Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhagavAnazrI kuMdakuMda-kahAna jainazAstramALA, puSpa-40 0 AcAryakalpa zrImAn paMDitaprava2 ToDaramalajI kRta zrI mokSamArgaprakAzaka (gujarAtI bhASAnuvAda ) prakAzaka zrI digaMbara jaina svAdhyAyamaMdira TrasTa sonagaDha-364250( saurASTra) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates Thanks & our Request The Gujarati version of Moksh Marg Prakashak has been donated by Sheetal Vijen Shah, London, UK who has paid for it to be "electronised" and made available on the internet. Our request to you: 1) We have taken great care to ensure this electronic version of the Gujarati Moksh Marg Prakashak is a faithful copy of the paper version. However if you find any errors please inform us on rajesh@ AtmaDharma.com so that we can make this beautiful work even more accurate. 2) Keep checking the version number of the on-line shastra so that if corrections have been made you can replace your copy with the corrected one. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates Version History Date Changes Version Number 001 002 29 June 2002 Produced in "PDF" format. 31 July 2002 Added the Oopadan-Nimmit Chitthi that had been omitted from version 001. 20 Aug 2004 | Page 237 was: 121271210134 5411 GULEU SS E9. Page 237 changed to: 42127121deg134 slutt 41&4 Slim 29. 003 Changed E-mail address at bottom of page. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates - pra kA za kI ya | A gujarAtI mokSamArga prakAzaka graMthanI teramI AvRtti khapI javAthI, paramapUjya saddagurudeva zrI kAnajIsvAmInA pAvana pratApathI, pUjya gurudevazrInI sAdhanAbhUmi suvarNapurI (sonagaDha)mAM svAnubhavavibhUSita prazamamUrti pUjya bahenazrI caMpAbenanI pAvana preraNAthI je aneka dhArmika gatividhio cAlI rahI che te paikI pustakaprakAzanarUpa pravRttimAM ukta graMthanI mAMgane lIdhe tenI caudamI AvRttirUpe pharI prakAzana karavAmAM AvI rahyuM che. A graMthanA paThana-pAThanathI mumukSujIva AtmalakSI tattvajJAna prApta karI AtmArthane vizeSa puSTa kare e ja bhAvanA. vi. saM. 2057, phAgaNa vada 10, (bahenazrI caMpAbena 69mI samyakatvajayaMtI) tA. 19-3-2001 sAhitya prakAzana samiti, zrI dijaina svAdhyAyamaMdira TrasTa sonagaDha-364250 tera AvRtti kula prata 19350 caudamI AvRtti: prata 1000 vIra ni. saM. 2527 : vi. saM. 2017 : i. sa. 2001 Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates zrI sadgurudeva-stuti (harigIta ) saMsArasAgara tAravA jinavANI che naukA bhalI, jJAnI sukAnI maLyA vinA e nAva paNa tAre nahIM; A kALamAM zuddhAtmajJAnI sukAnI bahu bahu dohyalo, muja puNyarAzi phaLyo aho ! guru kahAna tuM nAvika maLyo. | (anuSTrapa) aho ! bhakta cidAtmAnA, sImaMdhara-vIra-kuMdanA ! bAhyAMtara vibhavo tArA, tAre nAva mumukSunAM. (zikhariNI) sadA dRSTi tArI vimaLa nija caitanya nIrakhe, ane jJaptimAMhI darava-guNa-paryAya vilase; nijAlaMbIbhAve pariNati svarUpe jaI bhaLe, nimitto vahevAro cidaghana viSe kAMI na maLe. (zArdUlavikrIDita). haiyuM "sata sata, jJAna jJAna" dhabake ne vajavANI chUTe, je vaje sumumukSu sarva jhaLake; paradravya nAto tUTe; -rAgadveSa ruce na, jaMpa na vaLe bhAveMdrimAM-aMzamAM, TaMkotkIrNa akaMpa jJAna mahimA hRdaye rahe sarvadA. (vasaMtatilakA) nitya sudhAjharaNa caMdra ! tane namuM huM, karuNA akAraNa samudra! tane namuM huM he jJAnapoSaka sumegha ! tane namuM huM, A dAsanA jIvanazilpI! tane namuM 6) ( sragdharA ) UMDI UMDI, UMDathI sukhanidhi satanA vAyu nitye vahetI, vANI cimUrti ! tArI ura-anubhavanA sUkSma bhAve bharelI; bhAvo UMDA vicArI, abhinava mahimA cittamAM lAvI lAvI, khoyeluM ratna pAmuM, -manaratha manano; pUrajo zaktizALI ! Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates parama pUjya sadgurudeva zrI kAnajIsvAmI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates upodaghAta A nikRSTa kALamAM saMskRta-prAkRta bhASAjJAnanI atizaya nyUnatA tathA zrI nigraMtha vItarAga mArganA graMthonAM paThana pAThanano koI prakAre abhAva thaI rahyo hato, tevA samayamAM ( vikramanI 18mI zatAbdinA aMtamAM ane 19mI zatAbdinA prAraMbhamAM DhuMDhAhaDadeza (rAjasthAna)nA savAI jayapura nagaramAM A "mokSamArga-prakAzaka' graMthanA racayitA, nigraMtha-vItarAgamArganA parama zraddhAvAna, sAtizaya buddhinA dhAraka ane viddhajjanamanavallabha AcAryakalpa paMDitapravara zrI ToDaramalajIno udaya thayo hato. pitAnuM nAma jogIdAsa ane mAtAnuM nAma raMbhAdevI hatuM. teo jAtie "khaMDelavAla" ane gotra "godIkA" hatA. godIkA' te saMbhavataH "bhoMsA" ane "baDajAtyA" nAmanA gotranuM nAmAntara che. temanuM gRhasthajIvana sAdhanAsaMpanna hatuM. 5. ToDaramalajInA zikSAgurunuM nAma paMbaMzIdharajI hatuM. tIvra buddhizaktinA kAraNe ToDaramalajI zAstrapATha ane tenA arthanuM zIdhra avadhAraNa karI letA hatA, kuzAgra medhAne lIdhe nAnI uMmaramAM ne TUMkA samayamAM jainasiddhAMta uparAMta vyAkaraNa, kAvya, chaMda, alaMkAra, koSa Adi vividha viSayomAM dakSatA prApta karI lIdhI hatI. hindI sAhityanA digaMbara jaina vidvAnomAM temanuM nAma khAsa ullekhanIya che. hindInA gadyalekhaka vidvAnomAM teo prathama koTinA vidvAna gaNAya che. vidvattAne anurUpa temano svabhAva paNa vinamra tema ja dayALu hato ane svAbhAvika komaLatA, sadAcAritA vagere sadguNo temanA jIvanasahucara hatA. ahaMkAra to temane sparzI zakyo ja nahoto. saumya mudrA uparathI temanI AMtarika bhadratA tema ja vAtsalyano paricaya sahajapaNe prApta thaI jato hato. temanI raheNIkaraNI ghaNI ja sAdI hatI. AdhyAtmikatA to temanA jIvanamAM otaprota thaI gaI hatI. zrImadabhagavadkuMdakuMdAcAryAdi maharSionA AdhyAtmika graMthono temanAM adhyayana, manana tema ja parizIlanathI-paMDitajInA jIvana para ghaNo sAro prabhAva paDayo hato. adhyAtmatattvanI carcA karatAM teo AnaMdathI UchaLI jatA hatA ane zrotAgaNa paNa temanI vANI sAMbhaLIne gadagada thaI jato hato. saMskRta ane prAkRta-banne bhASAonA teo te samayanA advitIya tema ja suyogya vidvAna hatA. temano kSayopazama AzcaryakArI hato ane teo vastusvarUpanA vizleSaNamAM ati dakSa hatA. temano AcAra tema ja vyavahAra vivekayukta ane mUdu hato. temanA dvArA racita gomaTasAra, labdhisAra, kSapaNAsAra, trilokasAra, AtmAnuzAsana ane puruSArthasiddhayupAya vagerenI bhASATIkAo tathA A "mokSamArgaprakAzaka' nAmanI temanI svataMtra graMtharacanAnuM avalokana karatAM jaNAya che ke te samayamAM temanA jevA svamata-paramatanA jJAtA jvalle ja koI haze. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gomaTasAra vagere karaNAnuyoganA graMtho evA gahana che ke jemanuM paThana-pAThana vizeSa buddhi ane dhAraNAzaktivALA vidvAnone paNa kaSTasAdhya che. A saMbaMdhamAM vidvAna puruSonuM anubhava sahita ema kahevuM che ke-gommasAranA paThananuM kaMIka rahasya to tyAre prApta thAya ke jyAre A janma sarva viyono abhyAsa choDI indriyanigrahapaNe mAtra eka teno ja abhyAsa jALavI rAkhe. gommasAranI jema tenA jevA temanA anya TIkAgraMtho paNa evA ja gahana che. A uparathI e graMthonA bhASATIkAkara puruSa keTalI tIkSNa buddhinA dhAraka hatA te svayameva tarI Ave che. temaNe potAnA TUMkA jIvanamAM e mahAna graMthonI TIkA lakhI che eTaluM ja nahi paraMtu eTalA TUMkA jIvanamAM svamata-paramatanA seMkaDo graMthonAM paThana-pAThana sAthe temanuM marmasparzI UMDuM manana paNa karyuM che, ane e vAta temanA racelA A mokSamArga-prakAzaka' graMthanuM manana karavAthI abhyAsIne svayaM lakSamAM AvI jAya tema che. gommasAra vagere para temaNe lakhelA bhASATIkAgraMtha eTalA gahana che ke temano abhyAsa mAtra vizeSa buddhimAna karI zake che; paraMtu alpa prajJAvaMta jIvo mATe racelo temano A saraLa dezabhASAmaya "mokSamArgaprakAzaka' graMtha evo adabhuta che ke jenI rahasyapUrNa gaMbhIratA ane saMkalanAbaddha viSayaracanAne joI bhalabhalA buddhimAnonI buddhi paNa Azcaryacakti thaI jAya che. A graMthanuM niSpakSa-nyAya daSTithI gaMbhIrapaNe avagAhana karatAM jaNAya che ke A koI sAdhAraNa graMtha nathI paraMtu eka ati ucca koTino mahattvapUrNa anokho graMtharAja che tenA racayitA paNa aneka AgamonA marmajJa tathA asAdhAraNa pratibhAsaMpanna vidvAna che. graMthanA viSayonuM pratidAna sarvane hitakAra che ane mahAna gaMbhIra AzayapUrvaka thayuM che. A "mokSamArgaprakAzaka' graMthamAM nava adhikAra che temAM navamo adhikAra apUrNa che, zeSa ATha adhikAra potAnA viSayanirUpaNamAM paripUrNa che. pahelA adhikAramAM maMgalAcaraNa karI tenuM prayojana batAvIne pachI graMthanI pramANikatAnuM digdarzana karAvyuM che; tyAra pachI zravaNa-paThana karavAyogya zAstranA vaktA tema ja zrotAnA svarUpanuM sapramANa vivecana karIne "mokSamArga-prakAzaka' graMthanI sArthakatA batAvI che. bIjA adhikAramAM saMsAra-avasthAnA svarUpanuM sAmAnya digdarzana karAvyuM che temAM karmabaMdhana-nidAna, nUtana baMdha vicAra, karma ane jIvano anAdi saMbaMdha, amUrtika AtmA sAthe mUrtika karmono saMbaMdha, te karmonA "ghAti-aghAti' evA bheda, yoga ane kaSAyathI thanAra yathAyogya karmabaMdhano nirdeza, jaDa pudagala paramANuonAM yathAyogya karmaprakRtirUpa pariNamanano ullekha karIne bhAvothI pUrvabaddha karmonI avasthAmAM thanArA parivartanano nirdeza karavAmAM Avyo che. sAthosAtha karmonAM phaLadAnamAM nimitta-naimittikasaMbaMdha ane bhAvakarma-dravyakarmanuM svarUpa paNa batAvyuM che. trIjA adhikAramAM saMsAraduHkha ane mokSasukhanuM nirUpaNa karatAM samasta du:khonA mULa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAraNabhUta mithyAtvanA prabhAvanuM kathana karavAmAM AvyuM che, viSayonI abhilASAjanaka mohathI utpanna thatA duHkhane tathA mohI jIvanA duHkhanivRttinA upAyane niHsAra batAvIne duHkhanivRttino sAco upAya batAvyo che, darzanamoha tathA cAritramohanA udayathI thatA du:khano ane tenI nivRttino ullekha karavAmAM Avyo che. ekendriyAdika jIvonAM duHkhanuM varNana karIne narakAdi cAreya gationAM ghora kaSTa ane temane dUra karavAnA sAmAnya-vizeSa upAyonuM paNa vivecana karavAmAM AvyuM che. cothA adhikAramAM mithyAdarzanazAnacAritranA svarUpanuM vizeSa nirUpaNa karatAM prayojanabhUta ane aprayojanabhUta padArtho tathA temanAM Azraye thanArI rAgadveSanI pravRttinuM svarUpa batAvyuM che. pAMcamA adhikAramAM Agama ane yuktinA AdhAre vividha matonI samIkSA karIne gRhIta mithyAtvanuM ghaNuM ja mArmika vivecana karyuM che; sAthosAtha anya matanA prAcIna graMthonAM udAharaNo dvArA jainadharmanI prAcInatA tema ja mahattA puSTa karI che; zvetAMbara saMpradAya saMmata aneka kalpanAo tema ja mAnyatAonI samIkSA karavAmAM AvI che; "acharAM 'nuM nirAkaraNa karatAM kevaLIbhagavAnane AhAra-vihAranI pratiSedha tathA munine vastrApAtrAdi upakaraNo rAkhavAno niSedha karyo che, sAthe sAthe TUMDhakamata (sthAnakavAsI)nI AlocanA karatAM muhupattIno niSedha ane pratimAdhArI zrAvaka nahi hovAnI mAnyatAnuM tathA mUrtipUjAnA pratiSedhanuM nirAkaraNa paNa karavAmAM AvyuM che. chaThThA adhikAramAM gRhIta mithyAtvanAM nimitta kuguru, kudeva ane kudharmanuM svarUpa batAvIne temanI sevAno pratiSedha karavAmAM Avyo che; taduparAMta aneka yuktio dvArA graha, sUrya, caMdra, gAya ane sarpAdikanI pUjAnuM paNa nirAkaraNa karyuM che. sAtamAM adhikAramAM jaina mithyASTinuM sAMgopAMga vivecana karyuM che. temAM sarvathA ekAMta nizcayAvalaMbI jainAbhAsa tema ja sarvathA ekAMta vyavahArAvalaMbI jainAbhAsanuM yuktipUrNa kathana karavAmAM AvyuM che, je vAMcatAM ja jainadaSTinuM je satya svarUpa te sAme tarI Ave che, ane viparIta kalpanA-vastusthitine athavA nizcayavyavahAra niyonI daSTine nahi samajavAthI thaI hatI te-nirmuLa thaI jAya che. A mahattvapUrNa prakaraNamAM paMDitajIe jainonA atyaMtara mithyAtvanA nirasanuM ghaNuM rocaka ane saiddhAMtika vivecana karyuM che tathA ubhaya nayonI sApekSa daSTi spaSTa karIne devazAstraguru saMbaMdhI bhaktinI anyathA pravRttinuM nirAkaraNa karyuM che. aMtamAM samyakatvasammukhamithyASTinuM svarUpa tathA kSayopazama, vizuddha, dezanA, prAyogya ane karaNa-e pAMca labdhiono nirdeza karIne A adhikAra pUro karavAmAM Avyo che. AThamA adhikAramAM prathamAnuyoga, karaNAnuyoga, caraNAnuyoga ane dravyAnuyoga- e cAra Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates anuyogonuM prayojana, svarUpa, vivecana zailI darzAvIne temanA saMbaMdhamAM thanArI doSakalpanAono pratiSedha karI, anuyogonI sApekSa kathanazailIno samullekha karyo che; sAthosAtha AgamAbhyAsanI preraNA paNa ApI che. navamA adhikAramAM mokSamArganA svarUpa-nirUpaNano AraMbha karatAM mokSanA kAraNabhUta samyagdarzana, samyajJAna ane samyaphacAritra-e traNemAMthI mokSamArganA mULakAraNa-svarUpa samyagdarzananuM paNa pUruM vivecana lakhAyuM nathI. kheda che ke graMthakartA, akALe mRtyu thaI javAthI, A adhikAra tema ja graMthane pUro karI zakayA nahi; e ApaNuM kamanasIba che. paraMtu A adhikAramAM je kAMI kathana karyuM che te ghaNuM ja saraLa ane sugama che. tene hRdayaMgama karatAM samyagdarzananA vibhinna lakSaNono samanvaya sahaja thaI jAya che ane tenA bhedonA svarUpano paNa sAmAnya paricaya prApta thAya che. A rIte A graMthamAM carcita badhAya viSaya athavA prameya graMthakartAnuM vizALa adhyayana, anupama pratibhA ane saiddhAntika anubhavanuM saphaLa pariNAma che ane te graMthakartAnI je AMtarika bhadratA tenI mahattAnuM dhotaka che. A graMthanI khAsa vizeSatA e che ke temAM gaMbhIra tema ja durUha carcAne ati saraLa zabdomAM aneka dRSTAMta ane yuktio dvArA samajAvavAno prayatna karavAmAM Avyo che ane pote ja prazna uThAvIne teno mArmika uttara paNa dIdho che, jethI adhyetAne pachI koI saMdehano avakAza rahe nahi. A graMthamAM je kAMI vastuvivecana che te aneka viSayo para prakAza pAtharanAra, susaMbaddha, AzcaryakAraka ane jainadarzananuM mArmika rahasya samajavA mATe eka advitIya cAvI samAna che, arthAt AmAM nigraMtha pravacananAM UMDAM mArmika rahasyo graMthakAre ThAmaThAma pragaTa karyA che. anyamatanirAkaraNa viSe lakhavAmAM temano hetu kAMI paramata pratye dveSapariNati karAvavAno nathI, paraMtu potAnA abhiprAyamAM te te mata saMbaMdhI jo kAMI dharmabuddhirUpa abhiprAya hoya to te abhiprAya choDAvavAno che. teo pote ja A saMbaMdhamAM A pramANe lakhe che: "ahIM nAnA prakAranA mithyASTionuM kathana karyuM che tenuM prayojana eTaluM ja jANavuM ke-e prakArone oLakhI potAnAmAM koI evo doSa hoya to tene dUra karI sabhyazraddhAnayukta thavuM, paNa anyanA evA doSa joI kaSAyI na thavuM kAraNa ke potAnuM bhaluM-bUruM to potAnA pariNAmothI thAya che; jo anyane rucivAna dekhe to kaMIka upadeza ApI tenuM paNa bhaluM kare." zrImAna paMDitapravara ToDaramalajI digaMbara jainadharmanA prabhAvaka viziSTa mahApuruSa hatA. temaNe mAtra cha mahinAmAM siddhAMtakaumudI jevA kaThaNa vyAkaraNano abhyAsa karyo hato. potAnI kuzAgra buddhinA prabhAvathI temaNe padarzananA graMtho, bauddha, muslima tema ja anya aneka Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates matamatAntaronA graMthonuM adhyayana karyuM hatuM, zvetAMbara-sthAnakvAsInAM sUtro tathA graMthonuM paNa avalokana karyuM hatuM, tathA digaMbara jaina graMthomAM zrI samayasAra, paMcAstikAyasaMgraha, pravacanasAra, niyamasAra, gommaTasAra, tattvArthasUtra, aSTapAhuDa, AtmAnuzAsana, padmanandipaMcaviMzatikA, zrAvakamunidharmanAM prarUpaka aneka zAstro tathA thA-purANAdi ghaNAM zAstrono abhyAsa karyo hato. e sarva zAstronA abhyAsathI temanI buddhi ghaNI ja prakhara banI hatI. zAstrasabhA, vyAkhyAnasabhA ane vivAdasabhAmAM teo ghaNA ja prasiddha hatAM. A asAdhAraNa prabhAvakapaNAne lIdhe teo tatkAlIna rAjAne paNa atizaya priya thaI paDayA hatAM. ane e rAjapriyatA tathA pAMDityaprakharatAnA kAraNe anyadharmIo temanI sAthe matsarabhAva karavA lAgyA hatA, kAraNa ke temanI sAme te anyadharmIonA moTA moTA vidvAno paNa parAbhava pAmatA hatA. joke teo pote koI paNa vidharmIono anupakAra karatA nahotA; paraMtu bane tyAM sudhI temano upakAra ja karyA karatA hatA, topaNa mAtsaryayukta manuSyono matsaratAjanya kRtya karavAno ja svabhAva che; temanA matsara ane vairabhAvanA kAraNe ja paMDitajIno akALe dehAnta thaI gayo hato. paMDita ToDaramalajInA mRtyu viSe eka duHkhada ghaTanAno ullekha paM. bakhatarAma zAhanA 'buddhivilAsa' graMthamAM nIce pramANe karavAmAM Avyo che. 66 22 taba brAhmaNanu matau yaha kyio, ziva uThAnako TaunA diyo / tAmaiM sabai zrAvagI kaida, karike danDa kiye nRpa phaida / / guru teraha - paMthinuko bhramI, ToDaramalla nAma sAhimI / tAhi bhUpa mAryo pala mAhi, gADyo maddhi gandagI tAhi / / AmAM spaSTa kahyuM che ke saM. 1818 pachI jayapuramAM jyAre jainadharmano punaH vizeSa udyota thavA lAgyo, tyAre jainadharma prati vidveSa rAkhanAra brAhmaNo te sahI zakayA nahi ane tethI temaNe eka gupta 'SamaMtra' racyuM. temaNe zivapiMDI ukhADIne jaino u52 'ukhADI nAkhavAno Aropa lagAvyo ane rAjA mAdhavasiMhane, jaino viruddha bhaDakAvIne, krodhita karyA. rAjAe satyAsatyanI kAMI paNa tapAsa karyA vinA krodhavaza badhA jainone rAtre keda karI lIdhA ane temanA prasiddha vidvAna paMDita ToDaramalajIne pakaDI mArI nAkhavAno hukama daI dIdho. tadanusAra hAthInA paga taLe kacarAvIne marAvI nAkhyA ane temanA zabane zaheranI gaMdakImAM daTAvI dIdhapuM. A vAta pracalita che ke jyAre paMDitajIne AthInA paga taLe nAkhavAmAM AvyA ane aMkuzanA-prahArapUrvaka hAthIne, temanA zarIrane kacarI nAkhavAM, prerita karavAmAM Avyo tyAre hAthI ekadama cilAI ne thaMbhI gayo. e rIte be vAra te aMkuzanA prahAra khAI cukayo. paraMtu paMDitajI upara potAnA pagano prahAra karyo nahIM. tenA upara aMkuzano trIjo prahAra paDavAnI taiyArI hatI, tyAM paMDitajIe hAthInI dazA joI ne kahyuM ke-hai gajendra! tAro kAMI aparAdha Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates nathI; jyAM prajAnA rakSaka ja aparAdhI-niraparAdhInI tapAsa karyA vinA mArI nAkhavAno hukama daI dIdho, tyAM tuM aMkuzanA prahAra vyartha kema sahana karI rahyo che? saMkoca choDa ane tAruM kAma kara. A vAkyo sAMbhaLIne hAthIe potAnuM kAma karyuM. rAjA mAdhavasiMha (prathama ) ne jyAre A "payaMtra"nI khabara paDI tyAre temane khUba duHkha thayuM ane potAnA adhama kRtya para te ghaNA pastAyA. paMDitajInA jIvananuM mukhya dhyeya eka sva-para kalyANa ja hatuM. aMtaraMgamAM kSayopazamavizeSathI tathA bAhyamAM tarkavitarkapUrvaka aneka zAstronA adhyayanathI temano vItarAga-vijJAnabhAva eTalo badho vadhI gayo hato ke-sAMsArika kAryothI teo pote prAyaH virakta ja rahyA karatA hatA; ane dhArmika kAryomAM eTalA badhA tallIna rahyA karatA hatA ke-bAhya jagatanI tathA AsvAdya padArthonI temane kAMI paNa sudha rahetI nahotI. A viSayamAM eka janazruti evI paNa che ke-je kALe teo graMtha racanA karI rahyA hatA te kALamAM temanAM mAtuzrIe khAdya padArthomAM cha mahinA sudhI mIThAluNa nAkhyuM nahotuM; cha mahinA pachI zAstraracanA taraphathI temano upayoga kaMIka khasatAM eka divase temaNe mAtuzrIne pUchayuM: "mAjI ! Aje Ape dALamAM mIThAluNa kema nAkhyuM nathI ?' e sAMbhaLI mAjI bolyA: "bhAI ! huM to Ama cha mahinAthI mIThAluNa nAkhatI nathI. A badhuM lakhavAnuM tAtparya eTaluM ja che ke temanA samayamAM teo eka mahAna dharmAtmA, zreSTha paropakArI, nirabhimAnI tathA advitIya vidvAna hatA. jaina samAjanA durbhAgyathI ja AvA mahAtmAno asamayamAM viyoga thayo, paNa temaNe to pote jIvanaparyata jaina samAja upara ananya upakAra karyo che ane tethI ja samAjamAM temanuM sthAna avismaraNIya che. mumukSu AtmAo to Aje paNa temanuM ane temanA guNonuM smaraNa karI parama saMtuSTa thAya che. paMDita zrI ToDaramalajI dvArA racita A "mokSamArgaprakAzaka' graMtha DhaMDhArI tema ja hindI bhASAmAM aneka vAra prasiddha thaI cukayo che. pUjya gurudeva zrI kAnajIsvAmInA karakamaLamAM A graMtha sarvaprathama vi. saM. 1982mAM Avyo, temaNe khUba mananapUrvaka A graMthanuM UMDuM avagAhana karyuM hatuM. tenuM avagAhana karatI vakhate pUjya gurudevanI pariNati eTalI badhI tallIna hatI ke-na game khAvuM, pIvuM ke vahoravA javuM; na game vAtacIta, sthAnakavAsI sAdhuparyAyamAM teo pustaka sAthe rAkhatA nahIM paraMtu mokSamArgaprakAzakano sAtamo adhikAra vizeSa sAro lAgavAthI (jhINA akSare hAthathI lakhAvI) punaH punaH svAdhyAya karavA mATe sAthe rAkhyo hato. pUjya gurudeve sthAnakavAsI sAdhuparyAyanA tyAgarUpa "parivartana" vi. saM. 1991mAM karyuM. tyAra pachI vi. saM. 1997mAM kalolanivAsI zrI somacaMdabhAI amathAlAla zAha kRta gujarAtI anuvAda (mokSamArgaprakAzakano) prakAzita thayo. te gujarAtI anuvAda pUjya gurudevanA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates punita pratApe zrI digaMbara jaina svAdhyAyamaMdira TrasTa (sonagaDha) taraphathI agAu tera AvRtti chapAI gaI che. prastuta saMskaraNa tenI caudamI AvRtti che. paMDita zrI ToDaramalajIe prathama adhikAranA aMtamAM Agama-abhyAsanI je preraNA ApI che teno ullekha karIne A upodyAta pUrNa karavAmAM Ave che-" A jIvanuM mukhya kartavya to AgamajJAna che. e thatAM tattvone zraddhAna thAya che, tattvazraddhAna thatAM saMyamabhAva thAya che ane te AgamajJAnathI AtmajJAnanI paNa prApti thAya che, jethI saheje mokSanI prApti thAya che. dharmanAM aneka aMgo che temAM paNa eka dhyAna sivAya AnAthI (Agama-abhyAsathI) UMcuM dharmanuM anya koI aMga nathI ema jANI harakoI prakAre Agamano abhyAsa karavA yogya che. vaLI A graMthanuM vAMcavuM, sAMbhaLavuM ane vicAravuM ghaNuM sugama che. koI vyAkaraNAdika sAdhananI paNa jarUra paDatI nathI, mATe tenA abhyAsamAM avazya pravarte. ethI tamAruM kalyANa thaze. vi. saM. 2057, phAgaNa vada 10, (bahenazrI caMpAbenanI-69mI samyakatvajayaMtI) tA. 19-3-2001 OSOTOS 80808080 Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates viSayAnukramaNikA pRSTha 0 viSaya pRSTha viSaya adhikAra prathama 1thI 24 amUrtika AmAthI mUrtika karmono baMdha kevI maMgalAcaraNa 1 rIte thAya che arihaMtanuM svarUpa 2 ghAti-aghAti karma ane tenA kArya zrI siddha parameSThInuM svarUpa 2 nirbaLa jaDakarmo dvArA jIvanA svabhAvano ghAta AcArya, upAdhyAya ane sAdhunuM svarUpa tathA bAhyasAmagrInuM maLavuM AcAryanuM svarUpa 4 navIna baMdha kevI rIte thAya che upAdhyAyanuM svarUpa 4 yoga ane tenAthI thavAvALA prakRtibaMdha, sAdhunuM svarUpa 4 pradezabaMdha pUjyatvanuM svarUpa 5 jJAnahIna jaDaparamANunuM yathAyogya prakRtirUpa zreSTha siddhapada pahelA arhatane namaskAra pariNamana karavAnuM kAraNa 6 karmonI baMdha, udaya, sattArUpa avasthAnuM arihaMtAdikathI prayojana siddhi 8 parivartana maMgalAcaraNa karavAnuM kAraNa 9 dravyakarma ane bhAvakarma graMthanI prAmANikatA ane Agama 11 nokarmanuM svarUpa ane tenI pravRtti paraMparA graMthakartAno Agama abhyAsa 12 nityanigoda ane itaranigoda asatya pada racanAno niSedha 12 karmabaMdhanarUpa roganA nimittathI thatI jIvanI kevAM zAstra vAMcavA-sAMbhaLavA yogya che 14 avasthAo vaktAnuM svarUpa 15 jJAna-darzanAvaraNa karmodayajanya avasthA zrotAnuM svarUpa 17 mati, zruta ane avadhijJAnanI parAdhIna mokSamArga prakAzaka graMthanI sArthakatA 19 pravRtti adhikAra bIjo 25 thI 47 zrutajJAnanI parAdhIna pravRtti (karmabaMdhana roganuM nidAna) cakSu-acakSudarzananI pravRtti karmono saMbaMdha anAdikALathI che 25 jJAna-darzanopayogAdinI pravRtti karmonA anAdipaNAnI siddhi 26 mithyAtvarUpa jIvanI avasthA jIva ane karmonI bhinnatA 27 cAritramoharUpa jIvanI avasthA aMtarAyakarmodayajanya avasthA vedanIyakarmodayajanya avasthA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates che ? ? ? ? ! ! viSaya pRSTha viSaya nAmakarmodayajanya avasthA 46 tiryaMca avasthAnAM duHkhonuM varNana gotrakarmodayajanya avasthA 47 manuSyagatinAM duHkhonuM varNana adhikAra trIjo 48 thI 78 devagatinAM duHkhonuM varNana (saMsAraduHkha ane mokSasukha nirUpaNa ) | sarva duHkhonuM sAmAnya svarUpa duHkhanuM mULa kAraNa mithyAdarzana, ajJAna, mokSasukha ane tenI prAptino upAya 74 asaMyama 48 adhikAra cotho 79 thI 97 mithyAtvanuM svarUpa 49 (mithyAdarzana-jJAna-cAritranuM vizeSa nirUpaNa ) mohajanita viSaya abhilASA 49 mithyAdarzananuM svarUpa upara kahelA duHkhanI nivRttinA upAyonuM prayojanabhUta-aprayojanabhUta padArtha jUThApaNuM 50 mithyAdarzananI pravRtti duHkhanivRttino sAco upAya para jIva-ajIvatattva saMbaMdhI ayathArtha zraddhAna darzanamohanA udayathI thatuM duHkha ane tenA mithyAjJAnanuM svarUpa | upAyonuM jUThApaNuM 53 mithyAcAritranuM svarUpa cAritramohathI duHkha ane tenA upAyonuM iSTa-aniSTanI mithyA kalpanA jUThApaNuM 55 rAga-dveSanuM vidhAna tathA vistAra aMtarAyakarmanA udayathI thatuM duHkha ane tenA pAMcamo adhikAra 98 thI 171 upAyonuM jUThApaNuM 59 (anyamata nirAkaraNa ) vedanIyakarmanA udayathI thatuM duHkha ane tenA sarvavyApI advaita brahmamata nirAkaraNa upAyonuM jUThApaNuM 60 sRSTikartutvavAdanuM nirAkaraNa AyukarmanA udayathI thatuM duHkha ane tenA lokanA anAdinidhanapaNAnI puSTi 113 upAyonuM jUThApaNuM 63 avatAra mImAMsA 115 nAmakarmanA udayathI thatuM duHkha ane tenA bhaktiyoga mImAMsA 118 upAyonuM jUThApaNuM 64 jJAnayoga mImAMsA gotrakarmanA udayathI thatuM duHkha ane tenA anyamata kalpita mokSamArganI mImAMsA 126 upAyonuM jUThApaNuM 64 islAmamata saMbaMdhI vicAra ekendriya paryAyanAM duHkha 65 anya mata nirUpita tattvavicAravikasendriya tathA asaMjJI paMcendriya sAMkhyamata paryAyanAM duHkha naraka avasthAnAM duHkhonuM varNana 93 10. 121 127 Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 224 viSaya pRSTha viSaya naiyAyikamata 13) adhikAra sAtamo 202 thI 279 vaizeSikamata 13ra (jainamatAnuyAyI mithyAdaSTionuM svarUpa) mImAMsakamata-nirAkaraNa 13pa nizcayAbhAsI mithyAdaSTi 202 jaiminIyamata-nirAkaraNa 135 nizcayAbhAsInI svacchaMdatA ane temano bauddhamata-nirAkaraNa 136 niSedha 209 cArvAkamata-nirAkaraNa 138 kevaLa nizcayAlaMbI jIvanI pravRtti 214 anyamata nirAkaraNa upasaMhAra 139 vyavahArAbhAsI mithyAdaSTi 222 anyamatathI jainadharmanI tulanA 140 kuLa apekSA dharmadhAraka vyavahArAbhAsI 222 anyamatanA graMthothI jainamatanI parIkSArahita AjJAnusArI dharmadhAraka prAcInatA ane samIcInatA 142 vyavahArAbhAsI zvetAMbaramata-nirAkaraNa 148 sAMsArika prayojana arthe dharmadhAraka anyaliMgathI muktino niSedha 149 vyavahArAbhAsI 227 gRhasthamukti niSedha 150 vyavahArAbhAsI dharmadhArakonI sAmAnya strImukti niSedha 150 pravRtti 228 zUdramukti niSedha 150 dharmabuddhithI dharmadhAraka vyavahArAbhAsI accherAno niSedha 151 samyagdarzananuM anyathArUpa 23) zvetAMbara kathita deva-guru-dharmanuM anyathA devabhaktinuM anyathArUpa 23) svarUpa 15ra gurubhaktinuM anyathArUpa dharmanuM anyathA svarUpa 160 zAstrabhaktinuM anyathApaNuM 23ra TUMDhakamata-nirAkaraNa 16ra sAta tattvanuM anyathArUpa 233 adhikAra chaThTho 172 thI 200 jIva-ajIvatattvanuM anyAyArUpa 234 (kudeva-kuguru-kudharma-nirAkaraNa) AsravatattvanuM anyathArUpa 234 kudevanuM nirUpaNa ane tenI sevAno niSedha 17ra baMdhatattvanuM anyathArUpa kugurunA zraddhAnAdikano niSedha 179 saMvaratattvanuM anyathArUpa kuLa apekSAe gurupaNAno niSedha 179 nirjarAtattvanuM anyathArUpa 239 zithilAcAranI poSaka yukti ane temanuM mokSatattvanuM anyathArUpa nirAkaraNa 193 samyajJAnanuM anyathArUpa 248 kudharmanuM nirUpaNa ane tenI zraddhA Adino samyaphacAritranuM anyathArUpa niSedha 197 ubhayAbhAsI mithyASTi ra60 samyakatvasammukha mithyAdaSTi 269 23) 232 236 236 242 248 Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 320 viSaya pRSTha viSaya pAMca labdhionuM svarUpa 273 adhikAra navamo 316 thI 351 adhikAra AThamo 280 thI 315 (mokSamArganuM svarUpa) (upadezanuM svarUpa) AtmAnuM hita eka mokSa ja che 316 anuyoganuM prayojana 280 puruSArthathI ja mokSaprApti prathamAnuMyoganuM prayojana 280 mokSamArganuM svarUpa 3ra4 karaNAnuyoganuM prayojana 281 samyagdarzanAdikanuM sAcuM lakSaNa 3ra6 caraNAnuyoganuM prayojana 282 tattva sAta ja kema ? 3ra7 dravyAnuyoganuM prayojana 283 tattvArtha-zraddhAna lakSaNamAM avyApti-atiprathamAnuyogamAM vyAkhyAnanuM vidhAna 283 vyApti-asaMbhava doSano parihAra 33) karaNAnuyogamAM vyAkhyAnanuM vidhAna 286 samyakatvanAM bheda 342 caraNAnuyogamAM vyAkhyAnanuM vidhAna 289 samyagdarzananAM ATha aMga 350 dravyAnuyogamAM vyAkhyAnanuM vidhAna 295 samyagdarzananAM 25 doSa anuyogomAM vyAkhyAnanI paddhati 297 AdhyAtmika praznottara-patrikA upara vyAkaraNa, nyAyAdi zAstronuM prayojana ra98 (paMDita pravara ToDaramalajInI rahasyapUrNa prathamAnuyogamAM doSa kalpanAnuM nirAkaraNa 299 ciThThI bhUmikA) upara karaNAnuyogamAM doSa kalpanAnuM nirAkaraNa 301 paMDitapravara ToDaramalajInI rahasyapUrNa caraNAnuyogamAM doSa kalpanAnuM 302 ciThThI 354 thI 36 nirAkaraNa dravyAnuyogamAM doSa kalpanAnuM nirAkaraNa 303 paramArtha vacanikA vyAkaraNa-nyAyAdika zAstronI upayogitA 305 (kavivara paMbanArasIdAsajI racita) apekSA jJAnanA abhAve AgamamAM upAdAna-nimittanI ciThThI 368 thI 372 351 363 dakhAtA paraspara virodhanuM nirAkaraNa 305 (kavivara paMbanArasIdAsajI) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates zAstronA artha karavAnI paddhati vyavahAranaya svadravya-padravyane vA tenA bhAvone vA kAraNa-kAryAdikane koInA koImAM meLavI nirUpaNa kare che mATe evA ja zraddhAnathI mithyAtva che tethI teno tyAga karavo. vaLI nizcayanaya tene ja yathAvat nirUpaNa kare che tathA koIne koImAM meLavato nathI tethI evA ja zraddhAnathI samyakatva thAya che mATe tenuM zraddhAna karavuM. praznaH- jo ema che to jinamArgamAM baMne nayonuM grahaNa karavuM kahyuM che, tenuM zuM kAraNa? uttara- jinamArgamAM koI ThekANe to nizcayanayanI mukhyatAsahita vyAkhyAna che tene to "satyArtha ema ja che"" ema jANavuM, tathA koI ThekANe vyavahAranayanI mukhyatA-sahita vyAkhyAna che. tene ""ema nathI paNa nimittAdinI apekSAe A upacAra karyo che'' ema jANavuM ane e pramANe jANavAnuM nAma ja baMne nayonuM grahaNa . paNa baMne nayonA vyAkhyAnane samAna satyArtha jANI, "A pramANe paNa che tathA A pramANe paNa che'' evA bhramarUpa pravartavAthI to baMne nayo grahaNa karavA kahyA nathI. prazna- jo vyavahAranaya asatyArtha che to jinamArgamAM teno upadeza zA mATe Apyo? eka nizcayanayanuM ja nirUpaNa karavuM hatuM? | uttara- evo ja tarka zrI samayasAramAM karyo che tyAM A uttara Apyo che ke-jema koI anArya-malecchane malecchabhASA vinA artha grahaNa karAvavA koI samartha nathI, tema vyavahAra vinA paramArthano upadeza azakaya che tethI vyavahArano upadeza che. vaLI e ja sUtranI vyAkhyAmAM ema kahyuM che ke e pramANe nizcayane aMgIkAra karAvavA mATe vyavahAra vaDe upadeza ApIe chIe paNa vyavahAranaya che te aMgIkAra karavA yogya nathI. --zrI mokSamArgaprakAzaka Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates OM namaH siddhebhyaH svargIya paMDitaziromaNi ToDaramalajI kRta zrI mokSamArga prakAzaka gujarAtI anuvAda -zArdUlavikrIDita chaMda zrI sattattvaruci subodha sthiratA zuddhAtma bhAve varUM, vaMduM samruti saddaguru caraNane satkArya siddhe TharUM; prAraMbhe parameSThi paMca praNamuM mAMgalya Ape sadA, saune zreya kare dhare svapadamAM svAnaMda de sarvadA. -savaiyA zAzvata nijAtma tattva yathArtha samajavAne, mokSamArga prakAzaka zreSTha sukhadAyI che; anAdinuM duHkha jAya Atmasiddhi sagha thAya, Asrava rokAya bhAva saMvara varAya che. namo namo zuddha bhAva sacciti svarUpa guru, jJAna-dhyAna Atma puSTi satvara karAya che; maMgaLa kalyANamAlA sugaMdha vistAra thAya, moha bhAva jAya zuddha svabhAva pamAya che. -doharA parama padAratha pAmavA, maMgalamaya jinavANa; vaMdu nijaguNa vRddhikara, lahuM sadA sukhakhANa. graMthakartAnuM maMgalAca2Na maMgalamaya maMgala karaNa, vItarAga vijJAna, namo teha jethI thayA, arahaMtAdi mahAna; karI maMgala karUM chuM mahA, graMthakaraNa zubhakAja, jethI maLe samAja sarva, pAme nijapada rAja. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 2 ] mokSamArga prakAzaka have zrI mokSamArga prakAzaka nAmanA graMthano udaya thAya che, tyAM prathama graMthakartA maMgalAcaraNa kare che. Namo arahatANaM Namo siddhANaM Namo AyariyANaM; Namo uvajjhAyANaM Namo loe savvasAhUNaM. A prAkRtabhASAmaya namaskAra maMtra che te mahAmaMgalasvarUpa che, tenuM saMskRta nIce pramANe thAya che. - nimoIzca: nama: siddhezya:, nama: mAvAyeMgya:, nama: upAdhyAyegma:, nama: no sarvasAdhuga: zrI arihaMtane namaskAra ho, siddhane namaskAra ho, AcAryane namaskAra ho, upAdhyAyane namaskAra ho, ane lokamAM rahelA sarva sAdhuone namaskAra ho. e pramANe temAM namaskAra karyA che tethI tenuM nAma namaskAra maMtra che. have ahIM jene namaskAra karyA che tenuM svarUpa cintavana karIe chIe, kAraNa ke svarUpa jANyA vinA e nathI samajAtuM ke huM kone namaskAra karuM chuM? ane te sivAya uttama nI prApti paNa kayAMthI thAya? tyAM prathama arihaMtanuM svarUpa vicArIe chIe. arihaMtanuM svarUpa je gRhasthapaNuM choDI, munidharma aMgIkAra karI, nijasvabhAva sAdhanavaDa cAra ghAtikarmono kSaya karI anaMta caturUpe birAjamAna thayA che, tyAM anaMtajJAna vaDe to potapotAnA anaMta guNa paryAya sahita samasta jIvAdi dravyone yugapat vizeSapaNAe karI pratyakSa jANe che, anaMtadarzana vaDe tene sAmAnyapaNe avaloke che, anaMtavIrya vaDe evA uparyukta sAmarthyane dhAre che tathA anaMtasukha vaDe nirAkula paramAnaMdane anubhave che. vaLI je sarvathA sarva rAga-dveSAdi vikAra bhAvothI rahita thaI zAMtarasarUpa pariNamyA che, sudhA-tuSAdi samasta doSothI mukta thaI devAdhidevapaNAne prApta thayA che. Ayudha aMbarAdi vA aMga vikArAdika je kAma-krodhAdi niMdya bhAvonAM cihna che tethI rahita jenuM paramaudArika zarIra thayuM che, jenA vacanavaDe lokamAM dharmatIrtha pravarte che, je vaDa anya jIvonuM kalyANa thAya che, anya laukika jIvone prabhutva mAnavAnA kAraNarUpa aneka atizaya tathA nAnA prakAranA vaibhavanuM jene saMyuktapaNuM hoya che, tathA jene potAnA hitane arthe zrIgaNadhara-indrAdika uttama jIvo sevana kare che evA sarva prakAre pUjavA yogya zrI arihaMtadevane amArA namaskAra ho. have zrIsiddha parameSThInuM svarUpa thAIe chIe. zrIsiddha parameSThInuM svarUpa je gRhastha avasthA tajI munidharma sAdhana vaDe cAra ghAtikarmono nAza thatAM anaMta Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prathama adhikAra [ 3 catuSTaya svabhAva pragaTa karI keTaloka kALa vItye cAra aghAtikarmonI paNa bhasma thatAM paramaudArika zarIrane paNa choDI Urdhvagamana svabhAvathI lokanA agrabhAvamAM jaI birAjamAna thayA che, tyAM jene saMpUrNa paradravyono saMbaMdha chuTavAthI mukta avasthAnI siddhi thaI che, carama ( aMtima) zarIrathI kiMcit nyUna puruSaAkAravat jenA Atmapradezono AkAra avasthita thayo che, pratipakSI karmono nAza thavAthI samasta samyakatva jJAnadarzanAdika Atmika guNo jene saMpUrNapaNe potAnA svabhAvane prApta thayA che, nokarmano saMbaMdha dUra thavAthI jene samasta amUrtavAdika Atmika dharmo pragaTa thayA che, jene bhAvakarmono abhAva thavAthI nirAkula AnaMdamaya zuddha svabhAvarUpa pariNamana thaI rahyuM che, jenA dhyAna vaDe bhavya jIvone svadravyaparadravya, upAdhikabhAva tathA svAbhAvika bhAvanuM vijJAna thAya che, je vaDe potAne siddha samAna thavAnuM sAdhana thAya che. tethI sAdhavA yogya potAnuM zuddha svarUpa tene darzAvavA mATe je pratibiMba samAna che tathA je kRta-kRtya thayA che tethI e ja pramANe anaMtakALa paryata rahe che evI niSpannatAne pAmelA zrI siddha bhagavAnane amArA namaskAra ho. have AcArya, upAdhyAya ane sAdhunuM svarUpa avalokIe chIe. AcArya, upAdhyAya ane sAdhunuM svarUpa je virAgI banI samasta parigraha choDI zuddhopayogarUpa munidharma aMgIkAra karI aMtaraMgamAM to e zuddhopayoga vaDe pote potAne anubhave che, paradravyamAM ahaMbuddhi dhAratA nathI, potAnA jJAnAdika svabhAvane ja potAnA mAne che, parabhAvomAM mamatva karatA nathI, paradravya vA tenA svabhAvo jJAnamAM pratibhAse che tene jANe che to kharA, paraMtu iSTa-aniSTa mAnI temAM je rAga-dveSa karatA nathI, zarIranI aneka avasthA thAya che-bAhya aneka prakAranAM nimitta bane che paraMtu tyAM kaMIpaNa sukhadu:kha je mAnatA nathI, vaLI potAne yogya bAhyakriyA jema bane che tema bane che paraMtu tene kheMcItANI je karatA nathI, potAnA upayogane jeo bahu bhamAvatA nathI, paNa udAsIna thaI nizcala vRttine dhAraNa kare che, kadAcit maMda rAganA udayathI zubhopayoga paNa thAya che, je vaDe te zuddhopayoganAM bAhya sAdhano che temAM anurAga kare che, paraMtu e rAgabhAvane paNa heya jANI dUra karavA icche che, tIvra kaSAyanA udayanA abhAvathI hiMsArUpa azubhopayoga pariNatinuM to astitva ja jene rahyuM nathI evI aMtaraMga avasthA thatAM bAhya digaMbara saumyamudrA dhArI thayA che, zarIrasaMskArAdi vikriyAthI jeo rahita thayA che, vanakhaMDAdi viSe jeo vase che, aThThAvIsa mUlaguNone jeo akhaMDita 1. pAMca mahAvrata, pAMca samiti, pAMca indriyanirodha, cha Avazyaka, kezaloca, snAnAbhAva, nagnatA, adaMtadhAvana, bhUmizayana, sthitibhojana ane eka vAra AhAragrahaNa -e aThThAvIsa mUlaguNo che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 4 ] mokSamArga prakAzaka pAlana kare che, "bAvIsa pariSahane jeo sahana kare che, bAra prakAranA tapane jeo Adare che, kadAcit dhyAnamudrAdhArI pratimAvat nizcala thAya che, kadAcit adhyayanAdika bAhya dharmakriyAomAM pravarte che, koI veLA munidharmane sahakArI zarIranI sthiti arthe yogya AhAra-vihArAdi kriyAmAM sAvadhAna thAya che. e pramANe jeo jainamuni che te sarvanI evI ja avasthA hoya che. AcAryanuM svarUpa teomAM samyagdarzana-jJAna-cAritranI adhikatA vaDe pradhAnapadane pAmI jeo saMghamAM nAyaka thayA che, mukhyapaNe to nirvikalpa svarUpAcaraNa vize ja jeo nimagna che paraMtu kadAcit dharmalobhI anya jIva yAcaka temane dekhI rAgaaMzanA udayathI karuNAbuddhi thAya to temane dharmopadeza Ape che, dIkSA grAhakane dIkSA Ape che tathA potAnA doSa pragaTa kare che tene prAyazcitta vidhi vaDe zuddha kare che evA AcaraNa karavA-karAvavAvALA zrI AcArya parameSThIne amArA namaskAra ho. upAdhyAyanuM svarUpa vaLI je puruSa ghaNA jainazAstrano jJAtA thaIne saMghamAM paThana-pAThanano adhikArI banyo hoya, samasta zAstranA prayojanabhUta arthane jANI ekAgra thaI je potAnA svarUpane dhyAve che, paraMtu kadAcit kaSAya aMzanA udayathI tyAM upayoga na thaMbhe to Agamane pote bhaNe che vA anya dharmabuddhivAnane bhaNAve che. e pramANe samIpavartI bhavya jIvone adhyayana karAvavAvALA zrI upAdhyAya parameSThIne amArA namaskAra ho. sAdhunuM svarUpa e be padavIdhAraka vinA anya samasta je munipadanA dhAraka che, AtmasvabhAvane sAdhe che, potAno upayoga paradravyamAM ISTa-aniSTapaNe mAnI phasAya nahi vA bhAge nahi tema upayogane sAdhe che, bAhyamAM tenA sAdhanabhUta tapazcaraNAdi kriyAmAM pravarte che vA kadAcit bhakti-vaMdanAdi kAryamAM paNa pravarte che, evA AtmasvabhAvanA sAdhaka sAdhu parameSThIne amArA namaskAra ho. 1. sudhA, tRSA, zIta, uSNa, DAMsamasaka, caryA, zayyA, vadha, roga, tRNasparza, mala, nagnatA, arati, strI, niSadhA, Akroza, yAcanA, satkArapuraskAra, alAbha, adarzana, prajJA ane ajJAna-e bAvIsa prakAranA pariSaha che. 2. anazana, avamaudarya, rasaparityAga, vRttiparisaMkhyAna, viviktazayyAsana ane kAyakaleza e cha prakAranAM bAhyatapa tathA prAyazcitta, vinaya, vaiyAvRtya, svAdhyAya, vyutsarga ane dhyAna-e cha prakAranAM aMtaraMga tapa maLI bAra prakAranAM tapa che. -anuvAdaka. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prathama adhikAra pUjyatvanuM kAraNa e pramANe e atAdikanuM svarUpa che te vItarAga vijJAnamaya che, e vaDe ja atAdika stuti yogya mahAna thayA che. kAraNa jIvatattvathI to sarva jIvo samAna che, paraMtu rAgAdi vikAra vaDe vA jJAnanI hInatA vaDa to jIva niMdA yogya thAya che tathA rAgAdikanI hInatA vaDe vA jJAnanI vizeSatA vaDe stuti yogya thAya che. have ahaMta-siddhane to saMpUrNa rAgAdikanI hInatA tathA jJAnanI vizeSatA thavAthI saMpUrNa vItarAgavijJAnabhAva saMbhave che tathA AcArya, upAdhyAya ane sAdhune ekadeza rAgAdikanI hInatA tathA jJAnanI vizeSatAthI ekadeza vItarAgavijJAnabhAva saMbhave che mATe e ahaMtAdika stuti yogya mahAna jANavA. temAM paNa ema samajavuM ke-e ahaMtAdika padamAM mukhyapaNe to zrI tIrthaMkarano tathA gauNapaNe sarva kevalIno adhikAra che. A padanuM prAkRta bhASAmAM arahaMta tathA saMskRtamAM arvat evuM nAma jANavuM. vaLI caudamAM guNasthAnanA anaMtara samayathI mAMDI siddha nAma jANavuM. vaLI jene AcAryapada prApta thayuM hoya te saMghamAM raho vA ekAkI AtmadhyAna karo vA ekalavihArI ho vA AcAryomAM paNa pradhAnatAne pAmI gaNadharapadanA dhAraka ho, e sarvanuM nAma AcArya kahevAmAM Ave che. vaLI paThana-pAThana to anya muni paNa kare che paraMtu jene AcArya dvArA upAdhyAya pada prApta thayuM hoya te AtmadhyAnAdika kArya karavA chatAM paNa upAdhyAya nAma ja pAme che. tathA je padavIdhAraka nathI te sarva muni sAdhusaMjJAnA dhAraka jANavA. ahIM evo koI niyama nathI ke-paMcAcAra vaDe ja AcAryapada hoya che, paThana-pAThanAdi vaDe upAdhyAya pada hoya che tathA mUlaguNanA sAdhanavaDe sAdhu-pada hoya che kAraNa e kriyAo to sarva munijanone sAdhAraNarUpa che paraMtu zabdanayathI teno akSarArtha evo 1 AcAryaH syAdupAdhyAyaH sAdhuzceti trighaagtiH| syurviziSTapadAruDhAstrayo'pi munikunyjraaH|| eko hetu: kriyApyekA vighaJcaiko vahi: smH| tapo dvAdazadhA caikaM vrata caikaM ca pNcdhaa|| trayodazavidhaM caikaM cAritraM smtaikghaa| mUlottaraguNAzcaiko saMyamo'pyekadhA mtH|| pariSahopasargANAM sahanaM ca samaM smRtm| aahaaraadividhishcaikshcryaasthaanaasnaadyH|| mArgo mokSasya saddadRSTirjJAnaM caaritrmaatmnH| ratnatrayaM samaM teSAmapi caantrbhiHsthitim|| dhyAtA dhyAnaM ca dhyeyazca jJAtA jJAnaM ca jnyeysaat| caturvidhArAdhanApi tulyA krodhaadijissnnutaa|| kiMvAtra bahunoktena tdvishesso'vshissyte| vizeSAccheSaniHzeSo nyaaydstyvishessbhaak|| evaM munitrayI khyAtA mahato mahatA mhtaampi| tadvizuddhivizeSo'sti krmaattrtmaatmkH|| artha:- AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e traNa prakAranA uttama munijano potapotAnA vizeSa pado upara ArUDha che arthAt vizeSa-vizeSa padonA bhedathI ja teonA traNa bhedo che. bAkI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 6 ] mokSamArga prakAzaka karavAmAM Ave che. paNa samabhirUDhanayathI padavInI apekSAe ja e AcAryAdika nAma jANavAM. jema zabdanayathI je gamana kare tene gAya kahe che, paraMtu gamana to manuSyAdika paNa kare che! eTale samabhirUDhanayathI paryAya apekSAe e nAma che. te ja pramANe ahIM paNa samajavuM. ahIM siddha bhagavAnanI pahelAM advaitane namaskAra karyA tenuM zuM kAraNa? evo koIne saMdeha upaje tenuM samAdhAnaH zreSTha siddha pada pahelAM ahaMtane namaskAra karavAnuM kA2Na namaskAra karIe chIe e to potAnuM prayojana sAdhavAnI apekSAe karIe chIe. have advaitathI upadezAdikanuM prayojana vizeSa siddha thAya che mATe temane pahelAM namaskAra karyo che. e pramANe advaitAdikanA svarUpanuM ciMtavana karyuM kAraNa ke svarUpa ciMtavana karavAthI vizeSa kArya siddha thAya che. vaLI e advaitAdine paMcaparameSThI paNa kahIe chIe. kAraNa je sarvotkRSTa hoya tenuM nAma parameSTa che. pAMca je parameSThI tenA samAhAra samudAyanuM to anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnAvaraNI ane pratyAkhyAnAvaraNI e traNe prakAranA kaSAyono abhAva hovAthI parigraha mAtrano tyAga karI e traNe mokSa prApti arthe muni thayA che tethI e traNeno hetu eka che. bAhya vratAcaraNarUpa kriyA tathA nigraMtha avasthA e traNenI samAna che. bAra prakAranuM tapazcaraNa, pAMca mahAvrata, tera prakAranuM cAritra, samatA bhAva aThThAvIsa mUlaguNa, corAzIlAkha uttaraguNa ane saMyama e traNenA samAna che. bAvIsa pariSaha-upasarga sahanatA, AhAracaryAvidhi, sthAna ane Asana vagere e traNenA samAna che. aMtarbAhya samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa ratnatraya arthAt mokSamArga paNa e traNeno samAna che. dhyAtA-dhyAna-dhyeya, jJAtA-jJAna-zeya tathA darzana-jJAna-cAritra ane tapa e cAra prakAranI samyak ArAdhanAonuM ArAdhana tathA krodhAdi kaSAyono jaya karavo paNa e traNeno samAna che. vadhAre zuM kahIe ? TuMkAmAM eTaluM ja ke-e traNe prakAranA munijano u52 pramANe sarva prakArathI samAna che. bheda mAtra eTalo ja che ke-potapotAnA padAnusAra je kAMI vizeSatA che te ja mAtra ahIM rahI jAya che. te sivAya bAkInI sarva kriyA vA prakAro e traNenA samAna che. e vAta nyAyathI siddha che. AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e munitrayI mahApuruSomAM sarvathI zreSTha che. jo ke temanA mUlaguNo vA uttaraguNo sAmAnya guNonI apekSAe samAna che topaNa temanA kAryanI apekSAe taratamarUpe e traNemAM 5raspara bheda che. bhAvArtha:- e traNenAM kArya alaga alaga hovAthI temanA pada paNa alaga alaga che. arthAt AcAryane Adeza ane upadeza devAno adhikAra che, upAdhyAyane mAtra upadeza devAno ja adhikAra che tathA anya sAdhujanone na Adeza devAno ke na upadeza devAno adhikAra che. e pramANe e traNemAM paraspara potapotAnA kArya vA padanI apekSAe ja taratamarUpe vizeSatA che. ( zrI lATIsaMhitA sarga 4tho. zloka 160 thI 166 tathA zloka 197-anuvAdaka.) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prathama adhikAra [ 7 nAma paMcaparameSThI* jANavuM. vaLI zrI vRSabha, ajita, saMbhava, abhinaMdana, sumati, padmaprabha, supArtha, caMdraprabha, puSpadaMta, zItala, zreyAMsa, vAsupUjya, vimala, anaMta, dharma, zAMti, kuMthu, ara, mali, munisuvrata, nami, nemi, pArtha ane vardhamAna e nAmanA dhAraka covIsa tIrthaMkara A bharatakSetramAM vartamAna dharmatIrthanA nAyaka thayA, garbha-janma-tapa-jJAna ane nirvANa kalyANako viSe iMdrAdika devo dvArA vizeSa pUjya thaI hAla siddhAlayamAM birAjamAna che temane amArA namaskAra ho. vaLI zrI sImaMdhara, yugamaMdhara, bAhu, subAhu, saMjAtaka, svayaMprabha, vRSabhAnana, anaMtavIrya, sUraprabha, vizAlakIrti, vajadhara, caMdrAnana, caMdrabAhu, bhujaMgama, izvara, nemaprabha, vIrasena, mahAbhadra, devayaza ane ajitavIrya e nAmanA dhAraka pAMca merU saMbaMdhI videhakSetramAM vIsa tIrthakara hAla kevaLajJAna sahita birAjamAna che. temane amArA namaskAra ho. jo ke parameSThIpadamAM temanuM garbhitapaNuM che topaNa vartamAna kALamAM temane vizeSa jANI ahIM judA namaskAra karyA che. vaLI traNa lokamAM je akRtrima jinabiMba birAje che tathA madhya lokamAM vidhipUrvaka je kRtrima jinabiMba birAje che, jemanA darzanAdikathI eka dharmopadeza vinA anya potAnA hitanI siddhi jevI zrI tIrthakara kevaLInA darzanAdikathI thAya che tevI ja ahIM thAya che, te sarva jinabiMbone amArA namaskAra ho. vaLI kevaLI bhagavAnanI divya dhvani dvArA prarUpita upadeza anusAra zrIgaNadharadeva dvArA racita aMga-prakIrNaka anusAra anya AcAryAdika dvArA racelA graMthAdika che te sarva jinavacana che. syAdvAda cihna dvArA oLakhavA yogya che. nyAyamArgathI aviruddha che mATe prAmANika che tathA jIvone tattvajJAnanuM kAraNa che mATe upakArI che tene amArA namaskAra ho. vaLI caityAlaya, ArjikA, utkRSTa zrAvaka Adi dravya, tIrthakSetrAdi kSetra, kalyANakALa Adi kALa tathA ratnatrayAdi bhAva je mAre namaskAra karavA yogya che tene namaskAra karuM chuM tathA je tethI nyUna vinaya karavA yogya che temano paNa yathAyogya vinaya karuM chuM. e pramANe potAnA iSTanuM sanmAna karI maMgala karyuM. have e arahaMtAdika iSTa kevI rIte che teno vicAra karIe chIe. je vaDe sukha upaje vA duHkha viNase e kAryanuM nAma prayojana che. e prayojananI jenAthI siddhi thAya te ja ApaNuM iSTa che. have A avasaramAM amane vItarAga vizeSa jJAnanuM hovuM e ja prayojana che, kAraNa enAthI nirAkula satyasukhanI * "parame titi ti parameDI" A pramANe vyutpatti artha thAya che. anuvAdaka. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 8 ] mokSamArga prakAzaka prApti thAya che. ane AkulatArUpa duHkhano nAza thAya che. vaLI e prayojananI siddhi zrI arihaMtAdika vaDe thAya che. kevI rIte te ahIM vicArIe chIe. arihaMtAdikathI prayojana siddhi AtmAnA pariNAma traNa prakAranA cheH saMkaleza, vizuddha ane zuddha. tIvra kapAyarUpa saMkaleza che, maMdakapAyarUpa vizuddha che ane kaSAya rahita zuddha pariNAma che. have vItarAga vizeSajJAnarUpa potAnA svabhAvanA ghAtaka jJAnAvaraNAdi ghAtikarmono to saMkaleza pariNAma vaDe tIvra baMdha thAya che, vizuddha pariNAma vaDe maMdabaMdha thAya che vA vizuddha pariNAma prabala hoya to pUrvanA tIvra baMdhane paNa maMda kare che, tathA zuddha pariNAma vaDe baMdha thato ja nathI. kevaLa tenI nirjarA ja thAya che. arihaMtAdika pratye je stavanAdirUpa bhAva thAya che te kaSAyanI maMdatApUrvaka hoya che mATe te vizuddha pariNAma che. tathA samasta kapAyabhAva maTADavAnuM sAdhana che tethI te zuddha pariNAmanuM kAraNa paNa che. to evA pariNAma vaDe potAnA ghAtaka ghAtikarmanuM hInapaNuM thavAthI svAbhAvikapaNe ja vItarAga vizeSajJAna pragaTa thAya che. jeTalA aMze te (ghAtikarma) hIna thAya teTalA aMzathI te (vItarAga vizeSajJAna) pragaTa thAya che. e pramANe zrI arihaMtAdika vaDe potAnuM prayojana siddha thAya che. athavA zrIarihaMtAdikanA AkAranuM avalokana vA svarUpa vicAra, temanA vacananuM zravaNa, nikaTavarti hovuM athavA temanA anusAra pravartavuM e vagere kArya tatkAla ja nimittabhUta thai rAgAdikane hIna kare che. jIva-ajIvAdikanuM vizeSa jJAna upajAve che mATe e pramANe paNa zrI arihaMtAdika vaDe vItarAga vizeSajJAnarUpa prayojananI siddhi thAya che. prazna- temanAthI evA prayojananI to e pramANe siddhi thAya che paraMtu je vaDe Indriyajanita sukha upaje vA du:kha viNase evA prayojananI siddhi temanAthI thAya che ke nahi? uttara- atAdikamAM je stavanAdirUpa vizuddha pariNAma thAya che, jenAthI aghAtikarmonI zAtA Adi puNya prakRtiono baMdha thAya che, vaLI je te pariNAma tIvra hoya to pUrve je azAtA Adi pApaprakRti bAMdhI hatI tene paNa maMda kare che, athavA naSTa karI puNya prakRtirUpe pariNamAve che, je puNyano udaya thatAM indriyasukhanA kAraNabhUta sAmagrI svayaM maLe che, tathA pApano udaya dUra thatAM du:khanA kAraNabhUta sAmagrI svayaM dUra thAya che. e pramANe prayojananI siddhi paNa temanAthI thAya che. athavA jainazAsananA bhakta devAdiko te bhaktapuruSane aneka indriya-sukhanA kAraNabhUta sAmagrIono saMyoga karAve che tathA duHkhanA kAraNabhUta sAmagrIone dUra kare che. e pramANe paNa e prayojananI siddhi zrIarihaMtAdika vaDe thAya che. paraMtu e prayojanathI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prathama adhikAra [ 9 kAMI potAnuM hita thatuM nathI; kAraNa ke kaSAyabhAva vaDe bAhya sAmagrIomAM ISTa-aniSTapaNuM mAnI AtmA pote ja sukha-du:khanI kalpanA kare che. kaSAya vinA bAhya sAmagrI kAMI sukhaduHkhanI dAtA nathI. vaLI kaSAya che te sarva AkulatAmaya che mATe indriyajanita sukhanI icchA karavI vA duHkhathI DaravuM e badho bhrama che. vaLI evA prayojana arthe arihaMtAdikanI bhakti karavA chatAM paNa tIvra kaSAya hovAthI pApabaMdha ja thAya che mATe e prayojananA arthI thavuM yogya nathI. kAraNa ke arihaMtAdikanI bhakti karatAM evAM prayojana to svayaM siddha thAya che. e pramANe zrI arihaMtAdika parama iSTa mAnavA yogya che. vaLI e zrI arihaMtAdika ja parama maMgaLa che, temAM bhaktibhAva thatAM parama maMgaLa thAya che kAraNa "maMga" eTale sukha tene "lAti" eTale Ape, athavA "ma" eTale pApa tene "gAlayati" eTale gALe tenuM nAma maMgaLa che. have e vaDe pUrvokta prakArathI baMne kAryonI siddhi thAya che. mATe temanAmAM parama maMgaLapaNuM saMbhave che. ahIM koI prazna kare ke prathama graMthanI zarUAtamAM maMgaLa karyuM tenuM zuM kAraNa? tenuM samAdhAnaH maMgalAcaraNa karavAnuM kAraNa sukhapUrvaka graMthanI samApti thAya, pApanA udayathI koI vighna na thAya e hetuthI ahIM prathama maMgaLa karyuM che. prazna- anyamatI e pramANe maMgaLa karatA nathI chatAM temane paNa graMthanI samAsatA tathA vinano nAza thato jovAmAM Ave che tenuM zuM kAraNa? uttara:- anyamatInI graMtha-racanA mohanA tIvra udayavaDe mithyAtva kaSAyabhAvone poSatA viparIta arthanuM nirUpaNa kare che, mATe tenI nirvijJa samAptatA to e pramANe maMgaLa karyA vinA ja thAya. kAraNa jo e pramANe maMgaLavaDe moha maMda thaI jAya to temanAthI evuM viparIta kArya kema bane? paNa ame A graMtha racIe chIe temAM mohanI maMdatAvaDe vItarAga tattvavijJAnane poSaNa karavAvALA arthonuM prarUpaNa karIzuM tethI tenI nirvighna samAptatA to e pramANe maMgaLa karavAthI ja thAya. jo ema maMgaLa na karavAmAM Ave to mohanuM tIvrapaNuM rahe ane tethI AvuM uttama kArya kema bane? prazna:- e vAta to kharI, paraMtu A pramANe maMgaLa na karanArane paNa sukha jovAmAM Ave che-pApano udaya dekhAto nathI, ane koI evuM maMgaLa karanArane paNa sukha dekhavAmAM AvatuM nathI, paraMtu pApano udaya dekhAya che mATe temAM pUrvokta maMgalapaNuM kevI rIte bane? uttara:- jIvonA saMkaleza-vizuddha pariNAma aneka jAtinA che jethI pUrve aneka Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 10 ] mokSamArga prakAzaka kALamAM bAMdhelAM karma eka kALamAM udaya Ave che, mATe jema jeNe pUrve ghaNA dhanano saMcaya karyo hoya tene to kamAyA sivAya paNa dhana jovAmAM Ave che-devuM dekhAtuM nathI, paraMtu jene pUrvanuM ghaNuM RNa hoya tene dhana kamAvA chatAM paNa deNadAra dekhavAmAM Ave che dhana dekhAtuM nathI. paraMtu vicAra karatAM kamAvuM e dhana thavAnuM ja kAraNa che paNa RNanuM kAraNa nathI. te pramANe ja pUrve jeNe ghaNuM puNya bAMdhyuM hoya tene ahIM evAM maMgaLa karyA vinA paNa sukha jovAmAM Ave che, pApano udaya dekhAto nathI. vaLI jeNe pUrve ghaNuM pApa bAMdhyuM hoya tene ahIM evA maMgaLa karavA chatAM paNa sukha dekhAtuM nathI. pApano udaya dekhAya che. paraMtu vicAra karatAM evAM maMgaLa to sukhanuM ja kAraNa che paNa pApa-udayanuM kAraNa nathI. e pramANe pUrvokta maMgaLamAM maMgaLapaNuM bane che. prazna- e vAta sAcI, paraMtu jinazAsananA bhakta devAdika che teoe evAM maMgaLa karavAvALAne sahAyatA na karI tathA maMgaLa na karanArane daMDa na Apyo tenuM zuM kAraNa? uttara- jIvone sukha-du:kha thavAnuM prabaLa kAraNa potAnAM karmono udaya che ane te anusAra bAhya nimitta banI Ave che mATe pApano jene udaya hoya tene evI sahAyatAnuM nimitta banatuM nathI tathA jene puNyano udaya hoya tene daMDanuM nimitta banatuM nathI. e nimitta kevI rIte na bane te kahIe chIe: devAdika che teo kSayopazamajJAnathI sarvane yugapat jANI zaktA nathI tethI maMgaLa karanArane tathA nahIM karanArane jANavAnuM koI devAdikane koI kALamAM bane che mATe jo tene jANavAmAM ja na Ave to sahAya ke daMDa te kevI rIte karI zake ? tathA jANapaNuM hoya te veLA potAnAmAM ja ati maMda kaSAya hoya to tene sahAya vA daMDa devAnA pariNAma ja thatA nathI ane jo tIvra kaSAya hoya to dharmAnurAga thato nathI. vaLI madhyama kaSAyarUpa e kArya karavAnA pariNAma thAya chatAM potAnI zakti na hoya to te zuM kare? e pramANe sahAya ke daMDa devAnuM nimitta banatuM nathI. potAnI zakti hoya, dharmAnurAgarUpa maMdakaSAyanA udayathI tevA ja pariNAma thAya te samayamAM anya jIvonA dharma-adharmarUpa kartavyane jANe to koI devAdika koI dharmAtmAne sahAya kare vA koI adharmIne daMDa de. have e pramANe kArya thavAno koI niyama to nathI. e pramANe uparanA praznanuM samAdhAna karyuM. ahIM ATaluM samajavA yogya che ke-sukha thavAnI vA duHkha thavAnI, sahAya karAvavAnI vA duHkha apAvavAnI je icchA che te kaSAyamaya che, tatkAlamAM vA bhAvimAM duHkhadAyaka che. mATe evI icchA choDI ame to eka vItarAga vizeSajJAna thavAno arthI banI zrIarihaMtAdikane namaskArAdirUpa maMgaLa karyuM che. e pramANe maMgaLAcaraNa karI have sArthaka mokSamArga prakAzaka' nAmanA graMthano udyota karIe chIe. tyAM "A graMtha pramANa che' evI pratIti karAvavA arthe pUrva anusAranuM svarUpa nirUpaNa karIe chIe. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prathama adhikAra [ 11 graMthanI prAmANikatA ane Agama paraMparA akArAdi uccAra to anAdi nidhana che, koIe navA karyA nathI. eno AkAra lakhavo te to potAnI IcchAnusAra aneka prakArarUpa che, paraMtu bolavAmAM Ave che te akSara to sarvatrasarvadA e ja pramANe pravarte che ke "siddho samAnAya:' arthAt varNa uccArano saMpradAya svayaMsiddha che. vaLI akSarothI nipajelAM satya arthanAM prakAzaka padonA samUhanuM nAma zruta che, te paNa anAdinidhana che. jema "jIva" evuM anAdinidhana pada che te jIvane jaNAvavAvALuM che. e pramANe potapotAnA satya arthamAM prakAzaka je aneka pada teno je samudAya che tene zruta jANavuM. vaLI jema motI to svayaMsiddha che temAMthI koI thoDAM motIne, koI ghaNA motIne, koI koI prakAre tathA koI koI prakAre gUMthI ghareNuM banAve che tema pada to svayaMsiddha che, temAMthI koI thoDAM padone, koI ghaNAM padone, koI koI prakAre tathA koI koI prakAre gUMthI (joDI vA lakhI) graMtha banAve che, tema huM paNa e satyArtha padone mArI buddhi anusAra gUMthI graMtha banAvuM chuM. temAM huM mArI buddhipUrvaka kalpita jUThA arthanAM sUcaka pado gUMthato nathI mATe A graMtha pramANarUpa jANavo. prazna- e ja padonI paraMparA A graMtha sudhI kevI rIte pravarte che? uttara- anAdi kAlathI tIrthakara kevalI thatA AvyA che. temanAmAM sarvazapaNuM hoya che tethI temane e padonuM tathA tenA arthanuM paNa jJAna hoya che. tathA je vaDe anya jIvone e padonA arthanuM jJAna thAya evo tIrthakara kevaLIno divyadhvani dvArA upadeza thAya che te anusAra gaNadharadeva aMga-prakIrNakarUpa graMtha-racanA kare che. vaLI tadanusAra anya anya AcAryAdika nAnA prakAre graMthAdikanI racanA kare che. tene koI abhyAse che, koI kahe che tathA koI sAMbhaLe che. e pramANe paraMparA mArge cAlyo Ave che. have A bharatakSetramAM vartamAna avasarpiNI kALa cAle che temAM covIsa tIrthaMkara thayA. temAM zrI vardhamAna nAmanA aMtima tIrthaMkara deva thayA jeo kevaLajJAna birAjamAna thaI jIvone divyadhvani dvArA upadeza devA lAgyA. je sAMbhaLavAnuM nimitta pAmIne zrI gautamagaNadhare agamya arthane paNa jANI dharmAnurAgavaza aMga-prakIrNakanI racanA karI. vaLI zrI vardhamAna svAmInA mokSa-gamana pachI A paMcama kALamAM gautama, sudharma ane jaMbUsvAmI nAmanA traNa kevaLI thayA. te pachI kALadoSathI kevaLajJAnI hovAno abhAva thayo. keTalAka kALa sudhI dvAdazAMganA pAThI zrutakevaLI rahyA. pachI temano paNa abhAva thayo. tyAra pachI keTalAka kALa sudhI thoDA aMganA pAThI rahyA. teoe ema jANyuM ke "bhaviSya kALamAM amArA jevA paNa jJAnI raheze nahi." ema jANI temaNe graMtharacanA karI ane dvAdazAMgAnukUla prathamAnuyoga, karaNAnuyoga, caraNAnuyoga ane dravyAnuyoganA aneka graMtha racyA. temano Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 12 ] mokSamArga prakAzaka paNa abhAva thatAM teonA anusAre anya AcAryoe racelA graMtha vA e graMthanA anusAra racelA graMthanI ja pravRtti rahI. temAM paNa kALadoSathI keTalAka graMthano duSTa purUSo dvArA nAza thayo vA mahAna graMthono abhyAsAdi na thavAthI paNa nAza thayo. vaLI keTalAka mahAna graMtho jovAmAM Ave che paNa buddhinI maMdatAthI Aje teno abhyAsa thato nathI. jema dakSiNamAM gomaTTasvAmInI pAse mUlabidrI nagaramAM zrIdhavala-mahAdhavala-jayadhavala graMtho hAla che, paraMtu te darzana mAtra ja che. (have to pAsa che ) keTalAka graMtho potAnI buddhivaDa abhyAsa karavA yogya che temAM paNa thoDA ja graMthono abhyAsa Aje bane che. evA A nikRSTa kALamAM utkRSTa jainamatanuM ghaTavuM thayuM. chatAM paraMparA dvArA Aje paNa jaina zAstramAM satya arthanAM prakAzaka padono sadabhAva pravarte che. graMthakartAno Agama abhyAsa vaLI A kALamAM huM manuSya paryAya pAmyo tyAM mArA pUrva saMskArathI vA bhaluM thavA yogya hatuM tethI mAro jainazAstramAM abhyAsa karavAno udhama thayo, jethI vyAkaraNa, nyAya, gaNita Adi upayogI granthono kiMcita abhyAsa karI TIkA sahita zrI samayasAra, paMcAstikAya, pravacanasAra, niyamasAra, gomaTasAra, labdhisAra, trilokasAra, tattvArthasUtra, kSapaNAsAra, puruSArthasiddhayupAya, aSTapAhuDa ane AtmAnuzAsanAdi zAstra, tathA zrAvaka-muninA AcAranAM prarUpaka aneka zAstra, sukathAsahita purANAdika zAstra e vagere aneka zAstramAM mArI buddhi anusAra abhyAsa varte che. jethI mane paNa kiMcit satyArtha padonuM jJAna thayuM che. vaLI A nikRSTa samayamAM mArA jevA maMdabuddhivAna karatAM paNa hInabuddhinA dhAraka ghaNA manuSyo jovAmAM Ave che. teone e padonA arthanuM jJAna thavA mATe dharmAnurAgavaza dezabhASAmaya graMtha karavAnI mane icchA thaI tethI huM A graMtha banAvuM chuM. temAM paNa artha sahita eja padonuM prakAzana che. tyAM ATalI vizeSatA che ke jema prAkRta-saMskRta zAstromAM prAkRta-saMskRta pado lakhavAmAM Ave che tema ahIM apabhraMzapUrvaka vA yathArthapaNApUrvaka dezabhASArUpa pado lakhavAmAM Ave che, paraMtu tenA arthamAM kAMI paNa vyabhicAra nathI. e pramANe A graMtha sudhI e ja satyArtha padonI paraMparA pravarte che. prazna- e pramANe paraMparA to ame jANI, paraMtu te paraMparAmAM satyArtha padonI ja racanA thatI AvI che ane asatyArtha pada nathI meLavyAM evI pratIti amane kevI rIte thAya? asatya pada racanAno niSedha uttara- ati tIvra kaSAya thayA vinA asatyArtha padonI racanA bane nahi, kAraNa ke asatya racanA vaDe paraMparAthI aneka jIvonuM mahAburuM thAya ane potAne paNa evA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prathama adhikAra [ 13 mahA hiMsAnA phlevarDa narka-nigodamAM gamana karavuM thAya. evuM mahAviparIta kArya to krodha, mAna, mAyA, lobhanI atyaMta tIvratA thatAM ja thAya. have jainadharmamAM to evo kaSAyavAna thato nathI. prathama mULa upadezadAtA to zrI tIrthaMkara kevaLI thayA te to mohanA sarvathA nAzathI sarva kaSAyathI rahita ja che. vaLI graMthakartA gaNadhara vA AcArya che teo mohanA maMda udayathI sarva bAhmAtmyatara parigraha choDI mahA maMda kaSAyI thayA che, temanAmAM e maMda kaSAya vaDe kiMcit zubhopayoganI ja pravRtti hoya che anya kAMI prayojana nathI. tathA zraddhALu grahastha koI graMtha banAve che, te paNa tIvra kaSAyI hotA nathI. jo e tIvra kaSAyI hoya to sarva kaSAyano je te prakAre nAza karavAvALo je jainadharma temAM tene ruci ja kayAMthI thAya? athavA jo mohanA udayathI anya kAryo vaDe kaSAyane poSaNa kare che to karo, paraMtu jinaAjJAbhaMga vaDe potAnA kaSAyane poSaNa kare to tenAmAM jainIpaNuM rahetuM nathI. e pramANe jainadharmamAM evo tIvra kaSAyI koI thato nathI, ke je asatya padonI racanA karI paranuM ane potAnuM janmojanmamAM buruM kare! prazna:- paNa koI jainAbhAsa tIvra kaSAyI hoya te asatyArtha padone jainazAstramAM meLave ane pAchaLa tenI paraMparA cAlI jAya to zuM karavuM? utta2:- jema koI sAcA motInA dhareNAmAM jUThA motI meLave paNa tenI jhalaka maLatI Ave nahi, mATe parIkSA karI, pArakhu hoya te to ThagAya nahi, koI bhoLo hoya te ja motInA nAmathI ThagAya. vaLI tenI paraMparA paNa cAle nahi, vacce tarata ja koI jUThA motIono niSedha kare che tema koI satyArtha padonA samUharUpa jainazAstromAM asatyArtha pada meLave paraMtu jainazAstranA padomAM to kaSAya maTADavAnuM vA laukika kArya ghaTADavAnuM prayojana hoya che. have e pApIe temAM je asatyArtha pada meLavyAM che temAM kaSAya poSavAnuM vA laukika kArya sAdhavAnuM prayojana che. e prayojana maLatuM niha AvavAthI jJAnI parIkSAvaDe ThagAto nathI paNa koI mUrkha hoya te ja jainazAstranA nAmathI ThagAya. vaLI tenI paraMparA paNa cAlatI nathI. tarata ja koI e asatyArtha padono niSedha kare che. vaLI evA tIvrakaSAyI jainAbhAsa ahIM AvA nikRSTa kALamAM ja hoya che, paNa utkRSTa kSetra kALa ghaNAM che temAM to evA hotA ja nathI. mATe jainazAstromAM asatyArtha padonI paraMparA cAlatI ja nathI ema nizcaya karavo. prazna:- kaSAya bhAvathI asatyArtha pada na meLave, paraMtu granthakartAne potAnA kSayopazama jJAnamAM koI anyathA artha bhAsavAthI asatyArtha pada meLave tenI to paraMparA cAle ? utta2:- mUla graMthakartA gaNadharadeva to pote cAra jJAnanA dhAraka che tathA sAkSAt Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 14 ]. mokSamArga prakAzaka kevalIno divya dhvani upadeza sAMbhaLe che, jenA atizaya vaDa temane satyArtha ja bhAse che, te anusAra teo graMtha racanA kare che. have e graMthomAM to asatyArtha pada kevI rIte gUMthI zakAya? tathA anya AcAryAdika graMtha racanA kare che teo paNa yathAyogya samyajJAnanA dhAraka che vaLI teo mULa graMthonI paraMparA dvArA graMtha-racanA kare che, je padonuM potAne jJAna na hoya tenI to teo racanA karatA nathI, paNa je padonuM jJAna hoya tene ja samyajJAna pramANapUrvaka barAbara gUMthe che; have prathama to evI sAvadhAnatAmAM asatyArtha pada gUMthyAM jAya nahi tathApi kadAcit potAne pUrva graMthonAM padono artha anyathA ja bhAse ane potAnI pramANatAmAM paNa te ja pramANe besI jAya to tenuM kAMI tene vaza nathI. paraMtu ema koIkane ja bhAse, sarvane nahi. mATe jene satyArtha bhAsyo hoya te teno niSedha karI paraMparA cAlavA de nahi. vaLI ATaluM vizeSa jANavuM ke-jene anyathA jANavAthI jIvanuM burU thAya evA deva-guru-dharmAdika vA jIva-ajIvAdika tattvone to zraddhALu jainI anyathA jANe ja nahi, enuM to jainazAstromAM prasiddha kathana che. tathA jene bhramathI anyathA jANavA chatAM paNa, tene jinanI AjJA mAnavAthI jIvanuM buruM na thAya evA koI sUkSma arthamAM koIne koI artha anyathA pramANamAM lAve topaNa teno vizeSa doSa nathI. zrIgommasAramAM paNa kahyuM che ke sammAiTThI jIvo uvaiTuM pavayaNaM tu sddhdi| saddati abhAva nANamANo guruziyo ITIo 27 jIvakAMDa artha - "samyagneSTi jIva upadezita satya pravacanane zraddhAna kare che tathA ajANamAna gurunA yogathI asatyane paNa zraddhAna kare che". vaLI mane paNa vizeSajJAna nathI tathA jinaAjJA bhaMga karavAno ghaNo bhaya che, paraMtu e ja vicAranA baLathI A graMtha racavAnuM sAhasa karuM chuM. tethI A granthamAM jevuM pUrva granthomAM varNana che tevuM ja varNana karIza, athavA koI ThekANe pUrva granthomAM sAmAnya gUDha varNana che teno vizeSabhAva pragaTa karI ahIM varNana karIza. e pramANe varNana karavAmAM huM ghaNI sAvadhAnI rAkhIza tema chatAM koI ThekANe sUkSma arthanuM anyathA varNana thaI jAya to vizeSa buddhimAna hoya teo tene barAbara karI zuddha kare evI mArI prArthanA che. e pramANe A zAstra racavAno nizcaya karyo. have kevAM zAstra vAMcavA-sAMbhaLavA yogya che tathA te zAstranA vaktA-zrotA kevA joIe te ahIM kahuM chuM. kevAM zAstra vAMcavA-sAMbhaLavA yogya che je Agama mokSamArgano prakAza kare te ja Agama vAMcavA-sAMbhaLavA yogya che, kAraNa ke saMsAramAM jIva nAnA prakAranAM duHkhothI pIDita che. jo zAstra-rUpI dIpaka vaDe te mokSamArgane pAme to te mokSamArgamAM pote gamana karI e duHkhothI mukta thAya. have mokSamArga to eka vItarAgabhAva che mATe je zAstromAM koI prakAre rAga dveSa moha bhAvono Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prathama adhikAra [ 15 niSedha karI vItarAgabhAvanuM prayojana pragaTa karyuM hoya te ja zAstro vAMcavA-sAMbhaLavA yogya che, paNa je zAstromAM zrRMgA2-bhoga kutUhalAdi poSI rAgabhAvanuM tathA hiMsA yuddhAdika poSI dveSabhAvanuM vA atattva-zraddhAna poSI mohabhAvanuM prayojana pragaTa karyuM hoya te zAstra nathI paNa zastra che. kAraNa je rAga-dveSa-moha bhAvavaDe jIva anAdithI duHkhI thayo tenI vAsanA to jIvane vagara zIkhavADe paNa hatI ja ane vaLI A zAstro vaDe tenuM ja poSaNa karyuM tyAM bhalu thavAnI temaNe zuM zikSA ApI? mAtra jIvanA svabhAvano ghAta ja karyo. eTalA mATe evAM zAstro vAMcavA-sAMbhaLavA yogya nathI. ahIM vAMcavA-sAMbhaLavA pramANe joDavAM, zIkhavAM, zIkhavADavAM, lakhavAM ane lakhAvavAM Adi kArya paNa upalakSaNathI jANI levAM. e pramANe sAkSAt vA paraMparA vaDe eka vItarAgabhAvane poSaNa kare evAM zAstra ja abhyAsa karavA yogya che. vaktAnuM svarUpa prathama to jaina zraddhAnamAM daDha hoya, kAraNa jo pote azraddhALu hoya to anyane zraddhALu kevI rIte kare ? zrotA to potAnAthI paNa hIna buddhinA dhAraka che. temane koI samyag yukti vaDe te zraddhALu kevI rIte kare ? ane zraddhAna ja sarva dharmanuM mUla che. vaLI vidyAbhyAsa karavAthI jene zAstra vAMcavA yogya buddhi pragaTa thaI hoya, kAraNa evI zakti vinA te vaktApaNAno adhikArI kema thAya? vaLI samyajJAnavaDe sarva prakAranA vyavahAra-nizcayAdirUpa vyAkhyAnano abhiprAya je pichAnato hoya, kAraNa ke jo ema na hoya to koI ThekANe anya prayojanapUrvaka vyAkhyAna hoya tenuM anya prayojana pragaTa karI viparIta pravRtti karAve. vaLI jene jinaAjJA bhaMga karavAno ghaNo bhaya hoya, kAraNa ke jo evo na hoya to koI abhiprAya vicArI sUtraviruddha upadeza ApI jIvonuM buruM kare. kahyuM che ke bahuguNAvijjANilayo asuttabhAsI tahAvi muttavvo / jaha varamaNijutto vi hu vigdhayaro visaharo loe / / artha:- je puruSa ghaNA kSamAdika guNo tathA vyAkaraNAdi vidhAnuM sthAna che chatAM jo te utsUtrabhASI che to choDavA yogya ja che. jema utkRSTa maNisahita sarpa che te lokamAM vizrvano ja karavAvALo che. vaLI jene zAstra vAMcI AjIvikAdi laukika kArya sAdhavAnI icchA na hoya, kAraNa ke jo AzAvAna hoya to yathArtha upadeza ApI zake nahi, tene to kaMIka zrotAnA abhiprAyAnusA2 vyAkhyAna karI potAnuM prayojana sAdhavAno ja abhiprAya rahe. vaLI zrotAothI vaktAonuM pada uMcuM che paraMtu jo vaktA lobhI hoya to te zrotAthI hIna Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 16 ] mokSamArga prakAzaka thaI jAya ane zrotA UMcA thAya. vaLI tenAmAM tIvra krodha-mAna na hoya, kAraNa tIvra krodhI mAnInI niMdA na thAya ane zrotA tenAthI DaratA rahe to tenAthI potAnuM hita kema thAya? vaLI pote ja judA judA prazna uThAvI teno uttara kare athavA anya jIva aneka prakArathI vicArapUrvaka prazna kare to miSTa vacana dvArA jema teno saMdeha dUra thAya tema samAdhAna kare tathA je potAnAmAM uttara ApavAnuM sAmarthya na hoya to ema kahe ke mane tenuM jJAna nathI paNa koI vizeSa jJAnIne pUchI huM uttara ApIza. athavA koI avasara pAmI tamane koI vizeSa jJAnI maLe to tene pUchI saMdeha dUra karazo ane mane paNa darzAvazo. kAraNa ke Ama na hoya ane abhimAnapUrvaka potAnI paMDitatA jaNAvavA ja prakaraNa viruddha artha upadeze to viruddha zraddhAna thavAthI zrotAonuM buruM thAya ane jainadharmanI paNa niMdA thAya. arthAta jo evo na hoya to zrotAno saMdeha dUra thAya nahi, pachI kalyANa to kayAMthI thAya ? tathA jainamatanI prabhAvanA paNa thAya nahi. vaLI jenAmAM anItirUpa lokaniMgha kAryonI pravRtti na hoya, kAraNa lokaniMdya kAryo vaDe te hAsyanuM sthAnaka thaI jAya to tenA vacanane pramANa koNa kare? ulaTo jainadharmane lajAve. vaLI te kuLahIna, aMgahIna ane svara bhaMgatAvALo na hoya paNa miSTravacanI tathA prabhutAyukta hoya te ja lokamAM mAnya hoya. jo evo na hoya to vaktApaNAnI mahattA zobhe nahi. e pramANe uparanA guNo to vaktAmAM avazya joIe. zrIAtmAnuzAsanamAM paNa kahyuM che ke prAjJaH prAptasamastazAstrahRdayaH pravyaktalokasthitiH, prAstAzaH pratibhApara: prazamavAna prAgeva dRssttottrH| prAyaH praznasaha: prabhuH paramanohArI parAnindayA, brUyAddharmakathAM gaNI guNanidhiH prspssttmissttaakssrH|| 5 / / artha:- je buddhimAna hoya, samasta zAstronA rahasyane pAmyo hoya, lokamaryAdA jene pragaTa thaI hoya, AzA jenI asta thaI hoya, kAMtimAna hoya, upazamavaMta hoya, prazna thatAM pahelAM ja uttarane je jANato hoya, bAhulyapaNe aneka praznono sahana karavAvALo hoya, prabhutAyukta hoya, paranA vA para dvArA potAnA niMdArahitapaNAvaDa paranA manano haravAvALo hoya, guNanidhAna hoya ane spaSTamiSTa jenAM vacana hoya evo sabhAno nAyaka dharmakathA kahe. vaLI vaktAnAM vizeSa lakSaNa A pramANe che ke jo vyAkaraNa-nyAyAdika vA moTAM moTAM jainazAstronuM tene vizeSa jJAna hoya to vizeSapaNe vaktApaNuM zobhe. vaLI e uparAMta adhyAtmarasadvArA potAnA svarUpanuM yathArtha anubhavana jene na thayuM hoya te puruSa jainadharmanA marmane na jANatAM mAtra paddhati dvArA ja vaktA thAya che, to tenAthI adhyAtmarasamaya sAcA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prathama adhikAra [ 17 jainadharmanuM svarUpa kevI rIte pragaTa thAya? mATe AtmajJAnI hoya to sAcuM vaktApaNuM hoya, kAraNa zrI pravacanasAramAM paNa kahyuM che ke-AgamajJAna, tattvArthazraddhAna ane saMyamabhAva e traNe AtmajJAnazUnya kAryakArI nathI. vaLI dohA pAhuDamAM paNa kahyuM che keH paMDiya paMDiya paMDiya kaNa choDi vitusa kNddiyaa| paya atthaM tuTThosi paramattha Na jANai muuddhosi|| 85 / / artha:- he pAMDe! he pAMDe! he pAMDe! tuM kaNane choDI mAtra tusa ja khAMDe che arthAt tuM artha ane zabdamAM ja saMtuSTa che paNa paramArtha jANato nathI mATe mUrkha ja che. vaLI cauda vidyAmAM paNa pahelAM adhyAtmavidhA pradhAna kahI che, mATe adhyAtmarasano rasika vaktA hoya te ja jainadharmanA rahasyano vaktA jANavo. vaLI je vaktA buddhiRddhinA dhAraka hoya tathA avadhi, mana:paryaya ane kevaLajJAnanA dhaNI hoya te mahA vaktA jANavA. evA vaktAonA vizeSa guNa jANavA. e vizeSa guNadhArI vaktAno saMyoga maLI Ave to ghaNuM ja sAruM, paNa na maLe to zraddhAnAdika guNonA dhAraka vaktAonA ja mukhathI zAstra zravaNa karavuM. evA guNavaMta muni vA zrAvakanA mukhathI to zAstra zravaNa karavuM yogya che paNa paddhatibuddhivaDa vA zAstra sAMbhaLavAnA lobhathI zraddhAnAdi guNarahita pApI puruSonA mukhathI zAstra sAMbhaLavuM ucita nathI. kahyuM che ke taM jiNa ANapareNaya dhammo so yacca sugurU paasmmi| aha ucio saddhAo tatsuvaesassa khgaao|| artha:- je jinaAjJA mAnavAmAM sAvadhAna che temaNe nigraMtha sugurunA nikaTamAM ja dharma zravaNa karavo yogya che, athavA e sugurunA ja upadezane kahevAvALA ucita zraddhALu zrAvakanA mukhathI dharma zravaNa karavA yogya che. evo dharmabuddhivAna vaktA upadezadAtA hoya te ja potAnuM ane anya jIvonuM bhaluM kare che. paNa je kaSAya buddhivaDa upadeza Ape che te potAnuM ane anya jIvonuM buruM kare che. e pramANe vaktAnuM svarUpa kahyuM. have zrotAnuM svarUpa kahe che zrotAnuM svarUpa bhaluM thavA yogya che tethI je jIvane evo vicAra Ave che ke huM koNa chuM? kayAMthI AvI ahIM janma dharyo che? marIne kayAM jaIza? mAruM svarUpa zuM che? A cAritra kevuM banI rahyuM che? mane je A bhAvo thAya che tenuM phaLa zuM Avaze? tathA A jIva duHkhI thaI 1 A graMthamAM keTaleka sthaLe "paddhatibuddhi' zabda Ave che. teno artha:- paddhati eTale paraMparA yA rItarivAja, tene anusaravAne TevAyelI buddhi evo samajavo joIe. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 18 ] mokSamArga prakAzaka rahyo che to e du:kha dUra thavAno upAya zuM che? mane ATalI vAtano nirNaya karI jethI kaMIka mAruM hita thAya e ja karavuM. evA vicArathI koI jIva udyamavata thayo che. vaLI e kAryanI siddhi zAstra sAMbhaLavAthI thatI jANI ati prItipUrvaka zAstra sAMbhaLe che. kAMI pUchavuM hoya to pUche, vaLI gurue kahelA arthane potAnA aMtaraMgamAM vAraMvAra vicAre che ane potAnA vicArathI satya ane arthano nizcaya karI kartavya hoya temAM udyamI thAya che. e pramANe to navIna zrotAnuM svarUpa jANavuM. vaLI je jainadharmano daDha zraddhALu che, nAnA (aneka prakAranAM zAstra sAMbhaLavAthI jenI buddhi nirmaLa thaI che, vyavahAra-nizcayAdikanuM svarUpa yathArthapaNe jANI sAMbhaLelA arthane yathAvat nizcaya jANI avadhAre che, prazna upaje to ati vinayavAna thaI prazna kare che athavA paraspara aneka praznottaravaDe vastuno nirNaya kare che, zAstrAbhyAsamAM ati Asakta che tathA dharmabuddhipUrvaka nidha kAryono tyAgI thayo che; evA jIvo zAstranA zrotA joIe. vaLI zrotAnAM vizeSa lakSaNo A pramANe paNa che. jene kaMIka vyAkaraNa nyAyAdikanuM vA mahAna jainazAstronuM jJAna hoya to zrotApaNuM vizeSa zobhe. vaLI evo hovA chatAM paNa jo tene AtmajJAna na hoya to upadezano marma samajI zake nahi. mATe AtmajJAnavaDe je svarUpano AsvAdI thayo che te jainadharmanA rahasyano zrotA che. vaLI je atizayavaMta buddhivaDe vA avadhimana:paryaya-jJAnavaDe saMyukta hoya te mahAna zrotA jANavo. e pramANe zrotAnA vizeSa guNo che. ane evA jaina zAstranA zrotA joIe. vaLI zAstra sAMbhaLavAthI amAruM bhalu thaze evI buddhivaDa je zAstra sAMbhaLe che paNa jJAnanI maMdatAthI vizeSa samajI zaktA nathI tene puNyabaMdha thAya che, paraMtu potAnuM vizeSa kArya siddha thatuM nathI. vaLI kuLapravRttipUrvaka vA sahaja yoga banI AvatAM zAstra sAMbhaLe che, vA sAMbhaLavA chatAM kaMI avadhAraNa karatA nathI tene pariNAma anusAra koI veLA puNyabaMdha thAya che tathA koI veLA pApabaMdha thAya che. vaLI je mada matsara bhAvapUrvaka zAstra sAMbhaLe che, vAda ane tarka karavAno ja jeno abhiprAya che, mahaMtatA vA lobhAdika prayojana arthe je zAstra sAMbhaLe che tathA zAstra to sAMbhaLe che paNa te suhAvatuM nathI evA zrotAone to kevaLa pApabaMdha ja thAya che. e pramANe zrotAonuM svarUpa jANavuM. A ThekANe e ja pramANe zIkhavuM-zIkhavavuM vagere jene hoya tenuM svarUpa paNa yathAsaMbhava samajavuM. 1. ahIM prasaMgane anusarIne zrI sudaSTitaraMgiNI anusAra zrotAonA judA judA prakAra darzAvIe chIe. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prathama adhikAra [ 19 e pramANe zAstranuM tathA vaktA-zrotAnuM svarUpa kahyuM. tyAM ucita zAstrane ucita vaktA thaI vAMcavuM tathA ucita zrotA thaI sAMbhaLavuM yogya che. have A mokSamArga prakAzaka zAstranI racanA karI che tenI sArthaktA darzAvIe chIe. mokSamArga prakAzaka graMthanI sArthaktA A saMsArarUpa aTavImAM samasta jIvo karmanimittathI utpanna nAnA prakAranAM duHkhothI pIDita thaI rahyA che. vaLI tyAM mithyA-aMdhakAra chavAI rahyo che. jethI teo temAMthI chUTavAno mArga paNa pAmatA nathI, paraMtu taraphaDI taraphaDI tyAM ja duHkhane sahana kare che. evA jIvonuM bhaluM thavA arthe zrI tIrthakara kevaLI bhagavAnarUpa sUryano udaya thayo. jemAM divyadhvanirUpa kiraNo vaDe mukta thavAno mArga prakAzita thayo. jema sUryane je jIva upadeza to sAMbhaLe, pUche, bhaNe, yAda rAkhe tathA ghaNA kALa sudhI bAhya dharmakriyA paNa kare paraMtu aMtaraMga pApa buddhi choDe nahi. kuguru-kudharmane pUjavAnI-mAnavAnI zraddhA maTe nahi, krodhamAnAdi kaSAya maTe nahi tathA aMtaHkaraNamAM jinavANI atyaMta premapUrvaka ruce nahi tevA zrotA pASANa samAna jANavA. je dararoja zAstra sAMbhaLe, sAMbhaLatI veLA sAmAnya yAda rahe paNa pachI bhUlI jAya paNa sAMbhaLelAM vacana hRdayamAM Take nahIM te kuTayA ghaDA jevA zrotA jANavA jema meMDho tenuM pAlana karanArane ja mAthuM mAre tema ja zrotA aneka dRSTAMta, yukti, zIkhAmaNa ane zAstra rahasya samajapUrvaka saMbhaLAvanAra mahA upakArI evA vaktAno ja dveSI thAya, are teno ja ghAta tathA buruM vicAre tevA zrotA meMDhA samAna jANavA. jema ghoDo ghAsa-dANo devAvALA rakSakane ja mAre, karaDe, baTakAM bharavA jAya tema je zrotA jenI pAsethI upadeza sAMbhaLe tenAthI ja zreSa karavA lAgI jAya tenA avaguNa-avarNavAda bolavA lAge tevA zrotA ghoDA samAna jANavA. jema cALaNI sUkSma ATAne to bahAra kADhI nAkhe ke je prayojanarUpa che ane aprayojanarUpa bhusuM-kAMkarA vagere saMgraha karI rAkhe tema je zrotA upadezadAtA vaktAnA koI guNane grahaNa na karatAM mAtra tenA avaguNane ja grahaNa kare, zAstramAM dAna vA caityAlaya-prabhAvanAdi karavAnI vAta Ave to A mUrkha ema samaje ke-A upadeza mArA upara devAya che, huM dhanavAna chuM tethI ADakatarI rIte mane dhana kharcavAnuM kahe che, paNa mArI pAse dhana kayAM che? tapa saMbaMdhI vyAkhyAna cAlatuM hoya to A ema mAne ke-huM zarIra puSTa chuM tethI A mane ja kahe che ke ta5 karo, paNa mArAthI tapa kayAM thaI zake ema che? dAna, pUjA ane zIla-saMyamAdino upadeza cAlato hoya tyAre A kAM to UMghe athavA vibhramacitta rAkhI sAMbhaLe nahi, sabhAmAM koI koInI niMdA athavA kalakathA karavA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 20 ] mokSamArga prakAzaka evI icchA nathI ke huM mArga prakAzuM, paraMtu svAbhAvika ja tenA kiraNo phelAya che jethI mArganuM prakAzana thAya che, te ja pramANe zrI vItarAga kevaLI bhagavAnane evI icchA nathI ke ame mokSamArgane pragaTa karIe, paraMtu svAbhAvikapaNe ja aghAtikarmanA udayathI temanA zarIrarUpa puddagalo divyadhvanirUpa pariName che. jenAthI mokSamArganuM sahaja prakAzana thAya che. vaLI zrI gaNadhara devone evo vicAra Avyo ke jayAre kevaLI bhagavAnarUpa sUryanuM astapaNuM thaze tyAre jIvo mokSamArgane kevI rIte pAmaze ? ane mokSamArga pAmyA vinA jagata jIvo du:khane ja sahaze, evI karuNAbuddhivaDe aMgaprakIrNAdika graMtha jevA mahAna dIpakono udyota karyo. vaLI jema dIpakane dIpaka joDavAthI dIpakonI paraMparA pravarte che, tema e grantho u52thI AcAryAdikothI anya lAge to tene dhyAnapUrvaka sAMbhaLe. sabhAmAM guNa-doSanI sAmAnya prakAre vAta cAlatI hoya to A mUrkha ema samaje ke A badhuM mArA upara kahe che. AvA zrotA sabhAmAM vyAkhyAna sAMbhaLavA AvIne paNa kevaLa pApabaMdha ja kare che. vaktAthI ja doSabhAva ke dveSabhAva ANe che paNa vaktAno guNa to jarApaNa grahaNa karatA nathI. AvA zrotA cALaNI samAna jANavA. jema pavanathI bharelI masaka u52thI jala bharI dekhAya paNa aMdara to jarA paNa pANI nathI, tema je zrotA aMtaraMga dharma icchAthI rahita che, krodhAdi kaSAyapUrNa che, zuddha dharmanA niMdaka che, dharmAtmA tathA vaktAnA paNa niMdaka che, zuddha tattvajJAna, adhyAtmaka tattva-garbhita carcA jene gamatI ja nathI ulaTA tenA paNa dveSI rahyA kare che ane bAhya vaiSadhArI kudeva-kugurunA prasaMzaka che AvA zrotA masaka samAna jANavA. jema sarpane suMdara dudhapAna karAvavA chatAM tenuM aMte mahA duHkhadAyI viSa ja thAya che tema jene amRta samAna jinavacana saMbhaLAvavA chatAM te sAMbhaLIne paNa je kevaLa pApabaMdha ja kare che, teo mAtra vaktAnuM buruM ja ciMtavyA kare che. AvA dharmadveSI zrotA sarpa samAna jANavA. jema pADo suMdara jaLAzayamAM pANI pIvA jAya tyAM pANI to thoDuM pIve paNa aMdara jhADopezAbAdi karI te jaLAzayanI aMdara paDI tene DahoLI nAMkhI badhA jaLane kharAba karI mUke, pAchaLa koIne pIvA yogya paNa rAkhe nahi ane potAnuM tathA 52nuM aMga malina karI nAMkhe; tema sabhAmAM cAra anuyoga saMbaMdhI suMdara tattvacarcA cAlatI hoya, mahAmaMgalakArI jinavANInuM thana thaI rahyuM hoya tyAM koI bhoLo, maMdajJAnI-kaSAyI manuSya koI evo prazna kare-koI evI chala bharI vAta calAvI de ke jethI AgamanA kathanano virodha thAya, anya sarva zrotAonAM citta udgagamaya banI jAya. AvA zrotA pADA samAna jANavA. e pramANe pASANa samAna, phuTelA ghaDA samAna, meMDhA samAna, ghoDA samAna, cALaNI samAna, masaka samAna, sarpa samAna ane pADA samAna ATha prakAranA zrotAo mahA azubha jANavAM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prathama adhikAra [ 21 grantho racAyA. vaLI tenAthI koIe anya grantho racyA. e pramANe granthothI grantha thatAM granthonI paraMparA pravarte che. tema huM paNa pUrva grantha uparathI A grantha banAvuM chuM. vaLI jema sUrya vA sarva dIpako mArgane eka ja rUpe prakAze che, tathA divya dhvani vA sarva grantho mArgane eka ja rUpe prakAze che, tema A grantha paNa mokSamArgane prakAze che. vaLI netrarahita vA netravikAra sahita puruSane prakAza hovA chatAM paNa mArga sUjhato nathI tethI kAMI dIpakano mArgaprakAzakapaNAno abhAva thayo nathI, tema pragaTa karavA chatAM paNa je manuSya jJAnarahita vA mithyAtvAdi vikAra sahita che tene mokSamArga sUjhato nathI, tethI kAMI granthano mokSamArgaprakAzakapaNAno abhAva thayo nathI. e pramANe A granthanuM "mokSamArga prakAzaka' e nAma sArthaka jANavuM. have cha prakAranA mizra zrotAonuM svarUpa kahIe chIe. jema koI dharmaudyotakArI dharmopadeza thato hoya tyAM potAnAthI to bane nahi, paraMtu upadezadAtAno ja ghAta vicAre, AvA zrotA bilADA samAna jANavA. jema bagalo uparathI ujjavaLa dekhAya paNa aMtaraMgamAM malina pariNAmI rahyA kare che. tema koI jIva bahArathI to vinaya sahita nirmaLa vacana bole, zarIra upara bhabhUtAdi lagAvI tanane malina dekhADe, jANe ke mane zarIrAdi upara rAga ja nathI, dharmI jevo dekhAya, suMdara sAdhuveSa dhAraNa kare paNa aMtaramAM mahAkaSAyI, dveSI, raudra pariNAmI hoya, te potAnA dilamAM dharmano ghAta karavo vicAra paNa dharmasevana na icche. AvA zrotA bagalA samAna jANavA. jema popaTane bolAvIe tema bole, zIkhavADIe tema zIkhe, paNa teno bhAva samaje nahi tema keTalAka zrotA jinapravacanano svAdhyAya to kare, sAMbhaLe, zIkhe paNa teno paramArtharUpa bhAva na samaje. AvA zrotA popaTa samAna jANavA. jema mATI pANInA nimittathI narama thaI jAya tathA agninA nimittathI jema lAkha narama banI jAya paNa nimitta dUra thatAM tarata pAchI sakhata-kaThaNa banI jAya tema satsaMganA nimittamAM, to je dharmabhAva sahita thaI jAya, komaLa-dayAvAna thAya, vrata saMyama dhAravo vicAre, dharmAtmA jIvothI snehu karavA icche tathA temanI sevA-cAkarI karavA icche, paraMtu satsaMga ke zAstranuM nimitta dUra thatAM dharmarahita kura pariNAmI banI jAya. AvA zrotA mATI samAna jANavA. jema DAMsa AkhA zarIramAM hareka jagAe caTakA bharI jIvane duHkhanA kAraNabhUta thAya che, tema sabhAmAM zAstravAMcana-upadeza cAlato hoya tyAM anya dharmAtmA jIvothI dveSabhAva karI temane sabhA vacce paNa vAraMvAra apazabda bole, avinaya kare tathA sabhAne tema vaktAne kheda upajAve. AvA zrotA DAMsa samAna jANavA. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 22 ] mokSamArga prakAzaka prazna- mokSamArganA prakAzaka pUrva grantho to hatA ja, tame navIna grantha zA mATe banAvo cho ? uttara- jema moTA dIpakono udyota ghaNA elAdikanA sAdhana vaDe rahe che, paNa jene ghaNA telAdikanI zakti na hoya tene nAno dIpaka saLagAvI ApIe to te tenuM sAdhana rAkhI tenA udyotathI potAnuM kArya karI zake. tema mahAna granthono prakAza to ghaNA jJAnAdi sAdhana vaDe rahe che paNa jene ghaNA jJAnAdikanI zakti na hoya tene laghu grantha banAvI ApIe to te tenuM sAdhana rAkhI tenA prakAzathI potAnuM kArya karI zake. mATe A sugama laghu grantha banAvIe chIe. vaLI kaSAyapUrvaka potAnuM mAna vadhAravA, lobha sAdhavA, yaza vadhAravA ke potAnI paddhati sAcavavA huM A grantha banAvato nathI, paNa jene vyAkaraNa-nyAyAdika, jema jaLone dUdhathI bharelA AMcaLane lagADavAmAM Ave to paNa te potAnA jAtisvabhAvane lIdhe dudhane grahaNa na karatAM mAtra rudhira ja grahaNa kare che tema koI zrotA evA hoya che ke-temane game teTalo rUDo, komaLa ane samyagU dharmopadeza karo paraMtu e durbuddhi mAtra avaguNa ja grahaNa kare. tene evI zraddhA che ke ame Avo upadeza to ghaNoya sAMbhaLyo, koI amAruM zuM bhaluM karI zake ema che, amArA bhAgyamAM haze te thaze. AvA pariNAmavALA zrotA jaLo samAna jANavA. e pramANe bilADA samAna, bagalA samAna, popaTa samAna. mATI samAna, DAMsa samAna ane jaLo samAna maLI cha prakAranA mizra zrotAo che. temAM mATI ane popaTa samAna zrotA madhyama jANavA tathA te sivAya uparanA ATha maLI bAre prakAranA adhama zrotA jANavA. have gAya, bakarI ane haMsa samAna traNa prakAranA uttama zrotAo kahe che. jema gAya ghAsa khAIne paNa suMdara dudha Ape che tema koIne alpa upadeza ApavA chatAM tene bahu bahu cipUrvaka aMgIkAra karI potAnuM bhaluM kare tathA e upadezathI mane rUDA tattvajJAnanI prApti thaI, aho! mAruM bhAgya! ema samajI te upadezanI tathA upadezadAtAnI vAraMvAra prazaMsA kare, upadezadAtAno bahu bahu upakAra mAne, potAne paNa te upadezalAbhathI dhanyarUpa samaje. AvA zrotA gAya samAna jANavA. jema bakarI nIcI namI potAno cAro care jAya. koIthI veSabhAva na kare, jaLAzayamAM pANI pIvA jAya tyAM DhIMcaNabhara namI dhIrethI pANI pIve paNa jaLane bagADa nahi, tema je zrotA sabhAmAM zAMtipUrvaka bese, koI ADI vAta karato hoya to te tarapha lakSa paNa na Ape, puNyakAraka kathanane grahaNa kare ane potAnA kAmathI ja kAma rAkhe. AvA zrotA bakarI samAna jANavA. jema haMsane dudhamAM pANI bheLavI Apo topaNa te pANIne na pItAM mAtra dudhane ja aMgIkAra kare che, kAraNa tenI cAMca ja evA prakAranI hoya che ke teno sparza thatAM ja pANI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prathama adhikAra [ 23 naya pramANAdikanuM vA vizeSa arthonuM jJAna nathI tenAthI mahAna granthono to abhyAsa banI zake nahi tathA koI nAnA granthono abhyAsa bane chatAM teno yathArtha artha bhAse nahi evA A samayamAM maMda buddhimAna jIvo ghaNA jovAmAM Ave che temanuM bhaluM thavA arthe dharmabuddhipUrvaka A bhASAmaya grantha banAvuM chuM. vaLI jema koI mahAna daridrIne avalokana mAtra ciMtAmaNinI prApti thAya chatAM te na avaloke tathA jema koI koDhIAne amRtapAna karAvavA chatAM paNa te na kare tema saMsArapIDita jIvane sugama mokSamArganA upadezanuM nimitta bane chatAM te abhyAsa na ane dUdhanA aMzo judA judA thai jAya che, tema zuddha dRSTino dhAraka bhedavijJAnI AtmA nAnA prakArano upadeza sAMbhaLI potAnI buddhithI nirdhAra kare, parama paruSonAM vAkyonI sAthe pote karelA nirNayane sarakhAve ane tethI je tattvajJAnapUrvaka artha nirNaya thAya tene aMgIkAra kare tathA anya sarvane choDe. AvA zrotA haMsa samAna jANavA. have netra samAna, darpaNa samAna, trAjavAnI dAMDI samAna ane kasoTI samAna cAra prakAranA mahA uttama zrotAonuM svarUpa kahIe chIe. jema netra bhalA-burAne nirNayarUpa joI zake che tema bhalA-burA upadezane nirNayarUpa jANI burAne choDI bhalA upadezanuM daDha zraddhAna jeo kare che temane netra samAna zrotA jANavA. jema darpaNamAM potAnuM mukha joI te upara lAgelI raja, maLa vagere dhoI mukhane sApha karavAmAM Ave che tema samyagU upadeza sAMbhaLI potAnA caitanyasvabhAvamAM lAgelI karma-rajane dUra karI Atmapradezo nirmaLa karavAno je upAya kare che te darpaNa samAna zrotA jANavA. jema trAjavAnI dAMDI vaDe ochuM-vadhatuM tarata jaNAI Ave che, vA te dAMDI ochA vadhatAnuM jema tolana kare che tema sadaguru dvArA prApta thayelA upadezane potAnI buddhi vaDe samyaphaprakAre pUrva mahApuruSonI AmnAyAnusAra tolana kare che. vaLI je upadeza potAne anupayogI lAge tene to choDa che tathA adhika phaLadAtA upayogI upadezane aMgIkAra kare che. AvA zrotA trAjavAnI dAMDI samAna jANavA. jema kasoTI upara ghasI bhalA-burA suvarNanI parIkSA karavAmAM Ave che tema rUDA zrotAo potAnI samyagrabuddhirUpa kasoTI upara prApta thayelA upadezane caDAve ane temAM hitakArI-ahitakArI upadezane samyaka prakAre jANI ahitakArIne choDI hitakArIne grahaNa kare te zrotA kasoTI samAna jANavA. vaLI suzruSA, zravaNa, grahaNa, dhAraNa, manana, Uha ( prazna), apoha (uttara) ane tattvanirNaya e ATha guNo sahita jenuM aMtaHkaraNa hoya tevA zrotA ja mokSAbhilASI jANavA. e pramANe prasaMgAnusAra judA judA prakAranA zrotAnuM svarUpa kahyuM. (-saMgrAhaka-anuvAda) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 24 ] mokSamArga prakAzaka kare to tenA abhAgyano mahimA koNa karI zake? tenuM to honahAra ja vicArI potAne samatA Ave. kahyuM che ke sAhINe gurUjoge je Na suNatIha dhmmvynnaaii| je dhiTThaduTThacittA aha suhaDA bhvbhyvihunnaa|| artha- svAdhIna upadezadAtA guruno yoga maLavA chatAM paNa je jIva dharma-vAkyone nathI sAMbhaLato te dhITha ane duSTacitta che. athavA je saMsArabhayathI zrI tIrthaMkarAdika DaryA te saMsArabhayathI je rahita che te moTo subhaTa che. vaLI pravacanasAramAM jyAM "mokSamArga adhikAra" kahyo tyAM paNa prathama AgamajJAna ja grahaNa karavA yogya kahyuM che. mATe A jIvanuM to mukhya kartavya AgamajJAna che. e thatAM tattvone zraddhAna thAya che, tattvazraddhAna thatAM sayaMmabhAva thAya che ane te AgamathI AtmajJAnanI paNa prApti thAya che, jethI sahuja mokSanI prApti thAya che, dharmanA aneka aMgo che temAM paNa eka dhyAna vinA AnAthI UMcuM anya koI dharmanuM aMga nathI ema jANI harakoI prakAre Agamano abhyAsa karavA yogya che. vaLI A graMthanuM vAMcavuM, sAMbhaLavuM ane vicAravuM ghaNuM sugama che. koI vyAkaraNAdika sAdhananI paNa jarUra paDatI nathI, mATe tenA abhyAsamAM avazya pravarte. ethI tamAruM kalyANa thaze. e pramANe zrI mokSamArga prakAzaka graMthamAM pIThabaMdha prarUpaka prathama adhikAra samAsa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates adhikAra bIjo saMsAraavasthA nirUpaNa karmabaMdhanaroganuM nidAna mithyAbhAva abhAvathI, je pragaTe nijabhAva; te jayavaMta raho sadA, ehI ja mokSa upAya. have A graMthamAM mokSamArgano prakAza karIe chIe. tyAM baMdhanathI chuTavuM tenuM nAma mokSa che. A AtmAne karmabaMdhana (anAdikALathI) che, te baMdhana vaDe duHkhI thaI rahyo che, duHkha dUra karavAno ja niraMtara upAya paNa rahe che, paraMtu kharo upAya pAmyA vinA te duHkha dUra thatuM nathI tathA sahyuM paNa jatuM nathI ane tethI ja A jIva vyAkula thaI rahyo che. e pramANe jIvane samasta duHkhanuM mULa kAraNa karmabaMdhana che, tenA abhAvarUpa mokSa che ane e ja parama hita che. vaLI sAco upAya karavo e ja kartavya che mATe teno ja ahIM tene upadeza ApIe chIe. have jema vaidha roga sahita manuSyane prathama to roganuM nidAna batAve ke-A pramANe A roga thayo che, tathA e roganA nimittathI tene je je avasthA thatI hoya te batAve jethI tene nizcaya thAya ke mane evo ja roga che. vaLI e rogane dUra karavAno upAya aneka prakAre batAve ane e upAyanI tene pratIti aNAve eTaluM to vaidyanuM kAma che tathA jo te rogI tenuM sAdhana kare to rogathI mukta thaI potAnA svabhAvarUpa pravarte; e rogInuM kartavya che. e ja pramANe ahIM karmabaMdhanayukta jIvane prathama to karmabaMdhananuM nidAna darzAvIe chIe ke-A pramANe karmabaMdhana thayuM che. vaLI e karmabaMdhananA nimittathI tene je je avasthA thAya che te darzAvIe chIe ke je vaDe jIvane nizcaya thAya ke mane eja pramANe karmabaMdhana che. tathA e karmabaMdhanathI dUra thavAno upAya aneka prakAre batAvIe chIe ane te upAyanI tene pratIti aNAvIe chIe; eTalo to zAstrano upadeza che. have A jIva tenuM sAdhana kare to karmabaMdhanathI mukta thaI potAnA svabhAvarUpa pravarte, e jIvanuM kartavya che. tethI ahIM prathama ja tene karmabaMdhananuM nidAna batAvIe chIe. karmano saMbaMdha anAdikALathI che karmabaMdhana hovAthI nAnA prakAranA aupAdhikabhAvomAM jIvane paribhramaNa-paNuM hoya che, paNa ekarUpatA rahetI nathI. mATe karmabaMdhana sahita avasthAnuM nAma saMsAraavasthA che. e Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra6 ] mokSamArga prakAzaka saMsAraavasthAmAM anaMtAnaMta jIvadravya che. teo anAdithI ja karmabaMdhana sahita che. paNa ema nathI ke....jIva pahelAM nyAro hato tathA karma nyArAM hatAM ane pAchaLathI temano saMyoga thayo; to kevI rIte che? jema megiri Adi akRtrima skaMdhomAM anaMtA pugalaparamANuo anAdi kALathI eka baMdhanarUpa che, temAMthI koI paramANu judA paDe to koI navA maLe che, e pramANe maLavuMvikharAvuM thayA kare che. tema saMsAramAM eka jIvadravya tathA anaMtA karmarUpa pudgalaparamANu e baMne anAdikALathI ekabaMdhAnarUpa che. temAMthI koI karmaparamANu judA paDe che tathA koI navA maLe che. e pramANe maLavuM-vIkharAvuM thayA kare che. prazna:- pudgala paramANu to rAgAdikanA nimittathI karmarUpa thAya che, to anAdi karmarUpa kevI rIte che? karmonA anAdipaNAnI siddhi uttara- nimitta to navIna kArya hoya temAM ja saMbhave, anAdi avasthAmAM nimittanuM kAMI prayojana nathI. jema navIna pudgalaparamANuonuM baMdhana to snigdha-rukSa guNanA aMzo vaDe ja thAya che tathA megiri vagere skaMdhomAM anAdi pudagalaparamANuonuM baMdhAna che tyAM nimittanuM zuM prayojana che? tema navIna paramANuonuM karmarUpa thavuM to rAgAdikavaDa ja thAya che tathA anAdi pudgala-paramANuonI karmarUpa ja avasthA che, tyAM nimittanuM zuM prayojana? vaLI jo anAdi viSe paNa nimitta mAnIe to anAdipaNuM rahe nahi, mATe karmano baMdha anAdi mAnavo. zrI pravacanasAra zAstranI tattvapradIpikAvRttinI vyAkhyAmAM sAmAnya jJayAdhikAra che, tyAM kahyuM che kerAgAdikanuM kAraNa to dravya karma che tathA dravyakarmanuM kAraNa rAgAdika che." tyAre tyAM tarka karyo che ke e pramANe to itaretarAzraya doSa lAge che arthAta te tenA Azraye ane te tenA Azraye ema thayuM, kyAMya thaMbhAva rahyo nahi. tyAre tyAM evo uttara Apyo che ke "evaM stiitretraashrydossH| na hi| anAdiprasiddhadravyakarmAbhisaMbaddhasyAtmanaH prAjInadravyavarmAstatra detutvenopAvAnA" zrI pravacanasAra a. 2 gA. 29 (saLaMga-121) artha - e pramANe itaretarAzraya doSa nathI, kAraNa anAdino svayaMsiddha dravyakarmano saMbaMdha che tene tyAM kAraNapaNAvaDa grahaNa karyo che. e pramANe AgamamAM kahyuM che. vaLI yuktithI paNa ema ja saMbhave che. jo karmanimitta vinA jIvane pahelAM rAgAdika kahIe to rAgAdika jIvano eka svabhAva thaI jAya, kAraNa paranimitta vinA hoya tenuM ja nAma svabhAva che. mATe karmano saMbaMdha anAdi ja mAnavo. prazna:- jo nyAro nyArA dravya che to anAdithI teno saMbaMdha kema saMbhave? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates dvitIya adhikAra [ 27 uttara- jema mULathI ja jaLa ane dudhano, suvarNa ane kiTTIkano, tuSa ane kaNano tathA tela ane talano anAdi saMbaMdha jovAmAM Ave che, teno navIna meLApa thayo nathI, tema jIva ane karmano saMbaMdha paNa anAdithI ja jANavo; paraMtu teno navIna meLApa thayo nathI. vaLI tame kahyuM ke "te kema saMbhave?" paNa anAdithI jema koI judAM dravyo che tema koI maLI rahelAM dravyo paNa che. eTale evA saMbhavamAM koI virodha to bhAsato nathI. prazna- saMbaMdha vA saMyoga kahevo to tyAre ja saMbhave ke jyAre pahelAM judAM hoya ane pachI maLyAM hoya, paNa ahIM anAdikALathI maLelA jIva ane karmono saMbaMdha kema kahyo? uttara- anAdithI to maLelAM hatAM, paNa pAchaLathI judAM thayAM tyAre jANyuM ke-judAM hatAM to judAM thayAM. mATe pahelAM paNa judAM ja hatAM. e pramANe anumAna vaDe vA kevaLajJAnavaDe te pratyakSa bhinna bhAse che; e vaDe teonuM baMdhAna hovA chatAM paNa bhinnapaNuM jaNAya che. e bhinnatAnI apekSAe teono saMbaMdha vA saMyoga kahyo che. kAraNa navA maLo vA maLelA ja ho, paraMtu bhinna dravyonA meLApamAM ema ja kahevuM saMbhave che. e pramANe jIva ane karmano anAdi saMbaMdha che. jIva ane karmonI bhinnatA have jIvadravya to dekhavA-jANavArUpa caitanyaguNanuM dhAraka che, indriya-gamya na hovA yogya amUrtika che tathA saMkocavistArazaktisahita asaMkhyAtapradezI eka dravya che. tathA karma cetanAguNarahita jaDa, mUrtika ane anaMta pugalaparamANuono puMja che. mATe te eka dravya nathI. e pramANe e jIva ane karmano anAdi saMbaMdha che topaNa jIvano koI pradeza karmarUpa thato nathI, tathA karmano koI paramANu jIvarUpa thato nathI paNa potapotAnA lakSaNane dharI banne jAdAM jAdAM ja rahe che. jema suvarNa ane rUpAno eka skaMdha hovA chatAM pItAdi guNone dharI suvarNa juduM ja rahe che tathA zvetAdi guNone dharI rUpuM juduM ja rahe che tema e baMne judAM jANavAM. prazna- mUrtika mUrtikanuM to baMdhAna thavuM bane, paNa amUrtika ane mUrtikanuM baMdhAna kema bane? amUrtika AtmAthI mUrtika karmono baMdha kevI rIte thAya che uttara:- jema vyakta-iMdriyagamya nathI evA sUkSma pudgalo tathA vyakta-idriyagamya evA skula pugalonuM baMdhAna hovuM mAnIe chIe tema Idriyagamya na hovA yogya evo Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 28 ] mokSamArga prakAzaka amUrtika AtmA tathA iMdriyagamya hovA yogya mUrtika karmo-e baMnenuM paNa baMdhAna che ema mAnavuM. vaLI e baMdhAnamAM koI koIne kartA to che nahi, jyAM sudhI baMdhAna rahe tyAMsudhI e baMneno sAtha rahe, paNa chuTAM paDe nahi; tathA paraspara kArya-kAraNapaNuM teone banyuM rahe eTaluM ja ahIM baMdhAna jANavuM. have mUrtika-amUrtikanuM e pramANe baMdhAna thavAmAM kAMI virodha nathI. e pramANe jema eka jIvane anAdi karmasaMbaMdha kahyo te ja pramANe judA judA anaMta jIvone paNa samajavo. ghAti-aghAti karma ane tenAM kArya have te karma jJAnAvaraNAdi bhedo vaDe ATha prakAranAM che, tyAM cAra ghAtikarmonA nimittathI to jIvanA svabhAvano ghAta thAya che. temAM jJAnAvaraNa-darzanAvaraNavaDa jIvanA jJAnadarzanasvabhAvanI vyaktatA thatI nathI, paNa e karmonA kSayopazama anusAra kiMcit jJAna-darzananI vyaktatA rahe che. mohanIyavaDe jIvanA svabhAva nahi evA mithyAzraddhAnA vA krodha, mAna, mAyA ane lobhAdika kaSAyonI vyaktatA thAya che. tathA aMtarAyavaDe jIvano svabhAva dIkSA levAnA sAmarthyarUpa je vIrya-tenI vyaktatA thatI nathI, paNa tenA kSayopazama anusAra kiMcit zakti rahe che. e pramANe ghAtikarmonA nimittathI jIvanA svabhAvano anAdithI ja ghAta thayo che. paNa ema na samajavuM ke-pahelAM to svabhAvarUpa zuddhaAtmA hato, paraMtu pAchaLathI karmanimittathI svabhAvaghAtavaDe azuddha thayo. prazna - ghAta nAma to abhAvanuM che. have jeno pahelAM sabhAva hoya teno abhAva kahevo bane, paraMtu ahIM svabhAvano saddabhAva to che ja nahi to pachI ghAta kono karyo? uttara:- jIvamAM anAdithI ja evI zakti hoya che ke jo karmanuM nimitta na hoya to kevaLajJAnAdi potAnA svabhAvarUpa pravarte, paraMtu anAdithI ja karmano saMbaMdha hoya che tethI e zaktinuM vyaktapaNuM na thayuM. eTale zakti apekSA svabhAva che teno, vyakta na thavA devAnI apekSAe, ghAta karyo ema kahIe chIe. vaLI cAra aghAtikarmonA nimittathI AtmAne bAhya sAmagrIno saMbaMdha bane che. tyAM vedanIya vaDe to zarIramAM vA zarIrathI bAhya nAnA prakAranAM sukha-duHkhanA kAraNarUpa paradravyono saMyoga joDAya che. AyukarmavaDe potAnI sthiti sudhI prApta thayelA zarIrano saMbaMdha chUTI zakto nathI. nAmakarmavaDe gati, jAti ane zarIrAdika nIpaje che. tathA gotrakarmavaDe uMca-nIca kuLanI prApti thAya che. e pramANe aghAtikarmovaDe bAhya sAmagrI ekaThI thAya che. je vaDe mohanA udayano sAtha maLatAM jIva sukhI-duHkhI thAya che. vaLI zarIrAdikanA saMbaMdhathI jIvano amUrtavAdisvabhAva potAnA sva-arthane karI zakto nathI. jema koI zarIrane pakaDe to AtmA paNa pakaDayo jAya che. vaLI jyAMsudhI karmano Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates dvitIya adhikAra [ 29 udaya rahe tyAMsudhI bAhya sAmagrI paNa tema ja banI rahe che paNa anyathA thaI zaktI nathI. e pramANe aghAtikarmonuM nimitte jANavuM. prazna:- karma to jaDa che, jarAya baLavAna nathI, to e vaDe jIvanA svabhAvano ghAta thavo vA bAhya sAmagrInuM maLavuM kema saMbhave? nirbaLa jaDakarmo dvArA jIvanA svabhAvano ghAta tathA bAhyasAmagrInuM maLavuM uttara:- jo karma pote kartA thaI udhamathI jIvanA svabhAvano dhAta kare, bAhma sAmagrI meLavI Ape tyAra to karmamAM caitanyapaNuM paNa joie tathA baLavAnapaNuM joie, paNa ema to nathI. sahaja ja nimitta-naimittika saMbaMdha che. jayAre te karmano udayakALa hoya tyAre AtmA pote ja svabhAvarUpa pariNamana karato nathI-vibhAvarUpa pariNamana kare che tathA je anya dravyo che te te ja pramANe saMbaMdharUpa thaI pariName che. jema koI puruSanA mAthA upara mohanadhULa paDI che tethI te puruSa pAgala banI gayo, have, tyAM e mohanadhULane to jJAna paNa nathI tema temAM baLavAnapaNuM paNa nathI, chatAM pAgalapaNuM e mohanadhULa vaDa ja thatuM jovAmAM Ave che. mohanadhULanuM to mAtra nimittapaNuM ja che, paNa te puruSa pote ja pAgala thaI pariName che, evo ja nimitta-naimittikabhAva banI rahyo che. vaLI jema sUryodayakAle cakalA-cakavIno saMyoga thAya che tyAM koIe draSabuddhithI vA baLapUrvaka rAtri vize temane judAM karyA nathI tema koIe karuNAbuddhipUrvaka divasa viSe lAvIne meLavyAM nathI paNa sUryodayanuM nimitta pAmIne pote ja maLe che, tathA sUryAstanuM nimitta pAmIne pote ja chuTAM paDe che. evo ja nimitta-naimittikabhAva banI rahyo che. e ja pramANe karmano paNa nimitta-naimittikabhAva jANavo. e pramANe karmanA udaya vaDe jIvanI avasthA thAya che. have navIna baMdha kevI rIte thAya che te kahIe chIe. navIna baMdha kevI rIte thAya che jema sUryano prakAza che te meghapaTalathI jeTalo prakAza vyakta nathI teTalo to te kALamAM teno abhAva che, tathA e meghapaTalanA maMdapaNAthI jeTalo prakAza pragaTa che te e sUryanA svabhAvano aMza che; paNa meghapaTalajanita nathI. tema jIvano jJAna-darzana-vIrya svabhAva che, te jJAnAvaraNa-darzanAvaraNa-aMtarAyanA nimittathI jeTalo pragaTa nathI teTalAno to te kAlamAM abhAva che tathA e karmonA kSayopazamathI jeTalo jJAna, darzana ane vIryasvabhAva pragaTa varta che te jIvanA svabhAvano aMza ja che; karmodayajanya aupAdhikabhAva nathI. have e pramANe svabhAvanA aMzano anAdithI mAMDI kadI paNa abhAva thato nathI. ane e vaDa ja Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 30 ] mokSamArga prakAzaka jIvanA jIvatvano nizcaya karI zakAya che ke-A je dekhavA jANavAvALI zaktine dhAraNa karanAra vastu che te ja AtmA che. vaLI e svabhAvavaDe navIna karmono baMdha thato nathI, kAraNa ke nija svabhAva ja jo baMdhanuM kAraNa thAya to baMdhathI chuTavuM kema thAya? vaLI e karmanA udayathI jeTalAM jJAna, darzana ane vIrya abhAvarUpa che te vaDe paNa baMdha thato nathI, kAraNa ke jyAM pote ja abhAvarUpa che tyAM te abhAva anyanuM kAraNa kema thAya ? mATe jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa ane aMtarAyanA nimittathI UpajelA bhAvo paNa navIna karmabaMdhanA kAraNarUpa nathI. mohanIyakarmanA udayavaDa jIvane ayathArthazraddhAnarUpa mithyAtvabhAva thAya che. tathA krodha, mAna, mAyA ane lobhAdika kaSAyabhAva thAya che te joke jIvanA astitvamaya che, jIvathI jAdA nathI. jIva ja teno kartA che ane jIvanA pariNamanarUpa ja e kArya che to paNa enuM hovuM mohakarmanA nimittathI ja che, paNa karmanimitta dUra thatAM teno abhAva ja thAya che. mATe e jIvano nijasvabhAva nathI paNa aupAdhikabhAva che. tathA e bhAvo vaDe navIna baMdha thAya che mATe mohanA udayathI utpanna thayelA bhAvo baMdhanA kAraNarUpa che. aghAtikarmanA udayathI bAhya sAmagrI maLI Ave che. temAM zarIrAdika to jIvanA pradezothI ekatrAvagAhI thaI ekabaMdhanarUpa ja hoya che, tathA dhana-kuTuMbAdika je AtmAthI bhinnarUpa che tethI e badhA baMdhanAM kAraNa nathI. kAraNa ke paradravya kAMI baMdhanuM kAraNa hoya nahi paNa temAM AtmAnA mamatvAdirUpa mithyAtvAdibhAva thAya che, te ja baMdhanA kAraNarUpa jANavA. yoga ane tenAthI thavAvALA prakRtibaMdha, pradezabaMdha vizeSamAM ema jANavuM ke-nAmakarmanA udayathI zarIra, vacana vA mana upaje che, tenI ceSTAnA nimittathI AtmapradezonuM caMcalapaNuM thAya che, te vaDe AtmAne pugalavargaNAothI eka baMdhArUpa hovAnI zakti thAya che, tene yoga kahe che. tenA nimittathI samaye samaye karmarUpa hovA yogya anaMta paramANuonuM grahaNa thAya che. tyAM alpa yoga hoya to thoDA paramANuonuM tathA ghaNo yoga hoya to ghaNA paramANuonuM grahaNa thAya che. eka samayamAM grahaNa thayelA pudgalaparamANuo jJAnAvaraNAdi mUla prakRti vA tenI uttara pravRtiomAM siddhAMtamAM kahyA pramANe svayaM vaheMcAI jAya che, ane te vaheMcaNI anusAra te paramANuo te te prakRtiorUpa pote ja pariNamI jAya che. vizeSa e che ke yoga be prakAranA che, zubha yoga ane azubha yoga. tyAM dharmanA aMgomAM mana-vacana-kAyAnI pravRti thatAM to zubhayoga hoya che tathA adharmanA aMgomAM tenI pravRtti thatAM azubhayoga hoya che. have zubhayoga ho vA azubhayoga ho, paraMtu samyakatva pAmyA vinA ghAtiyAkarmonI sarva prakRtiono niraMtara baMdha thayA ja kare che. koI paNa samaya koI paNa prakRtino baMdha thayA vinA raheto ja nathI. paraMtu Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates dvitIya adhikAra ATaluM samajavAnuM ke-mohanIyanA hAsya ane zoka yugalamAM, rati ane arati yugalamAM ane traNe prakAranA vedamAMthI eka kALamAM koI eka eka prakRtino ja baMdha thAya che. aghAti prakRtiomAM zubhayoga hoya to sAtAvedanIya Adi puNya-prakRtiono, azubhayoga hoya to asatAvedanIyAdi pApaprakRtiono, tathA mizrayoga hoya to koI puNyaprakRtiono tathA koI pApaprakRtiono baMdha thAya che. e pramANe yoganA nimittathI karmanuM Agamana thAya che. mATe yoga che te Asrava che ema kahyuM che. vaLI e yogadvArA grahaNa thayelAM karmaparamANuonuM nAma pradeza che. teono baMdha thayo ane temAM mULa uttara pravRtiono vibhAga thayo tethI yogavaDa pradezabaMdha vA prakRtibaMdha thAya che ema samajavuM. vaLI mohanA udayathI mithyAtva-krodhAdirUpabhAva thAya che te sarvanuM sAmAnyapaNe "kaSAya" e nAma che. tenAthI karmaprakRtionI sthiti baMdhAya che. tyAM jeTalI sthiti bAMdhI hoya temAM abAdhAkALa choDI te pachI jyAM sudhI baMdhasthiti pUrNa thAya tyAMsudhI samaye samaye te prakRtiono udaya AvyA ja kare che. tyAM deva, manuSya ane tiryaMcAyu vinA bAkInI sarva ghAtiaghAti karmaprakRtiono alpa kaSAya hoya to thoDo sthitibaMdha tathA ghaNo kaSAya hoya to ghaNo sthitibaMdha thAya che. tathA deva, manuSya ane tiryaMca e traNe Ayuno, alpa kaSAyathI ghaNo ane ghaNo kapAya hoya to thoDo sthitibaMdha thAya che. vaLI e kapAya vaDe ja te karmaprakRtiomAM anubhAgazaktinA ( phaladAna zaktinA) bhedo thAya che. tyAM jevo anubhAgabaMdha thAya tevo ja udayakALamAM e prakRtionuM ghaNuM vA thoDuM phaLa nIpaje che. tyAM ghAtikarmanI sarva prakRtiomAM vA aghAtikarmonI pApaprakRtiomAM 1 ATha mULa prakRtionA utkRSTa-jaghanya sthitibaMdha ane abAdhAkALanuM koSTaka-mULa prakRtio u, sthitibaMdha ja sthitibaMdha u. abAdhAkALa ja, abAdhAkALa 1 jJAnAvaraNa 30 | koko sAgara | 1 | aMtarmuhUrta | 3 hajAra varSa Ayukarma sivAya sAte karmonI 2 | darzanAvaraNa | 30 1 | * jaghanya abAdhA potapotAnI vedanIya | 30 | ? 12 | muhUrta | 3 " jaghanyasthitithI saMkhyAtaguNI 4 | mohanIya 7 | 1 | aMtarmuhUrta | 7 hajAra varSa alpa hoya che. tathA:-Ayupa| Ayu 33 | sAgara | pUrvakoTI varSa tribhAga karmanI jaghanya abAdhA A| 6 | nAma | 20 | koko sAgara | 8 | muhUrta | 2 hajAra varSa | valInA asaMkhyAtamAbhAga- 1 gotra | 0 | pramANa tathA koI AcAryanA aMtarAya aMtarmuhUrta | 3 hajAra varSa mate eka aMtarmuhUta paNa hoya che. (zrI gommasAra karmakAMDa gA. 127, 139, 156, 157, 158. anuvAdaka-) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 3ra ] mokSamArga prakAzaka alpakapAya hoya to alpa anubhAga baMdhAya che, ane ghaNo kapAya hoya to temAM ghaNo anubhAga baMdhAya che, tathA aghAtikarmonI puNyaprakRtiomAM alpa kaSAya hoya to ghaNo anubhAga ane ghaNo kaSAya hoya to thoDo anubhAga baMdhAya che. e pramANe kaSAyo vaDe karmaprakRtiomAM sthiti-anubhAganA bhedo paDe che, tethI kapAyo vaDe sthitibaMdha ane anubhAgabaMdha thAya che ema jANavuM. ahIM jema ghaNI madirA hoya chatAM temAM thoDA kALa sudhI thoDI unmattatA upajAvavAnI zakti hoya to te madirA hInapaNAne ja prApta che, tathA thoDI paNa madirA hoya chatAM temAM ghaNA kALa sudhI ghaNI unmattatA upajAvavAnI zakti hoya to te madirA adhikapaNAne prApta che, tema karmaprakRtionA ghaNA paramANu hoya chatAM temAM thoDA kALa sudhI thoDuM phaLa devAnI zakti hoya to te karma-prakRti hInapaNAne ja prApta che tathA karmaprakRtionA thoDA paramANuo hoya chatAM temAM ghaNA kALa sudhI ghaNuM phaLa devAnI zakti hoya to te karmaprakRti adhikapaNAne prApta che. mATe yogavaDa thayelo prakRtibaMdha-pradezabaMdha baLavAna nathI, paraMtu kaSAyo vaDe karelo sthitibaMdhaanubhAgabaMdha ja baLavAna che. eTalA mATe mukhyapaNe kaSAya ja baMdhanuM kAraNa jANavuM. jeone baMdha na karavo hoya teo kaSAya na kare. jJAnahIna jaDaparamANunuM yathAyogya prakRtirUpa pariNamana prazna:- pudgala paramANuo to jaDa che temane kaMI jJAna nathI to teo yathAyogya prakRtirUpa thaI kevI rIte pariName che? uttara- jema bhUkha lAgatAM mukhadhAravaDe grahaNa karelo bhojanarUpa pugala-piMDa, mAMsa, zukra ane rUdhirAdi dhAturUpa pariName che, e bhojananA paramANuomAM yathAyogya koI dhAturUpa thoDA vA koI dhAturUpa ghaNA paramANuo hoya che, temAM paNa koI paramANuono saMbaMdha ghaNA kALa sudhI tathA koIno thoDA kALa sudhI rahe che, vaLI e paramANuomAM koI to potAnuM kArya nIpajAvavAnI ghaNI zakti dharAve che ane koI alpa zakti dharAve che, have ema thavAmAM kAMI bhojanarUpa pudgalapiMDane to jJAna nathI ke "huM Ama pariNamuM tathA anya paNa koI pariNamAvanAro nathI. paraMtu evo ja nimita-naimitikabhAva banI rahyo che je vaDe e ja pramANe pariNamana thAya che. tema kaSAya thatAM yogadvAra vaDe grahaNa karelo karmavargaNArUpa pudgalapiMDa jJAnAvaraNAdi prakRtirUpa pariName che. e karma paramANuomAM yathAyogya koI prakRtirUpa thoDA vA koI prakRtirUpa ghaNA paramANuo hoya che, temAM paNa koI paramANuono saMbaMdha ghaNo kALa rahe che tathA koIno thoDo kALa rahe che, e paramANuomAM koI to potAnuM kArya nipajAvavAnI ghaNI zakti dhAre che tyAre koI thoDI zakti dhAre che. ema thavAmAM koI karmavargaNArUpa pudgalapiMDane to jJAna Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates dvitIya adhikAra [ 33 nathI ke "huM Ama pariNam, tathA tyAM anya koI pariNamAvanAro paNa nathI, paraMtu evo ja kevala nimitta-naimittikabhAva banI rahyo che je vaDe e ja prakAre pariNamana thAya che. lokamAM paNa evAM nimitta-naimittikabhAva ghaNAya banI rahyAM che. jema maMtranA nimittathI jalAdikamAM roga dUra karavAnI zakti hoya che tathA kAMkarI vageremAM sarpAdikane rokavAnI zakti hoya che, tema jIvabhAvanA nimittavarDa pudgalaparamANuomAM jJAnAvaraNAdirUpa zakti thAya che, ahIM vicAravaDe potAnA udhamapUrvaka kArya kare to tyAM jJAnanI jarUra kharI, para tathArUpa nimitta banatAM svayaM tevuM pariNamana thAya tyAM jJAnanuM kAMI prayojana nathI. e pramANe navIna baMdha thavAnuM vidhAna jANavuM. karmonI baMdha, udaya, sattArUpa avasthAnuM parivartana have je paramANu karmarUpa pariNamyA che teno jyAMsudhI udayakAla na Ave tyAMsudhI te jIvanA pradezothI ekakSetrAvagAharUpa baMdhAna rahe che. tyAM jIvabhAvanA nimittathI koI prakRtionI avasthAnuM palaTAvuM paNa thaI jAya che. koI anya prakRtionA paramANu hatA te saMkramaNarUpa thaI anya prakRtinA paramANu thaI jAya che. vaLI koI prakRtiono sthiti vA anubhAga ghaNo hato tenuM apakarSaNa thaI thoDo thaI jAya che tathA koI prakRtionI sthiti vA anubhAga thoDo hato tenuM utkarSaNa thaI ghaNo thaI jAya che. e pramANe pUrve bAMdhelA paramANuonI avasthA paNa jIvabhAvanuM nimitta pAmIne palaTAya che, nimitta na bane to na palaTAya, jemanI tema rahe. evI rIte sattArUpa karmo rahe che. vaLI jyAre te karmaprakRtiono udayakALa Ave tyAre te prakRtionA anubhAga anusAra svayaM kArya banI jAya che. paNa karma tenA kAryane nIpajAvatuM nathI, eno udayakALa AvatAM te kArya svayaM banI jAya che. eTalo ja ahIM nimitta-naimittika saMbaMdha jANavo. vaLI je samayamAM phaLa nipajyuM tenA anaMtara samayamAM e karmarUpa pudgalonI anubhAga zaktino abhAva thavAthI karmapaNAno paNa abhAva thAya che, te pudgalo anya paryAyarUpa pariNamI jAya che. enuM ja nAma savipAkanirjarA che. e pramANe samaya samaya udaya thaI karmo kharI jAya che. karmapaNuM nAza pAmatAM te paramANu te ja skaMdhamAM raho vA judA thaI jAo, enuM kAMI prayojana ja nathI. vizeSamAM ahIM eTaluM jANavuM ke-saMsArI jIvane samaye samaye anaMta paramANu baMdhAya che. tyAM eka samayamAM bAMdhelA paramANuo abAdhAkALa choDI potAnI sthitinA jeTalA samaya hoya te sarvamAM kramathI udaya Ave che. vaLI ghaNA samayamAM bAMdhelA paramANu ke je eka samayamAM udaya AvavA yogya che te badhA ekaThA thaI udaya Ave che, te sarva paramANuono anubhAga maLatAM jeTalo anubhAga thAya teTaluM phaLa te kALamAM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 34 ] mokSamArga prakAzaka nipaje che. vaLI aneka samayamAM bAMdhelA paramANu baMdhasamayathI mAMDI udayasamaya sudhI karmarUpa astitvane dhArI jIvathI saMbaMdharUpa rahe che. e pramANe karmonI baMdha, udaya, sattArUpa avasthA jANavI. tyAM samaye samaye eka samayaprabaddhamAtra paramANu baMdhAya che, eka samayaprabaddhamAtra nirjare che tathA doDhaguNahAnivaDa guNita samayaprabaddhamAtra sadAkALa sattAmAM rahe che. e sarvanuM vizeSa varNana AgaLa karma-adhikAramAM lakhIzuM tyAMthI jANavuM. dravya karma ane bhAvakarma tathA A pramANe e karma che te paramANurUpa anaMta pudgaladravyothI nipajAveluM kArya che, tethI tenuM nAma dravyakarma che tathA mohanA nimittathI mithyAtva-krodhAdirUpa jIvanA pariNAma che te azuddha bhAvathI nipajAveluM kArya che, tethI tenuM nAma bhAvakarma che. dravyakarmanA nimittathI bhAvakarma thAya che tathA bhAvakarmanA nimittathI dravyakarmono baMdha thAya che. pharI pAcho dravyakarmathI bhAvakarma ane bhAvakarmathI dravyakarma e ja pramANe paraspara kAraNa-kAryabhAvavaDe saMsAracakramAM paribhramaNa thAya che. eTaluM vizeSa jANavuM ke tIvra-maMda baMdha hovAthI vA saMkramaNAdi thavAthI vA eka kALamAM bAMdhyAM aneka kALamAM ane aneka kALamAM bAMdhyAM eka kALamAM udaya AvavAthI koI kALamAM tIvra udaya AvatAM tIvra kaSAya thAya che jethI tIvra navIna baMdha thAya che; tathA koI kALamAM maMda udaya AvatAM maMda kaSAya thAya che jethI navIna baMdha maMda thAya che. vaLI e tIvra-maMda kaSAyonA anusAre pUrve bAMdhelAM karmonuM paNa saMkramaNAdi thAya to thAya. e pramANe anAdi kALathI mAMDI dhArA-pravAharUpa dravyakarma vA bhAvakarmanI pravRtti jANavI. nokarmanuM svarUpa ane tenI pravRtti vaLI nAmakarmanA udayathI zarIra thAya che te dravyakarmavat kiMcit sukha-duHkhanuM kAraNa che mATe zarIrane nokarma kahIe chIe. ahIM "no" zabda iSat (alpatA) vAcaka jANavo. have zarIra to pudgalaparamANuono piMDa che tathA dravya indriya, dravyamana, zvAsocchavAsa ane vacana e zarIranAM ja aMga che, tethI ene paNa pugalaparamANunA piMDa jANavAM. e pramANe zarIra tathA dravyakarma saMbaMdhasahita jIvane ekakSetrAvagAharUpa baMdhAna thAya che. je zarIranA janmasamayathI mAMDI jeTalI AyunI sthiti hoya teTalA kALa sudhI zarIrano saMbaMdha rahe che. Ayu pUrNa thatAM maraNa thAya che tyAre e zarIrano saMbaMdha chuTe che arthAt zarIra ane AtmA judA judA thaI jAya che. vaLI tenA anaMtara samayamAM vA bIjA, trIjA, cothA samayamAM jIva karmaudayanA nimittathI navIna zarIra dhAre che tyAM paNa te potAnI Ayusthiti paryata te ja pramANe saMbaMdha rahe che. pharI jyAre maraNa thAya che tyAre tenAthI paNa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates dvitIya adhikAra [ 35 saMbaMdha chuTI jAya che. e pramANe pUrva zarIranuM choDavuM, ane navIna zarIranuM grahaNa karavuM, anukrame thayA ja kare che. vaLI te AtmA jo ke asaMkhyAta pradezI che topaNa saMkoca-vistArazaktivarDa zarIrapramANa ja rahe che. vizeSa eTale ke samudraghAta thatAM zarIrathI bahAra paNa AtmAnA pradezo phelAya che tathA aMtarAla samayamAM pUrva zarIra choDayuM hatuM tenA pramANa rUpa rahe che. vaLI e zarIranAM aMgabhUta dravya-indriya ane mana tenI sahAyathI jIvane jANapaNAnI pravRtti thAya che tathA zarIranI avasthA anusAra mohanA udayathI jIva sukhI-duHkhI thAya che. koI veLA to jIvanI IcchAnusAra zarIra pravarte che tathA koI veLA zarIranI avasthAnusAra jIva pravarte che, tathA koI veLA anyathA icchArUpa pravarte che ane pudgala anyathA avasthArUpa pravarte che. e pramANe nokarmanI pravRtti jANavI. nityanigoda ane itaranigoda have anAdikALathI mAMDI prathama to A jIvane nityanigodarUpa zarIrano saMbaMdha hoya che. tyAM nityanigodazarIrane dharI Ayu pUrNa thatAM marI pharI nityanigodazarIrane dhAre che. vaLI pAcho e Ayu pUrNa karIne nityanigoda-zarIrane ja dhAre che. e pramANe anaMtAnaMta pramANa sahita jIvarAzi che, te anAdi kALathI tyAM ja janmamaraNa karyA kare che. vaLI tyAMthI cha mahinA ane ATha samayamAM chaso ATha jIva nIkaLe che. teo nIkaLIne anya paryAyo dhAraNa kare che. teo pRthvI, jaLa, agni, pavana ane pratyeka vanaspatirUpa ekendriya paryAyomAM vA beindriya, te indriya, caurendriyarUpa paryAyomAM vA naraka, tiryaca, manuSya ane devarUpa paMcendriya paryAyomAM bhramaNa kare che. tyAM keTalAka kALa sudhI bhramaNa karI pharI pAchA nigodaparyAyane prApta thAya che, tene Itaranigoda kahe che. tyAM keTaloka kALa rahI tyAMthI nIkaLI anya paryAyomAM bhramaNa kare che. have e paribhramaNa karavAno utkRSTa kALa pRthvI Adi sthAvara jIvomAM asaMkhyAta kalpamAtra che. beindriyathI paMcendriya sadhI trasa jIvomAM kaMIka adhika be hajAra sAgara che ane itaranigodamAM aDhIpadagala-parAvartana mAtra che. e paNa anaMta kALa che. vaLI ItaranigodathI nIkaLI koI jIva sthAvara paryAya pAmI pharI pAcho nigodamAM jAya ema ekendriya paryAyomAM utkRSTa paribhramaNakALa asaMkhyAta pudgalaparAvartanamAtra che, ane jaghanya kALa sarvano eka aMtarmuhUrta che. e pramANe jIvane ghaNuM to ekendriya paryAyonuM ja dhAravuM bane che. tyAMthI nIkaLI anya paryAya pAmavo e kAkatAlIyanyAyavat che. e pramANe A jIvane anAdi kALathI ja karmabaMdhanarUpa roga thayo che. karmabaMdhanarUpa roganA nimittathI thatI jIvanI avasthAo have e karmabaMdhanarUpa roganA nimittathI jIvanI kevI kevI avasthAo thaI rahI che te ahIM kahIe chIe. prathama to A jIvano svabhAva caitanya che eTale sarva dravyonA sAmAnya Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 36 ] mokSamArga prakAzaka vizeSa svarUpane prakAzavAvALo che. jevuM emanuM svarUpa hoya tevuM potAne pratibhAse che enuM ja nAma caitanya che. tyAM sAmAnya svarUpa-pratibhAsananuM nAma darzana che tathA vizeSa svarUpa pratibhAsananuM nAma jJAna che. have evA svabhAvavaDe trikAlavartI sarvaguNaparyAyasahita sarva padArthone pratyakSa yugapat sahAya vinA dekhI-jANI zake evI zakti AtmAmAM sadAkALa che. jJAna-darzanAvaraNakarmodayajanya avasthA paraMtu anAdi ja jJAnAvaraNa-darzanAvaraNano saMbaMdha che, jenA nimittathI e zaktinuM vyaktapaNuM thatuM nathI, paNa e karmono kSayopazamathI kiMcit matijJAna vA zrutajJAna varte che. tathA koI veLA avadhijJAna paNa hoya che. vaLI koI veLA acakSudarzana hoya che to koI veLA cakSudarzana vA avadhidarzana paNa hoya che. have enI paNa pravRtti kevI rIte hoya che te ahIM darzAvIe chIe. mati, zruta ane avadhijJAnanI parAdhIna pravRtti prathama to matijJAna che te zarIranA aMgabhUta je jIbha, nAsikA, netra, kAna ane sparzana e pAMca dravyaindriya tathA hRdayasthAnamAM ATha pAMkhaDInA phulyA kamaLanA AkAravALuM dravyamana enI sahAyatAvaDe ja jANe che. jema maMda-daSTivALo manuSya potAnA netravaDe ja dekhe che, paraMtu cazmAM lagAvavAthI ja dekhe paNa cazmA vinA dekhI zakto nathI. tema AtmAnuM jJAna maMda che. have te potAnA jJAnavaDe ja jANe che, paraMtu dravyaidriya vA manano saMbaMdha thatAM ja jANe che, e vinA nahi. vaLI netra to jevAne tevAM ja hoya, paraMtu cazmAnI aMdara kAMI doSa hoya to dekhI zake nahi, thoDuM dekhe vA anyathA dekhe, tema kSayopazama to jevo ne tevo hoya, paraMtu dravyaindriya vA mananA paramANu anyathA pariNamyA hoya to te jANI zake nahi, thoDuM jANe vA anyathA jANe. kAraNa dravyaindriya vA manarUpa paramANuonA pariNamanane tathA matijJAnane nimitta-naimittika saMbaMdha che. tethI tenA pariNamana anusAra jJAnanuM pariNamana thAya che. tenuM daSTAMtaH- jema manuSyAdikane bAla-vRddha avasthAmAM jo dravyaindriya vA mana zithila hoya to jANapaNuM zithila hoya che. vaLI jema zItavAtu Adina nimittathI sparzanAdi indriyonA vA mananA paramANu anyathA hoya to jANapaNuM na thAya, thoDuM thAya vA anyathA paNa thAya. vaLI e jJAnane tathA bAhya dravyone paNa nimitta-naimittika saMbaMdha hoya che. tenuM dAMtaH-jema netraindriyane aMdhakAranA paramANuathavA phUlA AdinA paramANu vA pASANAdinA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates dvitIya adhikAra [ 37 paramANu ADA AvI jAya to dekhI zake nahi. lAla kAca ADo Ave to badhuM lAla dekhAya tathA lIlo kAca ADo Ave to lIluM dekhAya. e pramANe anyathA jANavuM thAya che. vaLI dUrabIna-cazmA vagere ADAM Ave to ghaNuM dekhAvA lAge tathA prakAza, jaLa ane kAca AdinA paramANu ADA Ave topaNa jevuM che tevuM dekhAya. e pramANe anya indriyo tathA mananuM paNa yathAsaMbhava jANavuM. vaLI mantrAdikanA prayogathI, madirApAnAdikathI vA bhUtAdikanA nimittathI na jANavuM, thoDuM jANavuM vA anyathA jANavuM bane che. e pramANe A jJAna bAhya dravyane paNa AdhIna che ema samajavuM. vaLI e jJAnavaDa je jANavuM thAya che te aspaSTa jANavuM thAya che. jema dUrathI kevuM jANe, najIkathI kevuM jANe, tatkAla kevuM jANe, ghaNA vakhate kevuM jANe, koI padArtha saMzayarUpa jANe, koIne anyathA prakAre jANe tathA koIne kiMcitmAtra jANe, ityAdi prakAre nirmaLa jANavAnuM banatuM nathI, ema e mati-jJAna parAdhInatApUrvaka indriya tathA mana dvArA pravarte che. tyAM Indriyova to jeTalA kSetrano viSaya hoya teTalA kSetramAM je vartamAna sthala potAne jANavA yogya pugalaskaMdha hoya tene ja jANI zake. temAM paNa judI judI indriyovaDe judA judA kALamAM koIka skaMdhanA spardhAdikanuM jANavuM thAya che. vaLI manavaDe potAne 1 pAMca iMdriyonA utkRSTa viSayanA jJAnanuM tathA tenI AkRtinuM yaMtra (gommadasAra, jIvakAMDa, gAthA 170-171) indriyonAM ekendriya dvIndriya trIndriya | caturindriya | asaMjJipaMcendriya saMzipaM- pratyekanI nAma dhanuSa dhanuSa dhanuSa yojana dhanuSa yojana dhanuSa candri yayojana AkRti sparzana jaOO KOO 16OO 32OO 0 64), 9 anekaprakAranA rasanA 6 64 128 6 rapa6 0 512 9 khurapA jevI dmANa 0 0 100 0 500 0 zOO & kadaMbanA phula jevI 0 0 ra954 6 pa908 0 4726 3 masuranI dALa" | zrotra 0 0 0 2000 12 javanI nAlI" || 6 - 500 ] 5 0 0 olol ca8, noTa - ayodhyAno cakravartI AtyaMtara paridhimAM AvelA sUryanA vimAnane 47ra6 3/30 yojana dUrathI joI zake che. tethI cakSu iMdriyano utkRSTa viSaya teTalo che. upara pramANe iMdriya-viSayonuM jJAna maryAdita hovAthI te mahAparAdhIna che. upara pramANe ja pratyeka iMdriyanI viSaya jANavAnI labdhinI pragaTatA utkRSTapaNe hoya che. IMdra je AtmA tene jANavAnuM je cihna te iMdriya che. athavA iMdra je nipajelI-dIdhelI te iMdriya che. uparanI maryAdAthI adhika jANavAnI AtmAnI game teTalI icchA hoya to paNa tethI adhika iMdriyadvArA te jANI zakto nathI. tethI ja iMdriyajanya jJAna parAdhIna ane kuMThita che. -anuvAdaka Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 38 ] mokSamArga prakAzaka jANavA yogya kiMcitmAtra trikAla saMbaMdhI dUra vA samIpakSetravartI rUpI, arUpI, dravya vA paryAyane atyaMta aspaSTa jANe che. te paNa iMdriyovaDe jenuM jJAna thayuM hoya vA anumAnAdika jenuM karyuM hoya tene ja jANI zake. kadAcit potAnI kalpanA vaDe asattne jANe. jema svapnamAM vA jAgRtimAM paNa je kadAcit kayAMya paNa na hoya evA AkArAdika ciMtave che vA jevA nathI tevA mAne che e pramANe manavaDe jANavuM thAya che. e iMdriyo tathA manadvArA je jJAna thAya che tenuM nAma matijJAna che. tyAM pRthvI, jaLa, agni, pavana ane vanaspatirUpa ekendriyone sparzanuM ja jJAna che. iyaLa, zaMkha Adi beidriya jIvone sparza ane rasanuM jJAna che. kIDI, makoDA Adi teIdriya jIvone sparza, 2sa ane gaMdhanuM jJAna che. bhamaro, mAkhI ane pataMgAdika caurindriya jIvone sparza, rasa, gaMdha ane varNanuM jJAna che. tathA maccha, gAya, kabutara Adi tiryaMca tathA manuSya, deva, nArakI Adi paMcendriya jIvone sparza, rasa, gaMdha, varNa ane zabdanuM jJAna che. vaLI tIrthaMcomAM koI saMjJI che tathA koI asaMzI che. temAM saMzIone to mana-nita jJAna hoya che paNa asaMzIone nahi. tathA manuSya, deva ane nArakI jIvo saMjJI ja che te sarvane mananita jJAna hoya che. e pramANe matijJAnanI pravRtti jANavI. zrutajJAnanI parAdhIna pravRti 66 vaLI matijJAnavaDe je arthane jANyo hoya tenA saMbaMdhathI anya arthane je vaDe jANIe te zrutajJAna che. e zrutajJAna be prakAranuM che. akSarAtmaka tathA anakSarAtmaka. tyAM jema " ghaTa" e be akSara sAMbhaLyA vA dIThA te to matijJAna thayuM. have tenA saMbaMdhathI ghaTa padArthanuM jANavuM thayuM te zrutajJAna che. e pramANe anya paNa jANavuM. e to akSarAtmaka zrutajJAna che. vaLI jema sparza vaDe ThaMDakanuM jANavuM thayuM to matijJAna che ane tenA saMbaMdhathI A hitakArI nathI, tethI cAlyA javuM" ItyAdirUpa jJAna thayuM te anakSarAtmaka zrutajJAna che. e pramANe anya paNa samajavuM. have ekendriyAdika asaMjJI jIvone to anakSarAtmaka ja zrutajJAna hoya che tathA saMjJI paMcendriya jIvone baMne jJAna hoya che. e zrutajJAna che te aneka prakArathI parAdhIna evA matijJAnane paNa AdhIna che, vA anya aneka kAraNone AdhIna che tethI mahAparAdhIna jANavuM. vaLI potAnI maryAdA anusAra kSetra-kALanA pramANapUrvaka rUpI padArthone je vaDe spaSTapaNe jANavAmAM Ave te avadhijJAna che. e jJAna devo ane nArakIomAM to sarvane hoya che tathA saMjJI paMcendriya tiryaMca tathA manuSyomAM paNa koI koIne hoya che ane asaMjJI sudhInA jIvone to A jJAna hotuM ja nathI. have A jJAna paNa zarIrAdika puddagalone AdhIna che. avadhijJAnanA traNa bheda che. dezAdhi, paramAdhi ane sarvAvidha. e traNemAM thoDA kSetrakALanI maryAdA-pUrvaka kiMcitmAtra rUpI padArthane jANavAvALuM dezAvavadha Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates dvitIya adhikAra [ 39 jJAna che. te koIka jIvane hoya che, tathA paramAvadhi, sarvAvadhi ane mana:paryaya e traNa jJAna mokSamArgamAM ja pragaTe che. kevalajJAna mokSasvarUpa che. tethI A anAdi saMsAra avasthAmAM teno sadbhAva ja nathI. e pramANe jJAnanI pravRtti hoya che. cakSu-acakudarzananI pravRtti vaLI indriya vA mananA sparzAdika viSayono saMbaMdha thatAM prathama kALamAM, matijJAna pahelAM je sattAmAtra avalokanarUpa pratibhAsa thAya che tenuM nAma cakSudarzana vA acakSudarzana che. tyAM netraindriyavaDe je darzana thAya tenuM nAma cakSudarzana che, te caurendriya tathA paMcendriya jIvone ja hoya che. tathA sparzana, rasanA, ghANa ane zrotra e cAra indriya tathA mana dvArA je darzana thAya tenuM nAma acakSudarzana che. te yathAyogya ekendriyAdi jIvone hoya che. vaLI avadhine viSayono saMbaMdha thatAM avadhijJAna pahelAM je sattAmAtraavalokanarUpa pratibhAsa thAya che tenuM nAma avadhidarzana che. jene avadhijJAna hoya tene ja A avadhidarzana hoya che. cakSu, acakuM ane 'avadhidarzana che te matijJAna-avadhijJAnavat parAdhIna jANavAM tathA kevaladarzana mokSasvarUpa che teno ahIM sadbhAva ja nathI. e pramANe darzanano sabhAva hoya che. jJAna-darzanopayogAdinI pravRtti upara pramANe jJAna-darzanano saddabhAva jJAnAvaraNa-darzanAvaraNanA kSayopazama anusAra hoya che. jayAre kSayopazama thoDo hoya tyAre jJAna-darzananI zakti paNa thoDI hoya che tathA jayAre ghaNo hoya tyAre ghaNI hoya che. vaLI kSayopazamathI zakti to evI banI rahe paNa pariNamana dvArA eka jIvane eka kALamAM koI eka ja viSayanuM dekhavuM vA jANavuM thAya che. e pariNamananuM nAma ja upayoga che. have eka jIvane eka kALamAM kAM to jJAnopayoga hoya che vA darzanopayoga hoya che. vaLI eka upayoganI paNa eka ja bhedarUpa pravRtti hoya che. jema matijJAna hoya tyAre anya jJAna na hoya. vaLI eka bhedamAM paNa koI eka viSayamAM ja pravRtti hoya che. jema sparzane jANato hoya te veLA rasAdikane na jANe. vaLI eka viSayamAM paNa tenA koI eka aMgamAM ja pravRtti hoya che. jema uSNa sparzane jANato hoya te veLA rukSAdine na ja jANe. e pramANe eka jIvane eka 1. zrutadarzana ane mana:paryayadarzana hotA nathI kemake zrutajJAna matipUrvaka thAya che( tattvArthasUtra a.1 sUtra 22). tathA mana:paryaya jJAna matijJAnanA bhedarUpa IhAmatijJAnapUrvaka thAya che. (dravyasaMgrahu gA. 44nI saM. TIkA) matijJAna darzanopayogapUrvaka thAya che tethI zrutadarzana ane mana:paryayadarzana-evA be bheda darzanopayogamAM hoi zake nahi. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 40 ] mokSamArga prakAzaka kALamAM koI eka jJaya vA dazyamAM jJAna nA darzananuM pariNamana hoya che. ema ja jovAmAM Ave che.-jayAre sAMbhaLavAmAM upayoga lAgyo hoya tyAre netranI samIpa rahelo padArtha paNa dekhAto nathI. e ja pramANe anya pravRtti paNa jovAmAM Ave che. vaLI e pariNamanamAM zIvratA ghaNI che tethI koI veLA evuM mAnI le che ke-aneka viSayonuM yugapat jANavuM-dekhavuM paNa thAya che, paNa te yugapat paNa thatuM nathI, kramapUrvaka ja thAya che. saMskArabaLathI tenuM sAdhana rahe che. je kAgaDAnA netramAM be golaka che paNa putaLI eka che. e eTalI badhI zIghra phare che ke je vaDe te baMne golakanuM sAdhana kare che. te ja pramANe A jIvane dvAra to aneka che ane upayoga eka che. paNa e eTalo badho zIghra phare che je vaDe sarva dvAronuM sAdhana rahe che. prazna:- jo eka kALamAM eka ja viSayanuM jANavuM-dekhavuM thAya che to kSayopazama paNa eTalo ja thayo kaho, ghaNo zA mATe kaho cho? vaLI tame kaho cho ke kSayopazamathI zakti hoya che, paNa zakti to AtmAmAM kevaLajJAna-darzananI hoya che. uttara- jema koI puruSane ghaNA gAmomAM gamana karavAnI zakti to che, paNa tene koIe rokayo ane kahyuM ke A pAMca gAmomAM ja jAo ane te paNa eka divasamAM koI eka ja gAmamAM jAo. have te puruSamAM dravya apekSAe ghaNA gAmomAM javAnI zakti to che, anya kALamAM tenuM sAmarthya thaze, paNa te vartamAna sAmarthyarUpa nathI. vartamAnamAM to pAMca gAmothI adhika gAmomAM te gamana karI zakto nathI. vaLI pAMca gAmomAM javAnI sAmarthyarUpa zakti vartamAnamAM paryAya apekSAe che, tethI te teTalAmAM ja gamana karI zake che. ane gamana karavAnI vyaktatA eka divasamAM eka gAmanI ja hoya che. tema A jIvamAM sarvane dekhavA-jANavAnI zakti to che, paNa tene karmoe rokayo, ane kSayopazama eTalo ja thayo ke-sparzAdika viSayone jANo vA dekho, paraMtu eka kALamAM koI ekane ja jANo vA dekho. have dravya apekSAe e jIvamAM sarvane dekhavA-jANavAnI zakti to che paNa te anya kALamAM sAmarthyarUpa thaze. vartamAnamAM sAmarthyarUpa nathI, tethI te potAne yogya viSayothI adhika viSayone dekhI-jANI zakto nathI. vaLI potAnA yogya viSayone dekhavA-jANavAnI paryAyaapekSA vartamAna sAmarthyarUpa zakti che tethI tene dekhI jANI zake che, paraMtu vyaktatA eka kALamAM koI ekane ja dekhavA-jANavAnI hoya prazna:- e to jANyuM, paraMtu kSayopazama to hoya chatAM bAhya IndriyAdikane anyathA nimitta maLatAM dekhavuM-jANavuM na thAya, thoDuM thAya vA anyathA thAya che, have ema thatAM karmanuM ja nimitta to na rahyuM? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates dvitIya adhikAra [ 41 uttara:- jema rokavAvALAe ema kahyuM ke-pAMca gAmomAMthI eka divasamAM koI eka ja gAmamAM jAo ane te paNa A cAkarone sAthe laIne jAo. have e cAkara anyathA pariName to javuM na thAya, thoDuM thAya vA anyathA thAya. tema karmano evo ja kSayopazama thayo che keATalA viSayomAM koI eka viSayane eka kALamAM dekho vA jANo. ane te paNa ATalAM bAhya dravyonuM nimitta thatAM ja dekho vA jANo. have tyAM e bAhya dravya anyathA pariName to dekhavuMjANavuM na thAya, thoDuM thAya vA anyathA thAya. e pramANe A karmanA kSayopazamanA ja vizeSa che, mATe tyAM karmonuM ja nimitte jANavuM. jema koIne aMdhakAranA paramANu ADA AvatAM dekhavuM thAya nahi, paraMtu ghuvaDa ane bilADAM Adi prANIone ADAM AvavA chatAM paNa dekhavAnuM bane che, e pramANe A kSayopazamanI ja vizeSatA che. arthAt jevo jevo kSayopazama hoya tevuM tevuM ja dekhavuM-jANavuM thAya che. e pramANe A jIvane kSayopazamajJAnanI pravRtti hoya che. vaLI mokSamArgamAM avadhi-mana:paryayajJAna hoya che te paNa kSayopazama jJAna ja che. tenI paNa e ja pramANe eka kALamAM koI ekane pratibhAvArUpa vA paradravyanuM AdhInapaNuM jANavuM. vaLI je vizeSatA che te vizeSa jANavI. e pramANe jJAnAvaraNa-darzanAvaraNanA udayanA nimittathI jJAna-darzananA ghaNA aMzono to abhAva hoya che tathA tenA kSayopazamathI thoDA aMzono saddabhAva hoya che. mithyAtvarUpa jIvanI avasthA vaLI A jIvane mohanA udayathI mithyAtva tathA kapAyabhAva thAya che. tyAM darzanamohanA udayathI mithyAtvabhAva thAya che, jethI A jIva anyathA pratItirUpa atattvazraddhAna kare che, jema che tema mAnato nathI, paNa jema nathI tema mAne che. amUrtika pradezono puMja prasiddha jJAnAdi guNono dhAraka anAdinidhana vastu pote che, tathA mUrtika pudgaladravyono piMDa prasiddha jJAnAdirahita navIna ja jeno saMyoga thayo che evA zarIrAdi pudgala ke je potAnAthI para che enA saMyogarUpa nAnA prakAra manuSya-tiryaMcAdi paryAyo hoya che te paryAyomAM A mUDha jIva ahaMbuddhi dhArI rahyo che, sva-parano bheda karI zakto nathI. je paryAya pAmyo hoya tene ja potApaNe mAne che; tathA e paryAyamAM paNa je jJAnAdika guNo che te to potAnA guNa che ane rAgAdika che te potAne karmanimittathI aupAdhikabhAva che, vaLI varNAdika che te potAnA guNo nathI paNa zarIrAdi pudgalanA guNo che, zarIrAdimAM paNa varNAdinuM vA paramANuonuM palaTAvuM nAnA prakArarUpa thayA kare che e sarva pudgalanI avasthAo che, paraMtu te badhAne A jIva potAnuM svarUpa jANe che. svabhAva-parabhAvano viveka thaI zakto nathI. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 42 ] mokSamArga prakAzaka vaLI manuSyAdi paryAyomAM potAnAthI pratyakSa bhinna dhana-kuTuMbAdikano saMbaMdha thAya che; ane te potAne AdhIna pariNamatA nathI topaNa temAM A jIva mamakAra kare che ke "A badhAM mArAM che," paNa e koI paNa prakArathI potAnAM thatAM nathI, mAtra potAnI mAnyatAthI ja tene potAnAM mAne che. vaLI manuSyAdi paryAyomAM koI veLA devAdi ane tattvonuM je anyathA svarUpa kalpita karyuM tenI to pratIti kare che, paNa jevuM yathArtha svarUpa che tevuM pratIta karato nathI. e prakAre darzanamohanA udayathI jIvane atattvazraddhAnarUpa mithyAbhAva thAya che. temAM jyAre teno tIvra udaya hoya che tyAre satyArtha zraddhAnathI ghaNuM viparIta zraddhAna thAya che. tathA jyAre maMda udaya hoya che tyAre satyArtha zraddhAnathI thoDuM viparIta zraddhAna thAya che. cAritramoharUpa jIvanI avasthA cAritramohanA udayathI A jIvane kapAyabhAva thAya che tyAre pote dekhato-jANato chatAM paNa parapadArthomAM ISTa-aniSTapaNe mAnI krodhAdi kare che. krodhano udaya thatAM padArtho pratye aniSTapaNuM ciMtavI tenuM buruM thavuM icche che. koI makAna Adi acetana padArtha bUrAM lAgatAM tene toDavA-phoDavA Adi rUpathI tenuM bUra icche che tathA koI zatru Adi sacetana padArtho bUrA lAge tyAre tene vadha-baMdhanAdi vA prahArAdivaDa du:kha upajAvI tenuM bUruM karavA icche che. vaLI pote vA anya cetana-acetana padArtha koI prakAre pariNamatA hoya ane potAne te pariNamana bUra lAge to tene anya prakAre pariNamAvavA vaDe karIne te pariNamananuM bUruM Icche che. e pramANe krodhathI bUruM thavAnI icchA to kare, paNa bUruM thavuM te bhavitavyaAdhIna che. mAnano udaya thatAM anya padArtho pratye aniSTapaNe mAnI tene nIco pADavA ane pote uMco thavA Icche che. maLa, dhULa Adi acetana padArthomAM jugupsA vA nirAdarAdivaDe tenI hInatA tathA potAnI uccatA icche che. tathA anya puruSAdi cetana padArthone potAnI AgaLa namAvavA vA potAne AdhIna karavA icche che. ityAdi prakAre anyanI hInatA tathA potAnI uccatA sthApana karavA Icche che. lokamAM pote jema uMco dekhAya tema zRMgArAdi kare vA dhana kharca. bIjo koI potAnAthI -ucca kArya karato hoya chatAM tene koI paNa prakAre nIco darzAve tathA pote nIca kArya karato hoya chatAM potAne UMco darzAve. e pramANe mAnavaDe potAnI mahaMtatAnI IcchA to ghaNI kare, paNa mahaMtatA thavI bhavitavyaAdhIna che. mAyA kaSAyano udaya thatAM koI padArthane ISTa mAnI tene arthe nAnA prakArarUpa chaLaprapaMca vaDe tenI siddhi karavA icche. ratna-suvarNAdi acetana padArthonI vA strI, dAsI, Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates dvitIya adhikAra [ 43 dAsAdi sacetana padArthonI siddhi arthe aneka chaLa kare. bIjAne ThagavA mATe potAnI aneka prakAre achatI avasthAo kare vA bIjA cetana-acetana padArthonI avasthAo palaTAve. ItyAdi chaLavaDe potAno abhiprAya siddha karavA Icche. e pramANe mAyA vaDe iSTasiddhi arthe nAnA prakAranA chaLa to kare chatAM iSTasiddhi thavI bhavitavyaAdhIna che. lobha kaSAyano udaya thatAM anya padArthane iSTa mAnI tenI prApti karavA icche. vastra, AbharaNa, dhana, dhAnyAdi acetana padArtho tathA strI-putrAdi sacetana padArthonI tRSNA thAya che. vaLI potAnuM vA anya sacetana-acetana padArthonuM koI pariNamana hovuM iSTarUpa mAnI tene te prakAranA pariNamanarUpa pariNamAvavA icche. e pramANe lobhathI iSTaprAptinI IcchA to ghaNI kare, paraMtu iSTa-prApti thavI bhavitavyaAdhIna che. e pramANe krodhAdinA udayathI AtmA pariName che. tyAM e kaSAya cAra cAra prakAranA che. anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnAvaraNI, pratayAkhyAnAvaraNI ane saMjvalana. je kaSAyanA udayathI AtmAne samyakatva ane svarUpAcaraNacAritra na thaI zake te anaMtAnubaMdhI kaSAya che. je kaSAyanA udayathI AbhAne dezacAritra na prApta thAya, tathA jethI kiMcit paNa tyAga na thaI zake te apratyAkhyAnAvaraNa kaSAya che. je kapAyanA udayathI sakaLacAritra na hoya, jethI sarvatyAga na banI zake te pratyAkhyAnAvaraNa kaSAya che. je kaSAyanA udayathI sakaLacAritramAM doSa upajyA kare, jethI yathAvAtacAritra na thaI zake te saMjvalana kaSAya che. have anAdi saMsAraavasthAmAM e cAre kaSAyono niraMtara udaya hoya che. parama kRSNalezyArUpa tIvra kaSAya hoya tyAM paNa tathA zukalalezyarUpa maMda kaSAya hoya tyAM paNa niraMtara e cAre kaSAyono udaya rahe che, kAraNa ke tIvramaMdatAnI apekSAe e anaMtAnubaMdhI Adi bheda nathI, paNa samyakatvAdi ghAtavAnI apekSAe e bheda che. e kaSAyanI prakRtiono tIvra anubhAga udaya thatAM tIvra krodhAdi thAya che tathA maMda anubhAga udaya thatAM maMda krodhAdi thAya che. mokSamArga prApta thatAM e cAramAMthI traNa, be ane ekano udaya rahI anukrame cAreno abhAva thAya che. vaLI e krodhAdi cAra kaSAyamAMthI eka kALamAM koI eka ja kaSAyano udaya hoya che. e kaSAyomAM paNa ekabIjAmAM paraspara kAraNa-kAryapaNe varte che. koI veLA krodhathI mAnAdi thaI jAya che, koI veLA mAnathI krodhAdi thaI jAya che. tethI paraspara e Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 44 ] mokSamArga prakAzaka kaSAyomAM koI veLA bhinnatA bhAse che tathA koI veLA bhinnatA bhAsatI nathI, e pramANe kaSAyarUpa pariNamana thAya che. vaLI cAritramohanA udayathI nokaSAya thAya che. hAsyanA udayathI koI ThekANe iSTapaNuM mAnI praphullita thAya che-harSa mAne che, ratinA udayathI koIne iSTa mAnI tenAthI prIti kare chetyAM Asakta thAya che, atinA udayathI koIne aniSTa mAnI aprIti kare che-tyAM udvegarUpa thAya che. zokanA udayathI koImAM aniSTapaNuM mAnI dilagIra thAya che-kheda mAne che, bhayanA udayathI koIne aniSTa mAnI tenAthI Dare che-teno saMyoga icchato nathI, jugupsAnA udayathI koI padArthane aniSTa mAnI tenI ghRNA-tiraskAra kare che-teno viyoga thavo icche che, ema hAsyAdi cha jANavA. tathA vedanA udayathI tene kAmapariNAma thAya che, tyAM strIvedanA udayathI puruSa sAthe ramavAnI icchA thAya che, purUSavedanA udayathI strI sAthe ramavAnI IcchA thAya che ane napuMsaka vedanA udayathI ekasAthe baMnenI sAthe ramavAnI IcchA thAya che. e pramANe e nava nokaSAya che. krodhAdi jevA e baLavAna nathI tethI ene ISatkaSAya arthAt nokaSAya kahevAmAM Ave che. ahIM "no " zabda ISavAcaka jANavo. e nokaSAyano udaya krodhAdikanI sAthe yathAsaMbhava hoya che. ', e pramANe upara kahelA darzana tathA cAritramohanA udayathI mithyA-tvabhAva tathA kaSAyabhAva thAya che. e ja saMsAranA mULa kAraNa che. vaLI vartamAnakALe paNa jIva enAthI ja du:khI che. tathA bhAvI saMsAranA kAraNarUpa karmabaMdhananuM mULa kAraNa paNa e ja che. enuM ja bIjuM nAma moha tathA rAga-dveSa che. tyAM mithyAtvanuM nAma moha che, kAraNa ke tyAM AtmasAvadhAnatAno abhAva hoya che. vaLI mAyA-lobha e be kaSAya tathA hAsya, rati ane traNe prakAranA veda e badhAnuM nAma rAga che, kAraNa ke tyAM ISTabuddhi thaI anurAga pravarte che. tathA krodha-mAna e be kaSAya ane ati, zoka, bhaya, jugupsA e badhAnuM nAma dveSa che, kAraNa ke tyAM aniSTabuddhi thaI dveSa varte che. sAmAnyapaNe e rAga-dveSa ane moDhu e badhAnuM nAma moha che, kAraNa ke e badhAyamAM sarvatra asAvadhAnatA ja hoya che. aMtarAyakarmodayajanya avasthA aMtarAyakarmanA udayathI jIva Icche che te thatuM nathI. dAna ApavA icche paNa ApI zake nahi, vastunI prApti icche paNa thAya nahi, bhoga bhogavavA icche paNa bhogavI zake nahi, upabhoga levA icche paNa levAya nahi ane potAnI jJAnAdi zaktine pragaTa karavA Icche paNa te pragaTa thai zake nahi. e pramANe aMtarAya udayathI pote je Icche te thatuM nathI, tathA enA kSayopazamathI kiMcitmAtra iccheluM paNa prApta thAya che, icchA to ghaNI ja che paraMtu e IccheluM paNa kiMcitmAtra maLe che. ghaNuM dAna devA Icche che Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates dvitIya adhikAra [ 45 paNa thoDuM ja daI zake, ghaNo lAbha icche paNa thoDo ja lAbha thAya. jJAnAdika zakti pragaTa thAya che tyAM paNa aneka bAhya kAraNanI jarUra paDe che. e pramANe ghAti karmonA udayathI AtmAnI aneka avasthA thAya che. vedanIyakarmodayajanya avasthA aghAti karmomAM vedanIyakarmanA udayathI zarIramAM bAhya sukha-duHkhanAM kAraNo nipaje che. zarIramAM arogIpaNuM, rogIpaNuM, zaktivAnapaNuM, durbaLapaNuM ityAdi tathA kSudhA, tRSA, roga, kheda, pIDA ityAdi sukha-du:khanAM kAraNo maLI Ave che. zarIrathI bahAra paNa managamatAM RtupavanAdika vA ISTa strI, putra, mitra, dhanAdi tathA aNagamatAM Rtu-pavanAdika vA aniSTha strI, putra, zatru, dAridraya, vadha, baMdhanAdika sukha-duHkhanA kAraNo maLI Ave che. e bAhyakAraNo kahyAM temAM koI kAraNa to evAM che ke jenA nimittathI zarIranI avasthA ja sukha-du:khanA kAraNa hoya che, ane e ja sukha-du:khanuM kAraNa thAya che. vaLI koI kAraNa evAM che ke pote ja sukha-du:khanuM kAraNa thAya che. e pramANe kAraNonuM maLavuM vedanIyakarmanA udayathI thAya che. tyAM sAtAvedanIyanA udayathI sukhanAM kAraNo maLI Ave che tathA asatAvedanIyanA udayathI duHkhanAM kAraNo maLI Ave che ahIM ema samajavA yogya che ke e kAraNo ja kAMI sukha-du:kha upajAvatAM nathI, paNa mohakarmanA udayathI AtmA pote ja sukha-duHkha mAne che. vedanIyakarmanA udayane ane mohanIyakarmanA udayane evo ja saMbaMdha che ke jayAre sAtAvedanIyajanya bAhya kAraNa maLe tyAre to sukha mAnavArUpa mohakarmano udaya thAya che tathA jayAre asatAvedanIyajanya bAhya kAraNa maLe tyAre duHkhamAnavArUpa mohakarmano udaya thAya che. vaLI te ja kAraNa koIne sukhanuM tathA koIne duHkhanuM kAraNa thAya che. jema koIne sAtAvedanIyanA udayathI maLeluM je vastra sukhanuM kAraNa thAya che tevuM ja vastra koIne asAtAdevanIyanA udayathI maLatAM du:khanuM kAraNa thAya che. mATe bAhya vastu to sukha-duHkhanuM nimitta mAtra che, sukha-du:kha thAya che te mohanA nimittathI thAya che. nirmohI munijanone aneka Rddhi Adi tathA pariSaha Adi kAraNo maLavA chatAM paNa sukha-duHkha upajatuM nathI. tathA mohI jIvane kAraNe maLo vA na maLo topaNa potAnA saMkalpathI ja sukhaduHkha thayA kare che. temAM paNa tIvra mohIne je kAraNo maLatAM tIvra sukha-duHkha thAya che te ja kAraNo maLatAM maMda mohIne maMda sukha-du:kha thAya che. mATe sukha-du:kha thavAnuM kAraNa mULa baLavAna kAraNa mohakarmano udaya che. anya vastu baLavAna kAraNa nathI, paraMtu anya vastune ane mohI jIvanA pariNAmone nimitta-naimittikanI mukhyatA hoya che. je vaDe mohI jIva anya vastune ja sukha-duHkhanuM kAraNa mAne che. e pramANe vedanIyakarmanA udayathI sukha-duHkhanA kAraNo nipaje che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 46 ] mokSamArga prakAzaka Ayukarmodayajanya avasthA AyukarmanA udayavaDe manuSyAdi paryAyonI sthiti rahe che. jyAMsudhI Ayukarmano udaya rahe che tyAMsudhI rogAdika aneka kAraNo maLavAM chatAM paNa zarIrathI saMbaMdha chuTato nathI tathA jyAre Ayuno udaya na hoya tyAre aneka upAya karavA chatAM paNa zarIrathI saMbaMdha raheto nathI, paNa te ja vakhate AtmA ane zarIra judAM thaI jAya che. A saMsAramAM janma, jIvana ane maraNanuM kAraNa Ayukarma ja che. jyAre navIna Ayuno udaya thAya che tyAre navIna paryAyamAM janma thAya che. vaLI tyAM paNa jyAM sudhI Ayuno udaya rahe tyAM sudhI te paryAyarUpa prANonA dhAraNathI jIvavuM thAya che ane Ayuno kSaya thatAM e paryAyarUpa prANonA chuTavAthI maraNa thAya che. sahaja ja evuM AyukarmanuM nimitta che. anya koI upajAvavAvALo, rakSA karavAvALo ke vinAza karavAvALo nathI evo nizcaya karavo. vaLI jema koI navIna vastra pahere, keTaloka kALa te rahe pachI tene choDI koI anya navIna vastra pahere, tema jIva paNa navIna zarIra dhAraNa kare, te keTaloka kALa dhAraNa karI rahe pachI tene choDI anya navIna zarIra dhAraNa kare che. mATe zarIrasaMbaMdhanI apekSAe janmAdika che. jIva pote janmAdika rahita nitya che, topaNa mohI jIvane bhUta-bhaviSyano vicAra nathI, tethI pAmela paryAyamAtra ja potAnuM astitva mAnI paryAya saMbaMdhI kAryomAM ja tatpara rahyA kare che. e pramANe Ayukarma vaDe paryAyanI sthiti jANavI. nAmakarmodayajanya avasthA nAmakarmanA udayathI A jIvane manuSyAdi gatio prApta thAya che. te paryAyarUpa potAnI avasthA thAya che. tyAM traNa-sthAvarAdika bheda hoya che. tathA tyAM ekendriyAdi jAtine dhAraNa kare che. e jAtikarmanA udayane ane matijJAnAvaraNanA kSayopazamane nimitta-naimittikapaNuM jANavuM. jevo kSayopazama hoya tevI jAti pAme. vaLI zarIrano saMbaMdha hoya che tyAM zarIranA paramANu ane AtmAnA pradezonuM eka baMdhAna thAya che. tathA saMkoca vistArarUpa thaIne AtmA zarIrapramANa rahe che. nokarmarUpa zarIramAM aMgopAMgAdikanA yogya sthAna pramANasahita hoya che. e vaDa ja sparzana rasanA Adi dravyaindriyo nipaje che. vA hRdayasthAnamAM ApAMkhaDIvALA khIlelA kamaLanA AkAra jevuM dravyamAna thAya che. vaLI e zarIramAM ja AkArAdikanA bheda vA varNAdikanA vizeSa hovA tathA syulasUkSmAdika hovA ityAdi kArya thAya che. zarIrarUpa pariNamelA paramANuo A prakAre pariName che. zvAsocchavAsa athavA svara nipaje che e paNa pudgalanA piMDa che tathA e zarIrathI eka baMdhAnarUpa che. emAM paNa AtmAnA pradezo vyApta che. zvAsocchavAsa e pavana che. have jema AhArane grahaNa karIe, nihArane bahAra kADhIe to ja jIvI zakAya, tema bahAranA pavanane grahaNa karIe ane abhyatara pavanane kADhIe to ja jIvitavya rahe. mATe zvAsocchavAsa jIvitavyanuM kAraNa che. jema A Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates dvitIya adhikAra [ 47 zarIramAM hADa-mAMsAdika che tema pavana paNa che. vaLI jema hAtha vagere vaDa kArya karIe chIe tema pavana vaDe paNa kArya karIe chIe. moMDhAmAM mUkelA grAsane pavana vaDe peTamAM utArIe chIe ane malAdika paNa pavanathI ja bahAra kADhIe chIe, ema anya paNa jANavuM. nADI, vAyuroga ane vAyuno goLo e vagere pavanarUpa zarIranAM aMga jANavAM. vaLI svara che te zabda che. te jema vINAnI tAMtane halAvatAM bhASA-rUpa hovA yogya pudgalaskandho che te sAkSara vA anakSara zabdarUpa pariName che tema tALu, hoTha ityAdi aMgone halAvatAM ptimAM grahelA je pudagalaskaMdho che te sAkSara vA anakSara zabdarUpa pariName che. vaLI zubha-azubha gamanAdika thAya che tyAM ema jANavuM ke jema be puruSone ekadaMDI beDI hoya tyAM eka purUSa gamanAdi karavA Icche to gamanAdi na thaI zake, paNa bIjo gamanAdi kare to ja gamanAdi thai zake, paNa baMnemAMthI eka besI rahe to gamanAdi thaI zake nahi. tathA baMnemAMthI eka baLavAna hoya to te bIjAne paNa ghasaDI jAya. tema AtmAne ane zarIrAdirUpa pugalane ekatrAvagAharUpa baMdhAna che. tyAM AtmA hulana-calanAdi karavA Icche paNa pugala e zaktivarDa rahita banI halana-calana na kare vA pudgalamAM zakti hovA chatAM paNa AtmAnI icchA na hoya to halana-calanAdi thaI zake nahi. tathA e baMnemAM pudgala baLavAna thaI hAlavA-cAlavA lAge to tenI sAthe icchA vinA paNa AtmA hAlavA-cAlavA lAge. e pramANe halana-calanAdi kriyA thAya che vaLI tene apajaza Adi bAhya nimitta bane che. ema e kArya nipaje che. e vaDe moha anusAra AtmA sukhI-duHkhI paNa thAya che. ema nAmakarmanA udayathI svayameva nAnA prakArarUpa racanA thAya che, anya koI karavAvALo nathI. tIrthakarAdi prakRti to (A kALe ahIM che ja nahi. gotrakarmodayajanya avasthA gotrakarmathI nIca-ucca kulomAM AtmAnuM UpajavuM thAya che, tyAM potAnuM hIna-adhikapaNuM prApta thAya che, mohanA nimittathI AtmA sukhI-duHkhI paNa thAya che. e pramANe aghAti karmonA nimittathI avasthAo thAya che. ema A anAdi saMsAramAM ghAti-aghAti karmonA udaya anusAra AtmAnI avasthAo thAya che. he bhavya! tArA aMtaraMgamAM tuM vicAra karIne jo ke ema ja che ke nahi? vicAra karatAM to tane ema ja pratibhAsaze jo ema ja che to tuM ema mAna ke "mane anAdi saMsAra roga che tenA nAzano mAre upAya karavo Avazyaka che," e vicArathI tAruM kalyANa thaze. e pramANe zrI mokSamArga prakAzaka zAstra viSe saMsAra-avasthA-nirUpaka bIjo adhikAra samAsa Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates adhikAra trIjo saMsAraduHkha ane mokSasukha nirUpaNa je nija bhAva sadA sukhada, nijano karo prakAza; je bahu vidhi bhava duHkhataNI, kare che sattA nAza. have e saMsAra-avasthAmAM nAnA prakAranAM du:kha che tenuM varNana karIe chIe. kAraNa ke jo saMsAramAM paNa sukha hota to saMsArathI chUTavAno upAya zA mATe karIe? A saMsAramAM aneka prakAranAM duHkha che eTalA mATe ja saMsArathI mukta thavAno upAya karIe chIe. vaLI jema nipuNa vaidha roganuM nidAna tathA e rogajanya avasthAonuM varNana karI rogIne rogano nizcaya karAvI pachI teno IlAja karavAnI ruci karAve che tema ahIM paNa prathama saMsAraroganuM nidAna tathA e saMsArarogajanya avasthAonuM varNana karI saMsArI jIvane saMsArarogano nizcaya karAvI teno upAya karavAnI ruci karAve che. jema rogI rogathI duHkhI thaI rahyo hoya paraMtu tenuM mULa kAraNa jANe nahi, sAco upAya jANe nahi ane duHkha paNa sahyuM jAya nahi tyAre potAne bhAse evA ja upAya karyA kare, paNa ethI duHkha dUra thAya nahi. eTale taraphaDI-taraphaDI paravaza banI e ja du:khone sahana kare che, e du:khonuM mULa kAraNa jANato nathI. tene jema vaidya duHkhanuM mULa kAraNa batAve, duHkhanuM svarUpa batAve tathA enA karelA upAyone jUThA che ema batAve tyAre ja sAco upAya karavAnI rogIne ruci thAya; te ja pramANe A saMsArI jIva saMsAramAM duHkhI thaI rahyo che, paNa tenuM mULa kAraNa jANato nathI, sAco upAya paNa jANato nathI ane duHkha sahyuM paNa jatuM nathI, tyAre te potAne bhAse tevA ja upAya karyA kare che, paNa ethI duHkha dUra thAya nahi eTale taraphaDI taraphaDI paravaza banI e ja du:khone sahana karyo kare che.evA jIvane ahIM duHkhanuM mULa kAraNa batAvIe, du:khanuM svarUpa batAvIe ane tenA upAyonuM jUThApaNuM batAvIe to tene sAco upAya karavAnI ruci thAya. e varNana karIe chIe. duHkhanuM mULa kAraNa mithyAdarzana, ajJAna, asaMyama | sarva duHkhonuM mULa kAraNa mithyAdarzana, ajJAna ane asaMyama che. darzanamohanA udayathI thayelA atattvazraddhAna-mithyAdarzana che tenAthI vastusvarUpanI yathArtha pratIti na thatAM anyathA pratIti thAya che. vaLI e mithyAdarzananA nimittathI kSayopazamarUpa jJAna che te ajJAna banI rahyuM che, jethI vastu svarUpanuM yathArtha prakAre jANavuM na thatAM anyathA ja jANavuM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjo adhikAra | [ 49 thAya che. cAritramohanA udayathI thayelo kaSAyabhAva tenuM ja nAma asaMyama che, je vaDe jevuM vastunuM svarUpa che tevuM na pravartatAM anyathA pravarte che. e pramANe e mithyA-darzanAdika che te ja sarva duHkhonuM mULa kAraNa che. e kevI rIte? te ahIM kahIe chIe. mithyAtvanuM svarUpa mithyAdarzanAdikathI jIvane sva-parano viveka thaI zakto nathI. pote eka AtmA tathA anaMta pudgalaparamANamaya zarIra-enA saMyogarUpa manuSyAdika paryAya nIpaje che te paryAyane ja potAnuM svarUpa mAne che. AtmAnA jJAna-darzanAdi svabhAva che te vaDe kiMcit jANavuM-dekhavuM thAya che, karmaupAdhithI thayelA krodhAdibhAvarUpa pariNamana thAya che, ane zarIrane sparza, rasa, gaMdha, varNa svabhAva che te pragaTa che tathA skUla-kRSAdika-sparzAdika palaTavArUpa aneka avasthAo thAya che te sarvane potAnuM svarUpa jANe che. jJAna-darzananI pravRtti iMdriya ane mana dvArA thAya che tethI A jIva ema mAne che ke- tvacA, jIbha, nAsikA, netra, kAna ane mana e badhAM mArAM aMga che, e vaDe huM dekhuM-jANuM chuM, evI mAnyatAthI IndriyomAM prIti hoya che. mohajanita viSayaabhilASA mohanA AvezathI te indriyo dvArA viSaya grahaNa karavAnI icchA thAya che, tyAM e viSayonuM grahaNa thatAM e icchA maTavAthI nirAkula thAya che eTale AnaMda mAne che. jema kUtaro hADa cAvavAthI potAnuM lohI nIkaLe teno svAda laI ema mAnavA lAge ke "A hADano svAda Ave che," tema A jIva viSayone jANe che tethI potAnuM jJAna pravarte che teno svAda laI ema mAnavA lAge ke "A viSayano svAda che, " paNa viSayamAM to svAda che ja nahi. pote ja icchA karI hatI tene pote ja jANI pote ja AnaMda mAnyo, paraMtu "huM anAdi-anaMta jJAnasvarUpa AtmA chuM" evo ni:kevala (parathI kevaLa bhinna) jJAnano anubhava che ja nahi. paraMtu "meM nRtya dIThuM, rAga sAMbhaLyo, phUla sUchyuM, padArtha spardho, svAda jANyo tathA meM zAstra jANyAM, mAre A jANavuM joIe" e prakAranA jJayamizrita jJAnanA anubhavavaDe viSayonI tene pradhAnatA bhAse che. e pramANe mohanA nimittathI A jIvane viSayonI icchA hoya che. have icchA trikAlavartI sarva viSayone grahaNa karavAnI che ke "huM sarvane sparza, sarvane svAduM, sarvane sUvuM, sarvane dekhuM, sarvane sAMbhaLuM ane sarvane jANuM." eTalI badhI icchA hovA chatAM zakti to eTalI ja che ke indriyonA sanmukha thayelA vartamAna sparza, rasa, gaMdha, varNa ane zabdamAMthI koIne kiMcitmAtra grahaNa kare vA smaraNAdikavaDe manathI kiMcit jANe, ane te paNa bAhya aneka kAraNa maLatAM ja siddha thAya. tethI koi kALe Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 50 ]. mokSamArga prakAzaka enI icchA pUrNa thatI nathI. kAraNa ke evI icchA to kevaLajJAna thatAM ja saMpUrNa thAya paNa kSayopazamarUpa indriyadvArA to kadI paNa icchA pUrNa thAya nahi, ane tethI mohanA nimittathI e indriyone potapotAnA viSayagrahaNanI niraMtara icchI rahyA ja karavAthI A jIva AkuLa-vyAkula banI duHkhI thaI rahyo che. evo duHkhI thaI rahyo che ke koI eka viSayanA grahaNa arthe potAnA maraNane paNa gaNato nathI. jema hAthIne kapaTanI hAthaNInuM zarIra sparzavAnI, macchane jALamAM lagAveluM mAMsa cAkhavAnI, bhamarAne kamaLanI sugaMdha suMghavAnI, pataMgane dIpakano varNa dekhavAnI tathA haraNane rAga sAMbhaLavAnI evI icchA hoya che ke tatkAla maraNa bhAse topaNa te maraNane na gaNatAM viSayonuM grahaNa kare che. tethI maraNa thavA karatAM paNa indriyonA viSayasevananI 1 jaNAya che. e indriyonI pIDAthI sarva jIvo pIDita banI nirvicAra thaI, jema koI duHkhI mANasa pahADa uparathI paDatu mUke tema, viSayomAM jaMpApAta kare che. nAnA prakAranAM kaSTavaDe dhana upajAve ane viSayane arthe tene gumAve. viSayonI prApti arthe jyAM maraNa thatuM jANe tyAM paNa jAya, narakAdikanA kAraNarUpa je hiMsAdika kArya tene paNa kare vA krodhAdika kaSAyo upajAve. bicAro zuM kare? indriyonI pIDA na sahana thavAthI tene anya kAMI vicAra Avato nathI. e pIDAthI ja pIDita thai indrAdika devo paNa viSayomAM ati Asakta banI rahyA che. jema khAjanA rogathI pIDita thayelo puruSa Asakta banI khajavALavA lAge che, pIDA na thatI hoya to te zA mATe khajavALe? tema indriyarogathI pIDita thayelA indrAdika devo Asakta banI viSayasevana kare che. pIDA na hoya to teo zA mATe viSayasevana kare? e pramANe jJAnAvaraNa-darzanAvaraNanA kSayopazamathI thayeluM indriyAdijanita jJAna che te mithyAdarzanAdikanA nimittathI icchA hita banI duHkhanuM kAraNa thayuM che. have e duHkha dUra thavAno upAya A jIva kevo kare che te kahIe chIe. upara kahela du:khanI nivRttinA upAyonuM jUThApaNuM idriyo vaDe viSayonuM grahaNa thatAM mArI icchA pUrNa thaze ema jANI prathama to nAnA prakAranAM bhojanAdiko vaDe iMdriyone prabala kare che, tathA ema ja jANe che ke jo iMdriyo prabaLa rahe to mane viSaya grahaNa karavAnI zakti vadhe. temAM aneka bAhya kAraNonI jarUra hovAthI tenuM nimitta meLave che. potAne sanmukha thayelA viSayone iMdriyo grahaNa karI zake che tethI aneka bAhya upAyo vaDa viSayono ane iMdriyono saMyoga meLave che. nAnA prakAranAM vastrAdika, bhojanAdika, puSpAdika, maMdira-AbhUSaNAdika vA gAyaka-vAjiMtrAdikano saMyoga meLavavA mATe ghaNo ja khedakhinna thAya che. jyAMsudhI e viSayo iMdriyasanmukha rahe tyAM sudhI to tenuM kiMcita spaSTa jANapaNuM rahe, paNa pachI mana dvArA smaraNamAtra ja rahe ane kALa vyatIta thatAM e smaraNa paNa maMda thatuM jAya che tethI te viSayone potAne AdhIna rAkhavAno Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjo adhikAra [ 51 upAya kare che ane zIdhra zIdhra tenuM grahaNa karyA kare che. vaLI IndriyovaDe to eka kALamAM koI eka ja viSayanuM grahaNa thAya che, paNa A jIva ghaNA ghaNA viSayo grahaNa karavA icche che tethI utAvaLo banI jaladI jaladI eka viSayane choDI anyane grahaNa kare che, vaLI tene choDI anyane grahaNa kare che. e pramANe viSayane arthe valakhAM mAre che ane potAne je bhAse tevA upAya karyA kare che, paNa e upAya jUThA che, kAraNa ke prathama to e badhAnuM e ja pramANe thavuM potAne AdhIna nathI, mahA kaThaNa che. kadAcit karmaudayAnusAra e ja pramANe vidhi maLI jAya topaNa Indriyone prabaLa karavAthI kAMI viSayagrahaNanI zakti vadhatI nathI, e to jJAna-darzana vadhavAthI ja vadhe. paNa e karmanA kSayopazamane AdhIna che. juo, koInuM zarIra puSTa hovA chatAM tenAmAM evI zakti ochI jovAmAM Ave che, tathA koInuM zarIra durbaLa hoya chatAM tenAmAM evI zakti adhika jovAmAM Ave che. mATe bhojanAdika vaDe Indriyo puSTa karavAthI kAMI siddhi thatI nathI, paraMtu kaSAyAdika ghaTavAthI karmano kSayopazama thatAM jJAna-darzana vadhe che ane tyAre ja viSayagrahaNanI zakti vadhe che. vaLI viSayono saMyoga meLave che, paNa te ghaNA vakhata sudhI Takto nathI athavA sarva viSayono saMyoga maLato ja nathI tethI e AkuLatA rahyA ja kare che. vaLI e viSayone potAnA AdhIna rAkhI jaladI jaladI grahaNa karavA icche che paNa te potAnA AdhIna rahetA nathI, kAraNa ke judAM judAM dravya potapotAne AdhIna pariName che vA karmodaya AdhIna pariName che. have evA prakAranA karmano baMdha yathAyogya zubhabhAva thatAM ja thAya ane pachI udayamAM Ave che, ema pratyakSa joIe chIe. juo, aneka upAya karavA chatAM paNa karmanA nimitta vinA sAmagrI maLatI nathI. chatAM A jIva ati vyAkuLa banI sarva viSayone yugapa grahaNa karavA mATe valakhA mAre che, tathA eka viSayane choDI anyanuM grahaNa karavA mATe A jIva evAM valakhAM mAre che, paNa pariNAme zuM siddhi thAya che? jema maNanI bhUkhavALAne kaNa maLyo, paNa tethI tenI bhUma maTe ? tema sarva grahaNanI jene IcchA che tene koI eka viSayanuM grahaNa thatAM IcchA kema maTe? ane icchA maTayA vinA sukha paNa thAya nahi. mATe e badhA upAya jUThA che. prazna- e upAyathI koI jIvane sukhI thatAM joIe chIe, chatAM tame sarvathA jUThA kema kaho cho ? uttara- sukhI to thatA nathI. bhramathI sukha mAne che. jo sukhI thayo hoya to tene anya viSayonI icchA kema rahe? jema roga maTayA pachI anya auSadha koI zA mATe icche? tema duHkha maTayA pachI anya viSayone zA mATe icche? jo viSayanuM grahaNa karyA pachI icchA zAMta thAyaaTakI jAya to ame paNa sukha mAnIe, paNa ahIM to Icchita viSayanuM grahaNa jyAM sudhI nA thAya tyAMsudhI to te viSayanI icchA rahyA kare che tathA je Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates para ] mokSamArga prakAzaka samaye e viSayanuM grahaNa thayuM te ja samaye anya viSayagrahaNanI icchA thatI jovAmAM Ave che, tene sukha mAnavuM e kevuM che? jema koI mahAkuMdhAvAna raMka potAne kadAcita eka annano kaNa maLatAM tenuM bhakSaNa karI cena mAne tema A mahAtRSNAvAna jIva potAne koI eka viSayanuM nimitta maLatAM tenuM grahaNa karI sukha mAne che paNa vAstavikapaNe e sukha nathI. prazna:- jema kaNa kaNa vaDe potAnI bhUkha maTe che, tema eka eka viSayanuM grahaNa karI potAnI icchA pUrNa kare to zo doSa? uttara- jo badhA kaNa bheLA thAya to ema ja mAnIe, paraMtu bIjo kaNa maLatAM prathamanA kaNanuM nirgamana thaI jAya to bhUkha kema maTe ? e ja pramANe jANavAmAM viSayonuM grahaNa bheLuM thatuM jAya to IcchA pUrNa thaI jAya, paraMtu jyAre bIjo viSaya grahaNa kare tyAre pUrve je viSaya grahaNa karyo hato tenuM jANapaNuM rahetuM nathI to icchA kevI rIte pUrNa thAya? icchA pUrNa thavA vinA AkuLatA paNa maTatI nathI ane AkuLatA mayA vinA sukha paNa kema kahI zakAya ? vaLI eka viSayanuM grahaNa paNa A jIva mithyAdarzanAdikanA saddabhAvapUrvaka kare che ane tethI bhAvi aneka duHkhanA heturUpa karmo bAMdhe che, tethI te vartamAnamAM paNa sukha nathI tema bhAvi sukhanuM kAraNa paNa nathI, mATe e duHkha ja che. e ja zrI pravacanasAramAM kahyuM che yathA saparaM bAdhAsahyiM vicchiNNaM baMdhakAraNaM vismN| jaM iMdiehiM laddhaM taM sokkhaM dukkhameva tthaa|| 76 / / artha- indriyothI prApta thayeluM sukha parAdhIna, bAdhA sahita, vinAzika, baMdhanuM kAraNa tathA viSama che; tethI e sukha kharekhara duHkha ja che. duHkhanivRttino sAco upAya e pramANe A saMsArI jIve sukha mATe karelA upAya jUThA jANavA. to sAco upAya zo che? jyAre icchA dUra thAya ane sarva viSayonuM eka sAthe grahaNa rahyA kare to e du:kha maTe. have icchA to moha jatAM ja maTe ane sarvanuM eka sAthe grahaNa kevaLajJAna thatAM ja thAya, teno upAya samyagdarzanAdika che, e ja sAco upAya jANavo. e pramANe mohanA nimittathI jJAnAvaraNadarzanAvaraNano kSayopazama paNa duHkhadAyaka che, tenuM varNana karyuM. prazna- jJAnAvaraNa-darzanAvaraNanA udayathI je jANavuM thatuM nathI tene to duHkhanuM kAraNa tame kaho, paraMtu kSayopazamane zA mATe kaho che? uttara- jANavuM na bane e jo duHkhanuM kAraNa hoya to pudgalane paNa du:kha Thare. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjo adhikAra [ pa3 paNa duHkhanuM mULa kAraNa to icchA che ane te kSayopazamathI ja thAya che mATe kSayopazamane paNa duHkhanuM kAraNa kahyuM. vAstavika rIte kSayopazama paNa duHkhanuM kAraNa nathI paNa mohathI viSayagrahaNanI je icchA che te ja duHkhanuM kAraNa jANavuM. tathA mohano udaya che te duHkharUpa ja che. te kevI rIte te ahIM kahIe chIe. darzanamohanA udayathI thatuM duHkha ane tenA upAyonuM jUThApaNuM darzanamohanA udayathI mithyAdarzana thAya che. je vaDe jevuM tene zraddhAna che tevuM padArthasvarUpa nathI. tathA jevuM padArthasvarUpa che tevuM e mAnato nathI, tethI tene vyAkuLatA ja rahyA kare che. jema koI bahAvarAne koIe vastra paherAvyuM, te bahAvaro te vastrane potAnuM aMge jANI potAne, zarIrane ane vastrane ekarUpa mAne che, paNa e vastra to paherAvanArane AdhIna che. e paherAvanAra koI veLA te vastrane phADe, koI veLA joDe, koI veLA laI le tathA koI veLA navIna paherAve, ityAdi caritra kare tyAre A bahAvaro e vastranI parAdhIna kriyA thavA chatAM tene potAne AdhIna mAnI mahA khedakhinna thAya che. tema A jIvane karmodayathI zarIrano saMbaMdha thayo che. have A jIva e zarIrane potAnuM aMga jANI potAne ane zarIrane ekarUpa mAne che, paNa zarIra to karmodaya AdhIna koI veLA kRSa thAya, koI veLA sthULa thAya, koI veLA naSTa thAya ane koI veLA navIna upaje, ityAdi caritra thAya che. e pramANe tenI parAdhIna kriyA thavA chatAM A jIva tene potAne AdhIna mAnI mahA khedakhinna thAya che. vaLI jema koI bahAvaro beTho hato tyAM koI anya ThekANethI mANasa, ghoDA ane dhanAdika AvI UtaryA, te sarvane A bahAvaro potAnAM jANavA lAgyo, paNa e badhA potapotAne AdhIna hovAthI temAM koI Ave, koI jAya ane koI aneka avasthArUpa pariName-ema e sarvanI parAdhIna kriyA thavA chatAM A bahAvaro tene potAne AdhIna jANI mahA khedakhinna thAya che. e pramANe A jIva jyAM paryAya (zarIra) dhAraNa kare che tyAM koI anya ThekANethI putra, ghoDA ane dhanAdika AvIne svayaM prApta thAya che tene A jIva potAnA jANe che, paNa e to potapotAne AdhIna koI Ave, koI jAya tathA koI aneka avasthArUpa pariName-ema tenI parAdhIna kriyA hoya che, tene potAne AdhIna mAnI A jIva khedakhinna thAya che. prazna:- koI veLA zarIranI vA putrAdikanI kriyA A jIvane AdhIna thatI jovAmAM Ave che. e veLA to jIva sukhI thAya che? uttara- zarIrAdikanI, bhavitavyanI ane jIvanI icchAnI-e traNenI vidhi maLatAM koI eka prakAre jema e icche tema koI pariNamavAthI koI kALamAM tenA vicArAnusAra Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 54 ] mokSamArga prakAzaka sukha jevo AbhAsa thAya, paraMtu e badhAya sarva prakAre (kiMcit paNa ) e icche tema to pariNamatAM nathI tethI abhiprAyamAM to aneka AkuLatA niraMtara rahyA ja kare che. vaLI koI vakhate koI prakAre potAnI icchAnusAra pariNamatA joI koI ThekANe A jIva, e zarIraputrAdikamAM ahaMkAra-mamakAra kare che ane e ja buddhithI tene upajAvavAnI, vadhAravAnI tathA rakSA karavAnI ciMtAvaDe niraMtara vyAkuLa rahe che, nAnA prakAranAM duHkha veThIne paNa temanuM bhaluM icche che. vaLI je viSayonI icchA thAya che te kaSAyabhAva che, bAhya sAmagrImAM iSTa-aniSTapaNuM mAne che, anyathA upAyo kare che, sAcA upAyanuM zraddhAna karato nathI tathA anya kalpanA kare che, e badhAnuM mULa kAraNa eka mithyAdarzana che. teno nAza thatAM e sarvano nAza thAya che. mATe sarva duHkhonuM mULa e mithyAdarzana che. tenA nAzano upAya paNa kAMI karato nathI. anyathA zraddhAne satya zraddhA mAnato jIva tenA nAzano upAya paNa zA mATe kare ? vaLI saMjJI paMcendriya jIva koI veLA tattvanizcaya karavAno upAya vicAre chatAM tyAM abhAgyathI kudeva, kuguru ane kuzAstranuM nimitta banI jAya to UlaTuM atattvazraddhAna puSTa thaI jAya. te to jANe ke-enAthI mAruM bhaluM thaze paraMtu e evA upAya kare ke-jethI A acetana banI jAya. vastusvarUpa vicAravAno udyamI thAya chatAM viparIta vicAramAM dRDha thaI jAya che ane tethI viSayakaSAyanI vAsanA vadhavAthI vadhAre du:khI thAya che. kadAcit sudeva, suguru, suzAstranuM nimitta paNa banI jAya to tyAM temanA nizcaya upadezanI to zraddhA karato nathI, paNa mAtra vyavahArazraddhAvaDe te atattvazraddhALu ja rahe che. tyAM jo maMda kaSAya hoya tathA viSayanI icchA ghaTe to thoDo du:khI thAya paNa pAcho jevo ne tevo banI jAya. mATe A saMsArI jIva je upAya kare che te paNa jUThA ja hoya che. vaLI A saMsArI jIvano eka A upAya che ke-potAne jevuM zraddhAna che tema padArthone pariNamAvavA icche che. have jo e pramANe te padArtho pariName to tenuM zraddhAna sAcuM thaI jAya, paraMtu anAdinidhana vastu nyArI nyArI potapotAnI maryAdApUrvaka pariName che, koI koI ne AdhIna nathI tema koI (padArtha) koIno pariNamAvyo pariNamato nathI chatAM tene A jIva potAnI icchAnusAra pariNamAvavA icche che e koI upAya nathI, e to mithyAdarzana ja che, to sAco upAya zo che? jevuM padArthanuM svarUpa che tevuM ja zraddhAna thAya to ja sarva duHkha dUra thAya. jema koI mohamugdha banI maDadAMne jIvatuM mAne vA tene jIvADavA icche to tethI pote ja du:khI thAya. paNa tene maDaduM mAnavuM vA te jIvADayuM jIvavAnuM nathI ema mAnavuM e ja e du:kha dUra thavAno upAya che. tema mithyAdaSTi banI padArthone anyathA mAnI anyathA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjo adhikAra [ 55 pariNamAvavA icche to pote ja du:khI thAya. paNa tene yathArtha mAnavA ane e mArA pariNamAvyA anya prakAre pariNamavAnA nathI ema mAnavuM e ja e du:kha dUra thavAno upAya che. bhramajanita duHkhano upAya bhrama dUra karavo e ja che. bhrama dUra thavAthI samyakazraddhA thAya e ja sAco upAya jANavo. cAritramohathI duHkha ane tenA upAyonuM jUThApaNuM cAritramohanA udayathI jIvanA bhAva krodhAdi kaSAyarUpa vA hAsyAdi nokaSAyarUpa thAya che tyAre A jIva kalezavAna banI duHkhI thato vihala thaI nAnAprakAranAM kukAryomAM pravarte che-e ahIM darzAvIe chIe. jyAre krodha Upaje tyAre anyanuM bUruM karavAnI icchA thAya ane e arthe aneka upAya vicAre. macchedaka-gALI pradAnAdirUpa vacana bole, potAnAM aMgova vA zastra-pASANAdikavaDa ghAta kare, aneka kaSTa sahana karI, dhanAdi kharca karI vA maraNAdi vaDe potAnuM paNa bUruM karI anyanuM bUruM karavAno udyama kare athavA anya dvArA bUruM thavuM jANe to e anya dvArA bUra karAve. tenuM svayaM baruM thAya to pote anumodana kare, bUruM thatAM potAnuM kAMI paNa prayojana siddha na thatuM hoya to paNa tenuM bUra kare, krodha thatAM koI pUjya vA ISTajana vacce Ave to temane paNa buruM kahe-mAravA lAgI jAya, krodhanA AvezamAM kAMI vicAra ja raheto nathI. vaLI anyanuM bUra na thAya to potAnA aMtaraMgamAM pote ja ghaNo saMtApavAna thAya, potAnAM ja aMgono ghAta kare vA viSabhakSaNAdi karI maraNa pAme; e Adi avasthA krodha thatAM thAya che. mAna kaSAya Upaje tyAre bIjAne nIco tathA potAne UMco darzAvavAnI icchA thAya. e arthe aneka upAyo vicAre, anyanI niMdA tathA potAnI prazaMsA kare, aneka prakAre anyano mahimA maTADI potAno mahimA karavA lAge, ghaNAM ghaNAM kaSTa vaDe dhanAdino saMgraha karyo hoya tene vivAhAdi kAryomAM ekadama kharcI nAkhe vA devuM karIne paNa kharce, maraNa pachI mAro yaza raheze ema vicArI potAnuM maraNa karIne paNa potAno mahImA vadhAravA prayatna kare, jo koI potAnuM sanmAnAdika na kare to tene bhayAdika dekhADI, du:kha upajAvI potAnuM sanmAna karAve. mAnano udaya thatAM koI pUjya hoya-moTA hoya temanuM paNa sanmAna na kare. kAMI vicAra ja raheto nathI. vaLI ema karatAM paNa anya nIco tathA pote UMco na dekhAya to potAnA aMtaraMgamAM pote ghaNo ja saMtApavAna thAya che, potAnA aMgono ghAta kare vA viSabhakSaNAdi karI maraNa pAme; e Adi avasthA mAna thatAM thAya che. mAyA kaSAya Upaje tyAre chalavaDe kArya siddha karavAnI icchA thAya. e arthe aneka upAya vicAre, nAnA prakAranAM kapaTanA vacana kahe, zarIranI kapaTarUpa avasthA banAve, Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pa6 ] mokSamArga prakAzaka bAhya vastuone anya prakAre batAve, jethI potAnuM maraNa jANe evo paNa chala kare, kapaTa pragaTa thatAM potAnuM ghaNuM bUruM thAya-maraNAdika thAya tene paNa gaNe nahi, koI pUjya vA ISTa janano saMbaMdha thAya to mAyAvaza thaI tenAthI paNa chala kare. kAMI vicAra ja raheto nathI. vaLI chala karavA chatAM paNa kAryasiddhi na thAya to pote aMtaraMgamAM ghaNo ja saMtApavAna thAya che, potAnAM aMgono ghAta kare vA viSabhakSaNAdi karI maraNa pAme evI evI avasthA mAyA thatAM thAya che. lobha kaSAya Upaje tyAre iSTa padArthanA lAbhanI icchA thAya che ane tenA arthe aneka upAya vicAre, tenA sAdhanarUpa vacana bole, zarIranI aneka ceSTA kare, ghaNAM kaSTa sahana kare sevA-cAkarI kare, videzagamana kare, je vaDe potAnuM maraNa thatuM jANe evAM kArya paNa kare, jemAM ghaNuM duHkha thAya evA prAraMbha paNa kare, lobha thatAM pUjya vA ISTajananuM kArya hoya tyAM paNa potAnuM prayojana sAdhe. kAMI vicAra raheto nathI. vaLI prApta thayelI ISTa vastunI aneka prakAre rakSA kare, tathA iSTa vastunI prApti na thAya vA ISTano viyoga thAya to pote aMtaraMgamAM ghaNo ja saMtApavAna thAya che, potAnAM aMgono ghAta kare vA viSabhakSaNAdi karI maraNa pAme evI evI avasthA lobha thatAM thAya che. e pramANe kaSAyo vaDe pIDita thato jIva e avasthAomAM pravarte che. vaLI e kaSAyonI sAthe nokaSAya thAya che. tyAM : jyAre hAsya nokaSAya thAya tyAre pote vikasita thAya-praphullita thAya; te evuM jANavuM ke-jema sannipAtanA rogInuM hasavuM! pote nAnA prakAranA rogathI pIDita chatAM koI kalpanAvaDa hasavA lAgI jAya che tema A jIva aneka pIDA sahita hovA chatAM koI jUThI kalpanAvaDe potAne suhAvatuM kArya mAnI harSa mAne che. paNa vAstavikapaNe to e duHkhI ja che. sukhI nathI. sukhI to kaSAyaroga maTatAM ja thaze. jyAre rati nokaSAya upaje tyAre iSTa vastumAM ati Asakta banI jAya che. jema bilADI uMdarane pakaDI Asakta thAya che tyAre tene koI mAre chatAM paNa te uMdarane choDe nahi, te kaThinatAthI prApta thavAne kAraNe tathA viyoga thavAne abhiprAya sahita e AsaktatA hoya che mATe te du:khI ja che. jyAre arati nokaSAya upaje tyAre te aniSTa vastuno saMyoga pAmI mahAvyAkuLa thAya che, aniSTano saMyoga thayo te potAne gamato nathI. e pIDA sahana na thavAthI teno viyoga karavA mATe taraphaDe che, tethI te du:kha ja che. jyAre zoka nokaSAya upaje tyAre iSTano viyoga vA aniSTano saMyoga thatAM ati vyAkuLa banI duHkhI thAya, raDe, pokAra kare ane asAvadhAna banI potAno aMgaghAta karIne Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjo adhikAra paNa maraNa pAme. paNa tethI kAMI siddhi thatI nathI, mAtra pote ja mahAdu:khI thAya che. jyAre bhaya nokaSAya upaje tyAre koI anyanAM iSTa viyoga-aniSTa saMyoganAM kAraNo jANI DaravA lAge, ati vihvala banI tyAMthI bhAge, chUpAya vA zithila thaI jAya, du:kha thavAnA ja ThekANe prApta thAya vA maraNa pAme, tethI e bhaya nokaSAya paNa duHkharUpa ja che. [ 57 jyAre jugupsA nokaSAya upaje tyAre aniSTa vastunI ghRNA kare, jeno saMyoga thayo tenAthI pote ghRNA karI bhAgavA icche-tene dUra karavA icche ane khedakhinna banI mahAdu:khI thAya, tethI e jugupsA nokaSAya paNa duHkharUpa ja che. jyAre traNa prakAranA vaida nokaSAya upaje tyAre kAma Upaje che. tyAM puruSavedathI strIsahita 2mavAnI, strIvedathI puruSasahita ramavAnI tathA napuMsakavedathI baMnenI sAthe ramavAnI IcchA thAya che. e vaDe jIva ati vyAkuLa thAya che. AtApa upaje che, nirlajja thAya che, dhana kharce che, apayazane paNa gaNato nathI, paraMparAe du:khI thAya che tathA daMDAdika thAya che tene paNa gaNato nathI. kAmapIDAthI bahAvaro banI jAya che, maraNa pAme che. rasagraMthomAM kAmajanma daza prakAranI avasthAo kahI che tyAM kAmInuM bahAvarA banI javuM-maraNa thavuM paNa lakhyuM che. vaidakazAstromAM jvaranA bhedomAM eka kAmajvara paNa maraNanuM kAraNa kahyo che. kAmavaDe ma2Na paryaMtanAM du:kho thatAM pratyakSa jovAmAM Ave che. kAmAMdhane kAMI vicAra ja raheto nathI. pitA, putrI, manuSya ke tiryaMcaNI ityAdithI paNa te ramavA lAgI jAya che. evI kAmanI pIDA che te mahAduHkharUpa che. e pramANe kaSAyo vA nokaSAyo vaDe avasthAo thAya che. ahIM ema vicAra thAya che ke jo e avasthAomAM jIva na pravarte to e krodhAdika pIDA kare che tathA jo e avasthAomAM pravarte to maraNa paryaMta kaSTa thAya che. have ma2Na paryaMta kaSTa to saMsArI jIva kabUla kare che paNa krodhAdikanI pIDA sahana karavI kabUla karato nathI tethI evo nizcaya thAya che ke maraNAdikathI paNa e kaSAyonI pIDA adhika che. jyAre tene kaSAyano udaya thAya tyAre tenAthI kaSAya karyA vinA rahyuM jatuM nathI. kaSAyanAM bAhya kAraNo maLe to tenA Azraye kaSAya kare tathA na maLe to pote jAte ja kAraNa banAve. jema vyApArAdika kaSAyanA kAraNo na hoya to jAgArAdi khelavA, krodhAdinA kAraNarUpa anya aneka khela tamAsA karavA, vA koI duSTakathA kahevI-sAMbhaLavI ityAdika kA2Na banAve che. kAma-krodhAdika pIDA kare ane zarIramAM e rUpe kArya karavAnI zakti na hoya to auSadhi Adi anya aneka upAya kare. ema chatAM kadAcit koI paNa kAraNa bane ja nahi to potAnA upayogamAM e kaSAyonA kAraNabhUta padArthonuM ciMtavana karI pote jAte ja kaSAyarUpa pariName. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 58 ] mokSamArga prakAzaka e pramANe A jIva kaSAyabhAvo vaDe pIDita banI mahAdu:khI thAya che. vaLI je prayojana arthe kaSAyabhAva thayo che te prayojananI siddhi thAya to ja A duHkha dUra thaI mane sukha thAya, ema vicArI e prayojananI siddhi thavA mATe aneka upAya karavA tene te duHkha dUra thavAnA upAya mAne che. have kaSAyabhAvothI je du:kha thAya che te to sAcuM che kAraNa ke pratyakSa pote ja du:khI thaI rahyo che, paraMtu e du:kha maTavA mATe je upAya kare che te badhA jUThA che. te kevI rIte te ahIM kahIe chIe. krodhamAM anyanuM bUruM karavAno, mAnamAM anyane halako pADI pote UMco thavAno, mAyAmAM chala-prapaMcavaDe kArya siddha karavAno, lobhamAM iSTa vastune meLavavAno, hAsyamAM vikasita (praphullita ) thavAnAM kAraNo banyAM rAkhavAno, ratimAM iSTa vastuno saMyoga banyo rAkhavAno, aratimAM aniSTa vastune dUra karavAno, zokamAM zokanAM kAraNa maTADavAno, bhayamAM bhayanAM kAraNa maTADavAno, jugupsAmAM jugupsAnAM kAraNo dUra karavAno, puruSavedamAM strI sAthe ramavAno, strIvedamAM puruSa sAthe 2mavAno tathA napuMsakavedamAM strI-puruSa baMnenI sAthe ramavAno upAya kare che e prayojana tene hoya che. have e prayojanonI siddhi thAya to kaSAya upazamavAthI duHkha dUra thaI jIva sukhI thAya, paraMtu e prayojanonI siddhi tenA upara pramANe karelA upAyone AdhIna nathI paNa bhavitavyaAdhIna che, kAraNa ke anekane e upAyo karatA joIe chIe paNa tenI siddhi thatI nathI. vaLI e upAyo banavA paNa potAne AdhIna nathI paraMtu bhavitavyaAdhIna che, kAraNa ke anekane e upAyo karavAnI icchA chatAM eka paNa upAya na banI zakyo hoya ema pratyakSa joIe chIe. kadAcit kAkatAlIya nyAyAnusA2 jevuM potAnuM prayojana hoya tevuM ja bhavitavya hoya ane tevo ja upAya banI jAya to tethI kAryanI siddhi paNa thaI jAya ane tethI e kAryasaMbaMdhI koI kaSAyano upazama thAya, paraMtu tyAM thaMbhAva thato nathI, kAraNa jyAMsudhI e kArya siddha na thayuM hoya tyAMsudhI to e kArya saMbaMdhI kaSAya hato paNa je samaye e kArya siddhi thayuM te ja samaya anya kArya saMbaMdhI kaSAya hato paNa je samaye e kArya siddha thayuM te ja samaya anya kArya saMbaMdhI kaSAya thAya che. eka samayamAtra paNa jIva nirAkula raheto nathI. jema koI krodhavaDe anyanuM bUruM thavuM icchato hato, tenuM bUruM thatAM pAcho koI anya upara krodha karIne tenuM bUruM icchavA lAgyo. athavA jyAre thoDI zakti hatI tyAre to te potAnAthI nAnAonuM bUruM cAhato hato, ane ghaNI thatAM potAnAthI moTAonuM bUruM cAhavA lAgyo, e ja pramANe mAna-mAyAlobhAdi vaDe je kArya vicAryuM hatuM te siddha thatAM koI anya kAryamAM mAnAdika upajAvI tene siddha karavAnI icchA karavA lAgyo. jyAre thoDI zakti hatI tyAre nAnAM nAnAM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjo adhikAra [ 59 kAryone siddha karavA icchato hato ane ghaNI zakti thatAM moTAM moTAM kAryo siddha karavAno abhilASI thayo. kaSAyomAM kAryanuM koI pramANa hoya to te kAryanI siddhi thatAM jIva sukhI thAya, paNa pramANa to koI che nahi, mAtra icchA ja vadhatI jAya che. zrI AtmAnuzAsanamAM kahyuM che ke AzAgartaH pratiprANI, yasmin vishvmnnuupmm| vaca viruM ziyalIyAti, vRthA vo viSayeSitAyA rUdda / artha- AzArUpI khADo dareka prANIne hoya che. anaMtAnaMta jIva che te sarvane AzA hoya che, te AzA rUpI kUvo kevo che ke te eka khADAmAM samasta loka aNusamAna che. loka to eka ja che. to have ahIM kaho ke kone keTalo hissAmAM Ave? mATe ja tamArI je A viSayanI icchA che te vRthA ja che. icchA pUrNa to thatI ja nathI, tethI koI kArya siddha thatAM paNa duHkha dUra thatuM nathI athavA koI kaSAya maTatAM te ja veLA anya kaSAya thAya che. jema koIne mAravAvALA ghaNA hoya. have, jyAre koI eka tene na mAre tyAre koI anya tene mAravA lAgI jAya; ema jIvane duHkha ApavAvALA aneka kaSAyo che. jyAre krodha na hoya tyAre mAnAdika thaI jAya, tathA jyAre mAna na hoya tyAre krodhAdika thaI jAya, e pramANe kaSAyano saddabhAva rahyA ja kare che. koI eka samaya paNa jIva kaSAya rahita hoto nathI, tethI koI kaSAyanuM koI kArya siddha thatAM paNa duHkha kevI rIte dUra thAya? vaLI teno abhiprAya to sarva kaSAyonA sarva prayojanane siddha karavAno che. ema thAya to ja te sukhI thAya, paraMtu ema to kadI paNa banI zake nahi, mATe abhiprAyamAM to te sadAya du:khI ja rahyA kare che. eTale kaSAyonA prayojanane sAdhI duHkha dUra karI sukhI thavAnI icchA rAkhe che, paNa e upAya jUThA che. to sAco upAya zo che? samyagdarzana-jJAnavaDe vAstavika zraddhAna-jJAna thAya to iSTaaniSTabuddhi maTe, ane tenA ja baLathI cAritramohano anubhAga ocho thAya. ema thatAM kaSAyono abhAva thAya tyAre e kaSAyajanya pIDA dUra thAya ane tyAre prayojana kAMI rahe nahi. nirAkula thavAthI te mahAsukhI thAya. mATe samyagdarzanAdika ja e du:kha maTADavAno sAco upAya che. aMtarAyakarmanA udayathI thatuM duHkha ane tenA upAyonuM jUThApaNuM vaLI A jIvane moha vaDe dAna, lAbha, bhoga, upabhoga ane vIrya zaktino utsAha upaje che, paraMtu aMtarAyanA udayathI te banI zakyuM nathI tyAre parama vyAkuLatA thAya che tethI e du:kharUpa ja che. tenA upAyamAM vipnanAM bAhya kAraNo potAne je dekhAya tene ja Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 60 ] mokSamArga prakAzaka dUra karavAno udyama kare che, paNa e upAya jUThA che. kAraNa ke upAya karavA chatAM paNa aMtarAyakarmano udaya hovAthI vighna thatAM joIe chIe ane aMtarAyakarmano kSayopazama thatAM, vinA upAya paNa vighna thatAM nathI. mATe vighnanuM mULa kAraNa aMtarAya che. vaLI jema manuSyanA hAthamAM rahelI lAkaDI kUtarAne vAgatAM te lAkaDI pratye nirarthaka dveSa kare che tema aMtarAya vaDe nimittabhUta karelAM evAM bAhya cetana-acetana dravyo vaDe vighna thAya tyAM A jIva e bAhya dravyothI nirarthaka dveSa kare che. kAraNa ke anya dravya tene vighna karavA icche chatAM vighna thatuM nathI tathA anya dravya vighna karavA na icche chatAM tene vighna thAya che, tethI jaNAya che ke-vighna thavuM na thavuM anya dravyane jarAya vaza nathI. to jenA vaza nathI tenAthI zA mATe laDavuM? mATe e upAya jUThA che. to sAco upAya zo che? mithyAdarzanAdikathI icchA vaDe je utsAha Upajato hato te samyagdarzanAdika vaDe ja dUra thAya tathA samyagdarzanAdika vaDe ja aMtarAyakarmano anubhAga ghaTatAM icchA to maTI jAya ane zakti vadhI jAya jethI e duHkha dUra thaI nirAkula sukha Upaje mATe samyagdarzanAdika ja du:kha maTADavAnA sAcA upAya che. vedanIyakarmanA udayathI thatuM du:kha ane tenA upAyonuM jUThApaNuM vedanIyakarmanA udayathI du:kha-sukhanAM kAraNono saMyoga thAya che. temAM koI to zarIramAM ja evI avasthA thAya che, koI zarIranI avasthAne nimittabhUta bAhya saMyoga thAya che tathA koI bAhya vastuono ja saMyoga thAya che. tyAM azAtA vedanIyakarmanA udayathI zarIramAM bhUkha, tarasa, ucchvAsa, pIDA ane rogAdika thAya che. zarIranI aniSTa avasthAne nimittabhUta bAhya ati TADha, tApa, pavana ane baMdhanAdikano saMyoga thAya che tathA bAhya zatru-kuputrAdika vA kuvarNAdi sahita puddagalaskaMdhono saMyoga thAya che. have moha vaDe e sarvamAM jIvane aniSTabuddhi thAya che. jyAre eno udaya thAya tyAre mohano udaya paNa evo ja Ave ke jethI pariNAmomAM mahAvyAkuLa thaI te sarvane dUra karavA icche, ane jyAMsudhI e dUra na thAya tyAMsudhI te duHkhI thAya. have e badhAnA hovAthI to sarva du:kha ja mAne che. vaLI zAtAvedanIyakarmanA udayathI zarIramAM arogIpaNuM, baLavAnapaNuM ityAdika thAya che. zarIranI iSTa avasthAne nimittabhUta bAhya khAna-pAnAdika vA rucikara pavanAdikano saMyoga thAya che. tathA bAhya mitra, suputra, strI, nokara-cAkara, hAthI, ghoDA, dhana, dhAnya, makAna ane vastrAdikano saMyoga thAya che. have moha vaDe e sarvamAM jIvane iSTabuddhi thAya che, jyAre eno udaya thAya tyAre mohano udaya paNa evo ja Ave ke jethI pariNAmomAM te sukha mAne, e sarvanI rakSA icche tathA jyAM sudhI te rahe tyAMsudhI sukha Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjo adhikAra | [ 61 mAne che. paNa e sukhanI mAnyatA evI che ke jema koI ghaNAM rogo vaDe ghaNo pIDita thaI rahyo hato tene koI upacAravaDe koI eka roganI keTaloka kALa mAtra kaMIka upazAMti thatAM pUrva avasthAnI apekSAe potAne sukhI mAne, paNa vAstavikapaNe tene sukha nathI. tema A jIva ghaNAM du:khovaDa ghaNo pIDita thaI rahyo hato, tene koI prakAre koI eka du:khanI kaMIka kALa pUratI kiMcit upazAMti thatAM pUrva avasthAnI apekSAe potAne sukhI kahe che, paraMtu te vAstavikapaNe sukhI nathI. vaLI azAtAnA udayathI thatI avasthAomAM to du:kha bhAse tethI tene dUra karavAno upAya kare tathA zAtAnA udayathI thatI avasthAomAM sukha bhAse tethI tene rAkhavAno upAya kare, paNa e badhA upAyo jUThA che. kAraNa-prathama to teno upAya A jIvane AdhIna nathI, paraMtu vedanIyakarmanA udayane AdhIna che, kAraNa ke azAtA maTADavA mATe ane zAtAnI prApti arthe to sarva jIvo prayatna karI rahyA che chatAM koIne thoDo prayatna karatAM vA prayatna karyA vinA paNa kArya siddha thaI jAya che ane koIne ghaNo prayatna karavA chatAM paNa kArya siddhi thatI nathI. tethI jaNAya che ke eno upAya A jIvane AdhIna nathI. vaLI kadAcita e upAyo karatAM tevo ja koI udaya Ave to alpa kALa kiMcita koI prakAre azAtAnuM kAraNa maTe vA zAtAnuM kAraNa prApta thAya tyAM paNa mohanA saddabhAvathI tene bhogavavAnI icchA vaDe te vyAkuLa ja rahe che. eka bhogya vastu bhogavavAnI icchA thatAM te vastu jyAM sudhI na maLe tyAMsudhI to tenI icchA vaDe vyAkuLa thAya che tathA e vastu maLatAM te ja samaye anya vastu bhogavavAnI icchA thaI jAya che, jethI te vyAkuLa rahe che. jema koIne svAda levAnI icchA thaI, have teno svAda je samaye lIdho te ja samaye anya vastuno svAda levAnI vA sparzanAdi karavAnI icchA upaje che. athavA eka ja vastune prathama anya prakAre bhogavavAnI icchA thAya te jyAMsudhI nA maLe tyAMsudhI to tenI vyAkuLatA rahe tathA e bhoga thayo te ja samaye tene anya prakAre bhogavavAnI icchA thAya. jema prathama strIne dekhavA ja icchato hato, paNa je samaye tene dIThI te ja samaye tenI sAthe ramavAnI icchA thaI jAya, vaLI e pramANe bhoga bhogavatAM paNa tene anya upAya karavAnI icchA thAya to tene choDI e anya upAya karavA lAgI jAya. tyAM paNa tene aneka prakAranI vyAkuLatA hoya che. juo-eka dhanaprAptino upAya karavAmAM vyApArAdika karatAM tathA tenI rakSA karavAmAM sAvadhAnI karatAM karatAM keTalI vyAkuLatA thAya che? vaLI bhUkha, tarasa, TADha, tApa, mala, zleSmAdi azAtAno udaya AvyA ja kare che. tenA nivAraNathI A jIva sukha mAne paNa e sukha zAnuM? e to mAtra rogano pratikAra ja che. jyAMsudhI sudhAdika Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 6ra ] mokSamArga prakAzaka rahe tyAM sudhI tene maTADavAnI icchAe karIne vyAkuLatA thAya ane e maTatAM koI anya icchA Upaje tenI vyAkuLatA thAya. vaLI pAchI sudhAdi thatAM tenI vyAkuLatA thaI Ave. e pramANe tene upAya karatAM kadAcit azAtA maTI zAtA thAya to tyAM paNa AkuLatA ja rahyA kare che ane tethI duHkha ja rahe che. vaLI e zAtA paNa sadA rahetI nathI, kAraNa ke tenA upAya karatAM karatAM ja koI azAtAno udaya evo Ave ke jeno koI upAya ja banI zake nahi, tathA tenI ghaNI pIDA thAya e sahI jAya nahi tyAre tenI vyAkuLatA vaDe vihala banI mahA duHkhI thAya. have A saMsAramAM zAtAno udaya to koI puNyanA udayathI koI jIvane kadAcit ja hoya che. ghaNA jIvone to ghaNo kALa azAtAno ja udaya rahe che. mATe e upAya kare che te badhA upAya jUThA che. athavA bAhya sAmagrIthI sukha-du:kha mAnIe chIe e ja bhrama che. sukha-du:kha to zAtA-azAtAno udaya thatAM mohanA nimittathI thAya che. ApaNe pratyakSa joIe chIe ke eka lakSAdhipati hajAra rUpiyAnuM nukazAna thatAM duHkhI thAya che tathA so rUpiyAnI mUDIvALo hajAra rUpiyA thatAM sukha mAne che. have bAhya sAmagrI to pelA lakSAdhipati pAse AnA karatAM navvANuMgaNI vadhAre che, paNa e lakSAdhipatine adhika dhananI icchA che to te duHkhI ja che tathA so rUpiyAnI muDIvALAne saMtoSa che to te sukhI che. vaLI samAna vastu maLavA chatAM paNa tyAM koI sukha mAne che tathA koI duHkha mAne che. jema koIne moTuM vastra maLavuM duHkhakArI thAya che tyAre koIne sukhakArI thAya che. zarIramAM bhUkha vagere pIDA vA bAhya iSTano viyoga-aniSTano saMyoga thatAM koI ne ghaNuM duHkha thAya che, koI ne thoDuM duHkha thAya che tathA koIne kaMI paNa duHkha thatuM nathI. mATe sAmagrIne AdhIna sukha-duHkha nathI paNa zAtA-azAtAno udaya thatAM mospariNAmonA nimittathI ja sukha-duHkha mAne che. prazna:- bAhya sAmagrI mATe to tame kaho cho, ema ja che, paraMtu zarIramAM pIDA thatAM jIva du:khI ja thAya che tathA pIDA na thatAM sukhI thAya che. have e to zarIranI avasthAne AdhIna sukha-du:kha bhAse che? uttara- saMsArI AtmAnuM jJAna indriyAdhIna che, ane indriyo zarIranuM aMga che. have temAM je avasthA hoya tene jANavArUpa jJAna pariNamatAM tenI sAthe ja mohabhAva hoya to zarIranI avasthA vaDe sukha-du:kha vizeSa jANIe chIe. juo putra-dhanAdinI sAthe adhika moha hoya to potAnA zarIranuM kaSTa sahana kare tenuM to thoDuM duHkha mAne, paNa e putra-dhanAdikane duHkha thatAM vA teno saMyoga maTatAM ghaNuM duHkha mAne che ane munijano che te zarIranI pIDA thatAM paNa kAMI duHkha mAnatA nathI mATe sukha-du:kha Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjo adhikAra [ 63 mAnavuM e mohanA ja AdhIna che. mohanIya ane vedanIyane nimitta-naimittika saMbaMdha che. tethI zAtA-azAtAnA udayathI sukha-duHkha thavuM bhAse che. vaLI mukhyapaNe keTalIka sAmagrI zAtAnA udayathI prApta thAya che tathA keTalIka azAtAnA udayathI prApta thAya che. tethI e sAmagrIo vaDe sukha-duHkha bhAse che, paraMtu nirNaya karatAM mohathI ja sukha-duHkhanuM mAnavuM thAya che, paNa anya dvArA sukha-duHkha thavAno niyama nathI. kevaLI bhagavAnane zAtA-azAtAno udaya paNa che tathA sukha-du:khanA kAraNarUpa sAmagrIno paNa saMyoga che, paraMtu mohanA abhAvathI temane kiMcitmAtra paNa sukha-du:kha thatuM nathI, mATe sukha-du:kha mohajanita ja mAnavuM. eTalA mATe tuM sAmagrIne dUra karavAnA vA kAyama rAkhavAnA upAyo karI duHkha maTADavA tathA sukhI thavA icche che, paNa e badhA upAya jUThA che. to sAco upAya zo che? samyagdarzanAdikathI bhrama dUra thAya to sAmagrIthI sukha-du:kha na bhAsatAM potAnA pariNAmathI ja sukha-du:kha bhAse. vaLI yathArtha vicAranA abhyAsa vaDe potAnA pariNAma jema e sAmagrInA nimittathI sukhI-du:khI na thAya tema sAdhana kare. e samyagdarzanAdinI bhAvanAthI ja moTuM maMda thaI jAya tyAre evI dazA thaI jAya ke aneka kAraNa maLavA chatAM paNa potAne temAM sukha-duHkha thAya nahi. tyAre eka zAMtadazArUpa nirAkula banI sAcA sukhane anubhave ane tyAre sarva du:kha maTI sukhI thAya che. mATe e ja sukhI thavAno sAco upAya che. AyukarmanA udayathI thatuM duHkha ane tenA upAyonuM jUThApaNuM AyukarmanA nimittathI paryAya dhAraNa karavo te jIvitavya che tathA dhAraNa karelo paryAya chUTavo te maraNa che. have A jIva mithyAdarzanAdikathI e paryAyane ja potAnA svarUparUpe anubhave che tethI e jIvitavya rahetAM potAnuM astitva mAne che tathA maraNa thatAM potAno abhAva thavo mAne che. A ja kAraNathI tane niraMtara maraNano bhaya rahe che te bhayathI sadA AkulatA rahe che. jene maraNanAM kAraNa jANe tenAthI ghaNo ja Dare che, kadAcit teno saMyoga banI jAya to mahAvihala thaI jAya che. e pramANe te mahAduHkhI rahyA kare che. e maraNathI bacavA mATe upAya ema kare che ke maraNanAM kAraNone dUra rAkhe che vA pote tenAthI dUra bhAge che, auSadhAdikanuM sAdhana kare che, gaDha-koTa Adi banAve che. e Adi aneka upAya kare che paNa e badhA upAyo jUThA che. kAraNa ke-Ayu pUrNa thatAM to aneka upAyo kare tathA aneka sahAyI hoya chatAM paNa maraNa avazya thAya che. eka samayamAtra paNa jIvato nathI. tathA jyAMsudhI Ayu pUrNa na thayuM hoya tyAMsudhI aneka kAraNo maLavA chatAM paNa maraNa sarvathA thatuM ja nathI. mATe e upAyo karavA chatAM maraNa maTatuM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 64 ] mokSamArga prakAzaka nathI. vaLI AyunI sthiti avazya pUrNa thAya che ane tethI maraNa paNa avazya thAya che. mATe e upAyo karavA jUThA ja che. to sAco upAya zo che? samyagdarzanAdikathI paryAyamAM ahaMbuddhi chUTe, pote ja anAdinidhana caitanyadravya che temAM ahaMbuddhi Ave ane paryAyane svAMga samAna jANe to maraNano bhaya rahe nahi. ane samyagdarzanAdithI ja jyAre siddhapada pAme tyAre ja maraNano abhAva thAya mATe samyagdarzanAdika ja tenA sAcA upAya che. nAmakarmanA udayathI thatuM du:kha ane tenA upAyonuM jUThApaNuM nAmakarmanA udayathI gati, jAti ane zarIrAdika nIpaje che. temAMthI puNyanA udayathI je prAsa thAya te to sukhanAM kAraNa thAya che, ane pApanA udayathI je prApta thAya te du:khanAM kAraNa thAya che, paNa tyAM sukha mAnavuM e bhrama che. vaLI duHkhanAM kAraNa maTADavAnA tathA sukhanA kAraNa meLavavAnA e je upAya kare che te badhA jUThA che. sAcA upAya to mAtra samyagdarzanAdika che te to vedanIyakarmanuM kathana karatAM jema nirUpaNa karyo tema ahIM paNa jANavA. kAraNa ke vedanIyakarma ane nAmakarmamAM sukha-du:khanA kAraNapaNAnI samAnatA hovAthI tenA nirUpaNanI paNa samAnatA jANavI. gotra karmanA udayathI thatuM du:kha ane tenA upAyanuM jUThApaNuM gotrakarmanA udayathI AtmA nIca-ucca kulamAM Upaje che. tyAM UMca kuLamAM UpajatAM potAne UMco mAne che tathA nIca kuLamAM UpajatAM potAne nIco mAne che. vaLI kuLa palaTavAno upAya to tene kAMI bhAsato nathI, tethI jevuM kuLa pAmyo hoya tevA ja kuLamAM svapaNuM mAne che; paNa kuLa apekSAe potAne UMca-nIca mAnavo bhrama che. ucca kuLavALo koI niMdha kArya kare to te nIca thaI jAya tathA nIca kuLamAM koI prazaMsanIya kArya kare to te ucca thaI jAya. lobhAdika vaDe nIca kuLavALAnI ucca kuLavALo sevA karavA lAgI jAya che. vaLI kuLa keTalA kALa sudhI rahe che? kAraNa paryAya chUTatAM kuLano paNa palaTo thaI jAya che mATe UMcA-nIcA kuLa vaDe potAne UMco-nIco mAnavo e bhrama che. ucca kuLavALAne nIcA thavAnA bhayanuM tathA nIca kuLavALAne prApta thayelA nIcapaNAnuM duHkha ja che. to e duHkha dUra thavAno sAco upAya zo che? samyagdarzanAdika vaDe ucca-nIca kuLamAM harSa-viSAda na mAne ane e badhA karatAM paNa jeno pharI palaTo na thAya evA sarvathI zreSTha siddhapadane prApta kare che tyAre ja sarva duHkha maTI jAya ane sukhI thAya. (mATe samyagdarzanAdika ja duHkha maTavAnA tathA sukhI thavAnA sAcA upAyo che.) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates trIjo adhikAra [ 65 e pramANe karmanA udayanI apekSAe mithyAdarzanAdikanA nimittathI saMsAramAM kevaLa duHkha ja hoya che tenuM varNana karyuM. have e du:khonuM paryAya apekSAe varNana karIe chIe. ekendriya paryAyanAM duHkha A saMsAramAM jIvano ghaNo kALa to ekendriya paryAyamAM ja jAya che. tethI anAdithI ja tenuM nitya nigodamAM rahevuM thAya che. tyAMthI nIkaLavuM evuM che ke-jema bhADabhUMjAe zekavA nAkhelA caNAmAMthI acAnaka koI caNo UchaLI bahAra paDe tema tyAMthI nIkaLI jIva anya paryAya dhAraNa kare to trasa paryAyamAM to ghaNo ja thoDo kALa rahe, paNa ghaNo kALa to ekendriya paryAyamAM ja vyatIta kare che. tyAM itara nigodamAM te ghaNo kALa rahe che tathA keTaloka kALa pRthvI, apa, teja, vAyu ane pratyeka vanaspatimAM rahe che. nityanigodamAMthI nIkaLI traNa paryAyamAM rahevAno utkRSTa kALa kaMIka adhika be hajAra sAgara ja che. ekendriya paryAyamAM utkRSTa rahevAno kALa asaMkhyAta puddagalaparAvartana mAtra che. puddagalaparAvartana kALa eTalo badho lAMbo che ke-jenA anaMtamA bhAgamAM paNa anaMtA sAgara hoya che. mATe A saMsArI jIvano ghaNo kALa to mukhyapaNe ekendriya paryAyamAM ja vyatIta thAya che. ekendriya jIvane jJAna-darzananI zakti kiMcitmAtra ja hoya che, kAraNa ke eka sparzana indriyanA nimittathI thayeluM matijJAna ane tenA nimittathI thayeluM zrutajJAna tathA sparzanaindriyajanita acakSudarzana vaDe te zIta-uSNAdikane kiMcitmAtra jANe-dekhe che. paNa jJAnAvaraNanA tIvra udayathI tene vadhAre jJAna-darzana hotuM nathI. ane viSayonI icchA hoya che tethI te mahAdu:khI che. darzanamohanA udayathI temane mithyAdarzana ja hoya che. tethI teo paryAyane ja potAnuM svarUpa mAne che, paNa temane anya vicAra karavAnI zakti ja nathI. cAritramohanA udayathI teo tIvra krodhAdikaSAyarUpa pariName che tethI ja zrI kevaLIbhagavAne temane kRSNa, nIla ane kApota-e traNa azubha lezyAo kahI che. e lezyAo tIvra kaSAya thatAM ja hoya che. have kaSAya to ghaNo paNa zakti sarva prakAre karIne ghaNI ja alpa hovAthI teo ghaNA ja duHkhI thaI rahyA che. kAMI upAya paNa karI zaktA nathI. prazna:- jJAna to kiMcitmAtra ja rahyuM che to teo zuM kaSAya kare ? uttara:- evo to koI khAsa niyama nathI ke jeTaluM jJAna hoya teTalo ja kaSAya thAya. jJAna to jeTalo kSayopazama hoya teTaluM hoya. jema koI AMdhaLA athavA baherA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 66 ] mokSamArga prakAzaka puruSane jJAna thoDuM hovA chatAM paNa ghaNo kaSAya thato jovAmAM Ave che tema e ekendriya jIvone jJAna thoDuM hovA chatAM paNa ghaNo kaSAya thavo mAnyo che. vaLI bAhya kaSAya pragaTa to tyAre thAya jyAre kaSAya anusAra teo kaMIka upAya kare, paNa te zaktihIna che tethI upAya kAMI karI zakatA nathI tethI temano kaSAya pragaTa thato nathI. jema koI zaktihIna puruSane koI kAraNathI tIvra kaSAya thAya paNa te kAMI karI zakato nathI tethI teno kaSAya bAhyamAM pragaTa thato nathI tethI te ja mahAduHkhI thAya che, tema ekendriya jIvo zaktihIna che, temane koI kAraNathI kaSAya thAya che, paNa teo kAMI karI zakatA nathI tethI temano kaSAya bahAra pragaTa thato nathI; mAtra pote ja duHkhI thaI rahyA che. vaLI ema jANavuM ke jyAM kaSAya ghaNo hoya ane zakti alpa hoya tyAM ghaNuM ja duHkha thAya che. jema jema kaSAya ghaTato jAya ane zakti vadhatI jAya tema tema duHkha paNa ghaTatuM jAya che. ekendriya jIvone kaSAya ghaNo che ane zakti ghaNI alpa che tethI teo mahAduHkhI che. emanAM duHkha to e ja bhogave, ene zrI kevalI bhagavAna ja jANe, jema sannipAtano rogI jJAna ghaTI javAthI tathA bAhyazakti hIna hovAthI potAnuM duHkha pragaTa karI zakato nathI, paraMtu te mahAduHkhI che. tema ekendriya jIvo jJAna bahu ja alpa ane bAhyazakti hIna hovAthI potAnuM duHkha pragaTa paNa karI zakatA nathI, paraMtu mahAduHkhI che. aMtarAyanA tIvra udayathI ghaNI cAhanA chatAM paNa icchAnusAra thatuM nathI mATe paNa teo duHkhI ja thAya che. aghAtI karmomAM mukhyapaNe temane pApa-prakRtiono udaya che. azAtAvedanIyano udaya thatAM tenA nimittathI teo mahAduHkhI hoya che. vanaspati pavanathI tUTI jAya che, zIta-uSNatAthI ane jaLa na maLavAthI sUkAI jAya che, agnithI baLI jAya che, koI chede che, bhede che, masaLe che, khAya che, toDe che-ityAdi avasthA thAya che. e ja pramANe yathAsaMbhava pRthvIkAya AdimAM paNa avasthA thAya che. e avasthAo hovAthI e ekendriya jIvo mahAduHkhI thAya che. jema manuSyanA zarIramAM paNa evI avasthAo thatAM du:kha thAya che te ja pramANe temane paNa duHkha thAya che. e avasthAonuM jANapaNuM eka sparzanaIndriya dvArA thAya che. have sparzanaindriya to temane che; je vaDe e avasthAone jANI mohavazathI teo mahAvyAkuLa thAya che, paraMtu temanAmAM bhAgI javAnI, laDavAnI ke pokAra karavAnI zakti na hovAthI ajJAnI loka temanAM du:khone jANatA nathI. vaLI kadAcit kiMcit zatAvedanIyano udaya temane hoya che. paNa te baLavAna hoto nathI. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjo adhikAra [ 67 AyukarmanA udayathI e ekendriya jIvomAM je aparyApta jIvo che temanA paryAyanI sthiti to eka ucchavAsanA aDhAramA bhAgamAtra ja che ane paryApta jIvonI sthiti eka aMtarmuhUrta Adi keTalAMka varSa sudhInI che. temane AyuSya thoDuM hovAthI janma-maraNa thayAM ja kare che, jethI teo duHkhI che. nAmakarmanA udayamAM tiryaMcagati Adi pApa-prakRtiono ja udaya vizeSapaNe temane hoya che. koIka hIna puNya-prakRtino udaya temane hoya paNa tenuM baLavAnapaNuM nathI tethI e vaDe karIne mohavazapaNe teo duHkhI thAya che. gotrakarmamAM mAtra eka nIca gotrano ja temane udaya che, tethI temanI mahattA kAMI thatI nathI, tethI paNa teo du:khI ja che. e pramANe ekendriya jIvo mahAduHkhI che. A saMsAramAM jema pASANane AdhAra hoya to tyAM ghaNo kALa rahe che paNa nirAdhAra AkAzamAM to kadAcit kiMcitmAtra kALa rahe che; tema A jIva ekendriya paryAyamAM to ghaNo kALa rahe che, paNa anya paryAyamAM kadAcit kiMcitmAtra kALa rahe che. mATe A jIva saMsAra-avasthAmAM mahAduHkhI che. vikasendriya tathA asaMjJI paMcendriya paryAyanAM duHkha vaLI beIndriya, teIndriya, caurindriya ane asaMjJI paMcendriya paryAyone jIva dhAraNa kare che. tyAM paNa ekendriya paryAya jevAM ja du:kha hoya che. vizeSamAM eTale ke ahIM kramapUrvaka eka eka indriyajanita jJAna-darzananI vA kaMIka zaktinI adhikatA thaI che tathA bolavA-cAlavAnI zakti paNa prApta thaI che. temAM paNa je aparyApta che vA paryApta chatAM paNa hInazaktinA dhAraka nAnA jIvo che temanI zakti to pragaTa thatI nathI. paNa keTalAka paryApta ane ghaNI zaktinA dhAraka moTA jIvo che temanI zakti pragaTa hoya che. tethI te jIvo viSayone prApta karavAno tathA du:kha dUra thavAno upAya kare che. krodhAdikathI kApavuM, mAravuM, laDavuM, chaLa karavo, annAdikano saMgraha karavo, bhAgI javuM, duHkhathI taDaphaDATa karavo ane pokAra karavo ityAdi kArya teo kare che, mATe temanAM duHkha kaMIka pragaTa thAya che. laTa, kIDI vagere jIvone zIta, uSNa, chedana, bhedana vA bhUkhatarasa Adi vaDe parama duHkhI joIe chIe. e sivAya bIjAM duHkho paNa je pratyakSa dekhAya che teno vicAra vAcaka karI levo. ahIM vadhAre zuM lakhIe ? e pramANe beiDhiyAdi jIvo paNa mahAduHkhI jANavA. naraka avasthAnAM du:khonuM varNana saMjJI paMcendriyomAM narakanA jIvo che te to sarva prakAre mahAduHkhI che. temanAmAM jJAnAdikanI zakti kaMIka che, paNa viSayonI icchA ghaNI hovAthI tathA iSTa viSayonI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 68 ] mokSamArga prakAzaka sAmagrI kiMcit paNa na maLavAthI e zakti hovA chatAM paNa teo mahAduHkhI che. krodhAdika kaSAyonuM ati tIvrapaNuM hovAthI temane kRSNAdika azubha lezyAo ja hoya che. krodha-mAnavaDe ekabIjAne du:kha ApavAnI ja niraMtara pravRtti hoya che. jo teo ekabIjAnI sAthe mitratA kare to e du:kha maTI jAya. vaLI anyane duHkha ApavAthI temanuM kAMI paNa kArya siddha thatuM nathI, chatAM krodha-mAnanA ati tIvrapaNA vaDa karIne tenAmAM ekabIjAne du:khI karavAnI ja buddhi rahe che. vikriyAvaDe anyane duHkhadAyaka zarIranA aMga vA zastrAdika banAvI e vaDe pote bIjAne duHkhI kare vA potAne anya koI duHkhI kare che. koI paNa veLA temano kaSAya zAMta thato nathI vaLI temanAmAM mAyA-lobhanI paNa ati tIvratA che. paraMtu koI iSTa sAmagrI tyAM dekhAtI nathI tethI teo e kaSAyonuM kArya pragaTa karI zakatA nathI, paNa e vaDe aMtaraMgamAM teo mahA-duHkhI ja che. vaLI kadAcit kiMcit koI prayojana pAmI tenuM paNa kArya bane che. teomAM hAsya ane rati kaSAya che paNa bAhya nimitta na hovAthI te pragaTa thatA nathI. kadAcit kiMcit koI kAraNavazAt pragaTa thAya che. arati, zoka, bhaya ane jugupsAnAM bAhya kAraNo tyAM sadA hoya che tethI e kaSAyo tIvrapaNe pragaTa hoya che. traNa prakAranA vedamAM mAtra eka napuMsakaveda temanAmAM hoya che. have icchA ghaNI hoya che paNa tyAM strI-puruSathI ramavAnuM nimitta na hovAthI teo mahAduHkhI che. e pramANe kaSAyo vaDe teo mahAduHkhI che. vedanIyamAM eka azAtAno ja temane udaya hovAthI tyAM aneka vedanAnAM nimitta maLyA ja kare che. zarIramAM koDha, kAsa ane khAMsI Adi aneka roga yugapat hoya che. bhUkha-tarasa to temane evI tIvra hoya che ke sarvanuM bhakSaNapAna karavA teo icche che. tyAMnI mATInuM bhojana temane maLe che, paNa e mATI evI hoya che je ahIM Ave to tenI durgadhathI keTalAya gAu sudhInA manuSyo marI jAya. zIta-uSNatA tyAM evAM hoya che ke lAkha yojanAno lokhaMDano goLo hoya te paNa tenAthI bhasma thaI jAya. temAM keTalAMka narakomAM ati zItatA che ane keTalAMka narakomAM ati uSNatA che. tyAMnI pRthvI zastrathI paNa mahAtIrNa kaMTakanA samUhathI bharelI che. e pRthvInA vananAM jhADa zastranI dhAra jevAM pAMdaDAMthI bharelAM che, jeno sparza thatA zarIranA baMDakhaMDa thaI jAya evA jala sahita to jyAM nadIo che, tathA jethI zarIra dagdha thaI jAya evo pracaMDa jyAM pavana che. e nArakIo ekabIjAne aneka prakAre duHkhI kare, ghANImAM pIle, zarIranA khaMDakhaMDa kare, hAMDImAM rAMdhe, koraDA mAre tathA lAlacoLa garama lokhaMDa AdithI sparza karAveityAdi vedanA paraspara upajAve che. trIjI naraka sudhI to asurakumAra deva jaIne pote pIDA Ape vA temane paraspara laDAve. evI tIvra vedanA hovA chatAM paNa temanuM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjo adhikAra [ 69 zarIra chUTatuM nathI, pArAnI mAphaka khaMDamaMDa thaI javA chatAM paNa pAchuM maLI jAya che. evI tyAM tIvra pIDA che. vaLI zAtAvedanIyanuM koI nimitta tyAM nathI, chatAM koI aMze kadAcita koIne potAnI mAnyatAthI koI kAraNa apekSAe zAtAno udaya che, paNa te baLavAna nathI. tyAMnuM AyuSya ghaNuM dIdhuM che. jaghanya daza hajAra varSa tathA utkRSTa tetrIsa sAgaranuM hoya che. eTalo badho kALa upara kahelAM du:kho temane sahana karavA paDe che. nAmakarmamAM badhI pApa-prakRtiono ja temane udaya varte che. eka paNa puNya-prakRtino udaya nathI jethI teo mahAduHkhI che. ane gotrakarmamAM mAtra nIcagotrano ja temane udaya che jethI temanI kAMI paNa mahattA thatI nathI mATe teo duHkhI ja che. e pramANe narakagatimAM mahAduHkha che. tiryaMca avasthAnAM duHkhonuM varNana tiryaMcagatimAM ghaNA jIvo to labdhiaparyApta che. temane to ucchavAsanA aDhAramAM bhAga mAtra AyuSya che. keTalAka nAnA (jhINA) jIvo paryApta paNa hoya che, paNa temanI zakti pragaTa jaNAtI nathI. temanAM du:kho to ekendriya jevAM ja jANavAM. vizeSamAM jJAnAdikanI temanAmAM vizeSatA che. vaLI moTA paryApta jIvomAM keTalAka samUIna che tathA keTalAka garbhaja che. teomAM jJAnAdika pragaTa hoya che, paNa teo viSayonI icchA vaDe sadA vyAkuLa hoya che, kAraNa ke ghaNA jIvone to iSTa viSayanI prApti hotI ja nathI, paNa koIne kadAcit kiMcitmAtra hoya che. vaLI teo mithyAtvabhAvavaDa atattvazraddhAvALA banI rahyA che. kaSAyamAM mukhyapaNe tIvrakaSAya ja temane hoya che. krodha-mAna vaDe teo paraspara laDe che, bhakSaNa kare che tathA du:kha Ape che. mAyA-lobhavaDe teo chala-prapaMca kare che, vastunI icchA kare che tathA icchita vastune core che. hAsyAdika vaDe te te kaSAyonAM kAryomAM pravarte che. vaLI koIne kadAcita maMda kaSAya hoya che paraMtu thoDA jIvone hoya che tethI temanI ahIM mukhyatA nathI. vedanIyamAM mukhyapaNe temane AzAtAvedanIyano udaya hoya che, jethI temane roga, pIDA, sudhA, tRSA, chedana, bhedana, bahubhAravahana, TADha, tApa ane aMgabhaMgAdi avasthAo thAya che te vaDe duHkhI thatA pratyakSa joIe chIe. mATe ahIM ghaNuM kahetA nathI. vaLI koIne kadAcit kiMcit zAtAvedanIyano paNa udaya hoya che, paraMtu e thoDA jIvone hoya che tethI ahIM tenI mukhyatA nathI. temanuM AyuSya aMtarmuhUrtathI koTI pUrva sudhInuM hoya che. tyAM ghaNA jIvo to alpaAyuSyanA dhAraka hoya che tethI teo vAraMvAra janma-maraNanAM duHkha pAme che. vaLI bhogabhUminA jIvonuM AyuSya ghaNuM hoya che tathA temane zAtAvedanIyano udaya paNa hoya che, paraMtu evA jIvo thoDA che. nAmakarmamAM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 70 ] mokSamArga prakAzaka mukhyapaNe tiryaMcagati Adi pA5 prakRtiono ja temane udaya varte che. koIne kadAcit koI puNa-prakRtiono paNa udaya hoya che. paraMtu te thoDA jIvone ane thoDo hoya che tethI ahIM tenI mukhyatA nathI. gotrakarmamAM eka nIca gotrano ja udaya hoya che tethI teo hIna banI rahyA che. e pramANe tiryaMcagatimAM paNa mahAduHkha hoya che. manuSyagatinAM duHkhonuM varNana manuSyagatimAM asaMkhyAtA jIvo to labdhiaparyApaka che. teo to samUIna ja hoya che. temanuM Ayu ucchavAsanA aDhAramA bhAgamAtra hoya che. vaLI keTalAka jIvo garbhamAM AvI thoDA ja kALamAM maraNa pAme che. temanI zakti pragaTa bhAsatI nathI eTale emanAM duHkha to ekendriyavat samajavA. vizeSa che te vizeSa samajavAM. garbhaja jIvone keTaloka kALa garbhamAM rahevAnuM thaI pachI bahAra nIkaLavuM thAya che. temanAM duHkhonuM varNana karmaapekSAe pUrve karyuM che tevuM samajavuM. e badhuM varNana garbhaja manuSyone saMbhave che. athavA tiryaMconuM varNana karyuM che tema jANavuM. vizeSa e che ke ahIM koI zakti vizeSa hoya che, rAjAo Adine zAtAno vizeSa udaya hoya che, kSatriyAdikone ucca gotrano paNa udaya hoya che tathA dhana-kuTuMbAdikanAM nimitta ahIM vizeSa hoya che; ityAdi vizeSa samajavAM. athavA garbhAdi avasthAnAM duHkho to pratyakSa bhAse che. jema viSTAmAM laTa utpanna thAya tema garbhamAM zukra-zoNitanA biMdune potAnA zarIrarUpa karI jIva utpanna thAya che. pachI tyAM kramapUrvaka jJAnAdikanI vA zarIranI vRddhi thAya che. garbhanAM duHkha ghaNAM che, saMkocarUpa ane adhomukha rahI sudhA-tRSAdi sahita garbhano kALa pUrNa kare che. tyAMthI jyAre bahAra nIkaLe che. tyAre bALa avasthAmAM te mahAduHkhI thAya che. koI ema kahe ke bALaavasthAmAM thoDAM duHkha hoya che paNa ema nathI. paraMtu zakti thoDI hovAthI te vyakta thaI zakatAM nathI. pachI vyApArAdika vA viSaya icchA Adi du:khonI pragaTatA thAya che. tyAM iSTa-aniSTajanita vyAkuLatA rahyA ja kare che. ane vRddha thatAM zaktihIna thaI javAthI te parama duHkhI thAya che. e duHkha pratyakSa thatA joIe chIe. ame ahIM ghaNAM zuM kahIe ? pratyakSa jene nathI bhAsatAM te kahelAM kema sAMbhaLaze? vaLI manuSyagatimAM koI veLA kiMcit zAtAno udaya hoya che paNa te AkuLatAmaya che. ane tIrthakarAdi paNa mokSamArga prApta thayA vinA hotAM nathI. e pramANe manuSya-paryAyamAM duHkha ja che. paNa e manuSyaparyAyamAM koI potAnuM bhaluM thavAno prayatna kare to te thaI zake che. jema kANAM sAMThAnI jaDa vA sAMThA uparano phikko bhAga to cUsavA yogya ja nathI ane Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjo adhikAra [ 71 vaccenI kANI gAMTho hovAthI te paNa cUsI zakAtI nathI, chatAM koI svAdano lolupI tene bagADo to bhale bagADo, paraMtu jo tene vAvavAmAM Ave to temAMthI ghaNA sAMThA thAya ane teno svAda paNa ghaNo mITho Ave. tema manuSyapaNAmAM bALa ane vRddhapaNuM to sukha bhogavavA yogya nathI, vaccenI avasthA te paNa roga-kalezAdi yukta hovAthI tyAM sukha UpajatuM nathI, chatAM koI viSayasukhano lolupI tene bagADe to bhale bagADe, paraMtu jo tene dharmasAdhanamAM lagAve to tethI ghaNA uccapadane te pAme. tyAM ghaNuM nirAkuLa sukha pAme. mATe ahIM ja potAnuM hita sAdhavuM paNa sukha thavAnA bhramathI A manuSyajanmane vRthA na gumAvavo. devagatinAM duHkhonuM varNana devagatimAM jJAnAdikanI zakti anya karatAM kaMIka vadhAre hoya che. ghaNA devo to mithyAtvavaDe atattvazraddhAnayukta ja thaI rahyA che; teone kaSAya kaMIka maMda che; bhavanavAsI, vyaMtara ane jyotiSI devone kaSAya ghaNo maMda nathI, upayoga bahu caMcaLa che tathA zakti kaMIka che. te dvArA kapAyanAM kAryomAM ja pravarte che. kutUhalAdi tathA viSayAdi kAryomAM ja teo lAgI rahelA hovAthI e vyAkuLatAvaDe teo duHkhI ja che. vaimAnika devomAM upara uparanA devomAM vizeSa maMda kaSAya che. zakti paNa vizeSa che tethI vyAkuLatA ghaTavAthI duHkha paNa ghaTatuM che. A devone krodha-mAna kaSAya che, paraMtu kAraNo thoDA hovAthI tenA kAryanI paNa gauNatA hoya che. koInuM bUruM karavuM, koIne hIna karavo ityAdi kArya nikRSTa devomAM to kutUhalAdivaDe hoya che, paNa utkRSTa devomAM thoDAM hoya che tethI tyAM tenI mukhyatA nathI. mAyA-lobha kaSAyanAM kAraNo tyAM hovAthI tenA kAryanI mukhyatA che. chala karavo, viSayasAmagrInI icchA karavI ityAdi kArya tyAM vizeSa hoya che. e paNa upara uparanA devone thoDAM hoya che. hAsya ane ratikaSAyanAM kAraNo ghaNAM hovAthI tenA kAryonI tyAM mukhyatA hoya che. arati, zoka, bhaya ane jugupsAnAM kAraNo thoDAM hovAthI tenAM kAryonI tyAM gauNatA hoya che. tathA strI-puruSavedano tyAM udaya che ane ramavAnAM nimitta paNa che tethI teo kAmasevana kare che; e kaSAya paNa upara uparanA devomAM maMda hoya che. ahamindra devomAM vedanI maMdatA hovAthI kAmasevanano paNa abhAva hoya che. e pramANe devone kapAyabhAva hoya che ane kaSAyathI ja du:kha che. temane jeTalo kapAya thoDo che teTaluM duHkha paNa thoDuM che, tethI anyanI apekSAe temane sukhI kahIe chIe. paraMtu vAstavikapaNe kapAyabhAva jIvita che tethI te du:khI ja che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 72 ]. mokSamArga prakAzaka vaLI vedanIyamAM zAtAno udaya temane ghaNo che. temAM bhavanatrika devone thoDo hoya che tathA vaimAnika devomAM upara uparanA devone vadhAre hoya che. zarIranI iSTa avasthA tathA strImakAnAdika sAmagrIono saMyoga hoya che. kadAcit kiMcit azAtAno udaya paNa koI kAraNathI temane hoya che. e azAtAno udaya halakA devone kaMIka pragaTapaNe che, paraMtu utkRSTa devone te vizeSa pragaTa nathI. temanuM AyuSya ghaNuM che, ochAmAM ochuM dazahajAra varSa tathA utkRSTa tetrIsa sAgara che. ane 31 sAgarathI vadhAre AyuSyano dhAraka mokSamArga pAmyA vinA koI hoI zakato nathI. eTalo badho kALa e devo viSayasukhamAM magna rahe che. nAmakarmamAM devagati Adi sarva puNya-prakRtiono ja temane udaya che tethI e temane sukhanuM kAraNa che. gotrakarmamAM temane ucca gotrano ja udaya che tethI teo mahAnapaNAne prApta che. e pramANe puNyaudayanI vizeSatAvaDa temane iSTa sAmagrI maLI che ane kaSAyo vaDe icchA hovAthI tene bhogavavAmAM teo Asakta banI rahyA che, ema chatAM paNa icchA to adhika ja rahe che tethI teo sukhI thatA nathI. UMcA devone utkRSTa puNyano udaya che ane kaSAya ghaNA maMda che, tathApi temane paNa icchAno abhAva thato nathI tethI vastutAe teo duHkhI ja che. e pramANe saMsAramAM sarvatra kevaLa duHkha, duHkha ane duHkha ja che. e pramANe paryAya apekSAe duHkhanuM varNana karyuM. have sarva duHkhanuM sAmAnya svarUpa kahIe chIe. sarva duHkhonuM sAmAnya svarUpa duHkhanuM lakSaNa AkuLatA che ane AkuLatA icchA thatAM thAya che tathA saMsArI jIvone aneka prakAranI icchA hoyache. icchAo cAra prakAranI che - 1-eka to viSayagrahaNanI icchA hoya che arthAta tene dekhavA-jANavA icche che. jema varNa dekhavAnI, rAga sAMbhaLavAnI tathA avyaktane jANavA AdinI icchA thAya che. tyAM bIjI kAMI pIDA nathI, paraMtu jyAMsudhI dekhe-jANe nahi tyAMsudhI te mahAvyAkuLa thAya che. e icchAnuM nAma viSaya che. 2-eka icchA kapAyabhAvo anusAra kArya karavAnI hoya che, jethI te kArya karavA icche che. jema bUruM karavAnI, hIna karavAnI ityAdi icchA thAya che. have ahIM paNa bIjI to kAMI pIDA nathI, paraMtu jyAMsudhI e kArya na thAya tyAMsudhI te mahAvyAkuLa thAya che. e icchAnuM nAma kaSAya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjo adhikAra [ 73 3-eka icchA pApanA udayathI zarIramAM athavA bAhya aniSTa kAraNa maLatAM tene dUra karavAnI thAya che. jemake-roga, pIDA ane kSudhA Adino saMyoga thatAM tene dUra karavAnI icchA thAya che. have tyAM te pIDA mAne che. tethI jyAMsudhI e dUra na thAya tyAM sudhI mahAvyAkuLa rahe che. e icchAnuM nAma pApano udaya che. e pramANe e traNa prakAranI icchA thatAM badhA du:kha ja mAne che, ane te du:kha ja che. 4-vaLI eka icchA bAhya nimittathI thAya che arthAt e traNa prakAranI icchAo anusAra pravartavAnI icchA thAya che. have e traNa prakAranI icchAomAM eka eka prakAranI icchA aneka prakAranI hoya che, tyAM koI prakAranI icchA pUrNa karavAnAM kAraNo puNyanA udayathI maLe, paNa tenuM samAdhAna yugapat thaI zake nahi tethI ekane choDI bIjAne lAge tathA tene choDI koI anyane lAge. jema koIne aneka prakAranI sAmagrI maLI che; have te koIne dekhe che, tene choDI rAga sAMbhaLavA lAge che, tene choDI koInuM bUruM karavA lAgI jAya che tathA tene choDI bhojana karavA lAgI jAya che. athavA dekhavAmAM paNa ekane dekhI vaLI anyane dekhavA lAge che. e ja pramANe aneka kAryonI pravRttimAM icchA thAya che. e icchAnuM nAma puNyano udaya che. ene jagat sukha mAne che, paraMtu e sukha nathI paNa du:kha ja che. kAraNa ke-prathama to sarva prakAranI icchA pUrNa thavAnAM kAraNo koIne paNa banI AvatAM nathI. kadAcit koI prakAranI icchA pUrNa thavAnAM kAraNo banI Ave topaNa te sarvanuM yugapat sAdhana thaI zakatuM nathI, tethI jyAMsudhI ekanuM sAdhana na hoya tyAMsudhI tenI vyAkuLatA rahe che, ane enuM sAdhana thatAM te ja samaye anyanA sAdhananI icchA thAya che, tyAre vaLI tenI vyAkuLatA thAya che. eka samaya paNa nirAkuLa raheto nathI tethI te mahAdu:khI ja che. athavA jyAre e traNa prakAranA icchAoga maTADavAno kiMcit upAya kare che tyAre kiMcita du:kha ghaTe che, paraMtu sarva duHkhano nAza to thato ja nathI, tethI tene duHkha ja che. e pramANe saMsArI jIvone sarva prakAre du:kha ja che. vizeSamAM ahIM eTaluM samajavuM ke-prathamanI traNa prakAranI icchAo vaDe sarva jagata pIDita thaI rahyuM che. ane cothI icchA to puNyano udaya prApta thatAM ja thAya che, ane puNyano baMdha dharmAnurAgathI thAya che. have dharmAnurAgamAM jIva thoDo joDAya che paNa ghaNo bhAga to pApakriyAomAM ja pravarte che, tethI cothI icchA koI jIvane koI kALamAM ja thAya che. ahIM eTaluM samajavAnuM ke-sAmAnya icchAvAna jIvonI apekSAe cothI icchAvALAone kaMIka traNa prakAranI icchAo ghaTavAthI sukhI kahIe chIe. vaLI cothI icchAvALAnI apekSAe tethI mahAna icchAvALo cothI icchA hovA chatAM paNa du:khI ja che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 74 ] mokSamArga prakAzaka jema koIne ghaNI vibhUti hovAchatAM jo tene icchA ghaNI che to te ghaNo vyAkuLatAvAna che, tathA koIne thoDI vibhUti hovA chatAM jo icchA thoDI to te thoDo vyAkuLatAvAna che, athavA koIne aniSTa sAmagrI maLavA chatAM jo tene dUra karavAnI icchA ghaNI thoDI che, to te thoDo vyAkuLatAvAna che tathA koIne iSTa sAmagrI maLavA chatAM jo tene bhogavAnI vA anya sAmagrInI ghaNI icchA che to te ghaNo vyAkuLatAvAna che; tethI sukhI-duHkhI thavuM icchAnA anusAre jANavuM paNa bAhya kAraNone AdhIna nathI. narakanA jIvone duHkhI tathA devone sukhI kahIe chIe. e icchAnI apekSAe ja kahIe chIe. kAraNa ke-nArIone kaSAyanI tIvratA hovAthI icchA ghaNI che tathA devone kaSAyanI maMdatA hovAthI icchA thoDI che. vaLI manuSya ane tiryaMco paNa icchAnI apekSAe ja sukhIdu:khI jANavAM. tIvra kaSAyathI jene icchA ghaNI hoya tene duHkhI kahIe chIe tathA maMdakaSAyathI jene icchA thoDI hoya tene sukhI kahIe chIe, paraMtu vAstavikapaNe tyAM du:kha ja ghaNuM vA thoDuM hoya che. sukha nahi. devAdikone paNa sukhI mAnIe chIe te bhrama ja che, kAraNa ke-temane cothI icchAnI mukhyatA che tethI teo vyAkuLa che. e pramANe icchA thAya che te mithyAtva, ajJAna ane asaMyamathI thAya che tathA icchAmAtra AkuLatAmaya che ane AkuLatA e ja duHkha che. e pramANe sarva saMsArI jIvo aneka prakAranAM du:khothI pIDita ja thaI rahyo che. mokSasukha ane tenI prAptino upAya have je jIvone du:khothI chUTavuM hoya temaNe icchA dUra karavAno upAya karavo ane icchA to tyAre ja dUra thAya jyAre mithyAtva, ajJAna tathA asaMyamano abhAva thaI samyagdarzana-jJAnacAritranI prApti thAya. mATe ja e kAryano udyama karavo yogya che. e pramANe sAdhana karatAM jeTalI jeTalI icchA maTe teTaluM teTaluM ja duHkha dUra thatuM jAya ane mohanA sarvathA abhAvathI jyAre icchAno sarvathA abhAva thAya tyAre sarva du:kha maTI satya sukha pragaTe. vaLI jyAre jJAnAvaraNa-darzanAvaraNa-aMtarAyano abhAva thAya tyAre icchAnA kAraNarUpa kSAyopazamika jJAnadarzanano vA zaktihInapaNAno paNa abhAva thAya che, anaMta jJAna-darzana-vIryanI prApti thAya che, tathA keTalAka kALa pachI aghAtI karmono paNa abhAva thatAM icchAnAM bAhya kAraNono paNa abhAva thAya che. kAraNa ke-moha gayA pachI koI kALamAM e kAraNo kiMcit icchA upajAvavA samartha nathI. mohanA astitvamAM ja e kAraNa hatAM tethI tene kAraNa kahyAM. teno paNa abhAva thatAM te siddhapadane prApta thAya che. tyAM duHkhano vA duHkhanAM kAraNono sarvathA abhAva hovAthI sadAkALa anupama Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjo adhikAra [ 75 akhaMDita sarvotkRSTa AnaMda sahita anaMtakALa birAjamAna rahe che. te kevI rIte? te ahIM kahIe chIe: jJAnAvaraNa-darzanAvaraNano kSayopazama thatAM vA udaya thatAM mohadvArA eka eka viSayane dekhavA-jANavAnI icchAvaDa mahAvyAkuLa thato hato, paraMtu have mohanA abhAvathI icchAno paNa abhAva thayo jethI du:khano paNa abhAva thayo. vaLI jJAnAvaraNa-darzanAvaraNanA kSaya thavAthI sarva iMdriyonA sarva viSayonuM yugapat grahaNa thatAM duHkhanAM kAraNo paNa dUra thayAM. jema netravaDe pahelAM eka viSayane dekhavA icchato hato, paNa have traNalokanAM trikAlavartI sarva varNone yugapat dekhe che, koI dekhyA vinAno rahyo nathI ke jene dekhavAnI icchA thAya. e ja pramANe sparzanAdika iMdriyovaDe eka eka viSayane grahaNa karavA Icchato hato, paraMtu have traNalokanA trikAlavartI sarva sparza-rasa-gaMdha-zabdAdika viSayone yugapatuM grahaNa karavA lAgyo. koI grahaNa karyA vinAno rahyo nathI ke jene grahaNa karavAnI icchA Upaje. prazna:- zarIrAdika vinA e grahaNa zI rIte thAya? uttara:- jyAMsudhI jJAna indriyajanita hatuM tyAMsudhI to dravya indriyAdi vinA grahaNa thaI zakatuM nahotuM, paNa have evo svabhAva pragaTa thayo ke indriyo vinA ja grahaNa thaI zake che. ahIM koI ema kahe ke-jema manavaDe to sparzAdikane jANIe chIe tema ahIM jANavuM thatuM haze paNa tvacA-jIbha Adi vaDe grahaNa thAya che tema nahi thatuM hoya? paNa ema nathI. kAraNa ke-manavaDe to smaraNAdi thatAM kaMIka aspaSTa jANavuM thAya che, paraMtu ahIM to tvacA-jIbha Adi vaDe sparza-rasAdikane sparzavAmAM, AsvAdavAmAM, sUMghavAmAM, dekhavAmAM ane sAMbhaLavAmAM jevuM spaSTa jANavuM thAya che tethI paNa anaMtagaNuM spaSTa jANavuM temane hoya che. vizeSatA e che ke tyAM indriyo ane viSayono saMyoga thatAM ja jANavuM thatuM hatuM, have ahIM dUra rahevA chatAM paNa tevuM ja jANavuM thAya che. e badho zaktino mahimA che. vaLI pahelAM mana vaDe kaMIka atIta-anAgatane vA avyaktane jANavA icchato hato, paNa have badhuMya anAdithI anaMtakALa paryata saMpUrNa kALanA sarva padArthonA dravya-kSetra-kALa-bhAvane yugapat jANe che, koI jANyA vinA rahyA nathI ke jene jANavAnI icchA thAya. e pramANe du:kha ane du:khanAM kAraNono temane abhAva jANavo. vaLI pahelAM mohanA udayathI mithyAtva vA kaSAyabhAva thato hato, paNa teno sarvathA abhAva thavAthI du:khano paNa abhAva tathA tenAM kAraNono paNa abhAva thavAthI duHkhanA kAraNono paNa abhAva thayo. e kAraNono abhAva ahIM batAvIe chIe. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 76 ] mokSamArga prakAzaka sarva tattvo ahIM yathArtha pratibhAse che to temane atattvazraddhAnarUpa mithyAtva kema thAya ? koI aniSTarUpa rahyo nathI, niMdaka pote ja aniSTa pAme che to pote krodha konAthI kare? siddhothI UMco koI che nahi; indrAdika devo paNa jene name che ane ISTa phaLa pAme che, to pachI teo konAthI mAna kare? koI anya iSTa rahyuM nathI to konA mATe teo chala (mAyA) kare? sarva bhavitavya pratyakSa bhAsI gayuM che, koI kArya rahyuM nathI ke koIthI prayojana kAMI rahyuM nathI to zA arthe teo lobha kare ? koI AzcaryakAraka vastu potAthI chAnI nathI to kayA kAraNathI temane hAsya thAya? koI anya iSTa prIti karavA yogya che nahi to konAthI rati thAya? koI duHkhadAyaka saMyoga temane rahyo nathI to konAthI arati kare? koI iSTa-aniSTa saMyoga-viyoga temane thato nathI to teo zA arthe zoka kare? koI aniSTa karavAvALuM kAraNa rahyuM nathI to teo konAthI bhaya kare? sarva vastuo potapotAnA svabhAva sahita pratyakSa bhAse che, ane temAM potAne koI aniSTa nathI to teo konAthI jAgupsA kare? tathA kAmapIDA dUra thavAthI strIpuruSa baMnenI sAthe ramavAnuM prayojana kAMI rahyuM nathI to temane strI-puruSa-napuMsakavedarUpa bhAva kayAMthI thAya? e pramANe moha UpajavAnA kAraNono temane abhAva jANavo. vaLI aMtarAyanA udayathI zakti hInapaNAnA kAraNe pUrNa thatI nahotI, have teno abhAva thayo eTale du:khano paNa abhAva thayo ane anaMta zakti pragaTa thaI, tethI du:khanAM kAraNono paNa abhAva thayo. prazna:- dAna, lAbha, bhoga ane upabhoga to teo karatA nathI to temane zakti pragaTa thaI kema kahevAya ? uttara- e badhAM kAryo to roganA upacAra hatA, paNa jyAre roga ja ahIM nathI to upacAra zA mATe kare? mATe e kAryono ahIM sadabhAva nathI ane tene rokavAvALA karmono abhAva thayo che tethI zakti pragaTa thaI ema kahIe chIe. jema koI gamana karavA icchato hato, tene koIe rokyo hato tyAre te du:khI hato ane jyAre e rokANa dUra thayuM tyAre je kArya arthe te gamana karavA icchato hato te kArya na rahyuM eTale gamana paNa na karyuM, tethI gamana na karavA chatAM paNa tene zakti pragaTa thaI ema kahIe chIe. tema ahIM paNa samajavuM. jJAnAdikanI zaktirUpa anaMtavIrya temane pragaTa hoya che. vaLI aghAti karmomAM pApa-prakRtiono udaya thatAM mohathI duHkha mAnato hato tathA puNya-prakRtionA udayathI sukha mAnato hato, paraMtu vAstavikapaNe AkuLatA vaDa e sarva duHkha ja hatuM. have ahIM mohanA nAzathI sarva AkuLatA dUra thavAthI sarva Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates trIjo adhikAra | [ 77 duHkhano nAza thayo. je kAraNothI te duHkha mAnato hato te kAraNo to sarva naSTa thayAM tathA je kAraNo vaDe kiMcit duHkha dUra thatAM sukha mAnato hato te have ahIM mULamAM ja duHkha na rahyuM tethI te duHkhanA upacAronuM kAMI prayojana rahyuM nahi ke je vaDe kAryanI siddhi karavA cAhe. tenI siddhi svayaM thaI ja rahI che. tenA vizeSa batAvavAmAM Ave che. vedanIyakarmamAM azAtAnA udayathI zarIramAM rogasudhAdi duHkhanAM kAraNo thatAM hatAM, paNa have zarIra ja rahyuM nathI tyAM kayAMthI thAya? zarIranI aniSTa avasthAnA heturUpa AtApAdika hatA, paNa zarIra vinA te kone kAraNarUpa thAya ? bAhya aniSTa nimitto banatAM hatAM paNa have tene aniSTa koI rahyuM ja nathI; e pramANe duHkhanA kAraNono abhAva thayo. vaLI zAtAnA udayathI kiMcit du:kha maTavAnA kAraNarUpa je auSadha-bhojanAdika hatAM tenuM kAMI prayojana rahyuM nathI tathA koI iSTa kArya parAdhIna na rahevAthI bAhya mitrAdikane ISTa mAnavAnuM prayojana rahyuM nathI, kAraNa ke-e vaDa du:kha maTADavA vA ISTa prApta karavA icchato hato paNa have ahIM saMpUrNa duHkha naSTa thatAM saMpUrNa iSTa pAmyo. AyukarmanA nimittathI maraNa-jIvana thatAM hatAM; have maraNa vaDe to duHkha mAnato hato paNa ahIM jyAM avinAzI pada prApta karI lIdhuM tethI du:khanuM paNa koI kAraNa rahyuM nahi. dravyaprANane dhArI keTaloka kALa jIvavA-maravAthI sukha mAnato hato; temAM paNa naraka paryAyamAM du:khanI vizeSatA hovAthI tyAM jIvavA icchato, nahoto. paraMtu have A siddhaparyAyamAM dravyaprANa vinA ja potAnA caitanyaprANavaDa sadAkALa jIve che ke jyAM duHkhano lavaleza paNa rahyo nathI. nAmakarmavarDa prApta azubha gati-jAti AdimAM duHkha mAnato hato, paNa have e sarvano abhAva thayo eTale duHkha kayAMthI thAya? ane zubhagati-jAti AdimAM kiMcit duHkha dUra thavAthI sukha mAnato hato, have e vinA paNa sarva duHkhano nAza tathA sarva sukhano prakAza hovAthI tenuM paNa kAMI prayojana rahyuM nathI. gotrakarmanA nimittathI nIcakuLa pAmatAM duHkha mAnato hato tathA UMcakuLa pAmatAM sukha mAnato hato, paNa ahIM nIcakuLano abhAva thavAthI duHkhanuM kAraNa rahyuM nahi tathA UMcakuLa vinA paNa railokayapUjya UMcapadane pAme che. e pramANe siddhone sarva karmono nAza thavAthI sarva duHkhono paNa nAza thayo che. duHkhanuM lakSaNa to AkuLatA che. have AkuLatA to tyAre ja hoya ke jyAre kaMIka icchA hoya. e icchAno vA icchAnA kAraNono sarvathA abhAva hovAthI teo sarva duHkharahita nirAkuLa anaMta sukha anubhave che. kAraNa ke-nirAkuLapaNuM e ja sukhanuM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 78 ] mokSamArga prakAzaka lakSaNa che. saMsAramAM paNa koI prakAre nirAkuLa thatAM ja badhAya sukha mAne che. to jyAM sarvathA nirAkuLa thayA tyAM saMpUrNa sukha kema na mAnIe? e pramANe samyagdarzanAdi sAdhana vaDe siddhapada pAmatAM sarva duHkhano abhAva thAya che, sarva sukha pragaTa thAya che. ahIM upadeza karIe chIe ke he bhavya ! he bhAI ! tane saMsAranAM je du:kho batAvyAM teno anubhava tane thAya che ke nahi? te vicAra. tuM je upAyo karI rahyo che tenuM jUThApaNuM darzAvyuM te tema ja che ke nahi? tathA siddha avasthA prApta thatAM ja sukha thAya che ke nahi? teno paNa vicAra kara! jo upara kahyA pramANe ja tane pratIti AvatI hoya to saMsArathI chUTI siddha avasthA pAmavAnA ame je upAya kahIe chIe te kara! vilaMba na kara! e upAya karatAM tAruM kalyANa ja thaze ! e pramANe zrI mokSamArga prakAzaka zAstra viSe saMsAraduHkha ane mokSasukha nirUpaka trIjo adhikAra samAsa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates adhikAra cotho mithyAdarzana-jJAna-cAritranuM vizeSa nirUpaNa (doharo ) bhavanAM sarva du:khotaNuM, kA2Na mithyAbhAva; tenI sattA nAza kare, pragaTe mokSa upAya. have ahIM saMsAraduHkhonA bIjabhUta mithyAdarzana-jJAna-cAritra che tenuM vizeSa svarUpa nirUpaNa karIe chIe. jema vaidya roganAM kAraNone vizeSarUpathI kahe tathA kupathya sevanano niSedha kare to rogI kupathyasevana na kare ane tethI rogamukta thAya; tema ahIM saMsAranAM kAraNonuM vizeSa nirUpaNa karIe chIe. jyAre saMsArIjIva mithyAdarzanAdikanuM sevana na kare, tyAre ja saMsArarahita thAya. tethI e mithyAdarzanAdikanuM varNana karIe chIe. mithyAdarzananuM svarUpa A jIva anAdi kALathI karmasaMbaMdha sahita che. tene darzanamohanA udayathI thayeluM je atattvazraddhAna tenuM nAma mithyAdarzana che. kAraNa ke tabhAva te tattva arthAt zraddhAna karavA yogya je artha teno je bhAva arthAt svarUpa tenuM nAma tattva che. ane tattva nathI tenuM nAma atattva che. tethI atattva che te asatya che tenuM ja nAma mithyA che. vaLI "A Ama ja che"-evA pratItibhAvanuM nAma zraddhAna che. ahIM zraddhAnanuM ja nAma darzana che. joke darzana zabdano artha sAmAnya avalokana thAya che topaNa ahIM prakaraNAnusA2 e ja dhAtuno artha zraddhAna samajavo, ane zrI sarvArthasiddhi sUtranI TIkAmAM paNa ema ja kahyuM che. kAraNa ke-sAmAnya avalokana kAMI saMsAra-mokSanuM kAraNa thAya nahi, paNa zraddhAna ja saMsAra-mokSanuM kAraNa che. tethI saMsAra-mokSanA kAraNa saMbaMdhI vivecanamAM darzana zabdano artha zraddhAna ja grahaNa karavo. have mithyArUpa je darzana arthAt zraddhAna tenuM nAma mithyAdarzana che. jevuM vastusvarUpa nathI tevuM mAnavuM tathA jevuM che tevuM na mAnavuM evo viparItAbhiniveza arthAt viparIta abhiprAya te sahita mithyAdarzana hoya che. prazna:- kevaLajJAna vinA sarva padArtha yathArtha bhAsatA nathI ane yathArtha bhAsyA vinA yathArtha zraddhAna paNa na hoya, to mithyAdarzanano tyAga kevI rIte bane ? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 80 ] mokSamArga prakAzaka utta2:- padArthone jANavA, na jANavA vA anyathA jANavA te jJAnAvaraNakarmanA anusAra hoya che ane tenI pratIti thAya che te paNa jANavAthI ja thAya che, jANyA vinA pratIti kayAMthI thAya ? e to sAcuM, paraMtu jema koI puruSa padArthathI potAnuM kAMI prayojana nathI te padArthane anyathA jANe, yathArtha jANe vA jevuM jANe tevuM ja mAne chatAM tethI teno kAMI paNa sudhAra-bagADa thato nathI ane evI rIte jANavA vA mAnavAthI te puruSa kAMI DAhyo ke pAgala gaNAya nahi, paraMtu jenAthI prayojana che tene jo anyathA jANe vA tema ja mAnavA lAge to teno bagADa thAya ane tethI te pAgala kahevAya. tathA jo e prayojanabhUta padArthone yathArtha jANe vA tema ja mAne to teno sudhAra thAya ane tethI DAhyo kahevAya. e ja pramANe jenAthI prayojana nathI tevA padArthone A jIva anyathA jANe, yathArtha jANe vA jevuM jANe tevuM ja zraddhAna kare, to tethI teno koI sudhAra ke bagADa nathI athavA tethI te mithyAdaSTi-samyagdaSTi nAma pAme nahi. paNa jenAthI prayojana che tene jo anyathA jANe tathA tevuM ja zraddhAna kare to teno bagADa thAya ane eTalA mATe tene mithyAdaSTi kahIe chIe. tathA jo tene yathArtha jANe ane tevuM ja zraddhAna kare to teno sudhAra thAya mATe samyagdaSTi kahIe chIe. ahIM eTaluM samajavuM ke aprayojanabhUta vA prayojanabhUta padArthone na jANavA vA yathArtha-ayathArtha jANavAmAM Ave che temAM to mAtra jJAnanI ja hInatA-adhikatA thAya che eTalo ja jIvano bagADa-sudhAra che ane tenuM nimitta to jJAnAvaraNakarma che. paraMtu prayojanabhUta padArthone anyathA vA yathArtha zraddhAna karavAthI jIvano kAMI bIjo paNa bagADa-sudhAra thAya che tethI tenuM nimitta darzana-mohakarma che. prazna:- jevuM jANe tevuM zraddhAna kare mATe amane to jJAnAvaraNanA anusAra ja zraddhAna bhAse che, paNa ahIM darzanamohanuM vizeSa nimitta kahyuM te kevI rIte bhAse che? uttara:- prayojanabhUta jIvAdi tattvonuM zraddhAna karavA yogya jJAnAvaraNano kSayopazama to sarva saMzIpaMcendriya jIvone thayo che. paraMtu dravyaliMgI muni agiyAra aMga sudhI bhaNe che tathA traiveyakanA devo avadhijJAnAdi yukta che temane jJAnAvaraNano ghaNo kSayopazama hovA chatAM paNa prayojanabhUta jIvAdika tattvonuM zraddhAna hotuM nathI, tathA tiryaMcAdikane jJAnAvaraNano kSayopazama thoDo hovA chatAM paNa prayojanabhUta jIvAdika tattvonuM zraddhAna hoya che, mATe samajAya che ke jJAnAvaraNanA kSayopazama anusAra ja zraddhAna nathI, paraMtu koI juduM karma che ane te darzanamoha che. tenA udayathI jyAre jIvane mithyAdarzana thAya che tyAre te prayojanabhUta jIvAdi tattvonuM anyathA zraddhAna kare che. prayojanabhUta-aprayojanabhUta padArtha praznaH- e prayojanabhUta ane aprayojanabhUta tattva kayA kayA che? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cotho adhikAra [ 81 uttara:- A jIvane prayojana to eka e ja che ke "mane duHkha na thAya ane sukha thAya," anya kaMI paNa prayojana koI jIvane nathI. vaLI du:kha na hovuM tathA sukha hovuM e be eka ja che, kAraNa ke duHkhano abhAva e ja sukha che. have e prayojananI siddhi jIvAdika tattvonuM satya zraddhAna karatAM ja thAya che. te kevI rIte te ahIM kahIe chIe. prathama to duHkha dUra karavA mATe sva-paranuM jJAna avazya joIe. kAraNa ke sva-paranuM jJAna jo na hoya to potAne oLakhyA vinA potAnuM duHkha te kevI rIte dUra kare? athavA svaparane ekarUpa jANI potAnuM duHkha dUra karavA arthe parano upacAra kare to tethI potAnuM du:kha kevI rIte dUra thAya ? athavA pote tathA para bhinna che paraMtu A jIva paramAM ahaMkAra-mamakAra kare to tethI duHkha ja thAya. mATe sva-paranuM jJAna thatAM duHkha dUra thAya che. have sva-paranuM jJAna jIvaajIvanuM jJAna thatAM ja thAya che, kAraNa ke pote svayaM jIva che tathA zarIrAdika ajIva che. jo enAM lakSaNAdivaDe jIva-ajIvanI oLakhANa thAya to ja sva-paranuM bhinnapaNuM bhAse, mATe jIva-ajIvane jANavA joIe. athavA jIva-ajIvanuM jJAna thatAM je padArthonA anyathA zraddhAnathI duHkha thatuM hatuM tenuM yathArtha jJAna thavAthI du:kha dUra thAya che, mATe jIva-ajIvane jANavA Avazyaka che. vaLI duHkhanuM kAraNa to karmabaMdhana che ane tenuM kAraNa mithyAtvAdika Asrava che. have tene na oLakhe, tene du:khanA mULa kAraNarUpa na jANe to teno abhAva zI rIte kare? tathA teno abhAva na kare to karmabaMdhana kema na thAya? ane tethI du:kha ja thAya che. athavA mithyAtvAdika bhAva pote ja duHkhamaya che, tene jema che tema na jANe to teno abhAva paNa te na kare tethI duHkhI ja rahe, mATe Asravane jANavo Avazyaka che. vaLI samasta du:khonuM kAraNa karmabaMdhana che. have tene jo na jANe to tethI mukta thavAno upAya paNa te na kare. ane tenA nimittathI te du:khI ja thAya, mATe baMdhane jANavo Avazyaka che. Asravano abhAva karavo te saMvara che. have tenuM svarUpa jo na jANe to te saMvaramAM pravarte nahi ane tethI Asrava ja rahe, jethI vartamAna vA bhAvimAM duHkha ja thAya che, mATe saMvarane jANavA Avazyaka che. vaLI kathaMcit kiMcit karmabaMdhanano abhAva karavo te nirjarA che. tene na jANe to tenI pravRttino udhamI paNa te na thAya, tyAre sarvathA baMdha ja rahe ane tethI duHkha ja thAya che. mATe nirjarAtattvane jANavuM Avazyaka che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 82 ] mokSamArga prakAzaka tathA sarvathA sarva karmabaMdhano abhAva thavo tenuM nAma mokSa che. tene jo na oLakhe to teno upAya paNa na kare jethI saMsAramAM karmabaMdhanathI utpanna thatAM du:khone ja te sahana kare, mATe mokSatattvane jANavuM Avazyaka che e pramANe jIvAdika sAta tattvo jANavAM Avazyaka che. vaLI zAstrAdivaDe kadAcit tene jANe paNa "te ema ja che" evI pratIti na AvI to jANavAthI paNa zuM thAya ? mATe tenuM zraddhAna karavuM kAryakArI che. e pramANe e jIvAdika tattvonuM satya zraddhAna karavAthI ja duHkhano abhAva thavArUpa prayojananI siddhi thAya che. mATe jIvAdika padArtho che te ja prayojanabhUta jANavA. vaLI tenA vizeSa bheda puNya-pApAdirUpa che tenuM zraddhAna paNa prayojanabhUta che, kAraNa ke sAmAnyathI vizeSa baLavAna che e pramANe e padArtho prayojanabhUta che, kAraNa ke-tenuM yathArtha zraddhAna karavAthI to du:kha thatuM nathI, sukha thAya che ane tenA yathArtha zraddhAna karyA vinA du:kha thAya che, sukha thatuM nathI. tathA e sivAyanA bIjA padArtho che te aprayojanabhUta che tethI tenuM yathArtha zraddhAna karo vA na karo; tenuM zraddhAna kaMI sukha-duHkhanuM kAraNa nathI. prazna:- pUrve jIva-ajIva padArtho kahyAM temAM to sarva padArtho AvI gayA to e vinA anya padArtho kayA rahyA ke jene aprayojanabhUta kahyA che? utta2:- padArtha to sarva jIva-ajIvamAM ja garbhita che, paraMtu e jIva-ajIvanA vizeSo (bhedo ) ghaNA che; temAM je vizeSo sahita jIva-ajIvanuM yathArtha zraddhAna karatAM sva-52nuM zraddhAna thAya, rAgAdika dUra karavAnuM zraddhAna thAya tethI sukha Upaje tathA tene ayathArtha zraddhAna karatAM sva-paranuM zraddhAna na thAya rAgAdika dUra karavAnuM zraddhAna na thAya, tethI du:kha Upaje, e vizeSo sahita jIva-ajIva padArtha to prayojanabhUta samajavA. tathA je vizeSo sahita jIva-ajIvanuM yathArtha zraddhAna karavAthI vA na karavAthI sva-52nuM zraddhAna thAya vA na thAya, rAgAdika dUra karavAnuM zraddhAna thAya vA na thAya, jeno kAMI niyama nathI, evA vizeSo sahita jIva-ajIva padArtha aprayojanabhUta samajavA. jema jIva ane zarIranuM tenA caitanya tathA mUrtatvAdi vizeSo vaDe zraddhAna karavuM to prayojanabhUta tathA manuSyAdi paryAyo tathA ghaTapaTAdinuM avasthA-AkArAdi vizeSo vaDe zraddhAna karavuM aprayojanabhUta che. ema anya paNa samajavuM. e pramANe kahelAM je prayojanabhUta jIvAdika tattvo tenA ayathArtha zraddhAnane mithyAdarzana jANavuM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cotho adhikAra [ 83 mithyAdarzananI pravRtti have saMsArI jIvone mithyAdarzananI pravRtti kevI hoya che te ahIM kahIe chIe. ahIM varNana to zraddhAna karAvavA mATe che, paNa jANe to zraddhAna kare, tethI jANavAnI mukhyatApUrvaka varNana karIe chIe. jIva-ajIvatatva saMbaMdhI ayathArtha zraddhAna anAdi kALathI jIva che te karmanimitta vaDe aneka paryAya dhAraNa kare che, tyAM pUrva paryAyane choDI navIna paryAya dhAraNa kare che tathA te paryAya eka to pote AtmA tathA anaMta pudgalaparamANamaya zarIra e baMnenA eka piMDabaMdhAnarUpa che. temAM A jIvane "A huM chuM"-- evI ahaMbuddhi thAya che. vaLI pote jIva che teno svabhAva to jJAnAdika che ane vibhAva krodhAdika che. tathA pudgala paramANuono svabhAva varNa-gaMdha-rasa-sparzAdika che. e sarvane potAnuM svarUpa mAne che. A mArAM che"--evI teomAM mamatvabuddhi thAya che. pote jIva che tenA jJAnAdika vA krodhAdikanI adhikatA-hInatArUpa avasthAo thAya che tathA pudgalaparamANuonI varNAdi palaTAvArUpa avasthAo thAya che te sarvane potAnI avasthA mAnI temAM "A mArI avasthA che"--evI mamakArabuddhi kare che. vaLI jIvane ane zarIrane nimitta-naimittika saMbaMdha che tethI je kriyA thAya che tene potAnI mAne che; potAno svabhAva darzana-jJAna che, tenI pravRttine nimitta-mAtra zarIranAM aMgarUpa sparzanAdika dravya indriyo che. have A jIva te sarvane ekarUpa mAnI ema mAne che kehAtha vagerethI meM sparzva, jIbha vaDe meM svAda lIdho, nAsika vaDe meM sUdhyuM, netra vaDe meM dIThuM, kAna vaDe meM sAMbhaLyuM." manovargaNA rUpa ATha pAMkhaDI vALA phUlyA kamaLanA AkAre hRdayasthAnamAM zarIranA aMgarUpa dravyamAna che je daSTigamya nathI, tenuM nimitta thatAM smaraNAdirUpa jJAnanI pravRtti thAya che. e dravyamana tathA jJAnane ekarUpa mAnI ema mAne che ke "meM mana vaDa jANuM." vaLI potAne jyAre bolavAnI icchA thAya tyAre potAnA pradezone jema bolavAnuM bane tema halAve che tyAre ekakSetro vagAha saMbaMdhathI zarIranuM aMga paNa hAle che. tenA nimittathI bhASAvargaNArUpa pudgalo vacanarUpa pariName che, e badhAne ekarUpa mAnI A ema mAne ke-"huM boluM chuM." tathA potAne gamanAdika kriyAnI vA vastugrahaNAdikanI icchA thAya tyAre potAnA pradezone jema e kArya bane tema hulAve tyAM ekakSetrAvagAhu saMbaMdhathI zarIranAM aMga Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 84 ] mokSamArga prakAzaka hAle che tyAre e kArya bane che athavA potAnI icchA vinA zarIra hAlatAM potAnAM pradezo paNa hAle. have e badhAMne ekarUpa mAnI A ema mAnavA lAge ke "huM gamanAdi kArya karuM chuM, vA huM vastunuM grahaNa karuM chuM athavA meM karyuM"-ityAdi rUpa mAne che. jIvane kapAyabhAva thatAM zarIranI ceSTA e kaSAyabhAva anusAra thaI jAya che. jemakrodhAdika thatAM rakta netrAdi thaI jAya. hAsyAdika thatAM praphullita vadanAdika thaI jAya ane puruSavedAdi thatAM liMgakAThiyAdi thaI jAya. have e sarvane ekarUpa mAnI A ema mAne che ke"e badhA kArya huM karuM chuM." zarIramAM zIta-uSNa, kSudhA-tRSA ane rogAdi avasthAo thAya che tenA nimittathI mohabhAvavaDa pote sukha-du:kha mAne che. e badhAne ekarUpa jANI zItAdika vA sukha-du:kha potAne ja thayAM ema mAne che. vaLI zarIranA paramANuonuM maLavuM-vikharAvuM Adi thavAthI, athavA zarIranI avasthA palaTAvAthI vA zarIra skaMdhanA khaMDAdika thavAthI sthUla-kRSAdika, bALa-vRddhAdika vA aMgahInAdika thAya che ane te anusAra potAnA pradezono paNa saMkocavistAra thAya che. e badhAne ekarUpa mAnI A jIva "huM skUla chuM, huM kRSa chuM, huM bALaka chuM, huM vRddha chuM tathA mArAM amuka aMgono bhaMga thayo" ityAdi mAne che. zarIranI apekSAe gati kulAdika hoya che tene potAnA mAnI "huM manuSya chuM, huM tiryaMca chuM, huM kSatriya chuM tathA huM vaizya chuM"-ityAdirUpa mAne che. zarIrano saMyoga thavA ane chUTavAnI apekSAe janma-maraNa hoya che tene potAnAM janma-maraNa mAnI "huM Upajyo, huM marIza" ema mAne che. vaLI zarIranI ja apekSAe anya vastuothI saMbaMdha mAne che. jemake jenAthI zarIra nIpajyuM tene potAnAM mAtA-pitA mAne che, zarIrane ramADe tene potAnI ramaNI mAne che, zarIra vaDe nIpajyAM tene potAnA dIkarA-dIkarI mAne che, zarIrane je upakAraka che tene potAno mitra mAne che tathA zarIranuM bUruM kare tene potAno zatru mAne che, -ityAdirUpa tenI mAnyatA hoya che ghaNuM zuM kahIe ! harakoI prakAra vaDe potAne ane zarIrane te ekarUpa ja mAne che. indriyAdikanAM nAma to ahIM kahyAM che, paNa tene to kAMI gamya nathI. mAtra aceta jevo banI paryAyamAM ja ahaMbuddhi dhAraNa kare che, tenuM zuM kAraNa che te ahIM kahIe chIe. A AtmAne anAdi kALathI indriyajJAna che, jethI amUrtika evo pote to potAne bhAsato nathI, paNa mUrtika evuM zarIra ja bhAse che. ane tethI AtmA koI anyane AparUpa jANI temAM ahaMbuddhi avazya dhAraNa kare, kAraNa ke pota potAne parathI judo na bhAsyo eTale tenA samudAyarUpa paryAyamAM ja te ahaMbuddhi dhAraNa kare che. vaLI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cotho adhikAra [ 85 potAne ane zarIrane nimitta-naimittikasaMbaMdha ghaNo hovAthI (zarIrathI potAnI) bhinnatA bhAsatI nathI. have je vicAro vaDe bhinnatA bhAsI zake ema che e vicAro mithyAdarzananA jorathI thaI zakatA nathI tethI tene paryAyamAM ja ahaMbuddhi hoya che. mithyAdarzanavaDe A jIva koI veLA bAhya sAmagrIno saMyoga thatAM tene paNa potAnI mAne che. putra, strI, dhana, dhAnya, hAthI, ghoDA, makAna ane nokara-cAkarAdi je potAnAthI pratyakSa bhinna che, sadAkALa potAne AdhIna nathI-ema potAne jaNAya to paNa temAM mamakAra kare che. putrAdikamAM "A che te huM ja chuM." evI paNa koI veLA bhramabuddhi thAya che. mithyAdarzanathI zarIrAdikanuM svarUpa paNa anyathA ja bhAse che. anityane nitya, bhinnane abhina, duHkhanAM kAraNone sukhanAM kAraNa mAne che tathA du:khane sukha mAne che- ityAdi prakAre viparIta bhAse che. e pramANe jIva-ajIva tattvonuM ayathArtha jJAna thatAM zraddhAna paNa ayathArtha thAya che. vaLI A jIvane mohanA udayathI mithyAtva-kaSAyAdika bhAva thAya che tene te potAno svabhAva mAne che, paraMtu te karmaupAdhithI thAya che, ema jANato nathI. darzana-jJAna upayoga ane AsavabhAva e baMnene te ekarUpa mAne che, kAraNa ke-teno AdhArabhUta eka AtmA che. vaLI tenuM ane AsvabhAvanuM pariNamana eka ja kALamAM hovAthI tenuM bhinnapaNe tene bhAsatuM nathI tathA e bhinnapaNuM bhAsavAnA kAraNarUpa vicAro che te mithyAdarzananA baLathI thaI zakatA nathI. e mithyAtvabhAva ane kaSAyabhAva vyAkuLatA sahita che tethI te vartamAnamAM duHkhamaya che ane karmabaMdhanA kAraNarUpa hovAthI bhAvimAM du:kha utpanna karaze. tene e pramANe na mAnatAM UlaTA bhalA jANI pote e bhAvArUpa thaI pravarte che. vaLI duHkhI to potAnA mithyAtva ane kaSAyabhAvothI thAya che chatAM nirarthaka anyane duHkha upajAvavAvALA mAne che. jema duHkhI to mithyAzraddhAnathI thAya che chatAM potAnA zraddhAna anusAra jo padArtha na pravarte to tene duHkhadAyaka mAnavA lAge che duHkhI to krodhathI thAya che chatAM jenAthI krodha karyo hoya tene duHkhadAyaka mAnavA lAge che tathA duHkhI to lobhathI thAya che paNa ISTa vastunI aprAptine duHkhadAyaka mAne che- e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. e bhAvonuM jevuM phaLa Ave tevuM tene bhAsatuM nathI. enI tIvratAvaDa narakAdika tathA maMdatAvaDe svargAdika prApta thAya che tyAM ghaNI-thoDI vyAkuLatA thAya che tevuM tene bhAsatuM nathI. tethI te bhAvo bUrA paNa lAgatA nathI tenuM kAraNa zuM? kAraNa e ja ke e bhAvo potAnA karelA bhAse che tethI tene bUrA kema mAne? e pramANe AsravatattvanuM ayathArtha jJAna thatAM zraddhAna paNa ayathArtha thAya che. vaLI e AsvabhAvovaDe jJAnAvaraNAdi karmono baMdha thAya che teno udaya thatAM jJAnadarzananuM hInapaNuM thavuM, mithyAtva-kapAyarUpa pariNamana thavuM, icchAnusAra na banavuM, Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 86 ] mokSamArga prakAzaka sukha-du:khanAM kAraNo maLavAM, za2I2no saMyoga rahevo, gati-jAti-zarIrAdika nIpajavAM ane nIcuM-UMcuM kuLa pAmavuM thAya che. e badhAM hovAmAM mULa kAraNa karma che, tene A jIva oLakhato nathI kAraNa ke te sUkSma che tethI tene sUjatAM nathI ane potAne e kAryono kartA koI dekhAto nathI eTale e badhAM hovAmAM kAM to potAne kartArUpa mAne che agara to anyane kartArUpa mAne che. tathA kadAcit potAnuM vA anyanuM kartApaNuM na bhAse to ghelA jevo banI bhavitavya mAnavA lAge che, e pramANe baMdha-tattvanuM ayathArtha jJAna thatA zraddhAna paNa ayathArtha thAya che. vaLI Asavano abhAva thavo te saMvara che. jo Asavane yathArtha na oLakhe to tene saMvaranuM yathArtha zraddhAna kayAMthI thAya? jema koIne ahita AcaraNa che, paNa tene te ahitarUpa na bhAse to tenA abhAvane te hitarUpa kema mAne? e ja pramANe jIvane AsavanI pravRtti che; te tene ahitarUpa na bhAse to tenA abhAvarUpa saMvarane tirUpa kema mAne? vaLI anAdikALathI A jIvane AsavabhAva ja thayo che, paNa saMvara koI kALe thayo nathI tethI saMvara thavo tene bhAsato paNa nathI, saMvara thatAM sukha thAya che tathA bhAvimAM du:kha paNa nahi thAya. paraMtu ema tene bhAsatuM nathI tethI te Asravano to saMvara karato nathI paNa e anya padArthone duHkhadAyaka mAnI tene ja na thavA devAno upAya karyA kare che, paNa te potAne AdhIna nathI, mAtra nirarthaka khedakhinna thAya che. e pramANe saMvaratattvanuM ayathArtha jJAna thatAM zraddhAna paNa ayathArtha thAya che. baMdhano ekadeza abhAva thavo te nirjarA che. baMdhane yathArtha na oLakhe tene nirjarAnuM yathArtha zraddhAna kayAMthI hoya? jema bhakSaNa karelA viSAdikathI du:kha thatuM je na jANe te tene naSTa karavAnA upAyane bhalo kema jANe ? tema e baMdhanarUpa karelAM karmothI du:kha thAya che ema je na jANe te tenI nirjarAnA upAyane bhalo kema jANe ? vaLI A jIvane iMdriyo vaDe sUkSmarUpa karmonuM to jJAna thatuM nathI tathA temAM du:khanA kAraNabhUta zakti che tenuM paNa jJAna nathI tethI anya padArthonAM nimittone ja duHkhadAyaka jANI teno ja abhAva karavAno upAya kare che, paNa te potAne AdhIna nathI. kadAcit duHkha dUra karavAnA nimittarUpa koI iSTa saMyogAdi kArya bane che te paNa karmAnusAra bane che, chatAM teno upAya karI vyartha kheda kare che.-e pramANe nirjarAtattvanuM ayathArtha jJAna thatAM zraddhAna paNa ayathArtha thAya che. sarva karmabaMdhano abhAva thavo tenuM nAma mokSa che. jo baMdhane vA baMdhAnita sarvaduHkhone na oLakhe to tene mokSanuM yathArtha zraddhAna paNa kayAMthI thAya? jema koIne roga che te A rogane vA roganita du:khone na jANe to roganA sarvathA abhAvane te bhalo kema jANe ? e rIte A jIvane karmabaMdhana che, A te baMdhanane tathA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cotho adhikAra [ 87 baMdhajanita du:khane na jANe to sarvathA baMdhanA abhAvane kevI rIte bhalo jANe? vaLI A jIvane karmonuM vA tenI zaktinuM to jJAna nathI ane tethI bAhyapadArthone du:khanA kAraNarUpa jANI teno sarvathA abhAva karavAno upAya kare che, tathA A jIva ema to jANe che ke-"sarvathA du:kha dUra thavAnA kAraNarUpa iSTa sAmagrI che, tenA meLApathI sarvathA sukhI thavuM che," paNa ema to kadI paNa banI zake nahi. A jIva nirarthaka ja kheda kare che. e pramANe mithyAdarzanathI mokSatattvanuM ayathArtha jJAna thatAM zraddhAna paNa ayathArtha thAya che. evI rIte A jIva mithyAdarzanathI jIvAdi sAte prayojanabhUta tattvonuM ayathArtha zraddhAna kare che. vaLI puNya-pApa che te tenAM ja vizeSa che, e puNya-pApanI eka jAti che to paNa mithyAdarzanathI puNyanuM bhaluM tathA pApane bUruM jANe che. puNavaDa potAnI icchAnusAra kiMcit kArya bane tene bhaluM jANe che tathA pApavaDe icchAnusAra kArya ane tene bUruM jANe che. have e baMne AkuLatAnAM ja kAraNo hovAthI bUrAM ja che. chatAM A jIva potAnI mAnyatAthI ja tyAM sukha-duHkha mAne che. vAstavikapaNe jyAM AkuLatA che tyAM duHkha ja che; mATe puNya-pApanA udayane bhalo-bUro jANavo e bhrama ja che. tathA koI jIva kadAcita puNya-pApanA kAraNarUpa zubhAzubha bhAvone bhalA-bUrA jANe che te paNa bhrama che, kAraNa ke e baMne karmabaMdhanAM ja kAraNo che. e pramANe puNya-pApanuM ayathArtha jJAna thatAM zraddhAna paNa ayathArtha thAya che. e rIte atattvazraddhAnarUpa mithyAdarzananuM svarUpa kahyuM. te asatyarUpa che; mATe tenuM ja nAma mithyAtva che tathA satyazraddhAnathI rahita che mATe tenuM ja nAma adarzana che. have mithyAjJAnanuM svarUpa kahIe chIe. mithyAjJAnanuM svarUpa prayojanabhUta jIvAdi tattvone ayathArtha jANavAM tenuM nAma mithyAjJAna che. e vaDe e tattvone jANavAmAM saMzaya, viparyaya ane anadhyavasAya thAya che tyAM "A pramANe che ke A pramANe che"--evuM je paraspara viruddhatA pUrvaka be prakArarUpa jJAna tenuM nAma saMzaya che. jema "huM AtmA chuM ke zarIra chuM" ema jANavuM te saMzaya. vastusvarUpathI viruddhatA pUrvaka "A Ama ja che," evuM ekarUpa jJAna tenuM nAma viparyaya che. jema "huM zarIra chuM" ema jANavuM te viparyaya che, tathA "kaMIka che" evo nirdhArarahita vicAra tenuM nAma anadhyavasAya che. jema "huM koIka chuM" ema jANavuM te anadhyavasAya che. e pramANe prayojanabhUta jIvAdi tattvomAM saMzaya, viparyaya ane anadhyavasAyarUpa je jANavuM thAya tenuM nAma mithyAjJAna che. paNa aprayojanabhUta padArthone yathArtha jANe athavA ayathArtha jANe tenI apekSAe kAMI mithyAjJAna-samyajJAna nathI. jema mithyAdaSTi doraDIne doraDI jANe tethI kAMI samyajJAna nAma pAme nahi tathA samyagadaSTi Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 88 ] mokSamArga prakAzaka doraDIne sApa jANe tethI kAMI te mithyAjJAna nAma pAme nahi, prazna:- pratyakSa sAcA jUThA jJAnane samyajJAna-mithyAjJAna kema na kahevAya? uttara- jyAM jANavAnuM ja-sAcajUTha nirdhAra karavAnuM ja-prayojana hoya tyAM to koI padArthane tenA sAcA jUThA jANavAnI apekSAe ja samyajJAna-mithyAjJAna nAma pAme che. jema pratyakSa-parokSa pramANanA varNanamAM koI padArtha hoya tene sAcA jANavArUpe samyajJAna kahyuM che tathA saMzayAdirUpa jANavApaNAne apramANarUpa mithyAjJAna kahyuM che. paNa ahIM to saMsAra-mokSanA kAraNabhata satya-asatya jANavAno nirdhAra karavo che. eTale doraDI-sarpAdikanuM yathArtha vA anyathA jJAna kAMI saMsAra-mokSanuM kAraNa nathI, mATe enI apekSAe ahIM mithyAjJAnasamyajJAna kahyuM nathI, paNa prayojanabhUta jIvAdi tattvone jANavAnI apekSAe ja mithyAjJAnasamyajJAna kahyuM che. ane e ja abhiprAyathI siddhAMtamAM mithyAdaSTinA sarva jANavAne mithyAjJAna ja kahyuM tathA samyagdaSTinA sarva jANavAne samyajJAna kahyuM. prazna- mithyASTinA jIvAdi tattvonA ayathArtha jANavAne mithyAjJAna bhale kaho, paNa doraDI-sarpAdikanA yathArtha jANavAne to samyajJAna kaho? uttara- mithyASTi jANe che tyAM tene sattA-asattAno vizeSa (bheda) nathI, tethI te kAraNaviparItatA, svarUpaviparItatA vA bhedabhedaviparItatA upajAve che. tyAM jene te jANe che tenA mULa kAraNane to na oLakhe ane anyathA kAraNa mAne te kAraNa-viparItatA che, jene jANe che tenA mULa vastubhUta svarUpane to na oLakhe ane anyathA svarUpa mAne te svarUpaviparItatA che, tathA jene te jANe che tene "e AnAthI bhinna che tathA e AnAthI abhinna che" ema yathArtha na oLakhatAM anyathA bhinna-abhinnapaNuM mAne te bhedabhedaviparItatA che. e pramANe mithyAdaSTinA jANavAmAM viparItatA hoya che. jema dArUno kephI manuSya mAtAne potAnI strI mAne tathA strIne mAtA mAne tema mithyASTimAM anyathA jANavuM hoya che. vaLI jema koI kALamAM e kephI manuSya mAtAne mAtA vA strIne strI paNa jANe topaNa tene nizcayarUpa nirdhAravaDe zraddhAnapUrvaka jANavuM na hovAthI tene yathArthajJAna kahetA nathI; tema mithyAdaSTi koI kALamAM koI padArthane satya paNa jANe topaNa tenA nizcayarUpa nirdhArathI zraddhAna sahita jANato nathI tethI tene samyajJAna kahetA nathI athavA satya jANe chatAM e vaDe potAnuM ayathArtha ja prayojana sAdhe che tethI tene samyajJAna kahetA nathI. e pramANe mithyASTinA jJAnane mithyAjJAna kahIe chIe. prazna:- e mithyAjJAnanuM kAraNa zuM che? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cotho adhikAra [ 89 uttara- mohanA udayathI je mithyAtvabhAva thAya che-samyabhAva nathI thato e ja e mithyAjJAnanuM kAraNa che. jema viSanA saMyogathI bhojanane paNa viSarUpa kahevAmAM Ave che tema mithyAtvanA saMbaMdhathI jJAna paNa mithyAjJAna nAma pAme che prazna:- ahIM jJAnAvaraNanuM nimitta tame kema kahetA nathI? uttara:- jJAnAvaraNanA udayathI to jJAnanA abhAvarUpa ajJAnabhAva hoya che tathA tenA kSayopazamathI kiMcit jJAnarUpa mati-zruta Adi jJAna hoya che. have jo temAMthI koIne mithyAjJAna tathA koIne samyajJAna kahIe to e baMne bhAva mithyASTi vA samyagdaSTimAM hoya che, tethI e baMnene mithyAjJAna vA samyajJAnano sadbhAva thaI jAya, je siddhAMtaviruddha che. mATe ahIM jJAnAvaraNanuM nimitta banatuM nathI. prazna:- doraDI-sarpAdikanuM ayathArtha jJAna hovAnuM kayuM kAraNa che? tene ja jIvAdi tattvanA ayathArtha yathArtha jJAnanuM kAraNa kaho to zuM vAMdho? uttara:- jANavAmAM jeTaluM ayathArthapaNuM hoya che teTaluM to jJAnAvaraNanA udayathI hoya che tathA yathArthapaNuM hoya che teTaluM jJAnAvaraNanA kSayopazamathI hoya che. jema doraDIne sarpa jANavAmAM Ave tyAM ayathArtha jANavAnI zaktinA kAraNarUpa jJAnAvaraNano udaya che tethI te ayathArtha jANe che, tathA doraDIne doraDI jANavAmAM Ave che tyAM yathArtha jANavAnI zaktinA kAraNarUpa jJAnAvaraNano kSayopazama che tethI te yathArtha jANe che, tema jIvAdi tattvone yathArtha jANavAnI zakti na hovA athavA hovAmAM to jJAnAvaraNanuM ja nimitta che, paraMtu jema koI puruSane kSayopazamathI duHkha vA sukhanA kAraNabhUta padArthone yathArtha jANavAnI zakti hoya, tyAM jene azAtA-vedanIyano udaya hoya te du:khanA kAraNabhUta je padArtho hoya tene ja vede paNa sukhanA kAraNabhUta padArthone na vece. jo te sukhanA kAraNabhUta padArthone vede to sukhI thAya, paNa azAtAnA udayathI tenAthI ema banI zakatuM nathI, mATe ahIM duHkha ke sukhanA kAraNabhUta padArthone vecavAmAM jJAnAvaraNanuM nimitta nathI, paNa azAtA-zAtAvedanIyano udaya ja kAraNabhUta che. e ja pramANe jIvamAM prayojanabhUta jIvAdi tattva tathA aprayojanabhUta anya padArthone yathArtha jANavAnI zakti hoya, paNa tyAM jene mithyAtvano udaya hoya te to aprayojanabhUta hoya tene ja veda-jANe che paNa prayojanabhUtane jANato nathI. jo te prayojanabhUtane jANe to samyagdarzana thaI jAya, paNa mithyAtvano udaya hovAthI ema banI zakatuM nathI. mATe tyAM prayojanabhUtaaprayojanabhUta padArtho jANavAmAM jJAnAvaraNanuM nimitta nathI, paraMtu mithyAtvano udaya-anudaya ja kAraNabhUta che. ahIM ema jANavuM ke-jyAM ekendriyAdika jIvone jIvAdi tattvone yathArtha Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 90 ]. mokSamArga prakAzaka jANavAnI zakti ja na hoya tyAM to jJAnAvaraNa ane mithyAtvanA udayathI thayeluM mithyAjJAnamithyAdarzana e baMnenuM nimitta che, tathA jyAM saMjJI manuSyAdikane kSayopazamAdi labdhijanita zakti hoya ane te na jANe tyAM to mithyAtvano udaya ja nimittarUpa jANavo. tethI mithyAjJAnanuM mukhya kAraNa jJAnAvaraNa na kahetAM darzana-mohanIyanA udayanita bhAvane ja kAraNarUpa kahyo. prazna:- jo jJAna thayA pachI zraddhAna thAya che, to pahelAM mithyAjJAna kaho ane pachI mithyAdarzana kaho? uttara:- che to e ja pramANe, kAraNa ke jANyA vinA zraddhAna kevI rIte thAya? paraMtu jJAnamAM mithyA tathA samyam evI saMjJA mithyAdarzana-samyagdarzananA nimittathI thAya che. jema mithyAdaSTi vA samyagdaSTi suvarNAdika padArthone jANe che to samAna, paraMtu e ja jANapaNuM mithyASTine mithyAjJAna tathA samyagdaSTine samyajJAna nAma pAme che. e ja pramANe sarva mithyAjJAna-samyajJAnanuM kAraNa mithyAdarzana-samyagdarzana jANavuM. tethI jyAM sAmAnyapaNe jJAnazraddhAnanuM nirUpaNa hoya tyAM jJAna kAraNabhUta che, mATe tene pahelAM kahevuM, tathA zraddhAna kAryabhUta che mATe tene pAchaLa kahevuM paNa jyAM mithyA samyajJAna-zraddhAnanuM nirUpaNa hoya tyAM to zraddhAna kAraNabhUta hovAthI tene pahelAM kahevuM tathA jJAna kAryabhUta hovAthI tene pAchaLa kahevuM. prazna- jJAna-zraddhAna to yugapatuM hoya che, to temAM kAraNa-kAryapaNuM kevI rIte kaho cho? uttara- "e hoya to e hoya' e apekSAe kAraNa-kAryapaNuM hoya che. jema dIpaka ane prakAza e baMne yugapatuM hoya che, topaNa dIpaka hoya to prakAza hoya, tethI dIpaka kAraNa che ane prakAza kArya che. e ja pramANe jJAna zraddhAnane paNa che athavA mithyAdarzana-mithyAjJAnane tathA samyagdarzana-samyajJAnane kAraNa-kAryapaNuM jANavuM. prazna:- jo mithyAdarzananA saMyogathI ja jJAna mithyAjJAna nAma pAme che to eka mithyAdarzanane ja saMsAranuM kAraNa kahevuM joIe, paNa ahIM mithyAjJAna jAduM zA mATe kahyuM? uttara- jJAnanI ja apekSAe to mithyAdaSTi vA samyagdaSTine kSayopazamathI thayelA yathArtha jJAnamAM kAMI vizeSa nathI tathA e jJAna kevaLajJAnamAM paNa jaI maLe che, jema nadI samudramAM jaI maLe che; tethI jJAnamAM kAMI doSa nathI, paraMtu kSayopazama jJAna jyAM lAge tyAM eka jJayamAM lAge. have A mithyAdarzananA nimittathI te jJAna anya jJayomAM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cotho adhikAra [ 91 to lAge paNa prayojanabhUta jIvAdi tattvono yathArtha nirNaya karavAmAM na lAge e ja jJAnamAM doSa thayo, ane tene ja mithyAjJAna kahyuM. tathA jIvAdi tattvonuM yathArtha zraddhAna na thAya te A zraddhAnamAM doSa thayo tethI tene mithyAdarzana kahyuM. e pramANe lakSaNabhedathI mithyAdarzana-mithyAjJAna judAM kahyAM che. e pramANe mithyAjJAnanuM svarUpa kahyuM. tene tattvajJAnanA abhAvathI ajJAna kahIe chIe tathA potAnuM prayojana sAdhatuM nathI mATe tene ja kuzAna paNa kahIe chIe. have mithyAcAritranuM svarUpa kahe che. mithyAcAritranuM svarUpa cAritramohanA udayathI kapAyabhAva thAya che, tenuM nAma mithyAcAritra che. ahIM potAnI svabhAvarUpa pravRtti nathI. ("A sukhI che) evI jUThI parasvabhAvarUpa pravRtti karavA icche paNa tema banatuM nathI. tethI tenuM nAma mithyAcAritra che. e ja ahIM kahIe chIe: potAno svabhAva to daSTA-jJAtA che. have pote kevaLa dekhavAvALo-jANavAvALo to raheto nathI, paNa je je padArthone te dekhuM-jANe che temAM iSTa-aniSTapaNe mAne che ane tethI rAgI-dveSI thAya che. koInA saddabhAvane tathA koInA abhAvane icche che paNa teno saddabhAva ke abhAva A jIvano karyo thato ja nathI, kAraNa-ke koI dravya koI anya dravyanuM kartAhartA che ja nahi paNa sarva dravyo potapotAnA svabhAvarUpa pariName che. mAtra A jIva vyartha kapAyabhAva karI vyAkuLa thAya che. vaLI kadAcit pote icche tema ja padArtha pariName topaNa te potAno pariNamAvyo to pariNamyo nathI paNa jema cAlatA gADAne bALaka dhakelI ema mAne ke "A gADAne huM calAvuM chuM"--to te asatya mAne che. jo e gADuM tenuM calAvyuM cAle che to jyAre e na cAlatuM hoya tyAre te kema calAvI zakato nathI ? tema padArtha pariName che ane jyAre koIvAra jIvane anusAre pariName tyAre ema mAne ke "Ane huM Ama pariNamAvuM " paNa te asatya mAne che. jo teno pariNamAvyo pariName che to kyAre te ema na pariNamato hoya tyAre te kema pariNamAvato nathI? eTale potAnI icchAnusAra padArthanuM pariNamana to kadI paNa thatuM nathI, kadAcita thAya to tevA jogAnujoga banatAM ja thAya che, ghaNAM pariNamana to potAnI icchA viruddha ja thatAM jaIe chIe. mATe nizcaya thAya che ke-potAno karyo koi paNa padArthono sadbhAva athavA abhAva thato nathI, ane jo potAnA karavAthI koI paNa padArthono sarbhAvaabhAva thato ja nathI to kapAyabhAva karavAthI zuM vaLe ? kevaLa pote ja duHkhI thAya che. jema koI vivAhAdi kAryamAM jenuM kahyuM kAma thatuM na hoya chatAM pote kartA banI kaSAya kare to pote ja du:khI thAya; tema ahIM paNa samajavuM. mATe kaSAyabhAva karavo e "jema jaLane valovavuM koI kAryakArI nathI " evo che, Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 9ra ]. mokSamArga prakAzaka tethI e kaSAyonI pravRttine mithyAcAritra kahIe chIe. tathA kapAyabhAva thAya che te padArthone iSTa-aniSTarUpa mAnavAthI thAya che. e iSTa-aniSTapaNe mAnavuM paNa mithyA che; kAraNa ke koI paNa padArtha iSTa-aniSTarUpa che nahi. te kevI rIte te ahIM kahIe chIe - ISTa-aniSTanI mithyA kalpanA je potAne sukhadAyaka-upakArI hoya tene iSTa kahIe chIe tathA je potAne duHkhadAyakaanupakArI hoya tene aniSTa kahIe chIe. have lokamAM sarva padArtho to potapotAnA svabhAvanAM kartA che. koI koI ne sukhadAyaka-duHkhadAyaka ke upakArI-anupakArI nathI, mAtra A jIva potAnA pariNAmomAM temane sukhadAyaka ane upakArI jANI iSTarUpa mAne che athavA du:khadAyaka ane anupakArI jANI aniSTarUpa mAne che. juo, eka ja padArtha koIne iSTarUpa lAge che tyAre koIne aniSTarUpa lAge che. jema jene vastra na maLatuM hoya tene ghaTa vastra iSTarUpa lAge che tathA jene bArIka vastra maLe che tene te aniSTarUpa lAge che. bhUMDAdikane viSTA iSTarUpa lAge che tyAre devAdikane aniSTarUpa lAge che. tathA meghanI vRSTi koIne iSTa lAge che tyAre koIne aniSTa lAge che. ema anya paNa jANavuM. vaLI e ja pramANe eka jIvane paNa eka ja padArtha koI kALamAM ISTa lAge che tyAre koI kALamAM aniSTa lAge che. tathA A jIva jene mukhyapaNe iSTarUpa mAne che te paNa aniSTa thatuM jovAmAM Ave che. jema zarIra iSTa che paNa rogAdisahita thatAM aniSTa thaI jAya che; tathA putrAdika iSTa che paNa kAraNa maLatAM aniSTa thatAM joIe chIe. ItyAdi anya paNa jANavuM. vaLI mukhyapaNe A jIva jene aniSTa mAne che te paNa ISTa thatuM joIe chIe. jema koInI gALa aniSTa lAge che paNa te sAsarAmAM iSTa lAge che.-ityAdi samajavuM. e pramANe padArthomAM to iSTa-aniSTapaNuM che nahIM. jo padArthomAM iSTa-aniSTapaNuM hoya to je padArtha iSTa hoya te sarvane iSTa ja thAya tathA je aniSTa hoya te aniSTa ja thAya; paNa ema to thatuM nathI. mAtra A jIva pote ja kalpanA karI tene iSTa-aniSTa mAne che, paNa e kalpanA jUThI che. vaLI e padArtho sukhadAyaka-upakArI yA du:khadAyaka-anupakArI thAya che te koI potAnI meLe thatA nathI. paNa puNya-pApanA udayAnusAra thAya che. jene puNyano udaya thAya che tene padArthano saMyoga sukhadAyaka-upakArI thAya che tathA jene pApano udaya thAya che tene padArthano saMyoga du:khadAyaka-anupakArI thAya che, e pratyakSa joIe chIe. koIne strI-putrAdika sukhadAyaka che tyAre koIne duHkhadAyaka che. vyApAra karatAM koIne napho thAya che tyAre koIne nukazAna thAya che. koIne strI-putra paNa ahitakArI thAya che tyAre koIne zatru paNa nokara banI jAya che. tethI samajAya che ke padArtha potAnI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cotho adhikAra [ 93 meLe iSTa-aniSTa hotA nathI paNa karmodaya anusAra pravarte che. jema koIno nokara potAnA svAmInI icchAnusAra koI puruSane iSTa-aniSTa upajAve to e kAMI nokaranuM kartavya nathI paNa tenA svAmInuM kartavya che, chatAM e puruSa pelA nokarane ja iSTa-aniSTa mAne to e jUTha che. tema karmodayathI prApta thayelA padArtho karmAnusAra jIvane iSTa-aniSTa upajAve tyAM e kAMI padArthonuM to kartavya nathI paNa karmanuM kartavya che. chatAM A jIva padArthone ja iSTa-aniSTa mAne e jUTha che. tethI A vAta siddha thAya che ke e padArthomAM iSTa-aniSTa mAnI rAga-dveSa karavo mithyA che. prazna- bAhya vastuono saMyoga karmanA nimittathI thAya che, to e karmomAM to rAga-dveSa karavo? uttara:- karma to jaDa che, temane kAMI sukha-du:kha ApavAnI icchA nathI. vaLI te svayameva to karmarUpa pariNamatAM nathI, paNa jIvabhAvanA nimittathI karmarUpa thAya che. jema koI potAnA hAthamAM moTo paththara laI potAnuM mAthuM phoDe to temAM paththarano zo doSa? tema ja A jIva potAnA rAgAdika bhAvovaDe pudagalane karmarUpa pariNamAvI potAnuM bUruM kare tyAM karmano zo doSa? mATe e karmothI paNa rAga-dveSa karavo mithyAtva che. e pramANe paradravyone ISTa-aniSTa mAnI rAga-dveSa karavo mithyA che. jo paradravya iSTaaniSTa hota ane tyAM A jIva rAga-dveSa karato hoya to mithyA nAma na pAmata, paNa te to iSTa-aniSTa nathI ane A jIva tene ISTa-aniSTa mAnI rAga-dveSa kare che tethI e pariNAmone mithyA kahyA che. mithyArUpa je pariNamana tenuM nAma mithyA-cAritra che. rAga-dveSanuM vidhAna tathA vistAra prathama to A jIvane paryAyamAM ahaMbuddhi che tethI te potAne ane zarIrane eka jANI pravarte che. A zarIramAM potAne ruce evI iSTa avasthA thAya che temAM rAga kare che tathA potAne aNacatI evI aniSTa avasthA thAya che temAM dveSa kare che. zarIranI iSTa avasthAnA kAraNabhUta bAhya padArthomAM rAga kare che tathA tenA ghAtaka padArthomAM dveSa kare che. zarIranI aniSTa avasthAnA kAraNabhUta bAhya padArthothI dveSa kare che tathA tenA ghAtaka padArthomAM rAga kare che. temAM paNa je bAhya padArthomAM rAga kare che tenA kAraNabhUta anya padArthomAM rAga kare che tathA tenA ghAtaka padArthomAM dveSa kare che. vaLI je bAhya padArthothI vaiSa kare che tenA kAraNabhUta anya padArthomAM dveSa kare che tathA tenA ghAtaka padArthomAM rAga kare che. temAM paNa jenAthI rAga che tenA kAraNa vA ghAtaka anya padArthomAM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 94 ] mokSamArga prakAzaka rAga vA vaiSa kare che tathA jenAthI dvaSa che tenA kAraNe vA ghAtaka anya padArthomAM vaiSa vA rAga kare che. e ja pramANe rAga-dveSanI paraMparA pravarte che. vaLI koI bAhyapadArtha zarIranI avasthAne kAraNa nathI chatAM temAM paNa te rAgadveSa kare che. jema gAma Adine putrAdikathI zarIranuM kAMI iSTa thatuM nathI to paNa temAM te rAga kare che, tathA zvAnAdikane bilADI Adi AvatAM zarIranuM kAMI aniSTa thatuM nathI to paNa temAM te dveSa kare che. koI varNa-gaMdha-zabdAdinA avalokanAdithI zarIranuM kAMI iSTa thatuM nathI topaNa temAM rAga kare che, tathA koI varNAdikanA avalokanAdithI zarIranuM kAMI aniSTa thatuM nathI topaNa temAM vaiSa kare che, e pramANe bhinna-bhinna bAhya padArthomAM rAga-dveSa kare che. vaLI temAM paNa jenAthI rAga kare che tenA kAraNa vA ghAtaka anya padArthomAM rAga vA DhaSa kare che tathA jenAthI DhaSa kare che tenA kAraNe vA ghAtaka anya padArthomAM dvaSa vA rAga kare che. e pramANe tyAM paNa rAga-dveSanI ja paraMparA pravarte che. prazna:- anya padArthomAM to rAgadveSa karavAnuM prayojana jANuM, paraMtu prathama mULabhUta zarIranI avasthAmAM vA zarIranI avasthAne kAraNarUpa nathI evA padArthomAM ISTa-aniSTapaNuM mAnavAnuM zuM prayojana che? uttara- prathama mULabhUta zarIranI avasthAdika che temAM paNa jo prayojana vicArI rAgadveSa kare to mithyAcAritra nAma zA mATe pAme ? paraMtu temAM prayojana vinA ja rAgadveSa kare che, tathA tenA arthe anyanI sAthe paNa rAga-dveSa kare che, tethI sarva rAga-dveSa pariNatinuM nAma mithyAcAritra kahyuM che. prazna- zarIranI avasthA vA bAhya padArthomAM iSTa-aniSTapaNuM mAnavAnuM prayojana to bhAsatuM nathI ane iSTa-aniSTa mAnyA vinA rahyuM jatuM nathI tenuM zuM kAraNa? uttara:- A jIvane cAritramohanA udayathI rAga-dveSabhAva thAya che ane te bhAva koI padArthanA Azraya vinA thaI zakatA nathI. jema rAga thAya to koI padArthamAM thAya che, ane dveSa thAya te paNa koI padArthamAM ja thAya che, e pramANe e padArthone tathA rAga-dveSane nimittanaimittika saMbaMdha che. temAM vizeSatA e che ke koI padArtha to mukhyapaNe rAganuM kAraNa che tathA koI padArtha mukhyapaNe vaiSanuM kAraNa che, koI padArtha koIne koI kALamAM rAganuM kAraNa thAya che tyAre koIne koI kALamAM vaiSanuM kAraNa thAya che. ahIM eTaluM samajavuM ke eka kArya thavAmAM aneka kAraNonI AvazyakatA hoya che. rAgAdika thavAmAM aMtaraMga kAraNa to mohano udaya che, te to baLavAna che tathA bAhya kAraNa padArtha che te baLavAna nathI. mahAmunine moha maMda hovAthI bAhya padArthonAM nimitta hovA chatAM paNa temane rAga-dveSa Upajato nathI tathA pApI jIvone tIvra Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cotho adhikAra [ 95 moha hovAthI bAhya kAraNo na hovA chatAM paNa temane saMkalpathI ja rAga-dveSa hoya che. mATe mohano udaya thatAM ja rAgAdika thAya che. tyAM je bAhya padArthanA Azraya vaDa rAgabhAva thato hoya temAM prayojana vinA vA kaMIka prayojana sahita iSTabuddhi hoya che tathA je padArthanA Azraya vaDe dvaSabhAva thato hoya temAM prayojana vinA vA kaMIka prayojanasahita aniSTabuddhi thAya che. tethI mohanA udayathI padArthone iSTa-aniSTa mAnyA vinA rahyuM jatuM nathI. e pramANe padArthomAM iSTaaniSTabuddhi thatAM rAga-dveSarUpa pariNamana thAya che tenuM nAma mithyAcAritra jANavuM. vaLI e rAga-dveSanAM ja vizeSo krodha, mAna, mAyA, lobha, hAsya, rati, arati, zoka, bhaya, jugupsA, trIveda, puruSaveda ane napuMsakavedarUpa kaSAyabhAva che, e badhA A mithyAcAritranA ja bheda samajavA. enuM varNana pahelAM ja karI gayA. e mithyAcAritramAM svarUpAcaraNa cAritrano abhAva hovAthI tene acAritra paNa kahIe chIe, tathA e pariNAma maTatA nathI vA virakta nathI tethI tene asaMyama vA avirati paNa kahIe chIe. kAraNa ke pAMca iMdriyo ane mananA viSayomAM tathA pAMca sthAvara ane eka trasanI hiMsAmAM svacchaMdapaNuM hoya, tenA tyAgarUpa bhAva na thAya e ja asaMyama vA bAra prakAranI avirati kahI che. kaSAyabhAva thatAM ja evAM kArya thAya che tethI mithyAcAritranuM nAma asaMyama vA avirati jANavuM. vaLI enuM ja nAma avrata paNa jANavuM. kAraNa ke hiMsA, amRta, corI, abrahmacarya ane parigraha e pApakAryomAM pravRttinuM nAma avrata che. ane tenuM mULa kAraNa pramattayoga che. e pramattayoga kaSAyamaya che tethI mithyAcAritranuM nAma avrata paNa kahIe chIe. e pramANe mithyAcAritranuM svarUpa kahyuM. e pramANe saMsArI jIvane mithyAdarzana-mithyAjJAna-mithyAcAritrarUpa pariNamana anAdikALathI che. evuM pariNamana ekendriyAdithI asaMjJI sudhI sarva jIvone hoya che tathA saMjJI paMcendriyomAM samyagdaSTi vinA anya sarva jIvonuM evuM pariNamana hoya che. vaLI e pariNamana jevuM jyAM saMbhave tevuM tyAM jANavuM. jema ekendriyAdikane iMdriyAdikanI hInatA-adhikatA hoya che vA dhana-putrAdikano saMbaMdha manuSyAdikane ja hoya che. tenA nimittathI mithyAdarzanAdikanuM varNana karyuM che tyAM jevA vizeSo saMbhave tevA samajavA. jema ekendriyAdika jIvo iMdriya-zarIrAdikanAM nAma paNa jANatA nathI, paraMtu e nAmanA artharUpa bhAvamAM pUrvokta prakAre pariNamana hoya che. jema-"huM sparza vaDe sparza chuM, zarIra mAruM che." e pramANe teo nAma jANatA nathI topaNa tenA artharUpa je bhAva che te rUpa teo pariName che. ane manuSyAdika-koI nAma paNa jANe che tathA tenA bhAvarUpa paNa pariName che. ityAdi je vizeSo saMbhave te jANI levA. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 96 ] mokSamArga prakAzaka e pramANe A jIvane mithyAdarzanAdika bhAva anAdithI hoya che-navIna grahelA nathI. juo to kharA eno mahimA ke-je paryAya dhAraNa kare che tyAM vagara zikhavADe paNa mohanA udayathI svayaM evuM ja pariNamana thAya che vaLI manuSyAdikane satya vicAra thavAnAM kAraNo maLavA chatAM paNa samyapariNamana thatuM nathI. zrIgurunA upadezanuM nimitta bane ane teo vAraMvAra samajAve chatAM A jIva kAMI vicAra ja karato nathI. vaLI potAne paNa pratyakSa bhAse te to na mAne ane anyathA ja mAne che. te kevI rIte te ahIM kahIe chIe: maraNa thatAM zarIra ane AtmA pratyakSa judA thAya che, eka zarIrane choDI AtmA anya zarIra dhAraNa kare che, te vyaMtarAdika potAnA pUrva bhavano saMbaMdha pragaTa karatA joIe chIe, topaNa A jIvane zarIrathI bhinnabuddhi thaI zakatI nathI. strI-putrAdika pratyakSa potAnA svArthanA sagAM joIe chIe, temanuM prayojana na sadhAya tyAre viparIta ja thatAM jaIe chIe, chatAM A jIva temAM mamatva kare che ane temanA arthe narakAdimAM javAnA kAraNarUpa nAnA prakAranAM pApa upajAve che. dhanAdika sAmagrI koInI koIne thatI joIe chIe, chatAM A jIva tene potAnI mAne che. vaLI zarIranI avasthA vA bAhya sAmagrI svayaM upajatI-viNasatI jaIe chIe, chatAM A jIva teno nirarthaka pote kartA thAya che. tyAM ja potAnI icchAnusAra kArya thAya tene to kahe ke "A meM karyuM," ane tethI anyathA thAya to kahe ke "huM zuM karuM? Ama ja thavA yogya hatuM, vA Ama kema thayuM?" ema mAne che. paNa kAM to sarvanA kartA ja rahevuM hatuM agara kAM to akartA ja rahevuM hatuM! paNa A jIvane teno kAMI vicAra nathI. maraNa avazya thaze ema to jANe. paNa maraNanA nizcayavaDe pote kAMI kartavya kare nahi, mAtra vartamAna paryAya saMbaMdhI ja jatana karyA kare che. e maraNanA nizcayathI koI veLA to kahe ke "huM marIza ane zarIrane bALI mUkaze," tyAre koI veLA kahe ke "mane bALI mUkaze," koI veLA kahe ke "jaza rahyo to huM jIvato ja chuM," tyAre koI veLA kahe-"putrAdika raheze to huM ja jIvuM chuM," e pramANe mAtra bahAvarAnI mAphaka bake che paNa kAMI sAvadhAnatA nathI. potAne paralokamAM pratyakSa javAnuM jANe chatAM e saMbaMdhI to kAMI paNa iSTa-aniSTano upAya karato nathI, paNa ahIM putra-pautrAdika mArI saMtatimAM ghaNA kALa sudhI iSTa rahyA kare, aniSTa na thAya evA aneka upAya kare. koInA paraloka gayA pachI A lokanI sAmagrIvaDe upakAra thayo joyo nathI, paraMtu A jIvane paraloka hovAno nizcaya thavA chatAM paNa mAtra A lokanI sAmagrInuM ja jatana rahe che. vaLI viSaya-kaSAyanI pravRttivaDe vA hiMsAdi kAryavaDe pote duHkhI thAya, khedakhinnA thAya, anyano verI thAya, A lokamAM niMdApAtra bane tathA paralokamAM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates cotho adhikAra [ 97 bUruM thAya e badhuM pote pratyakSa jANe topaNa e ja kAryomAM pravarte, -ityAdi aneka prakAre pratyakSa bhAse tene paNa anyathA zraddhAna kare-jANe-Acare e badhuM mohanuM ja mAhAbhya che. e pramANe A jIva mithyAdarzana-jJAna-cAritrarUpa anAdi kALathI pariName che ane e ja pariNamanavaDe saMsAramAM aneka prakAranAM du:kha upajAvavAvALAM karmono saMbaMdha thAya che. e ja bhAva duHkhonuM bIja che, anya koI nathI. mATe he bhavya! jo tuM mukta thavA icche che to e mithyAdarzanAdika vibhAvono abhAva karavo e ja kArya che, e kArya karavAthI tAruM parama kalyANa thaze. iti zrI mokSamArga prakAzaka nAma zAstra viSe mithyAjJAna darzana-cAritra nirUpaka cotho adhikAra samAsa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ adhikAra pAMcamo anyamata nirAkaraNa bahuvidhi mithyA gahanathI, malina thayA nija bhAva; abhAva thatAM e hetuno, 'sahajarUpa darzAva. pUrvokta prakAre anAdi kALathI A jIva mithyAdarzana-jJAna-cAritrarUpa pariNamI rahyo che, jethI saMsAramAM duHkha sahana karato karato koI veLA manuSyAdi paryAyomAM vizeSa zraddhAnAdi karavAnI zakti prApta thAya che. have tyAM ja mithyAzraddhAnAdikanAM vizeSa kAraNo vaDe e ja mithyAzraddhAnAdikane poSaNa kare to te jIvanuM duHkhamukta thavuM ati durlabha thaI paDe che. jema koI rogI kaMIka sAvadhAnatA pAmIne paNa jo kupagya sevana kare to tene rogamukta thavuM atyaMta kaThaNa thaI paDe che; tema mithyAtvAdi roga sahita A jIva paNa kaMIka jJAnAdizakti pAmIne paNa jo vizeSa viparItazraddhAnAdinAM kAraNonuM sevana kare to tenuM saMsArarogathI mukta thavuM kaThaNa ja thaI paDe. tethI jema vaidha kupathyanAM vizeSa batAvI tenA sevanano niSedha kare che tema ahIM paNa vizeSa mithyAzraddhAnAdikanAM kAraNonAM vizeSo batAvI teno niSedha karIe chIe. anAdikALathI je mithyAtvAdika bhAva varte che te agRhItamithyAtvAdi jANavA, kAraNa ke te navIna grahaNa karelA nathI. tathA tene puSTa karavAnA kAraNarUpa je vizeSa mithyAtvAdibhAva thAya che te gRhItamithyAtvAdika jANavA. agRhItamithyAtvAdikanuM varNana to pUrve karI gayA e ja pramANe samajavuM. have ahIM gRhItamithyAtvAdikanuM nirUpaNa karIe chIe. kudeva, kuguru, kudharma tathA kalpita tattvone zraddhAna karavuM e mithyAdarzana che, tathA jemAM viparIta nirUpaNa dvArA rAgAdibhAvone poSavAmAM AvyA hoya evAM kuzAstrono zraddhAnapUrvaka abhyAsa karavo e mithyAjJAna che, tathA je AcaraNamAM kaSAyanuM sevana thatuM hoya chatAM tene dharmarUpa aMgIkAra karavuM te mithyAcAritra che. have tenuM vizeSa svarUpa kahIe chIe. idra, lokapAla, advaita brahma, rAma, kRSNa, mahAdeva, buddha, khudA, pIra, pegaMbara ityAdi. 1. "tethI Apa samhArIne ahIM Avo paNa lAhoravALI pratamAM pATha che. -anuvAdaka. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 99 hanumAna, bhairava, kSetrapAla, devI, dahADI, satI, zItalA, cotha, sAMjhI, gaNagaurI, holI, ityAdi. sUrya, caMdramA, gRha, pitR, vyaMtara ityAdi. rUpiyA-mahora, gAya, sarpa, agni, jaLa, vRkSa, zastra, khaDiyo tathA vAsaNAdi anekane anyathA zraddhAnapUrvaka jagatamAM pUjavAmAM Ave che, enAthI potAnAM kArya siddha thAya che ema zraddhAnamAM mAne che, paNa e koI kAMI kAryasiddhinAM kAraNo nathI; tethI evA zraddhAnane gRhItamithyAtva kahIe chIe. have tenuM anyathA zraddhAna kevuM hoya che te ahIM kahIe chIe : sarvavyApI advaita brahmamata nirAkaraNa keTalAka advaita brahmane sarvavyApI sarvano kartA mAne che, paNa evo (advaita brahma) koI che ja nahi, mAtra teo mithyA kalpanA kare che. prathama ene jo sarvavyApI mAnIe to sarva padArtha tathA tenA svabhAva judA judA pratyakSa jovAmAM Ave che. to e brahmane eka kema manAya ? hA, A prakAro vaDa eka mAnI zakAya : eka prakAra to A che ke sarva judA judA padArthonA samudAyane kalpanA pUrvaka koI eka nAma ApavuM hoya to ApI zakAya. jema hAthI, ghoDA ityAdi bhinna-bhinna che chatAM tenA samasta samudAyane sainya kahevAmAM Ave che, paNa sainya nAmanI koI khAsa judI vastu nathI; tema sarva padArthonuM samUhAtmaka nAma brahma rAkhavAmAM AvyuM hoya topaNa tethI e brahma nAmanI koI khAsa judI vastu to na TharI, paNa mAtra eka kalpanA ja TharI. eka prakAra A che ke vyakti apekSAe to sarva padArtho judA judA che, paNa te sarvane jAtiapekSAe kalpanApUrvaka eka kahIe to kahI zakAya. jema so ghoDA vyakti-apekSAe pratyeka judA judA che, paraMtu tenA AkArAdinI samAnatA joI kalpanApUrvaka eka jAtirUpa kahevAmAM Ave che. have e jAti ghoDAonA samUhathI koI judI vastu nathI. tema jo e sarvane ekajAtinI apekSAe eka brahma mAnavAmAM Ave to tethI kAMI brahma khAsa judI vastu na TharI, paNa mAtra kalpanA ja TharI. eka prakAra A che ke pratyeka padArtha judA judA che, tenA meLApathI je eka skaMdha thAya che tene eka kahIe chIe. jema jaLanA paramANu judA judA che, paNa teno samudAyarUpa meLApa thatAM samudrAdi kahIe chIe. athavA pRthvInA paramANuono meLApa thatAM ghaTAdika kahIe chIe. have ahIM e samudra-vaTAdika che te paramANuothI bhinna koI judI vastunA 1. "sarva rU drau" chAMdogyopaniSada prathama khaMDa 14, maMtra nA "ne nAnAstivana kaThopaniSada a. 2, khaMDa 41, maMtra 11 ; dRDhAve mamRtaM purastAH vra kSaNa tapottarekhA adhazcordhvaM ca prasUtaM brahmaveda vizvamidaM vrisstthm| maNDUkopaniSada khaMDa 2, maMtra 11. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 1OO ] mokSamArga prakAzaka nathI. tema sarva padArtha judA judA che, paraMtu kadAcit e badhA maLIne eka thaI jAya e ja brahma che, ema mAnIe topaNa tethI kAMI brahma bhinna Tharato nathI. eka prakAra A che ke-aMga to judAM-judAM che ane jenA te aMga che evo aMgI eka che. jema netra, hAtha, paga Adi aMga judAM-judAM che paNa jenAM e judAM-judAM aMgo che te manuSya to eka che. e pramANe sarva padArtho to aMga che ane jene e judAM-judAM aMge che tevo aMgI brahma che. A sarva loka virATasvarUpa brahmanAM aMga che ema mAnIe to manuSyanA hAtha, paga Adi aMgomAM paraspara aMtarAla thatAM ekapaNuM rahetuM nathI, joDAyelAM rahe tyAM sudhI ja eka zarIra nAma pAme che. tema lokamAM to sarva padArthonuM paraspara aMtarAla pragaTa dekhAya che to tenuM ekapaNuM kevI rIte mAnavAmAM Ave? aMtarAla hovA chatAM paNa ekapaNuM mAnavAmAM Ave to bhinnapaNuM kayAM mAnazo? ahIM koI ema kahe ke-"sarva padArthonA madhyamAM sUkSmarUpa brahmanuM aMga che je vaDe sarva padArtha joDAyelA rahe che. tene kahIe chIe ke je aMga je aMgathI joDAyeluM che te tenAthI ja joDAyeluM rahe che ke te aMgathI chUTI-chUTI anya-anya aMganI sAthe joDAyA kare che? jo prathama pakSa grahaNa karavAmAM Ave to sUryAdika gamana kare che tenI sAthe je je sUkSma aMgothI te joDAyelo che te paNa gamana karaze vaLI tene gamana karatAM e sUkSma aMgo je anya sthUla aMgothI joDAyelA rahe che te sthUla aMgo paNa gamana karavA lAge, ane ema thatAM Akho loka asthira thaI jAya. jema zarIranuM koI eka aMga kheMcatAM AkhuM zarIra kheMcAya che tema koI eka padArthanuM gamanAdika thatAM sarva padArthanuM gamanAdika thAya, paNa ema thatuM bhAsatuM nathI. tathA bIjo pakSa grahaNa karavAmAM Ave to e aMga tUTavAthI jyAre bhinnapaNuM thaI jAya tyAre ekapaNuM kevI rIte kahyuM? tethI siddha thAya che ke sarva lokanA ekapaNAne brahma mAnavuM e kema saMbhave? vaLI eka prakAra A che ke prathama to eka hatuM, pachI te aneka thayuM, pharI eka thaI jAya che tethI te eka che. jema jaLa eka hatuM te judA-judA vAsaNamAM juduM-juduM thayuM chatAM jyAre te maLe che tyAre eka thaI jAya che tethI te eka che. athavA jema sonAno pATalo eka che te kaMkaNa-kuMDalAdirUpa thayo pharI maLIne te eka sonAno pATalo banI jAya che; tema brahma eka hatuM paNa pAchaLathI anekarUpa thayuM vaLI te eka thaI jAya che tethI te eka ja che. e pramANe ekapaNuM mAnavAmAM Ave to jyAre anekarUpa thayuM tyAre te joDAyeluM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 11 rahyuM ke bhinna thayuM? jo joDAyeluM che ema kahezo to pUrvokta doSa Avaze tathA jo bhinna thayuM kahezo to te veLA ekapaNuM na rahyuM. vaLI jala-suvarNAdikane bhinna hovA chatAM paNa eka kahevAmAM Ave che, paNa te to eka jAti apekSAe kahevAmAM Ave che, paraMtu ahIM to sarva padArthanI jAti eka bhAsatI nathI kAraNa ke-temAM to koI cetana che tathA koI acetana cheityAdi anekarUpa che, tenI eka jAti kema kahevAya ? e pramANe jAti apekSAe paNa ekapaNuM mAnavuM e mAtra kalpanA ja che ema pahelAM kahyuM che. vaLI e brahma prathama eka hatuM paNa pAchaLathI bhinna thayuM mAno cho to jema eka moTo paththara Adi phUTI tenA TukaDA thaI jAya che tema brahmanA paNa khaMDa thaI gayA, tene pAchA ekaThA thavA mAne che to tyAM tenuM svarUpa bhinna rahe che ke eka thaI jAya che? jo bhinna rahe che to tyAM potapotAnA svarUpathI te bhinna ja che tathA jo eka thaI jAya che to tyAM jaDa paNa cetana banI jAya ane cetana jaDa banI jAya. vaLI ja aneka vastuonI eka vastu thaI hoya to koI kALamAM aneka vastu tathA koI kALamAM eka vastu ema kahevuM bane, paNa ema mAnatAM "anAdi anaMta eka brahma che" ema kahevuM banaze nahi. tame kahezo ke-lokaracanA thatAM vA na thatAM paNa brahma to jevuM ne tevuM ja rahe che tethI e brahma anAdi-anaMta che." tyAM ame pUchIe chIe ke-lokamAM pRthvI-jaLAdi jovAmAM Ave che te judAM koI navIna utpanna thayAM che ke brahma pote ja e rUpa banyuM che? jo judAM navIna utpanna thayA hoya to e svayaM nyArAM thayAM ane brahma paNa nyAruM thayuM. to sarvavyApI advaita brahma na karyuM. vaLI je brahma pote ja e (pRthvI-jaLAdi) rUpa thayuM che to te koI veLA lokarUpa ane koI veLA brahmarUpa thayuM paNa jevuM ne tevuM kevI rIte rahyuM? tyAre teo kahe che ke "samasta brahma to lokarUpa thatuM nathI paNa teno koI aMza ja thAya che. tene ame kahIe chIe ke-jema samudranuM eka biMdu viSarUpa thayuM hoya te sthULadaSTivaDa to dekhAtuM nathI, paraMtu sUkSmadaSTie jotAM eka binduapekSAe paNa samudramAM anyathApaNuM thayuM. tema jo brahmano eka aMza judo thaI lokarUpa thayo hoya tyAM sthULadaSTie to e aMza dekhAto nathI paNa sUkSmadaSTie jotAM e eka aMza apekSA paNa brahmamAM anyathApaNuM thayuM. evuM anyathApaNuM bIjA koIne to thayuM nathI. e pramANe sarvarUpa brahma mAnavuM e paNa bhrama ja che. vaLI eka prakAra A che ke "jema AkAza sarvavyApI eka che tema brahma paNa sarvavyApI eka che. jo e pramANe tame mAno cho to AkAzanI mAphaka vizALa brahmane mAno, athavA jyAM ghaTapaTAdika che tyAM jema AkAza che tema tyAM brahma paNa che ema paNa mAno, paraMtu jema ghaTapaTAdika tathA AkAzane eka ja kahIe e kema bane? tema Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 102 ] mokSamArga prakAzaka loka ane brahmane eka mAnavuM kema saMbhave? vaLI AkAzanuM lakSaNa to sarvatra bhAse che tethI teno to saddabhAva sarvatra manAya che, paNa brahmanuM lakSaNa to sarvatra bhAsatuM nathI to teno sadabhAva sarvatra kema manAya ? e pramANe uparokta rIte sarvarUpa brahma koI che ja nahIM. evA aneka vicAro karatAM koI prakAre paNa eka brahma saMbhavato nathI, paNa sarva padArtho bhinna ja bhAse che. have ahIM prativAdI kahe che ke "sarva eka ja che, paNa tamane bhrama hovAthI te eka bhAsato nathI. vaLI tame yuktio kahI paNa brahmanuM svarUpa yuktigamya nathI, te to vacanaagocara che. eka paNa che, aneka paNa che, judo paNa che tathA maLelo paNa che. eno mahimA ja koI evo che." tene uttara: uttara- tane tathA sarvane je pratyakSa bhAse che tene to tuM bhrama kahe che. tathA jo tyAM yukti-anumAnAdi karIe to tyAM kahe che ke "sAcuM svarUpa yuktigamya nathI. sAcuM svarUpa to vacanaagocara che." have vacana vinA nirNaya paNa kevI rIte thAya? tuM kahe che ke, eka paNa cheaneka paNa che tathA bhinna paNa che-maLeluM paNa che, paraMtu tenI apekSA to koI darzAvato nathI, mAtra bhramita manuSyanI mAphaka "Ama paNa che ane tema paNa che" ema yuddhAtallA bolI eno mahimA batAve (e zuM jAya che?) paraMtu jyAM nyAya na hoya tyAM mAtra mithyA evuM ja vAcApaNuM kare che to karo paNa nyAya to jema satya che tema ja thaze. - sRSTikartutvavAdanuM nirAkaraNa have te brahmane lokano kartA mAne che te saMbaMdhI mithyApaNuM darzAvIe chIe - prathama to ema mAne che-brahmane evI icchA thaI ke "voDa6 vaghusyAma" arthAt "huM eka chuM to ghaNo thAuM." tyAM pUchIe chIe ke-je pUrva avasthAmAM duHkhI hoya te ja anya avasthAne icche. brahma ekarUpa avasthAthI bahurUpa thavAnI icchA karI paNa tene ekarUpa avasthAmAM zuM duHkha hatuM? tyAre te kahe che ke-du:kha to nahotuM paNa tene evuM ja kutUhala UpasyuM. tyAM ame kahIe chIe ke je pUrve thoDo sukhI hoya ane kutUhala karavAthI ghaNo sukhI thAya te ja evuM kutUhala karavuM vicAre, paNa ahIM brahma eka avasthAthI ghaNI avasthArUpa thatA ghaNo sukhI thavo kema saMbhave? vaLI je prathamathI ja saMpUrNa sukhI hoya te anya avasthA zA mATe palaTe? prayojana vinA to koI kaMI paNa kArya karatuM nathI. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 103 vaLI te pUrve paNa sukhI haze tathA icchAnusAra kArya thatAM paNa sukhI thaze, paraMtu icchA thaI te kALamAM to te du:khI haze ne? tyAre te kahe ke brahmane je kALamAM icchA thAya che te ja kALamAM kArya banI jAya che tethI te du:khI thato nathI. tyAM kahIe chIe ke-sthULakALanI apekSAe to ema mAno, paraMtu sUkSmakALanI apekSAe to icchA ane tenA kAryanuM yugapat hovuM saMbhavatuM nathI. icchA to tyAre ja thAya ke jyAre kArya na hoya ane kArya thatAM icchA rahetI nathI. mATe sUkSmakALamAtra icchA rahI tyAre to te duHkhI thayo haze? kAraNa ke-icchA che te ja duHkha che, anya koI duHkhanuM svarUpa nathI. tethI brahmane icchA kema hoya? (brahmane icchAnI kalpanA kare che te mithyA che.). vaLI te kahe che ke:-"icchA thatAM brahmanI mAyA pragaTa thaI; " tene kahIe chIe kebrahmane mAyA thaI tyAre brahma paNa mAyAvI thayo, zuddha svarUpa kevI rIte rahyo? vaLI brahma ane mAyAne daMDI-daMDavat saMyogasaMbaMdha che ke agni-uSNatAvatuM samavAya-saMbaMdha che? jo saMyogasaMbaMdha che to brahma bhinna che, mAyA bhinna che, banne judAM TharyA ane to pachI advaita-brahma te kevI rIte rahyo? vaLI daMDI daMDane upakAraka jANIne grahaNa kare che tema brahma paNa mAyAne upakAraka jANe che to grahaNa kare che, nahi to tene zA mATe grahaNa kare? vaLI je mAyAne brahma grahaNa kare che, teno ja niSedha karavo kema saMbhave? kAraNa ke te to upAdeya thaI. tathA jo samavAyasaMbaMdha che to jema agnino uSNapaNe svabhAva che tema brahmano mAyA svabhAva ja thayo. have je brahmano svabhAva che teno niSedha karavo kema saMbhave ? kAraNa te to uttama TharI. vaLI te kahe che keH "brahma to caitanya che ane mAyA jaDa che," paNa samavAya-saMbaMdhamAM evA be svabhAva saMbhavatA nathI, jema prakAza ane aMdhakAra ekatra kema saMbhave? tyAre te kahe che ke "mAyA vaDe brahma pote te bhramarUpa (mAyArUpa) thato nathI, paNa tenI mAyA vaDe jIva bhramarUpa thAya che. tene kahIe chIe ke jema potAnA kapaTane pote jANato evo kapaTI pote to bhramarUpa thato nathI paNa tenA kapaTa vaDe anya bhrama-rUpa thaI jAya che. have kapaTI to tene kahevAya ke jeNe kapaTa karyuM hoya, paNa tenA kapaTa vaDe anya bhramarUpa thayA hoya temane kapaTI na kahevAya. e ja pramANe potAnI mAyAne jANato evo brahma pote to bhramarUpa thato nathI paNa tenI mAyAvaDa anya jIva bhramarUpa thAya che. have tyAM mAyAvI to brahmane ja kahevAya, paNa tenI mAyAvaDa bhramarUpa thayelA anya jIvone mAyAvI zA mATe kaho cho ? vaLI jIva brahmathI eka che ke judo? jo eka che to jema koI pote ja potAnAM aMgone pIDA upajAve to tene bahAvaro ( unmatta) kahIe chIe, tema brahma pote ja, potAnAthI bhinna nathI evA anya jIvone mAyAvaDe duHkhI kare che to tene zuM kahezo? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 104 ] mokSamArga prakAzaka vaLI jo judo che to jema koI bhUta prayojana vinA paNa anyane bhrama ane pIDA upajAve to tene halako ja kahIe chIe, tema brahma prayojana vinA paNa anya jIvone mAyA upajAvI pIDA utpanna kare te paNa banatuM nathI. e rIte mAyAne brahmanI kahe che te kema saMbhave? vaLI teo kahe che ke "mAyA hovAthI loka utpanna thayo tyAM jIvone je cetanA che te to brahmasvarUpa che ane zarIrAdika mAyA che; tyAM jema jaLanAM bharelAM judAM judAM ghaNAM pAtro che te sarvamAM caMdranuM pratibiMba juduM juduM paDe che paNa caMdramAM to eka che, tema judAM judAM ghaNAM zarIromAM brahmano caitanyaprakAza judo judo hoya che, paNa brahma to eka che tethI jIvanI cetanA che te brahmanI ja che." ema kahevuM paNa bhrama ja che. kAraNa ke-zarIra jaDa che temAM brahmanA pratibiMbathI cetanA thaI to ghaTapaTAdi jaDa che temAM brahmanuM pratibiMba kema na paDyuM? tathA temAM cetanA kema na thaI ? tyAre te kahe che ke "zarIrane to cetana karatuM nathI paNa jIvane kare che." tene pUchIe chIe ke jIvanuM svarUpa cetana che ke acetana? jo cetana che to cetananuM cetana zuM karaze? tathA jo acetana che to zarIra, ghaTapaTAdi ane jIvanI eka jAti thaI? vaLI brahmanI ane jIvonI cetanA eka che ke judI? jo eka che to (beumAM) jJAnanuM vadhatAochApaNuM kema dekhAya che? tathA te jIvo paraspara ekabIjAnI vAtane jANatA nathI tenuM zuM kAraNa? tuM kahIza ke-"e ghaTaupAdhino bheda che" to ghaTaupAdhi thatAM to cetanA bhinnabhinna TharI. vaLI ghaTaupAdhi maTatAM tenI cetanA brahmamAM maLaze ke nAza thaI jaze? jo nAza thaI jaze to A jIva acetana rahI jaze. tathA jo tuM kahIza ke-jIva ja brahmamAM maLI jAya che to tyAM brahmamAM maLatAM jIvanuM astitva rahe che ke nathI rahetuM? jo tenuM astitva rahe che to e rahyo ane tenI cetanA tenAmAM rahI, to brahmamAM zuM maLyuM? tathA jo astitva nathI rahetuM to teno nAza thayo pachI brahmamAM koNa maLyuM? tuM kahIza ke "brahmanI ane jIvanI cetanA judI judI che" to brahma ane sarva jIvo pote ja judA judA TharyA. e pramANe jIvonI cetanA che te brahmanI che ema paNa banatuM nathI. vaLI tuM zarIrAdikane mAyAnAM kahuM to tyAM mAyA ja hADamAMsAdirUpa thAya che ke mAyAnA nimittathI anya koI hADamAMsAdirUpa thAya che? jo mAyA ja thAya che to mAyAne varNa-gaMdhAdika pahelAMthI ja hatAM ke navIna thayAM? jo pahelAMthI ja hatAM to pahelAM to mAyA brahmanI hatI ane brahma pote amUrtika che. tyAM varNAdika kevI rIte Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 105 saMbhave? tathA jo navIna thayAM kahe to amUrtika mUrtika thayo, eTale amUrtika svabhAva zAzvata nA Tharyo! kadAcita ema kahIza ke "mAyAnA nimittathI anya koI e rUpa thAya che." to anya padArtha to tuM TharAvato ja nathI to e rUpa thayuM koNa ? jo tuM kahIza ke "e navIna padArtha nIpajyA" to e mAyAthI bhinna nIpajyA ke abhinna nIpajyA ? jo mAyAthI bhinna nIpajyA che to zarIrAdikane mAyAmaya kema kahe che? kAraNa ke te to padArthamaya thayA. tathA abhinna nIpajyA che to mAyA tadrupa ja thaI, navIna padArtha nIpajyA kema kahe che? e pramANe zarIrAdika mAyAsvarUpa che ema kahevuM mAtra bhrama che. vaLI te kahe che ke "mAyAmAMthI rAjasa, tAmasa ane sAttvika e traNa guNa UpajyA." ema kahevuM e paNa mithyA che. kAraNa ke-mAnAdi kaSAyarUpa bhAvane rAjasa, krodhAdika kaSAyarUpa bhAvane tAmasa tathA maMdakaSAyarUpa bhAvane sAttvika kahevAmAM Ave che. have e bhAva to cetanAmaya pratyakSa jovAmAM Ave che ane mAyAnuM svarUpa jaDa che to jaDathI e bhAva kevI rIte nIpajyA? jo jaDane paNa e bhAva hoya to pASANAdikane paNa hoya. e bhAva to cetanA svarUpa jIvanA ja dekhAya che. mATe te bhAva mAyAthI nIpajyA nathI. jo mAyAne cetana TharAve to mAnIe. have mAyAne cetana TharAvatAM zarIrAdika mAyAthI bhinna-bhinna nIpajyAM kahIza to e nahi mAnIe. mATe nirdhAra kara. bhramarUpa mAnavAthI zuM lAbha che? vaLI te kahe che ke "e guNomAMthI brahmA, viSNu, maheza e traNa deva pragaTa thayA." te kema saMbhave? arthAt e kahevuM paNa mithyA ja che. kAraNa ke guNIthI to guNa thAya paNa guNamAMthI guNI kevI rIte Upaje ? jema koI puruSathI to krodha thAya paNa krodhamAMthI puruSa kevI rIte Upaje? vaLI e guNonI to niMdA karavAmAM Ave che to tenAthI nIpajelA brahmAdikane pUjya kema manAya? vaLI guNane to mAyAmaya ane tene brahmanA avatAra kahe che paNa te to mAyAnA avatAra thayA, tene vaLI brahmanA *avatAra kevI rIte kahe che? e guNo jenAmAM thoDA paNa hoya tene to choDAvavAno upadeza ApIe chIe to pachI tenI ja mUrtine pUjya mAnIe to e kevo bhrama che? * brahmA, viSNu ane ziva e traNe brahmanI pradhAna zakti che. (viSNupurANa a. rara-58.) kalikALanA prAraMbhamAM parabrahma paramAtmAe rajoguNathI utpanna thaI brahmA thaIne prajAnI racanA karI. pralaya vakhate tamoguNathI utpanna thaI kALa (ziva) banIne te sRSTine gaLI gayA tathA te ja paramAtmAe satvaguNathI utpanna thaI nArAyaNa banI samudramAM zayana karyuM. (vAyupurANa a, 7, 68, 69.) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 106 ] mokSamArga prakAzaka vaLI temanuM kartavya paNa e guNomaya bhAse che. kutUhalAdika, yuddhAdika vA strIsevanAdika kArya teo kare che, e badhI kriyA rAjasAdika guNo vaDe ja hoya che. tethI temane rAjasAdika hoya che ema kahe. temane pUjya ane paramezvara kahevA to na bane. jema anya saMsArI jIvo che tevA e paNa che. tuM kahIza ke "saMsArI to mAyAne AdhIna che, tethI teo vinA jANe e kAryo kare che, paNa e brahmAdikane to mAyA AdhIna hovAthI jANapUrvaka e kAryo kare che." ema kahevuM e paNa bhrama che, kAraNa ke-mAyAne AdhIna thatAM to kAma-krodhAdika ja Upaje che, anya zuM thAya che? e brahmAdikane to kAma-krodhAdikanI tIvratA hoya che. juo, kAmanI tIvratA vaDe strIone vazIbhUta thaI nRtya-gAnAdika karavA lAgyA, vihaLa thavA lAgyA ane nAnA prakAranI kuceSTA karavA lAgyA; krodhane vazIbhUta thatAM aneka yuddhAdika kArya karavA lAgyAmAnane vazIbhUta thatAM potAnI uccatA pragaTa karavA mATe aneka upAya karavA lAgyA; mAyAne vazIbhUta thatAM aneka chala karavA lAgyA; tathA lobhane vazIbhUta thatAM parigrahano saMgraha karavA lAgyA ityAdi. ghaNuM zuM kahIe? e pramANe kaSAyane vazIbhUta thatAM cIraharaNAdi nirlajjonI kriyA, dadhilUTanAdi coronI kriyA, saMDamAlAdhAraNAdi bahAvarAonI kriyA, 'bahurUpadhAraNAdi bhUtonI kriyA ane gAya carAvavAdi nIcA kuLavALAonI kriyA, -ityAdi niMdha kriyAo teo karavA lAgyA. to ethI adhika mAyAvaza thatAM zuM zuM kriyA thAta te samajAtuM nathI. bAhya kuceSTAsahita tIvra kAmakrodhAdikadhArI e brahmAdikone mAyArahita mAnavA te to jema koI meghapaTalasahita amAsanI rAtane aMdhakAra rahita mAne tenI barAbara che. tyAre te kahe che ke emane kAma-krodhAdi vyAsa thatA nathI e paNa paramezvaranI lIlA che." tene ame kahIe chIe ke-evAM kArya kare che te icchA vaDe kare che ke icchA vinA? jo icchA vaDe kare che to strIsaMvananI icchAnuM ja nAma kAma che, yuddha karavAnI icchAnuM ja nAma krodha che, ityAdi anya paNa e ja pramANe jANavuM. tathA jo icchA vinA kare che to pote jene nA icche evAM kArya to paravaza thatAM ja thAya paNa tene paravazapaNuM kema saMbhave ? vaLI tuM lIlA kahe che to jyAre paramezvara ja avatAra dharI e kAryomAM lIlA kare che to pachI anya jIvone e kAryothI choDAvI mukta karavAno upadeza zA mATe Ape che? kSamA, saMtoSa, zIla ane saMyamAdikano sarva upadeza jUTho ja Tharyo. vaLI te kahe che ke-"paramezvarane to kAMI prayojana nathI, paNa lokarItinI pravRtti 1-nAnArUpAya muNDAya vruuthpRthudNddine| nama: nidastAya divasIya ziravahinA(masyapurANa a. 2 zloka naM. 250) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 107 mATe vA bhaktonI rakSA ane duSTonA nigraha mATe te avatAra dhare che." paNa prayojana vinA eka kIDI paNa koI kArya na kare to paramezvara zA mATe kare? vaLI e prayojana paNa zuM lokarItinI pravRtti mATe kare che? e to jema koI puruSa pote kuceSTA karI potAnA putrone zikhavADe ane te putro e kuceSTArUpa pravartatAM temane mAre to evA pitAne bhalo kema kahevAya? tema brahmAdika pote kAmakrodharUpa ceSTA karI potAnA nIpajAvelA lokomAM pravRtti karAve ane e loko tema pravarte tyAre temane narakAdikamAM nAkhe, kAraNa ke-e bhAvonuM phaLa narakAdika ja zAstromAM lakhyuM che. to evA prabhune bhalo kema manAya? vaLI te "bhaktonI rakSA ane duSTono nigraha karavo" e prayojana kahyuM. parantu bhaktajanone duHkhadAyaka je duSTo thayA te paramezvaranI icchAthI thayA ke icchA vinA thayA? jo icchAthI thayA to jema koI potAnA sevakane pote ja koIne kahI marAve ane vaLI pachI te mAravAvALAne pote mAre to evA svAmIne bhalo kema kahevAya? tema je potAnA bhaktone pote ja icchAvaDe duSTo dvArA pIDita karAve ane pachI e duSTone pote avatAra dhArI mAre, to evA izvarane bhalo kema kahevAya ? tuM kahIza ke "icchA vinA duSTo thayA", to kAM to paramezvarane evuM bhaviSyanuM jJAna nahi hoya ke mArA bhaktone duSTo du:kha Apaze, agara pahelAM evI zakti nahi hoya ke temane evA thavA ja na de. vaLI evAM kArya mATe teNe avatAra dhAryo, paNa zuM avatAra dhAryA vinA tenAmAM zakti hatI ke nahotI? jo zakti hatI to avatAra zA mATe dhAryo? tathA ja nahotI to pAchaLathI sAmarthya thavAnuM kAraNa zuM thayuM? tyAre te kahe che ke "ema karyA vinA paramezvarano mahimA kema pragaTa thAya?" tene ame pUchIe chIe ke potAnA mahimA mATe potAnA anucaronuM pAlana kare tathA pratipakSIono nirraha kare e ja rAga-dveSa che ane rAga-dveSa to saMsArI jIvonuM lakSaNa che. have jo paramezvarane paNa rAga-dveSa hoya che to anya jIvone rAga-dveSa choDI samatAbhAva karavAno upadeza zA mATe Ape che? vaLI teNe rAga-dveSa anusAra kArya karavuM vicAryuM paNa thoDo vA ghaNo kALa lAgyA vinA kArya thAya nahi, to eTalo kALa paNa paramezvarane AkuLatA to thatI ja haze ! vaLI jema koI kAryane halako manuSya ja karI zake te kAryane rAjA pote ja kare to tethI kaMI rAjAno mahimA thato nathI paNa UlaTI niMdA ja thAya che; tema je kAryane rAjA vA vyaMtaradevAdika karI zake te kAryane paramezvara pote avatAra dhArI kare che ema mAnIe, to tethI kaMI paramezvarano mahimA thato nathI paNa UlaTI niMdA ja thAya che. 1-paritrANAya sAdhUnAM vinAzAya ca dusskRtaam| dharmasaMsthApanArthAya saMbhavAmi yuge yuge|| 8 / / (gItA-4-8) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 108 ] mokSamArga prakAzaka vaLI mahimA to koI anya hoya tene batAvavAmAM Ave che paNa tuM to atabrahma mAne che to e paramezvara kone mahimA batAve che? tathA mahimA batAvavAnuM phaLa to stuti karAvavI e che, to te konI pAse stuti karAvavA icche che? vaLI tuM kahe che ke "sarva jIva paramezvaranI icchAnusAra pravarte che;" have jo tene potAnI stuti karAvavAnI icchA che to badhAne potAnI stutirUpa ja pravartAvo, zA mATe anya kArya karavuM paDe? tethI mahimA arthe paNa evAM kArya banatAM nathI. vaLI te kahe che ke "paramezvara e kAryone karato hovA chatAM paNa akartA che, paNa teno niradhAra thato nathI." tene kahIe chIe ke-tuM kahIza ke-"A mArI mAtA paNa che ane vaMdhyA paNa che" -evuM tAruM kahevuM koNa sAcuM mAnaze? je kArya kare che tene akartA kema manAya? vaLI tuM kahe che ke teno niradhAra thato nathI" paNa niradhAra vinA mAnI levuM to evuM TharyuM ke jema AkAzane phUla tathA gadheDAne zIMgaDAM hovA mAnavAM. paraMtu ema saMbhavatuM nathI. e pramANe asaMbhavita kahevuM yukta nathI. e pramANe teo brahmA-viSNu-mahezanuM hovuM kahe che te mithyA jANavuM. vaLI te kahe che ke-"brahmA sRSTine upajAve che, viSNu rakSA kare che tathA maheza saMhAra kare che." ema kahevuM e paNa saMbhava nathI, kAraNa ke A kAryo karatAM koI kAMI karavA icche tathA koI kAMI karavA icche tyAre paraspara virodha thAya. tuM kahIza ke "e to eka ja paramezvaranAM ja svarUpa che, virodha zA mATe thAya?" to pote ja upajAve ane pote ja nAza kare evA kAryonuM phaLa zuM? jo sRSTi potAne aniSTa che to upajAvI zA mATe? tathA jo ISTa che to tene nAza karI zA mATe? kadApi pahelAM iSTa lAgI tyAre upajAvI ane pAchaLathI aniSTa lAgatAM teno nAza karyo, ema hoya to e paramezvarano svabhAva anyathA thayo ke sRSTinuM svarUpa anyathA thayuM? jo prathama pakSa grahaNa karIza to tethI paramezvarano eka svabhAva na Tharyo e eka svabhAva na rahevAnuM kAraNa zuM te batAva? vinA kAraNa eka svabhAvanuM palaTAvuM zAmATe hoya? tathA bIjo pakSa grahaNa karIza to sRSTi to paramezvarane AdhIna hatI, tene evI te zA mATe thavA dIdhI ke-te potAne aniSTa lAge? vaLI brahmA sRSTi upajAve che te kevI rIte upajAve che? eka prakAra to A che ke "jema maMdira caNavAvALo cUno-paththara vagere sAmagrI ekaThI karI tenA AkArAdika banAve che, te ja pramANe sAmagrI ekaThI karI brahmA sRSTinI racanA kare che." to e sAmagrI jyAMthI lAvI ekaThI karI hoya te ThekANuM batAva? vaLI eka brahmAe ja ATalI badhI racanA banAvI te AgaLapAchaLa banAvI haze ke potAnA zarIranAM hastAdi ghaNAM karyA haze? e kevI rIte che te batAva? je batAvIza temAM paNa vicAra karatAM viruddhatA ja bhAsaze. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 109 vaLI eka prakAra A che ke "jema rAjA AjJA kare te anusAra kArya thAya, tema brahmanI AjJAthI sRSTi nIpaje che, to teNe e AjJA kone ApI? tathA jene te AjJA ApI te kaya thI sAmagrI lAvI kevI rIte racanA kare che? te kahe. vaLI eka prakAra A che ke-jema RddhidhArI icchA kare te anusAra kArya svayaM bane che tema brahmA icchA kare te anusAra sRSTi nIpaje che, to tethI brahmA to mAtra icchAno ja kartA thayo ane loka to svayaM nIpajyo! vaLI icchA to paramabrahma karI hatI temAM brahmAnuM kartavya zuM thayuM ke jethI te brahmAne sRSTino nipajAvavAvALo kahe che ? tuM kahIza ke-"paramabrahma paNa icchA karI tathA brahmAe paNa icchA karI tyAre loka nIpajyo." to tethI ema jaNAya che ke kevaLa paramabrahmanI icchA kAryakArI nathI ane tethI tenAmAM zaktihInapaNuM AvyuM. vaLI ame pUchIe chIe ke jo loka kevaLa banAvyo bane che to banAvavAvALo to sukhanA arthe ja banAve ane iSTa racanA ja kare, paNa lokamAM to iSTa padArtha thoDA ane aniSTa padArtha ghaNA dekhAya che! jIvomAM devAdika banAvyA te to ramavA arthe vA bhakti karAvavA arthe iSTa banAvyA haze, paNa IyaLa, kaDI, kUtarAM, sUvara ane siMhAdika zA mATe banAvyA? e to kAMI ramaNIka nathI tathA bhakti paNa karatAM nathI, sarva prakAre aniSTa ja che. daridrI, duHkhI ane nArakIone jovAthI paNa potAne jugupsA Adi duHkha Upaje evA aniSTa zA mATe banAvyA? tyAre te kahe che ke "e jIvo potAnAM pApa vaDe IyaLa, kIDI, daridrI ane narakAdi paryAya bhogave che." tyAM ame pUchIe chIe ke pAchaLathI to pApanA ja phaLathI evA paryAya thayA kahe, paraMtu pahelAM lokaracanA karatAM ja temane evA zA mATe banAvyA? vaLI te jIvo pAchaLathI pAparUpa pariNamyA te kevI rIte pariNamyA? jo pote ja pariNamyA ema kahIza to ema jaNAya che ke brahmAe pahelAM to temane nipajAvyA paNa pAchaLathI teo tenA AdhIna nA rahyA tethI brahmAne du:kha ja thayuM. tuM kahIza ke-brahmAnA pariNamAvyA teo pariName che to temane teNe pAparUpa zA mATe pariNamAvyA? jIvo to potAnA nipajAvelA hatA, to temanuM bUruM teNe zA mATe karyuM? eTale ema paNa banatuM nathI. vaLI ajIva padArthomAM suvarNa-sugaMdhAdi sahita vastu banAvI te to ramavA mATe banAvI paNa kuvarNa-durgadhAdi sahita duHkhadAyaka vastu banAvI te zAmATe banAvI? enAM darzanAdikathI brahmAne kAMI sukha to nahi UpajatuM hoya. tuM kahIza ke-"pApI jIvone du:kha ApavA mATe banAvI." to pote ja nipajAvelA jIvothI teNe AvI duSTatA zA mATe karI ke temane duHkhadAyaka sAmagrI pahelAMthI ja banAvI? vaLI dhULa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 110 ] mokSamArga prakAzaka parvatAdika keTalIka vastuo evI che ke je ramaNIka paNa nathI tathA du:khadAyaka paNa nathI, evI vastuone zA mATe banAvI? potAnI meLe to jema tema ja hoya tathA banAvavAvALo banAve te to prayojana sahita ja banAve. mATe brahmA sRSTino kartA che" e mithyA vacana che. vaLI te viSNune lokano rakSaka kahe che te paNa mithyA che. kAraNa ke rakSaka hoya te to be ja kArya kare. eka to duHkha upajAvavAvALAM kAraNa na thavA de tathA bIjuM sukhano nAza karanArAM kAraNo na thavA de. paNa lokamAM to duHkha ja upajAvanArAM kAraNa ThAma ThAma jovAmAM Ave che ane tenAthI jIvone du:kha ja thatuM dekhAya che. bhUkha-tarasa Adi lAgI rahyAM che, zIta-uSNAdika vaDa du:kha thAya che, jIva ekabIjAne du:kha upajAve che tathA zastrAdi du:khanAM kAraNo banI rahyAM che. vaLI vinAzanAM kAraNa paNa aneka banI rahyAM che. jema ke-rogAdika vA agni-viSa-zastrAdika paryAyanAzanAM kAraNo jIvone jovAmAM Ave che, tathA jIvone paraspara vinAzanAM kAraNo paNa joIe chIe. e pramANe baMne prakArathI rakSA karI nahi to e viSNue rakSaka thaIne zuM karyuM? tyAre te kahe che ke "viSNu rakSaka ja che. juo, kSudhA-tRSAdika maTADavA arthe annajalAdika banAvyAM che, kIDIne kaNa ane hAthIne maNa pahoMcADe che, saMkaTamAM sahAya kare che ane maraNanAM kAraNa banatAM paNa TiToDInI mAphaka bacAve che, ityAdi prakArathI viSNu rakSA kare che." tene ame pUchIe chIe ke jo ema che to jyAM jIvone sudhA-tRSAdika ghaNAM pIDa che, annajalAdika temane maLatAM nathI, saMkaTa veLA koI sahAya hotI nathI tathA kiMcit kAraNa pAmatAM temanuM maraNa thaI jAya che, tyAM e viSNunI zakti ja nahotI ke tene jJAna nahotuM? tathA lokamAM evA bIjA ghaNA ja duHkhI thAya che-maraNa pAme che to temanI rakSA viSNue kema na karI? tyAre te kahe che ke "e jIvonA potAnA kartavyanuM phaLa che." tene ame kahIe chIe kejema lobhI jUTho zaktihIna vaidya koInuM kAMI bhaluM thAya tene to kahe ke "mAruM karyuM thayuM" tathA jyAM bUruM thAya-maraNa thAya tyAre kahe ke-enuM ema ja thavA yogya hatuM." tema tuM kahe che kebhaluM thayuM tyAM to viSNunuM karyuM thayuM tathA tyAM jIvonA kartavyanuM phaLa thayuM." paNa evI jUThI kalpanA zA mATe kare che? kAM to bUruM-bhaluM baMne viSNunuM karyuM kahe agara kAM to potAnA kartavyanuM phaLa kahe. jo viSNunuM karyuM thayuM hoya to ghaNA jIvo duHkha ane zIvra maraNa pAmatA joIe chIe. have 1. eka prakAranuM pakSI (TIToDI) eka samudranA kinAre rahetI hatI. tenA iMDAM samudra vahevaDAvI laI jato hato, tethI duHkhI thaI teNe garuDapakSInI mAraphata viSNune araja karI eTale viSNue samudranI pAsethI tenA iMDAM pAchAM apAvyAM. AvI kathA purANomAM che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 111 evuM kArya kare tene rakSaka kevI rIte kahIe? tathA jo potAnA kartavyanuM phaLa che to " karaze te pAmaze " emAM viSNue zuM rakSA karI? tyAre te kahe che ke-"je viSNunA bhakta che temanI te rakSA kare che." tyAM ame kahIe chIe ke-jo ema che to kIDI-kuMjarAdi temanAM bhakta nathI chatAM temane annAdika pahoMcADavAmAM, saMkaTa veLA sahAya thavAmAM tathA maraNa na thavAmAM viSNunuM kartavya mAnI tene sarvano rakSaka zA mATe mAne che? mAtra bhakta bhakta je hoya temano ja rakSaka mAna. paraMtu bhaktono paNa rakSaka te dekhAto nathI kAraNa ke abhakto paNa bhakta puruSone pIDA upajAvatA joIe chIe. tyAre te kahe che ke-" ghaNIya jagAe prahlAdikane sahAya teNe karI che." tene ame kahIe chIe ke-jyAM sahAya karI tyAM to tuM ema mAna, paraMtu mleccha-musalamAna Adi abhakta puruSothI bhakta puruSo pratyakSa pIDita thavA vA maMdirAdikane vizrva karatA dekhI ame pUchIe chIe ke-tyAM te sahAya nathI karato, to tyAM zuM viSNunI zakti ja nathI ke tene A vAtanI khabara nathI ? jo zakti nathI to temanAthI paNa te (viSNu) hInazaktino dhA2ka thayo, tathA jo tene khabara nathI to jene eTalI paNa khabara nathI to te ajJAnI thayo. tuM kahIza ke-"tenAmAM zakti paNa che tathA te jANe paNa che, paraMtu tene evI ja icchA thaI," to pachI tene bhaktavatsala tuM zA mATe kahe che? e pramANe viSNune lokano rakSaka mAnavo sAbita thatuM nathI mATe mithyA che. vaLI te kahe che ke-" maheza saMhAra kare che," e kahevuM paNa mithyA che. kAraNa ke prathama to maheza saMhAra kare che te sadAya kare che ke mahApralaya thAya che tyAre ja kare che? jo sadA kare che to jema viSNunI rakSA karavApaNAthI stuti karI tema AnI saMhAra karavApaNAthI niMdA kara! kAraNa ke-rakSA ane saMhAra paraspara pratipakSI che. vaLI te saMhAra kevI rIte kare che? jema koI puruSa hastAdika vaDe koIne mAre vA koI pAse marAve, tema e maheza potAnAM aMgo vaDe saMhAra kare che ke koIne AjJA karI marAve che? jo potAnAM aMgo vaDe saMhAra kare che to sarvalokamAM ghaNA jIvono kSaNe kSaNe saMhAra thAya che, to e kevA kevA aMgo vaDe vA kone kone AjJA ApI, kevI rIte ekasAthe saMhAra kare che? tuM kahIza ke-"maheza to icchA ja kare che tathA enI icchAnusAra temano saMhAra svayaM thAya che. to tene sadAkALa mAravArUpa duSTa pariNAma ja rahyA karatAM haze ? tathA aneka jIvone ekasAtha mAravAnI icchA kevI rIte thatI haze ? vaLI te mahApralaya thatAM saMhAra kare che to paramabrahmanI icchA thatAM kare che ke tenI icchA vinA ja kare che? jo icchA thatAM 22 Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 11ra ] mokSamArga prakAzaka kare che to paramabrahmane evo krodha kyAMthI thayo ke-sarvano pralaya karavAnI tene icchA thaI? kAraNa ke-koI kAraNa vinA nAza karavAnI to icchA thAya nahi. ane nAza karavAnI icchA tenuM ja nAma krodha che. to e kAraNa batAva! tathA jo kAraNa vinA paNa icchA thAya che to e bahAvarA jevI icchA thaI. tuM kahIza ke "parabrahma A khela banAvyo hato ane vaLI te dUra karyo, emAM kAraNa kAMI paNa nathI." to khela banAvavAvALo paNa khela iSTa lAge che tyAre banAve che tathA aniSTa lAge che tyAre dUra kare che. have jo tene A loka iSTa-aniSTa lAge che to tene lokanI sAthe rAga-dveSa thayo. to paramabrahmanuM svarUpa sAkSIrUpa zA mATe kahe che? sAkSIbhUta to tenuM nAma che ke je svayaM jema hoya tema ja dekhyA-jANyA kare. paNa je iSTa-aniSTa mAnI utpanna-nAza kare tene sAkSIbhUta kevI rIte kahIe? kAraNa ke-sAkSIbhUta rahevuM ane kartA-hartA thavuM e baMne paraspara virodhI che, ekane e baMne saMbhavatA nathI. vaLI paramabrahmane pahelAM to evI icchA thaI hatI ke "huM eka chuM te ghaNo thAuM." jyAre te ghaNo thayo tyAre vaLI evI icchA thaI haze ke-"huM ghaNo chuM te eka thAuM." te to jema koI bhoLapaNathI kArya karI pachI pastAI te kAryane dUra karavA icche, tema paramabrahma paNa ghaNo thaI eka thavAnI icchA karI; to jANI zakAya che ke pote pahelAM ghaNA thavAnuM kArya karyuM te bhoLapaNathI ja karyuM hatuM. je bhAvijJAna-pUrvaka kArya karyuM hota to tene dUra karavAnI icchA zA mATe thAta? vaLI jo paramabrahmanI icchA vinA ja maheza saMhAra kare che, to te paramabrahmano vA brahmano virodhI thayo. tathA ame pUchIe chIe ke-maheza lokano saMhAra kevI rIte kare che? potAnAM aMgo vaDe saMhAra kare che, ke tene icchA thatAM svayaM saMhAra thAya che? jo potAnAM aMgo vaDe saMhAra kare che, to te sarvano yugapat (ekasAthe) saMhAra kevI rIte kare che? tathA tenI icchA thatAM svayaM saMhAra thAya che, to icchA to parabrahma karI hatI, maheze saMhAra zo karyo? vaLI ame pUchIe chIe ke e saMhAra thatAM sarva lokamAM je jIva-ajIva hatA te kyAM gayA? tyAre te kahe che ke-"jIvomAM bhakta hatA teo to brahmamAM maLI gayA tathA anya mAyAmAM maLyA." have tene ame pUchIe chIe ke-mAyA brahmathI judI rahe che ke pachI eka thaI jAya che? jo judI rahe che to brahmanI mAphaka mAyA paNa nitya thaI tethI advaita brahma Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 113 to na rahyo tathA mAyA brahmamAM ekarUpa thaI jAya che to je jIvo mAyAmAM maLelA hatA teo paNa mAyAnI sAthe brahmamAM maLI gayA. jyAre mahApralaya thatAM sarvanuM paramabrahmamAM maLavuM ryuM to mokSano upAya zA mATe karIe ? vaLI je jIvo mAyAmAM maLyA hatA teo ja pharI lokaracanA thatAM lokamAM Avaze, ke teo brahmamAM maLI gayelA hovAthI anya navA Upajaze? jo teo ja Avaze to jaNAya che ke teo judA judA ja rahe che, maLI gayA zA mATe kahe che? tathA navA Upajaze to jIvanuM astitva thoDA kAla sudhI ja rahe che eTale mukta thavAno upAya ja zA mATe karIe? vaLI te kahe che ke "pRthvI Adi che te mAyAmAM maLI jAya che." to mAyA amUrtikasacetana che ke mUrtika-acetana che? jo amUrtika-sacetana che to temAM mUrtika-acetana kevI rIte maLe? tathA jo mUrtika-acetana che to temAM amUrtika-sacetana kevI rIte maLe? tathA mUrtikaacetana che to brahmamAM maLe che ke nahi? jo maLe che to tenA maLavAthI brahma paNa mUrtikaacetana vaDe mizrita thayuM tathA jo nathI maLatA to advaitatA na rahI ! tuM kahIza ke-"e sarva amUrtika-che te cetana banI jAya che." to AtmA ane zarIrAdikanI ekatA thaI. have tene saMsArI jIvo paNa ekatA ja mAne che to temane ajJAnI zA mATe kahe che? vaLI lokano pralaya thatAM mahezano pralaya thAya che ke nahi? jo thAya che to te ekasAthe thAya che ke AgaLa pAchaLa thAya che? jo ekasAthe thAya che to pote ja naSTa thato maheza lokane naSTa kevI rIte karI zake? tathA AgaLa pAchaLa thAya che to lokane naSTa karI e maheza pote kayAM rahyo? kAraNa ke pote paNa sRSTimAM ja hato. ema mahezane sRSTino saMhArakartA mAne che te asaMbhava che. e pramANe vA anya aneka prakArathI brahmA, viSNu, mahezane sRSTine upajAvavAvALA, rakSA karavAvALA tathA saMhAra karavAvALA mAnavA te banatuM ja nathI tethI mithyA che ema samajI lokane anAdinidhana mAnavo. lokanA anAdinidhanapaNAnI puSTi A lokamAM je jIvAdi padArtho che te judA judA anAdinidhana che. temanI avasthAnI palaTanA thayA kare che e apekSAe temane UpajatA-viNasatA kahIe chIe. svarga, naraka ane dIpAdika che te anAdithI e ja pramANe che ane sadAkALa ema ja raheze. tuM kahIza ke-koInA banAvyA vinA evA AkArAdika kema saMbhave? thAya to banAvavAthI ja thAya. paNa ema nathI; kAraNa ke anAdithI ja je che tyAM tarka zo? jema Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 114 ] mokSamArga prakAzaka tuM paramabrahmanuM svarUpa anAdinidhana mAne che tema e svargAdika tathA jIvAdika paNa anAdinidhana mAne che. tuM kahIza ke-jIvAdika vA svargAdika kevI rIte thayA? to ame pUchIe chIe ke-paramabrahma kevI rIte thayo? tuM kahIza ke-enI (lokanI) racanA AvI koNe karI ? to ame pUchIe chIe ke paramabrahmane Avo koNe banAvyo? tuM kahIza ke paramabrahma svayaMsiddha che. to ame kahIe chIe ke-jIvAdika vA svargAdika paNa svayaMsiddha che. tuM kahIza ke-tenI ane paramabrahmanI samAnatA kema saMbhave ? ame kahIe chIe ke-evI saMbhavatAmAM dUSaNa batAva. jema lokane navo upajAvavo, teno nAza karavo temAM ame aneka doSa batAvyA, tema lokane anAdinidhana mAnavAmAM zo doSa che ? te tuM batAva. tuM je paramabrahma mAne che te judo koI nathI, paraMtu saMsAramAM jIva che te ja yathArtha jJAna vaDe mokSamArga sAdhanathI sarvajJa-vItarAga thAya che. prazna:- tame to nyAro nyArA jIvo anAdinidhana kaho cho, paNa mokSa thayA pachI to te nirAkAra thAya che, to tyAM nyArA nyArA kevI rIte saMbhave? uttara- mukta thayA pachI sarvazane te dekhAya che ke nahi? ja dekhAya che to koI AkAra ja dekhAto haze, AkAra dIThA vinA teNe zuM devuM? tathA jo nathI dekhAtA to kAM to vastu ja nathI agara kAM to sarvajJa nathI. mATe iMdriyajJAnagaNya e AkAra nathI e apekSAe te ( jIvo) nirAkAra che tathA sarvajJajJAnagamya che tethI te AkAravAnI che. have jyAre te AkAravAna TharyA to judA judA teo hoya temAM zo doSa Ave che? vaLI tuM jo jAti apekSAe eka kahe to te ame paNa mAnIe chIe. jema ghauMnAM dANA judA judA che paNa tenI jAti eka che tema eka mAnIe to temAM kAMI doSa nathI. e pramANe yathArtha zraddhAna vaDe lokamAM sarva padArtho akRtrima judA judA anAdinidhana mAnavA. paNa jo mAtra nirarthaka bhramavaDa sAca-japThano nirNaya na kare to tuM jANa. kAraNa ke tArA zraddhAnanuM phaLa tuM ja pAmIza. vaLI teo ja brahmAthI putra-pautrAdivaDa phulapravRtti cAlI kahe che. e phulomAM rAkSasa, manuSya, deva vA tiryacomAM paraspara prasUtibheda teo batAve che. devathI manuSya, ane manuSyathI deva vA tiryaMcathI manuSya ityAdi koI mAtA ane koI pitAthI putra-putrInuM UpajavuM batAve che. paNa e kevI rIte saMbhave ? vaLI manathI, pavanAdithI vA vIrya suMghavA AdithI prasUti thavI batAve che. paNa e pratyakSa viruddha bhAse che. kAraNa ema thatAM putra-pautrAdino niyama kevI rIte rahyo? vaLI moTA moTA mahAna puruSo anya anya mAtapitAthI thayA teo kahe che, mahAna puruSo kuzIlavAna mAtapitAthI kema Upaje ? e to lokamAM paNa gALa manAya che. to ema kahI temanI mahaMtatA zA mATe kahe che? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 115 vaLI mela Adi vaDe gaNezAdikanI utpatti batAve che, vA koInuM aMga koIne joDAyuM ema batAve che. ityAdi aneka pratyakSaviruddha teo kahe che. avatAra-mImAMsA vaLI covIsa avatAra thayA teo kahe che, temAM koI avatArone to pUrNAvatAra kahe che tathA koIne aMzAvatAra kahe che. have pUrNAvatAra thatAM brahma anya ThekANe vyApI rahyo che ke nahi? jo vyApI rahyo che to A avatArone tuM pUrNAvatAra zA mATe kahe che? tathA ja nathI vyApI rahyo to eTalo ja mAtra brahma rahyo. vaLI aMzAvatAra thayo tyAM brahmano aMza to tuM sarvatra kahe che, to AmAM adhikatA zuM thaI? vaLI tuccha kArya mATe brahma pote azAMvatAra dhAryo kahe che tethI jaNAya che ke avatAra dhAryA vinA brahmanI zakti e kArya karatI nahotI; kAraNa ke je kArya alpa udyamathI thAya tyAM ghaNo udhama zA mATe karIe ? vaLI e avatAromAM maccha-kacchAdi avatAra thayA, paNa kiMcita kArya karavA mATe hIna tiryaMcaparyAyarUpa brahma thayo. paNa e kema saMbhave? praphlAda mATe narasiMha avatAra thayo paNa hiraNyakazyapane evo thavA ja kema dIdho? ane keTalAka kALa sudhI potAnA bhaktane zA mATe duHkha apAvyuM? tathA virUpa (kadarUpo) svAMga zA mATe dharyo? teo nAbhirAjAne tyAM vRSabhAvatAra thayo batAve che. nAbhirAjAne putrapaNAnuM sukha upajAvavA mATe avatAra dhAraNa karyo to teNe ghora tapazcaraNa zA mATe karyuM? tene to kAMI sAdhya hatuM ja nahi. tuM kahIza ke "jagatane batAvavA mATe ema karyuM." to koI avatAra tapazcaraNa batAve, koI avatAra bhogAdika batAve, koI avatAra krodhAdika pragaTa kare tathA koI kutUhala mAtra nAce, to temAM jagata kone bhalo jANe ? vaLI te kahe che ke "eka "arahaMta' nAmano rAjA thayo teNe vRSabhAvatArano mata aMgIkAra karI jainamata pragaTa karyo." paNa jainamAM to koI "arahaMta' nAmano rAjA thayo nathI. tyAM to sarvajJapada pAmI pUjavA yogya hoya tenuM ja nAma at che. vaLI teo rAma ane kRSNa e be ja avatArone mukhya kahe che. paNa rAmAvatAre zuM karyuM? sItAne mATe vilApa karI rAvaNathI laDI tene mArI rAjya karyuM. tathA 1. sanaMtakumAra-1, zUkara (vArAha) avatAra-2, devarSinArada-3, nara-nArAyaNa-4, kapila-pa, dattAtraya 6, yajJapuruSa-7, RSabhAvatAra-8, pRthuavatAra-9, matsya-10, kacchapa-11, dhanavaMtarI-12, mohinI13, nRsiMhAvatAra-14, vAmana-15, parazurAma-16, vyAsa-17, haMsa-18, rAmAvatAra-19, kRSNAvatAra-20, hayagrIva-21, hari-22, buddha-23, kalki-24. ema covIza avatAra mAne che. (bhAgavataskaMdha-pa a. 6-7-11.) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 116 ] mokSamArga prakAzaka kRSNAvatAre pahelAM govALa thaI parastrI gopikAone mATe nAnA prakAranI viparIta siMgha ceSTA karI, pachI jarAsaMgha Adine mArI rAjya karyuM. paNa evAM kAryo karavAthI zuM siddhi thaI ? rAmakRSNAdikanuM teo eka svarUpa kahe che, to vaccenA eTalA kALa sudhI teo kayAM rahyA? jo brahmamAM rahyA to tyAM judA rahyA ke eka rahyA? jo judA rahyA to jaNAya che ke-teo brahmathI judA ja TharyA, tathA eka rahe che to rAma pote ja kRSNa thayA ane sItA pote ja rukimaNI thaI ityAdi kevI rIte kaho cho? vaLI teo rAmAvatAramAM to sItAne mukhya kahe che, tathA kRSNAvatAramAM e ja sItAne rukimaNI thaI kahe che. have tene to pradhAnarUpa na kahetAM rAdhikAkumArIne mukhya kahe che. tyAM pUchIe chIe tyAre kahe che ke "rAdhikA bhakta hatI." paNa potAnI strIne choDI eka dAsIne mukhya karavI kema bane? vaLI kRSNane to rAdhikA sahita parastrIsevananAM sarvavidhAna thayAM, paNa e bhakti kevI? evAM kArya to mahAniMdha che. vaLI rukimaNIne choDI rAdhikAne mukhya karI te zuM parastrIsaMvanane bhaluM jANI karI haze ? tathA e kRSNa eka rAdhA ja viSe Asakta na thayA paraMtu anya gopIo-* kunjA Adi aneka parastrIomAM paNa Asakta thayA. e avatAra evAM ja kAryono adhikArI thayo. vaLI teo kahe che ke "lakSmI tenI strI che", ane dhanAdikane lakSmI kahe che; paNa te to pRthvI AdimAM jema pASANa ane dhULa Adi che tema ratna-suvarNAdikane joIe chIe. ethI judI lakSmI koNa che ke jeno bharathAra nArAyaNa che? vaLI teo sItAdikane mAyAnuM svarUpa kahe che. have temAM te Asakta thayA tyAre te mAyAmAM ja Asakta thayA kema na kahevAya? bahu kayAM sudhI kahIe? teo je nirUpaNa kare che te badhuM viruddha kare che. paraMtu jIvone bhogAdikanI vAta game che tethI temanuM kahevuM vahAluM lAge che. e pramANe teo avatAra kahe che, ane tene brahmasvarUpa kahe che. tathA anya jIvone paNa brahmasvarUpa kahe che. eka to mahAdevane teo brahmasvarUpa mAne che, ane tene vaLI yogI kahe che, paNa teNe yoga zA mATe grahaNa karyo? mRgachAlAM ane bhasma dhAraNa kare che te zA mATe dhAraNa kare che? te ruMDamALA pahere che. have jyAre hAMDakAMne aDakavuM paNa niMdha che to tene gaLAmAM zA mATe dhAraNa kare che? sarpAdika sahita che, ane AMkaDo-dhatUro khAya che temAM zuM moTAI ke bhalAI che? trizUlAdi te rAkhe che paNa tene kono bhaya che? pArvatInA saMgasahita che paNa yogI banI joDa strI rAkhe che evuM viparItapaNuM * bhAgavata skaMdha 10, a. 68, 1-11. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 117 teNe zA mATe karyuM? jo kAmAsakta hatA to gharamAM ja rahevuM hatuM tathA nAnA prakAre teNe viparIta ceSTAo karI tenuM prayojana to kAMI jaNAtuM nathI, mAtra bahAvarA jevuM kartavya dekhAya che, chatAM tene teo brahmasvarUpa kahe che. vaLI teo kRSNane mahAdevanA sevaka kahe che, koI veLA tene kRSNanA sevaka kahe che tathA koI veLA baMnene eka kahe che. kAMI ThekANuM ja nathI. sUryAdikane brahmanuM svarUpa kahe che. viSNue kahyuM che ke "dhAtuomAM suvarNa, vRkSomAM kalpavRkSa tathA jugAramAM jUTha ityAdikamAM huM ja chuM." ema teo kahe che, paNa pUrvApara kaMI vicAratA ja nathI. koI eka aMga vaDe saMsArI jIvane mahaMta mAne ane tene ja brahmanuM svarUpa paNa kahe to "brahma sarvavyApI che" evuM vizeSaNa zA mATe Apo cho? "sUryAdikamAM vA suvarNAdikamAM paNa brahma che;" have sUrya ajavALuM kare che ane suvarNa dhana che ityAdi guNo vaDe temAM brahma mAnyo, to sUryanI mAphaka dIpAdika paNa ajavALuM kare che tathA suvarNanI mAphaka rUpuM, lokhaMDa Adi paNa dhana che, ityAdi guNa anya padArthomAM paNa che to temane paNa brahma mAno; temane nAnA-moTA mAno paNa jAti to eka thaI. ema jUThI mahaMtatA TharAvavA mATe teo aneka prakAranI yuktio banAve che. vaLI teo jvAlAmAlinI Adi aneka devIone mAyAnuM svarUpa kahI hiMsAdika pApa upajAvI tenuM pUjana karAve che. paNa mAyA to siMgha che, tenuM pUjana kema saMbhave? tathA hiMsAdika karatAM bhaluM kema thAya ? gAya, sarpAdika abhakSya-bhakSaNAdisahita pazune teo pUjya kahe che; agni, pavana ane jalAdikane deva TharAvI tene pUjya kahe che, tathA vRkSAdikane paNa kalpita yukti banAvI pUjya kahe che. ghaNuM zuM kahIe? puruSaliMgI nAma sahita je hoya temAM to brahmanI kalpanA karI tathA strIliMgI nAma sahita je hoya temAM mAyAnI kalpanA karI teo aneka vastuonuM pUjana TharAve che. emane pUjavAthI zuM phaLa thaze, teno paNa kAMI vicAra nathI. mAtra jUThAM laukika prayojanarUpa kAraNo TharAvI teo jagatane bharamAve che. vaLI teo kahe che ke "vidhAtA zarIrane ghaDe che, yama mAre che, maratI veLA yamanA dUta levA Ave che, maryA pachI mArgamAM ghaNo kALa lAge che, tyAM puNya-pApanA hisAba levAya che tathA tyAM daMDAdika de che." paNa e badhI kalpita jUThI yukti che. kAraNa ke samaya samaya anaMta jIvo Upaje che ane mare che, te sarvanuM yugapa kevI rIte A prakAre saMbhave? ane ema mAnavA mATe koI kAraNa paNa bhAsatuM nathI. vaLI teo maraNa pachI zrAddhAdikavaDe tenuM bhaluM thavuM kahe che, paNa jIvatAM to koInAM puNya-pApa vaDe koI bIjo sukhI-duHkhI thato dekhAto ja nathI, to maraNa pachI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 118 ] mokSamArga prakAzaka kevI rIte thaze? mAtra manuSyone bharamAvI potAno lobha sAdhavA mATe teo AvI yuktio banAve che. kIDI, pataMga ane siMhAdika jIva paNa Upaje mare che temane teo pralayanA jIva TharAve che. paNa jema manuSyAdikane janma-maraNa thatAM joIe chIe, te ja pramANe temane paNa thatAM joIe chIe. mAtra jUThI kalpanA karavAthI zuM siddhi che? vaLI teo zAstromAM kathAdikanuM nirUpaNa kare che, tyAM paNa vicAra karatAM viruddhatA ja bhAse che. vaLI teo yajJAdika karavAmAM dharma TharAve che. yajJamAM moTA jIvono homa kare che, agnikASThAdikano mahA AraMbha kare che ane temAM jIvaghAta thAya che. have temanAM ja zAstromAM vA lokamAM hiMsAno to niSedha che, paraMtu teo evA nirdaya che ke e badhuM kAMI gaNatA ja nathI. teo kahe che ke "jJArtha |zava: sRSTI: arthAt yajJa mATe ja pazu banAvyAM che, tethI tyAM ghAta karavAno koI doSa nathI." vaLI megha AdinuM thavuM, zatru Adino vinAza thavo, ityAdi phaLa batAvI teo potAnA lobha mATe rAjA vagerene bhramamAM nAkhe che. paNa koI viSathI jIvanavRddhi thavI kahe e jema pratyakSaviruddha che tema hiMsA karatAM dharma ane kAryasiddhi thavI kahevI e pratyakSaviruddha che, paraMtu temaNe jemanI hiMsA karavI kahI, temanI to kAMI zakti nathI ane temanI koIne kAMI pIDA paNa nathI. jo koI zaktivAnano ke iSTano homa karavo TharAvyo hota to ThIka paData, paNa pApano bhaya nathI tethI teo potAnA lAbha mATe durbalanA ghAtaka banI potAnuM vA anyanuM bUruM karavAmAM tatpara thayA che. teo bhaktiyoga ane jJAnayoga ema be prakAra vaDe mokSamArga prarUpaNa kare che. bhaktiyoga mImAMsA temAM prathama bhaktiyoga vaDe mokSamArga teo kahe che, tenuM svarUpa ahIM kahIe chIe nirguNa ane saguNa bhedarUpa be prakAranI bhaktio teo kahe che. advaita parabrahmanI bhakti karavI te nirguNabhakti che. te A pramANe kahe che: "tame nirAkAra cho, niraMjana cho, mana-vacanathI agocara cho, apAra cho, sarvavyApI cho, eka cho, sarvanA pratipAlaka cho, adhama uddhAraka cho ane sarvanA kartA-hartA cho " ityAdi vizeSaNo vaDe guNa gAya che. have temAM nirAkArAdi koI vizeSaNo to abhAvarUpa che, tene sarvathArUpa mAnavAthI abhAva ja bhAse. kAraNa ke-vastu vinA AkArAdi kevI rIte bhAse? tathA sarvavyApI Adi keTalAMka vizeSaNo asaMbhavarUpa che, tenuM asaMbhavapaNuM pahelAM darzAvyuM che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 119 vaLI ema kahe che ke-" jIvabuddhi vaDe huM tAro dAsa chuM, zAstradaSTi vaDe tAro aMza chuM tathA tattvabuddhi vaDe tuM ja huM chuM?" paNa e traNe bhrama che. vaLI e bhakti karavAvALo cetana che jaDa? jo cetana che to e cetanA brahmanI che ke tenI ja che? jo brahmanI che to "huM tAro dAsa chuM" ema mAnavuM cetanAne ja thAya che. have cetanA to brahmano svabhAva Tharyo tathA svabhAva-svabhAvIne tAdAtmyasaMbaMdha che, to tyAM dAsa ane svAmIno saMbaMdha kema bane? dAsasvAmI saMbaMdha to be bhinna padArtho hoya tyAM ja bane. tathA jo e cetanA tenI ja che to te potAnI cetanAno dhaNI brahmathI judo padArtha Tharyo. to pachI "huM aMza chuM, athavA tuM che te huM chuM, "-ema kahevuM jUTha thayuM. vaLI bhakti karavAvALo jaDa che, to jaDane buddhinuM hovuM asaMbhavita che, to tene evI buddhi kayAMthI thaI ke "huM dAsa chuM." ema kahevuM to tyAre ja bane ke-jyAre baMne padArtha judA hoya. tathA "tAro huM aMza chuM" ema kahevuM paNa banatuM nathI. kAraNa ke-'tuM ' ane 'huM' ema kahevuM to tyAre ja bane ke-jyAre pote ane te judA ja hoya. paNa aMza-aMzI judA kevI rIte hoya ? kAraNa ke-aMzI e ko judI vastu nathI paNa aMzono samudAya te ja aMzI che. vaLI "tuM che te huM chuM"-evuM vacana ja viruddha che. kAraNa ke-eka ja padArthamAM potApaNuM mAnavuM ane 525NuM paNa mAnavuM ema baMne kevI rIte saMbhave? mATe bhrama choDI nirNaya karavo yogya che. 66 vaLI koI nAma ja jape che, paNa jenuM te nAma jape che tenuM svarUpa oLakhyA vinA kevaLa nAma ja japavuM kevI rIte kAryakArI thAya ? tuM kahIza ke " nAmano evo atizaya che." to je nAma izvaranuM che te ja nAma koI pApI puruSanuM dharyuM hoya to tyAM baMnenAM nAma uccAraNamAM phaLanI to samAnatA thaI ? paNa ema kevI rIte bane? mATe pahelAM svarUpano nirNaya karI pachI bhakti karavA yogya hoya tenI bhakti karavI. e pramANe nirguNabhaktinuM svarUpa darzAvyuM. jyAM kAma krodhAdijanya kAryonA varNana vaDe, stuti Adi karavAmAM Ave tene teo saguNabhakti kahe che. e saguNabhaktimAM jema laukika zRMgA2pUrvaka nAyaka-nAyikAnuM varNana karIe chIe, tema teo ThAkora-ThakurANInuM varNana kare che, tyAM svannI-parastrI saMbaMdhI saMyoga-viyoga-rUpa sarva vyavahA2 nirUpaNa kare che. snAna karatI strIonAM vastra coravAM, dahIM lUMTavuM, strIonAM caraNe paDavuM ane strIonI AgaLa nAcavuM ityAdi kAryo ke-je karatAM saMsArI jIvo lajjA pAme tevAM kAryo karavAM teo TharAve che. paNa evAM kAryo to ati kAmanI pIDA thatAM ja bane. vaLI yuddhAdika kArya karyAM kahe che, paNa e krodhanAM kArya che, potAno mahimA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 120 ] mokSamArga prakAzaka batAvavA mATe upAya karyA kahe che, paNa e mAnanAM kArya che. aneka chaLa karyA kahe che, paNa e mAyAnAM kArya che. viSayasAmagrInI prApti arthe prayatna karyA kahe che, paNa e lobhanAM kArya che, tathA kutUhalAdika kAryo karyA kahe che, paNa e hAsyAdikanA kArya che, e pramANe e badhAM kAryo krodhAdiyukta thatAM ja bane. e pramANe kAma-krodhAdithI utpanna thayelAM kAryone pragaTa karI kahe che ke "ame stuti karIe chIe." have jo kAma-krodhAdijanya kAryo ja stutiyogya thatAM to niMdya kArya kayAM Tharaze ? jenI lokamAM ane zAstramAM atyaMta niMdA hoya te ja kAryonuM varNana karI stuti karavI e to hastacugala jevuM kArya thayuM. ame pUchIe chIe ke-koInuM nAma kahyA vinA AvAM kAryonuM ja nirUpaNa karI koI tamane kahe ke "phalANAe AvAM kAryo karyA" to tene tame bhalo jANazo ke bUro ? jo bhalo jANazo to pApI bhalA thayA to bUro koNa thayo? tathA bUro jANazo to evAM kArya koI paNa karo, paraMtu e bUro ja thayo. pakSapAta rahita nyAya karo. jo pakSapAtapUrvaka kahezo ke "ThAkorajInuM evuM varNana karavuM e paNa stuti che." to ThAkorajIe evAM kArya zA arthe karyA? evA niMdya kArya karavAmAM zuM siddhi thaI ? tame kahezo kepravRtti calAvavA mATe karyo. paNa parastrIsevana Adi siMgha kAryonI pravRtti calAvavAmAM potAne vA anyane zuM napho thayo? mATe ThAkorajIe AvAM kAryo karavAM saMbhavatAM nathI. vaLI jo e kAryo ThAkore nathI karyA, kevaLa tame ja kaho cho, to jemAM doSa nahoto temAM doSa lagAvyo; eTale evuM varNana karavuM to niMdA ja che, stuti nahi. vaLI stuti karatAM je guNonuM varNana karIe te rUpa ja pariNAma thAya vA temAM ja anurAga Ave. have kAma-krodhAdi kAryonuM varNana karatAM pote paNa kAma-krodhAdirUpa thAya, athavA kAma-krodhAdimAM anurAgI thAya, tethI evA bhAva to bhalA nathI. tame kahezo ke "bhakta evA bhAva karato nathI." to pariNAma thayA vinA bhakti kevI rIte karI? ane anurAga thayA vinA bhakti kevI rIte karI ? jo e bhAvo ja rUDA hoya to brahmacarya ane kSamAdikane bhalA zA mATe kaho cho ? kAraNa ke temane to ekabIjAthI pratipakSapaNuM che. vaLI saguNabhakti karavA mATe rAma-kRSNAdikanI mUrti paNa zRMgArAdika vaDe vakatvAdi sahita ane zrI Adi saMga sahita banAve che, jene jotAM ja kAma-krodhAdibhAva pragaTa thaI Ave. mahAdevane mAtra liMgano ja AkAra banAve che. juo, keTalI viTaMbaNA ke jenuM nAma letAM paNa lAja Ave, jagata paNa jene DhAMkI rAkhe che, tenA ja AkAranuM teo pUjana karAve che. zuM tene anya aMga nahotAM? paraMtu ghaNI viTaMbaNA to ema ja karatAM pragaTa thAya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 121 vaLI saguNabhakti mATe nAnAprakAranI viSayasAmagrI teo ekaThI kare che, tyAM nAma to ThAkorajInuM de, ane tene pote ja bhogave. bhojanAdika banAvI "ThAkorajIne bhoga lagAvyo, ema kahI pachI temAM prasAdanI kalpanA karI pote ja bhakSaNa karI jAya che. tyAM ame pUchIe chIe ke pahelAM ThAkorajIne kSudhA-tRSAdikanI pIDA haze ? jo pIDA na hoya to AvI kalpanA kema saMbhave ? tathA kSudhAdikavaDe pIDita hoya to te vyAkuLa paNa hoya, tyAre e izvara to duHkhI thayo, te anyanA duHkhane kevI rIte dUra kare? vaLI bhojanAdika sAmagrI pote to tenA mATe maMgAve, tathA tene arpaNa karI te karI, pachI prasAda to e ThAkorajI Ape tyAre ja thAya, potAno karyo to na ja thAya. jema koI rAjAne kAMi bheTa kare pachI rAjA bakSisa kare to te grahaNa karavI yogya che, paNa pote rAjAne bheTa kare ane rAjA to kaMI kahe nahi, mAtra "rAjAe mane bakSisa karI " ema pote ja kahI tene aMgIkAra kare, e to mAtra khela ja thayo. tema ahIM paNa ema karavAthI bhakti to na thaI paNa mAtra hAsya karavuM ja thayuM. vaLI ThAkorajI ane tuM be cho ke eka? jo be cho to teM bheTa karI, have tane ThAkorajI bakSisa Ape to grahaNa kara, tuM pote ja zA mATe grahaNa kare che? tuM kahIza ke-"ThAkorajInI to mUrti che, tethI evI huM ja kalpanA karuM chuM." to ThAkorajIne karavAnuM kArya ja karyuM, tethI tuM ja ThAkorajI thayo ? tathA jo eka cho to bheTa karavI, prasAda karavo, e badhuM jUThuM thayuM. kAraNa ke eka thatAM evo vyavahAra saMbhavato nathI. tethI mAtra bhojanAsakta puruSo dvArA AvI kalpanA karavAmAM Ave che. vaLI ThAkorajInA mATe nRtya-gItAdika karavAmAM tathA zIta-grISma-vasaMtAdi RtuomAM saMsArIomAM saMbhavatI evI viSayasAmagrI ekaThI karavI, ityAdi kAryo teo kare che. tyAM nAma to ThAkorajInuM levuM, ane iMdriyaviSaya potAnA poSavA, evA badhA upAya mAtra viSayAsakta jIvoe ja karyA che. ThAkorajIno janma, vivAhAdika, rAjabhoga, zayana ane jAgaraNAdinI kalpanA teo kare che, te jema koI chokarA-chokarI, guDDA-guDDInA khela banAvI kutUhala kare, tema A paNa kutUhala karavA jevuM ja che. 5ramArtharUpa guNa temAM kAMI paNa nathI. bALa ThAkorajIno svAMga banAvI teo ceSTA batAve che, temAM e vaDe potAnA ja viSaya-poSaNa kare ane kahe ke" A paNa bhakti che." ityAdi ghaNuM zuM kahIe? evI evI aneka viparItatA saguNabhaktimAM hoya che. e pramANe be prakAranI bhaktivaDe teo mokSamArga kahe che, paNa tenuM svarUpa mithyA samajavuM. jJAnayoga mImAMsA have anyamata prarUpita jJAnayogavaDe mokSamArganuM svarUpa batAvIe chIe. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 122 ] mokSamArga prakAzaka eka advaita-sarvavyApI paramabrahmane jANavo, tene jJAna kahe che. tenuM mithyApaNuM to pahelAM ja kahyuM che. vaLI potAne sarvathA zuddha brahmasvarUpa mAnavo, kAma-krodhAdika vA zarIrAdikane bhramarUpa jANavAM tene jJAna kahe che, paNa e bhrama che. jo pote zuddha che to mokSano upAya zA mATe kare che? pote zuddha brahma Tharyo tyAre kartavya zuM rahyuM? potAne pratyakSa kAma-krodhAdika thatA dekhAya che tathA zarIrAdikano saMyoga pratyakSa joIe chIe. have eno abhAva thaze tyAre thaze, paraMtu vartamAnamAM eno saddabhAva mAnavo e bhrama kema kahevAya? vaLI teo kahe che ke-"mokSano upAya karavo e paNa bhrama che. jema doDI te doDI ja che, tene sarpa jANyo to te bhrama hato-e bhrama maTatAM te doraDI ja che; tema pote to brahma ja che, paNa potAne azuddha mAnyo hato e ja bhrama hato. bhrama maTatAM pote brahma ja che." ema kahevuM paNa mithyA che. jo pote zuddha hoya ane tene azuddha jANe to te bhrama kharo, paNa pote kAma-krodhAdi sahita azuddha thaI rahyo che, tene azuddha jANe to te bhrama zAno? zuddha jANe to bhrama hoya. bhramathI potAne jUTho zuddha mAnavAthI zuM siddhi che? - tame kahezo ke " e kAma-krodhAdika to mananA dharma che, brahma to nyAro che." to tene pUchIe chIe ke-mana che te tAruM svarUpa che ke nahi? jo che to e kAma-krodhAdi paNa tArA ja thayA, tathA nathI to ame pUchIe chIe ke-tuM jJAnasvarUpa che ke jaDa che? jo jJAnasvarUpa che, to tane jJAna to mana vA iMdriya dvArA ja thatuM dekhAya che, enA vinA koI jJAna batAve to tene juduM tAruM svarUpa mAnIe. paNa e bhAsatuM nathI vaLI 'manajJAne' dhAtuthI 'mana' zabda utpanna thAya che. have mana to jJAnasvarUpa che, to e jJAna konuM che te batAva? paNa juduM to koI bhAsatuM nathI, vaLI jo tuM jaDa che to jJAna vinA potAnA svarUpano vicAra kevI rIte kare che? ema to bane niha. tuM kahe che ke "brahma nyAro che." paNa e nyAro brahma tuM ja che ke koI bIjo ? jo tuM ja che to tArAmAM "huM brahma chuM" evuM mAnavAvALuM jJAna che te to manasvarUpa ja che, manathI juduM nathI. have potApaNuM mAnavuM to potAnAmAM ja hoya, paNa jene juduM jANe temAM potApaNuM mAnyuM jAya nahi. tathA jo brahma manathI judo che to manarUpa jJAna e brahmamAM potApaNuM zA mATe mAne che tathA jo brahma koI bIjo ja che to tuM e brahmamAM potApaNuM zA mATe mAne che? mATe bhrama choDI ema mAna ke-jema sparzanAdi iMdriyo to zarIranuM svarUpa che-jaDa che, paNa e dvArA je jANapaNuM thAya che te AtmAnuM svarUpa che. tema mana paNa sUkSma puddagalapa2mANuono puMja che, ane te zarIranuM ja aMga Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra che, te dvArA jANapaNuM thAya che, vA kAma-krodhAdibhAva thAya che te sarva AtmAnuM svarUpa che. vizeSatA eTalI che ke jANapaNuM to nija svabhAva che, tathA kAma-krodhAdika upAdhika bhAva che, tenAthI AtmA azuddha che. jyAre avasara pAmIne kAma-krodhAdika maTaze tathA jANapaNAne mana-iMdriyone AdhInapaNuM maTaze tyAre kevaLajJAnasvarUpa AtmA zuddha thaze. e ja pramANe buddhi-ahaMkArAdi paNa jANI levAM. kAraNa ke-mana ane buddhi Adi ekArtha ja che, tathA ahaMkArAdika che te kAma-krodhAdivat upAdhikabhAva che, tene potAnAthI bhinna jANavA e bhrama che. paNa te potAne che ema jANI e upAdhikabhAvono abhAva karavAno udyama karavo yogya che. paNa jenAthI teno abhAva na thaI zake ane potAnI mahaMtatA icche, te jIva e bhAvo potAnA nathI ema TharAvI svacchede pravarte che, ane kAma-krodhAdika bhAvone vadhArI viSayasAmagrImAM vA hiMsAdi kAryomAM tatpara thAya che. vaLI ahaMkArAdikanA tyAgane paNa te anyathA mAne che. sarvane parabrahma mAnavuM, koI ThekANe potApaNuM na mAnavuM tene te ahaMkArano tyAga batAve che, paNa te mithyA che. kAraNa kekoI pote che ke nahi? jo che to potAmAM potApaNuM kema na mAnIe? tathA pote nathI to sarvane brahma koNa mAne che? mATe zarIrAdi paramAM ahaMbuddhi na karavI, tyAM kartArUpa na thavuM e ahaMkArano tyAga che. potAnAmAM ahaMbuddhi karavAmAM doSa nathI. vaLI sarvane samAna jANavA, tathA koImAM bheda na karavo, tene te rAga-dveSano tyAga batAve che. e paNa mithyA che. kAraNa ke-sarva padArtha samAna nathI. koI cetana che, koI acetana che, tathA koI kevA che, koI kevA che, tene samAna kevI rIte mAnIe? mATe paradravya iSTaaniSTa na mAnavAM e rAga-dveSano tyAga che, paNa padArthonA vizeSo jANavAmAM to kAMI doSa nathI. e ja pramANe bIjA paNa mokSamArgarUpa bhAvonI teo anyathA kalpanA kare che, vaLI evI kalpanAthI teo kuzIla seve che, abhakSyabhakSaNa kare che, varNAdi bheda karatA nathI. tathA hInakriyA Acare che, ityAdi viparItarUpa pravarte che. jyAre koI pUche tyAre kahe che ke "A to zarIrano dharma che, athavA jevuM prArabdha che tema thAya che, athavA jevI IzvaranI icchA hoya che tema thAya che, temAM amAre vikalpa na karavo." juo to kharA, pote jANavAM chatAM jUTharUpa pravarte che, tene to zarIrano dharma batAve che; jyAM pote udyamI banI kArya kare che, tene prArabdha kahe che; pote icchApUrvaka seve tene izvaranI icchA batAve che, tathA vikalpa kare ane kahe ke-amAre to vikalpa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 124 ] mokSamArga prakAzaka na karavo. paNa mAtra dharmano Azraya laI viSaya-kaSAya sevavA che mATe ja te AvI jUThI yukti banAve che. jo potAnA pariNAma kiMcit paNa temAM na meLave, to ame tenuM kartavya na mAnIe. jema pote dhyAna dharI beTho hoya, ane koI potAnA upara vastra nAkhI jAya, tyAM pote ja kiMcit paNa sukhI na thAya, to tyAM tenuM kartavya nathI e sAcuM, paNa jyAM pote vastrane aMgIkAra karI pahere, ane potAnI zItAdika vedanA maTADI sukhI thAya, tyAM jo potAnuM kartavya na mAne to e kema bane? vaLI kuzIlasevana, abhakSyabhakSaNa ityAdi kArya to pariNAma maLyA vinA thatAM ja nathI, tyAM potAnuM kartavya kevI rIte na mAnIe? jo kAma-krodhAdikano abhAva ja thayo hoya to tyAM koI kriyAomAM pravRtti saMbhave ja nahIM tathA jo kAma-krodhAdika hoya, to jema e bhAvo ghaTatA jAya tema pravRtti karavI. paNa svachaMdI banI tene vadhAravA yogya nathI. vaLI keTalAka jIvo pavanAdikanA sAdhana vaDe potAne jJAnI mAne che. tyAM iMDA-pIMgaLAsuSuSNArUpa nAsikAdhAra vaDe pavana nIkaLe, tyAM varNAdika bhedothI pavanane ja pRthvItattvAdirUpa kalpanA kare che. tenA vijJAnavaDa kaMIka sAdhanAthI nimittanuM jJAna thAya, je vaDe te jagatane iSTaaniSTa batAve ane pote mahaMta kahevaDAve, paNa e to laukika kArya che, e kAMI mokSamArga nathI. jIvone iSTa-aniSTa batAvI temanAM rAga-dveSa vadhAre ane potAne mAna-lobhAdika upajAve temAM zuM siddhi che? prANAyAmAdika sAdhana kare, pavanane caDhAvI samAdhi lagAvI kahe che, paNa e to jema naTa sAdhanAvaDe hastAdikavaDa kriyA kare che, tema ahIM paNa sAdhanAthI pavanavaDe kriyA karI. hastAdika ane pavana e to zarIranAM ja aMga che. tenI sAdhanAthI Atmahita kema sadhAya ? tuM kahIza ke "tyAM manano vikalpa maTI sukha Upaje che, ane yamane vazIbhUta-paNuM thatuM nathI." paNa e mithyA che. jema nidrAmAM cetanAnI pravRtti maTe che tema pavanasAdhanAthI ahIM cetanAnI pravRtti maTe che. tyAM manane rokI rAkhyuM che; paNa kAMI vAsanA to maTI nathI, tethI tyAM manano vikalpa maTayo na kahevAya, ane cetanA vinA sukha koNa bhogave che? tethI sukha UpajayuM na kahevAya. vaLI e sAdhanAvALA to A kSetramAM thayA che, temAM koI amara dekhAtA nathI. agni lagAvatAM tenuM maraNa thatuM dekhAya che, mATe te "yamanA vazIbhUta nathI" e kalpanA jUThI vaLI jyAM sAdhanAmAM kaMIka cetanA rahe ane tyAM sAdhanAthI zabda sAMbhaLe tene te " anAhata" zabda batAve che. te to jema vINAdikanA zabda sAMbhaLavAthI sukha mAnavuM thAya che, tema tenA sAMbhaLavAthI sukha mAnavA jevuM che. e to mAtra viSayanuM poSaNa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 125 thayuM, paNa paramArtha to kAMI paNa na Tharyo. vaLI pavananA nIkaLavA-pesavAmAM "soDuM" evA zabdanI kalpanA karI tene teo "ajapA jApa" kahe che, paNa te to jema tetaranA zabdamAM "tuM hI" zabdanI kalpanA kare che, kAMI arthane avadhArI e tetara evo zabda kahetuM nathI. tema ahIM soDuM" zabdanI kalpanA che. kAMI pavana arthane avadhArI evo zabda raheto nathI. vaLI zabdane japavA-sAMbhaLavAthI ja kAMI phaLaprApti nathI, paNa artha avadhAravAthI phalaprApti thAya che. soda" zabdano to e artha che ke "te huM chuM." have ahIM evI apekSA joIe ke " te" koNa? teno nirNaya karavo joIe. kAraNa ke- "tata" zabdane ane "yata" zabdane nityasaMbaMdha che. tethI vastuno nirNaya karI temAM ahaMbuddhi dhAravAmAM "soDuM" zabda bane che. tyAM paNa jyAM potAne potArUpa anubhave che, tyAM to "soDuM" zabda saMbhavato nathI, paNa anyane potAnuM svarUpa batAvavAmAM "so" zabda saMbhave che. jema koI puruSa potAne potArUpa jANe tyAM te "te huM chuM" evuM zA mATe vicAre? paNa koI anya jIva ke je potAne na oLakhato hoya, tathA koI potAnuM lakSaNa na oLakhato hoya, tyAre tene ema kahevAya ke-"je Avo che te huM chuM" e ja pramANe ahIM jANavuM. vaLI koI lalATa, bhamara ane nAsikAnA agrabhAva dekhavAnA sAdhanavaDe trikUTI AdinuM dhyAna thayuM kahI paramArtha mAne che. tyAM netranI pUtaLI pharavAthI koI mUrtika vastu dIThI emAM zuM siddhi che? vaLI evAM sAdhanothI kiMcit bhUta-bhaviSyAdikanuM jJAna thAya, vacanasiddha thAya, pRthvI-AkAzAdikamAM gamanAdikanI zakti utpanna thAya, vA zarIramAM ArogyAdika thAya, topaNa e badhAM laukika kAryo che. devAdikamAM evI zakti svayaM hoya che, tenAthI kAMI potAnuM bhaluM thatuM nathI, paNa bhaluM to viSayakaSAyanI vAsanA maTatAM ja thAya che. ane e to viSaya-kaSAya poSavAnA upAya che; ethI e badhAM sAdhana kAMi paNa hitakArI nathI. emAM kaSTa ghaNuM che, maraNAdi sudhI paNa thaI jAya che ane hita sadhAtuM nathI, mATe jJAnI puruSa evo vyartha kheda karatA nathI. kaSAyI jIvo ja evA sAdhanamAM lAge che. vaLI teo koIne ghaNAM tapazcaraNAdi vaDe mokSanuM sAdhana kaThaNa batAve che. tyAre koIne sugamapaNe ja mokSa thayo kahe che. uddhavAdikane parama bhakta kahI tene to tapano upadeza Apyo kahe che, tyAre vezyAdikane pariNAma vinA kevaLa nAmAdikathI ja taravuM batAve che. kAMI ThekANuM ja nathI. e pramANe teo mokSamArganuM anyathA prarUpaNa kare che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 1ra6 1 mokSamArga prakAzaka anyamatakalpita mokSamArganI mImAMsA keTalAka mokSasvarUpanuM paNa anyathA prarUpaNa kare che. tyAM mokSa aneka prakAre batAve che : eka to mokSa evo kahe che ke "vaikuMThadhAmamAM ThAkorajI ThakurANIsahita nAnA bhogavilAsa kare che, tyAM jaI prApta thAya ane temanI Tahela (sevA) karyA kare te mokSa che." paNa e to viruddha che, kAraNa ke prathama to ThAkorajI paNa saMsArIvat viSayAsakta thaI rahyA che, to jema rAjAdika che tevA ja ThAkorajI thayA. vaLI anyanI pAse sevA karAvavI thaI tyAre to ThAkorajIne parAdhInapaNuM thayuM. ane A mokSa pAmI tyAM paNa sevA karyA kare, to jevI rAjAnI cAkarI karavI, tevI A paNa cAkarI ja thaI. to tyAM parAdhInatA thatAM sukha kevI rIte hoya? tethI te paNa banatuM nathI. eka mokSa evo kahe che ke "tyAM izvaranI samAna pote thAya che." e paNa mithyA che. jo IzvaranI samAna anya paNa judAM hoya to ghaNA Izvara thatAM lokano kartA-hartA koNa Tharaze ? badhAya Tharaze to temAM judI-judI icchA thatAM paraspara virodha thAya. tathA Izvara eka ja che to samAnatA na thaI, ane tethI nyUna che tenAmAM nIcApaNAthI uccatA pAmavAnI vyAkulatA rahI, tyAre te sukhI kema hoya? jema saMsAramAM nAnA-moTA rAjAo hoya che, tema mokSamAM paNa nAnA-moTA Izvara thayA. ema paNa bane nahi. eka mokSa evo kahe che ke "vaikuMThamAM dIpakanI jevI jyoti che, tyAM e jyotamAM jyota jaI maLe che," e paNa mithyA che. kAraNa ke-dIpakanI jyoti to mUrtika-acetana che evI jyoti tyAM kema saMbhave ? vaLI jyotamAM jyota maLatAM A jyota rahe che ke nAza pAme che? jo rahe che to jyota vadhatI jaze, ane tethI jyotimAM hInAdhikapaNuM thaze tathA jo viNasI jAya che to jyAM potAnI ja sattA nAza thAya, evuM kArya upAdeya kema mAnIe? mATe ema paNa banatuM nathI. eka mokSa evo kahe che ke-"AtmA brahma ja che, mAyAnuM AvaraNa maTatAM mukti ja che." e paNa mithyA che. kAraNa ke te mAyAnA AvaraNasahita hato, tyAre brahmathI eka hato ke judo? jo eka hato to brahma ja mAyArUpa thayo, tathA jo judo hato to mAyA dUra thatAM e brahmamAM maLe che, tyAre tenuM astitva rahe che ke nahi? ja rahe to sarvajJane to tenuM astitva jAduM bhAse. eTale saMyoga thavAthI maLyA bhale kaho, paraMtu paramArthathI maLyA nathI. tathA jo astitva nathI rahetuM, to potAno ja abhAva thavo koNa icche ? mATe ema paNa banatuM nathI. vaLI eka prakAre koI mokSanuM svarUpa A pramANe paNa kahe che ke:-"buddhi Adino nAza thatAM mokSa thAya che. paNa "zarIranA aMgabhUta mana-iMdriyane AdhIna Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 127 jJAna na rahyuM'-e pramANe kahevuM to kAma-krodhAdika dUra thatAM ja bane che tathA tyAM cetanatAno abhAva paNa thayo mAnIe; to evI pASANAdi samAna jaDa avasthAne bhalI kema mAnIe ? vaLI rUDuM sAdhana karatAM to jANapaNuM vadhe che chatAM rUDuM sAdhana karatAM jANapaNAno abhAva thavo kema manAya ? lokamAM paNa jJAnanI mahattAthI jaDapaNAnI mahattA nathI. mATe e paNa banatuM nathI. e ja pramANe aneka prakAranI kalpanA vaDe teo mokSa batAve che, paNa kAMI yathArtha jANatA nathI. mAtra saMsAraavasthAnI mokSaavasthAmAM kalpanA karI potAnI icchAnusAra bole che. e pramANe vedAMtAdi matomAM anyathA nirUpaNa kare che. islAmamata saMbaMdhI vicAra vaLI e ja pramANe musalamAnonA matanuM anyathApaNuM nirUpaNa karIe chIe, jema teo brahmane sarvavyApI, eka niraMjana, sarvano kartA mAne che, tema A khudAne mAne che. jema teo avatA2 thayA mAne che, tema A pegaMbara thayA mAne che. jema teo puNya-pApanA hisAba levA tathA yathAyogya daMDAdika devA TharAve che, tema A khudAne TharAve che. jema teo gAma Adine pUjya kahe che, tema A suva2 Adine kahe che. e badhAM tiryaMcAdika ja che. jema teo IzvaranI bhaktithI mukti thavI kahe che, tema A khudAnI bhakti kahe che. jema teo koI ThekANe dayAne poSe che, tathA koI ThekANe hiMsAne poSe che tema A paNa koI ThekANe "mahara" ( -dayA ) karavI poSe che, tathA koI ThekANe " katala " karavI poSe che. jema teo koI ThekANe tapazcaraNa karavuM poSe che, tyAre koI ThekANe viSayasevana poSe che. te ja pramANe A paNa poSe che. tathA jema teo koI ThekANe mAMsa, madirA ane zikAra Adino niSedha kare che tyAre koI ThekANe uttama puruSo dvArA teno ja aMgIkAra karavo batAve che; tema A paNa teno niSedha vA aMgIkAra karavo batAve che; e pramANe aneka prakArathI temAM samAnatA che. joke nAmAdika judAM-judAM che to paNa prayojanabhUta arthanI temAM ekatA che. 66 vaLI Izvara, khudA vagere mULa zraddhAnanI to ekatA che, paNa uttarazraddhAnamAM ghaNA ja bhedo che, tyAM teothI paNa viparItarUpa viSaya-kaSAya-hiMsAdi pApanA poSaka pratyakSAdi pramANathI viruddha nirUpaNa kare che, mATe musalamAnono mata mahAviparItarUpa jANavo. e pramANe A kSetra-kALamAM je je matonI ghaNI pravRtti che tenuM mithyApaNuM darzAvyuM. prazna:- jo e mato mithyA che, to moTA moTA rAjAdiko vA moTA vidyAvAna e matomAM kevI rIte pravarte che? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 128 ] mokSamArga prakAzaka uttara- jIvone mithyAvAsanA anAdithI che, have e matomAM mithyAtvanuM ja poSaNa che, vaLI jIvone viSaya-kapAyarUpa kAryonI icchA varte che ane temAM viSaya-kapAyarUpa kAryonuM ja poSaNa che, tathA rAjAdiko ane vidhAvAnonuM evA dharmamAM viSaya-kaSAyarUpa prayojana siddha thAya che, ane jIva to lokaniMdyapaNAne paNa ulaMghI pApa paNa jANIne te je kAryo karavA icche te kAryo karatAM koI dharma batAve to evA dharmamAM koNa na joDAya? tethI e dharmonI pravRtti vizeSa prazna-e dharmamatomAM paNa virAgatA ane dayA ityAdika kahyAM che? uttaraH- jema jhamaka ApyA vinA khoTuM dravya (nANuM ) cAle nahi, tema sAca meLavyA vinA jUTha cAle nahi paraMtu sarvanA hitarUpa prayojanamAM viSaya-kaSAyanuM ja poSaNa karyuM che. jema gItAmAM upadeza ApIne yuddha karAvavAnuM prayojana pragaTa karyuM, tathA vedAMtamAM zuddhanarUpaNa karI svacchaMdI thavAnuM prayojana darzAvyuM, tema anya paNa jANavuM. vaLI A kALa to nikRSTa che tethI A kALamAM nikRSTadharmanI ja pravRtti vizeSa hoya che. juo! A kALamAM musalamAna ghaNA pradhAna thaI gayA ane hiMduo ghaTI gayA, tathA hiMduomAM paNa anya to vadhI gayA ane jaino ghaTI gayA, e badho kALano doSa che. e pramANe A kSetramAM, A kALamAM mithyAdharmanI pravRtti ghaNI jovAmAM Ave che. anyamata nirUpita tattva vicAra have paMDitapaNAnA baLathI kalpita yuktivaDe judA-judA mata sthApita thayA che, temAM je tattvAdika mAne che, tenuM nirUpaNa karIe chIe. sAMkhyamata sAMkhyamatamAM pacIsa tattva mAne che, te ahIM kahIe chIe-sattva, raja ane tama: e traNa guNa kahe che. sattvavaDe prasAda (prasannatA) thAya che, rajoguNavaDe cittanI caMcaLatA thAya che, tathA tamoguNavaDa mUDhatA thAya che ityAdi lakSaNa teo kahe che. e rUpa avasthAnuM nAma prakRtti che. tenAthI buddhi Upaje che, tenuM ja nAma mahatattva che. tenAthI ahaMkAra Upaje che. ahaMkArathI soLa mAtrA thAya che, pAMca jJAnaindriya thAya che-sparzana, rasanA, ghANa, cakSu ane zrota tathA eka mana thAya che, pAMca karmendriya thAya che-vacana, paga, hAtha, gudA ane liMga, pAMca tanmAtrA thAya che-rUpa, rasa, gaMdha, sparza ane zabda. vaLI rUpathI agni, rasathI jaLa, gaMdhathI pRthvI, sparzathI pavana, zabdathI AkAza e pramANe thayAM kahe che. e rIte covIsa tattva to prakRtisvarUpa che, enAthI bhinna nirguNa kartA-bhoktA puruSa eka che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 129 e pramANe pacIsa tattva kahe che, paNa e kalpita che. kAraNa ke e rAjasAdi guNa Azraya vinA kevI rIte hoya? eno Azraya to cetanadravya ja saMbhave che. vaLI enAthI buddhi thaI kahe che, paNa buddhi nAma to jJAnanuM che, koI jJAnaguNadhArI padArthamAM ja e thatI dekhAya che, to enAthI jJAna thayuM kema manAya? ahIM koI kahe ke "buddhi judI che ane jJAna juduM che" to mana to AgaLa soLa mAtrAmAM kahyuM, tathA jJAna juduM kahezo to buddhi konuM nAma TharAvazo? vaLI tenAthI ahaMkAra thayo kahyo, have para vastumAM "huM karuM chuM" evuM mAnavAnuM nAma ahaMkAra che, paNa sAkSIbhUtapaNe jANavAthI to ahaMkAra thato nathI, to te jJAna vaDe Upajyo kema kahevAya? vaLI ahaMkAra vaDe soLa mAtrA UpajI kahI. temAM pAMca jJAnendriyo kahI, have zarIramAM netrAdi AkArarUpa dravyaidriyo che, te to pRthvI Adiva dekhAya che, ane anya varNAdikane jANavArUpa bhAvaIdriya che te jJAnarUpa che, tyAM ahaMkAranuM zuM prayojana che? zuM ahaMkAra buddhirahita koIne dekhAya che? to ahaMkAra vaDe nIpajavAM kema saMbhave ? vaLI mana kahyuM, paNa e mana iMdriyavat ja che. kAraNa ke dravyamana zarIrarUpa che, tathA bhAvamana jJAnarUpa che. pAMca karmendriyo kahI, paNa e to zarIranAM ja aMga che, mUrtika che. amUrtika ahaMkArathI tenuM UpajavuM kevI rIte manAya ? vaLI pAMca ja karmendriyo nathI, paNa zarIranAM badhAMya aMgo kAryakArI che. tathA varNana to sarvajIvAzrita che, kevaLa manuSyaparyAyAzrita ja nathI, tethI sUMDha-pUMcha ityAdi aMga paNa karmendriyo ja che. to ahIM pAMcanI ja saMkhyA kema kaho cho ? vaLI sparzAdika pAMca tanmAtrA kahI, paNa rUpAdika kAMI judI vastu nathI, e to paramANuothI tanmaya guNa che, to e judA kevI rIte nIpajyA? vaLI ahaMkAra to amUrtika jIvano pariNAma che, tethI e mUrtika guNa tenAthI nIpajyo kevI rIte mAnIe? tathA e pAMcethI agni Adi nIpajyA kahe che, te paNa pratyakSa jUTha che, kAraNa kerUpAdika ane agni Adine sahabhUta guNaguNIsaMbaMdha che, mAtra kahevAmAM bhinnatA che; paNa vastumAM bheda nathI. koI prakAre koI judA thatA bhAsatA nathI, kahevAmAtra vaDe ja temAM bheda upajAvIe chIe, to rUpAdika vaDe agni Adi UpajyA kevI rIte mAnIe? kahevAmAM paNa guNImAM guNa che, paNa guNathI guNI nIpajyo kevI rIte manAya ? vaLI e sarvathI bhinna eka puruSa kahe che, paNa tenuM svarUpa avaktavya kahI kAMI pratyuttara karatA nathI, to koNa samaje ? jo pUchIe ke-te kevo che? kayAM che? kevI rIte kartAhartA che? te batAva. je batAve temAM vicAra karatAM anyathApaNuM bhAse. e pramANe sAMkhyamatamAM kahelAM kalpita tattva mithyA jANavAM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 130 ] mokSamArga prakAzaka vaLI teo puruSane prakRtithI bhinna jANavAnuM nAma mokSamArga kahe che; paNa prathama to prakRti-puruSa koI che ja nahi. tathA kevaLa jANavAmAtrathI to siddhi thatI nathI, paNa jANapaNA vaDa rAgAdika maTADatAM siddhi thAya che. kevaLa jANavAmAtrathI to kAMI rAgAdika ghaTe nahi, kAraNa ke-prakRtinuM kartavya mAne ane pote akartA rahe, tyAre rAgAdi zA mATe ghaTADe? mATe e mokSamArga nathI. vaLI prakRtithI puruSanuM bhinna thavuM tene mokSa kahe che. have pacIsa tattvomAM covIsa tattva to prakRti saMbaMdhI kahyAM ane eka puruSa bhinna kahyo, have te to judo ja che. koI jIvapadArtha e pacIsa tattvomAM kahyo ja nathI, vaLI puruSane ja prakRtino saMyoga thatAM jIvasaMjJA thAya che, to judA-judA puruSa prakRti sahita che, temAM pAchaLathI sAdhana vaDe koI puruSa prakRti rahita thAya che ema siddha thayuM, puruSa eka to na Tharyo. vaLI prakRti e puruSanI bhUla che ke koI vyaMtarIvat judI ja che? ke je jIvane AvI vaLage che? jo tenI bhUla che, to prakRtithI iMdriyAdika vA sparzAdika tattva UpajyAM kevI rIte mAnIe? tathA jo judI che, to te paNa eka vastu thaI, sarva kartavya tenuM TharyuM, puruSanuM kAMI kartavya ja rahyuM nahi, pachI upadeza zA mATe Apo cho ? e pramANe mokSamArgapaNuM mAnavuM mithyA che. vaLI tyAM pratyakSa, anumAna ane Agama traNa pramANa kahe che, paNa tenA satyaasatyano nirNaya jainanA nyAyagraMthothI jANavo. e sAMkhyamatamAM koI to izvarane mAnatA nathI, koI eka puruSane Izvara mAne che, koI zivane tathA koI nArAyaNane deva mAne che. ema teo potAnI icchAnusAra kalpanA kare che, kAMI nizcaya nathI. e matamAM koI jaTA dhAraNa kare che, koI coTI rAkhe che, koI muMDita thAya che. tathA koI kaththaI vastra pahere che. ityAdika aneka prakAranA veSadhArI tattvajJAnanA AzrayavaDe potAne mahaMta kahevaDAve che. te pramANe sAMkhyamata nirUpaNa karyuM. zivamata zivamatamAM taiyAyika ane vaizeSika evA be bheda che. naiyAyikamata tyAM naiyAyikamAM pramANa, prameya, saMzaya, prayojana, daSTAMta, siddhAMta, avayava, tarka, nirNaya, vAda, jalpa, vitaMDA, hetvAbhAsa, chala, jAti ane nigrahasthAna-e soLa tattva kahe che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 131 pratyakSa, anumAna, zabda ane upamA e cAra prakAranA pramANa kahe che; AtmA, deha, artha ane buddhi ityAdine prameya kahe che: "A che tenuM nAma saMzaya che; jenA arthe pravRtti thAya te prayojana che; jene vAdI-prativAdI mAne te daSTAMta che, daSTAMta vaDe jene TharAvIe te siddhAMta che; anumAnanAM pratijJA Adi pAMca aMga te avayava che, saMzaya dUra thatAM koI vicArathI ThIka thAya te tarka che, te pachI pratItirUpa jANavuM thAya te nirNaya che, AcArya-ziSyamAM pakSa-pratipakSa vaDe abhyAsa te vAda che, jANavAnI icchArUpa kathAmAM je chala-jAti Adi dUSaNa te jalpa che, pratipakSa rahita vAda te vitaMDA che, sAcA hetu nahi evA asiddha Adi bheda sahita te hetvAbhAsa che, chalapUrvaka vacana te chala che, kharAM dUSaNa nathI evA dUSaNAbhAsa te jAti che, ane jenAthI paravAdIno nigraha thAya te nigrahasthAna che. e pramANe saMzayAdi tattva kahe che, paNa e koI vastusvarUpa tattva to nathI-jJAnano nirNaya karavAne vA vAda vaDe pAMDitya pragaTa karavAnA kAraNabhUta vicArone tattva kahe che, paNa enAthI paramArthakArya kevI rIte thAya ? kAma-krodhAdi bhAvone maTADI nirAkuLa thavuM e kArya che. have e prayojana to ahIM kAMI paNa dekhADayuM ja nahi. pAMDityanI aneka yuktio banAvI, e paNa eka cAturya che. tethI e tattva tattvabhUta nathI. tame kahezo ke "ene jANyA vinA prayojanabhUta tattvano nirNaya karI zakAto nathI, mATe ene tattva kahe che." have evI paraMparA to vyAkaraNavALA paNa kahe che ke-vyAkaraNa bhaNavAthI arthano nirNaya thAya che, tathA bhojanAdikanA adhikArI paNa kahe che ke-bhojana karavAthI zarIranI sthiratA thatAM tattvanirNaya karavAne samartha thAya, paNa evI yukti kAryakArI nathI. ahIM jo ema kahezo ke "vyAkaraNa-bhojanAdika to avazya-tattvajJAnanAM kAraNa nathI, e to laukika kArya sAdhavAnAM kAraNa che." to jema e che tema kahelAM tattvo paNa laukika kArya sAdhavAnAM ja kAraNo che. jema iMdriyAdikathI jANavAne pratyakSAdi pramANa kahe che vA sthANupuruSAdimAM saMzayAdikanuM nirUpaNa karyuM. tethI jene jANavAthI kAma-krodhAdika avazya dUra thAya, nirAkuLatA Upaje te ja tattva kAryakArI che. tame kahezo ke "prameya tattvamAM AtmAdikano nirNaya thAya che, tethI te kAryakArI che, paNa prameya to badhIya vastuo che, pramItino viSaya nathI evI koI paNa vastu nathI, mATe prameyane tattva zA mATe kahyuM? AtmA Adi tattva kahevAM hatAM. vaLI AtmAdikanuM svarUpapaNuM anyathA prarUpaNa karyuM che, ema pakSapAta rahita vicAra karavAthI bhAse che. jema ke-AtmAnA be bheda teo kahe che:-paramAtmA ane jIvAtmA. have paramAtmAne sarvano kartA kahe che, tyAM teo evuM anumAna kare che ke " A Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 13ra ] mokSamArga prakAzaka jagata kartA vaDe nIpajyuM che, kAraNa ke e kArya che; je kArya che te kartA vaDa nIpaje che, jemakeghaTAdika." paNa e anumAnAbhAsa che. kAraNa ke-ahIM anumAnAntara saMbhave che. A jagata samasta kartA vaDa nIpajyuM nathI, kAraNa ke-emAM koI kAryarUpa padArtho paNa che. ane je akArya che, te kartA vaDa nIpajyA nathI, jema ke sUryabiMbAdika. aneka padArthonA samudAyarUpa jagatamAM keTalAka padArtho kRtrima che, ke je manuSyAdika vaDe karavAmAM Ave che. tathA keTalAka akRtrima che, jeno koI kartA nathI. e pratyakSAdi pramANathI agocara che, tethI Izvarane kartA mAnavo mithyA vaLI teo jIvAtmAne pratyeka bhinna-bhinna kahe che, te to satya che, paraMtu mokSa gayA pachI paNa temane bhinna ja mAnavA yogya che. vizeSa to prathama kahyuM ja che. e ja pramANe teo anya tattvone paNa mithyA prarUpe che. pramANAdikanuM svarUpa paNa anyathA kahyuM che, te jainagraMthothI parIkSA karatAM bhAse che. e pramANe naiyAyikamatamAM kahelAM tattva kalpita jANavAM. vaizeSikamata vaizeSikamatamAM-"dravya, guNa, karma, sAmAnya, vizeSa ane samavAya-e cha tattvo kahe che. temAM dravyatattva-pRthvI, jala, agni, pavana, AkAza, kAla, dizA, AtmA ane mana e nava prakAre che. tyAM pRthvI, jaLa, agni ane pavananA paramANu bhinna bhinna che ane te nitya che, tenAthI kAryarUpa pRthvI Adi thAya che te anitya che. paNa ema kahevuM pratyakSAdikathI viruddha che, kAraNa ke-iMdhanarUpa pRthvI AdinA paramANu agnirUpa thatAM joIe chIe, agninAM paramANunI rAkharUpa pRthvI thatI joIe chIe, tathA jaLanAM paramANu muktAla (motI) rUpa pRthvI thatAM joIe chIe. tuM kahIza ke "e paramANu jatAM rahe che ane bIjAM ja paramANu te rUpa thAya che." paNa pratyakSane tuM asatya TharAve che. koI evI prabaLa yukti kahe to ame e ja pramANe mAnIe, paraMtu kevaLa kahevA mAtrathI ja ema Thare nahi. tethI ke-sarva paramANuonI eka pudgalarUpa mUrtikajAti che, te pRthvI Adi aneka avasthArUpe pariName che. vaLI teo e pRthvI AdinuM koI ThekANe juduM zarIra TharAve che, te paNa mithyA ja che, kAraNa tenuM koI pramANa nathI. pRthvI Adi to paramANupiMDa che, enuM zarIra anya ThekANe, ane e anya ThekANe ema saMbhavatuM ja nathI, tethI e mithyA che. vaLI jyAM padArtha aTake nahi evuM je polANa, tene teo AkAza kahe che, tathA kSaNa-paLa Adine kALa kahe che. have e baMne avastu ja che. paNa sattArUpa padArtha nathI, mAtra Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 133 padArthonAM kSetra-pariNamana Adikano pUrvApara vicAra karavA mATe enI kalpanA kare che. vaLI " dizA" e paNa kAMI che nahi. AkAzamAM khaMDakalpanA vaDe dizA mAne che. vaLI AtmA be prakAranA kahe che, paNa tenuM nirUpaNa pahelAM karyuM che. mana koI judo padArtha nathI. bhAvamana to jJAnarUpa che ane te AtmAnuM svarUpa che, tathA dravyamana paramANuono piMDa che ane te zarIranuM aMga che. e pramANe e dravyo kalpita jANavAM. vaLI teo guNa covIsa kahe che-sparza, rasa, gaMdha, varNa, zabda, saMkhyA, vibhAga, saMyoga, parimANa, pRthakatva, paratva, aparatva, buddhi, sukha, du:kha, icchA, dharma, adharma, prayatna, saMskAra, draSa. snigdha, gurutva ane dravyatva. have temAM sparzAdika guNa to paramANuomAM hoya che, paraMtu pRthvIne gaMdhavatI ja kahevI, tathA jaLane zItasparzavAna kahevuM, ityAdi mithyA che. kAraNa ke-koI pRthvImAM gaMdhanI mukhyatA bhAsatI nathI, tathA koI jaLa USNa paNa jovAmAM Ave che.-ityAdika pratyakSAdikathI viruddha che. vaLI teo zabdane AkAzano guNa kahe che, e paNa mithyA che. kAraNa ke-bhIMta ityAdikathI zabda rokAya che mATe te mUrtika che, ane AkAza to amUrtika sarvavyApI che; bhIMtamAM AkAza rahe ane zabdaguNa temAM praveza karI zake nahi e kema bane? vaLI saMkhyAdika che, kAMI vastumAM to nathI, paNa anya padArthanI apekSAe anya padArthanA hInAdhikapaNAne jANavA mATe potAnA jJAnamAM saMkhyAdikanI kalpanA vaDe vicAra karIe chIe. vaLI buddhi Adi che te AtmAnuM pariNamana che. tyAM "buddhi" nAma to jJAnanuM che. ane te AtmAno ja guNa che, tathA "mana" nAma che, paNa tene to dravyomAM kahyuM ja hatuM, to ahIM tene guNa zA mATe kahyo? vaLI sukhAdika che, te AtmAmAM kadAcit ja hoya che, tethI e guNa AtmAnA lakSaNabhUta to nathI, paNa avyAptapaNAthI lakSaNAbhAsa che. snigdhAdi to pudgalaparamANamAM hoya che, ane snigdha, gurutva ityAdi to sparzana-Idriya vaDe jANIe chIe, tethI e sparzanaguNamAM garbhita thayAM, judAM zA mATe kaho cho ? vaLI dravyatvaguNa jaLamAM kahyo, paNa ema to agni AdimAM paNa Urdhvagamanatva Adi hoya che, to kAM to e badhA kahevA hatA, agara to sAmAnyamAM garbhita kahevA hatA? e pramANe e guNo kahyA te paNa kalpita che. vaLI teo-ullepaNa, avakSepaNa, AkuMcana, prasAraNa ane gamana e pAMca prakAranAM karma kahe che. paNa e to zarIranI ceSTAo che. tene judAM kahevAno zo artha ? vaLI eTalI ja ceSTAo hotI nathI, ceSTA to ghaNA ja prakAranI thAya che. vaLI emane judI tattvasaMjJA kahI, paNa kAM to judA padArtha hoya to tene judAM tattva kahevAM hatAM, agara kAM to kAma-krodhAdi maTADavAmAM e vizeSa prayojanabhUta hoya, to tattva kahevAM hatAM, paNa ahIM to e baMne nathI, jema tema kahevuM hoya to pASANAdikanI paNa aneka avasthAo Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 134 ] mokSamArga prakAzaka thAya che, to tene paNa kahyA karo, paNa tethI kAMI sAdhya nathI. vaLI "sAmAnya be prakAre che-para ane apara. tyAM "para" to sattArUpa che, tathA apara" dravyavAdirUpa che. vaLI nityadravyamAM jenI pravRtti hoya te vizeSa che. ayutasiddhi saMbaMdhanuM nAma samavAya che." have e sAmAnyAdika to ghaNAne eka prakAra vaDe eka vastumAM bhedakalpanA vaDe, tathA bhedakalpanA apekSAe saMbaMdha mAnavA vaDe potAnA vicAromAM ja thAya che, paNa koI judA padArtho to nathI. vaLI ene jANavAthI kAma-krodhAdika maTADavArUpa vizeSa prayojananI paNa siddhi thatI nathI, tethI ene tattva zA mATe kaho cho? jo e ja pramANe tattva kahevAM hatAM to prameyatvAdi vastunA anaMta dharmo che, vA saMbaMdha-AdhArAdi kArakonA aneka prakAra vastumAM saMbhave che, eTale kAM to e badhA kahevA hatA athavA kAM to prayojana jANI kahevA hatA. tethI e sAmAnyAdika tattva paNa teo vRthA ja kahe che. e pramANe vaizeSiko vaDe kahelAM tattva kalpita jANavAM. vaLI teo be ja pramANa mAne che, pratyakSa ane anumAna. paNa enA satya-asatyano nirNaya jainanA nyAyagraMthothI jANavo. vaLI taiyAyiko to kahe che ke "viSaya, iMdriya, buddhi, zarIra, sukha, duHkha e sarvanA abhAvathI AtmAnI je sthiti, te mokSa che," ane vaizeSiko kahe che ke-covIsa guNomAMthI buddhi Adi nava guNono abhAva thavo te mokSa che. ahIM buddhino abhAva kahyo paNa buddhi nAma te jJAnanuM che ane jJAnanuM adhikaraNapaNuM e AtmAnuM lakSaNa kahyuM hatuM. have jJAnano abhAva thatAM. lakSaNano abhAva thavAthI lakSyano paNa abhAva thatAM, AtmAnI sthiti kevI rIte rahI? tathA jo buddhi nAma mananuM che, to bhAvamana jJAnarUpa ja che, ane dravyamana zarIrarUpa che. have mokSa thatAM dravyamanano saMbaMdha avazya chUTe che, eTale jaDa evA dravyamananuM nAma buddhi kevI rIte hoya? vaLI manavat ja indriyo paNa jANavI. tathA ja viSayano abhAva thAya, vA spardhAdika viSayonuM jANavuM maTe, to jJAna konuM nAma TharAvazo? tathA e viSayano abhAva thaze, to lokano paNa abhAva thaze. vaLI tyAM sukhano abhAva kahyo; paNa sukhanA ja arthe to upAya karIe chIe to teno jyAM abhAva hoya, te upAdeya kevI rIte hoya? tathA AkuLatAmaya indriyajanita sukhano tyAM abhAva kaho to e satya che, kAraNa ke nirAkuLatA-lakSaNa atIndriyasukha to tyAM saMpUrNa saMbhave che, tethI tyAM sukhano abhAva nathI. vaLI 1. AptamImAMsA (-devAgama stotra), yukatpAnuzAsana, aSTasahastrI, nyAyavinizcaya, siddhivinizcaya, pramANasaMgraha, tattvArthaslokavArtika, rAjavArtika, prameyakamalamArtaDa ane nyAyakumudacaMdrodaya Adi dArzanika granthothI jANavuM joIe. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 135 zarIra, duHkha ane dveSAdikano tyAM abhAva kahe che, te satya che. vaLI zivamatamAM kartA nirguNaIzvara ziva che, tene deva mAne che. tenA svarUpanuM anyathApaNuM pUrvokta prakArathI jANavuM. temAM bhasma, kopIna, jaTA, janoI ityAdi cita sahita veSa hoya che, tenA AcArAdibhedathI cAra prakAra che:-zaiva, pAzupata, mahAvratI ane kAlamukha. e badhA rAgAdika sahita che, mATe te suliMga nathI. e pramANe zivamatanuM nirUpaNa karyu. have mImAMsakamatanuM svarUpa kahIe chIe. mImAMsakamata-nirAkaraNa mImAMsakanA be prakAra che: brahmavAdI ane karmavAdI. temAM brahmavAdI to "A sarva brahma che, bIjuM kAMI nathI"--e pramANe vedAMtamAM advaita brahmane nirUpaNa kare che. teo "AtmAmAM lIna thavuM te mukti" kahe che. enuM mithyApaNuM pUrve darzAvyuM che te vicAravuM. tathA karmavAdI-kriyA, AcAra ane yajJAdika kAryonA kartavyapaNAnuM prarUpaNa kare che paNa e kriyAomAM rAgAdikano sadbhAva hovAthI e kAryo koI kAryakArI nathI. vaLI tyAM "bhaTTa" ane "prabhAkara" vaDe karelI be paddhati che. temAM bhaTTa to pratyakSa, anumAna, veda, upamA, athapatti ane abhAva e cha pramANa mAne che ane prabhAkara abhAva vinA pAMca ja pramANa mAne che, paNa tenuM satyAsatyapaNuM jainazAstrothI jANavuM. vaLI tyAM pakarma sahita, brahmasUtranA dhAraka ane zUdraannAdikanA tyAgI, gRhasthAzrama che nAma jenuM, evA bhaTTa che, tathA vedAMtamAM yajJopavIta rahita, vipraannAdikanA grAhaka ane bhAgavata che nAma jemanuM, temanA cAra prakAra che-kuTIcara, bahUdaka, haMsa ane paramahaMsa. have e kaMIka tyAga vaDe saMtuSTa thayA che, paraMtu jJAna-zraddhAnanuM mithyApaNuM ane rAgAdikano sadbhAva temane hoya che, tethI e veSa kAryakArI nathI. jaiminIyamata-nirAkaraNa jaiminIyamatamAM ema kahe che ke "sarvajJadeva koI che nahi; vedavacana nitya che; tenAthI yathArtha nirNaya thAya che; mATe pahelAM vedapATha vaDe kriyAmAM pravartavuM evuM "nodanA" (preraNA) che lakSaNa jenuM, evA dharmanuM sAdhana karavuM. jema kahe che ke-"sva:vAmone ya-svargAbhilASI agnine pUje," ityAdi teo nirUpaNa kare che. ahIM pUchIe chIe ke-zaiva, sAMkhya, naiyAyikAdika badhA vedane mAne che, ane tame paNa mAno cho, to tamArA ane teo badhAnA tattvAdika nirUpaNamAM paraspara viruddhatA dekhAya che, tenuM zuM kAraNa? vedamAM ja koI ThekANe kaMI ane koI ThekANe kaMI nirUpaNa karyuM, Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 136 ] mokSamArga prakAzaka to tenI pramANatA kevI rIte rahI ? tathA jo matavALA ja evuM nirUpaNa kare che to tame paraspara jhaghaDI, nirNaya karI, ekane vedanA anusAra tathA anyane vedathI viruddha TharAvo. amane to ema bhAse che ke-vedamAM ja pUrvApara viruddhatA sahita nirUpaNa che, tethI teno potapotAnI icchAnusAra artha grahaNa karI judAjudA matanA adhikArI thayA che. have evA vedane pramANa kevI rIte mAnIe? vaLI agni pUjAvAthI svarga thAya, paNa agnine manuSyathI uttama kema mAnIe? e to pratyakSaviruddha che. e svargadAtA kevI rIte hoya? e ja pramANe anya vedavacana paNa pramANaviruddha che. vaLI vedamAM brahma kahyo che, to sarvajJa kema mAnatA nathI? ityAdi prakArathI jaiminIyamata kalpita jANavo. bauddhamata-nirAkaraNa bauddhamatamAM cAra Aryasatya prarUpaNa kare che-duHkha, Ayatana, samudAya ane mArga. tyAM saMsArIne baMdharUpa te du:kha che. tenA pAMca prakAra che-vijJAna, vedanA, saMjJA, saMskAra ane rUpa. rUpAdikane jANavuM te vijJAna che, sukha-du:khane anubhavavuM te vedanA che, sUtelAnuM jAgavuM te saMjJA che, bhaNelAne yAda karavuM te saMskAra che, tathA rUpane dhAraNa karavuM te rUpa che. have ahIM vijJAnAdikane du:kha kahyuM te mithyA che, kAraNa ke-du:kha to kAma-krodhAdika che, jJAna kAMI du:kha nathI. pratyakSa joIe chIe ke-koI ne jJAna thoDuM che, paNa krodha-lobhAdika ghaNA che, to te du:khI che, tathA koIne jJAna ghaNuM che paNa krodha-lobhAdika alpa che, vA nathI, to te sukhI che. tethI vijJAnAdika du:kha nathI. vaLI Ayatana bAra kahe che-pAMca iMdriyo, tenA zabdAdika pAMca viyo, eka mana ane eka dharmAyatana. have e Ayatana zA mATe kahe che? kAraNa ke teo sarvane kSaNika kahe che. to tenuM zuM prayojana che? vaLI jenAthI rAgAdikano samUhuM nIpaje, evo AtmA ane AtmIya e che nAma jenuM, te samudAya che. tyAM ahaMrUpa AtmA ane mamarUpa AtmIya jANavA. paNa tene kSaNika mAne che eTale ene kahevAnuM paNa kAMI prayojana nathI. tathA sarva saMskAra kSaNika che. evI je vAsanA te mArga che. have ghaNA kALa sudhI sthAyI hoya, evI keTalIka vastuo pratyakSa joIe chIe. tame kahezo ke-eka 1. duHkhamAyatanaM caiva tata: samudayo mtH| mArgazcetyasya ca vyAkhyA krameNa shruuytaamtH|| 36 / / 2. dukhaM saMsAriNaH skaMdhAste ca pNnycprkiirtitaaH| vijJAnaM vedanA saMjJA saMskAro rUpameva c|| 37 / / vi. vi. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 137 avasthA rahetI nathI te to ame paNa mAnIe chIe. sUkSma paryAya kSaNasthAyI che. vaLI e vastuno ja nAza mAno, to e nAza thato dekhAto nathI, to ame kevI rIte mAnIe? kAraNa ke-bALa, vRddhAdi avasthAmAM eka AtmAnuM astitva jaNAya che. jo te eka nathI, to pahelAM ane pachInA kAryano eka kartA kema mAne che? tuM kahIza ke-" saMskArathI ema che." to e saMskAra kone che? jene (e saMskAra) che te nitya che ke kSaNika? jo nitya che, to sarva kSaNika zAthI kahe che? tathA jo kSaNika che. to jeno AdhAra ja kSaNika che, te saMskAronI paraMparA kevI rIte kahe che? vaLI sarva kSaNika thayuM tyAre pote paNa kSaNika thayo, to tuM evI vAsanAne mArga kahe che, paNa e mArganA phaLane pote to pAmato ja nathI, to pachI e mArgamAM zA mATe pravarte che? vaLI tArA matamAM nirarthaka zAstra zA mATe karyAM? kAraNa ke-upadeza to kAMI kartavya vaDe phaLa pAmavA mATe ApIe chIe. e pramANe A mArga paNa mithyA che. vaLI rAgAdika jJAnasaMtAnavAsanAno uccheda arthAt nirodha, tene mokSa kahe che. paNa kSaNika thayo tyAre mokSa kone kahe che? rAgAdikano abhAva thavo ame paNa mAnIe chIe, paNa potAnA jJAnAdika svarUpano abhAva thatAM to potAno abhAva thAya, to teno upAya karavo hitakArI kema hoya ? hitAtino vicAra karavAvALuM to jJAna ja che, to potAnA abhAvane jJAnI hita kema mAne? bauddhamatamAM pratyakSa ane anumAna e be ja pramANa mAne che. paNa tenA satyA-satyanuM nirUpaNa jainazAstrothI jANavuM. jo e be ja pramANa che, to temanA zAstra apramANa thayAM to tenuM nirUpaNa zA mATe karyuM? kAraNa ke-pratyakSa anumAna to jIva pote ja karI leze, tame zAstra zA mATe banAvyAM? vaLI teo sugatane deva mAne che, ane tenuM nagna vA vikriyArUpa svarUpa sthApe che, je viTaMbaNArUpa che. kamaMDaLa ane raktAMbaranA dhAraka, pUrvAlakALamAM bhojana karanAra, ityAdi liMgarUpa bauddhamatanA bhikSuka hoya che, paNa kSaNikane veSa dhAravAnuM prayojana zuM? paraMtu mahaMtatA mATe kalpita nirUpaNa karavuM vA veSa dhAravuM thAya che. pramANe bauddha che, tenA cAra prakAra che-vaibhASika, sautrAMtika, yogAcAra ane mAdhyamika. temAM vaibhASika-jJAnasahita padArtha mAne che, sautrAMtika-pratyakSa dekhAya che te ja che, e sivAya kaMI nathI, ema mAne che, yogAcAra-AcArasahita buddhine mAne che, tathA mAdhyamapadArthanA Azraya vinA jJAnane ja mAne che. teo mAtra potapotAnI kalpanA kare che, paNa vicAra karatAM temAM kAMI ThekANAnI vAta nathI. e pramANe bauddhamatanuM nirUpaNa karyuM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 138 ] mokSamArga prakAzaka cArvAkamata-nirAkaraNa "koI sarvajJadeva, dharma, adharma, mokSa, paraloka ane pApa-puNyanuM phaLa che ja nahi. A iMdriyagocara je kaMI che te ja loka che"--ema cArvAka kahe che. tene pUchIe chIe ke-sarvajJadeva A kALa-kSetramAM nathI ke sarvakALa-kSetramAM nathI? A kALa-kSetramAM to ame paNa mAnatA nathI, paNa sarvakALa-kSetramAM nathI, evuM sarvajJa vinA jANavuM kone thayuM? je sarva kALa kSetrane jANe te ja sarvajJa, tathA nathI jANato. to niSedha kevI rIte kare che ? vaLI dharma-adharma lokamAM prasiddha che, jo e kalpita hoya to sarvajanasuprasiddha kevI rIte hoya? dharma-adharmarUpa pariNati thatI paNa joIe chIe, ane tenAthI vartamAnamAM ja sukhIduHkhI thatA joIe chIe, to tene kema na mAnIe? mokSanuM hovuM anumAnamAM Ave che, kAraNa ke-krodhAdika doSa koImAM ochA che, koImAM vadhAre che, tethI jANIe chIe ke-koImAM enI nAsti paNa thatI haze. tathA jJAnAdika guNo koImAM ochA ne koImAM vadhAre dekhAya che, tethI jANIe chIe ke-koIne saMpUrNa paNa thatA haze e pramANe jene sarva doSonI hAni tathA guNonI prApti hoya te ja mokSa avasthA che. vaLI puNya-pApanuM phaLa paNa joIe chIe, juo-koI udyama kare topaNa daridrI rahe che, tyAre koIne svayaM lakSmI thAya che. tathA koI zarIrano yatna kare topaNa rogI rahe che, tyAre koIne vinA yatna paNa roga maTI jAya che-nIrogatA rahe che. ityAdi pratyakSa joIe chIe. have enuM kAraNa koI to haze? je enuM kAraNa che, te ja puNya-pApa che. vaLI paraloka pratyakSa-anumAnathI bhAse che. vyaMtarAdika che te evuM kahetA jovAmAM Ave che, "huM amuka hato, te deva thayo chuM" tuM kahIza ke "e to pavana che," paNa ame to "huM chuM" ityAdi cetanAbhAva jenA Azraye hoya, tene ja AtmA kahIe chIe. have tenuM nAma tuM pavana kahe che, paNa pavana to bhIMta AdivaDa aTake che, paraMtu AtmA to dAyo ke baMdha karyo chatAM paNa aTakato nathI, tethI tene pavana kema manAya ? tathA jeTalo iMdriyagocara che teTalo ja tuM loka kahe che, paNa tArI iMdriyagocara to thoDA ja yojananA dUravartI kSetra ane thoDA sarakhA atIta-anAgata kAla arthAt eTalA paNa kSetrakALavartI padArtho thaI zakatA nathI, ane dUradezanI vA ghaNAkALanI vAto paraMparAgata sAMbhaLIe chIe. mATe sarvanuM jANavuM tane nathI, to tuM ATalo ja loka kevI rIte kahe che? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 139 vaLI cArvAka matamAM kahe che ke "pRthvI, apa, teja, vAyu ane AkAza maLatAM cetanA thaI Ave che. have maryA pachI pRthvI Adi to ahIM rahyAM, ane cetanAvAna padArtha gayo te vyatarAdika thayo, eTale pratyakSa te jAdA-jAdA joIe chIe. vaLI eka zarIramAM pRthvI Adi to bhinna-bhinna bhAse che, ane cetanA eka bhAse che. have jo pRthvI AdinA AdhAre cetanA hoya to hADa, lohI, ucchavAsAdine paNa judI judI ja cetanA Thare tathA hAtha vagere kApatAM jema tenI sAthe varNAdika rahe che, tema cetanA paNa rahe. vaLI ahaMkArabuddhi to cetanAne che. have pRthvI AdirUpa zarIra to ahIM ja rahyuM, to vyaMtarAdika paryAyamAM pUrvaparyAyanuM ahaMpaNuM mAnatAM joIe chIe te kevI rIte hoya che? tathA pUrvaparyAyanA gupta samAcAra pragaTa kare che, e jANavuM konI sAthe gayuM? jenI sAthe e jANavuM gayuM, te ja AtmA che. vaLI cArvAka matamAM khAna-pAna, bhoga-vilAsa ityAdi svaccheda vRttino upadeza che. have e pramANe to jagata potAnI meLe ja pravarte che. to tyAM zAstrAdi banAvI zuM bhaluM thavAno upadeza Apyo? tuM kahIza ke "tapazcaraNa, zIla, saMyamAdi choDAvavA mATe e upadeza Apyo che." paNa e kAryothI to kapAya ghaTavAthI AkuLatA ghaTe che, ane tethI ahIM ja sukhI thavuM thAya che-yaza Adi thAya che. tuM ene choDAvI zuM bhaluM kare che? mAtra viSayAsakta jIvone gamatI vAto kahI. potAnuM vA bIjAonuM bUruM karavAno tane bhaya nathI, tethI svacchaMdI banI viSayasevana mATe AvI jUThI yukti batAve che. e pramANe cArvAka matanuM nirUpaNa karyuM. anya mata nirAkaraNa upasAra e ja prakAre anya aneka mato viSayAsakta-pApaabhIru jIvoe jUThI yukti banAvI pragaTa karyA che, tenA zraddhAnAdithI jIvonuM bUruM thAya che. eka jainamata che, te ja satya arthano prarUpaka che. zrIsarvajJavItarAgadeva dvArA bhASita che, tenA zraddhAnAdi vaDe ja jIvonuM bhaluM thAya che. jainamatamAM jIvAditattva nirUpaNa karyA che, pratyakSa-parokSa be pramANa kahyAM che, sarvajJavItarAgaahaMta deva che; bAhyAbhyataraparigraharahita nigraMtha guru che. e sarvanuM varNana A graMthamAM AgaLa vizeSatAthI lakhIzuM, tyAMthI jANavuM. prazna- tamane rAga-dveSa che, tethI tame anya matono niSedha karI potAnA matane sthApana karo cho? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 140 ] mokSamArga prakAzaka uttara:- vastunA yathArtha prarUpaNa karavAmAM rAga-dveSa nathI, paNa koI potAnuM prayojana vicArI anyathA prarUpaNa karIe to rAga-dveSa nAma pAme. prazna- jo rAga-dveSa nathI, to anya mata bUrA ane jainamata bhalo, ema kevI rIte kaho cho? jo sAmyabhAva hoya to sarvane samAna jANo, matapakSa zA mATe karo cho? uttara:- bUrAne bUro kahIe tathA bhalAne bhalo kahIe, emAM rAga-dveSa zo karyo? bUrAbhalAne samAna jANavA, e to ajJAnabhAva che, paNa kAI sAmyabhAva nathI. prazna- sarva matonuM prayojana to eka ja che, mATe sarvane samAna jANavA? uttaraH- prayojana jo eka ja hoya, to judAjudA mata zA mATe kaho cho? eka matamAM to eka ja prayojana sahita aneka prakAre vyAkhyAna hoya che, tene judA mata koNa kahe che? paraMtu prayojana ja bhinnabhinna hoya che. te ahIM darzAvIe chIe: anyamatathI jainadharmanI tulanA jainamatamAM eka vItarAgabhAva poSavAnuM prayojana che. kathAomAM lokAdikanA nirUpaNamAM, AcaraNamAM vA tattvamAM jyAM-tyAM vItarAgatAne ja poSaNa karI che. paNa anya matomAM sarAgabhAva poSavAnuM prayojana hovAthI, kaSAyI jIva aneka yukti banAvI kalpita racanA karI, kapAyabhAvane ja poSe che. jema ke atabrahmavAdI-sarvane brahma mAnavA-vaDa, sAMkhyamatI-sarva kAryo prakRtinAM mAnI potAne zuddha-akartA mAnavAvaDa, zivamatI-tattvane jANavAthI ja siddhi hovI mAnavAvaDa, mImAMsaka-kaSAyajanita AcaraNane dharma mAnavAvaDa, bauddha-kSaNika mAnavAvaDe, tathA cArvAka-paralokAdika nahi mAnavAvaDa, viSaya-bhogAdirUpa kaSAyakAryomAM svacchaMdI thavAnuM ja poSaNa kare che. joke teo koI ThekANe koI kaSAya ghaTADavAnuM paNa nirUpaNa kare che, to e chalavaDe koI ThekANe anya kaSAyanuM poSaNa kare che. jema gRhakArya choDI paramezvaranuM bhajana karavuM TharAvyuM paNa paramezvaranuM svarUpa sarAgI TharAvI. tenA Azraye potAnA viSayakaSAyane poSaNa kare che. tyAre jainadharmamAM deva-guru-dharmAdikanuM svarUpa vItarAga ja nirUpaNa karI kevaLa vItarAgatAne ja poSaNa kare che, ane te pragaTa che. kevaLa ame ja kahetA nathI, paraMtu sarva matavALA kahe che. ane te AgaLa anyamatanAM ja zAstronI sAkSI vaDe jainamatanI samIcInatA ane prAcInatA pragaTa karatAM nirUpaNa karIzuM. anyamatI bhartuharie paNa zRMgAra prakaraNamAM ema kahyuM che ke - Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 141 eko rAgiSu rAjate priMyatamAdehArddhadhArI haro nIrAgeSu jino vimuktalalanAsaGgo na yatmAt prH| durvArasmarabANapannagaviSavyAsaktamugdho janaH zeSa: kAmaviDaMvito hi viSayAn bhoktuM na bhoktuM kSaNa: / / 17 / / A zlokamAM sarAgIomAM mahAdeva tathA vItarAgIomAM jinadevane pradhAna kahyA che. vaLI sarAgabhAvamAM ane vItarAgabhAvamAM paraspara pratipakSIpaNuM che, tethI e baMne bhalA nathI; paraMtu temAM eka ja hitakArI che. arthAt vItarAgabhAva ja hitakArI che, jenA hovAthI tatkALa AkuLatA ghaTI Atma-stuti yogya thAya che, jenAthI AgAmI bhaluM thavuM kevaLa ame ja nathI kahetA paNa sarve matavALA kahe che. tathA sarAgabhAva thatAM tatkALa AkuLatA thAya che-niMdanIka thAya che, ane bhaviSyamAM paNa bUruM thavuM bhAse che. mATe jemAM vItarAgabhAvanuM ja prayojana che, evo jainamata ja ISTa che, paNa jemAM sarAgabhAvanuM prayojana pragaTa karyuM che evA anya mato aniSTa che; tene samAna kema manAya ? prazna- e to sAcuM paraMtu anya matonI niMdA karatAM anyamatI duHkha pAme, ane bIjAonI sAthe virodha thAya, tethI niMdA zA mATe karo cho ? uttara- jo kaSAyapUrvaka niMdA karIe vA anyane duHkha upajAvIe to ame pApI ja chIe, paNa ahIM to anyamatanA zraddhAnAdivaDe jIvone atattvazraddhAna daDha thAya, ane tethI teo saMsAramAM duHkhI thAya, tethI karuNAbhAvavaDe ahIM yathArtha nirUpaNa karyuM che. chatAM koI doSa vinA paNa duHkha pAme, virodha upajAve, to temAM ame zuM karIe? jema madirAnI niMdA karatAM kalAla duHkha pAme, kuzIlanI niMdA karatAM vezyAdika du:kha pAme tathA kharuM-khoTuM oLakhavAnI parIkSA batAvatAM Thaga du:kha pAme to temAM ame zuM karIe ? e pramANe jo pApIonA bhayathI dharmopadeza na ApIe to jIvonuM bhaluM kema thAya? evo to koI upadeza nathI, ke je vaDe sarva jIvone cena thAya. vaLI satya kahetAM virodha upajAve, paNa virodha to paraspara jhaghaDo karatAM thAya; paNa ame laDIe nahi, to teo potAnI meLe ja upazAMta thaI jaze. amane to amArA pariNAmonuM ja phaLa thaze. * rAgIpuruSomAM to eka mahAdeva zobhe che ke jemaNe potAnI priyatamA pArvatIne ardhA zarIramAM dhAraNa karI rAkhI che. tathA virAgIomAM jinadeva zobhe che ke jemanA samAna strIono saMga choDavAvALo bIjo koI nathI. bAkInA loko to durnivAra kAmadevanA bANarUpa sarponA viSathI mUcchita thayA che. ke jeo kAmanI viDaMbaNAthI na to viSayone sArI rIte bhogavI zake che ke-na to choDI zake che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 142 ] mokSamArga prakAzaka prazna:- prayojanabhUta jIvAditattvonuM anyathA zraddhAna karatAM to mithyAdarzanAdika thAya che, paNa anyamatonuM zraddhAna karatAM mithyAdarzanAdika kevI rIte thAya? uttara- anyamatomAM viparIta yukti prarUpI che, jIvAditattvonuM svarUpa yathArtha na bhAse tevA upAya karyA che, te zA mATe karyA che? jo jIvAditattvonuM yathArtha svarUpa bhAse to vItarAgabhAva thatAM ja mahaMtapaNuM dekhAya, paNa je jIvo vItarAgI nathI, ane potAnI mahaMtatA icche che, teo sarAgabhAva hovA chatAM, potAnI mahaMtatA manAvavA mATe kalpita yukti vaDe anyathA nirUpaNa kare che. atabrahmAdikanA nirUpaNa vaDe jIva-ajIvanuM, svacchedavRtti poSavA vaDa Asava-saMvarAdikanuM, tathA sakaSAyIvat vA acetanavat mokSa kahIne e vaDe teo mokSanuM ayathArthazraddhAna poSaNa kare che. tethI ahIM anya matonuM AyathArthapaNuM pragaTa karyuM che. jo enuM anyathApaNuM bhAse to tattvazraddhAnamAM sacivAna thAya, ane teonI yuktivarDa bhrama na thAya. e pramANe anya matonuM nirUpaNa karyuM. anyamatanA graMthothI jainamatanI prAcInatA ane samIcInatA yogavAsiSTha chatrIsa hajAra zloka pramANe che, tenA prathama vairAgya prakaraNamAM ahaMkAraniSedhAdhyAyamAM vasiSTha ane rAmanA saMvAdamAM kahyuM che ke : rAmovAca:-" nAhaM rAmo na me vAMchA bhAveSu ca na me mnH|| zAMtima sthAmicchAmi svAtmaceva fjano yathA"'(sarga 15, pR. 33) A zlokamAM rAmacaMdrajIe jina samAna thavAnI icchA karI, tethI rAmacaMdrajI karatAM jinadevanuM uttamapaNuM ane prAcInapaNuM pragaTa thayuM. vaLI dakSiNAmUrti sahasra-nAmamAM kahyuM che ke zivovAca:-" jainamArgarato jaino jina krodho jitaamyH"|| ahIM bhagavatanuM nAma jainamArgamAM lIna tathA jaina kahyuM tethI temAM jainamArganI pradhAnatA vA prAcInatA pragaTa thaI. vaLI vaizaMpAyanasahasranAmamAM kahyuM che keninirmadA vIra: zUra: zarlinezvara:" (mahAbhArata a. 5 zloka 82 a. 149 ) ahIM bhagavAnanuM nAma jinezvara kahyuM, tethI jinezvara bhagavAna che. vaLI durvAsA RSikRta "mahimnastotra"mAM ema kahyuM che ke "tattadarzanamukhyazaktiriti ca tvaM brahmakarmezvarI kartArhan puruSo harizca savitA buddhaH zivastvaM guruH|" 1. huM rAma nathI, mArI koI icchA nathI, anya bhAvo vA padArthomAM mAruM mana nathI, huM to jinadeva samAna mArA AtmAmAM zAMti sthApana karavA ja icchuM chuM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 143 ahIM "ata tame cho," e pramANe bhagavAnanI stuti karI, tethI arahaMtamAM bhagavAnapaNuM pragaTa thayuM. vaLI hanumannATakamAM kahyuM che ke " yaM zaivAH samupAsate ziva iti brahmeti vedAntinaH bauddhA buddha iti pramANapaTavaH karteti naiyaayikaaH| arhannityatha jainazAsanaratA karmeti mImAMsakA: so'yaM vo vidadhAtu vAMchitaphalaM trailokyanAtha prabhuH / / 3 / / ahIM chaye matamAM Izvara eka kahyo, temAM arahaMtadevane paNa IzvarapaNuM pragaTa karyuM. prazna:- jema ahIM sarva matomAM eka Izvara kahyo tema tame paNa mAno? uttara- ema to tame kaho cho paNa ame kahyuM nathI, tethI tamArA manamAM arihaMtane IzvarapaNuM siddha thayuM. amArA matamAM paNa jo ema ja kahIe, to ame paNa zivAdikane izvara mAnIe. jema koI vyApArI sAcAM ratna batAve tathA koI jUThAM ratna batAve, have tyAM jUThAM ratnavALo to sarva ratnonuM sarakhuM mUlya levA mATe badhAne samAna kahe, paNa sAcAM ratnavALo kevI rIte samAna mAne? tema jaina sAcA devAdikane prarUpe tathA anyamatI jUThA prarUpe, have tyAM anyamatI to potAnA mAhAbhya mATe sarvane samAna kahe. paNa jaina kevI rIte ema kahe ? vaLI "rudrayAmalataMtramAM bhavAnIsahasranAmamAM pR. 9 mAM ema kahyuM ke kuMDAsanA jagaddhAtrI, buddhamAtrA jineshvrii| jinamAtA jinendrA ca, zAradA hNsvaahinii||13|| ahIM bhavAnInAM nAma jinezvarI ityAdika kahyAM tethI jinanuM uttamapaNuM pragaTa thayuM. vaLI "gaNezapurANamAM ema kahyuM che ke "nainaM pAzupatuM sAMDyuM" tathA vyAsakRta sUtramAM paNa ema kahyuM che ke naina smitteva vastuni 3mAM prarupatti sthAni:" ityAdika temanAM zAstromAM jainamatanuM nirUpaNa che, tathA jainamatanuM prAcInapaNuM jaNAya 1. A hanumannATakanA maMgalAcaraNano zloka che teno abhiprAya e che ke-jenI zivamArmio ziva kahIne, vedAMtio brahma kahIne, bauddho buddhadeva kahIne, naiyAyiko kartA kahIne, jaino arhat kahIne, tathA mImAMsako karma kahIne upAsanA kare che, te gailokanAtha prabhu tamArA manorathane saphaLa karo ! (hanumAna nATaka maMgaLAcaraNa zloka 3). Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 144 ] mokSamArga prakAzaka vaLI bhAgavatanA paMcamaskaMdhamAM RSabhAvatAranuM varNana che, tyAM tene karuNAmaya, tRSNAdirahita, dhyAnamudrAdhArI tathA sarvAzramadvArA pUjita kahyo che. tenA anusAra arahaMta-rAjAe pravRtti karI, ema kahe che. te jema rAmakRSNAdi avatAro anusAra anyamata che, tema RSabhAvatAra anusAra jainamata che, ema tamArA matavaDe ja jainamata pramANa thayo. ahIM ATalo vicAra vizeSa karavo ke kRSNAdi avatAro anusAra viSaya-kapAyonI pravRtti hoya che, tathA RSabhAvatAra anusAra vItarAgabhAva-sAmyabhAvanI pravRtti hoya che. have ahIM baMne pravRtti samAna mAnIe to dharma-adharmanI vizeSatA na rahe, tathA jo vizeSatA mAnIe to je bhalI hoya te aMgIkAra karo. vaLI dazAvatAracaritramAM "uddhava pAsanuM yo nayana yunivaM carcAnAsAheze" ityAdi buddhAvatAranuM svarUpa arihaMtadeva jevuM lakhyuM che. have jo evuM svarUpa pUjya che, to arihaMtadeva sahaja pUjya thayo. vaLI kAzIkhaMDamAM devadAsarAjAne saMbodhI rAjya choDAvyuM, tyAM nArAyaNa to vinayakIrti yatI thayo. lakSmIne to vinayazrI ajiMkA karI, tathA garuDane zrAvaka karyo, evuM kathana che. have jo saMbodhana karavA kALe jainaveSa banAvyo, to jaina hitakArI ane prAcIna pratibhAse che. vaLI prabhAsapurANamAM kahyuM che keH bhavasya pazcime bhAge vAmanena tpHkRtm| tenaiva tapasAkRSTaH zivaH pratyakSatAM gtH|| padmAsanasamAsIna: shyaammuurtidigmbrH| neminAthaH zivetyevaM nAma cakre'sya vaamn|| kalikAle mahAghore sarva paapprnnaashkH| darzanAt sparzanAdeva kottiyjnyphlprd|| ahIM vAmanane padmAsanasthadigaMbara neminAthanuM darzana thavAnuM kahyuM, tenuM ja nAma ziva kahyuM, tathA tenA darzanAdikathI koTiyajJanuM phaLa kahyuM. have evA neminAthanuM svarUpa to jaino pratyakSa mAne che, te pramANa TharyuM. vaLI prabhAsapurANamAM kahyuM che ke revatAdrau jino nemiyugaadirvimlaacle| RSINAmAzramAdeva muktimArgasya kaarnnm|| ahIM neminAthane jina kahyA, tenA sthAnane mokSanA kAraNarUpa RSino Azrama kahyo, tathA yugAdinA sthAnane paNa evo ja kahyo, tethI te uttama-pUjya TharyA. 1. bhAgavataskaMdha pa adhyAya 5, -29. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 14pa vaLI nagarapurANamAM bhavAvatArarahasyamAM kahyuM che ke 'akArAdihakArAnta mu'dhorephsNyutm| nAdabindukalAkrAntaM cNdrmnnddlsnnibhm|| etaddevi paraM tattvaM yo vijaanaatitttvtH| saMsArabandhanaM chitvA sa gacchet parama gtim|| ahIM "ahuM" e padane paramatattva kahyuM, ane tene je vastutaH (kharekhara) jANe che tene paramagatinI prApti kahI. A "ahaM" pada to jainamatokti che. vaLI nagarapurANamAM kahyuM che ke dazabhirbhojitairvipraiH yat phalaM jAyate kRte| munerarhatsubhaktasya tatphalaM jAyate phlau|| ahIM kRtayugamAM daza brAhmaNone bhojana karAvavAnuM jeTaluM phaLa kahyuM, teTaluM kaLiyugamAM eka ahaMtabhakta munine bhojana karAvavAnuM kahyuM che. tethI jainamuni uttama TharyA. vaLI manusmRtimAM ema kahyuM che ke kulAdibIjaM sarveSaM prathamo vimlvaahnH| cakSuSmAna yazasvI vAbhicandro'tha prsenjit||1|| marudevI ca nAbhizca bharate kulsttmaaH|| aSTamo marudevyAM tu nAbherjAta urukrmH||2|| darzayan varksa vIrANAM sugsurnmskRtH| nItitritayakartA yo yugAdau prathamo jinH||3|| ahIM vimalavAhanAdika manu kahyA, paNa jainamAM kulakaronAM e ja nAma kahyA che, tathA yuganI AdimAM prathama jinane mArgadarzaka ane surAsura dvArA pUjita kahyA. have jo ema ja che, to jainamata yuganI AdithI ja che, tathA pramANabhUta che, ema kema na kahevuM? vaLI RgvadamAM paNa kahyuM che ke OM trailokyapratiSThAtAn, caturviMzati tirthaMkarAna; RSabhAdyAn varddhamAnAntAn , siddhAn 1. he devI ! ahaM evA A paramatattvane je vastutaH jANe che te saMsAranA baMdhana kApIne paramadhAmane pAme che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 146 ] mokSamArga prakAzaka zaraNaM prapadye.' pavitraM nagnamupavi prasAmahe eSAM (nagnaye) jAtiyeSAM viirN| suvIraM.... ityaadi| yajurvedamAM a. 25 ma. 19mAM paNa kahyuM che ke - OM namo'rhato Rssbho|' RSabha pavitraM puruhUtamadhvaraM yajJeSu nagnaM paramaM mAhasaMstutaM zatrujayaMtaM pazuriMdramAhutiriti svaahaa||' trAtAramiMdraM RSabhaM vdnti| amRtAramiMdra have sugataM supArzvamiMdra have zakramarjitaM tadvarddhamAnapuruhUtamiMdramAhuriti svaahaa||' nagnaM sudhIraM digvAsasaM brahmagarbha sanAtanaM upaimi vIraM puruSamaha~tamAdityavarNaM tamasa: parastAt svaahaaH||' svastina indro vRddhazravA svastinaH pUSA vizvavedAH svastinastAkSyo ariSTanemi svastina bRhsptighaatu|| dIrghAyustvAyubalAyurvA shubhjaataayu|' rakSa rakSa ariSTanemiH svaahaa|| vAmadeva zAntyarthamanuvidhIyate so'ramArkaM ariSTanemiH svaahaaH|| ahIM je jainatIrthakaronAM nAma tathA pUjana kahyAM, tethI ema bhAse che ke-vedaracanA tenA pachI thaI che. e pramANe anyamatonI sAkSIthI paNa jainamatanI uttamatA tathA prAcInatA daDha thaI. vaLI jainamatane jotAM paNa e mato kalpita ja bhAse che, tethI je potAnA hitanA icchuka hoya, teo pakSapAta choDI sAcA jainadharma aMgIkAra kare. anyamatomAM pUrvApara virodha dekhAya che. pahelA avatAramAM vedano uddhAra karyo, tyAM yajJAdikamAM hiMsAdikanuM poSaNa karyuM, tyAre buddhAvatAre yajJanA niMdaka thaI hiMsAdi niSedhyAM. vRSabhAvatAre vItarAga saMyamano mArga batAvyo tyAre kRSNAvatAre parastrIramaNAdi viSayakaSAyAdikanA mArga batAvyA. have emAM A saMsArI jIva konuM kaheluM kare? konA anusAra pravarte? tathA e badhA avatArone eka batAve che. e eka paNa koI veLA kevI rIte tathA koI veLA kevI rIte kahe che, vA pravarte che, to A jIvane tenA kahevAnI vA pravartavAnI pratIti kema Ave ? koI ThekANe krodhAdika kaSAyo vA viSayono niSedha kare che, tyAre koI ThekANe laDavAno vA viSaya sevavAno upadeza Ape che, ane tyAM prArabdha batAve che. paNa 1. zrI RSabhadevathI mAMDIne zrI vardhamAna sudhInA siddho ke jeo traNa lokamAM pratiSThA pAmavAvALA che. tathA covIsa tIrthone sthApavAvALA che, te siddhonA zaraNane huM prApta thAuM chuM. 2. pavitra, zuddha ane pApathI bacAvavAvALA nagna ( digaMbara) devone ame prasanna karIe chIe. jemanI jAti nagna rahe che, tathA jeo baLayukta che. 3. Rgvada aSTa 1 a. 6 varga 16. 4. yajurveda a, 25 maMtra 16, aSTa 91 a 6 varga-1. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 147 krodhAdika thayA vinA jo e laDAI Adi kAryo svayaM thatAM hoya to e ame paNa mAnIe; paNa ema to thatAM nathI. vaLI laDAI vagere kAryo thatAM krodhAdika thayA na mAnIe, to e judA krodhAdika koNa che? teno to tame niSedha karyo che, tethI ema paNa banatuM nathI. emAM pUrvApara virodha che. gItAmAM vItarAgatA batAvI vaLI laDavAno upadeza karyo, e pratyakSa virodha dekhAya che. RSIzvarAdiko dvArA zrApa ApyA batAve che, paNa evo krodha karatAM niMdhapaNuM na thayuM? ityAdi jANavuM. vaLI "putrasya tirnAsti" ema paNa teo kahe che, tyAre bhAratamAM ema paNa kahyuM anekAni sahasrANi, kumaarbrhmcaarinnaam| divaM gatAni rAjendra, akRtvA kulsnttim|| ahIM kumArabrahmacArIone svarga gayA batAvyA, tethI e paraspara virodha che. vaLI RSItharabhAratamAM ema kahyuM che ke madyamAMsAzanaM rAtrau bhojanaM kndbhkssnnm| ye kurvanti vRthA teSAM tIrthayAtrA jpstpH||1|| vRthA ekAdazI proktA vRthA jAgaraNaM hreH| vRthA ca pauSkarI yAtrA kRtsnaM cAndrAyaNaM vRthaa||2|| cAturmAsye tu samprApte rAtribhojyaM karoti yH| tasya zuddhirna vidyeta caandraaynnshtairpi||3|| ahIM madha-mAMsa, rAtribhojana, comAsAmAM to vizeSapaNe rAtribhojana ane kaMdabhakSaNano niSedha karyo, tyAre moTA puruSone madha-mAMsAdikanuM sevana karavuM batAve che, tathA vratAdikamAM rAtribhojana vA kaMdAdibhakSaNanuM sthApana kare che. e pramANe viruddha nirUpaNa kare che. e ja pramANe anyamatanA zAstromAM pUrvAparaviruddha aneka vacano che. zuM karIe? koI ThekANe to pUrva paraMparA jANI vizvAsa aNAvavA mATe yathArtha kahyuM, tyAre koI ThekANe viSayakaSAya poSavA arthe ayathArtha kahyuM. have jyAM pUrvAparavirodha hoya, tenAM vacana pramANa kevI rIte karIe ? anyamatomAM kSamAzIla-saMtoSAdikane poSaNa karatAM vacano che te to jainamatamAM hoya che, paNa viparIta vacano che te temanAM kalpita che. jainamatAnusAra vacanonA vizvAsathI temanA viparIta vacanonuM paNa zraddhAnAdika thaI jAya, mATe anyamatonuM koI aMga bhale dekhIne paNa tyAM zraddhAnAdika na karavuM, paNa jema viSa meLaveluM bhojana hitakArI nathI, tema ahIM jANavuM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 148 ] mokSamArga prakAzaka vaLI koI uttamadharmanuM aMga jainamatamAM na hoya ane anyamatamAM hoya; athavA koI niSiddhadharmanuM aMga jainamatamAM hoya ane anyamatamAM na hoya, to anyamatane Adaro. paNa ema to sarvathA hoya ja nahi, kAraNa ke sarvajJanA jJAnathI kAMI chUpuM nathI, mATe anyamatonuM zraddhAnAdika choDI jainamatanuM daDha zraddhAnAdika karavuM. vaLI kALadoSathI kaSAyI jIvoe jainamatamAM paNa kalpita racanA karI che, te ahIM darzAvIe chIe. zvetAMbaramata-nirAkaraNa zvetAMbaramatavALA koIe sUtra banAvyAM, tene teo gaNadharanAM karyA kahe che. temane pUchIe chIe ke-gaNadhare AcArAMgAdika banAvyAM, ke je vartamAnamAM tamAre che, te eTalA pramANa sahita ja karyA hatAM, ke ghaNA pramANa sahita karyA hatAM? jo eTalA pramANa sahita ja karyA hatAM, to tamArAM zAstromAM AcArAMgAdikanA padonuM pramANa aDhAra hajAra Adi kahyuM che, tenI vidhi meLavI Apo. padanuM pramANa keTaluM? jo vibhaktinA aMtane pada kahezo to kahevA pramANathI ghaNAM pada thaI jaze, tathA jo pramANapada kahezo, to e eka padanA sAdhika (kaMIka adhika) ekAvana karoDa zloka che. have A to ghaNAM alpazAstra che, tethI e banatuM nathI. AcArAMgAdikathI dazavaikAlikAdikanuM pramANa ochuM kahyuM che, paNa tamAre vadhAre che, to e kema bane? tame kahezo ke "AcArAMgAdika to moTAM hatAM, paNa kALadoSa jANI temAMthI ja keTalAMka sUtra kADhI A zAstro banAvyAM che." paNa prathama to tUTaka graMtha pramANa nathI. vaLI evo prabaMdha che ke jo koI moTo graMtha banAve, to temAM sarva varNana vistAra pUrvaka kare, tathA nAno graMtha banAve, to temAM saMkSepa varNana kare, paraMtu saMbaMdha tUTe nahi. tathA koI moTA graMthamAMthI thoDuM ghaNuM kathana kADhI laIe to tyAM saMbaMdha maLe nahi-kathanano anukrama tUTI jAya. paNa tamArAM sUtromAM to kathAdikano paNa saMbaMdha maLato bhAse che-tUTakapaNuM bhAsatuM nathI. vaLI anya kaviothI gaNadharanI buddhi to vadhAre hovI joIe. eTale tenA karelA graMthomAM to thoDA zabdomAM ghaNo artha hovo joIe. paraMtu ahIM to anya kavionA jevI paNa gaMbhIratA nathI. vaLI je graMtha banAve, te potAnuM nAma A pramANe to na dhare ke "amuka kahe che, " paraMtu "huM kahuM chuM" ema kahe. have tamArAM sUtromAM "he gautama" nA "gautama kahe che" evAM vacana che. evAM vacana to tyAre ja saMbhave ke-jyAre anya koI kartA hoya. tethI e sUtro gaNadharakRta nathI, paNa anyanAM karelAM che. mAtra gaNadharanA nAma vaDa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra 149 kalpita racanAne teo pramANa karAvavA icche che, paNa vivekI to parIkSA vaDe mAne, kahevA mAtrathI to na mAne. vaLI teo ema paNa kahe che ke "koI dazapUrvadhArI thayA, teNe gaNadharasUtronA anusAra A sUtro banAvyAM che." tyAM ame pUchIe chIe ke- navA graMtha banAvyA hatA, to navAM nAma rAkhavAM hatAM, aMgAdikanAM nAma zA mATe rAkhyAM? jema koI moTA zAhukAranI peDhInA nAma vaDe potAnuM zAhukAruM pragaTa kare, tevuM A kArya thayuM. e sAcA hota to (-jema digaMbara AcAryoe aneka graMtha racyA te sarva gaNadharadeva dvArA bhASita aMga-prakIrNaka anusAra racyA. tathA te sarvamAM graMthakartAnuM nAma sarva AcAryoe potAnuM juduM juduM rAkhyuM, tathA e graMthonAM nAma paNa judAM judAM rAkhyAM. paraMtu koI paNa graMthanuM nAma aMgAdika na rAkhyuM, vA na ema lakhyuM ke e gaNadharadevanAM racelAM che.)-jema digaMbaromAM graMthonAM nAma rAkhyAM, tathA pUrvagraMthonuM anusArIpaNuM kahyuM, tema kahevuM yogya hatuM. paNa aMgAdikanuM nAma dharI gaNadharadevano bhrama zA mATe upajAvyo? tethI e gaNadharadevanA vA pUrvadhArInAM vacana nathI. vaLI e sUtromAM vizvAsa aNAvavA arthe je jinamatAnusAra kathana che te to satya ja che, digaMbara paNa tema ja kahe che. paraMtu je kalpita racanA karI che, temAM pUrvAparaviruddhapaNuM vA pratyakSAdi pramANamAM viruddhapaNuM bhAse che, te ahIM darzAvIe chIe anyaliMgathI muktino niSedha anyaliMgIne, gRhasthane, strIne vA cAMDAlAdi zUdrone sAkSAt mokSaprApti hovI mAne che, paNa ema bane nahi. kAraNa samyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatA mokSamArga che. have teo samyagdarzananuM svarUpa to evuM kahe che ke arahaMto mahAdevo jAvajjIvaM susAhaNo gurunno| jiNapaNNattaM tattaM e sammattaM mae gahiyaM / / 1 / / have anyaliMgIne arahaMta deva, sAdhu, guru jinapraNIta tattvanI mAnyatA kema saMbhave? ane tethI samyakatva paNa na hoya, to mokSa kevI rIte hoya? ahIM jo kahezo ke- "aMtaraMga zraddhAna hovAthI temane samyakatva hoya che." have viparIta liMgadhArakanI prazaMsAdika karatAM paNa samyakatvane aticAra kahyo che, to satya zraddhAna thayA pachI pote viparItaliMgano dhAraka kevI rIte rahe? satyazraddhAna thayA pachI mahAvratAdi aMgIkAra karyo samyakracAritra hoya te anyaliMgImAM kayAMthI bane? jo anyaliMgamAM paNa samyakracAritra hoya, to jainaliMga a liMga samAna thayuM. mATe anyaliMgIne mokSa kahevo mithyA che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 150 ] mokSamArga prakAzaka gRhasthamukti-niSedha vaLI gRhasthane mokSa kahe che; paNa hiMsAdika sarvasAvadhayogano tyAga karatAM samyakacAritra hoya che. have sarvasAvadhayogano tyAga karatAM gRhasthapaNuM kema saMbhave? ahIM kahezo keaMtaraMgano tyAga thayo che, paNa ahIM to traNe yoga vaDe tyAga kare che, to kAya vaDa tyAga kevI rIte thayo? vaLI bAhya parigrahAdika rAkhavA chatAM paNa mahAvrata hoya che to mahAvratomAM bAhya tyAga karavAnI to pratijJA karavAmAM Ave che, tyAga karyA vinA mahAvrata hoya nahi, ane mahAvrata vinA chaThuM, Adi guNasthAna paNa na hoI zake, to mokSa kevI rIte hoya? mATe gRhasthane mokSa kahevo e mithyAvacana che. strImukti-niSedha vaLI strIne mokSa kahe che, paNa jenAthI sAtamI narakagamanayogya pApa na thaI zake, tenAthI mokSakAraNarUpa zuddhabhAva kevI rIte thaI zake? kAraNa ke jenA bhAva daDha hoya te ja utkRSTa pApa vA dharma upajAvI zake che. strIne niHzaMka ekAMtamAM dhyAna dharavuM, tathA sarva parigrahAdikano tyAga karavo saMbhavato nathI. tame kahezo ke "eka samayamAM puruSavedI, strIvedI tathA napuMsakavedIne siddhi thavI siddhAMtamAM kahI che, tethI strIno mokSa mAnIe chIe." paNa tyAM bhAvavedI che ke dravyavedI che? jo bhAvavedI che, to te ame paNa mAnIe chIe, tathA dravyavedI che, to puruSa-strIvedI lokamAM ghaNA dekhAya che, ane napuMsaka to koI viralA ja dekhAya che, to eka samayamAM mokSa javAvALA ATalA napuMsaka kevI rIte saMbhave? mATe dravyavedanI apekSAe e kathana banatuM nathI. jo tame kahezo ke "navamAM guNasthAna sudhI veda kahyo che," to e kathana paNa bhAvavaMdanI apekSAe ja che, jo dravyavedanI apekSAe hoya to caudamA guNasthAna sudhI vedano saddabhAva saMbhave. mATe strIno mokSa kahevo mithyA che. zUdramukti-niSedha vaLI zUdrono mokSa kahe che, paNa cAMDAlAdikane uttama kuLavALA gRhastho sanmAnAdika karI dAnAdika kevI rIte Ape? Ape to lokaviruddha thAya. vaLI nIca kuLavALAne uttama pariNAma thaI zake nahi, tathA nIca gotrakarmano udaya to pAMcamAM guNasthAna sudhI ja che, uparanAM guNasthAna caDhayA vinA mokSa kevI rIte thAya? tame kahezo ke "saMyama dhAryA pachI tene uccagotrano udaya kahIe chIe", to saMyama dhAravA, na dhAravAnI apekSAe nIca-uccagotrano udaya Tharyo. ema thatAM asaMyamI manuSya-tIrthaMkara-kSatriyAdikane paNa nIcagotrano udaya Tharaze. jo temane kula-apekSAe uccagotrano udaya kahezo, Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [151 to cAMDAlAdikane paNa kula-apekSAe ja nIcagotrano udaya kaho ! tamArAM sUtromAM paNa teno sabhAva pAMcamA guNasthAna sudhI ja kahyo che. kalpita kahevAmAM to pUrvApara virodha ja thAya. mATe zUdrono mokSa kahevo mithyA che. e pramANe temaNe sarvane mokSanI prApti kahI, tenuM prayojana e che ke sarvane bhaluM manAvavuM, mokSanI lAlaca ApavI, tathA potAnA kalpita matanI pravRtti karavI; paraMtu vicAra karatAM e mithyA bhAse che. AcherAno niSedha vaLI temanAM zAstromAM "arA" kahe che, ane kahe che ke "huM DAvasarpiNIkAlanA nimittathI e thayAM che, ene cheDavA nahi." paNa kAladoSathI ghaNI ya vAto thAya, paraMtu pramANaviruddha to na thAya. jo pramANaviruddha paNa thAya, to AkAzamAM phUla tathA gadheDAne zIMgaDAM ityAdi thavuM paNa bane, paNa tema thavuM saMbhavatuM nathI. mATe teo je ajIrAM kahe che, te pramANaviruddha che. zA mATe te ahIM kahIe chIe: "vardhamAnajina keTalo kALa brAhmaNInA garbhamAM rahI, pachI kSatriyANInA garbhamAM vadhyA" ema teo kahe che. have koIno garbha koImAM mUkayo pratyakSa bhAsato nathI, tema anumAnAdikamAM paNa Avato nathI. tIrthakarane thayo kahIe, to garbhakalyANaka koInA ghara thayuM tathA janmakalyANaka koI anyanA ghera thayuM, ratnAvRSTi Adi keTalAka divasa koInA ghara thaI, ane keTalAka divasa koI anyanA ghera thaI, soLasvapra koIne AvyAM tyAre putra koIne thayo; ityAdika asaMbhavitatA bhAse che. vaLI mAtA to be thaI, tyAre pitA to eka brAhmaNa ja rahyo, ane janmakalyANAdikamAM tenuM sanmAna na karyuM, anya kalpita pitAnuM karyuM, tathA tIrthakarane be pitA kahevA mahAviparIta bhAse che, sarvotkRSTapadanA dhAraka mATe evAM vacana sAMbhaLavA yogya nathI. vaLI tIrthakaranI paNa evI avasthA thaI, to anya strIno garbha anya strImAM dharI devo sarvatra Thare. ane ema thatAM vaiSNavo jema aneka prakArathI putra-putrInuM UpajavuM batAve che, tevuM A kArya paNa thayuM. have AvA nikRSTa kALamAM paNa e pramANe hoya ja nahi, to cothA kALamAM ema thavuM kevI rIte saMbhave? mATe e kathana mithyA che. vaLI malli tIrthakarane teo kanyA kahe che, paNa muni-devAdikanI sabhAmAM strInI sthiti karavI, upadeza Apavo saMbhavato nathI. vA strIparyAya hIna che je utkRSTa tIrthaMkara-padadhArakane hoya nahi. vaLI teo tIrthakarane nagnaliMga ja kahe che, paNa strIne nagnapaNuM saMbhave nahi. ityAdika vicAra karatAM asaMbhavita bhAse che. harikSetranA bhogabhUmiAne narakamAM gayo kahe che, paNa baMdhavarNanamAM to bhoga-bhUmiAne devagati-devAyuno ja baMdha kahe che, to te narakamAM kevI rIte gayo? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 15ra] mokSamArga prakAzaka siddhAMtamAM to anaMta kALamAM je vAta hoya, te paNa kahe che. jema trIjA naraka sudhI tIrthaMkaraprakRtinuM sarvA kahyuM, tathA bhogabhUmiAne narakAyu-gatino baMdha na kahyo. have kevalajJAnI to bhUle nahi. mATe e mithyA che. e pramANe sarva acharAM asaMbhavita jANavA. vaLI teo kahe ke "ene cheDavAM nahi." paNa jATha kahevAvALo ema ja kahe. ahIM jo kahezo ke "digaMbaramAM jema tIrthakarane putrI ane cakravartInuM mAnabhaMga, ityAdi kArya kALadoSathI thayAM kahe che, tema A paNa thayAM, paNa e kAryo to pramANa viruddha nathI, anyane thatAM hatAM. te mahAnapuruSone thayAM, tethI kALadoSathI thayAM kahe che. paNa garbhaharaNAdi kArya, ke je pratyakSaanumAnAdikathI viruddha che, te temane hovAM kema saMbhave ? vaLI anya paNa ghaNAM kathano pramANaviruddha kahe che. jema kahe che ke sarvArthasiddhino devA manathI ja prazna kare che, ane kevalIbhagavAna manathI ja uttara Ape che. have sAmAnya jIvanA ya mananI vAta mana:paryayajJAnI vinA jANI zake nahi, to kevaLInA mananI vAta sarvArthasiddhino deva kevI rIte jANe? vaLI kevalIne bhAvamanano to abhAva che, tathA dravyamana jaDa cheAkAramAtra che, to uttara koNe Apyo? mATe e mithyA che. e pramANe aneka pramANaviruddha kathana karyA che, mATe temanAM Agama kalpita jANavAM. zvetAmbaramata kathita deva-guru-dharmanuM anyathA svarUpa zvetAMbaramatavALA deva-guru-dharmanuM svarUpa paNa anyathA nirUpaNa kare che. kevaLIne sudhAdika doSa kahe che, e devanuM anyathA svarUpa che. kAraNa ke sudhAdika doSa hotAM AkulatA hoya, tyAre anaMta sukha kevI rIte bane? ahIM ja kahezo ke-"zarIrane sudhA lAge che, paNa AtmA tarUpa thato nathI; to sudhAdikano upAya, AhArAdika grahaNa karyo zA mATe kaho cho? sudhAdi vaDe pIDita thAya, tyAre ja AhAra grahaNa kare. jo kahezo ke " jema karmodayathI vihAra thAya che, te ja pramANe AhAra-grahaNa thAya che." paNa vihAra to vihAyogatiprakRtinA udayathI thAya che, tathA e pIDAno upAya nathI, icchA vinA paNa koI jIvane thato joIe chIe, paraMtu AhAra che, te prakRtinA udayathI nathI, kSudhA vaDe pIDita thatAM ja grahaNa kare che. vaLI AtmA pavanAdikane prere tyAre ja tenuM gaLI javuM thAya che, mATe vihAravat AhAra nathI. ja kahezo ke-"zAtAvedanIyanA udayathI AhAra grahaNa thAya che," to e paNa banatuM nathI. kAraNa ke-je jIva sudhAvaDa pIDita hoya, ane pAchaLathI AhArAdi grahaNathI sukha mAne, tene AhArAdika zAtAnA udayathI thayo kahevAya. zatAvedanIyanA udayathI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [153 AhArAdikanuM grahaNa svayaM thAya, ema to nathI. jo ema hoya to zAtAvedanIyano mukhya udaya devone che, to teo niraMtara AhAra kema karatA nathI? vaLI mahAmuni upavAsAdika kare che temane zAtAno udaya paNa hoya che, tyAre niraMtara bhojana karavAvALAne azAtAno udaya paNa saMbhave che. mATe jema icchAvinA paNa vihAyogatinA udayathI vihAra saMbhave che, tema icchAvinA kevaLa zAtAvedanIyanA ja udayathI AhAra grahaNa saMbhavatuM nathI. tyAre te kahe che ke "siddhAMtamAM kevaLIne sudhAdika agiyAra pariSahuM kahyA che, tethI tene sudhAno saddabhAva saMbhave che. vaLI AhArAdika vinA tenI (sudhAnI) upazAMtatA kevI rIte thAya? mATe tene AhArAdika mAnIe chIe. samAdhAna- karmaprakRtino udaya maMda-tIvra bhedasahita hoya che. tyAM ati maMda udaya thatAM tenA udayajanita kAryanI vyaktatA bhAsatI nathI, tethI mukhyapaNe teno abhAva kahIe chIe, paNa tAratamyapaNe teno saddabhAva kahIe chIe. jema-navamA guNasthAnamAM vedAdikano udaya maMda che, tyAM maithunAdi kriyA vyakta nathI, tethI tyAM brahmacarya ja kahyuM, paNa tAratamyamAM tyAM maithunAdikano sadbhAva kahIe chIe. tema kevaLIne azAtAno udaya atimaMda che, kAraNa ke eka eka kAMDakamAM anaMtamAM bhAga-anubhAga rahe che, evA ghaNA anubhAgakAMDako vaDe vA guNasaMkramaNAdika vaDe sattAmAM azAtAvedanIyano anubhAga atyaMta maMda thayo che, paNa tenA udayamAM evI kSudhA vyakta thatI nathI ke je zarIrane kSINa kare, tathA mohanA abhAvathI sudhAjanita du:kha paNa nathI, tethI kevaLIne sudhAdikano abhAva kahIe chIe, tathA tAratamyamAM teno sadbhAva kahIe chIe. vaLI teM kahyuM ke "AhArAdika vinA sudhAnI upazAMtatA kevI rIte thAya?" paNa AhArAdika upazAMtatA hovA yogya kSudhA lAge to maMda udaya kayAM rahyo? deva-bhogabhUmiyA Adine kiMcit maMda udaya thatAM, ghaNAkALa pachI kiMcit AhAragrahaNa hoya che. to kevaLIne ati maMda udaya thayo che, tethI temane AhArano abhAva saMbhave che. tyAre te kahe che ke deva-bhogabhUmiyAnuM to zarIra ja evuM che ke jene to ghaNA-kALa pachI thoDI bhUkha lAge, paNa kevaLInuM zarIra to karmabhUminuM-audArika che, tethI tenuM zarIra AhAravinA utkRSTapaNe dezanyUnakoDapUrvasudhI kevI rIte rahe? samAdhAna- devAdikanuM zarIra paNa evuM che, je karmanA ja nimittathI che, ahIM kevaLajJAna thatAM evA ja karmano udaya thayo, jethI zarIra evuM thayuM ke jene bhUkha pragaTa thatI ja nathI. jema kevaLajJAna thayA pahelAM keza nakha vadhatA hatA te have vadhatA nathI, chAyA thatI hatI te have thatI nathI, ane zarIramAM nigoda hatA teno abhAva thayo, Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 154 ] mokSamArga prakAzaka ghaNA prakArathI jema zarIranI avasthA anyathA thaI, tema AhAra vinA paNa zarIra jevuM ne tevuM rahe, evI paNa avasthA thaI. pratyakSa juo! anyane ghaDapaNa vyApatAM zarIra zithila thaI jAya che, tyAre kevalIne AyunA aMta sudhI paNa zarIra zithila thatuM nathI, tethI anya manuSyonuM zarIra ane kevaLInA zarIranI samAnatA saMbhavatI nathI. prazna:- "devAdikane AhAra ja evo che ke jethI ghaNAkALanI bhUkha maTI jAya, paNa kevaLIne bhUkha zAnAthI maTI, tathA zarIra kevI rIte puSTa rahyuM?" utta2:- azAtAno udaya maMda thavAthI bhUkha maTI, tathA samaya samaya parama-audArika zarIra vargaNAnuM grahaNa thAya che, eTale have to nokarmaAhAra che, tethI evI nokarmavargaNAnuM grahaNa thAya che ke jethI kSudhAdika bApe ja nahi, vA zarIra zithila thAya nahi. ane siddhAMtamAM e ja apekSAe kevaLIne AhAra kahyo che. vaLI annAdikano AhAra kAMI za2I2puSTatAnuM mukhya kAraNa nathI. pratyakSa juo! koI thoDo AhAra kare che, chatAM zarIra ghaNuM puSTa hoya che, koI ghaNo AhAra kare che chatAM zarIra kSINa rahe che, pavanAdika sAdhavAvALA ghaNA kALa sudhI AhAra letA nathI, chatAM temanuM zarIra puSTa rahyA kare che, tathA RddhidhArI muni ghaNA upavAsAdi kare che, chatAM temanuM zarIra puSTa banyuM rahe che. to kevaLIne to sarvotkRSTapaNuM che, eTale temane annAdika vinA paNa zarIra puSTa banyuM rahe, to emAM zuM Azcarya thayuM? vaLI kevaLI kevI rIte AhAra mATe jAya, kevI rIte yAce ? teo AhAra arthe jAya, tyAre samavasaraNa khAlI kema rahe? athavA koI anyanuM lAvI ApavuM TharAvazo, to koNa lAvI Ape? temanA mananI vAta koNa jANe ? pUrve upavAsAdikanI pratijJA karI hatI, teo nirvAha kevI rIte thAya ? jIva anaMtarAya sarvatra pratibhAse tyAM kevI rIte AhAragrahaNa kare ? ityAdi viruddhatA bhAse che. tyAre te kahe che ke-"AhAra grahe che, paraMtu koIne dekhAto nathI." have AhAragrahaNane niMdha jANyuM tyAre to 'tene na dekhavuM' atizayamAM lakhyuM, paNa tenuM niMdhapaNuM to rahyuM, bIjA nathI dekhatA tethI zuM thayuM? e pramANe aneka prakArathI viruddhatA upaje che. vaLI teo anya paNa avivekapaNAnI vAta kahe che-" kevaLIne nihAra (zauca javuM ) kahe che, rogAdi thayA kahe che, ke tathA kahe che ke, koI e tejolezyA choDI je vaDe vardhamAna-svAmIne peThuMgAno ( pecisano ) roga thayo, jethI temane ghaNIvAra nihAra thavA lAgyo." paNa tIrthaMkara kevaLIne paNa evA karmano udaya rahyo ane atizaya na thayo, to iMdrAdi vaDe pUjyapaNuM kema zobhe ? vaLI teo nihAra kevI rIte kare ? kayAM kare ? e pramANe aneka viparItarUpa prarUpaNA kare che. kayAM sudhI kahIe ? koI saMbhavatI vAta ja nathI. jema koI rAgAdikayukti chadmasthane kriyA hoya tevI ja kriyA kevaLIne paNa TharAve che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [155 vardhamAnasvAmInA upadezamAM 'hai gautama ?' ema vAraMvAra kahevuM TharAve che, paNa temane to potAnA kALamAM divyadhvani sahaja thAya che, ane tyAM sarvane upadeza thAya che, ekalA gautamane ja saMbodhana kema bane ? kevaLIne namaskArAdi kriyA TharAve che, paNa anurAgavinA vaMdanA saMbhave nahi, vaLI guNAdhikane vaMdanA saMbhave, paNa temanAthI koI guNAdhika rahyo nathI, to e kema bane? vaLI teo 'hATamAM samavasaraNa UtaryuM' kahe che, paNa iMdrakRta samavasaraNa hATamAM kevI rIte rahe? eTalI badhI racanA tyAM kevI rIte samAya? prabhu hATamAM zA mATe rahyA? zuM hATa jevI racanA karavA paNa iMdra samartha nahoto, ke jethI hATano Azraya levo paDayo ? vaLI kahe che ke-"kevaLI upadeza devA gayA," 52 ghera jaI upadeza devo to atirAgathI hoya che, munine paNa ema saMbhave nahi to kevaLIne kevI rIte bane? e ja pramANe aneka viparItatA tyA prarUpe che. kevaLI zuddhajJAna-darzanamaya rAgAdirahita thayA che, temane aghAtinA udayathI saMbhavatI kriyA koI hoya che, paNa mohAdikano abhAva thayo che, tethI upayoga joDavAthI je kriyA thaI zake, te kriyA saMbhavatI nathI. pApaprakRtino anubhAga atyaMta maMda thayo che, evo maMda anubhAga anya koIne nathI, tethI anya jIvone pApaudayathI je kriyA thatI jovAmAM Ave che, te kevaLIne hoya nahi. e pramANe sAmAnya manuSya jevI kriyAno saddabhAva kevaLI bhagavAnane paNa kahI teo devanA svarUpane anyathA prarUpe che. gurunuM anyathA svarUpa vaLI gurunA svarUpane paNa anyathA prarUpe che. munine vastrAdika cauda upakaraNa kahe che, tyAM ame pUchIe chIe ke munine nigraMtha kahe che, tathA munipada letAM nava-prakAre sarvaparigrahanA tyAgavaDa mahAvrata aMgIkAra kare che, tyAM e vastrAdika parigraha che ke nahi? jo che, to tyAga karyA pachI teo zA mATe rAkhe che? tathA nathI, to e vastrAdika gRhastha rAkhe che, tene paNa parigraha na kaho, mAtra suvarNAdikane ja parigraha kaho ! ahIM jo ema kahezo ke"jema kSudhA arthe AhAra grahaNa karIe chIe, tema zItauSNAdika arthe vastrAdika grahaNa karIe chIe," paraMtu munipada aMgIkAra karatAM AhA2no to tyAga karyo nathI. paNa parigrahano to tyAga karyo che. annAdikano saMgraha karavo e to parigraha che, paraMtu bhojana karavA jAya, e parigraha nathI. vastrAdikano 1. pAtra-1 baMdha-2, pAtra kesarIkara-3 pATalIyo-4-5, rajastrANa-6, gocchaka-7, 2joharaNa 8, mukhavastrikA-9, be sutarAu kapaDA-10-11, eka UnanuM kapaDuM-12, mAtraka (pezAbanuM pAtra)-13, colapaTTa-14, (bR0 kalpasUtra u bhAga 3 gA. 3962 thI 3965 sudhI ) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 156 ] mokSamArga prakAzaka saMgraha karavo vA paheravAM, e sarva parigraha ja che. lokamAM paNa prasiddha che. jo kahezo ke "zarIranI sthiti arthe vastrAdika rAkhIe chIe paNa mamatva nathI, tethI tene parigraha kahetA nathI." paNa zraddhAnamAM to jyArathI samyagdaSTi thayo, tyArathI ja sarva padravyamAM mamatvano abhAva thayo che, eTale e apekSAe to cothuM guNasthAna ja parigraharahita kaho ! tathA jo pravRttimAM mamatva nathI to grahaNa kevI rIte kare che? mATe vastrAdi grahaNa-dhAraNa jyAre chUTaze, tyAre ja niSparigrahI thaze. jo kahezo ke "vastrAdika koI laI jAya to krodha na kare, sudhAdika lAgatAM tene vece nahi, vA vastrAdika paherI pramAda kare nahi, paNa pariNAmonI sthiratAvaDe dharma ja sAdhe che tethI mamatva nathI." have bAhya krodha karo vA na karo paraMtu jenA grahaNamAM iSTabuddhi hoya tenA viyogamAM aniSTabuddhi thaI ja jAya. jo iSTabuddhi nathI, to tenA arthe yAcanA zA mATe karavAmAM Ave che? vaLI vecatA nathI, paNa te to dhAtu rAkhavAthI potAnI hInatA thaze ema jANI vecatA nathI, paraMtu jema dhanAdika rAkhavAmAM Ave che, te ja pramANe vastrAdika rAkhavAmAM Ave che. lokamAM parigrahanA icchuka jIvone e baMnenI icchA che, tethI corAdikanA bhayAdi kAraNamAM e baMne samAna che. vaLI pariNAmonI sthiratAvaDa dharma sAdhavAthI ja parigraha5NuM na thAya, to koIne ghaNI zIta lAgatAM rajAI rAkhI pariNAmonI sthiratA kare, ane dharma sAthe, tene paNa niSparigrahI kaho? ane e pramANe to gRhasthadharma-munidharmamAM vizeSatA zuM rahI? jene pariSaha sahavAnI zakti na hoya, te parigraha rAkhI dharma sAthe tenuM nAma gRhasthadharma, tathA jenA pariNAma nirmaLa thayA hoya; parigrahathI vyAkuLa na thAya te parigraha na rAkhe ane dharma sAthe tenuM nAma munidharma, eTalo e baMnemAM bheda che. ahIM ja kahezo ke zItAdikanA pariSaha vaDe vyAkuLa kema na thAya?" paNa vyAkuLatA to moha udayanA nimittathI che. have munine chaThThIAdi guNasthAnomAM traNa cokaDIno* udaya nathI, tathA saMvalananA sarvaghAtIspaddhakono paNa udaya nathI, paNa mAtra dezaghAtIspaddhakono udaya che, paNa tenuM kAMI baLa nathI. jema vedakasamyagdaSTine samyagbohanIyano udaya che, paNa te samyakatvano ghAta karI zakato nathI tema dezaghAtI saMjvalanano udaya pariNAmone vyAkuLa karI zakato nathI. muninA tathA anyanA pariNAmonI samAnatA nathI, kAraNa ke-sarvane sarvaghAtIno udaya che, tyAre munine deza-ghAtIno udaya che, tethI anyanA jevA pariNAma thAya tevA temanA kadI paNa thAya nahi. mATe jemane sarvaghAtakaSAyono udaya hoya te gRhastha ja rahe, tathA jemane dezaghAtIno * anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnAvaraNI tathA pratyAkhyAnAvaraNI e traNa cokaDI. -anuvAdaka Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [157 udaya hoya te munidharma aMgIkAra kare, eTale temane zItAdithI pariNAma vyAkuLa thatA nathI, tethI teo vastrAdika rAkhatA nathI. kadApi kahezo ke "jainazAstromAM cauda upakaraNa muni rAkhe, ema kahyuM che." e tamArA ja zAstromAM kahyuM che, digaMbara jainazAstromAM nahi, temAM to laMgoTamAtra parigraha rahetAM paNa agiyAramI pratimAdhArI zrAvaka ja kahyo che. have ahIM vicAro ke baMnemAM kalpita vacana konAM che? prathama to kaSAyI hoya te ja kalpita racanA kare, ane te ja nIcApadamAM uccapaNuM pragaTa kare. have, digaMbaramAM vastrAdika rAkhatAM dharma hoya ja nahi-ema to kahyuM nathI, paraMtu tyAM zrAvakadharma kahyo che, tyAre zvetAMbaramAM munidharma kahyo. tethI ahIM jeNe nIcI kriyA hovA chatAM paNa uccapada pragaTa karyuM, te ja kaSAyI che. ema kalpita kahevAthI vastrAdi rAkhavA chatAM paNa potAne loka muni mAnavA lAge, tethI e mAnakaSAya popyo. tathA anyane sugamakriyAmAM uccapada prApta thavuM batAvyuM, tethI ghaNA loka temAM joDAI gayA. je kalpitamata thayA che te e ja pramANe thayA che. mATe kaSAyavAna thaIne vastrAdi hovA chatAM paNa munipaNuM kahyuM che, te pUrvokta yuktivaDe viruddha bhAse che, tethI e kalpitavacana che; ema jANavuM. ahIM kahezo ke-digaMbaramAM paNa zAstra-pIMchI Adi munine upakaraNa kahe che, tema amAre paNa cauda upakaraNa kahe che. samAdhAnaH- jenAthI upakAra thAya, tenuM nAma upakaraNa che. have ahIM zItAdika vedanA dUra karavAthI jo upakaraNa TharAvIe to sarva parigrahasAmagrI upakaraNa nAma pAme, paNa dharmamAM tenuM zuM prayojana che? e to pApanuM kAraNa che. dharmamAM to je dharmane upakArI thAya tenuM ja nAma upakaraNa che. have zAstra to jJAnanuM, pIMchI dayAnuM, tathA kamaMDala zaucanuM kAraNa che, tethI e to dharmanA upakArI thayA, paNa vastrAdika kevI rIte dharmanAM upakArI thAya ? e to kevaLa zarIranA sukhane ja arthe dhArIe chIe. hA, muni jo zAstra rAkhI mahaMtatA batAve, pIMchIvaDe vAmIThuM kADhe; tathA kamaMDalavaDe jalAdi pIve vA mela utAre to e zAstrAdika parigraha ja che. paNa muni evAM kArya kare ja nahi, mATe dharmanA sAdhanane parigrahasaMjJA nathI, paNa bhoganA sAdhanane parigraha-saMjJA hoya che, ema jANavuM. ahIM ja kahezo ke "kamaMDalathI to zarIrano maLa ja dUra karavAmAM Ave che" paNa maLa dUra karavAnI icchAthI muni kamaMDala rAkhatA nathI, paraMtu zAstravAMcanAdi kArya kare, tyAM malalipta hoya to teno avinaya thAya ane lokaniMdya thAya, tethI e dharmane Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 158 ] mokSamArga prakAzaka arthe kamaMDala rAkhe che. e ja pramANe pIMchI Adi upakaraNa to saMbhave che paraMtu vastrAdi upakaraNasaMjJA saMbhavatI nathI. kAma-ati Adi mohanA udayathI vikAra bAhya pragaTa thAya, tathA zItAdi sahyAM jAya nahi, tethI vikArane DhAMkavA mATe, vA zItAdika maTADavA mATe, vastrAdika rAkhI mAnanA udayathI potAnI mahaMtatA icche che, tethI kalpitayuktidvArA tene upakaraNa TharAvavAmAM Ave che. vaLI ghara-ghara yAcanA karI AhAra lAvavo teo TharAve che, paNa prathama to e pUchIe chIe ke" yAcanA dharmanuM aMga ke pApanuM aMga che?" jo dharmanuM aMga che, to mAgavAvALA badhAya dharmAtmA thayA. tathA jo pApanuM aMga che, to munine e kema saMbhave ? tuM kahIza ke-"lobha vaDe kAMI dhanAdika yAce to pApa thAya, paNa ahIM to dharmasAdhana arthe zarIranI sthiratA karavA icche che." samAdhAnaH- AhArAdika vaDe to dharma thato nathI, paNa zI2nA sukhane arthe atilobha thatAM yAcanA karavAmAM Ave che. jo atilobha na hoya to pote zA mATe mAge te Ape, to Ape, na Ape to na Ape, atilobha thayo tyAM ja pApa thayuM, ane munidharma naSTa thayo, to bIjo dharma zo sAdhaze ? tyAre te kahe che ke-"manamAM to AhAranI icchA hoya, ane yAce nahi to te mAyAkaSAya thayo; tathA yAcanAmAM hInatA thAya che, tethI garvavarDa yAce nahi, to te mAnakaSAya thayo; tethI AhAra levo hato te mAgI lIdho. emAM vaLI atilobha zo thayo, tathA emAM munidharma kevI rIte naSTa thayo ? te kaho." tene kahIe chIe ke jema koI vyApArIne kamAvAnI icchA maMda che, te dukAna upara to bese che, manamAM vepAra karavAnI icchA paNa che, paraMtu te vastu levAdevA rUpa vyApAra mATe koIne prArthanA karato nathI, svayaM koI Ave ane potAnI vidhi maLI jAya, to vyApAra kare, to tyAM tene lobhanI maMdatA che paNa mAyA-mAna nathI, mAyA-mAna kaSAya to tyAre thAya jyAre chala karavA arthe vA potAnI mahaMtatA arthe evo svAMga te kare. paNa sArA vyApArIne evuM prayojana hotuM nathI, tethI tene mAyA-mAna kahetA nathI; tema munine AhArAdikanI icchA maMda che. have teo AhAra levA Ave tathA manamAM AhAra levAnI icchA paNa che, paraMtu AhAranA arthe prArthanA karatA nathI. svayaM koI Ape ane potAnI vidhi maLe to AhAra le; tyAM temane lobhanI maMdatA che paNa mAyA vA mAna nathI. mAyA-mAna to tyAre hoya, ke jyAre chala karavA mATe vA mahaMtatA mATe evo svAMga kare, Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra | [ 159 paNa munine evAM prayojana to nathI, tethI temane mAyA-mAna nathI. jo ema ja mAyA-mAna thaI jAya, to je mana vaDe ja pApa kare paNa vacana-kAyathI na kare, te sarvane mAyA Thare tathA koI uccapadanA dhAraka nIcavRtti aMgIkAra karatA nathI, te badhAne mAna Thare evo anartha thAya. teM kahyuM ke "AhAra mAgavAmAM ati lobha zo thayo?" paNa ati kapAya hoya, tyAre ja lokaniMgha kArya aMgIkAra karIne paNa, potAno manoratha pUrNa karavA icche, have mAgavuM e lokaniMgha che, tene aMgIkAra karIne paNa AhAranI vAMchA pUrNa karavAnI icchA thaI, tethI tyAM atilobha thayo. vaLI tame kahyuM ke-"emAM munidharma kevI rIte naSTa thayo?" paNa munidharmamAM evo tIvrakaSAya saMbhave nahi, vaLI koIne AhAra ApavAno pariNAma nahoto, ANe tenA gharamAM jaI yAcanA karI, tyAM tene saMkoca thayo, vA na ApavAthI lokaniMdha thavAno bhaya thayo, tethI teNe Ane AhAra Apyo, paNa tenA aMtaraMga prANa paDavAthI hiMsAno ja sadbhAva Avyo. jo pote tenA gharamAM na gayo hota, ane tene ja devAno upAya hota, to te Apata, ane tethI tene harSa ja thAta. paNa tenA makAnamAM jaI bhojana mAMgavuM, e to tene dabANa karI kArya karAvavA jevuM thayuM, vaLI potAnA kArya mATe yAcanArUpa vacana che te to pAparUpa che, tethI tyAM asatya vacana paNa thayuM. tene ApavAnI icchA nahotI, chatAM ANe yAcanA karI, tyAre teNe potAnI icchAthI to Apyo nahi paNa saMkoca karI Apyo, tethI te adatta grahaNa paNa thayuM. grahasthanA gharamAM strI jema tema beThI hatI ane A cAlyo gayo, tethI tyAM brahmacaryanI vADano bhaMga thayo. AhAra lAvI keTaloka vakhata rAkhyo, AhArAdika rAkhavA pAtrAdika rAkhyAM, eTale te parigrahuM paNa thayo. e pramANe pAMca mahAvratano bhaMga thavAthI tyAM munidharma naSTa thAya che, tethI yAcanApUrvaka AhAra levo munine yukta nathI. tyAre te kahe che ke "munine bAvIsa pariSahomAM yAcanA pariSaha kahyo che; have mAgyA vinA e pariSahanuM sahavuM kevI rIte thAya?" samAdhAna:- yAcanA karavAnuM nAma yAcanApariSaha nathI, paNa yAcanA na karavI tenuM nAma yAcanApariSaha che, jema arati karavAnuM nAma aratipariSaha nathI, paNa arati na karavAnuM nAma aratipariSahyuM che, tema ahIM jANavuM. jo yAcanA karavI e pariSaha Thare, to raMka Adi ghaNI yAcanA kare che, to temane ghaNo dharma hoya. jo kahezo ke "mAna ghaTADavAthI tene pariSaha kahIe chIe." paNa koI kaSAyI kAryanA arthe koI kaSAya choDe, to paNa te pApI ja che. jema koI lobha arthe potAnA apamAnane paNa na gaNe. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 160] mokSamArga prakAzaka to tene lobhanI ati tIvratA ja che, tethI e apamAna karAvavAthI paNa mahApApa thAya che. tathA potAne kAMI paNa icchA nathI, ane koI svayaM apamAna kare, to te (sahana karanArane) mahAdharma thAya che. have ahIM to bhojananA lobhathI yAcanA karI apamAna karAvyuM tethI te pApa ja che, dharma nathI. vaLI vastrAdika mATe paNa yAcanA kare che, paNa vastrAdika kAMI dharmanuM aMga nathI, te to zarIrasukhanuM kAraNa che, tethI teno paNa pUrvokta rIte niSedha jANavo. potAnA dharmasvarUpa uccapadane yAcanA karI nIco kare che, emAM to dharmanI hInatA thAya che, ityAdi aneka prakArathI munidharmamAM yAcanAdi saMbhavatAM nathI, chatAM evI asaMbhavatI kriyAnA dhArakane teo sAdhu-guru kahe che, tethI teo gurunuM svarUpa anyathA kahe che. tathA dharmanuM svarUpa paNa anyathA kahe che tethI e vacana kalpita che. dharmanuM anyathA svarUpa samyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatA e mokSamArga che, ane e ja dharma che. have tenuM svarUpa paNa teo anyathA prarUpe che, e ja ahIM kahIe chIeH tattvArthazraddhAna samyagdarzana che, tenI to pradhAnatA nathI, paNa pote jevA ahaMtadeva-sAdhuguru-dayA-dharmane nirUpaNa kare che, tenA zraddhAnane samyagdarzana kahe che. have prathama to arahaMtAdikanuM svarUpa ja anyathA kahe che. vaLI tattvazraddhAna thayA vinA mAtra eTalA ja zraddhAnathI samyakatva kevI rIte hoya? mATe te mithyA kahe che. vaLI tattvonA zraddhAnane samyakatva kahe che, paNa prayojana sahita tattvone zraddhAna kahetA nathI. guNasthAna-mArgaNAdirUpa jIvanuM, aNuskaMdhArirUpa ajIvanuM, puNya-pApanA sthAnonuM, avirati Adi AgnavonuM, vratAdirUpa saMvaranuM, tapazcaraNAdirUpa nirjarAnuM tathA siddha thavAnA liMgAdibhedovaDe mokSanuM svarUpa jevuM temanA zAstromAM lakhyuM che, te pramANe zIkhI laIe, ane kevalInuM vacana pramANa che. evA ja tattvArtha zraddhAnavaDe samyakatva thayuM mAne che. ame pUchIe chIe ke-raiveyaka javAvALA dravyaliMgI munine evuM zraddhAna hoya che ke nahi? jo hoya che, to tene mithyAdaSTi zA mATe kaho cho ? tathA nathI, to teNe to jainaliMga dharmabuddhipUrvaka dhAryuM che, to tene devAdikanI pratIti kema na thaI? tene ghaNo zAstrAbhyAsa che. chatAM teNe jIvAdikanA bheda kema na jANyA? tathA anyamatano lavaleza paNa abhiprAyamAM nathI, chatAM tene arahaMtavacananI pratIti kema na thaI ? tene evuM zraddhAna to che, paraMtu samyakatva nA thayuM. vaLI nArakI, bhogabhUmiyA ane tiryaMcAdine evuM zraddhAna thavAnuM nimitta nathI, chatAM temane ghaNAkALa sudhI samyakatva rahe che, tethI temane evuM zraddhAna nathI hotuM. topaNa samyakatva hoya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 161 tethI samyakzraddhAnanuM svarUpa evuM nathI. sAcuM svarUpa AgaLa varNana karIzuM tyAMthI jANavuM. vaLI zAstrono abhyAsa karavo, tene teo samyajJAna kahe che. have dravyaliMgI munine zAstrAbhyAsa hovA chatAM paNa mithyAjJAna kahyuM, tathA asaMyatasamyagdaSTinA viSayAdika jANavAne paNa sabhyajJAna kahyuM. tethI evuM svarUpa nathI. sAcuM svarUpa AgaLa kahIzuM te jANavuM. vaLI temanAM nirUpaNa karelAM aNuvrata-mahAvratAdirUpa zrAvaka-yatino dharma dhAravA vaDe sAritra thayuM mAne che. paNa prathama to vratAdikanuM svarUpa ja anyathA kahe che, e kaMIka pUrve guruvarNanamAM kahyuM che, tathA dravyaliMgIne mahAvrata hovA chatAM paNa samyakcAritra hotuM nathI. vaLI temanA matAnusAra gRhasthAdikane, mahAvratAdi aMgIkAra karyA vinA, paNa samyakcAritra thAya che. paNa evuM svarUpa nathI. sAcuM svarUpa anya che, je AgaLa kahIzuM. ahIM te kahe che ke-" dravyaliMgInA aMtaraMgamAM pUrvokta zraddhAnAdika nathI, mAtra bAhya ja thayAM che, tethI temane samyaktvAdika na thayAM." uttara:- jo aMtaraMga nathI ane bAhya dhAre che, to te kapaTathI dhAre che. have tene jo kapaTa hoya to traiveyaka kevI rIte jAya? te to nakAdimAM jAya. baMdha to aMtaraMga pariNAmothI thAya che, tethI aMtaraMga jainadharmarUpa pariNAma thayA vinA traiveyaka javuM saMbhave nahi. vaLI teo vratAdirUpa zubhopayogathI ja devagatino baMdha mAne che, tathA tene ja pAcho mokSamArga mAne che. e to baMdhamArga ane mokSamArgane eka karyo, paNa e mithyA che. vyavahA2dharmamAM paNa aneka viparIta nirUpaNa kare che. '*niMdakane mAravAmAM pApa nathI.' ema kahe che. have tIrthaMkarAdinA astitvamAM paNa anyamatI niMdako thayA, temane iMdrAdike mAryA nahi, jo pApa na thatuM hoya to temane iMdrAdika kema na mAryA? vaLI pratimAne AbharaNAdi banAve che, paNa pratibiMba to vItarAgabhAva vadhAravA mATe sthApana * zvetAmbaramAnya mahAnizItha zAstramAM lakhyuM che ke- 'veva-guru dhamaLatne, yUriSnapha vaLavaTIsennNjo| Navi kuNadi sAhU tao anaMta saMsArI hoi / / 1 / / saMghassa kAraNeNaM cUrijjai cavavaTIseLaMpi, no na vUriSna' taM anaMta saMsArI ho / / 2 / / bhagavatI sUtramAM sumaMgaLAcAryanuM daSTAnta paNa che. (narahatyA, pazuhatyA karI, pApa na lAgyuM.) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 16ra ] mokSamArga prakAzaka karyuM hatuM? tyAM AbharaNAdi banAvyAM, eTale e paNa anyamatanI mUrtivat thaI, ityAdika aneka anyathA nirUpaNa teo kare che. ahIM kayAM sudhI kahIe ? e pramANe zvetAMbara mata kalpita jANavo. kAraNa ke tyAM samyagdarzanAdikanuM anyathA nirUpaNa hovAthI mithyAdarzanAdika ja puSTa thAya che, mATe tenuM zraddhAnAdika na karavuM. TUMDhakamata-nirAkaraNa e zvetAMbaromAM TUMDhiyA pragaTa thayA. teo potAne sAcA dharmAtmA mAne che, paNa te bhrama che. zA mATe ? e ahIM kahIe chIe. koI to veSa dhAraNa karI sAdhu kahevaDAve che, paNa temanA graMthAnusAra paNa vrata-samitiguti AdinuM sAdhana bhAsatuM nathI. mana-vacana-kAya ane kRta-kArita-anumodanA vaDe sarvasAvadhayoga tyAga karavAnI pratijJA karI, pAchaLathI pALatA nathI. bALakane, bhoLAne vA koI zUdrAdikane paNa dIkSA Ape che. e pramANe tyAga kare, tathA tyAga karatI veLA kAMI vicAra paNa na kare ke huM tyAga karuM chuM? pAchaLathI pALe paNa nahi, chatAM tene badhA sAdhu mAne che. vaLI te kahe che ke "pAchaLathI dharmabuddhi thaI jAya, tyAre to tenuM bhaluM thAya ne?" paNa prathamathI ja dIkSA ApavAvALAe pratijJAbhaMga thatI jANIne paNa pratijJAbhaMga karAvI, tathA ANe pratijJA aMgIkAra karI bhaMga karI, e pApa kone lAgyuM? pAchaLathI te dharmAtmA thavAno nizcaya zo? vaLI je sAdhuno dharma aMgIkAra karI, yathArtha na pALe, tene sAdhu mAnavo ke na mAnavo? jo mAnavo, to je sAdhu-muni nAma dharAve che, paNa bhraSTa che, te sarvane sAdhu mAno; tathA na mAnavo, to tene sAdhupaNuM na rahyuM. tame jevA AcaraNathI sAdhu mAno cho, tenuM pAlana paNa koI viralAne ja hoya che, to pachI sarvane sAdhu zA mATe mAno cho? ahIM koI kahe ke "ame to jenAmAM yathArtha AcaraNa dekhIzuM, tene ja sAdhu mAnIzuM, anyane nahi." tene ame pUchIe chIe ke-"eka saMghamAM ghaNA veSadhArI che, tyAM jene yathArtha AcaraNa mAno cho, te bIjAone sAdhu mAne che ke nahi? jo mAne che, to te tamArAthI paNa azraddhAnI thayo, to pachI tene pUjya kevI rIte mAno cho ? tathA nathI mAnato, to tenI sAthe sAdhuno vyavahAra zA mATe rAkho cho? vaLI pote to tene sAdhu na mAne, paNa potAnA saMghamAM rAkhI bIjAonI pAse sAdhu manAvI anyane azraddhAnI kare, evuM kapaTa zA mATe kare? vaLI tame jene sAdhu mAnatA nathI, to anya jIvone paNa evo ja upadeza Apazo ke "Ane sAdhu na mAno." to e pramANe to Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 163 dharmapaddhatimAM viruddhatA thAya. tathA jene tame sAdhu mAno cho, tenAthI paNa tamAro virodha thayo; kAraNa ke-te Ane sAdhu mAne che. vaLI tame jenAmAM yathArtha AcaraNa mAno cho, tyAM vicAra vaDa juo, to te paNa yathArtha munidharma pALato nathI. ahIM koI kahe "anya veSadhArI karatAM to A ghaNA sArA che, tethI ame temane sAdhu mAnIe chIe." paNa anyamatiomAM to nAnA prakAranA veSa saMbhave, kAraNa ke tyAM rAgabhAvano niSedha nathI, paNa A jainamatamAM to jema kahyuM che tema ja thatAM sAdhusaMjJA hoya. ahIM koI kahe ke "zIla saMyamAdi pALe che, tapazcaraNAdi kare che, tethI jeTaluM kare teTaluM to bhaluM che?" samAdhAna - e satya che. dharma thoDo paNa pALavo bhalo che, paraMtu pratijJA to mahAna dharmanI karavAmAM Ave ane pALIe thoDo to tyAM pratijJAbhaMgathI mahApApa thAya che. jema koI upavAsanI pratijJA karI eka vAra bhojana kare, to tene ghaNI vakhata bhojanano saMyama hovA chatAM paNa, pratijJAbhaMgathI pApI kahIe chIe. tema muni-dharmanI pratijJA karI koI kiMcit dharma nA pALe to tene zIla-saMyamAdi hovA chatAM paNa pApI ja kahevAya tathA jema koI ekAsaNanI pratijJA karI eka vAra bhojana kare to te dharmAtmA ja che; tema potAnuM zrAvakapada dhAraNa karI, thoDuM paNa dharmasAdhana kare, to te dharmAtmA ja che. paNa ahIM to ucca nAma dharAvI, nIcI kriyA karavAthI pApIpaNuM saMbhave che. jo yathAyogya nAma dharAvI dharmakriyA karato hota to pApIpaNuM thAta nahi. jeTalo dharma sAthe teTalo ja bhalo che. ahIM koI kahe ke-paMcama kALanA aMta sudhI caturvidhasaMghano sadbhAva kahyo che. tethI Amane sAdhu na mAnIe to kone mAnIe? uttara:- jema A kALamAM haMsano sadbhAva kahyo che, tathA gamyakSetramAM haMsa dekhAtA nathI, tethI kAMI bIjAone to haMsa mAnyA jatA nathI, haMsa jevuM lakSaNa maLatAM ja haMsa mAnyA jAya. tema A kALamAM sAdhuno saddabhAva che, tathA gamyakSetramAM sAdhu dekhAtA nathI, tethI koI bIjAone to sAdhu mAnyA jAya nahi, paNa sAdhunAM lakSaNa maLatAM ja sAdhu mAnyA jAya. vaLI emano paNa A kALamAM thoDAja kSetramAM sadbhAva dekhAya che, tyAMthI dUra kSetramAM sAdhuno sadbhAva kevI rIte mAnazo? jo lakSaNa maLatAM mAno, to ahIM paNa e ja pramANe mAno, tathA lakSaNa vinA mAno, to tyAM anya kuliMgI che, tene paNa sAdhu mAno; paNa e pramANe mAnavAthI viparItatA thAya, mATe ema paNa banatuM nathI. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 164 ] mokSamArga prakAzaka koI kahe "A paMcama kALamAM AvuM paNa sAdhupada hoya che, to evuM siddhAMta-vacana batAvo. siddhAMta sivAya paNa tame mAno cho, to pApI thazo. e pramANe aneka yukti vaDe temane sAdhupaNuM banatuM nathI, tathA sAdhupaNA vinA temane sAdhu-guru mAnatAM mithyAdarzana thAya che. kAraNa ke-sAcA sAdhune ja guru mAnatAM samyagdarzana hoya che. vaLI teo zrAvakadharmanI paNa anyathA pravRtti karAve che. trasahiMsA ane skUlamRSAdi hovA chatAM paNa, jenuM kAMI prayojana nathI evo kiMcit tyAga karAvI, tene dezavratI thayo kahe che, ane te trasaghAtAdi jemAM thAya evAM kArya kare che. have dezavrata guNasthAnamAM to teo agiyAra avirati kahe che, to tyAM trasaghAta kevI rIte saMbhave ? zrAvakanA agiyAra pratimAbheda che, temAM dazamI-agiyAramI pratimAdhArI zrAvaka to koI thato nathI, ane sAdhu thAya che. pUchIe chIe tyAre kahe che ke "paDimAdhArI zrAvaka A kALamAM thaI zakato nathI." juo-zrAvaka dharma to kaThaNa tathA munidharma sugama '! e pramANe viruddha kahe che. vaLI agiyAramI pratimAdhArakane thoDo parigraha, tathA munine ghaNo parigraha batAve che, paNa e saMbhavita vacana nathI. teo kahe che ke "e pratimA to thoDo ja kALa pALI choDI daIe chIe." have e uttama kArya che, to dharmabuddhi jIva ucca kriyAne zA mATe choDe ? tathA nIcuM kArya che, to tene zA mATe aMgIkAra kare? tethI e saMbhavatuM ja nathI. vaLI kudeva-kugurune namaskArAdi karatAM paNa zrAvakapaNuM batAve che. teo kahe che kedharmabuddhi vaDe ame vaMdatA nathI, paNa laukika vyavahAra che. paNa siddhAMtamAM to temanI prazaMsAstavanane paNa samyakatvamAM aticAra doSa kahyo che. to gRhasthone bhale manAvavA arthe, vaMdanA karavI kema saMbhave ? ahIM kahezo ke "bhaya-lajjA-kutUhalAdi vaDe ja ame vaMdIe chIe." to e kAraNo vaDe kuzIlAdika sevatAM paNa pApa na kaho, mAtra aMtaraMgamAM tene pApa jANavuM joIe, paNa e pramANe to sarva AcaraNamAM viruddhatA thaze. vaLI khedano viSaya che ke-mithyAtva jevA mahApApanI pravRtti choDAvavAnI to mukhyatA nathI, paNa pavanakAyanI hiMsA TharAvI, khullA mukhe bolavAnuM choDAvavAnI mukhyatA jovAmAM Ave che. paNa e kramabhaMga upadeza che. vaLI dharmanAM aMga ghaNAM che, temAM eka parajIvanI dayAne ja mukhya kahe che, teno paNa viveka nathI. jaLa gALavuM, anna zodhavuM, sadoSavastunuM bhakSaNa na karavuM, tathA hiMsAdirUpa vyApAra na karavo, ityAdi tenAM aMgonI to mukhyatA nathI, paNa mukhapaTTI bAMdhavI ane zaucAdika thoDuM karavuM, ityAdi kAryonI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra | [ 165 teo mukhyatA kare che, paNa melayukta paTTImAM ghUMkanA saMbaMdhathI jIva Upaje, teno to yatna nathI, paNa pavananI hiMsAno yatna batAve che, to nAsikA dvArA ghaNo pavana nIkaLe che, teno yatna kema karatA nathI ? vaLI temanA zAstrAnusAra jo bolavAno ja yatna karyo to tene (mukhapaTTIne) sarvadA zA mATe rAkho cho? jyAre bolo tyAre yatna karI lo! kahe che ke "bhUlI jaIe chIe." have jo eTaluM paNa yAda rahetuM nathI. to anya dharmasAdhana kevI rIte thaze? zaucAdika thoDAM karo cho, paNa saMbhavita zauca to muni paNa kare che. mATe gRhasthoe potAnA yogya zauca to karavo. kAraNa ke strIsaMgamAdi karI zauca karyA vinA sAmAyikAdi kriyA karavAthI, avinayavikSitatAdi vaDe pApa Upaje che. e pramANe teo jenI mukhyatA kare che tenuM paNa ThekANuM nathI. teo dayAnAM keTalAMka aMga yogya pALe che, haritakAya Adino tyAga kare che, jaLa thoDuM nAkhe che, teno ame niSedha karatA nathI. vaLI evI ahiMsAno ekAMta pakaDI teo pratimA. caityAlaya ane pUjanAdi kriyAnuM utthApana kare che. paNa temanA ja zAstromAM pratimA AdinuM nirUpaNa che, tene AgrahathI lopa kare che. bhagavatI sUtramAM RddhidhArI muninuM nirUpaNa che. tyAM merugiri AdimAM jaI "tattha yADuM vaMpha" evo pATha che. teno artha "tyAM caityone vaMduM chuM." have caitya nAma prasiddha rIte pratimAnuM che, chatAM teo haTha karI kahe che ke-"caitya zabdanA jJAnAdika aneka artha thAya che, tyAM bIjA artha che paNa pratimA artha nathI." have tene pUchIe chIe ke-magiri ane naMdIzvaradvIpamAM jaI tyAM caityavaMdanA karI. have tyAM jJAnAdikanI vaMdanA karavAno artha kevI rIte saMbhave? jJAnAdikanI vaMdanA to sarvatra saMbhave che. paNa je vaMdanAyogya caitya hoya tyAM ja saMbhave tathA sarvatra na saMbhave tene, tyAM vaMdanA karavAno vizeSa saMbhave. have evo saMbhavita artha pratimA ja che, tathA caitya zabdano mukhya artha paNa pratimA ja che, e prasiddha che. e ja artha vaDe cetyAlaya nAma saMbhave che. tene huTha karI zA mATe lopo che? vaLI devAdika naMdIzvaradvIpAdimAM jaI pUjanAdi kriyA kare che, tenuM vyAkhyAna temanAmAM jyAM-tyAM che. tathA lokamAM paNa jyAM-tyAM akRtrimapratimAnuM nirUpaNa che. have e racanA anAdi che, te kAMI bhoga kutUhalAdi mATe to nathI. tathA iMdrAdikonAM sthAnomAM niprayojana racanA saMbhave nahi. have iMdrAdika tene joI zuM kare che? kAM to potAnA maMdiromAM e niprayojana racanA joI tenAthI udAsIna thatA haze ane tyAM temane duHkha thatuM haze. paNa e saMbhavatuM nathI, agara kAM to sArI racanA joI viSaya poSatA haze, paNa samyagdaSTi arvatamUrti vaDe potAno viSaya poSe, ema paNa saMbhavatuM nathI, paraMtu tyAM tenI bhakti Adi ja kare che, ema ja saMbhave Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 166 ] mokSamArga prakAzaka temanAmAM sUryAbhadevanuM vyAkhyAna che, tyAM pratimAjIne pUjavAnuM vizeSa varNana karyuM che; tene lopavA mATe teo kahe che ke-"devanuM evuM ja kartavya che." e sAcuM, paraMtu kartavyanuM phaLa to avazya hoya ja. have tyAM dharma thAya che ke pApa thAya che? jo dharma thAya che bIje ThekANe pApa thatuM hatuM ane ahIM dharma thayo, to tene anyanI sadaza kema kahevAya? kAraNa ke-e to yogyakArya thayuM. tathA pApa thAya che, to tyAM "namohyuLa"no pATha bhaNyo, have pApanA ThekANe evo pATha zA mATe bhaNyo ? 66 vaLI eka vicAra ahIM e thAya che ke-" LamotthaLa"nA pAThamAM to advaitanI bhakti che. pratimAjInI AgaLa jaI e pATha bhaNyo, mATe je a2haMtabhaktinI kriyA che te pratimAjInI AgaLa karavI yogya thaI. vaLI jo te ema kahe ke"devone evAM kArya hoya che, paNa manuSyone nahi, kAraNa ke pratimAdi banAvatAM manuSyone hiMsA thAya che." to temanAM ja zAstromAM evuM kathana che ke-" draupadIrANI sUryAbhadevanI mAphaka pratimAjInuM pUjanAdika karavA lAgI, mATe manuSyone paNa e kArya kartavya che. ahIM eka e vicAra thAya che ke-jo caityAlaya-pratimA banAvavAnI pravRtti nahotI, to draupadIe pratimAnuM pUjana kevI rIte karyuM? tathA e pravRtti jo hatI, to banAvavAvALA dharmAtmA hatA ke pApI ? jo teo dharmAtmA hatA, to gRhasthone paNa evuM kArya karavuM yogya thayuM. tathA pApI hatA, to tyAM bhogAdikanuM prayojana to hatuM nahi, pachI zA mATe banAvyuM? vaLI draupadIe tyAM "ganotsukhaM "no pATha karyo, vA pUjanAdika karyuM te kutUhala karyuM ke dharma karyo? jo kutUhala karyuM to te mahApApiNI thaI, kAraNa dharmathI kutUhala zuM? tathA dharma karyo, to bIjAoe paNa pratimAjInI stuti-pUjA karavI yukta che. ahIM teo evI mithyA yukti banAve che ke-" jema iMdranI sthApanAthI iMdranI kAryasiddhi nathI, tema arahaMtapratimA vaDe kAryasiddhi nathI." paNa arahaMta koIne bhakta mAnI bhaluM karatA hoya to ema paNa mAnIe, paraMtu te to vItarAgI che. A jIva bhaktirUpa potAnA bhAvothI zubhaLa pAme che. jema strInA AkArarUpa kASTha-pASANanI mUrti dekhI tyAM vikArarUpa thaI anurAga kare, to tene pApabaMdha thAya, tema arahaMtanA AkArarUpa dhAtu-kASTha-pASANanI mUrti dekhI dharmabuddhithI tyAM anurAga kare to zubhanI prApti kema na thAya? tyAre te kahe che ke-" pratimA vinA ja ame arahaMtamAM anurAga vaDe zubha upajAvIzuM." tene kahIe chIe ke-AkAra dekhavAthI jevo bhAva thAya, tevo parokSa smaraNa karatAM na thAya. lokamAM paNa strIno anurAgI eTalA ja mATe strInuM citra banAve che. tethI pratimAnA avalaMbana vaDe vizeSa bhakti thavAthI vizeSa zubhanI prApti thAya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [167 ahIM koI kahe ke "pratimAne juo, paNa pUjanAdi karavAnuM zuM prayojana che?" uttara:- jema koI, koI jIvano AkAra banAvI raudrabhAvothI teno ghAta kare, to tene te jIvanI hiMsA karavA sarakhuM pApa lAge che; vA koi, koino AkAra batAvI draSabuddhithI tenI bUrI avasthA kare, to jeno AkAra banAvyo che, tenI bUrI avasthA karavA sarakhuM phaLa nIpaje che, tema arahaMtano AkAra banAvI dharmAnurAgabuddhithI tenuM pUjanAdi kare to arahaMtanuM pUjanAdi karavA samAna zubhabhAva utpanna thAya che. tathA evuM ja phaLa thAya che. ati anurAga thatAM, pratyakSa darzana na hovAthI teno AkAra banAvI pUjanAdi karIe chIe. ane e dharmAnurAgathI mahApuNya Upaje che. vaLI teo evo kutarka kare che ke jene je vastuno tyAga hoya, tenI AgaLa te vastu dharavI, e hAsya karavA jevuM che. mATe caMdanAdi vaDe arahaMtanuM pUjana yukta nathI. samAdhAnaH-munipada letAM ja sarva parigrahano tyAga karyo hato, have pAchaLathI kevaLajJAna thatAM tIrthakaradevane Idra samavasaraNAdi banAvyAM, chatra-cAmarAdi karyA te hAsya karyuM ke bhakti karI ? jo hAsya karyuM to idra mahApApI thayo paNa e to bane nahi; tathA bhakti karI, to pUjanAdimAM paNa bhakti ja karIe chIe. chAsthanI AgaLa tyAga karelI vastu dharavI e hAsya che, kAraNa ke tene vikSitatA thaI Ave che, paNa kevaLI vA pratimAnI AgaLa anurAga vaDe uttama vastu dharavAmAM doSa nathI, kAraNa ke-temane vikSiptatA thatI nathI, ane dharmAnurAgathI jIvanuM bhaluM thAya tyAre te kahe che ke pratimA banAvavAmAM, cetyAlayAdi karAvavAmAM ane pUjanAdi karAvavAmAM hiMsA thAya che, ane dharma to ahiMsA che; mATe hiMsA vaDe dharma mAnavAthI mahApApa thAya che, tethI ame e kAryone niSedhIe chIe. uttara- temanAM ja zAstromAM evuM vacana che ke succA jANai kallANaM, succA jANai paavgN| ubhayaM pi jANaye succA, jaM seyaM taM smaacr|| ahIM "kalyANa, pApa ane ubhaya e traNane zAstra sAMbhaLIne jANa," ema kahyuM. have ubhaya to pApa ane kalyANa maLatAM thAya, evA kAryanuM hovuM paNa TharyuM. tyAM 1. zrutvA jAnIhi kalyANaM zrutvA jAnIhi pApam , ubhayapi jAnIhi zrutvA yatsevyaM ttsmaacr| artha - kalyANa (puNya) ane pApane sAMbhaLIne jANa, tathA e baMnene sAMbhaLIne jANa, ane emAMthI je sevavA yogya hoya tenuM sevana kara. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 168] mokSamArga prakAzaka ame pUchIe chIe ke-kevaLa dharmathI to ubhaya ghaTatuM ja che, paraMtu kevaLa pApathI ubhaya bUruM che ke bhaluM? jo bUruM che, to emAM to kaMIka kalyANano aMza maLelo che, to tene kevaLa pApathI bUruM kema kahevAya? tathA jo bhaluM che, to kevaLa pApa choDI evAM kArya karavA yogya TharyA, vaLI yuktithI paNa ema ja saMbhave che. koI tyAgI maMdirAdi karAvato nathI, paNa sAmAyikAdi niravadha kAryomAM pravarte che, to tene choDI teNe pratimAdi karAvavA-pUjanAdi karavuM ucita nathI, paraMtu koI potAne rahevA mATe makAna banAve, te karatAM caityAlayAdi karAvavALo hIna nathI. hiMsA to thaI paNa pelAne to lobha pApAnurAganI vRddhi thaI, tyAre Ane lobha chUTayo ane dharmAnurAga thayo. vaLI koI vyApArAdi kArya kare che, te jemAM nukazAna thoDuM ane napho ghaNo hoya tevuM ja kArya che, tema ja pUjanAdi kArya paNa jANavA, eTale ke koI vyApArAdi kArya kare to tenAthI pUjanAdi kArya karavA hINAM nathI, kAraNa ke-tyAM to hiMsAdika ghaNI thAya che, lobhAdika vadhe che, tathA e pApanI ja pravRtti che, ane ahIM hiMsAdika kiMcit thAya che, lobhAdika ghaTe che, tathA dharmAnurAga vadhe che. athavA je tyAgI na hoya, potAnA dhanane pApamAM kharacatA hoya, temaNe to caitsAlayAdi karAvavA yogya che. tathA niravadha sAmAyikAdi kAryomAM upayogane na lagAvI zake, temane pUjanAdi kArya karavAno niSedha nathI. ahIM tame kahezo ke-niravadha sAmAyika Adi kArya ja kema na karIe, dharmamAM ja kALa gALavo tyAM evAM kArya zA mATe karIe? uttara- jo zarIra vaDe pApa choDavAthI ja niravadhapaNuM thatuM hoya to ema ja karo, paNa tema to thatuM nathI, pariNAmothI pApa chUTatAM ja niravadyapaNuM thAya che. have avalaMbana vinA sAmAyikAdikamAM jenA pariNAma na lAge, te pUjanAdi vaDe tyAM potAno upayoga lagAve che, ane tyAM nAnA prakAranAM avalaMbana vaDe upayoga lAgI jAya che. jo te tyAM upayoga na lagAve, to pApakAryomAM upayoga bhaTake, ane tethI bUruM thAya, mATe tyAM pravRtti karavI yukta che. tame kaho cho ke "dharmanA arthe hiMsA karatAM to mahApApa thAya che, ane bIjA ThekANe hiMsA karatAM thoDuM pApa thAya che" paNa prathama to e siddhAMtanuM vacana nathI, ane yuktithI paNa maLatuM nathI. kAraNa ke ema mAnatA to indra janmakalyANakamAM ghaNA jaLa vaDe abhiSeka kare che, tathA samavasaraNamAM devo puSpavRSTi camara DhALavAM ityAdi kArya kare che, to te mahApApI thayo. tame kahezo ke temano evo ja vyavahAra che." paNa kriyAnuM phaLa to thayA vinA rahetuM nathI. jo pApa che, to iMdrAdika to samyagdaSTi che, teo evuM kArya zA mATe kare ? tathA jo dharma che, to teno niSedha zA mATe karo cho? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra [ 169 vaLI tamane ja pUchIe chIe ke-tIrthaMkaranI vaMdanA mATe rAjAo Adi gayA, sAdhuvaMdanArthe dUra dUra jaIe chIe, tathA siddhAMta sAMbhaLavA Adi kAryo artha gamanAdi karIe chIe, tyAM mArgamAM hiMsA thAya che. vaLI sAdharmI jamADIe chIe, sAdhunuM maraNa thatAM teno saMskAra karIe chIe, sAdhu thatAM utsava karIe chIe. ityAdi pravRtti Aje paNa dekhAya che. have tyAM paNa hiMsA to thAya che, paNa e kAryo to dharmanA arthe ja che. anya koI prayojana nathI. jo tyAM mahApApa Upaje che, to pUrve evAM kArya karyA teno niSedha karo, tathA Aje paNa gRhastho evAM kArya kare che, teno paNa tyAga karo. ane jo dharma Upaje che, to dharmane arthe hiMsAmAM mahApApa batAvI zA mATe bhamAvo cho ? mATe A pramANe mAnavuM yukta che ke jema thoDuM dhana ThagAtAM jo ghaNA ghanano lAbha thato hoya, to te kArya karavuM bhaluM che, tema thoDI hiMsAdika pApa thatAM paNa jo ghaNo dharma Upajato hoya, to te kArya karavuM yogya che. jo thoDA dhananA lobhathI kAryane bagADe to te mUrkha che, tema thoDI hiMsAnA bhayathI mahAdharma choDe to te pApI ja thAya che. vaLI koI ghaNuM dhana ThagAve tathA thoDuM dhana upajAve, vA na upajAve to te mUrkha che; tema hiMsAdivaDe ghaNA pApa upajAve, ane bhakti Adi dharmamAM thoDo pravarte, vA na pravarte, to te pApI ja thAya che. vaLI jema ThagAyA vinA ja dhanano lAbha hovA chatAM paNa ThagAya. to te mUrkha che; tema niravadhadharmarUpa upayoga hoya, to sAvadhadharmamAM upayoga lagAvavo yogya nathI. e pramANe aneka pariNAmo vaDe potAnI avasthA joI, jethI bhaluM thAya te karavuM, paNa ekAMtapakSa kAryakArI nathI. bIjuM, ahiMsA ja kevaLa dharmanuM aMga nathI, paNa rAgAdikabhAva ghaTavA e dharmanuM mukhya aMga che, mATe jethI pariNAmomAM rAgAdi ghaTe te kArya karavuM. vaLI gRhasthone aNuvratAdinuM sAdhana thayA vinA ja sAmAyika, pratikramaNa ane prauSadhAdi kriyAonuM AcaraNa mukhya karAve che. have sAmAyika to rAga-dveSarahita sAmyabhAva thatAM thAya che, paNa pAThamAtra bhaNavAthI vA UTha-besa karavAthI to thatuM nathI. kadAcit kahezo ke anya kArya karata, te karatAM to bhaluM che!" e sAcuM, paraMtu sAmAyikapAThamAM pratijJA to evI kare che ke "mana-vacana-kAyAthI sAvadhane karIza nahi, karAvIza nahi." have manamAM to vikalpa thayA ja kare che, tathA vacana-kAyAmAM paNa kadAcit anyathA pravRtti thAya che, tyAM pratijJA bhaMga thAya che. have pratijJA bhaMga karavA karatAM to na karavuM bhaluM che, kAraNa pratijJA bhaMga karavI e mahApApa che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 170] mokSamArga prakAzaka vaLI ame pUchIe chIe ke-koI pratijJA karato nathI paNa bhASApATha bhaNe che, ane teno artha jANI temAM upayoga rAkhe che; tathA koI pratijJA karI tene barAbara pALato nathI. prAkRtAdinA pATha bhaNe che paNa tenA arthanuM potAne jJAna nathI, ane artha jANyA vinA tyAM upayoga rahe nahIM tyAre upayoga anya ThekANe bhaTake che, tethI pratijJAbhaMga thAya che; have e baMnemAM vizeSa dharmAtmA koNa ? jo pahelAne kahezo, to tame evo ja upadeza kema karatA nathI ? tathA bIjAne kahezo, to pratijJAbhaMgamAM pApa na thayuM, athavA pariNAmo anusAra dharmAtmApaNuM na TharyuM, paNa pAThAdika karavA anusAra TharyuM. mATe potAno upayoga jema nirmaLa thAya te kArya karavuM, sAdhI zakAya te pratijJA karavI, tathA jeno artha jANIe te pATha bhaNavA, paNa paddhativaDe nAma dharAvavAmAM napho nathI. vaLI "paDikkamaNa" nAma pUrvadoSa nirAkaraNa karavAnuM che, have "micchAmi duas" eTaluM kahevAmAtrathI to duSkRta mithyA thAya nahi, paNa mithyA thavA yogya pariNAma thatAM ja duSkRta mithyA thAya che. mATe ekalA pATha ja kAryakArI nathI. vaLI paDikkamaNanA pAThamAM to evo artha che ke bAra vratAdikamAM je duSkata lAgyAM hoya te mithyA thAo, paNa vrata dhAryA vinA ja tenuM paDikramaNa karavuM kema saMbhave? jene upavAsa na hoya, te upavAsamAM lAgelA doSanuM nirAkaraNapaNuM kare to te asaMbhavapaNuM jANavuM. tethI e pATha bhaNavA koI prakAre banatA nathI. vaLI pohamAM paNa sAmAyikavat pratijJA karI pALatA nathI, tethI tyAM paNa pUrvokta doSa ja che. "posaha" nAma to parvanuM che. have parvanA divase paNa keTalIka vakhata pApakriyA kare che, ane pAchaLathI posahadhArI thAya che; have jeTalA kALa bane teTalA kALa sAdhana karavAmAM to doSa nathI, paNa tyAM posahunuM nAma rAkhavuM e yogya nathI. kAraNa ke saMpUrNa parvamAM niravadha rahe to ja posavuM kahevAya. jo thoDA kALathI paNa "posaha" nAma thAya, to sAmAyikane paNa posahu kaho ! nahi to zAstramAM pramANa batAvo ke jaghanya posahuno ATalo kALa che, amane to moTuM nAma dharAvI lokone bhamAvavA, e prayojana bhAse che. vaLI AkhaDI levAno pATha to koI anya bhaNe, tathA aMgIkAra koI anya kare. have pAThamAM to "mAre tyAga che" evuM vacana che, mATe je tyAga kare te ja pATha bhaNe, ema joIe. jo pATha na AvaDato hoya to bhASAmAM ja kahe. paraMtu paddhati arthe ja evI rIti che. bIjuM pratijJA grahaNa karavA-karAvavAnI mukhyatA che, paNa tene yathAvidhi pAlana Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pAMcamo adhikAra . [ 171 karavAmAM zithilatA che, ane bhAva nirmaLa thavAno kAMI viveka nathI. ArtapariNAmovaDa vA lobhAdikavaDa paNa upavAsAdika karI tyAM dharma mAne che, paNa phaLa to pariNAmovaDe thAya che. ityAdika ane kalpita vAto teo kahe che, je jainadharmamAM saMbhave nahi. e pramANe jainamAM zvetAmbaramata che, te paNa devAdika, tattvAdika ane mokSa-mArgAdikanuM anyathA nirUpaNa kare che, mATe te paNa mithyAdarzanAdikanA poSaka che, tethI tyAjya che. jainadharmanuM satyasvarUpa AgaLa kahIzuM, je vaDe mokSamArgamAM pravartavuM yogya che. temAM pravartavAthI tamAruM kalyANa thaze. e pramANe zrI mokSamArga prakAzaka zAstraviSe anyamatanirUpaka pAMcamo adhikAra samAsa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates - adhikAra chaThTho kudevakugurukudharma-nirAkaraNa mithyAdevAdika bhaje, thAye mithyAbhAva; tajI tene sAcA bhajo, e hita hetu upAya. artha:- anAdikALathI jIvone mithyAdarzanAdikabhAva che, ane tenI puSTatAnuM kAraNa kudeva, kuguru ane kudharmasevana che, teno tyAga thatAM ja mokSamArgamAM pravRtti thAya che, tethI ahIM tenuM nirUpaNa karIe chIe: kudevanuM nirUpaNa ane tenI sevAno niSedha je hitakartA nathI, tene bhramathI hitakartA jANI sevana kare, te kudeva che. tenuM sevana traNa prakAranA prayojana sahita karavAmAM Ave che. koI ThekANe mokSanuM prayojana che. koI ThekANe paralokanuM prayojana che. tathA koI ThekANe A lokanuM prayojana che. have emAMthI koI paNa prayojana to siddha thatuM nathI, paNa kaMIka vizeSa hAni thAya che, tethI tenuM sevana mithyAbhAva che. te ahIM darzAvIe chIe: anyamatamAM jenA sevanathI mukti thavI kahI che, tene koI jIva mokSane arthe sevana kare che, paNa tethI mokSa thato nathI. tenuM varNana pUrve anyamata adhikAramAM ja kahyuM che. anyamatamAM kahelA devane koI "paralokamAM sukha thAya-duHkha na thAya" evA prayojana arthe seve che. have tenI siddhi to puNya upajAvatAM, ane pApa na upajAvatAM thAya che; paNa pote to pApa upajAve, tathA kahe ke-"izvara mAruM bhaluM karaze," paNa e to anyAya Tharyo. kAraNa ke-izvara koIne pApanuM phaLa Ape, koIne na Ape, evuM to che nahi. jevo potAno pariNAma karaze, tevuM ja phaLa pAmaze. mATe koInuM bhaluM-bUra karavAvALo izvara koI che nahi. vaLI e devonuM sevana karatAM, e devonuM to nAma de, ane anya jIvonI hiMsA kare, tathA bhojana-nRtyAdi vaDe potAnA IdriyaviSayone poSe, paNa pApa-pariNAmonuM phaLa to lAgyA vinA rahetuM nathI. hiMsA ane viSaya-kaSAyone sarva loka pApa kahe che, tathA pApanuM phaLa paNa khoTuM ja che, ema sarva mAne che. vaLI e kudevonA sevanamAM hiMsA ane viSayAdikano ja adhikAra che, tethI e kudevonA sevanathI paralokamAM bhaluM thatuM nathI. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThTho adhikAra [173 vaLI ghaNA jIvo zatrunAzAdika, rogAdinAza, dhanAdiprApti tathA putrAdinI prApti ityAdika A paryAya saMbaMdhI du:kha maTADavA, vA sukha pAmavAnA aneka prayojanapUrvaka e kudevAdinuM sevana kare che. hanumAnAdika, bhairava, devIo, gaNagaura, sAMjhI, cotha, zItalA, dahADI, bhUta, pitR, vyaMtarAdika, sUrya, caMdra, zanIzcarAdi jyotiSIone, pIra-pegaMbarAdikone, gAya-ghoDAdi tiryaMcone, agni-jaLAdine tathA zAstrAdikane pUje che. ghaNuM zuM kahIe! roDAM ityAdikane paNa pUje evA kudevonuM sevana mithyASTithI ja thAya che. kAraNa ke prathama to te jenuM sevana kare che temAMthI keTalAka to kalpanAmAtra ja deva che. eTale temanuM sevana kevI rIte kAryakArI thAya ? vaLI koI vyatarAdika che, paNa te koInuM bhaluM-bUra karavA samartha nathI, jo teo samartha hoya, to teo ja kartA Thare, paNa temanuM karyuM thatuM kAMI dekhAtuM nathI; teo prasanna thaI dhanAdika ApI zakatA nathI, tathA DhaSI thaI bUruM karI zakatA nathI. ahIM koI kahe ke-teo duHkha detA to joIe chIe, tathA temane mAnatAM duHkha ApatA aTakI paNa jAya che. uttara:- Ane pApano udaya hoya, tyAre temane evI ja kutUhalabuddhi thAya, je vaDe teo ceSTA kare che; ane ceSTA karatAM A duHkhI thAya che. vaLI kutUhalathI te kaMI kahe, ane A tenuM kahyuM na kare, tyAre te ceSTA karatAM potAnI meLe ja aTakI jAya che, Ane zithila jANIne ja te kutUhala karyA kare che. tathA jo Ane puNyano udaya hoya, to teo kaMI paNa karI zakatA nathI. e ahIM darzAvIe chIe-koI jIva temane pUje nahi, athavA temanI niMdA kare, to te paNa AnAthI dveSa kare, paraMtu Ane duHkha daI zake nahi. athavA ema paNa kahetA jovAmAM Ave che ke-"amane phlANo mAnato nathI, paNa te amArA vaza nathI, mATe vyaMtarAdika kAMI paNa karavA samartha nathI, paNa AnA puNya-pApathI ja sukha-duHkha thAya che. eTale temane mAnavApUjavAthI to UlaTo roga thAya che, paNa kAMI kAryasiddhi thatI nathI. ahIM ema jANavuM ke-je kalpita deva che, temano paNa koI ThekANe atizaya-camatkAra thato jovAmAM Ave che, paNa te yaMtarAdivaDe karelo hoya che koI pUrvaparyAyamAM Ano sevaka hato, ane te pAchaLathI marIne vyaMtarAdi thayo, tyAM ja koI nimittathI tene evI buddhi thaI, tyAre te lokamAM tene sevavAnI pravRtti karAvavA arthe, koI camatkAra dekhADe che. bhoLA loka kiMcit camatkAra dekhI te kAryamAM lAgI jAya che. jema-jina-pratimAdikano paNa atizaya thato sAMbhaLIe joIe chIe, te jinakRta nathI, paNa jainI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 174 ] mokSamArga prakAzaka vyatarAdikRta thAya che, tema kudevono koI camatkAra thAya che te temanA anucara vyaMtarAdiko dvArA karyo hoya che. vaLI anyamatamAM "bhaktone paramezvare sahAya karI, vA pratyakSa darzana ApyAM," ityAdika kahe che. tyAM koI to kalpita vAto kahe che, tathA koI temanA anucara-vyaMtarAdika dvArA karelAM kAryone paramezvare karyA kahe che. have jo paramezvare karyA hoya to paramezvara to trikAlajJAnI che, sarva prakAre samartha che, to bhaktone du:kha ja zAmATe thavA de? paraMtu Aje paNa joIe chIe kepleccha AvIne bhaktone upadrava kare che, dharma vidhvaMsa kare che, dharmakAryamAM upadrava kare che, tathA mUrtine vinna kare che. have paramezvarane ja e kAryonuM jJAna na hoya, to tenAmAM sarvazapaNuM rahe nahi. tathA jANyA pachI jo te sahAya na kare to tenI bhaktavatsalatA gaI, vA te sAmarthyahIna thayo. vaLI jo te sAkSIbhUta rahe che, to AgaLa bhaktone sahAya karI kaho cho, te jUTha che; kAraNa tenI to ekasamAna vRtti che. vaLI jo kahezo ke-"evI bhakti nathI." paNa mlecchothI to A bhalA che! vA mUrti Adi to temanI ja sthApati hatI, tene to vipna na thavA devuM hatuM? vaLI mleccha-pApIono udaya thAya che, te paramezvarano karyo thAya che ke nahi! jo paramezvarano ryo thAya che, to teo niMdakone sukhI kare che tathA bhaktone du:kha devAvALAone pedA kare che. to tyAM bhaktavatsalapaNuM kevI rIte rahyuM? tathA jo paramezvarano karyo nathI thato, to e paramezvara sAmarthyahIna thayo; mATe e paramezvarakRta kArya nathI, paNa koI anucara-vyaMtarAdika ja e camatkAro batAve che; evo ja nizcaya karavo. prazna:- "koI vyaMtara potAnuM prabhutva kahe che, apratyakSane batAve che, koI kusthAnanivAsAdi batAvI potAnI hInatA kahe che, pUchavA chatAM batAvatA nathI, bhrama-rUpa vacana kahe che, anyane anyathA parisamAve che, tathA anyane duHkha Ape che, ityAdi vicitratA kevI rIte che?" uttaraH- vyaMtaromAM prabhutvanI adhikatA-hInatA to che, paraMtu kusthAnamAM nivAsAdika batAvI hInatA dekhADe che, te to kutUhalathI vacana kahe che. vyaMtara bALakanI mAphaka kutUhala karyA kare che, jema bALaka kutUhalathI potAne hIna darzAve, ciDAve, gALa sAMbhaLe, rADa pADe, tathA pAchaLathI hasavA lAgI jAya, tema bhaMtara paNa ceSTA kare che. jo teo kusthAnavAsI hoya, to uttamasthAnamAM Ave che te konA lAvyA Ave che? jo potAnI meLe ja Ave che, to potAnI zakti hovA chatAM teo kusthAnamAM zAmATe rahe che? mATe temanuM ThekANuM to teo jyAM Upaje che tyAM A pRthvInA nIce vA upara che ane te manojJa che, paNa kutUhala arthe teo icchAnusAra kahe che. vaLI jo temane pIDA thatI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThTho adhikAra [175 hoya, to rotA rotA kevI rIte hasavA lAgI jAya? hA! eTaluM che ke-maMtrAdikanI aciMtyazakti che. tyAM koI sAcA maMtrane nimittanaimittika saMbaMdha thAya, to tenAthI kiMcit gamanAdi thaI zake nahi, vA kiMcit du:kha Upaje che, vA koI prabaLa tene manAI kare to te aTakI jAya, vA potAnI meLe paNa aTakI jAya. ityAdi maMtranI zakti che. paraMtu saLagAvavuM Adi thatuM nathI; maMtravALo ja saLagAvyuM kahe che. te pharI pragaTa thaI jAya che kAraNa ke-vaikriyaka zarIrane saLagAvavuM Adi saMbhavatuM nathI. vaLI vyaMtarone avadhijJAna koIne alpakSetra-kALa jANavAnuM che, tathA koIne ghaNuM che; tyAM tene jo icchA hoya, ane ghaNuM jJAna hoya, to koI apratyakSane pUchatAM teno uttara Ape, vA potAne alpajJAna hoya, to koI anya mahajJAnIne pUchI AvI javAba Ape. vaLI jo potAne alpajJAna hoya, ane icchA na hoya, to pUchavA chatAM paNa teno uttara na Ape, ema samajavuM. vaLI alpajJAnavALA vyaMtarAdikane UpajyA pachI keTalAka kALa ja pUrvajanmanuM jJAna hoI zake che. pachI tenuM smaraNamAtra ja rahe che. tethI tyAM koI icchAvaDa pote kAMI ceSTA kare to kare, pUrvajanmanI vAta kahe, paNa koI anya vAta pUche, to tene avadhijJAna thoDuM hovAthI jANyA vinA kevI rIte kahe? vaLI teno uttara pote ApI zake nahi, vA icchA na hoya, athavA mAnakutUhalAdithI uttara na Ape vA jUTha paNa bole; ema samajavuM. devomAM evI zakti che ke-teo potAnA vA anyanA zarIrane vA pudgalaskaMdhone potAnI icchAnusAra pariNAve che, tethI nAnAprakAranA AkArAdirUpa pote thAya. nAnA-prakAranA caritra batAve, vA anya jIvanA zarIrane rogAdiyukta kare. ahIM eTaluM samajavuM ke potAnA zarIrano, anya pudgalaskaMdhone, potAnI jeTalI zakti hoya teTalA pramANamAM ja teo pariNamAvI zake che, kAraNa ke temanAmAM sarva kArya karavAnI zakti nathI. vaLI anya jIvonA zarIrAdikane tenA puNya-pApAnusAra pariNamAvI zake che. jo tene puNyano udaya hoya, to pote rogAdirUpa pariNamAvI zake nahi, tathA pApano udaya hoya to tenuM iSTakArya paNa karI zake nahi. e pramANe vyaMtarAdikanI zakti jANavI. prazna:- eTalI jenI zakti hoya, tene mAnavA-pUjavAmAM zo doSa? uttaraH- potAne pApano udaya jo hoya to teo sukha ApI zake nahi, tathA puNyano udaya hoya to du:kha ApI zake nahi. vaLI temane pUjavAthI kAMI puNyabaMdha thato nathI, paNa rAgAdivRddhi thaI UlaTo pApabaMdha ja thAya che, tethI temane mAnavA-pUjavA kAryakArI nathI, paNa bUruM karavAvALA che. vyaMtarAdika manAve-pUjAve che, te to Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 176 ] mokSamArga prakAzaka kutUhalAdika ja kare che, paNa koI vizeSa prayojana rAkhatAM nathI. je temane mAne-pUje tenAthI kutUhala karyA kare, tathA je na mAne-pUje tene kAMI kahe nahi. jo temane prayojana ja hoya, to na mAnavA-pUjavAvALAne teo ghaNA duHkhI kare, paNa jene na mAnavA-pUjavAno nizcaya che, tene teo kAMI paNa kahetA dekhAtA nathI. vaLI prayojana to sudhAdikanI pIDA hoya to hoya, paNa te to temane vyakta thatI nathI, jo thatI hoya to temanA arthe naivedhAdika ApIe chIe, tene teo kema grahaNa karatA nathI? athavA bIjAone jamADavA Adi karavAnuM zA mATe kahe che? tethI temanI kriyA kutUhalamAtra che. ane potAne temane kutUhalanuM sthAna thatAM duHkha ja thAya, hInatA thAya, mATe temane mAnavA-pUjavA yogya nathI. prazna:- e vyaMtaro ema kahe che ke "gayA AdimAM piMDadAna karo, to amArI gati thAya, ame pharIthI AvIe nahi." e zuM che? uttaraH- jIvone pUrvabhavanA saMskAra to rahe ja che, ane vyaMtarone pUrvabhavanA smaraNAdithI vizeSa saMskAra che, tethI pUrvabhavamAM tene evI ja vAsanA hatI ke "gayAdikamAM piMDadAnAdi karatAM gati thAya che, tethI teo evAM kArya karavAnuM kahe che. musalamAna vagere marIne vyaMtara thAya che, teo e pramANe kahetA nathI. teo potAnA saMskArarUpa ja vAkaya kahe che. jo sarva zretaronI gati e ja pramANe thatI hoya, to badhA samAna prArthanA kare, paNa ema to nathI, ema samajavuM. e pramANe vyaMtarAdinuM svarUpa samajavuM. vaLI sUrya, caMdra, grahAdika jyotiSIne pUje che, te paNa bhrama che. sUryAdikane paNa paramezvarano aMza mAnI pUje che, paNa temanAmAM to eka prakAzanI ja adhikatA bhAse che, have prakAzamAna to anya ratnAdika paNa che, tenAmAM anya koI evuM lakSaNa nathI, ke jethI tene paramezvarano aMza mAnIe. caMdramAdikane paNa dhanAdinI prApti arthe pUje che. paNa tene pUjavAthI ja jo dhana thatuM hoya, to sarva daridrIe kArya kare che, tethI e paNa mithyAbhAva che. vaLI jyotiSanA vicArathI khoTA grahAdika AvatAM tenuM pUjanAdika kare che, tenA arthe dAnAdika Ape che, paNa te to jema haraNAdika potAnI meLe gamanAdika kare che, have te puruSane jamaNI-DAbI bAjue AvatAM AgAmI sukha-duHkhanA jJAnanuM kAraNa thAya che, paNa kAMI sukha-du:kha ApavA te samartha nathI; tema grahAdika svayaM gamanAdika kare che, ane te prANIne yathAsaMbhava yoga prApta thatAM; AgAmI sukha-du:kha thavAnA jJAnanuM kAraNa thAya che. paNa kAMI sukha-du:kha ApavA nathI. koI temanuM pujanAdika kare che. tene paNa iSTa thatuM nathI, tathA koI nathI karatAM. chatAM tene iSTa thAya che, mATe temanuM pUjanAdi karavuM te mithyAbhAva che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThTho adhikAra [ 177 ahIM koI kahe ke "ApavuM, pUjanAdi karavuM e to puNya che, tethI te bhaluM ja che." teno uttara-dharmanA arthe ApavuM, pUjanAdi karavuM e puNya che, paNa ahIM to duHkhanA bhayathI ane sukhanA lobhathI Ape che, pUje che, tethI te pApa ja che. ityAdi aneka prakArathI jyotiSIdevone pUje che, te mithyA che. vaLI devI-dahADI Adi che, temAM koI to vyaMtarI vA jyotiSiNI che, tenuM anyathA svarUpa mAnI koI pUjanAdika kare che, tathA koI kalpita che, tenuM paNa kalpanA vaDe ja pUjanAdika kare che. e pramANe vyaMtarAdikanA pUjanano niSedha karyo. prazna:- kSetrapAla, dADI ane padmAvatI Adi devI, tathA yakSa-yakSiNI Adi ke je jainamatane anusare che, temanuM pUjanAdi karavAmAM to doSa nathI? uttara:- jainamatamAM to saMyama dhAravAthI pUjyapaNuM hoya che. have devone saMyama hoto ja nathI. vaLI temane samyatvI mAnI pUjIe chIe; to bhavanatrika devomAM samyakatvanI paNa mukhyatA nathI. tathA jo samyakatva vaDe ja pUjIe, to sarvArthasiddhi ane laukAMtika devone ja kema na pUjIe? tame kahezo te "Amane jinabhakti vizeSa che," paNa bhaktinI vizeSatA to saudharma indrane paNa che tathA te samyagdaSTi paNa che, to tene choDI Amane zA mATe pUcho cho? tame kahezo ke "jema rAjAne pratihArAdika che, tema tIrthaMkarane A kSetrapAlAdika che, paNa samavasaraNAdimAM to temano adhikAra ja nathI. mATe e jUThI mAnyatA che. vaLI jema pratihArAdika dvArA rAjAne maLI zakAya che. tema e tIrthakarano meLApa karAvatA nathI. tyAM to jene bhakti hoya, te tIrthaMkaranAM darzanAdika kare che, ane e paNa kAMI koIne AdhIna nathI. juo to kharA A ajJAnatA! AyudhAdisahita, ane raudra che svarUpa jenuM, tenI gAI gAIne bhakti kare che. have jainamatamAM paNa jo raudra rUpa pUjya thayuM to e paNa anyamatanA samAna ja thayo. tIvra mithyAtvabhAvathI jainamatamAM paNa evI viparIta pravRttirUpa mAnyatA hoya e pramANe kSetrapAlAdikane paNa pUjavA yogya nathI. vaLI gAya-sarpAdika tiryaMca, ke je potAnAthI pratyakSa hIna bhAse che, temano tiraskArAdika paNa karI zakIe chIe, tathA temanI niMdadazA pratyakSa joIe chIe. vRkSa, agni, jalAdika sthAvara che, te to tiryacothI paNa atyaMta hIna avasthAne prApta joIe chIe. tathA zastra, khaDiyo vagere to acetana che, sarvazaktithI hIna pratyakSa joie Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 178] mokSamArga prakAzaka chIe. temAM pUjyapaNAno upacAra paNa saMbhavato nathI, tethI temane pUjavA e mahAmithyAbhAva che. temane pUjavAthI pratyakSa vA anumAnathI paNa kAMI phalaprAti bhAsatI nathI. tethI temane pUjavA e yogya nathI. e pramANe sarva kudevone pUjavA-mAnavAno niSedha che. juo to kharA mithyAtvanI mahimA ! lokamAM to potAnAthI nIcAne namatAM potAne niMdya mAne che, paNa ahIM mohita banI roDAMparyatane pUjatAM paNa niMghatA mAnato nathI. lokamAM paNa jenAthI potAnuM kAMI paNa prayojana siddha thatuM jANe, tenI ja sevA kare che, paNa mohita banI "kudevothI mAruM prayojana kema siddha thaze" teno vicAra karyA vinA ja kudevonuM sevana kare che. vaLI A kudevonuM sevana karatAM hajAro vidgha thAya, tene to gaNe nahi, ane koI puNyanA udayathI ISTa kArya thaI jAya tene kahe ke "AnA sevanathI A kArya thayuM. kudevAdikanA sevana karyA vinA je iSTakAryo thAya, tene to gaNe nahi, paNa koI aniSTa thAya, tene kahe ke AnuM sevana karyuM nahi, tethI aniSTa thayuM.' eTaluM paNa vicArato nathI ke-jo iSTa-aniSTa karavuM temanA ja AdhIna hoya, to je temane pUje, tene iSTa ja thavuM joIe, tathA koI na pUje, tene aniSTa ja thavuM joIe, paNa tevuM to dekhAtuM nathI. kAraNa ke-zItalAne ghaNI mAnavA chatAM paNa koIne tyAM putrAdi maratA joIe chIe, tathA koIne na mAnavA chatAM paNa jIvatA jaIe chIe. mATe zItalAne mAnavI kAMI paNa kAryakArI nathI. e ja pramANe sarva kudevone mAnavA kAMI paNa kAryakArI nathI. prazna:- "kAryakArI bhale na ho! paNa tene mAnavAthI kAMI bigADa to thato nathI ?' uttara:- jo bigADa na thato hoya, to ame zA mATe niSedha karIe? paraMtu temane mAnavAthI eka to mithyAtvAdika daDha thavAthI mokSamArga durlabha thaI jAya che, ane e moTo bigADa che. bIjuM enAthI pApabaMdha thAya che, ane tethI bhAvimAM duHkha pAmIe chIe e ja bigADa che. prazna:- mithyAtvAdi bhAva to atattvazraddhAnAdika thatAM thAya, tathA pApabaMdha kharAba kAryo karatAM thAya che, paNa Amane mAnavAthI mithyAtvAdibhAva ane pApabaMdha kevI rIte thAya? uttara:- prathama to paradravyone ISTa-aniSTa mAnavAM, e ja mithyAtva che, kAraNa ke-koI dravya koInuM mitra-zatru che ja nahi. vaLI je iSTa-aniSTa padArtha maLe che, tenuM kAraNa puNya-pApa che, mATe jema puNyabaMdha thAya, pApabaMdha na thAya tema karo. jo karmanA udayano paNa nizcaya na hoya, ane kevaLa iSTa-aniTa bAhyakAraNonA saMyoga-viyogano upAya kare, topaNa kudevane mAnavAthI ISTa-aniSTabuddhi kAMI dUra thatI nathI, Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThTho adhikAra [179 paraMtu kevaLa vRddhine prApta thAya che, vaLI tethI puNyabaMdha paNa thato nathI, pApabaMdha ja thAya che. e kudevo koIne dhanAdika ApatA ke khUMcavI letA jovAmAM AvatA nathI, tethI e bAhyakAraNa paNa nathI, to enI mAnyatA zA mATe karavAmAM Ave che? jyAre atyaMta bhramabuddhi thAya, jIvAditattvonA zraddhAna-jJAnano aMza paNa na hoya, tathA rAga-dveSanI atyaMta tIvratA hoya tyAre ja je kAraNa nathI, tene paNa iSTa-aniSTanuM kAraNa mAne che tyAre kudevonI mAnyatA thAya che. e pramANe tIvra mithyAtvAdibhAva thatAM, mokSamArga ati durlabha thaI jAya che. have AgaLa kugurunA zraddhAnAdikano niSedha karIe chIe: kugurunA zraddhAnAdikano niSedha je jIva viSaya-kaSAyAdika adharmarUpa to pariName che, ane mAnAdikathI potAne dharmAtmA manAve che, dharmAtmAyogya namaskArAdi kriyA karAve che, kiMcit dharmanuM koI aMga dhArI mahAna dharmAtmA kahevaDAve che, tathA mahAna dharmAtmA yogya kriyA karAve che, e pramANe dharmanA AzrayavaDa potAne mahAna manAve che, te badhA kuguru jANavA. kAraNa ke dharmapaddhatimAM to viSaya-kaSAyAdi chUTatAM jevo dharma dhAre, tevuM ja potAnuM pada mAnavuM yogya che. kuLaapekSA gurupaNAno niSedha tyAM koI to kuLavaDe potAne guru mAne che. temAM keTalAka brAhmaNAdika to kahe che keamAruM kuLa ja ucca che, tethI ame sarvanA guru chIe." paNa kuLanI uccatA to dharmasAdhanathI che. jo koI uccakuLamAM UpajIne hIna AcaraNa kare, to tene ucca kevI rIte mAnIe? jo kuLamAM UpajavAthI ja uccapaNuM rahe, to mAMsabhakSaNAdi karavA chatAM paNa tene ucca ja mAno, paNa ema bane nahi. bhAratagraMthamAM paNa aneka prakAranA brAhmaNo kahe che, tyAM "je brAhmaNa thaI cAMDAlakArya kare, tene cAMDAlabrAhmaNa kahevA," ema kahyuM che. jo kuLathI ja uccapaNuM rahe, to evI hInasaMjJA zA mATe ApI ? vaLI vaiSNavazAstromAM evuM paNa kahyuM che ke "vedavyAsAdika mAchalI AdithI UpajyAM." to tyAM kuLano anukrama kevI rIte rahyo? tathA mULa utpatti to brahmAthI kahe che, tethI sarvanuM eka ja kuLa che, bhinna kuLa kayAM rahyuM? vaLI uccakuLanI strIne nIcakuLanA puruSathI tathA nIcakuLanI strIne uccakuLanA puruSathI saMgama thatAM saMtati thatI jovAmAM Ave che, tyAM ucca-nIca kuLanuM pramANa kayAM rahyuM? prazna:- jo ema che, to ucca-nIca kuLano vibhAga zA mATe mAno cho ? uttara:- laukika kAryamAM to asatya pravRtti paNa saMbhave, paraMtu dharmakAryamAM to Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 180] mokSamArga prakAzaka asatyatA saMbhave nahi. mATe dharmapaddhatimAM to kuLa apekSA mahaMtapaNuM saMbhavatuM nathI, paNa dharmasAdhanathI ja mahaMtapaNuM hoya che. brAhmaNAdi kuLomAM je mahaMtatA che, te dharmapravRttithI che; dharmapravRtti choDI hiMsAdika pApapravRttimAM pravartatAM mahaMtapaNuM kevI rIte rahe? vaLI koI kahe che ke "amArA pUrvavaDIlo mahAna bhakta thaI gayA che, siddha thayA che, vA dharmAtmA thayA che ane ame tenI saMtati chIe. mATe ame guru chIe." paNa e vaDIlonA vaDIlo to evA hatA nahi, have temanI saMtatimAM Amane uttama kArya karatAM jo uttama mAno cho. to e uttama puruSonI saMtatimAM je uttama kArya na kare, tene zA mATe uttama mAno cho? zAstromAM vA lokamAM paNa prasiddha che ke pitA zubha kArya vaDe uccapada pAme che, tathA putra azubha kArya vaDa nIcapada pAme che. vA pitA azubha kArya vaDe nIcapada pAme che, tyAre putra zubha kArya vaDe uccapada pAme che. mATe pUrva-vaDIlonI apekSAe mahaMtatA mAnavI yogya nathI. e pramANe kuLa vaDe gurupaNuM mAnavuM, e mithyAbhAva samajavo. vaLI koI-paTTA vaDe gurupaNuM mAne che. pUrve koI mahAna puruSa thayo hoya, tenI pATe je ziSya-pratiziSya cAlyA AvatA hoya, temAM e mahaMtapuruSa jevA guNa na hoya, topaNa temAM gurupaNuM mAnavAmAM Ave che. jo ema ja hoya, to e pATamAM koI gAdIpati parastrIgamanAdi mahApApakArya karaze, te paNa dharmAtmA thaze tathA sugatine prApta thaze, paNa ema to saMbhave nahi. tathA jo te mahApApI che, to tene gAdIno adhikAra ja kayAM rahyo? mATe je gurupadayogya kArya kare, te ja guru che. vaLI koI-pahelAM to strI AdinA tyAgI hatA, paNa pAchaLathI bhraSTa thaI vivAhAdi kArya karI gRhastha thayA, temanI saMtati paNa potAne guru mAne che, paNa bhraSTa thayA pachI gurupaNuM kayAM rahyuM? gRhasthavat e paNa thayA. hA! eTaluM vizeSa thayuM ke-A bhraSTa thaI gRhastha thayA, to temane mULagRhasthadharmI kevI rIte guru mAne? vaLI koI anya to badhAM pApakArya kare, paNa mAtra eka strI paraNe nahi, ane e ja aMga vaDe potAnAmAM gurupaNuM mAne che. have eka abrahmacarya ja pApa nathI, paraMtu hiMsAparigrahAdika paNa pApa che. e karavA chatAM paNa temane dharmAtmA-guru kevI rIte manAya ? bIjuM e kAMI dharmabuddhithI vivAhAdikano tyAgI thayo nathI, paNa koI AjIvikA vA lajjAdi prayojana arthe vivAha karato nathI. jo dharmabuddhi hota, to hiMsAdika zA mATe vadhArata? vaLI jenAmAM dharmabuddhi nathI, tene zIlanI daDhatA paNa rahe nahi, ane vicAryuM kare nahi tyAre te parastrIgamanAdi mahApApa upajAve, tethI evI kriyA hovA chatAM tenAmAM gupaNuM mAnavuM e mahA bhramabuddhi che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ 181 chaThTho adhikAra vaLI koI-koI prakAranA veSa dhAravAthI gurupaNuM mAne che. paNa mAtra veSa dhAravAmAM zo dharma thayo, ke jethI dharmAtmA tene guru mAne? temAM koI TopI pahere che, koI gUdarI (godaDI ) rAkhe che, koI coLo pahere che, koI cAdara oDhe che, koI lAla vastra rAkhe che, koI zvetavastra rAkhe che, koI bhagavAM rAkhe che, koI TATa pahere che, koI mRgachAlA pahere che, tathA koI rAkha lagAve che, ityAdi aneka svAMga banAve che. paNa jo zIta-uSNAdika sahana thatAM nathI, tathA lajA chUTI nathI. to pAghaDI ane aMgarakhAdi pravRttirUpa vastrAdikano zAmATe tyAga karyo ? tathA ene choDI AvA svAMga banAvavAmAM kayuM dharmanuM aMga thayuM? paNa mAtra gRhasthone ThagavA mATe ja evA veSo che, ema jANavuM. kAraNa ke jo teo gRhastha jevo potAno svAMga rAkhe, to gRhastha kevI rIte ThagAya? paNa temane AvA veSa dvArA A gRhastho pAsethI AjIvikA, dhanAdika tathA mAnAdika prayojana sAdhavuM che. tethI teo evA svAMga banAve che, ane bhoLuM jagata e svAMgane joI ThagAya che, dharma thayo mAne che, paNa e bhrama che. "upadeza-siddhAMtaratna'mAM kahyuM che ke jai kuvi vessAratto, musijjamANo vimaNNae harisaM, taha micchavesamuhyiA gayaM pi Na muNaMti dhmmnnihiN|| 5 / / (upadezasiddhAMtaratnamALA) artha:- jema koI vezyAsakta puruSa dhanAdi ThagAvato hovA chatAM paNa harSa mAne che, tema mithyAveSa vaDe ThagAtA jIvo, nAza pAmatA dharmadhanane jANatA nathI. bhAvArtha-e mithyAveSavALA jIvonI suzruSAdithI potAnuM dharmadhana nAza thAya che, teno to temane kheda nathI, paNa UlaTA miththAbuddhithI harSa kare che. tyAM koI to-mithyAzAstromAM nirUpaNa karelA veSane dhAraNa kare che; e zAstronA racavAvALA pApAzayIoe sugamakriyAthI, uccapadaprAtinA prarUpaNathI "amArI mAnyatA thaze, vA anya ghaNA jIvo A mArgamAM joDAze," evA abhiprAyathI mithyA upadeza Apyo. ane tenI paraMparAvaDe vicArarahita jIvo, eTalo paNa vicAra karatA nathI ke sugamakriyAthI uccapadaprAti batAve che, tyAM kaMIka dago che! paNa mAtra bhramapUrvaka temanA kahelA mArgamAM teo pravarte che. vaLI koI-zAstromAM nirUpaNa karelA kaThaNa mArga to potAnAthI sadhAya nahi, ane potAnuM ucca nAma dharAyA vinA loka mAne paNa nahi, e abhiprAyathI yati, muni, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, bhaTTAraka, saMnyAsI, yogI, tapasvI ane nagna, ityAdi nAma to ucca dharAve che, paNa tevA AcaraNone sAdhI zakatA nathI, tethI icchAnusAra nAnA prakAranA veSa banAve che, tathA keTalAka to potAnI icchAnusAra ja navIna nAma dhAraNa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 182 ] mokSamArga prakAzaka kare che ane icchAnusAra veSa banAve che. ane evA aneka veSa dhAravAthI potAnAmAM gurupaNuM mAne che, paNa e mithyA che. praznaH- veSa to ghaNA prakAranA dekhAya che, to temAM sAcA-jUThA veSanI pichANa kevI rIte thAya ? uttara:- je veSamAM viSaya-kaSAyano kAMI paNa lagAva nathI, te veSa sAco che. e sAco veSa traNa prakArano che, bAkInA sarvaveSa mithyA che. e ja vAta papAhuDamAM zrI kuMdakuMdAcArya kahI che: egaM jiNassa rUvaM, vIyaM ukTThisAvayANaM tu, avaraTThiyANa taiyaM, cauttha puNa liMga dNsnnNnntthi|| 18 / / (darzanapAhuDa) artha:- eka to jinasvarUpa-nigraMtha digaMbara muniliMga, bIjuM utkRSTazrAvakarUpa-dazamIagiyAramI pratimAdhAraka zrAvakaliMga, ane trIjuM ArthikAonuM rUpa e strIonuM liMga, e pramANe e traNa liMga to zraddhAnapUrvaka che, cothuM liMga samyakadarzanasvarUpa koI nathI. bhAvArtha-e traNa liMga vinA anya liMgane je mAne che te zraddhAnI nathI. paNa mithyAdaSTi che. vaLI e veSomAM koI vepI potAnA veSanI pratIti karAvavA arthe kiMcita dharmanA aMgane paNa pALe che, jema koI khoTA rUpiyA calAvavAvALo temAM kaMIka rUpAno aMza paNa rAkhe che, tema A paNa dharmanuM koI aMga batAvI potAnuM uccapada manAve che. prazna:- jeTaluM dharmasAdhana karyuM, tenuM to phaLa thaze? uttaraH- jema koI upavAsanuM nAma dharAvI, kaNamAtra paNa bhakSaNa kare to te pApI che; paNa ekAzananuM nAma dharAvI, koI kiMciyUna bhojana kare, topaNa te dharmAtmA che; tema koI uccapadanuM nAma dharAvI, temAM kiMcit paNa anyathA pravarte, to te mahApApI che, paNa nIcApadanuM nAma dharAvI, thoDuM paNa dharmasAdhana kare, to te dharmAtmA che. mATe dharmasAdhana to jeTaluM bane teTaluM karo, emAM kAMI doSa nathI, paNa ucca dharmAtmA nAma dharAvI nIcI kriyA karatAM to te mahApApI ja thAya che. papAhuDamAM zrI kuMdakuMdAcArye kahyuM che ke jahajAyarUvasariso, tilatusamettaM Na gihadi hatthesu , jai lei appa bahuyaM, tatto puNa jai NiggoyaM / / 18 / / ( sUtrapAhuDa) artha - munipada che te yathAjAtarUpa sadeza che; jevo janma thayo hato tevuM nagna che. e muni, artha je dhanavastrAdi vastune tilatusamAtra paNa grahaNa kare nahi. kadApi tene thoDIghaNI paNa grahaNa kare, to tethI te nigoda jAya. juo! gRhasthapaNAmAM ghaNo parigraha rAkhI, kaMIka pramANa kare, topaNa te svarga Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThTho adhikAra [ 183 mokSano adhikArI thAya che, tyAre munipaNAmAM kiMcit parigraha aMgIkAra karatAM paNa te nigodagAmI thAya che, mATe ucca nAma dharAvI nIcI pravRtti karavI yogya nathI. jAo! A huMDAvasarpiNIkALamAM A kaLikALa pravarte che, jenA doSathI jainamatamAM paNa Aje viSayakaSAyAsakta jIva munipada dhAraNa kare che. teo sarvasAvadhanA tyAgI thaI paMcamahAvratAdi aMgIkAra kare che, chatAM zveta-raktAdi vastrone grahaNa kare che. bhojanAdimAM lolupI hoya che, potapotAnI paddhati vadhAravAmAM udyamI hoya che. koI dhanAdika paNa rAkhe che, tathA hiMsAdi nAnA prakAranA AraMbha kare che. paNa alpaparigraha grahaNa karavAnuM phaLa nigoda kahyuM che, to AvA pAponuM phaLa to anaMta saMsAra avazya hoya. vaLI lokonI ajJAnatA to juo! koI eka nAnI pratijJA bhaMga kare, tene to teo pApI kahe che, paNa AvI mahAna pratijJA bhaMga karatA jovA chatAM tene guru mAne che, muni samAna tenuM sanmAnAdika kare che. zAstramAM kRta-kArita-anumodanAnuM phaLa ekasarakhuM kahyuM che, tethI temane paNa evuM ja phaLa lAge che. munipada levAno krama to A che ke pahelAM tattvajJAna thAya, pachI udAsIna pariNAma thAya, pariSahAdi sahana karavAnI zakti thAya ane te potAnI meLe ja muni thavA icche, tyAre zrIguru tene munidharma aMgIkAra karAve. A te kaI jAtanI viparItatA che ke tattvajJAnarahita ane viSayAsakta jIvane, mAyAvaDa vA lobha batAvI munipada ApI, pAchaLathI anyathA pravRtti karAvavI! paNa e mahAna anyAya e pramANe kuguru ane tenA sevanano ahIM niSedha karyo. have e kathanane daDha karavA mATe anya zAstronI sAkSI ApIe chIe. upadezasiddhAMtaratnamALA'mAM kahyuM che ke guruNo bhaTTA jAya, sadde thuNiUNaliMti dANAi; doNNavi amuNiasArA, dUsamisamayammi buddddhti|| 31 / / artha- kALadoSathI guru je che te to bhATa thayA, bhATa samAna zabdovaDa dAtAranI stuti karIne, dAnAdi grahaNa kare che. paNa tethI A duSamakALamAM dAtAre ane pAtra baMne saMsArasamudramAM DUbe che. vaLI tyAM kahyuM che ke sappe diDhe NAsai, loo NAhi kovi kiMpi avakheI; no vaDu guru sarpa, ET! mUDhA mA taM-hukaMpA rUd II artha sarpane dekhI koI bhAge, tene to loka kAMI paNa kahe nahi, paNa hAya Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 184] mokSamArga prakAzaka hAya juo to kharA ! ke A kugurusarpane koI choDe, tene mUDha loko duSTa ane bUro kahe che! sappo ikkaM maraNaM, kuguru aNaMtAi deha maraNAiM, to vara sappaM gayi, mA kugurusevaNaM bhaTTa / / 37 / / artha- sarpa vaDe to eka ja vakhata maraNa thAya che, paNa A kuguru anaMta maraNa Ape che, anaMtavAra janma-maraNa karAve che. mATe he bhadra! sApane grahaNa karavo to bhalo che, paraMtu kugurunuM sevana bhaluM nathI. bIjI gAthAo paNa tyAM A zraddhAna daDha karavA mATe ghaNI kahI che, te graMthamAMthI joI levI. saMghapaTTakamAM paNa kahyuM che ke kSutkSAmaH kila kopi raMkazizukaH pravRjya caitye kvacit , kRtvA kiMca na pakSamakSatakaliH prAptastadAcAryakam; citraM caityagRhe gRhIyati nije gacche kuTumbIyati, svaM zakrIyati bAlizIyati budhAn vizvaM braakiiyti| artha- juo! sudhAvaDe kRza koI raMkanuM bALaka, koI cetyAlayAdimAM dIkSA dhArI, pAparahita na hovA chatAM, koI pakSavaDe AcAryapadane prApta thayuM have te caityAlayamAM potAnA gharasamAna pravarte che. potAnA gacchamAM kuTuMbasamAna pravarte che, potAne iMdrasamAna mahAna mAne che, jJAnIjanone bALakasamAna ajJAnI mAne che, tathA sarva gRhasthone raMkasamAna mAne che. e mahAna Azcarya che. vaLI "vaiIto na varjito na ra ra rIto" ityAdi kAvya che. jenAthI janma thayo nathI, vadhyo nathI, mUlya ApI dIdho nathI, tathA deNadAra thayo nathI, ityAdi koI prakArano saMbaMdha nathI, chatAM gRhasthone baLadanI mAphaka hAMke che, tathA jorAvarIthI dAnAdi le che, paNa hAya ! hAya! A jagata rAjA vaDa rahita che, arthAt koI nyAya pUchavAvALo nathI. ahIM koI kahe ke "e to zvetAMbararacita upadeza che, tethI sAkSI zAmATe Apo cho?" uttaraH- jema koI nIco puruSa jeno niSedha kare, teno uttama puruSane to sahaja niSedha thayo. tema jene vastrAdi upakaraNa kahyAM che, teo paNa jeno niSedha kare, to digaMbara dharmamAM to evI viparItatAno sahaja ja niSedha thayo. vaLI digaMbara graMthomAM paNa e zraddhAnanAM poSaka vacano che. zrI kuMdakuMdAcArya papAhuDamAM (darzanapAhumAM) paNa kahyuM che ke Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThTho adhikAra [ 185 dasaNamUlo dhammo, uvaiTTho jiNavarehiM sissANaM, taM souNa sakaNNe, daMsaNahINo Na vNdivvo|| 2 / / artha- samyagdarzana che mULa jenuM, evo jinavara dvArA upadezelo dharma sAMbhaLI, he karNasahita puruSo ! tame ema mAno ke samyatvarahita jIva vaMdana yogya nathI. je pote kuguru che. ane kugurunA zraddhAna sahita che, te samyagdaSTi kayAMthI hoya? tathA samyaktva vinA anya dharma paNa na hoya, to te dharma vinA vaMdana yogya kyAMthI hoya? je daMsaNesu bhaTThA; NANe bhaTThA carittabhaTThA ya; ede bhaTThavibhaTThA, sesaM pi jaNaM vinnaasNti|| 8 / / ( darzanApAhuDa) artha - je zraddhAnamAM bhraSTa che, jJAnamAM bhraSTa che, tathA cAritramAM bhraSTa che. te jIva bhraSTamAM paNa bhraSTa che, anya jIvo ke jeo teno upadeza mAne che, te jIvono paNa te nAza kare che-bUruM kare che. vaLI kahe che ke je daMsaNesu bhaTThA, pAe pADaMti daMsaNadharANaM; te hoMti lallamUA , bohI puNa dullahA tesiN|| 12 / / ( darzanapAhuDa) artha - je pote to samyakatvathI bhraSTa che, chatAM samyakatvadhArakone potAnA page paDAvavA icche che, te lUlA, gaMgA, vA sthAvara thaI jAya che, tathA tene bodhinI prApti mahAdurlabha thaI jAya che. je vI paDaMti ca tesiM, jANaMtA lajjAgAravabhayeNa; tesiM pi Natthi bohI, pAvaM aNamoamANANaM / / 13 / / (darzanapAhuDa) artha- je jANato hovA chatAM paNa, lajjA, gArava ane bhayathI tenA page paDe che, tene paNa bodhi arthAt samyakatva nathI. kevA che e jIvo? mAtra pApanI anumodanA kare che. pApIonuM sanmAnAdi karatAM paNa te pApanI anumodanAnuM phaLa lAge che. vaLI kahe che ke jassa pariggahagahaNaM, appaM bahuyaM ca havai liMgassa; so garahiu jiNavayaNe, parigaharario nniraayaaro|| 19 / / ( sUtrapAhuDa) artha:- je liMgamAM thoDo vA ghaNo parigrahano aMgIkAra che, te liMga jinavacanamAM niMdA yogya che. parigraharahita ja aNagAra hoya che. kahe che ke dhammammi nippavAso dosAvAso ya icchuphullasamo; niSphalanigguNayAro, NaDasavaNo nnggruuvenn|| 71 / / ( bhAvapAhuDa) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 186 ] mokSamArga prakAzaka artha:- je dharmamAM nirudhamI ane doSonuM ghara che, te IkSuphUla samAna niSphaLa che; je guNonA AcaraNathI rahita che, te mAtra nagnarUpa vaDe naTazramaNa che-bhAMDasamAna veSadhArI che. have nagna thatAM to bhAMDanuM daSTAMta saMbhave che, paNa parigraha rAkhe to e daSTAMta paNa bane nahi. kahyuM che ke je pAvamohiyamaI, liMgaM ghettUNa Na jiNavariMdANaM; pAvaM kuNaMti pAvA, te cattA mokkhamaggammi / / 78 / / ( mokSapAhuDa ) artha: :- pApa vaDe mohita thaI che buddhi jenI, evA je jIvo jinavaranuM liMga dhArI pApa kare che, te pApamUrti mokSamArgamAM bhraSTa jANavA. vaLI kahyuM che ke je paMcacelasattA, gaMthaggAhIMya jAyaNAsIlA; AdhAkammammirayA, te cattA mokkhamaggammi / / 79 / / ( mokSapAhuDa) artha:- je pAMca prakAranA vastromAM Asakta che, parigrahane grahaNa karavAvALA che, yAcanA sati che, tathA AdhAkarmAdi doSomAM lIna che, te mokSamArgamAM bhraSTa jANavA. bIjI paNa gAthA tyAM te zraddhAnane daDha karavA mATe kahela che te tyAMthI jANavuM. zrI kuMdakuMdAcArya kRta liMgapAhuDamAM, jeo muniliMgadhArI hiMsA, AraMbha, yaMtra-maMtrAdi kare che, teno ghaNo niSedha karyo che. zrI guNabhadrAcAryakRta AtmAnuzAsanamAM paNa kahyuM che keitsttshc trasyanto, vibhAvaryyA yathA mRgAH; vanAdvizantyupagrAmaM, kalau kaSTa tpsvinH|| 197 / / artha:- jema rAtri viSe mRga jyAMtyAMthI bhayavAna banI vanamAMthI nagaranI samIpa AvIne vase che, tema A kaLikALamAM tapasvI paNa mRganI mAphaka jyAMtyAMthI bhayabhIta banI, vanamAMthI nagaranI samIpa AvI vase che, e mahAkhedakAraka kArya che. ahIM nagarasamIpa ja rahevuM niSedhyuM to naga2mAM rahevuM to svayaM niSedha thayuM. vaLI e ja graMthamAM kahyuM che ke varaM gArhasthyamevAdya, tapasobhAvijanmanaH; sustrIkaTAkSaluNTAkairluptavairAgya saMpadaH / / 200 / / artha:- jenAthI anaMta saMsAra thavA yogya che, evA tapa karatAM to gRhasthapaNuM ja bhaluM che, kevuM che e tapa ? prabhAta thatAM ja strIonA kaTAkSarUpa luMTArAo vaDe jenI vairAgyasaMpadA luMTAI gaI che. zrI yogendradevakRta 52mAtmaprakAzamAM kahyuM che ke Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThTho adhikAra [ 187 cillAcillI putthiyahiM tUsai mUdu NibhaMtu, eyahiM lajjai NANiyau, baMdhahaM heu munnNtu|| 215 / / artha - celA-celI ane pustako vaDe to mUDha saMtuSTa thAya che, paNa bhrAMtirahita evo jJAnI, tene baMdhanuM kAraNa jANI, tenAthI lakjhAyamAna thAya che. keNavi appau vaMciyau sirulUcivi chAreNa; sayalavi saMga Na parihariya, jiNavaraliMgadhareNa / / 217 / / artha- je jIva vaDe potAno AtmA ThagAyo, te jIva kayo? ke je jIve jinavaranuM liMga dhAryuM, rAkha vaDe mAthAno loca karyo, paNa samasta parigrahuM choDayo nahi. je jiNaliMgu dharevi muNi, iTThapariggaha liMti; chaddi kareviNu te ji jiya, sA puNu chaddi gilNti|| 218 / / artha- he jIva! je muniliMgadhArI iSTaparigrahane grahaNa kare che, te UlaTI karIne te ja UlaTIne pAcho bhakSaNa kare che, arthAt te niMdanIya che; ItyAdi tyAM kahyuM che. e pramANe zAstromAM paNa kuguru, tenAM AcaraNa, ane tenI suzruSAno niSedha karyo che, te jANavo. vaLI jyAM munine dhAtrI-dUta Adi chetAlIsa doSa* AhArAdimAM kahyAM che, tyAM 1. gRhastho mokSamArgastho, nirmoho naiva mohvaan| anagAro gRhI zreyAn nirmoho mohino muneH|| artha - darzanamohavinAno gRhastha to mokSamArgamAM che, paNa mohavAna evo aNagAra arthAta gRharahita muni mokSamArgI nathI, tethI mohi muni karatAM darzanamoharahita gRhastha sarvotkRSTa che. bhAvArthajene moha arthAt mithyAtva nathI, evo avratasamyagdaSTi mokSamArgI che. kAraNa ke-sAta ATha bhava devamanuSyanA grahaNa thaI niyamathI te mokSa jaze, paNa munivratadhArI mithyAdaSTi sAdhu thayo che, topaNa marIne bhavanayAdikamAM UpajI saMsAramAM ja paribhramaNa karaze. (zrIratnahartuzrAva|vIra) -saMgrAhaka-anuvAdaka * e chetAlIsa doSa A pramANe che:dAtAra AzrayI soLa prakAranA udgama doSanuM varNana 1. audezikadoSa-aThThAvIsa mUlaguNone dhAravAvALA nigraMthane sAdhu kahe che. temanA nimittathI je AhAra banAvavAmAM Ave. te audezikadoSavALo AhAra che. e audezikadoSasahita AhAranA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 188] mokSamArga prakAzaka gRhasthonA bALakone prasanna karavA, samAcAra kahevA, maMtra-auSadhi-jyotiSAdi kArya cAra bheda che-1 sarva sAdhArANanA uddezathI karelo AhAra. 2. pAkhaMDIonA uddezathI karelo AhAra. 3. pArzvasthanA uddezathI karelo AhAra tathA 4. sAdhuonA uddezathI karelo AhAra. 2. sAdhikadoSa-dAtAra potAnA mATe pAkatA bhAta, dALa, jaLa, iMdhanamAM, munione dAna devAnA abhiprAyathI "Aja to huM munine AhAra ApIza" evo saMkalpa karI temAM bIjA navA cokhA, dALa, pANI, iMdhana vagere umere; te sAdhikadoSa AhAra che. 3. pUtidoSa-prAsuka vastumAM aprAsuka vastu meLavI de, te pUtidoSa che, athavA A pAtramAMnuM vA A pAtramAM banAveluM anna jyAM sudhI munine na ApavAmAM Ave tyAM sudhI teno koIe upayoga karavo nahi, evo saMkalpa karavo. te paNa pUtidoSasahita AhAra che. pahelAne aprAsuka-mizradoSa tathA bIjAne pUtikarmakalpanAdoSa kahe che. 4. mizradoSa-pAkhaMDIo tathA gRhasthonI sAthe sAthe munione ApavA mATe banAvelA acittabhojanane, mizradoSasahita bhojana kahe che. 5. prAbhRtadoSa-je kALamAM je vastu ApavA yogya che, te te kALamAM nahi ApatAM anya kALamAM Ape, te prAbhUta doSa che. tenA be bheda che, 1. sthalaprAbhUta, 2. sukSma prAbhUta. 6. balidoSa-yakSa, nAga, mAtA, kuLadevI tathA pitrAdika mATe banAvelA bhojanamAMthI saMyamI sAdhuone je bhojana ApavAmAM Ave, te balidoSasahita bhojana che. 7. nyastadoSa-eka vAsaNamAMthI bIjA vAsaNamAM pheravI, potAnA gharamAM vA bIjAnA gharamAM rAkhI mUkeluM bhojana hoya, te custadoSasahita bhojana che. te eTalA mATe doSita che ke-koI anya manuSya sAdhune bhojana de, to temAM garabaDa nA bhUla thApa thavA saMbhava che. 8. prAduSkAradoSa-tenA be bheda che. 1. saMkrama, 2. prakAza. sAdhunA AvyA pachI bhojananA vAsaNa Adine eka jagyAethI bIjI jagyAe laI javAM, te saMkramaprAduSkAradoSa che, tathA sAdhunA AvyA pachI kamADamaMDapAdi dUra karavAM, bhasmajalAdithI vAsaNa mAMjavAM, dIvodevatA saLagAvavo, te prakAzaprAduSkAra doSa che. 9. kitadoSa-bhikSA arthe sAdhu gharamAM AvyA pachI temane mATe badalAmAM anya sAmagrI ApI bhojana sAmagrI lAvavI, te kitadoSa che, tathA gAya dhana, vidhA Adi ApI bhojana sAmagrI lAvavI, te paNa kitadoSasahita AhAra che. 10. prAmityadoSa-munidAna mATe udhAra lAvelA annane prAmityadoSasahita AhAra kahe che. jethI aMte dAtArane kaleza parizrama uThAvavo paDe che. kadarzita thavuM paDe che. te dravyabhojananA be bheda che-1 vyAjavuM 2 uchInuM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThTho adhikAra | [189 batAvavAM, ane kAryo-karAvyo-anumogho AhAra levo, ityAdi kriyAno niSedha karyo che. paNa Aje kALadoSathI e ja doSo lagAvI AhArAdi grahaNa kare che. 11. parivartitadoSa-eka cIjane badalAmAM ApIne bIjI cIja dAna arthe lAvavAmAM Ave, tevI bhojanasAmagrI parivartita doSarahita che. kAraNa tethI paNa dAtArane saMkaleza, parizrama ane saMkoca thAya che. 12. niSiddhadoSa-koIe manA karelI vastu paNa munine ApavAmAM Ave, to te niSiddhadoSasahita AhAra che. tenA be bheda che. 1 mAlikanI niSedha karelI tathA bIjI pote te vastuno mAlika to nathI, paNa potAne te mAlika samaje che, tevAe niSedha karelI. 13. abhihatadoSa-eka saralapaMktimAM Avela traNa athavA sAta makAno choDIne bAkI sarvajagyAethI muninA bhojana mATe lAvelI ayogya anAdi bhojanasAmagrIne abhihatadoSasahita bhojana kahe che. 14. ubhinnadoSa-evI koI paNa ghI, khAMDa, goLa, Adi vastu ke je kardama va lAkha AdithI DhAMkelI hoya. athavA koI prakAranI nAmanI sIla-mahora karelI hoya tevI vastu kholIne sAdhune ApavAmAM Ave, to te ubhinnadoSarahita che. 15. ADedhadoSa-rAjA vA maMtrI AdinA bhayathI sAdhune gRhastha je AhAra Ape, te AdhadoSarahita che. 16. mAlArohaNadoSa-nIsaraNI-dAdara Adi upara caDhI, mALa parathI bhojana lAvI sAdhune ApavAmAM Ave, te mAlArohaNadoSasahita AhAra che. ema karatAM dAtArane harakta, muzkelI thAya che, tethI te paNa sadoSa AhAra che. have muni Azraye soLa prakAranA utpAdana doSa kahe che: 1. dhAtrIdoSa-dhAtrI pAMca prakAranI che : mArjana, khelana, sthApana, maMDana ane kSIra. emAMthI eka yA aneka kAryono saMyamI sAdhu prayoga kare, jethI anurAgI thaI gRhastha bhojana Ape, tene saMyamI grahaNa kare, te dhAtrIdoSasahita bhojana che. A pAMca prakAranuM dhAtrIkarma saMyamI pote kare, karAve vA upadeze, tethI meLaveluM bhojana paNa sadoSa che. 2. dUtadoSa-saMbaMdhIonAM vacano, vRttAnto, saMdezAo sthAnAMtare pahoMcADI, dAtArane saMpuSTaanurAgI karI, te dvArA nipajAvelA bhojanane dUtadoSasahita bhojana karyuM che. 3. nimittadoSa-aSTAMganimitta (lAcchana, aMga, svara, cheda, bhIma, aMtarikSa, lakSaNa tathA svapna) dvArA gRhasthane saMtuSTa karI bhojana kare, te nimittadoSasahita bhojana che. 4. vanipakavacanadoSa-dAtAranA anukulavacana bolI AhArAdi grahaNa kare. te vanipakavacana Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 ] Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates mokSamArga prakAzaka vaLI pArzvastha ane kuzIlAdi bhraSTacArI muniono niSedha karyo che, temanAM ja doSasahita bhojana che emAM sAdhunI dInatA ja thAya che. potAnI satya samaja viruddha bolAya che, te ja dInatA. 5. AjIvadoSa-hastarekhA, zilpazAstrAdijJAna vA (potAnAM) kuLa, jAti, aizvarya, tapa, anuSThAna Adi pragaTa karI bhojana grahaNa karavuM. te AjIvadoSasahita bhojana che. 6. krodhadoSa-krodhita thaI bhojanAdi grahaNa karavuM, te kruddhadoSasahita bhojana che. 7. mAnadoSa-abhimAnavaza thaI bhojana levuM, te mAnadoSasahita bhojana che. 8. mAyAdoSa-samAnaAcAra-veSa dhAraNa karI bhojana grahaNa karavuM, te mAyAdoSasahita bhojana che. 9. lobhadoSa-AsaktatApUrvaka bhojana grahaNa karavuM, te lobhadoSasahita bhojana che. 10. pUrvastutidoSa-dAtAranI prazaMsA karI, vA tenA pitA-prapitA AdinA dAna-guNonI dAtAranI AgaLa prazaMsA karI, dAtArane dAnanuM smaraNa karAvI, pachI bhojana karavuM. te purvastutidoSa che. 11. pazcAtstutidoSa-bhojana lIdhA pachI u52 pramANe dAtAranI stuti karavI te pazcAtstutidoSa che. 12. cikitsAdoSa-rasAyaNa, viSa, kSAra, bALa, zarIra, bhUta, zalya tathA zalAkA e cikitsAnAM ATha aMga che. e vaDe dAtAranI vyAdhi-bAdhAno pote ja pratikAra karI, vA tenA nirAkaraNano upadeza daI, dAtArane prasanna karI bhojana karavuM, te cikitsAdoSasahita bhojana che. 13. vidhAdoSa-jala, sthala, AkAzagAminI Adi vidyAonuM mAhAtmya batAvI te vidyAo siddha karAvI ApI vA 'amuka vidyAo huM ApIza' evuM AzvAsana ApI, dAtArane prasanna karI bhojana levuM, te vidhAdoSasahita bhojana che. 14. maMtradoSa-e ja pramANe maMtranuM mahAtmyAdi batAvI, ApI vA ApavAnuM AzvAsana ApI, bhojana levuM te maMtradoSasahita bhojana che. 15. cUrNadoSa-bhUsAcUrNa, aMjanacUrNa e be prakAranAM cUrNa ApI, vA ApavAnuM AzvAsana ApI bhojana levuM, te cUrNadoSasahita bhojana che. 16. mUlakarmadoSa-koIne tAbe thavAno upAya batAvI vA tema thavAnI yojanA karI, virahI strI-puruSano meLa karAvI, vA teno upAya batAvI, gRhasthane prasanna karI bhojana levuM, te mUlakarmadoSasahita bhojana che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThTho adhikAra lakSaNone dhAraNa kare che. eTaluM vizeSa che ke-e dravyathI to nagna rahe che, tyAre A [ 191 have AhAranA Azraye rahelA daza prakAranA azana doSa kahe che: 1. zaMkitadoSa-A vastu grahaNa karavA yogya che ke ayogya ? AmAM zuM kahyuM che? evI zaMkAyukta vastune grahaNa karavI, te zaMkitadoSasahita AhAra che. 2. pihitadoSa-aprAsuka vastu vaDe athavA prAsuka paNa bhAre padArtha dvArA DhAMkelI bhojyasAmagrIne ughADI pachI temAMthI ApeluM bhojana, te pihitadoSasahita bhojana che. 3. kRkSiptadoSa-saccIkaNa hAtha, camaco kaDachI Adi dvArA ApelI bhojanasAmagrI grahaNa karavI, te kRkSiptadoSasahita che. 4. nikSiptadoSa-sacittapRthvI, jala, agni, bIja, haritakAya e pAMca upa2, athavA be indriyathI mAMDI paMcendriya sudhInA jIvo 52 rAkhelI bhojanasAmagrI hoya, tene grahaNa karavI, te nikSiptadoSasahita bhojana che. 5. choTitadoSa-ghaNI bhojana sAmagrI verI nAkhI athavA choDI daI, thoDI bhojanasAmagrI grahaNa karavI te, pIrasavAvALAnA hAthapara choDI dIdhelI paraMtu chAza Adi dvArA jharatI vastu grahaNa karavI te, bhojana sAmagrI TapakI rahe che evA hAtha dvArA bhojana karavuM te, be hAthane judA karI bhojana karavuM te, tathA aniSTaAhAra choDI iSTa AhAra grahaNa karavo te e pAMca prakArano AhAra choTitadoSasahita AhAra che. 6. apariNatadoSa-je AhArajaLa garama chatAM pAchaLathI ThaMDA thaI gayAM hoya, ke jenAM varNa, rasa, gaMdha, sparzanuM parivartana na thayuM hoya, tevA AhArajaLAdi grahaNa karavAM, te apariNata-doSasahita AhAra che. 7. sAdhAraNadoSa-AkuLatA vA bhayathI athavA AdarapUrvaka, vA vastrAdikanuM saMkocana karI sArI rIte paryAlocana karyA vinA ja dAtAre ApelAM AhAra-auSadhAdi grahaNa karavAM, te sAdhAraNa-doSasahita AhAra che. 8. dAyakadoSa-rajasvati, garbhavatI, AryikA, raktapaTIkAAdi strIo tathA smazAnamAMthI mRtakane agnidAha karI AvelA, sutayukta, vyAdhiyukta, napuMsakAdipuruSo, dAyANI madhapAnI, prasutA, rogI, bhUtapizAcAdithI mUrchita, paMcazramaNikA, telAdisaMskArayukta, ati nIcA vA UMcA sthAna para UbhelI, agnine TUMkI, jalAvI, vadhArI rAkhamAM dabAvI, jaLathI bUjhAvI, vikherI nAMkhI vA lAkaDAM vagere kama karIne AvelI hoya tevI, vA ghara, AgaNuM, dIvAla lIMpatI hoya, snAna karatI hoya, baccAne dUdha pItuM choDIne AvI hoya, atizaya bAlikA hoya, vRddhA hoya, rogI hoya, evI strIo tathA TaTTI-pezAba karIne Avelo hoya, AkrAMta hoya, evA puruSo dvArA Apelo AhAra dAyakadoSa sahita che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 192]. mokSamArga prakAzaka nAnAprakAranA parigraha rAkhe che. vaLI tyAM munione bhrAmarIAdi* AhAra levAnI vidhi kahI che, tyAre A Asakta banI dAtAranA prANa pIDI AhArAdi grahaNa kare che. gRhasthadharmamAM paNa ucita na hoya evA anyAya ane lokaniMgha kArya karatA pratyakSa jovAmAM Ave che. vaLI jinabiMba-zAstrAdika sarvotkRSTa pUjya che, teno paNa teo avinaya kare che. pote tenAthI paNa mahaMtatA rAkhI, ucca Asane besavuM, ityAdi pravRtti kare che. e pramANe aneka viparItatA pratyakSa bhAse che, chatAM potAne muni mAne che, mUlaguNAdikanA dhAraka kahevaDAve che. e pramANe potAnI mahimA karAve che, ane gRhastha bhoLA temanA dvArA temanI prazaMsAdivaDe ThagAtA chatAM dharmano vicAra karatA nathI, ane temanI bhaktimAM tatpara thAya che. paNa moTA pApane moTo dharma mAnavo, e mithyAtvanuM phaLa anaMtasaMsAra kema na hoya? zAstramAM eka jinavacanane anyathA mAnatAM mahApApI hovuM kahyuM che, to ahIM to jinavacananI koI paNa vAta rAkhI ja nathI, to e samAna bIjAM pApa kayuM? have ahIM kuyuktio vaDe jeo e kuguruonuM sthApana kare che, tenuM nirAkaraNa karIe chIe. 9. liptadoSa-gerU, huDatAla, khaDI, kAco ATo, lIluM zAka, aprAsuka jaLa AdithI lipta thayelo AhAra levo, te lisadoSasahita AhAra che. 10. mizradoSa-sacitta pRthvI, jaLa, bIja (ghauM-java Adi) haritakAya (phala-phUla-pAtrAdi) trasajemAM beiDhiyAdi jIvo sAkSAt dekhAtA hoya evA sacitta-acitta annane mizradoSayukta mAnyuM che teno banAvelo AhAra mizradoSarahita che. have bhojanakriyA saMbaMdhI cAra doSa kahIe chIe 1. aMgAradoSa-A vastu bahu suMdara ane rUcikara che, mane iSTa che, kaMIka vadhAre maLe to ThIka, e pramANe AhAramAM ati laMpaTatAsahita bhojana karavuM. te aMgAradoSayukta bhojana che. 2. dhUmadoSa-A vastu bahu ja kharAba banI che, mane bilakula sArI lAgatI nathI, e pramANe AhAramAM, jAguptA-sahita bhojana karavuM te dhUmadoSasahita bhojana che. 3. saMyojanadoSa-garamanA bheguM ThaMDuM, ThaMDAnA bheguM garama, cIkaNAnA bheguM rUnuM ane rUkhAnA bheguM cIkaNuM, e pramANe paraspara viruddha padArthone ekabIjAmAM meLavI grahaNa karavA, te saMyojanadoSa che. 4. atimAtrAhAradoSa-be bhAga AhAra tathA eka bhAga jalathI udara bharavuM e ja ucita che. chatAM e kramanuM ullaMghana karI je sAdhu peTa ThAMsIne AhAra le, te atimAtrAharadoSasahita bhojana che. e pramANe chetAlIsa doSa che. * gocarIvRtti, bhrAmarIvRtti, akSamRkSaNavRtti, gartapUraNavRtti ane agniprazamanavRtti e Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThTho adhikAra zithilAcA2nI poSaka yukti ane temanuM nirAka2Na prazna:- guru vinA to nagurA kahevAya. have evA guru A kALamAM dekhAtA nathI tethI Amane ja guru mAnavA joIe ? [ 193 utta2:- naguro to enuM nAma ke je guru ja mAne nahi. have je gurune to mAne che, paNa A kSetramAM gurunuM lakSaNa na dekhAvAthI. koIne guru na mAne, to te zraddhAnathI to naguro thato nathI. jema-nAstika to tenuM nAma, ke je paramezvarane mAne ja nahi. have je paramezvarane to mAne che, paNa A kSetramAM paramezvaranuM lakSaNa kyAMya na dekhAvAthI koIne paramezvara na mAne, to nAstika thato nathI. e ja pramANe ahIM jANavuM. tethI kAMI pAMca prakAranI vRttipUrvaka sAdhuoe gRhasthanA ghera AhAra levo ghaTe che, te pAMcenuM svarUpa nIce pramANe 1. gAya jaMgalamAM cAro care che, paNa teno lakSa jaMgalanI zobhA nihALavA taraphathI nathI, tema sAdhu gRhasthanA ghe2 46 doSa, 32 aMtarAya ane 14 maLadoSa TALI zuddha bhojana anAsakta bhAve le paNa teno lakSa gRhasthanI zrImaMtAI, garIbAI, makAnAdinI zobhA ke strI Adi tarapha na rAkhe te gocarIvRtti che. 2. bhramara jaMgalamAM jaI aneka puSpAdika upara besI e komaLapuSpanA rasane cUsI ekaTho kare, paNa te puSpane kiMcitmAtra paNa harakata ke du:kha na pahoMcavA de. (joke zakti to pATaDAne paNa kocI nAkhavAnI che.) tema sAdhu, gRhasthanA ghera AhAra le, paNa potAnA nimitte gRhasthanA AkhA kuTuMbane kiMcit paNa du:kha pahoMcavA de nahi. evI tenI dayAmaya komaLa vRttine bhrAmarIvRtti kahe che. 3. kheDUta, gADAnI dharImAM dIvela bharelAM cIMtharAM pramANasara-prayojana pUratAM ghAle, paNa teno lakSa bIjo koI na hoya tema sAdhu potAnAM hADakAM Adi ApasamAM na ghasAya eTalA ja prayojana pUrato gRhasthanA ghera AhAra le. tene akSamRkSaNavRtti kahe che. 4. jema eka khADo, mATI-paththara-roDAM-dhULa Adi je nirmUlya vastuo maLe tenAthI pUravAmAM Ave che. paNa tene pUravA mATe mUlyavAna padArthonI jarUra nathI; tema sAdhu potAno udarUpa khADo nirdoSa rasa ke nirasa bhojana vaDe pUre. paraMtu te udarUpI khADAne pUravA sArA sArA puSTa ane rasavAna padArtho tarapha vRtti na rAkhe, te gartapUraNavRtti che. 5. jema bhaMDAramAM agni lAgyo hoya, to tene bujhAvavA koI amuka khAsa jaLanI AvazyakatA nathI, paNa jevuM ane jyAMnuM pANI maLe, tethI tene bujhAvavAmAM Ave che; tema sAdhu potAnI udArAgnine khorAkanA rasAdi tarapha lakSa nahi rAkhatAM je nirdoSa rasanirasa prAsukaAhAra maLe, tethI zamAvI, guNarUpa ratnabhaMDAranI rakSA kare tene agniprazamanavRtti kahe che. -e pramANe pAMca bhrAmarI Adi vRttipUrvaka sAdhu dAtArane kAMI paNa harakata pahoMcADayA sivAya AhAra le. -saMgrAhaka-anuvAdaka Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 194 ] mokSamArga prakAzaka prazna:- jainazAstromAM A kALamAM kevaLIno to abhAva kahyo che, paNa kAMI munino abhAva kahyo nathI ? uttara:- evuM to kahyuM nathI ke-A dezamAM sadbhAva raheze, paNa bharatakSetramAM raheze, ema kahyuM che. have bharatakSetra to ghaNuM ja moTuM che, temAM koI ThekANe saddabhAva haze, tethI teno abhAve kahyo nathI. jo tame raho cho te ja kSetramAM saddabhAva mAnazo, to jyAM AvA paNa guru (muni ) nahi dekho tyAM tame jazo, tyAre kone guru mAnazo? vaLI jema A kALamAM haMsono sadbhAva kahyo che, paNa haMsa dekhAtA nathI, to tethI anya pakSIomAM (kAgAdimAM) kAMI haMsapaNuM manAtuM nathI, tema A kALamAM munino sadbhAva kahyo che, have muni dekhAtA nathI, to tethI bIjAone to muni manAya nahi. prazna:- eka akSaradAtAne guru mAnavAmAM Ave che, to je zAstra zikhavADe, saMbhaLAve temane guru kema na mAnIe ? uttara:- gurunAma mahAnanuM che, have jenAmAM je prakAranI mahaMtatA saMbhava hoya tene te prakArathI gurusaMjJA saMbhave. jema kuLaapekSAe mAtApitAne gurusaMjJA che, tema vighA bhaNAvavAvALAne paNa vidhA apekSAe gurusaMjJA che, paraMtu ahIM to dharmano adhikAra che, tethI jenAmAM dharma apekSAe mahaMtatA saMbhavita hoya te ja guru jANavo. have dharma nAma cAritranuM che, yathA-* ' caritta vastu dho' ema zAstramAM kahyuM che, tethI cAritradhArakane ja gurusaMjJA che. vaLI jema bhUtAdinuM nAma paNa deva che, topaNa ahIM devanA zraddhAnamAM arahaMtadevanuM ja grahaNa che, tema anyanuM nAma paNa guru che, topaNa ahIM gurunA zraddhAnamAM nigraMtha gurunuM ja grahaNa che. jainadharmamAM to a2haMtadeva, nigraMthaguru evuM prasiddha vacana che. prazna:- 'nigraMtha vinA anyane guru na mAnavA' tenuM zuM kAraNa ? utta2:- nigraMtha vinA anya jIva sarva prakArathI mahaMtatA dhArato nathI. jema koI lobhI zAstravyAkhyAna kare, tyAM te Ane zAstra saMbhaLAvavAthI mahaMta thayo, ane A tene dhanavastrAdi ApavAthI mahaMta thayo. joke bAhyathI zAstra saMbhaLAvavAvALo mahaMta rahe che, topaNa aMtaraMgamAM lobhI hoya tethI (dAtArane ucca mAne, tathA dAtAra lobhIne nIco ja mAne, mATe) tenAmAM sarvathA (bilakula ) matatA na thaI. prazna:- nigraMtha paNa AhAra to le che? uttara:- lobhI banI dAtAranI suzruSA karI, dInatA pUrvaka te AhAra letA nathI, * zrI pravacanasAra gAthA 7. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThTho adhikAra [195 tethI temanI mahaMtatA ghaTatI nathI. je lobhI hoya te ja hInatA pAme che. e ja pramANe anya jIva jANavA, mATe nigraMtha ja sarvaprakArathI mahaMtatAyukta che, paNa nigraMtha vinA anya jIva sarvaprakArathI guNavAna nathI. guNonI apekSAe mahaMtatA, tathA doSonI apekSAe hInatA bhAse che, tethI tenI niHzaMka stuti paNa karI zakAya nahi. vaLI nigraMtha vinA anya jIva jevuM dharmasAdhana kare che, tevuM vA tenAthI adhika dharmasAdhana gRhastha paNa karI zake che, to tyAM gurusaMjJA kone hoya? mATe bAhyAbhyatara parigraharahita nigraMthamuni che te ja guru che. prazna:- A kALamAM evA guru to ahIM nathI, tethI jema arahaMtanI sthApanA pratimA che, tema gurunI sthApanA A veSadhArIo che? uttara:- jema citrAdivaDe rAjAnI sthApanA karIe, to tyAM pratipakSI nathI, paNa koI sAmAnya manuSya potAne rAjA manAve, to te rAjAno pratipakSI thAya che. tema pASANAdimAM arahaMtAdinI sthApanA banAve, to tyAM teno koI pratipakSI nathI, paNa koI sAmAnya manuSya potAne muni manAve, to te munijanono pratipakSI thayo. e pramANe ja jo sthApanA thatI hoya to potAne arahaMta paNa manAvo! paNa temanI sthApanA hoya to bAhyamAM to e pramANe ja hovI joIe; paraMtu te nigraMtha ane A ghaNA parigrahano dhAraka che, tyAM ema kevI rIte bane? prazna:- A kALamAM zrAvaka paNa jevA saMbhave tevA nathI, tethI jevA zrAvaka tevA muni? uttara:- zAstramAM zrAvakasaMjJA to sarva gRhastha jainone che. zreNika paNa asaMyamI hato chatAM tene uttarapurANamAM zrAvakottama kahyo. bArasabhAmAM zrAvaka kahyA tyAM teo badhA vratadhArI nahotA, jo teo sarva vratadhArI hota to asaMyamI manuSyonI judI saMkhyA kaheta, paNa tema kahI nathI; mATe gRhastha jaina to zrAvaka nAma pAme che. paraMtu munisaMjJA to nigraMtha vinA koI paNa ThekANe kahI nathI. vaLI madha-mAMsa-madhu ane paMca udaMbarAdi phaLonuM bhakSaNa zrAvakone nathI, tethI zrAvakane to ATha mULaguNa kahe che, mATe tenAmAM koI prakAra vaDe paNa zrAvakapaNuM to saMbhave che, paNa munine akvIsa mULaguNa che, te A veSadhArIomAM dekhAtA ja nathI, mATe temanAmAM koI prakArathI paNa munipaNuM saMbhavatuM nathI. vaLI gRhastha avasthAmAM to pUrve jaMbukamArAdike ghaNAM hiMsAdi kArya karyA sAMbhaLavAmAM Ave che, paNa muni thaIne koIe hiMsAdi kArya karyA nathI, parigraha rAkhyA nathI, tethI evI yukti kAryakArI nathI. juo! zrI AdinAthajInI sAthe cAra hajAra rAjAo dIkSA laI pAchaLathI bhraSTa thayA, tyAre devo temane kahevA lAgyA ke-"jinaliMgI banI anyathA pravartazo to ame Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 196] mokSamArga prakAzaka tamane daMDa ApIzuM; jinaliMga choDI tamArI icchA hoya tema karo.' mATe jinaliMgI kahevaDAvI jo anyathA pravarte te to daMDa yogya che, to vaMdanAdi yogya kevI rIte hoya? ghaNuM zuM kahIe! je jainamatamAM kuveSa dhAraNa kare che, te mahApApa upajAve che. tathA je anya jIvo temanI sevAdi kare che, te paNa pApI thAya che, padmapurANamAM eka kathA che ke-koI zreSThIdharmAtmAe cAraNamunione bhramathI bhraSTa jANIne AhAra na Apyo, to A pratyakSa bhraSTane dAnAdika ApavA kema saMbhave ? prazna:- amArA aMtaraMgamAM zraddhAna to satya che, paraMtu bAhya lajjAdi vaDe mAtra ziSTAcAra karIe chIe, phaLa to aMtaraMganuM thaze? uttara- pAhuDagrarthamAM lajAdi vaDa paNa vaMdanAdikano niSedha batAvyo che, je ame pahelAM ja kahI gayA. vaLI koI baLAtkArathI mastaka namAvI hAtha joDAvato hoya tyAre to ema saMbhave ke amAruM aMtaraMga nahotuM," paNa pote ja jyAM mAnAdi vaDe namaskArAdi kare, tyAM aMtaraMgazraddhA kema na kahevAya? jema koI potAnA aMtaraMgamAM to mAMsane bUruM jANe che, paNa rAjAdikane bhale manAvavA arthe mAMsa bhakSaNa kare, to tene vratI kevI rIte manAya ? tema koI potAnA aMtaraMgamAM to kuguru sevanane bUruM jANe che, paNa tene vA lokone bhale manAvavA arthe tenuM sevana kare, to tene sAco zraddhAnI kevI rIte manAya? mATe bAhyathI teno tyAga karatAM ja aMtaraMga tyAga saMbhave che, tethI je zraddhAnasahita jIva che temaNe to koI prakArathI paNa e kuguruonI sevA-suzruSAdi karavI yogya nathI. e pramANe kuguru sevanano ahIM niSedha karyo. praznaH- koI tattvazraddhAnIne e kugurusevanathI kevI rIte mithyAtva thayuM? uttara:- jema zIlavatI strI potAnA bhartAranI mAphaka parapuruSanI sAthe ramaNakriyA sarvathA kare nahi, tema tattvazraddhAnI puruSa sugurunI mAphaka kugurune namaskArAdi kriyA sarvathA kare nahi. kAraNa ke-te jIvAditattvono zraddhAnI thayo che, tethI tyAM rAgAdikano niSedha karanArI zraddhA kare che, vItarAgabhAvane zreSTha mAne che, tethI jenAmAM vItarAgatA 1. bhayAzAsnehalobhAzca kudevAgamaliMginAm; praNAma vinAM caiva na karyuM. zuddhadayA (zrI ratnakaraMDazrAvakAcAra-38) artha - zuddhadaSTivAna jIve bhaya-AzA-sneha ane lobhathI paNa kudeva, kuAgama ane kuliMgIne praNAma-vinayAdi karavA yogya nathI. -saMgrAhaka-anuvAdaka Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThTho adhikAra [197 hoya, evA gurune ja uttama jANI namaskArAdi kare che, paNa jenAmAM rAgAdika hoya, tene niSedha jANI namaskAra kadI paNa kare nahi. prazna:- jema rAjAdikane (namaskArAdi) karIe chIe, tema Amane paNa karIe chIe? uttara:- rAjAdika kAMI dharmapaddhatimAM nathI, ane gurunuM sevana to dharmapaddhatimAM che, rAjAdikanuM sevana to lobhAdikathI thAya che, eTale tyAM to cAritramohano ja udaya saMbhave che, paNa guruonA ThekANe kuguruone sevyA, tyAM tattvazraddhAnanA kAraNarUpa to guru hatA, temanAthI A pratikULa thayo. have lajjAdikathI paNa jeNe kAraNamAM viparItatA upajAvI, tenA kAryabhUta tattvazraddhAnamAM daDhatA kayAMthI hoya? mATe tyAM to darzanamohano ja udaya saMbhave che. e pramANe kuguruonuM nirUpaNa karyuM. have kudharmanuM nirUpaNa karIe chIe kudharmanuM nirUpaNa ane tenI zraddhA Adino niSedha jyAM hiMsAdika pApa Upaje vA viSaya-kaSAyonI vRddhi thAya, tyAM dharma mAnIe te kudharma jANavo. yajJAdi kriyAomAM mahAhiMsAdi upajAve, moTA jIvono ghAta kare, tyAM indriyonA viSaya poSaNa kare, te jIvo pratye duSTabuddhi karI raudradhyAnI thAya, tIvralobhathI anyanuM bUruM karI, potAnuM koI prayojana sAdhavA icche, ane vaLI evAM kArya karI tyAM dharma mAne, te sarva kudharma che. vaLI tIrthomAM vA anya ThekANe snAnAdi kArya kare, tyAM nAnA-moTA ghaNA jIvonI hiMsA thAya, potAnA zarIrane sukha Upaje, tethI viSaya poSaNa thAya che, tathA kAmAdika vadhe che. kutUhalAdi vaDe tyAM kaSAyabhAva vadhAre che ane dharma mAne che te kudharma che. saMkrAMti, grahaNa ane vyatipAtAdimAM dAna Ape che, khoTA grAdi arthe dAna Ape che, pAtra jANIne lobhI puruSone dAna Ape che, dAnamAM sonuM, hAthI-ghoDA ane tala Adi vastuo Ape che, paNa saMkrAMti Adi parva dharmarUpa nathI, jyotiSInA saMcArAdi vaDe (gamanAgamana vaDe) saMkrAMti Adi thAya che. tathA duSTagrAdi arthe ApyuM tyAM bhaya, lobhAdikanI adhikatA thaI, tethI tyAM dAna ApavAmAM dharma nathI. vaLI lobhI puruSa ApavAyogya pAtra paNa nathI, kAraNa kelobhI nAnAprakAranI asatya-yuktio vaDe Thage che, paNa kAMI bhaluM karato nathI. bhaluM to tyAre thAya ke jyAre AnA dAnanI sahAya vaDe te dharma sAdhe; paraMtu te to UlaTo pAparUpa pravarte che. have pApanA sahAyakanuM bhaluM kevI rIte thAya? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 ] Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates mokSamArga prakAzaka zrI 2yaNasArazAstramAM paNa kahyuM che ke kudharma che. sappurisANaM dANaM, kappataruNaM phalANa sohaM vA; lohINaM dANaM jai, vimANasohA savassa jANeha / / 26 / / artha:- satpuruSone dAna ApavuM, e kalpavRkSonA lanI zobhA jevuM tathA sukhadAyaka che, paNa lobhI puruSone dAna ApavuM thAya che, te zaba arthAt maDadAnI ThAThaDInI zobhAsamAna jANavuM. zobhA to thAya. paraMtu dhaNIne parama du:khadAyaka thAya che, mATe lobhI puruSane dAna ApavAmAM dharma nathI. vaLI dravya to evuM ApIe ke jenAthI teno dharma vadhe, paNa suvarNa, hAthI vagere ApavAthI e vaDe hiMsAdi Upaje vA mAna-lobhAdi vadhe, ane tethI mahApApa thAya; tethI evI vastuo ApavAvALAne puNya kayAMthI thAya? vaLI viSayAsakta jIva ratidAnAdimAM puNya TharAve che. paNa pratyakSa kuzIlAdi pApa jyAM thAya tyAM puNya kevI rIte thAya? tathA yukti meLavavA te kahe che ke-"te strI saMtoSa pAme che. paNa strI viSayasevana karavAthI sukha avazya pAme, to pachI zIlano upadeza zAmATe Apyo ? ratisamaya vinA paNa tenA manorathAnusAra na pravarte to te du:kha pAme che; mAtra evI asat yukti banAvI teo viSaya poSavAno upadeza Ape che. e pramANe dayA dAna ane pAtradAna vinA anya dAna ApI tyAM dharma mAnavo, te sarva vaLI koI, vratAdi karIne tyAM hiMsAdika vA viSayAdika vadhAre che; paNa vratAdika to e hiMsA-viSayAdi ghaTADavA mATe karavAmAM Ave che. jyAM annano to tyAga kare paNa kaMdamULAdikonuM bhakSaNa kare, to tyAM hiMsA vizeSa thaI, tathA svAdAdi viSayanI vizeSatA thaI. vaLI koI, divasamAM to bhojana kare nahi, paNa rAtrimAM bhojana kare che; have tyAM divasabhojanathI rAtribhojanamAM vizeSa hiMsA pratyakSa dekhAya che, tathA pramAda vizeSa thAya che. vaLI koI, vratAdika karIne nAnAprakAranA zRMgAra banAve che, kutUhala kare che, tathA jugAra AdirUpa pravarte che, ityAdi pApakriyA kare che. tathA koI, vratAdikanA phaLamAM laukika iSTanI prApti ane aniSTano nAza icche, paNa tyAM to kaSAyanI tIvratA vizeSa thaI. e pramANe vratAdika vaDe dharma mAne, te kudharma che. vaLI koI, bhakti Adi kAryomAM hiMsAdi pApa vadhAre che gIta-nRtya-gAnAdi, vA iSTa bhojanAdika vA anya sAmagrIo vaDe viSayone poSaNa kare che-kutUhala-pramAdAdirUpa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThTho adhikAra [ 199 pravarte che, tyAM te pApa to ghaNuM upajAve paNa dharmanuM kiMcit sAdhana nathI, chatAM tyAM dharma mAne te sarva kudharma che. vaLI koI, zarIrane to kaleza upajAve, hiMsAdika nipajAve vA kaSAyAdirUpa pravarte che. jema koI paMcAgni tApe che, paNa tyAM agni vaDe nAnA moTA jIvo saLagI jaI hiMsAdika vadhe che, emAM dharma zo thayo? koI adhomukha jhUle tathA koI UrdhvabAhu rAkhe, ityAdi sAdhanathI to tyAM kaleza ja thAya; tethI e kAMI dharmanAM aMga nathI. vaLI koI, pavanasAdhana kare che. tyAM netI-dhotI Adi kAryomAM jalAdi vaDe hiMsAdi Upaje che, koI camatkAra tyAM Upaje to tethI mAnAdika vadhe che, paNa tyAM kiMcit dharmasAdhanA nathI; ityAdika kaleza to kare che, paNa viSaya-kaSAya ghaTADavAnuM kAMI sAdhana karato nathI, aMtaraMga krodha-mAna-mAyA-lobhano abhiprAya che, chatAM nirarthaka kaleza karI tyAM dharma mAne che, paNa e kudharma che. vaLI koI, A lokanAM du:kha sahana na thavAthI, paralokamAM iSTanI icchAthI, tathA potAnI pUjA vadhAravA arthe pravarte che, vA koI krodhAdikathI ApaghAta kare che; jema koI pativiyogathI agnimAM baLI satI kahevaDAve che, koI himAlayamAM gaLI jAya che, koI kAzImAM jaI karavata le che, tathA koI jIvatAM maraNa le che, -ityAdi kArya karI tyAM dharma mAne che, paNa ApaghAta e to mahAna pApa che. jo zarIrAdithI anurAga ghaTayo hato, to tapazcaraNAdi karavuM hatuM paNa maraNa pAmavAmAM kayuM dharmanuM aMga thayuM? kAraNa ke-ApaghAta karavo e kudharma che. e ja pramANe anya paNa ghaNAM kudharmanAM aMga che. ahIM kayAM sudhI kahIe? TUMkAmAM jyAM viSaya-kaSAya vadhavA chatAM dharma mAnavAmAM Ave che, te sarva kudharma jANavA. juo! kALadoSathI jainadharmamAM paNa kudharmanI pravRtti thaI rahI che. jainamatamAM je dharmaparva kahyAM che, temAM to viSaya-kaSAya choDI saMyamarUpa pravartavuM yogya che, chatAM saMyamane to AdaratA nathI, ane vratAdi nAma dharAvI tyAM nAnA prakAranAM zRMgAra banAve che. ISTa bhojanAdika kare che, kutUhalAdi kare che, tathA kaSAya vadhAravAnAM kArya kare che, jugAra Adi mahApAparUpa pravarte che. vaLI pUjanAdi kAryomAM upadeza to e hato ke "sAvadyazo vahupuSyarazo toSAya nAnaM -ghaNAM puNyasamUhamAM pApano aMza doSanA artha nathI." paNa e chala vaDe pUjA 1-pUjyaM jinaM tvA'rcayato janasya, sAvadyalezo bhupunnyraashau| doSAya nAlaM kaNikA viSasya na dUSikA zIta zivAmbu raashau|| 58 / / (vR0 svayaMbhUstotra) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 200] mokSamArga prakAzaka prabhAvanAdi kAryomAM rAtrimAM dIpakAdi vaDe, vA anaMtakAyAdinA saMgraha vaDe, vA yatnAcArapravRtti vaDe, hiMsAdirUpa pApa to ghaNuM upajAve, paNa stuti-bhakti Adi zubha pariNAmomAM pravarte nahi, vA thoDo pravarte to tyAM toTo to ghaNo ane napho thoDo vA kAMI nahi. eTale evAM kArya karavAmAM to bUruM ja dekhAya che. vaLI jinamaMdiramAM to dharmanuM sthAna che, chatAM tyAM nAnAprakAranI kukathAo karavI, zayana karavuM ityAdi pramAdarUpa koI pravarte che, vaLI tyAM bAgabagIcAdi banAvI, potAnA viSaya-kaSAya poSe che, lobhI puruSane guru mAnI dAnAdi ApI temanI asatya stuti vaDe potAnuM mahaMtapaNuM mAne che, ityAdi prakAra vaDe potAnA viSaya kaSAyane to vadhAre che, ane dharma mAne che, paNa jainadharma to vItarAgabhAvarUpa che, temAM AvI viparIta pravRtti mAtra kALadoSathI ja jovAmAM Ave che. e pramANe kudharmasevanano niSedha karyo. have temAM mithyAtvabhAva kevI rIte che, te ahIM kahIe chIe tattvazraddhAnamAM prayojanabhUta to eka e che ke-"rAgAdika choDavA,' e ja bhAvanuM nAma dharma che. jo rAgAdibhAvo vadhArIne dharma mAne, to tyAM tattvazraddhAna kyAM rahyuM? tyAM to te jinaAjJAthI pratikUla thayo. rAgAdibhAva to pApa che, tene dharma mAnyo e ja jATha zraddhAna thayuM. mATe kudharmasevanamAM mithyAtvabhAva che. e pramANe kudeva-kuguru-kuzAstra sevanamAM mithyAtvabhAvanI puSTatA thatI jANI, ahIM tenuM nirUpaNa karyuM. zrI paTapAhuDamAM paNa kahyuM che ke kucchiyadevaM dhammaM kucchiyaliMgaM ca vaMdae jo du; / nanAmayaTRvo, micchAddiI have so duI 12 (mokSapAhuDa) artha:- je koI lajjA, bhaya ane moTAIthI paNa kutsit deva-dharma-liMgane vaMdana kare che; te mithyAdaSTi che. mATe je mithyAtvano tyAga karavA icche che, te prathama ja kudeva-kugurukudharmano tyAgI thAya, samyakatvanA paccIsa maLadoSonA tyAgamAM paNa amUDhadaSTi vA cha AyatanamAM paNa teno ja tyAga karAvyo che. mATe teno avazya tyAga karavo. vaLI e kuvAdinA sevanathI je mithyAtvabhAva thAya che, te hiMsAdipApothI paNa mahApApa che, kAraNa ke enA phaLathI nigoda-narakAdi paryAya prApta thAya che, tyAM anaMta-kALa sudhI mahAsaMkaTa pAme che, tathA samyajJAnanI prApti paNa mahAdurlabha thaI jAya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates chaThTho adhikAra | [ ra01 zrI pAhuDamAM (bhAvapAhuDamAM) paNa kahyuM che ke kucchiyadhammammirao, kucchiyapAkhaMDibhattisaMjutto; kucchiyatavaM kuNato, kucchiyagaibhAyaNo hoi|| 140 / / artha:- je kutsitadharmamAM lIna che, kutsit pAkhaMDIonI bhakti vaDe saMyukta che, tathA kutsit tapa kare che, te jIva kutsit arthAt mAThIMgati bhogavavAvALo thAya che. he bhavya! kiMcitmAtra lobha vA bhayathI paNa e kudevAdinuM sevana na kara! kAraNa ke tenAthI anaMtakALa sudhI mahAduHkha sahana karavuM thAya che, mATe evo mithyAtvabhAva karavo yogya nathI. jainadharmamAM to evI AmnAya che ke pahelAM moTuM pApa choDAvI pachI nAnuM pApa choDAvavAmAM Ave che. tethI e mithyAtvane sAtavyasanAdithI paNa mahAna pApa jANI pahelAM choDAvyuM che. mATe je pApanA phaLathI Darato hoya, tathA potAnA AtmAne duHkhasamudramAM DubAvavA na icchato hoya, te jIva A mithyAtvapApane avazya choDo, niMdA-prazaMsAdinA vicArathI zithila thavuM yogya nathI. nItizAstramAM paNa ema kahyuM che ke nindantu nItinipuNA yadi vA stuvantu, lakSmI: samAvizatu gacchatu vA yatheSTam; adyaiva vA maraNamastu yugAntare vA, nyAyAtpatha: pravinti parva na dhIraT: (nItizataka-84) koI niMde che to niMdo, stuti kare che to stuti karo, lakSmI Avo vA game tyAM jAo, tathA maraNa Aje ja thAo vA yugAMtare thAo! paraMtu nItimAM nipuNa puruSo nyAyamArgathI eka pagaluM paNa calita thatA nathI. evo nyAya vicArI, niMdA-prazaMsAdinA bhayathI vA lobhAdikathI paNa anyAyarUpa mithyAtvapravRtti karavI yogya nathI. aho ! deva-guru-dharma to sarvotkRSTa padArtha che, enA AdhAre to dharma che, temAM zithilatA rAkhe to anya dharma kevI rIte thAya? tethI ghaNuM zuM kahevuM, sarvathA prakAre e kudeva-kuguru-kudharmanA tyAgI thavuM yogya che. kudevAdino tyAga na karavAthI mithyAtvabhAva ghaNo puSTa thAya che. ane A kALamAM ahIM tenI pravRtti vizeSa jovAmAM Ave che, mATe ahIM tenA niSedharUpa nirUpaNa karyuM che. tene jANI mithyAtvabhAva choDI potAnuM kalyANa karo ! e pramANe zrI mokSamArga prakAzaka nAmanA zAstramAM kudeva-kuguru kudharma niSedha varNanarUpa chaThTho adhikAra samAsa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates adhikAra sAtamo jainamatAnuyAyI mithyAdaSTionuM svarUpa A bhavatarunuM mULa eka, jANo mithyAtva bhAva; tehane karI nirmULa have, karIe mokSa upAya. have je jIvo jaina che tathA jinaAjJAne mAne che, temane paNa mithyAtva rahe che, tenuM ahIM varNana karIe chIe-kAraNa ke e mithyAtvazatruno aMza paNa bUro che, tethI e sUkSma mithyAtva paNa tyAgavA yogya che. jinAgamamAM nizcaya-vyavahArarUpa varNana che, temAM yathArthanuM nAma nizcaya tathA upacAranuM nAma vyavahAra che. tenA svarUpane nahi jANatAM anyathA pravarte che, te ahIM kahIe chIe. nizcayAbhAsI mithyAddaSTi koI jIva nizcayane nahi jANatAM mAtra nizcayAbhAsanA zraddhAnI banI potAne mokSamArgI mAne che, potAnA AtmAne siddhasamAna anubhave che, paNa pote pratyakSa saMsArI hovA chatAM bhramathI potAne siddha mAne, e ja mithyAdaSTi che. zAstromAM AtmAne je siddhasamAna kahyo che, te dravyadaSTithI kahyo che, paNa paryAya-apekSA siddhasamAna nathI. jema rAjA ane raMka manuSyapaNAnI apekSAe to samAna che, paNa rAjA tathA raMkapaNAnI apekSAe to samAna nathI; tema siddha ane saMsArI jIvapaNAnI apekSAe to samAna che, paraMtu siddhapaNA ane saMsArIpaNAnI apekSAe to samAna nathI, chatAM A jIva to jevA siddha zuddha che tevo ja potAne zuddha mAne che, paNa zuddha-azuddha avasthA e to paryAya che, e paryAya apekSAe samAnatA mAnavAmAM Ave to te ja mithyAdaSTi che. vaLI koI potAne kevaLajJAnAdino saddabhAva mAne che. potAne kSayopazamarUpa matizrutAdijJAnano sadbhAva che, ane kSAyikabhAva to karmano kSaya thatAM ja thAya che, chatAM bhramathI karmano kSaya thayA vinA paNa potAne kSAyikabhAva mAne che; te paNa mithyAdaSTi che. zAstromAM sarva jIvono kevaLajJAnasvabhAva kahyo che, paNa te zakti apekSAe kahyo che, kAraNa ke-sarva jIvomAM kevaLajJAnAdirUpa thavAnI zakti to che, paNa vartamAna vyaktatA to te vyakta thatAM ja kahI che. koI ema mAne che ke-" AtmAnA pradezomAM to kevaLajJAna ja che, upa2 AvaraNa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra | [ 203 hovAthI te pragaTa thatuM nathI." paNa e bhrama che. jo kevaLajJAna hoya to vajapaTalAdi ADA hoya chatAM paNa vastune jANe che, te karma ADAM AvatAM kema aTake? mATe karmanA nimittathI kevaLajJAnano abhAva ja che. jo teno niraMtara sadabhAva rahe, to tene pariNAmikabhAva kaheta, paNa te to kSAyikabhAva che, sarvabheda jemAM garbhita che evo caitanyabhAva, te ja pAriNAmikabhAva che, paNa tenI matijJAnAdirUpa vA kevaLajJAnAdirUpa aneka avasthA che, te pAriNAmikabhAva nathI, tethI kevaLajJAnano saddabhAva sarvadA mAnavo yogya nathI. vaLI zAstromAM je sUryanuM daSTAnna ApyuM che, teno eTalo ja paramArtha samajavo ke jema meghapaTala dUra thatAM sUryano prakAza pragaTa thAya che, tema karmodaya dUra thatAM kevaLajJAna thAya che. tathA jema meghapaTala thatAM sUryaprakAza pragaTa thato nathI, tema karma udaya thatAM kevaLajJAna thatuM nathI; paNa evo bhAva na levo ke-jema sUryamAM prakAza rahe che, tema AtmAmAM kevaLajJAna rahe che, kAraNa kedaSTAMta sarvaprakAre maLatuM Ave nahi. jema pudgalamAM varNaguNa che, tenI lIlI, pILI Adi avasthA che, temAM vartamAnamAM koI avasthAnA sabhAvamAM tenI anya avasthAno abhAva ja che, tema AtmAmAM caitanyaguNa che, tenI matijJAnAdirUpa avasthA che, temAM vartamAnamAM koI avasthAnA sadbhAvamAM tenI anya avasthAno abhAva ja che. prazna:- AvaraNa nAma to vastune AcchAdavAnuM che, have ja kevaLajJAnano sadbhAva nathI, to kevaLajJAnAvaraNa zA mATe kaho cho? uttara:- ahIM zakti che tene vyakta na thavA de, te apekSAe AvaraNa kahyuM che, jema dezacAritrano abhAva hotAM zakti ghAtavAnI apekSAe apratyAkhyAnAvaraNakaSAya kahyo che, tema ahIM jANavuM. ahIM ema samajavuM ke-vastumAM paranimittathI je bhAva thAya tenuM nAma aupAdhikabhAva che, tathA paranimitta vinA je bhAva thAya tenuM nAma svabhAvabhAva che. jema jaLane agninuM nimitta thatAM uSNapaNuM thayuM, tyAM to zItaLapaNAno abhAva ja che, paraMtu agninuM nimitta maTatAM te zItaLa ja thaI jAya che, tethI sadAkALa jaLano svabhAva zItaLa kahevAmAM Ave che, kAraNa keevI zakti temAM sadA hoya che, paNa te pragaTa thatAM ja "svabhAva vyakta thayo" kahevAmAM Ave che. koI veLA te vyaktarUpa thAya che; tema AtmAne karmanuM nimitta thatAM anyarUpa thayuM, tyAM to kevaLajJAnano abhAva ja che, paraMtu karmanuM nimitta maTatAM sarvadA kevaLajJAna thaI jAya che, tethI sadAkALa AtmAno svabhAva kevaLajJAna kahevAmAM Ave che. kAraNa ke evI zakti temAM sadA hoya che, paNa te vyakta thatAM ja "svabhAva vyakta thayo " kahevAmAM Ave che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 204] mokSamArga prakAzaka vaLI jema zItaLa svabhAvanA kAraNe uSNa jaLane zItaLa mAnI tenuM pAnAdi karIe, to tethI dAjhavuM ja thAya, tema kevaLajJAnasvabhAvanA kAraNe azuddha AtmAne kevaLajJAnI mAnI anubhavavAmAM Ave, to tethI du:khI ja thAya. e pramANe je AtmAne kevaLajJAnAdirUpa anubhave che, te mithyAdaSTi che. vaLI koI potAne rAgAdibhAva pratyakSa hovA chatAM paNa bhramathI AtmAne rAgAdi-rahita mAne che. tyAM ame pUchIe chIe ke A rAgAdi thatA jovAmAM Ave che, te kayA dravyanA astitvamAM che? jo zarIra vA karmarUpa pugalanA astitvamAM hoya to e bhAva acetana vA mUrtika hoya, paNa A rAgAdika to pratyakSa cetanatA sahita amUrtikabhAva jaNAya che, mATe e bhAvo AtmAnA ja che. zrI samayasAra-kaLazamAM paNa kahyuM che ke kAryatvAdakRtaM na karma na ca tajjIvaprakRtyodvayorajJAyAH prakRteH svkaaryphlbhugbhaavaanussNgaatkRtiH| naikasyAH prakRteracittvalasanAjjIvo'sya kartA tato jIvasyaiva ca karma taccidanugaM jJAtA na ytpudglH|| 203 / / e rAgAdirUpa bhAvakarma che te koI dvArA nathI karAyA ema nathI, kemake e kAryabhUta che, tathA jIva ane karmaprakRti e baMnenuM paNa kartavya nathI, kAraNa-jo ema hoya to acetana karmaprakRtine paNa te bhAvakarmanuM phaLa sukha-du:kha tenuM bhogavavuM thAya, paraMtu e asaMbhava che; tathA ekalI karmaprakRtinuM paNa e kartavya nathI, kAraNa ke-tene acetanapaNuM pragaTa che, mATe e rAgAdikano kartA jIva ja che, ane e rAgAdika jIvanuM ja karma che, kAraNa ke-bhAvakarma to cetanAne anusArI che, cetanA vinA hoya nahi, tathA pudgala jJAtA nathI. e pramANe rAgAdikabhAva jIvanA astitvamAM che. je rAgAdikabhAvonuM nimitta karmone ja mAnI potAne rAgAdikano akartA mAne che, te kartA to pote che, paraMtu potAne nirudyamI banI pramAdI rahevuM che, tethI karmano ja doSa TharAve che. e duHkhadAyaka bhrama che. zrI samayasAra-kaLazamAM paNa ema ja kahyuM che ke rAgajanmani nimittattAM paradravyameva kalayaMti ye tu te| uttaranti na hi mohavAhinI zuddhabodhavidhurAndhabuddhayaH / / 221 / / je jIva rAgAdikanI utpattimAM paradravyanuM ja nimittapaNe mAne che, te jIva paNa zuddhajJAnathI rahita che aMdhabuddhi jenI, evo banI mohanadInI pAra Utarato nathI. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 205 zrI samayasAranA sarvavizuddhajJAnAdhikAramAM je AtmAne akartA mAne che, ane ema kahe che ke-karma ja jagADe che, suvADe che. paraghAtakarmathI hiMsA che, vedakarmathI abrahma che, mATe karma ja kartA che, ema mAnanAra jainIne sAMkhyamatI kahyo che. jema sAMkhyamatI AtmAne zuddha mAnI svacchaMdI thAya che, tema ja A paNa thayo. evA zraddhAnathI A doSa thayo ke-rAgAdikane potAnA na jANyA ane potAne teno akartA mAnyo, eTale rAgAdika thavAno bhaya rahyo nahi, athavA rAgAdika maTADavAno upAya karavAno paNa rahyo nahi, eTale svacchaMdI banI khoTAM karma bAMdhI anaMtasaMsAramAM bhaTake che. prazna:- zrI samayasArakaLazamAM ja ema kahyuM che ke varNAdyA vA rAgamohAdayo vA bhinnA bhAvAH sarva evAsya puNsH| tenaivAntastattvataH pazyato'mI no dRSTAH syurdRSTamekaM paraM syaat|| 37 / / artha - varNAdika vA rAgAdikabhAva che, te badhAya A AtmAthI bhinna che. vaLI tyAM ja rAgAdikane pudgalamaya kahyA che, tathA anya zAstromAM paNa AtmAne rAgAdikathI bhinna kahyo che, te kevI rIte che? uttara:- rAgAdikabhAva paradravyanA nimittathI aupAdhikabhAva thAya che, ane A jIva tene svabhAva jANe che. jene svabhAva jANe tene bUro kema mAne? vA tenA nAzano udhama zAmATe kare? have e zraddhAna paNa viparIta che, tene choDAvavA mATe svabhAvanI apekSAe e rAgAdikane bhinna kahyA che, tathA nimittanI mukhyatAthI pudgalamaya kahyA che. jema vaidha rogane maTADavA icche che, jo zItanI adhikatA dekhe, to tene uSNa auSadhi batAve, tathA uSNatAnI adhikatA dekhe, to tene zItala auSadhi batAve, tema zrIguru rAgAdika choDAvavA icche che. have je rAgAdikane paranA mAnI svacchaMdI banI nirudhamI thAya, tene to upAdAnakAraNanI mukhyatAthI "rAgAdika AtmAnA che" evuM zraddhAna karAvyuM tathA je rAgAdikane potAno svabhAva mAnI tenA nAzano udhama karato nathI, tene nimitta-kAraNanI mukhyatAthI "rAgAdika parabhAva che" evuM zraddhAna karAvyuM. e bane viparItazraddhAnathI rahita thatAM satyazraddhAna thAya tyAre te ema mAne ke A rAgAdikabhAva AtmAno svabhAva to nathI, paNa karmanA nimittathI AtmAnA astitvamAM vibhAvaparyAya Upaje che, nimitta maTatAM teno nAza thatAM svabhAva rahI jAya che, mATe tenA nAzano udhama karavo. prazna:- jo karmanA nimittathI e thAya che, to jyAM sudhI karmano udaya rahe tyAM sudhI vibhAva kevI rIte dUra thAya? mATe teno udyama karavo to nirarthaka che? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 206 ] mokSamArga prakAzaka uttaraH- eka kArya thavAmAM aneka kAraNanI AvazyakatA che, temAM je kAraNa buddhipUrvakanAM hoya, tene to udyama karI meLave, tathA abuddhipUrvakanAM kAraNa svayaM maLe, tyAre kAryasiddhi thAya che; jema putra thavAnuM kAraNa buddhipUrvaka to vivAhAdika karavo e che, tathA abuddhipUrvaka kAraNa bhavitavya che, have tyAM putrane arthI vivAhAdikano to udhama kare ane bhavitavya svayaM thAya tyAre putra thAya; tema vibhAva dUra karavAnuM kAraNa buddhipUrvaka to tattvavicArAdika che, tathA abuddhipUrvaka mohakarmano upazamAdika che. have teno arthI tattvavicArAdikano to udyama kare, tathA mohakarmano upazamAdika svayaM thAya tyAre rAgAdika dUra thAya. prazna:- jema vivAhAdika paNa bhavitavya AdhIna che, tema tattvavicArAdika paNa karmanA kSayopazamAdikane AdhIna che, mATe udyama karavo nirarthaka che? uttara:- tattvavicArAdi karavAyogya jJAnAvaraNano kSayopazama to tene thayo che, tethI ja upayogane tyAM lagAvavAno udyama karAvIe chIe, asalI jIvono kSayopazama nathI. tethI temane zAmATe upadeza ApIe ? prazna:- honahAra (bhAvIbhAva) hoya, to tyAM upayoga lAge; honahAra sivAya kevI rIte lAge ? uttara:- jo evuM zraddhAna che, to sarvatra koI paNa kAryano udyama tuM na kara. tuM khAnapAna ane vyApArAdikano to udyama kare che, ane ahIM honahAra batAve che, tethI jANIe chIe ke tAro anurAga ja ahIM nathI; mAnAdikathI ja AvI jUThI vAto banAve che. e pramANe rAgAdika hovA chatAM paNa tenAthI rahita je AtmAne mAne che, te mithyASTi jANavA. vaLI tuM karma-nokarmano saMbaMdha hovA chatAM paNa AtmAne nibaMdha mAne che, paNa tenuM baMdhana to pratyakSa joIe chIe. jJAnAvaraNAdikathI jJAnAdikano ghAta joIe chIe, zarIra vaDa tenA anusAra thatI avasthA joIe chIe, to baMdhana kevI rIte nathI? jo baMdhana na hoya to mokSamArgI tenA nAzano udhama zAmATe kare ? prazna:- to zAstromAM AtmAne karma-nokarmathI bhinna abaddhaskRSTa kevI rIte kahyo che? uttara:- saMbaMdha aneka prakAranA che, tyAM tAdAbhyasaMbaMdha apekSAe AtmAne karma-nokarmathI bhinna kahyo che. kAraNa ke dravya palaTI jaI, eka thaI jatuM nathI, e Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 207 ja apekSAe AtmAne abaddhaspaSTa kahyo che, tathA nimitta-naimittika saMbaMdha apekSAe baMdhana che ja; tenA nimittathI AtmA aneka avasthA dhAraNa kare ja che. tethI potAne sarvathA nibaMdha mAnavo, e mithyASTi che. prazna:- amAre baMdha-mokSano vikalpa karavo nathI, kAraNa ke zAstramAM ema kahyuM che ke " no vaMthala muThThAM muDuM , so vaMza namaMtio artha-je jIva baMdhAyo tathA mukta thayo mAne che, te niHsaMdeha baMdhAya che." uttara:- je jIva kevaLa paryAyadaSTi thaI baMdha-mukta avasthAne ja mAne che, dravyasvabhAvane grahaNa karato nathI, tene evo upadeza Apyo che ke-dravyasvabhAvane nahi jANato evo jIva baMdhAyo-mukta thayo mAne che, te baMdhAya che. jo sarvathA ja baMdha-mokSa na hoya to e jIva "baMdhAya che" evuM zAmATe kahe che? baMdhanA nAzano tathA mukta thavAno udyama zA mATe karavAmAM Ave che? ane AtmAnubhava paNa zAmATe karavAmAM Ave che? mATe dravyadaSTi vaDe to eka dazA che. tathA paryAyadaSTi vaDe aneka avasthA thAya che. ema mAnavuM yogya che. e ja pramANe aneka prakArathI kevaLa nizcayanayanA abhiprAyathI viruddha-zraddhAnAdika kare jinavANImAM to aneka nayonI apekSAthI koI ThekANe kevuM tathA koI ThekANe kevuM nirUpaNa karyuM che. have A potAnA abhiprAyathI nizcayanayanI mukhyatAthI je kathana karyuM hoya, tene ja grahaNa karI mithyASTine dhAraNa kare che. jinavANImAM to samyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatA thatAM mokSamArga kahyo che; have tene samyagdarzana-jJAnamAM to sAta tattvonuM zraddhAna-zAna thavuM joIe, teno Ane vicAra nathI; tathA samyakracAritramAM rAgAdika dUra karavA joIe, teno Ane udyama nathI, eka potAnA AtmAnA zuddha anubhavane ja mokSamArga mAnI saMtuSTa thayo che. vaLI teno abhyAsa karavA mATe aMtaraMgamAM evuM ciMtavana karyA kare che ke huM siddha-samAna zuddha chuM. kevalajJAnAdisahita chuM, dravyakarmanokarmarahita chuM, paramAnaMdamaya chuM, tathA janma-maraNAdi duHkha mane nathI, ityAdi ciMtavana kare have ahIM pUchIe chIe ke-e ciMtavana jo dravyadRSTithI karo cho, to dravya to zuddhaazuddha sarva paryAyono samudAya che, tame zuddha ja anubhava zAmATe kare cho? tathA paryAyadaSTithI karo cho, to tamAre to vartamAnamAM azuddha paryAya che, chatAM tame potAne zuddha kevI rIte mAno cho ? jo zakti apekSAe zuddha mAno cho to "huM Avo hovA yogya chuM" ema Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 208] mokSamArga prakAzaka mAno, paNa "huM Avo chuM"--ema zAmATe mAno cho? mATe potAne zuddharUpa ciMtavana karavo e bhrama che, kAraNa ke tame potAne siddhasamAna mAnyo to A saMsAraavasthA konI che? tathA tamane kevalajJAnAdi che, to A matijJAnAdi kone che? tame dravyakarma-nokarma rahita cho, to jJAnAdikanI vyaktatA tamane kema nathI? tame paramAnaMda cho, to have kartavya zuM rahyuM che? tathA janma maraNAdi duHkha nathI, to duHkhI zAmATe thAo cho? mATe anya avasthAmAM anya avasthA mAnavI e bhrama che. prazna:- to zAstramAM zuddha ciMtavana karavAno upadeza zA mATe Apyo che? uttara:- eka dravyaapekSAe zuddhapaNuM che, tathA eka paryAyaapekSAe zuddhapaNuM che, tyAM dravyaapekSAe to paradravyathI bhinapaNuM tathA potAnA bhAvothI abhinnapaNuM tenuM nAma zuddhapaNuM che, tathA paryAyaapekSAe pAdhikabhAvono abhAva thavo, tenuM nAma zuddhapaNuM che. have zuddhaciMtavanamAM to dravyaapekSAe zuddhapaNuM grahaNa karyuM che. zrI samayasAra vyAkhyAmAM paNa e ja kahyuM che: pramatto'pramattazca na bhavatyeSa evAzeSadravyAMtarabhAvebhyo bhinnatvenopAsyamAnaH zuddha ityabhilapyet' (gAthA 6 nI TIkA) artha - "AtmA pramatta-apramatta nathI; e ja sarva paradravyonA bhAvothI bhinnapaNA vaDe sevatAM "zuddha' evo kahIe chIe." vaLI tyAM ja ema kahyuM che ke-samastavaIRvaprajhiyottIrNanirmanAnubhUtimA-vAcchuddha: (gAthA 73 nI TIkA) artha - samasta ja kartA-karma Adi kArakonA samUhanI prakriyAthI pAraMgata evI che nirmaLa anubhUti, abhedajJAnatanAtra che, tethI zuddha che." mATe zuddha zabdano artha e pramANe jANavo. kevaLazabdano artha paNa A ja pramANe jANavo ke "parabhAvathI bhinna ni kevaLa pote ja' tenuM nAma kevaLa che. e ja pramANe anya paNa yathArtha artha avadhAravA. paryAya apekSAe zuddhapaNuM mAnavAthI vA potAne kevaLI mAnavAthI mahAviparItatA thAya che, mATe potAne dravyaparyAyarUpa avalokavo. dravyathI to sAmAnyasvarUpa avalokavuM, tathA paryAyathI avasthAvizeSa avadhAravI. e ja pramANe ciMtavana karavAthI samyagdaSTi thAya che, kAraNa ke satya avalokayA vinA samyagdaSTi nAma kevI rIte pAme ? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 209 nizcayAbhAsInI svacchaMdatA ane temano niSedha vaLI mokSamArgamAM to rAgAdika maTADavAnuM zraddhAna-jJAna-AcaraNa karavAnuM hoya che, teno to vicAra ja nathI, potAnA zuddha anubhavathI ja potAne samyagdaSTi mAnI anya sarva sAdhanono niSedha kare che. zAstrAbhyAsa karavo nirarthaka batAve che, dravyAdikanA, guNasthAna-mArgaNAsthAnanA, ane trilokAdikanA vicArone vikalpa TharAve che, tapazcaraNa karavAne vRthAkaleza karavo mAne che, vratAdika dhAraNa karavAM tene baMdhanamAM paDavuM TharAve che tathA pUjanAdi kAryone zubhAsrava jANI tyAgavArUpa prarUpe che, ityAdi sarva sAdhanone uThAvI pramAdI banI pariName che. jo zAstrAbhyAsa nirarthaka hoya to munione paNa dhyAna-adhyayana e be ja kArya mukhya che. dhyAnamAM upayoga na joDAya tyAre adhyayanamAM ja upayogane lagAve che, paNa vacamAM anya ThekANe upayoga lagAvavA yogya nathI. zAstra vaDe to tattvonAM vizeSo jANavAthI samyagdarzanajJAna nirmaLa thAya che, tathA jyAM sudhI temAM upayoga rahe, tyAM sudhI kaSAya maMda rahe che, ane bhAvI vItarAgabhAvonI vRddhi thAya che, to evAM kAryone nirarthaka kema manAya? prazna:- jainazAstromAM adhyAtma upadeza che teno abhyAsa karavo, anya zAstronA abhyAsathI kAMI siddhi nathI? uttara:- jo tArI daSTi sAcI thaI che, to badhAya jainazAstro kAryakArI che. temAM paNa mukhyapaNe adhyAtmazAstromAM to AtmasvarUpanuM kathana mukhya che. have samyagdaSTi thatAM AtmasvarUpano to nirNaya thaI cUkayA pachI, jJAnanI nirmaLatA mATe vA upayogane maMdakapAyarUpa rAkhavA arthe anya zAstrono abhyAsa mukhya jarUrano che, tathA Atma-svarUpano nirNaya thayo che, tene spaSTa rAkhavA mATe adhyAtmazAstrono abhyAsa paNa jarUrano che. paraMtu anya zAstromAM aruci to na hovI joIe. jene anya zAstronI arUci che tene adhyAtmanI ruci paNa sAcI nathI. jema ke-jenAmAM viSayAsaktapaNuM hoya te viSayAsakta puruSonI kathA paNa rucithI sAMbhaLe, viSayanA vizeSone paNa jANe, viSayAcaraNamAM je sAdhano hoya tene paNa hitarUpa jANe, tathA viSayanA svarUpane paNa oLakhe; tema jene Atmaruci thaI hoya, te AtmarucinA dhAraka tIrthaMkarAdinAM purANane paNa jANe, AtmAnA vizeSo jANavA mATe guNasthAnAdikane paNa jANe, AtmaAcaraNamAM je vratAdika sAdhana che tene paNa hitarUpa mAne tathA AtmAnA svarUpane paNa oLakhe. e pramANe cAre anuyoga kAryakArI che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 210 ] mokSamArga prakAzaka tenuM yathArtha jJAna thavA arthe zabdanyAyazAstrAdika paNa jANavAM joIe, eTale teno paNa potAnI zakti anusAra thoDo athavA ghaNo abhyAsa karavo yogya che. prazna:- padmanaMdipaMcaviMzatimAM ema kahyuM che ke-je buddhi AtmasvarUpamAMthI nIkaLI bahAra zAstromAM vicare che, te buddhi vyabhicAriNI che? uttara:- e satya kahyuM che, kAraNa ke-buddhi to AtmAnI che, te tene choDI paradravyazAstromAM anurAgiNI thaI, tethI tene vyabhicAriNI ja kahIe chIe. paraMtu jema strI zIlavatI rahe to yogya ja che, ane tenAthI na rahI zakAya to uttama puruSane choDI cAMDAlAdikanuM sevana karavAthI to te atyaMta niMdanIka thAya, tema buddhi AtmasvarUpamAM pravarte to te yogya ja che, paraMtu na rahI zakAya to prazasta-zAstrAdika padravyane choDI aprazastaviSayAdikamAM lAge to te mahAniMdanIka ja thAya. have munijanone paNa svarUpamAM ghaNo kALa buddhi rahetI nathI, to tArI kevI rIte rahe che? mATe zAstrAbhyAsamAM upayoga lagAvavo yogya che. vaLI dravyAdikanA ane guNasthAnAdikanA vicArone tuM vikalpa TharAve che, have e vikalpa to che, paraMtu upayoga nirvikalpa na rahe, ane A vikalpone na kare to anya vikalpa thAya che, ane te ghaNA rAgAdigarbhita hoya che, vaLI nirvikalpadazA niraMtara rahetI nathI, kAraNa kechadmasthano upayoga ekarUpa utkRSTa rahe to aMtarmuhUrta ja rahe che. tuM kahIza ke-'huM AtmasvarUpanuM ja ciMtavana aneka prakAre karyA karIza.' paNa sAmAnya ciMtavanamAM to aneka prakAra banatA nathI, tathA vizeSa karIza, to dravya, guNa, paryAya, guNasthAna ane mArgaNAdi zuddha-azuddha avasthA ityAdinA vicAra thaze. vaLI sAMbhaLa, kevaLa AtmajJAnathI ja to mokSamArga thAya nahi, paNa sAta tattvonuM zraddhAna-jJAna thatAM tathA rAgAdika dUra karatAM mokSamArga thaze. have sAta tattvonA vizeSo jANavA mATe jIva-ajIvanA vizeSo vA karmanA Asrava-baMdhAdikanA vizeSo avazya jANavA yogya che, jethI samyagdarzana-jJAnanI prApti thAya. tyAra pachI rAgAdika dUra karavA mATe je rAgAdika vadhAravAnAM kAraNo hoya, tene choDI je rAgAdika ghaTADavAnAM kAraNo hoya tyAM upayogane lagAvavo have vyAdikanA vA guNasthAnAdikanA vicAra to rAgAdika ghaTADavAnAM kAraNo che, kAraNa ke emAM koI rAgAdikanuM nimitta nathI, mATe samyagdaSTi thayA pachI paNa tyAM ja upayoga lagADavo. prazna:- rAgAdika maTADavAnAM kAraNo je hoya temAM to upayoga lagAvavo ThIka che, paNa trilokavartI jIvonI gati Adino vicAra karavo, karmonA baMdha-udaya-sattAdikanA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 211 ghaNA vizeSa jANavA tathA trilokanA AkAra-pramANAdikane jANavA, ityAdi vicAra zuM kAryakArI che? uttara:- ene vicAratAM paNa rAgAdika vadhatA nathI, kAraNa ke-e zeyo iSTa-aniSTarUpa nathI, tethI vartamAna rAgAdikanA kAraNa nathI, tathA ene vizeSa jANatAM tattvajJAna nirmaLa thAya che, tethI e bhAvI rAgAdika ghaTADavAnAM ja kAraNa che, mATe e kAryakArI che. prazna:- svarga-narakAdine jANavAthI to tyAM rAga-dveSa thAya che? uttara:- jJAnIne to evI buddhi thAya nahi, ajJAnIne thAya. jyAM pApa choDI puNyakAryamAM lAge, tyAM kaMIka rAgAdika ghaTe ja che. prazna- zAstramAM to evo upadeza che ke prayojanabhUta thoDuM ja jANavuM kAryakArI che, mATe ghaNA vikalpa zAmATe karIe? uttara:- je jIva anya ghaNuM jANe paNa prayojanabhUtane na jANe, athavA jenI ghaNuM jANavAnI zakti nathI, tene e upadeza Apyo che; paNa jene ghaNuM jANavAnI zakti hoya, tene to e kahyuM nathI ke-"ghaNuM jANavAthI bUruM thaze." tene to jeTaluM ghaNuM jANaze teTaluM prayojanabhUta jANavuM nirmaLa thaze. zAstramAM paNa ema kahyuM che ke " sAmAnyazAstrato nUnaM vizeSo balavAn bhavet artha:- sAmAnya zAstrathI vizeSa baLavAna che," vizeSathI ja sArI rIte nirNaya thAya che, mATe vizeSa jANavA yogya che. vaLI te tapazcaraNane vyartha kaleza TharAve che. paNa mokSamArga thatAM to saMsArI jIvothI UlaTI pariNati joIe. saMsArI jIvone iSTa-aniSTa sAmagrIthI rAga-dveSa hoya che, tyAre Ane rAga-dveSa na hoya. have tyAM rAga choDavA arthe to bhojanAdika sAmagrIno te tyAgI thAya che tathA vaiSa choDavA arthe aniSTasAmagrI anazanAdikane aMgIkAra kare che, jo svAdhInapaNe evuM sAdhana thAya, to parAdhInapaNe iSTa-aniSTa sAmagrI maLatAM paNa rAga-dveSa na thAya. have joIe to e pramANe, paNa tane anazanAdikathI vaiSa thayo che, tethI tene tuM kaleza TharAve che. jyAre e kaleza thayo, tyAre bhojanAdi karavAM svayameva sukha TharyA, ane tyAM rAga Avyo, paNa evI pariNati to saMsArIone hoya ja che, to te mokSamArgI thaI zuM karyuM? prazna:- koI samyagdaSTi paNa tapazcaraNa nathI karatA? uttara:- koI kAraNa vizeSathI tenAthI tapa thaI zakatuM nathI, paraMtu zraddhAnamAM to Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra1ra ] mokSamArga prakAzaka tapane te bhaluM jANe che, ane tenA sAdhanano udyama rAkhe che; paNa tAruM to zraddhAna ja evuM che. ke-"tapa karavo kaleza che," tathA tapano tane udyama paNa nathI, to tane samyagdarzana kayAMthI hoya? prazna:- to zAstramAM ema kahyuM che ke-tapa Adi kaleza kare che to karo, paraMtu jJAna vinA siddhi nathI, tenuM zuM kAraNa? uttaraH- je jIvo tattvajJAnathI parAbhukha che, tathA tapathI ja mokSa mAne che, temane evo upadeza Apyo che ke "tattvajJAna vinA kevaLa tapathI ja mokSa na thAya." paNa tattvajJAna thatAM rAgAdika maTADavA mATe tapa karavAno to tyAM niSedha nathI, jo niSedha hoya to gaNadharAdika zA mATe tapa kare? mATe potAnI zakti anusAra tapa karavuM yogya che. vaLI tuM vratAdikane baMdhana mAne che, paNa svacchedavRtti to ajJAna avasthAmAM paNa hatI ja, jJAna prApta karyA pachI pariNatine te roke ja che, tathA e pariNati rokavA mATe bAhyahiMsAdikanA kAraNono tyAgI avazya thavo joIe. prazna:- amArA pariNAma to zuddha che, bAhya tyAga na karyo to na karyo? uttara:- jo e hiMsAdi kArya tArA pariNAma vinA svayaM thatAM hoya to ame ema ja mAnIe, paNa tuM potAnA pariNAma vaDe kArya kare che, to tyAM tArA pariNAma zuddha kevI rIte kahIe? viSayasevanAdika kriyA vA pramAdagamanAdika kriyA pariNAma vinA kevI rIte hoya? e kriyA to tuM pote udyamI thaI kare che tathA tyAM hiMsAdika thAya che tene to tuM gaNato nathI. ane pariNAma zuddha mAne che, paNa evI mAnyatAthI tArA pariNAma azuddha ja raheze. prazna:- pariNAmone rokavA, bAhyahiMsAdika paNa ghaTADavAM, paraMtu pratijJA karavAmAM to baMdha thAya che, mATe pratijJArUpa vrata aMgIkAra karavAM nahi ? uttara:- je kArya karavAnI AzA rahe tenI pratijJA levAtI nathI, ane AzA rahe tenAthI rAga paNa rahe che. tathA e rAgabhAvathI kArya karyA vinA paNa aviratino baMdha thayA ja kare che, mATe pratijJA avazya karavI yogya che, vaLI kArya karavAnuM baMdhana thayA vinA pariNAma kevI rIte rokAze? prayojana paDatAM tadrupapariNAma avazya thaI jAya, vA prayojana paDayA vinA paNa tenI AzA rahe che, mATe pratijJA karavI yogya che. prazna:- pratijJA karyA pachI na jANe kevo udaya Avaze ane tethI pAchaLathI pratijJAbhaMga thAya to mahApApa lAge, mATe prArabdhAnusAra je kArya bane te bano, paNa pratijJAno vikalpa na karavo? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 213 uttara:- pratijJA grahaNa karatAM jeno nirvAha thavo na jANe te pratijJA to na kare, paNa pratijJA letAM ja evo abhiprAya rahe ke-"prayojana paDatAM choDI daIza." to evI pratijJA zuM kAryakArI thaI ? pratijJA grahaNa karatAM to evo pariNAma hoya ke-maraNAMta thatAM paNa pratijJA nahi choDuM, to evI pratijJA karavI yogya ja che. pratijJA karyA vinA avirata saMbaMdhI baMdha maTe nahi. vaLI jo bhaviSyanA udayanA bhayathI pratijJA na levAmAM Ave to, udayane vicAratAM to badhAya kartavyano nAza ja thAya. jema-potAne jeTaluM pacatuM jANe teTaluM bhojana kare, paNa kadAcit koIne bhojanathI ajIrNa thayuM hoya ane te bhayathI pote bhojana choDe, to maraNa ja thAya; tema potAnAthI nirvAha thavo jANe teTalI pratijJA kare, paNa kadAcit koIne pratijJAthI bhraSTapaNuM thayuM hoya, te bhayathI pote pratijJA karavI choDI de to asaMyama ja thAya, mATe je banI zake te ja pratijJA levI yogya che. vaLI prArabdhAnusAra kArya to bane ja che, paNa tuM udyamI banI bhojanAdika zAmATe kare che? jo tyAM udhama kare che, to tyAga karavAno paNa udhama karavo yogya ja che. jyAre pratimAvata tArI dazA thaI jaze. tyAre ame prArabdha ja mAnIzuM, tAruM kartavya nahi mAnIe. mATe svacchedI thavAnI yukti zAmATe banAve che? banI zake te pratijJA karIne vrata dhAraNa karavA yogya ja che. vaLI tuM pUjanAdi kAryone zubhAsrava jANI heya mAne che e satya che, paNa jo e kAryone choDI tuM zuddhopayogarUpa thAya to to bhaluM ja che, paraMtu viSayakaSAyarUpa-azubharUpa pravarte to te tAruM potAnuM bUruM ja karyuM. zubhopayogathI svargAdika thAya, vA bhalI vAsanAthI athavA bhalAM nimittothI karmanA sthiti-anubhAga ghaTI jAya to samyakatvAdikanI paNa prApti thaI jAya, ane azubhopayogathI to naraka-nigodAdika thAya, vA bUrI vAsanA ane bUrAM nimittAthI karmano sthiti-anubhAga vadhI jAya to samyakatvAdika mahAdurlabha thaI jAya. vaLI zubhopayogathI kapAya maMda thAya che, tyAre azubhopayogathI tIvra thAya che. have maMdakaSAyanAM kAryo choDI tIvrakaSAyanAM kArya karavAM to evAM che ke jema-"kaDavI vastu na khAvI ane viSa khAvuM," paNa e ajJAnatA che. prazna:- zAstramAM zubha-azubhane samAna kahyA che, mATe amAre to vizeSa jANavuM yogya nathI ? uttaraH- je jIva zubhopayogane mokSanuM kAraNa mAnI upAdeya mAne che, tathA zuddhopayogane oLakhato nathI, tene azuddhatAnI apekSA vA baMdhakAraNanI apekSA zubha-azubha baMnene samAna batAvyA che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 214] mokSamArga prakAzaka tathA zubha-azubhano paraspara vicAra karIe to zubhabhAvomAM kaSAya maMda thAya che, tethI baMdha hIna thAya che, tathA azubhabhAvomAM kaSAya tIvra thAya che ane tethI baMdha ghaNo thAya che, - e pramANe vicAra karatAM siddhAMtamAM azubhanI apekSAe zubhane bhalo paNa kahe che. jema-roga to thoDo vA ghaNo bUro ja che, paraMtu ghaNA roganI apekSAe thoDA rogane bhalo paNa kahIe chIe. mATe zuddhopayoga na hoya tyAre azubhathI chUTI zubhamAM pravartavuM yogya che, paNa zubhane choDI azubhamAM pravartavuM to yogya nathI. prazna:- kAmAdika vA sudhAdika maTADavA mATe azubharUpa pravRtti to thayA vinA rahetI nathI, tathA zubhapravRtti icchA karIne karavI paDe che. jJAnIne icchA karavI nathI, mATe zubhano udhama na karavo? uttaraH- zubhapravRttimAM upayoga lAgavAthI vA tenA nimittathI virAgatA vadhavAthI kAmAdika hIna thAya che; sudhAdikamAM paNa saMkaleza thoDo thAya che, mATe zubhopayogano abhyAsa karavo. udhama karavA chatAM paNa jo kAmAdika vA kSudhAdikanI pIDA rahe, to tenA artha jethI thoDuM pApa lAge te karavuM, paNa zubhopayogane choDI niHzaMka pAparUpa pravartavuM to yogya nathI. vaLI tuM kahe che ke "jJAnIne icchA nathI, ane zubhopayoga icchA karavAthI thAya che;" paNa jema koI puruSa kiMcitmAtra paNa potAnuM dhana ApavA icchato nathI, paraMtu jyAM ghaNuM dhana jatuM jANe, tyAM potAnI icchAthI alpadhana ApavAno upAya kare che; tema jJAnI kiMcitmAtra paNa kaSAyarUpa kArya karavA icchato nathI, paraMtu jyAM ghaNA kaSAyarUpa azubha kArya thatuM jANe, tyAM icchA karIne alpa kapAyarUpa zubhakArya karavAno udyama kare che. e pramANe A vAta siddha thaI ke jyAM zuddhopayoga thato jANe tyAM to zubha kAryano niSedha ja che, ane jyAM azubhopayoga thato jANe, tyAM zubha kArya upAya vaDe aMgIkAra karavA yogya che. e pramANe je aneka vyavahArakAryone uthApI svacchaMdapaNAne sthApe che, teno niSedha karyo. kevaLa nizcayAvalaMbI jIvanI pravRtti have e kevaLa nizcayAvalaMbI jIvanI pravRtti darzAvIe chIe. eka zuddhAtmAne jANavAthI jJAnI thaI jAya che, anya kazAnI jarUra nathI evuM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 215 jANI koI veLA ekAMtamAM besI dhyAnamudrA dhArI "huM sarvakarmaupAdhirahita siddha-samAna AtmA chuM." ityAdi vicAra vaDe te saMtuSTa thAya che; paNa e vizeSaNa kevI rIte saMbhavita che teno vicAra nathI. athavA acala, akhaMDita ane anupamAdi vizeSaNovaDa AtmAne dhyAve che; paNa e vizeSaNo to anya dravyomAM paNa saMbhave che. vaLI e vizeSaNo kaI apekSAe che, teno vicAra nathI. koI veLA sUtA-besatAM je-te avasthAmAM evo vicAra rAkhI potAne jJAnI mAne jJAnIne Asrava-baMdha nathI,'--ema AgamamAM kahyuM che. tethI koI veLA viSaya-kapAyarUpa thAya che tyAM baMdha thavAno bhaya nathI, mAtra svacchaMdI banI rAgAdirUpa pravarte che. sva-parane jANyAnuM cihna to vairAgyabhAva che. zrI samayasAra nirjarA adhikAra kaLazamAM paNa kahyuM che ke-sabhyapadaDrmavati niyataM jJAnavairAgyaza$i: (kaLaza-136 ) artha - samyagdaSTine nizcayathI jJAna-vairAgyazakti hoya che. tathA tyAM ema paNa kahyuM che ke samyagdRSTi: svayamayamahaM jAtu bandho na me syAdityuttAnotpulakavadanA raaginno'pyaacrntu| AlambantAM samitiparatAM te yato'dyApi pApA, AtmAnAtmAvagamavirahAtsanti smyktvriktaaH|| 167 / / artha:- potAnI meLe ja "huM samyagdaSTi chuM, mane kadIpaNa baMdha nathI" e pramANe UMcuM phulAvyuM che mukha jeNe, evA rAgI, vairAgyazaktirahita paNa AcaraNa kare che to karo, tathA koI pAMca samitinI sAvadhAnatAne avalaMbe che to avalaMbo, paraMtu jJAnazakti vinA haju paNa te pApI ja che; e baMne AtmA-anAtmAnA jJAna-rahitapaNAthI samyakatvarahita ja che. vaLI ame pUchIe chIe ke-parane paNa jANyuM, to paradravyamAM rAgAdi karavAnuM zuM prayojana rahyuM? mohanA udayathI rAgAdi thAya che, pUrve bharatAdi jJAnI thayA temane paNa viSayakaSAyarUpa kArya thayAM sAMbhaLIe chIe ? uttara:- jJAnIne paNa mohanA udayathI rAgAdika thAya che e satya che, paraMtu buddhipUrvaka rAgAdika thatAM nathI, tenuM vizeSa varNana AgaLa karIzuM. jene rAgAdi thavAno kaMIpaNa kheda nathI-tenA nAzano upAya nathI, tene "rAgAdika bUrA che" evuM zraddhAna paNa saMbhavatuM nathI. ane evA zraddhAna vinA samyagdaSTi Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 216] mokSamArga prakAzaka kevI rIte hoya? jIva-ajIvAdi tattvone zraddhAna karavAnuM prayojana to e eTaluM ja zraddhAna che. vaLI bharatAdi samyagdaSTione viSaya-kaSAyonI pravRtti jevI rIte hoya che, te paNa AgaLa vizeSarUpa kahIzuM; tuM temanA udAharaNa vaDe svacchaMdI thaIza to tane tIvra Asrava-baMdha thaze. zrI samayasArakaLazamAM paNa e ja kahyuM che ke-"manA jJAnanayeSioogavi patittvachamanvona: (samayasAra kaLaza-111) artha:- jJAnanayane avalokavAvALA paNa je svacchaMdI ane maMda udhamI thAya che te paNa saMsAramAM bUDe che. tathA tyAM anya paNa "jJAnina varma na nItu chaC muti" (samayasAra kaLaza-151) ityAdi kaLazamAM vA "tathApi na nirataM carituSyite jJAninA" (samayasAra kaLaza-166 ) ityAdi kaLazamAM svacchaMdI thavAno niSedha karyo che. icchA vinA je kArya thAya te karmabaMdhanuM kAraNa nathI paNa potAnA abhiprAyathI kartA thaI kare, ane jJAtA rahe ema to bane nahi, ityAdi nirUpaNa karyuM che. mATe rAgAdikane bUrA-ahitakArI jANI tenA nAzane arthe udhama rAkhavo. tenA anukramamAM pahelAM tIvrarAgAdi paNa choDavA arthe aneka azubhakAryo choDI zubhakAryamAM lAgavuM, pachI maMdarAgAdi paNa choDavA arthe zubhane paNa choDI zuddhopayogarUpa thavuM. vaLI keTalAka jIvo azubhamAM kaleza mAnIne vyApArAdi vA strIsevanAdi kAryone paNa ghaTADe che tathA zubhane heya jANI zAstrAbhyAsAdi kAryomAM pravartatA nathI, ane vItarAgabhAvarUpa zuddhopayogane prApta thayA nathI tethI te jIvo dharma-artha-kAma-mokSarUpa puruSArthathI rahita thaI ALasu-nirUdhamI thAya che. tenI niMdA paMcAstikAyanI vyAkhyAmAM karI che. tyAM daSTAMta ApyuM che ke "jema 1. ye'tra kevalanizcayAvalambinaH sakalakriyAkarmakANDADambaraviraktabuddhayo'rdhamIlitavilocanapuTAH kimapi svabuddhayAvalokya yathAsukhamAsate; te khalvavadhIritabhinnasAdhyasAdhanabhAvA abhinnasAdhyasAdhanabhAvamalabhamAnA antarAla aiva pramAdakAdambarImadabharAlasacetaso mattA iva, mUrchitA iva, suSuptA iva, prabhUtaghRtasitopalapAyasAsAditasAhityA iva, samulbaNabalasaJjanitajADayA iva, dAruNamanobhraMzavihitamoha iva, mudritaviziSTacaitanyA vanaspataya iva, maunIndrIM karmacetanAM puNyabandhabhayenAnavalambamAnA anAsAditaparamanaiSkarmyarupajJAnacetanAvizrAntayo vyaktAvyaktapramAdatandrA aramAgatakarmaphalacetanApradhAnapravRttayo vanaspataya iva kevalaM pApameva vananti- Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 217 ghaNI khIra-khAMDa khAI puruSa ALasu thAya che, vA jema vRkSa nirudhamI che, tema te jIvo ALasu-nirudyamI thayA che." have tamane pUchIe chIe ke tame bAhya to zubha-azubha kAryone ghaTADyAM, paNa upayoga to AlaMbana vinA raheto nathI, to tamAro upayoga kayAM rahe che? te kaho. jo te kahe ke "AtmAnuM ciMtavana karIe chIe," to zAstrAdi vaDe aneka prakAranA AtmAnA vicArone to te vikalpa TharAvyA, tathA koI vizeSaNathI AtmAne jANavAmAM ghaNo kALa lAge nahi. kAraNa ke-vAraMvAra ekarUpa ciMtavanamAM chadmasthano upayoga lAgato nathI. zrI gaNadharAdikano paNa upayoga e pramANe rahI zakato nathI, tethI teo paNa zAstrAdi kAryomAM pravarte che, to tAro upayoga zrI gaNadharAdithI paNa zuddha thayo kema mAnIe? tethI tAruM kahevuM pramANa nathI. jema koI vyApArAdikamAM nirudyamI thaI vyartha jema tema kALa gumAve, tema tuM dharmamAM nirudyamI thaI pramAdasahita e ja pramANe vyartha kALa gumAve che. koI veLA artha:- je jIvo kevala nizcayanayanA avalaMbI che, vyavahArarUpa svasamayamaya kriyAkarmakAMDane ADaMbara jANI vratAdikamAM virAgI banI rahyA che, teo ardha-unmIlita locanathI UrdhvamukhI banI svacchedavRttine dhAraNa kare che. koI koI potAnI buddhithI evuM mAne che ke " ame svarUpane anubhavIe chIe" evI samajaNathI sukharUpa pravarte che, teo bhinna sAdhyasAdhanabhAvarUpa vyavahArane to mAnatA nathI paNa nizcayarUpa abhinna sAdhya-sAdhanane potAnAmAM mAnatA chatA ema ja brekI rahyA che, vastutattvane pAmatA nathI. evA jIvo na nizcayapadane prApta thAya che ke na vyavahArapadane prApta thAya che, paraMtu DutozraNa hatozraNa banI adhavayamAM ja pramAdarUpI madirAnA prabhAvathI cittamAM matavAlA banI mUcchita jevA thaI rahyA che jema koI ghaNAM ghI-sAkara-dUdha Adi gariSTa (bhAre) vastunA bhojana-pAnathI suthira-ALasu banI rahe che, arthAt potAnI utkRSTa dehanA baLathI jaDa jevA banI rahe che tema teo mahA bhayAnaka bhAvathI samajo ke-mananI bhraSTatAthI mohita-vikSipta thaI rahyA che, caitanyabhAvathI rahita jANe vanaspati ja che. munipada prApta karanArI karmacetanAne puNyabaMdhanA bhayathI avalaMbana karatA nathI tathA parama niSpharmadazArUpa jJAnacetanAne paNa aMgIkAra karI ja nathI, tethI teo atizaya caMcaLabhAvone dhArI rahyA che, pragaTa ane apragaTarUpa pramAdanA AdhIna thaI rahyA che; evA jIvo mahA azuddhopayogathI AgAmIkALamAM karmaphaLacetanAthI pradhAna thatA thakA vanaspati samAna jaDa banI kevaLa pApane ja bAMdhavAvALA che. kahyuM che ke "NicchayamAlambatA Nicchayado NicchayaM ayANaMtA; NasaMti caraNakaraNaM bAharicaraNAlasA keii|" (zrI paMcAstikAya gAthA 17ra nI vyAkhyAmAMthI) anuvAdaka Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 218] mokSamArga prakAzaka kAMI ciMtavana jevuM kare che, koI veLA vAto banAve che, tathA koI veLA bhojanAdi kare che; paNa potAno upayoga nirmaLa karavA mATe tuM zAstrAbhyAsa, tapazcaraNa ane bhakti Adi kAryomAM pravartato nathI; mAtra zunya jevo pramAdI thavAnuM nAma zuddhopayoga TharAvI, tyAM kaleza thoDo thavAthI jema koI ALasu banI paDayA rahevAmAM sukha mAne, tema tuM AnaMda mAne che. athavA jema koI svapnamAM potAne rAjA mAnI sukhI thAya tema tuM potAne bhramathI siddhasamAna zuddha mAnI potAnI meLe ja AnaMdita thAya che, athavA jema koI ThekANe rati mAnI koI sukhI thAya, tema kAMIka vicAra karavAmAM rati mAnI sukhI thAya tene te anubhavajanita AnaMda kahe che. vaLI jema koI, koI ThekANe arati mAnI udAsa thAya che, tema vyApArAdika ane putrAdikane khedanuM kAraNa jANI tenAthI udAsa rahe che tene tuM vairAgya mAne che; paNa evA jJAnavairAgya to kaSAyagarbhita che. vItarAgarUpa udAsInadazAmAM to je nirAkuLatA thAya che te sAco AnaMda, jJAna, vairAgya jJAnI jIvone cAritramohanI hInatA thatAM pragaTa thAya che. vaLI te vyApArAdi kaleza choDI icchAnusAra bhojanAdi vaDe sukhI thato pravarte che, ane potAne tyAM kaSAyarahita mAne che, paraMtu e pramANe AnaMdarUpa thatAM to raudradhyAna hoya che, ane jyAM sukhasAmagrI choDI dukhasAmagrIno saMyoga thatAM saMkaleza na thAya, rAga-dveSa na Upaje tyAM niSkapAyabhAva hoya che. e pramANe bhramarUpa pravRtti temanI hoya che. e prakAre je jIvo kevaLa nizcayAbhAsanA avalaMbI che, te mithyAdaSTi jANavA. jema vedAMtI vA sAMkhyamatavALA jIva kevaLazuddhAtmAnA zraddhAnI che, tema A paNa jANavA; kAraNa kezraddhAnanI samAnatAthI temano upadeza Amane iSTa lAge che, ane Ano upadeza temane ISTa lAge vaLI te jIvone evuM zraddhAna che ke-kevaLa zuddhAtmAnA ciMtavanathI to saMvara-nirjarA thAya che, vA tyAM muktAtmAnA sukhano aMza pragaTa thAya che; tathA jIvanA guNasthAnAdi azuddhabhAvonuM ane potAnA sivAya anya jIva-pudgalAdinuM ciMtavana karavAthI Agnava-baMdha thAya che, mATe te anya vicArathI parAbhukha rahe che. e paNa satya zraddhAna nathI; kAraNa ke-zuddha svadravyanuM ciMtavana karo athavA anya ciMtavana karo, paNa jo vItarAgasahita bhAva hoya, to tyAM saMvara-nirjarA ja che ane jyAM rAgAdirUpa bhAva hoya, tyAM Asrava-baMdha ja che, jo paradravyane jANavAthI ja Asava-baMdha thAya to kevaLIbhagavAna samasta paradravyane jANe che tethI temane paNa Asrava-baMdha thAya. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 219 prazna:- chamasthane to paradravyaciMtavana thatAM Asrava-baMdha thAya che? uttara:- ema paNa nathI. kAraNa ke zukaladhyAnamAM paNa munione chae dravyonAM dravyaguNa-paryAyanuM ciMtavana hovuM nirUpaNa karyuM che. avadhi-mana:paryayAdimAM paradravyane jANavAnI ja vizeSatA hoya che, vaLI cothAguNasthAnamAM koI potAnA svarUpanuM ciMtavana kare che, tene paNa Asrava-baMdha vadhAre che. tathA guNazreNI nirjarA nathI; tyAre pAMcamA-chaThThA guNasthAnamAM AhAravihArAdi kriyA hovA chatAM paradravya ciMtavanathI paNa Asrava-baMdha thoDo che, ane guNazreNInirjarA thayA ja kare che. mATe svadravyanA-paradravyanA ciMtavanathI nirjarA-baMdha nathI, paNa rAgAdika ghaTatAM nirjarA che. tathA rAgAdika thatAM baMdha che, tane rAgAdikanA svarUpanuM yathArtha jJAna nathI. tethI anyathA mAne che. prazna:- jo ema che, to nirvikalpa anubhavadazAmAM naya-pramANa- nipAdino vA darzana jJAnAdikanA paNa vikalpono niSedha karyo che, tenuM zuM kAraNa? uttara:- je jIva e ja vikalpomAM lAgI rahe che, ane abhedarUpa eka potAnA AtmAne anubhavatA nathI, temane evo upadeza Apyo che ke e sarva vikalpo vastuno nizcaya karavA mATe kAraNa che, vastuno nizcaya thatAM enuM kAMI prayojana rahetuM nathI, mATe e vikalpone paNa choDI abhedarUpa eka AtmAno anubhava karavo, paNa enA vicArarUpa vikalpomAM ja phasAI rahevuM yogya nathI. vaLI vastuno nizcaya thayA pachI paNa ema nathI ke sAmAnyarUpa svadravyanuM ja ciMtavana rahyA kare, tyAM to svadravya vA paradravyanuM sAmAnyarUpa vA vizeSarUpa jANavuM thAya che. paNa te vItarAgatA sahita thAya che, ane tenuM ja nAma nirvikalpadazA che. prazna- tyAM to ghaNA vikalpa thayA. to nirvikalpadazA kevI rIte saMbhave? uttara:- nirvicAra thavAnuM nAma nirvikalpa nathI, kemake chadmasthanuM jANavuM vicAra sahita hoya che, teno abhAva mAnatAM jJAnano paNa abhAva thAya tyAre e to jaDapaNuM thayuM, paNa AtmAne e hotuM nathI; mATe vicAra to rahe che. vaLI jo eka sAmAnyano ja vicAra rahe che, vizeSano nahi-ema kahIe, to sAmAnyano vicAra to ghaNo kALa raheto nathI, vA vizeSanI apekSA vinA sAmAnyanuM svarUpa bhAsatuM nathI. ahIM jo ema kahIe ke potAno ja vicAra rahe che, parano nahi." paNa paramAM parabuddhi thayA vinA, nijamAM nijabuddhi kevI rIte Ave ? tyAre te kahe che ke "zrI samayasAramAM ema kahyuM che ke bhAvayet bhedavijJAnamidamacchinnadhArayAH tAvavaFravuvA jJAnuM jJAne pratiSate ! (kaLaza-130) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 220] mokSamArga prakAzaka artha:- A bhedavijJAna tyAM sudhI niraMtara bhAvavuM ke jyAM sudhI parathI chUTI jJAna jJAnamAM sthira thAya, mATe bhedavijJAna chUTatAM paranuM jANavuM maTI jAya che, kevaLa pote potAne ja jANyA kare che." have tyAM to Ama kahyuM che ke pUrve sva-parane eka jANato hato, pachI e baMne judAM jANavA mATe bhedavijJAnane tyAM sudhI ja bhAvavuM yogya che ke jyAM sudhI jJAna pararUpane bhinna jANI potAnA jJAnasvarUpamAM ja nizcita thAya, paNa te pachI bhedavijJAna karavAnuM prayojana rahetuM nathI; parane pararUpa ane Apane AparUpa svayaM jANyA ja kare che; paNa ahIM ema nathI keparadravyane jANavAnuM ja maTI jAya che. kAraNa ke-paradravyane jANavAM vA svadravyanA vizeSo jANavAnuM nAma vikalpa nathI. to kevI rIte che? to kahIe chIe-rAga-dvaSavazathI koI jJayane jANavAmAM upayoga lagAvavo, vA koI jJayane jANatAM upayogane choDAvavo, e pramANe vAraMvAra upayogane bhamAvavo tenuM nAma vikalpa che. tathA jyAM vItarAgarUpa thaI jene jANe che tene yathArtha jANe che, anya anya jJayane jANavA mATe upayogane bhamAvato nathI tyAM nirvikalpadazA jANavI. prazna:- chamasthano upayoga to nAnA zeyamAM avazya bhame, to tyAM nirvikalpatA kevI rIte saMbhave ? uttara:- jeTalo kALa eka jANavArUpa rahe, teTalo kALa nirvikalpatA nAma pAme, siddhAMtamAM dhyAnanuM lakSaNa evuM ja kahyuM che. puNAviMtAnirodho dhyAnama (mokSazAstra a. 8 sUtra-27) ekanuM mukhya ciMtavana hoya tathA anya ciMtavana rokAya tenuM nAma dhyAna che. sUtranI sarvArthasiddhi TIkAmAM to Ama vizeSa kahyuM che ke "jo sarva ciMtA rokavAnuM nAma dhyAna hoya to acetanapaNuM thaI jAya." vaLI evI paNa vivikSA che ke saMtAna apekSA nAnA zayanuM paNa jANavuM thAya che, paraMtu jyAMsudhI vItarAgatA rahe, rAgAdika vaDe pote upayogane bhamAve nahi tyAMsudhI nirvikalpadazA kahIe chIe. prazna:- jo ema che, to paradravyathI choDAvI upayogane svarUpamAM lagAvavAno upadeza zA mATe Apyo che? uttara:- je zubha-azubha bhAvonAM kAraNarUpa paradravya che, temAM upayoga lAgatAM jene rAga-dveSa thaI Ave che tathA svarUpaciMtavana kare to jene rAga-dveSa ghaTe che, evA nIcalI avasthAvALA jIvone pUrvokta upadeza che. jema-koI strI vikArabhAvathI koInA ghare jatI hatI, tene manAI karI ke paraghare na jA, gharamAM besI rahe; tathA je strI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 221 nirvikArabhAvathI koInA ghare jAya, ane yathAyogya pravarte to kAMI doSa nathI; tema upayogarUpa pariNati rAga-dveSabhAvathI paradravyomAM pravartatI hatI, tene manA karI kahyuM ke "padravyomAM na pravarta, svarUpamAM magna rahe; paNa je upayogarUpa pariNati vItarAgabhAvathI paradravyone jANI yathAyogya pravarte to tene kAMI doSa nathI. prazna:- jo ema che, to mahAmuni parigrAdinA ciMtavanano tyAga zAmATe kare che? uttara:- jema vikArarahita strI kuzIlanA kAraNarUpa paragharono tyAga kare che, tema vItarAga pariNati rAga-dveSanA kAraNarUpa paradravyono tyAga kare che; paNa je vyabhicAranAM kAraNa nathI evAM paraghara javAno tyAga nathI; tema je rAga-dveSanAM kAraNa nathI evAM paradravya jANavAno tyAga nathI. tyAre te kahe che ke jema strI prayojana jANI pitAdikanA ghare jAya to bhale jAya paNa prayojana vinA jenA-tenA ghare javuM te yogya nathI; tema pariNatine prayojana jANI sapta tattvono vicAra karavo to yogya che, paraMtu vinA prayojana guNasthAnAdikano vicAra karavo yogya nathI. samAdhAna:- jema strI prayojana jANI pitAdi vA mitrAdikanA ghare paNa jAya, tema pariNati tattvonAM vizeSa jANavA mATe guNasthAnAdika ane karmAdikane paNa jANe. ahIM ema jANavuM ke-jema zIlavatI strI udhama karIne to viTapuruSanA sthAnamAM jatI nathI, paNa paravazatAthI tyAM javuM banI jAya, ane tyAM kuzIla na seve, to te strI zIlavatI ja che; tema vItarAga pariNati upAya karIne to rAgAdika mATe paradravyomAM lAge nahi. paNa svayaM tenuM jANavuM thaI jAya, ane tyAM rAgAdika na kare to te pariNati zuddha ja che. tethI zrI Adino pariSahuM munijanone hoya ane tene teo jANe ja nahi, mAtra potAnA svarUpanuM jANavuM ja rahe ema mAnavuM mithyA che; tene teo jANe to che, paraMtu rAgAdika karatA nathI. e pramANe paradravyone jANavA chatAM paNa vItarAgabhAva hoya che, evuM zraddhAna karavuM. prazna:- jo ema che, to zAstramAM eka zAmATe kahyuM che ke-AtmAnuM zraddhAna-jJAnaAcaraNa samyagdarzana-jJAna-cAritra che? uttara:- anAdikALathI paradravyomAM potArUpe zraddhAna-jJAna-AcaraNa hatuM tene choDAvavA mATe e upadeza che. potAnAmAM ja potArUpa zraddhAna-jJAna-AcaraNa thavAthI paradravyamAM rAgadvaSAdi pariNati karavAnuM zraddhAna-jJAna vA AcaraNa maTI jAya tyAre samyagdarzanAdi thAya che; paNa jo paradravyanuM paradravyarUpa zraddhAnAdi karavAthI samyagdarzanAdi na thatAM hoya, to kevaLIbhagavAnane paNa teno abhAva thAya, jyAM paradravyane bUrAM jANavA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 222] mokSamArga prakAzaka tathA nijadravyane bhaluM jANavuM thAya tyAM to rAga-dveSa sahaja ja thayA; paNa jyAM Apane AparUpa tathA parane pararUpa yathArtha jANyA kare tathA tevuM ja zraddhAnAdirUpa pravartana kare tyAre ja samyagdarzanAdika thAya che ema jANavuM. mATe ghaNuM zuM kahIe! jema rAgAdika maTADavAnuM zraddhAna thAya te ja zraddhAna samyagdarzana che, jema rAgAdika maTADavAnuM jANavuM thAya te ja jANavuM samyajJAna che, tathA jema rAgAdika maTe te ja AcaraNa sammacAritra che ane evo ja mokSamArga mAnavo yogya che. e pramANe nizcayanayanA AbhAsasahita ekAMtapakSadhArI jainAbhAsonA mithyAtvanuM nirUpaNa karyuM. vyavahArAbhAsI mithyAdaSTi have vyavahArAbhAsa pakSanA dhAraka jainAbhAsonA mithyAtvanuM nirUpaNa karIe chIe. jinAgamamAM jyAM vyavahAranI mukhyatAthI upadeza che, tene mAnI je bAhyasAdhanAdikanuM ja zraddhAnAdika kare che, tene dharmanAM sarva aMga anyathArUpa thaI mithyAbhAvane prApta thAya che te vistArathI kahe che. ahIM ema jANavuM ke-vyavahAradharmanI pravRttithI puNyabaMdha thAya che mATe pApa-pravRttinI apekSAe to teno niSedha nathI, paNa je jIva vyavahArapravRtti vaDe ja saMtuSTa thAya che ane sAcA mokSamArgamAM udyamI thato nathI, tene mokSamArgamAM sanmukha karavA mATe te zubharUpa pravRttino paNa niSedha nirUpaNa karIe chIe. A kathanane sAMbhaLIne jo zubhapravRtti choDI azubhamAM pravartazo to tamAruM bUruM thaze, ane jo yathArtha zraddhAna karI mokSamArgamAM pravartazo to tamAruM bhaluM thaze. jema koI rogI nirguNa auSadhino niSedha sAMbhaLI auSadhisAdhana choDI jo kupacyasevana kare to te mare che, temAM vaidyano kAMI doSa nathI; tema koI saMsArI puNyarUpa dharmano niSedha sAMbhaLI dharmasAdhana choDI viSayakaSAyarUpa pravartaze, to te narakAdi duHkhane pAmaze; temAM upadezadAtAno to doSa nathI. upadeza ApavAvALAno abhiprAya to asatya zraddhAnAdi choDAvI mokSamArgamAM lagAvavAno ja jANavo. evA abhiprAyathI ahIM nirUpaNa karIe chIe. [ kuLa apekSA dharmadhAraka vyavahArAbhAsI ] koI jIva to kuLakramavaDe ja jainI che paNa jainadharmanuM svarUpa jANatA nathI, mAtra kuLamAM jevI pravRtti cAlatI Ave che te ja pramANe pravarte che. tyAM jema anyamatI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 223 potAnA kuLadharmamAM pravarte che te ja pramANe A paNa pravarte che. jo kuLakramathI ja dharma hoya to musalamAnAdi sarva dharmAtmA ja Thare, ane to pachI jainadharmanuM vizeSapaNe zuM rahyuM? kahyuM che ke loyammi rAyaNII NAyaM Na kulakamma kiyaavi| kiM puNa tiloyapahuNo jinnNddhmmaadigaarmmi|| (upa. si. 2. mALA, gA. 7) artha:- lokamAM evI rAjanIti che ke-kuLakrama vaDe kadI teno nyAya thato nathI. jenuM kuLa cora che, tene corI karatAM pakaDI le to teno kuLakrama che ema mAnIne choDatA nathI paNa daMDa ja Ape che, to trilokaprabhu jinendradevanA dharmAdhikAramAM zuM kuLakramAnusAra nyAya saMbhave che? vaLI jo pitA daridrI hoya ane pote dhanavAna thAya to tyAM kuLakrama vicArI pote daridrI raheto ja nathI, to dharmamAM kuLanuM zuM prayojana che? pitA narakamAM jAya ane putra mokSa jAya che tyAM kuLakrama kayAM rahyo? jo kuLa upara ja daSTi hoya to putra paNa narakagAmI thavo joIe, mATe dharmamAM kuLakramanuM kAMIpaNa prayojana nathI. zAstronA arthane vicArIne jo kALadoSathI jainadharmamAM paNa pApI puruSoe kudeva-kugurukudharma sevanAdirUpa tathA viSaya-kaSAya poSaNAdirUpa viparIta pravRtti calAvI hoya to teno tyAga karI jinaAjJAnusAra pravartavuM yogya che. prazna:- paraMparA choDI navIna mArgamAM pravartavuM yogya nathI? uttara:- jo potAnI buddhithI navIna mArga pakaDe to yogya nathI. je paraMparA anAdinidhana jainadharmanuM svarUpa zAstromAM prarUpaNa karyuM che, tenI pravRtti choDI vacce koI pApI puruSoe anyathA pravRtti calAvI hoya, tene paraMparA mArga kevI rIte kahevAya? tathA tene choDI purAtana jainazAstromAM jevo dharma prarUpyo hato tema pravarte to tene navIna mArga kema kahevAya? bIjAM, kuLamAM jevI jinadevanI AjJA che tevI ja dharmanI pravRtti hoya to pote paNa te ja pramANe pravartavuM yogya che, paraMtu tene kuLAcaraNa na jANI, dharma jANI tenA svarUpa-phaLAdino nizcaya karI aMgIkAra karavo. je sAcA dharmane paNa kuLAcAra jANI pravarte che tene dharmAtmA kahI zakAya nahi, kAraNa ke-kuLanA sarva te AcaraNane choDe to pote paNa choDI deze. vaLI te je AcaraNa kare che te kuLanA bhayathI kare che, Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 224] mokSamArga prakAzaka paNa kAMI dharmabuddhithI karato nathI, mATe te dharmAtmA nathI. tethI kuLasaMbaMdhI vivAhAdika kAryomAM to kuLakramano vicAra karavo, paNa dharma-saMbaMdhI kAryomAM kuLano vicAra na karavo, paraMtu jema satyadharmamArga che tema ja pravartavuM yogya che. [ parIkSArahita AjJAnusArI gharmadhAraka vyavahArAbhAsI] vaLI koI AjJAnusArI jaina thAya che, teo jema zAstramAM AjJA che tema mAne che, paraMtu ajJAnI parIkSA karatA nathI; jo AjJA ja mAnavI dharma hoya to sarvamatavALA potapotAnA zAstranI AjJA mAnI dharmAtmA thaI jAya. mATe parIkSA karIne jinavacananuM satyapaNuM oLakhI jinaAjJA mAnavI yogya che. parIkSA karyA vinA satya-asatyano nirNaya kevI rIte thAya? ane nirNaya karyA vinA jema anyamatI potapotAnA zAstronI AjJA mAne che tema ANe jainazAstranI AjJA mAnI, e to pakSa vaDa ja AjJA mAnavA barAbara che. prazna:- to zAstramAM daza prakAranA samyakatvamAM AjJAsamyakatva kahyuM che, AjJAvicaya dharmadhyAnano bheda kahyo che, tathA niHzaMkitaaMgamAM jinavacanamAM saMzaya karavAno niSedha karyo che, te kevI rIte? uttaraH- zAstramAM koI kathana to evAM che ke jenI pratyakSa anumAnaAdi vaDe parIkSA karI zakAya che, tathA koI kathana evAM che ke je pratyakSa-anumAnAdigocara nathI, tethI te AjJA vaDe ja pramANa thAya che. have tyAM judAjudA zAstromAM je samAna kathana hoya tenI to parIkSA karavAnuM prayojana ja nathI, paNa je kathano paraspara viruddha hoya, temAM je kathana pratyakSaanumAnAdigocara hoya tenI to parIkSA karavI, temAM je zAstranA kathananI pramANatA Thare, te zAstramAM je pratyakSa-anumAnAdigocara nathI evAM kathana karyA hoya tenI paNa pramANatA karavI, tathA je zAstronA kathananI pramANatA na Thare, tenA sarva kathananI apramANatA mAnavI. prazna:- parIkSA karatAM koI kathana koI zAstramAM pramANa bhAse tathA koI kathana koI zAstramAM pramANa bhAse, to zuM karavuM? uttara:- je AkhaMbhASita zAstra che, temAM to koI paNa kathana pramANaviruddha hoya nahi, kAraNa ke-jenAmAM kAM to jANapaNuM ja na hoya, agara kAM to rAga-dveSa hoya, te ja asatya kahe; have Ama evA hoya nahi. te parIkSA barAbara karI nathI, mATe bhrama che. prazna:- chadmasthathI anyathA parIkSA thaI jAya to zuM karavuM? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 25 uttara:- satya-asatya baMne vastuone kasavAmAM tathA pramAda choDI parIkSA karavAmAM Ave to sAcI ja parIkSA thAya; paNa jyAM pakSapAtathI barAbara parIkSA karavAmAM na Ave, tyAM ja anyathA parIkSA thAya che. prazna:- zAstromAM paraspara viruddha kathana to ghaNAM che, to konI konI parIkSA karIe? uttara:- mokSamArgamAM deva-guru-dharma, jIvAdi tattva tathA baMdha-mokSamArga prayojanabhUta che, mATe tenI to parIkSA avazya karavI ane je zAstromAM e satya kahyAM hoya tenI sarva AjJA mAnavI, tathA jemAM e anyathA prarUpyA hoya tenI AjJA na mAnavI. jema lokamAM je puruSa prayojanabhUta kAryomAM jUTha bolato nathI te prayojanarahita kAryamAM kevI rIte jUTha bolaze? tema je zAstromAM prayojanabhUta devAdikanuM svarUpa anyathA kahyuM nathI, temAM prayojanarahita dvIpasamudrAdinuM kathana anyathA kevI rIte hoya? kAraNa ke-devAdikanuM kathana anyathA karatAM to vaktAnA viSaya-kaSAya poSAya che. prazna:- viSaya-kapAyavaza devAdikanuM kathana to anyathA karyuM, paNa te ja zAstromAM bIjAM kathana anyathA zA mATe karyA? uttara:- jo eka ja kathana anyathA kare to tenuM anyathApaNuM turata ja pragaTa thaI jAya, tathA judI paddhati Thare nahi te mATe ghaNAM kathana anyathA karavAthI judI paddhati Thare. tyAM tucchabuddhi bhramamAM paDI jAya che ke A paNa mata che A paNa mata che. eTalA mATe prayojanabhUtanuM anyathApaNuM bheLavavA arthe aprayojanabhUta paNa anyathA kathana ghaNA karyA, tathA pratIti karAvavA arthe koI koI sAcAM kathana paNa karyA, paraMtu catura hoya te bhramamAM paDe nahi, prayojanabhUta kathananI parIkSA karI jemAM satya bhAse te matanI sarva AjJA mAne. evI parIkSA karatAM eka jainamata ja satya bhAse che-anya nahi, kAraNa ke-enA vaktA zrI sarvajJavItarAga che, teo jUTha zAmATe kahe? e pramANe jinaAjJA mAnavAthI je satyazraddhAna thAya tenuM nAma AjJAsamyakatva che. tathA tyAM ekAgraciMtavana hovAthI tenuM ja nAma AjJAvicaya dharmadhyAna che. jo ema na mAnIe ane parIkSA karyA vinA mAtra AjJA mAnavAthI samyakatva vA dharmadhyAna thaI jAya to je dravyaliMgI AjJA mAnI muni thayo che, tathA AjJAnusAra sAdhanavaDe raiveyaka sudhI jAya che, tene mithyAdaSTipaNe kevI rIte rahyuM? mATe kaMIka parIkSA karI, AjJA mAnavAthI ja samyakatva vA dharmadhyAna thAya che. lokamAM paNa koI prakArathI parIkSA karIne ja puruSanI pratIti kare che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 226] mokSamArga prakAzaka vaLI te kahyuM ke jinavacanamAM saMzaya karavAthI samyakatvamAM zaMkA nAmano doSa thAya che, paNa "na mAlUma A kema haze? evuM mAnI nirNaya na karIe tyAM zaMkA nAmano doSa thAya, tathA jo nirNaya karavA mATe vicAra karatAM ja samyakatvamAM doSa lAge to asahastrImAM AjJApradhAnI karatAM parIkSApradhAnane uttama zAmATe kahyo? pRcchanA Adine svAdhyAyanAM aMga kevI rIte kahyAM? pramANa-naya vaDa padArthono nirNaya karavAno upadeza zAmATe Apyo? mATe parIkSA karI AjJA mAnavI yogya che. paNa keTalAka pApI puruSe potAnuM kalpita kathana karyuM che ane jinavacana TharAvyuM che tene jainamatanAM zAstra jANI pramANa na karavuM, tyAM paNa pramANAdithI parIkSA karI vA paraspara zAstrothI tenI vidhi meLavI, vA "A pramANe saMbhavita che ke nahi ?" evo vicAra karI viruddha arthane mithyA ja jANavo. jema koI Thage pote patra lakhI temAM lakhavAvALAnI jagyAe koI zAhukAranuM nAma lakhyuM hoya, tyAM tenA nAmanA bhramathI koI potAnuM dhana ThagAya to te daridrI ja thAya; tema koI durAzayIe pote graMthAdika banAvI temAM kartAnuM nAma jina, gaNadhara ane AcAryonuM dharyuM hoya tyAM e nAmanA bhramathI koI jUThuM zraddhAna kare, to te mithyASTi ja thAya. prazna:- to gommasAra gAthA ra7mAM ema kahyuM che ke samyagdaSTi jIva ajJAnI gurunA nimittathI jUThuM paNa zraddhAna kare to AjJA mAnavAthI samyagdaSTi ja che"--e kathana kevI rIte karyuM che? uttaraH- je pratyakSa anumAnAdigocara nathI, tathA sUkSmapaNAthI jeno nirNaya na thaI zake tenI apekSAe e kathana che, paNa mULabhUta deva-guru-dharmAdika vA tattvAdikanuM anyathA zraddhAna thatAM to samyagdarzana sarvathA rahe ja nahi-evo ja nizcaya karavo. mATe parIkSA karyA vinA kevaLa AjJA vaDe ja je jainI che, te paNa mithyASTi jANavA. vaLI keTalAka parIkSA karIne paNa jainI thAya che, paraMtu mULa parIkSA karatA nathI, mAtra dayA-zIla-tapa-saMyamAdi kriyAo vaDe, pUjA-prabhAvanAdi kAryo vaDe, atizaya-camatkArAdi vaDe vA jainadharmathI "iSTaprApti thavAnA kAraNe jainamatane uttama jANI prItivAna thaI jainI thAya che. paraMtu anyamatamAM paNa evAM kAryo to hoya che. tethI e lakSaNomAM to ativyAti doSa hoya che. 1 sammAiTThI jIvo uvai8 pavayaNaM tu sddhdi| saddari manabhAve nALAso guruLiyo TT TT ra7 | (jIvakAMDa) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 227 prazna:- e kAryo jainadharmamAM jevAM che, tevAM anyamatamAM hotAM nathI, tethI tyAM ativyApti doSa nathI? uttara:- e to satya che, ema ja che, paraMtu jevAM tuM dayAdika mAne che, tevAM to teo paNa nirUpaNa kare che. parajIvonI rakSAne tuM dayA kahe che, tyAre teo paNa te ja kahe che. e ja pramANe anya paNa jANavAM. tyAre te kahe che ke-temanAmAM e barAbara nathI, kemake teo koI vakhata dayA prarUpe che, koI vakhata hiMsA prarUpe che. uttara:- tyAM dayAdikano aMzamAtra to Avyo ! mATe e lakSaNone ativyApti-paNuM hoya che, tethI enAthI sAcI parIkSA thAya nahi. to kevI rIte thAya? jainadharmamAM to samyagdarzana-jJAna-cAritrane mokSamArga kahyo che, tyAM satya devAdika vA jIvAdikanuM zraddhAna karavAthI samyagdarzana thAya che, tene yathArtha jANatAM samyajJAna thAya che, tathA kharekharA rAgAdika maTatAM sammacAritra thAya che. have tenA svarUpanuM jevuM jainamatamAM nirUpaNa karyuM che, tevuM koIpaNa ThekANe nirUpaNa karyuM nathI, tathA jaina vinA anyamatIo evAM kAryo karI zakatA nathI. mATe e ja jainamatanuM sAcuM lakSaNa che. e lakSaNane oLakhIne je parIkSA kare che te ja zraddhAnI che, paNa e vinA anya prakArathI je parIkSA kare che, te mithyAdaSTi ja rahe che. vaLI keTalAka saMgati vaDe jainadharma dhAre che, keTalAka mahAna puruSane jainadharmamAM pravartatA dekhI pote paNa temAM pravarte che, tathA koI dekhAdekhI jainadharmanI zuddha azuddha kriyAomAM pravarte che, -ityAdi aneka prakAranA jIvo pote to vicArapUrvaka jainadharmanAM rahasyane pichANatA nathI, ane jaina nAma dharAve che, te sarva mithyAdaSTi ja jANavAM. hA, eTaluM kharuM ke jainamatamAM pApapravRtti vizeSa thaI zakatI nathI ane puNyanAM nimitta ghaNAM che, tathA sAcA mokSamArganAM kAraNa paNa tyAM banyAM rahe che, tethI je kuLAdikathI paNa jenI che teo bIjAo karatAM to bhalA ja che. [ sAMsArika prayojana arthe dharmadhAraka vyavahArAbhAsI] je jIva AjIvikA arthe, moTAI mATe, vA koI viSaya-kapAya saMbaMdhI prayojana vicArI kapaTathI jaina thAya che te to pApI ja che; kAraNa ke-ati tIvrakaSAya thatAM ja evI buddhi thAya che; temanuM sulajhavuM paNa kaThaNa che. jainadharma to saMsAranAzanA arthe sevavAmAM Ave che, je e vaDe sAMsArika prayojana sAdhavA icche che te moTo anyAya kare che, mATe te to mithyASTi ja che Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 228] mokSamArga prakAzaka prazna:- hiMsAdika vaDe je kAryo karIe, te kAryo dharmasAdhana vaDe siddha karIe to temAM bUruM zuM thayuM? ethI to baMne prayojana sadhAya che? uttara:- pApakArya ane dharmakAryanuM ekasAdhana karatAM to pApa ja thAya. jema koI dharmanA sAdhanarUpa caityAlaya banAvI, tene ja strIsevanAdi pAponuM paNa sAdhana kare to tethI pApa ja thAya. hiMsAdika karI bhogAdikanA arthe jAduM maMdira banAve to banAvo, paraMtu cetyAlayamAM bhogAdika karavA yogya nathI; tema pUjA-zAstrAdika ke je dharmanAM sAdhanarUpa kAryo che, tene ja AjIvikAdi pApanAM paNa sAdhana banAve to pApI ja thAya. AjIvikAdika arthe hiMsAdika vaDe vyApArAdika kare to karo, paraMtu pUjanAdi kAryomAM to AjIvikAdinuM prayojana vicAravuM yogya nathI. prazna:- jo e pramANe che to muni paNa dharmasAdhana karIne paravara bhojana kare che, tathA sAdharmI sAdharmIno upakAra kare-karAve che, te kema bane? uttara:- teo pote kAMI AjIvikAdinuM prayojana vicArI dharma sAdhatA nathI, paraMtu temane dharmAtmA jANI keTalAka svayaM bhojana-upakArAdika kare che to temAM kAMI doSa nathI; paNa je pote ja bhojanAdikanuM prayojana vicArI dharma sAdhe che, te to pApI ja che. je vairAgyavAna thaI munipaNuM aMgIkAra kare che, tene bhojanAdikanuM prayojana hotuM nathI, koI svayaM bhojanAdika Ape to zarIranI sthiti arthe le, nahi to samatA rAkhe che - saMkaleza rUpa thatA nathI, vaLI teo potAnA hita arthe dharma sAdhe che, tathA potAne jeno tyAga nathI evo upakAra karAve che paNa upakAra karAvavAno abhiprAya nathI. koI sAdharmI svayaM upakAra kare to kare, tathA na kare to tethI potAne kAMI saMkaleza thato nathI. have e pramANe to yogya che, paNa jo pote ja AjIvikAdinuM prayojana vicArI bAhyadharmasAdhana kare ane koI bhojanAdika upakAra na kare to saMkaleza kare, yAcanA kare, upAya kare vA dharmasAdhanamAM zithila thaI jAya, to tene pApI ja jANavo. e pramANe sAMsArika prayojana arthe je dharma sAdhe che te pApI paNa che ane mithyAdaSTi to che ja. e pramANe jainamatavALA paNa mithyAdaSTi jANavA. [ vyavahArAbhAsI dharmadhArakonI sAmAnya pravRtti] have temane dharmanuM sAdhana kevuM hoya che te ahIM vizeSa darzAvIe chIe: je jIvo kuLapravRtti vaDe vA dekhAdekhI lobhAdikanA abhiprAyapUrvaka dharma sAdhana kare che, temane to dharmadaSTi ja nathI. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [229 jo bhakti kare che to citta to kayAMya che, daSTi pharyA kare che, tathA mukhethI pAThAdika vA namaskArAdika kare che, paraMtu te ThIka nathI. temane huM koNa chuM, konI stuti karuM chuM, zuM prayojana arthe stuti karuM chuM, tathA A pAThano zo artha che?" e AdinuM kAMI bhAna nathI. kadAcit kudevAdikanI paNa sevA karavA lAgI jAya che, tyAM sudeva-guru-zAstrAdimAM ane kudeva-guru-zAstrAdimAM vizeSatAnI pichANa nathI. vaLI te dAna Ape che to pAtra-apAtranA vicArarahita jema potAnI prazaMsA thAya tema Ape che. tapa kare che to bhUkhyA rahevAthI jema potAnuM mahaMtapaNuM thAya te kArya kare che; paNa pariNAmonI pichANa nathI. vratAdika dhAre che to bAhyakriyA upara ja daSTi che; temAM paNa koI sAcI kriyA kare che to koI jUThI kare che, paNa aMtaraMga rAgAdikabhAva thAya che teno to vicAra ja nathI; athavA bAhya sAdhana paNa rAgAdika poSavA kare che. vaLI pUjA-prabhAvanAdi kArya kare che to tyAM lokamAM potAnI jema moTAI thAya nA viSayakaSAya poSAya tema e kAryo kare che, tathA ghaNAM hiMsAdika upajAve che. paNa e kAryo to potAnA vA anya jIvonA pariNAma sudhAravA mATe kahyAM che, vaLI tyAM kiMcit hiMsAdika paNa thAya che, paraMtu tyAM thoDo aparAdha thAya ane ghaNo guNa thAya te kArya karavuM kahyuM che; have pariNAmonI to oLakhANa nathI ke-ahIM aparAdha keTalo thAya che, ane guNa keTalo thAya che, e pramANe naphA-toTAnuM ke vidhi-avidhinuM jJAna nathI. vaLI zAstrAbhyAsa kare che to tyAM paddhatirUpa pravarte che, jo vAMce che to bIjAone saMbhaLAvI de che, bhaNe che to pote bhaNI jAya che tathA sAMbhaLe che to kahe che te sAMbhaLI le che; paNa zAstrAbhyAsanuM je prayojana che, tene pote aMtaraMgamAM avadhArato nathI. ityAdika dharmakAryonA marmane pichANato nathI. koI to kuLamAM jema vaDIlo pravarte tema amAre paNa karavuM, athavA bIjAo kare che tema amAre paNa karavuM, vA A pramANe karavAthI amArA lobhAdikanI siddhi thaze. ityAdi vicArapUrvaka abhUtArthadharmane sAdhe che. vaLI keTalAka jIvo evA hoya che ke jemane kaMIka to kuLAdirUpa buddhi che tathA kaMIka dharmabuddhi paNa che, tethI teo kaMIka pUrvokta prakAre paNa dharmanuM sAdhana kare che, Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 230 ] tathA kaMIka AgamamAM kahyuM temanAmAM mizrapaNuM hoya che. mokSamArga prakAzaka te pramANe paNa potAnA pariNAmone sudhAre che; e pramANe [dharmabuddhithI dharmadhA2ka vyavahA2AbhAsI ] vaLI keTalAka dharmabuddhithI dharma sAdhe che paraMtu nizcayadharmane jANatA nathI, tethI teo abhUtArtharUpa dharmane sAdhe che, arthAt mAtra vyavahArasamyagdarzana-jJAna-cAritrane mokSamArga jANI tenuM sAdhana kare che. samyagdarzananuM anyathArUpa zAstramAM deva-guru-dharmanI pratIti karavAthI samyaktva hovuM kahyuM che, evI AjJA mAnI arahaMtadeva, nigraMthaguru tathA jainazAstra vinA bIjAone namaskArAdi karavAno tyAga karyo che, paraMtu tenA guNa-avaguNanI parIkSA karatA nathI athavA parIkSA paNa jo kare che to tattvajJAnapUrvaka sAcI parIkSA karatA nathI paNa mAtra bAhyalakSaNo vaDe parIkSA kare che, ane evI pratIti vaDe teo sudeva-guru-zAstranI bhaktimAM pravarte che. te ahIM kahIe chIe devabhaktinuM anyathArUpa adbhutadeva indrAdi dvArA pUjya che, aneka atizaya sahita che, kSudhAdidoSa rahita che, zarIranI suMdaratAne dhAraNa kare che. strIsaMgamAdithI rahita che, divyadhvani vaDe upadeza Ape che, kevalajJAna vaDe lokAlokane jANe che. tathA jeNe kAma-krodhAdi nAza karyA che-ityAdi vizeSaNa kahe che; temAM keTalAMka vizeSaNa to puddagalAzrita che tathA keTalAMka vizeSaNa jIvAzrita che, tene bhinnabhinna oLakhato nathI. jema koI asamAnajAtIya manuSyAdi paryAyomAM bhinnatA na jANI mithyAdaSTine dhAraNa kare che tema A paNa asamAnajAtIya arahaMtaparyAyamAM jIva-puddagalanAM vizeSaNone bhinna na jANI mithyAdaSTipaNuM dhA2Na kare che. vaLI bAhya vizeSaNo che tene to jANI tenAthI arahaMtadevanuM mahAnapaNuM vizeSa mAne che, ane je jIvanAM vizeSaNo che tene yathAvat na jANatAM e vaDe ara MtadevanuM mahAnapaNuM AjJAnusAra mAne che, athavA anyathA mAne che. jo jIvanAM yathAvat vizeSaNo jANe to mithyAdaSTi rahe nahi. vaLI te arahaMtone svarga-mokSadAtA dInadayALa, adhamoddhAraka ane patita-pAvana mAne che, te to jema anyamatIo kartRtvabuddhithI izvarane mAne che, tema A paNa arahaMtane mAne che, paNa ema nathI jANato ke-phaLa to potAnA pariNAmonuM lAge che. tene arahaMta to nimittamAtra che, tethI upacArathI e vizeSaNo saMbhave che. potAnA pariNAma zuddha thayA vinA arahaMta paNa svarga-mokSAdi dAtA nathI. vaLI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra arahaMtAdikanA nAmAdikathI zvAnAdike svarga prApta karyuM tyAM te nAmAdino ja atizaya mAne che, paNa pariNAma vinA nAma levAvALAne paNa svargaprApti na thAya to sAMbhaLavAvALAne to kayAMthI thAya? nAma sAMbhaLavAnA nimittathI e zvAnAdikane je maMdakaSAyarUpa bhAva thayA, tenuM phaLa tene svargaprApti thaI che, upacArathI tyAM nAmanI mukhyatA karI che. 231 vaLI a2haMtAdinA nAma-pUjanAdikathI aniSTa sAmagrIno nAza tathA iSTa sAmagrInI prApti thavI mAnI, rogAdi maTADavA vA dhanAdinI prApti arthe tenuM nAma le che vA pUjanAdi kare che. paNa iSTa-aniSTanA kAraNa to pUrvakarmano udaya che, arahaMta to kartA nathI, a2haMtAdikanI bhaktirUpa zubhopayoga pariNAmothI pUrva pApanuM saMkramaNAdi thaI jAya che, mATe tyAM aniSTa nAza ane iSTa prAptinA kAraNamAM upacArathI arahaMtAdinI bhakti kahIe chIe; paNa je jIva pahelAMthI ja sAMsArika prayojana sahita bhakti kare che tene to pApano ja abhiprAya rahyo. kAMkSA, vicikitsArUpa bhAva thatAM e vaDe pUrva pApanuM saMkramaNAdi kevI rIte thAya? tethI tenuM kArya siddha thayuM nahi. vaLI keTalAka jIva bhaktine mokSanuM kAraNa jANI temAM ati anurAgI thaI pravarte che, paNa te to jema anyamatI bhaktithI mukti mAne che tevuM AnuM paNa zraddhAna thayuM; paraMtu bhakti to rAgarUpa che ane rAgathI baMdha che mATe te mokSanuM kAraNa nathI. rAgano udaya AvatAM jo bhakti na kare to pApAnurAga thAya eTalA mATe azubharAga choDavA arthe jJAnI bhaktimAM pravarte che ane mokSamArgamAM bAhya nimittamAtra paNa jANe che, paraMtu tyAM ja upAdeyapaNuM mAnI saMtuSTa thato nathI paNa zuddhopayogano udhamI rahe che. te ja zrI paMcAstikAyanI (gAthA 136 nI ) vyAkhyAmAM paNa kahyuM che ke-ayaM hi sthUlalakSyatayA kevalabhaktiprAdhAnyasya jJAnino bhvti| uparitanabhUmikAyAlabdhAspadasyAnasthAnarAganiSedhArthaM tIvrarAgajvaravinodArthaM vA kadAcijjJAnino'pi bhavatIti / artha:- A bhakti, kevaLabhakti ja che pradhAna jene evA ajJAnI jIvone ja hoya che, tathA tIvra rAgajvara maTADavA arthe vA kusthAnanA rAgano niSedha karavAne arthe kadAcit jJAnIne paNa hoya che. prazna:- jo ema che, to jJAnI karatAM ajJAnIne bhaktinI vizeSatA thatI haze ? uttara:- yathArthapaNAnI apekSAe to jJAnIne sAcI bhakti che, ajJAnIne nahi, tathA rAgabhAvanI apekSAe ajJAnIne zraddhAnamAM paNa bhaktine muktinuM kAraNa jANavAthI ati anurAga che; jJAnInA zraddhAnamAM tene zubhabaMdhanuM kAraNa jANavAthI tevo anurAga nathI. bAhyamAM kadAcit jJAnIne ghaNo anurAga hoya che, kadAcit ajJAnIne paNa hoya che-ema jANavuM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra3ra] mokSamArga prakAzaka e pramANe devabhaktinuM svarUpa batAvyuM. gurubhaktinuM anyathArUpa have tene gurubhakti kevI hoya che te kahIe chIeH keTalAka jIva AjJAnusArI che teo to "A jainanA sAdhu che, amArA guru che, mATe temanI bhakti karavI ' ema vicArI temanI bhakti kare che, tathA keTalAka jIva parIkSA paNa kare che to tyAM "A muni dayA pALe che, zIla pALe che, dhanAdi rAkhatA nathI, upavAsAdi tapa kare che, sudhAdipariSahu sahana kare che, koIthI krodhAdi karatA nathI, upadeza ApI bIjAone dharmamAM lagAve che -ityAdi guNa vicArI temAM bhaktibhAva kare che, paNa evA guNo to paramahaMsAdi anyamatIomAM tathA jainImithyASTiomAM paNa hoya che, mATe emAM ativyAyipaNuM che, e vaDa sAcI parIkSA thAya nahi; vaLI te je guNono vicAra kare che temAM keTalAka jIvAzrita che tathA keTalAka pudagalAzrita che, tenI vizeSatA nahi jANavAthI asamAnajAtIya muniparyAyamAM ekatvabuddhithI te mithyASTi ja rahe che. samyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatArUpa mokSamArga e ja munionuM sAcuM lakSaNa che tene oLakhato nathI. jo e oLakhANa thAya to te mithyAdaSTi rahe nahi. e pramANe muninuM sAcuM svarUpa ja na jANe to tene sAcI bhakti kevI rIte hoya? mAtra puNyabaMdhanA kAraNabhUta zubhakriyArUpa guNone oLakhI tenI sevAthI potAnuM bhaluM thavuM jANI tenAmAM anurAgI thaI bhakti kare che. zAstrabhaktinuM anyathApaNuM have zAstrabhaktinuM svarUpa kahIe chIe: keTalAka jIva to A kevaLI bhagavAnanI vANI che mATe kevaLInA pUjyapaNAthI A paNa pujya che-ema jANI bhakti kare che, tathA keTalAka A pramANe parIkSA kare ke-A zAstromAM vairAgyatA, dayA, kSamA, zIla, saMtoSAdikanuM nirUpaNa che mATe te utkRSTa che. ema jANI tenI bhakti kare che, paNa evAM kathana to anya zAstra-vedAntAdikamAM paNa hoya che. vaLI A zAstromAM trilokAdinuM gaMbhIra nirUpaNa che mATe utkRSTatA jANI bhakti kare che; paraMtu ahIM anumAnAdikano to praveza nathI tethI satya-asatyano nirNaya karIne mahimA kevI rIte jANe ? mATe e pramANe to sAcI parIkSA thAya nahi. ahIM to anekAntarUpa sAcA jIvAditattvonuM nirUpaNa che tathA sAco ratnatrayarUpa mokSamArga darzAvyo che tethI jainazAstronI utkRSTatA che tene oLakhato nathI. kemake jo e oLakhANa thaI jAya to te mithyASTi rahe nahi. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [233 e pramANe zAstrabhaktinuM svarUpa kahyuM. e pramANe tene deva-guru-zAstranI pratIti thaI che tethI te potAne vyavahAra-samyakatva thayuM mAne che, paraMtu tenuM sAcuM svarUpa bhAsyuM nathI tethI pratIti paNa sAcI thaI nathI, ane sAcI pratIti vinA samyakatvanI prApti nathI tethI mithyAdaSTi ja che. sAtatattvanuM anyathArUpa vaLI zAstramAM "tattvArthazraddhAnaM sabhya varNanam' (mokSazAstra a. 1 sUtra 2) evuM vacana kahyuM che, tethI zAstromAM jema jIvAditattva lakhyAM che tema pote zIkhI le che, ane tyAM upayoga lagAve che, anyane upadeza Ape che, paraMtu te tattvono bhAva bhAsato nathI, ane tyAM to te vastunA bhAvanuM ja nAma tattva kahyuM che tethI bhAva bhAsyA vinA tattvArthazraddhAna kayAMthI hoya? bhAva bhAsavo zuM che, te ahIM kahIe chIe jema koI puruSa catura thavA arthe saMgItazAstra dvArA svara, grAma, mUInA, rAganuM svarUpa ane tAla-tAnanA bhedo to zIkhe che, paraMtu svarAdinuM svarUpa oLakhatA nathI, ane svarUpa oLakhANa thayA vinA anya svarAdine anya svarAdirUpa mAne che, athavA satya paNa mAne to nirNaya karIne mAnato nathI; tethI tene caturapaNuM thatuM nathI; tema koI jIva, samyakatvI thavA arthe zAstra dvArA jIvAdi tattvonuM svarUpa zIkhI le che, paraMtu tenA svarUpane oLakhato nathI, ane svarUpa oLakhANa sivAya anya tattvone anya svarUpa mAnI le che, athavA satya paNa mAne che to tyAM nirNaya karIne mAnato nathI, tethI tene samyakatva thatuM nathI. vaLI jema koI saMgIta zAstrAdi bhaNyo hoya vA na bhaNyo hoya paNa jo te svarAdinA svarUpane oLakhe che to te catura ja che; tema koI zAstra bhaNyo hoya vA na bhaNyo hoya, paNa jo te jIvAdinA svarUpane oLakhe che to te samyagdaSTi ja che. jema hiraNa svara-rAgAdinAM nAma jANatuM nathI paNa tenA svarUpane oLakhe che, tema alpabuddhi, jIvAdikanAM nAma jANato nathI paNa tenA svarUpane oLakhe che ke "A huM chuM, A para che, A bhAva bUrA che, A bhalA che," e pramANe svarUpane oLakhe tenuM nAma bhAvabhAsana che. zivabhUtimuni jIvAdikanAM nAma jANatA nahotA ane * tuSaHTSaminna' (bhAvapAhuDa gA. pa3) ema raTana lAgyA. have e siddhAMtano zabda nahoto paraMtu svaparanA bhAvarUpa dhyAna karyuM tethI teo kevaLajJAnI thayA; ane agIAra aMgano pAThI jIvAdi tattvonA vizeSa bhedo jANe che, paraMtu bhAva bhAsato nathI tethI te mithyASTi ja rahe che. - tuSamAsaM ghosaMto bhAvavisuddho mahANubhAvo y| nAme ya zivamUThuM vanALI tuM nAno pharUA. (bhAvapAhuDa) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra34] mokSamArga prakAzaka have tene tattvazraddhAna kevA prakAranuM hoya che te ahIM kahIe chIe jIva-ajIvatattvanuM anyathArUpa jainazAstrothI jIvanA tra-sthAvarAdirUpa tathA guNasthAna-mArgaNAdirUpa bhedone jANe che. ajIvanA pagalAdi bhedone tathA tenA varNAdi bhedone jANe che, paraMtu adhyAtma-zAstromAM bhedavijJAnanA kAraNabhUta vA vItarAgadazA thavAne kAraNabhUta jevuM nirUpaNa karyuM che tevuM jANato nathI. vaLI koI prasaMgavaza tevuM paNa jANavuM thaI jAya. tyAre zAstrAnusAra jANI to le che, paraMtu svane sva-rUpa jANI parano aMza paNa potAnAmAM na meLavavo tathA potAno aMza paNa paramAM na meLavavo-evuM sAcuM zraddhAna karato nathI. jema anya mithyASTi, nirdhAra vinA paryAyabuddhithI jANapaNAmAM vA varNAdimAM ahaMbuddhi dhAre che, tema A paNa AtmAzrita jJAnAdimAM tathA zarIrAzrita upadeza-upavAsAdi kriyAomAM potApaNuM mAne che. vaLI koI vakhata zAstrAnusAra sAcI vAta paNa banAve paraMtu tyAM aMtaraMga nirdhArarUpa zraddhAna nathI, tethI jema kephI manuSya mAtAne mAtA paNa kahe topaNa te zANo nathI, tema Ane paNa samyagdaSTi kahetA nathI. vaLI jema koI bIjAnI ja vAto karato hoya tema A AtmAnuM kathana kare che, paraMtu A AtmA huM chuM -evo bhAva bhAsato nathI. vaLI jema koI bIjAne bIjAthI bhinna batAvato hoya tema AtmA ane zarIranI bhinnatA prarUpe che; paraMtu huM e zarIrAdithI bhinna chuM--evo bhAva bhAsato nathI. vaLI paryAyamAM jIva-pugalanA paraspara nimittathI aneka kriyAo thAya che te sarvane be dravyonA meLApathI nIpajI mAne che paNa A jIvanI kriyA che tenuM pudgala nimitta che tathA A pudagalanI kriyA che tenuM jIva nimitta che-ema bhinna-bhinna bhAva bhAsato nathI. ityAdi bhAva bhAsyA vinA tene jIva-ajIvano sAco zraddhAnI kahI zakAya nahi. kAraNa ke jIva-ajIva jANavAnuM prayojana to e ja hatuM te thayuM nahi. AsravatavanuM anyathArUpa vaLI AsravatattvamAM-je hiMsAdirUpa pApAsrava che tene heya jANe che tathA ahiMsAdi-rUpa puNAsrava che tene upAdeya mAne che, have e baMne karmabaMdhanAM ja kAraNa che, temAM upAdeyapaNuM mAnavuM e ja mithyAdaSTi che. zrI samayasAranA baMdhAdhikAramAM paNa e ja kahyuM che ke? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 235 * sarvajIvone jIvana-maraNa, sukha-duHkha potapotAnA karmanA nimittathI thAya che. jyAM anya jIva anya jIvanA e kAryono kartA thAya, e ja mithyAadhyavasAya baMdhanuM kAraNa che. tyAM anya jIvane jIvADavAno vA sukhI karavAno adhyavasAya thAya to puNyabaMdhanuM kAraNa che, tathA mAravAno vA duHkhI karavAno adhyavasAya thAya pApabaMdhanuM kAraNa che. e pramANe ahiMsAnI mAphaka satyAdika to puNyabaMdhanAM kAraNa che tathA hiMsAnI mAphaka asatyAdika pApabaMdhanAM kAraNa che; e sarva mithyAadhyavasAya che te tyAjya che, mATe hiMsAdinI mAphaka ahiMsAdikane paNa baMdhanAM kAraNa jANI taiyarUpa ja mAnavAM. hiMsAmAM mAravAnI buddhi thAya paNa tenA AyupUrNa thayA vinA te mare nahi ane potAnI dveSapariNatithI pote ja pApa bAMdhe che; tathA ahiMsAmAM rakSA karavAnI buddhi thAya paNa tenA Ayu avazeSa vinA te jIve nahi, A potAnI prazastarAgapariNatithI pote ja puNya bAMdhe che-e pramANe e baMne haiya che, jyAM vItarAga thaI duSTA-jJAtArUpa pravarte tyAM nibaMdha che, te upAdeya che. have evI dazA na thAya tyAM sudhI prazastarAgarUpa pravarto, paraMtu zraddhAna to evuM rAkho ke-A paNa baMdhanuM kAraNa che-ya che; jo zraddhAnamAM tene mokSamArga jANe to mithyAdaSTi ja thAya che. vaLI mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga-e AsavanA bheda che, tene bAhyarUpathI to mAne paNa aMtaraMgamAM e bhAvonI jAtine oLakhe nahi. tyAM anya devAdikanA sevanarUpa gRhItamithyAtvane to mithyAtva jANe, paNa anAdi agRhItamithyAtva che tene na oLakhe. bAhya trasa-sthAvaranI hiMsAne vA iMdriya-mananA viSayomAM pravRttine avirati mAne, paNa hiMsAmAM pramAdapariNaNata mULa tathA viSayasevanamAM abhilASA mULa che tene avaloke niha. bAhya krodhAdi karavo tene kaSAya jANe, paNa abhiprAyamAM je rAga-dveSa rahelA che tene oLakhato nathI. * samayasAra gA. 254 thI 256 tathA samayasAra kaLaza baMdha adhikAra sarvaM sadaiva niyataM bhavati svakIya, krmodyaanmrnnjiivitduHkhsaukhym| ajJAnametadiha yattu paraH parasya kuryAtpumAn mrnnNjiivitduHkhsaukhym|| 6 / / ajJAnametadadhigamya parAtparasya pazyanti ye maraNajIvitaduHkhasaukhyam / karmANyahaMkRtirasena cikIrSavaste mithyAdRzo niyatamAtmahano bhavanti / / 7 / / Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 236 ] mokSamArga prakAzaka tathA bAhyaceSTA thAya tene yoga jANe, paNa zaktibhUta yogone na jANe. e pramANe te AgnavonuM svarUpa anyathA jANe che. vaLI rAga-dveSa-moharUpa je AgnavabhAva che, teno to nAza karavAnI ciMtA nathI, ane bAhyakriyA vA bAhyanimitta maTADavAno upAya rAkhe che, paNa e maTavAthI kAMI Asrava maTatA nathI. kAraNa ke dravyaliMgI muni anyadevAdikanI sevA karatA nathI, hiMsA vA viSayomAM pravartatA nathI, krodhAdi karatA nathI, tathA mana-vacana-kAyAne roke che, to paNa tene mithyAtvAdi cAre Asrava hoya che, bIjuM e kAryo teo kapaTa vaDa paNa karatA nathI, jo kapaTathI kare to te raiveyaka sudhI kevI rIte pahoMce ? mATe aMtaraMga abhiprAyamAM mithyAtvAdirUpa rAgAdibhAva che te ja Asrava che. tene oLakhato nathI tethI tene AsravatattvanuM paNa sAcuM zraddhAna nathI. baMdhatattvanuM anyathArUpa vaLI baMdhatattvamAM je azubhabhAvothI narakAdirUpa pApabaMdha thAya tene to bUro jANe ane zubhabhAva vaDe devAdirUpa puNyabaMdha thAya tene bhalo jANe; paNa e pramANe duHkha sAmagrImAM vaiSa ane sukha sAmagrImAM rAga to badhA jIvone hoya che, tethI tene paNa rAga-dveSa karavAnuM zraddhAna thayuM. jevo A paryAyasaMbaMdhI sukha-duHkhasAmagrImAM rAga-dveSa karavo thayo, tevo ja bhAvI paryAyasaMbaMdhI sukha-duHkhasAmagrImAM rAga-dveSa karavo thayo. vaLI zubhAzubhabhAvo vaDe puNya-pApanAM vizeSo to aghAtikarmomAM thAya che, paNa aghAtikarmo AtmaguNanAM ghAtaka nathI. bIjuM zubhAzubhabhAvomAM ghAtikarmono to niraMtara baMdha thAya che, je sarva pAparUpa ja che ane e ja AtmaguNano ghAtaka che; mATe azuddha (zubhAzubha ) bhAvo vaDe karmabaMdha thAya che temAM bhalo-bUro jANavo e ja mithyAzraddhAna che. evA zraddhAnathI baMdhatattvanuM paNa tene satyazraddhAna nathI. saMvaratavanuM anyathArUpa vaLI saMvaratattvamAM ahiMsAdirUpa zubhAsUvabhAvane saMvara mAne che, paraMtu eka ja kAraNathI puNyabaMdha paNa mAnIe tathA saMvara paNa mAnIe ema bane nahi. prazna:- munine eka kALamAM eka bhAva thAya che, tyAM temane baMdha paNa thAya che tathA saMvara-nirjarA paNa thAya che, te kevI rIte? uttara - e bhAva mizrarUpa che, kaMIka vItarAga thayA che tathA kaMIka sarAga rahela Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [237 che. je aMza vItarAga thayo te vaDe to saMvara che, tathA je aMza sarAga rahyo te vaDe baMdha che. have (mizra evA) eka bhAvathI to be kArya bane che, paNa eka prazastarAgathI ja puNyAsrava paNa mAnavo tathA saMvara-nirjarA paNa mAnavI e bhrama che. mizrabhAvamAM paNa A sarAgatA che, A virAgatA che-evI oLakhANa samyagdaSTine ja hoya che, tethI te avazeSa sarAgabhAvane heyarUpa zraddhA che. mithyASTine evI oLakhANa nathI, tethI te sarAgabhAvamAM saMvaranA bhramathI prazastarAgarUpa kAryone upAdeya zraddhA che. vaLI siddhAMtamAM guti, samiti, dharma, anuprekSA, pariSahajaya tathA cAritra-te vaDe saMvara thAya che ema kahyuM che, tenuM paNa te yathArtha zraddhAna karato nathI. kevI rIte te ahIM kahIe chIe: gusi:- bAhya mana-vacana-kAyAnI ceSTA maTADa, pApaciMtavana na kare, mauna dhAre, gamanAdi na kare, tene te guti mAne che; have manamAM to bhakti AdirUpa prazastarAgAdi nAnAprakAranA vikalpo thAya che, ane vacana-kAyAnI ceSTA pote rokI rAkhe che paNa e to zubhapravRtti che, have pravRttimAM to guNipaNuM bane nahi. vItarAgabhAva thatAM jyAM mana-vacanakAyAnI ceSTA thAya nahi e ja sAcI gumi che. samitiH- vaLI parajIvonI rakSA arthe yatnAcAra pravRtti tene samiti mAne che. paNa hiMsAnA pariNAmothI to pApa thAya che tathA rakSAnA pariNAmothI saMvara kahezo to puNyabaMdhanuM kAraNa koNa Tharaze? eSaNA samitimAM doSa TALe che tyAM rakSAnuM prayojana nathI mATe rakSAne arthe ja samiti nathI. to samiti kevI rIte hoya che?-munione kiMcit rAga thatAM gamanAdikiyA thAya che, tyAM te kriyAomAM ati AsaktatAnA abhAvathI pramAdarUpa pravRtti thatI nathI, tathA bIjA jIvone du:khI karI potAnuM gamanAdi prayojana sAdhatA nathI tethI svayameva ja dayA paLAya che; e pramANe sAcI samiti che. dharma - vaLI baMdhAdikanA bhayathI vA svarga-mokSanI icchAthI krodhAdi karato nathI, paNa tyAM kodhAdi karavAno abhiprAya to gayo nathI; jema koI rAjAdikanA bhayathI vA mahaMtapaNAnAM lobhathI parastrI sevato nathI to tene tyAgI kahI zakAya nahi, te ja pramANe A krodhAdino tyAgI nathI. to kevI rIte tyAgI hoya? padArtha iSTa-aniSTa bhAsatAM krodhAdika thAya che, jyAre tattvajJAnanA abhyAsathI koI iSTa-aniSTa na bhAse tyAre svayameva ja krodhAdika UpajatA nathI, tyAre sAco dharma thAya che. anuprekSA:- vaLI anityAdi ciMtavanathI zarIrAdikane bUrAM jANI, hitakArI na jANI tenAthI udAsa thavuM tenuM nAma te anuprekSA kahe che; paNa e to jema koI mitra hato tyAre tenAthI rAga hato ane pAchaLathI tenA avaguNa joI te udAsIna thayo; tema Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 238] mokSamArga prakAzaka zarIrAdikathI rAga hato paNa pAchaLathI tenA anityasvAdi avaguNa dekhI A udAsIna thayo, paraMtu evI udAsInatA to vaiSarUpa che; jyAM jevo potAno vA zarIrAdino svabhAva che tevo oLakhI bhrama choDI, tene bhalAM jANI rAga na karavo tathA bUrAM jANI dvaSa na karavo evI sAcI udAsInatA arthe yathArtha anityatAdikanuM ciMtavana karavuM e ja sAcI anuprekSA che. parISahajaya:- vaLI kSudhAdika lAgatAM tenA nAzano upAya na karavo, tene te pariSahusahunatA kahe che. have upAya to na karyo ane aMtaraMgamAM sudhAdi aniSTa sAmagrI maLatAM da:khI thayo tathA rati AdinuM kAraNa maLatAM sukhI thayo, e to duHkha-sukharUpa pariNAma che, ane e ja Arta-raudradhyAna che, evA bhAvothI saMvara kevI rIte thAya? duHkhanAM kAraNo maLatAM duHkhI na thAya tathA sukhanAM kAraNo maLatAM sukhI na thAya paNa zeyarUpathI teno jANavAvALo ja rahe, e ja sAco pariSahajaya che. cAritra:- vaLI hiMsAdi sAvadha (pApakArI) yoganA tyAgane cAritra mAne che, tyAM mahAvratAdirUpa zubhayogane upAdeyapaNAthI grAhya mAne che, paNa tattvArthasUtramAM AsravapadArthanuM nirUpaNa karatAM mahAvrata-aNuvratane paNa AsavarUpa kahyAM che to e upAdeya kevI rIte hoya? tathA Asava to baMdhano sAdhaka che ane cAritra mokSanuM sAdhana che, tethI mahAvratAdirUpa AsavabhAvone cAritrapaNuM saMbhavatuM nathI; sarva kaSAyarahita je udAsInabhAva tenuM ja nAma cAritra che. je cAritramohanA dezaghAti spaddhakonA udayathI mahAmaMda prazastarAga thAya che te to cAritrano maLa che, ene nahi chUTato jANIne teno tyAga karatA nathI ane sAvadha-yogano ja tyAga kare che; paraMtu jema koI puruSa kaMdamULAdi ghaNA doSavALI haritakAyano tyAga kare che tathA keTalAka haritakAyonuM bhakSaNa kare che paNa tene dharma mAnato nathI, tema muni hiMsAdi tIvrakaSAyarUpa bhAvono tyAga kare che tathA keTalAka maMdakaSAyarUpa mahAvratAdinuM pAlana kare che paraMtu tene mokSamArga mAnatA nathI. prazna:- jo e pramANe che to cAritranA tera bhedomAM mahAvratAdika kema kahyAM che? uttara - tyAM tene vyavahAracAritra kahyuM che, ane vyavahAra nAma upacAranuM che. e mahAvratAdi thatAM ja vItarAgacAritra thAya che evo saMbaMdha jANI e mahAvratAdikamAM cAritrano upacAra karyo che; nizcayathI niSkaSAyabhAva che te ja sAcuM cAritra che. e pramANe saMvaranA kAraNone anyathA jANato hovAthI saMvaratattvano paNa e sAco zraddhAnI thato nathI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra | [239 nirjarAtattvanuM anyathArUpa vaLI te anazanAdi tapathI nirjarA mAne che, paNa kevaLa bAhyatapa ja karavAthI to nirjarA thAya nahi. bAhyata: to zuddhopayoga vadhAravA arthe karavAmAM Ave che, zuddhopayoga nirjarAnuM kAraNa che tethI upacArathI tapane paNa nirjarAnuM kAraNa kahyuM che. jo bAhyaduHkha sahana karavuM e ja nirjarAnuM kAraNa hoya to tiryaMcAdika paNa bhUkha-tarasAdi sahana kare che. prazna:- e to parAdhInapaNe sahe che, svAdhInapaNe dharmabuddhipUrvaka upavAsAdirUpa tapa kare tene nirjarA thAya che. uttaraH- dharmabuddhithI bAhya upavAsAdika to kare, paNa tyAM upayoga to azubha, zubha vA zuddha jema pariName tema pariNamo. jo ghaNA upavAsAdi karatAM ghaNI nirjarA thAya tathA thoDA karatAM thoDI thAya evo niyama Thare tyAre to nirjarAnuM mukhya kAraNa upavAsAdika ja Thare, paNa ema to bane nahi, kAraNa-pariNAma duSTa thatAM upavAsAdi karatAM paNa nirjarA thavI kema saMbhave ? vaLI ahIM jo ema kahezo ke "jevo azubha-zubha-zuddharUpa upayoga pariName te anusAra baMdha-nirjarA che." to upavAsAdi tapa nirjarAnuM mukhya kAraNa kayAM rahyuM? tyAM to azubha-zubha pariNAma baMdhanA kAraNe TharyA, tathA zuddha pariNAma nirjarAnuM kAraNa karyo. prazna:- to tatvArthasUtramAM "tapasI nirnara 2' (a. 9 sU. 3) ema zA mATe kahyuM che? uttara:- zAstramAM "pucchAnirodhastapa:' ema kahyuM che arthAt icchAne rokavI tenuM nAma tapa che. zubha-azubha icchA maTatAM upayoga zuddha thAya che tyAM nirjarA thAya che tethI tapa vaDe nirjarA kahI che. prazna:- AhArAdirUpa azubhanI icchA to dUra thatAM ja tapa thAya paraMtu upavAsAdi vA prAyazcittAdi zubhakArya che tenI icchA to rahe? uttara:- jJAnI puruSone upavAsAdinI icchA nathI, eka zuddhopayoganI icchA che, have upavAsAdi karatAM zuddhopayoga vadhe che tethI teo upavAsAdika kare che, paNa jo upavAsAdithI zarIranI vA pariNAmonI zithilatAne kAraNe zuddhopayoga zithila thato jANe to teo AhArAdika grahaNa kare che. jo upavAsAdithI ja siddhi thAya to zrI ajitanAthAdi trevIsa tIrthakaro dIkSA laI be upavAsa ja kema dhAraNa kare? temanI to zakti paNa ghaNI hatI, paraMtu jevA pariNAma thAya tevAM bAhyasAdhana vaDe eka vItarAga zuddhopayogano abhyAsa karyo. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 240] mokSamArga prakAzaka prazna:- jo ema che to anazanAdikane tapasaMjJA kevI rIte kahI ? uttara:- ene bAhyatapa kahyAM che. bAhyano artha e che ke bahAra bIjAone dekhAya keA tapasvI che," paNa pote to jevo aMtaraMgapariNAma thaze tevuM ja phaLa pAmaze. kAraNa kepariNAma vinAnI zarIranI kriyA phaLadAtA nathI. prazna:- zAstramAM to akAmanirjarA kahI che, tyAM icchA vinA bhUkha-tRSAdi sahana karatAM nirjarA thAya che to upavAsAdi vaDe kaSTa sahatAM nirjarA kema na thAya? uttara:- akAmanirjarAmAM paNa bAhyanimitta to icchArahita bhUkha-tRSA sahana karavI e thayuM che tathA tyAM jo maMdakaSAyarUpa bhAva hoya to pApanI nirjarA thAya-devAdi puNyano baMdha thAya; paraMtu jo tIvrakaSAya thatAM paNa kaSTa sahana karatAM puNyabaMdha thAya to sarva tiryaMcAdika deva ja thAya, paNa ema bane nahi. e ja pramANe icchA karI upavAsAdi karatAM tyAM bhUkha-tRSAdi kaSTa sahana karIe chIe te bAhyanimitta che paNa tyAM jevA pariNAma hoya tevuM phaLa pAme che, jema annane prANa kahyo che tema. e pramANe bAhyasAdhana thatAM aMtaraMgatapanI vRddhi thAya che tethI upacArathI tene tapa kahe che; paNa je bAhyatapa to kare ane aMtaraMgatA na hoya to upacArathI tene paNa tapasaMjJA nathI. kahyuM che ke kaSAyaviSayAhArastyAgo yatra vidhiiyte| upavAsa: sa vizleya: zeSa naMdanava vi: (subhASitaratnasaMdoha) arthAta-jyAM kapAya, viSaya ane AhArano tyAga karavAmAM Ave che tene upavAsa jANavo; bAkInAne zrIguru lAMghaNa kahe che. ahIM koI kahe ke-jo ema che to ame upavAsAdi nahi karIe? tene kahIe chIe-upadeza to UMce caDhavA arthe ApavAmAM Ave che, paNa tuM UlaTo nIco paDe to tyAM ame zuM karIe ? jo tuM mAnAdikathI upavAsAdika kare che to kara vA na kara. paNa tethI kAMI siddhi nathI, paNa jo dharmabuddhithI AhArAdikano anurAga choDa che to jeTalo rAga chUTayo teTalo ja chUTayo, paraMtu tene ja tapa jANI tenAthI nirjarA mAnI saMtuSTa na thA! paNa aMtaraMga tapomAM prAyazcitta, vinaya, vaiyAvRtya, svAdhyAya, tyAga ane dhyAnarUpa kriyAmAM bAhya pravartana che te to bAhyatapavat ja jANavuM. jevI anazanAdi bAhyakriyA che tevI e paNa bAhya kriyA che. tethI prAyazcittAdi bAhyasAdhana paNa aMtaraMgatA nathIparaMtu evuM bAhyapravartana thatAM je aMtaraMga pariNAmonI zuddhatA thAya che tenuM nAma aMtaraMgatapa jANavuM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 241 tyAM paNa eTaluM vizeSa che ke ghaNI zuddhatA thatAM zuddhopayogarUpa pariNati thAya che, tyAM to nirjarA ja che, baMdha thato nathI. ane thoDI zuddhatA thatAM zubhopayogano paNa aMza rahe che, tethI jeTalI zuddhatA thaI tenAthI to nirjarA che tathA jeTalo zubhabhAva che tenAthI baMdha che. ane evo mizrabhAva jyAM yugapatuM hoya che tyAM baMdha vA nirjarA baMne hoya che. prazna:- zubhabhAvothI pApanI nirjarA ane puNyano baMdha thAya che paraMtu zuddha bhAvothI baMnenI nirjarA thAya che ema kema na kaho? uttara:- mokSamArgamAM sthitinuM to ghaTavuM badhI ja prakRtionuM thAya che, tyAM puNya-pApanI vizeSatA che ja nahi, tathA anubhAganuM ghaTavuM puNyaprakRtiomAM zuddhopayogathI paNa thatuM nathI. upara upara puNyaprakRtionA anubhAgano tIvra baMdha-udaya thAya che tathA pApaprakRtionA paramANu palaTI zubhaprakRtirUpa thAya che-evuM saMkramaNa zubha ane zuddha baMne bhAva thatAM thAya che, mATe pUrvokta niyama saMbhavato nathI paNa vizuddhatAnA ja anusAra niyama saMbhave che. jAo! cothA guNasthAnavALo zAstrAbhyAsa. AtmaciMtavana Adi kArya kare-tyAM paNa tene (guNazreNI) nirjarA nathI, baMdha paNa ghaNo thAya che, ane pAMcamA guNasthAnavALo viSaya sevanAdi kArya kare tyAM paNa tene guNazreNI nirjarA thatI rahe che, baMdha paNa thoDo thAya che tathA pAMcamA guNasthAnavALo upavAsAdi vA prAyazcittAdi tapa kare te kALamAM paNa tene nirjarA thoDI hoya che, ane chaThThA guNasthAnavALo AhAra vihArAdi kriyA kare te kALamAM paNa tene nirjarA ghaNI thAya che ane baMdha tenAthI paNa thoDo thAya che. mATe bAhyapravRtti anusAra nirjarA nathI, paNa aMtaraMga kapAyazakti ghaTavAthI vizuddhatA thatAM nirjarA thAya che. tenuM pragaTasvarUpa AgaLa nirUpaNa karIzuM tyAMthI jANavuM. e pramANe anazanAdi kriyAne tapasaMjJA upacArathI che ema jANavuM, ane tethI ja tene vyavahAratapa kahyuM che, vyavahAra upacArano eka artha che. vaLI evA sAdhanathI je vItarAgabhAvarUpa vizuddhatA thAya te ja sAcuM tapa nirjarAnuM kAraNa jANavuM. daSTAMta-jema dhana vA annane prANa kahyA che tenuM kAraNa, dhanathI anna lAvI tenuM bhakSaNa karI prANonuM poSaNa karavAmAM Ave che tethI upacArathI dhana ane annane prANa kahyA che. koI iDhiyAdika prANone na jANe ane tene ja prANa jANI saMgraha kare to te maraNa ja pAme, tema anazanAdika vA prAyazcittAdikane tapa kahyAM che, kAraNa ke anazanAdi sAdhanathI prAyazcittAdirUpa pravartana karIne vItarAgabhAvarUpa satyatAnuM poSaNa karavAmAM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 242 ] mokSamArga prakAzaka Ave che, tethI e anazanAdine vA prAyazcittAdikane upacArathI tapa kahyAM che; paNa koI vItarAgabhAvarUpa tapane to na jANe ane tene ja tapa jANI saMgraha kare to saMsAramAM ja bhramaNa kare. ghaNuM zuM kahIe ! ATaluM ja samajI levuM ke-nizcayadharma to vItarAgabhAva che, tathA anya aneka prakAranA bhedo bAhyasAdhananI apekSAe upacArathI kahyA che, tene vyavahAramAtra dharmasaMjJA jANavI. A rahasyane jANato nathI tethI tene nirjarAnuM paNa sAcuM zraddhAna nathI. mokSatattvanuM anyathArUpa vaLI siddha thavuM tene te mokSa mAne che. janma, jarA, maraNa, roga, kalezAdi du:kha dUra thayAM che, anaMta jJAna vaDe lokAlokanuM tene jANavuM thayuM che, trailokayapUjyapaNuM thayuM che-ityAdirUpathI teno mahimA jANe che, paNa e pramANe duHkhane dUra karavAnI, zeyane jANavAnI tathA pUjya thavAnI icchA to sarva jIvone che; jo enA ja arthe teNe mokSanI icchA karI to tene anya jIvonA zraddhAnathI vizeSatA zI thaI? vaLI tene evo paNa abhiprAya che ke-svargamAM sukha che tenAthI anaMtagaNuM mokSamAM sukha che. have e guNAkAramAM te svarga ane mokSasukhanI eka jAti jANe che; svargamAM to viSayAdi sAmagrIjanita sukha hoya che tenI jAti to tene bhAse che, paNa mokSamAM viSayAdi sAmagrI nathI eTale tyAMnA sukhanI jAti tene bhAsatI to nathI paraMtu mahApuruSo mokSane svargathI paNa uttama kahe che tethI A paNa uttama ja mAne che. jema koI gAyananA svarUpane oLakhato nathI paNa sabhAnA sarvaloka vakhANe che tethI pote paNa vakhANe che, e pramANe A mokSane uttama mAne che. prazna:- zAstramAM paNa iMdrAdikathI anaMtagaNuM sukha siddhone che ema prarUpyuM che, tenuM zuM kAraNa ? utta2:- jema tIrthaMkaranA zarIranI prabhAne sUryaprabhAthI kroDaguNI kahI tyAM tenI eka jAti nathI paraMtu lokamAM sUryaprabhAnuM mAhAtmya che tenAthI paNa ghaNuM mAhAtmya jaNAvavA arthe evo upamAlaMkAra karIe chIe; tema siddhasukhane iMdrAdisukhathI anaMtagaNuM kahyuM che tyAM tenI eka jAti nathI; paraMtu lokamAM iMdrAdisukhanuM mAhAtmya che tenAthI paNa ghaNuM mAhAtmya jaNAvavA arthe evo upamAlaMkAra karIe chIe. prazna:- siddhasukha ane iMdrAdisukhanI te eka jAti jANe che-evo nizcaya tame kevI rIte karyo ? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [243 uttaraH- je dharmasAdhananuM phaLa svarga mAne che te ja dharmasAdhananuM phaLa te mokSa mAne che. koI jIva IMdrAdipada pAme tathA koI mokSa pAme tyAM e baMnene ekajAtinA dharmanuM phaLa thayuM mAne che. evuM to mAne che ke-jene thoDuM sAdhana hoya che te iMdrAdipada prApta kare che tathA jene saMpUrNa sAdhana hoya che te mokSa prApta kare che, paraMtu tyAM te dharmanI jAti eka jANe che, have je kAraNanI jAti eka jANe che tene kAryanI paNa eka jAtinuM zraddhAna avazya hoya. kAraNa ke-kAraNavizeSatA thatAM ja kAryavizeSatA thAya che, tethI ame nizcaya karyo ke tenA abhiprAyamAM iMdrAdisukha ane siddhasukhanI jAtimAM eka jAtinuM zraddhAna che. vaLI karmanimittathI AtmAne pAdhi bhAva hatA teno abhAva thatAM pote zuddha svabhAvarUpa kevaLa AtmA thayo; jema paramANu skaMdhathI chUTatAM zuddha thAya che tema A karmAdikathI bhinna thaIne zuddha thAya che paNa temAM vizeSatA eTalI che ke-te (paramANu) baMne avasthAmAM duHkhI-sukhI nathI, paraMtu AtmA azuddha avasthAmAM duHkhI hato, have teno abhAva thavAthI nirAkuLalakSaNa anaMtasukhanI prApti thaI. iMdrAdikone je sukha che te to kapAyabhAvothI AkuLatArUpa che tethI te paramArthathI duHkha ja che; eTalA mATe tenI ane AnI eka jAti nathI. vaLI svargasukhanuM kAraNa to prazastarAga che tyAre mokSasukhanuM kAraNa vItarAgabhAva che tethI kAraNamAM paNa bheda che; paraMtu evo bhAva tene bhAsato nathI. tethI mokSanuM paNa tene sAcuM zraddhAna nathI. e pramANe tene sAcuM tattvazraddhAna nathI, tethI zrI samayasAra gAthA ra76-77 nI TIkAmAM paNa kahyuM che ke-"abhavyane tattvazraddhAna thavA chatAM paNa mithyAdarzana ja rahe che, X x abhavyo hi nityakarmaphalacetanArUpaM vastu zraddhatte, nityajJAnacetanAmAtraM na tu zraddhatte nityameva bhedvijnyaanhtvaat| tataH sa karmamokSanimittaM jJAnamAtraM bhUtArthaM dharmaM na zraddhatte bhoganimittaM zubhakarmamAtramabhUtArthameva shrddhtte|| tata evAsau abhUtArthadharmazraddhAnapratyayanarocanasparzanairuparitanagraiveyakabhogamAtramArakaMdanna punaH kadAcanApi vimucyate, tato'sya bhUtArthadharmazraddhAnAbhAvAt zraddhAnamapi naasti| evaM sati tu nizcayanayasya vyavahAranayapratiSedho yujyata ev|| artha- abhavya jIva nityakarmaphalacetanArUpa vastunuM zraddhAna kare che. paraMtu nityajJAnacetanAmAtra vastunuM zraddhAna karato ja nathI; kAraNa abhavya jIva sadAya sva-paranA bhedajJAnane yogya ja nathI tethI te abhavya jIva jJAnamAtra satyArthadharma ke je karmakSayano hetu che tene zraddhAna karato nathI paraMtu zubha karmamAtra asatyArthadharma ke je bhogano hetu che tenuM ja zraddhAna kare che tethI te abhavya jIva abhUtArtha dharmanA zraddhAna-pratIti-ruci ane sparzana e vaDe aMtimaraiveyaka sudhInA bhogamAtrane prApta thAya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 244] mokSamArga prakAzaka tathA zrI pravacanasAramAM kahyuM che ke-AtmajJAnazUnya tattvArthazraddhAna kAryakArI nathI * vaLI vyavahAradaSTithI samyagdarzananAM ATha aMga kahyo che tene te pALe che, pacIsa doSa kahyA che tene TALe che, tathA saMvegAdiguNa kahyA che tene dhAre che, paraMtu jema bIja vAvyA vinA khetInAM badhAM sAdhana karavA chatAM paNa anna thatuM nathI tema satya tattvazraddhAna thayA vinA samyagdarzana thatuM nathI. zrI paMcAstikAyanI vyAkhyAmAM aMtamAM jyAM vyavahArAbhAsavALAnuM varNana karyuM che tyAM paNa evuM ja kathana karyuM che. e pramANe tene samyagdarzana arthe sAdhana karavA chatAM paNa samyagdarzana thatuM nathI. samyajJAnanuM anyathArUpa zAstramAM samyajJAna mATe zAstrAbhyAsa karavAthI samyajJAna thavuM kahyuM che tethI te zAstrAbhyAsamAM tatpara rahe che. tyAM zIkhavuM, zIkhavavuM, yAda karavuM, vAMcavuM, bhaNavuM ityAdi kriyAmAM to upayogane ramAve che paraMtu tenA prayojana upara daSTi nathI. A upadezamAM mane kAryakArI zuM che?' te abhiprAya nathI, svayaM zAstrAbhyAsa karIne anyane upadeza ApavAno abhiprAya rAkhe che ane ghaNA jIvo upadeza mAne tyAM pote saMtuSTa thAya che. paNa jJAnAbhyAsa to potAnA arthe karavAmAM Ave che tathA avasara pAmIne paranuM paNa bhaluM thatuM hoya to paranuM paNa bhaluM kare; tathA koI upadeza na sAMbhaLe, to na sAMbhaLo, pote zA mATe viSAda kare? zAstrArthano bhAva jANI potAnuM bhaluM karavuM. vaLI zAstrAbhyAsamAM paNa keTalAka to vyAkaraNa, nyAya, kAvyAdi zAstrono ghaNo abhyAsa kare che, paNa e to lokamAM paMDitatA pragaTa karavAnAM kAraNa che. ema AtmahitanuM nirUpaNa to nathI, enuM prayojana to eTaluM ja che ke-potAnI buddhi ghaNI hoya to teno thoDo ghaNo abhyAsa karI pachI AtmahitasAdhaka zAstrono abhyAsa karavo, paNa jo thoDI buddhi hoya to AtmahitasAdhaka sugamazAstrono ja abhyAsa karavo, paraMtu e vyAkaraNAdino ja abhyAsa karatAM karatAM AyuSya pUrNa thaI jAya ane tattvajJAnanI prApti na bane ema to na karavuM. paraMtu karmathI kadI paNa chUTato nathI tethI tene satyArthadharmanI zraddhAnano abhAva hovAthI satyArtha zraddhAna paNa nathI. ema hovAthI nizcayanayathI vyavahAranayano niSedha yogya ja che. (zrI samayasAra gA. 175 nI vyAkhyA.) -anuvAdaka * ata AtmajJAnazUnyamAgamajJAnatattvArthazraddhAnasaMyatattvayaugapadyamapyakiMcitkarameva artha:- AtmajJAnathI zUnya puruSane AgamajJAna, tattvArtha zraddhAna ane saMyamabhAvonI ekatA paNa kAryakArI nathI. (zrI pravacanasAra a. 3 gA. 39nI vyAkhyAmAMthI.) -anuvAdaka Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 245 prazna:- evuM che to vyAkaraNAdino abhyAsa na karavo joIe? uttara:- enA abhyAsa vinA mahAna graMthono artha khulato nathI, tethI eno paNa abhyAsa karavo yogya che. prazna:- mahAna graMtha evA zA mATe banAvyA che jeno artha vyAkaraNAdi vinA na khule? bhASA vaDe sugamarUpa hitopadeza kema na lakhyo? temane kAMI prayojana to hatuM nahi? uttara:- bhASAmAM paNa prAkRta-saMskRtAdikanA ja zabdo che, paraMtu te apabhraMza-sahita che, vaLI judAjudA dezomAM judA jAdA prakAranI bhASA che, have mahAnapuruSa zAstromAM apabhraMza kema lakhe? bALaka totaDuM bole paNa moTA to na bole; vaLI eka dezanAM bhASArUpa zAstra bIjA dezamAM jAya to tyAM teno artha kevI rIte bhAsaeTalA mATe prAkRta-saMskRtAdi zuddha zabdarUpa graMtha racyA. tathA vyAkaraNa vinA zabdano artha yathAvat bhAse nahi tathA nyAya vinA lakSaNa parIkSAdi yathAyogya thaI zake nahi, ityAdi vacana dvArA vastuno svarUpanirNaya vyAkaraNAdi vinA barAbara na thato jANI tenI AmnAyAnusAra kathana karyuM che. bhASAmAM paNa tenI thoDIghaNI AmnAya maLavAthI ja upadeza thaI zake che, paNa tethI ghaNI AmnAyathI barAbara nirNaya thaI zake che. prazna- ema che to have bhASArUpa graMtha zA mATe banAvo cho? uttara:- kALadoSathI jIvonI maMdabuddhi jANI koI koI jIvone jeTaluM jJAna thaze teTaluM to thaze, evo abhiprAya vicArI bhASAgraMtha karIe chIe. mATe tyAM je jIva vyAkaraNAdino abhyAsa na karI zake teNe to AvA graMtho vaDe ja abhyAsa karavo. paraMtu je jIva nAnAprakAranI yuktipUrvaka zabdonA artha karavA mATe vyAkaraNa avagAhe che, vAdAdika vaDe mahaMta thavA mATe nyAya avagAhe che, tathA caturapaNuM pragaTa karavA mATe kAvya avagAhe che, ityAdi laukika prayojanapUrvaka teno abhyAsa kare che te dharmAtmA nathI, paNa teno bane teTalo thoDoghaNo abhyAsa karI Atmahita arthe je tattvAdikano nirNaya kare che te ja dharmAtmA paMDita samajavo. vaLI keTalAka jIva puNya-pApAdi phaLanAM nirUpaka purANAdi zAstra, puNya-pApakriyAnAM nirUpaka AcArAdi zAstra, tathA guNasthAna, mArgaNA, karmaprakRti ane trilokAdikanAM nirUpaka karaNAnuyoganAM zAstrono abhyAsa kare che, paNa jo tenuM prayojana pote vicAre nahi to e popaTa jevo ja abhyAsa thayo. ane jo tenuM prayojana vicAre che to tyAM pApane bUra jANavuM, puNyanuM bhaluM jANavuM, guNasthAnAdika svarUpa jANI levuM. tathA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 246 ] mokSamArga prakAzaka teno jeTalo abhyAsa karIzuM teTaluM amAruM bhaluM thaze-ityAdi prayojana vicAryuM che, tenAthI narakAdino cheda ane svargAdinI prApti eTaluM to thaze paraMtu tenAthI mokSamArganI prApti to thAya nahi. pahelAM sAcuM tattvajJAna thAya to pachI te puNya-pApanA phaLane saMsAra jANe, zuddhopayogathI mokSa mAne, guNasthAnAdirUpa jIvanuM vyavahAranirUpaNa jANe, -ityAdi jema che tema zraddhAna karI teno abhyAsa kare to samyajJAna thAya. have tattvajJAnanuM kAraNa to adhyAtmarUpa dravyAnuyoganA zAstra che; ane keTalAka jIva e zAstrono paNa abhyAsa kare che paraMtu jyAM jema lakhyuM che tema pote nirNaya karI potAne potArUpa, parane pararUpa tathA AsravAdine AsravAdirUpa zraddhAna karato nathI. kadApi mukhathI to yathAvat nirUpaNa evuM paNa kare ke jenA upadezathI anya jIva samyagdaSTi thaI jAya; jema koI chokaro strIno svAMga karI evuM gAyana kare ke je sAMbhaLIne anya puruSa strI kAmarUpa thaI jAya, paNa A to jevuM zIkhyo tevuM kahe che paraMtu teno bhAva kAMI tene bhAsato nathI tethI pote kAmAsakta thato nathI; tema A jevuM lakhyuM che tevo upadeza de che paraMtu pote anubhava karato nathI, jo potAne tenuM zraddhAna thayuM hota to anyatattvano aMza anyatattvamAM na meLavata paNa tene tenuM ThekANuM nathI, tethI samyajJAna thatuM nathI. e pramANe to te agIAra aMga sudhI bhaNe to paNa tenI siddhi thatI nathI. zrI samayasArAdimAM mithyAdaSTine agIAra aMganuM jJAna thavuM lakhyuM che.' prazna - jJAna to eTaluM hoya che, paraMtu jema abhavyasenane zraddhAnarahita jJAna thayuM tema hoya che ? uttaraH- e to pApI hato jene hiMsAdinI pravRttino bhaya nathI, paraMtu je jIva raiveyakAdimAM jAya che tene evuM jJAna hoya che te to zraddhAnarahita nathI. tene to evuM to zraddhAnA che ja ke-"A graMtha sAcA che paraMtu tattvazraddhAna sAcuM na thayuM. zrI samayasAramAM eka ja jIvane dharmanuM zraddhAna, agiyAra aMganuM jJAna tathA mahAvratAdinuM 1. mokSaM hi na tAvadabhavyaH zraddhate shuddhjnyaanmyaatmjnyaanshuunytvaat| tato jJAnamapi nAsai zraddhate, jJAnamazraddhAnazcAcArAdyekAdazAMgaM zrutamadhIyAno'pi zrutAdhyayanaguNAbhAvAnnajJAnI syAt sa kila guNa: zrutAdhyayanasya yadviviktavastubhUtajJAnamayAtmajJAnaM tacca viviktavastubhUtaM jJAnamazraddhAnasyabhavyasya zrutAdhyayanena na vidhAtu zakyeta tatastasya tadguNAbhAvAH tatazca jJAnazraddhAnA-bhAvAt so'jJAnIti prtiniytH| artha:- abhavya jIva prathama to nizcayathI mokSanuM ja zraddhAna karato nathI. kAraNa zuddhajJAnamaya AtmatattvanuM jJAna ja abhavyane nathI. tethI abhavya jIva jJAnane paNa zraddhAnarUpa karato nathI ane Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 247 pAlana lakhyuM che. zrI pravacanasAramAM paNa ema lakhyuM che ke-xjene AgamajJAna evuM thayuM che keje vaDe sarva padArthone hastAmalakavatuM jANe che, tathA ema paNa jANe che ke- Ano jANavAvALo huM chuM paraMtu "huM jJAnasvarUpa chuM"--evo potAne paradravyathI bhinna kevaLa caitanyadravya anubhavato nathI, mATe AtmajJAnazUnya AgamajJAna paNa kAryakArI nathI. e pramANe te samyajJAna arthe jainazAstrono abhyAsa kare che to paNa tene samyajJAna nathI. jJAnanuM zraddhAna nahi karavAvALo abhavya AcArAMgAdithI mAMDIne agiyAra aMgarUpa zrutajJAnane bhaNato hovA chatAM paNa zAstra bhaNavAnA phaLanA abhAvathI jJAnI thato nathI. zAstrAdhyayanano guNa (phaLa) to e che ke bhinnavastubhUta jJAnamaya AtmAnuM jJAna thAya. eTale te bhinnavastubhUta jJAnane nahi zraddhAna karavAvALo abhavya zAstra bhaNavAthI paNa AtmajJAna karavAne samartha thato nathI (arthAt zAstrabhaNatara tene zuddhAtmajJAna karI zakatuM nathI.) tethI tene zAstra bhaNavAnuM phaLa je bhinna AtmAne jANavo te tene nathI arthAt satyArtha jJAnazraddhAnanA abhAvathI te abhavya ajJAnI ja che evo niyama che. (zrI samayasAra gA. ra74 nI vyAkhyA-anuvAdaka.) x yadi karatalAmalakIkRtasakalAgamasAratayA bhUtabhavadbhAvi ca svocitaparyAyaviziSTamazeSadravyajAtaM jAnantamAtmAnaM jAnan zraddhAnaH saMyamayaMzcAgamajJAnatattvArthazraddhAnasaMyatatvAnAM yogapadye'pi manAGmohamalopaliptatvAt yadA zarIrAdimurchAparaktatayA niruparAgopayogapariNataM kRtvA jJAnAtmAnamAtmAnaM nAnubhavati tadA tAvanmAtramohamalakalaGkakIlikAkIlitaiH karmabhiravimucyamAno na siddhyti| ata aatmjnyaanshuunymaagmjnyaantttvaarthshrddhaansNytttvyaugpdympykiNcitkrmev|| artha - jema hAthamAM rAkhelA nirmaLa sphaTikamaNinuM aMtara bahArathI sArI rIte dekhAya che tema je puruSa sarva AgamanuM rahasya jANe che tathA Agama anusAra trikALavartI sarva paryAyo sahita saMpUrNa dravyone jANavAvALA AtmAne jANe che-zraddhAna kare che, AcaraNa kare che, ema je puruSane AgamajJAna-tattvArthazraddhAna ane saMyamarUpa ratnatrayanI ekatA paNa thaI che, paraMtu jo te koI kALamAM zarIrAdi paradravyomAM rAgabhAvarUpa maLathI malIna thayo thako jJAnasvarUpa nija AtmAne vItarAga upayogabhAvarUpa anubhava karato nathI to te eTalA mAtra sUkSma mohakalaMkathI kilita karmothI chUTato nathI-mukta thato nathI. tethI A vAta siddha thAya che kevItarAga nirvikalpasamAdhirUpa AtmajJAnathI zUnya puruSanI AgamajJAna, tattvArthazraddhAna ane saMyamabhAvanI ekatA paNa kiMcit kAryakArI nathI. (zrI pravacanasAra a0 3 gA) 39 nI vyAkhyA.) -anuo Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 248] mokSamArga prakAzaka sammacAritranuM anyathArUpa have tene samyaphacAritra arthe kevI pravRtti che te kahIe chIe bAhyakriyA upara to tene dRSTi che paNa pariNAma sudhAravA-bagADavAno vicAra nathI; jo pariNAmono paNa vicAra thAya to jevo potAno pariNAma thato dekhe tenA ja upara daSTi rahe che; paraMtu te pariNAmonI paraMparA vicAratA abhiprAyamAM je vAsanA che tene vicArato nathI, ane phaLa to abhiprAyamAM vAsanA che tenuM lAge che. tenuM vizeSa vyAkhyAna AgaLa karIzuM tyAM tenuM svarUpa barAbara bhAsaze. evI oLakhANa vinA tene mAtra bAhya AcaraNano ja udyama che. tyAM koI jIva to kuLakramathI vA dekhAdekhI vA krodha-mAna-mAyA-lobhAdithI AcaraNa Acare che temane to dharmabuddhi ja nathI to samyaphacAritra to kayAMthI hoya? e jIvomAM koI to bhoLA che tathA koI kaSAyI che. have jyAM ajJAnabhAva ane kaSAya hoya tyAM samyakracAritra hotuM ja nathI. koI jIva evuM mAne che ke-jANavAmAM zuM che, kaMIka karIzuM to phaLa prApta thaze evuM vicArI teo vrata-tapAdi kriyAnA ja udhamI rahe che paNa tattvajJAnano upAya karatA nathI; have tattvajJAna vinA mahAvratAdikanuM AcaraNa paNa mithyAcAritra nAma ja pAme che tathA tattvajJAna thatAM kAMI paNa vratAdika na hoya topaNa te asaMyata samyagdaSTi nAma pAme che; mATe pahelAM tattvajJAnano upAya karavo, pachI kaSAya ghaTADavA arthe bAhyasAdhana karavAM. zrI yogendradevakRta zrAvakAcAramAM paNa kahyuM che ke dasaNabhUmiha bAhirA, jiya vayarukkha Na hoti| artha:- he jIva! A samyagdarzanabhUmi vinA vratarUpI vRkSa na thAya. arthAta-je jIvone tattvajJAna nathI teo yathArtha AcaraNa AcaratA nathI. e ja ahIM vizeSa darzAvIe chIe koI jIva pahelAM to moTI pratijJA dhAraNa karI bese che paNa aMtaraMgamAM viSayakaSAyavAsanA maTI nathI tethI jema tema karI pratijJA pUrNa karavA icche che, tyAM te pratijJAthI pariNAma duHkhI thAya che. jema koI ghaNA upavAsa AdarI beThA pachI pIDAthI duHkhI thato rogInI mAphaka kALa gumAve che paNa dharmasAdhana karato nathI; to prathama ja sAdhI zakAya teTalI ja pratijJA kema na laIe ? duHkhI thavAmAM to ArtadhyAna thAya ane tenuM phaLa bhaluM kayAMthI Avaze ? athavA e pratijJAnuM du:kha na sahana thAya tyAre tenI aveja (avejImAM-badalAmAM) viSaya poSavA arthe te anya upAya kare che, jemake-tarasa lAge tyAre pANI to na pIe paNa anya aneka prakAranA zItala upacAra kare, vA ghI to choDe paNa anya snigdhavastu upAya karIne paNa bhakSaNa kare, e pramANe anya paNa jANavuM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 249 have jo parISaha sahyA jatA nathI tathA viSayavAsanA chUTI nathI to evI pratijJA zAmATe karI ke sugama viSaya choDI viSama viSayanA upAya karavA paDe! evuM kArya zAmATe ko cho ? tyAM to UlaTo rAgabhAva tIvra thAya che. athavA pratijJAmAM du:kha thAya tyAre pariNAma lagAvavA mATe koI AlaMbana bicAre che; jema koI upavAsa karI pachI krIDA karavA lAge che, koI pApI jugArAdi kuvyasanamAM lAge che, tathA koI sUI rahevA icche che, e ema jANe che ke koI paNa prakArathI vakhata pUro karavo. e ja pramANe anya pratijJAmAM paNa samajavuM. athavA koI pApI evA paNa che ke pahelAM to pratijJA kare paNa pachI tenAthI duHkhI thAya tyAre tene choDI de, pratijJA levI-mUkavI e tene khela mAtra che. paNa pratijJA bhaMga karavAnuM to mahApApa che, e karatAM to pratijJA na levI ja bhalI che. e pramANe pahelAM to vicAra sivAya pratijJA kare ane pAchaLathI evI dazA thAya. jainadharmamAM pratijJA na levA badala daMDa to che nahi, jainadharmamAM to evo upadeza che kepahelAM tattvajJAnI thAya, pachI jeno tyAga kare tenA doSa oLakhe; tyAga karavAthI je guNa thAya tene jANe ane potAnA pariNAmono vicAra kare; vartamAna pariNAmonA ja bharoMse pratijJA na karI bese paraMtu bhaviSyamAM teno nirvAha thato jANe to pratijJA kare, vaLI zarIranI zakti vA dravya-kSetra-kALa-bhAvAdikano paNa vicAra kare, A pramANe vicAra karyA pachI pratijJA karavI yogya che; te paNa evI pratijJA karavI ke je pratijJA pratye nirAdarabhAva na thAya paNa caDhatAbhAva rahe, evI jainadharmanI AmrAya che. prazna:- cAMDALAdikoe pratijJA karI temane ATalo badho vicAra kayAM hoya che? uttara:- "maraNaparyaMta kaSTa thAo to bhale thAo, paraMtu pratijJA na choDavI "-evA vicArathI te pratijJA kare che paraMtu pratijJAmAM nirAda25NuM nathI. tathA samyagdaSTi je pratijJA kare che te tattvajJAnAdipUrvaka ja kare che. paNa jene aMtaraMgaviraktatA nathI thaI ane bAhyathI pratijJA dhAraNa kare che, te pratijJAnI pahelAM vA pAchaLa jenI te pratijJA kare che temAM ati Asakta thaI lAge che; jema upavAsanA dhAraNA-pAraNAnAM bhojanamAM ati lobhI thaI gariSTAdi bhojana kare che, utAvaLa ghaNI kare che; jema jaLane rokI rAkhyuM hatuM te jyAre chUTayuM tyAre ghaNo pravAha vahevA lAgyo, tema ANe pratijJAthI viSayapravRtti rokI, paNa aMtaraMgamAM AsaktatA vadhI gaI ane pratijJA pUrI thatAM ja atyaMta viSayapravRtti thavA lAgI, eTale tene pratijJAnA kALamAM paNa viSayavAsanA maTI nathI tathA AgaLa-pAchaLa tenI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 250] mokSamArga prakAzaka aveja upara (avejI arthAt badalA upara) adhika rAga karyo, paNa phaLa to rAgabhAva maTatAM ja thaze; mATe jeTalI viraktatA thaI hoya teTalI ja pratijJA karavI. mahAmuni paNa thoDI pratijJA karI pachI AhArAdimAM uchaTi (ochapa-ghaTADo) kare che, tathA moTI pratijJA kare che to potAnI zakti vicArI kare che paNa jema pariNAma caDhatA rahe tema kare che, mATe jethI pramAda paNa na thAya tathA AkuLatA paNa na upaje evI pravRtti kAryakArI che, ema samajavuM. vaLI jene dharma upara daSTi nathI te paNa koI veLA to moTo dharma Acare che tyAre koI veLA adhika svacchaMdI thaI pravarte che. jema koI dharmaparvamAM to ghaNA upavAsAdika kare che tyAre koI dharmaparvamAM vAraMvAra bhojanAdi kare che; have jo tene dharmabuddhi hoya to sarva dharmaparvomAM yathAyogya saMyamAdika dhAraNa kare. vaLI koI veLA koI kAryomAM to ghaNuM dhana kharce tyAre koI veLA koI dharmakArya AvI prApta thayuM hoya topaNa tyAM thoDuM paNa dhana na kharce jo tene dharmabuddhi hoya to yathAzakti dharmakAryomAM ja yathAyogya dhana kharcA kare. e ja pramANe anya paNa jANavuM. vaLI jene sAcuM dharmasAdhana nathI te koI kriyA to ghaNI moTI aMgIkAra kare che. tyAre koI hIna kriyA kare che; jema dhanAdikano to tyAga karyo ane sArAM bhojana, sArAM vastra ItyAdi viSayomAM vizeSa pravarte che, tathA koI pAyajAmo paheravo vA strIsevana karavuM ityAdi kAryono tyAga karI dharmAtmApaNuM pragaTa kare che ane pachI khoTA vyApArAdi kArya kare che tathA tyAM lokaniMgha pApakriyAmAM paNa pravarte che; e ja pramANe koI kriyA ati UMcI tathA koI ati nIcI kare che tyAM lokaniMdha thaIne dharmanI hAMsI karAve che ke "juo, amuka dharmAtmA AvAM kArya kare che!" jema koI puruSa eka vastra to ati uttama pahere tathA eka vastra ati hIna pahere to te hAsyapAtra ja thAya, tema A paNa hAMsI ja pAme che. sAcA dharmanI to A AznAya che ke jeTalA potAnA rAgAdika dUra thayA hoya te anusAra je padamAM je dharmakriyA saMbhave te badhI aMgIkAra kare, jo thoDA rAgAdika maTayA hoya to nIcA ja padamAM pravarte, paraMtu uccapada dharAvI nIcI kriyA na kare. prazna:- strIsepanAdino tyAga uparanI pratimAmAM kahyo che to nIcalI avasthAvALo teno tyAga kare ke na kare ? uttara:- nIcalI avasthAvALo teno sarvathA tyAga karI zakato nathI, koI doSa lAge che tethI uparano pratimAmAM teno tyAga kahyo che, paNa nIcalI avasthAmAM je prakArathI tyAga saMbhave tevo tyAga nIcalI avasthAvALo paNa kare, paraMtu je nIcalI avasthAmAM je Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 251 kArya saMbhave ja nahi tevo tyAga karavo to kaSAyabhAvothI ja thAya che. jema koI sAta vyasana to seve ane svastrIno tyAga kare e kema bane? joke svastrIno tyAga karavo e dharma che, topaNa pahelAM sAta vyasanano tyAga thAya tyAre ja svatrIno tyAga karavo yogya che. e ja pramANe anya paNa samajavuM. vaLI sarva prakArathI dharmanA svarUpane nahi jANatA evA keTalAka jIvo, koI dharmanA aMgane mukhya karI anya dharmone gauNa kare che. jema koI jIvadayA dharmane mukhya karI pUjAprabhAvanAdi kAryone uthApe che, koI pUjA-prabhAvanAdi dharmane mukhya karI hiMsAdikano bhaya rAkhatA nathI, keTalAka tapanI mukhyatA karI ArtadhyAnAdi karIne paNa upavAsAdika kare che vA potAne tapasvI mAnI niHzaMka krodhAdika kare che, keTalAka dAnanI mukhyatA karI ghaNAM pApa karIne paNa dhana upajAvI dAna Ape che, keTalAka AraMbha-tyAganI mukhyatA karI yAcanA Adi karavA lAgI jAya che, tathA keTalAka jIvahiMsA mukhya karI jaLa vaDe snAna-zaucAdika karatA nathI vA laukika kArya AvatAM dharma choDIne paNa tyAM lAgI jAya che, ityAdi prakArathI koI dharmane mukhya karI anya dharmane gaNatA nathI vA tene Azraye pApa paNa Acare che. jema koI avivekI vyApArIne koI vyApAranA naphA arthe anya prakArathI ghaNo toTe thAya che tevuM A kArya thayuM. jema vivekI vyApArInuM prayojana napho che tethI te sarva vicAra karI jema napho ghaNo thAya tema kare; tema jJAnInuM prayojana vItarAgabhAva che, tethI te sarva vicAra karI jema vItarAgabhAva ghaNo thAya tema kare, kAraNa ke mULadharma vItarAgabhAva che. e pramANe avivekI jIva anyathA dharma aMgIkAra kare che tethI temane to sammacAritrano AbhAsa paNa hoto nathI. vaLI koI jIva aNuvrata-mahAvratAdirUpa yathArtha AcaraNa kare che tathA AcaraNAnusAra ja pariNAma che, koI mAyA-lobhAdikano abhiprAya nathI; ene dharma jANI mokSa arthe tenuM sAdhana kare che, koI svargAdikanA bhogonI icchA rAkhato nathI, paraMtu prathama tattvajJAna na thayeluM hovAthI pote to jANe che ke "huM mokSanuM sAdhana karuM chuM" paNa mokSanuM sAdhana je che tene jANato paNa nathI. kevaLa svargAdikanuM ja sAdhana kare che. sAkarane amRta jANI bhakSaNa kare che paNa tethI amRtano guNa to na thAya; potAnI pratIti anusAra phaLa thatuM nathI paNa jevuM sAdhana kare che tevuM ja phaLa lAge che. zAstramAM ema kahyuM che ke-cAritramAM je "sabhya pada che, te ajJAnapUrvakanA AcaraNanI nivRtti arthe che, mATe pahelAM tattvajJAna thAya te pachI cAritra hoya te ja samyaphacAritra nAma pAme che. jema koI kheDUta bIja to vAve nahi ane anya sAdhana Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.Atma Dharma.com for updates 252 ] mokSamArga prakAzaka kare to tene anna prApti kayAMthI thAya ? ghAsaphUsa ja thAya; tema ajJAnI tattvajJAnano to abhyAsa kare nahi ane anya sAdhana kare to mokSaprApti kayAMthI thAya ? devapadAdika ja thAya. temAM keTalAka jIva to evA che ke jeo tattvAdikanAM nAma paNa barAbara jANatA nathI ane mAtra vratAdikamAM ja pravarte che, tathA keTalAka jIva evA che ke jeo pUrvokta prakAre samyagdarzana-jJAnanuM ayathArtha sAdhana karI vratAdikamAM pravarte che; joke teo vratAdika yathArtha Acare che topaNa yathArtha zraddhAna-jJAna vinA temanuM sarva AcaraNa mithyAcAritra ja che. zrI samayasAra-kaLazamAM paNa kahyuM che ke klizyaMtAM svayameva duSkaratarairmokSonmukhaiH karmabhiH klizyatAM ca pare mahAvratatapobhAreNa bhagnAzciraM / sAkSAnmokSa idaM nirAmayapadaM saMvedyamAnaM svayaM jJAnaM jJAnaguNaM vinA kathamapi prAptuM kSamaMte na hi / / 142 / / artha-koI mokSathI parAbhukha evA ati dustara paMcAgnitapanAdi kAryavaDe pote ja leza kare che to karo, tathA anya keTalAka jIva mahAvrata ane tapanA bhArathI ghaNA kALa sudhI kSINa thaIne kaleza kare che to karo, paraMtu A sAkSAt mokSasvarUpa sarva rogarahitapada ApoApa anubhavamAM Ave evo jJAnasvabhAva te to jJAnaguNa vinA anya koIpaNa prakArathI pAmavAne samartha nathI. vaLI paMcAstikAyamAM jyAM aMtamAM vyavahArAbhAsavALAonuM kathana karyuM che, tyAM 1. ye tu kevalavyavahArAvalambinaste khalu bhinnasAdhanabhAvA'valokanenA'navarataM nitarAM khidyamAnA muhurmahurdharmAdi zraddhAnarupAdhyavasAyAnusyUtacetasaH, prabhUtazrutasaMskArAdhiropitavicitravikalpajAlakalmASitacaitanyavRttayaH samastayativRttasamudAyarUpatapaHpravRttirupakarmakANDoDDamarAcalitAH, kadAcitkiJcidrocamAnAH, kadAcitkiMcidvikalpayantaH kadAcitkiJcidAcarantaH darzanAcaraNAya kadAcitprazAmyantaH kadAcitsaMvijamAnaH ( vairAgyamAnAH) kadAcidanukampyamAnAH kadAcidAstikyamudvahantaH zaGkAkAGkSAvicikitsAmUDhadRSTitAnAMvyutthApananirodhAya nitpabaddhaparikarAH upabRMhaNasthitikaraNavAtsalyaprabhAvanAM bhAvayamAnA, vAraMvAramabhivardhitotsAhA, jJAnAcaraNAya svAdhyAyakAlamavalokayanto, bahudhA vinayaM prapaMcayanta, pravihitadurddharopadhAnAH suSThubahumAnamAtanvanto, ninhavApattiM nitarAM nivArayanto'rthavyaJjanatadubhayazuddhau nitAntasAvadhAnA, cAritrAcaraNAya hiMsAnRtasteyAbrahmaparigrahasamastaviratirUpeSu paMcamahAvrateSu tanniSThavRttayaH samyagyoganigrahalakSaNAsu guptiSu nitAntaM gRhItodyogA, IryAbhASaiSaNAdAnanikSepotsargarupAsu - " Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 253 tera prakAranuM cAritra hovA chatAM paNa teno mokSamArgamAM niSedha karyo che. samitidhvatyantAnivezitaprayatnAstapaAcaraNAyAnazanAvamaudaryavRttiparisaMkhyAnarasaparityAgaviviktazaiyAzana kAyaklezeSvabhIkSNAmutsahamAnA, prAyazcitavinayavaiyAvRtyavyutsargasvAdhyAyadhyAnaparikarAMkuzitasvAntA vIryAcaraNAya karmakANDe sarvazaktyA vyAgriyamANAH, karmacetanApradhAnatvadUranivAritA'zubhakarmapravRttayo'pi samupAttazubhakarmapravRttayaH sakalakriyAkANDADambarottIrNadarzanajJAnacAritraikyapariNatirUpAM jJAnacetanAMmanAgapyasaMbhAvayantaH prabhUtapuNyabhAramantharitacittavRttiyaH suralokAdiklezaprAptiparamparayAsuciraM saMsAra-sAgarebhramaMtIti artha:- je jIvo kevala-mAtra vyavahAranayanuM avalaMbana kare che, te jIvone paradravyarUpa bhinna sAdhya-sAdhana bhAvanI daSTi che. paNa svadravyarUpa nizcayanayAtmaka abheda sAdhya-sAdhana bhAva nathI, tethI teo ekalA vyavahArathI ja bhedakhinna che. teo vAraMvAra paradravyasvarUpa dharmAdika padArthomAM zraddhAnAdika aneka prakAranI buddhi kare che, ghaNA dravyazratanA paThanapAThanAdi saMskArothI nAnA prakAranA vikalpajAlothI kalaMkti aMtaraMga vRttine dhAraNa kare che, aneka prakAra yatinuM dravyaliMga ke je bAhyavrata-tapazcaryAdika karmakAMDo dvArA hoya che tenuM ja avalaMbana karI svarUpathI bhraSTa thayA che, darzanamohanA udayathI vyavahAradharmarAganA aMzathI teo koI veLA puNyakriyAmAM rUci kare che, koI kALamAM dayAvaMta thAya che, koI kALamAM aneka vikalpo upajAve che, koI kALamAM kAMIka AcaraNa kare che, koI kALamAM darzananA AcaraNa arthe samatAbhAva dhare che, koI kALamAM vairAgyadazAne dhAraNa kare che, koI kALamAM anukaMpA dhAraNa kare che, koI kALamAM dharma pratye AstikayabhAva dhAraNa kare che, zubhopayoga pravRttithI zaMkA, kAMkSA, vicikitsA ane mUDhadaSTi Adi bhAvonA utthApana arthe sAvadhAna thaI pravarte che, kevala vyavahAranayarUpa, upavRMhaNa, sthitikaraNa, vAtsalya ane prabhAvanAdi aMgonI bhAvanA ciMtave che, vAraMvAra utsAhane vadhAre che, jJAnabhAvanA arthe paThana-pAThanano kALa paNa vicAre che, ghaNA prakAranA vinayamAM pravarte che, zAstranI bhakti arthe ghaNo AraMbha paNa kare che, rUDA prakAre zAstranuM bahumAna kare che, guru AdimAM upakAra pravRttine bhUlatA nathI, artha akSara tathA artha akSaranI eka kALamAM ektAnI zuddhatAmAM sAvadhAna kahe che, cAritra dhAraNa karavA arthe hiMsA, asatya, corI, strIsevana ane parigrahu e pAMca adharmonA sarvathA tyAgarUpa paMcamahAvratamAM sthiravRtti dhAraNa kare che, mana-vacana-kAyAno nirodha che jemAM evI traNa guptio vaDe niraMtara yoganuM avalaMbana kare che. IryA-bhASA-eSaNA-AdAnanikSepaNa ane utsarga e pAMca samitimAM sarvathA prayatnavaMta che, tapa AcaraNa arthe anazana-avamaudaryavRttiparisaMkhyAna-rasaparityAga-viviktazayyAsana ane kAyakaleza e cha prakAranA bAhyatapomAM niraMtara utsAhu kare che, prAyazcitta-vinaya-vaiyAvRta-butsarga-svAdhyAya ane dhyAna e cha prakAranA aMtaraMga tapo arthe cittane vaza kare che. vIryAcAra arthe karmakAMDamAM potAnI sarva-zaktipUrvaka pravarte che, karmacetanAnI pradhAnatApUrvaka sarvathA nivAraNa karI che azubha karmanI pravRtti jeNe te ja zubhakarmanI pravRttino aMgIkAra kare che tathA saMpUrNa kriyAkAMDanA ADaMbarathI garbhita evA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 254] mokSamArga prakAzaka tathA zrI pravacanasAramAM paNa AtmajJAnazUnya saMyamabhAva akAryakArI kahyo che. vaLI e ja graMthomAM vA anya paramAtmaprakAzAdi zAstromAM e prayojana arthe ThAma ThAma nirUpaNa che. mATe pahelAM tattvajJAna thayA pachI ja AcaraNa kAryakArI che. ahIM koI ema jANe ke e bAhyathI to aNuvrata mahAvratAdi sAdhe che? paNa jyAM aMtaraMgapariNAma nathI vA svargAdinI vAMcchAthI sAdhe che evI sAdhanA karatAM to pApabaMdha thAya; dravyaliMgI muni aMtima raiveyaka sudhI jAya che tathA paMcaparAvartanomAM ekatrIsa sAgara sudhInI devAyunI prApti anaMtavAra thavI lakhI che, have evAM uccapada to tyAre ja pAme ke jyAre aMtaraMga pariNAmapUrvaka mahAvrata pALe, mahAmaMdakaSAyI hoya, A loka-paralokanA bhogAdinI icchArahita hoya, tathA kevaLa dharmabuddhithI mokSAbhilASI banI sAdhana sAdhe. eTalA mATe dravyaliMgIne sthUla anyathApaNuM to che nahi, paNa sUkSma anyathApaNuM che te samyagdaSTine bhAse che. have tene dharmasAdhana kevAM che tathA temAM anyathApaNuM kevI rIte che. te ahIM kahIe chIe: prathama to saMsAramAM narakAdikanAM duHkha jANI tathA svargAdimAM paNa janma-maraNAdinAM du:kha jANI saMsArathI udAsa thaI te mokSane icche che. have e duHkhone to badhAya duHkha jANe che, paNa iMdra-ahamiMdrAdika viSayAnurAgathI iMdriyajanita sukha bhogave che tene paNa du:kha jANI nirAkuLa sukhaavasthAne oLakhIne je mokSane cAhe che te ja samyagdaSTi jANavo. vaLI viSayasukhAdinAM phaLa narakAdika che, zarIra azucimaya ane vinAzIka che, poSaNa karavA yogya nathI, tathA kuTuMbAdika svArthanAM sagAM che, ityAdi paradravyono doSa vicArI teno to tyAga kare che; tathA vratAdinuM phaLa svarga-mokSa che, tapazcaraNAdi pavitra jIvo che teo jJAnadarzanacAritragarbhita jJAnacetanAne koIpaNa kALamAM pAmatA nathI. teo mAtra ghaNA puNyAcaraNanA bhArathI garbhita cittavRttine ja dhArI rahyA che. evA je kevala mAtra vyavahArAvalaMbI mithyASTi jevA svargalokAdika kalezaprAptinI paraMparAne anubhava karatA thakA potAnI zuddha paramakaLAnA abhAvathI dIrdhakALa sudhI mAtra saMsAraparibhramaNa karatA raheze yathAH caraNakaraNappahANA susamayaparamatthamukkavAvArA caraNakaraNassa sAraM NicchayasuddhaM Na jaannNti| (zrI paMcAstikAya gAthA 17ra nI vyAkhyAmAMthI) saMgrAhaka-anuvAdaka. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 255 avinAzI phaLanA ApanAra che, e vaDe zarIra zoSavA yogya che tathA deva-guru-zAstrAdi hitakArI che. ityAdi paradravyono guNa vicArI tene ja aMgIkAra kare che. ityAdi prakArathI koI paradravyone bUrAM jANI aniSTarUpa zraddhAna kare che tathA koI paradravyone bhalA jANI ISTarUpa zraddhAna kare che; have paradravyomAM iSTa-aniSTarUpa zraddhAna karavuM e mithyA che. vaLI e ja zraddhAnathI tene udAsInatA paNa dveSabuddhirUpa hoya che kAraNa ke-koIne bUrAM jANavA tenuM ja nAma haiSa che. prazna:- to samyagdaSTi paNa paradravyone bUrAM jANIne tyAga kare che? uttaraH- samyagdaSTi paradravyone bUrA jANato nathI paNa potAnA rAgabhAvane bUro jANe che, pote rAgabhAvane choDe che tethI tenA kAraNono paNa tyAga thAya che. vastu vicAratAM koI padravya to bhalAM-bUrAM che ja nahi. prazna:- nimittamAtra to che? uttara:- paradravya koI baLAtkArathI to bagADatuM nathI, paNa potAnA bhAva bagaDe tyAre te paNa bAhya nimitta che; vaLI e nimitta vinA paNa bhAva to bagaDe che mATe te niyamarUpa nimitta paNa nathI. e pramANe paradravyono doSa jovo e to mithyAbhAva che. rAgAdika ja bUrA che paNa evI tene samajaNa nathI, te to paradravyonA doSa joI temAM dveSarUpa udAsInatA kare che. sAcI udAsInatA to tenuM nAma che ke-koI paNa paradravyonA guNa vA doSa bhAse nahi ane tethI te koIne paNa bUrAM-bhalA jANe nahi, potAne potArUpa jANe tathA parane pararUpa jANe, para sAthe mAruM kAMI paNa prayojana nathI evuM mAnI sAkSIbhUta rahe have evI udAsInatA jJAnIne ja hoya vaLI te udAsIna thaI zAstramAM je aNuvrata-mahAvratarUpa vyavahAracAritra kahela che tene aMgIkAra kare che, ekadeza vA sarvadaza hiMsAdi pApone choDe che ane tenI jagAe ahiMsAdi puNyarUpa kAryomAM pravarte che. vaLI jema pahelAM paryAyAzrita pApakAryomAM potAnuM rtApaNuM mAnato hato, te ja pramANe have paryAyAzrita puNyakAryomAM potAnuM rtApaNuM mAnavA lAgyo; e pramANe tene paryAyAzrita kAryomAM ahaMbuddhi mAnavAnI samAnatA thaI. jema ke-huM jIvane mAruM chuM, huM parigrahadhArI chuM, ityAdirUpa mAnyatA hatI, te ja pramANe huM jIvonI rakSA karuM chuM. huM nagnaparigraharahita chuM evI mAnyatA thaI; have jene paryAyAzrita kAryomAM ahaMbuddhi che te ja mithyAdaSTi che. zrI samayasAra kaLazamAM paNa e ja kahyuM che. yathA ye tu kartAramAtmAnaM pazyanti tmsaavRtaaH| sAmAnyajanavatteSAM na mokSo'pi mumukssutaam|| 199 / / Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 256 ] mokSamArga prakAzaka artha:- je jIva mithyAaMdhakArathI vyAsa banI potAne paryAyAzrita kriyAno rtA mAne che te jIva mokSAbhilASI hovA chatAM jema anyamatI sAmAnya manuSyono mokSa thato nathI tema tene mokSa thato nathI; kAraNa ke rtApaNAnA zraddhAnanI (baMnemAM ) samAnatA che. vaLI e rIte pote rtA banI zrAvakadharma vA munidharmanI kriyAmAM niraMtara mana-vacanakAyanI pravRtti rAkhe che, jema te kriyAomAM bhaMga na thAya tema pravarte che, paNa evA bhAva to sarAga che, ane cAritra to vItarAgabhAvarUpa che, mATe evA sAdhanane mokSamArga mAnavo e mithyAbuddhi che. prazna:- tyAre sarAga ane vItarAga bhedathI be prakAre cAritra kahyuM che, te kevI rIte ? uttara:- jema cAvala be prakAre che-eka to photarAM rahita ane bIjA photarAM sahita. have tyAM ema jANavuM ke-photarAM che te cAvalanuM svarUpa nathI paNa cAvalamAM doSa che. have koI DAhyo mANasa photarAM sahita cAvalano saMgraha karato hato, tene joI koI bhoLo manuSya photarAMne ja cAvala mAnI saMgraha kare to te nirarthaka khekhinna ja thAya; tema cAritra be prakArathI che-eka to sarAga che tathA eka vItarAga che, tyAM ema jANavuM ke-rAga che te cAritranuM svarUpa nathI paNa cAritramAM doSa che. have keTalAka jJAnI prazasta rAgasahita cAritra dhAre che tene dekhI koI ajJAnI prazasta rAgane ja cAritra mAnI saMgraha kare to te nirarthaka kheda khinna ja thAya. zaMkA:- pApakriyA karatAM tIvrarAgAdika thatA hatA, have A kriyAo karatAM maMdarAga thayo, tethI jeTalA aMza rAgabhAva ghaTayo teTalo aMza to cAritra kaho, tathA jeTalA aMza rAga rahyo che teTalA aMza rAga kaho! e pramANe tene sarAgacAritra saMbhave che. samAdhAnaH- jo tattvajJAnapUrvaka e pramANe hoya to to jema kaho cho tema ja che, paraMtu tattvajJAna vinA utkRSTa AcaraNa hovA chatAM paNa asaMyama nAma ja pAme che, kAraNa ke-rAgabhAva karavAno abhiprAya maTato nathI e ja ahIM darzAvIe chIe dravyaliMgI muni rAjyAdika choDI nigraMtha thAya che, aThThAvIsa mULaguNone pALe che, ugra ugra anazanAdi ghaNuM tapa kare che, kSudhAdika bAvIsa pariSahone sahana kare che, zarIranA khaMDakhaMDa thatAM paNa vyagra thato nathI, vratabhaMganAM aneka kAraNo maLe topaNa daDha rahe che, koIthI krodha karato nathI, evA sAdhananuM mAna karato nathI, evA sAdhanamAM tene koI kapaTa paNa nathI, tathA e sAdhanavaDe A loka-paralokanA viSayasukhane te icchato paNa nathI, evI tenI dazA thaI che. jo evI dazA na hoya to te traiveyaka sudhI kevI rIte pahoMce ? chatAM tene zAstramAM mithyAdaSTiasaMyamI ja kahyo che, tenuM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 257 kAraNa e che ke tene tattvone zraddhAna-jJAna sAruM thayuM nathI, paNa pUrve varNana karyuM che tevuM tene tattvonuM zraddhAna-jJAna thayuM che, ane e ja abhiprAyathI sarva sAdhana kare che. have e sAdhanonA abhiprAyanI paraMparAne vicArIe to tene kaSAyono abhiprAya Ave che kevI rIte te sAMbhaLo te pApanAM kAraNa rAgAdikane to ya jANI choDe che paraMtu puNyanAM kAraNe prazasta-rAgane upAdeya mAne che tathA tene vadhavAno upAya paNa kare che. have prazastarAga paNa kaSAya che, kaSAyano upAdeya mAnyo tyAre tene kaSAya karavAnuM ja zraddhAna rahyuM; aprazasta paradravyothI dveSa karI prazasta paradravyomAM rAga karavAno abhiprAya thayo paNa koI paNa paradravyomAM sAmyabhAvarUpa abhiprAya na thayo. prazna:- to samyagdaSTi paNa prazastarAgano upAya rAkhe che? uttaraH- jema koIne ghaNo daMDa thato hato te have thoDo daMDa ApavAno upAya rAkhe che tathA thoDo daMDa ApIne harSa paNa mAne che, paraMtu zraddhAnamAM to daMDa Apavo aniSTa ja mAne che; tema samyagdaSTine paNa pAparUpa ghaNo kaSAya thato hato, te have puNyarUpa thoDo kaSAya karavAno upAya rAkhe che tathA thoDo kaSAya thatAM harSa paNa mAne che, paraMtu zraddhAnamAM to kaSAyane heya ja mAne che. vaLI jema koI kamANInuM kAraNa jANI vyApArAdikano upAya rAkhe che, upAya banI AvatAM harSa mAne che, tema dravyaliMgI mokSanuM kAraNa jANI prazastarAgano upAya rAkhe che, upAya banI AvatAM harSa mAne che.-e pramANe prazasta rAganA upAyamAM vA tenA harSamAM samAnatA hovA chatAM paNa samyagdaSTine to daMDasamAna tathA mithyASTine vyApArasamAna zraddhAna hoya che. mATe e baMnenA abhiprAyamAM bheda thayo. vaLI tene parISahuM tapazcaraNAdinA nimittathI du:kha thAya teno ilAja to karato nathI paraMtu duHkha vede che; have duHkha vedavuM e kapAya ja che; jyAM vItarAgatA hoya che tyAM to jema anya jJayane jANe che te ja pramANe du:khanA kAraNa zeyane paNa jANe che, -evI dazA tene thatI nathI; bIjuM tene sahana kare che te paNa kaSAyanA abhiprAyarUpa vicArathI sahana kare che. e vicAra A pramANe hoya che ke-"meM paravazapaNe narakAdi gatimAM ghaNA duHkha sahyAM che, A parISahAdikanuM duHkha to thoDuM che, tene jo avazapaNe sahana karavAmAM Ave to svarga-mokSasukhanI prApti thAya che, je tene na sahana karIe ane viSayasukha sevIe to narakAdinI prApti thaI tyAM ghaNuM duHkha thaze"-ityAdi vicArothI parISahomAM tene aniSTabuddhi rahe che, mAtra narakAdikanA bhayathI tathA sukhanA lobhathI tene sahana kare che, paNa e badho kaSAyabhAva ja che. vaLI tene evo vicAra hoya che ke "je karma bAMdhyAM che te bhogavyA vinA chUTatAM nathI mATe sahana karavAM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 258] mokSamArga prakAzaka joIe,' evA vicArathI te karmaphaLacetanArUpa pravarte che. vaLI paryAyadaSTithI je pariSahAdi-rUpa avasthA thAya che te potAne thaI mAne che paNa dravyadRSTithI potAnI ane zarIrAdikanI avasthAne bhinna oLakhato nathI. e ja pramANe te nAnA prakAranA vyavahAra vicArothI parISahAdika sahana kare che. vaLI teNe rAjyAdi viSayasAmagrIno tyAga karyo che tathA iSTa bhojanAdikano tyAga karyA kare che, te to jema koI dAharUravALo vAyu thavAnA bhayathI zItaLa vastunA sevanano tyAga kare che, paraMtu jyAM sudhI tene zItaLa vastunuM sevana ruce che tyAM sudhI tene dAhano abhAva kahetA nathI; tema rAgasahita jIva narakAdinA bhayathI viSayasevanano tyAga kare che, paraMtu jyAMsudhI tene viSayasevana ruce che tyAMsudhI tene rAgano abhAva kahetA nathI. jema amRtanA AsvAdI devane anya bhojana svayaM rucatAM nathI, tema ja tene nijarasanA AsvAdathI viSayasevananI aruci thaI nathI. e pramANe phaLAdikanI apekSAe parISaha-sahunAdikane te sukhanAM kAraNa jANe che tathA viSayasevanAdikane duHkhanAM kAraNa jANe che. vaLI vartamAnamAM parISahasahunAdithI du:kha thavuM mAne che tathA viSayasevanAdikathI sukha mAne che; have jenAthI sukha-du:kha thavuM mAnavAmAM Ave temAM ISTa-aniSTabuddhithI rAga-dveSarUpa abhiprAyano abhAva thato nathI, ane jyAM rAga-dveSa che tyAM cAritra hoya nahi, tethI A dravyaliMgI viSayasevana choDI tapazcaraNAdika kare che topaNa te asaMyamI ja che. siddhAMtamAM asaMyata ane dezasaMyata-samyagdaSTi karatAM paNa tene hIna kahyo che kemake tene to cothuM-pAMcamuM guNasthAna che tyAre Ane paheluM ja guNasthAna che. zaMkA- asaMyata-dezasaMyata samyagdaSTine kaSAyonI pravRtti vizeSa che ane dravyaliMgI munine thoDI che tethI asaMyata vA dezasaMyata samyagdaSTi to solamAM svarga sudhI ja jAya che, tyAre dravyaliMgI muni aMtimaraiveyaka sudhI jAya che, mATe bhAvaliMgImunithI to A dravyaliMgIne hIna kaho, paNa asaMyata-dezasaMyatasamyagdaSTithI tene hIna kema kahevAya? samAdhAnaH- asaMyata-dezasaMtasamyagdaSTine kaSAyonI pravRtti to che paraMtu zraddhAnamAM tene koIpaNa kaSAya karavAno abhiprAya nathI. ane dravyaliMgIne zubha kaSAya karavAno abhiprAya hoya che, zraddhAnamAM tene bhalo jANe che, mATe zraddhAna apekSAe asaMtasamyagdaSTithI paNa tene adhika kaSAya che. vaLI dravyaliMgIne yogonI pravRtti zubharUpa ghaNI hoya che, ane aghAtikarmomAM puNyapApabaMdhano bheda zubha-azubhayogonA anusAre che mATe te aMtimaraiveyaka sudhI pahoMce che paNa e kAMI kAryakArI nathI, kAraNa ke-aghAtikarma kAMI AtmaguNanAM ghAtaka nathI. tenA udayathI UMcA-nIcAM pada pAme to tethI zuM thayuM? e to bAhyasaMyogamAtra Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 259 saMsAradazAnA svAMga che, ane pote to AtmA che mATe AtmaguNanAM ghAtaka je ghAtikarma che tenuM hInapaNuM kAryakArI che. have ghAtikarmono baMdha bAhyapravRtti anusAra nathI paNa aMtaraMga kapAyazakti anusAra che, tethI ja dravyaliMgInI apekSAe asaMyata vA dezasaMyata samyagdaSTine ghAtikarmono baMdha thoDo che. dravyaliMgIne to sarva ghAtiyA karmono baMdha ghaNI sthiti-anubhAgasahita hoya che tyAre asaMyatadezasaMtasamyagdaSTine mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI Adi karmono baMdha to che ja nahi tathA bAkInI prakRtiono baMdha hoya che paNa te alpasthiti-anubhAgasahita hoya che. dravyaliMgIne guNazreNInirjarA kadI paNa thatI nathI tyAre samyagdaSTine koI veLA thAya che tathA deza-sakalasaMyama thatAM niraMtara thAya che, mATe te mokSamArgI thayo che, eTalA mATe dravyaliMgImunine zAstramAM asaMyata-dezasaMtasamyagdaSTithI hIna kahyo che. zrI samayasAra zAstramAM dravyaliMgI muninuM hInapaNuM gAthA, TIkA ane kaLazamAM pragaTa karyuM che. zrI paMcAstikAyanI TIkAmAM paNa jyAM kevaLa vyavahArAvalaMbInuM kathana karyuM che, tyAM vyavahArapaMcAcAra hovA chatAM paNa tenuM hInapaNuM ja pragaTa karyuM che. zrI pravacanasAramAM dravyaliMgIne saMsAratattva* kahyuM che, tathA paramAtmaprakAzAdi anya zAstromAM paNa e vyAkhyAnane spaSTa karyuM che. dravyaliMgIne je japa, tapa, zIla, saMyamAdi kriyAo hoya che tene paNa e zAstromAM jyAM tyAM akAryakArI batAvI che tyAM joI levuM ahIM graMtha vadhI javAnA bhayathI lakhatA nathI. e pramANe kevaLa vyavahArAbhAsanA avalaMbI mithyASTionuM nirUpaNa karyuM. * ye svayamavivekato'nyathaiva pratipadyArthAnityameva tattvamiti nizcayamAcarayantaH satataM samupacIyamAnamahAmohamalamalImasamAnasatayA nityamajJAnino bhavanti te khalu samayasthitAapyanAsAditaparamArthazrAmaNyatayA zramaNAbhAsAH santo'nantakarmaphalopabhogaprAgbhArabhayaMkaramanantakAlamanantabhavAntaparAvarteranavasthitavRttayaH sNsaartttvmevaavbudhytaam| artha:- te ajJAnI muni miththAbuddhithI padArthanuM yathArtha zraddhAna karato nathI paNa anyanI anya prakArarUpa kalpanA kare che, te mahAmohamala vaDe niraMtara cittanI malinatAthI avivekI che. joke te dravyaliMga dhAraNa karI rahyo che, muni jevo dekhAya che, topaNa paramArtha munipaNAne prApta thayo nathI. tevo muni anaMtakALa sudhI anaMtaparAvartana vaDe bhayAnaka karmaphaLane bhogavato bhaTakayA kare che tethI evA zramaNAbhAsa munine saMsAratattva jANavuM. bIjo anya koI saMsAra nathI. je jIva mithyAbuddhisahita che te jIva pote ja saMsAra che. (zrI pravacanasAra a0 3. gA) 71 nI vyAkhyA-anuvAdaka.) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra60] mokSamArga prakAzaka ubhayAbhAsI mithyAdaSTi have nizcaya-vyavahAra baMne nayonA AbhAsane avalaMbe che e evA mithyASTionuM nirUpaNa karIe chIe je jIva ema mAne che ke-jinamatamAM nizcaya ane vyavahAra be naya kahyA che mATe amAre e baMne nayone aMgIkAra karavA joIe, e pramANe vicArI jema kevaLa nizcayAbhAsanA avalaMbIonuM kathana karyuM hatuM e pramANe to te nizcayano aMgIkAra kare che tathA jema kevaLa vyavahArAbhAsanA avalaMbIonuM kathana karyuM hatuM tema vyavahArano aMgIkAra kare che. joke e pramANe aMgIkAra karavAmAM baMne nayomAM paraspara virodha che, topaNa kare zuM! kAraNa baMne nayonuM sAcuM svarUpa tene bhAsyuM nathI ane jainamatamAM be naya kahyA che temAMthI koIne choDayo paNa jato nathI tethI bhramasahita baMne nayonuM sAdhana sAdhe che; e jIvo paNa mithyASTi jANavA. have temanI pravRttinI vizeSatA darzAvIe chIe aMtaraMgamAM pote to nirdhAra karI yathAvat nizcaya-vyavahAra mokSamArgane oLakhyo nathI, paNa jinaAjJA mAnI nizcaya-vyavahArarUpa be prakArano mokSamArga mAne che; have mokSamArga to be nathI paNa mokSamArganuM nirUpaNa be prakArathI che. jyAM sAcA mokSamArgane mokSamArga nirUpaNa karyo che te nizcayamokSamArga che tathA jyAM je mokSamArga to nathI paraMtu mokSamArganuM nimitta che vA sahacArI che tene upacArathI mokSamArga kahIe te vyavahAramokSamArga che, kAraNa ke nizcayavyavahAranuM sarvatra evuM ja lakSaNa che. sAcuM nirUpaNa te nizcaya tathA upacAra nirUpaNa te vyavahAra. mATe nirUpaNanI apekSAe be prakAre mokSamArga jANavo, paNa eka nizcayamokSamArga che tathA eka vyavahAramokSamArga che ema be mokSamArga mAnavA mithyA che. vaLI te nizcaya-vyavahAra baMnene upAdeya mAne che te paNa bhrama che, kAraNa ke nizcayavyavahAranuM svarUpa to paraspara virodha sahita che. zrI samayasAra (gAthA 11)mAM paNa ema kahyuM che ke vavahAro'bhUyattho, bhUyattho desido du suddhaNao artha:- vyavahAra abhUtArtha che, satyasvarUpane nirUpato nathI paNa koI apekSAe upacArathI anyathA nirUpe che; tathA zuddhanaya je nizcaya che te bhUtArtha che. kAraNa ke te jevuM vastunuM svarUpa che tevuM nirUpe che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra e pramANe e baMnenuM svarUpa to viruddhatAsahita che. vaLI tuM ema mAne che ke-siddhasamAna zuddha AtmAno anubhava te nizcaya tathA vratazIla-saMyamAdikarUpa pravRtti te vyavahAra, paNa tAruM ema mAnavuM ThIka nathI; kAraNa ke-koI dravyabhAvanuM nAma nizcaya tathA koInuM nAma vyavahAra ema nathI; paNa eka ja dravyanA bhAvane te ja svarUpe nirUpaNa karavo te nizcayanaya che tathA te dravyanA bhAvane upacArathI anya dravyanA bhAvasvarUpa nirUpaNa karavo te vyavahAranaya che, jema mATInA ghaDAne mATIno ghaDo nirUpaNa karIe te nizcayanaya tathA dhRta saMyoganA upacArathI tene ja dhRtano ghaDo kahIe te vyavahAranaya che, e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. mATe tuM koIne nizcaya mAne tathA koIne vyavahAra mAne e bhrama che. vaLI tArA mAnavAmAM paNa nizcaya-vyavahArane paraspara virodha Avyo, jo tuM potAne siddha samAna zuddha mAne che to vratAdika zAmATe che? tathA vratAdikanA sAdhana vaDe siddha thavA icche che to vartamAnamAM zuddha AtmAno anubhava mithyA thayo. e pramANe baMne nayone paraspara virodha che, mATe baMne nayonuM upAdeyapaNuM to banatuM nathI. [ 261 prazna:- zrI samayasArAdimAM zuddha AtmAnA anubhavane nizcaya kahyo che tathA vrata-tapasaMyamAdikane vyavahAra kahyo che ane ame paNa ema ja mAnIe chIe? uttara:- zuddha AtmAno anubhava te sAco mokSamArga che tethI tene nizcaya kahyo che. have ahIM svabhAvathI abhinna ane parabhAvathI bhinna evo zuddha zabdano artha jANavo, paNa saMsArIne siddha mAnavo evo bhramarUpa zuddha zabdano artha na jANavo. vaLI vrata-tapAdi mokSamArga nathI paNa nimittAdinI apekSAe upacArathI tene mokSamArga kahIe chIe tethI tene vyavahAra kahyo; e pramANe bhUtArtha-abhUtArtha mokSamArgapaNA vaDe tene nizcaya-vyavahAra kahyA che, ema ja mAnavuM. paNa e baMne ja sAcA mokSamArga che ane e baMnene upAdeya mAnavA e to mithyAbuddhi ja che. prazna:- zraddhAna to nizcayanuM rAkhIe chIe tathA pravRtti vyavahArarUpa rAkhIe chIe, e pramANe e baMne nayone ame aMgIkAra karIe chIe? utta2:- ema paNa banatuM nathI, kAraNa ke nizcayanuM nizcayarUpa tathA vyavahAranuM vyavahArarUpa zraddhAna karavuM yogya che. paNa eka ja nayanuM zraddhAna thatAM to ekAMtamithyAtva 1. samayasAra gA. 56 nI TIkA uparathI. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra6ra ] mokSamArga prakAzaka thAya che; vaLI pravRttimAM nayanuM prayojana na nathI. kAraNa ke pravRtti to dravyanI pariNati che, tyAM 'je dravyanI pariNati hoya tene tenI ja prarUpaNa karIe te nizcayanaya tathA tene ja anya dravyanI prarUpIe te vyavahAranaya-e pramANe abhiprAyAnusAra prarUpaNathI te pravRttimAM baMne naya bane che paNa kAMI pravRtti ja to nayarUpa che nahi. tethI e pramANe paNa baMne nayonuM grahaNa mAnavuM mithyA che. prazna:- to zuM karIe? uttara:- nizcayanaya vaDe je nirUpaNa karyuM hoya tene to satyArtha mAnI tenuM zraddhAna aMgIkAra karavuM tathA vyavahAranaya vaDe je nirUpaNa karyuM hoya tene asatyArtha mAnI tenuM zraddhAna choDavuM. zrI samayasAra-kaLazamAM paNa e ja kahyuM che ke sarvatrAdhyavasAnamevamakhilaM tyAjyaM yaduktaM jinaistanmanye vyavahAra eva nikhilo'pynyaashrystyaajitH| samyaganizcayamekameva tadamI niSkaMpamAkramya kiM zuddhajJAnaghane mahimni na nije badhnati saMto dhRtim|| 173 / / artha:- jethI badhAya hiMsAdi vA ahiMsAdimAM adhyavasAya che te badhA ja choDavAevuM zrI jinadeve kahyuM che, tethI huM ema mAnuM chuM ke-je parAzrita vyavahAra che te saghaLo ja choDAvyo che to puruSa eka parama nizcayane ja bhalA prakAre niSphampapaNe aMgIkAra karI zuddha jJAnaghanarUpa nija mahinAmAM sthiti kema karatA nathI? bhAvArtha- ahIM vyavahArano to tyAga karAvyo che; mATe nizcayane aMgIkAra karI nijamahimArUpa pravartavuM yukta che. vaLI pAhuDamAM paNa kahyuM che ke jo sutto vavahAre so joI jaggae sakajjammi; no nAri vavadAre so sutto gappA vaSnA rUpA (mokSapAhuDa) artha - je vyavahAramAM sUtA che te yogI potAnA kAryamAM jAge che tathA je vyavahAramAM jAge che te potAnA kAryamAM sUtA che. mATe vyavahAranayanuM zraddhAna choDI nizcayanayanuM zraddhAna karavuM yogya che. vyavahAranaya svadravya-padravyane vA tenA bhAvone vA kAraNa-kAryAdine koInA koImAM meLavI nirUpaNa kare che mATe evA ja zraddhAnathI mithyAtva che tethI teno tyAga 1. samayasAra gA. pa6 nI TIkA. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ ra63 karavo, vaLI nizcayanaya tene ja yathAvat nirUpaNa kare che tathA koIne koImAM meLavato nathI tethI evA ja zraddhAnathI samyakatva thAya che mATe tenuM zraddhAna karavuM. prazna:- jo ema che to jinamArgamAM baMne nayonuM grahaNa karavuM kahyuM che tenuM zuM kAraNa? uttara:- jinamArgamAM koI ThekANe to nizcayanayanI mukhyatAsahita vyAkhyAna che tene to "satyArtha ema ja che" ema jANavuM, tathA koI ThekANe vyavahAranayanI mukhyatAsahita vyAkhyAna che tene "ema nathI paNa nimittAdinI apekSAe A upacAra karyo che" ema jANavuM. ane e pramANe jANavAnuM nAma ja baMne nayonuM grahaNa che. paNa baMne nayonA vyAkhyAnane samAna satyArtha jANI "A pramANe paNa che tathA A pramANe paNa che" evA bhramarUpa pravartavAthI to baMne nayo grahaNa karavA kahyA nathI. prazna:- jo vyavahAranaya asatyArtha che to jinamArgamAM teno upadeza zA mATe Apyo? eka nizcayanayanuM ja nirUpaNa karavuM hatuM? uttara:- evo ja tarka zrI samayasAramAM karyo che tyAM A uttara Apyo che ke jaha Navi sakkamaNajjo aNajjabhAsaM viNA u gaaheuN| taha vavahAreNa viNA paramatthuvaesaNamasakkaM / / 8 / / artha:- jema anArya-plecchane svecchabhASA vinA artha grahaNa karAvavA koI samartha nathI, tema vyavahAra vinA paramArthano upadeza azakaya che tethI vyavahArano upadeza che. vaLI e ja sUtranI vyAkhyAmAM ema kahyuM che ke-vaM svecchamaSArasthAnIyatvenA paramArthapratipAdakatvAdupanyasanIyo'tha ca brAhmaNo na mlecchitavya iti vacanAdvayavahAranayo naanustvyH| e pramANe nizcayane aMgIkAra karavA mATe vyavahAra vaDe upadeza ApIe chIe paNa vyavahAranaya che te aMgIkAra karavA yogya nathI. prazna:- vyavahAra vinA nizcayano upadeza kema na hoI zake? tathA vyavahAranaya kema aMgIkAra na karavo? te kaho. uttara:- nizcayanayathI to AtmA paradravyathI bhinna ane svabhAvothI abhinna svayaMsiddha vastu che; tene je na oLakhato hoya tene ema ja kahyAM karIe to te samaje nahi tyAre tene samajAvavA vyavahAranayathI zarIrAdika padravyonI sApekSatA vaDa nara, nArakI, pRthvIkAyAdirUpa jIvanA bheda karyA, eTale manuSya jIva che, nArakI jIva che ityAdi prakArasahita tene jIvanI oLakhANa thaI. athavA abhedavastumAM bheda upajAvI jJAna-darzanAdi guNaparyAyarUpa jIvanA bheda karyA, Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra64] mokSamArga prakAzaka tyAre A jANavAvALo jIva che, dekhavAvALo jIva che, ityAdi prakArasahita tene jIvanI oLakhANa thaI. vaLI nizcayathI vItarAgabhAva mokSamArga che, tene je na oLakhe tene ema ja kahyA karIe to te samaje nahi, tyAre tene samajAvavA vyavahAranayathI, tattvazraddhAna-jJAnapUrvaka padravyanAM nimitta maTavAnI sApekSatA vaDa vrata, zIla, saMyamadirUpa vItarAgabhAvanA vizeSa batAvavAmAM AvyA tyAre tene vItarAgabhAvanI oLakhANa thaI. e ja pramANe anya ThekANe paNa vyavahAra vinA nizcayano upadeza thato nathI ema samajavuM. bIjuM, ahIM vyavahArathI nara-nArakI Adi paryAyane ja jIva kahyo paNa tyAM paryAyane ja jIva na mAnI levo, paryAya to jIva-pudgalanA saMyogarUpa che; tyAM nizcayathI jIvadravya bhinna che, tene ja jIva mAnavo. jIvanA saMyogathI zarIrAdikane paNa upacArathI jIva kahyo che paNa e kahevAmAtra ja che, paramArthathI zarIrAdika kAMI jIva thatA nathI, evuM ja zraddhAna karavuM. vaLI abheda AtmAmAM jJAna-darzanAdi bheda karyA tyAM tene bhedarUpa ja na mAnI levA, kemake bheda to samajAvavA mATe karyA che, nizcayathI AtmA abheda ja che; tene ja jIvavastu mAnavI. saMjJA-saMkhyAdithI bheda kahyA che te to kahevAmAtra ja che. paramArthathI te judAjudA nathI evuM ja zraddhAna karavuM. tathA paradravyanuM nimitta maTavAnI apekSAe vrata-zIla-saMyamAdikane mokSamArga kahyo tyAM tene ja mokSamArga na mAnI levo, kAraNa ke jo paradravyanAM grahaNa-tyAga AtmAne hoya to AtmA paradravyano rtA-hartA thaI jAya. paNa koI dravya koI dravyane AdhIna che ja nahi, tethI AtmA potAnA bhAva je rAgAdika che tene choDI vItarAga thAya che tethI nizcayathI vItarAgabhAva ja mokSamArga che. vItarAgabhAvone tathA vratAdikone kadAcit kArya-kAraNapaNuM che tethI vratAdikane mokSamArga kahyo, te kahevAmAtra ja che; paramArthathI bAhyakriyA mokSamArga nathI-evuM ja zraddhAna karavuM. e ja pramANe anya ThekANe paNa vyavahAranayano aMgIkAra na karavo ema jANI levuM. prazna:- vyavahAranaya parane upadeza karavAmAM ja kAryakArI che ke potAnuM paNa prayojana sAthe che? uttara:- pote paNa jyAM sudhI nizcayanayathI prarUpita vastune na oLakhe tyAM sudhI vyavahAramArga vaDe vastuno nizcaya kare mATe nIcalI dazAmAM vyavahAranaya potAne paNa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ ra65 kAryakArI che. paraMtu vyavahArane upacAramAtra mAnI te dvArA vastuno barAbara nirNaya kare tyAre to kAryakArI thAya, paNa jo nizcayanI mAphaka vyavahArane paNa satyabhUta mAnI "vastu Ama ja che,' evuM zraddhAna kare to te UlaTo akAryakArI thaI jAya. e ja vAta zrI puruSArtha-siddhayupAyamAM kahI che. yathA abaddhasya bodhanArthaM munizvarA dezayantyabhatArthama; vyavahArameva kevalamavaiti yastasya dezanA naasti|| 5 / / mANavaka eva siMho yathA bhavatyanavagItasiMhasya; vyavahAra eva hi tathA nizcayatAM yaatynishcysy|| 7 / / artha:- munirAja, ajJAnIne samajAvavA arthe asatyArtha je vyavahAranaya teno upadeza de che, je kevaLa vyavahArane ja jANe che tene to upadeza Apavo ja yogya nathI; vaLI jema koI sAcA siMhane na jANato hoya tene to bilADuM ja siMha che; tema je nizcayane na jANato hoya tene to vyavahAra ja nizcayapaNAne prApta thAya che. ahIM koI nirvicAra puruSa ema prazna kare ke prazna:- tame vyavahArane asatyArtha ane heya kaho cho to ame vrata, zIla, saMyamAdi vyavahArakArya zA mATe karIe? sarva choDI daIzuM. uttara:- kAMI vrata, zIla, saMyamAdikanuM nAma vyavahAra nathI paNa tene mokSamArga mAnavo tene vyavahAra che, e choDI de. vaLI evA zraddhAnathI tene to bAhya sahakArI jANI upacArathI mokSamArga kahyo che e to paradravyAzrita che, ane sAco mokSamArga vItarAgabhAva che te svadravyAzrita che, e pramANe vyavahArane asatyArtha-heya samajavo; paNa vratAdikane choDavAthI to kAMI vyavahAranuM heyapaNuM thatuM nathI. vaLI ame pUchIe chIe ke-vratAdikane choDI tuM zuM karIza? jo hiMsAdirUpa pravartIza to tyAM to mokSamArgano upacAra paNa saMbhavato nathI. tyAM pravartavAthI zuM bhaluM thaze? narakAdika pAmIza, mATe ema karavuM e to nirvicArapaNuM che. jo vratAdirUpa pariNatine maTADIne kevaLa vItarAga udAsInabhAvarUpa thavuM bane to bhaluM ja che, paNa nIcalI dazAmAM ema thaI zake nahi, mATe vratAdisAdhana choDI svacchaMdI thavuM yogya nathI. e pramANe zraddhAnamAM nizcayane tathA pravRttimAM vyavahArane upAdeya mAnavo te paNa mithyAbhAva ja che. have te jIva baMne nayono aMgIkAra karavA arthe koI veLA potAne zuddha siddhasamAna, rAgAdirahita ane kevaLajJAnAdisahita AtmA anubhave che, tathA dhyAnamudrA dhAraNa karI evA vicAromAM lAge che, pote evo nathI chatAM bhramathI nizcayathI "huM Avo ja chuM" Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra66] mokSamArga prakAzaka ema mAnI saMtuSTa thAya che, tathA koI veLA vacanadvArA nirUpaNa paNa evuM ja kare che, paNa pratyakSa pote jevo nathI tevo potAne mAnavo tyAM nizcaya nAma kevI rIte pAme? kAraNa kevastune yathAvat prarUpaNa kare tenuM nAma nizcaya che tethI jema kevaLa nizcayAbhAsavALA jIvanuM ayathArthapaNuM pahelAM kahyuM hatuM, tema ja Ane paNa jANavuM. athavA te ema mAne che ke "A nayathI AtmA Avo che tathA A nayathI Avo che,' paNa AtmA to jevo che tevo ja che, paraMtu tyAM naya vaDe nirUpaNa karavAno je abhiprAya che tene A oLakhAto nathI. jema AtmA nizcayanayathI to siddhasamAna, kevaLajJAnAdisahita, dravyakarma-nokarma-bhAvakarmarahita che, tathA vyavahAranayathI saMsArI, matijJAnAdisahita, dravyakarmanokarma-bhAvakarmasahita che, ema te mAne che. have eka AtmAne evA be svarUpa to hoya nahi, kAraNa ke-je bhAvanuM sahitapaNuM te ja bhAvanuM rahitapaNuM eka ja vastumAM kevI rIte saMbhave ? mATe ema mAnavuM e bhrama che. to kevI rIte che? jema rAjA ane raMka manuSyapaNAnI apekSAe samAna che, tema siddha ane saMsArI e baMne jIvapaNAnI apekSAe samAna kahyA che, kevaLajJAnAdinI apekSAe samAnatA mAnIe, paNa tema to che nahi; kAraNa ke-saMsArIne nizcayathI matijJAnAdika ja che tathA siddhane kevaLajJAna che. ahIM eTaluM vizeSa ke-saMsArIne matijJAnAdika che te karmanA nimittathI che tethI svabhAva apekSAe saMsArImAM kevaLajJAnanI zakti kahIe to temAM doSa nathI; jema rakamanuSyamAM rAjA thavAnI zakti hoya che tema A zakti jANavI. vaLI dravyakarma-nokarma to pudgalathI nIpaje che tethI nizcayathI saMsArIne paNa tenuM bhinnapaNuM che, paraMtu siddhanI mAphaka teno kAraNa-kArya apekSA saMbaMdha paNa na mAne to te bhrama ja che, tathA bhAvakarma e AtmAno bhAva che, ane te nizcayathI AtmAno ja che, paraMtu karmanA nimittathI thAya che tethI vyavahArathI tene karmano kahIe chIe. bIjAM siddhanI mAphaka saMsArIne paNa rAgAdika na mAnavA ane karmanA ja mAnavA, e paNa bhrama ja che. e pramANe baMne nayathI eka ja vastune eka bhAva apekSAe "Ama paNa mAnavI tathA Ama paNa mAnavI" e to mithyAbuddhi che, paNa judA judA bhAvo apekSAe nayonI prarUpaNA che ema mAnI vastune yathAsaMbhava mAnavIe ja sAcuM zraddhAna che, e pramANe mithyASTi anekAntarUpa vastune mAne che paraMtu te yathArtha bhAvane oLakhI mAnI zakto nathI ema jANavuM. vaLI A jIvane vrata-zIla-saMyamAdikano aMgIkAra hoya che tene vyavahArathI "A paNa mokSamArganuM kAraNa che" evuM mAnI tene upAdeya mAne che. e to jema pahelAM kevaLa vyavahArAvalaMbI jIvane ayathArthapaNuM kahyuM hatuM tema Ane paNa ayathArthapaNuM jANavuM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra | [ 267 vaLI te Ama paNa mAne che ke "yathAyogya vratAdi kriyA to karavI yogya che paraMtu temAM mamatva na karavuM." have jeno pote rtA thAya temAM mamatva kevI rIte na kare, jo pote kta nathI to "mAre karavI yogya che" evo bhAva kevI rIte karyo? tathA jo pote che to te (kriyA) potAnuM karma thayuM eTale karmasaMbaMdha svayaM siddha thayo, have evI mAnyatA to bhrama che. to kevI rIte che? bAhya vratAdika che te to zarIrAdi paradravyAzrita che, ane paradravyano pote kta nathI. mATe temAM knatvabuddhi paNa na karavI tathA temAM mamatva paNa na karavuM e vratAdikamAM grahaNa-tyAgarUpa potAno zubhopayoga thAya che te potAnA Azraye che, ane teno pote i che, mATe temAM knatvabuddhi paNa mAnavI tathA tyAM mamatva paNa karavuM, paraMtu e zubhopayogane baMdhanuM ja kAraNa jANavuM paNa mokSanuM kAraNa na jANavuM, kAraNa ke-baMdha ane mokSane to pratipakSapaNuM che, tethI eka ja bhAva puNyabaMdhanuM paNa kAraNa thAya tathA mokSanuM paNa kAraNa thAya, ema mAnavuM e bhrama che. tethI vrata-avrata e baMne vikalparahita jyAM paradravyanA grahaNa-tyAganuM kAMI prayojana nathI evo udAsIna vItarAgazuddhopayoga te ja mokSamArga che; nIcalI dazAmAM keTalAka jIvone zubhopayoga ane zuddhopayoganuM yuktapaNuM hoya che, tethI e vratAdi zubhopayogane upacArathI mokSamArga kahyo che, paNa vastuvicArathI jotAM zubhopayoga mokSano ghAtaka ja che. kema ke je baMdhanuM kAraNa che te ja mokSanuM ghAtaka che, evuM zraddhAna karavuM. zuddhopayogane ja upAdeya mAnI teno upAya karavo tathA A rIte zubhopayogaazubhopayogane heya jANI tenA tyAgano upAya karavo, ane jyAM zuddhopayoga na thaI zake tyAM azubhopayogane choDI zubhamAM ja pravartavuM, kAraNa ke-zubhopayoganI apekSAe azubhopayogamAM azuddhatAnI adhiktA che. zuddhopayoga hoya tyAre to te paradravyano sAkSIbhUta ja rahe che, eTale tyAM to koI paradravyanuM prayojana ja nathI. vaLI zubhopayoga hoya tyAM bAhya vratAdikanI pravRtti thAya che tathA azubhopayoga hoya tyAM bAhya avratAdikanI pravRtti thAya che, kAraNa keazuddhopayogane ane paradravyanI pravRttine nimitta-naimittika saMbaMdha hoya che, tethI pahelAM azubhopayoga chUTI zubhopayoga thAya, pachI zubhopayoga chUTI zuddhopayoga thAya, evI kamaparipATI che. vaLI koI ema mAne che ke zubhopayoga che te zuddhopayoganuM kAraNa che, have tyAM jema azubhopayoga chUTI zubhopayoga thAya che tema zubhopayoga chUTI zuddhopayoga thAya che ema ja jo kAraNa-kAryapaNuM hoya to zubhopayoganuM kAraNa azubhopayoga Thare; Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra68] mokSamArga prakAzaka athavA dravyaliMgIne zubhopayoga to utkRSTa hoya che, zuddhopayoga hoto ja nathI, tethI vAstavikapaNe temane kAraNa-kAryapaNuM nathI. jema koI rogIne ghaNo roga hato ane pAchaLathI alparoga rahyo tyAM e alparoga kAMI nIroga thavAnuM kAraNa nathI; hA eTaluM kharuM ke-alparoga rahe tyAre nIroga thavAno upAya kare to thaI jAya, paNa jo alpa rogane ja bhalo jANI tene rAkhavAno yatna kare to te nIrogI kevI rIte thAya? tema koI kaSAyIne tIvrakaSAyarUpa azubhopayoga hato, pAchaLathI maMdakaSAyarUpa zubhopayoga thayo. have e zubhopayoga kAMI niSkaSAya zuddhopayoga thavAnuM kAraNa nathI; hA eTaluM kharuM ke-zubhopayoga thatAM zuddhopayogano jo yatna kare to thaI jAya, paNa jo zubhopayogane ja bhalo jANI tenuM sAdhana karyA kare to zuddhopayoga kayAMthI thAya? mATe mithyASTino zubhopayoga to zuddhopayoganuM kAraNa che ja nahi, samyagdaSTine zubhopayoga thatAM nikaTa zuddhopayoganI prApti thAya che evA mukhyapaNAthI koI ThekANe zubhopayogane zuddhopayoganuM kAraNa paNa kahIe chIe-ema samajavuM. vaLI A jIva potAne nizcaya-vyavahArarUpa mokSamArgano sAdhaka mAne che, tyAM pUrve kahyA pramANe AtmAne zuddha mAnyo te to samyagdarzana thayuM, te ja pramANe jANyo te samyajJAna thayuM, tathA te ja pramANe vicAramAM pravaryo te samyakacAritra thayuM. e pramANe to potAne nizcayaratnatraya thayuM mAne che; paNa huM pratyakSa azuddha chatAM zuddha kevI rIte mAnuM-jANuM-vicAruM chuM? ityAdi vivekarahita bhramathI saMtuSTa thAya che. vaLI ahaMtAdika vinA anya devAdikane mAnato nathI vA jainazAstrAnusAra jIvAdikanA bheda zIkhI lIdhA che tene ja mAne che, anyane mAnato nathI te to samyagdarzana thayuM, jainazAstronA abhyAsamAM ghaNo pravarte che te samyajJAna thayuM, tathA vratAdirUpa kriyAomAM pravarte che te samyakracAritra thayuM, -e pramANe potAne vyavahAraratnatraya thayuM mAne che; paNa vyavahAra to upacAranuM nAma che ane te upacAra paNa tyAre ja bane ke jyAre te satyabhUta nizcayaratnatrayanA kAraNAdika thAya, arthAt jema nizcayaratnatraya sadhAya tema tene sAdhe to temAM vyavahArapaNuM paNa saMbhave. paNa Ane to satyabhUta nizcayaratnatrayanI pichANa ja thaI nathI to A e pramANe kevI rIte sAdhI zake ? mAtra AjJAnusArI banI dekhAdekhI sAdhana kare che tethI tene nizcaya-vyavahAra mokSamArga thayo nahi. nizcaya-vyavahAra mokSamArganuM nirUpaNa AgaLa karIzuM tenuM sAdhana thatAM ja mokSamArga thaze. e pramANe A jIva nizcayAbhAsane mAne--jANe che, paraMtu vyavahArasAdhanane paNa bhalAM jANe che tethI svacchaMdI banI azubharUpa pravartato nathI paNa vratAdi zubhopayogarUpa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 269 pravarte che tethI aMtima raiveyakasudhInAM pada prApta kare che, tathA jo nizcayabhAsanI prabaLatAthI azubharUpa pravRtti thaI jAya to kugatimAM paNa gamana thAya che. pariNAmonusAra phaLa pAme che, paraMtu saMsArano ja bhoktA rahe che, arthAt sAco mokSamArga pAmyA vinA siddhapada pAmI zakto nathI. e pramANe nizcaya-vyavahArAbhAsa baMne nayAvalaMbI mithyASTionuM nirUpaNa karyuM. sakhyatvasammukha mithyAdaSTi have samyakatvasammukha je mithyAdaSTi che, tenuM nirUpaNa karIe chIe koI maMdakapAyAdinuM kAraNa pAmIne jJAnAvaraNAdi karmono kSayopazama thayo, tethI tattvavicAra karavAnI zakti pragaTa thaI, tathA moha maMda thayo tethI tatvavicAramAM udhamI thayo, ane bAhyanimitta deva-guru-zAstrAdikanuM thatAM e vaDe satya upadezano lAbha thayo. tyAM potAnA prayojanabhUta mokSamArganA deva-guru-dharmAdikanA, jIvAditattvonA, sva-paranA vA potAne ahitakArI-hitakArI bhAvonA, ityAdinA upadezathI sAvadhAna thaI evo vicAra karyo ke aho ! mane to A vAtanI khabara ja nathI. huM bhramathI bhalI prApta paryAyamAM ja tanmaya thayo, paNa A paryAyanI to thoDA ja kALanI sthiti che, ahIM mane sarva nimitto maLyAM che mATe mAre A vAtano barAbara nirNaya karavo joIe kAraNa ke, AmAM to mAruM ja prayojana bhAse che; ema vicArI je upadeza sAMbhaLyo teno nirdhAra karavAno udyama karyo. tyAM uddeza, lakSaNanirdeza ane parIkSA vaDe teno nirdhAra thAya che mATe prathama to tenA nAma zIkhe te uddeza, pachI tenA lakSaNa jANe, pachI Ama saMbhave che ke nahi? evA vicArapUrvaka parIkSA karavA lAge. have tyAM nAma zIkhI levAM tathA lakSaNa jANI levA e bane to upadezAnusAra thAya che; jevo upadeza maLyo hoya tevo yAda karI levo, tathA parIkSA karavAmAM potAno viveka joIe, eTale vivekapUrvaka ekAMtamAM potAnA upayogamAM vicAra kare ke- jema upadeza Apyo tema ja che ke anyathA che" teno anumAnAdi pramANa vaDe yathArtha nirNaya kare, vA "upadeza to Ama che, tathA Ama na mAnIe to Ama thAya," have temAM prabaLayukti kaI che tathA nirbaLayukti kaI che? je prabaLa bhAse tene satya jANe; vaLI jo e upadezathI anyathA satya bhAse vA temAM saMdeha rahe, nirdhAra na thAya to je koI vizeSa jJAnI hoya tene pUche, ane te je uttara Ape teno vicAra kare. e pramANe jyAMsudhI nirdhAra na thAya tyAMsudhI prazna-uttara kare athavA samAnabuddhinA dhAraka hoya temane potAno jevo vicAra thayo hoya tevo kahe, temanI sAthe prazna-uttara dvArA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 270] mokSamArga prakAzaka paraspara carcA kare, e praznottaramAM je nirUpaNa thayuM hoya teno ekAMtamAM vicAra kare, e pramANe jyAMsudhI potAnA aMtaraMgamAM jevo upadeza Apyo hato tevo ja nirNaya thaI teno bhAva na bhAse tyAMsudhI evo ja udyama karyA kare. vaLI anyamatIo dvArA je kalpita tattvono upadeza Apyo che te vaDe jaina upadeza anyathA bhAse, temAM saMdeha thAya, topaNa upa2 kahyA pramANe udyama kare. e pramANe udyama karatAM, 'jevo zrI jinadevano upadeza che tema ja satya che, mane paNa ema ja bhAse che' evo nirNaya thAya che; kAraNa ke jinadeva anyathAvAdI nathI. prazna:- jo jinadeva anyathAvAdI nathI to jevo temano upadeza che tema ja zraddhAna karI laIe, parIkSA zA mATe karIe ? uttara:- parIkSA karyA vinA evuM to mAnavuM thAya ke-jinadeve A pramANe kahyuM che te satya che,' paraMtu teno bhAva potAne bhAse nahi, ane bhAva bhAsyA vinA zraddhAna nirmaLa thAya nahi, kAraNa ke-jenI koInA vacanadvArA ja pratIti karI hoya tenI anyanA vacana vaDe anyathA paNa pratIti thaI jAya tethI vacana vaDe karelI pratIti zakti apekSAe apratIti samAna ja che; paNa jeno bhAva bhAsyo hoya tene aneka prakAra vaDe paNa anyathA mAne nahi, mATe bhAvabhAsanasahita je pratIti thAya te ja sAcI pratIti che. ahIM kahezo ke-'puruSanI pramANatAthI vacananI pramANatA karIe chIe,' paraMtu puruSanI pramANatA paNa svayaM to thatI nathI, pahelAM tenAM keTalAMka vacanonI parIkSA karI laIe tyAre puruSanI pramANatA thAya che. prazna:- upadeza to aneka prakAranA che, tyAM konI konI parIkSA karIe ? uttara:- upadezamAM koI upAdeya koI heya tathA koI zaiyatattvonuM nirUpaNa karavAmAM Ave che, tyAM e upAdeya-yatattvonI parIkSA to avazya karI levI kAraNa ke-temAM anyathApaNuM thatAM potAnuM bUruM thAya che, arthAt jo upAdeyane haiya mAnI le to bUruM thAya, agara mane upAdeya mAnI le topaNa bUruM thAya. prazna:- pote parIkSA na kare ane jinavacanathI ja upAdeyane upAdeya jANe tathA heyane heya jANe to temAM kevI rIte bUruM thAya ? utta2:- arthano bhAva bhAsyA vinA vacanano abhiprAya oLakhAya nahi. pote to mAnI le ke huM 'jinavacana anusAra mAnuM chuM,' paraMtu bhAva bhAsyA vinA anyathApaNuM thaI jAya. lokamAM paNa nokarane koI kArya mATe mokalIe chIe tyAM e nokara jo te kAryanA bhAvane jANe to e kArya sudhA2e, paNa jo e nokarane teno bhAva Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 271 na bhAse to koI ThekANe te cUkI ja jAya; mATe bhAva bhAsavA arthe haiya-upAdeya tattvonI parIkSA avazya karavI. prazna:- jo parIkSA anyathA thaI jAya to zuM karavuM ? utta2:- jinavacana ane potAnI parIkSA e baMnenI samAnatA thAya tyAre to jANavuM ke satya parIkSA thaI che. jyAMsudhI tema na thAya, tyAMsudhI jema koI hisAba kare che ne tenI vidhi na maLe tyAMsudhI potAnI bhUla khoLe che; tema A paNa potAnI parIkSAmAM vicAra karyA kare. tathA je zeyatattva che tenI paNa parIkSA thaI zake to kare; nahi to te anumAna kare kejeNe haiya-upAdeyatattva ja anyathA nathI kahyAM te jJeyatattva anyathA zA mATe kahe? jema koI prayojanarUpa kAryomAM paNa jUTha na bole te aprayojana jajUTha zA mATe bole? mATe zeyatattvonuM svarUpa parIkSA vaDe vA AjJA vaDe paNa jANavuM, chatAM teno yathArtha bhAva na bhAse topaNa doSa nathI. eTalA ja mATe jainazAstromAM jyAM tattvAdikanuM nirUpaNa karyuM che tyAM to hetu-yukti Adi vaDe jema tene anumAnAdi vaDe pratIti thAya tema na karyuM. tathA triloka, guNasthAna, mArgaNA ane purANAdinuM kathana AjJAnusAra karyuM eTalA mATe heya-upAdeya tattvonI parIkSA karavI yogya che. tyAM jIvAdi dravyo vA tattvone tathA sva-52ne pIchANavAM, tyAgavAyogya mithyAtvarAgAdika tathA grahaNa karavA yogya samyagdarzanAdikanuM svarUpa pIchANavuM tathA nimittanaimittikAdikane jema che tema pIchANavAM, ityAdi jene jANavAthI mokSamArgamAM pravRtti thAya che tene avazya jANavAM, tenI to parIkSA karavI, sAmAnyapaNe koI hetu-yukti vaDe tene jANavAM; pramANanayo vaDe jANavAM, vA nirdeza-svAmitvAdi vaDe vA sat-saMkhyAdi vaDe tenA vizeSo jANavA, arthAt jevI buddhi hoya ane jevuM nimitta bane te pramANe tene sAmAnya-vizeSarUpa oLakhavA. tathA e jANavAnA upakArI guNasthAna-mArgaNAdika, purANAdika vA vratAdika kriyAdikanuM paNa jANavuM yogya che. tyAM jenI parIkSA thaI zake tenI parIkSA karavI, na thaI zake tenuM AjJAnusAra jANapaNuM karavuM. e pramANe tene jANavA arthe koI vakhata pote ja vicAra kare che, koI vakhata zAstra vAMce che, koI vakhata sAMbhaLe che, koI vakhata abhyAsa kare che tathA koI vakhata praznottara kare che, ityAdirUpa pravarte che, potAnuM kArya karavAno tene ghaNo harSa che tethI aMtaraMga prItithI tenuM sAdhana kare che. e pramANe sAdhana karatAM jyAMsudhI sAcuM tattvajJAna na thAya, 1. ' A Ama ja che' evI pratItisahita jIvAditattvonuM svarUpa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 272] mokSamArga prakAzaka potAne na bhAse, 2. jevI paryAyamAM ahaMbuddhi che tevI kevaLa AtmAmAM ahaMbuddhi na thAya, 3. ane hita-ahitarUpa potAnA bhAvo che, tene na oLakhe tyAMsudhI te samyakatvasammukha mithyAdaSTi che. Avo jIva thoDA ja kALamAM samyakatvane prApta thaze, A ja bhAvamAM vA anya paryAyamAM samyakatvane pAmaze. A bhavamAM abhyAsa vaDe paralokamAM tiryaMcAdi gatimAM paNa jAya to tyAM A saMskAranA baLathI deva-guru-zAstranA nimitta vinA paNa tene samyakatva thaI jAya che. kAraNa ke-enA abhyAsanA baLathI mithyAtva karmano anubhAga (rasa) ocho thAya che. jyAM teno udaya na thAya tyAM ja samyakatva thaI jAya che. evo abhyAsa ja mULa kAraNa che. devAdikanuM to bAhyanimitta che. have mukhyapaNe to tenA nimittathI ja samyakatva thAya che ane tAratamyatAthI pUrva abhyAsanA saMskArathI vartamAnamAM tenuM nimitta na hoya topaNa samyakatva thaI zake che. siddhAMtamAM evuM sUtra che ke'tannidhimAk' (mokSazAstra a. 1, sUtra 3) arthAt-e samyagdarzana nisarga vA adhigamathI thAya che, tyAM devAdi bAhyanimitta vinA thAya tene to nisargathI thayuM kahIe chIe, devAdinA nimittathI thAya tene adhigamathI thayuM kahIe chIe. juo, tattvavicArano mahimA! tattvavicAra rahita devAdikanI pratIti kare, ghaNAM zAstrono abhyAsa kare, vratAdika pALe, tapazcaraNAdi kare chatAM tene to samyakatva thavAno adhikAra nathI ane tattvavicAravALo e vinA paNa samyakatvano adhikArI thAya che. vaLI koI jIvane tattvavicAra thavA pahelAM koI kAraNa pAmIne devAdikanI pratIti thAya, vA vrata-tapa aMgIkAra thAya ane pachI te tattvavicAra kare, paraMtu samyakatvano adhikArI tattvavicAra thatAM ja thAya che. vaLI koIne tattvavicAra thayA pachI tattvapratIti na thavAthI samyakatva to na thayuM ane vyavahAradharmanI pratIti-ruci thaI gaI tethI te devAdikanI pratIti kare che vA vrata-tapane aMgIkAra kare che. tathA koIne devAdikanI pratIti ane samyakatva ekasAthe thAya che tathA vrata-tapa samyakatvanI sAthe paNa hoya athavA pahelAM pachI paNa hoya, paraMtu devAdikanI pratItino to niyama che, e vinA samyakatva thAya nahi. vratAdika hovAno niyama nathI. ghaNA jIvo to pahelAM samyakatva thAya pachI ja vratAdika dhAraNa kare che. koIne ekasAthe paNa thaI jAya che. e pramANe A tattvavicAravALo jIva samyakatvano adhikArI che; paraMtu tene samyakatva thAya ja evo niyama nathI, kAraNa ke zAstramAM samyakatva hovA pahelAM pAMca labdhi hovI kahI che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 273 pAMca labdhionuM svarUpa kSayopazamalabdhi, vizuddhilabdhi, dezanAlabdhi, prAyogyalabdhi ane karaNalabdhi. tyAM 1. jenA hovAthI tattvavicAra thaI zake evo jJAnAvaraNAdi karmono kSayopazama thAya arthAt udayakALane prApta sarvaghAtI spardhakonA niSakonA udayano abhAva te kSaya, tathA bhAvIkALamAM udaya AvavA yogya karmonuM sattArUpa rahevuM te upazama, evI dezaghAtI spardhakonA udayasahita karmonI avasthA tenuM nAma kSayopazama che, tethI je prApti te kSayopazamalabdhi che. 2. mohano maMda udaya AvavAthI maMdakapAyarUpa bhAva thAya, ke jyAM tattvavicAra thaI zake, te vizuddhilabdhi che. 3. zrI jinendradeva dvArA upadezelA tattvanuM dhAraNa thavuM, teno vicAra thavo te dezanAlabdhi che. narakAdikamAM jyAM upadezanuM nimitta na hoya tyAM te pUrvasaMskArathI thAya che. 4. karmonI pUrvasattA ghaTI aMta:koDAkoDIsAgara pramANe rahI jAya tathA navInabaMdha paNa aMta:koDAkoDIsAgara pramANe saMkhyAtamA bhAgamAtra thAya, te paNa e labdhikALathI mAMDIne kamathI ghaTato ja jAya ane keTalIka pApaprakRtiono baMdha kamathI maTato jAya; ityAdi yogya avasthA thavI tenuM nAma prAyogyalabdhi che. e cAre labdhi bhavya ane abhavya baMnene hoya che. e cAra labdhio thayA pachI samyakatva thAya to thAya ane na thAya to na paNa thAya ema zrI *labdhisAra gAthA 3 mAM kahyuM che. mATe e tattvavicAravALAne samyakatva hovAno niyama nathI. jema koIne hitazikSA ApI. tene jANI te vicAra kare ke A zikSA ApI te kevI rIte che? pachI vicAra karatAM tene "Ama ja che" evI te zikSAnI pratIti thaI jAya, athavA anyathA vicAra thAya, vA anya vicAramAM lAgI te zikSAno nirdhAra na kare to tene pratIti na paNa thAya; tema zrI gurue tattvopadeza Apyo tene jANI vicAra kare ke-A upadeza Apyo te kevI rIte che? pachI vicAra karatAM tene Ama ja che" evI zikSAnI pratIti thaI jAya, athavA anyathA vicAra thAya, athavA anya vicAramAM lAgI te upadezano nirdhAra na kare to pratIti na paNa thAya. ( nimitta kAraNomAM) mULakAraNa mithyAtvakarma che teno udaya maTe to pratIti thaI jAya, na maTe to na thAya evo niyama che, paNa teno udhama to mAtra tattvavicAra karavAno ja che. 5. pAMcamI karaNalabdhi thatAM samyakatva avazya thAya ja evo niyama che. paNa te to jene pUrve kahelI cAra labdhio thaI hoya ane aMtarmuhUrta pachI jene samyakatva thavAnuM hoya te ja jIvane karaNalabdhi thAya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 274] mokSamArga prakAzaka e karaNalabdhivALA jIvane buddhipUrvaka to eTalo ja udhama hoya che ke te tattvavicAramAM upayogane tadrupa thaI lagAve tethI samaye samaye tenA pariNAma nirmaLa thatA jAya che. jema koIne zikSAno vicAra evo nirmaLa thavA lAgyo ke jethI tene zikSAnI pratIti turata ja thaI jaze, tema tattva upadezano vicAra evo nirmaLa thavA lAgyo ke jethI tene tenuM turata ja zraddhAna thaI jAya, vaLI e pariNAmonuM tAratamya kevaLajJAna vaDe dekhyuM tenuM karaNAnuyogamAM nirUpaNa karyuM che. e karaNalabdhinA traNa bheda che-adha:karaNa, apurvakaraNa ane anivRttikaraNa; tenuM vizeSa vyAkhyAna to zrI labdhisAra zAstramAM karyuM che tyAMthI jANavuM, ahIM saMkSepamAM kahIe chIe trikALavartI sarva karaNalabdhivALA jIvonA pariNAmonI apekSAe e traNa nAma che, temAM karaNanAma to pariNAmanuM che. adha:karaNa:- jyAM pahelA ane pAchalA samayonA pariNAma samAna hoya te adha:karaNa che. jema koI jIvanA pariNAma te karaNanA pahelA samaye alpavizuddhatA sahita thayA, pachI samaye samaye anaMtaguNI vizuddhatAthI vadhatA thayA, vaLI tene jema bIjA-trIjA Adi samayomAM pariNAma thAya tevA koI anya jIvone prathama samayamAM ja thAya tene tenAthI samaye samaye anaMta guNI vizuddhatA vaDa vadhatA hoya e pramANe adha:pravRttakaraNa jANavuM." apUrvakaraNa:- jemAM pahelA ane pAchalA samayonA pariNAma samAna na hoya, apUrva ja hoya te apUrvakaraNa che. jemake-te karaNanA pariNAma jevA prathama samayamAM hoya tevAM koI paNa jIvane dvitIyAdi samayomAM na hoya paNa vadhatA ja hoya, tathA ahIM adha:karaNavat je jIvone karaNano prathama samaya ja hoya te aneka jIvonA pariNAma paraspara samAna paNa hoya che tathA adhika-hIna vizuddhatA sahita paNa hoya che, paraMtu ahIM eTaluM vizeSa thayuM ke tenI utkRSTatAthI paNa dvitIyAdi samayagALAnA jaghanya pariNAma paNa anaMtaguNI vizuddhatA sahita ja hoya che. e ja pramANe jene karaNa mAMDaye dvitIyAdi samaya thayA hoya, tene te samayavALAonA pariNAma to paraspara samAna vA asamAna hoya che, paraMtu uparanA samayagALAnA pariNAma te samaye sarvathA samAna hoya nahi paNa apUrva ja hoya che. e apUrvakaraNa jANavuM. * labdhisAra gA35. 1. samae samae bhiNNa bhAvA tamhA apuvvakaraNo hu|| labdhasAra-36 / / jamhA uvarimabhAvA heDimabhAvehiM Natthi sristtN| tamhA bidiyaM karaNaM apuvvakaraNetti nniddiddh'|| lbdhi0|| Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 275 anivRttikaraNa - vaLI jemAM samAna samayavartI jIvonA pariNAma samAna ja hoya, nivRtti arthAt paraspara bheda tenAthI rahita hoya che. jema ke karaNanA pahelA samayamAM sarva jIvonA pariNAma paraspara samAna ja hoya che e ja pramANe dvitIyAdi samayomAM paraspara samAnatA jANavI. tathA prathamAdi samayavALAothI dvitIyAdi samayavALAone anaMtaguNI vizuddhatAsahita hoya che, e pramANe anivRttikaraNa jANavuM. e pramANe e traNa karaNa jANavAM. temAM pahelAM aMtarmuhUrta kALaparyata adha:karaNa thAya che tyAM cAra Avazyaka thAya che-1samaye samaye anaMtaguNI vizuddhatA thAya, ra-navInabaMdhanI sthiti eka eka aMtarmuhUrtathI ghaTatI jAya che te sthitibaMdhApasaraNa che. 3-samaye samaye prazasta prakRtiono anubhAga anaMtaguNo vadhe, 4-samaye samaye aprazasta prakRtiono anubhAgabaMdha anaMtamA bhAge thAya-e pramANe cAra Avazyaka thAya che. te pachI apUrvakaraNa thAya che, teno kALa adhaHkaraNanA kALanA saMkhyAmAM bhAga che. temAM A Avazyaka bIjA thAya che. (1) sattAbhUta pUrvakarmanI sthitine eka eka aMtarmuhUrtathI ghaTADe tevI sthitikAMDakaghAta thAya, (2) tenAthI alpa eka eka aMtarmuhUrtathI pUrvakarmanA anubhAgane ghaTADe tevo anubhAgakAMDakaghAta thAya, (3) guNazreNinA kALamAM kamathI asaMkhyAtaguNA pramANasahita karma nirjaravA yogya kare tevI guNazreNi nirjarA thAya, tathA guNasaMkramaNa ahIM thatuM nathI paNa anyatra apUrvakaraNa thAya che tyAM thAya che. e pramANe apUrvakaraNa thayA pachI anivRttikaraNa thAya che teno kALa apUrvakaraNanA paNa saMkhyAmAM bhAga che, temAM pUrvokta Avazyakasahita keTaloka kALa gayA pachI aMtarakaraNa kare che, je anivRttikaraNanA kALa pachI udaya AvavA yogya evAM karaNaM pariNAmo apuvvANi ca tANi karaNANi ca apuvvakaraNANi, asamANapariNAmA tti naM 3tta hoAiA thavanA 6-1-8-4TI 1. egasamae vaDhtANaM jIvANaM pariNAmehi Na vijjade NiyaTTI NivvattI jattha te anniyttttiiprinnaamaa| dhavalA 1-9-8-4 / ekkamhi kAlasamaye saMThANAdIhiM jaha nnivtttthti| Na NivatRRti tahA pariNAmehiM miho nehiM gotra nIve kadda ! 2. kimaMtarakaraNaM NAma ? vivakkhiyakammANaM heTThimovarimaTThidIo mottUNa majjhe antomuhuttamettANaM dvidINaM pariNAmaviseseNa NisegANamabhAvIkaraNa maMtarakaraNamidi bhnnnnde|| (jayadhavalA , a0 pa0 953) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 276 ] mokSamArga prakAzaka mithyAtvakarmanAM muhUrtamAtra niSeka teno abhAva kare che; ane te paramANuone anya sthitirUpa pariNamAve che. (tene aMtarakaraNa kahevAya che.) te aMtarakaraNa pachI upazama-karaNa kare che, arthAt aMta:karaNa vaDa abhAvarUpa karelA niSekonA uparanA je mithyAtvanA niSeka che tene udaya AvavAne ayogya kare che, ityAdi kriyA vaDe anivRttikaraNanA aMtasamayanA anaMtara je niSakone abhAva karyo hato teno udaya kALa AvatAM te kALe niSeko vinA udaya kono Ave ? tethI mithyAtvano udaya na hovAthI prathamopazama-samyaktvanI prApti thAya che. anAdi mithyASTine samyakatvamohanIya ane mizramohanIyanI sattA nathI tethI te eka mithyAtvakarmano ja upazama karI upazamasamyagdaSTi thAya che, tathA koI jIva samyakatva pAmI pachI bhraSTa thAya che tenI dazA paNa anAdi mithyASTi jevI thaI jAya che. prazna:- prathama parIkSA vaDe tattvazraddhAna karyuM hatuM chatAM teno abhAva kevI rIte thAya? uttara:- jema koI puruSane zikSA ApI. tenI parIkSA vaDe tene "Ama ja che' evI pratIti paNa AvI hatI, pachI koI prakAre anyathA vicAra thayo. tethI e zikSAmAM tene saMdeha thayo ke Ama che ke Ama che?" athavA "na mAlUma kema haze ?' athavA te zikSAne jAka jANI tenAthI viparItatA thaI tyAre tene apratIti thaI ane tethI te zikSAnI pratItino tene abhAva thayo, athavA pahelAM to anyathA pratIti hatI ja, vacamAM zikSAnA vicArathI yathArtha pratIti thaI hatI paNa te zikSAno vicAra karyo ghaNo kALa thaI gayo tyAre tene bhUlI, jevI pahelAM anyathA pratIti hatI tevI ja svayaM thaI gaI, tyAre te zikSAnI pratItino abhAva thaI jAya che, athavA pahelAM to yathArtha pratIti karI hatI, pachI na to koI anyathA vicAra karyo ke na ghaNo kALa gayo paraMtu koI evA ja karmodayathI honahAra anusAra svayameva te pratItino abhAva thaI anyathApaNuM thayuM. e pramANe aneka prakArathI te zikSAnI yathArtha pratItino abhAva thAya che, tema jIvane zrIjinadevano tattvAdirUpa upadeza thayo, tenI parIkSA vaDe tene A "Ama ja che ' evuM zraddhAna thayuM paNa pAchaLathI pahelAM jema kahyuM hatuM tema aneka prakArathI arthaH- antarakaraNakA kyA svarUpa hai? uttara:- vivakSitakarmoMkI adhastana aura uparima sthitiyoMko chor3akara madhyavartI antarmuhUrtamAtra sthitiyoM ke niSekoMkA pariNAma vizeSake dvArA abhAva karaneko antarakaraNa kahate haiN| Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 277 te yathArthazraddhAnano abhAva thAya che. A kathana sthaLapaNAthI batAvyuM che paraMtu tAratamyatAthI to kevaLajJAnamAM bhAse che ke-"A samayamAM zraddhAna che ke A samayamAM nathI, kAraNa ke-ahIM (nimittamAM to) mULa kAraNa mithyAtvakarma che, teno udaya thAya tyAre to anya vicArAdi kAraNo maLo vA na maLo, svayameva samyaka-zraddhAnano abhAva thAya che, tathA teno udaya na hoya tyAre anya kAraNa maLo vA na maLo, sabhyazraddhAna svayameva thaI jAya che. have e pramANe aMtaraMga samaya samaya saMbaMdhI sUkSmadazAnuM jANavuM chadmasthane hotuM nathI tethI tene potAnI mithyA-samyaphazraddhArUpa avasthAnA tAratamyano nizcaya thaI zakto nathI paNa kevaLajJAnamAM bhAse che, e apekSAe guNasthAnonI palaTanA zAstramAM kahI che. e pramANe je samyakatvathI bhraSTa thAya tene sAdimithyAdRSTi kahIe chIe, tene paNa pharI samyakatvanI prAptimAM pUrvokta pAMca labdhio thAya che, vizeSa eTale ke ahIM koI jIvane darzanamohanI traNa prakRtionI sattA hoya che te traNeno upazama karI te prathamopazamasamyakatvI thAya che, athavA koIne samyakramohanIyano udaya Ave che. ane be prakRtiono udaya thato nathI te kSayopazamasamyakatvI thAya che. tene guNazreNI Adi kriyA tathA anivRttikaraNa hotAM nathI; koIne mizramohanIyano udaya Ave che ane be prakRtiono udaya thato nathI te mizraguNasthAnane prApta thAya che, tene karaNa thatAM nathI. e pramANe sAdimithyASTine mithyAtva chUTatAM dazA thAya che. kSAyikasamyakatvane vedakasamyagdaSTi ja pAme che, tethI tenuM kathana ahIM karyuM nathI. e pramANe sAdimithyAdaSTino jaghanya (kALa) to madhyama aMtarmuhUrtamAtra tathA utkRSTa kiMciyUna ardhapudgalaparAvartana mAtra (kALa) jANavo. jAo, pariNAmonI vicitratA! ke-koI jIva to agiyAramA guNasthAne yathAkhyAtacAritra pAmI pAcho mithyASTi banI kiMciyUna ardhapudgalaparAvartanakALa sudhI saMsAramAM rakhaDe che tyAre koI jIva nityanigodamAMthI nIkaLI manuSya thaI ATha varSanI AyumAM mithyAtvathI chUTI aMtarmuhUrtamAM kevaLajJAna prApta kare che. ema jANI potAnA pariNAma bagADavAno bhaya rAkhavo tathA tene sudhAravAno upAya karavo. vaLI e sAdimithyAdaSTine thoDo kALa mithyAtvano udaya rahe to bAhya jainIpaNuM naSTa thatuM nathI, tattvonuM azraddhAna pragaTa thatuM nathI tathA vicAra karyA vinA ja yA alpa vicArathI ja tene pharI samyakatvanI prApti thaI jAya che, tathA jo ghaNo kALa mithyAtvano Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 278] mokSamArga prakAzaka udaya rahe to jevI anAdi mithyASTinI dazA hoya che tevI tenI paNa dazA thaI jAya che, gRhItamithyAtvane paNa te grahaNa kare che tathA nigodAdikamAM paNa rakhaDe che, enuM kAMI pramANa nathI. vaLI koI jIva samyakatvathI bhraSTa thaI sAsAdanI thAya che to jaghanya ekasamaya tathA utkRSTa che AvalI pramANa kALa rahe che. tenA pariNAmanI dazA vacana dvArA kahI zakAtI nathI. ahIM sUkSmakALamAtra koI jAtinA kevaLajJAnagaSma pariNAma hoya che, tyAM anaMtAnubaMdhIno udaya to hoya che paNa mithyAtvano udaya hoto nathI, tenuM svarUpa AgamapramANathI jANavuM. vaLI koI jIva samyakatvathI bhraSTa thaI mizraguNasthAnane prApta thAya che tyAM mizramonIyano udaya thAya che. teno kALa madhyamaaMtarmuhUrtamAtra che. teno kALa paNa thoDo che eTale tenA pariNAma paNa kevaLajJAnagamya che. ahIM eTaluM bhAse che ke-jema koIne zikSA ApI tene te kaMIka satya ane kaMIka asatya eka kALamAM mAne che, tema Ane tattvone zraddhAnaazraddhAna eka kALamAM hoya che, te mizradazA che. prazna:- "amAre to jinadeva vA anyadeva badhAya vaMdana karavA yogya che.' ityAdi mizrazraddhAnane mizraguNasthAna kahe che? uttara:- nA, e to pratyakSa mithyAtvadazA che; vyavahArarUpa devAdikanuM zraddhAna hovA chatAM paNa mithyAtva rahe che tyAre Ane to deva-kudevano kAMI nirNaya ja nathI, eTale Ane to pragaTa vinayamithyAtva che ema jANavo. e pramANe samyakatvasammukha mithyASTionuM kathana karyuM prasaMgopAta anya paNa kathana e pramANe jainamatavALA mithyAdaSTionA svarUpanuM nirUpaNa karyuM. ahIM nAnA prakAranA mithyASTionuM kathana karyuM che tenuM prayojana e jANavuM ke e prakArone oLakhI potAnAmAM evA doSa hoya to tene dUra karI samyakazraddhAna-yukta thavuM, paNa anyanA evA doSa joI joIne kaSAyI na thavuM. kAraNa ke-potAnuM bhaluM-bUruM to potAnA pariNAmothI che; jo anyane sacivAna dekhe to kaMIka upadeza ApI tenuM bhaluM kare. potAnA pariNAma sudhAravAno upAya karavo yogya che, sarva Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAtamo adhikAra [ 279 prakAranA mithyAtvabhAva choDI samyagdaSTi thavuM yogya che, kAraNa ke saMsAranuM mULa mithyAtva che, mithyAtva samAna anya koI pApa nathI. eka mithyAtva ane tenI sAthe anaMtAnubaMdhI (kaSAya)no abhAva thatAM ektAlIsa prakRtiono baMdha to maTI jAya che, na tathA sthiti aMta:koDAkoDIsAgaranI rahI jAya che ane anubhAga thoDo ja rahI jAya che, zIdhra ja mokSapada prApta kare che; paNa mithyAtvano saddabhAva rahetAM aneka upAya karavA chatAM paNa mokSamArga thato nathI, mATe harakoI upAya vaDe sarva prakAre mithyAtvano nAza karavo yogya che. e pramANe zrI mokSamArga prakAzaka zAstramAM jainamatavALA mithyASTionuM nirUpaNa karavAvALo sAtamo adhikAra samAsa 1. e ektAlIsa prakRtionAM nAma-mithyAtva, huDakasaMsthAna, napuMsakaveda, asaMprAptAsRpATikA sahunana, ekendriya, sthAvara, AtApa, sUkSma, aparyApta, sAdhAraNa, beindriya, raeNndriya, caurindriya, narkagati, narkagatyAnupUrvi, nakayu.-e soLa prakRtionA baMdhanuM kAraNa eka mithyAtva ja che, te mithyAtvaguNasthAnanA aMtasamayamAM e soLa prakRtionA baMdhano viccheda thAya che; tathA anaMtAnubaMdhI kaSAyanA kAraNe pacIsa karmaprakRti temAM-anaMtAnubaMdhInI cAra, syAnagRddhi-nidrAnidrApracalApracalA-e traNa nidrA, durbhaga, dusvara, anAdaya, jodhaparimaMDala-svAti-kunja ane vAmana e cAra saMsthAna, vajanArAca-nArAca-ardhanArAca ane kIlita e cAra saMhanana, aprazastavihAyogati, strIveda, nIcagotra, tiryaMcagati, tiryaMcAnupUrvi, tiryaMcAyu ane udyota e 25 prakRtionI bucchitI bIjA sAsAdana guNasthAnanA aMta samayamAM thAya che. (gommadasAra karmakAMDa gAthA 95-69) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates adhikAra AThamo che upadezanuM svarUpa have mithyAdaSTi jIvone mokSamArgano upadeza ApI temano upakAra karavo e ja uttama upakAra che, zrI tIrthakara-gaNadharAdi paNa evo ja upakAra kare che, mATe A zAstramAM paNa temanA ja upadezAnusAra upadeza ApIe chIe. tyAM prathama upadezanuM svarUpa jANavA arthe kaMIka vyAkhyAna karIe chIe, kAraNa ke jo upadezane yathAvat na pichANe to te anyathA mAnI viparIta pravarte, mATe ahIM prathama upadezanuM svarUpa kahIe chIe jainamatamAM upadeza cAra anuyoga dvArA Apyo che-prathamAnuyoga, karaNAnuyoga, caraNAnuyoga ane dravyAnuyoga; e cAra anuyoga che. tyAM tIrthaMkara-cakravartI Adi mahAna puruSonAM caritra jemAM nirUpaNa karyA hoya te prathamAnuyoga che; guNasthAna-mArgaNAdirUpa jIvanuM, karmonuM vA trilokAdinuM jemAM nirUpaNa hoya te karaNAnuyoga che; gRhastha-muninA dharmaAcaraNa karavAnuM jemAM nirUpaNa hoya te caraNAnuyoga che tathA cha dravya, sAta tattvAdika ane svaparabhedavijJAnAdikanuM jemAM nirUpaNa hoya te dravyAnuyoga anuyoganuM prayojana have tenuM prayojana kahIe chIe prathamAnuyoganuM prayojana prathamAnuyogamAM to saMsAranI vicitratA, puNya-pApanAM phaLa tathA mahApuruSonI pravRtti ityAdi nirUpaNathI jIvone dharmamAM lagAvyA che. je jIva tucchabuddhivAna hoya te paNa A anuyogathI dharmasanmukha thAya che, kAraNa ke te jIva sUkSmanirUpaNane samajato nathI, paNa laukika vArtAone jANe che tathA tyAM teno upayoga lAge che. prathamAnuyogamAM laukikapravRttirUpa ja nirUpaNa hovAthI tene te barAbara samajI zake che. vaLI lokamAM to rAjAdikanI kathAomAM pApanuM poSaNa thAya che, paNa ahIM prathamAnuyogamAM mahApuruSo je rAjAdika tenI kathAo to che paraMtu prayojana to jyAM-tyAMthI pApane choDAvI dharmamAM lagAvavAnuM pragaTa karyuM che, tethI te jIva kathAonI lAlaca vaDe tene vAMca-sAMbhaLe che to pAchaLathI pApane bUruM tathA dharmane bhalo jANI dharmamAM sacivAna thAya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra | [ 281 e pramANe tucchabuddhivAnone samajAvavA mATe A anuyoga che. prathama' arthAt avyutpannamithyASTi" temanA mATe je anuyoga che te prathamAnuyoga che, evo artha gommasAranI TIkAmAM karyo che.' vaLI je jIvone tattvajJAna thayuM hoya pachI teo A prathamAnuyoga vAMca-sAMbhaLe to temane A tenA udAharaNarUpa bhAse che; jemake-jIva anAdinidhana che, zarIrAdi saMyogI padArtha che, ema A jANato hato, have purANAdikamAM jIvonAM bhavAMtanuM nirUpaNa karyuM che te e jANavAmAM udAharaNarUpa thayuM, vaLI A zubha-azubha-zuddha-payogane jANato hato, vA tenA phaLane jANato hato, have purANomAM te upayogonI pravRtti tathA tenuM phaLa jIvone je thayuM hoya tenuM nirUpaNa karyuM che e ja A jANavAmAM udAharaNarUpa thayuM e ja pramANe anya paNa jANavuM. ahIM udAharaNano artha e che ke-jema A jANato hato tema ja koI jIvane avasthA thaI tethI te AnA jANavAmAM sAkSI thaI. vaLI jema koI subhaTa che te subhaTonI prazaMsA ane kAyaronI niMdA jemAM hoya evI koI purANapuruSonI kathA sAMbhaLavAthI subhaTatAmAM ati utsAhavAna thAya che, tema dharmAtmA che te dharmIonI prazaMsA ane pApIonI niMdA jemAM hoya evI koI purANapuruSonI kathA sAMbhaLavAthI dharmamAM ati utsAhavAna thAya che. e pramANe A prathamAnuyoganuM prayojana jANavuM. karaNAnuyoganuM prayojana karaNAnuyogamAM jIvonI vA karmonI vizeSatA tathA trilokAdikanI racanA nirUpaNa karI jIvone dharmamAM lagAvyA che. je jIva dharmamAM upayoga lagAvavA icche che te jIvonA guNasthAnamArgaNAdi bheda tathA karmonA kAraNa-avasthA-phaLa kone kone kevI kevI rIte hoya che ityAdi bheda tathA traNalokamAM naraka-svargAdinAM ThekANAM oLakhI pApathI vimukha thaI dharmamAM lAge che. vaLI jo evA vicAramAM upayoga ramI jAya to pApapravRtti chUTI svayaM tatkALa dharma Upaje che, tathA tenA abhyAsathI tattvajJAnanI paNa prAti zIdhra thAya che. vaLI AvuM sukSma ane yathArtha kathana jainamatamAM ja che, anya ThekANe nathI-evo teno mahimA jANI te jainamatano zraddhAnI thAya che. 1. prathamAnuyogaH prathamaM mithyAdRSTimavatikamavyutpannaM vA pratipAdyamAzritya prvRtto'nuyogogAra: prathamAnuyo:A artha:- prathama arthAt mithyAdaSTi-avratI vizeSajJAnarahitane upadeza ApavA arthe je pravRta thayelo adhikAra arthAt anuyoga tene prathamAnuyoga kahe che. (gommasAra jIvakAMDa gAthA 361-36ra nI TIkA ) -anuvAdaka Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 282] mokSamArga prakAzaka bIjuM, je jIva tattvajJAnI thaIne A karaNAnuyogano abhyAsa kare tene A tenA vizeSaNarUpa bhAse che. jema jIvAdika tattvone pote jANe che, have tenA ja vizeSa (bheda) karaNAnuyogamAM karyA che, temAM keTalAMka vizeSaNa to yathAvat nizcayarUpa che tathA keTalAMka upacArasahita vyavahArarUpa che, keTalAMka dravya-kSetra-kALa-bhAvAdikanuM svarUpa pramANAdirUpa che tathA keTalAMka nimitta-AzrayAdinI apekSA sahita che; ityAdi aneka prakAranAM vizeSaNa nirUpaNa karyA che, tene jema che tema mAnIne A karaNAnuyogano abhyAsa kare che. e abhyAsathI tattvajJAna nirmaLa thAya che. jema koI ema to jANato hato ke A ratna che, paraMtu e ratnonA ghaNA vizeSaNa (bhedo ) jANatAM te nirmaLa ratnano parIkSaka thAya che, tema A tattvone jANato to hato ke "A jIvAdika che," paraMtu e tattvonA ghaNA bhedo jANe to tene tattvajJAna nirmaLa thAya che, ane tattvajJAna nirmaLa thatAM pote ja vizeSa dharmAtmA thAya che. vaLI anya ThekANe upayogane lagAve to rAgAdikanI vRddhi thAya che ane chadmasthano upayoga niraMtara ekAgra rahe nahi, mATe jJAnI A karaNAnuyoganA abhyAsamAM potAnA upayogane lagAve che, je vaDe kevaLajJAna vaDe dekhelA padArthonuM jANapaNuM tene thAya che. bhedamAtra tyAM pratyakSa-apratyakSano ja che paNa bhAsavAmAM viruddhatA nathI. e pramANe A karaNAnuyoganuM prayojana jANavuM. karaNa' eTale gaNitakAryanA kAraNarUpa je sUtra, teno jemAM "anuyoga' arthAta adhikAra hoya te karaNAnuyoga che. A anuyogamAM gaNitavarNananI mukhyatA che, ema samajavuM. caraNAnuyoganuM prayojana caraNAnuyogamAM nAnAprakAranAM dharmasAdhana nirUpaNa karI jIvone dharmamAM lagAvIe chIe. je jIva hita-ahitane jANato nathI ane hiMsAdi pApakAryomAM tatpara thaI rahyo che, tene jema te pApakAryone choDI dharmakAryamAM joDAya tema ahIM upadeza Apyo che, tene jANI jinadharmAcaraNa karavAne sanmukha thatAM te jIva gRhastha-munidharmanuM vidhAna sAMbhaLI potAnAthI jevo dharma sadhAya tevA dharmasAdhanamAM lAge che. evA sAdhanathI kaSAya maMda thAya che ane tenA phaLamAM eTaluM to thAya che ke te kugatinAM du:kha na pAmatAM sugatinAM sukha prApta kare che. vaLI evA sAdhanathI jainamatanAM nimitta banyAM rahe che. tyAM tattvajJAnanI prApti thavAnI hoya to thaI jAya. bIjAM, je jIva tattvajJAnI thaI caraNAnuyogano abhyAsa kare che tene e badhAM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ 283 AcaraNa potAnA vItarAgabhAva anusAra bhAse che. edeza vA sarvadeza vItarAgatA thatAM evI zrAvakadazA-munidazA thAya che, kAraNa ke (e ekadeza-sarvadeza vItarAgatA ane A zrAvakamunidazAne ) tene nimitta-naimittikapaNuM hoya che, ema jANI zrAvaka-munidharmanA bhedone oLakhI jevo potAne vItarAgabhAva thayo hoya tevo potAne yogya dharma sAdhe che. tyAM jeTalA aMze vItarAgatA hoya che tene kAryakArI jANe che. jeTalA aMze rAga rahe che tene heya jANe che tathA saMpUrNa vItarAgatAne 52madharma mAne che. e pramANe caraNAnuyoganuM prayojana che. dravyAnuyoganuM prayojana dravyAnuyogamAM dravyonA ane tattvonA nirUpaNa vaDe jIvone dharmamAM lagAvIe chIe. je jIva, jIva-ajIvAdi dravyone vA tattvone oLakhato nathI tathA sva-52ne bhinna jANato nathI tene hetu-daSTAMta-yuktidvA2A ane pramANa-nayAdi vaDe tenuM svarUpa e pramANe batAvyuM che ke jethI tene tenI pratIti thaI jAya; ane tenA abhyAsathI anAdi ajJAnatA dUra thAya che. anyamatanAM kalpita tattvAdika jUThAM bhAse tyAre jainamatanI pratIti thAya, tathA jo tenA bhAvane oLakhavAno abhyAsa rAkhe to tene turata ja tattvajJAnanI prApti thaI jAya. vaLI jene tattvajJAna thayuM hoya te jIva dravyAnuyogano abhyAsa kare to tene potAnA zraddhAnAnusAra e badhAM kathana pratibhAse che. jema koIe koI vidhA zIkhI lIdhI hoya paNa jo te teno abhyAsa rAkhyA kare to te yAda rahe, na rAkhe to bhUlI jAya; tema Ane tattvajJAna to thayuM che paraMtu jo tenA pratipAdaka dravyAnuyogano abhyAsa karyA kare to te tattvajJAna TakI rahe, na kare to bhUlI jAya. athavA saMkSepatAthI tattvajJAna thayuM hatuM te ahIM nAnA yukti-hetu-daSTAMtAdi vaDe spaSTa thaI jAya to pachI temAM zithilatA thaI zake nahi ane tenA abhyAsathI rAgAdika ghaTavAthI alpakALamAM mokSa sadhAya che. e pramANe dravyAnuyoganuM prayojana jANavuM. anuyogomAM vyAkhyAnanuM vidhAna have e anuyogomAM kevA prakArathI vyAkhyAna che te ahIM kahIe chIe prathamAnuyogamAM vyAkhyAnanuM vidhAna prathamAnuyogamAM je mULakathAo che te to jevI che tevI ja nirUpavAmAM Ave che tathA temAM prasaMgopAta je vyAkhyAna hoya che te koI to jevuM ne tevuM hoya che tathA koI graMthartAnA vicArAnusAra hoya che, paraMtu tyAM prayojana anyathA hotuM nathI. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 284] mokSamArga prakAzaka udAharaNa-jema, tIrthaMkaradevonA kalyANakomAM indro AvyA e kathA to satya che, paraMtu tyAM indra stuti karI tenuM je ahIM vyAkhyAna karyuM, tyAM indra to anyaprakArathI ja stuti karI hatI ane ahIM graMthartAo anya prakArathI ja stuti karavI lakhI, paraMtu stutirUpa prayojana anyathA nathI. vaLI koIne paraspara vacanAlApa thayo hoya tyAM temane to anyaprakAre akSaro nIkaLyA hatA ane ahIM graMthaie anya prakAre kahyA, paraMtu tyAM prayojana eka ja darzAve che. nagara-vana-saMgrAmAdikanAM nAmAdika to jema che tema ja lakhyAM, paraMtu tyAM varNana hInAdhika paNa prayojanane poSaka nirUpavAmAM Ave che. ityAdi e ja pramANe samajavuM. vaLI prasaMgarUpa kathAo paNa graMthakta potAnA vicArAnusAra kahe che. jema dharma-parIkSAmAM mUrkhanI kathA lakhI tyAM e ja kathA manovege kahI hatI evo niyama nathI, paraMtu mUrNapaNAne poSaka ja evI koI vArtA kahI hatI evA abhiprAyanuM poSaNa kare che. e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. prazna:- ayathArtha kahevuM to jainazAstromAM saMbhave nahi ? uttara:- anyathA to tenuM nAma che ke jo prayojana anyanuM anya pragaTa karavAmAM Ave. jema-koIne kahyuM ke tuM phalANAne "A pramANe" kaheje, have teNe te ja akSara to na kahyA paraMtu te ja prayojana sahita kahyA to tene mithyAvAdI kahetA nathI. ahIM ema jANavuM ke jo jema che tema lakhavAno saMpradAya hoya to koIe ghaNA prakArathI vairAgyaciMtavana karyuM hatuM tenuM sarva varNana lakhatAM graMtha vadhI jAya, tathA kAMI paNa lakhavAmAM na Ave to teno bhAva bhAse nahi, mATe vairAgyanA ThekANe potAnA vicArAnusAra thoDuM ghaNuM vairAgya poSaka ja kathana kare paNa sarAgapoSaka na kare to tyAM anyathA prayojana na thayuM, tethI tene ayathArtha kahetA nathI. e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI prathamAnuyogamAM jenI mukhyatA hoya tene ja poSavAmAM Ave che. jema koIe upavAsa karyo tenuM phaLa to alpa hatuM, paraMtu tene anya dharmapariNatinI vizeSatA thavAthI uccapadanI prApti thaI tyAM tene upavAsanuM ja phaLa nirUpaNa kare che. e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI jema koIe zIlanI ja pratijJA daDha rAkhI vA namaskAramaMtranuM smaraNa karyuM vA anya dharmasAdhana karyuM ane tene kaSTa dUra thayAM-atizaya pragaTa thayA, tyAM tenuM ja evuM phaLa nathI thayuM paNa anya koI karmanA udayathI evAM kArya thayAM, topaNa tene te zIlAdikanA ja phaLarUpe nirUpaNa kare che. e ja pramANe koI pApakArya karyuM, tene tenuM ja tevuM phaLa to nathI thayuM paNa anya karmanA udayathI nIca gati prApta thaI vA kaSTAdika thayAM, chatAM tene te ja pApanA phaLarUpe nirUpaNa kare che. ityAdi e ja pramANe samajavuM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ 285 prazna:- ema jUThAM phaLa darzAvavAM to yogya nathI, evAM kathanane pramANa kema karIe? uttara:- je ajJAnI jIva ghaNuM phaLa darzAvyA vinA dharmamAM na joDAya vA pApathI na Dare, tenuM bhaluM karavA arthe e pramANe varNana karIe chIe. jUTha to tyAre thAya ke jyAre dharmanA phaLane pApanuM phaLa batAve tathA pApanA phaLane dharmanuM phaLa batAve, paNa ema to che ja nahi. jema daza puruSa maLI koI kArya kare tyAM upacArathI koI eka puruSe karyuM paNa kahIe to tyAM doSa nathI; athavA jenA pitAdike koI kArya karyuM hoya tene ekajAti apekSAe upacArathI putrAdike karyuM kahIe to tyAM doSa nathI, tema ghaNA zubha vA azubha kAryonuM eka phaLa thayuM, tene upacArathI eka zubha vA azubha kAryanuM phaLa kahIe to tyAM doSa nathI; athavA koI anya zubha vA azubhakAryanuM phaLa je thayuM hoya, tene ekajAti apekSAe upacArathI koI anya ja zubha vA azubha kAryanuM phaLa kahIe to tyAM doSa nathI. upadezamAM koI ThekANe vyavahAra varNana che tathA koI ThekANe nizcaya varNana che. have ahIM upacArarUpa vyavahAra varNana karyuM che, e pramANe tene pramANa kare che paNa tene tAratamya (sUkSma) na mAnI levuM, tAratamyanuM to karaNAnuyogamAM nirUpaNa karyuM che tyAMthI jANavuM. vaLI prathamAnuyogamAM upacArarUpa koI dharmaaMga thatAM tyAM saMpUrNa dharma thayo kahIe chIe; jema jIvone zaMkA-kAMkSAdi na karatAM tene samyakatva na thayuM kahIe chIe; paNa koI eka kAryamAM zaMkA-kAMkSA na karavAmAtrathI to samyakatva na thAya. samyakatva to tattvazraddhAna thatAM ja thAya che; paraMtu ahIM nizcayasamyakatvano to vyavahArasamyakatvamAM upacAra karyo tathA vyavahArasamyakatvanA koI eka aMgamAM saMpUrNa vyavahArasamyakatvano upacAra karyo e pramANe tene upacArathI samyakatva thayuM kahIe chIe. vaLI jainazAstranuM koI eka aMga jANatAM samyajJAna thayuM kahIe chIe, have samyajJAna to saMzayAdirahita tattvajJAna thatAM ja thAya, paraMtu ahIM pUrvavat upacArathI samyajJAna kahIe chIe. tathA koI rUDuM AcaraNa thatAM samyakracAritra thayuM kahIe chIe, tyAM jeNe jainadharma aMgIkAra karyo hoya athavA koI nAnI-moTI pratijJA grahaNa karI hoya tene zrAvaka kahIe chIe, have zrAvaka to paMcamaguNasthAnavartI thatAM ja thAya che paraMtu pUrvavat upacArathI tene zrAvaka kahyo che. uttarapurANamAM zreNikane zrAvakottama kahyo paNa te to asaMyamI hato, paraMtu jaina hato mATe kahyo. e pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI koI samyakatvarahita muniliMga dhAraNa kare vA dravyathI paNa koI aticAra lagAvato hoya chatAM tene paNa ahIM muni kahIe chIe, have muni to chaThTha Adi guNasthAnavartI thatAM ja thAya che paraMtu pUrvavat upacArathI tene muni kahyo che. samavasaraNasabhAmAM munionI saMkhyA kahI tyAM kAMI badhAya zuddha bhAvaliMgI muni nahotA paraMtu niliMga dhAravAthI tyAM badhAne muni kahyA; e ja pramANe sarva ThekANe samajavuM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra86] mokSamArga prakAzaka vaLI prathamAnuyogamAM koI dharmabuddhithI anucita kArya kare tenI paNa prazaMsA karavAmAM Ave che, jema viSNukumAre munijanono upasarga dUra karyo te to dharmAnurAgathI karyo, paraMtu munipada choDI A kArya karavuM yogya nahotuM, kAraNa ke evuM kArya to gRhasthadharmamAM saMbhave che, have gRhasthadharmathI to munidharma zreSTha che eTale zreSTha dharma choDI nIco dharma aMgIkAra karyo te to ayogya che, paraMtu vAtsalyasaMganI pradhAnatAthI ahIM viSNukumAranI prazaMsA karI; paNa e chaLa vaDe bIjAoe zreSTha dharma choDI nIco dharma aMgIkAra karavo yogya nathI. vaLI jema govALiyAe munine agni vaDe tapAvyA e kArya to teNe karuNAthI karyuM, paraMtu AvyA upasargane dUra karatAM to sahaja avasthAmAM je zItAdikano pariSaha thAya che tene dUra karavAthI tyAM rati mAnI levAnuM kAraNa thAya che, ane temane rati to karavI nathI mATe tyAM to UlaTo upasarga thAya che eTalA mATe vivekI to tyAM zItAdikano upacAra karatA nathI, paraMtu govALiyo avivekI hato ane karuNA vaDa teNe A kArya karyuM tethI tenI ahIM prazaMsA karI, paNa tethI chaLa vaDe bIjAoe dharmapaddhatimAM je viruddha hoya te kArya karavuM yogya nathI. vaLI jema vajakaraNa rAjA siMhodara rAjAne namyo nahi paNa mudrikAmAM pratimA rAkhI. have moTA moTA samyagdaSTio rAjAdikane namana kare che temAM doSa nathI, tathA mudrikAmAM pratimAM rAkhavAthI avinaya thAya-yathAvat vidhithI evI pratimA hoya nahi tethI e kAryamAM doSa che, paraMtu tene evuM jJAna nahotuM, tene to dharmAnurAgathI huM bIjAone namuM nahi" evI buddhi thaI mATe tenI prazaMsA karI, paNa e chaLathI bIjAoe evAM kArya karavA yogya nathI. vaLI koI puruSoe putrAdikanI prApti arthe vA roga-kaTAdika dUra karavA arthe cetyAlaya-pUjanAdi kArya karyA, stotrAdi karyA, vA namaskAramaMtra smaraNa karyo huve e pramANe karatAM to niHkAMkSitaguNano abhAva thAya che, nidAnabaMdha nAmanuM ArtadhyAna thAya che, tathA aMtaraMgamAM pApanuM ja prayojana che tethI pApano ja baMdha thAya che; paraMtu mohita thaIne paNa ghaNA pApabaMdhanA kAraNarUpa kuvAdinuM to pUjanAdi teNe na karyuM! eTalo ja teno guNa grahaNa karI ahIM tenI prazaMsA karIe chIe, paNa e chaLathI bIjAoe laukika kAryo arthe dharmasAdhana karavuM yogya nathI. e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. e ja pramANe prathamAnuyogamAM anya kathana paNa hoya tene yathA-saMbhava samajavAM, paraMtu bhramarUpa thavuM nahi. have karaNAnuyogamAM kevA prakArathI vyAkhyAna che te ahIM kahIe chIe karaNAnuyogamAM vyAkhyAnanuM vidhAna jema kevaLajJAna vaDe jAyuM tema karaNAnuyogamAM vyAkhyAna che. tathA kevaLajJAna vaDe to ghaNuM jANyuM paraMtu AtmAne kAryakArI jIva-karmAdikanuM vA trilokAdikanuM ja AmAM nirUpaNa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ 287 hoya che, tenuM paNa sarva svarUpa nirUpaNa thaI zakyuM nathI mATe jema vacanagocara thAya ane chadmasthanA jJAnamAM teno kaMIka bhAva bhAse, e pramANe ahIM saMkoca pUrvaka nirUpaNa karavAmAM Ave che. ahIM udAharaNa-jema, jIvonA bhAvonI apekSAe guNasthAna kahyAM che paNa te bhAva anaMtasvarUpasahita hovAthI vacanagocara nathI, tethI tyAM ghaNA bhAvonI ekajAti karI cauda guNasthAna kahyAM, jIva jANavAnA aneka prakAra che chatAM tyAM mukhya cauda mArgaNAonuM nirUpaNa karyuM; karmaparamANu anaMta prakAranI zaktisahita che chatAM temAM ghaNAnI ekajAti karI ATha vA ekaso aDatAlIsa prakRti kahI, traNa lokamAM aneka racanA che chatAM tyAM mukhya racanAonuM nirUpaNa kare che, tathA pramANanA anaMta bheda che chatAM tyAM saMkhyAtAdi traNa bheda vA tenA ekavIsa bheda nirUpaNa karyA, -e pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI karaNAnuyogamAM joke vastunA dravya, kSetra, kALa ane bhAvAdika akhaMDita che topaNa chabasthane tenuM hInAdhika jJAna thavA arthe pradeza, samaya ane avibhAga-praticchedAdikanI kalpanA karI tenuM pramANa nirUpaNa karavAmAM Ave che. eka vastumAM judA judA guNo vA paryAyono bheda karI nirUpaNa karIe chIe tathA jIva-pudagalAdika joke bhinna bhinna che topaNa saMbaMdhAdikavaDe vA aneka dravyathI nipajelA gati-jAti Adi bhedone eka jIvanA nirUpaNa kare che. ityAdi vyAkhyAna vyavahAranayanI pradhAnatA sahita samajavuM. kAraNa ke-vyavahAra vinA vizeSa jANI zakAya nahi. vaLI koI ThekANe nizcaya varNana paNa hoya che, jema ke-jIvAdika dravyonuM pramANa nirUpaNa karyuM tyAM judAM judAM eTalAM ja dravya che, te yathAsaMbhava jANI levAM. vaLI karaNAnuyogamAM je kathana che temAM koI to chadmasthane pratyakSa-anumAnAdigocara thAya che, paNa je na thAya tene AjJA-pramANa vaDe ja mAnavAM. jema jIva-pudgalanA sthULa ghaNA kALasthAyI manuSyAdi paryAya vA ghaTAdi paryAya nirUpaNa karyA tenAM to pratyakSa-anumAnAdika thaI zake che paraMtu samaye samaye thatAM sUkSma pariNamananI apekSAe jJAnAdikanA tathA snigdharukSAdikanA aMzonuM je nirUpaNa karyuM che te to AjJAthI ja pramANa thAya che. e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. karaNAnuyogamAM chadmasthonI pravRtti anusAra varNana karyuM nathI paNa kevaLajJAnagamya padArthonuM nirUpaNa che. jema keTalAka jIva to dravyAdikano vicAra kare che tathA vratAdika pALe che paraMtu tene aMtaraMga samyakatva-cAritrazakti nahi hovAthI tene mithyASTi-avratI kahIe chIe; tathA keTalAka jIva dravyAdikanA vA vratAdikanA vicAra rahita che, anya kAryomAM pravarte che vA nidrAdi vaDe nirvicAra thaI rahyA che to paNa tene samyakatvAdi zaktino sadabhAva hovAthI samyagdaSTi vA vatI kahIe chIe. vaLI koI jIvane kaSAyonI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 288] mokSamArga prakAzaka pravRtti to ghaNI che paNa jo tene aMtaraMga kapAyazakti thoDI che to tene maMdakaSAyI kahIe chIe, tathA koI jIvane kaSAyonI pravRtti to thoDI che paNa jo tene aMtaraMga kaSAyazakti ghaNI che to tene tIvrakaSAyI kahIe chIe. jema bhaMtarAdi devo kaSAyothI nagara nAzAdi kArya kare che topaNa temane thoDI kaSAyazakti hovAthI pItalezyA kahI, tathA ekeMdriyAdi jIvo kaSAyakArya karatA jaNAtA nathI topaNa temane ghaNI kaSAyazakti hovAthI kRSNAdi lezyAo kahI. vaLI sarvArthasiddhinA devo kaSAyarUpa thoDA pravarte che topaNa temane ghaNI kaSAyazakti hovAthI asaMyamI kahyA, tathA paMcamaguNasthAnavartI jIva vyApAra ane abrahmacaryAdi kaSAyakAryarUpa ghaNo pravarte che. topaNa tene maMdakaSAyazakti hovAthI deza-saMyamI kahyo. e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI koI jIvane mana-vacana-kAyAnI ceSTA thoDI thatI dekhAya che topaNa karmaAkarSaNazaktinI adhiktAnI apekSAe tene ghaNo yogya kahyo tathA koIne ghaNI ceSTA dekhAya che topaNa e karmAkarSaNa zaktinI hInatAthI alpayoga kahyo. jema kevaLajJAnI gamanAdikiyArahita thayA hoya to paNa temane ghaNo yoga kahyo, tyAre be iMdriyAdi jIvo gamanAdikriyA kare che topaNa temane alpayoga kahyo. e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI koI ThekANe jenI vyaktatA to kAMI bhAsatI nathI topaNa sUkSmazaktinA sabhAvathI tenuM tyAM astitva kahyuM; jema munine abrahmakArya to kAMI nathI topaNa navamA guNasthAna sudhI temane maithunasaMjJA kahI; ahamindrone duHkhanuM kAraNa vyakta nathI topaNa temane kadAcita azAtAno udaya kahyo che; nArakIone sukhanuM kAraNa vyakta nathI topaNa kadAcit zAtAno udaya kahyo, e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. karaNAnuyogamAM samyagdarzana-jJAna-cAritrAdine dharmanuM nirUpaNa karmaprakRtionA upazamAdikanI apekSA sahita sUkSmazakti jevI hoya tema guNasthAnAdikamAM nirUpaNa kare che, athavA samyagdarzanAdikanA viSayabhUta jIvAdikanuM nirUpaNa paNa sUkSmabhedAdi sahita kare che, ahIM koI karaNAnuyoga anusAra svayaM udhama kare to tema thaI zake nahi, karaNAnuyogamAM to yathArtha padArtha jaNAvavAnuM prayojana mukhya che, AcaraNa karAvavAnI mukhyatA nathI. mATe pote to caraNAnuyoga anusAra pravarte ane tenAthI je kArya thavAnuM hoya te svayaM ja thAya che; jema pote karmono upazamAdi karavA icche to kevI rIte thAya? pote to tattvAdikano nizcaya karavAno udhama kare, tenAthI upazamAdisamyakatva svayaM ja thAya che, e ja pramANe anya ThekANe samajavuM. eka aMtarmuhUrtamAM agiyAramAM guNasthAnathI paDIne kramathI mithyASTi thaI vaLI pAcho caDhI kevaLajJAna upajAve che, have evA samyakatvAdinA sUkSmabhAva buddhigocara thatA nathI mATe tene karaNAnuyoga anusAra jema che Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ 289 tema jANI to le paraMtu pravRtti to buddhigocara jema bhaluM thAya tema kare. vaLI karaNAnuyogamAM paNa koI ThekANe upadezanI mukhyatApUrvaka vyAkhyAna hoya che tene sarvathA tema ja na mAnavuM. jema hiMsAdikanA upAyane kumatijJAna kahyuM che, anya-matAdikanA zAstrAbhyAsane kuzrutajJAna kahyuM che, bUruM dekhAya-bhaluM na dekhAya tene virbhAgajJAna kahyuM che, have te to tene choDAvavA mATe upadezarUpe ema kahyuM che paNa tAratamyathI mithyASTinuM badhuMya jJAna kuzAna che, samyagdaSTinuM badhuMya jJAna sujJAna che. e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI koi ThekANe sthULa kathana karyuM hoya tene tAratamyarUpa na jANavuM; jema vyAsathI traNaguNI paridhi kahIe chIe, paNa sUkSmapaNAthI traNaguNIthI kaMIka adhika hoya che. ema ja anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI koI ThekANe mukhyatAnI apekSAe vyAkhyAna hoya tene sarvaprakArarUpa na jANavuM. jema mithyASTi ane sAsAdana-guNasthAnavALA jIvone pApajIva kahyA tathA asaMyatAdi guNasthAnavALA jIvone puNajIva kahyA, e to mukhyapaNAthI ema kahyuM che paNa tAratamyatAthI to baMnemAM yathAsaMbhava pApa-puNya hoya che. e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. e pramANe anya paNa nAnA prakAra hoya che te yathAsaMbhava samajavA. e pramANe karaNAnuyogamAM vyAkhyAnanuM vidhAna darzAvyuM. have caraNAnuyogamAM kevI rIte vyAkhyAna che te ahIM darzAvIe chIe caraNAnuyogamAM vyAkhyAnanuM vidhAna caraNAnuyogamAM jema jIvone potAnA buddhigocara dharmanuM AcaraNa thAya tevo upadeza Apyo che. have dharma to nizcayarUpa mokSamArga che te ja che, tenAM sAdhanAdika upacArathI dharma che. tethI vyavahAranayanI pradhAnatAthI nAnAprakArarUpa upacAradharmanA bhedAdikanuM AmAM nirUpaNa karavAmAM Ave che; kAraNa ke nizcayadharmamAM to kAMI grahaNa-tyAgano vikalpa nathI, tathA nIcalI avasthAmAM vikalpa chuTato nathI tethI A jIvane dharmavirodhI kAryone choDAvavAno tathA dharmasAdhanAdi kAryone grahaNa karAvavAno AmAM upadeza che. e upadeza be prakArathI karIe chIe. eka to vyavahArano ja upadeza ApIe chIe tathA eka nizcayasahita vyavahArano upadeza ApIe chIe. temAM je jIvone nizcayanuM jJAna nathI vA upadeza ApavA chatAM paNa thatuM jaNAtuM nathI evA mithyASTi jIvo kaMIka dharma-sanmukha thatAM temane vyavahArano ja upadeza ApIe chIe, tathA je jIvone nizcaya-vyavahAranuM jJAna che vA upadeza ApatAM tenuM jJAna thatuM jaNAya che. evA samyagdaSTi jIvone vA samyakatvasammukha mithyASTi jIvone nizcayasahita vyavahArano upadeza ApIe chIe; kAraNa ke zrIguru to sarva jIvonA upakArI che. have asaMgI jIva to upadeza grahaNa karavA yogya ja nathI tethI temano to eTalo ja upakAra karyo ke anya jIvone temanI dayA karavAno upadeza Apyo, tathA je jIva karmanI prabaLatAthI nizcayamokSamArgane Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 290] mokSamArga prakAzaka prApta thaI zaktA nathI temano eTalo ja upakAra karyo ke-temane vyavahAradharmano upadeza ApI kugatinAM duHkhonA kAraNarUpa pApakaryo choDAvI sugatinAM indriyajanita kAraNarUpa puNyakAryomAM lagAvyA. tyAM jeTaluM duHkha maTayuM teTalo to upakAra thayo. vaLI pApIne to pApavAsanA ja rahe che ane e kugatimAM jAya che tyAM dharmanAM nimitta nahi hovAthI te paraMparAe duHkha ja pAmyA kare che; tathA puNavAnane dharmavAsanA rahe che ane sugatimAM jAya che tyAM dharmanAM nimitta prApta thAya che tethI paraMparAe sukhane pAme che, athavA karma zaktihIna thaI jAya to te mokSamArgane paNa prApta thaI jAya che, mATe temane vyavahAranA upadeza vaDe hiMsAdi pApathI choDAvI puNyakAryamAM lagAve che. vaLI je jIvo mokSamArgane prApta thayA che vA prApta thavA yogya che temano evo upakAra karyo ke-temane nizcayasahita vyavahArano upadeza ApI mokSamArgamAM pravartAvyA. ema zrIguru to sarvano evo ja upakAra kare che, paraMtu je jIvone evo upakAra na thAya to tyAM zrIguru zuM kare? temaNe to jevo banyo tevo upakAra ja karyo. e pramANe be prakArathI upadeza ApIe chIe. have, vyavahAra upadezamAM to bAhyakriyAonI ja pradhAnatA che, tenA upadezathI jIva pApakriyA choDI puNyakriyAomAM pravarte che tathA tyAM kriyA anusAra pariNAma paNa tIvrakaSAya choDI kaMIka maMdakaSAyarUpa thaI jAya che, mukhyapaNe to e pramANe che chatAM koIne na thAya to na paNa thAya, zrIguru to pariNAma sudhAravA arthe bAhya-kriyAone upadeze che. vaLI nizcayasahita vyavahAranA upadezamAM pariNAmonI ja pradhAnatA che, tenA upadezathI tattvajJAnanA abhyAsa vaDe vA vairAgyabhAvanA vaDe pariNAma sudhAre tyAM pariNAmo anusAra bAhya kriyA paNa sudharI jAya che. pariNAma sudharatAM bAhya kriyA avazya sudhare ja, mATe zrIguru mukhya to pariNAma sudhAravAno upadeza kare che. e pramANe baMne prakAranA upadezamAM jyAM vyavahArano ja upadeza hoya tyAM samyagdarzananA arthe to arahaMtadeva-nigraMthaguru-dayAdharmane ja mAnavA paNa anyane na mAnavA, jIvAditattvonuM je vyavahArasvarUpa kahyuM che tenuM zraddhAna karavuM. zaMkAdika paccIsa doSa na lagAvavA tathA niHzaMktiAdi aMga vA saMvegAdi guNa pALavA ityAdi upadeza ApIe chIe. samyajJAnanA arthe jainamatanAM zAstrono abhyAsa karavo ane artha-vyaMjanAdi aMgonuM sAdhana karavuM, ityAdi upadeza ApIe chIe. tathA samyaphacAritranA mATe ekadeza vA sarvadaza hiMsAdi pApono tyAga karavo ane vratAdi aMgone pALavAM, ityAdi upadeza ApIe chIe. vaLI koI jIvane vizeSa dharmasAdhana na thatuM jANI eka AkhaDI Adino paNa upadeza ApIe chIe, jema-bhIlane kAgaDAnuM mAMsa choDAvyuM, govALane namaskAramaMtra japavAno upadeza Apyo tathA gRhasthane caiyAlaya-pUjA-prabhAvanAdi kAryono upadeza de che, ityAdi jevo jIva hoya tene tevo upadeza de vaLI jyAM nizcayasahita vyavahArano upadeza hoya tyAM samyagdarzananA arthe yathArtha Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ 291 tattvonuM zraddhAna karAvIe chIe, tenuM je nizcayasvarUpa che te to bhUtArtha che tathA vyavahAra svarUpa che te upacAra che, evA zraddhAnasahita vA sva-paranA bhedavijJAnAdi vaDa paradravyamAM rAgAdi choDavAnA prayojana sahita te tattvone zraddhAna karavAno upadeza ApIe chIe, evA zraddhAnathI arahaMtAdika vinA anya devAdika jAka bhAse tyAre tenI mAnyatA svayaM chUTI jAya che tenuM paNa nirUpaNa karIe chIe. samyajJAnanA artha saMzayAdirahita e tattvone e ja prakArathI jANavAno upadeza ApIe chIe, te jANavAnA kAraNarUpa jainazAstrono abhyAsa che tethI te prayojana arthe jainazAstrono paNa abhyAsa svayameva thAya che, tenuM nirUpaNa karIe chIe. tathA samyakracAritra arthe rAgAdika dUra karavAno upadeza ApIe chIe. tyAM ekadeza vA sarvadaza tIvrarAgAdikano abhAva thatAM tenA nimittathI je ekadeza vA sarvadeza pApakriyA thatI hatI te chUTe che. vaLI maMdarAgathI zrAvaka-munionA vratonI pravRtti thAya che tathA maMdarAgAdikano paNa abhAva thatAM zuddhopayoganI pravRtti thAya che, tenuM nirUpaNa karIe chIe; tathA yathArthazraddhAnasahita samyagdaSTione jevAM koI yathArtha AkhaDI, bhakti, pUjA-prabhAvanAdi kArya hoya che vA dhyAnAdi hoya che teno upadeza ApIe chIe. ahIM jainamatamAM jevo sAco paraMparA mArga che tevo upadeza ApavAmAM Ave che. e pramANe caraNAnuyogamAM be prakArathI upadeza che ema samajavuM. vaLI caraNAnuyogamAM tIvrakaSAyonAM kAryo choDAvI maMdakaSAyarUpa kAryo karavAno upadeza ApIe chIe. joke kaSAya karavo bUro ja che topaNa sarva kaSAya na chUTato jANI jeTalo kapAya ghaTe teTaluM to bhaluM thaze! evuM tyAM prayojana jANavuM. jema-je jIvone AraMbhAdi karavAnI, maMdirAdi banAvavAnI, viSaya sevavAnI vA krodhAdika karavAnI icchA sarvathA dUra na thatI jANe tene pUjA-prabhAvanAdika karavAno, cetyAlayAdi banAvavAno, jinadevAdikanI AgaLa zobhAdika ane nRtya-gAnAdika karavAno vA dharmAtmA puruSone sahAya Adi karavAno upadeza ApIe chIe; kAraNa ke temAM paraMparA kaSAyonuM poSaNa thatuM nathI ane pApakAryomAM to paraMparA kaSAyonuM poSaNa thAya che tethI pApakAryothI choDAvI A kAryomAM lagAvIe chIe; thoDAM ghaNAM jeTalAM chUTatAM jANe teTalAM pApakAryothI choDAvI samyakatva vA aNuvratAdi pALavAno tene upadeza ApIe chIe tathA je jIvone AraMbhAdikanI icchA sarvathA dUra thaI che temane pUrvokta pUjanAdi kAryo vA sarva pApakaryo choDAvI mahAvratAdi kriyAono upadeza ApIe chIe. tathA jemane kiMcit rAgAdika chUTatAM jANe temane dayA, dharmopadeza ane pratikramaNAdi kAryo karavAno upadeza ApIe chIe; paNa jyAM sarva rAga dUra thayo hoya tyAM koI paNa kArya karavAnuM rahyuM ja nathI tethI temane kAMI upadeza ja nathI, evo kama jANavo. vaLI caraNAnuyogamAM kaSAyI jIvone kaSAya upajAvIne paNa pApathI choDAvI dharmamAM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 292 ] mokSamArga prakAzaka lagAvIe chIe. jema-pApanAM phaLa narakAdikanAM du:kha batAvI tyAM bhayakaSAya upajAvI tene pApakArya choDAvIe chIe, tathA puNyanA phaLa svargAdinAM sukha batAvI tyAM lobhakaSAya upajAvI tene dharmakAryomAM lagAvIe chIe. bIjuM A jIva IdriyaviSaya, zarIra, putra ane dhanAdinA anurAgathI pApa kare che-dharmathI parAmukha rahe che mATe iMdriyaviSayone maraNa-kalezAdinAM kAraNa darzAvI temAM aratikaSAya karAvIe chIe; zarIrAdine azucirUpa batAvI tyAM jugupsAkaSAya karAvIe chIe; putrAdine dhanAdikanAM grAhaka batAvI tyAM dveSa karAvIe chIe tathA dhanAdikane maraNa-kalezAdinAM kAraNa batAvI tyAM aniSTabuddhi karAvIe chIe; ityAdi upAyothI viSayAdimAM tIvrarAga dUra thavAthI tene pApakriyA chUTI dharmamAM pravRtti thAya che. nAmasmaraNa, stutikaraNa, pUjA, dAna-zILAdikathI A lokamAM daridra-kaSTa dUra thAya che, putra-dhanAdinI prApti thAya che ema nirUpaNa karI tene lobha upajAvI te dharmakAryomAM lagAvIe chIe, e ja pramANe anya udAharaNa paNa jANavAM. prazna:- koI kaSAya choDAvI vaLI koI anya kaSAya karAvavAnuM zuM prayojana? uttara:- jema roga to zItAMga paNa che tathA jvara paNa che, paraMtu koIne zItAMgathI maraNa thatuM jANe to tyAM vaidha tene jvara thavAno upAya kare che ane jvara paNa thayA pachI tene jIvavAnI AzA thatAM pAchaLathI jvara maTADavAno upAya kare che. tema kaSAya to badhAya heya che, paraMtu koI jIvone kaSAyothI pApakArya thatAM jANe, tyAM zrIguru temane puNyakAryanA kAraNabhUta kaSAya thavAno upAya kare che ane pAchaLathI tene sAcI dharmabuddhi thaI jANe tyAre e kaSAya maTADavAno upAya kare che. evuM prayojana jANavuM. vaLI caraNAnuyogamAM jema jIva pApane choDI dharmamAM joDAya tevI aneka yuktithI varNana karIe chIe. tyAM laukika daSTAMta yukti, udAharaNa, nyAyapaddhatithI samajAvIe chIe tathA koI ThekANe anyamatanAM paNa udAharaNAdi ApIe chIe. jema sUktAmuktAvalimAM lakSmIne kamaLavAsinI kahI tathA samudramAM viSa ane lakSmI bane Upaje che e apekSAe tene viSanI bhaginI kahI, e ja pramANe anya ThekANe paNa kahIe chIe. tyAM koI udAharaNa jUThAM paNa che, paraMtu sAcA prayojanane poSe che tethI tyAM doSa nathI. koI kahe ke-ahIM jAThano doSa to lAge che? tenuM samAdhAna-jo jUTha paNa che, paraMtu jo te sAcA prayojanane poSe che to tene jUTha kahetA nathI tathA satya paNa che paraMtu je te jUThA prayojanane poSe che to te jUTha ja che. e pramANe alaMkArayukta nAmAdikamAM vacana-apekSAe sAca-jUTha nathI paNa prayojana apekSAe sAca-jUTha che, jema tuccha zobhAsahita nagarane iMdrapurI samAna kahIe chIe te joke jUTha che paraMtu zobhAnA prayojanane poSe che mATe japTha nathI. vaLI A nagaramAM chatrane ja daMDa che, anya ThekANe nathI." ema Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ 293 kahyuM, te joke jUTha che, kAraNa ke anya ThekANe paNa daMDa thato jovAmAM Ave che, paraMtu tyAM anyAyavAna thoDA che ane nyAyavAna ghaNA che tathA nyAyavAnane daMDa thato nathI, evA prayojanane poSe che mATe te jUTha nathI. vaLI bRhaspatinuM nAma suraguru" lakhyuM vA maMgaLanuM nAma "kuja' lakhyuM, have evAM nAma to anyamata apekSAe che, eno akSarArtha che te to jUTho che paraMtu e nAmo te padArthane pragaTa kare che mATe te jUThAM nathI. e pramANe anyamatAdikanAM udAharaNAdi ApIe chIe te jAThAM che paraMtu ahIM udAharaNAdikanuM to zraddhAna karAvavAnuM nathI, zraddhAna to prayojananuM karAvavAnuM che, ane prayojana sAcuM che tethI doSa nathI. vaLI caraNAnuyogamAM chadmasthanI buddhigocara sthaLapaNAnI apekSAe lokapravRttinI mukhyatAsahita upadeza ApIe chIe, paNa kevaLajJAnagocara sUkSmapaNAnI apekSAe ApatA nathI, kAraNa ke tenuM AcaraNa thaI zakyuM nathI ane ahIM to AcaraNa karAvavAnuM prayojana che. jema aNuvratIne trasahiMsAno tyAga kahyo, have Ane strIsevanAdi kAryomAM trasahiMsA thAya che, vaLI A jANe paNa che ke-jinavANImAM ahIM trasajIva kahyA che, paraMtu Ane trasajIva mAravAno abhiprAya nathI tathA lokamAM jenuM nAma trasaghAta che tene A karato nathI tethI e apekSAe tene trasahiMsAno tyAga che. bIjuM, munine sthAvarahiMsAno paNa tyAga kahyo, have muni, pRthvIjaLAdikamAM gamanAdika kare che tyAM trasano paNa sarvathA abhAva nathI kAraNa ke-trasa jIvonI paNa evI sUkSma avagAhanA hoya che ke je dRSTigocara thatI nathI tathA tethI sthiti pRthvI-jaLAdimAM ja che e A muni jinavANIthI jANe che vA koI veLA avadhijJAnAdi vaDe paNa jANe che, paraMtu Ane pramAdathI sthAvara-trasahiMsAno abhiprAya nathI. lokamAM bhUmi khodavI tathA aprAsuka jaLathI kriyA karavI, ityAdi pravRttinuM nAma sthAvarahiMsA che ane sthULa trasajIvone pIDavAnuM nAma trasahiMsA che, tene A karato nathI tethI munine hiMsAno sarvathA tyAga kahIe chIe. te ja pramANe asatya, corI, abrahmacarya ane parigrahano temane tyAga kahyo che, paNa kevaLajJAnamAM jANavAnI apekSAe asatyavacanayoga bAramA guNasthAna sudhI kahyo che, adattakarmaparamANu Adi paradravyonuM grahaNa teramAM guNasthAna sudhI che, vedano udaya navamAM guNasthAna sudhI che, aMtaraMgaparigraha dazamA guNasthAna sudhI che, tathA bAhyaparigraha samavasaraNAdi kevaLIbhagavAnane paNa hoya che paraMtu munine pramAdapUrvaka pAparUpa abhiprAya nathI, lokapravRttimAM je kriyAo vaDe A jUThuM bole che, corI kare che, kuzIla seve che, tathA parigraha rAkhe che"--evuM nAma pAme che te kriyAo Ane nathI, tethI tene asatyAdikano tyAga kahIe chIe. vaLI jema munine mULaguNomAM pAMca indriyonA viSayono tyAga kahyo, paNa indriyonuM jANavuM to maTatuM nathI tathA ja viSayomAM rAga-dveSa sarvathA dUra thayo hoya to tyAM yathAkhyAtacAritra thaI jAya, te ahIM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra94] mokSamArga prakAzaka thayuM nathI paraMtu sthULapaNe viSaya icchAno abhAva thayo che tathA bAhya viSayasAmagrI meLavavAnI pravRtti dUra thaI che tethI tene indriyaviSayano tyAga kahyo. e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI vratI jIva tyAga nA AcaraNa kare che te caraNAnuyoganI paddhati anusAra vA lokapravRtti anusAra tyAga kare che. jema koIe trasahiMsAno tyAga karyo che, tyAM caraNAnuyogamAM vA lokamAM jene trasahiMsA kahIe chIe teno teNe tyAga karyo che paNa kevaLajJAna vaDe je trasa jIvo dekhAya che tenI hiMsAno tyAga banato nathI. ahIM je trasahiMsAno tyAga karyo tyAM e rUpa manano vikalpa na karavo te manathI tyAga che, vacana na bolavAM te vacanathI tyAga che tathA kAyAthI na pravartavuM te kAyAthI tyAga che. ema anya paNa tyAga vA grahaNa hoya che te evI paddhati sahita ja hoya che ema jANavuM. prazna:- karaNAnuyogamAM to kevaLajJAnanI apekSAe tAratamya kathana che, to tyAM chaThThI guNasthAnavALAne bAra avirationo sarvathA abhAva kahyo te kevI rIte kahyo? uttara- avirati paNa yogakaSAyamAM garbhita hatI paraMtu tyAM paNa caraNAnuyoganI apekSAe tyAgano abhAva, tenuM ja nAma avirati kahyuM che mATe tyAM teno abhAva che. manaaviratino abhAva kahyo, paNa munine mananA vikalpo to thAya che paraMtu mananI svecchAcArI pAparUpa pravRttinA abhAvathI tyAM manaaviratino abhAva kahyo. vaLI caraNAnuyogamAM vyavahAra-lokapravRttinI apekSAe ja nAmAdika kahIe chIe. jema samyagdaSTine pAtra tathA mithyASTine apAtra kahyA, tyAM jene jinadevAdikanuM zraddhAna che te to samyagdaSTi che tathA jene tenuM zraddhAna nathI te mithyAdaSTi jANavo. kAraNa ke dAna ApavuM caraNAnuyogamAM kahyuM che tyAM caraNAnuyoganI apekSAe ja samyakatva-mithyAtva grahaNa karIe chIe, jo tyAM karaNAnuyoganI apekSAe samyakatva-mithyAtva grahaNa karavAmAM Ave to je jIva agiyAramAM guNasthAnamAM che te ja pAcho aMtarmuhUrtamAM prathama guNasthAnamAM Ave, to tyAM dAtAra pAtra-apAtrano nirNaya kevI rIte karI zake? tathA je dravyAnuyoganI apekSAe tyAM samyakatvamithyAtva grahaNa karavAmAM Ave to munisaMghamAM dravyaliMgI paNa che ane bhAvaliMgI paNa che, have prathama to teno barAbara nirNaya thavo kaThaNa che kAraNa ke-bAhyapravRtti baMnenI samAna che, tathA jo kadAcit samyagdaSTine koI bAhyacihna vaDe teno nirNaya thaI jAya ane te AnI bhakti na kare to bIjAone saMzaya thAya ke-"AnI bhakti kema na karI?" e pramANe jo tenuM mithyASTipaNuM pragaTa thAya to saMghamAM virodha utpanna thAya, mATe tyAM vyavahArasamyakatva-mithyAtvanI apekSAe kathana jANavAM. prazna:- samyagdaSTi to drayaliMgIne potAnAthI hInaguNavAna mAne che to te tenI bhakti kevI rIte kare ? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ ra95 uttara:- vyavahAradharmanuM sAdhana dravyaliMgIne ghaNuM che tathA bhakti karavI e paNa vyavahAra ja che, mATe jema koI dhanavAna na hoya paraMtu jo kuLamAM moTo hoya to tene kuLa apekSAe moTo jANI teno satkAra karavAmAM Ave che. tema pote samyakatva-guNasahita che, paraMtu jo koI vyavahAradharmamAM pradhAna hoya tene vyavahAradharmanI apekSAe guNAdhika mAnI tenI bhakti kare che, ema samajavuM. e ja pramANe je jIva ghaNA upavAsAdi kare che tene tapasvI kahIe chIe, joke koI dhyAna-adhyayanAdi vizeSa kare che te utkRSTa tapasvI che topaNa ahIM caraNAnuyogamAM bAhya tapanI ja pradhAnatA che, mATe tene ja tapasvI kahIe chIe. e pramANe anya nAmAdika samajavAM. e ja pramANe anya aneka prakAra sahita caraNAnuyogamAM vyAkhyAnanuM vidhAna jANavuM. dravyAnuyogamAM vyAkhyAnanuM vidhAna have dravyAnuyogamAM kevI rIte vyAkhyAna che te ahIM darzAvIe chIe. jIvane jIvAdi dravyonuM yathArtha zraddhAna jema thAya tema bheda, yukti, hetu ane daSTAMtAdikanuM ahIM nirUpaNa karavAmAM Ave che. kAraNa ke A anuyogamAM yathArtha zraddhAna karavAnuM prayojana che. joke jIvAdi vastu abheda che to paNa temAM bhedakalpanA vaDe vyavahArathI dravya-guNa-paryAyAdinA bheda nirUpaNa karIe chIe, vaLI pratIti aNAvavA arthe aneka yukti vaDe athavA pramANa naya vaDe upadeza ApIe chIe te paNa yukta che, tathA vastunA anumAna-pratyabhijJAnAdika karAvavA mATe hetu-daSTAMtAdika ApIe chIe, e rIte ahIM vastunI pratIti karAvavA mATe upadeza Ape che. tathA ahIM mokSamArganuM zraddhAna karAvavA arthe jIvAdi tattvonA bheda-yukti-hetudaSTAMtAdika vaDe nirUpaNa karIe chIe, jema sva-parabheda-vijJAnAdika thAya tema ahIM jIvaajIvano nirNaya karIe chIe, tathA jema vItarAgabhAva thAya tema AgnavAdikanuM svarUpa darzAvIe chIe ane tyAM mukhyapaNe jJAna-vairAgyanAM kAraNa ke AtmAnubhavanAdika tenuM mAhAbhya gAIe chIe. dravyAnuyogamAM nizcaya adhyAtma upadezanI pradhAnatA hoya che, tyAM vyavahAradharmano paNa niSedha karIe chIe. je jIva, AtmAnubhavano upAya karato nathI ane mAtra bAhyakriyAkAMDamAM magna che tene tyAMthI udAsa karI AtmAnubhavanAdimAM lagAvavA arthe vrata-zIla-saMyamAdinuM hInapaNuM pragaTa karIe chIe, tyAM ema na samajI levuM ke ene (vrata-zIla-saMyamAdine) choDI pApamAM lAgI javuM, kAraNa ke e upadezanuM prayojana kAMI azubhamAM joDavAnuM nathI paNa zuddhopayogamAM lagAvavA mATe zubhopayogano niSedha karIe chIe. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra96] mokSamArga prakAzaka prazna:- adhyAtmazAstromAM puNya-pApane samAna kahyAM che mATe zuddhopayoga thAya to bhaluM ja che, na thAya to puNyamAM lAgo vA pApamAM lAgo? uttara:- jema zUdra jAtinI apekSAe jATa ane cAMDALane samAna kahyA che, paraMtu cAMDALathI jATa kAMIka uttama che, e aspRzya che tyAre A spRzya che. tema baMdhAraNanI apekSAe puNya ane pApa samAna che, paraMtu pApathI puNya kAMIka bhaluM che, e tIvrakaSAya-rUpa che tyAre A maMdakaSAyarUpa che; mATe puNyane choDI pApamAM lAgavuM yogya nathI ema samajavuM. vaLI je jIva, jinabimba bhakti Adi kAryomAM ja nimagna che tene AtmazraddhAnAdi karAvavA mATe "dehamAM deva che derAmAM nathI.' ityAdi upadeza ApIe chIe; tyAM ema na samajI levuM ke-bhakti choDI bhojanAdithI potAne sukhI karavo. kAraNa ke e upadezanuM prayojana kAMI evuM nathI. e ja pramANe jyAM anya vyavahArano niSedha karyo hoya tyAM tene yathArtha jANI pramAdI na thavuM, ema samajavuM. je kevaLa vyavahArasAdhanamAM ja magna che tene nizcayaci karAvavA arthe tyAM vyavahArane hIna batAvyo che. vaLI e ja zAstromAM samyagdaSTinA viSayabhogAdine baMdhanA kAraNarUpa na kahyA paNa nirjarAnA kAraNarUpa kahyA. tyAM bhogonuM upAdeyapaNuM na samajI levuM. tyAM samyagdaSTinuM mAhAbhya batAvavA mATe ja pragaTa tIvrabaMdhanA kAraNa bhogAdika prasiddha hatA te bhogAdika hovA chatAM paNa zraddhAnazaktinA baLathI tene maMdabaMdha thavA lAgyo tene gayo nahi. ane te ja baLathI nirjarA vizeSa thavA lAgI tethI upacArathI bhogone paNa tyAM baMdhanA kAraNarUpa na kahyA paNa nirjarAnA kAraNarUpa kahyA. vicAra karatAM bhoga nirjarAnuM kAraNa hoya to tene choDI samyagdaSTi jIva, munipadane zAmATe grahaNa kare? ahIM to e kathananuM eTaluM ja prayojana che ke-juo samyakatvanuM mAhAbhya! ke jenA baLathI bhoga paNa potAnA guNanuM phaLa ApI zaktA nathI. e pramANe anya kathana paNa hoya to tyAM tenuM yathArthapaNuM samajI levuM. vaLI dravyAnuyogamAM paNa caraNAnuyoganI mAphaka grahaNa-tyAga karavAnuM prayojana che. tethI chadmasthanI buddhigocara pariNAmonI apekSAe ja tyAM kathana karavAmAM Ave che. eTaluM vizeSa che ke caraNAnuyogamAM to bAhyakriyAnI mukhyatAthI varNana karIe, chIe, dravyAnuyogamAM AtmapariNAmonI mukhyatAthI nirUpaNa karIe chIe, paNa karaNAnuyoganI mAphaka sUkSmavarNana karatA nathI. tenA udAharaNa upayoganA zubha, azubha ane zuddha e traNa bheda kahyA che, temAM dharmAnurAgarUpa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ 297 pariNAma e zubhopayoga che, pApAnurAgarUpa vA dveSarUpa pariNAma e azubhopayoga che tathA rAgadveSarahita pariNAma e zuddhopayoga che ema kahyuM. have, e kathana chadmasthanA buddhigocara pariNAmonI apekSAe che paNa karaNAnuyogamAM kaSAyazaktinI apekSAe guNasthAnAdimAM je saMkalezavizuddha pariNAmo nirUpaNa karyA che te vivakSA ahIM nathI. karaNAnuyogamAM to rAgAdirati zuddhopayoga yathAkhyAtacAritra thatAM ja thAya che ane te mohano nAza thatAM svayaM thAya che, tyAM nIcalI avasthAvALA e zuddhopayoganuM sAdhana kevI rIte kare ? tathA dravyAnuyogamAM zuddhopayoga karavAno ja mukhya upadeza che mATe tyAM chadmastha jIva je kALamAM buddhigocara bhakti Adi vA hiMsA Adi kAryarUpa pariNAmone choDI AtmAnubhavanAdi kAryomAM prarvate te kALamAM tene zuddhopayogI kahIe chIe. joke ahIM kevaLajJAnagocara sUkSma rAgAdika che topaNa tenI ahIM vivakSA kahI nathI, paNa potAnI buddhigocara rAgAdika choDayo e apekSAe tene zuddhopayogI kahyo che. e ja pramANe sva-52 zraddhAnAdi thatAM samyaktvAdi hyAM te buddhigocara apekSAe nirUpaNa che, sUkSmabhAvonI apekSAe guNasthAnAdimAM samyaktvAdinuM nirUpaNa karaNAnuyogamAM hoya che. e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. jo dravyAnuyoganA kzananI vidhi karaNAnuyogathI meLavavA jaIe to te koI ThekANe to maLe tathA koI ThekANe na maLe; jema-yathAkhyAtacAritra thatAM to baMne apekSAe zuddhopayoga che paraMtu nIcalI dazAmAM dravyAnuyoga apekSAe to kadAcit zuddhopayoga hoya che paNa karaNAnuyoga apekSAe niraMtara kaSAya aMzanA sadbhAvathI zuddhopayoga nathI. e ja pramANe anya kathana paNa samajavAM. vaLI dravyAnuyogamAM 5ramatamAM kahelAM tattvAdikane asatyarUpa darzAvavA mATe teno niSedha karIe chIe tyAM dveSabuddhi che ema na samajavuM, paNa tene asatyarUpa darzAvI satyazraddhAna karAvavAnuM prayojana che ema jANavuM. e pramANe tathA anya paNa aneka prakArathI dravyAnuyogamAM vyAkhyAnanuM vidhAna kahyuM che. e pramANe cAre anuyoganA vyAkhyAnanuM vidhAna kahyuM tyAM koI graMthamAM eka anuyoganI, koImAM benI, koImAM traNanI tathA koImAM cAre anuyoganI pradhAnatAsahita vyAkhyAna hoya che, tyAM jyAM jema saMbhave tema samajI levuM. anuyogomAM vyAkhyAnanI paddhati have e anuyogamAM kevI paddhatinI mukhyatA hoya che te ahIM kahIe chIe:prathamAnuyogamAM to alaMkArazAstro vA kAvya Adi zAstronI paddhati mukhya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 298] mokSamArga prakAzaka kAraNa ke alaMkArAdithI mana raMjAyamAna thAya che, sIdhI vAta kahetA evo upayoga joDAto nathI ke jevo upayoga alaMkArAdi yuktisahita kathanathI joDAya. bIjuM, parokSa vAtane kaMIka adhiktApUrvaka nirUpaNa karIe to tenuM svarUpa barAbara bhAse che. karaNAnuyogamAM gaNitAdi zAstronI paddhati mukhya che kAraNa ke tyAM dravya-kSetra-kALabhAvanA pramANAdinuM nirUpaNa karIe chIe, ane gaNitagraMthonI AjJAthI tenuM sugamapaNe jANapaNuM thAya che. caraNAnuyogamAM subhASita nItizAstronI paddhati mukhya che, kAraNa ke tyAM AcaraNa karAvavuM che tethI lokapravRtti anusAra nItimArga darzAvatAM te AcaraNa kare che. tathA dravyAnuyogamAM nyAyazAstronI paddhati mukhya che kAraNa ke tyAM nirNaya karAvavAnuM prayojana che, tathA nyAyazAstromAM nirNaya karavAno mArga darzAvyo che. e pramANe e anuyogomAM mukhya paddhati che, tathA anya paNa aneka paddhati sahita vyAkhyAna temAM hoya che. prazna:- alaMkAra, gaNita, nIti ane nyAyanuM jJAna to paMDitone thAya che, tucchabuddhi jIvo te samajI zaktA nathI, mATe sIdhuM kathana kema na karyuM? uttaraH- zAstra che te mukhyapaNe to paMDita ane catura puruSone abhyAsa karavA yogya che. jo alaMkArAdi AmnAyasahita kathana hoya to temanuM mana tyAM joDAya, tathA je tucchabuddhi che tene paMDitapuruSa samajAvI de paNa je na samajI zake to tene mukhathI ja sIdhuM kathana kahe, paraMtu graMthomAM sIdhAM kathana lakhavAthI vizeSabuddhijIva tenA abhyAsamAM vizeSa pravarte nahi mATe alaMkArAdi AmnAyasahita kathana karIe chIe. e pramANe e cAre anuyoganuM nirUpaNa karyuM. jainamatamAM ghaNAM zAstra to e cAre anuyogamAM garbhita che. vaLI vyAkaraNa, nyAya, chaMda, koSa, vaidhaka, jyotiSa ane maMtrAdi zAstra paNa jainamatamAM hoya che tenuM zuM prayojana che? te sAMbhaLo vyAkaraNa, nyAyAdi zAstronuM prayojana vyAkaraNa-nyAyAdikano abhyAsa thatAM anuyogarUpa zAstrono abhyAsa thaI zake che mATe vyAkaraNAdi zAstro kahyAM che. koI kahe-bhASArUpa sIdhuM nirUpaNa karyuM hota to vyAkaraNAdinuM zuM prayojana raheta? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates [ 299 uttara:- bhASA to apabhraMzarUpa azuddhavANI che, deza dezamAM anya anya che, tyAM mahAnapuruSa zAstromAM evI racanA kevI rIte kare? vaLI vyAkaraNa-nyAyAdi vaDe jevo yathArtha sUkSma artha nirUpaNa thAya che tevo sIdhI (sarala) bhASAmAM thaI zakto nathI mATe vyAkaraNAdi AmnAyathI varNana karyuM che, teno potAnI buddhi anusAra thoDo ghaNo abhyAsa karI anuyogarUpa prayojanabhUta zAstrono abhyAsa karavo. AThamo adhikAra vaLI vaidhakAdi camatkArathI jainamatanI prabhAvanA thAya, auSadhAdithI upakAra paNa bane tathA je jIva laukika kAryomAM anurakta che te vaidhakAdi camatkArathI jainI thAya ane pAchaLathI satyadharma pAmI potAnuM kalyANa kare, ityAdi prayojanasahita vaidhakAdi zAstro kahyAM che. ahIM eTaluM che ke-A paNa jainazAstra che ema jANI tenA abhyAsamAM ghaNuM lAgavuM nahi; jo ghaNI buddhithI tenu sahaja jANavuM thAya tathA tene jANatAM potAne rAgAdi vikAro vadhatA na jANe to tenuM paNa jANavuM bhale thAya, paraMtu anuyogazAstravat e zAstro ghaNAM kAryakArI nathI mATe tenA abhyAsano vizeSa udyama karavo yogya nathI. prazna:- jo ema che to gaNadharAdi puruSoe tenI zA mATe racanA karI ? uttara:- pUrvokta kiMcit prayojana jANI tenI racanA karI che. jema ghaNo dhanavAna koI veLA alpakAryakArI vastuno paNa saMcaya kare che paNa jo alpa dhanavAna e vastuno saMcaya kare to dhana to tyAM ja kharcAI jAya, pachI te ghaNI kAryakArI vastuno saMgraha zA vaDe kare ? tema ghaNA buddhimAna gaNadharAdika koI prakAre alpakAryakArI vaidhakAdi zAstrono paNa saMcaya kare che paNa jo alpabuddhimAna tenA abhyAsamAM joDAya to buddhi to tyAM lAgI jAya, pachI utkRSTa kAryakArI zAstrono abhyAsa te kevI rIte kare? vaLI jema maMdarAgI to purANAdimAM zrRMgArAdinuM nirUpaNa kare topaNa te vikArI thato nathI, paNa jo tIvrarAgI e pramANe zrRMgArAdi nirUpaNa kare to te pApa ja bAMdhe; tema maMdarAgI gaNadharAdi che teo vaidhakAdi zAstronuM nirUpaNa kare topaNa teo vikArI thatA nathI paNa jo tIvrarAgI tenA abhyAsamAM lAgI jAya to te rAgAdika vadhArI pApakarmane bAMdhaze ema samajavuM. e pramANe jainamatanA upadezanuM svarUpa jANavuM. anuyogomAM doSa-kalpanAnuM nirAkaraNa have temAM koI doSakalpanA kare che tenuM nirAkaraNa karIe chIe: prathamAnuyogamAM doSakalpanAnuM nirAka2Na keTalAka jIva kahe che ke-prathamAnuyogamAM zrRMgArAdi vA saMgrAmAdinuM ghaNuM kathana kare Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 300] mokSamArga prakAzaka che tenA nimittathI rAgAdika vadhI jAya, mATe evuM kathana karavuM ThIka nathI; vA evuM kathana sAMbhaLavuM nahi. tene kahIe chIe ke kathA kahevI hoya tyAre to badhIya avasthAnuM kathana karavuM joIe, vaLI je alaMkArAdi vaDe vadhArIne kathana kare che te to paMDitonAM vacana yuktisahita ja nIkaLe. prazna:- saMbaMdha meLavavA mATe sAmAnya kathana karavuM hatuM paNa vadhArIne kathana zA mATe karyuM? uttara - parokSa kathanane vadhArIne kahyA vinA tenuM svarUpa bhAse nahi ke-"pahelAM to AvA AvA bhoga-saMgrAmAdi karyA paNa pachI sarvano tyAga karI muni thayA,' ityAdi camatkAra to tyAre ja bhAse ke jyAre vadhArIne kathana karavAmAM Ave. tuM kahe che ke enA nimittathI rAgAdika vadhI jAya che, paNa jema koI caityAlaya banAve che tyAM tenuM prayojana to dharmakArya karAvavAnuM che, chatAM koI pApI tyAM pApakArya kare to tyAM caityAlaya banAvavAvALAno to doSa nathI; tema zrI gurue purANAdimAM zRMgArAdinuM varNana karyuM tyAM temanuM prayojana rAgAdika karAvavAnuM to nathI paNa dharmamAM lagAvavAnuM che; chatAM koI pApI dharma na kare ane rAgAdika ja vadhAre to temAM zrI guruno zo doSa? prazna:- je rAgAdikanA nimitta hoya te kathana ja karavAM nahotAM? uttara:- sarAgI jIvonuM mana kevaLa vairAgyakathanamAM joDAya nahi, tethI jema bALakane patAsAnA Azraye auSadha ApIe chIe tema sarAgIne bhogAdikathananA Azraye dharmamAM ruci karAvIe chIe. prazna:- jo ema che, to vairAgI puruSoe to evA graMthono abhyAsa karavo yogya nathI ? uttara:- jenA aMtaraMgamAM rAgabhAva nathI tene to zRMgArAdi kathana sAMbhaLavA chatAM paNa rAgAdibhAva UpajatA ja nathI; e to jANe che ke A pramANe ja ahIM kathana karavAnI paddhati che. prazna:- to jene zRMgArAdi kathana sAMbhaLatAM rAgAdibhAva thaI Ave che, teNe to evA kathana sAMbhaLavA yogya nathI ? uttaraH- jyAM dharmanuM ja prayojana che tathA jyAM-tyAM dharmane ja poSaNa karavAmAM Avyo che evAM jainapurANAdikomAM prasaMgopAta zRMgArAdikanuM kathana karyuM hoya tene Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ 301 sAMbhaLatAM paNa je ghaNo rAgI thayo to te anya kayA ThekANe virAgI thaze? te to purANa sAMbhaLavAM choDIne anya paNa evAM ja kArya karaze ke jyAM ghaNA rAgAdi thAya! mATe tene paNa purANa sAMbhaLatAM thoDIghaNI dharmabuddhi thAya to thAya ? bIjAM kAryothI to A kArya bhaluM ja che. prazna:- prathamAnuyogamAM to anya jIvonI kathAo che to tethI potAnuM prayojana zuM sadhAya che? uttara:- jema kAmI puruSonI kathA sAMbhaLatAM potAne paNa kAmyaprema vadhe che tema dharmAtmA puruSonI kathA sAMbhaLatAM potAne paNa dharmamAM vizeSa prIti thAya che. mATe prathamAnuyogano abhyAsa karavo yogya che. karaNAnuyogamAM doSakalpanAnuM nirAkaraNa keTalAka jIva kahe che ke-karaNAnuyogamAM guNasthAnanuM, mArgaNAdikanuM, karmaprakRtionuM vA trilokAdinuM kathana karyuM che, have tene jANI lIdhuM ke A "Ama che ane A Ama che." paNa temAM potAnuM kArya zuM siddha thayuM? kAM to bhakti karIe, kAM to vrata-dAnAdi karIe agara kAM to AtmAnubhava karIe to tethI potAnuM bhaluM thAya. samAdhAna:- paramezvara to vItarAga che. bhakti karavAthI prasanna thaI kAMI karatA nathI paNa bhakti karatAM je maMdakaSAya thAya che tenuM svayaM ja uttamaphaLa thAya che, have karaNAnuyoganA abhyAsamAM tenAthI (bhaktithI) paNa adhika maMdakaSAya thaI zake che tethI tenuM phaLa ati uttama thAya che. vaLI vrata-dAnAdika to kaSAya ghaTADavAnAM bAhya nimitta sAdhana che ane karaNAnuyogano abhyAsa karatAM tyAM upayoga joDAI jAya tyAre rAgAdika dUra thAya che tethI te aMtaraMganimittasAdhana che, mATe te vizeSa kAryakArI che; vratAdika dhAraNa karIne paNa adhyayanAdi karIe chIe. bIjuM, AtmAnubhava sarvottama kArya che paraMtu sAmAnya anubhavamAM upayoga Takto nathI ane upayoga tyAM na Take tyAre anya vikalpo thAya che, tyAM jo karaNAnuyogano abhyAsa hoya to te vicAromAM upayogane joDe. e vicAro vartamAna rAgAdika paNa ghaTADe che tathA bhAvI rAgAdika ghaTADavAnAM kAraNa che. mATe ahIM (karaNAnuyogamAM) upayogane joDavo. jIva-karmAdikanA nAnA prakAranA bheda jANe temAM rAgAdi karavAnuM prayojana nathI tethI rAgAdika vadhatA nathI, ane vItarAga thavAnuM prayojana temAM ThAma ThAma pragaTa che tethI rAgAdi maTADavAnuM e kAraNa che. prazna:- koI kathana to ema che, paraMtu dIpa-samudrAdi ane tenA yojanAdinuM temAM nirUpaNa karyuM che tethI zuM siddhi che? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 302] mokSamArga prakAzaka uttaraH- tene jANatAM paNa kAMI temAM iSTa-aniSTabuddhi thatI nathI tethI pUrvokta siddhi thAya che. prazna:- jo ema che, to jenAthI kAMI prayojana nathI evA pASANAdine paNa jANatAM tyAM iSTa-aniSTapaNe mAnatA nathI eTale te paNa kAryakArI thayuM? uttara:- sarAgI jIva rAgAdi prayojana vinA koIne jANavAno udhama kare nahi jo svayameva tenuM jANavuM thAya to aMtaraMga rAgAdikanA abhiprAyavaza tyAMthI upayogane choDAvavA ja icche che. ahIM udhamapUrvaka dvIpa-samudrAdikane jANe che, tyAM upayoga lagAve che tethI rAgAdi ghaTatAM evuM kArya thAya che. vaLI pASANAdikamAM jo A lokanuM koI prayojana bhAsI jAya to rAgAdika thaI Ave paNa dvIpa-samudrAdikamAM A loka saMbaMdhI koI kArya nathI tethI te rAgAdikanuM kAraNa nathI. jo svargAdikanI racanA sAMbhaLI tyAM rAga thAya to paraloka saMbaMdhI thAya ane tenuM kAraNa puNyane jANe eTale te pApane choDI puNyamAM pravarte eTalo ja lAbha thAya, vaLI dviIpAdikane jANatAM yathAvat racanA bhAse tyAre anyamatAdinuM kahyuM jUTha bhAsI te satya zraddhAnI thAya ane e yathAvat racanA jANavAthI bhrama maTI upayoganI nirmaLatA thAya che mATe A (karaNAnuyogano ) abhyAsa kAryakArI che. prazna:- karaNAnuyogamAM ghaNI kaThaNatA hovAthI tenA abhyAsamAM kheda thAya che. uttaraH- jo vastune zIdhra jANavAmAM Ave to tyAM upayogamAM ulajhato nathI tathA jANelI vastune vAraMvAra jANavAno utsAha paNa thAya nahi eTale upayoga pApakAryomAM lAgI jAya che, mATe potAnI buddhi anusAra jeno abhyAsa thato jaNAya teno kaThaNatA chatAM paNa abhyAsa karavo, tathA jeno abhyAsa thaI ja zake nahi teno to kevI rIte kare! vaLI tuM kahe che ke "ahIM kheda thAya che paNa pramAdI rahevAmAM to dharma che nahi! pramAdathI sukhazIliyA rahevAmAM Ave to pApa thAya che mATe dharma arthe to udyama karavo ja yogya che. ema vicArI karaNAnuyogamAM abhyAsa karavo yogya che. caraNAnuyogamAM doSa-kalpanAnuM nirAkaraNa keTalAka jIva kahe che ke-"caraNAnuyogamAM bAhya vratAdi sAdhanano upadeza che eTale tenAthI koI siddhi nathI, potAnA pariNAma nirmaLa joIe pachI bAhya to icchAnusAra pravarte, ema vicArI te A upadezathI parAmukha rahe che. tene kahIe chIe ke AtmapariNAmone ane bAhyapravRttine nimitta-naimittika Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ 303 saMbaMdha che, kAraNa ke chadmastha jIvane pariNAmapUrvaka kriyA thAya che, tathA koI veLA pariNAma vinA koI kriyA thAya che to te paravazatAthI thAya che, paNa jyAM svavazathI udyamapUrvaka kArya karavAmAM Ave ane 'pariNAma e rUpa nathI' ema kahe to te bhrama che. athavA bAhyapadArthono Azraya pAmIne pariNAma thaI zake che mATe pariNAma maTADavA arthe bAhya vastuno niSedha zrI samayasArAdimAM kahyo che. mATe rAgAdibhAva ghaTatAM anukrame bAhya evA zrAvaka-munidharma hoya che, athavA e pramANe zrAvaka-munidharma aMgIkAra karatAM pAMcamA-chaThThA Adi guNasthAnomAM rAgAdi ghaTavArUpa pariNAmonI prApti thAya che evuM nirUpaNa caraNAnuyogamAM karyuM che. vaLI jo bAhyasaMyamathI kAMI paNa siddhi na hoya to sarvArthasiddhivAsI devo samyagdaSTi ane ghaNA jJAnI che temane to cothuM guNasthAna che tyAre gRhastha zrAvaka-manuSyone pAMcamuM guNasthAna hoya che tenuM kAraNa zuM? tathA zrI tIrthaMkarAdi gRhasthapada choDI zA mATe saMyama grahaNa kare ? mATe A niyama che ke-bAhyasaMyama sAdhana vinA pariNAma nirmaLa thaI zaktA nathI; mATe bAhyasAdhananuM vidhAna jANavA arthe caraNAnuyogano abhyAsa avazya karavA yogya che. dravyAnuyogamAM doSa-kalpanAnuM nirAkaraNa koI jIva kahe che ke-dravyAnuyogamAM vrata-saMyamAdi vyavahAradharmanuM hInapaNuM pragaTa karyuM che, samyagdaSTinA viSayabhogAdine nirjarAnAM kAraNa kahyAM che. ityAdi kathana sAMbhaLI jIva svachaMdI banI puNya choDI pApamAM pravartaze tethI tenuM vAMcavuM, sAMbhaLavuM yogya nathI. tene kahIe chIe ke jema sAkara khAIne gadheDuM marI jAya to manuSya to sAkara khAvI na choDe, tema koI viparItabuddhi jIva adhyAtmagraMtho sAMbhaLI svacchaMdI thaI jAya to vivekI to adhyAtmagraMthono abhyAsa na choDe. hA, eTaluM kare ke-jene svacchaMdI thato jANe tene jema te svacchaMdI na thAya tevo upadeza Ape. vaLI adhyAtmagraMthomAM paNa svacchaMdI thavAno ThAmaThAma niSedha karavAmAM Ave che, tethI je tene barAbara sAMbhaLe che te to svacchaMdI thato nathI. chatAM koI ekAda vAta sAMbhaLI koI potAnA abhiprAyathI svacchaMdI thAya to tyAM graMthano to doSa nathI paNa te jIvano ja doSa che. vaLI jo jUThI doSakalpanA vaDe adhyAtmazAstronA vAMcana-zravaNano niSedha karavAmAM Ave to mokSamArgano mULa upadeza to tyAM ja che! eTale teno niSedha karatAM mokSa-mArgano niSedha thAya che. jema meghavRSTi thatAM ghaNA jIvonuM kalyANa thAya che chatAM koIne UlaTuM nukazAna thAya to tenI mukhyatA karI meghano to niSedha na karavo; tema sabhAmAM adhyAtmaupadeza thatAM ghaNA jIvone mokSamArganI prApti thAya che, chatAM koI UlaTo Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 304] mokSamArga prakAzaka pApamAM pravarte to tenI mukhyatA karI adhyAtmazAstrono to niSedha na karavo. bIjuM, adhyAtmagraMthothI koI svacchaMdI thAya te to pahelAM paNa mithyASTi hato ane Aje paNa mithyAdaSTi ja rahyo. hA, eTaluM ja nukazAna thAya ketene sugati na thatAM kugati thAya. paraMtu adhyAtmaupadeza na thatAM ghaNA jIvone mokSamArganI prAptino abhAva thAya che ane tethI ghaNA jIvonuM ghaNuM bUruM thAya che mATe adhyAtmaupadezano niSedha karavo nahIM. zaMkA - dravyAnuyogarUpa adhyAtma upadeza che te utkRSTa che, ane te uccadazAne prApta hoya tene kAryakArI che paNa nIcalI dazAvALAone to vrata-saMyamAdino ja upadeza Apavo yogya che. samAdhAna- jinamatamAM to evI paripATI che ke pahelAM samyakatva hoya pachI vrata hoya che, ane te samyakatva to sva-paranuM zraddhAna thatAM thAya che tathA te zraddhAna dravyAnuyogano abhyAsa karavAthI thAya che. mATe prathama dravyAnuyoga anusAra zraddhAna vaDe samyagdaSTi thAya ane tyArapachI caraNAnuyoga anusAra vratAdika dhAraNa karI vratI thAya. e pramANe mukhyapaNe to nIcalI dazAmAM ja dravyAnuyoga kAryakArI che tathA gauNapaNe jene mokSamArganI prApti thatI na jaNAya tene pahelAM koI vratAdikano upadeza ApavAmAM Ave che, mATe uccadazAvALAne adhyAtmano abhyAsa karavA yogya che. ema jANI nIcalI dazAvALAoe tyAMthI parAbhukha thavuM yogya nathI. zaMkA - UMcA upadezanuM svarUpa nIcalI dazAvALAne bhAse nahi. samAdhAnaH- anya to aneka prakAranI caturAI jANe che ane ahIM mUrNapaNuM pragaTa kare che te yogya nathI. abhyAsa karavAthI svarUpa barAbara bhAse che, tathA potAnI buddhi anusAra thoDuM ghaNuM bhAse che, paraMtu sarvathA nirudyamI thavAnuM poSaNa karIe e to jinamArganA hRSI thavuM che. zaMkA - A kALa nikRSTa (halako ) che mATe utkRSTa adhyAtmanA upadezanI mukhyatA na karavI. samAdhAnaH- A kALa sAkSAt mokSa nahi thavAnI apekSAe nikRSTa che paNa AtmAnubhavanAdika samyakatvAdika hovAnI A kALamAM manA nathI, mATe AtmAnubhavanAdi arthe dravyAnuyogano abhyAsa avazya karavo. papAhuDamAM (mokSapAhuDamAM) kahyuM che ke ajja vi tirayaNasuddhA appA jhAUNa jati surloe| loyaMtiyadevattaM tattha cuA NivvadiM jNti|| 76 / / Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ 305 artha - Aja paNa triratna vaDe zuddha jIva AtmAne dhyAvI svargalokamAM vA laukAMtikamAM devapaNuM prApta kare che, ane tyAMthI cavI (manuSya thaI ) mokSa jAya che, tathA*..mATe A kALamAM paNa dravyAnuyogano upadeza mukhya jarUrano che. zaMkA - dravyAnuyogamAM adhyAtmazAstro che tyAM svaparabhedavijJAnAdikano upadeza Apyo che e to kAryakArI paNa ghaNo che tathA samajavAmAM paNa jaladI Ave che, paraMtu tyAM dravya-guNaparyAyAdikanuM, pramANanayAdikanuM ane anyamataprarUpita tattvAdikanuM nirAkaraNa karI je kathana karyuM che tenA abhyAsathI vikalpa vizeSa thAya che, ane vaLI te ghaNo prayAsa karatAM jANavAmAM Ave che mATe teno abhyAsa na karavo. samAdhAnaH- sAmAnya jANavA karatAM vizeSa jANavuM baLavAna che. jema jema vizeSa jANe che tema tema vastusvabhAva nirmaLa bhAse che, zraddhAna daDha thAya che, rAgAdika ghaTe che mATe e abhyAsamAM pravartavuM yogya che. e pramANe doSa-kalpanA karI cAre anuyoganA abhyAsathI parAmukha thavuM yogya nathI. vyAkaraNa-nyAyAdika zAstronI upayogitA vaLI vyAkaraNa-nyAyAdika zAstrono paNa thoDoghaNo abhyAsa karavo, kAraNa ke enA jJAna vinA mahAna zAstrono artha bhAse nahi tathA vastunuM svarUpa paNa enI paddhati jANatAM jevuM bhAse tevuM bhASAdikathI bhAse nahi, mATe paraMparA kAryakArI jANI eno paNa abhyAsa karavo, paraMtu emAM ja phasAI rahevuM nahi, paNa eno kaMIka abhyAsa karI prayojanabhUta zAstronA abhyAsamAM pravartavuM. bIjA, vaidyakAdi zAstra che tenI sAthe mokSamArgamAM kAMI prayojana ja nathI tethI koI vyavahAradharmanA abhiprAyathI khedarahitapaNe eno abhyAsa banI jAya to upakArAdi karavo paNa pAparUpa pravartavuM nahi. tathA jo eno abhyAsa na thAya to bhale na thAo, enI kAMI bagADa nathI. e pramANe jinamatanAM zAstro nirdoSa jANI teno upadeza mAnavo. apekSAjJAnanA abhAve AgamamAM dekhAtA paraspara virodhanuM nirAkaraNa have zAstromAM apekSAdikane nahi jANavAthI paraspara virodha bhAse che tenuM nirAkaraNa karIe chIe * tathA...ahIM 3-4 lITI jeTalI jagyA mULa pratimAM khAlI rAkhela che, tethI jaNAya che ke paMDitajI tyAM kAMIka bIjuM paNa lakhavA icchatA hatA, paNa lakhI zakayA nathI. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 306 ] mokSamArga prakAzaka prathamAdi anuyogonI AmrAya anusAra jyAM jema kathana karyuM hoya tyAM tema jANI levuM; anya anuyoganA kathanane anya anuyoganA kathanathI anyathA jANI tyAM saMdeha na karavo. jema ke-koI ThekANe to nirmaLa samyagdaSTine ja zaMkA, kAMkSA, vicikitsAno abhAva kahyo tyAre koI ThekANe bhayano AThamA guNasthAna sudhI, lobhano dazamA sudhI ane jugupsAno AThamA sudhI udaya kahyo, tyAM virodha na jANavo. kAraNa ke-zraddhApUrvaka tIvra zaMkAdikano samyagdaSTine abhAva thayo che athavA mukhyapaNe samyagdaSTi zaMkAdika kare nahi e apekSAe caraNAnuyogamAM samyagdaSTine zaMkAdikano abhAva kahyo paNa sUkSmazaktinI apekSAe bhayAdikano udaya AThamA Adi guNasthAna sudhI hoya che tethI karaNAnuyogamAM tyAM sudhI teno sadbhAva kahyo. e ja pramANe anya ThekANe jANavuM. pUrve anuyogonA upadezavidhAnamAM keTalAMka udAharaNa kahyAM che te jANavAM athavA potAnI buddhithI samajI levAM. vaLI eka ja anuyogamAM vivakSAvaza anekarUpa kathana karavAmAM Ave che. jema kekaraNAnuyogamAM pramAdono sAtamA guNasthAnamAM abhAva kahyo tyAM kaSAyAdikane pramAdanA bheda kahyA; tathA tyAM ja kaSAyAdikano saddabhAva dazamAdi guNasthAna sudhI kahyo, tyAM virodha na samajavo. kAraNa ke-ahIM pramAdomAM to je zubhAzubha bhAvonA abhiprAyapUrvaka kaSAyAdika thAya che tenuM grahaNa che, ane sAtamA guNasthAnamAM evo abhiprAya dUra thayo che tethI teno tyAM abhAva kahyo che paNa sUkSma Adi bhAvonI apekSAe teno ja dazamA Adi guNasthAna sudhI sadbhAva kahyo che. vaLI caraNAnuyogamAM corI, parastrI Adi sAta vyasanano tyAga prathama pratimAmAM kahyo tyAre tyAM ja teno tyAga bIjI pratimAmAM paNa kahyo, tyAM virodha na samajavo. kAraNa ke sAta vyasanamAM to evAM corI Adi kArya grahaNa karyAM che ke jethI daMDAdika prApta thAya, lokamAM ghaNI niMdA thAya. tathA vratomAM evAM corI Adi tyAga karavA yogya kahyAM che ke je gRhasthadharmathI viruddha hoya vA kiMcit lokaniMdha hoya, evo artha samajavo. e ja pramANe anya ThekANe jANavuM. vaLI nAnA bhAvonI sApekSatAthI eka ja bhAvane anya anya prakArathI nirUpaNa karavAmAM Ave che. jema ke-koI ThekANe to mahAvratAdikane cAritranA bheda kahyA tyAre koI ThekANe mahAvratAdika hovA chatAM paNa dravyaliMgIne asaMyamI kahyA, tyAM virodha na samajavo. kAraNa kesamyajJAnasahita mahAvratAdika to cAritra che paNa ajJAnapUrvaka vratAdika hovA chatAM paNa te asaMyamI ja che. vaLI jema pAMca mithyAtvomAM paNa vinaya kahyo tathA bAra prakAranA tapomAM paNa vinaya kahyo, tyAM virodha na samajavo. kAraNa ke-je vinaya karavA yogya na hoya teno Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ 307 paNa vinaya karI dharma mAnavo te to vinayamithyAtva che tathA dharmapaddhatithI je vinaya karavA yogya hoya teno yathAyogya vinaya karavo te vinayatA che. vaLI jema koI ThekANe to abhimAnanI niMdA karI tyAre koI ThekANe prazaMsA karI, tyAM virodha na samajavo. kAraNa ke-mAna-kaSAyathI potAne ucca manAvavA arthe vinayAdi na karavAM evo abhimAna to niMdha ja che, paNa nirlobhapaNAthI dInatA Adi na karavAmAM Ave evuM abhimAna prazaMsA yogya che. vaLI jema koI ThekANe caturAInI niMdA karI tyAre koI ThekANe prazaMsA karI, tyAM virodha na samajavo. kAraNa ke-mAyAkaSAyathI koIne ThagavA arthe caturAI karavAmAM Ave te to niMdya ja che paNa vivekapUrvaka yathAsaMbhava kArya karavAmAM je caturAI che te prazaMsA yogya ja che. e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI eka ja bhAvanI tenAthI utkRSTabhAvanI apekSAe koI ThekANe niMdA karI hoya tathA koI ThekANe tenAthI hInabhAvanI apekSAe prazaMsA karI hoya tyAM virodha na samajavo, jema ke koI zubhakriyAnI jyAM niMdA karI hoya tyAM to tenAthI ucca zubhakiyA vA zuddhabhAvanI apekSA che ema samajavuM. tathA jyAM prazaMsA karI hoya tyAM tenAthI nIcI kriyA vA azubhakriyAnI apekSA samajavI. e ja pramANe anya ThekANe paNa jANavuM. bIjuM, e ja pramANe ucca jIvanI apekSAe koI jIvanI niMdA karI hoya tyAM tenI sarvathA niMdA che ema na jANavuM tathA koInI tethI nIcA jIvonI apekSAe prazaMsA karI hoya tyAM sarvathA prazaMsA na jANavI, paNa yathAsaMbhava tenA guNadoSa jANI levA. e ja pramANe anya vyAkhyAna je apekSA sahita karyuM hoya te apekSAe teno artha samajavo. vaLI zAstramAM eka ja zabdano koI ThekANe to koI artha thAya che tathA koI ThekANe koI artha thAya che, tyAM prakaraNa oLakhI teno saMbhavita artha samajavo. jema ke-mokSamArgamAM samyagdarzana' zabda kahyo tyAM darzana' zabdano artha zraddhAna che, upayoga varNanamAM "darzana' zabdano artha vastunuM sAmAnya svarUpagrahaNamAtra che, tathA indriya varNanamAM "darzana' zabdano artha netra vaDe dekhavAmAtra che. vaLI sUkSma ane bAdarano artha-vastuonA pramANAdika kathanamAM sUkSma pramANasahita hoya tenuM nAma sUkSma tathA sthULa pramANasahita hoya tenuM nAma bAdara, evo artha thAya che; pudgala skaMdhAdikanA kathanamAM iMdriyagamya na hoya te sUkSma tathA idriyagamya hoya te bAdara, evo artha thAya che; jIvAdikanA kathanamAM Rddhi AdinA nimitta vinA svayaM rokAya nahi tenuM nAma sUkSma tathA rokAya tenuM nAma bAdara, evo artha thAya che; vastrAdikanA kathanamAM pAtaLApaNAnuM nAma sUkSma tathA jADApaNAnuM nAma bAdara, evo artha thAya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 308] mokSamArga prakAzaka vaLI pratyakSa zabdano artha lokavyavahAramAM to iMdriyo vaDe jANavAnuM nAma pratyakSa che, pramANa bhedomAM spaSTa vyavahArapratibhAsanuM nAma pratyakSa che tathA AtmAnu-bhavanAdimAM potAnAmAM je avasthA thAya tenuM nAma pratyakSa che. vaLI mithyASTine ajJAna kahyuM tyAM tenAmAM sarvathA jJAnano abhAva na jANavo paNa samyajJAnanA abhAvathI tene ajJAna kahyuM che, udIraNA zabdano artha-devAdikane jyAM udIraNA na kahI tyAM to anya nimittathI maraNa thAya tenuM nAma udIraNA che, tathA daza karaNonA kathanamAM udIraNAkaraNa devAyune paNa kahyuM tyAM uparanA niSekonuM dravya udayAvalImAM nAkhIne tenuM nAma udIraNA che, e ja pramANe anya ThekANe yathAsaMbhava artha jANavo. bIjuM, eka ja zabdanA pUrvazabda joDatAM aneka prakAranA artha thAya che vA te ja zabdanA aneka artha che, tyAM jevo saMbhave tevo artha samajavo. jemake-"jIte tenuM nAma jina che; paraMtu dharmapaddhatimAM karmazatrune jIte tenuM nAma "jina" samajavuM. ahIM karmazatru zabdane prathama joDatAM je artha thAya te grahaNa karyo, anya na karyo. vaLI prANa dhAraNa kare tenuM nAma "jIva' che; jyAM jIvana-maraNanA vyavahAra apekSAe kathana hoya tyAM iMdriyAdi prANa dhAraNa kare te "jIva " che, dravyAdikanA nizcayanI apekSAe nirUpaNa hoya tyAM caitanyaprANane dhAraNa kare te "jIva" che. vaLI "samaya" zabdanA aneka artha che-AtmAnuM nAma samaya che, sarva padArthonuM nAma samaya che, kALanuM nAma samaya che, samayamAtra kALanuM nAma samaya che, zAstranuM nAma samaya che tathA matanuM nAma paNa samaya che. e pramANe ane arthomAM jyAM jevo saMbhave tyAM teno artha samajavo. vaLI koI ThekANe to artha apekSAe nAmAdika kahevAmAM Ave che tathA koI ThekANe rUDhi apekSAe nAmAdika kahevAmAM Ave che. tyAM jyAM rUDhiapekSAe nAma lakhyAM hoya tyAM teno zabdArtha grahaNa karavo nahi paNa teno rUDhirUpa je artha hoya te ja grahaNa karavo. jemakesamyakatvAdikane dharma kahyo tyAM to A jIvane uttamasthAnamAM dhAraNa kare che tethI tenuM "dharma' nAma sArthaka che paNa jyAM dharmadravyanuM nAma dharma kahyuM hoya tyAM to rUDhinAma che, akSarArtha grahaNa karavo nahi, e nAmanI dhAraka eka vastu che evo artha grahaNa karavo. e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI koI ThekANe zabdano je artha thato hoya te to na grahaNa karavo paNa tyAM je prayojanabhUta artha hoya te grahaNa karavo. jema-koI ThekANe koIno abhAva kahyo hoya tathA tyAM kiMcit sadabhAva hoya to tyAM sarvathA abhAva na grahaNa karavo paNa kiMcita sadabhAvane nahi gaNatAM ahIM abhAva kahyo che, evo artha samajavo. samyagdaSTine rAgAdikano abhAva kahyo tyAM A pramANe artha samajavo. vaLI nokaSAyano artha to e che ke "kaSAyano niSedha," paNa ahIM e artha grahaNa na karavo, ahIM to krodhAdika Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ 389 jevA e kaSAya nathI, kiMcita kaSAya che, mATe e nokaSAya che evo artha grahaNa karavo. ema anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI koI ThekANe koI yukti vaDe kathana karyuM hoya tyAM tenuM prayojana grahaNa karavuM. jemazrI samayasAra kaLaza naM. 29 mAM ema kahyuM ke dhobInA daSTAMtavat parabhAvanA tyAganI dRSTi jyAM sudhI pravRttine prApta na thaI teTalAmAM to A anubhUti pragaTa thaI; have tyAM A prayojana che ke-parabhAvano tyAga thatAM ja anubhUti pragaTa thAya che. lokamAM paNa koInA AvatAnI sAthe ja koI kArya thayuM hoya to tyAM ema kahevAmAM Ave che ke "e Avyo ja nathI eTalAmAM to A kArya thaI gayuM.' evuM ja prayojana ahIM grahaNa karavuM. e pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI koI ThekANe pramANAdika kAMI kahyA hoya te ja pramANAdi na mAnI levAM paNa tyAM je prayojana hoya te jANavuM. jema jJAnAvarNavamAM kahyuM ke A kALamAM be-traNa satpaSa che, have niyamapUrvaka kAMI eTalA ja nathI ahIM "thoDA che" evuM prayojana jANavuM, e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. e ja paddhatipUrvaka tathA anya paNa aneka prakArathI zabdonA artha thAya che tene yathAsaMbhava jANavA paNa viparIta artha na jANavA. vaLI je upadeza thAya tene yathArthapaNe oLakhI potAnA yogya je upadeza hoya tene aMgIkAra karavo. jema vaidyakazAstromAM aneka auSadhi kahI che tene jANe to kharo paNa grahaNa to tenuM ja kare ke jethI potAno roga dUra thAya. potAne zItano roga hoya to uSNa auSadhinuM ja grahaNa kare paNa zItaLa auSadhinuM grahaNa na kare, e bIjAone kAryakArI che ema jANe; tema jainazAstromAM aneka upadeza che tene jANe to kharo paNa grahaNa to tenuM ja kare ke jethI potAno vikAra dUra thAya. potAne je vikAra hoya teno niSedha karavAvALA upadezane grahaNa kare paNa tene poSavAvALA upadezane na grahaNa kare. e upadeza anyane kAryakArI che ema jANe. ahIM udAharaNa-jema zAstramAM koI ThekANe to nizcapoSaka upadeza che tathA koI ThekANe vyavahArapoSaka upadeza che, tyAM potAne jo vyavahAranI adhiktA hoya to nizcaya-poSaka upadezane grahaNa karI yathAvat pravarte tathA jo potAne nizcayanI adhiktA hoya to vyavahArapoSaka upadezane grahaNa karI yathAvat pravarte. vaLI pahelAM to vyavahArazraddhAna vaDe pote AtmajJAnathI bhraSTa thaI rahyo hato ane pachI vyavahAra upadezanI ja mukhyatA karI 1. duHprajJAbalaluptavastu nicayA vijJAna zUnyAzayAH, vidyate pratimaMdiraM nijanija svArthodyatA dehinaH / Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 310] mokSamArga prakAzaka AtmajJAnano udhama na kare athavA pahelAM to nizcayazraddhAnavaDe vairAgyabhraSTa banI svacchaMdI thaI rahyo hato, pachI nizcaya upadezanI ja mukhyatA karI viSaya-kaSAyane poSaNa kare, ema viparIta upadezane grahaNa kare to tenuM bUruM ja thAya. vaLI AtmAnuzAsanamAM ema kahyuM che ke "tuM guNavAna thaI doSa kema lagAve che? doSavAna thayuM hatuM to doSamaya ja kema na thayo?" have pote to guNavAna hoya paNa koI doSa tenAthI thato hoya to tyAM e doSa dUra karavA mATe e upadezane aMgIkAra karavo paraMtu pote dApavAna hoya ane upadezane grahaNa karI guNavAna puruSone nIcA darzAve to tenuM bUru ja thAya, sarvadoSamaya hovA karatAM to kiMcit doSarUpa hovuM bUruM nathI, mATe mArAthI to e bhalo che! vaLI ahIM ema kahyuM ke-"doSamaya ja kema na thayo?' e to tarka karyo che, paNa kAMI sarvadoSamaya thavA mATe e upadeza nathI. bIju, jo guNavAna puruSane kiMcit doSa thavA chatAM paNa niMdA che to sarvadoSarahita to siddhabhagavAna che, nIcalI dazAmAM to koI guNa ane koI doSa ja hoya. prazna:- jo ema che to "muniliMga dhAraNa karI kiMcit parigraha rAkhe to te paNa nigodamAM jAya' ema papAhuDamAM zA mATe kahyuM che? uttaraH- uccapada dhAraNa karI te padamAM asaMbhavita nIcuM kArya kare to pratijJA-bhaMgAdi thavAthI mahAdoSa lAge che paNa nIcI padavImAM tyAM saMbhavita guNa-doSa hoya to tyAM teno doSa grahaNa karavo yogya nathI. vaLI upadezasiddhAMtaratnamALAmAM kahyuM che ke "AjJAnusAra upadeza ApavAvALAno krodha paNa kSamAno bhaMDAra chehave e upadeza vaktAne grahaNa karavA yogya nathI. jo e upadezathI vaktA krodha karyA kare to tenuM bUruM ja thAya; e upadeza to zrotAoe 1. AnaMdAmRtasindhazikaracayairnirvApya janmajvaraM, ye muktervadanendu vikSaNaparAste santi dvitrA ydi| (jJAnArNava-33) he caMdramaH kimiti lAMcchanavAna bhUstvaM, tadvAn bhave kimiti tanmaya eva naabhuu| kiMjyotsnayAmalamalaM tava ghoSayantyA, svarbhAnubannanu tathA sati nA'si lkssyH|| 140 / / 2. jaha jAyarUva sariso, tilatusamattaM Na gahadi athesu; MuM teDuM gappa vahu, tatto na nADuM floyA 28 (sUtrapAhuDa) 3. rosovi khamAkoso, suttaM bhAsaMta jassaghaNNassa , utsUtteNa khamAbiya, dosa mhaamohaavaaso| Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ 311 grahaNa karavA yogya che ke-kadAcita vaktA krodha karIne paNa satya upadeza Ape to tyAM zrotAe guNa ja mAnavo. e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI jema koIne atizItAMga roga hoya tenA mATe ati uSNa rasAdika auSadhi kahI che, paNa jene dANuM hoya vA alpazIta hoya te e auSadhine grahaNa kare to du:kha ja pAme; tema koIne koI kAryanI ati mukhyatA hoya tenA mATe tenA niSedhano ati kheMcapUrvaka upadeza Apyo hoya che, paNa jene te kAryanI mukhyatA na hoya vA alpa mukhyatA hoya te e upadezane grahaNa kare to tenuM bUruM ja thAya. ahIM udAharaNa-jema koIne zAstrAbhyAsanI ati mukhyatA che paNa AtmAnubhavano tene udhama ja nathI, tenA arthe ghaNA zAstrAbhyAsano niSedha karyo paNa jene zAstrAbhyAsa nathI vA alpa zAstrAbhyAsa che tevo jIva e upadezathI zAstrAbhyAsa choDI de ane AtmAnubhavamAM upayoga rahe nahi eTale tenuM to bUruM ja thAya. vaLI jema koIne yajJasnAnAdi vaDe hiMsAthI dharma mAnavAnI mukhyatA che tenA arthe-"jo pRthvI UlaTI jAya topaNa hiMsA karavAthI puNyaphaLa thAya nahi' evo upadeza Apyo, paNa je jIva pUjanAdi kAryo vaDe kiMcit hiMsA lagAve ane ghaNuM puNya guNa upajAve che te jIva e upadezathI pUjanAdi kAryo choDI de tathA hiMsArahita sAmAyikAdi dharmamAM upayoga joDAya nahi eTale tenuM to bUruM ja thAya. e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI jema koI auSadhi guNakAraka to che paraMtu jyAM sudhI te auSadhithI potAne hita thAya tyAMsudhI ja tenuM grahaNa kare che, jo zIta maTavA chatAM paNa uSNa auSadhinuM sevana karyA ja kare to UlaTo roga thAya; tema koI dharmakArya to che paraMtu potAne jyAM sudhI te dharmakAryathI hita thAya tyAMsudhI ja tenuM grahaNa karavuM. paNa jo UMcI dazA thatAM nIcIdazA saMbaMdhI dharmanA sevanamAM lAgyo ja rahe to UlaTo bagADa ja thAya. ahIM udAharaNa-jema pApa maTADavA arthe pratikamaNAdi dharmakArya kahyAM che, paNa AtmAnubhava thatAM pratikramaNAdino ja vikalpa karyA kare to UlaTo vikAra vadhe ane eTalA mATe ja samayasAramAM pratikramaNAdine viSa kahyuM che. bIjuM, avratIne karavA yogya prabhAvanAdi dharmakArya kahyAM che tene vratI thaI koI kare to te pApa ja bAMdhe. vyApArAdi AraMbha choDI caityAlayAdi kAryo karavAno adhikArI thAya e kema bane! e ja pramANe anya ThekANe paNa samajavuM. vaLI jema pAkAdika auSadhi pauSTika to che paraMtu jo jvaravAna tene grahaNa kare to tethI mahAdoSa Upaje, tema UMco dharma ghaNo bhalo che paraMtu potAne vikArabhAva dUra na Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 312 ] mokSamArga prakAzaka thayo hoya ane UMco dharma grahaNa kare to tethI mahAdoSa Upaje. ahIM udAharaNa-jema potAne azubha vikAra paNa chUTayo nathI ane jo nirvikalpadazAne aMgIkAra kare to UlaTo vikAra vadhe; jema-bhojanAdi viSayomAM Asakta hoya ane AraMbha-tyAgAdi dharmane aMgIkAra kare to doSa ja utpanna thaze tathA jema vyApArAdi karavAno vikAra to chUTayo nathI ane jo tyAganA veSarUpadharma aMgIkAra kare to mahAna doSa utpanna thaze. e ja pramANe anya ThekANe samajavuM. e ja pramANe anya paNa upadezane sAcA vicArathI yathArtha jANI aMgIkAra karavo. ahIM teno vistAra kayAM sudhI karIe ? samyajJAna thatAM potAne ja yathArtha bhAse che. upadeza to vacanAtmaka che ane vacana dvArA aneka artha ekasAtha kahyA jatA nathI, mATe upadeza to koI eka ja arthanI mukhyatApUrvaka hoya che. je arthanuM jyAM varNana cAle che tyAM tenI ja mukhyatA che, jo bIjA arthanI tyAM ja mukhyatA karavAmAM Ave to baMne upadeza daDha na thAya, tethI upadezamAM eka arthane daDha karavAmAM Ave che, paraMtu sarva jinamatanuM cihna syAdavAda che, 'syAt ' padano artha 'kacit' che, mATe je upadeza hoya tene sarvathA na jANI levo. upadezanA arthane jANI tyAM ATalo vicAra karavo ke A upadeza kayA prakAre che, kayA prayojana-sahita che ane kayA jIvane kAryakArI che' ityAdi vicAra karI tenA yathArtha arthane grahaNa karavo, pachI potAnI dazA dekhe; e upadeza jema potAne kAryakArI thAya te pramANe tene pote aMgIkAra kare, tathA je upadeza jANavA yogya ja hoya to tene yathArtha jANI le, e pramANe upadezanA phaLane prApta kare. praznaH- jo alpabuddhivAna eTalo vicAra na karI zake to te zuM kare ? uttara:- jema vyApArI potAnI buddhi anusAra jemAM napho samaje te thoDo vA ghaNo vyApAra kare paraMtu naphA-toTAnuM jJAna to avazya joIe; tema vivekI puruSa potAnI buddhi anusAra jemAM potAnuM hita samaje te thoDo vA ghaNo upadeza grahaNa kare paraMtu 'mane A kAryakArI che, A kAryakArI nathI' eTaluM jJAna to avazya joIe. have kArya to eTaluM che keyathArtha zraddhAnajJAna vaDe rAgAdika ghaTADavA, e kArya potAne jema sadhAya te ja upadezanuM prayojana grahaNa kare, vizeSa jJAna na hoya topaNa prayojanane to bhUle nahi, e sAvadhAnatA to avazya joIe, jemAM potAnA hitanI hAni thAya tema upadezano artha samajavo yogya nathI. e pramANe syAdvAdaddaSTisahita jainazAstrono abhyAsa karavAthI potAnuM kalyANa thAya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ 313 prazna:- jyAM anya anya prakAra saMbhave tyAM to syAdvAda saMbhave paNa eka ja prakArathI zAstromAM viruddhatA bhAse to tyAM zuM karIe ? jema prathamAnuyogamAM eka tIrthakaranI sAthe hajAro muni mokSa gayA batAvyA che; karaNAnuyogamAM cha mahinA ane ATha samaya chaso ATha jIva mokSa jAya evo niyama kahela che. prathamAnuyogamAM evuM kathana karyuM ke-devadevAMganA UpajIne pachI maraNa pAmI sAthe ja manuSyAdi paryAyamAM Upaje che, tyAre karaNAnuyogamAM devanuM AyuSya sAgaropramANa ane devAMganAnuM Ayu palyopapramANa kahyuM che. ityAdi vidhi kevI rIte maLe? uttara:- karaNAnuyogamAM je kathano che te to tAratamyasahita che paNa anya anuyogamAM prayojana anusAra kathano che; mATe karaNAnuyoganAM kathano to jema karyo che tema ja che paNa bIjA anuyoganAM kathananI jema vidhi maLe tema meLavI levI. jyAM hajAro muni tIrthaMkaranI sAthe mokSa gayA batAvyA tyAM ema jANavuM ke-eka ja kALamAM eTalA muni mokSa gayA nathI paNa jyAM tIrthakara gamanAdi kriyA maTI sthira thayA tyAM temanI sAthe ATalA muni beThA ane mokSa to AgaLa pAchaLa gayo. e pramANe prathamAnuyoga ane karaNAnuyoganA kathanono virodha dUra thAya che. vaLI devadevAMganA sAthe UpajI, pAchaLathI devAMganAe te zarIra tajI vacamAM anya zarIra dharyA; tenuM prayojana na jANI kathana na karyuM ane pAchaLathI teo sAthe sAthe manuSyaparyAyamAM UpajyAM. e pramANe vidhi meLavatAM virodha dUra thAya che. e ja pramANe anya ThekANe vidhi meLavI levI. prazna:- evAM kathanomAM koI prakAre vidhi maLe che paraMtu anya virodha paNa tyAM jovAmAM Ave che, jema ke-neminAtha svAmIno janma koI ThekANe saurIpurImAM tathA koI ThekANe dvArAvatimAM kahyo, rAmacaMdrAdikanI kathA judA-judA prakArathI lakhI tathA ekaMdriyAdine koI ThekANe sAsAdanaguNasthAna hovuM lakhyuM ane ThekANe na lakhyuM, ityAdi. have e kathanonI vidhi kevI rIte maLe ? uttara:- evAM virodhasahita kathano kALadoSathI thayAM che. A kALamAM pratyakSa-jJAnanI vA bahuzruti puruSono to abhAva thayo ane alpabuddhi graMtha karavAnA adhikArI thayA, temane bhramathI koI artha anyathA bhAse to tene tevI rIte lakhe, athavA A kALamAM jainamatamAM paNa keTalAka kaSAyI thayA che temaNe koI kAraNa pAmIne anyathA kathana lakhyAM che, e pramANe anyathA kathana thayAM tethI jainazAstromAM paNa virodha bhAsavA lAgyo. have jyAM virodha bhAse tyAM ATaluM karavuM ke A kathana karavAvALA ghaNA prAmANika che ke A kathana karavAvALA ghaNA prAmANika che? evo vicAra karI mahAna AcAryAdikonAM kahelAM kathanane pramANa karavAM, vaLI jinamatanAM ghaNAM zAstro che tenI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 314 ] mokSamArga prakAzaka AmrAya meLavavI ane jo paraMparA AmrAyathI maLe to te kathana pramANa karavAM. eTalo vicAra karavA chatAM paNa satya-asatyano nirNaya na thaI zake to "jema kevaLIne bhAsyuM tema pramANa che? ema mAnI levuM. kAraNa ke-devAdikano vA tattvono nirdhAra thayA vinA to mokSamArga thAya nahi, teno to nirdhAra paNa thaI zake che, jo koI tenuM svarUpa viruddharUpa kahe to potAne ja te bhAsI jAya che. paNa anya kathanano nirdhAra na thAya, saMzayAdi rahe vA anyathA paNa jANapaNuM thaI jAya, ane jo, "kevaLInuM kahyuM pramANa che' evuM zraddhAna rahe to tethI mokSamArgamAM vighra nathI, ema samajavuM. zaMkA - jema jinamatamAM nAnA prakAranAM kathana kahyAM tema anyamatamAM paNa kathana hoya che, have tamArA matanAM kathanane to tame je-te prakArathI sthApana karyA ane anya matanAM evAM kathanane tame doSa lagAvo cho e tamane rAga-dveSa che. samAdhAna- kathana to nAnAprakAranA hoya paNa jo te eka ja prayojanane poSatAM hoya to kAMI doSa nathI, paraMtu jo koI ThekANe koI prayojana tathA koI ThekANe koI prayojana poSe to tyAM doSa ja che. have jinamatamAM to rAgAdika maTADavAnuM eka prayojana che tethI temAM koI ThekANe sarvarAgAdi choDAvI alparAgAdi karAvavAnuM prayojana popyuM che tathA koI ThekANe sarva rAgAdi choDAvavAnuM prayojana popyuM che, paraMtu rAgAdi vadhAravAnuM prayojana koI paNa ThekANe nathI mATe jinamatanAM sarva kathana nirdoSa che. tathA anyamatamAM koI ThekANe rAgAdi maTADavAnA prayojana sahita kathana kare che tyAre koI ThekANe rAgAdi vadhAravAnA prayojana hita kathana kare che, e ja pramANe anya paNa prayojananI viruddhatApUrvaka kathana kare che, tethI anyamatanA kathana sadoSa che. lokamAM paNa eka ja prayojanane poSatAM judAM judAM vacana kahe tene prAmANika kahIe chIe, paNa je anya anya prayojana poSatI vAta kare tene mUrkha kahIe chIe. jinamatamAM nAnAprakAranAM kathana che te judI judI apekSA sahita che, tyAM doSa nathI paNa anyamatamAM eka ja apekSApUrvaka anya anya kathana kare che tyAM doSa che. jema ke jinadevane vItarAgabhAva che tathA samavasaraNAdi vibhUti paNa hoya che tyAM virodha nathI; kAraNa kesamavasaraNAdi vibhUtinI racanA iMdrAdika kare che ane tIrthakarane temAM rAgAdika nathI tethI e baMne vAto to saMbhave che, paNa anyamatamAM izvarane sAkSIbhUta-vItarAga paNa kahe che tathA tenA ja vaDe karelA kAma-krodhAdibhAva nirUpaNa kare che; have eka AtmAne vItarAgapaNuM tathA kAmakrodhAdibhAva kema saMbhave? e ja pramANe anya paNa samajavuM. kALadoSathI jinamatamAM eka ja prakAre koI kathana viruddha lakhyAM che te to tucchabuddhivAnonI bhUla che, kAMI matamAM doSa nathI. tyAM paNa jinamatano eTalo to atizaya Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AThamo adhikAra [ 315 che ke-pramANaviruddha kathana koI karI zake nahi. zrI neminAthasvAmIno janma koI ThekANe saurIpuramAM tathA koI ThekANe dvArAvatImAM lakhyo che te game tyAM thayo hoya paNa nagaramAM janma hovo pramANaviruddha nathI, Aja paNa thato dekhAya che. anyamatamAM sarvajJAdi yathArtha jJAnInA karelA graMtha batAve che, temAM paraspara viruddhatA bhAse che. tyAM koI ThekANe to bALabrahmacArInI prazaMsA kare che tyAre koI ThekANe kahe che ke putravinA gati thAya nahi.' have e baMne viruddha kathana sAcAM kema hoya? evAM kathana tyAM ghaNAM jovAmAM Ave che. vaLI pramANa kathana paNa temAM hoya che. jema ke-"mukhamAM vIrya paDavAthI mAchalIne putra thayo." have A kALamAM paNa ema thatuM koIne dekhAtuM nathI ane anumAnathI paNa e maLatuM nathI; evAM kathana paNa temAM ghaNAM jovAmAM Ave che. ahIM kadAcit sarvajJAdikanI bhula mAnIe paNa te kema bhUle ! ane viruddha kathana mAnavAmAM paNa Ave nahi, mATe temanA matamAM doSa TharAvIe chIe. ema jANI eka jinamatano ja upadeza grahaNa karavA yogya che. bIjuM, prathamAnuyogAdino abhyAsa karavo kahyo tyAM pahelAM Ano abhyAsa karavo pachI Ano abhyAsa karavo, evo koI niyama nathI, paNa potAnA pariNAmonI avasthA joI jenA abhyAsathI potAne dharmamAM pravRtti thAya teno ja abhyAsa karavo. athavA koI vakhata koI zAstrano tathA koI vakhata koI zAstrano abhyAsa karavo. vaLI jema rojanAmAmAM to aneka rakamo jyAM-tyAM lakhI che tenI te te khAtAmAM barAbara khatavaNI kare to leNa-deNAno nizcaya thAya; tema zAstramAM to aneka prakArano upadeza jyAM-tyAM Apyo che paNa tene samyajJAnamAM yathArtha prayojanapUrvaka oLakhe to hita-ahitano nizcaya thAya. mATe syApadanI sApekSatAsahita samyajJAna vaDe je jIva jinavacanamAM rame che te jIva thoDA ja vakhatamAM zuddha AtmasvarUpane prApta thAya che. mokSamArgamAM prathama upAya AgamajJAna kahyo che, AgamajJAna vinA dharmanuM sAdhana thaI zake nahi, mATe tamAre paNa yathArtha buddhi vaDe Agamano abhyAsa karavo, ethI tamAruM kalyANa thaze. e pramANe zrI mokSamArga prakAzaka zAstramAM upadezanuM svarUpa pratipAdana karavAvALo AThamo adhikAra samAsa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates adhikAra navamo che mokSamArganuM svarUpa ziva upAya karatAM prathama, kAraNa maMgaLarUpa; vighana vinAzaka sukhakaraNa, namo zuddha zivabhUta prathama mokSamArganA pratipakSI mithyAdarzanAdikanuM svarUpa darzAvyuM tene to duHkharUpa ane duHkhanA kAraNa jANI heyarUpa mAnI teno tyAga karavo, vacamAM upadezanuM svarUpa darzAvyuM tene jANI upadezane yathArtha samajavo tathA have mokSano mArga je samyagdarzanAdika tenuM svarUpa darzAvIe chIe, tene sukharUpa ane sukhanAM kAraNa jANI upAdeyarUpa mAnI aMgIkAra karavAM, kAraNa ke AtmAnuM hita mokSa ja che tethI teno ja upAya AtmAne rtavya che, mATe teno ja upadeza ahIM ApIe chIe. AtmAnuM hita eka mokSa ja che tyAM AtmAnuM hita mokSa ja che anya nathI, evo nizcaya kevI rIte thAya te kahIe chIe: AtmAne aneka prakAranI guNa-paryAyarUpa avasthA thAya che temAM anya to game te avasthA thAo paNa tethI AtmAno kAMI bagADa-sudhAra nathI, paraMtu eka duHkha-sukha avasthAthI teno bagADa-sudhAra che. ahIM koI hetu-daSTAMtanI jarUra nathI, pratyakSa ema ja pratibhAse che. lokamAM jeTalA AtmAo che temane A eka ja upAya jovAmAM Ave che ke-"du:kha na thAya-sukha ja thAya;' teo anya jeTalA upAya kare che te badhAya eka e ja prayojanahita kare che. bIjAM kAMI prayojana nathI. jenA nimittathI duHkha thatuM jANe tene dUra karavAno upAya kare che, tathA jenA nimittathI sukha thatuM jANe tene rAkhavAno upAya kare che. vaLI saMkoca-vistAra Adi avasthA paNa AtmAne ja thAya che vA paradravyano paNa saMyoga maLe che, paraMtu jenAthI sukha-duHkha thatuM na jANe tene dUra karavAno vA hovAno kAMI paNa upAya koI karatuM nathI. ahIM Atmadravyano evo ja svabhAva jANavo. anya to badhI avasthAone te sahana karI zake che paraMtu eka duHkhane sahana karI zakto nathI. paravazapaNe duHkha thAya to Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 317 A zuM kare, tene bhogave; tene paNa svavazapaNe to kiMcit paNa du:khane sahana karI zakto nathI. tathA saMkoca-vistArAdi avasthA jevI thAya tevI thAo, tene avazapaNAthI paNa bhogave che, tyAM svabhAvamAM tarka nathI, AtmAno evo ja svabhAva che ema samajavuM. juo! duHkha thAya tyAre sUvA icche che, joke sUvAmAM jJAnAdika maMda thaI jAya che paraMtu jaDa jevo banIne paNa duHkhane dUra karavA icche che vA maravA icche che; have maravAmAM potAno nAza mAne che paraMtu potAnuM astitva gumAvIne paNa duHkha dUra karavA icche che. mATe eka duHkharUpa paryAyano abhAva karavo e ja tenuM rtavya che. have duHkha na thAya e ja sukha che. kAraNa ke-AkuLatAlakSaNa sahita duHkha che, teno je abhAva thavo e ja nirAkuLalakSaNa sukha che. ane e paNa pratyakSa jaNAya che ke-bAhya koI paNa sAmagrIno saMyoga maLatAM jenA aMtaraMgamAM AkuLatA che te duHkhI ja che tathA jene AkuLatA nathI te sukhI che. vaLI AkuLatA thAya che te rAgAdika kaSAya-bhAva thatAM thAya che, kAraNa kerAgAdibhAvo vaDe A jIva to dravyone anya prakAre pariNAvavA icche che ane te dravyo anya prakAre pariName che tyAre Ane AkuLatA thAya che. have kAM to potAne rAgAdibhAva dUra thAya athavA potAnI icchAnusAra ja sarva dravyo pariName to AkuLatA maTe, paraMtu sarva dravyo to Ane AdhIna nathI. koI veLA koI dravya jevI AnI icchA hoya tema ja pariName topaNa AnI AkuLatA sarvathA dUra thatI nathI. sarva kArya AnI icchAnusAra ja thAya, anyathA na thAya tyAre ja A nirAkuLa rahe; paNa ema to thaI ja zakyuM nathI. kAraNa ke-koI dravyanuM pariNamana koI dravyane AdhIna nathI mATe potAnA rAgAdibhAva dUra thatAM nirAkuLatA thAya che, ane te kArya banI zake ema che. kAraNa ke rAgAdibhAvo AtmAnA svabhAvabhAva to che nahi paNa aupAdhikabhAva che, paranimittathI thayA che ane emAM nimitta mohu-karmano udaya che, teno abhAva thatAM sarva rAgAdibhAva nAza pAmI jAya tyAre AkuLatAno nAza thatAM duHkha dUra thaI sukhanI prApti thAya che. mATe mohakarmano nAza hitakArI che. vaLI te AkuLatAne sahakArI kAraNa jJAnAvaraNAdikano udaya che, jJAnAvaraNadarzanAvaraNanA udayathI jJAna-darzana saMpUrNa pragaTa thatAM nathI ane tethI Ane dekhavA-jANavAnI AkuLatA thAya che; athavA vastuno svabhAva yathArtha saMpUrNa jANI zakto nathI tyAre rAgAdirUpa thaI pravarte che tyAM AkuLatA thAya che. vaLI aMtarAyanA udayathI icchAnusAra dAnAdi kArya na bane tyAre AkuLatA thAya che, eno udaya che te mohano udaya thatAM AkuLatAne sahakArI kAraNa che, mohanA udayano nAza thatAM enuM baLa nathI, aMtarmuhUrtamAM ApoApa te nAza pAme che. ane sahakArI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 318 ] mokSamArga prakAzaka kAraNa paNa dUra thaI jAya tyAre pragaTarUpa nirAkuLadazA bhAse tyAM kevaLajJAnI bhagavAna anaMtasukharUpa dazAne prApta kahIe chIe. aghAtikarmonA udayanA nimittathI zarIrAdikano saMyoga thAya che; mohakarmano udaya thatAM zarIrAdikano saMyoga AkuLatAne bAhya sahakArIkAraNa che. aMtaraMga mohanA udayathI rAgAdika thAya ane bAhya aghAtikarmonA udayathI rAgAdikanuM kAraNa zarIrAdino saMyoga thAya tyAre AkuLatA Upaje che. mohano udaya nAza thavA chatAM paNa aghAtikarmono udaya rahe che paNa te kAMIpaNa AkuLatA upajAvI zakto nathI, paraMtu pUrve AkuLatAne sahakArI kAraNarUpa hato mATe e aghAtikarmono nAza paNa AtmAne iSTa ja che. kevaLIbhagavAnane enA hovA chatAM paNa kAMI du:kha nathI mATe tenA nAzano udhama paNa nathI. paraMtu mohano nAza thatAM e sarva karmo ApoApa thoDA ja kALamAM nAzane prApta thaI jAya che. e pramANe sarva karmono nAza thavo e AtmAnuM hita che. ane sarva karmonA nAzanuM ja nAma mokSa che mATe AtmAnuM hita eka mokSa ja che, anya kAMI nathI, evo nizcaya karavo. prazna:- saMsAradazAmAM puNyakarmano udaya thatAM jIva sukhI paNa thAya che, to 'kevaLa mokSa ja hita che' ema zAmATe kaho cho? utta2:- saMsAradazAmAM sukha to sarvathA che ja nahi, duHkha ja che; paraMtu koIne koI veLA ghaNuM du:kha hoya che tathA koIne koI veLA thoDuM du:kha hoya che. have pUrve ghaNuM duHkha hatuM vA anya jIvone ghaNuM du:kha hoya che e apekSAe thoDA duHkhavALAne sukhI kahIe chIe, tathA e ja abhiprAyathI thoDA duHkhavALo potAne sukhI mAne che, paNa vastutAe tene sukha nathI. vaLI e thoDuM du:kha paNa jo sadAkALa rahe to tene paNa hitarUpa TharAvIe paraMtu tema paNa nathI. puNyano udaya thoDo kALa ja rahe che ane tyAMsudhI ja thoDuM du:kha thAya che paNa pAchaLathI ghaNuM du:kha thaI jAya che. mATe saMsAra-avasthA hitarUpa nathI. jema koIne viSamajvara che tene koI veLA ghaNI azAtA thAya che tathA koI veLA thoDI thAya che, thoDI azAtA hoya tyAre te potAne ThIka mAne che; loka paNa kahe che ke ThIka che; paraMtu paramArthathI jyAMsudhI jva2no saddabhAva che tyAMsudhI tene ThIka nathI; tema saMsArI jIvane mohano udaya che tene koI veLA ghaNI AkuLatA thAya che tathA koI veLA thoDI thAya che; thoDI AkuLatA hoya tyAre te potAne sukhI mAne che, loka paNa kahe che ke sukhI che; paraMtu paramArthathI jyAMsudhI mohano saddabhAva che tyAMsudhI sukha nathI. tathA sAMbhaLo, saMsAradazAmAM paNa AkuLatA ghaTatAM sukha nAma pAme che tathA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 319 AkuLatA vadhatAM duHkha nAma pAme che, kayAMya bAhya sAmagrIthI sukha-du:kha nathI. jema koI daridrIne kiMcita dhananI prApti thaI, tyAM kaMIka AkuLatA ghaTavAthI tene sukhI kahIe chIe ane te paNa potAne sukhI mAne che, tathA koI ghaNA dhanavAnane kiMcit dhananI hAni thaI tyAM kaMIka AkuLatA vadhavAthI tene duHkhI kahIe chIe ane te paNa potAne du:khI mAne che. e ja pramANe sarvatra jANavuM. vaLI e AkuLatAnuM ghaTavuM-vadhavuM paNa bAhyasAmagrI anusAra nathI paNa kaSAya-bhAvo ghaTavA-vadhavAnA anasAre che. jema koIne thoDuM dhana che paNa jo saMtoSa che to tene AkuLatA ghaNI thoDI che, tathA koIne ghaNuM dhana che paNa tRSNA che to tene AkuLatA ghaNI che. bIjuM koIne koIe bUruM kahyuM, ane jo tene thoDo paNa krodha na thayo to tene AkuLatA thatI nathI tathA jene thoDI vAto kahetAM ja ghaNo krodha thaI Ave to tene AkuLatA ghaNI thAya che. vaLI jema gAyane vAcharaDAthI kAMI paNa prayojana nathI paraMtu moha ghaNo hovAthI tenI rakSA karavAnI tene ghaNI AkuLatA hoya che, tyAre subhaTane zarIrAdikathI ghaNAM kArya sadhAya che paraMtu raNakSetramAM mAnAdinA kAraNe zarIrAdikathI moha ghaTI jatAM maraNanI paNa tene thoDI AkuLatA thAya che. mATe ema jANavuM ke-saMsAraavasthAmAM paNa AkuLatA ghaTavA-vadhavAthI ja sukha-duHkha mAnavAmAM Ave che, ane AkuLatAnuM ghaTavuM-vadhavuM rAgAdi kaSAyo ghaTavA-vadhavAnA anusAre che. vaLI pAradravyarUpa bAhyasAmagrI anusAra sukha-duHkha nathI. kaSAyathI icchA utpanna thAya tathA tenI icchAnusAra bAhyasAmagrI maLe ane te kALe tene kaMIka kaSAyanuM upazamana thavAthI AkuLatA ghaTe tyAre sukha mAne che, tathA icchAnusAra sAmagrI na maLe tyAre kapAya vadhavAthI AkuLatA vadhe che ane duHkha mAne che. have che to A pramANe, paNa A evuM jANe che ke-mane padravyanA nimittathI sukha-duHkha thAya che; paNa ema jANavuM e bhrama ja che. mATe ahIM Avo vicAra karavo ke-saMsAraavasthAmAM kiMcit kaSAya ghaTavAthI sukha mAne che ane tene hitarUpa jANe che, to jyAM sarvathA kaSAya dUra thatAM vA kaSAyanAM kAraNo dUra thatAM parama nirAkuLatA thavAthI anaMtasukha prApta thAya che-evI mokSa avasthAne hitarUpa kema na mAne ? vaLI saMsAraavasthAmAM uccapada pAme topaNa kAM to viSayasAmagrI meLavavAnI AkuLatA thAya che, kAM to viSayasevananI AkuLatA thAya che, agara kAM to potAne krodhAdi kaSAyathI koI anya icchA Upaje tene pUrNa karavAnI AkuLatA thAya che, paNa koI veLA te sarvathA nirAkuLa thaI zakto nathI; abhiprAyamAM to aneka prakAranI AkuLatA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 320 ] mokSamArga prakAzaka banI ja rahe che. vaLI koI AkuLatA maTADavAno bAhya upAya kare paNa prathama to kAryasiddha thAya nahi, kadAcit jo bhavitavyayogathI te kArya siddha thaI jAya to te ja kSaNe anya AkuLatA maTADavAnA upAyamAM lAge che; e pramANe AkuLatA maTADavAnI paNa AkuLatA niraMtara rahyA kare che. jo evI AkuLatA na rahe to navA navA viSaya-sevanAdi kAryomAM te zAmATe pravarte che? mATe saMsAraavasthAmAM puNyanA udayathI indra-ahamindrAdi pada pAme topaNa tene nirAkuLatA thatI nathI paNa duHkhI ja rahe che; mATe saMsAraavasthA hitakArI nathI. bIjAM, mokSa avasthAmAM koI paNa prakAranI AkuLatA rahI nathI, mATe tyAM AkuLatA maTADavAnA upAya karavAnuM paNa prayojana nathI ane sadAkALa zAMtarasa vaDe te sukhI rahe che mATe mokSa avasthA ja hitakArI che. pahelAM paNa saMsAra-avasthAnA du:khanuM tathA mokSa avasthAnA sukhanuM vizeSa varNana karyuM che te mAtra A ja prayojana arthe karyuM che, tene paNa vicArI mokSane hitarUpa jANI eka mokSano upAya karavo e ja sarva upadezanuM tAtparya che. puruSArthathI ja mokSaprApti prazna:- mokSano upAya kALalabdhi AvatAM bhavitavyAnusAra bane che ke mohAdikano upazamAdika thatAM bane che, ke potAnA puruSArthathI udhama karatAM bane che? te kaho. jo pahelAM beu kAraNo maLatAM bane che to tame amane upadeza zAmATe Apo cho? tathA jo puruSArthathI bane che to sarva upadeza sAMbhaLe che chatAM temAM koI upAya karI zake che tathA koI nathI karI zaktA tenuM zuM kAraNa? uttaraH- eka kArya thavAmAM aneka kAraNo maLe che. mokSano upAya bane che tyAM to pUrvokta traNa kAraNo maLe che tathA nathI banato tyAM e traNe kAraNo nathI maLatAM; pUrvokta traNa kAraNa kahyAM temAM kALalabdhi vA honahAra (bhavitavya) to koI vastu nathI, je kALamAM kArya bane che te ja kALalabdhi tathA je kArya thayuM te ja honahAra. tathA je karmanA upazamAdika che te to pudgalanI zakti che, teno rtA-hartA AtmA nathI, tathA puruSArthathI udyama kare che te A AtmAnuM kArya che mATe AtmAne puruSArthathI udyama karavAno upadeza de che. have A AtmA ja kAraNathI kAryasiddhi avazya thAya te kAraNarUpa udhama kare tyAM to anya kAraNo avazya maLe ja ane kAryanI siddhi paNa avazya thAya ja, tathA je kAraNathI kAryasiddhi thAya athavA na paNa thAya te kAraNarUpa udhama kare tyAM anya kAraNa maLe to kAryasiddhi thAya, na maLe to na thAya. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 321 have jinamatamAM je mokSano upAya kahyo che tenAthI to mokSa avazya thAya ja, mATe je jIva zrIjinezvaranA upadeza anusAra puruSArthathI mokSano upAya kare che tene kALalabdhi vA bhavitavya paNa thaI cUkayAM tathA karmanAM upazamAdi thayAM che to te Avo upAya kare che, mATe je puruSArtha vaDe mokSano upAya kare che tene sarva kAraNo maLe che ane avazya mokSanI prApti thAya che, evo nizcaya karavo. tathA je jIva puruSArtha vaDe mokSano upAya karato nathI tene to kALalabdhi ane bhavitavya paNa nathI, ane karmanAM upazamAdi thayAM nathI tethI te upAya karato nathI, mATe je puruSArtha vaDe mokSano upAya karato nathI tene to koI kAraNa maLatAM nathI-evo nizcaya karavo, tathA tene mokSanI prApti thatI nathI. vaLI tuM kahe che ke-'upadeza to badhAya sAMbhaLe che, chatAM koI mokSano upAya karI zake che ane koI nathI karI zaktA, tenuM zuM kAraNa ?' tenuM kAraNa A che ke-je upadeza sAMbhaLIne puruSArtha kare che te mokSano upAya karI zake che paNa je puruSArtha nathI karato te mokSano upAya karI zakto nathI. upadeza to zikSAmAtra che paNa phLa to jevo puruSArtha kare tevuM Ave. prazna:- dravyaliMgI muni mokSanA arthe gRhasthapaNuM choDI tapazcaraNAdi kare che, tyAM teNe puruSArtha to karyo chatAM kArya siddha na thayuM, mATe puruSArtha karavAthI to kAMI siddhi nathI ? uttara:- anyathA puruSArtha karI phaLa icche paNa tethI kevI rIte phaLasiddhi thAya ! tapazcaraNAdi vyavahArasAdhanamAM anurAgI thaI pravartavAnuM phaLa zAstramAM to zubhabaMdha kahyuM che ane A tenAthI mokSa icche che te kevI rIte thAya? e to bhrama che. prazna:- e bhramanuM kAraNa paNa koI karma ja che, puruSArtha zuM kare ? uttara:- sAcA upadezathI nirNaya karatAM bhrama dUra thAya che, paraMtu A tevo puruSArtha karato nathI tethI ja bhrama rahe che. nirNaya karavAno puruSArtha kare to bhramanuM kAraNa je mohakarma tenA paNa upazamAdi thAya tyAre bhrama dUra thaI jAya, kAraNa ke-nirNaya karatAM pariNAmonI vizuddhatA thAya che, tethI mohanAM sthiti-anubhAga ghaTe che. prazna:- nirNaya karavAmAM upayoga lagAvato nathI tenuM kAraNa paNa karma che ne ? utta2:- ekeMdriyAdikane vicAra karavAnI zakti nathI temane to karma ja kAraNa che, paNa Ane to jJAnAvaraNAdinA kSayopazamathI nirNaya karavAnI zakti pragaTa thaI che. jyAM upayoga lagAve teno ja nirNaya thaI zake che; paraMtu A anya nirNaya karavAmAM to upayoga lagAve che ane ahIM upayoga lagAvato nathI e to eno potAno ja doSa che, tyAM karmanuM to kAMI prayojana nathI. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 3rara ] mokSamArga prakAzaka prazna:- samyakatva-cAritrano ghAtaka to moha che, eTale teno abhAva thayA vinA mokSano upAya kevI rIte bane? uttaraH- tattvanirNaya karavAmAM upayoga lagAvato nathI e to Ano ja doSa che. puruSArtha vaDe ja tattvanirNaya karavAmAM upayogane lagAve to svayaM ja mohano abhAva thatAM samyakatvAdirUpa mokSanA upAyano puruSArtha bane che; tethI mukhyapaNe to tattvanirNaya karavAmAM upayoga lagAvavAno puruSArtha karavo. ane upadeza paNa e ja puruSArtha karAvavA arthe ApIe chIe. e puruSArthathI mokSanA upAyano puruSArtha svayameva thaze. vaLI tattvanirNaya na karavAmAM kAMI karmano to doSa che nahi paNa tAro ja doSa che. tuM pote to mahaMta rahevA icche che ane potAno doSa karmAdikamAM lagAve che! paNa jinaAjJA mAne to AvI anIti saMbhave nahi. tAre viSayakaSAyarUpa ja rahevuM che mATe AvuM jUTha bole che. jo mokSanI sAcI abhilASA hoya to tuM AvI yukti zA mATe banAve ? saMsAranA kAryomAM potAnA puruSArthathI siddhi thatI na jANe topaNa tyAM puruSArtha vaDe udhama karyA kare che, ane ahIM puruSArtha gumAvI bese che, tethI jaNAya che ke-tuM mokSane dekhAdekhI utkRSTa kahe che, paNa tenuM svarUpa oLakhI tene hitarUpa jANato nathI. hitarUpa jANI jeno udhama bane te na kare, e asaMbhavita che. prazna:- tame kahyuM te satya che, paraMtu dravyakarmanA udayathI bhAvakarma thAya che ane bhAvakarmathI dravyakarmano baMdha thAya che, vaLI pAchAM tenA udayathI bhAvakarma thAya che, e ja pramANe anAdikALathI paraMparA cAle che, tyAM mokSano upAya kevI rIte thaI zake? uttara:- karmano baMdha vA udaya sadAkALa samAna ja rahyA kare to to ema ja che, paraMtu pariNAmonA nimittathI pUrve bAMdhelAM karmonuM paNa utkarSaNa, apakarSaNa ane saMkramaNAdi thatAM tenI zakti hIna-adhika thAya che, tethI teno udaya paNa maMda-tIvra thAya che, tenA nimittathI navIna baMdha paNa maMda-tIvra thAya che, tethI saMsArI jIvone karmodayanA nimittathI koI veLA jJAnAdika ghaNAM pragaTa thAya che, koI veLA thoDAM pragaTa thAya che; koI veLA rAgAdi maMda thAya che, koI veLA tIvra thAya che, e pramANe palaTanA thayA kare che. tyAM kadAcit saMjJIpaMcendriya paryAptaparyAya pAmyo tyAre mana vaDe vicAra karavAnI tene zakti pragaTa thaI. vaLI tene koI veLA tIvra rAgAdika thAya che tathA koI veLA maMda thAya che, have tyAM rAgAdikano tIvra udaya thatAM to viSayakaSAyAdinAM kAryomAM ja pravRtti thAya che tathA rAgAdikano maMda udaya thatAM bahArathI upadezAdinuM nimitta bane ane pote puruSArtha karIne te upadezAdikamAM upayogane joDe to dharmakAryomAM pravRtti thAya. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 3ra3 tathI nimitta na bane vA pote puruSArtha na kare to anya kAryomAM ja pravarte paraMtu maMdarAgAdi sahita pravarte, evA avasaramAM upadeza kAryakArI che. vicArazakti rahita je ekaMdriyAdika che tene to upadeza samajavAnuM jJAna ja nathI tathA tIvrarAgAdi sahita jIvono upayoga upadezamAM joDAto nathI, mATe je jIva vicArazakti sahita hoya tathA jemane rAgAdika maMda hoya temane upadezanA nimittathI dharmanI prApti thaI jAya to tenuM bhaluM thAya, ane e ja avasaramAM puruSArtha kAryakArI che. ekendriyAdika to dharmakArya karavAne samartha ja nathI eTale teo kevI rIte puruSArtha kare ? tathA tIvrakaSAyI puruSArtha kare to te pApakAryano ja kare paNa dharmakAryano puruSArtha thaI zake nahi. mATe je vicArazakti sahita hoya tathA jene rAgAdika maMda hoya te jIva puruSArtha vaDe upadezAdikanA nimittathI tattvanirNayAdikamAM upayoga lagAve to teno upayoga tyAM lAge, tyAre tenuM bhaluM thAya. jo A avasaramAM paNa tattvanirNaya karavAno puruSArtha na kare, pramAdathI kALa gumAve, agara kAM to maMdarAgAdi sahita viSaya-kaSAyonAM kAryomAM ja pravarte vA kAM to vyavahAradharmakAryomAM pravarte to avasara to cAlyo jAya ane saMsAramAM ja paribhramaNa rahe. bIjuM, A avasaramAM jIva jo puruSArtha vaDa tattvanirNaya karavAmAM upayoga lagAvavAno abhyAsa rAkhe to tene vizuddhatA vadhe che ane tethI karmonI zakti hIna thAya che, tathA keTalAka kALamAM ApoApa darzanamohano upazama thatAM tene tattvomAM yathAvat pratIti Ave che. have AnuM rtavya to tattvanirNayano abhyAsa ja che ane tenAthI ja darzanamohano upazama to svayaM ja thAya che. emAM jIvanuM rtavya kAMI nathI. vaLI e (darzanamohano upazama) thatAM jIvane samyagdarzana to svayaM thAya che, ane samyagdarzana thatAM zraddhAna to AvuM thayuM ke-"huM AtmA chuM, mAre rAgAdika na karavA; ' paraMtu cAritramohanA udayathI rAgAdika thAya che, tyAM tIvra udaya thAya tyAre to te viSayAdikamAM pravarte che ane maMda udaya hoya tyAre potAnA puruSArthathI dharmakAryomAM vA vairAgyAdi bhAvanAmAM upayogane lagAve che, tenA nimittathI cAritramoha maMda thato jAya che. e pramANe thatAM dezacAritra vA sakalacAritra aMgIkAra karavAno puruSArtha pragaTa thAya che. vaLI cAritra dhAraNa karI potAnA puruSArtha vaDe dharmamAM pariNatine vadhAre che, tyAM vizuddhatA vaDe karmanI zakti hIna thAya che tethI vizuddhatA vadhe che ne tethI karmanI zakti vadhAre hIna thAya che. e pramANe kramathI mohano nAza kare tyAre pariNAma sarvathA vizuddha thAya che, te vaDa jJAnAvaraNAdino nAza thaI kevaLajJAna pragaTa thAya che. tyAra pachI upAya vinA adhAtikarmono paNa nAza karIne zuddha siddhapadane prApta kare che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 324 ] mokSamArga prakAzaka e pramANe upadezanuM to nimitta bane ane potAno puruSArtha kare to karmano nAza thAya che. vaLI jyAre karmano udaya tIvra hoya tyAre puruSArtha thaI zakto nathI, uparanA guNasthAnethI paNa paDI jAya che, tyAM to jevuM honahAra hoya tevuM thAya che, paraMtu jyAM maMda udaya hoya ane puruSArtha banI zake tyAM to pramAdI na thavuM, sAvadhAna thaI potAnuM kArya karavuM. jema koI puruSa nadInA pravAhamAM paDayo vahyo jato hoya, tyAM pANInuM jora hoya tyAre to tene puruSArtha kAMI kAmano nathI, upadeza paNa kAryakArI nathI, tathA pANInuM jora thoDuM hoya tyAre jo puruSArtha karI nIkaLavA icche to te nIkaLI zake che, ane tene ja nIkaLavAnI zikSA ApIe chIe. chatAM jo te na nIkaLe to dhIre dhIre (pravAhe pravAhI vahe, ane pAchaLathI pANInuM jora thatAM vahyo cAlyo jAya. e ja pramANe jIva saMsAramAM bhramaNa kare che, tyAM karmono tIvra udaya hoya tyAre to teno koI puruSArtha nathI, upadeza paNa kAryakArI nathI, ane karmano maMda udaya hoya tyAre jo puruSArtha karI mokSamArgamAM pravarte to te mokSa prApta karI le, ane tene ja mokSamArgano upadeza de che. tathA te mokSamArgamAM na pravarte to kiMcit vizuddhatA pAmI pAchaLathI tIvra udaya AvatAM nigodAdi paryAyane prApta karaze. mATe A avasara cUkavo yogya nathI. have sarva prakArathI avasara Avyo che, Avo avasara pAmavo kaThaNa che, tethI zrIguru dayALu thaI mokSamArgane upadeze, temAM bhavya jIvoe pravRtti karavI. mokSamArganuM svarUpa have mokSamArganuM svarUpa kahIe chIe: jenA nimittathI AtmA azuddhadazA dhAraNa karI duHkhI thayo che evAM je mohAdikarma teno sarvathA nAza thatAM kevaLa AtmAnI je sarva prakArathI zuddha avasthA thavI te mokSa che, tathA teno je upAya arthAt kAraNa te mokSamArga jANavo. have kAraNa to aneka prakAranAM hoya che. koI kAraNa to evAM hoya che ke jenA hovA vinA to kArya na thAya ane jenA hovAthI kArya thAya vA na paNa thAya; jema-muniliMga dhAraNa karyA vinA to mokSa na thAya, paraMtu muniliMga dhAraNa karavAthI mokSa thAya vA na paNa thAya. tathA keTalAMka kAraNa evAM che ke-mukhyapaNe to jenA hovAthI kArya thAya che paraMtu koIne te hovA vinA paNa kAryasiddhi thAya che; jema ke-mukhyapaNe Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 325 to anazanAdi bAhyatAnuM sAdhana karatAM mokSa thAya che, paraMtu bharatAdine bAhyatapa karyA vinA ja mokSanI prApti thaI. tathA keTalAka kAraNa evAM che ke-jenA hovAthI kAryasiddhi avazya thAya ja tathA jenA na hovAthI kAryasiddhi sarvathA na thAya; jema-samyagdarzana-jJAna-cAritranI ektA thatAM to avazya mokSa thAya ane e thayA vinA sarvathA mokSa na thAya.-e pramANe e kAraNo kahyAM temAM atizayapUrvaka niyamathI mokSano sAdhaka je samyagdarzana-jJAna-cAritrano aiyabhAva te mokSamArga jANavo. e samyagdarzana, samyajJAna tathA samyaphacAritramAMthI eka paNa na hoya to mokSamArga thAya nahi. zrI tattvArthasUtramAM paNa e ja kahyuM che, yathA-saganajJAnavAritrALa mokSama:' (a. 1 sUtra 1.) A sUtranI TIkAmAM kahyuM che ke-ahIM "mokSamA' evuM je ekavacana kahyuM che teno artha A che ke e traNe maLIne eka mokSamArga che; judA judA traNa mArga nathI. prazna:- asaMyata samyagdaSTine to cAritra nathI; to tene mokSamArga thayo che ke nathI thayo? uttara:- mokSamArga tene thaze e to niyama thayo; ane tethI upacArathI tene mokSamArga thayo paNa kahIe chIe; paramArthathI samyakracAritra thatAM ja mokSamArga thAya che. jema koI puruSane koI nagaramAM javAno nizcaya thayo tethI tene vyavahArathI ema paNa kahIe chIe ke-"A amuka nagara jAya che, paNa paramArthathI mArgamAM gamana karatAM ja cAlavuM thaze; tema asaMyata samyagdaSTine vItarAgabhAvarUpa mokSamArganuM zraddhAna thayuM che tethI tene upacArathI mokSamArgI kahIe chIe, paNa paramArthathI vItarAgabhAvarUpa pariNamatAM ja mokSamArga thaze. zrI pravacanasAramAM paNa e traNenI ekAgratA thatAM ja mokSamArga kahyo che, mATe ema jANavuM ke-tattvazraddhAna-jJAna vinA to rAgAdi ghaTADavA chatAM mokSamArga nathI tathA rAgAdi ghaTADyA vinA tattvazraddhAna-zAnathI paNa mokSamArga nathI; e traNe maLatAM ja sAkSAt mokSamArga thAya che. have tenuM nirdeza tathA lakSaNanirdeza ane parIkSA dvArA nirUpaNa karIe chIe. tyAM "samyagdarzana-samyajJAna-samyaphacAritra mokSano mArga che" evuM nAmamAtra kathana karavuM te to "nirdeza" jANavo. tathA je ativyAti, avyAti ane asaMbhavapaNA vaDe rahita hoya ke jethI tene oLakhavAmAM Ave te "lakSaNa" jANavuM; teno je nirdeza arthAt nirUpaNa te "lakSaNa-nirdeza" jANavo. tyAM jene oLakhavAnuM hoya tenuM nAma lakSya che ane te sivAya anyanuM nAma Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 3ra6 ] mokSamArga prakAzaka alakSya che. have je lakSya vA alakSya baMnemAM hoya evuM lakSaNa jyAM kahevAmAM Ave tyAM ativyAtipaNuM jANavuM; jema AtmAnuM lakSaNa 'amUrtatva" kahyuM tyAM amUrtatva lakSaNa lakSya je AtmA che temAM paNa hoya che tathA alakSya je AkAzAdi temAM paNa hoya che, mATe e lakSaNa ativyAptidoSa sahita lakSaNa che. kAraNa ke e vaDe AtmAne oLakhatAM AkAzAdi paNa AtmA thaI jAya, e doSa Ave tathAH je koI lakSyamAM to hoya tathA koImAM na hoya, e pramANe lakSyanA ekadezamAM hoya evuM lakSaNa jyAM kahevAmAM Ave tyAM AvyAptipaNuM jANavuM; jema AtmAnuM lakSaNa kevaLajJAnAdika kahIe tyAM kevaLajJAna to koI AtmAmAM hoya che tyAre koImAM nathI hotuM mATe e lakSaNa avyApti doSasahita lakSaNa che, kAraNa ke e vaDe AtmA oLakhatA alpajJAnI AtmA na Thare, e doSa Ave. tathA je lakSyamAM hoya ja nahi evuM lakSaNa jyAM kahevAmAM Ave tyAM asaMbhavapaNuM jANavuM; jema AtmAnuM lakSaNa jaDapaNuM kahIe. e pratyakSAdi pramANathI viruddha che kAraNa ke e asaMbhava lakSaNa che, kAraNa ke e vaDe AtmAne mAnatAM pudagalAdi AtmA thaI jAya ane AtmA che te anAtmA thaI jAya-e doSa Ave. e pramANe je ativyApti, avyApti ane asaMbhavita lakSaNa hoya te lakSaNAbhAsa che, paraMtu je lakSaNa lakSyamAM to sarvatra hoya ane alakSyamAM koI paNa ThekANe na hoya te ja sAcuM lakSaNa che; jema ke-AtmAnuM svarUpa (lakSaNa) caitanya. have e lakSaNa badhAya AtmAmAM to hoya che ane anAtmAmAM koI paNa ThekANe hotuM nathI mATe e sAcuM lakSaNa che. e vaDe AtmA mAnavAthI AtmA ane anAtmAnuM yathArthajJAna thAya che, koI doSa Avato nathI. e pramANe lakSaNanuM svarUpa udAharaNamAtra kahyuM. have samyagdarzanAdikanuM sAcuM lakSaNa kahIe chIe: samyagdarzanAdikanuM sAcuM lakSaNa viparItAbhinivezarahita jIvAditattvArthazraddhAna samyagdarzananuM lakSaNa che. jIva, ajIva, Asava, baMdha, saMvara, nirjarA ane mokSa e sAta tattvArtha che, enuM je zraddhAna arthAt "Ama ja che anyathA nathI" evo pratItibhAva te tattvArthazraddhAna che tathA viparItAbhiniveza je anyathA abhiprAya tethI je rahita te samyagdarzana che. ahIM viparItAbhinivezanA nirAkaraNa arthe 'sabhya' pada kahyuM che, kAraNa "samyaka evo zabda prazaMsAvAcaka che tethI zraddhAnamAM viparItAbhinivezano abhAva thatAM ja prazaMsA saMbhave che, ema jANavuM. prazna:- ahIM "tattva ane artha" e be pada kahyAM tenuM zuM prayojana? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 327 uttara:- "tata" zabda che te "yata" zabdanI apekSA sahita che tethI jenuM prakaraNa hoya tene "tata" kahIe ane jeno je bhAva arthAt svarUpa tene tattva jANavuM; kAraNa ke tacamAvastattva' evo tattva zabdano samAsa thAya che, tathA jANavAmAM AvatA evA je dravya vA guNa-paryAya che tenuM nAma artha che. vaLI "tattvana arthastattvArtha." tattva kahetAM potAnuM svarUpa, e vaDa sahita padArtha tenuM zraddhAna, te samyagdarzana che. ahIM jo "tattvazraddhAna" ja kahIe to jeno A bhAva (tattva) che tenA zraddhAna vinA kevaLa bhAvanuM ja zraddhAna kAryakArI nathI. tathA jo "arthazraddhAna" ja kahIe to bhAvanA zraddhAna vinA kevaLa padArthazraddhAna paNa kAryakArI nathI. jema koIne jJAna-darzanAdika vA varNAdikanuM to zraddhAna hoya ke "A jANapaNuM che, A zvetavarNa che' ityAdi pratIti to hoya paraMtu jJAna-darzana AtmAno svabhAva che ane huM AtmA chuM, tathA varNAdika pudgalano svabhAva che ane pudgala mArAthI bhinna-judo padArtha che-e pramANe padArthanuM zraddhAna na hoya to bhAvanuM zraddhAna kAryakArI nathI. vaLI "huM AtmA chuM' evuM zraddhAna karyuM paNa AtmAnuM svarUpa jevuM che tevuM zraddhAna na karyuM to bhAvanA zraddhAna vinA padArthanuM zraddhAna paNa kAryakArI nathI. mATe tattvahita arthanuM zraddhAna hoya te ja kAryakArI che. athavA jIvAdikane tattvasaMjJA paNa che tathA arthasaMjJA paNa che tethI "tatvamevArthastavIrtha:' je tattva che te ja artha che, tenuM zraddhAna te samyagdarzana che. e artha vaDe koI ThekANe tattvazraddhAnane samyagdarzana kahela che, vA koI ThekANe padArthazraddhAnane samyagdarzana kahela che. tyAM virodha na jANavo. e pramANe "tattva" ane "artha " e be pada kahevAnuM prayojana che. tatva sAta ja kema? prazna:- tattvArtha to anaMta che ane te badhAM sAmAnya apekSAe jIva-ajIvamAM garbhita thAya che mATe be ja kahevAM hatAM athavA anaMta kahevAM hatAM; AsravAdi to jIva-ajIvanAM ja vizeSo che, to temane judAM judAM kahevAnuM zuM prayojana? uttara:- jo ahIM padArthazraddhAna karavAnuM ja prayojana hota to sAmAnyapaNe vA vizeSapaNe jema sarva padArthonuM jANavuM thAya tema ja kathana karata, paNa e prayojana to ahIM che nahi. ahIM to mokSanuM prayojana che tethI je sAmAnya vA vizeSa bhAvonuM zraddhAna karatAM mokSa thAya tathA jenA zraddhAna karyA vinA mokSa na thAya tenuM ja nirUpaNa ahIM karyuM. jIva-ajIva e be to ghaNAM dravyonI ekajAti apekSAe sAmAnyarUpa tattva kahyAM, Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 328 ] mokSamArga prakAzaka e baMne jAti jANatAM AtmAne svaparanuM zraddhAna thAya tyAre parathI bhinna potAne jANI potAnA hitanA arthe mokSano upAya kare tathA potAthI bhinna pa2ne jANe tyAre paradravyathI udAsIna thaI rAgAdika choDI mokSamArgamAM pravarte, tethI e baMne jAtinuM zraddhAna thatAM ja mokSa thAya; paNa e baMne jAti jANyA vinA sva-52nuM zraddhAna na thavAthI paryAyabuddhithI te sAMsArika prayojanano ja upAya kare, ane paradravyomAM rAga-dveSarUpa thaI pravartatAM te mokSamArgamAM kevI rIte pravarte? mATe e baMne jAtinuM zraddhAna na thatAM mokSa paNa na thAya. e pramANe e be sAmAnya tattvo to avazya zraddhAna karavA yogya kahyAM. bIjuM, AsravAdi pAMca tattvo kahyAM te jIva-pudgalanA ja paryAya che tethI e vizeSarUpa tattvo che. e pAMca paryAyone jANatAM mokSano upAya karavAnuM zraddhAna thAya. temAM mokSane oLakhe to tene hitarUpa mAnI teno upAya kare, tethI mokSanuM zraddhAna karavuM. mokSano upAya saMva-nirjarA che tene oLakhe to jema saMva-nirjarA thAya tema pravarte mATe saMva2-nirjarAnuM zraddhAna karavuM. vaLI saMva-nirjarA to abhAvalakSaNasahita che tethI jeno abhAva karavAnI jarUra che tene oLakhavo joIe. jemake-krodhano abhAva thatAM kSamA thAya, have krodhane oLakhe to teno abhAva karI kSamArUpa pravarte. e ja pramANe A bhavano abhAva thatAM saMvara thAya tathA baMdhano ekadeza abhAva thatAM nirjarA thAya, have Asava-baMdhane oLakhe to teno nAza karI saMvaranirjarArUpa pravarte, mATe Asrava-baMdhanuM paNa zraddhAna karavuM. e pramANe e pAMca paryAyonuM zraddhAna thatAM ja mokSamArga thAya. ene oLakhe to te mokSane oLakhe, paNa jo tene na oLakhe to mokSanI oLakhANa vinA teno upAya zA mATe e kare ? saMvara-nirjarAnI oLakhANa vinA temAM kevI rIte pravarte? Asava-baMdhanI oLakhANa vinA teno nAza kevI rIte kare? ema pAMca paryAyonuM zraddhAna na thavAthI mokSamArga na thAya. evI rIte joke tattvArtha anaMta che, tenuM sAmAnya-vizeSa vaDe aneka prakAre prarUpaNa thAya che paraMtu ahIM eka mokSanuM prayojana che mATe jAti apekSAe be to sAmAnya tattva tathA paryAyarUpa pAMca vizeSatattva maLI sAta tattva ja kahyAM. kAraNa ke-enA yathArthazraddhAnane AdhIna mokSamArga che, e vinA anya padArthonuM zraddhAna ho vA na ho athavA anyathA ho, paraMtu koIne AdhIna mokSamArga nathI-ema jANavuM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 329 vaLI koI ThekANe puNya-pApa sahita nava padArtha kahyA che, e puNya-pApa AsravAdikanA ja bhedo che mATe e sAta tattvomAM garbhita thayA. athavA puNya-pApanuM zraddhAna thatAM puNyane mokSamArga na mAne vA svacchaMdI banI pAparUpa na pravarte tethI mokSamArgamAM enuM zraddhAna paNa upakArI jANI e be tattvo Asava vizeSamAM meLavI nava padArtha kahyA vA zrI samayasArAdimAM ene nava tattva paNa kahyAM che. prazna:- enuM zraddhAna samyagdarzana kahyuM, paNa darzana to sAmAnya avalokanamAtra che tathA zraddhAna pratItimAtra che, to ene ekArthapaNuM kevI rIte saMbhave ? uttara:- prakaraNanA vazathI dhAtuno artha bIjo paNa thAya che. mokSamArganuM prakaraNa che tethI temAM darzana zabdano artha sAmAnya avalokanamAtra grahaNa karavo nahi; kAraNa ke cakSu-acakSudarzana vaDe sAmAnya avalokana to samyagdaSTi ane mithyAdaSTine samAna hoya che, tethI e vaDe kAMI mokSamArganI pravRtti-apravRtti thatI nathI. tathA zraddhAna hoya che te samyagdaSTine ja hoya che ane e vaDe mokSamArganI pravRtti thAya che. mATe darzana zabdano artha paNa ahIM zraddhAnamAtra ja grahaNa karavo. prazna:- ahIM viparItAbhinivezarahita zraddhAna karavuM kahyuM tenuM zuM prayojana ? uttara:- abhiniveza nAma abhiprAyanuM che. jevo tattvArthazraddhAnano abhiprAya che tevo nahi hotAM anyathA abhiprAya hoya tenuM nAma viparItAbhiniveza che. tattvArtha-zraddhAna karavAno abhiprAya kevaLa teno nizcaya karavo eTalo ja mAtra nathI paNa tyAM abhiprAya evo che ke jIva-ajIvane oLakhI potAne vA 52ne jema che tema mAnavA, Asavane oLakhI tene haiya mAnavo, baMdhane oLakhI tene ati mAnavo, saMvarane oLakhI tene upAdeya mAnavo, nirjarAne oLakhI tene hitanuM kAraNa mAnavuM tathA mokSane oLakhI tene potAnuM 52mati mAnavuM. e pramANe tattvArthazraddhAnano abhiprAya che. tenAthI ulaTA abhiprAyanuM nAma viparItAbhiniveza che. satya tattvArthazraddhAna thatAM teno abhAva thAya che mATe tattvArthazraddhAna che te viparItAbhinivezarahita che, ema ahIM kahyuM che. athavA koIne AbhAsamAtra tattvArthazraddhAna hoya che, paraMtu abhiprAyamAMthI viparItapaNuM chUTatuM nathI. koI prakArathI pUrvokta abhiprAyathI anyathA abhiprAya aMtaraMgamAM hoya to tene samyagdarzana thAya nahi, jema ke-dravyaliMgI muni jinavacanathI tattvonI pratIti to kare che paraMtu zarIrAzrita kriyAomAM ahaMkAra vA puNyAsavamAM upAdeyapaNuM Adi viparIta abhiprAyathI te mithyAdaSTi ja rahe che. mATe je tattvArtha-zraddhAna viparItAbhinivezarahita che te ja samyagdarzana che. e pramANe viparItAbhinivezarahita jIvAditattvonuM zraddhAnapaNuM e ja samyagdarzananuM lakSaNa che tathA samyagdarzana lakSya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 33) ] mokSamArga prakAzaka tattvArthasUtramAM paNa e ja kahyuM che yathAH "tattvArtha zraddhAnuM sacaQrzanam' (a. 1, sUtra 2) arthAt tattvArthonuM zraddhAna e ja samyagdarzana che. sarvArthasiddhi nAmanI tatvArthasUtranI TIkAmAM tattvAdika padono artha pragaTa lakhyo che vA sAta ja tattva kema kahyAM?" tenuM prayojana lakhyuM che te anusAra ahIM kaMIka kathana karyuM che, ema jANavuM. vaLI puruSArthasiddhayupAyamAM paNa ema ja kahyuM che, yathA jIvAjIvAdInAM tattvArthAnAM sadaiva krtvym| zraddhAnaM viparItAbhinivezaviviktamAtmarUpaM tt|| 22 / / artha:- viparItAbhinivezathI rahita jIva-ajIvAdi tattvArthonuM zraddhAna sadAkALa karavA yogya che. e zraddhAna AtmAnuM svarUpa che, darzanamoharUpa upAdhi dUra thatAM pragaTa thAya che mATe AtmAno svabhAva che. caturthAdi guNasthAnamAM pragaTa thAya che, pachI siddhaavasthAmAM paNa sadAkALa teno sabhAva rahe che-ema jANavuM. tattvArtha zraddhAnalakSaNamAM avyAti-ativyAmi-asaMbhava doSano parihAra prazna:- tiryaMcAdi (pazu Adi) tucchajJAnI keTalAka jIvo sAta tattvanAM nAma paNa jANI zaktA nathI chatAM temane paNa samyagdarzananI prApti zAstramAM kahI che mATe tattvArthazraddhAnapaNuM samyakatvanuM lakSaNa tame kahyuM temAM avyAptidUSaNa lAge che? uttara:- jIva-ajIvAdikanAM nAmAdika jANo, na jANo vA anyathA jANo paraMtu tenuM svarUpa yathArtha oLakhI zraddhAna karatAM samyakatva thAya che. tyAM koI to sAmAnyapaNe svarUpa oLakhI zraddhAna kare che, koI vizeSapaNe svarUpa oLakhI zraddhAna kare che, mATe je tiryaMcAdi tucchajJAnI samyagdaSTi che te jIvAdikanAM nAma paNa jANatA nathI topaNa teo sAmAnyapaNe tenuM svarUpa oLakhI zraddhAna kare che tethI temane samyakatvanI prApti hoya che. jema koI tiryaMca potAnuM vA bIjAonuM nAmAdika to na jANe paraMtu potAnAmAM ja potApaNuM mAne che tathA anyane para mAne che; tema tucchajJAnI jIva-ajIvanAM nAma na jANe paNa je jJAnAdisvarUpa AtmA che temAM to te svapaNuM mAne che tathA je zarIrAdika che tene para mAne che, evuM zraddhAna tene hoya che e ja jIva-ajIvanuM zraddhAna che, vaLI jema te ja tiryaMca sukhAdinAM nAmAdika to na jANe topaNa sukhaavasthAne Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 331 oLakhI tenA arthe bhAviduHkhanAM kAraNone pichANI teno tyAga karavA icche che tathA (vartamAna) je duHkhanAM kAraNo banI rahyAM che tenA abhAvano upAya kare che; tema tuccha-jJAnI mokSAdikanAM nAma jANato nathI topaNa sarvathA sukharUpa mokSaavasthAnuM zraddhAna karI tenA arthe bhAvibaMdhanA kAraNe je rAgAdi Asrava tenA tyAgarUpa saMvarane karavA icche che, tathA je saMsAraduHkhanuM kAraNa che tenI zuddhabhAva dvArA nirjarA karavA icche che. e rIte AsravAdikanuM tene zraddhAna che. e prakAre tene paNa sAta tattvone zraddhAna hoya che. jo tene evuM zraddhAna na hoya to rAgAdika choDI zuddhabhAva karavAnI icchA na thAya. e ja ahIM kahIe chIe. jo jIvanI jAti na jANe-svarUpane na oLakhe to te paramAM rAgAdika kema na kare? jo rAgAdikane na oLakhe to teno tyAga karavo te kema icche? ane te rAgAdika ja Asrava che, rAgAdikanuM phaLa bUruM che ema na jANe to te rAgAdika choDavA zA mATe icche? te rAgAdikanuM phaLa te ja baMdha che tathA rAgAdi rahita pariNAmone oLakhe che to te rUpa thavA icche che, te rAgAdirahita pariNAmanuM nAma ja saMvara che. vaLI pUrva saMsAraavasthAnA kAraNanI hAnine te oLakhe che tethI tenA arthe tapazcaraNAdi vaDe zuddhabhAva karavA icche che. te pUrva saMsAraavasthAnuM kAraNa karma che, tenI hAni te ja nirjarA che. jo saMsAraavasthAnA abhAvane nA oLakhe to te saMvara-nirjarArUpa zA mATe pravarte? te saMsAraavasthAno abhAva te ja mokSa che. tethI sAte tattvone zraddhAna thatAM ja rAgAdika choDI zuddha bhAva thavAnI icchA Upaje che. jo emAMnA eka paNa tattvanuM zraddhAna na hoya to evI icchA na thAya. evI icchA tucchajJAnI tiryaMcAdi samyagdaSTine hoya che ja, tethI tene sAta tattvone zraddhAna hoya che evo nizcaya karavo. jJAnAvaraNano kSayopazama thoDo hovAthI tene vizeSapaNe tattvonuM jJAna na hoya topaNa darzanamohanA upazamAdika sAmAnyapaNe tattvazraddhAnanI zakti pragaTa hoya che. e pramANe e lakSaNamAM avyAsidUSaNa nathI. prazna:- je kALamAM samyagdaSTi viSaya-kaSAyonAM kAryomAM pravarte che te kALamAM tene sAta tattvono vicAra ja nathI, to tyAM zraddhAna kevI rIte saMbhave? ane samyakatva to tene rahe ja che, mATe e lakSaNamAM avyAsidUSaNa Ave che. uttara:- vicAra che te to upayogane AdhIna che. jyAM upayoga joDAya teno ja vicAra thAya, paNa zraddhAna che te to pratItirUpa che mATe anya yano vicAra thatAM vA zayanAdikriyA thatAM tattvono vicAra nathI topaNa tenI pratIti to kAyama ja rahe che, naSTa thatI nathI, tethI tene samyakatvano saddabhAva che. jema koI rogI puruSane evI pratIti che ke "huM manuSya chuM, tiryaMcAdi nathI, Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 33ra ] mokSamArga prakAzaka mane A kAraNathI roga thayo che, ane have e kAraNa maTADI rogane ghaTADI nIrogI thavuM joIe;" have te ja manuSya jyAre anya vicArAdirUpa pravarte che, tyAre tene evo vicAra hoto nathI, paraMtu zraddhAna to ema ja rahyA kare che; tema A AtmAne evI pratIti che ke huM AtmA chuM-pudagalAdi nathI, mane AgnavathI baMdha thayo che paNa have saMvara vaDe nirjarA karI mokSarUpa thavuM.' have te ja AtmA anya vicArAdirUpa pravarte che tyAre tene evo vicAra hoto nathI, paraMtu zraddhAna to evuM ja rahyA kare che. prazna:- jo tene evuM zraddhAna rahe che to te baMdha thavAnAM kAraNomAM kema pravarte che? uttara:- jema te ja manuSya koI kAraNavaza roga vadhavAnA kAraNomAM paNa pravarte che, vyApArAdi kArya vA krodhAdi kArya kare che, topaNa te zraddhAnano tene nAza thato nathI, tema te ja AtmA karmodayanimittavaza baMdha thavAnA kAraNomAM paNa pravarte che, viSaya-sevanAdi kArya vA krodhAdi kArya kare che, to paNa tene e zraddhAnano nAza thato nathI. Ano vizeSa nirNaya AgaLa karIzuM. e pramANe sAta tattvono vicAra na hovA chatAM paNa tenAmAM zraddhAnano saddabhAva che tethI tyAM AvyAtipaNuM nathI. prazna:- uccadazAmAM jyAM nirvikalpa AtmAnubhava hoya che tyAM to sAta tattvAdinA vikalpano paNa niSedha karyo che. have samyakatvanA lakSaNano niSedha karavo kema saMbhave? ane tyAM niSedha saMbhave che to tyAM avyAtipaNuM AvyuM? uttara:- nIcenI dazAmAM sAta tattvonA vikalpamAM upayoga lagAvyo tethI pratItine daDha karI tathA viSayAdithI upayogane choDAvI rAgAdika ghaTADyA, have e kArya siddha thatAM e ja kAraNono paNa niSedha karIe chIe. kAraNa ke jyAM pratIti paNa daDha thaI tathA rAgAdi dUra thayA tyAM upayogane bhamAvavAno kheda zA mATe karIe ? mATe tyAM e vikalpono niSedha karyo che. vaLI samyakatvanuM lakSaNa to pratIti ja che, e pratItino to tyAM niSedha karyo nathI. jo pratIti choDAvI hoya to e lakSaNano niSedha karyo kahevAya, paNa ema to nathI. sAteya tattvonI pratIti to tyAM paNa kAyama ja rahe che, mATe ahIM AvyAptipaNuM nathI. prazna:- chabasthane to pratIti-apratIti kahevI saMbhave che, tethI tyAM sAta tattvonI pratItine samyakatvanuM lakSaNa kahyuM te ame mAnyuM, paNa kevaLI-siddhabhagavAnane to sarvanuM jANapaNuM samAnarUpa che tethI tyAM sAta tattvonI pratIti kahevI saMbhavatI nathI ane temane samyakatvaguNa to hoya che ja, mATe tyAM e lakSaNamAM avyAptipaNuM AvyuM? Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 333 uttara:- jema chadmasthane zrutajJAna anusAra pratIti hoya che tema kevaLI-siddhabhagavAnane kevaLajJAna anusAra pratIti hoya che. je sAta tattvonuM svarUpa pahelAM barAbara nirmIta karyuM hatuM te ja have kevaLajJAna vaDe jANyuM eTale tyAM pratItimAM parama avagADhapaNuM thayuM. tethI ja tyAM paramAvagADhasamyakatva kahyuM che. pUrve je zraddhAna karyuM hatuM tene jo jUTha jANyuM hota to tyAM apratIti thAta; paraMtu jevuM sAta tattvone zraddhAna chamane thayuM hatuM tevuM ja kevaLIsiddhabhagavAnane paNa hoya che, mATe jJAnAdikanI hInatA-adhiktA hovA chatAM paNa tiryaMcAdika ane kevaLI-siddha bhagavAnane samyakatvaguNa to samAna ja kahyo. vaLI pUrva avasthAmAM te ema mAnato hato ke "saMvara-nirjarA vaDe mokSano upAya karavo," have muktaavasthA thatAM ema mAnavA lAgyo ke "saMvara-nirjarA vaDe mane muktadazA prApta thaI.' pahelAM jJAnanI hInatAthI jIvAdikanA thoDA bhedo jANato hato ane have kevaLajJAna thatAM tenA sarva bhedo jANe che, paraMtu mULabhUta jIvAdikanAM svarUpanuM zraddhAna jevuM chadmasthane hoya che tevuM ja kevaLIne paNa hoya che. joke kevaLI-siddhabhagavAna anya padArthone paNa pratIti sahita jANe che topaNa te padArtho prayojanabhUta nathI tethI samyakatva-guNamAM sAta tattvone zraddhAna ja grahaNa karyuM che. kevaLI-siddhabhagavAna rAgAdirUpa pariNamatA nathI ane saMsAraavasthAne icchatA nathI te A zraddhAnanuM baLa jANavuM. prazna:- samyagdarzanane to mokSamArga kahyo hato, to mokSamAM teno sadbhAva kevI rIte kaho cho? uttaraH- koI kAraNo evA paNa hoya che ke-kArya siddha thavA chatAM paNa naSTa thatAM nathI. jemake koI vRkSane koI eka zAkhAthI aneka zAkhAyukta avasthA thaI, tenA hovA chatAM te eka zAkhA naSTa thatI nathI, tema koI AtmAne samyakatva guNa vaDe aneka guNayukta mokSaavasthA thaI, have te hovA chatAM paNa samyakatva guNa naSTa thato nathI. e pramANe kevaLI-siddhabhagavAnane paNa tattvArthazraddhAna lakSaNa ja samyakatva hoya che, mATe tyAM AvyAtipaNuM nathI. prazna:- mithyASTine paNa tattvArthazraddhAna hoya che ema zAstramAM nirUpaNa che, ane zrI pravacanasAramAM AtmajJAnazUnya tattvArthazraddhAna akAryakArI kahyuM che mATe samyakatvanuM lakSaNa tattvArthazraddhAne kahyuM, temAM ativyAtidUSaNa lAge che? uttara:- mithyASTine je tattvazraddhAne kahyuM che te nAmanikSepathI kahyuM che. jemAM tattvazraddhAnano guNa nathI ane vyavahAramAM jenuM nAma tattvazraddhAna kahIe chIe te mithyAdaSTine hoya che, athavA AgamadranikSepathI hoya che. tattvArthazraddhAnanAM pratipAdaka Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 334 ] mokSamArga prakAzaka zAstrono abhyAsa che paNa tenA svarUpano nizcaya karavAmAM upayoga lagAvato nathI ema jANavuM; ane ahIM je samyakatvanuM lakSaNa tattvArthazraddhAne kahyuM, te to bhAvanikSepathI kahyuM che, evA guNasahita sAcuM tattvArthazraddhAna mithyAdaSTine kadI paNa hotuM nathI. vaLI AtmajJAnazUnya tattvArthazraddhAne kahyuM che tyAM paNa e ja artha jANavo; kAraNa ke jene jIva-ajIvAdinuM sAcuM zraddhAna hoya tene AtmajJAna kema na hoya? avazya hoya ja. e pramANe koI paNa mithyASTine sAcuM tattvArthazraddhAna sarvathA hotuM nathI, mATe e lakSaNamAM ativyAptidUSaNa lAgatuM nathI. vaLI A tattvArthazraddhAnalakSaNa kahyuM che te asaMbhavadUSaNayukta paNa nathI. kAraNa ke samyakatvanuM pratipakSI mithyAtva ja che, tenuM lakSaNa AnAthI viparItatA sahita che. e pramANe avyApti ativyApti ane asaMbhavapaNAthI rahita tattvArthazraddhAna sarva samyagdaSTione to hoya che tathA koI paNa mithyASTione hotuM nathI, tethI samyagdarzananuM sAcuM lakSaNa tattvArthazraddhAna ja che. samyakatvanA vibhinna lakSaNono meLa prazna:- ahIM sAteya tattvonA zraddhAnano niyama kaho cho paNa te banato nathI, kAraNa kekoI ThekANe parathI bhinna potAnA zraddhAnane ja samyakatva kahe che. zrI samayasAra kaLazamAM "tve niyatasya ityAdi kaLaza che, temAM ema kahyuM che ke A AtmAnuM paradravyathI bhinna avalokana te ja niyamathI samyagdarzana che. tethI nava tattvanI saMtatine choDI amAre to A eka AtmA ja prApta thAo. vaLI koI ThekANe eka AtmAnA nizcayane ja samyakatva kahe che. zrI puruSArthasiddhayupAyamAM "rzanamAtmavinizciti:* evuM pada che teno paNa evo ja artha che, mATe jIvaajIvanuM ja vA kevaLa jIvanuM ja zraddhAna thatAM samyakatva hoya che. je sAta tattvonA zraddhAnano niyama hoya to Ama zA mATe lakhata? uttaraH- parathI bhinna je potAnuM zraddhAna hoya che te AsravAdi zraddhAnathI rahita ekatve niyatasya zuddhanayato vyApturyadasyAtmanaH pUrNa jJAnaghanasya darzanamiha dravyAntarebhyaH pRthak / samyakadarzanametadeva niyamAdAtmA ca tAvAnayam tanupInavatatvarasantatiAmAma tmAyameDaratu na. (samayasAra kaLaza-6 ) darzanamAtmavinizcitirAtmaparijJAnamiSyate bodhsthitirAtmani vAritra vukata staMbhyo bhavati vanya: (puruSArthasiddhi-216) Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 335 hoya che ke sahita hoya che? jo rahita hoya che to mokSanA zraddhAna vinA te kayA prayojana arthe Avo upAya kare che? saMvara-nirjarAnA zraddhAna vinA rAgAdi rahita thaI svarUpamAM upayoga lagAvavAno udyama te zA mATe rAkhe che? Asrava-baMdhanA zraddhAna vinA te pUrvaavasthAne zA mATe choDa che? mATe AsravAdinA zraddhAnarahita sva-paranuM zraddhAna karavuM saMbhavatuM nathI; ane jo AsravAdikanA zraddhAnasahita che to tyAM svayaM sAte tattvonA zraddhAnano niyama thayo. vaLI kevaLa AtmAno nizcaya che tyAM paNa paranuM pararUpa zraddhAna thayA vinA AtmAnuM zraddhAna thAya nahi mATe ajIvanuM zraddhAna thatAM ja jIvanuM zraddhAna thAya che; ane prathama kahyA pramANe AsravAdikanuM zraddhAnA paNa tyAM avazya hoya ja che tethI ahIM paNa sAte tattvonA ja zraddhAnano niyama jANavo. bIju AgnavAdinA zraddhAna vinA sva-paranuM zraddhAnA vA kevaLa AtmAnuM zraddhAna sAcuM hotuM nathI kAraNa ke-AtmA dravya che te to zuddha-azuddha paryAya sahita che. jema taMtunA avalokana vinA paTanuM avalokana na thAya tema zuddha-azuddha paryAya oLakhyA vinA AtmadravyanuM zraddhAna na thAya. te zuddha-azuddha avasthAnI oLakhANa AsravAdinI oLakhANathI thAya che. AsravAdinA zraddhAna vinA sva-paranuM zraddhAna vA kevaLa AtmAnuM zraddhAnA kAryakArI paNa nathI kAraNa ke-(evuM ) zraddhAna karo vA na karo "pote che te pote ja che ane para che te para che.' vaLI AsravAdinuM zraddhAna hoya to Agnava-baMdhano abhAva karI saMvara-nirjarArUpa upAyathI mokSapadane prApta kare, tathA sva-paranuM paNa zraddhAna karAvIe chIe te e ja prayojana arthe karAvIe chIe; mATe AgnavAdikanA zraddhAnasahita sva-paranuM jANavuM vA ane jANavuM kAryakArI che. prazna:- jo ema che to zAstromAM sva-paranA zraddhAnane vA kevaLa AtmAnA zraddhAnane ja samyakatva kahyuM vA kAryakArI kahyuM tathA nava tattvanI saMtati choDI amAre to eka AtmA ja prApta thAo, ema kema kahyuM che? uttara:- jene sva-paranuM vA AtmAnuM satya zraddhAna hoya tene sAte tattvone zraddhAna avazya hoya ja, tathA jene sAte tattvonuM satyazraddhAna hoya tene sva-paranuM vA AtmAnuM zraddhAna avazya hoya ja, evuM paraspara avinAbhAvapaNuM jANI sva-paranA zraddhAnane vA AtmazraddhAnane ja samyakatva kahyuM che. paNa e chaLathI koI sAmAnyapaNe sva-parane jANI vA AtmAne jANI kRtakRtyapaNuM mAne to tene bhrama che. kAraNa ke ema kahyuM che ke nirvizeSo di sAmAnya "maveraviSANavanta' eno artha-vizeSarahita sAmAnya che te gadheDAnA zIMgaDA samAna che. mATe prayojanabhUta AsravAdi vizeSo sahita sva-paranuM vA AtmAnuM zraddhAna karavA yogya che; athavA sAte tattvArthonA zraddhAnathI je rAgAdika maTADavA arthe paradravyone bhinna ciMtave che, vA potAnA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 336 ] mokSamArga prakAzaka AtmAne ja ciMtave che tene prayojananI siddhi thAya che, tethI mukhyapaNe bhedavijJAnane vA AtmajJAnane kAryakArI kahyuM che. vaLI tattvArthazraddhAna karyA vinA sarva jANavuM kAryakArI nathI, kAraNa ke prayojana to rAgAdi maTADavAnuM che. have AsravAdinA zraddhAna vinA e prayojana bhAsatuM nathI tyAre kevaLa jANavAthI ja mAnane vadhAre che, rAgAdi choDe nahi, to tenuM kArya kevI rIte siddha thAya ? bIjAM jyAM nava tattvanI saMtatine choDavAnuM kahyuM che, tyAM pUrve nava tattvanA vicAra vaDe samyagdarzana thayuM ane pAchaLathI nirvikalpadazA thavA arthe nava tattvono paNa vikalpa choDavAnI IcchA karI; paNa jene pahelAM ja nava tattvono vicAra nathI tene te vikalpo choDavAnuM zuM prayojana che? anya aneka vikalpo potAne thAya che teno ja tyAga karo. e pramANe sva-paranA zraddhAnamAM vA AtmazraddhAnamAM sAta tattvonA zraddhAnanI sApekSatA hoya che, mATe tattvArthazraddhAna samyakatvanuM lakSaNa che. prazna:- tyAre koI ThekANe zAstromAM atadeva, nigraMthaguru ane hiMsAdirahita dharmanA zraddhAnane samyakatva kahyuM che te kevI rIte? uttara:- arahaMtadevAdikanuM zraddhAna thavAthI vA kudevAdinuM zraddhAna dUra thavAthI gRhIta mithyAtvano abhAva thAya che e apekSAe tene samyagdaSTi kahyo che, paNa samyakatvanuM sarvathA lakSaNa e nathI, kAraNa ke dravyaliMgI muni Adi vyavahAradharmanA dhAraka mithyA-daSTione paNa evuM zraddhAna to hoya che. athavA jema aNuvrata, mahAvrata hoya chatAM dezacAritra, sakalacAritra hoya vA na hoya, paraMtu aNuvrata thayA vinA dezacAritra, tathA mahAvrata thayA vinA sakalacAritra kadI paNa hoya nahi, mATe e vratone avayarUpa kAraNa jANI kAraNamAM kAryano upacAra karI tene cAritra kahyuM che; tema arahaMtadevAdikanuM zraddhAna thatAM to samyakatva hoya vA na hoya paraMtu arahaMtAdikanA zraddhAna thayA vinA tattvArthazraddhAnarUpa samyakatva kadI paNa hoya nahi, mATe arahaMtAdikanA zraddhAnane avayarUpa kAraNa jANI kAraNamAM kAryano upacAra karI e zraddhAnane samyakatva kahyuM che, ane eTalA ja mATe tenuM nAma vyavahArasamyakatva che. athavA jene tattvArthazraddhAna hoya tene sAcA arahaMtAdikanA svarUpanuM zraddhAna avazya hoya ja. tattvArthazraddhAna vinA arahaMtAdikanuM zraddhAna pakSathI kare topaNa yathAvat svarUpanI oLakhANa sahita zraddhAna thAya nahi, tathA jene sAcA arahaMtAdikanA svarUpanuM zraddhAna hoya tene tattvArthazraddhAna avazya hoya ja, kAraNa ke arahaMtAdinA svarUpane oLakhatAM jIva-ajIvaAsravAdinI oLakhANa thAya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 337 e pramANe tene paraspara avinAbhAvI jANI koI ThekANe aratAdinA zraddhAnane samyaktva kahyuM che. prazna:- nArakAdi jIvone deva-kudevAdino vyavahAra nathI chatAM temane samyaktva to hoya che; mATe samyaktva thatAM arahaMtAdinuM zraddhAna avazya hoya ja evo niyama saMbhavato nathI ? utta2:- sAta tattvonA zraddhAnamAM a2haMtAdinuM zraddhAna garbhita che, kAraNa ketattvazraddhAnamAM mokSatattvane te sarvotkRSTa mAne che, have mokSatattva to arahaMtasiddhanuM ja lakSaNa che ane je lakSaNane utkRSTa mAne che, te tenA lakSyane paNa utkRSTa avazya mAne ja; tethI temane ja sarvotkRSTa mAnyA paNa anyane na mAnyA e ja tene devanuM zraddhAna thayuM. vaLI mokSanuM kAraNa saMvara-nirjarA che tethI tene paNa te utkRSTa mAne che ane saMva-nirjarAnA dhAraka mukhyapaNe munirAja che tethI te munirAjane uttama mAne che, paNa anyane uttama mAnato nathI, e ja tene gurunuM zraddhAna thayuM. bIjuM rAgAdirahita bhAvanuM nAma ahiMsA che, tene te upAdeya mAne che, paNa anyane mAnato nathI, e ja tene dharmanuM zraddhAna thayuM. e pramANe tattvArthazraddhAnamAM a2haMtadevAdikanuM zraddhAna paNa garbhita hoya che athavA je nimittathI tene tattvArthazraddhAna thAya che, te nimittathI arahaMta-devAdikanuM paNa zraddhAna thAya che mATe samyagdarzanamAM devAdikanA zraddhAnano niyama che. prazna:- keTalAka jIva arahaMtAdikanuM zraddhAna kare che, tenA guNone oLakhe che chatAM tene tattvazraddhAnarUpa samyaktva hotuM nathI, mATe jene sAcuM arahaMtAdikanuM zraddhAna hoya tene tattvazraddhAna avazya hoya ja, evo niyama saMbhavato nathI ? uttara:- tattvazraddhAna vinA ahaMtAdikanA chetAlIsa Adi guNo te jANe che te paryAyAzrita guNo jANe che, paNa judA judA jIva-puddagalamAM jema e saMbhave che tema yathArtha oLakhato nathI tethI sAcuM zraddhAna paNa thatuM nathI. kAraNa ke jIva-ajIvanI jAti oLakhyA vinA arahaMtAdikanA AtmAzrita guNo ane zarIrAzrita guNone te bhinna bhinna jANato nathI; jo jANe to te potAnA AtmAne paradravyathI bhinna kema na mAne? tethI ja zrI pravacanasAramAM kahyuM che ke jo jANadi arahaMtaM davvattaguNattapajjayattehiM / so jANadi appANaM moho khalu jAdi tassa layaM / / 80 / / artha:- je arahaMtane dravyatva, guNatva ane paryAyatva vaDe jANe che, te AtmAne jANe che ane teno moha nAzane prApta thAya che. mATe jene jIvAditattvonuM zraddhAna nathI, tene a2haMtAdikanuM paNa sAcuM zraddhAna nathI. vaLI te mokSAdika tattvonA zraddhAna vinA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 338 ] mokSamArga prakAzaka arahaMtAdinuM mAhAbhya paNa yathArtha jANato nathI, (mAtra) laukika atizayAdine arahaMtanuM, tapazcaraNAdivaDe gurunuM ane parajIvonI ahiMsAdivaDe dharmanuM mAhAbhya jANe che, paNa e to parAzitabhAva che ane arahaMtAdinuM svarUpa to AtmAzrita bhAvovaDa tattvazraddhAna thatAM ja jaNAya che, mATe jene arahaMtAdikanuM sAcuM zraddhAna hoya tene tattvazraddhAna avazya hoya ja evo niyama jANavo. e pramANe samyakatvanuM lakSaNanirdeza karyuM. prazna:- sAcuM tattvArthazraddhAna, vA sva-paranuM zraddhAna, vA AtmazraddhAna, vA deva-guru-dharmanuM zraddhAna samyakatvanuM lakSaNa kahyuM ane e sarva lakSaNonI paraspara ekatA paNa darzAvI te jANI, paraMtu Ama anya anya prakArathI lakSaNa kahevAnuM zuM prayojana? uttaraH- e cAra lakSaNo kahyo temAM sAcI daSTivaDa (koI) eka lakSaNa grahaNa karatAM cAre lakSaNonuM grahaNa thAya che, topaNa mukhya prayojana juduM juduM vicArI anya anya prakArathI e lakSaNo kahyAM che. jyAM tattvArthazraddhAnuM lakSaNa kahyuM che tyAM to A prayojana che ke jo e tattvone oLakhe to vastunA yathArtha svarUpanuM vA potAnA hita-ahitanuM zraddhAna kare tyAre mokSamArgamAM pravarte. jyAM sva-paranI bhinnatA zraddhAnarUpa lakSaNa kahyuM che tyAM je vaDe tattvArthazraddhAnanuM prayojana siddha thAya te zraddhAnane mukhya lakSaNa kahyuM che. kAraNa ke jIva-ajIvanA zraddhAnanuM prayojana to sva-parane bhinna zraddhAna karavAM e che, ane AsravAdikanA zraddhAnanuM prayojana rAgAdika choDavA e che; eTale sva-paranI bhinnatAnuM zraddhAna thatAM paradravyomAM rAgAdika na karavAnuM zraddhAna thAya che. e pramANe tattvArthazraddhAnanuM prayojana sva-paranA bhinna zraddhAnathI siddha thavuM jANI e lakSaNane kahyuM che. tathA jyAM AtmazraddhAnA lakSaNa kahyuM che tyAM sva-paranA bhinna zraddhAnanuM prayojana to eTaluM ja che ke-potAne potArUpa jANavo. potAne potArUpa jANatAM parano paNa vikalpa kAryakArI nathI. evA mULabhUta prayojananI pradhAnatA jANI AtmazraddhAnane mukhya lakSaNa kahyuM che. tathA jyAM deva-guru-dharmanA zraddhAnarUpa lakSaNa kahyuM che tyAM bAhyasAdhananI pradhAnatA karI che, kAraNa ke-arahaMtadevAdikanuM zraddhAna sAcA tattvArthazraddhAnanuM kAraNa che tathA kudevAdikanuM zraddhAna kalpita tattvazraddhAnanuM kAraNa che, e bAhya kAraNanI pradhAnatAthI kudevAdikanuM zraddhAna choDAvI sudevAdikanuM zraddhAna karAvavA arthe deva-guru dharmanA zraddhAnane mukhya lakSaNa kahyuM che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra e pramANe judAM judAM prayojananI mukhyatA vaDe judAM judAM lakSaNa kahyAM che. prazna:- e cAra lakSaNo kahyAM temAM A jIva kayA lakSaNane aMgIkAra kare ? [ 339 uttara:- jyAM mithyAtvakarmano upazamAdika thatAM viparItAbhinivezano abhAva thAya che tyAM e cAre lakSaNo ekasAtha hoya che. tathA vicAra apekSAe mukhyapaNe tattvArthone vicAre che, kAM to sva-paranuM bhedavijJAna kare che, kAM to AtmasvarUpanuM ja smaraNa kare che agara kAM to devAdikanA svarUpane vicAre che. e pramANe jJAnamAM to nAnA prakAranA vicAra hoya che, paraMtu zraddhAnamAM sarvatra paraspara sApekSapaNuM hoya che. jema-tattvavicAra kare che to bhedavijJAnAdikanA abhiprAyasahita kare che, tathA bhevijJAna kare che to tattva-vicAra AdinA abhiprAyasahita kare che; e ja pramANe anya ThekANe paNa paraspara sApekSapaNuM che. mATe samyagdaSTinA zraddhAnamAM cAre lakSaNono aMgIkAra che. paNa jene mithyAtvano udaya tene viparItAbhiniveza hoya che, tene e lakSaNo AbhAsamAtra hoya che, sAcAM hotAM nathI. te jinamatanAM jIvAditattvone mAne che anyane mAnato nathI tathA tenAM nAma-bhedAdine zIkhe che; e pramANe tene tattvArthazraddhAna hoya che; paraMtu tene yathArtha bhAvanuM zraddhAna hotuM nathI. vaLI e sva-52nA bhinnapaNAnI vAto kare, ciMtavana kare, paraMtu jevI paryAyamAM ahaMbuddhi che tathA vastrAdimAM 52buddhi che, tevI AtmAmAM ahaMbuddhi ane zarIra AdimAM parabuddhi tene hotI nathI. tathA te AtmAnuM jinavacanAnusAra ciMtavana kare che, paraMtu pratItipaNe svane sva-rUpa zraddhAna karato nathI. tathA arahaMtadevAdika vinA anya kudevAdikone mAnato nathI, paraMtu tenA svarUpane yathArtha oLakhI zraddhAna karato nathI. e pramANe e lakSaNAbhAso mithyAdaSTine hoya che, temAM koI hoya koI na hoya, tyAM tene bhinnapaNuM paNa saMbhave che. bIjuM e lakSaNAbhAsomAM eTaluM vizeSa che ke-pahelAM to devAdikanuM zraddhAna thAya, pachI tattvono vicAra thAya, pachI sva-paranuM ciMtavana kare ane pachI kevaLa AtmAne ciMtave; e anukramathI jo sAdhana kare to paraMparA sAcA mokSamArgane pAmI koI jIva siddhapadane paNa prAsa karI le, tathA e anukramanuM ullaMghana karIne jene devAdikanI mAnyatAnuM to kAMI ThekANuM nathI tathA buddhinI tIvratAthI tattvavicArAdimAM pravarte che ane tethI potAne jJAnI mAne che athavA tattvavicAramAM paNa upayoga lagAvato nathI, potAne sva-52no bhedavijJAnI thayo vicAre che, athavA sva-52no paNa yathArtha nirNaya karato nathI chatAM potAne AtmajJAnI mAne che, paNa e badhI caturAInI vAto che, mAnAdi kaSAyanAM sAdhana che, kAMI paNa kAryakArI nathI. mATe je jIva potAnuM bhaluM karavA icche teNe to jyAMsudhI sAcA samyagdarzananI prApti na thAya tyAMsudhI ene paNa anukramathI ja aMgIkAra karavAM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 340 ] mokSamArga prakAzaka e ja ahIM kahIe chIe-prathama AjJAdivaDe vA koI parIkSA vaDe kudevAdinI mAnyatA choDI a2haMtadevAdikanuM zraddhAna karavuM, kAraNa ke-enuM zraddhAna thatAM gRhIta-mithyAtvano to abhAva thAya che tathA mokSamArgamAM vizrva karavAvALA kudevAdikanuM nimitta dUra thAya che ane mokSamArgane sahAyaka arahaMta devAdikanuM nimitta maLe che mATe prathama devAdikanuM zraddhAna karavuM. pachI jinamatamAM kahelAM jIvAditattvono vicAra karavo, tenAM nAma-lakSaNAdi zIkhavAM, kAraNa ke-enA abhyAsathI tattvazraddhAnanI prApti thAya che. pachI sva-paranuM bhinnapaNuM jethI bhAse tevA vicAro karyA karavAM, kAraNa ke-e abhyAsathI bhedavijJAna thAya che. tyAra pachI eka svamAM svapaNuM mAnavA arthe svarUpano vicAra karyA karavo. kAraNa ke-e abhyAsathI AtmAnubhavanI prApti thAya che. e pramANe anukramathI tene aMgIkAra karI pachI temAMthI ja koI veLA devAdinA vicAramAM, koI veLA tattvavicAramAM, koI veLA sva-paranA vicAramAM tathA koI veLA AtmavicAramAM upayogane lagAvavo. e pramANe abhyAsathI darzanamoha maMda thato jAya che, ane kadAcit satya samyagdarzananI prApti thAya che, paraMtu thAya ja evo niyama to nathI; koI jIvane koI prabaLa viparIta kAraNa vacce AvI jAya to samyagdarzananI prApti na paNa thAya, paraMtu mukhyapaNe ghaNA jIvone to e anukramathI kAryasiddhi thAya che. mATe tene e ja pramANe aMgIkAra karavAM. jema-putrano arthI vivAhAdi kAraNone to meLave, temAM ghaNA puruSone putranI prApti thAya ja, chatAM koIne na thAya to na paNa thAya, paraMtu teNe to upAya karavo; tema samyaktvano arthI e kAraNone meLave, temAM ghaNA jIvone to samyaktvanI prApti thAya ja, koIne na thAya to na paNa thAya, paraMtu teNe to potAnAthI bane te upAya karavo. e pramANe samyaktvanuM lakSaNanirdeza karyuM. prazna:- samyaktvanAM lakSaNa to aneka prakAranAM kahyAM che, temAM tame tattvArthazraddhAnalakSaNane ja mukhya kahyuM tenuM zuM kAraNa ? uttara:- tucchabuddhivAnane anya lakSaNomAM tenuM prayojana pragaTa bhAsatuM nathI vA bhrama Upaje che tathA A tattvArthazraddhAnalakSaNamAM prayojana pragaTa bhAse che tathA kAMI paNa bhrama Upajato nathI, tethI e lakSaNane mukhya karyuM che. e ahIM darzAvIe chIe deva-guru-dharmanA zraddhAnamAM tucchabuddhivAnane ema bhAse ke aratadevAdikane mAnavA, anyane na mAnavA-eTaluM ja samyaktva che, paNa tyAM jIva-ajIvanuM vA baMdha-mokSanA kAraNakAryanuM svarUpa bhAse nahi to mokSamArgarUpa prayojananI siddhi thAya nahi; vA jIvAdinuM zraddhAna thayA vinA mAtra e ja zraddhAnamAM saMtuSTa thaI potAne samyagdaSTi mAne, vA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 341 kudevAdi pratye dveSa to rAkhe paNa anya rAgAdi choDavAno udyama na kare, evo bhrama Upaje. vaLI sva-paranA zraddhAnamAM tucchabuddhivAnane ema bhAse ke sva-paranuM jANavuM ja kAryakArI che ane tenAthI ja samyakatva thAya che. paNa tyAM AsravAdinuM svarUpa bhAsatuM nathI ane tethI mokSamArgarUpa prayojananI siddhi paNa thatI nathI, vA AgnavAdinuM zraddhAna thayA vinA mAtra eTaluM ja jANavAmAM saMtuSTa thaI potAne samyagdaSTi mAnI svacchaMdI thaI rAgAdi choDavAno udyama kare nahi, evo bhrama Upaje. tathA AtmazraddhAnalakSaNamAM tucchabuddhivAnane ema bhAse ke-eka AtmAno ja vicAra kAryakArI che ane tenAthI ja samyakatva thAya che, paNa tyAM jIva-ajIvAdinA vizeSo vA AsravAdinuM svarUpa bhAsatuM nathI ane tethI mokSamArgarUpa prayojananI siddhi paNa thatI nathI, vA jIvAdinA vizeSonuM ane AsravAdinA svarUpanuM zraddhAna thayA vinA mAtra eTalA ja vicArathI potAne samyagdaSTi mAnI svacchaMdI banI rAgAdi choDavAno udyama kare nahi, tene paNa evo bhrama Upaje che. ema jANI e lakSaNone mukhya karyA nahi. ane tattvArthazraddhAnalakSaNamAM jIva-ajIvAdi vA AgnavAdinuM zraddhAna thAya che, tyAM te sarvanuM svarUpa jo barAbara bhAse to mokSamArgarUpa prayojananI siddhi thAya, tathA e zraddhAna thatAM samyakatvI thAya che paNa e saMtuSTa thato nathI. AsravAdinuM zraddhAna thavAthI rAgAdika choDI mokSano udhama rAkhe che. e pramANe tene bhrama Upajato nathI mATe tattvArthazraddhAnalakSaNane mukhya karyuM che. athavA tattvArthazraddhAna lakSaNamAM to devAdinuM zraddhAnA vA sva-paranuM zraddhAna vA AtmazraddhAna garbhita hoya che te to tucchabuddhivAnane paNa bhAse che paNa anya lakSaNomAM tattvArthazraddhAnanuM garbhitapaNuM che te vizeSa buddhivAna hoya tene ja bhAse che, paNa tucchabuddhivAnane bhAsatuM nathI, mATe tattvArthazraddhAnalakSaNane mukhya karyuM che. athavA mithyASTine e AbhAsamAtra hoya che tyAM tattvArthono vicAra to viparItAbhiniveza dUra karavAmAM zIdhra kAraNarUpa thAya che paNa anya lakSaNo zIgha kAraNarUpa thatAM nathI vA viparItAbhinivezanAM paNa kAraNa thaI jAya che. tethI ahIM sarvaprakArathI prasiddha jANI viparItAbhinivezarahita jIvAditattvArthonuM zraddhAna te ja samyakatvanuM lakSaNa che evo nirdeza karyo. e pramANe lakSaNanirdezanuM nirUpaNa karyuM. evuM lakSaNa je AtmAnA svabhAvamAM hoya te ja samyagdaSTi jANavo. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ 342 ] Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates mokSamArga prakAzaka samyaktvanA bheda have e samyaktvanA bheda darzAvIe chIe. prathama nizcaya ane vyavahArano bheda batAvIe chIe-viparItAbhinivezarahita zraddhAnarUpa AtmAnA pariNAma te to nizcayasamyaktva che, kAraNa ke e satyArtha samyaktvanuM svarUpa che ane satyArthanuM nAma ja nizcaya che, tathA e viparItAbhinivezarahita zraddhAnane kAraNabhUta zraddhAna te vyavahArasamyaktva che, kAraNa ke-ahIM kAraNamAM kAryano upacAra karyo che, ane upacAranuM nAma ja vyavahAra che. tyAM samyagdaSTi jIvane deva-guru-dharmAdikanuM sAcuM zraddhAna che, tenA ja nimittathI tenA zraddhAnamAM viparItAbhinivezano abhAva che. ahIM viparItAbhinivezarahita zraddhAna te to nizcayasamyaktva che tathA deva-guru-dharmAdinuM zradvAna te vyavahArasamyaktva che. e pramANe eka ja kALamAM baMne samyaktva hoya che. tathA mithyAdaSTi jIvane deva-guru-dharmAdikanuM zraddhAna AbhAsamAtra hoya che ane tenA zraddhAnamAM viparItAbhinivezano abhAva hoto nathI, mATe tene nizcayasamyaktva to che nahi tathA vyavahArasamyaktva paNa AbhAsamAtra che, kAraNa ke tene deva-guru-dharmAdinuM zraddhAna che te viparItAbhinivezanA abhAvane sAkSAt kAraNa thayuM nahi ane kAraNa thayA vinA temAM upacAra paNa saMbhavato nathI. mATe sAkSAt kAraNanI apekSAe tene vyavahAra-samyaktva paNa saMbhavatuM nathI. athavA tene deva-guru-dharmAdikanuM zraddhAna niyamarUpa hoya che te viparItAbhiniveza-rahita zraddhAnane paraMparA kAraNabhUta che, joke te niyamarUpa kAraNa nathI topaNa mukhyapaNe kAraNa che ane kAraNamAM kAryano upacAra saMbhave che tethI mukhyarUpa paraMparA kAraNanI apekSAe mithyAdaSTine paNa vyavahArasamyakatva kahIe chIe. prazna:- keTalAMka zAstromAM deva-guru-dharmanA zraddhAnane vA tattvazraddhAnane to vyavahArasamyaktva kahyuM che tathA sva-52nA zraddhAnane vA kevaLa AtmAnA zraddhAnane nizcaya-samyaktva kahyuM che te kevI rIte ? uttara:- deva-guru-dharmanA zraddhAnamAM to pravRttinI mukhyatA che; je pravRttimAM arahaMtAdine devAdika mAne anyane na mAne tene devAdikano zraddhAnI kahIe chIe. tathA tattvazraddhAnamAM tene vicAranI mukhyatA che; je jJAnamAM jIvAditattvone vicAre che tene tattvazraddhAnI kahIe chIe. e pramANe tyAM mukhyatA hoya che. e baMne koI jIvane to samyaktvanAM kAraNa thAya che paraMtu teno saddabhAva mithyAdaSTine paNa saMbhave che tethI Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 343 tene vyavahArasamyakatva kahyAM che. vaLI sva-paranA zraddhAnamAM vA AtmazraddhAnamAM viparItAbhinivezarahitapaNAnI mukhyatA che. arthAt je sva-paranuM bhedavijJAna kare vA potAnA AtmAne anubhave tene mukhyapaNe viparItAbhiniveza hoya nahi, tethI bhedavijJAnIne vA AtmajJAnIne samyagdaSTi kahIe chIe. e pramANe sva-paranuM zraddhAnA vA AtmazraddhAna samyagdaSTine ja hoya che, tethI tene nizcayasamyatva kahyuM. A kathana mukhyatAnI apekSAe che paNa tAratamyapaNe e cAre lakSaNa mithyASTine AbhAsamAtra hoya che tathA samyagdaSTine sAcAM hoya che. tyAM AbhAsamAtra che te to niyamarahita samyakatvanAM paraMparA kAraNa che tathA sAcAM che te niyamarUpa sAkSAt kAraNa che tethI tene vyavahArarUpa kahIe chIe. enA nimittathI je viparItAbhinivezarahita zraddhAna thayuM te nizcayasamyakatva che, ema jANavuM. prazna:- keTalAMka zAstromAM lakhyuM che ke AtmA che te ja nizcayasamyakatva che, anya badho vyavahAra che -te kevI rIte? uttara:- viparItAbhinivezarahita zraddhAna thayuM te AtmAnuM ja svarUpa che. tyAM abhedabuddhithI AtmA ane samyakatvamAM bhinnatA nathI tethI nizcayathI AtmAne ja samyakatva kahyuM, anya sarva samyakatva to nimittamAtra che. athavA bhedakalpanA karatAM AtmA ane samyakatvane bhinnatA kahevAmAM Ave che, tethI anya badho vyavahAra kahyo che, ema jANavuM. A prakAre nizcayasamyakatva tathA vyavahArasamyakatva dvArA samyatvanA be bheda thAya che. vaLI anya nimittAdinI apekSAe AjJAsamyakatvAdi daza bheda paNa kahyA che, te AtmAnuzAsanamAM kahyA che. yathA aajnyaamaargsmudbhvmupdeshaatsuutrbiijsNkssepaat| vistArArthAbhyAM bhavamavagADhaparamAvagADhe c|| 11 / / artha - jinaAjJAthI tattvazraddhAna thayuM hoya te ajJAnasamyakatva che. ahIM eTaluM jANavuM ke mAre jinaAjJA pramANa che' eTaluM ja zraddhAna kAMI samyakatva nathI, AjJA mAnavI e to kAraNabhUta che tethI ahIM AjJAthI utpanna thayuM kahyuM che, mATe prathama jinaAjJA mAnavA pachI je tattvazraddhAna thayuM te AjJAsamyakatva che. (2) e ja pramANe nigraMthamAnA avalokanathI je tattvazraddhAna thayuM hoya te mArgasamyakatva che. (3) tIrthaMkarAdi utkRSTa puruSonA purANonA upadezathI utpanna thayelA samyajJAna vaDe arthAt AgamasamudramAM pravINa puruSonA upadeza AdithI prApti thayelI je upadezadaSTi te upadezasamyakatva che. (4) munijanonA AcaraNavidhAnane pratipAdana Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 344 ] mokSamArga prakAzaka karatA evA AcArasUtrone sAMbhaLI je zraddhAna karavuM thAya tene bhalA prakArathI sUtradaSTi kahI che, ane te sUtrasamyaktva che. (5) bIja je gaNitajJAnanuM kAraNa tenA vaDe darzana-mohanA anupama upazamanA baLathI duSkara che jANavAnI gati jenI evA padArthono samUha tenI thaI che upalabdhi arthAt zraddhArUpa pariNati jene-evA je karaNAnuyoganA jJAnI bhavya tene bIjaSTi thAya che bIjasamyaktva jANavuM (6) padArthonA saMkSepapaNAthI jANavA vaDe je zraddhAna thayuM hoya te bhalI saMkSepaSTi che ane tene saMkSepasamyaktva jANavuM. (7) dvAdazAMgavANIne sAMbhaLI karelI je ruci arthAt zraddhAna tene huM bhavya! tuM vistAradaSTi jANa, ane te vistArasamyaktva che. (8) jainazAstronA vacana vinA koI arthanA nimittathI thayelI je arthadaSTi, tene artha samyaktva jANavuM. e ATha bheda to kAraNonI apekSAe karyA che tathA (9) zrutakevaLI je tattvazraddhAna che tene avagADhasamyaktva kahIe chIe. (10) kevaLajJAnIne je tattvazraddhAna che tene 52mAvagADhasamyaktva kahIe chIe. e chellA be bheda jJAnanA sahakArIpaNAnI apekSAe karyA che. e pramANe samyakatvanA dazA bheda kahyA. tyAM sarva ThekANe samyaktvanuM svarUpa tattvArthazraddhAna ja jANavuM. vaLI samyaktvanA traNa bheda paNa karyA che-1 aupamika, 2 kSAyopamika ane 3 kSAyika. e traNa bheda darzanamohanI apekSAe karyA che. temAM aupamika samyaktvanA be bheda che, eka prathamopazamasamyaktva tathA bIjuM dvitIyopazamasamyaktva, tyAM mithyAtvaguNasthAnamAM karaNavaDe darzanamohane upazamAvI je samyaktva upaje tene prathamopazamasamyaktva kahIe chIe. tyAM eTaluM vizeSa che ke-anAdimithyAdaSTine to eka mithyAtvaprakRtino ja upazama hoya che, kAraNa ke-tene mizramohanIya tathA samyaktvamohanIyanI sattA nathI, paNa jyAre jIva upazamasamyakatvane prApta thAya che, tyAre te samyaktvanA kALamAM mithyAtvanA paramANuone mizramohanIyarUpe vA samyaktvamohanIyarUpe pariNamAve che, tyAre tene traNa prakRtionI sattA thAya che, mATe anAdi mithyAdaSTine eka mithyAtvaprakRtinI sattA che, ane teno ja upazama thAya che. vaLI sAdimithyAdaSTiomAM koIne traNa prakRtionI sattA tathA koIne ekanI ja sattA che. jene samyaktvanA kALamAM traNanI sattA thaI hatI te sattA jenAmAM hoya tene to traNanI sattA che, tathA jene mizramohanIya ane samyaktvamohanIyanI uDhelanA thaI gaI hoya arthAt tenA 5ramANu mithyAtvarUpe pariNamI gayAM hoya tene eka mithyAtvanI ja sattA che; mATe sAdimithyAdaSTine traNa prakRtiono vA eka prakRtino upazama thAya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 345 prazna:- upazama eTale zuM? uttaraH- anivRttikaraNamAM karelAM aMtarakaraNavidhAnathI samyakatvanA kALamAM je udaya AvavA yogya niSeka hatA teno to ahIM abhAva karyo, arthAt tenA paramANuone anya kALamAM udaya AvavA yogya niSekarUpa karyA; tathA anivRttikaraNamAM ja karelA upazama-vidhAnathI je te kALamAM udaya AvavA yogya niSeka hatA te udIraNArUpa thaIne A kALamAM udayamAM na AvI zake evA karyA. e pramANe jyAM sattA to hoya paNa teno udaya na hoya tenuM nAma upazama che. ema A mithyAtvathI thayeluM prathamopazamasamyakatva che te caturthAdithI mAMDI sAtamA guNasthAna sudhI hoya che. tathA prathama zreNI sanmukha thatAM sAtamAM guNasthAnamAM kSayopazamasamyakatvathI je upazamasamyakatva thAya tenuM nAma dvitIyopazamasamyakatva che. ahIM karaNavaDa traNa ja prakRtiono upazama thAya che. kAraNa ke Ane traNa prakRtionI ja sattA hoya che. ahIM paNa aMtarakaraNavidhAnathI vA upazamavidhAnathI tenA udayano abhAva kare che e ja upazama che. te A dvitIyopazamasamyakatva sAtamA AdithI mAMDI agIAramAM guNasthAna sudhI hoya che tathA tyAMthI paDatAM koIne chaThTha, pAMcame ane cothe guNasthAne paNa rahe che ema jANavuM. ema upazamasamyatve be prakArathI che. e samyakatva vartamAnakALamAM kSAyikavat nirmaLa che; tene pratipakSIkarmanI sattA hoya che tethI A samyakatva aMtarmuhUrtakALamAtra rahe che. pachI darzanamohano udaya Ave che ema jANavuM. e pramANe upazamasamyakatvanuM svarUpa kahyuM. tathA jyAM darzanamohanI traNa prakRtiomAM samyakatvamohanIyano udaya hoya. anya beno udaya na hoya, tyAM kSayopazamasamyakatva hoya che. upazamasamyatvano kALa pUrNa thatAM A samyakatva hoya che athavA sAdimithyASTine mithyAtvaguNasthAnathI vA mizra guNasthAnathI paNa AnI prApti thAya che. prazna:- kSayopazama eTale zuM? uttaraH- darzanamohanIyanI traNa prakRtiomAM je mithyAtvano anubhAga che tenA anaMtamAM bhAge mizramohanIyano che, tenA anaMtamA bhAge samyakatvamohanIyano anubhAga che, temAM samyatvamohanIyaprakRti dezaghAti che, teno udaya hovA chatAM paNa samyakatvano Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 346 ] mokSamArga prakAzaka ghAta thato nathI, kiMcit malinatA kare paNa mULathI ghAta na karI zake, tenuM ja nAma dezaghAti che. have jyAM mithyAtva vA samyakamithyAtvanA vartamAnakALamAM udaya AvavA yogya niSekono udaya thayA vinA ja nirjarA thAya e to kSaya jANavo tathA tenA ja bhAvikALamAM udaya AvavA yogya niSekonI sattA hoya te ja upazama che ane samyaktvamohanIyano udaya varte che, evI dazA jyAM hoya te kSayopazama che; tethI samaLatattvArthazraddhAna hoya te kSayopazamasamyaktva che. ahIM je maLa lAge che tenuM tAratamya svarUpa to kevaLajJAnI jANe che. udAharaNa darzAvavA artha cala, malina ane agADhapaNuM kahyuM che. tyAM vyavahAramAtra devAdikanI pratIti to hoya paraMtu a2haMtadevAdimAM ' A mArA che, A anyanA che' -ityAdi bhAva te calapaNuM che, zaMkAdi maLa lAge te malinapaNuM che tathA A 'zAMtinAtha zAMtinA kartA che' ityAdi bhAva te agADhapaNuM che. evA udAharaNa vyavahAramAtra darzAvyAM che, paraMtu niyamarUpa nathI. kSayopazamasamyaktvamAM je niyamarUpa koI maLa lAge che te to kevaLajJAnI jANe che, ATaluM samajavuM ke-tene tattvArthazraddhAnamAM koI prakArathI samaLapaNuM hoya che tethI e samyaktva nirmaLa nathI. A kSayopazamasamyaktvano eka ja prakAra che, emAM koI bheda nathI. vizeSa eTaluM che ke-kSAyika samyaktvanI sanmukha thatAM aMtarmuhUrtakALamAtra jyAM mithyAtvaprakRtino kSaya kare che tyAM be ja prakRtionI sattA rahe che, pachI mizramohanIyano paNa kSaya kare che tyAM eka samyaktvamohanIyanI ja sattA rahe che, tyArapachI samyaktva-mohanIyanI kAMDakaghAtAdikriyA karato nathI tyAM te kRtakRtya vedakasamyagdaSTi nAma pAme che, -ema jANavuM. e kSayopazamasamyaktvanuM ja nAma vedakasamyakatva che. jyAM mithyAtvamizramohanIyanI mukhyatAthI kahIe tyAM kSayopazama nAma pAme che tathA jyAM samyaktvamohanIyanI mukhyatAthI kahIe tyAM vedaka nAma pAme che paNa e kahevAmAtra be nAma che, svarUpamAM bheda nathI. tathA A kSayopazamasamyaktva cothAthI sAtamA guNasthAna sudhI hoya che. pramANe kSayopazamasamyaktvanuM svarUpa kahyuM. vaLI e traNe prakRtionA sarva niSekono sarvathA nAza thatAM je atyaMta nirmaLa tattvArthazraddhAna thAya te kSAyikasamyaktva che. te caturthAdi cAra guNasthAnomAM koI ThekANe kSayopazamasamyagdaSTine tenI prApti thAya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 347 kevI rIte thAya che te ahIM kahIe chIe-prathama traNa karaNavaDe mithyAtvanA paramANuone mizramohanIyarUpe vA samyakatvamohanIyarUpe pariNamAve athavA tenI nirjarA kare, e pramANe mithyAtvanI sattAno nAza kare, tathA mizramonIyanA paramANuone samyakatvamohanIyarUpe pariNamAve vA tenI nirjarA kare, e pramANe mizramohanIyano nAza kare. vaLI samyakatvamohanIyanA niSeko udayamAM AvI kharI jAya, jo tenI sthiti Adi ghaNI hoya to tene sthitikAMDakAdika vaDe ghaTADe, jyAre aMtarmuhUrta sthiti rahe tyAre te kRtakRtya vedakasamyagdaSTi thAya che, ane anukramathI e niSekono nAza karI kSAyikasamyagdaSTi thAya che. pratipakSIkarmanA abhAvathI A samyakatva nirmaLa che vA mithyAtvarUpI raMjanAnA abhAvathI vItarAga che. vaLI eno nAza thato nathI paNa jyArathI utpanna thAya tyArathI siddha avasthA sudhI teno saddabhAva rahe che. e pramANe kSAyikasamyakatvanuM svarUpa kahyuM. e pramANe samyakatvanA traNa bhedo che. vaLI anaMtAnubaMdhI kaSAyanI samyakatva thatAM be avasthAo thAya che-kAM to aprazasta upazama thAya che agara visaMyojana thAya che. tyAM je karaNavaDe upazamavidhAnathI upazama thAya che tenuM nAma prazasta upazama che tathA udayano abhAva tenuM nAma aprazasta upazama che. have anaMtAnubaMdhIno prazasta upazama to thAya ja nahi paNa mohanIyanI anya prakRtiono thAya che. anaMtAnubaMdhIno aprazasta upazama thAya che. vaLI je traNa karaNavaDe anaMtAnubaMdhInA paramANuone anya cAritramohanIyanI prakRtirUpa pariNamAvI tenI sattAno nAza karavAmAM Ave tenuM nAma visaMyojana che. temAM prathamopazamasamyakatvamAM to anaMtAnubaMdhIno aprazasta upazama ja che tathA dvitIyopazamasamyakatvanI prApti to prathama anaMtAnubaMdhInI visaMyojanA thayA pachI ja thAya evo niyama koI AcArya lakhe che ane koI nathI lakhatA. bIjuM kSayopazama-samyakatvamAM koI jIvane aprazasta upazama thAya che vA koIne visaMyojana thAya che, tathA kSAyikasamyakatva che te pahelAM anaMtAnubaMdhInuM visaMyojana thayA pachI ja thAya che ema jANavuM. ahIM ATaluM vizeSa ke upazama ane kSayopazamasamyagdaSTine to anaMtAnubaMdhInA visaMyojanathI sattAno nAza thayo hato paNa jo te pharIne mithyAtvamAM Ave to Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 348 ] mokSamArga prakAzaka anaMtAnubaMdhIno baMdha kare tyAM pharIthI tenI sattAno sadbhAva thAya che, ane kSAyika samyagdaSTi mithyAtvamAM Avato ja nathI tethI tene anaMtAnubaMdhInI sattA kadI paNa hotI nathI. prazna:- anaMtAnubaMdhI to cAritramohanIyanI prakRti che, te cAritrano ghAta kare; paNa e vaDe samyakatvano ghAta kevI rIte saMbhave? uttara:- anaMtAnubaMdhInA udayathI krodhAdirUpa pariNAma thAya che paNa kAMI atattvazraddhAna thatuM nathI, mATe anaMtAnubaMdhI cAritrano ja ghAta kare che paNa samyakatvane ghAtatI nathI; paramArthathI to ema ja che, paraMtu anaMtAnubaMdhInA udayathI jevA krodhAdika thAya che tevA krodhAdika samyakatvanA saddabhAvamAM thatA nathI evuM temAM nimitta-naimittikapaNuM hoya che. jema-trapaNAnI ghAtaka to sthAvaraprakRti ja che paraMtu trasapaNAnA abhAvamAM ekendriyajAti prakRtino paNa udaya thato nathI tethI upacArathI ekendriyaprakRtine paNa trapaNAnI ghAtaka kahIe to tyAM doSa nathI; tema samyakatvano ghAtaka to darzanamoha che, paraMtu samyakatvanA saddabhAvamAM anaMtAnubaMdhI kaSAyono paNa udaya thato nathI tethI upacArathI anaMtAnubaMdhIne paNa samyakatvanuM ghAtakapaNuM kahIe to doSa nathI. prazna:- jo anaMtAnubaMdhI paNa cAritrane ja ghAte che to teno abhAva thatAM kaMIka cAritra thayuM kaho, paNa asaMyataguNasthAnamAM asaMyama zA mATe kaho cho? uttara- anaMtAnubaMdhI Adi bheda che te kaSAyonI tIvra-maMdatAnI apekSAe nathI, kAraNa ke-mithyASTine tIvrakaSAya thatAM vA maMdakaSAya thatAM paNa anaMtAnubaMdhI Adi cAre kaSAyono udaya yugapatuM hoya che, ane tyAM cAreyanA utkRSTa spardhaka samAna kahyA che. eTaluM vizeSa che ke-anaMtAnubaMdhInI sAthe apratyAkhyAnAvaraNAdi jevo tIvra udaya hoya che tevo tenA gayA pachI hoto nathI, tathA e ja pramANe apratyAkhyAnAvaraNanI sAthe pratyAkhyAna ane saMjvalanano jevo udaya hoya che tevo tenA gayA pachI hoto nathI, tathA pratyAkhyAnanI sAthe jevo saMjvalanano udaya hoya che tevo ekalA saMjvalanano udaya hoto nathI, mATe anaMtAnubaMdhI gayA pachI kaMIka kaSAyonI maMdatA to thAya che paraMtu evI maMdatA thatI nathI ke jethI koi cAritra nAma pAme, kAraNa ke kaSAyonAM asaMkhyAta lokapramANa sthAna che, temAM sarvatra pUrvasthAnathI uttarasthAnamAM maMdatA hoya che paraMtu vyavahArathI te sthAnomAM traNa maryAdA karI; prathamanAM ghaNAM sthAna to asaMyamarUpa kahyAM, pachI keTalAMka dezasaMyamarUpa kahyAM ane pachI keTalAMka sakaLasaMyamarUpa kahyAM; temAM prathama guNasthAnathI mAMDI cothA guNasthAna sudhI kaSAyanAM je sthAna hoya che te badhAM asaMyamanA ja hoya che tethI tyAM kaSAyonI maMdatA hovA chatAM paNa cAritra nAma pAmatAM nathI. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikA2 [ 349 joke 52mArthathI kaSAyanuM ghaTavuM e cAritrano aMza che topaNa vyavahArathI jyAM kaSAyonuM evuM ghaTavuM thAya ke jethI zrAvakadharma vA munidharmano aMgIkAra thAya tyAM ja cAritra nAma pAme che. have asaMyataguNasthAnamAM evA kaSAya ghaTatAM nathI tethI tyAM asaMyama kahyo che. vaLI kaSAyonI adhikatA-hInatA hovA chatAM paNa jema pramattAdi guNasthAnomAM sarvatra sakaLasaMyama ja nAma pAme che tema mithyAtvathI asaMyata sudhInA guNasthAnomAM asaMyama nAma pAme che paNa sarva ThekANe asaMyamanI samAnatA na jANavI. prazna:- jo anaMtAnubaMdhIprakRti samyaktvane ghAtatI nathI to teno udaya thatAM samyaktvathI bhraSTa thaI sAsAdana guNasthAnane kema pAme che? utta2:- jema koI manuSyane manuSyaparyAya nAza thavAnA kAraNarUpa tIvraroga pragaTa thayo hoya tene manuSyaparyAya choDavAvALo kahIe chIe paNa manuSyapaNuM dUra thatAM devAdi-paryAya thAya che te to A roga avasthAmAM thaI nathI, ahIM to manuSyanuM ja AyuSya che; tema samyagdaSTine samyaktvanA nAzanA kAraNa anaMtAnubaMdhIno udaya thayo hoya tene samyaktvano virAdhaka sAsAdanI kahyo, paNa samyaktvano abhAva thatAM mithyAtva thAya che te abhAva to A sAsAdanamAM thayo nathI, ahIM to upazamasamyaktvano ja kALa che -ema jANavuM. e pramANe samyaktvanA saddabhAvamAM anaMtAnubaMdhI cokaDInI avasthA thAya che mATe sAta prakRtionA upazamAdikathI paNa samyaktvanI prApti kahIe chIe. prazna:- to samyaktvamArgaNAnA cha bheda karyA te kevI rIte? uttara:- samyaktvanA to traNa ja bheda che, paraMtu samyaktvanA abhAvarUpa mithyAtva, e baMneno mizrabhAva te mizra, tathA samyaktvano ghAtakabhAva te sAsAdana. e pramANe samyaktvamArgaNAthI jIvano vicAra karatAM cha bheda kahyA che. ahIM koI kahe ke-'samyaktvathI bhraSTa thaI mithyAtvamAM Avyo hoya tene mithyAtvasamyaktva kahevAya ' ema kahevuM e to asatya che, kAraNa ke-abhavyane paNa teno sadbhAva hoya che. vaLI mithyAtvasamyakatva kahevuM e ja azuddha che. jema saMyamamArgaNAmAM asaMyama kahyA che tathA bhavyamArgaNAmAM abhavya kahyA che, te ja pramANe ahIM samyaktva-mArgaNAmAM mithyAtva kahyuM che, paNa tyAM mithyAtvane samyaktvano bheda na samajavo. samyaktvanI apekSAe vicAra karatAM keTalAka jIvone samyaktvanA abhAvathI mithyAtva hoya che evo artha pragaTa karavA arthe samyaktvamArgaNAmAM mithyAtva kahyuM che. e ja pramANe sAsAdana ane mizra paNa samyaktvanA bheda nathI, samyaktvanA to traNa ja bheda che, ema samajavuM. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 350 ] mokSamArga prakAzaka ahIM karmanA upazamAdikathI upazamAdisamyakatva kahyAM paNa karmanAM upazamAdika kAMI AnAM karyA thatAM nathI, mATe A jIva to tattvazraddhAna karavAno udyama kare ane tenA nimittathI karmanAM upazamAdika to svayameva thAya che tyAre tene tattvazraddhAnI prApti thAya che, ema samajavuM. e prakArathI samyakatvanA bheda jANavA. e pramANe samyagdarzananuM svarUpa kahyuM. have samyagdarzananA ATha aMga kahIe chIe. samyagdarzananAM ATha aMga niHzaMkitatva, niHkAMkSitatva, niHvicikitsatva, amUDhadaSTita, upavRMhaNa, sthitikaraNa, prabhAvanA ane vAtsalya-e samyakatvanAM ATha aMga che. 1-bhayano abhAva athavA tattvomAM saMzayano abhAva te niHzaMktitva che. ra-padravya AdimAM rAgarUpa vAMchAno abhAva te niHkAMkSitatva che. 3-paradravya AdimAM dvaSarUpa glAnino abhAva te nirvicikitsatva che. 4tattvomAM ane devAdikamAM anyathA pratItirUpa mohano abhAva te amUDhadaSThitva che. pa-Atmadharma vA jinadharmane vadhAravo tenuM nAma upabRhaNa che, tathA e ja aMganuM nAma upagUhana paNa kahIe chIe, tyAM dharmAtmA jIvonA doSane DhAMkavA evo upagUhanano artha samajavo. 6-potAnA svabhAvamAM vA jinadharmamAM potAne vA paranuM sthApana karavo te sthitikaraNa aMga che. 7-potAnA svarUpanuM vA jinadharmanuM mAhAbhya pragaTa karavuM, te prabhAvanA che. 8-potAnA svarUpamAM, jinadharmamAM vA dharmAtmA jIvomAM ati prItibhAva te vAtsalya che. e pramANe ATha aMga jANavAM. jema manuSya zarIranAM hAtha-paga Adi aMga che tema A paNa samyakatvanAM aMga che. prazna:- keTalAka samyagdaSTi jIvone paNa bhaya, icchA ane glAni Adi hoya che tathA koI mithyAdaSTine te nathI hotAM, tethI e niHzaMkitAdine samyakatvanAM aMga kema kaho cho? uttara:- jema manuSya zarIranAM hAtha-paga Adi aMga kahIe chIe tyAM koI manuSya evA paNa hoya che ke jemane hAtha-paga Adi koI aMga hotAM nathI chatAM tene manuSya-zarIra to kahIe chIe, paraMtu e aMgo vinA te zobhAyamAna vA sakaLa kAryakArI thato nathI; tema samyakatvanA niHzaMkitAdi aMga kahIe chIe tyAM koI samyagdaSTi evA paNa hoya che ke jemane niHzaMkitatvAdimAMnAM koI aMga na hoya chatAM temane samyakatva to kahevAmAM Ave che. paraMtu e aMgo vinA te samyagdarzana nirmaLa sakaLa kAryakArI thatuM nathI. vaLI jema vAMdarAne paNa hAtha-paga Adi aMga to hoya che, paraMtu jevA manuSyane Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra 351 hoya che tevAM hotAM nathI; tema mithyASTine paNa vyavahArarUpa niHzaMkitAdi aMgo hoya che, paraMtu jevAM nizcayanI sApekSatAsahita samyagdaSTine hoya che tevAM hotAM nathI. samyagdarzananAM 25 doSa tathA samyakatvamAM pacIsa maLa kahe che-zaMkAdi ATha doSa, ATha mada, traNa mUDhatA ane che anAyatana; e pacIsa doSa samyagdaSTine hotA nathI. kadAcit koIne kaMIka maLa lAge che paNa samyakatvano sarvathA nAza thato nathI, tyAM samyakatva malina ja thAya che -ema samajavuM. vaLI....... e pramANe zrI mokSamArga prakAzaka nAma zAstramAM "mokSamArganuM svarUpa" e nAmano navamo adhikAra samAsa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates paMDita pravara ToDaramalajInI rahasyapUrNa ciThThI arthAt AdhyAtmika praznottara-patrikA bhUmikA sarvamaMgalanidhau hRdi yasmin saGgate nirupamaM sukhmeti| muktizarma ca vazIbhavati drAk taM buddhA bhajata shaaNtrsendrm|| artha:- he buddhimAna puruSo! je anubhava hRdayamAM prApta thavAthI anupama sukhanI prApti thAya che ane muktilakSmI zIghra vazamAM Ave che te saMpUrNa maMgaLonA samudrasvarUpa zAntarasendranA anubhavane tame sevo. koIpaNa vidyAne zIkhI je potAnA pratyeka sAdhAraNa yA vizeSa kAryomAM teno niraMtara upayoga karato rahe che athavA to vyAvahArika kAryomAM jemanI vidyAnI jhaLaka jhaLake che te ja sapuruSo vAstava ane Adarza vidvAna kahevAya che. jeoe potAnA satata prayatno dvArA AtmAnI anaMta zaktionuM udghATana karIne zAnti-sukhanuM tattva nicovyuM che, jeoe AtmAnAM gUDha rahasyono tAga lIdho che ane tene haMmezAM sAMbhaLavAmAM tathA zaMkAonA samAdhAna karavAmAM potAnA samayano sadavyaya karyo che tevA Adarza vidvAno pAse, jema maMtravettAnA AhAna para devatA upasthita thAya che tema, pratyeka dezanA mahAna puruSo hAtha joDI khaDA rahe che. AvA Adarza vidvAnomAM paMDitapravara ToDaramalajI paNa Adarza vidvAna thaI gayA che. teo adhyAtmarasanA rasika ane jJAnI hatA. jemaNe gomaTasAra, labdhisAra, samayasAra, pravacanasAra, puruSArthasiddhi-upAya, AtmAnuzAsana Adi pUrNa pAMDityapradarzaka mahAna graMthonI TIkAonuM avalokana karyuM che temanAthI temanI vidvattA chAnI nathI. Aje temanA banAvelA mokSamArgaprakAzaka graMthano jainasamAjamAM bahu pracAra che. jainadharmano thoDo paNa marma samajanAra pratyeka jijJAsu temanA banAvelA mokSamArgaprakAzakanuM nitya adhyayana karIne temAMthI potAnA AtmAne maLatA zAntarasanA AsvAdanathI potAne kRtakRtya mAnI sahasramukhe 5. ToDaramalajInI prazaMsA karavAmAM potAnuM saubhAgya samaje che. yathArthapaNe temanuM nAma AcAryonI zreNImAM lakhavA yogya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates navamo adhikAra [ 353 tevA paMDitapravaranA A adhyAtmanA gUDha rahasyothI pUrNa ciThThIne ame nAnuM sarakhuM zAstra paNa kahIe to temAM atyukti nathI. te eka prAcIna bhaMDAramAMthI prApta thaI che; te temaNe potAnA mulatAna nivAsI ziSyonA praznonA uttararUpe lakhI che. paMDita ToDaramalajIe te praznonA uttaro keTalI khUbIthI ApyA che te viSayamAM amAre kAMI kahevAnI AvazyakatA nathI; kAraNa ke te to pAThakonI samakSa ja che. paraMtu A ApaNA pUrva vidvAna adhyAtmarasanA rasika hovA chatAM paNa vyavahAramAM keTalA dakSa hatA te A ciThThInA zIrSaka vyavahArathI jJAta thAya che. deTalA "tamane sahajAnaMdanI prApti ho' -kevuM ziSTAcArapUrNa AdhyAtmika AnaMdadAyaka vAkaya che! pAThakagaNa pote ja A vAkayapara thoDo paNa vicAra kare to mAlama paDaze ke 2 mahatvapUrNa che! e pramANe ciThThInA saMpUrNa vAkayomAM anubhavanI jhalaka dekhAI Ave che. joke vartamAna zailInI hindI bhASAmAM tene prakAzita karavAthI tenA viSayo janasAdhAraNane vizeSa suMdaratAthI samajI zakAta paraMtu jainasamAjanA eka prasiddha vidvAnanI kIrtirakSA tathA je bhAva vA AnaMda temanI bhASAmAM vAMcavAthI Ave te navIna bhASAmAM utAravAthI Ave ke kema te saMdeha che, ema vicArI zrI choTAlAla jaine temanI ja bhASAmAM te pragaTa karela che. A jUnI hindI bhASAne nahi samajanAra gujarAta-saurASTranA jaina samAjane te AdhyAtmika ciThThInA madhurarasanuM AsvAdana karAvavAne yathAmati, teno gujarAtI anuvAda karyo che. paraMtu mULa viSayanI bhASA ane Azayane vaLagI rahevA mATe rAjakoTanivAsI dharmasnehI bhAIzrI rAmajIbhAI mANekacaMda vakIle mArA bhASAMtaramAM yogya pheraphAra karyo che te jANI AnaMda thAya che. A bhASAMtaramAM kAMI skUlanA rahI hoya te mULa saMpAdakanI ane vAcakonI kSamA yAcI tathA bhUlo sUcavavA vinaMtI karI viramuM chuM. -anuvAdaka. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates paMDitapravara ToDaramalajInI rahasyapUrNa ciThThI siddha zrI mulatAna nagara mahAzubhasthAnaviSe svadharmI bhAI aneka upamAyogya adhyAtmarasarocaka bhAIzrI khAnacaMdajI, gaMgAdharajI, zrIpAlajI, siddhArathadAsajI Adi sarva svadharmI yogya. li. ToDaramalanA zrI pramukha vinaya zabda avadhArajo. ahIM yathAsaMbhava AnaMda che. tamane cidAnaMdaghananA anubhavathI sahajAnaMdanI vRddhi cAhuM bIjuM, tamAro eka patra bhAIzrI rAmasiMghajI bhavAnIdAsajIne Avyo hato. tenA samAcAra jahAnAbAdathI anya svadharmIoe lakhyA hatA. bhAIzrI ! AvA prazna tamArA jevA ja lakhe. A vartamAnakALamAM adhyAtmarasanA rasika jIvo bahu ja thoDA che. dhanya che temane je svAnubhavanI vArtA paNa kare che. e ja vAta kahe che tatprati prIticitena, yena vArttApi hi shrutaa| nizcitaM saH bhavedavyo, bhaavinirvaannbhaajnm|| padmanandipaMcaviMzatikA (ekatvazItiH 23) artha:- je jIve prasannacittathI A caitanyasvarUpa AtmAnI vAta ja sAMbhaLI che te bhavyapuruSa bhaviSyamAM thanArI muktino nizcayathI pAtra thAya che, arthAt te jarUra mokSamAM jAya che. bhAIzrI! tame je prazno lakhyA tenA uttara mArI buddhi anusAra kaMIka lakhuM chuM te jANazo. ane adhyAtma Agamano carcAgarbhita patra te zIdhra zIdhra ApyA karazo. meLApa to kadI thavo haze tyAre thaze, ane niraMtara svarUpAnubhavano abhyAsa rAkhazojI. zrIrastu. have, svAnubhavadazA viSe pratyakSa-parokSAdika praznonA uttara sva-buddhi anusAra lakhuM chuM temAM prathama ja svAnubhavanuM svarUpa, jANavA arthe lakhuM chuM : jIva [ nAmano cetana] padArtha anAdi [ kALa] thI mithyAdaSTi che; tyAM sva-paranA yathArtharUpathI viparIta zraddhAnanuM nAma mithyAtva che. vaLI je kALe koI jIvane darzana-mohanA upazama-kSaya-kSayopazamathI sva-paranA yathArthazraddhAnarUpa tattvArthazraddhAna thAya tyAre Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ToDaramalajInI rahasyapUrNa ciThThI [ 355 te jIva samyaktvI thAya che. mATe sva-paranA zraddhAnamAM zuddhAtmazraddhAnarUpa nizcayasamyaktva garbhita che. vaLI jo sva-52nuM zraddhAna nathI ane jainamatamAM kahelA deva, guru ane dharma e traNene mAne che tathA sAta tattvone mAne che, anya matamAM kahelAM devAdi vA tattvAdine mAnato nathI to evA kevaLa vyavahArasamyaktvavaDe te samyaktvI nAmane pAme nahi, mATe sva-52 bhedavijJAnapUrvaka je tattvArthazraddhAna hoya te samyaktva jANavuM. vaLI evA samyaktvI thatAMnI sAthe, je jJAna [pUrve] pAMca indriya tathA chaThThA mana dvArA kSayopazamarUpa mithyAtvadazAmAM kumati, kuzrutarUpa thaI rahyuM hatuM te ja jJAna have mati-zrutarUpa samyajJAna thayuM. samyagdaSTi je kAMI jANe te sarva jANavuM samyajJAnarUpa che. e [samyagdaSTi ] jo kadAcit ghaTapaTAdi padArthone ayathArtha paNa jANe to te Ava2Nanita auyika ajJAnabhAva che; ane kSayopazamarUpa pragaTa jJAna che te to sarva samyajJAna ja che, kemake jANavAmAM padArthone viparItarUpe sAdhatuM nathI, mATe te samyajJAna kevaLajJAnano aMza che. jema thoDuMka meghapaTala (-vAdaLa ) vilaya thatAM je kAMI prakAza pragaTe che te sarva prakAzano aMza che. je jJAna mati-zrutarUpa thaI pravarte che te ja jJAna vadhatuM vadhatuM kevalajJAnarUpa thAya che, tethI samyajJAnanI apekSAe to jAti eka che. vaLI e samyagdaSTinA pariNAma savikalpa tathA nirvikalparUpa thaI be prakAre pravarte che. tyAM je pariNAma viSaya-kaSAyAdirUpa vA pUjA-dAna-zAstrAbhyAsAdikarUpa pravarte che te savikalparUpa jANavA. prazna:- jyAM zubha-azubharUpa pariNamato hoya tyAM samyaktvanuM astitva kevI rIte hoya ? samAdhAnaH- jema koI gumAsto zeThanA kAryamAM pravarte che, te kAryane potAnuM kArya paNa kahe che, harSa-viSAdane paNa pAme che, e kAryamAM pravartatAM te potAnI ane zeThanI ApasamAM judAI paNa vicArato nathI, paraMtu tene evuM aMtaraMga zraddhAna che ke 'A mAruM kAma nathI.' e pramANe kArya karanAra te gumAsto zAhukAra che; paNa te zeThanA dhanane corI tene potAnuM mAne to te gumAsto co2 ja kahevAya; tene karmodaya-janita zubhAzubharUpa kAryano kartA thaI tadrupa pariName, topaNa tene evA prakAranuM aMtaraMga zraddhAna che ke 'A kArya mArAM nathI.' jo dehAzrita vratasaMyamane paNa potAnAM mAne (arthAt potAne teno kartA mAne) to te mithyAdaSTi thAya. AvI rIte savikalpa pariNAma hoya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 356 ] mokSamArga prakAzaka have savikalpadvArA ja nirvikalpa pariNAma thavAnuM vidhAna kahIe chIe: te samyagdaSTi kadAcit svarUpadhyAna karavAno udyamI thAya che tyAM prathama sva-paranuM bhedavijJAna (viveka ) kare; nokarma, bhAvakarmarahita kevaLa caitanyacamatkAramAtra potAnuM svarUpa jANe, pachI pa2no vicAra paNa chUTI jAya, ane kevala svAtmavicAra ja rahe che; tyAM nijasvarUpamAM aneka prakAranI ahaMbuddhi dhAre che, 'huM cidAnaMda chuM, zuddha chuM, siddha chuM,' ityAdi vicAra thatAM sahaja ja AnaMdataraMga UThe che, romAMca (ullasita ) thAya che, tyAra pachI evA vicAro to chUTI jAya, kevala cinmAtrasvarUpa bhAsavA lAge; tyAM sarva pariNAma te svarUpa viSe ekAgra thaI pravarte che. darzana-jJAnAdikanA vA naya-pramANAdikanA vicAra (vikalpa ) paNa vilaya thaI jAya. savikalpa vaDe je caitanyasvarUpano nizcaya karyo hato temAM ja vyApya-vyApakarUpa thaI evo pravarte che ke jyAM dhyAtA-dhyeyapaNuM dUra thaI jAya. evI dazAnuM nAma nirvikalpa anubhava che. moTA nayacakra graMthamAM ema ja kahyuM cheH taccANesaNakAle samayaM bujjhehi juttimaggeNa / No ArAhaNasamaye paccakkho aNuhavo jahmA / / 266 / / artha:- tattvanA avalokana (anveSaNa ) samaye arthAt zuddhAtmAne yukti arthAt nayapramANavaDe pahelAM jANe, pachI ArAdhana samaya je anubhavakALa che temAM naya-pramANa che nahi, kAraNa ke pratyakSa anubhava che. jema ratnanI kharIda vakhate aneka vikalpa kare che paNa jyAre te ratna pratyakSa paheravAmAM Ave che tyAre vikalpa hoto nathI, paheravAnuM sukha ja che. e pramANe savikalpa dvArA nirvikalpa anubhava thAya che. vaLI je jJAna pAMca indriya ane chaThThA mana dvArA pravartatuM hatuM te jJAna sarva bAjuthI sameTAI A nirvikalpa anubhavamAM kevala svarUpasanmukha thayuM; kAraNa ke te jJAna kSayopazamarUpa che tethI eka kALamAM eka jJeyane ja jANe che, jJAna svarUpa jANavAne pravartya tyAre anyane jANavAnuM saheja ja baMdha thayuM. tyAM evI dazA thaI ke bAhya aneka zabdAdika vikAra hovA chatAM paNa svarUpadhyAnIne tenI kAMI khabara nathI.-e pramANe matijJAna paNa svarUpasanmukha thayuM. vaLI nayAdikanA vicAro maTavAthI zrutajJAna paNa svarUpasanmukha thayuM. evuM varNana samayasAranI TIkA-AtmakhyAtimAM che tathA AtmaavalokanAdimAM che, eTalA mATe ja nirvikalpa anubhavane atIndriya kahIe chIe; kAraNa ke iMdriyono dharma Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ToDaramalajInI rahasyapUrNa ciThThI [ 357 to e che ke sparza, rasa, gaMdha, varNane jANe, te ahIM nathI ane manano dharma e che ke te aneka vikalpa kare, te paNa ahIM nathI; tethI je jJAna iMdriyo tathA manamAM pravartatuM hatuM te ja jJAna have anubhavamAM pravarte che, tathApi A jJAnane atIndriya kahIe chIe. vaLI A svAnubhavane mana dvArA thayo ema paNa kahIe chIe kemake A anubhavamAM matijJAna-zrutajJAna ja che, anya koI jJAna nathI. mati-zrutajJAna indriya tathA mananA avalaMbana vinA hotuM nathI paNa ahIM indriyano to abhAva ja che, kAraNa ke indriyano viSaya mUrtika padArtha ja che. vaLI ahIM manazAna che, kAraNa manano viSaya amUrtika padArtha paNa che, tethI ahIM mana saMbaMdhI pariNAma svarUpa viSe ekAgra thaI anya cintAno virodha kare che tethI tene mana dvArA thayuM ema kahIe chIe, "vAvintanirodho dhyAnam' (mokSazAstra a. 8, sUtra ra7) evuM dhyAnanuM paNa lakSaNa evI anubhavadazAmAM saMbhave che. vaLI samayasAra-nATakanA kavitamAM kahyuM che ke vastu vicArata dhyAvateM, mana pAvai vishraam| rasa svAdata sukha Upajai, anubhava yAkau naam|| e pramANe mana vinA judA ja pariNAma svarUpamAM pravartatA nathI, tethI svAnubhavane manajanita paNa kahIe chIe, tethI tene atIndriya kahevAmAM ane manajanita kahevAmAM kAMI virodha nathI; vivakSAbheda che. vaLI tame lakhyuM ke "AtmA atIndriya che tethI atIndriyavaDe ja grAhya thaI zake', to bhAIzrI ! mana amUrtika (padArtha)ne paNa grahaNa kare che kAraNa ke mati-zrutajJAnano viSaya sarva dravyo kahyAM che. tattvArthasUtramAM kahyuM ke matizrutayornibandho drvyessvsrvpryaayessu|| 1-26 / / vaLI tame pratyakSa-parokSano prazna lakhyo. paNa bhAIzrI ! samyakatvamAM to pratyakSa-parokSanA bheda nathI. cothA guNasthAne siddha samAna kSAyikasamyakatva thaI jAya che, tethI samyakatva to mAtra yathArtha zraddhAnarUpa ja che te (jIva) zubha-azubha kArya karato paNa rahe che. (tethI kAMI yathArtha padArthazraddhAna na hoya ema hotuM nathI;) tethI tame je lakhyuM hatuM ke "nizcayasamyakatva pratyakSa che ane vyavahArasamyakatva parokSa che,' te ema nathI. samyakatvanA to traNa bheda che. temAM upazamasamyakatva ane kSAyikasamyakatva to nirmaLa che kemake te mithyAtvanA udaya rahita che, tathA kSayopazamasamyakatva samaLa che, Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 358 ] mokSamArga prakAzaka kemake samyakatvamohanIyanA udaya sahita che, paNa A samyakatvamAM pratyakSa-parokSanA koI bheda to che nahi. zubhAzubharUpa pravartatA vA svAnubhavarUpa pravartatA kSAyika samyakatvane samyakatvaguNa to samAna ja che, tethI samyakatvanA to pratyakSa-parokSa bheda na mAnavA. paNa pramANanA pratyakSa-parokSarUpa be bheda che. te pramANa samyajJAna che, tethI matijJAnazrutajJAna to parokSa pramANa che; avadhi, mana:paryaya ane kevalajJAna pratyakSa pramANa che. yathA :- " gadya parokSa, pratyakSa nya" (tattvArtha sUtra 1. 2, sU. 12-22) evuM sUtranuM vacana che. tema ja tarkazAstramAM pratyakSa-parokSanuM AvuM lakSaNa kahyuM che:- "spaSTapratimAsAtmaSTha pratyakSa spaSTa parokSa..." je jJAna potAnA viSayane sArI rIte nirmaLarUpe spaSTa jANe te pratyakSa che, ane je jJAna sArI rIte spaSTa na jANe te parokSa che; tyAM matijJAna-zrutajJAnanA viSaya to ghaNA che paraMtu eka paNa zeyane saMpUrNa jANI zakatAM nathI tethI te parokSa che. avadhi-mana:paryayajJAnano viSaya thoDo che tathApi te potAnA viSayane spaSTa sArI rIte jANe che tethI te ekadezapratyakSa che, ane kevaLajJAna sarva jJayane pote spaSTa jANe che tethI sarvapratyakSa che. vaLI pratyakSanA be bheda che-eka paramArtha pratyakSa ane bIjo sAMvyavahArika pratyakSa. avadhi, mana:paryaya ane kevaLajJAna to spaSTa pratibhAsarUpa che ja tethI paramArthika pratyakSa che, ane netrAdivaDe varNAdine jANe che, tyAM vyavahArathI evuM kahevAmAM Ave che ke "teNe varNAdika pratyakSa jANyA," ekadeza nirmaLatA paNa hoya che tethI tene sAMvyavahArika pratyakSa kahe che; paraMtu jo eka vastumAM aneka mizra varNa che te netra dvArA sArI rIte grahyA jAtA nathI tethI tene paramArtha pratyakSa kahevAmAM AvatuM nathI. vaLI parokSa pramANanA pAMca bheda che - smRti, pratyabhijJAna, tarka, anumAna ane Agama. tenuM svarUpa - 1. pUrve jANelI vastune yAda karIne jANavI tene smRti kahe che, 2. dAMtavaDe vastuno nizcaya karIe tene pratyabhijJAna kahe che, 3. hetunA vicAyukta je jJAna tene tarka kahe che, 4. hetuthI sAdhya vastunuM je jJAna tene anumAna kahe che, tathA 5. AgamathI je jJAna thAya tene Agama kahe che. e pramANe pratyakSa-parokSa pramANanA bheda kahyA che. tyAM A svAnubhavadazAmAM AtmAne jANIe te zrutajJAnavaDe jANavAmAM Ave che. zrutajJAna matijJAnapUrvaka ja che, te matijJAna-zrutajJAna parokSa kahela che tethI tyAM AtmAnuM jANavuM pratyakSa hotuM nathI. vaLI avadhi-mana:paryayano viSaya rUpI padArtho ja che; tathA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ToDaramalajInI rahasyapUrNa ciThThI [ 359 kevaLajJAna chadmasthane che nahi, tethI anubhavamAM kevaLajJAna vA avadhi-mana:paryayavaDe AtmAnuM jANavuM nathI. vaLI ahIM AtmAne spaSTa sArI rIte jANato nathI tethI pAramArthika pratyakSapaNuM to saMbhavatuM nathI. tathA jema netrAdivaDe varNAdika jANavAmAM Ave che tema ekadeza nirmaLatAsahita paNa AtmAnA asaMkhyAta pradezAdi jANavAmAM AvatA nathI tethI sAMvyavahArika pratyakSapaNuM paNa saMbhavatuM nathI. ahIM to Agama-anumAnAdika parokSa jJAnavarDa AtmAno anubhava hoya che. jainAgamamAM jevuM AtmAnuM svarUpa kahyuM che tene tevuM jANI temAM pariNAmone magna kare che tethI tene Agama parokSapramANa kahIe, athavA "huM AtmA ja chuM kemake mArAmAM jJAna che, jyAM jyAM jJAna tyAM tyAM AtmA che, jema keH- siddhAdika. vaLI jyAM AtmA nahi tyAM jJAna paNa nahi jema ke :mRtaka levAdika." e pramANe anumAnavaDe vastuno nizcaya karIne temAM pariNAmone manna kare che, tethI tene anumAna parokSapramANa kahIe, athavA Agama-anumAnAdivaDe je vastu jANavAmAM AvI tene yAda rAkhIne temAM pariNAmone manna kare che tethI tene smRti kahIe, ityAdi prakArathI svAnubhavamAM parokSa-pramANa vaDe ja AtmAnuM jANavuM hoya che, tyAM prathama jANavuM thAya che, pachI je svarUpa jANyuM temAM ja pariNAma magna thAya che, pariNAma magna thatAM kaMI vizeSa jANapaNuM hotuM nathI. thAya? prazna:- jo savikalpa-nirvikalpamAM jANavAnI vizeSatA nathI to adhika AnaMda kema samAdhAnaH- savikalpadazAmAM jJAna aneka zeyone jANavArUpe pravartatuM hatuM, nirvikalpadazAmAM mAtra AtmAne ja jANavAmAM pravarte che, eka to e vizeSatA che; bIjI e vizeSatA che ke je pariNAma vividha vikalpamAM pariNamatA hatA te mAtra svarUpamAM ja tAdAtmyarUpa thaI pravartya, bIjI e vizeSatA thaI. evI vizeSatAo thatAM koI vacanAtIta evo apUrva AnaMda thAya che ke viSaya sevanamAM tenI jAtino aMza paNa nathI. tethI e AnaMdane atIndriya kahe che. prazna:- anubhavamAM paNa AtmA parokSa ja che to graMthomAM anubhavane pratyakSa kema kahyo che? uparanI gAthAmAM ja kahyuM che ke :- " paththo akhudavo khannA" te kema che? k samAdhAnaH- anubhavamAM AtmA to parokSa ja che, kAMI AtmAnA pradezano AkAra to bhAsato nathI, paraMtu svarUpamAM pariNAma magna thatAM je svAnubhava thayo te Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 360 ] mokSamArga prakAzaka svAnubhava pratyakSa che. svAnubhavano svAda kAMI Agama-anumAnAdika parokSa pramANAdivaDe jaNAto nathI. pote ja anubhavanA rasAsvAdane vede che. jema koI aMdha manuSya sAkarano AsvAda kare che, tyAM sAkaranAM AkArAdi to parokSa che, paNa jIbhavaDe je svAda lIdho te svAda pratyakSa che, ema svAnubhavamAM AtmA parokSa che, je pariNAmathI svAda Avyo te svAda pratyakSa che-ema jANavuM. athavA je pratyakSa jevuM hoya tene paNa pratyakSa kahIe chIe. jema lokomAM kahIe chIe ke-"ame svapnAmAM vA dhyAnamAM phalANA puruSane pratyakSa dITho;" tyAM tene pratyakSa dITho nathI, paraMtu pratyakSa mAphaka pratyakSavat (te puruSane) yathArtha dekhyo tethI tene pratyakSa kahIe; tema anubhavamAM AtmA pratyakSanI mAphaka yathArtha pratibhAse che, tethI A nyAye AtmAnuM paNa pratyakSa jANavuM hoya che ema kahIe to doSa nathI. kathana to aneka prakAranAM hoya chete sarva AgamaadhyAtmazAstrathI jema virodha na Ave tema vipakSA-bhedavaDa jANavAM. prazna:- evo anubhava kayA guNasthAnamAM thAya che? samAdhAna- cothA guNasthAnathI ja thAya che. paraMtu cothAmAM to ghaNA kALanAM aMtarAlathI thAya che ane uparanA guNasthAnomAM zIdhra zIdhra thAya che. prazna:- anubhava to nirvikalpa che, tyAM uparanA ane nIcenA guNasthAnomAM bheda zo? uttara- pariNAmonI mannatAmAM vizeSa che; jema be puruSa nAma le che ane baMnenA pariNAma nAma viSe che, tyAM ekane to magnatA vizeSa che tathA bIjAne thoDI che, tema AmAM paNa jANavuM. prazna:- jo nirvikalpa anubhavamAM koI vikalpa nathI to zukaladhyAnano prathama bheda (je) pRthakatvavitarkavIcAra kahyo che, temAM pRtha7vitarka' -nAnAprakAranA zrutano vIcAra'-arthavyaMjana-yoga-saMkramaNa-ema kema kahyuM? uttara:- kathana be prakAre hoya che : eka dhULarUpa che ane bIjAM sUkSmarUpa che. jema sthULarUpe to chaThThA guNasthAnamAM saMpUrNa brahmacaryavrata kahyuM, paNa sUkSmatAe navamA guNasthAna sudhI maithunasaMjJA kahI; tema ahIM anubhavamAM nirvikalpatA sthULarUpe kahI che. tathA sUkSmatAthI pRthakatvavitarkavIcArAdi bheda vA kaSAyAdika dazamAM guNasthAna sudhI kahyAM che tyAM potAnA tathA anyanA jANavAmAM AvI zake evA bhAvanuM kathana sthaLa jANavuM, ane je pote paNa na jANI zake, (mAtra) kevaLI bhagavAna ja jANI zake evA bhAvonuM Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ToDaramalajInI rahasyapUrNa ciThThI [ 361 na sUkSma jANavuM. caraNAnuyogaAdimAM sthULa kzananI mukhyatA che ane karaNAnuyogamAM sUkSma thananI mukhyatA che, evA bheda anya ThekANe paNa jANavA. e pramANe nirvikalpa anubhavanuM svarUpa jANavuM. vaLI bhAIzrI! tame traNa dRSTAMta lakhyAM athavA daSTAMta dvArA prazna lakhyA, paNa daSTAMta sarvAMga maLatAM Ave nahi. daSTAMta che te eka prayojana darzAve che. ahIM bIjano candra, jaLabindu, agnikaNa-e to ekadeza che ane pUrNimAno candra, mahAsAgara tathA agnikuMDa -e sarvadeza che, e ja pramANe cothA guNasthAnamAM AtmAne jJAnAdiguNo edeza pragaTa thayA che tathA teramA guNasthAnamAM AtmAne jJAnAdiguNo sarvathA pragaTa thAya che ane jema dRSTAMtonI eka jAti che tema ja jeTalA guNa avrata samyagdaSTine pragaTa thayA che tenI ane teramA guNasthAnamAM je guNa pragaTa thAya che tenI eka jAti che. prazna:- jo eka jAti to jema kevaLI sarva zeyane pratyakSa jANe che tema cothA guNasthAnavALo jIva paNa AtmAne pratyakSa jANato haze ? utta2:- bhAIzrI! pratyakSatAnI apekSAe eka jAti nathI paNa samyajJAnanI apekSAe eka jAti che. cothA guNasthAnavALAne mati-zrutarUpa samyagnAna che, ane teramA guNasthAnavALAne kevaLarUpa samyajJAna che. vaLI ekadeza sarvadezanuM aMtara to eTaluM ja che ke mati-zrutajJAnavALA amUrtika vastune apratyakSa ane mUrtika vastune paNa pratyakSa vA apratyakSa, kiMcita, anukramathI jANe che tathA kevaLajJAnI sarva vastune sarvathA yugapat jANe che. prathamano parokSarUpe jANe che ane bIjo pratyakSarUpe jANe che, eTalo ja temAM vizeSa (bheda) che, vaLI jo sarvathA ( e banne jJAnanI) eka ja jAti kahIe to jema kevaLajJAnI yugapat pratyakSa aprayojanarUpa zeyane nirvikalparUpe jANe che tema e (mati-zruta samyajJAnI) paNa jANe, paNa ema to nathI, tethI pratyakSa-parokSano vizeSa (bheda) jANavo. kahyuM che ke : syAdvAdakevalajJAne srvtttvprkaashne| bhedaH sAkSAdasAkSAcca hyavastvanyatamaM bhavet / / (dasahasrI-vazama:paricchedda-60% ) artha:- syAdvAda arthAt zrutajJAna ane kevaLajJAna-e banne sarva tattvone prakAzanArAM che, bheda eTalo ja ke kevaLajJAna pratyakSa che, zrutajJAna parokSa che. paraMtu vastu che te anyarUpe nathI. vaLI tame nizcaya samyaktvanuM ane vyavahArasamyaktvanuM svarUpa lakhyuM te satya che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 362 ] mokSamArga prakAzaka paraMtu eTaluM jANavuM ke samyakatvIne vyavahArasamyakatvamAM vA anya kALamAM aMtaraMga nizcayasamyakatva garbhita che, niraMtara gamana (pariNamana) rUpa rahe che. vaLI tame lakhyuM ke koI sAdharmI kahe che ke - AtmAne pratyakSa jANe to karmavargaNAone pratyakSa kema na jANe ? e ja kahyuM che ke AtmAne pratyakSa to kevaLI ja jANe che, karmavargaNAne avadhijJAna paNa jANe che. vaLI tame lakhyuM che ke "bIjanA caMdranI jema AtmAnA pradeza thoDA khullA che ema kaho." uttaraH- e daSTAMta pradezanI apekSAe nathI paNa guNanI apekSAe che. e pramANe samyakatvI saMbaMdhI tathA anubhava saMbaMdhI pratyakSa-apratyakSAdikanA je prazno tame lakhyA hatA teno pratyuttara mArI buddhi anusAra lakhyo che. tame paNa jinavANIthI tathA potAnI pariNatithI meLavI lezo. ane bhAI zrI, vizeSa kayAM sudhI lakhIe? je vAta jANavAmAM Ave te lakhavAmAM AvI zake nahi. maLyathI kaMIka kahI zakAya, paraMtu maLavuM karmAdhIna che. mATe sAruM to e che ke caitanyasvarUpanA anubhavanA udyamI rahevuM. vartamAnakALamAM adhyAtmatattva to AtmakhyAti-samayasAra graMthanI zrI amRtacaMdra AcAryakRta saMskRta TIkAmAM che ane AgamanI carcA gommasAramAM che tathA bIjA paNa anya graMthomAM che. je jANI che te sarva lakhavAmAM Ave nahi; tethI tame paNa adhyAtma tathA AgamagraMthono abhyAsa rAkhajo ane svarUpAnaMdamAM magna rahejo. vaLI tame koI vizeSa graMtha jANyA hoya to mane lakhI mokalajo; svadharmIne to paraspara (dharma) carcA ja joIe; vaLI mArI to eTalI buddhi che nahi, paraMtu tamArA jevA bhAIothI paraspara vicAra che, te moTI vAta che. jyAM sudhI maLavuM thAya nahi tyAM sudhI patra to avazya lakhyA karo. miti phAgaNa vada 5 saMvata 1811. -ToDaramala Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates paramArthavacanikA [ kavivara paM. banArasIdAsajI racita ]. eka jIva dravya, tenA anaMta guNa, anaMta paryAya, eka eka guNanA asaMkhyAta pradeza, eka eka pradezaviSe anaMta karmavargaNA, eka eka karmavargaNAviSe anaMta-anaMta pudgalaparamANu, eka eka pudgalaparamANu anaMta guNa, anaMta paryAyasahita virAjamAna che. A pramANe eka saMsArAvasthita jIvapiMDanI avasthA che; e ja pramANe anaMta jIvadravya sapiMDarUpa jANavA. eka jIvadravya anaMta anaMta pudgala dravyathI saMyogita (saMyukta) mAnavuM. tenuM vivaraNa - judA judA rUpe jIvadravyanI pariNati tathA judA judA rUpe pudgaladravyanI pariNati che. tenuM vivaraNa:- eka jIvadravya je prakAranI avasthAsahita nAnA AkArarUpa pariName te prakAra anya jIvathI maLato Ave nahi; teno bIjo prakAra che( arthAt anya jIvanuM tenAthI anya avasthArUpa pariNamana hoya.) e pramANe anaMtAnaMtasvarUpa jIvadravya anaMtAnaMtasvarUpa avasthAsahita vartI rahyAM che. koi jIvadravyanA pariNAma koipaNa anya jIvadravyathI maLatA Ave nahi. e ja pramANe eka pudgalaparamANu eka samayamAM je prakAranI avasthA dhAraNa kare te avasthA anya pudgalaparamANu dravyathI maLatI Ave nahi. tethI pudgala (paramANu ) dravyanI paNa anyaanyatA jANavI. have jIvadravya, pudgaladravya ekakSetrAvagAhI anAdikALathI che; temAM vizeSa eTale ke jIvadravya eka ane pudgalaparamANu dravya anaMtAnaMta, calAcalarUpa, AgamanagamanarUpa, anaMtAkAra pariNamanarUpa, baMdha-muktizaktisahita varte che. have jIvadravyanI anaMtI avasthA; temAM traNa avasthA mukhya sthApI. eka azuddhaavasthA, bIjI zuddhAzuddharUpa mizraavasthA tathA trIjI zuddhaavasthA. e traNe avasthA saMsArI jIvadravyanI jANavI. saMsArAtIta siddhane anavasthitarUpa kahIe chIe. -have traNe avasthA saMbaMdhI vicAra:- eka azuddhanizcayAtmaka dravya, bIjAM mizranizcayAtmaka dravya ane trIjo zuddhanizcayAtmaka dravya che. azuddhanizcayAtmaka dravyane sahakArI azuddhavyavahAra che; mizranizcayAtmaka dravyane sahakArI mizravyavahAra che; tathA zuddhanizcayAtmaka dravyane sahakArI zuddhavyavahAra che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 364 ] mokSamArga prakAzaka nizcaya ane vyavahAranuM vivaraNa nizcaya to abhedarUpa dravya tathA vyavahAra dravyanA yathAsthita bhAva che. paraMtu vizeSa eTaluM ke-jyAMsudhI saMsArAvasthA che tyAMsudhI vyavahAra kahevAya. siddhane vyavahArAtIta kahevAya. tethI saMsAra, vyavahAra e banne ekarUpa kahyA arthAt saMsArI te vyavahArI, vyavahArI te saMsArI. have e traNe avasthAnuM vitaraNa jyAMsudhI mithyAtva avasthA che tyAMsudhI azuddhanizcayAtmaka dravya azuddhavyavahArI che. samyagdaSTi thatAM ja mAtra caturtha guNasthAnakathI mAMDI bAramAM guNasthAnaka sudhI mizranizcayAtmaka jIvadravya mizravyavahArI che; ane kevalajJAnI zuddhanizcayAtmaka zuddhavyavahArI che. nizcaya to dravyanuM svarUpa ane vyavahAra saMsArAvasthita bhAva, tenuM vivaraNa mithyAdaSTi jIva potAnuM svarUpa jANato nathI tethI parasvarUpaviSe magna banI parakAryane tathA parasvarUpane potAnAM mAne che, te kArya karato hovAthI te azuddhavyavahArI kahevAya. samyagdaSTi potAnuM svarUpa parokSapramANavaDa anubhave che, parasattA ane parasvarUpane potAnuM kArya nahi mAnato thako yogadAravaDe potAnA svarUpanA dhyAna-vicArarUpa kriyA kare che, te kArya karatAM te mizravyavahArI kahevAya. kevaLajJAnI(jIva) yathAkhyAtacAritranA baLavaDe zuddhAtmasvarUpamAM ramaNazIla che tethI te zuddhavyavahArI kahevAya. tenAmAM yogArUDha avasthA vidhamAna che tethI tene vyavahArI nAma kahyo. zuddhavyavahAranI maryAdA teramA guNasthAnathI mAMDI caudamA guNasthAna sudhI jANavI. yathA asiddhatvapariNamanatvAt vyvhaarH| have traNe vyavahAranuM svarUpa zubhopayogamizrita azuddhavyavahAra zubhAzubhAcArarUpa che, zuddhAzuddhavyavahAra svarUpAcaraNarUpa che, ane zuddhavyavahAra zuddhasvarUpAcaraNarUpa che. paraMtu vizeSa tenuM eTaluM che:- koi kahe ke zuddhasvarUpAcaraNAtma to siddhamAM paNa vidyamAna che, tethI tyAM paNa vyavahAra saMjJA kahevI joIe; te tema nathI kemake saMsAra avasthA sudhI vyavahAra kahIe chIe, saMsArAvasthA maTatAM vyavahAra paNa maTayo kahevAya, ahIM e sthApanA karI che tethI siddha vyavahArAtIta kahevAya. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates paramArthavanikA | [ 365 e rIte vyavahAravicAra samApta. Agama-adhyAtmanuM svarUpa vastuno je svabhAva tene Agama kahIe chIe, AtmAno je adhikAra tene adhyAtma kahIe chIe. Agama tathA adhyAtmasvarUpa bhAva AtmadravyanA jANavA. te banne bhAva saMsAraavasthAviSe trikAlavartI mAnavA. tenuM vivaraNa:- AgamarUpa karyapaddhati che; adhyAtmasvarUpa zuddhacetanApaddhati che. tenuM vivecanaH- karyapaddhati paudgalika dravyarUpa athavA bhAvarUpa che. dravyarUpa to pudgalanA pariNAma che, bhAvarUpa pudgalAkAra AtmAnI azuddhapariNatirUpa pariNAma che; te baMne pariNAma AgamarUpa sthApyA. have zuddhacetanA paddhati-zuddhAtmapariNAma, te paNa dravyarUpa tathA bhAvarUpa ema be prakAre che. dravyarUpa to jIvatvapariNAma che; tathA bhAvarUpa jJAna, darzana, sukha, vIrya Adi anaMtaguNapariNAma che. e banne pariNAma adhyAtmarUpa jANavA. e Agama tathA adhyAtma ane paddhatimAM anaMtatA mAnavI. anaMtatA kahI teno vicAra anaMtatAnuM svarUpa daSTAMta vaDe darzAve che, jemake:- vaDanA jhADanuM eka bIjA hAthamAM levuM, te upara dIrdhadaSTithI vicAra kare to te vaDanA bIjamAM eka vaDanuM jhADa che, bhAvikALamAM jevuM thanAra che tevA vistArasahita te vRkSanuM vAstavya svarUpa vidhamAna bIjamAM chatuM che. aneka zAkhA, prazAkhA, patra, puSpa, phaLayukta che. tenA pratyeka phaLamAM evAM aneka bIja che. e prakAranI avasthA eka vaDanA bIja saMbaMdhI vicArIe. vaLI pharI sUkSmadaSTithI joie to te vaDanA vRkSamAM je je bIjo che te te bIjo (evAM bIjAM) aMtargarbhita vaDavRkSasaMyukta hoya che. e ja rIte eka vaDamAM aneka aneka bIja ane ekeka bIjamAM ekeka vaDavRkSa che. teno (dIrgha) vicAra karIe to bhAvinayapramANathI na vaDavRkSanI maryAdA pamAya ke na bIjanI maryAdA pamAya. e pramANe anaMtatAnuM svarUpa jANavuM. te anaMtatAnA svarUpane kevaLajJAnI puruSa paNa anaMta ja dekhe, jANe, kahe; anaMtano bIjo aMta che ja nahi ke je jJAnamAM (aMtarUpe) bhAse. tethI anaMtatA anaMtarUpa ja pratibhAse Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 366 ] mokSamArga prakAzaka e pramANe Agama, adhyAtmanI anaMtatA jANavI. temAM vizeSa eTaluM ke adhyAtmanuM svarUpa anaMta che ane AgamanuM svarUpa anaMtAnaMtarUpa che. kAraNa ke yathArtha pramANathI adhyAtma eka dravyAzrita, ane Agama anaMtAnaMta puddagaladravyAzrita che. te bannenuM svarUpa sarvathA prakAre to kevaLajJAnagocara che; aMzamAtra mati-zrutajJAna gAhya che. tethI sarvathA prakAre AgamI, adhyAtmI to kevaLajJAnI, aMzamAtra mati-zrutajJAnI, tathA dezamAtrajJAtA avadhijJAnI, mana:paryayajJAnI che; e traNe ( sarvathA, aMzamAtra, dezamAtra ) yathAvasthita jJAnapramANa nyunAdhikarUpa jANavA. mithyAdaSTi jIva na AgamI che, na adhyAtmI che, kAraNa ke te kathanamAtra to graMthapAThanA baLavaDe Agama-adhyAtmanuM svarUpa upadezamAtra kahe che paraMtu te Agama-adhyAtmanA svarUpane samyakaprakAre jANato nathI. tethI mUDhajIva na AgamI ke na adhyAtmI che. (kAraNa ke tene te bhAvanuM vedana ja nathI ) yathA-nirdevatvAtA have mUDha ane jJAnI jIvanuM vizeSapaNuM anya paNa sAMbhaLo jJAtA to mokSamArga sAdhI jANe che, mUDha mokSamArga sAdhI jANe nahi. zAmATe ? te sAMbhaLoH- mUDha jIva Agamapaddhatine vyavahAra kahe che ane adhyAtmapaddhatine nizcaya kahe che, tethI te AgamaaMgane ekAntapaNe sAdhI mokSamArga darzAve che; adhyAtmaaMgane vyavahA2thI paNa jANe nahi e mUDhaSTi jIvano svabhAva che; tene e ja pramANe sUje che. zAthI ? kAraNa ke AgamaaMga bAhyakriyArUpa pratyakSapramANa che, tenuM svarUpa sAdhavuM tene sugama che, te bAhyakriyA karato thako mUDha jIva potAne mokSano adhikArI mAne che, paNa aMtargarbhita adhyAtmarUpa kriyA je aMtardaSTigrAhya che te kriyAne mUDha jIva jANe nahi, kAraNaaMtardaSTinA abhAvathI aMtarakriyA daSTigocara Ave nahi; tethI mithyAdaSTi jIva (game teTalI bAhyakriyA karato chato paNa) mokSamArga sAdhavAmAM asamartha che. have: samyagdaSTino vicAra sAMbhaLo samyagdaSTi koNa kahevAya te sAMbhaLoH- saMzaya, vimoha ane vibhrama e traNa bhAva jenAmAM nathI te jIva samyagdaSTi. saMzaya, vimoha ane vibhrama zuM? tenuM svarUpa daSTAMtavaDe darzAve che te zravaNa karo:- jemake cAra puruSa koi eka sthAnamAM UbhA hatA. tyAM koi anya puruSe te Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates paramArthavacanikA [ 367 cAre pAse eka chIpano khaMDa lAvI batAvyo, ane pratyekane prazna karyo ke A zuM che? chIpa che ke rUpuM? prathama saMzayavALo puruSa bolyo ke kAMi samaja paDatI nathI ke A te chIpa che ke rUpuM! mArI daSTimAM teno nirdhAra thato nathI. pachI bIjo vimohavALo puruSa bolyo ke mane e kAMi samajaNa nathI ke tame chIpa kone kaho cho tathA rUpuM kone kaho cho? mArI daSTimAM kAMi AvatuM nathI tethI huM nathI jANato ke tame zuM kahevA mAgo cho? athavA te cupa rahe. ghelachAthI bole nahi. have trIjo vibhramavALo puruSa bolyo ke Ato pratyakSapramANa rUpe che, Ane chIpa koNa kahe che? mArI draSTimAM to rUpe sUje che, tethI sarvathA prakAre te rUpuM che. te traNe puruSoe te chIpanA svarUpane jANuM nahi, tethI te traNe mithyAvAdI che. have cotho puruSa bolyo ke-A to pratyakSapramANa chIpanA khaMDa che temAM saMzaya zo ? chIpa, chIpa, chIpa, nirdhAra chIpa. jo Ane koi anya vastu kahe to te pratyakSapramANa bhramita vA aMdha. tevI rIte samyagdaSTine sva-para svarUpamAM saMzaya, vimoha, vibhrama nathI, yathArtha daSTi che; tethI samyagdaSTi jIva aMtardaSTa vaDe mokSapaddhati sAdhI jANe che. te bAhyabhAvane bAhya nimittarUpa mAne che; te nimitta to nAnAprakAranAM che ekarUpa nathI; tethI aMtardaSTinA pramANamAM mokSamArga sAdhe che. samyajJAna(saMvedana) ane svarUpAcaraNanI kaNikA jAgye mokSamArga sAco. mokSamArga sAdhavo e vyavahAra ane zuddhadravya akriyArUpa te nizcaya che. e pramANe nizcaya-vyavahAranuM svarUpa samyagdaSTi jANe che, paNa mUDha jIva jANe nahi ane mAne paNa nahi. mUDha jIva baMdhapaddhatine sAdhato thako tene mokSamArga kahe te vAta jJAtA mAne nahi. kemake baMdhane sAdhavAthI baMdha sadhAya paNa mokSa sadhAya nahi. jJAtA jyAre kadAcit baMdhapaddhatino vicAra kare tyAre te jANe ke A paddhatithI mAruM dravya anAdinuM baMdharUpa cAlyuM che, have e paddhatithI moha toDI vartu; A paddhatino rAga pUrvanI jema he nara! tuM zA mATe kare che? te kSaNamAtra paNa baMdhapaddhatimAM magna thAya nahi. te jJAtA potAnuM svarUpa vicAre, anubhave, dhyAve, gAve, zravaNa kare tathA navadhAbhakti, tapa kriyA potAnA zuddhasvarUpasanmukha thaine kare, e jJAtAno AcAra che. enuM nAma mizravyavahAra che. have heya-zeya-upAdeyarUpa jJAtAnI cAlano vicAra heya-tyAgarUpa to potAnA dravyanI azuddhatA, zeya-vicArarUpa anya padravya svarUpa upAdeya-AcaraNarUpa potAnA dravyanI zuddhatA. tenuM vivecanaH- guNasthAnakanA pramANamAM heya-jJayaupAdeyarUpa zakti jJAtAnI hoya. jema jema jJAtAnI heya-zaya-upAdeyarUpa zakti vardhamAna thatI jAya tema tema guNasthAnanI vRddhi thAya ema kahyuM che. Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 368 ] mokSamArga prakAzaka guNasthAna pramANe jJAna ane guNasthAna pramANe kriyA. temAM vizeSa eTale ke eka guNasthAnavartI aneka jIva hoya to (temane) anekarUpanuM jJAna tathA anekarUpanI kriyA kahevAmAM Ave che. kAraNa ke bhinna bhinna sattAnA pramANe karI ( jJAna-kriyAmAM) ekatA maLe nahi. ekeka jIvadravyamAM anyAkhyarUpa audayikabhAva hoya, te audayikabhAvAnusAra jJAnanI paNa anya-anyatA jANavI. paraMtu vizeSa eTale ke (e sarva AtmAmAM) koi prakAranuM jJAna evuM na hoya ke parasattAvalaMbanazIla banI mokSamArga sAkSAt kahe ! kemake avasthA(dazA) nA pramANamAM parasattAvalaMbaka che (paNa tene te mokSamArga kaheto nathI) te AtmA parasattAvalaMbI jJAnane paramArthatA kaheto nathI. je jJAna hoya te svasattAvalaMbanazIla hoya tenuM nAma jJAna. te jJAnane sahakArabhUta nimittarUpa nAnAprakAranA audayikabhAva hoya che. te audayikabhAvano jJAtA, tamAzagIra che paNa teno kartA, bhoktA ke avalaMbI nathI; tethI koi ema kahe ke A prakAranA audayikabhAva sarvathA hoya to tene amuka (phalANuM ) guNasthAna kahIe '-ema kahevuM e japTha che. ema kahenAre dravyanuM svarUpa sarvathA prakAre jANyuM nathI. kAraNa-anya guNasthAnanI to vAta zuM kahevI ? kevaLIone paNa audayikabhAvonuM anekaprakArapaNuM jANavuM. kevaLIone paNa audayikabhAva ekasarakhA hoya nahi, koi kevaLIne daMDakapATarUpa kriyAno udaya hoya tyAre koi kevaLIne te na hoya. e pramANe kevaLIomAM paNa udayanI anekarUpatA che to anya guNasthAnonI to vAta zuM kahevI? mATe audayikabhAvonA bharose jJAna nathI. jJAna svazaktipramANa che. sva-paraprakAzaka jJAnanI zakti, jJAyakapramANa jJAna, svarUpAcaraNarUpa cAritra yathAnubhavapramANa-e jJAtAnuM sAmarthya che. e vAtanuM vivecana kayAM sudhI lakhIe, kayAM sudhI kahIe? (tattva)vacanAtIta, iMdriyAtIta, jJAnAtIta che tethI A vicAro bahu zA lakhavA? je jJAtA haze te thoDuM lakheluM (paNa) bahu samajaze. je ajJAnI haze te A ciThThI sAMbhaLaze kharo, paraMtu samajaze nahi. A vacanikA jema che tema-(yathAyogya)-sumati pramANa kevaLIvacanAnusAra che. je jIva A sAMbhaLaze, samajaze, zraddhaze, tene kalyANakArI che-bhAgya pramANa. Iti paramArtha vacanikA Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kavivara zrI banArasIdAsa likhita upAdAna-nimittanI ciThThI hindI uparathI gujarAtI anuvAda prathama ja koI pUche ke nimitta zuM? upAdAna zuM? tenuM vivaraNa:nimitta to saMyogarUpa kAraNa, upAdAna vastunI sahajazakti; tenuM vivaraNa: eka dravyArthika nimitta-upAdAna, bIjAM paryAyArthika nimitta-upAdAna, tenuM vivecanaH dravyArthika nimitta-upAdAna (vastumAM) guNabheda kalpanArUpa che. paryAyArthika nimitta-upAdAna (vastumAM) parayoga kalpanArUpa che. tenI caubhaMgI. temAM prathama guNabheda kalpanArUpa caubhaMgIno vistAra kahIe chIe te zravaNa karo: jIvadravyanA anaMta guNa sarvaguNa asahAya, svAdhIna ane sadAkALa zAzvata che. temAM mukhya be guNa pradhAna sthApyA, te para caubhaMgIno vicAra. eka to jIvano jJAnaguNa ane bIjo jIvano cAritraguNa. e banne guNa zuddharUpabhAva jANavA, azuddharUpa paNa jANavA ane yathAyogya sthAnake (guNasthAne) mAnavA. tenuM vivaraNa:- e banne guNonI gati nyArI nyArI, zakti nyArI nyArI, jAti nyArI nyArI, ane sattA jArI nyArI; tenuM vivecanaH jJAnaguNanI to jJAna-ajJAnarUpa gati, svaparaprakAzaka zakti, jJAna (samyajJAna )rUpa tathA mithyAtvarUpa jAti. tathA dravyapramANa sattA che; paraMtu vizeSa eTaluM ke jJAnarUpa jAtino kadi nAza thato nathI; ane mithyAtvarUpa jAtino nAza samyagdarzananI utpatti thatAM sudhI thato nathI, A to jJAnaguNano nirNaya thayo. have cAritraguNanuM vivecana kahe che- cAritraguNanI saMkaleza-vizuddharUpa gati, sthiratAasthiratArUpa zakti, maMdatIvrarUpa jAti, ane dravyapramANa sattA che. temAM eTaluM vizeSa ke maMdatAnI sthiti caudamA guNasthAnaparyata hoya che, ane tIvratAnI sthiti pAMcamA guNasthAnasudhI hoya che. A to jJAna-cAritra bannenA guNabheda nyArA nyArA kahyA. have tenI vyavasthA - jJAna cAritrane AdhIna nathI, cAritra jJAnane AdhIna nathI. banne asahAyarUpa che. evI to maryAdA che. have caubhaMgIno vicAra-jJAnaguNa nimitta ane cAritraguNa upAdAnarUpa. tenuM vivecana Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 37) ] mokSamArga prakAzaka 1 azuddha nimitta, azuddha upAdAna. 2 azuddha nimitta, zuddha upAdAna. 3 zuddha nimitta, azuddha upAdAna. 4 zuddha nimitta, zuddha upAdAna. tenuM vivecana-sUkSmadaSTipUrvaka dravyanI eka samayanI avasthA levI, samuccayarUpa mithyAtva-samyakatvanI vAta na levI. koI samaye jIvanI avasthA A prakAranI hoya che ke- 1, jANarUpa jJAna ane vizuddhatArUpacAritra. 2 koI samaye ajANarUpa jJAna ane vizuddhatArUpa cAritra. 3. koI samaye jANarUpa jJAna ane saMkalezarUpa cAritra. 4. koI samaye ajANarUpa jJAna ane saMkalezarUpa cAritra. je samaye jJAnanI ajANarUpa gati ane cAritranI saMkalezarUpa gati, te samaye nimitta ane upAdAna banne azuddha. je samaye ajANarUpa jJAna ane vizuddharUpa cAritra, te samaye azuddha nimitta ane zuddha upAdAna. je samaye jANarUpa jJAna ane saMkalezarUpa cAritra, te samaye zuddha nimitta ane azuddha upAdAna. je samaye jANarUpa jJAna ane vizuddhatArUpa cAritra, te samaye nimitta ane upAdAna banne zuddha. e pramANe jIvanI anya anya dazA sadAkALa anAdikALathI che. tenuM vivecanaH jANarUpa e jJAnanI zuddhatA kahevAya; vizuddharUpa e cAritranI zuddhatA kahevAya, ajJAnarUpa e jJAnanI azuddhatA kahevAya tathA saMkalezarUpa e cAritranI azuddhatA kahevAya. have te saMbaMdhI vicAra sAMbhaLoH mithyAtvaavasthAmAM koI samaye jIvano jJAnaguNa jANarUpa hoya tyAre te kevuM jANe che? te evuM jANe che ke-lakSmI, putra, kalatra ityAdi pratyakSa-pramANarUpa mArAthI nyArAM che; huM marIza ane e sau ahIM ja paDyAM raheze; athavA e sau jaze ane huM paDyo rahIza; koI kALe e sarvathI mAre eka divasa viyoga che, evuM jANapaNuM mithyASTine thAya che te to zuddhatA kahevAya; paraMtu e zuddhatA samyakazuddhatA nathI, paNa garbhita zuddhatA che. jyAre vastunuM svarUpa jANe tyAre samyaphazuddhatA che; tevI zuddhatA graMthibheda vinA hoya nahi. paraMtu garbhitazuddhatA paNa akAmanirjarA che. vaLI koI samaye te jIvano jJAnaguNa ajANarUpa che te ghelachArUpa hoya che tethI kevaLa baMdha che. e pramANe mithyAtvaavasthAmAM koI samaye cAritraguNa vizuddharUpa hoya che; tethI cAritrAvaNakarma maMda thAya che, te maMdatAne lIdhe nirjarA thAya che. tathA koI samaye cAritraguNa saMkalezarUpa hoya che jethI kevaLa tIvrabaMdha thAya che. e pramANe mithyAtva Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates upAdAna-nimittanI ciThThI [ 371 avasthAmAM je samaye jANarUpa jJAna ane vizuddhatArUpa cAritra che te samaye nirjarA che. je samaye ajANarUpa jJAna ane saMkalezarUpa cAritra che te samaye baMdha che temAM vizeSa eTale ke alpa nirjarA ane ghaNo baMdha thAya che; tethI e alpanI apekSAe mithyAtvaavasthAviSe kevaLa baMdha kahyo. jemake-koI puruSane napho thoDo ane nukazAnI ghaNI to te puruSa ToTAvALo ja kahevAya. paraMtu baMdha-nirjarA vinA jIva koI avasthAmAM hoto nathI. daSTAMta - jo vizuddhatAvaDe nirjarA na thatI hoya to ekendriyajIva nigoda avasthAthI vyavahArarAzimAM konA baLathI Ave che? tyAM to jJAnaguNa ajANarUpa, ghelachArUpa abuddharUpa che. tethI jJAnaguNanA baLathI nahi paNa vizuddharUpa cAritranA baLathI jIva vyavahArarAzimAM caDhe che. jIvadravyamAM kaSAyanI maMdatA thAya che tethI nirjarA thAya che, e maMdatAnA pramANamAM (cAritra guNanI) zuddhatA jANavI have bIjo paNa vistAra sAMbhaLoH jJAnanuM jANapaNuM ane cAritranI vizuddhatA banne mokSamArgAnusArI che; tethI bannemAM vizuddhatA mAnavI paraMtu vizeSa eTale ke garbhitazuddhatA e pragaTa zuddhatA nathI. e banne guNanI garbhitazuddhatA jyAMsudhI graMthibheda thAya nahi tyAM sudhI mokSamArga sAdhe nahi, paraMtu (jIva) UrdhvatA avazya kare ja (paNa mokSamArganA kAraNarUpa te na thAya.) e banne guNonI garbhitazuddhatA jyAre graMthibheda thAya tyAre e bannenI zIkhA phuTe ane tyAre e banne guNa dhArApravAharUpe mokSamArga tarapha cAle. jJAnaguNanI zuddhatAvaDe jJAnaguNa nirmaLa thAya tathA cAritraguNanI zuddhatAvaDe cAritraguNa nirmaLa thAya, ane te kevaLajJAnano tathA yathAkhyAtacAritrano aMkura che. prazna- tame kahyuM ke jJAnanuM jANapaNuM ane cAritranI vizuddhatA e bannethI nirjarA thAya che. tyAM jJAnanA jANapaNAthI to nirjarA thAya e to huM mAnuM chuM paraMtu cAritranI vizuddhatAthI nirjarA kevI rIte thAya? e huM samajato nathI. tenuM samAdhAnaH samAdhAna - bhAI ! sAMbhaLa, sthiratArUpa pariNAmane vizuddhatA kahIe chIe. e sthiratA yathAkhyAtacAritrano aMza che e apekSAe vizuddhatAmAM zuddhatA AvI. prazna- tame vizuddhatAthI nirjarA kahI paNa huM kahuM chuM ke vizuddhatAthI nirjarA nathI paNa zubhabaMdha che. samAdhAna- bhAI ! sAMbhaLa, e to tAruM kahevuM kharuM che ke-vizuddhatAthI zubhabaMdha ane saMkalezatAthI azubha baMdha e to huM paNa mAnuM chuM. paraMtu emAM bIjo bheda che te sAMbhaLa Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 37ra ] . mokSamArga prakAzaka azubhapaddhati e adhogatinuM pariNamana che tathA zubhapaddhati e UrdhvagatinuM pariNamana che. tethI adhorUpa saMsAra ane UrdhvarUpa mokSasthAna che ema svIkArI temAM zuddhatA AvI ema mAnyuM, emAM vAMdho nathI. vizuddhatA sadAkALa mokSano mArga che, paraMtu graMthibheda vinA zuddhatAnuM jora cAlatuM nathI ne! jema koI puruSa nadImAM DUbakI mAre, jyAre pharI uchaLe tyAre daivayogAt upara te puruSane naukA maLI jAya paraMtu (upara AvyA vinA) joke te tAraka (tA) che to paNa kevI rIte nIkaLe? kAraNa ke tenuM kAMI jora cAlatuM nathI, ghaNo kaLa-baLa kare paNa tene vaza kAMI paNa nathI. tema vizuddhatAnIpaNa urdhvatA jANavI; mATe garbhitazuddhatA kahI. graMthibheda thatAM e garbhitazuddhatA mokSamArga tarapha cAlI potAnA svabhAvavaDe vartamAnarUpa thaI tyAre te pUrNa yathAkhyAtarUpa pragaTa kahevAI. vizuddhatAnI je urdhvatA eja tenI zuddhatA. jyAM mokSamArga sAdhyo tyAM kahyuM ke "samyagdarzanajJAnacAriLaNi mokSamArga: tathA ema paNa kahyuM ke- "jJAnakikrayAbhyAm mokSa' te saMbaMdhI vicAra:- cothA (aviratasamyakatva) guNasthAnathI mAMDI caudamA guNasthAnaparyata mokSamArga kahyo tenuM vivaraNa samyakarUpa jJAnadhArA, vizuddharUpa cAritradhArA e banne dhArA mokSamArga tarapha cAlI. tyAM jJAnavaDa jJAnanI zuddhatA ane kriyAvaDa kriyAnI (cAritranI) zuddhatA thavA lAgI. (ahIM pariNatinI sthiratArUpa kriyA samajavI) vizuddhatAmAM je zuddhatA che te (kramaza:) yathAkhyAtacAritrarUpa thAya che; jo vizuddhatAmAM zuddhatAno aMza na hota to jJAnaguNa zuddha hoya ane kriyA (pariNati ) azuddha raheta, paNa kevaLIbhagavAnamAM ema to hotuM nathI. (tethI siddha thAya che ke, temAM ( vizuddhatAmAM) zuddhatA hatI tenAthI vizuddhatA thaI. ahIM koI kahe ke jJAnanI zuddhatAvaDe kriyA zuddha thaI; paNa ema nathI. koI guNa anya guNane Azraye nathI, sarva asahAyarUpa che. vaLI sAMbhaLa! jo kriyApaddhati sarvathA azuddha hota to azuddhatAnI eTalI zakti to nathI ke te mokSamArga tarapha gati kare. vizuddhatAmAM yathAkhyAtacAritrano aMza che tethI te aMza kramazaH purNa thayo. he bhAI ! teM vizuddhatAmAM zuddhatA mAnI ke nahi? jo te mAnI che to kAMI anya kahevAnuM kArya nathI, jo te nathI mAnI to tAruM dravya e prakAre pariNamyuM che tyAM ame zuM karIe ? jo mAne to tane zAbAzI. e dravyArthikanI caubhaMgI pUrNa thaI. nimitta-upAdAnano zuddha-azuddharUpa vicAra:have paryAyArthikanI caubhaMgI sAMbhaLa!--1 vaktA ane zrotA banne ajJAnI, te nimitta ane upAdAna banne azuddha. 2 vaktA ajJAnI ane zrotA jJAnI, te nimitta azuddha ane upAdAna zuddha 3 vaktA jJAnI ane zrotA ajJAnI, te nimitta zuddha ane Please inform us of any errors on
[email protected]
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 003: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates | [ 373 upAdAna-nimittanI ciThThI upAdAna azuddha. 4 vaktA jJAnI ane zrotA jJAnI, te nimitta ane upAdAna banne zuddha. e pramANe paryAyArthika caubhaMgI kahI. iti nimitta-upAdAna zuddhAzuddharUpavicAravacanikA. anu. somacaMda amathAlAla zAha kalola. * ahIM vizuddhatA eTale maMdakaSAya tathA zuddhatA eTale kapAyarahitapaNuM samajavuM. graMthibheda thayA vinAnI vizuddhatA game teTalI thaI hoya topaNa te mokSamArga bhaNI jatIja nathI; tethI ja te dravyacAritra nAma kahevAya che. dravyaliMgImunine paNa e ja apekSAe mithyASTi kahyA che, ane cothA aviratasamyagdaSTine mokSamArgI kahyo tenuM paNa e ja kAraNa che. anuvAdaka) Please inform us of any errors on
[email protected]