che ema nakkI yathArtha siddha spaSTa mAluma paDayuM. suzuru - have te banne zarIramAM Atmamadezo che ema siddha thayuM. have samajo ke eka pradezI AtmA hoya to banne zarIramAM jJAnano sadbhAva zI rIte hoya, eka pradeza jo AtmAno hota to evo banAva bane nahIM. ane labdhithI bIjAM zarIra dhAraNa karavAmAM aist Ave. vaikriya zarIra paNa dhAraNa karI zakAya nahIM. AtmAnA asaMkhya pradezo mAnyA sivAya banne zarIramAM jANavA For Private And Personal Use Only
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzane. ( 217 ) paNuM ghaTe nahIM. ema paNa siddha thayuM. caudapUrvInA AhAraka zarInA dRSTAMtathI bane zarIramAM Atmapradezo asaMkhyAtA le ema siddha yuM ane eka pradezaAtmAno mAnavAmAM bAdha Aveche se paNa siddha karyu. yukta ane yuMjAna yogiyo paNa aneka zarIra dhAraNa kare che temAM paNa AtmAnA asaMkhya pradeza jANavA. tIrthakara mahArAje lokAkAza pramANa AtmAnA pradezo kAle te vAta paNa siddha TharI, ane te siddhale. have AtmAnA pradeza saMbaMdhI varNana karela. AtmAnA ekeka pradeze anaMtA paryAya rahyAche, jJAna paNa prati pradeze anaMtu sadAkA la zAzvata samaye samaye varteche. prazna - AtmAnA dareka pradeze judu judu anaMtajJAna che ema mAnIe to eka pradeza juda jANavArUpa kArya kare. tyAre AtmAno kaMika juda jANavArupa kArya kare. trIjo pradeza vaLI kaMha judda jANe. tyAre eka jANanAra AtmA rahyo nahIM. che uttara - jo ke AtmAnA pratyeka pradeze anaMtajJAna sattAbhAve to paNa asaMkhyAta pradezo maLI eka upayoga varteche, paNa pratyeka pradezano judo juo upayoga vartato nathI te kaMi bAtha Avato nathI. asaMkhya pradezo maLI eka AtmA kahevAyacha, mATe AtmApa naSTa thatuM nayI. asaMkhyapradezo maLI eka samaye nirmala siddhAtmAne eka upayoga hoyache tethI ekana AtmA jANavo. koika AcArya yugapat upayoga mAneche tathA catatpAThaH gAthA. hs bhAMti jagavaM, jANai pAsai kevalIniamA // anne egaMtari, icchAMta suuvvaseNaM // 1 // For Private And Personal Use Only
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (21) AsmaMsvarUpa. __ kecit siddhasenAcArya vagere kaheche ke-yugapat ekakAlAvacchedana kevala jJAnI jANeche dekheche-anye jina bhadrakSamAzramaNa vagere eka samaye kevala jJAnI jANeche ane bIjA samaye dekheche. eTale eka samaye jJAnApayoga ane vIjA samaye dazanApayoga eka kramavartipaNe iccheche-AgamanA anusAre tema iccheche. Abe pakSanI naMdisUtramA ghaNI carcAche. tyAMdhI vistAra vizeSa joi levo. jijJAsu-kevala jJAna vinA matijJAnI, zrutajJAnI, avadhijJAnI, manaHparyava jJAnIne eka samaye jJAnopayoga ane bIjA samaye darzanopayoge hoya ke gahI. suguru-kevalajJAnI vinA bIjA jJAnavAnAone eka samaye jJAno payoga ane bIjA samaye darzanopayoga vyakta hoto nathI. jijJAsu--AtmajJAnanA chatiparyAya ane sAmarthya paryAya kevI rIte samajavA ? suguru-AtmAnA asaMkhyAta pradeza paikI pratipadeze chatApaNe a naMta anaMta jJAna raDuM che te jJAnano trikAlamAM kadIpaNa nAza thanAra nathI. te jJAnanA chatiparyAya nANavA, ane jJAnamAM jJeya padArthano bhAsanapaNo tethI jJAnanA sAmarthya paryAya jANavA. jJeyapadArtho anaMtAche. ane te samaye samaye jJAnamA bhAseche, mATe jJeya je anaMta padArtho tenI bhAsatA kArya karaNazaktivAlA je jJAnanA paryAyo te jJAnanA sAmartha paryAya jANavA. chati paryAyathI sAmarthya paryAya anaMta guNa vizeSa jANavA. sAmarthya paryAya te kAryarUpache. tathA ca mahAbhASye-yAvato jJeyAH tAvaMta evajJAnapayAryAH te ca AstarUpAH prativastuni anaMtAH tatopyanaMtaguNAH sAmarthyaparzayAH jema eka doraDo, For Private And Personal Use Only
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (219) zata eTale so tAMtaNAno chete avibhAgapaNe chatA paryAyache ane te doraDAthI aneka kArya thAya, aneka vastuo baMdhAya ane te anekane AdhAra thAya. tene sAmarthya paryAya kahIe, chatirUpa je paryAya teto vasturUpache. ane sAmarthya paryAya to pravartana rUpa eTale kAryarUche. tema atra jJAnanA chati paryAya mAM ane sAmarthya paryAyamA paNa samajavUjijJAsu-zrI sarvajJe SaDvyanI bahAra koi vastu nathI ema kathyu che ane naiyAyika zoLa padArtha kaheche. tenuM kema ? suguru-SaDdrazyarUpa cha padArthonI aMdara zoLa padArthano samAveza thAyache. tethI cha padArtha satya jANavA. prathama naiyAyika pramANane bhinna padArtha kaheche te yukta nabhI kAraNa ke pramANa jeTalAMche teTalAM jJAnache ane jJAnato AtmAno guNache tene bhinna padArtha kahevAya nahi. prameyapaNuM paNa SaDdravyonI bahAra nathI. bIjA prayojana siddhAMtAdika te sarva jIvadravyanI pravRtti jANavI mATe bhinna padArtha kahevAya nahIM, jijJAsu--vaizeSika dravyaguNa, karma, sAmAnya, vizeSa, samavAya ane abhAva e sAta padArtha kaheche. teno SaDTravyanI aMdara sa. mAveza thAyache ke SaDdravyathI bhinna padArthache tenI yathArtha spa STa samajaNaM Apo. suguru-he jijJAsu sthira dRSTi rAkhI sAMbhaLa. guNane padArtha bIjo kahevAya nahIM. guNa teto dravyamA rahyAche. tethI guNane bhinna padArtha kahevAya nahIM, tathA karma te dravyarnu kAryache tathA sAmA nya vizeSa e be to dravya madhye pariNamanache. vaLI samavAyane paNa dravyamAM samAyache, ane abhAvato achatAne kahavAya te achatAne padArtha mAnavo ghaTato nathI abhAvache For Private And Personal Use Only
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (10) vaizeSika darzana padArthano SaDvya mA samAveza te vastuno vyatireka dharmache mATe vaizeSika matapaNa SaDdravyamAM samAi jAyache. vaLI vaizeSika dravyanA pRthivI apa, teja vAyu AkAza. kAla, dizA, AtmA, mana e nava bheda kahecha. te saMbaMdhI samajavu ke-pRthvI, apa, agni vAyu eto ekadriya jIva jANavA, pRthvIrUpa zarIra dhAraNa karI je jIvo rabAche te pRthvIkAyanA jIvo samanavA, ane zarIrato pudgala dravyamAM Avyu. ema e cAra paNa Atmadravya Thayo. paNa karmayoge zarIra bhede nAma judAM paDayAMche. dizIto AkAzamA maLI jAyache ane AkAza e AkAzAstikAya dravya jANavU. manate AtmAnuM saMsArapiNAmAM upayoga pravartavAnuM dvArache tethI te bhinna dravya kahevAya nahIM. vaizeSika matavAdI sAmAnya vizeSa e bene bhinna padArtha mAneche te paNa yukta nathI gAthA. tathAhi sakalazAstre pakSaddhayaM, jAtipakSo vyaktipakSazca tatrajAtiH sAmAnya vyaktistuvizeSaH itivacanAt sAmAnyetusarveSAmeva nityatvaM sattApratipAdanaparatvAt yathAgotvAzvatvAdikaM nityaM natu gaira zvovAnityaH vyaktipakSetvanityameva yastujAtipakSaH satvasmAkaM jainAnAM dravyArthikanayaH vyaktipakSaH stvasmAkaM paryAyArthikanayaH For Private And Personal Use Only
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, (22) ___ bhAvArtha-sakalazAstramA pakSa beche. 1 jAtipakSa 2 bIjo vyAktipakSa jAti eTale sAmAnya ane vyakti eTale vizeSa. evA vacaH nathI jANavU. sAmAnye eTale jAtipakSamA sarva padArthonuM nityapaNuM jANavU kAraNake jAtipakSa satAnuM pratipAdana karavAmAM tatparache te hetuthI jemake gotva, azvatta, gAyapaNuM ane azvara' e nityache. paga vyAktarUpa je gau ghoDo te anitya che. je A jAtipakSa te jainono dravyArthika nayache. ane je vyaktipakSache. teja jainono paryAyArthika nayache. jAtipakSa dravya grahaNa kareche ane vyaktipakSa paryA yona grahaNa kareche. jAtipakSa e sAmAnya ane vyaktipakSa e vizeSa che mATe te beno nayamA samAveza thavAthI sAmAnya vizeSa SaDvya thI bhinna padArtha nathI. jijJAsu-pRthivI, apa, teja, vAyu, e cAra vinA bAkInAM paMca nitya kahyAMche. to jainonA syAdvAdapakSa pramANe niya anitya e be pakSa pratyeka dravyamAM ghavyA nahIM. ne tamo ghaTAvocho te kevI rIte te samajAvo / sugurU-he bhaya sAMbhaLa, pratyeka vastumA jJAnadRSTithI jotAM nitya ane anityapaNuM rahyaM che. pRthivI, apa, tena ane vAyu kAryarUpa nyAyazAstramA anitya kayAMche ane paramANurUpa nitya kahyAMche. AkAza svasvarUpe tragakAlamA ekarUpache mATe tadapekSayA nityache. ane=ghaTAkAzonaSTaH paTAkAzonaSTaH) ghaTA. kAza naSTa thayu. paTAkAza naSTa thayuM, evI rIte ghaTapaTanI upa.dhiyI anitya pakSapaNuM AkAzamAM AvyuM. dizAkAlamAM paNa tevI rIte nityAnityapaNuM ghaTayu=AtmApitasyamate sacadeheMdriyavyatiriktaH vibhunityazceti vavanAt tatra kauMDinya tyAyena pAriziSyAnumAnena dehAzritonityaeveti-mAtmA For Private And Personal Use Only
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 212 ) prAyazcita he. paNa vaizeSikanA matamAM devakI bhinna je AtmA te vibhu ane nityache tyAM kauDinya nyAyavaDe jotAM dehamAM rahelo AtmA anitya kahyo che. syAdvAda matamAM azudra paryAye tathA zuddhaparyAye AtmA nityAni svIkArya che. manamAM paNa nityAnityaparazuM che. dehanA anityapaNAthI mananuM paNa anityapaNaM jANavuM devAzritaMmanaH dehAzrita mana mATe, pudgalarUpe denuM paNa nityapaNuM che tema mananuM paNa pudgalarUpe nityapaNuM che. pudgala paramANuomAM paNa dravya thiMkanayanI apekSAra nityapaNuM che. kAraNa ke paramANurUpa pudgalano kadI trikAlamAM paNa nAza thato nathI tepa pudgalarUpa paramANuomAM paNa varga, gaMdha, rasa ane sparza samaye samaye pharyA kareche mATe paryAyArthikanayanI apekSAe temAM anityapaNuM jANabuM. * jijJAsu - syAdvAda eTale zuM ? te samajAvo. sugurU- ekasmin vastuni viruddhadharmadvaya samAvezaH syAdvAdaH eka vastumAM paraspara viruddha be dharmano samAveza te syAdvAda jANavo athavA vastu svarUpa pratipAdana para: vikalpaH syAdvAdaH bhAvArtha - vastunuM yathArtha svarUpa pratipAdana karavAmAM para evo zrutano vikalpa syAdvAda jANavo athavA virUddhadharmadvaya pratipAdana parovakturabhiprAya vizeSaH svAdvAdaH athavA to eka vastumAM virUddha dharma vene pratipAdana karavAmAM tatpara evo vaktAno abhinAya vizeSa tene syAdvAda jANava e tathA ekasmin jIvAjIvAdau virUddhayadvarma dvayaM nityAnityAstitva nAstitvopAdeyAnupAdeyAbhilApyAnabhilApyAdi lakSaNaM tasya samAvezaH samAzrayaH syAdvAda ityarthaH tathA jIva ajIva Adi padArthamAM viruddha je dharmadvaya - nitya For Private And Personal Use Only
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAramadarzana. anitya tema astitva nAstitva tathA upAdeya, anupAdeya temana abhilApya ane anabhilApya dharmano samAveza, e virUddha dharmonI sthiti tenuM nAma syAdvAda jANavU. e pramANe syAdvAdanuM lakSaNa kahI prastutaviSaya varNana karIe. tathA vedAMtI sAMkhya te ekaja AtmA advaitapaNe ekaja dravya mAneche, te paNa yukti yukta nathI. kemake zarIraje A carmacakSuthI dekhAyache vA audArika, vaikriya, AhAraka, taijasa ane kArmaNa e paMca prakAranAM zarIra to pudgalAstikAyapaNeche mATe rUpIche, temaja pudgala dravyanA skaMdho je judI judI AkRtirUpeche te eka kema thAya. tathA AtmA ane zarIrano AdhAra te AkAza jANavU. avagAho AgAsaM iti vacanAt. bIjA dravyone rahevA avakAza Apako te AkAzanuM lakSaNache ane te sarvatra prasiddhache. te AkAza dravyane juduM mAnavu joie. AtmA bhinna Tho. pudagaladravya bhinna Thayu. AkAzadravya bhinna Thayu. to ekaja AtmAche AtmA vinA anya vastu nathI. evo advaitavAda siddha Tharyo nahIM. vaLI advaitavAdamAM ekaja AtmAche. paNa aneka AtmA nathI evaM manAyache. to aneka AtmAnI zAstra yukti, anubhavathI siddhi AgaLa karavAmAM Avaze. advaitavAdI AtmAnuM astittva mAneche mATe te vAdano samAveza AtmadravyamAM karavAmAM Aveche, mATe SadravyanI bAhAra koI vastu nathI ema siddha Thayu. SaD dravyanI aMdara bauddhadarzanano samAveza. bauddhadarzanane samaye samaye navA navApaNe AkAza 1 kAla 2 jIva 3 pudgala 4 e cAra dravya mAneche. te vAdI prati kahevArnu kejIva ane pudgala ekaja kSetre kema rahetA nathI. te to calanAdibhAva pAmeche. mATe lenA apekSAkAraNarUpa, dharmAstikAya ane adharmA For Private And Personal Use Only
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (25) anya darzanano jaina tatvamA samAveza. stikAya. e be dravya paNa mAnavAM joie. tathA keTalAka saMsAra cakrano kartA eka paramezvara mAneche. te paNa mRSA samajavU. nirmala rAga dveSAtIta prabhu, vibhu, paramAtmA, paranA sukha duHkhano kartA thAya nahIM. vaLI jagatkartA izvara nathI. eno vistAra agre kara vAmAM Avaze. hAla to AtmAnuM svarUpa varNavanAMprasaMge anya carcA cAlI. have Atma svarUpa viSayatuM varNana karIe. ApaNe nakkI samajavU ke Atmadravya bIjAM paMcadravyathI nyAruche. anAdi kAlathI azuddha pariNatiyoge pudgaladravyane paramANuo tenA skaMdho karmarUpa pariNamI AtmAnI sAthe kSIranIra peThe pariNamyuMche. mana, vANI, lezyA, zarIra, saMsthAna e sarva pudgala samajavu. aSTakarmanI vargaNAo paNa pudgalache. aSTa vargaNAnuM svarUpa lakheche. audArikavargaNA, vaikriyavargaNA, AhArakavargaNA tejasavargaNA, bhASAvargaNA, zvAsozvAsavargaNA, manovargaNA, kArmaNavargaNA, be paramANu bhegA thAya tyAre dvayaNuka skaMdha kahevAyache. traNa paramANu bhegA thAya tyAre vyaNuka skaMdha thAya. ema saMkhyAnA paramANu mile tyAre saMkhyAtANukaskaMdha thAya. temaja asaMkhyAtA paramANuA bhegA thAya tyAre asaMkhyAtANukaskaMdha thAyache, tathA temaja anaMtaparamA Nuono skaMdha thAyate anaMtANukaskaMdha thAya, eTalA sarva skaMdha te jIvane grahaNa karavA lAyaka nathI, paNa jyAre abhavyathI anaMtaguNa adhika paramANuo bhegA thai je skaMdha thAya. tyAre tenI audArika zarIrane levA yogya vargaNA thAya. emaja audArikathI anaMtaguNA adhikavargaNAmAM dala bhegA thAya. tevAre vaikriyavargaNA thAya. vaLI vaikriyathI anaMtaguNA paramANu maLe tyAre AhArakavargaNA thAya ema sarva vargaNAnA ekekavI For Private And Personal Use Only
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (125) anaMtaguNA adhika paramANu male tyAre uparanI vargaNAo anukrame thAya eTale pahelIthI bIjI vargaNA. bIjIthI trIjI, trIjIthI cothI, ane cothIthI pAMcamI,ane pAMcamIthI chaThI,chaThIthI sAtamI,manovargaNA thI AThamI kArmaNa vargaNAmAM anaMtaguNA paramANu adhika jANavA ATha vargaNAomAM audArika, vaikriya, AhAraka, ane taijasa, e cAra vargaNAo bAdarache. e cAravAdara vargaNAomAM pAMca varga ve gaMdha, pAMca rasa, ane AThasparza, e vIza guga jANavA. tathA bhASAvargaNA. zvAsozvAsa vargagA tema manovargaNA e cAra vargaNA sUkSmache, e cAra sUkSmavargaNAmAM pAMca varNa, ve gaMdha, pAMca rasa, ane cAra sparza, e sola guNa rahAche, ane eka paramANumA eka varNa eka gaMdha, eka rasa, ane be sparza, e pAMca guNache. e aSTa vargaNA saMsArI AtmAne lAgIche. ane temAM paNa samaye samaye utpAda vyayadhuvatA pariNamI rahIche. te vargagAmAM paNa agurU laghuthI SaDguNa hAniddhi samaye samaye pariNamI rahIche. e ATha vargaNAmAM AtmAnuM kaMinathI. pudgaladravya ane Atmadravya be bhegAM thai pariNameche-pudgala paramANuA anaMtache. have prasaMge pudgalanuM svarUpa lakheche - pudgalasvarUpa, vargAdika guNo vRddhi pAme. gaLI jAya. kharI jAya evo jemAM svabhAvache. tene pudgalAstikAya dravya jANavU. mUladravya pudgalAsti. kAya paramANurUpa avabodhakuM-dvayaNuka Adi jeTalA skaMdhache tenuM mUla kAraNa jANavU. eTale ghaTa,paTa, daMDa, cakra, vastra, pAtra, kapATa, iMTa, pa. tthara. Adi pudgalanI AkRtiyo- mULa upAdAna kAraNa paramANuo che.tevA rUpe paramANuA pariNamyAche, bInA paNa temAM nimitta Adi kAraNo maLeche. cha prakAranAM pudagala skaMdho cha 1 bAdaravAdara 2 bAdara 3 bAdaramukSma 4 sUkSmavAdara 5 sUkSma 6 sUkSmasUkSma.. For Private And Personal Use Only
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 226 ) pudgasvarUpa. 1. pudgalapiMDanA ne khaMDa karyaM pote pharI maLe nahIM te kASTa pA pANAdika bAdara bAdara bheda prathama jANavo. 2 pudgala skaMdha khaMDakhaMDa karyA potAnI meLe paraspara ekameka tha jAya evAM dugdha, ghI, tela vagerene bAdara kahe che. 3 je pudgala skaMdho dekhavAmAM sthUla hoya - khaMDakhaMDa karavAmAM Ave nahIM hastAdikathI grahaNa thAya nahi, evA dhUpa, caMdra, cAMdanI, AdipudgalavAdarasUkSma kathAya che. chAyAtama pudgalo paNajANava. 4 je skaMdho sUkSmache kiMtu sthUlopalaMbha hoya. sparza, rasa, gaMdha varNa, zabda vigere sUkSma bAdara jANavA. 5 je pudgala skaMdho ati sUkSmache iMndriyonA grahavAmAM AvatA nayI evA karmavargaNAdika sUkSmapudgala kahenAyache. 6 karmavaNAothI paNa atisUkSma dvayaNukaskaMdha Adi sUkSmasUkSma kahevAya che. pUrvokta skaMdhonuM mUlakAraNa paramANuche, paramANu zabdarahItache joke skaMdhonA milApathI zabdarUpa paryAyane dhAraNa kareche to paNa vyaktarUpa zabdaparyAyathI rahIta che. vaLI paramANu avibhAgI eTale bhAga rahIta che. pRthivI, apa agni, vAyu e cAranuM kAraNa paramANuAche arthAt pRthivI apa ani bAyu e cAra bhUto paNa paramANuodhI pedA thAyache. vaLI paramANu pariNamana bhAvavALoche. paramANu azabda che topaNa zabdatuM kAraNache. paramANu pote dravyache ane temAM varNa, gaMdha rasa ane sparza e cAra guNoche ane te mUrta kavAyache. pRthivI jAti paramANuomAM cAre guNonI mukhyatA che. jalayAM gaMdha guNanI gauNatA, ane bAkanA traya guNonI mukhyatAche. agnigAM gaMdha ane rasa guganI gauNatA, ane sparza varganI mukhyatAche. vAyumAM traNa guNonI gauNatAche, ane sparza guNanI murupatA che. For Private And Personal Use Only
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, ( 227 ) indriyo vaDe upabhogya padArtho, tathA pAMca prakAranI dravyendriya tathA audArika vaikriya AhAraka tejasa ane kArmaNa e paMca prakAranAM zarIra tathA paudgalIka dravya mana tathA dravyakarma nokarma vigere mUrta padArtha pudgala dravya jANavuM. e pudgala dravya dravyArthika nayI zAzvatache, ane paryAyadhika nayayI azAzvatache. vastutaH pudgala dravyayI AtmA nyAroche, parapariNati pariNAmI thatAM pudgala grAhaka pudgala bhogI thae chate prati samaye navA karma bAMdhave saMsArI thayAche, jyAre AtmA svasvarUpa grAhaka tathA svasvarUpa bhogI thAya tyAre sarvakarma rahI yaha parama jJAnamayI parama darzanamayI paramAnaMda mayI siddha, buddha agArI, azarIrI, ayogI, alezI, anAkArI, niHprayAsI, avinAzI, aja, avicala, vimala svarUpa, sukhano bhogI siddha paramAtmA thAya, mATe sarva jagat jIvanI aeNThatulya pudgalanA bhogano tyAga karI svaAtmA svarUpa bhogI paNAnA rasIyA thai svasvarUpa anuyAyI cetanA yoge nijaguNa sthiratArUpa cAritranI prAptI karavI. eja manuSya janma pAmyAnI sAphalyatA jANavI. SaSTha viSaya- dharma kyoM raheche ane tenA hetuo koNa; vicAra-saMsArarUpI kUpamAM paDatA prANione dhArI rAkhe tene dharma kaheche. dharmanA ve bhedacche vyavahAradharma ane nizcayadharma, prazna - jyAre dharma ekajache, tyAre tenA ve bheda kema kathana karyA. uttara - jo ke AtmA mAM sthita dharmarUpa kArya nizcayatA kAraNa vinA thatI nathI. mATe sarvajJa prabhue vyavahAra dharma ane nizcayadharma e makAno dharma kathyoche. vyavahArathIje dharmache te nizcaya je zuddha Atmika dharma tene pragaTAvavAmAM kAraNa che. vyavahAra dharma te sAdhanache ane Atmika dharma te sAdhyache. mATe kAraNa kAryanI sApekSatA e ve bhedache, dharmanA paNa For Private And Personal Use Only
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 228 ) AtmajJAnabhI karmano nAza. prazna- nizcaya nayI zuddha AtmAnoja jyAre dharmache to vyavahAra dharma AdaravAnuM zuM kAraNa che. eka phakta nizcaya Azmika dharma Adaravo joie. uttara - vyavahAradharma vinA nizcayadharma pragaTa thato nathI. jemake - bAjarInA dANatni ugavAnI ghaNI sArI zakti rahIche topaNa ja lano saMyoga thatAM ugI nIkaLe che. tema vyavahAradharma vinA nizcaya dharmanI prApti thatI nathI prazna - marudevI mAtAe vyavahAradharma Adaryo nahoto. tema chatAM kema temane nizcaya AtmadharmanI siddhi thai. pratyuttara - kAraNa vinA kAryanI niSpatti thatI nathI. to avazya samaja. joke marudevI mAtAe dezathInA sarvathI cAritra graM nahotuM . topaNa vyavahAradharmane avalaMvyo hato tethIja nizcaya Atmika dharmane pragaTAvyo. jijJAsu -he sadguro marudevI mAtAe kayo vyavahAra dharma Adaryo hato. te samajAvo. suguru- marudevI mAtA prathama zrI rUSabhadeva bhagavAnnA darzana karavA arei e paNa vyavahAradharmache temaja marudeva mAtAe manavacana ane kAyA etraNa yoganI gupti karI, eTale manavacana ane kAyAnA vyApArone parabhAvamA jatA aTakAvyA. dharma dhyAna dhyAyuM te rupa vyavahArathI uttama dhyAne caDayAM. zukla dhyAnadhyAyI aMtakRt kevalI thaha mokSamAM gayAM putramema nAza thavAnuM kAraNa marudevI mAtAne samavasaraNa thayuM. te paNa vyavahAra, temaja tethI saMsAranI asAratA udbhavI, te paNa vyavahArathI utpanna thai. manavacaya kAryAnA kharAba AthavanA vyA pAra rokyA. alabata dharmadhyAnA didhyAvatAM rokANA, pazcAt zukla dhyAna dhyAvatAM nizcaya Atmika dharma pragaTayo, te Atmika dharma For Private And Personal Use Only
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 229 ) rUpa kAryAM manavacana kAyAnI gupti tathA dharmadhyAnarupa vyavahAra dharma marudevI mAtAne thai gayo, manogupti vacanagupti ane kAyA guptarupa tathA dharmadhyAnarupa vyavahAradharmane kAraNatA nizcayadharma rUpa kAryamAMche, vyavahAradharma ghaNA prakAreche. tenI vicitratA gurunA mukhathI sAMbhaLI anekAMtadharma grahavo. vaLI bharatarAjAne paNa dharmadhyAnarUpa vyavahAradharma kevala jJAna pragaTavAmAM nimitta kAraNIbhUta hato. nizvarya dharmato arUpIche, te vyavahAra dharmanI madatathI pragaTa thAya che. upAdAna kAraNanI zuddhimAM nimitta kAraNa valavattarache, ema samajanuM sArAMza ke marudevI mAtA vA bharata cakravarti paNa nIcalA guNaThANAnuM choDanuM ane uparanA guNaThANe caDhavuM te rUpa zuddha vyavahAra pAmyAM hatAM. jijJAsu prazna jo emache to vyavahAradharma kone kaheche te samajAvo. suguru- paMca mahAvrata uccaravAM. sarva viratidharma dezaviratidharma alabata sAdhudharma. zrAvakadharma e vyavahAraNI dharma jANavo. e vyavahAdharma nizcayadharmanI prApti karAvI Apeche. nizvayathI saMpUrNa nirAvaraNa paramAtmapadanI prApti karAvyA bAda vyavahAra raheto nathI. ziSyaprazna - AtmA paramAtmArUpa thAya temAM kayAM kayAM kAraNonI jarurache. suguru-upAdAna kAraNa. ane asAdhAraNa kAraNa apekSAkAraNa nimittakAraNa. e cAra kAraNathI kAryanI siddhi thAyache. ziSyaprazna - AtmA siddhapaNuM pAme temAM pAye temAM upAdAna kone samajavuM. suguru - siddhatArUpa kArya te AtmAnuM abheda svarUpache. siddhatArupa kAryano karttA AtmA potejache ane siddhapaNuM AtmAnuM kArya samaja. adhunA siddhatA pragaTAvabI teja kartavyadharmache, siddha For Private And Personal Use Only
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 230 ) sAdhunI kriyA. arrupa kAryanI ruci vinA anaMtakAla saMsAramAM paribhramaNa thayuM. ane ajJAna rAgadveSayoge potAnA dharmathI bhraSTa banyo, have AmAno mUladharma bhAsana thayo tethI have te kAryanI siddhi karavI. ema nirdhAra karI tadanugata cetanA vIryathI svasvarupa kAryanI - pajAve prathama to aMzadhI AtmA karttA thAya. pazcAt Atmika guNonI AvirbhAvatA thatAM saMpUrNa karttApaNuM pAmIne paramAtmarupa kArya napAre evI siddhatAnuM upAdAna kAraNa potAnI satAgata jJAna darzana cAritra vIryAdika anaMtAguNa che. teja upA dAna kAraNapaNe jANavA. upAdAna kAraNarUpa je jJAnadarzana cAritra ane vIryachero kAryathI bhinna nathI, ane teja kAryarUpa pariNAmeche. mATe tene upAdAna kArya kaheche, AtmAnAdharma che temAM paNa jJAnadarzana cAritranI mukhyatA jANavI. ziSya - he gurujI asAdhAraNa kAraNa koNa samaja. suguru-upAdAna kAraNathI je abheda svarUpeche. ane je kAryapa pAtuM nathI eTale kArya saMpUrNa utpanna thatAM je rahetuM nathI tene asAdhAraNa kAraNa kahe. ghaTarUpa kAryanuM upAdAnakA mRttikA che. mRttikAche. teja ghaTarUpe thAyache, teteo vAcakane lakSyamAM AvyuM haze have asAdhAraNa kAraNanuM dRSTAMta kahe che. jemake ghaTarUpa kArya thatAM sthAsa, kosa, kusalAkAraje thAyache. te mRttikA piMDarUpa kAraNathI abhedache paraMtu ghaTarUpa kArya thatAM te asAdhAraNa kAraNa sthAsa kosa kusalAkArarUpa rahetuM nathI. kahAM che kepramANa nizvayena upAdAnasya kAryatvAmAptasya avAMtarAvasthA asAdhAraNamiti. have paramAtmarUpa kAryamA asAdhAraNa kAraNa ghaTAveche. siddhatA rUpa kAryapratiprathama manavacana kAyAnAyoga tehane svaguNa ramaNamAM For Private And Personal Use Only
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (23) arAgI adveSIpaNe pravartAvavA. cothA guNaThANAthI mAMDIne siddhatArupa kArya paryaMta guNanI vRddhi karavI. upazamabhAva kSayopazamabhAva zreNIgatadhyAna, vidhisahita AcaraNA, pUjA bhakti, guNinuM bahumAna, jJAna kriyArupa sAdhaka avasthAnI taratamatA te sarva asAdhAraNa kAraNajAgaIM. AtmAnuM dhyAna karavU. kSaNekSaNe AtmopayogamA sthirapaNe vartavaM sAdhuvata. zrAvakavata pAlavAM ityAdi sarva asAdhAraNa kAraNa jANavU. bhedajJAna vinA asAdhAraNa kAraNanI prApti thatI nathI. ziSya--he suguro AtmA siddhatArupa kAryanIpajAve temAM nimitta kAraNa koNa ? suguru-deva arihaMta, guru, ane siddhAMta te nimitta kAraNa jANavU. nimitta kAraNa vinA jIva uMcI sthiti e caDhI zakato nathI. dharmanI prAptimA nimitta kAraNa balavAn raheche. devaguru siddhAMta e muktirupa mahelamAM caDhatAM nisaraNI samAnache. devagurunI bhakti bahumAna karavAthI kArya siddhi thaze. tema siddhAMtanuM bahumAna vinayaAdi karavAthI guNa pragaTa thaze. suguruno vinaya vizvAsa zraddhAbhaktiM jema ghaNI tema nimitta kAraNanI puSTatA jANavI, suguruDhaM AlaMbana moTuMche. ajJAnarupa aMdhakArano nAza suguru mahArAja kareche. ziSya-denanI bhakti bahumAna zI rIte kara. suguru-zrI arhannI pUjA karavI, ahannA guNonuM stavana, kIrtana, karavU, arhannI AjJA mAnavI, ityAdithI pUjA bhakti jANavI. ziSya--arhannanuM pUjana zI rIte karavU, arihaMta sAkSAt tohAla nathI, teno khulAso Apo. suguru-aSTha prakArI pUjA vigerethI prabhunI pUjA karavI. arihaMta bhagavAn sAkSAt joke vidyamAn nathI topaNa jinanA abhAve For Private And Personal Use Only
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 233 ) caturtha viSaya vicAra. jina pratimAnuM pUjana karakhuM. jina pratimAmAM jinezvarano Aropa karI mAnatAM pUjatAM samakitanI puSTi ane nirjarAnuM kAraNa jina pratimA thAyache. ziSya-- zrI jina pratimAnuM kathana sUtramAM che ke nahi ? suguru- hA jina pratimAnuM kathana prabhunA pavitra sUtromAM che. ziSya he sugurujI, kRpA karIne sUtrano eka pATha kahA ke jethI * jina pratimAnI sAbItI thAyaH suguru he bhavya sAMbhaLa - mUtrapAThaH teNaM kAleNaM, teNaM samaeNaM, jAvatuMgIyAe nayarIe, bahave samaNo vAsagA parivasaMti, saMkhe, sayage, silappavAle, risadatte, damage, pokhalI, tiviSTha, supayaDe, bhANudatte, sAmile, naravamme, ANaMdA, iNoaje annadhya parivasaMti se aTThA, dittA, chinna vipula vAhaNA, jAva ladhdhaThA, gahiaThThA, aThamI, cAuhisI, puna mAsiNI, supaDiputraM posahaM pAlemANA, niggaMthANaM niggaMthINaM, phAsuesaNijjeNaM, asaNa, pANa, khAima, sAimeNaM, jAva paDilA mANA, ceiAlaesu tisaM gaMdha puppha vathyAiehiM a caNaM kuNamANA jAvaviharaMti, seteNaTheNaM goyamA, jejiNa paDimaM pUei, sosammahiThI annopuNamiDiThi, micchAdiThissa nonANaM, nocaraNaM, nomorUkha itti sammadRiThissa nANaM, caraNaM, morukha, itiseteNaTheNaM goyamA, avassajiNapaDimANa gadhapuSpavanyAiehiM pUyAkAyacvA - zrIpaMcakalpa sUtre pUjAlApaka. bhAvArtha - tuMgIyA nagarImA rahenArA sUtrokta bAra zrAvako popadhavratanuM AThama caudasa pUrNimA amAvAzyAe ArAdhata karatA hatA, poSadhapArIne sAdhu sAdhvIone niravaya AhAra pANI vahorAvatA hatA. ane caityAlayamAM na pratimAnI puSpAdikayI pUjA karatA, For Private And Personal Use Only
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 233 ) hatA, mATe gRhastha zrAvaka jina pratimAnI avazya pUjA kare. di adhikAra samajI levo. For Private And Personal Use Only dvitIya sUtrapATha taNaM sA dova rAyavarakannA, jeNeva majjaNaghare teNeva uvAgacchai. uvA0 majjaNagharaM aNupavisai, aNura vhAyA kaya balikammA kayako maMgalapAyachittA sudhdhappA vesAI, maMgalAI, vadhthAI, pavaraparihiyA majjaNagharAo paDinirakamai, paDi2 jeNeva jiNaghare teNeva uvAgaccha uvA2 jigagharaM aNu pavisa jiNapaDimANa Aloe, paNa maMkarei, lomahaththagaM ginhai. : tAra jiNapaDimAo pamajje, tA murabhiNA gaMdhodaeNaM vhAvei, tAra surabhie gaMdhakAsAie gattAI lahei, nAra surasehiM mallehia accer3a jahA suriyAbho jiNa paDimAo acche acceittA taheva bhANiavvaM jAva dhUrva dahara, dahaittA, vAmaM jANuM aMcara, aMcaittA, dAhiNaM jANuM dharaNialaMmi bahutikhutto-ityAdipAThaH bhAvArtha - rAjakanyA draupadI snAna karanA majjanagRhamAM jAya ane tyAMthI jinezvaranA derAsaramAM jAya. prabhunI pratimAne dekhI praNAma kare. ruDA loma hastakathI jina pratimAnuM prajArjana kare. surabhi gaMdhamizritajalathI prabhunI pratimAnuM snAna kare pazcAt aMgaluMhana kare, pazcAt gaMdhAdikanuM vilepana kare - ityAdi ghaNA pATha che tethI siddha thAyache ke - prabhunI paDimA eTale pratimA che. mahAnizIthamAM paNa prabhunI pratimA viSe pAuche-mATe jina pratimAma jinezvaranI Aropa karI mAnatAM pUjatAM Atmahita thAyache. vI jyAre zrItIrthaMkara bhagavAn samavasaraNamAM pUrvadizA sanmukhaseche ane dakSaNi, pazcima, uttaradizinA dvAre zrI arihaMtanA pratibiMba sthApeche, te RNa dizAnA sthApanAjinano AlaMbana pAmIne aneka ityA *
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rrrrrrrrrrramma (15) jinapratimA. jana samavasaraNamA samakitaratnane pAmyA, bIjI parSada madhye jina sevanayI samakitano lAbha yAyache. epaNa sthApanA nikSepAno upagArache. vicaratA arihaMta tathA temanI sthApanA e be sAdhaka jIvane nimitta kAraNa che paNa upAdAna nathI. arhanne vAMdavAnuM tathA aarhannI pratimAne vAMdavAnuM phala sarakhaM jANavU. kAraNa ke bemAM paNa bhAvanI mukhyatA aMtarthI yAtAM phala thAyache. vaLI dareka vastunA cAra nikSepA zrIanuyoga dvAramA vargavyA che. nAmanikSepo, sthApanAnikSepo, dravyanikSepo, ane bhAvanikSepa. e cAra nikSepAmA AdhanA traNa nikSepAte bhAvanA kAraNa che. uktaMcabhASye. gAthA. ahavA nAma ThavaNA, davAe bhAva maMgalaMgAe / pAeNa bhAva maMgalaM, pariNAma nimitta bhAvAo // 1 // mATe AyanA traNa nikSepA kAraNache. e traNa nikSepA vinA bhAva nikSepo thAya nahIM. ane nAma tathA sthApanA eve nikSepA upakArI kahyAche. covIsa tIrthakaranA nAma e nAma nikSepoche. temaja namo arihaMtANaM A arihaMta bhagavAnno nAma nikSepoche. arhannI mUrti e sthApanA nikSepache, jyAre namo arihaMtANaM e nAma nikSepo kabula karIe chIe ane te jema AtmA pratinimitta kAraNache tema arihaMtanI pratimA paNa AtmA prati nimitta kAraNache. nAma nikSepAthI jeTalo phAyadoche teTaloja sthApanA nikSepAthI phAyado che. namo arihaMtANaM e nAma nikSepAthI arihaMtanA guNonuM smaraNa thAyo moluMja arihaMtanI pratimAthI arihaMtanA guNonuM smaraNa thAyache, arihaMta, sikha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, e paMca parameSThinAM For Private And Personal Use Only
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, ( 235 ) nAma tathA temanI sthApanA banne sarakhAM phaLane utpanna karanArIche. mATe je bhavya puruSa paMca parameSTinAM nAmanuM AlaMbana kareche teNe paMca parameSThinI sthApanAnuM paNa AlaMbana karavuja joie. ziSya - vItarAganI sthApanAthI AtmAhatache. emAM to jarA mAtra saMzaya nathI, paNa madhunI pratimA pUjatAM zrAvakane hiMsA thAya tenuM kema ? suguru he bhavya tuM sAMbhaLa, jinezvaranI AjJA pramAga ke ApaNI eti kalpanA pramANa. ziSya-- gurujI, prabhunI AjJApradhAna. guru-tyAre sAMbhaLa-bIje gAma jatAM vaccamAM nadI Ave te sAdhu utare ke nahIM, yAdarAkha - ekapANinA biMdumAM eTalA jIvache ke te pArevA jevaDI kAyA karato jaMbudvIpamAM mAya nahIM. evaM jalatuM biMdu samaja. vaLI pANImAM sevAlarUpa vanaspati paNa sAdhAraNa bAdara nigodarUpe rahIche. baLI purA pramukha sUkSmatrasa jIva paNa evAche ke manuSyanI kAyAnA sparzathI haNAra jAya ve kaho ke eva / nadInA jalamAM munirAja pagamukI utare ke nahIM ? ziSya-- prabhu e sidhdhAMtamAM hiMsA thatAM paNa sAdhune nadI utaravA - nI AjJA karIche. kAraNake tethI munIzvarane anya bhavyajIvo pratibodhamAM lAbha maLeche. ane bhAvadayAnI puSTi thAyache mATe, Ape evaM mane samajAvyaM hatuM, pratimAnA niSedhako paNa A bAta mAneche. suguru-teja pramANe sarvajJamae sidhdhAMtamAM zrAkrune, madhunI ma timA pUjananuM pharamAna karyuche. prabhunI pratimA pUjatAM moTo lAbha thAya che. atra prabhunI AjJAja pradhAna jANI, prabhu sarvajJa hatA. temanA kevalajJAna AgaLa ApaNI mati kalpanA For Private And Personal Use Only
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 23 ) jinapratimA. hisAvamA nathI mATe sarvajJa prabhunI AjJAnusAre zrAvaka manI pratimAnuM pUjana kare. tethI tene Atmahita thAyache ane prabhukI AjJAno ArAdhaka baneche, zrAvakato AhArAdika mATe chakAyanA jIvanI hiMsA karyA kareche mATe te hiMsAnA AraMbhathI dUra thayo nathI mATe zrAvaka prabhunI pratimAnuM pUjana bhakti kare temAM tene moTo lAbha che prabhunI pratimAne mAneche te samyagdRSTi jANavo. prabhunI pratimA pUjatAM zrAvakane hiMsAnA pariNAma nathI - jIvone mAravAnI buddhi zrAvakane nathI. tethI tene hiMsAno baMdha thato nathI ane tethI zubha bhAva pragaTatAM puNya baMdha ane zubha bhAva pragaTatAM paramAnaMda padanI prApti thAche, yadyapi jo zubha bhAvane puNya baMdhano hetuche. topaNa te chatAtmaguNane sthira thavAno tathA navA pragaTa karavAno hetuche. puNyAnubaMdhI puNyano hetuche mATe prabhunA upara rAgarUpa zubha bhAva paNa paraMparAe mokSa prAptimAM hetubhUtache. zrIharibhadrasarie paMcavastu graMthamAM kAM che keH gAthA. guNarUr3a mUlaM eyaM, teNaM guNavuTTi denaaM bhaNiaM // jaha elAiyuktto, pasathya rAgeNa guNapatto // 1 // mATe prabhunI pratimA pUjatAM zubhabhAva paNa upAdana kAraNanI zuvimAM lAraNache, mATe zrAvake prabhunI pratimAnuM pUjana karavuM joie. baLI sUtramAM kAMche ke jJAnIne AzravanAM kAraNa paNa sevara rUpale ase ajJAnIne saMvaranAM kAraNa paNa Azrava svarUpe pariName che. - baLI sarva viratipadane dhAraNa karanArA munIzvara jyAre nadI uta te paNa jyAre lAbhane mATe che tyAre zrAvaka prabhunI pratimAnuM For Private And Personal Use Only
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAna ( 23 ) pUjana kare te kema lAbhane mATe na hoya. alabata prabhunI AjJAe vartate zrAvaka tathA sAdhune lAbhakArI che. AjJA e dharma nAmAko zrI AnaMdaghanajI mahArAja paNa navamA suvidhinAthanA stavama prabhunI pratimAnuM pUjana karavuM ema upadezeche, mATe jitezvara vItarA ganI sthApanA rUpa pratimAnI bahumAnatA, rovanA, pUjA, avazya karavI. joie. eka sAmAnya uttama guNavaMtanI chabI joite keTalo AnaMda thAyache. tyAre RNa jagatnA padArthane jANanAra sarvajJa atizaya upa mArI tIrthakaranI pratimAne dekhI jIvane AnaMda thAya bahumAnatA pragaTe, temAM zuM kahebuM - nimitta kAraNarUpa deva tathA temanI pratimAnuM avalaMbana bhavyajIvone karavA lAyakache. prabhunI pratimA saMbaMdhI ghaNaM. vivecana karavAnuM dhAryu kiMtu graMtha gauravanA bhayathI saMkSepamA prasaMge varNana kareM. ziSya- he suguro ! Ape kRpA karI nimitta kAraNa koNa ane tenuM svarUpa samajAvyaM have kRpA karI apekSA kAraNa koNache samajAvazo suguru-je kAraNa kAryathI bhinna che ane je kAraNa mATe kartAle ma yAsa karavo paDato nathI, ane kAryanI siddhiyAM nizcayazrI te joie. ane je bIjA kAryoMmAM paNa kAraNache. tene apekSA kAraNa kahe che. yathA pRthvI, AkAza, kAla, e vinA ghaTAdika kAryanI niSpati thatI nathI. bhUmI, AkAza, kAla, jema ghaTanI niSpatti prati kAraNale tema anya kAryoMnA prati paNa kAraNa che. karttA jema upAdAna tathA nimitta kAraNano vyApAra kareche. tema eno pravartana karato nathI. te apekSA kAraNatuM taccArthAdika graMthomAM kache, For Private And Personal Use Only
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (238) kApanahetu. yathA. ghaTastha utpatto apekSA kAraNaM vyomAdi apekSate tenavinA tabhAvAbhAvAt nirvyApAra apekSAkAraNaM iti tatvArthavRttI have AtmA karmakSaya karI muktipada pAme temAM apekSA kAraNa darzAveche. manuSyagati prathama vajrarUvamanArAca saMghayaNa, paMceMdriyapaNuM ityAdi siddhirUpa kAryatuM apekSAkAraNa jANavU. nimitta kAraNanI prApti vinA apekSAkAraNa lekha AvatuM nathI. je bhavyajIve nimittakAraNa Acaryu nathI tenI manuSyagati apekSAkAraNamAM gaNAtI nathI. zrIdevagurunA puSTa nimitte upAdAnakAraNane taratamayoge pragaTAvato asAdhAraNa kAraNatAe caDhato manuSyAdika apekSA kAraNapaNe karI tatvAnaMdarupa kAryano kartA AtmA thAya. ...upAdAnAdika aNanI kAraNatA nimittanA avalaMbanI pragaTe cha mATe bhavyaprANI nirdoSapaNe zuddha nimittakAraNane seve. ane zuddha nimitta kAraNIbhUta zuddha deva, tathA sugurUnA sevanathI kartApaNuM smare, ane kApaNuM smaraNa karI svakArya kare. zrI AptamImAMsAmAMtraNa kAraNa kathyAMche. samavAyAsamavAyi nimittabhedAt. samavAyI kAraNa te apekSAe upAdAnakAraNa jANavu.ane asama vAyi kAraNa te nAmAMtara asAdhAraNa kAraNa kahevAyache tathA nimitta kAraNanA be bheda jANavA. eka nimittakAraNa bIjaM apekSAkAraNavaLI kAraNanA be bheda zAstramA kahyAche. eka upAdAnakAraNa. bIjeM nimittakAraNa jANavU. ghaTadRSTAMtamAM ghaTarUpa bhinna kAryano kartA kuMbhakAra ghaTathI bhinnache, tema siddhatArUpa abhinna kAryano kartA AtmA paNa kAryayI abhinna che. jJAnano karttA AtmAche tema saMpUrNa For Private And Personal Use Only
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. siddhatArUpa kAryano kartA paNa AtmAche. kartAH AtmA jyAre kAraNanIyogavAi pAme tyAre kAryanI siddhi nIpajAve. ekalo kartA kAraNa sAmagrI vinA kArya karI zake nahIM evI svabhAvatA jANavI. upara pramANe AtmA paramAtmapada pAme temAM je je kAraNo joie. tenuM yatkiMcit svarUpa darzAvyuM. ziSya--he suguro ! pUrvokta kAraNomAMthI vyavahAra dharmarUpa keTalAM kAraNa jANavAM. suguru-he ziSya svastha cittathI sAMbhaLa-je kAraNo kArya sidhi thatAM rahetAM nathI. ane kArya siddhimAM avazya kAraNI bhUta che, te kAraNonI prAptine vyavahAra dharma kahecha. nimitta kAraNanI sevanA tathA asAdhAraNa kAraNanI pravartanA paNa vyavahAra dharma kathAyache. nIcenA guNasthAnakanuM choDavU ane uparamA guNasthAnakanuM Adarayu te zuddhavyavahAra dharma jANavo. vaLI sAdhudharma vA zrAvakadharma paNavyavahAra nayathI dharma kathAyache. vyavahAra dharma kAraNache, ane nizcaya dharma kAryache kAraNa aneka che ane kArya ekache. mATe asaMkhyayoga jinezvara bhagavAne kathyAche. temAM paNa navapadanI mukhyatA jANavI. jeje aMze nirUpAdhipaNuM tete aMze dharmanI prApti jANavI. ziSya-manuSyagati vinA AtmA sidatArUpa kArya anya gatimA mApta karI zake ke nahIM. suguru-manuSyagati vinA siddhatArUpa kAryanI siddhi thatI nathI. prathamato ekeMdriyamAM apekSAkAraNarupa naragati prathama saMghayaNa nathI. tathA nimitta kAraNa paNa nathI. dvIndriya, trIndriya. caturindriya, mAM apekSA kAraNa nathI. paMceMdriyanA cAra bhedache. prathama devatA ... samakitI hoyache temane kSayopazamabhAva matijJAna tathA zruta For Private And Personal Use Only
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAryamAhetu zAna hoyache. ane teoM semakitapaNArthI cothA guNaThANAnA svAmI jANavA. eTale te avirati samyag dRSTi devatA-nANavA. teo viratipaNAne pAme nahIM evI devagatinI sthIti , mATe teo uparauparanA guNagaNe caDhI zakatA nathI. mi. thyAdRSTi devatAoto prathama guNasthAnake che. vemAnIka, bhu. vanapati, vyaMtara, ane jyotiSa ema devatAnA cAra prakArache. tithaMca paMceMdriyanA paMcabhedache jalacara, thalacara, khecara, urapari sarpa, bhujaparisarpa. tithaca samakita pAmI zakeche. kRSNamahArAjanA bhAi baladeva munIzvara eka hariNabhakta hatuM. paNa tyA apekSA kAraNa prathama to mathI: gurSAdikarnu nimitta pAmI kadApi paMcama guNasthAnaka paryaMta nAya. paNa tyA asAdhAraNa kAraNanI zreSThatA nathI. asAdhAraNa kAraNano aMza pAme. ___ nArakInA jIvonI paNa devatAnI peThe AdhikAra samajI levo eM traNa gatimA dharmasAmagrInI saMpUrNa jogavAi nathI. yataH gAthA devA visaya pasattA, neraiyA vivida dukha saMsattA // tiriyA vivega vigalA, maNuANaM dhamma sAmaggI 1 devatAo viSayamA prasaktache. nArakI jIvoM aharniza vividha prakAranAM duHkho bhogavyA kareche, tiyaca vivekathI vikalache. phakta garbhaja manuSyone dharmanI sAmagrIche. ___ manuSyagatimA apekSA kAraNa, nimitta kAraNa,asAdhAraNakAraNa, upAdAna kAraNa, e cAra kAraNanI sAmagrI prApta thAyache baLI apekSA kAraNamA mathama saMghayaNa adhunA nathI. For Private And Personal Use Only
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (24.) . hAla paMcamArake paNa nimittAdi kAraNo pAmI Atmadharma sAdhana thAyache. matijJAna ane zrutajJAnanA kSayopazamabhAve asAdhAraNa kAraNane avalaMbato jIva zuddhAnubhava pAmeche. ane bhavya, karmanA tikSNa baMdhanane chedavA samartha thAyache, mATe bhavyanIvoe ciMtAmANiratna, kalpavRkSathI paNa durlabha evo manuSyajanma pAmI dharmasAdhana karavU gayo vakhata pazcAt Avato nathI. AyuSya kSaNekSaNe ochu yatuM jAyache. A dunIyAmAM koi amara rahyo nathI ane koi rahevAno nathI. kAyArUpa mATIgeM pUtalu AtmAnuM kadI thayuM nathI, ane thavAnuM nathI. bhrAMtithI paravastumAM sukhabuddhi kalpAyache. jema AkAzamAM kamalanI utpatti khoTIche. tema paravastumAM sukhabuddhi khoTIche. jaDavastumA Atmasukha kyAthI hoya; alabata jaDavastuthI kadApi sukhanI mApti thatI nIja. bAlyAvasthAmAM ajJAnatAyoge je sukha dhULanA DhagalAmA ramakaDAM ramavAthI mAnyuM hatuM. te moTI umara thA potAnI meLe TaLecha. eTale moTI umara thatAM ramakaDAM vA dhUlamAM ramavAnuM mana thatuM nathI. te ramata upara arUci thAyache. tema viSayabhoga AdimAM rUci bAla jevA jIvone thAyache. jema kAgaDAe viSTA cuMthavAmAM potArnu zreyaH mAnyuMche. tema ajJAnI bAlamanuSyoe viSayabhoga Adi paravastumA potAnuM sukha mAnyuMche paNa te sarva mithyAche. jJAnInI dRSTi AgaLa evA bALajIvo kevala dayA pAtrache. AtmAmAM akhaMDa paramAnaMda samAyoche. anaMtasukha AtmAmA rahuMche. zodhesopAve AtmamukhanI prApti arthe jJAtAo A. tmadhyAnamAM sadAkALa magna raheche. paravastumA rAgadveSa buddhi dhAraNa karatA nathI. potAnA AtmasvarUpamA ramaNatA kareche. parabhAvano a. nAdara kareche. paravastumA AtmapaNuM kaMi mAnatA nathI. pudgala vastuthI AtmA sadA nyAroche ema bhAveche, ane sadA aMtarlakSya rAkheche. For Private And Personal Use Only
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ( 12 ) anekAntatasva parapariNatinAM dvAra rokeche. AtmAnA guNa paryAyatuM citavana kareche. potAnA AtmAmAM anaMtaruddhi zodheche. ujjvala dhyAna dhyAveche, ane jJAnIo manamAM thatA aneka saMkalpavikalpo dUra karI AtmasvabhAmAM mana raheche, pratidina uccAsthitine bhogave che. sahaja zAMtithI tuM tAsvika sukha te prApta karI zakeche. mananI thatI caMcalatAno tyAga karavo. manasaMbaMdhI prathama ghaNuM kahevAmAM Avyu'che. tethI atra vizeSa varNana kara yogya nathI. topaNa prasaMgavazAt kahevAnuM ke mana caMcala ane asthirache te jyAM jAya tyAMthI pArchu vALIne A mAnI sAdhe vaza kara. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mana jyAM sudhI sthira rahe nahIM tyAM sudhI zAstroktakriyA jeTalI karIe teTalI saphala thAya nahi. zrIyazovijayajI upAdhyAya kahe cheke zloka. yA nizcayaikalInAnAM, kriyA nAtiprayojanA | vyavahAra dazAsthAnAM tAevAti guNAvahAH // 1 // bhAvArtha - jenuM mana nizrayamAM lInache. tene kriyAnuM prayojana nathI. vyavahAra dazAvALAne kriyA ati guNakArI che. mana vaza kavAthI baMdhAtAM karma aTakeche, jJAnI thaine pharatA evA puruSothI paNa mana jItAtuM nathI. abhyAsathI mana jItAyache, mahA anubhavI yogI onA ziSyo mana vaza karI zakeche. pustaka, pothI, purANa, vAMcavAthI paNa je mana vaza thatuM nathI, te mana suguru mahArAjanI gupta arpelI kuMcI thI dhIre dhIre vaza thAya che. pustaka siddhAMtamAM lakhelA viSayone jANI sugurue pariNAmikI buddhiyI je anubhava me .. yo hoya te ziSyoM ke je gurunA sadAne mATe vizvAsI hoyache & tene mache, mATe sugurunuM zaraNa karI Atmika dharmanI prApti karavI. For Private And Personal Use Only
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (24 ) karmano kSaya karatAM AtmikadharmanI AvirbhAvatA thAyache. kAyA pudgalache, vacana pudgalache, manapudgalache, dharma to nizcayayI cetanagata jANavo, AtmAmAM dharma raheche. te Atmika dharma AtmasvabhAve sthira thatAM pragaTeche. nizcayathI AtmA arUpIche, ane AtmA. mAM rahelo dharma paNa arUpIche. asaMkhya pradeza AtmAnA che, pratipradeze anaMta anaMta dharma vyApI rahyoche, tAttvika Atmika dharmathI anaMta sukhanI prApti thAyache. karmano kSaya karI je bhavyoM siddhipada pAmyAche semane zuddha AvirbhAve Atmika dharma pragavyoche, je jIvo karma sahItache temane tirobhAve Atmika dharma jANavo. je vastu mULamAM vastutaH satpaNe nathI. tenI utpatti thatI nathI. kAraNa ke nAsato vidyatebhAvo sArAMza ke-asatnu utpanna thavApaNuM nathI. ziSya-jema asatnuM utpanna thavApaNuM nathI. tema sat je vastu trikAlamAM vartatI hoya tenI utpatti kahevI e paNa ayuktache.. kAraNa ke-je vastuno utpAda thAya te vastu prathama hoya nahIM. yathA paTa teno utpAda thayo to te prathama nahoto. tema jo AtmAnA dharmane sat mAnavAmAM Ave to te trikAlamA vidyamAnapaNAthI tenI utpatti thai ema kaDevaM asatya Thareche ane jo AtmAnA zuddha dharmane asat kahevAmAM Ave to tenI utpatti asatya Thareche mATe he suguro kRpA karI yathArtha sva rUpa samajAvazo. sugurU-re ziSya ! ekAgra cittathI zravaNa kara. asat padArthanI to trikAlamAM paNa utpatti thatI nathI, have satvastuno vicAra karIe. For Private And Personal Use Only
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24) bhAvirbhAva bhane tirobhAva. wrrornanimarrianramwwwwwwwnnn gAthA. bhAvassa patthi NAso, Natthi abhAvassa cevauppAdo, guNa pajayesu bhAvA, nuppAda vae pakuvvaMti // 1 // bhAvArtha-bhAvano eTale satrUpa padArthano nAza nathI, ane nizcayathI abhAva eTale asatno utpAda nathI, guNaparyAyomAM bhAvo utpAda vyayane kareche. sArAMza ke-dravyArthikanayathI sat SaTpadArtho upajatA nathI, tema vinAzatAne paNa pAmatA nathI. ane je trikAla avinAzI satpadArthomAM utpAda vyaya thAya che te paryAyArthika nayanI apekSAthI guNaparyAyomAM jANavA. have AtmadharmanA satpaNA saMbaMdhI vicAra karatAM samajAze ke Atmika zuddha dharmanuM satpaNuM dravyArthikanayanI apekSAe anAdi satpaNache. jo ke karmAvaraNathI Atmika zuddhadharmarnu AcchAdana thayuMche topaNa Atmadharmana dravyArthikanayathI jotAM satpaNuM TaLyuM nathI. anAdi kAlathI karmAvaraNathI Atmika dharma AcchAdanatAne pAmyoche eTale te tirobhAve satpaNe varteche, Atmika zuddha dharmanuM satpaNuM ve prakAre che. saMsAradazAmAM tirobhAve satpaNuM ane siddhAvasthAmAM AvirbhAve satpaNuM ema prakAre jANavU. anAdi kAlathI jIvanI sAthe karmano saMbaMdhache ane te karmanA saMbaMdhe Atmika zuddha dharma DhaMkAyoche. te jyAre karmano nAza thAyache tyAre Atmika zuddha dharma pragaTapaNe prakAzeche, have satsvarUpa Atmika dharmano utpAda kevI rIte thAyache te samajAveche. tirobhAvapaNe vartato Atmika dharma che teno AvirbhAva thayo. tenI apekSAe utpatti samajavI sArAMza ke-satsvarUpa je Atmika zuddha dharmano karmAvaraNathI tirobhAva thayo hato. te satsvarUpa mAttika zuddha dharmano karmanAzathI AvirbhAva thayo-tirobhAvano je For Private And Personal Use Only
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (245) AvirbhAva tenI apekSAe zuddhadharmanI AtmAmA utpatti jANavI. sata paNuM to prathama paNa vidyamAna hatuM. have te uparathI spaSTa samajAze ke satsvarUpa Atmika dharma dravyArthikanayanI apekSAe sadAtrikAla satpaNe jANavo. tirobhAve DhaMkAelo dharma AvirbhAvanI apekSAe magaTapaNe vartAto nathI mATe asat ane tirobhAvano nAza thatAM AvirbhAvapaNe prakAzatAM satsvarUpa jANavo. ___ AvirbhAvapaNe Atmikazuddhadharma pragaTa thatAM AtmA paramAtma svarUpa thai jAyache ane te anaMta sukhano bhogI thAyache. pazcAt kaMi kartavya bAkI rahetuM nathI. siddha svarUpa thatAM paNa AtmAmAM paryAyArthikanayanI apekSAe paryAyano utpAda vyaya samaye samaye banyA kare che, siddhasvarUpI AtmAmAM akriyapaNuM jANavU. gamanAgamana paNa siddhAtmAne nathI. rAgadveSarUpa malano sarvathA kSaya thavAthI sadAkAla svasvabhAva ramagatAguNa pragaTapaNe varteche, jJAnAvaraNIya ane darzanA varaNIya karmano sarvathA samUlataH kSaya thavAthI anaMta jJAna ane anaMta darzana AtmAmAM pragaTapaNe prakAzeche ema aSTakarma kSayathI aSTaguNa Adi anaMta guNa AtmAmAM AvirbhAvatAe pragaTeche. . ema anaMta dharmamaya AtmA jANavo, satya dharma AtmAmA raheche, zudhdha Atmika dharma pragaTAvavAnA hetuone vyavahAra dharma kathApache, mATe vyavahAra dharma ane nizcaya dharma e benuM avalaMbana karavU. zrI siddhasenAcArya kaheche ke zloka. nizcayavyavahArau drau, sUryacaMdramasAviva // ihAmutra divArAtrau, sadodyotAya jAgrataH // 1 // For Private And Personal Use Only
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAramadhudi. aMtastattvaM manaH zuddhi, bahistattvaMca saMyamaH // kaivalyaM dayasaMyoge, tasmAd dvitayabhAgbhava // 2 // naikacakoratho yAti, naikapakSo vihaMgamaH // naivamekAtamArgastho, naro nirvANa mRcchati // 3 // parasparaM ko'piyogaH, kriyA jJAna vizeSayoH // strIpuMsayorivAnaMda, prasUte paramAtmajaM // 4 // bhAgyaM paMgUpamaM pusAM, vyavasAyoM' dhasaMnibhaH / / yathA siddhistayoryoge, tathA jJAnacaritrayoH // 5 // khaDgakhaTakavajJAne, cAritra dvitayaMvahan / vIro darzana sannAhaH kalepAraM prayAti // 6 // ekAMte natu lIyaMte. tucche'nekAMtasaMpadaH. nadaridragRhe mAMti, sArvabhaumasamRddhayaH // 7 // bhAvArtha:-nizcayanaya ane vyavahAranaya A jagatmAM sUryacaMdranI peThe prakAza karatA jAgatAche. sUrya ane caMdranI upamAmA vizeSa gaMbhIra bhAvArtha samAyoche. sUrya ane caMdranA prakAzamAM ghaNuM samajavAnuM che. pUrvokta zlokonA bhAvArtha spaSTache. tenuM tethI atra vivaraNa karyu nathI. tuccha ekAMta mArgamA anekAMta. saMpadAo lIna thatI nathI. A vAkya ApaNane keTalaM samajAveche, tenI keTalI badhI mahattvatAche. vaLI kaheche ke-daridranA gharamA sArvabhaumanI samRddhi mAtI nathI. mATe bhavyAtmAoe Ayati sarva zAzvata sukha saMtati pradAyaka vyavahAra nizcaya dharmarnu avalaMbana karI uttama puruSonA paMthane anusaravu temAM hita samAyalaMche, ajJAna mArganI aMdha zraddhAthI ekAMta mArga. sevana For Private And Personal Use Only
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 247) karanArA mata kadAgrahI jIvo - vyavahAra ane nizcayanayanA jJAna vinA vastu svarUpa oLakhI zakatA nathI. ane tethI kartavya kArya sanmukha thatA nathI. sAtanayonA jJAna binA jagatmAM matonI utpatti thaiche, parasparanayonI nirapekSatAe vastu svarUpa yathArtha kathAtuM nathI, zrI yazovijayajI upAdhyAya kache ke eke kanayanA thI matotpatti. zlokaH bauddhAnA mRjusUtrato matamabhU dedAMtinAMsaMgrahAt // sAMkhyAnAM tataeva naigamanayAda yogazvavaizeSikaH // zabdabrahmavidopi zabdanayataH sarvairnayaiguMphitA // jainadRSTiritIda sArataratA pratyakSamuvIkSate // 1 // bhAvArtha - rujusUtranayathI baudhamata pragaTayo, ane saMgrahanayathI vedAMtino mata pragaTayo. tathA sAMkhyamata paNa naigamanayathI tathA yoga mata ane vaizeSika mata paNa te nayathI pragaTayo zabdanayathI mImAMsaka darzana utpanna thayuM, ane jaina darzana eTale syAdvAda darzana to sarvanayathI guMphitache. mATe anekAMta jaina darzanamAM sAramAM sArapaNuM sadA pratyakSapaNe dekhIe chIe - jaina sarva darzanIche. ane bIjAM darzana se jainanA ekaeka aMzache. zrI. AnaMdaghanajI mahArAja kaheche ke.. jinavaramAM saghaLAM darzanache, darzane jinavara bhajanAre: sAgaramAM maghaLI taTinI sahI, taTInImAM sAgara bhajanAre. SaDadarzana jina aMga bhaNIje. jinadarzamAM sarva darzanache mATe anya darzana jinezvara darzana aMgabhUtache. ane ekekA darzanamAM sarvAze saptanaya paripUrNa jaina darzananI For Private And Personal Use Only
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (24) anekAnta. prApti thAya nahIM. kAraNa ke temAM jaina darzananI bhajanAche. eka aMganaya pakSathIM pAmIe paNa sarvAMge prApti thAya nahIM. jema saghaLI nadIo samudramA hoya paNa nadIomAM samudranI bhajanA jANavI. sArAMza keje nadI samudramA maLI temAM samudranI bharatIoTanuM pANI Ave. evI rIte nadIomAM samudra ekadeze saMbhaveche. tevI rIte samudranI upamAne dhAraNa karanAra jinavaranA e SaDdarzana te aMga jANavAM. ekAMte nayanuM kathana karatAM mithyAtva lAge-kamu cha ke egaMte hoi micchataM. ekAMte mithyAtvapaNuM hoya-mATe hitazikSA nigraMtha pravacana kaye che ke-ekAMtapakSa Atma hitakAraka nathI. vyavahAranaya ane nizcayanaya avalaMbI Atma dharmarUpa sAdhyanA sAdhaka banavU. sAdhyanI siddhi karavI muzkelache. vAto karavI sahajache. mATe Atmika hitecchuoe pramAda tyAga karavo ane vyavahAra nizcayadharmanuM sAdhana karavU. saptanaya saptabhaMgI cAranikSepA SaDdravya, guNaparyAya-utsarga apavAdathI paripUrNa syAdvAdamatane koi vIralA bhavya puruSo samyag rItyA jANI zakeche. keTalAka vicitramArganIbhramaNAomAMgothAMkhAyache keTalAka jJAna jJAna pokArIjJAnI nAmadharAvI zuddha dharmarUpa kriyAtarapha aruci mArga darzAve che ane kriyAnuM uththApana kareche, tethI svaAtmAno uddhAra karI zakatA . nathI. saptanayothI paripUrNa vItarAga dharmane satguru ane satzraddhA vinA avagAhavo muzkelache mATe bhavya puruSo prabhunA dharmano mArga samajI nizcayadRSTi hRdayamA dhAraNa karI vyavahAra mArge cAleche. zrIyazovijayajI vacanAmRta.. 'nizcaya dRSTi citta dharIjI-cAle je vyavahAra-ityAdi. zrI yazovijayajI upAdhyAya mahA vidvAn hatA. saMvat 1740 nI lagabhaga vidyamAna hatA, Atmika graMtho dareka darzananA vAMcyA For Private And Personal Use Only
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir amaAAAANAA paramAnadhana. hatA. adhyAtmajJAnadRSTi paNa dharAvatA hatA, jemaNe zAstravArtA samuvaya Adi zatagraMtha banAvyA. te mahA puruSa paNa nizcaya dRSTi hRdayA dhAraNa karI vyavahAra mArge cAlavAnI khAsa bhalAmaNa kareche. jhuM hAlamA adhyAtmanI kiMcit vAta sAMbhaLI vyavahAra mArgathI viruddha cAlI DoLaghAlu adhyAtmI banI janArAo karatAM vizeSa jJAnI nahotA. ema kema kahevAya ? nA teo mahA jJAnI hatA. mATe vyavahAra dharma mArganuM yathAvidhi yathAzakti ArAdhana karatA itA bhagavAn sarvajJAnI kaheche ke-. jai jiNamayaM pavajjaha, tAmA vavahAraniththae muyaha; dhavahAranao chachee, tiththuccheo jao bhaNio 1 jo tuM jinadarzanane aMgIkAra kare to vyavahAra ane nizcayane mUkIza nahIM. kAraNa ke vyavahAra nayano uccheda karyAthI tIrthano uccheda karyo kahevAyache, mATe mahAtmA thavAnI icchA hoya tomamunI zikSA dhAravI. mAnavI, keTalAka jJAnanI AkAMkSA vinA aMdha zraddhAvAnanI peThe kriyA kareche. te kriyA jaDa jANavI temanodharmavyavahAra phonogrAphavat jANavo. ____koi ema kaheze ke barAbara vastunuM svarUpa samajIne ame kriyA pharIzuM-jyAM sudhI jJAna nathI tyAM sudhI kriyA zAkAmanI ? pratyuttaramA samajavAyU~-ema bolavAmAM paNa samajavAnI ghaNI tAratamyatA samAiche. prathama vikalpa thaze ke kayA jJAnanI prAptithI kriyA karavI. matizrutajJAnanI prAptithI vA kevalajJAnanI prAptithI. ___ matizrutajJAna thayA bAda kriyA karavI ema kahetAM paNa vicAravAnu ke-gaNadharonA jevU matijJAna, zrutajJAna, tevU jJAna hAlanA bakhatamA nathI. tyAre kaho ke caudapUrvI vA dazapUrvadhArI jevaM mati jhAna te, jJAna paNa hAlanA vakhatamA nathI tyAre hAlamA manizAna For Private And Personal Use Only
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (35.) jJAnakiMvAthI mokSa. zrutajJAna taratamatAe thor3e apekSAe kahevAya. have jJAnaneja mAnanArA kaho ke, kerbu jJAna thayAthI kriyA karazo, te batAvo, vA kaho ke, jyAM matijJAna ane zrutajJAna hoya tyAM kriyA hoya ke nahIM. ane vaLI vicAro ke matijJAnI ane zrutajJAnI kriyA vinA zeM ko. mATe kriyAno svIkAra karavo yogyache. kriyA vinA ekalaM jJAna zuM kare. kriyA jJAninI pAse hoyache. zAstramA paNa jJAna kriyAbhyAM mokSaH jJAna ane kriyAthI mokSache, jJAnAbhyAsarUpakriyA vinA jJAnano paNa kSayopazama yato nathI. tyAM paNa kriyAnI jarUrache. koi ema kaheze ke, mati vA zrutajJAna thayu ema pratyakSa jaNAze eTale kriyA karIzuM. tenA uttaramA samajavAnuM kevalajJAna pratyakSamAnache, matijJAna ane zrutajJAna parokSajJAnache. mati vA zruta che ke nahIM se anumAnathI jANI zakAya. kevalajJAnI kaMikovAto koi AvanAnA nathI. mATe bhavya jIvoe jJAna zraddhAthI jANI dharmadhyAnAdi kAraka kriyAmAM pravartavU thAlekhaka-koi sthaLe jJAnanI vizeSatA vA kriyAnI nyUnatA lakhe topaNa te koinA AdarabhaNIyA koinA niSedha bhaNI nathI ki tu bannenA svIkAra mATeche ema samajavU. ephaja sthaLe sarvanuM svarUpa ekaja vakhate varNavI zakAtuM nathI. tethI jeje sthaLe jenuM jenuM svarUpa varNana karavAmAM Ave te nayanI sApekSatAe te grahaNa karavU. vyavahAra dharma ane nizcayadharma sadA jayavaMtA vartache. sadgurUpAsethI enaM sva. rUpa samajabu. mati maMdatAthI zaMkAdi utpanna thAyato paNa sarvajJa vIranA vacanamA satyatA bharIche. matidoSa kADhI satzAstrano gurUA. matA pUrvaka abhyAsa karavo. keTalIka vAtomAM to zraddhAja rAkhavI paDecha. kevalajJAnathI jANelA padArthonuM svarUpa tene alpamati jJAnI For Private And Personal Use Only
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (25) jIva barAbara zI rIte samajI zake, mATe jinavacanamAM jarA mAtra zaMkAno avakAza nathI. ema zraddhA karavI mokSArthI jIvane ghaTeche. upara pramANe yathA matilezathI vyavahAra nizcayadharma vA dharma kyAM raheche te darzAvyu. saptama viSaya. huM saMsAramA janma maraNa pAmuMchu tenu zuM kAraNa ? pratyuttara-karma, karma e AtmA nathI. AtmAthI bhinna dravyache. A tmAnI sAthe anAdikAlathI lAgyuMche. jenI AdinathI teno anAdikALa samajavoprazna-karma AtmAnI sAthe pote potAnI meLe lAgyAMche vA koie lagADyAMche. uttara-karma pudgala skaMdha svarUpache. jaDache. kharavA milavA rUpakriyA kareche, anAdikAlathI AtmAnI azuddhi pariNatiyoge karma grahAyache, paramAtmA AtmAnI sAthe karma lagADato nathI. arthAt AtmA pote azuddha bhAvathI karmane graheche. azuddha pariNati AtmAthI nyArI nI tethI AtmAja pote karmano kattA tathA bhoktA kahevAyache. AtmAnI sAthai anya koi karma lagADatuM nathI. keTalAka jIvo izvara jIvanI sAthe karma lagADeche ema mAneche paNa te yuktihIna tathA sarvajJanAmata virUddha vAtache. kAraNa ke paramezvarane zuM prayojana che ke te jIvonI sAthe karma lagAve. alabata rAgadveSa rahIta prabhune kaMDapaNa prayojana nathI ke te jIvonI sAthe karma lagADI zake. vaLI paramezvara kaho ke paramAtmA siddha, teoe karmano nAza karyoche, karmano sarvathA prakAre nAza yatAM siddha paramAtmA kahevAyache, tyAre For Private And Personal Use Only
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org (25) samajavAnuM ke, je siddha, paramezvara karmAtItache akriyache koipaNa ma kAranI kriyA karatA nathI. te bIjAne karma lagADavAnI kriyA kare te zazazRMgavat asatyavAta Thareche. prazna -tyAre zuM sidhdha paramAtmA koipaNa prakAranI kriyA nathI karatA. pratyuttara - nA, paudagalika koipaNa prakAranI kriyA sidhdha parame zvara karatA nathI, potAnA zudhyasvabhAve temanI sadAkALa sthitiche. karmache te to paudgalikache. paugalika bhAvathI bhinna prabhuyAne sidhdhale bhinna pudgaladravyanI kriyAMne prabhu paramezvara karatA nathI, prabhuto arUpIche evA prabhuthI karma jIvone lagAaj trikAlamAM paNa baneja nahIM. saptamaviSaya.' Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sidhdha paramAtmA zudha svasvabhAve sakriyache eTale svabhAva ramaNatArUpavA SaDguNaguNahAnivRdhdhirUpakriyAnA karttA sidhyAtmAche. prazna - sidhdha paramezvara, jIvo karma sArAM vA naThArAM karma kareche. teno insApha Apeche ke nahIM. pratyuttara - sidhdha paramAtmA vA jene niraMjana nirAkAra brahma vA izvara kahe te karma prapaMcathI atyaMta bhinnache. ne tethI te jIvona karyA karma pramANe insApha ( nyAya ) karI sukhaduHkha ApatA nathI. sArAMze jIvoe je karma karyA che tadanusAre sukha duHkha bhogAvavA jIvone sArA khoTA uMca pazu, paMkhI, mANasa, aMdhAdinA avatAra paramezvara ApatA nathI. prazna -tyAre jIvo sAgaM vA khoTAM karma kare. te potAnI meLe zIM te bhogave. uttara- je kriyAno karttA jIva poteche te kriyAnuM phaLa bhogavanAra Na jIva pote jANavo. jema koI manuSya tAlapuTa viSa bhakSa For Private And Personal Use Only
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. AANANA NanI kriyA pota kare to te kriyAthI prANanAzarUpa yatuM phala paNa pote bhogaveche. have kaho ke temAM nyAya kartA koNa izvara vA kriyAno katI, izvare manuSyanA prANano nAza karyo vA tAlapuTa viSe prANano nAza karyo. alabata kahevU paDaze ke viSamAMja evI zakti rahIche ke te prANano nAza kareche, pratyakSa te sidhdha vAtache. izvara nyAya kareche ema mAnavU te kevala mRSA, pramANavirUdhdha kalpanA mAtrache, niraMjana nirAkAra izvara sidhdhAtmAne zuM prayojana che ke karmanA phalodayane bhogavAve. vaLI te upara be vikalpa karIechIe ke karma pote phala ApavAmAM svataMtrache ke parataMtra prathama pakSamA karma poteja sArU vA khoTuM ApavAmAM svataMtrache. ema svIkAratAM izvara jIvone karyAkarma pramANe nyAya Apeche te vAta khoTI AkAza kusumavat TharI. karmamAM ja sArUM vA naThAruM phala ApavAnI zakti rahIche to te pramANe karmathI sukha duHkha phala maLaze. potAnI maLe jema SurUSanuM vIrya ane strInu retas e bena saMyogamAMga utpanna karavAnI zakti rahIche tathA jema AmemAM svAbhAvika dAhaka zakti rahIche tethI amino aMgAro hAthamA laieto potAnI meLe hAtha baLe, hAthane bALavAmAM dAhakattvarUpa nyAya pote kareche. temAM izvara kaMi nyAya karato nathI. sema karma pote svataMtra rItyA phala ApavA samarthache. tyAM izvarane nyAya kartA mAnavo kevala namaNA ane ajJAna ane mithyAtva samajavu. karmamAMja zAtAvA azAtArUpa phala ApavAnI zakti che ema satya cha, ane ema jJAna dRSTithI dekhAyache. sarvajJane . asatya vadavAnuM kaMi kAraNa nathI have bIjo pakSa laie, karma phala ApavAmAM parataMtra che eTale te izvaranA tAbAmAMche. izvaranI icchA pramANe karma phala ApI zakeche ema mAnIeto izvara anyAyI prapaMcI dayAhIna urecha: For Private And Personal Use Only
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (54) karma svayameva sukha duma bhApeche. AzaMkA-tema karatAMizvara anyAyI dayAhIna prapaMcI zIrIte Thare vAru? samAdhAna-karma phala pApavAmAM parataMtrache. tema lAgavAmAM paNa para taMtra, je parataMtra hoya te sadAya phalodayamAM tathA lAgavAmAM parataMtraja raheche, jema taravAra bIjAne lAgavAmA tathA teno prANa levAmAM sadAya parataMtra rahIne kArya kareche. manuSya hAthamAM taravAra grahIne anyane mAre tyAre tenA prANano nAza thAyache, taravAra potAnI meLe uMcI thai mAravAnI kriyA karI zakatI nathI, kAraNa ke te kattathI pravartache mATe parataMtrache. tema karma izvaranA tAbAmA rahI pravartatA hoya to prathama jIvone izvare karma lagADayAM ema kahIeto pahelA jIva karmarahIta hatA. tyAre temane zA mATe karma lagADyAM ? kaMipaNa aparAdha vinA karma lagADyAthI izvara anyAyI pAtakI Thare. vaLI karmarahIta pahelA jIvo hatA teone karma lagADavAthI izvara prabhuna zuM kalyANa thavAna hatuM alabata kaMi nahI, baLI izvaranAmAM jIvone karma lagAvAnI zakti nityache ke anityache, jote karma lagADavAnI zaktine nitya mAnIe to sadAya izvarajIvone karma lagAyA karaze. jIvo kadI karmarahIta yaze nahIM. to prabhune bhajavU ityAdi sarva vyartha kalpanA mAtra thaipaDe. vaLI izvaramA karma lagADavAnI zakti anityache ema kahIe to anitya zaktinA AdhArI bhUta izvarapaNa anitya Thareche, nirAkAra sAkAra izvara mAnavAmAM ko pramANa nathI. nirAkAra idhara sidhdhane mAnatAM nirAkAra idharane koipaNa jAtanI icchA nathI tethI te karma lagAivAnI upAdhimAM kema paDe. vaLI nirAkAra izvarane jo icchA kahIe to icchA adhurAne hoyache, paNa pUrgane hotI nathI. icchA mAnavAthI izvaranI pUrNatAno For Private And Personal Use Only
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Senten ( 255 ) nAza thAyache. vaLI samajavAnuM ke icchA rAga binA hotI nathI ane jyAM rAga hoyache tyAM sadAya dveSa rahyoche. rAgI dveSI hoyate karma sahIta. hoya ane karma sahIta hoya te saMsArI kahevAyache, saMsArI thavAthI izvarapaNu naSTa thayuM, karma kalaMka nAza karI niraMjana nirAkAra pada pAmavAthI izvaratAche- karma e kaMr3a bolavA mAtra zabda nathI, karma pudgala paramANuono skaMdhathI baneluMche. ane te rUpIche. karma lAgavAthI AtmAnA guNo DhaMkAyAche. have kaho ke karmathI rahIta evA izvaramAM karma lagaDavAnI zakti mAnavI e keTalI bhUlanI vAtache, je pote karma rahIta thayAche te bIjAne kema karma lagADe, karma lagADavAnI zakti izvaramAM kalpavI te AkAza kusumavat asatya kalpanA mAtra che. temaja izvaranAmAM sukha duHkha bhogAvavAnI zakti mAnavI te paNa kalpanA mAtra zaza zRMgavat vAtache. karma potAnI meLe lAgyAM ema mAnatAM izvara karttA hartA nathI ema sidhdha thayuM. have jIvane karma potAnI meMLe lAgyAM ema mAnatAM tarka thazeke - karma lagADayA vinA potAnI meLe zI rIte lAgyAM ane se kyArathI lAgyAM tenuM samAdhAna sUkSma vicArathI thazeke-karma anAdi kALayI jIvane lAgyAMche. jIva anAdi kALathIche. jenI Adi hoya utpanna thavApaNe te vastuno aMta paNa hoyache, je vastuno Adi ane aMtache. te anitya hoyache ane je anitya hoyache te kAryache ane je kArya paNe vastuche te vinAzI che jema ghaTa utpanna thayAnI Adiche to teno aMta eTale nAza hoyale, AtmA kaho ke cetana vA jIva tenI utpanna thavAnI Adi nathI arthAt AtmA dravyArthikanayA pekSAe koinAthI utpanna thayo nayI, ane je vastu utpanna thai nathI te anAdi kAlayIche, jema AkAza. je vastu anAdi kALathIche teno aMta paNa nathI, mATe jIva paNa anAdi anaMtache. AtmAnA asaMkhyAta For Private And Personal Use Only
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 256 ) karma zI rIte ammAne lAge ke ! pradezamaya vyakti dravyArthika nayanI apekSAe anAdi anaMtache, koha paNa kAlamA AtmAnA asaMkhyAta pradeza paikI eka pradeza paNa kharabAno nathI. AtmA kaho ke jIva te trikAlamAM potAnA rUpe satche ane je vastu satche te nityache, AtmA satche mATe te nitmALe, prAgabhAvApratiyogitvaM nityatvaM prAgabhAvanuM je apratiyogI hoyate nitya jeTalA kArya rUpa padArtho ghaTa paTa daMDAdikache te paryAyArthika nayanI apekSAe anitya Great - kAraNa ghaTapaTAdika padArthoM prAgabhAvanA pratiyogIle. AtmA vA vetana prAgabhAvano apratiyogIche mATe AtmA nitya Great - dravyArthika naya dravyatva paNAne graheche mATe dravyArthika nayanI apekSA AtmA nityarUpa jANavo. saMsAramAM cAra gatimAM paribhramaNa karanArA anaMta AtmAonuM dravyapaNuM trikAla eka svarUpache mATe te dravyArthika nayanI apekSAe nitya jANavA, have AtmA anAdi anaMta nityache, tema sidhdha karyu, te AtmAne anAdikALathI karma lAgyAMche te vAtanuM vivecana karAyache. AtmA anAdikALathI che ema sarvajJa zrI vIramabhunA vacanathI jANyuM tema karma paNa anAdikALathI AtmAne lAgche, ema sarvajJa zrI mahAvIranA vacanathI jaNAyuM, vIra prabhu sarvajJa ane rAgadveSathI sarvathA rahita hatA mATe temanA vacano pUrNa vizvAsa bhavyajIvane thAya emAM kaI Azcarya nathI, AptoktaM vAkyaM pramANaM zrI vIraprabhu trikAla sarvajJAnI Apta hatA. mATe temanuM vAkya pramANIbhUta jANavuM. karma anAdikAlathI jIvane lAgyAM emAM Agama pramANa paNa sidhdha Tharyu. koi jIva rAjA thAyache, koi raMkathAche, koi janmI aMdhA badhira avatareche koi - rogIto koi - bhogI ityAdi sarva puNyapApa phala pratyakSa dekhavAmAM Aveche mATe temA For Private And Personal Use Only
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir -NAMAN----- .... . .A AAAAA paramAtmadarzana. (257 ) pratyakSa pramANa paNa sidhdha kareche. ( bhogAyatanaM zarIraM ) sukha duHkha bhogavavAnuM sthAna zarIrache, ane te pramANe dareka jIva kSaNika sukha tathA duHkha zarIrAdikathI bhogaveche ema pratyakSa jovAmAM Aveche. to te sukha duHkhaD kAraNa karma-puNya pAparUpa AtmAnI sAthe lAgyu che ema anumAna thAyache. jema koi zaherapAse nadIche temA malanI rela AvIche. zaheranI AsapAsato megha varasyo nathI. te uparathI ema anumAna thAyache ke-jyAM tyAM atyaMta meghanI dRSTi thavI joie. kAraNake nadImAM rela rUpa kArya dekhAyache te meghanI dRSTi vinA hoya nahIM ahIM to meghanI dRSTi thai.nathI. tethI anumAna thAyache ke parvatamAM dUre khUba megha dRSTi thai haze, tema karmano bAbatamAM paNa anumAna thAyache ke- bhoga roga sukha duHkha rUpa kArya phalato pratyakSa dekhavAmAM Aveche mATe tenuM kAraNa karma hovU joie. puNya pApa vinA zAtA tathA azAtA vedanIya hoya nahIM, e anubhava sidhdha vAtache, vaLI kaheche ke-jema koi vRkSanA koTaramA agni saLageche aMdaranA bhAgamA agni baLeche bAhira dekhAtI nathI bAhirato phakta dhUma dekhAyache. te uparathI anumAna thAyache ke yatrayatra dhUma statratatra vanhiH ___ jyA jyAM dhUma hoyache tyA tyA agni hoyache, vRkSa aMdarathI dhUma bahira nikaLato dekhAyache mATe vRkSanA koTaramA aniche ema anumAna thI siddhi thAyache. tema sukha,pUrNecchA,bhoga, roga,zoka,viyoga,aMdhatva, badhiratva, daridratvarUpa,kAryarUpa, phala dekhAyache mATe tenuM kAraNa puNya pAparUpa karma AtmAnI sAthe lAgyuMche ema siddha thAyache, sarva vidvAno karmarnu astitva svikAreche tema karma graMthamAM karmanuM svarUpa vistAsthI jJAnIe varNavyuMche temaja kammapayaDI, bhagavatIsUtra, panavaNAsUtra, vipAkasUtra vigere sUtro tathA graMthothI karmanuM yathAtathya svarUpa sama For Private And Personal Use Only
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 58 ) AtmA. jAyache ane te anubhavamAM Ave che. karmanI prakRtinuM svarUpa nigraMtha pravacanamAM sUkSmapaNe varNana karyuche: tevuMvarNana anya darzanamAM te pramANe paripUrNa paNa nathI. koi karmane kismata kaheche, koi karmane prakRti kaheche, paNa karmanuM astitva mAnyAvinA chUTako thato nathI. - zloka. kRtakarmakSaya nAsti, kalpakoTIzatairapi // avazyameva bhoktavyaM, kRtaM karma zubhAzubhaM // 1 // kRtakarmano kSaya nathI. koTIkalpazatoe paNa karma avazya zubhAzubha bhogavavuM paDeche, janmajarA ane mRtyu paNa karmathI thAyache. corAzI lAkha jIvayonigAM avatarakuM paNa karmathI thAyache. ekeMdriya, dvIMdriya, trIndriya, caturindriya, paMceMdriyanA avatAra paNa karmathI thAyache, karma aneka prakAreche. karmanA mULa ATha bhedache. tenI uttara prakRti ekazataaThAvanache. devagati, manuSyagati, tiryacagati, nArakagati, e cAra gatimAM avatAra paNa zubhAzubha karmathI che kache ke gAthA. jaMjeNa kayaMkammaM, puvvabhave idabhave vasaMteNaM // taM teNa veiavvaM, nimittamitto paro hoi // 1 // je jIve pUrvabhavamAM tathA AbhavamAM vasatAM je karma karyAche te karma te jIve bhogavavA yogyache. sukhaduHkhamAM parajIva to nimitta mAtrache. karmano karttA paNa jIvache tema karmano bhoktA paNa jIvache. dekho sUDAMgasUtra - sammatitarkamAM parabhAvamAM ramato jIva parano karttA tathA bhoktA baneloche-keTalAka karma bhogavIne kheraveche. ane jIva d. coin karma nava grahaNa kareche- ema anAdi kALadhI jIva karmane grahaNa karato tathA karmane khaMDato varteche, mAtAnuM rudhira ane puruSanA For Private And Personal Use Only
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir wwanmarrrrrrrrrrAmAnand paramAtmadarzana. vIrya saMyoge garbhamAM jIvanuM utpanna tharbu ane pratidina vRddhi pAmavaM ityAdi sarva karmano prapaMcache garbhamAM paNa jIva ojAhAra graheche prazna-garbhamAM jIva zAvaDe AhAra grahaNa kareche. pratyuttara-AhAra traNa prakAranAche. 1 ojAhAra, 2 lomAhAra, (romAhAra ) kavalAhara-pUpa eTale mAlapUAne jyAre ghImAM taLeche tyAre mAlapuo sarvathI ghInI sAye pariNamI jAyache. tema garbhamAM jIva AhArane kheMcI zarIrarUpe pariNamAvI zarIranI vRddhi kareche. romathakI je AhArane grahaNa karavo te romAhAra kahevAyache. havAnuM grahaNa zarIramA romathI thAyache, mukhathakI je AhAranuM grahaNa karavU. te kavalAhAra kahevAyache, manuSya pazu paMkhI jalacarane kavalAhAra pratyakSa dekhavAmAM Ave che, ema garbhamAM ojAhAranuM grahaNa che. prazna-keTalAka bhoLA loko ajJAnatAthI ema mAneche ke-garbhamAthI bAhira nIkaLyA bAda-jIva zarIramA pravezeche. ane pazcAt chaThA dIvasanI rAtrIe sarasvati bALaka, bhaviSya kapAlamA lakheche ane kaheche ke-chaThInA lekha lakhyA maTe nahIM tenuM kema? pratyuttara-garbhamAMja jIva utpanna thAyache. te mATe pravacana sAroddhAra navatattva vigere graMtho jovA chaThInA lekha sarasvati lakheche ema mAnavU paNa mithyA kalpanAmAtrache-karma sAthe baMdha pAmeloM jIva garbhamAM utpanna thAyache, ane tyAM vRddhi pAmI nava mAsa thayA bAda bAhira nIkaLeche, koi garbhamAMja maraNa pAmeche, ityAdi sarva karmanuM phaLache. karmano sarvathA prakAre kSaya thavAthI janmajarA maraNanI prApti thatI nathI For Private And Personal Use Only
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir IzvaraH prazna-karmano kSaya thavAthI muktipada maLeche tyAre jeTalA jIva karmano - kSaya kareche te paramezvara kahevAya ke nahIM.. pratyuttara-hA, jeTalA jIva, karmano kSaya kareche teTalA jIva paramA tmA siddha, buddha, kahevAyache, karmathakI sarvathA prakAre rahIta tha. tenuM nAma mokSa kahevAyache.. prazra-karma sahita jIva mokSamAM jAya ke nahIM ? / pratyuttara-karmasahita koi jIva mokSamAM gayo nathI ane jaze paNa nahIM. ziSya-he sadguro-koi mati ajJAnIyoe navIna kalpanA utpanna karI ema kaheche ke muktimAM keTalAMka varSa sudhI jIva rahI pazcAt saMsAramA Ave che. A bAbata zuM samajavU. sadguru-muktimAM gayA bAda jIva punarasaMsAramA pAcho Avato nathI. jIvane eka sthAnathI anyatra lei janAra karmache. ane te karmano saMpUrNa nAza thAya tyAre mukti sthAnamAM jIva siddha rUpe bIrAjeche. tyAMthI saMsAramA AvI zakAtuMja nathI. kAraNa ke jIvanI sAthe karma saMbaMdha chatAM gamanAgamanache. karmanA abhAve mukti sthita muktAtmAnugamanAgamana thatuM nathI, zrI vIraprabhu ema sarvajJa dRSTithI vadeche-cakalAcakalInI peThe muktinA jIvo gamanAgamana karatA nathI-mukta jIvo akriyAvaMtache. mATe te gama nAgamananI kriyA karatA nathI. prazna-mukta AtmAmAM sarvazaktimAnapaNuM cheke nahIM, uttara-hA muktAtmAmA potAnA svarUpathI sarva zaktipaNuM raghuche. paNa pudgala dravyanI zaktithI muktAtmAnI zakti bhinnache. AkAza dravya arUpIche. AkAza jema anaMta pradezIche ane te jema svasvarUpe sthira varteche. tema siddha paramAtmA svasvarUpe zuddha thayA chatA sthira varteche. sthiravartavAthI Atmika sarva zaktipaNuM jarA For Private And Personal Use Only
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. mAtra ghaTatuM nathI. gamanAgamana paramANuornuche. paramANuonA saMbaMdhathI thaelA pudgala skaMdho karmarUpa pariNamI AtmAnA pradezonI sAthe lAgyAche te jyAre karma nAza thAyache. tyAre muktAtmA siddhabuddha kahevAyache. muktAtmAnI sarva zakti AtmAnA asaMkhya pradezonI vyApIne rahIche. muktAtmAnI zakti svadravya bAhira jatI nathI. mATe AtmasvabhAve sarva zaktipaNuM sadA banI raghuche, siddha akriya hovAthI gamanAgamananI kriyA kare nahIM. prazna-koi ema kaheche ke-izvara avatAra lei daityono nAza kareche e pAta kharI ke khoTIuttara-karma rahIta nirmala paramAtmAne izvara kahevAmAM Aveche te paramAtmA avatAra grahaNa karatA nathI kAraNake karmAtItane avatara, Adi upAdhi nathI-paNa karma sahita je saMsArI jIvache te avatAra grahaNa kareche ane janma jarA maraNanAM duHkha pAmeche. prazna-tyAre izvaranAM lakSaNa kaho. pratyuttara-jenAmAM rAgadveSa sarvathA hoto nathI tene izvara kaheche vaLI izvaranA cAra prakArache-nAma izvara, sthApanA izvara, dravya izvara, ane bhAvaizvara izvara evaM guNI vA nirguNInuM izvara evaM nAma sthApaq te nAma izvara, tathA koi paNa vastumA izvarano Aropa karavo te sthApanA izvara-je jIvamA izvarapaNuM AvirbhAve varte nahIM te dravyezvara-je jIvamAM rAgadveSanA kSayathI izvaratva AvirbhAve varteche te bhAvezvara, e cAra bheda izvaranAche. temAMthI pUrvokta je izvara bhAvaizvara tarIke kathAyache. te izvaranuM saMsAramA punajanmakuM yatuM nathI. jIva te paNa izvara sattAeche. izvarapaNuM karmA cchAditapaNe hovAthI karma sahIta saMsArI jIva saMsAramA janma jarA maraNa kareche ane caturazIti lakSa jIvayonimA punaH punaH pari For Private And Personal Use Only
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 262 ) AtmA karma kare che. bhramaNa kareche - jIva pote karma kareche ane teno bhoktA paNa pote ekaloche. kAMche ke gAthA. eko karei kammaM phalamavi tammika eko jAyai maraiya, paraloyaM ekkajAi // 1 // samaNuvaha bhAvArtha sugama hovAthI lakhyo nathI, vyavahAranaye jIva karmano karttA - zuddhanizrI svasvarUpe ramato jIva parano eTale dravyakarma tathA bhAvakarmano karttA nathI. jJAnI zuddha AtmasvarUpamAM ramato karmano nAza kareche-je AzravanA hetuo che te jJAnIne saMvararUpe pariName che. kAMche kezloka. yathA prakArA yAvaMtaH saMsArAveza detavaH tAvaMtastadviparyAsAH nirvANAveza hetavaH karmanA ve bheda che. eka zubhAzrava bIjo azubhAzrava. prathama zubhAvane puNya kahe che, ane azubhAzravane zrIjineMdradeva pApa tarIke katheche. puNyanI betAlIsa prakRtiche ane tema pApakarmanI 82 byAsI prakRtiche. AtmAnA zubha pariNAmathI puNya tathA azubha pariNAmathI pApakarma baMdhAyache. rAgadveSane bhAvakarma katheche. rAgadveSano jaya karavo e zUrA purUSatuM kRtya che. rAgadveSa jItyA vinA devapaNuM kathAtuM nathI. caturdaza rajjvAtmaka lokamAM sarva saMsArI jIvomAM rAgadveSa vyApI rahyoche. mahAdeva batrIsImAM kahAM chaM ke zloka. rAgadeSa mahAmalo, durjitau yena nirjitau; mahAdevaM tu taM manye, zeSA vai nAmadhArakAH For Private And Personal Use Only 1
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 263 ) A saMsAramAM durjaya rAgadveSarUpa mahAmala che. tevA mahAmallone je jItyAchetene mahAdeva mAnuMchaM, bAkInA to nAmanA mahAdevache. rAgadveSane jItavAthI vItarAgatA magaTeche, satyatAttvika sukha vItaMrAgAvasthAmAMche. rAgadazAzrI duHkhache ane vItarAgadazAthI sukhache. ema sarvajJa vIraparamAtmA sAramAM sAra katheche. zrIvIramabhue dhyAnanI tIkSNatAthI rAgadveSano kSaya karyoche. zrImasannacaMdra rAjarSie rAgadveSa zatruno AtmadhyAnathI kSaya karyo. rAgadveSaja saMsAranuM mULa che. jJAna darzana ane cAritraguNanI kSAyikabhAve prApti rAgadveSanA kSaya vinA nathI. dveSa karatAM paNa rAganI sattA vizeSataH pravarteche. kAraNa ke jaDa vastupara paNa rAgadazAthI mamatvabhAva utpanna thAyache. Atmika jJAnayoge mohanIya karmano upazamabhAva vA kSayopazamabhAva vA kSAyikabhAva pragaTeche. jJAnAvaraNIya karmanA, kSayopazamabhAva vA kSAyikabhavanA prAdurbhAvane mohanIya karma aTakAveche. karmabaMdhamAM paNa rAgadveSanI prAdhAnyatA samayamAM varNavIche. cAra ghAtakarmamAM paNa mohanIya karmanI sattA pravalapaNe pravarteche. devaguru dharmanI zraddhA samyaktva paNa mohanIya karmanA, upazama, kSayopazama tathA kSAyikabhAvathI thAyache, mohanIya karma paNa dvidhA pravarteche. darzana mohanIyanA kSayathI darzana pragaTeche ane cAritra mohanIyanA kSayathI cAritra pragaTeche, vedanIyakarma, AyuSyakarma, gotrakarma ane nAmakarma eha cAra karma aghAtIyAMche, e cAra karmamAM audayikabhAva phakta pravartele. audayikabhAve aghAtiyAM cAra karma bhogavIne AtmA kheraveche. pratyeka bhavamAM dravya, kSetra, kALa, bhAvathI audayikabhAvanI jIva jIva prati bhinnatA varteche. iMdriya, gatikAyanI apekSAe audakibhAva jIva jIva prati asaMkhyabhede bhinnatAnI tAratamyatA marte che. audayikabhAve cAra aghAtIyAM karmanI karmabaMdhanamAM nimitta For Private And Personal Use Only
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 264 ) ko. kAraNatA varteche. prAdhyAnatA rAgadveSaMnI karmabaMdhanamAMche. mAhanIya karmanI baMdhasthIti utkRSTI sittera koDAkoDI sAgaropamanI jANavI. mohanIya karma madirA samAna che. jema madirApAnathI matta thaela manuSya avivekI banI kRtyAkRtya jANI zakato nathI. tema mohanA udayathI mUDha thaela manuSya kRtyAkRtyane samajI zakato nathI, bhakSyAbhakSyamAM pravarteche, parabhAvamAM madonmattapaNe mavarteche ane virusyoge AtmAne karmadalikathI bhAre kareche. mohodayathI koinI hitazikSA zravaNe suNato nathI. yuvAvasthAmAM to mohodayatA atizaya varteche. mohanIya karmarUpa bAjIgara - saMsArI jIvone pUtaLAMnI mAphaka nacAveche ane janma, jarAmaraNa, rogazoka, tRSA, kSudhA, chedanabhedananAM duHkha Apeche, chatAM jIvo mUDhatAthI saMsAramAM sAra mAnI rAgadazAmAM mastAna thai varteche. aho keTalI ajJAnatA. kSaNika sukhamAM ciMtAmaNi ratna samAna manuSyabhava jIva hArI jAyache ane punaH punaH saMsAramAM paribhramaNa kareche. karmarAjA saMsArarUpa nagaramAMthI jIvane jarA mAtra khasavA deto nathI. anaMta zaktidhArI AtmA paNa karma piMjaramAM rahyo che. kyAM pudgalanI zakti ane kyAM AtmAnI zakti teno to he bhavyo vicAra karo - prazna - he guru mahArAja karma e pudgala dravya che ke pudgala dravyanA paryAyache. uttara - karma eha pudgala paramANu dravyanA paryAyarUpa skaMdhoche ane te Atma pradezAMnI sAthe kSIranIranI peThe pariName che - pudgala dravyano skaMdha rUpa paryAya karma jANabuM - karma jaDache. paNa tenAthI AmAnA guNo DhaMkAyache tethI AtmA duHkha pAmeche. prazna- anAdikALathI je karma AtmAnI sAthe lAgyuM che teno zI rIve aMta Ave. For Private And Personal Use Only
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. uttara-karma baMdhananI mULa sattA je rAgadveSache teno kSaya karavAyI karmano aMta Aveche. matizrutajJAnanA kSayopazamabhAve koika bhavyajIva SaDdravyane jANI jIvadravyane anya paMcadravyathI bhinna jANIsamyak zuddha bodhathI AtmadhyAnamAM mavarte ane rAgadazAnA hetuone tyAgI saMyama AdarI nizcayathI svasvabhAva svaguNa sthiratArUpa cAritramA upayogathI varte to jIva karmano saya phareche. ane tIrthaMkarokta paramapadanI prApti kareche. anaMta jIvo karmano saMkSaya karI paramapada pAmyA ane pAmaze. ema zrI pravacana vadeche. je bhavyo vItarAganA paMthane cAheche te bhavyo rAgadveSano kSaya karI te padane pAmeche ane pAmaze. karmano grahaNa kartA paNa jIvache ane teno nAzakartA paNa jIvache. ___ paramAM rAgadveSanI pariNatithI karmabaMdhana ane svadravya, svakSetra, svakAla ane svabhAvathI AtmaguNamA pravRtti karavAthI kamano nAza thAyache. mithyAtva, avirati, kaSAya ane yogathI karmabaMdhana thAyache. anAdi kALathI jIva saMsAramA paribhramaNa kareche tenuM kAraNa karma jANavU. bhedajJAna thavAthI AtmA ane parano bheda thAyache. ane bhedajJAnathI samakita pragaTeche. jJAnabhAva vinA mohodayatAno nAza thato nathI. kayuM che ke, zlokaH jJAnena bhidyate karma, chicaMte sarva saMzayAH AtmIyadhyAnato mukti, rityevaM kathitaM jinaiH||9|| jJAnathI karmano nAza thAyache. ane sarva saMzayo chedAyache ane AtmadhyAna paNa jJAna vinA thatuM nathI. mATe jJAnathI AtmadhyAna karatA muktinI prApti zrIjinezvaroe kathIche. jJAnathI vairaNya For Private And Personal Use Only
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir PARAANAVARAN. jJAnapratApa. thAyache ane vairAgyathI cAritra jIva Adareche, ane tethI jIvakarmano kSaya karI mokSamA jAyache. mATe muktimArgamAM jJAnanI tathA tenI sAye vairAgyanI paga mukhyatAche. zAstramA kayuM che ke zloka. jJAnasyaivahi sAmarthya, vairAgyasyaiva vA kila; yatko'pi karmabhiH karma bhuMjAno'pi na badhyate.1 jJAna- evaM sAmarthya che ke vA vairAgyanu kharekhara ebuM sAmarthya che ke jethI koipaNa karmovaDe karma bhogavato chato paNa karmathI baMdhAto nathI. tAtparya ke jJAna ane vairAgyathI karma bhogavatAM paNa karmabaMdha thato nathI. mATe kaheche kejJAnIko bhoga savi nirjarAko hetu he. jJAnIno sarvabhoga nirjarArtha che. audayikabhAve prApta thaelA paMceMdriya viSayabhogone bhogavatA paNa jJAnI karmanI nirjarA kareche, ane ajJAnI ulaTA baMdhAyache. huM jJAnIcha ema mAnI vesavAthI kaMi zAnIpaNuM AvatuM nathI. vA koi ema kaheze ke A jJAnI nathI ema kayaghAthI jJAnIpaNuM TaLatuM nathI. jJAnIpaNuM jJAnIgamya vA jJAnInA anubhavamAM samajAyache. jJAnanA paNa ghaNA bhedache. AtmajJAna vinA karma kalaMka TaLatuM nathI. jJAnano mahimA anaMtache. kRSNa arjunane kaheche kejJAnAgniH sarvakarmANi bhasmasAt kurute'rjuna. he arjuna ! jJAnarUpa agni sarva karmane bALI bhasma kareche. jJAna vinA cAritra nayI ane cAritra vinA mukti nathI. kriyA paNa zAninI pAsale. jJAna vinA zuMtapa, zukriyA mATe AtmatattvatuM jJAna For Private And Personal Use Only
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. karavu zreyaskarache. AtmajJAna vinA koi taryA nathI ane taraMza paMga nahIM, rAjA, karoDAdhipati, Adi sarva karatAM jJAnInI mahatvatAche. jJAnI sUrya karato paNa moToche. kAraNa ke sUrya bAhya prakAza kareMcha kiMtu aMtarmakAza karI zakato nathI. ane jJAnI to aMtarmakAza kare che. jJAnInI sarva kriyA, vartana sApekSapaNe varte che. ane ajJAnIkheM vartana nirapekSatayA varteche. jJAnI avazya cothAThANe gaNe to hoyache ane ajJAnI bI. e. ela. ela. bI Adi padviothI dunIyAdArImA mahA vidvAn kahevAto hoya to paNa samakita vinA pahele guNagaNe parne che. jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamabhAvathI vA kSAyikabhAvathI zAnano AvirbhAva thAya che. samyakatattva zraddhAn vinA jJAnAvaraNIya karmano kSayopazamabhAva paNa mithyAtvarUpe pariNameche. ema zrIvIra pramunu kathanache, ____ jJAnAvaraNIya karma paMcaprakArecha-matijJAnAvaraNIya karma 1, zrutajJAnAvaraNIya karma 2, avadhi jJAnAvaraNIya karma 3, manaHparyava jJAnAvaraNIya karma 4, kevala jJAnAvaraNIya karma 5. ___jJAnAvaraNIya karmamA upazama bhAva nathI. jJAnAvaraNIya karmano audAyikabhAvache. jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama vicitra asaMkhya prakAre taratamayogathI varteche. dvAdazAMgInuM guMthana gaNadharajI kSayopazamabhAve kareche. matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, manaHparyavajJAnamA kSayopazama bhAva lAbheche. kevalajhAna kSAyikabhAve utpanna thAyache. jJAnAvaraNIya karma aSTa karmamA prathama che. tenuM kAraNa ke vizeSataH jJAnAvaraNIya karma AtmAnuM bhAna bhUlaveche. jJAna vinA tattva- bhAna yatuM nayI. mATe prathama teno nikSepa karyoche. jJAna vinA jIva, ajIva, puNya, pApa, Azraya, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSanu svarUpa jaNAtuM nathI, For Private And Personal Use Only
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ( 268 ) SaDdravya, sAtanaya, saptabhaMgI, pramANa nikSepatuM yathAtathya svarUpa jJAna vinA samajAtuM nathI. jJAna vinA dharma adharmatuM svarUpa jaNAtuM nayI. jJAna ghinA cAritra zuM che tenuM paNa bhAna thatuM nathI. jJAna, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mati jJAnAvaraNIya ane zruta jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama sarva jIvomAMsarakho lAgato nathI. koieka vastunuM svarUpa vizeSa samajeche koi samajatuM nathI. tyAM mati jJAnAvaraNIyakarmanI kSayopazamatAja kAraNIbhUtache. pUrvabhavamAM je prakAre matijJAna ane zruta jJAnanuM ArAdhana kartuM hoyache. te pramANe A bhavamAM manuSya janma pAmI zarIranI racanA, magajanI racanA jJAnataMtunI prabalatA Adi sAmagrIsAdhana matijJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamabhAvamAM prApta dhAyache ane te sAdhanodvArA udyama karavAthI matijJAnanI vRddhi thAyache. matijJAnanA aSTAviMzati ane 340 traNaso cAlIza bheda naMdisUtramAM marupyAche. jJAnanI brAhmI lIpI je zrutajJAna akSarasvarUpeche tenI AzAtanA karavAthI jJAnAvaraNIya karma baMdhAyache. AzAtanAnA hajAro bheda che. te gItArthane vinayathI pUchI samajaNa levI. suvarNanA pyAlAmAM jalanAM jeTalAM biMdu paDeche telAM kAyama raheche. tema yogya saMskArI jIva jeTaluM gurudvArA zrutajJAna meLaveche teTalaM tene zuddharUpe pariNameche ane tenuM smaraNa raheche. jema tapAtrelA lohanA goLA upara jalabiMdu traNa cAra daza bAra paDe to kaMi tenuM jora cAlatuM nathI tema mUDha ajJAnI jIvanA hRdayamAM sadguru vacanAmRtano vAsa thato nathI ulaTo teno nAza thAya che. eka zikSaka ziSyone ekaja vakhate sarakhI rIte koi viSayano bodha Apeche temAM koi vidyArthine to bilakula tenI yAdI rahetI nathI. koi ne yat kiMcit raheche. koine pUrNa yAdI raheche tyAM zruta jJAnAvaraNIya karmanI kSayopazamatAja kAraNIbhUtache, koi eka zloka For Private And Personal Use Only
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 269 ) bhaNIne smaraNamAM rAkheche. koi eka kalAkamAM pAMca zloka bhaNeche. koi paccIza zloka koi zatazloka koi sahasrazloka eka kalAkamAM yAda kareche koi AkhA dIvasano eka zloka paNa yAda karI zakato nathI. tyAM zrutajJAnAvaraNIyakarmanI kSayopazamatAja kAraNIbhUtache. hAlanA samayamA koi zatAvadhAnI koi dvizatAvadhAnI dekhavAmAM Ave che. tenuM paNa kAraNa mati ane zrutajJAnAvaraNIya karmanI kSayopazamaarat vicitratAche. ane te pramANe magajanI racanA jJAnataMtunI mabalatA ane aprabalatAnI tAratamyatAe ghaTanA thAyache. ane te pramANe dravya kSetra kALabhAvathI pravala amavala sAdhanonI prApti thAya che. zrutajJAnA abhyAsathI tathA zrutajJAnIno vinaya bhakti bahumAna karavAthI zrutajJAnAvaraNIya karmano kSayopazama thAyache. zruta ane zrutajJAnInI AzAtanA karavAthI tathA utsUtrabhASaNa karavAthI zrutajJAnA - varaNIya karmano baMdha thAyache. mATe bhavya jIvoe krodha lobha mAna pUjA svArthAdika AvezathI utsUtra bhASaNa karavuM nahIM. utsUtra bhASaNathI jamAlI tathA marIcinI peThe bhavaparaMparAnI prApti thAya che. alpajJAnayoge utsUtra bhASaNa thayuM hoya to jJAna thatAM mithyA duSkRta devu. paNa mAna pUjA lajjAdikathI mizrayAduSkRta detAM pramAda karavo nahi. bhavabhIru bhAgyavaMta jIva anekAMta paMthane samajI prANAMte paNa mithyAprarUpaNA karato nathI. utsUtra bhASaNa samAna koi pApa nathI. mATe kadI alpajJapaNAthI utsUtra prarUpaNA karavI nahi, kaliyugamAM sUtronI prarUpaNAmAM gurugama viraha, mAna, pUjA, svArtha, matAMdhapaNAthI, utsUtrabhASaNa karI ajJAnI jIvA aneka prakAranA mata uThAveche ane kumati kuzrutayoge kutarka karI bhinna bhinna paMthanI kALI dRSTi rAgI jIvone samajAvIne vIraprabhunAM satya vacanano lopa karI AtmAnA ajANa - paNAthI bhavaparaMparAnI vRddhi karI janmajarA maraNanAM duHkha vividha yonimAM avatAra grahI bhogavavA prayatna kareche. For Private And Personal Use Only
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (270 ) sUtronA Azaya. sUtramA koi vacana to utsarga mArganAM che. koi vacana apavAda mArga bodhaka. koi bhaya vacanache. koika to vyavahAra mArgane bodheche. koika to nizcayanaya mArgane bodheche. etro sUtra siddhAMtarUpI zruta sAgarano sAra - mahAzrutajJAnI vinA koNa pAmI zake. alabata jJAnI pAmI zake.- kahache ke gAthAsUtra. vihiujjama vannaya bhaya, nasagga vavAya tadubhaya gayAI; suttAI bahuvidAI, samaI gaMbhIra bhAvAI // 1 // esiM visayavibhAgaM, amuNaMto nANa caraNakammudayA, mujhai jIvotatto, saparasi masaggadaM kuNai // 2 // jainasUtro utsarga apavAdathI paripUrNa sadAkAlaM vijayavaMta varteche. saptanayotuM yathArtha svarUpa jANyA vinA dharmopadeza samyag rItyA deha zakato nathI. veTalAMka sUtro udyamakathakache, mATe apekSA samajyA vinA prarUpaNA karavI nahi. bhAgyavaMta jIvoe gItArthanuM zaraNa aMgI - kAra kara yogyache. duHSama samayache. mATe gItArthadvArA anekAMta mArga samajavo. zrutajJAninI tathA zrutajJAnanI AzAtanA karavAyI narakAdi gatimAM ghaNA jIvo gayA ane ghaNA jaMze. Namo vaMbhalIvIe. A sUtro samyag artha guru paraMparayA ke.vI rIte thAyache. ane mAM zrutajJAnano vinaya bahumAna bhaktinuM keTalaM rahasya samAyuMche. have dai kutarkanI svacchaMdatAe viparIta artha karavAmAM keTalI viruddhatA varteche. te vidvajjano mAdhyasthadRSTithI vicAra karaze to samajAze. zrI yazovijayajI upAdhyAya potAnA racelA stavanamAM sapramANa anubhava sahita zuddha vyAkaraNa doSarahita samyag artha darzAve che. tenI For Private And Personal Use Only
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 271 ) samaju loko vicAra karI asat AlaMbana pariharo sadAlaMbana aMgIkAra karaze. zatajJAnIno ekamata ane zata ajJAninA zatamata vyabahAramAM prasiddhache. jagatmAM sUkSmagaMbhIraarthaparipUrNa dharmatastvanA samajanArA bhavyo alpa hoyache, ane temAM paNa bhAvArtha samajI dharmatattvano Adara karanArA alpa hoyache, ane temAM paNa anubhavI to alpamAM alpa hoyache. hAla paMcamakALache, paMcaviSa bhegAM thayAMche. prAyaH bahu pApI jIvanuM atra utpanna thavuM thAyache. vaLI temAM mithyAlI ane pApAnubaMdhI pApavALA ghaNA jIvonI utpattino samayache. evA paMcamakALamAM dharmI jIvo karatAM pApI mithyAlI jIvono moTo bhAga hoya temAM zI navAi ! ! ! ahA duHSamakALa vhAro kevo prabhAva ? tyAre have zuM karavuM ? dharma karyA vinA besI rahetuM ? nA tema karabuM yogya nathI. bhagavAnnuM zAsana duHpasahasrari sudhI cAlaze. dharma paNa tyAM sudhI che keTalAka matihIna pramAdI jIvo hAlamAM mukti nathI ema samajI dharmakaraNI karatA nathI. A viparIta samajanuM temanuM bhUla bhareluMche. hAla paNa apramAdayoge sAtamA guNaThANAnuM sparzana bhAgyato kare temAM samamANa hetuche. jeTalI jeTalI karma prakRtithI mUkAvuM te te aMze muktapaNuM ane dharma samajavo. kAMche ke J je je aMzere nirupAdhikapaNuM, te te aMze dharma // samyag dRSTire guNagaNAthakI, jIva lade zivazarma // zrI yazovijaya upAdhyAya bheda jJAna thatAM samakitanI prApti thatA upazamabhAve vA kSayopazamabhAve vA kSAyikabhAve dharmanI sAdhyatA siddhi batAveche, cothA guNaThANAthI pratyeka guNaThANe SaDguNa hAni dRddhi asaMkhyAta bhede pratyeka jIvone rahIche. e vAta gItArthonA anubhavamAM satyache, For Private And Personal Use Only
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ( 271 ) zani, dharma zravaNI bhedajJAna thAyache ana tethI svaparano vibhAga karatAM samyaktvanI prApti thAzache. temAM zrutajJAnano mahA upakAra samajavo, trikAla sarvajJa vIraprabhue kevalajJAnathI sarva padArthoMne joyA ane vANIthI te padArthonuM svarUpa kathyuM. te bhagavAnnI svapara prakAzaka vANIneja zrutajJAna sUtrasiddhAMta rUpa katheche hAlapaNa bhagavAnnI vANI jayavaMtI varteche. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AsannabhavyI bhagavadvANIrUpagaMgA pravAhamAM snAna karI saMsAranA tApathI zAMti pAmeche ane pAmaze. mahAvideha kSetramAM anAdikALathI samakitazruta ane mithyAzruta varte che. suzrutano he bhavyo Adara karo vakhata vahI jAyache, vakhata amUlyache gayo vakhata pazcAt AvanAra nathI. bhavya jIvoe vAraMvAra zrutajJAnano abhyAsa karavo. avadhijJAnAvaraNIya karmano kSayopazama thavAthI avadhijJAna utpanna thAyache. avadhijJAnanA SaDbhedache. ane vaLI asaMkhyAta bhede pravarteche. manaH paryavajJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamathI manaHparyavajJAna utpanna thAyache, manaparyavajJAna ve prakAreche. kevalajJAna kSAyikabhAve utpanna thAyache. zukladhyAnanA bIjo pAyo dhyAvatAM bArame guNaThANe kevalajJAnAvaraNIyakarmano sattAthI paNa sarvathA kSaya thAya che. matijJAna ane zrutajJAna parokSache avadhijJAna ane manaHparyavajJAna deza pratyakSache. kevalajJAna sarvathI pratyakSache. A pramANe jJAnanI prApti thatAM AtmA paramAtmasvarUpa baneche. jJAnanI prApti thatAM darzanAvaraNIyAdi karmano sarvathA kSaya vAyache. je je karmaprakRtino je je guNaThANe kSaya thavAno hoyache te te guNa * For Private And Personal Use Only
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 2021 ThANe nA kSaya thAyache. jJAnaprarUpaNA naMdimUtramAM hetu nyAya pUrvaka darzAvIche. mATe AtmArthi jIvoe tyAMthI vizeSa adhikAra samajavo ahAjJAnanI kevI zakti ! ! ! cakSudvArA dekhelA padArthono manamAM kevo vicAra thAyale. bIjAnAmananA vicAra paNa jJAnathI jANI zakAya che. jJAnanI ekanI ekathI bIjA jIvamAM vizeSatA dekhavAmAM Ave che. kevalajJAnamAM sarvajJAnano samAveza thAyache. saMpratikALe jJAnanI kSINatAche. ane tethI matabheda vaNA thayA ane thaze jema jJAnanI alpatA nema matamatAMtara vizeSa ane jJAnanI vRdhi tema matamatAMtara alpa jANavataM. matabhedanA kadAgraha vinA je je vAMcavaM. sAMbhaLavu. manana kara te saphaLache. kSayopazamabhAve adhunA matijJAna ane zrutajJAna samakitI jI - bone vartele, ema kathavaM anubhavagamya sapramANache, mati ajJAnI ane zruta ajJAnI jIvo A kSetramAM vizeSache mati ane zruta jJAnI jIvo alpa ane temAM paNa virati pAmyA jIvo alpa anubhavagamya siddhAMtAnusArache. he bhavya mati jJAna ane zrutajJAnano gahana viSayache. alpajJapaNAthI sUkSma tattvarUvarUpa nigoda svarUpa samajI zakAya nahIM to mAM jJAnAvaraNIya karmano doSa samaja. graMthakarttAne doSa ApIza nahIM sUkSma tIkSNa mati jJAna vinA sUkSma vAtano bodha yato nathI. ema kahe sapramANache. kevalajJAna ane kevala darzanathI je padArtha svarUpa jANavA dekhavAmAM Ave tenuM svarUpa matijJAnathI yathArtha sAkSAt kadI jANI zakAya nahi. ema anubhavayI jJAnIo katheche. mATe zaMkA manamAM lAvIza nahiM. jina pravacanapara AsthA rAkha. jinezvare je vacano kathyAche ne anyathA nathI. ema zraddhA kara. ane AtmAnubhava sadgurudvArA kara ke jethI muktimArgano adhikArI thAya. pUrvA For Private And Personal Use Only
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AUHAA A ) karmarAjA ane dharmarAjAnu yuddha. kamohanIsa ane jJAnAvaraNIya karmana svarUpa tathA tenA nAzakI mAtmaNono lAbha dekhADI have prastuta karmaviSayaja varNana kara mAmA Abele. karma saMbaMdhI sAmAnya varNana karyu. karma jaDache ane se AtmAnA guNono ghAtakartA che. sarva jIva karmAsakta che. karmano mAyA kasko eja kartavya che. karmanuM svarupa samajyA vinA karmano nAza thato nathI. zrIvIraprabhue ghora parisaha sahana karI karmano kSaya karyo... to temanI vANInA AdhAre ApaNe paNa jJAna darzana cAri manuM mArAdhana kara, lakSyamA rAkhaq. mokSa mArga vikaTa che. pramAda kupo, upayoga alpa, AyuSya alpa, duHSamasamaya, satsamAgama alpa, dharma sAdhano alpa, karmasAdhano vizeSa, aho ke.vI durdazA, ka. manuM jora vizeSa, dharmadhyAnanuM jora alpa. A zuM thayu, zuM karavU. he bIramA tArI vANInuM zaraNa, jagatmAM tamAro keTalo upakAra ! tAro AdhAra, tAro vizvAsa. karpanI duHkhapradavicitramakRtiyono nAza karakhA kevA prakAraceM lakSya joie ? adhamatA ane pramAdayI jIvo kyAthI svasvarUpa pAme ? dharma udyama alpa che. karmopArjana udyama aharniza cAlyA kareche. tapAsoto kharA ! rAganuM jora tamAgramA vizeSa che vA vairAgyanu, jora vizeSa che, karmanI kaThIna graMthIno bheda AtmArthI puruSa puruSArthatho kareche. karmanuM kSetra caturdaza rajvAtmaka pramANa cha, arthAt karmanI rAjadhAnI cauda rAjalokamAM che. to paNa karmathI DaravAtuM nathI. karma nAza thavAnuM nathI ema svamamA. paNa vicAra, nahi, kAraNake tema mAnI besavAthI ulaTuM karmanIja di thApache. mArAyI rAga chUTavAno nathI vA mArA karmamA lakhyu haze te pramANe thaze. ema pramAdanI vRddhi arthe vA sarAgadazAnI vRddhi arthe vacana vadazo nahi. anuyamanAM vacano je bolavAmAM Aveche te cAvitra mohacI AdinA udayathI samajakuM. jarA sUkSmadRSTithI, vicAro ke ... For Private And Personal Use Only
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, udyamayI kayuM kArya siddha thatuM nathI ? alabata ugramayI sarva kArDa siddha thAya te. have te karma saMbaMdhI vizeSa vivecana karIe chIe. 1 karmarAnA 2 karmarAjAno madhAna moha 3 saMsAranagara 4 karmarAjAno putra ajJAna 5 karmarAjAnI putrI niMdA karmarAjAnA subhaTo-mithyAtva, avirati, krodha, mAna, mAyA, lobha, hAsya, rati, arati, kalaha, bhaya, abhyAkhyAna, azubhayoga, ArtadhyAna, raudradhyAna, iyA vigere karmanuM kArya e che ke dareka saM. sArI jIvo upara sattA calAvavI. have eka dIvasa karmarAjA pote. saMsAranagara tarapha dhyAna ApI jueche ke saMsArI jIvo hAla kevI. hAlatamA che ane te ApaNI AjJAmA che ke nahIM ? jotAM jotA. karmarAjAne mAluma paDao~ ke, are hAya vItarAganA bhakto tathA temanI vANIrUpa AgamothI ghaNA jIvoe mAru svarUpa jANI lIdhuM. ane te jIvo mane te zatru tarIke lekhavI mArI nagarImAthI nIkaLabAno upAya zrIvItarAganA bhaktone pucheche ane mokSa nagarI ke meM dharmarAjAnI rAjadhAnI tyAM javA iccheche. keTalAke mokSa nagarI tarapha javA sAru prayANa zaru karyuche. are mArA nagaramAthI jIvoM ke.TalAka kALe sarve jatA rahe ze. ve.ma karu, ema uMDA vicAramA guma thai beTho che. tyAre tenI pAse mohapradhAna AvIM pUchache ke, he karmarAjA tame vema udAsa thai beThA cho ? mArA jebo pradhAna chatA tamane zI moTI ciMtA AvI paDIche te kRpA karIne kaho. karmanRpatibhASaNa karmarAjA mohamadhAnane kaheche ke, are have mArA rAjyamArthI For Private And Personal Use Only
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (276) karmarAjA ane dharmara jAnuM yuddha. dinapratidina jIvo mokSa nagarImA cAlyA jAyache. dharma rAjAnA subhaTo ApaNI nagarInA jIvone samajAvI po. tAnI nagarImA khecI jAyache. mukhyatAe temAM moTo bhAga jIvone mokSa nagarImA lai janAra tIrthakaronoche. ane temanA kAyadA pramANe vartanAra sAdhuo evA to kAbelache ke-te sAdhuonI Agala ApaNA krodhAdika zatruornu kaMi cAlatuM nathI. ApaNA subhaTone paNa harAvI jIvone pote mokSa nagarIno mArga jaNAvI ApaNI nagarI khAlI kareche. hAya, have zuM karUM. are o moha pradhAna tuM jaladI ApaNA subhaTone tathA mArA putrane bolAva, ane aviveka sabhAmAM kacerI bhara, mohapradhAna karmarAjAnuM vacana aMgIkAra karI sarva subhaTone bolAvI sabhAnI beThaka karI. karmarAjA sabhAmAM AvI mamatA siMhAsana upara virAjamAna thayA. have karmarAjA potAnA sarva subhaTone tathA putraputrIone nIce mujaba vacano kahele ke . ase mArA moha pradhAna tuM mAro priya pradhAnale. hiMsAto mArI benache.. niMdrA mArI putrIche, ajJAna mAro putrache, caudarAja lokana rAjya ApaNA tAbAmAMche. ApaNuM rAjya anAdikALathI saMsAra nagaramA cAleche. sarva jIvone ApaNe potAnA vazamAM rAkhI dharma rAjAnI mokSa nagarImA lei javA devA nahi. te tamArI mukhya pharajale. ApaNuM rAjya ghaTe nahi te tamAre dhyAnamAM lebu joie. - mArA subhaTo sAMbhaLo ! ApaNo moTo zatru dharma rAjAle. jJAna darzana cAritra e traNa enA putrache. dharma rAjAno upayoga rUpa pradhAna che, kSAMti,Arjava,mArjava,mukti,saMyama,satya, zoca, AkiMcana, e. daza dharma rAjAnA atyaMta baLavAna subhaToche, samakita rUpa dharma rAjAno putra evo to baLavAnache ke jenAthI ApaNo mithyAtva subhaTa raNa saMgrAmamAM bhAgI jAyache, paMca mahAvrata rUpa joddhAo evAto baLavA . .. For Private And Personal Use Only
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAmArzana. (277 ) nache ke avirati nAmanA ApaNA yoddhAne tharatharAveche. ApaNA nagarano bhaMga karanAra zrI covIsa tIrthakaro tathA temanAthI utpanna thayelA 1sAdhu 2sAdhvI 3zrAvaka 4zrAvIkA rUpa caturvidha saMgha ApraNAthI chuTI par3I dharma rAjAnA nagaramAM javA upaDayoche. tIrthakaranA bhakto, sAdhu mahArAjAo, ApaNA saMsAra nagaramA rahenAra saMsArI jIvone evAto upadeza Apeche ke-te upadeza, sAMbhaLyA pachI ApaNA nagaramAM te jIvo rahetA nathI, ane saMsArane te smazAna sarakho gaNeche, ApaNI mAyAnA ane kuTuMba parivArane baMdhana samAna gaNeche, mAyAnA pAsa roDI vairAgya rUpa bakhtara dhAraNa karI saMsArano tyAga kareche, anAdikALathI A pramANe ApaNA naMgaramAthI jIvo mokSa nagaramA cAlyA jAyache. te joi mane atyaMta ciMtA thAyache. dharma rAjAnuM mokSa nagara ApaNA saMsAra nagara karatA * nAnuche te cauda rAja lokane aMte AveluMche te nagaramA rahenArA jIvo atyaMta sukhI hoyache mokSa nagarImAM gayelA jIvono ApaNAthI kazo bhaya raheto nathI. __mokSa nagaramAM gayA jIvo pAchA ApaNA nagaramAM AvI zakatA. nathI-ApaNuM temanA upara kazuM jora cAlatuM nathI. are mArI nagarInI kharAba avasthA thai gai ! tamo ATalA badhA subhaTo chavAM mArI. AvI dazA thaI, have mAre zuM karavu,konI AgaLa jai pokAra karavoH A pramANe karma rAjAnAM vacano sAMbhaLI moha pradhAna AsvAsamA Apeche. he karma rAjA tamo kema ciMtA karocho, karma rAjAjI tamAraM nagara kadI khAlI thai zakavAnuM nathI. anAdikALathI tamArI evI sattA beThelIche ke prAyaH koika jIva mokSa nagarImA jai zake, Apano huM pradhAna tathA ajJAna nAmano. putra, eTalI to saMsArI jIvo For Private And Personal Use Only
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 178 ) kamarAjA ane rAjAnuM yuddha. upara sattA calAveche ke, bicArA jIvane saMsAra eja sAra mAnyA vinA chuTako thato nathI. karma rAjAjI amArAM darekanAM parAkrama nIce mujavache te sAMgaLo. hUM moha pradhAna anAdi kALathI ApanI kRpAdraSTi taLe hAjarachu. parabhAvarUpI jhALamAM dareka saMsArI jIvone meM phasAvI dIdhAche. ekeMdriya jIvo upara paNa mArI sattA vyApelI che, dvIndriya jIvo upara paNa mArI sattA vyApelIche, trIndriIya jIvo upara paNa huM sattA calAeM caturindri jIvopara paNa mArA vazamAMche, paMceMdrI jIvo cAra prakAranAMche 1 devatA 2 manuSya 3tIryaca 4 nArakI e cAra prakAranA jIvo paNa mArA AdhInache, devatAo paNa devIo upara mohanA pAsathI Azakta raheche. A mArI devI, A bIjAnI devI, evI moha ghazA karAvanArachu, mArI utkRSTa sthIti mohanIya, karmanI sittera koDAkoDI sAgaropamanIche, nAnuM bALaka tenAyAM paNa huM vyApichaM. yuvAvasthAvALA jutrAna puruSomAM to huM nirbhaya paNe vyApta chu jo mohanA hoya to dareka manuyo saMsAramAM sAra mAnenahIM, rAtrI ane dIvasa hUM dareka jIvonI sAye vyAptachu, moha madathI belA thayelA jIvo jANI zakatA natho ke amo mohanA pAma chapaDAyAchIe-evI mArI sattAche jogI jatI, saMnyAsI, gosAi, atIta, phakIra vigere kahecheke moha kharAbache, moha karanA nahi ema bIjAne upadeza Apeche tevA puruSone paNa huM mArI moha jhALamAM phasAvI dauMchu. phakIra phakIrAi lei beThA hoya topaNa dhana strInAmAM huM pravezaMkarI tene lalacAvI saMsAramA pAI rAjAo ke je zUravIro kavADe tene paga strI, dhana, putra, rAjya, vigerenA mohamA phasAvI deu. je rAjAo siMha samAna zUrA hoya che, ane je raNasaMgrAmamAM hajAro manuSyone kApI nAkheche, sebAne paNa huM putra mohamA phasAvI For Private And Personal Use Only
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana rokrATuM. siMhasamAnazUrA rAjAone paNa mohamA phasAkI svIonA page lagAu~chu. hajAro subhaTonAM bANa vAgatAM paNa jenI cakSumAMkI azru AvyAM nathI. evA rAjAonI cakSumAMthI svInA maraNathI azru kaDhAbUDhuM. jo huM rAjAomAM vyApI nahi rahuM to teo A saMsAra mAMjIvanI hiMsA vigere kema kukarma kare?pRthvInA lobhathI paraspara rAjAone huM laDAkuMTuM, svInA mohathI paraspara rAjAone laDAvanAra ane dunIAmAM jIvono nAza karanAra huM moha pradhAna hUM. jyAM mAro saMcAra hoyache tyAM krodhAdika subhaTo paNa vAsa kareche. mokSa nagarImA jatAM agIyAramA guNaThANA sudhI mAru prabala .jorache. koha viralo jIva mArAthI bacI jAyache. are tamo tIrthakaranA bhakto sAdhuone pUchoke tamo konAthI vizeSa Darocho. pratyuttara maLaze kemohathI amo DarIe chIe. juo cakalo, cakalI, mora, popaTa, kabutara, siMha, zRMgAla, vigere tiryaMca jIvo paNa mohAvezathI kevI sthiti prApta kareche. cakalo, cakalI,potAnAM iMDAMpara kevo mohadhAraNa kareche. mayUra mayurIno viraha thatAM ke AkaMda kareche. gau mahiSI potAnAM bacAne jubho mohanA AvezathI kevAM cATeche kI kurakurIyAMne potAnAM mAnI ke hetadhAraNa kareche. vaLI dhananA mohathI prANImo marI parabhavamA mUSaka sarpa vigerenA avatAra dhAraNa kareche. putranA maraNathI mAtapitAne atyaMta rUdana karAvanAra hu~ chu. svInA maraNayI tenA patine zoka karAvanAra hu~ chaM. satyanepaNa asatya tarIke dekhADanAra huM chu. mArA vazamAM AvelA jIvone corAzIlAkha jIpAyonimAM bhaTakAvanAra huM chu. mArA vazamAM patita pANIo hiMsA phareche. asatya vadeche. corI kareche, parastrI sevana kare. ityAdi sarva mArI sattAthI thAyache. For Private And Personal Use Only
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 180 ) karmarAjA bhane dharmarAjAnuM yuddha. pRthurAje strInA mohathI jayacaMdra sAthai bhAre kleza karyo. pRthurAja upara zAhabuddIna ghorI caDhI Avyo, temAM aMte mRtyu pAmyo karNaghelAe khInA mohathIrAjya khoyuM, manuSya paradeza bhramaNa kareche. jaLamA~ praveze, ityAdi sarva mAruM kAryache, anaMta jIvane huM saMsAramA anAdikALayI bhaTakAvaM chaM. ane bhaTakAvIza. dharmara jAno viveka rUpI yoddho paNa mArAthI bIveche. kayA jIvamAM huM vyApI rahyo nathI. vItarAgadevanA sAdhuone lAga sAdhI mArA phaMdamAM phasAvI dachu. juo mArI kevI zakti jIvone saMsAramAM sAra dekhADI cA ritra levarAvato nathI. sarva jIvone saMsAramAM anAdikALathI pheranuM chu ane vaLI pheravIza adharmI banAvuchaM. aneka prakArano veSo karI jIvono huM mArAphedamAM phasAnuM chaM. ko inAmAM vyaktapaNeto koinAmAM avyaktapaNe huM vasuMchu, sarva saMsArI jIvAnehuM pUtaLAMnI mAphaka nacAbu chu, mArI ghenamAM sarva jIvo muMjhANAche. jyAM tyAM huM moha vyApI rahyo moha ghATInuM bhedana karabu mahA duSkarache. ema dareka mahAtmAo pu* stakamAM lakheche. dareka jIvanuM bhAna bhUlAvanAra ane parasvabhAvamAM ramaNa karAvanAra huM moha jIvomAM peTho ke te bIcArA paravaza thai jAyache mArA AgaLa sarva jIvo kITaka samAnache, mArI zaktithI jJAnIo paNa gamarAyache, huM sadAkAla corAzI lAkha jIvayonimAM rahelA jIvonI pAse rahuMchu. mahAdeva sarakhAne paNa pArvatInA mohamAM phasAvanAra mArA binA bIjA koNa! dezAbhima nathI dunIyAnI majAne paraspara vaira karAvanAra mArA binA bIjo koi nathI. moha garbhita vairAgyamAM paNa mAru astittvache, matamatAMtara mithyAtvAdinI vRddhe mArAthI thAya che. juo mArI zakti. !!! AvAM moha sacivanAM vacana sAMbhaLI karmarAjAe moha pradhAnane zAbAzI ApI kAM ke dhanyache mArA zUrA moha pradhAna mAre tArA For Private And Personal Use Only
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana. jevo bIjo koi miya nathI. have karmanRpatino putra ajJAna Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svakIya svarUpa sabhA samakSa . kathe che. are huM moharAjAno putra ajJAna mArUM nAmache, paMDita loka mArA vairIche. cauda rAjaloka mArU sthAnache. sarva jIvone meM aMdha karyAche. jJAnAvaraNIya karme karI huM sarva jIvomAM vasuMluM dharmarAjA tathA mokSanagarInuM bhAna huM thavA deto nathI. satyAsatyanuM svarUpa jIvone jANavA deto nathI, satyadeva gurudharmanuM jJAna mArI sattAthI jIvo karI zakatA nathI. (281 ) sIkaranAM sUtro tathA temanI AjJA pramANe mokSa nagarI pratigamana karanAra munivaro paNa mArA vazamAM rahelA jIvone samajAvI zakatA nathI. je samaju che tene sAdhuo samajAvI zake, paNa huM jyAM vasuM huM tyAM teo game teTalo upadeza Ape topaNa ukharabhUmAM varSA - nIpeThe niSphaLa jAyache. cAragatinA jIvo mArA vazamAMche. pazupaMkhI AdijIvonI meM kevI avasthA karIche; mATe he karmanRpati mArA jevA putro chatAM Apane ciMtA karavI yogya nathI. ajJAna putra A pramANe kahIne mauna rahyo, tyAre karma nRpatinI niMdA nAmanI putrI sabhAsamakSa kahevA lAgI keniMdA bhASaNa. he pitAjI ! huM ApanI niMdA nAmanI putrI chatAM Apa kema udAsa thAocho. sarva jIvone huM vaza karuchu adekhAi nAmanI mArI mAtAe janma Apyoche. sarva jIvonA guNone huM temAM pesatAM bhasma karu. jyAM mAtA adekhAino maveza thayo. tyAM hUM tvarita hAjarI ApI praveza karuchu. * For Private And Personal Use Only muniyo paMDito ke je amRta sarakhAM vacana vadeche tenA mukhamI kharAba vacanarUpI viSThA kaDhAvaM. je manuSyo parapuruSanA
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 282 ) karmarAjA bhane dharmarAjAnuM yuddha. guNanI prazaMsArUpa jaLayI potAnA AtmAne pavitra kareche. te puruSo mArA vazamAM thavAthI paraniMdArupa karmakAdavadhI teone malIna karU~ luM. niMdA caturtha caMDAlache ema sarva koko jAneche chatAM niMdA karyA binA chUTako to nathI. sAmAsAmI eka bIjAnI niMdA karAvI paraspara vaira karAeM, asigchu, ane naraka nigodamAM jIvone ghasaDI lei jAuchu, loko sarvanA karatAM mane vizeSa baLavAn gaNeche, kAraNa ke paraspara eka bIjAnI niMdA karavAthI eka bIjAnAM mastakone paNa daDAnI mAphaka manuSyo uDAvI deche, mATe he karmarAjAjI !!! tamArI putrI chatAM tamo kema ciMtA karocho. AvAM niMdAnAM vacana sAMbhaLI adekhAi nAmanI karmarAjAnI strIno putra kusaMpa nAmano hato te bolavA lAgyo ke - he pitAjI mArA jevo ApaNA subhaTo chatAM dharmarAjAnA subhaTonuM kaI cAla - bAnuM nathI. cAra gatinA jIvomAM huM vyApI rahyAchu, mArA sarakhaM koinuM baLa nathI, vakIla vakIlane kusaMpa, rAjArAjAne kRsaMpa, muni sunine kusaMpa, vezyA vezyAne kusaMpa, bhIkhArI bhIkhArIne kusaMpa, bepArI bepArIne kusaMpa, kUtarA kUtarAne kusaMpa. ema sarva jIvone mAMhomAMhe kusuMpa karAvanAra huM chaM, he karmarAjAjI huM kusaMpa nAmano mahAyoddho hiMdustAnanA rahevAzI omAM peThA tyArathI hiMdustAnanA lokanI durdazA thai gaiche. jayacaMdra ane pRthurAjane laDAvI mAranAra paNa huMchaM. musala mAnoe dillInI gAdI lIdhI te paNa mArA pratApathI. kAraNa ke jyAre hiMdustAnanA rAjA one mAMhomAMDe kusaMpa thayo tyAre musalamAnoe hiMdanuM rAjya sara karyu. mokSamArgamAM cAlanAra sAdhuono paNa kasaMpa karAvI kumArge calAvanAra huMchaM jyAM peTho kusaMpa tyAM For Private And Personal Use Only
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarjana ( 283) jarA nahi jaMpa, e vacana huM satya karaMchu.kusaMpathakI mAMhomAhe manuSya laDeche eka bIjAnAM mastaka chedeche, eka vIjAnI niMdA kare, krodha, mAna, mAyA ane lobha paNa jyAM huM kusaMparcha tyAM vAso kare che, corAsI lAkha jIvayonInA jIvone huM anAdikALayI mArA vazamA rAkhaMcha. hAla hiMdustAna dezanI nabaLI sthIti karanAra paNa huMDUM. jyAM meM praveza ko tyAMcI saMpa nAmano yoddho paNa pobArA gaNI jAyache, koi vakhata koi dezamAM vadhAre rahuMchu ane koi vakhata koi dezamAM thADo rahuMcha, jIvo bicArA saMpa karavAne ghaNI mahenata kare, konpharansa bhareche, sabhAo sthApeche ane bIjAone kaheche, ke bhAio saMpa karo paga mAruM maLa kADhaq ghaNuM muzkelache, jyAMthI kusaMpa kADhavAnI taiyArI saMpa yoddhAonI hoya tyAM to kusaMpa bhayarahIta raheche. moTA moTA munirAjo bhASaNo ApIne thAkyA paNa mAruM mUla koi ukhehI zakyu nahi. vakhate muniomAM paNa huM lAga noine pesI jAuMchu ane muni maMDaLamAM paga kusaMpanI sattA calAvaM , je jIvo mArA vazamAMche temane kATanI pUmaLInI peThe cAragatimAM nacAdchu, mArI adekhAi mAtA vinA hu~ ekalo rahI zakato nathI. ____ amerikA iMglAMDa vageremA kusaMpa nathI to te loko mukhIche paNa jyAre huM tyAM pagalAM bharIza tyAre te lokonA bAra vagAdIza, saMpIne jIvo varte te mane sAraM lAgatuM nathI. navaLA mananA mANasa upara huM vizeSa sattA cala buMcha. vizeSa zRM. parvata upara, raNamAM, api vigeremAM huM jIvone praveza karAvucha. he karmarAnAjI mArA nevo putra utAM Ama kama ciMtA karocho. __ AIM kusaMparnuvacana sAMbhaLI adekhAinAnanItenI mAtA sabhA samakSa bhASaga karavA lAgI ke, he mA mAganiya tamo mArA chatAM kama ciMtA karocho. For Private And Personal Use Only
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 184 ) karmarAjA bhane dharmarAjAnuM buddha. adekhAi paraspara karAvavI e mAro dharmache. guNInA guNa dekhI mANaso adekhAi kareche. cAragatinA jIvomAM hUM AvirbhAve vA tirobhAve vasuM * vepArI vepArIne, rAjA rAjAne, vakIla vakIlane, sAdhu sAdhune huM mAMhomA adekhAiyI karmabaMdha phaLa prApta karAkuMchu. mArA vaza tharalA jIvo naraka nigodamAM jai dAruNa bhogaveche ityAdi adekhAinA vacana sAMbhaLI karmarAjA khuzI thayo. tevAmAM sabhAmAM virAjamAna midhyAtva nAmano karmarAjAno yoddho bolI uThayo ke, he karmarAjAjI mArA chatAM Apa kema ciMtA karocho. huM mithyAtva nAmano yoddho saMsAramAM prakhyAta chu, karmabaMdha jIvAne karAvanAra mukhyatAeM huM huM, mArI sattA saMsArI jIvopara sArI rIte beThelIche. mAru mukhya kAma e che ke, bhavya jIvone zuddha deva zuddha guru ane zuddha dharmanI zraddhA thavA devI nahIM, koI viralA prANI tIrthakarano kahelo satya mArga jANI zakeche, juo meM keTalA jI - bonI evI tA buddhi karI nAkhI che ke te bicArA paMca mahAbhUta svarUpa jIvache te thakI anya AtmA nathI evaM bicArA mAnI cArvA kimatarUpa rAkSasanA mukhamAM praveza kareche meM keTalAka jIvone evA to phasAvyAche ke- te pAmara jIvo jIva ajIva puNya pApane svIkAratA nathI, mokSa mAnatA nathI. khAvuM pI, haravuM, pharabuM ityAdi kAryamA dharma mAneche-keTalAka jIvone enA to meM phasAvyA cheke - ajJAnapaNAmAM mukha mAneche. 'ane tetro ajJAnavAdI bhrabhAve cheke ajJAnamAM sukhache jJAnathI rAga dveSa utpanna thAgache. ema mAnI pAmara caturgati saMsAramA anaMtazaH paribhramaNa kareche. aat meM keTalAka jIvone evAto phasAnyAche ke baudha dharma For Private And Personal Use Only
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmana. ( 285) AAAAnnrAAAAAAAAAA svIkArI potAne sukhI mAneche ane te pApara prANI mArA pAsamAM thI chUTI zakavAnA nathI. .. vaLI meM keTalAka jIva ne evI rIte phasAvyAche ke te izae ghaDhAvelA izunIta dharmarupa anyAya kUpamAM gADarIyA pravAhanI peThe TapoTapa kUdI paDe che ane tyAM atyaMta duHkha bhogavatA sadA kALa jIvana gujAreche. vaLI meM keTalAka jIvona evA to muMjhAvyAche ke bIcArA dhananA, strInA, putranA lobhamAM tattva mAneche ane te potAnA AtmAnuM hita sAdhI zakatA nathI. vaLI meM keTalAka jIbone evA to phasAvyAche ke-satya jainadharma pAmyA chatAM paNa temAM zaMkAdika karI ApagI sattAmA varteche. vaLI huM tattva samajyA jIvone paNa mithyAtvamAM gheruchu. jeTalA saMsAramA matamatAMtara utpanna thAya che te mArI sattAthIna thAyache. saMsArI sarva jIvone hu~ mArA vazamAM rAkhuMchaM. mArAdhI chaTakI koi vIrapuruSa muktimA jai zakeche. huM sarva jIvomAM vyApIne rahyochu. ityAdi mithyAtva yoddhAnAM vacana sAMbhaLI karmarAjA harSa pAmyo. tevAmAM avirati nAmanA moharAnAnA yoddhAe bhASaNa karyu ke are sabhAjano hu~ kone saMsAramA bhaTakAvato nathI. cothA guNaThANA mudhI to mAru svataMtra rAjyache devatAo tathA nArakI jIvo tathA tiryaMca jIvo mAyaH sarva mArA vazamAM varteche.manuSpomAM paga Aryajano koi mArA jhapATAmAMthI bacI gayA haze. Abu aviratirnu bolavU sAMbhaLI kaSAya nAmano yoddho chAtI ThokIne bolI uThayo ke, are jyAM sudhI kaSAya evaM mAruM nAma duniyAmAM vidyamAnache tyAM sudhI koino bhaya rAkhavo nahIM, mArUM raheThANa cauda rAjalokamAMche, huM koi jIvane muktinagarImA javA deto nathI, sarva jIvo kaSAyanA vaza thai potA, Atmahita karavaM cukecha. sAmAsAmI jIvone huM lar3AvI mAruMTuM eka bInAnAM mastaka For Private And Personal Use Only
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (186) karmarAjA bhane dharmarAjAnuM yuddha. kapAkuMchu sAmAsAmI vera karAkuMchu, mAtA, putra, strI vigerano nikaTa saMbaMdha karAvI AphnAra huMcha saMsArI jIvone uparanA guNaThANe - uvA deto nathI. saMsArarupI vRkSatuM bIja huMchu. huM anAdikALathI saMsAramA vasuMchu. koipaNa kALe saMsAramAthI mAru raheThANa dUra thavAna nathI. A pramANe kaSAya subhaTanAM vacana sAMbhaLI karmarAjA khuzI dhayo. tyAre yoga nAmano subhaTa bolyo ke mAruM parAkrama koNa nathI mANatuM. huM sarva jIvone pApa baMdhAvI corAzI lAkha jIvayonimAM bhaTakAvucha huM sUkSma rIte dareka jIvone vyApIne rahUMcha AtmAnI paramAtmAdazA thatAM vikhUTo pahuMcha, mATe he karmarAjAjI tamo jarA mAtra paNa bhaya pAmazo nahi. ityAdi subhaTonU bolavU sAMbhaLI karmarAjAne jusso caDhayo. hiMmata AvI. sarva subhaTone karma rAjAe hukama karyo ke tamo have sarva saMsArI jIvone vazamAM rAkho ke jethI dharmarAjAnA subhaTonuM kaMi paNa cAlI zake nahi. ane sarva jIvomAM vyApI saMsArI jIvone dharma karatAM aTakAvo.. AvAM karmarAjAnAM vacana sAMbhaLI sarva subhaTo jussAbhera pota potAnuM kArya bajAvatuM tatpara thayA. have A vakhate dharma zuM kareche te kIce majabaH dharmarAjA vivekasabhA, dayAmAtA, dhairyapitA, zAMtistrI, upayogamaMtrI, samakitasenApati, kSamAputrI, brahmacaryaputra, kSamAdidharmanRpatinAsubhaTo, muktinagarI. ekadIvasa dharmarAjA vicAra kareche ke-aho huM sarva jIvone saktinagarImAM kyAre lei jaiza. anAdikALathI huM saMsArI jIvone muktipurImA lei jAuMchu, topaNa adyApi paryaMta pAra Avato nathI. For Private And Personal Use Only
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Rom AAAAAA paramAtmadarzana. (18) karmarAjAnA subhaTo jIvone evAto sapaDAveche ke-bhAgye jAvo mArA nagaramAM AvI zake-sarva jIvomA karmarAjAnA subhaTo vyApI rahyAche. karma subhaToe saMsArI jIvone evI rIte aMdha karyAche kete jIvo muktinagarImA AvavA icchA paNa karatA nathI. are have kema karavU. Ama dharmarAjA uMDo vicAra karI ciMtA kareche. ____ tyAre upayogamaMtrIe iMgitAkArathI jANIne pUcchayu ke-he prabho Aja Apa moTI ciMtAmAM paDayA hoya tema dekhAocho. te ciMtA zIche te kRpA karIne kaho ema upayoga maMtrInI prArthanAthI dharma nRpatie sarva hakIkata kahI saMbhaLAvI tyAre upayoga maMtrI bolyo ke-he prabho mArA chatAM Apane ciMtA karavI ghaTe nahi. vivekasabhA bharAvI dharmarAjA nispRha siMhAsana upara virAjamAna thayA. mukhya uddezathI dharma rAjAe vAtacarcI ane kayu ke-he subhaTo tamo ALasu thai kema bezI rahyAcho. karma rAjAnA subhaTo sarva jIvone bhamAvIcAragatimA paribhramaNa karAveche. satyamokSamArganI samajaNa paDavA detA nathI. tamo mArA kharA subhaTo hoya to karmarAjAno nAza karI bhavyajIvone muktipurImA lei jAo. A mArI sabhA samakSa hitazikSAche. AvAM nItiyukta miSTa vacanAmRtanuM zravaNa karI dharmarAjAno anAdikALano upayoga maMtrI gaMbhIra vANIthI sabhA samakSa kahevA lAgyA ke he dharmanRpati, huM niraMtara ApanI sevAmAM hAjaracha. jyAM Apa dharmarAjA tyAM huM upayoga avazya. __ Apano sarva kArabhAra huM karuMcha. mATe kahevAyache ke-upayoge dharma-upayogavinA Apa dharmanRpati nathI. ema anuvAda prasiddhache. huM AvirbhAve tathA tirobhAve ApanI sAthe sadAkALa jIvomAM vasuMchaM. For Private And Personal Use Only
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 288 ) karmarAjA bhane dharmarAjAnu yuddha. * mArI zakti pragaTa thatAM mohAdi zatruo nAza pAmeche. jIvane kSapaka zreNi upara huM caDhAeM. kSapakazreNi caDhatAM karmazatruno nAza thAyache. mokSapurImAM paNa pratyeka AtmAnI sAdhe bhinnAbhinna svarUpe huM va muMluM. mArAthI dareka AtmAo svaparane jANI zakeche mAro nAza koithI thato nathI. mATe he dharmarAjAjI Apa jarAmAtra ciMtA karazo nahi. AvAM upayoga maMtrInAM vacano sAMbhaLI dharmarAjA khuzI thayo, tyAre dharmarAjAnI mAtA dayA sabhA samakSa bolavA lAgI ke huM jyAM sudhI vidyamAnachu. tyAM sudhI koinuM kaMDa cAlanAra nathI. huM sarva jIvomAM prathama vAsakaruM huM jyAM chaM tyAM tArI hayAtIche. dravya ane bhAvathI mAru ve prakAre basa thAyache. dayA, dharmanI mAtA jagatmAM kahevAyache.. tuM mAro putrache huM jyAM chaM tyAM thArI hayAtI kahevAyache, mArAthI hiMsA vigere karma rAjAno parivAra dUra nAzeche, sarva prANIyomAM thADI ghaNI sthIti karUM, ane mokSapurI jIvo na pamADuluM, mATe he putra sukhethI rAjyadhurA dhAraNakaro. ityAdi dayAnA vacano zravaNa karI dharmarAjAnA manamAM dhairya sphuryu. tevAmAM dhairya pitA dharma putra upara snehadRSTi varSAvatAM vacanAmRto varasAda varasAvavA lAgyo he dharmaputra dhairyathI tArI utpatti chatAM tame kema adhIrA banocho. karmazatruo sAtha hUM hiMmatathI ast jIvane kSapakazreNi prApta karAvI ApuMchu. he dharma tArA subhaTone dhairya ApuMchu ane raNasaMgrAmamAM karmano parAjaya karUMchu, karmarAjAnI sAye yuddha thAyache, ane tenA nagaramAMthI aneka jIvone muktinagarImA lei jae chIe. mATe dhairya dhAraNa karo. tyArabAda zAMti strI potAnA svAmI dharmarAjAne namratApUrvaka vinayathI kahevA lAgI ke - he svAminAtha Apa ciMtA kema karocho, mAro hUM dharma sadAkAla bajAbuMluM huM sarva jovone mokSa nagarI tarapha khecuchu. sarva jIva karmanA adhInaM thayA topaNa mArI saMgata karavA cAheche. huM temane zAMti meLavAvA lala For Private And Personal Use Only
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana. ( 289 ) * cAvI karma prapaMcathI dUra rahevA vAraMvAra manodvArA kahuMluM je jIvo saMsAranI havAthI dUra raheche ane saMsArane vaLatA ani samAna gaNeche te jIvomAM hUM vAsa karu ane te jIvone zAzvatapada prApta karavAmAM shAyI banuMchaM. ghaNA jIvo mArI sahAyathI muktinagarImAM gayA jAyache ane jaze. mATe Apa nizciMta raho. tyArabAda sakala dharma senAno uparI " samyakatva senApati " dharmarAjAjIne namana kari madhuravANIthI sabhAjanane Azcarya pamADato kahevA lAgyo ke he dharmarAjAjI ApanI senAno huM uparIdhuM mAro vAsa sakaLa bhavyAtmAomAMche. mArA binA karmanA rAjA yoddhAo raNabhUmimAMthI pAchA haThatA nayI, sakaLakarma sainyano huM nAza karuMkuM. je AtmAmAM huM utpanna thA tyAMcI mithyAta yoddho nAzI jAyache pachI bhavyAtmA saraLatAe gamana karato chato mukti nagarIbAM pahoceche. mithyAkhano nAza karavo eja mAruM mukhya kAmache, je jIvo midhyAtvanA jore dunIyA paramezvare banAvIche, pAcho pralayakAlamAM dunIyAno nAza thAyache paramezvara jIvone sukha duHkha Apeche ema mAnI cAragatimAM bhaTakanArA jIvone sukhaduHkha Apeche te jIvono DhuM uddhAra karunchu. huM te jIvomAM vAsa karI temanI sArI buddhi karuMkuM paramezvara jagatno vanAvanAra nathI, jagat anAdikALathIche jIvo sarva paramAtmA sadRzache, karmanA yoge judI judI gatimAM bhameche jIvone karma anAdikALathI lAgche. jIvo anaMtache anAdikALathIche karma nAza thatAM jIvanI mukti thAyache.. A. pramANe jIvonI sArI buddhi karI mithyAkhano saMga dUra karAvI mokSanagarI tarapha gamana karAkuMkuM. keTalAka jIvo mithyAta yoddhAnA saMsarge brahma brahma svIkArI anyane mAyA tarIke kalpI bhavabrahmAMDama bhaTake che. semane huM zuddhazraddhA arpi AtmahitArthe AtmA ane tene .. * Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org + ( 250 ) karmarAjA bhane dharmarAjAnuM buddha. bhaTakAnA karmache evI zraddhA karAvI karma nAza karavA tarapha te jIbonI vRtti ladhuMkuM. vaLI huM igu-paramezvarano dIkaroche tene se vo se tAraze ityAdi bhramapAzamAM phasAelA jIvone vivekacakSu api satyaM mokSamArga dekhADI AtmatatvanuM bhAna karAvI zuddha buddhizrI paramAtmapada prApta kare tema yojuchu, baLI huM keTalAka jIvone AtmA kSaNikache. kSaNamAM kSaNamAM judo jur3o AtmA utpanna, thAya che. ema mAnanArA jIvAnuM mithyAtva saMharI satyamati apa AtmA kSaNika nathI. AtmarUpa vyaktino nAza thato nathI jJeyanA palaTave jJAnanuM palaTaraj thAyache tethI AtmAmAM thato utpAda vyaya tenI apekSAe paryAyArthika nayamate AtmA anityache ema samyakavodha jIvane anuM ame dravyArthika nayanI apekSAe AtmA nityache ema zuddhabodha samarSI bhavya jIvone mukti nagarI du:mApyA prApta karAkhuMDaM. vaLI huM keTalAka jIvo pitva subhaTano saMga pAmI paMcabhUta vinA vyatirikta AtmA nabhI ema. svIkArIche tevA janone zuddha zraddhA sadguru saMge karAvI A tmA paMcabhUta thakI nyAroche sukha duHkha bhoktAche karmano kartA ema samyaktva ratna arSI mokSa mArga vAhI karUMM. baLI je jIvo nitya ekAMta Atmatatva mAnI AtmAne karmabaMdha svIkAratA nathI AtmAkarmano karttA nathI ane bhoktA nathI ityAdi vaktAone paNa apekSAe satya samajA kuMkuM karmano karttA ane bhoktA AtmAche, AtmA ekAMta nitya navI ekAMta nitya vastu AtmA jo hoya to pachI nAnA vidha zarIramAM vazanArA jIvo sukhI duHkhI avasthAvALA dekhAyace te kema banI zake, mATe AtmA ekAMta nitya nathI, jo ekAMta nitya AtmA mAnIe to pachI zirSamuMDana vratAropa vigere paNa zA kAraNavI karavaM joie. mATe AtmA svavyakti kI nityache ane Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - paramAtmadarzana ( 291 paryAvanA palaTave karI anityache nitya ane anitya eve dharmavALa AtmAche. tene karma lAgeche karmapaNa mithyAtva avirati kaSAyoge karI lAgeche e karmano nAza thatAM AtmA paramAtmapada prApta kareche e Adi zuddhajJAna apa sAdhya-muktipadArthe jIvone merutuM. ane svasvarUpa prApta karA keTalAka jIvo strI putra dhana AdiyI potAne sukhI mAneche te jIvonI dRzya kSaNika padArthomAMtrI sukhanI buddhi dUra karI adRzya AtmasvamAMja sukhache ema zuddhabodha dei A kSaNika padArthomAM mithyA bhrathato dUra karAkuMkuM ane kAmakrodha lobha bhaya hAsya zoka vigerethI jIvone pRthak karI svasvarUpe niSThA karAkuMchu. ahiani hitabuddhi ane hitamAM ahita buddhirUpa je midhyAi na teno huM nAza karuM dareka jIvone huM samyakjJAna arpuche ema anaMtA jo bhUtakAle mukti prati lakSa do ane vartamAnakALe lakSa do ane bhaviSyakALe dorIza hUM dareka jIvavyaktimA ba mithyAtva sainya mArAthI nAbhAga kare. jema sUryano udaya dhatAM aMdhakArano nAza thA che ane te aMdhakAra kyoM gayo ! tenI jema mAlUma paDatI nayI tena sUryasama mArA prakAzathI midhyAtva bhAgI jApache huM bhavya jIvopAM sadA vamuMluM samyaktva binA koI mANasa mukti pAmI zakato nayI karmarAjAnuM sainya mArAyI dUra nAseche mATe he dharmarAjAjI ! tamo mukhethI nizciMta raho A pramANe samyaktvaM senApati vadyA bAda dharmarAjAnI kSamA nApanI putrI savinaya pitAjIne namana karI madhura bhASAe kahevA lAgI kehe dharmapitAjI eka ApanI nAnI putrIluM ApanI pavitra sevA huM dareka AtmAomA sthiti karatI bajAbuMluM huM anAdikALathI bhavya jIvomA ba * * For Private And Personal Use Only
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 291) karmarAmA ame dharmarAjAnuM yuddha. vyavahAre karI dravyakSamA bhAvakSamA upakArakSamA apakArakSamA ityAdi rUpAMtare karI oLakhAuchaM. tIrthaMkara mahArAjAe muktimArga:prarUpyo temAM mane yatinA guNomAM mukhya karI sthApIche pulliMgatAthI oLakhAto krodha nAmano subhaTa mArAthI nAza pAmeche.aneka karmanA yo dAbho mArAthI samUlA nAza pAmeche.je jIvomAM mAro vAsache,tyAM krodha ahaMkAra adekhAI hiMsA vigerenuM jora cAlatu nathI dunIyAmAM huM satpuruSomAM vAsa karuMDaM. ane mArAthI dareka jIvo pratiSTA pAmI karmadala haNI apakaNi prApta karI samyaktva senApatidvArA muktipurImA sukhe pahoceche muktinagarImA javAnI icchAvAlA pahelAM mAruM sevana kareche aparAdhI jIvopara gusse thatA nathI ane temanA aparAdho mApha jIko kareche te paNa mArA prasAdathIja samajavU.kSamA thakI jIvo zAntine pAmeche krodhano nAza thAyache dareka jIvo upara dayAnA ArdrabhAva thAyache. paraspara jIvonA vaira virodhane hu~ TAlueM. dareka manuSyanuM prasannamukha rAkhuMchu. ane muktinagarImA javA mATe mArAthI bane teTalaM avazya karuMDhuM.mArI sahAyathI anaMvA jIvo mukti gayA, jAyache ane jaze. mATe he pitAjI ! tapo harSAo ane zoka tyAgo.A pramAge kSamA putrI bolIne tuSNIbhAvane pAmI bAda jJAna nAmano mahAbalavAna rAjyadhurAvAhI yathAyogya vinayapUrvaka pitAnIne namana karI harSacitte prasanavadane gaMbhIra vANIthI sabhAne camatkRti pamADato bolavA lAgyo ke-he pitAjI ! ane he sabhAjano! huM dharmarAnAno putrachu ema A bALagopALa sarva jagannivAsIbhI jANe che.mAruM baLa keTaluMche te kaMi vizeSa svamukhe kahebAthI zuM ? topaNa huM svapharano kevI rIte adA karuMDaM te sabhA samakSa nivedana karuMDchu, huM dareka jIvomA AvirbhAve karI vA tirobhAve For Private And Personal Use Only
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramArama darzana. ( 293 ) karI sthiti karuM huM anAdikALathI Atmavyaktioma vasuMluM, jJAnAvaraNIya karmanA ghaNA jorathI paNa narakanigoda tiryacAdi bhabomAM huM samULa nAza pAmI zakato nathI. tema hUM paNa jemAM sadAkALa rahuM chaM. evaM Atma vyaktirUpasthAna asaMkhya pradezI kadApi nAza pAmI zakatuM nathI. tema Apa paNa AtmasthAnamAMthI nAza pAmanA nathI. kAla labdhiyoge huM jJAnAvaraNIyAdi karmane haThAvato mArUM zuddha svarUpa tathA AtmAnuM zuddha svarUpa samajI karmano nAza karUM. AkAzasthita sUryaprakAzadhI pratyeka vastuo spaSTapaNe bhAse che. tema mArI zaktipI lokAloka spaSTapaNe bhAseche. huM pratyeka vastuonuM yathAtathA svarUpa jANuMchu ane mArI sattA thayA bAda karmanA subhaTono samUlathI nAza karuchu karma ATha prakArAMche. 1 jJAnAvaraNIya, 2 darzanAvaraNIya, 3 vedanIya, 4 mohanIya, 5 AyuSya, 6 nAmakarma, 7 gotrakarma, 8 aMtarAyakarma. e pUrvokta karma rAgAdika yoge AtmA AkarSe che. karma jaDache, caturgati bhrAmakakarma che. jagatmA AtmAo anaMtAche pratyeka AtmAmAM anaMta zakti rahIche, zAzvana, aja, amara, nirlepa, nissaMga AtmasvarUpa che. jIva tathA ajIva tatvane huM jANI zaku chaM. huM vyavahAre karI matijJAna 2 zrutajJAna 3 avadhijJAna 4 manaH paryavajJAna 5 kevalajJAna Adi rUpAMtaro pAmuM chaM. mArU zuddha svarUpato kevaLajJAna rUpache. lokAlokanuM svarUpa paNa huM jANuMhuM. karmano nAza paNa huM karUM chaM. syAdvAda dharma AtmAmA raheloche tepaNa mArAthI jaNAya che. mithyAsva te paNa huM jANI teno tyAga karI AtmAne karma thakI choDAvuM chaM. mithyAtva, avirati kaya, ane yoga paNa mArI prabaLa sattAthI nAsele icchA, moha, mAyA, kAma, krodha, lobha, paNa mArA ne nAza For Private And Personal Use Only
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (29) karmarAjA ane dharmarajAnuM yuddha. pAmeche hu~ potAno paNa potAnI meLe prakAza karULu mATe loko sUpanI upamA mane Apeche, karma ripu sakaLa sainyano hu~ kalpAta kAla vAyunI peThe kSaNamA nAza karUcha. meM anaMtA jIvone mukti nagarI prApta karAvI, karAkuMchu, ne karAvIza, mATe he pitAjI ! mArA beThA Apa ciMtA karo te anucitache, A pramANe jJAnaputre bhASaNa kayu. tyAravAda brahmacaryanAmano dharmarAjAno putra mahA parAkramI prakhyAti pAmela savinaya pitAjIne namana karI gaMbhIra vANIthI botyo ke A duniyAmAM-brahmacarya nAme karI huM prasiddhatAne pAmyo cha. __paraspara maithuna saMbaMdhano hu~ tyAga karAvucha. huM anAdikALayI jIvomA vAsa karuMrcha jyAM mAro virati nAmano netA baseche tenI sAye huM paNa vasuchu. jJAna tathA vairAgya mitra mane sAhAyya Apeche. navavidha brahmacarya gupti dhAraka jIvo kAmano palakamAM parAjaya kare cha. mArA vAsathI pratyeka manuSyonA zarIranI ArogyatA vRddhi pAmecha, dharma kRtyamA dhairyatA preraka huI. sarva vratomA samudanI upamAne huM dhAraNa karuchu. mArA vAsathI manuSyo vacana siddhi kIrtimAn aSTa siddhi Adi prApta kareche. mohAdi zatruo parAGmukha thAyache. Asanna bhavya jIvomAM haM vizeSataH vAsa karuchu, mAru avalaMbana karI anaMta jIvo mukti gayA jAyache. ane jaze, mATe he pitAjI! Apa ciMtAtyAgI dhairya dhAraNa karo ane sarva subhaTone dhairya Apo. ___ Ama brahmacaryanA kathana pazcAt saMvarasaMjJaka mahArathi yodha zaurya vANIdhI sabhA samA bolyo ke-he dharma rAjAjI! huM sattAvana rUpa karI karmArino samUlataH nAza karuDaM je chidra dvArA karma sainya jIvomA pravezeche te chidrono hu~ rodha karujhu. tethI karma sainya kaI For Private And Personal Use Only
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmAna, cAlatuM nathI, mana vacana ane kAyAnA vyApAro je azuddha pariNatimA pariNamyAche teno huM nAza karu . ___mArI hayAtImAM pApa ane puNya AtmAne lAgI zakatA nathI. karmano parAjaya karI kSapaka zreNi upara caDhAvI trayodazama guNasthA naka prApta karAvI mukti nagaramA praveza karAvucha mAro vAsa paMceMdriya garbhaja manuSyomA vizeSataH AvirbhAveche. krodha, mAna, mAyA, lobha, ane hAsyaSaTkano tvarita nAza karUMchu. ArtadhyAna ane raudradhyAna rUpa yoddhAono hu~ kSagamA nAza karUMcha. kRSNa lezyA, kApota lezyA, nIla lezyA, vigereno samUlataH nAza karuMchu, AtmAno hu~ zuddha sva: bhAva aryurcha, karma rahIta karI jIvone zivasthAna prati mogalabAna hu~ kArya bajAvUDhuM, mArA avalaMbanathI anaMtajIvomuktipada pAmyA ane pAmaze, paNa abhaya jIvone huM muktipada pamADI zakato nathI. nirupAdhimaya mAro svabhAvache, mArAthI karmazatru tharathara dhujeche. jyAMmAro praveza tyAM upazama viveka vinaya zAMti vigereno pracAra thAyache, ityAdi vANI vadI saMvarayoddho tuSNIbhAva pAmyo tyAre nirjarAnAmano mahAyoDo vinayapUrvaka dharmarAjAne namana karI bolyA ke-he dharmarAjAjI ! Apa sevakanI vANI prasannacittathI sAMbhaLo. huM Apano yohorcha huM ApanuM kArya sadAkAla bajAvuchu, bAhya ane AbhyaMtara ebe rUpAMtarane huM pAmuMchu anaMtakarmano nAza huM kSaNamAM karUMcha. nikAcita karma paNa mArAdhI kSaya pAmeche AtmAomAM mAruM rahevAveM sthAnache. kASTasamahane jema agni bALI bhasma kareche tema karmarUpa kASThasamUhane paNa hu~ pALI bhasma karuMchaM. tadbhava mukti pAmanAra tIrthakaro paNa mAro Azraya karI karma nAza kare che. narasuspadvIonAM sukha paNa mAsa AlaMbanathI pamAyache, mArAthI manuSyo aSTasiddhi ane navanidhi pAsa kareche. For Private And Personal Use Only
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karmarAjA ane dharmarAjArnu yuddha. paNa yAda rAkhaq ke je jIvo mane sevece. teonAM krodha, chidra dekhyA kareche. akAma ane sakAma e be bhede mAru pravartanache. cAra hatyAkAraka jIvono paNa mArAthI uddhAra thAyache. anaMtAjIvo karma kSapAvI muktipada pAmyA ane pAmaze temAM mAro prabhAva jANavo. mATe he dharmarAjAjI ! Apa svastha thAo. ApaNuM sainya eva'to baLavAn che ke tyAM karmarAjAnuM kAMi cAlavA, nathI.. .. A pramANe dharmarAjAnA subhaToe potapotA, parAkrama varNavyu. tyAre dharmarAjA atyaMta harSAyamAna thayo ane manamAM samajyo ke mAru sainya pravalache. . A pramANe atra dharmanRpanI sabhAmAM vRttAMta cAleche tyAre karmarAjAnI sabhAmAM te pramANe dhAmadhUma cAlI rahIche. mithyA cetanA nAmanI karma rAjAnI dAsIe karmane dharmanI sabhAmAM banelI sarva hakIkata kahI. tyAre samyak cetanA dAsI dharmanI agre karma nRpa sabhAmAM banelI sarva hakIkata kahI. paraspara yuddha kAryanI sarva sAmagrIyo taiyAra thavA lAgI. dharmanRpe potAnA subhaTone kAMke-mArA priya subhaTo! tamo zatru sainyano parAjaya karo, mArunAma amara rAkhazo, vaLItamArA jevA zUrA subhaTornu parAkrama raNa saMgrAmamAM mAluma paDaze. mATe caturAithI yuddha kara. .. te pramANe karma rAjAe paNa sarva subhaTone vIra rasanAM vAkyo kathI zUra caDhAvyu. subhaTo paNa paraspara parAkrama batAvavA Atura thai rathA-paraspara yuddha cAlyuM temAM zraddhA rUpI subhaTe mithyAtva rUpI yoddhAne harAyo. samakita ronApatie moha pradhAnanI zaktino nAza karyo, kSamA putrIe krodhano nAza karyo, jIva cothA guNaThANA Adi guNasthAnaka caDhavA lAgyo. biratie aviratinI zakti nAza karI.. For Private And Personal Use Only
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (29.) jJAne ajJAnano nAza karyo. dayAe hiMsAno nAza karyo, zAMtithI tRSNA nAza pAmI. karma rAjAnuM sainya nAza pAmatuM pArcha haThavA lAgyu. brahmacarya putre abrahmacaryano sarvathA nAza ko-paraguNa prazaMsAe nidAno nAza karyo. jJAne kaSAyano paNa sthira pariNAmane sAhAyya ApI nAza karAvyo. dharma dhyAna rUpa yoddhAe ArtadhyAna ane raudra dhyAnano nAza karyo. saMtoSe tRSNAno nAza ko, kSAyika samakita pAmI jIva svasvabhAva zakti pAmI Atma rUpa prakAzavA lAgyo. hAsya, rati, arati, bhaya, zoka, dugaMchA, strIveda, puruSaveda, napuMsaka, veda rUpa karma sainyano nAza apramAda tathA dhyAna yoddhAe ko. paMca prakAranI nidrAno tathA cakSu darzanAvaraNI AdicArano tathA jJAnA varaNoya karmano tathA aMtarAyano nAza upayoga maMtrInI sAhAyyathI zukladhyAne karyo. AtmA terame guNaThANe jai anaMta catuSThayathI zobhavA lAgyo. aMte aghAtI karmanI prakRtino paNa nAza karI mukti purImA gayo. ema dharma rAjAno jaya jayakAra thayo ane karma rAjAnu sainya nAza pAmyu. AtmA paramAtma dazA pAmI nirbhaya thayo. anaMta jIvo ema karmano nAza karI muktimAM gayA ane anAgata kAle anaMta jIva muktimA jaze. karmano nAza upayoga dazAe anaMtA jIyo kareche ane karaze. jova karmano nAza karato kSAyika bhAvanI navalabdhiyo pAmeche. sAyika bhAvanI nava labdhiyonA nAma: 1 kSAyikasamakita, 2 kSAyikacAritra, 3 anaMtajJAna, 4 anaMta darzana, dAna, lAbha, bhoga, upabhoga ane vIrya e rIte navalabdhiyonI prApti guNaThANAnI hada pramANeche. have saMbaMdha darzAvatAM kathAyache ke-udyamathI karmano kSaya thAyache. upazamabhAva kSayopazamabhAva ane kSAyIkamAvanI mApti paNa udyamayI ....... . . . .. For Private And Personal Use Only
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 198 ) uma. AAM thAyale. zAstrAbhyAsano udyama karatAM paMcamakAre svAdhyAya karatA jJAnAvaraNIyakarmano kSayopazama thAya che. tema pratyeka ghAtIkarmano nAza udyamathIche. dharmadhyAna ane zukladhyAnarUpa udyamathI jJAnIo kRtsna karmano kSaya kareche. cAritrano khapa karatAM cAritra mohanIyano paNa nAza thAyache. mATe paMcamakALamAM paNa bhavyajIvoe puruSArtha ka mati ajJAna zrutaajJAna ta vo. puruSArthanA paNa aneka bhedache. mATe satyapuruSArtha grahavo joie. samakitanI prApti binA sabaLI pariNati thatI nathI. ane samakita binA puruSArtha niSphala jANavo. samakita mokSanagaratuM dvArache. samakitavinA koi jIva mokSamAM gayo nathI. ane javAno nathI. samasa fear jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama paNa ajJAna tarIke lekhAyale. eTale matijJAnAvaraNIya karmano kSayopazama tarIke gaNAyache. zrutajJAnAvaraNIya karmano kSayopazama rIke lekhAyache. ane avadhijJAnAvaraNIya karmano kSayopazama vibhaMga jJAna tarIke gaNAyache. ane jyAre samakitanI prApti thAyache tyAre teno kSayopazama savaLo pariNameche. ane te matijJAna zrutajJAna abadhi jJAna tarIke gaNAyache. samakita vinA abhavya jIva mukti pAmato nathI. bAhya cAritra pALIne abhavya jIva navagraiveyaka paryaMta jAyache kiMtu samakitavinA bhAvacAritra pAmI zakato nathI ane tethI te caturgatimAM punaH punaH paribhramaNa kareche, samakitano mahimA apUrvache, paMca prakAranA mithyAtkhano nAza thavAthI samakitanI utpatti thAya che. paMca makAranA mithyAkhano nAza jinAgama sAMbhaLavAthI yAyache, sadgurunI zraddhA bhaktithI upadeza zravaNa karatAM mithyAtta nAza pAmeche, samakitanI prApti mATe AgaLa SaTsthAnaka kahevAmAM Avaze. samakitanA paMcamakArache. 1 upazama samakita 2 kSayopazamasabhakti, 3 kSAyikasamakita , For Private And Personal Use Only
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 299) RAAKAnda 4 vedasamakita, 5sAsvAdanasamakita, anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA ane lobha temaja samakita mohanIya mizra mohanIya, mithyAtva, mohanIya e sAta prakRti sarvathA kSaya thatAMsAyika samakitanI mApti thAyache. zrI jina vacanaja tasvarUpache vItarAga hovAthI ema sAmAnya rUcivALA jIva ne dravya samyaktva paNuM sphuTa thAyache. ane naya nikSepa pramANanA vicArayI tatva zraddhAvALA jIvane bhAva sampanatva paNuM sphuTa thAyache ahiM dravya zabdArtha kAraNatA ane bhAva zabdArtha kAryatA rUpa jANavo ema zrI haribhadrasUri kaheche. . zrI uttarAdhyayana sUtrAnusAre dazavidha samyaktva kaheche. 1 satya arthanI sAye saMmativaDe jIvAjIvAdi nava padArtha saMbaMdhI je ruci te nisarga ruci jANavI. 2 paropadezavaDe prayukta jIvAjIbAdi padArtha viSayanI je adA te upadezaruci kahevAyache. 3 rAgadeSa rahita evA puruSane AjJA vaDe dharmAnuSThAnamA ruci pAya tene AjJAruci samakita kahevAyache. 4 sUtranA adhyayana tathA abhyAsathI utpanna thaelA vizeSa jJAna - vaDe jIvAjIvAdi padArthanA viSayamA ruci thAya tene sUtra saci samakita kaheche.. sUtra rUci upara goviMdAcArya- daSTAMta jANavU. 5 ekapada baDe anekapadatathA tenA arthanA anusaMdhAna dvArA jalamA telanA biMdunI jema ruci prasari jAya tebInaruci samyaktva kahevAyache. 5 jene sarva mUtranA artha, jJAna utpanna thAya te abhigama kavi samyaktva kahevAya. tyAre atra zaMkA ya ke abhigama saMca For Private And Personal Use Only
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 3..) samyaktvaruci. ane. sUtramA zophera-pratyuttaramA samajavAna ke-A abhigama ru. ci artha sahita sUtranA viSayamA Aveche. ane te sUtraruci kevaLa sUtranA viSayamAMja Aveche eTalo te bannemAM bhedale. keva la sUtra mUla kathAyache. 7. sarva pramANa tathA sarva nayathI utpanna thaela sarva dravya ane __ sarva bhAvanA viSayanI rucine vistAra ruci samyaktva. kahevA .yache tethI vizeSa lAbha prApti thAyache. . 8 jJAna, darzana, cAritra, tapa ane vinaya vaiyAkRtya AdinA Aca raNa saMbaMdhI ruci te kriyAruci kahevAyache.. 9 jeNe kudaSTino abhigraha ko nA hoya ane je pravacanamA pravINa na hoya tevA puruSane mAtra nirvANa pada saMbaMdhI ruci te saMkSepa ruci jANavI jema upazama saMvara ane (viveka A traNa padanI ruci cilAtI putrane thai hatI tema samajavU. 10 dharmapada zravaNathI utpanna thaelI je dharmapadavAcya saMbaMdhI ruci . te dharmaruci kahevAyache. samAkataratnanI prApti durlabhache-samakita pAmyA pazcAt saMsAra samudra culuka pramANa samajako. A saMsAracakramAM anaMtazaH paribhramaNa karI anaMtavAra anaMtaduHkha pAmyo. aneka deho dhAraNa karyA. pratyeka bhavamAM aneka duHkha bhogavyAM. janma jarA maraNAdi duHkhono bhoktA ghaNIvAra thayo. paNa pAra Avyo nahi. jIva punaH punaH parasvabhAvamA ramaNa karI karma grahecha. AtmasvabhAvamAM ramaNa karavA. thI karma nAza pAmeche, kammapayaDI Adi graMthomAMthI vizeSa svarUpa jANavu. karmano nAza karI mokSanagaramA javAnI icchA hoya to anubhava jJAnano khapa karo. matizruta jJAna hu~ uttara bhAvI ane kevaLajJAnanu pUrvabhAvI anubhavajJAnache.. dRSTAMta jema sUrya kevalajJAnache For Private And Personal Use Only
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana ...commmmm ane sUryodaya thatAM prAk.je aruNodayache te dRSTAMte anubhavajJAna jA.Na. anubhavajJAna sAkSAt paramAtmapadanI prApti karAveche. bhavyajIvo anubhavajJAnathI jANeche. anubhavajJAna sAkSAt sUrya samAnache. zAstronuM adhyayana karatAM, dhyAna karatAM anubhavajJAnanI prApti thAya che. anubhavajJAnIbho upayoga potAnA AtmAnA asaMkhyAta pradeze sthApI pudgalavastumAM ughache. mAro zuddha AtmasvabhAva teja mArUM dhanache. bAkI A bAhya dekhAtuM dhana mAru nathI. ema bhinnatA pADI zuddha guNamA pariNameche. anubhavajJAnI siddhAMtano sArarUpa makaraMda pIvache. anubhavajJAnI samatA bhuvanamAM sadA sukhamAM mhAlecha. arUpI AtmAne dRSTigocara karavAtuM sthAna anubhavajJAnache. mATe samyag jJAnanA. arthI jIvoe punaH punaH satzAstra ane sadgurUno paricaya karI aMtatti karI bAhyavRttino tyAga karavo. . kahuM che kebAhyavRttie guNaThANe caDhavU, te to jaDanA bhAMmA saMyamazreNi zikhare caDhAve, aMtaraMga pariNAmAre. lokA bho lavIyA mata bhUlo. 1 e uparathI sAra levAno ke-bAhyatti nAma bahirAtmadazAthI guNasthAnake caDaqema to jar3ajIvonI bhramaNAche, aMtaraMga pariNAmarUpa aMtardRtti saMyamazreNinA zikhare caDhAveche. mATe bhavya loko bhoLavIyA tame bhUlo nahIM satya tattvamA ramaNa karo. ane dhyAnanI icchA karo. AtmaguNanI vicAraNA karo. AtmAnA svabhAvamAM jJAna, darzana, cAritra, vIryAdi anaMtaguNale, vaLI guNa guNa prati bhinna bhinna svabhAva AtmAmA rahyAche, jJAnano jANavArUpa svabhAva, darzanano dekhavArUpa svabhAva, cAritrano sthiratArUpa ane vIryano sphuraNA zaktirUpa svabhAva ema. anaMtaguNo AtmAmAM tiro mAre ramale. paNa For Private And Personal Use Only
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 301 ) upasthiti.. zaktibhAvadhI AtmAnuM kArya sare nahiM. jema araNi kAmAM zaktibhAve rahIche paNa araNinA kASThane bAtha bhIDavAthI TADha nAza pAme mahi te dRSTAMtanA anusAre zaktibhAve rahelo AtmAno dharma jJAnathI jANI vIryathI pragaTa karIe to caturgatinAM anaMtazaH janma jarA maraNa TaLI jAya. AtmAnA guNa paryAyatuM vyaktirUpe pragaTavuM teja svabhAva lAbha jANavo. prazna - ghAtIkarmano nAza zAvaDe tvarita dhAya. * uttara - jJAna ane dhyAnathI pramAdanA tyAgapUrvaka Atmopayoge sthiratAthI karmano nAza thAya che. parvatanI guphAmAM niviDa aMdhakAra hoyache teno nAza dIpakathI thAyache tema ajJAna tathA karmano nAza paNa AtmajJAnathI thAyache moTI tRNanI gaMjI paNa agninA svalpa kaNIyAthI nAza kSaNamAM pAmeche tema anaMta bhavopArjita ghAtIkarmano nAza paNa AtmajJAnathI svalpakALapAM thAyache. zrIpALanA rAsama dezanAnI DhALamAM dhuM che kezrI. yazo vijaya upAdhyAya. kSaNa ardhe je aghaTale, tena TaLe bhavanI koDIre, tapazyA karatAM atighaNI, nahIM jJAna taNIche joDIre. jJAnI puruSa ardhakSaNamAM je pApano nAza kareche te koTI bhava paryaMta kaThIna vicitra chaTha aThama mAsa ve mAsa vigerenI tapazcaryA karatAM TaLe nahIM. mATe jJAnanI koi joDI eTale te samAna koI nayI mATe AtmajJAnanI prApti karavA prayatna karavo. jJAna rUpI agni sarva karmane vAlI bhasma kareche. Sadravya sAta naya tathA nikSepa dravyAdikanA jJAnayI svapara vibhAga thAya che ane potAnA gharamA praveza kareche arthAt asaMkhya pradezarUpa je ghara temAM AtmA upayogapaNe pariNamI azuddhatAno parihAra kareche, potAnA gharamA AvatAM mA For Private And Personal Use Only
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmaka mAe anubhavaSTiyI sarva sidhdhi joi tyAre vicAryu ke-aho meM anaMta bhavacakra kALa ajJAna rUpa nidrAmA nirgamAvyo. mArI bhUle hu~ janma jarA maraNanAM duHkha pAmyo have bhrAMti bhAgI A zarIrarUpa nagarImA asaMkhya pradezI AtmAnI pratIti thai, asaMkhya pradezorUpa AtmA huM arupI chu. veta, pIta, rakta, kRSNa, e pudgalatuM rUpa che paNa hUM to pudgalathI bhinbharcha mATe rUpAtItarcha, mArAmAM gaMdha sparza nathI. zabdayI mAru jJAna thAya che paNa huM zabdayI nyAro cha mAru koi nAma mathI. tethI huM anAmI kahevAuchu. huM kIrti vA apakIrtivAlo nathI-kAraNa ke bahirAtmadazAmA kIrtinI vAsanA jIvane raheche ane tethI te aneka prakAranA kIrti mATe udyamo kareche. paNa tethI kaI kalyANa yatuM nathI. jema cyAne svamAnI aMdara putrano prasava thayo. ane te putrane moTA thatAM paraNAvyo. vaMdhyA bahu AnaMda pAmI. evAmAM vaMdhyAno putra maraNa pAmyo tyAre vaMdhyA rovA pITavA lAgI. keza toDavA lAgI. vaMdhyAnI AMkha ughaDI gai ane juve che to kaI nathI. mithyAbhAsa thayo ema jANyuM tema ajJAnI jIva sAdhu vA gRhasthanA vA koipaNa avasthAmAM kIrtinI vAsanAthI aneka kAryoM karecha. kiMtu AMkha mIMcAyA bAda kaI paNa temAMnuM dekhAtuM nathI. mAMTe jJAnayogI AtmA koi kIrti kare vA koi apakIrti kare topaNa samabhAve raheche. kAraNa ke-jJAna yogI AtmA jANeche ke kIrtinAma karmanA baMdhanathI jagatmA kIrti masareche. ane apakIrtinAma karmodayathI apakIrti masare che-mATe te kIrti ane apakIrti bane paudgalikache. kIinI kIrti. prasaravAthI te dharmI kahevAto nathI. tema apakoti.masaravAthI te adharmI kahI zakAto nayI. aMtaraMga zuddhAtma vRttithI dhIM kahevAyache. ane aMtaraMga azuddhAtma vRttithI adharmI jANavo. mAna pUjA Adi vAsa. For Private And Personal Use Only
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (304) uccasthiti. annahanamamaramanand, nAothI paNa AtmA bhinnache. kAraNa ke mAna ane apamAna eha bahirAtmA dazAvALAne eTale jeNe dunIyAdArImA sukhaduHkhanI buddhi dhAraNa karIche tevA jovane varteche, paNa jeNe zarIrathI bhinna AtmA nirAkAra jyotimaya jANyoche tevA aMtarAtma dazAvALA jIvane mAnanI vAsanA rahetI nathI. zuddhAtmA sadA mAnavaMtache. pudgalarUpa deha kai mAnya yogya nathI. vaLI koi apamAna kare to samaje kedeharnu apamAna ke tenI aMdara rahelA AtmAnuM apamAna nathI. deha to jaDache ane AtmA to adRzyache, tethI tenuM apamAna thai zakatuM nathI. mATe jJAnayogI mahAtmAne mAna apamAna be sarakhAMche. vaLI jJAna yogInI koi niMdA kare. vA koi vaMdana kare topaNa te samabhAvamA varte che. kAraNake jJAnI jANe che ke-mAro AtmA alakSyache. potAnA svabhAve zuddha nirlepache. ema upayogamAM vartato koinA upara rAga vA koinA upara dveSa karato nathI. kanaka ane pASANane paNa jJAnI AtmA sarakhA jANeche, kanaka ane pASANa pRthvIkAyanAM daLIyAM paudgalikache. ane te kanaka pASANarUpa acitta pudgala skaMdharUpIche. ane huM AtmA to arUpIcha. kanaka pASANa pudgala skaMdha jaDache ane huM AtmA to jJAna guNamayarcha, mArI ane enI bhinna jAtiche. vaLI kanaka pASANamAM sukha nathI. to te upara kema dRSTi ApuM ? ema samajI jJAnI AtmArthI samabhAvamA raheche. ane zuddhAtma svarUpamA upayoga dRSTi Apecha. saMsAranA saMsargamA Avato paNa jJAnI AtmA jalamAM kamalanI peThe bhinnapaNe vartecha, harSa zoka dhAraNa karato nathI. ema pramAdasthAnanu nivAraNa karato virativrata aMgIkAra karato aMtarthI dravyakSetra kALabhAvathI Atma svarUpa vicArato ane tema AtmAnA guNaparyAyane bhinnAbhinnapaNe vicArato mati ane zrutajJAnanA kSayopazame vIrya za For Private And Personal Use Only
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAsAna kti.phoravato saMyama zreNi ArohaNa karato ghAtIkarmano kSaya karI yAvat aghAtIkarmano kSaya karI paMcama gati je muktisthAna temA sAdi anaMtamA bhAMga birAje che. tyAM muktisthAnamAM zarIrano bIjo bhAga TALI be bhAganI avagAhanA rahaMche. muktimAM khAmI sevakabhAva nathI, muktimA gaela AtmA pazcAt saMsAramA Avato nathI, ane tethI janma jarA maraNanAM duHkha pAmato nathI, A pramANe karmanA nAze mukti pAsenI pAseche kiMtu AtmadhyAnarUpa puruSArthamAM pramAda thavAthI punaH punaH saMsAramA paribhramaNa karavU paDeche mana, vacana ane kAyAnA yogo sthira karI Atma svarUpamA sthira tharbu ane bAhya mArgamAM vRtti detAM AgaLa vadhyA karavU. tema karavAthI AnaMdanI khumArI pragaTa thaze ane sthiratA yoge..cAritra mohanIyano nAza thaze, ane AtmA matijJAna ane zrutajJAnanA kSayopazamayoge pratyeka guNa sthAnakanI hade vicitra anubhava pragaTa karato dekhAze ane Atmatattvano nirdhAra bhAsa thaze. A acaLa siddhAMtanI zraddhA tathA teno Adara je AtmA. alpabhavamA mukti javAnoche tene prApta thAyache. ane paramapada prAptinI tIvecchA pragaTa thA vinA tenA upara lakSya lAgatuM nathI ane te prati lakSya lAgyA vinA atma kalyANa nathIja. je bhavyane je vastunI icchA hoyache te prati teno udyama vartache. sarva karatAM zuddha svarUpanI icchA zreSTa guNAvahA jANavI. have te AtmaguNanI prAptikaravA mana zuddha karavu joie. mananI zuddhatA thayA vinA saccidAnaMda prati valaNa thatuM nathI, prathamato mana iMdriyonA viSayamAM bhaTakatuM hoyache tene pArcha vALavaM ane AtmaramaNamA joDa, ema thavAthI rAga dveSAdika za-. truo tenI meLe nAza pAmaze. Ama vartana karavAthI guNonI prApti thAyache koi bhavyo bolavAmAM evaM bole ke-jANe mahA tatvajJAna For Private And Personal Use Only
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 20 ) udyama. prApta thayuM paNa aMtaramAM kaMda hotuM nathI, mATe vartana Atma svabhAvamAM eg joie, ema karavAyI anukrame AtmA karmASTakano nAza karI muktipada pAmeche. atIta kALe anaMta jIvo mukti gayA jAyache ane jaze iti saptama viSaya saMpUrNa. aSTama viSaya. saMsAramAM AtmA kyArathIche -- ? saMsAramAM AtmA anAdikALathIche. jenI Adi hoyache te uptatimAna padArtha hoya che| ane je utpattimAn hoyache te kAryarUpa kahevAyache, ane je padArtha kAryarUpa hoya te samavAya nimitta Adi kAraNonI sAmagrIdvArA utpanna thAyache ane tethe te kAryarUpa padArtha anitya kahevAya che| ane je padArtha anitya hoyache te vinAza pAme che. AtmAne koie utpanna karyo nathI ane tethI te anAdi kahe vAyache. M je padArthanI Adi nathI teno aMtapaNa nathI. te pramANe AtmA anAdi che ane anaMtale. je vastuno koi banAvanAra nathI te vastu nitya kahevAyache, tema AtmA teno banAvanAra koi nayI tethI AtmA nitya kahevAyache. je nitya bastu hoyache te traNa kAlamAM nAza pAmatI nathI. tema AtmA paNa nityache tethI traNe kAlamAM nAza pAmato nathI, je vastuutpanna thAyache te kAraNa pUrvaka hoyache, jema ghaTavastu mRttikA daMDa cakra kulAlAdi pUrvakache ane je vastuno koi utpanna karttA nathI. te kAraNa vinA svayaM siddha hoyache jema AkAza te pramANe AtmA paNa kAraNa vinAnoche. arthAt te konAthI banyo nathI. For Private And Personal Use Only
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, ( 300 ) IzvaravAdI - sarva jIvone izvare banAvyAche to jIvono kartA izvara kAraNI bhUta mAnavo joie. tatvavAdI - jIvono karttA izvara nathI, izvara arUpIche. rAgadveSa rahItache, saMsAranI khaTapaTa rahItache. tevA izvarane jIvo banAbavAnuM zuM prayojana te batAvo ane jyAre izvare jIvo nahotA banAvyA te pUrve izvara bhuM karato hato vaLI batAvo ke jIvonuM upAdAna kAraNa koNa ane jIvarUpa kAryanuM nimitta kAraNa koNa ? prathama sAmAnya mAdhyastha buddhithI vicAratAM paNa mAluma paDheche ke rAgadveSa rahIta evA prabhu vA je Izvara siddha temane jIvo banAvavAnuM kaMD prayojana nathI, ekane sukhI banAvavo ane ekajIvane duHkhI banAvavo evaM anyAyanuM kArya Izvara karato nathI. jIvo banAvyA vinA pUrve Izvarane gamatuM nahotuM te paNa kaMi kahI zakAM nathI, ane jIvo banAvyA pUrve Izvara katRtva zakti rahIta hato ke kema te kahI zakAtuM nathI. kartRtva zakti IzvaranI anAdinI mAno to jIvo paNa anAdi TharyA. tyAre vadatovyAghAtadUSaNa prApta thayuM. katRtva zakti IzvaranI jo anAdi na mAno to zaktinI anityatAe Izvara paNa anitya Tharyo. baLI jIvonI pUrve Izvara che te paNa siddha yatuM nathI. baLI jIvonuM upAdAna kAraNa paNa Izvara kahI zakAto nathI, kAraNake upAdAna kAraNathI kArya bhinna nathI. yathA taMtavaH paTasya jema paTatuM upAdAna kAraNa taMtu te paTarUpaja che tema jo jIvonuM upAdAna kAraNa Izvara mAnIe to sarva jIvothI abhinna Izvara Tharyo. ane jyAre sarva jIvamaya Izvara Tharyo tyAre rAjA paNa Izvara pApI paNa Izvara cora paNa Izvara viDAla paNa Izvara sarva paNa Izvara potAnI meLe Izvara upAdhimaya banyo konuM bhajana kara. koI For Private And Personal Use Only
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pana, konI mukti, te paNa asatya Thayu, tapa japa dAna kriyA sarva asatya TharI. mATe jIvornu upAdAna kAraNa Izvara siddha yato nathI. tema nimitta kAraNa paNa Izvara kahI zakAto nathI, kayA kayA masAlA lAvIne Izcare jIva banAvyo. jo kahezo ke paMcabhUtarUpa masAlAthI jIva banAnyoM to te vAta paNa Aza kusumavat asatya Thareche. kAraNa ke paMcabhUtato jaDache. ane AtmA to jJAna guNI cha mATe te paMcabhUtanuM kArya nathI. mATe jIva upAdAna kAraNa paMcabhUta kadI TharatAM nathI. ane nimitta kAraNa jIvano Izvara Tharato nadhI. mATeM jIva akAraNa hovAthI nitya siddha jhe. ane tethI te anAdikALadhI che ema siddha ThayoM. zrI kevalajJAnI vIramabhue jIvo anAdikAlanA che ema satya kathyuMche. have brahmamAthI jIvonI utpati mAnanArAo prati prazna pUrvaka nemanI bhUla dUra karAyache. ziSya he sadguge koi ema kahecheke AtmA vA idameka ekAgra AsIt artha A dunIyAmA prathama brahma ekaja hatuM ane temAM thI A sarva prapaMca banyoche A vAtamAM zuM satya samAyuche. te kRpA karIne kahezo ? sadgurU he saumya zravaNa kara. brahmamAthI jIko mAyA vigare sarva prapaMca banyo ema mAnavaM yuktihInache. te nIce mujava. brahmathI dunIyAno prapaMca bhinna mAnazo to ekAta bhinna prapaMcarUpa vastu brahmathakI utpanna yAyache tema mAnavU maMDUka jaTAvat asa. tya Thareche, kAraNa ke jema ghaTayakI ekAMta minna paTanI utpa tti jovAmAM AvatI nathI. ema pratyakSa virodha Aveche, vaLI bramayakI ekAMta abhinna jagatarUpa prapaMca mAno to te paNa mukti vikala AkAza kumumakt asatya.hareche, For Private And Personal Use Only
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir __brahmathI ekati abhinna jagat prapaMca brahmasvarUpa Tho, syAre mAtA, strI, putra, sarpa, siMha, Adi sarva brahmarUpa Thayu, tyAre tenAthI bhinna vA tethI mukta thavAzeja nahi, vaLI amo brahmavAdIne puchI e chIe ke-brahma.je te jagat prapaMcarnu upAdAna kAraNache ke nimitta kAraNa ? prathama pakSamAM jo brahmane upAdAna kAraNa mAnavAmAM Ave to kAraNa jevu hoya tevu kArya thAya jema paTarnu upAdAna kAraNa taMtu rakta hoya to paTa paNa rakta thApache. tema jo brahma satche ane upAdAna kAraNache to utpanna thanAra jagat prapaMcarUpa kArya sat tharbu joie. ane te kadI nAza paNa pAme nahi, paNa jagat mapaMca sat nathI ema pratyakSa virodhApatti prApta thatI dekhAyache vaLI brahmane rUpI vA arUpI mAnatAM virodha darzAveche. prathama pakSa brahmane rUpI mAnatAM Agama virodha Avecha. dvitIya vikalpamAM brahmane arUpaNa mAnatAM brahmathI utpanna thanAra jagat prapaMca rUpa kArya arUpI tharbu joieM. paNa ghaTapaTAdi vasturUpI dekhAyache e paNa mahAvirodha Aveche. vaLI brahmane nityamAna tAM brahmathI utpana thanAra jagat prapaMca paNa nityapaNe upalabdha thavo joie paga jagat prapaMca tethI ulaTo vinAza pAmato dekhAyache, tethI tema mAnatAM paNa virodha prApta thAyache, mATe jagat upAdAna kAraNapaNe mAnelaM brahma nityapaNe paNa kahIzakAtuM nathI. brahmane anitya mAnatAM Agama nirodha Aveche vaLI brahmane eka ane te sarvatra vyApakache ema mAnazotoM jIvono baMdha mokSa mAnavo asat Thareche. tema sukha duHkha paNa asat Tharaze. ityAdi vikalpothI brahmanI siddhi paNa thatI nathI. to vaLI brahmamAyI jIvo utpana thayA tema mAnavu te to sarvathA asa ya Thareche. prazna-AnaMda brahmago vidvAn navibheti kutazcana-brahmanA AnaMdane jANakAra puruSa kazAthI maya pAmato nathI. ema vahA Ara For Private And Personal Use Only
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . aAsvarUpa. ..) ___Nyaka tathA taittirIya zrutimAM kAeMche tenuM kema-? uttara-brahma zabdArthanuM samyaga jJAna na thavAthI tatvanI prApti yatI nathI. keTalAka ' vAdo brahma viSe sarva jIvono laya thAyache. ane vaLI brahmamAthI sarva jIvo utpanna thAyache ema samajI tattva pAmI zakatA nathI kAraNake-samyag jJAna vinA samyaga kriyA thai zakatI nathI. ane te vinA bhavAMtaH thato nathI. arthAt karmano nAza karI muktipada pamAtuM nathI. paNa AtmArUpa brahmano bhAvArtha jJAnathI samyaka samajanAra kazAthI bhaya pAmato nathI. mATe samyagdRSTipaNuM prApta thatAM e.. kAMta haTha TaLeche. prazna-zloka bhiyate hRdayagraMthIH chiyaMte sarva zaMsayAH kSIyaMte cAsya karmANi, tasmin dRSTe parAvare. 1 brahmane sAkSAtkAra jANavAthI hRdaya graMthI bhedAyache. ane sarva saMzayo chedAyache. karmo nAza pAmeche. te brahmane dekhatA-Ama muMDakopaniSad vigereyI jaNAyache tobrahmane asatya kema kahevAya? uttara-hebhavyajIva hajI amAru kathana tamArAthI samajAyunathI brahmazabdano artha jJAnavAn AtmA anete jJAnIjIva pratizarIra bhinnabhinna-temaja karmarahIta jJAnIjIvo-vyaktithI bhinnabhinnache tevArupe amo brahmane satya mAnIechIe-paNaje eka brahma ane temAMthI jagat pedAtharbu tevA brahmazabdanA arthane amo satyarupe mAnatAnathI. tenAsaMbaMdhe atrasaMbhASaNa thAyale -atrasamajavAnuMke-sarvatra brahmache, brahmathakIanya kAipadArtha nathI ema mAnavu te jJAnaviruddhache-ane ema kAimAneto temAM anyanuM joranathI-paNa samajavAnuMke-uparanA zlokathI dvaitapaNAnI paTale be tatva-jIva ane ajIva senI siddhi thAyache-asya For Private And Personal Use Only
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadezana. karmANikSIyaMte-AnAM karma nAzapAmeche. AnAM eTale AtmAnA AtmAnI sAthe jJAnAvaraNIyAdI aSTakarma anAdikALathI kSIra nIravat lAgyAMche. te karma, AtmAnuM svarUpa syAdvAdapaNe dekhI Atma svabhAvamA ramavAthI nAzapAmeche. AtmA ane karma ema be vastunI siddhi thai, eka AtmadravyanI dvitIya karmarUpa pudgala dravyanI anAyAse siddhi thai, karmajaDa ane,ajIvache, tethI jIvatattva ema be tattvajJAnI prabhuzrImahAvIrasvAmIe kathyAM che tenI siddhi thai kadApi sAmo prazna ema karavAmAM Ave ke karma paNa bra. mathI bhinna nathI ane te brahmasvarUpache. to uttara tarIke kahevAmAM Avaze ke karma jyAre brahmasvarUpa Thayu. tyAre karmano nAza thatAM brahmano paNa nAza thaze. baLI vicAroke karma che te brahmayakI bhinna che abhinna? prathama pakSamAM brahmathakI karmaekAMta bhinna mAnatAM paTathI ekAMta bhinna ghaTanI peThe be padArtha brahma ane karma bhinna cha tenI siddhi thai, dvitIyapakSamA brahmathI karma abhinna cha ema mAnatAM brahma ane karma eka svarUpa yaha jaze ane karmano nAza paNa thaze nahi. baLI vicAro ke karmasatche ke asatche karmaasatmAnavAmAM Ave to satbrahma ane asat karmano saMyoga thAya nahi, kAraNa ke satnI sAthe je vasturUpe nA hoya teno saMyoga ghaTe nahi. ane beno saMyoga mAnavAmAM Avaze to be padArtha bhinna svabhAvavALA bhinna ThA, tyAre eka eva brahma AvAkyano nAza thayo ema avazya siddha Thareche. syAdvAdapaNAthI to te sarva jina darzanamA yathArtha ghaTeche ane AsmAnI siddhi thAyache ane karmanI siddhi thAyache. AtmA jJAnAdike karI satche ane karmarUpa pudgalanI apekSAe asatche. paNa pudgala dravya potAnA svarUo satche. AtmA ane karmano saMyoga anAdikA For Private And Personal Use Only
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org (AAR) kathI che. AtmA ane karma ce kSIranIravat pariNAmIche, AtmA kyAre svasvabhAvamAM ramaNa kareche. tyAre karmarUpa pudgalo AtmAnA pradezothI vikhareche, ane AtmAmA rahelaM anaMtajJAna AvirbhAve prakAzele. ane AtmA paramapada pAmatAM acala thAyache. janma jarA mRtyuno nAza karI ajarAmara pada pAmeche teSAM napunarAvRttiH ziva arthAt mokSa pAmelA jIvo saMsAramAM pAchA AvI janma dhAraNa karatA nathI. vaLI sarva jIvo brahmanA aMzache ema mAnIeto puNya pApa baMdha mokSa Adi ghaTI zakatuM nathI kAraNa ke sarvasya brahmasvarUpatvAt sarva padArthane brahmasvarUpa mAnyAthI dharma adharma mukti vigere asatya - reche. teSAM A vAkya prayoga SaSThInA bahu vacananoche, tethI AtmA anaMtache ema pratipAdana karyuche. ne pharIthI saMsAramAM AvatA nathI. ema kahevAthI pralaya kALa thayA bAda keTalAka mAnecheke muktimAthI saMsAramAM jIva pAchA Aveche tathA dayAnaMda sarasvati le Arya samAjano prakAzakache te svakalpanAthI ema mAnecheke muktimAMzI jIva saMsAramAMpAcho Ave che. ema te vAdiyonuM mAnavuM asatya Thareche. ane te mithyA jJAnale ema siddha karyu. baLI nImI vedazrutiyo paNa samyagjJAna vinA asamaMjasa bhAseche. ma. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tathAca idaM sarvaM yadayamAtmA, sarve khalvidaM brahma || ayamAtmA brahma, ahaM brahmAsmi || ityAdi veda zrutiyopaNa samyagjJAna vinA pramANIbhUta nathI. sarva paTale sarva khalu eTale nizvayayI A brahmache. ghaTa, paTa, daMDa, cakra, vRkSa, sarpa, jagat sarva brahmache to siddha thayuM ke strI paNa brahma svarUpa. mAtA paNa brahmasvarUpa. putrI paNa brahmasvarUpa. pote vaktA paNa brahmasvarUpa : tyAre kone namaskAra karavo ? konuM smaraNa kara? ane baLI smaraNa karavAnuM bhuM prayojana ? tenI siddhi TharatI nathI. zvA paNa For Private And Personal Use Only
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( n) brahmasvarUpa, ane viSNu paNa brahmasvarUpa. sarpa paNa brahmato pratyekane namaskAra karavo joie. paNa brahmavAdI paNa sarvane brahmasvarUpa mAnI bhedabhAva rAkheche te AkAza jevaDI mUla gaNAga, mATe brahmane eka mAnatAM pUrvokta dUSaNa prApta thAyache. samyagdRSTi tevoja artha samyagapaNe grahaNa kareche. A sarva jagat anaMtajIvothI paripUrNa vyAptache, ane je A zarIramA che te AtmAche, ane AtmA jJAnamayache. dunIyAnI sarva vastuo jJAnamAM viSayIbhUta thAyache. anaMtajJeyano jJAtA anaMta jJAnamaya AtmAche tene brahma kaho vA caitanya kaho. vA paramAtmA kaho, nAmabheda paNa arthato ekano ekache-siddha paramAtmAo sadRza zarIramA rahelo AtmA paNa sarva rUddhimayache paNa karmAvaraNathI sarva rUddhi tirobhAveche-AtmA ajache. avinAzIche. anAdi anaMta, akSaya, akSara, anakSara, acala, aTala, amala, agamya, arUpI, akarmA, abaMdhaka, anudaya, anudarIka, ayogI, abhogI, arogI, abhedI, avedI, achedI, alepI, akhedI, akaSAi, alezI, azarIrI, aNAhArI, avyAbAdha, anavagAhI, agurUlaghupariNAmI, apANI, ayoni, asaMsArI, amara, apara, aparaMpara, jJAnaguNApekSAe vyApaka anAzrita, akaMpa, anAzrava, azokI, asaMgI anAhArI lokAloka jJAyaka, anaMta sukhamaya, Adi guNothI birAjamAna pratyeka zarIramA rahelA AtmAo che. kiMtu karmanAyoge sarva rUddhi DhaMkANI che, A zarIramAM paNa karmathI baMdhAela he AtmAtuMche. jevA siddha bhagavAn che tevo tuM che. ema samyag a grahI prayatna karAyato muktipada pAmI zakAya. paNa samyagjJAna vinA saMsArI jIvo mohamAyAmAM mastAna thai saMsAramA paribhramaNa kareche. mATe satya tatvanI prApti karavI. eja mokSamArga jANavo. zrI sarvajJa prabhue dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, pudgalAmtikAya, jIva dravya For Private And Personal Use Only
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra (218) www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upasthiti. chAna ane kALa A SaDdravya kathana karyAche. kevalajJAnamAM jevuM jANyuM tathA kebala darzanamAM jetuM sAmAnyopayogathI dekhyuM. te pramANe padA tuM pratipAdana karyuche. tenuM jJAna thavAthI satya AtmatattvanI prApti thAyale. mithyAjJAnathI mithyAtvanI vRddhi thAyache.-yata uktaM loka. namithyAtvasamaH zatru, rnamithyAtva samaviSaM // namithyAtvasamorogo, namithyAtvasamaMtamaH // 1 // dviSadviSatamo roge, duHkhamekatra dIyate // mithyAtvena duraMtena, jaMtorjanmanijanmani // 2 // varaM jvAlAkule kSipto, dehinAtmA hutAzane || natu mithyAtvasaMyuktaM, jIvitavyaM kadAcana // 3 // mithyAtva samAna koI zatru nathI. kAraNake manuSyarUpa zatruo baruddha vA bAhyaprANano nAza kareche. ane mithyAtvarUpa zatru to AtmAnI anaMtirudvino nAza kareche. ane mithyAtva samAna koI moDhuM viSa nathI. ane midhyAtva samAna koI roga nathI. ane mithyAva samAna koI aMdhakAra nathI. jvAlAthI dedIpyamAna agnimAM baLI manuM te sAru kiMtu mithyAtkhapaNAthI jIvavuM sAru nathI. vaLI uparanA bIjA zlokamA jaNAnyuM ke - zatru viSaroga tethI to ekavAra duHkha pamAyache ane duHkhe karI jeno nAza thAyache evA mithyAtvathI to bhavobhava duHkhanI paraMparA prApta thAyache, mATe samyagjJAnanI prApti mATe prayatna karavo, zrIvIraprabhue jIvo anAdikALanAche ema kevalajJAnathI jANI prarUpaNA karIche te satya mAnavI. zraddhA karavI. For Private And Personal Use Only
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmAna. 9 navamaviSaya. AtmA nirmalapada ( mokSa ) zAthI pAme; jJAna darzana cAritrAgi mokSamArgaH jJAna darzana ane cAritra mokSano mArgache. zrItattvArthasUtramA jJAna darzana cAritraMna vizeSataH pratipAdana karyuche. tyAMcI jijJAsujanoe tenuM svarUpa gurugamadvArA dhAravaM. atra e traNano vizeSa vistAra karavAthI graMtha gauravatA vRddhi pAme mATe ko nathI. pUrve jJAnanu sAmAnyataH varNana karyuche. darzananu paNa varNana karyuche. cAritranu paNa sAmAnya svarUpa AgaLa kahevAze. aSTakarmanA samUhano je nAza kare tene cAritra kaheche. cAritranA be prakArache. vyavahAra cAritra dvitIya nizcaya cAritra temAM vyavahAra cAritranA be bhedache. 1 dezaviratirUpa-dvitIya sarva viratirUpe. temAM zrAvakanAM bAravata aMgIkAra karavA. tathA tenuM pAlana karavU tene dezavirati cAritra kaheche. __sarvathI paMcamahAvratano zAstrAjJApUrvaka svIkAra karavo ane vItarAga AjJA pramANe vartana karavU tene sarvathI cAritra kaheche-sarva viratirUpa bhAgavatI dIkSAthI karmano nAza thAyache-zAstromAM dIkSAnuM bahu mAhAtmyache kapuMche ke-tathAca zloka. sarveSAmapi pApAnAM, pravrajyA zuddhikArikA // jinoditA tanaH saiva, kartavyA zuddhimicchatA // 1 // dadati brAhmagAdibhya, eke pApa vizuddhaye // godAnaM svargadAnaMva, bhUmidAnAnyanekadhA // 2 // For Private And Personal Use Only
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 316) . zuddhi. AtmazuddhayarthamevAnye, kArayaMti vratAnapi // juhvayamau pazUstatra, azvAdIMzca sahazrazaH // 3 // amedhyabhug gavAmeke, pRSThabhAgaM spRzaMtica // gavAM mUtraM pibaMtyanye, anye paMcagavaM tathA // 4 // zuddhayartha snAMti tIrtheSu, pravizaMtyanye hutAzane // tathApi naivazudhyati, vinAdIkSAM jinoditAM // 5|| kiMca zaucaM vinAzuddhiM, rjAyate na kadAcana // sattvAhiMsAdikaM tacca, yataH prAhurmanISiNaH // 6 // sarvajIvadayAzaucaM, zaucaM satyaprabhASaNaM // acaurya brahmacaryaca, zaucaM saMtoSa evaca // 7 // kaSAyanigrahaH zaucaM, zaucamiMdriyanigrahaH // pramAdavarjanaM zaucaM, dhyAnaM zaucaM tathottamaM // 8 // duSTayogajayaH zaucaM, zaucaM varavivakitA // tapo dvAdazadhAcaivaM, zaucamAhurmanISiNaH // 9 // sarvajJoktadIkSAyAM, etat sarvadayAdikaM // zaucaM saMpUrNa mevAsti, sadAMtarAtmazuddhikRt // 10 // bhAvArtha-sarva pAponI zuddhikArikA dIkSAche. mATe jinezvare kathelI dIkSA Atmazuddhi icchanAre aMgIkAra karavI. dIkSA aMgIkAra karavAthI sarvathA prakAre karmano nAza thAyache. kecit jIvo brAhmaNa vigerene svargadAna godAna bhUmIdAna vigere Apeche ane keTalAka AtmAnI zuddhine mATe vrato kareche ane For Private And Personal Use Only
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 317 ) karAveche. ane homamAM pazuone homeche. keTalAka AtmakalyANa mATe gAyanuM amedhya bhakSaNa kareche, tathA tenA pRSTa bhAgane sparzache ane vaLI gAyanuM mUtra pIveche, tathA paMcagavanuM bhakSaNa kareche. keTalAka Atmazuddhi mATe gaMgA yamunA Adi tIrthomAM snAna kareche. keTalAka amAM praveza kareche, topaNa te ajJAnapaNAthI Atmazuddhi prApta karatA nathI. paNa jyAre vItarAga sarvajJe kayelI bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karavAmAM Ave che tyAre AtmA nirmala thAya che. vaLI te bhAgavatIdIkSAmAM zaucavinA zuddhi thatI nathI. have te zauca darzAveche. sarvajIvadayA zaucaM sarva jIvonI dayA karavI tene zauca kahe che. dayA vinA dharma hoto nathI. ahiMsA paramodharmaH ahiMsA moTo dharma che. ane zAstramAM paNa kAMche ke naya tihuvi pAvaM, annaM pANAivAyao garUyaM // jaM savveviya jIvA, suhesiNo durakabhIrUya // 1 // lokamAM hiMsA karatAM moTuM koi pApa navI. sarve jIva sukha ic che che. ane duHkhayI bIve che. zloka. nasAdIkSA nasAbhIkSA, natadU dAnaM natattapaH // natatjJAnaM nataduddhyAnaM, dayAyatra na vidyate // 1 // bhAvArtha - evI koi dIkSA, bhikSA, dAna, tapa ke dhyAna nathI ke mAM dayA nahIM hoya. zloka. ahiMsaiva matA mukhyA, svargamAkSa prasAdhanI // asyAH saMrakSaNArthaMca, nyAyyaM satyAdipAlanaM For Private And Personal Use Only
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (3.8) upama. __svarga ane mokSa ApanArI dayAja ( ahiMsA ) dayAja mukhyapaNe manAyalIche. ane ene rAkhavA mATeja satyAdikana pAlana vyAjabI gaNAyache. vaLI AcArAMga sUtramA karjA che ke-tathAca pAThaH ___ sevemi jeaiyA jeya paDupanA je AgamissA arahaMtA bhagavaMto te savve eva mAikhkhaMti, evaMbhAsaMti, evaMpa navaMti, evaMparUMcaMti, savvepANA, savve bhUyA, savvejIvA, samvesa tA, nahaMtavA, naajAveyavvA, naparitAveyabA, nauddaveyaghA, esabamme sudai niie sAsae samiJcaloyaM kheyanehiM paveiyaM. AcArAMgasUtra bhAvArtha . huM kahuM chaM ke je tIrthakara bhagavAna thai gayA ane je hAla varte che, ane je AvatA kALamAM thaze te sarva A rIte kaheche jaNAveche tathA vargave che ke sarvavANa, sarvabhUta, sarvajIva, ane sarva satvane haNavA nahi, temanA upara hakumata calAvavI nahi. temane kabaje karavA nahi. teone mArI nAkhavA nahi, ane teone herAna karavA nahi, Avo pavitra ane nitya dharma lokonA duHkhane jANanAra bhagavAne batAvyoche. ane vaLI ko che ke.jayaMcare jayaMciThe, jayamAse jayaMsae / jayaM bhujaMto bhAsaMto, pAvaM kammaM na baMdhai // 1 // zrI zayyaMzabhari kaheche ke yatanAthI cAlavU. jIvanI dayA sacavAya tega ubhA rahe. yatanAthI besavaM, ane yatanAthI sU{. ane yatanAthI bolayu, ema karatAM pApa karma baMdhAze nahi. vaLo kapuMche ke gAthA. mala maila paMka mailA. dhUlI mailA na te narA mailA For Private And Personal Use Only
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, je pAvapaMka mailA, te mailA jIvaloyAMma // 1 // khaNamittaM salilehi, sarIradesassa zujhijaNagaMja kAmaMgaMti nisiddhaM, mahesiNaMtaM naNu siNANaM // 2 // bhAvAthI-malathI melA, kAdavathI melA thaelA, ane dhUlathI melA thaelA mANaso melA nahi gaNAya. paNa je pAparUpa vaMkathI melA thaela hoya te jIvo A lokamAM melA jANavA vaLI snAnamAM jalavaDe kSaNabhara zarIranA bahirbhAganI zuddhi thAyache, ane je jala snAna kAmarnu aMga gaNAyache te jalathI maharSiyone snAna karavAno niSedhache uktaMca zloka. snAnaM madadarpakaraM, kAmAMgaM prathama smRtaM // tasmAt kAmaM parityajya, naiva snAMti dame ratAH 1 snAna e mada ane viSayAbhilASanuM kAraNa hovAthI kAmarnu pa. helaM aMga gaNAyache. mATe kAmane tyAga karanAra ame iMdriyone damavA tatpara thaelA yatijano bIlakUla snAna nathI karatA. ke.TalAka loko samajyA vinA ema boleche ke jainanA muniyo snAna karatA nathI. temane kahevAroM ke jainanA sAdhu zAstrAjJA mujaba varteche tethI viSayAbhilASajanaka snAna- temane kaMi prayojana nathI. brahmacArI sadAsuciH brahmacArI puruSa sadA pavitrache. tene dAtaNa snAnanI kaMi jarUra nathI vaLI zrIkRSNa, pAMDu putrane nIve mujaba upadeza Apeche. zloka. AtmAnadI saMyamatoyapUrNA, satyAvahA zIlataTAdayormiH tatrAbhiSekaM kuru pAMDuputra, navAriNAzuddhayati cAMtarAtmA? For Private And Personal Use Only
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (39.) upasthiti. bhAvArtha-AtmArUpI nadIche temAM saMyamarUpI pANIparipUrNa bharelache, tyAM satyarUpa zIlarUpa tenA taTache, tyAM dayArUpa taraMgoche mATe he pAMDuputra temAM snAna kara. kAraNa ke zarIranI aMdara rahelo arUpI AtmA kaMi pANIthI zuddha thato nathI have tyAre pavitra koNa kahevAya te jaNAveche. gAthA. akhaMDiya vayaniyamA, guttA gutiMdiyA jiyakasAyA. aizuddha baMbhacerA, suiNo isiNo sayAneyA 1 bhAvArtha-aMgIkAra karelAM vrata ane niyamane akhaMDita rAkhanArA ane jeNe potAnI indriyo vaza karIche tathA vaLI krodha, mAna, mAyA, lobha, e cAra kaSAyone jItanArA tathA nirmala brahmacarya pALanAra muniyo / RSiyo) sadA pavitra jANavA. tathA vaLI kahUMcha ke zloka. nodakaklinnagAtro'pi, snAta ityabhidhIyate; sa snAto yodamasnAtaH sa bAhyAbhyaMtaraH zuciH 1 bhAvArtha-pANIdhI bhIMjAyala zarIravALo kaMi nhAelo nahi kahevAya. kiMtu je potAnI pAMca iMdriyono vaza karanAro thai abhyaMtara ane bAhyathI pavitra hoya teja nhAelo kahevAya. vaLI kAMcheke zloka. cittamaMtargataM duSTaM, tIrthasnAnairna zuddhayati; zatazo'pijalai|taM, surAbhAMDamivAzuciH 1 For Private And Personal Use Only
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (321 ) bhAvArtha - aMtaranuM duSTa citta kaMi tIrtha snAnayI zuddha tuM nathI kemake madirAnuM vAsaNa seMkaDo pANIthI dhoie topaNa te apavitra ja raheche. mATe sArAMza ke - jalathI mAtra snAna karyAthI pavitratA prApta thatI nathI. paraMtu dayArUpa zaucathI pavitrapaNuM prApta thAya che. mATe dIkSA aMgIkAra karI prathama ahiMsA vratanuM pAlana karavuM joie. koi paNa jIvanI hiMsA karavI nahi. munine vIsa vazAnI dayA hoyache. ane zrAvakane savAvazAnI dayA hoyache, mAMsanuM bhakSaNa karanAra, mAMsa vecanAra, jIvo, pApI jANavA saMsArano tyAga karanArA munIzvaro ahiMsA vratanuM pAlana karI ziva pAmyA ane pAmaze. jIvanI hiMsA karavAthI thaela dAruNa duHkha yazodhara carithI jANavuM. have dIkSA aMgIkAra karI bIjuM satya bolavu, mRSAvAda eTale jU kadI bolavaM nahiM tadrUpa satyatratanuM paripAlana ka khuM. trIjuM mahAvrata aMgIkAra karI koinI najIvI vastu paNa kalA vinA levI nahIM. potAnI vA pArakI sarva strI vargano tyAga karavo. manamAM paNa bhoga bhogavavAnI icchA karavI nahIM. strInA sAmuM sarAga dRSTithI jo nahi. nava prakAre brahmacarya vratanI gupti pALavI ane maithunano sarvathA tyAga karavo tene cothuM brahmacaryavrata kahe che. sarva vrato nadIo samAna che ane brahmacaryavrata samudra samAnache, bra hmacArI purUSonI kIrti vadheche, jyAM jAyache tyAM tene mAna maLeche. devatAo paNa brahmacArI puruSone sAhAyya kareche. maMtranI siddhi paNa zIlavrata pALanArane turata phaLeche. devatAo, yakSo, rAkSaso paNa brahmacArI munine namaskAra kareche. brahmacArI munIzvarane vacana siddhi saMprApta thAya che, brahmacArI purUSano saMkalpa siddha thAya che. koI manuSya suvarNanAM moTAM derAsara karAve ane koi brahmacaryavrata aMgIkAra kare to paNa brahmacArI purUSanI barobara suvarNanAM derAsara For Private And Personal Use Only
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 322 ) brahmacarya. karAvAne phala tuM nathI. cAritranuM mULa brahmacaryavratache jyAM 'brahmacaryavrata nathI tyAM cAritranI zuddhi kyAMthI arthAt brahmacaryavinA cAritra nathI. grahastha puruSa paNa potAnI strI vinA anya strIno tyAga kareche. brahmacarya mAM ghaNA guNa samAyAche, sudarzanazeThane zULI paNa siMhAsanarUpe thai temAM brahmacaryanuM mAhAtmya jANavuM. navanArada brahmacaryanA pratApathI satya sukhalIlA pAmyA veLI pArakI strInA upara rAga karanAra rAvaNane lakSmaNe mAryo, ane rAvaNa marI narakamAM gayo. ane sItA saMtIno yaza jagatmAM gavAyo viSaya laMpaTI jIvo sadAkAla Akula vyAkula duHkhI raheche. laMpaTI jIvo A bhavamAM paNa duHkha pAmeche. ane parabhavamAM paNa duHkha pAmeche. laMpaTI jIvanI jagatmAM apakIrtithAyache ane viSayalaMpaTI jIvo pakaDAya che to sarakAra teno moTo daMDa kareche, ane jagatmAM tenuM apamAna thAyache. viSaya laMpaTI jIvo evA to AMdhaLA hoyache ke - temane dharma vA adharmanI samajaNa paMDatI nathI. mATe bhavya jIvoe brahmaca vratanuM samyak paripAlana karavuM. vAraMvAra manuSya janma maLanAra nathI. strInuM zarIra sAta dhAtuthI bhareluMche tenA zarIramAM lohI mAMsa, hADakAM, bheda, majjA, mUtra, viSTA bharelIche. nAkamAMthI lIMTa hyA kareche. AMkhamAM pIyAnA thoka bAjeche. kezamAM juo, lIkhonA samUha paDyA kareche. zarIradvArodhI azuci vahyA kareche. baLI juvAna avasthA utaryA bAda vRddhAvasthA thAyache. tyAre zarIra kharAba lAgeche. zarIrano raMga utarI jAyache. alabata tenA sAmuM paNa jovAnuM mana thatuM nathI evI bInA zarIramAM zo sArache ke tenA upara rAga thAya. vaLI strI jAti kapaTathI bharelIche. bhatRhari jevA rAjAne mUkI tenI rANI cAkaranI sAthai saMbaMdhavALI thai hatI. te vAta jyAre bhartRharirAjAe jANI tyAre manamAM ghaNo For Private And Personal Use Only
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 313 ) kheda thayo ane vicAravA lAgyo ke aho je piMgalAne hUM paTarANI tarIke mAnato hato ane je mArI prANAmiyA hatI. ane huM jenA upara pUrNa vizvAsa rAkhato hato te piMgalArANI paNa aMte mArI thai nahi. ane teNIe kAmanA AvezathI nIcanI sAtha saMbaMdha karyo mATe tene dhikkAra thAo. aho jagatnA jIvo kAmAvezathI puNya pApa gaNatA nathI. evA kAmane paNa dhikkAra paDo ane A saMsAramA hu~ jene sArabhUta mAnato hato evI piMgalA paNa mArI thai nahi. aho jJAnIoe saMsArane asAra koche temAM jarA mAtrapaNa asatya nathI. ema ciMtavI tApasI dIkSA aMgIkAra karI parvatanI guphAmA cAlyo gayo, ane temaNe bhartRhari zatakanI racanA karI. mATe saMsAramA sArabhUta dharma vinA anya kazuM jaNAtuM nathI. mATe bhavyajIvoe paNa sAMsArika mohamAyAthI dUra rahI Atmika dharmArAnamAM tatpara thai dharmArAdhana karaM, ane strIviSayAbhilASano tyAga karavo. zAstramAM viSayane viSanI upamA ApIche tyAre vaLI eka mahAtmA kahe che ke, viSayane viSanI upamA ApavI te yogya nathI. kAraNa ke, viSa to eka bhava bhakSatAM prANa harI duHkha Apeche ane viSayo to aneka bhava paryaMta paribhramaNa karAvI duHkha Apeche. mATe viSanA karatAM paNa moTI upamA ApavI joie. viSayathI thatuM sukha svasukha samAna mithyA kalpanA mAtra che. tathAca zloka. svane dRSTaM yathApuMsaH kSaNamAtraM sukhAyate prabuddhasya natakiMcit evaM viSayajaM sukhaM. 1 svAM dekhelo padArtha puruSane kSaNamAtra sukha Apeche ane jyAre te manuSya jAgeche tyAre kaMipaNa dekhAtuM nathI e pramANe viSa For Private And Personal Use Only
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (11 ) brahmasvarUpa. parnu sukha kSaNamAtra AbhAsa mAtrache aMte vastutaH vicAratAM kaMi sukha nathI. vaLI viSayI purUSonI kevI sthiti thAyache te jaNAveche. __ zloka. viSayeSu viSIdaMto, na pazyaMti hitAhitaM zrRNvaMti na hitaM vAkyaM, aMdha badhirasaMnibhAH 1 ' viSayomA viSAda pAmelA jIvo hita vA ahitane dekhatA nathI. tema vaLI hitavAkya koi kahe to te sAMbhaLatA nathI. khare. kharaviSayalAlacu jIvo aMdha ane baherA sarakhAche. ane vaLI kaheche ke, zloka. viSayeSu ratojIvaH, karma badhnAti dAruNaM tenAsau klezamAnoti, bhrAmyana bhIme bhavodare 2 viSayomA Asakta thaela jIva dArUNa karma bAMdheche ane tethI te jIvo bhayaMkara saMsAramA paribhramaNa karato kleza pAmeche. vaLI viSayamA moha pAmelA jIvo zuM kareche te kahecha. zloka aho mohasya mAhAtmya, vidvAMso'piyato narAH muhyati dharmakRtyeSu. ratAH kAmArthayo] aho mohana prAbalya ke cha ke je vidvAn manuSyo paNa kAma ane arthamAM Asakta thayA chatA dharmakRtyamAM muMjhAyache. AI mohana jora toDI zrIjaMbukumAra koTI dhana, strI, parivArano tyAga karI dIkSA aMgIkAra karI. temaja dhannAkumAra tathA zALIbhadre mohano nAza karyo. zrI sthulIbhadra ke je pATalIpuramAM zakaTAla maMtrInA putra hatA ane je bAra varSa vezyAnA ghera rahyA hatA. temaNe strIno tyAga karI dIkSA aMgIkAra karI. ane vezyAne gRhe cAturmAsa For Private And Personal Use Only
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 325 ) ka. tyAM vezyAe potAnuM zarIra dekhAya ane viSayAbhilApa thAya tema nAca karyo, kAmotpAdaka aneka prakAranAM gAyano gAyAM to paNa munivaryazrI sthUlabhadra jarA calAyamAna thayA nahIM ane viSamAM rAgIevI vezyAne paNa vairAgI banAvI. ane te vezyAne zrAvanAM vAra vrata uccarAvyAM. aho AzvarthanI bAta che ke, kAmano nAza karavA mahAmuniyo parvatanI guphAomAM tathA ekAMta jagyAo mAM gayA, kemake tyAM kAma AvI zake nahi mATe. tyAre sthUlabhadra munivara to kAmanA gRhamAM pravezI kAmano nAza karyo. aho keTalaM manuM sAmarthya ? evI rIte bhavyajIvoe uttama caritra zravaNa karI viSaya, kAma, mohano nAza karavo ane te prati jarA mAtra paNa icchA karavI nahIM ane mana, vacana, kAyAthI zuddha brahmacarya vrata pALaM. have pAMca sarvataH parigraha parimANa viramaNa vrata kaheche. zrI munIzvara mahArAjA dhanadhAnyAdika nava vidha parigrahalo tyAga kare che, kAraNa ke vikalpa saMkalpanuM kAraNa parigrahache. parigrahathI krodha, mAna, mAyA, lobhanI uppatti thAya che. jema vahANa atizaya bhArathI samudramAM buDele parigrahanI vRddhithI rAgadveSanI vRddhi thAya che. parigrahathI dunIyAmAM manuSya eTalI badhI guMtavaNamAM AvI paDeche ke tene jarAmAtra paNa zAMti maLatI nathI. vaLI dhanadhAnyAdikanI vRddhi thI moTAi vadheche. manamAM mAna Ave che. baLI adekhAi paNa pragaTa thAya che. vaLI parigrahanI prAptinA kAraNathI prANAtipAta, asatya, corI, Adi pApasthAna konuM sevana karI karmArjana karI jIva adhogatimA avatarI tyAM chedana bhedana tADana tarjana zoka, viyoga kSudhA, tRSA, Adi vividha duHkho bhogave che. vaLI parigrahathI ajJAnIjIva dharma sAdhana karI zakato nathI parigraha meLavavAmAM kevaLa For Private And Personal Use Only
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 326 ) parigraha. duHkhaja samAyuMche. baLI parigraha dhana upara mamatA bhAva rAkhI manuSya maraNa pAmI sarpa, uMdara, gIrolInA avatAra pAmeche. vaLI parigrahanI mamatAthI mAtapitA bhAi paraspara laDI mareche. vaLI parigraha dhanarUpa vRddhi pAmeche tyAre tene sAcavavAnI paNa ciMtA raheche. rakhene cora vigere lar3a jAya evI ciMtA tenA manamAM rahevAthI sukhe karI uMghapaNa AvatI nathI, parigrahathI AraMbha, samAraMbha karI karmopArjana jIva kareche. parigrahadhArI kharekhara jaDavastune potAnI mAnI chetarAyache. mATe vairAgI AtmArthI jIvo parigrahano tyAga karI dIkSA grahI paMcamahAvrata aMgIkAra kareche. ane putra strI mAtapitA vigere saMsArI kuMTuMbano saMbaMdha choDeche ane svastha citte huM ekalo chaM. AtmAthI anya mArU nathI ane huM koino nathI ema adIna manA thai AtmAne zikhAmaNa Apeche. sadgurUne dhAraNa kareche. saMyamanI rakSA arthe vastra, pAtra, pustaka, rajoharaNa, mukhavastrikA, dhAraNa kareche. saMyamanAM upakaraNa rAkhavAthI parigraha kahevAto nathI. kahuMche ke mucchApariggahotto, nAyaputtreNa tAiNA; zrI jJAnaputra vIraprabhue mucchAne parigraha grahmoche. mATe haTha kadAgraha karavo nahIM. ema munIzvara parigrahano tyAga karI nirvikalpa mana karI AtmajJAnamAM matra raheche, ane munIzvara vicAre ke A bAhya parigraha tyAgI muni AtmAnI rUddhi tarapha lakSa ApI juveche to tyAM anaMtajJAna, anaMta darzana, anaMta cAritra, Adi rUddhi bharelI che ane te rUddhi avinAzIche. potAnAthI kadI judI paDavAnI natha ane e rUdhi prApta thavAthI sahaja zAMti anubhavAyache, ema AtmA e jAyuM tyAre A bAhya jaDa rUdhirUpa parigrahano tyAga karyo. ane Atmika rUdhdhi meLavAvA prayatna karavA lAgyA, dhyAnAdiko abhyAsa karavA lAgyA, e pAMcamuM parigraha viramaNa vrata dI For Private And Personal Use Only
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmavAna. kSA aMgIkAra karI munivaryo manavacana ane kAyAthI parigraha dhAraNa karavo nahIM parigraha dhAraNa karAvavo nahIM. ane parigraha dhAraNa karatA hoya tenI anumodanA karavI nahIM. __chaThaM rAtrIbhojana viramaNavrata kaheche. rAtrInA samayamAM munIzvara azanapAna, khAdima ane svAdima e cAra prakAranA AhArano tyAga kareche. zrIvIraprabhue rAtrIbhojanamAM mahA doSa kathyoche, mATe AtmArthI jIva rAtrIbhojana kare nahi. yoga zAstra, vardhamAna dezanA, Adi graMthomAM tathA sUtromAM rAtrIbhojana karavAthI mahAdoSa batAvyAche. vaLI anya darzanIonA zAstramA paNa rAtrIbhojana karavAthI doSa batAvyAche. mATe munivaryo dIkSA grahI rAtrIbhojanano tyAga kareche. e rIte paMca mahAvrata ane chaTuM rAtrIbhojana viramaNavratarnu atrato saMkSepathI svarUpa prasaMgopAta dekhADayu. A pramANe mUla vrata aMgIkAra kare, ane caraNa sittarI karaNa sittarIrUpa uttara bhedatuM ArAdhana nigraMtha munivarya kare. zrIsiddhasena divAkaramUrikRta pravacana sAroddhAramA cAritranA mULa bheda uttarabhedanuM tathA cAritranA upakaraNonuM vizeSataH varNana karyuche tyAMthI jijJAsue vizeSa adhikAra jANabo. have dIkSA aMgIkAra karI kaSAyanA nigraharUpa zauca munIzvara dhAraNa kareche. kSamAthI krodhano parAjaya kareche. ane namratAbhAvathI mAnano parAjaya kareche ane saralatAthI mAyAno nAza kareche. ane saMtoSathI lobhano nAza kareche. vaLI pAMca iMdriyonA viSayo jItavArUpa zauca munIzvara dhAraNa kareche. pramAdano tyAga karavo te rUpazaucane dIkSA aMgIkAra karIdhAraNa kareche.pramAdathakI cauda pUrvI paNa saMsAramAMpaDayA mATe Alasya, nidrA, vikathA, pArakI niMdA Adi pramAdano nAza karI munIzvara apramattapaNe raheche. vaLI munIzvara dhyAnarUpa zauca je For Private And Personal Use Only
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 328 ) ahnAsvarUpa. sarva zaucomAM uttamache tene dhAraNa kareche. dharmadhyAna ane zukladhyAna e ve dhyAna AtmakalyANakArIche. temAM zukladhyAna mukti pradAtAche. mana vacana ane kAyAnA duSTa yogano jaya karavo tene zauca kache vaLI heya, jJeya ane upAdeyano viveka tene uttama viveka kaheche. te zaucane dIkSA aMgIkAra karI munivaryo dhAraNa kareche. bAra prakAre tapa karavo te paNa zauca jANavo, zrI sarvajJa kathita dIkSAmA dayAdika sarva kRtya zaucarUpa zarIranI aMdara rahelA AtmAnI zuddhi karanArache. nizcaya cAritra AtmasvabhAvamayache eTale AtmAthI bhinna nathI te cAritranI prApti mATe vyavahAre cAritrakAraNIbhUtache, A saMsAramA keTalAka jIvo dharmanuM nAma paNa jANatA nathI ane tadanukUla prayatna paNa karatA nathI. saMsAramA moTA kahevANA eTale potAne dhanya mAneche. paNa pote jIvAdika tattva jANatA nayI ane sAMsArika kAryoMmAM aharniza guMthAyA raheche, paNa dharmArAdhana parAyaNa thatA nathI. dharmanuM ArAdhana karI AtmAne karma - dhanI choDAvavo eja uttama purUSonuM lakSaNa che. bAkI dhana, putra, lakSmInI vRdhthiI potAnI vRdhi mAnI ahaMbhAvAM vartatuM te to adhama purUSonuM lakSaNache. zrI bharatarAjA, rAma, pAMDavo vigeree aMte A saMsArane asAra samajI AtmahitamAM pravRtti karI tema bhavya jIvoe paNa adhunA sAramAM sAra dIkSAnuM avalaMbana karaM joie. dIkSA gradyA vinA AzravamArgano rodha thato nathI. A saMsArane jJAnI purUSoe baLatA agni samAna kahyoche, bAjIgaranI bAjI jevuM A saMsAranuM svarUpa jANI vivekI manuSya cAritramArga grahaNa kareche. mAru mAru mAnatA evA aneka jIvo mAyAnA vaza jJAnalakSya satya AtmasvarUpa bhUlI yamarAja vaza thayA ane thAyache. jema samudramAM pANInA aneka taraMgo utpanna thAyache ane pazcAt vilaya For Private And Personal Use Only
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 319 ) pAmeche tenI peThe anAdikAlathI AsaMsArasamudramAM deva manuSya tiryaca ane nArakI taraMge karI jIva anekazaH zarIra choDato ane anekazaH zarIra dhAraNa karato varteche. paNa ajJAna dazAthI pAmara jIvanI - kti thai nahIM. paNa jyAre AtmAnuM svarUpa jANavAmAM Aveche tyAre AtmA saMyamamArgayoge dharmanA AvirbhAva arthe prayatna kareche, jyAre cAritramohanIya prakRtino kSaya thAyache tyAre cAritra AtmAmAM magade che. koi jIva cAritra mohanIyane upazamAveche. koi cAritra mohanIyano kSayopazama kareche, koi jIva kSAyikasamakitayoge AThamA guNaThANAthI kSapakazreNi ArohaNa karI cAritra mohanIyano kSAyika bhAva kareche, koi jIva upazama zreNi caDhI cAritra mohanIya karmanI prakRtine agIyAramA guNaThANe upazamAveche ane tyAMthI pAchA paDe che. ane yAvat mithyAtva guNaThANA sudhI Aveche. koi upazama samakita pAmI AThamAguNaThANAthI upazamazreNie caDheche ane koi kSAyika samakita pAmI AThamA guNaThANAthI upazama zreNi caDhI agIyArame guNaThANe jai mare to anuttara vimAnamaH jaayche| ane koi utaratA guNaThANe paNa maraNa pAmeche. anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA ane lobha temaja samakita mohanIya ane mizramohanIya ane mithyAtvamohanIyano kSAyikabhAva karyA pUrve AvatA bhavanuM Ayu bAMdhI pAchaLathI kSAyika samakita pAmyo hoya te jIvane baddhAyukSAyika samakita jANavuM. AyuSya baMdhanI apekSAe AvaM kSAyika samakita kache, tattvavAta bahuzrutavA kevaLI jANe. te azuddha kSAyika samakitI jIva upazama zreNi kare ema kahevAyache, kSAyika samakita jIva dazamA guNaThANe yathAkhyAta cAritra pAmI bAramA guNaThANe jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, ane aMtarAyakarmano kSAyikabhAva karI anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtavIrya ane kSAyikabhAvanA For Private And Personal Use Only
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir labdhi . paMcalabdhi pAmeche. te nIce mujaba, anaMtadAnalabdhi,anaMtalAbhalabdhi, anaMtamogalabdhi, anaMtaupabhogalabdhi ane anaMtavIryalabdhi saMmApta thAyache. aMtarAyakarma kSaya thayuMche evA paramaparamezvara puruSa sadA sukhI che. mukhyapaNe to te labdhiyonI prApti AtmasvabhAveche. kemake tenI sAyikabhAve mAsiche. ane je anaMta sAmarthya AtmAmAM anAdithI zaktirUpe hatuM te vyaktirUpe thai prakAzeche, ane AtmAnA anaMtaguNono AvirbhAvaterUpa dAna, AtmA pote potAne Apyu te dAnalabdhi jANavI. temaja anaMta Atma sAmarthyanI saMprAptimAM kiMcit mAtra viyogarnu kAraNa raghu nathI. tethI anaMtalAbha labdhi kahevAyache. vaLI anaMta AtmasAmayanI saMprApti saMpUrNapaNe paramAnaMda kharUpe anubhavAyache. temAM kiMcit mAtrapaNe viyoganuM kAraNa raghu nayI tethI anaMtabhogalabdhi jANavI. tathA anaMta Atma sAmarthya saMpUrNapaNe paramAnaMda svarUpe samaye samaye pariNameche topaNa temAM kiMcit mAtra paNa viyogarnu kAraNa raghu nathI. tethI anaMta upabhogalabdhi kahevA yogyache. temaja anaMta AtmasAmarthyAnI prApti saMpUrNapaNe thayA chatAM te AtmasAma yaMnA yogayI Atmazakti thAke ke tenuM sAmarthya na jhIlI zake, vahana na karI zake,ema cheja nahIM. sadAkAla te sAmarthyache temAMjarA mAtra paNa nyUnAdhikapaNuM thavAna nathI. evI je vIrya zakti trikAla saMpUrNapaNe varteche te anaMtavIryalabdhi kahevA yogyache, sAyikabhAvanI dRSTithI jAtAM upara kahyA pramANe te labdhino paramapuruSane upayoga hoyache. vaLI e pAMcalabdhi hetu vizeSathI samajAvA arthe judI pADIche nahIM to anaMtavIryalabdhimAM paNa te pAMceno samAveza thai zakeche. ema teramA guNaThANe kSAyikabhAvanI navalabdhi bhogavato paramapuruSa zailezIkaraNa karI caudamA guNaThANe aghA For Private And Personal Use Only
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AAMAA paramAtmadana. tIkarmanI te guNaThANe khavAvavA yogya je prakRtiyo bAkI rahI itI te caudamA guNaThANe khapAvI siddhazilAnI upara eka yojananA covIza bhAga karIe tenA trevIsa bhAga nIce mUMkI covIsamA bhAge avagAhanAe saMyukta te mokSasthAnamA AdianaMtame bhAMge birAjamAna thAyache, cAritrathI pUrvokta mokSasthAnanI mAsi thAyache. atha dazamaviSaya. 10 karmano kartA tathA bhoktA AtmA, karmano nAza zI rIte kare ? pratyuttara-AtmA svarUpamA ramaga kare to karmano nAza thAyache, parakhabhAvamA ramaNa karato AtmA karma bAMdheche ane, svasvabhAvamA ramaNa karato karmano nAza kareche, anaMtajIvoe bhUtakALamAM karmanonAza karyo ane anaMtajIvo bhaviSyakALe karaze, jIva be prakAranAche. 1 bhavyajIva 2 abhavyajIva. jenAmAM mokSa javAnI yogyatAche tene bhavyajIva kaheche. ane jenAmAM bilakula mokSa javAnI yogyatA nathI tene abhavyajIva kaheche, abhavya jIva kadI mokSa pAmI zakato nathI. AtmA karmano nAza zI rIte kare tenuM ghaNuMkharuM vivecana pUrve mAyaH kathyuMche tethI atra sthaLe vizeSa vivecana karyu nathI. ive vi. cAroke-mokSatattva baMdhavinA saMbhave nahIM. ane jevaDe baMdha te karma ema AtmA ane karmano saMbaMdha jevo jinadarzanamA ghaTeche. tevo anyatra ghaTato nathI. karmathI mukta AtmA siddhasthAnamA sAdi anaMtabhaMgIe rahe che, tyAM paramAtmapaNe samaye samaye anaMtamukhano bhoktA AtmA baneche. koi darzanI duHkhAtyaMtAbhAvarUpa muktimAneche paNa tema nayoH AtmAne karmanAyoge duHkha thAyache, te vibhAvikache For Private And Personal Use Only
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 2 ) mokSa, eTale vibhAvika vastu svarUpa je duHkha te AtmAthI dUra thAyache. ane AtmAmAM sukhache te svabhAvikache svabhAvika vastu kadI TaLatI nathI. tema AtmAmAM je sukhache te svabhAvikache eTale AtmAno sukha zuddhaguNache ane AtmAguNIche. mATe tenAthI dura thato nathI. koi bAdI jaDasvarUpa mukti mAneche muktadazAmAM Atmane koipaNa vastuMnuM bhAna nathI. Ama te vAdInuM mAnabuMche te ajJAna viziSTha che. kAraNake - jaDasvarUpa mukti hota to koI mukti pAmavAnI jarAmAtra paNa icchA kare nahIM. paraMtu syAdvAda satyadRSTithI samajo ke muktipada pAmelo AtmA kevalajJAnaMthI dareka padArthane jANe che. samasta vastunaM jJAna siddhAtmAmAM samaye samaye pravarteche, vaLI sAmAnya upayogarUpa kevaladarzanathI siddhAtmA sarvajagatne dekheche. ane muktAtmA anyAmAdhaguNathI anaMta sukha bhogaveche, mATe jaDasvarUpa mukti. nathI. jJAna svarUpa je AtmA te jaDarUpa banI jAya to te mukti kahevAya nahIM, baLI AtmA jJAnaguNathI bhinna dhAya nahiM. kAraNake-AtmAno svabhAvika jJAnaguNache. te jJAnaguNa AtmAthI trikAle paNa judo paDe nahIM. yAdI -jo muktimA AtmAne jJAnaguNavALo mAnIe to muktAtmA jJAnathI sarva jagatjIvone thatuM duHkha jANe, tyAre te duHkha muktAtmAne thAya, mATe jJAnaguNa muktimAM mAnavo ayukta che. sugurU he satya tattvAkAMkSI bhavya - jarA vicAra karazo to mAluma paDaze ke muktAtmAne anaMtajJAnathI temAM kiMcita virodha Avato nathI. jema dRSTAMta - koI manuSya koisthAne paDelaM tAlapuTaviSa jANe ane tene dekhe tethI tene phaMi duHkha thatuM nathI, tema siddhaparamAtmA kevalI bhagavAn ne paNa jagatnA jIvone duHkhI jANavAthI te du:kha potAne lAgatuM nathI. tema jagatnA jIvomAM zAtAvedanI jona thote zAtAvedanIya kaMI siddhapraznA For Private And Personal Use Only
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (13) AtmAne lAgatI nathI-kAraNake vastuo thakI potAno AtmA nyAroche, tethI te virodha siddhabhagavAnmAM ghaTato nathI. thAzaMkA-siddhAtmAo anaMta sukha samaye samaye bhogaveche te kevala jJAnathI ke, kevaladarzana guNathIsamAdhAna-siddhAtmAo kevalajJAnathI sarva vastu jANeche ane kevaladarzanathI sarva padArthone dekheche. ane siddhAtmAo sukha bhogaveche te avyAbAdha nAmanA guNathI bhogaveche tethI pUrvokta virodhano sarvathA nAza thAyache.. te uparathI sidhdha spaSTa bhAseche ke jaDasvarUpa mukti nathI paraMtu zuddha caitanya svarUpa muktiche. koivAdI AkAzanI peThe sarvatra vyApinI mukti mAneche te paNa yathArtha ghaTanA bahira che. kAraNaka, muktaAtmA AkAzanI peThe sarvatravyApaka nathI. sarvatravyApaka AtmAne mAnatAM baMdha mokSa vyavasthA ghaTatI nathI. jema AkAza sarvatra vyApaka che to te koinAthI baMdhAya paNa nahIM ane baMdhAvAnA abhAve mokSa paNa ghaTe nahIM. tema AtmAne karmapaNa sarvatra vyApaka mAnavAthI baMdhAya nahIM ane baMdhAbhAve mokSa paNa kahevAya nahi ema doSa spaSTa bhAseche, mATe sarvatra vyApinI mukti siddha TharatI nathI. sarvavyApinI mukti mAnatAM prathama sarvatravyApaka AtmA mAnavo paDaze. ane sarvatravyApaka evA AsmAne baMdha mokSa ghaTato nathI. vaLI sarvatravyApinI mukti mAnavAmAM aneka virodha Aveche, mATe trizalAtanaye zrI sarvajJamahAvIre prarupelI mukti yathAtathya satya che. ane te pramANe mAnavAmAM koi jAtano virodha Avato nathI. ____ vaLI koi matavAdI muktimA svAmI sevaka bhAva svIkAreche te paNa yuktihInache. karma khapyAthI sarva AtmAo muktimA sarakhA For Private And Personal Use Only
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mokSa. (35 ) che. sarva AtmAo potapotAnA svarUpe paramAnaMda sukhavilAsI che. sarva siddhAtmAomAM kaMvalajJAna ane kevaladarzana che. koi nAnuM moTuM nathI. aSTakarma khapyAthI aSTaguNa siddhanA jIvomAM pragaTyA che. potAnA guNanA kartA pratyeka siddha bhagavAn che. vibhAvazAthI rahita svasvabhAvabhogI thayAche mATe paratuM karttApaNuM leza mAtra nathI. vaLI siddhanA jIvone zarIra nathI, lezyA nathI, mana nathI, kAyA nathI, eka pudgala paramANu sarakho paNa siddhanA jIvomA rahyo nathI alezI, azarIrI, acala, siddhanA jIvoche. ___ema mAneche ke, muktimAM keTalAka varSa paryaMta rahIne jIva pAcho saMsAramA Aveche. paNa te yogya nathI. kAraNake karmano nAza thatAM siddha svarupatA pragaTe che te avasthA sAdi anaMtameM bhAMgeche. eTale siddhamAM gayAnI Adi che paNa anaMta nathI arthAt siddha thayA pachI saMsAramA AvatA nathI. saMsAramA AvavAnuM kAraNa karma che te karmanoto prathamathoja nAza karI mukti gayAche mATe saMsAramA avatAra levAnuM kAma bilakula nathI. vaLI koi kahezeke, siddhanA AtmAone navAM karma lAge te paNa jJAnahIna vacanache kAraNake, karma lAgavAnuM kAraNa AtmAne rAga ane dveSa che ane rAgadveSano sarvathA nAza karI siddhAtmA thayA che mATe navAM karma paNa siddha paramAtmAne lAgatAM nathI. sadAkAla zuddha svarUpe nija bhogaveche, tethI siddhanA AtmAo kadApi kAle saMsAramA pAchA janma dhAraNa karatA nathI. siddhanA jIva anavatArI che. koi ema kahezeke. jyAre te paramAtmA thayA ane siddha zilAnI upara siddha kSetramA rahyAche ane tyAMthI pAchA dunIyAmAM AvavAnA nathI. ane jagatnA lokone duHkhamAthI bacAvatA nathI tyAre temaNe zo paropakAra ko kahevAya: tenA uttaramA samajavA ke, For Private And Personal Use Only
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, muktAtmA the prakAranAche. eka kevalajJAna saMpAdana karI AyuSya vizeSe rahelA ane bIjA caudamuM guNasthAnaka sparzI siddha sthAnakamAM gayelA. have teramA guNasthAkakavI kevalajJAnI mahAtmAo bhASA ghargaNAnA pudgalayoge upadeza ApI tatvasvarupa samajAvI jagajjIvonuM kalyANa kareche. ane siddhamAM gayA bAda siddhasvarupe thatAM: jagat jIvo siddhanuM dhyAna karI svasvarupa pragaTAveche eTale temAM paNa kalyANa prAptimA jagajjIvopati sidhdha paramAtmA nimitta kAraNIbhUta che, te vinA dravyadayArupa upakAra karavA arthe te sidhdha paramAtmAnI svAbhAvika zakti nathI kAraNa te vItarAga thayAche, sarvajIvanA kalyANamAM upAdAna kAraNanI apekSAeto poteja kAraNache. anya to temA nimitta kAraNa che. A vAta sUkSmadRSTithI sadgurU pAse samajatAM yathAtathya samajAze. koi jIva to iMdra AdidevatArUpe tharbu teneja mukti mAneche. kAraNa ke tenAthI AgaLa sUkSma jJAnadRSTithI jovAyu nahi tejakAraNa che, jema ke izutrasta Adi matavAlA ema mAneche ke paramezvara suvarNanA siMhAsana upara beThoche ane tenA mastake mukuTa vigereche ema kahevAthI samajAyache ke te devayAona paikI koI devane paramezvara mAnI vizvAsayoge emamAne che. kAraNa ke pUrva bhavano rAgI ane saMbaMdhI koi deva A pramANa karI zake ane tethI bhrAMtimA phasAvu paDe. ema khrIsti dharmamAM hoya to te apamANa kahI zakAya nahIM, mATe sarvAMze paripUrNa anubhavagamya jinadarzanamA je muktisvarUpache te satyache. muktimA anaMta siddhonI avagAhanA bhegI hoyache. ziSya-he guro ! avagAhanAnuM zuM svarUpache ane te avagAhanArUpI che ke arupI ? For Private And Personal Use Only
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upasthiti. gurU he vineyaziSya ! AtmA jyAre zarIra tyAgIne muktimA jAya che tyAre zarIranA traNa bhAga karIetemAthI eka bhAga tyAgIe. 2 pramANamAna AkAza pradezamA AtmA asaMkhya pradezathI vyA pIne raheche ta avagAhanA jANavI. ane te avagAhanA arUpIche. ziSya-eka siddhakSetramA anaMta AtmAo kema karI samAya ? . gurU-eka oraDAmAM eka dIpaka karIe chIe to paNa tenI jyoti samAyache. tema hajAro dIpaka karyA hoya to te dIpakonI jyoti (prakAza) paNa sama yache. temAM kaMi harakata paDatI nathI. vaLI dIpakanA prakAzanAM pudgalarUpIche to paNa samAi jAyache to arUpI evA anaMta AtmAo siddhakSetramA samAya temAM kiMcit paNa virodha jaNAto nathI. ziSya-tyAre siddhAtmA tyAMthI alokamAM kema jai zakato nathIgurU-siddhAtmA akriyache. gamanAgamana kriyAthI virAma pAmyAcha tethI upara jai zakatA nathI. kAraNa ke akriyapaNuMche ane alokamAM dharmAstikAya paNa nathI. mATe siddha tmA jai zakatA nathI. dharmAstikAya to phakta gamanamA pravartelA padArthone sA hAyya ApI zakele. ziSya-tyAre A AdhivyAdhiupAdhimaya jagatamAM zuM sArache. zAthI anaMta duHkha nAza pAme ? guru-zivapada ArAdhya, jagatmAM samajavu. ane teja sAdhya karavA lAyakache. te padanI saMprAptithIja sarva akhaMDa zAzvata sukhanI prApti thAyache. zrI guNasthAnaka kramArohamAM kaDaM che. yathA zloka. yadArAdhyaM cayatsAdhyaM, yaddhayeyaM yacadurlabhaM; cidAnaMdamayaM tattaH saMprAptaM paramaM padaM. For Private And Personal Use Only
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (***) bhAvArtha - je zivapada arAdhya, sAdhya, dhyeya, durlabhache. te pada ne jJAnIoe zukladhyAnathI prApta karyuche. AtmA teja brahmasvarUpache AtmAja zivasvarUpache, AtmAja paramAtmarUpache, siddhatvapaNuM AtmAno zuddha paryAyache, samyag mokSa svarUpa vItarAga vacanothI pratIta thAya che, jyAre baMdhatatvano nAza thAyache. tyAre mokSatattvanI utpatti thAya che. mokSatattvathI AtmA bhinna nathI. mokSamayI AtmA che. jJAna, darzana ane cAritrathI mokSa mAptiche. jJAna, darzana ane cAritra guNamaya AtmAche. ajJAnI jIva AtmAno zuddha svabhAva nahIM jANato chato rAga dveSAdi kareche, tyAre jJAnI jIva AtmasvabhAva jANato chato. rAga dveSano tyAga karI karmathI rahIta thai mokSapada prApta kareche. jJAnI AmAnA svarUpamA sadAkAla ramaNa karI akhaMDAnaMdAnubhava prApta kareche. jema haMsane mAna sarovaramAM ratiche tema AtmajJAnIne AtmasvarUpamAM rati hoyache. je cakora caMdramAMja prIti dhAraNa kareche. tema AtmajJAnI AtmasvabhAvaramaNatAmAM prIti dhAraNa kareche. sItAnI jema rAmamAM prIti tema AtmArthInI AtmasvarUpamAM prIti ramaNatA bhAsanatA varteche. AtmajJAnIne zAstrakarttA zramaNa kaye che. zrIAnaMdaghanajI mahArAja paNa kache ke AtamajJAnI zramaNakahAve, bIjA to dravyaliMgIre. vaLI zrIyazovijayajI upAdhyAya kahecheke, samAdhizatakamAM yathA kevala Atama bodha, paramAratha zivaH paMtha tAme jinakuM maganatA, sohi bhAva nigraMtha. paramArtha zivaat paMtha kevala AtmajJAna che temAM je bhavyAtmAne manatAche te bhAva nirgratha jANavA. nikSepa bhedayI nirbaMdha cAra ma For Private And Personal Use Only -
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAratAche. 1.mAma nitha. 2 sthApanA nigraMtha. 3 dravya nigraMtha. 4 bhAvanigraMtha. pUrvokta cAra nigraMthamAM bhAva nigraMthasarvataH mokSasAdhaka jANavA. kAraNaka, bhAvanigraMthapaNAnI prApti vinA kadApi kALe mokSapadanI prApti thatI nathI. sarvapara vastu viSayothI manane kheskI AtmasvarUpanA dhyAnamAM manane :sthira kare. zvAsozvAse AtmAnu sAraNa karI bhavya jIvo karma khapAvI paramAtmapada prApta kareche. jJAnI puruSa AtmamAMja sthiratA kare. ane AtmabhAvanA sadAkAla: bhAvI anaMta mukhamaya potAne lekhe nIce pramANe AtmabhAvanA bhAve. gAthA. ego meM sAsa appA, nANa desaNaM saMjuo, sesAme bAhirAbhAvA, savve saMjoga larakaNA, bhAvArtha-eka mAro AtmA zAzvata che. trikAlamAM paNa AsmAno nAza thato nathI. vaLI AtmAnuM svarUpa darzAveche. jJAnadarzana saMyutaH jJAna ane darzanAdi anaMtaguNamaya AtmAche. ___ AtmAthI dRzyamAna sarva padArtho bhinnache. sarva paudgalika padAyo saMyoga vinAzI dharmavALAche. te paudgalika padArthamAM mArAparyu kaMDa nathI. rUpIpadArthathI bhinna huM AtmA zuddhacaitanyamaya lakSaNa lakSitachaM. AtmAnoprakAza karavAne anya padArthanI jarUra nathI. AtmA povAnI meLe potAnA svarUpano prakAza kareche. kaMcukanA tyAgathI jema sarpa naSTa thato nathI. tema zarIra nAzathI AtmA naSTa thato nathI. trikAlamA AtmA potAnA zuddha svarUpathI bhraSTa thato nathI. mUrkha mUDha manuSya zuktimA rajatanI bhrAMti dhAraNa karI jema mithyApayAsa dhAraNa kareche tema bahirAtmA, parapudgalavastumA Asvata buddhithI bhrAMti dhAraNa karI mithyA caturgati bhramaNarUpa kleza pAtra baneche. For Private And Personal Use Only
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmabaMdhana, ( 339 ) sahaja svAbhAvika Atmika guNAnaMtanI AvirbhAvatArUpa siddhatAnuM hetu samyagjJAnache. samyagjJAnanI prApti binA bhavasaMtatinI uccheda to nathI. te samyagdarzananI prApti vinA samyagjJAna kahI zakAtuM nathI. anekAMta syAdvAda sattAmaya AtmasvarUpAdi padArthonuM yathArtha bhAsanapaNuM, zraddhAnapazuM thAya tyAre samakita kathAyache ane samakita pUrvaka je jANapaNuM te samyagjJAna kahevAyache samyagjJAnanI prApti rUpasUrya je bhavyajananA hRdayamAM pragaTayoche tene mithyAtvarUpa aMdhakAra AcchAdana karI zakatuM nayI jJAnarUpa sUryodayathI sarva padArthono bhAsa thAya che. tyAre mokSamaya AtmA svayameva prakAzeche. ane karmano nAza thAya che. navamAM jIvatattva Adeyache, saMvara nirjarA mokSa e RNa tatra upAdeyache, pudgala dravya ajIvache, puNya pApa pudgala skaMdhoche. te pudgala skaMdhone AtmA potAnA svarUpamAM ramato dUra kareche. jyAre AtmAnA asaMkhya pradezonI sAthe karmarUpa pudgala skaMdhono eka paramANu sarakho paNa raheto nathI. tyAre AtmA nirAvaraNa nirmamapada prApta karI sAdi anaMta sthiti pAmeche. eka samayamAM guNasthAnAtIta thala AtmA AkAza pradezanI samazreNie anyamadezone svayavinA siddhisthAnamAM virAjeLe. tyAM siddhamAM kiMcit duHkha nathI. duHkha sarva pudgalanA saMyogathIche. nirmala paramAtmAne paramANu mAtrano saMbaMdha nathI. tethI tyAM leza paNa duHkha nathI. Adhi vyAdhi ane upAdhi e traNa prakAranAM duHkhathI rahita AtmA anaMta sukhamaya varte. sarvathA prakAre duHkhano abhAva muktisthAnamA che. anaMta siddhajIvo lokanA agrabhAge virAjyAche. ane teo sadAkAla AtmasvabhAvamAM ramaNa kareche. anaMta jJAnadarzana cAritrarUpa ratnatrayInI laheramAM svaguNa bhogaveche, tyAMthI kadApikALe saMsAramAM pAchA AvI janma maraNa dhAraNa karatA nathI. sarva jagatne jJAnathI For Private And Personal Use Only
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (340) si. jANeche paNa tethI te siddhanA jIvo sadAkAla nyArA pravarteche. prazna-siddha bhagavAn koi duHkhIne dekhI dayA manamA lAve ke nahIM ? nattara-siddha bhagavAnane mana nathI. duHkhI manuSyAdi sarvane jANeche paNa teo karmathI rahIta thavAthI akriya thayAre. tethI kaMi paNa kArya karatA nathI. ane duHkhI manuSyana duHkha dUra karavA saMsAramA AvatA nathI. sarva jIva potAnA karelAM zubhAzubha karmathI suravI duHkhI thAyache, koirnu duHkha dUra karavA koi samartha nathI. karelAM karma potAneja bhogavAM ja paDeche. keTalAeka matavAdI ema kaheche ke siddha paramAtmA anya jIvonAM duHkha dUra karavA saMsAramA avatAra lele ema temanuM kathanache. niraMjana nirAkAra paramAtmA gamanAgamananI kriyA rahita thayAche. karmano nAza karavAthI. mATe paramAtmA avatAra grahaNa kareche ema je koi kaheche te ajJAnI jANavo. siddhanA jIvo potAnI avagAhanA lei sadAkAla anaMta surakhamAM manna raheche, nizcaya cAritra siddhanA jIvomAM sthiratArUpa samaye samaye anaMta cha. siddhatA vinA sAMsArika dazAmAM parasvabhAvamA ramaNatA karavAthI kiMcit paNa sukha nathI kAMchekehUM eno e mAharo, e hu~ eNI buddhi; caitana jaDatA anubhave, na vimAse zuddhi. aatm||1|| ___ sAMsArikabhAva eja hu~ chu, ane te mArALe. A bAhya padArtho teja hu~ evI budhdhithI cetana jaDano saMgI thai jaDatA anubhaveche ane potAnA AtmAnI zuddhi vimAsato nathI. evI saMsAra dazAmAM rAga, dveSa, kalaha, mamatAno saMgI thaelo jIva kaMi paNa sukha pAmI zakato nathI. koipaNa jIva vAdya padArthothI sukha pAmyo nathI. ane pAmavAno nadhI, A pramANe AtmArthI puruSo samajI dRDha ni, For Private And Personal Use Only
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. (11) yathI AtmadhyAna sthiratArUpa samAdhimAM lIna thAyache. koi yo dhyAnAruDha thatAM tenA dhyAnamAthI mana bhaTakI jai ADaM avalaM pAlyu jAyache che tene zikSA ApatAM yogI kahecheke zloka. manaH kutrodyogaH sapadi vadamegamyapadavIM // narevA nAryAvA gamanamubhayatrApyanucitam // yataste klIvatvaM pratipadamaho hAsyajanakaM // janastomaM mAgA stvamanusarahi brahmapadavIm // 1 // he mana tArI kyA javAnI icchAche. tAre jyA javAna hoya te mane kathana kara. naramAM jaq che ke nArI viSayamA javUche. nara vA nArI e be ThekANe javU paNa ayogyache. kAraNa ke tAru klIvatvapaj che mATe padapadaprati nara vA nArInA viSayamA tAru gamana hAsya utpanna karAvanArache. pulliMga vA strI jAtimAM tuM napuMsaka thaine jAya che te yogya nathI. mATe manuSyanA samUhamAM mA bhaTaka, tuM napuMsaka tebuM brahma paNa napuMsakache mATe tuM brahmapadane anusara athavA brahmapadamAM lIna thA. vaLIparamAtmatattva ramaNatAmAM yogI lIna thai samAdhibhAvane pAmeche. paramAtmatattva AnaMdarUpache te darzAveche. paramAnaMda paMcaviMzatyAM zloka. AnaMdarUpaM paramAtmatattvaM, samastasaMkalpavikalpamuktaM; svabhAvalInA nivasaMtinityaM,jAnAti yogI svayamevatattvaM paramAlhAda saMpannaM, rAgadveSavivarjitam // so'haMtudehamadhye'smin, yojAnAtisapaDitaH // 2 // For Private And Personal Use Only
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 342 ) siddha. bhAvArtha- paramAtmatatva svAbhAvika sadAkAla AnaMdarUpache. baLI zuddha nizvayanayathI jotAM paramAtmatattva kevA prakArache te jaNAve che ke samasta prakAranA saMkalpa ane vikalpathI rahiche, evA paramAtmatatvamAM sahaja svarupamAM lIna thaelA bhavyo sadAkAla vaseche, evaM paramAtmatatva yogI potAnI meLe anAyAse jANeche. utkRSTa ArahAdI saMpanna ane rAgadveSarahita AtmA A zarIramAM vasyoche teja huM paramAtmA ema je jANe che te paMDita jANavo. paramAtmasvarUpa evo AtmA saMsAramAM paribhramaNa kareche tenuM zuM kAraNa che te darzAveche. gAthA. AyA nANasahAvI, daMsaNa sIlovisuddha surUvo // so saMsAre bhamai, eso doso khu mohassa 1 AtmA jJAnasvabhAvI ane anaMta darzanaguNamayache vaLI te nizrayathI vizudhdha tathA anaMta sukhavAn chatAM saMsAramAM paribhramaNa kareche temAM mono doSa che. mATe AtmArtho bhavya jIva mohano jaya kare. mana vicAre ke A dunIyAmAMnI sarva jaDa vastuo mArI nayI ane huM teno nathI ema bhAvatAM moharipuno jaya karI zakAya che. tyAre have mAru zuM ema jijJAsA ziSyane thatAM gurU mahArAja kahe che ke zloka. zuddhAtmadravyamevAhaM, zuddhajJAnaguNo mama nAnyo'haM siddhabuddhoshaM, nirleponiSkriyaH sadA ||1|| sakala pudgalanA AzleSathI rahIta jJAna, darzana, cAritra, vIrya, avyAvAdhAdi anaMta gugaparyAyamaya asaMkhya pradezI zudhva F For Private And Personal Use Only
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, ( 343 ) Atmadravya huM che. sUrya caMdrAdikanI sahAya vinA mAro zudhdha jJAnarUpa prakAza samaye samaye varteche. traNa lokanA padArthanI utpAdavyaya dhauvyatAnI anaMtatA mArA zudhdhajJAnamAM jJeya svarupe pariNamI samaye samaye bhAseche, te jJAnaguNa mAroche. huM jJAnatuM pAtra hu~. dharmAstikAyAdikathI huM bhinna chu. tanu-dhanAdika padArtho mArAthI bhinnache. svadravyAdikathI yukta ratnatrayIno svAmI AtmA teja huMchu, AvuM bheda jJAnarUpa atra mohano nAza kareche mATe sarva parabhAvathI bhinna evA AtmAmAM ramaNatA karavI. vaLI je bhedajJAnIche te audamika bhAvamA lepAto nathI. jema AkAza kAdavathI levAtuM nathI tema atra samajaj. vaLI adhyAtma biMdu graMthamAM kahAM che kezloka. svatvena svaM paramapiparatvena jAnan samastA nyadravyebhyo viramaNamiti cinmayatvaM prapannaH svAtmanyevAbhiratimupanayana svAtmazIlI svadarzI // tyevaMkarttA kathamapibhavet karmaNo naiSajIvaH // 1 // jeNe AtmAmAM AtmapaNuM jANyuMche. ane pudgalAdikamAM parapazuM jANI samasta anya padArthothI virAma pAmyoche ane jJAnamayapaNAne pAmyoche. potAnA AtmAmAM AnaMda pAmI svasvarupano daza thayoche evo AtmAzI rIte karmano karttA banI zake ? arthAt evI adhyAtmadazAmAM ramaNa karanAra jIva karmano karttA banato nathI. paNa potAnA AtmasvabhAvano karttA thAyache. AtmAnA svarUpamAM ramaNa karanAra yogIzvarane je sukha thAyache te anavadhi sukha jANavuM. parasvabhAvathI rahita evA munIzvarane jagat tRNavat jANavuM. arthAt For Private And Personal Use Only =
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sikhaH munIzvarane jagat nissAra lAgeche. ane AtmasvarupamAja sAra lAgeche. kayuM che ke-jJAnasAramA devacaMdrakRta TIkAmAM gAthA. tiNasaMthAranisinno, muNivaro bhAgamayamoho / jaMpAvai muttisuI, katto taM cakkavaTTIvi // 1 // bhAvArtha-naSTa pAmyAche rAga, dveSa, mada, moha, te jenA evA munivarya tRNanA saMthAramA peThA chatA je sukha pAmeche te sukha cakravartine paNa kyAthI hoya, arthAt munivaryane AtmasvabhAve ramaNaM karatAM je sukha thAyache te sukhano leza mAtra cakravartine nathI. parabhAvamA ramaNa karanAra cakravarti surapatine Atmika sukha prApta yatuM nathI. kA che ke-jJAnasAramA devacaMdrakRta TIkAmAM. gAthA. jeparabhAve rattA, mattAvisayesupAva bahulesu // AsApAsanibachA, bhamaMti canagai mahArane // je bhavyo parabhAvamA manache. paMceMdriyanA viSayomA je matta thayA che, ane AzApAzathI je baMdhAyAche te caturgatirUpa mahAaraNyamAM paribhramaNa kareche, parabhAvamAM Asakta jIvo samaye samaye sAta vA. ATha karma grahaNa karI punaH punaH punarjanma dhAraNa kareche. mATe parabhAvamA ramavU te AtmAne yogya nathI. jaDavastumA kiMcit paNa sukha nathI. paramAM thato rAgabhAva tene pariharI potAnA AtmAmAM je khoja kareche te parama sukha pAmeche. yathA samAdhizatakarAgAdikajabapariharI, kare sahajaguNakhoja; ghaTameM bhI pragaTe tadA, cidAnaMdakI moja // 1 // For Private And Personal Use Only
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana (345 ) baLI bhavya puruSoe samaja ke ahaM ane mamapaNuM potAnA AtmAmAM nathI. jJAna, darzana, cAritrarUpa ratnatrayIno svAmI huMchu anya kiMcit vastu mArI nathI. Atmika dhana teja mAruche, anya mAru nathI. AtmasvarUpa jaDamAM kalpa to janmanI vRdhdhi thAya che. ane AtmasvarUpa AtmAmAMja dhArI nizcaya kare, svasvabhAvamA rame to mokSanI prApti thAyache. yathA samAdhizatakaApabhAvanA dehameM, dehaMtaragati heta // Apabuddhi jo ApameM, sovide padadeta // 1 // bhAvArtha-sAramAM sAra ke AtmanA svadravyAdika catuSTayamAM AtmatvapaNuM dhAraNa karI eka cittaMthI AtmadhyAna kare te saMsAra cakramAMthI chUTeche. AtmA poteja paramAtmarUpa baneche. te batAve che. samAdhizataka. bhavizivapadade ApakuM, Apahi sanmukha hoi || tAteM guru he AtamA, apano ora na koi // 1 // AtmA pote potAnA sanmukha thAyache, tyAre pote potAne zipada Apeche. te mATe nizcaya nayathI jotAM AtmA pote potAno guru che, AtmAno anya koI gurU nathI. nizcayanayathI potAno gurU AtmA che, paNa tenuM samajIne vyavahArathI paramopakAraka sadagurU AlaMbana mUka nahi. potAnI sAdhyadazAmAM sadgurUnuM AlaMbana puSTinimitta kAraNache. sadgurUnA AlaMbanathI AtmAnI zudhdhapariNati thAya che. rAga dveSamAM pariNamanuM te parapariNati che. bahirAtmA parapariNatine potAnI karI mAneche. saMyama aMgIkAra karIne paNa je bhikSu rAgadveSa pariNAmayuta parapariNatimAM rAceche, mAyeche te dravyasAdhu jANavo. kAM cheke For Private And Personal Use Only
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAramasvabhAva. (2 ) parapariNatipaNetAnImAne, kriyAgarve ghelo| unakuM jinakaho kema kahIe, so mUrakhameM pahelo--parama jainabhAve jJAne sabamAhi, zivasAdhana sahahIe; nAma bhekhasuM kAma na sIje,bhAva udAsI rahIe-parama jJAna sakalanaya sAdhana sAdho, kriyA jJAnakI dAsI; kriyA karata dharatu he mamatA, Ai galame phAMsI-parama ityAdi samajI svasvabhAvamA ramaNa karavU. eja sAramA sAra Atmahita kartavyanI parAkASThA jANavI. sarva pudgalabhAvamAMthI prIti haThAvI eka AtmAmAM prIti joDavI. sarva jagat prapaMca duHkhamaya che ema AtmArthIe satata aMta:karaNamAM bhAvanA bhAvavI. prathama bAla jIvane bAhya vastumA sukha jyAM tyAM lAgeche ane aMtarmA utaravU te mahA duHkha lAgecha, paNa jyAre dravyAnuyoganuM jJAna thAyache ane AtmatattvanI samyak zradhA thAyache tyAre aMtaramA eTale AtmasvarupamAM sukha lAgeche ane bAhya jagatmAM duHkha bhAseche. amRtarasa bhojananA karatAM paNa jJAnIne AtmasvabhAvamA anaMtaguNu vizeSa sukha lAgeche. amRtarasabhojananuM sukha kSaNika che ane Atmasukha to nityache mATe te anupameya che. AtmasukhanuM varNana karoDo jihAthI lAkho varSa sudhI varNana thatAM paNa kadApi puru yatuM nathI. Atmika sukha avarNya che. ___ anubhavajJAnanI jyAre prApti thAyache tyAre AtmikamukhanI satya nizcaya pratIti thAyache. anubhavajJAna vinA satya sukhanI :sIti yatI nathI zrI cidAnaMdajI mahArAja paNa anubhavajJAna viSe mAnaMdamAM ApI gaddhArA vivecana kareche. yathA. For Private And Personal Use Only
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana avadhu piyo anubhavarasapyAlA, kahata premamativAlA-a. aMtara sapta dhAtarasa bhedI, paramaprema upajAve paravabhAva avasthA pragaTI, ajavarUpa darzAve. a0 nakhazikha rahata khumArIjAkI, sajala saghanaghana jeMsI; jiNa e pyAlA piye tiNakuM, aura bAta he keMsI. a. amRta hoya halAhala jAkuM, rogazoganavI vyApe; rahata sadA gharagAya nazAseM, baMdhana mamatA kApe. a0 sata saMtoSa haiyAmAM dhAre, janamanAM kAja sudhAre, dInabhAva hIrade nahi ANe, apano biruda saMbhAre. a. bhAvadayA raNathaMbha ropake, anahada tura bajAve; cidAnaMda atulI balarAjA, jItaari ghara Ave. a0 ___ vaLI temaja zrI AnaMdaghanajI mahArAja paNa kahechekeAtama piyAlA pIo matavAlA, cinhI adhyAtama vAsA AnaMdaghana cetana vhe khele, dekhe loka loka tamAsA. AzA oranakI kyA kIje. .. anubhavagamya evaM Atmika sukha bADeMdriyathI kadI jaNAtuM nathI. bahirAtmI prANIo Atmikasukhano gaMdha paNa anubhavI za. katA nathI. sAkarano svAda jema viSano kIDo jANI zakato nahIM tema ajJAnI jIva Atmikasukhano leza paNa jANI zakato nI. zAzvata evaM Atmika sukha sAdhya jANI tenI prApti arthe sadAkAla cAritra dharmanI ArAdhanA jJAnI munivaryo ekAgra cittavI kara For Private And Personal Use Only
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir NAVM. anubhava reche, jyAMsudhI bAhya paudgalikamukhanI icchA hRdayamAMpragaTeche tyAM sudhI samAkitanI prApti thatI nathI. jJAnIo bAhyabhAvane svamavat bhrAMti samAna jANI satyaAtmikasukhane ma.Te prayatna kareche. pRrapudgalavastumA Atmikadharma nathI. svasvarUpamA ramaNatA karavI temAja layalInatA karavI, manavacana ane kAyAnA yoganI pravRtti paraMvastumAM thAyache te nivAravI, ane bahirvAcA ane aMtarvAcAno syAga karI bhavyo mukti pAme mATe AtmikadharmanuM svarUpa prApta karavU joie. jJAnathI Atmikadharmano pUrNa rAga pragaTeche te saMbaMdhI kaheche, // duhA. // lAgyo cola majIThano, raMga te kabuna jAyaH dharma raMga lAgyo thako, kadI na dUre thAya // 139 // bhAvArtha-jJAnadarzana cAritra sahita AtmAnuM svarUpa samajatAM parapudgala vastu uparathI rAga utarI jAyache, ane AtmAnA svarUpapara rAga thAyache. AtmA vinA koipaNa vastu priya lAgatI nathI. zrAtmAnA guNa paryAyamAMna raMgAvAno rAga thAya. ema AtmAnI zAnadRSTi svasvarUpane yogya gaNeche ne paravastune heya gaNeche. AvI dazA thatAM AtmA paravastuomAM ahaMmamatva bhAvathI chuTeche. virati sanmukha thaelo AtmA guNasthAnakapara caDhe che. dazamA guNaThANAe roga paNa chuTI jAyache ane teramA guNaThANAe kevalajJAna darzana cAritrano bhogI baneche ane ante siddhabuddha banecha. AvI paramAtmadazAnuM svarUpa dekhAinAra sadgurU mahArAjache. mATe sarva upakArImA mukhya evA gurUnA upara prIti dhAraNa karavI khADAra sadagula mahAjamA joie te darzAveche, For Private And Personal Use Only
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. "dahA." putra putrIdArA thakI, adhiko gurupara pyAra; prANAdhika guruprema jAsa, te bhavajala taranAra // 14 // ekaja deva gurU pitA, temAM nahI saMdeha; dharmagurU te ekache, anya muni guNageha. // 14 // dharmagurUnI cAhanA, dharmagurUnI bhakti; dharmagurU hRdaya vado, sevo nijanija zakti // 152 // seve zAzvava saMpadA, dekhe daLadara dUra // vaMde vaMdyapaNuM vare, girUA gurU jarUra. // 143 // bhAvArtha:-putra putrI ane strI upara manuSyane ghaNo pyAra hoyache tenA karatAM paNa atyaMtarAga sadgurUpara thavo joie. potAnA prANa karatAM paNa sadagurU upara atyaMta premadhAraNa kare. hRdayamA gurUM zabda smaraNano maMtra jApa kare. gurUnI AjJA zarSipara dhAraNa kare. eko bhavyajIva janma jarA maraNathI pUrNa samudra tarI zakeche, ane mukti purI prApta kareche. bhavyajIvoe samajavAnuM ke pitA eka hoyache sadeva paNa eka hoyache, tathA samAtamadadharmAcArya sadgurU paNa eka hoyache. samAketapradadharmAcArya munino je upagAra che tenA tulya anya muniono upagAra nathI. anya muniono yathAyogya bhakti vinaya sAcavavo. dharma gurUnA sivAya AcArya upAdhyAya paNa AtmAnA mukhya upagArI nathI, mATe dharmagurU upara vi. zeSataH bhakti prIti dhAravI. ane temanuM bahumAna karavaM. svakIya zaktitaH dharmagurUnuM ArAdhana karavU. dharmagurUnI sevAthI tvarita zAzvata zivasaMpadAnI prApti thAyache. sadgurUne dekhavAthI. dAridra, For Private And Personal Use Only
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org AtmadRSTi: Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 150 ) dUra thAyache. sadgurUne vAMdavAthI AtmAmAM vaMyapaNuM pragaTeche. gurunI gurutA alaukika che. gurUnI gurUtA varNI zakAya tema nathI. bhavya jIvo gurUnI sevA karatAM gurunI gurUtA mApta kareche. zrI sadgurU kathita anaMtaguNadhAma bhUta cetanamAM sadAkAla ramakuM te darzAve che. duhA. aja avinAzI jIvache, akhaMDa AnaMda pUra; aMtardRSTi dekhatAM cetana nahIMche dUra. // 144 // " // 145 // // 156 // cetanagata tuja dharma dekha, " bAhira kyAM kara khyAla; bAhirdRSTi dekhatAM, bhavanI arahaTTa mAla. dhyAna dhAraNA dharIne, dekho AtmasvarUpa; bahirUpAdhi tyAgatAM, zivazAzvatacidrUpa mUDha banyo mAnava kahe, o jANe jagamUDha | Atama jJAMnI sukha lahe, e aMtaranuM gUDha. rAgadveSa pariNAmanI, graMthiyAM chedAya // zUnyadazA pudgalataNI, saheje zAMti pAya. // 148 // For Private And Personal Use Only // 14 // bhAvArtha-aja ane avinAzI evo AtmAche. AtmA anAdi kAlathIche mATe te aja kahevAya che| ane anaMtache mATe avinAzI kahevAyache. akhaMDa ane AnaMdathI paripUrNa AtmAche yatra AnaMdache tatra AtmAche. AnaMdano jJAtA tathA AnaMdano bhoktA AtmAjache. aMtardRSTirUpa jJAnadarzanathI dekhatAM AtmA zarIramAMja raheloche. potAnAthI dUra nathI. AtmAnI zodhakhoLa mATe paradeza javA jarura nathI. zarIramAMja vyApI rahelo AtmA jJAnadRSTithI
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana. (351/ zodhatAM jaNAyache. bAhyadRSTithI dekhatAM jaDavastu jaNAyache. ane jaDavastumA AtmapaNuM nathI. jaDavastuthI bhinna arUpI AtmAno nirdhAra karI svasvabhAvamAM ramavuM yogya che. jaDavastuno dharma pariharIne AsmAno dharma dekho joie. manavANI ane kAyAnA vepAramAM Atma dharma nathI. AtmAno dharma triyoganI kriyAthI tathA lezyAthI paNa bhinnache, dhAraNA tathA dhyAnarUpa saMyama avalaMbIne he bhavyajIva AtmAnuM svarUpa dekha. saMyamamAM vighnabhUta bahirupAdhi pariharIne svasvarUpamAM ramatAM zAzvatakalyANa jJAnamaya AtmA thAyache. AtmajJAnI AtmAmAM raMgAyace tyAre tene bAhyavastu bhrAMtimaya lAgeche. tethI tene bAhya vA vepAramAM AcAramAM prema raheto nathI tethI jagat loko AtmajJAnIne (unmatta ) gAMDo banI gayo ema jAneche, tyAre AtmajJAnI ema jANeche ke jagatnA loko AMdhaLA che. potAnI rUddhi AtmAmAM nahIM dekhatAM jaDavastumAM rAcImAcI raheche. are tevA a jJAnI jIvo janmajarA maraNanAM duHkha pAye temAM zuM Azrarya ? evaM jJAnIne ajJAnInI dRSTimAM bheda paDeche, ane eka bIjAne bhinna dRSTithI dekheche. AtmajJAnI anaMta jJAna darzana cAritrano ghAmabhUta AtmAne mAnato AtmAmAMja sthiraupayogathI ramaNatA karI kSaNekSaNe anaMtAnaMda bhogaveche, AvI zuddhadazAmAM rAgadvepanA pariNAmanI graMthI chedAyache, ane rAgadveSanA abhAve zUnyapaNuM vatayache, ane AtmAnI sahajazAMti pragaTa thAya che. jJAnIne AvI sahaja zAMtidazAmAM je bhAna varteche te jaNAveche: 66 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 77 duhA. bhAse eka AtamA, so'haM so'haM dhyAna; tatvamasi AkAramAM, cidAnaMda bhagavAn // 149 // For Private And Personal Use Only
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAsmadazA. AtmadazA tevI thai, thistA nija guNamAhi; vaza vayu mana mAMkaDaM, duHkha dekhe nahi kyAMdi.150 ____ bhAvArtha:-utkRSTanirmaladhyAnadazAmAM zuddha AtmasvarUpa bhAse che.so'haM zabdathI AtmadhyAna karAyache. AtmA teja hu~ ityevaMso'haM zabdano paramArthache te jJAnadarzana cAritramaya teja tuM AtmAche. bIjo nathI. ema tattvamasi zabdano paramArthache. so'haM ane tattvamasi vAkyathI anekAMtadharmamaya cetananuM dhyAna dharatAM AtmA kevalajJAna ane kSAyika sukha pragaTAveche, ane traNa jagatamAM pUjya thAyache. so'haM ane tattvamasinA dhyAnamA potAno AtmAja cidAnaMda bhagavAnarUpa bhAseche. nirmaladhyAnamAM zuddha AtmadazA thatAM AtmAnA guNomA sthiratA thAyache ane manamarkaTanI caMcalatArUpa saMkalpavikalpa baMdha paDecha. arthAt mana vazamAM thAyache. tAdRzIdhyAnadazAmAM duHkhanA ogha vilaya pAmeche. koi ThekANe tene te kAle duHkha dekhAtuM nathI. bhavyajIvoe nirmaladhyAnadazAmAM svajIvana gALavU joie. aMtardRSTi thayA vinA je jIvo bAhya AcAramA dharma mAneche ane AtmAnA dharma tarapha lakSa rAkhatA nathI te pote dharma pAmI za. katA nathI, ne bIjAne dharma pamADI zakatA nathI. "duhA" rAge vAhyA jIvaDA, Apa matIlA muMDa; dhUte DhoMgI pApIyA, lei sAdhunuM jhUDa. 151 khAvu pIpaheravU, veze mAne dharma; satya dharma navi dAkhave, bAMdhe ulaTAM karma. 152 satya deva navi oLakhe, de mithyA upadeza; peTabharu kadAgrahI, kugurU pAme kleza. For Private And Personal Use Only
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. manamAyA mUke nahI, pahere tyAgI veSa; bhagavA vastre bhoLave, loko dezo deza. 154 dhananI AzA rAkhatA, Thage ThagArA loka; TIlAM Tapake dharma kyAM, Atma vinA sahu phoka. 155 bhAvArtha-ahaMmamatvamA tallIna banelA keTalAka, AtmA ane paramAtmAnuM svarUpa nahi jANanAra DhoMgI pApijIvo sAdhunuM vRnda lei gAmogAma pharI dhana ugharAvI duniyAne Thageche, paNa vastutaH jotAM vicArA te ThagAyache. keTalAkato khAvAmAM; pIvAmAM ane vastraveSamAMja ekAMte vyavahAra nizcayanaya avabodhyA vinA dharma mAne che. dharmanuM zuM svarupa che te sApekSadRSTithI pote jANI zakatA nathI to anyane zI rIte jaNAvI zake. dharmanA nAme DhoMga karI midhyA upadeza ApI pote buDeche. ane anya janone paNa saMsArAmdhimA buDADecha. aSTAdaza doSarahita satya devane te jANI zakatA nathI. satyajJAnanA abhAve svacchaMdatAthI manamAM jema Ave tema mithyA upadeza Apache. etAdRza udarapUrtisvArthasAdhaka ajJAna kugurUo bahirAtmabhAvathI bhavaparaMparA grahI kleza pAmeche. manamA rahelaM mithyA vastuornu mamatva mUke nahi ane tyAgIno veSa paheryo tethI | thayu. bAhyatyAga ane antar tyAga e be tyAganI jarUche. uparanA phakta bAhya tyAgathI tyAgIpaNuM kahevAtuM nathI. temaja jJAnagarbhitavairAgya vinA keTalAka parigrahAdika upAdhimAM rakta hoya chatAM brAhyatyAgano anAdara karI antar tyAgI keharAve te paNa anekAntanaya viruddha che. mATe brAhyathI phakta dekhAtA tyAgI bhagavAM vastra paherI kupaMthanI jAlamAM lokone phasAveche. dhananI AzA dhAraka kugurUo alaukika uga jANavA. AtmajJAna thayA vinA uparanAM TIlAMTapako mAyAthI For Private And Personal Use Only
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ( 354 ) satya bodha: karaalmAM Aveto tethI kaMi AtmAnI rUddhi prApta yatI nayI, temaja janmajarA maraNanA baMdhanamAthI chUTAtuM nathI. sAtanaya ane cAranikSepa pUrvaka AtmajJAna thAyato mithyAtta devagurU dharmanA asad vicAroto nAza thAya. satyajJAna thatAM AtmajJAninI kavI dazA thAyache te jaNAveche. " dohA. 156 saghaLo duniyA khela; TALe saghaLo mela. karatAM nijaguNa khoja; cidAnandanI moja. 157 pragaTapaNe nirakhAya; bhoLA jana bharamAya. phoka karIne lekhave, yogAbhyAsI thai khare, TaLe karmano mela sahu, nijaghaTamA pragaTa tadA, antara Rddhi jJAnathI, bAhira ruddhi bApaDA, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir " vidyutnA camakAra, " tanu dhana yauvana kAramuM parabhava sAtha na AvatuM, mohyA mUDha gamAra. rAcI rUddhi kAraNe, jIva daNe kei lAkha ; jIvana tenuM dhULasama, : jANo chevaTa rAkha. For Private And Personal Use Only 5 159 160 mAtra nathI. bhAvArtha - AtmajJAnisanta sAMsArika mohaka padArthonI racanAne mithyA jANeche. mohaka jaDa padArthomAM Atmatva leza evaM satya nizcaya karI yogAbhyAsamAM pravRtta thAyache Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane karmarUpa malinatAno nAza kareche, dhyAna ane samAdhidvArA zodha karata AtmA poteja paramAtmA vaneche, paramAtmA banatAM anantaguNa yama, niyama, samAdhithI a
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, (355 ) AvirbhAva thAyache, kevalajJAnathI sarva rUddhi pratyakSa dekhAyache ema AtmajJAnimAM paripUrNa nizcaya thAyache. AtmajJAnI vicAreche ke ajJAni pAmara jIvoja upAdhimaya suvargAdika bAhyaruddhimAM Asakta hoyache. evaM satya ane asatyato jJAnI nirNaya kareche. samyaktva jaDavastuo jevIke tanu dhana yauvanapaNuM Adine vidyutnA camakArAnI peThe kSaNika gaNeche, parabhava temAMna kaMi sAye AvatuM nathI. aho mohamanamUrkhajIvo ! jaDavastuomAM rAcI raheche. je vastuopara rAga dhAraNa kareche te vastuo mRtyubAda kadI sAthe AvatI nathI. jyAre A pramANe che to AtmAnI rUddhivinA bAhya jaDa rUddhimA kema mUDhanI peThe rAcImAcI rahuM. alabata temAM mUrchAdhAravI te yogya natho ema jJAnI nizcaya kareche, ajJAnI pAmara jIva vAhya lakSmInI prApti mATe aneka prakAranA hiMsaka vyApAromAM lakSa jIvono nAza kareche. ajJAnI jIva matsya, sUkara, pazu, paMkhonA jIvono A jIvikA mATe nAza kareche. tAdRzaajJAnijIvonuM jIvaq pApa mATe jANavU. etAdRza pApI jIvo mRtyu pAmI narakAdi durgatimA jAyache. tevA pApI jIvonuM jIvana dhULa karatAM aniSTa pRthvImAM bhArabhUta jANa. tevA pApijIvo upara karuNAdRSTithI jovU yogyache. upadezA dikathI pApiyono uddhAra karavo joie. rAkhamAM paDelu ghRta yathA nakAmuM che tadvat pApijIvoThe AyuSya svaparApekSAe tevI pApadazA varte tAvat paryaMta nakAmuM jANavU. bAhyamAMja sukhanI buddhi dhAraNa karanArAonI azubha pravRtti darzAveche. "dahA." asatya vANI bolIne, jana vaMce dhana heta; azubha karma poThI bharI, janma janma duHkha leta. 161 corI bADI cuMgalI, paranindA apamAna For Private And Personal Use Only
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 356 1 adhikArI. svArthika jana saMsAramA, naraka gati memAna 162 Atma prazaMsA dAkhave, kare ghaNo abhimAna, dharma marma pAme nahIM, pApI jana nAdAna. parApakarSe citta, parane deve ALa; pApAraMbha kare sudA, deve krodhe gALa. pApa puNya samaje nahi, le nadi sadguru bodha; nAstikavAdI jIvaDA, kare zuM cetana zodha. 165 mata ekAnte je grahe, te ajJAnI jIva 164 bhramaNa kare bhavamAM are, le nahi zAzvata ziva. 166 bhAvArtha - ajJAnI mohI jIva, asatya vacana vadIne dhanAdika mATe manuSyone chetareche, corI, cADI, cugalI kareche. pApAcaraNothI pApakarma grahaNa kareche, parajIvonI nindA kareche, paratuM apamAna kareche. svArthika manuSya saMsAramA aneka janma duHkha paraMparA pAme che, bAhyadRSTidhArakajIva svakIya prazaMsA kareche. ajJAnI bAhya dhana sattAdikathI manamAM atyaMtAbhimAna dhAraNa kareche, bAhyadRSTijIva ja mAM dharma mAne tethI Atmadharmano marma samajato nathI. manuSyajanma pAmI je AtmatattvanI zodha karato nathI ane mohaka padArthoMmAMja ahaMmamatva dhAraNa kareche evo jIva mokSathI parAGkakha raheche, AtmadharmanI prApti durlabhache, navatattvanuM sUkSmajJAna thayA vinA Atma jJAna thatuM nathI, bAhyajIva anyane nIco pADavA prayatna kareche. temaja kRtyAkRtya viveka parAGkakha thai parajIvane ALa caDhAveche. parajaDavastumAM mamatvathIbaMdhAi aneka prakAranA pApAraMbha kareche. krodhathI parane gAlI deche, ajJAnI jIva pApa puNyamAM samajato navI. For Private And Personal Use Only 163
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmada na. temanamohAMdhavanavAthI sadgurUno upadezazravaNa karato nathI.sadgurUpadeza zravaNa karanArane zreSTa mAnato nathI, mithyAtvamAM aMdha thaelA jIvo AtmAnI zodha karI zakatA nathI. nAstikavAdI ekAntamata dhAraNa kareche. egaMto hoi michattaM, ekAMtapaNAthI mithyAtvache. mithyAtvI ( ajJAnI ) mithyAtvanA yoge bhavamA paribhramaga kareche, samyagdRSTi thayA vinA samyakcAritramArga prApta thato nathI. samyagdRSTijIva samyak cAritra pAmI zivasukha saMpatti prApta kareche. mithyAtvIjIva vastune yathArthapaNe jANato nathI. Izvarane mAneche topaNa te viparIta paNe jANIne mAneche te prasaMgataH jaNAveche, temA koika to Izvara jagatno banAvanAra mAneche teno mata prathama darzAveche. // duhaa.|| kartA Izvara mAnatA, jagamAM keika loka; sukhaduHkha izvara Apato, e paNa vANI phoka 167 __ bhAvArtha-jagatmA keTalAka manuSyo jagatno banAvanAra Izvara mAneche, keTalAka manuSyo khudAne jagatno banAvanAra mAlIka mAne che, tyAre svIstiyo te khudAnI mAnyatA nahIM svIkAratAM izuno paramezvara jagatno banAvanArache ema svIkAreche. strIstilokonI AvI mAnyatAthI virUddha paDI keTalAka hiMdusthAnanA hiMduo brahmAne jagatno banAvanAra mAnche tyAre keTalAka te pakSathI virUddha viSNubhagavAn jagatano banAvanArache ema mAneche. tyAre keTalAka te pakSathI virUddha par3I mahAdevane jagatno racanAra svIkAreche. tyAre kecit zaktithI jagat banyuMche evaM svIkAreche. strIstiyo duniyA sAtahajAra varSa lagabhaganI banelI mAneche. tyAre musalmAno sethI vizeSavarSa kaheche. brahmA jagatkartAvAdI tethI bhinna rIte kaheche. zaktipaMthavAna tethI bhimapaNuM svIkAreche. AryasamAjIo jagat anAdiche zma For Private And Personal Use Only
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 358 ) vAda. mAnIne punaH jagatno banAvanAra Izvara sarvathI bhinnarItyA katheche, strIsti musalmAna ane hiMduo jagatno banAvanAra bhinna bhinna svI kAreche, sarva potapotAvA pakSane satya mAnI anyapakSanuM khaMDana kareche: musalamAno pUnarjanma svIkAratA nathI. pazupaMkhImAM khudAnIru (jIva ) cheema mAne che tyAre strIstidharmavALAo to punarjanma mAnatA nathI. temaja pazupaMkhImAM AtmA nathI ema mAneche, pazupaMkhIne mAryAma strIstiyo doSa mAnatA nathI. hiMdudharma pALanArAo punarjanma mAne che. temaja pazupaMkhImAM AtmA mAneche ane pazupaMkhI mAryAmAM pApa gareche, jainadharma pALanArAo punarjanma mAneche ane ekendriyAdika sarva jIvonI dayA pALavI tene mukhya dharma svIkAreche. hiMduomAM veTalAka vedana banAvanAra Izvarache ema mAneche. tyAre veTalAka kahe cheke vedano banAvanAra koi nathI ema pauruSeya ane apauruSeyano vivAda cAlI rahyoche. veTalAka hiMduo karmakANDane mukhyadharmaH tarIke gaNeche. tyAre amra jJAnakANDane mukhya gaNeche. vedamAnanArAo paikI keTalAka jagat svapna samAna bhrAMtirUpa mAnI teno kartA Izvarache ema mAnatA nathI. tyAre veTalAka jagatno kartA Izvarache ema mAneche. jJAnakANDamA paNa advaitavAda mAnanArAo jagat anAdi mAneche, arthAt teno banAvanAra koi mAnatA nathI. je vastunI Adi nathI arthAta anAdiche teno vanAvanAra koi nathI. jeno koi banAvanArache te vastu anAdi kahevAtI nathI. jyAre jagat anAdikAlathI che ema mAnyuM to Izvara kartRtvavAda raheto nathI. veda pazcAt upaniSado banI ema mAnavAmA veche pazcAt vyAsaRSi temaNe tathA bhagavadgItA tathA aSTAdaza purANa banAvyAM evaM kecit mAneche. AryasamAjIo aThAra purANa vyAsajInAM banAvelAM mAnatA nathI. Adhunika banelAM mAneche. ema purANo saMbaMdhI carcA cAlI rahIche. sanA For Private And Personal Use Only
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana ( 359 ) tanapakSavALA tathA AryasamAjIone bhagavadgItA mAnyache. temAM paNa keTalAka loko prakSipta bhagavadgItAmAMche ema AryasamAjI bho mAneche. bhagavadgItAmAM paNa Izvara jIvone sukha duHkhano nyAya Apato nathI. evaM mAnche. tathA jagatkartApaNuM IzvaramAM nathI evaM svIkArya hai. ziSya- he sadguro bhagavadgItAnA kayA adhyAyama tema darzAvche te jaNAvazo sadguru-svaccha cittathI zravaNa kara. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhagavadgItA adhyAya paMcama 14 cartudaza zloka // zloka. 11:28 11 na kartRtvaM na karmANi, lokasya sRjati prabhuH na karmaphala saMyogaM, svabhAvastu pravartate nAda kasyacit pApaM nacaiva sukRtaM vibhuH ajJAnenAssvRtaM jJAnaM, tena muhyanti jaMtavaH // 15 // " prabhu Izvara paramAtmA lokanAM karmone banAvatA nathI tathA lokanuM ( jagat nuM ) kartRkha paNa IzvaramAM nathI. arthAt duniyAne Izvara paramAtmA racatA nathI. temaja jIvone puNya pApano saMyoga karAbanAra Izvara nathI. temaja puNyapApanuM phala ApanAra paNa Izvara nathI tyAre jagat karma vigerenuM zuM samajanuM tenA pratyuttaramAM jaNAveche ke jIvone karmanA svabhAvathI sukhaduHkha thayA kareche. jagat anAdikAlathI ke ema reno svabhAvache. jevAM jIvo karma kareche tevAM phala svabhAva pramANe bhogaveche. Izvarane temAM levA devA nathI. tema chatAM jIvo Izvarane karttA mAnI muMjhAyache. pannaramA zlokamA spaSTa jaNAve cheke. Izvara koinAM pApa puNya grahaNa karato nathI koi jIve pApa karyu hoyato te TALavA samartha nathI. upaniSadmAM kache ke For Private And Personal Use Only
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kartRtvavAda nirAkaraNa. zloka. kRta karmakSayo nAsti, kalpakoTIzatairapi; avazyameva bhoktavyaM, kRtaM karma zubhAzubhaM. // 1 // koTI kalpazate paNa puNya pAparUpa je karma karyAche te bhogagavyA vinA chuTako nathI. tyAre Izvara jIvonuM pApa pote zI rIte grahaNa kare, Izvara jIvonA pApapuNya leto nathI. jIvo zubha karma ane azubha karma karI svayaM karmanA udayathI tenuM phala bhogaveche, Izvara pedA kareche. Izvara saMhareche ema ajJAnathI AcchAdita dRSTivAlA jIvo mAnIne muMjhAyache, jagat kartA Izvara A pramANe jotAM siddha thato nathI. anyatra paNa bhagavadgItAmAM Izvara ane prakRti (jagat ) anAdikAlathI che ema kayuche jyAre be anAdikAlathI che tyAre prakRtino kartA Izvara zI rIte siddha ThareH arthAt siddha . rato nathI. tat pAThaH bhagavadgItA adhyAya 13 trayodaza zloka. prakRti puruSaM caiva, viddhayanAdI ubhAvapi; vikAzaMzcaguNAMzcaiva, viddhi prakRtisaMbhavAn // 19 // puruSa (paramAtmA ) prakRti ( jagat Ave anAdikALathIche ema jANa. satva rajo ane tamoguNa tathA vikAro prakRtija che ema jANa A uparathI paNa siddha thAyache ke anAdikAlathI AtmA ane karmache. tema jagat paNa anAdikALathI che. advaitavAdI brahmasatyaM jagat mithyA eka advitIya brahmaja mAneche. te jamatno kartA izvara anya mAnato nathI A jagat dekhAyache te bhrAMti mAtrache. tyAre teno banAvanAra Izvara kema kahevAyaH ema advaitavAdiyo mAneche. jainadarzana jagatne jagat svarupe sat mAneche. paNa jagat anAdithIche. satyAt anyamithyA eka advitIya anAdikALayI che. For Private And Personal Use Only
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana." satpaNAthI je vastu sat hoya? te anAdithI che. jema SaDdravya. jinadarzanamA SaDdravya satche. have mULa viSaya jagat kartA Izvara saM. baMdhI nirAkaraNanoche. vedAMta graMthAdhAre jotA paNa keTaleka sthAne Izvara kartRtva svIkAryuche. ane keTaleka ThekANe jagatno banAvanAra idhara nathI ema svIkAryuche. anya darzanapaNa jina darzananA siddhA. sano keTalApha aMze anusareche. have jinadarzanamAM jagatkartRtva Izvara saMbaMdhI kevI mAnyatA che te batAveche. " duhA." IzvaranA be bhedache, jIva siddha be jANa; kA nija nija karmanA, jIvo manamAMANa // 16 // nijane sukhaduHkha Apato, jIvaja karI navakarma; kartA bhoktA jIvache, Izvara kartA marma. // 169 // cetana Izvara jANIe, naya vyavahAra pramANa azuddha naya Izvara kathyo, sApekSA mana ANa. // 17 // kA parapariNAmathI, cetana Izvara joya; zuddha nizcaya nayathakI, karma kare nahi soya. // 171|| sukha kartA nija bhAvathI, duHkha kartA parabhAva; parapariNatinA nAzathI, kartA nijaguNa dAvaH // 172 // sApekSA samaje nahIM, pakSa grahe ekAta; Izvara kA mAnatA, nirapekSAthI bhrAnta, // 173 // karma mela jene nahIM, nirAkAra bhagavAna kayu prayojana izane, kara nizcayathI jJAna- // 17 // For Private And Personal Use Only
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (a) sApekSA Izvara kartRtva. // 175 // paramaprabhu ziva simAM, icchA nahIM abhimAna; zuM teM karttA sRSTino, mAne bhUlI bhAna.. upAdAna jevuM aho, tAdRza kArya kahAya; nirAkAra IzvarathakI, jaDasRSTi na zcAya. upAdAna kAraNathakI, jANo kArya abheda; upAdAna Izvara kahoM, sRSTirUpa te kheda. nimitta hetu izajo, utpattimAM hoya; Izvarazakti nityake, anityate avaloya. // 978ma upAdAna kAraNa vinA, nimittathI zuM dhAya; upAdAna kone kaho, jJAne satya jaNAya // 1793 // kArya pUrva to doyache, kAraNano sadbhAva; upAdAna kAraNa vinA, bane na eha banAva. // 180 // upAdAnathI bhinnache, nimitta kAraNa bhAi; bhinna bhinna zaktitaNI, kyAMthI eka sagAi // 982 // sRSTituM kAraNa kadA, Izvara nahIM kalpAya; nAha to rAsabha paNa kaho, sadyuktighara nyAya // 182 // pRthvyAdika paramANuo, grahI sRSTi nirmAya Parti yadi mAnIe, cetana kyAMcI Aya. // 183 // paramANu samudAyathI, jaDanuM kAryaja thAya; cetana tethI bhinnaLe, araNi vanhi nyAya, For Private And Personal Use Only // 176 // // 177 // 984
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only paramAtma // 189 // puGgala dravya anAdiche, tathA jIva paNa jANa; niyathI ve bhinnache, bhinazakti paNa ANa // 185 // jaDamAM cetana pariName, jANo naya vyavahAra; rantara jJAna vaNa, laho na samyaksAra. // 186 // kAla anAdi dravya SaT karttA Izvara kema; Izvarazakti nityavA, anitya zuM tyAM ema. // 187 // kartRtvazakti nitya to, nitya jagat nirmAya, karttA zakti anitya to, kSaNamAM viNazI jAya // 188 // kartRtvazakti yAdRzI, tAdRza kAryaja thAyaH cityAnitya vikalpathI, be pakSe dUSAya. Izvara sAkArI kaho, topaNa doSita yAya, pUrvApara vicAratAM, doSo bahulA Aya. naiyAyikavAdI kahe, kartA Izvara satyaH paNa muktithI lekhatAM, lAge teha asatya. Izvara icchAthI kadA, sRSTi nahIM nirmAya; nimitta icchA jo kaho, kema svabhAva na thAya. // 193 // kA vinigamanAtyAM laho, karo kadAgraha dUra; svabhAvayuktithI graho, to nahi doSa jarUra // 196 // upAdAna madhye rahI, tirobhAva je zakti, tevI AvirbhAvatA, paripUrNa nijavyakti 99 // 190 // () // 19
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (350) IzvarajagatkartRtvanirAkaraNa, zuddhazaktiche vastumAM, varte kAla anAdi, AvirbhAva karAvavA, nimittahetu upAdhi // 995 // AvirbhAva je dharmano kAryarUpa te thAyaH // 197 // ghaTanuM kAraNa mRttikA, ananya kArya kAya. // 196 // ghaTano nAza karyAthakI, hoya na kAraNa nAza; kAraNa nityapaNe rahe, mRttikArUpa khAsa . kAla svabhAvane niyati, karma udyama e. paJca kArya prati kAraNa sadA, dharo na manamAM khaM* // 198 // rAga doSa jene nathI, te Izvara kahevAya; tene icchA jo kaho, to IzvaratA jAya For Private And Personal Use Only J kRtya kRtya Izvara thayA, tethI zuM icchAya; icchA jyAM tyAM rAgadveSa, rAgadoSa duHkha pAya. // 200 // rAgadoSa sahacAriNI, icchA bhavanuM mala; Izvarane icchA kaho, dadA moha pratikUlaicchA nahIM tyAM sukhazuM kadeze jana jo koya; zarma anaMtu samAdhimA, icchA tyAM nahi hoya. // 202 // jaDavastuja IzvarathakI. bane nahi koi kAla; // 201 // jar3a svabhAva na izarmA, ghara manamAMhi khyAla. || 203 // Izvara zakti anantache, jaDanI zaktija leza; sRSTi bane izathI, yukti laho e beza // 203 // * // 199 //
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. Izvara kartA vAdinu, vadavU yukti hIna; jaDa.IzvaranA dharma be, varte nizadina bhinnaH // 205 // bhinna dharma benA sadA, bhinnadharmI paNa doya; nirAkAra sAkAra eka, rUpI arUpI joya. // 206 // cetana zakti ananta che, pudgalazakti ananta; vetanazakti jJAtRtA, jaDatA pudgalataMta. // 207 // nijasvabhAve zakti tyAM, koi nahI parataMtra; nizcayanayathI jANIe, jJAnI ema vadaMta. // 20 // ananta zakti astitA, nija dravye vartAya% para apekSAe grahI, nAstitA ema thAya.. // 209 // ananta zakti astitA, nAstitAja avaloya; padavye vyApI sadA, nizcayathI e joya. // 21 // cetanathI jaDa jo bane, to kharazRMga jaNAya; svama sukhalaDI satyarUpa, satya vicAro nyaay.||21|| ananta zakti izanI, IzvaramAMhi samAya;, kUpanI chAyA kUpamA, tadvat jANo nyAyaH // 212 // jaDanI zakti ananta che, pudgrala dharme joya; varNAdika temA rahyA, anya na kartA koyaH // 23 // AtmApekSAthI aho, jaDanI zaktija leza; sApekSA avabodhIne, laho na manamAM klesh..||21|| For Private And Personal Use Only
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (299 ) IzvarakarakiraNa. tAlapUTa viSa lezathI, dastI prANa haNAya; nimijanA dharme vahuM, anekAntamatanyAya. // 215 IzvarathI sRSTi bane, kadI nahIM kahevAya; samaja samaje sAnamAM, sadyukti mana lAya // 216 // jIva kaho cetana kaho, artha ekano eka; Izvarasama le AtamA, karttA iza na Teka // 117 // lakSa corAzI yonimAM, aTatA jIva ananta; karmASTakanA yogathI, pAme duHkha ananta // 118 // kAla anAdithI grahI, jIve karmanI rAza; bAMdhe choDe karmane, karato paranI Aza. bhavitavyatAyogathI, thAve karma vinAzaavicala AtmasvarUpano, saheje thAya vikAsa // 120 // izu vibhu parabrahma che, paramezvara sukhadhAma; so'haM so'haM pada labdhuM tene karUM praNAma. // 121 // jIvo karma kSapaNathakI, ananta Izvara vAya; ekAneka siddhAtmanI, jJAnI kuMcI pAyaH // 222 // karma khapyAthI sArikhA, samaje jJAnI viveka; vyakti svarUpe bhinnatA, guNavyapekSA eka. // 223 // rAgadoSa jene nathI, nahi ramatA parabhAva; avantva AtmasvarUpamA, ramatA zuddha svabhAva // 114 // For Private And Personal Use Only // 119 //
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir parama prabhusama dhyAnathI, svakIya cetana dhAra dhyAtA dhyAne dhyeyarUpa, siddha buddha nirdhAra. // 55|| tAhakU Izvara siddhane, vandu vAra hajAra; tenA sambara jJAnacI, lahiye bhavajalapAra 6|| samyag jJAnakriyAthakI, mokSa na hoya parokSa; AtmajJAna dhyAnAdithI, tvarita pAmo mokSa. // 17 // . bhAvArtha-paranA.be bhedakhe. aSTakarmasahita saMsArijIba se pAna apekSAe Izvarache, aSTakarmano saMpUrNa nAza karI je mukti pAyAne sida paramAtmA Izvara kahevAyache, jIvo karmarUpa sRSTinA kA para pariNatiyoge jANavA, zAtA ane azAtA bedanIya karma hI bhA. smAna posAne sukha duHkha Apeche. karmaSThino kartA tathA senI bhokA nISarUpa Ikara jANavo. jIvarUpa Izvara saMsArikavasthAmA kamahino karma jANavo. sRSTikartRtva jIvaruSa Izvarave parabhAva hamapAnI aAe ghaTeche eka rahasya anubhekSA karavA yogyache. pIpalpa para, karyarUpa sRSTino kA vyavahAranayathI jANavo. azuddhanayathI jIvarUpa Izvara paravastuno kartA nimittapaNe jANavo. he bhavya AvI apekSAthI Izvara kartRtvarahasya hRdayamA dhAraNa kara. bhuva nidhanaSadhI karmarUpa sRSTino karcA Izvara nathI. atmika sAla mukhano kA azuddha svabhAvathI AtmAche. dusano kaI pasvabhAvadhI AtmAche.jyAre saMpUrNa azuddha pariNati (parapariSati) mo AtmadhyAnadhI nAza thAyache tyAre AtmAnA anaMtANako AsmA svayaM kartA thApache. bhanyo sApekSatA samajatA nathI. ane ekAMta prANa For Private And Personal Use Only
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vara bhagat kartRtva nirAkaraNa kareche te zuddha paramAtmArUpa Izvarane jaDavastuno kartA mAnI bhrAMtimA paDeche. karmarUpa malinatA jenAmAM nathI evA siddhabuddha paramAsmAne bhuM prayojanache ke sRSTinI racanA kare. he bhavya pakSapAta tyaMnI mAdhyastha dRSTiyI avabodha. . paramaprabhu, paramabrahmarUpa IzvaramA rajoguNa, tamo guNAdi nathI. icchA nathI, abhimAna nathI, vedAMtamA paNa kaDUMcha ke-na ca sa punarAvartate muktimA gaelA AtmAo zudabuddha thai pazcAt saMsAramA janma letA nathI. rAgadveSarahita siddha (Izvara) jaisRSTino kartA kadA banI zakato nathI. jaisRSTi racavAno siddhabuddhamAM sva. bhASa nathI te mATe. prazna-siddha paramAtmA jaDasRSTinA kI nathI mAnatA tyAre anya koi sRSTinA kI che ke nahIM.. uttara-siddha paramAtmA-jJAna, darzana, cAritra, vIrya; mukha Adi AtmAnA anaMta zuddha guNarUpa sRSTinA kartAche. kSAyikamAve AtmAnA zudhdharUpa sRSTinA karttA sAdi anaMtamA bhaMgeche. pa. ramANu Adi jaDasRSTitva svabhAvanA bIlakula kartA nathI. je AtmAnA zudhdha kSAyika dharmanA kartA thayA te karmarUpa sRSTinA kartA kI thatA nathI. mATe vivekadRSTithI bhavyAtman satyatattva vicAra, yAk upAdAna kAraNa hoyache tAdRk kAryanI utpatti thAyache; jema mRttikArUpa upAdAna kAraNa jevU hoyache tevU ghaTarUpa kArya banecha. upAdAna kAraNa kAryarUpa baneche. ghaTakAryamAM kuMbhakAra nimitta kAraNache. ghaTarUpa kAryamAM upAdAnakAraNa mRttikAche. ane nimittakAraNa kuMbhakAra. daMDacakra vagereche. tema jo karmarahita paramAtmAe jagat banAvyu ema koi mAne to temAM upAdAna ane nimitta For Private And Personal Use Only
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 369 ) kAraNa koNa ? nirAkAra Izvarane jagatanuM upAdAna kAraNa mAnatAM jagat rUpa Izvara banyo. e paNa mahAdUSaNa Ave che. sidhdhAnta evo che ke nirAkArathI sAkAranI utpatti thatI nathI. mATe nirAkArathI jaDasRSTi racAtI nathI ema sidhdha Thareche. vaLI niyama evoche ke upAdAna kAraNathI kAryano abhedache, jema mRttikArUpa upAdAnathI ghaTarUpa kAryanoM abhedache. mRttikAthI ghaTa bhinna nathI. tevIja rItithI nirAkAra IzvarathI jaDa sRSTi mAnavAmAM Ave to jagat rUpaja Izvara banyo, sRSTirUpa kAryathI Izvarano abheda thayo mATe jaDasRSTirUpa Izvara mAnavAmAM Ave to aneka dU SaNarUpa khedanI prApti thAyache, sRSTikAryamA Izvarane nimitta hetu mAnatAM ve vikalpa utpanna thAyache, IzvaranI zakti nityache ke anityache ? upAdAna kAraNa vinA phakta nimitakAraNathI koi kArya banatuM nathI. kAryanI pUrve upAdAna tathA nimittano sadbhAvache. upAdAna vinA nimittabhUta IzvarathI sRSTirUpa kArya banI zake nahIM, IzvaranI icchA nimitta hetu koi mAne to te paNa yogya nathI, kAraNa ke IzvaraneicchA hotI nathI. apUrNane icchA hoyache. kRtakRtya paramAtmAne aMzamAtra paNa icchA hotI nathI. pramANa yukti anubhavathI virUddha sRSTihetu Izvara kalpAto nathI. tema ari yadi Izvara mAnavAmAM Ave to rAsabhane kema mAnavAmAM na Ave ? pRthivI Adi paramANuonuM grahaNa karIne Izvara sRSTi raceche ema jo mAnavAmAM Ave to jIvo kyAMthI AvyA. jIvo anAdikAlanAche ema kahevAmAM Ave to sRSTipaNa anAdikAlathIche evaM kema mAnatA nathI. anAdikAlanA jIvo sRSTi vinA anyatra rahI zakatA nathI mATe sRSTi paNa anAdikAlathI che ema spaSTa bhAsecheM. paramANuonA kAryathI cetana (AtmA) bhinnache mATe araNimAM vanhi raheche tevI rIte AtmA For Private And Personal Use Only
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vvvA (20) Izvara kartRtvavAda nirAkaraNa paNa dehamA raheche paNa paMcabhUtathI bhinnache. jaDa ane cetana ebe vastu A pramANe vicAratAM anAdikAlathI che ema siddha thAyache. jIva ane. jaDanI paraspara zaktiyo paNa bhinnache. jaDavastumA cetana karmanAvaze pariNameche te vyavahAranayathI jANavU. nizcayathI jaDamAM cetana pariNamato. nathI, A pramANe anekAntanayajJAna thayA vinA tattvajeM yathArtha bhAsana thatuM nathI. dharmAstikAya, adharmAstikAya, pudgalAstikAya, AkAzAstikAya, kAla ane jIva ema SaDdravyathI jagat kahevAyache. anAdikAlathI Sadravyache. te SaDdravya, dravyArthikanayathI nityache ane paryAyAthikanayathI anityache. te SaDdravyathI bhinna koi vastu nathI. to SaDdravyano karttA Izvara kema mAnI zakAya. arthAt na mAnI zakAya. have ke vikalpa karavAmAM Aveche. jagatkartRtva zakti IzvaramAM nitya che ke anityache ? jagatkartRta zakti nitya mAnavAmAM Ave to Izvara sadAkAla jagat banAnyA karaze. evaM mahAdoSa Aveche, temaja jagatkarTala zakti anitya mAnavAmAM Ave to jagatatva zakti kSaNamA anitya hovAthI viNazI jatAM sRSTi paNa kSaNamAM nAza pAmI jAya. paNa tema pratyakSa anubhava virUddhache moTe be pakSathI Izvarazakti jagat kartRtvamA siddha thatI nathI. ema nityAnitya pakSathI Izvarazakti dUra thAyache. jagat kartA Izvarane sAkArI mAnavAmAM Ave to anekadoSo utpanna thAyache. sAkAra Izvara ekadezAvasthita hovAyI sarvatra sRSTi panAvI zake nahIM sAkArakuMbhakAravat sAkArakuMbhakAranI peThe karma vinA deha hoya nahIM. ane dehavaDe Izvara sAkAra devatAnI peThe kahenAya to karma sahita Tho. sakarmAIzvara TharavAthI anya jIvonI peThe karmanA parataMtra rakho, ane svataMtra thayo nahIM. tyAre te jagat banAva For Private And Personal Use Only
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana vAmAM kathaM samartha vAya. naiyAyika kaheche ke sRSTino kartA Izvara satya che paNa te pUrvota yuktithI vicAratAM satya nathI. IzvaranI icchAthI jagat utpanna thayuM ema mAnavAmAM Ave to anAdikAlI jaDa ane cetana ye padArtha che. ema anAdisvabhAva kema na mAnavAmAM Ave, arthAt tyAM ekatra pakSapAtinI yukti kai cha ke anAdikAlano svabhAva na mAnavAmAM Ave ane icchAja mAnavAmAM Ave. icchA moharUpa che. Izvarane icchA kahoto sAdhAraNa manuSyanI peThe Izvara paNa mohI ThayoM tyAre tenuM IzvarapaNuM rahetuM nazI. mATe IzvaranAmA icchA mAnavI te zasazRMgavat asatya che. AtmAnI paramAtmadazAmA jJAna, darzana, cAritra, vIrya, sukhAdi guNo upAdAna kAraNache. teno paripUrNa Avi rbhAva teja paramAtmapaNuM jANavU. anantadharmanI zuddhi pragaTAvavA nimitta hetunI jarUrache, AtmAnA dharmano AvirbhAva teja kArya jANavU. ghaTana kAraNa jema mRttikA ananya kAraNa kahevAyache tema paramAtma dazArUpa kAryamAM jJAna, darzana, cAritrarUpa ananya kAraNa upAdAnache. ghaTano nAza thavAthI mRttikAno nAza thato nathI. arthAt kAraNa sadAkAla varteche. atra kAla, svabhAva, niyati, karma, ane udyama paMca kAraNathI kAryotpatti thAyache. paMca kAragamAthI eka kAraNanI utthApanA karatAM mithyAta prApta thAyache. A bAbatamA lezamAtra paNa zaMkA karavI yogya nathI. rAga ane dveSano sarvathA jeNe kSaya karyoche te Izvara paramAtmA kahevAyache. evA zuddha paramAtmAne jo icchA kahevAmAM Ave to IzvaratAno nAza thAyache. sarva prakAranI icchAno jeNe nAza karNoche evA Izvarane jagat karavAnI icchA kyAthI hoya. alabata kadI hoya nahIM, rAmadveSasahacAriNI icchAja saMsAranuM mUlache. ane tekIicchA For Private And Personal Use Only
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 371 ) Izvara. kartRtva nirAkaraNa, Izvarane kavI te mohaveSTita jANavuM. aho ajJAnanI kedalI zakti. koi ema kahe ke - jyAM icchA nathI tyAM zuM sukha ? alabata kaMDa nahIM. AvI rIte bolanAre samajavuM ke yogIndramahAtmA samAdhimAM ananta sukha vedeche, paNa te samaye tene icchA nathI mATe icchA hoya tyAM sukha evI vyApti ghaTatI nathI. etase kadApi IzvarathI banI zake nahIM. IzvaramA jaDasvabhAva nathI. jaDavastuno karttA vAnyAya ApanAra Izvara nathI. he bhavya hRdayamAM avadhAra. koi ema kaze ke - IzvaranI zakti anantache ane jaDapadArthanI zakti alpache mATe IzvarathI sRSTi baneche. A yukti paNa beza nathI te jaNAveche. IzvaranI zakti caitanyabhAve anantache tema jaDanI zakti asbhAve anantache. IzvaranA dharma anantache jema jaDatattvanA dharma paNa anantache. AtmA ane jaDa be tattva bhinnadharmIche. jaDapudgala dravya sAkArache ane Atmatattva nirAkArache. pratyeka tattva svasva - bhAve svataMtrache, vastutaH koi dravya parataMtra nathI. pratyeka dravyamAM ananta astidharma ane paranI apekSAe anantanAstidharma rahyoche. astidharma ane nAstikadharmanI anantatA SaDdravyamAM vyApI rahIche.. anya dravyano karttA anyadravya vastutaH nathI. cetanathI jo jaDanI utpatti upAdAnapaNe thAya to kharazRMganI paNa utpatti thAya. paNa kharane zRMga thatAMja nathI te pramANe IzvararUpa caitanya mUrtimAMthI jaDavastu thatI nathI. tyAre IzvaramAMthI jagat thayuM evaM pralApa karavo te aMdhazradvAnI buddhi vinA anya samajAtuM nathI. sva sukhaDIthI peTa bharAya to IzvaramAMthI jaDanI utpatti thAya. A pramANe siddhAMta vadavAthI prazna thaze ke aho jyAre paramAtmAthI jagatnI utpatti thatI nathI, tyAre temanI ananta zakti zA For Private And Personal Use Only
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 373 ) kAmanI ? tenA pratyuttaramAM jaNAveche ke-IzvaranI jJAnAdika ananta zaktiyo IzvaramA samAyache. kUpanI chAyA kUpamAM samAyache te pramANe atra nyAya samajavo. jaDadravyonI ananta zakti jaDamAM vyApI rahIche. pudgaladravyanA varNAdikanI zakti pudgaladravyane tyajI anyatra jatI nathI. muladravyano nizcayathI anyadravya karttA zIrIte hoi zake, AtmadravyanI apekSAe pudgaladravyanI zakti alpa gaNAyache. paNa vastutaH jema AtmadravyanI AtmasvarUpe ananti zaktiche tathA pudgaladravyanI zakti paNa tenA svarUpe anantache. sApekSA avabodhatAM aiser kAranI hAni AvatI nathI. tAlapUTaviSalezathI hastinA prANano nAza thAyache, eka lezamAtra tAlapuTaviSathI hastino prANa nAza thAya tyAre kahoke pudgalanI zakti keTalIche: AtmAnI zakti apekSAe moTIche temaja pudgalanI zakti pudgalanI apekSAe moTIche. A uparathI siddha thAyale ke zuddhabuddhaparamAtmAthI sRSTi banI zake nahIM, mAdhyasthadRSTivALA puruSo sahajamAM tattva avabodhI zakeche. Izvara sarvajJa parabhAvarUpa sRSTino karttA nathI. evI pratijJA yuktimatIche. corAzIlakSajIvayonimAM jIvo paribhramaNa kareche. ajJAna rAga dveSa prayoge jIva saMsAramAM paribhramaNa kareche. karmayIja saMsAramAM paribhramaNa thAya che. karyA karma pramANe sukha duHkha thAyache tyAre zAmATe he Izvara meM mane duHkha ApyuM ema asat vadavuM joie. anAdikAlathI jIvanI sAye karmano saMbaMdhache. bhAvakarma rAgadvepayoge jIva dravyakarmane grahaNa kareche. tene bhogavI vikhereche.. paJcakAraNanI sAmagrI maLe tyAre karmano nAza thAyache. karma nAza thatAM avicala Atma svarUpano saheje vikAza thAyache. izu, vibhu, paramabrahma, paramezvara, sukhadhAma brahmanI sthiti zuddha For Private And Personal Use Only
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ~~ ~~~~ ~ ~ ( 374) bhAvamA varteche. parabhAvamAM nyAya mATe paNa pravartatI nathI. so'haM so'haM pada prApta karyu tene huM praNAma karu . paramAtmapadane so'haMpada kaheche. so'haMpadanuM dhyAna dharyAyI paramAtmapada maLeche. je je jIvo karmano nAza kareche te te jIvo paramAtmAo thAyache. siddhasthAnamA eka siddhache tema aneka siddha paramAtmAoche. saMpUrNa karmakSayathI muktisthAnamA sarve siddhAtmAo samAnache. jJAnanI apekSAe vyApakache asaMkhya pradezarUpa vyaktinI apekSAe vyApyache. zaMkarAcArya tathA upaniSadonI keTalIka apekSAe AtmAnuM vyApakapaNuM jainamata aMgIkAra kareche. temaja rAmAnujamatApekSAe AtmAnuM vyApyapaNuM paNa jainamatamA samAi jAyache. vyaktinI apekSAe siddhAtmAo bhinna bhinna che ane jJAnAdika guNanI apekSAe ekarUpa (eka) che. je siddha paramAtmAone rAgadveSa nathI. parabhAvamA ramaNa karatA nathI. AtmAnA jJAnAdika ananta guNamA je samaye samaye ramyA kareche. evA paramaprabhunA dhyAnathI AtmA paNa paramAtmA thAyache. dhyAtA dhyeyanA dhyAne svazuddha dhyeyarUpa prApta kareche. paramazuddhaparamAtmAne vAraMvAra namaskAra karu . paramAtmAnA samyagjJAnathI ajJAnAdi duHkhano nAza thAyache. samyag jJAnathI sahaja zuddha svarUpa maya cidAnanda samudranI lhero pragaTeche. samyag jJAna kriyAthI mukti parokSa nathI. arthAt mukti pratyakSache. muktadazA je je aMze thAyache te te aMze muktinAM sukha pragaTeche. keTalAka advaitavAdiyo advaitavAdanuM gurugama yathArtha svarUpa na samajavAthI brahmamAthI sRSTi utpanna thaiche ane brahmamA samAi jAyache, ityAdi ekAMtavAda svIkArIne bhUla kareche. jainadarzana apekSAe. advaitabrahmavAda svIkAreche paNa je nayonI sApekSA vinA brahma mAnI bhUlo sAye kareche te saMbaMdhI kaMika kahevAmAM Aveche. For Private And Personal Use Only
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir " dohA. " brahmathakI sRSTi banI, sahu cha brahma svarUpa; vyApaka te sarvatra che, cidAnanda guNarUpa. mAyAnA bahu jorathI, bhUlyo brahmanuM bhAna; ekarUpa sarvatra chaM, advaitavAdi jJAna. zuddha brahmanA aMza che, jIva anantA lekha; paramAtmamAMhi te bhaLe, dvaitapaNe navi dekhaadvaitavAdi vacana che, mAne brahmanuMjJAna; dvaitapaNuM mAne nahIM, brahmadhyAna mastAna. nahi satyane DhAMkIye, satya na DhAMkyuM jAya; chAbaDIe ravi DhAMkatAM, kadI nahIM DhakAya. jaDa cetanatA bhedathI, dvaitapaNuM pragaTAyaH For Private And Personal Use Only 1375) * ~~~~~~ 228 229. 230 231 kathaM eka hi AtamA sukha duHkha vighaTAya 233 jaDatArUpe jaDa aho, jaDano kadA na nAza; 232 235 asat kaho zA kAraNa, jJAnI bahu zAbAza. 234 jIvAjIva be tava che, jJAne doya jaNAya; mithyA eka grahe mudhA, samyak dharma na thAya jJAnI jJAnathakI grahe, vastu satya svarUpa; dvaitapaNuM aMgIkare, paDe na bhavajala kUpa. eka eva di AtamA, bhUte teha jaNAya; jale pratibimba candranuM, tadvat jANo nyAya. 236 237
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (376 brahmavAda nirAkaraNa. sattAne aMgIkarI, mAne advaita ema; saMgrahanaya ekAntathI, tare bhavodadhi kema. 238 prathama viSama dRSTAntathI, sAdhyasiddhi zuM thAya; pratibimbarUpitaj, arUpi zaM te pAya. 239 pratibimba pudagalataNu, jala candre dRSTAnta; jIva arUpI vastumAM, pratibimba nahi bhrAnta. 240 pratibiMbathI jANazo, pratibiMbaka che bhinna pratibiMbakanA bhAvathI, pratibiMba che khinnaH 241 pratibiMbita candranu, bhinnapaNuM tyAM cheka; kathaM sAdhyanI siddhi che, che nahIM cetana eka. 242 vyApaka Atama ekanu, aMzapaNuM nahIM hoya; bhinna bhinna jIvAMzathI, Atama eka na joya. 243 Atama ekathI sarvane, zarma duHkha samakAla; sukha duHkha AcchAdaka kaho, daitapaNuM tyAM bhALa.244 ghaTAkAza upAdhithI, graho gaganano bheda; tevI upAdhi atra nahIM, sukha duHkha vAraka veda.245 samakAle sukha duHkhano, jIvone pratibhAsaH adhika nyUna prAptitaNo, maLe nahIM avakAza. 246 maLe nahIM avakAza to, tenuM kAraNa koNa; bhinna bhinna cetana vinA, ghaTe nahi kaMi aura. 247 For Private And Personal Use Only
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmavarSana, vyaktithI sahu bhinna che, sattA e sahu eka; Atmatattva avabodhathI, mAno ekA'neka. 148 sarvatraja vyApaka kaho, yukti ghaTe nahi koi: sammatitarke jANazo, kayu vicArI joi. 249 sarvatraja vyApaka kaho, piNDe kima baMdhAya; dehe vyApI jo kaho, avyApaka pada pAya. 150 vyApaka nahi baMdhAya che, gagana paGkanI pera; sarvatra sukha duHkhanI, prAptitaNuM che jhera. sarvatra vyApaka kaho, kadA nahIM baMdhAya; mAno to cha ajhatA, sadyukti na jaNAya. 151 avyApaka che AtamA, temAM nahIM saMdeha; vyApyane vyApaka bodhathI, thAzo niHsaMdeha. 153 zailezIkaraNe karI, vyApaka Atama loka; asaMkhya zuddha pradezathI, jANo bhavijana thoka.254 avyApaka vyApaka laho, cetana guNanI khANa; anekAnta avabodhathI, pAmo zivapura ThANa. 255 sAdi Adi bhaMgeM karI, vyApaka cetana jANa; sthAdAda dRSTi thakI, sAcuM manamAM ANa..155 For Private And Personal Use Only
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 378 ) mAvAda nirAkaraNa. kevalajJAne AtamA, vyApaka sahumAM joya; svapara prakAzaka AtamA, pradIpa peThe hoya. timirAri pragaTe tadA, tamano zo che bhAra; jJAnadIpaka udyotathI rahe nadi aMdhakAra. advaita svarUpI AtamA, jaDathI bhinna vicAra; dvaitapaNuM paNa tehamAM. eka anekAdhAra. suMra konAthakI, konApara mamabhAva; mRgajalopama vastumAM, zo mamatAno dAva . 257 akSararUpe AtamA, anakSara guNavAna; AtmA'saya pradezamAM, sthiratA zuddha vakhANa. 260 nahIM mAru jaDa vastumAM, rAcaM zuM saMsAra; zAthI zAne mATe meM, lIdho mahI avatAra. For Private And Personal Use Only 258 bhAsyo ApoApamAM, TakyuM mahA ajJAna; apUrva vIryaja ullasyuM, yadA thayuM nija mAna. 261 jaDa indriyo zuM kare, tenAthI huM bhinna; jaDasvarUpe teha che, kSaNika nAzI dIna. mana vANI mArAM nahIM, jaDanuM che te kAja; tenI saMge rAcatAM, nahIM rahe muja lAja. 259 162 263 264 265
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. phogaTa phaMdAmAM paDyo, jarA na zarma jaNAya; savaLe panthe cAlatAM, manamAM zuM khamacAya. nathI tanu te tuM sadA, zarIra mATIghATa; pIMpaLapAna pare khare, ceta ceta te mATa sahune dekhUM jJAnathI, sahu mhArAthI dUra; pratibaMdha kono nahIM, siMha iva huM zUra. ( 379 ) 266 For Private And Personal Use Only 267 268 rAgadoSa nindA kathA, tenuM bhAgyaM jora; svAbhimukha thai cetanA, pragaTayo anubhava tora. 269 zatruthI chedAu nahIM, nahi zastre bhedAu ? zatrumitra sama bhAvanA, bhramaNA kyAMthI pAu ? 270 karmavaze sahu prANiyA, bhramaNa kare nirdhAra; putra mitra lalanApaNe, sagapaNano AcAra. sagapaNa sAdhuM nahi kadI, svArathiyo saMsAra; jagamAM ko kenuM nahIM, saMvege manadhAra. 271 273 273 sarva jIva che siddha sama, nirmala avicala deva; trikaraNa yoge tehanI, mitrabhAvanA seva. dravyArthikathI nitya che, kahIM na hove nAza; asaMkhya pradezinyatithI, dhruva svarUpI khAsa. 174
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 276 (180) kSaNikacetanavAda nirAkaraNa, pUrvajanma abhyAsathI, jIva nityatA siddha pAla yuvA vRddhA viSe, jJAtA eka prasiddhaH 275 kSaNe kSaNe badalAyato, cetana hoya aneka; pApa puNya kone ghaTe, teno karo viveka. kSaNika vastunA jJAnathI, kSaNika vAda sujANa, vaktA kSaNika nahIM thayo, nityarUpa mana ANa 577 koika vastuno kadI, kevala nAza na hoya. cetana nAza kahyA thakI, anyAvasthA joya. 278 anyAvasthA ko nahIM, mATe cetana nitya. pratyabhijJA suhetuthI, nityaja jANo citta. 279 paryAye palaTAya che, AtamanA paryAya. anitya mATe AtamA, anekAntamatanyAya. 280 zubhAzubha Azrava grahI, dharato nAnA deha. zAtAzAtA bhogave, naya vyavahAre eha. 281 puNya pApanA nAzathI, pragaTe nijaguNa bhoga. sUryAcchAdaka abhrano, TaLe mahAsaMyoga. 282 karmasaMga TaLyA thakI, pAme jIva zivaThANa. puruSasama paramAtamA, siddha buddha bhagavAna For Private And Personal Use Only
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ananamannanorammarrammar 285 agamya AtmasvabhAvarnu, avalambana karanAra. Azrava tyAgI saMvarI, bhavodadhi taranAra. 284 jene icche yogijana, ananyasukhanuM dhAma. namuM namuM te AtamA, anantaguNa vizrAma. avalambana zubha Atmanu, karatAM nAze doSa, pragaTe anubhava jyoti yAM, cetana vIrye poSa. 286 nijapada jinapada sAmyatA, bhedabhAvano nAza. pUrNa vyaktimaya AtamA, rAjAne kuNa dAsa. 287 sarva siddhanI tulyatA, jIva anantA mAya. kokone naDatA nahI, arUpapada mahimAya. 288 viSamajvaranA jorathI, hoya aAMce anna. abhavya Adi jIvane, AtmarUci nahimana. samyag jJAna prabhAvathI, bahirAtama pada nAza. antarAtmaguNa bhAvanA, pragaTe zivapura vAsa. 290 parapravRtti hetuo, samUla tyAM chedAya. antara paramaprabhupaNuM, sahaje udaye Aya. huM kartA parabhAvano, buddhi bhavanuM mUla. antarAtmapada yogathI, thAya teha nirmala. 2.92 For Private And Personal Use Only
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAtmatasvasAdhyache. ____ 293 294 (341 ) koTivarSatuM svapnapaNa, jAgaMtAM laya thAya. AtmajJAna nadyotathI, sahajarUpa pragaTAya. cetanabuddhi dehamAM, jANo dehAdhyAsa. chUTe dehAdhyAsato, karma kalaMka vinAza. kartA nahi huM karmano, bhoktA nahi huMtAsa. zuddhadazA pragaTayAthakI, vighaTe bhavabhayavAsa. 295 cetanadharme mokSa che, tuMche mokSasvarUpa; . bhogI ratnatrayitaNo, kSAyikazivasukhabhUpa. 296 sAgaramAMhi lheriyo, upajene viNazAya; cetanaguNa je jJAna che, jJeyapaNe palaTAya. 297 zuddha buddha nirmala prabhu, svayaMjyoti guNadhAma; cidAnanda cetana vibhu, anantaguNanuM ThAma. 298 nizcaya atraja AvatAM, sAkSara eka svarUpa. yogatrikane saMvarI, zivanagarI :thA bhUpa. 299 rAgAdika mahAvairiyo, jyAM teno nahi gandha; AtmalakSyavRtti thatAM, parapariNati thai baMdha. 300 dehaniSTha paNa dhyAnathI, varte dehAtIta; vaMdana vAraMvAra tAsa, triyoge ho nitya. 301 For Private And Personal Use Only
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana, pudgala sukha te aiMThavat, duniyA svapna samAna; zuddhajJAna te AtmanuM, bAkI vAcA jJAna. jenuM jJAna thayA thakI, zAntadazA pragaTAya; dharma rahyo tyA jANIe, nizcayathI sukhadAya. 303 naigama saMgraha naya kalA, trIjo naya vyavahAra; Rjutra cotho kahmo, paJcamazabda vicArasamabhirUDha chaDo gaNo, saptama evaMbhUtaH saptanayothI dharmarUpa, satyaja pragaTe yukta. sAtanayothI vasturUpa, paripUrNa paraskAya; naya ekAntakadAgrahe, mithyAtvI kahevAya. sAtanayonA bodhathI, samyakU anubhava sAtha; Atmatattvane pArakhI taraze bhavajala pAtha. RjusUtra AvezathI, pragaTayuM darzana buddha; he ekAnta ekanaya, thAya nahi te zuddha. jIvAdika navatatvapara, naya sAte yojAya; sadguru sevA yogathI, sahaje te bodhAya For Private And Personal Use Only ( 103 ) wis syAdasti bhaMgaja kahyo, anekAnta mata kaMda; astitva saha vastumAM, jJAnI ema vadanta. 302 304 305 306 307 308 309 310
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ( 384 ) asti nAstisvarUpa. svadravya svakSetrI, nijakAle nijabhAva; astitva bahu bhaMgathI, nijadravye citta lAva. 311 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir in jIvAdika navatatvamAM, prathamaja astihibhaMga; kadI nadi je vastu jaga, pragaTe nahi dhari aMga. 312 dharmAdharmAkAzakAla, pudgala paMcama joya; jIvadravya chaTuM kAM, asti bhaMga avaloya. www bhUta bhaviSyat saMprati, trikAle vartAyaH dravyoma jANiye, astibhaMga sthiratAya - 314 samaye samaye astitA, anaMtaguNanI jANa; cetanadravye vartatI, siddhAnte vyAkhyAna. pudgalanA paryAya je, ghaTapaTarUpe lekha: tadAkArache astitA, sAdi sAntathI dekha 313 For Private And Personal Use Only dravye dravye astitA, bhinna bhinna kahevAya; dravyaja guNa paryAyanI, astitAja nijamAMya. 316 315 317 dravyArthika naya jANiye, anAdyanaMtaja bhaMga; pudgalamAM vyApI rahyo, sAdisAnta guNa caMga. 318 syAnnAsti bIjo kahuM, bhaMga ati sukhakAra; SadravyomAM vyApiyo, sApekSAye dhAra. 319
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtma Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only (305 ) paradravya parakSetrathI, parakAlaja parabhAva; nAstitA tenI sadA, nijamAM varte dAva. grahI apekSA parataNI, ghaTe nAstitA AyaH parabhAve SadravyamAM, nAstitva sthiratAya. paradravyonI, astitA, teja nAstitA rUpa; praName nijanija dravyamAM, sApekSAe anupa. pUche pRcchaka atra ema, ghaTe na ve eka ThAma; tamaH teja pratipakSinuM, ghaTe naM ekaja dhAma naikasmin e sUtrathI, rahe na ve ekatra; asti nAsti ekatra nadi, bhAkho sadguru atra 324 sApekSA sadu ghaTe, tathA sarva samajAya; pitA putratva ekamAM, banne dharma suhAya. cetananuM astitvate, paramAM nAsti svarUpa; paramAM nAsti nahIM rahe, vighaTe vastu anUpa vinA apekSA astitA, nAstitA nahIM joya; naikasmin ai sUtrato, syAdvAde avaloya je samayeche astitA, nAstipaNuM te kAla; ekasamayamA vartanA, SaDvyomAM bhAlaasti nAsti trIjo ko bhaMga samaya siratAja SadravyomAM vyApiyo, jinadarzana sAmrAjya 326* 328 329 320 321 322 323 325 -327
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir asti zabda uccAratA, samayo bahe asaMkhyA nAsti zabdocAsmAM, tathA kahe bhagavaMta. 330 ekaja samaye avAcyache, kadI na koi kahata avaktavyaja bhaMgache, cotho sUtre lahaMta 331 astidharma anantacheja, vANI agocara thAya; pabamabhaMga te upaje, anekAnta zobhAyaH 332 nAstidharma anantatA, vastumadhye raIta; bhavAcya vANIthI kaMhyo, chaTo bhaMga kahata. 333 astinAsti be che sadA, avaktavya te hoya; saptamabhaMgaja sarvamAM, samaya samaya avaloya. 3.34 gurugamajJAnaavAptithI, bhaMgaja sapta svarUpa; jANI AtmasvabhAvamAM, apaharIe bhavadhUpa. 335 atigahanache tatvabodha, viralAjana samajaMta; sajana bhavasAgara tare, karI karmano anta. 336 saptabhaMgIche siddhamAM, anantaguNamAM joya; anekAntanaya jANatAM, zuddhaM samAkita hoya. 337 navatattva SaDvya nu, satyajJAna jo thAya; to jANo jJAnipaNaM, saheje zivapada pAya. 338 samakitAdi mohinI, teno upazama bhAva; kSayopazama kSAyikapaNe, pragaTe samakitadAva. 339 For Private And Personal Use Only
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmana. nidinannininnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnanimam nijaguNa sthiratA caraNathI, thAtA guNa udyautA svayaMzuddha paramAtamA, pragaTe nirmala jyota. 340 guNasthAnaka sparzana thatAM, sahaje guNa pragaTAya. paripUrNa nijavyaktithI, avicalapadavI pAya. 341 SaTsthAnaka avabodhathI, samakita pragaTe caMga; padasthAnaka dhAro sadA, guNa pragaTa nija bhaMga. 345 asti cetanadravyanI, cetanadravya ananta saMsArIne siddha doya, jJAnI ema vadanta. 343 nityaja cetana dravyache. kartA hartA joya; karmathakI mUkAya ziva, tenAM kAraNa hoya. 344 ziSya uvAca nathI dRzya te dRSTithI, sparze prahyo na jAya; AtmadravyanI astitA, anubhave na jaNAya. 345 mAno dehaja AtamA, athavA zvAsozvAsa. paMcatattvanuM pUtaLu, anya kayo AbhAsa ? 65 ghaTapaTa yathA jaNAyache. tathA na cetanadravya, mATe cetana nAstitA, mithyA mAne bhavya. yadi nathIjo AtamA, tapajapa saMyama phoka puNyapApanI kalpanA, bhUle bhoLA loka. 350 For Private And Personal Use Only
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (300) Atmatatva sAdhyaDe, ziMkA moTI jIvanI, TALo sadgurudeva, matihIna huM jIvachu, kApo kumati deva * For Private And Personal Use Only 349 sadguruH navAca utzaMgulavRtti tyajI, graho suyukti dIpa; samajo cetana astitA, yathA'sti mauktika chIpa. 350 paJcabhUtathI bhinnache, arUpa nirmala zuddha dehe vyApyo jIvache. maLyuM nadakamAM dudha. huM sukhI huM duHkhI ema, buddhi dehanI nAMya; mRta kalevaramAM kadI, jarA na ceSTA tyAMya. kaThIna zItatvAdi guNa, paMcabhUtanA joya, caitanyAdi tyAM nahIM, sUkSmapaNe avaloya. arUpa cetana cakSuthI, grahyo kadA nahi jAya; pudgalaskaMdho sparzathI, grahmA sadA jovAya. zvAsozvAsa te sparzathI, sadA aho havAya bAhira jAto Avato, te cetana zuM thAya. jJAtRtAzraya jIva che, pudgala nahIM kadAya; nahIM to ghaTapaTa vastumAM, jJAtRzakti grahAya. madyAMge madazaktivat, paJcabhUta saMyogaH caitanyazakti udUbhave, te yukti paNa phoka, 351 352 353 354 355 356 357
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana bhinna bhinna madyAMgamA, madazakti avabhAsa; bhUta bhUta pratyekamAM, jJAnataNo nahi vAsa. 350 buddhayAdika AdhAra je, tehija cetana pekha; Adi zabdathakI graho, sukha duHkha kAryollekha. 359 buddhayAdika Azrita jihAM, tyAM guNapAtra jaNAyaH / rUpAdivat jANIe, cetana siddhi upAya. 360 guNa nirAzraya nahIM kadA, Azraya che ghaTarUpa; buddhayAdika Azraya tathA, Anandaghana cidrUpa. 361 _ ziSya uvAca. buddhayAdika AdhAra to, indriyo kahevAyaH cetananI zI kalpanA, karavI sadgururAya. 362 guruH uvAca. upahata indriyo thakI, viSayasmRti na ghaTAya; AzrayanAze smRtitaNI, utpatti kema thAya? 363 karNendriyanA nAzathI, smaraNataNo nahi kSoda; smRtyAzraya te AtamA, mAno satyaja bodha. 164 anubhavyu je indriye, teno thAtAM nAza; smRti indriyo anyamAM, te paNa mithyAbhAsa. 365 thAtAM emaja caitrane, thayA anubhava jeha; smRtyutpatti maitrana, ghaTe na yuktija teha, 366 For Private And Personal Use Only
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org (390) -zAma siddhinbaTrsthAnaka. ziSya uvAca. bhale na thAvo indriyoM, buddhi Azraya koi buddhi Azraya deha che, kahuM vicArI joi. zarIranAze buddhino, nAzaja thAtAM dITha; bhasmIbhUta zarIra to, cetana thAya adITha. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sadguru uvAca . bAla yuvAdika bheda traNa, tanunA eha prasiddha; bAladehathI bhogavyuM, smRti te teNe lIdha. taruNa tanumAM tehanI, smRti kadA nahi thAyaH bAlazarIre bhAMgavyuM, kathaM yuvAna jaNAya. mRtaka zarIre buddhinI, sphUrti kathaM na thAyaH mATe buddhayAzraya kaho, cetana smartA Aya. For Private And Personal Use Only 367 368 369 370 371 ziSya navAca . buddhayAzraya nadi deha to, zvAsozvAsa jaNAya; zvAsa nahIM tyAM sukha duHkha. kadA na nirakhyuM jAya. 372 zvAsozvAse bhinnatA, nahi te eka svarUpaH buddhayAzraya tene kaho, e paNa jaDatA kUpa. 373 eka zvAsozvAsathI, kIdho anubhava jeda; anya zvAsa smartA nahIM, buddhayAzraya nahi eha. 374
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir -paramAtmadarzana, NAAAAAN buddhayAzraya jo zvAsato, svakthI te sparzAyA tvacA graheche zvAsane, kema na baDigrahAya. . 375 so'yaM pratItiyogathI, bujhyAzraya je hoya; Asmatattva te jANIe, nahi tyAMzaMkA koya. 376 ziSya uvAca. dehAdikathI bhinna jo, mAno cetanarAya; bhinna karI dekhADIe, asimyAnane nyAya. 377 guru: navAca. vAyurUpI paNa netrathI, nirakhyo kadA na jAya; jIva arUpI cakSuthI, kathaM aho nirakhAya. 378 bau6 navAca.. kSaNikasaMtati jJAnanI, teto cetana mAna; pravRttirUpa vijJAnano, Alaya upAdAna. 379 ekarUpa nahIM jJAnahU~, kSaNe kSaNe badalAya; jJAnasantati AtamA, mAno savaLo nyAya. 380 kSaNika santati jJAnanI, mAnaMtAM nahi doSa; kSaNika uttara jJAnamAM, pUrva jJAnano poSa. 381 guruH navAca. jJAna kSaNikanI santati, cetana nahi kahavAya, kSaNika santati mAnatA, puNya pApa kuNa pAya 382 For Private And Personal Use Only
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 39 ) Atmasiddhi SaTsthAnaka. " " upAdAna kAraNataNo, kadA vinAza na thAya, Alayano jo nAzato, vRtti kyAM pragaTAya. Alayane dhruva mAnIe, to te cetana rUpa; mAnatAM doSaja nathI, karavI samajI cUpa. Alayane pravRttimAM, mAno jo yadi bhedaH upAdAna, kAraNataNo, thAze tyAM : viccheda. bane nahIM ghaTa vastuthI, sUtrataNo samudAyaH kAraNa kArya bhinnatA, tyAM zuM kAryaja thAya 386 caitramaitraivabheda tyAM, kAraNa kAryaja bhAva; smRtibhaMga tyAM doyache, ghaMTe zuM yukti dAva ? 387 kSaNika santati jJAnamAM; kAraNakAryAbhida; mAno to kSaNavAdano, dhAze nizcaya cheda. uttarajJAnadazA viSe, pUrva jJAna jo hoya. sthirabuddhi tethI thai, buddhi nAza kyAM joya. 388 AlayanI je sthiratA, teto Atama mAna; bandhamokSa sahu to ghaTe, cetana guNache jJAna. pUrvajanmanA smaraNathI, punarjanmatA siddha; puNya pApa phala bhogave, cetana nitya prasiddha 391 cetana nityaja hoya to, karma na lAge koya; anitya mATe AtamA, kSaNa kSaNa nAzI hoya. 392 For Private And Personal Use Only 383 384 385 388 389
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. A kSaNamAM je AtamA, te kSaNa viNazI jAya; puNya pApa sukha duHkhanI, ghaTanA kaho zIthAya. 393. anya karane anyane, puNya pAphno bandha; anyataNo jo mokSato, e sahu mithyAdhaMdha. 394 ko karttA bhoktA aho, sahuthI avaLo nyAya nitya AtamA mAnatAM, kartA bhoktA thAya. 395 abhrasaMga dUre thatAM, nirmalaravi prakAza; nitya AtamA mAnatAM, hove doSa vinAza. jenI saMyoge karI, utpatti nahIM thAya; nAza hoya nahi tehano, mATe nitya sadAya. 397 ahaMkRtine krodhanI, kezarI phaNidharamAMya; bhAse taratamatA ghaNI, pUrvavAsanA tyAMya. pUrvavAsanA yogathI, nitya AtamA siddha kSaNikacetana bujhine, dezavaTo ema dIdha. AzaMkA ziSya uvAca. jIva na kartA karmanI, karmaja kartA karma; cetana. kartA karmano, dharma jIvanoM marma. 40 sadA asaMgI AtamA, jalapaMkajanI pera. kAne bhokApaNuM, bhAse prakRti ghera, kA For Private And Personal Use Only
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAramasiddhi-ghaTasthAnaka, Izvara icchA yogathI, karmataNoche dhaMdha; sukha duHkha tethI saMpaje, mATe jIva abaMdha. 402 sadguruH uvAca-samAdhAna. kAla anAdi pariNamyAM, cetana pudgala doya; azuddhapariNatiyogathI, kartA karmano hoya. 403 jIvapreraNA jo nahi, tarhi grahe ko karma; jaDamAM kadI na preraNA, bhinnapaNe be dharma- 404 mATe cetanapreraNA, thAtAM karma grahAyaH / parabhAvika te preraNA, grahIlaceSTAnyAya. 405 kartA karma na karmano, juo vicArI citta; ghaTapaTa kare zuM preraNA, samajo nyAya pavitra. mATe kartA karmano, cetanache vyavahAra; zujhasvabhAvika dharmano, kartA cetana dhAra; 407 maladharma tyAge nahIM, evo jIva svabhAva; azuddhapariNatiyogathI, kartA karma vibhAva. 408 pariNamyAM payanIkhe, bhinna kareche haMsa; nijaguNa ramato haMsa tyA, kare karmano dhvaMsa. 109 cetanano nahIM jANIe, jeha vibhAvika dharma; svAbhAvika nijadharmache, jANo anubhava marma. 110 For Private And Personal Use Only
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmavarNana. (1959) azuSpariNatithI karyA, karmataNoche anta; sahajazuddhanijadharmathI, bhAkheche bhagavanta. sadA asaMgI AtamA, nizcayasattA dhAra; kartA bhoktA karmano, varte te vyavahAra. 412 janmajarAne mRtyunAM, duHkhanu kAraNa karma zAtA'zAtA karmathI, karmajAlano marma. 413 raMgyuM vIja kapAsa, lAkSArasa saMyoga; rUmA lAgI raktatA, karmaphalono bhoga. 311 karmASTaka nAze yadA, to cetananI zuddhi; AtmasvabhAve AtmanI, pAme tAtvikarUddhi. 415 ziSya navAca, zaMkAM anAdikAlathI saMgati, karma jIvanI joya; nAza kaho zuM karmano, kAraNa tyAMzuM hoya. 416 sadguru: uvAca-samAdhAna. kAlaanAdi pariNamyo, cetana mithyA bhrAnta; chUTe cetana khANamAM, rajaH kanaka dRSTAnta. 417 Izvara icchAyogathI, sukha duHkha kyAthI hoya. IzvaranI jo preraNA, doSI Izvara joya; 118 For Private And Personal Use Only
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SaTsthAnaka. Anmom 411 ( 356) zAthI Izvara preraNA, IzvaranA anyAyaH nyApI aparAdhI sahu, Izvara pote thAya. ziSya uvAca zaMkA karma kareche prANiyA, sAmagrI anusAra, sukha duHkha Izvara Apato, jIva akartAdhAra. 420 guruH uvAca. kRtya kare te bhogave, pote sukhane duHkhaH khAve tehaM dharAyache. prabhu na bhAge bhUkha. kSepe nijakara vanhimAM, jvalato dekhe hAtha. svayaMhi kartA jIvache, kathaM preraNA nAtha; 425 avaLI buddhiyogathI, viSabhakSaNathI nAza; prANono jANo aho, Izvara nyAya na khAsa. 453 svayameva jyAM sukha duHkha, cetana karme pAya; Izvara preraNa kalpanA, sukha/duHkha karme thAya. 524 sadA asaMgI AtamA, nizcaya sattA lekha; vyavahAre sukha duHkhano, kartA cetana dekha. 425 jIva akartA karmanA, nAze satya jaNAya; vetana jANo nayathakI, zuddhadharma pragaTAya. 426 For Private And Personal Use Only
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadana. ~~~rurammmmmmmmmmmaarnamammer ziSya uvAca. nyAyayukti dRSTAMtathI, kartA karmano joya; samaje jaDa zuM karmake, phalapariNAmI hoya. 427 ___ uvAca guruH. kartA bhoktA jIvache, paNa teno nahi mokSa; bItyo kAla ananta paNa, haju na mukti poSa. 429 puNyataNuM phala bhogave, mAnava svarga majhAraH pApataNuM phala bhogave, durgatimAM avatAra. 430 pApapuNya phala bhogave, caturgatimAM jAya; samaye samaye karmasaMca, karmarahita nahi kyAMya. 431 uvAca samAdhAnaM sadguruH azuddhapariNatiyogathI, phaladaM karma pramANa; tathA nivRtti dharmathI, siddha Thare nirvANa. 432 kAla anaMto vitIyo, jIvataNo parabhAva, AtmaramaNatA yogathI, pragaTe mukti prabhAva. 533 saMyoge viyogacheja, dehAdika dRSTAnta; karmaviyoge AtmanI, mukti sukhAlaya kAnta, 435 For Private And Personal Use Only
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (198) bhAramasidi-paTsthAnaka. ziSya zaMkA. mokSataNI je astitA, teto samajI jAya; anantabhavanAM karmano, dhvaMsa na kyAre thAya. 435 bhinna bhinna darzana kathe, mukti aneka upAya; satya asatya temAM kayu, nirNaya citta na thAya. 436 ko veSe kai jAtimAM, kayA panthamAM mokSa; nizcaya teno nahi bane, to zI karavI hoza. 437 bhava prathama ke muktivA, prathama jIva ke siddha ityAdika mana ciMtatA, mokSa na hoya prasiddha. 538 uvAca sadguruH copAi. jJAnakriyAche mokSopAya, sUtre bhAkhe zrI jinarAyaH AmikaNAthI, gaMjIbaLe, tathA dhyAnathI kalmaSa TaLe.439 jene lAgyo janmathI roga, auSadhayoge thAya niroga; kIdhAM anantabhavanAM karma,naSTa thatAM pragaTezivazarma.440 aMdhAru jaga vyApI jAya, thAtAM sUryodaya viNasAya; satya jJAna tyAM zoche bhAra, karmataNotuM hRdaye dhAra. 441 jJAnAvaraNIyAdika ATha, karmataNoche sUtre pATha; mukhya mohinI sahumAM hoya, yathA prajAmAMnRpati joya. For Private And Personal Use Only
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org SaTsthAnaka, 295) mohinI nAze sarva haNAya, nRpa hAryAthI prajA palAya karma TaLayAthI ziva sukha geha, satyapaMthamAM zo saMdeha. 443 matadarzananA asatyarAga, aMdhA zraddhA jJAne tyAga. jAtiliMgamAM mAne mokSa, tethIja mukti hoyaM parokSa- 444 satyatasvanI zraddhA thAya, samavAyipaMcaja pragaTAya; arUpa cetana jAge jyota, tribhuvanamAM jJAne udyota. 445 bhavamuktinI nahIMche Adi, pravAdathI te doya anAdi; anekAnta panthaja samajAya, zraddhAthI sahu maLe upAya. 446 kevalajJAnI vANI graMtha, gurugama samajI lyo zivapaMtha; ekazabdano bhAvaja sAca, ema kahe tIrthakara vAca - 447 jIva mokSAdi zabdaja eka, sAco mATe karo viveka; jeno baMdhahi teno mokSa, jarA nahi tyAM lAge doSa- 448 ziSya uvAca. 46 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir >> duhA. Ape SaTsthAnaka kalAM, karuNAthI gurudeva; zraddhAthI meM saddayAM, TakI anAdi kuTeva. Aja lagI ajJAnathI, thai na tattva pratIta; namana karuzrI sadguru, kIdho ziSya pavitra. For Private And Personal Use Only 449 450
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 0) dharmarana Aje graghu, dekhyuM paramanidhAna; zaraNa zaraNa hAru prabhu, koI na tuja samAna. 451 kAla anAdithI bhamyo, paNa Avyo nahIM anta; samyaktattva jaNAviyuM, namuM prabho guNabanta. 455 ziSya navAca zaMkAM.. anantajIvo sihatA, zivamAM kema samAya; nirAkaraNa tenuM karo, jethI zaGkA jAya. 453. uvAca guruH siddhazilAnI upare, zAzvatache zivaThANa; karma khapyAthI jIva tyAM, thAve zrI bhagavAn. . 454 ekadIpakanI jyotimAM, anekadIpakajyotaH siddhaarUpI mAvatA, doSa na kiJcit dyota. 455 copAi. viSayavAsanA viSasama khAsa, tyAgo bahirAtamapadavAsa; zAzvatapadanI vAJchA hoya, to adhikArI dharme joya.456 duHkhano AtyaMtikavinAza, mukti vaizeSikanI khAsa; manane nityaja mAne teha, muktimAM jIva sAthe teha.457 bujhyAdika navanojyAM nAza, muktija evI tyAMzuMAza; vRndAvana jaMbuka avatAra, tethI sAro mAnava ghAra 550 For Private And Personal Use Only
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana vade vedAntI mukti svarUpa, jANo jaga vyApaka vidrayaH ghaTena vyApaka caitanarAya,tyAMzuMzivanI AzarakhAya59 mAne muktija Arya samAja, bhADe pAmyo jIvajarAja; muktithI jIva pAchI phare, mukti evIzuMduHkha hare.460 karma khamyAthI nahi saMsAra, kathaM jIva pAme avatAra; janma maraNa jyAM vAraMvAra, zAnti tenI nahIM lagAra.461 eka kaha che mukti svarUpa, moTo aMdhArAno kUpa; jAkuMje IzvaranI pAsa, citta gharo Izvara vizvAsa-465 vizvAsI IzvaranA dAsa, muktiphojamAM bhaLatAM khAsa; izu bhalo Izvarano putra, te calave che jaganuM sUtra. 563 zarIradhArI muktija jyAya, janma maraNanA pherA tyAMya; mukti tevIja kadIna hoya, sAkSaravAdI grahe na koya.465 aMdho vanamA pharato phare, paNa cAlI pahoMce nAhe ghareH. jJAnacakSu hRdaye pragaTAya, mukti pantha tyAre dekhAya. 465 koika rAtA che vyavahAra, jJAne rAtA koikadhAra; ekaekarnu khaMDana kare, pakSApakSeja laDI mare. 469 ekAntanayothI pakSApakSa, satyaja mAne be naya dakSa, naya ekeke darzana thayAM, sApekSe jJAnie grahmAM. 467 For Private And Personal Use Only
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ghaTasthAnaka saritAo sAgaramAM bhaLe, jina darzanamAM sarve maLe; darzanamAMbhajanAjinaghAva,anekAnta vANIjagasAvadha68 karmASTakano thAve nAza, AvirbhAve guNano bhAsaH janma maraNanA pherA TaLe, cetana kSAyika dharme maLe.469 samaye samaye si ananta, sukha saheje vilase zivakaMta; pUrvaprayoge uMcAjAya, zAzvata zivapuramA biramAya. 470 urdhva adhaHti nahi jAya,kiyA rahita mATesthisthAyA tADak vibhune karu praNAma, kyAre pA, sukha, dhAma.. 471 sAdi anaMtija sthiti varI, sijhanamuMte bhASajadharI kevalajJAne jANe sahu, tevU pada preme huM cahuM. 472 cetana paramAtamamAM bheda, vyavahAre jotA e kheda; bhedabhAvanojyAM nahi leza,nizcayanayathI jotAM vezabha73 uttamadRSTi AtmasvarUpa, vahetAM pragaTe sukhacidrUpa bhaNoMgaNovAMco sahu grantha, cetanadRSTi zivapura pantha.57% uttama dRSTi koika lahe, zivapuramAhi sijo vhe| jJAnAdika guNa lekhe hoya, samabhAve nirakhe sahu koya575 zatrumitramA samatA bhAva, zuddhadharmano pragaTe dAvaH deha sAMpaNa dejhatIta, dazAtAdRzI tyAMzuMbhIta. 47 For Private And Personal Use Only
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmadarzana. ( 403 ) namuM namuM te varanigraMtha, jenI dRSTi zivapura pantha; pAmuM evo sadguru saMga to pAmuM nijaguNano raMga477 " tAja jAve tapatAM tApa, sAdhu saMge dahIe pApa; mATe mAno sadguru ANa, pAmo zAzvatapada nirvANa. 478 dhanya dhanya mhAro avatAra, jyAre ladizuM zivapura sAra; dAvAnala che A saMsAra, pAmuM kyAre teno pAra* 479 ciMtana evaM citte thaze, doSo tyAre aLagA thaze; AtmadhyAnamAM je kSaNa jAya, kSaNa te bhavamAM lekhe thAya480 dehe dehe vyApI rahyo, mahimA jeno jAya na ko; nAmI anAmI jene kahuM, tene te dekhe che lahuM. 481 nAhI jyAM zabdaane jyAM gaMdha dekhe nahi nAstikajanaandha lAM choDayAM keika deha, paNa pote to nityaja teha 482 jenI Adi nahIM ne nAza, ajarAmara mATe te khAsa; yogI paNa bhogI kahevAya, namuM namuM te cetanarAya. 483 jenuM dhyAna dharatAM sukha, janma mRtyunAM jAve duHkha; jenA guNa che aparaMpAra, nahi jyAM jAti liMga prakAra . 484 paryAyataNo AdhAra, ekarUpa trikAle dhAra; kramavarti jANo paryAya sahabhAvI te guNa grahAya 485 For Private And Personal Use Only
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (44) bhAramasiddhi-paTsthAnaka SaD dravyomA vartana ema, ciMtana karatAM lahiye kSema; zukladhyAna paNa tethI hoya,nizcaya zAstre bhAkhyuM joya486 SaD dravyomA sarva samAya, bhAkhe sUtre zrI jinarAya; sUkSmapaNe jo thAve jJAna, svalpabhave pAme ziva sthAna.87 nizcayadRSTi citte vahe, vyavahAre vartI guNa lahe; ekAnte cAle vyavahAra, pAme nahIM te bhavano pAra.488 sarvajJa bhAkhyA naya doya, hoya na jUTho temAM koya; nizcayano hetu vyavahAra, kAraNa kAryapaNuM tyAM dhAra.489 AvazyAdika je vyavahAra, karIye lahiye bhavajala pAra; janamana raMjana kiriyA kare, bhAva vinA te bhavamAM phere.490 bhAva vinA kiriyA le phoka, karIe samajI hariye zoka ADaM avalU manaDuM phare, dharmakriyA te zAnI kare. 491 citta na TharatuM ekaja ThAma, mATe kiriyAnuM zuM kAma; nizcaya emana karazo koya,udyama avalaMbo sukha hoya492 nija guNa rakSaNa sAco dharma, nijaguNa vidhvaMsanajaadharmaH Atma pravRtti dharme vaLe, nija Rchi to nijane maLe. 493 kriyA bAhyanI cetana kare, karma grahI bhava pharato phare; pApa kriyAche bhava jaMjALa, kriyA dharmanI maMgalamALa594 For Private And Personal Use Only
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (105) paramAtmadarzana Arta raudra kiriyAnA tyAga, tethI nahi zivasukhano lAga; muktiprApaka manamA-jANa, tantu amRta sukha khANa.495 AtmajJAnI che nahi deha, cetanadharmI guNagaNageha; arihaMtAdika padavI jeha, teno dhartA cetana eha. 496 jeje icche ruci anusAra, tete phaLa pAme nirdhAra; bhavAbhinaMdI bhavamAM phare, AtmAnaMdI zarmaja vare. 497 avyaya nirmaLa cetanagati, anupama mukti strIno pati; kara tuM tAro svayaMprakAza, potAno dhara tuM vizvAsa.498 thArAvaNa sAro jaga kayo, thArAvaNa nirmaLa ko bhayo; nahi nahi thArA koya samAna,dhara nirmaLa potAnuM dhyAna.99 hArA nirmaLaguNano leza, pAmaMtAM nAzeche kleza; yogIjana to dekhe rahane, moha na Ave tenI kane.500 yogI dekhe ApoApa, tene kyAMthI lAge pApa; dhyAnaguphAmAM yogI vAsa, karma na Ave tenI pAsa.501 sauthI nyAro yogI yoga, nahi pAme te mohI loka; jAge yogIja uMghe sahu, zuM yogInI vAtaja kahUM. 505 yogI sAhaM cetanarAya, bole dekhe te kahevAya; paramAtamane jIvano bheda, bhAge nAze bhavano kheda. 503 For Private And Personal Use Only
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 406 ) paTsthAnaka. dhanya dhanya mAnuM avatAra, svarUpa kiMcit bhAsyuM sAra; akalagati tuM cetanadeva, kara potAnI pote seva. 204 dAnI de tuM nijaguNadAna, bhAnI tuM de nijaguNabhAna; hAruM sukha che avyAbAdha, sAdhanathI tuM tene sAdhya. 505 samatArasano tuM bhaNDAra, Atma dharmane tuM dharanAra nAdaM nAhaM tRSNAdAsa, nAhaM nAhaM pudgalavAsa. 506 zrI jinavarabhASita ve dharma, detu te che zAzvatazarma; yathAzakti teno svIkAra, kariye samajI dharmaprakAra- 507 niMdo dharmIne mA koya, niMdAnAM kaDavAM phala doya; zrAvaka thaine tapajapa kare, niMdA karato bhavamAM phare. 508 samajenAhe aMtarano marma, TIlAM Tapake zAno dharmaH zuddhasvarUpe nizcaya dhAra, dhanya dhanya teno avatAra 509 kulamAM upanyo zrAvaka nAma, tethI zuMthAve nijakAma; nAmamAtrathI kAryaja sare, dhanapati bhikSA khAto phare. 510 zrAvakatrata nahi pote ghare, de zIkhAmaNa sAdhughare, guruno pratyanIka caMDAla, tethI janma bhalo zRgAla. 511 aho viSama kalikAle joya, zrAvakanA, guNadhArI koya; niMdaka mAnI munithI kleza, tene zuM lAge upadeza, 511 For Private And Personal Use Only
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paramAtmadarzana, ( 407 ) bhaNyogaNyo paNa zrAvaka koya, guruthI adhiko nahi tehoya; meru sarasava samache phera, aMtara ajavALaM aMdhera. 513 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarajhayaNe tenI sAkha, guNanA mATe kara abhilASa; dRSTi zAnoja dharma, dveSe vAhya bAMdhe karma. + dharmagurunIja AjJA dhAra, takhAnuM te tIrtha vicAra; tethI pAmo bhavano pAra, sAra sAra teche sukhakAra 515 sAdhuvratanoLe abhilASa mAne sadguruno huM dAsa; akSudrAdika guNanuM nAma, sAdhuM tenuM zrAvaka nAma. 516 paMcamahAvrata paMcAcAra, dharmadhyAnamAM vartte sAra bhavabhramaNabhaya AjJA jina, varSe mana jenuM nizadIna. 517 bAhyopAdhi viSavat tyajI, sahajasamAdhi jJAne bhajI; jene bodhyaM AtmasvarUpa, namuM namuM prabhu guru zrI anupa518 pArzvamaNi saMyoge loha, bhaje kanakatA teha aboha jenA bodhe TaLe sadAya, gurunI gurutA prApti thAya. 519 514 For Private And Personal Use Only evA gurune sevo bhAi, tIrtha tIrtha te jaga sukhadAi; vANI jenI bahu gaMbhIra, cetana yogI dhyAnI dhIra. 520 dharmaguru maja mANAdhAra, sadA zuddha teno upakAra; gurunI sevA bhakti maLe,to bhava kalmakapa saheje TaLe, 511
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 408 ) Atmasiddhi prasthAnaka. gurue kIdho je upadeza, pAmIne teno lavaleza: gurunI bhakti varNana karI, lAgI gurubhakti muja kharI. 522 dharmaguruoja thayA karo, jJAnAmRtano vado jharo; zrIsaMkhezvara pArzvakapALa, nizadIna karazo maMgaLamALa. 513 dharaNendra padmAvatI sahAya, pAmI pUro graMtha karAyaH paramAtmadarzana nirmaLa graMtha, paMcazatI jANo zivapaMtha. 524 g2Ama lodarAe karI mAsa, matisphUrtithI kyoM prayAsaH mahesANAmAMpUro thayo, zuddhasvabhAve cetana rahyo - 525 " duhA. " | dharmacanda suta jIvaNalAla, suratavAsI jIvadayAla 'sakala saMghanA mATe karyo, jJAtAbhavapAthodhi taya. 526 For Private And Personal Use Only zrI sukhasAgara gurujI beza, pAmI Ananda hoya hameza; buddhisAgara racanA sAra, maMgala siddhi jayajayakAra. 527 saMvata ogaNIza napare, sAThataNI zubhasAla; apAGa zukalA paMcamI, racatAM maMgalamAla. OM zAntiH zAntiH zAntiH 528
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zudi EM * w 9 M sukhane paramAtmadarzana. azuki zruSi patraka pRSTha lITI azuddhi 3 12 bhavyatmA bhavyAtmA 23 avarodha avabodha. 6 24 sukhana 7 13 sagayasUcaka samayasUcaka 4 sAbhyatA sAmyatA 15 3 SaSThaM 15 15 nidrAdhIna nidrAdhina 15 21 ane 0 nathI 15 22 tene teNe 16 7 ruSisabhA RSisabhA 16 22 tvAya tvAca 17 9 saMsaya saMzaya 21 tIrthana tIrthanI 22 sadgurU sadaguru 18 16 y|| yathA 18 tAhaka tAhaka 14 bhe 18 baccu vaJca 21 7 sthIti sthiti 24 7 vRddhi buddhi 18 anAdiku pIra anAdi kuSIra 31 5 karma kiyA karma kriyA bhegu For Private And Personal Use Only
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 lITI bhAvi 31 10 krikA 32 17 pugya kevalajhAna 38 16 nAga 40 21 thAya che 42 2 agri 42 17 ve 11 5 jege 43 14 tAraNa 22. zuddhi kriyA puNya kevalajJAna nAma thavAya che Agni jeNe taraNa tattva suzobhita 45 15 muzobhIta 24 kSudAmtaHkaraNa 8 pakaDI 55 11 peMTI: zuddhAntaHkaraNa pakaDI peTI guru sadguru antaHkaraNa dharmamApti 62 24 sadaguru 64 16 antakaraNa 14 camamApti dravya 19 saya 1 inyarthika 70 13 sarakhA 3 mori 8. 15 phugala 3 Travye guNopakAra samaya dravyArthika sarakhA jora dravye paryAyopacAra For Private And Personal Use Only
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir peThe pachalI bhada 82 14 dRSTAH 83 20 peTeM 85 1 vyAdhi 85 6 syAvAda 85 7 rAgaddhaSa 94 12 laMdhye 95 6 seya 8 dukha 95 9 Atma 95 13 pAMce 99 5 te 99 14 oN 100 11 vastra 102 12 jInA 103 5 mUrka ant can n: syahidi rAgadveSa lampa soca durekha AttA pAMce tA vastra mIvonA mUkI 105 9 citavanAtha 105 17 paripakatA 105 19 dhyAna 105 19 bhrAnti 105 21 nidhAna citavanAyI paripakvatA dhyAna bhrAMti nidhAna tethI 109 13 ena 117 18 gatavantu gatamA For Private And Personal Use Only A
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra pRSTha kITI azudi 120 1 dhigatA 120 10 sarvatrA 125 8 vicAra 125 www.kobatirth.org 125 126 3 127 10 tiSTaMti 127 14 viSTaMti 128 17 / pUvIM 129 5 deza 119 129 13 sarva 131 11 manuNpo 131 18. hotu 133 3 saruvapa: 137 141 141 tArA rAvIza kiMcitani kaza 140 5 muskela 140 12 audArikA 14 12 tejasa 140 15 cAlyA 141 3 141 141 16 16 17 17 sudA viNu vRttimaM netu nanI (x) For Private And Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zuddhi ghigatA sarvatra vicAre tAro rAkhIza kiMcibhi tiSThati tiSThati pRthvI deze zuM sarva manuSyo hotuM svarUpa keza muzkela audArika tejasa cAlyo zuddhA vaNa vRttimAM netuM mana nayI
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zuddhi bhoktA munIzvara zarIrInuM sudhA mubhaTo pAse hoyache to anuSThAna kevalajJAna ohI pRSTha jIro bhAvi 141 17 bhAktA 142 22 munizvara 143 3 zarIrInu 143 6 sadhA 145 8 subhaDo 144 9 pAro 144 9 hAyache 144 13 tA 144 22 tA 145 24 anuSTAna 146 104 153 8 AhI 153 20 aMgulana 157 3 Atmatva 157 22 jhuMDa 160 18 AttadhyAna 161 1 161 10 karIna 162 7 . 162 8 raMga 162 24 surava 166 4 yoga 167 6 abhilASi 168 10 kabache 168 11 viSayANA aMgulanA Atmatatva ArsadhyAna vo vA karIne sukha yoga abhilASi kadhUche viSayANAM For Private And Personal Use Only
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pRSTha lITI bhazuddhi 169 11 pAca 170 10 visaMjIga 171 18 loka 171 18 kA bAba virAjita loka 174 10 kara 174 19 vyAdhi 174 21 yAjya vyAdhi tyAjya m MM 175 3 kuM 176 3 bA 176 3 cha 178 11 zrAddha 181 7 atma 185 12 dhyAe 187 9 Atma 187 10 niSkrima 187 26 " 187 19 svarU-1 187 23 nidRSTi 191 18 tRpA 194 15 duSyAppa 195 22 ta gira 198 6 dharmA.. zraddhA Atma dhyAna AtmA niSkriya svarUpa nizcayaTi tRSA duSpApya tavaMgara For Private And Personal Use Only
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir siMhaladvIpa paNa DoTI azuddhi 198 10 sihaladvIpa 199 16 paNa 200 11 nuM 205 25 gata 207 6 cAritra 207 20 kRtsamA 209 7 rAkAI 210 3 rAga cAritra kRtya rokAi rAga 211 25 zu 212 1 0 213 15 gihesu 214 5 pramA-1 216 16 sadbhAva 218 4 dazanApayoma 218 16 nANavI 221 1 vyAkti 222 . prAyazcita levu gihesu pramANa sadabhAva darzanopayoga jANavA vyakti anyamatano jainadarzanAM samAveza nAstitva ekekathI balavattara kAraNa 223 1 nAritatva 224 25 ekekavI 229 9 balavattara 230 16 kA 231 19 denanI 232 25 jana 212 11 sAmile devanI jina somile For Private And Personal Use Only
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pRSTha lITI akhi 236 11 bhAvane 236 19 lAraNa 2381 utpatto 241 4 tikSNa 253 15 benA 259 5 kavalAhara 262 16 deSo 263 3 saya 263 7 nayI 263 19 AyuNya karma 263 24 tAratamya 264 1 mAhanIya 264 17 AtmanI 276 10 pradhAna 276 25 joddhAo 277 11 . namara 277 14 jIvono 2780 dhama 278. 4 . A 278 8 caturindri 278 11 dhazA 278 14 mohanA 278 17 279 1 rovaravu TuM 279 17 kU / 1 mohe 280 5 rajA 280 15 jIva bhAvate kAraNa utpattI tIkSNa bananA kavalAhAra dveSane satya nathI . AyuSya karma tAratamyatA mohanIya AtmAnI pradhAne yoddhAo nagara jIvone dhameM A caturiMdraya dazA moha pAsa pAsa 280 rovarA cha kUtarI mohe. rAnA jIva For Private And Personal Use Only
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zuddhi vRddhi viSThA kusaMpa sukha temA bhamAveche bauddha saMsAra jIvo lAgyo thoDI pRSTha loTI azuddhi 280 23 vRddha 281 25 viSTA 282 15 kRsaMpa 284 21 mukha 284 22 teo 284 22 nabhAveche 284 25 baudha 286 4 saMsAra 287 1 jAvo 287 20 lAgyA 288 12 thADI 288 13 na 288 14 dayAnA 288 15 varSAvatA 288 24 jovone 288 24 khecachaM 289 1 . 290 10 samyak 291 15 nAza 292 7 pratiSThA 293 21 smAdvAda 193 24 maaraa| 295 6 vAi 298 10 tarIka 298 12 varaNoya dayAnAM varSAvato jIvone khecuMchu samyaga nAza pratiSThA syAdvAda mArAthI kAMi . 205 305 2 pacama 4 khAmI tarIke paraNIya masava pazcama svAmI. For Private And Personal Use Only
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yoge pRTha lITI azuddhi 305 13 yege305 15 siddhAta306 16 bastu 308 9 - siddhAnta vastu mmmmmmmmm 316 10 brahmacarya 317 17 tatjJAnaM svarUpa brahmacarya tajajJAnaM 374 335 9 kAraNaka kAraNake 336 15 siddhatmA siddhAtmA 354 4 kavI kevI 355 1 AvirbhAva AvirbhAve 361 18 ekAta ekAnta 364 13 mala svarUpamA svarUpamA nimita nimitta dRzya dRzya upaniSadA upaniSado 375 1 sahu cha sahu che. 383 4 tyA 3883 utzaMgala utzRMkhala mUla dharma 394 16 tyA tyAM 391 11 anAdi amAdi 398 8 ciMtatA . ciMtatAM jyA IzvaramA ihasva chapAi hoya tyAM dIrgha vAMcavI. bIjI je azuddhi chadmastha dRSTithI sudhAratAM rahI gai hoya te sudhArIne vAMcavI. WCe tyA For Private And Personal Use Only
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yoganiSTha muni buddhisAgarajI kRta granthonI yAdI. ane te maLavAnAM ThekANAM pustakanuM nAma, maLavAnuM ThekANuM 1 jaina dharma ane khristi thI joDalI sAiTI-muMbai dharmane mukAbale 2-3 zrI ravisAgarajI ne vaDodarA mAmAnI paLa zA kezavalAla ane zekavinAzakaI lAlacaMdane tyA, 4 SaDadravya vicAra, pAdarA, zAka mehanalAlabhAi hImacaMda 5 vacanAmRta - vakIla 6 adhyAtma zAMnizA ratanacaMda lAdhAjI kAvIThA berasada pAse, 7 ciMtAmaNi daya buddhisAgara samAja 8 kanyAvikraya niSedha 9 pUjA saMgraha, sANaMda 10 buddhiprakAza gAyana saMgraha-zA, maNilAla vADIlAla sANaMda, 11 buddhiprakAza gAyana saMgraha amadAvAda saMbhava jinamaMDala 12 samAdhizataka-roTha, jagAbhAI dalapatabhAI mu. amadAvAda, 13 tatvavicAro 14 satya svarUpa che je ke jJAna prasAraka maMDala, mubAI jhaverI bajAra, 5 Atma prA. zA. vIracaMda kRSNAjI, mumANasA punA-vaitAlapa. 16 bhajana saMgraha bhAga pahelo 17 bhajana saMgraha bhAga bIje amadAvAda, 18 bhajana saMgraha bhAga trIje, 4 19 bhajana saMgraha bhAga che. jenA beDIMga nAgorIsarAha, 20 adhyAtmajJAna vyAkhyAnamALA bhAga For Private And Personal Use Only
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 12 ) 21 AtmapradIpa 22 adhyAtmagItA 23 AtmasvarUpa ! amadAvAda jainatAMbara beDIMga 24 anubhava parathIzI, ke 5 paramAtma darzana, nAgarIzAha26 paramAtma ti, ra7 gurabAdha28 prAcIna nyAya graMtha uddhAra jhaverI bhegIlAla tArAcaMda, saMskRta syAdvAda muktAvalI) amadAvAda DozIvADAnI poLa, ra9 tUndrabiMdu (yAne saMkSipta jaina beDIMga siddhAMta ratna nAgarIzAha amadAvAda60 cetanazakti grantha (bhajana saMgraha trIjA bhAgamAM) 31 vartamAnakAla sudhA-(bha, trIjA bhAgamAM) 3ra varabrahma nirAkaraNa-(bhajana saM, 4 cethAmAM) 33 adhyAya varanAmRta anya (bhajana saMgraha bhAga ) nahIM chapAvelA graMthanI yAdI. 34 tava parIkSA vicAra 35 dhyAna vicAra 36 sukhasAgara 37 gurUmAhAbhya, 38 zrImaMta sarakAra gAyakavADa sayAjIrAvanI AgaLa ApeluM bhASaNa patra sadupadeza. For Private And Personal Use Only
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only