Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo namo nimmaladasaNassa zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara-gUrubhyo nama: kAraNa ke "te" sAdhu hatA laghu vyAkhyAna zreNI muni dIparatnasAgarajI [M.com., M.Ed., Ph.D.] 29/10/2015 guruvAra 2071 Aso vada 2
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo namo nimmaladasaNassa zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara-gurubhyo nama: kAraNa ke "te" sAdhu hatA eka abhinava parizIlana vyAkhyAtA-muni dIparatnasAgarajI bhUmikA--- viziSTa pratibhAone alaga moDa ApI keTalAMka tejasvI pAtrone abhinava draSTie mUlavavAnA prayAsa rUpe A saMgrahamAM eka ciMtana rajU thayuM che. A badhAM pAtronuM kathAvastu ati pracalita che. aneka graMthakAre tenuM zabdacitraNa kareluM che. tethI mULa kathAnakane ahI atyalpa zabdomAM prastuta karI kathAnakanA paDachAyAmAM rahelI upadezAtmaka bAbatane alaga draSTikoNathI ane talasparzI rIte rajU karavAmAM AvI che. kathAnakonA saMkhyAtmaka pAsAno sparza to kSitijanA Adityane hastamAM grahaNa karavA sama che. kemake bhavijIvonA pratibodha mATe upadezAvela chaThThA aMgasUtra "jJAtA-dharma "kAraNa ke te sAdhu hatA" [2] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathAmAM ja mULa svarUpe (3,50,00,000) traNa karoDa, pacAsa lAkha kathAnako hatAM. paNa tenA guNAtmaka pAsAne vicArIe to paramAtmAe A AgamasUtramAM kathAnA mAdhyamathI vibhinna svarUpe vairAgya-bodha ApavAnA draSTibiMduthI ja A kathAnakonuM vyAkhyAna karela hatuM. che. A vibhinna draSTibiMdumAMthI eka abhinava draSTibiMdu te che - kAraNa ke te sAdhu hatA." eka vakhata paNa saMyamajIvanano sparza pAmela AtmA bhavAMtaramAM te sparzanI bhInAzathI vAsita thai, te sugaMdhathI maghamaghIta banI potAnI sarvocca vikAsakathAne hAMsala karavA keTalo zaktimAna banI zake che ? te bAbatanI vicAraNA karatAM ApaNe thai zakIe tevA ekamAtra draSTibiMduthI A "mAIlasTona" mUkyA che. mokSaprApti e ApaNI yAtrAnuM lakSyasthAna che. mokSamArganI Ittara dizA e ApaNI vartamAna sthiti che ane mokSamArge kadama mAMDI cUkelA vaTemArga mATe A "mAIlasTona e yAtrAnuM aMtara darzAvatI pratibhAo che. - * * * * * * * * * * * * ka ma ma - "kAraNa ke te sAdhu hatA" [3] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhinava parizIlanamAM samAviSTa kathApAtro krama kathA-pAtra | krama kathA-pAtra | 1 | bharata cakravartI 2 | bAhubalI 3 suMdarI | 4 | cilAtIputra 5 | kUragaDu. | 6 | mAsatusa muni 7 metArya muni 8 naMdISaNa muni 9 valkalacirI | 10 jaMbusvAmI 11 IlAciputra 12 AdrakumAra 13 harikeza muni | 14 | aSADhAbhUti 15 sati sItA 16 mahAbalakumAra 17| caMDakauzika 18 dharmaruci 19 | teTalIputra | 20 | kurmAputra 21 | kSullakamuni | 22 | suvata sAdhu 23 | brAhmaNI | 24 | araNIka muni 25 | subhadrA "kAraNa ke te sAdhu hatA" [4] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1- bharata cakravartI zrI RSabhadeva bhagavaMtanA jyeSTha putra, bharatabhUminA svAmI, niravadya sAmrAjyanA mAlika thayA. cauda mahAratno, nava mahAnidhi, 16 hajAra devo, 32 hajAra rAjavI, 64 hajAra manohara suMdarI, 32-32 pAtrabaddha 32 hajAra nATako, 360 rasoyA, 18 zreNI-prazreNI jano, 84 lAkha ghoDA, 84 lAkha hAthI, 84 lAkha ratha, 96 karoDa pAyadaLa, 72 hajAra purUvara, 32 hajAra janapada, 96 karoDa gAma, 99 hajAra droNamukha, 84 hajAra paTTaNa, 24 hajAra karbaTa, 24 hajAra maMDala, 20 hajAra Akara, 6 hajAra kheTaka, 14 hajAra saMvAhaka, pa6 aMtarodaka, 49 hajAra kurAjyo, vinItAnagarI ane saMpUrNa bharatakSetranuM svAmitva prApta karyuM che tevA bharata cakrIe 6 lAkha pUrvamAM 1000 varSa ochuM. eTaluM sAmrAjya bhogavyuM. khAvApIvAnA, manohara strIonA ane rAjyalakSmInA akhUTa bhogo bhogavI rahyA che. potAnA arIsAbhavanamAM eTale ke zaNagAra gRhamAM besIne zaNagAra sajI rahyA che. evA samaye temanI eka AMgaLImAMthI aMgUThI sarI paDe che. AMgaLInI zobhA kaMIka "kAraNa ke te sAdhu hatA" [5] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghaTI gayelI joI, manomana vicAradhArA palaTAI jAya che. "zuM A zarIranI zobhA AbhUSaNothI ja che? te mane khapatuM nathI AbhUSaNonI zobhAvALuM zarIra ! have to bharatacakrIne AtmAnI zobhAnI khevanA jAgI gaI. tyAM ja sarve AbhUSaNo utAravA lAgyA. vairAgyanA zuddha pariNAmonI vRddhi thavA lAgI. rAjyalakSmI, strI-parivAra, bhogavilAsa badhAnuM mamatva manathI ja khaMkherI nAkhyuM ane mamatva ke mUrchArUpa saghaLA parigrahane tyajI daI bharata cakrI banyA kevalI. saMyamazreNInA prathama sthAnethI AraMbhAyelI yAtrA coTI sudhI pUrNa thai gaI. gRhastha-liMga tyAgI banI gayA bharata muni. paNa kema? ATalI lakSmI, strIonA moha badhuM ja kaI rIte chUTI gayuM? e paNa gRhasthapaNAmAM ? e paNa zaNagAra khaMDamAM ? e paNa cakravartIpaNAmAM ? basa, eka ja kAraNa, "kAraNa ke te sAdhu hatA." pUrvanA bhavamAM "mahIdhara" nAmaka rAjakumAra, rAjakumAra avasthAmAM dIkSA grahaNa karelI, tyAre paNa guNAkara muninI nirmaLa vaiyAvacca karelI. paraMparAe "bAhu" nAmaka muni paNa banyA. A 'bAhu muninA bhavamAM paNa 500 sAdhuone vizuddha "kAraNa ke te sAdhu hatA" [6] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ AhAra lAvI ApI nirmaLa gocarI-bhakti karavAnA abhigrahadhArI muni banyA. AhAra AdithI karela vizuddha bhakti tenA cakravartIpaNAnuM kAraNa jarUra banI, paNa ArAdhaka bhAve karAyelI bhaktithI upArjita karma tene saMsAramAM jakaDanAra beDIrUpa na banyuM. baLe bhavanA munipaNAnA saMskAra ane vizuddha sAdhudharmanI ArAdhanAe tene cakravartIpaNAnI mUrchAthI dUra lai gayA ane banI gayA bharata kevaLI mokSanA adhikArI. "kAraNa ke te sAdhu hatA." pUrvenI sAdhupaNAnI sparzanA tene mATe banI gayo siddhazilAno pAsaporTa. basa, A ja che mokSamArganA prabaLa purUSArthI bharata cakrInI prAgaitihAsika pratibhA. == = + == = + = == + = = = + == = "kAraNa ke te sAdhu hatA" 7] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2- bAhubalI bAhubalIe yuddhabhUmimAM saMyama aMgIkAra karyo. bharate azrubhInI AMkhe punaH rAjyano svIkAra karavA kAkalUdI karI. nathI joItuM mAre cakrIpaNuM, nathI joItuM A rAjya. bhAI ! 98 bhAIo to pahelA ja mane choDI gayA ane tuM paNa ! paNa nahIM, bAhubalI to mauna dhAraNa karIne kAyotsarge sthira thai gayA. yuddhanA medAnamAM 12 varSathI laDatA bAhubalIne kyAMthI Avyo A vairAgya? kyAMthI AvI A draDhatA ? cakrI bharate jyAre yuddhanuM kaheNa mokalyuM tyAre to e ja bAhubalI bolelA ke " zuM bharata ghaDIkamAM bhUlI gayo ke ame gaMgAtIre jyAre sAthe ramatA hatA tyAre meM tene upADI AkAzamAM uchALelo ane pRthvI upara paDatAM pahelAM jhIlI lIdhelo ? e zuM bharata bhUlI gayo ke Avo to meM tane aneka vakhata harAvyo che?" ..... pachI to sAmasAmI senA goThavAI. bAra varSa paryaMta bhayAnaka yuddha cAlyuM. aneka jIvono saMhAra thayo. zakrendranA vacane saMhAra aTakAvI, bharata - bAhubalI be ja vacce yuddha thayuM. temAM draSTi-bAhu-muSTi-daMDa ane vacana e pAMce prakAranA "kAraNa ke te sAdhu hatA" munizrI dIparatnasAgarajI [8]
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ yuddhamAM paNa bharata hArI gayo.jyAre bharata A hAra pacAvI na zakyo tyAre cakraratna mUkyuM. bAhubalI paNa krodhAvezamAM AvIne bolI uThyA ke A tArA cakraratnane cUrNa karI daIza. tyAre bhArate muThThI mArI ane bAhubalI jaMghA sudhI bhUmimAM utarI gayA. jevA bAhubalI muThThI mAravA dhasyA ke devo bolyA, " bAhubalI, muThThI mArazo nahI. anyathA bharata cUNibhUta thai jaze." bAhubalIe tyAM ja svayaM mastakanA vALano loca karI dIdho. cAritra dhAraNa karI kAyotsargamAM sthira thai gayA. paNa kyAMthI Avyo A bhAva ? jemanA pariNAmo bAra-bAra varSathI yuddhamaya che, 'mAruM ke maruM-nA bhAvo che, AvA bhayaMkara krodha-klezayukta mAnasamAM kSamAbhAvanA ane vairAgyanA bIja ropAyAM kyAMthI? je mAnavIe bAra-bAra varSa A bhUmirUpa parigrahane mATe krodha-mAna-kaSAyane poSyA temAM acAnaka A viratibhAva ane kaSAyonI upazAMtinAM pariNAma AvyA kyAMthI ? basa, eka ja uttara - "kAraNa ke te sAdhu hatA." "kAraNa ke te sAdhu hatA" [9] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrvanA bhavamAM subuddhi maMtrIputra che. guNAkara muninI nirmaLa vaiyAvacca karI che, dIkSA aMgIkAra karI che, pharI paNa manuSyabhava prApta karI "subAhu" nAme muni banyA che. te bhavamAM paNa 500 sAdhuonI zarIranI cAkarI karIne ananya baLa upArjana karyuM. paNa A pUrve pALeluM sAdhupaNuM ane mokSamArganI vizuddha ArAdhanAnuM baLa temane bAhubalInA bhavamAM paNa cAritranA pariNAmane denArA thayA. eka vakhata paNa vizuddha bhAvathI karAyelI saMyamanI sparzanA bAhubalIne yuddhabhUmimAM vairAgyAdAtA banAvI gaI. nahIM to kyAM cakravartInuM baLa ? kyAM cakravartInuM sainya ? keTalA devatA ane subhaTonI sahAya ? chatAM bAra-bAra varSa paryaMta yudhdhamAM jItI na zakyA? are khuda cakravartI paNa je sAmAnya manuSyane harAvI na zakyA eTaluM jemanuM bAhubaLa hatuM- paNa nA.! A bAhubaLanI prApti ArAdhaka evA vaiyAvacca bhAvanI hatI. suvizuddha saMyama ArAdhanAnI jhaLahaLatI jyotanA prakAzamAM A eka prAgaitihAsika pratibhAnuM teja dedIpyamAna banyuM hatuM. mATe ja te mokSamArgano purUSArthI "kAraNa ke te sAdhu hatA" [10] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ yuddhabhUmimAM yoddho maTIne saMta banI gayo. krodhAgnine kSamAnA vArithI zItaLa banAvI dIdho. parigrahanA pApane ThelIne eka ja sthAne kAyotsargasthita karI dIdhA. badhAM pAchaLa basa eka ja ciMtanIya tatva - "kAraNa ke te sAdhu hatA." === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [11] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 suMdarI ApaNI anuprekSAnuM A "eka abhinava parizIlana" cAlI rahela che, temAM mahAsatvazALI nararatno ja nahIM, mahAsatIrUpa AryA ke nArIratnonI jhAMkhI paNa karI laie. "kAraNa ke te sAdhu hatA." mAIlasTonanuM trIjuM pAtra che "suMdarI". bhagavaMta zrI RSabhadeva ane sunaMdAnA putrIratnA. cakravartI jevo rAjavI jenI sAthe paraNavAnA koDa mAMDIne beTho che, chatAM jene AvA svarUpavAna rAjavIno moha nathI, tenA cha khaMDanA rAjyanI jene spRhA nathI, 96 karoDa pAyadaLanI jene tamA nathI. A sarve Rddhi-siddhi jene tRNa samAna bhAse che, evI A suMdarI'nA adabhUta pAtramAM jhaLakato vairAgya joine thAya ke A nArIratnamAM Avo uccatama bhAva Avyo kyAMthI? are cAritraprApti mATeno teNIno purUSArtha jUo ! suMdarInA rUpamAM dIvAno banela cakravartI 64000 kanyAne pAmyA pachI paNa suMdarI sAthe vivAhanA bhAvone manobhavanamAM dhAraNa karIne beTho che tyAre A tarapha suMdarI AyaMbilano tapa AdarIne beThI che. te AyaMbila tapa paNa "kAraNa ke te sAdhu hatA" [12] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka divasa- eka aThavADiyuMeka mAsa ke eka varSa nahIM, pUrA sAITha hajAra varSa sudhI. sAITha-sAITha hajAra varSano tapa paNa zenA mATe ? mArA rUpa ane yauvanano moha cakravartIne che mATe cAritra levA rajA nathI Apato ne ? to khatma karI do A rUpa-yauvanane. cAritranA mArge vighnarUpa banatuM zarIra na joIe. na joIe A rUpa, je mane saMyama aMgIkAra karavAmAM bAdhArUpa banI jAya che. kyAMthI AvyA A pariNAma? ke je strIne rAphukhavaibhava-lakSmI-bhoga-vilAsa-riddhi ane khuda potAnA zarIranI spRhAno paNa tyAga karAvI de? .....basa, eka ja kAraNa - kAraNa ke te sAdhu hatA." pUrve pAMcamAM bhavamAM guNAkara nAme zreSThIputra che. te bhavamAM ugra tapasvI evA guNAkara muninI nirmaLa vaiyAvacca karIne pravajyA aMgIkAra karelI. suMdara cAritrapAlana karIne azruta devaloke gayA. tyAMthI vasena tIrthakaranA putraratnapaNAne pAmyA. mahApITha' nAmaka A putre paNa dIkSA grahaNa karI. mahApIThanA bhavamAM karela adabhUta tapazcaryAthI tapanA aMtarAyakarmone khapAvatA suMdarInA bhAvamAM paNa 60 hajAra varSa sudhI "kAraNa ke te sAdhu hatA" [13] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ AyaMbila tapa karavAnuM sAmarthya utpanna thayuM. ane A sAdhujIvananI je suvizuddha ArAdhanA karI te eka vakhatanuM sAdhupaNuM ja A nArIratna mATe mokSanagarIno pathapradarzaka mAIlasTona banI gayo. A hatI jinazAsananI yAdagAra tavArIkha samI mokSamArganI prabaLa purUSArthI AryAratnA paNa ApaNI ciMtanayAtrAno eka mAtra muddo je tene prAgaitihAsika kALanI pratibhA banAvI gayo te e ja ke - cAritrano Avo draDha rAga ane saMsAranI saMpUrNa viraktinuM jo koI kAraNa hoya to pUrve pALeluM sAdhupaNuM. === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [14] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4-cilAtIputra coronI senAno svAmI, krUra-ghAtakI ane nirdaya evo eka unmArge caDelo A mAnavI che. potAnI prANapyArI vallabhA evI suMsamAnuM dhaDathI alaga karAyela mastaka eka hAthamAM laTakI rahyuM che, bIjA hAthamAM krodharUpa kaSAyane pragaTa karatu evuM lohIsIcita khaDga che. aMtaramAM moha ane klezarUpI jvALAo bhaDakI rahI che. sAthe zarIra paNa zramita che ane bhUkhanI bhUtAvaLe bharaDo lIdho che. AvI viSama zArIrika - mAnasika sthitimAM rahelA cilAtIputrane phakta traNa ja zabdo - 3pazana, vive ane saMvara mokSamArgano pravAsI banAvI gayA. paNa kema ?- kayo camatkAra sarjAyo A rAga-dveSanA dvaMdvamAM phasAyelA mAnavInA jIvanamAM ? ke jeNe tenA kAmarAga ane krUra pariNAmathI bhaDabhaDa bALI rahelA tenA AtmAmAM akalpya parivartana ANI dIdhuM ? aneka pravacanonA zravaNa karatAM ApaNA jIvanane na sparzI zakatI vAto e A mAnavImAM phakta traNa ja zabdoe kevo camatkAra sarjI dIdho ke raudradhyAnathI narakagAmI banavA "kAraNa ke te sAdhu hatA" [15] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaI rahela A jIvane paLavAramAM devalokamAM birAjamAna karI dIdho. kAraNa ? mAtra eka ja kAraNa - kAraNa ke te sAdhu hatA." yajJadeva sAdhudharmamAM nizcala banyo che. samagra svajana vargane paNa pratibodha karyo che paNa svapatnIne teno rAga hajI cittamAMthI khasyo nathI. sajjaDa snehAnurAgathI tenI patnI yajJadevamunine dIkSA choDAvavA prayatnazIla banI che. nizcala evA muni upara kAmaNa prayoga karyo, paNa prayoganI viparIta asara thatAM yajJadevamuni mRtyu pAmI devaloka saMcaryA. A ja yajJadeva cilAtI dAsInA putra svarUpe janma le che. suMsamA nAme janmelI pUrvabhavanI patnIne ja ramADavAsAcavavAnuM kArya kare che. saMsamA raDavA mAMDe tyAre - teNInI yonImAM cilAtIputrano hastasparza thatAM ja rudana baMdha karI de. AvA apakRtyathI gharamAMthI kADhI mukAya che; paNa pelA sparzI tenA manamAM viSayanI pIDA mUkI dIdhI. tyAre te cilAtIputra saMsamAnA ghera ja dhADa pADe che, suMsamAne pote grahaNa kare che ane potAnI bananArI priyA jyAre potAne ja hAthavagI banatI na jaNAI tyAre teNInuM mastaka dhaDathI alaga karI de che ane doDavA lAge che. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [16] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUo, .....cilAtIputranA A samagra jIvanamAM kyAMya dharmAcaraNa nathI. pUrvabhavanI svapatnI evI suMsamAno tIva rAga che ane AcaraNa paNa corI ane khUnanAM ja karyA che; chatAM cAraNa labdhidhArI munine joine dharma-upadeza zravaNanI IcchA jAge. traNa ja zabdono upadeza ane cilAtIputranI ciMtanayAtrA tene kAyotsargamAM sthira karIne sAdhudharmayukta ArAdhanAmaya banAvI de - te paNa kyAM sudhI? aDhI divasamAM to cilAtIputranA zarIrane kIDIoe cALaNI jevuM banAvI dIdhuM-to paNa te samabhAve vedanA sahana kare. kyAMthI Avyo A samabhAva ? kyAMthI AvyuM samyaka zraddhAnuM tatva ? kyAMthI udabhavyo A cAritrarAga ane kyAMthI janmI A mokSapathanI abhilASA ? basa, eka ja kAraNa. "kAraNa ke te sAdhu hatA." pUrvabhavanuM vizuddhacAritra tene tapasaMyamanI zakti arpa gayuM. pUrvabhavanI nizcalatA tene paLavAramAM strInA rAgamAMthI mukti apAvI gaI. A hatI prAgaitihAsika pratibhA - A hatI mokSamArganI puruSArthatA. kAraNa ke te sAdhu hatA. === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [17] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa-kUragaDuM bharaphesara - bAhubalI" sakjhAyamAM sthAna pAmela A eka mahAsatvazALI pratibhA che, jemane bhojana karatA-karatA kevaLajJAnanI prApti thai. mokSamArganA prabaLa purUSArthI evA A muni Ama to draSTiviSa sarpa jevI tiryaMca yonimAMthI manuSyapaNAne pAmyA che. to paNa A manuSya bhavamAM temaNe je aNAhArIpada prApta karyuM tenuM Azcarya to juo ke AhAra karatAM karatAM aNAhArIpada pAmyA. jene haMmeza mATe choDavAnuM che tevA zarIrane AhArathI paritRpta karatAM karatAM teo aNAhArI arthAta AhArarahitapaNuM pAmyA. paNa kema ? A banI ja kaI rIte zake ? basa, jema zaNagAra sajatAM bharata cakravartI AtmAno zaNagAra pAmyA, bAhubaLathI bIjAnA mastakane cUrNa karavA mathatA bAhubalIe potAnA ja mastakanuM (vALanuM) cUrNa karI nAMkhyuM, strInA rAgathI yukta cilAtI ja vairAgI thayA tema A kUragaDa muni AhAra karatAM ja nirAhArI thayA. paNa rahasya to eka ja - "kAraNa ke te sAdhu hatA." "kAraNa ke te sAdhu hatA" [18] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarpano bhava to tenI bhUlanuM pariNAma hatuM, paNa mULa to te sAdhu ja hatA ne ? mAsakSamaNane pAraNe mAsakSamaNa karatAM tapasvI munivara hatA. pAraNe paNa vIryabaLathI ja gocarInI gaveSaNA karanArA, paNa AMkhanuM teja ghaTI javAthI deDakI upara paga Avyo. nAnI zI deDakI turaMta mRtyu pAmI. bALasAdhu vaDe A deDakInI virAdhanA jovAI ane pratikramaNa veLA te munivarane evuM pUchyuM ke Ape "deDakI mAryAnI AlocanA kema na karI? te sAMbhaLI tapasvI munivara roSAyamAna thaI gayA ane bAlsAdhune mAravA doDatA aMdhArAmAM thAMbhalo athaDAyo ane mRtyu pAmyA. A asamAdhi maraNe eka vakhata to tene draSTiviSa sarpano bhava ApI dIdho; paNa te sAdhupaNuM pALIne AvelA munivara to hatA ja ne ? jAtismaraNa jJAna pAmelA te sarve samabhAvapUrvaka acitta AhArathI ja jIvananI nAva haMkArI. sarpanA bhAvamAM jyAre tenA dehanA TukaDe TukaDA thai gayA, to paNa samabhAva na gumAvyo. pariNAma keTaluM suMdara ! mRtyu pachI te sarpa rAjaputra banyA, to paNa pUrve ArAdhela zramaNapaNAne lIdhe rAjyamAM Asakti na karatAM vairAgyavAna munivara banyA. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [19] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiryaMcanA bhavathI AvelA hovAthI te munine bhUkha tIvra vedanA arpatI hatI -to paNa abhigraha karyo ke pUrve munipaNAne krodhathI virAdhyuM che mATe A bhave kadApi krodha na karavo. gocarI jaI AhAra lAvI, AlovI vAparavA beThA che. upavAsI sAdhu tenA AhAramAM ja baLakho pheMke che. traNa-traNa tapasvI sAdhu teno kaTu vANIthI tiraskAra kare che. to paNa baLakhAnI jugupsA nahIM ane kaTu vANI paratve koI roSa nahIM. samabhAvalIna kUragaDu muni AtmaniMdA karatAM vicAre che ke "huM Avo peTabharo sAdhu chuM" tyAre ja bIjAne dveSanuM nimitta banyo ne ! e ja AtmaniMdA tene kevaLajJAna apAvI gaI. A AtmaniMdA bhAva - A samatva AvyA kyAMthI ? kAraNa ke te sAdhu hatA." eka vakhatanI sAdhudharmanI sparzanAe tene jainazAsananI tavArIkhamAMtejasvI pAtra banAvI dIdhA. === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [20] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6-mAsatusamuni kAraNa ke te sAdhu hatA" abhinava ciMtana-zRMkhalAnI chaThThI kaDI che "mAsatusa muni". sAmAyika AdinA arthane jANavAmAM paNa azakta evA A munie gurubhakti vaDe karIne jJAnanA kAryarUpa evI kevaLalakSmIne prApta karI. e hatI pUrvabhavanI saMyamayAtrAnI phalazruti. sadaguru pAse dIkSA aMgIkAra karIne vairAgyabhAve bhIMjAtA muni, sAmAyika zrutajJAna bhaNI rahyA che. pUrvabhavanuM upArjita jJAnAvaraNIya karma udayamAM AvatA ajJAna rUpI aMdhakAranA oLA utarI AvyA. eka padano paNa mukhapATha karI zakatA nathI. avizrAmapaNe abhyAsano purUSArtha ane pUrNa bahumAna chatAMye jJAna caDatuM nathI. temanI A sAmarthyarahitatAne jANIne guru bhagavaMte sAmAyika zratano artha saMkSepathI jaNAvyo : "mA rasa mA tusa" koI upara roSAyamAna ke toSAyamAna thavuM nahIM. bAra varSano avizrAMta parizrama, bALako dvArA nitya majAka, nitya tapa pachI paNa mAsatusa zabdo bole che paNa mA rasa mA tusa yAda rahetuM nathI. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [21] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ acAnaka ekadA jJAnanA prakAzano visphoTa thatAM zrutajJAnamAM pragati na karI zakanAra muni cAre jJAnone gauNa karIne sIdhA ja Atma pratyakSa kevaLajJAnane prApta karI gayA. eka nAnuM vAkya yAda na rAkhI zakanAranA jIvanamAM A te kayo camatkAra thayo ke samagra jagatanuM saMpUrNa jJAna vyAghAta-rahitapaNe pariNamyuM ? kAraNa ke teo hatA pUrvabhavanA AcArya, guNaratnanA nidhAna samA zratanA arthI, sUtrArtha rUpI jaLanuM dAna karavAmAM megha samAna, zramarahita ane nizcalapaNe adhyApanakAryarata.... mohanA udaye viparIta vicAraNAthI jJAnane Avaraka karma bAMdhyuM, paNa samagra jIvananI jJAna-ArAdhanA ane saMyamayAtrAno saMsparza tenA AtmAne samagra jJAna Avaraka karmonA kSayane mATe thayuM. pUrvabhavamAM kSayopazamajanya jJAnanI ArAdhanAyukta sAdhupaNuM vartamAna bhave kSAyika jJAna pradAtA banyuM - kAraNa - "kAraNa ke te sAdhu hatA." jainazAsananI A tejasvI pratibhA ApaNI sanmukha svAdhyAyano uccatama Adarza mUkI jAya che. === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [22] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7-metAryamuni mokSamArganA prabaLa purUSArthInuM smaraNa karIe tyAre metAryamuni smaraNa-paTa para aMkita thayA vinA rahI zake nahIM. mAsakSamaNanA tapasvI muni che. bhInuM kareluM cAmaDuM mastake bAMdhIne sonIe taDakAmAM UbhA rAkhela che. e ja bhayaMkara upasargamAM AMkhanA DoLA nIkaLI paDe che. paNa A maraNAMta upasarga madhye DALanuM mojuM kSAne pUrvakanuM maMA vosirAmi tene kevaLajJAna ane mokSa ApI jAya che. e cAMDAlaputra che. tenuM A nIca kuLa tene sAdhanAmAM bAdhaka na banyuM. zreNikarAjAnA jamAI che chatAM rAkuMvarInuM rUpa paNa baMdhanakartA na banyuM ane devatAnA pratibodhathI vairAgya pAmI cAritra aMgIkAra karI mahAna tapasvI banyA. kyAMthI Avyo A vairAgyabhAva ? deha ane AtmAnI bhinna dazAnuM bhAna ane maraNAMta upasargamAM paNa samatA A maharSine kaI rIte prApta thayA ? A ja che mArI abhinava ciMtanayAtrAnuM niSkarSabiMdu. metAryamunie pUrve purohitaputra hovA chatAM cAritra aMgIkAra kareluM. zuddha saMyama jIvane Apyo teozrIne vairAgya-bhAva. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [23] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhudharmanI uttama ArAdhanAe arNo samabhAva- ane A ja samabhAva ane vairAgya tene anaMtara manuSyabhavamAM mokSamArge prabaLa purUSArtha kAryamAM sahAyaka banyA. are ! devalokamAM paNa teNe mitra sAthe kola-karAra karyo ke mane manuSyapaNAmAM tuM bodha ApIne pravajyAmArge vALaje. svarganI bhogasAmagrI teNe na mAMgI, na mAgyuM rAjasukha ke vaibhava. mitradeva pAse zuM mAgyuM ? phakta pravajyApaMtha. kyAMthI Avyo A bhAvA eka devane ? eka ja uttara - kAraNa ke te sAdhu hatA." eka bhavanI, ane te paNa parANe apAyelI dIkSAtene mATe mokSanA pathika banavAnuM sAmarthya pUruM pADanAra banI. ane metAryamuni banI gayA jaina zAsananA mokSamArgI mATe dIvAdAMDI. === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [24] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8-naMdISaNa muni bAra bAra varSanA vahANA vAyA. A ja naMdISeNa sarva lakSmIne tRNa gaNIne dIkSA aMgIkAra karI, tIvra tapazcaryA karI, karmano kSaya karI aMte mokSane pAmyA. A muktigAmI jIvanA jIvananAM pAnAM uthalAvIe to bAra varSathI to A naMdISaNa vezyAnI soDamAM bharAyelo ane bhoga-vilAsamagna che. bAra-bAra varSathI vezyAgAmI banelA jIvane vaLI dIkSA ane mokSa kyAMthI hoya ? mohathI gherAyelA AvA jIvane sIdho mohanIya karmano ja uccheda karavAnuM sAmarthya Ave kyAMthI ? hakIkata che ke bAra varSathI A naMdISeNa bhogamAM DUbelA che. paNa vaizyAne tyAM paDI rahelA tenA jIvananuM bIjuM eka pAsuM ApaNe vicArela ja nathI. A naMdISeNa zrAvakadharmanuM pAlana karI rahyo che, vezyAne tyAM bhoganI IcchAthI AvatA kAmI puruSone pratibodha karI te dIkSA apAvI rahyo che. A vAta paNa vaLI abhigrahapUrvakanI - mAre roja daza kAmI purUSone bodha ApI dIkSA aMgIkAra karAvavI. vicAro ke vezyAne tyAM AvatA "kAraNa ke te sAdhu hatA" [25] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ purUSo kaMI bhajana-kIrtana mATe to teNIne tyAM AvatA nathI. AvA viSayasukhanA arthIone viSayathI virakta banAvIne saMyamamArge mokalavA te kaMI sAmAnya pratibodhazakti che ? kadAca evo paNa vicAra Ave ke daza kAmIjana bodha na pAme to zuM ? A to jaina zAsananI tavArIkhanuM tejasvI pAtra che. teno abhigraha paNa kevo majabUta che ? jyAM sudhI dazane pratibodha karI saMyamanA mArge vALuM nahIM, tyAM sudhI khAvuM-pIvuM-saMDAsa-pezAba cAre vastuno tyAga. jojo, mAtra vezyAno tyAga nathI karyo. AhAra-vihAra baMneno tyAga che. ane A krama paNa eka-be divasano nathI, bAra-bAra varSa sudhI cAlyo che. vezyAnA ghera rahevA chatAM abhigrahamAM koI kSati pahoMcI nathI. bAra varSa sudhI roja daza-daza kAmIjanone dIkSAnA mArge vALI dIdhA che. vicAryuM che kadI kyAMthI AvI A saMyamabhakti ? kyAMthI Avyo A pravajyA anurAga ? "kAraNa ke te sAdhu hatA." zreNika rAjAnA putra naMdISeNa dIkSA aMgIkAra karI tyAre teNe devavANI sAMbhaLI ja hatI ke " he naMdISeNa ! tAre bhogAvalI karma bAkI che. dIkSA levA utsuka na thA ! paNa "kAraNa ke te sAdhu hatA" [26] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravajyAnA paMthe makkama rIte AgaLa vadhatA naMdISeNe paramAtmA pAse dIkSA lai chaThTha-aThThama Adi tapazcaryA AdarI dIdhI. mAre bhogakarmano ja cUro karI nAMkhavo che tevI makkamatA sAthe ja jIvananaukAne saMsArasamudramAMthI AgaLa dhapAvI. sAthe svAdhyAya-sUtrArtha-bAra bhAvanAonuM ciMtavanabAvIza pariSahone sahana karavA Adi anekavidha zastro kAmadeva sAme choDavA mAMDyA. karmanA vRkSanuM unmUlana karavA tIvra tapazcaryA, uSNa RtumAM AtApanA tathA zIta-RtumAM TADha sahana karavI, varSARtumAM indriyo gopavavI Adi tamAma purUSArtha temaNe mokSamArge kAryarata karI dIdho. jyAre cAritranI rakSAno prasaMga Avyo tyAre parvata parathI jhaMpApAta karavAnA ane gaLe phAMso khAIne AtmahatyA karavAnA paNa prayatno karyAM. devatA aTakAve che ke, naMdISeNamuni ! tame caramazarIrI cho. tamAre mokSe javAnuM che. tame A rIte na ja marI zako. tyAre eka sAmAnya nimitte tenA patananI dizA kholI nAMkhI paraMtu A patana samaye paNa kevo ghora abhigraha karyo ke- khAvuM, pIvuM, saMDAsa, pezAba badhuM ja tyAga. vezyAne tyAM AvatA daza puruSo ne pratibodha karuM to ja bhoga bhogavavA. "kAraNa ke te sAdhu hatA" munizrI dIparatnasAgarajI [27]
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ A sAmarthyano koI janaka hoya to e hatuM tenuM sAdhupaNuM - ane A sAdhupaNAno saMsparza ja naMdISeNa mahAtmAne mokSanA mahelamAM birAjamAna karAvanAra thayo. "kAraNa ke te sAdhu hatA." === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [28] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9-valkalagIrI valkalacIrI jyAre vIra paramAtmAnA vaMdanArthe gayA tyAre paramAtmA kahe che ke, he valkalacIrI ! tame kevaLI cho. A badhA sAdhune vaMdana karavAnuM na hoya - ane valkalagIrI kevaLInI parSadAmAM jaIne beThA. A e ja manuSya che, jeno janma vanamAM thayo che. janmatA ja mAtA mRtyu pAmela che. lokavyavahArathI bilakula ajJAta che ane strI-purUSanA bheda suddhA paNa te jANato nathI.. janmathI ja brahmacArI che. e taruNAvasthAne pAmyo ane tenA potAnA bhAI prasannacaMdrarAjA kapaTathI tene potAnA rAjyamAM lAvyA tyAM sudhI lokasaMjJAthI taddana anabhijJa A bALake tApasa sivAyano koI dharma paNa jANyo nathI. bAra varSa sudhI rAjyanA ane bhoganA sukhamAM paNa prasannacaMdra rAjAne tyAM kadI dharmadezanA sAMbhaLI nathI. to paNa te kevaLI thai mukti pAmyA ! paNa kema ? kaI rIte banI zake A vAta ke dharmano sparza pAmyA vinAno, eka paNa zabdanuM dharmazramaNa karyA sivAya A jIva dharmano pAra pAmIne kevaLajJAna rUpI labdhi prApta karI zake ? "kAraNa ke te sAdhu hatA" [29] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAta to keTalI nAnI zI hatI ! bAra varSe pitAnI yAda satAvatAM, valkalacIrI rAjya ane bhogone choDIne vanamAM pitA pAse gayA. tyAM pUrve saMtADelAM jhADanI chAlanA potAnA vastrone laI tenI dhULa khaMkheratAM khaMkheratAM kevaLajJAnI thai gayA. je dharma teNe jANyo nathI - sAMbhaLyo nathI tenA sAdhya dhyeyane varI gayA. A addabhUta ghaTanAnAM mULa hatAM - "kAraNa ke te sAdhu hatA." pUrvabhavamAM pALela zramaNa-dharmanuM jJAna thayuM. paDilehaNa ane pramArjanAnI kriyA yAda AvI gaI. bAra bhAvanA sahita saMsAranI asAratA ciMtavatA zukladhyAnanI dhArA teja banI, karmono kSaya thai gayo. A bhavamAM kadI zramaNaliMgarUpa vastro ke rajoharaNane joyA vinA kevaLa pUrvabhavanA saMskAroe tene banAvI dIdhI eka prAgaitihAsika pratibhA. kAraNa? kAraNa ke te sAdhu hatA. === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [30] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 jaMbusvAmI jaina zAsananA jyotirdhara ane vidhAyaka evI A pratibhAnI vIra paramAtmAnA zAsanamAM chellA kevaLajJAnI tarIkenI oLakha to saune che - ke jemaNe lagnanI pahelI rAta bhoga-vilAsane badale dIkSAno upadeza ApavAmAM gALI hatI. 99099 karoDa sonaiyAne Thokara mArI, ATha-ATha nayanaramya suMdarIone pratibodha karI, corI karavA AvelA corone paNa bodha pamADI pravajyA grahaNa karI. tenA karatAMye mahatvanuM pAsuM e hatuM ke A tarapha AThaATha kanyAonI sAthenA vivAhanI taiyArI cAle che ane te samaye jaMbUkumAre sudharmAsvAmInA upadezathI samyakta ane zIlavrata aMgIkAra karI lIdhA che. yauvana vaya che, aDhaLaka samRddhi che, svarUpavAna AThaATha kanyA che. A rUpa, A saMpatti, A yauvana - kazuM ja temane calAyamAna karavA samartha banatuM nathI ane zuddha samyaktayukta saMyamI avasthA tarapha ja tenuM mana AkULavyAkULa baneluM che. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [31] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ kayuM rahasya che tenA jIvanamAM? ke mAnava-sahaja artha ane kAma tarapha tene lezamAtra rUcI nathI; yauvanano unmAda ke rUpanI Asakti nathI ? " kAraNa ke te sAdhu hatA." pUrvanA bhavamAM paNa e ja rIte nAgilA sAthe vivAha thayo che. nAgilAne AbhUSaNa paheravAno avasara cAle che. ardha-zaNagArelI patnIne nIrakhavAmAM mazagUla bhavadeva kevaLa bhAta dAkSiNyathI ja sAdhu banela che. bAra varSa sudhI to dravyadIkSA ja pALI che. paNa strIthI pratibodha pAmI, zeSa jIvana suvizuddha cAritranuM pAlana karIne e bhavadevano jIva svargadevatA thai ahIM zivakumAra bane che. zivakumAranA bhavamAM paNa chaThThanA pAraNe chaThTha ane pAraNe AyaMbila karI bhAva cAritravAna banyo che. AvA pUrvabhavanA sAdhupaNAnA saMskAra ane bhAvacAritrathI vAsita AtmA jo pUrvabhavamAM paNa pariNIta strIne choDI dIkSA lai zakyo, to jaMbUkumAranA bhavamAM to vIra zAsananI paraMparAnA paTTa-prabhAvaka che te kema strIone choDI dIkSita na bane ? bane ja- "kAraNa ke te sAdhu hatA == = + == = + = == + = = = + == = "kAraNa ke te sAdhu hatA" [32] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11-IlAcIputra laMkhIkAra naTanI putrImAM mohita thayelo, te naTaDI sAthe ja lagna karavAnI tamannA dharAvato evo te IlAcIputra potAnI sarva naTazaktine kAme lagADIne vAMsaDA upara nAcI rahyo che. potAnI nRtyakaLAthI rAjAne prasanna karIne puSkaLa dhana upArjana karI laMkhIkAra naTanA caraNe dharIne IlAcIne naTaputrInuM kanyAdAna meLavavuM che. mohanA tAMDavamAM phasAyela manodazAvALA IlAcInI rAgabhAvanA vAMsaDA upara ja virAgabhAvamAM palaTAI gaI. vairAgyadhArAe bhIMjAtA hRdaye karmanA paDaLo kheravavA mAMDyA ane mohamagna IlAcIe mohanIya karmanA bIjane ja bhasmIbhUta karI dIdhuM. tenA mohanIya karmano kSaya thatAM ja jJAnAvaraNIya - darzanAvaraNIya ane aMtarAya karmanA bhukkA karI dIdhA. AkAzamAM nirAdhAra nAcatA evA IlAcIne vAMsaDA upara ja kevaLajJAna prApta thayuM. devatA arpita sAdhuvezane dhAraNa karelA IlAcI kevaLIno dharmopadeza sAMbhaLatAM rAjAe pahelo ja prazna e karyo "kAraNa ke te sAdhu hatA" [33] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke, he mahAtmana ! ApanA jevA vairAgyavAsita cittavALA ucca koTinA AtmAmAM Avo pragADha rAgano mALo kema baMdhAyo ? ApaNA cittamAM paNa AvI ja cakamaka jhare ke moharAjAnA saMpUrNa sAmrAjyamAM dAsanI jema ALoTatA A yuvAne, mohanagaramAM praveza karyA vinA ja, samagra mohanagarane jItIne mahArAjA pada kaI rIte prApta karyuM ? paNa nA.... ahIM ja bhUla thAya che. A yuvAnanuM bacapaNa ane yuvAvasthAno AraMbha tame jANatA nathI, mATe A prazna tamArA cittane cakaDoLe caDhAvI rahyo che. ibhya nAmaka ati saMpattivAna zreSThIne dhAriNI nAmaka strInI kukSImAM A yuvAne jyAre janma dhAraNa karyo tyAre khUba ja suMdara rUpa-AkRtivALA A IlAcIputranA saMskaraNamAM koI ja kSati hatI ja nahIM. yuvAvasthAne pAmyo tyAre paNa te lezamAtra strIjananA mohamAM phasAyo na hato. tene kAmazAstrane badale sAdhu peThe samyakazAstranA svAdhyAyamAM ja rUci hatI. yauvanano unmAda to tene sparyo ja na hato. na bane, kadI na bane" ema ja ApaNe vicArIzuM ne ? paNa A satya che,parama satya ! A yuvAna kharekhara "kAraNa ke te sAdhu hatA" [34] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohamukta ja hato. kema ke te pUrvabhavano sAdhuno jIva che. sAdhanApatha upara cAlatAM devalokanI yAtrA karIne ahIM IlAcI banyo che. te pUrvabhavanI sAdhutAthI vAsita banelo AtmA IlAcInA zarIrane dhAraNa karIne beTho che. tenuM zarIra yuvAna banyuM che, paNa AtmA to sAdhu-dharma pAmIne saMskArita che ne ! pachI tenuM citta kaI rIte kAmAkuLa bane ? game tema to ye te pUrve teo sAdhu hatA. mUDhamati pitAe tene saMsArasAgaramAM nimajja karavA ja luccAnI ToLakImAM mUkelo ane vasaMtaRtue phelAvelA mohasAmrAjyae tene paLavAra mATe dAsa banAvI dIdho; lekhIkAra naTanI putrInA mohamAM mohita karI dIdho. kusaMgatie naTaputrInA mohamAM pAgala A yuvAne naTaputrI sAthenA vivAha karavA mATe ja naTakaLAnuM zikSaNa lIdhuM. kuzaLa naTa banIne benAtaTa nagare mahipALa rAjA samakSa vAMsaDA upara nRtya AraMbha karyuM. kyAre rAjA rIjhe ? kyAre te dAna Ape? kyAre mane naTaDIno hastameLApa thAya ? mohano dAsa banela rAjA paNa devAMganA samAna aMtaHpurane bhUlI naTaDImAM mohita thayo che. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [35] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa, A IlAcI to pUrvabhavano sAdhuno jIva che. dUra koI gRhane AMgaNe bhikSArthe pravezelA munirAja che sAme padminI jevI sauMdarya-sAmrAjJI strI munirAjane lADu vahorAvavA Agraha karatI hoya che ane nIcI najare ja inkAra karatAM munine jue che, A joine ja IlAcInI vicAradhArA palaTAI. pUrvanuM sAdhupaNuM vijayI banyuM ane moharAjAnI nokarI choDI dIdhI. bhale pUrvabhavamAM A madanane prANavallabhA mohinIno tIvra moha hato - bhale te mohe A bhavamAM te ja madanarUpa IlAcIne naTaputrI banela mohinIno moha thayo, to paNa te mohane sarvathA tyajIne kevalI banI mokSe gayA. - "kAraNa ke te sAdhu hatA." === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [36] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12-ArdrakumAra vAta to keTalI nAnI che - anAryabhUmimAM janmela rAjakumAra ArdrakumAra dharmano kakko paNa jANato nathI. chatAM te ja bhave svayaM bodha pAmI, dIkSA grahaNa karI, kevaLajJAna prApta karIne mokSe paNa gayA. sAva AvI nAnI-amathI vAtamAM eka ja taMtu pakaDAya ke jyAM dharma nathI, dharmaguru nathI, dharmasthAnaka nathI tyAM vaLI dIkSA ane mokSaprApti sulabha bane ja kevI rIte ? kathAnuM jJAta viSayavastu to eTaluM ja ke abhayakumAre jinapratimA mokalI..... ArdrakumArane tenuM darzana karatAM jAtismaraNajJAna thayuM pUrvabhave karelI vratavirAdhanA yAda AvI..... pUrvabhavamAM te sAmAyika nAmaka kaNabI hato, te bhavamAM pramAdathI virAdhela vrata ArdrakumAranA bhavamAM AMkhamAM paDela kaNAnI mAphaka khUMcI gayuM..... anAryabhUmithI nIkaLI, AryabhUmimAM Avyo.... svayaM cAritra grahaNa karyuM..... niraticAra cAritranI pAlanA zaru karI. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [37] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ A badhuM ja jJAta che, paNa ajJAta viSayavastu zuM che ? sAmAyika kaNabIe dIrghakALa vratapAlanA karI che, svAdhyAya paNa sucAru karyo che ane mRtyu paNa anazanavrata grahaNa karIne pAmyo che. A ja sAmAyika kaNabI pUrvabhavanA vrata ane vairAgyathI vAsita thai, devalokanI saphara karIne ArdrakumAra banyA che. tenI vratavirAdhAnAe tene anAryabhUmi bhale arpI, paNa te virAdhanA to pramAdathI thai che. mULabhUta to A AtmA vratano sparza pAmIne zuddha banelA suvarNa samAna che. mATe ja teno pUrvabhava A bhavamAM cAritra aMgIkAra karavAmAM sIDIrUpa banI gayo. devatAe aTakAvyo ke, he ArdrakumAra ! tame A bhave ja mukti pAmanAra cho. paraMtu tamAruM bhogakarma bAkI che, hAla cAritra grahaNa karazo nahIM. paNa A to vratI-jIva ! tenAthI cAritrane vegaLuM rAkhavAnuM bane ja kaI rIte ? are ! jyAre sAmAyika kaNabInA bhavanI patnI baMdhumatino jIva A bhavamAM zrImatI rUpe Avyo ane thAMbhalAne badale ArdrakumAra yatine kAyotsargamAM UbhelA "kAraNa ke te sAdhu hatA" munizrI dIparatnasAgarajI [38]
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAre thAMbhalo ja mAnI "vara" tarIke pasaMda karyo tyAre paNa pharI vratanI virAdhanA na thAya te mATe sthAna parAvartana karI anyatra vihAra karI dIdho. bAra-bAra varSanA vahANAM vAI gayA, paNa zrImatI to tenI ja jhaMkhanA karI rahI che. pUrvabhavanA pati-patnI che. e snehanA taMtunI pakaDa majabUta banI. devavANI anyathA thAya nahI. bhogaphaLa paNa bAkI che. punaH saMsArapraveza pAmI AdrakumAre zrImatI sAthe jIvana paNa vitAvyuM, bAra varSa te avasthAmAM pasAra paNa karyA, paNa AtmA to pUrvanA abhyAsathI vairAgI ja hato ne ! AdrakumAra vicAre che ke.. pUrve to manathI ja vratanuM khaMDana hatuM to paNa anAryapaNuM pAmyo, A bhave to pratyakSa vratakhaMDana karyuM che. have to cAritrane tArUpI agni vaDe ja zuddha karuM. saMsArabhAvanA, ekatvabhAvanAdi sAme vairAgyabhAvanI dhArAe caDhelA AndrakumAranA mane baLavo karyo, pharI teNe cAritralezane grahaNa karI lIdho. saMsAranA mohamAM DUbelA AdrakumArane mohanuM baMdhana phagAvIne kSAyika-cAritrano mArga jacI gayo. paNa kema ?... AvuM kema banyuM?... kAraNa ke te sAdhu hatA." "kAraNa ke te sAdhu hatA" [39] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ A ja ArdrakumAramuni cora ane tApaso jevA anekane bodha pamADI, pote paNa kevaLajJAnI banyA. tIvra tapazcaryAthI mohakarmano samULago cheda karIne te ja bhave mokSanagarImAM mahAlatA thayA. eka vakhatanuM vratIpaNuM, eka vakhatanuM sAdhakapaNuM, eka vakhatanI tIvra vairAgya bhAvanAe tene mokSa apAvI dIdho. "kAraNa ke te sAdhu hatA." += ==+===+= "kAraNa ke te sAdhu hatA" [40] + munizrI dIparatnasAgarajI
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13-harikeza muni baLakoTa nAmaka cAMDALanA ghera janma lIdho hovA chatAM harikezabaLe sAdhu pAse dharma sAMbhaLI, dIkSA lIdhI. ghaNAM varSa tIvra tapazcaryA karI. kevaLajJAna pAmI mokSane prApta karyo. jema anAryabhUmi dIkSAgrahaNa mATenI bhUmi nathI, tema anArya ke tuccha kuLa paNa cAritraprAptinA bAdhaka che. vaLI, tad bhava mokSagAmI jIvo prAyaH karIne AvAM niMdanIya kuLane pAme nahIM. harikezamunimAM baMneno samanvaya kaI rIte thayo? eka cAMDALa kuLamAM janmelo bALaka hoya ane te paNa tophAnI hoya, aneka lokone udvegakartA tathA jhaghaDAkhora hoya. Avo bALaka acAnaka ja zAMta banI jAya, saumya ane vairAgyavAsita thai jAya, evo te kayo camatkAra sarjAI gayo tenA jIvanamAM ? nimitta to keTaluM sAmAnya hatuM ! sarpa ane aLasiyuM nIkaLe che. loko sarpane viSamaya jANI haNe che ane aLasiyuM nirviSa che mATe javA de che. AvAM drazyo to bhinna bhinna prakAre ApaNe joyAM ja che ne ! kadI ApaNA saMvedanataMtra upara tenI koI coMTa lAgI kharI ? kAraNa ke te sAdhu hatA" [41] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahIM harikezabaLane A eka ja drazya jIvananI tareha badalAvI dIdhI. harikezane eka ciMtana maLI gayuM A nimitte. "prANI potAnA ja guNa-doSathI sukha-duHkhane janma Ape che. to huM paNa nirguNI maTIne guNI thAu" basa, eka ja coMTa ne harikeza cAMDALaputra banI gayA harikezamuni sAdhu banI gayA. paNa nA, A vAta adhUrI che, ghaNI adhUrI. nimitta to AtmAne paLe paLe maLe. nimittavAsI AtmA kaMI badhAM ja utkrAMtino rAha grahaNa nathI karatA. harikeza cAMDALaputranI A nimittanI tIvra pratikriyA pAchaLa kaMIka juduM ja rahasya che. ane e rahasya che --- "kAraNa ke te sAdhu hatA." gajapura nagare gocarI mATe nIkaLelA zaMkha rAjarSine joine somadeva purohite viparIta mArga batAvyo. potAnA ucca jAtipaNAno mada karatA purohite sAdhune kaSTamAM ja pADelA, paNa sAdhu dharmanA prabhAvathI agni zItaLa banI gayo. somadevane potAnI jAta para dhikkAra chUTyo. sAdhunA caraNe namIne saMyamane dhAraNa karI, jAtimada rahita thai, vinayapUrvaka grahaNa-Asevana zikSA grahaNa karI samagra jIvana pasAra karyuM. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [42] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ A ja somadevamuni devalokanA sukha bhogavIne ahIM harikezabaLa cAMDALaputra thayA. eka vakhatano karela jAtimada tene nIca kuLa ApanAro jarUra thayo, paNa eka vakhatanuM sAdhupaNuM tene cAritra apAvanAra paNa banyuM. jAtimada karyA pachIno pazcAtApa ane madatyAga tene cAMDALakuLamAM paNa ucca bhUmikAe lai javA samartha banyA ane eka vakhatanuM sAdhupaNuM tene sAmAnya nimitta maLatAM punaH pallavita karI gayuM ane harikeza cAMDALaputra banI gayo muni harikeza. basa, pachI to tIvra tapazcaryA, durbaLa zarIra, yakSa dvArA thatI bhakti, rAjakuMvarIno pratikULa ke anukULa upasarga, brAhmaNo dvArA tarjanA ane kSamAyAcanA-AvA kaMI kaMI nimitte jIvanamAM AvyA ane gayA, paNa pratyeka kasoTIe kharA UtarelA harikeza muni aMte kevaLI banIne muktinagara birAjamAna thayA. A samagra yAtrAnuM jo koI cAlaka baLa hoya to te eka ja - "kAraNa ke te sAdhu hatA." === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [43] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14-aSADhAbhUti "aSADhAbhUti......teo koI vakhate rAjA sanmukha "rASTrapALa" nAme nATaka karavA gayA. rASTrapALa nATaka eTale AbehUba bharata cakravartIno citAra. aSADhAbhUti eTalI tallInatA ane kuzaLatApUrvaka nATaka karI rahelA ke loko paNa ekAkAra banI gayA. nATakamAM bharatanI cha khaMDanI sAdhanA, cauda ratna ane nava nidhinuM prAgaTya, vijayayAtrA, e badhuM ja AbehUba bhajavAI rahyuM hatuM. chelluM drazya Ave che nATakanuM... arIsAbhavanamAM dAkhala thayelA bharatacakrInI mAphaka aSADhAbhUti paNa arIsAbhavanamAM pravezelA che, bharata cakravartInI mAphaka vIMTI vagaranI AMgaLI joIne aSADhAbhUtI paNa anityabhAvanA ciMtave che. je rIte bharata cakravartI arIsAbhavanamAM kevaLajJAna pAmyA hatA te ja rIte nATakanA aMte aSADhAbhUti paNa dharmalAbha' kahIne 500 rAjakumAra sAthe cAlatAM thAya che. ahIM sudhI to "rASTrapALa" nATaka barAbara cAlyuM. paNa aSADhAbhUtie bhavAI (nATaka)ne bhavanI bhavAI kyAre samajI lIdhI te rAjA samajI na zakyo. rAjA ane prajA to "kAraNa ke te sAdhu hatA" [44] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAtra nATaka jotI hatI; paNa aSADhAbhUtine vAstavamAM kevaLajJAna thai gayuM - 500 rAjakumAra paNa sAdhu banI gayA. chatAM prekSakone mana to hajI paNa A nATaka ja hatuM. kaI ghaTanA ghaTI ? nATakiyAoe saMsArane ja nATaka mAnI lIdhuM ! kyAM vamaLo sarjAyA ke rAgI citta virAgI banI gayuM ? kayo jAdU thayo ke saMpattinI prApti mATe ja veza bhajavanArA saMpattine sarvathA choDI nIkaLI gayA ? nA ! e ghaTanA, e vamaLa ke e jAdU na hato - e hatA mAtra saMskAra. sUtelA saMskAra ALasa maraDIne jAgI uThyA hatA. "kAraNa ke te sAdhu hatA." A e ja aSADhAbhUti hatA, je nATaka bhajavatAM pahelA ja vairAgyathI vAsita banyA hatA. A e ja aSADhAbhUti hatA je potAnI babbe suMdara strInA tyAganA nirNaya sAthe ja nIkaLelA hatA; nATaka to eka bahAnuM hatuM, kevaLa dAkSiNya buddhithI ja bhajavAyuM hatuM. aSADhAbhUtie mokSanagarI tarapha kadama to pahelAM ja mAMDI dIdhAM hatA. - "kAraNa ke te sAdhu hatA." rUpa-parAvartananI vidyA ja tene mATe patananuM nimitta banI. nahIM to pUrNa vinayI ane zuddha AcAra-pAlanakartA "kAraNa ke te sAdhu hatA" [45] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhu hatA te. aSADhAbhUti muni gocarI vahoravA nIkaLelA hatA. vadhu ne vadhu lADu vahoravAnA mohamAM, thoDI-thoDI vAre rUpa badalIne eka ne eka ghera ja gocarI mATe AvatA joI te gharanA mAlikane thayuM ke jo A sAdhu saMsAramAM paDe to nATyakaLAmAM DaMko vagADI zake. Akhara e dina Avyo. gurumahArAjanI AjJA levA gayA. jo ke AjJA to cAritra levAnI hoya, choDavAnI na hoya. paNa manamAM vaselI pelA gRhastha vizvakarmAnI baMne putrI ane lADavAno svAda. gurumahArAjane vinayapUrvaka vAta karI pAchA page nIkaLe che. guru tenAM A AjJAMkita ane vinayIpaNAne vicArI ciMtave che ke hajI tenAmAM A be guNo che, je jarUra tenuM kalyANa karanArA thaze. ane kharekhara ! evuM nimitta maLI paNa gayuM. strI ane saMsArathI Asakti khasI gaI, pachI to anAsakta bhAve kevaLa dAkSiNya buddhie ja nATaka karavA gayelA. nATakanI Avaka strIone arpaNa karavI, te baMne strIonI AjIvikA cAlaze; ane huM dIkSA laIza e ja hatI te vakhate aSADhAbhUtinI buddhi tathA mananA pariNAmo. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [46] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariNAma... saMyamanA mArge vicaravAnA manasUbA sAthe nIkaLelA aSADhAbhUti punaH gurUcaraNe zIza jhukAvIne rajoharaNanI yAcanA kare, pravajyA grahaNa karavA veza mAMge - tene badale khuda devatAo ja tenA nATakIyA sAdhuvezane vaMdana karI rahyA. kema ke teo vAstavamAM cAritranI sImAne sparzI jaIne kevaLI banI cukyA hatA. prazna eka ja thAya ahI ke-- 'bhaTakI gayelA manavALA mohAMdha aSADhAbhUti' nATakanA takhta kevaLI banyA zI rIte ? . "kAraNa ke te (pUrve) sAdhu hatA." - += "kAraNa ke te sAdhu hatA" += [47] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15-sati sItA loka samakSa agniparIkSAmAM jeo uttIrNa thayelAM, mahAsatInuM biruda pAmelAM (sItA) jene phakta rAma ke lakSmaNa ja nahIM paNa samagra prajAjana jAtojAta levA AvyA che. jenA baMne putro lava ane kuze paNa yuddhamAM jabaradasta vijaya meLavelo che, teno paNa harSa che. te have ayodhyAnI mahArANI bananAra che ane lava-kuzanA vijayIpaNAthI te rAjamAtA paNa che. badhAM ja duHkho dUra thayA che. sukhanA sUraja UgyA che. paNa-paNa sItA satIne A kSAyopazamika sukhanA sUrajanA kiraNe duniyA jovI nathI. have tene rAjamAtA ke rAjarANI thavuM nathI. basa, cAra jJAnadhArI zIlacaMdrasUrinI dezanA sAMbhaLI, vizeSe dharmakAryamAM pravartatI evI teNI e kALakrame dIkSA lIdhI. paraMparAe mokSane paNa pAmaze, zAzvata sukhamAM paNa mahAlaze. A mahAsatInA prasiddha caritranI vAto to AbAlagopAla prasiddha che. aprasiddha hoya to eka ja vAta jyAre sukhanA zamaNA sAcA paDyA, jayAre kalaMka-rahitatA sAbita thai, jyAre kaMTakone sthAne phUlonAM bichAnA patharAyAM tyAre - "kAraNa ke te sAdhu hatA" [48] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ tevA anerA avasare ja A saMsArano tyAga ane saMyamanA svIkAramAM nimitta zuM hatuM ? .....basa, eka ja nimitta - ja "kAraNa ke te sAdhu hatA." pUrvabhavamAM miNAlInI nagarImAM zrIbhUti purohitanI vegavatI nAmeM putrI che. dIkSA grahaNa karI, tIvra tapazcaryA karI, potAnA duSkRtanI niMdA karI svarge gaI. A bhave janaka rAjAnI putrI 'sItA' thai che. A pUrvabhavanA sAdhupaNAnA saMskAra e ja teNI mATe cAritraprAptinuM nimitta. pUrve sAdhune khoTuM kalaMka ApyuM - te A bhave teNIne mATe kalaMka apAvanAra banyuM ane e ja kalaMkakathAnuM kAraNa jyAre zIlacaMdrasUrie jaNAvyuM tyAre pUrvabhave lIdhela sAdhupaNuM teNIne cAritra apAvanAra banyu. zokAtura banI azrubhInA cahere nagara bahAra vanamAM mukAyela sItAne e ja rAme jyAre nagarapraveza karAvI tenuM satIpaNuM lokasanmukha jAhera karyuM, loko harSanAdathI vadhAvatA tenI mahArANIne nagaramAM lai javA utAvaLA banyA tyAre harSanA koI Avega ke unmAdane badale satI sItA cAritranA raMge raMgAyelA jovA maLyA. paNa kema ? zA kAraNe? kAraNa ke te (pUrve) sAdhu hatA. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [49] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrve vegavatInA bhAvamAM pALelA saMyamano saMsparza vijetA banyo ane rAjapATa, putra-parivAra, snehI-svajanono sparza calAyamAna karI nA zakyo. kAraNa ke te sAdhu hatA. A ja sAdhupaNAe teNIne azrutalokanuM indrapaNuM ApyuM. A ja sAdhupaNuM teNIne paraMparAe mokSa apAvanAra paNa thaze. === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [50] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16-mahAbalakumAra paramAtmA zrI mahAvIranI dezanAnuM zravaNa karI rahelA sudarzana zreSThI kALanuM svarUpa sAMbhaLIne bhagavaMtane pUche che ke, he bhagavan! "pramANakALa" kone kahevAya? "yathAnivRttikALa" eTale zuM? "mRtyukALa"no artha zo? "addhAkALa"nuM svarUpa samajAvo. Avo pRcchanA' rUpa svAdhyAya karatAM karatAM tenA pUrvabhavanuM vRtAMta prabhu pAse sAMbhaLI vairAgya utpanna thayo. turaMta prabhu pAse dIkSA grahaNa karI. anukrame sarva karmano kSaya karI kevaLajJAna prApta karI mokSapadane pAmyA. pUrvabhavanuM jJAna thavAnA kissA to Aje paNa jovAya che, vaMcAya che, saMbhaLAya che, to zuM te badhAM dIkSA le che? nA jo dIkSA ja nA le to kevaLajJAna ke mokSa to kaI rIte pAme ? ane ahIM sudarzana zreSThIputrane A pRcchanA rUpa svAdhyAya cheka sarvakarmanA kSaya sudhI lai janAro banyo. evI te kaI vAta chupAyelI che garbhamAM ke je svAdhyAya tapanA tapasvI zreSThIne mokSamArganA prabaLa purUSArthI banAvI gaI? eka ja vAta - "kAraNa ke te sAdhu hatA." "kAraNa ke te sAdhu hatA" [51] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrvabhavamAM paMcama devalokathI Avelo jIva che, ane pAMcamo brahmadevaloka prApta thavAnuM nimitta che sAdhupaNuM. mahAbalakumAra nAme rAjaputrane samyakta viSayaka vyAkhyAna sAMbhaLatAM vairAgya utpanna thayo. dIkSA grahaNa karI. cauda pUrvamAM kiMcita nyUna evo suMdara svAdhyAya-abhyAsa hato. bAra varSanuM asmalita cAritra pAlana kareluM hatuM. A cAritra rU5 AcAra-abhyAsa ane caudapUrva jJAna-abhyAsathI vAsita evo A uttama AtmA hato. mokSapathanA prabaLa puruSArthI A AtmAe vividha prakAranI tapazcaryA karatAM karatAM chelle eka mAsanuM anazana kareluM hatuM. temane mATe vacce eka ja bhava mAIlasTonarUpa banyo - te brahma devalokanuM devapaNuM. ane A mAIlasTona vaTAvatA bIjA ja bhave te mokSamahelanA dvAra khakhaDAvIpravezI siddhazIlAe birAjamAna thai gayA. zuddha samyagdarzana tene mokSaparyaMtanI samRddhi apAvI gayuM paNa caudapUrvanI pratibhA arpanAruM hatuM tenuM sAdhupaNuM. A sAdhudharmanI ucca ArAdhanA tenA mATe anaMtara bhave mokSanI sIDI banI gaI. ---kAraNa ke te sAdhu hatA. === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [52] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17-caMDakauzika eka vAkya karNapaTe athaDAyuM -"te sarpa zubhadhyAnapUrvaka paMdara divasanuM anazana pALI mRtyu pAmIne AThamA devaloke deva thayo. tyAMthI thoDA ja bhavamAM mokSa pAmaze." manamAM eka vicArabIja ropAyuM ke eka sarpa- zubhadhyAne maraNa ane turaMta mokSa. kaI rIte bane? eka to tiryaMcanI jAti, vaLI pAcho draSTiviSa sarpa ane te tenA caMDALa jevA krodhane choDI zubhadhyAnamAM sthira thAya vaLI pAcho anazana kare - alpa bhavamAM mokSano rahevAsI paNa banI jAya. kaMI ja samajAtuM nathI A vAtamAM ! - tyAM bIjuM vAkya saMbhaLAyuM "prabhunI draSTirUpa amRtathI siMcAto evo te sarpa..." A hatuM bIjuM Azcarya. vIra prabhune kaMI keTalAye zrAvako hatA, zrAvikAo hatI ane A zrAvaka-zrAvikAne badale eka sarpa mATe kahyuM ke, "prabhunI amIdraSTithI siMcAto evo" kharekhara adbhUta vAta che! kaMI adbhUta nathI A vAtamAM - adbhUta to eTaluM ja che ke te sarpa bIjo koI nahIM paNa e jIva eka vakhatanA sAdhu hatA. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [53] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ | muni tapasvI che, ugra tapasvI. bALamunine laIne pAraNe gocarI mATe padhArelA che. mArgamAM nAnIzI deDakI tapasvI munine pagataLe maraNane zaraNa thai. pratikramaNa avasare tenI AlocanA na karatAM temane bALamunie yAda apAvyuM.tapasvI munirAjane karmodaye bhAna bhulAvyuM. gussAmAM bALamunine mAravA doDyA. rastAmAM thAMbhalo athaDAyo ane mRtyu pAmyA. mRtyu pAmI paraMparAe A krodhanA Avege tene draSTiviSa sarpapaNAnA bhAvamAM dhakelI dIdhA. paNa vIra paramAtmA jANe che ke A jIve bhale eka aparAdha karyo ane AlocanA nathI karI, paNa game tema toye sAdhuno jIva che. tapa ane tyAgamaya jIvana jIvIne cAlelA che. mokSamArge DagalAM daI cUkelo musAphara che. eno rasto kadAca phaMTAyo haze paNa enI musApharI to cAlu ja che ne ! mokSamArgano prabaLa puruSArthI jIva che. jarA bhaTakI gayelo, to paNa musAphara che. cAla, tene jarA mArge caDAvI dauM. magnadayANa' birUdanA dhAraka prabhue tene eTaluM ja kahyuM - "bodha pAma! bodha pAma ! he caMDakauzika !" - vIraprabhunA vacane jAtismaraNa jJAna prApta thatAM sarpa pazcAtApanI saritAmAM DUbI gayo. paramAtmAne traNa pradakSiNA "kAraNa ke te sAdhu hatA" [54] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ daI vaMdana karI, anazana grahaNa karyuM. kyAMthI Avyo A pazcAtApano bhAva? kyAMthI AvyuM anazana tapanuM smaraNa? kAraNa ke te sAdhu hatA." eka ja bhavanuM sAdhupaNuM. te sAdhu avasthAno vinaya ane te sAdhupaNAmAM karela tapadharmanI ArAdhanA tenA mATe A bhavamAM pharI mokSamArge DagalAM devAmAM prerakabaLa banyA . eka caMDALa jevA ugra svabhAvano sarpa pharI potAnI sAdhutAmAM sthira thayo. aneka jIvono abhayadAtA banyo. kIDIoe cAraNI jevuM zarIra karI dIdhuM to paNa samyaka bhAve te pariSaha-upasargane sahana karyA kyAMthI Avyo A bhAva? kyAMthI AvI A titikSA? --- kAraNa ke te sAdhu hatA." basa, e ja mokSamArganI musAphara bhale saMyama cUkyo, paNa musAphara to mokSamArgano ja hato no pharI mArge AvIne dhyeyasiddhi hAMsala karI. == = + == = + = == + = = = + == = "kAraNa ke te sAdhu hatA" [55] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18-dharmarUci tApasapaNAnI dIkSAne dhAraNa karIne rahelA dharmarUci mULathI rAjaputra che. jitazatru rAjA ane dhAriNI rANInA kuladIpaka che. jitazatru rAjAne tApasa dIkSA aMgIkAra karatAM jANI, dhAriNIrANI paNa sAthe cAlyA. koI avasare putra dharmarUcie amAvAsyAnA pUrva dine 'anAkuTTI' zabda sAMbhaLyo. tyAre teNe tApasapitAne pUchyuM ke, A anAkuTTI eTale zuM? tApasapitA jaNAve che ke, "vatsa ! vanaspatinuM chedanabhedana karavuM e pApakriyA che. A amAvAsyA jevo parvadivasa Ave tyAre e divase pApakArya na karavuM te anAkuTTI kahevAya. dharmarUci tApasane vicAra thayo ke manuSyanI jema vanaspati paNa sacitta to che ja. to pachI AvI anAkuTTI sadA-sarvadA rahetI hoya to kevuM sAruM? je tApasa caudazane divase udaghoSaNA karI rahyo che tene anAkuTTInA kAyamI hovAno zubha vicAra na Avyo. are je pitAe anAkuTTIno artha jaNAvI pApakriyAno niSedha samajAvyo tene amAvAsyA sivAyanA divase paNa vanaspati "kAraNa ke te sAdhu hatA" munizrI dIparatnasAgarajI [56]
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ chedana-bhedanamAM pApa che mATe teno tyAga karavo te na samajAyuM ane dharmarUcine ja A vicAra kema skUryo? --- kAraNa ke te sAdhu hatA." dharmarUcine tapovana najIka jaina sAdhunAM darzana thayAM. dharmarUci pUche che ke, "he sAdhujano ! zuM tamAre Aje anAkuTTI nathI?" sAdhu kahe, "tApasajI amAre to AjIvana anAkudI ja hoya che arthAt sAvadya AcaraNa tyAga ja hoya che. dharmarUcine thayuM ke, aho ! meM paNa AvuM AcaraNa pUrve kyAreka kareluM che, tema lAge che. jAtismaraNa jJAna thayuM, pUrve pALeluM sAdhujIvana yAda AvI gayuM. e paNa yAda AvyuM ke, pUrve meM sarve (vanaspati). jIvone abhayadAna ApeluM hatuM, mATe ja A bhave paNa mane yAvajjava anAkudI pAlananI IcchA jAgI. ane pUrvanA munirAja banyA vartamAnanA pratyeka buddha. dharmarUci pratyeka buddha banI gayA. pachI bhAgavatI dIkSA paNa grahaNa karI. anekane kaMdAdi bhakSaNa na karavA paccaSmANa karAvyAM. paraMtu A pratyeka buddhapaNAnI jo koI jaDa hoya to te eka ja che. kAraNa ke te sAdhu hatA." "kAraNa ke te sAdhu hatA" [57] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vakhata vanaspati jIvone Apela abhayadAna tenA AtmapradezamAM je bhAvonuM sthApana karI gayAM te ja bhAvoe A bhavamAM paNa tene sAvadya-vRttithI nIvartavAnI preraNA ApI ane e ja bhAvoe tenA munijIvanane smaraNapaTTa para lAvI banAvI dIdhA pratyeka-buddha. + ===+=== + "kAraNa ke te sAdhu hatA" + [58] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19-teTalIputra teTalIputranA jIvana-kathanane vicAratA be vAta kaMIka vicAraNIya lAgI. eka to viSayalolupa evo te jIva sAdhu ke zrAvaka bemAMthI eka paNa dharmane Icchato na hato to paNa te ja bhave mokSe kema gayo? ane bIjuM, jenA upara aprIti utpanna thayelI che tevI potAnI poTIlA nAmanI strI jyAre dIkSA levA taiyAra thai tyAre tetalIputre zarata karI ke jo tuM dIkSA aMgIkAra karI tenA prabhAve svargamAM jAya to tAre mane pratibodha karavA AvavuM. A baMne ghaTanA kaMIka na samajAya tevA bhAvo janmAve che. je mAnavIne sAdhudharma ke zrAvakadharma gamato nathI te aNagamatI patnInI pAse pratibodha karavA AvavAnI zarata mUke ja kema? bIjuM, eka paNa vratane na Icchato jIva te ja bhave sarvavratagrAhI banI mokSe jAya kaIrIte? eka ja uttara che - kAraNa ke te sAdhu hatA." trivallI nagare kanakaratha rAjA rAjya kare. teTalIputra temanA maMtrI che. nagarazeThanI putrI poTIlA upara moha thatAM teTalIputra maMtrIe poTIlA sAthe lagna karyA. maMtrI dvArA ja "kAraNa ke te sAdhu hatA" [59] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ ucherAyela kanakaratha rAjAno putra kanakadhvaja rAjA banyo. sarva kAryamAM maMtrIne ja agresara rAkhe che. anya koI divase tetalIputra maMtrIne koI kAraNe poTIlA para aprIti janmI. sAdhvInA upadezathI poTIlAne dIkSA levAnI bhAvanA jAgI. tetalIputra maMtrIe kahyuM ke, jo tuM dIkSA laIne kALa karIne svarge jAya to tyAMthI mane pratibodha karavA AvavuM ema kabUle to dIkSAnI AjJA ApuM. poTIlAe kabUlAta ApI, dIkSA lIdhI. kALayoge mRtyu pAmIne svarge devatA thai. poTIladeva maMtrIne bodha ApavA Ave che. viSayamAM lolupa maMtrIne ekapaNa vrata levA IcchA na thai. tyAre poTIladeve aneka viDaMbanA pamADI tene pratibodha karyo, zrAvakadharma aMgIkAra karAvyo. bAravratadhArI zrAvaka banelA tetalIputre koI jJAnIguru bhagavaMtane potAno pUrvabhava pUchyo. guru bhagavaMte jaNAvyuM - "tuM pUrva mahAvideha kSetre puMDarikINI nagarIe mahApadma rAjA hato. gurudezanAthI bodha pAmI cAritra aMgIkAra karelu. pachI caudapUrvadhara thayo. eka mAsanuM anazana karI mahAzuka devaloke devatA thayo. tyAMthI cyavI ahIM tetalIputra maMtrI thayo." "kAraNa ke te sAdhu hatA" [60] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrIne pUrvabhava sAMbhaLI jAtismaraNa jJAna thayuM. pUrve bhaNelA caudapUrvanuM smaraNa karI zuddha cAritra aMgIkAra karyuM. anukrame kevaLajJAna pAmI mokSane pAmyA. A jJAta-kathAnuM ajJAta viSayavastu e ja tenuM pUrva bhavanuM sAdhupaNuM. pUrvanuM sAdhupaNe tene A bhave mokSa arpa gayuM. pUrvanA sAdhupaNAnA ane caudapUrvIpaNAnA saMskAre tene aNagamatI patnI pAse pratibodha karavAnI mAMgaNI mUkavA majabUra karyA. pUrvabhavanA sAdhupaNAe ja tenI viSaya sanmukhatAne viSaya vimukha banAvI. samagra camatkArano eka ja niSkarSa--- "kAraNa ke te sAdhu hatA." === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [61] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20-kurmAputra koI zrAvaka gharamAM vasavA chatAM jo nispRha ziromaNI thai varte to kurmAputranI jema gharamAM paNa nirmaLa evA kevaLajJAnane pAme. A arthane prastuta karato zloka vAMcatA ja jhabakAro thayo. " putra rUva'- A kurmAputra koNa che? gherabeThAM kevaLajJAna thayuM kevI rIte? emanA jIvanamAM A camatkAra sarjAyo kyAMthI? eka ja uttara - "kAraNa ke te sAdhu hatA." yauvanavayamAM ghaNI strIo tene IcchatI hatI chatAM A kurmAputra strIthI virakta ja hato. koI muninA mukhathI phakta siddhAMtapATha sAMbhaLavAthI temane kevaLI banavAnuM nimitta maLI gayuM. zuM A Azcarya nathI? yauvanavaye svaicchika samarpita strIthI virakta rahevuM ane kevaLa zAstra-vacanarUpa mULapAThanuM zravaNa ja tene mATe kevaLI banavAnI sIDI banI jAya e vAta kaMI nAnIsUnI che ? A abhUtapUrva ghaTanA banI kaI rIte? cA "kAraNa ke te sAdhu hatA" [62] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ | durgamapuramAM droNa nAmaka rAjA ane dramAdevI rANIne durlabhakumAra nAme putra hato. nagaranA udyAnamAM samavasarela kevalInA mukhethI tyAM vasatI bhadramukhI yakSiNIe jANyuM ke A durlabhakumAra tenA pUrvabhavano svAmI che, tyAre durlabhakumArane laIne potAnA bhavanamAM gaI. durlabhakumArane paNa jAtismaraNa jJAna thatAM baMne paraspara prItivALA thayA. paNa yakSiNIe kumAranuM AyuSya alpa che tema jANIne kumArane vanamAM kevaLI pAse mUkI dIdho. kevaLI bhagavaMtanI vANI zravaNa karatA te kumArane samakita prApta thayuM. dIkSA lIdhI. tyAMthI cyavI mahAzukra devaloke devatA thayA. A hato kurmIputrano pUrvabhava. samyakta prApta karela kumAra pUrvabhave zuddha cAritranI paripAlanA karIne AvelA. temaNe samajaNapUrvaka pALela cAritra tene strInA rAgathI ke viSayathI virakta banAvanAruM thayuM ane zuddha samyatve tene mokSamArganA prabaLa puruSArthI banAvI dIdhAM. devalokathI cyavIne A kumAra rAjagRhI nagarImAM mahindra rAjAnI kurmA nAmanI rANInA udare putrapaNe utpanna thayA. tenuM nAma to dharmadeva pADeluM hatuM paNa kurmA rANIno putra hovAthI badhAM tene kurmAputra kahetA hatA. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [63] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ A kurmAputrae eka vakhata munine siddhAMtapATha karatAM sAMbhaLyA. A pATha sAMbhaLatAM tene jAtismaraNa jJAna thayuM. pUrvanuM zuddha samyaktvayukta sAdhupaNuM najare nihALatAM, cAritravAsita AtmA jAgRta thai gayo. zukladhyAnanI dhArAe kurmAputrane ghera beThA beThA ja bhAvacAritra sparzI gayuM ane A bhAvacAritranI sparzanAe tene banAvI dIdhA kumAMputra kevalI. eTaluM ja nahIM, paNa cAra dIkSita thayelA munirAjo paNa jyAre kurmAputra kevalI samIpe AvyA ane mauna dhArIne rahyA tyAre kurmAputra kevalIe varNavela cArenA pUrvabhavanA sAdhu-svarUpane sAMbhaLIne te cAra munirAjo kevalI thayA. bhAvadIkSita evA kurmAputra kevalIe paNa dravyavezane grahaNa karI, kezano loca karI aneka jIvone bodha Apyo. paNa A badhAnI pazcAda bhomakAmAM paDeluM jo koI tatva hoya to eka ja "kAraNa ke te sAdhu hatA." "kAraNa ke te sAdhu hatA" + [64] + + munizrI dIparatnasAgarajI
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21- kSullaka muni nartakInA nRtyane jotAM ane gItagAnane zravaNa karatAM kSullakakumArane acAnaka ja bodha thayo ane te sAdhu banavA taiyAra thai gayA. vairAgyane bAdhaka pada tenA mATe vairAgyanA sAdhakarUpa banI gayA. nartakInA rUpa ane lAvaNya, gIta ane gAna tathA rAjya-prAptinI lAlasA e sarve mohanIya karmanA tAMDava nRtyonA nagna nAca vacce kSullakakumArane sAdhucihna dhAraNa karavAnI abhipsA jAgI kyAMthI? --"kAraNa ke te sAdhu hatA." kaMDarika yuvarAjanI ati svarUpavAna patnI yazobhadrAnA rUpamAM mohita puMDarIke sagAbhAIne haNI nAkhyo. zIlarakSaNa mATe garbhavatI yazobhadrAe gupta rIte nAsI jaI dIkSA grahaNa karI. garbhavRddhi thatAM pravartinI samakSa sarva vRrtAta jaNAvyuM tyAre zrAvakoe zAsananI rakSA kAje te sAdhvIne sAcavI lai prasava karAvyo ane teNIne avatarela putranuM 'kSullakakumAra' evuM nAma rakhAyuM. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [65] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ ATha varSanI uMmare dIkSita thayelA kulamunine cAritra Avaraka karmano udaya thatAM citta viSayavAsita banyuM. mAtA pAse jaI pravajyA choDavA anujJA mAgI. mAtRbhAvanA sabhara munie mAtA sAdhvInA vacane bAra varSa sAdhupaNAmAM vitAvyA, paNa vairAgyavANInA vAri tene bhIMjavI na zakyA. bAra varSa pUrNa thatAM punaH saMsArapraveza mATe rajA mAgI. tyAre mAtAnA vacane pravartinI sAdhvI pAse gayA. pravartinI paranA sAdhu-bahumAnathI punaH bAra varSa vItAvyA. sUtrArtha bhaNyA to paNa vairAgyano raMga caDyo nahIM eTale upAdhyAya guru pAse mokalyA. kSullakyunie vinayaguNathI upAdhyAyanA vacanane mAnya karyuM. pharI bAra varSa pravajyAmAM vyatIta karyA to paNa upAdhyAyanI dharmadezanA temanA pratibodhanuM nimitta na banI zakI, tyAre chevaTe gacchanA adhipati AcArya bhagavaMte potAnI nizrAmAM rAkhI bAra varSa paryata sthirIkaraNa pravRtti karI to paNa zullamuni dIkSAmAM sthira na thayA. Ama 48 varSano dIkSA-kALa kevaLa dravya-sAdhupaNAmAM ja vitAvyo, paNa bhAva sAdhupaNuM tene sparzI na zakyuM. hato eka mAtra vinayaguNa. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [66] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ A vinayIpaNAe teno 48 varSano kALa dravyasAdhupaNAmAM vyatIta thayo paNa te pUrveno bAlyAvasthAno 12 varSano kALa tenAmAM je sAdhupaNAnA saMskAra siMcI gayelo, te saMskAravAsita AtmAe tene punaH cAritramAM sthira karavA upAdAna pUruM pADyuM. bAkI badhAMnI rajA mAMgI che ghera javA mATe. kyAMya saMmati maLatI nathI. mAtA sAdhvIe pUrve ANela ratnakaMbala ane rAjamudrA laIne ApameLe ja sAdhucihnono tyAga karI potAnA ja rAjya sAketapuramAM rAjya mATe pAchA phare che. te vakhate rAjasabhAmAM nartakI nAca-gAna karI rahI che. ghaNI rAtrI sudhI nAca-gAna karatI nartakI chelle thAkI ane tenA netro nidrAthI gherAyA eTale nartakInI akkA jaNAve che ke - he suMdarI, te ghaNI rAtrI sudhI suMdara nRtya ane gItanAca karyA. thoDA samaya mATe pramAda karIza to A badhI ja mahenata vyartha jaze. ATaluM sAMbhaLatA nartakI sAvadhAna banI gaI, paNa lakSmI prApti mATe sAvadha banelI nartakInI sAthe-sAthe kSullaka muni paNa sAvadhAna thai gayA. nartakIne ratnakaMbala inAmamAM ApI dIdhuM. temanA cittamAM eka uhApoha jAgyo... "kAraNa ke te sAdhu hatA" [67 munizrI dIparatnasAgarajI
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyabAdhaka padano artha tene vairAgyasAdhaka banyo. 60 varSa cAritramAM vitAvyA, have to Ama paNa alpajIvana bAkI che. nAhakanuM rAjyamAM lolupa banI durgatimAM javuM tenA karatAM thoDA kALa mATe huM paNa pramAda khaMkherI dauM to zuM khoTuM? punaH munipaNuM dhAraNa karI saddagatinA bhAjaka banyA.... "kAraNa ke te sAdhu hatA." === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [68] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22-suvrata-sAdhu madhyarAtrie grahaNa karelA siMha kesariyA lADu suvatamunine prabhAtakALe kevaLajJAna ApI gayA." ATaluM vAkya sAMbhaLatA citta vihvaLa banI gayuM ke eka to rAtrIno kALa, sAdhu bhikSArthe nIkaLe, vaLI AvI praNIta rasapracura khAdyasAmagrI vahore ane savAre pAchuM kevaLajJAna prApta kare.... Ama banatuM haze kadI? kahetA bhI dIvAnA-sunatA bhI dIvAnA." paNa banyuM. bhAgyazALI, kharekhara banyuM. paNa, Ama kema banyuM kAraNa zuM? --- kAraNa ke te sAdhu hatA." suvrata nAme eka sAdhu che. teo mAsakSamaNanA tapasvI muni che. pAraNe paNa dravya-kSetra-kALa-bhAvathI abhigraha grahaNa karavArUpa "vRtti saMkSepa' tapa karelo che. ati tapasvI hovAthI sarvakALa-gaucarI mATe zAstrasaMmata hovAthI prathama porisImAM ja gaucarI arthe nIkaLelA che. siMhakesariyA lADunI lANI thatI joI teNe nakkI karyuM ke phakta eka ja dravya - siMhakesariyA lADu' ja bhikSArthe grahaNa karavA. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [69] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ | madhyAhnakALa pUrNa thayo tyAM sudhI ghera-ghera gaucarI pharyA | paNa tene siMhakesariyA lADuno yoga na maLyo. pariNAme kliSTa adhyavasAyathI tenA mukhe dharmalAbha' zabdane sthAne siMhakezarA' zabda ja nIkaLavA lAgyo. ema karatAM cAre prahara ane divasa paNa pUrNa thai gayo. madhyarAtri AvI pahoMcI to paNa tenuM gamanAgamana cAlu ja rahyuM. rAtrinA be prahara vityA tyAre koI zrAvakanuM ghara khulluM joI tyAM praveza karyo, tyAre paNa dharmalAbhane badale siMhakezarA' zabda ja mukhethI nIkaLyo. zrAvaka paNa kharekhara "zrAvaka" ja hato. viparIta vicAraNAne badale teNe ciMtana karyuM ke A sAdhubhagavaMta ugra tapasvI che. hajI gaI kAle paNa meM temanI apramattatA joI che. hAla paNa jayaNAnA bhAvo tenA anya vartanamAM dekhAya che. saMsArI hatA tyAre paNa RddhisaMpanna hatA ane vairAgyathI ja dIkSita thayA che. bahArathI tenA bhAvo bhale paDelA dekhAya paNa muni hajI mUlaguNaghAtI jaNAtA nathI.mATe kaMika yogya karaNIthI temano bhAva jANuM. zrAvake vidha-vidha vastu, rasapracura mIThAI Adi sarve vastuo sAdhu samakSa dharI dIdhI paNa suvratamuni to dareka "kAraNa ke te sAdhu hatA" 70] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ vakhate eka ja uttara Ape che--"mane A vastuno khapa nathI." abhigrahadhArI che eTale anya vastu letA nathI ane joItI vastu mAMgatA nathI. zrAvake tarkathI vicAryuM ke A munizrI AvatAnI sAthe ja 'siMhakezarA' zabda bolyA hatA. nakkI temanuM citta bhramita thayuM che mATe siMhakezarA lADu laIne mUkavA de. zrAvake AkhuM pAtra bharIne siMhakezarA lADu vahorAvI dIdhA. muni svasthacitta thai gayA. zrAvake suvratamuninI atyaMta prazaMsA karIne pUchyuM ke, he bhagavaMta ! Apa to dhanya cho - zrutanA pAragAmI cho. huM roja navakArazI paccakkhANa karuM chuM paNa Aje purimaTTu karela che to Apa jaNAvavAnI kRpA karazo ke avasara thayo che ke nahIM? zrutanA pAragAmI suvratamunie jJAnanA baLe AkAza joine jANyuM ke, are! A to madhyarAtri kALa che to hu atyAre A sthaLe kema? zrAvakanA vacane citta upara coMTa AvI ane rAtrI hovAthI gamanAgamana ayogya jANI zrAvaka pAse vasati yAcanA karI tyAM ja dhyAnamagna thai gayA. prAtaHkALe zuddha sthaMDila bhUmi zodhI siMhakezarA lADunuM cUrNa karI paraThavatAM "kAraNa ke te sAdhu hatA" [71] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ temanI anazanathI AraMbhAyela vRtti saMkSepa tapathI paripUrNa yAtrA dhyAna-tapa sudhIno mokSamArga vaTAvI gaI ane prApta thayuM kevaLajJAna. A tapayAtrAnI pazcAdu bhUmikAmAM chupAyela rahasya | hoya to eka ja -- "kAraNa ke te sAdhu hatA." bhAvasAdhumAMthI dravya sAdhutA dhAraNa karI cUkelA suvatamuni punaH bhAvasAdhu banI mokSamArganA prabaLa puruSArthI banI gayA. paramAtmapadane pAmyA. === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [22] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23-brAhmaNI zrI gautamasvAmIe praNipAta-vaMdanApUrvaka paramAtmA mahAvIrane pUchyuM ke, he bhagavaMtA te brAhmaNIe potAnA pUrvabhavanI evI kaI vAta karI ke te sAMbhaLIne tenI sAthe tenA pati goviMda brAhmaNe paNa dIkSA lIdhI. paramAtmAe ApelA uttarano niSkarSa e ja ke - kAraNa ke te sAdhu (sAdhvI) hatA." A strI barAbara eka lAkha bhava pUrve kSitapratiSThita nagaranA rAjAnI rUpI nAme kuMvarI hatI. lagna thatAM ja tenA patinuM mRtyu thayuM. agnipraveza karavA IcchatI rUpIne rAjAe jainadharmamAM anurakta thavA salAha ApI. kALakrame te rUpI rAjyanI bAgaDora saMbhALatI rAjA banI. anukrame zIlasannAha svayaMbuddha muni pAse dIkSA grahaNa karI. ekadA zIlasannAha muni sametazikhara parvate saMlekhanA mATe taiyAra thayA tyAre rUpI sAdhvIe paNa saMlekhanA mATe anumati mAMgI. gurubhagavaMte jaNAvyuM ke, sarva pApanI AlocanA karI niHzalya banIne ja saMthAro lai zakAya. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [73] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUpI sAdhvIe sarva pAponI AlocanA karI, paNa te | rAjA hatI te vakhate teNInI draSTimAM utpanna thayelA kAmavikAranI AlocanA na karI tyAre zIlasannAha gurubhagavaMte aneka draSTAMtothI vairAgyamaya dezanA ApI sAraNA-vAraNA karyA paNa rUpI sAdhvIe gRhasthapaNAmAM karelI phakta eka bhUlanI AlocanA karI nahI. eka ja zalya sivAya sarva zalyo mukta karyA. A eka ja zalya rUpa virAdhaka bhAve tene 99997 bhava bhaTakAvI. pachI pharI eka vakhata manuSyabhava pAmIne teNIe dIkSA grahaNa karI. bhale eka zalya tene 99997 bhava bhaTakAvI gayuM, paNa bAkInI zuddha dharma-ArAdhanA ane cAritrapAlane tene pharI sAdhupaNuM ApyuM. tyAMthI mRtyu pAmI indranI agra mahiSI banIne A bhave te goviMda brAhmaNanI patnI banI. tenI cAritra ArAdhanA-virAdhanAnI kathA ane teno vilApa sAMbhaLIne goviMda brAhmaNane dIkSA levAnI bhAvanA jAgI. ATalI vAta sAMbhaLIne gautamasvAmIe paramAtmA mahAvIrane pUchyuM ke, he bhagavan! to have A strI (brAhmaNI) nI gati zuM thaze? "kAraNa ke te sAdhu hatA" [24] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ paramAtmA jaNAve che ke, he gautama ! A bhavamAM cAritra pAmIne A strI mokSe jaze. 99997 bhava bhaTakanAra ane 99997 bhava sudhI tiryaMca-nArakI jevI durgatimAM rakhaDanAra jIva ane teya mokSe jaze te vAta - e baMne kaI rIte baMdha bese? - bane. badhuM ja zakya bane bhAgyazALI ! badhuM ja - "kAraNa ke te sAdhu(sAdhvI) hatA." bhavabhramaNa mATe zalya nimitta jarUra banyuM. kiMcit virAdhakabhAve tene mokSamArgamAM kaMI keTalIye aDacaNo khaDakI dIdhI. paNa toye sAdhupaNAne pAmelo jIva hato ne? e eka vakhatano cAritra saMsparza tene mATe pArasamaNi sAbita thayo. kathIra evA AtmAne A pArasamaNie kaMcana banAvI daIne pharI mokSamArgano prabaLa puruSArthI-pravAsI banAvI dIdho ane aMte ApI gayo mokSarAjyanI gAdI. += "kAraNa ke te sAdhu hatA" + [75] + munizrI dIparatnasAgarajI
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24-araNika muni jyAre mAtA-sAdhvI kahe che ke, he araNika ! tuM pharIthI dIkSA grahaNa kara. tyAre araNika javAba Ape che, te jananI ! saMyamakriyAnuM pAlana mane duSkara lAge che. niraMtara 47 doSarahita AhAra karavo, kSaNabhara paNa pramAda na karavo. niraticArapaNe "karemi bhaMte'nI pratijJAnuM pAlana karavuM. he mAtA, A badhI saMyamakriyA karavA huM zaktimAna nathI. huM mahApApI chuM. vratanuM pAlana mArAthI thai zakatuM nathI. AvA vAkyo bolanAra, AvA azubha adhyavasAyo dharAvanAra araNika aMte saddagatine pAmyA ane e paNa te ja bhavamAM. svapna paNa na mAnI zakAya tevI A vAta eka vAstavika ghaTanA banI gaI. mokSamArgathI vimukha jIvAtmA ATalo mokSa sanmukha banyo kaI rIte? --"kAraNa ke te sAdhu hatA." tagarA nAme nagarI. dara zrAvaka - bhadrA zrAvikA. teno putra araNika. ahanmitrasUri pAse saparivAra dIkSA grahaNa "kAraNa ke te sAdhu hatA" [26] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI. datta muni suMdara cAritra pALe che paNa putra uparanA vAtsalyathI araNika munine bhikSArthe mokalatA nathI. kALakrame dattamuni samAdhimaraNa pAmyA. pachI araNikane bhikSA levA javAno avasara Avyo. sukumAra muni che, nAnI vaya che, zrama lIdho nathI. tapelI dharatInI dhULathI paga dAjhavA lAgyA. sUryanA kiraNathI mastaka tapI gayuM. tRSAthI mukha zoSAvA lAgyuM. vizrAma mATe koI gRhasthanA gharanI chAyAmAM UbhA rahyA. kAmadeva samAna AkRtivALA munine joine eka strI ke jeno pati lAMbA samayathI paradeza gayelo teNIe A yuvAmunithI AkarSAIne munine potAnA gharamAM bolAvyA. suMdara AhAra, vikArayukta ceSTA ane vANIthI munine vratabhaMga karavA utsuka banAvyA. araNika muni paNa sAdhupaNuM bhUlI tyAM ja rahI gayA. upAzraye araNika muni na AvatA badhe ja tapAsa karIne temanA mAtA-sAdhvIne nivedana karyuM. mAtA-sAdhvI A vRtAMtathI pAgala jevA banI gayA. bhramita cittavALA sAthvI sarve sthAne "araNika-araNika'nI bUmo pADatAM gaddagadda vilApa kare che. aneka divaso A rIte bhadrA sAdhvInA pasAra thayA. "kAraNa ke te sAdhu hatA" [27] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vakhata gavAkSamAM beThelA araNike tenI A unmatta sthiti joI, khUba ja duHkha anubhavato te mAtA-sAdhvInA page paDI gayo. lajjA ane vinayayukta araNike pUrvenA cAritra abhyAsathI prazasta dharmAnurAga ane anaMtA zubha adhyavasAyathI mAtAne sarve vRtAMta jaNAvI kSamAyAcanA karI. jyAre mAtAe punaH cAritra levA kahyuM tyAre araNika jaNAve che ke, he mAtA ! A duSkara cAritra mArAthI pALI nahIM zakAya. tame kaho to anazana karI dauM. mAtAnA vacane vinayIputre punaH dIkSA lIdhI. guru bhagavaMtanI AjJApUrvaka turaMta ja anazana mATe taiyAra thayA. sarva sAvadyanA paccakmANa, pApanI niMdA, sarva prANI sAthe kSamApanA, cAra zaraNAnuM grahaNa karI dhagadhagatI zIlA upara anazana karI dIdhuM. muhUrtamAM kAyA ogaLI gaI ane zubha dhyAne ApI saddagati. Avo vairAgyabhAva - AvuM vinayIpaNuM - AvuM purUSAkAra parAkrama - AvI tIvra tapazcaryA eka sukumAla munine - eka rAgI ane strIsaMgI jIvamAM AvI kyAMthI ? - kAraNa ke te sAdhu hatA." === + === + === + === + === "kAraNa ke te sAdhu hatA" [78] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25-subhadrA viMdhyAcaLa parvatanI samIpe vebhela nAmaka sannivezamAM somA nAmaka rUpavatI brAhmaNI strI che. rASTrakUTa nAmanA brAhmaNane paraNelI che. batrIsa putra-putrIthI vyathita A strIne sAdhvIne vahorAvatI veLA jAtismaraNa jJAna thayuM. pUrvabhava joyo, vairAgya pAmI, dIkSA lIdhI, anazana karyuM, deva thai, mahAvidehe jaI mokSane pAmaze. A che jJAta kathA. badhAM ja dIkSA le - pALe paNa kharA kadAca mokSe paNa jAya emAM navAI zI che ? evuM kayuM ajJAta viSayavastu A kathAmAM paDeluM che je somA brAhmaNIne mokSe lai gayuM ? --"kAraNa ke te sAdhu hatA." mokSaprAptimAM nimitta to banyuM somAnuM sAdhvI'paNuM, paNa somAne sAdhvI banavAmAM nimitta zuM hatuM? te hato teNIno pUrvabhava. zuM hato e pUrvabhava ? teNI vArANasI nagarImAM subhadrA sArthavAhanI patnI hatI. putranA abhAvathI pIDAtI te strIe sAdhvIjInA "kAraNa ke te sAdhu hatA" [79] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ upadezathI dIkSA lIdhI. svAdhyAyamAM tatpara hatA ane suMdara cAritrapAlana karatA hovA chatAM apatyamohamAM gaLADUba evA te subhadrAsAdhvIne vRddha sAdhvInI aneka samajAvaTa niSphaLa nIvaDI. chevaTe pAkSika anazana karI prathama svarge devI thayA. paramAtmA mahAvIrane vAMdavA AvI tyAre paNa pUrvabhavanA baMne abhyAsa A bhave pragaTa thayA. sAdhvIpaNAnA abhyAse bhagavaMta mahAvIranI bhakti paNa addabhUta hatI ane bALakanA rAgane lIdhe nATya karatI vakhate paNa ghaNAM bALakone vikurtIne ja bhaktinRtya karatI. A bahuputrikAdevIne joine gautamasvAmIne prazna thayo ke, he bhagavan! Ama kema ? paramAtmAe miSTa vANIthI samagra pUrvabhava jaNAvI kahyuM ke, A devI have somA brAhmaNI thaze. tyAM tene prativarSa putra-putrInuM joDaluM janmaze. evuM soLa varSa cAlaze ane 32 putra-putrInI mAtA thaze. saMtAnonA prabhAve duHkhI thayelI somA pUrvabhavanuM smaraNa thatAM dIkSA grahaNa karaze. potAnA virAdhaka bhAvonI AlocanA karI tRtIya bhave mahAvideha mokSamAM haze. A hatI tenI mokSayAtrA. mokSayAtrAmAM nimitta hato teno duHkhagarbhita vairAgya. du:khagarbhita vairAgyamAM nimitta hatuM "kAraNa ke te sAdhu hatA" [80] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ tenuM bahu saMtAnapaNuM-bahu saMtAnapaNAmAM nimitta hato teno | mohagarbhita vairAgya. A modgarbhita ane du:khagarbhita vairAgya ja tenA mATe jJAnagarbhita vairAgyano nimitta banyo. ane jJAnagarbhita vairAgya arpI gayo tene mokSamahelanuM cira sthAyitva. paNa badhAnA mULamAM ajJAta kathAnA viSayavastuno niSkarSa jovo hoya to A lekhamALAnuM mULa zIrSaka ja yAda karavuM paDe. - "kAraNa ke te sAdhu hatA." == = + == = + = == + = = = + == = "kAraNa ke te sAdhu hatA" [21] munizrI dIparatnasAgarajI
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ A parizIlanane aMte eka abhyarthanA A ja che mArI kalamanI yAtrA. A ja che jJAta kathAonuM ajJAta viSayavastu. A ja che teno niSkarSa - kAraNa ke te sAdhu hatA." AvI aneka ghaTanA jaina zAsananI tavArIkhamAM najare paDe che. jarUra che mAtra hakArAtmaka vicAraNAyukta nIra-kSIra draSTinI. jo hRdayamAM samyaka zraddhA dhAraNa karI, mokSamArganA prabaLa purUSArthI tarapha sarca-lAITa pheMkazo to tamane paNa maLI raheze AvA aneka pratibhAvaMta AtmAnA jIvana ane kavana. nirmaLa evA darzanapadane namaskAra karI ApaNe sau nirmaLa draSTithI jIvananI pavitratA tarapha najara pheMkIe ane banI jaIe bhAvimAM nirmaLa draSTi pAmanAra jIvo mATenI prAgaitihAsika pratibhA. --- muni dIparatnasAgara....... "kAraNa ke te sAdhu hatA" [32] munizrI dIparatnasAgarajI