Book Title: Naldavdanti Prabandh
Author(s): Ramanlal C Shah
Publisher: Gurjar Granthratna Karyalay
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005893/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNavinayakRta naladavadaMtI prabaMdha sa'pAdaka DA. ramaNalAla cI, zAha : mukhya vikretA : gurjara graMtharatna kAryAlaya phuvArA sAme, gAMdhImAga, amadAvAda-1 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNavinayakRta naladavadaMtI prabaMdha saMpAdaka Do. ramaNalAla cI. zAha adhyakSa gujarAtI vibhAga, muMbaI yunivarsi, muMbaI : mukhya vitA : gUrjara graMtharatna kAryAlaya kuvArA sAme, gAMdhImArga, amadAvAda-1 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NALA-DAVADANTI PRABANDH - BY GUNAVINAY Edited with notes and introduction by Dr. Ramanlal C. Shah Price Rs. 15=00 prakAzaka : Do. ramaNalAla cI. zAha 21, devaprakAza, 4the mALe, 35, capATI sI pheIsa, muMbaI-400 007 (c) amitAbha ramaNalAla zAha prathama AvRtti : phebruArI 1989 kiMmata : rUA. 15-00 svAti prinTiMga presa rAjAjInI piLa, zAhapura cakalA, amadAvAda-380 001 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhityanA saMzeAdhana, sa'pAdana ane adhyayananA kSetre jemanuM bahumUlya cogadAna satata rahyuM che te prakAMDa jaina vidvAna pUjya zrI agaracaMdajI nAhaTAne sAdara aNu Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. ramaNalAla cI. zAhanAM pustaka ekAMkIsaMgraha zyAma raMga samIpe jIvanacaritra gulAmane muktidAtA * hemacandrAcArya pravAsa-dhasaphara evaresTanuM ArohaNa * uttara dhruvanI saphara (have pachI) sAhitya-vivecana gujarAtI sAhityanuM rekhAdarzana (anya sAthe) - * 196ra nuM graMthastha vADmaya + narasiMha pUrvenuM gujarAtI sAhitya * paDilehA tra ApaNuM phAgukA * samayasuMdara naLadamayaMtInI kathAne vikAsa zaidhana-saMpAdana naladavadaMtI rAsa (samayasuMdarakRta) ja jaMbUsvAmI rAsa (yazovijyakRta) kuvalayamALA (udyotanarikata) * mRgAvatI caritra.capada (samayasuMdarakRta) * naladavadaMtI prabaMdha (guNavinayakRta) saMkSepa sarasvatIcandra - bhAga 1 (pAvyasaMkSepa) dharma-tattvajJAna jaina dharma (chaThThI AvRtti) * jaina dharma (hiMdI AvRtti) * jaina dharma (marAThI AvRtti) * bauddha dharma * Sharaman Bhagavan Mahavir and Jainism * Buddhism - An Introduction * (@qale saMpAdana (anya sAthe) manISA * zreSTha nibaMdhikAo * zabdaleka * ciMtayAtrA * nIrAjanA * akSarA * avagAhana * jIvanadarpaNa vagere ena. sI. sI. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana - naladavadaMtInI kathA vize madhyakAlamAM saMkhyAbaMdha rAsakRtio lakhAI che. e viSaya upara keTalAMka varSa pahelAM saMzodhanakAryane meM AraMbha karyo tyAre upAdhyAya kavi zrI guNavinayanI naladavadaMtInI kathA vizenI rAsakRtinI kazI mAhitI maLatI nahotI. paraMtu tyAra pachI bIkAneranivAsI zrI agaracaMda nAhaTA sAthe patravyavahAra karatAM A rAsakRtinI bhALa maLI. enI hastaprata paNa emanA abhaya jaina graMthAlayamAMthI maLI. paraMtu e hastapratamAM AraMbhanAM be pAnAM nathI. daramiyAna tapAsa karatAM jaNavA maLyuM ke enI bIjI eka hastaprata laMDanamAM InDiyA phiksa lAyabrerImAM che. tyAMthI enI pheTakaeNpI meLavIne rAsakRtinuM saMpAdana meM taiyAra karyuM. paraMtu e pragaTa karavAno avasara tarata prApta thaye nahi. Aje e pragaTa thAya che tethI harSa anubhavuM chuM. A saMpAdanamAM meM upara nidezelI baMne hastapratone upayoga karyo che. baMne hastapratomAM lakhyA sAla ApI nathI, paraMtu te aDhAramA zatakanI che. baMne hastaprato lagabhaga sarakhI ja che. keIka sthaLe pAThAMtaro che, paraMtu tevAM pAThAMtaramAM ene e ja zabda saheja phera sAthe lakhAyuM hoya evuM vizeSa che. bhinna zabda hoya ane arthanI daSTie phera paDatuM hoya tevAM pAThAMtaro khAsa kaI nathI; je che te TipaNamAM noMdhelAM che. * A saMpAdanamAM zuddhi ane sagavaDa khAtara hastapratanA pAkamAM nIcenA keTalAka najIvA pheraphAra karyA che: (1) hastapratomAM DhAlane saMkhyAMka ApavAmAM AvyuM nathI te A saMpAdanamAM pratyeka DhAlane mathALe ApavAmAM Avyo che. " (2) hastapratomAM keTaleka sthaLe "DhAla" zabda che ane keTaleka sthaLe "Tale." zabda che. saMpAdanamAM badhe "DhAla' zabda rAkhyo che. (3) hastapratamAM 100 mI, 200 mo ane 300 mI kaDI pachI karIne saMkhyAMka pharIthI ekathI ApavAmAM Avyo che. saMpAdanamAM kaDIone saMkhyAMka saLaMga ApavAmAM AvyuM che. (4) hastapratamAM kaDIne saMkhyAMka jyAM saratacUkathI peTe apAye che te saMpAdanamAM sudhArI levAmAM AvyuM che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 (5) kAI zabda bevaDAvavAnA hoya tA te mATe hastapratAmAM te zabda pachI 'ra' ne saMkhyAMka mUkIne te sUcavyA che. sapAdanamAM te dareka zabda be vAra ApyA che. (6) hastapratamAM jyAM saratacUkathI 're', 'e' vagere pAdapUrA ke DhAlanI AMkaNInA zabdo rahI gayA hoya tyAM te saMpAdanamAM umerI levAmAM AvyA che. A saMpAdana mATe hastapratA sulabha karI ApavA mATe zrI agaracaMdrajI nAhaTAne tathA laMDananI inDiyA oNphisa lAyabrerInA huM AbhArI chuM. A pustakanu kALajIpUrvaka mudraNakAya karI ApavA mATe svAti prinTiMga presanA OMA. zivalAla jesalapurAnA tathA vecANanI javAbadArI svIkAravA mATe gurjara graMtharatna kAryAlayanA zrI DAkArabhAI tathA zrI manubhAIne huM AbhArI cheM. muMbaI : tA. 18-2-1980 ramaNalAla cI. zAha Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAya kavizrI guNavinaya keTalAka samaya pahelAM laMDanamAM hatA tyAre InDiyA ophisa lAyabrerImAM keTalIka prAcIna bhAratIya hastaprata joI AnaMda thayo. e hastapratomAM eka hastaprata joI jUnI gujarAtI bhASAnI. sattaramA zatakanA kavi upAdhyAya guNavinaye saMvata 1965 mAM racela "naladavadaMtI-prabaMdha'nI e hastaprata hatI. madhyakAlIna jaina sAdhukavinI racela kRtinI hastaprata cheka laMDana sudhI pahoMcelI jeI sAnaMdAzcarya anubhavyuM. guNavinayanuM smaraNa thatAM ja eka prAcIna citrakRtinuM samaraNa thayuM. mogala samrATa akabarane mahAna jainAcArya zrI jinacaMdrasUri maLe che. e prasaMganuM e citra che. zrI jinacaMdrasUri sAthe bIjA be jaina sAdhuo che. temAM eka che samayasuMdara ane bIje che. guNavinaya. kharekhara tejasvI na hoya te tevA sAdhune maLavAnI IcchI samrATa akabara darzAve nahi. ane kharekhara tejasvI na hoya tevA pitAnA ziSyane jinacaMdrasUri samrATa akabaranA darabAramAM laI jAya nahi. dharma, tattvajJAna, kavitA ane pAMDityapUrNa racanAomAM samrATa akabarane khUba rasa hatuM, ane jinacaMdrasUri ane emanA ziSyo, samayasuMdara tathA guNavinaya, te viSayamAM pravINa hatA. * upAdhyAya guNavinaya 17 mA saikAnA eka samartha kavi tathA TIkAkAra che. pitAnA samakAlIna vidvAna kavivara sammasuMdaranI jema temaNe paNa saMskRta, prAkRta ane jUnI gujarAtImAM vividha ane vipula sAhityakRtionI racanA karI che. upAdhyAya guNavinayanA jIvana vize vizeSa mAhitI maLatI nathI. teone janma kyAM theye, temanAM mAtApitAnAM nAma zuM hatAM, temaNe kyAre dIkSA lIdhI vagere emanA gRhastha jIvananI vigate maLatI nathI. paraMtu anya saMdarbho parathI jaNAya che ke teo rAjasthAnanA vatanI haze. saMvata 1641 mAM "khaMDaprazasti' nAmanA eka kaThina kAvya upara temaNe TIkA lakhelI che. TIkA ane anya prakAranI emaNe lakhelI kRtiomAM ghaNIkharImAM tenI racanAsAla ApelI che. e racanAsAla parathI jaNAya che ke temanI sauthI pahelI kRti to "khaMDa prazasti' paranI TIkA che. A TIkA lakhavA mATenI yogyatA vahelAmAM vahelI pacIseka varSanI gaNIe te saMvata 1615 nI AsapAsa emano janma thayo hovA joIe ema mAnI zakAya. guNavinayanA gurunuM nAma upAdhyAya jyama che. guruparaMparAnAM je vaMzavRkSe maLe che temAM guNavinaya ane emanA guru semane ullekha dAdA zrI jinakuzala Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurinI paraMparAmAM jovA maLe che. upAdhyAya jayasoma paNa rAjasthAnanA hatA ane prasiddha vidvAna hatA. eTale saMbhava che ke upAdhyAya guNavinaye dIkSA pachI vidyAbhyAsa potAnA guru jyasoma pAse karyo haze. zrI jinasihasUri (mahimarAja)nI dIkSA saMvata 1623 mAM thaI hatI, ane anya saMdarbho jotAM guNavinayanI dIkSA jinasihasUrinI dIkSAnI pUrve thayelI hovI joIe. jo te pramANe hAya te saMvata 1621 ke 16ra0 nI AsapAsa guNavinayane dIkSA ApavAmAM AvI hoya ema mAnI zakAya. eTale guNavinaye ATha-nava varSanI bAlavaye dIkSA lIdhI" hovI joIe evuM anumAna thAya che. je e pramANe hoya to ja ATalI nAnI vayamAM vidyAbhyAsa karIne yauvanavaye teo "khaMDaprazasti " jevA kaThina kAvya upara, TIkA lakhI zakyA hoya. upAdhyAya jyome "karmacaMdravaza prabaMdha' nAmanI eka kRtinI racanA karI che. emanI e kRti upara guNavinaye "kama caMdravaMza prabaMdha vRtti" nAmanI TIkA ' lakhI che. A uparAMta guNavinaye "karmacaMdravaMzAvali rAsa" nAmanI eka rAkRti paNa lakhI che. A traNa graMthenA saMdarbhane AdhAre, emAM niMde za thayo che te pramANe, saMvata 1648mAM yugapradhAna jinacaMdrasUrijI samrATa akabaranA nimaMtraNathI lahera padhAryA hatA. e samaye emanI sAthe emano ziSya-praziSyane je samudAya hato, temAM kavivara samayasuMdara hatA, vAcaka mahimarAja hatA, upAdhyAya jayasoma hatA ane jayasomanA ziSya guNavinaya paNa hatA. AvA prakAMDa paMDita sAdhuo sAthe jinacaMdrasUri lAhera padhAryA hatA. samrATa akabarane maLavAno prasaMga moTA mahotsavapUrvaka yojAyo hovo joIe. cAturmAsa pachI saMvata 1649 nA phAgaNa suda bIjane divase padavIpradAnano paNa moTo utsava yojAye hato. e prasaMge AcArya jinacaMdrasUrijIe pitAnA ziSyo-prazimAMthI vAcaka mahimarAjane AcAryanI padavI ApI ane temane "AcArya jinasihasUri " evuM navuM nAma ApyuM. vAcaka jyomane "upAdhyAyanI padavI ApI. kavivara muni samayasuMdarane tathA muni guNuvinayane vAcanAcArya'nI padavI ApI. Ama saMvata 16 49 mAM muni guNavinaya "vocaka guNavinaya' bane che. | saMvata 1622 mAM racelA "aMjanAsuMdarI prabaMdha'mAM kavi guNavinaya lakhe che : * "vAcaka pada suMdara sukhakArI, tAsu ziSya vijayI zratadhArI, zrI jyama suguru uvajhAya, vacanarasaI raMjiya nArAya. * "jaina gurjara kavio' -- bhAga 1, pR. 329 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akabara zAhi sabhAmAM jAsu, dasadisi dUa9 vijayavikAsu, tAsu ziSya achaI vinIta, guNavinaya ni jayatilaka suvidita. * tihA vAcaka guNavinaya dIo, pUrva prabaMdha jisyau madhamITho, solahasaI bAsaThThA varasaI, caitra sudaI terisanaI divasaI.' vAcaka guNavinaye vividha graMthanI racanA karI hatI. emanI vidvapratibhA paNa ghaNI tejasvI hatI. samrATa akabara sAthe temane saMparka thaye tyAre saMbhava che ke kumAra jahAMgIra tyAM hAjara hoya. jahAMgIra jyAre rAjagAdI para Ave che ane samrATa bane che tyAre pitAne pagale pagale te paNa jaina sAdhuonA satata saMparkamAM rahe che. jahAMgIrane paNa jaina dharmanA siddhAMtanI sAthe sAthe navI navI pAMDityapUrNa racanAo tathA navAM navAM kAvya sAMbhaLavAno zokha hato. kavionI ke paMDitAnI evI racanAothI prasanna thaI te rAjasabhAmAM temanuM bahumAna karate ane pitAnA taraphathI teone judAM judAM pada arpaNa karatA. guNavinayanA eka vidvAna ziSya maMtikIrtie "niyukti sthApana' nAmano graMtha praznottararUpe lakhe che. e graMthanI prazastimAM emaNe pitAnA guru upAdhyAya guNavinayane ullekha karatAM je zleka lakhyA che te parathI ema spaSTa jaNAya che ke samrATa jahAMgIre . upAdhyAyaM guNavinayanI navI navI kAvyaracanAo sAMbhaLIne emane "kavirAja nuM pada arpaNa karyuM hatuM. e loka A pramANe che : camyU raghu mukhyAnAM, granthAnAM vivaraNAtayA jahAMgIrAt / nava nava kavitvakathane syAdApta. kavirAjapadaM / / upAdhyAya guNavinayanA sAdhujIvana vize vadhAre vigato ApaNane maLatI nathI. paraMtu emaNe potAnI kRtiomAM racanA sAlane nirdeza karavA uparAMta racanAsthaLane paNa je nirdeza karyo che te parathI gujarAta, rAjasthAna, paMjAba ane uttarapradezamAM temaNe kyAM kyAM vihAra karyo haze tene keTalAka khyAla maLI rahe che. AgrA, rAjanagara, bADamera, vizAlA, navInagara, mahimapura, sadharanagara, bIkAnera, jesalamera, phaledI, pAlI, lodravA, amarasara, sAMgAnera, khaMbhAta, lAhora, zatruMjaya vagere sthaLe emaNe vihAra karyo hato. jaina sAdhuo cAturmAsamAM cAra mAsanI eka sthaLe sthiratA karyA pachI satata vihAra karatA rahetA hoya che. guNavinya rAjasthAnanA hatA. temanA guru ane temanI guruparaMparA rAjasthAnI hatI. eTale svAbhAvika che ke temanAM ghaNAMkharAM sthaLe rAjasthAnanA jodhapura, bIkAneranI AsapAsanAM hoya. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 guNavinaye zatruMjaya mahAtIrtha vize je ratavanonI racanA karI che ane emAM pitAnI yAtrAnuM je varNana karyuM che te parathI spaSTa jaNAya che ke saMvata 16 44 mAM bIkAneranA saMdhapati zrI somajIe zatruMjaya tIrtha yAtrAsaMdha kADho hato. emAM je sAdhuo joDAyA hatA temAM guNavinaya paNa hatA. guNavinaye saMvata 1663 nA phAgaNa suda trIjane divase zatruMjaya tIrthanI yAtrA karI hatI. . emanA stavana parathI e jaNAya che. A uparAMta saMvata 1675nA vaizAkha mAsamAM jinarAjasUrinI nizrAmAM saMghapati rUpajI taraphathI zatruMjayamAM je moTo pratiSThA-mahotsava ujavAyo hato temAM guNavinya paNa upasthita hatA. guNavinaya upAdhyAye zatru tIrthanI yAtrA karI e prasaMgane anulakSIne ; emaNe "zaguMjyatya paripATI' nAmanA batrIsa kaDInA stavananI racanA saM. 1644 mAM karI che, jemAM emaNe kinaparA(bIkAnera) thI nIkaLelA saMdhe. rastAmAM kyAM kyAM mukAma karyo, jinamaMdironAM darzana karyA, sAdhuone vaMdana karyA, ityAdino ullekha karyo che, jenI vigata aitihAsika dRSTie ghaNuM mahattvanI che. kavi lakhe che : * "sakala sArada taNuM pAya praNamI karI, bhaNiyuM jiNa citra parivADi guNa saMbharI. vakana parA thakI vimalagiri bheTavA. saMdha uchava dharaI jema duHkha meTavA, * saMvata selamAla e suhaka e, mAha dhari zubha divasi harivasi callae. Ima yAtrA zrI enuM ja kerI, jima jasa vistarai. zrI arjudAcala jema bheTayA, paMca ceI jiNa paraI. te bhaNyA zrI jayasama sIse saMbhalyA jima jana mukhaI. tima guNavinaya gaNi kahaI, bhaNatAM saMparja saMpada sukhaI.' A kRtinI eka uttarakAlIna pratamAM kRtine aMte nIcenI vigate utAravAmAM AvI che : "zubha zakuna joI saMdha nikaLyo. sAthe zreyAMsa Adine derAsa lIdhAM. mAha vadi ethe sAruM prathama jinane vAMdyA. pachI vAvaDI, pachI timarIpura AvyA. mahA vada 9 mIe jinapUjA karI, lAsA, gavAla, gAmathI sIrohImAM mahA suda 9 * "jaina gurjara kavio', bhAga 3 (1), pR. 828 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 AvyA. mAMkaraDA, nItADA, nAnavADA, kathavADA, sagavADA, khAkharavADA, kAsatarA, aMbathala, meADathala, uDavAya, sIreAtara vaDagAma, sIdhapura, mesANA, pAnasara, kalavalA, serIsA, lADaNa pArzvanAtha tyAM jinacaMdrasUrine vaMdanA karI. amadAvAdanA saMdha tyAM AvyA. saMdhavI jogI sAmajI hatA. dhaMdhukA pachI pAlItANe zetrujaya caitra vada 5 ne dine caDayA. ADame sattarabhedI pUjA, kharataravasImAM pUjA karI pAchA vaLatAM dravya kharcatAM kharcatAM amadAvAda AvyA. AsAupura, usamApura, devagRhe vAMghAM. geAla gAmathI AjUnI yAtrA karI. je zudi 13 rAhu gAme jinadattasUrine namyA. svAmI vatsala jeTha suda 15 dine karyuM." A vigatA aitihAsika dRSTie ghaNI mahattvanI che, te samaye vidyamAna hatAM tevAM keTalAMya gAma Aje vidyamAna nathI. keTalAMkanAM nAma badalAI gayAM che. bIkAnera, sirrAhI, siddhapura, mahesANA, pAnasara, serisA, amadAvAda, dhaMdhukA, pAlItANA, ityAdi nagarA lagamaga cArase varSa pUrve vidyamAna hatAM ane jaina sAdhuenI ane yAtrAsaMdhAnI meTI avarajavara tyAM rahetI te joI zakAya che. * guvanaye TIkA ane rAsanA prakAranI saMskRta ane rAjasthAnI tathA gujarAtImAM je kRtinI racanA karI che te parathI temaNe kevA kevA viSayAnu saMgIna adhyayana karyuM haze tenI pratIti thAya che. emanAM huDikA' nAmanA saMgrahAtmaka graMthamAM bAra hAra leAka che, ane 150 thI vadhu graMthAne temAM niMrdeza che. e parathI jaNAya che ke guNavanaye jaina zAstragraMthA uparAMta anya gra MthAnu... ghaNuM UMDuM adhyayana karyuM. haraze. vastutaH guruvinayanA guru upAdhyAya jayasAma paNa prakAMDa paoNMDita tarIke vikhyAta hatA. guNavanaye bALavaye dIkSA lIdhI haze ethI emane nAnI uMmaramAM samartha guru pAse vidyAbhyAsa karavAnI suMdara taka sAMpaDI haze. guNavinayanA ziSyAmAM matikIrti paNa khUba vidvAna hatA, ane emaNe 10 thI vadhu graMtho lakhyAnA nirdeza maLe che, te parathI eTaluM teA jaNAya che ke gruvinaya jevA guru pAse vidyAbhyAsa karavAnI matikArtine paNa suMdara taka sAMpaDI haze. Ama, jayaseAma, guruvinaya, matikIrti jevI samartha vidvAna gurupara'parA e samudAyamAM te samaye hatI. guvanaye sAMgAneramAM saMvata 1673 mAM racelI kalAvatI cApAI 'mAM peAtAnI guruparaMparA A pramANe varNavI che : ' Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 * zrI padamaprabha jiSNuhara maDita, jenI AnyA athai aDita jihAM bahuzrI jinakusalanI seAbha, rmAiNa kIdhI kharatara gaha thAbha. zrI sAMgAnayarai jiMhA zrAvaka, kharatara udayavaMta suprabhAvaka, gurumukhi je zruta suNivA tarasai, jaladhara jime je dhanajala varasa, vipula phaleAya zrI prema zAkha, jenI kharatara gamai sAkha, tihAM zrI khemarAya vajhAya, jima jasu magatau chai jasavAya. tasu pATai vAcaka padhdhAra, bIja taNi pari bahu parivAra, zrI paramAdamANika gurU tAsu, niramala jehanau sudhi vilAsuM sAhi sabhA mahi jiNa jasa lIdhau, prativAMdyAMnai uttara dIdhau. vATai vijayamAna thanusAma, uvajhAya zrIdhara zrI jayaseAma pAka guNavinai tasu sIsai, pragaTa prIyau jaTM kauna sarIsaE, zrI kalAvatIya carite sunidhAna, jehana adhika ai jaMga vAna. kavie potAnI guruparaMparA' guru padAvalI '( 31-gAthAnI kRti)mAM paNa jaNAvI che. X te anusAra temanI guruziSya paraMparA nIce pramANe che : AcArya zrI jinakuzalasUri - maheApAdhyAya zrI vinayaprabha - zrI vijayatilaka - vAcaka zrI kSemakIrti - vAcaka zrI kSemahaMsa - vAcaka zrI kSemadhvaja - vAcaka zrI kSemarAja - vAcaka zrI prameAdamANikaya - upAdhyAya zrI jayasAma - upAdhyAya zrA guNavinaya - upAdhyAya zrI matikIti - upAdhyAya zrI sumatisuMdara - upAdhyAya zrI kanakakumAra - zrI kamala. zrI dha kalyANa - upAdhyAya zrI kanakasuMdara - upAdhyAya guptidharma - zrI kSamAdhIra - zrI mAyAkuzala, " - upAdhyAya ->> saubhAgya - upAdhyAya zrI ratnAvalI.- zrI >> A pramANe sa. 1591 sudhInI guruziSya para parAnI vigate| maLe che. guNavinayanuM AyuSya keTaluM hatu. ane teo kALadharma kayAM pAmyA te viSe kAI nizcita nirdeza ApaNane maLatA nathI, saMvata 1675mAM zatru Mjaya tIrthamAM pratiSThA-maheAtsava prasaMge teo upasthita hatA ane saMvata 1976 mAM emaNe 'jinarAjasUri aSTaka'nI... racanA karI che. zatruMjaya tIrthamAM jinarAjasUrinA sauMparkamAM AvyA pachI ane emanAthI prabhAvita thayA pachI A aTaeNkanI racanA emaNe karI hAvI joIe. zatru MjayanI yAtrA pachI guvanaya rAjasthAna tarapha pAchA * jaina gurjara kavio ' - bhAga 3 (1), pR. 837 x ' jaina gurjara kavio' - bhAga 3 (1), pR. 843 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvyA hoya ema jaNAya che, kAraNa ke emaNe saMvata 1676 mAM "nibAja pAdhI stavana" ane "tapa 51 bela copAI'nI racanA rAjasthAnamAM ja karelI che. saMvata 1676 pachI guNavinayanI koI racanA atyAre upalabdha nathI. AthI saMbhava che ke te pachInA thoDA samayamAM guNavinaya. rAjasthAnamAM ja kyAMka kALadharma pAmyA hoya. saMvata 1677mAM teo je kALadharma pAmyA hoya te paNa ochAmAM ochuM bAsaTha varSanuM AyuSya emanuM avazya hoya. saMvata 1641 mAM " khaMDa* prazasti nI TIkA lakhatI vakhate emanI uMmara paccIsa karatAM vadhAre hoya ane saMvata 1676 nI racanA pachI teoe bhale kaI racanA na karI hoya paNa keTalAMka varSanuM zeSa zAMta jIvana vitAvyuM hoya te guNavinyanuM AyuSya sittara varSa karatAM paNa vadhu hevAne saMbhava che. navI sAmagrI upalabdha thatAM bhaviSyanA saMzodhake ane itihAsakAro AnA upara vadhAre prakAza pADI zakaze. 1 guNavinaye saMskRtamAM ane jUnI gujarAtImAM lagabhaga pacAseka dIrdha kRtinI racanA karI che. A uparAMta emaNe stavana, sajhAya, pada vagere gItanA prakAranI bhinna bhinna rAgarAgiNImAM puSkaLa racanA karI che, jemAMnI ghaNI racanAo te atyAre paNa upalabdha che. graMthabhaMDAramAMthI haju bIjI racanAo maLI Ave e saMbhava paNa che. guNavinaye dIkSA pachInA AraMbhanA kALamAM saMskRta bhASAmAM TIkA athavA vRttinA prakAranI racanAo mukhyatve karI che. saMvata 1641 thI saMvata 1656 sudhImAM e prakAranI racanAo vizeSa maLe che. saMvata 1656 thI saM. 16 76 sudhInA gALAmAM rAjasthAnI -gujarAtI bhASAmAM rAsa, pAI, prabaMdha, stavana, ityAdi prakAranI racanA karelI vizeSa jovA maLe che. guNavinayanI racanAo nIce mujaba che : khaMDa prazasti vRtti (saM. 1641), nemidUta kAvya vRtti (saM. 1644), nalacapU vRtti (saM. 1649), raghuvaMza vRtti (saM. 1646), vairAgyazataka vRtti (saM. 1947), sabodha saptati vRtti (saM. 1651), karmacandra vaMzaprabaMdha vRtti (saM.1656), laghuzAMti vRtti (saM. 1659), Indriya parAjya zataka vRtti (saM. 1664), laghu ajita zAMti vRtti, RSimaMDala avacUri vRtti, zIlapadezamAlA laghuvRtti, bRhadasaMgrahaNa bAlAvabodha, AdinAtha stavana bAlAvabodha, namutthaNuM bAlAvabedha, jaya tihuaNa stotra bAlAvabodha, bhaktAmara TabA, kalpasUtra bAlAvabodha, sAdhu samAcArI, caraNa sattarI-karaNa sattarI bheda, satya zabdArtha samuccaya, bhAvapada vivecana, mitabhASini vRtti, tapagaccha-caryA, gItasAra TIkA, haDikA (saM. 1657), Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 praznottara, kayavanA saMdhi (saM. 1654), karmacandra vaMzAvalI rAsa (sa. 1656 ), aMjanAsuMdarI rAsa (sa. 1662), RSiddhattA cApAI (sa. 1663), guNasuMdarI copAI (saM. 1665), jabUrAsa (sa. 1670), dha-nAzAlibhadra copAI (sa', 1674), naladavadaMtI prabandha (sa. 1665), agaDadatta rAsa, kalAvatI pAI (saM. 1673), bArahatarAsa (saM. 1655), jIvasvarUpa cApAI (sa. 1664), mUladeva cepAI (saM. 1673), dumuha pratyeka khudda copAI, zatru Mjaya caitya paripATI, (saM. 1644), pArzvanAtha stavana (sa. 1657), cAra mAMgala gIta (sa. 166), zatruMjaya yAtrA stavana (sa. 1663), jesalamera pArzvanAtha stavana (saM. 1672), jinarAjasUri aSTaka (sa. 1676), nibAja pArzva stavana (sa. 1676); acalamata svarUpa varNana (saM. 1974), lumpakamatatamAdinakara cApAI (saM. 1975), tapA 51 khela cepAMI (sa. 1676), praznottara mAlikA (saM. 1673), kumatimata khaMDana (saM. 167pa). guNavinayanuM ghaNuMkharuM sAhitya aprakAzita che. hastapratonA AdhAre temanI keTalIka kRtienI gheADIka paMktio joizuM. guvanaye RSiddhattA pAInI racanA saM. 1663 mAM khaMbhAtamAM karelI che. kavi A rAsanI AraMbhanI kaDIemAM zIlane mahimA darzAvI te mATe RSidattAnI kathAnI praznadharacanA mATe peAtAnI pasaMdagInuM sUcana karatAM lakhe che : * . sIlavaMta paya dAnava deva jike vaDA, kinnara siddhi ji kavi, nama, dukkara karama karei. sIlavrata kula AbharaNa, . rUpavaMta subhasIla, sIlavaMta paMDita kathA, sIladharama siva lIla. riSidattA meATI satI, suNIyai seAhaga-kada, teha taNu parabaMdha huM, prabhaNuM. dhari AnaMda.' rAsane aMte kavie RSidattAnI kathAnI phalazruti varNavI staMbhana pArzvanAtha bhagavAnanA maMdira mATe suprasiddha evA khaMbhAta nagaramAM caitra sudI nAmane divase pote racanA karI che, tenA nirdeza rAsanI a Mtima kaDIomAM karyo che : < iSNu para zrI riSitA kara, vara vayarAga amRtarasa vera, jiNathI sivapura thAai nerau, bhAjapta bhAvika taNuu bhavapherau. * jaina gurjara kavie ' bhAga-3 (1), pR. 831 . Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ carita jaI zAstra majhAri, dekhI tehanaI anusAri, saMvata guNarasa (rasa) sasi varasaI, caitra suda navamInaI divasaI. * navamaI raviyogai vahmAnaI, ravi meSaI ravivAra pradhAnaI, zrI khaMbhAti thaMbhaNa pAsa, dAraNa pami paritakhi jasu pAsi." guNavinaye sAMgAneramAM (sAMgA-nagaramAM) saM. 1673 mAM "mUladevakumAra copAI nI racanA karI che. mUladevanI kathA dAna mATe jemAM jANItI che. dAnano mahimA varNavatAM kavi A rAsanA AraMbhamAM lakhe che : 4 uvajhAya zrI jayasoma guru, payapaMjya parabhAvi, dAnataNA guNe varNavuM, zrI sArada anubhAvi. dharmamUla jagamAM bhaNyauM, mahamAM taNau nivAsI, siddhi sukhanau je para, te dAna kahuM ullAsI. dAna vayara sahu miTaI, vasi hovaI savi bhUta, dAnaI zatru dayAmaNuM, thAyaI mitra naI sUta. dharma hetu pAtra dIya, mitroI prIti vitAna, bhRtya bhaNI dIghau diya, dAyakanaI bahumAna. narapatinaI dIdhau karaI, nija vasi yAcaka di, mahimA kari meTa karaI, pulavaI teha prasiddha ihalakaI puNi phala dIyaI, dAna dIyau jagamAhi, mUladevanI pari suNa, bhaviyAM mana ucchAhi." 1 guNavinaye sAMgAnagaramAM saM. 1675 mAM "luMpakamata tame dinakara pAInI racanA karI che. A copAImAM kavie pitAnA samayamAM pracalita thayelA navA eka matanuM - mUrtipUjAno virodha karanAra luMpakamatanuM - nirasana zAstravacane TAMkIne karyuM che. ema karatI vakhate paNa kavi jaNAve che ke pitAnA manamAM koI pratye jarA sarakho paNa dveSa nathI, balake sahu upara karaNAbhAva che. mugdha loke avaLe mAge na doravAI jAya te mATe pite A racanA karI che ema AraMbhamAM kavi spaSTa kare che : *zrI jayasama guru taNI, sevA meLA jema, mIThA kara Agama grahI, tattva dikhAu ema. 1 xjena gurjara kavio bhAga-3 (1), pR. 834 * "jaina gurjara kavio' khaMDa-3 (1) pR. 840 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 navi ihAM amhanai dveSa chai, navi rAtinau kAma, Agama vacana manAvivA, hui mujha mina hAma. karuNA sahu uparai, karivA ti e baMdha, kiravA mADayau chai nava, gaha Agamanau baMdha. muMgadha leAka ajJAna tima, pUrANA jima adha, tatva. atatva vicAraNA, kerI na laDui gaMdha. pUrva paraMparA jehanI, lAlI dhari dveSa, jugati jaMga jAgyai tike, sukhi kima suvai nimeSa, uktapati ehanI sAMbhalai, jiSNupari huA seha, vaiSadharA kiNu samai huA, yathA dRSTa kahu' te. parai e mata joiyA, cheDe kadAgraha khAra. dIpaka sama Agama grahI, jima lau sAra asAra' x x X x * Adarza bIjA mata vi chAMDu, jala grahivA kIma kAcuM bhAMDuM, dekhi yugati jihAM jANe khAMDu, kumati kAtara muDiva. mAMDuM,' guNavinaye stavana, sajjhAya, pada, gIta vagere prakAranI je laghu racanA karI che tenI paNa saMkhyA dhaNI mATI hAvI joIe. temAM ekaseA karatAM adhika racanAonI hastapratA hAla upalabdha che. temAMnI ghaNIkharI racanAo prakAzita che. x guNavinayanAM padomAMthI keTalIka paMktio jovAthI temanI padAvalInA khyAla Avaze. rAga kedArAmAM lakhAyelA vairAgyabhAvanA eka padamAM teo lakhe che ; * jirA kAra niraMjana dhyAna, dekhi apanau asthira vita, ma hira paraNaparAna rAja ramaNi vilAsa parijana, dekhi bhayau hayarAna, eha jagahi saba hI caMcala, kaIsaI karata gumAna.' bIjA eka vairAgyanA pamAM teo lakhe che : * re jIvama kirama kari merA, samajhI dekhi nAhI kahyu terA, chAyA misi yamake phira herA, naginai laDurA naginai vaDerA,' x zrI agaracaMdujI nAhaTAe enI ghaNIkharI hastapratA ekatra karI che. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA eka padamAM teo lakhe cheH jagamaI bharesau kisakA karaI, madhura madhura je piMDa paNa, soI aMti paraI. nija kara paraNI karaNa karata huI sUrI kaMta paraI, kANika zreNikanI pari pekhau, puna pitra prANa haraI." A prakAranAM padomAM jagatanI kSaNabhaMguratA, dehanI nazvaratA ane saMbaMdhonI caMcalatA para bhAra mUkI kavi dharmanA sthira ane acala tattvamAM zraddhA rAkhIne te pramANe jIvanane derI javA prere che. A prakAranA bIjA eka padamAM pitAne saMsArasAgaramAMthI tAravA mATe prabhune vinaMtI karatAM kavi lakhe che : "saI paramAdI sAhiba kaIsaI kara, janama gAyaka vRthA bhavataI DariyaI. bhavi bhavi viSArasa hi dhau, dharama na pAlyau gahi sAhiba sUdha: traNa pApiNI pAsaI pariyala, tarapha dhyAna na Iku khiNi dhariyala. phodha ani sama dama savi marayauM, paraniMdA rasa kabahuM na vAI u. taI aneka jIva jagamAM tAryA, guNavinaya pramu kahaI hama kayA vicAryA." guNavinaya saMgItanA sArA jANakAra hatA. stavane, sajhA, pado vagere temanI geya racanAomAM kAvyatatvanI sAthe sAthe saMgItamAdhurya paNa anubhavI zakAya che. guNavinaye je saMkhyAbaMdha kRtionI racanA karI che, temAMnI keTalIka katio temanA pitAnA hastAkSaramAM utArelI maLI Ave che. e samayamAM, vizeSataH rAjasthAnamAM, keTalAka samartha kavio evA hatA ke jeo potAnI kRtinI hastaprata azuddha na rahe eTalA mATe bhADUtI lahiyA pAse tenI nakala na karAvatAM pitAne hAthe nakala taiyAra karatA. ema karavAmAM samaya ghaNe ja ane hastaprata taiyAra karavA mATe viziSTa tAlIma paNa levI paDatI. jinaharSa, samyasuMdara, yazovijaya vagere kavioe svahastAkSaramAM pitAnI keTalIka kRtionI prati taiyAra karelI maLI Ave che. tevI rIte guNavinayanA hastAkSaranI keTalIka Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 18 pratio paNa ApaNane maLI Ave che. guNavinayanA hastAkSara keTalA suMdara ane maDadAra hatA te pratio parathI joI zakIe chIe. guNavinaye pite pitAnA hastAkSaramAM taiyAra karelI evI keTalIka pratio bIkAneranA jaina jJAnabhaMDAramAM che. evI keTalIka pratio zrI agaracaMdajI nAhaTA hastakane zrI abhaya jaina, graMthAlayamAM paNa che. upAdhyAya kavi zrI guNavinayanuM sAhitya vipula che. paraMtu temAMnuM ghaNuM kharuM sAhitya haju aprakAzita che. e prakAzita thaze tyAre emanI kavitvazakti ane emanA pAMDityanI vizeSa pratIti thaze. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNavinayakRta naladavada'tI prabaMdha ' upAdhyAya kavi guNavinaye sa. 1665 mAM navAnagaramAM AsA vada chaTha ne seAmavAre ' naladavadatI prabaMdha'nI racanA pUrNa karI hatI. rAsanI aMtima kaDIomAM tenA spaSTa nirdeza emaNe karyo che. jue : * iSNu vidhi guNanidhi zrI ghvadaMtI, rita bhaNya bhava vana vadaMtI; sAlahu saI paIsA variSa, zrI navAnagara para mana hariSa, ' 347 guNitranaye 353 kaDImAM A racanA karI che. enI phalazruti darzAvatAM kaSie peAtAnI A rAsakRtine ' prazna'dha' tarIke oLakhAvI che, je darzAve che ke rAsanA prakAranI racanA mATe 'prabaMdha' zabda paNa prayAnatA hatA. < e prabaMdha sadA mukhi Niva, athavA bhaNatAM nizcala vi. 3para * x x ghuNatAM maMgala ridhi vilAsa, thAa ithI mahimA vAsa. 353 guvanaye A rAsanI racanA karI te agAu RSivardhana, medharAja vagere kavionA naLadavada'tI vizenA rAsanI racanA thaI hatI, paraMtu guvanaye te krAI kRtinA nirdeza potAnA rAsamAM karyo nathI; jo ke te apekSita paNa nathI. ' nalAyana' mahAkAvyanI racanAnA nirdeza paNa A rAsamAM thaye| nathI. guvanaya e kRtithI paricita haze ke kema te paNa prazna che, kAraNa ke te samayamAM kRtio meLavavAnAM sAdhane sulabha na hatAM. saMvata 1965 mAM guNivanaye A rAsanI racanA karI te ja varSe kavi nayasuMdare potAnA 'naLadamayaMtI rAsa 'nI racanA karI che, paraMtu baMnenI kRtimAM taphAvata che. guNavanayaneA A rAsa kadamAM nAnA che, nayasuMdaranA rAsa sudIrgha che. guvinaya mULa jaina paraMparA pramANe kathA varNave che; nayasuMdara ' nalAyana ' mahAkAvyane anusarIne kathA nirUpe che. pAMDityanuM darzana baMne kavinI kRtimAM thAya che, para'tu nayasuMdaraneA rAsa kAvyakRti tarIke vizeSa siddhi dAkhave che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rAsanI racanA mATe guNavinaye kyA graMthano AdhAra lIdho che tene . ullekha temaNe rAsamAM karyo nathI paraMtu tenuM kathAnirUpaNa jotAM "pAMDavacaritra' athavA " triSaSTizalAkApuruSacaritra ne AdhAra lIdhe haze tema jaNAya che. | guNavinaye nala ane davadaMtI e baMnemAMthI davadaMtInA pAtrane vizeSa lakSamAM rAkhIne, enA zIlane mahimA varNavavAnA AzayathI, A racanA karI che. kRtinA AraMbhamAM tema ja kRtine aMte zIlane mahimA kavie eTale ja bhArapUrvaka darzAvyo che. kavie A rAsamAM khaMDa ke vibhAga pADyA nathI. duhA, pAI ane vividha dezInI DhAlamAM kavie saLaMga racanA karI che. temAM paNa duhA ane ; pAInI kaDIonI saMkhyA pramANamAM ochI che. be Dhola vacce duhAnI paMktio prayojavAnI e samayanA anya keTalAka jaina kaviomAM je paddhati jovA maLe che te guNavinayanA A rAsamAM jovA maLatI nathI. kavie copAInI DhAla uparAMta kula soLa hAlamAM A rAsanI racanA karI che. . kavi guNavizvanI A rAsakRti kadamAM nAnI che. tenuM eka kAraNa e che ke emaNe naLadevadaMtInA pUrvanA bhava ke pachInA bhavanI kathA AlekhI nathI, kathAne upakrama paNa kavi naLa ane davadaMtIne saheja paricaya karAvI svayaMvaranI ghaTanAthI kare che. kavine Azaya zIlane mahimA darzAvavA mATe A kRtinI racanA karavAne hovAthI emanuM lakSya davadaMtIne zIlanI kaTInA prasaMgonuM Alekhana karavA tarapha vizeSa rahyuM che. guNavinaye rAsanI zarUAtamAM copAInI pacAsathI vadhu kaDImAM devadaMtInA svayaMvarano prasaMga varNa le che. rAsamAM varNavAyelA anya prasaMgonI sarakhAmaNImAM svayaMvarane prasaMga vadhu vigate ane vividha alaMkAre sahita varNavA che. copAInI A DhAla rAsanI anya DhAlanI sarakhAmaNImAM sauthI vadhu lAMbI che. rAsaracanAne kavie haju A AraMbha karyo che eTale prasaMganA nirUpaNamAM emane vadhu utsAha pragaTa thAya che. tyArapachI pahelI DhAlamAM kavi bhImarAja niSadhanarezane tathA varavadhU naLadavadaMtIne vidAya Ape che e prasaMga varNave che. bhImarAjA naLavada tIne vidAya . Ape che te vakhate teo davadaMtIne patinI anugAminI thavAnI zikhAmaNa Ape che, kAraNa ke temane khabara che ke naLane jugAra ramavAnuM vyasana che. kavie A prakAranuM je varNana karyuM che te jugAra ramatAM naLane mAthe AvI paDanArI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApattinA sucanarUpa che. paraMtu mULa kathA pramANe te naLane dhUta ramavAnuM vyasana te ghaNe samaye lAgu paDe che. eTale guNavinaye kareluM A varNana paraMparAnI kathAthI thoDuM bhinna che. - naLavadaMtI bhImarAjAnI vidAya le che. emane ratha cAlavA lAge che. A A prasaMge naLadevadatInA prathama praNatsuka milananuM varNana kavie je karyuM che temAM emanI mauliktA ane rasikatAnuM darzana thAya che. AvuM varNana naLavadaMtI vizenI anya kaI kRtimAM jovA maLatuM nathI. lagna thayA pachI pAchA pharatAM naLa rastAmAM davadaMtInI lajajA dUra karavA yuktipUrvaka rathane ADe raste vALe che. kavi lakhe che : . . navapariNIta lAja karI e avanata vadana nihAli, tau nala kutUhala rasaI e. kupatha bhaNI asa vAli. 71 vizvama navapariNItanA e daSivA ekalI bhUpa; tau prazna ehavA karAI e * kuNa taru priya che anUpa. 7ra - lAja sithila tehanI karI e Athamyau sUrije tAma; tau vividha AliMganaI e priya rakhAvaItiNikAmi." 73 bIjI DhAlamAM kavi jaina paraMparAnI kathA pramANe ghaTanAo varNave che. naLa pitAnA nagaramAM AvIne sukha bhogave che. niSadharAjA nivRtta thAya che. naLane rAjyAbhiSeka thAya che ane kRbarane yuvarAjanA pade sthApavAmAM Ave che. paraMtu kura phUbara naLanI pAsethI rAjya paDAvI levA mATe naLane dhUta ramavA lalacAve che. naLa hAravA lAge che. davadaMtI ene samajAve che. paraMtu naLa mAnato nathI. pariNAme sarvasva hArIne naLane rAjya choDavuM paDe che. A DhAlamAM davadaMtI naLane jugAra na ramavA mATe vinave che tenuM sAlaMkAra saceTa nirUpaNa kavie karyuM che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjI, ethI ane pAMcamI DhAlamAM kavie naLavadaMtIne vanamAM paDelAM kaSTanuM, naLe duHkhapUrvaka davadaMtIne tyAga karyo te prasaMganuM tathA niSadhadeva nAganuM rUpa laI, naLane daMza mArI kadarUpa banAvI ene susamArapura mukI de che e prasaMganuM varNana karyuM che. naLa davadaMtIne tyAga kare che te prasaMge tIvra mane. vedanAnuM tAdaza citra kavie doryuM che. naLa vidhAtAne upAlaMbha Ape che ke sarvaguNasaMpanna evI davadaMtInuM sarjana karyA pachI ene mAthe AvuM duHkha kema. nAkhe che? kavinI alaMkArayukta paMktio juo : ApaNa hAthi vadhArI boraDI, kima nija kari chedI jaIjI; * amRta bhejana de pahilau, mUtraculu kima dIjaIjI ?" chaThThI DhAlamAM kubaja naLa susamArapuramAM gAMDA hAthIne vaza karIne dadhipaNa rAjAne premAdara pAmI tyAM rahe che e prasaMganuM Alekhana kavie karyuM che. sAtamI hAlamAM naLe davadaMtIne tyAga karyo pachI davadaMtIne mAthe zuM zuM vIte che tenI vAta naLane kuzala nAmanA brAhmaNa pAsethI jANavA maLe che. e prasaMga nirUpAye che. AThamI DhAlamAM davadaMtInI vipattinuM citra, vanamAM AsapAsanAM pazupaMkhIo para paDelA enA prabhAvanA nirUpaNa sAthe, kavie tAdazatAthI upasAvyuM che. davadaMtInA cAritrane prabhAva hiMsa prANIo para paNa kevo paDato hato te ahIM varNavIne kavie ene zIlane mahimAM sUkSma rIte darzAvyo che. navamI ane dasamI DhAlamAM davadaMtIne vanamAM thayelA sArthavAha, rAkSasa, tApasa vagerenA anubhavonuM, yazobhadra kevalIne eNe pahelI pitAnA duHkhanA kAraNanI vAtanuM tathA acalapuramAM mAsIne tyAM te guptapaNe rahe che ane piMgala corane bacAve che te prasaMganuM nirUpaNa thayuM che. agiyAramI DhAlamAM harimitra brAhmaNa davadaMtInI bhALa kADhe che ane davadaMtI potAnA pitAne tyAM Ave che e ghaTanAnuM nirUpaNa thayuM che. naLanI tapAsa bhImarAjA karAve che. dadhipaNuM rAjIne tyAM je kubaja che e naLa hevAne saMbhava che ema jANa bhImarAjA banAvaTI svayaMvaranI yukti karIne dadhipaNe sAthe kubajane kuMDinapura bolAve che. kubajanI parIkSA thAya che ane e naLa ja che enI pratIti thAya che ane naLadavadaMtInuM punarmilana thAya che- ityAdi prasaMgonuM nirUpaNa bAramI, teramI ane caudamI DhAlamAM thayuM che. naLe - kubaja pAsethI pitAnuM rAjya pAchuM meLavI lIdhuM e prasaMganuM tathA naLe ghaNAM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa rAjyasukha bhegavyA pachI niSadhadevanI preraNAthI saMyamatrata dhAraNa karyuM ane aMte anazana karI, deha choDI devAmAM te kubera nAmane deva thaye te prasaMganuM nirUpaNa paMdaramI DhAlamAM thayuM che. chellI DhALamAM racanAsthaLa tathA racanAvIne nideza karI, potAnI guruparaMparA jaNAvI, rAsanI phalazrutirUpe zIlane mahimA darzAvI kavi rAsanuM samApana kare che. kavi guNavinayanI vANImAM lAdhava ane prasAda bane che. naLadevadatInA kathAnakane A rAsakRtimAM kavie suzliSTatAthI AlekhyuM che. tema karavA jatAM keTaleka sthaLe kavi kathAne mAtra padyadeha Ape che evuM lAge che. alabatta, te sthaLe paNa kavinuM pada layabaddha ane prAsAnuprAsayukta rahyuM che. saMracanAnI dRSTie, dezIo ane rAgarAgiNInI dRSTie A rAsamAM, samayasuMdara vagere kavionI keTalIka rAkRtiomAM jovA maLe che tevuM vaividhya ochuM jovA maLe che. A rAsamAM guNavinayanI kavidaSTino paricaya sthaLe sthaLe thAya che. kavie yojelA zabdAlaMkAra ane arthAlaMkAra paNa enI pratIti karAve che. madhyakAlIna kavitAmAM aMtyAnuprAsanI racanA samagra kRtimAM hoya che tevI rIte A rAsamAM paNa joI zakAya che. taduparAMta temAM AMtarayamaka, varNasagAI tyAdinI racanA paNa jovA maLe che. AvI racanA guNavinayamAM sahajasuMdara thaI che. - kavie upamA, ughelA, rUpaka, dRSTAnta vagere arthAlaMkAramAM dAkhavelI mauliktA juo : bhamarI pari bhamatI tasu daSTi rAjavanaI navi pAmaI tRSTi. 6 romAMcita tasu au deha - dhari aMkura jima vUDaI mehi. 61 * sAta vyasana e dhUri kahyau e, jiNaI satyakonana helaI daghau e. 93 hadhyakamali lahaMsa vahetI: 194 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 nara ratanArI devau rIti, apagArI upari karaI prIti; caMdana chedaI jeha kuThAra, - vAsaI tehanI mukhanI dhAra. 333 caMcala jima daMtavala kAna, vIte rita jima taruna pAna; tima caMcala vacha rAjyavilAsa, tihAM sthirapaNuI kisI tujha Asa 338 kavi guNavinaya saMskRtanA prakhara paMDita hatA. ethI emanI bhASAmAM kyAreka saMskRta zabda ane samAsapracura paMktione upaga maLe che. A rAsamAM tRSita, zAMta, ekApathapAta, parIraMbhamudrA, bhayabrAMtA, Asana, tyAgAvadhi, phalabhArata, kalardhAta, suparichada, kAtara vagere zabda vaparAyelA jovA maLe che. kavie pitAnI kRtimAM tatkAlIna kahevata ane rUDhaprayogone upayoga paNa karyo che. "saMta na mUkaI Teka," uttama kima cheDai nija sIma'. " UMghata jANi vi chAyau milyauM, "muMgA mAMhi jaNi dhRta lyau' vagere tenAM udAharaNa che. kavi guNavinayanI A rAsakRti kadanI daSTie madhyama prakAranI che. jenA paraMparAnI nalakathAne te barAbara anusare che. kavinI vidvattAthI ane maulika pratibhAthI aMkti A kRti che. emAM keTalAMka rasasthAne kavie pitAnI svataMtra kalpanAthI vikasAvyAM che. e daSTie nalakathAnA vikAsamAM guNavinayanI A rAsakRti paNa mahattvanuM sthAna dharAve che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAya zrI guNavinayakRta naladavadaMtI prabaMdha dUhA * zebhAgI parataSi pragaTa, praNamI zRMbhaNa pAsa; jehanau sidisi mahamahaI, jasa ghanasAra suvAsa. 1 causaTha jItI leginI, jagati vaMdI tI jeNa; samarI zrI jinadatta guru sati jasa paNa. 2 zrI jinakusala sUrIsa guru, garimA nidhi guNavaMta mani dhari sArada sAradA, jiNa thakI mati vikasaMti. 3 vijhAMya * zrI jayasama guru, praNamI vaMchita dAnika ciMtAmaNi sariSau sadA, ghaI jasu nRpa bahu mAna. 4 cAri dharma dherI kahyA, dhuri dhari vara upagAra; karivA mana AvAM bhaNI, zrI jinavari sukhakAra. 5 tihAM bIjau dhrama adhika savi, sIla bhaNyau bhagavati; jasu anubhAva bhavika nara, pAvaI bhavanau aMta. 6 abhayadAna dAne vaDala, puSkamAMhi araviMda siMha mRgAmahi cakravati, savi narapatinau vRda. 7 nadImAMhi bhAgIrathI, garuDa pakSihi jema erAvaNa gajamAMhi jima, dhAtumAMhi jima hema. 8 sAdhumAMhi jima vIra jina, grahagaNamAMhi jima caMda; tima dharamAM mahi e vaDau, sivasutarunau kaMda. 9 sIla prabhAvaI valia nala, rAvaNa rAma prabaMdhi; sAMbhalIyaI jalajhalahatyau, sItA paya saMbaMdhi. 10 saMkaTa AvyaI navi miTaI, sIla dharamathI jeha, sevi sudarasananI paraI, tehanI jagamahi reha. 11 davadaMtI meTI satI, suNIyaI tasu avadAta; te prabhANuM sAMnidhi kare, vara de sArada mAta. 12 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha caupaI bharata manjhi nayarI kausalA, jana tA janita dharama vizAla tihAM achAM zrI niSadha resa, rAja karaI sukhIyala jasu desa. 13 priyA achaI lAvana suMdarI, rati rUpaI lAvana suMdarI vairivanaI dAvAnala jisa, * tehanau putra thayau nala isa. 14 laghu sadara kUbara INa nAmi, prabhAvyau je pica pariNAmi; hiva vidarbha saI maMDana, nagara achaI vacha vara kaMDinaM. 15 vikama guNaI karI nisIma, bhUpAlaI zrI bhUpati bhIma; puSkRdaMtI dayitA tehanaI, * * priyanau mAna ghaNuu jehanaI. 16 paMDura baMdhura siMdhura diThuM, " supanaI apanaI uri paviTha, rayaNimazi rANIyAI tiNaI, pAThaka supina taNA Ima bhaNaI. 17 UNa supanaI tumha subha saMtAna, thAsyaI deI bahu dhanamAna; mUkyA avasari jAI sutA, maMjula alika tila saMyuta. 18 pUrvaka gaI subha chavI, ugau jANi udayagiri ravI; ' Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha ehavau bhAla sthala deSIyaI, sarvithI puNya saviseSIyaI. 19 nagara vali ravicaMda, darzana karAvyA subhakaMda; davadaMtI tasU dIdhauM nAma, supana taNaI anusAraI tA. 20 aphara mAta puNi puNya prabhAvi, - cApuDIe te nacAvaI Avi; subhaga sabhAvaI te bAlikA, - do do devaI tasu tAlikA. 21 Thamaki Thamaki pAyaI cAlatI, dami ghami neura ghamakAvatI; dhAI mAI avalaMbi viciTI, - pazi pagi khelatI jhAlaI pI. 22 puramAMhe dhanavaMtanI nAri, jA tU pari dhari paNi pasArika kumarI aMga calAvI cAru, nRtya karAvaI sehaga sAru. 23 INa pari zaizava vaya te saMdhi, ramatI ramatI kumarI saMdhi causaTha kalA grahI tatakAla, sArada jima buddhi suvisAla. 24 anya dinaI nirvANI surI, hemamaI pratimA kari hari; belaI bhAvIya jinavarU, zAMtinAtha nAmaI sukha karUM. 25 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadatI prabaMdha prajevau dina prati ghara tAma, kari sucidhatI dhari abhirAma; kesara caMdani ghana ghanasAra, mRgamada melI kusumi udAra. 26 anukami AI cauvanabharaI, lAvanalIlA aMgaI varaI; mukha chavi chatau sasi iNa jiNaI, lAjai cAra tyajau dini tiNaI. ra7 vara navi lAbhaI tehanaI joga, puNya thAyaI subha saMga; mAtApitAyaI ciMtA vahI.. varasa aDhAranI te thaI. 28 tiNi avasari maMtrI Ima bhaNaI, sayaMvarAmaMDapa ApaNuI, maMDAvau jima devI varaI, - kumarI rAjakumAra. nija gharaI. 29, desi desa naI mUkyA dUta, . teDAvaI tihAM nRpa pura hUta; . bahulI rAjakulI taba milI, ( bhIma nRpatinI AsA phalI. 30 dvataI niSadha dharAdhava bhaNyauM, nala kRbara setI ati vayau Avyau divarAvaI sukha vAsa, bhaNI bhIma tRpa maMDapa rAsi. 31 rAja saravari kamala sarUpa, nala devInaI sagalA bhUpa; kumarI pariNavAnI Asa, mUkI mUkaI dIragha sAsa. 32 * Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navedavatI prabaMdha hiva sevanamaya thaMbha aneka, maNibaMdha bhUmi jihAM atireka, vajayI sapAnanI pati, sura vimAnanI je karaI brati. 33 silpI pAMhi karAvaI rAja, sayaMvarAmaMDapa nRpa kAja mi. caMbhi pacAli acaMbha, - dRSivA AvI jANe raMbha. 34 kumArI bhUpe dAravi jaNi, - racAyari pacaDau maNi khANika AvA narapati AgrahaI, Ima vikalpa kavijana mani vaha. 35 bhImasutA kaha9 kima deSisyAM, janama saphala nija kima leSamyAM thAvara bhUbhUta tanu huA syAma, * mani viSAda dhari jaNe tAma. 36 sarva nRpati Ima ciMtavi rAti, kumArI kima deSisyAM prabhAti, sUtA puNi navi AvI nIMda, kima thAsyA tehanA akhta vIda. 37 nisi bhUSaNa tasu piharAvatAM, - sati vitI tahuI deSatA avahelI bhUSaNanI chavaI, jANe nisA gaI INi DhavaI. 38 bhUSita davadaMtI mukha piSi, lAjyau rahI na sakisyuM teSi; nistejA tiNi sasi Athamyau jANe jalanidhi mahiM saMkramyau. 39 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyarthanA mahIbhRta taNI, jANe nAmi samAnai suNI; pUrva mahI smRti nija sirilei, dekhADaya rivama`Dala ei. kamalAnI parai, vikasita paNau nRpati mukha dharai; sUra uddaya vastra vibhUSaNu pahirI karI, nija nija kAma thakI saMcarI. rAjakumara siva ma'Dipa milai, rayaNa siMghAsaNi nija nija valai; AvI naladavadaMtI pradha para nRpanI AvI aisai jANe sUra, AvyA deSaNa dhira rasa pUra. 42 niSadha narezvara Agai karI, hiva nala kUMkhara haeNjai bharI; Avai sAhaga dhAra, ma'Dipa sudara surakumAra siMghAsaniruhI, niSadhAdhipa khaIu gRhagahIM; nalakUba2 aMhI, kalApuja 40 dUraI rahau vivAhanI Iha, saya varA 41 anukAra., 43 rRSi vivAhanI AbhA rahI. 44 nala kreSi viseSi, ' nija vIsAraI nRpati aseSa; kahAM kari kihAM sAlau sIha. 45 maDapi aNuivA, mAhe varakANivA; sagalAM saMdhava vadhU bhUSaI tasu aMga, ja sudarasani vAdhei ana'ga. 46 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'naladavadaMtI prabaMdha caraNi sarasa yAvaka rasa jANi, nRpa taNI anurAga parANika mUrtimaMta lAge abhinavA, | manAdivA sehaga saMcivA. 47 sehaI karI patra latA, vara kapala pAlaI adabhuta; jANi mane bhava rAjA taNI, e prazasti birudAnI vaNI 48 kesa kalapi mahilakA mAla, sehaI parimala karI visAla; jANe mukhasasi sevA kAji, AvI nakSatronI rIti. 49 kAne kuMDala caNe bharyA, sehaI suMdari suMdara dharyA; caMdra sUra jANe avataryA, * rAhu taNuI sivAIthI DaryA. 50 nayana kamali aMjananI reha, jANe kamali madhukarI eha; piharyau khIredaka ahabhAgi, khIrodadhi Avyau manurAri. 51 dhavala gIta gAvaMtI nAri, dhasamasi dhasamasi kari parivAra, paMDura chatra siraI rAjatau, veNu vINa mardala vAjatau. para ' narayanaI ArUhi puphamAla, kari leI AvaI sukumAla; sayaMvarAmaMDapi utarI, laSamI jANi rahI tanu dharI. pa3 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha deSa davadaMtInau pa, ceSTA vividha karaI tihAM bhUpa zRMgAre kari ati suMdara, - pariNasmaI jasu dina padharA. 54 Agai thAI daMDadhAriNa, vacana vilAsaI jima cAraNI nRpa nRpanI vaMzAvali kahaI, jiNathI savi sudhi suNI te lahaI. papa caMga aMga e aMgAdhIsa, mau sIlauM jima rajanIsa, suMdara devI jehanau aMga, kAma aMga tyaji thayau anaMga, pada e magadhAdhipa dhAma pradhAna, teja bharaI kari sUra samAna e kaliMga desAdhipa mAni, karI sakaI kavijaNa guNaMgAna. 57 medapATa karNATa resa, lATa mahIpati e subhasa . deSAvaI puNi na rucaI keha, jehanA bhAga tiyAM ghari hoI. 58 pratIhAri prabhagI vali ema, e niSadhAdhipa varaNaI hema; ehanA suta nalakUbara nAmi, devakamaranI pari abhirAma. 19 bhamarI pari bhamatI tasu daSTi, rAjavanaI navi pAmaI tuSTika nalapunAga lahI punnAga, phiri phiri thAki rahI tihAM lAgi. dara Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadmatI prAdha rAmacita tasu hU au deha, dhari aMkura jima vRddha mahi; e rRpa sava nRpamAM hUI dhanya, i samAna varanaravi anya. e vihi ghaDavau ghaDI savi vizva, jiNi dII bRha' guNasa sva; bIjA jANi ki mANika TUla, e keAstubha maNi achai amUla. ra ima jANI . nala livaramAla, ghAlI pAlI sAbhI UbhI puNya visAla, dIThau sIu sa'sacamAla; sAkaragAla. 63 dhari maMmacchara naravai ghaNA, cA karavA vIra rasa kakara dhire paripaNAM, lAgA jaya levA ApaNA. te saradhArakiri vAriyA, sarapAraNA; 61 jhUjhjhatAM nRpa savihAriyA; vakhata khalaI jItau tihAM nalaI, sASaI bhASaI vaNi udagni; bhImanRpati karameAkSaNa parvi, 64 pUrva puNya sahU na laI, 65 niSadha bhIma harSita hui taddA, bhImInai paraNAvaI muddA; tehanA, karamelApa i mana miliyA vali sukha sapanA. 66 pariNa ariNanI navakira agni, ratna azva ibha lehu akhava. 27 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 DhAla 1 kaMTha lAgI kahai kAminI e, niSadhanupa sutavadhU setIya cAliyA e; kAsala dasa, ta valAvai hivai e. saha mala sAthaI bhIma naresa. 68 ta tuM. pati anugAminI e. thAije 17 sISAvidIyai e, pati byasana puNi jANi tau sISa dei vaulyA hivai e, siri caDAvI tau nala ritha ciDacila e, mIThIya jima madhu navapariNIta lAjai karI e, avanata vadana kutUhala rasaI e, kupa bhaNI asa naladavadra`tI prakhadha vibhrama navapariNItanA e, SivA ekalau ta prazna ehavA karai e, niravANi. 69 tau0 AMkaNI lAja sithila tehanI karI e, Athamyau sUrija ta vividha AliMganaie, pitRsISa; ISa. 70 tau bhUpa; kuNu taru priya e anupa, 72 ta nihAi vAli. 71 tadu tAma priya ramAvaI tiNi DhAmi, 73 tau. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAla 1 11 ThAmi ThAI khalana pAmatI e, deSiya sena nala ema; tau tamabhara paDavaI e, cAlivau pathi hiva kema. 74 tau0 sUtIya priya hiva jAgavaI e, dUra karavuM tama eha; tau bhAlatilaka rucaI e, * addabhuta e jasa leha. 75 taka ugau dinakara dIpatau e, * karata jANe jagati tau nAsiyA tama gayau e, jima sevana jali chAti. 76 tauo kAusagaI rahyau muni tihAM e, AgaI dee Iri, ta, vanagaja bhajivA e, khAja kapalanI bhUri. 77 u0 aMgagharSaNa kIyau tiNi jiNaIe, madhukara raNajhaNaI ragi; tau madajala vAsanA e, pasarIyA tehanaI aMgi. 78 tau0 jAInaI caraNi tehanaI namyA e, nalaniSadharAja muni pAsika tau jinaprama sAMbhalaI e. pUchae mana ulAsi. 79 tau bhImIya bhAli bhAI bhalau e, tilaka raviteja samAna; e puNya INi syAM karyo e. . 2 aDuM kahau deSiya nyAni. 80 u0 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 naladavadaMtI prabaMdha tau pUrva bhavaI INi tapa karyaue, AsarI jina jagadIsa: tala ujamaNuI dIyA e, ratanatilaka cauvIsa. 81 tauTa tiNi thayau bhAli tejaI karI e, tilaka ravimaMDala khaMDa;" tau anukami thAIspaI e, vali kalyANa akhaMDa. 82 ta60 munivara vANi amRta samI e, | suNi nala haraSita huA tau nija puri AviyA eka | saragaI jima pura hU 83 tau dukha moraNa teraNa karyA e, ghari ghari gAya gIta, tau guDIyA uDAyA e, " , | sarva purI huI prIta. 84 tau0 nava nava kIDAI karIe, . jANaI dina navi jAta; tau rAti puNi sukhi gamaI e, thayau nala vizvavikhyAta. 85 u. . . DhAla 2 | baMbhaNi je dhana saMciyA e ) , nalanaI rAja deI karI e, - yuvarAja pada kubara siri dharI e; AMpaNa pai vrata AdarI e, niSadhAdhipati svarga lIlA varI e. 86 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhAla 2 trivaraga sAdhana hiva karaI e, nalarAja pAlaI jagi upagaraI e; kamimi triha khaMDasAdhiyA e, hayagayara bali kari vAliyA e. 87 zrI hari pari abhiSeka e, nRpa savi milI dhariya viveku eka nala-nRpanaI karaI cAru e, jiNi kIdhalau, satru saMhAru e. 88 kura kRbara hila citavaI e, nalarAja sirI kima mujha huvaIe; - bihU zagAla jima haritaNuM e, jevaI tima nala taNe te ghaNA e. 89 nala nirmala manamAM sadA e, 'kRbaraNya khelaI ekadA e ' jUvaTa viTaI cAlatAM e, - kuNa rASae bhASae AlatAM e. 90 anyadA akSa nalanRpa taNuM e, jANaI savi akSa-saMcAraNa e - daiva vaMkaI vaMkA paDaI e, kuNa vihi sevI AI aDaIe. 91 grAmAgara pura hAratau e, dina prativiSavAda manidhAratIe; ghUta thakI viramaI nahI e, jiNi hAra mIThI jUaI kahI e. 92 sAta vyasana e dhUri kahyau e, jiNaI satya kAnana helaI dAue tiNi vyasanaInalanupa ramaI e, mudhA grAmanagara sagalA gamaI e. 93 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadatI prabaMdha bhImajA jANi Ima vInavaI e, - priya kAM paDyA INi mAragi navaI e; madhuriya vANIyaI tANayaI e, - naye mAragi deSa vaSANIyaI e. 94. dhRta vyasana kAM saMgraha e, tumhanaI karIyaI chaI Agrahaue sAkara dUdha thakAM pII e, kuNa kajiya raMjiyaniya hIyaI e. 5 kRbara naI vasi mata karau e, . vasudhA sudhA ehasyau Asara eka baha parasi sarovaraI e, . kahau priyatama kima jasu vahaIe. 96 . bhIma tRpaI puNi vArIyau e, sumiha kavaNuM vyasana muni dhArIyau e; UNathI seha kahau kisI e. * , e vAraI je uttama risi e. 97 thata: deva ja vaMkala syu karaI nAhu ghalaI kRa, kAM vesAhari pAThavAI kAM razmAvaI jUe. (1) navi mAnaI te belaDA e, jaba daiva havaI mani vakuDA eka - hArAdika savi hAriyA e, hArI vali bhImanI dAriyA e. 98 AnaMda kubaranaI hUau e, phalyau puNyanaIgiehi ja jUau e; Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhAla 3 niradApI na laI IsyuM e, bhU cheDatAM bhAI Alasa kisaMu e. 9 puruSa vacana e suNi karI e, nala nakalyau vastra eke dharI eka paradesaI jAI rahaI e, paraM sUra para duravacana kima sahaI e. 100 bhImI naladyuM nikalaI e, taba kRbara rASaI nija balaI e; bhadre tuM jItI achaI e, _kima jAIvau yugata tehanaI pachaIe. 101 - mati sAmaMta sagalA milI e, * kRbaranaI prabhaNaI Ima valI e, e satI tiNi navi cheDavI e, * hRhaviya kAMI karisyaI navI e 102 , rathi caDAvI hiva bhImajA e, . . pahucAvI prabhunI le rajA e; rathi caDI vallabhA deSinaI e, - nali vAliyau ratha pAchau vanaI e. 103 ceDIya neDIya AvinaI e, kahaI sAthi tyau svAminI akhta vanaI e; bhImajA eI savi mUkyiAM e, pura bhaNaya teje tihAM TUkiyAM e. 104 DhAla 3. (bhamaralI) puramAMhe hiva UchalI, tau, bhamaralI. mukhi mukhi evI vAta, re vihivachAIma hatI, taubhamaralI. kAM karyau nala vikhyAta. 105 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 satI matrI nija kari te bhIsI hivai, tau bhamaralI, kima cAlisyaiiNi khagi. 106 dhiga dhiga e kUkhara bhaNI, taka bhamaralI, jiNi karyuMu eha prapaMca; re vidhi budhi thArai nahI, nagarI nali devadaMtI purine te iSNu avasara je Avisyai, deSAvai ima nalaDhavadatI prama sApa sakA thakI, tau bhamaralI, rive krasai nahI agi; paTa tau bhamaralI, ehavau melyau saMca. 107 jana ma`trI milI, tau bhamaralI, ratha ANyA I aneka; te pA vAlIyA, tau bhamaralI, saMta na mUkai Teka, 108 cAlatAM, sAthaI tau bhamaralI, Agrahi mUkavA ghera; tau bhamaralI, sAthai te muja veri. 109 pira puramA, tau bhamaralI, nala sAthai te pahRta; zrI kahU a pacha, tau bhamaralI, Ni nRpa ehi ja sUta. 110 te vananI cArutA, tau bhamaralI, gadagada vANIyai ema; thAkI priyA, taLuM bhramaralI, cAlisyai mAgi kema, 111 vikalpa manamaI dharai, ta bhamaralI, sUra tapAvaI aMga; 'cala saruvara dhauM, tau bhamaralI, nija kari nalapa riMga, 112 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAla 3 . kemala tanu paga cAlatAM, tau bhamaralI, seka thayau ati gADha; patra kari te vIjata, tau bhamaralI, jiNathI thAaI bADha. 113 tRSita priyAI pAvatau, tau bhamaralI, pANiya ANiya tatha; saravarathI nali nIpuraI, tau bhamaralI, dohilau dayitA satya. 114 caraNa saMvAhana sAcavaI, * tala bhamaralI, kaMtAkatanaI kAjika * te vAraI priya dahilA, tau bhamaralI, mata thAau Ima Aja. 115 vanaphala khAI te rahyA, tala bhamaralI deU divasanaI maMjhi, * zrAMta sarIraI sUI rahyA, tau bhamaralI, latAdharaI te saMjhi. 116 parabhAtaI te cAliyA, tau bhamaralI, pahutA gurU kaMsArika kAsAraI paya peinaI, tau bhamaralI, niSaI nala nija nAri. 117 mukhI devI priyA, tau bhamaralI, ciMtavaI nala INa bhAti; pravAlapada padaminI, take bhamaralI, kihAM ekA patha pAta, 118 sehara saMpajaI, tau bhamaralI, na huvaI pAdatrANa lAna na.-3 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha hiva asaka palavi racaI, tau bhamaralI, seja silAtali jANa, 119 davadaMtI suvA bhaNuM, tau bhamaralI, mata dukha lahaupriya deha, uttarIya vasUI karI, tau bhamaralI, AcchAdaI vali teha. 120 zrI navakAra guNI karI, tau bhamaralI, saraNe cyAre kIdha; maMgala ' cyAre cIMtavyA, tau bhamaralI, pApa micchAkaDa dIdha. 121 aNasaNa sAgArI bhaNI, ' tau bhamaralI, sUtA mAragi bina , bhImI nau kara nija siraI, taubhamaralI, nija kara tasu siridina. 122 (raMgIle AtamA - DhAla) hiva nala anala taNa paraI, parajalaI mAraga dukhi; raMgIle AtamArA kaeNra isau taba ciMtavaI, nija Atama paratabi. raMgIle AtamA 123 mAraga sAgaranau hivaI, kima pAmevau pAra; raMgIle AtamA ramaNI sAthai jiNi karyauM, baMdhaNu dAruNa dAra. raMgIle AtamA 124 tiNi ehanaI sUtI tyajI re, jAu kiNihi ki gAmi; raMgIle. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAla 4 parabhAtaI e bhAI, jihA icchA tiNi kAmi. raMgIleTa 1rapa kulaghara atha deura ghara, beu strI AdhAra raMgIle priviyoga navi rahi sakaI, latA ramaNi niradhAra. raMgIle 126 bhAvI bhaviyegathI, nIMda hUti jima AI; raMgIle. bhImi nayana mudrita kIyA, vairiNa nIMda kahAI. raMgIle 127 parIraMbha mudrA hivaI, * sithivI joDAI raMgIleTa nija bhuja bhamI bhUji grAu, sirathI cheDAI. raMgIle 128 mugadhi dagadha nalanaI hivaI, . * choDi ma joDi suprema raMgIle0 IryuM jiNi caMDAlIyuM, phUra karama karaI ema. raMgIla0 129 ekalaDI sUtI vanaI, vali deI vesAsa; raMgIle. vaMbA tyajivAnI karaI, te phiTa e tuja gharavAsa. raMgIle 130 re re daiva karAvatau, navi lAu e karma raMgIle ketaki Ihi amedhyanI, tujha ehavA savi dharma. raMgIle 131 bhImIyaI je AkamyauM, vastrAMcala te khaciraMgIle. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadatI prabaMdha karaI churI leI karI, chedaI ehaI saMci. raMgIle 13ra nayaNaI nIra jharaI ghaNuu, ghaI bhujanaI Ima dasa raMgIle. re dakSiNa kara ke gradyauM, eDanau pANi pradasi. raMgIle 133 vivAhaI saMbhogana, sAthI tuM saravaMgika raMgI 30 dara dAbIna na tujha thayauM, e tuja varuau aMga. raMgI le 134 sAcau paMDita Ima kahaI, jiNi nirSAisana yoga; raMgIle '. dakSiNa kari tiNi navi huvaI, karuNa kiI pragi. raMgIle 135 Ima ciMtavI locani jalaI, vahati chedi paTa aMta, raMgIleTa nija rudhiraI akSara IsA, likhI jaNAvaI kaMta. raMgIle 136 vAma bhUvAmI disaI, vaDi kuDinapura maga, raMgIleTa dakSiNa disi kisa kiyahaI, aTakali au jhA agni. raMgIle. 137 jiNi kAmaI tujha ruci huvaI, tihAM gajagAmiNi gaccha: raMgale huM dekhADI kihAM sakuM, nija mukha khalaha sariracha. raMgIle 138 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAla 5 hAla 5 (citukalusA0). ehavau likhita karI diva narapati, gUDha dukha bhari retaujI; pAchau vali vali AvI tihAMkiNi davadaMtI mukha jotauche. 139 re vihi sarva guNe kari, " adhikI kAM taI bhImI sirajIjI; jaI sirajI tau kAM taI, 1. duramati dukhabhari pADITarajI. 140 paNa hAMthi vadhArI boraDI, kima nija kari chedI jaIjI; amRta bhajana deI pahilau, . sUtraculU kima dIjaI. 141 kAnana suri savi sAMbhaliye, - ' mujha vacana bhalAvaNi ehI che; e jima mAraga nirava jANaI, navi thAyaI jima vehIcha. 142 ehavau kahiya vahica viliyA chauM, khANa khaNi nayana pasAraIjI; jAta jAta taru aMtari dukha bhari, ( adazapaNuu te dhAraIjI. 143 vanya hiMDha keI tihAM AI, sUtInaI mata khAauche; pAchau vali nala tihAM hiji AvyauM, udaya divasa na thAauche. 144 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaratI prabaMdha manamahi kheda karaI Ima Ubhale, kAMI tuM bhasama na thAyaIjI; ekalaDI priyatama e vanamaI, sUtI mUkI jAyaIjI. 14pa Ima vicAra karatAM dukha dharatAM, yaNI tAsu vihAIjI; sUtI priya bhaNI karuNAaI, hUau teha sakhAIjI. 146 hiva udayAcala cUlAMaI, ravi Avyau jANI cAlaIjI; lecani azrunIra te vahata, hIyaDaI bhImI sAlaIjI. 147, AgaI jAlA mAlA saMkula, dAvAnala nala deIjI; vananA jIva karaI AkaMdana, '. niSadhanaMdana te uSaI che. 148 timaI mAnuSa bhASAaI, Iku bolata suNita supAsaIja Avyau nisuNaI nija nAmAMkita, .. vRtta eha ullAsaIjI. 149 ikSvAkukulapAthoghi candravizvaikavatsala / .. rakSa mAM na jAne rAmAna havAnanA 150 teha vacana anusAra jAtAM, valI vanaha vicAlaijI; jalitau Talavalatau nala valata, tehanaI jAI nihAlaI jI. 151 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - hAla 5 hiva tehanaI bolAvaI INa pari, mahAnAga kima jANauche; mAharau nAma valI narabhASA, pATava eha * dharANauche. 15ra mahAbhAga pUrava bhavi huMtau, mAnava tiNi maravANIjI; pUrva vAsanA egaI hUI tehanI e ahinANI jI. 153 avadhinyAna achaI vali niramala, - tiNi jaga sagaluM jANuMjI * pANi kamali Amalaka taNi pari, - huM Apa vaSANuM che. 154 tiNi kAraNi mujhanaI nala rASau, dASau neha ma - cUkaujI; huM puNi tujha upagAra karisu, 1 . tiNi AvInaI IhAM Tukauche. 155 ehavaI kAI latA gahanaI, nala vastrAMcala nija ghAlaIjI; lAgau nAga jANi hiva khAMcaI, uttama vacana nahAIjI. 156 phUpa thakI ja jima khAMcIta, pANiI DasivA lAgaujI; upagaratAM sajajananaI paI, dujaNa jema nibhAgauche. 157 pANi thakI chaDAvI bhUtali, nahi te leI ulAlyaujI; nala balaI upagAra kareluM, vara e vacananaI pAlyauche. 158 , Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha Thakai visa vyApau tiNi, DUbau kubaja rUpa nararAyajI; vaIrA gaI trata levA vaMchaI, dezI kucchita kAyAjI. 159 devarUpa dhari kahaI bhujaMgama, niSadha nAmi tujha tAyAjI; brahmalaki dIkSA parabhAvaI, vacha maI sura pada pAyAjI. 160 devI vyasana tAharala ehava, uparivA IhAM AyA; tiNi viSAda ma kare manamAMhaI, e maI kIdhI . mAyAjI. 161 tujanaI hiva ciMtavi maI kIdhau, , e virUpa tujha aMgajI; . karasyAM koI upadrava tujhanaI, navi devI iNi baMgaUjI. 162 kaccha ajI bhogavivau tujhanaI, bharatAra e sArauche; avasari dIkSA samaya jaNAvisi, | huM rakhavAla thArauche. 163 e parataSi zrIphala zrIphala, vali e karaMDikA rahIyaijI; jIvitanI pari rASe rUDaI, e tujhanaI vali kahIyaIjI. 164 nija svarUpa pragaTevA vaMchaI. taba dukula vacha IhithIjI; kADhavA hArAdika bhUSaNa, vali karaMDikA mahithIjI. 195 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . hAla 6 e jaba piharasi tuM nija gaI, - nija sarUpa taba thAsyaijI; kubajita paNa divAkara dIThaI, tama jima e . tujha jAmyuIjI. 166 beu deI kahaI sura tujhanaI, pahucAvuM tiNi ThAmaijI; jaIvau tujhanaI kaI jiNi ThAI, puri athavA vara gAmaIjI. 167 suMsamArapuri mUkau mujhanaI, . leI nala suri laIjI; mUkyau haraSita mana dhari nija kari, pilaIjI. 168 DhAla 6 (jakaDI) - . pura abhimukha jAvaI jisaI, ' vikasita mukha nalarAyA; ' maTha zAlAdika bhAMjatI, devaI tihAM gajarAyA. gajarAya deSaI kavaNa leSaI teha Agali mada bharaI; savi pIra naranArI disadisi nAsatI bhayakari phiI; navi keI tehanaI vasi karevA sakaI pralayAnala jisa; saMhAra prajanau deSi rAjA urdhvabAhu kahaI Isau. 169 na.-4 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha re re vacaNa suhuu save, mAharau ehavau Aja; je ehanaI nija kari kaI tehanA sAruM kAja. "tasu kAja sAruM jasa vadhAruM " Ima ka0I zrI nala tihAM - dhari pavara vikrama abhimuhA . kema kari karI maI mata jihAM; manamAMhi bhaya lavalesa na viNa jANi siMdhura saMkaTa nija kalAvAnI pariSae, nala jema temanaI kasavaTaI. , 170 nagarIjana vAraI tihAM - hAhArava mukhi bhASika ma mari ma ra kari evu rau, kubaja vari ja nija saMSi nija rASi varija kubaja apanau kubaja gaja e navi huvaI, nala anila gati maI mata karI prati niSNu leInaI khilaI; re re durAma gaja kisuM praja nibala zrI sisunaI haI, huM atula bela tujha AgalaI - kali AvIya nija parapaNaI. 171 ThaNa vacanaI abhimukha thaI, dhAvyau siMdhura tAmAM Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAla 6 kubaja kubaja kama kari karI, khelAvaI abhirAma. khelAvaI e abhirAma moMgala * khinna jANI AgalaI , utarIya peTa kaMduka paraI kari. - nASae tihAM AphalaI. nija daMta ApaI teha upari * jANi e mujha parivaI; Aphalae caDi pANi bhAla . RlaI mukhi madhurau lavaI. 172 ANI AlAnaI dharAI, nala bali kali chali nAga * zrI dadhipaNuM nRpati IzuM, citavaI e vaDabhAga. vaDabhAga lAga achaI vicakSaNa - na sAmAna e aTakalaI; vara ratana mAlA guNa visAlo - ghalAvaI gala kaMdalaI AlAnakhaMbhaI baMdhinaI gaja - jaya jayArava prajataNA; nija karNi suNata AvaI e. nRpa pAsi hUa vadhAmaNa. 173 aMgAbharaNa save diyaI, ghaI anukUla dukUla sanamAnaI nRpa nala bhaNI, pUchaI gRhanI mUla, Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha pUchae gRhanau mUla narapati kalAvaMsa tumhAM taNuM; kuNa kubaja laI kesalA mujha , - janamaThAma suhAmaNA; sUAra nala nRpa taNau haDikala * - nAmi tehathI savi kalA; saSI vizeSaI sahU piSaI jagati e saMgatiphalA. 17% sUrya pAka rasavaI bhalI, nalanI pari nArAyaH bhUtali huM paNi karisa'; '. ' zrI nalataI re pasAya, nilataNaI parasAdaI prakAsuM eha rasavaI naravaIka kubara karaI dhara hari , dArA sahita desaMtara gaIka nala thayau athavA mUau kihAM kiNi sAMbhalI dadhipaNuM eka tasu pretakama karaI savistara samari guNa dadhipaNe e. 175 anya divasi abhyarthanA, rasannaI kAjita kare vidyA sUrya taNuM smaraI, Atapi zAli dhareI. AtAI thAlI jali paSAlI dharaI sAlI mAMhi e Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAla 7 sUrapAka rasavaI kari jimAI sahUnaI UmAhi eka tiNi rasaI lINa gujI mINau lakSa TaMka dizavae. paMcasaya grAma sahita rAja kubaja pAsi gharAvae. 176 grAma save rASau ghare, lesyuM kA eha; vali rAjA kahaI kubajaLa, vachA kubaja je huI tujhana te kahevI mujha bhaNI; tujha ANa jetI dharaNi mAMhe tihAM vArevI ghaNI dhUta mahA mRgayA kari macA mujha suNa rAjA tima kara, Ima sukhaI dina racaNI gamAvaI kubaja hapa hicaI dharaI. 177 DhAla 7 (IsaNi dakhalaI dharAI che. anya divasi sarasI taTaI taru chAyAyaI prasanna re; - kubaja desaMtarI AvI pAsi niSana re. 178 gIta vinoda karaI ghaNuM vipra eka suviveka re; Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 naladavadatI prabaMdha phUbaja rUpa devI karI - haraSa dharaI atireka re. 179 AMkaNI tihAM duI zleka isA kahaI - nalarAjA * saMbadhi re, jAgyau kubaja taNuI hiyaI bhImInau pratibaMdha re. 181 gIta anAryANAmalajjAnAM durbudhAnAM. hatAtmanAM / rekhAM manye nalasyaiva yaH suptAmatyajat priyAM // . 1 visrabdhAM vallabhAM snigdhAM suptAmekAkinI vane / .. tyaktukAmopijAtaH kiM tatraiva hi na bhasmasAt / / 2 kubaja kahaI saTha gAI kuNa vipra kihAMthI AyauM re, kihAM navacarita suNyau Isau INa prakane te bhAyau re. 181 gIta) kusala nAma vipra huM achuM : kuMDinapurathI Irtha re Ayau tihAM nala saMkathA . - nisuNI e paramI re. 182 gIta, vikasita vadana kubaja bhaNaI ehanau vAta vicAra re, bhImI tyAgAvadhi suNyau AgaI kavaNa prakAra che. 183 gIta hiva dvija prabhaI saMbhalau , sUtI nalihiva mutta re , caNi vihAI jiNa samaI deSaI supina e sutta re. 184 gIta sahakAraI caDi phala vaDA karatI vara AsvAda re, Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thA DhAla 8 gaji umUlyau te tarU bhU paDI laghau viSAda re. 185 gIta parabhAtaI jAgI jisthaI priyatama nayaNi. na diThTha re, bhayabhrAtA kaMpita hiyaI sekasamudri paviThTha re. 186 gIta - (kti sahakAraI ) re re deva kisuM taI kIdhI *. tAharau dravya kisau hari lIdhI; nirAdhAra mUkI IhAM e pati navi devuM nayaNaI Aja, dukhasAgari paDatAM je pAja | re vihi huM jAu kihAM e. 187 mukha khyAlevA suM sari pahutau ' * kiMvA priyaDau hAsau vihata taru aMtari chAnau thayau e athavA priya mujha sehaga sAra, vanadevIcaI karyau apahAra kiMvA keli karaNi gayau e. 188 Ima vikalpa dhari devaI UThI - taru taru nayaNa jalai kari lUThI; navi deI priyatama vanaI eka zoka bharaI gADha vari retI, virahaI hariNInI pari jatI duha dukha dharatI manaI e. 189 - Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 32 daSi dA davadatI kerI supa'khI AyA tasu gherI; AMSaiphAi vikamiTI e supina vicAra karevA lAgI, priya mujha Amra ahaI vaDabhAgI rAjasirI Tai AvalI e. 190 vAraNa samaparibhAvu pativiyAga yAtai phra ela ka to gaNu e tehana jotAM naladavadatI pratra tAtagRhaka sabhAvuM; kIdhA je 55, pUrva bhavai e huM saMtApa kisa dveSa na bhaNu e. 191 jotAM paTanama ati akSara dveSaI likhiyA kati; vAcI te mani Ulasa e ima vicAra karai te ramaNI, priya hiyaDai nivasu gajagamaNI jima mujhanaI Ima Aisai e. 192 vaTa ahinANi janaka ghara. joga mujhanaI priyatama taNuI vicAgi; cAlI hiva! e bhayakara kAtara STi vara'gI, jANe vanamaya paDI kuraMgI zrI * navakAra mukhai lavai e. 193 hRdayakamali nalahusa vahetI siMhInI pari mAnai DhatI; siMha aMbikAsama gai e bhujaga jAMgulI rUpa' peSaI, Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhAla 9 naM.-5 hiMsa jIva savi mitranI rekhaI paga ugharANI rANI cAlaI hiyaDa mAMhe prIcaDau sAlai; DAbha aNI ceAgai vahai e taru hiva dehilau jANui tehanai tiNi khiNui e. 194 sAtha bIhADI rudhira caraNa suAlA tAru pravAlanI Upama jAsu kIdhA. karma sahU sai e. 195 sAtha dhaNI hAla 9 (guDamalhAra : evA putra) vanana ulla'ghivA sAtha saghAta ekalAM 'dhivaka vAla vanitAnI jAti are saTa sa`ghAta AvI malyau cora bha tAma bahulIya Urdhva bhujA dharI ima kahaI, jAdu jAu dUra mana Ayau ThAma ghATI tasu 3dhivA milI luTevA hukAranaI ahava bhImI ciMtavai. satI AvI nAsI satya 3. 196 lAgatI pUri 33 che. 197 e. re. 198 e0 gaI pramANika re; parivArasyuM kulasurI jANa re. 199 e0 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 teha kavaNu amha puNya hAM thakI svAminI AviyA mUlathI jANI varSA ritu bhUtA vRSTi jANIya nIkalI mahAsatI pa bhamAM vizvana kAminI ima rAkSasa ta geATIyai lAgau zakaTa tama nalapriyA bhASa carita je AMpaNau nija bhacaNiyuM rASai nala ramaNI dharaI Avyau abhAvai cirakAla sAthana varasavA namaI pradesi pararamaNI pharasai thAsi tehana satya prema dha u bhaI bhama dekhI pravesi sahI kAdama vicai vastu teha hivai mehu te aNu pUchiya ekalI deSa e. AgaI tapa avabhAsu khAIvA Avatau khelaka bhImanI jAta suNibhadra bhaya nahI cama tau mujhe tu kuNa mAta kaMdama Atapa vila kha valI tAlu sahI samAna karI agAna naladavadatI prama 2. 200 e0 2. 201 e 202 e0 2. 203 e. 2. 204 e0 2. 205 e. 2. 206 e Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAla 9 hyuM tujha vaMchita huM karuM kahaI bhImIya ema re; priyoga kadaI hasyAM bhaNi dhari mani prema re. 207 e. bAra varasa aMtaI hasyAM. priyanau soga che, savi vaMchita mujha saI dIyau bhaNaI puNya pragi re. 208 e. tujha bhaNI vasti thAau sadA * pahuca prama pakSa re; kari devarUpI thaI ' thayau tuti alakSa re. 209 e. tiNi samaI e abhigraha liyaI nala rAyanI jAya re; rakta vastra piharuM nahI * savi vikRtinau cAya re. 210 eka ' puSka AbharaNa piharaNa taNa pratiSedha mujha hoI che mukhi tAMbUla na khAIva na milaI jA sei re. 211 e. avasari girikaMdara vicaI - raci zAMtinI mUrti re , mRdamayI keNi thApI karI jihAMthI sukha pUrti re. 21ra eka acaraI phUla phale karI tapa karaI udAra re, pAraNaI sahaja patita phale taruthI AhAra che. 213 e. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha samaratI zrI navakAranaI ekalI nirabhIka re; kAla ghaNau tihAM tiNi gamyau phala Avyau nijIka re. 214 e. sArtha patI keDaI tII paga paga anusAri re; jihAM zrI jina pUjaI satI tihAM AvaI udAra re. 215 e. e pratimA kahau kehanI kahaI nalataNI jhaMta re; selama zrI jina zAMtinI huM aracuM ekaMta re. 216 e. suNi AlApa tIyAMtaNuM ? | AyA tApasa vRMda re; ' bhImI zrI jina prama kaI suNaI AnaMdakaMda . re. 217 eva subha krama sArathanau dhaNa nAmaI jeha vasaMta re; jina prama Adara tihAM rahyau sAtha sahita dhImaMta re. 218 e. anya divasi AzramaNa vAsI tApasa rAsi re; Akula vRSTi dhArA karI thayA sahUe vimAsi re. 219 e. kari kRpA kuMDala kari karI bhImI bhAvi bhADaI re; zrI jinapAsikA chuM satI bhaNaI ema ujADaI re. 220 evuM Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hala 9 39 mata varasau e jaladharA kathanaI rahyau meha re; tApasa savi nirAkula thayA visamita thayA teha re. 221 e. nizcita e kaI surI nArI rUpaI jANi re; pratibudhe jinaprama dharaI suNi tehanI vANi re. ra22 e. sArthapatiI tihAM para racyau * karyau zAMtivihAra re; tuMga toraNa taNI keraNI * varaNI tasu sAra re. 223 e. paMcasaya tApasa je tihAM - pratibadhyA sAdhu re; tApasapura nAmaI thayau 'pura tiNi nirabadhuM re. 224 e. anyadA tihAM yazebhadra gurU | AyA tehanaI pAsi re, kulapati saMyama AdaraI - vairAgya nivAsa re. 225 e. paMcadinamAna nija Aunala guru kathani nirISa re, navaparaNIta kuberataNa suta laI jina dISa re. 226 e. giri $gaI kevali thayau dIkSA leta pramANa re; mahimA karivA bhaNI AvaI deva vimANa re. 227 e. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 bhImI lei tiNi namiyA tApasa paramAta seSa sarvimilI sA pati tiNi girizRMgi jAI pramadesanA kevalI te puNi vaidarbhI karata suNa cAlyA hivai jANa kevala satya vacana e premamarmanI jANu kevaliya karamana kSaya gaya mAkSa te bha valI tiNi svAmiya karyo karama jiNi priyana mujhanai e viraha pUrva bhavaI sAthi Athi sui tAsu taNA prakAsu vaSANu varasatI jANa karai ' karI majhArI pUchIyau nAri kisA prakAra thaya vikAra DhAla 10 ( sahu suNi jaMbU . DhAla ) 0 bhadre pUrva bhavaI nala naravaTha vIramatI naladavadra'tI prabhudha . 8 e 2. 229 e0 2. 230 e 2. 231 e0 2. 232 e. . mammaNa nAmaI hUMau tujha parka; nAma tehanI priyA tuM hUI sukhamai dina tumha gayA. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ' 39 dAla 10 tuha gayA dina sukhamAMhi bahulA anyadA tuhi jAvatAM; Avatau abhimukha sAdhu dITha? apasakuna Ima, bhAvatAM; dvAdasa ghaDI tAMI tuhe te laI rUdhyau | munivarU, mani choDi koi virodha khAmyaka caNi lAgI guNadharU. 233 tiNi e viraha bArasa varasAM taNau " : kima chUTaI kama bAMdhyau ApaNa3; aNagavIyau bhelI tuM laI jina pUjatAM dina tasu velIyaI. belIyaI dina tasu pUja karatAM sAta vArisa kamaI gayA; anyadA. khaMbhaNa kaI AI jihAM chaI te sAviyA, prabhaNaI guhAI dAri ehavau - suNi vibhIM tAharau; priyatama nihAlyau nikaTa jAta vacana sahi mAharala. ra34 sAthe saMghAtaI huM uchuka thayau jAuM chuM paDaSaI nahI te gayau dhAI tiNi pUI bhImI satI deSaI rAkSasa AvatI. AvatI rAkSasa deSi thabhaI sIla parabhAI tadA Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha cAla e AgaI adhika lAgai tehanaI trisa ApadA pAhaNa setI bhUmi AhaNI sIla lIlaI naI karI ramaI karI, tihAM snAnapAna mane bhilASaI ' karaI jalavAhi suMdarI. 235 anya divasi davadaMtI cAlatI . sArathapati dhanadevasyuM guNavatI; acalapura pahutI bAhiri rahI saravara pAli ahava deula lahI. te lahI deula ahava saravara pAlikA UbhI chaI tihAM. rituparNa rAjA taNI jAyA AI deSaI e kihAM, caMdrayazA nAmaI tAsu mAsI * , niya gharaI : ANavae; je chaI sagAI mAhomAMhI kahInaI na jaNAvaIe. 236 bAla dasAMaI dIThI te hutI USalI para navi tiNa avasari chatI; nija sarUpa te pUchI navi aSaI - rASaI rUDAM nija putrI ruSaI. nija patrikAnI paI rASaI ruDI pari mAsa isI; hiva sISi lahi satrasAlA mAMDI - dAna ApaI ulasI; Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAla 10 puramaI vadaMgala karata piMgala nAmi cora chuDAvaIe. le jAvatA vadhabhUmi bhUmipati kathana , nisuNAvae. ra37 ' te sAthe sa vasaMtanau dAsa chaI kahivA lAgau bhImInaI pachaI zrI tApasapura hatI jaba cAlyA sArthapatI taba sagalaI AphalyA. AphalyA sagalaI navi milyA tuha - hRdaya dukha bharaI bharyau * dina sAta pUThaI guru taNI suNi * vANi tiNi bhejana karyau AkhyAM thakI azrunIra vahata rati na lahata kiNi paraI; ( anya divasi kRbaranRpa AdesaI * nRpa thayau tiNi puravaraI. 238 nAmi vasaMta zrIseSara dIyau tubha prasAdaI nija puri AvIya belaI bhamI vacha dIkSA graha jima sura sukha tata halaI tumha lahau. tuha lahaka surasukha kaI bhImI maNue janama na hArI gaI tiNa vani dIkSA grahI Azrava dvAra pAMca vArIyaI; anyadA kuMDinapura thakI harimiva baMbhaNa Avae; AsIsa nRpanaI deInaI caMdrayazA pAsaI jAva. 238 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 paricita pRSTha svasA kusala cha phUMbara kAnana naladavadaMtI kihAM DhAla 11 ( AtamarAma. ) te ai kSemanI puNi su ciMtA chaTha tasa sAbhAginidha nala pUrvAMI tehanI niva hAthaI hArI mAMhata sUtI kayAMhI a thaI nalanuM pa sagalI nIkalyau bhImI thayau naladavadaMtI prakhadha vAta; sa'bhalaujI. huvaI sagalau mAta. 240. nAsI gayau eDavau kari visAMDa. 242 sAbhA0 te suSui bhIma nRpati valI purrada tI tasa mAi; tehanI sudhi levA .bhaNI samajhAI. 243 sAbhA mUkauM gAmi gAmi puri puri valI vina vina bhramatau Avyau puNi mai tehanau nive lAdha AkraMda rANInau suNI nRpakula svAmI anugAmI jiNi e suddhi; riddhi. 241 sAmA0 .. chAMDi tya; paramattha. 244 seAbhA saseka; leka. 245 sAbhA . Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAla 11 43 bhUSau vipra bhajana bhaNe bhojana ApaI bhImika pahutau tiNi kAmaI tika kahaI tuM baIrI chami. 246 sabhA bhImi deSi visamita hUAu namI bhaNaI Ima vANi; bhamI bhamI cira nija gRhaI kIdI tuM guNakhANi. ra47 sabhA gharamahiM ciMtAmaNi thakAM A bhUmi bhamai bahu mUha, - maNi kAI tima huM phiryau * dhari ciMtA tasu gUDha. 248 sabhA brija mAsI narapati bhaNI vaDhAvaI tihAM jAI; zoka azru phiri tehanaI * AnaMda azu te thAI. 249 sabhA gADhAliMgana deInaI bali jAuM vache tubha caMdrayazA AvI kahaI satrasAlAnAM malki. 250 sabhA dhiga mujhanaI jiNi mUDhamaI bhANejI nija dhAmi; AvI paNi jANi nahI ne jaNAvI nija hAmi. 251 sabhA nija gopana kari vAlI kAM taI vaMcI vara che; aha manahaMsa vidivA kumudaNi sarasi sari. 2para sabhA Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha nija ghari ANInaI hivaI surabhi vAri kari hA; bhImI aMgi karAvinaI piharAvai suvinANa. ra53 sabhA vara dala yugalI valI rANI kari tasu jhAlika bhUpa samIpaI AvinaI baIThI haMsanI cAli. 254 sabhA rAjajaise AdiI karI pUchI sagalI vAta; nayani athu jharatI satI prabhagI kRsa jasa gAta. 255 sabhA azru nija kari dUraI karI belaI nRpa guNa geha. vaccha kheda svau kIjIyaI . karmataNI gati eha. 2pa6 sabhA tiNa avasari sura AvIyala . | saraga thakI tiNi hAmika . kAMti karI dIpAvata rAjasabhA abhirAma. 257 sabhA bhImInaI Ima te kahaI piMgala te cera; maraNa thakI taI rASIyau ucarAvyau vrata ghera. 258 sabhA pitRvani pratimAI rahyau citA samuccha da;i dAu tiNi mari Upana sumanasa sehama sakjhi. 259 sabhA Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAla 11 45 - . tujha prasAdathI svAminI vijayavaMta tuM thAu; mahAdevi cirakAla tuM hAgiNi sukha pAuM. ra60 sabhA sAta keDi sevana taNI variSA hariSa kareIDa nRpa pramanau phala deSinaI zrI. jina dharma dhaI. ra61 sabhA harimitra nRpanaI Ima bhaNaI rahI IhAM cira bhImi; janaka gharaI hiva mUkavI jima sukha lahaI nRpa bhIma. ra6ra sabhA narapati senA saMgrahI leI vidabhI sAthi cAlyau : AgaI AvatI ' jANe cAlatI Athi. 263 sabhA bhUpati bhImasutA suNI sanamukha priyA sameta; Avyau pitRpada ja namI jharaI AnaMda athu neta. ra64 sabhA lAgI mAtAnaI gaI - rovaI gadagada vANi - haraSita nagarIjana hUbau samarachava puri ANi. ra6pa bhAi sAta divasa ucchava kIya pUchI nalanI kata; kubaja kathA etI kahI suNatAM mujha nizcita. ra96 sabhA Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha janaka savacchala belIyau sukhaI rahau IhAM vaccha, yatana kareNya tiNi paraI phalasvaI kArija kaccha. 267 saMbhAva harimitranaI ghaI pAMcasaI grAma sadhara nArAja nala AgAmi vili ApisyuM tuu huM adha rAja. 268 sabhA . DhAla 12 (karI jaI re raMgapUjA ) susumArepurathI anyadA * . dadhiparNanau , Ika dUta; nija kAja karivA UmAu bhIma tRpanaI re pAsaI te pahUta. 269 | suNijaI re priya vANI. avasaraI bhImanariMdanaI nala taNau ika sUAra; dadhipaNe pAsaI nitu rahai sUrya prakanI re jANaI te sAra. ra70 sui gajadamana Adika je kalA tasu achaI adabhuta rAja; kUbaDau ivaDau guNabharyau jANI jaI re kaI siratAja. ra71 sutra bhImI suNI te vAtaDI tAtanaI prabhaNaI ema; rasavatI ehavI tiNa vinA kari jANuI re kahau kuNa para kema. ra72 suo * Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dhola 12 devatA nizcaya mujhanaI pUchI guTikA mahimAi karI te jAmAtA hai tihAMthI deSI satranI gApita jANIyaI trizadAkRtI nala hA tAhera mUkIya tujha mujha mati ci'tivA lAgau isau iNi sugatAlava bhImI taNI kaladhautanI sI khIla jalai kima utAvalau pUchI karatAM AvIyau tujha pAsai re nala Asai Aja. 274 30 Si 35 sapa re citta hua viSana; jANe kihAM kalapatara eraDa kihAM kihAM deha; kihAM pItala 2 kihAM hAI suvanna. 275 30 bhruti; haMsanI pUrIsya re mana kerI kha`ti. 276 su chatrapatI 47 sasaneha. 273 su kArji; kahAM kubaja kihAM tujhe rUpa; sa zubha sakunAvalI salIna hUI niva kAi dukhI jiMga huvai dhanuSa vAtai karI kucchita chaI re tujha deha sarUpa. 277 su maNI kihAM pASANa; bhaimI taNa kubaja manoratha re mukhajau Diva jANi, 278 su kAI; manava'chAre jaI tAsu pUrAI. 279 su. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 naladavadaMtI prabaMdha hA hA vidhe taI ka karyau ehanau ga viga; Ima miSa karI samarI priyA revaI nala re adhika dhari soga. 280 sutra belaI kubaja mujha pUjya chaI puNya kathA kahivai sAra; AvAsi mahAI AvivAra jima kIjai re tAharau satakAra. 281 sutra sUrya pAka rasavaI nija gharaI kari navI vipra jimAvika AbharaNa TekA te save saMtoSaI re denaI manabhAvi. 282 sutra vidarabhA nagarI jAInaI ke - - te vipra savi virataMta; bhImInaI bhIma tRpa bhaNI belaI laI re baIsI ekata. ra83 sutra jImAvi mujhanaI rasavatI ' TaMkAdi dIdhA bhUpa, radAtaNa vArtA kahI dIThau dIThau re ehavau maI sarUpa. 284 sutra hiva bhImI balaI tAtanaI IhAM na karivau saMdeha, e kubaja rUpaI jANiva jAmAtA re tAharau guNageha. 285 sutra tAta kubajanaI kubajaI karI ANAvi kiNihi prakAri, igita kari huM ulaSI nala lemyuM re atha analanI dhAra. 286 suo : Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAla 13 hiva bhIma nRpa laI Isu mithyA savara maMDita suMsumArapura prabhu teDivA nara mU kisi re huM tiNi bhUkhaMDi. 287 suka nalajaI tihAM vacha heIsI tau avismaI tiNa sAki , ' dvArA parAbhava dehilau kima choDicaI re te AvI hAthi. 288 su asahadaya vadi vidyA taNa pariSavau iMka ahinANa * sayaMvara muhUrata nikaTa e - jANavasire kihi dina parimANa. 289 sui citataNI sita paMcamI, muhUrta chaI Asana saMyavarAmaMDapi IhAM, Avau aviSana. 290 AptapuruSa mUkI karI, teDAvyau dadhipaNuM, deva dina vici deSi karI, gRpa mukha thayau vivarNa 291 kubaja kahaI mukha tuha taNau, dIsaI kAM virachAya, karuNu kari cAkara bhaNI, kahivau savi maharAya. 22 DhAla 13 (ekalaDAvaI sAMmi nai che. prabhaI bhUpa kubaja bhaNI bhImInau Avyau vivAha re; paTa yAmAMnaI aMtaraI tiNi jAdhavanau Umahi re. ra93 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va kathA zeSa ma`Dayau bhImanRpatiNi kaNi parai thAya kubaja mata tha gAdhara kubaja kubaja cAlyau nalanRpa suNI saya vara subhavAri re; mAharai te dAra hai. 294 bhaNa kaeNDinapuraI pahucAvisu tumhe parabhAti ciMtA kAI karau mana mAnya hayavara jAti re. 295 deva pa tima karai saja kari nija kari mana keDi re; dhara valI saTa nara tha Uri caDayA * naladavadatI pradha cAmaradhara naranI joDi karaDaka khIla te suradatta dharai kaTa dhi re; hiva kubaja nRpati thanaI jima tihAM kubaja khaiu ratha dhi re. 297 kheDai tha ehava jima sAgarana UMdhANa 2. 296 mAraga peAtavA tanau tha vAtama UlakSyau bhUtali pAca nRpanau cela re; keTala ghau theDIsI vela sAgarai prerita jANi rU. 28 2. 299 lIjai para ApaNau khelyau rsi kubajaDaumAma re; tihAM nRpapaTa bhUmii paDa pacavIsa yAjita te ThAma 2. 300 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAla 13 e madhyama heca jANivA jaI uttama haya mujha hAI re; Avata itanI vAri te jeyaNa paMcavIsI daI re. 301 akSavRkSa phalIyau pahuI dezI laI hiva rAja re; pragaTivA nija vinyAna, atisaya suNi sArathi Aja re. 302 phala saMkhyA INi taru taNI - jANuM A gaNita matimaMta re, valatAM e devADiblyu jaI deSivAnI tujha khaMti re. 303 kubuja bhaNaI devADivI. hivaNAI eha visesa re, vilaMbanau bhaya tahe navi giNavau Iha lavalesa re. 304 sahasa aDhAraha chaI IhIM phala UpaDi mUThi prahAra re; ApI kumanaI phalANa kIdhau bhUnaI upahAra re. 35 giNiyA phala tetA thayA kubajaI vidyA tiNi pAsi re, lIdhI kubajaI te bhaNI nija vidyA dAna prakAsi re. 306 eka disaI udayAcalaI ravi Ugau puranaI bAri re, kubaja taNuu ratha pahutaDau . kuNa sakala taNI lahaI sAra re. 307 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ladavadaMtI prabaMdha tiNi nisi bhIma supinaDaG devI kahaI suNi mujha vAta eka nivRtti , devIyaI kesalA vani pahucAvI huM tAta e. 308 phalabharata sahakAranaI ke - siharaI huM caDica uchAhi re, vikaca kamala tiNi mujha karAI | dIdhau kahaI e tuM sAhi re. 309 eka vihaga tiNi avasara tiNi taruthI pADya pAta re , bIma kahaI vache supina e dau uttama INi dhAta e. 310 pahileAkI prabhutA sahI ' lahisyau patinau valiga e rAjyabhraMsa kRbara taNI thAstraI INi supina pra ire. 311 hAla 14 ( pADala puri re ) ima vAta re karatAM dharatAM chatinaI, nAmi maMgala re prabhaNaI AvI rAjanaI, pura gepuri re zrI dadhipaNuM nasarU, zithi Ahi re sArahi kubaja karI varu. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhAla 14 kubaja sAhi sAra hiyaDAmAMhi haraSa dharI ghaNuu ri dadhipaNuM Aya ni suhAvyau tisa atithIpaNa krama karI nRpatii vInabyau hiva bhUpa ravipAka rasavai phubaja pAMha karAvau rasarUpi AdaeNsai ANAvai abhyartha u . re zrI dadhipaNa naresanai, nija ghara aMgaNi subha manai; ravipAkanI kubaja karI rasavai bhalI, vAya. ApaNau sacchidanaI manaralI bhAjana kubaja ApaI saparivAra niradhAra kIna nala taNa ahinANi sAca bheMsIyaI tAta bhaNI bhaNaI ima kubaja athavA nala eha nizcaya karI jANu sukRta jasanau rasavaI isI re kAi kima anyathA re na e. 312 vacana thAaI manaralI. nirakanaI puja sapanaI kha jue e. 313 jAgRi tikSNa viNA, zrI munitaNA; pa3 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha daNa ThAI re saMsaya keI na jANIyaI, ahinANaI re vali tehanaI pihacANIyaI. pihucANIyaI ahinANi ehavAI ' aMgulI agraI karI jaI tujha jamAI aMga pharasaI | mujha tadA pulakejarI tanu thAI tala nala sahI jANa tiNaI tehanaI Ima kahau akhta putrikA tanu pharasa karasaura . karuNAvaha. 314 aMga pharasivA re kAjaI rAjA aI bhaNyauM, - bhaNaI kubajaDau re | zrI narapati turiha navi suryA; brahmacArI re ahu Ajanma thakI raho, manuhArI re nArI vArI kima chuhAM. kima chuhAM nArI manohArI evahau navi belivau vAravAra kahi bhImaI manAvyau carita kubaja taNaka navale dUSatau jima nava keDilau tima raMgi aMgaI aMganA aMgulI desaI bahu kilesaI pharasau ucchukamanA. 315 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhAla 15 pulakita thayau re bhImIna tanu ti, samaI, hiva bolAI re pragaTa vacani mananaI gaI; tiNi avasari re tInai mUkI gayA, prIya mAharA re hiva mujha Upari kari mayA. kari mayA mujha UparaI prIyaDA * jAgatAM kima jAIsyau, niradhAra nArI neha sArI * choDI jasa svau pAvisyau. Ima kahI nija maMdiramahI le jAI bhImI tiNi khiNaI, nalaneha aMtari dhariya biuNa * bhIma upari ApaNaI. 316 DhAla 15 (caupaI) hita surakathana vidhaI nijarUpa, pragaTa karaI niSadhAMgaja bhUpa; pati sarUpa davadaMtI deSi, haraSa dharaI manamAMhi viseSi. 317 sabhA malpi Ayau nala jisthaI, bhImabhUpa AliMgI tisyAM, harakhya Atama siMhAsaNaI, baIsAI savijana jasu thaI. 318 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha AgaI Ubhale rahi kara joDi, bhIma kahaI tumhanaI sI keDiTa rAjasaMpadA aMgIkarau, AjJAkara ahanaI Adara. 319 bhayabhara kAtara thayau dadhipaNuM, nalanaI dezI Indra savarNa , mUDhapaNuI kIdhI avahela, te khami mAharI INa veli. 320 sAthe dhaNI Avyau dhaNadeva, bhImanRpatinI karivA seva; bhImI nija sodaranI paraI,. gaurava divarAvaI bahu parai. 321 sutA vacani tApasapura dhaNI, zrI rituparNanaI gaurava bhaNI; teDAvaI dvata kari bhIma, uttama kima choDaI nija sama. 322 bhIma karaI nava nava upacAra, . sutA bhaNuM kIdhau upagAra; te dhari manaI bhAvaprakAra, mAsa eka vaulyau tiNa vAra. 323 anya divasi AvI Ika deva, bhImInaI laI Ima heva; devi sumari tehi ja hu tihAM, Avyau je pratibadhyau tihAM. 32, tApasa pati vrata Adara kamaI, kesara sura hUau sudharama tiNi tuM mujhanaI upagAriNI, e vANuM kahi manuhAriNI. 325 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSa na-8 nima varasI bhIma sevananI sAta, keDi gayau sura sudara gAtta; vasaMta nRpati daSipaNuM, vali Avyau je zrI rituparNa, 326 pramukha milI nalanaI abhiSeka, rAjya taNuu viracai suviveka; mevi nala ava kala bhUpAla, savi bhUmi karata cAlya levA zrI kAsalA, kima chUTaya mananA kRti vallabha udyAna Avi. phUMbarana jANAvaI mUkrimiva sacAla. 327 amalA; jUvaTa, avA Ave sara sakaTai; padma kUMbara bhaNI, zrI A pa bhAva 328 bhUta chaDI dhIra sAdhya rakriyA, jUardha mivAnA mana dITha jaya tiNu kAmai viSNu, tehija AdarIyau tikSNa khaNui; dhata Nivi chApau milya, mUgAM mAMhi jANi dhRta 429, 330 jAgyA nalanA puNyavilAsa, nAMSa pAsA mana ullAsi; pUja sagalI nalanI Asa, phebara hUMau hivaI nirAsa, 331 jItI dharaNI karaNI karI, khelaNa taNI ji ari vI; yauvarAjya kiyA. 329 nala dharaNIdhaNI. 332 57 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nalidavadaMta prabaM: nararatanAMrI deuM rAti apagArI. Upari karaI. prIti caMdana che, jeha kuThAra, vAsai tehanI mukhanI dhAra. 333 ardha bharataka thayau te. paNa, AvyA savi nupa sevA bhaNa. . mAri vIre ja chaI nija ANa puNya vadhayau thayau suvihANa. 334: naladavadatI lahi nRpa sirI kRDa karI kubari je hara . . te saphala karivA hiMva lagna, _kima zUkaI je guNahi samaga335 samahecchava arihaMta vihAra , maMDala pUjaI viviha prakArika zrI jinasAsana parabhAvanA, karatAM pUrai manakAmaka. 336 varisa sahasra ghaNA tasu gayA, bhegavatAM nRpanI sapiyA niSadha deva hiva AvI kahaTha, vache tuM mUDha thau kAM rahaI. 337 caMcala jima, daMtAvala kAna, vIte rita jima tarunau pAna, . tima caMcala vacha rAjavilAsa, tihAM sthirapaNuI kisI tujha Asa. 338 e sarIra mATInau bhaMDa, tAM sAjau ja na paDaI daMDa ja navaI yamarAja pracaMDa, tAM karivA nija mana maMDa. 339 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asthira eha sujana saMbaMdha, - dIsaI iNa maI keI baMdha tauI jIva na jANuI aMdha, jinadhama kari chADi sapi adha. 34 e upadesa suNI surataNauM, puSkala nAmaThuM suta ApaNauka rAjasAja deI nalarAja, - bhImI sAthi grahaI sukhakAja. 341 zrI kti dISa nISa AdaI, zrI guru kerI mariyali phiI, "rAjariSI vala vata pAlatau, '. sana kasamala tepa jali khyAlatau. 34 nala svabhAvi dehaI sukumAra, anyathA zithila thayau vratabhAri, niSadha suraI suralokathI Avi, * vali daDha kIdhau mani rijubhAva. 34 kAmathI mana vAlaI ghaNuM, * taphaI kAca vazaMvadapaNuM rASi sakaI navi bhInI viSaI, - kuNa kuNa chatA navi INa viSaI. 344 jAyau saMcama cira navi laI, aNasaNa lIdhau vidhisyuM tala mari kubera uttara disi pahuM,. lokapAla hUau tasu bahU. 34pa bhImI thaInahara samaI aNuNa leI teha mahesAI narabhava lahi dahi kemadAru, pAmesTaI bhavasAgara pAruM 346 ' , Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI praba hAla 16 (saMdhiDhAla) UNa vidhi guNanidhi zrI davadaMtI, carita bhaNyau bhavana davadaMtI; selahasaI IsaThThA varaSi, zrI navAnagari pavari mana haraSi. 347 A vadi chaThi sasaghara vAraI, - mRgasirasidhi raviyoga udAraI, yugapradhAna zrI jinacaMdrasUri, niramala nijamati jitasurasUri. 348 AcArija zrI jinasiMhasUri. kRta padaya guNamaNi bhUri jiNi thApyau sayaM hathi paTadhArI, tehanaI rAji sujasa sukhakArI. 349 vijhAya zrI jayasoma sudhAkara, sIsaI timirabhara dinakara , guNavinaya vAcaka sIlanI lIlA, dezI na havaI jiNathI halA. 3pa0 tiNi tuhi parivau bhaviyaNa sAcau, ' sala dharama hIrau jima jAgI; jima pAmau paravi sivayoga, akSaya acala anaMta arega. 351 Iha bhavi iNathI nirupama bhega, jasa belaI tasu sahueI laga; e prabaMdha sadA mukhi bhaNivau, athavA bhaNatAM nizcala suNiva8. upara zrI jinadattasUri suprasAda), zrI jikusalasUrivara sAI; * thaNatAM maMgala riddhi vilAsa, thAau iNathI mahimA vAsa. 353 itizrI naladavadaMtIprabaMdhaH saMpUrNAH Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TippaNa [ TipaNamAM pahelAM duhA, DhALa vagerenuM mukhya vaktavya ApavAmAM AvyuM che ane e pachI mahattvanA zabdonA artha ApyA che. e pachI keTaleka sthaLe duhA ke DhAlanI mahattvanI kaDIonI vizeSa samajUtI ApavAmAM AvI che. (kaDI 1 thI 12) duhAnI A kaDIomAM kavi staMbhana pArzvanAtha bhagavAnane praNAma karI, pitAnA guru upAdhyAya zrI jayama tathA dAdAguru zrI jinadattasUri tathA zrI jinakuzalasUrine vaMdana karIne zIladharma ne mahimA darzAve che. jenA zIlanA prabhAvathI saMkaTo dUra thAya che evI satI damayaMtIne vRttAMta, sarasvatIdevInA prasAdanI yAcanA sAthe, kavi zarU kare che. zebhAgI--saubhAgya ApanAra; paratakhi-pratyakSa thaMbhaNa-staMbhana, tha bhaNa pAsa-staMbhana pArzvanAtha, khaMbhAtanA suprasiddha maMdiranA staMbhana pArzvanAtha bhagavAna; dasa disi-daze dizAmAM mahamahaI-maghamaghe; jasa-yaza; causaki-sa; jagatijagatamAM; samarI-smaraNa karI; surIsa-sUrIzvara; sArada-uttama ApanAra; sAradAzAradA, sarasvatI devI; jiNa thakI-jenAthI; havajhAya-upAdhyAya sariSau-sarakho; jasu-jemane; cAri-cAre; bIjau-bIje; dhama-dharma, pAva-pAme; bhavanau-bhavane; puphamAMha-puSpamAM; hema-suvarNa vIra jina-vIra jinezvara, bhagavAna mahAvIra svAmI; dharamAM mahidharmomAM; sevi-seve; sudarasananI paraI-sudarzana zeThanA daSTAnta pramANe ' reha-rekhA; avadAta-vRttAnta; sAMnidhi-sAnidhya. cAri dhama......aMta-dAna, zIla, tapa ane bhAva e cAra prakArane dharma batAvavAmAM Avyo che. temAM bIje dharma eTale ke zIladharma adhika caDiyA che, kAraNa ke te dharmanI ArAdhanA vaDe ucatama siddhi sudhI eTale ke mekSagati sudhI jIva pahoMcI jaI zake che ane e rIte janma-maraNane cakane, bhavaparaMparAne te aMta ANI zake che. abhayadAna....kaMda-zala dharma ne mahimA darzAvatAM kavi eka pachI eka upamAo ApatAM kahe che ke jema dAnamAM zreSTha abhayadAna che, pupamAM kamaLa che, jaMgalI pazuomAM siMha che, nadImAM bhAgIrathI che, pakSIomAM garuDa che, sAdhuomAM vIra jinezvara mahAvIra prabhu che, grahomAM caMdra che, hAthImAM airAvata che, dhAtumAM suvarNa che tema dharmamAM zIla dharma che, je mekSarUpI vRkSane kaMda che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadadhatI prabaMdha upaI (kaDI 13 thI 67) pAInI A kaDIomAM kavi naLano ane davadaMtIne saMkSepamAM paricaya karAvIne davatInA svayaMvaranuM varNana kare che. svayaMvaramAM bIjA rAjAone na varatAM davadaMtI naLarAjAne vare che ane bhIma rAjA naLavadaMtInAM lagna vidhipUrvaka karAve che tyAM sudhInI ghaTanAnuM nirUpaNa thayuM che. ' bharata-bharatakSetra; majhi -mathe nayarI-nagarI; dharama-dharma, artha che; lAvanalAvaNya, rivana-vairIrUpI vanane mATe, rUpaI--rUpamAM; Isa3-e; sedara-- sahodara, bhAI; puSkRdaMtI-puSpadaMtI; dayitA-panI; uyari-udaramAM paviTha-praviSTa; supanaI-svapnamAM; siMdhura-hAthI; paMDura-ta; yaNi-rAtri; pAThaka supina taNuM- svapna-pAka; pANi-hAtha laMdhi-pasAra karI; caunisaDa: tatakAla-tatkAla; nirvANa surI-nirvANI nAmanI devI; dIkarA-dI; hiva-have; solaMnamaya-suvarNamaya; thaMbha-staMbha: pati-pati; bhrati-brAnti, sindhI-zilpA; pAMhi-pAse deSisyAMdekhaze; lekasyAM-lekhaze; thAvara-sthAvara; bhuzruta-rAja; syAma-zyAma; mahIbhUta-rAjA, sasi-caMdra; rayaNa-ratana siMdhAsaNa-siMhAsana; AruhI-caDI; sAdUlau-zAla; ha-IcchI; saha-siMha; sUra-sUrya; sohaI-zobhe che; yaNe-ranathI; grasivaIthIprasavAthI; reha-rekhA; khorodaka-kSIrodaka, kharodadhi-kSIrodadhi, baMdhura-suMdara, ramya; puphamAla-phUlanI mALA; laSama-lakSmI; tanu-deha; pAdharA-sIdhA, aMtarAya rahita; rajanIsa-rajanIza, caMdra; anaMga-kAmadeva; punAga-vRkSavazeSa, eka prakArane caMpa, zreSTha puruSa; bhAga-bhAga, varaNaI-varNamAM, cAmaDInA raMgamAM tasuM--tenI; vUDaI mehimegha vRSTi kare; achaI-che; sAkara gAla-sAkaranuM gADuM; naravaI-narapati; jhujhUtAMyuddha karatAM; araNi-araNInuM lAkaDuM, agni-agniudagni-udadhi, sAInsAkSIe; ima-hAthI; akharva-saMkhyAvizeSa. paMDura baMdhura...paviTha-davadaMtInI mAtA puSpavatIne svapna Ave che jemAM te eka veta suMdara hAthIne pitAnA udaramAM pravezatA jue che. svAnapAThake e svAnane AdhAre kahe che ke te eka tejasvI saMtAnane janma Apaze. puSpavatI eka putrIne janma Ape che, jenA bhAlasthalamAM sUrya jevuM tejasvI cihna che. svapnane AdhAre putrInuM nAma davadaMtI rAkhavAmAM Ave che. te mukha vi......tiNa-davadaMtInA tejasvI mukhe caMdrane jItI lIdhe. AthI hArelA ane lajjA pAmelA ke mahinAmAM cAra divasa moTuM batAvavAnuM cheDI dIdhuM. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TippaNa DhAla 1 (kaDI 68 thI 85) bhIma rAjA niSadhanarezane tathA naladavadaMtIne vidAya Ape che. mArga mAM peAtAnA ratha jarA ArTa raste calAvIne naLa devadatInI lajjA cheDAve che. aMdhakAramAM devadaMtInA kapALamAM rahelA sUrya jevA tilakanA prayAga karI te aMdhakAra dUra kare che. mArgamAM bhamarAthI vIMTaLAyelA eka sAdhunI te zuSA kare che ane vadaMtIne kapALamAM AvuM tilaka prApta thayuM che te zA kAraNathI e vize sAdhune pUche che. sAdhu teneA khulAseA kare che. naLavadaMtInuM peAtAnA nagaramAM Agamana thatAM. nagarajane utsava manAve che. naLavadaMtI sukhamAM peAtAnA divase pasAra kare che. kaDaka3; kahAi-kahe; vadhUsetI-vahu sAthe; valAvai-vaLAve; sISAviSNuzikhAmaNa; puNi-vaLI; thAije-thaje; vacha-vasa; niravANi-nizcaya, jara; siri-mastake; pitRsISa-pitAnI zikhAmaNa; iSa-ikSa, zeraDI; avanata-nameluM; kupathabhaNI-ADe raste: asa-azva; vAli-vALe; vibhrama-vicAramAM paDI gayelI, gabharAyelI; lAja-lajja; sithila-haLavI, AchI; Athamya-AthamyA; sUrijasUrya; tAma-tyAM, te samaye; ThAma-sthAne; khalana-skhalana; sena-senA; tamabhara- aMdhakArathI bhareluM, pathirastAmAM; hiva-have; bhAlatilaka-vadaMtInA kapALamAM rahelu tilaka; sevana-suvarNa; jali ti-kSAravALA pANImAM; kAusaggaikAyAtsarga mAM; bhaMjivA-bhAMgavA, khAja-khaMjavALa: kapAlanI-gaDasthaLanI; bhUri- puSkaLa; jAinai-jaIne; bhImIya-vadaMtInA; bhAli-kapALamAM; iNu-eNe; sthAM-zAM; nyAni--jJAna vaDe; Asari-Azraya karIne; cavIsa-cAvIsa; vima`DalakhaMDa-sUryanA TukaDA jevuM; saragai-svargamAM; jima-jema; pura-nagara; dhira dhira-dhare dhare; gUDIyA-dhA; rAti-rAte. tanu sISavaNi.......niravANa--bhIma rAjA naLanA jugAranA vyasanane jANe che ethI davadaMtIne patinI anugAminI thavAnI zikhAmaNa Ape che. kavie A jAtanA naLanA vyasana vize je ullekha bhIma rAna pAse karAvyeA che te ahIM vahelA che. naLane ghatanuM vyasana tA pachIthI lAgu paDe che evuM paraMparAnI mULa kathAmAM che. nava pariNIta......ThA--inaLanI praNayAtmakatAnuM ane yuktipUrNAMka davadaMtInI lajja te cheADAve che tenu kavie sarasa Alekhana karyuM che. kavinI A maulika kalpanA che. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha hAla che. (kaDI 86 thI 104) naLane rAjya sepI, kRbarane yuvarAjapade sthApI, saMyamatrata dhAraNa karI niSadha rAja deha choDI devalekamAM deva thAya che. naLa pitAnA rAjyanuM suyogya - pAlana kare che ane uttarottara adhika rAjyapradeza ane samRddhi prApta kare che. - naLa sadA nirmaLa manane rahe che, paraMtu kUbara naLanI pAsethI rAjya paDAvI. levAnI dAnate ene ghata ramavA lalacAve che. naLa ghatamAM sarvasva hArI jAya che. davadaMtIne paNa te hArI jAya che. naLanI sAthe vanamAM javA icchatI davadaMtIne : kUbara aTakAve che, paraMtu pachIthI maMtrInA samajAvavAthI tene javA de che. davadaMtIne , AvatI joI naLa ratha pAcho vALe che. pitAne vamAM sAthe laI javA mATe davadaMtI naLane vinave che. baMbhaNi-brAhmaNe; trivaraga-trivarga eTale ke dharma, artha ane kAma; jagi- jagamAM; hayagavaraha-gheDA, hAthI ane ratha; sava-sarva; sirI-mastake, upara; biMdUbaMne (pAThAMtara: biddha-bIdhelAM); jUvaTaI-jugAramAM uvaTaI-ADe raste; akSa-pAsa; jANaI-jANe; akSasaMcAraNa-pAsA kevA paDaze te vize; vaMkA-vAMkA, nahi dhArelA; vihi-vidhi, prAmAgara pura-gAma, nagara vagere virama-aTake; hAratau-hAsta; jUAI-jugAramAM, dhUri-moTA satyakAnana-satyarUpI vana helaI-ramatamAM, jarA vAramAM; sagalA-saghaLAM; bhImA-bhImanI dIkarI davadaMtI; mAragi-mAge; kajiya raMjiyakajyiAnuM tela pIne AnaMdita thavuM; Asarau-Azare; baka-bagale; paravesipraveze; sarovarai-sarevaramAM jaSa-jakha, mAchalI, viraI-ugare, bace aNuthI-enAthI; saha-zabhA; kisI kevI; nAhu-nAtha; dhallaI-ghAle, nAkhe; kRa-kRpamAM, kUvAmAM vesAhari-vezyAnA ghare; jU-jugAra; pAThavaI-mekale hAriyA-hAryA; dAriyA-putrI; puNyanaI yogi-puNyanA ge; niradoSI-dAkSiNyarahita, Alasa-ALasa, vilaMba; kisau-kerI, zA mATe; paw-kora, duravacana-kharAba vacane; nalatsya-naLa sAthe; rASaI-rAkhe, aTakAve; maMti-maMtrI; milI-maLIne; yugata-yukta, regya; dUhaviyadubhavI; rathi-rathamAM le-laIne; vallabhA-priyA, sAthi-sAthe ceDIya-ceTI vagere dAsIo; neDIya-snehapUrvaka, ghau-le; pura bhaNIya -nagara tarapha; vAliyau-vAjo; aha-amane, Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DipaNa krola ka (kaDI 105 thI 122). . meLadadatIne mAthe AvI paDelI apattinI vAta nagaramAM Thera Thera carcAvA lAge che. joke kuberane dhikkAravA lAge che. naLanI sAthe enA maMtrIo vanamAM javA taiyAra thAya che, paraMtu naLa temane aTakAve che naLadevadaMtI rAjya cheDI cAlI nIkaLe che temane AvAM kaSTane kayAre ya anubhava thayo nahato. baMne khUba thAkelAM zarIre sUI jAya che. bIje divase savAre cAlatAM cAlatAM teo gADha "vanamAM AvI pahoMce che thAkathI plAna banelA davadaMtInA mukhane joI naLane duHkha thAya che. navakAramaMtranuM smaraNa karI, cAra zaraNAM dhAraNa karI, yAra maMgala ciMtavI, pApanI AlocanA karI, sIgArI anazana bhaNane teo sUI jAya che. puramAMhe-nagaramAM UThThI vahevA lAgI, vihi vaMchA-vidhAtAnI IcchA satI sApa-satInA zApa, saMkA-zakA pharasaI-spaze; baMriIte ? (pAThAntara vani hoI zake ?); budhi-buddhi, thAraItArAmAM; ehavau-evo; melyau-melyA saMca-kama, ga; Agrahi mUkyA ghera-Agraha karIne ghare pAchI vALyA; bhAragimArgamAM; cAlisya-cAlaze; sUra-sUrya, sirUri-zira upara; seda-prada, parase vIjataupavana nAkhatAM; tatha-tatra, tyAM dehilau-kaThina; satya-sAthe; brAMta-thAkelA sejha-sAMje pahatA-pahoMcyA; gurukaMtAri-meTA vanamAM kAsAraI-sovaramAM pAyapaga; INa bhAti-A pramANe pravAlapada-paravALAM jevAM rAtAM caraNavALI; ekApatha pAta- ekAMta rastAmAM AvI paDelI; sehara zekhara, mastaka paranI mALA; pAdatrANa'pagarakhAM; sejaH-zayA, silAtali-paththara upara, AcchAdaI-oDhADa, navakAra jainone navakAra (namakAra) maMtra; guNI-gaNI, jApa karI; saraNAM cyAre thAra zaraNAM arihaMta, siddha, sAdhu ane kevalIbhASita dharma e cAra zaraNu; maMgala cyAre-cAra maMgala, upara pramANe pApa micchAkaDa-pApa mATe kSamA mAgavI; aNasaNu anazana sagArI- AgAra sAthe, apavAda sAthe; siri mastake, dinna daIne ' ' ' dvAla che ' (kaDI 123 thI 138) AvI paristhitimAM naLa agninI jema duHkhathI baLe che. te citave che. ke A vikaTa saMjogomAM patnI baMdhanarUpa che mATe tene sUtI tyajavI joIe, jethI te potAne piyara jAya. te sUtelI davadaMtIne hAtha choDAve che. davadaMtIne na- Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha tyAga karatI vakhate naLa khUba manomaMthana anubhave che. naLavadaMtI vacce eka ja vastra hatuM. te kheMcavA jatAM davadaMtI jAgI jAya. mATe charIthI te vastrane AMkhamAMthI vahetAM AMsu sAthe naLa chede che. pachI pitAne lehI vaDe davadaMtInA vastra upara te lakhe che ke "tuM tArA pitAne tyAM kaMDinapura athavA tane jyAM IcchA thAya tyAM jaje. huM tane mAruM batAvI zakuM ema nathI." - anala taNI paraI-agninI jema; parajalaI baLe che; paratakhi pratyakSa, sAkSIe; parabhAtaI-prabhAte, dAmi sthAne kuladhara ahIM piyarane artha mAM, dedara ghara diyaranA ghare; atha ane; parIraMbha- AliMgana; vesAsa vizvAsa AkramyavIMTALyuM; khaMci kheMcI; saMci yuktipUrvaka, kuzaLatAthI; dakSiNa kara jamaNe hAtha; ehanau ene; pANi hAtha; pradesi saMdhyA samaye, arthAta lagnanI vidhimAM, sAthI-sAkSI; sAcau- sAce, sAcuM; chedi - chede che, phADe che; paTa aMta vastrane cheDA; rudhiraI lehIthI nisviMsana yoga strI rahita thavAne vega; vaDi-vaDa taraphano; maga mArga vAma DAbI bAju; huI thAya; ga7 jA; khalaha saracha durjananA jevuM. DhAla 5 (kaDI 139 thI 168) vastra para saMdeza lakhyA pachI naLa davadaMtIne choDIne jAya che, paraMtu te rete vAraMvAra pAcho AvIne te davadaMtInuM mukha jue che aneM duHkha anubhave che. vidhAtAne te upAlaMbha Ape che. vanadevIne te davadaMtInI bhALavaNI kare che. pitAnI jAtane te dhikkAre che. sUryodaya thatAM naLa locanamAM abu sAthe vanamAM cAlI nIkaLe che. AgaLa jatAM vanamAM naLa baLatA eka nAgane bacAve che. nAge mAnavabhASA bole che ethI naLane Azcarya thAya che. nAga naLane daMza mAre che tethI naLanuM zarIra kadarUpuM thaI jAya che. saMsAramAMthI tene rasa UDI jAya che. te , vakhate nAga devarUpa dhAraNa karIne kahe che ke "huM tAre pitA niSadhadeva chuM. devalekamAMthI huM tane madada karavA Avyo chuM. tAruM kadarUpuM zarIra te mAyAvI che. ethI tane koI upadrava nahi kare. tAre jyAre tAruM mULa rUpe pragaTa karavuM hoya tyAre A zrIphaLa sAthe vastra ane alaMkAra dhAraNa karaje. vatsa! tAre haju bharatArdhanuM rAjya bhegavavAnuM che." ema kahI pachI niSadhUdeva naLane UMcakIne susamArapuramAM mUke che. dumiti durmati; pahilau pahelAM, mUtraculU-akhAdya padArtha, pIvAne mUtra; kAnanasurI-vanadevI; savisa khaNi khaNi-kSaNe kSaNe taru aMtari vRkSonI vacce Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TippaNa khAau-khAo; hiji-hetathI; bhasama-bharama; ravaNI-rAtrI; hIyaDa haiyAmAM laI-sAle; niSadhanaMdana-niSadha rAjAne putra naLa; uveSaI uvekhe; supAsaI-vadhAre pAze; nisuNaI-sAMbhaLe; pAdhi bhAthuM, zreSTha; jalata-jalato, baLata; pATava paTutA, narabhASA bolavAmAM AvelI kuzaLatA dharANa dharAve; ahinANuMeMdhANI, avadhinyAna avadhijJAna, je vaDe amuka kSetra ane samayamAM banatI ghaTanAo vize jANI zakAya; jaina siddhAnta pramANe jJAna pAMca prakAranAM che : mati, zruta, avadhi, mana:paryava ane kevaLa; pANi kamali Amalaka pari-hAyamAM AmaLuM hoya tenI jema syuM-zuM; Apa pitAne; vaSANuM-vakhANuM rASau rAkho; dAu--dAkhavo; neha sneha; ma cUkau na cUke, upagAra-upakAra; TUka-pAse; ghAla: ghAle, nAkhe, lAgau lAgyo, vaLagyo; khAMcaI-kheMce; khacIta-kheMcatAM; pANiIhAthe; DasivA DaMkhavA; dujaNa dujena; pANi thakI iMDAvI-hAthathI choDAvI; kaMkaIDaMkhathI visa viSa; kubaja-kuja, kadarUpuM; vaIrAga-vairAgyathI; kuchita- kasita, kadarUpI; tAyA-tAta, pitAjI; parabhAva-prabhAvathI; vacha-vatsa; maI-meM; surapada-devagati; pAyA-pA; udharivA-uddhAra karavA; baMgaI-vAMkApaNuM; ajIhaju vaccha-vatsa; bharatAdhi-bharatArdha-aDadhA bharatakSetranuM rAjya; thAra-tAre; jIvatanI pari-jIvanI jema, rAdhe-rAkhe, sAcave; vaMchaI-Iche; taba-tyAre; piharasi-paheraze; sarUpa-svarUpa; thAyaI-thaze; kubajitapaNuu-kUbaDApaNuM; tama- aMdhakAra; divAkara-sUrya, beu bane; pahucAvuM-pahocADuM; haraSita-harSita; surideva; laI-khoLAmAM, liI-poLamAM. * gujarA....sAunanA--IvAku kuLamAM zreSTha evA ane candranI jema vizvane AnaMda ApanAra he nala rAjendra, davAgnimAM baLatA evA mane bacAva. DhAla 6 (kaDI 169 thI 177) kubaja naLa susamArapuramAM dAkhala thAya che te vakhate eka gAMDe hAthI cAre bAju vinAza sarje che. tene potAnI gajavidyA vaDe vaza karIne rAjAnI prazaMsA naLa pAme che. rAjA teno paricaya pUche che tyAre te potAne naLa rAjAnA rasoIyA. tarIke oLakhAve che ne sUrya pAka rasoI karI batAve che. dadhipaNuM rAjAnA premadara pAmI naLa ene tyAM rahe che. - jinavara-jinezvara, tIrthakara; Ima ema; upadisaI-upadeze; mazIlAdikamaTha, Azrama, dAnazALA vagere; bhajatau-bhAMgata; gajarAyA-hAthI; leSaI-lekhe; Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI praba paura-nAranAM, siviza; jisa-je; prajanau prajAne spaNa vacana jasakIti; siMdhura-hAthI; kalAvAnI-kalAvAnanI, vidyAnA jaNakAranI; pariSae parIkSA kasavaTaIkarsaTInA paththara upara; hemanaI senAne; nija rASi-tArI jAtanuM rakSaNa kare; praja-prajA; maIgala-madanala hAthI; utarIya paTa- uttarIya sa; kaMduka paraI daDAnI jema AlAna alAna staMbha, bAMdhavA mATe staMbha, vaDabhAga mahAbhAgyazALI, lAga-lAge che; sAmAna-sAmAnya; aTakalaI-anumAna kare che; sanamAna sanmAna kare, aMbAbharaNa-zarIra paranAM ghareNAM, dukula kiMmatI rezamI vastra pUIe gRhanauM mUla-kuTuMba vagere vize pUche che; sUAra rasoIhuMDika nAma huMDika nAmane, sAthI- sAkSI; saMgatiphalA saMgatinuM phaLa pasAya prasAda, kRpA kRbara karaI dhara hArikRbaranA hAthe dharA (rAjya) hArI gayo; desaMtara dezAntara, anya dezamAM Atapi sUryanA tApamAM, taDakAmAM vaSAlI dhoI; sAlI cokhA, umAhi- utsAhapUrvaka; lakSa TaMka lAkha TakA; dirAva devaDAve; rAvala rAkhe, vaMi icchA; aNa AnA; jetI jeTalIrAyaNa-rAtrI; haraSa-harSa, harakha. - ' , , , hAla 7 . . (kaDI 178 thI 186) eka divasa kubajane eka sarevarane kinAre vRkSanI chAyAmAM eka vipra maLe che, je naLarAjA vize be zleka kahI saMbhaLAve che. e brAhmaNa te kuzala. kuMDinapurathI pate Ave che ema jaNAve che. naLe davadaMtIno tyAga karyo te pachI vanamAM ekalI sUtelI davadaMtIne je svapna Ave che tenI vAta te kare che. A sarasI taTaI sarovaranA kinAre; desaMtarI dezAMtaramAM, pharatAM pharatAM (athavA vaTemArga ); duI--be IsA AvA hiya hRdayamAM su-succhuM, sarasa; Isau-evuM; achuM chuM; itha jyAM, jemAM paramatyu paramArtha, satya; tyAgAdhi tyAganI avadhi; - kavaNakevA; hiva- have; mutta mukta, choDI dIdhelI, tyajelI, yaNa rAtrI; samaI . samaye supina-svapnasuta-sutelIe; sahakAraI-AMbAnA vRkSa upara; vaDAM-moTA; gaji-hAthIe bhU paDI-jamIna upara paDI, soka-zoka; sekasamudri paviThTha-zokarUpI samudramAM peThI, manAya....maramAtu-anArya, lajjArahita, mUrkha, haNAyelAM AtmAvALA evA naLanuM ja A lakSaNa che ke jeNe pitAnI sUtelI priyAne tyAga karyo. vizvAsu, priya, nehI, vanamAM ekalI sUtelI evI priyAne tyajavAnI IcchAvALe tyAM ja kema bharama na thaI gayo ? Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa DhAla 8 ( kaDI 187 thI 195). svapnamAMthI jAgrata thatAMnI sAthe naLane na jotAM kaMpita ane bhayabhrAMta thayelI davadaMtI vilApa kare che ane naLa kyAM gayo haze te vize tarka kare che. enA vilApamAM vananAM pazupaMkhIo paNa sahabhAgI thAya che. pitAne mAthe AvI paDele viyAga te potAnA pUrva karmanuM phaLa che ema te vicAre che. pitAnA vastrane cheDe naLe lakhelA akSaro te vAMce che ane e sUcanAnusAra pitAnA pitAnA nagare javAnI dizAne rasto le che. vidhi-vihi; khyAlevA-khALavA, dhovAsari-saravare; hAsau-hAsya, majAka; taru aMtarI-vRkSanI vacce chAnau thayau-saMtAI gayA; apahAra-apaharaNa; svarisvare; dasA-daza; supana-svAna; rAjasirI-rAjayazrI; phala AvalI-phaLanI hAra; parana-pArakAne: paTanaI aMti-vastranA che; kaMti-kaMthe; vaTa ahinANivaDanI eMdhANIe; kuraMgI-hariNI; siMha-siMhaNaH jAMgulI-sapane vaza karanArI vidyA; haMsa-hiM saMka; tiNi khiNaI-te kSaNe; rekhaI-sarakhAM, udharANI-udhADA; DAbha- darbha, eka prakAranuM aNIdAra ghAsa suAlA-suMvALI; pravAla-paravALAM; upama- upamA; jAsu-jene mATe, mukha khyAlevA.....gaya e davadaMtI naLane na jotAM vicAra kare che ke "naLa mukha jovA mATe sarovare gaye haze athavA mArI majAka karavA vRkSa pAchaLa saMtAI gaye haze, athavA kaI vanadevI enuM apaharaNa karI gaI haze athavA kaMI haravApharavA ke ramavA gayo haze?". - darSi dasA....milI e davadaMtInI duHkhI avasthA joIne tenA pratye 'sahAnubhUti vyakta karavA AsapAsanAM pazupaMkhIo paNa tenI pAse AvI rovA - lAge che. kavie ahIM thoDIka paMktimAM suMdara zabdacitra doryuM che.. hRdayakamali....khiNaIe--davadaMtInA hRdayakamaLamAM te naLarUpI haMsa vase che. eTale ke tyaktAvasthAmAM paNa devadatInA cittamAM satata naLanuM ja dhyAna che. ene pariNAme ane ene mukhamAM navakAramaMtranuM raTaNa che tene kAraNe vanamAM hiMsa pazupakSIo taraphathI, jANe camatkAra thato hoya tema, koI upadrava thato nathI. hAthI ene siMhaNa mAnI enAthI dUra rahe che. siMha ene aMbikA gaNe che. bhujaMga ene caMgulI rUpe jue che. A rIte sarva hisra cho ene mitranI jema gaNe che. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha hAla 9 (kaDI 196 thI ra3ra) davadaMtI vanamAM have ekalI bhame che. eka sAthe (gADAkheDuone ) ane saMgAtha thaI jAya che. rastAmAM cAra AkramaNa karavA jAya che, paraMtu davadaMtInI bhUpothI nAsI jAya che. ethI sArthavAha davadaMtIne devI mAne che. tyAM varSARtu zarU thAya che. kAdavamAM gADAM khUMpI jatAM vilaMba thAya che. eka rAkSasa khAvA Ave che, paNa devadaMtInA satItvathI prabhAvita thAya che. davadaMtI nalaviyAgamAM keTalAka abhigraha dhAraNa kare che tathA zAMtinAtha bhagavAnanI pratimA racI pUjA kare che. ativRSTi thatAM pitAnA zIla vaDe davadaMtI pAMcase tApasone bacAvI , temane dharmopadeza Ape che. eka parvata upara padhArelA yazobhadra kevalIne vaMdana karavA sI jAya che. davadaMtI paNa tyAM jaI emane pitAnAM duHkha vize pUche che. ullaMdhivA-oLaMgavA; laMdhivauoLaMgavuM, pAra karavuM; saphaTa saMghAtagADAne saMgAtha; satha-satya; kulasurI-kuladevI; pa-caraNa; vijana-nirjana, prasi-pradeza, ritu-Rtu; varasavA-varasavA; khUtA-khUMcI gayA, zakaTa-gADAM; kAdama-kardama, kAdava: viya-vacce; pharasaI-spaze; thAsi-thaze; khAIvA-khAvA; kadaI-kadI, kayAre; bhaNi-kahe; dhama-dharma, alakSa-adazya; abhigraha-niyama; jaya jyA, patnI, vikRtinau-vigaInuM, jainenA A pAribhASika zabda che. manamAM vikRti janmAve evA snigdha khAdya padArthone vigaI kahevAmAM Ave che; cAyatyAga; puDu-puSpa, piharaNa-paheravAnAM (kimatI) vastro, pratiSadha-niSedha, tAMbUlapAna; khAIvavuM-khAvuM; girikaMdara-parvatanI guphA, vicaI-vacce; raci-race che; zAMtinI-zAMtinAtha bhagavAnanI, soLamA tIrthaMkaranI; mRdamayI-mATInI; kaNikhUNAmAM pAraNAI sahaja patita phale-tapazcaryAne aMte pAraNuM karavAmAM sahaja rIte pitAnI meLe kharI paDelAM phaLa vApare; samaratI-smaraNa karatI; nirIka-nibhaka, nirbhaya; nijIka-najIka; sAthe patI-sAthe pati; kaMta-kAMtA, patnI (prAsa mATe "kAMtA nuM kaMta karyuM lAge che); selama-LamA; suNa-sAMbhaLIne tIyAMtaNa-strInA; jina dhama-jina dharma; rAzi-samUha, AzramataNuM vAsI-AzramavAsI; Akula vRSTi karI-satata ativRSTine kAraNe AkuLa thayelA kari-hAtha vaDe; kuMDala kari karI-hAtha dhArA vaDe kuMDala karIne mata varasanna varasa; kathanaI-kahevAthI; visamata-vismita, Azcaryacakita, surI-devI; pratibudhA-bodha pAmyA; tuMga-cA; paMcasaya-pAMcase; paMca dinamAna-pAMca divasa jeTaluM; Aunau-AyuSyanuM nirISa-nirakhIne; dISa- Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TippaNa 71 dIkSA; namivA-navA, vaMdana karavAkevala-kevaLajJAna; ghamadesanA-dharmane upadeza; meSa-zeSa, bAkInAM; karamanau-kamanA; kevaliya-kevaLajJAnI; kisA-kevA; karama-karma; ji-jenA vaDe. paMca dina..... jina dISa re- kavie ahIM naLanA bhAI kRbaranA putrane prasaMga saMkSepamAM varNavyuM che. davadaMtInA dharmopadezathI pAMca jeTalA tApasa pratibodha pAmyA hatA ane tyAM tApasapura nAmanuM nagara vasAvyuM hatuM. eka vakhata aDadhI rAte parvatanA zikhara upara sUryanA jevo prakAza jotAM davadaMtI ane tApaso tyAM jAya che tyAre jue che ke sihakesarI nAmanA eka munine kevaLajJAna thayuM che. tene utsava karavA devA pitAnA vimAnamAM tyAM AvI rahyA che mATe tyAM badhe prakAza phelAyelA che. teo sihakesarI muni pAsethI jANe che ke te naLanA bhAI kRbaranA putra che. te lagna pachI tarata pitAnI patnI baMdhumatI sAthe pAchA pharI rahyA hatA tyAM rastAmAM yazobhadra kevaLIne vaMdana karI temaNe pitAnA AyuSya vize pUchayuM. yazobhadre kahyuM ke mAtra pAMca divasanuM ja Ayu bAkI che. e jANa siMhakesarI gabharAI gayA. paraMtu ene AzvAsana ApatAM yazobhadra kahyuM ke emAM gabharAvAnI jarUra nathI. eka divasanA dIkSA paryAyavALo paNa kevaLadAna pAmI mokSagati meLave che. ethI siMhakesarIe tyAM ja emanI pAse dIkSA lIdhI. emane kevaLajJAna prApta thayuM. pAMca divasanuM AyuSya pUrNa karI siMhakesarIe mokSagati prApta karI. hAla 10 ( kaDI 233 thI 239 ) davadaMtI potAne mAthe AvuM duHkha zA mATe AvI paDyuM te vize yazobhaka kevelIne pUche che. kevalI bhagavaMta kahe che ke pUrva janmamAM, vIramatI ane mamaNanA bhavamAM teoe eka sAdhune bAra ghaDI sudhI je kaSTa ApyuM tene pariNAme A janmamAM temane mAthe duHkha AvI paDayuM che. A viga bAra varSane che. temAMthI sAta varSa pasAra thaI gayAM. ema karatAM dhanadeva sAthe vAha sAthe davadaMtI acalapuramAM pitAnI mAsIne tyAM AvI pahoMce che. tyAM guptapaNe rahe che; piMgala cerane bacAve che. daramiyAna kuMDinapurathI harimitra brAhmaNa AvI pahoMce che. - pUrvabhavaI-pUrvabhavamAM; naravaI-narapati, rAjA; paI-pati; bahulA-ghaNA; abhimukha-sAmethI; apasakuna-apazukana, dvAdasa-bAra; rUdhya-aTakAvyA; mani- Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 naladavada'tI prabaMdha manathI, manamAMthI; bAgya-kSamA mAgI; krama-karma, aNabhogavIyau-bhogavyA vagaranuM kama-ema karatAM kame kame; baMbhaNa-brAhmaNa, prabhaNaI kahe; guhAI dAri guphAnA dvAre; sahi-sAcuM mAna, zraddhA rAkha; nikaTa jatI-najIkamAM ja jatAM; ucchakautsuka; thaMbhaI-bhe; sIla parabhAva-zIlanA prabhAvathI; dekila devaLa; pAli-pALa; jAyA-panI; nitya-pitAne, nija; ANavae-aNave, teDAve; bAhomAMhIaMdaraaMdara, paraspara, lalI ("UpalI nahi)-oLakhI; abaI-kahe; sISa lahI-salAha laIne, rajA laIne; satrasAla-dAnazALA; vaDaMgala-daMgala, tophAna: vadhabhUmi-phAMsI ApavAnI jagyA sAthe-sAthe za, sArtha pati; AdhyAM-AMkhamAMthI; AdesaI-Adeza kara, vasaMta zrIseSara-vasaMta zrIzekhara; vacha-vatsa; surasukha-devalokanuM sukha; mahumanuSya Azrava dvAra-karmabaMdha baMdhAvAnAM dvAra; AsIsa-AziSa, '' tuha lau.....vArIyaI-mana, vacana ane kAthAnA vegathI karma baMdhAya che. jyAM sudhI karma baMdhAya che tyAM sudhI. mukti nathI. je dvArathI karmavarga NunAM putra AtmAne cATe che tene AzradvAra kahevAmAM Ave che. pAMca indriye e rIte AzravanAM pAMca ThAra kahevAya che. e Indrio upara saMyama dhAraNa karavAthI AzravanAM dvAra baMdha thAya che. hAla 11 , (kaDI 240 thI 268) , harimitra brAhmaNa tyAM AvI pahoMce che. te kahe che ke naLa rAjA rAjya hArI gayA ane davadaMtI sAthe vanamAM nIkaLyA e samAcAra jANI, duHkha anubhavI bhIma rAjAe emanI tapAsa karavA mATe mane mokalyo che. gAmegAma pharate pharato huM Avyo chuM, paraMtu haju temanI bhALa lAgI nathI. A, samAcAra sAMbhaLI raNa candrayazA rudana karavA lAgI. ethI rAjakuTuMbamAM zoka chavAI gayo. pachI harina mitra bhajana mATe satrazALAmAM gaye. tyAM devadatIne joI. harimitre tarata tene oLakhI. pachI e zubha samAcAra eNe rAjAne AyA, caMDyazAe bhANejIne na oLakhavI mATe aphasosa karyo. davadaMtIne snAna vagere karAvI suMdara vastro paherAvavAmAM AvyAM. daramiyAna piMgala cera ke je vrata laI, deha choDI devalokamAM deva thaye hatA te deve AvIne davadaMtIe enA upara karelA upakAra badala suvarNanI vRSTi karI. tyAra pachI davadaMtIne bhIma rAjAne tyAM laI javAmAM AvI. putrInA milanathI rAjA-rANI ane nagarajane AnaMda thaze. rAjAe harimitrane davadaMtI meLavI ApavAnuM kArya karavA mATe pAMca gAma bakSisa tarIke ApyAM. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dipaNa 73 acha-che; svasI-bahena; puNi-vaLI, suddhi-khabara, bhALa; sagalI-saghaLI; kAnana-vana; ehavau-e; viNasADa-vaNasADa, khoTuM kArya sudhi-bhALa; mukyau mUkyo, mokalyA; gAmi gAmi-gAme gAme; itha-jyAM, ahIM, saseka-sazoka, zekavALo; sagalau-saghaLAM; bAIsI chami-besIne jama; visamita-vismita; guNakhANi-guNonI khANa jevI; vaddhAvAI-vadhAmaNI mATe; satrasAlA-dAnazALA; majhi-maLe, mUDhamAMmUDhamati; dhAmi-ghare; hivaI-have; vAri-pANI; nahANa-snAna; baIDI-beThI; rAjabaMsa-rAjyabhraSTa; AdiI karI-vagere vize; prabhaNaI-kahe; kRsa-pAtaLAM; jasu-jenA; gAta-gAtra; aMu-zuM; saraga-svarga; rASIyau-rAkhe, bayA; ghera-moTAM ucarAvyau-ucarAvyAM, levaDAvyAM; davagni-davAgni; dAu-baLI maryo; upanau- utpanna thaye; sehama sagni-sudharma, devalekamAM; pAu-pAmo: sovana-suvarNa variSA-varSA: hariSa-harSathI; dhamanau-dharmane; janaka ghara-pitAnA ghare; sanamukhasanmukha saMmeta sahita; neta-netra, netramAMthI; galaI-gaLe; samAcchava-samahatsava; etI-eTalI; savacchala-savatsala; yatana-yatna, saMbhALa, kaccha-kRtna, sarva, samagra; Agami-Agamana prasaMge; taDauM-tuSTa thatAM; adha-aDadhuM. hAla 12 (kaDI 269 thI 289) eka divasa dadhipaNuM rAjAne dUta bhIma rAjAne tyAM AvyuM. eNe dadhiparNanA kubaja sArathinI vAta karatAM kahyuM ke e kubajane sUrya pAka rasoI banAvatAM AvaDe che. vaLI te gajavidyA ane azvavidyA jANe che ema kahevAya che. e sAMbhaLIne davadaMtIne thayuM ke te cokakasa naLa hovo joIe. guptavAsa mATe zarIra kadarUpuM banAvI devAyuM hoya. eNe bhIma rAjAne vAta karI. kubajanI tapAsa ane parIkSA mATe eka brAhmaNane mokalavAmAM AvyuM. eNe pAchA AvIne badhI vAta karI. ethI davadaMtInI khAtarI vadhI gaI. kubajane bolAvavA mATe bhIma rAjAe ochA divasane AMtare rahe evA mithA svayaMvaranuM nimaMtraNa dadhiparNane mokalavAnuM nakkI karyuM, jethI kubaja je azvavidyA jANatA hoya te ja dadhipaNuM rAja samayasara AvI zake. Ika-eka paddhata-pahe; sUAra-rasoI; sAra-rahasya rIta; gajadamanahAthIne vaza karavo; ivaDau-evaDe; rasavatI-rAI; AsaI-AzAthI; viSa na-10 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naladavadaMtI prabaMdha viSAdavALuM; isau-evuM; pItala-pittaLa; kaladhata-sonuM (athavA cAMdI); suvannasuvarNa; dhanuSa vAtaIe prakAranA vAyunA rogathI; kalapataru-kapata; eraMDa-eraMDAnuM vRkSa, vidha-vidhAtA; Ima miSa karI-e bahAne; samarI-marIne; adhikau-adhika saMga-zoka; AvAsi-AvAse, raheThANe satakAra-satkAra; mAharaI-mArA; jimAvajamADe; AbharaNa-ghareNAM TaMkA-rokaDa rakama save-badhAM; virataMta-vRttAnta; ekaMta baIsI-ekAMtamAM besIne; karivau--kare; jamAtA-jamAI: kiNihi prakArikaI paNa prakAre; Igita-nizAnI, hAvabhAva, ulaSI-oLakhIza; analanI dhAra-agnizikhA dvArA parIkSA karIne; atha-athavA mithyA-kho, banAvaTI; sayaMvara svayaMvara; bhUkaMDi-bhUkhaMDe, pradeze; dArA-patnI; dehilau-kaThina; asahRdaya vedi vidyAazvanA hadayane jANavAnI vidyA; pariSavau-parIkSA karavI; jANavasi-jaNAvaze kehi dina parimANa-amuka nakkI karelA divase. (kaDI ra90 thI ra92) bhIma rAjA banAvaTI svayaMvarane saMdeza dadhipaNuM rAjAne evI rIte potAnA agaMta mANasa sAthe mokalAve che ke jethI azvavidyAnA jANakAra vagara sabhyasara pahoMcI na zakAya. ethI dadhipaNe rAjAnuM mukha nisteja thaI jAya che, e vakhate rAjAne kubaja vinaMtI kare che ke "zI bAbata che te karuNuM karIne mane kaho.' cetataNI -caitranI; sita-ta, zukala, suda Asana-najIka; AviSanizcita thaIne, utsAhathI; Apta puruSa-aMgata mANasa vici-vara; deSi-dekhI; vizvarNa-niteja, vicchAya-bhArahita, karuNA kari-karuNuM karIne; kahivau-kahevuM, kahe; savisarva. hAla 13 (kaDI ra9 thI 311) kubaja pitAnI azvavidyA vaDe dadhipaNe rAjAne kaDinapura laI jAye che. rastAmAM dadhiparNanuM vastra UDI jAya che. paraMtu te levA mATe ratha bhAvavI kubaja nA pADe che kAraNa ke eTalI vAramAM ratha pacIsa pejana AgaLa nIkaLI gayA che. tyAra pachI pite paNa kaMI jANe che e batAvavA dadhipaNuM vRkSanAM phaLa gaNI , batAve che. kubaja ane dadhipaNe paraspara pitAnI vidyA Ape che. A bAju Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TippaNa 75 da'tIne svapna Ave che. naLaneA meLApa thaze ane rAjya pAchuM maLaze evA eneA artha thAya che ema enA pitA kahe che. * Ta yAmAnai cha rAtrimAM; aMtarai-aMtare, gALe; UmAha-utsAha; dAra- dvArA, patnI; pahucAvisa-pahAMcADIzuM; parabhAti-prabhAte; yavara-uttama gheADA; sthagikAdhara--pAnanI peTI jhAlanAra; suradatta-deve ApeluM; baiu--beThA; jeDai-kheDa, calAve; ehava-eve: hiva-have; vAtai-pavanathI; Ulabdhau-UDayo; bhUtali-jamIna upara; cela-vastra; dharai-dharA, UbhA rAkhA; thADIsI vela--jarAka vAra mATe; akSavRkSa-baheDAnu vRkSa; phalayau-phaLyuM, phaLa AvyAM che evuM; pantu joI; vinyAna-- vijJAna; deviAnI-dekhavAnI; khaMti-icchA; hivaNAM-hamaNAM; kumana vRkSane; giva - gaNavuM; tetA--teTalAM; nisa-rAtre; supinaDau-svapnamA; labharanata--LanA bhArathI nameluM; siddhara-zikhara, TAca; uchAhi-utsAhamAM; pahileAkI- pRthvI leAka; hisyau- pAmaze; thAsya--thaze. kubaja peDai......jANi re--khaje ratha eTalA vegathI ane evI saraLatAthI calAvyA ke jANe ke sAgaramAM pavanathI prerita vahANu na cAlatu` hAya. akSakSa.. .lavalesa re--peAtAnuM vastra paDI gayuM tyAre ja dadhipa rAjAne ratha keTalI badhI gatie jaI rahyo che tenI vadhAre khabara paDI. kubajanI AvI vidyAthI pote prabhAvita thayA, paraMtu peAtAnI pAse paNa kaMIka vidyA che e batAvavAnuM ene mana thayuM. e mATe kubajane baheDAnu eka vRkSa batAvIne N kahyuM ke enA para keTalAM phaLa che te pote kahI ApI zake ema che. kubaje e vidyAnI sAbitI tarata karI batAvavA mATe jyAre kahyu tyAre dadhipaNe vilaMbanA bhaya sUcanyA, kAraNa ke eTalA mATe tA peAtAnuM paDI gayelu` vastra kubaje na levA dIdhuM. paraMtu kubajane dipaNuMnI akSavidyAmAM rasa hatA. eTale eNe kahyuM ke tame meADuM thavAnI jarA paNa ciMtA na karazeA, kAraNa ke ratha calAvavAnuM kAma mArA hAthamAM che.' DhAla 14 ( kaDI 312 thI 316 ) dadhipaNuM rAjA kubaja sAthe nipura AvI pahoMce che, tyAre kubaja e naLa che ke nahi tenuM pArakhuM karavA mATe enI pAse sU pAka rasAI karAvavAmAM Ave che ane tyAra pachI naLa peAtAnI AMgaLI vaDe daMtInA dehane spa Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 naladavadaMtI prabaMdha karatAM davadaMtIne deha romAMcita thAya che. ethI davadaMtIne khAtarI thAya che ke kubaja e naLa ja che. naLavadaMtInuM A rIte punarmilana thAya che. vAtAM-vAtacIta; prabhaNaI-kahe; nasarU-narezvara, rathi Ahiratha upara caDIne; sArahisArathi, pAMhaI-pAse; AdesaI-Adeza Ape che; manaralI-mana AnaMda pAme tevuM managamatuM; ahinANi-abhijJAnathI, eMdhANIe;. khaMju-laMgaDa; saMsaya-saMzaya, pihacANIyaI-oLakhIe; aMgulI agraI-AMgaLInA TeravA vaDe; pharasaInspa, pulakejarI-romAMcitaH sahI- nakkI, cesa, jasa-jaza; manuhArImanehara; buhAM spaze; duSatau-dukhato; cAhazo; pAvi pAmaze; khiNaIkSaNe, phoDilau pheDale; biuNu bamaNuM; uchukamanA utsuka manathI. . bhaNaI kubajaDau.... hAM-naLa bhIma rAjAnA sucana sAthe tarata saMmata thatuM nathI ane kahe che ke pite Ajanma brahmacArI che te strIno sparza kevI rIte kare ? bhIma rAjAne sucanane anartha na thAya teTalA mATe sAvaceta rahevA naLa ahIM asatya belI jue che. duSatau... . aMganA-davadaMtIne dehane sparza kevI rIte karavo? ahIM sparza to kasoTI mATe pratIkarUpa che. eTale ochAmAM ocho sparza AMgaLI vaDe karAya che tevI rIte sparza karavAmAM Ave che. kavie ahIM upamA ApI che ke dukhatA pheDalAne jevI rIte sparza karAya tevI rIte sparza karavAmAM Ave che. bIjA keTalAka kavioe udAharaNa ApyuM che ke jema cAMllo karavA mATe kaMkuvALI AMgaLInuM TeravuM kapALamAM aDADAya che tevI rIte naLe davadaMtIne sparza karyo hato. hAla 15 (kaDI 317 thI 346 ) naLe pitAnuM mULa svarUpe pragaTa karyuM. ethI davadaMtIte khUba AnaMda thayo. bhIma rAjAe sabhAmAM pitAnAM sihAsana upara naLane besADyo. naLanA pragaTa thavAthI dadhipaNuM rAjA bhoMThA paDyA. emaNe potAnAthI thayelI avahelanI mATe naLanI kSamA mAgI. daramiyAna davadaMtIne kahevAthI tApasapuranA dhaNIne ane RtupaNa rAjAne teDAvavAmAM AvyA. vaLI kesarave AvIne sAta karoDa suvarNanI vRSTi karI. bhIma rAjAe RtuparNa vagere bIjA rAjAo sAthe maLIne naLane rAjyAbhiSeka karyo. naLe kezalA AvI kRbara pAsethI pitAnuM rAjya pAchuM meLavI Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TippaNa lIdhuM. pachI eNe kUbarane yuvarAjapade sthApyA. naLe ghaNAM badhAM varSAM rAjyasukha bhAgavyuM. tyAra pachI eka divasa niSadeve AvIne naLane saMyama levA jaNAvyuM. naLe dIkSA lIdhI. te tapajapa karavA lAgyA. paraMtu eka divasa te vratamAM zithila thavA lAgyA. niSadeve devalAkamAMthI pharIthI AvIne naLane vratamAM sthira karyAM. tyAra pachI naLe anazana karI deha cheAco ane devalAkamAM te kubera nAmanA deva thayA. 77 hiva-have; sarUpa svarUpa; haraSa-ha; viseSa-vizeSa; thuNu-stuti kare; aMgIkarau-aMgIkAra kare; indra savarNa -indranA varSoM jevA tejasvI; khamijyAkSamA karajo; sAdara-saheAdara; parai-jema; sIma-maryAdA; sumariyAda karA; sudharamaisaudharma devalAkamAM; mUMgA-maga; jANi jANe; dhRtadhI; chAyau-chAMyaDA; Asa-AzA; nirAsa-nirAza; yeAvarAjyapara-yuvarAjanuM pada; nararatnAMrI- nararatnAnI; apagArI- apakArI; khelaNa-jugAra; kuThAra-kuhADI; samaheAva-samaheAtsava; vAsai-suvAsita kare; vividva-vividha; parabhAvanA-prabhAvanA, prabhAvanI vRddhi; pUra-pUruM, pUrNa kare; nRsirI-nRpazrI, rAjyazrI; lagna-lAgyA; samagga samagra; saMpayA-saMpadA, sa patti; rita-Rtu; datAvala-hAthI; virasa-varSa; sarIra-zarIra; sAjau-sAjuM; rAjaraSI- rAja;i sithila zithila; dISa dIkSA; rijubhAva-RjubhAva; vavadapaNuM-vaza thavApaNuM; aNusaNu-anazana; pa -prabhu, svAmI; dahimALI; kramadAru-karma rUpI vana; pAmesyai-pAmaze; pAru-pAra. DhAla 16 ( kaDI 347 thI 353 ) rAsanI A aMtima DhAlamAM kavi racanAsAla ane racanAsthaLane nirdeza kare che, peAtAnI guruparaMparA gaNAve che ane rAsanI phalazrupirUpe zIlane mahimA darzAve che. iSNu vidhi A pramANe; sAlahasai paisaTTA-1665; variSa-vaSe; pavira-uttama; sasadhara vArai-sAmavAre; mRgasara-mRgazIrSa nakSatre; sidhi-siddhi yoga: niramala-nirmala; AcArija-AcAryAM; bhUri-puSkaLa; sayaM-svayaM, potAnA; hathihAthe; ukvajhAya upAdhyAya; sIsai-ziSyanA (pAThAMtara : sAsai-zAsananA ); mehatimira-mAharUpI aMdhakAra; bhaviyaNa-bhavyajana; sAcau sAco; sIladharama-zIladharma; hIrau-hIrA; jAcau-jAcA, yAcA; sivayeAga-zivayeAga, meAkSa; parabhava-parabhavamAM, Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 naladavadaMtI prabaMdha janmAMtaramAM; pAmau-pAmo, Iha bhavi-A bhavamAM sahueI-sahu ke; jasa-yaza; bhaNivau-bhaNa; suNivaka suNo; guNatAM-stuti karatAM thAya3-thAo. sIla dharama..arega-banaLadavadaMtI-prabaMdha'nI racanAne kavine Azaya davadaMtIne zIlanuM varNana karI zIlane mahimA darzAvavAnuM che. zIla to. hIrA jevuM mUlyavAna che. enI ArAdhanAthI A bhavamAM te jIva sukha lahe che ane yaza pAme che, paraMtu krame krame janmAntaramAM zivasega pAme che, makSa gati prApta kare che, je akSaya, anaMta ane aroga che. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoN. ramaNalAla cI. zAhanAM pustako ekAMkIsaMgraha zyAma raMga samIpe jIvanacaritra gulAmone muktidAtA * hemacandrAcArya pravAsa-zAdhasaphara evaresTanuM ArohaNa - uttara dhruvanI zodhasaphara (have pachI) sAhitya-vivecana gujarAtI sAhityanuM rekhAdarzana (anya sAthe) H 196ra nuM graMthastha vADmaya * narasiMha pUrvenuM gujarAtI sAhitya * paDilehA jhaH ApaNAM phAgukAvyo >> samayasuMdara naLadamayUtInI kathAno vikAsa sa Adhana-saMpAdana naladavadaMtI rAsa (samayasuMdarakRta) jaMbUsvAmI rAsa (yazavijayakRta) kuvalayamALA (udyotanasUrikRta ) * mRgAvatI caritra caupAI (samayasuMdarakRta ) * naladavadaMtI prabaMdha ( guNavinayakRta ) sakSepa sarasvatIcandra - bhAga 1 (pAThavyasaMkSepa ) dhama-tattvajJAna jaina dharma (chaThThI AvRtti) * jaina dharma (hiMdI AvRtti ) * jaina dharma (marAThI AvRtti ) + bauddha dharma * Sharaman Bhagavan Mahavir and Jainism * Buddhism - An Introduction * Gentle saMpAdano (anya sAthe ) manISA * zreSTha nibaMdhikAo * zabdaloka * ciMtAtrA : nIrAjanA * akSarA eka avagAhana : jIvanadarpaNa vagere prakIrNa ena. sI. sI.