Book Title: Marge Chalo Mnzil Pamo
Author(s): Devratnasagar
Publisher: Shrutgyan Prasaran Nidhi Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032477/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA cAlo maMjhila khAmo e) muni devaratnasAgara Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI supArzvanAthAya namaH | jo zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namo namaH | TI zrI munisuvratasvAmine namaH | mArge cAlo.. maMjila pAmo Alekhana : saMkalana jaina zAsananA javAhIra, sAhityasarjaka acalagacchAdhipati pU.A.bha.zrI guNasAgarasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSya AgamAbhyAsI pU. gaNizrI mahodayasAgarajI ma.nA ziSya muni devaratnasAgara 9O zrutajJAna prasAraNa nidhi TrasTa talaka gAlA, 30 hAjI habiba, e viMga, nAyagAma krosa roDa, dAdara, muMbai-400 014. phona : 986706 3099, Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhitya punaH mudraNa yojanA pravacana prabhAvake munizrI devaratnasAgarajI ma.nI nizrAmAM koimbaturanagare yojAyela pAMca ravivArIya jIvana zaNagAra zibiramAM vizALa jana samUhamAM - zrI rAjasthAna jaina zve. mU. saMgha * zrI koimbatura jaina zve. mU. saMgha zrI ka.da.o. jJAti mahAjana ja zrI tIrapura jaina saMgha * zrI kocIna jaina saMghanA ArAdhakonA sahayoga sarjAyela sukRtanidhimAMthI A prakAzana prakAzita karAyuM che. sarva dAtA parivAronI anumodanA. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e upakArI! upakAra Apano, kadi na visarAya... jemanuM smaraNa e mArUM prathama mAMgalika che... jemanI divyakRpA e ja mArUM AzvAsana che... jemanuM pIThabaLa e ja mArI zakti che... jemanuM nAma e ja mArI oLakha che... evA svanAma dhanya acalagacchAdhipati pU.A.bha.zrI guNasAgarasUrIzvarajI mahArAjA ! jemanA AjJA kavacathI saMyama jIvana surakSita rahyuM che vizALa ane virATa anuSThAnono itihAsa racAyo che, saLaMga 45-45 varSathI varasItapanI ArAdhanA karanArA tapasvIsamrATa acalagacchAdhipati pU.A.bha. zrI guNodayasAgarasUrIzvarajI mahArAjA! jemaNe sadA samaya ane samajanuM dAna karyuM che.... hiMmata-hUMpha ane hAma vadhAravAmAM sadA protsAhaka rahyA che evA sUrimaMtrArAdhaka, saMghavatsala pU.A.bha. zrI kalAprabhasAgarasUrIzvarajI mahArAjA ! sadA mahAvratonI rakSA kAje preraNAnuM baLa ApyuM che. prajJAbaLa ane pariNatinA baLamAM vadhAro karAvyo che. dUra hovA chatAM yogakSemanI kALajI karI che evA gurUdeva AgamAbhyAsI pU. gaNivaryazrI mahodayasAgarajI mahArAja! sadA Ape che sAtha... rahe che saMgAtha dilathI karI rahyA che bhaktino prayAsa evA vinita ziSyo munizrI tIrtharatnasAgarajI ma., munizrI devarakSitasAgarajI ma. munizrI tatvarakSitasAgarajI ma., munizrI megharakSitasAgarajI ma. munizrI caityarakSitasAgarajI ma. Apa sahunA amApa upakAramAMthI yatkiMciMta RRNa mukta banavAno prAmANika purUSArtha thato rahe.... - muni devaratnasAgara Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArI vacano cANakyanA nItizAstramAM lakhavAmAM AvyuM che ke 'pApa ane atyAcAro dvArA kamAvAyeluM dhana vadhumAM vadhu dasa varSa sudhI ja manuSya pAse rahe che. - jIvananA dareka kSetramAM tIvra spardhA jovA maLe che. A spardhAmAM saphaLatA meLavavA nyAya, nIti, sadAcAra ane mAnavatAno je bhoga dharI devAmAM Ave che. Aje jJAtijAtinA baMdhano zithila banyA che, tene kAraNe samAjamAM dArU, mAMsAhAra, durAcAra, jugAra vagere dUSaNo mAjhA mUkI rahyA che. nIDaratA bahu sAro guNa che, paNa samAjamAM jene niMdanIya kRtyo gaNavAmAM Ave che, te bAbatamAM Darapoka rahevuM e sadguNa che. jeo anItithI nANA upArjana karIne teno upayoga paramArthanA kAmo mATe kare che temanI udAratAnI prazaMsA karI zakAya nahIM. AMtarajJAtiya ane AMtarajAtiya vivAhamAM dharma, rItarivAjo , saMskAra, raheNIkaraNI ane svabhAvanI asamAnatA hovAthI te niSphaLa jAya che. Aje koi vyakti potAnA jIvananI mULabhUta jarUrIyAto pUrI karavA mATe devuM nathI karatI paNa jene lakjharI kahevAmAM Ave che. tenI kharIdI karavA mATe ja devuM kare che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sugRhIta gurU paraMparAnI muzaLadhAra varasatI kRpAdraSTi. mArA jevA sAva pAmara jIvane satata chellI kSaNa sudhI potAnI pAse rAkhI potAnI pavitra dRSTithI sIMcatA rahyA.. pravacana pIThanI jIvaMtatA batAvatA rahyA te bhavodadhi tAraka kacchI samAjanA hRdayasamrATu acalagacchAdhirAja pU.A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI mahArAjA.. 70 varSanI jaipha vaye paNa vihAranI vaNathaMbhI yazogAthA sarjatA, saLaMga 34 varSathI varasItapanI apramatta ArAdhanA karatA, tapasvI samrATa, acalagacchAdhipati pU.A.bha. zrI guNodayasAgarasurIzvarajI mahArAjA... laghuvayamAM sUripadane pAmI tIrthoddhAra, jIvadayA saMmelano, svajIvanamAM tapa-japanI dhArA vahAvanArA, saMghavatsala 5.A.bha. zrI kalAprabhasAgarasUrIzvarajI ma.sA. udayapuramAM vizAlanAtha svAmi jinAlayano jiNoddhAra ane bhavya acalagaccha bhavananI preraNA denArA AgamAbhyAsI, vardhamAna zakrastava ArAdhaka pa.pU. gurudevazrI gaNivarya mahodayasAgarajI masA. A suvihita gurUparaMparAnI satata varasI rahelI kupAne zI rIte bhUlI zakAya ? sadeva mane aneka rIte sahAyaka bananArA munizrI dharmaratnasAgarajI no hRdayathI RNa ravIkAra....temaja mupha zuddhi mATe sahAyaka bananAra sAdhvI zrI bhAvaguNAzrIjI temaja zrI DuMgarasIbhAi dhanyavAdAI che. muni devaranasAgara Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrarmANAThA ...... 1 .... 84 che. ne je che $ + $ $ $ $ $ $ *. 97. ... 171 ........ 177 192 13. ' 14. 15. viSaya - pAnA naM. nyAya-sampanna vaibhava ziSTAcAronI prazaMsA .............. ..... 29 ucita-vivAha ...... pApabhIrutA.................................. * 64 prasiddha dezAcAra-pAlana ................. nindA-tyAga.................... ucita-ghara ........................... .. 115 satsaMga ....... mAtA-pitAnI pUjA ..... ......... upadravavALA sthAnano tyAga ................... nirdha-pravRttiono tyAga .............................. ucita-vyaya.. ........... ucita-veza ........................................................................ buddhinA ATha guNo .................................... nitya dharma-zravaNa, 16-17. ajIrNa bhojana-tyAga ane kALe mAphaka bhojana ........... ra60 abAdhitapaNe trivarganI sAdhanA .... ra86 atithi-satkAra .......... ............ 310 abhinivezano tyAga ....................... 330 guNapakSapAta ..... ........... 343 a-deza-kALacaryAno tyAga.............. ............. 356 baLAbaLanI vicAraNA................... 364 jJAnavRdhdha ane cAritrapAtranI sevA ................ ..... 373 poSyavarganuM poSaNa ........... 374 dIrdhadaSTi .......... 375 utaratA ***************************** ........... lokapriyatA .................... ................ 377 la jjA ......................................................................... ******* 379 vizeSajJatA .... ............... - 380 dayA dharmakA mUla che................. 381 saumyatA .............................. ............ 382 paropakArI banIe.... ..... 383 34. AMtara zatru vijaya .... .... 384 35. indriyanI gulAmIno tyAga......... ..... 386 ........ ...... 376 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 Gii (1 lo guNa) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 nyAya-nIti navi iDIe re... nyAyasampannavibhavaH (nyAya-sampanna vaibhava) ArAdhakanuM aMtima dhyeya mokSa che. te na maLe tyAM sudhI saMsAra nizcita che. saMsAramAM saMyamI banIne jIvAya te sarvottama che. eka paNa paisA vagara samagra jiMdagI vitAvI zakAya che, A satyano sAkSAtkAra che jena zramaNanuM jIvana. * paNa je AtmAo AvuM sarvottama saMyama-jIvana jIvI zake tema nathI, tevA saMsArI AtmAone saMsAramAM jIvavA mATe saMpatti e anivArya sAdhana che. . to A sAdhana zI rIte meLavavuM ? saMsArI mATe vaibhava jarurI che to te vaibhava paNa kevo hovo joie ? sAdhana rUpa saMpatti sAdhana maTIne jo sAdhya banI jAya to kevo anartha macI | jAya ? [ A badhA savAlonuM samAdhAna tamane maLaze...A guNanA | vAcana-mananathI.. mArgAnusArI AtmAno pahelo guNa che. nyAsa sampanna vaibhava. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArInA pAMtrIza guNomAM sauthI pahelo guNa che. nyAya sampanna vaibhava." AryAvartanI saMskRti cAra prakAranA puruSArthane varelI che. (1) dharma puruSArtha, (2) artha puruSArtha, (3) kAma puruSArtha ane (4) mokSa puruSArtha. A cAra puruSArthamAM mokSa, pradhAna (mukhya) puruSArtha che. ane dharma tenemokSane-meLavavAmAM ananya sahAyaka purUSArtha che. Ama, kharA arthamAM pUcho to dharma ane mokSa be ja puruSArtha che. mokSa sAdhyaru5 puruSArtha che. dharma sAdhanarUpa puruSArtha che. Arya dezamAM janmelA pratyeka mAnavanuM aMtima lakSya mokSane ja pAmavAnuM hoya | joie. mAnava-avatAranI saMpUrNa saphaLatA tyAre ja che jyAre A avatAramAM mokSa prAptine mATenI ja sAdhanA mukhyatve karavAmAM AvatI hoya. A sAdhanAne ja dharmasAdhanA athavA dharmapuruSArtha kahevAya che. jenA heye mokSanuM ja lakSa hoya. tenA heye dharmano ja pakSa hoya. mokSa sukhano kAmI dharmano ja pakSapAtI hoya ane dharmano ja ArAdhaka hoya. paraMtu saMsAramAM rahelA tamAma jIvo mAtra dharmanA ja ArAdhaka hoya evuM banatuM nathI. dareka jIvanI kakSA tenI yogyatA pramANe alaga alaga hoya che. A kakSAonA ApaNe A rIte vibhAga karI zakIe. (1) sarvaviratidhara AtmAo : jene mAtra mokSanuM ja lakSa che, mokSa meLavavAnI ja jemane tIvra jhaMkhanA che. mokSa sivAya jemane bIjuM kazuM ja khapatuM nathI, evA mAtra mokSalakSI ane e mokSane meLavavA mATe samagra jIvanane saMpUrNa ane suMdara rIte dharmamaya jIvatA puNyazALIo. zrI jinezvara paramAtmAnI AjJAne sadA zirasAvaMdya karIne ArAdhatA ane saghaLAM sAMsArika pApothI pUrNavirAma karI cUkelA te puNyazALI AtmAo eTale ja sarvaviratidhara sAdhu ane sAdhvIjI mahArAjo. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sAdhu bhagavaMto : mokSa puruSArthane ja dhyeya (lakSa) rupe mAne che. ane A ene meLavavA dharma puruSArthane ja jeo ArAdhe che. ane A sivAyanA be puruSArtho artha ane kAma puruSArtha (jene saraLa bhASAmAM "paiso meLavavAno puruSArtha ane bhoga sukhone bhogavavAno puruSArtha" kahI zakAya). ne teo saMpUrNa rIte heya (tajavA jevA) mAne che eTaluM ja nahi, artha ane kAma puruSArthanA teo pUrNa rIte tyAgI paNa hoya che. (2) dezaviratidhara AtmAo : " bIjA naMbaranA AtmAonuM paNa lakSa to mokSanuM ja hoya che. ane te mATe teo dharmapuruSArthanA ArAdhaka paNa hoya che. paraMtu teo saMpUrNa rIte ane saMpUrNa jIvana paryata jinAjJAonA paripUrNa pAlanane AcarI zakatA nathI. teo saMsArI che. sAdhu nathI. AthI ja temane artha (paiso) ane kAma (bhogo)nI jarura cokkasa paDe che. Ama chatAM teo artha (paisA) ane kAma (bhoga) ne saMpUrNapaNe heya mAnavA chatAM tene meLavavA mATe samyagu puruSArtha karatA jarUra hoya che. paNa temAMya potAnAthI zakya eTalAM tamAma pAponA teo tyAgI hoya che. mokSa puruSArthane ja pradhAna lakSarUpe mAnanArA ane tene meLavavA mATe dharma puruSArthane paNa yathAzakti ArAdhanArA paNa saMsArI hovAthI artha ane kAmane saMpUrNa rIte heya mAnavA chatAM tenA pUrepUrA tyAgI nahi chatAM artha ane kAmane meLavavAmAM AcaravA paDatAM aneka pAponA tyAgI A AtmAone zAstrIya bhASAmAM dezaviratidhara zrAvako' kahevAya che. (3) samyagdaSTi AtmAo : trIjA naMbaranA AtmAonuM lakSa paNa mokSanuM ja hoya che. ane temano pakSa paNa dharmano ja hoya che. ane tethI ja dharmanA virodhI evA artha ane kAmane teo saMpUrNapaNe heya (tajavA jevA) cokkasa mAnatA hoya che. Ama chatAM teo tenA tyAgI hotA nathI. A AtmAo paNa dezaviratidhara AtmAnI jema saMsArI ja che. ane tethI ja temane paNa saMsAra calAvavA mATe artha ane kAmanI jarUra to paDe ja che. Ama Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatAM artha ane kAmane teo sArA-upAdeya arthAt meLavavA jevA to kyAreya mAnatA nathI. chatAM paNa teo dezavirata zrAvakanI jema amuka aMzamAM paNa artha ane kAmanAM pAponA tyAgI banI zakatA nathI. artha ane kAmanAM pApone choDavA jevA mAnavA chatAM teo choDI zakatA nathI. potAnI AvI AtmadazA upara A AtmAone bhAre kheda hoya che. saMtApa hoya che. mAnasika pIDA hoya che. jelamAM pUrAyelA kedIne jela jarAya sArI lAgatI nathI. chatAM te baMdhanamAM baMdhAyelo kedI jelamAMthI chUTI zakato nathI. tenuM mana to haMmeza jelathI muktinA raMgaberaMgI svapnomAM ja rAcatuM rahe che. barAbara AvI ja A AtmAonI manodazA hoya che. saMsAranA artha ane kAmane atyaMta heya mAnavA chatAM karmonA koi akATaya baMdhanomAM teo evA phasAyelA hoya che ke teo artha ane kAmane choDI zakatA nathI. Ama chatAM emanuM mana haMmezAM mokSa meLavavAnI jhaMkhanAmAM tatpara hoya che. "kyAre huM mokSane pAmIza ? ane kyAre e mokSanA ananya kAraNarupa munijIvanane meLavIza ?'' AvI maMgala manodazAmAM temano AtmA jhUmato hoya che. AvA AtmAone zAstrIya bhASAmAM samyagdaSTi zrAvaka kahevAya che. (4)mArgAnusArI AtmAo : cothA naMbaranA jIvonI dazA, trIjA naMbaranA jIvonI pUrvabhUmikArupa che. AthI ja A AtmAne mokSa pratye abhiruci pedA thai hoya che. tene mokSa game che ane e mokSane meLavI ApanAro dharma paNa gamavA lAge che. paraMtu A jIva ema paNa mAne che ke saMsAramAM chIe to artha ane kAma paNa joie to kharA ja. hA...e artha ane kAma dharmano nAza karanArA na hovA joie. dharmane vAMdho na Ave te rIte artha ane kAmane meLavavAmAM kazo vAMdho nahi. Ama, A jIvo mAtra mokSanA ja lakSI ane mAtra dharmanA pakSapAtI nathI hotA paNa te be nI sAthosAtha artha ane kAmano pakSa paNa lenAra hoya che. jo ke artha ane kAmane upAdeya mAnIne meLavavAmAM ghaNAM bhayasthAno 4 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahelAM che. AvA AtmAo kyAre, kaI paLe bhayaMkara pAponI UMDI khAimAM dhakelAI jAya teno koI bharoso nahi. chatAM A AtmAo artha ane kAmane upAdeya mAne che tema mokSa ane dharmane paNa upAdeya (meLavavA yogya) mAne che. mokSa ane dharma pratye temanI abhiruci hoya che. AthI ja teone A apekSAe "sArA" jarura kahI zakAya ane A dRSTie ja AtmAone mArga (mokSa) ne anusaranArA arthAt "mArgAnusArI kahevAya che. ' "artha ane kAmane to meLavavA ja joie." A emanI vicAradhArAno prathama bhAga anucita che. adharmarUpa che. chatAM "e artha ane kAma dharmane bAdhA pahoMcADanArA na hovA joie." A emanI vicAradhArAno bIjo bhAga ucita hovAthI, dharmarupa hovAthI ja temane "mArgane anusaranArA" gaNavAmAM Ave che. mArgAnusArI AtmAo dhIre dhIre AgaLa vadhatAM, vizeSa prakAre sadaguru bhagavaMtono yoga vigere maLI jatAM samyagdarzana paNa pAmI jAya che. ane ethIye AgaLa vadhatAM dezavirati ane sarvavirati dharmone paNa sparzI jAya che. (5) mithyAdaSTi AtmAo : pAMcamA naMbaranA AtmAo AdhyAtmika dRSTie ekadama hIna kakSAnA che. hA...bhautika dRSTie teo khUba AgaLa vadhelA paNa hoi zake che. * kadAca abajopati ke karoDapati paNa hoi zake. * kadAca ati rupavaMtI ramaNInA te svAmI paNa hoi zake. * kadAca te koI rAjyanI viziSTa sattAnA mAlika paNa hoi zake. kadAca rupasampanna ane buddhimAna saMtAnonA te pitA paNa hoi zake. kadAca samAjamAM ke dezamAM te khUba mobhAnuM sthAna dharAvanAra AgevAna paNa hoi zake. * kadAca viziSTa prakAranI vaknatvazaktino te mAlika hoya ane hajAro mANasonI medanI jamA karavAmAM te kuzaLa paNa hoi zake. bhotika samRddhinI Toce pahoMcelA tevA AtmAonAM anekavidharUpa hoi Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zake. paNa AdhyAtmika dRSTie vicAratAM teo sAva 'hIna' hoya che. kemake...teone mokSa jarAye gamato hoto nathI. mokSanA lakSanI vAta to dura rahI paraMtu mokSanuM nAma sAMbhaLatAM ja jene hajAro kIDIo caTakA bharatI hoya tevI vyathA thAya che. eTaluM ja nahi, mokSanuM varNana karanArA sAdhu bhagavaMto upara paNa jemane dAjha caDatI hoya che. mokSa na game tene bhalA...dharma game ja zA mATe ? upalaka dRSTie kadAca te dharma karato hoya te to paNa teno bAhya ADaMbara mAtra hoya che. athavA te dharma gatAnugatika, eka kare che mATe bIjo kare evA gADariyA pravAha jevo-hoya che. evA enA dharmamAM kazo bhalIvAra hoto nathI. AthI ja tene kharA arthamAM dharma puruSArthano sAdhaka' na kahI zakAya. kemake 'dharma puruSArtha' to te ja che ke je mokSanA lakSapUrvaka karavAmAM Avato hoya. A AtmAne to mokSa (manomana) to gamato ja nathI. pachI tenA dharmane-mokSalakSI na hovAthI dharmapuruSArtha zI rIte kahevAya ? hA...e 'artha ane kAmane meLavavA jevA' ema jarura mAne che. artha ane kAma pratye tenI heyatA buddhi (tajavA jevA paNAnI buddhi) hotI nathI. ane AthI ja te artha ane kAmane meLavI levA mATe sadA tatpara hoya che. jyAM jyAMthI ane je je rIte artha ane kAma maLatA hoya te meLavavA mATe te haMmezAM doDAdoDI karato hoya che. kAraNa ke artha ane kAma vadhu ne vadhu meLavI levAthI A lokamAM jarura sukhI thavAya che evI enI mAnyatA hoya che. artha ane kAma meLavavA jatAM jo anyAya ane anIti karavAM paDatAM hoya, corI-vizvAsaghAta ke badamAzI paNa sIphata pUrvaka thai zakatI hoya to te karI levAmAM tene kazo vAMdho jaNAto nathI, kAraNa ke A badhAM pApakRtyo karatAM, paralokamAM mAruM zuM thaze ? evo koi vicAra enI pAse hoto nathI. kemake enuM to mukhya sUtra hoya che : 'A bhava mIThAM, to parabhava koNe dIThAM ?'' mokSanA kaTTara dveSI: ane ethI ja dharmanA paNa anArAdhaka (ArAdhaka nahi) vaLI, artha ane kAmane game te bhoge meLavI levAmAM sadA tatpara AvA AtmAone zAstrakAro 'mithyAdRSTi' agara to mahA-mithyAddaSTi' (athavA 'mithyAtvI' ke 'mahAmithyAtvI') kahe che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca prakAranA AtmAonI ApaNe vAta karI. (1) sarvaviratidhara (sAdhu ke sAdhvI) (2) dezaviratidhara (3) samyagdaSTi (4) mArthAnusArI ane (5) mithyASTi. A pAMcamAMthI cothA naMbaranA "mArgAnusArI AtmAnA jIvanamAM kevA kevA guNo hoya tenI ApaNe ahIM vicAraNA karavI che. dhanathI sukhanAM sAdhano maLeH zAMti nahi ? ApaNe e joi gayAM chIe ke mArgAnusArI AtmAo mokSa ane dharma pratye abhiruci dharAvatA hovA chatAM artha ane kAma pratye paNa temanI abhiruci hoya che. eTaluM ja nahi artha ane kAmane te meLavavA yogya (upAdeya) paNa mAne che. paNa Ama chatAM te artha ane kAma meLavavAmAM dharmano nAza na thavo joie. A temanI vicAradhArAno zubha aMza che. saMsArI jIvane bhogasukho meLavavAM paDe e samajI zakAya ema che. bhogasukho eTale ja kAma. A kAramAM kAma-puruSArthathI ApaNe kAmabhogo evo artha laie chIe. ane kAmabhogo kaho ke bhogasukho baMne eka che. ane A kAmabhogo (ke bhogasukho) ne meLavavA mATe artha arthAt dhananI jarUriyAta anivArya che. saMsArI mANasone bhogasukhone meLavavA mATe bhoganAM sAdhanonI jarUriyAta paDe che. ene bhoganAM sAdhano artha (dhana) vagara jagatamAM maLatAM ja nathI e hakIkata che. paNa ApaNe ema na mAnI laie ke dhanathI maLelAM bhogasukhanAM sAdhano jIvane nizcita sukha ApI zake che. dhanathI to bhogasukhanA sAdhano ja maLe. paraMtu enAthI sukha ane zAnti avazya maLe ja che ema khAtarIpUrvaka kahI zakAtuM nathI. A jagatamAM evA lAkho mAnavo che jeo aDhaLaka samRddhi hovA chatAM aMtarathI sukhI nathI. zrImaMta strInuM karuNa rudana : muMbainA vAlakezvaranA trIsa lAkhanA phaleTamAM rahenArI eka zrImaMta gharanI strI munirAja pAse AvIne dhrusake raDe che. munirAja pUche che : "bena ! tame ! ane Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rudana ? zA mATe ? kAMI samajAtuM nathI ?' tyAre pelI strI kahe che "sAhebajI ! mArA jevI du:khiyArI strI jagatamAM bIjI koI nahi hoya !" munirAja kahe che "bena ! tamAre tyAM zenI khoTa che ? karoDo rUpiyA pAse che. chatAM tame Ama raDo cho kema ?" tyAre te strI kahe che "munirAja ! mAruM duHkha paisA aMgenuM nathI. paiso to amArI pAse besumAra che. suMdara majAno phleTa, pharsTaklAsa marsIDIjha kAra teya traNa traNa che, nokara-cAkara saMtAno...badhuM ja che. chatAM huM mahAduHkhI chuM. "paisA ja mArA duHkhanuM mULa che. mArA pati pAse bephAma paiso hovAthI ja teo rAtre kalabomAM jAya che. para-strIo sAthe nAce che ane puSkaLa dArU DhIMcIne rAtre 1aaaa-2 vAge ghare Ave che. game tema lavArA kare che. kyAreka nazAmAM AvI jaine te mane paNa bephAmapaNe mAre che. mArA dIkarAo A dazyo jotA hoya toya teo kAbU rAkhI zakatA nathI. mahArAjajI ! tame ja kaho A badhAnI mArAM kumaLAM bALako upara kevI viparIta asara paDatI haze !! emanA bhAvino vicAra karatAM huM dhrUjI UThuM chuM. "huM divasa daramyAna je kAMi saMskAronuM sIMcana karavAnI mahenata karuM chuM e tamAma upara mArA patinA rAtrinA vartanathI pANI pharI jAya che. mahArAjajI ! A dhanasaMpattie to amArA gharanuM satyAnAza kADhI nAMkhyuM che. amane game te rIte bacAvoH gurudeva !" je dhanathI zAMti na maLe tenI zI kiMmata ? - aDhaLaka dhanasaMpatti bhegI maLIne paNa A zrImaMta-strInA rudanane zAMta karI zakatI nathI. to kaho dhanasaMpattie zuM ApyuM ? mAtra bhogono eTale vaibhavono khaDakalo karI dIdho. paraMtu ATalA badhA bhoga-vaibhavo bhegA thaine paNa te zrImaMtone sukha na ApI zakyA. zAMti na ApI zakyA. sadaguNonI suvAsathI jIvanane samRddha na karI zakyA. to dhanathI maLatAM bhogasukhamAM te sAdhanonI zI kiMmata ? je jIvanamAM sukha na Ape ! zAMti na Ape ! sadaguNo na Ape ! prasannatA na prasarAve ! Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMti meLavavA 'nIti'nI anivAryatA : bhoga vaibhavo maLavA chatAM sukha ane zAMti meLavavA, cittanI prasannatA ane sadguNo meLavavA zuM ka2vuM joie ? eno javAba che ke : dhanane nItithI meLavo-kamAvo. je mANaso dhanopArjanamAM nItimattAnA atyaMta AgrahI ane ArAdhaka haze te je dhana meLavaze e dhanathI temane bhogo (vaibhavo) to maLaze ja-ane sAthe nItino dharma Acaryo che mATe zAMti-svasthatA ane prasannatAye maLaze. nItipUrvaka meLavelA dhanamAM dhanopArjana karanArane to sukhazAMti ane svasthatA ApavAnI tAkAta che paraMtu bIjAone paNa-je nItimAnanuM dhana le che tene paNasvasthatA ane zAMtinI prApti thAya che. kyAreka nItimAnanuM dhana bIjAnuM paNa jIvana parivartana karI nAMkhanAruM banI jAya che. e ja rIte anItimAnanuM dhana tenAM to sukha-zAMti harI le che paraMtu te dhana je svIkAre che tenAMya sukha-zAMti harAi jAya che ane kadAca jIvanane UMdhA ravADe paNa caDAvI de che. nItinA dhanano ajaba prabhAva : mohanapura nagaranA rAjA mohanasiMgano killo keme karIne caNAto na hato. thoDoka caNAya tyAM to paDI jAya. rAjAe khUba vicAra karyo paraMtu tene koi upAya na sUjhayo. chevaTe teNe maMtrIzvarane A aMge kaMi rasto kADhavA jaNAvyuM. maMtrI khUba ja hoziyAra hato. teNe anumAna karyuM ke, 'AnuM kAraNa A kSetrano adhiSThAtA deva atRpta hovo joie. ene tRpta karavA mATe koi nItimAna vepArInuM dhana A killAnI nIce dATavuM joie.' ane teNe nagaranA eka atyaMta nItimAnlR vepArInI dasa sonAmahoro lAvIne killAnI nIce dATI dIdhI... ane..kharekhara killo caNAi gayo. jyAre rAjAne A vAtanI jANa maMtrIe karI tyAre rAjAne vizvAsa na beTho ke nItinA dhanano Avo adabhuta prabhAva hoi zake !! maMtrIe rAjAne khAtarI karAvavAno nirNaya karyo. te bIje divase te ja nItimAna vepArInI bIjI dasa sonAmahoro lai Avyo ane te eka mAchImArane ApI. ane rAjAnA bhaMDAranI dasa sonAmahoro eka saMnyAsIne ApI. 2 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre mAchImArane pelI dasa sonAmahoro ApavAmAM AvI tyAre te mAchalAM pakaDIne potAnA ghare jai rahyo hato. nItinI dasa sonAmahoronA prabhAve tenuM mana palaTAi gayuM. tene potAnA hiMsA bharelA pApI jIvana pratye dhikkAra chUTI gayo. ane te saMnyAsI banI gayo. rAjAnA bhaMDAranI dasa sonAmahoro je saMnyAsIne ApavAmAM AvI te saMnyAsIne manamAM ghora pastAvo thavA lAgyo: "ararara ! A meM zuM karyuM ? jiMdagInAM amUlya varSomAM bhogo bhogavavAne badale meM te varSone phogaTa gumAvyA, hajI paNa moDuM thayuM nathI ! jeTalA bhogavAya eTalA bhogo A jiMdagImAM mANI lauM !" Ama vicArIne saMnyAsIe saMnyAsIpaNuM choDI dIdhuM. e pelA mAchImAranI ja jALa laine mAchImAra banI gayo. nItipUrvaka kamAyelI dasa sonAmahore mAchImArane sAdhu banAvyA. anItinI rAjAnI dasa sonAmahore saMnyAsIne mAchImAra banAvI dIdho. - rAjAe jyAre A prakAre be jIvonA jIvana parivartananI vAta sAMbhaLI tyAre teNe "nItinuM dhana jIvana sudhAre ane anItinuM dhana jIvana bagADe..." e satyano svIkAra karyo : sadAnA nItimAnuM mANasanA gharamAM paNa jANe-ajANeya jo anItinuM dhana ghUsI jAya che to tenA jIvanamAM zAMti ane svasthatA haNAI jAya che. puNiyA zrAvakanI nItimattA : covIsamA tIrthapati zramaNa bhagavAna mahAvIradeve jemanA sAmAyika dharmanI prazaMsA bharasabhAmAM karI hatI te puNiyA zrAvakanI A vAta che. - rAjagRhI nagarIno e sauthI zreSTha zrAvaka hato. atyaMta garIbImAMye sadA masta raheto. vagara paisAno e manano mahAna zrImaMta hato. karoDo sonAmahoronA mAlikanI pAseya jevI sAmAyikanI sAdhanA na hoya evI sAmAyikanI sAdhanA puNiyAnI hatI. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNiyAne nItithI ja jIvavAnI pratijJA hatI. anItinI rAtI pAI paNa potAnA gharamAM na ghUsI jAya enI e satata kALajI rAkhato. ane kadAca...AthI ja e ghaNo garIba hato. AvI garIbImAMye e roja eka sAdharmikanI bhakti avazya karato.hA...e mATe e ane enI dharmapatnI ekAMtare upavAsa karatAM. enI dharmapatnI paNa dharmanI jIvaMta-mUrti samAna hatI. eka divasanI vAta che. puNiyo sAmAyika karavA beTho che. paNa enuM citta Aje sAmAyikamAM lAgatuM nathI. ghaNI mahenata karavA chatAM Aje cittamAM ekAgratA pedA thatI na hatI. puNiyAe sAmAyika pUruM karyA pachI potAnI patnIne pUchayuM "Aje ApaNA gharamAM anItinuM kaMI paNa AvI gayuM hatuM kharuM ke ?" tyAre patnIe sApha nA pADI. puNiyAe pharIthI kahyuM "tuM barAbara vicAra karIne javAba Apaje. kAraNa ke kadI nahi ane Aje mAruM citta kemeya karIne sAmAyikamAM lAgatuM na hatuM. AthI nakkI kAMika garabaDa thaI hoya ema jaNAya che. ApaNA gharamAM anItinuM "kAMika' paNa AvI gayuM hovuM joie. nahi to...mArA mananI prasannatA kadI naMdavAya nahi." keTaloka samaya pasAra thaI gayA bAda khUba vicAra karatAM dharmapatnIne ekAeka kaMika yAda AvyuM ane teNe kahyuM "svAminAtha ! bAjuvALA pADozInAM chANAM bhegAM ApaNAM chANAM paNa paDyAM hatAM. temAMthI ApaNAM chANAM lAvatAM ekAda chANuM bhUlathI temanuM ApaNA ghare AvI gayuM hoya tema lAge che. utAvaLanA kAraNe mArAthI AvI bhUla thayAnuM saMbhavita che." tarata ja puNiyAe kahyuM "huM...have barobara. sAmAyikamAM ekAgratA kema nahotI AvatI tenuM kAraNa mane jaDI gayuM." jA....jaladI jA...ane bAjuvALAnuM te chANuM emane pAchuM ApI Ava..." ane jyAre patnI bAjuvALA pADozIne chANuM ApI AvI tyAre ja puNiyAne zAMti thaI. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA patinI AvI apUrva sAvadhAnI joine dharmapatnInuM aMtara 'patinI patnI banyAnuM' gaurava anubhavI rahyuM. anItinuM eka chANuM jo puNiyAnI cittaprasannatAne jhUMTavI le, to jenA jIvanamAM anItinI-anyAyanI jUTha-vizvAsaghAta ane bheLaseLanI aDhaLaka kamANI pravezI cUkI hoya tevA AtmAonAM sukha ane zAMti samULagAM lUMTAi jAya toya temAM zI navAi? tevA AtmAo chate dhane nirdhana jevI manodazA anubhavatA hoya...chate bhogasukhe paNa teo bhikhArI jevI AMtaradazAne bhogavatA hoya...temAM kazuMye Azcarya pAmavA jevuM nathI. zAstrono upadeza nIti aMgeno ja H nItithI ja dhana kamAvavuM joie.'' AvA jaina zAstrakAronA upadezane khUba mArmika buddhithI samajI levAnI jarura che. nahi to bhAre anartha thai jAya. sauthI pahelo upadeza to zAstrakArono A ja che ke 'dhana kamAvavuM te ja pApa che.' dhana vagara jIvana jIvI zakAya evI dhanya sthiti jaina munionI che. emanuM jIvana A jagatamAM eka Azcaryarupa kahI zakAya tevuM che. vagara dhane paNa teo mastAniyatabharI jiMdagI jIvI zake che. vagara bALa-baccAnA parivAre paNa teo saghaLA vizva sAthe kuTumbIpaNAnI bhAvanAne bhAvIne vizvamaitrIne ArAdhatA rahe che. tr AvuM dhanya munijIvana jeo jIvI zakatA nathI tevA saMsArI mANaso mATe dhana kamAvavuM ati anivArya bAbata banI rahe che. saMsArI mANasa jo 'dhana kamAvavuM te pApa che' ema samajIne bhIkha mAgavA mAMDe to te atizaya khoTuM che. zrAvaka bhIkha mAgIne jIvana jIve te vadhAre khoTuM che. enA karatAM nItipUrvaka dhana kamAya te ochuM khoTuM che. moTA khoTAne choDavA mATe nAnuM khoTuM AcaravuM paDe to temAM kazuM ja anucita nathI. hA...zrAvakanuM lakSa haMmezAM-jyAM dhana kamAvavAnuM-pachI te nItithI paNa nahIM-jarurI ja nathI tevA sAdhupaNAne ja pAmI javAnuM hoya che. paraMtu e lakSa jyAM sudhI saphaLa na thAya tyAM sudhI to tene dhana kamAvavAnI-nItipUrvakanI-pravRtti cAlu rAkhavI ja paDe ne ? have jyAre dhana kamAyA vagara cAle ema ja nathI to zAstrakAro te 12 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAone kahe che ke, "jo tAre dhana kamAvavuM ja paDatuM hoya to te nItipUrvaka ja kamAvaje. anItithI kadI nahi. dhana kamAvavuM te eka pApa che. ane temAM anIti ka2vI te ethI vadhu pApa che. AvAM babbe pApo to tuM na ja Acarato.'' Ama zAstrakAro dhananI kamANInI saMsArI mANasanI pravRttine nIti nAmanA dharmathI yukta banAvI devAnuM jaNAve che. AthI e suspaSTa thai jAya che ke zAstrakAronuM anumodana-saMsArI mAnavanA 'nIti' nAmanA dharmane che, dhananI prAptinI pravRttine jarAya nahi. artha puruSArtha 'puruSArtha' rupa tyAre ja bane che ke jyAre tene 'nIti' nAmanA dharma sAthe joDI devAmAM Ave. je arthaprAptino udyama nItipUrvakano nathI, tene zAstrakAro 'artha puruSArtha' nathI kahetA. tene to mAtra 'artha (dhana) meLavavAnI mahenata' ja kahI zakAya. Ama zAstrakAro, dhananI kamANI karIne 'vaibhavo' meLavavAno upadeza kadI nathI ApatA. paraMtu jyAre saMsArI mANasa 'vaibhava' meLavavAno ja che ane te mATe dhana meLavavAno puruSArtha ka2vAno ja che tyAre te puruSArthane nItipUrvaka Acare eTalo ja emano upadeza che. 'nyAya sampanna vaibhava'no A rahasyArtha jo barAbara samajavAmAM na Ave to bhAre anartha thai jAya. barAbara A ja vAta kAmapuruSArthamAM paNa samajI levA jevI che. 'kAma' no artha ahIM mukhyatve 'kAmavAsanA' karIe to kAmavAsanA mATe saMsArI mANasa 'lagna' karyA vagara rahevAno ja nathI. to teNe 'lagna kevI vyakti sAthe karavAM' vagere bAbato zAstrakAro samajAve che. ahIM paNa e barAbara samajavuM joie ke zAstrakArono upadeza 'lagna karavAM' tevA lagnaviSayaka vidhAnane karanAro nathI. paNa 'samAnagotrI sAthe lagna na karavAM' arthAt 'lagna karavAM ja hoya to samAnagotrI sAthe na karavAM.' e rIte samAnagotrI sAthenA lagnamAM niSedhanuM kathana ka2nA2o che. kAmapuruSArthane paNa jo sadAcArarupI dharmathI yukta banAvavAmAM na Ave to te kAma-puruSArtha raheto nathI, e to mAtra kAmabhogono akhADo ja kahevAya. 13 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhogasukhonI viSTAne cUMthavAno jAnavaro jevo prayatna mAtra kahevAya. ane jyAre kAmane sadAcAra-susaMskAro vagerethI niyaMtrita karavo hoya to bhinnagotrI sAthenAM lagna" ityAdi sAMskRtika vyavasthAne svIkArya gaNavAmAM AvI che. dhananI lAlasA sahune dajhADaze : - jyAM sudhI je AtmAnA hRdayamAM dhana pratyenI kAramI mUccha (Asakti) haze.. jIvananuM utkRSTa sAdhya dhana ja haze, tevA AtmAo prAyaH tamAma prakAranAM pApo AcaravA taiyAra thai jaze. temanA kaSAyo. temanI vAsanAo. temanI dhanabhUkhanI bhUkhALavI vRttio...temane to dajhADaze paraMtu temanA Azrita-gaNane ane temanA saMparkamAM AvanArA tamAmane te dajhADayA vagara nahIM ja rahe. - dhana pratyenI kAramI lAlasA tene A jIvanamAMya sukha ane zAMti nahi Ape. kAraNa ke dhanano tIvra lAlacu nIti ke anItinA niyamone toDI-phoDIne pheMkI deze. tethI tenuM A jIvana vAstavika sukhabharyuM nahi rahe. A jIvanamAM sukha nahi maLatAM te zAMta paNa nahi hoya...paralokamAM enA mATe durgationA daravAjA khullA thaine rAha jotA haze... kaSAyo... saMkaleza...ane satata potAnuM ja peTa bharI levAnI vikarALa vRttio ane kyAMya cenathI jIvavA nahi de. kAmapuruSArtha karatAM arthapuruSArtha vadhu bhayaMkara : "adhyAtmasAra' nAmanA graMthamAM pU. nyAyavizArada, nyAyAcArya mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAjAe arthapuruSArthane kAmapuruSArtha karatAM vadhAre bhayaMkara jaNAvyo puruSArtha che. jo kAmapuruSArtha "adhama che to "arthapuruSArtha "adhamAdhama che. kemake kAmabhogone bhogavavAnI paNa eka maryAdA hoya che. mANasa bhogo bhogavI bhogavIne keTalA bhogavaze ? keTalI vAra sudhI bhogavaze. tenI eka cokkasa maryAdA che. - kAmabhogone bhogavIne mANasa thAke che. tene virAmanI jarUra paDe che. AthI ja kAmabhoga maryAdita che. jyAre arthapuruSArthane koi maryAdA nathI. arthanI vAsanA amuka rakama maLI gayA pachI zamI ja jaze, tevuM nizcita nathI. tamane koi pUche "keTalA rUpiyA maLI gayA pachI tamane zAMti thAya?" ja ::::::: ::::: Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che eno koi nizcita javAba ? nahi.dasa hajAravALo lakhapati thavAnA, lakhapati dasa lAkhanA mAlika thavAnA, dasa lAkhano mAlika karoDapati thavAnA...karoDapati abajapati thavAnA ane abajapati abajopati thavAnAM sapanAM joto ja rahe che. arthanI vAsanAno kyAMya aMta nathI. AthI ja ene "adhamAdhama" jaNAvavAmAM Avela che. maLelo uttama mAnavabhava Ama ne Ama dhanaprAptinI lAhyamAM ne lAhyamAM ja barabAda thai jAya..ane e dhanane meLavavA kAje tamAma prakAranAM pApo jIvanano kabajo laI le...e atyaMta ayogya ja che. AvuM na banI jAya e mATe uttama jIvonA jIvananI barabAdI na thai jAya e mATe...zAstrakAroe mArgAnusArI guNomAM sauprathama "nyAya saMpanna vaibhava ne jaNAvyo. jo "vaibhava' meLavavo ja che to te paNa nyAyanItipUrvaka ja meLavavo. anItinA mArge to haragija nahi. ATalo daDha saMkalpa paNa jo karI levAmAM Ave to dhana pratyenI kAramI lAlasAne cokkasa eka phaTako lAgI jAya. ane to ghaNAM badhAM pApothI ApaNe bacI jaie. bIjAne duHkha ApanAro sukhI na thAya : zA mATe anItinuM dhana jIvanane zAMti ApanAruM nathI ? e samajavA jevuM che. - jyAre jyAre je je mANaso anIti Acare che. anyAya, bheLaseLa, jUTha ke vizvAsaghAta kare che tenAthI sAmI vyaktine-jenI sAthe anIti Adi AcarAya che tene-cokkasa AghAta vagere lAge ja che. anIti jenI sAthe karavAmAM AvI hoya tene amuka samaya pachI jyAre khabara paDe che tyAre tene bhAre duHkha thAya che ane potAnI sAthe anIti karanAra pratye tene bhAre tiraskAra paNa jAge che. have jo tame bIjAne du:kha ApyuM to tame sukha zI rIte pAmazo ? kudaratano A eka niyama che ke "je bIjAne du:kha Ape che te jAte duHkha pAme che. je bIjAne sukha Ape che te jAte sukha pAme che. je bIjAnuM mota kare che te jAte 15 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ motane pAme che ane bIjAne jIvana ApanAro jAte jIvana pAme che.'' anIti AcarIne jo tame bIjAne du:kha ApanArA banyA cho to tame sukhI zI rIte thavAnA ? ane kadAca tamAruM pApAnubaMdhI puNyakarma joradAra haze to tevA puNyanA udayathI tame vaibhavazALI banI zakazo. dhanavAna banI jazo. paraMtu pelA vAlakezvaranI zrImaMta strInI jema aMdarathI atyaMta azAMta banI gayA hazo. tamane kyAMya sukha ane cena nahi maLe. "hAya ! mArA vIsa hajAra !'' 2meza ane sureza be sagA bhAio hatA. rameza moTo ane sureza nAno. baMne dhaMdho sAthe ja kare. muMbaimAM kariyANAnI moTI dukAna. vArApharatI baMne bhAi dukAne bese. eka divasa sureza dukAne beTho hato tyAre tene vicAra Avyo. 'mAre mArI thoDI aMgata mUDI paNa jamA ka2vI joie. jamAno kharAba che. moTAbhAi sAthe kAle vAMdho paDe to mArI pAse zuM rahe ?'' ane eNe e ja divasathI gallAmAMthI thoDA thoDA rupiyA uThAvavA mAMDyA. vepAra moTo hato. eTale ramezane kazI khabara na paDI. ekaThA karelA rupiyA sureze te ja dukAnanA amuka bhAgamAM khADo karIne dATavA mAMDyA. pUrA vIsa hajAra rupiyA teNe bhegA karI lIdhA hatA. eka vakhata koi kAraNosara sureza vatanamAM gayo. A bAju acAnaka muMbaimAM komI hullaDa phATI nIkaLyuM. rameza ane surezanI dukAna muslima vibhAgamAM hatI. AthI rameze joyuM ke ahIM rahevAmAM jAnanuM jokhama che. mATe eNe mAlasAmAna sahita AkhI dukAna tAtkAlika vecI nAMkhI ane eya vatana bhego thai gayo. A bAju surezane jyAre khabara paDI ke rameze AkhI dukAna vecI dIdhI che tyAre tene jabaro AdhAta lAgI gayo. te taddana gAMDo thai gayo. tenA mukhamAMthI eka ja lavAro zaru thai gayo : "hAya ! mArA vIsa hajAra ! hAya mArA vIsa hajAra !'' A rIte moTAbhAi sAthe karelA vizvAsaghAta pUrvakanA dhanasaMcayanA pApe surezanI jiMdagIne pAyamAla karI nAMkhI. vizvAsaghAtanuM dhana jIvananA sukha-zAMtine sariyAma saLagAvI de che, e 16 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAta samajAvatI bIjI paNa eka satya ghaTanA mane yAda Ave che. anItinA pApe cunIlAlanA putrano jAna lIdho : - varSo pahelAM muMbainA jhaverI bajAramAM cunIlAla ane bhAicaMdabhAi nAmanA be jhaverI hatA. baMneno dhaMdho dhIkato cAlato hato. eka divase cunIbhAie bhAicaMda pAsethI cAra hIrAnAM naMgo kharIdyAM. e naMga bhAicaMde eka DabbImAM mUkIne ApyAM. e ja DabbImAM pAtaLA kAgaLanI nIce bIjAM cAra naMgo mUkelAM hatAM e vAtano bhAicaMdane khyAla rahyo nahIM. cunIlAla ghare gayo ane teNe pelI DabbI kholI. joyuM to aMdara pote kharIdelAM cAra naMgonI nIce bIjA paNa cAra naMgo hatAM. e naMgo ati mUlyavAna hatAM. A joIne cunIlAlanI dAnata bagaDI. teNe e cAra naMgo pacAvI pADavAno nizcaya karyo. hakIkatamAM e cAra naMgo eka muslima jhaverInAM hatAM. e bhAicaMdane tyAM mUkI gayo hato. eka mahinA bAda jyAre bhAicaMdane khyAla Avyo tyAre teo tarata cunIlAlane ghera gayA. bhAicaMdane ema ke cunIlAla prAmANika vepArI che tethI te cAra naMgo turata ApI deze. paraMtu jyAre bhAicaMde cunIlAla pAse te cAra naMgo mAgyA tyAre te naMgo potAnI pAse hovAno cunIlAle dharAra inkAra karI dIdho. bhAicaMda to cunIlAlano inkAra sAMbhaLIne stabdha banI gayA. teo samajI gayA ke cunIlAla khoTuM bole che. enI dAnata bagaDI che. paNa have zuM thAya ? e cAra naMganA mULa mAlika muslimabhAio jyAre bhAicaMda pAse AvyA tyAre bhAicaMde AkhI paristhiti samajAvI. ane e naMgo pAchA AvavAnI koi zakyatA na hovAthI tenI je rakama thatI hoya te ApavAnI taiyArI batAvI. bhAicaMdanI nItimattA upara pelA muslimabhAione pUro vizvAsa hato. chatAM temaNe kahyuM "bhAIcaMdabhAi ! AjanI tArIkhamAM to e naMgonA bhAva ghaNA UMcA Ave. paraMtu sAcI vAta e che ke amArAM te naMgo zukananAM maLelAM che ane zukananI cIja amArAthI kema vecAya ? amAre to e ja naMgo pAchAM joie." 17. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAicaMdabhAie pharIthI koziza karavAnuM jaNAvIne muslimabhAione vidAya karyA. teo pharIthI cunIbhAInA ghare AvyA. paraMtu cunIlAla koi paNa hisAbe e naMgo potAnI pAse hovAno svIkAra karatA nathI. AthI kaMTALIne bhAicaMda cunIlAlanA gharethI sIdhA pelA muslimabhAionA ghare Ave che, ane kahe che "bhAio ! cunIlAla koipaNa hisAbe mAnavA taiyAra ja nathI. have tame ja kaho. huM zuM karuM? tame je kiMmata nakkI karo te huM ApI devA taiyAra chuM." - tyAre pelA muslimabhAio mULa naMga ja pAchAM meLavavAno Agraha kare che. A badhI rakajhaka pAchaLanA rUmamAM beThelA A muslimaputronA pitA alIhusena sAMbhaLI rahyA hatA. tasabI pheravatAM khudAnuM nAma letAM letAM teo bahAra AvyA. temaNe kahyuM "juo, meM tamArA baMnenI vAta aMdara beThAM beThAM sAMbhaLI che. mane bhAicaMda upara-tenI nItimattA upara pUro vizvAsa che." bhAicaMda ! tame eka kAma karo. cunIlAlane ahIM laI Avo. huM tamAro lavAda banIza. ane huM je pheMsalo ApuM te tame svIkAra.' bhAicaMdabhAine to A vAta mAnya ja hatI. teo bIje divase cunIlAlane laine alIhusenanA ghare AvyA. badhA beThA. alIhusene pUchyuM "cunIlAlajI ! tame ghaNA prAmANika jhaverI cho. sAcuM kaho. tamane bhAicaMde ApelI DabbImAM tame kharIdelAM cAra naMgo uparAMta bIjAM cAra naMgo hatAM kharAM ke nahi ?" tyAre ekadama cunIlAla bolI uThayA "nahi...nahi...cAcA. meM kharIdelAM naMga sivAya bIjo koi naMga temAM hatAM ja nahi. A vAta huM mArA dIkarAnA sogaMda khAine kahuM chuM. bhAicaMdanI vAta sAva jUThThI che." alIhusena kahe: "arara....cunIlAla ! A tame zuM karyuM ! ATalI nAnI vAtamAM tame tamArA dIkarAnA sogaMda khAi lIdhA ? A allAha A khudA !" pachI alIhusene pheMsalo Apyo ke bhAicaMde te cAra naMgonI je mULa kiMmata hatI teTalI potAnA muslima-putrone ApI devI. 4 18 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAicaMde alIcAcAno hukama mAthe caDAvyo. A bAju cAra naMgane khAtara potAnA covIza varSanA potAnA juvAnajodha dIkarAnA jUThA sogaMda khAnAra cunIlAlano putra e ja rAtre bImAra paDyo, jenA hajI eka ja mahinA pahelA lagna thayAM hatAM. rAtre tAva vadhato ja cAlyo. ane savAranA pahoramAM e juvAna dIkarAnA rAma ramI gayA. ekano eka juvAna putra, cAra naMgone meLavavAnI khAtara cunIlAle gumAvI dIdho. . cunIlAlane putra-mRtyuno AghAta asahya thaI gayo. tene potAnA pApanuM phaLa pratyakSa jovA maLI gayuM. bIje ja divase savAre pelAM cAra naMgo laine bhAicaMdabhAinI pAse te AvI pahoMcyo. ane kahe: "bhAIcaMdabhAi ! huM tamAro bhayaMkara aparAdhI chuM. mane mArAM pAponI sajA maLI gaI che. have vadhAre sajA bhogavavAnI mArI taiyArI nathI. lo, tamArA A cAra naMgo lai lo. ane mArA upara maherabAnI karo.' . kevI karuNa ghaTanA ! anIti dvArA dhana meLavI levAnI pApI manovRttino kevo bhayaMkara aMjAma ! adAlatanA traNa mukadamAM : A paristhitinuM kAraNa koNa che ? eka bhayaMkara bhramaNA"jeTalA vadhu paisA haze teTalA vadhu sukhI thavAze." basa...A bhayaMkara bhramaNAnA vamaLamAM lagabhaga sAroya samAja...lagabhaga sArIye duniyAnA mANaso...phasAyA che. eka adAlatamAM traNa kesa hAtha dharavAmAM AvyA hatA. ane pheMsalo paNa nyAyAdhIze tarata ja ApI dIdho hato. pahelo mukaddamo: (1) phariyAdI kahe "sAheba ! mArI paraNetarane A mANasa bhagADI gayo che." jaja kahe "tenI nukasAnI peTe tuM zuM icche che ?' phariyAdI kahe "sAheba pacAsa hajAra rUpiyA." 19 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaja kahe "jAo. nukasAnI peTe A rakama maMjUra karavAmAM Ave che." bIjo mukaddamo : phariyAdI kahe "sAheba ! milanA saMcAnI garabaDanA kAraNe mAro hAtha kapAi gayo che. mane nukasAnI peTe rakama maLavI joie." jaja kahe "tuM zuM icche che ?" phariyAdI kahe "sAheba trIsa hajAra rUpiyA." jaja kahe "jAo, te rakama maMjUra karavAmAM Ave che." trIjo mukadamo : phariyAdI kahe "sAheba ! A mANase bhara bajAramAM mane khAsaDuM mArIne mArI ijjatane bagADI che. mane nukasAnI peTe rakama apAvo." jaja kahe "keTalI rakamanI tArI apekSA che ?" phariyAdI kahe "sAheba ! vIsa hajAra rUpiyA." jaja kahe "jAo, pUrI rakama maMjUra karavAmAM Ave che." juo...A duniyA ! jyAM patnI ! hAtha ane ijjata badhuMya paisAnA trAjave na tolAya che. paisA haze to sukhI thavAze...surakSita jIvAze...sukhabharapUra jiMdagI vitAvaze... "sarve guNAH kAMcanamAzrayanta" "badhA ja guNo paisAmAM AvIne Asaro le che." A bhayaMkara bhramaNAnA vamaLamAMthI jyAM sudhI ApaNe bahAra nahi nIkaLI zakIe tyAM sudhI nItino mahimA ApaNane samajAvAno nathI. game te karo...paNa paisA lAvo. pachI te paisA meLavavA halakAmAM halakA rastAo cho ajamAvavA paDe !! AvI kaluSita mAnyatAnA ravADe caDIne Ajano mAnava barabAda thaI rahyo che. duniyA AkhI jahannamamAM jAya paNa mArI tijorI bharAvI ja joie !" AvA vicAro Aje samAjamAM vyApaka banatA cAlyA che. RO Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhananI lAlasA khAtara kevAM kUra pApo !! ane mATe ja dhana meLavavA mATe Ajano mANasa je rastAo Acare che te sAMbhaLatAM ApaNane kamakamATI chUTI jAya... * devanAranA katalakhAne rojanA 6/6 hajAra Dhorone kApI nAMkhavAmAM Ave che. * potAnI lAlasAone saMtoSavA mATe gheTAMonAM nAnakaDAM baccAMone mAtra 48 kalAkamAM cIrI nAMkhIne tenI ruMvATImAMthI bUTa' vagere banAvAya che. mulAyama paTTAo ane parsa banAvavAnI khAtara sApane mArI nAMkhIne kAMcaLIo utArI nAMkhavAmAM Ave che. lAkho rUpiyA meLavavA khAtara dara varSe bethI aDhI karoDa sApone mRtyune havAle karatAM koinA haiye dhrujArI paNa thatI nathI. * mulAyama cIjo banAvavA mATe hajAro nirdoSa sasalAMone garamAgarama pANImAM ukaLAvIne bAphI nAMkhavAmAM Ave che. vAsanAbhUkhyA varuonI vAsanAnI Agane bujhAvavA mATe keTalAka zayatAno gAmaDAMonI nirdoSa kanyAone phosalAvI-paTAvIne vezyAvADe dhakelI detAM acakAtA nathI. mAla khapAvavA bheLaseLa ane viSamaya padArthonuM mizraNa karatAMya keTalAka vepArIo acakAtA nathI. karoDo rUpiyAnA hUMDiyAmaNanI khAtara lAkho vAMdarAMo, deDakAMo ane mAchalAMonI "gavarmenTa' dvArA nikAsa karAI rahI che. garbhapAtane kAyadesara banAvI dai ne, tenI rupALI jAherakhabaro dvArA hajAro nirdoSa paMcendriya jIvonI hatyA karavAmAM AvI rahI che. A badhuM ja zAnA mATe thai rahyuM che ? teno eka ja javAba che kyAMya ne kyAMya dhana kamAI levAnI, vadhu ne vadhu sukhI banI javAnI kAramI lAlasA mAnavanA manano kabajo laI beThI che. paisAne ja jIvananuM aMtima lakSa mAnI laIne AjanI duniyA ati bhayaMkara kakSAnAM pApo AcarI rahI che. paraMtu karuNa hakIkata e che ke anyAyathI, anItithI ghora hiMsA ane Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atyAcArothI meLavAyeluM dhana mAnavIne kadI sukhI karatuM nathI. paisAnI kAramI vAsanA jIvane motano karuNa zikAra paNa banAvI nAkhe che. mota paisAnI lAlasAmAM karoDapatinuM karuNa eka karoDapati zeTha hatA. temane cAra putro hatA. paraMtu cAreyamAMthI ekeyane zeTha pratye Adara ke prema na hatA. kAraNa ke zeThe AkhI jiMdagI paisA bhegA karavA sivAya bIjuM kazuM ja karyuM nahotuM. zeThanA manamAM eka ja vAsanA haMmeza ramyA karatI: "kema karIne mArI tijorI chalochala bharAi jAya.'' : sATha varSa pasAra karI cUkelA zeTha avAranavAra tijorI pAse jatA ane jotA ke tijorI keTalI bharAi ? jAte ja bAraNAM baMdha karIne noTonAM baMDalone barAbara gaNI letA. eka divasanI vAta che. zeTha jamI paravArIne tijorImAMnA rupiyA gaNavA rumamAM beThA. koi acAnaka ghUsI na Ave mATe temaNe da2vAjAne oTomeTika tALuM karAveluM. praveza karatAM bAraNuM baMdha thai jAya. aMda2thI zeTha jAte ja cAvIthI khole to bAraNuM khUle. cAvI vagara bAraNuM na khUle. zeTha aMdara to pahoMcI gayA. ane noTonAM baMDalo gaNavA lAgyA. ghaNo samaya pasAra thai gayo. zeThane tarasa lAgI. eTale zeTha cAvI khoLavA lAgyA. kAraNa ke zeThane tALuM kholIne pANI pIvA bahAra javuM hatuM. paraMtu Aje zeTha cAvI lAvavAnuM ja bhUlI gayA hatA. have zuM thAya ? zeTha cAvI khoLI khoLIne thAkI gayA paNa cAvI maLI ja nahi. zeThanI tarasa vadhatI ja cAlI. paNa cAvI vagara daravAjo khUle zI rIte ? ane daravAjo khUlyA vagara pANI maLe zI rIte ? pANI ! pANI ! pANI ! zeTha pANI mATe dhamapachADA karavA lAgyA. paNa koi ja upAya na maLyo...tyAre zeThe eka ciThThI lakhI: "jo koi mane atyAre eka glAsa bharIne pANI Ape to huM mAruM tamAma dhana tene arpaNa karI devA taiyAra chuM.'' 22 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMte pANInI pyAsamAM taraphaDatA zeThanuM prANa-paMkheruM UDI gayuM. kevuM karuNa mota ! koNe ApyuM ? kaho ke dhana pratyenI kAramI mamatAe. Avo dhanano moha zA kAmano, je jAtanuM ja mota karanAro bane ? mATe ja jJAnI puruSo dhanane meLavavA mATe "nIti' nAmanA dharmano acUka amala karavAnuM jaNAve che. jenuM dhana nItithI-nyAyathI meLaveluM haze tenI AvI karuNa dazA kadI nahi thAya. anItinA dhananuM bhojana paNa tyAjya : - jJAnI puruSo to tyAM sudhI kahe che ke jema anItinuM dhana tajavA yogya che. tema anItithI kamAyelA dhanathI prApta thayeluM bhojana paNa tajavA yogya ja che. anItinA dhanathI ANeluM bhojana mAnavInI buddhine bagADe che. buddhibhraSTa banAve che jIvane. je anItipUrvakanA dhanano mAlika hoya tenA gharanuM bhojana bIjo mANasa kare to paNa tenI buddhi bagaDe che. AthI ja Ajeya ghaNA dharmacusta mANaso koinA gharanuM pANI sudhdhAM nathI pItA. tenuM kAraNa A ja hovAnuM anumAna karI zakAya. ajena mahAbhAratano prasaMga : ajaina mahAbhAratamAM eka prasaMga Ave che. bhISmapitAmaha zarazayyA upara poDhelA hatA. bANanA ghAthI teo kaNasatA hatA. pAMDavo ane draupadI emanI sevAmAM lAgelAM hatAM. teo jANatAM hatAM ke bhISmapitAmaha kevA jabarA tAkAtavara ane sahanazIla che. AthI kaNasatA bhISmanI cIso sAMbhaLIne te sahune Azcarya thatuM hatuM. che tyAre hiMmata karIne draupadIe bhISmane pUchayuM e "pitAmaha ! Apa atyaMta baLavAna ane sahanazIla cho. to pachI ATalI cIso pADavAnuM kAraNa zuM? tyAre pitAmahe kahyuM "mArI A vedanA mArAthI sahAtI nathI tenuM kAraNa tuM ja che. kAraNa jyAre bharasabhAmAM tArAM vastrone pelo pApI du :zAsAna kheMcI rahyo hato, tyAre banne pakSane sanmAnanIya vaDIla tarIke huM tAruM te vastrAharaNa nivArI zakyo hota. paraMtu huM mauna rahyo. kaMI ja na bolyo ane tArAM vastro Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheMcAtAM rahyAM. kevuM ghora pApa meM karyuM. !! enA kAraNe Aje huM A vedanAnuM du:kha bhogavI rahyo chuM." dropadIe vinayapUrvaka pUchyuM "pitAmaha ! mArA manamAM paNa ghaNA vakhatathI A vAta ghoLAyA karatI hatI. paraMtu Aje Ape ja A vAta cheDI che to hajI mArA manamAM je bAbata che te pUchI lauM ke zA mATe Apa tyAre kAMi na bolyA ? zuM dhRtarASTra Apane mauna rahevAnI pharaja pADelI hatI ?" dropadI ! nA...nA..." eka vedanAbharI cIsa nAMkhIne bhISma pharI bolavA lAgyA: "he kRSNA ! te divase meM duSTa evA duryodhananuM bhojana lIdhuM hatuM. tethI mArI buddhi bhraSTa thaI gaI hatI. ane mATe ja huM te samaye mauna rahyo !" joyo ne...anItimAnanA dhana dvArA prApta bhojana karavAno aMjAma ! bhISma jevA mahAna dharmAtmAnI buddhine paNa teNe bhraSTa karI nAMkhI. anIti vagara kema cAle ? eno javAbaH Aje ghaNA mANaso dalIla karatA hoya che "corI karyA vagara jIvAya ja kema ? inkamaTekSa vagerenI corI karavArUpa anIti vigere na karIe to amAre bhUkhe maravAno samaya Ave." A praznano uttara ApatAM pahelAM ApaNe anItinA be vibhAga pADI zakIe. (1) sAmAnya janasamAja sAthe karAtI chetarapIMDI ! jUTha ! vizvAsaghAta vagere rUpa anIti. (2) sarakAra sAthe karavAmAM AvatI inkamaTekSanI corI rUpa anIti. have AmAM sauthI pahelI vAta to e ja che ke jIvananI jarUriyAtane ekadama ghaTADI devAmAM Ave to vadhAre dhana kamAvavAnI jarUra ja UbhI nahi thAya ane jo vadhu dhana kamAvavAnI jarUra na paDe to anIti karavAnI paNa jarUra na paDe. Ama, anItinuM mULa vadhu paDatI jIvana-jarUriyAto che. ochAmAM ochI jIvana-jarUriyAtothI je mANasa calAvI zake e Aje cokkasa nItipUrvaka jIvI zake. paraMtu jo badhA mATe AvI tyAgavRtti zakya na hoya to sauprathama sAmAnya : ka Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loko sAthe je chetarapIMDI ! vizvAsaghAta ! jUTha vagere AcaravArUpa anIti karavAmAM Ave che teno to sadaMtara tyAga karavo joie. kharekhara...AjanI sarakAre prajAne mATe evA kAyadAo ghaDI nAkhyA che ke jethI mANasane aneka jAtanAM pApo karavAnI nA chUTake pharaja pADI dIdhI che. Ama chatAM pApa e pApa ja che. corI eTale corI. pachI te kAyadesara hoya ke gerakAyadesara. te paNa na ja karavI joie. chatAM bIjA naMbaranI inkamaTekSanI corI rUpa anIti tame na ja choDI zakatA ho to pahelA naMbaranI anIti to choDo. sAmAnya jana samAja sAthe chetarapIMDI vagere karavA rupa anItinA tyAgano tamAro dharma jIvanamAM evuM puNya pedA karaze ke je kadAca kAle bIjA naMbaranI anItine choDavAnuM paNa baLa pedA karI Apaze. anItino tyAga saddharmanuM prathama sopAna : saMsAramAM rahyA cho eTale dhanaprAptino udyama to karavo ja paDe. AjIvikAnA nirvAha mATe kAMi ghera ghera jaine bhIkha na magAya. ema karo to enAthI to zrAvaka tarIke tamArI ane tamArA dharmanI-jainazAsananI niMdA thAya. - paraMtu dhanaprAptino udyama evo hovo na ja joie ke jemAM AtmakalyANanI dRSTi ja bIDAi jAya. gRhastha avasthAmAM rahelA zrAvakanuM lakSa to sarvasaMgatyAganuM ja hovuM ghaTe. jema daradI Arogya pAmavA mATe davA pIe che, paNa davA pIdhe ja rAkhavI e tenuM lakSa nathI. tenuM lakSa to Arogya pAmavAnuM che ane jyAre Arogya prApta thaI jAya ke davA Apo Apa chUTI jAya. ema zrAvakanA manamAM, jyAre dhanano pUrNa tyAgI (sAdhu) banuM!evuM lakSa hoya to chevaTe-kama se kama-te dhanaprAptinA udyamamAM anItino tyAgI bane ja. anItino tame tyAga karazo tyAre samajI rAkhajo ke tame saddharmanuM paheluM sopAna caDhacI. anItine choDavA zubha bhAvanAo bhAvo : jyAre jyAre anItithI-anyAyathI dhana meLavavAnA koDa jAge tyAre tyAre Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIcenI vicAraNA-bhAvanAone bhAvajo. 1) anyAyathI dhana maLaze to kharuM. paNa tenAthI pApakarmo baMdhAya che ane tenA udayakALamAM anyAyathI paNa mane dhana nahi maLe. 2) nyAyanA mArge ja dhana meLavIza.' evA draDha nizcayavALA jIvane 'lAbhAMtarAyano kSayopazama' thAya che ane alpa mahenate ghaNI saMpattinI prApti thAya che. 3) tame jo nyAyamArgane vaLagI rahezo to bIjA anekone nyAyanItino mArga apanAvavAnuM mana thaze. ane tethI gAmamAM...samAjamAM...jagatamAM nyAyI mANaso vadhaze. ane temAM nimitta banavArUpe tame apUrva puNya hAMsala ka2zo. 4) saMpUrNa dhananA tyAgI-sAdhu-thavA mATe sauprathama anItino to tyAga karavo ja paDe. zrAvaka tarIke mAruM lakSa sAdhu thavAnuM che. to pachI mArAthI anIti thAya ja kema ? 5) nItizAstra ema kahe che ke 'anItithI kamAyeluM dhana jo gharamAM ghAlavAmAM Ave to te dasa varSathI vadhu TakatuM nathI, ane jo kadAca TakI jAya to te nItithI kamAyelA dhanane paNa tANI jAya che ane e gRhasthanA saMsArane koi vicitra athavA adRzya rIte saLagAvI paNa nAkhe che.'' AthI tamAre sAMsArika dRSTie paNa sukhI thavuM hoya to anIti na ja ka2vI joie. A rIte aneka prakAranI bhAvanAo bhAvIne anItino tyAga karavo joie ane nItinA AgrahI ane pAlaka banavuM joie. anItine choDavA ane nItimAna banavA pUrvanA kALamAM thai gayelA uttama nItimAna puruSonAM dRSTAMto paNa vAraMvAra vicAravA joie. maMtrIzvara vimaLanI nItimattA : AbunA prasiddha parvata upara maMtrIzvara vimaLa jinamaMdiranuM nirmANa karavAnI icchA dharAvatA hatA. te mATe temaNe Abu upara mokAnI jamIna levA mATenA prayatno zaru karI dIdhA. teo dhArata to potAnI rAjyasattAno upayoga karIne icchita jamInane meLavI leta. paNa tevI ApakhudI karavAnuM temane jarAye maMjUra na hatuM. 26 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaNe keTalAka brAhmaNone bhegA karIne temanI mAlikInI jamInanI mAgaNI karI. ghaNI vicAraNAo karyA bAda brAhmaNoe jaNAvyuM ke, "maMtrIzvara ! Apane jeTalI jamIna joitI hoya teTalI jamIna upara sonAmahoro pAtharIne te ApavI." maMtrIzvare A darakhAsta svIkArI lIdhI. sonAmahoronA kothaLAo bharAine AvI gayA. jamIna upara pAtharavAnuM zaru karavAmAM AvyuM. tyAM ja maMtrIzvaranA manamAM eka vicAra jhabUkyoH are ! A to huM anIti karI rahyo chuM. sonAmahoro goLAkAre che. eTale jamIna upara pAtharatAM vacce vaccenI thoDI jamIna paNa sonAmahoro vagaranI raheze. ATalI jagyA paNa mArAthI anItithI kema levAya ? ane tarata ja maMtrIzvare e badhI sonAmahoro pAchI mokalI. ane khAsa navI corasa sonAmahoro taiyAra karAvarAvI ane tene patharAvIne jarurI jamIna maMtrIzvare kharIdI lIdhI. - eka mahoranA pacIsa rUpiyA gaNavAmAM Ave to paNa 4,35,60,000 (cAra karoDa, trepana lAkha ane sAiTha hajAra) rupiyA mAtra jamIna kharIdavAmAM maMtrIzvare kharcA. nItimattAno A kevo uttama Adarza ! AdarzonI kiMmata ghaNI vadhAre ? jIvanamAM AcaraNa karatAMya AdarzanI kiMmata vadhAre che. jenI pAse jeTalA vadhu UMcA Adarzo haze teTaluM tenuM jIvana UMcuM banatuM jaze. zrI jinazAsananA gaganamAM vastupALa-tejapALa-pethaDamastrI- kumArapALasulasA-mayaNA-sItA-madanarekhA vagere asaMkhya tAralAonA Adarzo camakI rahyA che. A mahAna Adarza tAralAo pratye je puNyAtmA thoDI paNa najara karaze to tenA jIvana upara teno punita prakAza paDayA vagara nahi ja rahe. khUba sAvadhAna banI jaie. jIvananAM tamAma kSetromAMthI anIti, anyAya, daMbha, vizvAsaghAta ane jUThanAM pApone tilAMjali ApIe. jAtanI anItino bacAva karavA mATe, "bIjAo paNa Ama ja kare che. badhA anIti kare che. huM : - Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekalo thoDo karuM chuM ?" AvA pAMgaLA javAbo na zodhIe. A vicAra to jIvanamAM besumAra pApone pravezavA devA mATeno pApI daravAjo banI jAya tema che. samAjamAM jema anyAyI ! anItimAna ! pApI mANasonAM udAharaNo che tema nyAyI ? nItimAna ane puNyazALI mANasonAM udAharaNo paNa mojUda che. bhale tevAM uttama udAharaNo alpa saMkhyAmAM hoya, paraMtu jene Adarza ja levo che tene mATe to eka udAharaNa paNa basa che. cAlo..dhanopArjanamAM nyAya saMpannatAne joDIne jIvanane ujALIe. jIvanane guNothI sabhara ane dharmasAdhanAthI maghamaghatuM banAvavuM emAM ja maLelA mAnava jIvananI sArthakatA ane saphaLatA che. saMskRtanuM subhASita che. sAmAntomo pravardhata !' jema jema lAbha thAya, tema tema lobha vadhe che. dharatIno cheDo malI zake, AkAzano aMta AvI zake, dariyAno tAga pAmI zakAya paNa icchAno dha enDa nathI Avato. gAmaDiyo mANasa muMbai jato hato. enA mitrae kahyuM: muMbaimAM koI paNa vastu le to bhAvatAla barAbara karaje. tyAM ajANyAne lUMTI letA hoya, che. mATe je bhAva kahe tenAthI aDadhA ja ApaNe kahevA. gAMTha vALIne gAmaDiyo muMbaI Avyo. eka divasa chatrI levA eka dukAne gayo. dukAnadAre kahyuMH 40 rUpiyA. gAmaDiyo kahe : lUMTo nahi, 20 rU. mAM Apo. navo gharAka samajI dukAnadAra 20 rU. mAM ApavA taiyAra thayo. to gAmaDiyo kahe 10 rU. mAM Apo. dukAnadArane hasavuM AvyuM. eNe 10 rU. mAM ApavAnI hA kahI. to gAmaDiyo kahe : 5 rU. mAM Apo. pAMcanA aDhI thayA ane aDhInA savA thayA. savAmAM ApavI enA karatAM maphatamAM na ApuM...ema samajI dukAnadAre kahyuM: le, maphatamAM laI jA. dukAnadAra eka chatrI maphatamAM ApavA taiyAra thayo. to gAmaDiyo kahe ke be chatrI Apone ! icchAno dha enDa kyAre ? .: : 28 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 00) ( jo guNa) ziSTa-janoe tyAkhyuM jene, tyAgI eno thAuM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ziSTAcArA-prazaMsakaH / (ziSTAcAronI prazaMsA) ziSTa eTale sajjana-puruSa. ziSTa eTale khUba sAro mANasa. ziSTa eTale potAnA pUrvaja ziSTa-puruSonI paraM- Io parAno Adara ane satkAra karanAra. * AvA ziSyonA AcAronI prazaMsA karavI ghaTe... | tenAthI jIvanamAM aneka sadaguNo khIle che...jIvana | guNono maghamaghato bAga bane che. cora paNa ziSTa hoi zake ? pitA paNa ziSTa kyAre gaNAya ? ziSTo kone kahevA ? ziSTonA viziSTa guNo 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 kyA ? 0 0 0 0 vagere savAlonA suMdara javAbo tamane A guNanA vAcana-manana dvArA avazya prApta thaze. mAnusArI AtmAno bIjo guNa che: ziSTAcAronI prazaMsA. 0 0 0 0 0 0 . Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArInA guNomAM bIjo naMbara che ziSTAcAra-prazaMsA arthAt ziSTa puruSonA AcaraNanI prazaMsA karavI. thI sauthI pahelo prazna e Ubho thAya ke ziSTa kone kahevo ? khUba sIdho artha che eno, ziSTa puruSa eTale khUba sajjana mANasa. paNa...Aje to badhAya sajjana dekhAya che. UlaTuM bahArathI sajjana dekhAtA aMdaranA eka naMbaranA durjana hoya che ane kyAreka bahArathI sajajJa nahi dekhAtA kharekharA arthamAM sajjana hoya che. vartamAna kALamAM to dhananuM jora samAjamAM eTaluM vyApaka banatuM cAlyuM che ke badhAMya mApatola dhananA mAdhyamathI ja thatAM AvyAM che ane AthI ja je vadhu paisAdAra hoya te vadhu ziSTa (sajjana) manAvA lAgyo che. AvA nakalI ziSTonA khoTA ke sAcA AcAronI chaDecoka prazaMsA paNa thAya che ane AthI ja AvA nakalI ziSTanA AcAronuM anukaraNa karavAnI phezana thai paDI che. bahu UMDANathI vicAra karIe to AnuM kAraNa ema lAge che ke lokomAMthI paraloka pratyeno zraddhAbhAva khatama thato cAlyo che. A loka sivAya paNa bIjI eka duniyA che ane ahIMnA sArAM-narasAM phaLo tyAM jaine jIvane bhogavavAM paDe che. A satyano svIkAra eTale ja paraloka zraddhA. AvI paraloka zraddhAno Aje ghaNA aMzamAM vilopa thato jovA maLe che. jyAre paraloka pratyenI zraddhA khalAsa thai jAya pachI pApono Dara zI rIte rahe ? "AvA pApo AcaruM chuM to paralokamAM mAruM zuM thaze ?" A vicAra pApone rokanAro che. samAjamAMthI paraloka zraddhAno vilaya thato jAya pachI pApothI bhaya lAge zI rIte ? Arya prajAnI khumArInI khuvArI karI nAkhanAra che paraloka zraddhA ane pApa-bhaya A be guNono abhAva ane AthI ja A lokanA sukha-sagavaDonAM sAdhano jenAthI kharIdI zakAya che e "dhana" ne ja samAje jIvananuM sarvasva mAnI lIdhuM. AthI ja je vadhu dhanavAna, te samAjano vadhu sanmAnya puruSa, ziSTa puruSa, sauthI moTo sajjana. AvAM badhAM gaNita maMDAyAM. AvA gaNitanA AdhAre AvA kahevAtA ziSTonI prazaMsA thavA lAgI. temanI AsapAsa temanA camacAo khuzAmatakhorI Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatA pharatA dekhAvA lAgyA. AmAM sAcA ziSTonI avagaNanA thavA lAgI. che tyAre sAco ziSTa koNa ? zAstrakAronI ziSTa-puruSanI vyAkhyA juduM ja jaNAve che. sAcA arthamAM "ziSTa' banavuM hoya to bIjA ziSTa-puruSonI sevA karavI paDe. zikhonI sevA karyA vagara ziSTa banI zakAtuM nathI. - jeo jJAnavRddha hoya arthAt viziSTa prakAranA jJAnI hoya, ane jeo cAritrathI yukta hoya arthAt viziSTa prakAranA sadAcAra vagerethI yukta hoya temane ziSTa kahevAya che. AvA ziSTa puruSonI viziSTa sevA karIne jemaNe temanI kRpA prApta karI che, teo paNa ziSTa kahevAya che. ziSTonI sevAnA pratApe je kRpA maLe che tenAthI jJAnane melAM karanArAM (jJAnAvaraNIya) ane cAritrane dUSita karanArAM (mohanIya) karmono nAza thAya che. AvA AtmAnI buddhi paNa haMmeza svaccha rahe che ane ethI jIvana paNa pavitra banyuM rahe che. Ama eka dIpathI bIjo dIpa jale...e rIte eka ziSTapuruSamAMthI bIjo ziSTa...ane tenAthI trIjo ziSTa pedA thato jAya che. Ama, ziSTa puruSonI eka suMdara paraMparAnuM sarjana thAya che. AvA ziSTa puruSonA AcAranI ane vicAronI khUba khUba prazaMsA karavI joie ane temAMthI je koi AcAra ke vicArano potAnA jIvanamAM amala thaI zake tema hoya teno amala paNa jarura karavo joie. prazna : zuM saghaLA ziSyonA AcAra ane vicAra uttama ja hoya ? temAM bhUla na hoI zake ? uttara : jemaNe jJAnavRddha ane cAritrasaMpanna (sAdhu agara UMcI koTinA saMsArI) ziSTa puruSonI sevA karIne ziSTapaNuM meLaveluM hoya tevA ziSyonAM jJAna ane AcAra UMcAM ja hovAnAM. hA...jeo mAtra pustako vAMcIne paMDita thayelA hoya, AjanA chApAMo, copAniyAM ane megejhino e ja jemane mATe AdaraNIya zAstro banI gayAM hoya, Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane lokonuM manoraMjana kema vadhu thAya e ja enI jIvana draSTi hoya evA mANaso-bAhya rIte jJAnI hoya ke cAritravAna hoya tene kharA arthamAM ziSTa kahI zakAya nahi. ene to ziSTAbhArA (ziSTa tarIkeno AbhAsa Ubho karanArA, vAstavika ziSTa nahi) kahevAya. "ziSTapaNuM meLavavAno sAco upAya potAnA karatAM vadhu jJAnavAna ane vadhu cAritrapAtra puruSonI sevA che." ema jaNAvavA dvArA zAstrakAro "sapuruSonI sevA"ne keTaluM mahattva Ape che ? sevAnuM keTaluM aparaMpAra gaurava che ? te paNa A rIte samajAvI de che. peluM saMskRta subhASita yAda Ave che , 'sevAdharma: parado ; cAnAmaNA: ' "sevAno dharma atyaMta gahana che. sevAnuM uttama phaLa zuM che ? teno mahimA kevo apAra che ? te to moTA yogIpuruSone jANavo paNa ati kaThaNa che." ziSTa puruSonAM A che keTalAMka lakSaNo : 1) je lokanA apavAdathI DaranAro hoya arthAtu lokomAM je nindanIya AcAro hoya tene nahi AcaranAro. 2) je dIna-du:khitono uddhAra karavAmAM rucivALo hoya. 3) jeNe tenA upara upakAra karyo hoya, tene te haMmezA yAda rAkhanAro (kRtajJa) hoya. 4) je uttama koTinA sadAcArane pALanAro hoya. 5) nyAya-nIti vagere sadaguNone te dhAraNa karanAro hoya. 6) koinI paNa niMdA karanAro na hoya. 7) guNIjanonI prazaMsA karanAro hoya. 8) vaDIlajano pratye namratA rAkhanAro hoya. 9) je abhimAna karanAro na hoya. 10) du:khanA samayamAM dInatA karanAro na hoya. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11) hitakArI, mApasaranI ane priya vANIne bolanAro hoya. 12) jevuM bole tevuM AcaranAro hoya. 13) Avaka pramANe kharca karanAro hoya. 14) ati UMgha, vikathA ane ALasano tyAga karanAro hoya. 15) ziSTa puruSonA AcArono Adara rAkhanAro hoya. 16) sArAM kAmo pratye Adara rAkhanAro hoya. 17) jyAM jyAM je ucita hoya tyAM tyAM tene AcaranAro hoya. 18) prANa jAya to bhale paNa niMdanIya kAryane je kadI na Acare. 19) je kArya AraMbhya temAM siddhi meLavIne ja jaMpanAro hoya. AryadezanI A dharatI upara aneka prakAranA ziSTa puruSo thai gayA. AvA ziSTajanonI prazaMsA avazya karavI joie. - are ! zAhukAronI vAta javA daie. paNa A AryadezanA coromAM paNa nimakahalAlI jevA ziSTa guNono vAsa jovA maLato. coramAM paNa nimakahalAlIno ziSTa guNa : jUnA jamAnAnI eka vAta che. ' eka cora corI karavA nIkaLyo. eka zrImaMta zeThanA ghare e corI karavA ghUsyo. rAtanA bAra vAgyAno samaya hato. aMdhArUM puSkaLa hatuM. - cora AkhA divasano bhUkhyo hato. kudaratI rIte ja e je bArIethI ghUsyo te bArI rasoDAnI hatI. ethI te sIdho rasoDAmAM ja pahoMcyo. eNe phAMphAMphoLA karI joyA, kAMi khAvAnuM maLe e AzAthI ane eka DabbAmAM kAMi cUrNa jevuM enA hAthamAM AvyuM. eNe cAkhI jovAnuM vicAryuM. cAkhyuM to e namaka (mIThuM) nIkaLyuM. ararara.. have zuM thAya ? eNe vicAryuM je gharanuM meM namaka khAdhuM tenA gharamAM have corI kema karAya ? to to huM nimakaharAma kahevAuM ! AryadezanI saMskRti mane Ama karavAnI nA paDe che." , 37 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane cora corI karyA vagara ja pAcho javA lAgyo. pote corI karI nahotI ethI have tene bhaya na hato. tethI kAMika bedarakArIpUrvaka te cAlavA lAgyo. cAlatAM koika vAsaNa tenA paga sAthe athaDAyuM. AthI gharano mAlika jAgI gayo. teNe bUma mArIne pUchyuM "alyA...eya ! koNa che tyAM ?" cora kahe: "huM cora chuM." mAlika tenI pAse gayA. lAiTa karIne joyuM to sAme eka mANasa Ubhelo joyo. mAlike pUchyuM "are bhAI ! tuM cora che ? cora kadI evuM kaheto haze ke huM cora chuM ? to sAcuM bola, tuM koNa che ?" tyAre cora kaheH "zeTha ! kharekhara huM cora ja chuM ane Avyo hato tamArA ghare corI karavA, paraMtu tamArA rasoDAmAM eka DabbAmAMthI kAMika khAvAnuM levA jatAM hAthamAM mIThuM AvI gayuM. e mIThuM mArAthI khavAI gayuM. zeTha ! have mArAthI tamAre tyAM corI kema thAya ? eka to corInuM pApa karavuM ane emAM vaLI jenA gharanuM namaka khAdhuM ene tyAM corI karavI ? nA...zeTha ! nA...e mahApApa mArAthI na thAya." ane cora saDasaDATa bahAra nIkaLI gayo. zeTha coranA aMtaramAM rahelA A sadaguNane abhinaMdI rahyA. Arya saMskRtimAM cora jevA coramAM paNa ziSTatAnA AvA guNo jovA maLe ! ane AjakAla zAhukAra gaNAtA ghaNA zrImaMtomAM bhAremAM bhAre durjanatA jovA maLe che ! keTaluM zIrSAsana ! saMtAnanI hita-ciMtAH ziSTano guNa : cANakyanA pitA atyaMta dhanavAna hatA. cANakya tenA pitAno bhAre lADakavAyo putra hato. - cANakyano janma thayA pachInA keTalAka samayanI A vAta che. aSTAMga nimittano jANakAra eka jyotiSI cANakyanA pitAnA ghare mahemAna banIne Avyo hato. cANakyanA pitA taraphathI tenI suMdara AgatA-svAgatA karavAmAM AvI. sarasa majAnAM miSTAnna vagerenuM bhojana karIne te beTho hato tyAM acAnaka enI Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ najara nAnA bALa cANakya upara paDI. ane bALakanA moMmA rahelA lAMbA ane suMdara dAMtane joine e jyotiSInA mukhamAMthI nIkaLI gayuM "vA ! ati AzcaryabhUta che A lakSaNa !" cANakyanA pitAe jyotiSInuM te vAkya sAMbhaLyuM AthI temaNe joSI mahArAjane vigatavAra vAta karavA vinaMtI karI. tyAre joSI mahArAje kahyuM "tamArA putranA mukhamAM rahelo A lAMbo dAMta ghaNuM suMdara lakSaNa che. enA uparathI huM tamane cokkasa kahI zakuM ke tamAro putra moTo thaine ghaNI vizALa pRthvIno mAlika banaze. arthAt mahAna rAjA thaze." A sAMbhaLIne cANakyanA pitAnA mukhamAMthI eka nisAso nIkaLI gayo. teo bolI UThayAH "rAjezvarI ! te narakezvarI, rAjAne rAjyanA yogakSemanA kAraNe ghaNAM pApo karavAM paDe. AthI rAjA to marIne prAya: narakamAM ja jAya. to zuM mAro dIkaro marIne narake jaze ? nA...e to kema banavA devAya ?' ane teo tarata UbhA thayA. kyAMkathI eka kAnasa lai AvyA. ane potAnA putra cANakyanA mukhamAM rahelA te lAMbA dAMtane khUba ghasI nAMkhyo pachI teo pelA joSIne kaheH "bolo, joSI mahArAja ! have mAro putra rAjA thaze ?" - tyAre joSIe kahyuM "nA...have tamAro putra rAjA to nahi thAya, paraMtu koi mahAna rAjavIno rAjaguru jarura thaze." ane..putranA hitanI ja jhaMkhanA karanArA te pitAnA mukha upara, putranA bhAvi narakanuM nivAraNa thayAno AnaMda taravarI UThyo. putranA A lokanA sukhanI ja nahi, paraMtu enA janmajanmAMtaranAM sukhaduHkhano vicAra karavo...ane sAcA arthamAM tenI hitaciMtA karavI...AvI umadA vicAradhArA ziSTa jana sivAya kone sUjhe ? satyaniSThAH ziSTa janono uttama guNa : nIti-niyama ane satyanA Adarzone ziSTajano potAnA jIvanamAM avazya sAcavatA. cAhe sAme zatru kema na Ave...to paNa te pUche tyAre tene ziSTajano satyano ja mArga batAvatA. ethI UlaTuM potAno ja sago putra adharmanA paMthe hoya to tene paNa dharmamArgano ja rAha ziSTajano samajAvatA. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAbhAratano A prasaMga che. kauravo ane pAMDavo vaccenA yuddhanA raNaziMgA phUMkAi gayAM hatAM. duryodhana zastrasajja banIne potAnI mAtA gAMdhArInA AzIrvAda levA jAya che. duryodhana duSTajana gaNAto hato. tenuM yuddha kharekhara adharmarupa hatuM. chatAM te potAnI mAtAnA AzIrvAda levAnA ziSTAcArane bhUlato nathI. pUrvanA kALano duSTa paNa mAtAne page lAgIne AzIrvAda levAno ziSTAcAra kare ! ane Aje kahevAtA ziSTajano sArA kAme jatAMye mAtA-pitAne page lAgatAM zaramAya che ! kaho ! koNa duSTa ane koNa ziSTa ? duryodhana jyAre gAMdhArInA AzIrvAda levA jAya che tyAre gAMdhArI zA AzIrvAda Ape che ? te kahe : 'vatsa ! yato dharmastato jaya: / / jyAM dharma che tyAM ja vijaya che.'' arthAt je pakSamAM dharma hoya che te ja pakSano vijaya thAya che. gAMdhArI jANatAM hatAM ke mAro putra adharmanA pakSe che ane adharmanA pakSakArane 'tuM vijayI thaje'' evA AzIrvAda kema apAya ? jo tema karAya to teno artha adharmano pote paNa pakSa lIdho gaNAya. ziSTajanane A kema poSAya ? mAtAe kahyuM ''yato dharmastato jayaH-jyAM dharma che tyAM jaya che.'' mAtAnAM vacanonA marmane duryodhana samajI gayo. eNe manamAM vicAryuM 'mA je kahe che e taddana satya che. huMya samajuM chuM ke dharma (satya) to pAMDavonA pakSe ja che. AthI mArA vijayanI AzA ghaNI ochI che.'' aDhAra-aDhAra divasa sudhI mahAbhAratanuM te yuddha cAlatuM rahyuM. roja duryodhana yuddhamAM jatAM pahelAM mAtA gAMdhArInA AzIrvAda levA jatA. ane roja gAMdhArIe duryodhanane A ja AzIrvAda ApyAH yato dharmastato jaya : '' potAnA sagA putrane paNa ADakatarI rIte ''tuM adharmanA paMthe che.'' evuM jaNAvI denArI gAMdhArInA jevo satyaniSThArupI ziSTaguNa A jagatamAM keTalA mAnavo pAse haze ? ziSTAcArano A kevo anupama Adarza !! 36 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziSTa puruSone mAnya ane ziSTo dvArA AcarAyelA uttama AcAro ane vicAronuM ApaNA dvArA sanmAna thavuM joie. emanA te te vicAro ane AcAronI khUba khUba prazaMsA karavI joie. A rIte ziSyonI prazaMsA ka2nA2o mANasa kharA arthamAM 'sAro gRhastha' banI zake che. prazaMsA karavAthI be lAbha thAya che. 1) jenI tame prazaMsA karazo te vastu tamArAmAM UtaravA lAgaze. jo tame sadguNonI ane sadguNIonI prazaMsA ka2zo to tamArAmAM dhIre dhIre sadguNo UtaravA lAgaze. tame paNa ekavAra sadguNI banI jazo. ethI UlaTuM jo tame duSTa mANasonI ane durguNonI prazaMsA karazo to tamArAmAM paNa dhIre dhIre durguNo pravezatA jaze ane tameya ekavAra duSTajana durguNI banI jazo. 2) jenI tame prazaMsA karazo te guNo pratye bIjA loko sanmukha banatA jaze. dhArmika kSetre Aje jainadharmamAM ''tapa'' nI khUba prazaMsA thAya che, tapasvIonAM sanmAna ane varaghoDAo nIkaLe che AthI tapa karanArAonI saMkhyA dinapratidina vadhatI jatI jovAmAM Ave che. hamaNAM hamaNAM muMbaimAM brahmacaryavratadhArIonA bahumAnanA progrAmo thavA lAgyA che te khUba prazaMsanIya che. A rIte brahmacArIonI jAhe2mAM prazaMsA thavAthI brahmacaryanI mahimA jagatamAM phelAze ane dhIre dhIre brahmacaryano amala karanAra jIvonI saMkhyA paNa vadhatI jaze. jo ke A vratanuM pAlana atyaMta kaThaNa che AthI ekadama jhaDapI brahmacaryavratadhArIo vadhatA jovA nahi maLe, paraMtu lAMbA gALe te vratanA ArAdhako ane pAlako jarU2 vadhaze. kama se kama brahmacaryano Adarza to lokamAM prasthApita thAya ja che ne ? vartamAna kALamAM jaina sAdhu bhagavaMtomAM je uttama cAritranA ArAdhako che teono bharapUra pramANamAM prazaMsA thatI jovAtI nathI. A ja kAraNathI cAritranA pAlana paratve muniomAM paNa kyAMka kyAMka upekSA thatI jovAmAM Ave che. ethI UlaTuM moTA bhAganA mANaso sAdhuonI korI vidvattA ane 62 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyAnazaktinA pUjArI thavA lAgyA che. aneka gAmonA saMgho "amAre to vyAkhyAnakAra joradAra hoya tevA sAdhu joie." Avo Agraha rAkhavA lAgyA che. pariNAme sAdhuomAM paNa cAritranA pAlana karatAMya vidvatA ane vyAkhyAnazakti meLavI levAnI manovRtti vadhatI jatI jovAmAM Ave che. jo sAdhuone uttama cAritranA ArAdhaka banAvavA hoya to lokoe je uttama cAritrapAlaka munio che temanI joradAra prazaMsA karavI joie. zrIsaMghoe paNa Avo Agraha rAkhavo joie ke "amAre to suMdara cAritranA pAlanahAra munio ja cAturmAsa mATe joie. pachI te prakhara vyAkhyAtA hoya agara na paNa hoya, te cAlaze.' jo Ama thaze to ja ApaNA zramaNasaMghamAM suMdara cAritradharonI dina-pratidina vRddhi thatI jovA maLaze. jenI tame prazaMsA karazo te A jagatamAM vadhatuM jaze. AjanA kALamAM vyAvahArika bhaNataranI prazaMsA comera thatI jovAya che to te bhaNatara pratye lokomAM AkarSaNa vadhatuM jAya che. gAmaDiyA mANaso, garIbo ane strIo paNa te bhaNatarane meLavavA puSkaLa bhoga ApavA lAgyAM che ane dhanAdino vyaya paNa karavA lAgyAM che. - aMgrejI jene bolatAM sArI rIte AvaDatuM hoya tevA mANasonI Aje bolabAlA thatI jovAya che ane tethI ja aMgrejI jevI paradezI bhASA pratye bhAratIyajanonuM AkarSaNa paNa tIvra banatuM cAlyuM che. saMskRta bhASA sarva bhASAonI jananI gaNAya che. ene "devonI bhASA" (girvANagirA) kahIne Arya-saMskRtimAM biradAvAI che, chatAM Aje enA jANakAro ane paMDitonI saMkhyA uttarottara ghaTatI ja cAlI che kAraNa ke vartamAna jagatamAM pAzcAtya saMskArothI prabhAvita thaI gayelA loko aMgrejIne jeTaluM mahattva Ape che, enAthI somA bhAganuM mahattva paNa saMskRta bhASAne ApatA nathI. AnuM bhayaMkara pariNAma e Avaze ke AjathI pacAsa varSa bAda saMskRta bhASAno prakhara vidvAna bhAratamAMya zodhyo nahi jaDe.. A badhI vAtano sAra e ke sAcA ane sArA sadaguNonI ane e saguNonA dhAraka ziSTa puruSonI puSkaLa pramANamAM prazaMsA thavI joie. jo ziSTa Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSonA AcAra ane vicAranI jagatamAM bharapUra prazaMsA karavAmAM Avaze to teno phelAvo sarvatra thaze. have ApaNe nirNaya karavo joie ke saMsthAonAM udaghATano, pustakonI prakAzana vidhio, viziSTa prakAranAM sthAnonAM udaghATano vagere uttama prakAranA brahmacArIonA hAthe karAvIzuM, bAra vratadhArI zrAvakonA hAthe karAvIzuM, suMdara sadAcArAdine dhAraNa karatA ziSTa puruSone ja te te prasaMgomAM mahattva ApIzuM. paraMtu luccA ane khAudharA pradhAnone nahi, ghora anIti ane vizvAsaghAto karIne karoDapati banelA zrImaMtone nahi. ane "aglIMga' karIne banI beThelA samAjanA AgevAno ane sapheda DagalA paherIne samAjane dhUtanArA dhUtArAone kadI nahi bolAvIe. temane mahattva kadI nahi ApIe. - jo nItimA--pramANika ane sadAcArI mANasone rASTrIya stare evorDo padmazrI' vagere ApavAmAM Ave to lokomAM nItimattA, prAmANikatA ane sadAcAra vagereno phelAvo sArA pramANamAM thavA pAmaze. jo sarakAra AvA ziSTAcArone protsAhana Ape to tenuM to pUchavuM ja zuM? sarakArI protsAhanathI ziSTAcArono phelAvo ati jhaDapathI samAjamAM phelAi zake che. Arya saMskRtimAM be niyamo hatA : (1) kurukya vaDu: (2) sunastha sevA: duSTa mANasone temanAM duSTa kAryonI sakhata zikSA karavI, tema karavAthI samAjamAM duSTa kAryo karatAM loko Dare ane tenAthI duSTa kAryo ghaTatAM jAya. rAjAonI A pahelI nIti hatI. ane sajjanonI temanAM sArAM kAryonA kAraNe khUba prazaMsA karavI...tema karavAthI samAjamAM sArAM kAryo pratye lokone prema jAge ane tenAthI sArAM kAmo vadhatAM jAya...rAjAonI A bIjI nIti hatI. AjakAla sarakAra dvArA duSTone daMDa" devAnI, gunegArone zikSA karavAnI 39 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama nItino to amala thAya che, paraMtu sajjanonA satkAra' nI bIjI nItino amala thato jovAmAM Avato nathI. zIlavAna, sadAcArI, prAmANika vagere mANasono satkAra-sanmAna thAya to teno paNa lokomAM vadhAro thavA pAme. ziSTAcAra-prazaMsAnI viparIta bAju che: aziSTonI prazaMsA, AjakAla ziSTapuruSonA AcAronI prazaMsAne badale keTalAka aziSTa mANasonA AcAronI khUba prazaMsA thavA lAgI che. pachI te aziSTa dhanavAna hoya eTale... athavA te aziSTa sattAdhArI hoya eTale... athavA te aziSTa paradezI hoya eTale... AvA koi ne koi kAraNosara e aziSTa mANaso AcAravicAranI, temanI raheNI-karaNI vagerenI bephAma prazaMsA karAtI jovA maLe che. eka "meniyA vAyo che, bhAratIya saMskRtine vakhoDavAno...ane pAzcAtya saMskRtione vadhAvavAno...ghaNA zrImaMto, zikSito ane kahevAtA buddhijIvIonI eka "phezana" thaI paDI che AvuM bolavAnIH "inDiyAmAM kAMI nathI. inDiyAmAM zuM che ? loko kevA gaMdA che ? aprAmANika che !! rastAo kyAMka AgaLa kevAM sAMkaDAM ane asvaccha che ! paradezamAM juo. amerikA keTaluM AgaLa vadhI gayuM che ! raziyA keTalI joradAra pragati karI rahyuM che ! vaijJAniko caMdra upara pahoMcI gayA...chatAM hajI bhArata na sudharyuM te na ja sudharyuM !!" UMDI samajaNa vagaranI AvI pheMkolojI karavAnI ghaNA mANasone Adata paDI gaI che. A rIte aziSTa mANasonA AcAronI prazaMsA karIne teno phelAvo ApaNA ja dezanA keTalAka mUrkha loko karI rahyA che. je khUba du:khada che. "tamAruM sthAna amArA page..." svAmI vivekAnaMda jevA khumArIvaMtA mANaso A bhAratamAM ghaNA ochA jovA maLe. paradezamAM dharmapracArane mATe Thera Thera pharIne bhASaNo ApatA svAmI vivekAnaMde eka vAra potAnA bhASaNamAM aMgrejInI jIvana paddhatinI kaDaka samIkSA karI ane Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAratanI saMskRtinA bharapeTa guNagAna karyAM. A sAMbhaLIne keTalAka aMgrejone khoTuM lAgyuM. tethI e ja sabhAmAM UbhA thai ne eka aMgrejI yuvatIe svAmI vivekAnaMdane pUchayuM ''svAmIjI ! jo tame amArI pAzcAtya saMskRtinI bhAre TIkA karo cho...to pachI huM Apane pUchI zakuM kharI ke Ape Apano 5he2veza to bhAratIya Dhabano rAkhyo che paraMtu Ape amArI pAzcAtya paddhatithI banAvelA bUTa pagamAM kema paheryA che ? bolavuM kAMi ane vartavuM kAMi, e ApanA jevA mATe zobhatuM nathI.' ,, have svAmIjI zo javAba Ape che te sAMbhaLavA mATe badhA adhIrA thai gayA. kemake kharekhara pelI yuvatIe mUMjhavI de tevo savAla pUchayo hato. paraMtu vivekAnaMde potAnI svasthatAne jarAya gumAvyA vagara jaNAvyuM ke, "amArA bhAratadezamAM tamAruM-pazcimanA lokonuM-sthAna kyAM che te jaNAvavA mATe ja meM tamArA dezamAM banAvelAM bUTa pagamAM paheryA che.'' A javAba sAMbhaLIne aMgrejo to bicArA TharI ja gayA. bhAratIyajano pratyeno vivekAnaMdano Adara : Avo javAba ApavAnI pAchaLa svAmI vivekAnaMdanA manamAM aMgrejo pratye koi dveSabhAva na hato. paraMtu ziSTAcArothI sampanna bhAratadeza pratye, enI saMskRti pratye bhArobhAra ahobhAva hato. jyAre svAmI vivekAnaMda bhArata pAchA pharyA tyAre koi patrakArane e AzA hatI ke have jyAre paradezamAM ghaNAM sthAnomAM svAmIjI pharI AvyA che tyAre tyAMnA aMgrejonA jIvanavyavahAra vagerene joine cokkasa prasanna thayA haze ane bhAratanA lokonI aNaghaDatA ane pachAtapaNA pratye svAmIjIne aNagamo pedA thayo haze. A AzAthI patrakAre svAmIjIne pUchyuM ''paradezamAM ATaluM pharI AvyA bAda have Apane bhAratanA loko kevA lAge che ?'' tyAre svAmIjIe javAba ApatAM jaNAvyuM ke, "paradezamAM jatAM pahelAM bhAratanA loko mane prema karavA jevA lAgatA hatA, paNa have to teo pUjA ka2vA jevA lAge che.'' ziSTatAthI bharelA A deza pratye vivekAnaMdanA aMtaramAM keTalo adabhuta 41 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adara hato !! pAzcAtyonI aziSTatAbharI kathAH pAzcAtya lokomAM keTaleka ThekANe kevI ghora aziSTAtAo,vyApI cUkI che tenI eka nAnakaDI ghaTanA thoDA vakhata pahelAMnA eka gujarAtI sAptAhikamAM vAMcavAmAM AvI hatI, je vAMcatAM ziSTajanonA aMtaramAM vyathA utpanna thayA vagara raheze nahi. laMDanamAM eka pustaka pragaTa thayuM che. jenI lekhikAnuM nAma che DeborAha mogAce. pustakano viSaya che: vIryadAna vaDe prajAne pedA karavAnA akhatarAo karavAthI kevI garabaDo pedA thAya che, tenA upara AdhArita eka navalakathA. A navalakathAno viSaya lekhake potAnA jAtaanubhava upara AdhArita lakhyo che. DeborAhane be bALako hatAM. tenI moTI bahenanAM lagna thaI gayA bAda tene bALako ja na thayAM. ghaNI badhI TrITamenTa karAvIne thAkI gayA chatAMya tene bALako na ja thayAM. A pachI kRtrima vIryadAna dvArA te bahenane bALaka prApta thAya te mATe prayAso karAyA. judI judI TrITamenTa ane vIryadAnanA prayogothI moTI bahena kaMTALI gai kAraNa ke vIryadAna dvArA bALaka-prAptino prayoga paNa saphaLa thayo nahi. - Akhare teNe potAnI nAnI bena DeborAha pAse eka prastAva mUkyo : "bena ! mArA sukhane khAtara tuM tAro pati thoDA divasa mATe mane Apa." ziSTajanone mATe sAMbhaLI paNa na zakAya tevA A prastAvane pelI nAnI bene svIkArI paNa lIdho. teNe potAno pati potAnI moTI bahenane thoDA divasa mATe uchIno Apyo. ane khUbI to e vAtanI che ke pelI moTI bahenanA patie paNa putranI lAlasA khAtara AvA atyaMta aziSTa vyavahArane saMmati paNa ApI dIdhI. moTI benano zArIrika saMbaMdha DeborAhanA pati sAthe thavA lAgyo. enA kAraNe ene garbha paNa rahyo ane bALaka paNa avataryuM. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu pAchaLathI bhAre takalIpha UbhI thai. je kAraNe DeborAhanA pati sAthe tenI moTI bahene saMbaMdho bAMdhyA hatAM te kAraNa pUruM thaI gayA bAda paNa te saMbaMdhono aMta na Avyo. ane Ama DeborAhanI dazA to "havelI letAM gujarAta khovA" jevI thai. A AkhI satya ghaTanAne khuda DeborAhe pote ja "Tu heva enDa Tu holDa" nAmanI potAnI navalakathAmAM AlekhI che. aziSTatAthI bharelA pAzcAtya lokonI A kevI ghora aziSTakathA che !! A kathA vAMcatA kyA ziSTajananuM aMtara vyathAthI UbharAyA vagara rahyuM haze ! ane duHkhanI vAta to e che ke AvA aziSTa dezonI ane aziSTa mANasonI prazaMsA karatAM AjanA keTalAka bhAratavAsIo thAkatA nathI. 'ziSTAcArone Adara ane AvakAra Apo : jo aziSTatAthI bharelA vicArone ane AcArone jAkAro Apavo haze to ziSTAcAronI khUba prazaMsA thavI ghaTe. ziSTa janoe AcarelI saMskRtine sarvatra Adara ane AvakAra maLavo ghaTe. A saMskRtino prema ghara-gharamAM ane ghaTa-ghaTamAM vyApaka bane te mATenA tamAma prayatno ApaNe AcaravA ja paDaze. te mATe gharanA AMgaNAthI zaruAta karavI joize. bhAratanA vaDApradhAnathI mAMDIne nAnakaDI nizALano paTAvALo jyAre Aje saMskRtinA jAjaramAna mUlyone tiraskArI rahyA che, pAzcAtyonI prazaMsA karIne ziSTAcAra bharelI saMskRtine avagaNI rahyA che, ane ilekaTronika kSetre bhAratane AgaLa dhapAvIne 21 mI sadImAM jhaTa pahoMcI javAnI utAvaLa karI rahyA che, pachI chone yatravAdanA khapparamAM bhAratanI prajAnAM sukha ane zAnti homAi jAya...Arthika rIte enI khuvArI thAya...yatravAdano vyApaka pracAra thatAM bhAratIya prajAnI roTIrojI jhUMTavAi jAya...tyAre AvA vikaTa samayamAM ApaNA gharathI ApaNI saMskRtino ApaNe Adara zaru karavo paDaze ane jyAM jyAM suMdara ziSTAcAro dekhAya tyAM tyAM tenI puSkaLa pramANamAM prazaMsA karIne tene AvakAra Apavo joize. Ama karavAthI te te ziSTAcAro prajAjIvanamAM vyApaka pramANamAM phelAtA jaze. A uparAMta je koi aziSTa AcAro jyAM kyAMya paNa dekhAya tyAM teno R 43 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sacoTapaNe-paNa ucita rItie-pratikAra karavo joie. kAraNa ke ziSTAcAraprazaMsAnI bIjI bAju che aziSTAcAronI avagaNanAM...eka bAju ziSTAcAronI prazaMsA karavAmAM Ave paraMtu jo bIjI bAju aziSTAcArono tiraskAra, avagaNanA na karAya to teno jhAjho artha ja raheto nathI. hiTalara ane auraMgajheba jevA duSTa zAsakoe paNa amuka ziSTAcArone ucita rIte AvakAryA che tyAre AjanA buddhijIvI ane pAzcAtyapremI keTalAka bhAratIyajano e ja ziSTAcArone avagaNI rahyA che tyAre manamAM bhAre kheda thAya che. nArIone nokarI choDAvato hiTalara : hiTalare sattA upara AvatAMnI sAthe ja hukama karyo hato ke tamAma strIoe nokarI karavAnuM baMdha karIne potAnA gharakAmamAM, patinI sevAmAM ane potAnAM bALakonA ucheramAM lAgI javuM. kAraNa ke hiTalara mAnato hato ke nokarI ka2tI nArI mATe zIlanI surakSAno prazna atyanta jaTila banI rahe che ane dezanI aMdara nArIo kuzIlavatI banaze to dezanI prajA sadAcArI ane sattvazIla zI rIte banI zakaze ? AthI ja nArIe zIlanI rakSA khAtara nokarI vagere dvArA thatA lAbhone tilAMjali ApavI joie. hiTalara jevo saramukhatyAra paNa jyAre 'nArIne mATe gha2 ane pati tathA bALakonI kALajIne'' ja ucita gaNato hoya...tyAre bhAratanA keTalAka DIgrIdhArI loko nArIne gharanA baMdhiyAra vAtAvaraNamAMthI mukta karIne bahAranA kSetramAM lAvavAnI vAto'' karI rahyA che...ane e rIte bhAratIya nArIonA zIlanA prazno jaTila banAvI rahyA che te keTaluM du:khada gaNAya. auraMgajhebano ziSTAcAra-prema : ja evo ja bIjo eka prasaMga che auraMgajhebanI nArI-sanmAnanI bhAvanAne pragaTa karato. auraMgajhebanI dIkarI jhebunnIsA ekavAra DhAkAnI atyaMta jhINI malamalanI sADI paherIne tenI pAse AvI hatI. temAMthI tenAM aMgopAMgo spaSTapaNe joi zakAtAM hatAM. A joine auraMgajheba trAsI UThyo ane teNe hukama karyo: ''A 44 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naphaphaTa nArIne ahIMthI laI jAo. e mArI dIkarI hoi ja nA zake ane hamaNAM ja tene jalAvI do." alabatta, ahIM auraMgajhebano te nArIne jalAvI devAno karelo hukama jarAye sAro na hato, paraMtu potAnI dIkarI paNa aziSTatAthI bharelo udabhaTa veza pahere te tene jarAye mAnya na hatuM. A daSTie auraMgajhebanI ziSTAcAra priyatAne te aMzamAM prazaMsavI joie. dukALothI pIDita mAnavono paNa uttama ziSTa-guNa : ATha ATha varSathI jyAM pANInuM TIpu nahotuM paDyuM, rAjasthAnanA jesalamera jevA sUkA-bhaTa pradezamAM lokone khAvA dhAna na hatuM. ATha ATha kAramAM dukALoe lokonI kamara bhAMgI nAMkhI hatI, paNa teo hiMmata hAryA na hatA. "jevAM ApaNAM karma !' Ama bolIne teo bhUkhanA duHkhane sahana karI rahyA hatAM. | dIna-duHkhiyAnA sahArA jevA be udAra puruSo eka divasa e pradezamAM AvI UbhA, sAthe eka moTo khaTAro hato, jemAM khIcokhIca bAjaro bharelo hato. e pradezanA lokone bolAvIne e udara puruSoe kahyuM "amAre ghaNA pradezomAM hajI pharavuM che. A bAjaro ame ahIM khaDakI daie chIe. bAjarAnA A DhagalAmAMthI sahu pota-potAnI jarUriyAta pramANe lai jjo. ame sAta divasa bAda ahIM pAchA AvIzuM tyAre ApaNe bIjI vAto karIzuM." sAta divasa pasAra thaI gayA. pelA udAra puruSo pAchA pharyA tyAre temaNe jyAM e Azcarya joyuM te mAnavA ghaDIbhara temanuM mana taiyAra na thayuM. bAjarAno Akho Dhagalo jemano tema paDyo hato. temanA aMcabAno koi pAra na rahyo. temaNe jyAre tyAMnA lokone Ama thavAnuM kAraNa pUchyuM tyAre lokoe jaNAvyuM e "ame garIba jarura chIe. amAre anAjanI sakhata jarurata paNa che, paNa ame maphatiyuM levA nathI mAgatA. tame amane kAma Apo. majUrI Apo. ame majUrI karIzuM ane tenA badalAmAM tame amane bAjarI Apajo. bAkI sAva maphatamAM levA ame jarAye taiyAra nathI." pelA be udAra puruSo, dhanathI garIba paNa manathI mahAna amIra evA e lokonI hiMmata ane ajabanI Tekane joine kharekhara namI paDyA. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maphatanuM levAnI vRtti jyAre Aje mAnavasamAjamAM atyaMta phelAtI jAya che tyAre, ATha ATha dukALomAM khAvA dhAna vagara taraphaDatA chatAM maphatanuM nahi ja levAnI draDha icchAzaktine dhAraNa karatA A ziSTajanonA caraNe konuM mastaka nahi jhUkI jAya ? "maphatanuM maLeluM buddhine bhraSTa kare che. maphatiyA maLeluM dhana ane dhAnya manane vikRta kare che. enAthI ApaNI hiMmata cAlI jAya che. ApaNuM manobaLa ane vAbhimAnatAneya ApaNe gumAvI denArA banI jaie chIe." ziSTa puruSonI AvI AvI suMdara vicAradhArAone jagatamAM vyApaka karavAnI khUba jarUra che ane e mATeno sauthI moTo upAya che. jyAM jyAM jenI jenI paNa ziSTajanone zobhe evI pravRtti dekhAya tyAM tyAM tenI tenI te te pravRttionI khUba prazaMsA karavI. ziSTAcAranI prazaMsA karavI te mArgAnusArIpaNAno bIjo guNa che. * bhagavAna ApaNane pUche che. tuM mArA mArgamAM cho ke saMsAranA? * zAstrayoga ane sAmadhyayoga mATenI tAkAta nathI to icchAyoganI zakyatAmAM pragatI karo. - : :::::::::: : - ::::::::::: Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 (8 jo guNa) 0 0 0 0 lagna paNa konI sAthe ? 0 0 0 0 0 0 37-zIna : sAmaiddha, toDAdoDacItraH II. | (ucita-vivAha) | sauthI zreSTha to che brahmacaryanuM pAlana ane AvuM pAlana | je sAdhuo ane keTalAka saMsArI-jano (je koi) yathArtha-rupe | kare che...nirdanmabhAve kare che. te sahu AtmA vandananA adhikArI 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 - brahmacaryanI AvI jvalaMta sAdhanA je AtmAo jIvanabhara nathI karI zakatA, tevA saMsArI-mANaso mATe "lagna, karavuM te eka anivArya banI rahe che. AvA AtmAo lagna paNa zA mATe kare ? lagna e | bhoga mATe che ke brahmacaryanA yoganI sAdhanAnI prekTisa mATe ? lagna karavuM to kyAM karavuM? kevA pAtranI sAthe karavuM ? pAtranI | pasaMdagImAM ati cIvaTa ane dharmane prAdhAnya ApavuM zA mATe jarurI che ? vagere zaMkAonA satarka ane sutarka samAdhAna tamane maLazeH A guNanA vAMcana-mananathI... mArgAnusArI AtmAno trIjo guNa che: 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 LIBRAucita-vivAha 0 0 47 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArInA guNomAM trIjo naMbara che H ucita-vivAha. ucita vivAha eTale yogya vivAha. vivAhanI vAta nIkaLI che eTale kAma puruSArthanI vAta Ave ja. AryAvartanI saMskRti dharma, artha, kAma ane mokSa e cAra puruSArtha upara nirbhara che, mokSa emAM pradhAna puruSArtha che ane dharma temAM prabaLa sahAyaka puruSArtha che. artha ane kAmane paNa puruSArtha kahevAnuM kAraNa e ke te baMne dharma dvArA suniyatrita hoya. sauthI zreSTha brahmacaryanuM pAlana H sauthI zreSTha to e che ke jeo jIvanabhara uttama prakAranA brahmacaryanuM pAlana karIne zreSTha evA dharma-puruSArthane ArAdhe che. evA che jaina munio ane sAdhvIjI mahArAjo, jeo saMsAramAM aDhaLaka vaibhava ane Rddhi-samRddhi hovA chatAMya tenA pratye jvalaMta vairAgya keLavIne jIvanabhara brahmacaryanI suMda2 sAdhanA kare che ane uttama saMyamanuM pAlana kare che. teo kharekhara ati dhanya che. lagnasukha meLavavAnI ati anukULatA hovA chatAM jeo ene du:kharupa mAnIne pahelethI ja tyajI de che evA munio to ati dhanya che ja. paraMtu pelo locanadAsa paNa dhanya che ke je gayo hato to lagnasukha meLavavA, paNa eka sAmAnya ghaTanAe jene jIvanabharano brahmacArI banAvI dIdho. locanadAsa ane tenI patnInI vIratA : sAmAnya sthitino A locanadAsa ati garIba hato. AthI e joradAra ThAThamATha sAthe lagna-prasaMgane UjavavA samartha na hato. sAdAithI ja lagna karavA te AvI rahyo hato je gAmamAM tenI maMgetara rahetI hatI tyAM. gAmanA pAdare eka kUvo hato. tyAM keTalIka panihArIo pANI bharI rahI hatI. tyAM AvIne pelo locanadAsa thobhyo. eNe eka panihArIne pUchyuM, "e bena ! amuka bhAinuM ghara kyAM AvyuM ?'' 48 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pelI rUpavatI kanyAe AMgaLIno izAro karIne te bhAinuM ghara batAvI dIdhuM. locanadAsa to te bhAinA ghare pahoMcI gayo. niyata muhUrta locanadAsanAM tenI maMgetara sAthe lagna thai gayAM. rAta paDI. baMne pati ane patnI zayanakhaMDamAM bhegAM thayAM. jyAre locanadAse pelI kanyAnuM moM joyuM tyAre te to Abho ja banI gayo. "are ! A to e ja kanyA ! jene Aje savAre meM mArA bhAvi sasarAnuM ghara pUcheluM ! ane A kanyAne to meM "bena !" kahIne saMbodhelI.." ' pelI kanyA paNa stabdha banIne locanadAsa sAme joi rahI. ene paNa savAranI saghaLI ghaTanA yAda AvI gaI. dhIre rahIne te kanyAmAMthI navoDhA banelI nArIe locanadAsane kahyuM "Aje savAre Ape mAruM ja ghara pUchatAM mane "bena !' kahIne saMbodhI hatI ne ? to have ApanI "bena' banI gayelI mArAthI ApanI sAthe "patnI tarIkeno vyavahAra kevI rIte thAya ? "kAMi vAMdho nahi. huM A jiMdagImAM ApanI "bena ja banI rahevA jhaMkhuM chuM. Apa bIjI koI kanyA sAthe lagna karI lo ane sukhethI saMsAra mAMDo, paraMtu mArI Apane vinaMtI che ke Apa mane ApanAM caraNonI sevAmAM rAkho. mane sevAnI bhUkha che, vAsanAnI nahi. mArI ATalI prArthanA Apa svIkAro." potAnA sukhanuM adbhuta balidAna ApIne patinA sukhanI ja jhaMkhanA karatI A nArI pratye locanadAsanuM aMtara namI paDyuM. enI AMkho azrujaLathI UbharAI AvI. ' locanadAse kahyuM "tuM mArA khAtara je balidAna ApavA taiyAra thai che tene huM eLe nahi javA dau. have tane choDIne huM bIjI strI sAthe lagna karuM to kalaMkita gaNAu. nA...ApaNe beu haMmeza sAthe ja rahIzuM. hA...jIvanasAthI...! paNa pati ane patnIrupe nahi to bhAI ane bena rupe...pachI tane kAMi vAMdho che ?" ane locanadAsanI A adabhuta vIratA upara enI patnI paNa ovArI gai. tyAra bAda baMne jaNAe jIvanaparyata brahmacaryanuM pAlana karyuM. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSalakSI dharmapradhAna saMskRti : 8 (Aryadeza AvA sadAcArI ane brahmacArI vIra puruSothI zobhato hato. A dezanI dharatI upara saMto brahmacaryanA guNagAna gAtA ane saMsArIo paNa zakya eTalA brahmacaryanu saMsArI avasthAmAM paNa pAlana karatA. bhAratanI AryaprajA maLelA mAnavajIvanano sAra mokSane pAmavA ja teno sadupayoga ka2vAmAM che ema mAnatI ane ethI emanA jIvananuM mukhya lakSa mokSa rahetuM ane tene pAmavA mATe dharmapradhAna saMskRtinuM suvyavasthita Ayojana karavAmAM AveluM che. Aja sudhImAM A saMskRtine khatama karavA ane tenI suvyavasthAne toDI nAkhavA aneka prakAranAM AkramaNo-jhaMjhAvAto AvyAM ane gayAM, paraMtu A suvyavasthA aneka saMto ane mahAsaMto dvArA Ayojita che ane ethI ja e Aje paNa avyAhatapaNe UbhelI che. ene UkheDI nAkhavAnA prayatno je je mANasoe karyA te sahu kALanI akaLa gartAmAM vilIna thai gayA. A suvyavasthAne dhakko na mArazo : A suvyavasthAne dhakko mAravAnuM kRtya ApaNe kadI na karavuM joie. ApaNA vyaktigata svArtho ke vAsanAone khAtara te vyavasthAne toDI nAkhavAnI vRtti ke pravRtti kadI na karavI joie. kadAca ema karavAthI ApaNane kyAreka tatkAlIna lAbhane badale alpa lAbha athavA nukasAna paNa jaNAtuM hoya...paraMtu tenAM aMtima pariNAmo cokkasa lAbhadAyI ja banavAnAM. tAtkAlika lAbhonA vicArane mukhyatA ApIne e suvyavasthAnAM Ayojanone dhakko mAravAthI ApaNuM ane samagra AryaprajAnuM ghora ahita ja che. te ApaNe barAbara samajI levuM joie. have mULa vAta upara AvIe. jeo jIvanabhara pUrNa brahmacaryanuM pAlana karI zakatA nathI, tevA AtmAone mATe lagna karavuM ane te rIte kAmapuruSArthane sevavo te anivArya banI rahe che. artha ane kAma puruSArtha kyAre bane ? jo kAma puruSArtha sevavo ja che to te puzuonI jema game tenI sAthe ane game te rIte unmatta banIne na sevAya, paraMtu temAM paNa dharmane ja pradhAnatA apAya 50 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane sadAcArAdi dvArA tene niyaMtraNamAM rakhAya te mATe AryadezamAM lagnanI vyavasthAne mATe ucita niyamo nakkI karavAmAM AvyA che. nA artha ane kAma paNa tyAre ja puruSArtharUpa bane che ke jyAre tene dharma dvArA niyaMtrita karavAmAM Ave. artha (paisA)ne meLavavAmAM nIti ane nyAyarUpI dharma dvArA arthanI vAsanAne niyaMtrita karAya to te arthapuruSArtha bane, nahi to te arthodhatA kahevAya. e ja rIte kAmanA upabhogamAM paNa parastrItyAga ane svastrIsaMtoSa vagere rUpa sadAcArasvarupa dharma dvArA kAma-vAsanAne niyaMtrita karAya to te kAmapuruSArtha kahevAya, nahi to te kAmAMdhatA kahevAya. - AryadezanA mahAsaMtoe vicAryuM ke jo AryaprajAne kharekhara sukhI ane dharmI banAvavI haze to tene kAmavAsanA saMbaMdhamAM cokkasa nItiniyamonuM pAlana karavuM ja paDaze. AthI temaNe konI sAthe lagna karavA ane konI sAthe nahi, vagere bAbatone zAstro dvArA samajAvI. bhinna gotraja ane samAna kuLa-zIlAdi sAthe vivAha : bhinna gotravALA ane samAna kuLa tathA zIlavALA sAthe ja vivAha karavo joie. Avo vivAha "ucita-vivAha' kahevAya. je puruSanA agara strInA pitA vagere sAta peDhI sudhImAM eka banI jatA hoya tene samAna-gotravALA kahevAya. te be strI-puruSano vivAha na thAya. te anucita vivAha kahevAya. samAna-gotrImAM vivAha karavAthI te baMnenuM lohI eka prakAranuM hovAthI temanAM saMtAnomAM sAMkarya, hInatA vagere doSo thavAnI saMbhAvanA che ane jo bhinna gotrI hoya to uparyukta doSo na thAya. saMtAno baLavAna, buddhimAna ane zIlavAna vagere pAke. jema gotra bhinna joie, tema kuLa ane zIla to samAna ja joie. pitA-dAdA Adi pUrva puruSono vaMza te kuLa kahevAya. A kuLa baMne pakSe uttama hovAM joie. pote uttama hoya ane sAmI vyakti halakA kuLanI hoya to pa1 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagnajIvana suvyavasthita na rahe. zIla eTale AcAra-vicAra. te paNa baMne pakSe sarakhA joie. eka mAMsAhArI hoya ane bIjI vyakti zuddha zAkAhArI hoya, eka dAru vagere pInAra ane bIjo teno tyAgI, eka rAtribhojana-kaMdamULAdino tyAga ane bIjo teno upabhoktA hoya to bhAre muzkelI sarjAya.' " eka zAMta svabhAvI hoya jyAre bIjo ati krodhI hoya, eka vyakti dhArmika hoya ane bIjI vyakti sAva nAstika hoya...AvAM kajoDAMomAM satata saMgharSa, kleza ane kaMkAsa vyApe. tenAthI baMnenA ane temanAM saMtAnonA manamAM paNa satata uga rahe. jIvanamAM viparIta asaro jovA maLe. kyAreka ekabIjAne mArI nAMkhavAnI ghaTanAo paNa banavA pAme. bhara-korTamAM patine ThAra karatI sAdhanA : ahIM yAda Ave che. aMkArA nAmanA gAmamAM banelI eka satyaghaTanA. keTalAMka varSo pahelAnI vAta che. kolejamAM bhaNatA rameza ane salamA eka-bIjAnA premamAM paDyAM. baMne jaNAe lagna karI levAnuM nakkI karyuM. baMnee pota-potAnAM mAtA-pitAne vAta karI. rameza hato hindu ane salamA hatI musalamAna. AthI baMnenAM mAtA-pitAoe sakhata virodha karyo. chatAM mAtA-pitAnI uparavaTa jaIne teoe lagna karI lIdhAM. rameze salamAnuM nAma badalIne sAdhanA rAkhyuM. salamAne te aMge kazo vAMdho na hato. gulAbI tanabadana...vAcALatA...mohakatA ane parasparanuM AkarSaNa...A badhAthI temano saMsAra sukhI jaNAto hato. lagna karIne tarata ja rameza mA-bApathI judo thai gayo hato. sukha-bharapUra cha mahinA to pasAra thaI gayA. paNa pachI nAnI nAnI vAtomAM rameza ane sAdhanA vacce kaMkAsa thavA lAgyo. - eka divasanI vAta che. vAta kAMi vadhu vaNasI. baMne vacce jhapAjhapI thai gai. krodhamAM AvI jaine sAdhanAe rameza upara phojadArI kesa karyo. rameze paNa ..................... .. ... Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAno vakIla rokyo. korTamAM kesa cAlyo. - sAdhanA ane ramezanA vakIlo sAmasAmI sunAvaNIo karavA lAgyA. kevI karuNatA ! eka vakhatanA premI-paMkhIDAMo Aje eka-bIjAnI pAMkha kApI nAMkhavA medAne paDyAM hatAM. - nyAyAdhIzanA cukAdAno divasa AvI gayo. pelI sAdhanA "rivolvara laine korTamAM jajano cukAdo sAMbhaLavA AvI. Akho hola mANasothI cikkAra bharAi gayo hato. nyAyAdhIze cukAdo ApI dIdho "AropIne purAvAnA abhAve nirdoSa choDI mukavAmAM Ave che." ane tarata ja rivolvaramAMthI ThA...ThA...ThA... traNa goLIo chUTI. e goLIo choDanAra bIjuM koi nahi...ramezanI eka vakhatanI priyatamA salamA urphe sAdhanA ja hatI. jeNe potAnA priyatama ramezane rivolvaranI goLIothI vIMdhI nAMkhyo hato. rameza lohInA khAbociyAmAM DhaLI paDayo ane tarata ja teNe prANa choDI dIdhA. polIsoe doDIne pelI sAdhanAne pakaDI lIdhI. tenA moM upara jarAye raMja ke du:kha na hatuM. naphphaTa banIne te hasatI hasatI bolI: "have mAruM game te thAya, teno mane koi aphasosa nathI. meM tene mArI nAMkhyo. kAma pUruM thayuM. AvA gamAronI sAthe jIvavA karatAM to tene motane havAle ja karI devA joie ane tethI ja meM tema karyuM che.' kaho: ramezanuM karuNa mota kema thayuM? mAtA ane pitAnI AziSa vagara teNe eka evI ayogya ane halakA kuLanI chokarIne pasaMda karI lIdhI hatI, jeNe tenuM jIvatara dhamaroLI nAMkhyuM. halakA kuLanI vyakti sAthe lagna karavAthI kevAM bhayaMkara pariNAmo Ave tenI sacoTa pratIti A kathA ApaNane karAvI jAya che. nAthAlAlanA jIvanane barabAda karatI saralA : halakuM lohI dharAvatI vyakti kyAre potAnuM pota prakAzI mUke teno koi bharoso hoto nathI. 53, Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAthAlAle evI ja eka abhAgaNa strI sAthe lagna karI nAkhyAM hatAM. kismate temane evI halakI strI sAthe bAMdhI dIdhA hatA. nAthAlAla hatA to garIba paraMtu bhAgyayoge saTTo ramatAM ramatAM rAtorAta lAkho rUpiyAnA mAlika thaI gayA hatA. saTTAnI ramata ane late teo evA caDyA ke vAta na pUcho ! jema jema lAbha vadhato gayo tema tema lobha-dazA paNa vadhatI cAlI. aneka luccA mitro nAthAlAlanI AsapAsa gherAi vaLyA hatA. eka divasanI vAta che. nAthAlAla jugAranA dAvamAM hAratA ja gayA, hAratA ja gayA. dhIre dhIre temaNe badhuMya khoi nAMkhyuM. hAranI bAjIne jItamAM palaTavA zeTha ramatA ja gayA ane aMte lAkha rUpiyAnuM devuM thai gayuM tyAre zeTha hatAza thaI gayA ane teo UbhA thayA. ghara tarapha cAlatA nAthAlAla zeThanuM moM paDI gayuM hatuM. emanA paga dAruDiyAnI jema lathaDiyAM khAtA hatA. devuM na cUkavAya to potAnI Abaru khalAsa thaI jAya tema hatuM. have zuM karavuM ? zeTha muMjhAI rahyA hatA. tyAM acAnaka kazuMka yAda AvyuM ane zeTha khuzakhuzAla thai gayA. emane yAda AvyAM potAnI patnInA ghareNAM. sastAinA te jamAnAmAM zeThe potAnI patnI saralAne eka lAkhanA ghareNAM banAvI ApyAM hatAM. zeThe vicAryuM saralAne mArA pratye ananya sneha che tethI mArI Abaru bacAvavA te jarura lAkha rUpiyAnA ghareNAM mane ApI deze. kAraNa ke saralA ghaNIvAra kahetI : "tamArA vagara mAre A saMsAramAM zuM che ? kAMi nahi. tame ja mAruM sarvasva cho. tamArI khAtara avasare mArA prANa paNa ApavA paDe to huM taiyAra chuM." saralAnA A zabdone sarala-svabhAvI nAthAlAle sAcA mAnI lIdhA hatA AthI teo prasanna thaI gayA hatA. ghare pahoMcIne saralAne temaNe kahyuM "saralA ! jo meM tane je lAkha rUpiyAnAM ghareNAM karAvI ApyAM che, te tuM mane hamaNAM ja Apa kAraNa ke Aje mArI Abaru hoDamAM mukAI gaI che. kAle paisA thaze eTale huM tane be lAkhanA ghareNAM karAvI ApIza." nAthAlAla zeThanA manamAM ema ke huM kahIza eTale saralA saraLatAthI tarata Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je ghareNAM ApI deze paNa zeThanI dhAraNA sAva UlaTI paDI. saralAe sApha zabdomAM saMbhaLAvI dIdhuM "ghareNAM te kAMI apAtAM haze ? tamAre je karavuM hoya te karo. huM ghareNAM ApavAnI nathI." zeTha saralAno A javAba sAMbhaLIne jabbara AghAta anubhavI rahyA. temaNe saralAne tenA zabdonI yAda ApatAM jaNAvyuM "tuM to mArA mATe prANa ApavAnI taiyArI batAvatI hatI, to Aje ghareNAM mATe kema nA pADe che ?" paraMtu saralA koi rIte mAnavA taiyAra na ja thai, te na ja thai. zeThane Abaru bacAvavAno chello upAya paNa niSphaLa jato dekhAyo ane zeThe turata ja gharano tyAga karyo. saralA ema samajatI hatI ke : "kyAM jaze ? hamaNAM pAchA Avaze." paNa zeTha gayA te gayA. trIsa trIsa varSa bAda paNa zeThano koi patto na hato. chatAM naphphaTa saralA banI-ThanIne bahAra nIkaLatI. ghareNAM paNa paheratI. ane koi kahetuM "saralA ! have tAre vidhavAnI jema rahevuM joie. tane A badhuM zobhatuM nathI.' to saralA sApha suNAvI detI: "mArA patinuM maDaduM laI Avo to ja huM vidhavA kahevAuM.' nAthAlAla zeThanI jiMdagIne barabAda karI nAkhanAra koNa ? koI paNa kaheze ke : emanI patnI saralA. paNa nA...A javAba sAco nathI. sAco javAba A che ke saralA jevI halakI strIne paraNavAnI zeTha nAthAlAlanI ati gaMbhIra bhUla. e ja nAthAlAlanI jIvana-barabAdInuM mULa kAraNa che. ApaNuM jIvana ghaNuM mUlyavAna che. moMgherA mAnavajIvanane saphaLa karavAmAM ke barabAda karavAmAM bahu moTo hisso "jIvanasAthIno che mATe ja lagna karatAM pahelA jIvanasAthInI pasaMdagImAM atyaMta viveka keLavavo jarUrI che. savAla : amane maLela jIvanasAthI game tevI vyakti hoya..paNa jo Apa bhalA to jaga bhalA." ApaNo sArA hoIe to sAmI vyakti paNa sArI thAya ane ApaNe ApaNA jIvanamAM dharma vagerenI ArAdhanA karavI hoya to 55 che work Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanasAthInI ayogyatA ApaNane rokI zakatI nathI. javAba : A vAta savaze sAcI nathI. hA...bahu UMcI kakSAnA jIvonI vAta judI che. jemane nimittanI asara na thatI hoya...avaLuM nimitta paNa emane viparItarupe na pariName. bAkI...sAmAnya rIte jIvo nimittavAsI hoya che. jevuM temane nimitta maLe tevA prakAranuM temanuM jIvana bane. AthI ja jIvanasAthI rupI nimitta jeTaluM uttama hoya teTaluM potAnuM jIvana paNa uttama banavAnI zakyatA ghaNI vadhAre che. ethI UlaTuM jIvanasAthI halakI kakSAnI vyakti hoya to te dharmamAM aMtarAyabhUta bane. jIvanane adhogAmI banAvavAmAM moTuM kAraNa bane. ' nimittanI kevI prabaLa asara hoya che ! e vAta samajavA mATe eka satya-ghaTanAne ApaNe jANIe. yuropanA koi dezanAM pati ane patnI hatAM. teo baMne dekhAve khUba gorA hatAM. sukha ane zAMtithI bharyuM-bharyuM emanuM jIvana hatuM. paraMtu eka ghaTanAe emanA prazAMta-jIvanamAM azAMtinuM vAvAjhoDuM phelAvI dIdhuM. emanuM jIvatara jhera jevuM banI gayuM. ghaTanA A pramANe banI: strIe prathama bALakane janma Apyo tyAre te bALaka saMpUrNapaNe habasI jevuM kALuM lAgatuM hatuM. AthI enA gorA patinA manamAM zaMkA jAgI ke potAnI patnI cokkasa cAritryathI hIna hovI joie ane koi habasI sAthenA saMbaMdhamAM hovI joie nahi to bALaka habasI jevuM thAya ja zI rIte ? paNa...kharekhara bAI saMpUrNapaNe nirdoSa hatI. AthI patie jyAre tenI sAme potAnI zaMkA rajU karI tyAre bAie teno sakhata virodha karyo ane pote saMpUrNa nirdoSa hovAnI joradAra rajUAta karI. , pati na mAnyo. teNe vAta korTa sudhI ghasaDI. korTamAM kesa cAlyo. ghaNI UlaTa-sUlaTa tapAsa thaI. paNa nyAyAdhIzane paNa koI satya hAtha lAgatuM na hatuM. AthI teo bhAre mUMjhavaNamAM mukAI gayA hatA. aMte nyAyAdhIze te pati-patnInA zayanakhaMDane jovAnI icchA darzAvI. teo temanA ghare AvyA. zayanakhaMDane jotAM ja A kesa aMge eka mahattvanI bAbata Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanA dhyAnamAM AvI gai. bIje divase nyAyAdhIza cukAdo ApavAnA hatA. AkhI korTa mAnavamaherAmaNathI bharAi gai hatI. nyAyAdhIze cukAdo ApatAM jaNAvyuM ke, "garbhadhAnanA samaye A bAinI dRSTi temanA zayanakhaMDamAM rahelA patinA koi habasI mitranA phoTA tarapha hatI. AthI te bAine thayeluM bALaka habasI jevuM janmyuM che paraMtu ethI bAi cAritrahIna hovAnuM puravAra thatuM nathI. AthI bAine nirdoSa jAhe2 ka2vAmAM Ave che.'' nyAyAdhIzanA buddhipUrNa cukAdAne sAMbhaLIne sahu stabdha banI gayA. A ghaTanA-prasaMga ApaNane nimittanI kevI baLavAna asara hoya che te samajAvI jAya che. jo alpa samaya mATe paNa nimittanI ATalI jabbara asara thatI hoya to AkhuM jIvana jenI sAthe gujAravAnuM hoya te pati agara patnI rupI nimitta halakaTa kakSAnuM hoya to jIvana keTaluM barabAda thai jAya ? potAnuM jIvana to bagaDe paNa AvanArAM saMtAno upara paNa tenI kevI viparIta asara thavA pAme ? jo khAnadAna ane UMcA kuLanI vyakti sAthe lagnajIvana joDAyuM hoya to te dharmakAryamAM sahAyaka thAya. A dRSTie ja patnIne 'dharmapatnI' kahevAya che ne ? dharmapatnI eTale dharmamAM joDanArI ane pApanA mArgamAMthI dUra karanArI patnI. AvI patnI ghaNuM puNya hoya tyAre ja maLe. e ja rIte dhArmika pati paNa puNyanA udayathI ja prApta thAya. lagna karavAnI icchA pApanA udaya thAya. paNa lagna karavA mATe sAruM pAtra puNyanA udaye maLe. ahIM 'sAruM' eTale rupa-raMga ane dekhAvanI dRSTie sAruM. tema khAnadAna ane dharmaniSTha evo artha paNa samajavAno. alabatta, ApaNe rupa-raMga ane dekhAvane bahu mahattva na ApavuM joie paNa khAnadAnI ane dharmaniSThatAne cokkasa mahattva ApavuM ghaTe. jo rupa-raMga ane dekhAvamAM nabaLuM-paraMtu khAnadAna ane dhArmika pAtra prApta thatuM hoya to rupa vagerene gauNa karIne paNa te UMcA khAnadAna ane dhArmika pAtrane pasaMda karavuM joie. 57 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa ke eka vAta barAbara hRdayamAM dRDha karI levI joie ke lagnajIvana e bhoga mATe nathI paNa yoganI sAdhanA mATe che. kAmavAsanAnA bephAma bhoga mATe lagna nathI, paraMtu jIvanamAM brahmacaryarupI yoganI jema bane tema vadhu ne vadhu sAdhanA thAya ane emAM kyAreka tIvra mohanA udaye vAsanA jAge to tenA zamana mATe kAmopabhoga hoya. teya khUba maryAdita ane sadAcArane sAcavIne. have jyAre lagnajIvana mukhyatve brahmacarya Adi dharmanI sAdhanA mATe ja che tyAre maLeluM jIvanasAthIrupa nimitta paNa uttama hoya...dhArmika hoya to ja te sAdhanAmAM saphaLatA maLe ne ? jIvanasAthI jo atyaMta kAmI hoya, krodhI hoya, saMsAravAsanAnI tIvratA dharAvanAra hoya to tame zI rIte brahmacaryAdi dharmonI ArAdhanA karI zakavAnA cho ? UMcA khAnadAnanI ane dharmaniSThA dharAvanAra vyakti jIvanasAthI tarIke maLelI hoya to kyAreka saMyamAdi zubha mArge jatAM paNa sahAyaka bane, avarodhaka nahIM. vajrabAhu ane manoramAnI adabhuta kathA : yAda Ave che ahIM rAmacaMdrajInA pUrvaja mahAtmA vajrabAhunI vAta. vajrabAhu yuvAna thatAM temanAM mAtA-pitAe ibhavAhana nAmanA rAjAnI manoramA nAmanI kanyA sAthe tenA lagna karyAM. sAsariyAmAM sArI rIte mahemAnagati mANIne vajrabAhu potAnA ghare javA nIkaLyA. vajrabAhu, manoramA ane sAthe vajrabAhuno sALo udayasuMdara, traNe eka suMda2 rathamAM besIne nIkaLyA. daDamajala karato ratha pasAra thai rahyo hato. prAta HkALano e samaya hato. te vakhate nAnakaDI TekarI pAsethI 2tha pasAra thai rahyo hato. e TekarI upara guNasAgara nAmanA eka mahAtmA dhyAnastha avasthAmAM UbhA hatA. AtApanA lai rahelA te munivarane jotAM ja vajrabAhunuM aMtara te munivaranA caraNe manomana jhUkI gayuM. teo bolI UThayAH "puSkaLa puNyanA udayathI A munivaranA mane darzana thayAM. sAkSAt ciMtAmaNi-ratna samAna A munivara kharekhara mahAtmA che. darzanIya ane vaMdanIya che.'' 58 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraNyAne jene hajI covIsa kalAka pasAra thayA nathI tevA vajabAhue mahAtmAnA darzana karavA javA mATe rathane thobhAvI dIdho. vajabAhunA mukha upara rahelI virAganI kAMika jhalakane joine sALA udayasundare banevInI mazkarI karI : "kema banevIjI ! A mahAtmAnA darzana karatAM kAMI sAdhu banI javAnI bhAvanA to nathI jAgI gai ne ? jo jo hoM. evuM kAMi hoya to kahejo. tame mArA guru ane huM tamAro celo. sArA kAmamAM to ApaNe sAthe ja hoie ne ?" tyAre vajabAhu bolyA: "sALAjI ! A mahAtmAnuM darzana karatAM ane emanuM prasannatAbharyuM, ekAMte AnaMdabharyuM jIvana jotAM mane to sAdhu thaI javAnuM ja mana thAya che ane emAM vaLI tamArA jevA sAtha ApatA hoya pachI bIjo vicAra karavAno zA mATe hoya ?" vasaMtazaila TekarI upara caDatAM kumAra vajubAhunI cAla badalAI gaI. kSaNabhara pahelAM sukhI saMsAranAM sapanAM jonArI temanI AMkho, temanAM veNa, temanI mukhAkRti badhuM ja badalAI gayuM. ke hajI to manoramA sAthenA baMdhAyela cheDA paNa chuTayA nathI. tyAM ja vajabAhunI vairAgyanI vAto ane vairAgyabharelA raMga-DhaMga joine sALo udayasuMdara camakyo: "paNa...banevIjI ! kharekhara jo tame dIkSA levA icchatA ho to tame mArI benano kAMi vicAra karyo ? tamArA cAlyA jatAM enuM koNa ?" tyAM vAjabAhu paLabhara thaMbhI gayA ane bolyA: "udayasuMdara ! tArI bena manoramA kulIna che ke akulIna ? jo te kulIna (khAnadAna) haze to to kAMi vicAravAnuM rahetuM ja nathI. patino mArga e ja khAnadAna patnIno mArga. huM dIkSA lau to e paNa dIkSA laine AtmakalyANa sAdhI le. "ane jo akulIna (binakhAnadAna) hoya to paNa teno mArga kalyANakArI thAo. paraMtu mAre saMsAranA A bhogo have na khape." khalAsa...bAjI palaTAi gaI. atyAra sudhI sukhabharyA saMsAranAM soNalAM. sevatI manoramAnuM mana patinA uparyukta vacano sAMbhaLIne palaTAi gayuM. teNeya daDha saMkalpa karI lIdho: "je mArge pati...te ja mArge mAruM paNa maMgala prayANa hajo." Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane vajabAhu, manoramA ane udayasuMdare paNa te mahAtmAnI pAse dIkSA lai lIdhI. sAthe bIjA pacIza rAjakumAroe paNa dIkSA lIdhI eTaluM ja nahIM, vajabAhunA dIkSAnA samAcAra sAMbhaLIne vijayarAjAe paNa saMyama svIkAryo. A che UMcA lohI dharAvatA ane UMcAM khAnadAna kuLamAM janma pAmelA AtmAonI adabhuta kathA. UMcu kuLa ane UMcu lohI dharAvato AtmA potAnA jIvanasAthIne tathA Azritone paNa dharmanA uttama mArge joDanAro bane. jo pati agara patnI dhArmika manovRttine dhAraNa karanArA na hoya... sadAcArAdinA pAlaka na hoya...to temanAM saMtAnomAM paNa te uttama saMskAronuM bIjAdhAna karI zakavA samartha na bane. AthI ja mAtra potAnA vyaktigata sukha ke pasaMdagIne pradhAnatA na ApatAM, "mArA jIvanamAM pravezatuM pAtra pati ke patnI) mArAM bhAvi bALakomAM uttama saMskArone reDanAruM banaze ke nahIM ?" teno bahu cokasAipUrvaka khyAla karavo joie ane tene ja pAtranI pasaMdagI karatI vakhate pradhAnatA ApavI joie. * ApaNI mULa vAta cheH samAna zIla ane kuLavALA sAthe vivAha karavo joie. samAna AcAra ane vicAravALI jIvanasAthI vyakti jIvanamAM uttama dharma ane saMskArone reDavAmAM ane majabUta karavAmAM ghaNIvAra khUba sahAyaka banatI hoya che. anupamAdevInI anupama salAha: vastupALa ane tejapALa potAnuM puSkaLa dhana jamInamAM dATavA gayA. temanuM puNyabaLa eTaluM joradAra hatuM ke dhana dATavA jamIna khodI to temAMthI caru nIkaLyo. jemAM atizaya dhana bhareluM hatuM. have zuM karavuM ? ATaluM badhuM dhana kyAM nAkhavuM? baMne bhAio muMjhAyA. tyAre tejapALanI patnI anupamAdevIe salAha ApI : "A dhanane evI jagyAe vAparo ke jenA dvArA hajAro-lAkho jIvo sanmArgane pAme. paramAtmapadane sparzavAnI sAdhanA sAdhe. jinabhaktimAM joDAine siddhapaNuM prApta kare. dhanano zreSTha sadupayoga jinamaMdiranuM nirmANa karavAmAM che. devAdhideva bhagavAna zrI jinezvara paramAtmAnuM evuM bhavya nayanaramya maMdira baMdhAvo ke duniyA Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhananA A sarvottama sadupayogane nihALIne daMga thai jAya..paNa te dhanane lUMTavA - cAhe toya lUMTI nA zake." ane anupamAdevInI e anupama salAhanA pratApe ja Abu parvata upara delavADAnAM ati bhavya ane ramaNIya kalAkRtiothI zobhatAM jinamaMdironuM nirmANa thayuM, jene jotAM Ajeya hajAro AMkho TharI jAya che. AbunAM bhavya jinAlayonA nirmANanuM kAraNa koNa ! anupamAdevI jevI uttama lohI ane khAnadAnI dharAvatI vyakti sAtheno tejapALano saMbaMdha. uttama koTinI patnI sAthenA saMbaMdhe tejapALanA jIvanane paNa uttama dharmamArgano mahAna pravAsI banAvyo ! puNiyAnI mahAnatAmAM dharmapatnIno phALo : bhagavAna mahAvIradevanA zrImukhe vakhaNAyelo mahAna zrAvaka puNiyo ! paramAtmAnA zrImukhe sAdharmika bhaktino mahimA sAMbhaLIne potAneya sAdharmikanI bhakti karavAno manoratha jAgyo. ati alpa kamANI dharAvato puNiyo roja mAtra be ja jaNa bhojana karI zake teTaluM kamAto. bAkIno badho ja samayane sAmAyikAdi dharmasAdhanAmAM ja pasAra karato. have zuM thAya ? roja eka sAdharmikane jamADavo hoya to traNa jaNAnuM bhojana thAya eTaluM kamAvavuM paDe. e pote, potAnI patnI ane trIjo sAdharmika. Ama traNa jaNAne thAya eTaluM kamAvavA jAya to dharmakAryamAM eTalo samaya ocho maLe, je puNiyAne maMjUra na hatuM. puNiyAe potAnI dharmapatnIne vAta karI. ane baMne pati-patnIe bhegA maLIne nirNaya karyo: "kamAvavuM to be ja mANasa pUratuM. jethI dharmasAdhanAno samaya ocho na thAya. paraMtu eka divasa pati upavAsa kare ane enA badalAmAM eka sAdharmikanI bhakti kare. bIje divasa patnI upavAsa kare ane eka sAdharmikane jamADe." kevo adabhuta nirNaya ! dharmanI jIvaMtatAnA pratIka samAna Avo nirNaya jo dharmapatnI UMcA khAnadAnanI ane uttama saMskAra dharAvatI na hoya to zuM zakya bane kharo ? kadI nahi. AthI ja puNiyAnA mahAna zrAvakapaNAmAM tene sadA sahAyaka thanArI Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmapatnIno phALo ocho mahattvano nathI. strI gharamAM pUrNa svataMtra : vartamAna kALamAM to "strIone svataMtratA ApavI joie" evA nArA heThaLa strIonA zIla ane sadAcArane gauNatA ApavAmAM AvI che. strIone gharanI cAra dIvAlomAMthI bahAra kADhIne duniyAbharamAM ghUmatI karavI joie, jethI tenuM "noleja' atyanta vyApaka bane." AvI vicAradhArAnA kAraNe strIne AjhAdI to maLI. vizvabharanuM jJAna paNa maLyuM. paraMtu sAthosAtha eNe (arthAt je nArIo svataMtratAnA nAde caDhI teNe) zIla khoyuM, sadAcArane abharAie caDhAvyo. AthI ja uttama dharmasaMskAro ane sAMskRtika maryAdAono lopa karyo. ' have AvI ja nArI jo "jIvanasAthI banIne tamArA gharamAM praveza pAme to tenA hAthe tamArA bhAvi bALakono uchera dhArmika, saMskArI ane saguNothI bharyo thavAnI AzA zI rIte rAkhI zakAya ? Arya saMskRtie "na strI svAtaMtryamaIti' (strI e svataMtratAne yogya nathI) evuM je RSipraNIta sUtra svIkAryuM che te strIne gharanI bahAranA kSetramAM svataMtratA ApavAno niSedha sUcavanAruM che. bAkI potAnA gharamAM to strI saMpUrNapaNe svataMtra ja che. 'kevI rIte bALakono uchera karavo ?' ' ' kevI rIte patinI sevAmAM parAyaNa rahevuM?" kevuM bhojana taiyAra karavuM ?' ane kevA prakAranuM gharakAma karavuM ?' vagere bAbatomAM strI saMpUrNa rIte mukta che. A daSTi strIne ja gharanI upamA ApatAM ArSavAkyo paNa ApaNI saMskRtimAM jovA maLe che ne ? "gRhiNI gRhamucyate" (arthAt gRhiNI (strI) e ja ghara che.) je strI potAnA gharane saMbhALavA samartha nathI, te bahAranI duniyAnuM game eTaluM jJAna meLavI le ke game eTalI AjhAdI-e badhAyano koi ja artha nathI. UlaTuM e vizva-jJAna ane AjhAdI ane enAM kuTuMbIjanonuM atyaMta ahita karavA samartha banI rahe, toya navAI nahIM. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtranI pasaMdagImAM nIcenI vAto dhyAnamAM rAkho AthI ja lagna karavA mATe pAtranI pasaMdagImAM mArgAnusArI AtmAe nIce mujabanI bAbato dhyAnamAM rAkhavI. 1) pAtra sAMskRtika maryAdAone svIkAravAmAM mAnatuM hoya. jamAnAvAdanuM mithyA taraphadAra na hoya. 2) pAtra uddhata uzRMkhala ane svacchaMdatAvALuM na hoya. dhArmika ane sAMskRtika nIti-niyamone svIkAranAruM hoya. 3) pAtra nIrogI hoya. rogI pAtra sAthe lagna na thAya. apaMga ane pAgala sAthe paNa lagna na thAya. tevA lagna anucita lagna che. 4) yogya uMmare lagna karavAM joie. sAmuM pAtra paNa potAnI sAthe yogya vaya dharAvatuM hovuM joie. 5) sArA pratiSThita, dhArmika ane samAnabhASI vyakti sAthe lagna karavAM joie. 6) kuLa ane AcAra-vicAra vagere sarakhA hoya tevuM pAtra lagna mATe pasaMda karavuM. upara jaNAvyA pramANenA pAtra sAtheno lagnasaMbaMdha ucita-vivAha' kahevAya, te sivAyanAM lagna anucita gaNAya. rUpa ane raMga eTale pittaLa upara DhoLa caDAveluM sonuM e uDI jAya pachI koNa ahIMyA konuM ?' lavamerejamAM hAiTa, veiTa ane lAiTa jovAtI hoya che. e prema zarIrajIvI che. mATe kSaNajIvI che. zAstramAM pAMca samAnatA joine lagna karavAnI vAta kahI che. 1) kuLanI samAnatA 2) zIlanI samAnatA 3) bhASAnI samAnatA 4) vayanI samAnatA 5) dhananI samAnatA. be cAra mahinA cAlanArA ghaDAne paNa TakorA mArIne lAvavAmAM Ave che to jenI sAthe jiMdagI kADhavAnI che emAM zAstra batAvelA lakSaNo na jovAya te kema cAle ? Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (ja tho guNa) - 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3ii pApa navi tIvra bhAve kare... pApa-bI:.... (pApabhIrutA) bhAratanI saMskRti kahe che ke: Aryadezano koi mANasa pApa kare ja nahi...zA mATe ? tenAM judAM judAM kAraNo | nItizAstra varNavyAM che.' saMsAranA vyavahAramAM DarapokapaNuM-bhIrutA e durguNa che...paNa AdhyAtmanA kSetramAM pApanA AcaraNa pratye bhIrutA...te guNa gaNAyo che. je pApothI bhIru che te prAyaH duHkhI nahi rahe ane | kadAca pUrvakRta joradAra pApodaye bAhya rIte du:khI thaze toye | tenI mAnasika sthiti te duHkhonA kAraNe dInatAbharI nahi hoya. saghaLAM duHkhonuM mULa pApa che...e jANyA pachI du:kha bhIru thavAnA badale havethI pApabhIru banavAnI khUba jarura che. zA mATe pApa-bhIru banavuM joie ? ApaNA dezanA rAjAo ja nahi, coro ane bahAravaTiyAo paNa kevA pApabhIru hatA...? pApabhIru banavA zuM karavuM joie ? vagere praznonI, prasaMgonI suMdara rajUAta sAthe chaNAvaTa karatA A guNanuM tame jarura vAcana-manana karo. mArgAnusArI AtmAno cotho guNa che : AIpo pratye bhIrutA. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 che 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArItAnA guNomAM cotho naMbara Ave che. pApa-bhIrutAH duniyAnA vyavahAramAM DaravuM, gabharAi javuM ene nirmAlyatA gaNavAmAM Ave che. jyAre AdhyAtmika jagatanA vyavahAramAM DaravuM, gabharAi javuM ene bahAdurI gaNavAmAM Ave che. alabatta, e Dara-gabharATa pApano hovo joie. mATIpagA mANasathI kadI nahi DaranAro dharmAtmA pApathI to avazya Darato ja hoya. are ! jenA aMtaramAM pApano pApa tarIkeno bhaya pedA na thayo hoya tevo mANasa saMsAramAM "sAro mANasa paNa kadI banI zakato nathI. uttama, madhyama ke adhamaH koI pApa na kareH nItizAstra to tyAM sudhI kahe che ke Aryadezano koi paNa mANasa kyAreya pApa karato ja nathI. uttama, madhyama ane adhama. ema traNa bheda pADI zakAya. jemAM uttama mANasa paNa pApa na kare. - madhyama mANasa paNa pApa na kare. ane adhama mANasa paNa pApa na kare. kAraNa ke...uttama mANasano svabhAva ja evo che ke jethI te pApa na kare. tene pUchavAmAM Ave ke "bhAI ! tuM pApa kema nathI karato ?" teno javAba te A pramANe ja Ape ke, "bhAi ! pApa te thAya ja kema ? pApa na ja karAya." basa...A rIte jene svabhAvagata pApa nathI gamatuM ane je pApa nathI Acarato te uttama. madhyama kakSAnA mANaso paNa pApa na karatA. alabatta, madhyama mANaso svabhAvathI ja pApa na kare tevuM nahi, paNa paralokanI aMdara A pAponAM phaLo (du:kho) bhogavavA paDe che ane te bhogavavAnI temanI taiyArI hotI nathI. AthI paralokanA bhayathI madhyama mANaso pApa na kare. AryadezanA adhama mANaso paNa pApa na kare. alabatta, teo madhyamanI jema paraloka vagerene mAnatA na hoya. tema chatAM teo pApa na kare. kemake temane A lokano bhaya hoya. "jo huM pApa karIza ane pakaDAi jaiza to ? to to Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ beAbaru banI jaiza ane beAbaru banIne to mArAthI jIvAya kema ? enA karatAM to pApa na karavuM sAruM.' AvI vicAraNAnA kAraNe adhama mANasa paNa pApa na karato. Ama AryadezanA tamAma mANaso-cAhe te uttama hoya, madhyama hoya, ke adhama hoya-kadApi pApa na karatAM. jyAre Ajano mANasa bephAma pApo kare che. svabhAvathI ene pApa nathI gamatuM evuM to nathI ja, paraMtu ene nathI paralokano bhaya ke nathI jagatamAM beAbaru thavAno bhaya...e to sAva nirlajja banyo che, bezarama banyo che. AvA mANasane 'mANasa' kahevo ke kema eya eka savAla che !! athavA to AvA mANasane adhamAdhama (adhamomAMya adhama) mANasa kahI zakAya. 'pApa' kone kahevAya ? savAla : tame jaNAvyuM ke Aryadezano koi mANasa pApa na kare. paraMtu 'pApa' kone kahevAya te to jaNAvo. javAba : suMda2 savAla che tamAro. sAmAnya rIte jaina zAstroe mukhya aDhAra prakAranAM pApa gaNAvela che. (1) hiMsA (2) jUTha (3) corI (4) abrahma (viSaya vAsanA) (5) parigraha (6) krodha (7) mAna (8) mAyA (9) lobha (10) rAga (11) dveSa (12) kalaha (kaMkAsa) (13) ALa caDAvavI. (14) koinI cADI khAvI (15) rati ane ati karavI (16) bIjAonI niMdA karavI (17) mAyApUrvaka jUThuM bolavuM (18) mithyAtva. : A sivAya paNa bIjAM keTalAka pApo che. jemake : sAta mahA vyasano (1) dAru pIvo (2) mAMsa khAvuM (3) zikAra karavo (4) jugAra ramavo (5) parastrIgamana karavuM (strI mATe parapuruSagamana karavuM) (6) vezyAgamana karavuM ane (7) corI karavI. A sAtane AryadezanA tamAma dharmo 'pApa' rupI svIkAre che ane tene choDavAno upadeza Ape che. A sivAya bhojana aMgenAM paNa sAta pApo che (1) madha khAvuM (2) mAkhaNa khAvuM (3) kaMdamULa khAvuM (4) rAtre jamavuM (pa) vigaiono vadhu paDato 66 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayoga karavo. (6) vidaLa arthAt kAcA dUdha ke dahIM joDe koi paNa kaThoLa bheguM khAvuM. (7) vAsI (boLa athANAM-roTalI vagere) bhojana khAvuM. - A sAta bhojana aMgenAM bhayaMkara pApo che. tene choDavAM ja joie. . A sivAya vartamAna jamAnA pramANe Aje vyApaka banelAM paNa keTalAMka pApo che garbhapAta karAvavo, chUTAcheDA levA, saMtati niyamananAM sAdhanono upayoga karavo, sinemA jovA ane ubhaTa kapaDAM paheravAM. A uparAMtaH ThaMDA pINAM, barapha, AiskrIma, pAna, tamAku, sigAreTa, iDAM vagerevALI abhakSya cokaleTo ane keDabarI vagere khAvI. TUMkamAM pApa ene kahevAya ke jenA kAraNe A lokamAM athavA paralokamAM pApa karanArA jIvane duHkha bhogavavuM paDe. AvAM tamAma pApone (athavA zakya hoya teTalAM saghaLAM pApone) jIvanamAMthI dezavaTo Apavo joie. pApone jIvanamAMthI tilAMjali ApavA mATe pApothI bhaya keLavavo joie. bhaya paNa kevo ? joradAra. jema sApane jotAM ja nahi, paNa "are ! sApa !" evo koino zabda sAMbhaLatAMya zarIramAM dhrujArI pedA thai jAya che, te ja rIte pApanuM nAma sAMbhaLatAM ja bhaya lAgavo joie. papaiyAnA bhaya jevo pApano bhaya lagADo : pelA phUlacaMda zeThane papaiyAno kevo bhaya lAgelo ? phUlacaMda zeThane peTamAM bhayaMkara pIDA UpaDI hatI. kemeya karIne vedanA dUra ja na thAya. eka sAthe so so soya bhoMkAtI hoya tevI vedanA ! na maTe ke na sahevAya ! have zuM thAya ? zeThano moTo dIkaro jIvacaMda bAjunA gAmaDAmAM rahelA tarabhAzaMkara vaidyane bolAvI lAvyo. tarabhA vaidyanuM e pradezamAM bhAre nAma ! emane loko "bIjo dhanvantarI" mAnatA ! bhalabhalA rogane maTADavAnI tarabhA vaidyamAM bhAre kaLA ! - tarabhAzaMkare zeThane tapAsI paDIkAM bAMdhI ApyAM ane kahyuM "juo zeTha ! have pachI tamAre dahIM agara dahIMnI banAvelI vastu kadI khAvAnI nahi. jo A niyamano bhaMga karazo to tamArAM soe varasa pUrAM thai jaze. pachI huMye tamane bacAvI nahi zakuM." Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phUlacaMda zeThanI pIDA eTalI bhayaMkara hatI ke vaidya je kahe te karavA teo taiyAra hatA. temaNe zarata kabUlI. vaidya tarata eka paDIkI ApI ane dasa miniTa sudhI tyAM teo beThA. dasa miniTamAM to paDIkIe teno paraco batAvI dIdho. zeThano peTano duHkhAvo gAyaba thai gayo. sahu Azcaryavibhora AMkhothI vaidyarAjane joi rahyA. pachI vaidhe tyAMthI vidAya lIdhI. A bAju varSo para varSo vItavA lAgyAM. vIsa varasanAM vahANAM vAi gayAM. eka divasanI vAta che. zeThane tyAM zrIkhaMDa banAvavAmAM Avyo hato. sahue bhegA thaine thoDo zrIkhaMDa khAvAno Agraha karyo. "thoDoka zrIkhaMDa khAvAthI zuM thai javAnuM hatuM ?" ema vicArIne sahue zeThane thoDo zrIkhaMDa khavaDAvyo. traNa-cAra kalAka pasAra thayA ane zeThanA peTamAM varSo jUnI vedanA UpaDI. zeTha cIsAcIsa karavA lAgyA. na rahevAya, na sahevAya. " zeThano moTo dIkaro jIvacaMda tarabhA vaidya pAse doDyo. sadanazIbe ati vRddha thaI gaelA tarabhA vaidya hajI jIvatA hatA. temaNe to ghasIne nA pADI dIdhI : mArI parejI je na pALe tene davA huM kadApi Apato nathI." paNa jIvacaMda khUba karagaryo. pagamAM paDayo. chevaTe vaidya pIgaLI gayA ane vaidyarAja phUlacaMda zeThanA ghare AvyA. zeThane parejI pAlanano bhaMga karavA badala sakhata Thapako Apyo. pachI davA ApI ane sAthe jaNAvyuM ke, "have pachI tamAre kadApi papaiyuM khAvAnuM nahi.' zeTha bolI UThyA: "kabUla, kabUla." ane zeThano roga gayo tyAra bAda kAyama mATe phUlacaMda zeThe papaiyuM tyAgI dIdhuM. eTaluM ja nahi, papaiyAnI lArI jo rastAmAM UbhI hoya to e rasto choDIne zeTha bIjA raste cAlyA jatA. Avo lAgyo hato bhaya, phulacaMda zeThane, papaiyAno ! mArgAnusArI AtmAne paNa pApano Avo ja bhaya hoya ane tethI te banatAM sudhI pApa Acare nahi. duHkhonuM mULa pApa che e oLakho : A dharatInA tamAma jIvo du:khothI to avazya Dare che. nAnAmAM nAnI kIDIthI mAMDIne moTA deta kuMjara (hAthI) sudhInA tamAma jIvo-devo mANaso, 68 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiryaMco ane nArako saghaLAM-du:khothI bhAre bhaya anubhave che. AthI A saghaLA jIvone du:kho jemAMthI utpanna thAya che e duHkhonA mULa kAraNa tarIke pApane oLakhAvI devAmAM Ave to jIvo ghaNAM pApothI bacI jAya. jene du:kha nathI joituM te jIvoe pApothI DaravuM joie kAraNa ke duHkhanuM mULa pApa che. jo mULa-svarupa pApane AcaravAmAM na Ave to tenA phaLasvarupa du:kha bhogavavuM na paDe. mATe ja A zlokane barAbara hRdayastha karI levo joie sukhaM dharmAt duHkha pApAt, sarvazAstraSu saMsthitiH / ja vartavyata: pApaM, vartavyo gharma saMcaya: II: artha "sukha dharmathI ja Ave ane duHkha pApathI ja Ave." A vAta saghaLAM dharmazAstromAM jaNAvelI che. mATe pApa na karavuM joie ane dharmano saMcaya avazya karavo joie. du:kho ane pApono A gADha saMbaMdha jo barAbara oLakhAi jAya to ghaNAM pApothI bacI javAya. paNa duHkhanI vAta e che ke moTA bhAganA loko "du:khonuM kAraNa pApa che." A vAtathI ajANa hovAnA kAraNe jyAre jyAre jIvanamAM du:kho Ave che tyAre tyAre tene dUra karavA mATe aneka avaLA ja mArgo apanAve che ane e mArgo prAyaH pApasvarupa hoya che. Ama duHkhone dUra karavA navAM pApo ane enA phaLasvarUpe navAM du:kho A viSacakra cAlyA ja kare che. to...duHkho paNa upakAraka bane : jUTha, hiMsA, corI vagerene pApa kahevAya e mAnava jANe che, paraMtu A badhAM pApo ja mArAM duHkhonuM kAraNa che e vAta prAya: Ajano mAnava jANato nathI. "du:kho pApathI ja Ave e vAta upara pUripUrNa zraddhA besI jAya to duHkhothI DaravAne badale Ajano mAnava pApothI DaravA lAgI jAya. | du:khanA kAraNa tarIke potAnAM ja pApa che, e vAta barobara samajAI jaze to, jyAre jyAre du:kho Avaze tyAre tyAre tenA kAraNa tarIke jagatanA bIjA mAnavo pratye dveSa athavA dhikkAra nahi lAge. paraMtu "A to mArAM ja pAponuM Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaLa che' ema vicAravAnI taka maLaze. tenAthI eka prakAranuM AzvAsana maLaze. A sivAya jyAre jyAre du:kha Avaze tyAre tyAre pApothI vadhu ne vadhu DaravAnI preraNA maLaze. A rIte du:kha paNa ApaNA upara upakAra karanAruM banI jaze. zvAna-vRtti nahi, siMha-vRtti keLavo : DAhyo mANasa haMmezAM kAraNane ja mahattva Ape che. kUtarAne jo koi paththara mAre to te paththarane ja baDakAM bhare che paraMtu paththara mAranAra tarapha tenI najara (daSTi) pahoMcatI nathI. - jyAre siMhane koi goLI mAre to te goLIne karaDato nathI. paraMtu goLI choDanArA tarapha te krodhita thAya che ane te zikArI tarapha vera vALavA mATe dhasI jAya che. prastutamAM A ja rIte duHkhothI DaravuM ke du:khothI gabharAI javuM te kUtarA jevI vRtti kahevAya. jyAre, duHkhone lAvanArAM pApo pratye dUra najara karavI ane te pApone kADhavA prayatnazIla banavuM te siMha-vRtti che. kUtarA jevI vRtti tyAjya (tajavA jevI) che. siMha jevI vRtti upAdeya (karavA jevI) che. zAstrakAro kahe che ke je kevaLa du:khothI ja DaryA kare che te "anArya che. Arya' kadI duHkhothI na Dare. te to du:khanA kAraNabhUta pApathI ja Dare. AthI ja pUrve jaNAvI gayA tema AryadezanA tamAma (uttama, madhyama ane adharma) mANaso pApane AcaratA na hatA. teo haMmezAM pApabhIru rahetA. kevA Adarza rAjavIo : kevA hatA AryadezanA te rAjAo ! jeo putranAM pAponuM prAyazcitta jAte karatA. - rAjA mULarAja 110 varSanI vRddhavaye mRtyu pAmyA bAda temano putra yogarAja rAjA banyo. yogarAja kharekhara "yogI' jevo uttama rAjavI hato. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene kSemarAja vagere cAra putro hatA. eka divasanI vAta che. paradezathI koi vahANa baMdare AvIne lAMgaryuM hatuM. kSemarAja vagere cAre bhAio tyAM sAMjanA samaye pharavA gayA hatA. temaNe paradezI vahANamAM aDhaLaka samRddha vastuo joi. moMgherA ratno, kastUrI, tejaMtrI vagere joine te cAreyanI AMkho stabdha banI gaI. ekAeka temane vicAra sUjhayo "ApaNA dezanI AbAdI mATe prajAnA kalyANane mATe A tamAma daulata lUMTI levAmAM Ave to zo vAMdho ?' alabatta, lUMTelI e tamAma dolatane prajAnA hita mATe ja vAparavI, paraMtu potAnA aMgata sukhopabhoga mATe nahi ja-evo e cAreyano daDha nirdhAra hato. paNa...pitAjInuM zuM? teo anItinA A dhanane meLavyAnI vAta jANaze to temane keTalo AghAta lAgaze !! chevaTe pitAjIne pahelethI ja A yojanA jaNAvI devI evo nirNaya levAyo. cAreya putroe bhegA maLIne pitAjIne potAnI yojanA jaNAvI tyAre pitA yogarAjanuM mukha gaMbhIra banI gayuM. temaNe kahyuM ! "putro ! sArAmAM sAruM kAma paNa halakA raste kadI na thAya. prajAnI ane dezanI AbAdI mATe paNa paradezInA vahANanI lUMTa calAvavI e to atyaMta ayogya che." "anyAya ane anItinA mArge prajAne sukhI karavAno vicAra paNa tamArA jevA Arya putrone mATe zobhanIya nathI. tamAro A vicAra jANIne mane pArAvAra du:kha thayuM che.' - pitAjInI vANI sAMbhaLIne cAre putro cUpacApa khaMDamAMthI bahAra nIkaLI gayA, paNa teone pitAjInI vAtonI kazI ja asara nA thai. ane...madharAte be vAge zastrasajja sainikone sAthe laine kSemarAja vagere cAre bhAio paradezI vahANa upara tUTI paDyA. vahANano tamAma mAla temaNe lUMTI lIdho. savAre jyAre pitA yogarAjane potAnA putronA A apakRtyanA samAcAra 71 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLyA tyAre emaNe pArAvAra AghAta anubhavyo ane AvA putronA janmadAtA pitA tarIke temaNe potAnI jAtane aparAdhI TheravI. e ja sAMje yogarAje citA taiyAra karAvIne temAM jhaMpApAta karyo. kSemarAja vagere putronI ane hajAro nagarajanonI kAkalUdIbharI karuNa vinaMtIone avagaNIne paNa yogarAje putronA pApanuM prAyazcitta karyuM. AvA pApabhIru ane nyAyaniSTha hatA A AryadezanA rAjAo ! AryadezanA coro paNa pApabhIru ! pApabhIru hatA are ! rAjAo ja pApabhIru hatA ema nahi, AryadezanA coro paNa temanI A vAta che. bhAvanagara sTeTanI sAme bahAravaTe caDhelA bahAravaTiyA jogIdAsa khumANanI A vAta che. koika vAtamAM ene anyAya thayo hato. AthI teNe bhAvanagaranA rAjA pAse nyAya meLavavA ghaNI koziza karI, paraMtu tenuM bhAgya avaLuM hatuM AthI ene nyAya na maLyo ane jogIdAsa bahAravaTe caDayo. Ama chatAM, AryapaNAnA khamIrathI zobhatA A jogIdAse potAnA sAgarItone mATe ane potAnA mATe eka niyamAvali banAvI hatI. abaLAne kadI lUMTavI nahi. brAhmaNane pajavavo nahi. kheDUtane herAna na karavo. parastrIne mA-bena samAna gaNavI. AthI ja jogIdAsa eka hAthamAM 'tamaMco' rAkhato ane bIjA hAthamAM 'mALA' rAkhato. 'tamaMco' bhAvanagaranA rAjA sAmenI enI veranI vasUlAta mATe hato...to 'mALA' enA Atma-kalyANa mATenuM pratIka hatI. eka rAtre jogIdAsa potAnI rAvaTImAM jAgato hato. tenA sAgarIto ghasaghasATa UMghatA hatA. tyAranI A vAta che. jogIdAsanA hAthamAM rahelI mALA pharI rahI hatI. te bhagavAnanuM nAma leto hato. 72 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM...ekAeka koi yuvatInA jhAMjharano raNakAra saMbhaLAyo. jogIdAsa sAvadha banI gayo. teTalAmAM paDado khaseDIne eka yuvatI jogIdAsanI sAme AvI UbhI. enA mukha upara rahelA hAvabhAva vagere joine jogIdAsa e yuvatInI kAmavAsanAne jANI gayo hato. paNa...A to jogIdAsa hato. parastrIne mA-bena samAna gaNavAnA enA sogaMda hatA. pelI yuvatIne jogIdAse pUchayuM "bena ! tuM koNa che ?' tyAre pelI strI bolIH "jogIdAsa ! mane bena' na kaho. huM to tamArI "vIratA' ne joine ApharIna pukArI gai chuM ane tamArI priyatamA banavA ahIM AvI chuM." "bena ! bhUlIza nahi. mArAmAM jema vIratA che. tema pavitratAya bharapUra che. e pavitratAne te joI lAgatI nathI. jA...cAlI jA. mArA eka hAthamAM tamaMco che, to bIjA hAthamAM mALA che. mAro ekeya hAtha tane svIkAravA khAlI nathI.' jogIdAse kahyuM. mane game tyAM samAvI lo. mane tamArI baMdUka banAvo ke mALA ! paNa huM ahIMthI pAchI nahi jAuM." yuvatI bolI. "are ! o bevakUpha strI ! A jogIdAsa khumANa che. bahAravaTiyo che. paNa durAcArI nathI. ene enoya paraloka dekhAya che. jA...samajIne pAchI vaLa...nahi to mAre tane DhasaDIne bahAra kADhavI paDaze.' chatAMya...jyAre te yuvatI pAchI na ja gai tyAre jogIdAse potAnA eka sAgarItane jagADIne tene jabarajastI karIne bahAra kaDhAvI mUkI. - AvA hatA pApabhIru ane sadAcAemI AryadezanA cora ane bahAravaTiyA ! Aje to zAhukAranA lebAzamAM jIvatA, sapheda DagalAvALA kahevAtA sajjano (!) evAM pApo Acare che ke jenuM varNana karatAM cakkara AvI jAya ! Ajano mAnava svArthI ja nahi, svArthAnta banyo che. potAnAM vyaktigata sukho khAtara, potAnI mojamajhA ane vAsanA khAtara ghaNI strIo potAnA peTamAM pedA thaI rahelA bALakanuM khUna karI nAMkhe che ane ene garbhapAtanuM rupALuM nAma Ape che. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'garbhapAta' mAMya kevI krUratA ! . ahIM yAda Ave che pelI pallavI ! jenA peTamAM sAta mahinAno garbha thai gayo hato ane ene garbhapAta karAvavAnuM mana thayuM. DokaTaroe tathA kuTuMbIjanoe nA pADI ke, 'have garbhapAta na karAvAya kemake garbha ghaNo moTo thai gayo che.'' paNa...pallavI na ja mAnI. paisAnA jore teNe eka DokaTarane sAdhIne garbhapAtanI jalada davAo levA mAMDI. davAnA bhAre ugra Dojho levA chatAM bALaka mRtyu to na ja pAmyuM paraMtu aMda2 atyaMta parezAna thavA lAgyuM. ane...eka divasa mAMsanA locA jevuM te bALaka bahAra nIkaLI gayuM. tenA moMmAthI ati karuNa tINI rudananI cIso spaSTa saMbhaLAtI hatI. chevaTe kAmavALI bAie chellAM DacakAM letA te mAMsapiDane bArImAMthI bahAra gaTaramAM pheMkI dIdho. kevI bhayaMka2 che A satya-ghaTanA ! potAnA svArthane khAtara sagA bALakanuM AvI karapINa rIte khUna karI nAMkhanAra mAnavI AjanI sarakAranI najaramAM gunegAra gaNAto nathI. UMcA gharanA gaNAtA ghaNAM zrImaMta kuTuMbonI AvI nIcatAbharI che jIvana-kathA ! pApane pAparupe svIkAro : du:khadAyI bAbata to e che ke garbhapAta, chUTAcheDA, saMtatiniyamananAM sAdhanono durupayoga vagerene to AjanA samAje 'pApa' mAnavAno ja inkAra karI dIdho che. eka kare eTale bIjo kare...bIjo kare...eTale trIjo kare...Ama AkhA samAjamAM AvAM pApo phelAtAM cAlyAM ane pariNAme 'badhA kare che, mATe te kAMi pApa thoDuM kahevAya ?' AvI vRtti vyApaka thavA lAgI. A vizeSa AghAta janaka bInA che. pApane kadAca jIvanamAMthI saMpUrNa tyAgI na zakAya toya chevaTe pApano pApa svarupe svIkAra to karo. jo pApano pAparupe svIkAra karyo haze to tenAthI Dara 74 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvato raheze ane to Aje nahi to kAle, jIvanamAMthI pApa vidAya jarura leze. paNa...pApano pAparupe svIkAra ja na karavo te to mithyAtva che. enA jevuM bIjuM ekeya pApa nathI. pApono pAparupe svIkAra, e pApatyAganA mArganuM prathama sopAna che. samyagdarzananuM bIja paNa A ja che. pApono pApa tarIke svIkAra karavAmAM Ave tyAra bAda ja tenA pratye bhIrutA pedA thAya che. pApa pratyeno bhaya kevo hovo joie e mATe zAstromAM ghaNAM prasaMgo ane dRSTAMto Ave che. atyaMta pApabhIru sulasa H pelo sulasa ! kAlasorika nAmanA kasAino dIkaro hato. kAlasoki rojanA pAMcaso pADAo mArato ane A ghora pApanA phaLarupe te mRtyu pAmIne sAtamI nake cAlyo gayo hato. kUtarA karatAM vadhu kharAba rIte mRtyu pAmelA pitAnuM kAramuM mota sulase barobara joyuM hatuM. kAlasaurika karatAM sAva UlaTo sulasa khUba pApabhIru sajjana hato. koika pUrvajanmanA prabaLa pApodaye teno janma kAlasorika jevA kasAinA ghare thayo hato. pitAnuM mRtyuM thayA pachI bhegA thayelA saghaLA parivAre sulasane pitAno dhaMdho saMbhALI levA jaNAvyuM tyAre sulase teno dharAra inkAra karI dIdho. vAraMvAra enI e ja vAta samajAvavA jyAre kuTuMbIjanoe sulasane samajAvyo tyAre teNe spaSTa kahI dIdhuM ''huM bApanA kUve DUbI maravA mAgato nathI.'' sahue bhegAM maLIne kahyuMeN '"sulasa ! jo tane ema lAgatuM hoya ke tArA bApano dhaMdho pApano hato ane e pApanAM phaLa tAre bhogavavAM paDaze, to ame vacana ApIe chIe ke pApanAM phaLone bhogavavAmAM ame tArA bhAgIdAra banIzuM, pachI tane kAMi vAMdho che ?'' A savAlano kAMi paNa javAba ApyA vagara sulasa tarata aMdaranA khaMDamAM 75 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayo ane aNIdAra bhAlo lai Avyo. sahunA dekhatAM enI aNI barAbara potAnA paga upara jhIMkI dIdhI. bhAlo ArapAra ghUsI gayo. sulasa jora jorathI cIso pADavA lAgyo : 'are ! bacAvo, bacAvo, koika to mArA A du:khamAM bhAga paDAvo.'' tyAre sahu bolI uThayAH ''sulasa ! bhAlo tane vAge ane enuM du:kha ame laie, e te zI rIte bane ? e duHkha to tAre ja bhogavavuM paDaze.'' tyAre khaDakhaDATa hasI paDatAM sulasa bolyo : "jo bhAlAnA du :khamAM tame bhAgIdAra banI zakatA nathI, to pachI mArA bApanA pApI dhaMdhAthI mane lAganArA pAponAM phaLarupe je du:kho mAre bhogavavAM paDaze, temAM tame zI rIte bhAgIdAra thavAnA cho ? mATe ja huM bApano dhaMdho karavA mAgato nathI.'' kAdavamAM UgelA kamaLa jevA, pApI kAlorikanA putrarupe janmelA puNyAtmA sulasanI A kevI uttama pApabhIrutA ! rAjA caMdrayazanI pApabhIrutA : yAda Ave che pelA caMdrayaza rAjA jemaNe pratijJAbhaMganuM pApa AcaravAne badale jIvanano bhaMga (mota) vadhAvI levAnuM svIkArI lIdhuM. prathama tIrthaMkaradeva zrI AdinAtha bhagavaMtanA teo pautra hatA. temane dharma ati vahAlo hato. teo je kAMi pratijJA karatA tene prANanA bhoge pALatA. emanI pratijJA pAlanamAM aDagatAnI prasiddhi devalokamAM paNa pahoMcI gai hatI. rAjA indre pote temanI pratijJA custatAnI bharapUra prazaMsA karI hatI. paraMtu...be devIone mahArAjA caMdrayazanI pratijJA-dRDhatAnI parIkSA karavAnuM mana thayuM. AthI te baMne devIoe mAnavalokanI atizaya rupALI strIonuM rupa lIdhuM ane rAjAnI nagarImAM AvI. e samaye rAjA jinabhaktimAM masta hatA. pelI be devIo paNa tyAM pahoMcI gai. e baMne paNa paramAtmAnI atyaMta bhaktino dekhAva karavA pUrvaka jinapUjAdi karavA lAgI. rAjA candrayaza baMne ramaNIonuM rupa ane jinabhakti joine mohita 76 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayo. teNe te baMne samakSa lagnano prastAva mUkyo. tyAre pelI be rUpavatI strIoe zarata mUkI ke, "ame je kahIe e ja tamAre karavuM paDaze. to ja ame tamArI sAthe lagna karIzuM." - te rUpavatI strImAM Asakta banelA rAjAe te zarata paNa svIkArI lIdhI. ' thoDA divaso bAda caudasa AvI. rAjAne dareka caudase pauSadhavrata ArAdhavAnI pratijJA hatI. - caudasanA AgalA divase candraze potAnI pratijJAnI vAta pelI navapariNIta strIone karI. tyAre te baMnee rAjAne pauSadha levAnI nA pADI dIdhI: "ame tamArA vagara rahI zakIe tema nathI, tethI tamAre pauSadha karavAno nathI." tyAre rAjAe jaNAvyuM "mAre caudasanA pauSadhanI pratijJA che ane teno bhaMga huM kadI karI zakuM tema nathI." tyAre navIna patnIoe jaNAvyuM "tamAre pauSadha karavAno nathI. tamane spaSTa zabdomAM ame jaNAvI dIdhuM che." candrayaza kahe: "paNa...mArI pratijJAnuM zuM ? zuM huM pratijJAno bhaMga karuM? to to mAro janma-janmAMtaramAMya chUTakAro na thAya. mArAthI pratijJAbhaMganI vAta kadI nahi bane." tyAre pelI strIo bolI: "svAmin ! tame pratijJAbhaMga karI zako tema nathI to vacanabhaMga karavA taiyAra cho ? yAda...karo...lagna vakhate tame amane vacana ApeluM ke "tame jema kahezo tema karIza." have e vacanane tame toDavA taiyAra thayA cho ?" nava pariNIta strIonI vAta sAMbhaLIne rAjA muMjhAi gayA. have zuM karavuM ? eka bAju pratijJAno bhaMga thAya che...jo pratijJA sAcavavA jAya to vacanano bhaMga thAya che. rAjAe baMne ramaNIone samajAvavA bhAre koziza karI...paraMtu niSphaLa ! chevaTe rAjAe vicArI lIdhuM "jo jIvato rahuM to mAre pratijJAbhaMga agara vacanabhaMgano avasara Ave ne ? to lAva...Aje ja jIvanano bhaMga karI nAkhuM...pachI Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratijJA paNa salAmata ane vacana paNa abhaMga ! bAkI pratijJA ke vacana baMnemAMthI ekeyano bhaMga to thavA na ja devAya.'' ane e ja samaye rAjA candrayaze keDethI kaTArI kADhIne potAnA gaLe jhIMkI dIdhI. paNa...A zuM ? rAjAnuM mRtyu kema na thayuM ? bIjIvAra...trIjIvAra...e ja rIte gaLA upara kaTArI jhIMkI chatAM rAjA na maryo. tyAre...te ja paLe pelI baMne devIo potAnA mULa svarupamAM pragaTa thai ane rAjAne kahevA lAgI: "rAjan ! tamArI parIkSA ka2vA ja ame A badhuM nATaka kareluM...ApanI pratijJAnA pAlanamAM adabhuta dRDhatA joine ame kharekhara prasanna banI gai che.'' rAjA caMdrayazane bhAvabharyA praNAma karIne baMne devIo tyAMthI vidAya thai gai. kevI vaMdanIya rAjA caMdrayazanI pApabhIrutA ! jeNe pratijJAbhaMganA pApane AcaravAne badale motane vhAluM gaNyuM ! pApabhIru banavA paralokadRSTi keLavo : jo ApaNe paNa jIvanamAM pApabhIrutA keLavavI haze to ApaNI najara mAtra Aloka tarapha nahi, paraMtu satata paraloka tarapha rAkhavI paDaze. je paralokane mAne che, eTaluM ja nahi je satata '"paralokamAM mAruM zuM thaze ?'' A vicArane ja pradhAnatA Ape che, e pApabhIru banyA vagara raheto ja nathI. vartamAna samAjamAM moTA bhAganA lokonI to paraloka pratye zraddhA ja nathI ane je keTalAka lokone paraloka zraddhA che temanI paNa dRSTi...satata paraloka samakSa rahetI nathI. A lokanA sukhanuM AkarSaNa eTaluM prabaLa che ke bhala-bhalA dharmAtmAone paNa ghaDIbhara paraloka visarAvI de che ane tethI ja temane paNa pApAcaraNamAM pravRtta karI mUke che. paNa jo jIvanamAM paralokadaSTine vaNI levAmAM Ave to pApo AcaravAM 78 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDe toya tenA pratye dhrujArI to raheze ja. kadAca pAponuM AcaraNa jIvatuM rahe chatAMya jo pApa pratye dhrujArI..pApano bhaya paNa sAthe ja jIvato raheze to eka dhanya paLa evI AvI lAgaze ke jyAre te te pApanuM AcaraNa haMmeza mATe chUTI jaze. - pApa pratyeno bhaya...pApa paratveno dhikkArabhAva...e pApone kADhavAno sauthI uttama ilAja che. jarmanIonuM amogha zastraH dhikkArabhAva : i. sa. 1914 nI sAlamAM jarmanIone aMgrejonA zaraNe javAnI pharaja paDI hatI. tyAre jarmana-netAoe aMgrejone kahyuM hatuM ke, "tame aMgrejoe amArA jarmana lokonAM hathiyAro, zastro, sTImaro vagere bhale kabaje karI lIdhAM. paraMtu tame e vAta barAbara yAda rAkhajo ke eka divase ame tamane cokkasa jItI laizuM." aMgrejoe pUchyuM "zI rIte ?" tyAre temaNe kahyuM "amArI pAse hajI paNa eka zastra salAmata che ane te tame lAkha prayatna paNa jhUMTavI zako tema nathI. ane e bhayaMkara zAstrane kabaje karavAnA tame jema jema prayatno karazo tema tema te zastra tamArA hAthamAM to nahi ja. Ave paraMtu UlaTAnuM amAruM te zastra vadhu ne vadhu tINa thatuM jaze." tyAre kutUhalathI aMgrejoe pUchyuM "tamArA te zastranuM nAma zuM che ? te to kaho." jarmanIoe eno javAba Apyo: "te zastranuM nAma che : tamArA pratyeno amAro dhikkArabhAva. jyAM sudhI amAro dhikkArabhAva tamArA pratye che tyAM sudhI ame jIvatA chIe. ame pharI beThA thaizuM. sajja thaizuM ane tamane jarura parAjaya ApIne ja jaMpIzuM." hArelA jarmana lokonI aparAjita dezadAjhane joine aMgrejonAM mastaka paNa namI paDyAM. basa...A ja vAtane AdhyAtmanA kSetramAM paNa lagADavAnI jarUra che. jyAM sudhI pApo pratye dhikkArabhAva salAmata che tyAM sudhI DaravAnI jarUra nathI. pApa Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhikkAra ja ekavAra ApaNane pApanAza karI devAnI tAkAta bakSaze. - dharmanAM tamAma zAstro jyAre cUMTavAi jAya tyAre paNa jo pApo pratyeno dhikkArabhAva jIvato raheze to te AtmA ekavAra dharmasaMgrAmanA A medAnamAM jarura vijayI nIvaDaze. pAponI janetA pApanirbhayatAH AthI ema kahI zakAya ke sarvadharmonI janetA che: pApabhIrutA. ane AthI UlaTuM sarva pAponI janetA che: pApanirbhayatA. hiMsA, jUTha, corI vagere tamAma pApone jo udhainI upamA ApavAmAM Ave to pApo pratyenI nirbhayatAne udhainI mahArANI jarura kahI zakAya. jo dharmano prAraMbha pApabhIrutAthI thAya che to saghaLAM pApono prAraMbha pApanirbhayatAthI thAya che ema cokkasa kahevAya. hiMsA vagere pApo cokkasa kharAba che. tenA kAraNe AtmAnA sadaguNono nAza thAya che. jIvanI bhayaMkara durgati thAya che. paraMtu A hiMsA, jUTha vagere pApo to pAMca-pacAsa udhai jevAM che. jIvananAM evAM keTalAka pApo dUra karavAmAM Ave tenAthI pUrNavirAma mAnI levAnI jarUra nathI. ' , jo "pApa nirbhayatA" rUpI udhaionI mahArANI jIvatI rahe to samajI levuM rahyuM ke navI udhaionI utpattinuM kArya cAlu ja raheze. AthI sauthI pahelAM "pApanirbhayatA" rUpI udhaionI mahArANIne ja khatama karavI joie. arthAt pApanirbhayatAne AtmAmAMthI dUra karIne pApothI DaravuM joie. pAponA paDachAyAthI paNa so gAu cheTA rahevuM joie. - jo AvI pApabhIrutA vagaranA game eTalA dharmo bhegA thaine paNa ApaNane A saMsAra cakramAMthI ugArI zake tema nathI, e vAta barAbara samajI levI rahI. pApothI bacavA nimittothI dUra rahoH savAla: pApothI bacavA mATe zuM karavuM joie ? te mATeno koi saraLa ane zreSTha mArga kharo ? Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAba : hA...jarUra che. ' pApothI bacavAno sauthI zreSTha ane suMdara mArga che ke pAponAM nimittothI haMmezAM dUra rahevuM. - pelA papaiyAbharu phUlacaMda zeThane papaiyAno kevo bhaya lAgelo ? papaiyAnI lArI joine teo e rasto paNa choDI detA ane bIjA raste jatA. * nimittothI nAsI chUTavuM, e pApathI bacavAno uttama upAya che. sArI sArI mIThAio ane sevAo vagere khAvAthI rasanAno (jIbhano) rAga atyaMta vadhI jato hoya to mevA-mIThAi khAvAnAM ja choDI devA joie. kharAba sAhitya vAMcavAthI mana vikArI thatuM hoya to tevuM sAhitya vAMcavuM ja nahi. vikArothI bacavAno A ja zreSTha upAya che. joke A to eka udAharaNa-mAtra che. vikAronuM kAraNa kAMi mAtra kharAba - sAhitya ja nathI. kharAba mitronI saMgata, seksI philmo, strIono vadhu paDato paricaya, miSTAnnAdinuM bhojana, rAtribhojana vagere aneka kAraNo che. TUMkamAM vikAranAM je je nimitto hoya te tamAmane tajI devAM, e ja vikArathI bacavAno uttama upAya che. brahmacaryanI icchAvALAe vikAranAM (a-brahmacaryanA) nimittone choDI devAM. to prAyaH tene mATe brahmacaryanuM pAlana saraLa banI jAya. A ja vAta tamAma pApo mATe lAgu karavI. je je pApothI bacavAnI ApaNI icchA hoya te te pApomAM je je kAraNo-nimitto hoya te tamAmathI dUra rahevAnI satata koziza karavI joie. je nimittothI dUra rahe che te prAyaH pApathI bacyA vagara raheto nathI. ethI UlaTuM je nimittonI pAse jAya che te prAyaH pApothI kharaDAyA vagara raheto nathI. te ja bhavamAM mokSe janArA rahanemijI jevA paNa guphAmAM varasAdathI bhIMjAyelAM sAdhvI rAjumatIne vikArane vaza thaI gayA na hatA zuM ? e to kharekhara mahAtmA hatA, tethI rAjImatInAM bodha-vacano sAMbhaLIne punaH virakita pAmyA ane Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavaMtazrI neminAthanI pAse jaine temaNe te pApanuM prAyazcitta karI lIdhuM. bhIMjAyelAM rAjImatInAM darzananuM nimitta ja rahaneminA patanamAM potAno bhAga bhajavI gayuM ne ? rupakozAnA darzanarupI nimittathI ja siMhaguphAvAsI muni manathI patita thai gayA hatA ne ? ane rupakozAnA kahevAthI teo nepALamAM comAsAnI virAdhanAnI paNa paravA karyA vagara ratnakaMbala levA doDI gayA hatA. e to rupakozAe potAnI kuzaLatAthI munine patita thatA bacAvI lIdhA. naMdiSaNa jevA mahAtmA paNa vezyAnA ghara rupI nimitta nI pAse gayA mATe patana pAmyA ne ? jo AvA moTA-moTA mahAna AtmAone paNa nimitta patananuM kAraNa banI jatuM hoya, to ApaNe jevA sAmAnya mAnavonuM to zuM gajuM ? mATe ja zAstrakAro niSpApa rahevA jhaMkhatA puNyAtmAne pApothI bacI javA mATe pApanAM nimittothI dUra rahevAnuM khAsa vidhAna pharamAve che. nAnAM pApothI paNa DaratA raho H bIjI mahattvanI vAta e paNa che ke jema moTAM moTAM pApothI sAvadha rahevuM joie, tema nAnAM nAnAM pApothI paNa eTalA ja DaravuM joie. je AtmAo nAnAM pApone gauNa gaNIne tenI upekSA kare che teo prAya : moTAM-deta pApone sevanArA banI gayA vagara rahetA nathI. nAvaDImAM paDeluM nAnakaDuM kANuM paNa jo upekSita thAya to te AkhI nAvaDIne DUbADI dIdhA vagara rahetuM nathI. jarAka krodha karyo temAM zuM thai gayuM ? jarAka kAmarAgathI pelI strIne joi temAM zo aparAdha thai gayo ? jarAka abhimAna karyuM temAM kyo pahADa tUTI paDyo ? A prakAranA vicAra Atma-kalyANanA icchuka mATe avazya ghAtaka che. yAda rAkhajoH nAnakaDo paNa ghA, upekSita thAya to atyaMta moTuM gUmaDuM banIne prANaghAtaka paNa banI zake che. nAnakaDI paNa cinagArI AkhI nagarIne jalAvI 23 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devA samartha che. | nItizAstra kahe che e UgatA zatrune ane UgatA rogane turaMta DAmavA joie." Ano artha e ke zatru nabaLo che athavA nAno che ema samajIne tenI upekSA na karAya. roga paNa thoDo che mATe tenI niSkALajI na karAya. e ja rIte jyAre jyAre nAnakaDuM pApa jIvanamAM pravezatuM hoya tyAre ja tene DAmI devAmAM Ave to moTuM pApa jIvanane abhaDAvI zakatuM nathI. - tAva thoDo thoDo AvyA karato hoya tethI tenI upekSA karavAmAM Ave to e jIrNajvara kAyAmAM ghara karI jaine AkhA zarIranuM svAstha khatama karI nAkhavA samartha banI jAya che. nAnuM paNa pApa bhayaMkara che ? AthI ja nAnuM che ema samajI tenI upekSA na thAya. hakIkata to e che ke "nAnuM hovAthI ja tenA pratye vadhu gaMbhIra banI javuM joie. mananuM pApa sAmAnya rIte bhayaMkara nathI gaNAtuM. tenuM prAyazcitta paNa alpa hoya che. chatAM kumArapALa mahArAjAe mananA pApane "nAnuM na gaNatAM tene ja bhayaMkara gayuM ane AthI ja teNe abhigraha karyo ke manathI je mArAthI "pApa" thai jAya to upavAsa karavo ane e ja pApa kAyAthI thAya to ekAsaNuM prAyazcittarUpe karavuM. temaNe kema Ama karyuM ? enuM kAraNa ja e che ke teo jANatA hatA ke mananuM nAnuM gaNAtuM pApa ja jyAre upekSita thAya che tyAre temAMthI kAyAnuM moTuM pApa pedA thaI jAya che. AthI jyAre pApa "nAnuM hoya tyAre ja jo tenI sakhata zikSA svIkArI hoya to te "moTuM thavAnuM ja nathI. dharatIne cIravA mATe nAnakaDuM bIja ja samartha che. te kAma kAMi moTo-deta vaDalo karI zakato nathI. Ama ? pApothI DaravAno, pApabhIru banavAno pahelo upAya e che ke haMmeza e vicAravuM ke mArAM sarva duHkhonuM mULa pApa" ja che tethI mAre pApa na karavuM joie. ane pApono Dara pedA thayA pachI pApothI bacavA mATenA upAyo che (1) pApanAM nimittothI dUra rahevuM ane (2) nAnAM pApothI satata sAvadhAna rahevuM. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (5 mo guNa) che ' ucita risthati je seve sadA. ucita sthiti jeha seve sadA (prasiddha dezAcAra-pAlana) te te dezonA prasiddha AcAronuM pAlana karavuM te ati mahattvano guNa che. ziSTa-puruSo dvArA AcarAyelA ane seMkaDo varSonI AT paraMparAthI ruDha banelA prasiddha AcAronuM pAlana karavAthI ApaNo AtmA prAyaH nirmaLa ane nirvikAra banI rahe che. "jUnuM eTaluM sonuM' A vicAradhArAnI sakhata ThekaDI | uDADato Ajano kahevAto sudhAraka-samAja kharekhara kevo bagADaka' che tenI AkarI TIkA gAMdhIjIe "hinda-svarAja' pustakamAM karI che. | strIne paratatra rAkhavA pAchaLa bhAratIya saMskRtino kevo umadA Azaya hato ? DerIonAM dUdha ane gAyonI vartamAnamAM kevI durdazA thai che ? AyurvedanA vijJAnano nAza karIne ApaNe zo lAbha meLavyo ? A badhA praznonA vedhaka uttaro sahita A | guNavivecanamAM Arya-paraMparAnA prasiddha AcAronA pAlananI jarUriyAtanI paNa sarasa vAto lakhAI che. tame AnuM vAMcana| manana jarUra karo. mArgAnusArI AtmAno pAMcamo guNa che. " prasiddha dezAcAra-pAlanA 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 9) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 SI ) Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArganusArInA guNomAM pAMcamo naMbara che : prasiddha dezacAra-pAlana. AryadezanA ziSTa puruSoe AcarelA, mAnya karelA ane ghaNA kALanI rUDhithI cAlyA AvatA te te dezonA prasiddha AcAronuM pAlana karavuM te mArgAnusArIpaNAno guNa che. prasiddha-AcArapAlana pAchaLa be baLo che. A AcAronA pAlananI pAchaLa be moTAM baLo che. eka to te AcAro ziSTajano dvArA Asevita hoya che ane bIjuM te ghaNA kALanI rUDhithI majabUta banelA hoya che. AthI ja te ApaNuM atyaMta hita karanArA hoya che. sArA AcAro hoya tene ja ziSTa puruSo Acare te spaSTa vAta che. vaLI, e AcAro sArA hoya, prajAnuM hita karanArA hoya...tyAre ja lAkho varSomAM AvelAM aneka AkramaNonI sAme te abAdhitapaNe potAnuM astitva TakAvavA samartha banyA hoya che. - A rIte A prasiddha dezAcAro ApaNA sahune mATe khUba AdaravA yogya ane mAna ApavA lAyaka banI jatA hoya che. paNa Aje eka dhUna cAlI che kAMika navuM karo. jUnuM che eTaluM toDo ane navuM bhale pachI te ahitane-akalyANane notaranAruM hoya to paNa tene Acaro. navuM karavAnI dhUnavALA prAyaH sastI kIrti kamAi levA ja tema karatA hoya che...'Old is Gold' (jUnuM eTaluM sonuM) A kahevatanI teo bhAre ThekaDI uDAvatA hoya che. alabatta, A kahevata sadA ane sarvatra AvakArya ja hoya che tevuM nathI, paraMtu jUnuM eTaluM nakAmuM' evI vicAradhArA paNa sarvatra AvakAradAyaka nathI ja, te ApaNe samajavuM joIe. subuddhinI dIrdhadarzitA : eka sarasa dRSTAMta che. rAmapura' nAmanA gAmaDAmAM rAmajIbhAi navA sarapaMca nimAyA hatA. teo jyArathI sarapaMca nimAyA tyArathI haMmezAM kAMi ne kAMi banavuM' karAvanI dhUna rahyA karatI. pachI te navuM karavAthI lokone lAbha thaze ke nukasAna te vicAravAnI : : : Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanAmAM dIrdhadarzitA na hatI. paraMtu temanI putrI subuddhi kharekhara buddhizALI hatI. nAma pramANe tenAmAM nAnI vayamAM paNa suMdara buddhimattA hatI. ekavAra padamazIbhAi-jeo rAmajIbhAinA khAsa mitra thatA hatArAmajIbhAInA ghare AvyA. temaNe subuddhine pUchayuM "beTA tArA pitA kyAM gayA che ?" - tyAre subuddhie javAba Apyo: "pitAjI mUrkhAi karavA gayA che." subuddhino Avo javAba sAMbhaLIne padamazIbhAi vicAramAM paDI gayA. temaNe subuddhine kahyuM "AvuM kema bole che ? mane kAMi samajAyuM nahi." tyAre subuddhie kahyuM "vAta ema che ke mArA pitAjI hamaNAM gayA varSe sarapaMca thayA che, tyArathI temanA manamAM gAmamAM koI ne kAMI navuM karI dekhADavAnI dhUna savAra thayelI rahe che. '! "amArA gAmanA pAdare eka dhorI cIlo varSothI paDelo che. lokone javA mATe e TUMko rasto ghaNo phAvI gayela che. paNa mArA pitAjI navuM karavAnI buddhi vagaranI dhUnamAM evA caDelA che ke te cIlo pUrAvI daine navo cIlo pADavA gayA che. paraMtu mane vizvAsa che ke jUno cIlo baMdha karAvavAnI kozizathI lokone bhAre takalIpha thaze ane navo cIlo paDI zakavAno nathI. kemake cIlo pADatAM pADatAM varSonAM varSo nIkaLI jatAM hoya che. A pitAjInI mUrkhAi nahi to bIjuM zuM kahevAya ?' padamazIbhAi to subuddhinI dIrghadarzitA joine prasanna thai gayA. jUnuM hovA mAtrathI te toDI na nakhAya : vartamAna kALanA ghaNA DIgrIdhArIo ane buddhijIvIone jUnI paraMparAnAM mUlyo pratye bhAre tiraskAra hoya che. jUnI ruDhione teo haMmezAM vakhoDatA ja hoya che. na jANe emane pAzcAtya paddhatinA zikSaNanAM kevAM jhera pAyAM haze !! kAMi samajAtuM nathI. pAra-vagaranI muzkelIonI vacce, jhaMjhAvAto ane AMdhIonI vacce paNa je paraMparAo, je mUlyo ane je ruDhio avicchinna rahI...che je akhaMDapaNe TakI gai che te prajAnuM kalyANa cokkasapaNe karI zake tema che. tevAM mUlyone...ruDhione Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'te jUnI che" eTalA ja kAraNasara toDavAnI ceSTA kema karAya ? tethI to ghaNo anartha thaI jAya. jo jUnuM hovuM te guno hoya to Aje navAM gaNAtAM mUlyo...saMzodhano...ane yojanAo AvatIkAle jUnAM thavAnAM ja che...to zuM te paNa khatama karavA jevAM gaNAze ne ? jenAM mULiyAM khUba UMDAM gayAM che tevA AMbAnA vRkSane UkheDI nAMkhavAthI to na to koine AMbo khAvA maLaze ke na to vRkSano chAMyaDo. AjanA kALamAM jUnAM vRkSone kApI nAMkhIne jaMgalonA jaMgala sApha karAya che ane bIjI bAju vRkSAropaNa saptAho UjavAya che. vRkSAropaNa karatA mukhyapradhAnonA phoTAo akhabAromAM chapAya che. A badhI mUrkhatA nathI to bIjuM zuM che ? gAMdhIjInAM vacano : - gAMdhIjIe paraMparAgata mUlyone biradAvatAM je vacano "hinda-svarAja" pustakamAM kahyAM che te vAMcavA jevA che. temaNe kahyuM che ke, "amArI paraMparAgata mUlyonI mUDImAM koi sudhAro-vadhAro karajo mA ! kemake amArAM e mUlyo nIti ane indriyanigraha upara UbhAM che. AjanA kahevAtA sudhArAo nIti ane nigraha vinAnA che. evA sudhArAne to huM so so kALA nAgathI bharelo rAphaDo kahuM chuM." bIjI eka jagyAe temaNe A ja saMdarbhamAM lakhyuM che ke, "AjanA sudhArAthI koi lAbha bhale thayo haze, paNa teTalA mAtrathI huM tene sAro nahi kahuM, kemake tenA dvArA nukasAna paNa puSkaLa thatAM hoya che. AthI e sudhAro kathAomAM AvatA maNidhara nAga jevo che, je maNinA kAraNe suMdara hovA chatAM jheranA kAraNe khataranAka che." gAMdhIjInA A vicArone AjanA sudhArAvAdI ane kahevAtA gAMdhI bhaktoe khAsa manana karavA jevA che. gAMdhIjInA vicArono sauthI vadhu nAza kahevAtA gAMdhI-bhaktoe (ke gAMdhIvAdIoe) je karyo che ema kahuM to te kadAca khoTuM nahi hoya. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daDha ruDhio pratye Adara thavo joie ? jAtajAtanA Adhunika prayogo karIne ApaNe dezanI prajAne barabAda karavAnuM kAma haragija na karavuM joie. keTalIka Ayurvedika davAne jema vAraMvAra "puTa' ApIne akasIra banAvavAmAM Ave che, te ja rIte keTalIka ruDhio ane paraMparAo-je bhAratIya prajAjanonuM bhAre hita karanAra che-ziSTajano dvArA AcarAine, puTa apAi apAine daDha banelI hoya che. tevI rUDhio mATe to Adara thavo joie. bahumAna jAgavuM joie. tenA pratye to gaurava hovuM joie. tenA badale AjanA keTalAka buddhivAdIone bhAre tiraskAra hoya tema jaNAya che, te kharekhara khedanI vAta che. evI aneka bAbato che...je jUnI hatI chatAM prajAne mATe atyaMta kalyANakArI hatI. strI parataMtratAnI pAchaLa umadA Azaya : jemake ApaNI prAcIna paraMparAmAM nArIne svataMtratA ApavAno niSedha hatoH "na strI svAtaMtryamahati-strI svataMtratAne yogya nathI. A vAta nArInA gharanI bahAranA svAtaMtryane rokanArI hatI. tene puruSanI jema jagatamAM game tyAM, game tyAre, game tenI sAthe haLavA-maLavAnI chUTa nahotI. nArIne AvA prakAranI maryAdA pALavAnI jarura eTalA mATe hatI ke te (jo saMpUrNa brahmacAriNI sAdhvIjInuM jIvana na svIkArI zake to) lagna karIne mAtA bananArI che. AthI enA AcAra-vicAranI asara enA bhAvi bALaka upara cokkasa paDe ane jo tene svataMtratA ApavAmAM Ave, tenA dvArA tenuM zIla jokhamAya, tenAM bhAvi saMtAno cokkasa kharAba pAke. AthI ja, bhAratanI bhAvi prajA uttama saMskArone dhAraNa karanArI bane evA ja umadA AzayathI strIne bahAranAM kSetromAM puruSanA jeTalI svataMtratA ApavAnI manAI hatI. alabatta...gharanI aMdara strI saMpUrNa svataMtra hatI. patisevA... gharasajAvaTa... ane bALauchera jevAM kAryomAM tene saMpUrNa svAtaMtrya bakSavAmAM AvyuM ja hatuM. paraMtu Aje jUnI rUDhione toDI nAkhavAmAM ja bahAdurI samajanArA sudhArakoe strIne svAtaMtrya-niSedhanI ArSa-praNIta rUDhine naSTaprAyaH karI. pariNAma Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM AvyuM? strIonuM zIla jokhamAyuM. aneka nArIo bahAranA jJAnano, svataMtratAno lAbha jarura pAmI paNa potAnA ujjavaLa zIlano bhoga ApI cUkI. potAnAM saMtAnonA sadAcAra-susaMskAronuM balidAna ApI cUkI ane bhAratanI prajA dinapratidina kusaMskAravatI-jAtIya vAsanAnI bhUkhI banatI cAlI. gAyonI durdazA ane DerIonAM-dUdhaH gAyone katalakhAne ravAnA karAi. je gAyane "gaumAtA' kahIne hiMduoe biradAvI hatI te gAyane motane havAle karavAmAM AvI. enI jagyAe DerIo AvI. pariNAma zuM AvyuM ? bhAratanI prajA gAya ane bheMsanA uttama Arogyaprada dUdhane badale DerIonAM pAuDaravALAM dUdha pItI thai. jemAMthI pahelethI ja rasa-kasa kADhI levAmAM AvyA hoya che. AvA dUdhane pInArI prajAmAM buddhihInatA, satyahInatA ane vivekahInatA na janme to bIjuM thAya zuM? gAya karatAM DerIonAM dUdha...tenuM Ayojana...vagere moMghAM thatAM gayAM...abajo rUpiyAno bagADo karIne Aje sattvahIna dUdha prajAne pIvA maLe che te paNa moMghuMdATa ! AvI to keTalIya bAbatomAM ApaNe "jUnuM toDIne "navuM karyuM paNa pariNAme sukha thavAne badale duHkhI ja thayA chIe. jUnA jamAnAnAM gADAone tilAMjali ApIne peTrola ane DIjhalathI cAlatAM vAhanone ApaNe svIkAryA. gADAo hatAM to baLado poSAtA hatA. tenA dvArA khetI sArI thatI hatI. tenA dvArA chANamUtra vagerenuM khAtara maLatuM hatuM. dharatImAM rasa-kasa pUrAtA, tethI phuLadrupa khetI thatI. tethI anAja paNa sarasa maLatuM. A badhA phAyadA gADAne dUra karAtAM ApaNe gumAvyA. baLado-gAyo katalakhAnAne yogya TharyA. ApaNAmAM jIvahiMsakatAnAM pariNAma vadhyA ane gAya-baLado dvArA bIjA aneka lAbho thatA te ApaNe gumAvyA. Ayurveda-vijJAnano nAza karI zo lAbha meLavyo ? Ayurveda-vijJAna karatAM DokaTarI-vijJAnane (elopathI-vijJAnane) vadhu paDatuM mahattva ApavAmAM AvyuM. AnAthI prajAnA Arogyane bhayaMkara dhakko pahoMcyo. AjanA DokaTara daradInA dardane jhaTa sAjuM karI devAnI utAvaLamAM davAnA bhAre Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ugna Dojho Ape che, tenA pariNAme elopethI davAo eka dardane maTADIne bIjA dardane utpanna kare che. ene maTADavA trIjI jAtanI davA DokaTa2 Ape che. tenA 'rIekazana' rupe cothuM 'kAMka' dardInA zarIramAM UbhuM thAya che. Ama daradI A viSacakramAMthI bahAra nIkaLI zakato ja nathI. ghaNA DokaTaro to nidAna karavAmAM ja bhAre gothuM khAi jatA hoya che...paNa daradIne potAnI aNaAvaData parakhAi na jAya mATe game te davA ApI de che. pariNAme daradInuM zarIra ugra davAonAM rIekazanono bhoga banIne sadAnuM bImAra banI jAya che. keTalIka mahattvanI sarjarInI vAta choDIne, elopathI-davAo daradIonA dardane mULamAMthI nirmULa karavAmAM sariyAma niSphaLa jAya che. jyAre dhIraja ane khaMtathI, parejInA yathArtha pAlanapUrvaka auSadha levAmAM Ave to Ajeya Ayurvedika davAo rogane mULamAMthI maTADavAnuM sAmarthya dharAve che. AvAM to aneka dRSTAMto che. je prAcIna paraMparAonAM mUlyone choDIne navA akhatarAo ane prayogo karavAthI thatAM nukasAnonI spaSTa pratIti karAve che. chatAM hajIya ApaNI paraMparAgata ruDhionI bhAre hAMsI uDAvAi rahI che. e paraMparAo ane ruDhionI viruddhamAM aneka mANaso potAno phALo jANe-ajANe noMdhAvI rahyA che. Arya paraMparAnA prasiddha AcAro : Arya paraMparAnA bIjA paNa aneka prasiddha AcAro hatA. jevA ke...atithino satkAra karavo...garIbone dAnAdi ApavAM...veSa ApaNI zobhA ane vaibhavanA anusAra anudabhaTa paheravo...dukALa vagerenA samaye garIbone vizeSa prakAre dAna ApavuM. tevA khAsa khAsa prasaMgoe bIjAonA ghare javuM. koinI dekhAdekhImAM na paDavuM...lagna vagere prasaMgomAM uDAu na banavuM...jIvana jIvavAnI paddhati khUba kharcALa na banAvavI...dharmavihIna jIvana na jIvavuM...ekalapeTA na banavuM...vagere prakAranA prasiddha AcAro kahevAya. te te dezanA prasiddha AcAronuM jJAna avazya hovuM joie. jo tevuM jJAna na hoya to keTalIkavAra bhAre muzkelI UbhI thAya. 90 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te te dezanA AcAronA jJAnanA abhAve bhAre muzkelI : inDoneziyA nAmanA dezamAM evo rivAja che ke jyAre be prajAjano bhegA thAya tyAre arasaparasa ekabIjAnA hAtha upara cuMbana kare. A prakAranI milanavidhi te dezano ziSTAcAra gaNavAmAM Ave che. - have banyuM evuM ke inDoneziyAnA be prajAjana-eka strI ane bIjo puruSa makkA haja karavA gayAM hatAM. baMne pota-potAnA dezamAMthI nIkaLyAM tyAre judAM judAM nIkaLyAM hatAM. makkAmAM beyanuM milana thayuM. ' te baMnee potAnA dezanA AcAra pramANe maLatAMnI sAthe arasaparasa eka-bIjAnA hAtha upara cuMbana karyuM. A dRzyane dUra UbhelA eka polIse joI lIdhuM. teNe tarata te be jaNane pakaDI lIdhAM. kemake A rIte paraspara jAheramAM cuMbana karavuM te A dezamAM vyabhicAra gaNAto hato. sarakAra dvArA korTamAM kesa cAlyo. pelA be inDoneziyanoe paNa potAno eka vakIla rokyo hato. temanA potAnA vakIle korTamAM dalIla karatAM jaNAvyuM ke, "mArA baMne asIlo inDoneziyAnA che. ane temanA dezamAM A vidhine ziSTAcAra gaNavAmAM Ave che. "A dezamAM A vidhine bhale vyabhicAra gaNAvAmAM Ave paraMtu temane te vAtanI khabara na hovAthI temane mApha karavAmAM Ave." tyAre tyAMnI korTa A dalIlane amAnya gaNatAM jaNAvyuM ke, "kAyadAnuM ajJAna hovuM te kAMI bacAva nathI. "Ignorance of law is no excuse" A dezamAM AvanAra mANasone A dezanA ziSTAcAronuM jJAna avazya hovuM joie. temaNe tenI mAhitI pahelethI meLavI levI joIe." korTa dvArA temane mAmUlI sajA paNa karavAmAM AvI. jyAre te baMne inDoneziyane hAikorTamAM apIla karI tyAre temanI apIla ja kADhI nAMkhavAmAM AvI ane e sajAne maMjUra rAkhavAmAM AvI. A prasaMga e sUcave che ke te te dezanA prasiddha AcAronuM jJAna ApaNane avazya hovuM joie. jo tevuM jJAna ja na hoya to te te AcAronuM pAlana karavAnuM Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakya zI rIte bane ? sAdharmika bhaktinA prabhAve tIrthaMkara nAmakarma AMgaNe AvelA atithine kadI pAcho javA na devo e paNa eka suMdara AcAra che. potAnA samAnadharmI (sAdharmiko)nI bhakti karavI e paNa sAro AcAra che. saMbhavanAtha paramAtmA sAdharmika bhaktinA prabhAve tIrthaMkara banyA hatA. saMbhavanAtha tarIkenA bhavathI trIjA bhave teo dhAtakIkhaMDamAM eravata kSetramAM lemapurI nAmanI nagarImAM vimaLavAhana nAmanA teo rAjA hatA. temanA zAsanakALa daramyAna ekavAra bhayaMkara duSkALa paDyo hato. tyAre temaNe ghaNA lAMbA samaya sudhI nagaranA sAdharmikonI suMdara pakavAnno dvArA bhakti karI hatI. AnA prabhAve temaNe tIrthaMkara nAmakarma bAMdhyuM. ' - tyAra bAda rAjA dIkSA laine, kALakrame kALadharma pAmIne devalokamAM gayA ane tyAMthI A covIzImAM trIjA tIrthakara zrI saMbhavanAtha banyA hatA. jyAre saMbhavakumArano janma thato hato tyAre nagaramAM bhayaMkara dukALa cAlato hato, paraMtu kumAranA janmanA prabhAve cAre bAjuthI puSkaLa anAja AvyuM ane nagaramAM sukALa sukALa thaI gayo hato ane A ja kAraNathI kumAranuM nAma saMbhava' pADavAmAM AvyuM hatuM. rAjA daMDavIryanI pratijJADhatA ? Avo ja bIjo prasaMga che, rAjA daMDavIryano. bharata cakravartInA teo vaMzaja hatA. daMDavIryane sAdharmikonI bhakti karyA vagara cena na paDatuM. potAnA ghare AvelA tamAma sAdharmikone teo jamADIne pachI ja jamatA. temanA A niyamanI parIkSA karavA ekavAra devarAja indra pote Avyo. teNe potAnI zaktinA prabhAvathI lAkho sAdharmikone pedA karI dIdhA ane diMDavIrya rAjAnA ghare mokalavA zaru karyA. pahele divase TheTha sAMja sudhI sAdharmiko AvatA rahyA ane daMDavIrya sahune jamADato rahyo-pUrA premathI ane bhAvathI. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA divase paNa sAdharmikonI vaNajhAra cAlu ja rahI. te paNa TheTha sAMja sudhI... sUryAsta thaI gayo. rAjAne pahelA divasano upavAsa to hato ja. Aje bIjo ryo. A ja rIte lagAtAra ATha divasa sudhI sAdharmiko AvatA ja rahyA, paNa daMDavIrye jarAya kaMTALyA vagara pUrA sabhAva sahita saghaLA sAdharmikone jamADavAnuM cAlu ja rAkhyuM. eTaluM ja nahi, pUrA ATha divasanA upavAsa rAjAe karyA paraMtu pote potAnI pratijJAno bhaMga na karyo. ' rAjAnI pratijJAdaDhatA joine prasanna banelA indra rAjAne divyadhanuSya ane divyakuMDaLa bheTa ApyAM. alabatta, atithino ke sAdharmikano Avo satkAra karavAmAM dhanano vyaya agara bIjI takalIpho jarura sahevI paDe che paraMtu enI sAme je lAbha che te apAra che. tenA dvArA paralokamAM to sukhAdi prApta thAya che paraMtu AlokamAM paNa mAnasanmAna, kIrti, lokapriyatA vagere aneka lAbho paNa jarura maLatA hoya che. A dRSTie paNa atithisatkAra ke sAdharmika bhakti vagere AcAra avazya pALavA joie. dayA ane karuNA paNa A dezamAM sarvamAnya sadAcAra che. " e hatA bhAratanA eka prasiddha saMta. emane sAcuM kahevAnI bhAre Adata, ane ghaNIvAra kaDavI vAta ghaNAne AkarI lAgatI hoya che. A saMnyAsIjIno jema bhakta-varga hato tema keTaloka virodhI-varga paNa hato, paraMtu saMnyAsIjI kadI koinI paravA na karatA. - eka divasa saMnyAsIjInA keTalAka virodhIoe temano kAMTo kADhI nAMkhavAnuM nakkI karyuM. saMnyAsIjI jemanA hAthanI rasoi jamatA hatA te temanA vizvAsu - rasoiAne ja aDhaLaka rUpiyA ApIne phoDI nAMkhavAmAM Avyo. rasoiAe saMnyAsIjInA bhojanamAM jhera bheLavI dIdhuM. jhera khUba kAtIla hatuM. saMnyAsIjIne to rasoiA upara kadI avizvAsa karavAnuM kAraNa ja na hatuM. AthI temaNe te jheravALuM bhojana karI lIdhuM. thoDI ja vAramAM saMnyAsIjIne jheranI asara vartAvA lAgI. eTale temaNe rasoine bolAvIne "sAcuM" jaNAvI devA kahyuM ane sAcuM jaNAve to abhayadAnanI Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAtarI ApI. rasoiAe guno kabUla karI lIdho. saMnyAsIjIe tarata ja potAnA gajavAmAMthI vIsa rUpiyA kADhIne tene ApatAM kahyuM "A rUpiyAmAMthI have tuM jaldI TrenanI TikiTa kaDhAvI le ane tArA vatanamAM tuM bhAgI jA. jo moDuM karIza ane pakaDAi jaiza to mArA bhakto tArA rAi rAi jevaDA TukaDA karI nAMkhaze." - pote jene mArI nAMkhavAnI koziza karavAnuM kALuM pApa karyuM che te saMnyAsIjI jyAre tene bacAvI levAnI koziza karI rahyA che te joine rasoiAnA aMtaramAM pastAvAno pAra na rahyo. codhAra AMsue raDatAM te rasoiAe saMnyAsIne vaMdana karIne vidAya lIdhI ane A bAju te saMnyAsajInuM mRtyuM thai gayuM. AryadezanA dayAnA AcAranuM A eka mahAna udAharaNa che. bhAratanI bhavya saMskRtinA AvA vArasadAro ApaNe kama se kama nirdoSa ane taddana aparAdharahita prANIonI to hiMsA na karIe. dukALa vagerenA samayamAM potAnA Azritone, svajanone ane dIna-duHkhitonI yathAzakti sahAya karavI, temane annAdi ApavAM te paNa eka mahattvano dezAcAra che. jainAcAryazrI paramadevasUrijInA bhakta jagaDUzAhane jyAre AcAryabhagavaMte jJAnabaLathI jaNAvyuM ke, "vi.saM. 1313, 1314, ane 1315 ema traNa sAlamAM lagAtAra dukALa paDavAno che tyAre eka sArA sukhI jaina tarIke tamAre koI paNa jAtanA bhedabhAva vagara puSkaLa anAja vagere ApIne sahunI rakSA karavI joie. ane e mATe tamAre atyArathI ja kAMika sagavaDa karavAnuM vicAravuM joie." gurudevanA A upadezane najaramAM rAkhIne jagaDUzAhe aDhaLaka anAja bheguM karavA mAMDyuM ane jyAre dukALano samaya Avyo tyAre potAnA anAjano - bhaMDAra eNe sahu koIne mATe khullo mUkI dIdho. - aneka rAjAone paNa teNe puSkaLa anAja ApyuM...alabatta...sAthe zarata karI ke A anAja tamArI prajA sudhI pahoMcavuM joie. te sivAya 11ra dAnazALAo paNa kholI. badhuM maLIne ATha abaja, sADA cha karoDa maNa anAja vinA mUlya dAnarupe jagaDUzAhe ApyuM. AvA dAnavIra jagaqzAha jyAre mRtyu pAmyA tyAre tenA mAnamAM dilhInA Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAdazAhe mAthethI muguTa utAryo hato. siMdhapatie be divasa anna tyAgyuM ane rAjA arjunadeva khUba raDyA hatA. AvA bIjA AcAromAM. anya saMnyAsIonA athavA jenetara dharmanA viziSTa prasaMgomAM paNa kyAreka hAjarI ApavI paDe. jo enAthI jainadharmanI prabhAvanA thatI hoya to tema paNa karavuM joie. vastupALa ane pethaDazAhe jenonI surakSA ane prabhAvanAne mATe musalamAnone masjido baMdhAvI ApyAnI vAta itihAsanA pRSTho upara noMdhAyelI che. alabatta...AvAM kAryo mATe tevA prakAranI viziSTa lAyakAta hovI jarUrI che. badhA ja mANaso AvA "apavAdo nuM sevana karI zake nahi. paraMtu potAnI kalAne yogya evo dezAcAra dareka vyaktie pALavo joie. ziSTajanone mAnya evA dezAcAronA pAlanathI AdhyAtmika guNono vikAsa thato hoya che tethI te AcArono anAdara karavo yogya nathI. bIjI eka vAta..vyavahAramAM ucita ane susaMgata vyavahAra rAkhavo te paNa dezAcAra che. mana kadAca vikAra-rahita hoya paNa vyavahAra strIonA vizeSa paricayavALo hoya to te ApaNA ziSTajanone mAnya nathI. ' hA...kadAca pApanA udaye mana vikAravALuM hoya...paNa vyavahAra jo strIparicayathI mukta hoya...to tevA mANasane mananI vizuddhi prApta thavAnA ghaNA "cAnsa' che. ethI UlaTuM zarUAtamAM mana nirvikArI hoya ane strIparicaya vizeSa rAkhavAmAM Avato hoya to nirvikArI manane savikArI banavAmAM vAra na lAge. AthI ziSTa puruSo sadAcArIe strIparicayathI mukta rahevuM tevo AcAra mAnya karyo che. - ApaNA kAraNe bIjAonAM jIvana na bagaDe tema vartavuM te ziSTono AcAra che. eka rAjA hato. te khUba UMco sadAcArI hato. aMtarathI pUro nirvikAra, paNa tene rANIono satata paricaya raheto. rAjAnA A vyavahAranI gAmamAM rahetI eka suzIla sannArIne khabara paDI. 95, Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te rAjA pAse AvI ane tiraskArabharI najare jovA lAgI. te ja kSaNe te suzIla strInA zarIramAM bhayaMkara dAha pedA thai gayo. te vakhate rAjAnI rANIoe kahyuM "amArA pavitra rAjA upara zaMkAbharI najare jovAnuM ja A pariNAma che.'' tyAre pelI suzIla nArIne rAjAe kahyuMeN 'mArA snAnanuM pANI tame tamArA deha upara chAMTI do. tenAthI tamAro dAha zAMta thai jaze.'' pelI suzIla bAie tema karyuM...tenAthI tenA zarIrano dAha kharekhara zAMta thai gayo. tyAra bAda te rAjAe kahyuM 'have tamane mArI nirvikAritA aMge pUro vizvAsa thayo ne ?'' tyAre pelI suzIla bAie kahyuM 'rAjan ! tamArAmAM nirvikAritA jarura che, paraMtu teTalA mAtrathI tamane rANIo sAthe bAhya vyavahAra paNa anucita rAkhavAno koi adhikAra nathI kAraNa ke sAmAnya jIvo to mAtra bAhya vyavahArane ja jotA hoya che. ene tamArA aMtaramAM zuM che tenI thoDI khabara paDe che ? AthI tamAre aMtaranI nirvikAritAnI sAthe sAthe bAhya vyavahAra paNa zuddha ja rAkhavo joie.'' te suzIla bAinI vAta rAjAnA gaLe UtarI ane teNe potAnA anucita bAhyAcArano tyAga karyo. mananI zuddhi mAtra potAnuM ja hita karanArI che jyAre bAhya vyavahAranI zuddhi potAnuM ane bIjAonuM paNa hita karanArI che. AryadezanA aneka AcAro potAnA hitanI sAthosAtha bIjAonA hitane kalyANane paNa mukhyapaNe najaramAM rAkhanArA hoya che. sadagRhasthe jIvanamAM sArApaNuM keLavavuM hoya to sva-para ubhayanuM hita karanArA AvA dezAcAronuM avazya pAlana karavuM joie. pAyAnA AvA dezAcAronuM pAlana karatAM karatAM jIvamAM dhIre dhIre evo Atmika vikAsa thato jAya che ke jenA dvArA te uttama dharmAcAronuM paNa pAlana ka2to ka2to muktimArganA prayANamAM AgaLa vadhato jAya che. 96 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6 cho. guNa) bikA. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Lii nindA ma karajo pArakI re... avarNavAdI na kA'pi, rAjAdiSu vizeSataH / / - (nindA-tyAga) moTA-moTA dharmajIvomAM paNa jyAre bIjAnI niMdA karavAno bahu moTo durguNa jovA maLe che tyAre kharekhara haiyuM vyathAthI vyAkuLa banI UThe che. jJAnI-puruSoe je nindA-tyAga nAmanA guNane mArgAnusArI-jIvanI kakSAne guNa kahyo che...te guNa dezavirati ane sarvaviratinI kakSA sudhI pahoMcelA jIvomAM paNa jovA na maLe to tenAthI kyA sadaguNapremI AtmAnuM hRdaya vyathita na bane ? nindA kyAreya koinIya upAdeya nathI...Ama chatAM A nindAno rasa choDavo keTalo muzkela che...kema ? zA mATe ? kAraNa ke nindAnI utpatti thAya che. jAtanA ahaMkAramAMthI... ane...ahaMkArano tyAga ati ati kaThina che.. ahaMkArI mANaso prAya: bIjAnA nirdaka hoya che...ane | nirdako bIjAnA sAcA guNonI paNa prazaMsA karI zakatA hotA nathI. nindA zA mATe na karavI ? nindA karavAmAM nukasAno kyAM ? sAmAne sudhAravA paNa bIjAnI nindA kema nA thAya ? vagere savAlone sarasa rIte samajAvatA A guNavivecananuM vAcana-manana avazya karavA jevuM che. _ mArgAnusArI AtmAno chaThTho guNa che: nidAno tyAga. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 o o o o o o Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ga 1 mArgAnusArI guNomAM chaThTho naMbara Ave che H nindAno tyAga. * nindA eTale potAnA sivAyanA jagatanA zreSTha, sajjana athavA durjana, ke koi paNa mANasonI halakAi karatAM, temane kharAba varNavatAM vacano bolavAM. vacano dvArA bIjAnA guNo upara, bIjAnI sajjanatA upara prahAro karavA te nindA che. bIjAne utArI pADavAnI koziza karavI te nindA che. bIjo kharAba che e nindA dvArA jaNAvIne ADakatarI rIte huM sAro chuM" e batAvavAno nirdakonI bhAvanA hoya che. nidA-koinIya-upAdeya nathI : AthI ja jJAnIo kahe che ke nindA koi paNa saMyogomAM sArI nathI. upAdeya nathI. AcaravA jevI nathI. puruSonI nindA to tyAjya che ja paraMtu durjana mANasonI nindA paNa karavI na ja joie. - koi ema dalIla kare ke, "duSTa mANasonI duSTatAne rajU karatI sAcI vAta karavI temAM zo vAMdho ? te kAMi nindA thoDI kahevAya ?" - Ano javAba e che ke sADI sattaravAra vAMdho che. pahelI vAta to e che ke duSTonI duSTatAne jAhera karavAno ijAro levAnI ApaNane koI jarUra nathI. bIjI vAta e che ke nindA-pachI bhale te durjananI hoya ke sajjananI-karavAthI ApaNI jIbha gaMdI thAya che. tenAthI ApaNuM to cokkasa ja ahita thAya che. rAmApati mizane madanamohanajIno suMdara javAba: ahIM yAda Ave chebanArasanA suprasiddha vidvAna, madanamohana mAlavIyA ane paMDita ramApati mizranI vAta. baMne vacce koi kAraNasara bhAre virodha cAlato hato, chatAM baMne potapotAnI rIte ghaNA sajjana ane sadaguNI puruSo hatA. ekavAra paMDita ramApatie kahyuM "madanamohanajI ! Apa mane so gALa do to paNa huM mAruM magaja nahi gumAvuM, Apa prayatna karI juo." tyAre madanamohanajIe khUba suMdara javAba Apyo: "tamArI vAta jarura sAcI haze, paraMtu tamArI sahiSNutAnI parIkSA to so gALa ApyA bAda thaze, che Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre mAruM moM to pahelI ja gALa detAM gaMdhAi UThaze. Avo nukasAnIno dhaMdho mane poSAya tema nathI.'' kevI suMdara vAta ! jo ATaluM samajAi jAya ke nindA ka2vAthI mAruM moM cokkasa gaMdhAi UThe che, to nindAno tyAga ka2vo sahu koine mATe khUba saraLa banI jAya. trIjI vAta e che ke nindA karavAthI duSTa mANasanI duSTatA dUra thai jAya agara durjana sudhI jAya che, tema mAnavuM te naryo bhrama che. UlaTAnuM nindA karavAthI duSTanA manamAM ApaNA pratye vadhu vidveSa jAge che. ene sudharavAnA 'cAnsa' karatAM nindAthI bagaDavAnA 'cAnsa' vadhAre saMbhavita che. nindAno rasa choDavo muzkela : nindAno rasa choDavo muzkela che. ati kaThaNa che. nindAnA pApano rasa moTa-moTA sAdhu-saMto paNa choDI zakatA nathI. miSTAnna-phrUTa ane mevA vagerenA tyAgI saMto paNa A nindAnA rasane tajI zakyA na hoya tevA dAkhalAo jovA maLe che. AthI ema mAnI zakAya ke e badhA madhura khAdya-padArtho karatAM paNa kadAca nindAno rasa nindakone mana vadhAre mITho haze. ghaNIvAra dhArmika kSetromAM paNa ane sAdhu ane sAdhvIjIomAM paNa ane temanA anuyAyI vargamAM paNa eka tithi ane be tithinA nAme, suguru ane kugurunA nAme, zAstra ane siddhAMtanA nAme, sugaccha ane kugacchanA nAme, dharma ane zAsananI rakSAnA nAme potAnAthI juduM maMtavya dharAvanArAo pratye vyApaka pramANamAM nindAo thatI jovA maLe che, tyAre bhAre du:kha thAya che. Aje gacchAdhipatio ane vyAkhyAna vAcaspatio paNa jyAre pAchalA bAraNe AvI nindAomAM pUrepUro sAtha ApatA jovA maLe che tyAre prazna thAya che ke AmAM vAstavika dharma kyAM che ? nindAnA atirekamAMthI, sAmI vyaktio pratyenA mAnasika bhayaMkara vidveSamAMthI nindAnI AtazabAjIo uDADatI patrikAo paNa jyAre puSkaLa pramANamAM pragaTa thatI jovAya che tyAre manamAM prazna thAya che ke niMdAnI A bhayaMka2 udhainI mahArANI jainazAsana rupI imAratane aMda2 ne aMda2 99 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAi jaine khalAsa to nahi karI nAMkhe ne ? nindAno rasa atyaMta tIvra hoya che. enI bhayAnakatAno koi pAra nathI. rUmanI chatano pATaDo game teTalo majabUta haze paNa jo ekavAra tene udhaI lAgI to saDIne sApha thaI jatAM tene vAra lAgatI nathI. e ja rIte nindA rUpI udhaI jene lAgI te majabUta saMgho, samAjo, rAjyo, sattAo ke saMpradAyo sApha thaI jaze. tenA pAyAo nabaLA ja paDI jaze. jo vartamAna dUSita jamAnAmAM ApaNe baLavAna banIne jIvavuM hoya to ApaNe nindAnA pApathI so gAu dUra rahevuM joie. sAdhu ane vezyAnuM daSTAMta : nindAnI bhayaMkaratAne samajAvatuM eka sAdhu ane vezyAnuM suMdara dRSTAMta che. vezyA ane sAdhunA nivAsasthaLa sAma-sAme hatAM. dvAra paNa sAma-sAme. vezyAnA ghare enA dehasukhanI icchAthI aneka puruSo AvatA. pelA saMtanA dvAre aneka puruSo dharma sAMbhaLavA AvatA. saMta haMmeza pelI vezyAnI bhArobhAra nindA karatA: "juone ! A vezyA. potAnA mAnavajIvanane kevuM barabAda karI rahI che. AnA karatAM to mota pAmavuM vadhu sAruM ! chIH kevI jAnavara jevI jiMdagI !' saMtanI A nindAmAM enA bhakto paNa sAtha purAvatA. Ama bhakto ane temanA guru satata vezyAnI nindAmAM racyA-pacyA rahetA. jyAre pelI vezyA: roja saMtane jotI ane manomana saMtanI bharapUra prazaMsA karatI. sAthe potAnI Atma-nindA paNa. e kahetI: "kevuM suMdara jIvana che saMtanuM ! kevuM pApavihoNuM temanuM jIvana ! dhanya che temane, jeo svayaM niSpApajIvana jIve che ane bIjA jIvone paNa pApa vagaranuM jIvana jIvatAM zIkhave che ane mAruM jIvana ! ekalAM pApothI bhareluM ! AvA jIvanane jIvavA khAtara ATalAM pApa karavAM enA karatAM mota Ave te kevuM suMdara !" Ama vezyA satata potAnI nindA ane saMtanI prazaMsA karatI. ane...eka divasa vaikuMThamAthI vimAna AvyuM. saMta ane temanA bhakto Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema samajyA: "amArA gurudevane levA mATe ja A vimAna AvyuM lAge che." paNa...A zuM ?...vimAna to saMtanA dvAre javAne badale vezyAnA dvAre jaI UbhuM...ane jota-jotamAM vezyAne laine ravAnA thai gayuM. enuM kAraNa samajAvatAM koi jJAnIe kahyuM "AnuM kAraNa e hatuM ke saMta niSpApa-jIvana jIvanArA hovA chatAM temanA pakSe vezyAnI nindAnuM pApa ati bhayaMkara hatuM...jeNe saMtanA tamAma guNone dabAvI dIdhA. jyAre vezyAnuM jIvana pApathI bharapUra hovA chatAM saMtanA niSpApa-jIvananI prazaMsAno teno eka sadaguNa ati UMco hato, jeNe tene vaikuMThanA vimAnane pAtra TheravI." nindA kevo bhayaMkara durguNa che te samajAvatI A paurANika kathA kevI suMdara che !!! nidAnI nabaLAI zI? nindAnA pakSe sauthI moTI nabaLAi e che ke te potAnA sauthI najadikanI vyakti pratye ja karavAmAM AvatI hoya che. hinduo muslimonI eTalI nindA nahi kare jeTalI hinduonI ja karaze. emAMya vaiSNava saMpradAyavALA potAnA ja saMpradAyanA mANasonI, zaiva saMpradAyavALA ane svAminArAyaNa saMpradAyavALA paNa potapotAnA ja mANasonI nindAo karatAM jovA maLe che. jainomAM paNa AvI ja sthiti dekhAya che. svapakSavALA parapakSanA karatAM svapakSanA ja gaNAtA mANasonI nindAmAM racyApacyA rahetA hoya che. nindA zemAMthI janme che ? nindA janme che ahaMkAramAMthI ane e ahaMkAramAM jyAre IrSyA bhaLe che tyAre ja nindArUpa dIkarIno janma thAya che. A dRSTie nindAno bApa che ahaMkAra, to mAtA che irSA... potAnA ja guNo jovAnI bhayaMkara kuTeva ahaMkAranA kAraNe ghaNA lokomAM hoya che ane AthI ja, jyAre bIjo guNiyala hovAnI vAta temane sAMbhaLavA maLe che tyAre temanAmAM IrSyA bhabhUkI UThe che ane te te guNiyala puruSonA guNonI vAta vadhu ne vadhu sAMbhaLavA maLatI jAya che tyAre pelI irSAnA garbhamAMthI nindArupI [11] Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putrI prasave che. AtmaguNadarzana karavAnI Adata paranA doSonuM darzana thavA lAgyuM ane AvI doSadRSTinA pApe nindA pragaTa thavA lAgI. koNa bhayaMkara dRSTidoSa ke doSadaSTi ? mAnava-jIvanane atyaMta dUSita karatA be moTA doSo cheH dRSTidoSa ane doSadaSTi. dRSTidoSa eTale dRSTimAM (najaramAM) doSa arthAt vikArabhAva. jenI najara strIo pratye (e ja rIte strIo mATe puruSo pratye) sArI na hoya tene ApaNe dRSTidoSavALo kahI zakIe. prAyaH juvAna strI-puruSomAM A doSa vizeSa pramANamAM jovA maLe che. chatAM ghaNA vRddha puruSomAMya dRSTidoSa hovAno ghaNIvAra anubhava thAya che. bIjo doSa che doSadaSTi. bIjAnA doSo ja jovAnI jenI najara che tenuM nAma doSadaSTi. A doSadaSTinA kAraNe ja bIjI vyaktionI nindA karavAnI kuTeva utpanna thAya che. apekSAe daSTidoSa karatAMya doSadRSTinuM pApa vadhu bhayaMkara che. kemake daSTidoSamAM to potAnuM ja mana vikArI thAya che, jyAre doSadRSTivALo to nindA dvArA bIjA paNa anekonA manane dUSita karavAnuM kAma karato hoya che. irSAH khataranAka doSa : ahaMkArathI utpanna thayelI irSyA kevI khataranAka hoya che. UMcI koTinA AcAryapade pahoMcelA mahAtmA paNa IrSyA ane nindAnA kAraNe durgatiomAM pahoMcI gayAnA dAkhalAo zAstramAM Ave che. 'TacUkaDI kathAmAM A kathAne khUba ja suMdara zailImAM AlekhI che. e kathAne e ja zabdomAM joie e hatA: samartha jainAcArya. emanuM nAma hatuM nayazIlasUrijI. khUba jJAnI hatA, paraMtu kadAca e jJAnanuM ja emane ajIrNa thayuM haze 10ra Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale teo atyaMta sukhazIla hatA. Akho divasa jANe ke ArAmamAM ja rahetA hatA. emane eka khUba ja vidvAna ziSya hatA. ziSyamAM vidvattAnI sAthe virala ja besI zake tevI namratA paNa hatI. AthI aneka sAdhuo A ziSyanI pAse svAdhyAya karatA, pATha letA. - gurudevanI sukhazIla jIvanapaddhatinA kAraNe vyAkhyAna paNa A ziSya ja karatA, ethI loko paNa A ziSya pAse vadhu besatA. temane tattva saMbaMdhita prazno pUchatA. gurudeva nayazIlasUrijI AthI khUba AnaMda pAmavA joitA hatA, paNa kamanasIbe te IrSA karavA lAgyA. potAnA ziSyano A utkarSa temanAthI keme khamAto na hato. paNa tema chatAM teo kadI potAnA ziSya upara uzkerATa karI zakatA nahi ke sAdhuono svAdhyAya vagere baMdha karAvI zakatA nahi kemake jo tema karavA jAya to sahu samajI jAya ke gurudevane potAnA ziSyanA utkarSanI IrSyA Ave che. manamAM satata baLato-jalato guruno AtmA eka dI deha choDIne cAlyo gayo. te AtmA kALo nAga thayo. have sAdhuvRndanuM netRtva te vidvAna ziSya pAse AvyuM. grAmAnugrAma vihAra karatAM eka vakhata te AkhuMya munivRnda teja udyAnamAM AvIne rokAyuM jyAM pelo kALo nAga vasato hato. svAdhyAyAdithI nivRtta thayA bAda te vidvAna ziSya dhyAnAdi mATe udyAnanA vRkSa nIce besavA javAne nIkaLyA ke tarata kaMika amaMgaLa thayuM. punaH upAzrayamAM pAchA pharIne punaH javA nIkaLyA. paNa pharI amaMgaLa thayuM. Ama jyAre trIjI vakhata paNa banyuM tyAre anya sAdhuoe temane ekAkI jatA rokyA ane keTalAka munionA jUthamAM teo gayA. thoDeka cheTe jatAM ja pelo kALo nAga ekadama dhasamasato Avyo. atyaMta sAvadha munioe tene ekadama pakaDI lIdho ane dUra mUkI AvyA. paNa te vakhateya potAnA vaDIla muni tarapha te DoLA kADhato hato. ugra krodhathI temanI tarapha dhasavAno prayatna karI rahyo hato. 103 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvabhavanI irSAe A bhavamAM paNa Ataza jagADayo hato. AthI sAdhuo Azcarya pAmyA. potAnA vaDIla muni tarapha A kALA nAgane ATalo badho krodha kema Avato haze ? te na samajAyuM. avasara thatAM te muni-vRnda te udyAna choDIne vihAra AgaLa laMbAvyo. rastAmAM koI viziSTa jJAnI mahAtmAnAM darzana thayAM. vaMdanAdividhi patAvyA bAda munioe te jJAnI mahAtmAne prazna karyo ke, "amane e vAta nathI samajAtI ke amArA vaDIla muni pratye pelA udyAnano kALo nAga ugra krodha kema dharAvato haze ? Apa amArA upara kRpA karIne ApanA jJAnabaLe amAro saMzaya dUra karavA anugraha karo." A sAMbhaLIne te mahAtmAe kahyuM e kALo nAga e bIjuM koi ja nathI, paraMtu tamArA kALadharma pAmI cUkelA gurudeva nayazIlasUrijIno ja AtmA che. tamane svAdhyAyAdi karAvatA A vidvAna muni tarapha emane e vakhate bhAre irSA hatI ane e ja sthitimAM teo mRtyu pAmI gayA. enA pariNAme teo kALo nAga banyA che ane pUrvanA saMskAranA kAraNe ja te tamArA vidvAna vaDIla muni tarapha krodhe bharAyA hatA." A sAMbhaLIne badhA munivaro thIjI gayA. sahunA aMtara bolI UThayAM aho karmanI kevI viSama dazA ! jo jarAka paNa koi doSa ApaNane lAgaze to ApaNuM zuM thaze ?' kevI kaDavI A zAstrIya-kathA che ! jIvananA aneka sadaguNo paNa bhegAM maLIne nayazIlasUrijInI ISyarupI durguNathI thanArI bhayaMkara durgatine aTakAvI na zakyA !! IrSyA jo ATalI bhayaMkara che to temAMthI ja utpanna thanArI nindA ethI vadhu bhayaMkara che. niMdAnI A durgatidAyakatAne oLakhIne teno tyAga avazya karavo joie. jIvanamAM jo sArA sadagRhastha banavuM hoya to nindAno tyAga jarUrI che. nidA prazaMsAnI taka gumAvaDAve ? nindAnA rasanA kAraNe ghaNA mANaso bIjAonAM sArAM ane sAcAM Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satkAryonI paNa prazaMsA karI zakatA hotA nathI. temanA moDhe jyAre koi ema kahe ke, "tamArA paDosI motIcaMdabhAi e saMghamAM sAro paiso kharco. pAMceka lAkha rupiyA khacya haze !' tyAre nirdaka mANasa tarata ja bolI UThaze ke, "have joyA joyA pAMca lAkha kharcavAvALA ! eka bAju lokonAM gaLAM kApe che ane bIjI bAju dharmI dekhAvA dAna kare che...saMgho kADhe che ! AvAonA dharmanI zI kiMmata ?" bIjAnA sArA dharmanI paNa prazaMsA karavAnI taka gumAvaDAve che A nindAnI vRtti, tethI tene jIvanamAMthI kADhavI ja joie. khUbInI vAta e che AvA nirdaka mANaso potAnA durguNonI kyAreya nindA karI zakatA nathI. eTaluM ja nahi, potAnA jIvananA nAnA guNone moTA karI dekhADavAno temano satata prayatna hoya che ane jyAre potAnI lITIne moTI dekhADavAmAM teo niSphaLa jAya che tyAre bIjAnI moTI lITIne-bIjAnA sadaguNonekApIne potAnI lITIne moTI dekhADavAnI teo koziza karatA rahe che. - paNa hakIkata e che ke e rIte koi kyAreya moTuM-mahAna banI zakyuM nathI. jeNe kharekhara mahAna banavuM hoya teNe to potAnA ja jIvanamAM sadaguNo rupI lITIone moTI banAvavAnI koziza karavI joie. bIjAnA sadaguNonI lITIone kApavAno (niMdA karavAno) adhama prayatna kadI karavo na joie. kuntalAdevInI IrSyALutA : ahaMkAra ane IrSA sArA jIvone paNa bhAna bhulAve che...sArI vAtamAM , karAtI IrSyA paNa jIvane durgatimAM dhakelI detI hoya che. eka rAjAne aneka rANIo hatI. temAM mukhya hatI kuntalAdevI...paramAtmAnI pUjA-vidhinI te vizeSa jANakAra hatI. te haMmezAM bhAvathI jinapUjA karatI. tema potAnI zokyone paNa suMdara prakAre pUjAnI vidhio zikhavADI hatI ane te zokyo paNa jina pUjA vidhipUrvaka karavA lAgI. dhIre dhIre paristhiti evI palaTAi ke pelI zokyo kuntalAdevI karatAM paNa vadhu ne vadhu suMdara prakAre jinapUjA karavA lAgI. 105 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vAta kuntalAdevIthI na khAi. te paNa vadhu ne vadhu viziSTatApUrvaka jinabhakti karavA lAgI. bhakti kharI...paNa tenA mULamAM zokyo pratyenI bhArobhAra irSyA bharelI hatI. atyaMta dhana vAparavA pUrvaka jinabhakti karAtI hovA chatAM te kuntalAdevInI durgatine TALI na zakI. " kuntalAdevI mRtyu pAmIne e ja nagarImAM e ja zerImAM kUtarI thaI. hAya ! kevI durdazA ! zerImAM rahelA rANIvAsanI sAme potAnI ja pUrvajanmanI zokyonI sAme irSyAthI satata bhasa-bhasa karavA sivAya enI pAse atyAre bIjuM koi zastra na hatuM. - jyAre eka divasa koi jJAnI puruSa nagaramAM padhAryA tyAre te zokyoe pUchyuM "bhagavaMta ! A kUtarI sAthe amAre kevo saMbaMdha che ? zA mATe have te amArI sAme satata bhasyA kare che ?" - tyAre jJAnI bhagavaMte jaNAvyuM ke, "tamArI jinabhakti jotAM tamArA pratyenI ghora irSAnA kAraNe ja kuntalA kUtarI thai che. je pUrvajanmanA IrSAnA saMskAranA kAraNe Aje paNa tamane jotAM bhasyA kare che.' nindAnI janmadAtrI IrSyA keTalI khataranAka che ? AtmaprazaMsA kadI na karo : nindA karavAnA svabhAvavALo jema bIjAnI nindA karato hoya che tema potAnI prazaMsA-Apa baDAI-karavAmAM paNa te prAya: haMmezA tatpara ja raheto hoya che. dharmadatta nAmanA kumAre potAnA pitAnI saMmatipUrvaka dIkSA lIdhI hatI dIkSA lIdhA bAda muni dharmadatta moTA tapasvI banyA. tapanI sAthe bahu virala jovA maLatI cittazAMti, samatA ane zAMta-svabhAvitAne paNa temaNe hAMsala karI lIdhI hatI. | muni dharmadattanA A guNonA kAraNe temano evo to prabhAva phelAyo ke je nitya-nairI gaNAya tevA jIvo-vAgha ane bakarI, sApa ane noLiyo vagere paNa temanAM caraNomAM AvIne prazAMta banI jatAM ane paraspara mitro banI jatAM. dharmadatta muninA satsaMgathI hajAro bhIlo, zikArIo, khUnIo ane 106] Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lUMTArAoe potAnAM pApI-jIvanano tyAga karIne dharmamaya jIvanano svIkAra karyo hato. AvA A munivarane paNa eka doSa naDI gayo ane te doSa eTale ja AtmaprazaMsA. eka divasanI vAta che. dharmadatta muninA pitAe potAnA putra-muninI prazaMsA cAre bAjuthI sAMbhaLI hatI tethI teo khUba pulakita banyA hatA. munivaranA pitA eka divasa temane vaMdana karavA AvyA. vaMdana karyA bAda te munivaranI pAse pitAjI beThA ne temaNe muninI comera phelAyelI kIrtinI prazaMsA karI. tyAre dharmadatta-muni bolyAH "mAre moDhe mAre mArI prazaMsA karavI te ucita nathI. paraMtu tyAM sAme beThelA mArA ziSya pAse tame jAo. te ja tamane meM meLavelI siddhio ane labdhionI vAta ka2ze.'' saraLa hRdaye pitA to pelA ziSya-muni pAse gayA ane potAnA putramuninI siddhi vagerenI vAta sAMbhaLIne savizeSa Anandrita thayA. paraMtu A rIte potAnI AtmaprazaMsA ziSya dvArA karAvIne dharmadatta munie mAyAnuM paNa pApa AcaryuM hatuM ane tenA ja kAraNe teo janmAMta2mAM nArIno bhava pAmyA. potAnI sAcI paNa prazaMsA na thAya : bIjAnI sAcI paNa niMdA nahi : koi dalIla kare ke, ''ApaNA sadaguNanI sAcI vAta bIjAne kahevAmAM zo vAMdho ?'' teno javAba A uparanI kathA che. sAcI paNa prazaMsA ApaNAthI jAte thAya nahi ke ApaNA mANaso dvArA karAvAya nahi. e ja rIte sAcI paNa bIjAnI kharAba vAto ApaNAthI karAya nahi ke ApaNA sAthIo dvArA karAvAya ke phelAvAya nahi. 107 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "potAnI prazaMsA karavI nahi ane bIjAnI nindA karavI nahi." A to ApaNI saMskRtinA pAyAnA guNo hatA ane kadAca AthI ja pUrvanA kALanA rAjAo jyAre svayaMvaramAM jatA tyAre temanA guNonI vAta, svayaMvarA kanyA pAse bIjI dAsI vagere karatI. rAjAo pote potAnA guNo-zUravIratA, sAmrAjya ane sadAcAra vagere-pote kadI na kahetA. tyAre....traNe AMgaLI tamArI tarapha : bIjAnI nindA karatAM jyAre tame tenA tarapha AMgaLI cIMdho cho, tyAre bAkInI traNa AMgaLIo tamArI tarapha thAya che. A vAta ema sUcave che ke tame jenI nindA karo cho, jenA doSanI vAto karo cho tenA karatAM traNa gaNA doSapAtra tame cho. have tamane bIjAnI nindA karavAno zo adhikAra che ? jo ApaNI jAta ja asaMkhya doSothI bharelI che to bIjAnA doSonI paMcAta karavAno ApaNane koi adhikAra maLato nathI. kabIre kahyuM che : mA~ sama kauna kuTila, khala, kAmI... jisane yaha tanu diyo, usako hi visarAyo, aiso nimakaharAmI !!" "mArA jevo kuTila, khala (lucco) ane kAma bIjo koNa che, jeNe A deha mane Apyo. bhagavAne ja A deha vagere ApeluM che, evI vaidika mAnyatAanusAra A vAkya che ene ja huM bhUlI gayo, evo nimakaharAmI huM chuM." A tamAmane kadAca lAgu paDI jAya evI vAta che. jo ApaNI jAta kadAca kuTila, duSTa ane kAmI che to ApaNe kadI bIjAnA tevA ja ke bIjA prakAranA durguNo paratve dhikkAra keLavavAnA adhikArI nathI. jo ApaNe kAcanA ja gharamAM rahIe chIe to bIjAnA kAcanA ghara upara paththara mArIne ApaNe koI ja phAyado kADhavAnA nathI. svayaM pApa bIjAne kema ni? eka bAie eka puruSa sAthe durAcAra sevyo hato. tenuM te pApa jAhera thai gayuM. tethI gAmanA paMcAtiyAoe tene jAheramAM UbhI rAkhI loko dvArA o8] Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paththaro mAravAnuM prAyazcitta ApyuM. nizcita samaye hajAro loko te bAine paththaro mAravA bhegA thai gayA. A vAtanI isu khristane khabara paDI. teo doDatA te bAi pAse AvI UbhA ane paththaro mAravA taiyAra thayelA ToLAne uddezIne bolyA : 'tamArAmAMthI koNa evuM che jeNe jIvanamAM kyAreya koi 'pApa' nathI karyuM ? A bAie durAcAranuM pApa karyuM ane te pakaDAi gayuM tethI te sajAne pAtra TharI. tamArA durAcAranA agara bIjA koi prakAranAM pApa pakaDAyAM nathI tethI tame sajAne pAtra TharyA nathI. kharuM ne ?'' A ToLAmAM Ubhelo koi paNa sajjana-jeNe jIvanamAM nAnuM sarakhuMya 'pApa' na karyuM hoya te bahAra Ave ane bAine paththara mAre. bAkInA ema ja UbhA rahe.'' jyAre paMda2 miniTa pUrI thavA chatAM koi bahAra na AvyuM tyAre isu khriste badhA ja mANasone tyAMthI bhagADI mUkyA. A dRSTAMta ApaNane nindAnA pApamAMthI bacI javAnI bahu suMda2 salAha kAnamAM kahI jAya che. pUrNa niSpApa to vItarAga paramAtmA che. teo jyAre koinI nindA nathI ka2tA tyAre pUrNa pApI evA ApaNe bIjAnI-anya duSTonI paNa-nindA karI ja kema zakIe ? sAmAne sudhAravA khAnagImAM kaho : savAla : sAmA mANasane enA durguNono khyAla ApavAmAM na Ave to te sudharaze zI rIte ? javAba : bIjAne sudhAravo hoya to tenA durguNonI jAhe2mAM TIkAnindA to na ja thAya. sAmI vyaktine bhUlono khyAla ApavA mATe sauthI pahelAM to ApaNane tevo adhikAra joie. jo ApaNAmAM tevo adhikAra hoya to paNa jAhe2mAM tenI vagovaNI na ja karAya. tema karavAthI te mANasa UlaTo gUmaDAMnI jema vaka2I jAya. 109 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAka viziSTa vaktAone paNa ghaNAnI jAheramAM bephAma TIkA-nindA karavAno bhAre zokha hoya che ane temanI te kriyAne temanA anuyAyI varga bharapUra prazaMsato hoya che tethI tevA udaSTha vaktAne khoTuM baLa maLe che. sAmAne jo kharekhara sudhAravo hoya to teno sAco rasto e che ke tene khAnagImAM besADIne tene khUba lAgaNIpUrvaka-tenA pratye vAtsalyanA pamarATapUrvakatenI bhUlo batAvavI joie. . ane...bhUla paNa ekadama nA batAvAya. pahelAM tenA sAcA guNonI prazaMsA karAya ane tyAra bAda ja tenI vAstavika bhUlo pratye dhyAna dorAya...temAMya bhASAno prayoga khUba namaNo hoya..A rIte karavAthI sAmo mANasa cokkasa sudharaze ane kadAca tevA prayatnothI paNa na sudhare to "bhavitavyatA' upara badhuM choDI devuM, paraMtu bIjAne sudhAravA mATe jAheramAM tenI bephAma TIkA-nindAno mArga to sAva ja anucita che. bIjAnI nindAthI tame ja durguNI banazo : A eka khUba mahattvanI vAta che ke jenI tame khUba nindA karatA hazo, bIjAno te ja durguNa tamArA jIvanamAM praveza karyA vagara nahIM rahe. vAraMvAra nindA karavAthI nindanIya evA te durguNamAM tamAruM citta tadAkAra thai jatuM hoya che ane tethI ja kadAca te durguNa tamArAmAM pratibiMbita thaine pravezI jato hoya che. AthI jo ApaNe durguNI banavA na mAgatA hoie to paNa bIjAnA durguNonI nindA kadI na karavI joie. bIjAnI nidAne samabhAve saho have bIjI eka smaraNIya vAta. jema bIjAnI nindA ApaNe na ja karavI joie. tema bIjA koI ApaNI nindA kare tyAre jarAye magaja gumAvyA vagara tene sAMbhaLI levI joie. pratyakSamAM ke parokSamAM ApaNane khabara paDe ke phalANo mANasa ApaNI khUba TIkA-nindA karato hato tyAre paNa tenA pratye magaja gumAvavuM na ja joie. tyAre...pUrvanA mahApuruSonI kSamAnAM adabhuta dRSTAMto vicAravA joie. paramAtmA mahAvIradevanI anupama kSamAnA prasaMgone najara samakSa vAraMvAra lAvavA kija 110 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joie. te jaina-sAdhu kSamAnI ane sahiSNutAnI jIvaMta mUrti samA hatA. bhara yuvAnImAM paNa zuddha brahmacaryanA pAlanathI temanuM lalATa tejomaya hatuM. paraMtu sAdhunA A rupa ane tejanA kAraNe eka yuvatI sAdhu pratye mohita thai. teNe sAdhu AgaLa jaine spaSTapaNe kAma-sukhanI mAgaNI karI. sAdhue tenI A mAgaNIno dharAra inkAra karI dIdho. tethI pelI yuvatI chaMcheDAi. eno ahaMkAra ghavAyo. eNe badalo levAnuM nakkI karyuM. amuka samaya bAda enuM bIje kyAMka lagna thai gayuM. potAnA pati dvArA ene garbha rahyo. ane bALaka paNa janamyuM. te strIe pelA sAdhunuM vera vasUla ka2vA jagata samakSa ema jAhera karyuM 'mArA bALakano pitA A jaina-sAdhu ja che. te brahmacArI hovAno jUThTho DoLa kare che. te daMbhI che.' loka to gAMDuM hoya che. teNe A vAta sAcI mAnI lIdhI. vAta vahetI vahetI te sAdhu pAse AvI. loko temane kahevA lAgyA : ''pelI strI tenA bALakanA pitA tarIke tamane jaNAve che.'' tyAre sAdhue mAtra eTaluM ja kahyuM '"hA...zuM ema vAta che ?'' sAdhue potAnA bacAvamAM kazo pratikAra na karyo. koI nindA na karI te bAinI ! AthI pelI bAi vadhu vipharI...teNe te bALakane sAdhu pAse ja lAvIne mUkI dIdhuM. sAdhue to te nirdoSa bALakanuM lAlana-pAlana karavA mAMDyuM. have bAi muMjhAi gai. te sAdhune jema jema satAvavA koziza karatI gai tema tema sAdhu to vadhu ne vadhu kSamA rAkhavA lAgyA. aMte te strIne bhAre pastAvo thayo. teNe sAdhunAM caraNomAM paDIne mAphI mAgatAM kahyuM ''sAdhu mahArAja ! mane mApha karo. meM tamAro ghora aparAdha karyo che. tamane vagovavA mATe meM bahu koziza karI che.'' tyAre paNa sAdhu peluM ja vAkya bolyA : ''oh ! zuM ema vAta che ?'' kevI adabhuta kSamA ! nindakanI sAmeya koi ja pratikAra nahi. UlaTuM enA bALakane paNa pUrA vAtsalyathI saMbhALavAnI kALajI ! kSamA jyAre AtmasAt 111 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bane tyAre ja AvuM dhairya saMbhave. nirdeka paNa ApaNo upakArI : yAda rAkhavA jevI vAta che ke nindA ka2nA2o tamArA je durguNa bAbatamAM tamArI nindA kare che, te durguNa jo tamArAmAM hoya to tamane te kADhI nAMkhavAnI taka maLe che. AthI to nindaka tamane-tamArI bhUla tarapha dhyAna doranAro hovAthI upakArI bane che. ane...jo te durguNa tamArAmAM nathI to tamAre ciMtA karavAnI koi ja jarura nathI. bhaviSyamAM paNa e durguNa tamArAmAM pravezI na jAya tene mATe tamane vAraMvAra cetavaNI ApI rahyo che. Ama nindaka beu rIte ApaNo upakArI che, tema mAnavuM. AnAthI nindAnI sAme pratinindA karavAnuM ApaNane mana nahi thAya ane samabhAvamAM mahAlavAnuM maLaze, te lAbha vaLI vizeSamAM samajavo. nindakanI upekSA karo : athavA jyAre koi ApaNI nindA kare tyAre, ''te bhUlathI mAruM nAma lai rahyo lAge che.'' tema vicArIne tenA tarapha dhyAna na ApavuM. nindakanI upekSA karavI. eka TUcako yAda Ave che. rameza ane dharmeza Ama to beu pAkA mitro. paraMtu koi kAraNasara te bene bahu jAmI gayelI. ramezane dharmezane gALo ApavAnuM khUba mana thayuM. tethI rameze dharmezane phona karyo. phona upara ja rameze dharmezane puSkaLa gALo ApavAnuM zaru karI dIdhuM. paNa dharmeza A jhaghaDAne laMbAvavA mAgato na hato. tethI teNe koi pratikArana karyo. kazo ja javAba na Apyo. pUrI cha miniTa sudhI rameza gALo Apato rahyo paNa jyAre sAmethI javAba ja na maLyo tyAre te jarA akaLAyo teNe pUchyuM. ''tame cho to dharmeza ja ke bIjA koi ? javAba kema ApatA nathI ?'' 112 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre sAmI vyaktie mAtra eTaluM ja kahyuM "roMga naMbara." ane...rameza chobhIlo paDI gayo. jagatano koI paNa mANasa jyAre ApaNI nindA kare tyAre tarata ja ApaNe manamAM bolavuM. "roMga naMbara" arthAt "A mane nathI kaheto, A to bIjAne kahI rahyo che." ' Avo vicAra ApaNane nindAnI sAme pratinindA karatAM, gALanI sAme gALa ApatAM roke che. AthI ApaNe duHkhI thatA nathI. AthI ja A zubha vicAra che. vaLI, jyAre pelo mANasa gALa Ape tyAre ApaNe te gALa na svIkArIe to te gALa-na svIkArelA rUpiyAnI jema-tenI pAse ja pAchI jAya che. nirdakone kadI javAba na Apo. yAda rAkhajo : nindakanA paga khUba nabaLA hoya che. enAthI ApaNe gabharAI javAnI koI jarUra nathI. jo ApaNe eno sAmo pratikAra-pratinindA karavA dvArA-karIzuM to UlaTuM tene ayogya baLa maLaze ene ema thaze ke, "ApaNI vAtanuM paNa mahatva che." AnA badale ApaNe sAva mauna ja rahevuM te hitakara che. rADo pADanAro haMmezAM thAke che, mauna rahenAro kadI nahi. AthI jene jeTalI nindA karavI hoya teTalI karavA devI. ApaNuM amogha zastra mauna. ApaNuM mauna ja nindakanI nindA karavA dvArA ApaNane uzkeravAnI yojanAne dhULa cATatI karI mUke che. . AthI jUThI nindAonA ane patrikAbAjIonA kadI javAba na ApavA e ja ghaNA kuzaLa buddhimAnonI paddhati hoya che. maunamAM je tAkAta che te nindAmAM kadI nathI te satata yAda rAkhavA jevuM che. jeNe suMdara ane dharmamaya jIvana jIvavuM hoya teNe pelA traNa vAMdarAone yAda rAkhavA, pahelo vAMdaro moM upara hAtha mUkIne ema jaNAve che : bIjAnI niMdA thAya tevuM bolaze nahi. bIjo vAMdaro AMkha upara hAtha mUkIne ema jaNAve che: che kAra ? Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjAnI kharAba ceSTAone jozo nahi ane trIjo vAMdaro kAna upara hAtha mUkIne ema jaNAve che : bIjA nindA karatA hoya tyAre te tame sAMbhaLazo nahi. nidAthI thatAM aneka nukasAno : 1) pArakAnI nindA ane potAnI prazaMsA karavAthI kroDo bhavo thavA chatAM na chUTe tevuM cIkaNuM nIca gotra karma baMdhAya che. marIcinA bhavamAM abhimAna karIne bhagavAnazrI mahAvIradevanA AtmAe bhAre cIkaNuM nIca gotra karma bAMdhyuM hatuM. jenA kAraNe prabhune vyAsI divasa sudhI devAnadAnI kUkhe rahevuM paDayuM hatuM. 2) nindaka mANasane zatru ghaNA hoya. AthI tene haMmezAM jAnanuM jokhama hoya. vaLI, tenA zatruo tenA kAmamAM haMmezAM patharA pheMkatA hoya. tethI tene kAma karavAmAM ghaNI muzkelI naDe. 3) nindA karavAthI eka duSTa svabhAva keLavAya che je kyAreka potAnA upakArIo sudhdhAMne choDato nathI. 4) nindAnA kAraNe aMhakAra ane irSyA vagerene satata puSTi maLyA kare che. 5) nindA karavAnA svabhAvavALo mANasa vAstavika rIte dharma karavAne lAyaka raheto nathI. 6) jenI tame nindA karo te mANasa sudharavAne badale vadhAre vakare che. 7) je durguNanI tame nindA karo te durguNa tamArAmAM praveza pAmI jAya che. A ane AvA aneka kAraNosara jIvanamAMthI nindAnA pApane vahelI take tilAMjali ApavI joie. dAna e dhananuM AbhUSaNa che. zIla e dehanuM AbhUSaNa che. to satya e vANInuM AbhUSaNa che. 114 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 7 0 ra cha 7 ha che ha 7 d 7 d . 7 O deg 7 2 0 0 0 0 0 (7 mo guNa) kevA gharamAM rahezo ? anativyaktagupte ca, sthAne suprAtivezmike / anekanirgamadvAra - 0 . vivarjitaniketana // 7 A badhA savAlonA sarasa prasaMgonI rajUAtapUrvaka samAdhAna apAyAM che : A guNanA vivecanamAM AthI ja AnuM vAcana-manana avazya karavA jevuM che. mArgAnusArI AtmAno sAtamo guNa che H ucita-ghara. d 0 0 0 d 115 0 (ucita-ghara) 7 'ghara mAMDavuM e ja pApa che' AvuM kahenArA jaina zAstrakAro jyAre 'kevA gharamAM rahevuM ?' e aMge paNa upadeza Ape tyAre sthULabuddhithI vicAratAM ApaNane mUMjhavaNa thAya. Ama chatAM gharabAra vagaranA (arthAt sAdhu) thavAnuM 0 jemanAmAM baLa nathI...tevA AtmAo mATe saMsAramAM rahevA mATe ghara paNa, dhananI jema anivArya sAdhana che. to pachI kevA gharamAM rahevuM ke jenAthI ApaNA sadAcArane Takkara nA lAge ? ApaNA dharma-kAryane dhakko nA lAge ? ApaNuM jIvana kunimittomAM jhaDapAi jaine azuddha kAryo karI nA bese ? o 1 7 deg 0 d d 2 0 o . Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArInA guNomAM sAtamAM naMbarano guNa che ucita-ghara.. sauthI pahelI vAta to e che ke jJAnI puruSonA 'gharane mAMDavuM ja nahi' e upadeza amalI banAvavo. saMskRtamAM ghara mATe agAra" zabda che ane sAdhune "aNagArakahevAmAM Ave che. aNagArano artha e che ke "jene ghara (agAra) nathI te aNagAra." sAdhune "aNagAra kema kahevAya che? sAdhu sarva-saMganA tyAgI che. saMsAranA tamAma saMbaMdhomAMthI mukta banelA che. to temane "aNagAra' eTale "gharabAra-vagaranA' e rIte kema saMbodhavAmAM AvyA ? patnI vagaranA, putrAdi vagaranA, dhanAdi vagaranA ema na jaNAvatAM gharabAra-vagaranA" ema kema kahevAmAM AvyA ? eno javAba e che ke "ghara' e ja samasta saMsAranuM mULa che. jo saMsArI mANasane "ghara' nathI to patnIne kyAM rAkhaze ? putrAdine kyAM sAcavaze ? ane ghara vagaranA...patnI-putrAdi vagaranAne dhananI paNa zI jarura? Ano artha e thayo ke "ghara" che to badhuM che. arthAt "ghara" che to saghaLo saMsAra che. ghara hoya to patnI-putrAdi sacavAya. ghara hoya to dhanAdino upayoga sArthaka gaNAya. ghara hoya to mahemAna vagere Ave. Ama "ghara saMsArIne mATe anivArya aMga gaNAya. AthI ja...A dRSTie ja sAdhune "ghara vagaranA" arthAt "aNagArakahI dIdhA...eTale sAdhu, patnI-putrAdi vagaranA...nAdi vagaranA...ane parigraha vagaranA...oTomeTika siddha thaI gayA. AthI sAdhunuM "aNagAra" vizeSaNa sArthaka ja che. sAdhu jo "aNagAra' che to saMsArI mANasa agAravALo arthAt gharavALo che kemake sAdhu karatAM viparIta saMsArIne "ghara'nI atyaMta jarUriyAta che. - jyAM sudhI zakya hoya ane zakti hoya tyAM sudhI zrAvake ghara choDIne aNagAra' banavAnI ja bhAvanA karavI joie. paraMtu jenI tevI zakti na hoya tene ghara mAMDavuM ane vasAvavuM to paDe ja.. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gharanI ucitatAno upadeza zA mATe ? to...zrAvake ghara kyAM vasAvavuM ane ghara kevuM hovuM joIe vagere bAbatone jJAnI puruSoe mArgAnusArI-guNomAM goThavI dIdhI. gharanI ucitatAno upadeza ApavA pAchaLa zAstrakArono e ja zubhAzaya rahyo che ke gharane evA sthAnamAM ane evA prakAranuM banAvavuM joie, jenAthI jIvanamAM uttarottara dharmanI ArAdhanA vadhatI jAya ane adharmathI AtmA vadhu ne vadhu dUra thato jAya. - have...kevA prakAranuM ghara ucita" kahevAya te aMge ApaNe muddAsara vicAra karIe. (1) aneka dhArovALuM ke eka ja dhAravALuM nahIM : javA ane AvavA mATe aneka daravAjAo hoya tevA prakAranuM ghara' na hovuM joie. jo javA-AvavA mATe aneka daravAjA hoya to ApaNI jANa bahAra cora-lUMTArA vagere duSTa lokone corI karavAnI phAvaTa AvI jAya. kyAMkathI ghUse ane kyAMkathI sarakI jAya tenI khabara nA paDe. vaLI, kyAreka strInA zIla vagere aMge paNa jokhama AvI paDe. kemake koi dura-durAcArI mANaso strInA zIlAdino bhaMga karIne kyAMkathI chAnomAno bhAgI jAya. A beya kAraNosara gharane ghaNA daravAjA na hovA joie. ApaNuM mana sAmAnya rIte nimittavAsI che. jo jIvane zubha nimitto maLI. jAya to te zubha kriyAomAM paNa joDAI jAya ane jo azubha nimitto maLI jAya to tene azubha kriyAmAM DhasaDAi jatAM paNa vAra na lAge. gharane ghaNAM dvAro hovAM te sArA gharanI strIone paNa kyAreka "pApa" karavAnI manovRtti tarapha kheMcI jAya...pahelAMnA kALamAM rAjAonA moTA moTA mahelomAM aneka daravAjAo rahetA. vaLI, rAjAone aneka rANIo hatI tethI kAmavAsanAthI atRpta rANIo bIjA mahAvata-nokara vagere halakA puruSonA saMparkamAM AvI jaine potAnuM cAritrya khoi besatI. emane AvA prakAranI anukULatA karI ApavAmAM gharanA (mahelanA) aneka daravAjAo sahAyaka banI jatA. A dRSTie ja jJAnI puruSo gharane ghaNAM dvAra na hovAnI vAta jaNAve che te bilakula yogya che. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimittavAsI chatAM brahmacArI rAmakRSNaH nimittane pAmavA chatAM tenAthI alipta rahI janArA A jagatamAM atyanta viralA ja hoya che. svAmI vivekAnaMdanA guru svAmI rAmakRSNa paramahaMsa parama naiSThika brahmacArI hatA. - temaNe zAradAmaNi nAmanI strI sAthe lagna karyA hatAM. paraMtu je divase temaNe lagna karyA te ja divase saMdhyAnA samaye temaNe zAradAmaNinuM mA tarIke pUjana karI lIdhuM hatuM. tyArathI teo "mA zAradAmaNidevI tarIke ja potAnI patnIne saMbodhatA. . zAradAmaNinA manamAM paNa nirmaLa prema hato. rAmakRSNa dvArA potAne kAmasukha maLe tevI leza paNa apekSA rAkhyA vagara temaNe rAmakRSNanI sevA ja karavAnuM vrata lIdhuM hatuM ane AthI ja A baMne Adarza pati ane patnI lagnanA divasathI saMpUrNa brahmacaryanuM pAlana khUba ja sahajabhAve karatAM hatAM. eka divasa zivanAtha nAmanA mANase potAnA mitro samakSa rAmakRSNanI bhAre TIkA karI ke, "A rIte koI strInI jiMdagI barabAda karI nAkhavAnuM rAmakRSNane jarA paNa zobhatuM nathI." tyAre rAmakRSNa zivanAthane bolAvIne kahyuM "zivanAtha ! tuM mArI TIkA kare che paNa tane pUrI samajaNa nathI. amone baMne jaNane have brahmacarya eTaluM ja sahaja banI gayuM che ke abrahmanA paMthe javAnuM amArA mATe sAva muzkela che. tenA mATe Avazyaka evI kAmavAsanA amArA baMnenI sAva ja vilaya pAmI gai che." sahaja brahmacArI daMpatInAM caraNe zivanAthanuM mastaka bhAvathI jhUkI gayuM. strI rupe prabaLa nimittanI pAse rahevA chatAM sahaja brahmacarya to rAmakRSNa jevA viralA ja pALI zake. bAkI sAmAnya rIte jIvo azubha nimitta maLatAM ja, patana pAmI jatA hoya che. * AthI ja zIlAdinA saMrakSaNa mATe virodhI evA ghaNA daravAjA' rUpI kunimittathI gharane dUra rAkhavuM joie. TS TS 118 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema gharane ghaNA da2vAjA na hovA joie tema mAtra eka ja daravAjo paNa na hovo joie. kemake jo eka ja da2vAjo hoya to Aga vagere lAge...to temAMthI nIkaLI jaine bacI javAnuM paNa muzkela banI jAya. (2) azuddha sthAnamAM ghara na joie : ghara yogya sthAnamAM vasAvavuM joie. je bhUmimAM hADakAM vagere daTAyelAM hoya...tyAM ghara na baMdhAvAya kemake tevI azuddha bhUmimAM rahevAthI sukha ane zAMti prApta na thAya. vaLI...jyAM ghAsa, choDavA ane bIjI prazasta vanaspatio UgatI hoya tathA jyAMnI mATI sugaMdhI athavA sArI hoya tyAM ghara baMdhAvAya. vaLI...jyAM svAdiSTa pANI nIkaLatuM hoya, jyAM nidhAna vagere hovAnI zakyatA hoya athavA pUrve kyAreka nidhAnAdi nIkaLyA hoya tevAM sthAna zubha gaNyAM che. AvA sthAnamAM ghara vasAvavuM joie. (3) ghara ati pragaTa ke ati gupta na joie : ati pragaTa sthAnamAM ghara na hovuM joie. ati pragaTano artha e che ke jenI AsapAsamAM bIjAM gharo na hoya tevuM jo tevuM ghara hoya to cora vagereno bhaya Ubho thAya tyAre bacAvavAvALuM koi na maLe. koi sahAya karanAra paNa na maLe. ati gupta sthAnamAM paNa ghara na hovuM joie, arthAt ekadama gIcogIca vasatimAM paNa ghara na joie kemake tevA gharanI zobhA na dekhAya tathA Aga vagere lAgI jAya to bahAra nIkaLatAM paNa ghaNI muzkelI thAya. (4) sArA paDosavALuM ghara joie : jyAM sArA paDosI rahetA hoya tevA sthAnamAM ghara vasAvavuM te sauthI mahattvanI vAta che. jo tamArA gharanI bAjumAM rahetA paDosI sArA vartanavALA, sArA svabhAvavALA ane dharma pratyenI ruci dharAvanArA na hoya to tamArA jIvanamAM ane tamArAM saMtAnonAM jIvanamAM paNa viparIta saMskAro AvavAnI khUba zakyatAo vadhI jAya che. 119 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrve jaNAvyuM tema ApaNo jIva nimittavAsI che. ene kharAba nimitto maLatAM te kharAba banato jAya che ane jo sArAM nimitto maLe to te sAro paNa banI zake che. paDozInA saMskAronI saMtAno para asara : paDozInA saMskAra ane kusaMskAranI bahu moTI asara saMtAno upara paDatI jovA maLe che. vartamAnakALamAM ane temAMya jevA moTA zaheramAM kosmopoliTanTa bilDiMgomAM eka phaleTamAM jene raheto hoya to enI joDAjoDano phleTa koi musalamAnano hoya ane enI joDe vaLI koi marAThI athavA tAmilI raheto hoya. A badhAnA saMskAronI bheLaseLa tamArAM saMtAnomAM jarUra thAya, thatI ja hoya che. hajI mAtA-pitA vagere moTI uMmaranA mANaso to kadAca saMyama rAkhI zake, paNa nAnAM bALakone tame keTalIvAra rokazo ? tamAruM nAnuM bALaka musalamAnanA ghare jaine kyAreka koI nonaveja AiTama cAkhI Ave te vAta tamArAthI sahana thAya tevI che ? ane jo tame bALakane te paDozI musalamAnanA ghare jato roko to kadAca te paDosIne kharAba lAge: "zuM ame halakA mANaso chIe ? zA mATe tame nAnAM bALakane Avato roko cho ?' AvuM enA manamAM Ave. * AnA karatAM evA paDosavALA sthAnamAM phleTa levo ja nahi te ja uttama gaNAya. kadAca musalamAna na hoya ane vaiSNava-brAhmaNa vagere paDosI hoya ane jo kaMdamULa vagere khAtA hoya ane bALako te vaiSNava vagere paDosInA ghare vAraMvAra jatA thaI jAya to te paNa baTATA vagere khAtA thai javAnI pUrI zakyatA che. AvI sthitimAM saMskAronI jALavaNI khUba ja muzkela banI jAya. ethI ja bane tyAM sudhI jainoe jaina ane temAMya potAnA ja gaccha ke saMpradAyane mAnanAra paDosI hoya tevuM ja ghara pasaMda karavuM joie. tevo jainapaDosa na maLe to chevaTe vaiSNava ke brAhmaNa jevA zuddha annAhArI vejITerIyana mANasono ja paDosa zodhavo, paraMtu mAMsAhArIno paDosa to koi paNa saMjogomAM na ja hovo joie. kadAca bIjI anukULatA ke sagavaDa sAro jaina vagereno paDosa levA jatAM na maLe to te Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ calAvI levuM paraMtu jaina vagereno uttama paDosa ja meLavavAnI koziza karavI. jaina kanyAno vaiSNava sAthe praNAya ? bhakSyAbhaDhya aMgenI khAna-pAnanI zuddhi jALavavA mATe jaidino paDosa jema mahattvano che tema, enA karatAMya bIjI eka mahattvanI vAta dhyAnamAM levA jevI che. e kAraNe paNa AjanA jamAnAmAM jainanA paDosano ja vizeSa Agraha rAkhavo joie. muMbaI zaheramAM eka cAlImAM rahetA eka parama zraddhALu ane AgevAna jaina zrAvakanA gharanI saMskArI kanyA potAnI ja bAjumAM rahetA vaiSNava yuvakanA premamAM paDI. baMneno saMbaMdha vizeSarUpe daDha thato cAlyo. pelI kanyAe potAnA premI' vaiSNava yuvaka sAthe ja lagna karavAno potAno daDha nirdhAra potAnA pitA samakSa rajU karyo. pitAe te vaiSNava-yuvaka sAthe lagna nahi karavA putrIne ghaNuM samajAvI paraMtu jyAre putrI te mAnavA taiyAra na ja thai tyAre chevaTe nachUTake bApane putrInI icchAne mAnya rAkhavI paDI. ane te jaina kanyA ane vaiSNava-yuvaka paraNI gayAM. kanyAnuM eTaluM sadabhAgya ke teno vaiSNava-pati samaju hato tethI teNe potAnI jaina-patnIne tenA dharmanA nIti-niyamo pALavAnI rajA ApI, paraMtu badhAyane AvuM samaju pAtra na maLe ne ? ane to zI dazA thAya ? kAM to kanyAe potAnA jaina AcArone choDavA paDe athavA pati sAthe roja saMgharSa karavAthI lagna-jIvana kaMkAzamaya thai jAya. vaLI, jaina kanyA ane vaiSNava-pati dvArA thayelA saMtAnomAM saMskAronuM sAMkarya cokkasa thavAnuM. na to pUrA vaiSNava banI zakavAnA ke na to pUrA jaina. A paristhiti UbhI ja na thavA devA mATe ApaNA vicAra-AcAra ane dharmane anukULa hoya tevA ja paDosavALuM ghara pasaMda karavuM te ja hitakara che. jena kanyAnA muslima yuvaka sAthenA premano karuNa aMta : bIjo eka prasaMga yAda Ave che. mahArASTranA eka gAmamAM eka khUba custa jaina zrAvakanI kanyA bAjumAM ja ja . Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahetA eka musalamAna yuvAna sAthe paricayamAM AvI. mAtA-pitAnI jANa bahAra A paricaya vadhato gayo ane aMte praNayamAM pariNamyo. kanyAnA A premasaMbaMdhanI jANa mAtA-pitAne thai tyAre temaNe sakhata AghAta anubhavyo. temaNe kanyAne te musalamAna yuvakane maLavAno pratibaMdha karyo. Ama chatAM te kanyA kyAreka kyAreka te yuvakane chUpI rIte maLatI rahI ane kAmAvezamAM potAnuM zIla paNa te yuvaka dvArA gumAvI beThI. have to kanyAe aphara nirNaya karyo ke, "paraNIza to te musalamAna yuvakane ja." eNe potAnA nirNayanI mAtA-pitAne jANa karI dIdhI. mAtA-pitAe jaNAvI dIdhuM "jo tAro nirNaya aphara hoya to tuM amArA gharamAMthI ravAnA thai jA. ame mAnI laizuM ke amAre dIkarI hatI ja nahI." . ane...pelI kanyA kharekhara gharamAMthI cAlI nIkaLI ane pahoMcI pelA potAnA premI musalamAna pAse. paraMtu tyAM paristhiti palaTAI gaI. pelA musalamAne to cokhkhuM jaNAvI dIdhuM ke, "mane to tArI sAthe zArIrika AnaMda mANavAmAM ja rasa hato, bAkI huM to tArI sAthe kadI lagna karavAno nathI. kemake huM custa musalamAna chuM. tArA jevI nApAka strI sAthe huM lagna zI rIte karI zakuM ?" pelI kanyAnA mAthe vIjaLI tUTI paDI. tenA AghAtano pAra na rahyo. aMte teNe AkhA zarIra upara kerosIna chAMTIne agnisnAna karyuM. A AkhA prasaMganA mULamAM UMDANathI vicAra karIe to ApaNane samajAze ke A duHkhada ghaTanAnuM mULa ayogya paDosa ja hato. jo musalamAnano paDosa na hota to A prakAranI ghaTanA sarjAta ja nahIM, ghara vasAvatAM pUrI cakAsaNI karo : mATe ja yogya ja ghara vasAvavuM joie. ekavAra ghara lIdhA pachI vAraMvAra te badalI zakAtuM nathI. tethI ja ghara letAM ke bAMdhatAM pahelAM pUrepUrI cakAsaNI karavI khUba ja jarUrI che. - tamArAM saMtAnone evuM zikSaNa ane evA saMskAra ApavA joi ke jeo cAritrya (dIkSA)nA ja maMgaLamArge prayANa kare, paraMtu durbhAgyanA yoge te dIkSAnA (12 122 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArge na ja jai zake to chevaTe tenAM lagna sArA saMskArI ane jaina khAnadAna kuLamAM ja thAya evuM to tame iccho ja ne ? ane to ja tenAmAM ane tenA bhAvi saMtAnomAM jainatvanA saMskAronI jALavaNI thavI zakya bane ne ? te mATe sArA ane jenA paDosIno ja sahavAsa hovo khUba jarUrI che. kadAca pApanA udaye tamAruM saMtAna koI yuvaka ke yuvatInA paricayamAM Ave ane tenuM pariNAma lagna-jIvanamAM AvavAnuM hoya to kama se kama pAtra jainatvanA saMskAravALuM to maLe. jo bAjuno paDosa marAThI ke musalamAna hoya to tamArA dIkarA ke dIkarInuM bhAvi kevuM bhayajanaka puravAra thAya te tame vicArI jojo. sAro paDosI satkAryonI prazaMsA kare ? bIjI eka mahattvanI vAta e che ke jo sAro paDosa hoya to ApaNAM sArAM kAmonI tenA dvArA upabRhaNA (prazaMsA) thAya to tenAthI ApaNAM sArAM kAryone vega maLe. ApaNane vadhu ne vadhu sArAM kAryo karavAno utsAha vadhe. ' enAthI UlaTuM jo kharAba paDosa maLe, paDosIjana jaina na hoya agara svabhAvathI adhArmika hoya to ApaNAM dhArmika kAryonI ke zubha kAryonI upabRhaNA na kare athavA kyAreka TIkA-nindA paNa kare...to tenAthI ApaNAM te te zubha kAryone dhakko pahoMce...kyAreka viparIta vAto karIne magajane UMdhI dizAmAM paNa caDAvI de to AtmAnuM bhAre ahita thaI jAya. mammaNano pUrvabhava : mammaNa zeThe pUrvano bhavamAM atyaMta ullAsa sAthe munine siMha kesariyA lADu vahorAvyA. muninA cAlyA gayA bAda tyAM koI pADosIjana maLavA Avyo. te kahe: "kema zeTha ! lADavo tame khAdho ke nahIM ?" mammaNano jIva kahe: "nA, lADavA to badhA mahArAja sAhebane vahorAvI dIdhA." tyAre pelo paDosI kahe: "are zeTha ! tameya sAva mUrakha cho ne ? siMha kesariyA lADavA kAMi mahArAjane vahorAvI devAya ? ane te badhA ? ekAda to tamArA mATe rAkhavo hato ! khAdho hota to jiMdagIbhara yAda karata." 123. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mammaNanA jIve kahyuM "paNa have zuM ?" tyAre pelo pADosI je DabbAmAM siMha kesariyA lADu mUkelA temAM coTelAM be-cAra kaNIyA mammaNane cakhADe che. e cAkhIne zeTha khuzakhuzAla thai jAya che. tyAre pelo paDosI kahe che: "kema kevo lAgyo lADavo !" zeTha kahe: "bahu sarasa. Avo lADavo to jiMdagImAM cAkhyo nathI." ' tyAre paDosI kahe: "to vicAra zuM karo cho ? jAo hajI mahArAja rastAmAM ja haze. tame vahorAvelA lADavA mahArAja pAsethI pAchA laI Avo." ane zeTha lADavA pAchA levA doDayA mahArAjanI pAchaLa ! zeThane maLelo paDosI kevo hato ? atyaMta irSALu svabhAvano. "mane na maLe to kAMI nahIM, paNa mahArAjane to na ja khAvA dauM." AvI adhama manovRttino. ane AthI ja eNe te zeThanA zubha kAryamAM pULo cAMpavAnuM kAma karyuM. zubha bhAvanI anumodanA e aNamola saMskAra che. emAM dIvAsaLI lagADavAnuM kAma karyuM. AnA badale sAro paDosI hota to ? to te zeThanA satkRtyanI anumodanA karata."zeTha ! tame kevA bhAgyazALI...siMha kesariyA lADavA munine vahoravAnA maLyA ! tamArA puNyanI te zI vAta thAya ! kharekhara ghaNuM uttama kAma tame karyuM." jo AvI anumodanA karanAra kalyANamitra paDosIjana maLI gayo hota to kadAca pUrvabhavano te zeTha mammaNa banyo na hota ane dhananI mUrchAnA pApe sAtamI narakano mahemAna paNa banyo na hota. itihAsa kAMika judo ja lakhAyo hota. ApaNA zubha bhAvone puSTa karanAra ane dharmakAryomAM protsAhana pUranAra kalyANamitra prabaLa puNyanA udaye ja maLe. ane zubha bhAvone naSTa karanAra ane adharmanA kAryomAM preraNA pUranAra pApa-mitro ghora pApanA udaye maLe. mammaNano jIva-pelA zeTha to lADavA pAchaLa levA mahAtmAnI pAchaLa doDyA. mahArAja maLyA eTale kahe: "mArA lADavA ane pAchA ApI do." 124 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtmAe kahyuM "e lADavA to tame amane vahorAvI dIdhA che. have te amArAthI pAchA na apAya." paNa pelA zeTha to eka ja jIda laine UbhA hatA: "mane mArA lADavA pAchA ja joie." vahorelI vastu pAchI na apAya evo sAdhuno AcAra che. mahAtmAe joi lIdhuM ke A zeTha have mAne tema nathI tethI temaNe nIcA vaLI ne badhA lADavA dhULamAM mikSa karIne paraThavI dIdhA. sukRtanI nidAthI kharAba anubaMdha : zeThanA haiye du:khano pAra na rahyo. te jyAre pAchA pharyA paNa manamAM satata eka ja vicAra: "ararara ! meM kyAM mahArAjane lADavA vahorAvyA? meM bahu khoTuM . A rIte vAraMvAra karelA sukRtanI nindAnA kAraNe anubaMdha kharAba paDI gayA. lADavAnA dAna dharmanA prabhAve pachInA mammaNanA bhavamAM Rddhi to eTalI aDhaLaka maLI ke magadhano rAjA zreNika enI Rddhi joine Azcaryacakita thai gayo. paraMtu saMpattinI kAramI mUccha (Asakti)nA kAraNe tela ane coLA khAvA sivAya mammaNanA nasIbamAM bIju kAMi na rahyuM ane e ja AsaktinA kAraNe mammaNa marIne sAtamI narake ravAnA thai gayo. mammaNanA jIvanA adha:patananuM mULa tene maLelo kharAba paDosa. jeNe mammaNanA pUrvabhavanA satkRtyamAM Aga cAMpIne tenA zubha bhAvonuM nikaMdana kADhayuM ane mammaNe karelA satkRtyanI anumodanA karavAne badale nindA karIne sAtamI naraka javA yogya pApakarma upAmyuM. | "vaMMA madhamaeNmitta go'adharmamikSano tyAga karavo" AvA paMcasUtrakAra paramarSinA upadezamAM garbhita rIte e paNa samajI ja levuM rahyuM ke "adhArmika loko jyAM rahetA hoya tevA sthAnano paNa tyAga karavo." AthI ja...jyAM mAMsAhArI, durAcArI, vyasanI, jugArIo ane hiMsaka loko vasatA hoya tevI jagyAmAM ghara na vasAvavuM, tema je kahyuM che te atyaMta yogya ja che. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo paDosI dhArmika susaMskArI hoya to tamArA jIvanamAM ane tamArAM bALakomAM paNa uttama saMskArone pAmavAnuM saraLa banI jaze. zAlibhadrano pUrvabhavaH saMgama : zAlibhadrano jIva pUrva-bhavamAM saMgama nAmano bharavADaNano dIkaro hato...eka divasa koi utsava-prasaMge badhAnA gharamAM sArI sArI mIThAio thatI jotAM eNeya mA AgaLa jIda karI: "mA ! mA ! mAre khIra khAvI che." mAtA khUba garIba hatI. tenA pAse khIra banAvavA jeTalA paisA na hatA. tethI te dIkarAne mAravA lAgI. paDosIoe pUchyuM "bAi ! tArA dIkarAne mAre che kema ?' bAi kaheH "mAruM nahi to zuM karuM? ene khIra khAvI che ne mArI pAse teTalA paisA nathI." dayALu paDosIoe thoDAM thoDAM cokhA...dUdha ane khAMDa ApyAM. mAe khIra banAvI ane saMgamane khIra khAvA ApIne pote bahAra gai. - saMgama khIra khAvo beTho che paNa khIra ghaNI garama hovAthI thALImAM ThaMDI karI rahyo che. tyAMja koi mAsakhamaNanA pAraNe mAsakhamaNa karatA mahAtmA dharmalAbha" karatA saMgamanA ghare vahoravA AvyA. ane..saMgama AnaMdavibhora banI gayoH "aho ! mArAM kevAM jabarAM bhAgya...ke mAre tyAM tapasvI mahArAjanAM pagalAM thayAM...lAva A khIra munirAjane vahorAvI dauM.' saMgamane khIra vahorAvavAnuM mana kema thayuM? vicAra karajo : bharavADaNano dIkaro che...khIra khAvAnI AkaMTha icchA che...raDI raDIne jIvanamAM pahelI vAra khIra meLavI che. chatAM tene munirAjane khIra vahorAvI devAnuM mana kema thayuM ! eno javAba che : AjubAjumAM rahetA uttama jaina paDosIone tyAM vAraMvAra munirAjone vahoravA AvatAM-jatAM te joto hato. jenonAM bALakonI sAthe rahetAM rahetAM tenAmAM paNa uttama saMskAro jAgRta thayA hatA. jaina munio pratye tene ka Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktibhAva hato. Ama UMcA paDosIonA kAraNe maLelA UMcA saMskAroe tene munirAjane khIra vahorAvI devAnI sadabhAvanA jagADI dIdhI ane uttama bhAvollAsa sAthe saMgame munivarane badhI khIra vahorAvI dIdhI. munine vahorAvyA pachI paNa pote karelA satkRtyanI satata anumodanA karato rahyo. e ja rAtre tene mRtyu AvyuM. tyAreja motanI pArAvAra vedanA vacceya tenuM haiyuM satata sukRtanA anumodanamAM jhUlatuM rahyuM ane marIne te gobhadra zeThanA putra zAlibhadra tarIke janma pAmyo. mammaNa zeTha ane zAlibhadra baMnenA pUrvabhavanA prasaMgo vicAratAM khyAla Avaze ke jIvanamAM paDosanuM kevuM ane keTaluM mahattva che ? mammAne pUrvabhavamAM maLelA duSTa paDose sukRtanI nindA karato karI mUkyo:eN jyAre saMgamane maLelA sArA paDosanA kAraNe saMgamamAM munine dAna ApavAnI uttama bhAvanA jagAvI. * sukRtanI anumodanA karato te uttama dharmaparaMparAno svAmI banyo. zubha AlaMbana vagara sadguNa na Take : jIvane jevA prakAranAM nimitto agara AlaMbano maLe che tevo ja prAyaH jIva banato hoya che. AthI ja jIvanamAM zubha AlaMbanonI bahu UMcI kiMmata che. zubha AlaMbano vinA sadguNo maLavA durlabha. maLe to TakAvavA durlabha ane maLela sadguNo kadAca TakI jAya toya vadhAravA ati durlabha. AthI ja sArA AlaMbanovALA sthAnamAM ghara vasAvavAno khUba Agraha rAkhavo jarurI che. ghaNAM samaju loko navuM ghara letAM ke phleTanI pasaMdagI karatAM 'lokAliTI' kevI che teno khUba ja Agraha rAkhatA hoya che. enA kAraNe pacAsa hajAra ke lAkha rupiyA vadhu kharcavA paDe to teneya svIkArI letA hoya che te khUba ja yogya che. kAraNa jIvanamAM rupiyA karatAM ulTA sadaguNonuM khUba mahattva che. rupiyA to anekavAra prApta thanArI cIja che, paNa gumAvelA sadaguNo jaladI jaladI kadI maLatA nathI. AthI jIvanamAM rupiyAne vadhu mahatva na ApatAM guNonI prAptine ja vadhu mahattva ApavuM joie. ane e guNaprApti jyAM vadhu sulabha hoya tevA sthAnamAM 'ghara' vasAvavuM joie. 127 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ halakI vasativALA sthAnamAM ghara levAthI kevAM bhayaMkara pariNAma Ave che teno eka vadhu prasaMga joie. saMskAronI surakSA kAje patinuM khUna? eka rajapUtANI eka rajapUtane paraNIne sAsare AvI. sAsariyAnA gharanI AsapAsa dAruDiyA ane mavAlIo rahetA hatA. rajapUtANIe vicArI lIdhuM ke AvA duSTa lokonA paDosamAM rahevAthI to kyAreka AkhA kuTuMbanuM nikaMdana nIkaLI jaze. eNe A ghara choDIne bIjI sArI jagyAe ghara levA mATe patine ghaNo samajAvyo, paraMtu mUrkha pati na mAnyo. . ane A duSTa-saMganuM pariNAma thoDA ja divasomAM jovA maLyuM. pelo rajapUta paNa dArUDiyAonA saMge dAru DhIMcato thai gayo. dArU DhIMcIne Ave ane patnI ane potAnAM beya bALakone mArakUTa kare. jyAre bhAnamAM hoya tyAre patine pharI pharIne ghara badalavAnI vAta rajapUtANI samajAve, paNa pelo mAne ja nahIM. eka divasa dArU pIdhelI hAlatamAM hato ane patnIe karagarIne vinaMtI karI: "ApaNAM bALakonI khAtara paNa tame dArUnI lata choDo. tame to gharanA AdhAra cho. tame ja A rIte jIvana barabAda karazo to A bALakonuM zuM thaze ? kahetAM kahetAM patnI dhUsake dhrusake rovA lAgI. AvI lAgaNIbharI vinaMtIthI sArI asara thavAnI vAta to dUra rahI, paraMtu pati khUba krodhita thayo. eno gusso bekAbU banI gayo. eNe patnIne sakhata mAra mArIne lohIluhANa karI nAMkhI. tyAra bAda dArunA pIThe jaine puSkaLa dAru pIdho. nazAmAM ne nazAmAM bahAra AvIne koi zeThanA dIkarAnuM khUna karI nAkhyuM. joyuM ne ! patananI kevI kAramI paraMparA ! A badhAnuM mULa kAraNa duSTa dArUDiyA mANasono pADosa ! AvA pADosanI upekSA karavAthI rajapUtanA jIvanano sarvanAza thavA lAgyo ! hajI vinAza AgaLa vadhyo. dAruDiyo rajapUta polIsanA hAthe pakaDAI gayo. zeThe ene jelamAM mokalI Apyo. A bAju rajapUtANI patinAM apakRtyothI Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khUba AghAta pAmI. teNe potAnAM bALakomAM AvA kusaMskAro na paDe te mATe peluM ghara badalyuM. navuM ghara sArA paDosavALA sthAnamAM lIdhuM ane bALakone uttama saMskAronA pATha paDhAvavA lAgI. eka rAte pati jelamAMthI bhAgI chUTyo ane navuM ghara zodhato zodhato tyAM AvI caDyo. bAraNuM khakhaDAvyuM. rajapUtANI kahe: "koNa che ?" - rajapUta kahe: "huM tAro pati. AjanI eka rAta gharamAM rahevA de. pelA nAlAyaka zeThe mane jelamAM dhakelyo. have e zeThanuM kAle ja khUna karIne bhAgI chUTIza." rajapUtANI kahe: "nahi. e nahi bane. tamArAM A bALako tamArA jevA khUnI nA pADe te mATe ene huM sadAcAranA pATho zIkhavADuM chuM ane tame ahIM AvIne, AvAM apakRtyo karIne tenA upara pANI pheravavA mAgo cho ? maherabAnI karIne A bALakonI khAtara paNa cAlyo jAo." paNa pati na mAnyo. e jabarajastIthI gharamAM ghUsavA lAgyo tyAM ja rajapUtANI UbhI thai. eNe patinA caraNa sparzavAno DhoMga karIne nIce vaLI dhaDAdhaDa traNa goLIo baMdUkamAMthI choDIne patinuM khUna karI nAkhyuM. goLIonA dhaDAkAthI UMdhelAM bALako jAgI gayAM. pUchyuM "mA ! zuM thayuM ?" mAtAe javAba Apyo: "beTAo ! A koi lUMTAro ApaNuM saMskAradhana lUMTI javA Avyo hato tethI tene meM mArI nAkhyo." AryadezanI sannArI AvI hoya ! e saMskAronI jALavaNI khAtara avasare potAnA suhAganuM balidAna ApatAM vicAra nA kare. - mULa vAta e che ke A AkhI du:khada sthitinuM mULa kharAba mitrorUpI paDosa hato. teNe ja rajapUtanA jIvananI pAyamAlI notarI. cAlIo ane poLono nivAsa sAro hato ? varaso pahelAM amadAvAda-muMbai jevAM zaheromAM loko cAlIomAM rahetA. poLomAM rahetA (joke Ajeya madhyama varganA ghaNA loko rahe ja che.) 129 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnA kAraNe ghaNA lAbho thatA. sAmAnya rIte dAru, mAMsa, jugAra vagere pApothI loko bacI jatA kemake paDosIonI TIkAno bhaya raheto. samAjanA bhayathI paNa mANasa pApa karatAM Dare te paNa uttame ja che. cAlI ke poLamAM paDosIo sArA maLatA ane tethI sukha-du:khanA prasaMgamAM sAtha ApatA. maraNAdi prasaMgoe sAMtvanA ApatA. hUMpha ane sadabhAva ApatA. paDosIo sArA hoya to dharmanA saMskAro ane preraNA bALakone prApta thatI. bAjuvALo chokaro sAmAyika karavA jAya tethI bIjo chokaro paNa sAmAyika karavA jAya. Ama dekhAdekhIthI paNa dharmanA saMskAro maLatA. strIonA zIlAdinI surakSA thatI. koNa Ave che ? koNa jAya che ? teno paDosIone paNa khyAla raheto. tenAthI svAbhAvika rIte ja sadAcAra jaLavAI jato. - sAdhu bhagavaMto paNa vahoravA AvatA tethI supAtradAnano lAbha maLato. sosAyaTI ane blokono nivAsa nukasAnakArIH Ajano ghaNo kharo zrImaMta varga paisA vadhI javAnA kAraNe sosAyaTIomAM athavA phleTomAM cAlyo gayo. propara zaherathI dUra...AthI sAdhu bhagavaMto dUra dUra sudhI vahoravA AvI nA zake. kadAca Ave toya baMgalAnI bahAra "kUtarAthI sAvadha raho" nuM borDa vAMcIne pAchA jAya. bloka hoya to blokanAM bAraNAM prAyaH baMdha ja rahetAM hoya. sAdhu bhagavaMta AvyAnI jaladI khabara ja nA paDe. bAraNAM baMdha rahetAM ja hoya to bAjuvALA paDosIono saMparka paNa prAyaH na rahe. are ! evA paNa loko muMbaimAM vase che ke jemane potAnI ja nIce koNa rahe che te varSothI rahevA chatAM khabara ja nathI...AvI sthitimAM sukha-du:khamAM sAtha ke samAdhinI paDosI taraphathI apekSA ja kema rakhAya ? bAraNuM khakhaDAvIne, acAnaka phleTamAM ghUsI jaine, strInuM gaLuM dAbI daine, corI ke lUMTa calAvIne dhoLe divase bhAgI javAnA kissAo muMbaI jevA moTA zaheromAM vAraMvAra banatA saMbhaLAya che. AvI sthitimAM koi khUna karI jAya ke strInuM aNamola dhana zIla-lUMTI jAya toya zI khabara paDe ? mATe ja vadhu paDatA ekAMtamAM ke gupta sthAnamAM ghara na rAkhavAnI jJAnI puruSonI hitazikSA atyaMta yogya ja che. teno amala karavo khUba hitakArI che. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ati ekAMta sthAnanA gharamAM nukasAna H vadhu paDatAM ekAMta sthAnamAM ghara rAkhavAthI kevuM nukasAna thAya che teno eka prasaMga yAda Ave che. - muMbaimAM nepiyansI roDanI pAchaLa eka zrImaMta daMpatI rahevA gayuM. baMne jaNAne ati zAMta eriyA pasaMda hato. zAMta-sthAnanA nAme vadhu paDatI ekAMtavALI jagyA temaNe pasaMda karI. ' pati ane patnI baMnenI pAse moTara. savAre pati ophise jAya te TheTha sAMje Ave. moTA baMgalAmAM baporanA samaye ekalAM juvAna jodha zeThANI ja hoya. eka divasa acAnaka baporanA samaye gADIno DrAivara Avyo. kazuM kAmanuM bahAnuM kADhIne gharamAM ghUsyo. mukhya daravAjo baMdha karIne zeThANInA bUrA hAla karI nAkhyA ane gharamAM rahelI saMpattine saphAcaTa karIne ravAnA thai gayo. AvI aneka durghaTanAonA mULamAM ayogya jagyAe gharanI pasaMdagI ja prAya kAraNabhUta hoya che. kuzaLatAthI saMskAronI jALavaNI karatA zeTha : eka karoDapati zeThanA baMgalAnI bAjumAM ja rAjAne mAnya evA be saMgItakAro AvyA. temaNe potAnA komaLa kaMTha ane madhura vAjiMtronA riyAjhathI AsapAsamAM bhAre AkarSaNa UbhuM karyuM. zeThanI putravadhUo paNa avAranavAra bArI pAse UbhI rahIne pelA saMgItakAronuM saMgIta sAMbhaLatI. zeThe ekavAra A dRzya joi lIdhuM. temane putravadhUonA zIlanI ciMtA thavA lAgI: "jo Ama cAlyA karaze to kyAreka putravadhUonuM zIla jokhamamAM mUkAi jaze... ' tethI saMgItakArone ahIMthI kema ravAnA karavA tenI vicAraNA zeTha karavA lAgyA. vicAra karatAM karatAM temane eka upAya sUjhayo. potAnA ghare thayela pautra-janmanI khuzAlInuM kAraNa darzAvIne zeThe rAjAne jhaverAta bharelo thALa bhaTaNAMrUpe arpita karyo. rAjA zeThanAM namratA-vinaya vagere guNo joIne khuza thai gayo. rAjAe dararoja rAjasabhAmAM AvavAnuM zeThane 131] Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimaMtraNa ApyuM. zeTha avAranavAra rAjasabhAmAM javA lAgyA. rAjA sAthe saMbaMdha vadhavA lAgyA. rAjAe zeThane kaheluM ke, "kyAreka kAMI kAma hoya to khuzIthI jaNAvajo." avasara joine ekavAra zeThe kahyuM "rAjan ! ghaNA lAMbA samayathI mArA manamAM gharamaMdira" karavAnI bhAvanA che. jo Apa saMmati Apo to te kArya pUruM karuM." rAjA kahe : "temAM pUchavAnuM zuM ? sArA kAmamAM to amArI jarura saMmati ja hoya ne ?" ghare jaIne temaNe suyogya oraDAmAM jinamUrti padharAvIne gRhamaMdira banAvyuM. te aMgeno mahotsava mAMDyo. Dhola ane zaraNAivALAne bolAvyA ane savArathI sAMja sudhI tene Dhola ane zaraNAI vagADavAnI sUcanA karI. Dhola-zaraNAinA sUro jora jorathI vahevA lAgyA. bAjumAM ja rahetA saMgItakAro akaLAI gayA kAraNa ke Dhola-zaraNAinA joradAra avAjomAM temanA AlApa dabAI jatA hatA. AthI saMgItakAroe rAjA pAse jaine zeThanI virUddha phariyAda karI. rAjAe zeThane bolAvyA ane saMgItakAronI phariyAdanI vAta karI. zeTha kahyuM "rAjAjI ! meM ApanI saMmati laine jinamaMdira banAvyuM che ane maMdira hoya eTale Dhola-nagArAM to vAge ja ne ?" rAjA kaheH "zeTha ! kAMi vAMdho nahi. tamAre muMjhAvAnI koi jarUra nathI. tama-tamAre khuzIthI bhagavAnanI bhakti karo. huM saMgItakAronuM AvAsasthaLa badalAvI nAkhuM chuM." ane rAjAnI AjJAthI saMgItakAronuM AvAsasthaLa badalAI gayuM. zeThe haiye hAza anubhavI. putravadhUo mATenA zIlano bhaya TaLI gayo. upadravavALA sthAnamAM...game tevA paDosamAM...ane game tevA gharamAM zIla ane sadAcAra jokhamamAM ja rahe. tene nivAravA zeThanI jema kuzaLatApUrvaka upAyo karavA joie. 132 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) gharanI sajAvaTa saMskAra poSaka : ghara kevuM hovuM joie ? enA javAbamAM ghaNA daravAjAvALuM ke eka ja daravAjAvALuM na hovuM joie. e jema pUrve kahyuM, tema gharanI aMdara sajAvaTa vagere paNa vikArottejaka nahi hovAnI vAta paNa samajI levI joie. ayogya dazyo, naTa-naTIonA phoTAo, jenAthI vikAra-vAsanAmAM vRddhi thAya tevA drazyovALA phoTAo vagerethI gharane zaNagAravuM joie nahIM. ' kelenDaro, pharnicara ane zokesa vagere paNa bIjAne dharma pamADe tevAM joie. Aje paNa ghaNA zrAvakonA gharamAM zokesamAM menA-popaTa ane kapa-rakAbI mUkavAne badale, rajoharaNa pAtro ane caravaLo-kaTAsaNuM tathA jJAnanAM sAdhano ane pustako jovA maLe che. jene jotAM je cAritranI yAda Ave. A uttama sajAvaTa kahevAya. gharamAM dIvAla upara bhavya zatruMjayano phoTo ke navakAra-maMtra vagere lagAvelA hoya to gharamAM praveza karatAM ja sAdhu-sAdhvIne ke bIjA zrAvakone khabara paDI jAya ke A zrAvakanuM ja ghara che. jo naTa-naTIonA phoTAo hoya to zI khabara paDe ke A konuM ghara che ? (6) ghara jinAlaya-upAzrayanI pAse joie ? divasanA bIjA ke trIjA prahare, bAjunA zikharabaMdhI jinAlayanI dhajAno paDachAyo na paDe tevuM ghara joie. hA..jo ghara ane jinAlayanI vacce eka moTara pasAra thaI jAya teTalo vizALa rasto hoya to dhajAnA paDachAyAno bAdha nathI. uparokta vidhAna ema sUcave che ke ghara jema uttama paDosamAM joie tema jinAlaya ane upAzrayanI bAjumAM hovuM joie. 'jinamaMdira najadIkamAM hoya to kyAreka moDuM thAya to paNa jinapUjA vagerethI vaMcita na rahI javAya. sAMje paNa jinadarzana-vaMdanano lAbha maLe. upAzraya najadIkamAM hoya eTale sAdhu agara sAdhvIjI mahArAjano saMjoga hoya tyAre gocarI-pANI vahorAvAno-supAtradAnano lAbha avazya maLe. munijanono 137 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satsaMga vagere karavAno paNa moko maLato rahe. Ama 'ucita ghara' vasAvavAthI aneka lAbho che. A badhA lAbhono khUba sArI rIte vicAra karIne yogya ghara levuM joie. AjanA kALamAM to vaLI vizeSata: 'ucita ghara' nAmanA guNanuM pAlana thavuM jarurI che. Dagalene pagale dhana ane dharmane salAmatInI keTalI jarura che ? pApodaya hoya ane kyAMka anucita gharamAM sapaDAi gayA to satata ArtadhyAna yAvat saMrakSaNAnubaMdhI raudradhyAna thavAnI bharapUra zakyatAo UbhI che ! pariNAme durgationI paraMparA lamaNe jhIMkAi jAya...mATe 'ucita ghara' nAmanA mahAmUlA guNanA pAlanane amalI banAvo...temAM ja bhArobhAra hita samAyeluM che. ghara derAsara eTale... 1) zrAvaka jIvanano sAco vaibhava. 2) paramAtmA sAthe AtmIyatA bharI vAto karavAnI hoTalAina. 3) aDhaLaka puNya utpanna karI ApatuM supara pAvara janareTara. 4) jIvananI AMdhI samaye Adarza AlaMbana ane dizAsucaka hokAyaMtra. 5) pApo tarapha bephAma paNe dhasI jatI jIvananI gADI mATe spIDabrekara. 6) supAtradAna paNa sulabha thAya ane anAyAse saMyamadhara mahAtmAo tathA zrI saMghanA pagale ghara pAvana thAya. S 134 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 0 0 pillI) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (ra) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 che (8 mo guNa) . oStulasI saMgata saMtakI, kaTe koTi aparAdhI kRtasaGgaH sadAcAraiH | (satsaMga) asaMga banI javuM, zAzvatakALa mATe...A ApaNA jIvano vAstavika svabhAva che. paNa karmarUpI pudagalono saMga karIne ApaNA jIve bhAre bhUla IkarI che. have A karmasaMganA kAraNe ApaNA AtmAnA vikatA banelA ruparaMgane punaH mULa-raMgamAM lAvavA ati jarUriyAtavALo guNa che : satsaMga. saMsAranA saMgathI mukta thavA mATeno upAya cheH satsaMga. jIvanamAM sadaguNonuM pravezadvAra che : satsaMga. saMtAnone paNa dharmasanmukha karavAno mArga che : satsaMga. dArunA vyasanIone paNa deva banAve che : satsaMga. zubha saMskArone jAgRta karavA jarUrI che : satsaMga. vaMkacUla jevA corono paNa uddhAra karanAro cheH satsaMga.. kusaMgano tyAga...jenI pUrvazarata che...evo cheH satsaMga. caDakauzika nAga jevAne devAtmA banAve che prabhu vIrano: satsaMga. indrabhUti jevA abhimAnIne prathama gaNadhara' ane 'parama vina| yamUrti banAvanAra che mahAvIrano : satsaMga. satsaMganuM AvuM mahimA-gAna karanAra A guNanA vivecana avazya | vAMco ane tenuM manana karo. mArgAnusArI AtmAno AThamo guNa che : 0 satsaMga. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ja) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ) Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - mArgAnusArIno AThamA naMbarano guNa che. satsaMga. jIvano kharo svabhAve to asaMga ja jJAnI puruSo kahe che jIvano kharo svabhAva to asaMga ja banI javAno che. saMga e sarva duHkhonuM kAraNa che. cAhe te saMga jIva sAtheno hoya ke jaDa sAtheno. - ApaNA jIvAtmAe karmarUpI pudagalono saMga karyo mATe ja tene saMsAramAM bhaTakavuM paDI rahyuM che ne ? joke A karmasaMga anAdithI che. "jIva anAdi. karma anAdi...ane jIva ane karmano saMyoga anAdi.." A jainadarzanano mULabhUta siddhAnta che. Ama chatAM asat kalpanAthI mAnI laie ke jIvano karma sAthe saMga (saMyoga) ja na hota to ? to kevuM sAruM thAta ! " to karmanA saMganA kAraNe bhogavavA paDatAM anaMtA du:kho jIvane na hota. e du:kho jemAMthI janme che te dhRNAspada pApo na hota, sAMsArika sukhanI kAramI lAlasAo na hota, janma...jIvana ane mRtyunI ghaTamALa na hota, cauda rAjalokamAM jIvanuM paribhramaNa na hota, narakanAM aparaMpAra du:khonI jAlima vedanAo na hota, svarganA agaNita sukhonI AsapAsa vIMTaLAyelAM irSyA ane atRptinAM bhayaMkara pApo na hota. ArAdhanAonuM aMtima phaLa kamasaMgathI mukti : jIvanI saghaLI khAnAkharAbInuM mULa che jIvano karma sAtheno saMga ane ApaNI saghaLI ArAdhanAnuM-dharmanuM aMtima phaLa cheH karma sAtheno sadA mATeno asaMga. - karma sAtheno asaMga eTale ja mokSa. mokSamAM gayA pachI jIvane kyAreya karmono saMga raheto nathI tethI ja te karmasaMgathI janita saMsAra jIvane nathI. saMsAra nathI to du:kho, pApo ane bhrAntijanaka sukhonI ghaTamALa paNa nathI. Ama zAzvata sukhanA saMgI banavA mATe karmonA saMganA bhaMgavALA ApaNe banavuM ja rahyuM. ApaNI sarva kriyAonuM te ja aMtima lakSya-dhyeya che. paraMtu jIva ane pudagalonA A saMgathI chUTavuM zI rIte ? A saMgathI mukta thavAno upAya ? 136 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgamukta thavAno upAya satsaMga : anekavidha upAyone-saMgamukta thavA mATe-zAstrakAroe batAvyA che temAMno eka upAya che : satsaMga. jyAM sudhI jIvane sadAnI asaMga-dazA prApta nathI thai tyAM sudhI teNe koi ne koi padArthano ke prANIno saMga kare ja chUTako che. to pachI kharAba saMgane choDIne jIve "sAro saMga karavo te ja tenA AtmakalyANano uttama mArga che. sAro saMga eTale ja satsaMga. mukhya traNa prakAranA satsaMga : AmAM sauthI uttama saMga che saMsAranA tyAgI ane paMca mahAvratadhArI sAdhubhagavaMtono saMga. bIjA naMbare sArA arthAt dharmaniSTha sajjana zrAvaka-mitrono saMga. kadAca te mitra zrAvaka na hoya ane mArgAnusArInA suMdara guNo dharAvato hoya toya te sumitra kahevAya...ane teno saMga paNa satsaMga kahevAya. ane trIjA naMbare che sArAM pustakono saMga. jIvanane sudhAranArAM, sadgaNI banAvanArAM ane mokSamArgamAM puSTatA ApanArAM pustakonuM vAcana te paNa eka prakArano satsaMga che. sAdhupuruSono saMga ane su-mitrono saMga parAzrita che ane tethI ja haMmezAM prApta thanAro nathI. amuka kALa pUrato maryAdita che. vaLI, ApaNI icchA hoya tyAre maLI ja jAya, tevo nathI. jyAre sArAM pustakono saMga svAzrayI che. tamArA gharamAM vasAvelAM sArAM pustako jyAre tamAruM mana thAya tyAre tame vAMcI zako cho tethI te satsaMga harahaMmeza tamArI sAthe che. - jyAre jyAre puruSonA ane sanmitronA satsaMgano lAbha na maLe tyAre tyAre supustakonA satsaMgamAM avazya rahevuM joie. to paNa jIvanamAM sadaguNonI prApti-rakSA ane vRddhi susaMbhavita banI rahe che. che : Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saguNonuM pravezadvAra satsaMga : - jIvananA tamAma saguNonuM pravezadvAra satsaMga che. satsaMganA prabhAvathI doSonA dUrIkaraNano mArga AraMbhAya che. ApaNA jIvanamAM aneka doSo ane pApa pravezI cUkyAM che. e tamAmano nAza karavA mATe satsaMgano Azraya ApaNe jarura levo joie. satsaMganA prabhAvanA guNa gAtA saMta tulasIdAse kahyuM che eka ghaDI AdhI ghaDI; AdhImeM bhI Adha, ; tulasI saMgata saMtakI, kaTe koTi aparAdha. eka ghaDI eTale covIsa miniTa..are enIya aDadhI eTale bAra miniTa...are ! e aDadhInI paNa aDadhI eTale mAtra cha miniTa...paNa jo saMtapuruSanI saMgati (satsaMga) maLI jAya, to karoDo janamonAM pApa dhovAine sApha thaI jAya. satsaMgano mahimA kevo aparaMpAra che ! kAraNa ke saMta eTale saguNono suvAsita bagIco. bagIcAmAM gayelo jema puSponI-suvAsathI AnaMdita na thAya evuM na bane, tema saMtanA sAnidhyamAM gayelo saguNonI suvAsathI suprasanna na bane evuM kadI na bane. ane jo evuM bane to samajavuM ke kAM e sAcA saMta nahi ane kAM janAro mAnavadeha paththara (javo jaDa) haze ! jagatanA itihAsamAM pRSTho ukelIne vAMcazo to samajAze ke duniyAmAM thayelA moTA bhAganA sadaguNIo, saMto, sajjano ane sAdhuvaro koi ne koi saMtapuruSanA pratyakSa ke parokSa prabhAva nIce AvIne ja sanmArgane pAmyA hatA. vAliyo lUMTAro saMtapuruSane bheTIne ja vAliyAmAMthI vAlmIki banyo hato ne ! patnIrupI satsaMgathI kAmAMdha tulasInuM saMta tulasImAM rupAMtara : saMta tulasIdAsa saMsArI jIvanamAM atyaMta kAmAMdha hatA. ekavAra emanI patnI ratnAvalI piyara gai to tyAM rAtrinA samaye, patnInI rupALI kAyAmAM lubdha banelA tulasI pahoMcI gayA. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhya daravAjethI moDI rAtre praveza karatAM temane zarama AvI tethI uparanA mALe jyAM ratnAvalI sUtI hatI tyAM bArImAM laTakatA eka lAMbA sApane doraDuM samajIne tene pakaDIne saDasaDATa upara caDI gayA. jaine ratnAvalIne jagADI. te camakI UThI "are ! tame ! ahIM kyAMthI ? ane teya ATalI moDI rAtre ? nIceno mukhya daravAjo to aMdarathI baMdha hato. to tame upara AvyA zI rIte ?" tulasIe kahyuM "tArA pratyeno atizaya prema mane ahIM kheMcI lAvyo. tAro viraha mArAthI eka divasa paNa khamAto na hato. tethI ja ahIM doDI Avyo. hA.nIceno daravAjo baMdha hato tethI huM A bArImAM laTakatA doraDA vaDe upara caDhayo." ratnAvalIe bArImAM joyuM to ye ekadama cIsa pADI UThI: "are ! A to doraDuM nathI, paNa sApa che. to zuM tamane eTaluMya bhAna na rahyuM ke A sApa che ke doraDuM ?" "nA...tArA preme mane pAgala banAvI dIdho hato, tethI ja huM sApa ane doraDAno bheda pArakhI na zakyo." tulasIe javAba Apyo. tyAre akaLAI UThelI ratnAvalI bolIH "jevI ane jeTalI prIti tame mArAmAM keLavI che evI ane eTalI ja prIti jo bhagavAna rAmamAM keLavI hota to tamArI kAyAnuM ane AtmAnuM-beunuM-kalyANa thaI gayuM hota." ane..saMsArI chatAM aMtarathI saMnyAsinI jevI ratnAvalIrUpI saMtanI e vANI sAMbhaLIne kAmAMdha tulasIdAse e ja paLe saMsArane chellI salAma bharI dIdhI...ane teo "saMta tulasIdAsa banI gayA. A ja saMta tulasIdAse rAmacarita mAnasa' nAmanA mahAna rAmAyaNanI (ajaina graMtha) racanA karI. satsaMgathI saMtAnoya dharmasanmakaH jIvanamAM bIjA dharmo hajI kadAca na hoya to cAle...paraMtu saMtapuruSonosAdhujanono satsaMga to avazya joie. . . jo jIvanamAMthI durguNone hAMkI kADhavA hoya...jo saMtAnone paNa-dharmavimukha hoya ane dharmasanmukha banAvavAnI jhaMkhanA hoya to-koika evA uttama sAdhupuruSano 13e 139 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheTo karAvI devo joie, jenA prabhAva mAtrathI-satsaMga mAtrathI te saMtAnomAM dharmano AraMbha acUka thaI jaze. nA...e mATe sAcA sAdhue jabarajastIthI "A bAdhA kara." ane te bAdhA kara' evo Agraha calAvavAnI paNa jarUra rahetI nathI. sAcA sAdhu to temanA nirmaLa cAritrathI, hRdayanA bhAre vAtsalyathI, ane sumadhura svabhAva vagere saguNothI ja sAmAne jItI letA hoya che. pAse AvanAra puruSa thoDI ja paLomAM potAno banI jAya evI suMdara temanI zailI ane temanuM sAnnidhya hoya che. kSaNamapi sajjanasaMgati re kA bhavati mavANavi taraNe naukA || eka kSaNanI paNa sajjanapuruSanI sAdhupuruSanI saMgati (satsaMga) saMsArarupI samudrane tarI javA mATe naukA (nAva) samAna che. satsaMganA prabhAve dArUDiyo adhiSThAyaka deva : " eka sALavIne dArunuM ati bhayaMkara vyasana hatuM. e eka kalAka paNa dAru pIdhA vinA rahI na zakato. dArUnA nazAmAM te evA durAcArAdimAM paNa phasAyo hato ke e gAmanI strIo paNa tenAthI nAsatI bhAgatI pharatI. ziSTa puruSone mana A dAruDiyo dayAne pAtra hato. sahu enI dArUnI ati latanA kAraNe enI thatI durdazA joine du:khI thatA paNa tene koi dAru choDAvI na zakatA. eka divasa gAmamAM eka munirAja padhAryA. emaNe sumadhura zailImAM pratidina pravacana-gaMgA vahAvavA mAMDI. sadanazIbe sALavInuM ghara bAjumAM ja hatuM. koi kalyANamitra sALavIne A sAdhupuruSanA pravacanamAM kheMcIne lai Avyo. ' ane Azcarya thai gayuM ! dArUnA nazAbAjane munirAjanuM pravacana sAMbhaLavAno paNa nazo caDyo. pUrA cAra divasa munirAjanI hRdaya parzilI vANI sAMbhaLatA sALavInuM bhAre hRdaya parivartana thaI gayuM hatuM. jyAre munirAjane vihAra karavAno divasa AvI lAgyo tyAre sALavI munivara pAse AvI beTho. vaMdanA karIne te codhAra AMsue raDavA lAgyo. munirAje pUchayuM "bhAI zuM che ? kema ATaluM raDo cho ?" ATaluM kahIne mAtAnI adAthI vAtsalyabharyo hAtha enA baraDe pheravyo. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahu jeno tiraskAra ka2tA tevA sALavIne muninuM A vAtsalya apAra AnaMda arpI gayuM. sALavIe muninAM caraNone potAnA azrujalathI prakSAlita karatAM kahyuM "gurudeva ! zuM karuM ! Apa mane bacAvI lo. huM dArunA bhayaMka2 vyasanamAM phasAi gayo chuM. koi paNa hAlatamAM dAru choDI zakato nathI paNa tamArAM pravacano sAMbhaLyAM bAda jIvanamAM koi dharma pAmyA vagara have mane cena paDe tema nathI. ''dAru jo maLavAmAM thoDuM thAya toya te mArAthI sahana thatuM nathI. mArA hAtha ane paganI naso kheMcAvA mAMDe che, mAruM mAthuM cakkara cakkara bhamavA mAMDe che. prabho ! mane ugAro. mAro uddhAra karo A bhayaMkara pApamAMthI !''. ane sALavI pharI raDavA lAgyo. munirAje tene kahyuM '"tuM zAMta thA. tArAthI dAru saMpUrNapaNe na chUTato hoya to huM tane kahuM tema kara.' P ''jyAre tuM dAru pIvA bese tyAre pUrepUro pI lIdhA bAda eka dorInI gAMTha mAravI ane pharIvAra jyAre dAru pIvo hoya tyAre te gAMTha choDI nAkhavI. tyAra bAda pharI icchA mujabano dAru pI lIdhA bAda pharI te dorIne gAMTha mArI devI. A dorI haMmezAM tArI pAse ja rahevI joie. jeTalo samaya dArunI gAMTha rahe teTalo samaya tAre dAruno tyAga...ATalI pratijJA tuM kara. toya tane mahAna lAbha prApta thaze.'' sALavI A vAta sAMbhaLIne khuza thai gayoH "bhagavAna ! A to bahu saraLa ane sarasa pratijJA che ! AmAM to dAru choDavAnI vAta paNa nathI ane pAcho pratijJAno dharma ArAdhavAno lAbha maLe. AnAthI uttama bIjuM zuM hoi zake !'' ane sALavIe pratijJA karI. A bAju guru mahArAja vihAra karIne kyAMka cAlyA gayA. sALavI guru mahArAje ApelI pratijJAnuM suMdara rIte pAlana kare che. keTalAka divaso pasAra thai gayA pachI eka divasa evuM banyuM ke sALavIne dAru pIvAnI talapa jAgRta thai. tethI teNe gAMTha choDavA mAMDI paNa A vakhate evuM 141 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banyuM ke gAMTha atyaMta majabUta thaI gaI hatI te kemeya karIne chUTatI ja na hatI. gAMTha maDAgAMTha banI gai hatI. tethI tene choDavAnI jema jema koziza te karato tema tema te vadhu ne vadhu majabUta banatI jatI hatI. have zuM thAya ? dArunI talapa vadhatI jatI hatI. tenA hAtha-paganI naso kheMcAtI hatI. have enAthI dAru vagara jIvavuM azakya banI gayuM hatuM. - sALavIno svajana-parivAra tenI AvI karuNa sthiti joI zakato na hato. tethI parivAre tene pratijJAno bhaMga karIne dArU pI levAnI salAha ApI. paraMtu sALavIe prANa jAya to paNa pratijJAbhaMga karavAnI ane te rIte dArU pIvAnI vAtano asvIkAra karyo. aMte thoDAka samaya bAda zubha dhyAnamAM sALavIno AtmA mRtyu pAmyo ane marIne te devalokamAM devarupe janma pAmyo. avadhijJAnano upayoga mUkIne teNe jyAre potAno pUrvabhava joyo tyAre potAne AvI pratijJA ApIne dArUDiyAmAMthI deva banAvanAra guru bhagavaMta pratye tene atyaMta pUjya bhAva pedA thayo ane te turaMta guru mahArAja pAse Avyo. vaMdana karIne gurune kahe: "bhagavaMta ! Ape mane ApelI pratijJAnuM suMdara pAlana karatAM huM dAruDiyAmAMthI deva banyo. pApamukta banyo. paraMtu pApamAMthI mukta banelo huM ApanA upakAra-RNamAM baddha banI gayo chuM. Apa mane koi evuM mahAna kArya soMpo ke jenAthI huM RNamukta thai zake." ane...tyAre guru mahArAje tene zatruMjaya tIrthanI rakSA karavAnI preraNA karI, tyArathI te kadarpa nAmano zatruMjaya tIrthano adhiSThAyaka banyo ane tIrtharakSA karIne traNamAMthI mukta thayAno AnaMda mANavA lAgyo. satsaMga kevuM adabhuta jIvana-parivartana karavAnuM sAmarthya dharAve che tenuM A preraNAdAyI dRSTAMta che ! zubha-saMskArone jagADavA satsaMga Avazyaka : pUrvanA aneka janmomAM ApaNA jIvAtmAne aneka prakAranA saMskAro maLelA che. e saMskAro zubha paNa che ane azubha paNa che. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava banIne ApaNA jIve dayA ane dAnanA saMskAro paNa jamAvyA che ane bilADA banIne kabUtarone phADI khAvAnA hiMsAnA kusaMskAro paNa AtmAmAM AropyA che. e saMskAromAMthI kyA saMskArone atyAre jAgRta karavA che. te ApaNA hAthanI vAta che. jo ApaNe azubha saMskArone jAgRta thavA devAnuM na icchatA hoie to zubha saMskArone jagADavA ja rahyA ane te mATe satsaMgarupI zubha nimittone pAmavA ja rahyAM. khetaramAM khetI karyA bAda jo temAM anAjanuM biyAraNa vAvavAmAM na Ave to ghAsa ane khaDa to tyAM ApameLe ja UgI nIkaLe che. tenA mATe koI puruSArtha karavAnI jarUra paDatI nathI. e ja rIte AtmArUpI khetaramAM satsaMga karavA dvArA zubha saMskAronuM biyAraNa vAvavAmAM na Ave to zubha saMskArorUpI ghAsa to ApameLe ja UgI nIkaLavAnuM che mATe ja satsaMga karavA dvArA zubha saMskArone jAgRta karavA joie. zubha saMskAro mATe jarUrI prabaLa puruSArtha : yAda rahe ke azubha saMskArone jagADavA jhAjhA puruSArthanI jarUra paDatI nathI jyAre zubha saMskArone jagADavA prabaLa puruSArtha Acaravo paDe che. pANInA pravAhane nIcANavALA bhAgamAM vahetuM karavuM hoya to koi puruSArthanI jarUra nathI paDatI, paraMtu jo pANI UMce caDAvavuM hoya to paMpa mUkavo paDe che arthAt temAM viziSTa prayatnanI jarurata paDe che. e ja rIte nabaLA nimitto maLatAM jIvamAM kharAba saMskAro jaladI pragaTa thaI jatA hoya che. jyAre sArAM nimitto AlaMbano maLavA chatAM sArA saMskArone udIpta karavA mATe jIvano potAno prabaLa puruSArtha jarUrI banI jAya che. Ama chatAM zubha saMskArone jAgRta karavA mATe satsaMga e aNamola upAya che. satsaMganA prabhAve vaMkacUlano uddhAra : vaMkacUla jevo bhayaMkara lUMTAro paNa munionA satsaMganA prabhAve apUrva 143 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvana-parivartanane pAmyo hato. cAturmAsa karavA corapallImAM AvelA AcAryadevane saparivAra tyAM e zarate rahevAnI vaMkacUle rajA ApI ke temaNe tene vaMkacUlane) cAturmAsa sudhI dharmano kazo ja upadeza na Apavo ane AcAryabhagavaMte te zarata maMjUra rAkhI. AcAryabhagavaMta vagere munivaronA ati uttama jIvana-vyavahArane joine prabhAvita thayelo vaMkacUla jyAre, cAturmAsa bAda AcAryabhagavaMta vihAra karavA lAgyA tyAre vaLAvavA gayo. varkacUlanI hada jyAM pUrI thai tyAM AcAryabhagavaMta UbhA rahyA ane vaMkacUlane Aje dharmanA be zabdo sAMbhaLavAnuM sUcana karyuM. AcAryazrI pratye sadbhAva pAmelA vaMkacUle te sUcana svIkAryuM. tyAre AcAryazrIe tene pratijJAno prabhAva samajAvyo ane tene yogya cAra niyamo svIkAravAnuM sUcana karyuM. 1) je phaLane tuM jANato na hoya tevAM ajANyAM phaLa tAre khAvAM nahi. 2) koi paNa jIvane mAravo te pApa ja che paNa te pApa-tyAga saMpUrNapaNe tArAthI na bane to koinA upara prahAra karavo hoya to te pahelAM sAta-ATha DagalAM pAchA haTavuM. 3) saMpUrNapaNe UMco sadAcAra pALavo. chatAMya te na ja bane to rAjAnI rANI sAthe to asadAcAra na ja sevavo. 4) koi paNa jAtanuM mAMsa khAvuM te pApa che chatAM te na ja bane to kAgaDAnuM mAMsa to na ja khAvuM. * vaMkacUlane lAgyuM ke A niyamo to ghaNA sahelA che eTale teNe vinayapUrvaka be hAtha joDIne e cAreya niyamo AcArya mahArAja pAse lIdhA ane e cAreya niyamono adabhuta camatkAra jude jude samaye anubhavIne vaMkacUla apUrva pratijJApAlaka banIne potAnuM AtmakalyANa sAdhI gayo. kusaMgano tyAga karo : ApaNane uttama koTinA sadaguruo-saMto maLavA chatAM ApaNA jIvanamAM jo parivartana AvatuM na hoya, cha miniTa nahi, bAra miniTa ke covIza miniTa nahi, paraMtu cAraso divasa sudhI ke caudaso kalAko sudhI paNa jo saMtono saMga Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavA chatAM ApaNe sudharI zakatA na hoie to ApaNe saMzodhana ka2vuM joie ke Ama thavAnuM kAraNa zuM ? Ama thavAnA aneka kAraNomAMnuM ati mahattvanuM eka kAraNa che H kusaMga. satsaMganA pAvaraphula auSadhane paNa sariyAma niSphaLa banAvI denAruM mahAkupathya che H kusaMga. game evA kuzaLa vaidyanI game eTalI moMghIdATa davA paNa, jo kupathyano tyAga karavAmAM na Ave to jema niSphaLa jAya che tema kusaMgarupI kupathyanA tyAga vagara satsaMgarupI auSadha AtmAne asaMgadazA (svabhAvadazA) rupa pUrNa Arogya bakSavAmAM niSphaLa nIvaDe che. divasa daramyAna ekAda kalAka ke dhArmika zikSaNa zibironA divaso ane kalAkone bAda karatAM bAkInA kalAko ane divaso jo satata kusaMganA ku-raMgamAM raMgAtA rahevAmAM Ave to satsaMgathI prApta thayelo lAbha niSphaLa ja nIvaDe che. jema satsaMganA traNa prakAra che tema kusaMganA paNa mukhyatve traNa prakAra che. (1) kumitrono kusaMga : kharAba mitronI sobata jIvana-ghaDataramAM bahu moTo bhAga bhajave che. eka nIti-vacana che ke, kALiyAnI sAthe dhoLiyo besato rahe to tethI bhale teno vAna (varNa) tenAmAM na Ave paraMtu tenI sAna (duSTa buddhi) to jarura AvI jAya. AMbA ane AMbalInI kalamone jo bhegI karIne jamInamAM vAvavAmAM Ave to AMbAmAM AMbalInI khaTAza Ave paNa AMbalImAM AMbAnI mIThAza kadI na Ave... e ja rIte duSTa-mitronI sAthe besavAthI tamArAmAM rahelI sArI bAbato te kumitronA jIvanamAM na praveze paraMtu temanI kharAba bAbato to tamArA jIvanamAM jarura AvI jAya. sadaguruonA saMge-prabhAve meLaveluM Atma-dhana, saMskAra-dhana ane sadguNadhana pelA kumitrorupI lUMTArA lUMTI jAya che. 145 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'cala ne yAra !' kahI kahIne kumitro tamane dAru-biyaranA casake caDAvatA hoya...hoTalo, kalabo ane jimakhAnAomAM lai jatA hoya...blyu philmo jovAno moha lagADatA hoya...ane kadAca kolagarla ke phUTaNakhAnAMonA kusaMge phasAvatA hoya...to evA mitrothI cetatA rahejo. e mitro tamArA jIvananA...tamArI sajjanatAnA...tamArA dravya-dhana ane bhAva-dhananA ane tamArA saghaLA sadguNonA lUMTArA che. tamArA mitra nahi, tamArA bhayAnaka zatruo che. evA zatruone to so gaja dUrathI salAma karIne dUra sarakI jajo. kALA nAganI sobata ka2vA karatAM vadhAre bhayaMkara-kharAba che kumitronoduSTa mANasono saMga. kemake kALo nAga to eka ja vAra ApaNA dravya-prANa lUMTI le che, jyAre duSTa mitro to ApaNA Atma-guNo rupI bhAva-prANa harI le che. jene ne tene 'jIgarajAna dosta' ke 'aMgata sakhI' banAvatAM pahelAM puruSoe ane strIoe khUba ja sAvadhAna banavuM joie. AvAM AMdhaLA sAhasa kyAreka jIvananuM bhAre adhaH patana karI nAkhavA samartha banI jAya che kAraNa ke vartamAna-kALamAM moTA bhAganA mitronI najara tamArI dhanasaMpatti upara ja hoya che. jenA mana pelAM che, jIvana apavitra che, svArthabharelI manovRttio che tevA mitro ke sakhIo jIvanane zI rIte lAbhadAyI banavAnA ? jenI vANI, vRtti ane vartana traNeya dUSita banI cUkyAM hoya tevA mANasone mitro banAvavA karatAM mitro na hovA te ja vadhu uttama che. ''mAmo na hovA karatAM kANo mAmo sAro.'' enI jema 'sAro mitra na hoya e karatAM game tevoya mitra sAro'' evo siddhAMta ahIM apanAvI zakAya nahi. jenA jIvanamAM aneka badIo-dUSaNo ghUsI gayAM che evA AjanA yuvakayuvatIonI jo kharekhara UMDI tapAsa karavAmAM Ave to ema lAge che ke temanA adha :patananA mULamAM prAyaH koi ne koi duSTa-mitra ke duSTa-sakhIno kusaMga ja kAraNabhUta haze, e vAtanI khAtarI thayA vinA nahIM rahe. skUlo-kolejo ane khAsa karIne hosTelamAM mAtA-pitAnA sAnnidhyathI vaMcitapaNe jIvatA vidyArthIo ane vidyArthinIonAM jIvana aneka jAtanI badIomAM phasAi cUkyAM hoya to temAM kAraNabhUta che : koino ne koino kusaMga. 146 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AthI ja mAtA-pitAe game tevI saMsthAomAM ke borDiMgomAM, pUratI cakAsaNI vinA potAnAM bALakone mUkI devAM te atyaMta ahitakara che. (2) kuddazyono kusaMga : kumitro jeTalo ja kharAba saMga che kudazyono...kudazyo eTale seksathI bharapUra ane manane vikArI banAvatI philmo ane blyu philmonuM darzana. jIvananAM AMtarika sattvane saundaryane saMharI nAkhanArA saMsArabharanA zatru che : AvI philmonA ane vikRtipUrNa citronAM darzana. jIvanane jeNe maMgaLamaya banAvavuM hoya, sadAcArathI saMyukta ane sadvicArathI suyukta banAvavuM hoya teNe vikRtine poSanArAM ane paMpALanArA kudazyone tilAMjali ApavI ja joie. jene jovAthI kSaNabharano kRtrima AnaMda kadAca maLe che, paraMtu tenA dvArA poSelA kusaMskAro AtmAnuM bhAre ahita kare che...durgationA daravAjA kholI nAkhe che...ane janma-janmAMtarane mATe mAnava ke deva jevI gatiothI ApaNane vaMcita karI nAkhe che ane jhADa-pAna ke nigodanA anaMta du:khabharyA bhavomAM ApaNane pheMkI de che tevA ahitakara kusaMgono ApaNe saMpUrNapaNe tyAga ja karavo joie. (3) kuvAMcanano kusaMga : kumitro ane kudazyo jeTalo ja khataranAka saMga cheH kuvAMcanano. Aje duniyAmAM jeTaluM susAhitya sarjAya che, tenA karatAM kadAca dasa gaNuM vadhAre kasAhitya sarjAtuM haze. ghaNA vAMcanazokhIna mANasone khUba vAMcavAnI Adata hoya che. vAMcanano zokha sAro che paraMtu temAMya vivekadaSTi khUba jarUrI che. susAhityanuM vAMcana mAnavIne saMskArI ane sadaguNI banAve che, jyAre kasAhityanuM vAMcana mAnavane vikArI ane durguNonuM dhAma banAve che. jo bIjuM kAMi kAma na hoya to, huM to tyAM sudhI kahIza ke navarA paDo to UMghI jajo, paraMtu gaMdA sAhityane kadI hAtha na lagADajo. 147 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo tame tamArA jIvanane maMgaLamaya banAvavA jhaMkhatA ho to, kumitro, kudRzyo ane kuvAMcana A traNeyanA saMgathI sadA dUra ja rahejo. kusaMganA tyAgarupI pathya-sevana sAthe satsaMgarupI auSadha AtmakalyANa mATeno rAmabANa ilAja che. pelo bhIla ! pUro nAstika...munione dhUtArA mAnato ane dharmane DhIMga kaheto. eka divasa vihAra karatAM jJAnI munirAja enA ghare AvI caDhyA...sUryAsta thai jatAM muni AgaLa vihAra karI zake tema na hovAthI temaNe bhIlanA gharamAM eka oraDAmAM rAtrinivAsa karavAnI anujJA mAgI. bhIle mAnavatAnI dRSTie rahevAnI rajA to ApI paNa enA manamAM ema ke A sAdhuDAo kevA jUThA hoya che te emane Aje batAvI ApIza. munirAjanI pratikramaNAdi kriyAo pUrI thatAM bhIla tyAM Avyo ane munine kahe : 'mahArAja ! tame jo moTA jJAnI ho to tame kahI Apo ke : AvatIkAle huM zuM khAiza ?'' bhIlanA manamAM ema hatuM ke mahArAja je vastunuM nAma Apaze te huM khAiza ja nahIM ne ! pachI mahArAja jUThThA ja paDI jaze ne ? munirAja kharekhara viziSTa jJAnI hatA. bhIlane dharma pamADavAnuM A nimitta hovAthI temaNe A taka jhaDapI lIdhI. jJAnanA baLe munirAje kahyuM ''tuM AvatI kAle maganuM pANI ja pIvAno che. bIjuM kazuM nahiM.'' 'maganuM pANI to nahi ja pIuM.'' ema manamAM vicArato bhIla ghare gayo. rAtrinA samaye tene acAnaka sakhata tAva Avyo. AkhI rAta patnI vagere parivAre tenI sevA karI. savAre vegharAjane bolAvyA. bhayaMka2 tAvathI bhIlanuM zarIra dhakhI rahyuM hatuM. vaidyarAje nADI tapAsIne kahyuM 'koi paNa saMjogomAM Ane kazuM ja khAvAnuM Apazo nahIM ane A davAnI paDIkI...maganAM pANI sAthe Apazo.'' 'maganuM pANI' nAma sAMbhaLIne bhIla camakyo ane beTho thai gayo. hAtha 148 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joDIne vaidyarAjane kahevA lAgyo "vaidyarAja ! game te karajo paNa mane maganuM pANI to Aje na ja Apajo. huM koi paNa saMyogomAM maganuM pANI to nahi ja pIu." - vaidyarAja kahe: "to A tAva tAruM mota karIne ja jaMpaze." patinA mRtyunI vAta sAMbhaLIne gabharAi gaelI patnIe bhIlane jabarajastIthI maganA pANI sAthe davA pAI dIdhI. * - bhIlanA, maganuM pANI na pIvAnA aneka dhamapachADAne bhIlapatnIe saphaLa thavA dIdhA nahi ane A eka ja prasaMgathI bhIlane munirAja pratye adabhuta mAna pedA thayuM ane e dharma pAmI gayo. munine khoTA pADavAnI buddhithI paNa karelo muni-saMga dharma-prAptinuM kAraNa banI gayo. AvuM ja banyuM hatuM ne pelA indrabhUti gautamanuM ! samavasaraNamAM dezanA sAMbhaLIne AvelA lokonA mukhe sarvajJa bhagavAna mahAvIradevanA anupama guNonI vAto sAMbhaLIne indrabhUtinuM mAna ghavAyuM..."re ! mArA jevo sarvajJa A saMsAramAM jIvita che tyAM vaLI bIjo koNa sarvajJa pedA thai gayo ? jouM to kharo e sarvajJamAM keTalI zakti che ? hamaNAM jAu ane capaTI vagADatAM e sarvajJanAM daMbhane cIrI nAkhuM chuM." abhimAnanI aMbADI upara savAra thaine indrabhUti bhagavAna mahAvIrane harAvavA cAlI nIkaLyo. sAthe pAMcaso ziSyonI savArI sAthe che ane teo "jaya vAdivetAla ! vAdimadabhaMjaka ! sarasvatI-kaMThAbharaNa ! sarvajJa indrabhUtinI jaya" eka rIte birudAvalio pokArI rahyA che. A paNa...jyAM indrabhUti sAkSAt bhagavAna mahAvIrane jue che.. tyAM ja TharI jAya che. "aho ! A koNa che ? brahmA che ? viSNu che ? maheza che ? sUrya che ? caMdra che ? A che koNa ? are A to covIsamA tIrthaMkara mahAvIradeva che !" e vicAre che tyAM ja bhagavAna mahAvIradeva "he indrabhUti gautama ! ahIM Avo." evI madhura bhASA vaDe saMbodhana kare che...ane pachI indrabhUtinA manamAM varSothI gUMcavAtI AtmA aMgenI zaMkAne prabhu jaNAve che: "indrabhUti ! tamArA Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manamAM AtmA aMgeno saMzaya che ne ? teno javAba A che..." Ama kahIne bhagavaMta vedanAM pado dvArA ati suMdara dalIlo vaDe indrabhUtine AtmA aMge saMzayanuM nirAkaraNa karI Ape che. thoDAka ja samayano prabhuno A satsaMga indrabhUtinA jIvanamAM ajaba parivartana lAve che ane atyaMta abhimAnI indrabhUtine bhagavAnanAM caraNomAM temanuM ziSyapada apAvIne prathama gaNadhara banAvIne "vinayamUrti gotama" tarIke itihAsamAM amara karI de che. pelo caMDakoziyo nAga ! Avyo hato prabhunA caraNe DaMkha mAravA ! ekavAra nahIM anekavAra DaMkha upara DaMkha mArI-mArIne prabhunuM mota notaravA satata prayatna karato rahyo...paNa A paLomAMya te prabhuno saMga pAmyo...ane aMte prabhunA bodha pAma ! bodha pAma ! he caMDakauzika !" AvAM amRtavacano sAMbhaLIne sudharI gayo. anazana karIne...lokoe caDhAvelAM ghI-dUdhanA kAraNe AvelI kIDIonA vajamukhI DaMkhathI zarIra ArapAra vIMdhAI javA chatAM apUrva kSamAbhAvane dhAraNa karIne...AThamA svargalokano deva banyo... munine jUThA pADavA janAro bhIla muninA saMge jIvanaparivartana pAme... indrabhUti abhimAnathI bhagavAnanI joDe laDavA jAya ane bhagavAnanA satsaMge vinayamUrti gotama banI jAya... caMDakoziyo prabhune DaMkha mAre ane prabhanuM mota lAvavA prayatna kare...ane e rIte paNa prabhuno saMga pAmIne sudharI jAya... ane...ApaNe prabhunAM caraNanI roja bhaktipUrvaka sparzanA karavA jaie chatAM na sudharIe...saMtAno-sadaguruonAM roje-roja pravacano sAMbhaLI sAMbhaLIneya sIdhA na banIe to ApaNe pelA caMDakoziyA ane bhIla karatAMya nIce UtarI gayA !! ane toya sApa jeTalIya lAyakAta na dharAvanArA ApaNe "zrAvaka' tarIkenA ahaMkAramAMthI mukta na banIe ? A te keTaluM du:khada kahevAya...! sauthI prathama pAtratA keLavIe....pachI juo...saMtono saMga ApaNA jIvanano raMga palaTI nAkhe che ke nahi ? :::::::: 150 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMtararASTrIya zAkAhAra sastAonI bhItaramAM mAtra A dezanA mAnavo ja nahIM, paraMtu vizvanA tamAma mAnavo ochAmAM ochI hiMsAthI jIvana jIvI zake tevI nIti, ane tenA amala mATenI jIvanavyavasthA A dezanA ni:svArthI, dIrghadraSTA, vidvAna ane prANImAtranuM kalyANa karavAnI bhAvanA dharAvanArA Arya saMtoe ghaDI ApI che. A vyavasthAne jeTalA aMzamAM mAnavo svIkAre teTalA aMzamAM te te dezamAM hiMsA niyaMtraNamAM rahI zake. hiMsAne niyaMtraNamAM rAkhavAnuM amogha sAdhana bhAratanA RSimunio praNIta A jIvana vyavasthAmAM hatuM. paraMtu vizvanA tamAma mAnavonAM jIvananAM tamAma kSetro upara-dhArmika, Arthika, sAmAjIka, rAjakIya, AdhyAtmika vigere kSetro upara zvetonI sattA sthApavAnA uddezane saphaLa karavAnA irAdAthI zveta prajA chellAM 500 varSothI vizvabharamAM pharI vaLI che, ane AryasaMtoe banAvelI jIvana vyavasthAne toDI nAkhavAnA aneka prayAso AdaryA che. je je dezomAM e jIvanavyavasthAnAM mULa UMDA nahotAM gayAM, te te dezomAM to TUMka samayamAM ja e jIvana vyavasthAmAM moTAM gAbaDAM pADI zakAyAM, ane teTalA pramANamAM te te dezomAM hiMsAnAM pUra pharI vaLyAM che. bhAratamAM A jIvana vyavasthAnAM mULa khUba UMDe sudhI gayelAM che. tethI e vyavasthAne toDavA bhAratamAM asAdhAraNa prayAso ghaNA vakhata sudhI ane ghaNI yuktiothI karavA paDe tema hatA. kema ke A jIvana vyavasthA jyAM sudhI tUTe nahIM, tyAM sudhI hiMsAnAM pUra bhAratamAM pharI vaLI zake nahIM, ane tyAM sudhI ahiMsAnA kSetramAM zveta prajAjanonI saMsthAo pravezI zake nahIM, ane bhAratanA mAnavone zveta rAjyadvArI AgevAno praNIta ane niyaMtrita navA prakAranI ahiMsAnA pAlanamAM joDI zakAya nahIM. briTiza rAjyasattA dvArA e vyavasthA toDavAnAM cakro gatimAna karAyAM, ane temAM jhaDapa lAvavA mATe svarAjya ApavAnA bahAnA nIce, zveta AgevAno dvArA niyaMtrita yuno ane tenI zAkhAo dvArA nakkI thayelI navI jIvananIti A dezamAM jhaDapathI lAgu karI zakAya te mATe, pazcimI zikSaNanI kolejomAMthI bahAra nIkaLelA A dezanA muThThIbhara mANasone AgaLa karIne navA ja prakAranuM baMdhAraNa 151 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A dezanI prajA upara ThokI besADavAmAM AvyuM. atre prazna e thAya che ke Arya dezanA saMtoe prarUpelI jIvana vyavasthAnA pAlanamAM je bAdhAo briTiza sAmrAjya mUkI hatI. temAMthI mukta thavA bhAratanI prajAe svarAjyanI mAgaNI mUkI hatI, ke RSimunionI jIvana-vyavasthAnA sthAna upara navA ja prakAranI pazcimI jIvana vyavasthAnI mAgaNI karI hatI ? svarAjya ApavAnA bahAnA heThaLa dezanI prajA upara navI ja jIvana vyavasthA jhIMkI devAmAM AvI. | RSimuni praNIta khetInA badale pazcimI DhabanI khetI, RSimuni praNIta pazuucheranA badale pazcimI Dhabano pazuuchera, Arya saMto praNIta aMrthika-sAmAjikarAjakIya vyavasthAnA sthAne pazcimanA svArthI ane sattAlolupI rAjyadvArI mANasoe ghaDelI Arthika-sAmAjika-rAjakIya vyavasthAne lAgu karI devAmAM AvI. jema jema pazcimI DhabanI vyavasthA prajAnA jIvanamAM dAkhala thatI gai, ane prajA RSimunionI jIvana-vyavasthAthI dUra thatI gai, tema tema A dezamAM paNa hiMsAe mAjhA mUkavA mAMDI. kemake Arya jIvana vyavasthAnA kendramAM ahiMsA che, pazcimI jIvana vyavasthAnA kendramAM hiMsA che. sAdhanA kSeme cA2 tava avarodhaka * vyartha darzana * vyartha ciMtana * vyartha bhASaNa * vyartha bhramaNa 152 ka Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . che O ha c O d 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (9 mo guNa) mAta-tAta ne gurujana kero, paripUjaka banI jAuM mAtApitrozca pUjakaH / (mAtA-pitAnI pUjA) deg H mArgAnusArI AtmAno navamo guNa che : mAtA-pitAnI pUjA. 153 . o ha d haMmeza temano vinaya ane bahumAna sevA karanAro AtmA 'kRtajJa' che. mAtA-pitAnA aparaMpAra upakArone sadA najara samakSa rAkhIne |0 karanAro...temanI pUjA ane ha AtmAmAM dharmano AraMbha thAya cheH mAtA-pitAnI pUjAthI... mAtA-pitAno upakAra AkAza jeTalo asIma che. emanA 0 upakArano vicAra karyA vagara, je AtmA mAtA-pitAnI pUjA |. ane bhakti karato nathI...UlaTa pakSe temanI avagaNanA kare che evo AtmA, game teTalo dhArmika hoya to paNa tenI koi ja kiMmata nathI. 7 jenAmAM 'AdidhArmika'nuM ja lakSaNa nathI, te UMcA virati Adino dharmono bAhya-dRSTie pAlaka hoya to paNa, pAyA vinAnI sattAvIza mALanI imArata jevA tenA te dharmonuM mUlya keTaluM ? 0 enuM AyuSya keTalA samayanuM ? p 7 kuNAlanI pitRbhaktivALA A bhArata dezanI saMskRti jyAre bhAratanAM choruo bhUlavA lAgyAM che tyAre 'mAtA-pitAnI pUjA' nAmanA A guNanI vAta bahu jora-zorathI ka2vAnI have khUba O jarura lAge che. cha ja d cha o o o 7 " che cha ha 2 7 0 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArInA guNomAM navamo naMbara che. mAtA ane pitAnI pUjA. ApaNA upara aparisIma upakAra che. mAtA ane pitAno. emanA upakArane satata yAda rAkhIne, emanA pratye ati vinIta bhAve je emanI pUjA ane bhakti kare che te mAtA-pitAno pUjaka che. sAcA arthamAM "kRtajJa' che. Adi-dhArmika koNa ? jaina zAstro kahe che: jIvanuM maTirmika lakSaNa zuM? Adi-dhArmika eTale prAraMbhika avasthAno dhArmika AtmA kone kahevo Adi dhArmika ? - eno javAba batAvyoH je mAtA-pitAno pUjaka che...te Adi dhArmika kahevAya. Ano artha spaSTa che ke mAtA-pitAnI sevA ane pUjAthI ja dharmano prAraMbha thAya che. zAstro je mAtA-pitAnI pUjAne ATalI agrimatA Ape che ene ApaNe ApaNA jIvanamAMthI jo radabAtala karIe to samajI lejo ke...ApaNuM mAnava-jIvana eLe gayuM che. ApaNe game teTalo dharma karatA hoie paraMtu ApaNA e dharmane 'pAyo" ja nathI. AthI pAyA vinAnI dharmanI mahAna imArata paNa eka divasa kaDaDabhUsa thai javAnI. mAtA-pitAnI pUjA hoya, dayA nahi... A satata dhyAnamAM rahe ke mAtA-pitAe karelA upakAronI smRtirupe temanI sevA ane pUjA karavAnI che. temanI upara dayA ke karuNA karavAnI nathI kAraNa ke jenI tame dayA karo, jenA pratye karuNA karo. teno hAtha haMmezAM nIce rahe ane dayA ane karuNAnA kartA tarIke tamArA hAtha haMmeza upara rahe. AthI dayAnA kartA karatAM dayAno lenAra svIkAranAra haMmeza nIco gaNAya. jyAre mAtApitA koi paNa sthitimAM hoya. tamArA pitA sAmAnya garIba sthitimAM jIvyA hoya...ane tame dhaMdho-dhApo joradAra phelAvIne AgaLa AvyA ho...kadAca karoDapati paNa thai gayA ho...toya...tamArA pitA haMmezAM tamArI pUjAnuM ja sthAna gaNAya...kAraNa ke pitA hato to tamAruM astitva che ne...! duHkhadAyI sthitimAM paNa pitA ane mAtAe tamane moTA karyA tyAre sukhadAyI sthitimAM paNa tame emane sArI rIte saMbhALo-sAcavo temAM kazoya upakAra tame karatA nathI. balake jo ema na karo to tame gunegAra cho.. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM mAtA-pitA deva ane guru karatAMya mahAna che? praba zrI jinezvara bhagavaMto ane sadagurudevono ApaNA upara ghaNo upakAra che, tema chatAM "Adi dhArmika" tarIkenuM lakSaNa jaNAvatAM "mAtA-pitAno te pUjaka' hoya ema zA mATe kahyuM ? zuM mAtA-pitA jinezvaradevo ke sadguruo karatAM paNa mahAna che ? javAba : prazna khUba sarasa che. paNa...eno javAba ethIya sarasa che. zrI jinezvara bhagavaMto A jagatanA sarvajIvonA Atma kalyANanA sadeva hitaciMtaka che, eTaluM ja nahi muktimArganA maMgala rAhabara paNa che. ethI A jagatanA teo sarvottama upakArI che. bIjA naMbaranA upakArI che, sadaguru bhagavaMto, jeo sadadharmano mArga ApaNane batAve che. ApaNane dharmadeha Ape che. ApaNuM AdhyAtmika ghaDatara kare AdhyAtmika ghaDataranA ane AmasukhanA sAcA mArgadAtA arihaMtadevo ane sarudevo che. AthI temano upakAra anaMta che. Ama chatAM arihaMtonuM aNamola jinazAsana ane sagurudevoe samajAvelo saddharma e badhuMya maLyuM konA pratApe ? mAtA ane pitAnA pratApe. jo mAtA ane pitAe ApaNane janma na Apyo hota...jIvana na ApyuM hota...ane ethIya mahattvapUrNa uttama saMskAro ApaNAmAM reDyA na hota to ApaNe saguruo sudhI pahoMcyA hoya kharA...? nA...jarAya nahi... jema jinazAsana ane sadgurudevo ApaNane dharmadeha Ape che ane ApaNuM AdhyAtmika ghaDatara kare che tema mAtA ane pitA ApaNane zarIra-deha Ape che ane ApaNuM sAMsArika-vyAvahArika ghaDatara kare che. mAtA ane pitAno mAnavadeha ane uttama prAthamika saMskAronA pradAnano upakAra pratyakSa che, najadikano che. e jene na dekhAto hoya...te guruonA ane arihaMtonA parokSa upakArane zI rIte dekhI zakavAno che ? je mAtA-pitAnA sAMsArika upakArane paNa svIkAravA taiyAra nathI te deva ane gurunA AdhyAtmika ka Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakArone zI rIte vadhAvI zakavAno che ? mAtA-pitAno upakAra AkAza jeTalo : je mAtAe janma Apyo, e janma ApavA pUrve nava-nava mahinAnI garbhAvasthAnI bhayaMkara pIDAne bhogavI, prasUtinI kAramI pIDAne sahI laine paNa jeNe ApaNane jIvana ApyuM, tyAra bAda bAlyAvasthAmAM potAnuM dugdha-pAna karAvyuM, e kAje jeNe potAnuM sahaja-saundarya gumAvyuM, dhananI garIbImAM paNa jeNe pote aDadhe-peTe rahIne ApaNane pUruM bhojana karAvyuM...bALapaNamAM sUkI jagyAmAM suvaDAvyA..ApaNAM maLa-mUtrane jeNe jarAya moM macakoDyA vagara sApha karyA...ApaNane UMcA saMskAro ApavA mATe jeNe athAga parizrama karyo, e mAtAno upakAra keTalo? AkAza jeTalo asIma... je pitAe satata nokarI-dhaMdho karIne ApaNA mATe, potAnAM bALako mATe dhana kamAvyuM...e dhana meLavavA kAje jeNe kyAreka-na karavAM joie chatAM-anyAya ane anIti paNa karyA...ApaNane khAna-pAnanI, vastra-vAsaNanI, jIvanajarUriyAtanI tamAma cIjonuM jemaNe pradAna karyuM...jeNe potAnA jIvananI kImatI paLono, ghaNAM varSono bhoga ApaNA mATe Apyo...avasare yAra ane avasare prakopa karIne jeNe ApaNA sAMsArika ghaDataranI saghaLI ciMtA karI...evA pitAno upakAra keTalo ? javAba e ja che..AkAza jeTalo anaMta... AvAM asIma ane amApa upakArI mAtA ane pitAnI pUjA karanArane zAstroe AdidhArmika kahyo te tadana yathArtha ja che ane UlaTuM AvA upakArIonA upakArane je yAda rAkhato nathI...enuM je satata smaraNa karato nathI. tene zAstro kRtana' kahe che. tevo AtmA dharma pAmavA mATenI prAthamika pAtratA paNa dharAvato nathI. Do. ToDaramalanI preraka ghaTanA : Do. ToDaramalanI te sAcI ghaTanA preraka che ! Do. ToDaramala khUba ja prakhyAta DokaTara banyA pachI paNa temanI mAtA temane haMmezA "beTA ToDara !" evA ja TUMkA ja nAme bolAvatI. mAne mana game teTalo prakhyAta putra paNa aMte to dIkaro ja che ne ! paNa game te kAraNe A vAta Do. ToDaramalane samajAi na hatI tethI ja ka Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temane mAtA potAne have-jyAre pote prasiddhinA zikhare pahoMcI gayA che tyAre-paNa 'ToDara' kahIne ja bolAve rucatuM na hatuM. ghaNA vakhatathI manamAM ja gUMcavAtI vAtane ekavAra teNe mAtAne kahI dIdhI : "mA ! huM jyAre have ATalo prasiddha DokaTa2 banI gayo chuM tyAre paNa tuM mane 'ToDara' kahIne bolAve te yogya na gaNAya mATe tAre havethI mane ToDaramala" kahIne bolAvavo." mAtA potAnA dIkarAnI AvI vAta sAMbhaLIne Azcarya sAthe bhAre AghAta pAmI. rAta paDatAM teNe ToDaramalane kahyuM "beTA ! AjanI rAta tuM mArI ja pathArImAM mArI sAthe sUe ane huM kahuM tema kare to ja huM tane AvatI kAlathI 'ToDaramala !" evA mAnavAcaka nAme bolAvIza." Do. ToDaramale mAtAnI vAta maMjUra rAkhI. rAtre bhara UMghamAM sUtelA DokaTarane uThADIne mAtAe kahyuM "beTA ! mane pANI lAvI Apu.. DokTare kahyuM "mA ! nokara pAse maMgAvI le...mane khUba UMgha Ave che." mAe kahyuM "beTA ! pANI tAre ja lAvI ApavuM paDaze. tyAre na chUTake Do. ToDaramala UbhA thayA ane temaNe mAtAne pANI lAvI ApyuM. mAe thoDuM pANI pIdhuM ane bAkInuM pathArImAM DhoLI nAMkhyuM. ToDaramala ekadama akaLAI UThyA. teo bhInI pathArI choDIne bIjI pathArImAM sUvA javA lAgyA. tyAre mAtAe temane rokyA ane kahyuM "beTA ! tAre A bhInI pathArImAM ja sUI javAnuM che. A to pANIthI ja bhInI pathArI che, paraMtu tuM jyAre nAno hato tyAre vAraMvAra pathArImAM mUtarI jato hato to paNa mUtarathI bhInI te pathArImAM huM jarAye moM macakoDAyA vagara sUI jatI hatI ane Aje eka divasa tuM bhInI pathArImAM paNa sUI zakato nathI ? mAtAnA upakArano lagAra vicAra kara." ane A vAta sAMbhaLIne Do. ToDaramalanuM mithyAbhimAna ogaLI gayuM ane tyArabAda Do. ToDaramala mAtAnA atyaMta pUjaka banI gayA.. mAtA-pitAno upakAra zo? eka divasa eka yuvAne eka citakane prazna karyo "ApaNA upara mAtA- : pitAno upakAra zo ? e to emanuM sAMsArika bhoga-jIvana jIvatAM hatAM, temAM Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNo janma thai gayo, emAM vaLI upakAra kevo ?" che ne kevo vikRti-bharapUra savAla ! AjanuM zikSaNa meLavIne koro buddhivAdI banelo yuvaka zuM AvA ja kutarko karaze ? pelA ciMtaka pratibhAzALI hatA. temaNe kahyuM "dosta ! bhale mAnI laie ghaDIbhara tArI vAta sAcI che...paNa tane ane mane, tArI ane mArI mAtA garbhakALamAM jIvavA dIdhA, ane nava-nava , mAsa sudhI peTamAM laine mAtA pharI ane kAramI pIDA sahIne janma Apyo ane Aja sudhI jIvato rahevA dIdho...e AjanA Abortion krUra ane kAtila jamAnAmAM mAtAno upakAra kharo ke nahi ? "ApaNA jIvanuM garbhAvasthAmAM Abortion karAvI nAkhyuM hota to emanAM bhoga-sukhone kyAMya UnI AMca AvavAnI na hatI. paNa..."ApaNe jIvatA chIe e ja e mAtA-pitAno kevo ajaba upakAra che !" yAda rAkhajo H AvA savAlo karavA te AjanA ati-buddhi-vAdanI ane vilAsitAnI vikRtinuM pariNAma che ! ApaNe temAM taNAvuM na joie. garbhAvasthA daramyAna paNa mAtAe ApaNA mATe keTa-keTalI kALajIciMtA karI hoya che. mAtAnI koi nAnI-sarakhI bhUla paNa bALakanA dehane, manane ane saMskArone bhAre moTuM nukasAna karI besatI hoya che. kalpasUtra-graMthamAM subodhikA TIkAnA kartA maharSi-puruSe garbhavatI strInA ati raDavAnA, hasavAnA, aMjana AdinA ane kAmasevana vagerenAM kevAM nukasAno bALakane bhogavavAM paDe che te vistArapUrvaka jaNAveluM che, jene bhAvika zrotAjano vyavasthitapaNe sAMbhaLatA haze to teno temane khyAla haze. mAtA-pitA dvArA maLela dehanuM mUlya keTaluM? A badhI ciMtAjanaka samaya-sthitimAMthI ApaNI mAtAoe ApaNane hemakhema pasAra karI dIdhA..ane ApaNane sarvAgaparipUrNa mAnava-dehanI bheTa dharI e upakAra zuM ocho che ? jo koi zeTha tamane dhaMdhAmAM madada kare..dhanasaMpatti Ape...koi sastA bhADAnuM rahevAnuM ghara Ape...ApattinA kALamAM koi ApaNane dhanathI, manathI, hiMmata ApavA dvArA ke samaya ane zakti dvArA ApaNI madada kare che tyAre te te vyaktiono ApaNe keTalo upakAra mAnIe chIe. viziSTa 158 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakArI-puruSonA upakArane ApaNe jIvanabhara bhUlatA nathI. varSo bAda te upakArI vyakti jo ApaNane maLe to ApaNuM haiyuM tenA pratyenA sabhAvathI gadgad thai jAya che. A upakArano badalo kaI rIte, kevI taka maLe to huM cUkavI zakuM evuM sajjana-mANasanuM hRdaya pokAratuM hoya che...to pachI jeNe ApaNAM sAMsArika tamAma sukhonA mULa kAraNarupa mAnavadeha a te mAtA-pitAno upakAra keTalAguwo hoya tenI trirAzi kadI mAMDI juo.. jo mAta-pitA dvArA surakSita mAnavadeha ApaNane maLyo na hota to dhana saMpatti...makAnanI...ke bIjA koi zArIrika-mAnasika upakAranI A badhAnI ApaNA mATe phUTI koDI jeTalIye kiMmata kharI ? are ! dhana-makAna ke anya koi sukha-sAmagrI e to sAdhana che-bhogya che, paNa jo e badhAno bhoktA mAnavadeha ja na hoya to te dhana vagerenI kiMmata keTalI ? dhULa jeTalI. kadAca eTalIya nahi. mAnavadehanA eka eka aMga-upAMganI jo rUpiyAmAM kiMmata mUkavAmAM Ave to karoDo rUpiyAmAMya tenI kiMmata AMkI na zakAya. to pachI aMga-pratyaMgathI paripUrNa evA pUrA mAnavazarIranI kiMmata keTalI ? ane evA dehane ApanArAM mAtA-pitAno upakAra keTalo ? dariyA jeTalo amApa. "gharaDAM-gharonA prAraMbha AghAtajanaka : A ja kAraNe bhAratadezanI saMskRtimAM je mULabhUta ane mahattvapUrNa ArSavacano che temAM mAtR devo bhava' "pitR devo bhava" "AcArya devo bhava" vagere vacano mukAyelAM che. eno artha che : "mAtAne deva samAna gaNo. pitAne deva samAna gaNo. AcArya- (zikSaka ke dharmaguru) ne deva samAna samajo." bhAratadezamAM janmelAM bhAratIonI A puNyAi che ke temane AvA adabhuta saMskArono vAraso maLyo che. amerikA ke raziyAmAM to gharaDAM mAtApitAone gharaDAM-gharomAM mokalI devAnI eka phezana gaNAi che. AthI ja amerikano ane raziyano pAsethI "mAtA-pitAnI pUjA' e guNanI apekSA ja kyAMthI rakhAya ? duHkhanI vAta to e che ke bhAratadezanI bhavya saMskRtinI jAjaramAna gauravagAthAone bhUlIne ApaNe paNa amerikA ane raziyAnI bhautikavAda taraphanI AMdhaLI-doTa 159 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAchaLa pAgala banyA chIe. 'mAtR devo bhava ane pitR devo bhava'nA pATha saMbhaLAvanArA bhAratadezamAM paNa 'gharaDAM-gharo' no prAraMbha thai cUkyAM che e vAta keTalI AghAta-janaka che ! prAraMbhanA paMdara divasano mAtR-upakAra H rAjakoTanA anAtha-AzramanA mukhya saMcAlaka bhAie eka munirAjazrIne jaNAveluM ke amArA anAthAzramamAM jo mAtA dvArA prAraMbhika paMdara divasanI aMda2 ja bALaka tajI devAyuM hoya to te bALakane sAcavavAnI, saMbhALavAnI ghaNI kALajI rAkhavA chatAM te bacI zakatuM nathI. saMzodhanane aMte evo niSkarSa nIkaLyo ke Ama thavAnuM kAraNa janma pachInA prAraMbhanA paMda2 divasa daramyAna bALakane kharI mAtAnI hUMpha maLavI ja joie. jo te na maLe to te bALaka UMcI sAra-saMbhALa chatAM jIvI zakatuM nathI. A vAta jANyA bAda...ApaNA sahunI mAtAe garbhAvasthAthI mAMDIne, janma ApIne prathamanA paMdara divasa ApaNane vAtsalyabharapUra hUMpha ApI ane ApaNane jIvana-pradAna karyuM A eka ja upakArano badalo samasta jIvana sudhI tenI sarvottama bhakti karavA chatAM vALI zakAya tema nathI...e vAta svIkAravA ApaNe taiyAra thaizuM kharAne ? tyAra bAda bALakanA uchera mATe mAtA satata kALajI rAkhe che. ene nAnAthI moTo ka2vA sudhImAM...enA maLa-mUtrAdi sApha karavAthI mAMDIne nizALe bhaNAvavA...tenI pAchaLa puSkaLa paisAnuM pANI karavA...tene yuvAna thayA bAda paNa nokarI-dhaMdhe lagADavA...ke paraNAvavA...sudhInA aneka upakArono vicAra ka2vAmAM Ave to tenuM lAMbuM lisTa thAya... AvA agaNita upakAro karanArAM mAtA ane pitAnI pUjA-bhakti karavAno satpuruSono sadupadeza saMpUrNa yathArtha ja che. AvAM mAtA-pitAne savAranA pahoramAM UThIne page lAgavuM, te dareka putranI anivArya pharaja che. mAtA-pitAne page lAgavAnA saMskAra kevI suMda2 sthiti sarje che tenI eka satyaghaTanA A pramANe che. 160 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putronA saMskAre pitAne sudhAryA : muMbainA mATuMgA nAmanA parAnA teo karoDapati zeTha hatA. temaNe temanA baMne yuvAna-putrone eka pUjya AcArya bhagavaMtanI jJAna-zibiramAM mokalyA...pUjya AcAryazrInA paricaya ane jJAnavANI dvArA mAtA-pitAnA upakAranI pichANa karyA bAda jyAre teo potAnA pitAne page lAgavA gayA tyAre temanA pitA putronA A jIvana-parivartanathI AzcaryamAM DUbI gayA. temaNe page lAgavA AvelA putrone pUchyuM ''dIkarAo ! Aje koi khAsa prayojana nathI, chatAM mane page lAgavA kema AvyA cho ?'' tyAre putroe jJAna-zibira dvArA mAtA-pitAnA upakAronI oLakha karyAnuM ane havethI da22oja mAtA-pitAne prAta :kALamAM page lAgavAnA pote karelA saMkalpanI vAta karI. eTale tarata ja pitAe baMne putrone page lAgatA rokyA ane pote bAjunA khaMDamAM cAlyA gayA. thoDIka ja kSaNomAM pitA bahAranA rumamAM pAchA pharyA ane potAnA putrone kahyuM ''have tame mane page lAgI zako cho.'' tyAre putroo pUchyuM ''pitAjI ! have kema ? Apa bAjunA rumamAM kema gayA hatA ?'' pitAe uttara ApatAM kahyuM "dIkarAo ! tame jJAnazibira dvArA mAtApitAne page lAgavAnA saMskAra lai AvyA. paNa huM to Aja dina sudhI A saMskAra pAmyo na hato. meM kadI mArAM mAtA-pitAne namaskAra karyA nathI..paNa...jyAre Aje tame mane page lAgavA AvyA tyAre mane thayuM ke jyAM sudhI huM mArA jIvita mAtAne page na paDuM tyAM sudhI tamArA namaskAra (pAyavaMdana) svIkAravAno mane koi adhikAra nathI. beTAo ! tamArA A uttama saMskAre mArAmAM paNa mAtRpUjAnA saMskArane Aje jIvato karI Apyo.'' ane..e vAta sAMbhaLIne putronI AMkhamAM paNa harSAzru UbharAi AvyA. vAta A che ke saMtAnone maLelA uttama saMskAro kyAreka gharanA mAtApitAdi bIjA kuTuMbIjanone mATe paNa suMda2 preraNAnuM nimitta banI jAya che. ! 1961 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuNAlanI pitRbhakti : kuNAlanI adabhuta pitRbhaktino dAkhalo itihAsa prasiddha che. samrATa azokanA lADIlA putra kuNAlanI mAtA kuNAlanI bAlyAvasthAmAM ja mRtyu pAmI hatI. kuNAlanI sAvakI mAtAne kuNAla pratye bhAre jhera hatuM. e kuNAlane mArI nAkhavAnI taka zodhatI hatI. samrATa azokane A vAtanI gaMdha AvI jatAM teNe kuNAlane bhaNavA mATe takSazilA mokalI Apyo. eka divasa kuNAlanI kSemakuzaLatAnA samAcAra laine AvelA dUtane maLIne azoka AnaMda pAmyo. azoke vaLato patra-putra uparano-maMtrI pAse lakhAvyo. temAM eka vAkya lakhAvyuM ke "nAraH pIyatAna I'' eno artha "kumArane sArI rIte bhaNAvajo." - sAvakI mAtAne patranA A samAcAra maLatAM teNe cAlAkIthI patrane meLavI lIdho ane "adhIyatAnA 1 upara mIThuM umerI dIdhuM. AthI vAkya A rIte banyuM: "kumAra: saMghIyatAnuM " Ano artha sAva badalAi gayo: "kumArane AMdhaLo karI nAMkhajo." dUta dvArA jyAre patra kuNAlane maLyo tyAre teNe pitAnI AjJAne amala karavA arthAtu potAnI AMkho phoDI nAMkhavAnuM sAthe rahelA maMtrIone sUcana karyuM jyAre maMtrIoe rAjAnI koi gerasamaja thavAnI saMbhAvanA vyakta karIne kumAranI AMkho phoDI nAMkhavAnuM apakRtya karavAno dharAra inkAra karI dIdho, tyAre kuNAle dhagadhagatA soyA potAnI AMkhomAM jAte ja bhoMkI daine baMne AMkhone phoDI nAMkhI. e pitAnI AjJA pratye kevI adabhuta bhakti ane vaphAdArI ! itihAsamAM kuNAla mahAna pitRbhakta tarIke prasiddhi pAmyo. AjanA jamAnAnA kuNAlono ane ketanono itihAsa lakhAya to kadAca AnA karatAM sAva viparIta ja hoya !!! AryarakSitanI mAtRbhakti : AryarakSita aneka vidyAmAM pAraMgata banIne jyAre potAnA nagaramAM Ave che tyAre temanuM svAgata karavA nagaranA seMkaDo loko Ave che paraMtu AryarakSitanI AMkha to potAnI mAtAne ja zodhe che. paraMtu mAtA to dIkarAnuM svAgata karavA 16ra Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvavAne badale gharamAM ja besI rahI hatI. jyAre AryarakSita gharamAM AvIne sauthI pahelAM ja potAnI mAtAnA caraNomAM praNAma karavA jAya che tyAre mAtAnA mukhanI udAsInatAne jANI le che. mAtAne pUche che: "mA ! jyAre AkhuM gAma tArA putranI vidyAprAptithI prasannatAmAM jhUmI rahyuM che tyAre tuM sagI mAtA thaine kema Ama udAsa ! badhA AvyA chatAM tuM mane levA na AvI...AvI nArAjagInuM kAraNa ?" - tyAre mA kahe che: "beTA ! tuM je vidyAo prApta karI Avyo che te A saMsArane vadhAranArI vidyAo che. enuM huM zuM svAgata karuM? hA...jo tuM AtmakalyANa karanArI vidyAo meLavI Avyo hota to jarura tArI mA doDI doDIne tane vhAle vadhAvavA Avata." to...mA tuM mane jaladI kahe, AtmAnuM kalyANa sAdhI ApanArI vidyA konI pAse maLe...jenAthI te prasanna thAya ! jemAM te prasanna thAya temAM ja mArI prasannatA che !" AryarakSite mAtAne kahyuM. - tyAre mAe potAnA bhAi (AryarakSitanA mAmA). AcArya mahArAja pAse javAnuM kahyuM. te ja kSaNe ArakSita mAmA-AcArya pAse bhaNavA cAlI nIkaLyo. tyAM gayA bAda AcArya mahArAje kahyuM "amArI pAse AtmakalyANane sAdhI ApanArI vidyAo jarUra che. paraMtu te meLavavA mATe tAre saMsArane choDIne dIkSA levI paDe. bola che tArI taiyArI ?'' - "gurudeva ! jemAM mArI mAtA prasanna thatI hoya temAM mArI saMpUrNa taiyArI che. prabhu ! mane dIkSA Apo ane AtmakalyANakArI te vidyAonuM paNa pradAna karo." AryarakSite kahyuM. ane AcArya bhagavaMte AryarakSitane dIkSA ApI. zAstronA marmo ane tattvonuM adabhuta adhyayana karAvyuM. pariNAme jaina saMgha eka parama vidvAna yugapradhAna jainAcArya AryarakSitasUrijIne pAmavA bhAgyazALI banyo. jo AryarakSitamAM mAtRbhakti na hota... to te mAtra mAtAnI prasannatA khAtara mAmA-AcArya pAse Avata...? nA...ane to jainasaMghane mahAna AcAryanI saMprApti saMbhavita banata ? nA. Ano artha AryarakSitanA AtmakalyANamAM ane 163 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainasaMghane thayela mahAna AcArya-prAptimAM AryarakSitanI mAtRbhakti ja zreSTha nimitta banI gai. zrI hemacandrasUrIzvarajI mAtRbhakti : mAtA-pitAnI bhakti to jIvanamAM saghaLAya sadguNonuM maMgaLamaya kAraNa che. kalikAlasarvajJa AcArya bhagavaMta zrI hemacandrasUrIzvarajI mahArAjAnI mAtAsAdhvI pAhinInA mRtyu-samaye jyAre saMghe sADA traNa karoDa rupiyA sanmArge kharcavAnuM jAhera karyuM tyAre, AcArya mahArAje potAnI mAtAnA mRtyu-nimitte puNya-lekhe sADA traNa lAkha navA zlokonI racanA karavAnuM jAhera karyuM hatuM. jemAMthI 'triSaSTi zalAkA-puruSa cAritra' jevA vizALakAya mahAna granthanI prApti zrI jaina saMghane thai. AmAM kAraNa kalikAlasarvajJa bhagavaMtanI potAnI mAtA pratyenI adabhuta bhakti ja gaNAya ne ? zrI rAmacaMdrajInI pitRbhakti : zrI rAmacaMdrajInI pitRbhakti to itihAsanA pAne suvarNAkSare lakhAi gai che. rAmanA pitA dazaratha jyAre bIjA eka rAjA sAthe yuddha khelI rahyA hatA tyAre bharatanI mAtA kaikeyIe ratha calAvavAmAM evI kuzaLatA dAkhavelI ke dazarathe prasanna banIne kaikeyIne vara mAgavA kahyuM paNa kaikeyIe potAnuM te vara pati pAse thApaNa rupe rAkhavA ane jarura paDe mAgavA jaNAvyuM. jyAre rAmane rAjyasiMhAsana upara ArUDha karavAnI vAta cAlI tyAre kaikeyIne thayuM 'jo rAma rAjyanA mAlika thAya to mArA putra bharatane zuM maLe ?' AthI tarata te dazaratha pAse pahoMcI ane potAnA thApaNarupe rAkhelA varane yAda karAvyuM ane atyAre ja te varanI mAgaNI karI. dazarathe vara mAgavA jaNAvyuM tyAre kaikeyIe kahyuM "mArA bharatane rAjagAdI maLo.' A sAMbhaLIne dazaratha AghAtathI vyAkuLa banI gayA. kaikeyI potAnI varayAcanAmAM aTala rahI. have rAma jevo moTo ane saMpUrNa samartha putra vidyamAna hoya to bharatane gAdI kema apAya ? Ama dazaratha ati mUMjhavaNamAM mukAi gayA. pitAnI mUMjhavaNane dUra karavA ane temano mArga mokaLo karI ApavA ati prasannatAthI rAme vanavAsa javAnuM nakkI karI lIdhuM ane e rIte potAnI ajoDa 164 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitRbhakti dvArA bhAratanA saMtAno mATeno amara Adarza batAvIne rAma A bhAratanA eka mahAna puruSa tarIke paMkAi gayA. mAtA-pitAnA apratikArya upakAro : mAtA ane pitAnA upakAro zAstroe 'apratikArya' jaNAvyA che. apratikAryano artha e che ke je upakArono badalo vALI ja na zakAya. vAta paNa sAcI che. kemake bALakanI bAlyAvasthA ane ajJAna avasthAmAM mAtA-pitAe je upakAro karyA che enA karatAM aneka gaNI sevA mAtA-pitAnI moTo thayelo putra bajAve to paNa teno badalo vaLato nathI. kAraNa ke putranA bALapaNa, ajJAnatA ane azakti vagere jevI avasthA to mAtA-pitAnI kyAreya AvatI nathI. tethI putrane tevA prakAranI (jevI te putranI mAtA-pitAe karI che tevI) sevA karavAno moko ja maLato nathI. , vaLI, mAtA-pitAe putramAM je dhArmika ane vyAvahArika susaMskAronuM AdAna karyuM che, tene nyAya-nIti-sadAcAra vinaya-sevA-karuNA vagerenuM UMcuM zikSaNa ApyuM che te upakAronuM paNa vaLatara, potAnA zarIranI cAmaDInAM mojAM banAvIne mAtA-pitAne paherAve to paNa na vALI zakAya. AthI ja to kahyuM che ke, 'eka mAtA je saMskAra ane sAcuM zikSaNa ApI zake che te hajAra zikSako paNa ApI zakatA nathI.'' mAtA-pitAnA 'anukaMpA-prerita' mRtyunI nIca vAta : mAtA ane pitAnA AvA asIma upakAronI vAtanI sAme jyAre ghaDapaNathI ane mAMdagIthI pIDAtAM mAtA-pitAne mArI nAMkhIne temane jhaTa dardamAMthI mukti apAvavAnI ane AvA mRtyune vaLI "anukaMpA-prerita mRtyu'' nuM rupALuM nAma ApavAnI je vAto Aje cAle che teno vicAra karatAM kALajAmAM kALotarA nAganA DaMkhanI vedanA jAge che. mRtyu ane te paNa vaLI anukaMpA (dayA)thI prerAyeluM !! kevI visaMvAdI. vAto !! kevI bAliza mUrkhatA ! bhAratanI saMskRtimAM game te sthitimAM 'mArI nAMkhavuM' te ja krUratA gaNAya che kAraNa ke koi paNa jIva, game tevI bImAra hAlatamAM paNa maravAnI icchA karato nathI. jene maravuM gamatuM ja nathI tene mArI 165 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAkhavAnI pravRtti e krUratA nathI to bIjuM zuM che ? emAMya A to asIma upakArI mAtA-pitAne (bImAra hovAthI) mArI nAkhavAnI vAta ! duSTatAnI parAkASTA na kahevAya to bIjuM zuM kahevAya ? sAcI hakIkata to e che ke mAtA-pitAne ribAmaNamAMthI ke dardamAMthI mukti apAvavAnI vAtane AgaLa karIne, temane motanA mukhamAM dhakelI daine, temanI sevA-cAkarI karavAnI jhaMjhaTamAMthI ApaNe ja chUTakAro meLavI laine zAMtino anubhava karatA hoie chIe. be yuvAnoe potAnI kensaranI pIDAtI mAtAne, tene kensaranI pIDAmAMthI mukti apAvavAne mATe tenI ja sADIno gALiyo banAvIne, tenA ja gaLAmAM nAkhI daine, tene guMgaLAvIne mArI nAMkhI hatI. re ! bhAratanA saMtAna ! kevI tArI adhama manodazA ! jagatane mAtApitAnI pUjA karavAno upadeza ApanArA saMto je dharatI upara pAkyA te ja dharatI upara mAtAne motane ghATa utAranArA nararAkSasa putro paNa pAke che te keTalI AghAta-janaka ghaTanA che ! pitAne hAMkI kADhato duSTa putra : mAtA-pitAnA upakArone dhamaroLI nAMkhanArA bIjA eka putranI vAta yAda Ave che. kALI-majUrI karIne bApe paisA bhegA karyA ane teNe dIkarAne paradeza mokalyo. dIkaro sAruM bhaNIne sAruM kamAine ghaDapaNamAM potAnI AMtaraDI ThAraze e AzAe... dIkaro paradeza gayA pachI bhaNatAM bhaNatAM koi aMgreja rUpALI kanyAnA premamAM paDyo ane teNe tyAM ja lagna karI lIdhAM ane tyAM ja "seTa' thaI gayo. zaruAtamAM to putranA patro barAbara AvatA rahyA...paNa pachI dhIre dhIre patro AvatA baMdha thayA...AthI mAtAnA hRdayamAM phALa paDI ke dIkaro kSemakuzaLa to haze ne ? pratipaLe dIkarAnA maMgalanI ciMtA karatI mAtAe potAnAM ghareNA vecIne, paradeza javAnI TikiTanA paisA ApIne potAnA patine putranI khabara kADhavA paradeza mokalyA. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM AvyA bAda ghaNI muzkelIe putranA ghara-AMgaNe pahoMcelA bApane jyAre dIkarAe joyo tyAre tene thayuM 'A kALiyo mAro bApa che tema mArI gorI aMgreja-patnI jANaze to tene kevo aNagamo thaze ?' AthI teNe daravAjAmAM pravezatA bApane ja dhakko mArIne tiraskAra karIne tyAMthI kADhI mUkyo. bApa AghAtathI bevaDa banI gayo. kevo nIca, nagharoLa ane adhamAdhama putra ! AMvA pApI putrone bhAratanI A dharatI kema jhIlatI haze e eka savAla che ! paNa yAda rAkhajo ke AvA pApI mANaso jIvanamAM kyAreya sukhI ane prasanna banI zakatA nathI. emanA jIvanamAM evI koka durghaTanAo sarjAya che, je enA jIvananA tamAma sapanAMo ane aramAnone cUra-cUra karI nAMkhe che. prabhu mahAvIranuM uttama dRSTAMta : mAtA ane pitAnI bhaktinuM sarvottama dRSTAMta che bhagavAna mahAvIradevanuM ! je janamamAM jeo tIrthaMkara banavAnA che, traNa lokanA nAtha thavAnA che...jemane garbhakALamAM ja mati, zruta ane adhijJAna hoya che..ane jemanA cyavana, janma ane dIkSA vagere kalyANakone devarAja indro ane devo adabhuta bhaktibhAvathI UjavatA hoya che...tevA tIrthaMkara bhagavaMtonA AtmAo paNa potAnA gRhasthajIvana daramyAna mAtA ane pitAnI uttama prakAranI bhakti karatA hoya che. jyAre prabhu mahAvIrano AtmA garbhakALamAM hato tyAre potAnI mAtAne du:kha na thAya te mATe temaNe potAnA garbhane sthira karyo...paNa tethI to mAtAne zaMkA thai ke mAro garbha mRtyu to nathI pAmyo ne ? ane te zaMkAnA kAraNe mAtA kAramuM kalpAMta karavA lAgyAM. jyAre prabhue jANyuM ke mArI mAtAne pIDA dUra karavAnA kA2Ne huM sthira thayo to te to temane UlaTuM du :khakAraka thayuM. tethI turaMta temaNe halanacalana karyuM. tethI mAtAno zoka dUra thayo. A uparathI prabhune thayuM je mAtAe hajI mAruM mukha paNa nathI joyuM tema chatAM jene ATalo moha che te bhAvimAM mArI dIkSAnA kAraNe mRtyu to nahi pAmI jAya ne ? ane jo tevuM ja kazuMka amaMgaLa banI jAya to bhaviSyamAM jagatane mAtApitAnI bhaktino upadeza ApanAro huM ja mArAM mAtA-pitAnA ahitanuM kAraNa 167 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banI jaiza. AvuM na bane te mATe prabhue te ja vakhate abhigraha dhAraNa karyo ke, "jyAM sudhI mArAM mAtA-pitA jIvita hoya tyAM sudhI huM dIkSA nahi lauM." - A abhigraha dvArA jANe prabhu garbhakALamAM rahyA paNa mAtA-pitAnI bhakti karavAno A jagatanA jIvone upadeza ApI rahyA che. jo prabhu jevA prabhu paNa potAnAM mAtA-pitAnI AvI ane ATalI bhakti karatA hoya to ApaNI to-te prabhunA bhakta tarIke mAtA-pitAnI sevApUjA karavA aMgenI prabhu-AjJAnuM pAlana karavAnI ekamAtra pharaja kharI ke nahi ? mAtA-pitAnI bhaktinA prakAro : ' mAtA-pitAnI bhaktinA aneka prakAro che temane roja savAre page lAgavuM, temanA paga du:khatA hoya to te dabAvavA...temanA cittanI prasannatA jaLavAya tevuM vartana karavuM. temanI AjJAonuM (alabatta, te AjJAo jinAjJAnI virUddha na hoya to...) pAlana karavuM. temanI sevA ane bhakti karavAM...temane bhojana-pANInA prabaMdhamAM vizeSa anukULatA karI ApavI...temanI anukULatA-pratikULatAno khyAla rAkhavo. temanI bImAra vagere avasthAmAM vizeSa bhakti karavI tathA oSadhAdinI vyavasthA karavI...temanA pratye kaTu vacano ke krodhamaya vANI na bolavI...bIjAo AgaLa paNa temanuM sanmAna karavuM...patnI vagerenuM uparANuM laine temane utArI pADavAM vagere duSTatA na karavI...jagatanA uttama pUjya tarIke temanI tamAma prakAre pUjA-zuzruSA karavI. . A rIte "mAtA-pitAnI pUjA' nAmanA guNane ArAdhIne mAnavajIvanane sArthaka karIe... = [ saMta ane rAjavI (keTalAka prasaMgo). varSo mUzaLadhAra varasI gai. nadImAM pANI banne kAMThe vahevA lAgyAM. saMta svAmI rAmadAsa ane bhAvi chatrapati rAjavI zivAjI te nadInA taTe AvIne UbhA. A nadI pAra karavI jarUrI hatI. svAmI rAmadAsa bolyA: 'zivA ! huM Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaLa cAluM, tuM pAchaLa pAchaLa Ava !" ane teo nadImAM UtarI cAlavA mAMDyAM. ema na bane, huM AgaLa cAluM chuM. Apa mArI pAchaLa pAchaLa Avo." ane svAmI rAmadAsanI vAta TALI zivAjI pANImAM kUdI AgaLa nIkaLI gayA. Akhare guru-ziSya banne kAMThe pahoMcI gayA. svAmI rAmadAsa bolyA: 'zivA ! te Aje mArI AjJAnuM pAlana na karyuM.' gurudeva ! AvA jokhamamAM huM kema Apane AgaLa javA dauM ?' 'zivA ! tuM eka bhAvi rAjavI che teno mAre khyAla rAkhavo joie." 'gurudeva ! tamArA jevA samartha saMto mArA jevA aneka rAjavIone taiyAra karI zakaze, paNa...koi rAjavImAM ApanA jevA saMta taiyAra karavAnuM sAmarthya nathI." te Aje paNa dharatI TakI che... ekadama dayanIya sthitimAMthI enI bA pasAra thai rahyA hatAM...pathArImAMthI e nIce to nahotA UtarI zakatAM paNa potAnI meLe pathArImAM beThA ya nahotA thaI zakatAM. emane khavaDAvavuM to paDatuM hatuM paNa jhADo ane pezAba paNa karAvavA paDatA hatA... aDadhA zarIre lakavAnI asara hatI...moTI takalIpha e hatI ke emanI vAcA sarvathA baMdha thai gayelI...paNa AvI asahAya avasthAmAMthI pasAra thaI rahela bAnI emano dIkaro je sevA karato hato e joine sahu daMga thaI jatA hatA... jhADo-pezAba karAvavAthI mAMDIne emanI nAnAmAM nAnI jarUriyAtane jarAya kaMTALyA vinA je rIte e pUrI karato hato e joine lokone enAmAM "zravaNa' nAM darzana thatAM hatAM. - "alyA ! A badhuM karatAM tene koI takalIpha nathI lAgatI !" ko'ka pUchatuM to, e turta javAba Apato. atyAre je takalIpho bAne che e ja takalIpho janmyo tyAre maneya hatI ! 169 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghoDiyAmAMthI huMya mArI meLe nIce nahoto UtarI zakato ane mArI meLe huMya nahoto khAi zakato bolavAnuM e vakhate mAreya baMdha hatuM. ane jhADopezAbanI to maneya khabara nahotI paDatI ! mArI AvI lAcAra avasthAmAM bAe mane leza takalIpha paDavA nathI dIdhI...' rasoi bagaDavA daineya bAe mArI kALajI karI che...have tame ja kaho, je bAe mArI lAcAra avasthAmAM mane phUlanI jema sAcavyo che e bAne emanI lAcAra avasthAmAM huM tarachoDI dau to mArA jevo kapAtara bIjo koNa ?' "nA...nA..cAmaDI UtArI ApavI paDaze to utArI ApIza paNa A bAne leza paNa takalIpha nahIM paDavA dau." I keTalAka hRdaya sparzI vacano : * A paNa kevI vicitratA che ? chokaro janme tyAre mA-bApa peMDA veMce...ane mA-bApa mare tyAre dIkaro emanA maraNanA samAcAra... mAtA-pitAnI sahuthI zreSTha puNya smRti ApaNo deha che. e dehane jeTalo sAcavIe chIe enA dazamA bhAge paNa mA-bApane sAcavIe kharA ? mAtA-pitAnA khoLe svarga che. paNa svargamAM mAtA-pitAnathI e khyAla karajo. saMsAramAM ApaNA traNa upakArI che. 1. janmadAtA : mA-bApa 2. jIvanadAtA : mAlika. 3. dharmadAtA-gurU * A saMsAramAM penTa ane zarTanI pera maLaze, paganA caMpalanI pera maLaze. kAnanA erIMganI pera maLaze paNa mAtA-pitAnI pera to duniyAmAM dIvo laine zodhavA jazo toya nahi jaDe. jIvatA mA-bApane cUpa kare maryA pachI enA phoTAne dhUpa kare kevuM? na zobhe tevuM... * gharanA nAma mAtRchAyA ne pitRchAyA, , paNa emAM na paDe mA-bApanA paDachAyA... 170 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (17 mo guNa) upadravI sthAne navi vasIe... 0 0 0 0 0 0 tyajannupaplutaM sthAnaM, (upadravavALA sthAnano tyAga) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 jaina zAstrakAro kevA sthAnamAM rahevuM ane kevA sthAnano | tyAga karavo te paNa saMsArI-jIvone samajAve che. je sthAnamAM bhaya hoya, upadravo hoya...hullaDa vagere | tophAno thatAM hoya...tevA sthAnano tyAga karavo ghaTe. jyAM vAraMvAra dukALa thato hoya...sadaguruono saMga ane dharmIpuruSono satsaMga na maLato hoya tevA sthAnamAM paNa na rahevuM joie. zA mATe rahevAnuM sthAna paNa upadravathI rahita hovuM | joie ? e savAlanuM sarasa samAdhAna maLaze...A guNanA vAcana ane mananathI... mArgAnusArI AtmAno dasamA naMbarano guNa che : upadravayukta sthAnano tyAgaH 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 171 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArInA guNomAM dasamo naMbara che upadravavALA sthAnano tyAga. game tevA sthAnamAM na rahevuM. yogya-ucita sthAnamAM ja ghara vasAvavuM. jo ke 'ucita-ghara' e guNamAM ja A aMgenI vizeSa vicAraNA thai ja gai che chatAM 'ghara' ane 'sthAna' ne judA pADIne upadravavALA sthAnano tyAga karavAnuM zAstranuM vidhAna te aMgenI mahattAno khyAla Ape che. kevAM kevAM upadravovALA sthAnano tyAga karavo te nIce jaNAvela che. 1) jyAM bhUta-preta vagereno vAsa hoya tevA sthAnamAM na rahevuM. 2) vAgha-varu ke sarpa-vIMchI vagereno bhaya raheto hoya tevuM sthAna choDavuM. 3) jyAM cora-DAku vagereno vizeSa bhaya raheto hoya te sthAna paNa ayogya kahevAya. 4) jyAM potAnA agara parAyA rAjAo taraphathI bhaya raheto hoya te sthAna paNa choDavuM. 5) mArI-marakI tathA dukALa vagereno upadrava hoya tevuM sthAna paNa choDavuM. 6) jyAM hullaDa tathA tophAno vagere vAraMvAra thatAM hoya tyAM na rahevuM. tevuM sthAna (deza) choDI devuM. jema ke vartamAnakALamAM paMjAba jevA dezamAM vAraMvAra ane satata khUna-kharAbA thai rahyA che. dhoLe divase hinduonI katalo thai rahI che. koinA jAnamAlanI salAmatIno prabaMdha nathI. AvA sthAnamAM DAhyA mANase kadI na vasavuM joie. varSothI tyAM jAmI gayelAM mANaso mATe ekadama sthaLAMtara karavuM muzkelIbharyuM jaNAya to paNa teNe evA dezano tyAga karavA tarapha satata lakSa rAkhavuM joie. AvA dezamAM dhaMdhA-dhApA vagerenI dRSTie varSothI sArI jamAvaTa thai gai hoya to keTalAka mANasone te deza choDavAnuM mana na thAya. paraMtu e khyAlamAM rahe ke duSTa mANaso dvArA tamArI dukAna ke peDhI vagereno kyAre khAtmo bolAi jaze teno koi bharoso nathI ane tevA samaye dukAnapeDhI to hAthamAMthI jaze paraMtu tamArA mUlyavAna prANa paNa cAlyA javAno prasaMga Ave. mATe AvAM sthAnomAMthI to 'jIvato nara bhadrA pAme' ema vicArI jaladI ucALA bharI javA ane bIjA zAMta ane svastha dezamAM vasavATa karavo 172 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitAvaha gaNAya. 7) jyAM vAraMvAra dukALo (ativRSTi athavA anAvRSTi) paDatA hoya tevA sthAnano tyAga karavo. 8) jyAM jugArIonA aDDA vagere hoya, dArunAM pIThAM vagere hoya tevA sthAnamAM na rahevuM. eTaluM ja nahi...paraMtu evA sthAnamAMthI bane tyAM sudhI pasAra paNa na thavuM kAraNa ke duSTa mANasonI dUSita asara ApaNA manane tathA saMtAnonA manane paNa thavAnI moTI zakyatAo paDelI che. 9) jyAM sadgurudevo tathA sAdharmikono saMsarga maLavAnI zakyatA na hoya tevA sthAnamAM paNa na rahevuM. 10) je sthAnamAM dharma sAdhavAmAM ane artha ane kAma puruSArthanI dharma dvArA niyaMtritapaNe thatI pravRttimAM bAdhA pahoMce...vighna UbhuM thAya tevuM sthAna ayogyaupadravavALuM kahevAya. tevA sthAnano tyAga karavo. upara jaNAvelAM kAraNovALAM sthAnano tyAga karavo te vivekI mANasanuM kartavya che. upara je muddAo jaNAvyA che temAMnA ghaNA muddAo mota ke dhana-nAza na thavA pAme e dRSTikoNane najaramAM rAkhIne jaNAvAyA che. to savAla thAya ke motathI ATalA DaravAnI zI jarura ? motathI DaravAnI vAta kAyaratA nathI ? vAta barAbara che. upalaka dRSTie vicAratAM ema lAge ke motathI Da2vAnuM zuM ? ane teTalA mAtrathI sarpa kai caurAdinA bhayavALA sthAnathI bhAgI chUTavAnuM zA mATe ? paNa A vicAra sUkSma-dRSTithI karavAmAM Ave tyAre khoTo sAbita thayA vagara nahi rahe. upadravavALA sthAnamAM rahevAmAM ke UbhA rahevAmAM hiMmata ke bahAdurI nathI, paraMtu nAdAniyata che, nAsamaja che, avivekitA che. eka vAta barAbara dhyAnamAM rahe ke ApaNane maLelo mAnavabhava e mAmUlI nathI. ghaNo mUlyavAna che. ane evA mAnavabhava dvArA to dharmaArAdhanAnI ati uttama takone sAdhI levAnI ane e rIte muktimArgamAM ApaNe vegapUrvaka AgaLa dhapavAnuM che. 173 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AthI ApaNuM koi paNa pagaluM evuM na hovuM ghaTe ke je ApaNI dharmasAdhanAne dhakko pahoMcADanAruM bane. maLelA mAnavabhava ane mAnavadehanAM mUlya karoDo-abajo rUpiyAnA dhana karatAM UMcerAM che. AthI ene koi sarpa ke vIMchInA mAmUlI DaMkhathI khatama thavA na devAya. ene koi cora-DAkunA dhana-lobhanA pApe naSTa thavA na devAya. ene koi hullaDamAM esa.Ara.pI. nA navajavAnanI goLIno arthahIna bhoga thavA na devAya. ene koi paMjAbanA AtaMkavAdInA charA dvArA barabAda thavA na devAya. "maravAnuM Ave to paNa na DaravuM te jema vIratA che, tema "game te rIte, game tenA hAthe ane game te kAraNe nakAmA marI javuM paDe tevA saMjogomAM hAthe karIne ApaNI jAtane mUkavI, te narI mUrkhAi che. ekalI bevaphUphI che." hA...koI dharmazAsananI rakSA kAje, koi jinamaMdira ke jinazAsananI upara AvI paDelI ApattimAMthI rakSaka kAje maravuM paDe to hasate mukhaDe mRtyune vadhAvI levAya...te jarura zahAdata che. zUravIratA che, paraMtu ApaNI prajJAnI bhUlanA kAraNe sAva najIvA hetuo khAtara mAnavabhavane eLe javA devo e koI paNa rIte buddhimattA nathI ja nathI. hIrAnAM paDIkAM laine asAvadhAnIthI ghUmatAM...cora-DAkunI najara paDI jatAM....lAga joine bhara juvAnImAM e duSTonI baMdUkanI goLIno bhoga banI javuM paDe...emAM kai bahAdurI che ? koka to batAvo. jenazAsananA siddhAntomAM kyAMya jhaTapaTa marI javAnI vAta nathI. AtmahatyA ke ApaghAtane koi paNa rIte sAro gaNavAmAM Avela nathI ane upara jaNAvyAM tevAM sthAnomAM jANI-bUjhIne rahevuM e hAthe karIne AtmaghAta notaravAno mArga che. sujJa puruSe tevuM kadI na karavuM joie. upara jaNAvelA muddAvALA sthAnamAM rahevAthI jema mRtyuno ke dhananAza vagereno bhaya che tema enA karatAM vadhu bhayaMkara bhaya saMskAranAzano che. cora-DAku vagerevALAM athavA hullaDa-tophAno vagerevALAM sthAnomAM rahevAthI ApaNA jIvanamAM paNa cora jevA kusaMskAronI asara thavA pAme, saMtAnomAM paNa kusaMskAro pedA thAya. hullaDa-tophAno satata cAlatAM hoya tyAM ApaNane paNa cittazAMti na rahe. cittazAMti vagara dharma karavAnuM kyAMthI sUjhe ? vaLI, satata tophAnI vAtAvaraNa ApaNA manamAM karI kare : 174 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke saMtAnonA jIvanamAM paNa satata krodhAdi kaSAyonI lAgaNIo bhaDakatI rAkhe. A bahu moTAM nukasAna che. A rIte viSaya ane kaSAyothI jo jIvana barabAda thai jAya to cittazAMti kyAMthI jaLavAya ? to dharmaArAdhanA zI rIte thAya ? to jIvanamAM sukha ane paralokamAM sadgati vagere zI rIte maLe ? ane to mokSanAM sukho paNa dUra ja ThelAya temAM zI navAI ? Ama upadravovALAM sthAnamAM rahevAthI pAra vagaranAM nukasAna thavAnI zakyatAo paDelI che. sadaguru ane sAdharmikono saMga na maLe tevA sthAnamAM paNa kema rahevAya ? satsaMga e ja to jIvanano raMga palaTI nAMkhavA mATe bahu moTo AdhAra che. jyAM sujanono ke sadaguruno saMga nathI tevA sthAnamAM rahenArAo mATe dharma pratyenI prIti ke dharmamaya AcAranI rIti prAya: saMbhavita nathI. videzamAM varSothI vasatA aneka mahAnubhAvonAM saMtAno-jemanA janma paradezamAM ja thayA che, temane sAdhu eTale koNa ? tenI khabara nathI. temane iMDA-mAMsa vagere khAvAmAM zo vAMdho ? evA savAlo thAya che, jenA saMtoSajanaka uttaro ApanArA koI maLatA nathI. pariNAme teo dhIre dhIre iMDA-mAMsanA bhoktA banatA jAya che. potAnAM mAtA-pitAno Dara hoya to chUpI rIte te vastuonuM sevana karanArA bane che ane temanAM saMtAno thatAM (trIjI peDhI AvatAM) gharamAM ja badhA chUTathI mAMsAhArAdi karatA thai jaze. AvA AtmAo pAsethI bIjA to dharmanA kyA saMskAronI apekSA rakhAya ? A badhI khAnAkharAbInuM mULa...upadravavALA athavA saguru vagerenA saMgathI rahita sthAnamAM vasavATa karavo te ja che. AthI ja tevAM sthAnono tyAga karavo khUba jarUrI che. ApaNI cittasamAdhi jyAM jaLavAtI hoya...dharmanI bhAvanAomAM vRddhi thatI hoya...kaSAyono nigraha ane zubha AtmadhyAna vagere thaI zakatuM hoya tevA ja sthAnamAM (dezamAM) vasavAno Agraha rAkhavo hitakArI che. | pUrva | pazcima vacce pharaka pUrva-pazcima vacce ghaNuM moTuM aMtara che. mAunTa evaresTa para paradezI hilerI ane svadezI tenasiMge jyAre prathama : 175 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paga mUkyAM tyAre girivaranI Toca para beya saMskRtino pharka ughADo paDI gayo. hilerIe evaresTa sara karyA pachI zarAbanI boTala ughADI eka jAma lagAvyo ane moTe-moTethI bolavA lAgyo. meM jIta gayA ! "meM jIta gayA ! himAlaya ko jItI gayA !" tenasiMge upara paga mUkatAM ja zrIphaLa vadheryuM, gaMgAjala chAMTyuM ane girivarane lAkha-lAkha praNAma karyA. pUrva ane pazcimanI saMskRtio vacce ATalo pharaka che. kema ke lohImAM pharaka che. lohInA svAdamAM pharaka che ane lohInA saMskAromAM ane khAnadAnImAM pharaka che. eka glAsathI thayuM parivartana e jena daMpati amerikAmAM rahetAM hatAM. eka vakhata teo koI jagyAe prAcIna vastuono saMgraha jovA gayAM. tyAM aneka vastuo vacce eka glAsa joyo. A glAsa sIkaMdarano hato. e glAsanI nIce lakhyuM hatuM... "A e glAsa che jemAM sIkaMdara roja dUdha pIto hato.' - A jotAM ja daMpatine eka navI ja dizA maLI gai. temaNe vicAryuM : "AkhI duniyAne jItanAro sIkaMdara, mota vakhate bIjuM kAi to sAthe na lai gayo; paNa je kaTorAmAM roja dUdha pIto hato e kaToro paNa ahIM mUkIne jato rahyo." kisIne Thika hI kahA hai: 'mulkoMke mAlika the, senAoMke svAmI the; sikaMdara jaba cala base, taba donoM hAtha khAlI the. mAnavI jIvatAM be hAthe bhale game teTaluM bheguM karato hoya, paNa mRtyu thatAM bheguM kareluM badhuM ja ahIM mUkIne jAya che. sAthe to mAtra puNya ane pApa ja Ave che. pati-patni baMne amerikAne alavidA karI kAyama mATe iMDIyAmAM rahevA AvI gayAM. girirAjanI navvANunI yAtrA karI. saMsAranAM kAryomAMthI bane teTalI temaNe nivRtti laI lIdhI. AkhuM jIvana dharmamaya banAvI dIdhuM. konA jIvanamAM kyAre parivartana AvI jAya kaMI kahevAya nahi. ka :: Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 S 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 karka (11 mo muNa) Dina nidanIya karmane chAMDIe... apravRttizca garhite // (nizva-pravRttiono tyAga) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 | je pravRttio nindAne pAtra che, ziSTa puruSoe je kAryone, je kriyAone nindAne yogya gaNAvyuM che teno tyAga karavo ghaTe. jo ApaNane maLelA ati uttama mAnavabhavane, uttama jAtine ane uttama kuLane jo ApaNe niSphaLa javA devA mAgatA na hoie to niSphaLatAnA kAraNane tajavuM ja rahyuM. e kAraNa che ApaNI nindanIya pravRttio. ati vilAsabharyuM jIvana e nittva che. vilAsI jIvo prAyaH | vyAkuLa hoya che. jIvanamAM sukha ane zAMti prAyaH temane nasIba | nathI hotAM. - sAta vyasanone premapUrvaka sevanArA aMtaranA viziSTa AnaMdanA bhoktA nathI hotA. dAru-jugAMre-zikAra-mAMsAhAra-parastrIgamanavezyAgamana ane corI e eka-eka pApo jIvananAM tamAma sukhano ane Anandano sarvanAza notarI zakavA samartha che. - ninda pravRttiono tyAga karavAnI preraNA ApatuM A guNanuM vivecana vAMcavA ane manana karavA jevuM che. mArgAnusArI AtmAno agiyAramAM naMbarano guNa che : Aii ninya pravRttiono tyAga. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ja) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ) Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArInA guNomAM agiyAramA naMbarano guNa che: nirdha pravRttiono tyAga. | ninda eTale nindanIya. nindanIya eTale nindAne pAtra. lokamAM je nindAne pAtra Thare evI pravRttiono tyAga karavo. 1. pUrve chaThThA naMbarano guNa batAvelo : nindAno tyAga. nindA prAyaH vacana saMbaMdhI azubha AcAra che. AthI nindAno tyAga karavAthI vacana saMbaMdhI azubha AcArano tyAga thAya che. jyAre vacana ane kAyA saMbaMdhI azubha AcArano tyAga, ninda-pravRttino tyAga' nAmanA A agiyAramAM naMbaranA guNanA sevanathI thAya che. AthI A guNa paNa ati mahattvapUrNa che. ninya konI apekSAe ? savAla e thAya ke nidAne pAtra konI apekSAe gaNAya ? ema to samAjamAM evA keTalAka dharmAcAro paNa che jene keTalAka loko nirdanIya gaNe che. jemake koi vaiSNava ke jaina dharmanA custa anuyAyI manuSya kapALa upara moTo pILo cAMllo karIne jato hoya to AjanA keTalAka jamAnAvAdI loko tenI hAMsI uDAvatA hoya che. to zuM cAMllo karavo te ninda-pravRtti gaNAya ? e ja rIte mAthe pAghaDI paheravI ke dhotiyuM paheravuM te AjanA lokone mana hAsyAspada lAge che. (ane eTale ja to dhIre dhIre pAghaDI ane dhotiyuM naSTaprAyaH thai cUkyAM che ne ?) to zuM tene ninda-pravRttimAM gaNavAM ? AnAthI UlaTuM keTalAka evA AcAro Aje sarvamAnya jevA thai gayA che to zuM te khoTA hoya to paNa tene aninda (nindAne apAtra) gaNavA ? jemake sinemA jovAM, pattAM ramavAM, pattAMno jugAra ramavo, inkamaTekSa vagerenI corI karavI, parastrIo sAthe amuka prakAranI kalabo vageremAM nAcavuM...A badhuM khUba vyApaka banatuM cAlyuM che. to tene zuM ninda na gaNavuM? ziSTone amAnya te nijoH A savAlano javAba e che ke manuSya lokamAM ziSTa puruSo gaNAtA hoya tenA AcaraNa pramANe vartavuM te aninda ane tenAthI viruddha vartavuM te ninda.. 178 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziSTa puruSo eTale sajjana, sadAcArI, dharmanA nIti-niyamonA jANakAra ane yathAzakyanA ArAdhaka, AvA puruSo kahe te pramANe vartavuM. temanA AcArane aninda gaNavo te ja buddhimAnanuM kartavya che. zAstro paNa vAda-vivAdathI jyAre nIveDo na Ave tevI vAtamAM "ziSTa kahe te pramANa" kahIne ziSTha puruSonA vacanane atyaMta prAmANika gaNAve che. Ano artha e thayo ke apekSAe zAstro karatAM paNa te te viSayanA anubhavI puruSo-ziSTa puruSonuM AcaraNa vadhu sanmAnanIya gaNAyuM che. mATe ja kahevAyuM che ne.."mahAjano yena gataH sapanthA" je mArgethI mahAjana (moTo puruSa-ziSTa puruSa) gayA hoya te mArga kahevAya." ziSTha puruSo sarva kALe, sarva samAjamAM hoya ja che. mAtra tene ApaNI viveka dRSTithI zodhI kADhavAnI jarUra che. jo ApaNI vRtti ninya pravRttione jIvanamAMthI kADhI nAkhavA mATe prabaLa haze to ApaNane suyogya puruSo (ziSTa puruSo) maLI ja rahevAnA. AthI ziSTo kyAM zodhavA javA ? evo prazna paNa Ubho thavAno avakAza ja rahevA pAmato nathI. AvA ziSTa puruSo dvArA je AcArone-pApone tajavA jevA gaNAyAM che teno jIvanamAM tyAga karavo te eka mahAna kartavya che. jeNe sArA (uttama) mANasa tarIkenuM jIvana paNa jo sArI rIte jIvavAnI icchA hoya to teNe ziSTone amAnya evI ninda-pravRttiono jIvanamAMthI tyAga avazya karavo ghaTe. uttama bhava, jAti ane kuLa kema niSphaLa ? kevo mahAna maLyo che ApaNane mAnava-bhava ! kevI mahAna maLI che ApaNane mAtA saMbaMdhI jAti ! kevuM uttama maLyuM che ApaNane pitA saMbaMdhI kuLa ! A badhuM ja uttama maLavA chatAM jo ene ApaNe saphaLa na karI zakIe to tenuM ati mahattvanuM kAraNa e ja hoya ke ziSTa puruSoe amAnya karelA ayogya (ninja) AcArone ApaNe jIvanamAM sthAna ApyuM ! ane A ja kAraNe maLelA 179 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arya deza, Arya bhava, Arya jAti ane Arya kuLa A tamAma ApaNA mATe sariyAma nakAmAM nIvaDyAM. jeNe potAnA vyavahAramAM, potAnA samAjamAM, potAnI jJAti vageremAM UMcuM mobhAsaranuM jIvana vitAvavuM haze eNe nindanIya pravRttiono tyAga karyo ja chUTako che. jenA jIvanamAM bharapUra vilAsitA, nakaro bhogAbhilASa, sAmAjikadhArmika nItionA niyamonA-niyatraNothI mukta svacchanda- vihAritA vagere nittva pravRttio haze tenuM samAjamAM kazuMya mobhAdAra sthAna rahetuM nathI. teno A bhava barabAda thAya che...dhanathI, pratiSThAthI, ArogyathI ane kauTuMbika sukhazAMtithI....ane tevAono parabhava paNa khatama thai jAya che, sadgatiothI...! jene A lokamAM sukha-zAMti ke sanmAna na maLe ane paralokamAM sArI gati (mAnava ke deva gati) na maLe tevA AtmAonA mAnavajIvananI zI kiMmata ? dhULa jeTalI. aniyaMtrita bhogavilAsa bhareluM jIvana jIvanano thoDoka ja samaya sukha (alabatta...te sukha paNa bhrAnta sAcuM nahi...) Ape che. bAkI ati dIrdhakALa tenA kaTu pariNAmano bhoga thavuM ja paDatuM hoya che. ati vilAsI mANaso sukhI nathI ? prAyaH ati vilAsI ane svacchaMdI mANasonAM mana saMtRpta hotAM nathI. teo kharA arthamAM sukhI hotA nathI. temane kauTuMbika jIvanamAM zAMtino anubhava thato hoto nathI. kAM to temanI patnI atyaMta kajiyALI hoya che, kAM to saMtAno unmArgagAmI hoya che athavA udaMDa ane ucchakhela hoya che. kAM to evA mANaso gavarnamenTanI muzkelIomAM satata aTavAtA rahIne mAnasika rIte ati vyAkuLa hoya che. Ama prAyaH emanA jIvanamAM sukha-zAMti hotAM nathI. mAtA ane pitAnA jIvanamAM asadAcAra vagerenAM moTAM pApo hoya to temanAM saMtAnomAM paNa teo na icchatA hoya to paNa akALe e durguNonuM pratibiMba jhIlAI jatuM hoya che ane tyAre mAtA-pitA mATe mAthAnA zULa jevI ciMtAo vyApta banI jatI hoya che. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo tamArI dIkarI bharayauvanamAM, lagna thatAM pUrve ja, koI anAcAra AdinA ADA mArge phaMTAI gaI hoya to zuM tamArA ja jIvananI koi gaMbhIra bhUlonuM te pariNAma na hoI zake ? zuM te AMtaranirIkSaNa karavA jevo viSaya nathI ? jo tamArI najara parastrIo tarapha vikArabharI banI jatI haze to enI asara tamArA saMtAnomAM nahi Ave zuM ? jo tamArA ja jIvanamAM corI, jugAra ane madirApAna vagere pApo pravezI cUkyAM haze to tenuM punarAvartana tamArA dIkarAdIkarIomAM na ja thAya tema tema kahI zakAya? ane chatAM jo tevuM na bane to tame Azcarya pAmajo ane mAnajo ke tamArA koI pUrvajonA pugye ja tamArAM saMtAnone bacAvI lIdhAM che. bAkI tamAruM caritra to temane te pApo tarapha cokkasa kheMcI jAta. " UMdhA gaNitanI bhrama-jALa choDo : mULa vAta e che ke vartamAna jagatamAM bhogavAda eTalo bhayaMkara varyo che ke mANasa sukhanAM sAdhano tarapha AMdhaLo-bhIMta thaine doDayo che ane vartamAna duniyAnuM gaNita paNa sAva UMdhuM ja che ne ? jema jema jenI pAse bhogasukhonI sAdhanasAmagrI vadhAre tema tema te mANasa moTo...ane jenI pAse bhautika sukhasAmagrI ochI tema te mANasa nAno...AvAM UMdhAM gaNitonA kAraNe Ajano mANasa vadhu ne vadhu bhoga-sAdhanone vasAvI levAnI rokeTa-spardhAmAM sahunI sAthe joDAI gayo ane tethI ja tene na karavA jevAM kAmo...ninda-pravRttio karavI paDI. jo UMdhA gaNitanI bhramajALamAMthI tame mukta banIne thoDIka AdhyAtmika dRSTie vicAra karazo to tamane tamArI mUrkhatA samajAyA vagara nahi rahe. - keTalAM varSonI A jiMdagI ! 50-60-70 varSa ! emAMya keTalAM varSo jeTalo kImatI samaya khAvAmAM, pIvAmAM, UMghavA vageremAM vyartha cAlyo jAya che !! to keTalAM varSanAM bhogasukho mATe AvAM ghora nittva pApo AcaravAnAM? ane aMte e badhAnuM pariNAma ? niMdanIya pravRttionA AcaraNathI A bhavamAM lokomAM badanAmI ! tucchatAnI prApti ! sajjana tarIke A ApaNI chApa dhovAine sApha ! jIvananuM pApanA mArge Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayANA ane aMte narakAdi durgationA bAraNe TakorA ! aneka prakAranA ghora anarthone notaranArAM ane jIvanamAM apayaza-apakIrtine arpanArAM...saMtononAM jIvanamAMya UlaTA Adarzone jANe-ajANe UbhA karanArAM...ninda-pApone jIvanamAMthI dezavaTo Apajo. enAthI utpanna thanArAM ati kaTu pariNAmono vicAra karavAmAM Ave to prAyaH te pApone choDavAnuM kAma bhAre kaThaNa to nahi ja lAge ! koi paNa vastunAM mULa-UMDAM pariNAmono dIrghadraSTithI vicAra karAya to tenI sAra-asAratA ApaNane jarUra samajAya ane ekavAra vastunI sAra-asAratAnuM bhAna thayuM pachI asArano tyAga karavAnuM ane sArano svIkAra karavAnuM kAma prAyaH saheluM ja banI jatuM hoya che. sAta vyasano : jene AryadezanA tamAma dharmoe, tamAma zAstroe ekamate vyasanarUpa gaNAvelAM che, ane jenAthI jIvanano bhayaMkara vinipAta sarjAya che. jenAthI jIvananI zAMti, mRtyu samayanI samAdhi, paralokamAM sadagati ane paraMparAe maLanArI mukti A tamAmano asaMbhava thAya che tevAM sAta mahAvyasano A pramANe che. - (1) dAru (2) mAMsa (3) zikAra (4) jugAra (5) parastrIgamana (6) vezyAgamana ane (7) corI (1) dAru : mAnavajIvananI saghaLI khAnAkharAbIno sarjanahAra dAru che. ekavAra je dArUnI late caDyo te paDyo ja samajo. teno vinipAta kyAM jaine aTake teno koi bharoso nahi. dAru pIvAthI jIvanamAM bAkInAM tamAma vyasano pravezI javAnI pUrI zakyatA che. kema ke dAru pIvAthI vivekabuddhi bhraSTa thAya che ane avivekI mANasa kyAM pApa na kare e ja prazna. dArUDiyAne bhUkha ghaNI lAge tethI te mAMsAhAra vagere paNa kare. dAruthI vikAro vadhe ethI te svastrIthI saMtuSTa na hoya. AthI parastrI ane vezyA saMbaMdhI asadAcAra tenAmAM cokkasa praveze. che Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dArUDiyAne dAru pIvA ane asadAcAranAM pApo karavA paisAnI sakhata jarurata paDe tethI te corI paNa kare ane avasare jugAra paNa rame...ane dAru.. mAMsa AdinA bhakSakanA manamAM hiMsakatA hoya tethI tenAmAM zikAranuM pApa paNa pravezyA vagara na rahe. Ama, dArunuM vyasana ati bhayaMkara che. teno tyAga, paralokamAM sadgati pAmavA to ThIka, paNa AlokanAM sukha, zAMti ane prasannatAnI khAtara paNa khUba jarUrI che. vAlakezvaranA benanI vyathA : vAlakezvaranA te benanI kathA yAda Ave che. jenI vyathA sAMbhaLatAM eka munivaranI AMkha AMsu-bhInI banI hatI. te bena raDatAM raDatAM kahe. "sAhebajI ! zuM karuM ? ghare aDhaLaka paiso che. traNa gADIo che. nokara-cAkara che. saMtAno paNa DAhyAM che. paNa "emanAmAM" (patimAM) eka evuM moTuM dUSaNa che : dAru pIvAnuM, jeNe amArA saMsArane saLagAvI nAkhyo che. "rAtre moDA Ave, dArU DhIMcI DhIMcIne. bhAna rahe nahi. jema tema gALo bole. bALako nAnAM che. ghaNIvAra UThI paNa jAya. tenI sAme ja mane mArajhUDa kare. bALakone paNa khUba mAre. A badhAthI gharanuM vAtAvaraNa kalUSita thAya. uparAMta bALako upara viparIta saMskAro paDe. sAhebajI ! zuM karuM ? kAMi samajAtuM nathI. lAkho rUpiyA gharamAM hovA chatAM A dArunA detye amAruM jIvana pAyamAla karI nAkhyuM che...' dArue patnInuM mota ApyuM? AvI ja eka vyathAbharI kathA cheH bIjA eka jaina benanI.. temano phleTa paNa vAlakezvaranA vaibhavI-vistAramAM. pati dAruno khUba vyasanI. bena vAraMvAra samajAveH dAru choDI do. ApaNA kuTuMbanuM AnAthI satyAnAza thaze. paNa pelA bhAi na mAne. uparathI patnIne khUba mAre-pITe. ekavAra moTI caudasano divasa. patnI pratikramaNa karavA jatI hatI. tyAM ja pelA sAheba (!) dArunA pega caDhAvIne AvyA. patnIe ja bAraNuM kholyuM. patinI hAlata joine tenAthI nA rahevAyuM. te bolI: "Aja moTI caudasanA divaseya bhAna na rahyuM. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aje to pIdhA vagara AvavuM" tuM." patine caDhyo gusso. teNe patnInuM bAvaDuM jhAlyuM. kheMcIne beDarumamAM lai gayo. aMdarathI "loka' karI dIdhuM. "le roja mane upadeza Ape che ne, dAru nahi pIvAno. Aje tane ja dAru pAuM." A patnI kahe: "A zuM karo cho ? Aje mAre caudasano covihAra-upavAsa che ane tamane A zuM sUjhe che ?" pati kahe: "besa chAnImAnI. Aje tane nahi choDuM." ane patie jabarajastIthI dArunI boTala patnInA momAM khosI dIdhI ane teNIne dAru pAyo. potAnA vratano-upavAsano bhaMga, ane teya caudasanA divase dAru pIvA dvArA...A AghAtane patnI jIravI nA zakI. teNe rAtre ja AtmahatyA karI ane motane bheTI. dArunuM pApa keTaluM bhayAnaka ! enuM AnAthI vadhAre du:khada daSTAMta bIjuM kyuM maLe ? jo ke A bene bhareluM AtmahatyAnuM pagaluM...cokkasa khoTuM hatuM ! maravAthI kAMI koI ApattinuM nirAkaraNa thoDuM ja thAya che ? paraMtu te bena e AghAtane jIravI na zakyAM mATe ja temaNe te pagaluM bharyuM. bAkI mAnavabhavane Ama akALe barabAda karavo tene zAstrakAro koi paNa saMjogomAM ucita gaNAvatA nathI. vAta che dArunA vyasananI bhayaMkaratAnI ! jeNe jIvanane samRddha karavuM hoya...saguNonI suvAsathI bharapUra banAvavuM hoya...ane zAMti tathA svasthatAthI paripUrNa karavuM hoya...teNe dAru jevA deyane jIvanamAMthI dezavaTo Apavo ja ghaTe. (2) mAMsAhAra : mAMsAhAra paNa ati bhayaMkara pApa che. paMcendriya jIvono (gAya, bheMsa, baLada, bakarI, bakarAM, maraghAM vagere prANIono) deha-nAza karyA bAda ja mAMsAhAra thAya che. AthI AvA jIvono nAza karanArA tathA AvA jIva-nAzamAMthI utpanna mAMsano AhAra karanAra narakagAmI bane che. mAMsAhAra karanAramAM krUratA, hiMsakatA vagere durguNo utpanna thAya che. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMsAhArI tAmasI-krodhI prakRtino hoya che. mAMsAhArathI Arogya vagerene paNa hAni pahoMce che. mAMsAhAra karavo eTale jIvonI hatyA karIne tene mATe kabrastAna rUpa ApaNuM peTa banAvavuM. mAMsAhArI baLavAna hoya che ane mAMsamAM viTAmina vadhAre hoya che.", vagere mAnyatAone AjanA aneka DokaTaroe jUThI sAbita karI dIdhI che. Ama aneka dRSTie mAMsAhAra varSa che. (3) zikAra : zikAra paNa ati ghora hiMsArupa hovAthI tyAjya che. bIjA jIvonIprANIonI hatyA karavI temAM bahAdurI nathI. mAnava banIne bIjA prANIonI rakSA karavI te ApaNuM kartavya che. alabatta, Aje zikAranuM pApa khAsa jovAmAM AvatuM nathI. tethI tenA badale jenAmAM pazu-pakSIo vagerenI krUra hiMsAo thatI hoya...tevA jIvahiMsAjanaka athavA jIvahiMsAne protsAhana ApanArA dhaMdhA vagerene zikAra'mAM gaNAvI zakAya. | zikAra (jIvahiMsA)-mAMsAhAra bhAI-bhAI jevA che. je mAMsAhArano zokhIna haze tene jIvahiMsA karatAM khacakATa nahi thAya. bIjAo paNa je jIvahiMsAnAM pApo karatA haze tene te khoTAM nahi mAne, AthI zikAra ane mAMsAhAra baMne tyAjya che. jUnA jamAnAmAM jaina agraNIonI ane mahAjananI gAmomAM khUba sattA rahetI. jaina nagarazeThonI ane mahAjananI AmanyAne toDIne para-komanA nIcenA varganA mANaso paNa hiMsAdi pApone khulleAma AcarI zakatA nahi. mahAjanano temane Dara lAgato. "gAmanuM mahAjana jo vipharaze to ?" Avo temane bhaya raheto. mahAjananI sacoTa sattA : saurASTranA eka nAnakaDA gAmamAM eka vAgharIe khulleAma eka tetara pakSIno zikAra karyo ane mahAjananI sattAne jANe paDakAravA mATe je teNe te tetara pakSIne rastAnA cokamAM dorI bAMdhIne laTakAvyuM. 185 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAmanuM jaina mahAjana bheguM thayuM ane vicAra karyo: "jo A vAgharIne tenA pApanI sajA karavAmAM nahi Ave, to ekavAra AmanyA tUTatAM bIjA aneka loko hiMsAdi pApo bephAmapaNe AcaratA thaI jaze. mahAjane nirNaya karyo ke, "jyAM sudhI vAgharI mAphI na mAge tyAM sudhI tamAma jainoe dukAno baMdha rAkhavI." vepArIonI dukAno baMdha thai. vAgharI vagere garIba-komanA loko rojeroja anAja-kariyANuM ane mIThuM-maracuM kharIdIne jIvana calAvatA. AthI vepArInI dukAno baMdha thatAM sahune bhAre takalIpha paDavA lAgI. Ama chatAM pelA vAgharIe mahAjana pAse mAphI na ja mAgI. vAgharI-kome paNa tene sAtha ApavA mAMDyo. temaNe vicAryuM ke vANiyAo kyAM sudhI dukAno baMdha rAkhaze. aMte to kaMTALIneya kholaze ne ? paNa A bAju mahAjana paNa makkama rahyuM. dukAno na ja kholI te na ja kholI. Ama karatAM ogaNIza divasa pasAra thaI gayA. have vAgharIo kaMTALyAH "kyAM sudhI Ama ne Ama jIvazuM ?" emaneya bALa-baccAMno parivAra hato ne ! AthI chevaTe pelo vAgharI mahAjananI mAphI mAgavA taiyAra thayo ane mAphI mAgI, have pachI AvI rIte hiMsA nahi ja karuM, tevI kabUlAta ApI. tyAra bAda mahAjane dukAno kholI. AnA kAraNe AkhA gAmamAM mahAjananI evI dhAka besI gaI ke tyAra bAda gAmano koi mANasa kyAreya A rIte prANIono vadha karI zakato nahi. jo moTerAonA jIvanamAM hiMsAdi mahApApo na hoya to ja teo nAnerAo pAse teno tyAga karAvI zake che. jo moTAo (mahAjana) ja hiMsAdinA dhaMdhAo karatA hoya to nIcenA varganA mANaso pAse tenA tyAganI apekSA ja zI rIte rAkhI zakAya ? (4) jugAraH jugAra nAmanuM vyasana paNa Aloka ane paraloka-ubhayalaka mATe ahitakArI che. jugAra prAraMbhamAM ati mITho lAge che paNa pariNAme bhayaMkara che-dAruNa che. jIvananI ghora barabAdI notaranAra jugAranA panAre paDavA jevuM nathI. ka * ** ** Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka prasaMga kyAMka vAMcelo : eka yuvAna jugAranA aDDA pAsethI ghaNIvAra pasAra thato. tene ghaNIvAra jugAra ramavAnuM mana thatuM paNa te kuLanI khAnadAnI ane zaramathI 2mato nahi. eka divasa bIjA jugArIoe tene ramavA mATe ati Agraha karyo. tenuM mana lalacAi gayuM ''eka divasa ramI levAmAM zuM thai javAnuM che ?'' ane te lalacAyo. jugAra ramavA beTho. pelA jUThThA mitroe tene pIvA dAru maMgAvyo. paNa teNe na pIdho. jugAra ramavAnuM zaru thayuM. mAtra paMdara miniTamAM te rupiyA be hajAra kamAi gayo. pelA mitroe jugAra ramavAnuM baMdha karyuM. be hajAra rupiyA laine pelo bahAra nIkaLyo. tenA manamAM prasannatAno pAra nathI : "ATalA badhA rupiyA ! Akho mahino nokarI karIne paNa na maLe eTalA rupiyA mAtra paMda2 miniTamAM maLyA !'' eNe vicAryuM roja ahIM AvavuM ane jugAra ramavo. hakIkatamAM A sAcI jIta nahotI paNa pelA mitro taraphathI jANI-bUjhIne apAyelI jIta hatI kAraNa te kumitro pelA yuvakane roja jugAra ramato karavA mAgatA hatA. pelA bhoLA yuvakane AnI gatAgama na hatI. bIjA divasathI pelo yuvaka roja jugAranA aDre Avato thai gayo. prAraMbhika cAra-pAMca divasa to yuvaka kamAto gayo. 500 ! 700 ! 1000 ! paNa pachI dhIre dhIre hAra zaru thai. have pAMca-sAta divasa hAre che to vaLI eka divasa kamAi le che ! paNa A eka divasanI jIta tene vaLI pAMca-sAta divasa aDDA upara AvavA mATe baLa pUruM pADe che. Ama karatAM yuvakane jugAranI lata lAgI cUkI hatI. pariNAma...bhayaMka2 AvI cUkyuM hatuM. yuvakanI jiMdagI jugAranA pApe barabAda thai gai. moDI rAta sudhI jAgavAnuM ! jugAra ramavAno ! eTale dArunI boTala paNa zaru thai cUkI. dAru ane jugAra baMnene mATe paiso to joie ja ! roja roja paisA kyAMthI lAve ? ane game teTalA paisA pAse hoya paraMtu A lato ja evI che ke game teTalA paisA paNa khUTI paDe ! aMte te corI karato thayo. dAru...jugAra...corI ane aMte parastrIgamana vagere pApo paNa jIvanamAM 187 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravezI cUkyAM ! uttama jIvanano mAlika yuvaka pAyamAlInI UMDI khINamAM dhakelAI gayo ! dhyAnamAM rahe: A badhAM pApo prAraMbhamAM to pyArAM-mIThAM ane madhurA lAgatA hoya che. paraMtu tenuM pariNAma bhAre khataranAka hoya che. AthI jo tamAre bacavuM hoya to pahelA ja tabakke te pApone AcaravA dharAra lAcAra banI z2o. je patananI A prAraMbhika paLane cUkI gayo te jIvI gayo ane je A pahelI paLe ja barabAda thayo...lalacAyo...te potAnA bhava-prANa gumAvI beTho. (5) parastrIgamana ane (6) vezyAgamana : parastrIgamana ane vezyAgamana..ati ghora kakSAnAM che A be pApo ! yuvAnInI moja mANI levA, vAsanAnA pUrane na nAthI zakanArA mANaso A beya pApomAM phasAI jatA hoya che. jo jIvanamAM khAnadAnI ane lajjA jevuM koi tattva na hoya to prAyaH A beya pAponI lobhAmaNIthI bacavuM ati muzkela che. kyAreka khoTA dharmI tarIkeno billo laine pharanArA ane moTA sAdhupuruSonA bhagata tarIke ghUmanArA mANaso paNa parastrI ane vezyAsaMbaMdhI pApomAM phasAtA jovA maLe che tyAre A pAponI bhayaMkaratA samajAyA vagara nathI rahetI. prAyaH paisAdAronA jIvanamAM ja A be pAponI saMbhAvanA vadhu rahe che kemake paisAthI ja-paisAnA lobhathI ja parastrI agara vezyAo potAnA dehanezIlane vecavA taiyAra thatI hoya che. A daSTie ema kahevuM joie ke jo paiso meLavIne aMte jIvananI A pApo dvArA barabAdI ja thavAnI hoya to prabhune prArthanA karajo ke, "AnA karatAM amane nirdhana tarIkenuM jIvana Apaje. jenA dvArA AlokamAM mArI nindA thatI rahe ane mAro paraloka paNa bhayAnaka banI jato hoya tevA pApamAM to kamase kama mAruM jIvana na paDe." (7) corI : corInuM pApa paNa sAtamA naMbaranA vyasana tarIke gaNavAmAM Avela che. " jene ekavAra corI karavAnI Adata paDI pachI te moTI uMmare paNa chUTatI nathI. A kuTeva bhayaMkara che. yAda che ne peluM dRSTAMta ! AsapAsanA paDozIone tyAMthI nAnI nAnI 188 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cIjonI corI karavAnI TevavALA pelA bALakane tenI mAtAe A kuTevathI rokyo nahi paraMtu tenI te pravRttine protsAhana ApyuM. . - pariNAma e AvyuM ke te bALaka moTo thatAM moTo cora thayo. lAkho rUpiyAnI corInA gunA heThaLa pakaDAyo. aMte tene phAMsInI sajA thaI. phAMsI thatAM pahelAM tene pUchavAmAM AvyuM. "tArI aMtima icchA zI che ?" teNe kahyuM "mArI mAtAne mAre ekavAra maLavuM che." tenI mAtAne tyAM bolAvavAmAM AvI. mAtAne dIkaro chellIvAra bheTayo tyAre teNe mAtAnuM nAka karaDI khAdhuM. mA citkAra karatI nIce paDI. - je tene pUchyuM "tArI mAtAnuM nAka karaDI khAvAnuM apakRtya teM kema karyuM?" javAba ApatAM core kahyuM "kAraNa mArI mAtA ja mArA motanuM kAraNa che. bALapaNamAM corI karavAnI mArI Adatane teNe rokavAne badale protsAhana ApyuM. tenA ja kAraNe huM mahAcora banyo ane Aje phAMsI pAmI rahyo chuM. jo teNe bALapaNamAM mane paDelI te kuTevane sudhArI hota to Aje A rIte huM mota pAmato na hota." keTalI satya vAta che A ! bALakonA bALapaNanA kusaMskArone sudhAravAno jo mAtA-pitA dvArA prayatna na karAya to tenuM pariNAma keTaluM bhayaMkara AvI zake che ! corI nAnI hoya ke moTI te corI ja che ane tethI ja tyAjya che kAraNa nAnI corI karavAnA kusaMskAra to cokkasa khataranAka ja che. adatta eTale bIjAe (tenA mAlike) nahi ApelI cIjanuM AdAna arthAt grahaNa karavuM tenuM nAma "corI' che. A prakAranI corIno jIvanamAMthI sarvathA tyAga karavo ghaTe. vyApAra-dhaMdhAmAM paNa Aje sarakArI kutsita rIta-nItionA kAraNe mANasane karacorI vagerenuM pApa karavuM paDe che. te paNa corI to cokkasa kahevAya ane teya choDavI ja gha Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama chatAM jIvanamAMthI te karacorInuM pApa na ja chUTe toya chevaTe te sivAyanI bIjA prakAranI corInA tyAganI pratijJA avazya karI levI joie. tevI corI tame nathI ja karatA to tenI pratijJA lai levAthI tenA tyAgano mahAna lAbha maLe che. A sAta mahAvyasano lokamAM nidita kAryo gaNAya che. teno tyAga avazya karavo joie. . vartamAna jamAnAnAM mahApApo ? A uparAMta AjanA jamAnAnI dRSTie bIjAM paNa aneka prakAranAM nidya-kAryo che : garbhapAta karavo, chUTAcheDA levA, gaMdhAtA sinemA temaja viDiyo vagere jovAM, kalabo jImakhAnAomAM jaine anAryonI jema parastrIo vagere sAthe nAcavuM, upakArI vaDIlonI avagaNanA-uddhatAI karavI, vizvAsaghAta ane ghora aprAmANikatA vagere AcaravAM. A badhAM vartamAnakALanAM nindanIya kAryo che. A badhAno tyAga karavo joie. jeNe bhAratIya prajAnA saMskRtinA pAlanathI dIpatA jIvanamAM moTI suraMga cAMpI che, prajAne cAritrahIna ane nirmAlya banAvI che evA pAzcAtya saMskRtinA anusaraNarupa A mahApApothI jIvanane bacAvavuM ja rahyuM. vartamAna jIvanamAM kSaNika sukhonI khAtara jeNe jeNe A navA Adhunika pApono Azaro lIdho che teNe potAnA AtmAnuM to ghora akalyANa karyuM ja che, sAthe sAthe bhAratIya saMskRtine paNa dhamaroLI nAkhavAmAM sAtha ApIne, aneka jIvone avaLuM zikSaNa (jIvana dvArA) ApavA dvArA jagatanuMya ghora ahita karyuM che. moja-zokhanI rakSA khAtara garbhapAta ! eka daMpatInI vAta yAda Ave che, jeNe lagna karIne thoDAka ja samayamAM strIne garbha rahI jatAM garbhapAta karAvyo hato. bIjI vAra garbha rahetAM bIjI vAra paNa "eborzana karAveluM. eka mahAtmA pAse potAnA A pApanuM prAyazcitta karatAM te yuvakane mahAtmAe pUchyuM "be vAra garbhapAta karAvavAnuM kAraNa zuM ?" ||190] 190 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - tyAre yuvake javAba Apyo: "tyAre amArAM tAjAM ja lagna thayelAM. zaruAtamAM 2-4 varSa to bahAra haravuM-pharavuM, moja-majhA karavI hoya, A badhAmAM pelAM baccAM aMtarAyabhUta thAya. koNa e badhI jhaMjhaTamAM paDe ? eTale ame garbhapAta karAvI nAkhelo." hAya ! kevI karuNatA ! je dharatInI retInA kaNekaNamAM jIvone bacAvavAnIdayAnI saMbhAvanAo paDelI che, te dharatIno eka yuvAna potAnI mojazokhanI vAsanA khAtara patnInA peTamAM rahelA bALakanI hatyA karAve che ! A eka vyaktinI ghaTanA nathI. AvAM to lAkho yuvaka ane yuvatIo A bhAratanI dharatI upara Aje UbharAi gayAM che. Ane vartamAna bhAratanI kamanasIbI ja gaNavI ke bIjuM kAMi ? eTaluM cokkasa sAruM gaNAya ke te yuvakane pAchaLathI paNa, saguruno saMyoga thatAM potAnA te pApanuM prAyazcitta karavAnuM mana thayuM. e dRSTie te yuvaka zatazaH abhinaMdanane pAtra che. jIvanane aneka prakAranI duSTatAothI bharI denArAM A vyasano ane pApono avazya tyAga karavo ghaTe. ninya pravRttione AcaranAro game teTalo dhanavAna hoya, bhautika sukhasAdhanono svAmI hoya, paNa sajjanonI dRSTie te pUro bhikhArI che. AdhyAtmanI daSTie te bicAro rAMka che. AvA mANasone AlokamAM paNa satata bhaya hoya che ane paraloka to temano bhayaMkara hoya ja che. AvA mAnavIonAM mana niSphara, krUra, ane nirdaya hoya che ane tethI ja sajjana-ziSTa puruSonA samAjamAM temanI jhAjhI Abaru paNa rahetI nathI. A rIte aneka draSTikoNathI vicAratAM nirdhI pravRttionuM jIvanamAMthI avazya tyAga karavo joie. 191 ka Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 1 hajI (18 mo guNa) - 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 " che. 0 0 0 0 soDa pramANe seja tANIe vyayamAyorcitaM kurvan, (ucita-thaya) jIvanane jIvavA mATe dhana jararI che. dhanano vyaya karyA vagara jIvana jIvI nA zakAya. paNa e vyaya sadavyaya che...vyaya che..ke durbhaya che te haMmezA vicAravuM ghaTe. je AtmAnuM hita kare tevo dhanavyaya "sadavyaya' che. je jIvana TakAvavA anivArya che tevo dhanavyaya "vyaya' che. I I ane... je moja-zokha ane vaibhava-vilAsanI pAchaLa kharcAya che tevo Tdhanavyaya "durbhaya' che. gRhastha keTalo vyaya karavo ? tenuM sarasa mArgadarzana ApaNane JA guNanA vivecanamAM jANavA maLe che. "paiso e sAdhya nathI paNa I sAdhana che." A vAta jo hRdayastha banI jAya to jIvanamAM prAmANika T banavuM e agharuM jarUra lAge..paNa azakya to nahi ja. "devuM karIne paNa ghI pIo AvI mAnyatA mAtra nAstikanI ja nahi, paNa devALiyAnI paNa hoya che. sAcA sajjanane Avo vicAra paNa aspRzya hoya. AthI ja mArgAnusArI insAnano bAramA naMbarano guNa cheH ucita vyaya. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 s 0 0 0 192 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArInA guNomAM bAramA naMbarano guNa batAvyo che ucita-vyaya. mANase potAnI AvakanA pramANamAM ja kharca karavo joie. AvakaanusAra kharca karavo te ja sAcI paMDitAi che. pelI paMktine jarA yAda karo: patadeva hi pANDityaM, AyAdalpataro vyayaH // . vyartha dUra karI sArthaka ApoApa pragaTazeH ahIM yAda Ave che: prasiddha zilpakAra mAyakala eMjilonI eka ghaTanA. mAyakalane raste cAlatA jatAM eka paththara khUba gamI gayo. e paththarane te upADIne ghare lAvyo. potAnI zilpakaLA dvArA teNe TAMkaNAMo mArIne paththaramAMthI eka nayanaramya manohara mUrti taiyAra karI, pachI te mUrtine koI myujhiyamamAM mUkI. hajAro mANaso mAyakalanI A mUrtine joine AnaMdita banI gayA. koike jyAre mAyakalane pUchayuM "mAyakala sAheba raste paDelA eka nakAmA jevA paththaramAMthI tame AvI manohara pratimAnuM nirmANa zI rIte karyuM. ?" A. mAyakala javAba Apyo: "bhAi sAcuM kahuM to huM pratimAnuM nirmANa karato ja nathI. huM paththaramAM rahelA vyartha-bhAgone TAMkaNAMo dvArA dUra karI dauM chuM eTale pratimA ApoApa taiyAra thai jAya che. pratyeka paththaramAM AvI koi pratimA chupAyelI che. te pratimAne bahAra upasAvI lAvavA tenA vyartha-bhAgone dUra karavAnI ja jarura hoya che." mAyakale je vAta kahI te kharekhara khUba ja samajavA jevI che. jIvananA vyavahAramAMthI vyartha kharcAo-nakAmI uDAuvRttine jo dUra karI devAmAM Avaze to tamArA jIvanamAM paNa eka nayanaramya vyaktitvanI pratimA khIlI UThaze. "sArthaka ane jarUrI kharcAo ja karo" ema kahevA karatAM nakAmA kharcAo dUra karo" ema ja kahevAmAM Ave to aMte sArthaka ja UbhuM raheze. vyarthanI bAdabAkI karatAM je UbhuM rahe tenuM nAma ja che, sArthaka. AvuM paisAno ghamaMDa ja bolAve ? jenA jIvanamAM Avaka pramANe ja kharca hoya tenuM jIvana sukhI hoya che. tenuM citta prasanna hoya che. tenuM dharmadhyAna vagere paNa prasannatApUrvaka cAlatuM rahe che. 17 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjakAla ghaNA mANaso ema mAnatA ane bolatA hoya che ke ame kamAie chIe ane ame kharcIe chIe, emAM bIjAne zuM ? AvAM vAkyo bolanArane che paisAno ghamaMDa. paisAno pAro jyAre mAnavamagajano bharaDo le che tyArathI ja bhUlanI bhUgoLa dorAvAnI zaruAta thai jAya che. jIvananA pAchalA bAraNethI pAyamAlI praveza karI jAya che...paNa durbhAgI mANaso enA pravezane pAmI paNa zakatA hotA nathI. gRhastha keTalo vyaya karavo ? gRhastha avasthAmAM rahelA saMsArI mANasane dhanano vyaya to karavo ja paDe. paraMtu te vyaya kevI rIte karavo ? kevA prakArano vyaya yogya kahevAya te aMge kalikAlasarvajJa zrI hemacandrasUri mahArAja jaNAve che ke : ___ vyayamAyocitaM kurvan veSaM vittAnusArataH / gRhasthe potAnI Avaka anusAra vyaya karavo ghaTe ane veza paNa dhanasaMpatti anusAra paheravo ghaTe." vyaya konuM nAma ? potAnA AzritonuM, svajanonuM ane nokara-cAkara vagerenuM bharaNa-poSaNa karavuM, potAnA mATe vastuono upabhoga karavo, deva-pUjA ane atithi-satkAra vagere mATe dravya vAparavuM, potAnI jarUriyAtone pUrI karavA dhana kharcavuM. AnuM nAma vyaya ane Avo vyaya potAne nokarI-vyApAra vagere dvArA prApta thatA dhanamAMthI ucita rIte karavo tenuM nAma ucita-vyaya. paiso sAdhya nathI, sAdhana che : vartamAnakALe mAnava-jIvanamAM paiso agiyAramo prApya banI gayo che. eka vAta cokkasa che ke paiso e jIvana jIvavA mATe anivArya che, paraMtu A vAta satata dhyAnamAM rahe ke paiso e sAdhana che, sAdhya nathI. paiso e jIvana-vyavahAranuM mAdhyama che. dhyeya nathI. jIvananI e maMjhila nathI. paisAmAM ja jIvavuM ane paisA mATe ja jIvavuM" e sAcA sajjananuM lakSaNa nathI. kAraNa ke jo jIvana paisA khAtara ja jIvavAnuM zaru thaze to te paisAne meLavavA kAje aDhaLaka pApo karatAM paNa mana nahi acakAya. 194 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "paiso che to badhuM che..paisAthI ja duniyAmAM mAna-sanmAna ane pratiSThA maLe che. kahyuM che ne ke, sarve guIH vAvanAzrayanta' A prakAranI mAnyatA gADha mithyAtvInI hoya, sAcA sajjananI nahi. jJAnI puruSo to tyAM sudhI kahe che ke prAmANikatAthI maLela paisAne paNa tame yogya-mArge ja kharco. nItithI meLaveluM dhana paNa game te rIte ane game te mArge na ja kharcAya. AthI ja to "mArgAnusAritAnA guNomAM nyAyasaMpannavibhava' ne jema sthAna ApavAmAM AvyuM che te ja rIte "Ayocita-vyaya' nAmanA guNane paNa khUba mahattvano gaNIne sthAna apAyuM che. jo tema na hoya to ucita-vyayane svataMtra guNa gaNAvIne tene pAMtrIza guNo" mAM mahattva apAyuM na hota. ucita eTale yogya ane jarUrI : jIvana-vyavahAramAM tame, jyAre jyAre ane je je kharca karo tyAre tyAre tamArA aMtarane manomana pUchatA raho ke A huM je kharca karuM chuM te kharekhara ucita che ? ucitanA be artha (1) yogya ane (2) jarurI. je bAbata aMge kharca karo te pahelAM to yogya che ? ane bIjuM te jarUrI che ? A baMne praznono javAba manomana meLavo. prazna : yogya hoya chatAM te jarUrI na paNa hoya evuM bane kharuM? yogya hoya te jarUrI hoya ja ne ? uttara : nA, ghaNIvAra evuM paNa banatuM hoya che ke amuka bAbata aMge kharca karavo yogya hoya paNa jarUrI nA paNa hoya. dA. ta. zrImaMta mANasane potAnI dIkarInA lagna prasaMge mahemAna-AmaMtrito mATe jamaNa rAkhavuM yogya jarura hoya...ane tethI te jamaNavAra rAkhe tene ayogya na kahevAya. paraMtu eka DIza' sittera-sittera rUpiyAnI hoya...eka divasanA jamaNavAranI pAchaLa te zrImaMta eka lAkha rUpiyAno kharca karI nAMkhe to te jarA paNa jarurI" nA gaNAya. 'dIkarA ke dIkarInA lagnamAM jamaNavAra rAkhavo te yogya, paraMtu eka jamaNavAramAM lAkha rUpiyA kharcI nAkhavA te binajarUrI. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane...A gapagoLAnI vAto nathI. muMbaInA vAlakezvaranA karoDapatio kharekhara A rIte lagna-prasaMgo pAchaLa dhUma durvyaya karatA hoya che. traNa traNa lAkha rupiyA DekorezananI pAchaLa kharcI nAkhatA hoya che. Akhare lagnano kharca pacIzathI trIsa lAkha rUpiyAno thato hovAnuM paNa sattAvAra rIte sAMbhaLyuM che. AvuM mAnavAnI bhUla" nA karazo ? zuM A badhA ucita-vyaya che ? nA..jarAya nahi. A to nitAMta durthaya che dhanano. zrImaMtonA ATalA dhana-vyayamAM to baso-pAMcaso sAdharmikonA kuTuMbo jIvanabhara sthira banI jAya...jo temane vyavasthita dhaMdhe lagADavAnI aMdara ATalI rakama kharcAya to ! paraMtu AjanA bahusaMkhyaka zrImaMtone AvI bAbatonI kazI ja paDI nathI hotI, paNa tame dhyAnamAM rAkho ke tamArAM saMtAno-pANInA badale phUTanA jyusa pItAM hoya ane tamAro AlizAna phleTa paMcotera lAkha rUpiyAnI kiMmata dharAvato hoya tethI AkhuM jagata sukhamAM mahAle che tema mAnavAnI bhUla kadI na karazo. jAtamAM sAMkaDA ane jagata mATe pahoLA bano : tamArA nakAmA kharcAomAM jo tame kApa nahi mUko to bIjAonAM sukha khAtara, bIjAonAM bhalA khAtara tame kyAMthI rakama kharcI zakavAnA cho ? jo tame kyAreka paNa bIjAonA bhalAnuM-upakAranuM kArya karavA jhaMkhatA hazo to te zakyatA tyAre ja UbhI thaze...jyAre tame jAtanA vyavahAramAM pahoLA thavAnuM choDIne saMkocazIla banazo. yAda rAkho: "je jAtanA vyavahAramAM pahoLo te paropakAranA kAryamAM sAMkaDo ane je jAtanA vyavahAramAM sAMkaDote paropakAranA kAryamAM pahoLo (udAra). potAnA jIvana-vyavahAramAM paNa mANase potAnI kakSA ane yogyatA pramANe ja kharca karavo joie. khoTAM devAM karIne ThAThamATha karavAno ke dhAmadhUma, dekhADo karavAno koI artha nathI. tema karavAthI bhaviSyamAM te devAnI tathA vyAja vagerenI cukavaNImAM mukhya vyakti ane tenA kuTuMbIjano citAnI AgamAM satata zekAi jatA hoya che. devAM cUkavavAnI ciMtAmAM homAyelA sajjana : eka satyaghaTanA che. 16 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te gRhasthanA moTI umare eTale ke lagabhaga pAMtrIsa varSanI vaye lagna thai rahyAM hatAM. temanA kuTuMbamAM A lagnano chello prasaMga hato. tenI pahelAM tenA be bhAionAM ane ekanI eka bahenanAM lagna dhAmadhUmathI thaI gayAM hatAM. AthI ja te sagRhasthanI icchA evI hatI ke potAnA lagna sAdAithI karavAM. temaNe potAnAM mAtA-pitA tathA sAsariyAMone samajAvyAM paraMtu mAtApitA kahe: "beTA ! ApaNAM gharamAM have A lagnano chello prasaMga che. najadikanA bhaviSyamAM koI lagna prasaMga ApaNA ghare AvanAra nathI, tethI A lagna to dhAmadhUmathI ja karavAM." sAsariyAMnA pakSe chokarIno prathama-lagna prasaMga hato. AthI teonI icchA paNa dhAmadhUmathI lagna levAnI hatI. - te sadagRhastha baMne pakSone khUba samajAvyAH "A nakAmA kharcA che mATe sAdAithI ja lagna karo to sAruM." paNa koi na mAnyA. vaDIlonI khoTI jIdane poSavA mATe te sadagRhastha vIsa hajAra rUpiyA kyAMkathI uchInA lIdhA. varSo pasAra thavA lAgyAM paNa teo devuM bharapAi karI nA zakyA. Aje sthiti e AvIne UbhI che ke pelA sadagRhastha jenI pAsethI vIsa hajAra rUpiyA lIdhA hatA tene potAnuM moM batAvI zakatA nathI. A paristhiti kema thaI ? potAnI zaktino vicAra na karyo. potAno putra bhaviSyamAM rakama zI rIte bharapAI karaze te aMge kazuM ja vicAryA vagara mAtApitA khoTI jIda laine beThAM. mANase potAnI kakSA ane yogyatAno haMmezA vicAra karIne ja pratyeka pagaluM uThAvavuM joie. tame ekalA ja kema kharIdI mATe Avo cho ? ghaNIvAra strIo potAnA patinI Avakano vicAra karyA vagara khoTo kharca karatI rahe che ane binajarurI-paNa mAtra zokhanI-cIjo kharIdIne patine paNa nAhakanI muzkelImAM mUkatI rahe che. benoe paNa binajarUrI kharca upara avazya kApa mUkavo joie. eka sajjana potAnI patnIne laine kyAreya koi zopiMga senTaramAM kharIdI karavA jatA nahi. koika mitre temane pUchyuM "tame ekalA ja kema kharIdI karavA Avo cho ? kyAreka bhAbhIne laIne AvatA ho to ?' Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pelA bhAie kahyuM "bhAI ! tamArI bhAbhIne laine jo kharIdI karavA AvuM to mAre kharIdelI cIjone ghare lai javA mATe moTo khaTAro paNa sAthe laine AvavuM paDe." ghaNA zrImaMto paheravAnAM bUTa ane caMpalanI dasa-paMdara joDIo rAkhe che. ophisamAM paheravAnA bUTa judA, pArTImAM paheravAnA judA, dhArmika-prasaMge paheravAnA judA. eka mANasane paheravA keTalAM bUTa-caMpala joie. A badho anucita kharca ja che ne ? nakAmI kuTevo choDo H eka prasaMga : eka bhAI ghaNIvAra mArI pAse AvIne phariyAda karatA: "sAheba ! sakhata moMghavArI che. A saMsAramAM to traNa sAMdhIe tyAM tera tUTe evI amArI hAlata che." roja upAzrayamAM Ave ane roja emanAM rodaNAM raDe. te bhAine sigAreTa pIvAnuM bhAre vyasana, mane A vAtanI jANa thaI. meM eka divasa kahyuM "bhAI ! tame roja keTalI sigAreTa pIo cho ?" teo kahe: "sAheba ! vIsa-pacIsa to thaI ja jAya." meM pUchayuM "teno keTalo kharca Ave ?" javAba maLyo: "lagabhaga traNeka rupiyA to kharA ja." eTale mahine lagabhaga 100 rUpiyAnI to tame sigAreTa ja pIo cho ?' "chellA keTalAM varSathI A Adata che ?" javAba maLyo: "chellA dasa varSathI." - hisAba mAMDIe to dasa varSamAM te mANase bAra hajAra rUpiyAnI sigAreTa phUMkI mArI. sigAreTa phUMkanArA yAda rAkhe ke tame sigAreTa nathI phUMkatA. paNa sigAreTa tamane phUMkI rahI che. tamArA jIvananI barabAdI karI rahI che. jo tamArI Avaka TUMkI hoya to te dRSTie paNa nakAmI kuTevo ane Adato choDavI joie. ekadama na chUTe te vAta cokkasa sAcI che. paraMtu tene choDavA bAbata udyamazIla to rahevuM ja joie. - 1 18 * * * Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyasano, vyavahAro ane vAsanAnI gulAmI: vyasano, vyavahAro ane vAsanAo A traNanA kAraNe vartamAna samAjano ghaNo paiso unmArge jaI rahyo che. garIbo vyasano pAchaLa dhanano durvyaya kare che. madhyama varga khoTA vyavahAro pAchaLa gajA uparAMta kharca kare che ane zrImaMta mANaso vAsanAonA poSaNa pAchaLa potAnI saMpattine veDaphe che. jeo samajaNapUrvaka potAnI Avakano yogya upayoga kare che, teo samAjane maMgala preraNA ApanArA banI rahe che. eka sajjananI vAta yAda Ave che. eka sajjananI ucca vicAradhArA : e sajjananI prAmANika vyApArI tarIkenI bajAramAM zAkha hatI. teo eka naMbaranA ja copaDA rAkhatA. potAnI tamAma kamANI nItinA raste ja meLavatA. noMdhapAtra rIte sukhI hatA. bahAragAma jAya to pharsTa kalAsamAM pravAsa karI zake tevI zaktivALA hatA, chatAM teo sekanDa kalAsamAM ja pravAsa karatA. ghaNA loko temane "kaMjUsakAkA' kahetA. paraMtu vAstavamAM teo karakasariyA hatA. karakasara ane kaMjUsAMimAM pharaka che. karakasara e guNa che, kaMjUsAi e durguNa che. udAratA e saguNa che, uDAupaNuM e durguNa che. potAnA jIvananA vyavahAramAM karakasara e kartavya che. paraMtu bIjAnI sAthenA vyavahAramAM udAratA e kartavya che. koika snehIjane e sajjanane pUchyuM "kAkA ! Apa ATalA sukhI cho. chatAM jIvana-vyavahAramAM ATalI badhI karakasara zA mATe karo cho." javAba ApatAM temaNe kaheluM ke, "A ApaNuM jIvana ghaNA badhAnA upakAronA kAraNe jIvAI rahyuM che. ApaNe je anAja khAie chIe te ApaNe banAvyuM nathI. bIjathI bhojana banatAM sudhImAM to aneka mANasoe potAnA hAthano parizrama temAM reDyo che. kapaDAM, ghara, vagere ApaNI aneka jIvana-jarUriyAtanI 199 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cIjo bIjA aneka lokonA upakAra dvArA prApta thAya che. ApaNAmAM je zubha vicAro ane zubha-bhAvanAo pragaTa thAya che temAM paNa deva, guru, dharma, mAtA, pitA, zikSako, sArAM pustako vagere anekano ApaNA uparano upakAra kAraNabhUta che. parokSa ane pratyakSa aneka rIte anekonA upakAra-bhAra taLe ApaNe dabAI gayelA chIe. AvA anekonA devAmAM jyAre ApaNe DUbelA hoie tyAre ApaNAthI bephAma kharca kema thAya ? ApaNI kamANI upara mAtra ApaNo ja adhikAra nathI. ApaNA parivAra, sagAM-saMbaMdhIo, snehIjano, samAja, dharma, dharmaguruo ane AkhI mAnavajAtanA kalyANa mATe A saMpattino viniyoga thavo ghaTe. to ja te devAmAMthI ApaNe kAMika aMze paNa RNamukta thaI zakIe." "ApaNI dhana-saMpatti dvArA ApaNuM ane parivAranuM poSaNa thAya eTalI rakama kharcIne vadhatI saMpattino bIjA jIvonA bAhya ane atyaMtara vikAsa mATe sadupayoga karavo joie." keTalI badhI suMdara vAto e sadagRhastha jaNAvI dIdhI ! vAta karavA be phAnasanI zI jarUra ? karakasara karanArA bIjA eka sajjananI vAta yAda Ave che. teo ekavAra be phAnasa saLagAvIne lakhI rahyA hatA tyAre keTalAka kAryakartAo jIvadayA aMge phaLo levA AvyA. te sajjane tarata ja eka phAnasa bujhAvI dIdhuM. AvanArA bhAione thayuM "Avo kaMjUsa mANasa phALAmAM zI rakama Apaze." paraMtu pelA sajjane phALAmAM dhAryA karatAM ghaNI sArI rakama ApI. pelA bhAionA jUthamAMnA eka bhAie vinamratAthI pUchyuM "ame AvyA tyAre be phAnasanA prakAzamAM Apa lakhatA hatA ane pachI Ape eka phAnasa bujhAvI dIdhuM. AvI kaMjUsAI joine amane tyAre thayuM hatuM ke Apa phALAmAM zI rakama lakhAvavAnA hatA...paNa jyAre Ape amArI dhAraNA karatAM vadhu rakama ApI tyAre amAro bhrama bhAMgI gayo." tyAre pelA sajjane kahyuM "bhAI ! lakhavA mATe be phAnasa jarUrI hatAM paraMtu vAtacIta karavA mATe eka ja phAnasa paryApta hatuM. mAro niyama e che ke vyartha 200] Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharcAothI bane eTalA dUra rahevuM. paraMtu tame jIvadayAnA je uttama kAma mATe AvyA cho temAM to mAre sArI rakama lakhAvavI te mAruM kartavya hatuM ane te meM nibhAvyuM.' khoTA kharcA kuberanA bhaMDAraneya khAlI kare : ucita-vyasanono artha A che : ApaNI potAnI aMgata jaruriyAta vakhate kharca karatAM hAtha TUMko rAkhavo. jema bane tema ochAthI calAvavuM paNa jyAre bIjAnI-anya sAdharmika athavA supAtra muni tathA jIvadayA vagerenI jaruriyAta vakhate hAtha TUMko na ka2vo paNa samyak rIte udAratApUrvaka dhana vyaya karavo. eka vAta sArI rIte samajI lo ke jIvanane jIvavA mATe to ghaNA ochA paisAthI cAlI zakatuM hoya che. paraMtu jo jIvanane zaNagAravuM haze to aDhaLaka. saMpatti paNa tamane ochI paDaze. potAnA ahaMkArane poSavA khAtara, samAjanI aMdara pratiSThA ane mobho jALavavA khAtara, 'bIjA karatAM huM kAMi kama nathI' Avo mithyA thamaMDa poSavA khAtara karAtA kharcAo kubera bhaMDArInA bhaMDArane khAlI banAvI de che. bIjA karatAM sArA dekhAvAnI ke sArA kahevaDAvavAnI manovRttimAM taNAi jaine paisAnuM AMdhaNa karavuM e narI mUrkhatA che. mANasa dhAre to keTalA badhA ochA kharcamAM jIvI zake che ane sAthe 'bacata' karIne bIjAne sahAyaka paNa banI zake che. enI eka satya-ghaTanA 'zikSaNa-patrikA' nA sapTembara-1986nA aMkamAM vAMcavAmAM AvelI. sudAmA jevuM jIvana jIvanArA mahAnubhAva : sudAmA jevuM jIvana jIvanArA te mahAnubhAva karNATaka rAjyamAM kenerA beMkanA tAjetaramAM ja nivRtta thayelA menejara che, jenuM jIvana anukaraNIya ane anumodanIya che. 60 varSanA A jaina menejara bALabrahmacArI che. potAnA bhAi-bhAMDuo vagere hovA chatAM teo ekalA ja rahe che. tyAga ane saMyamamaya sAduM jIvana jIve che. AMdhramAM pUra AvyuM tyAre tathA dakSiNa bhAratanA kudaratI khopha vakhate temaNe potAnI noMdhanIya sevA arpelI. tyAra bAda teo satata sevA-kAryamAM rata rahe che. 201 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagara istrI kareluM sapheda zarTa ane dhotiyuM...A temano paheraveza che. sAMdhIne upayogamAM lai zakAya tyAM sudhI teo kapaDAM vApare che. traNa joDI kapaDAMthI vadhu parigraha teo rAkhatA ja nathI. Aje varSothI potAnI AvakamAMthI sAmAnya rakama, potAnA kharca pUratI rAkhIne tathA potAnI mAvatara pratyenI pharaja adA karIne bAkInI rakama teo sadavyayamAM ja vAparI nAkhe che. potAne maLanArA proviDanTa phaMDa, vagerenuM paNa temaNe vIla banAvela che. temAMthI potAnA mAvatara vagerenA poSaNa mATe amuka rakama rAkhIne bAkInI tamAma rakama sArvajanika kAryomAM vAparI nAkhavAnuM temaNe vIlamAM jaNAvela che. - potAnI mAlikInI eka paNa oraDI rAkhI nathI. phakta ja 44x7" nI eka nAnI koTaDI, eka sAmAjika saMsthAe vAparavA Apela che. te ja temanuM nivAsasthAna che. rAcaracIlAmAM eka varSo jUnI patarAnI nAnI bega, beDIMga, eka mATaluM, loTo ane kapaDAM sUkavavAnI dorI che. potAnuM badhuM ja kAma jAte ja karI le che. eka kALamAM dIkSA levAnI bhAvanA hatI paNa saMjogovazAt dIkSA na lai zakyA...sattara aDhAra varSa sudhI AyaMbilanA rasoDe jamatA rahyA. eka avadhUta ane anokhA aparigrahI tarIkenuM temanuM jIvana kharekhara preraNAdAyI che. eka saMsthA jeTaluM kArya teo ekalA hAthe kare che. potAnuM kAma jAte ja karavAno Agraha rAkhe che. bIjAne bhaLAvIne pote temAMthI kyAreya chaTakatA nathI. hA...koI kAmanuM vaLagaNa rAkhatA nathI. kabUtarane caNa nAkhavAthI mAMDIne, nirakSarone akSarajJAna ApavA sudhInI tamAma pravRttio teo jAte ja kare che. zakya hoya tyAM sudhI cAlIne ja jAya. anivArya hoya to ja teo vAhana vApare. bALakone saMskAra ApavAnI pravRttimAM teo khUba ja utsAhI ane agresara rahe che. jo ke badhA mANaso kAMi A mahAnubhAva jeTaluM aparigrahI jIvana jIvI nA paNa zake. badhAnuM tevuM sAmarthya ane mAnasika taiyArI na paNa hoya. chatAM A eka Adarza aparigrahI zrAvaka kevo hoya tenuM sAcuM dRSTAMta che. temAMthI ApaNe Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTalI preraNA jarura levI joie ke ApaNe vyartha ane nirarthaka dhana-vyaya karavAthI dUra rahevuM. dharmabinduno upadeza : dharmabindu prakaraNanI TIkAmAM eka zloka che AyavyayamanAlocya, yastu vaizravaNAyate / / acireNaiva kAlena, so'tra vai zravaNAyate / / je mANasa potAnI Avakane vicAra karyA vagara vaizravaNa (kubera bhaMDArI)nI jema dhanano vyaya karavA mAMDe che, te mANasa thoDA ja samayamAM ahIM-A saMsAramAM mAtra zravaNa-pUrato rahI jAya che." tAtparya e ke, Avakano vicAra karyA vagara bephAma dhana vyaya karanAro alpakALamAM nirdhana banI jAya che ane pachI "A bhAI AvA dhanavAna hatA athavA mahAna karoDapati hatA." evI vAto ja mAtra sAMbhaLavA pUratI rahI jAya che. dhananuM cAra prakAre vibhAgIkaraNa : nItikAroe nItithI maLelI rakamano paNa kevI rIte ane keTalo kharca karavo tenuM spaSTa mArgadarzana Apela che. pAdamAyAnnidhiM kuryAt, pAdaM vittAya ghaTTayet / dharmopabhogayoH pAdaM, pAdaM bhartavyapoSaNe / / potAnI vArSika AvakanA cAra bhAga pADavA. temAMthI eka bhAga jamA khAte rAkhavo. eka bhAga vyApAra karavA vAparavo. eka bhAga dharmakArya mATe vAparavo ane eka bhAga kuTuMbanA bharaNa-poSaNa vageremAM kharcavo." . - jo A rIte barAbara vartavAmAM Ave to aneka rIte lAbha thAya. vepAra vageremAM nizcitatA jaLavAya...sAdharmikano vagerene samAdhi ApavAmAM sahAyaka thavAya...dharmakAryamAM ullAsapUrvaka dhana vyaya karI zakAya...ane potAnA kuTuMba taraphathI paNa pUro saMtoSa prApta karI zakAya. Avaka' zabdano artha ja bahu majhAno che. e traNa akSaro je potAno 203 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha suMdara rIte jaNAve che. A=Avazyakano, va=vaparAza, ka=kartavyano che. arthAt jIvanamAM je Avazyaka (jarurI) cIjo che teno ja vaparAza ka2vo joie. paraMtu nAhakanI nakAmI zokhanI cIjo vasAvavAnA mohamAM na paDavuM joie. anarthadaMDanAM pApono tyAga karo H na vartamAna samayamAM reDiyo, TI.vI., vIDiyo, phrIja, erakanDizanara, hoTalo, nATako vagere pAchaLa bephAma dhana vyaya thato cAlyo che. A tamAma cIjo jIvana jIvavA mATe anivArya cIjo nathI. e na hoya to mANasa jIvI nA zake tevuM nathI. AthI ja zAstrakAro AvI badhI cIjone anarthadaMDanA pApa kahe che. A anarthadaMDanA pApone jIvanamAMthI vahelI take tilAMjali ApavI joie. toja jIvanamAMthI nakAmo ghaNo kharca ApoApa rada thai jaze. jo nakAmA kharca upara kApa mUkatA jazo to dhana bacaze. ane to te bacelA dhanamAMthI sAta kSetro ane anukaMpAdi kAryomAM sadavyaya karavAnuM mana thaze. tamArI bacelI saMpatti, sIdAtA sAdharmikono uddhAra karaze. enAthI keTalAya AtmAo navajIvana pAmaze. sAteya kSetro sadhdhara banI jaze. maMdiro, pAThazALAo, poSadhazALAo, jJAnabhaMDAro, sAdharmika-vAtsalya vagere aneka dharmapravRttionedharmakAryone mATe tamAruM te dhana upayogI banI jaze. gujarAta ane saurASTra jevA kSetromAM-jyAM babbe varSathI bhayaMka2 dukALa paDI rahyo che...anAtha, apaMga ane nirAdhAra pazuo pANI mATe valakhAM mArI rahyAM che...aneka sAdharmiko ane anya jano paNa Arthika rIte puSkaLa trAsa veThI rahyA che. AvAM kAryo mATe tamArI bacelI dhanasaMpattine vahevA do...ane aneka jIvonA jAna bacAvI laine abhayadAnanuM parama sukRtya sAdhI lo... maLelI dhanasaMpattino-te tamArI che teTalA mAtrathI-bephAma durvya na karo. enAthI tamAro AtmA kharaDAya che. tamArA AtmAne pApabhArathI bhAre banAvavo na ghaTe. Avakano ucita-vyaya karo. ucita-vyaya be rIte (1) potAnI aMgata jaruriyAtomAM kApa mUkIne khUba ja jarurI cIjo khAtara dhana vyaya karavo ane (2) dIna-du :khito khAtara tathA dharmakAryanI aMda2 sArI rakamano sadupayoga ka2vo. A rIte AtmAne vimaLa ane vizuddha banAvavAno che ane karmanA bhArathI 204 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haLavA thavAnuM che. anucita-vyayanAM nukasAno : moTe bhAge AjakAla dekhAdekhInAM pApa bahu cAlI rahyAM che. AjubAjuvALA paDosInA ghare phrIja ane kalara TI.vI. AvI gayAM hoya ane potAnA ghare te sAdhana-sAmagrIo na hoya to teno satata ajaMpo rahe che. tene ghare jaladI kevI rIte lAvavAM ? te mATeno prayAna niraMtara cAlu thai jAya che. e mATe vadhu dhananI jarUriyAta UbhI thAya ane e mATe anyAya ane anItino mArga paNa levAnuM mana thayA vagara rahe nahi. A rIte anucita-vyayanA kAraNe ghaNAM nukasAno UbhA thavA lAgyAM. AvuM duHsAhasa kadI nA karo : keTalAka loko potAnA vyApAra-dhaMdhA vageremAM potAnI tamAma mUDI rokI detA hoya che. uparAMta bIjAnA paNa puSkaLa paisA vyAje lAvIne dhaMdho kare. potAnI mUDI pAMca lAkhanI hoya ane pistALIza lAkha bIjAnA laine pacAsa lAkhano vyApAra kare. puya salAmata hoya tyAM sudhI to ThIka paNa pApodaya jAge ane badhuM sApha thai jAya to zuM thAya ? gRhasthoe AvuM du:sAhasa kadI karavuM nA joie. Ama karavAthI jo dhaMdhAmAM nukasAnI Ave ane jyAM sudhI gAmanuM devuM cUkate nA thAya tyAM sudhI UMgha ane zAMti harAma thaI jAya ane jo tIvra pApodaye devuM bharapAI na thAya to samAjamAM pratiSThA khalAsa thaI jAya. dharma uparano ane dhArmika vyaktio uparano vizvAsa tUTI jAya. Aja kAraNathI nItizAstra saMpattinA cAra bhAga karavAnuM jaNAvyuM. temAM je eka bhAga jamA khAte rAkhavAnuM che ke, je dhaMdhAmAM nukasAnI Ave toya AjIvikAne vAMdho na Ave. cAra bhAga pADavAne kAraNe mUDI to salAmata ja rahe. jo AvakanA pramANe ja vyaya karavAmAM Ave to koi prazna ja na rahe ane uparokta saMbhavita aneka nukasAnomAMthI UgarI javAya. ATalI vAtono nizcita nirNaya karo : 205 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AthI mANase potAnA jIvanamAM keTalIka vAtono nizcitapaNe nirNaya karI levo joie...jemake... * koi paNa kharca karatAM pahelAM pUrepUro vicA2 ka2vo. AMdhaLI kharIdI ane kharca kadI na karavo. svArthanAM kAmomAM haMmezAM kakasara karavI. paramArthanAM kAryomAM zakti mujaba udAra banavuM. nakAmAM vyasanono tyAga karavo athavA tevA tyAga mATe satata prayatnazIla banavuM. phezananAM phaMdAmAM phasAvuM nahi. * * devAdAra kadI na banavuM kemake devAdAra banavuM eTale duHkhane AmaMtraNa devuM. ochI kamANI hoya to to khAsa vicAravuM ke amArI A cIjo ane vastuo devAdAra banIne to nathI AvatI ne ? TApaTIpa ane nakAmI vilAsI cIjo gharamAM kadApi na lAvavI. vyasano ane phezananI gulAmI choDo : phezananA kAraNe paNa Aje ghaNA mANaso paisAno bhAre durvyaya karatA hoya che. jUnA jamAnAnA ghaNA loko kapaDAM-lattAM vageremAM paNa bhAre ka2kasara karatA hatA. avasare thIMgaDAMvALAM kapaDAM paNa teo paheratA. hA...svacchatAnI bAbata teo cokasAi rAkhatAM...jo ke badhAe kAMi thIMgaDAMvALAM kapaDAM paheravAM te jarurI nathI. paraMtu phezananA mohamAM taNAi nakAmA kharcAo karavA te jAte barabAdI notaravA barobara che. Aje to sAmAnya AvakavALA lokomAM paNa atyaMta bhaDakAmaNAM kapaDAMonI bharamAra jovA maLe che. minI, mekasI, salavAra-dupaTTA, bela boTama-jinsa vagerenA mohanA kAraNe paisAno to durvyaya ka2vAmAM Ave che paraMtu strIo ane kuMvArI kanyAo bhaDakAmaNAM kapaDAMonAM paridhAna dvArA potAnA zIlanI barabAdIne jAte nimaMtraNa Ape che. phezananI moTI muzkelI e che ke te kadI sthira nathI hotI...gaikAla 206 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudhI phITophITa penTa-zarTa paheravAnI phezana hatI ane Aje sAva khullAM penTazarTanI phezana nIkaLI...AthI jUnAM kapaDAM nakAmAM banI jAya che ane navAM kapaDAMonA jAlima kharcAo UbhA thaI jAya che. ' benjAmIna phrenkaline eka sarasa vAta kahI che ke, "mANasa karatAM phezana vadhAre kapaDAM kADhI nAMkhe che." Avakano ghaNo badho hisso A phezana khAi jAya che. phezana pAchaLa karAto kharca sAva ja anucita che. phezanebala kapaDAMthI manaDuM malakAtuM haze, paNa AtmA to kocavAi ja jAya che. mana kadI khuza thatuM nathI kAraNa ke mana to caMcaLa che. khuza ane prasanna to AtmAne karavAno che. jo Avaka pramANe ja kharca karavAmAM Ave to citta zAMta rahe ane to AtmA prasanna rahe. khoTA dekhAvo karavA...vyasanonA gulAma thavuM...phezanonA panAre paDavuM...A badhA du:khI thavAnA mArgo che. sukhI thavuM hoya to jevA ho tevA ja dekhAvAnI koziza karo. vaibhava ane vilAsamAM tamArI dhanasaMpattine barabAda na karo...ene sanmAna...mAnavajAtanA uddhAramAM vahevA do...krAune kahyuM che ke... "yuddhathI to mANaso nAza pAme che paraMtu bhogavilAsathI to mAnavajAta nAza pAme che. mAnavatA nAza pAme che. yuddhathI to kadAca mANasonA zarIra nAza pAme paraMtu bhogonA atirekathI to mAnavInA tana ane mana baMne vinAza pAme che." ...mATe ja...soDa pramANe seja tANIe... mANase potAnI saMpattino zI rIte upayoga karavo... aMge "ucita-vyaya nAmanA A guNanI ATalA vistArathI vivecanA karavAnuM kAraNa e ja ke mAnava Avaka uparAMta kharca karato rahe to badhI mUDI sApha thaI jAya...ane jo mUDI sApha thaI jAya to gRhastha jIvana-nirvAha zI rIte karavo te moTo prazna thAya... ane tethI mana...satata ArtadhyAnamAM DULyA kare...jo manamAM ArtadhyAna rahe to te AtmA dharmadhyAna zI rIte kare ? ane dharmadhyAna cUkI javAya to Akho mAnavabhava hArI javAya. durgatinA dvAre TakorA devAya...sadagatinA daravAjA baMdha thAya... 207| Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aja kAraNathI Avaka anusAra ja kharca karavo joie. ema karatAM yogya bacata paNa thAya ane dharmamArgamAM paNa ucita ane yathAzakti dhanavyaya karI zakAya ane jo tema bane to A janma prasannatApUrvaka pasAra thAya ane paraloka paNa sukhabharapUra tathA dharmaprAptivALo banI jAya...ane paraMparAye paraloka (mokSa)nI prApti paNa saraLa bane. mATe ja soDa pramANe seja tANIe" e vaDIlonI hitazikSAne dhyAnamAM rAkhIne "ucita-vyaya guNane jIvanamAM mahattvanuM sthAna ApIe. tArI potAnI gaikAla karatAM Aja sudhAra... viSayaduSTa ane kaSAyaduSTa banne saMsAra mATe nAlAyaka che. ati rAgI ane ati dveSI banne saMsAra mATe nAlAyaka che. bhAgyane bhogavavAnA bhava ghaNA che paNa bhAgyane ghaDavAno bhava A eka ja * tiryaMconI vRtti jIvana TakAvavA mATe hoya che. jyAre manuSya gati jIvana sudhAravA mATe che. * mananuM rakSaNa maMtra kare che. jyAre daSTinuM rakSaNa mUrti kare che. * sadA, sarvadA, sarvatra prabhunA nAmanuM avismaraNa eja sAcuM darzana che. * he prabhu! jIvIza to tArI mATe jIvIza ane marIza to tArI pAse AvIza... nayanamAM Aja sudhI irSAnA, keSanA, durbhAvanA, vAsanAnA, krUratAnA jhera saMgharIne to ApaNe anaMtAbhava pasAra karyA. Avo, A bhavamAM nayanomAM irSAdinA sthAne karuNAnA, vAtsalyanA, snehanA, sahRdayatAnA amRtane goThavI daie. 208 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ke (13 mo guNa) bikI ati ubhaTa veza na paherIe re lola. I 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (ucita-veza) vezano mahimA aparaMpAra che. tamAro veza tamArA mananuM prAyaH pratibiMba pADe che. | AthI ja veza kevo paheravo tenuM guNa-varNana A vivecanamAM tamane vAMcavA maLaze. tamAruM vastra-paridhAna jema maryAdAyukta hovuM joie, tema tamArI Avakane anusaranAruM paNa hovuM joie. ucitano artha maryAdAyukta ane potAnI Avakane anusArI. AvuM vastra-paridhAna te ja "ucita-veza" gaNAya. ' ucita-vezanA lAbha apAra che. to ucita-vezane avagaNavAnA nukasAna paNa aparaMpAra che. ' A vAtane vizada rIte samajAvaze tamane A guNanuM A vivecana. tethI ja kahIe chIe: vAMcajo... A mArgAnusArIno teramA naMbarano guNa che : ucita-veza 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 209 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArInA guNomAM teramA naMbarano guNa cheH ucita-veza veza eTale poSAka, veza eTale paridhAna, veza eTale paheravAnAM kapaDAM vastro. gRhastha hoya ke sAdhu, vezanI jarUriyAta sahu koine che. veza anivArya che. veza jIvananI ati prAthamika ane agatyanI bAbata che. to..veza kevo paheravo ane kevo veza te ucita kahevAya ? yogya gaNAya? tenI vicAraNA ApaNe A guNanI vicAraNAmAM karavAnI che. veza, vitta ane vaya vagerene anusAra pahero : yogazAstranA kartA kalikAla sarvajJa AcArya zrI hemacandrasUrIzvarajI mahArAja kahe che ke: "vyaya mAyoti purvana, veSa vijJAnusArataH !'' artha : "dhanano vyaya Avaka pramANe karavo. ane veSa potAnA dhana pramANe paheravo." veSane dhana anusAra, potAnI saMpatti anusAre paheravAnI vAta pUjyazrI jaNAve che. ahIM 'vitta" zabda mUkyo. vitta=dhana. tenA anusAra veza paheravo. 'vitta zabda upalakSaNa che. tenAthI bIjI paNa keTalIka vAto samajavAnI che. jema Avaka anusAra veza-paridhAna karavuM tema potAnI vaya, avasthA, deza-kALa ane jAti vagereno paNa vicAra karIne te vaya vagerene anurupa veza paridhAna karavuM joie, tema samajavAnuM che. vartamAnakALano vicAra karatAM ema lAge che ke AjakAla bahujana samAja ucita-veza dhAraNa karato nathI. dehane vezanI jarUriyAta che ema samajIne veza paheravAnA badale mAtra potAnA moja-zokhane ane vartamAna phezanane najara samakSa rAkhIne ja AjakAla vastra-paridhAna thatuM rahe che. jIvananA vyavahAramAM kapaDAM bahu mahattvanI cIja che te bhUlavA jevuM nathI. veza-paridhAna rasa-rucine pragaTa kare che ? vezanA paridhAnathI tamArAM rasa, ruci ane zakti pragaTa thAya che. bIjAne teno khyAla Ave che. tamArA mananuM pratibimba paDe che-tamArAM kapaDAM-lattA upara. 210 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame ati taMga custa ane ati Adhunika kapaDAM pahero cho to tamAruM mana kadAca vikArI hovAno ane tame Adhunika vicAradhArAnA puraskartA hovAno ahesAsa sAmA mANasanA manamAM sahajapaNe UThe che. tame jhabhbho ane dhotiyuM paheratAM ho to athavA mAthe pAghaDI...ane khabhe khesa tathA koTa-jhabhbho ane dhotiyuM paheratAM ho to tamArI prAcIna vicAradhArAnI himAyatI manovRttinAM darzana thAya che. tamane ApaNI prAcIna bhAratIya saMskRti gamatI hovAnuM spaSTa anumAna thAya che. Aja vAta strIonA paheraveza saMbaMdhamAM paNa vicArI zakAya. mInI skarTa, mekSI, salavAra-dupaTTA, ardhakhullAM phroka, ane paMjAbI Dresa vagere strIonI AdhunikatAnAM pratIka gaNAya...to sADI...vagere vastro ApaNI prAcInatAnAM pratIka tarIke mUlavAya. jo ke Ama ati nizcita niyamana bAMdhI na zakAya. paNa bahudhA je jovA maLe che te A mujaba che ema jarura kahI zakAya. game tevAM vastra paheravAmAM zo vAMdho ? game tevAM vastra paheravAmAM Ave. tethI zo pharaka paDe che ? Akhare to kapaDAM ja paheravAnAM che ne ? ane kapaDAM paheravAthI kAMi mana thoDuM badalAi jAya che ? vaLI, bAhya kapaDAMnI sAthe AMtarika evA manane zI levAdevA ?" A prakAranA vicAro AjanA ghaNA yuvaka-manamAM doharAtA prazno che, paNa te badhAyanA tarkasaMgata javAbo che. tene ApaNe samajavA joie. eka vAta cokkasa che. tame mAno ke na mAno. pUrvajanmo hatAM ane punarjanmo ApaNAM thavAnAM. ane te badhAmAM rahenAro ApaNo AtmA eka sanAtana akhaMDarupa che A nakkI vAta che. AthI anAdi kALa pahelAM paNa ApaNo AtmA hato ane hajI anaMtakALa bAda paNa rahevAno. AvA ApaNA upara aneka prakAranA saMskAro jAmelA ja che. ane temAMya zubha saMskAro karatAM azubha saMskAronI jamAvaTa AtmAmAM atyanta joradAra che. AtmAmAM paDela A azubha saMskArone jo azubha nimittonI cinagArI maLI jAya to zuM thAya ? e azubha saMskAro vikarALa Aga banIne AkhA jIvanane bharakhI jAya. [21] 211 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharAba nimittothI dUra rahoH bIjAne paNa kharAba nimitta na Apo : zAstro kahe che : ApaNo AtmA prAyaH nimittavAsI che. ene jevA prakAranAM nimitto maLe tevo te thAya. jo sArAM nimitto ane sArI preraNAo maLatI rahe to te prAya: sAro thAya. ane jo kharAba nimitto ane kharAba vAtAvaraNa tene maLe to te prAya: kharAba thAya. A sAthe e paNa cokkasa che ke ene jo kharAba nimittothI dUra rAkhavAmAM Ave to prAya: te aneka prakAranA saMbhavita dUSaNothI mukta banI jAya. have eka mahattvanI vAta. ApaNe jema kharAba nimittothI bacavuM te mahAna dharma che. tema bIjAone tevA kharAba nimittothI bacAvavA, tene azubha nimitto na ApavAM, te paNa bahu moTo dharma che. AnAthI UlaTuM bIjAone azubha nimitto ApavAM, te vinA kAraNe bIjAne pApI banAvavAno dhaMdho che ane A dhaMdho bahu khataranAka che. jJAnIo tyAM sudhI kahe che ke jAte pApI banavuM e jeTaluM pApa che...kadAca ethI vadhu bhayaMkara pApa, bIjAonA pApamAM nimitta banavuM te che. sAmAne pApanuM nimitta ApanAra vadhu gunegAra che. pApa khataranAka che paNa pApanuM prasAraNa paNa khattaranAka che. pazcimanA dezanI baLAtkAranI ghaTanA : lagabhaga ATheka varSa pahelAnA 'TAimsa opha inDiyA' mAM eka prasaMga Avyo hato. pazcimanA eka dezamAM baLAtkAranA gunA badala eka yuvaka upara korTamAM kesa cAlato hato. lagabhaga eka mahinA sudhI sAma-sAmI dalIlo ane pratidalIlo cAlI. chevaTe pelA yuvakanuM aMtara tene ja karaDavA lAgyuM. pote karelA pApa badala tenuM haiyuM tene aMdarathI korI khAvA lAgyuM. teNe nirNaya karyo ke guno karyo ja che to te kabUlI levo. ane pariNAma je Ave to bhogavI levuM. teNe korTamAM potAnA gunAnI kabUlAta karatAM kahyuM ke, "sAheba ! te divasanI vAta che. kolejamAMthI huM mArA ghara tarapha jaI rahyo hato. mArA manamAM tyAre koI ja kharAba vicAro ramatA na hatA ke jenA kAraNe huM AvuM akArya karI besuM. paraMtu ekAeka e ja rastA parathI pasAra thatI A yuvatI upara mArI najara 212 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gai. teNe chellAmAM chellI phezananAM kapaDAM paherelAM hatAM. te kapaDAMmAM tenAM aMgonuM pradarzana thai rahyuM hatuM. tenI A sekasI adAe ane uttejita vastroe mArAmAM sUtelI vAsanAne saLavaLAvI mUkI. huM teno zikAra banI beTho ane AvuM akArya karI beTho. have Apa sAhebane je sajA pharamAvavI hoya te pharamAvo. huM te bhogavI levA taiyAra chuM." korTa cikkAra medanIthI bharAyelI hatI. yuvakanA nivedanane sAMbhaLI sahu AzcaryamAM DUbI gayA. te ja vakhate nyAyAdhIze te kanyAne, banI gayelA prasaMga samaye je vastro teNe paheryA hatAM te ja vastro paherIne korTamAM hAjara thavAnuM jaNAvyuM. te kanyAnuM ghara bAjumAM ja hovAthI kanyA te ja vastrone te ja rIte paherIne korTamAM hAjara thaI. nyAyAdhIze te kanyAne jhINavaTabharI najare joi. ane bIje divase cukAdo ApavAnI vAta karI. bIje divase nyAyAdhIzano cukAdo A pramANe hato. "baLAtkAranA A kesamAM dekhItI rIte ja A yuvaka gunegAra che. potAnA gunAnI teNe kabUlAta paNa karI che. Ama chatAM A yuvakane huM nirdoSa jAhera karuM chuM. kAraNa ke huM ema mAnuM chuM ke A yuvaka karatAM paNa apekSAe vadhu gunegAra A yuvatI che. jeNe potAnA ubhaTa vezanA paridhAna dvArA yuvakanA manamAM rahelI jAtIyavAsanAne uttejita karI mUkI. huM to tyAM sudhI kahIza ke..A yuvakanI jagyAe kadAca huM hota to huM paNa AvuM ja apakRtya kadAca AcarI beTho hota. AthI ja baLAtkAranA A kissAmAM A yuvakane huM bA-ijjata choDI mUkuM chuM. eTaluM ja nahi paraMtu yuvatIne cha mahinA jeTalI sajA karuM chuM. taduparAMta samAjanA cAritranI taMdurastI icchanArA sahu koine huM vinaMtI karuM chuM ke jo ApaNe samAjamAMthI AvAM akAryone nAbUda karavA mAgatA hoie to tenA mULamAM rahelA-AvA ubhaTa vezanAM paridhAna ApaNA bALakone kadI na karAvavAM. azlIla sinemAo ane azlIla sAhitya A tamAma upara pratibaMdha mukAvo joie. e vagara samAjamAM sArA cAritranuM nirmANa ApaNe haragijha karI nahi zakIe." pAzcAtya-saMskRtimAM ucharelA eka nyAyAdhIzanI jyAre ATalI UMDANabharI vicAraNA hoya tyAre ApaNe, bhAratIya saMskRtinA mahAna vArasAmAM ja janmelA hakaka 213 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane ucharelA, ApaNI vicAradhArA kevI uttama hovI joie ? azubha nimittothI jAtane rakSIe : vAstavikatA jyAre A ja che tyAre ApaNe ATaluM nakkI karI laie. ApaNA AtmAne bane tyAM sudhI azubha nimittomAM javA na devo ane bIjAone azubha nimitto ApavAM nahi...uparAMta zubha nimittone satata jIvanamAM AvakAratA rahevuM. Ama karavAthI AtmAmAMthI kusaMskAronuM jora ghaTatuM jaze ane zubha saMskArothI AtmA suvAsita banato jaze. vartamAnakALa kharekhara dUSita banato cAlyo che. cAre bAju azubha nimittonA jaMga khaDakAyA che. dukAna ke bajAra, skUla hoya ke koleja, hospiTalo hoya ke dharmazALAo, nATayagRha hoya ke sinemAgRha, jyAM jAo tyAM manamAM saLagatI vAsanAnA jivaMta pratIkasamAM vastronAM paridhAna karelAM nara ane nArIo ja AMkhe caDhaze. AvA, cAre bAju kunimittothI kaluSita thayelA vAtAvaraNamAM ApaNI jAtane bacAvavI e ghaNuM kaparuM kAma che. kaThaNa che, Ama chatAM sAva azakya to nathI ja. jo ApaNI pAse sAcI samajaNa ane vivekabharI prajJA hoya to AvA dUSita vAtAvaraNamAMya ApaNe ApaNI jAtane jarura razI zakIzuM. moTuM kunimitta ubhaTaveza : jIvanamAM pravezelAM aneka kunimittomAMnuM eka moTuM nimitta cheH ubhaTaveza. pUrvanA kALamAM veza-paridhAnanI bAbatamAM khUba ja saMbhALa rakhAtI. ubhaTaveza lokomAM prAyaH jovA na maLato. ane tenA pariNAmarUpe maryAdAonA sundara pAlana paNa jovA maLatAM. paraMtu jema jema aMgrejI-zikSaNa vadhatuM gayuM, vijJAna pratyenI bhakti vikasatI gaI tema tema morDanatAnA nAme vikRtio dAkhala thatI gai. ubhaTaveza loka-jIvanamAM Adara pAmato gayo. maryAdA ane vivekavALuM vastraparidhAna ochuM thatuM gayuM ane khullAM kapaDAM, jAtiyatAne uzkere tevAM kapaDAMnuM paridhAna vadhatuM gayuM. maryAdAyukta vastra-paridhAna mAnavanA zIla ane sadAcAra rUpI mUlyavAna AMtara-jhaverAtane sAcavavA mATe tijorInI garaja sAratuM. tijorImAM raheluM dhana jema surakSita rahe che, tema maryAdApUrNa vastra-paridhAna karavAthI zIla-sadAcAranI mUDI surakSita rahe che. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucita-veza eTale ? "ucita-veza' zabdamAM rahelA "ucita' zabdano artha bahu vyApaka che. amuka veza amuka vyaktio mATe athavA amuka samayane mATe ucita hoya, paraMtu te ja veza sahu koine mATe, sarva samaye ucita na paNa hoya evuM bane. * ucita veza eTale zarIrane zobhe tevo veza. * ucita veza eTale zarIrane anurupa veza. * ucita veza eTale samayane yogya veza. * ucita veza eTale mAna-mobhAne yogya veza. * ucita veza eTale potAnI zakti mujabano veza. * ucita veza eTale sthaLane anurupa veza. A rIte 'ucita" zabdanA ghaNA artha ghaTI zake. zarIra sukalakaDI hoya ane vadhAre pahoLAM-khulatAM kapaDAM paheravAmAM Ave to te paheranArane kothaLA jevA lAge. vaLI, loko majAka paNa kare. AthI zarIrane zobhe tevAM kapaDAM paheravAM. zarIre gaDa-gUmaDa thayAM hoya ane jADAM kapaDAM paheravAmAM Ave to gaDagUmaDa cholAya. tAva Avyo hoya ane jhINAM kapaDAM paheravAmAM Ave to TADhathI ThuMThavAI javAya. zarIra bharAvadAra hoya ane TUMkA, casocasa kapaDAM paheravAmAM Ave to zarIra kheMcAya. besatA-UThatAM takalIpha thAya. AthI zarIrane anurupa veza paheravo joie. vaLI, samayane yogya veza paNa paheravo joie. lagnano prasaMga hoya tyAre sArAM kapaDAM paherAya paraMtu sAdaDI ke besaNAMno prasaMga hoya tyAre bhabhakAdAra vastra no paherAya, tyAre to sapheda vastra ja paherAya. potAnA mAna ane mobhAne yogya veza paherAya. sArA arthAtu potAnI maryAdAne anukULa vastraparidhAna karavAthI manamAM sadAcAra vagerenI zubha-bhAvanAo jAgRta thavAnI zakyatA vadhI jAya che. vastronI sAthe mananA zubha ke azubha 215 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicArono bahu moTo sambandha che. vastraparidhAnano kAmavRtti sAthe sambandha : strIonA amuka prakAranAM vastraparidhAnane joine manamAM kAmavAsanAnuM uddIpana thAya che-e saMsArIonA anubhavanI vAta haze. AthI nakkI thAya che ke vastranA paridhAnanI sAthe kAmavAsanAno sambandha che. amuka prakAranuM vastraparidhAna mAnavInI vAsanAne vakarAve che jyAre amuka prakAranuM vastraparidhAna sadAcArane janmAve che. AthI ja ApaNI vezabhUSA evI hovI joie ke jethI ApaNane ane jonArane bannene sadAcAranI surabhithI suvAsita kare. jonArane ApaNA saMyamI mAnasanI pratIti thAya. veza dharmanI rakSA kare che ? mobhAne anurupa vastro paheravAthI dharmakArya mATe ke jIvadayAdinA mATe phaMDa-phALo karavA nIkaLelA mANasone tamArI pAse phaMDa levA AvavAnuM mana thAya. enA kAraNe tamane dAna ApavAno suavasara prApta thAya. jo tame sukhI ho ane zrImaMta ho ane chatAM muphalIsa jevA kapaDAM paheryA hoya to koNa tamArI pAse dAna levA Avaze ? AthI dAna-dharmathI tame vaMcita rahI jazo. AthI UlaTuM tame sAdhAraNa-sthitinA ho ane bahu bhabhakAdAra kapaDAM paheryA haze to tamane sukhI samajIne yAcako tamane taMga karyA karaze. zakti uparAMta dAna vagere karavA jAo to mAnasika azAMti ane asamAdhi vagere paNa UbhI thai jAya. zAstro kahe che : "ghanuM ra leso " arthAt kyAreka veza dharmanI rakSA kare che. veza e bAhya che. ane dharma e AMtara-pariNAma svarUpa che. chatAM bAhyavezanI AMtara-dharma upara kevI jabarajasta asara paDe che, te samajavA mATe prasannacandra rAjarSinuM dRSTAMta khUba ja mananIya che. prasannaca praNamuM tamArA pAya ! prasannacandra rAjAe vairAgyanI prApti thatAM potAnuM vizALa rAjya choDIne - nAnAsAhahahahahahahahahahahahaeese, 216 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSA lIdhI. dIkSA letI vakhate temano putra khUba nAno hovAthI putranA vatI maMtrIone rAjagAdI soMpIne ane jyAre putra umaralAyaka thAya tyAre tene rAjya soMpI devAnI bhalAmaNa karIne prasannacandra bhagavAna mahAvIra devanAM caraNomAM dIkSA lIdhI hatI. maMtrIo khUba ja vizvAsapAtra hovAthI bIjo koI savAla upasthita thato na hato. dIkSA lIdhA bAda prasannacandra rAjarSie joradAra tapazcaryA AraMbhI. eka samayanI vAta che. teo eka paga upara bIjo paga caDAvIne, be hAtha UMcA karIne, sUryanI sAme dRSTi sthira rAkhIne AtApanA-pariSaha laI rahyA hatA. ane dhyAnamudrAmAM UbhA hatA. A bAju magadhadezanA mahAna rAjavI ane prabhu mahAvIranA parama-bhakta rAjA zreNika ThAThamATha-pUrvaka bhagavAna mahAvIrane vandanA karavA jai rahyA hatA. rastAmAM temaNe prasannacandra munine dhyAnamudrAmAM UbhelA joyA. tethI temaNe munivaranAM caraNomAM jaine bhAvabharI vandanA karI. bhagavaMta pAse pahoMcyA bAda temaNe avasara joine prabhune eka prazna karyo "bhagavaMta ! huM Apane vandanA karavA Avato hato tyAre rastAmAM mane maLelA te munivara-jeo sUrya sAme AtApanA lai rahyA hatA te hamaNAM ja jo kALadharma pAme to kaI gatimAM jAya ?" zreNikanA manamAM ema hatuM ke AvI ghora sAdhanA karatA muni kALa kare to UMcA svargalokamAM athavA mokSamAM ja jAya ne ? paraMtu bhagavaMte zreNikane javAba Apyo: "te munivara hamaNAM mare to sAtamI narake jAya." zreNikanA AzcaryanuM pAra na rahyuM, te ghaDIbhara vicAramAM paDI jAya che. thoDIvAra bAda pharIthI zreNika pUche che : "bhagavad ! hamaNAM mare to te munivara kyAM jAya ?" bhagavaMta javAba Ape che : "hamaNAM mare to sarvArthasiddha vimAnamAM jAya...' vaLI, thoDI kSaNo pasAra thaI tyAM to AkAzamAMthI devadundubhi vAgI rahI. zreNikanA prazna ane prabhunA pratyuttara : zreNika pUche che : "bhagavan! A deva-dundubhi kema vAgI rahI che...?'' Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhu javAba Ape che : "je munivara mATe tame mane prazna karI rahyA hatA ke teo kai gatimAM jAya ? te ja munivarane kevaLajJAna thayuM che. tenA anumodanarUpe devo dundubhi vagADI rahyA che." zreNikanuM Azcarya niravadhi banyuM. tenA vismayane joine prabhu kahe che ke, "zreNika ! jyAre teM prathamavAra mane pUchyuM ke "hamaNAM te munivara mRtyu pAme to kyAM jAya ?' teno meM javAba Apyo ke "hamaNAM mare to sAtamI narake." enuM kAraNa e hatuM ke durmukha nAmano sevaka ane teno mitra be jaNA vAtacIta karatA hatA ke...A prasannacandra rAjarSie maMtrIonA bharose rAjya choDIne dIkSA to lai lIdhI paraMtu te vizvAsu maMtrIoe paNa rAjAnA vizvAsane cheha dIdho ane temanA putra pAsethI rAjya chInavI lIdhuM che. A vAta prasannacandra muni sAMbhaLI gayA...ane emane durbAna thayuM...teo tIvra krodhanA adhyavasAyamAM evA caDhyA, evA caDhyA ke, "pote saMsArI nathI...rAjA nathI...paNa sAdhu che' e vAta ja bhUlI gayA. ane emaNe manomana maMtrIo sAthe saMgrAma zaru karI dIdho. durmukha dUta-vacana suNIne, kopa caDyo tatkALa, mana zuM saMgrAma mAMDiyo re, jIva paDyo jaMjALa..." "e nAlAyaka maMtrIo samaje che zuM emanA manamAM ? hamaNAM ne hamaNAM te badhAyane mArI nAMkhyuM. Ama vicAratAM prasannacandra manamAM ne manamAM ja maMtrIo, sAthe yuddha khelI rahyA hatA. paraMtu yuddha (mAnasika) karatAM karatAM zastro khUTI gayAM. AthI have chelle mAthA upara rahelA rAjamugaTa zatruone mAravA mATe temaNe mastaka upara hAtha mUkyo... "barAbara A samaye ja (zreNika) prazna pUchyo ke, "bhagavan! te muni hamaNAM mRtyu pAme to kai gatimAM jAya.' te samaye to mAnasika tIvasaMkalezavALI temanI cittasthiti hatI. tethI meM kahyuM sAtamI narakamAM..." prabhu kSaNabhara thobhyA. AgaLanI hakIkata jANavA ati Atura zreNike pUchyuM "bhagavad ! thoDI ja kSaNo bAda Ape kahyuM have mare to sarvArthasiddha vimAnamAM jAya...! enuM rahasya zuM ?" Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazcAttApathI prasannacandrane kevaLajJAna : bhagavaMte kahyuM "muni prasannacandra rAjamuguTa levA jyAM mastaka upara hAtha mUkyo...tyAM mastaka to muMDita hatuM. prasannacandra have rAjavI thoDA hatA ! e to munivara hatA ! AthI muMDita mastaka para jyAM hAtha mUkyo tyAM ja temane khyAla AvI gayo ke : "are ! A zuM ? huM to rAjya-putra-parivAra vagere tamAmano tyAgI muni chuM. mAre ane rAjyane zI levAdevA ? mAre ane putrane have zo sambandha ? A to huM nirarthaka mAnasika saMkalezamAM paDyo..!! ararara ! A meM bahu khoTuM citavyuM !" "A rIte temanuM mana pazcAttApanI dhArAthI pariplAvita thatuM gayuM...tethI temaNe sAtamI narakanA bAMdhelA karma-daLiyAM dhIre dhIre kharavAM lAgyAM ane pazcAttApanI dhArA jema jema vizuddha thatI gai tema tema UMcA UMcA devalokanI prAptinuM puNya teo upArjavA lAgyA. e dhArA eTalI vizuddha banI ke te teo sarvArthasiddha-vimAnane pAmI zake...AthI meM kahyuM ke : "have jo muni mRtyu pAme to sarvArthasiddhamAM jAya !" "paNa.muninI pazcAttApa-mAtrA ATalethI ja na aTakI. teo to vizuddha ane vizuddhatara bhAvone pAmatA ja gayA...aMte e mAnasika vizuddhi eTalI uttama banI gai ke teo cAra ghAtI karmono kSaya karIne kevaLajJAnane pAmyA...munivara vItarAga bhagavAna banI gayA. A prasaMganA anumodana kAje devoe AkAzamAM deva-dundubhi vagADI." bhagavaMte vAta pUrNa karI. tyAre zreNika mahArAjAnA aMtaramAM paNa prasannacandra rAjarSi pratye bahumAnano samaMdara uchaLI rahyo... bAhyaveza paNa saddharmano rakSaka : prasannacandra munino A prasaMga bAhya-veza paNa saddharmanI rakSA karavA mATe kevo jabarajasta upayogI nIvaDe che teno preraka saMdeza ApI jAya che. jyAre prasannacandra muni manomana ghora saMgrAma khelI rahyA che. tyAre tIvratama kaSAyabhAvathI teo saMkilaSTa ja che tethI bhAva sAdhupaNuM temanAmAM nathI. kSamAbhAvanAnI AMtaravizuddhino pariNAma paNa nathI. Ama chatAM jyAre temaNe rAjamuguTa levA mATe mAthe hAtha pheravyo tyAre mastaka muMDita hatuM tethI ja temane potAno sAdhudharma Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAda Avyo ne ? ane tyAM ja temane pariNAmanI dhArA badalAi. 'are ! huM to sAdhu ! mAre ane rAjyane zI levAdevA...?'' A rIte azubha vicAradhArAne 'breka' ApavAmAM ane zubha tarapha lai javAmAM bAhyaveza keTaluM joradAra nimitta banyo !! A prasaMga bAhyavezanI paheravezanI ApaNAM mana sAthe...AMtara-pariNAmo sAthe keTalI joradAra sAMkaLa joDAyelI che teno suspaSTa nirdeza karI jAya che. je yuvAno ane yuvatIo kAmottejaka vastronuM paridhAna kare che teo A bhArata dezanI dharatI mATe bhArabhUta che tema kahevAmAM jarAye atizayokti nathI. teo jAte to vAsanAnA panAre paDIne jAtanI barabAdI noMtaratA hoya che. paraMtu temane jonArAonI manaHsthitine vikAragrasta banAvI devAnuM pApa paNa teo AcaratA hoya che. kahyuM che ke, 'saundaryano dAru pInAra ane jonAra bannene nazo karAve che. A dRSTie te pelA dAru karatAMya bhayaMkara che.'' dostI kharAba, dRSTi kharAba ane aMte dAnata paNa kharAba. vastraparidhAnanI AMtaravRtti paranI asara samajAvato rAvaNano prasaMga : ajaina rAmAyaNamAM eka prasaMga Ave che, je vastra-paridhAna mAtranI AMtara-pariNAma uparanI jabarajasta asarane samajAvavA vadhu preraka bane tevo che. rAvaNe rAmacandrajInA dharmapatnI sItAne upADI lAvIne laMkAmAM azokavATikAmAM rAkhI hatI. rAvaNa sItA pAse harahaMmeza jato ane tenA dehasukhanI yAcanA vinavaNInA svare karato. Ama chatAM rAvaNanI vAsanAnI pUrti sItAjI dvArA na thatAM te atyaMta vyathita raheto hato. rAvaNa pathArImAM paDakhAM ghasyA kare che, ene UMgha AvatI nathI. eka samayanI vAta che. rAvaNano nAno bhAi kuMbhakarNa rAvaNa pAse jAya che ane tene pUche che "moTAbhAi ! Apa khUba vyathita jaNAo cho. Apane UMgha AvatI hoya tema jaNAtuM nathI. ApanI vedanAnuM zuM kAraNa che te to kaho.'' rAvaNanI pArAvAra vedanA H tyAre rAvaNa vyathita vadane kahe che : 'kumbhakarNa ! tane khabara to haze ja ke huM pelA vanavAsI rAmanI patnI sItAne upADIne lAvyo chuM. ane ene mArI paTTarANI banAvavA mATe atyanta kAkalUdIbharyA svare vinavI rahyo chuM. paraMtu te keme 220 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne mAnatI nathI ane rAmanuM raTaNa choDatI nathI. "tene rIjhavavA mATe meM bharapUra kozizo karI. paraMtu huM niSphaLa rahyo chuM. vaLI...mAre pratijJA che ke jyAM sudhI parastrI mane icche nahi tyAM sudhI tenI sAthe koi pApa mAre karavuM nahi. huM pratijJAne toDavA atyaMta asamartha chuM, temaja sItAne choDavA paNa atyaMta lAcAra chuM. have tuM ja kahe: huM zuM karuM ?'' kuMbhakarNanI salAha : - tyAre kuMbhakarNa rAvaNane kahe che: "moTAbhAi ! huM Aje Apane eka sarasa vAta kahevA Avyo chuM..."sApa mare nahi ane lAThI bhAMge nahi." enI jema sItAne khabara paNa nA paDe ane Apane sItAnuM deha-sukha maLI paNa jAya evo e rasto che." rAvaNa ekadama saphALo beTho thaI jAya che ane kahe che: "kuMbhakarNa ! kuMbhakarNa ! jaladI kahe, jaladI kahe. evo kayo upAya che ?...hA...jo mane sItAnuM zarIra-sukha maLI jatuM hoya to pachI te paTTarANI nA bane toya vAMdho nahi. paNa tuM mane te upAya jaladI batAva..." tyAre kuMbhakarNa kahe che : "bhAI ! ApanI pAse to hajAro vidyAo che. temAM rUpa-parAvartinI nAmanI vidyA paNa che. tethI te vidyA dvArA Apa dhAro tevuM ane dhAro tenuM rupa banAvI zako cho. to pachI rAmanuM ja asala rUpa dhAraNa karI laine Apa AbehUba rAma banI jAo. sItA pAse pahoMcI jAo. ane Apa ApanuM kAma patAvI lo...sItAne zI khabara paDavAnI che ke tame "rAma" nathI paNa rAvaNa cho ?" rAmanAM darzanathI ja kAmanuM upazamana : kuMbhakarNanI salAhane sAMbhaLatAM ja rAvaNa ThaMDAgAra banI gayo...eNe niHsAso nAMkhatA kahyuM "alyA kuMbhakarNa ! tuM tArA bhAine zuM mUrkha samaje che ? zuM meM te upAya nahi ajamAvyo hoya ?" paNa to pachI zuM thayuM ? Apane ApanA kAryamAM siddhi na maLI ? zuM sItAjIe Apane oLakhI lIdhA ke zuM Apa AbehUba rAma banI na zakyA ?" kuMbhaka ekIzvAse prazno choDyA. rara1 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAvaNe kahyuM "sAMbhaLa to kharo ! meM vidyAno jApa karyo ane huM AbehUba rAma banyo paNa kharo. paraMtu jyAre huM AbehUba rAma banyo chuM ke nahi te jovA mATe huM jyAM AyanAnI sAme gayo ane AyanAmAM jyAM meM "rAmanuM darzana karyuM tyAM mArA manano kAma zamI gayo. sItA pratyenI mArI parastrI-vAsanA ja vilIna thai gai. have tuM ja kahe huM zI rIte sItA pAse javA mATe paga upADuM ?'' rAvaNanA A zabdo sAMbhaLatAM ja kuMbhakarNanuM hRdaya rAmacandrajIne manomana jhUkI gayuM. rAmanA veSa-maMtranA darzanathI kAmanuM upazamana thai jAya e vAta bAhya veSanI AMtara-pariNAma upara keTalI joradAra asara hoi zake che te jaNAvavA mATe ati upayogI che. maryAdAyukta vastraparidhAna ati saphaLa : A badhA prasaMgo e vAtane jaDabesalAka siddha kare che ke jeNe kAmavAsanAnA saMbaMdhamAM suniyatrita jIvana jIvavuM hoya...jeNe sadAcArI ane maryAdAzIla sagRhastha tarIke paNa jIvavuM hoya teNe vastraparidhAnanA viSayamAM khUba ja maryAdAyukta rahevuM joie. maryAdAyukta, sAMskRtika-niyamone AdhIna rahIne karAtuM vastra-paridhAna jAtanA saMyamanuM to saphaLa kAraNa che ja. paraMtu bIjAone mATe paNa AMtaravikRtinuM kAraNa nahi banatuM hovAthI ati saphaLa che. - maryAdAnuM pAlana agaNita lAbhone karAvI ApanAruM hovAthI ati AvakAradAyaka che...enAthI UlaTuM maryAdAne toDI-phoDIne sApha karI nAMkhavAmAM pAra vagaranA nukasAnI veThavI paDe che, jethI maryAdAbhaMga saMpUrNa tyAjya che. yuvAnonI lAMbA lAMbA vALanI phezana, yuvatIomAM puruSanA jevA penTazarTa vastranuM paridhAna tathA puruSanI jema bapha-kaTa vALa kapAvavA, A badhI sAMskRtika maryAdAonA bhaMgarupa che. ane Avo maryAdA-bhaMga ziSTa puruSonI arucinuM kAraNa bane che. pariNAme jIvanane dharmathI vimukha karanAro paNa che. prAcIna vezaparidhAnamAM vejJAnika hetuo : ApaNA AryadezanA prAcIna paraMparAnA veza-paridhAnamAM vaijJAnika-hetuo jovA maLatAM. je AjanA Adhunika vastra-paridhAnamAM prAyaH jovAmAM nathI AvatA. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enuM eka udAharaNa laie. jUnA jamAnAnA puruSo tera vAranI pAghaDI paheratA. AvI lAMbI pAghaDI khUba hetulakSI hatI. vagaDAmAM jatA tarasa lAge tyAre bIjuM koI sAdhana pANI pIvA mATe na hoya to tRSAtura mAnava lAMbI pAghaDIne khullI karIne teno eka cheDo kUvAmAM utArI deto. ane te cheDo pANIthI bhIMjAi jaine tRSAturatI tarasa chIpAvI zakato. jyAre vartamAna jamAnAnI 'TAi' gaLacI dabAvavAmAM ke mAravAmAM kadAca upayogI thAya. A vAta bhAratIya prAcIna veza-paddhatinI rahasyamayatAne jaNAvanArI che. jyAre Aje to bhAratIya prajAmAM paNa pazcimanA anukaraNanI behada ghelachA jovA maLe che. taMga ane custa kapaDAM kadAca pazcimI prajAne anukULa hoya to paNa bhAratIya prajA mATe aneka rIte ahitakArI che. enAthI carma-roga vagere aneka anArogyanA bhoga banavAnI zakyatAo vadhu UbhI thAya che. vadhu paDatAM khullAM aMgo jema vikAra-uttejanAnuM kAraNa che, tema zaradI vagere rogonuM paNa kAraNa saMbhavita bane che. mAthAnI TopI ane pAghaDI vagerene puruSa vargamAMthI maLelI tilAMjalinA kAraNe mastakanI surakSA alpa banI che. mAnavabhavane saAlaMbanonuM nimitta banAvo : ApaNe A kadI na bhUlIe ke ApaNane maLelo A mAnava-bhava ati mUlyavAna che. AvA uttama jIvanamAM to aneka saAlaMbanonuM nimitta pAmIne ApaNe A bhavane saphaLa banAvavAno che. uparAMta bIjA AtmAone paNa sArAM AlaMbano ApavAmAM ane temane sArA mArga-dharmamArge joDavAmAM sahAyaka banavAnuM che. AnA badale ubhaTa vastra-paridhAna dvArA bIjA AtmAo mATe jo vikArabhAvanuM nimitta banatuM hoya to pariNAme ApaNI ane bIjAonI durgati nakkI ja che. bIjAone dharma-mArge joDavAnI zakti hoya to ati uttama. paNa te jo zakya na hoya to kama se kama bIjA AtmAone kadI pApa-mArge to huM nahi ja joDuM, ne bIjAnA azubha-bhAvomAM mArI nimittabhUtatA to nahi ja thavA dauM, ATalo saMkalpa to avazya karI levo joie. maryAdAnA bhaMga karanAruM vastra-paridhAna ApaNA AtmAmAM to azubha Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvo pedA kare che paNa bIjAonA manamAM paNa prAyaH vikArI-bhAvone janmAve che. jenAthI ApaNo AtmA guNa-bhraSTa bane ane bIjAo paNa pApomAM pravRtta bane evuM anucita AcaraNa ApaNAthI karAya ja kema ? bhAva bagaDatAM bhava bagaDaze ? dhyAnamAM rAkhajo eka vAra bhAva bagaDyo ke bhava bagaDyo. azubhabhAvanA samaye ja jo parabhavanA AyuSyano baMdha paDI jaze to zI dazA thaze ? ane eka vAra parabhava bagaDyo ke aneka bhavonI paraMparA bagaDI javAnI...pachI zI rIte UMcA avAze ? ekavAra bhava-paraMparA bagaDI pachI te te bhavomAM hiMsAdi bhAvonI paraMparA cAlyA ja karavAnI. Ama thatAM anaMtakALa mATe durgatinI yAtrAno AraMbha thaI jaze. ane ekavAra durgatinA pApothI bharelI ane du:khothI ubharAyelI yAtrA AraMbhAi jAya pachI te viSacakramAMthI chUTavuM keTaluM muzkela che ? ApaNane maLelA uttama avatAranuM atizaya mUlya AMkatAM zIkho. jo AvA bhavanuM mUlya karatAM nahI AvaDe to tuccha ane sudra sukhonI khAtara ke viSayonI ghelachAnI khAtara kALAM pApo karatAM paNa mana nahi acakAya. AvA aneka pAponI paraMparAne tajavA mATe, AtmAnI zuddhi, cittaprasannatA ane zAMti jALavavA mATe maryAdAyukta ane sAMskRtika niyamone anusare tevo ja veza paheravo te ucita che. | ucita-vastraparidhAnano tamAro A guNa kadAca bIjAone paNa tevAM vastra-paridhAna mATe preraNAdAyI banI jaze to tame tenuM puNya hAMsala karavAnuM sadbhAgya paNa pAmI jazo. * bagaDelA bhAvo aneka bhavonI paraMparA bagADI nAkhe che. * bIjAne du:khI banAvavA e pApa che tema bIjAne pApI banAvavA e paNa pApa che. * anukaraNano cepa bahu bhayaMkara che. 224 rakama Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokonI draSTimAM paNa pavitra : bhara bapore bAra vAgeya e bhAinA kamarAmAM koI strI AvI jAya to e bhAi paLanoya vilaMba karyA vinA kAM to strIne tyAMthI cAlyA javAnuM kahetA athavA to pote e kamarAmAMthI bahAra nIkaLIne divAnakhAnAmAM AvI jatA ! ajANI strI sAthenA vyavahAra aMgenI emanI ATalI badhI sajAgatA to samajAtI hatI paNa potAnI sagI bena sAthe paNa emanA AvA vyavahAranI vAta emanA paricitonA magajamAM besatI nahotI. na e bena sAthe ekalA kamarAmAM bese ke na bahAra pharavA nIkaLe ! keTalAkane e bhAinI AvI coksAimAM vedIyAvaDAnAM darzana thatAM to keTalAkane e bhAI AtmavizvAsanA abhAvavALA lAgatA ! keTalAkane e bhAI jUnavANI lAgatA to keTalAkane e bhAi brahmacaryanI bAbatamAM kamajora lAgatA ! paNa eka yuvakathI e bhAinuM AvuM bhAre niyaMtrita jIvana jIravAyuM nahIM ! e sIdho pahoMcI gayo emanA ghare ! tame A zuM mAMDyuM che ?' kema zuM thayuM ?' sagI bena sAthe paNa Avo ataDo vyavahAra ?' "emAM zuM vAMdho Avyo ?' vAMdho ? bhAi bena vaccenA pavitra saMbaMdhonI guDavIlane tamArA AvA vyavahArathI dhakko lAge che' yuvaka AvezamAM bolyo. juo bhAi mArA AvA vyavahAra aMgeno khulAso tamane eka ja vAkyamAM ApI dau, ApaNe pavitra rahevuM joie eTaluM ja paryApta nathI, paNa lokonI dRSTimAM ApaNe pavitra lAgavA paNa joie basa, mArI A mAnyatAnA AdhAre mArA sagI bahena sAthenA vyavahArane mUlavazo to tamane acUka samAdhAna thaI jaze !" 225 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ? 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 I 0 19 (14) mo guNa buddhi aSTa-guNa nidhAna lAla re aSTabhirdhIguNai-yukta (buddhinA ATha guNo) mArgAnusArIpaNAnA guNomAM buddhinA ATha guNo varNavAyA | he che. jenI pAse buddhinA A ATha guNo vidyamAna hoya te sadA-sarvadA zubha pAme, kalyANane vare. - buddhinA te ATha guNonAM nAma ane saMkSipta artha A | pramANe che. 01. zuzruSA = tattvane sAMbhaLavAnI icchA. 2. zravaNa = tattvane sAMbhaLavuM te. 3i. grahaNa = tattvane sAMbhaLIne manamAM grahaNa karavuM. T4. dhAraNa = te grahaNa kareluM bhUlavuM nahi, paNa tenI barobara manamAM dhAraNa karI levI. | 5. uhA = vidyimukhI (vidhAna-taraphI) tarka. 6. apoha = niSedhamukhI (niSedha-taraphI) tarka. | 7. arthavijJAna = uhA ane apoha dvArA thayeluM, saMzaya ane bhrama vagerethI rahita samyagajJAna 8. tattvajJAna = je samyagajJAna thayuM te yathArtha ja che, tattvabhUta che, AvuM nizcalajJAna. | buddhinA A ATha guNonuM vistRta-varNana tamAre jANavuM ja rahyuM...te mATe vAMco te guNo uparanuM A vivecana... 0 0 III 0 0 0 0 0 0 | 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArInA guNomAM caudamA naMbarano guNa che-buddhinA ATha guNA. zuzrUSA zravaNaM caiva, grahaNaM dhAraNaM tathA / uhApohorthavijJAnaM tattvajJAnaM ca dhIguNAH || buddhinA guNo ATha che (1) zuzruSA (2) zravaNa (3) grahaNa (4) dhAraNa (5) uhA (6) apoha (7) arthavijJAna ane (8) tattvajJAna. buddhinA A ATha guNonuM thoDuMka varNana ApaNe joie. - (1) zuzruSA zuzruSAno artha to sAMbhaLavAnI icchA thAya, paraMtu ahIM mAtra ekalo ja artha abhipreta nathI. paraMtu tattvane sAMbhaLavAnI, AtmAnuM hita thAya tevI vAto ke kathA sAMbhaLavAnI icchA e ja "zuzruSApadathI ahIM abhipreta che. mAtra "sAMbhaLavAnI icchA to jagatamAM kyA jIvone nathI hotI ? reDiyomAM vAgatAM philmIgIto sAMbhaLavAnI, potAnI Atma-prazaMsA sAMbhaLavAnI, potAne aNagamatI vyaktionI nindA-vikathA sAMbhaLavAnI, AvI badhI "zuzruSA" to jIvamAtrane anAdikALathI vaLagelI che. mATe to AjanA jamAnAnA loko reDiyo, TI.vI. TeparekorDa gharamAM vasAve che. mohotpAdaka "zuzruSA' guNa nathI ? paNa jJAnI purUSo, AvA zravaNendriyanA rasane viSaya-vAsanA ja kahe che. AvI zravaNendriya viSayaka vAsanAvRttinA kAraNe to jIva anAdikALathI bhava cakramAM bhaTakato rahyo che. AthI AvI mohajanita ane mohotpAdaka "zuzruSA" to jIvana saMsAra-bhramaNanuM mULa che. tene mArgAnusArIno guNa kema kahI zakAya ? dhananA lobhIne dhana kyAM maLe ane kevI rIte maLe te sAMbhaLavAnI lagana haMmeza hoya che. kAmI puruSane potAnI priya strI pAsethI kAmarAgajanaka ane kAmotpAdaka vacano sAMbhaLavAnI icchA prabaLa hoya che. mAnava-manamAM rahelI hAsyAdi-vRttio nita-navA joksa ane TUcakA vagere sAMbhaLavAnI paNa icchA jAgRta karAve che. paraMtu A badhI zravaNecchA (zuzruSA) jIvanA AtmakalyANamAM upayogI nathI. balake nitarAM bAdhaka che. 227 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmahita thAya te ja zuzruSA guNa che : AtmAnuM jenA dvArA hita thAya, kalyANa thAya, jIvAtmA muktimArga tarapha AgekUca kare...AtmAmAM aneka sadguNono vAsa thAya...jIvanamAMthI durguNono vilaya thAya.. .paropakAra, parahitakaraNa ane paramapada pratye prIti jenA dvArA utpanna thAya...AvuM zravaNa karavAnI icchA te ja ahIM 'zuzrUSA' samajavI. ane AvI zuzruSA jIvanane UrdhvagAmI banAvavA mATe anokhuM ane anivArya sAdhana che. AvI zuzruSAtattvazravaNanI abhirucI eka vAra aMtaramAM jAge to tenAthI buddhino saMskAra thAya che. buddhi tenAthI saMskRta-pariSkAravALI bane che. ja ekavAra sAcA aMtarathI tattvazravaNanI ruci jagADo...pachI tamane tevA uttama guruno / uttama saMtano bheTo avazya thaine ja raheze...jemanI vANI tamArA jIvanamAM amRtanI saravANI banIne pharI vaLaze. tamArA jIvanane nandanavana samAna sadguNono bagIco banAvaze. tamArI zaktione UrdhvamukhI ane kalyANamukhI banAvaze. (2) zravaNa : 'zuzruSA' no artha che zravaNanI icchA. paNa ekalI zuzruSA karavA mAtrathI kAMi kalyANa na thAya. jIvana UrdhvamukhI na bane. zravaNanI icchA rupa zuzruSA jAgyA pachI uttama, AtmahitakArI ane jIvananuM sArthakya karanArI saMtavANInuM 'zravaNa karavuM' joie. sArI saMtavANI sAMbhaLavI joie' AvuM mAnanAra ane bIjAne kahenAra A saMsAramAM ghaNA hoya che. kadAca kharekhara tevA AtmAonI sAMbhaLavAnI icchA' (zuzrUSA) sAcI paNa hoya che. paraMtu ghaNIvAra AvA jIvo, ALasanA kAraNe athavA abhimAnAdinA kAraNe tattvazravaNano yoga jyAM thato hoya tyAM zravaNa karavA jatA nathI. pariNAme aneka sadguNonA udgama-sthAna samAna saMtavacananA zravaNathI teo vaMcita rahI jAya che. mATe ja zuzruSA pachI bIjA naMbare 'zravaNa karavuM tene buddhino bIjo guNa gaNAvyo.' (3) grahaNa : sAMbhaLavAnI icchA thai. sAMbhaLyuM paNa kharuM. paNa pachI zuM ? sAMbhaLIne tene manamAM grahaNa karyuM kharuM ? bahu mahattvanI vAta che-A. 228 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNA mANaso saMtavANInuM zravaNa karavA jatA hoya che. paraMtu teo upayogapUrvaka-lakSa daine sAMbhaLatA hotA nathI. kAM to sabhAmAM anya lokonA moM joyA kare...kAM to UMdhe...kAM to dhaMdhAkIya athavA bIjA koi saMsArIya vicAro kare. agara kAM to mUDhanI jema sAMbhaLe. AvA 'mUDha-zrotA' na banazo na : mane eka bhAi yAda Ave che. khUba sArA vakatA hoya...pravacana khUba suMdara cAlatuM hoya...tyAre te bhAi pravacana sAMbhaLe kharA...paNa pravacanamAM cAlatA koi prasaMgono emanA moM upara koi pratibhAva na jaNAya. atyaMta romAMcaka prasaMganuM zravaNa karatAMya temanuM ruvADuM romAMcita na thAya. ke atyaMta karuNa prasaMga sAMbhaLatA temanA romamAM paNa bhInAza na pragaTe. AvA zrotAnA mukhanI sAme joine jo pravacanakAra bolatA hoya to temano paNa 'mUDa AuTa' thai jAya. AvA zrotAne kevo kahevo ? mUDha zrotA. mUDha zrotA sAMbhaLe kharo. paNa vakatA dvArA kahevAtA padArthone te grahaNa na karI zake. ghaNA zrotAone vyAkhyAna sAMbhaLatAM UMghavAnI bahu sArI phAvaTa hoya che. jevuM vyAkhyAnakAranuM vyAkhyAna zaru thAya eTale A bhAi sAhebanuM UMghavAnuM zaru thAya. AvA zrotAo paNa tattvane buddhi dvArA grahaNa karI zakatA nathI. A aMge 'TacukaDI kathA' bhAga-ekamAM eka bahu majAnuM dRSTAMta ApyuM che. te ApaNe e ja zabdomAM joie. zeTha ! jIvo cho ? vyAkhyAnamAM ja lAMbI UMgha kheMcI nAMkhavAnA saMkalpane varelA zeThane vAraMvAra jhokAM khAtA joine vyAkhyAnakAra munine na goThayuM. emaNe jarA jorathI zeThane kahyuM zeTha ! UMgho cho ?'' jhabakIne jAgI gayelA zeThe ijjata bacAvavA mATe javAba Apyo, "nA...nA...koNa kahe che ?'' paNa...thoDI vAra thai...pharI e ja jhokAM...munirAjano pharIthI e ja prazna... zeTha ! UMgho cho ? zeThano pharIthI e ja javAba : nA...nA...koNa kahe 229 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ?" AvuM ne AvuM trIjIvAra paNa banyuM. yuvAno paNa akaLAyA-munirAjane khoTA pADavA badala, munivare cothI vAra zeThane jorathI pUchayuM "zeTha ! jIvo cho ?" pharI jhabakI UThelA zeThe e ja javAba ApI dIdho : "nA...nA..koNa kahe che ?" ane saghaLAya zrotAjano khaDakhaDATa hasI paDyA. kAMika baphAi gayAno zeThane khyAla AvI gayo ane pachI ekadama svastha thaine vyAkhyAna zravaNa karavA lAgyA. zeThanuM A rItanuM vyAkhyAna-zravaNa temanA aMtaramAM koI tattvanuM grahaNa thavA na de te sAva samajI zakAya tevI vAta che. zravaNa paNa vidhithI karo : zravaNa paNa kevI rIte karavAnuM ? tenI vidhi zAstra batAve che. hAtha joDIne, nayanone vaktAnI sanmukha rAkhIne...namratApUrvaka ane vinaya-sahita je saMtavANInuM zravaNa kare che, tene zravaNa pachInA "grahaNa' nAmanA guNano AtmalAbha avazya prApta thAya che. . sarvacanone sAMbhaLatI vakhate vidhipUrvaka ane upayogapUrvaka sAMbhaLo. tenAthI "grahaNa" (tattvanuM aMtaramAM grahaNa) avazya thaze, (4) dhAraNA : dhAraNA eTale sAMbhaLIne grahaNa karyuM tene manamAM barobara dhArI rAkhavuM. pakaDI levuM. manamAM karelI dhAraNAne kAraNe zravaNa dvArA je grahaNa karyuM che te cittamAM sthira thAya che. tenI sadA yAda rahe che. A rIte tattvanuM dhAraNa karI rAkhavAthI pApanA prasaMgomAM tathA vikArAdinA avasaromAM manamAM saMgharI rAkhelI tattvavicAraNA jIvane pApathI bacAve che. azubhathI saMrakSe che zubha dhAraNa : saMsArI jIvAtmAne pApanAM AkramaNo ane azubha tarapha kheMcI janArA 230 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasaMgo vAraMvAra bane te susaMbhavita che. A saMbhAvanAnI sAme surakSA koNa Ape ? zravaNa dvArA manamAM grahaNa karelI tattvavicAraNA jo dhAraNA dvArA susthira karI hoya to manane azubhamAMthI zubha tarapha vALavuM saraLa banI jAya. pApanA prasaMgoe ApaNuM ja mana tenA pratikAra mATe tatpara bane ane e rIte manamAM zubhabhAva sthira bane. tattvabhUta padArthonuM zravaNa karatAM upayoga khUba rAkhavo jarUrI che. mananA upayogapUrvaka sAMbhaLelAnuM sArI rIte grahaNa thAya che. ane jo sArI rIte grahaNa thAya to dhAraNA karavAmAM koI takalIpha paDatI nathI. AnAthI UlaTuM, jo mananA upayoga vagara, athavA cittamAM aneka jAtanA vicAro karavA sAthe sAMbhaLavAmAM Ave to tevA zravaNAthI grahaNa sArI rIte thatuM nathI. ane jo grahaNa ja na thAya to dhAraNA to zI rIte thAya ? padArthanI a-smRtimAM kAraNa H Adarano abhAva varSothI pravacano sAMbhaLanArA aneka zrotAone pravacananA padArtho yAda nathI rahetA evuM anubhavAya che. AnA ghaNAM kAraNo hoi zake che. sauthI mukhya kAraNa to jyAre pravacana sAMbhaLavAmAM AvatuM hoya che tyAre manano upayoga padArtha-zravaNamAM na hovo agara anyatra hovo te che. vaLI, je saMtavANI sAMbhaLavAmAM Ave che te saMtavacano pratye aMtarano UMDo AdarabhAva na hovo te paNa eka kAraNa che. je vastu ke bAbata pratye ApaNA aMtaramAM UMDo AdarabhAva, lAgaNI ke prema hoya che te vastu ke bAbata pratye ApaNI smaraNazakti keTalI sateja hoya che te anubhavanI vAta che. vepArIne kone keTalo mAla Apyo ane konI pAsethI keTalI ugharANI levAnI bAkI che te kevuM yAda hoya che ? kariyANAnA vepArIne dukAnamAM paDelI baso cIjanA bhAva-tAla kevA moDhe hoya che ? AnuM kAraNa zuM ? kAraNa eka ja ke dhana pratye vepArIne jabaro rAgabhAva che. ane te rAganA kAraNe, dhananI prApti mATe bhAva-tAlanI mAhitI rAkhavI anivArya che te paNa te jANe che tethI ja AvI bAbatamAM tenI yAdazakti barAbara sateja rahe che. 231 : Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhyAtmika bAbatamAM UMDo AdarabhAva ke rAgabhAva jovA maLato nathI...AthI ja tene saMtavANI dvArA rajU karAyeluM tattvaciMtana yAda rahetuM nathI. tattvaciMtana pratye UMDo AdarabhAva, tattvaciMtanathI thanArA AtmakalyANa pratyenI avihaDa zraddhA jo jAgRta thAya to te tattvabhUta padArthonuM zravaNa-grahaNa karyA pachI dhAraNa rAkhavuM kharekhara saraLa banI jaze. pravacanakAranA pakSe keTalIka khAmIo : A vAto zrotAnA pakSe thai. paraMtu zrotAne pravacanamAM kahevAyelo padArtha barAbara yAda raheto na hoya temAM pravacanakAranA pakSe paNa keTalIka khAmI hoi zake che. ghaNA vaktAo potAno padArtha khUba jhaDapathI, dhasamasatA pANInAM pUranI jema bolI nAMkhavAthI paNa zrotAone te muddAo yAda rAkhavAnuM muzkela banI jAya che. ghaNAM badhA padArtho bolI nAkhavA, khUba dhamadhamATa karatAM vegapUrvaka padArtho bolavA, pravacanamAM bIjA-trIjA dRSTAMta-joksa vadhu paDatA rajU karIne mULa padArtha pratyethI zrotAnuM dhyAna bIje kheMcI javuM, asaMkalita rIte padArtho bolavA...arthAt pravacana zaru karyuM hoya koi viSaya upara ane jyAre pUrNAhuti thAya tyAre bIjA ja viSaya upara samApana thAya...AvA badhA pravacanakAranA ghaNA doSo zrotAne padArthanI dhAraNA karavAnuM khUba muzkela banAvI de che. AvI pravacana-paddhati upAdeya nathI. kyAreka vadhu paDatA jozIlAM ane vegIlAM pravacano sAMbhaLatI vakhate karNapriya kadAca lAge-lAgaze, paraMtu tenI ciMrajIva asara jovA nahi maLe. "tame zuM sAMbhaLyuM?' evuM zrotAne vyAkhyAna bAda pUchavAmAM Ave to te kaheze: vyAkhyAna ghaNuM sAruM hatuM. paNa mahArAjazrIe eTaluM badhuM kahyuM ane eTalI jhaDape kahyuM ke amane to kazuM ja yAda nathI rahyuM." A sthitimAM ApaNe zrotAonI smaraNazaktino doSa kADhIe to te jarAya vAstavika nathI. A eka prAsaMgika vAta thai. (6) uhA ane apoha : uhA eTale vidhimukhI tarka. ane apoha eTale niSedhamukhI tarka. sAMbhaLIne dhAraNa karI rAkhelA padArthanI upasthiti athavA samAnatA jyAM dekhAya tyAM tyAM te te padArthanI ghaTanA karavI ane e rIte padArthane majabUta karavo A uhA" kahevAya. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dA.ta. jyAM jyAM dhumADo hoya che tyAM tyAM agni hoya che...A vAta sAMbhaLI tenuM grahaNa ane dhAraNa paNa karyuM. have jyAre dhumADo jovAmAM Ave tyAM, 'ahIM dhumADo che tethI nakkI agni hovo joie.' A prakAranI vidhAnataraphI vicAraNAne manamAM goThavavI. Avo je tarka te 'uhA' kahevAya. ane sAMbhaLIne dhAraNa karelA padArthanI upasthiti athavA samAnatA jyAM jyAM na dekhAya tyAM tyAM te te padArtha jovAmAM nathI Avato ema ghaTAvIne te padArthana niSedhamukhI vicAraNAthI dRDha karavo A 'apoha' kahevAya. dA. ta. jyAM jyAM agni nathI hoto tyAM tyAM dhumADo paNa nathI hoto...A vAta sAMbhaLI tenuM manamAM grahaNa ane dhAraNa paNa karyuM. have jyAre amuka jagyAe agni jovAmAM nathI Avato tyAM tyAM, dhumADo paNa nathI ja, A rIte niSedhataraphI vicAraNAne manamAM goThavavI, Avo je tarka te 'apoha' kahevAya. sAMbhaLelA tattvanuM grahaNa-dhAraNa karI lIdhA bAda tenA aMge 'uhAapoha' ka2vAthI te tattvaciMtana manamAM dRDha bane che. dRDha thayeluM tattvaciMtana buddhine saMskAravALI banAve che. ane saMskArita buddhi kaThinamAM kaThina padArthonuM jJAna karavAmAM khUba pravINa banI jAya che. pravINa buddhimattA zAstranAM rahasyone pAmavA ane e dvArA AtmakalyANanA mArgamAM cokkasa agresara bane che. (7) artha-vijJAna : sAMbhaLIne grahaNa-dhAraNa karelA ane uhA-apoha dvArA susthira karelA padArthanuM viziSTa jJAna karavAnuM...mAtra uhA ane apoha arthAta vidhimukhI tarka ane niSedhamukhI tarka karyA ja nahi karavAno...paraMtu te badhuM karIne padArthanuM yathArtha jJAna karavuM joie. jyAre uhA-apoha dvArA arthavijJAna thAya tyAre ja saMzaya...bhrama vagereno nAza thai jAya... gADha aMdhakAramAM paDelA doraDAmAM sarpanI buddhi thAya to te bhrama che. je vastu je rupe nathI tene te rupe mAnI levI te bhrama che. doraDuM e kAMi sarpa nathI. chatAM aMdhakAranA kAraNe doraDAmAM sarpa hovAnI buddhi te bhrama che. ane doraDAne jotAM 'A sarpa haze ke doraDuM ? Avo vicAra te saMzaya che. saMzayamAM 'doraDAno ane sarpano' banne vikalpa UbhA rahe che. jyAre bhramamAM 233 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doraDAmAM sarpa hovAno nizcita vicAra' che. paNa te khoTo che mATe te bhramarupa che. have jyAre lAiTano prakAza ka2vAmAM Ave che ke tarata ja 'A doraDuM haze ke sarpa ?' evo saMzaya...ane 'A sarpa ja che. evo bhrama...badhuM nAza pAme che. e ja rIte uhA ane apoha rupI lAiTano prakAza jyAre aMtaramAM relAya che tyAre bhrama...saMzaya...badhuM naSTa thai jAya che ane arthavijJAna rupI nizcayAtmaka satya-jJAna prApta thAya che. (8) tattvajJAna : arthavijJAna dvArA je nirNayAtmaka agara nizcayAtmaka bodha thayo...tenAthI mAruM kyuM tattva siddha thayuM ? A arthavijJAnathI mArA AtmAne zo lAbha ? A arthavijJAnane uhA-apoha dvArA siddha karIne mAre mAruM Atmahita zI rIte sAdhavuM ? vagere bAbatano vicA2 ka2vo ane Atmahitaka2 ciMtanano sAra pAmavo e 'tattvajJAna' che. tarka-LSTAMta ane dalIlo dvArA je arthanizcaya (arthavijJAna) meLavyo tenA thakI AtmopayogI bAbatane pAmavAno prakAza prApta karavo te tattvajJAna che. je arthavijJAna mAtra nizcayAtmaka jJAna karAvIne aTakI jAya...paraMtu tattvajJAna sudhI na lai jAya...arthAt AtmAne hitakArI zuM ane ahitakArI zuM, eno viveka na karAve, te arthavijJAna vAstavamAM AvakArya nathI. tattvajJAna dvArA heyanuM heya (choDavA lAyaka) tarIke ane upAdeyanuM upAdeya (AdaravA lAyaka) tarIke jJAna thAya che...sArarupa tattvanuM grahaNa karAve ane asAra rupa atattvano tyAga karAve tenuM ja nAma tattvajJAna. buddhinA ATha guNo cittasamAdhi ApanArA : buddhinA A ATha guNo AtmAnI ujjavaLatAne sAdhI ApanArA che. buddhine vizuddha ane vimala banAvanArA che. jene mAnava-jIvananuM sAphalya ane sArthakya pAmavuM haze teNe buddhinA A ATha guNone pAme ja chUTako che. AnAthI UlaTuM buddhinA A ATha guNone je vAstavika rIte pAmI-meLavI nahi zake tene mATe mAnavajIvanane saphaLa ka2vAnuM ati muzkela banI jaze. buddhinA A ATha guNono dhAraka du:khanA kALamAM paNa apUrva cittasamAdhine pAmI zake che. saMskArita thayelI enI buddhi ene viSama jIvana-sthitimAM | 234 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnasika dhIratA dvArA rakSaNa Ape che. jIvanamAM AvatA sukha-du :khanA jhaMjhAvAtamAM AvI buddhino svAmI prAyaH alIna ane adIna manaHsthitine pAmIne potAno mAnava-bhava supere saphaLa karI jAya che. nirmaLa buddhivALo Atmasvarupa vicAre : ATha guNothI nirmaLa banelI buddhino svAmI sauthI prathama potAnA AtmasvarupanI ciMtA-vicAraNA karanAro hoya. ''huM koNa chuM ? huM kyAMthI Avyo chuM ? ane ahIMthI marIne kyAM javAno chuM ? anaMtakALanI yAtanAo bhogavyA bAda mane mAnava-avatAra maLyo che te have tene huM kema saphaLa karI lau ? A badhuM vaLagaNa mane zI rIte vaLagyuM, have ene zI rIte TALuM ?'' ityAdi vicAraNAne nirmaLa buddhimAna te AtmA avazya kare. jo ApaNI buddhine ApaNe AvI nirmaLa banAvavA mAgatA hoie... susaMskArothI plAvita ka2vA icchatA hoie to niraMtara sadguruno samAgama ka2vo joie...satzAstronuM satata vAMcana-manana ane parizIlana paNa karavuM joie. to ja buddhi pUrve jaNAvelA ATha guNovALI bane...ane saMskAravaMtI paNa bane... saMskArathI pavitra banelI...ane jene zAstra-vAMcana-manananA puTa apAyela che tevI buddhi ja potAnuM ane jagatanuM kalyANa karanArI banI zake. AnAthI UlaTuM saMskArathI pavitra nahi banelI ane zAstranA vAMcana-manananA puTa vagaranI buddhi prAya : potAnuM ane piracayamAM AvanAra bIjA anekonuM bhAre akalyANa karanArI bane. 'buddhivAda' vadhyo...paNa saMskAravihIna : vartamAnakALamAM 'buddhivAda' khUba vadhyo che. buddhivAdIo ane buddhijIvIo pUrvanA kALa ka2tAM kadAca apekSAe Aje vadhu hoya tema jaNAya che. paraMtu je buddhi AtmAnA hitanI pakSapAtI ane Atma-kalyANanA lakSavALI na hoya te buddhinI kiMmata keTalI ? saMskAravihIna buddhinA svAmIo samAjamAM jeTalA vadhe eTaluM temanuM ane samAjanuM bhAre akalyANa ja thAya. AvA mANaso samAjamAM, rASTramAM ane dezamAM agrasthAne pahoMcI jAya che tyAre teo saMskRtino ghAta karanArA vicArano kevo ane keTalo prasAra kare che te vartamAna yugane jotAM zodhavA 235 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javuM paDe tema nathI. saMskRtinAzaka vicAro : keTalAka saMskRtinAzaka vicAronA A che nAdaraNIya namUnA : (1) potAnA sukha ane sagavaDatAnI khAtara chUTAcheDA. (Divors) levAmAM kazuM khoTuM nathI. (2) saMtatine aTakAvavA mATe brahmacaryanuM pAlana Aje azakya che. tethI garbhapAta ane garbhanirodha apanAvavA ja joie. (3) karoDo pazuonI katala karIne, tene mArIne teno nikAsa karIne bhArata sarakAre hUMDiyAmaNa kamAvavuM ja joie. (ane sarakAra tema kare ja che.) (4) puruSane jeTalI ane jevI svataMtratA che, tevI ane teTalI svataMtratA strIne paNa ApavI ja joie. `na strI svAtantyamati' vagere jUnAM RSivacanone vartamAnayugamAM 'anaphITa' hovAthI phagAvI ja devAM joie. bhale pachI ema karatAM strInuM zIlarupI amUlya-dhana luMTAi jatuM hoya toya vAMdho nahi. 'zIla' ne gauNa karIne bIjAM aneka bhautika sukha-sagavaDo maLatAM hoya to meLavI ja levAM joie. sauMdarya spardhAo yojo. (5) varNa-vyavasthA vagere vartamAna-yugamAM sAva nakAmAM che. chUta-achUtanI mAnyatAne saMpUrNapaNe phagAvI devI ja joie. (6) garIbIthI ane bhayaMka2 bImArI vagerethI pIDAtA / pIsAtA bImArone tathA ghaDapaNathI trAsa pAmatAM gharaDAM mANasone mArI nAkhavAthI temane 'chuTakAro maLe che. tethI temane mArI nAkhavA te 'anukaMpA-prerita mRtyu' hovAthI tema karavAmAM 'dayA' ja che. (7) atyArano jamAno Fast che. dareka vastu Fast thavI joie. Ayurveda koi paNa rogane jaldIthI maTADavA mATe ayogya che. te mATe to elopethikapaddhati ja zreSTha che. AthI elopethika davAono ja pracAra karavo joie.'' A ane AvA aneka kuvicArono buddhivAdIo dvArA eTalA jorazorathI ane eTalA vegathI pracAra karavAmAM AvI rahyo che ke Aje A vicAronI 236 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viruddha bolanArane paNa "gAMDo' gaNAvAi rahyo che. samyaguzAstrothI saMskArita nahi thayelI buddhi samyagU hotI nathI. ane AvI asamyam buddhinA svAmIo dvArA thatI pravRttio prAyaH vikRtine vadhAranArI ane saMskRtine saMhAranArI ja hoya temAM kAMI navAI nathI. sabuddhi ane durbuddhi : je buddhino jhoka Atma-lakSI hoya, je buddhino pravAha saMskRtinA mULiyAone puSTa karanAro hoya te buddhi sadgaddhi kahevAya. ane je buddhino jhoka indriyonI vAsanA-lakSI hoya, je buddhino pravAha vikRtine poSanAro ane sAMskRtika maryAdA lopanAro hoya te buddhine durbuddhi kahevAya. - buddhimAM jema samyagapaNuM (sArApaNuM) hovuM jarUrI che tema buddhimAM sUkSmatA (pAradarzakatA) hovI paNa atyaMta Avazyaka che. pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAe aSTaka-prakaraNamAM A vAta sarasa rIte samajAvI che. sthUla buddhi choDo sUkSmabuddhi svIkAro : jIvanano vikAsa sAdhavA mATe, muktinA mArgamAM Agekadama baDhAvavA mATe skUla-buddhine choDavI paDaze ane sUkSma-buddhine svIkAravI paDaze. buddhimAM jaDatA ane vakratA e jIvana-vikAsamAM bhAre avarodhaka che. zAstramAM eka munivaranuM dRSTAMta Ave che. te munivarane eka pratijJA hatI ke, "mAre roja koi paNa eka mAMdA munivaranI sevA-bhakti karavI." eka vakhata evuM banyuM ke potAnA AkhA samudAyamAM koI muni bImAra ja na paDyA. tethI uparokta pratijJAnA dhAraka muninA manamAM pazcAttApa thavA lAgyo ke "ararara ! Aje koi muni bImAra nathI paDyA, tethI mane muni sevAno lAbha nahi maLe. to pachI mArI pratijJAnuM zuM thaze ? jo koI muni bImAra paDI jAya to ghaNuM sAruM. jethI mArI pratijJAno bhaMga na thAya." A prakArano vicAra muninI jaDa buddhinI nIpaja che. jo koi muni bImAra paDI jAya to mAre tenI sevA karavI. sevAmAM UNapa ke ALasa na karavI. 237 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu jo koi muni bImAra na ja paDe to to te ghaNuM ja uttama kahevAya.'' A pratijJAnuM hArda che te sUkSma buddhino svAmI hoya to ja samajI zake. dharma sUkSma buddhithI jaNAya : pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAno te zloka ahIM yAda Ave che : sUkSmabudhyA sadA jJeyo, dharmo dharmAthibirnaraiH / anyathA dharmabuddhizca tadvighAtAya jAyate / / . artha dharmanA arthI mAnavoe dharmane haMmezAM sUkSmabuddhithI jANavo-samajavo ane ArAdhavo joie. jo dharmano marma sUkSmabuddhithI samajavA/ArAdhavAmAM nahi Ave to dharmanI buddhi ja kadAca dharmano nAza karanArI banI jAya. te susaMbhavita che. jenI buddhi sUkSma che...vastunA hArdane sparzI zake che...tevI keTalAMya dRSTAMto A jagatamAM jovA maLe che. eka dRSTAMta yAda Ave che. atibuddhizALI vepArInuM dRSTAMta : eka nagaramAM eka vepArI hato. te dhIradhArano dhaMdho karato hato. jyAre jyAre te koi paNa rakama gharAkane dhIrato tyAre eka vicitra prakAranI zarata karato. e kaheto : 'jyAre ApaNA nagarano rAjA mRtyu pAmI jAya tyAre tamAre A rakama mane parata karavAnI che.'' aneka loko A vepArI pAsethI rakama lai jatAM...Ama karatAM karatAM A vAta vahetI vahetI rAjAnA kAne gai. teNe sainikone hukama karyo ke "abaghaDI te vepArIne mArI samakSa hAjara karo.'' thoDIka ja vAramAM sainiko pelA vepArIne pakaDI lAvyA ane rAjA samakSa hAjara karyo. rAjAe pUchyuM ''kema bhAi ! tuM mArA mRtyuno pracAra karI rahyo che ? sIdhI sAdI vAta che ke tane tArI 2kama jaladI pAchI meLavavAnI icchA hoya ja. AthI huM jema vahelo marI jAuM tema tuM icche ne ? kAraNa ke tArI zarata che ke nagarano rAjA mRtyu pAme tyAre tAre te rakama pAchI levAnI...barAbara ne ?' rAjAnA roSanI sAme paNa te vepArI muMjhAyo nahi. kAraNa ke te vicakSaNa 238 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hato. dhAradAra buddhizALI hato. teNe kahyuM "rAjan ! ApanI gerasamaja thAya che. Apa je samajo cho enAthI to vAta sAva UMdhI ja che. huM to ApanA mRtyune nahi, paNa dIrgha AyuSyane icchuM chuM. ane huM je zarata karuM chuM tenAthI to ApanA dIrdhAyuSyanI sahu koI prArthanA kare che..." rAjA kahe : "e zI rIte ? huM kAMi samajyo nahi, tuM vigatavAra vAta kara. to mane khabara paDe." vepArI kahe: "vAta sAva sIdhI che. huM zarata karuM chuM ke ApaNA nagarano rAjA mRtyu pAme tyAre tamAre rakama parata karavI. AthI tamAma leNadAro e ja icche ke amAre jaladI rakama ApavI nA paDe. AthI te sahu roja prabhune prArthanA kare che ke "amArA rAjA jaladI mRtyu na pAmo. prabhu ! ene khUba dIrdhAyuSya maLo." A rIte aneka loko ApanA dIrgha-AyuSyanI prArthanA kare che. have Apa ja mane kaho ke huM temAM zuM khoTuM karI rahyo chuM." rAjA to vepArInI AvI vAta sAMbhaLIne khUba cakita thaI gayo. prasanna thaine eNe vepArIne inAma ApyuM. . buddhinI sUkSmatAthI apAyelo javAba kevo harSapreraka hoya che ane buddhinI sthULatAthI apAyela javAba kevo khedajanaka hoya che tenuM eka sarasa dRSTAMta che. dhULabuddhi ane sUkSmabuddhi : joSI-rAjAnuM daSTAMta eka nagaranA rAjAnI pAse eka prakhara jyotiSI Avyo. jyotiSa zAstranA aneka granthonuM teNe talasparzI jJAna meLavyuM hovAno teno dAvo hato. rAjAne potAnuM AyuSya keTaluM che? te jANavAnI utkaMThA hatI. tethI teNe te prakhara joSI mahArAjane savAla karyo: "bolo ! joSIrAja ! mAruM AyuSya keTaluM che ?" joSI mahArAje to rAzio gaNavA mAMDI: mIna, meSa ane kuMbha..pAkI gaNatarI karIne joSI mahArAje jyAre kahevA mAMDyuM tyAre te sAMbhaLavA rAjAnA ane bharasabhAnA kAna cokannA thaI gayA. joSI mahArAje pharamAvyuM "rAjan ! duHkha na lagADazo paraMtu ApanuM AyuSya have mAtra sAta ja divasanuM che..." ane sabhAmAM sannATo chavAI gayo. rAjAne to e joSI ja sAkSAt Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yamadUta hoya tevo lAgyo. rAjAe hukama karyo: "abhIne abhI A joSIne rAjasabhAmAMthI bahAra kADhI mUko." joSI mahArAja to rAjAno Avo apAra gusso joine rAjasabhAmAMthI saDasaDATa bahAra nIkaLI gayA. paraMtu temane hajI e samajAtuM na hatuM ke, "pote je satya hatuM te ja kahyuM hatuM...pachI rAjAe gusso karavAno artha zo hato ?" bIjA divasanI savAra UgI. rAjAnuM mana khUba becena hatuM. niyata-samaye rAjasabhA bharANI. e divase paNa bIjA eka joSIrAja rAjasabhAmAM AvyA. A navA joSIrAja rAjasabhAmAM AvyA ethI emane paNa potAnA AyuSya saMbaMdhI prazna karavAnI lAlaca rAjA rokI nA zakyA. rAjAe sIdho prazna karyo: "joSIrAja ! tame jo kharekhara khUba vidvAna jyotiSI ho to mAruM AyuSya keTaluM? teno javAba Apo." A navA joSIrAja jyotiSa-zAstramAM jema khUba vidvAna hatA tema kyA samaye, kevI vAta, kevI rIte kahevI enA paNa jANakAra hatA. avasarajJa hatA. sUkSma buddhinA svAmI hatA. temaNe rAjAnA praznanI sAme kuMDalI mAMDIne joI lIdhuM ke rAjAnuM AyuSya to ati ochuM che. pelA joSIe kahelI vAta satya to hatI. paraMtu satyane sAva khullI rIte karavAmAM buddhimattA na hatI. joSI mahArAje pharamAvyuM "rAjan ! ApanuM AyuSya to eTaluM sarasa che ke ApanA AyuSyakALamAM Apane ApanA sagAomAMthI-putra, putrI, rANIo vageremAMthI-koinuM mRtyu jovAno avasara nahi Ave. AnAthI vadhu AnandanI vAta bIjI kai hoi zake ?" bIjA jyotiSIe rajU karelI vAta-enI rajUAtanI pAchaLa rahelI buddhinI sUkSmatAnA kAraNe-rAjAne gamI gaI. ane eNe A bIjA joSIrAjane inAma ApIne vidAya karyA. buddhinA camatkAranI birabalanI vAto ghaNI prasiddha pAmI che. sUkSmabuddhino svAmi birabala : akabaranI sabhAmAM rahelA navaratnomAM birabalano paNa eka naMbara hato. 240 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTaluM ja nahi paraMtu birabalanI buddhinA camakArA evA hatA ke tenA kAraNe rAjasabhAmAM birabale potAnuM anokhuM sthAna jamAvI lIdhuM hatuM. - koI kAraNasara birabalane akabaranA virodhI evA rAjAnI sabhAmAM javAno prazna Avyo. tyAre te virodhI rAjAe birabalane eka vicitra savAla karyo. eNe pUchyuM "birabala ! bolo mahAna koNa? ke tamAro rAjA akabara ! tamane zuM lAge che ?" kSaNabhara birabala vicAramAM paDyo. kAraNa ke jo A rAjAnI samakSa ema kahe ke akabara mahAna ! to A rAjA nArAja thai jAya. kaMika ajugatuM paNa karI bese. ane jo ema kahe ke akabara karatAM to Apa ghaNA mahAna cho. to A vAta koi paNa rIte akabara pAse pahoMce to kharI ja. ane to akabaranuM ya mAthuM pharI jAya. banne bAju muzkelI to hatI ja. paraMtu muzkelImAMya rasto na kADhe to te birabala zAno ? teNe "koNa mahAna ?' e praznano sIdho javAba ApavAne badale kahyuM "rAjan ! ApanI te zI vAta thAya ? Apa to pUrepUrA khIlelA pUnamano cAMda cho, pUnama ! jyAre amArA jahAMpanAha akabara to bIjano cAMda che, bIjano. bAkI to Apa bahu samaju cho ? pelA rAjA to birabalano javAba sAMbhaLIne khuza thai gayA. teo barobara ema samajyA ke birabala mane ja mahAna kahevA mAge che. A vAta vahetI vahetI akabara pAse pahoMcI. jyAre birabala akabara pAse pahoMcyA tyAre akabaranuM moM gussAthI lAlacoLa hatuM. " birabala tarata ja samajI gayo. eNe namaskAra karIne pUchyuM "jahAMpanAha ! Apa khUba nArAja lAgo cho. ApanI khaphagInuM koi kAraNa sevakane jaNAvazo ?" roSathI rAtAcoLa akabare kahyuM "pArakA rAjAonI samakSa mArI phajetI karI Ave che. ane mane khaphagInuM kAraNa pUche che ?' birabala hasI paDyo ane bolyo : "mahArAja ! Apa paNa mArI vAtano marma nahi samajI zako tenI mane khabara nahi. meM te rAjAne pUnamano cAMda' kahyo [241] Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane Apane "bIjanA cAMda' kahyA tethI Apa khaphA thayA cho ne ? : "paNa jahAMpanAha ! meM je kahyuM che te bilakula barobara che. pUnamano cAMda pachInA divasathI kSaya tarapha AgaLa vadhI rahyo hoya che. tethI meM te rAjAne ADakatarI rIte ema jaNAvyuM ke have Apa asta tarapha jai rahyA cho. jyAre amArA rAjA akabara to bIjano candra che. (suda pakSanI) bIjano candra to niraMtara vRddhi pAmato jato hoya che. teno artha spaSTa che ke akabara dina-pratidina pragati sAdhI rahyA che." birabalanA A javAbathI akabara khuzakhuzAla thai gayo ane birabalane bheTI paDyo. AtmahitalakSI buddhi ja prazaMsanIya : je sUkSma buddhinA svAmI hoya che te prasaMgane anukULa ane anurupa evI camatkRti dekhADatA hoya che ke je kharekhara benamUna hoya che. paNa jJAnI puruSo kahe che ke je buddhi dvArA AtmAnuM hita sadhAtu hoya...AtmA paramAtma-paMthe pragati sAdhI zakato hoya te ja buddhinI prazaMsA karajo...bIjIsaMsArapakSI ane saMsArasukhalalI buddhinI kadi nahi. cAlo tyAre...ApaNe paNa AtmalakSI ane AtmahitalakSI buddhinA svAmIonAM vakhANa karIe ane evI ja buddhine pAmavA prayatnazIla banIe. AtmAnA pratyeka pradezone nirmaLa banAvavA buddhine prabhunI sAthe joDo. * bahiMyAtrA buddhithI cAle che aMtarayAtrA/zraddhAthI cAle che... * jIvanamAM puNya dRSTi keLavajo. * mRtyumAM maMgala dRSTi rAkhajo... * sukhamAM prasAda daSTi rAkhavI... * du:khamAM bhAva dRSTi sajAvavI... * prabhumAM prema dRSTi keLavavI... * strImAM pavitra dRSTi rAkhavI. * sRSTimAM kAvya dRSTi samajavI... * jIvomAM bhaddha dRSTi rAkhavI... kAMIka 242 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 : 0 | 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (15 mo guNa) jA . dharma saMsthAnI prIta re... aNvAno dharmamanvaham / / (nitya dharma-zravaNa) o"taruNa sukhI strI parivaryo re, catura suNe suragIta.. tehathI rAge ati ghaNe re, dharma suNyAnI prIta re... prANI ! dharajo samakita-raMga..." L madamasta yauvana hoya ! rUpa-rUpanA aMbAra samI kanyA I patnI rupe maLI hoya ! ane e samaye devatAI saMgIta vAgI | rahyuM hoya.. tyAre te yuvAnanA hRdayane kevo Ananda hoya ! 0| enAM sukha kevA apAra hoya ! 0 pU. nyAyavizArada mahopAdhyAya yazovijayajI mahArAjA | 'samakitanA saDasaTha bolanI sajhajAyamAM "dharmazravaNanI bhUkhane samyaktvanuM eka liMga jaNAve che. ane e aMge upamA ApatAM | uparanuM dRSTAMta lakhe che... AvA mastaraMgI yuvAna karatAMya samyakdaSTi AtmAne dharmanA | zravaNano rAga ghaNo vadhAre hoya. dharma sAMbhaLavAnI prIta kevI 0 hoya ! suragIta karatAMya jhAjherI mIta (maitrI) samakitane dharmazravaNanI hoya...! dharmazravaNanA ATalA badhA guNagAna zAne sAruM ? eno javAba jANavA tamAre A guNa uparanuM A vivecana vAMcavuM ja joie. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 243 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nI mArganusArInA guNomAM paMdaramA naMbarano guNa che: nitya dharmazravaNa dharmanuM zravaNa eTale dharmazAstronuM zravaNa. dharmazAstronuM zravaNa eTale dharmazAstroe varNavelA, jaNAvelA siddhAMtonuM, tattvonuM zravaNa... jeNe kharekharuM dharmazravaNa karavuM hoya teNe sAcA saMtonI pAse-ke jemaNe dharmazAstronAM rahasyo ane marmo pIne pacAvI lIdhAM che-te ja zravaNa karavuM joie. to ja teno yathArtha lAbha pAmI zakAya. dharmazAstra kahevAya kone ? jenA dvArA jIvo kevaLa AtmAnuM hita ja pAme, mokSanA lakSapUrvaka ja jIvananI saghaLI vRtti ane pravRttio AcaravA mATe jeno sadupadeza hoya...jIvane je mokSanA rasiyA banAve, saMsAranAM sukho pratyethI virAga keLavAve ane jIvanane sadgaNonI suvAsathI sabhara banAvavAnI satata preraNA Ape tenuM nAma dharmazAstra. AvA dharmazAstranuM zravaNa sAcA tyAgI saMta-puruSo pAse ja karavuM joie. sAcA tyAgI saMta kahevA kone? jenuM jIvana aneka sadgaNonuM nandanavana hoya...jenA haiyAmAM prema, karuNA ane jIvamaitrI chalakAtAM hoya...je ahiMsAnA ArAdhaka hoya. satyanA pUjArI hoya. acaurya-vratanA dhAraka hoya. brahmacaryanA anupama svAmI hoya...ane aparigrahanA bhekhadhArI hoya...jenuM mAtra astitva ja jagatanA jIvone zAMti Ape, zAtA pamADe ane saguNI banavA preraNA Ape... AvA saMta te sAcA saMta...ane AvA saMtanA zrImukhethI vahetI zAstrane anusaranArI ane zAstronA marmane samajAvanArI vANI te ja dharmavANI ane AvI dharmavANInuM zravaNa e ja sAcuM dharma-zravaNa. AvA dharmazravaNanA lAbha aparaMpAra che. sAmAnya rIte je koi mahAna puruSo pedA thayA che, je koi pApAtmAo dharmAtmA banyA che...je koI dharmatmAo mahAtmA banyA che...je koi adharmIo ane nAstiko, parama dhArmika ane Astika banyA che te tamAmanA antargata-jIvanamAM jaine tame tapAsa karazo to tamane jANavA maLaze ke koi ne koi saMtapuruSanA mukhethI dharma-vANI sAMbhaLavAnA kAraNe ja temanAmAM A parivartana AvyuM che, tema tamane jANavA maLaze. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAdi-kALathI A bhavacakramAM paribhramaNa karatAM ApaNA jIvAtmAne anaMtA bhavomAM to kandriya prApta ja thai nathI. ApaNo jIva ekendriya banyo. beindriya, teindriya ane caurindriya banyo...A pratyeka jAtiomAM teNe anaMtAnaMta bhava karyA. tyAra bAda mahApuNyanA udaye paMcendriyapaNuM pAmyo. temAMya kUtarAM, bilADAM, hAthI, siMha, gAya, ghoDA ane gadheDAM vagere jAnavaronI jAtimAM aneka janma te pAmyo. tethI pAMca indriyo maLavA chatAM tenA pAMca indriyonA nAma A pramANe che : (1) sparzanendriya (cAmaDI) (2) rasanendriya (jIbha) (3) dhrANendriya (nAka) (4) cakSurindriya (AMkha) ane (5) zrotrendriya (kAna). vAstavika lAbhane te pAmI zakyo nahi. gAya, ghoDA ane hAthI vagere jAnavarone maLelI indriyono zubha upayoga (sadupayoga) zo ane zI rIte karI zake ? mAtra cAmaDI ja dharAvanArA jIvo "ekendriya kahevAya. cAmaDI ane jIbha-be indriya dharAvanArA jIvo beindriya" kahevAya. cAmaDI, jIbha ane nAkaema traNa indriyo dharAvanArA jIvo "teindriya' kahevAya. cAmaDI, jIbha, nAka ane AMkha-ema cAra indriyo dharAvanArA jIvo "caurindriya' kahevAya. ane uparokta pAMceya indriyo dharAvanArA jIvo "paMcendriya' kahevAya. mahA-puNyano udaya jAgyA pachI ApaNane A mAnava-bhavamAM pAMceya indriyo ane tene saphaLa karavAnA vAstavika sAnukULa saMyogo paNa prApta thayA che. have jo ApaNe ALaza karI...pramAda rUpI zatrune ApaNA jIvanamAM sthAna ApyuM, viSayo ane vilAsane mANavA mATe ja e indriyono upayoga karyo to karmasattA janma-janmAMtaro sudhI ApaNane te te indriyono viyoga karAvaze. kandriya (jenuM bIjuM nAma "zrotrendriya paNa che) no durupayoga che : vikAro ane vAsanA thI bharelAM gaMdA gItonuM ane gaMdI vAtonuM zravaNa karavuM. pArakAonI nindA ane vikathAne kAna dvArA sAMbhaLavI...AtmaprazasAne sAMbhaLavI..TUMkamAM jenA dvArA AtmAnuM ahita ane adhaH patana thAya tevI vAto sAMbhaLavI.... kandriya (kAna)no sadupayoga cheH paramAtmA-bhaktinAM gIto ane guruguNa varNavatAM gIto tathA tevI vAto sAMbhaLavI...jenA dvArA AtmAnuM satata ane Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarasa utthAna thAya tevI dharmavANI sAMbhaLavI. paraguNanI prazaMsA ane AtmaguNonI nindAne prasannacitte sAMbhaLavI. TUMkamAM jenA dvArA AtmA sadguNI bane, hitane pAme ane utthAnane vare tevI vAto sAMbhaLavI... zAstrakAro kahe che : je jIvo kAnano durupayoga kare che tene navA janmomAM, jyAM kAna maLatAM ja nathI tevA caurindriya vageremAM ja utpanna thavuM paDe che. kAnano sadupayoga na karavo te paNa eka prakArano durupayoga che. jema kAnano, vikArI gIta-zravaNa ke paraniMdAzravaNa rupa durupayoga na karavo tema prabhu tathA gurunA guNagItonuM zravaNa, dharmazravaNa, paraguNaprazaMsAnuM zravaNa...vagere rUpa sadupayoga paNa karavo ghaTe. A prakArano sadupayoga na karanArane paNa janmAMtaramAM paMcendriyapaNAnI aprAptinI sajA thAya che. TUMkamAM...jenA dvArA ApaNA AtmAnI rAga-dveSa-rUpa pariNati vRddhigata bane tevuM zravaNa te kAnano durupayoga. ane jenA dvArA ApaNA AtmAnI rAgAdinI pariNati maMda bane...kaSAyo pAtaLA paDe...bhavanI bhIti ane prabhu pratyenI prIti jAgRta bane tevuM zravaNa te kAnano sadupayoga. dharmavANInuM zravaNa e karNano zreSTha sadupayoga che. kAraNa ke dharmanuM zravaNa e sadgaNone pAmavAno amogha upAya che. dharma zravaNanA lAbha kharekhara adabhuta che. dharmavANI sAMbhaLavAthI AtmA, paramAtmA ane paramapadanAM rahasyo pamAya che...pApa pratye bhIti ane jIva-mAtra pratye maitrI jAgRta bane che...ApaNe koNa ? kyAMthI AvyA ane kyAM javAnA ? vagere tattva sAMbhaLavA maLe che. cauda rAjalokanuM svarupa, jIvanuM svarupa ane paMcAstikAya dravyonuM svarUpa jANavA maLe che. heya (choDavA yogya), zeya (jANavA yogya) ane upAdeya (AdaravA yogya)no viveka jAgRta thAya che. du:khanA kALamAMya dIna na thavAnI ane sukhanA kALamAM unmatta banI na javAnI cittasthiti dharmazravaNathI ja prApta thAya che. duHkha jUnAM karmono nAza karavA Ave che. ane sukha vartamAna puNyane khAI javA Ave che AvuM tattvajJAna samajAvIne du:khamAM samAdhi dvArA karmakSaya (pApakSaya) karavAnuM ane sukhamAM audAsInya jALavIne puNyakSaya karavAnuM baLa dharmazravaNa dvArA ja prApta thAya che. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nitya dharmanA zravaNathI sudeva-suguru ane sudharma pratye zraddhA na hoya to jAge che ane hoya to niraMtara sudaDha bane che. samyagajJAna maLe che ane samyakjhAritra pratye anurAga jAge che. viSayonI vAsanA pratye vairAgya jAge che ane kaSAyono tyAga karavAnuM preraka baLa prApta thAya che. "A anAdi saMsAramAM mAruM sauthI vadhu bhUMDuM jo koie karyuM hoya to te mArA ja viSayo ane kaSAyoe karyuM che. bIjA koie nahi. A vicAra satata dRDha thatAM anya jIvo pratye akrodha-bhAva janme che. sahu jIvonuM Atmasvarupa potAnA jevuM ja hovAnuM bhAna thatAM sarvajIvamaitrI jAgRta thAya che. ApaNA upara jemano aparisIma upakAra che. tevA parama hitavatsala paramAtmA pratye apAra bhaktibhAva pedA thAya che. atyAra sudhI AtmAmAM jAmelI viSaya-kaSAyanI melAzane sApha karIne pavitra thavAno-Atmazuddhi karavAno bhAva vilasita thAya che. vrata-paccakhANa ane dharmAnuSThAno karavAno bhAva jAge che ane tenuM amalIkaraNa paNa zakya thAya che. pApa-saMskAro prajjavaLe che ane dharma-saMskAro ujjavaLe che. cittamAM zAMti, jIvanamAM zAMti ane kuTumbamAM paNa zAMti prApta thAya che. niraMtara jeNe dharmavANI sAMbhaLI haze tevA jIvone rAgAdi bhAvonI maMdatA prApta thatA mRtyu samaye samAdhi maLe che. AvI samAdhi janmAMtaromAM sadgationI dena kare che...ane sadgatiomAM punaH punaH dharmaprApti thatAM aMte muktinI prApti paNa sukara banI jAya che.... jIvananI zAMtithI mAMDIne TheTha muktinI prApti sudhI pahoMcADanAra dharmavANInuM zravaNa e keTaluM hitadAyI ane kalyANapradAyI che te have to samajAya che ne ? prazna : je ApaNe jANeluM hoya evuM ja tattva jo vyAkhyAnomAM sAMbhaLavA maLatuM hoya to tevAM vyAkhyAno sAMbhaLavAthI zo lAbha ? uttara : jo tame kadAca dharmatattvanA jANakAra ho...tattvajJAnanA abhyAsI ho...to paNa tamAre dharmavANInuM zravaNa karavuM jarUrI che. ' enuM kAraNa e che ke jIva anAdikALathI mohAdi vAsanAothI grasta che.. ane AthI ja saMsAramAM rahelA jIvane, covIsa kalAka daramyAna evA aneka prasaMgo ane ghaTanAonA saMparkamAM AvavAnuM ane te saMbhavita che. ane te prasaMgomAM Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene rAga-dveSAdi pariNatione AdhIna banI javAnuM paNa sahaja che. A paristhitimAM eno rakSaka koNa? e rAgAdi bhAvothI tene bacAve koNa ? eka mAtra dharmanuM zravaNa. dharmazravaNa daramiyAna eka kalAka mATeno samaya, saMsAranA tApa-saMtApathI baLyA-jhaLyA jIvane zAtA maLe che. saMsAranA tApathI tapta jIvone mATe dharma-zravaNa mAnasarovara jevuM che. jemAM taranArA haMsane sarovaranuM jaLa zItaLatA bakSe che. moTA jJAnI-tattvajJAnIo paNa viSaya-kaSAyathI prajavalita thai UThatAM hoya to ApaNA jevAno zo bharoso ? ane AvA viSaya-tApa ane kaSAya-saMtApathI zAMti ane upazAMti dharmazravaNa sivAya kyAM maLaze ? bIjI mahattvanI vAta vAraMvAra dharmanuM zravaNa karavAthI ja pApo pratye dhrujArIbhayano bhAva pedA thAya che. eka sarasa udAharaNathI A vAta samajIe...rameza nizALamAM Aje lezana karyA vagara gayo hato. tenA zikSake tene dhamakI ApatAM jaNAvyuM ke, "jo AvatIkAle paNa tuM lezana karyA vagara Avyo che to tane eka kalAka sudhI aMgUThA pakaDAvIza." rameza skUlethI ghare gayo. pAcho potAnA bALa-mitro sAthe ramavA cAlI gayo. mAtAe yAda karAvyuM ke "beTA ! Aje tAre lezana nathI karavAnuM ? tane zikSake zikSA karavAnI dhamakI ApI che te bhUlI gayo ?' ane bALaka rameza lezana karavA besI jAya che. aDadhuM-paDadhuM lezana thayuM tyAM tenA bALa-mitro tene ramavA bolAvavA AvyA. ane bALa ramezanuM mana ramavA javA taiyAra thaI gayuM. rameza mAtAnI najara cUkAvIne ramavA bhAgI gayo. bALa-sulabha sahaja ramatavRttine kAraNe te ramI to rahyo che paraMtu ramatAM ramatAMya tene vAraMvAra potAnA zikSakanI dhamakI yAda AvyA kare che ane tethI ja ramatamAM tenuM dila coMTatuM nathI. basa...barAbara AvuM bane che...jeo satata dharmazravaNa kare che temane mATe. jIvanamAM AcarAtAM pApo ane tenAM kaTupariNAmo..durgatiomAM bhogavavA paDatAM jAlima du:kho...naraka ane nigoda vagerenI bhayaMkara yAtanAo...A badhuM varNana vyAkhyAnomAM vAraMvAra sAMbhaLa-sAMbhaLa karavAthI jIva prAya: to pApa karato nathI. Ama chatAM anAdikAlIna mohavRttio jora mArI jAya ane pApa thai jAya to ka . :::: : Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa te pApa-AcaraNanI paLomAMya pApa pratyeno teno dhrujAro evo joradAra hoya che ke pApa-AcaraNamAM teno rasa ghaNo maMda paDI jAya che ane maMda rasavRttithI AcareluM pApa karmabaMdhamAM paNa tIvratA pedA thavA detuM nathI. nitya dharmazravaNano eka ja lAbha eTalo joradAra che ke A vAta jANyA ane samajyA pachI haMmeza dharmavANI sAMbhaLavAnuM mana thayA vagara prAya:raheze nahi. jeNe pApo choDavAM haze...pApothI DaravuM haze...pApono Dara mArA manamAM pedA thAya to ghaNuM sAruM." AvI paNa jenA mananI jhaMkhanA haze teNe nitya dharmazravaNa' nAmanA A guNane jIvanamAM apanAvavo khUba jarurI che. eka bhAinI vAta yAda Ave che. teo eka vAra mane kahetA hatA ke, "mArA jIvanamAM ghaNo krodha hato. vAta-vAtamAM mane khUba gusso Ave. mArI patnI ane mArA bALako mArA gussAthI khUba dhrUje. paNa eka mahAtmAnA pravacana-zravaNe mane khUba Akarmo. dharmamAM joDyo. ane dhIre dhIre amArA gAmamAM AvatA tamAma muni mahAtmAonAM pravacano huM sAMbhaLavA lAgyo. satata dharmavANInA zravaNanA prabhAve Aje mArI paristhiti evI thaI che ke mAre gusso karavo hoya to prayatna karavo paDe che. pahelAM gusso svAbhAvika hato. Aje kSamA svAbhAvika banI gai che." Avo prabhAva che nitya dharmazravaNano ! dharmavANInA zravaNe to aneka krodhIonA krodhane TADhAboLa karI nAMkhyAM che. aneka kAmIonA kAmane upazamAvyA che. aneka abhimAnIonAM mAna choDAvyAM che. ane aneka mAyAvIone saraLa sIdhA banAvI dIdhA che. satata dharmavANInA zravaNanA kAraNe guMDA jevA mANaso dIkSAdharma sudhI pahoMcIne kharekharA mahAtmA banI gayAnA dRSTAMto paNa mojUda che. dharmazravaNathI kevo mahAna lAbha pAmI zakAya che ? e samajAvatuM atisuMdara dRSTAMta cheH pethaDamaMtrInA pitA dedA zAhanuM. dedAzAha dharmazravaNanA ati premI hatA. teo haMmezA potAnAM dharmapatnI sAthe sugurunA zrImukhethI pravacana zravaNa karavA jatA. paryuSaNa parvanA puNyavaMtA divaso cAlI rahyA hatA. e divase paryuSaNanAM 249 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacano-aMtargata kalpasUtra upara gurudevanI dharmavANI vahI rahI hatI. prasaMga Avyo ke mAtA trizalAne cauda svapno AvyA pachI teo potAnA patideva rAjA siddhArthanA zayanakhaMDamAM haMsagAminI gatie gayA. ane pomaAvelAM cauda svapnonuM pati AgaLa varNana karIne tenuM phaLa pUchyuM. trizalAnAM cauda svapnonI vAta sAMbhaLIne prasannacitta 'rAjA siddhArtha te svapnonuM phaLa-kathana karatAM kahyuM ke A svapnonA garupe tamane mahAna putraratnanI prApti thaze. je jinadharmano covIzamo nI cakara thaze athavA mahAna cakravartIrAjA banaze. A sAMbhaLIne trizalAdevI khUba prasanna banyAM. uparokta prasaMga pravacanamAM sAMbhaLIne AvelA dedAzAhe potAnAM dharmapatnIne pUchyuM "Aje teM gurudevanA pravacanamAM khAsa prasaMga kyo sAMbhaLyo ? ke jemAMthI khUba uttama preraNA laI zakAya." tyAre dharmapatnI kahe: "tame kyAM prasaMganI vAta karo cho te mane samajAtuM nathI. to tame ja te preraka prasaMganI vAta karo ne !" pachI dedAzAhe uparokta prasaMga punaH patnIne kahI saMbhaLAvyo. ane chelle pUchyuM "tuM. A prasaMgamAMthI samajavA jevA marmane samajI zakI ?" tyAre patnIe kahyuM "nA...te marma paNa tame ja kaho..mane te aMge kAMi khyAla Avato nathI." pachI dedAzAha bolyA:eN "Ano artha e ke putrAdi prAptinA hetu sivAya prAyaH pUrva-kALamAM patnI-pati paNa viSaya-rakta banatA nahi ane brahmacarya-pAlana sahaja bane te mATe zayanakhaMDa paNa alaga rAkhatA. to bola...tAro vicAra hoya to AjathI ApaNe paNa brahmacaryanA pAlana mATe tatpara banIe. kAraNa ke ApaNane pethaDa nAmano putra thaI ja gayo che." tyAre kharekharA arthamAM dharmapatnI evI dedAzAhanI patnIe javAba Apyo : "tame jo brahmacarya-pAlana mATe tatpara ho...to huM temAM atyaMta rAjI ja chuM. cAlo...hamaNAM ja gurudevanAM caraNomAM...ane AjathI ja ApaNe vrata-pAlanano abhigraha dhAraNa karI laie." vo| Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane..e ja divasathI dedAzAha ane temanAM dharmapatnIe jIvanabharanA brahmacaryanuM vrata svIkArI lIdhuM. A prasaMga ApaNane eka sAthe ghaNA badhA saMdeza kAnamAM kahI jAya che. 1) A AkhAya adabhuta prasaMga-nirmANanuM mULa jo koI hoya to te mahimA che dharmazravaNano ! dharmazravaNanA pratApe ja juvAna vayamAM ja dedAzAha brahmacarya pAlananA svAmI banyA. 2) zrotA bano to dedAzAha jevA bano. mAtra dharmanuM zravaNa ja paryApta nathI. zravaNanI sAthe sAthe...buddhinA ATha guNa-vivecanamAM varNavAyelA grahaNadhAraNa arthavijJAna vagere paNa hovAM joie. sAMbhaLIne tene manamAM grahaNa karo. tenuM dhAraNa (barAbara pakaDI rAkhavuM) karo. 3) dharmanuM zravaNa...grahaNa vagere karyA pachI dedAzAhe jema ghare jaine dharmapatnI sAthe tenI carcA karI...vicAra-vimarza karyo te rIte pravacana sAMbhaLyA bAda kuTuMbIjano sAthe besIne tattvacarcA karo. Ama karavAthI je kuTuMbIjano koi kAmakAja vagerenA kAraNe pravacana na sAMbhaLeluM haze temanA manamAM paNa te te padArthonuM vizleSaNa thavAthI te padArtho daDhIbhUta thaze. tenA manamAM sArA saMskAro jAmaze. 4) je kAMi pravacanamAM tame sAMbhaLo temAMthI pratyeka prasaMga ke padArthamAMthI koika navo tAra' (navo artha) zodhavAno prayatna karo. trizalAdevI siddhArtharAjAnA zayanakhaMDamAM svapnonuM phaLa pUchavA gayA. A prasaMgamAMthI temano bhinna bhinna zayanakhaMDamAM sUvA aMgeno ane te dvArA temanI brahmacarya pratyenI sAhajikatAno tAra kheMcavAnI dedAzAhanI potAnI kaLA hatI. zrotA tarIke AvI suMdara kaLA prApta karavI joie. 5) dharma-zravaNa karyA bAda tene dedAzAhanI jema jIvanamAM pAmavA prayatnazIla bano. 6) dedAzAha ane temanAM dharmapatnInuM jIvana zIlanI suvAsathI atyaMta surabhita hatuM. ane enA ja prabhAve teo pethaDamaMtrI jevA mahAna jinazAsana-prabhAvaka . 251 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane mahAna dharmAtmA putrane meLavI zakyA. A pethaDamaMtrIe paNa sadgurunA satsaMganA prabhAve batrIsa varSanI bharajuvAnImAM sajoDe caturthavat jIvanabharanuM svIkAryuM hatuM. nAnakaDo paNa dedAzAhano A prasaMga ApaNane eka sAthe ghaNA badhA sUcaka saMdeza saMbhaLAvI jAya che. tene sAMbhaLavAno prayatna karIzuM to ApaNane dharmazravaNanI jIvanamAM anivArya jarUriyAta samajAyA vagara nahi rahe. dharma-zravaNanI vAta tAkAta kharekhara anupama che. dIrghakALa sudhI karAtA dharmazravaNanI vAta to dUra rahI ! paraMtu dharmavANInA alpa-zabdo sAMbhaLavA mAtrathI je kalyANane pAmI gayA evA rohiNaya coranuM draSTAMta zAstromAM suvarNAkSare aMkita che. rAjagRhI nAmanuM nagara. teno rAjA zreNika aneka rAjAono paNa mahArAjA hato. abhayakumAra rAjA zreNikano putra ane pradhAnamaMtrI ! buddhimAM vicakSaNa ! pratibhAmAM ajoDa ane parAkramamAM pratApI ! - e ja rAjagRhI najadika AvelI vaibhAragiri nAmanI guphAmAM lohakhura nAmano cora raheto hato. bhayaMkara upadravI ane bhAre cAlAka A corathI rAjagRhInA loko trAsI gayA hatA. lohakhurane rohiNI nAmanI patnI dvArA eka putra thayela. nAma enuM rohiNeya. - lohakhura maravA paDyo tyAre teNe potAnA putra rohiNeyane pAse bolAvIne kahyuM "beTA ! tuM mArI eka AjJA mAnIza ?" rohiNeya kahe: "pitAjI Apane zuM saMdeha che ? huM ApanI AjJA na mAnuM te kema bane ?" ' lohakhura kahe: "to...sAMbhaLa ! jenonA covIsamA tIrthaMkara mahAvIrasvAmInI vANI kadI tuM sAMbhaLIza nahi. A sivAya tAre je karavuM hoya te karaje ane jema vartavuM hoya tema vartaje.." kevI bhayaMkara AjJA ! pitA jevA pitA AvI AjJA Ape tyAre zuM karavuM ? pitAnI AjJA jarura mAnavI joie...paraMtu dharmazAstranI AjJA-viruddha evI pitAnI AjJA kadI na manAya...jenAthI AtmAnuM ahita thAya...akalyANa 2para Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya tevI mAtA-pitAnI AjJA na mAnavAmAM ja zreya che. paraMtu rohiNeya hajI A vAta samajI zakyo na hato. tethI ja teNe pitAnI te AjJAno svIkAra karI lIdho... lohakhuranA mRtyu bAda corI karavAno dhaMdho rohiNeye barAbara saMbhALI lIdho. rohiNeya to lohakhura karatAM ya savAyo pAkyo H corI dvArA teNe aDhaLaka saMpatti kamAi lIdhI. eka divasa aneka gAma-nagarone pAvana karatAM tIrthaMkara paramAtmA mahAvIra rAjagRhI nagarImAM samavasaryA. prabhu vIre deva nirmita samavasaraNamAM virAjamAna banIne mAlakauMsa-rAgamAM madhura vANI vahAvavA mAMDI. barAbara A ja samaye rohiNeya rAjagRhI tarapha corI karavA nIkaLyo. rastAmAM ja samavasaraNa AvyuM. temAM prabhu vIranI dezanA cAlatI hatI. tene khyAla AvI gayo ke te to covIzamA tIrthaMkara prabhu mahAvIra che...sAthe sAthe 'prabhu vIranI dezanA na sAMbhaLavAnI' pitR-AjJA paNa yAda AvI. * A raste jatAM bhagavAna mahAvIranI vANI avazya saMbhaLAi jAya...tema hatuM AthI, teNe potAnA banne kAnomAM AMgaLA nAkhIne cAlavA mAMDyuM. rojano A krama banI gayo..rohiNeyano ! roja te A ja raste jato...paNa vIranI vANI saMbhaLAi na jAya eTale roja kAnamAM AMgaLAM nAMkhIne jato. eka divasanI vAta che. rohioya jevo samavasaraNanI pAse pahoMcyo ke tarata teNe kAnamAM AMgaLAM to nAMkhyAM paNa barAbara A ja samaye tene pagamAM kAMTo vAgyo. kAMTo evo joradAra vAgelo ke have tenAthI kAMTo kADhayA vagara cAlI zakAya tema na hatuM. teNe kAMTo kADhavA potAnA kAnamAMthI AMgaLAM kADhI lIdhAM. ane te nIce besIne kAMTo kADhavA lAgyo. barAbara A ja samaye prabhunI vANI vahI rahI hatI. vAta cAlatI hatI devonI...prabhu kahI rahyA hatA : 'devo jamInane pagathI sparyA vagara cAra AMgaLa addhara cAlatA hoya che. temanI AMkho paTapaTa thatI nathI. sadA sthira rahe che. temanA gaLAmAM rahelI puSpa-mALA kadI karamAtI nathI. temane zarIre parasevo-mela vagere gaMdakI thatI nathI.'' 253 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ basa...prabhu vIranA A cAra vacano anicchAe paNa rohiNayathI saMbhaLAi gayAM. pitAnI AjJAno bhaMga thai gayo...'vIra-vANI na sAMbhaLavAnI pitRAjJA hatI tenuM ullaMghana thaI gayuM...A vAtono rauhiNeyanA manamAM bhAre aphasosa thavA lAgyo...paNa...have zuM thAya ? A bAju rohiNeyanI jaMgI corIothI trAsI gayelA nagaranA zeThiyAoe zreNika pAse phariyAda karI: "rAjanuM ! ApanA jevA mahAna rAjavInA rAjyamAM eka cora roja-baroja jaMgI corIo karI jAya che...chatAM ApanA sipAhIo kAMi karI zakatA nathI. to have amAre A rAjyamAM sukhe jIvavuM zI rIte ?'' tyAre rAjAe koTavALa vagerene bolAvIne khakhaDAvI nAMkhyA...ane koi paNa upAye corane tAbaDatoba pakaDavA hukama karyo. tyAre koTavALe ja phariyAda karatAM kahyuM "mahArAja ! zuM karIe ? A cora koi jAdugara jevo che. ame tene pakaDavA ghaNI koziza karI che. paraMtu te dara vakhate amane hAthatAlI daine chU thai jAya che. vIjaLInA jhabakArA jevo che te. Apa cAho to amArI nokarI jhUMTavI zako cho. paNa amArAthI te cora pakaDAto nathI." rAjA zreNika vimAsaNamAM paDI gayA. temaNe potAnA putra ane mahAna meghAvI maMtrI abhayakumArane hukama karyo ke : "e corane koi paNa rIte pakaDI lAvo." abhayakumAre potAnI AkhI senA dvArA nagarane ghero ghalAvyo...rohiNeyane A vAtanI jANa na hatI tethI nagaramAM ghUsyo ke tarata ja tene koTavALa vageree pakaDI lIdho...ane rAjA samakSa hAjara karyo. krodhAMdha banI gayelA zreNike hukama karyo : "A badamAzane phAMsInA mAMcaDe caDAvI gho..." paNa tyAM ja buddhinadhAna abhayakumAra UbhA thaI gayA. teNe zreNikane vinaMtI karatAM jaNAvyuM "rAjanuM ! A e ja cora che...eno ApaNI pAse che koI purAvo ? e koI muddAmAla sAthe pakaDAya to ja tene Apa zikSA karI zako. nahi to Apa "anyAyI gaNAzo." rAjA abhayakumAranI vAta sAMbhaLI vicAramAM paDI gayA. temaNe rohiNayane Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUchyuM "alyA aya ! tAruM nAma zuM che ? tuM kyAM rahe che ane tuM zo dhaMdho kare che ?? - rohiNeya ustAda hato. teNe kahyuM "huM to zAli nAmanA gAmamAM rahenAro durgacaMDa nAmano sadgRhastha chuM. A nagarImAM koika kAme Avelo, tyAM tamArA jamadUta jevA sipAhIoe mane bekasUra pakaDI lIdho. jo Apa kharekhara "nyAyI ho to pahelAM pUratI tapAsa karo ane pachI mane zikSA karo." rAjAne rohiNeyanI vAta sAcI lAgI. tethI tene jelamAM pUryo ane pahelAM zAli gAmamAM tapAsa karAvI...rauhiNeye pahelethI ja potAnA mANaso te gAmamAM goThavI rAkhelA...tenA dvArA rAjAnA mANasone khAtarI thai gaI ke durga caMDa nAmano sajjana ahIM raheto hato...ane hAla te rAjagRhI gayo che. abhayakumAra samajI to gayo ke A ja te mahAbadamAza rohiNeya cora che. paraMtu enI caturAI eTalI jabarI che ke tene pakaDavA koi yukti karavI paDaze. abhayakumAre ratno-maDhelo sAtamALano ati bhavya mahela taiyAra karAvyo. emAM apsarA samAna rupALI ramaNIo...divya gIta-saMgIta...ane nAca-gAna cAlu karAvyAM. ane rohiNeyane nazo caDhe evuM bhojana karAvyuM...sundara bhojana karIne te mUcchita thaI gayo. tene devatAi vastro paherAvIne devanI jema zayyAmAM sUvaDAvyo. jyAre ghena UtaryuM tyAre rauhiNeya jAgyo. teNe potAnI jAtane divya vimAna jevA sthAnamAM joi te vismaya pAmI gayo... - kRtrima deva-devIo tenA mATe svAgata-vacano bolavA lAgyAM..."aho ! Apa mahApuNyavAna cho. Apa devalokamAM devarupe utpanna thayA cho. Apa amArA svAmI cho. ane ame ApanA sevaka chIe." rohiNeya vicAramAM paDI gayo: "zuM huM deva thayo chuM ? A badhuM zuM che ? zuM A kharekhara deva ane devIo haze !" teTalAmAM to eka deva jevo puruSa AvIne kahevA lAgyo: "svAmI ! devalokano evo AcAra che ke je navo deva utpanna thAya teNe svargalokanA deva-devIo samakSa pote pUrva-bhavamAM karelAM sArAM 255 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ narasAM tamAma kAryo kahevAM joie. tyAra pachI svarganA devatAi sukhone bhogavavAM." rohiNeya vicAravA lAgyo "A zuM kharekhara devaloka che ? A badhAM devadevIo che ? ke pachI maMtrI abhayakumAre mArA ja moMethI mArA corI vagere dhaMdhAne bolAvavA ja A nATaka mAMDyuM haze ?" Ama vicAratAM rohiNeyane te ja vakhate bhagavAna mahAvIranAM vacano yAda AvyA. "bhagavAna mahAvIre kaheluM ke devo ane devIo jamInathI cAra AMgaLa addhara cAle che. temane parasevo vagere mela jAmato nathI. temanA gaLAmAM rahelI puSpa-mALA karamAtI nathI. ane temanI AMkho paTapaTa thatI nathI." bhagavAna mahAvIra game te hoya paraMtu teo satyavAdI ja che. tethI teo khoTuM to bole ja nahi. "ane...A nara ane nArIo to jamInane sparzIne cAle che. temane parasevo vagere thAya che. temanA gaLAmAM rahelI puSpamALA paNa karamAyelI jaNAya che. ane temanI AMkho to paTa-paTa thAya che. to nakkI A abhayakumAranuM paDyatra ja che." A rIte nizcaya karIne rohiNeye paNa jabarI cAlAkI vAparI. teNe kahyuM : he devo ane devIo ! meM pUrvabhavamAM aneka jinamandiro baMdhAvyAM che. aneka jina-bimbonI pratiSThA karAvI che. supAtradAna dIdhAM che. anekavAra tIrthayAtrAo karI che. saguruonI bhakti paNa ghaNI karI che." vacce ja pelo puruSa bolyo: "he svAmI ! have tame zAM zAM kharAba kAmo karyAM hatAM te kaho." tyAre rohiNeya bolyo: "huM sadA sadguruonA satsaMgamAM ja raheto hato tethI kharAba kAma karavAno koI prazna ja upasthita thato nathI. meM kadI koi kharAba kAma karyuM ja nathI." pelA deva-devIo vAraMvAra rohiNeyane tenAM duSkRtyo viSe pUchatA rahyA paNa teNe kadApi e vAtano svIkAra na karyo, pote corI karI che. abhayakumAranI badhI cAla UMdhI paDI gai. teNe potAnA pitA zreNika rAjAne kahyuM "pitAjI ! A kharekhara cora hoya to paNa jyAM sudhI "sabUta na maLe tyAM sudhI tene ApaNAthI zikSA na thAya. nIti A prakAranI che." kareja Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI abhaya zreNika rAjAnA hukamathI rohiNeyane choDI mUkyo. A prasaMgathI rohiNeyanuM AkhuM mana badalAI gayuM. te vicAravA lAgyo : "ararara ! A meM zuM karyuM ? mArA pitAe to mane geramArge doravyo ke mahAvIranI vANI sAMbhaLIza nahi. paraMtu acAnaka ane anicchAe eka vAra sAMbhaLelA mahAvIra prabhunAM alpa-vacanonA kAraNe ja huM bacI gayo. nahi to Aje mAruM mota nakkI hatuM. mahAvIra-prabhunI thoDI paNa vANI ATalI prabhAvazALI che...to temanI pUrI dharmadezanA to keTalI gajaba mahimAzALI haze !!" - A rIte zubha-vicAradhArAthI bhAvita thayelo rohiNeya prabhu mahAvIra devanA caraNomAM pahoMcI gayo. ane paramAtmAne nivedana karavA lAgyo : "bhagavaMta ! bhayaMkara duHkhothI bharelA A bhavasAgaramAM ApanI vANI to bhavajalataraNa jahAja che. paraMtu ApanI AvI paramakalyANakAriNI vANIthI pitAnAM kuvacanonA kAraNe huM vaMcita rahyo. bhagavAna ! jeo niraMtara ApanI vANInuM amRtapAna kare che teo kharekhara dhanya che. anicchAe sAMbhaLelAM ApanAM vacanoe mAro A janama sudhArI lIdho...have huM icchApUrvaka ApanI dharmadezanA sAMbhaLavA jhaMkhuM chuM. jenA prabhAve Apa mArA knamojanama sudhAro." ' rohiNeyanA aMtaranI e Aga hatI. pazcAttApano e pAvaka hato. rohiNayanI supAtratAne joine bhagavaMta mahAvIre tene nivANapadapradAyinI ane sAdhudharmano mahimA samajAvanArI divya-dezanA ApI. vIra-vANInA punita-pANI pIne pavitra banelA rohiNeye prabhune potAne cAritra-dharma (dIkSA) ApavA vinaMtI karI. yogAnuyoga zreNika mahArAjA vagere A dezanA-samaye upasthita hatA. temaNe rohiNeyane kahyuM "tuM koi paNa jAtanI ciMtA ke zaMkA karyA vagara have tAre je kahevuM hoya te kahe. tane mAruM abhayavacana che." tyAre rohiNeye kahyuM "tame jenI rAta ne di' talAza karI rahyA cho te rohiNeya cora huM ja chuM. abhayakumAra jevA buddhinidhAnanI cAlAkIbharI caturAine paNa meM pachaDATa khavaDAvI dIdhI te pratApa A prabhu mahAvIranI thoDI paNa sAMbhaLelI vANIno che. ane mATe ja meM A jIvana have prabhunA caraNe samarpita karavAno nirNaya karI lIdho che. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'he rAjan ! rAjagRhI nagarImAM meM karelI tamAma corIo dvArA ekaTho karelo tamAma mAla huM Apane samarpita karI devA mAguM chuM. Apa ApanA koi mANasane mArI sAthe mokalo...jethI e tamAma milakata huM tamane arpaNa karIne saMyama lai zakuM ane mArA A mAnava-janmane saphaLa karuM.'' tyAra bAda rohiNeyanI sAthe khuda abhayakumAra gayA. teNe tamAma dhanasaMpatti abhayakumArane samarpI dIdhA ane abhayakumAre te dhana jemanuM jemanuM hatuM tene pAchuM ApI dIdhuM. tyAra bAda khuda zreNika mahArAjAe rohiNeyano bhavya dIkSA-mahotsava Ujavyo ane rohiNeye prabhu vIranAM pAvana-caraNomAM cAritra svIkAryuM. cAritra lIdhA bAda cha-cha mahinA sudhInA upavAsa paNa rohiNeya munie karyA. tapasyAthI dehane kRza karI nAMkhIne bhAva-saMlekhanA karI prabhunI AjJApUrvaka munivara zrI rohiNeye anazana karyuM ane teo mRtyu pAmIne svargamAM cAlyA gayA. rohiNeya jevA mahAmAyAvI ane mahAbadamAza coranA jIvananuM AmUlacUla parivartana karI nAkhanArI hatIH jinavANI. cora jevA corane cora maTADIne mahAmuni banAvanAra...tiraskAraNIyane vaMdanIya vibhUtimAM rupAtaMrita karI nAMkhanAra...hatI : jinavANI. AvI uttama dharmavANInA mahAna mahimAne samajAvanAruM ane tethI ja dharmavANInuM niraMtara zravaNa ka2vAno ApaNane premasaMdeza kAnamAM saMbhaLAvI janAruM AvuM anupama-draSTAMta bIjuM kyuM maLe ! Aryuvedano uddeza roganI cikitsA karavA pUrato ja mAtra nathI, paraMtu roga thAya ja nahi tevI paristhitanA nirmANano paNa che. Ayurvede paNa roganI pratirodhAtmaka vyavasthA upara vizeSa dhyAna kendrita karyuM che. aneka cikitsApaddhatio, aneka auSadhionuM vaividhya hovA chatAM rogo satata vadhatA ja jAya che. khUba ciMtana ane anusaMdhAnano sArAMza e maLyo ke sAmprata jIvanazailI barAbara nathI. vartamAna jIvanazailInAM mukhya tattvo cheH spardhA, 2ghavATa, adhIrAi, asahiSNutA ane asaMyama. A tattvo aMtaHstrAvI graMthionA strAvane asaMtulita 258 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI mUke che. pariNAme rogone nimaMtraNa maLI jAya che. hRdayaroganA vizeSajJo kahe che ke, sAmpata jIvanazailI sudhAravI joie. Aje mAnasika asaMtulana, caMcaLatA ane nakArAtmaka dRSTikoNa vyApaka banyAM che. tethI mAnasika rogonuM pramANa vadhI gayuM che. manocikitsako kahe che ke, mAnasika svAsthayanI mAvajata mATe sAmprata jIvanazailImAM parivartana ANavuM anivArya che. hiMsA, AtaMka, pArivArika saMgharSa, kleza, chUTAcheDA, daheja sAthe saMkaLAyelI hiMsA, bhRNahatyA ityAdi amAnuSI samasyAo vadhatI jAya che. dharmatattvavettAo kahe che ke, A tamAma dharmazUnya jIvanazailInAM pariNAma che. tethI sAmprata jIvanazailI sudhAravI joie. aneka vibhinna kSetrono eka ja sUra che ke jIvanazailI sudhAravI joie. jaina jIvanazailInAM sUtro zArIrika-mAnasika svAthya mATe anupama, parivartana mATe upayogI temaja dharmanI cetanA jagADanArAM che. zarIra, zvAsa, indriya, prANa, mana, bhAva ane cetanAno samanvaya eTale jIvana. jIvananI e ja zailI utkRSTa hoI zake che, jemAM zarIrane svastha, zvAsane layabaddha, indriyone saMyamita, prANane gatimAna, mananI ekAgra bhAvane vizuddha ane cetanAne nirAvaraNa thavAnI taka maLe. 1 * savArathI sAMja sudhI mAtra vyApAra sUjhe che. * roDapara, oTalA para ane gallA para kalAkonA kalAko phogaTanA || gappA mAro cho. : TI.vI. ane cenalomAM kalAkonA kalAko veDaphAya che... 'TAima 1. pAsa thAya che. mAtra dharma ane dharmakriyA mATe TAima Adjust i 1 thato nathI...hA...kevI dazA...? 259 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 thI 0 0 (16-17) mo guNa | 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ajIrNa bhojana-tyAga ane kALe mAphaka bhojana ajIrNe bhojanatyAgaH, kAle bhoktA ca sAtmyataH / / ajIrNa bhojanatyAgI tathA yogya-kALe mAphakasara bhojana karanAra, I zarIranA ulu gharmasAdhanam II dharma karavAnA aneka sAdhano, chei. temAM zarIra e sauthI paheluM sAdhana che. * jyAM sudhI ApaNo jIvAtmAno saMsArabhAva cAlu che tyAM sudhI tene zarIra vaLageluM rahevAnuM ja che. paraMtu e zarIra pratye jo ApaNane mAnasika lagAva vaLagI jAya to zarIra dvArA saMsArabhAva ja vRddhigugata banato rahe... 0 AthI zarIrane dharmanuM sAdhana banAvI devuM joie...bhulAya nahi | ke dharma e sAdhya che. ane zarIra tenuM sAdhana che. AthI haMmezAM | sAdhyanI mukhyatA rAkhIne sAdhanano upayoga karavo ghaTe. sAdhananuM SIDAna sAdhananA ThekANe ja rahevuM joie..sAdhana "sAdhana" maTIne sAdhyarupa na banI jAya teno khAsa khyAla rAkhavo joie. sAthe sAthe zarIra sAdhana che...tethI tenA pratye sAva durlakSya paNa | | karAya nahi. zarIranuM Arogya sundara haze to mananI nirmaLatA paNa | pAmI zakAze. ane jenuM mana nirmaLa teno AtmA nirmaLa.. | bhavanA pherAne TALavA mATe AtmAnI nirmaLatA anivArya che. tene pAmavA sAruM mananI vimaLatA paNa ati Avazyaka che ane te kAje zarIranuM Arogya paNa khUba jarUrI che. tene pAmavA kAje ajIrNo | bhojana-tyAga' ane "kALe sAlya bhojana' A be guNonuM amalI| karaNa khUba khUba jarUrI che. e samajavA mATe ajIrSe bhojana-tyAga ane kALe mAphaka bhojana nAmanA A guNane vAMcavo ja paDaze. - 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 = 260 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava-dehanA guNagAna zA mATe ? mAnavano deha devone paNa durlabha gaNAyo che. mAnava-dehanI mahAnatAnA guNagAna tamAma dharmonA tamAma zAstrakAroe ekIavAje gAyA che. devone maLelA vaikriya-deha karatAMya mAnavane maLelA audArika-dehane zA mATe mUlyavAna gaNavAmAM Avyo ? devonA dehanI vizeSatAo aneka prakAranI che. devonA deha maLa-mUtranI gaMdakI vagaranA hoya che. dekhAve dedIpyamAna ane kAMtimAna hoya che. devonA deha ati sundara ane aneka rUpa dhAraNa karavAnI zaktivALA hoya che. AnI sAme mAnava-dehanI tulanA karIe to tene sAva tuccha gaNavo paDe. devonA deha karatAM sundaratAmAM ane kAMtimAM hajAra guNahIna mAnavano deha che. mAnavano deha maLa-mUtranI gaMdakIno gADavo ! mAnavano deha aneka jAtanA rogono bhaMDAra ! mAnavano deha asaundarya ane kurupatAno dariyo ! mAnavano deha zaktimAM hIna ! ane kAMtimAMya hIna ! Ama chatAM zAstrakAra bhagavaMto AvA mAnava-dehanA ATalA badhA guNagAna zA mATe gAya che ? Ano javAba jANatA pahelAM eka nAnakaDuM rUpaka vicArIe.. saharAnuM raNa pasAra karavA upayogI koNa ? hAthI kevo lAge ? arthAt jyAre roDa uparathI pasAra thato hoya tyAre te kevo lAge ? mana bharIne nIrakhavAnuM mana thAya tevo lAge. hAthIne jovA bALako doDyAM doDyAM Ave. moTAM ane nAnAM, bAla ane vRddha sahune hAthI jovo game, sUMDha vaDe aneka jAtanA khAdya-padArthone khAto ane pANI pIto hAthI jovo kone na game ? badhAya ne game...koI rupiyo-be rUpiyA Ape tyAre te sUMDha vaDe te rupiyAne potAnA mAlikane Apato hAthI jovAnuM sahune game. paraMtu jo kadAca saharAnuM raNa pasAra karavAnuM hoya to dehathI sundara A hAthI kAma lAge kharo ? Ano javAba che nA... Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa ke hAthInI kAyA eTalI kadAvara che ke saharAnA retInA raNamAM tenA paga phasAI jAya...khUMpI jAya...AthI raNa pasAra karavAnuM ane pravAsIne sahI-salAmata raNa pAra karAvI devAnuM kAma hAthInuM nahi. e kAma to UMTanuM ja. UMTanA aMga aDhAreya vAMkAM hoya che...paNa bhale...teno ApaNane vAMdho nathI. jenA aDhAreya aMga vAMkAM kahevAya che evuM UMTa saharAnA raNamAM saDasaDATa cAlyuM jAya che ane pravAsIne kSemakuzaLa raNa pAra karAvI de che. bolo jouM ! saharAnA raNane pAra karavA mATe konI kiMmata aMkAya ? suMdara, kadAvara hAthIbhAinI ke jenA aDhAreya aMga vAMkAM che tevA UMTabhAinI ? javAba che...UMTabhAinI ja kiMmata vadhu. devono deha hAthI jevo sundara jarura che. dedIpyamAna, kAMtimAna ane rogarahita paNa che. paraMtu saMsAra rUpI saharAnuM raNa pasAra karavA mATe to mAnavano deha ja kAma lAge. bhale...A mAnava-deha maLa-mUtrathI bharapUra hoya...gaMdakIno gADavo hoya...aneka rogothI vyApta hoya...jenA rupa ane saundaryanAM koi ThekANAM na hoya...Ama chatAM AvA mAnava-deha dvArA ja dharmanI sAdhanA sAdhI zakAya che ane e sAdhanAnA baLa vaDe saMsAra rUpI saharAnuM raNa pAra karI zakAya che. zarIra e dharmanI sAdhanAnuM paheluM sAdhana : AthI ja kahyuM che ne... zarIramAdya vastu gharmasAdhanam ." bIjAM aneka sAdhano dharmanI sAdhanA karavAmAM upayogI che. paraMtu zarIra e to sauthI paheluM dharmasAdhana che. jenuM zarIra svastha nathI...jene cha DIgrI tAva Ave che. bhayaMkara mAthuM du:khe che. kensara...TI.bI. ke prosTeTa glenDa vagerenI bImArIothI je grasta che...te dharmasAdhanA zI rIte karI zakaze ? dharmanI ArAdhanA karavA mATe zarIra rupI sAdhana to sahu prathama svastha hovuM ja joie ne ? zarIrane svastha rAkhavA mATe, ArogyathI yukta rAkhavA mATe mArgAnusAritAnA soLamA ane sattaramAM guNanuM vivecana khUba ja upayogI che. 262 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIra bagaDe ane pachI auSadha vagerenA prayogathI tenuM Arogya punaH meLavavuM paDe tenA karatAM zarIra bagaDe ja nahi, zarIramAM prAyaH roga utpanna ja na thAya tevo prayoga ane prayatna satata karatA rahevuM joie. AyurvedanuM eka sUtra che : sarve rogA anIrna pramAvAH / / arthAt khAdhelA khorAkanuM jyAre pAcana na thAya, arthAt ajIrNa thAya tyAre ja zarIramAM rogo pedA thAya che. AthI ja jyAre pahelAM ArogelA bhojananuM pAcana barAbara thai jAya pachI ja jamavuM...jo ajIrNa jevuM lAge to navA bhojanano tyAga ka2vo...A nIrogI rahevAno sarvottama upAya che. anAdi-saMsAra kAraNaH zarIra saMsAra che to zarIra che ja. mATe ja saMsArI jIvane 'zarIrI' kahevAya che. ne saMsArathI sadAnA mukta siddha bhagavaMtone 'azarIrI' kahevAya che. atyAra sudhI (anAdikALathI Aja sudhI) ApaNo je saMsAra cAlyo che tenuM mukhya kAraNa athavA mukhya sAdhana 'zarIra' ja rahyuM che. A zarIra dvArA ApaNA jIve anaMtA pApo upAjaryA che. ane zarIra-sukhanI te vAsanAonA kAraNe ja bAMdhelAM pApakarmonA udayakALamAM jIve kAramAM dukho paNa zarIra dvArA ja bhogavyAM che. Ama, aneka pAponuM nimitta baneluM A zarIra saMsAranI satata athaDAmaNa ane bhaTakAmaNanuM paNa mahAnimitta che. to have zuM ka2vuM ? zarIranA pApe ja jo saMsAra cAlyo ane vadhyo to have zarIrane khalAsa karI nAMkhavuM ? teno vadha karI nAMkhavo ? eno javAba che : nA...je zarIra rUpa nimittanA kAraNe saMsAra vadhyo...jIvane anaMta du:kho bhogavavAM paDyA e ja zarIra dvArA mokSamArganI (dharmanI) joradAra sAdhanA-ArAdhanA karIne saMsArano have aMta ANo. zarIra dvArA tapa vagere dharmanI viziSTa ArAdhanA dvArA viSayo ane vikArono khAtmo bolAvI dyo. A ja zreSTha mArga che. dhyAnamAM rahe : viSayo ane vikArono nAza karavA mATe ja tapa vagerenI sAdhanA che. tapa zarIrano nAza karavA mATe nathI. paraMtu zarIra dvArA tapa karIne viSaya-vAsanAono vinAza karavAno che. A vaiSayika-vRttione nirmULa ka2vAmAM 263 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'tapa' eka adbhuta ane anivArya upAya che. paraMtu te tapa karatAM karatAM zarIrane khalAsa karI nAMkhavAnI koi vRtti rAkhavAnI nathI...hA...tapa karatAM kaSTa paDe...takalIpho Ave tyAre zarIra-sukhanI paravA karyA vagara te takalIpho ane saMkaTone sahana karavAno prayatna haMmeza karatA rahevuM paNa...jyAre zarIranuM sAmarthya atyaMta paNe tUTI jatuM hoya...indriyo vagere kSINa thai jatI hoya...tyAre tapane kAmacalAu sthagita karIne dehanuM poSaNa karI levuM te ja zAstravihita che. pU. mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAjA 'jJAnasAra' nAmanA zAstramAM lakhe che : tadeva hi tapaH kAryaM, durdhyAnaM yatra no bhavet // yena yogA na hIyante, kSIyante nendriyANi vA artha : tyAM sudhI ja tapa karavo, ke jyAM sudhI mana ArtadhyAnamAM paDI na jAya...ane jenA dvArA mana-vacana ane kAyAnA yogo zaktihIna banI na jAya...tathA cakSu Adi indriyonuM sAmarthya khalAsa na thai jAya.... jo ghora tapa karatAM karatAM koi muninI cakSurindriya (AMkha)nI zakti cAlI jAya tevI paristhiti UbhI thAya to, tevA samaye te munivare pAraNuM karI levuM tevI zAstrAjJA che. kemake cakSu vagere indriyo sAva zaktihIna banI jAya to te munivarAdine samagra jIvana saMyama-pAlanamAM tIvra bAdhAo upasthita thAya... A ja rIte keTalAka AtmAo mAsakSamaNa vagere ugra tapazcaryAo evI rIte-marI marIne karatA hoya che ke teo be TAima pratikramaNa paNa na karI zake...athavA sUtAM sUtAM ja karI zake...temanI zArIrika-mAnasika sthiti eTalI hade nabaLI paDI jatI hoya che ke temanA kuTumbIjanone satata temanI sevAmAM upasthita rahevuM paDatuM hoya che. vAraMvAra niHsAsA nAMkhatA nAMkhatA...bIjAonI sevAnI satata apekSA karatAM karatAM tapa karanArA AtmAoe UMDuM AMtaranirIkSaNa karavuM joie ke temano A prakAre karAto tapa samAja pAsethI mAna, pratiSThA ke kIrti vagerene meLavI levA to nathI karAto ne ? ane AthI ja pratyeka tapasvIe pUjya upAdhyAyajI mahArAjanA uparyukta zlokanA bhAvArthane UMDANathI samajI levo joie. 264 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je zarIra dvArA (arthAt mukhyatve zarIra pratyenI Asakti dvArA) saMsAra vadhe che e ja zarIrane jo tapa vagere sAdhanAmAM sahAyaka banAvI devAya...to te ja zarIra bhavacakranA nAza mATe parama upakAraka thai jAya...tamArA hAthamAM rahelI charI'no tame zo upayoga karo cho tenA upara charI sArI ke nakAmI teno nirNaya thai zake. eka ja charI dvArA koinuM khUna paNa karI zakAya...ane te ja charI dvArA zAka sudhArIne sAdharmika ke supAtranI bhakti paNa karI zakAya. AthI ja...charI sArI ke kharAba ? teno ekapakSIya javAba na ApI zakAya. khUna karavAmAM kAma AvatI charI kharAba...ane zAka sudhArIne sAdharmikabhaktimAM upayogI banatI charI sArI...Ama, sApekSa javAba ja ApI zakAya... - zarIrane sAcavavAnuM che...tenI saMbhALa jarura levAnI che...paraMtu te zarIra dvArA saMsAranA vividha bhAgo sArA bhogavI zakAya, indriyasukhone dIrghakALa sudhI pAmI zakAya te mATe nahi...paraMtu zarIra jo sAruM rahe...dIrghakALa sudhI rahe...to te zarIra dvArA saMyama paLAya...maLelA mAnavajanmane dharmanI uttama ArAdhanA dvArA saphaLa karI zakAya. jo A draSTie zarIranI saMbhALa rAkhavAmAM Ave to tene jaina zAstrakAro ayogya nathI gaNatA. saMsArI paNa bhojana kare che...ane saMyamI sAdhu paNa bhojana kare che...chatAM beunA bhojana karavAnA uddezamAM moTo pharaka che...prAyaH saMsArI jIvono Azaya, zarIrane bhojana ApIne zarIra dvArA vaiSayika-sukho sArI rIte pAmI levAno hoya che. jyAre saMyamI AtmAo bhojana ApIne zarIrane mAtra TakAvI levAnA ane te zarIra dvArA muktimArga tarapha vadhu vegathI prayANa karavAnA zubhAzayavALA hoya che. saMyama Adi dharmayogane ArAdhavA bhojana dvArA zarIrane TakAvI rAkhavAnI dRSTi te zubha-daSTi che. jyAre rasanAnA poSaNa mATe, ke viSayonA sukhone pAmavA mATe bhojana karavAnI ane zarIrane TakAvavAnI dRSTi te azubha-draSTi che. zarIramAM rahelu gharmasAdhanam | A vAkyamAM rahelA zarIrano saMbaMdha bhogarasika mANaso "Agha" pada sAthe karI nAMkhe che. ane dareka vAtamAM "zarIra e paheluM zarIra e paheluM" e rIte ja vicAra kare che. tAtparya e ke zarIrane 265 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja prAdhAnya Ape che. paraMtu saMyamI sAdhaka AtmA 'Adya' padano anvaya 'dharmasAdhana' sAthe joDe che. 'zarIra e paheluM kharuM ? paNa zemAM paheluM ? dharmanI sAdhanA tarIke paheluM !' AthI dharmanI sAdhanA mATe zarIrano upayoga pahelA karavAno. nahi ke zarIrane paMpALavA mATe paheluM gaNavAnuM che. zarIrane bhojana zI rIte ApavuM te mATe jaina zAstrakAroe eka sarasa dRSTAMta batAvyuM che. eka zeTha hatA. temanuM nAma dharamadAsa. rAmasiMga nAmanA koi mANase dharamadAsanA putranuM khUna karI nAMkhyuM...zeThane rAmasiMga upara bhAre krodha caDyo. zeThe rAmasiMgane jelamAM purAvI dIdho. keTalAka samaya bAda dharamadAsa paNa dhaMdhAmAM karelA kALA karamanA kAraNe jelamAM purAyA. te jamAnAmAM eka beDImAM rahelA be peMgaDAmAM be kedIonA ekaeka paga nAMkhavAmAM AvatA. banyuM evuM ke dharamadAsa zeThano eka paga, rAmasiMgavALI beDInA peMgaDAmAM ja nAMkhavAmAM Avyo. have zeThane kyAMya paNa javA-AvavA mATe rAmasiMganA sahakAranI jarura paDatI. ane...rAmasiMgane paNa zeThanA sahakAranI jaruriyAta rahetI. pahelA ja divase dharamadAsa zeThanA gharethI zeThANI zeTha mATe sarasa khAvAnuM lai AvyA. rAmasiMge zeTha pAse thoDuM jamavAnuM mAgyuM paraMtu zeThe tene jaNAvyuM "narAdhama ! tuM to mArA putrano khUnI che. huM tane khAvAnuM ApuM ? nA. hariMgajha nahi.'' zeThe rAmasiMgane jamavAnuM na ja ApyuM. rAmasiMge manamAM zeThane barAbara pATha bhaNAvavAno nizcaya karyo. jyAre dharamadAsane saMDAsa javAnI icchA thai tyAre temaNe kahyuMe rAmasiMga ! cAla...mArI sAthe mAre saMDAsa javuM che.'' tyAre rAmasiMge sApha nA pADI dIdhI. rAmasiMganI madada vagara zeTha kyAMya harI pharI zake tema paNa na hatA. rAmasiMge bIjA divasathI bhojanamAM aDadho bhAga ApavAnI zarata mUkI ane to ja sAthe AvavAnI kabUlAta ApI. zeThe na chUTake ja 266 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te vAta maMjUra karI. bIje divase jyAre zeThANI jamavAnuM laine jelamAM AvyA tyAre zarata mujaba dharamadAsane aDadho bhAga rAmasiMgane ApavA mAMDyo. te vakhate zeThANIe joradAra virodha noMdhAvatAM kahyuM "tame A zuM karI rahyA cho ? ApaNA putranA khUnIne tame bhojana Apo cho ?" tyAre zeThe khulAso karatAM kahyuM "paNa huM zuM karuM ? jo huM tene mArA bhojanamAMthI aDadho bhAga nahIM ApuM to te mArI sAthe saMDAsa-bAtharuma AvavA taiyAra nathI. AthI, mAre nA chUTake ja tene bhojana ApavuM paDe che. bAkI mane enA upara jarAya prema nathI." dharamadAsa zeThano khulAso sAMbhaLIne zeThANI cUpa thaI gayA. jaina zAstrakAro A draSTAMta dvArA ApaNane e vAta samajAve che ke jevI rIte zeTha potAnA putranA khUnIne nA chUTake bhojana ApatA hatA. paraMtu manamAM tenA pratye bhAre aNagamo rAkhatA hatA...kAraNake te potAnA putrano khUnI che. A ja rIte zarIra e ApaNo mitra nathI paNa zatru che...kAraNa ke A zarIranA mohanA kAraNe ApaNo AtmA anAdikALathI ghaNA ghaNAM du:kho ane pIDAo bhogavato Avyo che. paNa chatAM A ja zarIra dvArA ApaNe dharma ArAdhavAno che. karmakSaya karIne mokSanI maMjhila sudhI pahoMcavAnuM che. AthI ja zarIrane TakAvavuM ane tenA dvArA ApaNo matalaba (dharmasAdhanAno) sAdhI levAno che. tethI tene bhojana ApavAnuM kharuM. paraMtu moha ane mamatA vagara, rAga karyA vagara. jJAnI puruSo kahe che : zarIrane AsaktinA kAraNe kadI paNa poSazo nahi. hA...azaktinA kAraNe ghI-dUdha vagere pauSTika khorAka levo paDe to te judI vAta che. paraMtu temAM Asaktine to pedA thavA ja nA dezo. A vAta saMsAranA tyAgI sAdhu saMtone jema lAgu paDe che tema jene sArA mANasa (sajjana) banavuM haze tenA mATe paNa eTalI ja gaMbhIratAthI lAgu paDe che. jene "mokSa pAmavAnI abhilASA che...ane te mokSanA eka mAtra sAdhanadharma pratye jene prema pedA thayo che...rasa jAgyo che. evA sArA mANase (sa gRhastha) potAnA zarIranuM Arogya avazyapaNe sAcavavuM joie. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo tame zArIrika Arogya dharAvatA hazo to ja tame tamArA AtmakalyANane sAdhavAmAM saphaLa thazo temaja bIjAonA hitanAM kAryo karavAmAM paNa agresara banI zakazo. mAtra jaina zAsana ja nahi, AryAvartanI tamAma saMskRtio mokSalakSI che...saghaLI saMskRtionuM aMtima dhyeya mokSa che...ane tethI ja jIvananA tamAma kSetramAM mokSane agratA ApavAmAM AvI che. mokSa eTale saMsAranI tamAma vAsanAomAMthI ane te vAsanAonAM kAraNo (zarI2 vagere)thI mukti. Avo mokSa pAmavA mATe buddhinI nirmaLatA atyanta anivArya che. tenI ja buddhi atyaMta nirmaLa bane jenuM sattva zuddha hoya...je sadA sAtvikabhAvomAM ramato hoya... konuM sattva zuddha hoya ? koNa sadA sAttvika-vRttiomAM ramato rahe ? teno upAya che H AhArazuddhi : AhAra zuddhI saptazuddhi... sattvazuddha dhruvA smRtiH smRti-viprame mokSanAmaH / / jenI AhAra zuddhi...tenuM sattva.zuddha jenuM sattva zuddha...tenI buddhi zuddha jenI buddhi zuddha...tene mokSalAbha avazya thAya. AthI jo ApaNe mokSalAbha meLavavA mAgatA hoie to AhAra zuddhine jIvanamAM khUba ja mahattva ApavuM joie. je maLyuM te khAvuM, jevu maLyuM tevuM khAvuM ane game teTalI vAra khAvuM, gharanuMya khAvuM ne bajAranuMya khAvuM, AvI AhAra-paddhati jIvanane bhraSTa karanArI che. AvI AhAra-paddhati tana (zarIra)ne bagADe. tana bagaDe eTale prAyaH mana bagaDe. ane mana bagaDe eTale AkhuM jIvana bagaDe. 268 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenuM A jIvana (bhava) bagaDe tenA janama-janama (bhavobhava) bagaDatA ja cAle... jo ApaNe ApaNI bhavaparaMparAne sadgatimaya banAvI devA mAgatA hoie....to A bhavane-jIvanane dharmamaya banAvavuM joie. jIvanane dharmamayasattvamaya banAvavuM hoya to manane pavitra rAkhavuM ghaTe. ane manane pavitra rAkhavA mATe tana (zarI2)ne zuddha ane Arogyamaya rAkhavuM ghaTe. ane tananI zuddhinI AdhArazilA che : AhAranI zuddhi. AthI AhAranI zuddhinI bAbatamAM ApaNe atyaMta sAvadhAna rahevu joie. AhAra-zuddhinI bAbatamAM je ati mahattvanA be guNo che tene zAstrakAroe mArgAnusAritAnA guNomAM soLamA ane sattaramA naMbara tarIke sthAna ApI dIdhuM che. te che : ajIrNa bhojana tyAga ane kALe mAphaka bhojana. pahelo guNa 'ajIrNe bhojana tyAga' che. jyAre ajIrNa jevuM lAge tyAre bhojana na ka2vuM. bhojanano tyAga karavo. A guNa bahu ja agatyano che. jo mANasa A niyamanuM vyavasthita rIte niyamita pAlana kare to te AkhI jiMdagImAM prAyaH bImAra paDe ja nahi. eka nagaranA rAjAnI pAse cAra mitro AvyA. A cAreya judA judA zAstronA mahApaMDito hatA. temaNe rAjA pAse AvIne praNAma karIne potAnI oLakhANa ApI. ane pote cAra zAstronA mahApaMDita hovAthI potAnuM jJAna rAjAne ApavA icche che tema jaNAvyuM. pahelo paMDita Ayurvedano parama vidvAna hato. bIjo paMDita kapila-matano, trIjo bRhaspati matano ane cotho pAMcAla matano vidvAna hato. rAjAe kahyuM 'vidvAna, paMDitavaryo ! tamArA jJAnano vistArathI huM lAbha lai zakuM teTalo mArI pAse samaya nathI. tethI tame eka kAma karoH tame tamArA jJAnano 'sAra' ekeka caraNa (zlokano cotho bhAga) mAM taiyAra karIne mane eka zloka banAvIne saMbhaLAvajo.'' cAreya mitra-paMDitoe bhegA thaine eka zloka racyo. ane bIje divase rAjasabhAmAM rAjAne saMbhaLAvyo. 269 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIrNe bhojanamAtreyaH, kapilaH prANinAM dayA / bRhaspati ravizvAsaH, sstriSu mArdavam / / A zlokano artha A pramANe Atreya RSi kahe che. jyAre pUrve khAdheluM bhojana pacI jAya pachI ja bIjuM bhojana karavuM...A Ayurvedano sAra che. kapila ema kahe che : jagatanA tamAma prANIo pratye haMmezAM dayA rAkhavI...e kapila-matano sAra che. bRhaspati ema kahe che ke A duniyAmAM jhaTa jhaTa bIjAo upara vizvAsa na karavo, e bRhaspati matano sAra che. ane paMcAla ema kahe che : strIo pratye mRdutA rAkhavI, A pAMcAlamatano sAra che. rAjAe cAreya matanA paMDitono zloka sAMbhaLIne prasannatA pragaTa karI ane temane sAruM inAma ApI vidAya karyA. A kathAmAMthI ApaNo upayogI-bhAga e che. jyAre bhojana jIrNa (pacI jAya) thAya tyAre ja navuM bhojana levuM joie. ajIrNanAM lakSaNo. ajIrNanA mukhya cAra prakAra che: (1) Ama (2) vidagdha (3) viSTabdha ane (4) rasazeSa. (1) AmaH jhADo tadana pAtaLo Ave ane temAMthI narI badabU Ave...atyaMta durgadha chUTe...A "Ama"nAmano ajIrNano prakAra che. (2) vidagdha : jhADAmAM kharAba dhumADA jevI vAta (durgadha) Ave te ajIrNano bIjo vidagdha' prakAra che. (3) viSTabadha : A prakAranA ajIrNamAM zarIra bhAMge, zarIramAM kaLatara vagere jaNAya tene trIjo viSTabadha' prakAra gaNavAmAM Ave che. (4) rasazeSa : A prakAranA ajIrNamAM zarIramAM jaDatA Ave che. zarIra akaDAI jAya, athavA zithila thaI jAya, anna upara aruci pedA thAya, khATA 270] Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oDakAra Ave. AvA prakAranAM lakSaNovALuM ajIrNa "rasazeSa' kahevAya che. khAdhelA khorAkanuM pAcana na thayuM hoya ane jo bhojana levAmAM Ave to aneka vyAdhio paNa utpanna thAya che. jyAre kakaDIne bhUkha lAge tyAre samajavuM ke pahelAM khAdhelA khorAkanuM barAbara pAcana thai gayuM che. bhUkha lAgyA vagara, mAtra rasanI lAlasAne khAtara khAvAmAM Ave athavA potAnA peTanI jarUriyAta karatAM vadhu khAvAmAM Ave to ajIrNa thAya che. kAraNa ke potAnI jaTharAgninI jeTalI tAkAta hoya tenA karatAM vadhu pramANamAM anna peTamAM padharAvavAmAM AvyuM hatuM. jaTharAgni jeTalo pradIpta hoya teTalA ja pramANamAM bhojana levuM joie. kyAMka ema lAge ke Aje bhojananuM pramANa vadhAre thaI gayuM che to bIjA TaMke jamavAnuM kensala karavuM joe. athavA bIjA divase upavAsa karI levo joie. upavAsa e to jIvananuM amRta che. je mANaso kyAre ya upavAsa karatA nathI. ane roje-roje sAro-majhedAra khorAka jamyA kare che. teo avazya bImAra paDe che. jaina zAstrakAroe pAMca tithinA divasomAM dareka mahinAnI suda pakSanI pAMcama, tathA suda ane vada banne pakSanI AThama ane pUnama amAsa yA viziSTa upavAsAdi tapa karavAnuM je jaNAvyuM che te manovaijJAnika dRSTie paNa khUba ja hitakara che. pratyeka mahine pAMca tithie upavAsa karanAra mANasa AdhyAtmikalAbhanI sAthosAtha Arogyano lAbha paNa avazya pAme che. mahinAmAM pAMca tithi upavAsa na karI zakanAre chevaTe pratyeka pakhavADiyAnI pakhkhIe to upavAsa karavo joie. dara paMdara divase karAto upavAsa vAsanA-zAnti rupa AdhyAtmika lAbha Ape che tema sAthosAtha paMdara divase jaTharAgni vagerene ArAma maLavAthI zarIranuM Arogya paNa jarura ApanAro banI jAya che. vartamAnakALamAM esI-paMcyAsI TakA loko ajIrNanA rogathI pIDAtA hoya che. AnuM mukhya kAraNa jyAM ne tyAM khAvuM, ane je te (bajhAra vagerenuM) khA khA karavuM te ja che. vaLI rasadAra-caTAkedAra ane masAledAra khAvAnuM maLI gayuM to 271 ja Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANasa pramANanuM bhAna bhUlIne khAvA lAge che. AnA ja kAraNe lokomAM ajIrNagesanI Trabala vagere khUba pramANamAM jovAmAM Ave che. gesa ane ajIrNa vagerene maTADavA mATenI Ayurvedika ane elopethika davAonI thatI joradAra jAhe2khabaro ane tenI ati vipula khapata, AnI pUratI sAbitI che. jo mANasa eTaluM barAbara samajI le ke mAre jIvavuM che mATe ja khAvAnuM che. khAdhA vagara jIvI zakAtuM nathI mATe khAvAnuM che. paraMtu khAvuM che mATe jIvavAnuM nathI. zarIranuM astitva ane Arogya TakAvavAmAM UpayogI hoya teTaluM ja khAvuM joie. paraMtu e ja bhojana jo behada pramANamAM khAvAmAM Ave to zarIranuM Arogya to khatama thAya, paraMtu tenuM astitva paNa kyAreka jokhamamAM mukAi jAya che. eka nAnakaDI satya-ghaTanA ahIM yAda Ave che. amadAvAdamAM eka prasiddha jainAcAryanI nizrAmAM paryuSaNa-parvanI ArAdhanA karavA eka rAjasthAnI bhAi AvyA. temaNe AcAryazrI samakSa teozrInI nizrAmAM aThThAi-tapanI sAthe paryuSaNa ka2vAnI icchA vyakta karI...AcAryazrIe saMmati ApI. aThThAi-tapa pUro thai gayA bAda pelA bhAine bIjA eka bhaktivaMta zrAvakanA ghare pAraNuM karavA mokalAvyo. pelA tapasvI bhAine pAraNuM karatAM rasoDAmAM paDelo cUramAno lADu khAvAnI icchA thai AvI. teNe pelA zrAvaka pAse lADavo mAgyo paraMtu te zrAvaka khUba anubhavI ane samajadAra hatA. temaNe kahyuM 'bhAi ! tamAre ATha divasanA upavAsanuM atyAre pAraNuM che. ATha divasa sudhI kAMi na khAvAthI tamArI hojarI saMkocAi gai hoya...AthI pAraNAmAM cUramAno lADu na khavAya. tame jema bane tema pravAhI ja vadhu lo. Aje lADu na. lo. aThavADiyA bAda tame lADu jamavA jarura mArA ghare padhArajo.'' A zrAvakanI vAta khUba ja yogya hatI. paNa rasanendriyanI lAlasAnA tIvra AveganA kAraNe A vAta pelA tapasvI bhAine jacI nahi. AthI pelA zrAvaka ATalI vAtacIta karyA bAda koi kAraNasara jevA gharanI bahAra nIkaLI gayA ke tarata ja pelA zrAvakanI dharmapatnI pAse A tapasvI bhAie pharI lADu mAgyo. 272 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaNe te ApI dIdho. aThThAI-tapanA pAraNe ja te bhAI cUramAno Akho lADu khAI gayA. - pariNAma e AvyuM ke rAtre A tapasvI bhAinA peTamAM Apharo caDyo. emane bhayaMkara gabharAmaNa thavA lAgI. temane tatkALa hospiTalamAM khaseDavA paDyA. DokTare temanuM peTa joyuM to te atyaMta kaDaka thai gayeluM. DokaTare pUchyuM "A bhAie Aje zuM khAdhuM hatuM ?" pelA pAraNuM karAvanAra zrAvake je hakIkata banI hatI te tamAma DokaTarane jaNAvI dIdhI. DokaTare A tapasvI rAjasthAnI bhAine bacAvavA khUba koziza karI...paraMtu aMte te bhAi mRtyu pAmI gayA...! A prasaMga ahIM eTalA mATe yAda Avyo ke je lADu (bhojana) zarIramAM tAkAta, puSTi ane rakSaNa ApI zake che te ja lADu jo ayogya samaye khAvAmAM Ave to motanuM paNa kAraNa banI zake che. viziSTa prakArano tapa karanAra tapasvIoe khAsa khyAla rAkhavo joie ke pAraNAnA samaye divasothI maMda paDI gayelI hojarImAM ghanIbhUta ane vadhu pramANamAM AhAra nAMkhavo na joie. tema karavAthI tabiyata bagaDe che ane pariNAme, ApaNI bhUlanA kAraNe uttama evo tapadharma vagovAya che. tapa to zuddhikAraka che. AtmAnI ane dehanI bannenI zuddhi karanAro. eja tapa pAraNAmAM karelI garabaDanA kAraNe AtmA ane deha-beune-bagADanAro thAya che. tapanuM mukhya phaLa to AtmAnuM kalyANa ja che. athavA karmanirjarA che. paraMtu tenI sAthe sAthe AnuSaMgika phaLa zarIranuM vAcya paNa che. kheDUta khetI kare che te zAnA mATe ? koi kheDUtane pUche ke tame khetI kema karo cho ? to kheDUta zo javAba Ape ? e kahe ke, "bhAi ! anAja ugADavA khetI karuM chuM..." paNa anAjanI sAthe sAthe ghAsa paNa svAbhAvika UgI ja jAya che. AthI ghAsa e AnuSaMgika phaLa kahevAya. paNa jeo viziSTa tapa nathI karatA ke nathI karI zakatA teo paNa UNodarI jevo saraLa tapa paNa jo niyamita kare to tenAthI manamAM jAgatA (273 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuvicAronI upazAMti paNa thAya che. ane sAthe sAthe zarIranA svAsthyano anero lAbha paNa pAmI zakAya che. ajIrNano mahAduzmana che UNodarI tapa. je mANaso niyamita UNodarI kare che 'UNodarI eTale bhUkha karatAM be cAra koLiyA ochuM jamavuM. Ane jaina paribhASAmAM 'UNodarI' tapa kahevAya che.' teo kadI ajIrNano bhoga banatA nathI. ane mATe ja temane prAyaH koi roga satAvatA nathI. dhyAnamAM rahe : ajIrNamAM lIdheluM game tevuM suMdara bhojana, amRtabhojana paNa te viSabhojana banI jAya che. peTa-bharelAne sAruM bhojana paNa viSa rupe pariNamatuM hovAthI viSabhojana ja kahevAya ne ? eka kavitA yAda Ave che : baLa vinAnuM laDavuM, laDavA chatAM nakAmuM, rAMDayA pachInuM DahApaNa, Ave toya nakAmuM, jamyA pachInuM bhojana, tAjuM chatAM nakAmuM, gaLA vinAnuM gAvuM, gAvA chatAM nakAmuM. soLamA naMbaranA 'ajIrNe bhojanatyAga' guNa pachI sattaramA naMbarano guNa che: 'kALe sAtmya bhojana' Ano artha che H yogya kAle sAtmya=mAphaka bhojana karavuM. bhojana mATe yogya kALa kyo ? jyAre kakaDIne bhUkha lAge tyAre, te bhojana mATeno yogya-kALa gaNAya. ahIM prazna thAya ke H vartamAna jamAnAmAM to nevuM TakA lokone Akho divasa kAma karIne ghare Ave tyAre ja kakaDIne bhUkha lAge che. to zuM rAtre khAvuM te bhojana mATeno 'yogya-kALa' gaNI zakAya ? A praznano javAba spaSTa 'nA'mAM Apavo paDe. enuM kAraNa e che ke pahelethI gADIne UlaTI rIte calAvavAnuM zaru karI dIdhuM hoya eTale badho krama UlaTo ja cAlyA kare. avaLe pATe caDhelI gADIne pahelAM to savaLe pATe caDhAvavI paDe. ghaNA mANaso savAranA ATha-nava vAge phula nAsto kare...pachI temane 274 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bapore bAra vAge bhUkha lAge ja nahi. eTale teo be vAge jame. pariNAme pharI sAMje 6 vAge bhUkha lAge ja nahi. tethI rAtre 9/10 vAge jamavAnuM ja teone phAve. A krama ja khoTo che. savAre cA-dUdhanA samaye bilakula nAsto karavo ja na joie. athavA ati alpa nAsto ja karavo. jethI bapore 12 vAge sArI rIte bhUkha lAge ane to sAMje 6 vAge paNa bhUkha lAge. tethI rAtribhojananI AvazyakatA ja na rahe.. kharuM bhojana madhyAhana-kALanuM ja che. savAre sUrya AkAzamAM Uge...pachI jema jema te AgaLa vadhato jAya...tema tema zarIramAM rahelo jaTharAgni paNa pradIpta thato jAya. ane bapore bAra-sADAbAra vAge madhyAhana samaye sUrya pUro vikasita ane teja thai gayo hoya te samaye jaTharAgni paNa pUrNapaNe vikasita thai jAya. AthI baporano madhyAhana-kALa te bhojana mATeno "yogyakALa' che. - savAranA pahoramAM UThyA tyArathI kaDakaDatI-phaphaDatI "cAha'pIvAnI kuTeve Arya-prajAnA Arogyane bhAre dhakko pahoMcADyo che. phaphaDatI cAha pIvAthI peTano jaTharAgni maMda paDI jAya che. savAranA pahoramAM ja vizeSa pramANamAM nAsto jhApaTavAthI paNa jaTharAgni maMda paDI jAya che. ane maMda paDelA jaTharAgni upara pAchuM vadhu pramANamAM khAvAthI jaTharanI zakti vizeSa nabaLI paDatI jAya che. Ama, eka viSacakra pedA thai jAya che. bhUkha lAge tyAre ja khAvuM, Avo niyama jo jIvanamAM amalI banAvAya to zarIrane rogarahita dazAmAM rAkhavAnuM kAma ghaNuM saraLa banI jAya che. jaina sAdhuone roja ekAsaNuM (eka ja vAra bapore jamavAno) karavAnuM zAstrokta vidhAna che. A vidhAnano je sAdhuo sArI rIte amala kare che teonA jIvanamAM, tathA je gRhastho-zrAvako paNa roja ekAsaNuM ja kare che teonA jIvanamAM prAyaH rogo pedA thatA jovAmAM AvatA nathI. rogonI utpattinA kAraNomAM jema "ajIrNa thavA chatAM khAvAnuM cAlu rAkhavuM te che tema savAranA ane sAMjanA ke rAtrinA samaye peTa bharIne khAvAnI pravRtti paNa eka kAraNa che. je mANaso savAre mAtra cAha-dUdha ja le che. athavA ati alpa pramANamAM nAsto le che. bapore bAra-eka vAgyAnI AsapAsa eka vAra peTa bharIne jame che Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane sAMje sUryAsta pahelAM) mAtra dUdha le che athavA khAkharA-khIcaDI jevo haLavo khorAka (te paNa pramANopeta) le che temanuM zarIra avazya svastha rahe che. jema kALe = yogya samaye bhojana karavuM tema potAnI prakRtine mAphaka Ave tevuM bhojana karavuM, te paNa khUba mahattvanI vAta che. potAnI prakRtine zuM anukULa che ane zuM pratikULa che tenI jANakArI pote cokkasa meLavI levI joie ane te ja pramANe vartavuM joie. vAta, pitta ane kapha A traNa padArtho (je pratyeka vyaktinA zarIramAM hoya ja che.) nI samAnatA zarIramAM rahe to te Arogya kahevAya. ane A traNa guNonI jyAre viSamatA thAya, arthAt eka guNanI adhikatA ane bIjA guNonI nyUnatA, thAya tyAre temAMthI ja roga pedA thAya che. AyurvedanA niyama pramANe-jene vAyu nAmano guNa vizeSa rahe che tevA mANasone ghI ane ghIvALA padArtho vadhAre mAphaka gaNAya che. jene pitta nAmano guNa vizeSa pramANamAM raheto hoya tevA mANasone mIThAi ane mIThAzavALA padArtho vadhu mAphaka gaNAya. ane kapha nAmano guNa jenA zarIramAM vizeSa raheto hoya tene khArA padArtho mAphaka gaNAya che. AyurvedamAM jaNAvyuM che: "vAyu e mitra jevo che, mitrane ghI pIvaDAvo. pitta e jamAi jevo che tene mIThAI khavaDAvo. ane kapha e zatru jevo che tene khAruM khavaDAvo." potAnI zArIrika pravRtine oLakhIne je tene mAphaka evo ja khorAka le che ane vaLI, mAphaka evo khorAka paNa mApasara le che tene vaidya-DokTaranA daravAjA khaTakhaTAvavAnI jarUra rahetI ja nathI. hitAhAra ane mitAhAra e ArogyanI amRtakuMcI che. hitakArI arthAt mAphaka evo ane mitakArI arthAt pramANasara evo khorAka khAnArane AMgaNe Arogya dhAmA nAkhIne beTheluM rahe che. bhAvatuM ane mAphaka bhojana vadhu pramANamAM khAi levAthI tenA viparIta pariNAmo dIrghakALa sudhI bhogavavAM paDatAM hoya che. AthI ja jyAre paNa vadhu paDato AhAra levAI jAya to bIje divase upavAsa karo. sauthI suMdara to roja UNodarI karavI te ja che. je haMmezAM bhUkhe che ri76 276 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM pAMca-sAta koLiyA ochA khAvA rUpa UNodarI' kare che...ane paMdara divase upavAsa kare che, tene prAyaH rogo thatA nathI. A UNodarI to upavAsa karatAMya apekSAe viziSTa tapa che. kAraNa ke upavAsa roja nathI thai zakato. paraMtu UNodarI roja thai zake che. UNodarI karavAthI peTamAM pedA thatAM vAyu vagerene bahAra nIkaLI javA mATe AsAnIthI jagyA maLI rahe che. tethI vAyu saMbaMdhI takalIpho "gesa-Trabala thatI nathI. UNodarI tapanA AcaraNathI Arogya saMbaMdhI pAra vagaranA lAbho ApaNe saraLatAthI pAmI zakIe chIe. - jo upavAsa-UNodarI vagere tapIne ApaNe jIvanamAM AcarI na zakatA hoie to tenuM kAraNa zarIranI nabaLAI prAya: hotuM ja nathI. paraMtu tenuM mukhya kAraNa rasanendriyanI Asakti ja (prAya:) hoya che. A mATe ja koi tattvajJAnIe prazna pUchyo che : nitaM na ? A jagatamAM koNa jIvananI bAjI jItI gayo che ? eno javAba ApatAM jaNAvyuM che : raso ki yena ! jeNe rasa (rasanAnI Asakti) jItyo, teNe jagata jItI lIdhuM. AjathI ja ApaNe nakkI karI levuM ghaTe ke je kAMi khAizuM te rasanI AsaktinA kAraNe to nahi ja khAie. hA...zarIranI azaktinA kAraNe khAvuM paDe te judI vAta che. paraMtu rasanAnI AsaktithI to kadI ja nahi khAie. te dhyAnamAM rahe : bahu khAvAthI vadhu taMdurasta thavAya...A mAnyatA narI bhramaNA che. yo difmata mu tte vaDu mukavatte ! arthAt je pramANasara khAya che te bahu khAya che. Ano tAtparyAtha e che ke je ghaNuM khAya che te ghaNuM khAvAnuM je phaLa zarIrapuSTi che te pAmI zakato nathI. paraMtu mApasaranuM khAnArane tenA bhojanamAMthI vadhAre pramANamAM rasa zarIrane maLe che. pariNAme mApasara khAnAra zarIrane vadhu puSTa kare che. AthI nizcaya dRSTie te ja bahu khAya che. zarIramAM je koi rogo utpanna thAya che tenuM mULa kAraNa bahudhA rasanendriya uparano a-kAbU ja hoya che. A daSTie kahevAyuM che ke ramUni vyAyaH | arthAt vyAdhio (rogo) rasa(khAvAnI lAlasA)nA kAraNe ja thAya che te yukti - 277 277. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgata ja che. jo tame vAraMvAra bImAra paDatA ho...athavA tame satata bImAra rahyA karatA ho...to te tamArA mATe jarAya zobhAspada nathI. balake atyaMta zaramAvavA jevI A vAta che. kemake vAraMvAra AvatI tamArI bImArI, tamArI rasanendriyanI tIvra lAlasAnuM pratIka che. ane A guNa (ke durguNa !) kAMi gaurava levA jevo to na ja gaNAya ne ? A vAtane ApaNe satata dhyAnamAM rAkhIe ke maLelo mAnavadeha e dharmasAdhanAnuM amogha sAdhana che. zarIramAM rahelu gharmasAdhanam I zarIra e dharmanuM sauthI paheluM sAdhana che. AthI ja zarIranI atyaMta kALajI rAkhavI joie. jo zarIra sAruM haze to mana paNa svastha raheze. ane jo tana (zarIra) ane mana svastha haze to dharmanI sAdhanA dvArA muktimArga taraphanI gati jarura vegavaMtI banaze. bhojana saMbaMdhI A be guNonI vicAraNAmAM bIjA keTalAka paNa mahattvanA niyamo samajI rAkhavA jevA che. jene ApaNe saMkSepamAM vicArI laie. (1) elopethika davAo na levI: zakya hoya tyAM sudhI davA ja na levI. khAnapAnanI paddhati potAnI prakRti anusAra goThavI levAmAM Ave ane pramANasara khAvAmAM Ave to prAya: bImAra paDAya ja nahi ane to auSadha (davA) levAnI jarUra ja na paDe. Ama chatAM kyAreka davAo levAnI jarura paDe tyAre Ayurvedika paddhatinI banAvaTavALI ja davA levAno Agraha rAkhavo. evA nipuNa vaidyane zodhI rAkhavA ke avasara Ave temanI ja davA levAya to elopethI davAno Azaro levo na paDe. elopethI davAo zA mATe na levI ? e praznanA javAbarUpe ghaNAM kAraNo gaNAvI zakAya tema che : (1) prANIo upara ati krUra ane bhayaMkara ribAmaNa vagerenA akhatarAo karIne ja prAya: elopethI davAo banatI hoya che. A badhA prANIonA aMtaranA UnA UnA niHsAsA laine taiyAra thayelI davAo Arogyane apAvanArI kadI banI zake nahi. (2) iDA, mAMsa, dAru (Alkohola) vagereno upayoga prAya: ghaNI kharI 278 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ davAomAM thayelo hoya che. (3) elopethI davAo eka roga maTADe che. to bIjA prakAranI takalIpha UbhI kare che. je mAthAno du :khAvo maTADe paraMtu 'kensara' pedA kare evI davAo game eTalI jaladI roga maTADanArI hoya to paNa te zA kAmanI ? (4) elopethI davAo khA khA karavAnI ane e rIte zarIrane sAruM rAkhavAnI jene Teva paDI jAya che pachI te prAyaH davA vagara jIvI zakato nathI. (5) zarIranI 'bhUkha' vagere ghaNIvAra te davAo mArI nAMkhe che, pariNAme ghaNuM nukasAna thAya che. (6) nita-navAM auSadho zodhAyA ja kare che. navI davAo jyAre jayAre bajAramAM Ave che tyAre tyAre te ja rogane lAgu paDatI pUrvanI davAonI khAmIo rajU karAya che. AvA DokTarone koi pUchanAra nathI ke "bhAi ! A tamArI davAo (jene tame Aje khAmIvALI jAhe2 ka2o cho) khAi-khAine atyAra sudhImAM hajAro-lAkho loko kAM to aneka rogothI du :khI-du :khI banI gayA. ane kAM to mRtyu pAmI gayA...AnA javAbadAra koNa ?'' A badhI vAtano Azaya elopethI davAnI niMdA karavAno che ema nathI. paraMtu Ano sAra eTalo ja che jema bane tema elopethika davA na ja levI. ane levI paDe to khUba cakAsaNI karIne ja levI. (2) ati khAruM-khATuM-tIkhuM na khAo : ghaNA loko khUba khAruM-khATuM ane tIkhuM khAvAnA zokhIna hoya che. saMskRtamAM eka kahevata che : ati badhe khoTuM. vadhu paDatuM tIkhuM-khAruM-khATuM khAvAthI zarIramAM aneka prakAra rogo utpanna thAya che. (3) bahAranAM khAna-pAna choDo : gharamAM ja banAvelI bhojanasAmagrI khAvI joie. bahAranA hoTaliyA khAna-pAna zarIrane atyaMta nukazAna karanArA che. kolA-kempA, thrIla vagere tamAma pINAMo, AiskrIma, barapha, pIparamIMTa vagere tamAma padArtho saMpUrNa choDI devA 279 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaTe. A badhI vastuo roganA ghara samAna che. emAM puSkaLa bheLaseLa paNa thAya che. eka bIjAnA dUSita paramANuono saMkrama vagere satata thato raheto hovAthI AvI khAdya-sAmragI rogonI vAhaka banI jAya che. hoTela ke rekaDIonuM khAvAthI prAyaH bImArI AvatI hoya che. tenI pAchaLanA eka chUpA kAraNa tarapha thomasa vulpha nAmanA vidvAne nirdeza karyo che. je anAja ApaNe khAie chIe emAMthI zarIramAM mAMsa-majjA ane lohI bane che. AthI e bhojana tame tamArA hAthe ja banAvo to te sauthI uttama che. nahIMtara premapUrvaka tamArI mAtAe athavA patnIe banAveluM bhojana paNa uttama che. These is no spectacle on earth more appealing than that of a beautiful woman in the act of cooking dinner for someone she loves -Thomas woolfe thomasa vulpha nAmano vidvAna kahe che : jagatamAM koi sundara strI tArA mATe premapUrvaka bhojana banAvatI hoya, tenA jevuM sundara dazya pRthvI upara ekeya nathI. premapUrvaka rAMdheluM bhojana amRta bane che. ane kaMTALA tathA tiraskArathI rAMdheluM svAdiSTa bhojana paNa jhera jevuM bane che. thomasanA vidhAnane ApaNe sApekSa rIte samajavuM joie. (4) pAMca tithi upavAsa karo : pAMca tithi (be AThama, be pakhkhI ane suda pAMcama) upavAsa karavAthI AdhyAtmika ArogyanI sAthe sAthe zArIrika Arogya paNa avazya prApta thAya che. jeo pAMca tithi upavAsa na karI zake teo dara pakhavADiye upavAsa kare. A upavAsa jaino kare che tevo sAva nakoraDo, karavo joie. jemAM tamAma khAvAnuM ane pIvAnuM saMpUrNa paNe baMdha rAkhavAmAM Ave che. A upavAsa be rIte thAya : cauvihAra upavAsa-jemAM tamAma prakAranA bhojananI sAthe sAthe pANI suddhAMno tyAga 36 kalAka sudhI karavAno hoya che (je divase upavAsa karavo hoya tenA 280 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgalA divasanA sUryAstathI ja bhojanAdino tyAga karavAno hoya che eTale 36 kalAka thAya.) - tivihAra upavAsa : A prakAranA upavAsamAM mAtra khAvAnI tamAma cIjono tyAga thAya che. paraMtu pANInI chUTa rahe che. te paNa traNa ukALA Ave tevuM khadakhadatuM ukALIne pachI ThAreluM pANI ja pIvAnuM. te paNa sUryAsta bAda to nahi ja. upavAsa karanArAe e vAtano barAbara khyAla rAkhavo ke upavAsanA pUrvanA TaMke ane pachInA (pAraNAnA) TaMke khUba ochuM khAvuM joie. AgalA divase ThAMsI ThAMsIne khAvAthI ane pAraNe paNa vadhu pramANamAM khAvAthI upavAsa dvArA thavo joito lAbha prApta thato nathI. (5) mahinAmAM 25 divasa brahmacarya pALo : brahmacarya jema Atmazuddhi athavA AtmakalyANa mATe amogha sAdhana che tema zarIranA ArogyamAM paNa brahmacarya khUba lAbhaprada bane che. jeo suMdara brahmacaryanA pAlaka hoya che temanA mukha upara tejasvitA, jIvanamAM skUrti-tAjagI, zarIramAM svasthatA, manamAM prasannatA, vacanamAM AdeyatA, ane AtmAmAM zubhabhAvonI ramaNatA vagere aDhaLaka guNo prApta thAya che. AnAthI ulaTuM abrahmacArI-vizeSata: durAcArIonA jIvanamAM kyAMya sukha-zAMti hotI nathI. zarIramAM aneka rogo ghara ghAlI gayA hoya che. temanA vacana pratye koinA manamAM AdarabhAva ke AdayabhAva jaNAto nathI. mukha upara narI ciMtAgrastatA athavA aprasannatA vartAya che. Ama, aneka durguNonuM mULa kAraNa Sex saMbaMdhI durAcAra che. AthI ja jema vartamAna jIvanamAM paNa sukha, zAMti ane kalyANa pAmavA hoya teNe vadhumAM vadhu divaso brahmacaryanuM pAlana karavuM joie. - siMha kema ATalo prarAkramI ane baLavAna hoya che ? enA ghaNAM kAraNomAMnuM eka mahattvanuM kAraNa e paNa che ke siMha siMhaNa sAthe AkhA varSamAM mAtra eka ja vAra viSaya-sevana kare che. A uparathI ApaNe samajI zakIzuM ke siMha jevA parAkramI rahevA mATe brahmacarya dvArA vIryarakSA khUba ja anivArya che. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama chatAM gRhastho saMpUrNa brahmacarya na pALI zake to temaNe mahinAmAM 25 divasa jeTaluM brahmacarya to pALavuM ja joie. paraMtu vartamAna viSamakALamAM, sinemA, blyu philmo temaja komyuTara para pornogrAphI ane bIbhatsa navalakathAo tathA sAhitya janamAnasane ati-vikAragrasta banAvI mUkyuM che te bahu ja kheda upajAvanArI bAbata che. A viSayamAM jeTalA jAte sAvadhAna banazo eTalA tame bacI zakazo. (6) zAMtipUrvaka bhojana karo. jamatI vakhate mananI prasannatA khUba jarUrI che. jenA manamAM krodha-kAmamAyA-lobha Adi vikAro cAlu hoya...dhaMdhAkIya vicAronI gaDamathala cAlyA ja karatI hoya...satata "TensanavALI mana:sthiti hoya AvI rIte bhojana karavAthI ajIrNa vagere thAya che ema nahi, paraMtu e bhojana viSabhojana gaNAya che. Arya-paraMparAmAM bhojana karatAM pahelAM prabhunuM nAma-smaraNa vagere karavAnI je paraMparA che e khUba hetupUrvakanI che. prabhu-nAma smaraNa mananA kuvicArone zAMta karavAno sauthI saraLa upAya che. AthI zAMtacitte bhojana karavuM joie. (7) rAtribhojana na karo. rAtre jamavuM e paNa AtmA ane Arogya banne mATe hAnikAraka che. rAtre jamavAthI parabhavamAM kAgaDA, ghuvaDa, gIdha, bilADI, sApa, vIMchI, garoDI vagere jevA duSTa avatAra maLe che. vaLI, A bhavamAM paNa aneka pratyakSa nukasAno che. bhojanamAM kIDI AvI javAthI buddhi bhraSTa thAya che. jU AvI jAya to jalodara, mAkhIthI UlaTI, ane karoLiyAthI koDha roga thAya che. vaLI, rAtre khAdheluM sArI rIte pAcana thatuM nathI. AthI apaco (ajIrNa) vagere rogo tathA kAmavAsanAnI uttejanA-vRddhi vagere bhAvarogo paNa thAya che. AvA aneka kAraNosara rAtre jamavAnuM choDavuM joie. khAdheluM anna zarIranA saghaLA bhAgomAM vyApta banI jAya che. ane ethI 282 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja mananI zubha ke azubha dazAmAM annano bahu mahattvano bhAga che. pelI kahevata tame sAMbhaLI ja hazeH jevuM anna tevuM mana. jevuM anna tevuM mane samajAvato bhISmano prasaMga : ajaina mahAbhAratanA eka prasaMgane ahIM yAda karIe. kauravo ane pAMDavo vacce ghamasANa yuddha cAlI rahyuM hatuM. emAM koravapakSe mahAbaLavAna ane mahAbrahmacArI bhISma pitAmaha senAdhipati tarIke laDatA hatA. chatAM eo joradAra laData pAMDavonI sAme ApatA na hatA. game te kAraNe bhIkha laDatA hatA kauravonA pakSe, paraMtuM jANe pAMDavo pratye temanuM vartana kuNAzabharyuM hoya tevuM duryodhanane lAgatuM hatuM. sAMje jyAre yuddhavirAma thayo tyAre duryodhane Ama banavAnuM kAraNa yudhiSThirane pUchavAnuM nakkI karyuM. yudhiSThira pAMDavapakSanA hatA. chatAM temanI satyavAditAnI zAna evI hatI ke zatrune paNa teo avaLuM mArgadarzana na ja Ape... | duryodhana yudhiSThira pAse gayA. ne temane pUchyuM "amArA senAdhipati bhISma pitAmaha pAMDavonI sAme joradAra laDatA kema nathI ?' tyAre yudhiSThire javAba Apyo ke, "enuM kAraNa e che ke temanA peTamAM jatuM anna ati pavitra che. pavitra anna jamavAthI emanuM mana paNa pavitra rahe che. AthI ja teo jANe che ke satyano pakSa pAMDavono che. AthI teo asatya evA tamArA pakSamAM rahevA chatAM satyanA pakSe rahelI amArI senAno joradAra khAtmo bolAvatA nathI.' akaLAyelA duryodhane pUchyuM "yudhiSThirajI ! evo koi upAya hoya to batAvo ke jethI bhISmane pAMDava senAno kaccaraghANa kADhI nAMkhavAnuM mana thAya..." yudhiSThira bolyA: "hA...koi atiduSTa mANasanuM anna jo bhISma pitAmahane khavaDAvI devAmAM Ave to cokkasa temanI buddhi bagaDe. ane teo pAMDavonI senAno kaccaraghANa kADhI nAMkhe." tyAre duryodhane pUchyuM "evo ati duSTa mANasa A saMsAramAM koNa che ke jenuM anna khAvAthI bhISma pitAmahanI buddhi bagaDe ?" 283 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duryodhana ! A saMsAramAM tuM ja sauthI mahAna pApI che. droNAcArya, bhIkha pitAmaha, karNa, zakuni, dhRtarASTra, vidura vagere aneka vaDIlonI upasthitimAM paNa te dropadInuM bharasabhAmAM vastrAharaNa karyuM. tane leza mAtra zarama nA AvI. tAruM A bezarama kRtya evuM bhayaMkara che ke A eka ja tAruM pApa tane atiduSTa ane ati pApI mANasa tarIke siddha karavA samartha che. yudhiSThire javAba Apyo. yudhiSThira pAsethI pAchA pharIne duryodhane bIje divase gupta rIte bhISma pitAmahanA bhojanamAM potAnuM thoDuM bhojana bheLavI dIdhuM. duryodhananA bhraSTa ane khAvAthI bhISma pitAmahanuM mana bagaDayuM. ane e divasanA yuddhamAM bhISma pitAmaha pAMDava senAne tobAha pokarAvI dIdhI. pAMDava senAnA aneka sainikone bhIkhe dharatI bhegA karI dIdhA. ApaNA jIvanamAM bhojananI kevI joradAra asara thAya che ! e vAta bhISma pitAmahano A prasaMga ApaNane samajAvI jAya che. jo jIvanane sadgaNonI surabhithI suvAsita ane suzobhita karavuM hoya...maLelA mAnavadeha dvArA mokSanA maMgala mArga upara vegapUrvakanI sAdhanA karavAnuM sadabhAgya pAmavuM hoya to "ajI bhojana tyAga" ane "kALe mAphaka bhojana' A be guNone jIvanamAM amalI banAvajo. | * je te khAiza nahi. * je te joiza nahi. * jyAM tyAM jaiza nahi. jenI tenI sAthe pharIza nahi. dhumrapAnanA kAraNe gata sAle 6,30,000 mANaso mRtyu pAmavAnI vAta bahAra AvI che. vividha pAucamAM veMcAtI pAna masAlAnI paDIkIo hRdayanI ilekaTrIkala ekiTaviTI para asara kare che. * tamAkU tamArA zarIranA 43 raMgasUtrone toDe che ane kensaranI bheTa Ape che. * tamAkumAM AvatuM nikoTIna tamArA jJAna taMtuone khalAsa karI nAMkhe che ane pheMphasAo ne polA karI nAMkhe che. * vadhu paDatI sAdI sopArI khAvAthI paNa enimIyA, kamaLo ane kensara thAya che. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vaDodarAmAM 3 varSanA chokarAne zarAbanI lata lAgI che. * jIvanamAM jarAka muzkelI Ave eTale mANasa tanAva anubhave ane tanAvathI chUTavA DragsanA zaraNe jAya kevI vicitratA ! * pAnamasAlo ke guTakhAmAM garoLI hoya che. * atizaya tIkhA, masAledAra reMkaDIo ke hoTelonI vAnagI khAvAthI esiDITI, alsara, kIDanI, jaTharamAM cAMdA Adi paDe che. * Ajano khAudharo mANasa potAnI kabara potAnAM ja dAMta vaDe khodI rahyo che. * aMdaranI pazu sulabha vRttione uzkeravAnuM kAma tAmasI khorAka kare che. * zarIra e to maMdira che. * pahelA mANasa gharamAM khAto ane bahAra jhALe pharavA jAto Aje bahAra khAya ane gharamAM jAya. * tapa-tyAga jIvananA satvane keLavavA mATe jarUrI che. * kaMdamULa-vAzI boLa athANuM, rAyaNa, madha, mAkhaNano tyAga karo. * mANasa 'Tyuba lAiTa' khAi vikrama noMdhavavAnI pravRtti kare che. * fe * . * Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ja 18 mo guNa bakA. paraspara abAdhitapaNe, dharmArthakAmane sevIe.. anyo'nyApratibandhena, trivargamapi sAdhayan (abAdhitapa trivarganI sAdhanA) | dharma, artha ane kAma. A traNa puruSArtha eTale trivarga. artha ane kAma Ama to heya ja che. dharma e ja upAdeya che. vaLI | dharma e sAdhana-puruSArtha che. ane mokSa e sAdhya-puruSArtha che. AthI ahIM mokSa-puruSArthane "trivarga'mAM gaNyo nathI. mAnava-jIvana mokSanuM maMgala-dvAra che. ane enA kAro-ghATananI cAvI che : dharmapuruSArtha. dharmanI ArAdhanA-sAdhanA dvArA ja muktinA dhyeya sudhI sAdhakaG pahoMcI zake che. AthI ja dharma e sAdhana-puruSArtha khUba ja upAdeya che. deg paNa saMsAramAM rahelo saMsArIjana, artha ane kAmanA sevanathI? * sarvathA mukta rahI zakato nathI to tenA artha ane kAma anartharupa na banI jAya...artha ane kAma paNa kramazaH "nIti" ane "sadAcAra" nA. AIdharmathI yukta banI javAthI sAdhakanA ahitano hetu nA bane. | vaLI...dharma, artha ane kAma traNeya paraspara abAdhita rahevA joie. artha-kAmane bAdhita karIne paNa dharma sAdhavo. ane kAmane? * bAdhita karIne paNa artha upArjavo. A marmane mArmika rIte samajavA, hRdayamAM utAravA, vAMco AI'abAdhitapaNe trivarganI sAdhanA' nAmanA A guNa vivecanane.. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArInA guNomAM aDhAramo guNa che abAdhitapaNe tri-varganI sAdhanA. puruSArtho cAra che : dharma, artha, kAma ane mokSa. puruSArtha" zabda be zabdanA saMyojanathI banyo che. (1) puruSa ane (2) artha. puruSa eTale vyakti | AtmA. artha eTale kAryakartavya athavA prayojana. dharma puruSArtha eTale dharma aMgenuM vyaktinuM kAryakartavya. artha puruSArtha eTale dhana aMgenuM mANasanuM kAryakartavya. kAma puruSArtha eTale kAma aMgenuM vyaktinuM kAryakartavya. ane mokSa puruSArtha eTale mokSa meLavavo te vyaktinuM aMtima prayojana. AryAvartanI gauravavaMtI dharma-dharA upara janma pAmelA pratyeka AtmAnuM sauthI sarvottama ane sarvazreSTha kArya to eka ja che ke anaMta puNyarAzinA udaya bAda prApta thayelA mAnavajIvananI phalazruti muktinI prApti dvArA hAMsala karI levI... mAnavajanmane ati dohilo, aneka darzanakAroe, dharmoe je kahyo che, tenuM kAraNa e ja che ke A mAnavabhava dvArA ja saghaLAM saMsArano uccheda karIne siddhinAM (mokSanAM) zAzvata-sukhone pAmI zakAya che. A draSTie sAdhakanuM sarvottama dhyeya siddhinI prApti ja che. ane temAM mAnavajIvana e anivArya sAdhana-svarupa che. AvA mAnavabhavane pAmIne zuM karavuM joie ? mokSa-muktine ja meLavI levI joie ? paNa zI rIte prApta thAya te mokSa ? eno javAba che dharma puruSArtha. sAdhakanA mokSarUpI aMtima dhyeyane siddha karI ApavAmAM amogha ane ananya kAraNa che dharma. A draSTie vicAratAM mokSa jema puruSArtha che tema dharma paNa puruSArtha che. vyAkhyA karavI hoya to A rIte thAya. saMsAra-cakranAM samasta du:khono jyAM aMta che ane zAzvata Atmasukho Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAM anaMta che, tenuM nAma mokSa, mokSapuruSArtha. AvA mokSa-puruSArthane arthAt mokSarUpI aMtima prayojanane meLavI ApavAmAM je ananya sAdhana che ane jyAM sudhI tevo mokSa prApta na thAya tyAM sudhI saMsAramAM saghaLAMya prakAranAM sukho jenAthI maLyA ja kare che tenuM nAma dharma, dharmapuruSArtha. Ama, mokSa e sAdhyarupa puruSArtha che. arthAt sAdhake sarva dharma sAdhanAone aMte sAdhavA yogya mokSa ja che. ane dharma e sAdhanarUpa puruSArtha che arthAt mokSarUpI sAdhyane meLavI ApanAra kAraNarupa puruSArtha che. paraMtu je AtmA karmanA saMsargothI hajI saMpUrNa mukta banyo nathI ane tethI ja jenI saMsArayAtrA hajI samApta thai nathI te AtmA artha ane kAma sAthenA saMbaMdhothI ochA vadhatA aMze paNa joDAyelo ja rahe che... A dRSTie vyavahArika dRSTikoNathI artha ane kAmane paNa jagatanA jIvoe kartavyanI koTimAM mUkyA che te nayane svIkArIne, artha ane kAmane paNa puruSArtha rupa gaNavAmAM AvyAM che. jenA dvArA saMsAramAM rahelA mANasanA prAyaH saghaLAM kAryo siddha thAya tenuM nAma kAma, kAma-puruSArtha. tatvajJa-puruSo dharma ane mokSane ja vAstavika puruSArtho kahe che. artha ne kAma e kAMi hakIkatamAM meLavavA jevA padArtho nathI ja. Ama chatAM saMsAramAM rahelo AtmA artha ane kAmane meLavyA vagara rahevAno ja nathI. to ene kaI rIte meLave ? jenAthI dharma-puruSArtha sAthe artha ane kAma puruSArthane virodha nA Ave, te samajAvavA mATe ja trivargamAM abAdhA' nAmano A guNa che. mokSa-puruSArtha ane dharma-puruSArtha e be upAdeya (meLavavA yogya) puruSArtha che. ane artha-puruSArtha tathA kAma-puruSArtha tyAjya (tajavA jevA) puruSArtha che. paraMtu A vAta khUba uttama kakSAnA (sAdhu-sAdhvIjI jevA saMtonI kakSAnA) AtmAo mATe ja saMpUrNataH zakya hoya che. emanAthI UtaratI kakSAnA AtmAo mATe saMpUrNa dhanatyAgI ke saMpUrNa kAmatyAgI banI javuM te asaMbhavita prAyaH che. tevI ja tevA AtmAo jIvanamAM amuka aMze artha ane kAma upAdeya paNa gaNAyA Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. hA.. tenA mATenA cokkasa vidhAno ane nIti-niyamothI te yukta hoya to ja. mArgAnusArI eTale sAco-sAro gRhastha, sagRhastha. te jIvana-nirvAha vagere mATe dhana kamAya paraMtu teno te dhanopArjanano puruSArtha paNa nIti-prAmANikatA nAmanA dharmathI yukta-niyatrita hoya. jema vepArI nItimAna hovo joIe tema vadhu paDato saMgharAkhora paNa na hovo joie. bhaviSyamAM vadhu UMcA bhAva Ave e dRSTie jIvana-jarUriyAtanI cIjo (anAja vagere)no vadhu paDato saMgraha karIne sAmAnya lokone bhIMsamAM mUkavAnuM kArya karanAra vepArI eka rIte apramANika ja kahevAya. " je sadagRhastha dhana kamAvavAnA artha puruSArthane nIti-prAmANikatAnA dharmathI niyatrita kare che, teno ja artha-puruSArtha kharekhara puruSArtha gaNAya che. A ja rIte je mANasa kAma-vAsanA saMbaMdhamAM paNa parastrItyAga" ane "svastrIsaMtoSa" nAmanA be dharmothI yukta hoya teno ja kAma-puruSArtha hakIkatamAM puruSArtha bane che. jo artha-puruSArthamAM nIti ane prAmANikatAnA dharmanuM niyaMtraNa nahIM hoya, to te arthapuruSArtha nahIM rahe...paraMtu kevaLa dhanavAsanA rupa ja banI raheze. je mahAna anarthonuM kAraNa che...e ja rIte kAma-puruSArthamAM paNa jo "parastrItyAga" ane "svastrIsaMtoSa" nAmanA dharmonuM niyaMtraNa nahIM hoya, to te kAmapuruSArtha nahIM rahe...paraMtu kevaLa kAmavAsanA rupa ja banI raheze. je mAnavane dAnava banAvaze. dhyAnamAM rahe arthopArjananI pravRttine puruSArthanuM sundara svarUpa maLyuM hoya to te nIti-prAmANikatA rUpI dharmanA pratApe ja ane kAma-sevananI pravRttine paNa puruSArthanuM (laukika dRSTie) nAma prApta thayuM hoya to te sadAcAra (svastrIsaMtoSaparastrItyAga) rupI dharmanA prabhAve ja. je mANasonA jIvanamAM uparyukta dharmothI yukta artha ane kAma nathI, temanA jIvana aneka khAnAkharAbIothI kharaDAi cUkyA hoya che...je mANaso dhana'ne atyaMta upAdeya mAne che. temanA manamAM dhana e sAdhanarUpa hovAnA badale sAdhya rUpa banI gayuM che ane AthI ja dhana meLavavA teo anIti, aprAmANikatA, vizvAsaghAta, jUTha, corI ityAdi tamAma adharmono Azraya levAmAM paNa Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarAya saMkoca anubhavatA hotA nathI. "mane dhana maLavuM joie...basa...e mATe tamAma sArA ke kharAba rastAo apanAvavA paDe to bhale...eno mane vAMdho nathI.'' A emano manovicAra hoya che. potAnA dhanopArjananA dhyeyamAM avarodhaka bananAra mANasane yamasadana pahoMcADI devAnI jarura paDe to temAMya teo nRzasapaNe tatpara banI jatA hoya che. anyAyathI upArjita dhana mANasanA jIvanamAM kevo anartha sarje che, enI eka ghaTanA ahIM mane yAda Ave che. mohamayI muMbainA eka ati sukhI vistAramAM vasatA eka karoDapatinA kuTumbanI ghaTanA...e karoDapatinI patnI parama dharmAtmA bAi hatI. parvatithie upavAsAdi anuSThAna karanArI ane haMmezAM jina-pUjA, sAmAyika, pratikramaNa Adine ArAdhanArI. prabaLa puNyodaya hoya to ja sAnukULa pati maLe patnIne ane sarala svabhAvI patnI maLe patine. A dharmAtmA bAinA bIjA badhA puNyodayamAM patinI sAnukULatAno puNyodaya nabaLo hato. patine dAru pIvAnuM bhAre vyasana. game tyAre game teTalo dAru DhIMcIne ghare Ave ane patnI ane putro sAthe amAnuSI vartAva paNa kare. eka divasanI vAta che. te divase caumAsI pUnama hatI. pati dArunA jAma caDhAvIne Avyo. patnI pratikramaNa pUruM karIne dhArmika pustaka vAMcatI hatI. te divase tene upavAsa hato. jevo pati Avyo ke tene nazAmAM jhUmato joine patnI ciDAi ''Aje comAsI pUnamano divasa che...enuMya tamane bhAna nathI ? Ajeya ATalo dAru DhIMcIne Avo cho...kAMika to vicAro.'' jJAnIo kahe che yogya vyaktine ja upadeza apAya ane te paNa yogya samaye ja. nahIMtara anartha sarjAya. pelI dharmiSTha bAine A bAbatano khyAla na rahyo ane teNe ayogya vyaktine, ayogya-samaye zikhAmaNa ApavA mAMDI. patine caDhayo gusso. te kahe : "ema ! Aje tArI moTI tithi che ! nahIM ? comAsI pUnama ? le tyAre ApaNe enI sArI rIte ujANI karIe ?'' 290 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema kahIne te patnInuM bAvaDuM jhAlIne tene beDarumamAM kheMcI gayo. ane potAnI pAse rAkhelI vhIskInI bATalI kholI. patnI kahe: "A zuM karo cho ?'' pati kahe: "Aje tArI pUnama che ne ? eTale tane vhIskInI svAda cakhADuM chuM..." patnI kahe: "paNa mAre to Aje upavAsa che...ane tame rAtanA samaye ane te paNa mane dAru pAvAnI vAta karo cho...? jarA to lAjo." paNa..pelA naphphaTa patinA mana upara AnI koi asara na thai. ane teNe potAnI patnInA beu hAtha jakaDI laine, tenA moMmA dArunI bATalI khosI dIdhI. prasaMganA mULamAM jarA UtarIzuM, to jaNAze ke A ati dhananA madamAM chakI gayelA mAnasanuM eka vikRta AcaraNa che. prAya : ghora pApo ane te pAponI pAchaLa paNa je pAzavitAo ane krUratAo jovA maLaze, te atizaya dhanavAna mANasonAM kuTuMbomAM ja jovA maLaze. je garIba ke madhyama kakSAnA mANaso haze, teo bIcArAM keTalAM ane kevAM pApa AcarI zakavAnA che ? be TaMka peTa pUratuM pAmavAmAM ja emano divasa TUMko thaI. jato hoya tyAM teone ugra kakSAnAM pApo karavAno samaya ja kyAM maLato hoya che ? thrI sTAra ane phAiva sTAra hoTalomAM, muMbanA lIlA-penTA hAusa jevI hoTalomAM koNa jAya? tyAM jaine eka eka rAtamAM paMdara-vIsa hajAra rUpiyAnA dhumADA koNa karI zake ? ati zrImaMta mANaso ja ne ? dhana kharAba nathI. paNa ati dhana bahu kharAba che. mATe ja jaina zAstrakAro saMsArI gRhasthone nIti-nyAyopArjana dvArA dhana kamAvAno niSedha nathI karatA. gRhastha mATe "dhana" AjIvikAno AdhAra che. jIvananA nirvAha mATenuM anivArya sAdhana che. guNa vihoNA gaMdhAtA jIvanano sarjanahAra lobha che. paNa...e sAdhana sAdhya banI na jAya tenuM dhyAna rAkho dhana meLavavAnI vRttinA badale, "mAre karoDapati thavuM che." AvI duvRtti jo manamAM ghara karI jatI hoya to te lobhavRtti che. ane A lobhavRtti aneka durguNonuM pravezadvAra che. (291 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhana sAdhanarUpa maTIne jyAre sAdhyarUpa bane che. tyAre te lobhavRtti...tamane ahiMsaka nahIM rahevA de...dhana meLavavA hiMsA karavI paDe che...dhana meLavavA potAnA paradezathI AvatA bAyaro" ne mAMsAhAra karAvavo paDe.. temane surA ane suMdarI pUrI pADavI paDe...to te badhuM ya bijhaneza'nA eka bhAgarUpa gaNAze. emAM lobhIne kazuM ajagatuM nahi lAge. AvI lobhavRtti tamArA jIvanane naSTa-bhraSTa karI nAkhaze... tamArA zarIramAMthI sadAcAra salAma bharIne cAlyo jaze. tamArI zubha-vicAraNAone tamArA aMtaramAM rahevAno-vasavAno have avakAza nahi rahe. dhanalobha evo kAramo che ke ene pUro karavA mATe mANasa aneka siddhAMtomAM ane potAnI mAnyatAomAM bAMdhachoDa karavA lAge che. ene ema ja lAgatuM hoya che ke, "jUThuM to mAre bolavuM ja paDe.. vizvAsaghAta to Aje dhaMdhAmAM na karIe to na ja cAle...prAmANikatA ane nIti niyamonI vAtone vadhu paDatI gaMbhIratAthI na svIkArAya...A badhuM pALavA jaie to ApaNe jagatathI ghaNA pAchaLa rahI jaie." ane Ama AvA svArthI mAnasa-samAdhAnothI e tamAma durgaNone jIvanamAM AvakAra Apato ja jAya che. guNavihoNA gaMdhAtA jIvananA sarjanahAra dhana lobhane koi paNa rIte tilAMjali Apajo. lobhanI kAramI karuNAMtikA : mahaMmada gajhanI itihAsanuM eka raktaraMjita ane kalaMkita nAma che. eno itihAsa ema kahe che ke teNe somanAtha pATaNa upara sattara sattAvAra caDAI karI hatI. aneka mUrtione bhAMgIne khaMDita karI nAkhanAra e dharmano dveSI to hato ja, paNa bhAratanI hariyALI dharatIne rAna-rAna karI nAMkhavAmAM paNa teNe potAnI zaktino durupayoga karelo. zaktino ene bhayaMkara ghamaMDa hato. saMpattino ene kAramo lobha hato. ' surAno te jabaro zokhIna hato. 292 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane suMdarIono te jabaro Azika hato. bhAratanI dharatI upara teNe jyAre jyAre AkramaNo karyA tyAre tyAre mabalakha saMpatti te uThAvI gayo hato. ane aneka lAvaNyavatI lalanAone paNa harI gayo hato. mAtra eka ja rAtamAM kaMi keTalAMya najAkata strI-kusumo tenA hAthe cimaLAine, coLAine AMkhamAM AMsuDAM sAratA AvanArA mota bhaNI dhakelAi rahyAM hatAM. paraMtu moTA moTA mAMdhAtAone paNa dhULa cATatA karI nAMkhavAnI apratima zaktino svAmI A jagatamAM eka to che ja, ane te che kALapuruSa. kALapuruSano haMTara viMjhAya che ane ghaDInA chaThThA bhAgamAM abajopatinI smazAnayAtrA nIkaLe che. bhAratanI dharatInI sAmAjJI paNa sanananana chUTatI goLIo dvArA vIMdhAine lokonI mAtra smRti ja banI rahI che. mahaMmada gajhanI paNa gharaDo thayo. mAMdo paDayo ane mRtyuzayyAe paDayo. AvanArA motanI bhISaNa kalpanA enA aMge aMgamAM dhrujAro karAvI mUktI hatI. potAnI pAse rahelI hajAro maNa jeTalI sonA-cAMdInI pATo ene yAda AvatI hatI. ahAhA! keTaluM aDhaLaka sonuM ! keTalI badhI cAMdI ! keTalA badhA maNa hIrA ! are are ! A seMkaDo rupa-rupanA aMbAra samI rUpasuMdarIo ! marI jatAnI sAthe A tamAma rupa-vaibhavano thanAro viyoga enA aMtarane akaLAvI mUkato hato. "zuM ? kharekhara A badhuM choDIne mAre cAlyA javuM paDaze ? koi upAya nathI A motathI bacavAno ?'' satata A vicAramAM ne vicAramAM bIcAro mahaMmada pAgala thai gayo. eka sarakhA lavArA karato rahyo. potAnI tamAma saMpattino teNe eka khullA medAnamAM khaDakalo karAvyo. bIjI bAjue tamAma rUpasuMdarIone UbhI rakhAvI. 293 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satata e A badhAne joto rahyo. ane te tamAmanA ekasAthe thanArA virahanI kalpanA karI-karIne cIso ane ciciyArIo pADato rahyo. enuM aMtara virahanA agnimAM satata jalatuM ja rahyuM ane aMte te marI gayo. sukhano ane sukhanAM sAdhanono kAramo lobha, jIvane kevo akaLAvI mUke che ! lobhanI karuNAMtikA kevI bhayaMkara che ! enuM pratyakSa udAharaNa che mahaMmada gajhanI ! - zANapaNa to temAM che ke saMpattine choDIne jagatamAMthI jatA rahevuM paDe, te pahelAM ja puNyodayathI prApta saMpattine ApaNe ja tarachoDI daie sanmArgamAM sadupayoga karIne ja sto ! A ja rIte je AtmAo kAmasevanamAM paNa sadAcAranuM niyaMtraNa nathI rAkhatA...svastrIsaMtoSa ane parastrItyAganA dharmo dvArA tene kAbUmAM nathI letA...te AtmAo potAnA jIvananI bhAre pAyamAlI notare che. arthopArjanamAM ghora anyAya-anIti AcaranArA ane kAmasevanamAM sadAcArano dharma nahIM sAcavanArA AtmAonA artha-pravRttine artha puruSArtha na kahevAya. temaja temanI kAma-pravRttine kAma-puruSArtha na kahevAya. anyAya, anIti, vizvAsaghAta vagere tamAma pApone AcarIne paNa karAtI arthopArjananI pravRttine arthAlpatA kahevAya. ane sadAcAra vagerene neve mUkIne kAma-pravRttine kAmAndhatA kahevAya. AvA arthAnta ane kAmAnya mANaso je artha ane kAmanuM sevana kare che te paraspara abAdhita nathI hotA. eTaluM ja nahi, teo kadAca dekhAdekhIthI ke anya koI hetuthI dharma kare to te dharma paNa vAstavika dharma nathI hoto...kAraNa ke te dharmakriyAnA avasare ja jo tene artha kamAvavAno moko maLI jAya to te dharmane tilAMjali ApI de. dAkhalA tarIke jinapUjA karavA jato hoya ane rastAmAM koi gharAka maLI jAya ane tenI pAsethI sAruM kamAi levAnI AzA hoya to jinapUjA karavAnuM mAMDI vALIne te ghare pAcho phare athavA jhaTapaTa jinapUjA patAvI daine paNa gharAkane sAcavI le. hara Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane jo arthopArjananI pravRtti karatAM karatAM paNa je kAmasevana aMgenI koi bAbata AvI jAya. tema hoya to te artha-pravRttine choDIne kAmapravRttimAM pravRtta banI jAya. Ama, vicAratAM AvA mANasonuM jIvana kAmapradhAna ane arthapradhAna hoya che. dharmanA bhoge teo artha-pravRtti ane kAma-pravRtti seve che tathA dharma ane arthanA bhoge teo kAma-pravRttine sevatA rahe che. Ama, jIvanamAM dharma, artha ane kAma traNeyanuM jyAre ekI sAthe sevana karavAno avasara Ave tyAre teo dharmane bAdhA (hAni) pahoMcADIne artha ane kAma seve. ane dharma tathA artha-pravRttine bAdhA pahoMcADIne te kAma seve che. uparyukta bAbata asagRha mATenI samajavI. je artha ane kAmane atyaMta upAdeya (meLavavA yogya) mAne che te asagRhastha (durjana) che. je artha ane kAmane kadAca upAdeya mAne. paNa atyaMtaupAdeya na mAne. ane tethI ja dharmane bAdhita karIne artha-kAma na seve. e ja rIte arthane bAdhita karIne kAma na seve te sadgRhastha (sajjana) che. je artha ane kAmane upAdeya mAne ja nahi. paraMtu saMpUrNa rIte tyAjya ja mAne. Ama chatAM saMsAramAM beTho che, tethI jene artha-ane kAma sevavA paDe... tethI seve. teya dharmane abAdhita rAkhIne ja...te samyagdaSTi-jene. je AtmA sagRhastha (mArgAnusArI) kakSAno che, te AtmA dharma ane artha beya pravRttio eka sAthe AvI paDe tyAre dharmano bhoga ApIne artha-pravRtti na kare paraMtu artha-pravRttine dUra haDaselIne dharma-pravRtti Acare. artha-pradhAna te na bane. paNa dharma-pradhAna ja bane. e ja rIte artha ane kAma beu pravRtti sAthe AvI paDe tyAre arthano bhoga ApIne kAmasevananI pravRttine te na Acare paraMtu kAmanI pravRttine dUra rAkhIne te artha-upArjananI pravRtti Acare. Ama, sadagRhasthanA jIvanamAM kAma-sevanane khUba gauNa sthAna ApavAmAM AvyuM che. kAma bhoga karatAM arthapravRttine mukhyatA ApavI. ane jyAre dharmano avasara AvI paDe tyAre artha ane kAma bannenI gauNatA karavI. je mArgAnusArI sagRhastha che, ane samyagdaSTi AtmAnI jema artha Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAma saMpUrNa heya (tyAjya) na lAge evuM bane...paraMtu dharmakAryanI pravRttinA prasaMge te artha-kAmanI pravRttine gauNa gaNe. ane artha ane kAmanI samakAlIna pravRttimAM arthane mukhya kare ane kAmane gauNa kare. je asagRhastha che te to dharmanA bhoge paNa arthanI agara kAmanI pravRttimAM racyopacyo rahe che. ane artha ane kAmanI samakAlIna pravRttimAM arthane gauNa ane kAmane mukhya kare che. A - paraMtu mArgAnusArI sagRhastha AtmA tema nathI karato. e dharma-prasaMge artha-kAmane gauNa kare. ane artha-kAmanA prasaMge kAmane gauNa kare. A apekSAe e sadgaNa thayo. paraMtu A AtmA paNa artha ane kAmane mAnasika rIte je "upAdeya mAne che e to atyaMta ayogya ja che. AthI ja A AtmA samyagdaSTi karatAM nIcenI kakSAno gaNAya che. jevI jenI kakSA tevo teno dharma. athavA te rIte ja tene upadeza vagere apAya. | munino dharma artha ane kAmanA saMpUrNa tyAgano che. to temaNe artha ane kAmanA saMpUrNa tyAgI tarIkenuM ja jIvana jIvavuM joie. jo muni artha ke kAmanA sevananI koipaNa prakAranI pravRttimAM rasa le to te saMpUrNa anucita kahevAya. have bIjI vAta e ja rIte saMsArI mANasa (samyagdaSTi ke sagRhastha) artha-kAmane saMpUrNa tyAgIne jo mAtra dharma-pravRttimAM ja rakta rahyA kare, to paNa anartha macI jAya... - zI rIte ? te samajavuM jarurI che. je AtmA saMsAramAM rahelo che, saMsAra tyAgIne sAdhu banyo nathI. potAnA kuTumba vagerene laine beThelo che tene mAthe kuTu-pAlana vagerenI javAbadArIo che, Avo AtmA jo mAtra dharma je karyA kare. ane artha-prAptinI pravRtti sadaMtara choDI de..Akho divasa sAmAyika, pUjA, pratikramaNa ityAdi dharmamAM ja pUro kare to tenA kuTumba vagerene bhUkhe maravAno avasara Ave. athavA bIjA lokonI pAse dhananI yAcanA (bhIkha) karavAno samaya Ave. Ama thavAthI tenI ane tenA dharmanI jagatamAM nindA thAya. lokomAM dharmanI vagovaNI thAya. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI, dhana na maLavAthI kuTumbamAM te vyakti pratye aprIti thAya. kuTumbIjanomAM satata asaMtoSa rahe. tethI kalaha-kaMkAsa thAya. teone dharma pratye napharataaNagamo thAya. gharamAM azAMta vAtAvaraNamAM te AtmAnuM paNa citta dharmadhyAnamAM sthira na rahe. dhanopArjana pravRttino pUro tyAga karavAthI aneka prakAranA anarthonI utpatti thavAnI pUrepUrI saMbhAvanA rahe che te draSTie paNa nyAyanItipUrvaka arthopArjananuM sevana saMsArI-mANase karavuM joie...tema karavAthI saravALe potAnI ane kuTumbIjanonI dharmapravRttine vega maLe che. kuTumbane jarUriyAta pUratuM dhana maLI jatuM hoya to gharamAM paNa prasanna citte dharmasevana karI zake che. A dRSTie paNa arthapuruSArthanI sariyAma upekSA na ja karI zakAya. dharma mukhya ane artha ane kAma gauNa. artha ane kAmamAM, artha mukhya ane kAma gauNa. A rIte jIvana jIvanAro AtmA svastha ane prasanna rahIne, dharmapuruSArthane sArI rIte sevIne mokSapuruSArthane pAmavA Agekadama bharI zake che. dharmane saMpUrNataH AgaLa karIne jema arthapuruSArthanI sAva upekSA na karAya, tema kAmapuruSArthanI paNa sariyAma upekSA na thAya. Ano artha kAmasevanano zAstro upadeza Ape che." evo nathI karavAno paraMtu je AtmA saMsArano tyAga karIne sAdhu nathI thayo. (hA..jenAmAM saMpUrNa brahmacarya-pAlananI zakti che teNe to sAdhu thavuM joie e sau prathama vAta che.) paNa strI-putra parivAra ityAdi jaMjALa laine beTho che, teNe te lokonAM sukha-sagavaDa vagereno vicAra paNa karavo joie. sadgurunA sadupadezathI brahmacarya-pAlananI icchA patine thAya tyAre teNe patnInI saMmati lIdhA vagara vratanuM uccAraNa na karI levAya. tema karavAthI, patnInI hajI tevI mAnasika bhUmikA taiyAra na thaI hoya ane patie brahmacarya svIkArI lIdhuM hoya to patnInA jIvanamAM anya rIte asadAcArAdinI saMbhAvanA utpanna thAya che. ane tenA doSano bhAgIdAra pati paNa bane che. (A ja vAta patinA sthAne patnI mATe ane patnInA sthAne pati mATe paNa samajI levI.) ane Ama thatAM 297 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagatamAM dharmatattvanI niMdA thAya. tevI niMdAmAM te puruSa ke tevI strI, paNa cokkasa kAraNabhUta hovAthI doSanI bhAgIdAra bane che. mAtra dharma karyA karIne jema artha ane kAmanI saMpUrNa upekSA na karAya, tema dharma ane kAmanI saMpUrNa upekSA karIne mAtra artha-pravRttimAM ja mazagUla rahevuM te paNa atyaMta ayogya che. jo jIvanamAMthI dharma jaze, ne artha-puruSArtha ja pradhAna banI jaze to, anIti, jUTha, prapaMca, vizvAsaghAta Adi pApono jIvanamAM praveza saraLa banI jaze. dhananI pAchaLa pAgalapaNuM pedA thayuM haze to dhanane khAtara kuTumba sAthe paNa nAto-sambandha ocho thato jaze. dhana kamAvavAmAM divasano moTo bhAga barabAda. thai jato hoya to kuTumba sAthe zAMtithI vAtacIta karavAno samaya paNa na maLatAM kuTuMbIjanomAM asaMtoSa phelAto jaze. dhanane khAtara deza-dezAvaramAM bhaTakavAnuM paNa banaze. tyAM jatAM dharma cUkavAnuM saMbhavita banaze. abhakSya-bhakSaNa, mAMsa-madirA-bhakSaNa ityAdi dUSaNo ghUsavAnI zakyatA rahe che. anya dhanavAno AgaLa dInatA, kAkalUdI ane temanI gulAmI suddhAM ka2vAno avasara Avaze. vadhu dhanalobhamAM karmAdAna vagere pApanA dhaMdhAo ka2vAnuM mana thaze. saTTo, zerabajAra, jugAra, loTarI vagereM aneka du :sAhasomAM jIvananI kiMmatI paLo ane zaktio barabAda thai jaze. muMbai jevA kSetromAM to ghaNA lokonI jiMdagI evI paNa hoya che ke jemanA dIkarAo pitAnuM moM mAtra ravivAranA divase ja jovA pAmatA hoya che. athavA pitAne dhaMdhArthe bahAragAma ja rakhaDavuM paDatuM hoya tyAre 20-25 divase pitA bALakone jovA pAme che. aDhaLaka dhana maLatuM hoya to paNa AvI jiMdagI zA kAmanI ? dhanavAna tarIkenI pratiSThA jagatamAM maLatI hoya to ya AvA 'dhanavAna' banavAno zo artha ? ke ja dhana potAnA ja bhoga-vaibhavamAM kAma lAgatuM nA hoya !!! je dhana bhogamAM khapa na lAge, bIjAne dAnamAM paNa ApI na zako te dhananI aMte trIjI gati nAza ja thAya che. kAM to dhanano nAza thAya ane kAM to dhananA Dhaga upara beThelo dhanavAna paralokamAM cAlyo jAya che. 298 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abajono mAlika sAtamI narakano mahemAna. bihAranI e bhUmi. temAM AvelI te nagarI. rAjagRhI tenuM nAma. tenA samrATa hatA. mahArAjA zreNika - je nagarImAM bhagavAna mahAvIre cauda cauda cAturmAsa vItAvIne potAnI dharmasudhAnI amaravANI vahAvI hatI. keTalAya jIvone patitamAMthI pAvana banAvyA hatA...hA...khuda rAjA zreNikaneya nAstikamAMthI Astika banAvelA...eTaluM ja nahi, itihAsa jenA guNa-gauravanuM gAna kare evo jaina zrAvaka banAvyo hato, e ja nagarImAM eka abhAgI jIva vase...jeNe vIranI vANInuM amRta pANI to kadI pIdhuM na hatuM, paraMtu mahAvIranuM manohara mukhaDuM jovAnA saubhAgyathI paNa te vaMcita rahI gayo hato... nAma hatuM enuM mammaNa... eka rAtanI A vAta che...te rAte aMdhAruM ghora hatuM. mUzaLadhAra varasAda varasI rahyo hato. nagarInA kAMThe vahetI nadImAM josabaMdha pUra vahI rahyuM hatuM. temAM lAkaDAM taNAI AvatAM hatAM. mAha mAsanI kaDakaDatI ThaMDInA e divaso hatA. emAM pelo mammaNa kALI aMdhArI rIte dhotIno kachoTo mArIne nadInAM pUramAM vahI jatAM lAkaDAMne kheMcI lAvato hato... zreNika-rAyanA dharmazIlA rANI celaNA, jharukhe beThAM beThAM A drazya joI gayAM...karuNAbhInuM emanuM aMtara joine dravI UThayuM. bIje di' savAre ja teo gayA zreNika pAse. "svAmin ! tamArA rAjyamAM A te kevo aMdhera ? prajA AvI hAlAkImAM jIve ane tame ezoArAmamAM jiMdagI vItAvo ?" zreNika bolyA: "rANI ! Ama AkaLA na thAo, mAMDIne vAta karo to kAMika samajAya." callaNA bolyAM "rAjan ! kAle rAte kaDakaDatI ThaMDImAM eka cIMtharehAla bhikhArI khullA Dile nadInAM pUramAMthI lAkaDAM pakaDato hato...peTano khADo pUravA 299] Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Apano nagarajana AvI yAtanA bhogave to ApanI koi pharaja nahIM ?'' rAjA zreNike bIje divase hukama karyo: "kAla rAte nadImAM lAkaDAM pakaDanAra mANasane zodhI lAvo." sainiko rAjagRhInI zerIe zerIe pharI vaLyA. pelA cIMtharehAla mammaNane rAjA samakSa hAjara karyo. hAtha joDIne natamastake mammaNa Ubho che. ene ema hatuM ke hamaNAM mArA gunAsara rAjA mane jelanI sajA phaTakAraze. mRduvANImAM rAjA bolyA: "mahAmanA ! tamAruM nAma ?" te bolyo : "mammaNa'' kAle rAtre nadImAM lAkaDAM tameja pakaDatA hatA ?" "hA...rAjan paNa mAro te aparAdha kSamA karo." zreNika kahe: "e aparAdha tamAro nahi, mAro che. tamArA jevA prajAjanane peTane khAtara AvI kAtIla ThaMDImAM lAkaDA pakaDavA nadImAM paDavuM paDe ane rAjA tarIke huM tamArI kALajI na lau...to e tamAro nahi, mAro ja aparAdha gaNAya ne ?' tyAre mammaNe kahyuM "mahArAja ! Apa bhUlo cho. huM peTane khAtara te lAkaDAM nahoto pakaDato. paNa mAre e baLadanuM zIMgaDuM banAvavuM che...e zIMgaDAne pUruM karavA lAkaDAM pakaDato hato...te lAkaDAM ne bIje di' bajhAramAM vecIne tenI kiMmatamAMthI mAruM te adhUruM kArya pUruM karavA prayatna karuM chuM." - zreNika kahe: 'tame ciMtA na karo. tamane mAtra ziMgaDuM ja nahibe navA baLadanI joDI ja ApI dauM...bolo...pachI tame rAjI ne ?" mammaNa kahe: "mahArAja ! tamArI gauzALAmAM hoya tevA baLado mane na khape...Apa ekavAra mArA ghare padhAro...ane mArA banAvelAM baLadone juo...pachI mane mAtra zIMgaDuM ja banAvI Apajo." mammaNanI vAta sAMbhaLIne zreNikane acaraja thayuM.. bIje divase savAre zreNika, celaNA ane pradhAnamaMtrIne sAthe laine mammaNanA ghare gayA... 300 * ::::::: ::: Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mammaNe rAjAne AvakAra Apyo. pachI potAnA gharanI nIce rAkhelA gupta bhoMyarAmAM rAjA, rANI ane maMtrI | sahune te lai gayo... bhoMyarAnuM pravezadvAra UghaDatAM ja sahunI AMkho aMjAi gai. jhagamaga...jhagamaga...jhagArA mAratA tejasvI nIlaratno ane maNi-mANekathI jaDita be baLadone joine zreNika stabdha banI gayA. - mammaNa kaheH "mahArAja ! A che mArA be baLado ! banneya upara sAcAM ratno ane mANeka jaDelAM che. have mAtra eka baLadanuM eka ja zIMgaDuM ratnothI jaDavAnuM bAkI che...rAtrimAM nadInAM pUramAM vahetA caMdananAM lAkaDAM kheMcI lAvIne tenI rakamamAMthI ratno kharIdavAnI mArI yojanA che. rAjan ! zuM Apa mArA baLadanuM adhUruM zIMgaDuM pUruM karI Apazo ?" zreNika to abajo rUpiyAnI saMpattinA svAmI chatAM dilanA ane DilanA e tavaMgara-bhikhArIne visphArita-najare nIrakhI ja rahyA... zreNika bolyA: "mammaNa...! mArA magadhadezanuM saMpUrNa sAmrAjya tane ApI dauM. mArA rAjabhaMDAranuM aDhaLaka dhana tane samarpI dauM...toya huM tArA A baLadanuM adhUruM zIMgaDuM pUruM karI zakuM tema nathI. tuM mane kSamA karaje..." pAchA pharatAM zreNike, cellaNA sAthe A Azcaryaprada AdamI aMge vAta karatAM kahyuM "mahArANI ! prabhunI vANI Aje parama satya lAge che...mAnavInuM mana tRSNAno ajaba khADo che...ene pUro karavA mAnava jema mathe che tema tema e khADo vadhu ne vadhu UMDo Utarato jAya che...tRSNAnA khADAne dhananA DherathI nahi pUrI zakAya...tene to saMtoSarUpI dhanathI ja pUravo ghaTe..." ane....mammaNa marIne sAtamI narakamAM cAlyo gayo. abajo rUpiyAnI saMpatti badhI bhegI thaine paNa tene narakamAM jato aTakAvI nA zakI...UlaTuM...e saMpattinI kAramI mUrchAe ja mammaNane narakagatino mahemAna banAvyo.. artha-puruSArthanI pravRtti pratye jyAre aMdhApo pedA thAya che tyAre te arthapuruSArtha puruSArtha na rahetA kevo "anarthasvarupa" banI jAya che tenuM varavuM udAharaNa che, mammaNa 301 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mammaNe dhananI kAramI lAlasAnA kAraNe te jIvanamAM dharma to khoi nAMkhyo, paNa saMsAramAM bhoga sukhone paNa te bhogavI nA zakyo. A lokamAM te duHkhamaya jIvana jIvyo ane parigraha-saMjJAnA pApe paralokamAMya narakanuM ghora du:khamaya jIvana pAmyo. jeo dhana meLavavAmAM laMpaTa bane che, teonI AvI ja dazA thAya che. vartamAna jIvanamAM teo zAMti pAmI zakatA nathI. koinI sAthe mitrAcArI bAMdhI ke TakAvI zakatA nathI. snehIjano sAthe saMbaMdha jALavI zakatA nathI. kyAMya koinA pratye vizvAsa mUkI ja zakatA nathI. dago, jUTha ane krUratA ityAdi aneka durguNonuM teo dhAma banI jatA hoya che. satata ArtadhyAna ane raudradhyAnamaya thayeluM mana aneka pAponuM udagama sthAna banI jAya che. AvA mANasono paraloka paNa bhayAnaka ja hoya che. aneka durgatiomAM naraka ane nigodamAM anaMtakALa paryanta bhaTakavAnuM...dAruNa vedanAo ane vyathAomAM anaMtakALa pasAra karavAno...vedanAothI grasta AtmA maravA jhaMkhe paNa svecchAe maravAnuM sadabhAgya paNa tyAM prApya nahi, satata Arta-raudra dhyAnanI azubha paraMparAmAM jIvavAnuM...satata rIbAmaNIo ane sakhata satAmaNIo ! artha-puruSArthamAM AMdhaLAbhIMta banIne laMpaTa banavAnA A che karuNa vipAko !!! mATe ja artha puruSArthane nIti ane prAmANikatA vagere saddharmathI nAthavAnI khUba jarUriyAta che. Ama thatAM arthopArjanamAM aMdhApo nahi Ave. artha-pravRtti karatAM dharmanI haMmezAM pradhAnatA raheze. A ja rIte mAnavajIvanamAM kAma-puruSArthane paNa pradhAnatA ApavI na ghaTe. dharma-pravRtti ane artha-pravRttinI upekSA karIne kAmabhoganI pravRttimAM mazagUla rahevuM te paNa sadaMtara ayogya che. kAma-puruSArthanuM vadhu paDatuM sevana aneka pAponuM janmasthAna che. tethI ja kAmapuruSArthane parastrItyAga ane svastrIsaMtoSa nAmanA saddharmo dvArA niyaMtrita karavo joie. sagRhastha sadAcAramaya jIvana jIvavA mATe parastrI tarapha to kAmadraSTie AMkha uThAvIne jovuM paNa na joie to parastrIsevanano to vicAra , suddhAM paNa kema thAya ? 302 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtra parastrItyAgathI ja nahi cAle. paNa svastrInA viSayamAM atyaMta saMtoSI banIne rahevuM joie. parvatithioe saMpUrNa brahmacarya pALavuM, divasanA samaye to abrahma nahIM ja. te sivAya paNa bane tyAM sudhI kAmavAsanA hetupUrvaka jAgRta na karavI. temAM paNa aneka jAtanI kAmajanita vikRtio na AcaravI. ityAdi aneka sadAcArothI jIvanane suzobhita banAvavuM ja rahyuM. jeo atikAmI che...svastrI ane parastrInA bhedane bhUlIne, tithiatithinA vivekane visarIne, rAtri ane divasanA sImAone saMhArIne vadhu paDatAM kAmamagna rahe che temanA zarIranI zaktio naSTa thatI jAya che. aneka prakAranA vidhavidha rogono, nabaLAiono ane nAlezIono teo bhoga bane che. AvA mANasonI najaro jyAM ne tyAM bhaTakatI rahetI hovAthI samAjamAM paNa temanI pratiSThA khUba ja jhaMkhavAI jAya che. jenI najara' pavitra na hoya tevA mANasone mitronA ghare paNa AvakAra maLavAnuM baMdha thai jAya che...are ! dhIre dhIre mitravartuLa paNa ghaTatuM jAya che. kuTumbamAM aprIti thAya che. potAnI patnI vagereno nehabhAva paNa naSTa banato jAya che. AvA loko nindAnuM pAtra banI jAya che. Ama, dhIre dhIre uttama evA narabhavane bIcArAo hArI jAya che. "kAma" zabdathI ahIM mukhyatve sparzendriya viSayaka vAsanA-sukha lIdhuM che. paNa gauNabhAve bAkInI indrionA viSayo aMgenuM sukha paNa kAma-puruSArthanI antargata gaNI levAnuM che. AthI, jema sparzendriya aMgenuM kAma sukha sadAcArathI niyaMtrita rAkhavuM joie. tema bAkInI indriyonA viSaya-bhogamAM paNa niyaMtraNo mUkavAM joie. rasanendriya viSayaka rasanAnA AsvAdamAM paNa niyaMtraNa rAkhavuM joie. je maLe te khAvuM, jeTaluM maLe teTaluM khAvuM, rasamadhura managamatAM padArtho maLI jAya eTale 'peTa'nI bhUkha pramANe nahi, jIbhanI Asakti pramANe khAdhe rAkhavuM-A aniyaMtraNa kahevAya. rasanendriyanA viSayamAM zakya tyAga ane tapa dvArA niyaMtraNa mukAvuM joie. dhrANendriyanA viSayamAM paNa seMTa, attara ityAdi sugaMdhI padArthono binajarurI ane nirarthaka upayoga te asadAcAra kahevAya. AvI badhI vastuono 303 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathAzakya tyAga athavA parvatithio vagere amuka divasoe tyAga te sadAcAra kahevAya. cakSurindriyAnA viSayamAM parastrIonuM rupa agara temanAM aMgopAMga AsaktipUrvaka jovAM...ulkata vezavALI strIo tarapha kAmuka-najare jovuM..sinemA ane TI.vI.nA kAmavAsanAnA preraka drazyonuM nirIkSaNa...A badho cakSurindriyano asadAcAra che. tevA drazyonA ke strIonAM darzanAdino tyAga te cakSurindriyano sadAcAra che. ' zrotrendriyanA viSayamAM asabhya-gaMdA gItonuM zravaNa, bIbhasta vAtonuM zravaNa, anya janonI niMdAnuM rasapUrvaka zravaNa...vagere zrotrendriyano asadAcAra che. ane te pApono tyAga, athavA AMzika tyAga te zrotrendriyanA viSaya aMgenuM niyaMtraNa che, sadAcAra che. A rIte pAMceya indriyonA kAma puruSArthamAM judA judA saddharmo dvArA niyaMtraNa khUba jarUrI che. to ja te puruSArtho, vAstavika puruSArtha' bane. anyathA anartharupa banI jAya. na maLeluM mAnava-jIvana e indriyonA viSayone ja bhogavIne mANI-mahAlI levA mATe maLyuM nathI. satata indriyone managamatA viSayonI bheTa dharatA rahevAthI mana ni:sattva bane che. AtmA rAMkaDo bane che. pachI jyAre mana pasaMda padArtho bhogavavA-mANavA maLatA nathI tyAre jANe jIvananI sarva majA khatama thai gai evuM lAge che. tuccha ane zudra Tevo-kuTevonA pariNAme mana mAyakAMgaluM banI jAya che. mitrane tyAM jamavA gayA hoya tyAre dUdhapAka-pUrI masta jamaNa maLyuM hoya paNa bhAta jamADatAM temAM ghI pIrasavAnuM bhulAI jatA, bahAra nIkaLyA bAda mitranI TIkA-TIppaNa karavAnuM ja sUjhe che. phrIjhanAM ThaMDA pANI sivAya bhAisAhebanI tarasa nA chIpe, unALAmAM AiskrIma-baraphavALAM lIMbu-zarabata vagara majA na Ave, cAhamAM jo "masAlo' na nAMkhyo hoya to mana becena banI jAya, jamatIvakhate chelle bhAta sAthe pApaDa to joie ja, erakanDIzanara cAlu na hoya to UMgha nA Ave, rAtre sUtA pahelA glAsa bharIne dUdha pIvA to joie ja, A ane AvA aneka kusaMskAro ane kuTevo mAnavane nirmAlya ane ni:sattva banAvI mUke che. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhazIlatAno atireka saravALe vinAza sarje che te barAbara dhyAnamAM rahevuM ghaTe. keTalAMka varSo pahelAM jarmanImAM hITelIasa nAmano eka rAjA thai gayo. ati vaibhava ne vilAsamAM teno uchera thayo hato. pANI mAge tyAM dUdha hAjara thatuM ane dUdha mAge tyAM dUdhapAka maLato. ati samRddhi ativilAsane ANe che ane ati vilAsa vinAzane AmaMtre che. hITeliasanuM jIvana vilAsI to hatuM ja, paNa tene khAvAno jabarajasta zokha hato. jyAre te jamavA besato tyAre 50-100 prakAranI judI judI vAnagIo ArogavA lAgato. rasabharapUra ane manapasaMda bhojanane te premathI Arogato. khUba khAto. peTa bharIne te jamato. paNa aphasosa ! peTa bharAI jatuM paNa mana na bharAtuM. ' ' mana kahetuM ke hajI khAvuM che. hajI rasamadhura vAnagIono rasAsvAda AsvAdita karavA che. paNa te zI rIte bane ? peTa cikkara bharAi jAya teTaluM to khavAI gayuM che. have zuM thAya ? bIjuM bhojana kyA peTamAM nAMkhavuM? vhITeliasanuM mana aphasosa anubhavatAM bolI UThatuM "hAya ! hajI to puSkaLa bhojana bAkI paDyuM che. paNa have kyA peTamAM padharAvavuM ?" - rAjA hITeliase rAjavaidyane bolAvyA. ane jaNAvyuM ke, "huM eka sAthe cAra-pAMca TaMkanuM khAi zakuM tevo koi upAya hoya to batAvo ! evuM koI auSadha taiyAra karo." thoDA divasa bAda rAjavaidya puna: rAjAne maLyA. ane amuka goLIo ApatAM kahyuM "rAjAjI ! A goLIomAM evI zakti che ke tenI eka ja goLI letAM dhaDAka daine UlaTI thAya ane ekadama peTa khAlI thai jAya..peTa bharIne jamyA pachI to tame eka ja goLI lezo to tarata UlaTI thaine peTa khAlI thaI jaze. ane tame pharIne navA TaMkanuM bhojana laI zakazo. A rIte A goLI dvArA traNa-cAra TaMkanuM bhojana tame eka sAthe lai zakazo." basa...tyAra bAda A krama cAlu thai gayo. eka ja TaMkamAM traNa-cAra goLIo laine traNa-cAravAra jamavAnuM vhITeliasa mATe kAyamanuM banI gayuM. vAraMvAra UlaTIo ane vAraMvAra rasamadhura vAnagIonuM bhojana !! Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa...A rIte peTa upara karAtA julamanA kAraNe rAjAne akALe mota AvI UbhuM. rAjA bImAra paDyo. aneka davAo khAvA chatAM bImArI dUra na thai. mRtyu-zayA upara paDelA rAjA vhITeliasanA A chellA zabdo hatA ke... "ATaATaluM khAdhA chatAM hajI mane tRpti thaI nathI." pAMca indriyonA viSayomAM guNabhAna banelo AtmA keTalI hade atRptaasaMtuSTa rahe che e samajAvato A prasaMga che...indriyono svabhAva ja asaMtoSa che...mATe tene saMtuSTa karavAno prayatna kadI karavA jevo nathI. prayatna to kharekhara e karavA jevo che ke jenA dvArA indriyonI vAsanAne phaTako paDe. vAsanAne niyaMtrita karavAno, tenA upara kAbU meLavavAno abhyAsa pADavo joie. kAraNa ke samagra jagatanI aDhaLaka sukha-sAhyabI jIvane maLI jAya toya mana kyAreya tRpti anubhavavAnuM nathI. vadhu ne vadhu bhoga-sukhone pAmavAnI tRSNAmAM samagra jIvana pUruM thaI jaze. are ! AvA asaMkhya janmo ane jIvano samApta thai jaze toya tRpti thanAra nathI. tRSNAnI Aga olavAnI nathI. to pachI e tRSNAne poSavA ne tRpti pAmavA A badhAM dhamapachADA zAne sAruM ? e satata dhyAnamAM rahe ke dharma, artha ane kAma e traNa puruSArthomAM dharma e mULa che ane artha tathA kAma vRkSarUpa che. mULa salAmata to vRkSa salAmata ! AthI ja sagRhastha dharmanI surakSAmAM ja artha-kAmanI surakSA che te samajavuM joie. AthI ja ajaina mahAbhAratanA racayitA vyAsamuni kahe che : urdhvabAha virAmyeSa na ca kazricchaNoti me / / dharmorthazra kAmazra tataH kiM na prasevyate / / artha : "mArA be hAtha UMcA karIne huM kahuM chuM, chatAM mane koI sAMbhaLatuM nathI. dharmathI ja artha kAma maLe che. to pachI loko te dharmane meLavavA-pAmavAno ja puruSArtha kema karatA nathI ?" je AtmAo AvA dharmahIna che, dharma karavA jeo jarAya tatpara nathI, tevA AtmAnI kakSAne najara samakSa rAkhIne uparanI vAta rajU karAi che, e dhyAnamAM rahe. jene artha ane kAma joItAM haze teNeya dharma to ArAdhavo ja paDaze, e 306 306 * * * Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A kathanano sAra che. paraMtu ''artha ane kAma meLavavA mATe tame dharma karo.'' evA A kathanano sUra ke sAra nathI. saMsAranAM sukho mATeya dharmanuM mahattva atyaMta che. dharmanuM mahattva Arya dezanAM tamAma zAstro pokArI pokArIne kahe che. kAmazAstramAM kauTilye paNa kahyuM che ke, 'kAmasukho paNa dharmanA pratApe ja maLe che.' A kathanamAM paNa dharmanuM prAdhAnya sUcavAyuM che. dharmano pratApa ane mahimA jaNAvAyo che. paNa 'kAmasukho meLavavA dharma karo' tevo upadeza ke AjJA nathI. chatAM A kathano tevA prakAranI ekadama nIcalI kakSAnA jIvo mATe che. jevI jevI jIvonI kakSA tevI tevI rIte tenI samakSa vAto rajU karavI paDe. badhA ja jIvo AgaLa eka sarakhI ja rajUAta na karAya. kakSAbhede dharmabheda ane upadezabheda jarurI bane che. TUMkamAM...saMsAramAM rahelo jIva artha ane kAmane sevyA vagara rahevAno nathI to paNa teNe dharmane pradhAnatA ApavI. ane artha tathA kAmane gauNatA ApavI. artha ane kAmanI mukhyatA nahIM rAkhavAnI tema te benI saMpUrNa upekSA paNa na thAya. hA...dharmane abAdhita rAkhIne artha ane kAma sevavA. dharmane choDIne, bAdhita karIne artha ane kAmane sevavA ane dharmane choDIne kAma sevavA doDI javuM-A rIta sadaMtara khoTI che. A rIta duSTajanonI che. jyAre dharmane sAcavIne, dharmane mukhyatA ApIne, abAdhita rAkhIne arthakAma sevavAM. ane arthane abAdhita jALavIne ja kAma-sevana AcaravuM. bIjI rIte Ama kahevAya ke kAma e sAva gauNa. tene bAdhita karIne dharmapravRttimAM tathA arthopAjanamAM pravRtta thavuM. ane artha ane kAma bannene bAdhita ka2Ine paNa dharmamAM pravRtta thavuM. Ama dharmapuruSArtha e sarvoparI gaNavo. potAno jIvana vyavahAra A traNeya-dharma, artha ane kAma-ne paraspara abAdhitapaNe rAkhIne calAvavo, te ja uttama che. uparAMta...artha ane kAmanI pravRttimAM paNa dharmatattvane ja prAdhAnya ApavuM...jemake artha (dhana) meLavavAnI pravRtti karavI paNa te nyAya-nItipUrvaka ja ka2vI...kAma-sevana ka2vuM paDe to temAM paNa parastrItyAga ane svastrIsaMtoSa 307 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmanA dharmo temAM joDI devAM. A rIte paraspara abAdhita dharma-artha ane kAmanuM sevana karanAro ane artha ane kAmanIti ane sadAcArarUpI dharmonuM niyaMtraNa karanAro AtmA A lokamAM zAMtipUrvaka jIvana jIve che. paralokamAM sadgati meLave che. ane paraMparAe mukti sukhano adhikArI bane che. ] * mANasanI AMkha, hAtha ane peTa sApha hovA jarUrI che. sAMja paDe idhara udhara bhaTakavAnuM baMdha karI roDanA kornara pAse paNa aDDA na jamAvo. pApanuM praveza dvAra AMkha che. mahAbhArata ane rAmAyaNa sarjI devAnI tAkAta AMkhamAM che. svadArA saMtoSa ane svadArAmAM paNa saMtoSa rAkho. AryadezanI maryAdAo, rUDhIo, rIvAjo ne vakhoDavAne badale apanAvazo to sukhI thazo. . sArI rIte jIvavuM hoya, vilapAvara vadhAravo hoya, rogonA bhoga na thavuM hoya to brahmacaryanA pAlanamAM draDha bano. asAvadhAnatAnI koika nabaLI paLe azubha vicAronI cinagArI jo manane sparzI jAya to paNa amalamAM mUkavAnI to bhUla kyAreya na karazo. * dhabakatA vairAgya vinA sAdhanA zakya nathI. eka DozImAM mAthA upara poTaluM mUkIne cAlatAM jai rahyAM hatAM. madhyAhanano sUrya tapI rahyo hato. rastAmAM chAMyaDAnuM nAmanizAna hatuM nahi. ane ema lAgatuM hatuM ke rasto pUro thaze ja nahi. eTalAmAM emanI pAsethI eka ghoDesavAra nIkaLyo. DozImAe pUchyuM, "kyAM jai rahyo che beTA ?' ghoDe savAre javAba Apyo: "mainapura'. DozImAe kahyuM, "huM paNa tyAM ja jai rahI chuM. mAruM poTaluM UMcakI le huM tyAM laI laIza." 308 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - "are vAha ! A ghoDo che, dhobIno gadheDo nathI.' ema kahIne ghoDesavAre cAlatI pakaDI. AgaLa gayA pachI enA manamAM vicAra Avyo ke meM mUrkhAinuM pradarzana karyuM che. banI zake ke A poTalamAM kImatI kapaDAM hoya, kImatI sADI hoya, kadAca DozImAe poTalAmAM kImatI ghareNAMnI poTalI saMtADI hoya, pAchA vaLIne poTaluM lai bhAgI javuM joie. DozalI mane kyAM pakaDI zakavAnI che. te pAcho pharyo. eka bAju ghoDesavAranA manamAM A vicAra Avyo. bIjI bAju DozImAe vicAryuM, sAruM thayuM ke ghoDesavAre poTaluM UMcakI lIdhuM nahi. AmAM meM ghareNAnI poTalI saMtADI che. jo ghoDesavAra poTaluM laine bhAgI chUTe to huM zuM karI zakavAnI hatI ? pAchA pharI ghoDe savAre kahyuM, "mAjI lAvo poTaluM huM ghoDA upara mUkI dau chuM." DozImAe javAba Apyo. "nA, beTA, rahevA de. huM ja laine cAluM chuM." ghoDe savAre navAi pAmatAM pUchyuM, "mAjI pahelAM to tame mane poTaluM ApI rahyAM hatAM. have kema vicAra badalAi gayo ?' AjakAla loko jamAnAne doSa dai rahyA che. aprAmANikatA khUba vadhI rahI che. prAmANikatAnA divaso rahyA nathI. loko potAne ja rAjA harizcaMdranA avatAra mAne che. kharekhara to ApaNe jevo vyavahAra bIjA sAthe karIe chIe tevo ja vyavahAra ApaNane bIjA taraphathI maLe che. ApaNe bIjA sAthe prema ane nikhAlasatAthI vartIzuM. to ApaNane sAmethI tevuM ja vartana jovA maLaze. kUvAmAM ApaNe jevo avAja karIzuM tevo ja pratidhvani sAMbhaLavA maLaze. haMmezAM hareka kriyAnI pratikriyA thatI hoya che. jyAre ApaNe tuccha vicArathI svArtha pUratAM ekabIjAne chetarIe chIe tyAre jAte ja chetarAi jaie chIe. jemAM koine lAbha thato nathI. jyAre ApaNe madada ane sahayoganI bhAvanAthI vyavahAra karIe chIe. tyAre badhAne lAbha thAya che. jema eka nAno kAMkaro svaccha ane zAMta pANInA taLAvamAM nAMkhavAmAM Ave to te pUrAM taLAvamAM nAnA moTA taraMgonA kUMDALA pedA kare che. tevI ja rIte ApaNo nAnAmAM nAno vicAra paNa samagra cetanA zaktine prabhAvita kare che. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 | 0 0. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (19 mo gaNa) che yathAvadatithau sAdhau, dIna ca pratipattikRta atithi devo bhava. (atithi-satkAra) AryAvartamAM atithine deva-tulya gaNIne teno satkArasanmAna karavAno virala ziSTAcAra che. A ziSTAcAra atyaMta upAdeya che. atithi traNa prakAranA muni, sAdhu ane dIna (yAcaka) sarvottama AdarapAtra munirupa atithi che. ethI emane | | parama supAtra' gaNavAmAM Ave che. emanI bhakti prabaLa puNya-| baMdhanuM kAraNa che. | sAdhu eTale sAdharmika, sajjana ane saMnyAsI vagere...temano paNa yathAyogya satkAra-Adara karavo joie. | dIna, yAcako pratye paNa karuNAbuddhithI temane anna-| jala-dhana vagerenuM dAna karavuM e kartavya rUpa che. 0) itihAsanA sundara dRSTAMto ane prasaMgonI pamarATa JprasarAvIne "atithi-satkAra" nAmaka mArgAnusAritAnA ogaNI zamA guNanuM vivaraNa vAMco... vicAro ane teno yathAyogya jIvanamAM amala karo. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 310 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atithi-satkAra mArgAnusArInA guNomAM ogaNIzamAM naMbarano guNa che : atithino satkAra, atithinI bhakti-sevA. atithi koNa ? atithi eTale koNa ? enI vyAkhyA karatAM zAstrakAro samajAve che ke jeo satata zubha-pravRttimAM yukta che, "Aje parva tithi che mATe dharma karo athavA zubha anuSThAna Acaro" athavA "Aje parva tithi nathI, mATe dharma nahi karIe ke amuka viziSTa sAdhanA nahi karIe to cAlaze" Avo parvatithi ke aparvatithino bheda pADyA vagara jeo satata ekAgratA pUrvaka dharmadhyAnamAM tallIna rahe che, jenuM jIvana satyavRttionuM ane zubha anuSThAnonuM eka suMdara saravariyuM che, tenuM nAma atithi. tithi ke atithinA bheda vagara jeo satata tattvajJAnarata rahe che, dharmapravRta rahe che ane mokSamArganI ArAdhanAmAM anurakta rahe che, te "atithi' che atithino A artha mukhyatve "muni' tarapha ja AMgaLI cIMdhaNuM kare che. paraMtu A upalakSaNA-vacana che. tethI "atithi'no mukhya-artha "muni' laine gauNaartha bIjA paNa laI zakAya. A dRSTie "atithi' nA traNa vibhAga pADI zakAya (1) muni (2) sAdhu ane (3) dIna, (yAcaka) muni-bhakti e parama kartavyarupa : | muni' eTale harahaMmeza (tithi-atithinA bheda vagara) jeo pAMca mahAvratone pALe che, paramAtmAnI AjJA mujaba niraMtara AtmAbhimukhI ArAdhanAne ArAdhe che, potAnI pAse AvanArA mumukSuone jeo mokSalakSI zuddha dharmadezanA ApIne sanmArgamAM joDe che. jeo saMsAranA saghaLAM pApa-vyApAronA tyAgI che. ane jinadharmanA anurAgI che. mohajanita vAsanAothI mukta banavAnI ane jinAjJA-janita bhAvanAothI yukta banavAnI temanI saMyama-sAdhanA joine bhAvuka puNyAtmAonA mastaka temanAM caraNomAM svata: jhUkI jAya che. AvA munionI bhakti karavI, temanI sevA ane pUjA karavI, temano 311 ** * :::::: Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satkAra ane sanmAna karavuM te kartavyarupa che. munio e sahuthI uttama bhaktinuM pAtra che. tethI temanI pUjA-bhakti avazya karavI joie. mahAmaMtrI vastupALa haMmezAM pAMcaso munionI supAtra-bhakti khUba bhAvapUrvaka karatA hatA. te sivAya eka hajAra yAcakone roja bhojana vagere ApatA hatA. | munijanonI bhaktimAM ghaNAM bhAvuko oLaghoLa banI jatA hoya che. munibhagavaMta AMgaNe padhAre eTale jANe surataru AMgaNe phaLyA hoya eTalo AnaMda sAcA bhaktanA aMtaramAM jAgRta thaI jato hoya che. munibhaktinA kAraNe "phleTa' badalyo : ahIM yAda Ave che, vAlakezvaranA te suzrAvakanI munivaro pratyenI amApabhakti ! vIsamA mALe temano AlizAna phleTa hato. vaibhava hato. samRddhi hatI. aneka sukha-sagavaDothI bharyo AvAsa hato. paNa ATale UMce munivaronuM Agamana thatuM na hatuM tethI munibhaktinA lAbhathI temanA divaso vAMjhiyA jatA hatA. AthI te suzrAvakanuM mana becena rahetuM. sAcI bhakti potono mArga zodhyA vagara jaMpatI nathI. te suzrAvake pahelA mALavALA koi snehImitrane potAno phleTa lai levA ane tenA badalAmAM temano phleTa pote svIkAravAnI ophara mUkI. alabatta, pahelA mALanA phleTamAM havA, ujAsa vagerenI daSTie vIsamA mALa jeTalI savalato na hatI. Ama chatAM te tamAmane te zrAvake gauNa gaNI hatI. temane mana munivaronI supAtrabhaktinuM sarvottama mahattva hatuM. pahelA mALano phleTa temaNe be lAkha rUpiyA vadhArAnA ApIne lIdho. Ama karIne munibhaktino lAbha have potAne roja avazya maLaze, te jAtano apUrva saMtoSa te zrAvakanA manamAM satata ramato hato. jyAre atithi pratye, munIvaro pratye aMtaramAM anupama bhakti jAgRta thai jAya che tyAre potAnI zaktino vicAra paNa ghaNIvAra gauNa banI jato hoya che. munione dUdha vahorAvatI apUrva bhakti : te gAmamAM aneka munivaronA avAra-navAra cAturmAsa thatA rahetA. muni 312 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ onI bhakti te gAmanA zrAvaka-zrAvikAo khUba uttama prakAre karatA rahetA. eka nava varSano bALaka eka divasa eka munirAjane savAre navakArazI vahoravA Agraha karIne lai gayo. nAnA bALakanI paNa suMdara bhAvanA joine munirAja tenA ghare gayA. tenA ghare bhikSA vahoravA gayelA munie joyuM to gharanI paristhiti sAdhAraNa lAgatI hatI. chatAM pelA bALakanI mAtAnuM aMtara bhaktirasathI UchaLI rahyuM hovAnI spaSTa pratIti munivarane thatI hatI. gharamAM kula cAra bALako dekhAtA hatA. chatAM mAtAe aDadhI tapelI bhareluM badhuM dUdha munivaranA pAtramAM ThAlavI dIdhuM. munirAja 'nA nA...' kahetA rahyA paNa bhaktinA AvegamAM te strIe kAMi sAMbhaLyuM nahi. pAchA pharatA munirAjanI sAthe pelo bALaka paNa sAthe hato. mAtAe saMskAra ApyA hatA ke guru mahArAjane jema vahoravA bolAvavA javuM joie, tema pAchA mUkavA paNa upAzraya sudhI javuM ja joie. rastAmAM pelo bALaka munirAjane pUche che : ''gurudeva'' ! eka vAta pUchuM, munivara kahe : '"pUcha.'' bALaka kahe "gurudeva ! Apa ahIMthI vihAra kyAre karavAnA cho ?'' bALakano prazna sAMbhaLIne munirAja AzcaryamAM DUbI gayA...A bALaka Avo savAla kema karato haze te, emane na samajAyuM. tethI temaNe bALakane pUchyuM : ''tuM Avo prazna kema kare che ? zuM ame ahIM vadhu divaso rahIe te tane gamatuM nathI. ?'' thoDIvAra to bALaka mauna rahyo. pachI munirAjanA vizeSa AgrahanA kAraNe te bolyo H ''gurudeva ! ame garIba chIe. AthI amArI pAse vadhAre dUdha kharIdavAnA paisA nathI. mArI mAtA roja aDadho lITara dUdha le che. ame cAra bALako ane amArA mAtA-pitA ! eTalA ja dUdhamAMthI ame bALako dUdha pIe chIe ane mAtA-pitA cAhathI calAvI le che. 'paNa...gurudeva ! jyAre gAmamAM ApanA jevA munirAjo padhAre tyAre amAre dUdha pIvAnuM baMdha thai jAya che ane te tamAma dUdha munione mArI mAtA 313 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vahorAvI de che eTalA divaso amAre bhAtanuM osAmaNa pIne calAvI levuM paDe che. have jyAre Apa vihAra karazo tyAre amane-bhAi-benone-vaLI dUdha pIvA maLaze." nAnA bALakanA mukhethI te gharanI paristhitinI vAta sAMbhaLIne munirAjanuM aMtara kakaLI UThyuM. A prasaMga, koi kalpita kathA ke vArtA nathI. paNa banelI satya ghaTanA che. A ghaTanA be vAto tarapha ApaNuM dhyAna dore che. eka, to ApaNA sAdharmikonI jIvanasthiti keTalI hada sudhInI duHkhamaya ane karuNAsabhara banI gaI che !! A jANyA pachI paNa zrImaMtonI nANAM kothaLIo sAdharmikonI bhakti mATe chUTe hAthe khullI mukAze kharI ? bIjI vadhu mahattvanI vAta ! AvI duHkhamaya sthitimAM paNa te mAtA ane pitAnI 'atithi-munisatkAra'nI bhAvanA keTalI adbhuta ane anumodanIya hatI !! AvA to aneka munibhakta kuTumbothI jaina saMghano bhUtakALa ane vartamAna (paNa) jAjaramAna banelo che. e niHzaMka che. rage rage ane lohInA kaNe kaNe munisaMsthA pratye ahobhAva jAgyA vagara AvI virala bhakti koNa karI zake ? "bhAva"nuM sauthI UMcuM mUlya : | munijanonI bhaktimAM vastunA mahattva karatAM hRdayamAM uchaLatA bhAvanuM khUba UMcuM mUlya che, e satata dhyAnamAM rahe. vastu uttama hoya te to sAruM ja che. paNa tethI ya vadhu supAtra sAdhu ane sAdhvI pratye hRdayano Urmila bhAva jabarajasta puNyanuM kAraNa bane che. bhakti to Ajeya khUba thAya che. paraMtu hRdayamAM umaDatA bhAvanI ochapa ghaNI jovAya che, jemAM sudhAro thavo khUba jarUrI che. yAda rahe..."saMgama' nAmanA bALakane "zAlibhadra' sarjanAro Avo virala munibhaktino bhAva ja hato. - uttama dravya khIra...ati uttama bhAva mAsakSamaNanA pAraNAvALA muni...ane ethI ya uttama hato saMgamanA hRdayamAM rahelo bhaktino adabhuta bhAva... - A triveNI-saMgamanA taTe "saMgama' no AtmA garIba nirdhana ane khIra mATe raDI-jhaghaDIneya mAtAne saMtApanAra bALaka tarIke mRtyu pAmyA bAda "zAlibhadra' 314] Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banyo jene mRta deva-pitA roja navvANuM peTI devalokamAMthI mokalatA hatAM. je mAkhaNa jevo sukumALa hato ane jenI samRddhi magadhanA mahArAja zreNikanA rAjabhaMDAra karatAM ya jhAjherI hatI. | muni-bhaktino adabhuta bhAva ApaNane ya "saMgama" maTADIne "zAlibhadra' sarjI zake che ane aMte siddhapada paNa samarpI zake che...AvI muni-bhakti ApaNA jIvanamAM AgavuM sthAna-mAna pAme e ja aMtarecchA. sAdhuno satkAra paNa ziSTAcAra che : ' atithi tarIke bIjA naMbare jemanuM sthAna che tevA atithione "sAdhu kahevAya. "sAdhu" zabdathI ahIM paMcamahAvratadhArI nirjhanya munio ke zramaNIo nathI levAnA. te to pahelA naMbaranA atithimAM AvI gayA. "sAdhu' zabdathI ahIM 'sajjano' levAnA che. sAdharmiko e UMcA sajjana che. te sivAyanA paNa je saguNathI bharelA che. jemanI jIvana-pravRtti khUba svaccha, suMdara ane zubha AcaraNothI yukta che. tevA sajjano ane saMto-sagRhastho paNa "sAdhu' zabdathI levAnA che. AvA sAdhu-sajjano gharanA AMgaNe Ave tyAre temanI bhakti karavI, temane uttama vastra, pAtra ke bhojana vagere ApavA dvArA temano satkAra karavo te AryadezanA pratyeka mAnavonuM kartavya che. atithino satkAra AryadezamAM eka suMdara ziSTAcAra gaNAto hato ane gaNAya che. sAdharmika bhakti ke atithisatkAra karavAmAM thoDo dhanavyaya thAya che. thoDIka bIjI takalIpho paNa veThavI paDe che. paraMtu AnI sAme je lAbho che te paNa aparaMpAra che. atithi-satkAra dvArA aDhaLaka puNyaprApti, tenAthI paralokamAM viziSTa sukhAdinI prApti vagere to jarUra thAya che. paraMtu A lokamAM paNa mAna-sanmAna, kIrti, lokapriyatA vagere aneka lAbho paNa jarUra maLatA ja hoya che. A daSTie paNa atithi-satkArano suMdara guNa jIvanamAM Acaravo joie. - AryadezanI A dharmadharAno itihAsa evA aneka prasaMgothI ubharAyelo che. jenuM avalokana karatAM romarAjI vikasvara banI jAya che. AMgaNe AvelA atithinA prANanI saMrakSA karavA kAje bhAratanA rAjAoe zatruonI sAthe raNa ri Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgrAma khelyA che...e saMgrAmamAM khuvAra thai jaine paNa atithinI rakSA karI che. atithine jIvADavA, saMrakSavA aneka kuTumboe potAnA prANasuddhAMnI nyocchAvarI adA karI dIdhI che. AnuM kAraNa vicArIe to samajAze ke AryadezamAM jema "pitR devo bhava" "mAtR devo bhava' jevA sUtro dvArA mAtA ane pitAne devatulya gaNavAmAM AvyA che, tema "atithi devo bhava' sUtranI bhAvanAne prasAravA dvArA lokomAM atithine paNa devatulya gaNIne teno satkAra-sanmAna karavAnuM zIkhavavAmAM AvyuM che. sAdharmika-bhakti paNa atithi-satkAra che : sAdharmika eTale samAna-dharmI. samAnadharmI mAnavanI bhakti karavI te paNa eka prakArano "atithi-satkAra" che... sAdharmikonI bhaktine to jainazAstroe puSkaLa mahattva ApyuM che. paryaSaNa-parvanAM pAMca kartavyomAM "sAdharmika-bhakti ne bIjA naMbaranuM mahattvanuM kartavya gaNAvAyuM che. eTaluM ja nahi, eTale sudhI zAstro lakhe che ke, "eka bAju jIvanamAM AcarelA tamAma dharmo mUkavAmAM Ave ane bIjI bAju eka sAdharmikanI eka vakhata AcarelI bhakti mUkavAmAM Ave, to temAM sAdharmika bhaktino dharma caDiyAto puravAra thAya che." rAjA kumArapALanI adabhuta sAdharmika-bhakti H aDhAra dezanA mAlika gurjarezvara kumArapALa, kalikAlasarvajJa AcAryadeva zrImad hemacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA parama bhakta ne paramArsat zrAvaka hatA. kumArapALa rAjAe potAnA paramopAsya gurudevanuM bhavya sAmaiyuM karyuM. te svAgata yAtrAmAMpU. kalikAlasarvajJa AcAryadeve je vastra paheryuM hatuM. te khUba jADuM hatuM. te joine kumArapALanuM haiyuM vyathita banI cUkyuM. cAlu svAgatayAtrAe kaMi bolavuM te anucita lAgatAM tyAre to kumArapALa mauna rahyA. paNa upAzraye AvyA bAda, pUjya gurudevane vandanA karIne kumArapALe AcAryadevazrIne pUchyuM "gurudeva ! aDhAra dezano mahArAjA kumArapALa Apano caraNasevaka parama bhakta ! ane Apa AvuM jADuM khadhaDa jevuM vastra pahero, e mane jacatuM nathI. bhagavad ! loko zuM kaheze ? loko kaheze ke AvA mahAna AcAryano bhakta kumArapALa aDhaLaka saMpattimAna hovA chatAM mahAkaMjUsa che. nahi to potAnA 316 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurune vahorAvavA mATe eka sAruM vastra tenI pAse nathI ? guruvara ! AvI vAta mArA mATe ati zaramajanaka bAbata gaNAya.'' te tyAre kalikAlasarvajJa AcArya deve jaNAvyuM ''tArI vAta sAcI che...paNa tane e vAtanI khabara che ke A jADuM khaDabacaDuM vastra jeNe mane vahorAvyuM che, tArA ja dezamAM vasanAro tAro ja eka sAdharmika bhAi che. tArA prajAjana sAdharmikanI pAse eTalI saMpatti nathI ke te vadhu paisA kharcIne sAruM vastra gurune vahorAvI zake. tAro sAdharmika du:khI hoya, sAdhAraNa sthitino hoya ane chatAM enA mATe tuM Aja sudhI upekSAvAn rahyo te tane lAMchanarupa lAgatuM nathI zuM ? A bAbata tArA mATe zaramajanaka nathI zuM ?'' te vakhate kumArapALe guru pAse potAnI bhUlano eka2A2 karyo ane tyAM ja pratijJA lIdhI ke have pachI dara varSe eka karoDa sonAmahoro sAdharmika-bhakti mATe huM vAparIza. tyAra bAda zeSa cauda varSa jIvelA kumArapALe cauda karoDa sonAmahoro sAdharmika bhakti mATe vAparI. sAva nirdhana garIba sAdharmikane teo 100 sonAmahora ApI detA. uparAMta vizeSa jaruriyAta hoya to te mujaba chuTTe hAthe dhana ApatA. sAdharmikonI bhakti kAjeno vahIvaTa karavA mATe temaNe AbhaDa nAmanA zeThane rokyA hatA. eka varSa pUruM thayA bAda AbhaDa zeThe kumArapALane kahyuM "mahArAja ! A prathama varSanI sAdharmika-bhaktino tamAma lAbha Apa mane Apo.'' tyAre kumArapALe kahyuM 'zreSThivarya ! e nahi bane, tame to udAra cho. paraMtu mArI kRpaNa tarIkenI chApa che. ane e amuka aMze sAcI paNa che. AthI jo huM te sAdharmika-bhaktinA lAbhathI vaMcita rahI jaiza. to mArI dhana-mUrchA gADha banaze. mATe AvI vAta have pachI kadApi karatA nahi. ane rAjabhaMDArInI pAsethI 62 varSe tame eka karoDa sonAmahoro lai ja lejo.'' AvA hatA AryadezanA rAjAo ! ane AvA hatA A bhArata bhUminA zeThiyAo ! jemaNe AcarelAM satkRtyo Aje paNa ApaNI samakSa mazAla banIne mArga cIMdhaNuM karyA ja kare che. 317 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrIzvara pethaDazAhano sAdharmika-satkAra : mAMDavagaDhanA mahAmaMtrI pethaDazAha apUrva sAdharmika-bhakta hatA. temane rAjA taraphathI vArSika pagArarupe 156 maNa sonuM maLatuM hatuM. teo jyAre pAlakhImAM besIne rAjasabhAmAM jatA tyAre koi paNa sAdharmika sAmo maLI jAya tyAre teo pAlakhImAMthI nIce utarI jatA ane te sAdharmikane premathI praNAma karatA. teno Adara karatA, tyAra bAda tene potAnA ghare AvavAnuM AmaMtraNa ApatA. jo samayanI anukULatA hoya to jAte tene laine ghare jatA. athavA tene ekalo paNa potAnA ghare mokalatA. gharamAM rahelI pethaDanI dharmapatnI paNa sAcA arthamAM dharmaparAyaNA hatI. te AvelA sAdharmikanI apUrva ane anupama bhaktithI sarabharA karatI. ane premathI jamADatAM jamADatAM te tenI tamAma paristhiti jANI letI. te zeno dhaMdho kare che ? tenI Avaka vagere zuM che ? tene zenI zenI jarUriyAta che. ityAdi badhuM kUneha ane kuzaLatApUrvaka te jANI letI. ane tyArabAda tene yathAyogya paherAmaNI avazya ApatI. "paherAmaNI' tarIke mAtra savA rUpiyo ane zrIphaLathI patAvI nA detI paraMtu enI dhana sambandhI tamAma ciMtAothI te mukta thai jAya, dhaMdhA vagere mATe jarUrI prAraMbhika dhana-prApti thaI jAya, evuM ane eTaluM dhana te zrAvakane paherAmaNIrupe arpaNa karatI. koi te levAno inkAra kare to paNa yena kena prakAreNa tene te ApyA vagara javA na detI. AvA hatA, atithi-satkAra guNa sampanna maMtrI pethaDazAha ane temanAM dharmapatnI !! jhAMjhaNazAhanI romAMcakArI sAdharmika-bhakti : AvA parama pitAno panotA putra hato: jhAMjhaNa zAha. te paNa avala naMbarano sAdharmika-bhakta hato. tenI kathA paNa romAMcakArI che. te TUMkamAM joie. jhAMjhaNa zAhe karNAvatI (AjanA amadAvAda) thI pAlItANAno cha'rI pALato saMgha kADhyo. A saMgha khUba jabarajasta ane bhavya hato. aDhI lAkha mANaso te saMghamAM joDAyA hatA. amadAvAdamAM tyAre sAraMga 318 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva nAmano rAjA rAjya karato hato. tene samAcAra maLyA ke jhAMjhaNazAha aDhI lAkha mANasone laine saMgha kADhI rahyo che. eTale rAjAe jhAMjhaNazAhane jaNAvyuM ke, "tamArA saMghamAM jeTalA sukhI mANaso hoya te badhAya ne laine tame mArA rasoDe jamavA padhAro. te sahune mArA taraphathI bhAvabharyuM AmaMtraNa che." tyAre jhAMjhaNazAhe sApha jaNAvI dIdhuM ke, "rAjan ! mArA saMghamAM AvelA tamAma puNyavAno mArA mATe sarakhA che. koi sukhI ane koi duHkhI, koi UMco ane koi nIco, evA bheda mAre tyAM nathI. bhagavAna jinanA sahu upAsako...mArA mATe sarakhA pUjanika che.mATe ApanuM AmaMtraNa huM svIkArI zakuM tema nathI.' , rAjA sAraMgadeve jaNAvyuM "jhAMjhaNazAha ! ATalA badhA mANasonI vyavasthA mArAthI thaI zake tema nathI. tethI mukhya be-traNa hajAra mANasone laine paNa mAruM AmaMtraNa svIkAro." jhAMjhaNazAhe te vAtano paNa inkAra karI dIdho, sAthe jaNAvyuM ke, "rAjanuM ! Apa jo saMmati Apo to samasta gujarAtane mArA taraphathI jamavAnuM AmaMtraNa che. amAro pAlItANAno saMgha pUrNa thayA bAda, A ja karNAvatImAM samasta gujarAtane jamADavAnI mArI mahecchA che." rAjA sAraMgadevanA ahaMkArane Takkara lAgI..."are ! huM jhAMjhaNanA saMghamAM rahelA aDhI lAkha mANasone jamADI zakavA taiyAra nathI...ane A...? A jhAMjhaNazAha samasta gujarAtane jamADavA sajja thayo che ? enuM magaja ThekANe hoya tema jaNAtuM nathI. khera...eno A ghamaMDa paNa utAravAnI jarura lAge che...tethI bhale te AkhA gujarAtane jamADavAnuM bIDuM jhaDape. paNa jyAre jamaNa khUTI paDaze, vyavasthA tUTI paDaze tyAre jhAMjhaNanI AbarunA phanAphAtiyAM thaI jaze." rAjAe jhAMjhaNazAhane jaNAvyuM "AkhA ye gujarAtane jamADavAnA tamArA manorathanI huM khUba kadara karuM chuM...saMgha pUro thayA bAda tamAro te manoratha pUro karavAmAM huM paNa tamane jarura sahayoga ApIza." A bAju saMgha pagapALA tIrthayAtrAe saMcaryo. ane bIjI bAju rAjA sAraMgadeva samasta gujarAtamAM khUba pracAra karAvyo ke : "amuka divase amuka sthaLe 319 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAyane jamavAnuM AmaMtraNa che. to tamAma lokoe jamavA AvI javuM.' AvA pracAra pAchaLa vadhu loko bhegA thAya, tethI bhojananuM Ayojana-vyavasthA tUTI paDe, rasoi khUTI paDe ane lokomAM jhAMjhaNazAha beAbarU banI jAya tevI duSTa-vRtti sAraMgadevanI hatI. jhAMjhaNazAhanuM saMgha kArya puruM thayuM. gujarAtabharane jamADavAnA niyata divaso AvI gayA. ane...pUrA pAMca-pAMca divaso sudhI AkhA gujarAtanA lokone jamADavAmAM AvyA. pAMca-pAMca sthaLoe pAMca-pAMca divasa sudhI A jamaNavAra cAlatI rahyo. jhAMjhaNazAhanI adabhuta vyavasthA zakti joine loko moMmAM AMgaLA nAMkhI gayA. jyAre saghaLo jamaNavAra patI gayo, tyAre jhAMjhaNazAha sAraMgadevane potAnA koThAramAM lai gayo. tyAM vadhelA mIThAionA DheranA Dhera paDelA joine sAraMgadeva to stabdha ja banI gayo. jhAMjhaNazAhe karelo AzcaryakAraka atithi-satkAra joine sAraMgadeve aMtaranA umaLakAthI jhAMjhaNazAhane atyaMta abhinaMdana ApyAM. atithi-satkAranI bhAvanA kevI bhavya hatI A AryAvartamAM...tenuM anumodanIya udAharaNa che A...!! mahArAjA daMDavIrya paNa adabhuta sAdharmika (atithi) bhaktinA ArAdhaka hatA. temane pratijJA hatI ke, 'AMgaNe AvelA saghaLA sAdharmiko bhojana lai le tyArabAda ja pote bhojana ka2vuM.'' daMDavIryanI A pratijJAnI suvAsa cotarapha phelAi hatI. TheTha devalokanA rAjA devendra sudhI e suvAsa pahoMcI gai. indrane daMDavIryanI parIkSA levAnuM mana thayuM. indrane zuM azakya che ? teNe lAkhonI saMkhyAmAM sAdharmika-zrAvakone devIzaktithI nirmita karyA. ane daMDavIryanA rAjabhadhana tarapha mokalavAnuM zaru karyuM. AvanArA tamAma sAdharmikonI suMdara bhojana-bhakti karavAmAM AvatI. paNa A zuM ? sAMja paDI javA chatAM sAdharmikonI vaNajhAra baMdha thai nahIM chatAM daMDavIryanI bhaktimAM ochAza AvI nahi. sUryAsta thayo. rasoDAM baMdha thai gayAM. zeSa rahI gayelA tamAma sAdharmikone 320 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinaMtI karAi 'Apa sahune Aje bhojana karAvI zakyo nathI...Apa AvatI kAle padhArajo. ane mane sAdharmika bhaktino lAbha Apajo.'' pratijJA mujaba rAjA daMDavIrye prathama divase bhojana na lIdhuM. sUryAsta thai gayo eTale pote upavAsa karyo. bIjo divasa thayo. vaLI sAdharmikonI vaNajhAra zaru thai...temanI bhakti bharapUra pramANamAM karavAmAM AvI. navA navA sAdharmiko AvatAM ja gayA, AvatA ja gayA. bIje di' paNa e ja sthiti ! sAyaMkAla...sUryAsta...ane sAdharmikonI avirata dhArA cAlu...daMDavIrye bIje di' paNa upavAsa karyo. trIjo divasa...cotho...pAMcamo...chaThTho...sAtamo..ane AThamo satata ATha divasa sudhI indre devIzaktithI sarjelA sAdharmikono pravAha satata akhaMDapaNe cAlato rahyo...cAlato ja rahyo. ane sAdharmikone jamADyA bAda ja jamavAnA niyamanA kAraNe daMDIvarya rAjAne upavAsa thatA rahyA. ATha-ATha divasanA upavAsa thavA chatAM rAjAnA hRdayamAM raMja nathI e vAtano ke potAne ATha-dinanA upavAsa thai gayA...hA...e vAtano raMja che ke icchA hovA chatAM pUrepUrA sAdharmikonI pUrNa bhakti pote ka2I na zakyA. ATha divasa pasAra thayA...lAkhonI saMkhyAmAM sAdharmikonI bhakti uchaLatA umaMga-pUrvaka daMDavIrya rAjA karatA rahyA. tyAre chevaTe indra thAkyo...ene thayuM ke daMDavIryanuM sattva eTaluM joradAra che ke eka mahinA sudhI paNa tamAma sAdharmikone A rAjA jamADato raheze ane mahinAbharanA pote kadAca upavAsa paNa karaze. chevaTe indra svayaM pragaTa thayA. ane rAjA daMDavIryanI sAdharmika-bhaktinI bharapUra prazaMsA karI. vaLI, devatAi dhanuSya ane divya kuMDala rAjAne saprema bheTa ApyAM. saMbhavanAtha bhagavaMtanA AtmAe pUrvanA trIjA bhavamAM tIrthaMka2-nAmakarmanI nikAcanA karI, tenuM kAraNa temaNe karelI adabhuta sAdharmika-bhakti hatI. te samaye ekavAra ati bhayaMkara kakSAno dukALa paDayo hato. tyAre temaNe anupama prakAranI sAdharmika-bhakti karIne jinanAmakarmanI nikAcanA karI hatI... kevo adabhuta che...atithi (sAdharmikAdi) satkAra nAmano A sada 321 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNa...je saMsAranI sarvottama 'tIrthaMkara-padavI'ne bheTa ApavAnI paNa jabarajasta tAkAta dharAve che !!! devagiri nAmanI nagarImAM jagasiMha nAmano eka parama jaina zrAvaka raheto hato. te khUba ja dhanADhaya hato. sAthe parama udAra paNa hato. - potAnA Azritone-nokaro vagerene te parama udAratAthI dhana Apato. potAnA traNaso sAiTha nokarone teNe eTaluM badhuM dhana ApyuM hatuM ke te sahu mAladAra zeTha banI beThA hatA. A sahu nokaro-je have zeThiyA banI gayA hatA temane sAdharmika-bhaktino mahimA samajAvIne jagasiMha zeThe evI suMdara vyavasthA karAvI hatI ke eka-eka zeTha roja sAdharmikonuM vAtsalya (bhakti) karatA rahetA...traNaso sAiTha zeThiyAo traNaso sAiTha divasa sAdharmika-bhakti karatA ane Ama samagra varSa daramyAna satata sAdharmika-bhakti cAlyA karatI. eka divasanI sAdharmika-bhaktino kharca bahoMtera hajAra TAMka (te samayanuM calaNa) Avato..., - zarAdanA AbhUThazeThe traNaso ne sAiTha sAdharmikone potAnA jevA ja dhanADhaya banAvyA hatA. A badhA prasaMgo mukhyatve sAdharmika-bhaktinA che. paraMtu jema sAdharmiko viziSTa vyaktine pAtra che...tema anya sajjano, sadagRhastho ane saMto paNa "sAdhu" zabdathI samajavAnA che. ane temano satkAra paNa kartavyarupa che. ahIM yAda Ave che pelA sajjana-ziromaNi ekanAtha ! eka divasa potAnA gAmanA pAdarethI eka saMgha-padayAtrA-pravAse nIkaLelo-pasAra thato hato. Azare so jeTalA yAtrALuo temAM hatA. ekanAthanI patnIe A yAtrikone jatA joyAM. jevA ekanAtha...saMta kakSAnA sadagRhastha...tevI ja dharmaparAyaNA temanI dharmapatnI !! ekanAthanI patnIne pelA yAtrikono bhojana-satkAra karavAnuM mana thayuM. teNe to bhAre premapUrvaka AmaMtraNa ApI dIdhuM "puNyavAna yAtriko ! Apa sahue mArA ghare bhojana karavA padhAravuM ja paDaze. te vagara huM Apane AgaLa 322 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhavA nahIM dauM." yAtrika-saMghane hA pADavI ja paDI. sahune umaLakAbhera laine te suzIlA nArI potAnA ghare lAvI. AvIne pati ekanAthane vAta karI..ekanAtha paNa yAtrikone jamADavAno suavasara maLyAthI khUba pulakita thayA. sIdhe-sAmAna to gharamAM bharapUra pramANamAM hatuM. paNa cUlo saLagAvavA mATenAM iMdhaNa pUratAM na hatAM. ekanAthanA patnI muMjhAI gayAM...have zuM karavuM ? temaNe potAnI mUMjhavaNa pati AgaLa vyakta karI. - ekanAtha paNa thoDI paLo to muMjhAI gayA. pachI emane ekAeka kazuMka sUjhayuM. teo UbhA thayA. gharamAM raheluM bApadAdAnA jamAnAnuM khUba suMdara ane mUlyavAna rAcaracIluM patnIne iMdhaNa tarIke vAparavA ApI dIdhuM. patnIe temAMnA lAkaDAMone bALIne yAtrika-saMghanI bhakti premapUrvaka karIne atithi-satkAranuM satkartavya bajAvyuM. AMgaNe AvelA atithine devatulya gaNyA sivAya AvuM sukha-balidAna zI rIte ApI zakAya ? atithi-satkAra mATe trIjA naMbaranuM pAtra che...dIna...'dIna' kone kahevAya ? jenI dharma, artha ane kAma puruSArthanuM sevana karavAmAM zarIranI ane mananI zaktio kSINaprAyaH thai gaI hoya...AvA dIna-du:khito, bhikSuko, yAcako, aMgopAMgathI hIna mAnavonI paNa yathocita dayA karavI joie. A paNa eka prakArano atithi-satkAra ja che. sauthI UMcuM pAtra-satkAra mATenuM-munio che. bIjA naMbare sAdharmiko e paNa uttama pAtra che.. A bIjA vibhAgamAM ja "sAdharmiko' pachI sajjano ane sadagRhastho vagerene saMgRhIta karI levAnA che. trIjA naMbare dIna-du :khIto, yAcako vagere dayAnuM-karuNAnuM pAtra che. temane dhana-annAdi ApavuM, te paNa aucityano ja eka prakAra che. zAstro tyAM sudhI kahe che ke, "aucityathI rahita vipula guNa-samudAyano Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa koI artha nathI. evo guNa-samUha to kyAreka jheranuM kAma kare che." A vidhAna dvArA dayA-dAnAdi aucityanuM jIvanamAM keTaluM mahattva che...te samajI zakAya tema che !!! ahIM e vAtanuM vizeSa dhyAna rahe ke, munio, sAdharmiko, sadagRhastho ane dIna-vAcako-A badhAyane sarakhA" gaNI zakAya nahIH "saba samAna" no pracAra A bAbatamAM calAvI nA zakAya. je UMcuM pAtra che, tene vizeSa bahumAna ApavuM joie. je nIcuM pAtra che, tene uparanA pAtra karatAM ochuM bahumAna apAya ke ochI bhakti-satkAra thAya temAM tene koi anyAya karAyo che, tevuM mAnI nA zakAya. jagatanA vyavahAramAM paNa "sarvatra saba samAna"nI paddhati cAlatI nathIcAlI zakatI nathI. zeTha ane nokara..pitA ane putra mAtA ane patnI rogI ane nIrogI.. muni ane saMsArI...pradhAna ane paTAvALo..zrImaMta ane garIba zuM A badhAyanI sAthe sarakho vyavahAra cAle che kharo ? nA...jarAya nahi... nokara zeThane hAtha joDe, temanuM kAma kare. temanI pAsethI pagArAdi le..to zuM zeTha nokarane hAtha joDe, nokaranuM kAma kare che tenI pAsethI pagArAdi mAge to te ucita che ? ane...te zakya paNa che ? nA.. nahi ja, putra pitAnI AjJA mAne, bhakti-sevA kare to pitAe paNa putranI AjJA mAnavI joie ke sevA-bhakti karavA joie tema kahI zakAya kharuM ? haragijha nahIM. mAtA sAthe pUjyatAno vyavahAra thAya...temanI sevA karAya...paNa patnI sAthe pati pUjyatAno vyavahAra na kare...tene gADI-ghareNAM vagere jarUriyAtanI cIja-vastu lAvI Ape...basa...e ja kartavya gaNAya...mAtA ane patnI sAthenA vyavahAramAM samAnatA kadApi cAlI nA zake. rogIne auSadhanI jarura hoya, tethI auSadha apAya...ane nIrogIne auSadha binajarUrI hovAthI na apAya...to temAM kazo anyAya nathI. are ! tema karavuM te ja jAya che. mAtA sAthe pUjyatAno vyavahAra thAya...temanI sevA karAya...paNa munirAjane vaMdana karAya...temanI vizeSa bhakti-bahumAna thAya...saMsArIjanane kAMi vaMdana Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na thAya. munionI je rIte bhakti karAya che, te rIte bhakti paNa na thAya. muni ane saMsArI-bannene samAnarupe na ja gaNAya. prAkRta viSayamAM paNa satkArane pAtra evA muni...sAdhu (sAdharmika tathA sajjano) ane dIna, traNa vibhAga pADyA che. temAM prathama naMbaranuM pAtra munio, bhaktinuM pAtra che, bIjA naMbaranuM pAtra-sAdhu, sadbhAvanAnuM pAtra che ane trIjA naMbaranuM pAtra-dIna (yAcako), dayAnuM pAtra che. - bhaktinAM pAtra-munionI bhakti-bahumAna ja karavuM joie. jo temanI sAthe mAtra sarbhAva ke dayA dAkhavAya to te anucita che. sabhAvanA pAtra-sAdhunI sAthe dayA na dAkhavAya. ane dayAnA pAtra-dIna, yAcakanI sAthe bhaktino vyavahAra na karAya. AmAM vivekadaSTi khUba mahattvanI che. je jenuM sthAna ane mAna hoya, teTaluM sthAna-mAna te vyaktine ApavuM, te anyAya nathI paNa viveka che. ucca sthAna dharAvanArAne tene yogya mAna na ApavuM. paNa ochuM mAna ApavuM, ochI bhakti vagere karavI...te aviveka che. ane nIcalA sthAnavALAne ucca sthAnavALA jevuMjeTaluM mAna ApavuM...ke tevI vyaktinuM bahumAna karavuM te paNa aviveka che. - jo jIvanamAM mAtra muninI bhaktine ja mahattva apAya, sthAna apAya ane dIna-du:khitonI dayAne jarAya mahattva na apAya...to te paNa ayogya ja che...kAraNa ke dharmanuM mULa dayA che. dayA vagara dharmanuM astitva ja TakI zakatuM nathI. e ja rIte...janasevAne ja prabhusevA mAnIne mAtra janasevA (dIna-du:khito pratye dayApUrvaka dAnAdi) ne ja karanArA, ane munionI bhakti sevA tarapha durlakSya sevanArA, eTaluM ja nahi, te munio pratye manamAM anAdaravRtti hovAthI ja temane samAja uparanA nirarthaka bojarUpa samajanArA jIvo paNa viziSTa puNya saMcayathI vaMcita rahI jAya che. eTaluM ja nahi munijano pratyenI anAdaravRttinA kAraNe pApanA bhAgIdAra paNa bane che. te zAstro kahe che ke, uttama jinAjJAne suMdara rIte nija-jIvanamAM ArAdhatA munivaronI (zramaNa-zramaNIonI) bhakti viziSTa prakAranA puNyanI prAptinuM kAraNa che. ja Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je samaye, je kALe je vyakti mATe je kArya ucita hoya te vyaktie te samaye te kArya AcaravuM joie. A ja kartavyarupa che. tIrthakara bhagavaMto paNa gRhasthAvasthAmAM potAnAM mAtA-pitA vagere bahumAnanIya vyaktionI sevA-bhakti ane bahumAna kare che...vaLI, dIkSA letAM pahelAM eka varSa sudhI tamAma nagarajanone varSIdAna Ape che. tenA dvArA "tamAre paNa dIna-du:khito pratye dayA ane dAna AcaravAM joie" ema paNa sUcita kare che. Ama atithinA traNa vibhAga-munio, sAdhu ane dIna, A traNeyano yathocita rIte satkAra karavo joie. yathocita eTale jeno je rIte satkAra karavo ucita hoya te rIte satkAra karavo. | munino bhaktibhAve ja satkAra thAya, dayA bhAve nahi...sAdhuno (sAdharmikono tathA sajjanono) sadbhAvapUrvaka athavA premapUrvaka satkAra thAya...ane dInavAcakono dayAbhAve satkAra thAya...AnAthI viparItatA AcaranAra vyaktine lAbha thato nathI. saMskRta sAhityamAM suprasiddha banI gayelI e amarakRti ! zizupAlavadha ! jeNe tenA racayitAne vizvavyApI kIrtino svAmI banAvyo hato. mahAkavi mAgha ! e amarakRtinA kartA ! paNa mAre e kahevuM che ke e amarakRtinA kartutve mAghane saMskRta-sAhityamAM amara banAvyo...ane...audAryabharI enI ajaba manovRttie mAgha vizva-jagatamAM "Adarza dAnavIra' tarIke suprasiddha banyo... mAghane saMgharavAmAM AnaMda na hato. paNa bIjAne devAmAM ja divya harSanI anubhUti thatI hatI. bIjAnA sukhamAM sukhI thanAra duniyAmAM maLatA viralA mAnavIomAMno te eka hato. koi paNa dIna, duHkhI ane nirAdhArane mAgha joto ane enuM dila dravI UThatuM...e potAnI pAse je kAMi hoya te udArahAthe ApI deto...AMgaNe AvelA yAcaka nirAzavadane pAcho phare e mAghane kadI paravaDatuM nahi. zrImALa...eTale AjanuM bhInamAla...rAjasthAnamAM AvelI A gauravavaMtI nagarI mAghanI janmabhoma hatI. mAgha kavinA pitA eka rAjamAnya puruSa hatA. eTaluM ja nahi...vidvAna ane nagarajanomAMya AdaraNIya vyakti hatA. 326 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apAra samRddhi ane aDhaLaka Rddhi emanAM caraNomAM ALoTatI hatI. mAghanI janmakuMDaLIne joine joSIoe joSa bhAkhyAM ke, "A bALaka aMta-samaye nidhana banI jaze.' samRddhimAna pitAe vicAryuM...A bhAvinA lekha upara mekha mAruM...joSIonA joSane saMpattinA joza upara mithyA TheravuM... pitA vicAre che: mAghanuM vadhumAM vadhu AyuSya keTaluM ? so varSanuM !! so varSanA divasa keTalo ? chatrIsa hajAra. basa..pitAe chatrIsa hajAra caruo taiyAra karyA ane te darekamAM aDhaLaka hIrA-mANeka ane suvarNamudrAo bharyA. A sivAya paNa ativipula bhoga sAdhanono bhaMDAra pitAe mAghane arpita karyo...ane pitA paralokavAsI thayA. paNa...mAghanuM aMtara udAra hatuM...enI prakRti khuzamijAjI ane pravRtti dAnazUra hatI...prApta-saMpattine pote yogya rIte bhogavato ane garIba-yAcakone chUTe hAthe vipula dhana dAna Apato... thoDAMka varSo vItyAM ane mAdhano vipula dhanabhaMDAra paNa khUTI gayo...chatrIza hajAra caruo sApha thai gayA...eka samayano dhanADhaya mAgha Aja daridra thai gayo... mAghane dAridrayanI ciMtA na hatI...ciMtA hatI to e ke, kAle savAre yAcako-dIna du:khIo Avaze to huM temane ApIza zuM ? zuM mArA AMgaNe Avelo atithi nirAzahRdaye pAcho pharaze ? mAdhanA mATe A vAta asahya hatI. teNe nirNaya laI lIdho...have zrImALanagaramAM rahevuM nathI. mAdarevatanane choDIne bIjA koika nagaramAM jaine have vasavuM che." mAlavadeza...tenI ramaNIya rAjadhAnI ujjayinI...mahArAjA bhoja te jamAnAmAM vidhAvyAsaMgI, vidvAna ane paMDitajana premI potAnA parivAra sAthe avaMtImAM AvI vasyo. paNa karuNatA e banI ke avaMtImAM AvatAnI sAthe ja mAgha bImAra paDyo. bImArImAM upacAra karavA saMpatti nathI...chatAM bIjA pAse mAMgIne levAnI jenI jarAya manovRtti nathI...evo A parama sattvazIla ane khuddAra kavipati che. dIna du:khIone aDhaLaka saMpattinuM dAna karanAra mahAkavi mAgha avaMtImAM 327 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padhAryA che...e vAtanI jema jema jANa thatI gai, tema tema avaMtImAM paNa aneka yAcakonA ToLAM mAghanA ghare UbharAvAM lAgyAM. mAghanI dharmapatnI paNa kharekhara adabhuta strI hatI. pati ane patnI bhUkhyA rahIne paNa garIbone ApatAM gayAM... ane gharavakharInuM paNa dAna devA lAgyAM. paNa have to hada thatI hatI. vastra yAcako paNa garIba chatAM hRdayanA tavaMgara mAghanI kathaLelI sthitine jotAM svayaM pAchA vaLavA lAgyAM. paNa AnAthI to mAghanuM dAnazIla hRdaya vadhu saMtapta thavA lAgyuM. mAghane vicAra sphuryo : A mArI aNamola kRti 'zIzupAla-vadha' rAjacaraNe dharIne sampatti meLavI lauM to ? to bIcArA aneka yAcakonI nirAzA AzAmAM palaTAi jaze. 6 :khita ane pIDita avasthAmAMya jAtanI nahi, jagatanI citAM karanAro A mAnavI, kevI mATIthI ghaDAyo haze ? !! mAghakavie potAnI divyakRti 'zIzupAla-vadha' ne laine nija-patnIne rAjasabhAmAM mokalI...mahArAjA bhoja mAghanI amakRtI potAnA AMgaNe AvelI joine rAjasiMhAsana uparathI Ubho thai gayo...mAgha-patnIne bhoje bhAre Adara ardho ane mAghanI amarakRtine bhAvathI praNAma karyA. ,, mAghapatnI bolyAM ''rAjan ! mArA patideve racelI A divya racanA Apane arpita ka2vA AvI chuM. enA badalAmAM...Apa ucita dravyanuM dAna karazo to AMgaNe AvatA atithiono satkAra karavAnuM amArA mATe saraLa banaze... rAjA bhoja bolyA : ''devI ! kavivara mAghanI kRtine mArI rAjasabhAmAM rAkhavA maLe ene huM mAruM 52ma saubhAgya gaNuM chuM. A kRtinA mola to aNamola che. paNa chatAM...huM Apane eka lAkha suvarNamudrA arpaNa karuM chuM.'' lAkha suvarNamudrAne laine pulakita banelA mAdhanA patnI rAjadarabArethI ghare pAchA pharatAM hatAM...tyAre ja...ToLe vaLelAM aneka yAcakone dAna detAM...detAM...udAra patinA A udAra dharmapatnI ghera AvyAM tyAre tamAma dhana garIbone dAnamAM apAi gayuM hatuM... gharamAM pravezatA patnIne paMDitarAja pUche cheH devI A AMgaNe atithi Ubho che. tame je dhana lAvyA ho temAMthI thoDuM Apo.'' tyAre patnI kahe che : 328 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "nAtha ! zizupAla vadhanI kadaradAnI rupe maLelI lAkha suvarNamudrAo to ahIM AvatAM AvatAM ja garIbone devAi gai...have zuM ApuM ?'' tyAre azrubhInI AMkhe paMDita dharmapatnInA hAthamAM rahelAM sonAnA be kaMkaNa tarapha izAro kare che...catura patnI samajI jAya che...ane hAthamAM rahelAM banne suvarNakaMkaNa atithinA hAthamAM mUkI de che : daMpatInI cAra AMkho, dAna ApI zakAyAnA AtmasaMtoSathI chalakAi UThe che...paNa...A zuM ? joyuM...to AMgaNe vaLI koka yAcaka AvI Ubho hato. have A yAcakane huM zuM ApIza ? e ciMtAmAM mAghanuM hRdaya apAra vedanAthI kaNasI UThayuM. te potAnA hRdayane ja kahe che : "Aja dina sudhI meM koi yAcakanI yAcanAno bhaMga karyo nathI. paNa Aje mAruM hRdaya vedanA anubhave che. huM khUba muMjhAi gayo chuM. 'have mAre zuM karavuM ? zuM atithine nirAza karIne pAcho kADhuM ? to zuM prANatyAga karI dauM ? nA...nA...AtmahatyA to aparAdha che...te mArAthI kema thAya ! "to, he mArA prANo ! huM tamane vinaMti karuM chuM ke yAcakane jo huM kAMi ja dai zakuM tema na hoya...to A yAcaka mArA AMgaNethI pAcho phare te pahelAM ja tame mArA zarIramAMthI cAlyA jAo.'' ane...kharekhara...te ja kSaNomAM mAgha kavinA prANo zarIramAMthI vidAya thai gayA...mAghano AtmA paralokanA paMthe padasaMcAra karI gayo... asthi ane majjAmAM 'atithi-satkAra'nI bhAvanA ramamANa thai gayA sivAya A kema saMbhave ? kevuM audArya ! hRdayanI aparisIma saMkalpabaddhatA ! kevI dhIratA ! kevuM sattva ! kevI vIratA ! bhArata dezanA atithi-satkAranI anokhI ane digaMta vyApI yaza:kIrtine suNAvatA mAghanA A dRSTAMtamAMthI ApaNe paNa preraNA pAmI ne atithisatkAra' guNane jIvana udyAnamAM khIlavA daie...] vacana ane kAyAthI baMdha Ubho thAya paNa manathI anubaMdha Ubho thAya A vAta na bhUlAya... 329 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ga 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 20mo guNa abhinivezano tyAga AgrahI bata ninISati yukti, yatra tatra matirasya niviSTA / pakSapAtarahitasya tu buddhi yaMtra, tatra sukhameti nivezam / abhiniveza eTale durAgraha... khoTo matAgraha-haThAgraha...potAno ja kkako karavA satata prayatnazIla rahevuM...vyaktinI jarUrIyAto badalAya tema mAnyatA paNa badalAtI rahevAnI, sAva jhINI jhINI bAbatoe gharamAM/saMghamAM samAjamAM saMgharSanI hoLI pragaTAvI dIdhI che... saMkalezo ane tophAno sarjAya che.. A badhAyanuM samAdhAna A guNamAM che. jIvamAtranA kalyANanI bhUmikAnuM bIja paDyuM che A guNanI ArAdhanAmAM. sadbhAva abhinivezanI AdhArazilAne toDe che... sarvatra Ubho karIe ahobhAva... jamAvI daie sadbhAva... prathama samajI to laie...vAMco A guNane ! 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 $ - 330 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArI guNonA viSayamAM ra0mAM naMbarano guNa che "abhiniveza tyAga...' abhiniveza eTale durAgraha...khoTo matAgraha-haThAgraha, potAno kakko kharo karavA mathavuM...A abhinivezano sarvesarvA tyAga e eka mahAna guNa che. A guNanuM vivecana karatA pahelAM A eka draSTAMtane jANI laie. saraLatA 'vaMde mAtaram'nA racayitA baMkimacaMdra caTTopAdhyAye koi eka viSaya para potAno abhiprAya pragaTa karelo...paraMtu pAchaLathI te barAbara na lAgatAM e abhiprAya temaNe badalyo...badalAyelo abhiprAya jANIne lokoe temanA para caMcaLa..asthira manavALA...bhUlakaNA..." vagere prakAranA halakA AkSepo karyA...ATaATalA AkSeponI jhaDIo varasavA chatAM temaNe e AkSepono koi radiyo na Apyo. paraMtu A AkSepothI temanA mitro akaLAi gayA... "tame koi ne koi khulAso to bahAra pADo ja !...mitronA AvA ati AgrahathI temaNe eka khulAso bahAra pADyo...temAM temaNe jaNAvyuM ke, "jemane potAno abhiprAya badalavAnI kyAreya jarura ja na hoya te kharekhara mahApuruSa che...paraMtu potAno abhiprAya bhUlabharelo che evuM jANavA chatAMya e abhiprAyane vaLagI rahenAro kapaTI che...huM mahApuruSa to nathI ja, paNa sAthe sAthe kapaTI banavAnI paNa mArI taiyArI nathI. tethI mane je ThIka lAgyuM che te meM rajU karyuM che !' temanA A mardAnagIbharyA saraLa khulAsAthI virodhIo temanI pAse AvIne kSamA mAgI gayA ! keTalI majenI A vAta che ! sAcI vAta jANyA pachI paNa potAnI khoTI vAtone choDavAnI jeonI taiyArI nathI tevA mANaso dharma pAmavA mATe to nAlAyaka che ja, paraMtu saMsAranA dareka kSetramAM teo aMdhAdhUMdhI sajaryA vinA rahetA nathI... ( kauTuMbika jIvanamAM ke vyAvasAyika kSetramAM, vidyArthI-avasthAmAM ke zikSaka tarIkenA jIvanamAM, Azrita tarIke rahevAmAM ke vaDIla tarIke jIvavAmAM A guNanuM jo vyavasthita pAlana na hoya to saMgharSo pedA thayA vinA rahetA nathI... "A (aa ja 331 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haThAgraha-ke durAgraha janme che ahaMkAramAMthI ane ahaMkAra sadAne mATe bIjA para AkramaNa karanAro hoya che ! "mane je game che te tamane gamavuM ja joie...mane je sAcuM lAge che te tamane paNa sAcuM lAgavuM ja joie !" ahaMkAranI A pravRtti che...ane e pravRtti Aphatone notaryA vinA rahetI nathI... eka vAta khAsa khyAlamAM rAkhajo ke dareka vyaktinI jarUriyAto alaga alaga hoya che...ane e jarUriyAtonA AdhAre teonI mAnyatA nirmita thatI hoya che. bheMsane mATe ghAsa e jIvana che...to bhUMDane mATe viSTA e jIvana che ! bALakane mATe dUdha e jIvana che, to yuvaka mATe rUpiyA e jIvana che ! garIba mATe bhIkha e jIvana che, to zrImaMta mATe sukha-sAhUbI e jIvana che ! have A paristhitimAM eka vyakti potAnuM satya bIjA para ThokI besADavAno prayatna kare to e keTaluM ucita kahevAya ? emAM saphaLatA paNa kyAMthI maLe ? are ! alaga alaga vyaktinI vAta to choDo...paraMtu eka ja vyaktinuM satya paristhiti badalAtAM badalAi jatuM hoya che...bALapaNamAM ramakaDAM meLavavA mATe raDato chokaro yuvAvasthAe pahoMcyA pachI ramakaDAMnI sAme najara paNa nAkhato nathI...! prAraMbhamAM bALamaMdiramAM paNa javAno inkAra karI deto bALaka thoDA vakhata pachI eka paNa divasa nizALamAM gerahAjara rahevA taiyAra thato nathI ! garIbInA samayamAM bhIkha mAgavA galIe galIe koipaNa jAtanI zarama rAkhyA vinA bhaTakato bhikhArI zrImaMta thayA pachI bIjAnA ghare rupiyA levA jatAMya zaramAya che ! A vAtane sadAya najara sAme rAkhIne jIvana jIvavAmAM Ave to moTe bhAge saMgharSo thavAno saMbhava ja nahi rahe.. sAmI vyakti pratye duzmanAvaTa pedA nahi thAya...ApaNA jIvanamAM saMkalezonA tophAno UbhA nahi thAya... kauTuMbika jIvanamAM thatA saMgharSonA mULamAM jazo to moTe bhAge A abhiniveza ja kAraNabhUta haze...sAsu mAne che ke mArI marajI mujaba ja vahue A gharamAM rahevuM joie ! bApa mAne che ke mArI icchA mujaba ja chokarAe dhaMdho karavo joie ! moTAbhAi mAne che ke nAnAbhAie dareka pravRttimAM mane pUchavuM ja joie ! pati mAne che ke mArI rajA vinA patnIe koinI sAthe vAta paNa na 332 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavI joie ! vahu mAne che ke mArI eka paNa pravRttimAM sAsue Dakhala na karavI joie ! dIkaro mAne che ke mArA dhaMdhAnI bAbatamAM pitAjIe jarApaNa hastakSepa na karavo joie ! nAno bhAI mAne che ke pitAjInI gerahAjarImAM moTAbhAie mArI tamAma icchAo pUrI karavI joie ! patnI mAne che ke mArI saghaLIya mAMgaNIo patie saMtoSavI ja joie ! basa, cittanI AvI manovRtti kauTuMbika jIvananI zAMtine harI le che...sAva jhINI jhINI bAbato khAtara jIvanamAM bhayaMkara saMgharSo pedA kare che...are ! kyAreka to na dhArelI honArato jIvanamAM sarjI de che ! nAnakaDI cinagArI hamaNAM ja eka jagyAe banI gayelo satya prasaMga vAMcavA maLyo... tAjA ja lagna karIne pati-patni bahAra havA khAvAnA sthaLe pharavA gayelAM...patie patnIne mATe lagabhaga bAra-paMdara jeTalI sADIo kharIdelI hatI. eka divasa sAMjanA banne bahAra javA nIkaLyA...patnIe je sADI paherI te patine na gamI...patie patnIne bIjI sADI paheravA samajAvyuM...patnIe inkAra karI dIdho... "sADI mAre paheravAnI ane kaI sADI paheravI e nakkI tamAre karavAnuM ? e haragIja nahi bane...mane to A ja sADI game che ane huM A ja sADI paheravAnI !" huM tane A sADI paherIne bahAra lai javA taiyAra nathI...kAraNa ke tuM A sADImAM jarAya zobhatI nathI !' patie patnIne saMbhaLAvI dIdhuM ! to jAva tame ekalA ! A sADI sivAyanI bIjI koipaNa sADI paherIne bahAra AvavA huM taiyAra nathI." patnIe potAnI vAta pakaDI ja rAkhI... | gussAmAMne gussAmAM pati bahAra nIkaLI gayo...A bAju patnIne A banAva parathI bhaviSyanA AvA keTalAya banAvonI kalpanAmAM eTalo badho gusso AvI gayo ke AvezamAM ne AvezamAM rUmanAM bAraNAM baMdha karI...zarIra para ghAsatela chAMTIne dIvAsaLI cAMpI dIdhI...bhaDathuM thaine khalAsa thai gai ! ribAi ribAine marI ! keTalI mAmUlI vAta ! baMnemAMthI koie potAnI vAta jatI karI nahi.. (333 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariNAma keTaluM kharAba AvIne UbhuM rahyuM ? yAda rAkhajo, ke jemAM tamArI pasaMdagI che tema sAmI vyaktinI paNa pasaMdagI che...tamane eka cIja game che.. sAmI vyaktine bIjI cIja game che... bhale ne sAmI vyakti tamArI Azrita hoya...chatAM tenI pAse tenuM potAnuM mana che. tene potAnI AgavI mahattvAkAMkSA che...tenuM potAnuM alaga vyaktitva che...e tamArI sAthe saghaLI bAbatomAM saMmata zI rIte thaI jAya ? sAmI vyaktinuM mana pravAhI jevuM nathI ke tamArI pasaMdagInA DhAMcAmAM te DhaLAIne goThavAi jAya ! ane eTalA ja mATe tamArI koipaNa vAta sAmI vyakti pAse rajU karo tyAre A saghaLIya vAstavikatAno acUka khyAla rAkhajo...ane pachI jojo, tame kalpanAya nahi karI hoya tevuM pariNAma AvIne UbhuM raheze ! vyasanamukti skUlamAM bhaNatA potAnA putrane sigareTanuM bhAre vyasana lAgI gayuM che enI tenA pitAne khabara paDI..."jo dhamakAvI nAMkhIza to pariNAma dhAryuM nahi Ave...A vyasananI upekSA karIza to chokaro hAthamAMthI jaze...mATe tene A vyasana choDAvavA koi kaLathI kAma levuM paDaze...evo vicAra bApe karyo... tevAmAM acAnaka eka divasa chokaro bApa AgaLa Avyo.. "bApajI ! bApajI ! TebalaTenisanI ramatamAM AkhI skUlamAM huM sauthI pahelo Avyo !" chokaro bolyo... bApe A taka jhaDapI lIdhI... zuM vAta kare che tuM ? AkhI skUlamAM tAro naMbara pahelo Avyo ? gajaba kahevAya..." are ! mane to lAge che ke krikeTamAM, volIbolamAM, hokImAM-badhAyamAM pahelo ja naMbara lAvIza...paNa dIkarA ! tane eka vAtanI khabara che ke ramatagamatamAM jene AgaLa AvavuM hoya tenI chAtI khUba majabUta joie...ane jene chAtI majabUta banAvavAnI icchA hoya teNe potAnA jIvanamAM eka paNa vyasana na ghAlavuM joie ! mane AnaMda thAya che ke Aja sudhI to tuM koI vyasanano bhoga nathI ja banyo paNa bhaviSyamAM tArA jIvanamAM koI vyasana na pesI jAya mATe mArI tane ATalI salAha che...yAda rAkhIza ne ?' bApanA ATalA preraNAbharyA premALa zabdoe putrane pANI-pANI karI Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAMkhyo..."bApujI ! mane mApha karo...meM bahu moTI bhUla karI che...sigareTanA ravADe huM caDI gayo chuM...paraMtu AjathI pratijJA karuM chuM ke jiMdagImAM sigareTane kyAreya hAtha paNa nahi lagADuM !' Ama bolato bolato chokaro bApanA pagamAM paDI gayo... bApanA AnaMdano pAra na rahyo ! A pariNAmanA mULamAM zuM ? vAtacItanI rajuAta karavAnI kaLA...! dhAkadhamakIthI bApa dIkarAne sigareTa choDAvavA gayo hota to kadAca AvuM pariNAma na paNa Avata ! ' Ano artha evo nathI ke kyAMya koipaNa bAbatano Agraha ja na sevavo !... sAmI vyaktine potAnuM hita zemAM che eno bilakula khyAla ja na hoya to teno ApaNA pratyeno sadbhAva jaLavAi rahe e khyAlamAM rAkhIne tene kyAreka kaDaka zabdomAM paNa kahI zakAya...! paraMtu Avo vyavahAra kavacit ja karavAno hoya ! rojiMdI jiMdagImAM AvA Agraho saphaLa banatA nathI...eTaluM ja nahi, e kadAgraho sAmI vyaktinA dilamAM ApaNA pratyeno rahyo-sahyo paNa sarbhAva toDAvyA vinA rahetA nathI...pachI pariNAme sAmI vyakti vadhu ne vadhu bagaDatI jAya saMsAranA mIThA saMbaMdhomAM paNa jo AvA kadAgraho-haThAgraho Aga lagADI detA hoya to pachI AdhyAtmika jagatamAM to pUchavAnuM ja zuM ? eka vAta khAsa samajI rAkhajo ke abhiniveza moTe bhAge sAmI vyaktione ApanA pratye durbhAva ja karAve che...ane tenA kAraNe pariNAma e AvIne UbhuM rahe che ke sAmI vyakti ApaNI sAcI vAta paNa svIkAravA taiyAra thatI nathI. bIjAne sanmArge lAvavAnI pahelI zarata A che ke tene ApaNA para sadbhAva hovo joie...eTale sAmAne sanmArge lAvavAnA prayatnonI saphaLatAnI mukhya AdhArazilA che sadbhAva...abhiniveza arthAt haThAgraha-kadAgraha A AdhArazilAne ja toDe che...jevo sadbhAva tUTayo ke sAmI vyaktine sanmArge lAvavAnA prayatno para khaMbhAtI tALAM lAgI gayAM samajo ! abhiniveza dvArA zuM kamAyA ? puNya jora karatuM hoya to ApaNA Agraha pAse sAmI vyakti kadAca dabAI paNa jAya paraMtu teTalA mAtrathI ApaNe tenA dilamAM sthAna nathI meLavI zakatA... e to avasara Avye khabara paDe che... (335 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haThAgrahonAM ke kadAgrahonAM bIjAM nukazAna to pachI, paNa moTAmAM moTuM nukazAna koi hoya to te che...ekanA ahaMnI puSTi ane sAmAnA dilamAM utpanna thatI durbhAvonI paraMparA ! A be nukazAno eTalAM badhAM bhayaMkara che ke AtmAmAM kadAca janamojanama sudhI cAle tevA duzmanAvaTonA kusaMskArone UbhA karI de ! zAstranA pAne AvA aneka draSTAMto noMdhAyA che ! choDI do A abhinivezanI kAtila manovRttine ! e manovRttine toDavA mATe A vicAro mukhya rAkho ke (1) mArI saghaLIya mAnyatAo sAcI ja hoya tevuM na paNa bane...(2) keTalIka mAnyatA sAcI hoya toya te mArI alaga paristhitine AbhArI che...sAmI vyaktinI alaga paristhitimAM e mAnyatA saphaLa thaze ja tevuM huM zI rIte kahI zakuM ? (3) sAmI vyaktine nizcita lAbha ja thAya tevI paNa mArI vAta mAruM puNya ochuM hoya to tene na game tevuM paNa bane. (4) sAmI vyaktinA manano huM kAMi mAlika nathI. (pa) mAre mAtra vAtanI rajUAta ja karavI che. te vAtane sAmAe svIkArI ja levI joie tevo mAro koi Agraha nathI...! AvI vicAraNAo dvArA ApaNA manane keLavye ja chUTako che...jo mana nahi keLavAya to AgaLa je nukazAno batAvyAM te AvIne UbhAM ja raheze ! haThAgraha ke kadAgraha jyAre saphaLa thatA nathI tyAre sAmI vyakti mATe ApaNA manamAM eka pUrvagraha baMdhAI jAya che...ane baMdhAi gayelo e pUrvagraha sAmI vyaktinA sadgaNo tarapha paNa ApaNane AMdhaLA banAvI de che... eka vAta samajavI paDaze ke ApaNAM ahaMkAre ApaNane du:khI karyA che. kalpanA to karI juo, samudramAM tophAnanA kAraNe vahANa tUTyuM hoya...tamane pATiyuM maLI gayuM hoya...ane e pATiyAnA sahAre tame koi evA nirjana dvIpamAM AvI caDhayA ho ke jyAM tamArA sivAya bIjo koi mANasa ja na hoya...ane tyAM tamane puSkaLa hIrAo maLI jAya...koino mahela jevo baMgalo rahevA maLI jAya...rAjakumAra jevA vastro paheravA maLI jAya.. toya tamane AnaMda keTalo AvavAno ? jarAya nahi... kAraNa ke e dvIpamAM tamAro ahaMkAra majabUta kare tevo bIjo koI mANasa ja nathI... to pachI huM kahuM chuM ke para-apekSita evA ahaMkArane sAcavavAmAM ane 336 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ majabUta ka2vAmAM vyartha evI zaktio zA mATe veDaphI nAkhavI joie ? ahaMkAranI vAta ahIMyA eTalA mATe karIe chIe ke A abhinivezanA pApane jIvanamAM majabUta banAvanAra koi hoya to te ahaMkAra ja che... haThAgraha-matAgraha ne kadAgrahanA mULamAM, sivAya ahaMkAra bIjuM che zuM ? paNa zAMta citte jo vicAra karIe ne to eka vAta ApaNane spaSTa samajAi jAya tevI che ke koipaNa vastune oLakhavAmAM, koipaNa vyaktine pArakhavAmAM ApaNe hakIkatamAM khUba ja kamajora chIe...kAraNa ke ApaNA pratyeka nirNayo indriyo ane mananA AdhAre nakkI thatA hoya che...ane indriyo tathA mana e pote ja apUrNa che... cheka dUra sudhI gADInA pATA joie tyAre ApaNane ema lAge che ke A gADInA pATA ekabIjAne maLI jAya che...chatAM vAstavikamAM e pATA judA ja hoya che e ApaNe jANIe ja chIe...AMkhethI thatuM darzana khoTuM hoi zake che...zA mATe mananA evA apUrNa nirNayone vaLagIne hAthe karIne azAMti UbhI karavI ? jema jema ApaNe ApaNI apUrNatAno svIkAra karatA jazuM tema tema abhinivezano tyAga ApaNA mATe saraLa banato jaze... mAnI lo ke tame tamArI jagyAe beThA cho ane e ja vakhate pavananA jhapATAthI UDato UDato eka kAgaLa tamArI pAse AvIne paDyo...e kAgaLanI eka bAju lakheluM hatuM ke 'to pachI huM tane joi laiza...!' A paMktinA AdhAre tame ema kalpanA karo ke A paMkita koi jagyAe thatI mArAmArInA saMdarbhamAM ja che...AvI vicAraNAmAM caDayA hoya ane tyAM ja bIjo kAgaLa tamArI pAse AvIne paDe ane e kAgaLanI 15 paMkitao tamane vAMcavA maLe...temAM lakheluM lakhANa vAMcatA tamane ema thAya ke pelI paMkita A ja lakhANanA saMdarbhamAM che...tame e paMkitane sAthe rAkhIne saMpUrNa lakhANa vAMco tyAre tamane khyAla Ave ke A tUTI gayelI paMkitano huM jevo artha ka2to hato tevo artha nahoto ja !... kAraNa ke A AkhuM lakhANa to paramAtmAne udezIne che...ane tenA AdhAre lakhAyelI chellI paMkitano artha to ema nIkaLe che ke he bhagavaMta ! tArI ATaATalI bhakti karyA pachI paNa jo tuM mane darzana nahi Ape to pachI huM tane |337 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joi laiza ! tame tamArI kalpanA mujaba A paMkitane lai gayelA mArAmArInA saMdarbhamAM ! jyAre hakIkatamAM e paMkita hatI paramAtmAnI bhaktinA saMdarbhamAM ! to jema ekAda paMkita dvArA AkhA lakhANano nirNaya karavAmAM bhUla thavAno saMbhava rahyo che tema koi vyaktinA ekAda prasaMga dvArA tenA saMpUrNa jIvana mATe abhiprAya ApI devAmAM paNa bhUla thai javAnI pUrepUrI saMbhAvanA che ! huM beimAna kahevA taiyAra nathI... eka zeTha potAne tyAM 45 varasathI kAma karanArI eka nokarANInI imAnadArInI potAnA mitra pAse bhAre prazaMsA karatA hatA...'bhAi ! kALa game teTalo kharAba hoya paNa mAre tyAM kAma karanArI A bAine huM jouM chuM ane mArI imAnadArI pratyenI zraddhA majabUta banI jAya che...aneka vAra A bAine kabATanI cAvIo soMpIne ame bahAragAma gayA chIe paraMtu ekeya vakhata eka nayA paisAnI co2Iya amAre tyAM thai nathI...bAino hAtha eTalo badho cokhkho che ke jenuM varNana ka2vuM mAre mATe zakaya nathI...' 'zeTha ! bahu prazaMsA karavI rahevA do...kAgaDA badheya kALA ja hoya che ! ati vizvAsamAM rahezo to kyAreka nAhI nAkhazo...halakA lohImAM, bahu imAnadArInI AzA rAkhazo nahi...' mitre tarata ja javAba Apyo. na 'jo, tAre na mAnavuM hoya to na mAnato...bAkI, mAro te bAi pratyeno vizvAsa jarAya Dage tema nathI...zeThe rokaDuM parakhAvyuM... 'zeTha ! avasara Avye dekhADIza....' mitra vAta karIne ravAnA thayo. eka divasa pelo mitra zeThane tyAM Avyo...cA pANI patAvIne zeTha ane temano mitra baMne bahAra javA nIkaLyA...jevA bahAra nIkaLI thoDA AgaLa gayA tyAM mitre najara karI to zeThanA gharanAM bAraNA baMdha thai gayelAM joyAM...tenA manamAM zaMkA jAgI ke dALamAM kaMika kALuM che...zeThane teNe UbhA rAkhyA...'zeTha ! be miniTa UbhA raho ne, huM hamaNAM ja pAcho Avyo !' ema kahIne zeThanA ghara tarapha doDayo...najIka jaine bAraNAnI tirADamAMthI aMdara joyuM...je drazya joyuM te * joine te AnaMdita thai gayo... je nokarANInI imAnadArInI zeTha bhArobhAra prazaMsA karatA hatA te ja 338 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nokarANI zeThanA koTanA khIsAmAMthI rupiyAnI noTo kADhI rahI hatI...A joine tena AghAta lAgavo joito hato tene badale AnaMda thayo...kAraNa ke zeThanI vAta A drazyathI bogasa sAbita thai hatI... ekadama doDIne zeThane bolAvI lAvyo...zeTha ! zeTha ! jaldI cAlo, jovA jevuM drazya sarjAyuM che ApanA gharamAM' zeTha kAMi samajyA nahi...ghara tarapha AvyA...pelAe tirADamAMthI bAine dekhADI...koTanA khIsAmAMthI kADhelA rupiyA bAi gaNI rahI hatI ! kema zeTha ! have to mAnazone ke kAMgaDA badheya kALA ja hoya che ? bolo, have A bAinI imAnadArI aMge tamAro zo khyAla che ? mitre pUchyuM. 'jo dosta ! 45 varasano A bAino mane anubhava che...teNInI imAnadArI najaronajara joi che...A eka ja vakhatanA beimAnInA dazyane joine teNInA imAnadArI bharelA jIvanane kalaMka lagADavA huM haragija taiyAra nathI...huM to tyAM sudhI mAnuM chuM ke AvI imAnadAra bAine corI karavAnuM mana thayuM temAM paNa javAbadAra to huM ja chuM ! 45 varasathI nokarI karatI nokarANIne meM jo pUrato pagAra Apyo hota to teNIne AvI corI karavAnI durbuddhi ja na thAta...paraMtu meM pagAra vadhAryo nahi tenuM A pariNAma che...A drazya mane cetavI dIdho che...huM AjathI ja A nokarANIno 50 rupiyA pagAra vadhArI dauM chuM...' ATaluM bolatA bolatA zeThanI AMkhamAMthI AMsuo cAlI nIkaLyAM... pelo mitra to A sAMbhaLIne stabdha ja thai gayo...! kalpanA karI jojo zeThanA AvA udAtta dilanI ! nokarANInI corI najaronajara jovA chatAM teNI para AkSepa mUkavAnI vAta to ghera gai paraMtu teNIno pagAra vadhArI devAnI udAratA zeThe dAkhavI e balihArI konI kaho, sAmI vyaktinI ke paristhitino vicAra karavAnI draSTinI ! Aje AvI draSTino lagabhaga cheda UDI gayo che...moTA bhAge sahu mANaso potAnI paristhitinA AdhAre sAmI vyaktinA jIvana-vyavahAranI samIkSA kare che ane tenA ja kAraNe rojiMdA jIvanamAM saMgharSo lagabhaga anivArya banI gayA che.. |339 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavo che jIvanamAM zAntino anubhava? to pahelA A maMtrane jIvanamAM AtmasAt karI lo... mArI mAnyatAthI viparIta sAmI vyaktinA AcAra-uccAra ane vicAra pratye sahiSNu banIza. ekadama AvezamAM AvIne mArI mAnyatA tenA para ThokI besADavAnA prayatno nahi karuM !' A maMtranA svIkAramAM tamAma kSetronI zAntinAM bIja paDyAM che. eka vAra anubhava karI jojo... dhArI lo ke tamane hIrAnA dhaMdhAmAM lAbha dekhAya che...jyAre tamArA nAnA bhAine kApaDanA dhaMdhAmAM lAbha dekhAya che...have AvA prasaMge tame tamArA nAnA bhAine Agraha karIne hIrAnA dhaMdhAmAM ja kheMcI javAnA prayatno karazo to kadAca evuM banaze ke nAnA bhAinA dilamAM tamArA pratye asadbhAva Ubho thaI jaze...athavA to hIrAno dhaMdho apanAvavA chatAM temAM tenuM citta nahi coMTe..AnA badale tame tamArI mAnyatAnA svIkArano Agraha rAkhyA vinA nAnA bhAI pAse kApaDanA dhaMdhA karatAM hIrAnA dhaMdhAmAM rahelA lAbhanuM savistara varNana karo to zakya che ke tamAro bhAi kadAca tamArI vAta svIkArI ja le ! paNa A tyAre ja bane ke tamArI jAtane abhinivezathI mukta rAkhI zakyA ho !...jema vaicArika sahiSNutA keLavavAnI jarUra che tema AcAra ane uccAra pratyenI sahiSNutA keLavavAnI paNa jarUra che... sAsu vahunA ati nukasAnakAraka na hoya tevA AcAra pratye jo sahiSNu banI jAya...vepArI jo nokaranA amuka vartana pratye sahiSNu banI jAya...zikSaka vidyArthInA ati aniSTane notaranArA na hoya tevA vartana pratye jo sahiSNutA keLavavA mAMDe... are dharmArAdhanA karanAro paNa jo potAnAthI nIcalI kakSAnA jIvo pratye thoDo sahiSNu banI jAya...to mane lAge che ke aneka prakAranA saMgharSo vinA prayatna zAMta thai jAya...e sivAya mAtra potAnI ja mAnyatAne pakaDIne cAlavAmAM samasyAo ghaTavAne badale vadhyA vinA nahi rahe. abhinivezanA tyAgane mATe bIjo eka saraLa upAya e che ke ApaNe bIjAnA jIvana mATe jevo Agraha rAkhatA hoie tenA badale tevo ja Agraha ApaNe ApaNA jIvana mATe rAkhatA zIkhI javuM joie...ATaluM thatAM aneka prakAranA abhinivezo chUTaTyA vinA nahi rahe.. nadInA pANImAM paDelA kacarAne joine tame jo nirNaya karI besazo ke nadInuM pANI gaMdu che...' to e nirNaya tamAre mAtra 5-15 miniTamAM ja kadAca 3i40) Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pheravavo paDaze...kAraNa ke nadInuM pANI to vahetuM che...enA vahevAnI sAthe kacaro paNa vahI jaze ane TUMka samayamAM ja tamane nadI cokhkhI-nirmaLa dekhAze... ApaNI vAta ATalI ja che...thoDI dhIraja dharo...thoDA sahiSNu bano...ApoApa samasyAonAM samAdhAna thai jaze... eka vAta hRdaya para kotarI rAkhajo ke 'A duniyAmAM moTA bhAganA jhaghaDA satyanA kAraNe nathI thatA paraMtu ApaNA potAnA mAnI lIdhelA satyanA kAraNe ja thAya che !...' irAna mAne che ke irAka tenuM duzmana che...pAkistAna mAne che ke bhArata tenuM duzmana che...ijharAila mAne che ke lebenona tenuM duzmana che...raziyA mAne che ke amerikA tenuM duzmana che...are ! khristIo hindune duzmana mAne...hinduo khristIone duzmana mAne !...ethI AgaLa jAo to gujarAtane mana mahArASTra tenuM duzmana...karNATakane mana baMgALa tenuM duzmana ! osavALane mana poravADa duzmana ! poravADane mana jhAlAvADI duzmana ! sarvatra basa eka ja vAta...duzmana...duzmana...duzmana ! paNa zI rIte duzmana ! to Ano javAba che, mAnyatAnA AdhAre duzmana ! A mAnI lIdhelI duzmanAvaTe A duniyAmAM kevo kALo kera vartAvyo che tenI kalpanAya thAya tema nathI...eka aMdAja pramANe chellA 2000 varSamAM A duniyA para nAnA moTA 5000 yuddho thayA che...ane temAM karoDonI saMkhyAmAM mAnavasaMhAra thayo che...A badhAyanA mULamAM zuM ? mAtra mAnyatA sivAya kAMi nahi ! huM to nahi mAruM... eka noLiyAno janma thatA veMta ja tenA mA-bApe tene samajAvyuM ke 'sApa rastAmAM kyAMya paNa maLe ne to tene mArI ja nAkhavAno...te ApaNo bhayaMkaramAM bhayaMka2 duzmana che !' 'paNa bApujI ! sApe ApaNuM zuM bagADyuM che ? ane kadAca bagADyuM hoya toya ekAda sApe...paNa tenI khAtara game te sApa maLe toya tene mArI ja nAMkhavAno ? mane to kAMi samajAtuM nathI ! baccAe javAba Apyo... A sAMbhaLI tenA mA-bApa gusse thai gayA...'nAlAyaka ! hajI UgIne Ubho thAya che ne pAcho carcA ka2vA nIkaLyo che ?, tane kahI dIdhuM ne ke sApanI 341 Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkhI jAti sAthe ApaNe duzmanAvaTa che...koi paNa sApa maLe, tene jIvato nahi choDavAno !'..bApe saMbhaLAvI dIdhuM.... "to juo, pitAjI ! mane rastAmAM koipaNa sApa maLaze ne toya huM tene nahiM mAruM ! mAruM jeNe bagADyuM nathI tene vinA kAraNe mAravA huM taiyAra nathI !' baccAe spaSTa saMbhaLAvI dIdhuM.. A sAMbhaLatA veMta ja gusse thayelA bApe tenA baccAnI tyAM ne tyAM ja gaLacI dAbI dIdhI...ane tene mArI nAkhyuM ! A duniyAnI A sthiti che...sAmA pakSavALAne mAravAnI nA pADI denArAne potAnA ja pakSavALA vinA kAraNe gaLacI dabAvIne paraloka bhegA ravAnA karI de che ! yA to tene pachADIne ja jaMpe che ! sAvadhAna ! duniyAnI vAta ApaNe pachI karazuM. pahelAM ApaNe ApaNI ja vAta karIe...ApaNA jIvanamAMthI A abhinivezanA kAtila pApane kADhIne ja jepIe. AganI cinagArI jevuM abhinivezanuM A kAtila pApa maitrInI hariyALIne bALIne sApha karyA vinA rahetuM ja nathI..ane eTale ja jIvana vyavahAranI pratyeka paLe bhAre sAvadhAnI rAkhavAnI jarura che ! | Dagale ne pagale paristhiti palaTAze. saMparkamAM AvatI vyaktio badalAze...vastuomAMya parivartana Avaze...! AvA samayamAM mananI svasthatA TakAvavA maitrInA maMgaLamaya nAdane guMjato rAkhavA abhinivezane tilAMjali ApI ja dejo... 342 342 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 7 7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 21mo guNa guNapakSapAta nA guNI guNinaM veti, guNI guNiSu matsarI guNI ca guNarAgI ca viralaH saralo janaH " cha guNano pakSapAta hRdayane nirmaLa banAve che. ekaja 0 guNamAM aneka guNone kheMcI lAvavAnI beThI tAkAta paDI che. 0|guNano pakSapAta guNavAno pratye anurAga janmAve che. O guNavAna bano, guNAnuvAdI bano, aMte guNAnurAgI bano, e A guNanI preraNA che. 7 dhanalaMpaTa mANasa jyAM paNa jAya tyAM dhanano saMgraha ja d ka2vAnuM, jyAre guNalaMpaTa AtmA potAnA paricayamAM AvanArA 0|jIvomAMthI guNasaMgraha ja karavAnuM... O vadhu zuM kahIe... A guNapakSapAtanuM vivecana vAMcI ApaNI dizA 0 badalIe... karavA jevA guNAnuvAda rokavA jevA avarNavAda ane pAmavA jevA che AzIrvAda 7 0 0 343 7 7 0 e ha . 0 . 1 d 7 O . 0 2 ha Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArIno 21mo guNa che guNa pakSapAta ! guNapakSapAta eTale guNo tarapha hRdaya jhUkavuM...pachI bhale ne e guNa duzmanano hoya ! guNapakSapAta e guNano bIjAbhUta guNa che...avazya AdaraNIya che...keTalIka vAra svayaM guNa meLavavo sahelo che paNa irSyAne lIdhe bIjAno guNa pacAvavo...guNano pakSapAta rahevo...guNa pratye kheMcANa rahevu muzkela che...tyAre to zAstrakAro kahe che ne ke guNAvAna banavuM saheluM che paraMtu guNAnurAgI banavuM kaThina che... A eka guNamAM agaNita guNone kheMcI lAvavAnI tAkAta paDI che...kAraNa ke guNano pakSapAta guNo ane guNavAno pratye anurAga pedA karAve ja ane pedA thayelo e anurAga AtmAne agaNita guNonuM bhAjana banAve ja ! A guNane AtmasAt karavAmAM eka vAta khAsa samajI rAkhavAnI che ke jyAM sudhI guNo pratye AkarSaNa jAge nahi...guNamaya jIvananA aneka lAbho najara sAme dekhAya nahi, tenAthI viparIta doSo pratye jugupsA jAge nahi, doSamaya jIvananA DhagalAbaMdha nukasAno naja2 sAme dekhAya nahi tyAM sudhI guNa-pakSapAtano guNa AtmasAt thavo ja kaThina che...ane A guNane AtmasAt karyA vinA sAdhanAnA jIvanamAM pravezI janAro...AgaLa vadhanAro hakIkatamAM AMtarika draSTie keTalo vikAsa karI zake te prazna che... bAkI jenA jIvanamAM guNapakSapAta Ave che tenA jIvanamAM guNavAno pratye hArdika prIti...guNahIno pratye upekSAvRtti...guNonA saMgrahanI vRtti...prApta guNonI surakSA...A cAra cIja AvyA vinA rahetI nathI...ane A cAra cIja AvyA pachI sAdhanAnA jIvanamAM je vikAsa thAya che tenI kalpanAya thai zake tema nathI... eka vAta bhUlazo nahi ke, jIvanamAM guNano anurAga pragaTayA pachI e guNAnA dhAraNa guNavAno pratye hArdika prIti pragaTyA vinA rahetI nathI...ane jyAM A prIti pragaTe che tyAM teonI niMdA karavAnuM to baMdha ja thai jAya che. guNavAnonI paNa niMdA karavAnuM mana thatuM hoya to samajI rAkhajo ke hakIkatamAM ApaNane guNo pratye anurAga ja pedA thayo nathI...zAstrakAroe khuba samajaNapUrvaka A guNa mUkyo che...teoe guNavAn banavAnI vAta na karatAM 344 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNAnurAgI banavAnI vAta karI che...kAraNa ke teone spaSTa khyAla hato ke guNAnurAgI AtmA guNavAna banyA vinA rahevAno ja nathI...jyAre guNavAna AtmA guNAnurAgI hoya ja evo koi kAyado nathI....are ! kyAreka to evuM bane che ke guNAnurAga vinAno guNavAna AtmA potAnI jAtane bahu AgaLa vadhelI mAnato hovAnA kAraNe bIjAonI bharapeTa niMdA ja karato hoya che... jo na hota to.... sAgaranA kinAre gayelA mANase sAgarane kahyuM "tArAmAM gaMbhIratA to kharI paNa tuM jo khAro na hota to tArI bolabAlA A jagatamAM khUba vadhI jAta...' pachI e nadI kinAre gayo. 'tArI nirmaLatA ApaNane gamI, paNa tuM jyAre viphare che tyAre gAmonA gAmone tArAja karI nAkhe che...tArI A kSudratAtucchatA mane na gamI !.." rAtanA samaye soLe kaLAe khIlI uThelA pUrNimAnA candrane teNe kahyuM, tArI saumyatAno to A jagatamAM joTo jaDe tema nathI paNa tArAmAM jo kalaMka na hota to loko tane devanI jema pUjata....' bagIcAmAM choDavA para khIlI uThelA gulAbanA puSpane teNe kahyuM ke tArAmAM rahelA sauMdaryano ane suvAsano huM cAhaka chuM paraMtu tArI AsapAsa A kAMTAo jo na hota to tArI kiMmata kaMI ghaNI vadhI jAta !" mANasanI A vAta sAMbhaLIne sAgara-nadI-candra ane gulAba bhegA thaine mANasane kahyuM ke "amArI vAta to pachI karazuM paraMtu tArAmAM jo A doSadraSTi na hota to bahu sAruM hatuM..." mANasa zuM bole ? jenI pAse guNapakSapAta nathI...guNAnurAga nathI tenuM jIvana ? AvuM banyA vinA rahetuM ja nathI...game teTalA sArA sthAnamAM te jAya ke game tevI mahAna vyakti pAse te jAya, te halakI vAto laine ja pAcho pharavAno.. tyAre to pelI arabastAnanI kahevata che ke "bagIcAnA samAcAra pUchavA hoya to bulabulane pUchajo, kAgaDAne na pUchatA..." kAraNa ke bulabulanI draSTi khIlelA puSpo tarapha haze jyAre kAgaDAnI draSTi saDI gayelA phaLa tarapha haze... ||345 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ basa, A ja vAta lAgu paDe che. mANasanI bAbatamAM ! jo e guNAnurAgI haze to tenI najaramAM haMmezA sArI vAto ja rahevAnI ane jo e doSadraSTivALo haze to tenI najara haMmezA kharAba tattvo tarapha ja hovAnI ! guNAnurAgano guNa keLavavAmAM moTAmAM moTo lAbha e che ke enAthI ApaNane sarvatra sAruM ja jovA maLe che...sAruM jovA tarapha ja ApaNI draSTi rahe che..ane evI draSTi banavAthI game tevA viparIta prasaMgamAM paNa cittanI svasthatA evI ne evI ja jaLavAyelI rahe che !...are ! ajJAna jIvo je prasaMgamAM bhAremAM bhAre karmabaMdha karatA hoya e ja prasaMgamAM A AtmA lakhalUTa puNyabaMdha karato hoya ! jhaverAtanA rAgI mANasane jema jhaverAta sivAyanI bIjI bAbatomAM rasa nathI hoto tema guNAnurAgI mANasane guNa sivAyanI bIjI koi bAbatomAM rasa nathI hoto. eTale ja eka apekSAe ema kahevuM hoya to kahI zakAya ke guNAnurAgI bIjAnA doSo joto nathI ema nahi paNa ene bIjAnA doSo dikhAtA ja nathI ! A majA ! eka saMnyAsIne koipaNa anukULa ke pratikULa prasaMga Ave toya paramAtmAno upakAra mAnavAnI Teva ! temanA ziSyone bhAre Azcarya thatuM hatuM ! anukULa prasaMgomAM upakAra mAnavAnI vAta to barAbara, paraMtu pratikULa prasaMgomAM bhagavAnano zAno upakAra ? ane temAM eka vakhata... rastA parathI pasAra thatAM saMnyAsIno paga khADAmAM lapasyo ane te paDyo. ziSyoe doDIne potAnA gurune bahAra kADhyA..pagamAMthI lohI nIkaLatuM hatuM...mAthAmAM paNa vAgyuM hatuM...paNa Azcarya ! saMnyAsIe AkAza sAme hAtha UMcA karyA ane bhagavAnano upakAra mAnyo...ziSyo to A joine stabdha ja thai gayA. - gurudeva ! pagamAMthI lohI nIkaLI rahyuM che. mAthAmAM jakhama paNa thayo che...ane chatAM bhagavAnano upakAra mAno cho ?' 346 Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "hA...khADAmAM paDavAthI mota paNa AvI zakatuM hatuM...enA badale mAtra jakhamathI kAma patI gayuM e bhagavAnano upakAra ocho che ?' gurunI A vAta sAMbhaLIne ziSyo stabdha thai gayA.. jenI pAse sAruM ja jovAnI draSTi che tene koipaNa jagyAe kharAba jovA ja maLatuM nathI... ane eTalA ja mATe guNa pakSapAtanA...guNAnurAganA A guNane AtmasAt karI levA jevo che... potAnAmAM guNa na hoya to paNa vAtacItamAM guNa tarapha pakSapAta to joie ja ! jema ke samarthana satyanuM ja karAya, jUThanuM nahi...dayAnuM ja karAya, krUratAnuM nahi. nItinuM ja karAya, kUDa-kapaTanuM nahi...saraLatAnuM ja karAya, mAyAprapaMcanuM nahi...guNanI ja vAta tarapha ruci dekhADAya...guNane ja Teko apAya...ema vyavahAra paNa evo ja hovo joie ke jemAM guNano ja pakSapAta tarI Avato dekhAya ! yAda rAkhajo prayatna guNavikAsano karatAM pahelA guNadraSTinA vikAsano karavA jevo che...doSa-nAzano karatAM pahelA doSa draSTinA nAzano karavA jevo che...! kAraNa ke guNadraSTinA vikAsamAM ja guNaprAptinA bIjA paDyA che, te ja rIte doSadraSTinA nAzamAM ja doSanAzanA bIja paDyA che ! - ekavAra draSTine A rIte keLavo....kalpanAtIta pariNAma AvIne UbhuM raheze...sAva mAmUlI bAbatamAM paNa udvigna banI jatuM mana AvI draSTi banyA pachI bhayaMkara bAbatamAM paNa svastha raheze e nizcita vAta che... " bAkI saMsArI AtmA to bagIcAmAM UgelA gulAba jevo che...jema gulAbanA puSpanI AsapAsa kAMTAo hoya ja che tema saMsArI AtmAmAM doSo to rahevAnA ja ! hA...evuM bane ke koinAmAM 100-200 doSo hoya to koinAmAM pa-25 doSo hoya...paraMtu doSa vinAno to eka paNa AtmA tamane jovA nahi maLe... paNa bagIcAmAM janAro mANasa jema gulAbanI sugaMdha ja mANe che, kAMTAo to gaNatoya nathI tema guNAnurAgI AtmA paNa anya AtmAnA guNonI Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sugaMdha ja mANe che. tenAmAM rahelA doSarUpI kAMTAo tarapha to te najara paNa nAkhato nathI... A ja vizeSatA che guNAnurAgInI...e guNavAno pratye hArdika prItivALo to bane ja paNa sAthosAtha guNahIno pratye te udAsIna bane...kyAMya enA pratye manamAM paNa tiraskAra na AvI jAya tenI satata kALajI rAkhe...kAraNa ke ene A to khyAla ja hoya che ke Aje bhale sAmI vyaktimAM pragaTarUpe guNo nathI dekhAtA paNa e che to anaMta guNono mAlika ja ! Aje nahi to kAle, enAmAM A badhA guNo pragaTa thaze ja ! ane eTale ja tenA pratye tiraskAra karavAno koi artha ja nathI." AvI vicAraNAthI guNAnurAgI AtmA potAnA mananI svasthatA TakAvI rAkhato hoya che. pelI paMkita yAda che ne ke gherI lIye che kaMTako gulAbane, AMca na Ave kadIye, enI suvAsane...' gulAbanI AsapAsa seMkaDo kAMTAo hovA chatAM jema enI sugaMdhane koi AMca AvatI nathI tema karmanI zirajorInA kAraNe saMsArI AtmAmAM game teTalA doSo dekhAtA hoya toya enA anaMta guNone koi paNa jAtanI bAdhA pahoMcatI nathI... . ane eTale ja kyAMya koinA doSo juo nahi...dekhAi jAya toya bolo nahi...ughADA pADo nahi ! AnAthI tamAruM potAnuM vyaktitva nirmaLa banaze.. prabhAvazAlI banI jaze... yAda rAkhajo...zaheramAM gaTara hoya eTalA mAtrathI gaTaranuM DhAMkaNuM kholAya nahi kAraNa ke ema karavAthI zaheranA nAgarikonuM Arogya jokhamAya. tema koI paNa vyaktimAM doSo hoya eTalA mAtrathI e doSone game tyAM pragaTa na karI devAya kAraNa ke tema karavAthI samAjanI mAnasika taMdurastI jokhamAya che ! guNAnurAgano abhyAsa A kaLAmAM pAraMgata banAvyA vinA raheto nathI...guNAnuvAda karavAmAM e AtmA khIlI UThe paraMtu doSAnuvAda karavAmAM e AtmA mauna dhAraNa karI le !...Avo AtmA bIjI bAju potAnI prazaMsA kyAM na 348 Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare ane potAnA doSone kyAreya na chUpAve ! phADI nAkhyo te potAnA para AvatA gAMdhIjInA badhAya patro vinobAjI khAsa sAcavatA...ekavAra eka patra Avyo...gAMdhIjIno ja e patra hato chatAM vAMcIne temaNe turta ja phADI nAkhyo... bAjumAM beThelAe pUchayuM, "tame Ama kema karyuM ?' A patramAM gAMdhIjIe lakheluM ke "tamArA jevo AtmA meM kyAMya joyo nathI..' gAMdhIjIe udAra draSTithI mane jevo joyo tevo varNavyo...paraMtu mArAmAM rahelA DhagalAbaMdha doSonI emane kyAM jANa che..? e gaNatarIe AtmaprazaMsA karAvato A patra meM phADI nAkhyo...' vinobAe javAba Apyo... vyavahAramAM AvI manovRtti vinA lokapriya banI zakAtuM nathI to pachI AdhyAtmika jagatamAM vikAsa karavA mATe AvI manovRttine apanAvyA vinA cAle evuM ja kyAM che ? guNAnurAgI vyaktinuM to eka ja dhyeya hoya che guNasaMgrahanuM ! dhanalaMpaTa mANasa jema jyAM jAya tyAM dhana-saMgraha ja karato jAya tema guNalaMpaTa AtmA jyAM jAya tyAM guNasaMgraha ja karato jAya ! kAraNa ke ene pUrI khAtarI hoya che ke paralokanI saddharatA bIjAnA doSo saMgharavAmAM nathI paNa guNo saMgharavAmAM che ! kUvo khodI rahelA mANasone joyA che ? zaruAtamAM to enA hAthamAM patharAo AvatA hoya che...pachI retI.. pachI kAdava ane pachI pANI ! paNa jyAM kAdava hAthamAM Ave tyAM ja teo rAjInA reDa thai jatA hoya che. kAraNa ke kAdavanA darzane teone spaSTa khyAla AvI jAya che ke pANI to have hAthaveMtamAM ja che... e ja rIte koipaNa vyaktimAM tamAre guNa jovA hoya to zarUAtamAM kadAca tamane doSo ja dekhAze paNa dhIraja dharazo to dhIme dhIme guNadarzana thayA vinA nahi rahe ! kAraNa ke doSa jenAmAM che e Akhare to anaMta guNono mAlika AtmA ja che ! yAda rAkhajo.. kUvo khodavA jatA hajI kadAca pANI na maLe evuM paNa 3i49 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bane paraMtu A jagatamAM eka paNa AtmA tamane evo nahi dekhAya ke jenAmAM tamane guNa na ja maLe...na ja dekhAya ! jarura che mAtra guNa jovAnI...guNadraSTi keLavavAnI ! e AvatA bAkInI badhIya samasyAo ApoApa hala thai jaze... gogalsa satata trIjA varase paNa dukALa paDyo hato...pazuo ghAsacArAnA abhAve motane ghATa utarI rahyA hatA...lIluM ghAsa to zuM paNa sUkuM ghAsa paNa maLatuM durlabha hatuM... paNa eka kheDUta bhAre kharco karIne bahArathI potAnA pazuo mATe sUkuM ghAsa lai Avyo...5-15 divasa sudhI to pazuoe e ghAsa khAdhuM paNa pachI ene sUMghavAnuMya baMdha karI dIdhuM...'roja roja AvuM ghAsa zI rIte khavAya ?' kheDUta mUMjhAyo...have zuM karavuM ? lIluM ghAsa maLe tema nathI ane sUkuM ghAsa khAvA pazuo taiyAra nathI...jo Amane Ama cAle to to pazuo motane ghATa utarI jAya... paNa tevAmAM koi cAlabAja mANasa A kheDUtane bhaTakAi gayo...teNe salAha ApI ke 'A saghaLAya pazuone tuM lIlA raMganA cazmA paherAvI de...pachI jo tenuM pariNAma !' ane pelAe kharekhara e akhataro karyo...ane Azcarya thayuM...je ghAsanI sAme pazuo jovAya taiyAra nahotA e ja ghAsa pazuo khUba majethI khAvA lAgyA...kAraNa ke lIlA cazmA paheryA pachI pazuone ghAsa sUkuM nahi paNa lIluM dekhAtuM hatuM ! kheDUtanA AnaMdano pAra na rahyo. je hakIkata pazuonA jIvanamAM banI tevI ja hakIkata guNAnurAgI vyaktionA jIvanamAM banatI hoya che...teo pAse rahelI guNAnurAganI draSTi teone sarvatra ane sadA prasanna ja rAkhatI hoya che...kyAreya teone akaLAmaNano anubhava thato ja nathI... ane chellI vAta, 350 Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNAnurAgI AtmA prApta guNonI surakSA karavA sadAya jAgrata hoya che...vyavahAramAMya dekhAya che ke je vyaktine jenuM AkarSaNa hoya che e cIjanI salAmatI-rakSA khAtara e vyakti potAnA tamAma prayatno karatI ja hoya che... e ja nyAya lAgu paDe che. guNanI bAbatamAM ! anaMtakALe prApta evA AtmaguNonI surakSA khAtara guNavAna AtmA potAnI tamAma zakti lagADyA vinA raheto nathI...hA...e surakSA khAtara game tevA pralobhano Ave toya e pralobhanone lAta mArI devAnI tenI pUrI taiyArI hoya che. TUMkamAM, e satata potAnI A guNonI mUDI sAcavavA jAgrata hoya che... raMga ! judA judA raMgothI masta banelA sAgare saMdhyAne pUchayuM, "mArAmAM kevaLa . khArAza che...mArA taraMgonA ThekANA nathI ane chatAM tuM mArA para ATalI badhI prasanna kema che ? tArA lIdhe to mArI kAyAno raMga badalAI jAya che !' sAgara ! tuM game teTalo khAro hoya toya tArAmAM meM be adabhuta vizeSatAo joi che...eka to tArAmAM agaNita ratno paDyA che chatAM tuM keTalo badho gaMbhIra che ?'...ane bIjuM e ke AkhI duniyAno kacaro tuM saMghare che ane nirmaLa banavAno yaza tuM bIjAne Ape che...basa, tArA A be guNo para huM ovArI jAu chuM ! saMdhyAe javAba Apyo.. guNAnurAgI AtmAnI A ja vizeSatA che...e potAnAmAM rahelA agaNita guNone chUpAvI rAkhe che to bIjAnI game tevI gALone te gaLI jato hoya che...! bano guNAnurAgI...guNavAna banIne ja rahezo... oha ! keTaluM jokhama che A guNone ? AnI sAme tame lAvo doSane ! nigodagatimAM rahelA anaMtAnaMta jIvonA doSo keTalA? akSarano eka anaMtamo bhAga mAtra ne khullo ! bAkI temAM kAMi maLe nahi ! chatAM teone nukasAna zuM ? kAMI ja nahi...kAraNa ke nukasAnanI parAkASTAe to teo beThA ja che ! have AthI vadhu nukasAna teone koi saMbhavI zakatuM nathI... A vAtane hRdayamAM pAke pAye utArI dejo...paga nIce puSpone kacaDanA 351 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAo maLaze jyAre kAMTAone koi satAvazeya nahi ! sajjanone motane ghATa utArI denArA maLaze jyAre durjanone kadAca UMce besADanArAya maLaze ! paLavArano paNa pramAda lAMbA samayanI sAdhanAne niSphaLa banAvI deze, jyAre lAMbI sAdhanA pachIya AtmA parathI doSonI pakaDa ochI thaze ke kema e prazna che ! A sanAtana satyane asthimajajA banAvIne cAlyA Avo sAdhanAnA mArge ! durjano dvArA puSpo bhale kacaDAi rahyAM paNa kacaDAtAM kacaDAtAMye e puSpo durjanonA pagamAM potAnI sugaMdhane saMkramita karyA vinA rahetA nathI...puSponI A AgavI vizeSatAne sadAya najara sAme rAkhajo... guNonA sarjana mATenI mahenata karatAM karatAM vacce koi herAna karanAro kadAca maLI jAya toya e herAna karanAra pratye tame evuM sartana dAkhavajo ke e tamArA sartananI sugaMdhane jiMdagIbhara bhUle nahi..jo ATaluM thaze to jiMdagI saphaLatAnA mArge che temAM koi zaMkA nathI... hA...guNaprApti mATenA prayatno karatA pahelAM eka vAta to nizcita ja rAkhajo ke AjanI duniyA jene 'sukha' kahe che evA 'sukha' vAtAvaraNane tarachoDavAnI tamArAmAM hiMmata joize...tamArI taiyArI joize... nItinA mArgane apanAvavo haze to paisAne gauNa karavA paDaze...sadAcA2nA mArgane svIkAravo haze to vAsanAne gauNa karavI paDaze...kSamAnA mArganuM AkarSaNa UbhuM rAkhavuM haze to ahaMkArane gauNa karavo paDaze...tapanA mArga para UbhA rahevuM haze to masAledAra vAnagIo choDavI paDaze...jinAjJAne mukhya banAvavI haze to ajJAnIonI vAtone gauNa banAvavI paDaze...hA...guNavAna banavA mATe...guNo pratyenA sadbhAvane TakAvI rAkhavA mATe AnA sivAya bIjo koi saraLa rasto ja nathI ! cheka mota sudhInA kaSTone vadhAvavAnI taiyArI haze to ja A guNo tamArA jIvana sAthe ekameka thaze ! ema che ? eka yuvAna saMnyAsI gAma bahAra mastIthI potAnI sAdhanA karato hato...brahmacaryanuM teja tenA kapALa upara camakatuM hatuM...gAmanA lokone paNa tenA para bhAre sadbhAva hato... 352 Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'temAM eka divasa gAmamAM eka kuMvArI kanyAe putrane janma Apyo. cAreya bAju tenI carcA thavA lAgI...ko ke kanyAne prazna pUchyo, "A bALaka konuM che ?' ane e kanyAe A saMnyAsI para Aropa mUkyo..! gAmanA loko to stabdha thai gayA...juvAnIyAo uzkerAyA..bALakane laIne A saMnyAsInA Azrama pAse AvyA... harAmakhora ! saMnyAsInA vezamAM AvI labADI ?' zuM che bhAio ?' "le A tAruM pApa !" ema kahIne teoe A navajAta zizune saMnyAsInI pAse mUkyuM...saMnyAsI paristhiti samajI gayo...teNe bALakane premathI upADI lIdhuM... juvAnIyAo vadhu uzkerAyA...Azramane Aga lagADI dIdhI...bhikSApAtro toDI nAkhyA...saMnyAsIne mAryo...paNa saMnyAsI eka ja vAkya bole, "A bALaka mAruM che ema ?..." bIjo koi javAba nahi !... juvAnIyAo to samaya thayo eTale gayA ghara tarapha..paNa bhikSAnA samaye gALono varasAda varasavA lAgyo... juo, A pelo labADa-DhoMgI harAmakhora jAya..." pelo saMnyAsI IS IT so? "ema ?" basa eTaluM ja bolIne AgaLa cAlato jAya...kyAMya bhikSA na maLI tyAre e pelI kanyAne tyAM Avyo....kanyAnA bApane teNe kahyuM ke "mAro aparAdha hoi zake che paNa A bALakano zo aparAdha che ? tenA mATe to dUdha Apo !" pelI kanyA A sAMbhaLIne stabdha thai gai...potAnA pApane chUpAvavA mATe AvA nirdoSa saMnyAsI para Aropa caDAvavA badala tene bhAre pazcAttApa thayo...lokonI vacce teNe jAhera karyuM ke "A bALaka amukanuM che paNa saMnyAsInuM to nathI ja !' A sAMbhaLIne loko to stabdha thaI gayA. pelA saMnyAsInI mukhAkRti to evI ne evI ja saumya hatI...have juvAnIyAo saMnyAsI tarapha vaLyA..."mahArAja ! 353 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame to bilakula nirdoSa cho." ema ?' tame Ano khulAso savAranA ja karI dIdho hota to ?' evuM che ne ke eka jaNane badanAma karavAno AnaMda to tame lUMTI lIdho, have bIjAne zA mATe badanAma karavo ?...huM to jevo chuM tevo ja chuM sanmAnanA sukhane ane apamAnanA du:khane meM sArI rIte pacAvI jANyA che...' saMnyAsIe javAba Apyo... - javAba sAMbhaLanArA zuM bole ? saMnyAsInA caraNomAM paDyA...saMnyAsInI mAphI mAgI raDatI AMkhe vidAya thayA !.. guNamaya jIvananI A kaThora vAstavikatA che...evA jIvananA svAmI banavA mATe keTakeTalI jAtanI agni parIkSAmAMthI tamAre pasAra thavuM paDaze enI kalpanAya thAya tema nathI hA...e agni parIkSA tamane vadhu ne vadhu vizuddha banAvatI jaze temAMya zaMkA nathI...! che taiyArI AvI parIkSAmAMthI pAsa thavAnI ? bAkI eka vAta bhUlazo nahi..kathIra kyAreya agniparIkSA mATe taiyAra hotuM nathI jyAre kaMcana agniparIkSA mATe kyAreya inkAra karatuM nathI...kAraNa ke kathIrane pUro khyAla hoya che ke agni mane ogALI nAkhyA vinA nahi rahe...jyAre kaMcanane pUrI khAtarI hoya che ke agni mane vizuddha banAvyA vinA nahi rahe ! sAdhanAnA jIvanamAM AvatA A badhA kaSTonA agni sAme ApaNe jo kathIra jevA pUravAra thaze to jIvana hArI jaizuM ane kaMcana jevA pUravAra thazuM to AtmAne vizuddha banAvIne ja raheze ! hA...eTaluM kharuM ke pratyeka janamamAM ApaNe aMdhArA sAthe ja saMbaMdha bAMdhyo che ane eTale prakAza jotAM ja ApaNI AMkho baMdha thai jAya che...paNa A janamamAM prakAza jovA mATe ApaNI AMkhone ApaNe prayatno karIne paNa taiyAra karavI ja paDaze ! AMkhano aMdhApo hajI kadAca calAvI levAya paNa ajJAnano aMdhApo eka paLa paNa calAvI zakAya nahi...kAraNa ke aMdhApAe to anAdinuM saMsAra paribhramaNa akabaMdha rAkhyuM che...ene have toDaye ja chUTako che... Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNArjana mATe zaru karelA tamArA prayatno jarAya niSphaLa nahi nIvaDe...hA...kAmacalAu kadAca niSphaLatA maLaze toya e niSphaLatA saphaLatAne najIka lAvyA vinA nahi rahe ! A mAtra vAto nathI...vAstavikatA che..vyavahAramAMya AvuM dekhAya che !... - sAyakala calAvavAnuM zIkhanAro 5-15 vAra paDe che to sAyakala calAvatA jaldI zIkhe che...dhaMdho karanAro be-cAra vakhata kadAca khoTa khAto hoya toya pachI e sAvadha banIne dhaMdho karIne napho ja meLavato hoya che...nAno chokaro cAlavAnuM zIkhatA pahelAM ghaNI vAra paDato hoya che ane pachI ja cAlatA zIkhato hoya che... A ja nyAya lagADI do ahIMyAM ! guNaprApti mATe prAmANika paNe prayatno cAlu karo...khUba dhIraja rAkho...kaSTothI Daro nahi paNa kaSTonI vacce aDIkhama UbhA raho...] AcAra para prabhAva vicArano che. to vicAra para prabhAva vAtAvaraNano che. beDAmAM pANI jo naLamAMthI Ave che to naLamAM pANI TAMkImAMthI Ave che. TAMkInuM pANI jo svaccha che to naLamAM pANI asvaccha AvavAno koi ja prazna rahe to nathI ane naLamAMpANI svaccha che to beDAmAM asvaccha pANI AvavAno koi prazna nathI raheto... saAcAra TakI rahyA che. savAtAvaraNanA kAraNo... ka ka 355 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 mo guNa a-deza-kALacaryAno tyAga a-deza eTale anAryadeza TUMkamAM dagAbAja, hiMsaka durAcArI, jugArI, dharma virodhI deza, gAma vagere ane akALa | | eTale ayogya kALa. | nabaLA nimittonA bhoga banIne aneka AtmAo mahAmUlA jIvanane barabAda karI rahyA che. rAtrInA eka-be | vAgyA sudhI bahAra bhaTakayA karavuM ayogya che. aneka dUSaNo | to ghUse paNa durAcArI tarIke khyAti lamaNe jhIMkAya ! sadAcA| rono nAza thAya mATe a-deza ane a-kALano tyAga karavo. AtmAmAM susaMskaraNanI pratiSThA karAvavA ane IkusaMskArothI bacAvavA... guNanI kamAi karavA ane paralokane saddhara banAvanArA A guNane AtmasAta karavuM ja rahyuM. aSADhAbhUti, siMha guphAvAsI muni, araNika munivara, | | mahAmuni naMdiSaNanA ekavAranA pattananA mULamAM nabaLA sthAno ja hatA... | vAMco A guNa....! 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 - ( 0 20 0 0 0 0 0 0 0 0 3pa6 0 0 0 0 0 )) Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArIno bAvIzamo guNa che : a-deza-kALacaryAno tyAga. mAnavInI eka moTAmAM moTI viziSTatA ! zarIra para mela na caDI jAya..caDelo mela rahI na jAya e mATe eNe zarIrane roja navaDAvyuM. e zarIranI zobhA vadhAranArA vastro melA na thai jAya...melA na rahI jAya e mATe roja eNe vastrone dhovA nAkhyAM...paNa bhAre kiMmatI evA mana para jAmI gayelA tharanA tharanI eNe jarAya ciMtA ja na karI...thoDA thoDA pramANamAM caDatA gayelA e melanA ghare enI jiMdagI barabAda karI nAkhI.. toya e samajayo nahi...sAvadha thayo nahi, eTaluM ja nahi, hAthe karIne vadhu mela caDe evA ja sthAnamAM ane vAtAvaraNamAM te jato gayo...ane potAnA uttama jIvananI e barabAdI notarI beTho.....A barabAdIne aTakAvavAno eka sArAmAM sAro upAya eTale ja a-deza-kALacaryAno tyAga ! a-deza eTale ke anAryadeza athavA to Arya paNa hiMsaka, dagAbAja, durAcArI, jugArI, gussAkhora, dharmavirodhI vagere deza, gAma, mahollo ke zerI. a-kALa eTale ke ayogya kALa...emAM vasavuM ke pharavuM nahi. kemake tethI zarIra-dhana-AtmAne nukazAna pahoMce che. zAstrakAroe ApaNA AtmAnI ciMtA mATe keTakeTalI kALajI karI che teno khyAla to AvA guNonA pAlananA lAbhane najara sAme lAvIe tyAre Ave ! eka vAta to nizcitta che ke mANasane jyAM saMpatti dekhAi che...tyAM e jAgRtasAvadha acUka banyo che...dhananI tAkAtano jene khyAla che evA koipaNa mANasane lagabhaga kahevuM nathI paDatuM ke, "bhAI ! A bAju guMDAono aDo che mATe e tarapha jato nahi...athavA to A rastethI rAtanA dasa vAgyA pachI nIkaLavAmAM pUrepUruM jokhama che mATe bhUlecUke evA TAIme A rastAthI nIkaLato nahi !" AvuM kAMi kahevuM paDatuM nathI kAraNa ke e mANasane dhananI hAjarInA lAbha ane dhananA abhAvanA nukazAnano pUrepUro khyAla che...ane eTalA ja mATe te mANasa hAthe karIne athavA to sAme caDIne koi jokhama uThAvavA taiyAra thato nathI are ! evo koi prasaMga AvI ja gayo hoya toya e prasaMge khUba sAvadha banI jato hoya che ! mArI pAse ratno che... vANiyo bahAragAmathI puSkaLa kamANI karIne potAnA ghara tarapha jai rahyo 357 Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hato...kiMmatI ratnonI poTalI teNe barAbara sAcavIne rAkhI hatI. temAM eka nAnakaDA jaMgalamAMthI pasAra thavAnuM AvyuM...e jaMgalamAM ghaNA dhArDapADuo rahe che evA samAcAra vANiyAne maLelA...teNe vicAra karyo ke, "A kiMmatI ratno sAcavavA koi yukti to karavI ja paDaze..." jaMgalamAM pahelAM eka jagyAe khADo khodIne temAM ratnonI poTalI mUkI dIdhI. ane bIjI eka kAcanA TukaDAonI poTalI banAvI...sAthe laI jaMgalamAM pravezyo...bUma mArato mArato AgaLa cAlavA lAgyo..."mArI pAse ratno che...mArI pAse ratno che...' enI bUma sAMbhaLI dhADapADuoe tene Ubho rAkhyo...bola ! rano kyAM chupAvyA che ?" "bhAio ! mane javA do...keTakeTalI mahenata karIne huM A ratno meLavI zakyo chuM...! tame e lai lezo to mAro jAna jaze." vANiyAe nATaka karyuM. dhADapADuo Ama to zenA choDe ? vANiyAne bAMdhIne pelI poTalI kADhI.. joyuM to kAcanA TukaDA ! "alyA ! A to ko'ka pAgala lAge che...ratno hoya e kAMi AvI bUmo pADato pADato jato haze ?javA do ene !" ema kahI dhADapADuoe Ane ravAnA karyo. vANiyo jaMgalamAM pelA cheDethI pAcho AvI ja bUmo pADato pADato A cheDe Avyo...pAcho e ja rIte A cheDethI pelA cheDe gayo...cAra-pAMca vAra A rIte dhakkA khAdhA..."A to pAgala che." ema samajIne ekeya dhADapADu jyAre vANiyA pAse pharakyo ja nahi tyAre vANiyAne lAgyuM ke, "have pelI ratnonI poTalI laI javAmAM vAMdho nathI." jamIna khodIne poTalI kADhI.. "mArI pAse ratno che" nI bUma pADato majethI jaMgala vaTAvI gayo...dhADapADuone mUrakha banAvyA ane potAnI saMpatti surakSita karI dIdhI !" ApaNI mULa vAta e che ke jyAM saMpattino khyAla che tyAM jAgRti AvI ja jAya che...ane jyAM saMpattino khyAla nathI tyAM moTe bhAge asAvadhagiri AvyA vinA rahetI nathI...AtmaguNonI bAbatamAM sAmAnyatayA ApaNI sthiti dayanIya che..zIla-sadAcAra-kSamA- saraLatA-namratA vagere guNo ApaNane hajI saMpatti jevA Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgyA nathI ane eTale ja ApaNe e guNo pratye bhAre beda2kA2 chIe... beda2kArIe ja ApaNane game tevAM hIna sthAnomAM rakhaDatA karyA che ane game tevA ayogya kALomAM ApaNane pharatA rAkhyA che...e bedarakArIne toDavA mATe A guNanA pAlananI ati jarura che... eka vAta khAsa samajI rAkhajo ke ApaNo AtmA e atyAre to pANI jevo che...pANIne tame jevA vAsaNamAM nAkho tevA AkArane e dhAraNa kare. tapelImAM nAMkho to e tapelImAM DhaLI jAya...loTAmAM nAMkho to e loTAmAM goThavAi jAya'...A ja rIte jevA vAtAvaraNamAM ApaNo AtmA jAya che, sAmAnyatayA e evo ja banI jAya che...sinemA jovA jAya to emAM tanmaya thai jAya che ane bhaktinI ramajhaTa macI hoya evA snAtra mahotsavamAM jAya to emAMya tanmaya thai jAya che... ! jyAre paristhiti AvI ja che tyAre eka vAta to nizcitta thai jAya che ke jo satata sArAM sthAnomAM javAnuM rAkhavAmAM Ave to sArA thavAnI zakayatA ghaNI che ane e ja rIte hIna sthAnomAM vAraMvAra javAnuM jo bane to jIvana sAva tuccha banI javAnI zakyatA ghaNI che... A baMne prakAranI zakayatAne najara sAme rAkhIne jIvana jIvavAnuM zaru karavAmAM Ave to anaMtakALe durlabha evA AtmaguNonI mUDI surakSita thayA vinA na rahe...are ! zarIranI svasthatA ane dhana-mAlanI surakSA paNa A guNanA pAlanamAM samAviSTa ja che... ilAja kensarano eka dardI DokaTa2 pAse Avyo...DokaTare davA vagere ApyA pachI zuM khAvuM ane zuM na khAvuM ? ityAdi sUcanAo ApI...dasa divasa bAda pAchA AvavAnuM sUcana karyuM... pelo dardI ghera gayo...tene sigAreTa pIvAnuM bhAre vyasana hatuM...AvI sakhata bimArImAMya te sigAreTa choDI zakato nahoto...paMdareka divasa bAda DokaTa2 pAse Avyo...DokaTare zarIra tapAsyuM...kensara ghaTavAne badale vadhI gayuM hatuM. 'juo davA levA karatAM tame have jema bane tema vadhu philmo jovAnuM rAkho...zakya che ke ema karavAthI kensaramAM kAMika rAhata thai jAya !' DokTare 359 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dardIne salAha ApI. zuM vAta karo cho, DokaTara ! philmo jovAthI rAhata ?' hA...kAraNa ke thiyeTaramAM sigAreTa pIvAnI sakhta manAi hoya che...ane sigAreTa choDyA vinA tamane kensaramAM rAhata thai zake ema nathI." dardI zuM bole ? zarIranI svasthatA paNa jo cokkasa prakAranA vAtAvaraNanI apekSA rAkhatI hoya to pachI mananI pavitratA mATe to pUchavuM ja zuM ? je je AtmAoe AvAM sthAnonI upekSA karI che tevA AtmAo eka vAra to vikAsanA zikharethI patananI khINamAM gabaDI paDyA che ! aSADhAbhUti munivara...siMhaguphAvAsI muni...araNika munivara, mahAmuni naMdiSaNa vagerenA eka vAra thai cUkelA patananA mULamAM A nabaLAM sthAnonA sevana hatAM ! ane eTale ja zAstrakAroe AvAM sthAnonA tyAga upara bhAre jora ApyuM che. dhAMdhala ke kAramArInA dezamAM javA ke ubhA rahevAthI ijA pahoMce, sAkSImAM taNAvuM paDe ke lUMTAI javAya...ema kasAi, jugArInA aDA, dArunA pIThA ke vezyAvADAmAM vasavAthI ke tyAM jaine javA-AvavAthI buddhi bagaDe che. buddhi bagaDavAthI niSpharatA, jugAra, abhakSya bhakSaNa, durAcAra, anIti vagerenI lAlaca UbhI thAya che...kadAca bIjAne khoTI zaMkA ke avizvAsa paNa thAya che...AvA saMbhavita aneka apAyo (Apatyi)thI bacavA mATe evA sthAnono sadaMtara tyAga e ja sarvazreSTha upAya che. AjanA kALe to A bAbatamAM khUba ja sajAga thai javAnI jarUra che...aneka nimittavAsI AtmAo AvAM nabaLAM nimittonA bhoga banI banIne potAnA mahAmUlA jIvanane barabAda karI rahyA che...chellA traNeka varasomAM paricayamAM AvelA aneka yuvakonAM jIvanamAM DokiyuM karatAM A eka vAta khUba spaSTapaNe jaNAi che ke e lokonA jIvanamAM barabAdI notaranArAM AvAM nabaLAM sthAno ja hatAM.' sAvadhAna jheranA akhatarAo karazo nahi... thiyeTaramAM jazo nahi, paraMtu thiyeTara pAsethI paNa jazo nahi. sinemA to jozo nahi, paraMtu 360 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sinemAnA posTara sAme paNa najara nAkhazo nahi ! mAtra sApa ja nahi, sApanuM bila paNa jokhamI che...sApa hoya tyAM to na besAya paraMtu sApanA bila pAse paNa na besAya ! bannemAM motanI zakyatA che ! ayogya sthAnanA tyAga pachI vAta Ave che ayogyakALanA tyAganI vAta...ayogyakALa eTale ke rAtanA bAra-eka-be vAgyA sudhI bahAra pharatA rahe ! A rIte bahAra pharatA rahevAmAM cora-DAkUnA bhoga banavuM paDe, lokamAMya. durAcArI tarIkenI khyAti thAya ! e divasa bhulAto nathI.. eka prasaMga... sAheba ! lagabhaga 17-18 varasanI uMmare eka vAra rAtanA bahAra AMTo mAravA nIkaLyo...be-cAra mitro rastAmAM maLI gayA...lai gayA kalabamAM...basa, e divasathI jugAra ramavAnuM cAlu karyuM.. dhIme dhIme emAM pAraMgatatA AvatI gai...paNa e bAbatanI mArA moTA bhAine khabara paDI gai...kaDaka zabdomAM mane jugAra choDI devAnI salAha ApI. paraMtu meM e salAhane gaNakArI nahi... ane eka divasa... kalabamAM jugAra ramato hato te vakhate ja mArA moTA bhAi polIsane laine tyAM AvyA...mArI sAme AMgaLI karIne polIsane kahe, juo, A pelo dekhAya che e mAro nAno bhAi che..jugArI che pAko ! ene pakaDIne pUrI do jelamAM ane jyAM sudhI jugAra choDavAnI kabUlAta na kare tyAM sudhI ene choDazo nahi... ema kahIne mArA moTA bhAie mane pakaDAvyo... dasa-bAra divasa jelanI havA khAi Avyo..paNa basa, e divasathI mArA jIvanamAMthI jugAra ravAnA thai gayo...Aje paNa e divasa yAda Ave che ne mAruM mastaka moTAbhAine namI paDe che, sAme caDIne polIsane bolAvIne pakaDAvI dIdho ane e divasathI nAnobhAI sudharI paNa gayo... ::::: : ::: Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a-dezamAM ane a-kALamAM pharavAthI moTe bhAge ziSTapuruSomAM gahyuM vA aneka pApo jIvanamAM pravezI javAno saMbhava che...kAraNa ke AvAM pApo evA sthAnamAM ane evA kALamAM ja AcarI zakAtAM hoya che...A guNanA pAlananA abhAvanuM moTAmAM moTu nukazAna e che ke AvAM sthAnomAM ane AvA kALamAM sevAtAM pApo pratye AtmAnI sUga bilakula UDI jAya che...ane eka vAra e sUga UDI gai to pachI jIvanamAMthI e pApo 2vAnA thavA muzkela banI jAya che... a-deza ane a-kALa carcAnA tyAgamAM A ya vAta sAMbhaLI rAkhavI ke strI-puruSanA ekAMta sthAna vageremAMya na javuM...ane e ja rIte bIjAnA dhanamAlanA khAsa sthAna vageremAM paNa na javuM tathA enA tarapha draSTi paNa na nAMkhavI...AvA sthAnomAM gamana AtmA mATe kyAreka khUba jokhamI banI jatA hoya che...sadAcArAdino nAza thavAnI sAthe mArapITa vagerenA paNa AmAM bhoga banavuM paDe che ! dasa paisA... bhAre ahaMkArI eka zrImaMta je Ave tenI pAse potAnI bahAdurInA vakhANa kare...ApaNe to cora-DAkU-guMDA vagere koithI DaratA ja nathI...are ! rastAmAM bheTI paDe ne toya ene dekhADI dIdhA vinA na rahIe... lokone zeThanI A vAta sAMbhaLatAM bahu dAjha caDe...eka vAra to A zeThiyAne ko'ka bhaTakAvo joie...beTAne khabara to paDe ke bahAdurI e zI cIja che ! ane kharekhara...eka divasa zeThane ko'ke caDAvyA...'zeTha ! loko tamArA mATe evI vAto kare che ke 'tame mAtra DaMphAsa ja lagAvo cho...tamArI tAkAta kAMi che ja nahi...' mAruM mAnatA ho to ekavAra A galImAMthI pasAra thaine sAme nIkaLo...pachI huM ja lokone kaheto pharIza ke 'nA...zeTha parAkramI to kharA ja !' zeThane pAvara caDI gayo...guMDAonI galImAMthI rAtanA daza vAgyA pachI . pasAra thavA nIkaLyA...haju to aDadhe raste AvyA haze tyAM eka sAthe be guMDAo zeTha tarapha dhasI AvyA..'zeTha ! jyAM cho tyAM ja UbhA rahejo...AgaLa vadhyA cho to samajI rAkhajo, jAna jaze...' zeTha to avAja sAMbhaLIne hebatAi gayA...UbhA rahI gayA... zeTha ! 10 paisAno sikko Apo...' eka guMDA bolyo. 362 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "zeTha samajayA ke mArI dhAka cAreya bAju eTalI badhI che eTale ja A guMDAe mAtra 10 paisAno sikko mAMgyo che.." zeThe khIsAmAMthI 10 paisAno sikko kADhIne guMDAnA hAthamAM Apyo...pachI zeThe AgaLa javA mATe jevo paga upADyo eTale eka guMDAe zeThanI bocI pakaDI..."ame kyAM cAlyo ?' "kema tamane dasA paisA to ApI dIdhA !! zeThe javAba Apyo. "are ! e dasa paisAno sikko to eTalA mATe mAMgyo che ke ame be e sikkAne uchALavA mAMgIe chIe. jenI jIta thaze e A tArA hAtha para rahelI ghaDiyALa leze ane jenI hAra thaze e tArA khIsAmAM raheluM pAkITa leze...' zeThanA to A sAMbhaLIne motIyA ja marI gayA...lAcAra thaine UbhA rahyA ..pAkITa-ghaDiyALa badhuMya gayuM...ane guMDAonA hAthanI be-cAra khAvI paDI te nakAmAM ! tyArathI mAMDIne zeTha AvA raste javAnI kho bhUlI gayA... AvI kaphoDI hAlata thai tenuM kAraNa zuM? adeza-a-kALa caryA ! A lUMTa vagere to mAmUlI nukazAna che paNa mahA kiMmatI vA zIlasadAcAranA nukazAnanuM to varNana thAya ema nathI...kAraNa ke lUMTAyelA paisA to hajI kadAca pAchA maLe paNa lUMTAyelA zIla...? sAvadha banI jAo...mAnavajIvanamAM to khUba khUba susaMskaraNa, kusaMskarothI bacAva ane guNanI kamAI e sauthI agatyanuM kartavya che. enI upekSA eTale Aloka ane paralokanA sukha-zAntinI upekSA che...ApaNAthI jokhama levAya ja nahi... mArgAnusArInA eka eka guNanA pAlanamAM kevaLajJAna sudhInA guNonI prAptinI zakyatA che. ka 363 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 e) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 88 mo guNa baLAbaLanI vicAraNA sthAne zamavatAM zakatyA, vyAyAme vRddhi raDinAma, prathayA balamAraMbho, nidAnaM dAyasampadaH || potAnuM baLa keTaluM che ? e samajIne pagaluM bharavuM. cittanI samAdhi ane prasannatA banne A guNanI ArAdhanAnI phalazruti che. A guNanI ArAdhanA pApanivRtta ane puNyapravRtta banAvavAnI sAthe samAdhi AtmasAta karAve che. zarIranI, dhananI, I zaktinI ane sthAnanI tAkAtanI vicAraNA najara samakSa rAkhIne vyavahAra karavo joie... koipaNa kArya upADatA pahelA A AjubAjunI pari-| sthiti...potAnI tAkAta...puNya vagerene najara aMdAja rAkhIne pachIja kArya upADavA joie. taraMga ane tarkamAM paNa amalIkaraNa, khUba vicArIne karavo. vyavahArathI zA zA lAbha thAya che enI vivecanA A guNamAM samAvI levAmAM AvyA che. vAMco A | guNane ! 0 0 0 0 0 0. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 364 Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusArImAM ra3mo guNa che. baLAbaLanI vicAraNA... vepAra dhaMdho...saMsAra vyavahAra...kaLA-vidyA...leNadeNa sagAi-mitrAcArI vagere bAbatomAM tathA vrata niyama tyAga tapasyA ke bIjI javAbadArI uThAvatAM pahelAM potAnuM baLa keTaluM che, keTaluM nathI e mApI levuM ane baLa pahoMce eTaluM ja upADavuM..kArya prAraMbha karatA pahelAM A jarurI che. "mArI zarIranI...dhananI...sthAnanI zakti keTalI...ane mAruM gajuM keTaluM ?" e vicArane anusAre pagaluM mAMDe to pAchaLathI pastAvuM na paDe ane prAraMbhelA kAryamAM saphaLatA maLe...tathA jaza paNa maLe ! AjanA kALe A guNanuM pAlana jo pratyeka vyaktinA jIvanamAM vyavasthita thavA mAMDe to saMbhavita aneka prakAranA apAyothI bacI javAnuM bane..cittanI samAdhi paNa jaLavAya ane jIvananA dareka kSetramAM prasannatAbharyuM vAtAvaraNa UbhuM thAya. eka gujarAtI kahevata che ke "guMDAnI sAme paDavAnI tAkAta na hoya to guMDo je raste jato hoya...guMDo jyAM raheto hoya...e raste ke e sthAnamAM kyAreya javuM nahi...kyAreya rahevuM nahi..." A hakIkatanI jo upekSA kare to dhana-mAla lUMTAI jAya yAvat jAna paNa gumAvavo paDe ! baLAbaLanI vicAraNAmAM A ja vAta lAgu paDe che...koipaNa kArya upADatA pahelA AjubAjunI paristhiti...tamArI tAkAta...tamAruM puNya vagere saghaLIya cIjono vicAra karI lo...ane pachI ja kArya upADo.. progrAma aDadhI rAte saMgItanA AlApa bharatA eka saMgItakAra pAse teno paDozI pahoMcI gayo. "ustAdajI ! tamArA saMgItanA AlApa eTalA badhA joradAra che ke A progrAmo tamAre laMDana, mosko ane pekIMgamAM ApavA jevA che..." zuM mArA saMgItamAM eTalI badhI mIThAza che ?' 365 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'mIThAza keTalI che enI to khabara nathI paNa tame eTalA dU2 jAo to tyAMthI tamArA AlApano avAja ahIMyAM jarA paNa na Ave ane ame zAntithI sUi zakIe...' paDozIe javAba Apyo. saMgItakAra zuM bole ? A zuM ? baLAbaLanI vicAraNAno abhAva ! A to ThIka che ke paDozIe potAnI kahevAnI vAta vyaMgamAM jaNAvI dIdhI...nahitara to aDadhI rAte UMgha bagaDe to kadAca lAphoya mArI de ane pachI temAMthI bhayaMkara mArAmArIya zaru thai jAya ! mAtra saMgIta mATe ja nahi, moDhAmAMthI nIkaLatA bola bolatA pahelAya potAnuM gajuM vicAravuM joie ke huM je kAMi boluM chuM temAM mAruM sthAna kyAM ? boleluM pAra pADavAmAM mAruM gajuM keTaluM ?...bolyA pachI pariNAma je Ave te bhogavavAnI mArI pahoMca keTalI ? A vicArIne jo bolAya to potAnA mobhA ke darajajA bahAranuM vacana na nIkaLe...tema kAyamI virodha-zatru UbhuM karanAruM veNa na bolAya ! saheja naja2 pheravo cAreya bAju ! vyaktigata jIvanamAM...temaja sAmAjIka kSetre ke rAjakIya kSetre sarjAi rahelI aneka prakAranI vikaTa paristhiti AvA ja ko'ka kAraNane AbhArI che...manamAM taraMga Avyo ke turta pravRtti cAlu karI dIdhI...manamAM sphuraNA thai ke turta bolavAnuM cAlu karI dIdhuM...manamAM vicAra jAgyo ke tarata ja dhaMdhAmAM jhaMpalAvI dIdhuM !...enI pAchaLanI potAnI tAkAta vicArI ja nahi ane pachI dhAryA karatAM viparIta pariNAma AvyuM tyAre rovA beThA ! AjanA kALanI aneka prakAranI azAntio A guNanA pAlananA abhAvane AbhArI che...'bAjuvALAe potAnA gharamAM Avela lagna prasaMge rupiyA lAkha kharcyA to teno samAjamAM vaTa paDI gayo to lAva, huMya vaTa pADavA rupiyA lAkha kharcI dau...' basa, A vicArane amalamAM mUkavA pachI devuM kare...ADA raste 366 Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paisAnI kamANI kare...corI paNa kare...bIjAnA paisA dabAvI paNa de...are ! badhIya jAtanA prayatno karavA chatAMya paisA na maLe to avasare bIjAnI hatyA paNa karI de ! "moMghavArI vadhI che'nI bUma kadAca sAcI hoya toya bIjI bAju tapAso to spaSTa dekhAze ke jarUriyAto paNa vadhI che...vaTa pADavAnI vRtti paNa vadhI che...ane e badhuM sAcavavA khAtara duHkhIya thavuM paDatuM hoya to tenI taiyArI che... e to nahi ja kholuM ! UnALAnI bapore sakhata tApamAM pUra jhaDape rastA parathI moTara pasAra thai rahI hatI. moTaramAM DrAiviMga karI rahelA zeThe tamAma bArIonA kAca baMdha ja rAkhyA hatA...zeThanI bAjumAM beThelA mahemAna pasInAthI rebajheba thai gayA hatA. temane thayuM ke "zeTha bArIonA kAca kema nahi kholatA hoya ? baMdha rAkhIne moTara kema calAvatA haze ?' - zeThane pUchyA vinA ja te bArInA kAca kholavA gayA. tyAM to zeThanI najara temanA para paDI...tarata ja zeThe-bUma pADI.."maherabAna ! bArInA kAca kholazo ja nahi.' paNa zarIra parathI pasIno cAlyo jAya che tenuM zuM ?' bhale cAlyo jato !' 'paNa kAca na kholavAnuM kAraNa zuM ?' e tamane nahi samajAya...' "paNa che zuM ?' "mArI Abaruno prazna che' "eTale ?' "eTale e ja ke amArA gAmamAM evo khyAla che ke mArI pAse erakanDIzana moTara che...e khyAla A bArInA kAca baMdha rahe tyAM sudhI ja salAmata rahe tema che...jo bArInA kAca kholI nAkhuM to badhAne khyAla AvI jAya ke mArI che 367. ka Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTaramAM erakanDIzana che ja nahi ! huM e rIte beAbaru thavA taiyAra nathI.. eTale bArIno koipaNa kAca tame kholazo ja nahi." paNa na kholavAthI ATalo badho pasIno chUTe che tenuM zuM ?' Abaru sAcavavA eTaluM sahana karavAnuM !" zeThe javAba Apyo. pelA mahemAna mauna thai gayA... A draSTAnta mAtra zeThane ja lAgu paDe che tevuM nathI...A jagatanA moTA bhAganA jIvonI sthiti A che ! potAno mobho jALavavA khAtara teo aneka prakAranA duHkhone ane kaSTone sAme caDIne vadhAvI rahyA che...ane pAchA e duHkho sahana karIne AnaMdita thai rahyA che ! baLAbaLanI vicAraNAne jIvanamAM kendrasthAne rAkhavAthI jIvanamAMthI pApo paNa ochA thavA lAge che...ravAnA thavA mAMDe che. kAraNa ke pApa karatAM pahelAM jo vicAra Ave ke "paralokamAM AnAM dIrgha duHkhada vipAka bhogavavAnuM mAruM gajuM che? jo nA, enA karatAM ahIM A na karavAmAM kadAca thoDuM veThavuM paNa paDe evuM gajuM che' to pApathI turta ja pAchA haTI javAya pra. baLAbaLanI vadhu paDatI vicAraNA karavAthI kAyaratA na Ave ? u. nA. kAyaratA to na Ave paNa jIvanamAM zaktiono yogya vikAsa thavA lAge...saMbhavita asamAdhithI bacI javAya !...hA...ahIMyAM eTalo khyAla jarura rAkhavo ke jyAM sArA kAryamAM jeTalI baLazakti pahoMcatI hoya tene kAme lagADI devAmAM pAchI pAnI karavI nahi zakti gopavavI nahi.. nahitara mananI corI thAya...eTalI zakti eLe jAya. sadupayoga ane sakamAi karavAnI rahI jAya ! 'Aje hAlata AvI ja sarjAi che. dharmakAryomAM zakti anusAra vIrya phoravAtuM nathI ane pApakarmomAM zakti uparAMta vIrya phoravanArAono toTo nathI...AnA nakkara pariNAmo AvIne UbhA che...paraloka to ThIka vartamAna bhava paNa asamAdhimaya saMkalezamaya banI cUkyo che ! Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pariNAma ! eka bhAie potAnI aMtima putrInA lagna nimitte samAjamAM vaTa pADI devA khAtara bhAre jalaso karavAno vicAra karyo...kharco karavAnuM potAnuM gajuM to hatuM ja nahi chatAM patnInAM ghareNAM girave mUkIne paNa paisA UbhA karyA... jAna traNa divasa potAne tyAM rahI...rojanA traNeya TAimanA jamaNavAramAM babbe miThAi ane traNa-traNa to pharasANa rAkhyA...vevAI pakSavALAe AvI mahemAnagati to kyAMya joi ja nahotI...eTale teo to be moDhe kanyAnA bApanI prazaMsA karavA lAgyA !...prazaMsA sAMbhaLIne kanyAnA bApano to harSa mAto ja nahoto ! lagna patI gayA...jAnane vidAya ApavAno vakhata Avyo...kanyAe bApanA pagamAM paDIne AzIrvAda mAgyA...raDatI AMkhe bApe AzIrvAda ApyA...jAna vidAya thai...gAmaDA gAmamAM banelo A banAva hato...eTale jAna gADAomAM AvI hatI... jAnanA vidAya thayA pachI kanyAnA bApane vicAra Avyo ke mArI mahemAnagatinI A loko mArI gerahAjarImAM zuM vAta kare che ? e sAMbhaLavI to joie ja ! paNa zI rIte sAMbhaLavI ? vicAra karatAM e vAta tenA manamAM besI gaI ke jAna je rastethI javAnI che tyAM nIce moTuM lAMbuM nALuM che...e nALAnI nIce jo pahoMcI jAu to badhuMya sAMbhaLavA maLe ! basa, zeTha beThA ghoDA para...ane ghoDo mArI mUkyo...bAjunA rastA parathI ghoDo nIce utArI dIdho ane nALA nIce zeTha AvI gayA...barAbara e ja samaye jAnanA gADA uparanA rastA para AvyA. jAnaiyAo vacce thai rahelI vAta zeThane spaSTa saMbhaLAtI hatI... bhAI ! jiMdagImAM Avo TesadAra dUdhapAka to kyAMya cAkhyo nahi..." "alyA ! baraphI zuM kama hatI ?' Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'baraphInI vAta javA do...keLAvaDA to evA banyA hatA ke be-cAra TopalA ghare lAvavAnuM mana thai gayeluM...' 'choDo e vAta...AvI khATI-mIThI kaLI kyAMya cAkhI hatI kharI ?' 'alyA ! badhuMya javA do...zeThanI ATalI udAratA chatAM je namratA temanAmAM jovA maLatI hatI e bIje kyAMya joi ?' gADAmAM aMdara aMdara cAlI rahelI AvI vAto sAMbhaLIne nALAnI nIce besI rahelA zeThano to harSa samAto nahoto...'ATalA paisA kharcyA...te lekhe lAgyA...saMpatti to Aje che ane kAle nathI paNa A mAna-sanmAna kyAM maLe che ?... cAlo, dIkarIya sAsare sukhI to raheze...ene koinA meNAM-ToNAM to sAMbhaLavA nahi paDe !' ane tyAM to uparathI avAja saMbhaLAyo.... 'zuM badhA zeThanI ATalI badhI prazaMsA karyA karo cho ? miThAi to sArI kaMdoine tyAMya maLe che...ene zuM ka2vAnI ? vevAie miThAi ne pharasANa ATalA sArA khavaDAvyAM paNa emaNe eTalIya kALajI na karI ke lAva, vaizAkha mahinAnI sakhata garamI che to badhAyane pANI ekadama ThaMDuM pIvaDAvuM ! are ! TesadAra miThAi pharasANa khavaDAvIne vevAie to hAlata bagADI nAMkhI ! kAraNa ke e khAdhA pachI pANInI tarasa sakhata lAgatI hatI ane vevAie pANI rAkhyuM hatuM garamAgarama ! pIo to tarasa ochI to na thAya paNa vadhatI ja jAya A to sAruM thayuM ke tyAMthI traNa divasamAM ja chUTakAro thai gayo...' A sAMbhaLIne zeThanI hAlata kApo toya lohI na nIkaLe tevI thai gai...devuM karIne A prasaMga patAvyo ane inAmamAM A sAMbhaLavA maLyuM ! vIle moDhe zeTha pAchA ghara tarapha pharyA...paNa moDhA paranuM nUra UDI gayuM ! have to sAme devuM dekhAvA lAgyuM...'gAmaDAmAM lAMbI kamANI to che nahi ane A devuM pUruM zI rIte karIza ?' A vicAramAM ne vicAramAM zeThane citabhrama thai gayo...ane ApaghAta karIne temaNe jIvana TUMkAvI dIdhuM ! 370 Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmUlI jiMdagInA AvA karuNa aMta mATe javAbadAra koNa ? kahevuM ja paDaze ke A baLAbaLanI vicAraNAno abhAva ! vaTa pADavA mATe gajA bahArano karI nAkhelo kharca bIjuM kyuM pariNAma lAve ? eka vAtano khAsa khyAla rAkhavo ke svArtha sAdhavA koi game tema caDAve agara kutUhala ke laDAi jovAnA zokhIna athavA uchAMchaLA mANaso caDhAvavA Ave, pralobhana dekhADe, bhaya batAve, khoTA vakhANa kare ke TekA Ape toya enAthI lalacAvuM nahi...DaravuM nahi yA phUlAi javuM nahi...lalacAi ke bhayabhIta thai yA to caDhAvyA caDhI potAnI zakti bahAranuM pagaluM bharavuM nahi... saMsAranA ajJAna jIvonI hAlata vicitra che...e tamane sukhI joine irSyA karaze paraMtu du :khI joine sahAnubhUti dekhADavA Avaze...tamAro baMgalo joine teo saLagI UThaze to baMgalo saLagelo joine teo tamane AzvAsana Apaze ! A vAstavikatAno khyAla rAkhIne bIjAnA abhiprAya para bahu vajana Apazo nahi...kAraNa ke teo to mAtra bolIne chaTakI jaze jyAre tamAre e pramANe ka2vAnA kaTu vipAko anubhavavA paDaze ! zAnta thai jAuM chuM... cInano vicA2ka svAMgatsu potAnI sAthe haMmezA eka khoparI rAkhe...koi evo pratikULa prasaMga Ave ke tarata ja thelImAMthI e khoparI kADhe...pAMceka miniTa sudhI tenI sAme tAkI tAkIne jue ane pAchI khoparI thelImAM mUkI de... svAMgasunI A vicitra vartaNuka ziSyone samajAya nahi...e divase A rahasyano ghaTasphoTa thayo...khoparI sAthe ja rAkhavAnuM kAraNa eka ziSye pUchatAM svAMgasue jaNAvyuM ke 'pratikULa prasaMga AvatA mArI buddhi jarA paNa kaMika ADuM avaLuM samajAvavA mAMDe che tyAre A khoparI sAme joine huM vicAra karuM chuM ke 'dosta ! tArI khoparInI dazA paNa eka vakhata A khoparI jevI ja thavAnI che...mATe kaSAya ka2vAmAM majA nathI...' svAMgatseno javAba sAMbhaLI ziSyo to stabdha thai gayA...' 371 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM to svAMgasu AgaLa bolyo...'juo. hamaNAM ja dazeka divasa pahelA eka mANase rastAmAM mane 15-20 gALo saMbhaLAvI hatI...mane sAme gALo devAnuM mana to thai gayuM paNa jyAM khoparI sAme najara gai ke citta zAnta thai gayuM eTaluM ja nahi, paNa tene meM hasatA hasatA kahyuM, 'bhAi ! haju bIjI gALo devI hoya to dai de...huM sAMbhaLavA taiyAra chuM...' gurudeva svAMgasunI A vicAradhArA sAMbhaLIne ziSyo to gadagadita thai gayA ! saMsAranA AvA vicitra svabhAvane khyAlamAM rAkhIne jIvana jIvanArAne prAyaH karIne asamAdhi thavAno saMbhava nathI. Avo vicitra svabhAva jenA khyAlamAM na hoya toya baLAbaLanI vicAraNA karIne pravRttio karanArane prAyaH pastAvAno vakhata Avato nathI...enI lokamAM hAMsI thatI nathI. navA kAma aMgeno teno utsAha bhAMgI paDato nathI... dekhAtA nAnA paNa ati mahattvanA A guNane jIvanamAM jeTalo vahelo amalI banAvatA jazuM teTalA vahelA pApanivRtta tathA puNyapravRtta banatA jazuM...samAdhi AtmasAt thatI jaze... banAvI le aMtara ne (rAga : bahota pyAra karate hai ) banAvI le aMtarane samAdhibhavana taraMgo uThenA saphala jIvana....banAvI le... roja tuM zIkha deje tArA Atamane doSa na deje kadI bAhya nimittane na AMgaNa khIlAvI leje tatvasumana...banAvI le... koi kahe te bhale hoya na sAcuM, tAruM gaNita kadI thAya na kAcu, udaya svIkArIne, banaje tuM saMta...banAvI le... puruSArtha ka2 evo sAdhaka jIvanamAM, naMbara lagAvI le tuM ekAvatArI padamAM sevaka jhaMkho che paMDita maraNa...banAvI le... 372 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkSipta varNana guNa 24 : jJAnavRdhdha ane cAritrapAtranI sevA amAsanI aMdhArI rAte jhabUkI jatI vijaLImAM soya parovI levA jevI A uttama ArAdhanA che. AryadezanA gaLathuthImAMthI maLatA vaDIlonA sanmAna satkAra'nA saMskArone apanAvI levAya to akalpanIya AnaMdanI taka tame pAmI zakazo. 'uttamanA guNa gAvatA, guNa Ave nija aMga'nI paMktine jIvanamAM caritArtha karavAnI ArAdhanA A guNAmAM samAyelI che. anaMtakALe prApta thayela A mAnavajIvana e viveka ane susaMskAranI vRddhi mATenuM anupama bajAra che. sagatinI paraMparA UbhI karAvI devAnI tAkAta susaMskAronI vRddhi che. viveka pragaTe che jJAnathI ane susaMskAranI vRddhi thAya che cAritrathI. jJAna ane cAritranI bhUkha lAgatA cAritrapAtra AtmAnI sevA karavAnuM mana thAya. ukaraDA jevA doSonI saMgata to anaMtakALe karI paNa jIvanane naMdanavana banAvI Ape evA guNavAna AtmAonI upabRhaNA, anumodanA karavAnI taka jatI kema karAya ? jJAna ane jJAnInuM bahumAna cAritra ane cAritravaMta AtmAonI dilathI uchaLatI bhakti karI sadgati rIjharva karAvI levA jevI che. uttama AtmAonI sevA bhaktithI namratA, sadAcAra, saumyatA, komaLatA vagere guNo pragaTe che, pAMgare che. pethaDamaMtrIe navajuvAna vaye brahmacarya vrata svIkArI khaMbhAtanA bhIma zreSThinI zAla svIkArIne...! | guNiyala cAritravaMta ane jJAna pariNata AtmAono suyoga jaldI prApta thato nathI. jJAnI, sadghArItrI AtmAo zodhatA jAo...gagabhAve namatA jAo...emanI prazaMsA, bhakti ane anumodanA karI samyakatvane nirmaLa banAvatA jAo. A guNanA pAlanathI zAtA, samAdhi, saguNa, saMskAra ane samakita prasAdI rupe sAMpaDaze...vilaMba zuM kAma karo...! 373 Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNa 25 : poSyavarganuM poSaNa mArgAnusArInA guNomAM mAtA pitAnI pUjA e mahatvanuM kartavya batAvyuM. mAtA-pitA upakArI hatA mATe emanI pUjA karI paraMtu jeo upakArI nathI chatAM sabaMdhI che. poSya eTale jemanuM bharaNapoSaNa karavAnI potAnI javAbadArI che. patnI, putra, putrI, nirAdhAra kAkI, phoI, mAmA-mAmI athavA gAmAi baMdha vigerenuM nyAyanA mArge rahIne poSaNa karavuM. pAlana karavuM, teonA cittanI samAdhi jaLavAI rahe mATe...ApaghAtanA ke AzramamAM nirAdhAra hAlatamAM javAno teone kyAreya vicAra ja na jAge mATe teonA bharaNa poSaNanI javAbadArI imAnadArIthI uThAvavI...nabhAvavI, alabata...A javAbadArIo svIkAratA vadhArAno bojo paDaze...anukuLatAo gauNa karavI paDaze...kartavya pAlana khAtara vAsanAonA balidAna kadAca ApavA paDe ! - ekavAta bhUlazo nahi, dharmAtmA pAse rahelI saMpatti aneka AtmAone samAdhi apAvyA vinA rahetI nathI...dIna-duHkhI, garIba, anAtha jIvonAM du:khone dUra karavAnI paNa jo ApaNI javAbadArI che to pachI je sabaMdhIo che teone sAcavI levAnI javAbadArImAMthI to chUTAya ja zI rIte ? sthiti saMpanna mANaso A guNane jo amalI banAve to saMgha/samAjamAMthI viSamatAo svAbhAvika dUra thai jaze. svakendrita jIvana padhdhatine sarva kendrita banAvI do. mane bIjA keTalA upayogI thaI zake che A vicAraNAe svArtha lakSI banAvyA. huM bIjAne vadhumAM vadhu keTalo upayogI thai zakuM chuM A vicAraNAthI paramArtha khIlI uThaze.. jemanA bharaNa poSaNanI javAbadArI che temanI sAthe khUba saumyatA jALavavI. huM ahesAna karI rahyo chuM tevo bhAva jAmavA na devo. anIti-anyAyanA mArge poSaNa na karavuM. nabaLI sthiti hoya to kheMcAine na karavuM, sthiti sArI hoya to kRpaNatA ! na karavI. jAnavaranA bhavamAM AvI koi taka nathI. viveka nathI. mAnava pAse viveka draSTi che. sAmAne anukULatA karI ApavAmAM vikasatA sattvano anubhava che. cAlo, pAchA na paDIe... 374 Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNa 26 : dIrdhadaSTi mArgAnusArIno A guNa to pApa ane apAyonI nivRtti karAvI de che. dIrdhadaSTi eTale koipaNa kArya karatA pahelAM enA pariNAma vicArI levA. koi paNa ghaTanA ke prasaMgane aneka dRSTithI vicArI geralAbha dekhAya to evA kAryathI aTakI javuM. dIrgha dRSTi pApano ghaTADo karAve che. azAnti bhagAve che. doTa AMdhaLI hotI nathI. bhaviSya najara aMdAja hoya che. Aje InstantnA kALamAM A guNa to khUba upayogI bhAi ! dIrgha dRSTinA pAlanamAM aneka lAbho che. e guNanA pAlanathI citta khUba Tharela bane che. pravRttimAM Aveza, ukaLATa ane adhIrAI AvatI nathI. pratyeka pravRtti vicArapUrvakanI hovAthI pAchaLathI pastAvAno vAro Avato nathI. nadInuM pANI jema svastha rIte vahe tema dIrgha draSTivALA AtmAnuM jIvana svastha citte AgaLa dhape che. sAmAnyathI ema kahI zakAya ke jyAM apAyano khyAla nathI hoto tyAM pApo niSpharatA pUrvaka thAya che ane maryAdA bahAranA thAya che. apAya-vipAka najara samakSa AvatAM ja pApo maryAdita banI jAya che. jenI pAse spaSTa draSTi che. potAnI AgavI samajaNa che mAtra sukhanI sAmagrInI ja tene jhaMkhanA nathI...zAMti ane samAdhi paNa te cAhe che. alpakAlIna Aloka ja tenI najara sAme nathI, dIrghakAlIna paraloka paNa tenI najara sAme che. te mAtra svArthane nahi paramArtha ne paNa samajayo che. dIrgha draSTi pUrvaka AdarelA kAryanuM pariNAma game tevuM vikaTa-kalpanA bahAranuM Ave to tenI pAchaLa ArtadhyAna, akaLAmaNa ke trAsa prAya: thatA nathI. A guNanA pAlana karanAre eka vAtano khyAla rAkhavo ke jyAM je pravRttimAM ApaNuM magaja na cAle tyAM sArA buddhimAna vizvAsapAtra puruSano khAsa abhiprAya levo...ane e abhiprAya mujaba te te pravRttimAM pravRtta yA nivRtta thavuM. bagIcAmAM ugeluM phUla jema sugaMdha phelAve tema A guNanI ArAdhanA jIvana udyAnamAM guNonA pukha khilavI de che...Avo, Atma kalyANakArI dIrtha dRSTine AtmasAta karI laie. 375 Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNa 27 : kRtajJatA premanI eka tAkAta hoya che ke e jenI pAse che te vyakti AjubAju sahunA dilamAM sthAna jamAvI le che. paropakAra pradhAna draSTinA vikAsavALA A jIvo jagatane potAnA taraphathI ghaNuM Ape che ne noMdha paNa rAkhatA nathI ane koikano potAnA para thayela alpa paNa upakAra kyAreya bhUlatA nathI. ApaNA para aneka jIvonA upakAro chavAyelA che. paNa jJAnIo mukhya traNa upakArIo darzAve che. 1) mAtA-pitA 2) mAlika 3) dharmaguru. A traNeyanA upakAro vALavA duSkara che. A traNeya tatvo ApaNane sukha-zAnti ane samAdhino rAha cIMdhe che. to bhaviSyamAM pAralaukika mATe AtmakalyANano sAco rasto dekhADe che. jherI zikSaNano prabhAva kaho ke vAtAvaraNanI viSamatA gaNo, upakArI tatvonA upakAronuM badalo vALavAnuM bAju para rahyuM paNa e tArakanI ghora upekSA ane avahelanA sudhdhA karAvI de. kRtajJa zabdamAM rahelo "jJa' zabda jANavAnA arthamAM che. sAmAe karelA upakArone je jANe arthAt bhUle nahi. avasara AvyuM eno badalo vALI Ape. badalo vALI ApavAthI paropakAra guNa pratiSThita bane che. anekone sukRta karavAnI preraNA maLe che. mA-bApane ApaNAthI saMtoSa thAya...samAjane ApaNAthI kAMika mArgadarzana maLe...kuTuMbanA dareka sabhyonuM dila ThAranAruM ApaNuM vartana bane...saMskRtinI rakSA karavAnI javAbadArI prAmANika paNe bajAvIe...A badhAne lAvanAruM kRtajJatA guNa AtmasAt karye ja chUTako. ApaNuM vartana upakArI paribaLo mATe trAsarupa na banavuM joie... svArthanuM balidAna bhale ApIe...ApaNI apekSAo gauNa banAvavI paDe to banAvIe...anukULatAone tilAMjalI ApavI paDatI hoya to ApIe...dhanano ghasAro khAvo paDato hoya toya khAi A guNano svIkAra karI anaMtakALane surakSita banAvI levA jevo che. sukRtanI paraMparA sarjanArA A bhAvane saphaLa banAvI laie. 376 ji . Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNa 28 : lokapriyatA lokapriyatAno sIdho artha che lokonA haiyAmAM sthAna maLavuM. sadbhAva pAmavuM, prema jItavo. ApaNA aucitya bharyA, vivekI, udAra, nyAyI ane maryAdAbadhdha bhalA AcArathI / vartAvathI dila jItI zakAya che. lokapriyatA mATe pAMceka guNa keLavavA khUba anivArya che. 1) niMdAno tyAga : jIvanamAM kaleza ane kaMkAsanI hoLI saLagAvanAruM bhayaMka2 pApa che niMdA. guNavAno pratye dveSa karAve. aThThama karavI sahelI paNa traNa divasa koi nIca niMdA na karavI ati kaThina che. niMdA e irSyAnuM pragaTI ka2Na che. niMdA karavI nahiM tema sAMbhaLavI paNa nahi. adhama ane kSudrakakSAmAMthI je bahAra nIkaLe teja sAco lokapriya bane. na 2) niMdyapravRttino tyAga H lokapriya thavAmAM niMdA jema bAdhaka tema niMdA pravRtti paNa bAdhaka che. je pApo DaMkhatA dile thatA hatA te pApo majethI thai jAya. jugAra, hoTela, bAra calAvavuM, dezadrohI pravRttio, sAteya vyasananI pravRttio, vizvAsaghAta, upakArI pratye udhdhatAi bharyuM vartana A badhu niMgha pravRtti che. jhera khAnAro kadAca bacI jAya paNa A pravRttiomAM paDanAro guNane TakAvI rAkhe te koi kALe saMbhavita nathI. 3) dAnaruci H udAratA e to saghaLA dharmonI janetA che. udAratA maitrI vadhAre zIlavAna banAve. duzmanAvaTa toDe ane lokapriya banAve. lokapriya banavA 'dAna'nA ugamane amalIkaraNa banAvo. bIjAnA du:khe du:khI banavA jeTaluM ApaNuM dila komaLa bane tyAre ja dAnaruci UbhI thAya. saMpattinI kAtila mUrchA rAkhanAro lokapriya thAya te saMbhava nathI. :: 4) vinaya : lokapriya AtmA vinayI to hoya ! mAna vinayano nAza kare che. jhUkI janArA duniyAmAM jItI gayA che. akaDa rahenArA hArI gayA che. ArAdhanAonuM praveza dvAra vinaya che. prasanna vAtAvaraNa sarjavAnI tAkAta vinayamAM che, atra-tatra-sarvatra lokapriya banAve. 5) zIlavAna H udAra hoya, vinayavAna paNa hoya paNa AcAranA ThekANAM na hoya to te lokapriya na bane. zIla eTale sadAcAra, zIla eTale 377 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadbhAva ! banne cIjo khUba jarUrI che. sadAcArabharyuM jIvana zreSThInI kakSAmAM jAya che. puNyathI prApta zaktione sadAcAramAM sthira karavA jevI che. sadAcAranuM jIvana zreSTha che..AvAja AtmAo lokapriya bane che. sugaMdha vinAnA puSpanI koi kiMmata nathI tema sadAcAra vinAnA jIvananI koI kiMmata nathI. Avo ! A pAMcane asti majjA banAvI sAcA lokapriya banIe.... * ego'haM natthi me koI, nAhamannassa kassai, evamadINa maNasA, appANaM aNusAsai / * tameya kamipatthanI, parva mokavo na musaMti pAse | sUyagaDoMga sUtra (ekatvanI bhAvanAnA mArge ja mokSa che...) * ekalo Avyo mAro Atama, ekalo e nizcayathI javAno, nathI koi saMgAthI enAM, badhuM mUkIne cAlyo javAno... ekalo e karama ne bAMdhe, ekalo e udayane bhogave, badhAM sAthe rahevA chatAM, judo judo e kAyama rahevAno. "e"AyA" sUtrane ghaMTo, AtmA che zarIrathI judo, bhAvanAnuM ciMtana karo, upayoga tyAM sthira thavAno... kacchamAM bhuja, rApara, bhacAu Adi sthaLomAM thayela bhUMkapanI tArAjI joyA pachI paNa zuM nahi jAgIe ? 378 Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNa 29 : lajA mArgAnusArIno ogaNatrIsamo guNa che lajjA. jIvane anAdino abhyAsa pApano che. kevaLa pApanA saMskArono vAraso che. pApa kAryomAMthI nivRtta banavuM saMsArI jIva mATe khUba kaThina che...lajjA guNanI tAkAta che ke AtmAne pApamAM pravRtta thato aTakAve. lajjA pAlananA traNa lAbho che. 1. lajjALu AtmA koipaNa akArya nahIM kare. 2. lajjALu AtmA sadAcAranuM pAlana karaze. 3. lajjALu AtmA draDhatApUrvaka pratijJAnuM pAlana karaze. lA eTale lAja...zarama...dAkSiNya...A guNanuM pAlana dharmarAdhanAmAM AtmAne pravRtta kare che. lajjAno bIjo artha che dAkSiNya. AnA prabhAve bIjAnI sevA sahAyadAna vagerenI prArthanA avagaNanA nathI thaI zakatI. eka vAta sadeva yAda rAkhajo ke ApaNA zire mAtra ApaNI ja nahi, aneka AtmAonA bhAva prANonI surakSAnI javAbadArI che. ApaNA jIvanamAM svIkArya banI jatA guNa ane doSa e bannenI gherI asara ApaNI Aju bAjumAM rahetA aneka AtmAonA jIvana para paDIne rahe che. jene dharmamAM janama janamanI tAraNahAratA dekhAya che tevo AtmA to koipaNa jagyAe jAya to ya potAnI dharmanI mUDI kai rIte salAmata rahe tenI ja . ciMtAmAM hoya che. * devaguru mAtA-pitAne namaskAra karatA zarama na rAkhavI. - sAdharmikanI sevAmAM zarama na anubhavavI. * dharma sAdhanA karatA, dharmI banI rahevAmAM, dharmasAmagrI bajhAramAM laI jatAM zarama na anubhavavI. * guru pAse bhava AlocanA karatA zarama na anubhavavI. anAdinA kusaMskArothI abhyasta thayelA manane lajjAthI kAbUmAM rAkho. upakArI taraphathI maLatI hitazikSA jIvanamAM amalI banAvo, lajjALu banI pApa pravRtti para breka mAro. kuTuMbanI, samAjanI, rAjyanI ke dezanI taMdurastI mATe "lajjA" guNane AtmasAt karo. 379 Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNa 30 : vizeSajJatA. sAra-asAra, grAhya-agrAhya, tyAjya-atyAjya, kiMmatI-alpamulya vagere khyAlamAM rAkhI pravRtti kare te vizeSajJatA. sAmAnyathI artha evo thAya ke koipaNa pravRttimAM viveka vAparavo. viveka rAkhavo ane vizeSa prakAre jANakArI meLavavI. viveka pradhAna draSTi game tevA pratikULa saMjogomAMya prasannatA Ape che. AhAramAM paNa viveka, vyApAramAM paNa viveka, citronI pasaMdagImAM paNa viveka, vAMcana sAmagrImAM viveka...atra-tatra-sarvatra vivekanI hAjarInI AvazyakatA che. viveka vinAnI sattA sAmagrI bhayaMkara honArato sarjAvI de che. zAstrakAroe vivekane haMsanI upamA ApI che. haMsa jema potAnI cAMcathI kSIra-nIrane alaga karI zake tema vivekavAna sAra-asArano bheda karI zake. saghaLAya du:khonuM ane saghaLAya pAponuM mULa aviveka che. to saghaLAya sukhonuM ane saghaLAya dharmonuM mULa viveka che. cittanI samAdhi, jIvananuM sukha, sadgati tamAma vivekathI baMdhAyelA che. vizeSajJatAnI hAjarI vAlo AtmA tAtkAlika lAbhane najaramAM na rAkhatAM dUragAmI pariNAmane najaramAM rAkhe che. vivekavAna navuM navuM samajavAnI icchA rAkhe che ane eTale ja sukRtomAM dharmAnuSThAnomAM AgaLa vadhe che. vizeSajJa anAgrahI hovo jarUrI che. huM kahuM chuM eja sAcuM che AvA Agraha choDyA sivAya vizeSa jANakArI meLavavI muzkela che. Agraho ane pUrvAgrahothI gherAyeluM citta sAcA sanmArgane sAdhavA detuM nathI. anAgrahI tatvanI sAcI samajaNa meLavI svajIvanane to surakSita rAkhe che paraMtu AzritonA jIvanane paNa surakSita banAve che. heyamAMthI nivRtti karAvavAnuM ane upAdeyamAM pravRtti karAvavAnuM kAma karAve che. AkAza jevuM svaccha...nadI jevA nirmaLa...ane sAgara jevA gaMbhIra jIvanane pAmavA vivekanA dIvaDAne pragaTAvavoja paDaze. svastha ane svaccha jIvananuM svAmipaNuM A guNa dvArA ja meLavI zakAze....anAdinA avaLA cAle cAlelA A "manajIbhAine samajAvI daie to beDo pAra che. hao Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNa 31 ? dayA dharmakA mUla hai... dayA e dharmanI janetA che. kUNA ane rasALa banelA AtmakSetramAM dharmano pAka thAya che. kaThora dilamAM guNono pAka na thAya. A jagatamAM keTalAka jIvo 1. bIjAne mArIne jIve che. 2. pote jIvatA rahI bIjAne jIvADe che. 3. pote prANanI AhUti ApIne bIjAne jIvADe che... game tema karo paNa ApaNuM jIvana TakAvonI pariNatimAM dharmano praveza thato ja nathI. dharma jIvana svIkAranAre sahu jIvone samAvavAnA che. komaLa baneluM dila ane hRdayamAM pragaTelI dayA. kaSTone prasannatApUrvaka veThI le che. bIjAnuM nAnuM paNa duHkha joi vyathita bane che. anaMtakALanA paribhramaNamAM ApaNe kamajorone dabAvI rAkhyA che. bahAduro sAme ApaNI zakti na hotI mATe jUkI gayA. paraMtu have jo zakti hoya to kamajoro sAmeya jUkI javAmAM ApaNI tAkAta lagAvavAnI che. dilane dayAthI bharapura banAvI rAkhavAno moTAmAM moTo lAbha A che ke enAthI bAjI jItavA sAthe maitrI akhaMDa TakI rahe che. duzmanAvaTano bhAva prAyaH karIne pedA thato nathI. svajIvanamAM asamAdhi thatI nathI. puNyakarmanA yoge prApta thayelI zaktiono upayoga bIjAne bacAvavAmAM thato hoya to ja e zaktio AzIrvAdarUpa che...nahitara zrAparUpa che. jyAM dilamAM dayAno bhAva Avaze eTale bIjA jIvonA du:kho dUra karavAnuM zakti anusAra AcaraNa AvyA vinA raheze nahi. bhUkhyAne anna..tarasyAne jaLa...rogInI mAvajata...ApattimAM AvelAne saMrakSaNa...ThaMDImAM dhrujatAne oDhavAnuM...maratAne bacAvavuM...jIvana nirvAha tUTelAnI vyavasthA, apamAna...ToNAM tiraskAra apayaza vagerethI pIDAtAne emAMthI ugAravA...leNadAranA trAsamAMthI bacAvavA ityAdika dayAnA kAryo zakti anusAra karatA rahIe to ja dayAnA pariNAmo Takaze. abola ane nirdoSa pazuo mATe paNa kAMika karI..svArthane gauNa karI komaLatAnI pariNatine AtmasAt karI laie.. L[38] 381 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNa 32 : saumyatA viSamatAnA nimittamAMya jenuM mukha, jenuM hRdaya, jenI vANI ane jenI AMkha zAnta ane zItala rahe te saumyatA. A guNano AdhAra svabhAva upara AdhArita che. jIvanane je kaDavuM banAvavA de nahIM ane vAtAvaraNane sadA haLavuM banAvI rAkhe te saumyatA. are ! dumana paNa ghaNIvAra A svabhAvanA kAraNe AphrIna pokArI jAya. duzmanAvaTanA bhAvane khatama karAvI denArI A guNanI upAsanA che. saMparkamAM AvelAne sagaLAvI daie e kAMi svabhAvanuM varadAna nathI. dharatIkaMpa thAya ke javALAmukhI phATe toya sUraja para koI asara kharI ? basa saumya svabhAvI Avo hoya. kalpanA bahAranuM banI jAya chatAM enI mana upara asara na hoya. je bAhya nukazAnonI asara mana para leto nathI ane ahaMkArane gauNa banAvavAnI pUrepUrI taiyArI hoya teja AvA saumyatAno saubhAgya pAmI zake che. jeno ukaLATa karavAno, baLataLiyA jevo svabhAva hoya to tevA svabhAvanI mukhamudrA ane vANI upara asara thatI ja hoya che. kharekharI mahenata svastha, zAMta ane zItala rahevA mATe karavAnI che. bhASA e to mAnavamananI AtmakathA che. bolAtA zabdo e cAlatA vicAronI cADI khAya che. draSilApaNuM, irSA, gamagInatA, garva, gusso, svArthodhatA, cIDiyApaNuM, kevaLa anukULatAno rasa, saMjJAonI paravazatA, apekSAnI pUrti vagerene jIvanamAM pravezavA dejo nahi...enA badale svabhAva AnaMdI, praphullita, ThaMDo, dayALu, namra, mRdu, vinayI guNadarzI ane sAruM ja jovAnI TevavALo rAkhavo jenA kAraNe hRdaya...mukhamudrA ane bhASA prayoga saumya banyA rahe. paristhiti nahi, mana:sthiti pheravI daie...vastu ke vyaktimAM nahi, svabhAvamAM pheraphAra karI do ! ukaLATa nahi, upazama lAvo...basa AkhuM jagata masta lAgaze. saumyatAnA pAyA upara karAto jIvana vyavahAra sukha, zAntisaMpa, saMpatti, sanmAna, sadbhAva, samAdhi sadgati vagerene ApanAro bane che. maitrInI maheka pAtharatA A saumyatAnA guNane AtmasAt karI lo ! 382 Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNa-33 : paropakArI banIe... kRtajJatA guNanA pAlanamAM bIjAe ApaNA para karelA upakAronuM smaraNa karI. eno yatkiMcita badalo vALI ApavAnI taiyArI paNa hoya che. jyAre paropakAra guNanA pAlanamAM bIjAe ApaNA upara upakAra na karyo hoya toya ApaNe bIjA para upakAra karatA rahevuM. nAnakaDI jiMdagI anekonA sAtha ane sahakArathI vyavasthita cAle che. paropakAra e to prApta puNyazaktionuM rasALa vAvetara che. sUrya rajA pADato nathI...nadI maryAdA oLaMgatI nathI...varasAda bAre mahinA paDato nathI. AvI aneka vyavasthAonA kAraNe anekonA jIvana TakI rahyA che. AkhuMya jagata eka yA bIjI rIte ekabIjAne sahAyaka banI rahyuM che. upakAraka banI rahyuM che. A guNanuM pAlana svArtha rasikatA ane niSphaLatA para kApa mUke che. puNyanA udaye maLelI tana-mana-dhananI saghaLIya zaktio bIjAnA sadaupayogamAM Ave jethI ApaNe ane e sAmagrI paNa dhanya bane Avo vicAra paropakAranA mULamAM rahelo che. jagatanA jIvo sAthe saMbaMdha AtmIyatAbharyo banAvavA haze to svArtha upara kApa Apavo ja paDaze. koipaNa kSetramAM ghasAro veThavo ja paDaze. ApaNI apekSA ane mAnyatAne gauNa karavI paDaze. paropakAra prasannatAnI bheTa Ape paraloka ane paralokanI bhUmikA banAvI Ape che. "eNe zuM karyuM e vicAravA karatA meM zuM karyuM ? e vicAra ne ja prAdhAnya banAvI dejo. jIvanopayogI upakAra e dravya upakAra che jyAre Atmahitakara dharmadAna, dharmasthirIkaraNa guNa zikSaNa, cittane samAdhi, zubha bhAvanI preraNA e bhAva upakAra che, sAmAne kaSAya kaSAya na thAya, na vadhe e buddhithI svAtmaniyaMtraNa e paNa bhAva upakAra che. dharmanuM sarvasva A che. paropakArathI puNya thAya, ane parane pIDA karavAthI pApa thAya. dilathI...kharA aMta: karaNAthI dravya-bhAva upakAro vadhAratA jAo... jIvananI UMcAi kAMi emane ema nathI AvatI. bhoga ApIe, bhAgya ghaDIe..! 383 Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNa 34 : AMtara zatru vijaya zatru e nAma paNa sAMbhaLavuM gamatuM nathI ane sadA zatrutA sadAne mATe phUlephAle che. bahAranA zatruo paNa pedA karavAnuM kAma bhItaramAM rahelA zatruo kare che. A zatrutA paNa kAraNe pedA thAya che. 1. keTalIka zatrutA jAtivairanA kAraNe hoya che. dA.ta. sApanoLiyo. 2. keTalIka zatrutA parApUrvathI cAlyA AvatA veranA anubaMdhonA kAraNe hoya che. 3. keTalIka zatrutA saMsAramAM vicitra nimittonA kAraNe UbhI thatI hoya che. zatrutA rAga-dveSa mUlaka hoya che. rAga dveSa janma pachI badhA ja kaSAyo paDachAyAnI jema hAlyA Ave. je dilamAM zatrutA janme che....ke che. evA dila hameMza hAyavoya, saMtApa, saMkleza vagerethI grasita ja thayelA hoya che. bAhya zatruonA vijaya karatAMya AMtara zatruono vijaya karanAra mahAna che. karmanA udaye AvatA citra-vicitra aneka prasaMgomAM kAma, krodha, mAna-mada-harSa-lobha A cha AMtara zatrumAMthI ekeya ne jItavA devA jevA nathI. A che ne to pachADavA jevA (1) kAma puruSa pratye ane puruSane strI pratyenI vAsanA, jAtiya vRtti ane ene poSavA mATe thatI pravRtti. kAma zAMta jIvanane DahoLI nAkhe che. kaluSita karI nAkhe che. vAsanAne niyaMtraNamAM lAvavA vAsanAne bahelAve, utejita kare tevA sthAnano tyAga karajo. tevA bhojana, tevA paheraveza, tevA drazyo ane vAMcanano tyAga karajo. kanimittothI so gAu cheTA rahI pavitratA TakAvI rAkhajo. (2) krodha dhAryuM na thatAM, aNadhAryuM thatAM jIva gusse bharAya che. krodha prItino nAza kare che. krodhagrasta citta moTe bhAge kamajora para Adhipatya jamAve che. sadbhAvane toDI nAkhanAra krodha che. Aga karatAMya bhayaMkara che, krodha kaSAyonuM mULa viSaya che. ane viSayonuM mULa che viSayonI sAmagrI, sAmagrI jeTalI dUra rAkho teTalA aMze kaSAyonI tIvratA osaratI jaze. . (3) mAna mAna eTale ahaMkAra ! sAmAne pachADIne vijaya meLavavAmAM rasa che : potAnI jAtane bIjAthI UMco samaje, jarA paNa nIcuM dekhAya te sahI levA [34] Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyAra nathI. ahaMkAra krodhane kheMcI lAve che. mAna grasta jIvonI hAlata bhAre dayanIya hoya che. mAna Ave eTale vinaya jAya. vinaya e to saghaLAya kalyANonuM sukhonuM bhAjana che. dharmanuM praveza dvAra paNa che. praveza dvAra baMdha thayo eTale dharma paNa cAlI jAya. je mUke mAna te baMne mahAna. (4) mada mada eTale gumAna-jAti-kuLa-baLa-lAbha-2pa-aizvarya buddhi vigere ATha prakAranA mada che. saMsAranuM nAzavaMtatAnuM gaNita najara sAme Ave to ekeya mada TakI na zake. yatra-tatra-sarvatra madane toDavAnI mAsTarakI anityatA ane azaraNatAmAM paDelI che. karmanI tAkAta najara sAme rAkhIe...paralokanA bhayaMkara apAyone na bhUlIe...prApta zaktiomAM pUrvanA mahApuruSone yAda rAkhI namra banatA rahIe... (5) lobha lobhathI saghaLAya guNo nAza pAme che. lobha janma che icchAmAMthI, icchA saphaLa bane puNyodayathI. A icchAo atRptinI bheTa Ape che. lAbha vadhe tema lobha vadhe. A lobhathI krUratA, kaThoratA, azAMti, lAcArI vadhe che. nava gajanA namaskAra karajo A lobhane. (6) harSa sattA, ThakurAi, dhana, kIrti maLavA para rAjI thatA ja rahevuM harSaghelA thavuM. A paNa nukazAnakArI guNa che. harSanA atirekamAM sthiti, maryAdA, viveka, vANI badhuM ja bhUlAi jAya che. gAMbhIryAdika guNa khIle toja AtmAnuM kalyANa thAya. A cha AMtara zatruo AtmA mATe gojhArA pariNAmo lAvanArA che, rAga-dveSa, daMbha, zoka, irSyA Adi doSo ne paNa ravAnA karI AtmAne mAlAmAla banAvI devA jevo che. 385 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNa 35 : indriyanI gulAmIno tyAga mahAna puNyodaye maLelA mAnava janmane AzIrvAda rUpa na banAvatA zrAparupa banAvavAnuM kAma viSayonI kAramI gulAmI kare che. pAMceya indriyarUpI capaNiyAmAM bhIkha mAMgI che. pAMceya viSayonI bhava bhale badalAyA paNa bhAva badalAtA nathI. kIDInA bhAvamAM sAkara pAchaLa, maMkoDA banI goLanA pAchaLa, kUtarAnA avatAre roTalAnA TUkaDA khAtara jAta bhAI sAthe jhaghaDayo to bhUMDanA bhave viSTA cUMsavAmAM jiMdagI khalAsa karI. cAreya gatimAM bhUtakAlIna ceSTAonuM punarAvartana cAle che. sAmagrInI pasaMdagI kare, paNa mULa bhUla to kAyama tyAM ne tyAMja. indriya ane manane galagaliyA karAvanArA A viSayo pAchaLa aNamola A bhava puru karI kema devAya ? sArA sthAnomAM paNa khaNajo cAlu ne cAlu rahI. vItarAgatAnA sthAne vairAgyane majabUta karavAnI jagyAe rAganA kusaMskArane draDha karyA. indriyanI khaNAjanI dhUna satvane khalAsa kare che. khAnadAnI neve mUkAve che. A indriyonI gulAmI toDavAno eka zreSTha upAya A che. indriyone viSayothI ane viSayonA nimittathI dUra rAkho. nabaLAM nimittonA sevana AtmAne patanamAM kheMcI jAya che. paramAtma bhakti, tapa-tyAga, dhyAna, kAryotsarga, paraguNa darzana, svadoSa darzanazravaNa Adi zubha yogomAM indriyone joDI devAnI jarura che. sunimittonuM sevana A mAraka para vijaya meLavI Apaze. ApaNe paramAtmA banavA sarjAyA chIe. A indriyanA gulAma kema banI gayA ? hajI avasara hAthamAM che. taka ane tAkAta paNa joramAM che. takadira jagAvI daie, potAnI asalIyata aMke karI laie... potAnA ja kalyANane pAmatA anAdinI cAla tajIe... puNya puruSonA vacanone anusarIe... :: : 386 Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharmamAM AdhyAtmika unnatinA 14 pagathIA 14 guNasthAnakanA rUpamAM darzAvavAmAM AvyA che. A sIDInuM aMtima pagathiyuM mokSa che. ane prathama pagathiyuM mArgAnusArI jIvana che. mArgAnusArI eTale mokSanA mArga para cAlavA tatpara evo AtmA, mArgAnusArIno artha thAya che evo sagRhastha je sAcA dharmanA mArge cAlavA utsuka che ane tenI pAtratA paNa che. AtmAne samyagdarzananI prApti thAya ane te sAdhu athavA zrAvaka bane tenA karatAM paNa pahelAMnI A avasthA che. lokika bhASAmAM je ne sajajana kahevAya che . mArgAnusArInA 35 guNonuM vivecana vAMcI sAcA sajjana banIe.... RAJUL ARTS 19769791990