Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinendra arcanA sampAdaka: akhila baMsala ema.e. (hindI), DiplomA-patrakAritA prakAzaka: vimala jaina granthamAlA prakAzana, dillI evaM paNDita ToDaramala smAraka TrasTa e-4, bApUnagara, jayapura-302015
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 1 lAkha 77 hajAra prathama battIsa saMskaraNa (6 akTUbara se adyatana) tetIsavA~ saMskaraNa (1 janavarI, 2007) 5 hajAra : 1 lAkha 82 hajAra mUlya : tIsa rupae prastuta saMskaraNa kI kImata kama karane vAle dAtAroM kI sUcI 1. zrI di. jaina neminAtha paMcakalyANaka __ samiti, kizanagar3ha 2,1001 2. zrI kundakunda di. jaina mumukSu maNDala TrasTa, TIkamagar3ha 2,101 3. zrI di. jaina samAja, pIsAMgana 2,101 4. zrI di. jaina samAja narsiMgapurA mandira mandasaura 5. zrI zikohAbAda paMcakalyANaka samiti zikohAbAda 1,101 6. zrI manoharalAla kAlA amRta __mahotsava samiti, indaura 1,101 7. zrI kundakunda kahAna di. jaina mumukSu TrasTa, dAdara mumbaI 8. zrI di. jaina kundakunda paramAgama TrasTa sAdhanAnagara, indaura 1,001 9. zrImatI kusuma jaina dha.pa. vimalakumArajI jaina, 'nIrU kemikalsa, dillI 1,001 10. zrIzAntinAthajI sonAja parivAra akalUja 501 11. zrImatI zrIkAntAbAI dha.pa. pUnamacandajI chAbar3A, indaura kula rAzi 14,511 prakAzakIya (tetIsavA~ punarsampAdita saMskaraNa) devAdhideva jinendra bhagavAna kI arcanA meM samarpita sarvAdhika bikrIvAlI kRti 'jinendra arcanA' ko naye pariveza meM prastuta karate hue hama atyadhika gaurava evaM prasannatA kA anubhava kara rahe haiN| jinendra pUjana gRhastha/zrAvaka ke SaT Avazyaka kartavyoM meM sarvaprathama kartavya hai| pApoM se bacane hetu tathA vItarAga bhAva ke poSaNa hetu yahI ekamAtra Alambana hai, ataH samAja meM hajAroM varSoM se bhAva evaM dravyapUjana kI paramparA calI A rahI hai| ___ Adya-stutikAra AcArya samantabhadra ne svayaMbhU-stotra jaisI amara kRtiyoM meM jaina nyAya siddhAntoM kA ullekha karate hue utkRSTatama stutiyoM kI racanA kI hai| aneka prAcIna evaM arvAcIna kaviyoM ne bhI apanI kAvyapratibhA se vibhinna prakAra kI pUjAe~ racakara pUjana sAhitya ko samRddha kiyA hai, jinameM paNDita dyAnatarAya evaM paNDita bRndAvanadAsajI vizeSa ullekhanIya haiN| mudraNa praNAlI ke vikAsa ne pUjana saMgrahoM ke prakAzanoM ko sulabha avasara pradAna kiye haiM; ataH samAja meM saikar3oM pUjana saMgraha upalabdha haiN| isa saMkalana kA prathama saMskaraNa 6 akTUbara 1981 ko prakAzita kiyA gayA thaa| taba se abataka isake battIsa saMskaraNa prakAzita ho cuke haiM, jo isakI upayogitA evaM lokapriyatA kA prabala pramANa haiN| samAja ne apanI jinendra bhakti kI abhivyakti aura puSTi meM isa saMkalana kA bharapUra upayoga karake hameM protsAhita kiyA hai, ataH hama unake prati kRtajJatA vyakta karate haiN| hamAre aneka sudhI pAThakoM dvArA isake saMbaMdha meM samaya-samaya para aneka sujhAva prApta hote rahe haiM, jinheM dhyAna meM rakhate hue isa taitIsaveM saMskaraNa meM Avazyaka saMzodhana kara diye gaye haiM tathA Avazyaka sAmagrI jor3akara ise aura bhI adhika upayogI banA diyA gayA hai| 1.001 mudraka : priNTa 'o' laiNDa, bAIsa godAma, jayapura
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI akhila baMsala isa kRti ke Adya sampAdaka haiN| kRti ke navIna saMskaraNa ke parimArjana tathA ise AkarSaka kalevara meM prastuta karane meM unakA vizeSa yogadAna rahA hai; ataH hama unake AbhArI haiN| tattvArthasUtra, bhaktAmara evaM jinendra vandanA ke samAveza se yaha saMkalana vizeSa upayogI to thA hI, bAbU jugalakizorajI 'yugala' kRta nIrava nirjhara tathA siddha pUjana aura zrI rAjamalajI pavaiyA kRta pramukha parva pUjanoM ko sammilita kiye jAne se kRti kI upayogitA aura bhI adhika bar3ha gaI hai| paNDita ratanacandajI bhArilla kRta jinapUjana rahasya ko bhI isameM samAviSTa kara ise pUrNa rUpa se upayogI banAne kA prayAsa kiyA gayA hai| bhakti khaNDa ko bhI punarsampAdita kiyA gayA hai| pratyeka pUjana ko naye pRSTha se Arambha kiyA gayA hai tathA khAlI sthAnoM meM mahattvapUrNa bhaktiyA~ dI gaI haiN| bhaktiyoM ko vargIkRta karake unakI sUcI bhI alaga se dI gaI hai, ataH unakA upayoga jinendra bhakti meM saralatApUrvaka kiyA jA sakatA hai| yadyapi pUjanoM, stavanoM evaM jinavANI saMgraha kI samAja meM kamI nahIM hai, phira bhI isa saMkalana kI apanI eka alaga vizeSatA hai| yahI kAraNa hai ki samAja kI prabala mA~ga nirantara banI rahatI hai aura isakI pUrti meM hameM lagabhaga hara varSa hI ise prakAzita karanA par3atA hai| abataka yaha kRti 1 lAkha 72 hajAra kI saMkhyA meM jana-jana taka pahu~ca cukI hai, jo isakI lokapriyatA ko darzAtI hai| isa kRti ko aura adhika upayogI banAne hetu Apake sujhAva sAdara AmaMtrita haiN| AzA hai, prastuta tetIsavA~ saMskaraNa pAThakoM ko adhikatama santuSTa karate hue unakI sAdhanA meM vizeSa upayogI siddha hogA / vimalakumAra jaina maMtrI vimala jaina granthamAlA prakAzana, dillI bra. yazapAla jaina (ema.e.) prakAzana maMtrI paM. ToDaramala smAraka TrasTa, jayapura 3 viSaya 1. jinapUjana rahasya 2. jinendra vaMdanA 3. darzana pATha 4. devastuti (prabhu patitapAvana...) 5. darzanastuti (atipuNya udaya... ) 6. darzana stuti (sakalajJeya ...) 7. deva stuti (aho jagata... ) 8. darzana dazaka (dekhe zrI jinarAja ... ) 9. darzana pATha ( darzana zrI devAdhideva kA... ) ArAdhanA pATha (maiM deva nita...) deva stuti ( vItarAga sarvajJa hitaMkara... ) 10. 11. 12. jalAbhiSeka pATha 13. pratimA prakSAla pATha vinayapATha viSaya-sUcI ( stavana khaNDa ) 28. zrI vartamAna caubIsI pUjana 29. sImandhara pUjana 30. dazalakSaNa dharma pUjana 31. samyakratnatraya dharma pUjana 32. solahakAraNa pUjana 33. paMcameru pUjana ( pUjana khaNDa) lekhaka paM. ratanacaMda bhArilla DaoN. hukamacanda bhArilla zrI budhajana zrI amaracandajI paM. daulatarAmajI paM. bhUdharadAsajI zrI sAhibarAya jI zrI yugalajI paM. dyAnatarAya 14. 15. pUjA pIThikA (saMskRta) 16. pUjA pIThikA (hindI) 17. svasti maMgala pATha 18. deva zAstra-guru pUjana 19. deva zAstra-guru pUjana 20. deva zAstra-guru pUjana 22. 21. deva zAstra-guru pUjana samuccaya pUjana 23. paMca parameSThI pUjana 24. siddhapUjana 25. siddhapUjana 26. siddhapUjana 27. videhakSetra sthita vidyamAna bIsa tIrthaMkara pUjana paNDita dyAnatarAyajI kavivara vRndAvanadAsajI DaoN. hukamacanda bhArilla paNDita dyAnatarAyajI paNDita dyAnatarAyajI paNDita dyAnatarAyajI paNDita dyAnatarAyajI zrI harajasarAyajI paM. abhayakumArajI paNDita dyAnatarAyajI zrI yugalajI DaoN. hukamacanda bhArilla akhila baMsala bra. saradAramalajI zrI rAjamalajI pavaiyA AcArya padmanandi DaoN. hukamacanda bhArilla zrI yugalajI pRSTha saMkhyA 9 49 54 55. 56 57 59 60. 63 64 65 66 69 72 74 78 80 83 87 91 95 98 101 104 109 113 117 120 123 127 133 141 144
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34. nandIzvaradvIpa pUjana 35. zrI AdinAtha jinapUjana 36. zrI candraprabha jinapUjana 37. caitanya vandanA 38. zrI zAntinAtha jinapUjana 39. zrI pArzvanAtha jinapUjana 40. zrI vardhamAna jinapUjana 41. zrI mahAvIra pUjana 42. zrI mahAvIra pUjana 43. zrI paMca bAlayati jinapUjana 44. zrI bAhubalI pUjana 45. zrI saptaRSi pUjana 46. sarasvatI pUjana 47. akSaya tRtIyA parva pUjana 48. rakSAbandhana parva pUjana 49. vIrazAsana jayantI parva pUjana 50. kSamAvANI pUjana 51. dIpamAlikA parva pUjana 52. zrutapaMcamI parva pUjana 53. nirvANakSetra pUjana 54. nirvANa kANDa bhASA 55. svayaMbhU stotra ( bhASA) 56. caubIsa tIrthaMkaroM ke arghya 57. akRtrima caityAlayoM ke ardhya 58. ardhyAvali 59. zAnti pATha (saMskRta) 60. zAnti pATha (hindI) 61. zAnti pATha (laghu) 62. nIrava nirjhara (sAmAyika pATha) 63. amUlya tattva vicAra 64. AlocanA pATha 65. merI bhAvanA 66. vairAgya bhAvanA (vajranAbha cakravartI) (AdhyAtmika pATha evaM bhAvanA khaNDa) 67. chahaDhAlA 68. bhaktAmara stotra 69. bhaktAmara stotra (hindI) 70. pArzvanAtha stotra 71. mahAvIrASTaka stotra paNDita dyAnatarAyajI paNDita jinezvaradAsajI paNDita vRndAvanadAsajI paM. abhayakumArajI paNDita vRndAvanadAsajI paNDita bakhtAvaramalajI paNDita vRndAvanadAsajI DaoN. hukamacanda bhArilla akhila baMsala paM. abhayakumArajI zrI rAjamala pavaiyA vi paNDita raMgalAlajI paNDita dyAnatarAyajI zrI rAjamalajI pavaiyA zrI rAjamalajI pavaiyA zrI rAjamalajI pavaiyA zrI rAjamalajI pavaiyA zrI rAjamalajI pavaiyA zrI rAjamalajI pavaiyA paNDita dyAnatarAyajI bhaiyA bhagavatIdAsajI zrI dyAnatarAyajI 147. 151 155 159 AcArya mAnatuMga paNDita hemarAjajI paM. dyAnatarAyajI kavivara bhAgacanda 160 164 169 173 177 180 184 188 192 195 199 204 208 214 219 223 226 228 230 237 238 244 246 248 249 zrI yugalajI anuvAda zrI yugalajI zrI jauharIlAlajI 252 253 zrI jugalakizorajI mukhtAra 256 anu. paNDita bhUdharadAsajI 258 paNDita daulatarAmajI 261 273 280 287. 288 72. maMgalASTaka 73. samAdhimaraNa (hindI) 74. bAraha bhAvanA 75. bAraha bhAvanA 76. tattvArtha sUtra 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 91. 92. 93. 94. (bhakti khaNDa) deva bhakti eka tumhIM AdhAra ho jaga meM.... tihAre dhyAna kI mUrata.... mere mana mandira meM Ana... nirakho aMga-aMga jinavara.... Ao jina mandira meM Ao... prabhu hama saba kA eka... dhanya dhanya Aja ghar3I kaisI sukhakAra hai... vIra prabhu ke ye bola terA prabhu... Aja hama jinarAja tumhAre dvAre Aye... 88. jinavANI mAtA ratnatraya... 89. jina vaina sunata morI bhUla... 90. jinavANI mAtA darzana kI... zAstra bhakti he jinavANI mAtA tumako lAkhoM... jinavara caraNa bhakti vara gaMgA.... mahimA hai agama jinAgama kI .... caraNoM meM A par3A... nita pIjyo dhIdhArI... sA~cI to gaMgA yaha... 95. dhanya dhanya hai ghar3I Aja kI... kevali-kanye.... 96. 97. dhanya dhanya jinavANI mAtA.... 98. dhanya dhanya vItarAga vANI... 99. sunakara vANI jinavara kI mhAre.... 100. mukha oMkAra dhuni.... 101. bhrAta jinavANI sama nahiM Ana... guru bhakti 102. aise sAdhu suguru kaba mili haiM.... 103. dhana-dhana jainI sAdhu jagata ke... 104. parama guru barasata jJAna jharI... vii paNDita sUracandajI paNDita jayacandajI chAbar3A paNDita bhUdharadAsajI AcArya umAsvAmI saubhAgyamalajI paMkajajI saubhAgyamalajI paMkajajI zivarAmajI mAnikacaMdajI jayakumArajI paM. daulatarAmajI - paM. bhAgacaMdajI sudarzanajI paM. daulatarAmajI paM. bhAgacandajI paM. bhAgacandajI jJAnAnandajI paM. budhajana paM. banArasIdAsa nandalAlajI paM. bhAgacandajI paM. bhAgacandajI paM. dyAnatarAyajI 289 291 300 301 302 314 314 315 315 316 317 317 318 318 319 319 320 321 321 322 322 322 323 323 324 325 325 326 326 327 328 328 328
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ paM. bhUdharadAsajI saubhAgyamalajI saubhAgyamalajI saubhAgyamalajI saubhAgyamalajI paM. abhayakumArajI paM. bhUdharadAsajI paM. bhUdharadAsajI paM. bhUdharadAsajI mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm Mmmmmmmmmmm paM. daulatarAmajI paMkajajI paM. bhUdharadAsajI paM. bhAgacandajI paM. bhAgacandajI 105. ve munivara kaba mili haiM... 106. aise munivara dekhe vana meM... 107. parama digambara munivara... 108. saMta sAdhu bana ke vicarU~.. 109. dhanya munIzvara Atama hita meM... 110. mhArA parama digambara munivara AyA... 111. maiM parama digambara sAdhu ke... 112. nita uTha dhyAU~, guNa gAU~... 113. he parama digambara yati mahAguNa... 114. hai parama digambara mudrA jinakI... 115. holI kheleM munirAja zikhara vana meM... 116. te guru mere mana baso... 117. aho jagata gurudeva... vividha 118. nirakhata jina candra-vadana... 119. Aja hama jinarAja. 120. suni ThaganI mAyA. 121. zrI muni rAjata samatA saMga... 122. aba prabhu caraNa chor3a kita jAU~... 123. prabhu pai yaha varadAna supAU~... 124. azarIrI siddha bhagavAna... 125. maiM mahApuNya udaya se... 126. karalo jinavara kA guNagAna... 127. dekho jI AdIzvara svAmI... 128. zrI arihanta chavi lakhi... 129. maiMne tere hI bharose... 130. roma-roma pulakita ho jAya... 131. cAha mujhe hai darzana kI... 132. jina pratimA jinavara-sI kahie... 133. carakhA calatA nAhI... 134. zrI jinavara pada dhyAve je nara... 135. parameSThI vandanA... 136. vando adbhuta candravIra jina... 137. he jina tero sujasa ujAgara... 138. thokI uttama kSamA pai... 139. darabAra tumhArA manahara hai... 140. nAtha tumhArI pUjA meM saba... 141. dayA dAna pUjA zIla... 142. zrI siddhacakra mAhAtmya... 143. hamako bhI bulavAlo svAmI siddhoM... viii jinapUjana rahasya paNDita ratanacanda bhArilla devapUjA : kyA/kyoM/kaise? "devapUjA gurUpAsti svAdhyAyaH saMyamastapaH / dAnaM ceti gRhasthAnAM SaTkarmANi dine-dine / / ' devapUjA, guru-upAsanA, svAdhyAya, saMyama, tapa aura dAna - ye chaha Avazyaka kArya gRhasthoM ko pratidina karanA caahie|" yaha pAvana Adeza AcArya padmanandi kA hai| isameM devapUjA ko prathama sthAna prApta hai| vaha deva pUjA kyA hai? kitane prakAra kI hai? kisa deva kI kI jAtI hai? kyoM kI jAtI hai? kaise kI jAtI hai? pUjana kA vAstavika prayojana kyA hai? aura mokSamArga meM isakA kyA sthAna hai? Adi bAteM sabhI dharmapremI bandhuoM ko jAnane yogya haiN| pUjana zabda kA artha Aja bahuta hI saMkucita ho gayA hai| pUjana ko Aja eka kriyA vizeSa se jor3a diyA gayA hai; jabaki pUjana meM paMca parameSThI kI vaMdanA, namaskAra, stuti, bhakti tathA jinavANI kI sevA va pracAra-prasAra karanA, jainadharma kI prabhAvanA karanA, jinamandira evaM jinapratimA kA nirmANa karanA-karAnA Adi aneka kArya sammilita haiN| jinamArga meM saccI zraddhA hI vAstavika jinapUjana hai| bhakti aura pUjA kA svarUpa darzAte hue AcArya aparAjita likhate haiM - "kA bhakti pUjA? arhadAdi guNAnurAgo bhaktiH / pUjA dviprakArA - dravyapUjA bhAvapUjA ceti / gandhapuSpadhUpAkSatAdidAnaM arhadAdhuddizya 1. padmanandi paMcavizati (upAsaka saMskAra), pRSTha 128, zloka saM. - 7 / jinendra arcanA/0001 300 araraar -51066666 :09086033 paM. daulatarAmajI jinezvaradAsajI bhaiyA bhagavatIdAsajI paM. bhUdharadAsajI paM. bhAgacandajI paM. daulatarAmajI paM. daulatarAmajI vRddhicaMdajI paM. ratanacandajI
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ dravyapUjA, abhyutthAna- pradakSiNIkaraNapraNamanAdikA kAyakriyA ca vAcA guNasaMstavanaM ca / bhAvapUjA manasA tadguNAnusmaraNam / " prazna - bhakti aura pUjA kise kahate haiM? uttara - arahanta Adi ke guNoM meM anurAga bhakti hai| pUjA ke do prakAra haiM - dravyapUjA aura bhaavpuujaa| arahanta Adi kA uddezya karake gaMdha, puSpa, dhUpa, akSatAdi arpita karanA dravyapUjA hai tathA unake Adara meM khar3e honA, pradakSiNA karanA, praNAma karanA Adi zArIrika kriyA aura vacana se guNoM kA stavana bhI dravyapUjA hai tathA mana se unake guNoM kA smaraNa bhAvapUjA hai|" dravyapUjA va bhAvapUjA ke sambandha meM paM. sadAsukhadAsajI likhate haiM : "arahanta ke pratibimba kA vacana dvAra se stavana karanA, namaskAra karanA, tIna pradakSiNA denA, aMjuli mastaka car3hAnA, jala-candanAdika aSTadravya car3hAnA; so dravyapUjA hai| arahanta ke guNoM meM ekAgracitta hokara, anya samasta vikalpa chor3akara guNoM meM anurAgI honA tathA arahanta ke pratibimba kA dhyAna karanA; so bhAvapUjA hai|" ___ ukta kathana meM eka bAta atyanta spaSTa rUpa se kahI gaI hai ki - aSTadravya se kI gaI pUjana to dravyapUjana hai hI, sAtha hI deva-zAstra-guru kI vandanA karanA, namaskAra karanA, pradakSiNA denA, stuti karanA Adi kriyAyeM bhI dravyapUjana haiN| jinendra bhagavAna kI pUjana bhagavAna ko prasanna karane ke lie nahIM, apane citta kI prasannatA ke lie kI jAtI hai; kyoMki jinendra bhagavAna to vItarAgI hone se kisI se prasanna yA nArAja hote hI nahIM haiN| hA~, unake guNasmaraNa se hamArA mana avazya pavitra ho jAtA hai| isa sandarbha meM AcArya samantabhadra kA nimna kathana draSTavya hai - 1. bhagavatI ArAdhanA, gAthA 46 kI vijayodayA ttiikaa| 2. ratnakaraNDa zrAvakAcAra, zloka 119 kI TIkA, pRSTha 208 / ID0010000 jinendra arcanA "na pUjayArthastvayi vItarAge, na nindayA nAtha! vivAnta vaire| tathApi te puNya guNasmRtirnaH, punAti cittaM duritAjjanebhyaH / / ' yadyapi jinendra bhagavAna vItarAga haiM, ataH unheM apanI pUjA se koI prayojana nahIM hai tathA vaira rahita haiM, ataH nindA se bhI unheM koI prayojana nahIM hai; tathApi unake pavitra guNoM kA smaraNa pApiyoM ke pAparUpa mala se malina mana ko nirmala kara detA hai|" kucha loga kahate haiM ki - yadyapi bhagavAna kucha dete nahIM haiM, tathApi unakI bhakti se kucha na kucha milatA avazya hai| isaprakAra ve jinapUjA ko prakArAntara se bhogasAmagrI kI prApti se jor3a dete haiM; kintu ukta chanda meM to atyanta spaSTa rUpa se kahA gayA hai ki - unakI bhakti se bhakta kA mana nirmala ho jAtA hai| mana kA nirmala ho jAnA hI jinapUjA-jinabhakti kA saccA phala hai| jJAnIjana to azubhabhAva va tIvrarAga se bacane ke lie hI bhakti karate haiN| ___ isa sandarbha meM AcArya amRtacanda kI nimnAMkita paMktiyA~ draSTavya haiM - "ayaM hi sthUlalakSyatayA kevalabhaktipradhAnasyAjJAnino bhavati / uparitana-bhUmikAyAmalabdhAspadasyAsthAnarAganiSedhArthaM tIvrarAgajvaravinodArtha vA kadAcijjJAnino'pi bhavatIti / isaprakAra kA rAga mukhyarUpa se mAtra bhakti kI pradhAnatA aura sthUla lakSyavAle ajJAniyoM ko hotA hai| uccabhUmikA meM sthiti na ho to taba taka asthAna kA rAga rokane athavA tIvrarAgajvara miTAne ke hetu se kadAcit jJAniyoM ko bhI hotA hai|" ukta donoM kathanoM para dhyAna dene se yaha bAta spaSTa hotI hai ki AcArya amRtacandra to kusthAna meM rAga ke niSedha aura tIvrarAgajvara nivAraNa kI bAta kahakara nAsti se bAta karate haiM aura usI bAta ko AcArya samantabhadra citta kI nirmalatA kI bAta kahakara asti se kathana karate haiN| 1. svayaMbhU stotra, chanda 57 / 2. paMcAstikAya, gAthA 136 kI ttiikaa| jinendra arcanA/10000 11
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ isaprakAra pUjana evaM bhakti kA bhAva mukhyarUpa se azubharAga va tIvrarAga se bacAkara zubharAga va maMdarAgarUpa nirmalatA pradAna karatA hai| yadyapi yaha bAta satya hai ki bhakti aura pUjana kA bhAva mukhyarUpa se zubhabhAva hai, tathApi jJAnI dharmAtmA mAtra zubha kI prApti ke lie pUjana-bhakti nahIM karatA, vaha to jinendra kI mUrti ke mAdhyama se mUrtimAna jinendra deva ko evaM jinendra deva ke mAdhyama se nija paramAtmasvabhAva ko jAnakara, pahicAna kara, usI meM rama jAnA, jama jAnA cAhatA hai| tiloyapaNNattI Adi granthoM meM samyaktvotpatti ke kAraNoM meM jinabimba darzana ko bhI eka kAraNa batAyA hai| isaprakAra hama dekhate haiM ki jinapUjA azubhabhAva se bacane ke sAtha-sAtha samyaktvotpatti, bhedavijJAna, AtmAnubhUti evaM vItarAgatA kI vRddhi meM bhI nimittabhUta hai| stutiyoM aura bhajanoM kI nimna paMktiyoM se yaha bAta spaSTa hai - "tuma guNa cintata nija-para viveka prakaTa, vighaTeM Apada aneka / kalA udota hota kAma jAminI palAI ||nirkht.||' jinendra bhagavAna kA bhakta jinapratimA ke darzana ke nimitta se huI apUrva upalabdhi se bhAvavibhora hokara kahatA hai ki - jinendra bhagavAna ke mukhacandra ke nirakhate hI mujhe apane svarUpa ko samajhane kI ruci jAgRta ho gaI tathA jJAnarUpI sUrya kI kalA ke prakaTa hone se merA moha evaM kAma bhI palAyana kara gayA hai|" jJAnIjana yadyapi laukika prayojanoM kI pUrti ke lie jinendra-bhakti kadApi nahIM karate, tathApi mUla prayojanoM kI pUrti ke sAtha-sAtha unake laukika prayojanoM kI pUrti bhI hotI hai; kyoMki zubhabhAva aura mandarAga kI sthiti meM nahIM cAhate hue bhI jo puNya ba~dhatA hai, usake udayAnusAra yathAsamaya thor3Ibahuta laukika anukUlatAyeM bhI prApta hotI hI haiN| laukika anukUlatA kA artha mAtra anukUla bhogasAmagrI kI prApti hI nahIM hai, apitu dharmasAdhana aura AtmasAdhana ke anukUla vAtAvaraNa kI prApti bhI hai| isaprakAra hama dekhate haiM ki jinendra bhagavAna kA bhakta bhogoM kA bhikhArI to hotA hI nahIM hai, vaha bhagavAna se bhogasAmagrI kI mA~ga to karatA hI nahIM hai; sAtha meM usakI bhAvanA mAtra zubhabhAva kI prApti kI bhI nahIM hotI, vaha to ekamAtra vItarAgabhAva kA hI icchuka hotA hai; tathApi use pUjana aura bhakti ke kAla meM sahaja hue zubhabhAvAnusAra puNya-baMdha bhI hotA hai aura tadanusAra AtmakalyANa kI nimittabhUta pAramArthika anukUlatAe~ va anya laukika anukUlatAe~ bhI prApta hotI haiN| pUjA eka trimukhI prakriyA hai| pUjA meM pUjya, pUjaka evaM pUjA - ye tIna aMga pramukha haiN| jisataraha saphala zikSA ke lie suyogya zikSaka, sajaga zikSArthI evaM sArthaka zikSA kA su-samAyojana Avazyaka hai; usI taraha pUjA kA pUrA phala prApta karane ke lie pUjya, pUjaka evaM pUjA kA sundara samAyojana jarUrI hai| isake binA pUjA kI sArthakatA saMbhava nahIM hai| pUjya sadRza pUrNatA evaM pavitratA jinendra arcanA/0001 -- jaya parama zAnta mudrA sameta, bhavijana ko nija anubhUti heta / ' he bhagavan! Apake nirmala guNoM ke cintana-smaraNa karane se apane va parAye kI pahacAna ho jAtI hai, nija kyA hai aura para kyA hai - aisA bhedajJAna prakaTa ho jAtA hai aura usase aneka ApattiyoM kA vinAza ho jAtA hai| he prabho! ApakI parama zAnta mudrA bhavyajIvoM ko AtmAnubhUti meM nimitta kAraNa hai|" isa sandarbha meM nimnAMkita bhajana kI paMktiyA~ bhI draSTavya haiM - "nirakhata jinacandra-vadana sva-pada suruci aaii| prakaTI nija-Ana kI pichAna jJAna-bhAna kI 1. paNDita daulatarAma kRta devastuti 2. paNDita daulatarAma kRta AdhyAtmika bhajana / 20 jinendra arcanA
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prApta karanA hI pUjA kI sArthakatA hai| jaba pUjaka pUjA karate samaya pUjya paramAtmA ke guNagAna karatA hai, unake guNoM kA smaraNa karatA hai, unake paramAtmA banane kI prakriyA para vicAra karatA hai, paramAtmA ke jIvanadarzana kA AdyopAnta avalokana karatA hai, arahanta, siddha aura sAdhuoM ke svarUpa se apane svabhAva ko samajhane kA prayatna karatA hai; taba use sahaja hI samajha meM Ane lagatA hai ki - "aho! maiM bhI to svabhAva se paramAtmA kI bhA~ti hI ananta asIma zaktiyoM kA saMgrahAlaya hU~, ananta guNoM kA godAma hU~, merA svarUpa bhI to siddha-sadRza hI hai| maiM svabhAva kI sAmarthya se sadA bharapUra huuN| mujha meM paralakSyI jJAna ke kAraNa jo moha-rAga-dveSa ho rahe haiM, ve duHkharUpa haiM - isaprakAra socate-vicArate usakA dhyAna jaba bhagavAna kI pUrva paryAyoM para jAtA hai, taba use khyAla AtA hai ki - "jaba zera jaisA krUra pazu bhI kAlAntara meM paramAtmA bana sakatA hai to maiM kyoM nahIM bana sakatA? sabhI pUjya paramAtmA apanI pUrva paryAyoM meM to mere jaise hI pAmara the! jaba ve apane trikAlI svabhAva kA Azraya lekara paramAtmA bana gaye to maiM bhI apane svabhAva ke Azraya se pUrNatA va pavitratA prApta kara paramAtmA bana sakatA huuN|" isaprakAra kI cintanadhArA hI bhakta ko jinadarzana se nijadarzana karAtI hai, yahI Atmadarzana hone kI prakriyA hai, pUjana kI sArthaka prakriyA hai| yadyapi pUjA svayaM meM eka rAgAtmaka vRtti hai, tathApi vItarAga deva kI pUjA karate samaya pUjaka kA lakSya yadA-kadA apane vItarAga svabhAva kI ora bhI jhukatA hai| basa, yahI pUjA kI sarvotkRSTa upalabdhi hai| pUjA meM zubharAga kI mukhyatA rahane se pUjaka azubharAgarUpa tIvrakaSAyAdi pApa pariNati se bacA rahatA hai tathA vItarAgI paramAtmA kI upAsanA se sAMsArika viSayavAsanA ke saMskAra bhI kramazaH kSINa hote jAte haiM aura svabhAva-sanmukhatA kI ruci se Atmabala meM bhI vRddhi hotI hai; kyoMki ruci-anuyAyI vIrya sphurita hotA hai| antatogatvA pUjA ke rAgabhAva kA bhI abhAva karake pUjaka vItarAga-sarvajJa pada prApta kara svayaM pUjya ho jAtA hai| isI apekSA se jinavANI meM pUjA ko paramparasi muktikA kAraNa ho gayA hai yaubIsa tIrthaMkara pUjA) 1000 jinendra arcaka nizcayapUjA nizcayanaya se to pUjya-pUjaka meM koI bheda hI dikhAI nahIM detA / ataH isa dRSTi se to pUjA kA vyavahAra hI saMbhava nahIM hai| nizcayapUjA ke sambandha meM AcAryoM ne jo maMtavya prakaTa kiye haiM, unameM kucha pramukha AcAryoM ke vicAra draSTavya haiM - __ AcArya yogIndu deva likhate haiM - "maNu miliyayu paramesarahaM paramesaru vi mnnss| bIhi vi samarasi hUbAhU~ pUjja caDhAvahu kassa / / ' vikalparUpa mana bhagavAna AtmA se mila gayA, tanmaya ho gayA aura paramezvarasvarUpa bhagavAna AtmA bhI mana se mila gyaa| jaba donoM hI sama-rasa ho gaye to aba kauna/kisakI pUjA kare? arthAt nizcayadRSTi se dekhane para pUjya-pUjaka kA bheda hI dikhAI nahIM detA to kisako arghya car3hAyA jAye?" isItaraha AcArya pUjyapAda likhate haiM - "yaH parAtmA sa evA'haM yo'haM sa paramastataH / ahameva mayopAsyo nAnyaH kazciditi sthitiH / / ' svabhAva se jo paramAtmA hai, vahI maiM haiM tathA jo svAnubhavagamya maiM haiM, vahI paramAtmA hai; isalie maiM hI mere dvArA upAsya hU~, dUsarA koI anya nhiiN|" isI bAta ko kundakundAcArya deva ne abhedanaya se isaprakAra kahA hai - "aruhA siddhAyariyA ujjhAyA sAhu paMca parameThThI / te vi hu cihi Ade tamhA AdA hu me saraNaM / / arahanta, siddha, AcArya, upAdhyAya aura sAdhu - ye jo paMca parameSThI haiM; ve AtmA meM hI ceSTArUpa haiM, AtmA hI kI avasthAyeM haiM; isalie mere AtmA hI kA mujhe zaraNa hai|" isaprakAra yaha spaSTa hotA hai ki apane AtmA meM hI upAsya-upAsaka bhAva ghaTita karanA nizcayapUjA hai| 1. paramAtmaprakAza 1/123/2 2. samAdhitaMtra 31 3. aSTapAhur3a : mokSa pAhur3a, mUla zloka 104 jinendra arcanA/0000000
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyavahArapUjA : bheda-prabheda dravya, kSetra, kAla, bhAva; pUjya, pUjaka, pUjA; nAma, sthApanA Adi tathA indra, cakravartI Adi dvArA kI jAnevAlI pUjA kI apekSA vyavahAra pUjana ke aneka bheda-prabheda haiN| pUjA ko dravyapUjA aura bhAvapUjA meM vibhAjita karate hue AcArya amitagati upAsakAcAra meM likhate haiM - "vaco vigrahasaMkoco dravyapUjA nigdyte| tatra mAnasasaMkoco bhAvapUjA purAtanaiH / / vacana aura kAya ko anya vyApAroM se haTAkara stutya (upAsya) ke prati ekAgra karane ko dravyapUjA kahate haiM aura mana kI nAnA prakAra se vikalpajanita vyagratA ko dUra karake use dhyAna tathA guNa-cintanAdi dvArA stutya meM lIna karane ko bhAvapUjA kahate haiN|" AcArya amitagati ne amitagati zrAvakAcAra meM evaM AcArya vasunandi ne vasunandi zrAvakAcAra meM dravyapUjA ke nimnAMkita tIna bheda kiye haiM - (1) sacitta pUjA (2) acitta pUjA (3) mizra puujaa| 1. sacitta pUjA - pratyakSa upasthita samavazaraNa meM virAjamAna jinendra bhagavAna aura nirgrantha guru kA yathAyogya pUjana karanA sacitta dravyapUjA hai| 2. acitta pUjA - tIrthaMkara ke zarIra (pratimA) kI aura dravyazruta (lipibaddha zAstra) kI pUjana karanA acitta dravyapUjA hai| 3. mizra pUjA - uparyukta donoM prakAra kI pUjA mizra dravyapUjA hai| sacitta phalAdi se pUjana karanevAloM ko uparyukta kathana para vizeSa dhyAna denA cAhie / isameM atyanta spaSTa rUpa se kahA gayA hai ki sacittatA sAmagrI kI nahIM, ArAdhya kI honA caahie| sacitta mAne sAkSAt sazarIra jinendra bhagavAna aura acitta mAne unakI prtimaa| 1. stutividyA, prastAvanA, pRSTha 10 : jugalakizora mukhtAra / 2. amitagati zrAvakAcAra, 12-13 evaM vasunandi zrAvakAcAra, zloka 449-50 100 jinendra arcanA mahApurANa meM dravyapUjA ke pA~ca prakAra batAye haiM - 1. sadArcana (nityamaha) 2. caturmukha 3. kalpadruma 4. ASTAhnika 5. aindrdhvj| 1. sadArcana pUjA - ise nityamaha tathA nityaniyama pUjA bhI kahate haiN| yaha cAra prakAra se kI jAtI hai| (a) apane ghara se aSTa dravya le jAkara jinAlaya meM jinendradeva kI pUjA krnaa| (A) jina pratimA evaM jina mandira kA nirmANa krnaa| (i) dAnapatra likhakara grAma-kheta Adi kA dAna denaa| (I) munirAjoM ko AhAra dAna denaa| 2. caturmukha(sarvatobhadra) pUjA - mukuTabaddha rAjAoM dvArA mahApUjA krnaa| 3. kalpadruma pUjA - cakravartI rAjA dvArA kimicchika dAna dene ke sAtha jinendra bhagavAna kA pUjotsava karanA / 4. ASTAhnika pUjA - ASTAhnika parva meM sarva sAdhAraNa ke dvArA pUjA kA Ayojana krnaa| 5. aindradhvaja pUjA - yaha pUjA indroM dvArA kI jAtI hai| uparyukta pA~ca prakAra kI pUjanoM meM hama loga sAmAnyajana pratidina kevala sadArcana (nityamaha) kA 'a' bhAga hI karate haiN| zeSa pUjaneM bhI yathA-avasara yathAyogya vyaktiyoM dvArA kI jAtI haiN| vasunandi zrAvakAcAra meM nAma, sthApanA, dravya, kSetra, kAla aura bhAva ke bheda se dravyapUjA ke chaha bheda kahe haiM - 1. mahApurANa zrAvakAcAra, sarga 38/26-33 jinendra arcanA/0001 17
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. nAma pUjA - arihantAdi kA nAma uccAraNa karake vizuddha pradeza meM jo puSpakSepaNa kiye jAte haiM, vaha nAma pUjA hai| 2. sthApanA pUjA - yaha do prakAra kI hai - sadbhAva sthApanA aura asadbhAva sthApanA / AkAravAna vastu meM arahantAdi ke guNoM kA AropaNa karanA sadbhAva sthApanA hai tathA akSatAdi meM apanI buddhi se vaha parikalpanA karanA ki yaha amuka devatA hai, asadbhAva sthApanA hai| asadbhAva sthApanA mUrti kI upasthiti meM nahIM kI jaatii|' 3. dravya pUjA - arahantAdi ko gaMdha, puSpa, dhUpa, akSatAdi samarpaNa karanA tathA uThakara khar3e honA, namaskAra karanA, tIna pradakSiNA denA Adi zArIrika kriyAoM tathA vacanoM se stavana karanA dravya pUjA hai| 4. bhAva pUjA - paramabhakti se ananta catuSTayAdi guNoM ke kIrtana dvArA trikAla vandanA karanA nizcaya bhAvapUjA hai| paMca namaskAra maMtra kA jApa karanA tathA jinendra kA stavana arthAt guNasmaraNa karanA bhI bhAva pUjA hai tathA piNDastha, padastha Adi cAra prakAra ke dhyAna ko bhI bhAva pUjA kahA gayA hai| 5. kSetra pUjA - tIrthaMkaroM kI paMcakalyANaka bhUmi meM sthita tIrthakSetroM kI pUrvokta prakAra se pUjA karanA kSetra pUjA hai| 6. kAla pUjA - tIrthaMkaroM kI paMcakalyANaka tithiyoM ke anusAra pUjana karanA tathA parva ke dinoM meM vizeSa pUjAyeM karanA kAla pUjA hai|' jinapUjA meM antaraMga bhAvoM kI hI pradhAnatA hai; kyoMki vItarAgI hone se bhaga | aho! deva-guru-dharma to sarvotkRSTa padArtha haiM, inake AdhAra se dharma hai| inameM zithilatA rakhane se anya dharma kisaprakAra hogA? isalie bahuta kahane se kyA? sarvathA prakAra se kudeva-kuguru-kudharma kA tyAgI honA yogya hai| - mokSamArga prakAzaka, pRSTha 192 pUjana vidhi aura usake aMga pUjana vidhi aura usake aMgoM meM deza, kAla aura vAtAvaraNa ke anusAra yatkiMcit parivartana hote rahe haiM, parantu una parivartanoM se pUjana kI mUlabhUta bhAvanA, prayojana aura uddezya meM koI antara nahIM aayaa| uddezya meM antara Ane kA kAraNa pUjana kI vibhinna paddhatiyA~ nahIM, balki tadviSayaka ajJAna hotA hai| jahA~ pUjana hI sAdhya samajha lI gaI ho yA kisI vidhi vizeSa ko apane paMtha kI pratiSThA kA prazna banA liyA gayA ho, vahA~ mUlabhUta prayojana kI pUrti kI saMbhAvanAyeM kSINa ho jAtI haiN| __ vartamAna pUjana-vidhi meM pUjana ke kahIM pA~ca aMgoM kA aura kahIM chaha aMgoM kA ullekha milatA hai| donoM hI prakAra ke aMgoM meM kucha-kucha nAma sAmya hone para bhI vyAkhyAoM meM maulika antara hai| donoM hI mAnyatAyeM va vidhiyA~ vartamAna meM pracalita haiN| ataH donoM hI vidhiyA~ vicAraNIya haiN| paNDita sadAsukhadAsajI ne ratnakaraNDa zrAvakAcAra kI TIkA meM pUjana ke pA~ca aMgoM kA nirdeza kiyA hai| isa sandarbha meM ve likhate haiM : "vyavahAra meM pUjana ke pA~ca aMgani kI pravRtti dekhiye hai - (1) AhvAnana (2) sthApana (3) sannidhApana yA sannidhikaraNa (4) pUjana (5) visrjn| so bhAvani ke jor3avA vAste AhvAnanAdikani meM puSpakSepaNa kariye haiN| puSpani / pratimA nahIM jAneM haiN| e to AhvAnanAdikani kA saMkalpa taiM puSpAMjali kSepaNa hai| pUjana meM pATha racyA hoya to sthApanA karale, nAhIM hoya to nahIM kre| anekAntini ke sarvathA pakSa naahiiN| bhagavAna paramAtmA to siddha loka meM haiM, eka pradeza bhI sthAna taiM cale nAhIM, parantu tadAkAra pratibimba tUM dhyAna jor3ane ke arthi sAkSAt arhanta, siddha, AcArya, upAdhyAya evaM sAdhurUpa kA pratimA meM nizcaya kari pratibimba meM dhyAna stavana krnaa|" 1. ratnakaraNDa zrAvakAcAra, paNDita sadAsukhadAsajI, zloka 119, pRSTha 214 2. ratnakaraNDa zrAvakAcAra, zloka 119 kI TIkA pRSTha 214 jinendra arcanA 1000000 1. vasunandi zrAvakAcAra, 383-384 2. bhagavatI ArAdhanA, gAthA 46 vijayodayA TIkA evaM vasunandi zrAvakAcAra, 456 se 458 / 18000000 200 jinendra arcanA 10000019 10
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ isI sandarbha meM jaina nibandha ratnAvali kA nimnalikhita kathana bhI draSTavya hai - "somadeva ne yazastilaka campU meM aura padmanandi paMcaviMzati meM arhadAdi kI pUjA meM sirpha aSTa dravyoM se pUjA to likhI hai, kintu AhvAnana, sthApana, sannidhikaraNa va visarjana nahIM likhA hai| ye sarvaprathama paM. AzAdharajI ke pratiSThA pATha meM aura abhiSeka pATha meM milate haiM, kintu arahantapUjA meM visarjana unhoMne bhI nahIM likhA / Age calakara indranandi ne arahantAdi kA visarjana bhI likha diyA hai| ___ isI zrRMkhalA meM isI kAla ke Asa-pAsa yazonandi kRta saMskRta kI paMcaparameSThI pUjana meM bhI pUjana ke cAra aMga hI milate haiM, visarjana usameM bhI nahIM hai|" isaprakAra prAcIna aura arvAcIna donoM kI pUjana paddhatiyoM meM pUjana ke uparyukta pA~coM aMgoM kA yatkiMcit phera-phAra ke sAtha pracalana pAyA jAtA hai| yadyapi siddhaloka meM virAjamAna vItarAga bhagavAna kI pUjana meM tArkika dRSTi se vicAra karane para inakA aucitya pratIta nahIM hotA, parantu bhaktibhAvanA ke stara kA yaha eka manovaijJAnika tathya va vyAvahArika satya hai / yaha pUjana paddhati kI eka sahaja prakriyA hai, jo bhAvanAoM se hI adhika sambandha rakhatI hai| pUjA meM pUjaka ke mana meM pUjya ke prati eka aisI sahaja parikalpanA yA manobhAvanA hotI hai ki mAno pUjya mere sAmane hI khar3e haiM, ataH yaha AhvAnanAdi ke dvArA 'OM hrI.....atra avatara-avatara saMvauSaT, atra tiSTha-tiSTha ThaH ThaH, atra mama sannihito bhava-bhava vaSaT' bolakara unheM bulAne, sammAna sahita biThAne tathA sannikaTa lAne kI bhAvanA bhAtA hai, manamandira ke siMhAsana para biThAkara pUjya kI pUjA-arcanA karanA cAhatA hai| jinamandira meM tadAkAra sthApanA ke rUpa meM jinapratimA vidyamAna hotI hai| usI eka tadAkAra sthApanA meM sabhI pUjya paramAtmAoM kI tadAkAra parikalpanA kara lI jAtI hai| ThonA meM puSpoM kA kSepaNa to kevala puSpAMjali arpaNa karanA hai| 1. jaina nibandha ratnAvalI : milApacanda ratanalAla kaTAriyA, pRSTha 265 1000 jinendra arcanA pA~ca aMgoM kA sAmAnya artha isaprakAra hai - (1) AhvAnana : pUjya ko bulAne kI mnobhaavnaa| (2) sthApana : bulAye gaye pUjya ko sasammAna uccAsana para virAjamAna karane kI mnobhaavnaa| (3) sannidhikaraNa : bhAvanA ke stara para atyanta bhaktipUrvaka uccAsana para biThAne para bhI tRpti na hone se atisannikaTa arthAt hRdaya ke siMhAsana para biThAne kI tIvra utkaNThA yA mnobhaavnaa| (4) pUjana : pUjana vaha kriyA hai, jisameM bhakta bhagavAna kI pratimA ke samakSa aSTa dravya Adi vividha AlambanoM dvArA kabhI to una aSTa dravyoM ko paramAtmA ke guNoM ke pratIka rUpa dekhatA huA kramazaH eka-eka dravya kA Alambana lekara bhagavAna kA guNAnuvAda karatA hai| kabhI una aSTadravyoM ko viSayoM meM aTakAne meM nimittabhUta bhogoM kA pratIka mAnakara unheM bhagavAna ke samakSa tyAgane kI bhAvanA bhAtA hai| kabhI anarghya (amUlya) pada kI prApti hetu arghya (bahumUlya) sAmagrI ke rUpa meM puNya se prApta sampUrNa vaibhava kI samarpaNatA karane ko utsuka dikhAI detA hai| bhakta kI isI kriyA/prakriyA ko pUjana kahate haiN| visarjana : pUjA kI samApti para pUjA ke samaya huI dravya evaM bhAva sambandhI truTiyoM ke lie atyanta vinamra bhAvoM se kSamA-prArthanA ke sAtha bhaktibhAva prakaTa karate hue pUjya kI caraNa-zaraNa sadA prApta rahe - aisI kAmanA karanA visarjana hai| * paryAya kI kramabaddhatA kI svIkRti meM puruSArtha kA lopa nahIM, varan paryAya ke prati udAsInatA hone para akSaya caitanya kI anubhUti kA sazakta puruSArtha jAgRta hotA hai| jinendra arcanA /000000000 IIIIIIII.21
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhiSeka yA prakSAla sarvaprathama yahA~ dhyAna dene yogya bAta yaha hai ki ukta pA~coM aMgoM meM abhiSeka yA prakSAla sammilita nahIM hai| isase yaha to spaSTa hI hai ki abhiSeka yA prakSAla ke binA bhI pUjana apUrNa nahIM hai| pratyeka pUjaka ko abhiSeka karanA anivArya nahIM hai, Avazyaka bhI nahIM hai| bAra-bAra prakSAla karane se pratimA ke aMgopAMga alpakAla meM hI ghisa jAte haiM, pASANa bhI khirane lagatA hai; ataH pratimA kI surakSA kI dRSTi se bhI pratidina dina meM eka bAra hI zuddha prAsuka jala se prakSAla honA caahie| mUrtimAna to trikAla pavitra hI hai, kevala mUrti meM lage rajakaNoM kI svacchatA hetu prakSAla kiyA jAtA hai| mUrti ko svaccha rakhane meM zithilatA na Ane pAye, etadartha pratidina prakSAla karane kA niyama hai| ___vartamAna meM abhiSeka ke viSaya meM do mata pAye jAte haiN| prathama mata ke anusAra paMcakalyANaka pratiSThA hone ke bAda jinapratimA samavazaraNa ke pratIka jinamandira meM virAjamAna arahaMta va siddha paramAtmA kI pratIka mAnI jAtI hai| isalie usa arahaMta kI pratimA kA abhiSeka janmakalyANaka ke abhiSeka kA pratIka nahIM ho sktaa| ratnakaraNDa zrAvakAcAra meM arahaMta paramAtmA kI pratimA ke abhiSeka ke viSaya meM likhA hai - "yadyapi bhagavAna ke abhiSeka kA prayojana nAhIM, tathApi pUjaka ke prakSAla karate samaya aisA bhaktirUpa utsAha kA bhAva hotA hai - jo maiM arahaMta kU~ hI sAkSAt sparza karU~ huuN|" kavivara harajasarAya kRta abhiSeka pATha meM to yaha bhAva aura sazakta DhaMga se vyakta huA hai| ve likhate haiM - "pApAcaraNa taji nahvana karatA, citta meM aise dhruuN| sAkSAt zrI arahaMta kA, mAno nahvana parasana karU~ / / aise vimala pariNAma hote, azubha nazi zubhabandharauM / vidhi' azubha nasi zubha bandhatai, dvai zarma saba vidhi naaste|" 1. ratnakaraNDa zrAvakAcAra : paM. sadAsukhadAsajI kI TIkA pRSTha 208 2. karma 3. sukha 4. saba prakAra se 1000 jinendra arcanA Age abhiSeka karatA huA pUjaka apanI paryAya ko pavitra va dhanya anubhava karatA haA kahatA hai"pAvana mere nayana bhaye tuma darasa taiN| pAvana pAna' bhaye tuma caranana parasa taiN|| pAvana mana hai gayo tihAre dhyAna taiN| pAvana rasanA mAnI tama gana-gAna taiN|| pAvana bhaI parajAya merI, bhayo maiM pUrana dhnii| maiM zaktipUrvaka bhakti kInI, pUrNa bhakti nahIM bnii|| dhani dhanya te bar3abhAgi bhavi tina nIMva zivaghara kI dhrii| vara kSIrasAgara Adi jala maNikuMbha bhari bhakti karI / / " isake bhI Age pUjaka prakSAla kA prayojana pragaTa karatA huA kahatA hai"tuma to sahaja pavitra, yahI nizcaya bhayo / tuma pavitratA heta nahIM majjana tthyo|| maiM malIna rAgAdika mala kari hai rahyo / mahAmalina tana meM vasuvidhi vaza duHkha shyo|' isake sAtha-sAtha pratidina prakSAla karane kA dUsarA prayojana parama-zAnta mudrA yukta vItarAgI pratimA kI vItarAgatA, manojJatA va nirmalatA banAye rakhane ke lie yatnAcArapUrvaka kevala chane yA loMga Adi dvArA prAsuka pAnI se pratimA ko parimArjita karake sApha-sutharA rakhanA bhI hai| dugdhAbhiSeka karane vAloM ko yadi yaha bhrama ho ki devendra kSIrasAgara ke dugdha se bhagavAna kA abhiSeka karate haiM to unheM jJAta honA cAhie ki kSIrasAgara meM trasa-sthAvara jantuoM se rahita zuddha nirmala jala hI hotA hai, dUdha nhiiN| kSIrasAgara to kevala nAmanikSepa se usa samudra kA nAma hai| ___ dvitIya mata ke anusAra abhiSeka janmakalyANaka kA pratIka mAnA gayA hai| somadevasUri (jo mUlasaMgha ke AcArya nahIM haiM) dvitIya mata kA anukaraNa karane vAle jAna par3ate haiM; kyoMki unhoMne abhiSeka vidhi kA vidhAna karate samaya ve saba kriyAyeM batalAI haiM, jo janmAbhiSeka ke samaya hotI haiN| yaha janmAbhiSeka bhI indra aura devagaNa dvArA kSIrasAgara ke jIva-jantu rahita nirmala jala se hI kiyA jAtA hai, dUdha-dahI Adi se nhiiN| yahA~ jJAtavya yaha hai ki donoM hI mAnyatAoM ke anusAra jinapratimA kA abhiSeka yA prakSAla kevala zuddha prAsuka nirmala jala se hI kiyA jAnA caahie| 1. jJAna, 2. parimArjana karanA, aMgoche se poMchanA, 3. vRhajjinavANI saMgraha : ToDaramala smAraka, pRSTha . jinendra arcanA/1000000 22 ____12
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjana ke lie prAsuka aSTa dravya pUjana ke vividha AlambanoM meM sarvAdhika mahattvapUrNa Alambana aSTa dravya mAne jAte haiM / aSTa dravya car3hAne ke sambandha meM vartamAna meM spaSTa do mata haiM / prathama pakSa ke anusAra to acitta prAsuka dravya hI pUjana ke yogya haiM / yaha pakSa sacitta dravya ko hiMsAmUlaka hone se svIkAra nahIM karatA tathA dUsarA pakSa pUjana sAmagrI meM sacitta arthAt haritakAya phala-phUla evaM pakavAna va miSThAnna ko bhI pUjana ke aSTa dravya meM sammilita karatA hai| ___ isa sambandha meM yadi hama apanA pakSavyAmoha chor3akara sAmyabhAva se Agama kA adhyayana kareM aura unakI naya vivakSA ko samajhane kA prayatna kareM to hameM bahuta kucha samAdhAna mila sakatA hai| pUjana ke chandoM ke AdhAra para jina logoM kA yaha Agraha rahatA hai ki - jaba hama vividha phaloM aura pakavAnoM ke nAma bolate haiM to phira unheM hI kyoM na car3hAyeM? bhale hI ve sacitta hoM, azuddha hoN| unase hamArA anurodha hai ki hamArI pUjA meM AdyopAnta eka vastu bhI to vAstavika nahIM hai| svayaM hamAre pUjya paramAtmA kI sthApanA eka pASANa kI pratimA meM kI gaI hai / devakRta divya samavazaraNa kI sthApanA sImeMTa, IMTa-patthara ke bane mandira meM kI gaI hai| svayaM pUjaka bhI asalI indra kahA~ hai? jaba AdyopAnta sabhI meM sthApanA nikSepa se kAma calAyA gayA hai to akele aSTa dravya ke sambandha meM hI hiMsAmUlaka sacitta maulika vastu kAma meM lene kA haThAgraha kyoM? ___ sacitta pUjA karanevAle kyA kabhI pUjA meM ullikhita sAmagrI ke anusAra pUrA nirvAha kara pAte haiM? jarA vicAra kareM - pUjAoM ke padoM meM to kaMcana-jhArI meM kSIrasAgara kA jala evaM ratnadIpa samarpita karane kI tathA nAnA prakAra ke sarasa vyaMjanoM se pUjA karane kI bAta AtI hai; para Aja kSIrasAgara kA jala to kyA kue~ kA pAnI kaThina ho rahA hai aura ratnadIpa to hamane kevala pustakoM meM hI dekhe haiN| Akhira meM jaba sabhI jagaha kalpanA se hI kAma calAnA par3atA hai, taba 24 20 0000 jinendra arcanA hama kyoM nahIM ahiMsAmUlaka zuddha vastu se hI kAma calAyeM? AgamAnusAra bhI pUjA meM to bhAvoM kI hI mukhyatA hotI hai, dravya kI nhiiN| dravya to Alambana mAtra hai| jaise vizuddha pariNAma hoMge, phala to vaisA hI milegaa| kahA bhI hai"jIvana ke pariNAmana kI ati vicitratA dekhahu praannii| bandha-mokSa pariNAmana hI taiM kahata sadA hai jinvaannii||" yadyapi yaha bAta saca hai ki padmapurANa, vasunandi zrAvakAcAra, sAgAra dharmAmRta, tiloyapaNNatti aura paMcakalyANaka pratiSThA pAThoM meM sacitta dravyoM dvArA kI gaI pUjA kI khUba khulakara carcA hai, parantu kyA kabhI Apane yaha dekhane va samajhane kA bhI prayAsa kiyA hai ki ye pUjAyeM kisane, kaba, kahA~ kI aura kina-kina dravyoM se kI? lagabhaga sabhI carcAyeM indradhvaja, aSTAhnikA, kalpadruma, sadArcana evaM caturmukha pUjAoM se sambandhita haiM, jo sarvazaktisampanna indragaNa, devagaNa, purANapuruSa, cakravartI evaM mukuTabaddha rAjAoM dvArA divya nirjantuka sAmagrI se kI jAtI haiN| hama saba svayaM akRtrima caityAlayoM ke aMta meM aMcalikA ke rUpa meM par3hate haiM - "cahuvihA devA saparivArA divveNa gaMdheNa, divveNa puphpheNa divveNa cuNNeNa, divveNa dhUveNa, divveNa vAseNa, divveNa NhANeNa NiccakAlaM accanti pujjanti vandanti NamassaMti / ahamavi iha santotattha saMtAI NiccakAlaM accemi pujjemi vandAmi NamassAmi' arthAt sabhI sAmagrI devopanIta kalpavRkSoM se prApta divya prAsuka nirjantuka hotI hai| isa sambandha meM paNDita sadAsukhadAsajI ke nimnAMkita vicAra dRSTavya haiM - "isa kalikAla meM bhagavAna prarUpyA nayavibhAga to samajhe nAhIM, ara zAstrani meM prarUpaNa kiyA tisa kathanI kU nayavibhAga taiM jAne nAhI, ara apanI kalpanA te hI pakSagrahaNa kari yatheccha pravarte haiN|" 1. "vara nIra kSIra samudra ghaTa bhari agra tasu vahu vidhi nacU~ - deva-zAstra-guru pUjA : kavivara dyAnatarAya 2. tiloyapaNNatti 3/223-226 meM bhI isI taraha kA ullekha hai| 3. ratnakaraNDa zrAvakAcAra TIkA, paNDita sadAsukhadAsa, zloka 111, pRSTha-211 jinendra arcanA/100000000 ___13
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ sacitta dravyoM se pUjana karane kA niSedha karate hue ve Age likhate haiM - "isa duSamakAla meM vikalatraya jIvani kI utpatti bahuta hai, ara puSpani meM beMdrI, tendrI, cauindrI, paMcendrI trasa jIva pragaTa netrani ke gocara daur3ate dekhiye haiM... / ara puSpAdi meM trasa jIva to bahuta hI haiN| ara bAdara nigoda jIva anaMta haiM... / tAtai jJAnI dharma buddhi haiM te to samasta kArya yatnAcAra taiM kro....|'' ___ uparyukta kathana se spaSTa hai ki Agama meM sacitta va acitta dravya se pUjana kA vidhAna hai, vaha kahA~ kisa apekSA hai - yaha samajhakara hameM acitta dravya se hI pUjA karanA caahie| paNDita sadAsukhadAsajI ke hI zabdoM meM - "je sacitta ke doSa taiM bhayabhIta haiM, yatnAcArI haiM, te to prAsuka jala, gandha, akSata kU candana kumakumAdi teM lipta kari, sugandha raMgIna cAvaloM meM puSpani kA saMkalpa kara puSpani taiM pU haiM tathA Agama meM kahe suvarNa ke puSpa va rUpA ke puSpa tathA ratnajaTita suvarNa ke puSpa tathA lavaMgAdi aneka manohara puSpani kari pUjana kareM haiM, bahuri ratnani ke dIpaka va suvarNa rUpAmaya dIpakani kari pUjana kareM haiM tathA bAdAma, jAyaphala, pUMgIphalAdi vizuddha prAsuka phalani taiM pUjana kareM haiN|" yadyapi pUjana meM sarvatra bhAvoM kI hI pradhAnatA hai, tathApi aSTa dravya bhI hamAre upayoga kI vizeSa sthiratA ke lie avalambana ke rUpa meM pUjana ke Avazyaka aMga mAne gaye haiN| Agama meM bhI pUjana ke aSTa dravyoM kA vidhAna hai, kintu pUjana-sAmagrI meM isa bAta kA vizeSa dhyAna rakhA gayA hai ki aisI koI vastu pUjana ke aSTa dravya meM sammilita na ho, jo hiMsAmUlaka ho aura jisake kAraNa loka kI jagata kI saMcAlana vyavasthA meM koI bAdhA yA avarodha utpanna hotA ho| yahIkAraNahaikigehU~, canA, jauAdianAjoM ko pUjana-sAmagrI meM sammilita nahIM kiyA gayA hai; kyoMki ve bIja haiM, bone para ugate haiN| deza kI AvazyakatA kI pUrti ke sAtha-sAtha samRddhi ke bhI sAdhana haiM / isI hetu se dUdha dahI-ghI Adi kA bhI abhiSeka, pUjana evaM havana Adi meM upayoga nahIM honA caahie| tathA 1. ratnakaraNDa zrAvakAcAra TIkA, paNDita sadAsukhadAsa, zloka 119, pRSTha 211 2. ratnakaraNDa zrAvakAcAra TIkA, paNDita sadAsukhadAsa, zloka 119, pRSTha 206 isIkAraNa niStuSa-nirmala-zubhra taNDula aura jala-candana-naivedya-dIpa-dhUpaphala Adi prAkRtika vasUkhe-purAne prAsuka padArtha hI pUjana ke yogya kahe gaye haiN| __ bhale hI jala-candana-naivedya-dIpa-dhUpa aura phala Adi laukika dRSTi se sonA-cA~dI evaM javAharAta kI bhA~ti bahumUlya nahIM hoM, kintu jIvanopayogI hone se ye padArtha bahumUlya hI nahIM, balki amUlya bhI haiN| jala bhale hI binA mUlya ke mila jAtA ho, parantu jala ke binA jIvana saMbhava nahIM hai, isIkAraNa use jIvana bhI kahA hai| tathA candana, akSata, dIpa, dhUpa, puSpa, phalAdi sAmagrI bhale hI jala kI bhA~ti jIvanopayogI na ho, tathApi "karpUraM ghanasAraM ca himaM sevate puNyavAn" kI uktyanusAra isakA sevana (upabhoga) puNyavAnoM ko hI prApta hotA hai| isataraha yadyapi ye padArtha bhI sammAnasUcaka hone se pUjana ke yogya mAne gaye haiM, kintu ahiMsA kI dRSTi se ina sabakA prAsuka va nirjantuka honA Avazyaka hai| jaba hamAre yahA~ koI viziSTa atithi (mehamAna) Ate haiM to hama unake svAgata meM apane ghara meM upalabdha utkRSTatama padArtha unakI sevA meM samarpita karate haiN| svayaM to sTIla kI thAlI meM bhojana karate haiM kintu unheM cA~dI kI thAlI meM karAte haiN| svayaM purAne kambala-cAdara or3hate-bichAte haiM aura mehamAna ke lie naye-naye vastra-bartana Adi kAma meM lete haiN| usItaraha jinendra bhagavAna kI pUjana ke lie AcAryoM ne uttamottama bahumUlya jIvanopayogI aura sammAnasUcaka padArthoM ko samarpaNa karane kI bhAvanA prakaTa kI hai| parantu isakA artha yaha kadApi nahIM hai ki jo-jo padArtha pUjanoM meM likhe haiM, ve sabhI padArtha usI rUpa meM pUjana meM anivArya rUpa se hone hI caahie| jisake pAsa jo saMbhava ho, apanI zakti aura sAdhanoM ke anusAra prApta pUjana sAmagrI dvArA pUjana kI jA sakatI hai| itanA avazya hai ki vaha pUjana sAmagrI acitta, nirjantuka-prAsuka va pavitra ho| mokSamArgaprakAzaka meM zrI ToDaramalajI ne bhI yaha likhA hai - "kevalI ke va pratimA ke Age anurAga se uttama vastu rakhane kA doSa nahIM hai| dharmAnurAga se jIvana kA bhalA hotA hai|" 1. mokSamArgaprakAzaka, pA~cavA~ adhikAra, pRSTha 164, paMkti 9 jinendra arcanA 1000000 jinendra arcanA 27 14
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ isI abhiprAya se AcAryoM ne aSTadravyoM meM uttamottama kalpanAyeM kI haiM - maNijar3ita sone kI jhArI aura usameM kSIrasAgara yA gaMgA kA nirmala jala, ratnajar3ita maNidIpa, uttamottama pakavAna evaM susvAdu sarasa phala aadi| yahI kAraNa hai ki aba taka upalabdha prAcIna pUjana sAhitya meM adhikAMzataH yahI dhArA prApta hotI hai| saba kucha bar3hiyA hone para bhI isameM kabhI-kabhI aisA lagane lagatA hai ki hama jinendra deva ke nahIM, unheM car3hAI jAnevAlI sAmagrI ke gIta gA rahe haiN| kabhI-kabhI to aisA bhI hotA hai ki hama jala-phala Adi kI prazaMsA meM itane magna ho jAte haiM ki bhagavAna ko bhI bhUla jAte haiN| zAyada hamArI isI kamajorI ko dhyAna meM rakhakara Aja jo naI AdhyAtmika dhArAyeM vikasita ho rahIM haiM, unameM jala-phalAdi sAmagrI ke guNagAna kI apekSA unako pratIka banAkara jinendra bhagavAna ke adhika guNa gAye gaye haiM tathA jIvanopayogI bahumUlya sundaratama jalAdi sAmagrI kI anuzaMsA kI apekSA sukha aura zAnti kI prApti meM unakI nirarthakatA adhika batAI gaI hai| isI kAraNa usake tyAga kI bhAvanA bhI bhAyI gaI hai| yaha bAta bhI nahIM hai ki yaha dhArA Adhunika yuga kI hI dena ho / kSINa rUpa meM hI sahI, para yaha prAcIna kAla meM bhI pravAhita thii| isa yuga meM yaha mUladhArA ke rUpa meM cala rahI hai| isaprakAra hama dekhate haiM ki vartamAna meM hindI pUjana sAhitya meM mukhyarUpa se tIna dhArAyeM pravAhita ho rahI haiM : 1. pahalI to car3hAye jAnevAle dravya kI vizeSatAoM kI niruupk| 2. dUsarI dravyoM ke mAdhyama se pUjya paramAtmA ke guNAnuvAda karane vaalii| 3. tIsarI laukika jIvanopayogI evaM sammAnasUcaka bahumUlya padArthoM kI AdhyAtmika jIvana kI samRddhi meM nirarthakatA batAkara unheM tyAgane kI bhAvanA vyakta krnevaalii| - prathama dhArA kI bAta to spaSTa ho hI cukii| dUsarI dhArA meM kavivara dyAnatarAya kA nimnAMkita chanda draSTavya hai :28000000000 10. jinendra arcanA "uttama akSata jinarAja puMja dhareM soheN| saba jIte akSasamAja tuma-sama aru kohai|"1 ukta chanda meM akSatoM (sapheda cAvaloM) ke avalambana se jinarAja ko hI uttama akSata kahA gayA hai| yahA~ kavi kA kahanA hai ki - he jinarAja! anantaguNoM ke samUha (puMja) se zobhAyamAna, kabhI bhI nAza ko prApta na honevAle akSaya svarUpa hone se Apa hI vastutaH uttama akSata ho| Apane samasta akSasamAja (indriya samUha) ko jIta liyA hai; ataH he jitendriyajina! Apake samAna isa jagatameM aura kaunaho sakatA hai? sacamuca dekhA jAye to Apa hI sacce akSata ho, akhaNDa va avinAzI ho| ukta sandarbha meM nimnAMkita paMktiyA~ bhI draSTavya haiM :sacamuca tuma akSata ho prabhuvara tuma hI akhaNDa avinAzI ho| prabhuvara tuma jala-se zItala ho, jala-se nirmala avikArI ho / mithyAmala dhone ko prabhuvara, tuma hI to mala parihArI ho||' tIsarI dhArA meM AnevAlI sarvasva samarpaNa kI bhAvanA se ota-prota nimnAMkita prAcIna pUjana kI paMktiyA~ bhI apane Apa meM adbhuta haiM : yaha aragha kiyo nija heta, tuma ko arapata hoN| dyAnata kIno zivakheta, bhUmi samarapata hoN||' isa sandarbha meM Adhunika pUjana kI nimna paMktiyA~ bhI dRSTavya haiM - bahumUlya jagata kA vaibhava yaha, kyA hamako sukhI banA sktaa| are! pUrNatA pAne meM, kyA isakI hai AvazyakatA / / maiM svayaM pUrNa hU~ apane meM, prabhu hai anarghya merI maayaa| bahumUlya dravyamaya arghya liye, arpaNa ke hetu calA aayaa||' zrI jugalakizorajI 'yugala' kRta deva-zAstra-guru-pUjana meM yaha bhAvanA bhI sazakta rUpa meM vyakta huI hai :1. kavivara dyAnatarAya : nandIzvara puujn| 2. DaoN. hukamacanda bhArilla : siddha pUjana / 3. vahI : sImandhara puujn| 4. kavivara dyAnatarAya: nandIzvara puujn| 5. hukamacanda bhArilla : deva-zAstra-guru-pUjana / jinendra arcanA 1000000 15
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ aba taka agaNita jar3a dravyoM se, prabhu bhUkha na merI zAMti huI / tRSNA kI khAI khUba bharI, para rikta rahI vaha rikta rahI / / yuga-yuga se icchA - sAgara meM, prabhu! gote khAtA AyA hU~ / paMcendriya mana ke SaTsa taja, anupama rasa pIne AyA hU~ / / -- jaga ke jar3a dIpaka ko aba taka, samajhA thA maiMne ujiyArA / jha~jhA ke eka jhakore meM, jo banatA ghora timira kArA / / * ata eva prabho ! yaha jJAna -pratIka, samarpita karane AyA huuN| terI antara lau se nija antara dIpa jalAne AyA hU~ / / DaoN. bhArilla kI pUjanoM meM yaha dhvani lagabhaga sarvatra hI sunAI detI hai| siddha pUjana ke arghya ke chanda meM yaha bAta saTIka rUpa meM vyakta huI hai : jala piyA aura candana caracA, mAlAyeM surabhita sumanoM kI / pahanIM, tandula seye vyaMjana, dIpAvaliyA~ kI ratnoM kI / / surabhI dhUpAyana kI phailI, zubha karmoM kA saba phala paayaa| AkulatA phira bhI banI rahI, kyA kAraNa jAna nahIM pAyA / / jaba dRSTi par3I prabhujI tuma para, mujhako svabhAva kA bhAna huA / sukha nahIM viSaya-bhogoM meM hai, tumako lakha yaha sadjJAna huA / / jala se phala taka kA vaibhava yaha, maiM Aja tyAgane hU~ AyA / hokara nirAza saba jaga bhara se, aba siddha zaraNa meM maiM AyA / / pUjana par3hate samaya jaba taka usakA bhAva pUrI taraha dhyAna meM na Aye, taba taka usameM jaisA mana laganA cAhie, vaisA lagatA nahIM hai| isake lie Avazyaka yaha hai ki pUjana sAhitya sarala aura subodha bhASA meM likhA jAye / yadyapi prAcIna pUjaneM apane yuga kI atyanta sarala evaM subodha hI haiM, tathApi kAla parivartana ke pravAha se unakI bhASA vartamAna yuga ke pAThakoM ko sahaja grAhya nahIM rahI hai| aisI sthiti meM AvazyakatA isa bAta kI hai ki adhika se adhika * lekhaka dvArA ukta chanda meM parivartana kara nimnaprakAra kara diyA gayA hai| mere caitanya sadana meM prabhu cira vyApta bhayaMkara a~dhiyArA / zruta-dIpa bujhA he karuNAnidhi! bItI nahiM kaSToM kI kArA / / 30 ///// jinendra arcanA 16 pUjaneM Aja kI sarala-subodha bhASA meM bhI likhI jAyeM aura unakA bhI pracAraprasAra ho; sAtha hI yaha bhI dhyAna meM rakhane yogya hai ki naye aura sarala-subodha ke vyAmoha meM hama apanI purAtana nidhi ko bhI na bisara jaayeN| AvazyakatA samucita santulana kI hai| na to hama prAcInatA ke vyAmoha meM vikAsa ko avaruddha kareM aura na hI saralatA ke vyAmoha meM purAtana ko vismRti ke garta meM DAla deN| naI pUjaneM banAne ke vyAmoha meM Agama-viruddha racanA na ho jAye - isakA bhI dhyAna rakhanA atyAvazyaka hai| prAcIna itihAsa surakSita rakhane ke sAtha-sAtha hara yuga meM nayA itihAsa bhI bananA caahie| kahIM aisA na ho ki bhaviSya ke loga kaheM ki isa yuga meM aise bhakta hI nahIM the, jo pUjaneM likhate / navanirmANa kI dRSTi se bhI yuga ko samRddha honA cAhie aura prAcInatA ko sa~jone meM bhI pIche nahIM rahanA caahie| prAcIna bhakti sAhitya meM samAgata kucha kathanoM para Aja bahuta nAka-bhauMha sikor3I jAtI hai| kahA jAtA hai ki usa para kartAvAda kA asara hai; kyoMki usameM bhagavAna ko dIna-dayAla, adhama-udhAraka, patita-pAvana Adi kahA gayA hai| bhagavAna se pAra lagAne kI prArthanAyeM bhI kama nahIM kI gaI haiM; para ye saba vyavahAra ke kathana haiN| vyavahAra se isaprakAra ke kathana jinAgama meM bhI pAye jAte haiM; para unheM aupacArika kathana hI samajhanA cAhie / mUlAcAra ke pA~caveM adhikAra kI 137veM gAthA meM aise kathanoM ko asatyamRSA bhASA ke prabhedoM meM yAcinI bhASA batalAyA hai| jisa bhASA ke dvArA kisI se yAcanA- prArthanA kI jAtI hai| jo na satya ho aura na jhUTha ho / ' pA~caveM adhika kI 129vIM gAthA ke artha meM bhASA samiti ke rUpa meM bhI yahI batAyA hai|' isase ye kathana nirdoSa hI siddha hote haiN| ukta sandarbha meM paNDita ToDaramalajI kA nimnAMkita kathana bhI draSTavya hai - " tathA una arahantoM ko svarga-mokSadAtA, dInadayAla, adhama-udhAraka, 1. 2. mUlAcAra, pRSTha 186 jinendra arcanA mUlAcAra, pRSTha 189 ( zAstrAgAra prati, zolApura) 31
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ patita-pAvana mAnatA hai; usIprakAra yaha bhI kartRtva buddhi se Izvara ko mAnatA hai| aisA nahIM jAnatA ki phala to apane pariNAmoM kA lagatA hai, arahanta to unako nimittamAtra hai; isalie upacAra dvArA ve vizeSaNa sambhava hote haiN| ___ apane pariNAma zuddha hue binA arahanta hI svarga-mokSAdi ke dAtA nahIM haiN| tathA arahantAdika ke nAmAdika se zvAnAdika ne svarga prApta kiyA, vahA~ nAmAdika kA hI atizaya mAnate haiM; parantu binA pariNAma ke nAma lenevAle ko bhI svarga prApti nahIM hotI, taba sunanevAle ko kaise hogI? zvAnAdika ko nAma sunane ke nimitta se koI mandakaSAya rUpa bhAva hue haiM, unakA phala svarga huA; upacAra se nAma hI kI mukhyatA kI hai| tathA arahantAdika ke nAma-pUjanAdi se aniSTa sAmagrI kA nAza tathA iSTa sAmagrI kI prApti mAnakara rogAdi miTAne ke artha va dhanAdika kI prApti ke artha nAma letA hai va pUjanAdi karatA hai| so iSTa-aniSTa kA kAraNa to pUrva karma kA udaya hai, arahanta to kartA haiM nhiiN| arahantAdika kI bhakti rUpa zubhopayoga pariNAmoM se pUrva pApa ke saMkramaNAdi ho jAte haiM, isalie upacAra se aniSTa ke nAza kA va iSTa kI prApti kA kAraNa arahantAdika kI bhakti kahI jAtI hai; parantu jo jIva prathama se hI sAMsArika prayojana sahita bhakti karatA hai, usake to pApa hI kA abhiprAya huA kAMkSA, vicikitsArUpa bhAva hue; unase pUrvapApa ke saMkramaNAdi kaise hoMge? isalie usakA kArya siddha nahIM huaa| tathA kitane hI jIva bhakti ko mukti kA kAraNa jAnakara vahA~ ati anurAgI hokara pravartate haiN| vaha to anyamatI jaise bhakti se mukti mAnate haiM, vaisA hI inake bhI zraddhAna huA; parantu bhakti to rAgarUpa hai aura rAga se bandha hai, isalie mokSa kA kAraNa nahIM hai| jaba rAga kA udaya AtA hai, taba bhakti na kareM to pApAnurAga ho, isalie azubha rAga chor3ane ke lie jJAnI bhakti meM pravartate haiM aura mokSamArga kA bAhya nimitta mAtra bhI jAnate haiM; parantu yahA~ hI upAdeyapanA mAnakara saMtuSTa nahIM hote, zuddhopayoga ke udyamI rahate haiN|'' pujArI ko pUjya ke svarUpa kA bhI saccA parijJAna honA caahie| jisakI pUjA kI jA rahI hai, usake svarUpa kI saccI jAnakArI hue binA bhI pUjA aura pujAriyoM kI bhAvanA meM aneka vikRtiyA~ panapane lagatI haiN| prasannatA kI bAta hai ki Adhunika yuga meM likhI jAnevAlI pUjanoM meM isa bAta kA bhI dhyAna rakhA jA rahA hai| pUjyoM meM mukhyataH deva-zAstra-guru hI Ate haiN| Adhunika yuga meM likhI gaI deva-zAstra-guru pUjanoM kI jayamAlAoM meM unakI bhakti karate hue unake svarUpa para bhI paryApta prakAza DAlA gayA hai| guru ke svarUpa para prakAza DAlane vAlI nimnAMkita paMktiyA~ draSTavya haiM - he guruvara! zAzvata sukha-darzaka, yaha nagna svarUpa tumhArA hai| jaga kI nazvaratA kA saccA digdarzana karane vAlA hai|| jaba jaga viSayoM meM raca-paca kara, gAphila nidrA meM sotA ho| athavA vaha ziva ke niSkaMTaka, patha meM viSakaMTaka botA ho|| ho arddha nizA kA sannATA, vana meM vanacArI carate hoN| taba zAnta nirAkula mAnasa tuma, tattvoM kA cintana karate ho|| karate tapa zaila nadI taTa para, taru tala varSA kI jhar3iyoM meN| samatA rasa pAna kiyA karate, sukha-duHkha donoM kI ghar3iyoM meN||' dina-rAta AtmA kA cintana, mRdu sambhASaNa meM vahI kathana / nirvastra digambara kAyA se bhI, prakaTa ho rahA antarmana / / nirgrantha digambara sadjJAnI, svAtama meM sadA vicarate jo| jJAnI dhyAnI samarasa sAnI, dvAdaza vidhi tapa nita karate jo||' sacce deva ke svarUpa ko samajhane meM hamase kyA bhUla ho jAtI hai aura usakA 1. mokSamArgaprakAzaka, pRSTha 222 1. zrI jugalakizora 'yugala' : deva-zAstra-guru pUjana, jymaalaa| 2. vhii| jinendra arcanA 10000 jinendra arcanA 17
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ kyA pariNAma nikalatA hai? yaha bAta nimnAMkita paMktiyoM meM kitanI sahajatA se vyakta ho gaI hai - karuNAnidhi tuma ko samajha nAtha, bhagavAna bharose par3A rhaa| bharapUra sukhI kara doge tuma, yaha soce sanmukha khar3A rahA / / tuma vItarAga ho lIna svayaM meM, kabhI na maiMne yaha jAnA / tuma ho nirIha jaga se kRta-kRta, itanA nA maiMne pahacAnA / / " isI prakAra zAstra ke yathArtha svarUpa ko darzAnevAlI nimnAMkita paMktiyA~ bhI draSTavya haiM - mahimA hai agama jinAgama kI mahimA hai........ / / Teka / / jAhi sunata jar3a bhinna pichAnI, hama cinmUrati Atama kI / rAgAdika duHkha kArana jAneM, tyAga dIni buddhi bhrama kI / jJAna jyoti jAgI ura antara, ruci vAr3hI puni zama-dama kI / / vItarAgatA kI poSaka hI jinavANI kahalAtI hai / yaha hai mukti kA mArga nirantara jo hamako dikhalAtI hai / / so syAdvAdamaya saptabhaMga, gaNadhara gU~the bAraha suaMga / ravi - zazi na harai so tama harAya, so zAstra namoM bahu prIti lAya / / dekho, zAstra kA svarUpa likhate hue sabhI kaviyoM ne isI bAta para hI jora diyA hai ki jinavANI rUpI gaMgA vaha hai jo anekAntamaya vastusvarUpa ko darzAnevAlI ho, bhedavijJAna prakaTa karanevAlI ho, mithyAtvarUpa mahAtama kA vinAza karanevAlI ho, vividha nayoM kI kalloloM se vimala ho, syAdvAdamaya va saptabhaMga se sahita ho aura vItarAgatA kI poSaka ho / jo rAga-dveSa ko bar3hAne meM nimitta bane, vaha vItarAga vANI nahIM ho sakatI / jinavANI kI parIkSA uparyukta lakSaNoM se hI honI caahie| kisI sthAna vizeSa sevAsitAra hone se va usA bhakti, ama, azakti prakaTa karanA yA saccejhUThe karmiNayA karatI kisAnI STi se ucita nahIM hai| DaoN. hukamacanda bhArilla deva-zAkha-guru pUjana, jayamAlA / 4. kavivara dyAnatarAya deva-zAstra-guru pUjana, jayamAlA / 34 jinendra arcanA 18 siddhacakra - maNDala vidhAna : anuzIlana hindI pUjana - bhakti sAhitya meM eka vidhA maMDala pUjana-vidhAna kI bhI hai| ye maMDala pUjana-vidhAna vizeSa avasaroM para vizeSa AyojanoM ke sAtha kiye jAte haiN| isa vidhA ke kavi saMtalAla, Tekacanda, svarUpacanda, vRndAvana Adi haiN| pUjA-vidhAnoM meM siddhacakravidhAna kA sarvAdhika mahattva hai; kyoMki siddhacakravidhAna kA prayojana siddhoM ke guNoM kA smaraNa karate hu apanI AtmA ko siddhadazA taka pahu~cAnA hotA hai aura AtmA ke lie isase utkRSTa anya uddezya nahIM ho sktaa| hindI vidhAnoM meM siddhacakramaMDala vidhAna ke racayitA kavivara saMtalAla kA nAma sarvopari hai; kyoMki unakI yaha racanA sAhityika dRSTi se to uttama hai hI, sAtha hI bhakti kAvya hote hue bhI AdhyAtmika evaM tAttvika bhAvoM se bharapUra hai / eka-eka arghya ke pada kA arthagAMbhIrya evaM viSayavastu vicAraNIya hai / tattvajJAnaparaka, jAgrataviveka, vizuddha AdhyAtmika dRSTi evaM niSkAma bhaki kI triveNI jaisI isameM pravAhita huI hai, vaisI anyatra dikhAI nahIM detI / nizcaya hI hindI vidhAna pUjA sAhitya meM kavivara saMtalAla kA ullekhanIya yogadAna hai| isa vidhAna kI AThoM jayamAlAyeM eka se bar3hakara eka haiN| sabhI meM siddhoM kA vividha AyAmoM se tattvajJAnaparaka guNagAna kiyA gayA hai| inameM na to kahIM laukika kAmanAoM kI pUrti viSayaka cAha hI prakaTa kI gaI hai aura na pralobhana hI diyA gayA hai| pahalI jayamAlA meM hI siddhabhakti ke mAdhyama se guNasthAna krama meM saMsA se siddha banane kI sampUrNa prakriyA ati saMkSepa meM jisa khUbI se darzAI gaI hai, vaha draSTavya hai : jinendra arcanA 35
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaya karaNa kRpANa suprathama vAra, mithyAtva-subhaTa kIno prhaar| dRr3ha koTa viparyayamati ulaMghi, pAyo samakita thala thira abhNg||1|| nijapara viveka antara punIta, Atamaruci varatI rAjanIta / jagavibhava vibhAva asAra eha, svAtama sukharasa viparIta deha // 2 // tina nAzana lIno dRr3ha sa~bhAra, zuddhopayoga citta caraNa saar| nirgrantha kaThina mAraga anUpa, hiMsAdika TArana sulabha rUpa // 3 / / lakhi moha zatru paracaNDa jora, tisa hanana zukala dala dhyAna jor| Ananda vIrarasa hiye chAya, kSAyika zreNI Arambha thAya / / 4 / / sAMgarUpaka ke rUpa meM isameM jIvarAjA aura moharAjA ke madhya hue ghamAsAna yuddha kA citraNa kiyA gayA hai| sarvaprathama jIvarUpa rAjA adhaHkaraNa, apUrvakaraNa evaM anivRttikaraNa guNasthAna rUpa kRpANa se mithyAtva rUpasubhaTa para prahAra karatA hai tathA viparIta buddhirUpa U~ce koTa ko lA~ghakara samyagdarzana rUpa sukhada, samatala sthita bhUmi para adhikAra kara letA hai aura Atmaruci evaM svaparabhedavijJAna kI sAtvika rAjanIti Arambha ho jAtI hai tathA AtmasvabhAva ke viparIta jagata ke vaibhava aura vibhAvabhAvoM ke abhAva ke lie zuddhopayoga ko dRr3hatA se dhAraNa karatA hai| ____ anta meM AnandarUpa vIra rasa se utsAhita hokara jIvarAjA ne moharUpa rAjA ko sadA ke lie mRtyu kI goda meM sulA diyA aura terahaveM guNasthAna kI pAvana bhUmi meM praveza kara anaMta AnaMda kA anubhava karate hue apanI sanAtana rIti ke anusAra moharAjA ke upakaraNarUpa zeSa aghAtiyA karmoM kA bhI abhAva karake anaMtakAla ke lie siddhapura kA akhaNDa sAmrAjya prApta kara liyaa| isaprakAra hama dekhate haiM ki isa pUjana meM tattvajJAna to pada-pada meM darzanIya hai hI, bhakti-bhAvanA kI bhI kahIM koI kamI nahIM hai| tattvajJAna yA adhyAtma ke kAraNa bhakti rasa ke pravAha meM kahIM koI avarodha yA vyavadhAna nahIM Ane pAyA hai| isaprakAra saMta kavi kRta siddhacakra maNDala vidhAna pUjana-vidhAna sAhitya meM abhUtapUrva-advitIya upalabdhi hai| isako jitane adhika dhyAna se par3hA va sunA jA sake, utanA hI adhika lAbha hogaa| jinendra arcanA jainadarzana akarttAvAdI darzana hai| isake anusAra pratyeka AtmA svabhAva se svayaM bhagavAna hai aura yadi jinAgama meM batAye mArga para cale, svayaM ko jAne, pahacAne aura svayaM meM hI samA jAye to prakaTa rUpa se paryAya meM bhI paramAtmA bana jAtA hai| jainadarzana ke anusAra paramAtmA banane kI prakriyA pUrNataH svAvalambana para AdhArita hai| kisI kI kRpA se duHkhoM se mukti saMbhava nahIM hai; ataH jainadarzana kA bhakti sAhitya anya darzanoM ke samAna karttAvAda kA poSaka nahIM ho sktaa| prAyaH dekhA jAtA hai ki isa vidhAna ko karanevAle adhikAMza vyakti apane mana meM vyakta yA avyakta rUpa meM koI na koI manautI yA laukika prayojana kI pUrti kI bhAvanA saMjoye rahate haiM, jo kabhI-kabhI unakI vANI meM bhI vyakta ho jAtI hai| ve kahate haiM - "jaba hamArA baccA bImAra par3A thA, bacane kI AzA nahIM rahI, DaoNkTaroM ne javAba de diyA to hamane bhagavAna se mana hI mana yaha prArthanA kI - he prabhu! yadi baccA acchA ho gayA to siddhacakra maNDala vidhAna rcaayeNge|" "jaba hamAre yahA~ Ayakara vAloM kI rer3a par3I (chApA par3A) aura hamArA sArA sonA-cA~dI evaM javAharAta jabta ho gayA, taba hamane yaha saMkalpa kiyA thA ki- yadi mAla vApasa mila gayA to....|" "jaba gusse meM Akara hamAre bacce se golI cala jAne se kisI kI mauta ho gaI aura usase phaujadArI kA kesa dAyara ho gayA, taba hamane yaha bhAvanA bhAyI ki he bhagavAna! yadi beTA barI ho gayA, hama kesa jIta gaye to hm....|" phira unameM se koI kahegA- "are bhAI! siddhacakra vidhAna meM bar3I siddhi hai, hamArA baccA to ekadama ThIka ho gyaa| oNparezana meM eka lAkha rupayA laga gayA to kyA huA, para bhagavAna kI kRpA se vaha bilakula ThIka hai; ataH hameM vidhAna to karAnA hI hai|" dUsarA kahegA - "hamane to vidhAna meM paisA pAnI kI taraha bahAyA, parantu kyA batAyeM jabta hue mAla kA eka phulTA bhI to vApasa nahIM milA, ulTA jurmAnA aura bharanA pdd'aa| isakAraNa apanI to bhAI! aba pUjA-pATha meM kucha zraddhA nahIM rhii|" jinendra arcanA 37 19
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIsarA kahegA - "bhAI! vidhAna meM paisA to hamane bhI kama kharca nahIM kiyA thA, parantu hama to yaha samajhate haiM ki jaba apanA bhAgya khoTA ho to becAre bhagavAna bhI kyA kara sakate haiM? - jaisI karanI, vaisI bhrnii| phira bhI bhAI! hamArA to bhagavAna kI dayA se jo bhI huA acchA hI huaa| vidhAna na karate to kesa to phA~sI kA hI thA, phA~sI se baca bhI jAte to janmabhara kI jela to hotI hI, parantu vidhAna kA hI pratApa hai ki tIna sAla kI sajA se pallA chUTa gyaa| dhanya hai bhAI! bhagavAna kI mhimaa....|" isaprakAra jo siddhacakra vidhAna hameM siddhacakra meM sammilita karA sakatA hai, AtmA ke anAdikAlIna mithyAtva, ajJAna evaM kaSAyabhAvoM ke kor3ha ko kama kara sakatA hai, miTA sakatA hai; hamane apanI mAnyatA meM usakI mahimA ko mAtra zArIrika roga miTAne yA apanI atyanta tuccha-laukika viSaya-kaSAya janita kAmanAoM kI pUrti karane taka hI sImita kara diyA hai tathA vItarAga bhagavAna ko para ke sukha-duHkha kA kartA-hartA mAnakara apane ajJAna va mithyAtva kA hI poSaNa kiyA hai| aura maje kI bAta to yaha hai ki - apane isa ajJAna ke poSaNa meM prathamAnuyoga kI zailI meM likhI gaI zrIpAla-mainAsundarI kI paurANika kathA ko nimitta banAyA hai| paramapavitra uddezya se likhI gaI usa dharmakathA kA prayojana to kevala ajJAnI-mithyAdRSTi avyutpanna jIvoM kI pApa pravRtti ko chur3Akara mokSamArga meM lagAne kA thA, jise hamane mithyAtva kI poSaka banA diyA hai| isase jJAta hotA hai ki ajJAnI zAstra ko zastra kaise banA lete haiM? __ kyA uparyukta vicAra mithyAtva va ajJAna ke poSaka nahIM haiM aura kyA siddhacakra vidhAna kI mahimA ko kama nahIM karate? are! siddhoM kI ArAdhanA kA saccA phala to vItarAgatA kI vRddhi hai; kyoMki ve svayaM vItarAga haiN| siddhoM kA saccA bhakta unakI pUjA-bhakti ke mAdhyama se kisI bhI laukika lAbha kI cAha nahIM rakhatA; kyoMki laukika lAbha kI cAha tIvrakaSAya ke binA sambhava nahIM hai aura jJAnI bhakta ko tIvrakaSAya rUpa pApa bhAva nahIM hotaa| 100 0000 jinendra arcanA mainA sundarI ne siddhacakra vidhAna kiyA thA, kintu pati kA kor3ha miTAne ke lie nahIM kiyA thA; balki pati kA duHkha dekhakara use jo AkulatA hotI thI, usase bacane ke lie evaM pati kA upayoga jo bArambAra pIr3A cintana rUpa ArtadhyAnamaya hotA thA, usase bacAne ke lie siddhacakra kA pATha kiyA thA; kyoMki mainA sundarI tattvajJAnI to thI hI aura agale bhava meM mokSagAmI bhI thii| koTibhaTa rAjA zrIpAla bhI tattvajJAnI va tadbhava mokSagAmI mahApuruSa the| kyA ve yaha nahIM jAnate the ki vItarAgI siddha bhagavAna kisI kA kucha bhalA-burA nahIM karate? phira bhI apanI AkulatA rUpa pApa bhAva se bacane ke lie evaM samatA bhAva banAye rakhane ke lie isase bar3hakara anya koI upAya nahIM hai, ataH jJAnIjana bhI yahI saba karate haiM, para koI laukika sukha kI kAmanA nahIM krte| Agama meM bhI yahI kahA hai ki laukika anukUlatAoM ke lakSya se vItarAga deva-guru-dharma kI ArAdhanA se bhI pApabandha hI hotA hai| mokSamArgaprakAzaka meM paNDita ToDaramalajI likhate haiM - "punazca, isa (indriyajanita sukha kI prApti evaM zArIrika duHkha ke vinAza rUpa) prayojana ke hetu arahantAdika kI bhakti karane se bhI tIvra kaSAya hone ke kAraNa pApabandha hI hotA hai, isalie apane ko isa prayojana kA arthI honA yogya nahIM hai|" __ ataH hameM vItarAga deva-guru-dharma (zAstra) kA sahI svarUpa samajhakara evaM unakI bhale prakAra se pahacAna va pratIti karake sabhI pUjana-vidhAna ke mAdhyama se eka vItarAga bhAvoM kA hI poSaNa karanA caahie| laukika sukha sevA ke lie hai, bhogoM ke lie nahIM; dukha viveka ke lie hai, bhayAtura hone ke lie nhiiN| 1. mokSamArgaprakAzaka : prathama adhyAya, pRSTha 7 jinendra arcanA 100000000 20
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaba dekhA ki jainetaroM kI bhA~ti jaina bhI jinendradeva kI ArAdhanA chor3akara unhIM devI-devatAoM kI ora AkarSita hokara apane vItarAga dharma se vimukha hote jA rahe haiM to katipaya vicArakoM ne dharma vAtsalya evaM karuNa bhAva se navagraha vidhAna kI racanA karake yaha madhyama mArga nikAlA hogA, jisameM unhoMne spaSTa kahA ki- graha zAnti ke lie anya devI-devatAoM ke dvAra khaTakhaTAne kI jarUrata nahIM hai, jinendra deva kI ArAdhanA se hI aniSTa kA nivAraNa hogaa| kahA bhI hai "arka candra kuja saumya guru, zukra zanizcara rAhu / ketu grahAriSTa nAzaneM, zrI jinapUja racAhu / / " navagraha vidhAna : eka saMbhAvanA yaha bhI jainadharma meM eka vItarAga deva ke sivAya aura koI bhI deva-devI aSTa dravya dvArA pUjya nahIM haiN| navadeva aura koI nahIM, prakArAntarasevItarAga deva ke hI vividha rUpa haiN| arahaMta va siddha to sAkSAt vItarAga haiM hI, AcArya upAdhyAya va sAdhu bhI vItarAgatA ke hI upAsaka haiM tathA svayaM bhI ekadeza vItarAgI haiN| tathA jinadharma, jinavacana, jinapratimA va jinAlaya bhI vItarAga ke hI pratIka haiN| uktaM ca - "arahaMta siddha sAhU tidayaM jiNadhamma vayaNa paDimAhU / / jiNaNilayA idarAe, Nava devA ditu me bohi / / " arahaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, jinadharma, jinavacana, jinapratimA aura jinamandira - ye navadeva mujhe ratnatraya kI pUrNatA deveN| uparyukta navadevoM ko eka jinapratimA meM hI garbhita batAte hue ratnakaraNDa zrAvakAcAra meM paM. sadAsukhadAsajI kahate haiM - ___ "so jahA~ arahaMtani kA pratibimba hai, tahA~ navarUpa garbhita jAnanA; kyoMki AcArya, upAdhyAya va sAdhu to arahaMta kI pUrva avasthAyeM haiN| ara siddha pahale arahaMta hokara siddha hue haiN| arahaMta kI vANI so jinavacana hai aura vANI dvArA prakAzita huA artha (vastu svarUpa) so jinadharma hai| tathA arahaMta kA svarUpa (pratibimba) jahA~ tiSThai, so jinAlaya hai| aise navadevatArUpa bhagavAna arahaMta ke pratibimba kA pUjana nitya hI karanA yogya hai|" navagraha vidhAna ke AdyopAnta adhyayana se aisA lagatA hai ki isakI racanA una paristhitiyoM meM huI hogI, jaba jainetara loga jyotiSa vidyA meM adhika vizvAsa rakhate the tathA grahoM kI cAla se hI apane bhale-bure bhaviSya kA nirNaya karate the evaM grahoM ke nimitta se honevAle ariSToM (aniSToM) ke nivAraNArtha jyotiSayoM ke nirdezAnusAra grahoM kI zAnti ke lie devI-devatAoM kI ArAdhanA evaM mantroM-tantroM kI sAdhanA kiyA karate the| 1. paM. sadAsukhadAsa : ratnakaraNDa zrAvakAcAra vacanikA, pRSTha 208 1000 jinendra arcanA "zrI jinavara pUjA kiye, graha aniSTa miTa jaay| paMca jyotiSI deva saba, mili seveM prabhu pAya / / "2 yadyapi sabhI dharmoM meM niSkAma bhakti hI utkRSTa mAnI gaI hai, tathApi isaprakAra kI pUjA banAne kA mukhya prayojana yaha thA ki pUjaka pahale devIdevatAoM kI pUjA chor3akara jinapUjA karanA Arambha kare, jisase gRhIta mithyAtva se baca sake / tadartha yaha batAnA jarUrI thA ki jisa phala kI prApti ke lie tuma devI-devatAoM ko pUjate ho, vahI saba phala jinapUjA se prApta ho jAyegA; anyathA ve usa galata mArga ko chor3akara jinamArga meM nahIM Ate / jinendra pUjA se laukika phaloM kI pUrti kI bAta sarvathA asatyArtha bhI to nahIM hai; kyoMki mandakaSAya hone se jo sahaja puNyabaMdha hotA hai, usase sabhI prakAra kI laukika anukUlatAyeM bhI prApta to ho hI jAtI haiM? tathApi kAmanA ke sAtha kI gaI pUjA-bhakti niSkAma bhakti kI tulanA meM hIna to hai hI - isa dhruva satya se bhI inakAra nahIM kiyA jA sktaa| kucha loga to grahoM kI zAnti hetu grahoM kI bhI pUjA karane lage the, unakI dRSTi se uparyukta dUsare dohe meM batAyA gayA hai ki navagrahoM kI pUjA karanA yogya 1. navagraha vidhAna : prathama samuccaya pUjA kI sthApanA kA dohaa| 2. navagraha vidhAna : prathama pUjA kI jayamAlA kA prathama dohaa| jinendra arcanA 100 00 21
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ AratI kA artha 'pUjana' zabda kI bhA~ti hI 'AratI' zabda kA artha bhI Aja bahuta saMkucita ho gayA hai| AratI ko Aja eka kriyA vizeSa se jor3a diyA gayA hai, jabaki AratI paMcaparameSThI ke guNagAna ko kahate haiN| jinadeva kA guNagAna karanA hI jinendradeva kI vAstavika AratI hai| pUjana sAhitya meM 'AratI' zabda jahA~-jahA~ bhI AyA hai, sabhI jagaha usakA artha guNagAna karanA hI hai| isa saMdarbha meM kucha mahattvapUrNa uddharaNa draSTavya nahIM hai; kyoMki navagrahoM ke rUpa meM jo ye jyotiSIdeva haiM, ve svayaM bhI saba milakara jinendra ke caraNoM kI sevA karate haiN| navagraha vidhAna meM inhIM uparyukta navadevatAoM kI pUjana kI jAtI hai, navagrahoM kI nahIM / jahA~ taka navagrahoM kI zAnti kA savAla hai, so vaha to apane puNya-pApa ke AdhIna hai, kintu itanA avazya hai ki vItarAga deva kI niSkAmabhakti karane se sahaja hI pApakarma kSINa hote haiM aura puNyakarma ba~dhatA hai, isase bAhya anukUlatA bhI sahaja hI prApta ho jAtI hai| isa saMbaMdha meM paNDita ToDaramalajI kA nimnAMkita kathana draSTavya hai :___ "yahA~ koI kahe ki - jisase indriyajanita sukha utpanna ho tathA duHkha kA vinAza ho - aise bhI prayojana kI siddhi inake dvArA hotI hai yA nahIM? usakA samAdhAna :- jo arahatAdi ke prati stavanAdi rUpa vizuddha pariNAma hote haiM, unase aghAtiyA karmoM kI sAtA Adi puNya prakRtiyoM kA bandha hotA hai aura yadi ve (bhakti-stavanAdi) ke pariNAma tIvra hoM to pUrvakAla meM jo asAtA Adi pApa-prakRtiyoM kA bandha huA thA, unheM bhI manda karatA hai athavA naSTa karake puNyaprakRtirUpa pariNamita karatA hai aura puNya kA udaya hone para svayameva indriyasukha kI kAraNabhUta sAmagrI prApta hotI hai| tathA pApa kA udaya dUra hone para svayameva duHkha kI kAraNabhUta sAmagrI dUra ho jAtI hai| isaprakAra isa prayojana kI bhI siddhi unake dvArA hotI hai| athavA jo jinazAsana ke bhakta devAdika haiM, ve usa puruSa ko aneka indriya sukha kI kAraNabhUta sAmagriyoM kA saMyoga karAte haiM aura duHkha kI kAraNabhUta sAmagriyoM ko dUra karate haiM - isaprakAra bhI isa prayojana kI siddhi una arahaMtAdika dvArA hotI hai, parantu isa prayojana se kucha bhI apanA hita nahIM hotA, kyoMki yaha AtmA kaSAya bhAvoM se bAhya sAmagriyoM meM iSTa-aniSTapanA mAnakara svayaM hI sukha-duHkha kI kalpanA karatA hai| kaSAya binA bAhya sAmagrI kucha sukha-duHkha kI dAtA nahIM hai| isalie indriyajanita sukha kI icchA karanA aura duHkha se DaranA - yaha bhrama deva-zAstra-guru ratana zubha, tIna ratana karatAra / bhinna-bhinna kahu~ AratI, alpa suguNa vistAra / / dekhie! isa padya meM deva-zAstra-guru ko tIna ratna kahA gayA hai tathA ina tInoM ratnoM ko kramazaH samyagdarzana, samyagjJAna, samyakcAritrarUpa tInoM ratnoM kA kartA (nimitta) kahA gayA hai| tathA 'bhinna-bhinna kaha~ AratI' kahakara tInoM kA bhinna-bhinna guNAnuvAda karane kA saMkalpa kiyA gayA hai| isIprakAra paMcameru pUjA, guru pUjA, dazalakSaNadharma pUjA, kSamAvANI pUjA, siddhacakramaNDala vidhAna Adi ke nimnAMkita padoM se bhI 'AratI' kA artha guNagAna karanA hI siddha hotA hai| paMcameru kI 'AratI', par3he sunai jo koya / 'dyAnata' phala jAnai prabhu, turata mahAsukha hoya / / tIna ghATi nava kor3i saba, bandoM zIza nvaay| guNa tina aTThAIsa loM, kahU~ 'AratI' gAya / / ' dazalakSaNa bandau sadA, manavAMchita phaladAya / kahoM 'AratI' bhAratI, hama para hohu sahAya / / " 1. deva-zAstra-guru pUjana : kavivara dyAnatarAya, jymaalaa| 2. paMcameru pUjana (jayamAlA kA antima chanda): kavivara dyaantraay| 3. guru pUjana : kavivara dyAnatarAya, jayamAlA kA prathama chanda / 4. dazalakSaNa dharma pUjA : jayamAlA kA prathama chnd| jinendra arcanA 1000000 1. mokSamArgaprakAzaka : pRSTha 6 jinendra arcanA 10000043
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ unatisa aMga kI AratI',suno bhavika cita laay| mana-vaca-tana saradhA karo, uttama narabhava pAya / / ' -- -- yaha kSamAvANI 'AratI', par3he-sunai jo koya / kahai 'malla' saradhA karo, mukti zrIphala hoya / / ' kintu Aja jaba jinAlayoM meM prakAza kI paryApta vyavasthA hai to phira dIpaka kI AvazyakatA nahIM raha jAtI, tathApi yA to hamArI purAnI Adata ke kAraNa yA phira anabhijJatA ke kAraNa Aja anAvazyaka rUpa se akhaNDa dIpa jala rahA hai tathA AratI kA bhI dIpaka abhinna aMga bana baiThA hai - isa kAraNa aba binA dIpaka ke AratI AratI-sI hI nahIM lgtii| ataH Aja ke saMdarbha meM dIpaka va AratI kA yathArtha abhiprAya va prayojana jAnakara pracalita prathA ko sahI dizA dene kA prayAsa karanA caahie| - - -- - - jaga Arata bhArata mahA, gArata kari jaya pAya / vijaya 'AratI' tina kahU~, puruSAratha guNa gAya / / ' -- - - maMgalamaya tuma ho sadA, zrI sanmati sukhadAya / cA~danapura mahAvIra kI, kahU~ 'AratI' gAya / / ' isaprakAra pUjana sAhitya meM Aye uparyukta kathanoM se spaSTa hai ki 'AratI' zabda kA artha kevala stuti (guNagAna) karanA hai, anya kucha nahIM / tathA ukta sabhI kathanoM meM - 'AratI' ko par3hane, sunane yA kahane kI hI bAta kahI gaI hai, isase bhI yahI siddha hotA hai ki 'AratI' par3hane, sunane yA kahane kI hI vastu hai. kriyArUpa meM kucha karane kI vastu nhiiN| ___ vaise to dIpaka se AratI kA dUra kA bhI sambandha nahIM hai, parantu prAcInakAla meM jinAlayoM meM na to koI bar3I khir3akiyA~ hotI thIM aura na aise rozanadAna hI, jinase paryApta prakAza andara A ske| daravAje bhI bahuta choTe banate the tathA bijalI to thI hI nhiiN| isakAraNa una dinoM prakAza ke lie jinAlayoM meM dina meM bhI dIpaka jalAnA ati Avazyaka thaa| tathA bhale prakAra darzana ke lie dIpaka ko hAtha meM lekara pratimA ke aMgopAMgoM ke nikaTa le jAnA bhI jarUrI thA kyoMki dUra rakhe dIpaka ke TimaTimAte prakAza meM pratimA ke darzana honA saMbhava nahIM thaa| 1. samyagdarzana ke 8, samyagjJAna ke 8 va samyakcAritra ke 13 : kula 29 aMga hue| 2. kavivara malla, kSamAvANI pUjana : jayamAlA kA prathama chanda / 3. kavivara malla, kSamAvANI pUjana : jayamAlA kA antima chnd| 4. saMta kavi : siddhacakra vidhAna : prathama pUjana, jymaalaa| 5. cA~danapura mahAvIra pUjana : kavi pUranamala jain| jinendra arcanA manoratha pUrti yaha bAta judI hai ki paMcaparameSThI ke niSkAma upAsakoM ko bhI sAtizaya puNyabaMdha hone se laukika anukUlatAyeM bhI svataH milatI dekhI jAtI haiM tathA ve una anukUlatAoM evaM sukha-suvidhAoM ko svIkAra karate hue, unakA upabhoga karate hue bhI dekhe jAte haiM; kintu sahaja prApta upalabdhiyoM ko svIkAra karanA alaga bAta hai aura unakI kAmanA karanA alaga bAta / donoM meM jamIna-AsamAna kA antara hai| Atithya-satkAra meM nAnA miSThAnnoM kA prApta honA aura unheM sahaja svIkAra kara lenA judI bAta hai aura unakI yAcanA karanA judI bAta hai| donoM ko eka najara se nahIM dekhA jA sktaa| jJAnI apanI vartamAna puruSArtha kI kamI ke kAraNa puNyodaya se prApta anukUlatA ke sAtha samajhautA to saharSa svIkAra kara lete haiM, kintu ve puNya ke phala kI bhIkha bhagavAna se nahIM maaNgte| - NamokAra mahAmaMtra, pRSTha 74 jinendra arcanA200000
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ stuti (stotra) sAhitya jainadarzana meM vizAla pUjana sAhitya hai, parantu utanA prAcIna nahIM; jitanA prAcIna stuti sAhitya hai| AcArya samantabhadra ke stotra jainadarzana ke Adya bhakti sAhitya meM gine jA sakate haiN| ___ vartamAna meM sampUrNa stotra sAhitya meM bhaktAmara stotra sarvAdhika pracalita stotra hai| lAkhoM loga isa stotra dvArA pratidina paramAtmA kI ArAdhanA karate haiN| sahasroM mAtAyeM-bahineM to aisI bhI hai, jo isa stotra kA pATha kiye yA sune binA jala taka grahaNa nahIM karatI haiN| ___ yadyapi jinendra bhakti kA stotra sAhitya bhI eka sazakta mAdhyama rahA hai, kintu kAlAntara meM ukta stotra ke sAtha kucha aisI kalpita kathAyeM jur3a gayI haiM, jisase bhramita hokara bhakta logoM ne isako laukika kAmanAoM kI pUrti se jor3a liyA hai| sva. paNDita milApacanda kaTAriyA ne apane zodhapUrNa lekha meM likhA hai__ "isa sarala aura vItarAga stotra ko bhI mantra-tantrAdi aura kathAoM ke jAla se gUMthakara jaTila va sarAga banA diyA hai| isake nirmANa ke sambandha meM bhI managaDhanta kathAyeM raca DAlI haiN| muni zrI mAnatuMgAcArya dvArA yaha kevala bhaktibhAva se prerita hokara niSkAma bhAvanA se racA gayA bhaktikAvya hai| isameM karma bandhana se mukta hokara saMsAracakra se chUTane ke sivAya kahIM koI aisA saMketa bhI nahIM hai, jisameM bhakta ne bhagavAna se kucha laukika kAmanA kI ho| ___jahA~ bhaya va roga nivAraNa kI parokSa carcA AI hai, vaha kAmanA ke rUpa meM nahIM hai; balki vahA~ to yaha kahA hai ki paramAtmA kI zaraNa meM rahanevAloM ko jaba viSaya-kaSAyarUpa kAma nAgoM kA bhI viSa nahIM car3hatA to usake sAmane becAre sarpAdi jantuoM kI kyA kathA? jaba AtmA kA anAdikAlIna mithyAtva kA 1. jaina nibandha ratnAvalI, pRSTha 337; vIrazAsana saMgha, kalakattA / jinendra arcanA mahAroga miTa jAtA hai to tuccha jalodarAdi daihika rogoM kI kyA bAta kareM? jJAnI dharmAtmA kI bhakti meM laukika svArthasiddhi kI gandha nahIM hotI, kaMcana-kAminI kI kAmanA nahIM hotI, yaza kI abhilASA nahIM hotI aura bhIrutA bhI nahIM hotii| bhaya, AzA, sneha va lobha se yA laukika kAryoM kI pUrti ke lie kI gaI bhakti to aprazastarUpa rAga hone se pApabhAva hI hai, usakA nAma bhakti nahIM hai| jaba aneka saMskRtiyA~ milatI haiM, taba unakA eka-dUsare para prabhAva par3e binA nahIM rhtaa| jaina pUjana sAhitya para bhI anya bhAratIya bhakti sAhitya kA prabhAva dekhA jA sakatA hai, parantu jitane bhI kartRtvamUlaka kathana haiM, una sabhI ko anya darzanoM kI chApa kahanA ucita pratIta nahIM hotA; kyoMki jainadarzana meM vyavahAranaya se ukta sampUrNa kathana saMbhava hai, parantu usakI maryAdA aupacArika hI hai| ataH jinabhaktoM kA yaha mUla kartavya hai ki ve jinabhakti ke svarUpa ko pahicAneM, bhakti sAhitya meM samAgata kathanoM ke vajana ko jainadarzana ke pariprekSya meM smjheN| aupacArika kathanoM evaM vAstavika kathanoM ke bhedoM ko acchI taraha pahicAneM: sabhI ko eka samAna satya svIkAra karanA ucita nahIM hai| pUjana sAhitya mAtra par3ha lene yA bola lene kI vastu nahIM hai, usakA adhyayana kiyA jAnA Avazyaka hai| jaina pUjana aura bhakti sAhitya itanA vizAla hai ki usa para aneka dRSTiyoM se svataMtra rUpa se anuzIlana apekSita hai| vividha dRSTikoNa se use vargIkRta kara yadi usakI mImAMsA aura samIkSA kI jAye to eka vizAla grantha kA nirmANa sahaja hI ho sakatA hai| lagatA hai ki abhI vidvAnoM kA dhyAna isa ora nahIM gayA hai| pUjana sAhitya para samIkSAtmaka zodha-khoja kI mahatI AvazyakatA hai| maiMne to yaha alpa prayAsa kiyA hai| yadi zodhI-khojI vidvAnoM kA dhyAna isa ora gayA aura sAdhAraNa pAThakoM ko isase alpa lAbha bhI milA to meM jimandre acako sArthaka smjhuumaa|| MINITI/47 24
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinapUjana ke saMdarbha meM zrI kAnajI svAmI ke udgAra (zrAvakadharmaprakAza se saMkalita) * bhagavAna ke viraha meM unakI pratimA ko sAkSAt bhagavAna ke samAna samajhakara zrAvaka hamezA darzana-pUjana kre| dharmI ko sarvajJa kA svarUpa apane jJAna meM bhAsita ho gayA hai, isaliye jinabimba ko dekhate hI use unakA smaraNa ho jAtA hai| .bhagavAna kI pratimA dekhate hI aho ! aise bhagavAna !! isaprakAra ekabAra bhI jisane sarvajJadeva ke yathArtha svarUpa ko lakSyagata kara liyA, usakA bhava se ber3A pAra hai| zrAvaka prAtaHkAla bhagavAna ke darzana ke dvArA apane iSTa dhyeya ko smaraNa karake bAda meM hI dUsarI pravRtti kre| isIprakAra svayaM bhojana karane ke pUrva munivaroM ko yAda kare ki - ahA! koI santamunirAja athavA dharmAtmA mere A~gana meM padhAreM aura bhaktipUrvaka unheM bhojana karAke pIche maiM bhojana karU~ / zrAvaka ke hRdaya meM deva-guru kI bhakti kA aisA pravAha bahanA caahie| .jinendra bhagavAna ke darzana-pUjana bhI na kare aura tU apane ko jaina kahalAye - yaha terA kaisA jainapanA hai? jisa ghara meM pratidina bhaktipUrvaka deva-guru-zAstra ke darzana-pUjana hote haiM, munivaroM Adi dharmAtmAoM ko AdarapUrvaka dAna diyA jAtA hai; vaha ghara dhanya hai aura isake binA ghara to zmazAna-tulya hai| *jisaprakAra priya putra-putrI ko na dekhe to mAtA ko caina nahIM par3atI athavA mAtA ko na dekhe to bAlaka ko caina nahIM par3atI; usIprakAra bhagavAna ke darzana ke binA dharmAtmA ko caina nahIM pdd'tii| "are re, Aja mujhe paramAtmA ke darzana nahIM hue, Aja maiMne mere bhagavAna ko nahIM dekhA, mere priya nAtha ke darzana Aja mujhe nahIM mile|" - isaprakAra dharmI ko bhagavAna ke darzana binA caina nahIM pdd'tii| * zrAvaka prathama to hamezA devapUjA kare / deva arthAt sarvajJadeva / zrAvaka una sarvajJadeva kA svarUpa pahacAna kara prIti evaM bahumAnapUrvaka roja-roja unakA darzana-pUjana kre| pahale hI sarvajJa kI pahacAna kI bAta kahI hai| jisane sarvajJa ko pahacAna liyA hai aura svayaM sarvajJa honA cAhatA hai, usa dharmI ko nimittarUpa meM sarvajJatA ko prApta arahaMta bhagavAna ke pUjana kA utsAha AtA hI hai| jinamandira banavAnA, usameM jinapratimA sthApita karavAnA, unakI paMcakalyANaka pUjA-abhiSeka Adi utsava karanA, aise kAryoM kA ullAsa zrAvaka ko AtA hai- aisI usakI bhUmikA hai, isalie use zrAvaka kA kartavya kahA hai| jo usakA niSedha kare to mithyAtva hai aura mAtra itane zubharAga ko hI dharma samajha le to usako bhI saccA zrAvakapanA nahIM hotA - aisA jaano| .jo nimrantha guruoM ko nahIM mAnatA, unakI pahacAna aura upAsanA nahIM karatA, usako to sUrya uge hue bhI aMdhakAra hai| isIprakAra jo vItarAgI guruoM ke dvArA prakAzita sat zAtroM kA abhyAsa nahIM karatA, usake netra hote hue bhI jJAnI usako aMdhA kahate haiN| vikathA par3hA kare aura zAstra-svAdhyAya na kare, usake netra kisa kAma ke? zrIguru ke pAsa rahakara jo zAstra nahIM sunatA aura hRdaya meM dhAraNa nahIM karatA, usa manuSya ke kAna tathA mana nahIM haiM - aisA kahA hai| 4800000000000 jinendra arcanA NamokAra-maMtra Namo arihaMtANaM Namo siddhANaM Namo AiriyANaM / Namo uvajjhAyANaM Namo loe savvasAhUNaM / / jinendra-vandanA (DaoN. hukamacanda bhArilla kRta) (dohA) caubIsoM parigraha rahita, caubIsoM jinarAja / vItarAga sarvajJa jina, hitakara sarva samAja / / (harigItikA) zrI AdinAtha anAdi mithyA moha kA mardana kiyaa| Anandamaya dhruvadhAma nija bhagavAna kA darzana kiyA / / nija AtamA ko jAnakara nija AtamA apanA liyaa| nija AtamA meM lIna ho nija AtamA ko pA liyaa||1|| jina ajita jItA krodha ripu nija AtamA ko jAnakara / nija AtamA pahicAna kara nija AtamA kA dhyAna dhr|| uttama kSamA kI prApti kI basa eka hI hai saadhnaa| Anandamaya dhruvadhAma nija bhagavAna kI ArAdhanA / / 2 / / sambhava asambhava mAna mArdava dharmamaya shuddhaatmaa| tumane batAyA jagata ko saba AtamA paramAtamA / / choTe-bar3e kI bhAvanA hI mAna kA AdhAra hai| nija AtamA kI sAdhanA hI sAdhanA kA sAra hai||3|| jinendra arcanA/1000
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ nija AtamA ko AtamA hI jAnanA hai srltaa| nija AtamA kI sAdhanA ArAdhanA hai saralatA / / vairAgya-jananI nandinI abhinandinI hai srltaa| hai sAdhakoM kI saMginI Ananda-jananI saralatA / / 4 / / he sarvadarzI sumati jina! Ananda ke rasakanda ho / ho zaktiyoM ke saMgrahAlaya jJAna ke ghanapiNDa ho / / nirlobha ho nirdoSa ho niSkrodha ho niSkAma ho / ho parama-pAvana patita-pAvana zaucamaya sukhadhAma ho||5|| mAnatA Ananda saba jaga hAsa meM parihAsa meM / para Apane nirmada kiyA parihAsa ko parihAsa meM / / parihAsa bhI hai parigraha jaga ko batAyA Apane / he padmaprabha paramAtamA, pAvana kiyA jaga Apane / / 6 / / pArasa supArasa hai vahI pArasa kare jo loha ko| vaha AtamA hI hai supArasa jo svayaM nirmoha ho / / rati-rAga varjita AtamA hI loka meM ArAdhya hai| nija AtamA kA dhyAna hI basa sAdhanA hai sAdhya hai||7|| rati-aratihara zrI candra jina tuma hI apUrava candra ho| nizzeSa ho nirdoSa ho nirvighna ho niSkaMpa ho / / nikalaMka ho akalaMka ho niStApa ho niSpApa ho| yadi haiM amAvasa ajJajana to pUrNamAsI Apa ho / / 8 / / virahita vividhavidhi suvidhi jina nija AtamA meM lIna ho| ho sarvaguNa sampanna jina sarvajJa ho svAdhIna ho / / zivamaga batAvanahAra ho zata indrakari abhivandya ho| dukha-zokahara bhrama-rogahara santoSakara sAnanda ho / / 9 / / ApakA guNagAna jo jana kareM nita anurAga se / saba bhaya bhayaMkara svayaM bhayakari bhAga jAveM bhAga se|| 1. puSpadaMta cuum jinendra arcanA tuma ho svayaMbhU nAtha nirbhaya jagata ko nirbhaya kiyaa| ho svayaM zItala malayagiri se jagata ko zItala kiyA / / 10 / / naratana vidArana marana-mArana malina bhAva viloka ke| durgandhamaya malamUtramaya narakAdi thala avaloka ke|| jinake na upaje jugupsA samabhAva mahala-masAna meN| ve zreya zreyaskara ziri (zrI) zreyAMsa vicareM dhyAna meM / / 11 / / nija AtamA ke bhAna bina sukha mAnakara rati-rAga meN| sArA jagata nita jala rahA hai vAsanA kI Aga meM / / tuma veda-virahita vedavid jina vAsanA se dUra ho / vasupUjyasuta basa Apa hI Ananda se bharapUra ho / / 12 / / basa AtamA hI basa rahA jinake vimala zraddhAna meN| nija AtamA basa eka hI nita rahe jinake dhyAna meN| saba dravya-guNa-paryAya jinake nitya jhalakeM jJAna meN| ve veda virahita vimala jina vicareM hamAre dhyAna meM / / 13 / / tuma ho anAdi ananta jina tuma hI akhaNDAnanta ho| tuma veda virahita vedavid zivakAminI ke kanta ho| tuma santa ho bhagavanta ho tuma bhavajaladhi ke anta ho| tuma meM anantAnanta guNa tuma hI anantAnanta ho / / 14 / / he dharma jina saddharmamaya sat dharma ke AdhAra ho / bhavabhUmi kA parityAga kara jina bhavajaladhi ke pAra ho|| ArAdhanA ArAdhakara ArAdhanA ke sAra ho| dharamAtamA paramAtamA tuma dharma ke avatAra ho / / 15 / / mohaka mahala maNimAla maNDita sampadA SaTkhaNDa kii| he zAnti jina tRNa-sama tajI lI zaraNa eka akhaNDa kii|| pAyo akhaNDAnanda darzana jJAna bIraja Apane / saMsAra pAra utAranI dI dezanA prabhu Apane / / 16 / / jinendra arcanA 26
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ tumane batAyA jagata ko pratyeka kaNa svAdhIna hai| kartA na dhartA koI hai aNu-aNu svayaM meM lIna hai||23|| he pANipAtrI vIra jina! jaga ko batAyA Apane / jaga-jAla meM abataka pha~sAyA puNya evaM pApa ne / / puNya evaM pApa se hai pAra maga sukha-zAnti kaa| yaha dharma kA hai marama yaha visphoTa Atama krAnti kA / / 24 / / (soraThA) puNya-pApa se pAra, nija Atama kA dharma hai| mahimA aparampAra, parama ahiMsA hai yahI / / vizeSa :- isa jinendra-vandanA meM caubIsa parigrahoM se rahita caubIsa tIrthaMkaroM kI vandanA kI gaI hai| eka-eka tIrthaMkara kI stuti meM kramazaH eka-eka parigraha ke abhAva ko ghaTita kiyA gayA hai| manahara madana tana varana suvarana sumana sumana-samAna hii| dhana-dhAnya pUrita sampadA agaNita kubera-samAna thii|| thIM urvazI sI aMganAe~ saMginI saMsAra kii| zrI kunthu jina tRNa-sama tarjI lI rAha bhavadadhi pAra kii||17|| he cakradhara! jaga jItakara SaTkhaNDa ko nija vaza kiyaa| para AtamA nija nitya eka akhaNDa tuma apanA liyA / / he jJAnaghana aranAtha jina! dhana-dhAnya ko ThukarA diyaa| vijJAnaghana Anandaghana nija AtamA ko pA liyA / / 18 / / he dupada-tyAgI mallijina! mana-malla kA mardana kiyaa| ekAnta pIr3ita jagata ko anekAnta kA darzana diyA / / tumane batAyA jagata ko kramabaddha hai saba pariNamana / he sarvadarzI sarvajJAnI! namana ho zata-zata namana / / 19 / / munimanaharaNa zrI munIsuvrata catuSpada parityAga kr| nijapada vihArI ho gaye tuma apada pada parihAra kara / / pAyA paramapada Apane nija AtamA pahicAna kr| nija AtamA ko jAnakara nija AtamA kA dhyAna dhara / / 20 / / nijapada vihArI dharamadhArI dharamamaya dhrmaatmaa| nija AtamA ko sAdha pAyA paramapada paramAtamA / / he yAna-tyAgI namI! terI zaraNa meM mama AtamA / tUne batAyA jagata ko saba AtamA paramAtamA / / 21 / / Asana binA Asana jamA giranAra para ghanazyAma tn| sadbodha pAyA Apane jaga ko batAyA nemi jina / / svAdhIna hai pratyeka jana svAdhIna hai pratyeka kn| paradravya se hai pRthak para hara dravya apane meM magana / / 22 / / tuma ho acelaka pArzvaprabhu ! vastrAdi saba parityAga kr| tuma vItarAgI ho gaye rAgAdibhAva nivAra kara / / darzana-stuti nirakhata jinacandra-vadana sva-pada suruci aaii| prakaTI nija Ana kI pichAna jJAna bhAna kii| kalA udyota hota kAma-jAmanI palAI ||nirkht. / / zAzvata Ananda svAda pAyo vinasyo viSAda / Ana meM aniSTa-iSTa kalpanA nasAI / nirakhata. / / sAdhI nija sAdha kI samAdhi moha-vyAdhi kii| upAdhi ko virAdhi maiM ArAdhanA suhAI ||nirkht. / / dhana dina china Aja suguni cinte jinarAja abai| sudharo saba kAja 'daula' acala riddhi pAI / nirakhata. / / - paM. daulatarAma jinendra arcanA jinendra arcanA 0
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzana-pATha darzanaM devadevasya darzanaM pApanAzanam / darzanaM svargasopAnaM darzanaM mokSasAdhanam / / 1 / / darzanena jinendrANAM sAdhUnAM vandanena ca / na ciraM tiSThate pApaM chidrahaste yathodakam / / 2 / / vItarAga-mukhaM dRSTvA padmarAga-samaprabham / janma-janmakRtaM pApaM darzanena vinazyati / / 3 / / darzanaM jinasUryasya saMsAradhvAntanAzanam / bodhanaM citta-padmasya samastArtha-prakAzanam / / 4 / / darzanaM jina-candrasya saddharmAmRta-varSaNam / janma-dAhavinAzAya vardhanaM sukha-vAridheH / / 5 / / jIvAditattvapratipAdakAya smyktvmukhyaassttgunnaashryaay| prazAntarUpAya digambarAya devAdhidevAya namo jinAya / / 6 / / cidAnandaika-rUpAya jinAya paramAtmane / paramAtma-prakAzAya nityaM siddhAtmane namaH / / 7 / / anyathA zaraNaM nAsti tvameva zaraNaM mama / tasmAtkAruNya-bhAvena rakSa rakSa jinezvara / / 8 / / nahi trAtA nahi trAtA nahi trAtA jagattraye / vItarAgAtparo devo na bhUto na bhaviSyati / / 9 / / jine bhaktirjine bhaktirjine bhaktirdine dine| sadA me'stu sadA me'stu sadA me'stu bhave bhave / / 10 / / jinadharmavinirmukto mA bhaveccakravartyapi / syAcceTo'pi daridro'pi jina-dharmAnuvAsitaH / / 11 / / janma-janmakRtaM pApaM janma-koTimupArjitam / janma-mRtyu-jarA-rogaM hanyate jina-darzanAt / / 12 / / 1000000 jinendra arcanA adyAbhavatsaphalatA nayanadvayasya, deva ! tvadIya-caraNAmbujavIkSaNena / adya trilokatilaka ! pratibhAsate me, saMsAra-vAridhirayaM culukapramANam / / 13 / / deva-stuti (paM. budhajana kRta) (harigItikA) prabhu patita pAvana, maiM apAvana, carana Ayo sarana jii| yo virada Apa nihAra svAmI, meTa jAmana-marana jii|| tuma nA pichAnyo Ana mAnyo, deva vividha prakAra jii| yA buddhisetI nija na jAnyo, bhrama ginyo hitakAra jii|| bhava vikaTa vana meM karama vairI, jJAna dhana mero htyo| taba iSTa bhUlyo bhraSTa hoya, aniSTa gati dharato phisyo / / dhana ghar3I yo dhana divasa yo hI, dhana janama mero bhyo| aba bhAgya mero udaya Ayo, daraza prabhu ko lakha lyo|| chavi vItarAgI nagana mudrA, dRSTi nAsA pai dharaiM / vasu prAtihArya ananta guNa juta, koTi ravichavi ko hrai|| miTa gayo timira mithyAta mero, udaya ravi Atama bhyo| mo ura haraSa aiso bhayo, manu raMka ciMtAmaNi layo / / maiM hAtha jor3a navAya mastaka, vInaU~ tuva carana jii| sarvotkRSTa trilokapati jina, sunahu tArana-tarana jii|| jAyU~ nahIM suravAsa puni, nararAja parijana sAtha jii| 'budha' jAcahu~ tuva bhakti bhava-bhava, dIjiye zivanAtha jii|| devAdhideva arahaMta ke caraNoM kA pUjana samasta duHkhoM kA nAza karanevAlA hai tathA indriyoM ke viSayoM kI kAmanA kA nAza karake mokSarUpa sukha kI kAmanA ko pUrNa karanevAlA hai; isalie anya kI ArAdhanA chor3akara jinendradeva kI hI nitya ArAdhanA kro| - paNDita sadAsukhadAsajI : ratnakaraNDa zrAvakAcAra TIkA, pRSTha 205 jinendra arcanA100000000 28
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzana-stuti (zrI amaracandajI kRta) ati puNya udaya mama AyA, prabhu tumarA darzana paayaa| aba taka tumako bina jAne, dukha pAye nija guNa haane|| pAye anaMte duHkha aba taka, jagata ko nija jAnakara / sarvajJa bhASita jagata hitakara, dharma nahiM pahicAna kara / / bhava baMdhakAraka sukhaprahAraka, viSaya meM sukha mAnakara / nija para vivecaka jJAnamaya, sukhanidhi-sudhA nahiM pAnakara / / 1 / / tava pada mama ura meM Aye, lakhi kumati vimoha plaaye| nija jJAna kalA ura jAgI, ruci pUrNa svahita meM laagii|| ruci lagI hita meM Atma ke, satsaMga meM aba mana lgaa| mana meM huI aba bhAvanA, tava bhakti meM jAU~ ra~gA / / priya vacana kI ho Teva, guNigaNa gAna meM hI cita pgai| zubha zAstra kA nita ho manana, mana doSa vAdanateM bhagai / / 2 / / kaba samatA ura meM lAkara, dvAdaza anuprekSA bhAkara / mamatAmaya bhUta bhagAkara, munivrata dhArU~ vana jAkara / / dharakara digambara rUpa kaba, aTha-bIsa guNa pAlana kruuN| do-bIsa pariSaha saha sadA, zubha dharma dasa dhArana kruuN|| tapa tapa' dvAdaza vidhi sukhada nita, baMdha Asrava prihruuN| aru roki nUtana karma saMcita, karma ripu ko nirjarU~ / / 3 / / kaba dhanya suavasara pAU~, jaba nija meM hI rama jaauuN| kartAdika bheda miTAU~, rAgAdika dUra bhgaauuN|| kara dUra rAgAdika nirantara Atma ko nirmala kruuN| bala jJAna darzana sukha atula, lahi carita kSAyika aacruuN|| Anandakanda jinendra bana, upadeza ko nita ucckaiN| Ave 'amara' kaba sukhada dina, jaba dukhada bhavasAgara truuN||4|| 100 jinendra arcanA darzana-stuti (paM. daulatarAmajI kRta) (dohA) sakala jJeya jJAyaka tadapi, nijAnaMda rsliin| so jinendra jayavaMta nita, ari-raja-rahasa vihIna // 1 // (paddhari chanda) jaya vItarAga-vijJAnapUra, jaya mohatimira ko harana suur| jaya jJAna anaMtAnaMta dhAra, dRga-sukha-vIrajamaNDita apAra / / 2 / / jaya paramazAMta mudrA sameta, bhavijana ko nija anubhUti het| bhavi bhAgana vacajoge vazAya, tuma dhuni hai suni vibhrama nazAya / / 3 / / tuma guNa ciMtata nijapara viveka, prakaTai, vighaTeM Apada anek| tuma jagabhUSaNa dUSaNavimukta, saba mahimAyukta vikalpamukta / / 4 / / aviruddha zuddha cetana svarUpa, paramAtma parama pAvana anuup| zubha-azubhavibhAva-abhAvakIna, svAbhAvikapariNatimaya achIna / / 5 / / aSTAdaza doSa vimukta dhIra, svacatuSTayamaya rAjata gNbhiir| munigaNadharAdi sevata mahaMta, nava kevalalabdhiramA dharaMta / / 6 / / tuma zAsana seya ameya jIva, ziva gaye jAhiM jaihaiM sadIva / bhavasAgara meM dukha chAra vAri, tArana ko aura na Apa TAri / / 7 / / yaha lakhi nijadukhagada haraNakAja, tuma hI nimittakAraNa ilaaj| jAne tA" maiM zaraNa Aya, ucaroM nija dukha jo cira lahAya / / 8 / / maiM bhramyo apanapo visari Apa, apanAye vidhi-phala punny-paap| nija ko para ko karatA pichAna, para meM aniSTatA iSTa ThAna / / 9 / / Akulita bhayo ajJAna dhAri, jyoM mRga mRgatRSNA jAni vaari| tana pariNati meM Apo citAra, kabahU~ na anubhavo svapadasAra // 10 // tumako bina jAne jo kaleza, pAye so tuma jAnata jineza / pazu nAraka nara suragati ma~jhAra, bhava dhara-dhara masyo anaMta bAra / / 11 / / jinendra arcanA/0000 29
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ aba kAlalabdhi balate dayAla, tuma darzana pAya bhayo khushaal| mana zAMta bhayo miTi sakala dvandva, cAkhyo svAtamarasa dukha nikaMda / / 12 / / tAteM aba aisI karahu nAtha, bichurai na kabhI tuva caraNa sAtha / tuma guNagaNa ko nahiM cheva deva, jaga tArana ko tuva virada eva / / 13 / / Atama ke ahita viSaya-kaSAya, inameM merI pariNati na jAya / maiM rahU~ ApameM Apa lIna, so karo hoU~ jyoM nijAdhIna / / 14 / / mere na cAha kachu aura Iza, ratnatrayanidhi dIje muniish| mujha kAraja ke kArana su Apa, ziva karahu harahu mama mohatApa / / 15 / / zazi zAMtikarana tapaharana heta, svayameva tathA tuma kuzala deta / pIvata piyUSa jyoM roga jAya, tyoM tuma anubhavatai bhava nazAya / / 16 / / tribhuvana tihu~ kAla ma~jhAra koya, nahiM tuma bina nija sukhadAya hoy| mo ura yaha nizcaya bhayo Aja, dukha jaladhi utArana tuma jahAja / / 17 / / (dohA) tuma guNagaNamaNi gaNapati, gaNata na pAvahiM pAra / 'daula' svalpamati kima kahai, na| triyoga sa~bhAra / / 18 / / deva-stuti (paM. bhUdharadAsajI kRta) aho jagata guru deva, suniye araja hmaarii| tuma prabhu dIna dayAla, maiM dukhiyA saMsArI / / 1 / / isa bhava-vana ke mAhiM, kAla anAdi gamAyo / bhramyo cahU~ gati mAhi, sukha nahiM dukha bahu pAyo / / 2 / / karma mahAripu jora, eka na kAna karai jii| mana mAne dukha dehiM, kAhUsoM nAhiM Darai jI / / 3 / / kabahU~ itara nigoda, kabahU~ naraka dikhAvai / sura-nara-pazu-gati mAhiM, bahuvidha nAca nacAvai / / 4 / / prabhu! inako parasaMga, bhava-bhava mAhiM burojii| jo dukha dekhe deva, tumasoM nAhiM durojI / / 5 / / eka janama kI bAta, kahi na sakauM suni svaamii| tuma anaMta parajAya, jAnata aMtarajAmI / / 6 / / maiM to eka anAtha, ye mila duSTa ghanere / kiyo bahuta behAla, suniye sAhiba mere / / 7 / / jJAna mahAnidhi lUTa, raMka nibala kari ddaaro| inahI tuma mujha mAhi, he jina! aMtara DAro / / 8 / / pApa-puNya mila doya, pAyani ber3I DArI / tana kArAgRha mAhiM, mohi diyo dukha bhArI / / 9 / / inako neka bigAr3a, maiM kachu nAhiM kiyo jii| bina kArana jagavaMdya! bahuvidha baira liyo jI / / 10 / / aba Ayo tuma pAsa, suni jina! sujasa tihaarau| nIti nipuna mahArAja, kIjai nyAya hamArau / / 11 / / duSTana dehu nikAra, sAdhuna kauM rakhi lIjai / vinavai, 'bhUdharadAsa', he prabhu! DhIla na kIjai / / 12 / / jinendra arcanA 10000 prakSAla ke sambandha meM vicAraNIya pramukha bindu - 1. arahanta bhagavAna kA abhiSeka nahIM hotA, jinabimba kA prakSAla kiyA jAtA hai, jo abhiSeka ke nAma se pracalita hai| 2. jinabimba kA prakSAla zuddha vastra pahanakara mAtra zuddha jala se kiyA jaaye| 3. prakSAla mAtra puruSoM dvArA hI kiyA jaaye| mahilAyeM jinabimba ko sparza na kreN| 4. jinabimba kA prakSAla pratidina eka bAra ho jAne ke pazcAt bAra-bAra na kreN| jinendra arcanA 30
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzana-dazaka (zrI sAhibarAyajI kRta) dekhe zrI jinarAja, Aja saba vighana nazAye / dekhe zrI jinarAja, Aja saba maMgala Aye / / dekhe zrI jinarAja, kAja karanA kucha naahiiN| dekhe zrI jinarAja, hausa pUrI mana mAhIM / / tuma dekhe zrI jinarAja pada, bhaujala aMjuli jala bhyaa| ciMtAmaNi pArasa kalpataru, moha sabani sauM uThi gayA / / 1 / / dekhe zrI jinarAja, bhAja agha jAhiM disaMtara / dekhe zrI jinarAja, kAja saba hoMya nirantara / / dekhe zrI jinarAja, rAja manavAMchita kariye / dekhe zrI jinarAja, nAtha duHkha kabahu~ na bhariye / / tuma dekhe zrI jinarAja pada, roma-roma sukha pAiye / dhani Aja divasa dhani, aba gharI, mAtha nAtha ko naaiye||2|| dhanya-dhanya jinadharma, karma koM china meM torai / dhanya-dhanya jinadharma, paramapada sauM hita jorai / / dhanya-dhanya jinadharma, bharma ko mUla miTAvai / dhanya-dhanya jinadharma, zarma kI rAha batAvai / / jaga dhanya-dhanya jinadharma yaha, so parakaTa tumane kiyaa| bhavi kheta pApatapa tapata kauM, megharUpa hai sukha diyA / / 3 / / teja sUra-sama kahU~, tapata duHkhadAyaka praanii| kAMti canda-sama kahU~, kalaMkita mUrata mAnI / / vAridhi-sama guNa kahU~, khAra meM kauna bhalappana / pArasa-sama jasa kahU~, Apa-sama karai na para tana / / ina Adi padAratha loka meM, tuma-samAna kyoM diijiye| tuma mahArAja anupamAdarza, mohi anUpama kIjiye / / 4 / / 0000000 jinendra arcanA taba vilamba nahiM kiyA, cIra draupadI ko baaddhyau| taba vilamba nahiM kiyo, seTha siMhAsana cADhyau / / taba vilamba nahiM kiyo, sIya pAvakatai ttaasyau| taba vilamba nahiM kiyo, nIra mAtaMga ubAsyau / / iha vidhi aneka duHkha bhagata ke, cUra dUra kiya sukha avni| prabhu mohi duHkha nAsani viSai, aba vilaMba kAraNa kavani // 5 // kiyo bhaunateM gauna, miTI Arati saMsArI / rAha Ana tuma dhyAna, phikara bhAjI duHkhakArI / / dekhe zrI jinarAja, pApa mithyAta vilaayo| pUjAzruti bahu bhagati, karata samyak guNa Ayo / / isa mAravAr3a saMsAra meM, kalpavRkSa tuma daraza hai| prabhu mohi dehu bhau bhau viSai, yaha vAMchA mana sarasa hai||6|| jaya jaya zrI jinadeva, seva tumarI aghanAzaka / jaya jaya zrI jinadeva, bheva Sadravya-prakAzaka / / jaya jaya zrI jinadeva, eka jo prAnI dhyAvai / jaya jaya zrI jinadeva, Teva ahameva miTAvai / / jaya jaya zrI jinadeva prabhu, heta karama-ripu dalana kauN| hajai sahAya sa~gha rAyajI, hama tayAra siva-calana kauM / / 7 / / jaya jinaMda AnaMdakaMda, suravRMda vaMdya pada / jJAnavAna saba jAna, suguna manikhAna Ana pada / / dInadayAla kRpAla bhavika bhau-jAla nikAlaka / Apa bUjha saba sUjha, gUjha nahiM bahujana pAlaka / / prabhu dInabandhu karuNAmayI, jaga udharana tArana tarana / duHkha rAsa nikAsa svadAsa kauM, hameM eka tuma hI sarana / / 8 / / 1. sItA jinendra arcanA/0001 31
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 W dekhanIka lakhi rUpa, vaMdikari vaMdanIka huva / pUjanIka pada pUja dhyAna kari dhyAvanIka dhruva / / haraSa bar3hAya bajAya, gAya jasa antarajAmI / daraba car3hAya aghAya, pAya saMpati nidhi svAmI / / tuma guNa aneka mukha eka sauM, kauna bhA~ti varanana karauM / mana-vacana-kAya bahu prIti sauM, eka nAma hI sauM tarauM / / 9 / / caityAlaya jo karai, dhanya so zrAvaka kahiye / tAmaiM pratimA dharai dhanya so bhI saradahiye / / jo donoM vistarai, saMgha nAyaka hI jAnau~ / bahuta jIva koM dharma mUla kArana saradhAnauM / isa dukhamakAla vikarAla meM, tero dharma jahA~ cle| he nAtha! kAla cautho tahA~ Iti bhIti saba hI Talai / / 10 / / darzana dazaka kavitta citta sauM par3heM trikAlaM / prItama sanamukha hoya, khoya ciMtA gRha - jAlaM / / sukha meM nisi - dina jAya, anta surarAya kahAvai / sura kahAya ziva pAya, janama - mRtu - jarA miTAvai / / dhani jaina-dharma dIpaka prakaTa, pApa timira chayakAra hai| lakhi 'sAhibarAya' su A~kha sauM, saradhA tAranahAra hai / / 11 / / Aja hama jinarAja tumhAre dvAre Aye / hA~ jI hA~ hama Aye Aye / / Teka // / dekhe deva jagata ke sAre, eka nahIM mana bhAye / puNya-udaya se Aja tihAre, darzana kara sukha pAye / / 1 / / janma-maraNa nita karate-karate, kAla ananta gamAye / aba to svAmI janma-maraNa kA dukhar3A sahA na jAye / / 2 / / bhava-sAgara meM nAva hamArI, kaba se gotA khAye / tuma hI svAmI hAtha bar3hAkara, tAro to tira jAye || 3 || anukampA ho jAya ApakI, AkulatA miTa jaaye| 'paMkaja' kI prabhu yahI bInatI caraNa-zaraNa mila jAye // 4 // jinendra arcanA 32 darzana-pATha (zrI yugalajI kRta ) darzana zrI devAdhideva kA darzana pApa vinAzana hai| darzana hai sopAna svarga kA, aura mokSa kA sAdhana hai / / 1 / / zrI jinendra ke darzana au, nirgrantha sAdhu ke vaMdana se / adhika dera agha nahIM rahai, jala chidrasahita kara meM jaise / / 2 / / vItarAga - mukha ke darzana kI, padmarAga-sama zAMtaprabhA / janma-janma ke pAtaka kSaNa meM, darzana se hoM zAMta vidA / / 3 / / darzana zrI jinadeva sUrya, saMsAra- timira kA karatA nAza / bodha- pradAtA citta padma ko, sakala artha kA kare prakAza // 4 // darzana zrI jinendracandra kA, saddharmAmRta barasAtA / janmadAha ko kare zAMta au, sukha vAridhi ko vikasAtA / / 5 / / sakala tattva ke pratipAdaka, samyaktva Adi guNa ke sAgara / zAMta digambararUpa namU~, devAdhideva tumako jinavara / / 6 / / cidAnandamaya ekarUpa, vaMdana jinendra paramAtmA ko / ho prakAza paramAtma nitya, mama namaskAra siddhAtmA ko // 7 // anya zaraNa koI na jagata meM, tumhIM zaraNa mujhako svAmI / karuNa bhAva se rakSA kariye, he jineza antaryAmI // 8 // rakSaka nahIM zaraNa koI nahiM tIna jagata meM dukhatrAtA / vItarAga prabhu-sA na deva hai, huA na hogA sukhadAtA ||9 / / dina-dina pAU~ jinavarabhakti, jinavarabhakti, jinavarabhakti / sadA mile vaha sadA mile, jaba taka na mile mujhako mukti // 10 // nahIM cAhatA jainadharma ke binA, cakravartI honA / nahIM akharatA jainadharma se sahita, daridrI bhI honA / / 11 / / janma-janma ke kiye pApa o bandhana koTi-koTi bhava ke / janma - mRtyu au, jarA roga, saba kaTa jAte jinadarzana se / / 12 / / Aja yugala dRga hue saphala, tuma caraNa kamala se he prabhuvara / he triloka ke tilaka! Aja, lagatA bhavasAgara cullU bhara / / 13 / / jinendra arcanA 63
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 W ArAdhanA pATha (paM. dyAnatarAyajI kRta ) maiM deva nita arahaMta cAhU~, siddha kA sumirana karauM / maiM sUra guru muni tIna pada ye, sAdhupada hiradaya dharauM / / maiM dharma karuNAmayI cAhU~, jahA~ hiMsA raMca nA / maiM zAstra jJAna virAga cAhU~, jAsu meM parapaMca nA / / 1 / / caubIsa zrI jinadeva cAhU~, aura deva na mana basaiM / jina bIsa kSetra videha cAhU~, vaMditaiM pAtaka nasaiM / / giranAra zikhara sameda cAhU~, campApura pAvApurI / kailAza zrI jinadhAma cAhU~, bhajata bhAjaiM bhrama jurI || 2 || nava tattva kA saradhAna cAhU~, aura tattva na mana dharauM / SaT dravya guNa parajAya cAhU~, ThIka tAsoM bhaya haroM / / pUjA parama jinarAja cAhU~, aura deva nahIM kadA | tihu~kAla kI maiM jApa cAhU~, pApa nahiM lAge kadA || 3 || samyaktva darzana jJAna cArita, sadA cAhU~ bhAva soN| dazalakSaNI maiM dharma cAhU~, mahA harakha uchAva soM / / solaha kAraNa dukha nivAraNa, sadA cAhU~ prIti soN| maiM nita aThAI parva cAhU~, mahAmaMgala rIti soM // 4 // maiM veda cAroM sadA cAhU~, Adi anta nivAha soN| pAye dharama ke cAra cAhU~, adhika citta uchAha soM / maiM dAna cAroM sadA cAhU~, bhuvanavazi lAho lahU~ / ArAdhanA maiM cAra cAhU~, anta meM ye hI gahU~ // 5 // bhAvanA bAraha ju bhAU~, bhAva niramala hota haiM / maiM vrata ju bAraha sadA cAhU~, tyAga bhAva udyota haiN| pratimA digambara sadA cAhU~, dhyAna Asana sohanA / vasukarma taiM maiM chuTA cAhU~, ziva lahU~ jaha~ moha nA || 6 || jinendra arcanA 33 maiM sAdhujana ko saMga cAhU~, prIti tinahI soM karauM / maiM parva ke upavAsa cAhU~, aura AraMbha pariharauM / / isa dukhada paMcamakAla mAhIM, sula zrAvaka maiM lahyau / aru mahAvrata dhari sakauM nAhIM, nibala tana maiMne gahyau // 7 // ArAdhanA uttama sadA cAhU~, suno jinarAya jI / tuma kRpAnAtha anAtha 'dyAnata' dayA karanA nyAya jI / / vasukarma nAzavikAsa, jJAna prakAza mujhako dIjiye / kari sugati gamana samAdhimarana, subhakti caranana dIjiye // 8 // deva-stuti vItarAga sarvajJa hitaMkara, bhavijana kI aba pUro Asa / jJAna- bhAnu kA udaya karo, mama mithyAtama kA hoya vinAsa // jIvoM kI hama karuNA pAleM, jhUTha vacana nahiM kaheM kadA / paradhana kabahu~ na harahU~ svAmI, brahmacarya vrata rakheM sadA / / tRSNA lobha bar3he na hamArA, toSa-sudhA nita piyA kreN| zrI jinadharma hamArA pyArA, tisa kI sevA kiyA kareM / / dUra bhagAveM burI rItiyA~, sukhada rIti kA kareM pracAra / mela-milApa bar3hAveM hama saba dharmonnati kA kareM prasAra / / sukha-dukha meM hama samatA dhAreM, raheM acala jimi sadA attl| nyAyamArga ko leza na tyAgeM, vRddhi kareM nija Atamabala / / aSTa karama jo duHkha hetu haiM, tinake kSaya kA kareM upAya / nAma ApakA japeM nirantara, vighna-zoka saba hI Tala jAya / / Atama zuddha hamArA hove, pApa- maila nahiM car3he kadA / vidyA kI ho unnati hama meM, dharma jJAna hU bar3he sadA / / hAtha jor3akara zIza navAyeM, tuma ko bhavijana khar3e-khar3e / yaha saba pUro Asa hamArI, caraNa-zaraNa meM Ana par3e / / jinendra arcanA 65
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ jalAbhiSeka pATha (zrI harajasarAyajI kRta) (dohA) jaya jaya bhagavaMte sadA, maMgala mUla mahAna / vItarAga sarvajJa prabhu, nauM jori jugapAna / / (aDilla aura gItA) zrI jina jaga meM aiso ko budhavaMta jU / jo tuma guNa varanani kari pAvai anta jU / / indrAdika sura cAra jJAnadhArI muni / kahi na sakai tuma guNagaNa he tribhuvana dhanI / / anupama amita tuma guNani vAridhi jyoM alokAkAza hai| kimi dharai hama ura koSa meM so akatha guNa-maNirAza hai|| pai jina! prayojanasiddhi kI tuma nAma hI meM zakti hai| yaha citta meM saradhAna yAteM nAma hI meM bhakti hai / / 1 / / jJAnAvaraNI darzana-AvaraNI bhane / karma mohanI antarAya cAroM hane / / lokAloka vilokyo kevalajJAna meN| indrAdika ke mukuTa naye surathAna meM / / taba indra jAnyo avadhi taiM, uThi suranayuta vaMdata bhyau| tuma puNya ko presyau hari dvai mudita dhanapati sauM khyo|| aba vegi jAya racau samavasRti saphala surapada ko krau| sAkSAt zrI arahaMta ke darzana karau kalmaSa harau / / 2 / / aise vacana sune surapati ke dhanapati / cala Ayo tatkAla moda dhArai ati / / vItarAga chabi dekhi zabda jaya-jaya kahyo / deya pradacchinA bAra-bAra vaMdata bhayau / / ati bhakti bhIno namracita hai samavazaraNa racyo shii| tAkI anUpama zubha gati ko kahana samaratha kou nhiiN|| prAkAra toraNa sabhAmaMDapa kanaka maNimaya chaajhii| nagajar3ita gaMdhakuTI manohara madhyabhAga virAjahI / / 3 / / siMhAsana tAmadhya banyau adbhuta dipai / tA para vArija racyo prabhA dinakara chipai / / tIna chatra sira zobhita cauMsaTha cmrjii| mahAbhaktiyuta Dhorata haiM tahA~ amarajI / / prabhu taranatArana kamala Upara, antarIkSa virAjiyA / yaha vItarAga dazA prataccha viloki, bhavijana sukha liyaa|| muni Adi dvAdaza sabhA ke, bhavi jIva mastaka naaykaiN| bahubhA~ti bArambAra pUjai, namaiM guNagaNa gAyakaiM / / 4 / / paramaudArika divya deha pAvana shii| kSudhA tRSA cintA bhaya gada dUSaNa nahIM / / janma jarA mRti arati zoka vismaya nasaiM / rAga roSa nidrA mada moha sabai khasaiM / / zrama binA zrama jalarahita pAvana, amala jyoti svarUpa jii| zaraNAgatani kI azucitA hari, karata vimala anUpa jii|| aise prabhu kI zAMtamudrA ko nhvana jalateM kareM / 'jasa' bhaktivaza mana ukti teM, hama bhAnu DhiMga dIpaka dhrai||5|| tuma to sahaja pavitra yahI nizcaya bhyo| tuma pavitratA heta nahIM majjana Thayo / / maiM malIna rAgAdika mala" kai rahyau / mahAmalina tana meM vasu vidhivaza dukha sahyau / / bItyo anaMto kAla yaha, merI azucitA nA gii| tisa azucitAhara eka tuma hI, bharahu vAMchA cita tthii|| aba aSTakarma vinAza saba mala, doSa-rAgAdika hrau| tanarUpa kArAgeha taiM, uddhAra zivavAsA karau / / 6 / / maiM jAnata tuma aSTakarma hari ziva gaye / AvAgamana vimukta rAgavarjita bhaye / / jinendra arcanA 10000 66 "jinendra arcanA WITTTTTTTTTTTTTTTA 34
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ para tathApi mero manaratha pUrata shii| naya-pramANa taiM jAni mahA sAtA lahI / / pApAcaraNa taji nhvana karatA citta meM aise dhruuN| sAkSAt zrI arahaMta kA mAno nhvana parasana karU~ / / aise vimala pariNAma hote azubha nazi zubhabandha taiN| vidhi azubha nasi zubha bandha" hai zarma sabavidhi tAsa / / 7 / / pAvana mere nayana bhaye tuma darasa taiN| pAvana pANi bhaye tuma caranani parasa taiM / / pAvana mana hai gayo tihAre dhyAna taiN| pAvana rasanA mAnI, tuma guNa gAna taiM / / pAvana bhaI parajAya merI, bhayo maiM pUraNa dhnii| maiM zaktipUrvaka bhakti kInI, pUrNabhakti nahIM bnii|| dhani dhanya te bar3abhAgi bhavi tina nIMva zivaghara kI dhrii| vara kSIrasAgara Adi jala maNi-kumbhabharI bhakti karI / / 8 / / vighana-saghana-vana-dAhana dahana pracaNDa ho| moha-mahAtama-dalana prabala mArtaNDa ho / / brahmA viSNu maheza Adi saMjJA dhro| jagavijayI jamarAja nAza tAko karo / / AnandakAraNa dukha nivAraNa, paramamaMgalamaya shii| moso patita nahiM aura tumaso, patita-tAra sunyo nhiiN|| ciMtAmaNi pArasa kalapataru, eka bhava sukhakAra hii| tuma bhakti-naukA je car3he, te bhaye bhavadadhi pAra hii||9|| tuma bhavadadhi taiM tari gaye, bhaye nikala avikAra / tAratamya isa bhakti ko, hamaiM utAro pAra / / 10 / / nirmala vakha se pratimAjI ko sApha kara nimna zloka bolakara gandhodaka grahaNa kareM - nirmalaM nirmalIkaraNaM pAvana pApanAzanam / jinacaraNodakaM vaMde aSTakarma-vinAzanam / / pratimA prakSAla pATha (paM. abhayakumArajI kRta) (dohA) pariNAmoM kI svacchatA, ke nimitta jinabimba / isIlie maiM nirakhatA, inameM nija pratibimba / / paJca prabhu ke caraNa meM, vandana karU~ trikAla / nirmala jala se kara rahA, pratimA kA prakSAla / / atha paurvAhnikadevavandanAyAM pUrvAcAryAnukrameNa sakalakarmakSayArthaM bhAvapUjAstavanavandanAsametaM zrI paMcamahAgurubhaktipUrvakakAyotsarga karomyaham / (nau bAra NamokAra mantra par3heM) (chappaya) tIna loka ke kRtrima aura akRtrima sAre / jinabimboM ko nita prati agaNita namana hamAre / / zrI jinavara kI antarmukha chavi ura meM dhaaruuN| jina meM nija kA nija meM jina-pratibimba nihaaruuN|| maiM karU~ Aja saMkalpa zubha, jina pratimA prakSAla kaa| yaha bhAva sumana arpaNa karU~, phala cAhU~ guNamAla kA / / OM hrIM prakSAlapratijJAyai puSpAMjaliM kSipet / (prakSAla kI pratijJA hetu puSpa kSepaNa kareM) (rolA) antaraMga bahiraMga salakSmI se jo zobhita / jinakI maMgala vANI para hai tribhuvana mohita / / zrI jinavara sevA se kSaya mohAdi vipatti / he jina! zrI likha pAU~gA nija-guNa sampatti / / (thAlI kI caukI para kezara se zrI likheM) (dohA) antarmukha mudrA sahita, zobhita zrI jinarAja / pratimA prakSAlana karU~, dharU~ pITha yaha Aja / / OM hrIM zrI pIThasthApanaM kromi| (prakSAla hetu thAlI sthApita kareM) jinendra arcanA 10 0 200000 jinendra arcanA 35
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ (rolA) bhakti ratna se jar3ita Aja maMgala siMhAsana / bheda-jJAna jala se kSAlita bhAvoM kA Asana / / svAgata hai jinarAja! tumhArA siMhAsana para / he jinadeva padhAro zraddhA ke Asana para / / OM hrIM zrIdharmatIrthAdhinAtha bhagavanniha siMhAsane tiSTha tisstth| (thAlI meM jinabimba virAjamAna kareM) kSIrodadhi ke jala se bhare kalaza le aayaa| dRga-sukha-vIraja jJAnasvarUpI Atama pAyA / / maMgala kalaza virAjita karatA hU~ jinraajaa| pariNAmoM ke prakSAlana se sudhareM kAjA / / OM hrIM aha~ kalazasthApanaM kromi| (cAroM konoM meM nirmala jala se bhare kalaza sthApita kareM) jala-phala AThoM dravya milAkara arghya bnaayaa| aSTa aMga yuta mAno samyagdarzana pAyA / / zrI jinavara ke caraNoM meM yaha arghya samarpita / karU~ Aja rAgAdi vikArI bhAva visarjita / / OM hrIM zrI snapanapIThasthitAya jinAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| (pITha sthita jinapratimA ko arghya car3hAyeM) maiM rAgAdi vibhAvoM se kaluSita he jinavara / aura Apa paripUrNa vItarAgI ho prabhuvara / / kaise ho prakSAla, jagata ke agha-kSAlaka kaa| kyA daridra hogA pAlaka? tribhuvana pAlaka kA / / bhakti bhAva ke nirmala jala se agha-mala dhotaa| hai kisakA abhiSeka bhrAnta cita khAtA gotA / / nAtha! bhaktivaza jina bimboM kA karU~ nhavana maiN| Aja karU~ sAkSAt jinezvara kA parzana maiM / / OM hrIM zrImantaM bhagavantaM kRpAlasantaM vRSabhAdimahAvIraparyantaM caturviMzatitIrthakaraparamadevamAdyAnAmAdye jambUdvIpe bharatakSetre AryakhaNDe.....nAmninagare mAsAnAmuttame .......mAse.....pakSe.....dine munyAryikAzrAvakazrAvikANAMsakalakarmakSayArthapavitratarajalena jinmbhissecyaami| (cAroM kalazoM se abhiSeka kareM tathA vAdina nAda karAyeM evaM jaya-jaya zabdoccAraNa kareM) 70 0 00000 jinendra arcanA (dohA) kSIrodadhi-sama nIra se, karU~ bimba prakSAla / zrI jinavara kI bhakti se, jAnU~ nija para cAla / / tIrthaMkara kA nhvana zubha, surapati kareM mahAna / paMcameru bhI ho gaye, mahAtIrtha sukhadAna / / karatA hU~ zubha bhAva se, pratimA kA abhiSeka / banUM zubhAzubha bhAva se, yahI kAmanA eka / / jala-phalAdi vasa dravya le.maiM pajai jinarAja / huA bimba abhiSeka aba, pAU~ nija padarAja / / OM hrIM abhiSekAnte vRSabhAdivIrAntebhyo'yaM nirvapAmIti svaahaa| zrI jinavara kA dhavala yaza, tribhuvana meM hai vyApta / zAnti kareM mama citta meM, he paramezvara Apta / / (puSpAJjali kSepaNa kareM) (rolA) jina pratimA para amRtasama jala-kaNa ati zobhita / Atma-gagana meM guNa ananta tAre bhavi mohita / / ho abheda kA lakSya bheda kA karatA varjana / zuddha vastra se jala-kaNa kA karatA parimArjana / / (pratimA ko zuddha vastra se poMche) (dohA) zrI jinavara kI bhakti se, dUra hoya bhava-bhAra / ura-siMhAsana thApiye, priya caitanya kumAra / / (jinapratimA ko siMhAsana para virAjamAna kareM tathA nimna chanda bolakara arghya cddh'aayeN|) jala-gandhAdika dravya se, pUrjU zrI jinarAja / pUrNa arghya arpita karU~, pAU~ cetanarAja / / OM hrIM zrI pIThasthitajinAya anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| (dohA) jina saMsparzita nIra yaha, gandhodaka guNa khAna / mastaka para dhArU~ sadA, baneM svayaM bhagavAna / / (mastaka para gandhodaka car3hAyeM / anya kisI aMga se gandhodaka kA sparza varjita hai|) jinendra arcanA 10000 36
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinaya pATha (dohA) iha vidhi ThADo hoya ke, prathama par3he jo paatth| dhanya jinezvara deva tuma, nAze karma ju ATha / / 1 / / ananta catuSTaya ke dhanI, tuma hI ho saratAja / mukti -vadhU ke kaMta tuma, tIna bhuvana ke rAja / / 2 / / tihu~ jaga kI pIr3A harana, bhavadadhi-zoSaNahAra / jJAyaka ho tuma vizva ke, ziva-sukha ke karatAra / / 3 / / hartA agha a~dhiyAra ke, kartA dharma-prakAza / thiratA-pada dAtAra ho, dhartA nijaguNa rAsa / / 4 / / dharmAmRta ura jaladhi sauM, jJAnabhAnu tuma rUpa / tumare caraNa-saroja ko, nAvata tihu~-jaga bhUpa / / 5 / / maiM vandauM jinadeva ko, kari ati niramala bhAva / karma-bandha ke chedane, aura na kachu upAva / / 6 / / bhavijana kauM bhava-kUpa taiM, tuma hI kAr3hanahAra / dIna-dayAla anAtha-pati, Atama guNa bhaMDAra / / 7 / / cidAnanda nirmala kiyo, dhoya karma-raja maila / sarala karI yA jagata meM, bhavijana ko ziva-gaila / / 8 / / tuma pada-paMkaja pUjateM, vighna-roga Tara jAya / zatru mitratA ko dharai, viSa niraviSatA thAya / / 9 / / cakrI sura khaga indra pada, milaiM Apa taiM aap| anukrama kari zivapada lahaiM, nema sakala hani pApa / / 10 / / tuma bina maiM vyAkula bhayo, jaise jalabina mIna / janma-jarA merI haro, karo mohi svAdhIna / / 11 / / patita bahuta pAvana kiye, ginatI kauna kareva / aMjana se tAre kudhI, jaya jaya jaya jinadeva / / 12 / / thakI nAva bhavadadhi viSai, tuma prabhu pAra kareya / khevaTiyA tuma ho prabhu, jaya jaya jaya jinadeva / / 13 / / 1000000 jinendra arcanA rAga sahita jaga meM rulyo, mile sarAgI deva / vItarAga bheTyau abai, meTo rAga kuTeva / / 14 / / kita nigoda kita nArakI, kita tiryaJca ajAna / Aja dhanya mAnuSa bhayo, pAyo jinavara thAna / / 15 / / tumako pUrje surapatI, ahipati narapati deva / dhanya bhAgya mero bhayo, karana lagyo tuma seva / / 16 / / azaraNa ke tuma zaraNa ho, nirAdhAra AdhAra / maiM DUbata bhava-sindhu meM, kheva lagAo pAra / / 17 / / indrAdika gaNapati thake, kara vinatI bhagavAna / apano virada nihAri kai, kIje Apa-samAna / / 18 / / tumharI neka sudRSTi se, jaga utarata hai pAra / hA hA Dubyo jAta hauM, neka nihAra nikAra / / 19 / / jo maiM kahahU~ aura sauM, to na miTai urajhAra / merI to tosauM banI, yAteM karauM pukAra / / 20 / / vaMdau pA~coM paramaguru, sura-guru vaMdata jAsa / vighanaharana maMgalakarana, pUrana parama prakAza / / 21 / / caubIsauM jinapada namoM, namoM zAradA mAya / zivamaga sAdhaka sAdhu nami, racyau pATha sukhadAya / / 22 / / (maMgala pATha) (dohA) maMgala mUrti parama pada, paMca dharo nita dhyAna / haro amaMgala vizva kA, maMgalamaya bhagavAna / / 1 / / maMgala jinavara pada namoM, maMgala arahantadeva / maMgalakArI siddha pada, so vandU~ svayameva / / 2 / / maMgala AcAraja muni, maMgala guru uvjhaay| sarva sAdhu maMgala karo, vandU~ mana-vaca-kAya / / 3 / / maMgala sarasvatI mAta kA, maMgala jinavara dharma / maMgalamaya maMgala karaNa, haro asAtA karma ||4|| yA vidhi maMgala karana", jaga meM maMgala hota / maMgala nAthUrAma yaha, bhavasAgara dRr3ha pota / / 5 / / jinendra arcanA 100 37
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjA pIThikA OM jaya jaya jaya / namo'stu namo'stu namo'stu / Namo arahatANaM Namo siddhANaM Namo AiriyANaM / Namo uvajjhAyANaM Namo loe savvasAhUNaM / / OM hrIM anAdimUlamantrebhyo namaH puSpAMjaliM kSipAmi / cattAri maMgalaM - arahaMtA maMgalaM, siddhA maMgalaM, sAhU maMgalaM, kevalipaNNato dhammo maMgalaM / cattAri loguttamA - arahaMtA loguttamA, siddhA loguttamA, sAhU loguttamA, kevalipaNNatto dhammo loguttmo| cattAri saraNaM pavvajjAmi, arahate saraNaM pavvajjAmi, siddhe saraNaM pavvajjAmi, sAhU saraNaM pavvajAmi, kevalipaNNattaM dhamma, saraNaM pavvajjAmi / OM namo'rhate svAhA, puSpAMjaliM kSipAmi / maMgala vidhAna apavitraH pavitro vA susthito duHsthito'pi vaa| dhyAyetpaJca-namaskAraM sarvapApaiH pramucyate / / 1 / / apavitraH pavitro vA sarvAvasthAM gato'pi vaa| yaH smaretparamAtmAnaM sa bAhyAbhyantare zuciH / / 2 / / aparAjita-mantro'yaM sarva-vighna-vinAzanaH / maGgaleSu ca sarveSu prathamaM maGgalaM mataH / / 3 / / eso paMca NamoyAro savva paavppnnaasnno| maMgalANaM ca savvesiM paDhama hoI maMgalaM / / 4 / / arhamityakSaraM brahmavAcakaM parameSThinaH / siddhacakrasya sadvIjaM sarvataH praNamAmyaham / / 5 / / 1000000 jinendra arcanA karmASTaka-vinirmuktaM mokSa-lakSmI niketanam / samyaktvAdi-guNopetaM siddhacakraM namAmyaham / / 6 / / vighnaughAH pralayaM yAnti shaakinii-bhuut-pnngaaH| viSaM nirviSatAM yAti stUyamAne jinezvare / / 7 / / (puSpAJjaliM kSipet) jinasahasranAma arghya udaka-candana-tandulapuSpakaizcaru-sudIpa-sudhUpa-phalAyakaiH / dhavala-maGgala-gAna-vAkule jina-gRhe jinanAthamahaM yje|| OM hrIM zrI bhagavajjinasahasranAmebhyo'yaM nirvapAmIti svaahaa| pUjA pratijJA pATha zrImajjinendramabhivandya jagattrayezaM, syAdvAda-nAyakamananta-catuSTayArham / zrImUlasaMgha-sudRzAM sukRtaikahetu jaunendra-yajJa-vidhireSa mayA'bhyadhAyi / / 1 / / svasti triloka-gurave jina-puGgavAya, svasti svbhaav-mhimody-susthitaay| svasti prakAza-sahajorji-tadRGmayAya, svasti prasanna-lalitAdbhuta-vaibhavAya / / 2 / / svastyucchaladvimala-bodhasudhAplavAya, svasti svbhaav-prbhaav-vibhaaskaay| svasti trilokavitataika-cidudgamAya, svasti trikaal-sklaayt-vistRtaay||3|| dravyasya zuddhimadhigamya yathAnurUpaM, bhAvasya shuddhimdhikaamdhigntukaamH| AlambanAni vividhAnyavalambya valgan, bhUtArtha-yajJa-puruSasya karomi yajJam / / 4 / / arhan purANapuruSottama pAvanAni, jinendra arcanA/200000 38
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 eva / vastUnyanUnamakhilAnyayameka asmiJjvaladvimala - kevala - bodhavUhau, puNyaM samagramahamekamanA juhomi / / 5 / / OM yajJavidhipratijJAyai jinapratimAgre puSpAJjaliM kSipAmi / svasti maMgalapATha zrIvRSabho naH svasti, svasti zrIajitaH / zrIsambhavaH svasti, svasti zrIabhinandanaH / zrIsumatiH svasti, svasti zrIpadmaprabhaH / zrIsupArzvaH svasti, svasti zrIcandraprabhaH / zrIpuSpadantaH svasti svAstizrI zItalaH / zrIzreyAMsaH svasti, svasti zrIvAsupUjyaH / zrIvimalaH svasti, svasti zrI anantaH / zrIdharmaH svasti, svasti zrIzAntiH / zrI kunthuH svasti, svasti zrIaranAthaH / zrImalliH svasti, svasti zrImunisuvrataH / zrInamiH svasti, svasti zrIneminAthaH / zrIpArzvaH svasti, svasti zrIvarddhamAnaH / (puSpAJjaliM kSipet) paramarSi svasti maMgalapATha (pratyeka zloka ke bAda puSpa kSepaNa kareM) nityAprakampAdbhuta-kevalaughAH sphuranmanaH paryaya-zuddhabodhAH / divyAvadhijJAna- balaprabodhAH svasti kriyAsuH paramarSayo naH || 1 || koSThastha - dhAnyopamamekabIjaM saMbhinna saMzrotR-padAnusAri / caturvidhaM buddhibalaM dadhAnAH svasti kriyAsuH paramarSayo naH / / 2 / / saMsparzanaM saMzravaNaM ca dUrAdAsvAdana ghrANa- vilokanAni / divyAnmatijJAna-balAdvahantaH svasti kriyAsuH paramarSayo naH || 3 || jinendra arcanA 39 prajJApradhAnAH zramaNAH samRddhAH pratyekabuddhA dazasarvapUrvaiH / pravAdino'STAGganimittavijJAH svasti kriyAsuH paramarSayo naH || 4 || jaGghAvali - zreNi- phalAmbu- tantu - prasUna - bIjAMkura - cAraNAhvAH / nabho'GgaNasvaira- vihAriNazca svasti kriyAsuH paramarSayo naH / / 5 / / aNimnidakSAH kuzalAmahimni laghimnizaktAH kRtino gariNi / mano-vapurvAgbalinazca nityaM svasti kriyAsuH paramarSayo naH || 6 || sakAmarUpitva - vazitvamaizyaM prAkAmyamantarddhimathAptimAptAH / tathA'pratIghAtaguNapradhAnAH svasti kriyAsuH paramarSayo naH / / 7 / / dIptaM ca taptaM ca tathA mahograM ghoraM tapo ghoraparAkramasthAH / brahmAparaM ghora guNAzcarantaH svasti kriyAsuH paramarSayo naH || 8 || AmarSa - sarvoSadhayastathAzIrviSaM viSA dRSTiviSaM viSAzca / sakhilla-viDjalla-malauSadhIzAH svasti kriyAsuH paramarSayo naH / / 9 / / kSIraM sravanto'tra ghRtaM sravanto madhusravanto'pyamRtaM sravantaH / akSINasaMvAsa- mahAnasAzca svasti kriyAsuH paramarSayo naH / / 10 / / (iti paramarSisvastimaGgalavidhAnaM puSpAMjaliM kSipet) suni ThaganI mAyA, taiM saba jaga Thaga vAyA (rAga soraTha) suni ThaganI mAyA, taiM saba jaga Thaga khAyA / / Teka || Tuka vizvAsa kiyA jina terA, so mUrakha pachatAyA / / ApA tanaka dikhAya bIja jyoM, mUDhamatI llcaayaa| kari mada aMdha dharma hara lInauM, anta naraka pahu~cAyA // 1 // suni // kete kaMta kiye taiM kulaTA, to bhI mana na aghaayaa| kisahI sauM nahiM prIti nibAhI; vaha taji aura lubhAyA / / 2 / / suni. / / 'bhUdhara' chalata phira yaha sabakoM, bhauMdU kari jaga paayaa| jo isa ThaganI koM Thaga baiThe, maiM tinako sira nAyA / / 3 / / suni / / jinendra arcanA 77
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 W pUjA pIThikA (hindI) OM jaya jaya jaya namo'stu namo'stu namo'stu arahaMtoM ko namaskAra hai, siddhoM ko sAdara vandana / AcAryoM ko namaskAra hai, upAdhyAya ko hai vandana / / aura loka ke sarvasAdhuoM, ko hai vinaya sahita vandana / paMca parama parameSThI prabhu ko, bAra-bAra merA vandana / / OM hrIM zrI anAdimUlamaMtrebhyo namaH puSpAMjaliM kSipAmi / (vIrachanda) maMgala cAra, cAra haiM uttama, cAra zaraNa meM jAU~ maiM / mana-vaca - kAya triyoga pUrvaka, zuddha bhAvanA bhAU~ maiM / / zrI arihaMta deva maMgala haiM, zrI siddha prabhu haiM maMgala / zrI sAdhu muni maMgala haiM, hai kevali kathita dharma maMgala || zrI arihaMta loka meM uttama, siddha loka meM haiM uttama / sAdhu loka meM uttama haiM, hai kevali kathita dharma uttama / / zrI arahaMta zaraNa meM jAU~, siddhazaraNa meM maiM jAU~ / sAdhu zaraNa meM jAU~, kevalikathita dharma zaraNa jAU~ / / OM namo'rhate svaahaa| puSpAMjaliM kSipAmi / maMgala vidhAna apavitra ho yA pavitra, jo NamokAra ko dhyAtA hai| cAhe susthita ho yA dusthita, pApa mukta ho jAtA hai / / 1 / / ho pavitra - apavitra dazA, kaisI bhI kyoM nahiM ho jana kI / paramAtama kA dhyAna kiye, ho antara-bAhara zuci unakI // 2 // hai ajeya vighnoM kA hartA, NamokAra yaha maMtra mahA / saba maMgala meM prathama sumaMgala, zrI jinavara ne ema kahA // 3 // saba pApoM kA hai kSayakAraka, maMgala meM sabase pahalA / namaskAra yA NamokAra yaha, mantra jinAgama meM pahalA // 4 // arhaM aise paraM brahma - vAcaka, akSara kA dhyAna karU~ / siddhacakra kA sadbIjAkSara, mana vaca kAya praNAma karU~ / / 5 / / jinendra arcanA 40 aSTakarma se rahita mukti-lakSmI ke ghara zrI siddha namU~ / samyaktvAdi guNoM se saMyuta, tinheM dhyAna dhara karma vamU~ // 6 // jinavara kI bhakti se hote, vighna samUha anta jAno / bhUta zAkinI sarpa zAMta hoM, viSa nirviSa hotA mAno / / 7 / / puSpAMjaliM kSipet / jinasahasranAma arghya maiM prazasta maMgala gAnoM se, yukta jinAlaya mAMhi yajU~ / jala caMdana akSata prasUna caru, dIpa dhUpa phala arghya sajU~ / / OM hrIM zrI bhagavajjinasahasranAmebhyo 'rghyaM nirvapAmIti svAhA / pUjA pratijJA pATha (tATaMka) syAdvAda vANI ke nAyaka, zrI jina ko maiM namana karAya / cAra anaMta catuSTayadhArI, tIna jagata ke Iza manAya / / mUlasaMgha ke samyagdRSTi, unake puNya kamAvana kAja / karU~ jinezvara kI yaha pUjA, dhanya bhAgya hai merA Aja / / 1 / / tIna loka ke guru jina puMgava, mahimA sundara udita huii| sahaja prakAzamayI dRg-jyoti, jaga-jana ke hita mudita huI / / samavazaraNa kA adbhuta vaibhava, lalita prasanna karI zobhA / jaga-jana kA kalyANa kare aru, kSema kuzala ho mana lobhA // 2 // nirmala bodha sudhA-sama prakaTA, sva-para viveka karAvanahAra / tIna loka meM prathita huA jo, vastu trijaga prakaTAvanahAra / / aisA kevalajJAna kare, kalyANa sabhI jagatItala kA / usakI pUjA racU~ Aja maiM, karma bojha karane halakA / / 3 / / dravya-zuddhi aru bhAva -zuddhi, donoM vidhi kA avalaMbana kr| karU~ yathArtha puruSa kI pUjA, mana vaca-tana ekatrita kara / / puruSa-purANa jinezvara arhan, ekamAtra vastU kA sthaan| usakI kevalajJAna vahni meM, karU~ samasta puNya AhvAna // 4 // OM yajJavidhipratijJAyai jinapratimAgre puSpAMjaliM kSipAmi / jinendra arcanA 79
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ svasti maMgalapATha (caupAI) RSabhadeva kalyANakarAya, ajita jinezvara nirmala thaay| svasti kareM saMbhava jinarAya, abhinaMdana ke pUjoM pAya / / 1 / / svasti kareM zrI sumati jineza, padmaprabha pada-padma vizeSa / zrI supArzva svasti ke hetu, candraprabha jana tArana setu / / 2 / / puSpadaMta kalyANa sahAya, zItala zItalatA prakaTAya / zrI zreyAMsa svasti ke zveta, vAsupUjya zivasAdhana het||3|| vimalanAtha pada vimala karAya, zrI anaMta AnaMda btaay| dharmanAtha ziva zarma karAya, zAMti vizva meM zAMti kraay||4|| kuMthu aura arajina sukharAsa, zivamaga meM maMgalamaya aash| malli aura munisuvrata deva, sakala karmakSaya kAraNa eva / / 5 / / zrI nami aura nemi jinarAja, kareM sumaMgalamaya saba kaaj| pArzvanAtha tevIsama Iza, mahAvIra vaMdoM jagadIza / / 6 / / ye saba caubIsoM mahArAja, kareM bhavyajana maMgala kAja / maiM Ayo pUjana ke kAja, rAkho zrI jina merI lAja / / 7 / / puSpAMjaliM kSipet / paramarSi svasti maMgala pATha (hindI) (gItikA) nitya adbhuta acala kevalajJAnadhArI je munii| manaHparyaya jJAnadhAraka, yatI tapasI vA guNI / / divya avadhijJAna dhAraka, zrI RSIzvara ko nmuuN| kalyANakArI loka meM, kara pUja vasu vidhi ko vmuuN||1|| koSThastha dhAnyopama kahI, aru eka bIja kahI prbho| saMbhinna saMzrotR padAnusArI, buddhi Rddhi kahI vibho / / 1. sukha 8000000000 100 jinendra arcanA ye cAra RddhIdhara yatIzvara, jagata jana maMgala kreN| ajJAna-timira vinAza kara, kaivalya meM lAkara dhareM / / 2 / / divya mati ke bala grahaNa, karate sparzana ghrANa ko| zravaNa AsvAdana kareM, avalokate kara trANa ko|| paMca iMdrI kI vijaya, dhAraNa kareM jo RSivarA / sva-para kA kalyANa kara, pAyeM zivAlaya te tvarA / / 3 / / prajJA pradhAnA zramaNa aru pratyeka buddhi jo khii| abhinna daza pUrvI caturdaza-pUrva prakRSTa vAdI sahI / / aSTAMga mahA nimitta vijJA, jagata kA maMgala kreN| unake caraNa meM aharniza, yaha dAsa apanA zira dhare / / 4 / / jaMghAvali aru zreNi taMtu, phalAMbu bIjAMkura prsuun| Rddhi cAraNa dhAra ke muni, karata AkAzI gamana / / svacchaMda karata vihAra nabha meM, bhavyajana ke pIra hara / kalyANa merA bhI kareM, maiM zaraNa AyA hU~ prabhuvara / / 5 / / aNimA ju mahimA aura garimA meM kuzala zrI munivraa| Rddhi laghimA ve dhareM, mana-vacana-tana se RSivarA / / haiM yadapi ye RddhidhArI, para nahIM mada jhalakatA / unake caraNa ke yajana hita, isa dAsa kA mana llktaa||6|| Izatva aura vazitva, antardhAna Apti jina khii| kAmarUpI aura apratighAta, RSi puMgava lahI / / ina Rddhi-dhAraka munijanoM ko, satata vaMdana maiM kruuN| kalyANakArI jo jagata meM, seya ziva-tiya ko vruuN||7|| dIpti taptA mahA ghorA, ugra ghora praakrmaa| brahmacArI RddhidhArI, vanavihArI agha vamA / / ye ghora tapadhArI parama guru, sarvadA maMgala kreN| bhava DUbate isa ajJajana ko, tAra tIrahi le dhareM / / 8 / / jinendra arcanA/000000
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmarSa auSadhi ASi viSa, aru dRSTi viSa sarvauSadhi / khilla auSadhi jalla auSadhi, viDauSadhi mallauSadhi / / ye RddhidhArI mahA munivara, sakala saMgha maMgala kreN| jinake prabhAva sabhI sukhI hoM, aura bhava-jalanidhi treN||9|| kSIrasrAvI madhusrAvI ghRtasrAvI muni yshii| amRtasrAvI Rddhivara, akSINa saMvAsa mahAnasI / / ye RddhidhArI saba munIzvara, pApa mala ko prihraiN| pUjA vidhi ke prathama avasara, A saphala pUjA kareM / / 10 / / kara jor3a dAsa 'gulAba' karatA, vinaya caraNana meM khdd'aa| samyaktva darazana-jJAna-cAritra, dIjiye sabase bar3A / / jabataka na ho saMsAra pUrA, caraNa meM rata nita rheN| vasukarma kSayakara ziva laheM, basa aura kucha nAhIM caheM / / 11 / / (iti paramarSisvastimaMgalavidhAnaM puSpAJjaliM kSipet) deva-zAstra-guru pUjana (paM. dyAnatarAyajI kRta) (aDilla) prathama deva arahaMta suzruta siddhAnta jU / guru niragraMtha mahaMta mukatipura-paMtha jU / / tIna ratana jagamAhiM su ye bhavi dhyAiye / tinakI bhakti-prasAda parama-pada pAiye / / (dohA) pUjoM pada arahaMta ke, pUjoM gurupada sAra / pUjoM devI sarasvatI, nita prati aSTa prakAra / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurusamUha! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurusamUha! atra tiSTha tiSTha ThaH tthH| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurusamUha! atra mama sannihito bhava bhava, vaSaT / (harigItikA evaM dohA) surapati uraga naranAtha tina kari, vandanIka supadaprabhA / ati zobhanIka suvaraNa ujjvala, dekha chavi mohita sbhaa|| vara nIra kSIra-samudra ghaTa bhari, agra tasu bahuvidhi ncuuN| arahaMta zruta-siddhAnta guru-nirgrantha nita pUjA racU~ / / malina vastu hara leta saba, jala-svabhAva mala chIna / jAsoM pUjoM paramapada, deva-zAstra-guru tIna / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo janmajarAmRtyavinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| je trijaga-udara ma~jhAra prAnI, tapata ati duddhara khare / tina ahita-harana suvacana jinake, parama zItalatA bhre|| tasu bhramara-lobhita ghrANa pAvana, sarasa candana ghasi scuuN| arahaMta zruta-siddhAnta guru-nirgrantha nita pUjA racU~ / / caMdana zItalatA karai, tapata vastu paravIna / jAsoM pUjoM paramapada, deva-zAstra-guru tIna / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyaH saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| V83 bhajana zrI muni rAjata samatA saMga, kAyotsarga samAhita aMga ||ttek / / karateM nahiM kachu kAraja tAteM, Alambita bhuja kIna abhNg| gamana kAja kachu hai nahiM tAteM, gati taji chAke nija rasa raMga / / 1 / / locana teM lakhivo kachu nAhIM, tAtai nAzAdRga aclNg| suniye joga rahyo kachu nAhIM, tAtai prApta ikanta-sucaMga / / 2 / / taha madhyAhna mAhiM nija Upara, Ayo ugra pratApa ptNg| kaiyauM jJAna pavana bala prajvalita, dhyAnAnala sauM uchali phuliMga / / 3 / / citta nirAkula atula uThata jaha~, paramAnanda piyUSa trNg| 'bhAgacanda' aise zrI guru-pada, vaMdata milata svapada uttaMga / / 4 / / - paM. bhAgacandajI 10. jinendra arcanA 42 jinendra arcanA
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ yaha bhava-samudra apAra tAraNa, ke nimitta suvidhi tthii| ati dRr3ha parama pAvana jathAratha, bhakti vara naukA shii|| ujjva la akhaMDita sAli taMdula, puMja dhari trayaguNa jcuuN| arahaMta zruta-siddhAnta guru-nirgrantha nita pUjA racU~ / / taMdula sAli sugaMdhi ati, parama akhaMDita biin| jAsoM pUjoM paramapada, deva-zAstra-guru tIna / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo'kSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| je vinayavaMta subhavya-ura-aMbuja prakAzana bhAnu haiN| je eka mukha cAritra bhASata, trijaga mAhiM pradhAna haiN| lahi kunda-kamalAdika pahupa, bhava-bhava kuvedana soM bnuuN| arahaMta zruta-siddhAnta guru-nirgrantha nita pUjA racU~ / / vividha bhA~ti parimala sumana, bhramara jAsa aadhiin| jAsoM pUjoM paramapada, deva-zAstra-guru tIna / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyaH kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svAhA / ati sabala mada-kaMdarpa jAko, kSudhA-uraga amAna hai| dussaha bhayAnaka tAsu nAzana, ko sugarur3a samAna hai| uttama chahoM rasa yukta nita, naivedya kari ghRta meM pacU~ / arahaMta zruta-siddhAnta guru-nirgrantha nita pUjA racU~ / / nAnAvidhi saMyuktarasa, vyaMjana sarasa navIna / jAsoM pUjoM paramapada, deva-zAstra-guru tIna / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyaH kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| je trijaga-udyama nAza kIne, moha-timira mhaablii| tihi karmaghAtI jJAnadIpa-prakAzajyoti prbhaavlii| iha bhA~ti dIpa prajAla kaMcana, ke subhAjana meM khcuuN| arahaMta zruta-siddhAnta guru-nirgrantha nita pUjA racU~ / / sva-para prakAzaka jyoti ati, dIpakatamakari hiin| jAsoM pUjoM paramapada, deva-zAstra-guru tIna / / OM hrIM zrI deva-zAkha-gurubhyo mohAMdhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| 1000000000000 jinendra arcanA jo karma-IMdhana dahana agnisamUha-sama uddhata lsai| vara dhUpa tAsu sugaMdhitAkari, sakala parimalatA ha~sai / / iha bhA~ti dhUpa car3hAya nita bhava jvalana mAhiM nahiM pcuuN| arahaMta zruta-siddhAMta guru-nirgrantha nita pUjA racU~ / / agnimAhiM parimala dahana, caMdanAdi gunnliin| jAsoM pUjoM paramapada, deva-zAstra-guru tIna / / OM hrIM zrI deva-zAkha-gurubhyo'STakarmavidhvaMsanAya dhUpaM nirvapAmIti svAhA / locana surasanA ghrANa ura, utsAha ke karatAra haiN| mopai na upamA jAya varaNI, sakala phala guNasAra haiN| so phala car3hAvata arthapUrana, parama amRtarasa sacU~ / arahaMta zruta-siddhAMta guru-nirgrantha nita pUjA racU~ / / je pradhAna phala-phala virSe, pNckrnn-rs-liin| jAsoM pUjoM paramapada, deva-zAstra-guru tIna / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| jala parama ujjva la gandha akSata, puSpa caru dIpaka dhruuN| vara dhUpa nirmala phala vividha bahu, janama ke pAtaka hruuN| iha bhA~ti arghya car3hAya nita bhavi, karata ziva-paMkati mcuuN| arahaMta zruta-siddhAnta guru-nirgrantha nita pUjA racU~ / / vasuvidhi arghya saMjoya ke, ati uchAha mana kiin| jAsoM pUjoM paramapada, deva-zAstra-guru tIna / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo'narghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (dohA) deva-zAstra-guru ratana zubha, tIna ratana karatAra / bhinna-bhinna kahu~ AratI, alpa suguNa vistAra / / 1 / / jinendra arcanA/000000 00000 0000085 43
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ (paddhari chaMda) cau karmasu tresaTha prakRti nAzi, jIte aSTAdaza dossraashi| je parama suguNa haiM anaMta dhIra, kahavata ke chyAlisa guNagaMbhIra / / 2 / / zubha samavazaraNa zobhA apAra, zata indra namata kara sIsa dhAra / devAdhideva arahanta deva, vandauM mana-vaca-tana kara suseva / / 3 / / jinakI dhuni dvai oMkArarUpa, nira-akSaramaya mahimA anUpa / daza-aSTa mahAbhASA sameta, laghu bhASA sAta zataka suceta / / 4 / / so syAdvAdamaya saptabhaMga, gaNadhara gUMthe bAraha suaMga / ravi-zazina harai sotama harAya, sozAstra namoM bahuprIti lyaay||5|| guru AcAraja uvajhAya sAdhu, tana nagana ratnatraya nidhi agAdha / saMsAra deha vairAga dhAra, niravAMchi tapai ziva-pada nihAra / / 6 / / guNa chattisa paccisa ATha-bIsa, bhava-tArana-tarana jihAja iis| garu kI mahimA varanInajAya, gurunAma japoMmana-vacana-kAya / / 7 / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo'naya'padaprAptaye jayamAlAmahA'yaM nirvapAmIti svaahaa| (soraThA) kIje zakti pramAna, zakti binA saradhA dhrai| 'dyAnata' saradhAvAna, ajara-amara pada bhogavai / / 8 / / (puSpAJjaliM kSipet) deva-zAstra-guru pUjana (zrI jugalakizorajI 'yugala' kRta) kevala-ravi-kiraNoM se jisakA, sampUrNa prakAzita hai antara / usa zrI jina-vANI meM hotA, tattvoM kA sundaratama darzana / / saddarzana-bodha-caraNa-patha para, avirala jo bar3hate haiM munignn| una deva parama-Agama guru ko zata-zata vandana, zata-zata vandana / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurusamUha! atra avatara avatara sNvausstt| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurusamUha! atra tiSTha, tiSTha ThaH tthH| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurusamUha! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / indriya ke bhoga madhura viSa-sama, lAvaNyamayI kaMcana kaayaa| yaha saba kucha jar3a kI krIr3A hai, maiM abataka jAna nahIM pAyA / / maiM bhUla svayaM nija vaibhava ko, para-mamatA meM aTakAyA huuN| aba nirmala samyak-nIra liye, mithyAmala dhone AyA huuN|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svAhA / jar3a-cetana kI saba pariNati prabhu! apane-apane meM hotI hai| anukUla kaheM pratikUla kaheM, yaha jhUThI mana kI vRttI hai|| pratikUla saMyogoM meM krodhita, hokara saMsAra bar3hAyA hai| santapta hRdaya prabhu! candana sama, zItalatA pAne AyA hai|| OM hrIM zrI deva-zAsa-gurubhyaH saMsAratApavinAzanAya caMdanaM nirvapAmIti svaahaa| ujjvala hU~ kunda-dhavala hU~ prabhu! para se na lagA hU~ kiJcit bhii| phira bhI anukUla lageM, una para, karatA abhimAna nirantara hii|| jar3a para jhuka-jhuka jAtA cetana, kI mArdava kI khaNDita kaayaa| nija zAzvata akSaya-nidhi pAne, aba dAsa caraNa-raja meM aayaa|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| yaha puSpa sukomala kitanA hai, tana meM mAyA kucha zeSa nhiiN| nija antara kA prabhu! bheda kahU~, usameM RjutA kA leza nhiiN|| ciMtana kucha phira saMbhASaNa kucha, kiriyA kucha kI kucha hotI hai| sthiratA nija meM prabhu pAU~ jo, antara-kAluSa dhotI hai|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyaH kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA 00000000000000000000000000 bhajana aba prabhu caraNa chor3a kita jaauuN| aisI nirmala buddhi prabhu do, zuddhAtama ko dhyAU~ ||ttek. / / sura nara pazu nAraka dukha bhoge, kabataka tumheM sunaauuN| bairI moha mahA dukha deve, kaise yAhi bhagAU~ / aba. / / samyagdarzana kI nidhi de do, to bhavabhramaNa mittaauuN| siddha svapada ko prApta karU~ maiM, parama zAnta rasa paauuN| ab.|| bhedajJAna kA vaibhava pAU~, nija ke hI guNa gaauuN| tuma prasAda se vItarAga prabhu, bhavasAgara tara jaauuN||ab / / 10. jinendra arcanA 44
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ aba taka agaNita jar3a dravyoM se, prabhu! bhUkha na merI zAnta huii| tRSNA kI khAI khUba bharI, para rikta rahI vaha rikta rhii|| yuga-yuga se icchAsAgara meM, prabhu! gote khAtA AyA huuN| caraNoM meM vyaMjana arpita kara, anupama rasa pIne AyA haiN| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyaH kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| mere caitanya sadana meM prabhu! cira vyApta bhayaMkara a~dhiyArA / zruta-dIpa bujhA he karuNAnidhi! bItI nahiM kaSToM kI kArA / / ata eva prabho! yaha jJAna-pratIka, samarpita karane AyA huuN| terI antara lau se nija antara-dIpa jalAne AyA huuN| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| jar3a karma ghumAtA hai mujhako, yaha mithyA bhrAnti rahI merii| maiM rAgI-dveSI ho letA, jaba pariNati hotI jar3a kerI / / yoM bhAva-karama yA bhAva-maraNa, sadiyoM se karatA AyA huuN| nija anupama gaMdha-anala se prabhu, para-gaMdha jalAne AyA haiN|| OM hrIM zrI deva-zAkha-gurubhyo aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| jaga meM jisako nija kahatA maiM, vaha chor3a mujhe cala detA hai| maiM Akula-vyAkula ho letA, vyAkula kA phala vyAkulatA hai|| maiM zAnta nirAkula cetana hU~, hai mukti-ramA sahacara merii| yaha moha tar3aka kara TUTa par3e, prabhu! sArthaka phala pUjA terI / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| kSaNa bhara nija-rasa ko pI cetana, mithyA-mala ko dho detA hai| kASAyika bhAva vinaSTa kiye, nija Ananda-amRta pItA hai|| anupama sukha taba vilasita hotA, kevala-ravi jagamaga karatA hai| darzana bala pUrNa prakaTa hotA, yaha hI arahanta avasthA hai|| yaha arghya samarpaNa karake prabhu! nija guNa kA arghya bnaauuNgaa| aura nizcita tere sadRza prabhu! arahanta avasthA paauuNgaa|| ___OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| * mUla chanda meM lekhaka dvArA parivartana kiyA gayA hai| dekheM pRSTha-30 para 1000000 jinendra arcanA jayamAlA (tATaka) bhava vana meM jI bhara ghUma cukA, kaNa-kaNa ko jI bhara-bhara dekhaa| mRga-sama mRga-tRSNA ke pIche, mujhako na milI sukha kI rekhA / / (bAraha bhAvanA) jhUThe jaga ke sapane sAre, jhUThI mana kI saba AzAyeM / tana-jIvana-yauvana asthira hai, kSaNa-bhaMgura pala meM murjhaayeN|| samrATa mahAbala senAnI, usa kSaNa ko TAla sakegA kyA? azaraNa mRta-kAyA meM harSita, nija jIvana DAla sakegA kyA? saMsAra mahAdukhasAgara ke, prabhu dukhamaya sukha-AbhAsoM meN| mujhako na milA sukha kSaNa bhara bhI, kaMcana-kAminI prAsAdoM meN|| maiM ekAkI ekatva liye, ekatva liye saba hI Ate / tana-dhana ko sAthI samajhA thA, para ye bhI chor3a cale jaate|| mere na hue ye, maiM inase, ati bhinna akhaNDa nirAlA huuN|| nija meM para se anyatva liye, nija samarasa pInevAlA huuN| jisake zRMgAroM meM merA, yaha maha~gA jIvana ghula jaataa| atyanta azuci jar3a-kAyA se, isa cetana kA kaisA nAtA / / dina-rAta zubhAzubha bhAvoM se, merA vyApAra calA krtaa| mAnasa, vANI aura kAyA se, Asrava kA dvAra khulA rhtaa|| zubha aura azubha kI jvAlA se, jhulasA hai merA antstl| zItala samakita kiraNeM phUTeM, saMvara se jAge antarbala / / phira tapa kI zodhaka vahni jage, karmoM kI kar3iyA~ TUTa pdd'eN| sarvAMga nijAtma pradezoM se, amRta ke nirjhara phUTa par3eM / / hama chor3a caleM yaha loka tabhI, lokAnta virAjeM kSaNa meM jaa| nija loka hamArA vAsA ho, zokAMta bane phira hamako kyA / / jAge mama durlabha bodhi prabho! durnaya-tama satvara Tala jaaye| basa jJAtA-draSTA raha jAU~, mada-matsara-moha vinaza jaaye|| cira rakSaka dharma hamArA ho, ho dharma hamArA cira saathii| jaga meM na hamArA koI thA, hama bhI na raheM jaga ke sAthI / / jinendra arcanA 10000 IIIIIIIII.89
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ (deva-stavana) caraNoM meM AyA hU~ prabhuvara! zItalatA mujhako mila jaaye| murajhAI jJAna-latA merI, nija antarbala se khila jaaye| socA karatA hU~ bhogoM se, bujha jAyegI icchaa-jvaalaa| pariNAma nikalatA hai lekina, mAno pAvaka meM ghI DAlA / / tere caraNoM kI pUjA se, indriya sukha ko hI abhilaassaa| aba taka na samajha hI pAyA prabhu! sacce sukha kI bhI paribhASA / / tuma to avikArI ho prabhuvara! jaga meM rahate jaga se nyAre / ata eva jhuke tava caraNoM meM, jaga ke mANika-motI saare|| (zAstra-stavana) / syAdvAdamayI terI vANI, zubhanaya ke jharane jharate haiN| usa pAvana naukA para lAkhoM, prANI bhava-vAridhi tirate haiN|| (guru-stavana) he guruvara! zAzvata sukhadarzaka, yaha nagna svarUpa tumhArA hai| jaga kI nazvaratA kA saccA, digdarzana karanevAlA hai|| jaba jaga viSayoM meM raca-paca kara, gAphila nidrA meM sotA ho| athavA vaha ziva ke niSkaMTaka, patha meM viSakaMTaka botA ho|| ho arddha-nizA kA sannATA, vana meM vanacArI carate hoN| taba zAnta nirAkula mAnasa tuma, tattvoM kA ciMtana karate ho|| karate tapa zaila-nadI-taTa para, taru-tala varSA kI jhar3iyoM meN| samatA-rasa-pAna kiyA karate, sukha-duHkha donoM kI ghar3iyoM meN|| antarvAlA haratI vANI, mAno jhar3atI hoM phulajhar3iyA~ / bhava-bandhana tar3a-tar3a TUTa par3eM, khila jAyeM antara kI kaliyA~ / / tuma-sA dAnI kyA koI ho, jaga ko de dI jaga kI nidhiyaaN| dina-rAta luTAyA karate ho, sama-zama kI avinazvara mnniyaaN| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| he nirmala deva! tumheM pramANa, he jJAna-dIpa Agama! praNAma / he zAnti-tyAga ke mUrtimAna, ziva-patha-paMthI guruvara! praNAma / (puSpAJjaliM kSipeta) 00000000000 jinendra arcanA deva-zAstra-guru-pUjana (DaoN. hukamacanda bhArilla kRta) (dohA) zuddhabrahma paramAtmA, zabdabrahma jinavANi / zuddhAtama sAdhakadazA, nauM jor3a jugapANi / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurusamUha! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurusamUha! atra tiSTha tiSTha ThaH tthH| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurusamUha! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / AzA kI pyAsa bujhAne ko, abataka mRgatRSNA meM bhttkaa| jala samajha viSaya-viSa bhogoM ko, unakI mamatA meM thA aTakA / / lakha saumyadRSTi terI prabhuvara, samatA-rasa pIne AyA huuN| isa jala ne pyAsa bujhAI nA, isako lauTAne lAyA hU~ / / OM hrIM zrI deva-zAkha-gurubhyo janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| krodhAnala se jaba jalA hRdaya, candana ne koI na kAma kiyaa| tana ko to zAnta kiyA isane, mana ko na magara ArAma diyaa|| saMsAra-tApa se tapta hRdaya, santApa miTAne AyA huuN| caraNoM meM candana arpaNa kara, zItalatA pAne AyA huuN|| OM hrIM zrI deva-zAkha-gurubhyaH saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| abhimAna kiyA abataka jar3a para, akSayanidhi ko nA phcaanaa| maiM jar3a kA hU~ jar3a merA hai, yaha soca banA thA mastAnA / / kSata meM vizvAsa kiyA abataka, akSata ko prabhuvara nA jaanaa| abhimAna kI Ana miTAne ko, akSayanidhi tuma ko phicaanaa|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svAhA / dina-rAta vAsanA meM rahakara, mere mana ne prabhu sukha maanaa| puruSatva ga~vAyA para prabhuvara, usake chala ko nA pahicAnA / / mAyA ne DAlA jAla prathama, kAmukatA ne phira bA~dha liyaa| usakA pramANa yaha puSpa-bANa, lAkara ke prabhuvara bheMTa kiyaa|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyaH kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA 46
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ para pudgala kA bhakSaNa karake, yaha bhUkha miTAnI cAhI thii| isa nAgina se bacane ko prabhu, hara cIja banAkara khAI thii|| miSTAnna aneka banAye the, dina-rAta bhakhe na miTI prabhuvara / aba saMyama-bhAva jagAne ko, lAyA hU~ ye saba thAlI bhara / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyaH kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svAhA / pahale ajJAna miTAne ko, dIpaka thA jaga meM ujiyaalaa| usase na huA kucha taba yuga ne, bijalI kA balba jalA ddaalaa|| prabhu bheda-jJAna kI A~kha na thI, kyA kara sakatI thI yaha jvaalaa| yaha jJAna hai ki ajJAna kaho, tumako bhI dIpa dikhA ddaalaa|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo mohAMdhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svAhA / zubha-karma kamAU~ sukha hogA, abataka maiMne yaha mAnA thaa| pApa karma ko tyAga puNya ko, cAha rahA apanAnA thA / / kintu samajha kara zatru karma ko, Aja jalAne AyA huuN| lekara dazAMga yaha dhUpa, karma kI dhUma ur3Ane AyA huuN|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyoH aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| bhogoM ko amRtaphala jAnA, viSayoM meM niza-dina masta rhaa| unake saMgraha meM he prabhuvara! maiM vyasta-trasta-abhyasta rhaa|| zuddhAtmaprabhA jo anupama phala, maiM use khojane AyA huuN| prabhu sarasa suvAsita ye jar3aphala, maiM tumheM car3hAne lAyA huuN|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| bahumUlya jagata kA vaibhava yaha, kyA hamako sukhI banA sktaa| are pUrNatA pAne meM, isakI kyA hai AvazyakatA / / maiM svayaM pUrNa hU~ apane meM, prabhu hai anarghya merI mAyA / bahumUlya dravyamaya arghya liye, arpaNa ke hetu calA aayaa|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| 20000 jinendra arcanA jayamAlA (dohA) samayasAra jinadeva haiM, jina-pravacana jinvaannii| niyamasAra nirgrantha guru, kareM karma kI hAni / / (vIrachanda) he vItarAga sarvajJa prabho, tumako nA abataka phicaanaa| ataeva par3a rahe haiM prabhuvara, caurAsI ke cakkara khAnA / / karuNAnidhi tumako samajha nAtha, bhagavAna bharose par3A rhaa| bharapUra sukhI kara doge tuma, yaha soce sanmukha khar3A rahA / / tuma vItarAga ho lIna svayaM meM, kabhI na maiMne yaha jaanaa| tuma ho nirIha jaga se kRta-kRta, itanA nA maiMne pahicAnA / / prabhu vItarAga kI vANI meM, jaisA jo tattva dikhAyA hai| jo honA hai so nizcita hai, kevalajJAnI ne gAyA hai / / usa para to zraddhA lA na sakA, parivartana kA abhimAna kiyaa| banakara para kA kartA aba taka, sat kA na prabho sammAna kiyA / / bhagavAna tumhArI vANI meM, jaisA jo tattva dikhAyA hai| syAdvAda-naya, anekAnta-maya, samayasAra samajhAyA hai|| usa para to dhyAna diyA na prabho, vikathA meM samaya ga~vAyA hai| zuddhAtma-ruci na huI mana meM, nA mana ko udhara lagAyA hai|| maiM samajha na pAyA thA abataka, jinavANI kisako kahate haiN| prabhu vItarAga kI vANI meM, kaise kyA tattva nikalate haiN| rAga dharmamaya dharma rAgamaya, abataka aisA jAnA thaa| zubha-karma kamAte sukha hogA, basa abataka aisA mAnA thaa|| para Aja samajha meM AyA hai, ki vItarAgatA dharma ahaa| rAga-bhAva meM dharma mAnanA, jinamata meM mithyAtva kahA / / 920 jinendra arcanA 47
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAgatA kI poSaka hI, jinavANI kahalAtI hai| yaha hai mukti kA mArga nirantara, hama ko jo dikhalAtI hai|| usa vANI ke antartama ko, jina guruoM ne pahicAnA hai| una guruvaryoM ke caraNoM meM, mastaka basa hameM jhukAnA hai|| dina-rAta AtmA kA cintana, mRdu sambhASaNa meM vahI kathana / nirvastra digambara kAyA se bhI, prakaTa ho rahA antarmana / / nirgrantha digambara sadjJAnI, svAtama meM sadA vicarate jo| jJAnI-dhyAnI-samarasasAnI, dvAdaza vidhi tapa nita karate jo|| calate-phirate siddhoM-se guru-caraNoM meM zIza jhukAte haiN| hama caleM Apake kadamoM para, nita yahI bhAvanA bhAte haiN|| ho namaskAra zuddhAtama ko, ho namaskAra jinavara vaannii| ho namaskAra una guruoM ko, jinakI caryA samarasasAnI / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo anarghyapadaprAptaye mahAya~ nirvapAmIti svAhA (dohA) darzana dAtA deva haiM, Agama samyagjJAna / guru cAritra kI khAni haiM, maiM vaMdauM dhari dhyAna / / (iti puSpAJjaliM kSipet) bhajana prabhupaiyaha varadAna supAU~, phira jaga kIca bIca nahIM AU~ ||ttek|| jala gaMdhAkSata puSpa sumodaka, dIpa dhUpa phala sundara lyaauuN| Ananda janakakanakabhAjana dhari, argha anargha hetupada dhyaauuN||1|| Agama ke abhyAsa mAMhiM puni, cita ekAgra sadaiva lgaauuN| saMtanikIsaMgati taji kemaiM, anya kaha~ ika china nahiM jaauuN||2|| doSavAda meM mauna rahU~ phira, puNya puruSa guNa niza-dina gaauuN| rAga-doSa saba hI ko TArI, vItarAga nija bhAva bddh'aauuN||3|| bAhira dRSTi kheMca ke andara, paramAnanda svarUpa lkhaauuN| 'bhAgacanda ziva prApta najoloM, toloM tuma caraNAmbuja dhyaauuN||4|| deva-zAstra-guru pUjA (akhila baMsala kRta) (dohA) tIna loka ke jIva saba, Akula vyAkula Aja / deva-zAstra-guru zaraNa leM, sakala sudhAreM kAja / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurusamUha atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurusamUha atra tiSTha tiSThaH ThaH tthH| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurusamUha atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / aSTaka maiM to cahu~gati meM bhaTaka cukA, darzana ko prabhuvara tarasa rhaa| jinavara caraNoM meM jagaha mile, sukha saumya jahA~ para barasa rahA / / karmodaya se jhulasA svAmI, zItalatA mujhako mila jaaye| amRta-jala se bharakara gagarI, siMcita phulavArI khila jaaye|| OMhrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo janma-jarA-mRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| maiM paMca pApa meM bharamAyA, parahita kucha kAma nahIM aayaa| mana vAyu vega-sA caMcala hai, jisako maiM bA~dha nahIM pAyA / / Akroza agni ke zamana hetu, candana arpaNa DhiMga lAyA huuN| saMsAra dAha kA nAza karo, he nAtha zaraNa meM AyA huuN|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyaH saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| kiMcit vaibhava kI cAha nahIM, nA rAja-pATa kI abhilaassaa| ratnatraya nidhi basa mila jAye, mana meM yaha jAga uThI AzA / / maiM akSaya guNa kA bhaNDArI, phira bhI khuda ko na phicaanaa| yaha akSata puMja samarpita haiM, jinako maiMne apanA mAnA / / OMhrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| viSayoM kA sevana bhoga kiyA, madhurasa adharoM se pItA thaa| agaNita pApoM kA bojha liye, sukha kI cAhata meM jItA thaa|| he nAtha Apake caraNAmbuja kI, mahaka vyApta hai kaNa-kaNa meN| caraNoM meM sumana samarpita haiM, caitanya surabhi hai jIvana meM / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyaH kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA jinendra arcanA MINIMIT95 48
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAnA vyaMjana ke bhoga kiye, para kSudhA-roga nahIM miTa paataa| jyoM-jyoM maiM isameM lipta rahA, tyoM-tyoM hI yaha bar3hatA jaataa|| yaha vyAdhi bar3I hai duHkhadAyI, isase chuTakArA kaba paauuN| naivedya samarpita caraNoM meM, he nAtha ! tumhAre guNa gAU~ / / OM hrIM zrI deva-zAkha-gurubhyaH kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| jaba agaNita dIpoM ke dvArA, saMsAra-timira chaMTa jAtA hai| ajJAna a~dherA chaMTA nahIM, jo bhava-bhava bhramaNa karAtA hai|| yaha dIpa sa~jokara lAyA hU~, isameM prakAza bhara do prabhuvara / tere sadRza bana jAne ko, ati vyAkula hU~ mere jinavara / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| are bhAra-sA jaga sArA, nita AtmaglAni jo upjaae| le hAthoM meM dhUpa sugaMdhita, nabha maNDala nita mahakAye / / kaba dhanya suavasara mujhe mile, jaba muktiramA kA varaNa kruuN| isa bhavasAgara se tira jAU~, mama mastaka prabhu caraNa dhruuN|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa|| akhila vizva ke phala haiM arpita, AvAgamana miTA do nAtha / ziva mandira meM vAsa karU~ nita, gharagRhasthI kA chUTe sAtha / / apane duHkha se duHkhI rahA maiM, nahIM kisI kA kiMcit doSa / deva-zAstra-guru kA Alambana, jaga meM detA sukha-saMtoSa / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| aSTadravya ke sammizraNa se, maiMne yaha arghya banAyA hai| isako svIkAra karo jinavara, caraNoM meM nAtha car3hAyA hai|| mama rAha kaMTakAkIrNa prabho, isako niSkaMTaka banA sakU~ / vaha zakti mujhe do dayAnidhe, jisase anarghyapada prApta kruuN|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (paddharI chanda) jaya vItarAga sarvajJa nAtha, chUTe na kabhI prabhu caraNa sAtha / tuma aSTakarma kA kiye nAza, jaga ko hai tumameM pUrNa Aza / / hita kA upadeza diyA jinavara, hai yaha saMsAra kahA nazvara / kara cAra ghAtiyA karma hanana, batalAyA Agama karo manana / / prabhu chiyAlIsa guNa ke ho bhaNDAra, atizaya kI mahimA hai apAra / aSTAdaza doSa kiye abhAva, nahiM rakheM kisI se baira bhAva / / ataeva samarpita hai jIvana, arpita hai merA nazvara tana / aba to sanmArga dikhAo deva, vinatI karatA prabhu caraNa sev|| jinakI dhvani hai oMkAra rUpa, nahiM isameM koI raMka bhUpa / saba baiTha kareM zruta kA abhyAsa, taba siddhAlaya meM hoya vAsa / / ajJAna-aMdherA karata dUra, krodhAdi kaSAyeM hota cUra / hai dvAdazAMga vANI apAra, jinakA nahiM pAvai koI pAra / / caMdana-sama zItala jagata hoya, daza aSTa mahA bhASA susoh| yaha sapta bhaMga nahIM dvaMdva phaMda, saba karma nazAveM maMda-maMda / / jaga kA a~dhiyArA miTata jAta, aba rAha sugama jinavANI maat| yaha zIza namata hai bAra-bAra, paramAgama kA jaba par3heM sAra / / jinaguru kI mahimA hai mahAna, jo nagna digambara karata dhyAna / gaja, mRga, siMha vicarata cahU~ ora, viplava phailAveM bairI ghora / / ve paMca mahAvrata dhareM dhIra, Atama kA maMthana harai pIra / pUjeM saba unako bhaktibhAva, DhiMga baiTha suneM saba dharma caav|| ve kAma krodha, bhaya kareM tyAga, taba hI bujha pAye raag-aag| vana meM rahate vairAgya dhAra, bhavasAgara se laga jAyeM pAra / / viSayoM kI AzA se virakta, saba dhanya kaheM bana jAyeM bhkt| sura-nara-kinnara saba bhUla dveSa, aisA hai guruvara terA veSa / / deva-zAstra-guru ko namUM, maiM pUjauM dhari dhyAna / 'akhila' jagata ke jIva saba, pArvai pada nirvAna / / OM hrIM zrI deva-zAkha-gurubhyo anarghyapadaprAptaye jayamAlA mahA'yaM nirvapAmIti svaahaa| (iti puSpAMjaliM kSipeta) jinendra arcanA/0000 00 (dohA) deva zAstra guru kathana para, karo pUrNa zraddhAna / mile zIghra hI parama pada, hovai nija kalyANa / / 1000000 jinendra arcanA 96 49
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ samuccaya pUjA (zrI deva-zAstra-guru, videha kSetra sthita bIsa tIrthakara tathA siddha parameSThI) (bra. saradAramalajI 'saccidAnanda' kRta) (dohA) deva-zAstra-guru namana kari, bIsa tIrthakara dhyAya / siddha zuddha rAjata sadA, namUM citta hulasAya / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurusamUha! zrI vidyamAnaviMzatitIrthakara samUha! zrI anantAnanta-siddhaparameSThI samUha! atra avatara avatara saMvauSaT / atra tiSTha tiSTha ThaH tthH| atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / aSTaka anAdikAla se jaga meM svAmina, jala se zucitA ko maanaa| zuddha nijAtama samyak ratnatraya, nidhi ko nahIM pahacAnA / / aba nirmala ratnatraya jala le, zrI deva-zAstra-guru ko dhyaauuN| vidyamAna zrI bIsa tIrthaMkara, siddha prabhu ke guNa gaauuN|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyaH zrI anantAnantasiddhaparameSThibhyo janmajarAmatyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| bhava-AtApa miTAvana kI, nija meM hI kSamatA samatA hai| anajAne meM abataka maiMne, para meM kI jhUThI mamatA hai|| candana-sama zItalatA pAne, zrI deva-zAstra-guru ko dhyaauuN| vidyamAna zrI bIsa tIrthaMkara, siddha prabhu ke guNa gaauuN|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyaH zrI anantAntasiddhaparameSThibhyaH saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| akSaya pada bina phirA, jagata kI lakha caurAsI yonI meN| aSTa karma ke nAza karana ko, akSata tuma DhiMga lAyA maiN|| akSayanidhi nijakI pAne aba, zrI deva-zAstra-guru kodhyaauuN| vidyamAna zrI bIsa tIrthaMkara, siddha prabhu ke guNa gaauuN|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyaH zrI anantAnantasiddhaparameSThibhyo akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| puSpa sugandhI se Atama ne, zIla svabhAva nazAyA hai| manmatha bANoM se vindha karake, cahu~gati duHkha upajAyA hai|| 20000 jinendra arcanA sthiratA nija meM pAne ko, zrI deva-zAstra-guru ko dhyaauuN| vidyamAna zrI bIsa tIrthaMkara, siddha prabhu ke guNa gaauuN|| OM hrIM zrI deva-zAsa-gurubhyo vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyaH zrI anantAntasiddhaparameSThibhyaH kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| SaTrasa mizrita bhojana se, ye bhUkha na merI zAMta huii| Atama rasa anupama cakhane se, indriya mana icchA zamana huii|| sarvathA bhUkha ke meTana ko, zrI deva-zAstra-guru ko dhyaauuN| vidyamAna zrI bIsa tIrthaMkara, siddha prabhu ke guNa gaauuN|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyaH zrI anantAnantasiddhaparameSThibhyaH kSudhArogavinAzanAya naivedya nirvapAmIti svaahaa| jar3adIpa vinazvara ko abataka, samajhA thA maiMne ujiyArA / nija guNa darazAyaka jJAnadIpa se, miTA moha kA a~dhiyArA / / ye dIpa samarpaNa karake maiM, zrI deva-zAstra-guru ko dhyaauuN| vidyamAna zrI bIsa tIrthaMkara, siddha prabhu ke guNa gaauuN|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyaH zrI anantAnantasiddhaparameSThibhyo mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| ye dhUpa anala meM khene se, karmoM ko nahIM jlaayegii| nija meM nija kI zakti jvAlA, jo rAga-dveSa nshaayegii|| usa zakti dahana prakaTAne ko, zrI deva-zAstra-guru ko dhyaauuN| vidyamAna zrI bIsa tIrthaMkara, siddha prabhu ke guNa gaauuN|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyaH zrI anantAnantasiddhaparameSThibhyo aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| pistA badAma zrIphala lavaMga, caraNana tuma DhiMga maiM le aayaa| Atamarasa bhIne nija guNa phala, mama mana aba unameM llcaayaa| aba mokSa mahAphala pAne ko, zrI deva-zAstra-guru ko dhyaauuN| vidyamAna zrI bIsa tIrthaMkara, siddha prabhu ke guNa gaauuN|| OMhIM zrI deva-zAstra-garubhyo vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyaH zrI anantAnanta siddhaparameSThibhyo mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA/00000 M99 50
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTama vasudhA pAne ko, kara meM ye AThoM dravya liye| sahaja zuddha svAbhAvikatA se, nija meM nija guNa prakaTa kiye|| ye arghya samarpaNa karake maiM, zrI deva-zAstra-guru ko dhyaauuN| vidyamAna zrI bIsa tIrthaMkara, siddha prabhu ke guNa gaauuN|| OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyaH zrI anantAnantasiddhaparameSThibhyo anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA deva zAstra guru bIsa tIrthaMkara, siddha prabhu bhagavAna / aba varaD jayamAlikA, karU~ stavana guNagAna / / naze ghAtiyA karma arahanta devA, ko sura-asura-nara-muni nitya sevA / darazajJAna sukhabala ananta ke svAmI, chiyAlisa guNayuta mhaaiishnaamii|| terI divyavANI sadA bhavya mAnI, mahAmoha vidhvaMsinI mokss-daanii| anekAMtamaya dvAdazAMgI bakhAnI, namo loka mAtA zrI jainvaannii|| virAgI acAraja uvajjhAya sAdhU, daraza-jJAna bhaNDAra samatA araadhuu| nagana vezadhArI su ekA vihArI, nijAnanda maMDita mukati patha prcaarii|| videha kSetra meM tIrthaMkara bIsa rAjeM, viharamAna vaMdUM sabhI pApa bhaajeN| namUM siddha nirbhaya nirAmaya sudhAmI, anAkula samAdhAna sahajAbhirAmI / / OM hrIM zrI deva-zAkha-gurubhyo vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyaH . anantAnantasiddhaparameSThibhyo anarghyapadaprAptaye jayamAlAmahAyaM nirvapAmIti svaahaa| deva-zAstra-guru bIsa tIrthaMkara, siddha hRdaya bica dhara lere| pUjana dhyAna gAna guNa karake, bhavasAgara jiya tara le re|| puSpAMjaliM kSipet / paMca-parameSThI pUjana (zrI rAjamalajI pavaiyA kRta) arahanta siddha AcArya namana, he upAdhyAya he sAdhu nmn| jaya paMca parama parameSThI jaya, bhavasAgara tAraNahAra namana / / mana-vaca-kAyA pUrvaka karatA hU~, zuddha hRdaya se AhvAnana / mama hRdaya virAjo tiSTha tiSTha, sannikaTa hohu mere bhagavana / / nija Atmatattva kI prApti hetu, le aSTa dravya karatA puujn| tuma caraNoM kI pUjana se prabhu, nija siddha rUpa kA ho drshn| OMhrIM zrI arahanta-siddha-AcArya-upAdhyAya-sarvasAdhupaMcaparameSThin ! atra avatara-avatara sNvausstt| OM hrIM zrI arahanta-siddha-AcArya-upAdhyAya-sarvasAdhupaMcaparameSThin! atra tiSTha, tiSTha, ThaH tthH| OM hrIM zrI arahanta-siddha-AcArya-upAdhyAya-sarvasAdhupaMcaparameSThin! atra mama sannihito bhava-bhava vsstt| maiM to anAdi se rogI hU~, upacAra karAne AyA huuN| tuma sama ujjvalatA pAne ko, ujjvala jala bharakara lAyA huuN|| maiM janma-jarA-mRtu nAza karU~, aisI do zakti hRdaya svaamii| he paMca parama parameSThI prabhu, bhava-duHkha meTo antaryAmI / / OM hrIM zrI paMcaparameSThibhyo janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| saMsAra-tApa meM jala-jala kara, maiMne agaNita duHkha pAye haiN| nija zAnta svabhAva nahIM bhAyA, para ke hI gIta suhAye haiN|| zItala caMdana hai bheTa tumheM, saMsAra-tApa nAzo svaamii| he paMca parama parameSThI prabhu, bhava-duHkha meTo antaryAmI / / OM hrIM zrI paMcaparameSThibhyaH saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| duHkhamaya athAha bhavasAgara meM, merI yaha naukA bhaTaka rhii| zubha-azubhabhAvakI bha~varoM meM caitanya zakti nija attkrhii|| tandula hai dhavala tumheM arpita, akSayapada prApta karU~ svaamii| he paMca parama parameSThI prabhu, bhava-duHkha meTo antaryAmI / / OM hrIM zrI paMcaparameSThibhyo akSayapadaprAptaye akSatA nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA/100000000 apanI unnati meM itanA samaya lagAo ki dUsare kI nindA karane kI phurasata hI na mile| 100 jinendra arcanA 51
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAma - vyathA se ghAyala hU~, sukha kI na milI kiMcit chAyA / caraNoM meM puSpa car3hAtA hU~, tuma ko pAkara mana harSAyA / / maiM kama-bhAva vidhvaMsa karU~, aisA do zIla hRdaya svAmI / he paMca parama parameSThI prabhu, bhava-duHkha meTo antaryAmI / / OM hrIM zrI paMcaparameSThibhyaH kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svAhA / maiM kSudhA-roga se vyAkula hU~, cAroM gati meM bharamAyA huuN| jaga ke sAre padArtha pAkara bhI, tRpta nahIM ho pAyA hU~ / / naivedya samarpita karatA hU~, yaha kSudhA - roga meTo svAmI / he paMca parama parameSThI prabhu, bhava-duHkha meTo antaryAmI / / OM hrIM zrI paMcaparameSThibhyaH kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti sva mohAndha mahA - ajJAnI maiM, nija ko para kA karttA mAnA / mithyAtama ke kAraNa maiMne, nija AtmasvarUpa na pahicAnA / / maiM dIpa samarpaNa karatA hU~, mohAndhakAra kSaya ho svAmI / he paMca parama parameSThI prabhu, bhava-duHkha meTo antaryAmI / / OM hrIM zrI paMcaparameSThibhyo mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svAhA / karmoM kI jvAlA dhadhaka rahI, saMsAra bar3ha rahA hai pratipala / saMvara se Asrava ko rokU~, nirjarA surabhi mahake pala-pala / / yaha dhUpa car3hAkara aba AThoM karmoM kA hanana karU~ svAmI / he paMca parama parameSThI prabhu, bhava-duHkha meTo antaryAmI / OM hrIM zrI paMcaparameSThibhyo aSTakarmavinAzanAya dhUpaM nirvapAmIti svAhA / nija Atmatattva kA manana karU~, citavana karU~ nija cetana kA / do zraddhA - jJAna - caritra zreSTha, saccA patha mokSa niketana kA / / uttama phala caraNa car3hAtA hU~, nirvANa mahAphala ho svAmI / he paMca parama parameSThI prabhu, bhava-duHkha meTo antaryAmI / / OM hrIM zrI paMcaparameSThibhyo mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svAhA / jala candana akSata puSpa dIpa, naivedya dhUpa phala lAyA huuN| abataka ke saMcita karmoM kA, maiM puMja jalAne AyA hU~ / / yaha arghya samarpita karatA hU~, avicala anarghya pada do svAmI / 102 he paMca parama parameSThI prabhu, bhava-duHkha meTo antaryAmI / / OM hrIM zrI paMcaparameSThibhyo anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / jinendra arcanA 52 jayamAlA (paddhari) jaya vItarAga sarvajJa prabho, nija dhyAna lIna guNamaya apAra / aSTAdaza doSa rahita jinavara, arahanta deva ko namaskAra / / 1 / / avikala avikArI avinAzI, nijarUpa niraMjana nirAkAra / jaya ajara amara he muktikaMta, bhagavaMta siddha ko namaskAra / / 2 / / chattIsa suguNa se tuma maNDita, nizcaya ratnatraya hRdaya dhAra / muktidhU ke anurAgI, AcArya suguru ko namaskAra / / 3 / / ekAdaza aMga pUrva caudaha ke, pAThI guNa paccIsa dhAra / bAhyAntara muni mudrA mahAna, zrI upAdhyAya ko namaskAra // 4 // vrata samiti gupti cAritra dharma, vairAgya bhAvanA hRdaya dhAra / he dravya-bhAva saMyamamaya munivara, sarva sAdhu ko namaskAra / / 5 / / bahu puNyasaMyoga milA naratana, jinazruta jinadeva caraNa darzana / ho samyagdarzana prApta mujhe, to saphala bane mAnava jIvana || 6 || nija-para kA bheda jAnakara maiM, nija ko hI nija meM lIna karU~ / aba bhedajJAna ke dvArA maiM, nija Atma svayaM svAdhIna karU~ // 7 // nija meM ratnatraya dhAraNa kara, nija pariNati ko hI pahacAnU~ / para - pariNati se ho vimukha sadA, nija jJAnatattva ko hI jAnU~ // 8 // jaba jJAna - jJeya - jJAtA vikalpa taja, zukladhyAna maiM dhyAU~gA / taba cAra ghAtiyA kSaya karake, arahanta mahApada pAU~gA / / 9 / / hai nizcita siddha svapada merA, he prabhu! kaba isako pAU~gA / samyak pUjA phala pAne ko, aba nijasvabhAva meM AU~gA / / 10 / / apane svarUpa kI prApti hetu, he prabhu! maiMne kI hai pUjana / tabataka caraNoM meM dhyAna rahe, jabataka na prApta ho mukti sadana / / 11 / / OM hrIM zrI arahanta-siddha- AcArya - upAdhyAya-sarvasAdhupaMcaparameSThibhyo anarghyapadaprAptaye jayamAlAmahArghyaM nirvapAmIti svAhA / he maMgala rUpa amaMgala hara, maMgalamaya maMgala gAna karU~ / maMgala meM prathama zreSTha maMgala, navakAra maMtra kA dhyAna karU~ / / 12 / / (puSpAJjaliM kSipet) jinendra arcanA 103
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddha pUjA (AcArya padmanandi kRta) UrdhvAdhorayutaM sabindu saparaM brahmasvarAveSTitaM vargApUrita-diggatAmbuja-dalaM tatsaMdhi-tattvAnvitam / antaHpatra-taTeSvanAhatayutaM hrIMkAra-saMveSTitaM devaM dhyAyati yaH sa mukti-subhago vairIbha-kaNThIravaH / / OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipate siddhaparameSThin! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipate siddhaparameSThin! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipate siddhaparameSThin! atra mama sannihito bhava-bhava vaSaT / (anuSTupa) nirasta-karma-saMbaMdhaM sUkSma nityaM nirAmayam / vande'haM paramAtmAnamamUrtamanupadravam / / (vasantatilakA) siddhau nivAsamanugaM paramAtma-gamyaM hAnyAdi-bhAva-rahitaM bhava-vIta-kAyam / revApagA-varasaro-yamunodbhavAnAM nIrairyaje kalazagairvara-siddha-cakram / / OM hrIM zrI kSAyikasamyaktva-anantadarzana-anantajJAna-anantavIrya-agurulaghutvaavagAhanatva-sUkSmatva-nirAbAdhatvaguNasampanna-siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine janma-jarA-mRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| Ananda-kaMda-janakaM ghana-karma-muktaM samyaktva-zarma-garimaM jananArti-vItam / saurabhya-vAsita-bhuvaM hari-candanAnAM gandhairyaje parimalairvara-siddha-cakram / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipate siddhaparameSThine saMsAratApavinAzanAya candanaM ni. svaahaa| sarvAvagAhana-guNaM susamAdhi-niSThaM siddha svarUpa-nipuNaM kamalaM vizAlam / 104010000000000 1000 jinendra arcanA saugandhya-zAli-vanazAli-varAkSatAnAM ___puMjairyaje zazi nibhairvr-siddhckrm|| OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine akSayapadaprAptaye akSatAn ni, svaahaa| nityaM svadeha-parimANamanAdisaMjJaM dravyAnipekSamamRtaM maraNAdyatItam / mandAra-kunda-kamalAdi-vanaspatInAM puSpairyaje shubhtmairvr-siddh-ckrm|| OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM ni. svaahaa| Urdhva-svabhAva-gamanaM sumano vyapetaM brahmAdi-bIja-sahitaM gaganAvabhAsam / kSIrAnna-sAjya-vaTakai rasa-pUrNa-ga: nityaM yaje caruvarairvara-siddha-cakram / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine kSudhArogavinAzanAya naivedyaM ni. svAhA / AtaMka-zoka-bhaya-roga-mada-prazAMta nirdvandva-bhAva-dharaNaM mahimA-nivezam / karpUra-varti-bahubhiH kanakAvadAtai dIpairyaje rucivarairvara-siddha-cakram / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine mohAndhakAravinAzanAya dIpaM ni. svaahaa| pazyansamasta-bhuvanaM yugapannitAntaM traikAlya-vastu-viSaye niviDa-pradIpam / sadravya-gandha-ghanasAra-vimizritAnAM dhUpairyaje parimalairvara-siddha-cakram / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine aSTakarmadahanAya dhUpaM ni. svaahaa| siddhAsurAdhipati-yakSa-narendra-cakrai dhyeyaM zivaM sakala-bhavya-janaiH suvandyam / jinendra arcanA 000000000000 53
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAraMgi-pUga-kadalI-phala-nArikelaiH so'haM yaje varaphalairvara-siddha-cakram / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine mokSaphalaprAptaye phalaM ni. svaahaa| (zArdUlavikrIDita) gandhADhyaM supayo madhuvrata-gaNaiH saMgaM varaM candanam / puSpaughaM vimalaM sadakSata-cayaM ramyaM caruM dIpakam / / dhUpaM gandhayutaM dadAmi vividhaM zreSThaM phalaM labdhaye / siddhAnAM yugapatkramAya vimalaM senottaraM vAJchitam / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine anarghyapadaprAptaye ayaM ni, svaahaa| (bhAvASTaka) (drutavimbita) nija-mano maNi-bhAjana-bhArayA sm-rsaik-sudhaars-dhaaryaa| sakala bodha-kalA-ramaNIyakaM sahaja-siddhamahaM paripUjaye / / 1 / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM ni. svaahaa| sahaja-karma-kalaGka-vinAzanairamala-bhAva-suvAsita-candanaiH / anupamAna-guNAvali-nAyakaM sahaja-siddhamahaM paripUjaye / / 2 / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine saMsAratApavinAzanAya candanaM ni. svaahaa| sahaja-bhAva-sunirmala-tandulaiH sakla-doSa-vizAla-vizodhanaiH / anuparodha-subodha-nidhAnakaM sahaja-siddhamahaM paripUjaye / / 3 / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine akSayapadaprAptaye akSatAn ni. svaahaa| samayasAra-supuSpa-sumAlayA shj-krmk-rennu-vishodhyaa| parama-yoga-balena vazIkRtaM sahaja-siddhamahaM paripUjaye / / 4 / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM ni. svaahaa| akRta-bodha-sudivya-nivedyakairvihita-jAti-jarA-maraNAntakaiH / niravadhi-pracurAtma-guNAlayaM sahaja-siddhamahaM paripUjaye / / 5 / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine kSudhArogavinAzanAya naivedyaM ni. svaahaa| sahaja-ratna-ruci-pratidIpakaiH ruci-vibhUti-tamaH prvinaashnaiH| niravadhi-svavikAsa-prakAzanai sahaja-siddhamahaM paripUjaye / / 6 / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine mohAndhakAravinAzanAya dIpaM ni. svaahaa| 1000000 jinendra arcanA nija-guNAkSaya-rUpa-sudhUpanaiH svaguNa-ghAti-mala-pravinAzanaiH / vizada-bodha-sudIrgha-sukhAtmakaM, sahaja-siddhamahaM paripUjaye / / 7 / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine aSTakarmadahanAya dhUpaM ni. svaahaa| parama-bhAva-phalAvali-sampadA, shj-bhaav-kubhaav-vishodhyaa| nija-guNAsphuraNAtma-niraJjanaM sahaja-siddhamahaM paripUjaye / / 8 / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine mokSaphalaprAptaye phalaM ni. svaahaa| netronmIli-vikAsa-bhAva-nivahairatyanta-bodhAya vai, vArgandhAkSata-puSpa-dAma-carukaiH sddiip-dhuupaiHphlaiH| yazciMtAmaNi-zuddha-bhAva-parama-jJAnAtmakairarcayet, siddhaM svAdumagAdha-bodhamacalaM saMcarcayAmo vayam / / 9 / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine anayaMpadaprAptaye ayaM ni. svaahaa| jJAnopayogavimalaM vizadAtmarUpaM, sUkSma-svabhAva-paramaM yadanantavIryam / karmogha-kakSa-dahanaM sukha-sasya-bIjaM, vande sadA nirupamaM vr-siddhckrm|| (zArdUlavikrIDita) trailokyezvara-vandanIya-caraNAH prApuH zriyaM zAzvatI yAnArAdhya niruddha-caNDa-manasaH santo'pi tIrthaGkarAH / / satsamyaktva-vibodha-vIrya-vizadA'vyAbAdhatAdyairguNairyuktAMstAniha toSTavImi satataM siddhAn vizuddhodayAn / / (puSpAJjaliM kSipet) jayamAlA virAga sanAtana zAnta niraMza, nirAmaya nirbhaya nirmala-haMsa / sudhAma vibodha-nidhAna vimoha, prasIda vizuddha susiddha-samUha ||1|| vidarita-saMsatibhAva niraGga, samAmata-pUrita deva visNg| abandha-kaSAya-vihIna vimoha, prasIda vizuddha susiddha-samUha / / 2 / / nivArita-duSkRta-karma-vipAza, sdaaml-kevl-keli-nivaas| bhavodadhi-pAraga zAMta vimoha, prasIda vizuddha susiddha-samUha // 3 / / ananta-sukhAmRta-sAgara dhIra, kalaGkarajo-mala-bhUri-samIra / vikhaNDita kAma virAma vimoha, prasIda vizuddha susiddh-smuuh||4|| vikAra-vivarjita tarjita-zoka, vibodhsunetr-vilokit-lok| vihAra virAva viraGga vimoha, prasIda vizuddha susiddha-samUha / / 5 / / jinendra arcanA/100000000 106 ___54
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajomala-kheda-vimukta vigAtra, nirantara nitya sukhAmRta-pAtra / sudarzana-rAjita nAtha vimoha, prasIda vizuddha susiddha-samUha / / 6 / / narAmara-vandita nirmala-bhAva, ananta muniishvr-puujy-vihaav| sadodaya vizva maheza vimoha, prasIda vizuddha susiddha-samUha / / 7 / / vidambha vitRSNa vidoSa vinidra parAtpara zaGkara sAra vitndr| vikopa virUpa vizaGka vimoha, prasIda vizuddha susiddha-samUha / / 8 / / jarA-maraNojjhita vIta-vihAra, vicintita nirmala nirhngkaar| acintya-caritra vidarpa vimoha, prasIda vizuddha susiddha-samUha / / 9 / / vivarNa vigaMdha vimAna vilobha, vimAya vikAya vizabda vizobha / anAkula kevala sarva vimoha, prasIda vizuddha susiddha-samUha / / 10 / / (mAlinI) asama-samayasAraM cAru-caitanya-cihna, parapariNati-muktaM padmanandIndra-vandyam / nikhila-guNa-niketaM siddha-cakraM vizuddhaM, smarati namati yo vA stauti so'bhyeti muktim / OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine jayamAlAmahAya~ nirvapAmIti svAhA (aDilla chaMda) avinAzI avikAra parama rasadhAma ho, samAdhAna sarvajJa sahaja abhirAma ho| zuddha buddha aviruddha anAdi ananta ho, jagata ziromaNi siddha sadA jayavanta ho / / 1 / / dhyAna agnikara karma kalaMka sabai dahe, nitya niraMjana deva sarUpI hai rhe| jJAyaka jJeyAkAra mamatva nivArake, so paramAtama siddha namUM sira nAyakeM / / 2 / / (dohA) avicala jJAna prakAzamaya, guNa ananta kI khAna / dhyAna dharai so pAiye, parama siddha bhagavAna / / 3 / / iti puSpAMjaliM kSipet / siddha pUjana (DaoN. hukamacanda bhArilla kRta) (dohA) cidAnanda svAtamarasI, sat ziva sundara jAna / jJAtA-dRSTA loka ke, parama siddha bhagavAna / / OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThin! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThin! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThin! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / jyoM-jyoM prabhuvara jalapAna kiyA, tyoM-tyoM tRSNA kI Aga jlii| thI Aza ki pyAsa bujhegI aba, para yaha saba mRgatRSNA niklii|| AzA-tRSNA se jalA hRdaya, jala lekara caraNoM meM aayaa| hokara nirAza saba jaga bhara se, aba siddha zaraNa meM maiM aayaa|| OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine janma-jarA-mRtyuvinAzanAya jalaM ni. svaahaa| tana kA upacAra kiyA abataka, usa para caMdana kA lepa kiyaa| mala-mala kara khUba nahA karake, tana ke mala kA vikSepa kiyaa|| aba Atama ke upacAra hetu, tumako candana-sama hai paayaa| hokara nirAza saba jaga bhara se, aba siddha zaraNa meM maiM AyA / / OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine saMsAratApavinAzanAya candanaM ni. svaahaa| sacamuca tuma akSata ho prabhuvara, tuma hI akhaNDa avinAzI ho| tuma nirAkAra avicala nirmala, svAdhIna saphala saMnyAsI ho|| le zAlikaNoM kA avalambana, akSayapada! tumako apnaayaa| hokara nirAza saba jaga bhara se, aba siddha zaraNa meM maiM aayaa|| OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine akSayapadaprAptaye akSatAn ni. svaahaa| jo zatru jagata kA prabala kAma, tumane prabhuvara usako jiitaa| ho hAra jagata ke vairI kI, kyoM nahiM Ananda bar3he saba kaa|| pramudita mana vikasita sumana nAtha, manasija ko ThukarAne aayaa| hokara nirAza saba jaga bhara se, aba siddha zaraNa meM maiM aayaa|| OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM ni. svaahaa| maiM samajha rahA thA aba taka prabha, bhojana se jIvana calatA hai| bhojana bina narakoM meM jIvana, bharapeTa manuja kyoM maratA hai|| jinendra arcanA/00000 108000000000 jinendra arcanA 55
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ tuma bhojana bina akSaya sukhamaya, yaha samajha tyAgane hU~ aayaa| hokara nirAza saba jaga bhara se, aba siddha zaraNa meM maiM aayaa|| OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine kSudhArogavinAzanAya naivedyaM ni. svaahaa| Aloka jJAna kA kAraNa hai, indriya se jJAna upajatA hai| yaha mAna rahA thA para kyoM kara, jar3a-cetana-sarjana karatA hai|| merA svabhAva hai jJAnamayI, yaha bheda-jJAna pA hrssaayaa| hokara nirAza saba jaga bhara se, aba siddha zaraNa meM maiM aayaa|| OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine mohAndhakAravinAzanAya dIpaM ni. svaahaa| merA svabhAva cetanamaya hai, isameM jar3a kI kucha gaMdha nhiiN| maiM hU~ akhaNDa citpiNDa caNDa, para se kucha bhI sambandha nhiiN|| yaha dhUpa nahIM, jar3a-karmoM kI raja Aja ur3Ane maiM aayaa| hokara nirAza saba jaga bhara se, aba siddha zaraNa meM maiM aayaa|| OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine aSTakarmadahanAya dhUpaM ni. svaahaa| zubha-karmoM kA phala viSaya-bhoga, bhogoM meM mAnasa ramA rhaa| nita naI lAlasAyeM jAgI, tanmaya ho unameM samA rahA / / rAgAdi vibhAva kiye jitane, AkulatA unakA phala paayaa| hokara nirAza saba jagabhara se, aba siddha-zaraNa meM maiM aayaa|| OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine mokSaphalaprAptaye phalaM ni. svaahaa| jala piyA aura candana caracA, mAlAyeM surabhita sumanoM kii| pahanI, tandula seye vyaMjana, dIpAvaliyA~ kI ratnoM kI / / surabhI dhUpAyana kI phailI, zubha-karmoM kA saba phala paayaa| AkulatA phira bhI banI rahI, kyA kAraNa jAna nahIM paayaa|| jaba dRSTi par3I prabhujI tuma para, mujhako svabhAva kA bhAna huaa| sukha nahIM viSaya-bhogoM meM hai, tuma ko lakha yaha sadjJAna huaa| jala se phala taka kA vaibhava yaha, maiM Aja tyAgane hU~ aayaa| hokara nirAza saba jaga bhara se, aba siddha zaraNa meM maiM aayaa|| OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine anarghyapadaprAptaye ayaM ni. svaahaa| 1104000 200 jinendra arcanA jayamAlA (dohA) Alokita ho loka meM, prabhu paramAtmaprakAza / AnandAmRta pAnakara, miTe sabhI kI pyAsa / / (paddhari) jaya jJAna mAtra jJAyaka svarUpa, tuma ho ananta caitanya ruup| tuma ho akhaNDa Ananda piNDa, mohAri dalana ko tuma prcnndd|| rAgAdi vikArI bhAva jAra, tuma hue nirAmaya nirvikAra / nirdvandva nirAkula nirAdhAra, nirmama nirmala ho nirAkAra / / nita karata rahata Ananda rAsa, svAbhAvika pariNati meM vilAsa / prabhu ziva-ramaNI ke hRdaya hAra, nita karata rahata nija meM vihAra / / prabhu bhavadadhi yaha gaharo apAra, bahate jAte saba nirAdhAra / nija pariNati kA satyArthabhAna, zivapada dAtA jo tattvajJAna / / pAyA nahiM maiM usako pichAna, ulaTA hI maiMne liyA mAna / cetana ko jar3amaya liyA jAna, tana meM apanApA liyA mAna / / zubha-azubha rAga jo duHkhakhAna, usameM mAnA Ananda mahAna / prabhu azubha-karma ko mAna heya, mAnA para zubha ko upAdeya / / jo dharma-dhyAna Ananda rUpa, usako jAnA maiM duHkha svruup| manavAMchita cAhe nitya bhoga, unako hI mAnA hai manoga / / icchA-nirodha kI nahIM cAha, kaise miTatA bhv-vissy-daah| AkulatAmaya saMsAra-sukha, jo nizcaya se hai mahA-duHkha / / usakI hI niza-dina karI Aza, kaise kaTatA saMsAra-pAza / bhava-duHkha kA para ko hetu jAna, para se hI sukha ko liyA mAna / / maiM dAna diyA abhimAna ThAna, usake phala para nahiM diyA dhyAna / pUjA kInI varadAna mA~ga, kaise miTatA saMsAra svA~ga / / terA svarUpa lakha prabhu Aja, ho gaye saphala sampUrNa kAja / mo ura prakaTyo prabhu bheda-jJAna, maiMne tuma ko lInA pichAna / / jinendra arcanA/000000 56
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ tuma para ke kartA nahIM nAtha, jJAtA ho saba ke eka sAtha / tuma bhaktoM ko kucha nahIM deta, apane samAna basa banA let|| yaha maiMne terI sunI Ana, jo leve tuma ko basa pichAna / vaha pAtA hai kaivalyajJAna, hotA paripUrNa kalA-nidhAna / / vipadAmaya parapada hai nikAma, nijapada hI hai Ananda-dhAma / mere mana meM basa yahI cAha, nijapada ko pAU~ he jinAha / / OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine anarghyapadaprAptaye mahAyaM ni. svaahaa| (dohA) para kA kucha nahiM cAhatA, cAhU~ apanA bhAva / nija-svabhAva meM thira rahU~, meTo sakala vibhaav|| (puSyAJjaliM kSipet ) azarIrI siddha bhagavAna (tarja)- (karuNA sAgara bhagavAna, bhava pAra lagA denA) azarIrI-siddha bhagavAna, Adarza tumhIM mere| aviruddha zuddha cidghana, utkarSa tumhIM mere ||ttek / / samyaktva sudarzana jJAna, agurulaghu avagAhana / sUkSmatva vIrya guNakhAna, nirbAdhita sukhavedana / / he guNa ananta ke dhAma, vandana agaNita mere / / 1 / / rAgAdi rahita nirmala, janmAdi rahita avikl| kula gotra rahita niSkula, mAyAdi rahita nishchl|| rahate nija meM nizcala, niSkarma sAdhya mere / / 2 / / rAgAdi rahita upayoga, jJAyaka pratibhAsI ho| svAzrita zAzvata-sukha bhoga, zuddhAtma-vilAsI ho|| hesvayaM siddha bhagavAna, tuma sAdhya bano mere / / 3 / / bhavijana tuma-sama nija-rUpa, dhyAkara tuma-sama hote| caitanya piNDa ziva-bhUpa, hokara saba dukha khote|| caitanyarAja sukhakhAna, dukha dUra karo mere / / 4 / / siddha pUjana (zrI yugalajI kRta) (dohA) (harigItikA) nija vajra pauruSa se prabho! antara-kaluSa saba hara liye| prAMjala pradeza-pradeza meM, pIyUSa nirjhara jhara gaye / / sarvocca ho ata eva basate, loka ke usa zikhara re! tuma ko hRdaya meM sthApa, maNi-muktA caraNa ko cuumte|| OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThin! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThin! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThin! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / (vIrachanda) zuddhAtama-sA parizuddha prabho! yaha nirmala nIra caraNa laayaa| maiM pIr3ita nirmama mamatA se, aba isakA aMtima dina AyA / / tuma to prabhu aMtarlIna hue, tor3e kRtrima sambandha sbhii| mere jIvana-dhana tumako pA, merI pahalI anubhUti jagI / / OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine janmajarAmRtyuvinAzanAya jalam. mere caitanya-sadana meM prabhu! dhU-dhU krodhAnala jalatA hai| ajJAna-amA' ke aMcala meM, jo chipakara pala-pala palatA hai|| prabhu! jahA~ krodha kA sparza nahIM, tuma baso malaya kI mahakoM meN| maiM isIlie malayaja lAyA, krodhAsura bhAge palakoM meM / / OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine saMsAratApavinAzanAya candanam... adhipati prabhu! dhavala bhavana keho, aura dhavala tumhArA antastala / aMtara ke kSata saba vikSata kara, ubharA svarNima sauMdarya viml|| maiM mahAmAna se kSata-vikSata, hU~ khaMDa-khaMDa lokaaNt-vibho| mere miTTI ke jIvana meM, prabhu! akSata kI garimA bhara do|| OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine akSayapadaprAptaye akSatAn...... 1. zuddha 2. amAvasyA 3. siddhazilA jinendra arcanA/0001 100 jinendra arcanA 57
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ caitanya-surabhi kI puSpavATikA, meM vihAra nita karate ho| mAyA kI chAyA raMca nahIM, hara bindu sudhA kI pIte ho|| niSkAma pravAhita hara hilora, kyA kAma kAma kI jvAlA se| pratyeka pradeza pramatta huA, pAtAla-madhu madhuzAlA' se| OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine kAmabANavidhvaMsanAya puSpam..... yaha kSudhA deha kA dharma prabho! isakI pahicAna kabhI na hii| hara pala tana meM hI tanmayatA, kSut-tRSNA avirala pIna' huii|| AkramaNa kSudhA kA sahya nahIM, ataeva liye haiM vyaMjana ye| satvara' tRSNA ko tor3a prabho! lo, hama AnaMda-bhavana phuNce|| OMhrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine kSudhArogavinAzanAya naivedyam....... vijJAna nagara ke vaijJAnika, terI prayogazAlA vismaya / kaivalya-kalA meM umar3a par3A, sampUrNa vizva kA hI vaibhava / / para tuma to usase ati virakta, nita nirakhA karate nija nidhiyaaN| ataeva pratIka pradIpa liye, maiM manA rahA dIpAvaliyA~ / / OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine mohAndhakAravinAzanAya dIpam... terA prAsAda mahakatA prabhu! ati divya dazAMgI' dhapoM se| ataeva nikaTa nahiM A pAte, karmoM ke kITa-pataMga are / / yaha dhUpa surabhi-nirjharaNI, merA paryAvaraNa vizuddha huaa| chaka gayA yoga-nidrA meM prabhu! sarvAMga amI hai barasa rhaa|| OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine aSTakarmadahanAya dhUpam.. nija lIna parama svAdhIna baso, prabhu! tuma suramya ziva-nagarI meN| prati pala barasAta gagana se ho, rasapAna karo ziva-gagarI meN|| ye surataruoM ke phala sAkSI, yaha bhava-saMtati kA aMtima kssnn| prabhu! mere maMDapa meM Ao, hai Aja mukti kA udghATana / / OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine mokSaphalaprAptaye phalam ......... tere vikIrNa guNa sAre prabhu! muktA-modaka se saghana hue| ataeva rasAsvAdana karate, re! ghanIbhUti anubhUti liye / / 1.anubhUti 2. sundara racanA 3. zarIra 4. tUphAna 5. jJapti parivartana 6. AtmapradezoM kA kampana 7. ATha guNa 8. rAta 9. utkRSTa bhakti pariNAma 10. nija shuddhaatm-sNvedn| 100 jinendra arcanA he nAtha! mujhe bhI aba pratikSaNa, nija aMtara-vaibhava kI mstii| hai Aja arghya kI sArthakatA, terI asti merI bastI / / OM hrIM zrIsiddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine anarghyapadaprAptaye ayaM ni. svaahaa| jayamAlA (dohA) cinmaya ho, cidrUpa prabhu! jJAtA mAtra cidesh| zodha-prabaMdha cidAtma ke, sraSTA tuma hI ek|| jagAyA tumane kitanI bAra! haA nahiM cira-nidrA kA anta / madira sammohana mamatA kA, are! beceta par3A maiM santa / / ghora tama chAyA cAroM ora, nahIM nija sattA kI pahicAna / nikhila jar3atA dikhatI saprANa, cetanA apane se anajAna / / jJAna kI prati pala uThe taraMga, jhA~katA usameM AtamarAma / are! AbAla sabhI gopAla, sulabha sabako cinmaya abhirAma / / kintu para sattA meM pratibaddha, kIra-markaTa-sI gahala ananta / are! pAkara khoyA bhagavAna, na dekhA maiMne kabhI basaMta / / nahIM dekhA nija zAzvata deva, rahI kSaNikA paryaya kI prIti / kSamya kaise hoM ye aparAdha? prakRti kI yahI sanAtana rIti / / ataH jar3a-karmoM kI jaMjIra, par3I mere sarvAtma pradeza / aura phira naraka-nigodoM bIca, hue saba nirNaya he sarveza / / ghaTA ghana vipadA kI barasI, ki TUTI zaMpA mere zIza / naraka meM pArada-sA tana TUka, nigodoM madhya anaMtI mIca / / kareM kyA svarga sukhoM kI bAta, vahA~ kI kaisI adbhuta Teva! aMta meM bilakhe chaha-chaha mAsa, kaheM hama kaise usako deva! dazA cAroM gati kI dayanIya, dayA kA kintu na yahA~ vidhAna / zaraNa jo aparAdhI ko de, are! aparAdhI vaha bhagavAna / / "are miTTI kI kAyA bIca, mahakatA cinmaya bhinna atiiv| zubhAzubha kI jar3atA ko dUra, parAyA jJAna vahA~ parakIya / / 1. AtmA ke zuddhi-vidhAna kI zodha 2. mAdaka 3. totA aura baMdara jaisI 4. bijalI 5. mRtyu jinendra arcanA/00000 114 58
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ aho 'cit' parama akarttAnAtha, are! vaha niSkriya tattva vizeSa / aparimita akSaya vaibhava - koSa", sabhI jJAnI kA yaha pariveza / / batAye marma are! yaha kauna, tumhAre bina vaidehI nAtha ? vidhAtA ziva-patha ke tuma eka, par3A maiM taskara dala ke hAtha / / kiyA tumane jIvana kA zilpa, khire saba mohakarma aura gAtaH / tumhArA pauruSa jhaMjhAvAta, jhar3a gaye pIle-pIle pAta / / nahIM prajJA - Avarttana zeSa, hue saba AvAgamana azeSa / are prabhu! cira-samAdhi meM lIna, eka meM basate Apa aneka / / tumhArA cit-prakAza kaivalya, kaheM tuma jJAyaka lokAloka / aho! basa jJAna jahA~ ho lIna, vahI hai jJeya, vahI hai bhoga / / yoga-cAMcalya' huA avaruddha, sakala caitanya nikala niSkaMpa / are! o yogarahita yogIza! raho yoM kAla anaMtAnaMta / / jIva kAraNa- paramAtma trikAla, vahI hai aMtastattva akhaMDa / tumheM prabhu ! rahA vahI avalaMba, kArya paramAtma hue nirbandha / / aho! nikharA kAMcana caitanya, khile saba AThoM kamala punIta / atIndriya saukhya ciraMtana bhoga, karo tuma dhavalamahala ke bIca / / uchalatA merA pauruSa Aja, tvarita TUTeMge baMdhana nAtha! are! terI sukha- zayyA bIca, hogA merA prathama prabhAta / / prabho! bItI vibhAvarI' Aja, huA aruNodaya zItala chA~va / jhUmate zAMti-latA ke kuMja, caleM prabhu! aba apane usa gA~va / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine anarghyapadaprAptaye mahArghyaM nirvapAmIti svAhA / (dohA) cira - vilAsa cidbrahma meM, cira- nimagna bhagavaMta / dravya-bhAva stuti se prabho!, vaMdana tumheM anaMta / / (puSpAJjaliM kSipet) 1. zuddha antastattva kA AnaMdabhavana 2. puSTa 6. aMtaraMga pradUSaNa 7. Ananda- samAdhi 116////// 3. avilamba 4. mahotsava 5. dazadharmoM 8. amRta 9. zUnya caitanya 10 bikhare hue jinendra arcanA 59 videha kSetra sthita vidyamAna bIsa tIrthaMkara pUjana (paM. dyAnatarAyajI kRta ) (dohA) dvIpa ar3hAI meru pana, aru tIrthaMkara bIsa / tina sabakI pUjA karU~, mana-vaca-tana dhari siis|| OM hrIM zrI vidyamAnaviMzatitIrthaMkarA ! atra avatarata avatarata, saMvauSaT / OM hrIM zrI vidyamAna viMzati tIrthaMkarAH! atra tiSThata tiSThata ThaH ThaH / OM hrIM zrI vidyamAna viMzati tIrthaMkarAH / atra mama sannihito bhavata bhavata vaSaT / indra phaNIndra-narendra vaMdya pada nirmala dhArI / zobhanIka saMsAra sAra guNa haiM avikArI / / kSIrodadhi-sama nIra soM (ho) pUjoM tRSA nivaar| sImaMdhara jina Adi de bIsa videha ma~jhAra / / zrI jinarAja ho bhava-tAraNa taraNa jihAja || OM hrIM zrI sImaMdhara- yugamaMdhara- bAhu- subAhu-saMjAtaka- svayaMprabha-RSabhAnanaanantavIryya-sUraprabha- vizAlakIrti-vajradhara-candrAnana- bhadrabAhu - bhujaMgama - Izvaranemiprabha - vIrasena mahAbhadra-devayazo'jitavIryeti vidyamAnaviMzatitIrthaMkarebhyo janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svAhA / tIna loka ke jIva pApa AtApa satAye / tinako sAtA dAtA zItala vacana suhAye / / bAvana caMdana soM jU~ (ho) bhramana-tapata niravAra / / sImaM / / OM hrIM zrI vidyamAnaviMzatitIrthaMkarebhyo bhavAtApavinAzanAya candanaM ni. svAhA / yaha saMsAra apAra mahAsAgara jinasvAmI / tAtaiM tAre bar3I bhakti - naukA jaganAmI / / taMdula amala sugaMdha soM (hoM) pUjoM tuma guNasAra / / sImaM // OM hrIM zrI vidyamAnaviMzatitIrthaMkarebhyaH akSayapadaprAptaye akSatAn ni. svAhA / bhavika - saroja-vikAza niMdya-tama hara ravi se ho / jati-zrAvaka AcAra kathana ko tumahI bar3e ho / / phUla suvAsa aneka soM (ho) pUjoM madana - prahAra / / sImaM. / / OM hrIM zrI vidyamAnaviMzatitIrthaMkarebhyo kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM ni. svAhA / kAma - nAga viSadhAma nAza ko garur3a kahe ho / chudhA mahA dava-jvAla tAsa ko megha lahe ho / jinendra arcanA 117
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ nevaja bahughRta miSTa soM (hoM) pUjoM bhUkhaviDAra / / sImaMdhara jina Adi de bIsa videha ma~jhAra / zrIjinarAja ho bhava-tAraNa-taraNa jihAja / / OM hrIM zrI vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyaH kSudhArogavinAzanAya naivedyaM ni. svaahaa| udyama hona na deta sarva jagamAMhi bharyo hai| moha-mahAtama ghora nAza parakAza ko hai|| pUjoM dIpa prakAza soM (ho) jJAna-jyoti karatAra / / siimN.|| OM hrIM zrI vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyo mohAndhakAravinAzanAya dIpaM ni. svaahaa| karma ATha saba kATha bhAra vistAra nihaaraa| dhyAna agani kara prakaTa sarva kIno niravArA / / dhUpa anUpama khevateM (ho) duHkha jalaiM niradhAra / / sIma. / / OM hrIM zrI vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyo'STakarmavidhvaMsanAya dhUpaM ni. svaahaa| mithyAvAdI duSTa lobha'haMkAra bhare haiN| sabako china meM jIta jaina ke meru khar3e haiM / / phala ati uttama soM jajoM (hoM) vAMchita phala-dAtAra / / sIma. / / OM hrIM zrI vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyo mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| jala-phala AThoM darva aragha kara prIti dharI hai| gaNadhara-indrani hU taiM thuti pUrI na karI hai|| 'dyAnata' sevaka jAnake (ho) jaga taiM leha nikAra / / sImaM. / / OM hrIM zrI vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyoanayaMpadaprAptaye ayaM ni. svaahaa| jayamAlA (soraThA) jJAna-sudhAkara canda, bhavika-kheta hita megha ho| bhrama-tama bhAna amanda, tIrthaMkara bIsoM nmoN|| (caupAI) sImaMdhara sImaMdhara svAmI, jugamandhara jugamandhara naamii| bAhu bAhu jina jaga-jana tAre, karama subAhu bAhubala daare|| 118000000000 1000000 jinendra arcanA jAta sujAta kevalajJAnaM, svayaMprabhU prabhu svayaM pradhAnaM / RSabhAnana RSi bhAnana doSa, anaMtavIraja vIraja koSaM / / saurIprabha saurIguNamAlaM, suguNa vizAla vizAla dyaalN| vajradhAra bhavagiri vajjara haiM, candrAnana candrAnana vara haiN|| bhadrabAhu bhadrani ke karatA, zrIbhujaMga bhujaMgama hrtaa| Izvara sabake Izvara chAU~, nemiprabhu jasa nemi virAjai / / vIrasena vIraM jaga jAneM, mahAbhadra mahAbhadra bakhAnai / / namoM jasodhara jasadharakArI, namoM ajita vIraja baladhArI / / dhanuSa pA~casai kAya virAjai, Ayu koTi pUrva saba chaajai| samavazaraNazobhita jinarAjA, bhavajala-tArana-tarana jihaajaa|| samyak ratnatraya-nidhi dAnI, lokAloka-prakAzaka jnyaanii| zata-indrani kari vaMdita sohaiM, suna-nara-pazusabake mana mohaiN|| OM hrIM zrIvidyamAnaviMzatitIrthakarebhyo anayaMpadaprAptaye mahAyaM nirvapAmIti svaahaa| (dohA) tumako pUjeM vaMdanA, kareM dhanya nara soya / 'dyAnata' saradhA mana dharai, so bhI dharmI hoy|| puSpAMjaliM kSipet / maiM mahA-puNya udaya se jina-dharma pA gayA ||ttek / / cAra ghAti karma nAze, aise arahaMta haiN| ananta catuSTaya dhArI, zrI bhagavanta haiM / / maiM arahaMta deva kI zaraNa A gayA ||maiN || aSTa karma nAza kiye, aise siddha-deva haiN| aSTa guNa prakaTa jinake, hue svayameva haiN|| maiM aise siddha deva kI zaraNa A gayA ||maiN. / / vastu kA svarUpa batAye, vItarAga-vANI hai| tIna loka ke jIva hetu, mahAkalyANI hai|| maiM jinavANI mA~ kI zaraNa A gayA / maiM. || parigraha rahita, digambara munirAja haiN| jJAna-dhyAna sivA nahIM, dUjA koI kAja hai| maiM zrI munirAja kI zaraNa A gayA / maiM. || jinendra arcanA/1000000 60
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vartamAna caubIsI pUjana (kavivara vRndAvanadAsa kRta) vRSabha ajita sambhava abhinandana, sumati padama supArzva jinarAya / canda puhupa zItala zreyAMsa jina, vAsupUjya pUjita surarAya / / vimala ananta dharma jasa-ujjavala, zAMti kuMthu ara malli manAya / munisuvrata nami nemi pArzva prabhu, varddhamAna pada puSpa car3hAya / / OM hrIM zrI vRSabhAdimahAvIrAMtacaturviMzatijinasamUha! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI vRSabhAdimahAvIrAMtacaturviMzatijinasamUha! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH / OM hrIM zrI vRSabhAdimahAvIrAMtacaturviMzatijinasamUha! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / muni-mana-sama ujjvala nIra, prAsuka gandha bhraa| bhari kanaka-kaTorI dhIra, dInI dhAra dharA / / caubIsoM zrI jinacanda, Ananda kanda sahI / pada jajata harata bhava- phanda, pAvata mokSa mahI / OM hrIM zrI vRSabhAdimahAvIrAntebhyo janma-jarA-mRtyuvinAzanAya jalaM ni. svAhA / gozIra kapUra milAya, kezara-raMga bhrii| jina caranana deta car3hAya, bhava- AtApa harI / / caubIsoM / / OM hrIM zrI vRSabhAdivIrAntebhyaH saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svAhA / tandulasita soma - samAna sundara aniyAre / muktA phala kI unamAna puJja dharoM pyAre / caubIsoM. / / OM hrIM zrI vRSabhAdimahAvIrAntebhyo akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svAhA / vara- kaMja kadamba kuraNDa, sumana sugandha bhare / jina - agra dharoM guna- maNDa, kAma-kalaMka hare / / caubIsoM / / OM hrIM zrI vRSabhAdimahAvIrAntebhyaH kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svAhA / mana-modana modaka Adi, sundara sadya bane / rasa- pUrita prAsuka svAda, jajata kSudhAdi hane / / caubIsoM. / / OM hrIM zrI vRSabhAdimahAvIrAntebhyaH kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svAhA / 120////////// jinendra arcanA 61 tama khaNDana dIpa jagAya, dhAroM tuma Age / saba timira mohakSaya jAya, jJAna kalA jAge / / caubIsoM zrI jinacanda, Ananda kanda sahI / pada jajata harata bhava-phanda, pAvata mokSa-mahI / / OM hrIM zrI vRSabhAdimahAvIrAntebhyo mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svAhA / dazagandha hutAzana mAhiM, he prabhu! khevata hoN| misa - dhUma karama jara jAhiM, tuma pada sevata hoN| caubIsoM. / / OM hrIM zrI vRSabhAdimahAvIrAntebhyo aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svAhA / zuci pakva surasa phala sAra, saba Rtu ke lyaayo| dekhata dRga-manako pyAra, pUjata sukha pAyo / caubIsoM / / OM hrIM zrI vRSabhAdimahAvIrAntebhyo mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svAhA / jala phala AThoM zucisAra, tAko arghya karoM / tumako arapoM bhavatAra, bhava tari mokSa varoM / caubIsoM / / OM hrIM zrIvRSabhAdimahAvIrAntebhyo anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / jayamAlA (dohA) zrImata tIrathanAtha- pada, mAtha nAya hita heta / gAU~ guNamAlA abai, ajara amara pada deta / / (tribhaMgI) jaya bhava-tama bhaMjana, jana-mana- kaMjana, raMjana dina mani, svaccha karA / ziva-maga-parakAzaka, arigaNa-nAzaka, caubIsoM jinarAja varA / / (paddhari) jaya RSabhadeva riSi-gana namanta, jaya ajita jIta vasu-ari turanta / jaya sambhava bhava bhaya karata cUra, jaya abhinandana Ananda-pUra / / jaya sumati sumati-dAyaka dayAla, jaya padma padma dyuti tanarasAla / jaya jaya supArzva bhava-pAsa nAza, jaya canda, canda - tanadyuti prakAza / / jaya puSpadanta dyuti - danta -seta, jaya zItala zItala-gunaniketa / jaya zreyanAtha nuta - sahasabhujja, jaya vAsava- pUjita vAsupujja / / jinendra arcanA 8121
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaya vimala vimala-pada denahAra, jaya jaya ananta guna-gaNa apAra / jaya dharma dharma ziva-zarma deta, jaya zAnti zAnti puSTI kareta / / jaya kunthu kunthuvAdika rakheya, jaya arajina vasu-ari chaya krey| jaya malli malla hata moha-malla, jaya munisuvrata vrt-shll-dll|| jaya nami nita vAsava-nuta sapema, jaya neminAtha vRSa-cakra nem| jaya pArasanAtha anAtha-nAtha, jaya varddhamAna ziva-nagara sAtha / / (tribhaMgI) caubIsa jinandA, Ananda-kandA, pApa-nikandA, sukhkaarii| tina pada-juga-candA, udaya amandA, vAsava-vandA, hitkaarii|| OM hrIM zrI vRSabhAdimahAvIrAntacaturviMzatijinebhyo anayaMpadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| (soraThA) bhukti-mukti dAtAra, caubIsoM jinarAjavara / tina-pada mana-vaca-dhAra, jo pUjai so ziva lhai|| (puSpAJjaliM kSipet ) karalo jinavara kA guNagAna karalo jinavara kA guNagAna, AI maMgala ghdd'ii| AI maMgala ghar3I, dekho maMgala ghar3I ||krlo / / 1 / / vItarAga kA darzana pUjana bhava-bhava ko sukhkaarii| jina pratimA kI pyArI chavilakha maiM jAU~ balihArI / krlo||2|| tIrthaMkara sarvajJa hitaMkara mahA mokSa ke daataa| jo bhI zaraNa ApakI AtA, tuma sama hI bana jAtA / krlo||3|| prabhu darzana se Arta raudra pariNAma nAza ho jaate| dharma dhyAna meM mana lagatA hai, zukla dhyAna bhI paate||krlo||4|| sambakadarzana ho jAtA hai mithyAtama miTa jaataa| ratnatraya kI divya zakti se karma nAza ho jAtA / karalo / / 5 / / nija svarUpa kA darzana hotA, nija kI mahimA aatii| nija svabhAva sAdhana ke dvArA svagati turata mila jAtI / kaalo||6|| sImandhara jinapUjana (DaoN. hukamacanda bhArilla kRta) (kuNDaliyA) bhava-samudra sImita kiyo, sImandhara bhagavAna / kara sImita nijajJAna ko, prakaTyo pUraNa jJAna / / prakaTyo pUraNa jJAna-vIrya-darzana sukhadhArI, samayasAra avikAra vimala caitanya-vihArI / aMtarbala se kiyA prabala ripu-moha parAbhava, are bhavAntaka! karo abhaya hara lo merA bhava / / OM hrIM zrI sImaMdharajina! atra avatara avatara saMvauSaT AhvAnanam / OMhIM zrI sImaMdharajina! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH sthApanam / OM hrIM zrI sImaMdharajina! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT, snnidhikrnnm| prabhuvara! tuma jala-se zItala ho, jala-se nirmala avikArI ho| mithyAmala dhone ko jinavara, tuma hI to malaparihArI ho|| tuma samyagjJAna jalodadhi ho, jaladhara amRta barasAte ho| bhavijana mana mIna prANadAyaka, bhavijana mana-jalaja khilAte ho|| he jJAna payonidhi sImandhara! yaha jJAna pratIka samarpita hai| ho zAnta jJeyaniSThA merI, jala se caraNAmbuja carcita hai|| OM hrIM zrI sImaMdharajinendrAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| caMdana-sama candravadana jinavara, tuma candrakiraNa-se sukhakara ho| bhava-tApa nikaMdana he prabhuvara! sacamuca tuma hI bhava-dukha-hara ho|| jala rahA hamArA antaHstala, prabhu icchAoM kI jvAlA se| yaha zAnta na hogA he jinavara re! viSayoM kI madhuzAlA se| cira-aMtardAha miTAne ko, tuma hI malayAgiri caMdana ho| caMdana se caracU~ caraNAMbuja, bhava-tapa-hara! zata-zata vaMdana ho|| OM hrIM zrI sImaMdharajinendrAya saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| prabhu! akSatapura ke vAsI ho, maiM bhI terA vizvAsI huuN| kSata-vikSata meM vizvAsa nahIM, tere pada kA pratyAzI huuN|| jinendra arcanA MITR123 20201000 0000000000000000000jinendra arcanA
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ akSata kA akSata-saMbala le, akSata-sAmrAjya liyA tumne| akSata-vijJAna diyA jaga ko, akSata-brahmANDa kiyA tumane / / maiM kevala akSata-abhilASI, akSata ata eva caraNa laayaa| nirvANa-zilA ke saMgama-sA, dhavalAkSata mere mana bhAyA / / OM hrIM zrI sImaMdharajinendrAya akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| tuma surabhita jJAna-sumana ho prabhu, nahiM rAga-dveSa durgandha khiiN| sarvAMga sukomala cinmaya tana, jaga se kucha bhI sambandha nhiiN|| nija aMtarvAsa suvAsita ho, zUnyAntara para kI mAyA se| caitanya-vipina ke citaraMjana, ho dUra jagata kI chAyA se / / sumanoM se mana ko rAha milI, prabhu kalpabeli se yaha laayaa| inako pA cahaka uThA mana-khaga, bhara coMca caraNa meM le laayaa|| OM hrIM zrI sImaMdharajinendrAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svAhA / AnaMda-rasAmRta ke draha ho, nIrasa jar3atA kA dAna nhiiN| tuma mukta-kSudhA ke vedana se, SaTsa kA nAma-nizAna nhiiN|| vidha-vidha vyaMjana ke vigraha se, prabhu bhUkha na zAMta huI merii| AnaMda-sudhArasa-nirjhara tuma, ataeva zaraNa lI prabhu terI / / cira-tRpti-pradAyI vyaMjana se, hoM dUra kSudhA ke aMjana ye| kSutpIr3A kaise raha legI? jaba pAye nAtha niraMjana-se / / OM hrIM zrI sImaMdharajinendrAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| cinmaya-vijJAna-bhavana adhipati, tuma lokAloka-prakAzaka ho| kaivalya kiraNa se jyotita prabhu! tuma mahAmohatama nAzaka ho|| tuma ho prakAza ke puMja nAtha! AvaraNoM kI parachA~ha nhiiN| pratibiMbita pUrI jJeyAvali, para cinmayatA ko A~ca nahIM / / le AyA dIpaka caraNoM meM, re! antara Alokita kara do| prabhu! tere mere antara ko, avilaMba nirantara se bhara do|| OM hrIM zrI sImaMdharajinendrAya mohAMdhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| 12400000000 VID000000000 jinendra arcanA dhU-dhU jalatI dukha kI jvAlA, prabhu trasta nikhila jagatItala hai| beceta par3e saba dehI haiM, calatA phira rAga prabhaMjana hai / / yaha dhUma ghUmarI khA-khAkara, ur3a rahA gagana kI galiyoM meN| ajJAna-tamAvRta cetana jyoM, caurAsI kI raMga-raliyoM meM / / saMdeza dhUpa kA tAttvika prabhu, tuma hue UrdhvagAmI jaga se| prakaTe dazAMga prabhuvara! tuma ko, antaHdazAMga kI saurabha se / / OM hrIM zrI sImaMdharajinendrAya aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| zubha-azubha vRtti ekAMta duHkha atyaMta malina saMyogI hai| ajJAna vidhAtA hai inakA, nizcita caitanya virodhI hai|| kA~ToM-sI paidA ho jAtI, caitanya-sadana ke A~gana meM / caMcala chAyA kI mAyA-sI, ghaTatI kSaNa meM bar3hatI kSaNa meM / / terI phala-pUjA kA phala prabhu! hoM zAMta zubhAzubha jvaalaayeN| madhukalpa phaloM-sI jIvana meM, prabhu! zAMti-latAyeM chA jaayeN|| OM hrIM zrI sImaMdharajinendrAya mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| nirmala jala-sA prabhu nijasvarUpa, pahicAna usI meM lIna hue| bhava-tApa utarane lagA tabhI, caMdana-sI uThI hilora hiye / / abhirAma bhavana prabhu akSata kA, saba zakti prasUna lage khilne| kSut tRSA aThAraha doSa kSINa, kaivalya pradIpa lagA jalane / / miTa calI capalatA yogoM kI, karmoM ke IMdhana dhvasta hue| phala huA prabho! aisA madhurima, tuma dhavala niraMjana svastha hue|| OM hrIM zrI sImaMdharajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (dohA) vaidahI ho deha meM, ataH videhI nAtha / sImaMdhara nija sIma meM, zAzvata karo nivAsa / / 1 / / zrI jina pUrva videha meM, vidyamAna arahaMta / vItarAga sarvajJa zrI, sImaMdhara bhagavaMta / / 2 / / jinendra arcanA 10000 1000000000000000125 MIMITA
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ (paddhari) he jJAnasvabhAvI sImaMdhara! tuma ho asIma AnaMdarUpa / apanI sImA meM sImita ho, phira bhI ho tuma trailokya bhUpa / / 3 / / mohAndhakAra ke nAza hetu, tuma hI ho dinakara ati prcNdd| ho svayaM akhaMDita karma zatru ko, kiyA Apane khNdd-khNdd||4|| gRhavAsa rAga kI Aga tyAga, dhArA tumane munipada mhaan| AtamasvabhAva sAdhana dvArA, pAyA tumane paripUrNa jJAna / / 5 / / tuma darzana jJAna divAkara ho, vIraja maMDita aanNdkNd| tuma hue svayaM meM svayaM pUrNa, tuma hI ho sacce pUrNacanda / / 6 / / pUraba videha meM he jinavara! ho Apa Aja bhI vidyamAna / ho rahA divya upadeza, bhavya pA rahe nitya adhyAtma jJAna / / 7 / / zrI kundakunda AcAryadeva ko, milA Apase divya jJAna / AtmAnubhUti se kara pramANa, pAyA unane Ananda mahAna / / 8 / / pAyA thA unane samayasAra, apanAyA unane samayasAra / samajhAyA unane samayasAra, ho gaye svayaM ve samayasAra / / 9 / / de gaye hameM ve samayasAra, gA rahe Aja hama samayasAra / hai samayasAra basa eka sAra, hai samayasAra bina saba asAra / / 10 / / maiM hU~ svabhAva se samayasAra, pariNati ho jAye smysaar| hai yahI cAha, hai yahI rAha, jIvana ho jAye samayasAra / / 11 / / OM hrIM zrI sImaMdharajinendrAya anarghyapadaprAptaye jayamAlAmahAyaM nirvapAmIti svaahaa| (soraThA) samayasAra hai sAra, aura sAra kucha hai nhiiN| mahimA aparampAra, samayasAramaya ApakI / / 12 / / (puSpAJjaliM kSipet) dazalakSaNa dharma pUjana (paM. dyAnatarAyajI kRta) (anuSTupa) sthApanA (saMskRta) uttamakSAntikAdyanta-brahmacarya-sulakSaNam / sthApaya dazadhA dharmamuttamaM jinabhASitam / / (aDilla) sthApanA (hindI) uttama kSamA mAradava Arajava bhAva haiM, satya zauca saMyama tapa tyAga upAva haiN| AkiMcana brahmacarya dharama daza sAra haiM, caha~gati-dukhateM kAr3hi mukati karatAra haiM / / OM hrIM zrI uttamakSamAdidazalakSaNadharma ! atra avatara avatara saMvauSaT iti AhvAnanam / OM hrIM zrI uttamakSamAdidazalakSaNadharma ! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH sthApanam / OMhrIM zrI uttamakSamAdidazalakSaNadharma! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT sannidhikaraNam / (soraThA) hemAcala kI dhAra, muni-cita sama zItala surabhi / bhava-AtApa nivAra, dasa-lacchana pUjauM sadA / / OM hrIM zrI uttamakSamAmArdavArjavazaucasatyasaMyamatapastyAgAkiMcanyabrahmacaryeti dazalakSaNadharmAya janma-jarA-mRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| candana kezara gAra, hoya suvAsa dazoM dishaa| bhava-AtApa nivAra, dasa-lacchana pUjauM sadA / / OM hrIM zrI uttamakSamAdidazalakSaNadharmAya saMsAratApavinAzanAya caMdanaM ni. svaahaa| amala akhaNDita sAra, tandula candra samAna zubha / bhava-AtApa nivAra, dasa-lacchana pUjauM sadA / / OM hrIM zrI uttamakSamAdidazalakSaNadharmAya akSayapadaprAptaye akSatAn ni. svaahaa| phUla aneka prakAra, mahakeM uurdh-lokloN| bhava-AtApa nivAra, dasa-lacchana pUjauM sadA / / OM hrIM zrI uttamakSamAdidazalakSaNadharmAya kAmabANavinAzanAya puSpaM ni. svaahaa| nevaja vividha nihAra, uttama SaT-rasa-saMjugata / bhava-AtApa nivAra, dasa-lacchana pUjauM sadA / / OM hrIM zrI uttamakSamAdidazalakSaNadharmAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM ni. svaahaa| jinendra arcanA 000000000 100 jinendra arcanA
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAti kapUra sudhAra, dIpaka-jyoti suhAvanI / bhava-AtApa nivAra, dasa-lacchana pUjauM sadA / / OM hrIM zrI uttamakSamAdidazalakSaNadharmAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM ni. svaahaa| agara dhUpa vistAra, phaile sarva sugndhtaa| bhava-AtApa nivAra, dasa-lacchana pUjauM sadA / / OM hrIM zrI uttamakSamAdidazalakSaNadharmAya aSTakarmadahanAya dhUpaM ni. svaahaa| phala kI jAti apAra, ghrAna-nayana-mana-mohane / bhava-AtApa nivAra, dasa-lacchana pUjauM sadA / / OM hrIM zrI uttamakSamAdidazalakSaNadharmAya mokSaphalaprAptaye phalaM ni. svaahaa| AThoM daraba sa~vAra, 'dyAnata' adhika uchAhasauM / bhava-AtApa nivAra, dasa-lacchana pUjauM sadA / / OM hrIM zrI uttamakSamAdidazalakSaNadharmAya anarghyapadaprAptaye ayaM ni. svaahaa| aMga-arghya (soraThA) pIDai duSTa aneka, bA~dha mAra bahuvidhi kreN| dhariye chimA viveka, kopa na kIjai pItamA / / uttama chimA gaho re bhAI, iha-bhava jasa, para bhava sukhdaaii| gAlI suni mana kheda na Ano, guna ko auguna kahai ayaano|| kahi hai ayAno vastu chInai, bA~dha mAra bahuvidhi karai / ghara nai nikArai tana vidArai, vaira jo na tahA~ dharai / / te karama pUraba kiye khoTe, sahai kyoM nahiM jiiyraa| ati krodha-agani bujhAya prAnI, sAmya-jala le sIyarA / / OM hrIM zrI uttamakSamAdharmAgAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| mAna mahAviSarUpa, karahi nIca-gati jagata meN| komala sudhA anUpa, sukha pAvai prAnI sadA / / uttama mArdava guna mana-mAnA, mAna karana ko kauna ThikAnA / basyo nigoda mAhiM taiM AyA, damarI rU~kana bhAga bikAyA / / rU~kana bikAyA bhAga vaza , deva ika-indrI bhayA / uttama muA cANDAla havA, bhUpa kIr3oM meM gayA / / jItavya jovana dhana gumAna, kahA karai jala-budabudA / kari vinaya bahu-guna bar3e jana kI, jJAna kA pAvai udA / / OM hrIM zrI uttamamArdavadharmAgAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| kapaTa na kIjai koya, corana ke pura nA bsai| sarala subhAvI hoya, tAke ghara bahu-sampadA / / uttama Arjava rIti bakhAnI, raMcaka dagA bahuta dukhadAnI / mana meM hoya so vacana ucariye, vacana hoya so tana sauM kriye|| kariye sarala tihu~ joga apane dekha niramala aarsii| mukha karai jaisA lakhai taisA, kapaTa-prIti a~gAra-sI / / nahiM lahai lachamI adhika chala kari, karama-bandha vishesstaa| bhaya tyAgi dUdha bilAva pIvai, ApadA nahiM dekhatA / / OM hrIM zrI uttama-ArjavadharmAGgAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| dhari hiradai santoSa, karaha tapasyA deha soN| zauca sadA nirdoSa, dharama bar3o saMsAra meM / / uttama zauca sarva jaga jAnA, lobha pApa ko bApa bakhAnA / AzA-pAsa mahA dukhadAnI, sukha pAvai santoSI prAnI / / prAnI sadA zuci zIla japa tapa, jJAna dhyAna prabhAvateM / nita gaMga jamuna samudra nhAye, azuci-doSa subhAvateM / / Upara amala mala bho bhItara, kauna vidhi ghaTa zuci khai| bahu deha mailI suguna-thailI, zauca-guna sAdhU lahai / / OM hrIM zrI uttamazaucadharmAGgAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| kaThina vacana mati bola, para-nindA aru jhUTha tj| sA~ca javAhara khola, satavAdI jaga meM sukhI / / uttama satya-barata pAlIjai, para-vizvAsaghAta nahiM kIjai / sA~ce-jhUThe mAnuSa dekho, Apana pUta svapAsa na pekho / / pekho tihAyata puruSa sA~ce ko daraba saba diijiye| munirAja-zrAvaka kI pratiSThA, sA~ca guNa lakha lIjiye / / jinendra arcanA 12881000000 1000 jinendra arcanA
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ U~ce siMhAsana baiThi vasu nRpa, dharama kA bhUpati bhayA / vaca jhUTha setI naraka pahu~cA, suraga meM nArada gayA / / OM hrIM zrI uttamasatyadharmAgAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| kAya chahoM pratipAla, paMcendriya mana vaza kro| saMjama-ratana sa~bhAla, viSaya-cora bahu phirata haiN|| uttama saMjama gahu mana mere, bhava-bhava ke bhAjai agha tere / suraga-naraka pazugati meM nAhIM, Alasa-harana karana sukha ThA~ hiiN|| ThAhIM pRthIvI jala Aga mAruta, rUkha trasa karunA dhro| saparasana rasanA ghrAna nainA, kAna mana saba vaza karo / / jisa binA nahiM jinarAja sIjhe, tU rulyo jaga-kIca meN| ika gharI mata visaro karo nita, Ayu jama-mukha bIca meM / / OM hrIM zrI uttamasaMyamadharmAGgAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| tapa cAhaiM surarAya, karama-zikhara ko vajra hai| dvAdazavidhi sukhadAya, kyoM na karai nija sakatisama / / uttama tapa saba mAhiM bakhAnA, karama-zaila ko vjr-smaanaa| basyo anAdi nigoda ma~jhArA, bhU vikalatraya pazu tana dhArA / / dhArA manuSa tana mahAdurlabha, sukula Ayu nirogatA / zrIjainavAnI tattvajJAnI, bhaI viSaya-payogatA / / ati mahA duralabha tyAga viSaya-kaSAya jo tapa AdareM / nara-bhava anUpama kanaka ghara para, maNimayI kalasA dharai / / OM hrIM zrI uttamatapodharmAgAya arghya nirvapAmIti svaahaa| dAna cAra parakAra, cAra saMgha ko diijie| dhana bijulI unahAra, nara-bhava lAho lIjie / / uttama tyAga kahyo jaga sArA, auSadha zAstra abhaya aahaaraa| nihacai rAga-dveSa niravArai, jJAtA donoM dAna sa~bhArai / / donoM sa~bhArai kUpa-jala sama, daraba ghara meM parinayA / nija hAtha dIje sAtha lIje, khAya khoyA baha gayA / / 13081000000000 (jinendra arcanA dhani sAdha zAstra abhaya divaiyA, tyAga rAga virodha ko| bina dAna zrAvaka sAdhu donoM, lahaiM nAhIM bodha ko / / OM hrIM zrI uttamatyAgadharmAGgAya arghya nirvapAmIti svaahaa| parigraha caubisa bheda, tyAga kareM muniraajjii| tisanA bhAva ucheda, ghaTatI jAna ghaTAie / / uttama AkiMcana guNa jAno, parigraha-cintA dukha hI maano| phA~sa tanaka-sI tana meM sAlai, cAha la~goTI kI dukha bhaale|| bhAlai na samatA sukha kabhI nara, binA muni-mudrA dharai / dhani nagana para tana-nagana ThAr3e, sura-asura pAyani pareM / / ghara mAhiM tisanA jo ghaTAve, ruci nahIM saMsAra sauN| bahu dhana burA hU bhalA kahiye, lIna para-upagAra sauM / / OM hrIM zrI uttamAkiMcanyadharmAGgAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| zIla-bAr3ha nau rAkha, brahma-bhAva antara lkho| kari donoM abhilAkha, karahu saphala nara-bhava sadA / / uttama brahmacarya mana Anau, mAtA bahina sutA pahicAnau / sahaiM bAna-varaSA bahu sUre, Tikai na naina-bAna lakhi kUre / / kUre tiyA ke azuci tana meM, kAma-rogI rati kreN| bahu mRtaka sar3ahiM masAna mAhIM, kAga jyoM coMceM bhareM / / saMsAra meM viSa-bela nArI, taji gaye jogIzvarA / 'dyAnata' dharama daza pair3i car3hi kai, ziva-mahala meM paga dhraa| OM hrIM zrI uttamabrahmacaryadharmAmAya arghya nirvapAmIti svaahaa| samuccaya jayamAlA (dohA) daza lacchana vandauM sadA, manavAMchita phaladAya / kahoM AratI bhAratI, hama para hohu sahAya / / jinendra arcanA 10000 66
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ (caupAI) uttama chimA jahA~ mana hoI, antara-bAhira zatru na koii| uttama mArdava vinaya prakAse, nAnA bheda jJAna saba bhaase|| uttama Arjava kapaTa miTAve, duragati tyAgi sugati upjaave| uttama zauca lobha-parihArI, santoSI guNa-ratana bhaNDArI / / uttama satya-vacana mukha bole, so prAnI saMsAra na ddole| uttama saMjama pAle jJAtA, nara-bhava saphala karai, le sAtA / / uttama tapa niravAMchita pAle, so nara karama-zatru ko ttaale| uttama tyAga kare jo koI, bhogabhUmi-sura-zivasukha hoI / / uttama AkiMcana vrata dhAre, parama samAdhi dazA visatAre / uttama brahmacarya mana lAve, nara-sura sahita mukati-phala paave|| OM hrIM zrI uttamakSamAmArdavArjavazaucasatyasaMyamatapastyAgAkiMcanyabrahmacaryeti dazalakSaNadharmAya jayamAlApUrNAr2yA nirvapAmIti svaahaa| (dohA) karai karama kI nirajarA, bhava pIMjarA vinaashi| ajara amara pada ko lahaiM, 'dyAnata' sukha kI raashi|| (puSpAJjaliM kSipet ) samyak ratnatrayadharma pUjana (paM. dyAnatarAyajI kRta) (dohA) cahu~gati-phani-viSa-harana-maNi, dukh-paavk-jl-dhaar| ziva-sukha-sudhA-sarovarI, samyak-trayI nihAra / / OMhrIM zrI samyakraratnatrayadharma! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI samyakratnatrayadharma ! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH / OM hrIM zrI samyakranatrayadharma ! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / (aSTaka-soraThA) kSIrodadhi unahAra, ujjvala jala ati sohno| janama-roga niravAra, samyak ratnatraya bhana~ / / OM hrIM zrI samyakratnatrayAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM ni. svAhA / candana kezara gAri, parimala-mahA-sugandha-maya / janama-roga niravAra, samyak ratnatraya bhana~ / / OM hrIM zrI samyakratnatrayAya bhavAtApavinAzanAya caMdanaM ni. svaahaa| tandula amala citAra, vAsamatI-sukhadAsa ke| janama-roga niravAra, samyak ratnatraya bhajUM / / OM hrIM zrI samyakratnatrayAya akSayapadaprAptaye akSatAn ni. svaahaa| mahakaiM phUla apAra, ali guMjaiM jyoM thuti kareM / janama-roga niravAra, samyak ratnatraya bhana~ / / OM hrIM zrI samyakratnatrayAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM ni. svaahaa| lADU bahu vistAra, cIkana miSTa sugandhayuta / janama-roga niravAra, samyak ratnatraya bhajUM / / OM hrIM zrI samyakratnatrayAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM ni. svaahaa| dIpa-ratanamaya sAra, jota prakAzai jagata meM / janama-roga niravAra, samyak ratnatraya bhajUM / / OM hrIM zrI samyakratnatrayAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM ni. svAhA / jinendra arcanA/10000 dekho jI AdIzvara svAmI, kaisA dhyAna lagAyA hai| kara Upara kara subhaga virAjai, Asana thira ThaharAyA hai||ttek. / / jagata vibhUti bhUti sama tajakara, nijAnanda pada dhyAyA hai| surabhita zvAsA AzA vAsA, nAsA dRSTi suhAyA hai||1|| kaMcana varana cale mana raMca na sura-giri jyoM thira thAyA hai| jAsa pAsa ahi mora mRgI hari, jAti virodha nazAyA hai||2|| zudha-upayoga hutAzana meM jina, vasuvidhisamidhajalAyA hai| zyAmali alakAvali sira sohe, mAno dhuA~ ur3AyA hai||3|| jIvana-marana alAbha-lAbha jina sabako nAza batAyA hai| sura nara nAga namahiM pada jAke "daula" tAsa jasa gAyA hai||4|| 100 jinendra arcanA 67
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhUpa suvAsa vithAra, candana agara kapUra kI / janama roga niravAra, samyak ratnatraya bhajU~ / OM hrIM zrI samyakratnatrayAya aSTakarmadahanAya dhUpaM ni. svAhA / phala zobhA adhikAra, loMga chuhAre jAyaphala / janama - roga niravAra, samyak ratnatraya bhajU~ / / OM hrIM zrIM samyakratnatrayAya mokSaphalaprAptaye phalaM ni. svAhA / ATha daraba niradhAra, uttama soM uttama liye | janama - roga niravAra, samyak ratnatraya bhajU~ / / OM hrIM zrI samyakratnatrayAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / samyak darazana jJAna vrata, ziva maga tInoM mayI / pAra utArana yAna 'dyAnata' pUjoM vrata sahita / / OM hrIM zrI samyakratnatrayAya anarghyapadaprAptaye pUrNArghyaM ni. svAhA / samyagdarzana pUjana (dohA) siddha aSTa- gunamaya prakaTa, mukta jIva-sopAna / jJAna carita jiha~ bina aphala, samyakdarza pradhAna / / OM hrIM zrI aSTAMgasamyagdarzana ! atra avatara avatara, saMvauSaT iti AhvAnanam / OM hrIM zrI aSTAMgasamyagdarzana ! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH iti sthApanam / OM hrIM zrI aSTAMgasamyagdarzana ! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT iti sannidhikaraNaM / (soraThA) I nIra sugandha apAra, tRSA harai mala chaya karai samyagdarzana sAra, ATha aMga pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTAMgasamyagdarzanAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svAhA / jala kesara ghanasAra, tApa harai sItala karai / samyagdarzana sAra, ATha aMga pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTAMgasamyagdarzanAya bhavAtApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svAhA / 134//////// jinendra arcanA 68 achata anUpa nihAra, dArida nAzai sukha bharai / samyagdarzana sAra, ATha aMga pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTAMgasamyagdarzanAya akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| pahupa suvAsa udAra, kheda harai mana zuci karai / samyagdarzana sAra, ATha aMga pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTAMgasamyagdarzanAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| nevaja vividha prakAra, chudhA harai thiratA karai / samyagdarzana sAra, ATha aMga pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTAMgasamyagdarzanAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svAhA / dIpajyoti tama hAra, ghaTa-paTa parakAzai mahA / samyagdarzana sAra, ATha aMga pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTAMgasamyagdarzanAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svAhA / dhUpa ghrAna sukhakAra, roga vighana jar3atA harai / samyagdarzana sAra, ATha aMga pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTAMgasamyagdarzanAya aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svAhA / zrIphala Adi vithAra, nihacai sura - ziva - phala karai / samyagdarzana sAra, ATha aMga pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTAMgasamyagdarzanAya mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svAhA / jala gandhAkSata cAru, dIpa dhUpa phala phUla caru / samyagdarzana sAra, ATha aMga pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTAMgasamyagdarzanAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / jinendra arcanA jayamAlA (dohA) Apa Apa nihacai lakhai, tattva-prIti vyavahAra / rahita doSa paccIsa haiM, sahita aSTa guna sAra / / 135
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ (caupAI mizrita gItA) samyak darazana-ratana gahIje, jina-vaca meM sandeha na kiijai| iha-bhava-vibhava-cAha duHkhadAnI, para-bhava bhoga cahai mata praanii|| prAnI gilAna na kari azuci lakhi, dharama guru prabhu prkhiye| para-doSa Dhakiye dharama Digate ko, suthira kara harakhiye / / cahu~ saMgha ko vAtsalya kIjai, dharama kI prbhaavnaa| guna AThasoM guna ATha lahikaiM, ihA~ phera na AvanA / / OM hrIM zrI aSTAMgasahitapaMcaviMzatidoSarahitasamyagdarzanAya jayamAlApUrNAr2yA ni. svaahaa| nevaja vividha prakAra, chudhA harai thiratA karai / samyagjJAna vicAra, ATha bheda pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTavidhasamyagjJAnAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| dIpa-joti tama-hAra, ghaTa paTa parakAzai mhaa| samyagjJAna vicAra, ATha bheda pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTavidhasamyagjJAnAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| dhUpa ghrAna-sukhakAra, roga vighana jar3atA hrai| samyagjJAna vicAra, ATha bheda pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTavidhasamyagjJAnAya aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| zrIphala Adi vithAra, nihacai sura-ziva-phala krai| samyagjJAna vicAra, ATha bheda pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTavidhasamyagjJAnAya mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| jala gandhAkSata cAru, dIpa dhUpa phala-phUla caru / samyagjJAna vicAra, ATha bheda pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTavidhasamyagjJAnAya anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| samyagjJAna pUjana (dohA) paMca bheda jAke prakaTa, jJeya-prakAzana bhAna / moha-tapana-hara-candramA, soI samyagjJAna / / OM hrIM zrI aSTavidhasamyagjJAna ! atra avatara avatara, saMvauSaT, iti AhvAnanam / OM hrIM zrI aSTavidhasamyagjJAna! atra tiSTha tiSTha, ThaHThaH, iti sthaapnm| OM hrIM zrI aSTavidhasamyagjJAna ! atra mama sannihito, bhava-bhava vaSaT, iti sannidhikaraNam / (soraThA) nIra sugandha apAra, tRSA harai mala chaya krai| samyagjJAna vicAra, ATha bheda pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTavidhasamyagjJAnAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| jala kesara ghanasAra, tApa harai zItala karai / samyagjJAna vicAra, ATha bheda pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTavidhasamyagjJAnAya bhavAtApavinAzanAya caMdanaM nirvapAmIti svaahaa| achata anUpa nihAra, dArida nAzai sukha bharai / samyagjJAna vicAra, ATha bheda pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTavidhasamyagjJAnAya akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| pahupa suvAsa udAra, kheda harai mana zuci karai / samyagjJAna vicAra, ATha bheda pUjauM sadA / / OM hrIM zrI aSTavidhasamyagjJAnAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA jayamAlA (dohA) Apa Apa jAnaiM niyata, grantha-paThana vyavahAra / saMzaya-vibhrama-moha bina, aSTa aMga gunakAra / / (caupAI mizrita gItA) samyagjJAna-ratana mana bhAyA, Agama tIjA naina btaayaa| acchara zuddha artha pahicAno, akSara aratha ubhaya saMga jaano|| jAno sukAla-paThana jinAgama, nAma guru na chipaaie| tapa rIti gahi bahu mauna dekaiM, vinaya-guna cita laaie|| ye ATha bheda karama uchedaka, jJAna-darpana dekhnaa| isa jJAna hI soM bharata sIjhA, aura saba paTa pekhanA / / OM hrIM zrI aSTavidhasamyagjJAnAya anarghyapadaprAptaye jayamAlApUrNAr2yA nivapAmIti svaahaa| jinendra arcanA 69
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhUpa ghrAna-sukhakAra, roga vighana jar3atA harai / samyakcArita sAra, terahavidha pUjauM sadA / / OM hrIM zrI trayodazavidhasamyakcAritrAya aSTakarmavinAzanAya dhUpaM nirvapAmIti svAhA / zrIphala Adi vithAra, nihacai sura zivaphala krai| samyakcArita sAra, terahavidha pUjauM sadA / / OM hrIM zrI trayodazavidhasamyakcAritrAya mokSaphala prAptAya phalaM nirvapAmIti svaahaa| jala gandhAkSata cAru, dIpa dhUpa phala phUla caru / samyakcArita sAra, terahavidha pUjauM sadA / / OM hrIM zrI trayodazavidhasamyakcAritrAya anarghyapada prAptAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (dohA) samyakcAritra pUjana (dohA) viSaya-roga auSadha mahA, dv-kssaay-jl-dhaar| tIrthaMkara jAko dharai, samyakcArita sAra / / OM hrIM zrI trayodazavidha-samyakcAritra ! atra avatara avatara, saMvauSaT, iti AhvAnanam / OM hrIM zrI trayodazavidha-samyakcAritra ! atra tiSTha tiSTha, ThaH ThaH, iti sthApanam / OM hrIM zrI trayodazavidha-samyakcAritra ! atra mama sannihito bhava-bhava vaSaT, iti sannidhikaraNam / (soraThA) nIra sugandha apAra, tRSA harai mala chaya krai| samyakcArita sAra, teraha vidha pUjauM sadA / / OM hrIM zrI trayodazavidhasamyakcAritrAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| jala kesara ghanasAra, tApa harai zItala krai| samyakcArita sAra, teraha vidha pUjauM sadA / / OM hrIM zrItrayodazavidhasamyakcAritrAya bhavAtApavinAzanAya caMdanaM nirvapAmIti svaahaa| achata anUpa nihAra, dArida nAzai sukha bharai / samyakcArita sAra, terahavidha pUjauM sadA / / OM hrIM zrI trayodazavidhasamyakcAritrAya akSayapada prAptAye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| pahupa suvAsa udAra, kheda harai mana zuci karai / samyakcArita sAra, terahavidha pUjauM sadA / / OM hrIM zrI trayodazavidhasamyakcAritrAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| nevaja vividha prakAra, chudhA harai thiratA karai / samyakcArita sAra, terahavidha pUjauM sadA / / OM hrIM zrI trayodazavidhasamyakcAritrAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| dIpa-joti tama-hAra, ghaTa-paTa parakAzai mhaa| samyakcArita sAra, terahavidha pUjauM sadA / / OM hrIM zrIbrayodazavidhasamyakcAritrAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| 1381000000000000000 jinendra arcanA Apa Apa thira niyata naya, tapa saMyama vyavahAra / sva-para-dayA donoM liye, terahavidha duHkhahAra / / (caupAI mizrita gItA) samyakcAritra-ratana sa~bhAlau, pA~ca pApa taji ke vrata paalau| paMca samiti traya gupti gahIjai, nara-bhava saphala karahu tana chiijai|| chIjai sadA tana ko jatana yaha, eka saMjama paalie| bahu rulyo naraka-nigodamAhIM, viSaya-kaSAyani ttaalie|| zubha-karama joga sughATa AyA, pAra ho dina jAta hai| 'dyAnata' dharama kI nAva baiTho, ziva-purI kuzalAta hai|| OM hrIM zrI trayodazavidhasamyakcAritrAya jayamAlA pUrNAr2yA nirvapAmIti svaahaa| samuccaya jayamAlA (dohA) samyagdarazana-jJAna-vrata, ina bina mukti na hoya / andha paMgu aru AlasI, jude jalaiM dava loya / / jinendra arcanA 1000 V ITA 70
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ (caupAI) jApai dhyAna suthira bana Avai, tAke karamabandha kaTa jaavai| tAsoM ziva-tiya prIti bar3hAvai, jo samyakratnatraya dhyAvai / / tAko cahu~gati ke duHkha nAhIM, so na pare bhavasAgara maahiiN| janama-jarA-mRta doSa miTAvai, jo samyakratnatraya dhyAvai / / soI dazalacchana ko sAthai, so solahakAraNa aaraadhai| so paramAtamapada upajAvai, jo samyakratnatraya dhyAvai / / soI zakra-cakripada leI, tInaloka ke sukha vilaseI / so rAgAdika bhAva bahAvai, jo samyakratnatraya dhyAvai / / soI lokAloka nihAre, paramAnandadazA visatAre / Apa tirai aura na tiravAvai, jo samyakratnatraya dhyAvai / / OM hrIM zrI samyagdarzana-samyagjJAna-samyakcAritrAya samuccayajayamAlA anarghyapadaprAptaye pUrNAya~ nirvapAmIti svaahaa| (dohA) eka svarUpa-prakAza-nija, vacana kahyo nahiM jaay| tIna bheda vyohAra saba, 'dyAnata' ko sukhadAya / / OM puSpAMjaliM kSipet / solahakAraNa pUjana (paM. dyAnatarAyajI kRta) (aDilla) solaha kAraNa bhAya tIrthaMkara je bhaye / haraSe indra apAra meru pai le gaye / / pUjA kari nija dhanya lakhyo bahu cAvasauM / hamahU SoDaza kArana bhAveM bhAvasauM / / OM hrIM zrI darzanavizuddhyAdiSoDazakAraNAni ! atra avatarata avatarata, saMvauSaT, iti AhavAnanam / OM hrIM zrI darzanavizuddhyAdiSoDazakAraNAni ! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH, iti sthaapnm| OM hrIM zrI darzanavizuddhyAdiSoDazakAraNAni ! atra mama sannihitAni bhava bhava vaSaT iti snnidhikrnnm| (caupAI A~calIbaddha) kaMcana-jhArI niramala nIra, pUjoM jinavara guNa-gambhIra / parama guru ho, jaya jaya nAtha parama guru ho / / darazavizuddhi bhAvanA bhAya, solaha tiirthNkr-pd-paay| parama guru ho, jaya jaya nAtha parama guru ho / / OM hrIM zrI darzanavizuddhi-vinayasampannatA-zIlavrateSvanaticAra-abhIkSNajJAnopayogasaMvega-zaktitastyAga-tapaH sAdhusamAdhi-vaiyAvRtyakaraNa-arhadbhakti-AcAryabhaktibahuzrutabhakti-pravacanabhakti-AvazyakAparihANi-mArgaprabhAvanA-pravacanavAtsalyeti tIrthakaratva-kAraNebhyo janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| candana ghasauM kapUra milAya, pUjauM zrI jinavara ke pAya / parama guru ho, jaya jaya nAtha parama guru ho ||drsh. / / OM hrIM zrI darzanavizuddhyAdiSoDazakAraNebhyaH saMsAratApavinAzanAya caMdanaM nirvapAmIti svaahaa| tandula dhavala sugandha anUpa, pUjauM jinavara tihuNjg-bhuup| parama guru ho, jaya jaya nAtha parama guru ho||drsh. / / OM hrIM zrI darzanavizuddhyAdiSoDazakAraNebhyo akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svAhA / phUla sugandha madhupa-guMjAra, pUjauM jinavara jaga-AdhAra / parama guru ho, jaya jaya nAtha parama guru ho ||drsh. / / OM hrIM zrI darzanavizuddhyAdiSoDazakAraNebhyaH kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti jinendra arcanA/1000000000000000000000 zrI arahaMta chabi lakhi hiradai, Ananda anupama chAyA hai||ttek. / / vItarAga mudrA hitakArI, Asana padma lagAyA hai| dRSTi nAsikA agradhAra manu, dhyAna mahAna bar3hAyA hai||1|| rUpa sudhAkara aMjali bharabhara, pIvata ati sukha pAyA hai| tArana-tarana jagata hitakArI, virada sacIpati gAyA hai||2|| tuma mukha-candra nayana ke mAraga, hiradai mAhiM samAyA hai| bhrama tama duHkha AtApanasyosaba, sukha sAgara bahi AyA hai||3|| prakaTI ura santoSa candrikA, nija svarUpa darzAyA hai| dhanya-dhanya tuma chavi 'jinezvara', dekhata hI sukha pAyA hai||4|| 14081000 jinendra arcanA 71 jinendra arcanA
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ svaahaa| sadanevaja bahuvidhi pakavAna, pUrjI zrIjinavara guNakhAna / parama guru ho, jaya jaya nAtha parama guru ho / / darazavizuddhi bhAvanA bhAya, solaha tIrthaMkara pd-paay| parama guru ho, jaya jaya nAtha parama guru ho / / OM hrIM zrI darzanavizuddhyAdiSoDazakAraNebhyaH kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| dIpaka-jyoti timira chayakAra, pUjU zrIjina kevldhaar| parama guru ho, jaya jaya nAtha parama guru ho ||drsh. / / OM hrIM zrI darzanavizuyAdiSoDazakAraNebhyo mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| agara kapUragandha zubha kheya, zrI jinavara Age mhkey| parama guru ho, jaya jaya nAtha parama guru ho ||drsh. / / OM hrIM zrI darzanavizuddhyAdiSoDazakAraNebhyo aSTakarmavidhvaMsanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| zrIphala Adi bahuta phalasAra pUrjI jina vaaNchit-daataar| parama guru ho, jaya jaya nAtha parama guru ho ||drsh. / / OM hrIM zrI darzanavizuddhyAdiSoDazakAraNebhyo mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| jala phala AThoMdarabacar3hAya, 'dyAnata' varatakoM mnlaay| parama guru ho, jaya jaya nAtha parama guru ho ||drsh. / / OM hrIM zrI darzanavizuyAdiSoDazakAraNebhyo narghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA jo saMvega-bhAva visatAre, suraga-mukati-pada Apa nihArai / dAna deya mana haraSa vizekhai, iha bhava jasa para bhava sukha dekhai|| jo tapa tapai khapai abhilASA, cUrai karama-zikhara guru bhaassaa| sAdhusamAdhi sadA mana lAvai, tihu~ jaga bhoga bhogi ziva jaavai|| niza-dina vaiyAvRtya karaiyA, so nihacai bhava-nIra tiraiyA / jo arahaMta bhagati mana Anai, so jana viSaya-kaSAya na jaanai|| jo AcAraja-bhagati karai hai, so nirmala AcAra dharai hai| bahuzrutavanta-bhagati jo karaI, so nara saMpUrana zruta dharaI / / pravacana-bhagati karai jo jJAtA, lahai jJAna prmaannd-daataa| SaT Avazyaka kAla jo sAdhai, so hI ratnatraya ArAdhai / / dharama-prabhAva karai je jJAnI, tina ziva-mAraga rIti pichaanii| vatsala aMga sadA jo dhyAvai, so tIrthaMkara padavI pAvai / / OM hrIM zrI darzanavizuddhyAdiSoDazakAraNebhyo jayamAlApUrNASya nirvapAmIti svaahaa| (dohA) ehI solaha bhAvanA, sahita dharai vrata joya / deva-indra-nara-vaMdya-pada, 'dyAnata' ziva-pada hoya / / (puSpAJjaliM kSipet) maiMne tere hI bharose maiMne tere hI bharose mahAvIra, bhaMvara meM naiyA DAra daI ||ttek / / janama-janama kA maiM dukhiyArA, bhava-bhava meM dukha paayaa| sArI duniyA~ se nirAza ho, zaraNa tumhArI AyA / maiMne. / / 1 / / cAroM gatiyoM meM bharamAyA, kaSTa anantoM bhoge| Aja mujhe vizvAsa ho gayA, merI bhI sudhi loge ||maiNne. / / 2 / / nAma tumhArA sunakara AyA, mere saMkaTa hara lo| AtmajJAna kA dIpaka de do, mujhako nija-sama kara lo||maiNne. // 3 / / bar3e bhAgya se tumako pAyA, aba na kahIM jaauuNgaa| mujhe mokSa pahu~cA do svAmI, phira na kabhI AU~gA / maiMne. / / 4 / / (dohA) SoDaza kAraNa guNa karai, harai caturagati-vAsa / pApa-puNya saba nAzake, jJAna-bhAna parakAza / / (caupAI) darazavizuddhi dhare jo koI, tAko AvAgamana na hoii| vinaya mahAdhArai jo prANI, ziva-vanitA kI sakhI bkhaanii|| zIla sadA dRr3ha jo nara pAlai, so aurana kI Apada ttaalai| jJAnAbhyAsa karai manamAhIM, tAke moha-mahAtama nAhIM / / 1420 000000000 jinendra arcanA jinendra arcanA 100
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcameru-pUjana (paM. dyAnatarAyajI kRta) (gItA chanda) tIrthaMkaroM ke nhavana-jalateM bhaye tIratha zarmadA, tAtai pradacchana deta sura-gana paMcameruna kI sadA / do jaladhi DhAI dvIpa meM saba ganata-mUla virAjahI, pUjauM asI jinadhAma-pratimA hohi sukha duHkha bhAjahI / / OM hrIM zrI paMcamerusaMbaMdhi-azIti jinacaityAlayasthajinapratimAsamUha ! atra avatara avatara saMvauSaT, iti AhvAnanam / OM hrIM zrI paMcamerusaMbaMdhi-azIti jinacaityAlayasthajinapratimAsamUha ! atra tiSTha tiSTha ThaHThaH iti sthaapnm| OMhrIM zrI paMcamerusaMbaMdhi-azIti jinacaityAlayasthajinapratimAsamUha ! atra mama sannihito bhava-bhava vaSaT iti sannidhikaraNam / (caupAI A~calIbaddha) sItala-miSTa-suvAsa milAya, jalasauM pUjauM zrI jinraay| mahAsukha hoya, dekhe nAtha parama sukha hoya / / pA~coM meru asI jinadhAma, saba pratimA ko karo prnnaam| mahAsukha hoya, dekhe nAtha parama sukha hoya / / OM hrIM zrI sudarzana-vijaya-acala-mandira-vidyunmAlIpaMcamerusaMbaMdhi-azIti jinacaityA-layasthajinabimbebhyo janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| jala kezara karapUra milAya, gaMdhasauM pUjauM shriijinraay| mahAsukha hoya, dekhe nAtha parama sukha hoya ||paaNcoN. / / OM hrIM zrI paMcamerusaMbaMdhiazIti jinacaityAlayasthajinabimbebhyo bhavAtApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| amala akhaMDa sugaMdha suhAya, acchatasauM pUjauM jinraay| mahAsukha hoya, dekhe nAtha parama sukha hoy||paaNcoN. / / OM hrIM zrI paMcamerusaMbaMdhi-azIti-jinacaityAlayasthajinabimbebhyo akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA barana aneka rahe mahakAya, phUlasauM pUjauM zrI jinarAya / mahAsukha hoya, dekhe nAtha parama sukha hoya ||paaNcoN / / OM hrIM zrI paMcamerusaMbaMdhi-azItijinacaityAlayasthajinabimbebhyaH kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| mana-bAMchita bahu turata banAya, carusauM pUjauM zrI jinraay| mahAsukha hoya, dekhe nAtha parama sukha hoya ||paaNcoN. / / OM hrIM zrI paMcamerusaMbaMdhi-azIti-jinacaityAlayasthajinabimbebhyaH kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| tama hara ujjvala jyoti jagAya, dIpasauM pUjauM zrI jinraay|| mahAsukha hoya, dekhe nAtha parama sukha hoya ||paaNcoN / / OM hrIM zrI paMcamerusaMbaMdhi-azItijinacaityAlayasthajinabimbebhyo mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| kheU~ agara amala adhikAya, dhUpasauM pUjauM zrI jinarAya mahAsukha hoya, dekhe nAtha parama sukha hoya ||paaNcoN. / / OM hrIM zrI paMcamerusaMbaMdhi-azItijinacaityAlayasthajinabimbebhyo aSTakarmavinAzanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| surasa suvarNa sugandha subhAya, phalasauM pUjauM zrI jinraay| mahAsukha hoya, dekhe nAtha parama sukha hoya ||paaNcoN. / / OM hrIM zrI paMcamerusaMbaMdhi-azIti-jinacaityAlayasthajinabimbebhyo mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| ATha darabamaya aragha banAya, 'dyAnata' pUjauM zrI jinraay| mahAsukha hoya, dekhe nAtha parama sukha hoya ||paaNcoN. / / OM hrIM zrI paMcamerusaMbaMdhi-azItijinacaityAlayasthajinabimbebhyo anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (dohA) prathama sudarzana-svAmi, vijaya acala mandara khaa| vidyunmAlI nAma, paMcameru jaga meM prakaTa / / jinendra arcanA jinendra arcanA 100000000000000 13
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ (besarI chanda) prathama sudarzana meru virAjai, bhadrazAla vana bhU para chAjai / caityAlaya cAroM sukhakArI, mana-vaca-tana vandanA hamArI / / Upara pAMca-zataka para sohai, nandana-vana dekhata mana mohai| caityAlaya cAroM sukhakArI, mana-vaca-tana vandanA hamArI / / sAr3he bAsaTha sahasa U~cAI, vana sumanasa zobhai adhikaaii| caityAlaya cAroM sukhakArI, mana-vaca-tana vandanA hamArI / / U~cA jojana sahasa-chatIsaM, pANDuka-vana-sohai giri-siisN| caityAlaya cAroM sukhakArI, mana-vaca-tana vandanA hamArI / / cAroM meru samAna bakhAne, bhU para bhadrasAla cahu~ jAne / caityAlaya solaha sukhakArI, mana-vaca-tana vandanA hamArI / / U~ce pA~ca zataka para bhAkhai, cAroM nandanavana abhilAkhai / caityAlaya solaha sukhakArI, mana-vaca-tana vandanA hamArI / / sAr3he pacapana sahasa utaMgA, vana saumanasa cAra bahuraMgA / caityAlaya solaha sukhakArI, mana-vaca-tana vandanA hamArI / / ucca aThAisa sahasa batAye, pANDuka cAroM vana zubha gaaye| caityAlaya solaha sukhakArI, mana-vaca-tana vandanA hamArI / / sura-nara-cArana vandana Avai, so zobhA hama kiha mukha gaaveN| caityAlaya assI sukhakArI, mana-vaca-tana vandanA hamArI / / OM hrIM zrI paMcamerusaMbaMdhi-azItijinacaityAlayasthajinabimbebhyo jayamAlAmahAyaM nirvapAmiti svaahaa| nandIzvara dvIpa-pUjana (paM. dyAnatarAyajI kRta) (aDilla) saraba parava meM bar3o aThAI parava hai| nandIzvara sura jAMhiM leya vasu darava hai / / hamaiM sakati so nAhiM ihA~ kari thApanA / pUrje jinagRha-pratimA hai hita ApanA / / OM hrIM zrI nandIzvaradvIpe pUrvapazcimottaradakSiNadizi dvipaMcAzajjinAlayasthajinapratimAsamUha ! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI nandIzvaradvIpe pUrvapazcimottaradakSiNadizi dvipaMcAzajjinAlayasthajinapratimAsamUha ! atra tiSTha tiSTha ThaH tthH| OM hrIM zrI nandIzvaradvIpe pUrvapazcimottaradakSiNadizi dvipaMcAzajjinAlayasthajinapratimAsamUha ! atra mama sannihito bhava-bhava vaSaT / (avatAra) kaMcana-maNi-maya gAra, tIratha-nIra bhraa| tihu~ dhAra dayI niravAra, jAmana marana jarA / / nandIzvara-zrIjina-dhAma, bAvana puMja kroN| vasu dina pratimA abhirAma, AnaMda-bhAva dhroN|| OM hrIM zrI nandIzvaradvIpe pUrvapazcimottaradakSiNadizi dvipaMcAzajinAlayasthajinapratimAbhyo janma-jarA-mRtyu-vinAzanAya jalaM nirvapAmIti svAhA / bhava-tapa-hara zItala vAsa, so candana naahiiN| prabhu yaha guna kIjai sA~ca, Ayo tuma ThAhIM / / nandI. / / OM hrIM zrI nandIzvaradvIpe dvipaMcAzajjinAlayasthajinapratimAbhyaH saMsAratApavinAzanAya caMdanaM nirvapAmIti svaahaa| uttama akSata jinarAja, puMja dharai sohai| saba jIte akSa-samAja tuma-sama aru ko hai|| nandI. / / OM hrIM zrI nandIzvaradvIpe dvipaMcAzajjinAlayasthajinapratimAbhyo akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA 10000 (dohA) paMcameru kI AratI, par3he sunai jo koya / 'dyAnata' phala jAnai prabho, turata mahAsukha hoya / / (puSpAJjaliM kSipet) 10. jinendra arcanA 146ull 147 74
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ tuma kAma vinAzaka deva, dhyAU~ phUlanasauM / lahu~ zIla-lacchamI eva, chUToM sUlanasauM / / nandIzvara-zrIjina-dhAma, bAvana puMja kroN| vasu dina pratimA abhirAma, AnaMda-bhAva dhroN|| OM hrIM zrI nandIzvaradvIpe dvipaMcAzajjinAlayasthajinapratimAbhyaH kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| nevaja indriya-balakAra, so tumane cUrA / caru tuma DhiMga sohaiM sAra, acaraja hai pUrA ||nndii. / / OM hrIM zrI nandIzvaradvIpe dvipaMcAzajjinAlayasthajinapratimAbhyaH kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| dIpaka kI jyoti-prakAza, tuma tana mAhiM lsai| TUTai karamana kI rAzi, jJAna-kaNI darasai / / nandI. / / OM hrIM zrI nandIzvaradvIpe dvipaMcAzajjinAlayasthajinapratimAbhyo mohAndhakAra-vinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| kRSNAgaru-dhUpa-suvAsa, daza-dizi nAri vrai| ati haraSa-bhAva parakAza, mAno nRtya karai / / nandI. / / OM hrIM zrI nandIzvaradvIpe dvipaMcAzajjinAlayasthajinapratimAbhyo aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| bahuvidhi phala le tihu~ kAla, Ananda rAcata haiN| tuma ziva-phala dehu dayAla, tuhi hama jAcata haiN|| nandI. / / OM hrIM zrI nandIzvaradvIpe dvipaMcAzajjinAlayasthajinapratimAbhyo mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| yaha aragha kiyo nija-heta, tumako arapatu ho| 'dyAnata' kIjyo ziva-kheta, bhUmi samarapatu hoM / / nandI. / / OM hrIM zrI nandIzvaradvIpe dvipaMcAzajjinAlayasthajinapratimAbhyo anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| 148809 000000000 1000 jinendra arcanA jayamAlA (dohA) kArtika phAlguna sAr3ha ke, anta ATha dina maahiN| nandIzvara sura jAta haiM, hama pU0 iha ThAhiM / / (lakSmIdharA) ekasau tresaTha koDi jojana mhaa| lAkha caurAsiyA eka diza meM lhaa|| AThamoM dvIpa nandIzvaraM bhAsvaraM / bhauna bAvanna pratimA namoM sukhakaraM / / cAra dizi cAra aMjanagirI raajhiiN| sahasa caurAsiyA eka diza chAjahIM / / Dhola-sama gola Upara tale sundaraM ||bhaun. / / eka ika cAra dizi cAra zubha baavrii| eka ika lAkha jojana amala-jala bharI / / cahu~ dizi cAra vana lAkha jojana varaM ||bhaun. / / sola vApIna madhi sola giri dadhimukhaM / sahasa daza mahAjojana lakhata hI sukhaM / / bAvarI kauna do mAhiM do ratikaraM ||bhaun. / / zaila battIsa ika sahasa jojana khe| cAra solaha milaiM sarva bAvana lahe / / eka ika sIsa para eka jina mandiraM ||bhaun. / / bimba aTha eka sau ratanamayI sohhii| deva-devI sarava nayana mana mohahI / / pA~ca sau dhanuSa tana padma-Asana paraM / bhauna. / / lAla nakha-mukha nayana zyAma aru sveta haiN| zyAma-raMga bhoMha sira-keza chabi deta haiM / / vayana bolata manoM ha~sata kAluSa haraM ||bhaun. / / jinendra arcanA 149 IIIIIIII 75
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ koTi-zazi-bhAna-duti-teja chipa jAta hai| mahA-vairAga-pariNAma ThaharAta hai|| vayana nahiM kahaiM lakhi hota samyaka dharaM / / bhauna bAvanna pratimA namoM sukhakaraM / / OM hrIM zrI nandIzvaradvIpe pUrvapazcimottaradakSiNadizi dvipaMcAzajjinAlayasthajinapratimAbhyo anarghyapadaprAptaye jayamAlApUrNAya~ nirvapAmIti svaahaa| (soraThA) nandIzvara-jina-dhAma, pratimA-mahimA ko khai| 'dyAnata' lIno nAma, yahI bhagati ziva-sukha karai / / (puSpAJjaliM kSipet) roma roma pulakita ho jAya, jaba jinavara ke darzana pAya ||ttek / / jJAnAnanda kaliyA~ khila jAya~, jaba jinavara ke darzana pAya / / jina-mandira meM zrI jinarAja, tana-mandira meM cetanarAja / / tana-cetana ko bhinna pichAna, jIvana saphala huA hai Aja / / vItarAga sarvajJa-deva prabhu, Aye hama tere darabAra / tere darzana se nija darzana, pAkara hoveM bhava se pAra / / moha-mahAtama turata vilAya, jaba jinavara ke darzana pAya / / 1 / / darzana-jJAna ananta prabhu kA, bala ananta Ananda apAra / guNa ananta se zobhita hai prabhu, mahimA jaga meM aparampAra / / zuddhAtama kI mahimA Aya, jaba jinavara ke darzana pAya / / 2 / / lokAloka jhalakate jisameM, aisA prabhu kA kevljnyaan| lIna raheM nija zuddhAtama meM, pratikSaNa ho Ananda mahAna / / jJAyaka para dRSTi jama jAya, jaba jinavara ke darzana pAya / / 3 / / prabhu kI antarmukha-mudrA lakhi, pariNati meM prakaTe smbhaav| kSaNa-bhara meM hoM prApta vilaya ko, para-Azrita sampUrNa vibhAva / / ratnatraya-nidhiyA~ prakaTAya, jaba jinavara ke darzana pAya / / 4 / / zrI AdinAtha jina pUjA (paM. jinezvaradAsajI kRta) nAbhirAya marudevi ke nandana, AdinAtha svAmI mhaaraaj| sarvArthasiddhi" Apa padhAre, madhyaloka mAhiM jinarAja / / indradeva saba milakara Aye, janma mahotsava karane kAja / AhvAnana saba vidhi mila karake, apane kara pUjeM prabhu pAMya / / OMhrIM zrI AdinAthajinendra ! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI AdinAthajinendra ! atra tiSTha tiSTha ThaH tthH| OM hrIM zrI AdinAthajinendra ! atra mama sannihito bhava-bhava vaSaT / kSIrodadhi ko ujjvala jala le, zrI jinavara pada pUjana jaay| janma jarA dukha meTana kArana, lyAya car3hAU~ prabhu ke pAya / / zrI AdinAtha ke caraNakamala para, bali-bali jAU~ manavacakAya / he karuNAnidhi bhava duHkha meTo, yAmaiM pUjoM prabhu pAMya / / OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svAhA / malayAgiri candana dAha nikandana, kaMcana jhArI meM bhara lyAya / zrIjI ke caraNa car3hAo bhavijana, bhava AtApa turata miTa jAya ||shrii. / / OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya saMsAratApavinAzanAya caMdanaM nirvapAmIti svAhA / zubhazAli akhaMDita saurabhamaMDita, prAsuka jalasoM dhokara lyaay| zrIjI ke caraNa car3hAvo bhavijana, akSaya pada ko turata upAya ||shrii. / / OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| kamala ketakI bela camelI, zrIgulAba ke puSpa ma~gAya / zrIjI ke caraNa car3hAvo bhavijana, kAmabANa turata nasi jAya ||shrii. / / OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| nevaja lInA SaT-rasa bhInA, zrI jinavara Age dharavAya / thAla bharAU~ kSudhA nasAU~, lyAU~ prabhu ke maMgala gAya ||shrii. / / OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svAhA / jinendra arcanA 10000 150000 jinendra arcanA 76
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagamaga jagamaga hota dazoM diza, jyoti rahI mandira meM chAya / zrIjI ke sanmukha karata AratI, mohatimira nAsai dukhadAya / / zrI AdinAtha ke caraNakamala para, bali-bali jAU~ manavacakAya / he karuNAnidhi bhava duHkha meTo, yAtaiM maiM pUjoM prabhu pAMya / / OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svAhA / agara kapUra sugandha manohara, candana kUTa sugandha milAya / zrIjI ke sanmukha kheya dhupAyana, karma jare cahu~gati miTi jAya ||shrii. / / OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svAhA / zrIphala aura bAdAma supArI, kelA Adi chuhArA lyAya / mahA mokSaphala pAvana kArana, lyAya car3hAU~ prabhu ke pAMya / / zrI / / OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svAhA / zuci niramala nIraM gandha suakSata, puSpa carU le mana haraSAya / dIpa dhUpa phala arghya sulekara, nAcata tAla mRdaMga bajAya / / zrI / / OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / paMcakalyANaka (dohA) sarvArathasiddhi taiM caye, marudevI ura Aya / doja asita ASAr3ha kI, jajU~ tihAre pAMya / / OM hrIM zrI ASADhakRSNadvitIyAyAM garbhakalyANakaprAptAya zrIAdinAthajinendrAya arghyaM nirvapAmIti svaahaa| caitavadI naumI dinA, janmyA zrI bhagavAna / surapati utsava ati karayA maiM pUjauM dhara dhyAna / / OM hrIM zrI caitrakRSNanavamyAM janmakalyANakaprAptAya zrI AdinAthajinendrAya arghyaM nirvapAmIti svaahaa| tRNavat Rddhi saba chA~r3i ke, tapa dhAryo vana jAya / naumI caitra aseta kI, jjU~ tihAre pAMya / / OM hrIM zrI caitrakRSNanavamyAM tapakalyANakaprAptAya zrIAdinAthajinendrAya arghyaM nirvapAmIti svaahaa| 152//////////// jinendra arcanA 77 phAguna vadi ekAdazI, upajyo kevalajJAna / indra Aya pUjA karI, maiM pUjoM iha thAna / / OM hrIM zrI phAlgunakRSNaikAdazyAM jJAnakalyANakaprAptAya zrIAdinAthajinendrAya arghyaM nirvapAmIti svaahaa| mAgha caturdazi kRSNa kI, mokSa gaye bhagavAna / bhavi jIvoM ko bodhi ke, pahu~ce zivapura thAna / / OM hrIM zrI mAghakRSNacaturdazyAM mokSakalyANakaprAptAya zrIAdinAthajinendrAya arghyaM nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA AdIzvara mahArAja, maiM! vinatI tumase karU~ / cAroM gati ke mAhiM maiM dukha pAyo so suno| karma aSTa maiM hU~ ekalo, yaha duSTa mahAdukha deta ho / kabahU~ itara nigoda meM mokU~, paTakata karata aceta ho / / mhArI dInataNI suna vInatI / / Teka // / prabhu kabahu~ka paTakyo naraka meM, jaThai jIva mahAdukha pAya ho / nita uThi niradaI nArakI, jaThai karata paraspara ghAta ho / / mhArI / / prabhu naraka taNA duHkha aba kahU~, jaThai kareM paraspara ghAta ho / koiyaka bA~dhyo khaMbhasoM, pApI de mudagara kI mAra ho / mhArI. / / koika kATeM karotasoM, pApI aMgataNI doya phAr3a ho / prabhu yaha vidhi duHkha bhugatyA ghaNA, phira gati pAI tirayaMca ho|| mhArI / / hiraNA bakarA bAchalA, pazu dIna garIba anAtha ho / prabhu maiM U~Ta balada bhaiMsA bhayo, jApai ladiyo bhAra apAra ho / |mhaarii. / / nahiM cAlyau jaThai gira pasyo, pApI de soTana kI mAra ho / prabhu koika puNya saMjogasa~, maiM to pAyo svarga nivAsa ho / mhArI / / jinendra arcanA 153
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ devAMganA saMga rami rahyo, jaThai bhogani ko paritApa ho| prabhu saMga apsarA rami rahyo, kara-kara ati anurAga ho||mhaarii. / / kabahu~ka naMdanavana virSe prabhu, kabahu~ka vana gRha mAhiM ho| prabhu yaha vidhikAla gamAyakaiM, phira mAlA gaI murajhAya ho||mhaarii. / / deva thitI saba ghaTa gaI, phira upajyo soca apAra ho| soca karata tana khira pajhyo, phira upajyo garabha maiM jAya ho||mhaarii.|| prabhu garbhataNA duHkha aba kahU~, jaThai sakar3AI kI Thaura ho| halana-calana nahiM kara sakyo, jaThai saghana kIca ghanaghora ho||mhaarii. / / mAtA khAvai caraparo, phira lAgai tana saMtApa ho| prabhu jyoM jananI tAto bhakhai, phira upajai tana saMtApa ho||mhaarii. / / auMdhe mukha jhulyo rahyo, phera nikasana kauna upAya ho| kaThina-kaThinakara nIMsaryo, jaise nisarai jaMtrI meM tAra ho ||mhaarii. / / prabhu phira niksata hI dharatyA~ pajhyo, phira lAgI bhUkha apAra ho| roya roya bilakhyo ghaNo, dukha vedana ko nahiM pAra ho||mhaarii. / / prabhu dukha meTana samaratha dhanI, yArte lAgUM tihAre pAya ho| sevaka araja karai prabhU mokU~, bhavadadhi pAra utAra ho ||mhaarii. / / (dohA) zrIjI kI mahimA agama hai, koI na pAvai pAra / maiM mati alpa ajJAna hoM, kauna karai vistAra / / OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye jayamAlAmahAyaM nirvapAmIti svaahaa| (dohA) vinatI RSabha jineza kI, jo par3hasI manalAya / suragoM meM saMzaya nahIM, nihacai zivapura jAya / / (puSpAJjaliM kSipet) jinendra arcanA zrI candraprabha jinapUjana (kavivara vRndAvanadAsajI kRta) (chappaya) cArucarana Acarana, carana citaharanacihnacara, candacandatanacarita, caMdathala cahata catura nara / catuka caNDa cakacUri, cAri cidacakra gunAkara, caMcala calitasureza, cUlanuta cakra dhanuradhara / / cara-acara hitU tAranatarana, sunata cahaki ciranaMda shuci| jinacaMdacarana caracyo cahata, citacakora naci raci ruci|| (dohA) dhanuSa Der3ha sau tuMga tana, mahAsena nRpananda / mAtu lachamanA ura jaye, thApoM candajinanda / / OM hrIM zrI candraprabhajinendra! atra avatara avatara saMvauSaT iti AhvAnanam / OM hrIM zrI candraprabhajinendra! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH iti sthApanam / / OM hrIM zrI candraprabhajinendra! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT iti sannidhikaraNam / (avatAra) gaMgAhrada niramala nIra, hATaka ,gabharA, tuma carana jajoM vara vIra, meTo janama-jarA / zrIcaMdanAtha duti caMda, caranana caMda lage, mana-vaca-tana jajata amaMda, Atamajoti jgai| OM hrIM zrI candraprabhajinendrAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| zrI khaNDa kapUra sucaMga, kezara rNgbhrii| ghasi prAsuka jala ke saMga, bhava-AtApa harI ||shrii. / / OM hrIM zrI candraprabhajinendrAya bhavAtApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| tandula sita somasamAna, sama le aniyAre / diye puMja manohara Ana, tuma padatara pyAre ||shrii. / / OM hrIM zrI candraprabhajinendrAya akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA/1000000000000000000000 jinendra arcana 154
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ suradruma ke sumana suraMga, gandhita ali aavai| tAsoM pada pUjata caMga, kAmavyathA jAvai ||shrii. / / OM hrIM zrI candraprabhajinendrAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| naivaja nAnA parakAra, indriya blkaarii| so lai pada pUjoM sAra, AkulatAhArI ||shrii. / / OM hrIM zrI candraprabhajinendrAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| tama bhaMjana dIpa sa~vAra, tuma Dhiga dhAratu hoN| mama timiramoha niravAra, yaha guna dhAratu hoM ||shrii. / / OM hrIM zrI candraprabhajinendrAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| dazagaMdha hutAsana mAhiM, he prabhu khevatu hoN| mama karama duSTa jari jAhiM, yA sevatu hoM ||shrii. / / OM hrIM zrI candraprabhajinendrAya mohAndhakAravinAzanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| ati uttama phala suma~gAya, tuma guna gAvatu hoN| pUjoM tana-mana haraSAya, vighana nazAvatu hoM ||shrii. / / OM hrIM zrI candraprabhajinendrAya mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| saji AThoM daraba punIta, AThoM aMga nmoN| pUjoM aSTama jina mIta, aSTama avani gamoM ||shrii. / / OM hrIM zrI candraprabhajinendrAya anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svAhA / tapa duddhara zrIdhara Apa dharA, kali pauSa igyArasi parva vraa| nija dhyAna virSe, lavalIna bhaye, dhani so dina pUjata vighna gye|| OM hrIM zrI pauSakRSNakAdazyAM tapakalyANakaprAptAya zrI candraprabhajinendrAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| vara kevalabhAnu udyota kiyo, tihu~ loka taNoM bhrama meTa diyo| kali phAlguna saptamI indra jaba~, hama pUjahiM sarva kalaMka bh6|| OM hrIM zrI phAlgunakRSNasaptamyAM kevalajJAnaprAptAya zrI candraprabhajinendrAya arghya nirvapAmIti svaahaa| sita phAlguna saptamI mukta gaye, guNavanta ananta abAdha bhye| hari Aya jajeM tita moda dhareM, hama pUjata hI saba pApa hreN|| OM hrIM zrI phAlgunazuklasaptamyAM mokSamaMgalaprAptAya zrI candraprabhajinendrAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (dohA) he mRgAMka-aMkita caraNa, tuma guNa agama apAra / gaNadhara se nahiM pAra lahi, tau ko varanata sAra / / pai tuma bhagati hiye mama, prerai ati umagAya / tA" gAU~ suguNa tuma, tuma hI hou sahAya / / (paddhari chanda) jaya candra jinendra dayAnidhAna, bhavakAnana hAnana dava pramAna / jaya garabha janama maMgala dinanda, bhavi jIvavikAzana zarmakanda / / dazalakSa pUrva kI Ayu pAya, manavAMchita sukha bhoge jinAya / lakhi kAraNa hai jagatai udAsa, cintyo anuprekSA sukhanivAsa / / tita laukAMtika bodhyo niyoga, hari zivikA saji dhariyo abhog| tApai tuma car3hi jina candarAya, tA chinakI zobhA ko kahAya / / jina aMga seta sita camara DhAra, sita chatra zIsa galagulakahAra / sita ratana jar3ita bhUSaNa vicitra, sita candracaraNa caracaiM pavitra / / jinendra arcanA/000000 paMcakalyANaka kali paMcama caita suhAta alI, garabhAgama maMgala moda bhlii| hari harSita pUjata mAtu pitA, hama dhyAvata pAvata shrmsitaa|| OM hrIM zrI caitrakRSNapaMcamyAM garbhamaMgalaprAptAya zrI candraprabhajinendrAya ayaM ni. svAhA / kali pauSa ikAdazi janma layo, taba lokaviSai sukha thoka bhyo| sura-Iza jajeM girazIza tabai, hama pUjata haiM nutazIza abai / / OM hrIM zrI pauSakRSNaikAdazyAM janmamaMgalaprAptAya zrI candraprabhajinendrAya ayaM ni. svaahaa| "jinendra arcanA 79
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ sita tana dyuti nAkAdhIza Apa, sita zivakA kA~dhe dhari sucaap| sita sujasa sureza nareza sarva, sita cita meM cintata jAta parva / / sita candranagara" nikasi nAtha, sita vana meM pahu~ce sakala sAtha / sita silA ziromaNi svaccha chA~ha, sita tapa tita dhAryo tuma jinA~ha / / sita paya ko pAraNa paramasAra, sita candradatta dInoM udAra / sita kara meM so payadhAra deta, mAno bA~dhata bhavasiMdhu seta / / mAno supuNyadhArA prataccha, tita acaraja panasura kiya tataccha / phira jAya gahana sita tapa karata, sita kevalajyoti jagyo anaMta / / lahi samavasaraNa racanA mahAna, jAke dekhata saba pApahAna / jaha~ taru azoka zaubhai utaMga, saba zokatano cUrai prasaMga / / sura sumanavRSTi nabhateM suhAta, manu manmatha taja hathiyAra jAta / bAnI jina mukhasoM khirata sAra, manu tattva prakAzana mukuradhAra / / jaha~ causaTha camara amara DhuraMta, manu sujasa megha jhari lagiya tNt| siMhAsana hai jaha~ kamalajukta, manu zivasaravara ko kamalazukta / / duMdubhi jita bAjata madhura sAra, manu karamajIta ko hai nagAra / sira chatra phirai traya zvetavarNa, manu ratana tIna trayatApa harNa / / tana prabhAtanoM maNDala suhAta, bhavi dekhata nija bhava sAta sAta / manu darpaNadyuti yaha jagamagAya, bhavijana bhava mukha dekhata su aay|| ityAdi vibhUti aneka jAna, bAhija dIsata mahimA mahAna / tAko varaNata nahiM lahata pAra, tau aMtaraMga ko kahai sAra / / anaanta guNanijuta kari vihAra, dharamopadeza de bhavya tAra / phira joganirodhi aghAti hAna, sammedathakI liya mukatithAna / / 'vRndAvana' vandata zIza nAya, tuma jAnata ho mama ura ju bhAya / tA" kA kahoM su bAra-bAra, manavAMchita kAraja sAra-sAra / / 1588000000 0000000jinendra arcanA jaya canda jinaMdA AnaMdakaMdA, bhavabhaya bhaMjana rAjai haiN| rAgAdika dvandA hari saba phandA, mukati mAhiM thiti sAjai haiN|| OM hrIM zrI candraprabhajinendrAya jayamAlApUrNAya nirvapAmIti svaahaa| (chanda caubolA) AThoM darava milAya gAya guNa, jo bhavijana jinacanda jjaiN| tAke bhava-bhava ke agha bhAU~, mukta sArasukha tAhi srjeN|| jamake trAsa miTai saba tAke, sakala amaMgala dUra bh6| 'vRndAvana' aiso lakhi pUjata, jAtai zivapura rAja rjaiN|| ____ puSpAJjaliM kSipet / caitanya vandanA jinheM moha bhI jIta na pAye, ve pariNati ko pAvana krte| priya ke priya hote haiM, hama unakA abhinandana karate / / jisa maMgala abhirAma bhavana meM, zAzvata sukha kA anubhava hotaa| vandana usa caitanyarAja ko, jo bhava-bhava ke duHkha hara letaa||1|| jisake anuzAsana meM rahakara, pariNati apane priya ko vrtii| jise samarpita hokara zAzvata dhruva sattA kA anubhava krtii|| jisakI divya jyoti meM cira saMcita ajJAna-timira ghula jaataa| vandana usa caitanyarAja ko, jo bhava-bhava ke duHkha hara letaa||2|| jisa caitanya mahA himagiri se pariNati ke ghana TakarAte haiN| zuddha atIndriya Ananda rasa kI, mUsaladhArA barasAte haiN|| jo apane Azrita pariNati ko, ratnatraya kI nidhiyA~ detaa| vandana usa caitanyarAja ko, jo bhava-bhava ke duHkha hara letA / / 3 / / jisakA cintanamAtra asaMkhya pradezoM ko romAMcita krtaa| moha udayavaza jar3avat pariNati meM adbhuta cetana rasa bharatA / / jisakI dhyAna agni meM cira saMcita karmoM kA kalmaSa jltaa| vandana usa caitanyarAja ko, jo bhava-bhava ke duHkha hara letaa||4|| jinendra arcanA 000000 80
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zAntinAtha jinapUjana (kavivara vRndAvanadAsajI kRta ) (chanda mattagayanda ) yA bhavakAnana meM caturAnana, pApapanAnana gherI hamerI / Atama jAnana mAnana ThAnana, bAna na hona daI zaTha merI / / tAmada bhAnana Apahi ho, yaha chAnana Ana na Anana TerI / Ana gahI zaranAgata ko aba zrIpatajI pata rAkhahu merI / / OM hrIM zrI zAntinAthajinendra! atra avatara avatara saMvauSaT iti AhvAnanam / OM hrIM zrI zAntinAthajinendra! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH iti sthApanam / OM hrIM zrI zAntinAtha jinendra ! atra mama sannihito bhava-bhava vaSaT iti sannidhikaraNam / (chanda tribhaMgI) himagirigatagaMgA, dhAra abhaMgA prAsuka saMgA bhari bhRMgA / jaramadanamRtaMgA, nAzi aghaMgA, pUji padaMgA mRduhiMgA / / zrI zAntijinezaM, nutazakrezaM, vRSacakrezaM cakrezaM / hani aricakrezaM he gunadhezaM dayAmRtezaM makrezaM / / OM hrIM zrI zAntinAtha jinendrAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svAhA / vara bAvana caMdana, kadalI naMdana, ghana AnaMdana sahita ghasoM / bhavatApanikaMdana, airAnandana, vaMdi amaMdana, carana vasoM ||shrii. / / OM hrIM zrI zAMtinAtha jinendrAya bhavAtApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svAhA / himakara kari lajjata, malaya susajjata, acchata jajjata bhari thArI / dukhadArida gajjata, sadapadasajjata, bhavabhayabhajjata atibhArI / / zrI / / OM hrIM zrI zAntinAthajinendrAya akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svAhA / mandAra sarojaM, kadalI jojaM, puMja bharojaM malayabharaM / bhari kaMcanathArI, tuma Dhiga dhArI, madanavidArI, dhIra dharaM / |shrii. / / OM hrIM zrI zAntinAtha jinendrAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svAhA / 160////// jinendra arcanA 81 pakavAna navIne pAvana kIne, SaTsa bhIne sukhadAI / manamodana hAre, kSudhA vidAre, Argai dhAre guna gAI / / zrI / / OM hrIM zrI zAntinAtha jinendrAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| tuma jJAna prakAze, bhramatamanAze, jJeyavikAze sukharAse / dIpaka ujiyArA yA dhArA, moha nivArA, nija bhAse / / zrI / / OM hrIM zrI zAntinAtha jinendrAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| candana karapUra, kari vara cUraM, pAvaka bhUraM, mAhiM juraM / tasu dhUma ur3Avai, nAcata jAvai, ali guMjAvai, madhura svrN| zrI / / OM hrIM zrI zAntinAtha jinendrAya aSTakarmavidhvaMsanAya dhUpaM nirvapAmIti svAhA / bAdAma khajUra, dADima pUraM nimbuka bhUraM lai Ayo / tAsoM pada jajjoM, zivaphala sajjoM, nijarasarajjo umagAyo / / zrI / / OM hrIM zrI zAntinAthajinendrAya mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svAhA / vasu dravya sa~vArI, tuma Dhiga dhArI, AnandakArI dRga pyArI / tuma ho bhavatArI, karunAdhArI, yAtaiM thArI zaranArI / / zrI / / OM hrIM zrI zAntinAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svaahaa| paMcakalyANaka (chanda sundarI tathA drutavilambita) asita sAteM bhAdava jAniye, garabhamaMgala tAdina mAniye / zacikiyo jananI pada carcanaM, hama kareM ita ye pada arcanaM / / OM hrIM zrI bhAdrapadakRSNasaptamyAM garbhamaMgalamaNDitAya zrI zAntinAthajinendrAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / janama jeTha caturdazI zyAma haiM, sakala indrasu Agata dhAma haiN| gajapurai gaja sAji sabai tabai giri jaje ita maiM jaji hauM abai // OM hrIM zrI jyeSThakRSNacaturdazyAM janmamaMgalamaMDitAya zrI zAntinAthajinendrAya arghyaM nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA 161
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhava zarIra subhoga asAra haiM, imi vicAra tabai tapa dhAra haiN| bhramara caudasa jeTha suhAvanI, dharamaheta jajoM guna pAvanI / / OM hrIM zrI jyeSThakRSNacaturdazyAM tapomaMgalamaMDitAya zrI zAntinAthajinendrAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| zukla pauSa dazaiM sukharAsa hai, parama kevalajJAna prakAza hai| bhavasamudra-udhArana deva kI, hama kareM nita maMgala sevkii|| OM hrIM zrI pauSazukladazamyAM jJAnamaMgalamaMDitAya zrI zAntinAthajinendrAya aya nirvapAmIti svaahaa| asita caudazi jeTha haneM arI, girIsamedathakI zivatiya vrii| sakala indra jaseM tita AkaiM, hama jajai ita mastaka naaykaiN|| OM hrIM zrI jyeSThakRSNacaturdazyAM mokSamaMgalamaMDitAya zrI zAntinAthajinendrAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (chanda-rathoddhatA, caMdravatsa tathA caMdravartma) zAnti zAntiguna maMDite sadA, jAhi dhyAvate supaMDite sdaa| maiM tinheM bhagatimaMDite sadA, pUjihoM kaluSahaMDite sadA / / moccha heta tuma hI dayAla ho, he jineza guNa ratnamAla ho| maiM aba sugunadAma hI dharoM, dhyAvateM turita mukti-tii-vroN|| (paddhari) jaya zAntinAtha cidrUparAja, bhavasAgara meM adbhuta jahAja / tuma taji saravArathasiddha thAna, saravArathajuta gajapura mahAna / / tita janma liyau AnaMda dhAra, hari tatachina Ayo rAjadvAra / indrAnI jAya prasUta-thAna, tumako kara meM le haraSa mAna / / hari goda deya so modadhAra, sira camara amara DhArata apAra / girirAja jAya tita zilA pA~Du, tApai thApyo abhiSeka maaNddu|| tita paMcama udadhitanoM suvAra, sura kara kara kari lyAye udAra / taba indra sahasakara kari ananda, tuma sira dhArA DhAryo sunanda / / 1000 jinendra arcanA aghaghagha ghaghaghagha dhuni hota ghora, bhabhabhabha bhabha dhadha dhadha kalaza shor| dRma dRma dRmadRma bAjata mRdaMga, jhana nana nana nana nana nUpuraMga / / tana nana nana nana nana tanana tAna, ghana nana nana ghaMTA karata dhvAna / tAtheI thei thei thei thei sucAla, juta nAcata nAvata tumahiM bhaal|| caTa caTa caTa aTapaTa naTata nATa, jhaTa jhaTa jhaTa jhaTa naTa zaTa virATa / imi nAcata rAcata bhagata raMga, sura leta jahA~ AnaMda saMga / / ityAdi atula maMgala suThATa, tita banyo jahA~ suragiri virATa / puni kari niyoga pitusadana Aya, hari sauMpyau tuma tita vRddha thAya / / puni rAjamAhi lahiM cakraratna, bhogyau chakhaMDa kari dharama jatna / puni tapa dhari kevalariddhi pAya, bhavijIvana ko zivamaga batAya / / zivapura pahu~ce tuma he jineza, guNamaNDita atula anaMta bheSa / maiM dhyAvatu hauM nija zIza nAya, hamarI bhavabAdhA hari jinAya / / sevaka apano nija jAna jAna, karunA kari bhaubhaya bhAna bhAna / yaha vighana mUla taru khaNDa khaNDa, citacintata Ananda maMDa mNdd|| (chanda ghattAnanda) zrI zAnti mahaMtA zivatiyakatA, suguna anantA bhgvntaa| bhavabhramana hanaMtA, saukhya anantA, dAtAraM tAranavantA / / OM hrIM zrI zAntinAthajinendrAya jayamAlApUrNAya nirvapAmIti svAhA / (chanda rUpaka) zAntinAtha jinake pada paMkaja, jo bhavi pUjai mnvckaay| janama-janama ke pAtaka tAke, tatachina tajikaiM jAya plaay|| mana-vA~chita sukha, pAve so nara bA~cai bhagatibhAva atilaay| tAte 'vRndAvana' nita bandai, jAtai zivapurarAja karAya / / (puSpAJjaliM kSipet) jinendra arcanA/00000 82
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pArzvanAtha jina pUjana (zrI bakhtAvaramalajI kRta) (harigItikA) vara svarga prANata ko vihAya, sumAta vAmA-suta bhye| azvasena ke pArasa jinezvara, caraNa tinake sura naye / / nau hAtha unnata tana virAjai, uraga-lakSaNa ati lasaiM / thAyU~ tumheM jina Aya tiSTho, karma mere saba nasaiM / / OM hrIM zrIpArzvanAthajinendra! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrIpArzvanAthajinendra! atra tiSTha tiSTha ThaH tthH| OMhrIM zrIpArzvanAtha jinendra! atra mama sannihito bhava-bhava vaSaT / (cAmara chanda) kSIra soma ke samAna ambu-sAra laaie| hema-pAtra dhAra ke su Apako car3hAie / / pArzvanAtha deva seva ApakI karU~ sadA / dIjie nivAsa mokSa bhUlie nahIM kadA / / OMhIM zrIpArzvanAtha jinendrAya janmajarAmatyavinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| candanAdi kesarAdi svaccha gandha liijie| Apa carna carca moha-tApa ko hanIjie ||paarshv. / / OM hrIM zrIpArzvanAthajinendrAya saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| phena canda ke samAna akSataM ma~gAya ke| carNa ke samIpa sAra-puMja ko racAya ke ||paarshv. / / OM hrIM zrIpArzvanAthajinendrAya akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| kevar3A gulAba aura ketakI cunaaie| dhAra carNa ke samIpa kAma ko nazAie / |paarshv. / / OM hrIM zrIpArzvanAthajinendrAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svAhA / ghevarAdi bAvarAdi miSTa sadya meM sneN| Apa carNa carca taiM kSudhAdi-roga ko haneM ||paarshv.|| OM hrIM zrI pArzvanAthajinendrAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| 00000000000 jinendra arcanA lAya ratna-dIpa ko saneha-pUra ke bharU~ / bAtikA kapUra vAra moha-dhvAnta ko harU~ ||paarshv. / / OM hrIM zrIpArzvanAthajinendrAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| dhUpa gandha leya kaiM suagni saMga jaarie| tAsa dhUpa ke su saMga karma aSTa bArie ||paarshv.|| OM hrIM zrIpArzvanAthajinendrAya aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svAhA / khArakAdi cirbhaTAdi ratna-thAra meM bhruuN| harSa dhAra maiM jajU sumokSa saukhya ko varU~ ||pArzva. / / OM hrIM zrIpArzvanAthajinendrAya mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| nIra gandha akSatAn supuSpa carU liijie| dIpa dhUpa zrIphalAdi arghyatai jajIjie ||paarshv. / / OM hrIM zrIpArzvanAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| paMcakalyANaka (sAvI chanda) zubha prANata svarga vihAye, vAmA mAtA ura aaye| vaizAkhatanI duti kArI, hama pUjeM vighna-nivArI / / OM hrIM zrIpArzvanAthajinendrAya vaizAkhakRSNadvitIyAyAM garbhakalyANakaprAptAya arghya nirvapAmIti svaahaa| janame tribhuvana-sukhadAtA, ekAdazi pauSa vikhyAtA / zyAmA-tana adbhuta rAje, ravi-koTika-teja su laaje|| OM hrIM zrIpArzvanAthajinendrAya pauSakRSNakAdazyAM janmakalyANakaprAptAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| kali pauSa ikAdazi AI, taba bAraha bhAvana bhaaii| apane kara lauMca sukInA, hama pUjeM carna jajInA / / OM hrIM zrIpArzvanAthajinendrAya pauSakRSNaikAdazyAM tapakalyANakaprAptAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA/1000 164
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ kali caita caturthI AI, prabhu kevalajJAna upaaii| taba prabhu upadeza ju kInA, bhavi jIvana ko sukha dInA / / OM hrIM zrIpArzvanAthajinendrAya caitrakRSNacaturthyAM jJAnakalyANakaprAptAya adhya nirvapAmIti svaahaa| sita sAtai sAvana AI, ziva-nAri varI jina raaii| sammedAcala hari mAnA, hama pUjeM mokSa-kalyAnA / / OM hrIM zrIpArzvanAthajinendrAya zrAvaNazuklasaptamyAM mokSakalyANakaprAptAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (kavitta) pArasanAtha jinendratane vaca paunabhakhI' jarate suna paaye| karo saradhAna lahyo pada Ana bhaye padmAvati-zeSa' khaaye|| nAma pratApa Tare santApa subhavyana ko ziva-zarma dikhaaye| ho azvasena ke nanda bhale guNa gAvata haiM tumare hrssaaye|| bhaye jaba aSTama varSa kumAra, dhare aNuvrata mahA sukhakAra / pitA jaba Ana karI aradAsa, karo tuma byAha varo mama Asa / / karI taba nAhiM rahe jagacanda, kiye tuma kAma kaSAya ju manda / car3he gajarAja kumArana saMga, su dekhata gaMgatanI sutaraMga / / lakhyo ika raMka kare tapa ghora, cahU~ disa agani bale atijora / kahe jinanAtha are suna bhrAta, kare bahu jIvatanI mata ghAta / / bhayo taba kopa kahai kita jIva, jale taba nAga dikhAya sajIva / lakhyo yaha kAraNa bhAvana bhAya, naye diva-brahma-RSI sura Aya / / tabai sura cAra prakAra niyoga, dharI zivikA nija-kandha mnog| karayo bana mAhiM nivAsa jinanda, dhare vrata cArita Ananda-kanda / / gahe tahA~ aSTama ke upavAsa, gaye dhanadatta taneM ju avAsa / diyo payadAna mahA sukhakAra, bhaI pana vRSTi tahA~ tiha vAra / / gaye phira kAnana mAhiM dayAla, dhasyo tuma yoga sabai agha TAla / tabai vaha dhUma suketa ayAna, bhayo kamaThAcara ko sura Ana / / karai nabha gauna lakhe tuma dhIra, ju pUraba baira vicAra gahIra / karayo upasarga bhayAnaka ghora, calI bahu tIkSaNa pavana jhakora / / rahyo dazahU~ diza meM tama chAya, lagI bahu agni lakhI nahiM jaay| suruNDana ke bina muNDa dikhAya, par3e jala mUsala dhAra athAya / / tabai padmAvati kanta dharaNenda, cale juga Aya tahA~ jinacanda / bhagyo taba raMka su dekhata hAla, lahyo taba kevalajJAna vizAla / / diyo upadeza mahAhitakAra, subhavyana bodhi sammeda padhAra / suvarNabhadra jaha~ kUTa prasiddha, varI zivanAri lahI vasu Rddha / / janU~ tuma carNa doU kara jora, prabhU lakhiye aba hI mama or| kahaiM 'bakhatAvara' ratana banAya, jineza hameM bhava-pAra lagAya / / (dohA) kekI-kaNTha samAna chabi, vapu utaMga nava hAtha / lakSaNa uraga nihAra paga, vandU~ pArasanAtha / / (motiyAdAma chanda) racI nagarI SaT mAsa agAra, bane cahu~ gopura zobha apAra / su koTatanI racanA chabi deta, ka~gUrana pai lahakai bahu keta / / banArasa kI racanA ju apAra, karI bahu bhA~ta dhaneza taiyAra / tahA~ azvasena narendra udAra, kareM sukha vAma su de paTanAra / / tajyo tuma prANata nAma vimAna, bhaye tinake ghara nandana Ana / tabai sura indra niyogani Aya, girIndra karI vidhi nhona su jAya / / pitA ghara sauMpa gaye nija dhAma, kubera kare vasu yAma ju kAma / bar3he jina dUja mayaMka samAna, ramaiM bahu bAlaka nirjara Ana / / 1. nAga-nAginI, 2. dharaNendra jinendra arcanA 1. gagana jinendra arcanA/0001 167 84
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaya pArasa-devaM, sura-kRta sevaM, vandata caraNa sunaagptii| karuNA ke dhArI, para-upakArI, ziva-sukhakArI karma hatI / / OM hrIM zrIpArzvanAthajinendrAya garbhajanmatapojJAnanirvANapaMcakalyANakaprAptAya jayamAlApUrNAya~ nirvapAmIti svaahaa| (rolA) jo pUjai mana lAya, bhavya pArasa prabhu nita hii| tAke dukha saba jA~ya, bhIti vyApai nahiM kita hii|| sukha-sampatti adhikAya, putra-mitrAdika sAre / anukrama soM ziva lahe, 'ratana' ima kaheM pukAre / / (puSpAJjaliM kSipet) bhajana cAha mujhe hai darzana kI, prabhu ke caraNa sparzana kI ||ttek / / vItarAga-chavi pyArI hai, jagajana ko manahArI hai| mUrata mere bhagavana kI, vIra ke caraNa sparzana kii||1|| kucha bhI nahIM zRMgAra kiye, hAtha nahIM hathiyAra liye| phauja bhagAI karmana kI, prabhu ke caraNa sparzana kI / / 2 / / samatA pATha par3hAtI hai, dhyAna kI yAda dilAtI hai| nAsAdRSTi lakho inakI, prabhu ke caraNa sparzana kI / / 3 / / hAtha pe hAtha dhare aise, karanA kucha na rahA jaise| dekha dazA padmAsana kI, vIra ke caraNa sparzana kI / / 4 / / jo ziva-Ananda cAho tuma, ina-sA dhyAna lagAo tum| vipata hare bhava-bhaTakana kI, prabhu ke caraNa sparzana kii||5|| zrI vardhamAna jinapUjana (kavivara vRndAvanadAsajI kRta) sthApanA (chanda mattagayanda) zrImata vIra harai bhava pIra bhareM sukha sIra anaakultaaii| kehari aMka arIkaradaMka naye haripaMkati mauli suaaii|| maiM tumako ita thApatu hoM prabhu bhakti sameta hiye hrssaaii| he karuNAdhanadhAraka deva! ihA~ aba tiSThahu zIghrahi aaii| OM hrIM zrIvarddhamAnajinendra! atra avatara avatara sNvausstt| OM hrIM zrIvarddhamAnajinendra! atra tiSTha tiSTha ThaH tthH| OM hrIM zrIvarddhamAnajinendra! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / (chanda aSTapadI) kSIrodadhi sama zuci nIra, kaMcana ga bhroN| prabhu vega haro bhavapIra yAteM dhAra karoM / / zrI vIra mahA ativIra sanmati-nAyaka ho| jaya varddhamAna guNadhIra sanmati-dAyaka ho / / OM hrIM zrIvarddhamAnajinendrAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| malayAgiri candana sAra kesara saMga ghasoM / prabhu bhava AtApa nivAra pUjata hiya hulasoM ||shrii. / / OM hrIM zrIvarddhamAnajinendrAya bhavAtApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| tandula sita zazisama zuddha lInoM thAra bhrii| tasu puMja dharoM aviruddha pAvoM zivanagarI ||zrI. / / OM hrIM zrIvarddhamAnajinendrAya akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| surataru ke sumana sameta sumana sumana pyAre / so manamatha-bhaMjana heta pUjoM pada thAre ||zrI. / / OM hrIM zrIvarddhamAnajinendrAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| rasa rajjata sajjata sadya majjata thAra bhrii| pada jajjata rajjata adya bhajjata bhUkha arI ||shrii. / / OM hrIM zrI varddhamAnajinendrAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA/000000 100 jinendra arcanA 85
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ tama khaNDita maNDita neha dIpaka jovata hoN| tuma padatara he sukhageha bhramatama khovata hoM / / zrI vIra mahA ativIra sanmati-nAyaka ho| jaya varddhamAna guNadhIra sanmati-dAyaka ho / / OM hrIM zrIvarddhamAnajinendrAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| haricandana agara kapUra cUra sugandha kraa| tuma padatara khevata bhUri AThoM karma jarA ||zrI. / / OM hrIM zrI varddhamAnajinendrAya aSTakarmavidhvaMsanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| rituphala kalavarjita lAya, kaMcana thAla bhroN| zivaphala hita he jinarAya tuma DhiMga bheMTa dharoM ||shrii. / / OM hrIM zrI varddhamAnajinendrAya mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| jalaphala vasu saji himathAra tana-mana moda dhroN| guNa gAU~ bhavadadhitAra pUjata pApa haroM ||shrii. / / OM hrIM zrI varddhamAnajinendrAya anarghyapadaprAptaye adhya nirvapAmIti svaahaa| paMcakalyANaka (rAga TappA cAla meM) mohi rAkho ho saranA, zrI varddhamAna jinarAyajI ||mohi. / / garabha sAr3ha sita cha? liyo tithi, trizalA ura agha hrnaa| sura surapati tita seva karI nita, maiM pUjoM bhava taranA ||mohi. / / OM hrIM ASADhazuklaSaSThayAM garbhamaMgalamaNDitAya zrI varddhamAnajinendrAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| janama caita sita terasa ke dina, kuNDalapura kana vrnaa| suragira suraguru pUja racAyo, maiM pUjoM bhava hrnaa||mohi. / / OM hrIM caitrazuklatrayodazyAM janmamaMgalamaMDitAya zrI varddhamAnajinendrAya ayaM nirvapAmIti svAhA magasira asita manohara dazamI, tA dina tapa aacrnaa| nRpakumAra ghara pArana kInoM, maiM pUjoM tuma caranA ||mohi. / / OM hrIM mArgazIrSakRSNadazamyAM tapomaMgalamaMDitAya zrI varddhamAna jinendrAya arghya nirvapAmIti svaahaa| 100 jinendra arcanA zukaladarza vaizAkha divasa ari, ghAti catuka chaya krnaa| kevala lahi bhavi bhavasara tAre, jajoM carana sukha bhrnaa||mohi. / / OM hrIM vaizAkhazukladazamyAM jJAnamaMgalamaMDitAya zrI varddhamAnajinendrAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| kArtikazyAma amAvasa zivatiya pAvApurateM varanA / ganaphanivRnda jajai tita bahuvidha, maiM pUjoM bhaya haranA ||mohi. / / OM hrIM kArtikakRSNAmAvasyAyAM mokSamaMgalamaMDitAya zrI vardhamAnajinendrAya arghya nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (harigItikA) ganadhara asanidhara, cakradhara, haladhara gadAdhara varavadA, aru cApadhara, vidyAsudhara, tirasUladhara sevahiM sadA / dukhaharana Ananda bharana tArana-tarana carana rasAla haiM, sukumAla gunamanimAla unnata, bhAla kI jayamAla haiN|| (chanda ghattAnanda) jaya trizalAnandana, harikRtavaMdana, jagadAnandana candavaraM / bhavatApanikandana, tana kanamandana, rahitasapandana nayanadharaM / / (chanda troTaka) jaya kevalabhAnukalAsadanaM, bhavi-kokavikAzana kandavanaM / jagajIta mahAripu mohaharaM, rajajJAnadRgAMvara cUra karaM / / garbhAdika maMgalamaNDita ho, duHkha dArida ko nita khaNDita ho| jagamAhiM tumhI sata paNDita ho, tuma hI bhava-bhAvavihaMDita ho|| harivaMza sarojana ko ravi ho, balavanta mahanta tumhIM kavi ho| lahi kevala dharmaprakAza kiyo, abaloM soI mAraga rAjati ho|| puni Apa tane guna mAhiM sahI, sura magna rahaiM jitane saba hii| tinakI vanitA guna gAvata haiM, laya mAnanisoM mana bhAvata haiN|| puni nAcata raMga umaMga bharI, tua bhakti virSe paga ema dhrii| jhananaM jhana jhana jhananaM, sura leta tahA~ tananaM tananaM / / jinendra arcanA/1000000 86
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ | ghananaM ghananaM ghanaghaMTa bajai, dRmadRmaM dRmaTTaMma miradaMga sajai / gaganAMgana - garbhagatA sugatA, tatatA tatatA atatA vitatA / / dhRgatAM dhRgatAM gati bAjata hai, suratAla rasAla ju chAjata hai / sananaM sananaM sananaM nabha meM, ikarUpa aneka ju dhAri bhrameM / / kai nAri subIna bajAvata haiM, tumaro jasa ujjvala gAvata haiN| karatAla viSai karatAla dhareM, suratAla vizAla ju nAda kareM / / ina Adi aneka uchAha bharI, sura bhakti kareM prabhujI tumarI / tuma hI jaga jIvana ke pitu ho, tuma hI bina kAranataiM hitu ho / / tuma hI saba vighnavinAzana ho, tuma hI nija Ananda bhAsana ho / tuma hI citaciMtitadAyaka ho, jagamAhIM tumhIM saba lAyaka ho / / tumare pana maMgala mAhiM sahI, jiya uttama puNya liyo saba hI / hamako tumharI saranAgata hai, tumare guna meM mana pAgata hai / / prabhu mohiya Apa sadA basiye, jabaloM vasukarma nahIM nasiye / tabaloM tuma dhyAna hiye varatoM, tabaloM zrutacintana cittaratoM / tabaloM vrata cArita cAhata hoM, tabaloM zubha bhAva sugAhatu hoM / / tabaloM satasaMgati nitya rahoM, tabaloM mama saMjama citta gahoM / / jabaloM nahiM nAza karoM ari ko, zivanAri varoM samatA dhari ko| yaha dyo tabaloM hamakoM jinajI, hama jAcatu haiM itanI sunajI / / (ghattAnanda) zrIvIra jinezA, namita surezA, nAganarezA bhagati bharA / 'vRndAvana' dhyAvai, vighana nazAvai, vAMchita pAvaiM zarma varA // OM hrIM zrI varddhamAnajinendrAya anarghyapadaprAptaye jayamAlApUrNArghyaM nirvapAmIti svAhA / (dohA) zrI sanamati ke jugalapada, jo pUjeM dhara prIta / 'vRndAvana' so catura nara, lahaiM mukti navanIta / / (puSpAJjaliM kSipet) 172 jinendra arcanA 87 zrI mahAvIra pUjana (DaoN. hukamacandajI bhArilla kRta) (sthApanA) jo moha mAyA mAna matsara, madana mardana vIra haiM / jo vipula vighnoM bIca meM bhI, dhyAna dhAraNa dhIra haiM / / jo taraNatAraNa bhava- nivAraNa, bhava-jaladhi ke tIra haiN| ve vandanIya jineza, tIrthaMkara svayaM mahAvIra haiM / / OM hrIM zrI mahAvIrajinendra! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI mahAvIrajinendra! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH / OM hrIM zrI mahAvIrajinendra ! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / jinake guNoM kA stavana pAvana karana amlAna hai| mala-harana nirmala karana bhAgIrathI nIra- samAna hai / / saMtapta-mAnasa zAnta hoM jinake guNoM ke gAna meM / ve varddhamAna mahAna jina vicareM hamAre dhyAna meM / / OM hrIM zrI mahAvIrajinendrAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svAhA / lipaTe raheM viSadhara tadapi candana viTapa nirviSa raheM / tyoM zAnta zItala hI raho ripu vighana kitane hI kareM / santapta. / / OM hrIM zrI mahAvIrajinendrAya saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svAhA / sukha-jJAna-darzana - vIra jina akSata samAna akhaNDa haiN| haiM zAnta yadyapi tadapi jo dinakara samAna pracaNDa haiN| / santapta. / / OM hrIM zrI mahAvIrajinendrAya akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svAhA / tribhuvanajayI avijita kusumasara subhaTa mArana sUra haiN| para-gandha se virahita tadapi nija-gandha se bharapUra haiM / santapta. / / OM hrIM zrI mahAvIrajinendrAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svAhA / yadi bhUkha ho to vividha vyaMjana miSTa iSTa pratIta hoM / tuma kSudhA - bAdhA rahita jina! kyoM tumheM unase prIta ho ? / / santapta. / / OM hrIM zrI mahAvIra jinendrAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svAhA / jinendra arcanA 173
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugapad vizad sakalArtha jhalakeM nitya kevalajJAna meM / trailokya- dIpaka vIra - jina dIpaka car3hAU~ kyA tumheM / / saMtapta - mAnasa zAnta hoM jinake guNoM ke gAna meM / ve varddhamAna mahAna jina vicareM hamAre dhyAna meM / / OM hrIM zrI mahAvIrajinendrAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svAhA / jo karma IMdhana dahana pAvaka puMja pavana samAna haiN| jo haiM ameya prameya pUraNa jJeya jJAtA jJAna haiN| / santapta / / OM hrIM zrI mahAvIrajinendrAya aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svAhA / sArA jagata phala bhogatA nita puNya evaM pApa kA / saba tyAga samarasa nirata jinavara saphala jIvana ApakA / / santapta. / / OM hrIM zrI mahAvIrajinendrAya mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svAhA / isa arghya kA kyA mUlya hai anarghya pada ke sAmane / usa parama pada ko pA liyA he patitapAvana! Apane / / santapta. / / OM hrIM zrI mahAvIrajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / paMcakalyANaka arghya (soraThA) sita chaThavIM ASAr3ha, mA~ trizalA ke garbha meN| antima garbhAvAsa, yahI jAna praNayU~ prabho / / OM hrIM ASADhazuklaSaSThyAM garbhamaMgalamaNDitAya zrI mahAvIrajinendrAya arghyaM nirvapAmIti svaahaa| terasa dina sita caita, antima janma liyo prabhU / nRpa siddhArtha niketa, indra Aya utsava kiyo / OM hrIM caitrazuklatrayodazyAM janmamaMgalamaMDitAya zrI mahAvIrajinendrAya arghyaM nirvapAmIti svaahaa| dazamI magasira kRSNa, varddhamAna dIkSA dharI / karma kAlimA naSTa karane AtmarathI bane / / OM hrIM mArgazIrSa kRSNadazamyAM tapomaMgalamaMDitAya zrI mahAvIrajinendrAya arghyaM nirvapAmIti svaahaa| 174/////////// jinendra arcanA 88 sita dazamI baisAkha, pAyo kevalajJAna jina / aSTa dravyamaya arghya, prabhupada pUjA kareM hama / / OM hrIM vaizAkhazukladazamyAM jJAnamaMgalamaMDitAya zrI mahAvIrajinendrAya arghyaM nirvapAmIti svaahaa| kArtika mAvasa zyAma, pAyo prabhu nirvANa tuma / pAvA tIrathadhAma, dIpAvalI manAya hama / / OM hrIM kArtika kRSNa amAvasyAyAM mokSamaMgalamaMDitAya zrI mahAvIrajinendrAya arghyaM nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (dohA) yadyapi yuddha nahIM kiyo, nAhiM rakhe asi tIra / parama ahiMsaka AcaraNa, tadapi bane mahAvIra / / (paddhari) he moha-mahAdaladalana vIra, duddhara tapa saMyama dharaNa dhIra / tuma ho ananta Anandakanda, tuma rahita sarva jaga daMda- phaMda / / aghakarana karana- mana- haranahAra, sukhakarana harana bhavadukha apAra / siddhArtha tanaya tanarahita deva, sura-nara- kinnara saba karata seva / / matijJAna rahita sanmati jineza, tuma rAga-dveSa jIte azeSa / zubha-azubha rAga kI Aga tyAga, ho gaye svayaM tuma vItarAga / / SaT dravya aura unake vizeSa, tuma jAnata ho prabhuvara azeSa / sarvajJa - vItarAgI jineza, jo tuma ko pahacAne vizeSa / / ve pahacAneM apanA svabhAva, ve kareM moha-ripu kA abhAva / ve prakaTa kareM nija-para viveka, ve dhyAveM nija zuddhAtma eka / / nija Atama meM hI raheM lIna, cAritra moha ko kareM kSINa / unakA ho jAye kSINa rAga, ve bhI ho jAyeM vItarAga / / jo hue Aja taka arIhaMta, sabane apanAyA yahI paMtha / upadeza diyA isa hI prakAra, ho sabako merA namaskAra / / jinendra arcanA 175
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo tumako nahiM jAne jineza, ve pAyeM bhava-bhava-bhramaNa klesh| ve mA~geM tumase dhana-samAja, vaibhava putrAdika rAja-kAja / / jinako tuma tyAge tuccha jAna, ve unheM mAnate haiM mahAna / unameM hI nizadina raheM lIna, ve puNya-pApa meM hI pravIna / / prabhu puNya-pApa se pAra Apa, bina pahicAne pAyeM saMtApa / saMtApaharaNa sukhakaraNa sAra, zuddhAtmasvarUpI samayasAra / / tuma samayasAra hama samayasAra, sampUrNa AtmA samayasAra / jo pahacAneM apanA svarUpa, ve ho jAyeM paramAtmarUpa / / unako nA koI rahe cAha, ve apanA leveM mokSa rAha / ve kareM AtmA ko prasiddha, ve alpakAla meM hoMya siddha / / OM hrIM zrI mahAvIrajinendrAya anarghyapadaprAptaye jayamAlApUrNAr2yA nirvapAmIti svaahaa| (dohA) bhUtakAla prabhu ApakA, vaha merA vartamAna / vartamAna jo ApakA, vaha bhaviSya mama jAna / / (puSpAJjaliM kSipet) zrI mahAvIra pUjana (akhila baMsala kRta) (dohA) mahAvIra vandana karU~, maiM pUjoM dhari dhyAna / nirakha ApakI chavi ko, hotA harSa mahAna / / guNa ananta kI khAna prabhu, tuma ho samatA vAna / jo Ave tuma zaraNa meM, kare Atma kalyANa / / OM hrIM zrI mahAvIra jinendra ! atra avatara avatara saMvauSTa / OM hrIM zrI mahAvIra jinendra ! atra tiSTha tiSTha ThaH tthH| OM hrIM zrI mahAvIra jinendra ! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / (aSTaka) maiM huA apAvana nAtha, tAteM DhiMga Ayo / ho jAU~ pAvana Aja, nirmala jala lAyo / / tuma ho prabhu vIra mahAna, sabake hitkaarii| tuma diyA tattva upadeza, yaha jaga upakArI / / OM hrIM zrImahIvIrajinendrAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| IrSyAnala ke aMgAra, dhaka-dhaka dhadhaka rhe| candana zItalatA lAya, bhava AtApa hare ||tum. / / OM hrIM zrImahAvIrajinendrAya bhavatApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| yaha amala akhaNDita rUpa, mudrA mohita hai| akSata arpita hai bhUpa, zubhra suzobhita hai ||tum. / / OM hrIM zrImahAvIra jinendrAya akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| maMgala aruNodaya Aja, puSpa sugaMdhita haiN| saba choDUM kAma vikAra, sumana samarpita haiM ||tum. / / OM hrIM zrImahAvIra jinendrAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| bahuvidha naivedya banAya, tRpti vihIna rhaa| yaha kSudhA roga vinasAya, jaba prabhu dhyAna dharA ||tum. / / OM hrIM zrImahAvIrajinendrAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| yaha dIpa saMjokara lAya, nAzai aNdhiyaaraa| mama moha timira chaTa jAya, antasa ujiyArA ||tum. / / OM hrIM zrImahAvIrajinendrAya mohAMdhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA 10000 bhajana jina-pratimA jinavara-sI khie| bhavika tuma vandahu manadhara bhAva, jina-pratimA jinavara-sI khie| jAke darasa parama pada prApati, aru anaMta ziva-sukha lahie ||jin. / / nija-svabhAva niramala hai nirakhata, karama sakala ari ghaTa dhiye| siddha-samAna prakaTa iha thAnaka, nirakha-nirakha chavi ura gahie ||jin. / / aSTa karma-dala bhaMja prakaTa bhaI, cinmUrati manu bana rhiye| jAke darasa parama pada prApati, aru anaMta ziva-sukha lahie ||jin. / / tribhuvana mAhiM akRtrima-kRtrima, vaMdana nita-prati nirvhiye| mahA-puNya saMyoga milata hai, 'bhaiyA' jina pratimA saradahiye ||jin. / / 176MIA jinendra arcanA " 89
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ yaha dhUpa sugaMdhita kSepa, Atama rama jAU~ / ho aSTa karama kA kSAra, paMcama gati pAU~ / / tuma ho prabhu vIra mahAna, sabake hitkaarii| tuma diyA tattva upadeza, yaha jaga upakArI / / OM hrIM zrImahAvIrajinendrAya aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| ye iSTa miSTa phala thAla, bharakara maiM laauuN| arpita hai dIna dayAla, mukti pada pAU~ ||tum. / / OM hrIM zrImahAvIrajinendrAya mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| saba AThoM dravya banAya, maiM prabhu lAvata huuN| trailokya zikhAmaNi rAya, caraNa car3hAvata huuN||tum. / / OM hrIM zrImahAvIrajinendrAya anarghyapada prAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| paMcakalyANaka arghya SaSThI zukla aSAr3ha suzobhai, mAtA trizalA pramudita hovai / vIra prabhujI garabha virAje, kuNDapura vAsI haraSAye / / OM hrIM ASADhazuklaSaSTyAM garbhamaMgalamaNDitAya zrI mahAvIrajinendrAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| caitra sudI terasa dina jAye, ghara-ghara maMgalAcAra guMjAye / indra narendra sabhI mila gAveM, Dholaka tAla mRdaMga bajAveM / / OM hrIM caitrazuklatrayodazyAM janmamaMgalamaMDitAya zrI mahAvIrajinendrAyaayaM nirvapAmIti svaahaa| magasira kRSNa dazama tapa dhArA, rAjapATa se kiyA kinArA / duddhara tapa hita hetu virAje, nAzA dRSTi magana jinarAje / / OM hrIM mArgazIrSakRSNadazamyAM tapomaMgalamaMDitAya zrI mahAvIrajinendrAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| sita dazamI vaizAkha ju Ae, kevalajJAna vIra prabhu paaye| tIna loka meM khuziyA~ chAIM, mahAzramaNa arihanta kahAye / / OM hrIM vaizAkhazukladazamyAM jJAnamaMgalamaMDitAya zrI mahAvIrajinendrAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| kArtika kRSNa amAvasa AI, varddhamAna prabhu mukti paaii| nazvara deha vilIna huI prabhu saba mila jagamaga jyoti jlaaii|| OM hrIM kArtikakRSNAmAvasyAyAM mokSamaMgalamaMDitAya zrI mahAvIrajinendrAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| 178001000000000 1000 jinendra arcanA jayamAlA (dohA) maiM gAU~ jayamAlikA, sunalo dhyAna lagAya / jaga ke saba saMkaTa miTeM, bhavasAgara tira jAya / / (paddhari chanda) jaya mahAvIra jinavara mahAna, jaya dhIra vIra nirbhIka mAna / jaya jJAna anantAnanta jAna, jaya sanmati dAyaka varddhamAna / / 1 / / tuma siddhAratha nRpa ke kumAra, tumako saba vandata bAra-bAra / tuma trizalA nandana guNa ananta, jaga tumheM mAnatA dukha haranta / / 2 / / he nAtha! vaizAlI gaNanAyaka, ho videha kuNDapura prtipaalk| yaha jaga nazvara hai liyA jAna, taja rAja-pATa phira kiyA dhyAna / / 3 / / sanmati kaivalya prabhAvaka ho, duHkha bhaMjaka sukha ke dAyaka ho| patitoM ke nAtha sahAyaka ho, tuma prabhuvara guNa ke gAhaka ho / / 4 / / jinavara dhvani gUMje dig diganta, cahu~ora nizA kA huA ant| sadajJAna milA bar3ha gaI Asa, DhiMga baiTha kareM zruta kA abhyAsa / / 5 / / mRga-siMha sabako hI huA bodha, sammukha baiThe taja diyA krodha / aba nahIM kisI meM baira-bhAva, atizayakArI sanmati prabhAva / / 6 / / gautama ko gaNadhara liyA mAna, ho gayA jinheM kaivlyjnyaan| pAvApura kA jagamaga udyAna, prabhu mahAvIra pAyA nirvANa / / 7 / / saba nRpa karate zraddhA apAra, avirala giratI thI azrudhAra / raja mAtha lagAte bAra-bAra, aba nahIM jagata meM kahIM sAra / / 8 / / yaha 'akhila' jagata zaraNAgata hai, nirgrantha chavi ko nihArata hai| sabako mukti kI cAhata hai, prabhu jApa japai sukha pAvata hai||9|| (dhattAchanda) mahAvIra jinandaM, Ananda kandaM, duHkhanikandaM sukhkaarii| prabhu guNa gAU~, bhAva jagAU~, kIrti bar3hAU~ manahArI / / (dohA) mahAvIra ke darzana kara, ho gayA dhanya maiM Aja / 'akhila' jagata saba sukhI hoM, varddhamAna jinarAja / / (puSpAMjaliM kSipet) jinendra arcanA 10000 90
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI paMca bAlayati jina-pUjana (paM. abhayakumArajI kRta) (sthApanA) (harigItikA) nija brahma meM nita lIna pariNati se suzobhita he prbho| pUjita parama nija pAriNAmika se vibhUSita he vibho / / Ao tiSTho atra tuma sannikaTa ho mujhamaya aho / bAlayati pA~coM prabhu ko vandanA zata bAra ho / OM hrIM zrI vAsupUjya-malli-nemi-pArzva-vIrAH paMcabAlayatijinendrAH! atra avatarata avatarata saMvauSaT / atra tiSThata tiSThata ThaH tthH| atra mama sannihitA bhavata bhavata vsstt| (vIrachanda) he prabhu ! dhruva kI dhruva pariNati ke pAvana jala meM kara snaan| zuddha atIndriya Ananda kA tuma karo niratara amRta-pAna / / kSaNavartI paryAyoM kA to janma-maraNa hai nitya svbhaav| paMca bAlayati-caraNoM meM ho tana-saMyoga-viyoga abhAva / / OM hrIM zrI paMcabAlayatijinendrebhyo janma-jarA-mRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| aho ! sugandhita cetana apanI pariNati meM nita mahaka rhaa| kSaNavartI caitanya vivartana kI granthi meM cahaka rahA / / dravya, aura guNa paryAyoM meM sadA mahakatI cetana gandha / paMca bAlayati ke caraNoM meM nAthU rAga-dveSa durgandha / / OM hrIM zrI paMcabAlayatijinendrebhyaH saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| pariNAmoM ke dhruva pravAha meM bahe akhaNDita jJAyaka bhAva / dravya-kSetra aru kAla-bhAva meM nitya abheda akhnnddsvbhaav|| nija guNa-paryAyoM meM jinakA akSaya pada avicala abhirAma / paMca bAlayati jinavara merI pariNati meM nita karo virAma / / OM hrIM zrI paMcabAlayatijinendrebhyaH akSayapadaprAptaye akSatAn narvapAmIti svaahaa| guNa ananta ke sumanoM se ho zobhita tuma jJAyaka udyAna / traikAlika dhruva pariNati meM tuma pratipala karate nitya virAma / / jinendra arcanA isake Azraya se prabhu tumane naSTa kiyA hai kaam-klNk| paMca bAlayati ke caraNoM meM dhulA Aja pariNati kA pNk|| OM hrIM zrI paMcabAlayatijinendrebhyaH kAmabANavinAzanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| he prabhu ! apane dhruva pravAha meM raho nirantara zAzvata tRpta / SaTsa kI kyA cAha tumheM tuma nija rasa ke anubhava meM mst| tRpta huI aba merI pariNati jJAyaka meM karatI vizrAma / paMca bAlayati ke caraNoM meM kSudhA-roga kA rahA na nAma / / OM hrIM zrI paMcabAlayatijinendrebhyaH kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| sahaja jJAnamaya jyoti prajvalita rahatI jJAyaka ke AdhAra / prabho ! jJAna-darpaNa meM tribhuvana pala-pala hotA jJeyAkAra / / aho ! nirakhatI mama zruta-pariNati apane meM tava kevljnyaan| paMca bAlayati ke prasAda se prakaTa huA nija jJAyaka bhaan|| OM hrIM zrI paMcabAlayatijinendrebhyo mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svAhA / kAlika pariNati meM vyApI jJAna-sUrya kI nirmala dhUpa / jisasesakala-karma-mala kSaya kara hue prabho! tumtribhuvnbhuup|| maiM dhyAtA tuma dhyeya hamAre maiM hU~ tumamaya ekAkAra / paMca bAlayati jinavara ! mere zIghra nazo aba trividha vikaar|| OM hrIM zrI paMcabAlayatijinendrebhyo aSTakarmavinAzanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| sahaja jJAna kA dhruva pravAha phala sadA bhogatA cetnraaj| apanI cit pariNati meM ramatA puNya-pApa phala kA kyA kAja / / mahA mokSaphala kI na kAmanA zeSa rahe aba he jinarAja / paMca bAlayati ke caraNoM meM jIvana saphala haA hai aaj|| OM hrIM zrI paMcabAlayatijinendrebhyo mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| paMcama paramabhAva kI pUjita pariNati meM jo kareM virAma / kAraNa paramapAriNAmika kA avalambana lete abhirAma / / vAsupUjya aru malli-nemiprabhu-pArzvanAtha-sanmati guNakhAna / arghya samarpita paMca bAlayati ko paJcama gati lahU~ mahAna / / OM hrIM zrI paMcabAlayatijinendrebhyo anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA MIL181 91
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAtha ke caraNa-yugala meM kyoM basatA yaha sarpa kho| bala ananta lakhakara jinavara kA cUra karma kA darpa aho|| kSAyika darzana jJAna vIrya se zobhita haiM sanmati bhagavAna / bharata kSetra ke zAsana nAyaka antima tIrthaMkara sukhakhAna / / vizva-saroja prakAzaka jinavara ho kevala-mArtaNDa mahAna / arghya samarpita caraNa-kamala meM vandana vardhamAna bhagavAna / / OM hrIM zrI paMcabAlayatijinendrebhyo anarghyapadaprAptaye jayamAlAmahA'ya nirvapAmIti svaahaa| (soraThA) paMcama bhAva svarUpa, paMca bAlayati ko nmuuN| pAU~ zuddha svarUpa nija, kAraNa pariNAmamaya / / (puSpAMjaliM kSipet) jayamAlA (dohA) paMca bAlayati nita baso, mere hRdaya ma~jhAra / jinake ura meM basa rahA, priya caitanya kumAra / / (chappaya) priya caitanya kumAra sadA pariNati meM raaje| para-pariNati se bhinna sadA nija meM anuraage| darzana-jJAnamayI upayoga sulakSaNa zobhita / jisakI nirmalatA para Atama jJAnI mohita / / jJAyaka traikAlika bAlayati, mama pariNati meM vyApta ho| maiM namUM bAlayati paMca ko, paMcama gati pada prApta ho / / (vIrachanda) dhanya-dhanya he vAsupUjya jina ! guNa ananta meM karo nivAsa / nija Azrita pariNati meM zAzvata mahaka rahI caitanya suvAsa / / sat sAmAnya sadA lakhate ho kSAyika darzana se avirAma / tere darzana se nija darzana pAkara harSita hU~ guNakhAna / / moha-malla para vijaya prApta kara mahAbalI he malli jineza / nija guNa pariNati meM zobhita ho zAzvata mallinAtha parameza / / pratipala lokAloka nirakhate kevalajJAna svarUpa cideza / vikasita ho cit loka hamArA tava kiraNoM se sadA dineza / / rAjamatI taja nemi jinezvara ! zAzvata sukha meM lIna sdaa| bhoktA-bhogya vikalpa vilaya kara nija meM nija kA bhoga sdaa|| moha rahita nirmala pariNati meM karate prabhuvara sadA virAma / guNa ananta kA svAda tumhAre sukha meM basatA hai avirAma / / jinakA Atma-parAkrama lakha kara kamaTha zatra bhI haA praast| kSAyika zreNI ArohaNa kara moha zatru ko kiyA vinaSTa / / 18200000000 0000 0000000 jinendra arcanA carakhA calatA nA~hi, carakhA huA puraanaa| paga-khUTe do hAlana lAge, ura madarA khakharAnA / chIMdI huI pA~khar3I pA~sU, phire nA~hi manamAnA / / rasanA takalI ne bala khAyA, so aba kaise khUTe / zabda-sUta sUdhA nahIM nikale, ghar3i-ghar3i pala-pala ttuutte|| Ayu-mAla kA nA~hi bharosA, aMga calAve sAre / roja ilAja marammata cAhe, vaida-bar3hi hI hAre / / nayA carakhalA raMgA caMgA, sabakA citta curaavai| palaTA barana gaye gula agale, aba dekheM nahiM bhAvai / / moTA mahIM kAtakara bhAI! kara apanA surjheraa| anta Aga meM IMdhana hogA, "bhUdhara" samajha saberA / / jinendra arcanA/2000
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bAhubalI pUjana (zrI rAjamalajI pavaiyA kRta) (vIra chanda) jayati bAhubali svAmI, jaya jaya karU~ vaMdanA bArambAra / nija svarUpa kA Azraya lekara, Apa hue bhavasAgara paar|| he trailokyanAtha tribhuvana meM, chAI mahimA aparampAra / siddhasvapada kI prApti ho gaI, huA jagata meM jaya-jayakAra / / pUjana karane meM AyA hU~, aSTa dravya kA le AdhAra / yahI vinaya hai cAroM gati ke, duHkha se merA ho uddhAra / / OM hrIM zrIbAhubalisvAmin ! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrIbAhubalisvAmin ! atra tiSTha tiSTha ThaH tthH| OM hrIM zrIbAhubalisvAmin ! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / ujjvala nirmala jala prabhu pada-paMkaja meM Aja car3hAtA huuN| janma-maraNa kA nAza karU~, Anandakanda guNa gAtA huuN|| zrI bAhubali svAmI prabhuvara, caraNoM meM zIza jhukAtA huuN| avinazvara zivasukha pAne ko, nAtha zaraNa meM AtA huuN|| OM hrIM zrIbAhubalisvAmine janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| zItala malaya sugandhita pAvana, candana bheMTa car3hAtA huuN| bhava AtApa nAza ho merA, dhyAna ApakA dhyAtA huuN||shrii. / / OM hrIM zrIbAhubalisvAmine saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| uttama zubhra akhaNDita tandula, harSita caraNa car3hAtA huuN| akSayapada kI sahaja prApti ho, yahI bhAvanA bhAtA huuN||shrii.|| OM hrIM zrIbAhubalisvAmine akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| kAma zatru ke kAraNa apanA, zIla svabhAva na pAtA huuN| kAma bhAva kA nAza karU~ maiM, sundara puSpa car3hAtA huuN||shrii. / / OM hrIM zrIbAhubalisvAmine kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| 100 jinendra arcanA tRSNA kI bhISaNa jvAlA meM, pratipala jalatA jAtA huuN| kSudhA-roga se rahita banU~ maiM, zubha naivedya car3hAtA huuN|| zrI bAhubali svAmI prabhuvara caraNoM meM zIza jhukAtA huuN| avinazvara ziva sukha pAne ko, nAtha zaraNa meM AtA huuN|| OM hrIM zrIbAhubalisvAmine kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| moha mamatva Adi ke kAraNa, samyak mArga na pAtA huuN| yaha mithyAtva timira miTa jAye, prabhuvara dIpa car3hAtA huuN|shrii. / / OM hrIM zrIbAhubalisvAmine mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| hai anAdi se karma bandha duHkhamaya, na pRthak kara pAtA huuN| aSTakarma vidhvaMsa karU~, ata eva su-dhUpa car3hAtA huuN||shrii. / / OM hrIM zrIbAhubalisvAmine aSTakarmavidhvaMsanAya dhUpaM nirvapAmIti svAhA / sahaja bhAva sampadA yukta hokara, bhI bhava duHkha pAtA huuN| parama mokSaphala zIghra mile, uttama phala caraNa car3hAtA huuN||shrii. / / OM hrIM zrIbAhubalisvAmine mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| puNya bhAva se svargAdika pada, bAra-bAra pA jAtA huuN| nija anarghyapada milA na aba taka, isase arghya car3hAtA huuN||shrii. / / OM hrIM zrIbAhubalisvAmine anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (vIrachanda) AdinAtha suta bAhubali prabhu, mAta sunandA ke nandana / carama zarIrI kAmadeva tuma, podanapura pati abhinandana / / chaha khaNDoM para vijaya prApta kara, bharata car3he vRSabhAcala para / agaNita cakrI hue nAma likhane ko milA na thala tila bhara / / maiM hI cakrI huA, ahaM kA mAna dhUla ho gayA tbhii| eka prazasti miTAkara apanI, likhI prazasti sva hasta jbhii|| jinendra arcanA 93
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ cale ayodhyA kintu nagara meM, cakra praveza na kara paayaa| jJAta huA laghu bhrAta bAhubali sevA meM na abhI AyA / / bharata cakravartI ne cAhA, bAhubali AdhIna rhe| ThukarAyA Adeza bharata kA, tuma svataMtra svAdhIna rahe / / bhISaNa yuddha chir3A donoM bhAI ke mana saMtApa hue| dRSTi-malla-jala yuddha bharata se karake vijayI Apa hue / / krodhita hokara bharata cakravartI, ne cakra calAyA hai| tIna pradakSiNA dekara kara meM, cakra Apake AyA hai|| vijaya cakravartI para pAkara, ura vairAgya jagA tatkSaNa / rAjyapATa taja RSabhadeva ke, samavazaraNa ko kiyA gamana / / dhik-dhik yaha saMsAra aura, isakI asAratA ko dhikkAra / tRSNA kI ananta jvAlA meM, jalatA AyA hai saMsAra / / jaga kI nazvaratA kA tumane, kiyA ciMtavana bArambAra / deha bhoga saMsAra Adi se, huI virakti pUrNa sAkAra / / AdinAtha prabhu se dIkSA le, vrata saMyama ko kiyA grahaNa / cale tapasyA karane vana meM, ratnatraya ko kara dhAraNa / / eka varSa taka kiyA kaThina tapa, kAyotsarga mauna pAvana / kintu zalya thI eka hRdaya meM, bharata-bhUmi para hai Asana / / kevalajJAna nahIM ho pAyA, eka zalya hI ke kAraNa / pariSaha zIta grISma varSAdika, jaya karake bhI aTakA mana / / bharata cakravartI ne Akara, zrI caraNoM meM kiyA namana / kahA ki vasudhA nahIM kisI kI, mAna tyAga do he bhagavan / / tatkSaNa zalya vilIna huI, tuma zukla dhyAna meM lIna hue| phira antarmuhUrta meM svAmI, moha kSINa svAdhIna hue / / cAra ghAtiyA karma naSTa kara, Apa hue kevljnyaanii| jaya jayakAra vizva meM gUMjA, sArI jagatI musakAnI / / 00000000000 jinendra arcanA jhalakA lokAloka jJAna meM, sarva dravya guNa paryAyeM / eka samaya meM bhUta bhaviSyat, vartamAna saba darzAyeM / / phira aghAtiyA karma vinAze, siddha loka meM gamana kiyaa| aSTApada se mukti huI, tInoM lokoM ne namana kiyA / / mahA mokSa phala pAyA tumane, le svabhAva kA avalaMbana / he bhagavAna bAhubali svAmI, koTi-koTi zata-zata vaMdana / / Aja ApakA darzana karane, caraNa-zaraNa meM AyA huuN| zuddha svabhAva prApta ho mujhako, yahI bhAva bhara lAyA hU~ / / bhAva zubhAzubha bhava nirmAtA, zuddha bhAva kA do prabhu dAna / nija pariNati meM ramaNa karU~ prabhu, ho jAU~ maiM Apa samAna / / samakita dIpa jale antara meM, to anAdi mithyAtva gale / rAga-dveSa pariNati haTa jAye, puNya pApa santApa Tale / / traikAlika jJAyaka svabhAva kA, Azraya lekara bar3ha jAU~ / zuddhAtmAnubhUti ke dvArA, mukti zikhara para car3ha jAU~ / / mokSa-lakSmI ko pAkara bhI, nijAnanda rasa lIna rhuuN| sAdi ananta siddha pada pAU~, sadA sukhI svAdhIna rahU~ / / Aja ApakA rUpa nirakha kara, nija svarUpa kA bhAna huaa| tuma-sama bane bhaviSyat merA, yaha dRr3ha nizcaya jJAna huaa|| harSa vibhora bhakti se pulakita, hokara kI hai yaha pUjana / prabhu pUjana kA samyak phala ho, kaTeM hamAre bhava baMdhana / / cakravarti indrAdika pada kI nahIM kAmanA hai svaamii| zuddha buddha caitanya parama pada pAyeM he! antaryAmI / / OM hrIM zrIbAhubalisvAmine anayaMpadaprAptaye jayamAlApUrNAya nirvapAmIti svaahaa| ghara-ghara maMgala chAye jaga meM vastu svabhAva dharma jAneM / vItarAga vijJAna jJAna se, zuddhAtama ko pahicAneM / / (puSpAJjaliM kSipet ) jinendra arcanA/000000 100000000000187 1860 94
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI saptarSi pUjana (zrI raMgalAlajI kRta) sthApanA (chappaya) prathama nAma zrImanva dutiya svaramanva RSIzvara / tRtiya muni zrI nicaya sarvasundara cautho vara / / paMcama zrI jayavAna vinayalAlasa SaSThama bhani / saptama jaya mitrAkhya sarva cAritra-dhAma gani / / ye sAtoM cAraNa-Rddhi-dhara, karU~ tAsa pada thaapnaa| maiM pUjUM mana-vacana-kAya kari, jo sukha cAhU~ ApanA / / OM hrIM zrImanvAdicAraNaddhidharasaptarSIzvarAH ! atra avatarata avatarata saMvauSaT / OM hrIM zrImanvAdicAraNaddhidharasaptarSIzvarAH ! atra tiSThata tiSThata ThaH tthH| OM hrIM zrImanvAdicAraNarddhidharasaptarSIzvarAH ! atra mama sannihitAH bhavata bhavata vaSaT / (harigItikA) zubha-tIrtha-udbhava-jala anUpama, miSTa zItala laaykaiN| bhava-tRSA-kaMda-nikaMda-kAraNa, zuddha ghaTa bharavAyakaiM / / manvAdi cAraNa-Rddhi-dhAraka, munina kI pUjA kruuN| tA kareM pAtaka hareM sAre, sakala Ananda vistarU~ / / OM hrIM zrImanu-svaramanva-nicaya-sarvasundara-jayavAn-vinayalAlasa-jayamitrAkhyacAraNarddhidhAri saptarSibhyo janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| zrIkhaNDa kadalInanda kezara, manda-manda ghisaaykaiN| tasu gaMdha prasarita diga-digantara, bhara kaTorI laaykaiN||mnvaadi. / / OM hrIM zrImanvAdicAraNarddhidharasaptarSibhyaH saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| ati dhavala akSata khaNDa-varjita, miSTa rAjata bhoga ke| kaladhauta-thArA bharata-sundara, cunita zubha upayoga ke||mnvaadi. / / OM hrIM zrImanvAdicAraNadidharasaptarSibhyaH akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| bahu-varNa suvaraNa-sumana Achai, amala kamala gulAba ke| ketakI caMpA cAru maruA, cune nija kara cAvake ||mnvaadi. / / OM hrIM zrImanvAdicAraNarddhidharasaptarSibhyaH kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| 188 1000 jinendra arcanA pakavAna nAnA bhA~ti cAtura, racita zuddha nye-nye| sadamiSTa lADU Adi bhara bahu, puraTa ke thArA laye / / manvAdi cAraNa-Rddhi-dhAraka, munina kI pUjA kruuN| tA kareM pAtaka hareM sAre, sakala Ananda vistruuN|| OM hrIM zrImanvAdicAraNarddhidharasaptarSibhyaH kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svAhA / kaladhauta-dIpaka jar3ita nAnA, bharita goghRt-saarsoN| atijvalita jaga-maga jyoti jAkI, timira nAzanahArasoM ||mnvaadi.|| OM hrIM zrImanvAdicAraNarddhidharasaptarSibhyo mohAMdhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| dik-cakra gandhita hota jAkara, dhUpa daza-aMgI khii| so lAya mana-vaca-kAya zuddha, lagAya kara kheU~ sahI ||mnvaadi. / / OM hrIM zrImanvAdicAraNarddhidharasaptarSibhyo aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| vara dAkha khAraka amita pyAre, miSTa cuSTa cunaaykaiN| drAvaDI dADima cAru puMgI, thAla bhara-bhara lAyakaiM ||mnvaadi. / / OM hrIM zrImanvAdicAraNarddhidharasaptarSibhyo mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| jala-gandha akSata puSpa caruvara, dIpa dhUpa su laavnaa|| phala lalita AThauM dravya-mizrita, arghya kIje pAvanA ||mnvaadi. / / OM hrIM zrImanvAdicAraNarddhidharasaptarSibhyo anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (ghattA) vandU~ RSirAjA, dharma-jahAjA, nija-para-kAjA karata bhle| karuNA ke dhArI, gagana-vihArI duHkha-apahArI bharama dle|| kATata jama-phandA, bhavi-jana vRndA, karata anandA caraNana meN| jo pUrje dhyAvaimaMgala gAvai, phera na Avai bhava-vana meN|| (paddhari chanda) jaya zrImanu munirAjA mahanta, trasa-thAvara kI rakSA karanta / jaya-mithyA-tama-nAzaka pataMga, karuNA rasa-pUrita aMga-aMga / / jinendra arcanA 95
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaya zrIsvaramanu akalaMkarUpa, pada-seva karata nita amr-bhuup| jaya paMca akSa jIte mahAna, tapa tapata deha kaMcana-samAna / / jaya nicaya sapta tattvArtha bhAsa, tapa-ramAtanoM tana meM prakAza / jaya viSaya-rodha sambodha bhAna, paraNati ke nAzaka acala dhyAna / / jaya jayahiM sarvasundara dayAla, lakhi indrajAlavata jgt-jaal| jaya tRSNAhArI ramaNa rAma, nija-pariNati meM pAyo virAma / / jaya Anandaghana kalyANarUpa, kalyANa karata sabako anUpa / jaya mada-nAzana jayavAnadeva, niramada viracita saba karata seva / / jaya jayahiM vinayalAlasa amAna, saba zatru mitra jAnata samAna / jaya kRzita-kAya tapake prabhAva, chabi chaTA ur3ati Ananda daay|| jaya mitra sakala jagake sumitra, anaginata adhama kIne pavitra / jaya candra-vadana rAjIva naina, kabahU~ vikathA bolata na baina / / jaya sAtoM munivara eka saMga, nita gagana-gamana karate abhaMga / jaya Aye mathurApura ma~jhAra, taha~ marI roga ko ati prasAra / / jaya-jaya tina caraNani ke prasAda, saba marI devakRta bhaI vaad| jaya loka kare nirbhaya samasta, hama namata sadA nita jor3a hasta / / jaya grISma-Rtu parvata ma~jhAra, nita karata atApana yogasAra / jaya tRSA-parISaha karata jera, kahU~ raMca calata nahiM mana sumera / / jaya mUla aThAisa guNanadhAra, tapa ugra tapata AnandakAra / jaya varSA-Rtu meM vRkSa tIra, taha ati zItala jhelata samIra / / jaya zIta-kAla caupaTa ma~jhAra, kai nadI sarovara taTa vicAra / jaya nivasata dhyAnArUr3ha hoya, raMcaka nahiM bhaTakata roma koya / / jaya mRtakAsana vajrAsanIya, gaudUhana ityAdika ganIya / jaya Asana nAnAbhA~ti dhAra, upasarga sahata mamatA nivAra / / jinendra arcanA jaya japata tihAro nAma koya, lakha putra pautra kula vRddhi hoya / jaya bhare lakSa atizaya bhaNDAra, dAridratano duHkha hoya chAra / / jaya cora agani DAkina pizAca, aru Iti-bhIti saba nasata saaNc| jaya tuma sumarata sukha lahata loka, sura asura namata pada deta dhok|| OM hrIM zrImanvAdicAraNarddhidharasaptarSibhyo anarghyapadaprAptaye jayamAlApUrNAyaMnirvapAmIti svaahaa| (rolA) ye sAtoM munirAja, mahAtapa lachamI dhaarii| paramapUjya pada dharai sakala jaga ke hitakArI / / jo mana vaca tana zuddha hoya seve au dhyAvai / so jana-mana 'raMgalAla', aSTa Rddhina kauM pAvai / / (dohA) namana karata caranana parata, aho garIba nivAja / paMca parAvartananiteM, niravAro RSirAja / / (puSpAJjaliM kSipet) bhajana zrI jinavara pada dhyAve je nara, zrI jinavara pada dhyAveM haiN||ttek|| tinakI karma kAlimA vinaze, parama brahma ho jAveM haiN| upala-agni saMyoga pAya jimi, kaMcana vimala kahAveM haiN||1|| candrojjvala jasa tinako jaga meM, paNDita jana nita gAveM haiN| jaise kamala sugandha dazoM diza, pavana sahaja phailAveM haiN||2|| tinahi milana ko mukti sundarI, cita abhilASA lAveM haiN| kRSi meM tRNa jimi sahaja upajiyo, svargAdika sukha pAveM haiN||3|| janama-jarA-mRta dAvAnala ye, bhAva salila taiM bujhAveM haiN| 'bhAgacaMda' kahA~ tAI varane, tinahi indra zira nAveM haiN||4 / / jinendra arcanA 100 96
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarasvatI pUjana (paM. dyAnatarAyajI kRta) (dohA) janama-jarA-mRtu chaya karai, harai kunaya jar3arIti / bhavasAgarasoM le tirai, pUrjeM jina vaca prIti / / OM hrIM zrIjinamukhodbhUtasarasvativAgvAdini ! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrIjinamukhodbhUtasarasvativAgvAdini ! atra tiSTha tiSTha ThaH tthH|| OM hrIM zrIjinamukhodbhUtasarasvativAgvAdini ! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / (tribhaMgI) chIrodadhigaMgA, vimala taraMgA, salila abhaMgA sukhsNgaa| bhari kaMcana jhArI, dhAra nikArI, tRSA nivArI hitacaMgA / / tIrthaMkara kI dhuni, gaNadharane suni, aMga race cuni jnyaanmii| so jinavaravAnI, zivasukhadAnI, tribhuvana mAnI pUjya bhii|| OM hrIM zrIjinamukhodbhUtasarasvatIdevyai janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| karapUra ma~gAyA, caMdana AyA, kezara lAyA raMga bhrii| zAradapada vaMdoM, mana abhinaMdoM, pApa nikaMdoM dAha harI ||tiirthNkr. / / OM hrIM zrIjinamukhodbhUtasarasvatIdevyai saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| sukhadAsa kamoda, dhArakamoda, ati anumodaM cNdsmN| bahubhakti bar3hAI, kIrati gAI, hohu sahAI mAta mamaM ||tiirthNkr. / / OM hrIM zrIjinamukhodbhUtasarasvatIdevyai akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| bahaphUla suvAsaM, vimala prakAzaM, AnandarAsaM lAya dhre| mama kAma miTAyo, zIla bar3hAyo, sukha upajAyo doSa hre||tiirthNkr. / / OM hrIM zrIjinamukhodbhUtasarasvatIdevyai kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| pakavAnabanAyA, bahughRtalAyA, saba vidhibhAyA miSTa mhaa| pUna~ thuti gAU~, prIti bar3hAU~, kSudhA nazAU~ harSa lahA ||tiirthNkr. / / OM hrIM zrIjinamukhodabhUtasarasvatIdevyai kSudhArogavinAzanAya naivedyaM ni. nirvapAmIti svaahaa| kari dIpaka jyotaM, tamachaya hotaM, jyoti udotaM tumahiM cddh'e| tuma ho parakAzaka, bharamavinAzaka, hama ghaTa bhAsaka jJAna bddh'e|| tIrthaMkara kI dhuni, gaNadharane suni, aMga race cuni jnyaanmii| so jinavara vAnI, zivasukhadAnI, tribhuvana mAnI pUjya bhii|| OM hrIM zrIjinamukhodbhUtasarasvatIdevyai mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| 1928 zubhagaMdha dazoMkara, pAvaka meM dhara, dhUpa manohara khevata haiN| saba pApa jalAvai, puNya kamA, dAsa kahAvai sevata haiN| tIrthaMkara. / / OM hrIM zrIjinamukhodbhUtasarasvatIdevyai aSTakarmavidhvaMsanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| bAdAma chuhArI, loMga supArI, zrIphala bhArI, lyAvata haiN| manavAMchita dAtA, meTa asAtA, tuma guna mAtA gAvata haiM ||tiirthkr. / / OM hrIM zrIjinamukhodbhUtasarasvatIdevyai mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| nayanana sukhakArI, mRdu guNadhArI, ujjvala bhArI mola dhreN| zubhagaMdha samhArA, vasana nihArA, tuma tana dhArA jJAna kreN| tiirthkr.|| OM hrIM zrIjinamukhodbhUtasarasvatIdevyai divyajJAnaprAptaye vasaM nirvapAmIti svaahaa| jala candana acchata, phUla caru cata, dIpa dhUpa phala ati laavai| pUjA ko ThAnata, jo tuma jAnata, so nara dyAnata sukha paaveN||tiirthkr. / / OM hrIM zrIjinamukhodbhUtasarasvatIdevyai anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (soraThA) oMkAra dhunisAra, dvAdazAMgavANI vimala / namoM bhakti ura dhAra, jJAna karai jar3atA harai / / (caupAI) pahalo AcArAMga bakhAno, pada aSTAdaza sahasa prmaano| dUjo sUtrakRtaM abhilASa, pada chattIsa sahasa guru bhASaM / / tIjo ThAnA aMga sa jAna, sahasa biyAlisa pada srdhaan| cautho samavAyAMga nihAraM, cauMsaTha sahasa lAkha ika dhAraM / / paMcama-vyAkhyA prajJapti darasa, doya lAkha aTThAisa shsN| chaTTho jJAtRkathA vistAra, pA~ca lAkha chappana hajjAraM / / saptama upAsakAdhyayanaMga, sattara sahasa gyAra lakha bhNg| aSTama antaHkRta daza Isa, sahasa aTThAisa lAkha teIsaM / / navama anuttaradaza suvizAla, lAkha bAnavai sahasa cvaal| dazama prazna vyAkaraNa vicAra, lAkha tirAnavai sola hajAraM / / gyArama sUtravipAka su bhAkhaM, eka kor3a caurAsI lAkhaM / cAra kor3i aru pandraha lAkhaM, do hajAra saba pada guru bhaakhN|| dvAdaza dRSTivAda panabhedaM, ika sau ATha koddipnvedN| ar3asaTha lAkha sahasa chappana haiM, sahita paMcapada mithyA hana haiN|| jinendra arcanA 10000 IIIIIIIIIIII/193 jinendra arcanA 97
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ ika sauM bAraha kor3i bakhAno, lAkha tirAsI Upara jaano| ThAvana sahasa paMca adhikAne, dvAdaza aMga sarva pada mAne / / kor3i ikAvana ATha hi lAkhaM, sahasa curAsI chaha sau bhaakhN| sAr3he ikavIsa zloka batAye, eka-eka pada ke ye gAye / / OM hrIM zrIjinamukhodbhUtasarasvatIdevyai anarghyapadaprAptayejayamAlApUrNAya nirvapAmIti svaahaa| (dohA) jA vANI ke jJAna teM, sUjhai loka-aloka / 'dyAnata' jaga jayavanta ho, sadA deta hoM dhoka / / (puSpAJjaliM kSipet) parameSThI vandanA paMca parama parameSThI dekhe--- hRdaya harSita hotA hai, Ananda ullasita hotA hai| ho ' ' ' samyagdarzana hotA hai ||ttek / / darza-jJAna-sukha-vIrya svarUpI guNa ananta ke dhArI haiN| jaga ko muktimArga batAte, nija caitanya vihArI haiM / / mokSamArga ke netA dekhe, vizva tattva ke jJAtA dekhe| hRdaya harSita hotA hai--------------------- ||1|| dravya-bhAva-nokarma rahita, jo siddhAlaya ke vAsI haiN| Atama ko pratibimbita karate, ajara amara avinAzI haiN|| zAzvata sukha ke bhogI dekhe, yogarahita nijayogI dekhe| hRdaya harSita hotA hai--------- ----------||2|| sAdhu saMgha ke anuzAsaka jo, dharmatIrtha ke nAyaka haiN| nija-para ke hitakArI guruvara, deva-dharma paricAyaka haiN|| guNa chattIsa supAlaka dekhe, muktimArga saMcAlaka dekhe / hRdaya harSita hotA hai --------||3|| jinavANI ko hRdayaMgama kara, zuddhAtama rasa pIte haiN| dvAdazAMga ke dhAraka munivara, jJAnAnanda meM jIte haiN|| dravya-bhAva zruta dhArI dekhe, bIsa-pA~ca guNadhArI dekhe| hRdaya harSita hotA hai------------ ---------|4|| nijasvabhAva sAdhanarata sAdhu, parama digambara vnvaasii| sahaja zuddha caitanyarAjamaya, nijapariNati ke abhilaassii|| calate-phirate siddhaprabhu dekhe, bIsa-ATha guNamaya vibhu dekhe| hRdayaharSita hotA hai-------- -------- ||5 // 1000 jinendra arcanA akSaya-tRtIyA parva pUjana (zrI rAjamalajI pavaiyA kRta) (tATaka) akSaya-tRtIyA parva dAna kA, RSabhadeva ne dAna liyaa| nRpa zreyAMsa dAna-dAtA the, jagatI ne yazagAna kiyA / / aho dAna kI mahimA, tIrthaMkara bhI lete hAtha psaar| hote paMcAzcarya puNya kA, bharatA hai apUrva bhaNDAra / / mokSamArga ke mahAvratI ko, bhAvasahita jo dete dAna / nijasvarUpa japa vaha pAte haiM, nizcita zAzvata padanirvANa / / dAna tIrtha ke kartA nRpa zreyAMsa hue prabhu ke gaNadhara / mokSa prApta kara siddha loka meM, pAyA zivapada avinazvara / / prathama jinezvara AdinAtha prabhu! tumheM namana ho bArambAra / giri kailAza zikhara se tumane, liyA siddhapada maMgalakAra / / nAtha Apake caraNAmbuja meM, zraddhA sahita praNAma kruuN| tyAgadharma kI mahimA pAU~, maiM siddhoM kA dhAma vruuN| zubha vaizAkha zukla tRtiyA kA, divasa pavitra mahAna huaa| dAna dharma kI jaya-jaya gUMjI, akSaya parva pradhAna huaa|| OM hrIM zrI AdinAthajinendra! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI AdinAthajinendra! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH / OM hrIM zrI AdinAthajinendra! aba mama sannihito bhava bhava vaSaT / (vIrachanda) karmodaya se prerita hokara, viSayoM kA vyApAra kiyaa| upAdeya ko bhUla heya tattvoM, se maiMne pyAra kiyaa| janma-maraNa dukha nAza hetu maiM, AdinAtha prabhu ko dhyaauuN| akSaya-tRtIyA parva dAna kA, nRpa zreyAMsa suyaza gAU~ ||ttek|| OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA 98
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana-vaca-kAyA kI caMcalatA, karma Asrava karatI hai| cAra kaSAyoM kI chalanA hI, bhavasAgara duHkha bharatI hai|| bhavAtApa ke nAza hetu maiM, AdinAtha prabhu ko dhyaauuN| akSaya-tatiyA parva dAna kA. napa zreyAMsa sayaza gaauuN|| OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya bhavatApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| indriya viSayoM ke sukha kSaNabhaMgura, vidyuta-sama camaka athira / puNya-kSINa hote hI Ate, mahA asAtA ke dina phira / / pada akhaNDa kI prApti hetu maiM, AdinAtha prabhu ko dhyaauuN||ttek|| OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| zIla vinaya vrata tapa dhAraNa, karake bhI yadi paramArtha nhiiN| bAhya kriyAoM meM ulajhe to, vaha saccA puruSArtha nhiiN|| kAmabANa ke nAza hetu maiM, AdinAtha prabhu ko dhyaauuN||ttek|| OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmiti svaahaa| viSaya lolupI bhogoM kI, jvAlA meM jala-jala dukha paataa| mRga-tRSNA ke pIche pAgala, narka-nigodAdika jAtA / / kSudhA vyAdhi ke nAza hetu maiM, AdinAtha prabhu ko dhyaauuN||ttek|| OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| jJAnasvarUpa AtmA kA, jisako zraddhAna nahIM hotaa| bhava-vana meM hI bhaTakA karatA, hai nirvANa nahIM hotA / / moha-timira ke nAza heta maiM. AdinAtha prabhu ko dhyaauuN| ttek|| OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| karma phaloM kA vedana karake, sukhI dukhI jo hotA hai| aSTa prakAra karma kA bandhana, sadA usI ko hotA hai|| karma zatru ke nAza hetu maiM, AdinAtha prabhu ko dhyaauuN||ttek / / OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya aSTakarmavidhvaMsanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| jo bandhana se virakta hokara, bandhana kA abhAva krtaa| prajJAchainI le bandhana ko, pRthak zIghra nija se karatA / / mahAmokSa-phala prApti hetu, maiM AdinAtha prabhu ko dhyaauuN| akSaya-tRtiyA parva dAna kA, nRpa zreyAMsa suyaza gaauuN|| OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svAhA / para merA kyA kara sakatA hai, maiM para kA kyA kara sktaa| yaha nizcaya karanevAlA hI, bhava-aTavI ke dukha haratA / / pada anarghya kI prApti hetu maiM, AdinAtha prabhu ko dhyaauuN||ttek|| OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (dohA) cAra dAna do jagata meM, jo cAho kalyANa / auSadhi bhojana abhaya aru, sad zAstroM kA jJAna / / (tATaka) puNya parva akSaya tRtIyA kA, hameM de rahA hai yaha jJAna / dAna dharma kI mahimA anupama, zreSTha dAna de bano mahAna / / dAna dharma kI gaurava gAthA, kA pratIka hai yaha tyauhAra / dAna dharma kA zubha preraka hai, sadA dAna kI jaya-jayakAra / / AdinAtha ne ardha varSa taka, kiye tapasyA-maya upavAsa / milI na vidhi phira antarAya, hote-hote bIte chaha mAsa / / muni AhAradAna dene kI, vidhi thI nahIM kisI ko jJAta / mauna sAdhanA meM tanmaya ho, prabhu vihAra karate prakhyAta / / nagara hastinApura ke adhipati, soma aura zreyAMsa subhrAta / RSabhadeva ke darzana kara, kRtakRtya hue pulakita abhijAta / / zreyAMsa ko pUrvajanma kA, smaraNa huA tatkSaNa vidhikAra / vidhipUrvaka par3agAhA prabhu ko, diyA ikSurasa kA AhAra / / 196000000 jinendra arcanA jinendra arcanA 10000 99
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcAzcarya hue prAMgaNa meM, huA gagana meM jaya-jayakAra | dhanya-dhanya zreyAMsa dAna kA, tIrtha calAyA maMgalakAra / / dAna-puNya kI yaha paramparA, huI jagata meM zubha prArambha / ho niSkAma bhAvanA sundara, mana meM leza na ho kucha dambha / / cAra bheda haiM dAna dharma ke, auSadhi-zAstra- abhaya AhAra / hama supAtra ko yogya dAna de, baneM jagata meM parama udAra / / dhana vaibhava to nAzavAna haiM, ataH kareM jI bhara kara dAna | isa jIvana meM dAna kArya kara, kareM svayaM apanA kalyANa / / akSaya tRtiyA ke mahattva ko, yadi nija meM prakaTAyeMge / nizcita aisA dina AyegA, hama akSaya phala pAyeMge / / prabhu AdinAtha! maMgalamaya, hama ko bhI aisA vara do / samyagjJAna mahAna sUrya kA, antara meM prakAza kara do / / OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya jayamAlApUrNArthaM nirvapAmIti svAhA / (dohA) akSaya tRtiyA parva kI mahimA aparampAra / tyAga dharma jo sAdhate, ho jAte bhava pAra / / (puSpAJjaliM kSipet) 198///// **** aMjuli - jala samajavAnI kSINa hotI jA rahI / pratyeka pala jarjara jarA najadIka AtI jA rahI / / kAla kI kAlI ghaTA pratyeka kSaNa ma~DarA rhii| kintu pala-pala viSaya tRSNA taruNa hotI jA rahI / / - DaoN. hukamacanda bhArilla jinendra arcanA 100 rakSAbandhana parva pUjana (zrI rAjamalajI pavaiyA kRta) (zrI akampanAcArya Adi sAta sau munivara pUjana) (chanda- tATaMka) jaya akampanAcArya Adi sAta sau sAdhu munivrata dhArI / bali ne kara naramegha yajJa upasarga kiyA bhISaNa bhArI / / jaya jaya viSNukumAra mahAmuni Rddhi vikriyA ke dhaarii| kiyA zIghra upasarga nivAraNa vAtsalya karuNAdhArI / / rakSAbandhana parva manA muniyoM kA jaya-jayakAra huaa| zrAvaNa zukla pUrNimA ke dina ghara-ghara maMgalAcAra huA / / zrI muni caraNakamala meM vandU~ pAU~ prabhu samyagdarzana / bhakti bhAva se pUjana karake nija svarUpa meM rahU~ magana / / OM hrIM zrI viSNukumAra evaM akampanAcArya Adi saptazatakamuni! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI viSNukumAra evaM akampanAcArya Adi saptazatakamuni! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH, OM hrIM zrI viSNukumAra evaM akampanAcArya Adi saptazatakamuni! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / janma-maraNa ke nAza hetu prAsuka jala karatA hU~ arpaNa | rAga-dveSa pariNati abhAva kara nija pariNati meM karU~ ramaNa / / zrI akampanAcArya Adi muni saptazataka ko karU~ namana / muni upasarga nivAraka viSNukumAra mahA muni ko vandana / / OM hrIM zrI viSNukumAra evaM akampanAcAryAdisaptazatakamunibhyo jalaM nirvapAmIti svAhA / bhava santApa miTAne ko maiM candana karatA hU~ arpaNa | deha bhoga bhava se virakta ho nija pariNati meM karU~ ramaNa ||shrii. / / OM hrIM zrI viSNukumAra evaM akampanAcAryAdisaptazatakamunibhyaH candanaM nirvapAmIti svAhA / akSayapada akhaMDa pAne ko akSata dhavala karU~ arpaNa / hiMsAdika pApoM ko kSaya kara nija pariNati meM karU~ ramaNa / / zrI / / OM hrIM zrI viSNukumAra evaM akampanAcAryAdisaptazatakamunibhyo akSatAn nirvapAmIti svAhA / jinendra arcanA 199
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAmabANa vidhvaMsa hetu maiM sahaja puSpa karatA arpaNa / krodhAdika cAroM kaSAya hara nija pariNati meM karU~ ramaNa / / zrI akampanAcArya Adi muni saptazataka ko karU~ namana / muni upasarga nivAraka viSNukumAra mahA muni ko vandana / / OM hrIM zrIviSNukumAra evaM akampanAcAryAdisaptazatakamunibhyaH puSpaM nirvapAmIti svaahaa| kSudhAroga ke nAza hetu naivedya sarasa karatA arpaNa / viSayabhoga kI AkAMkSA hara nija pariNati meM karU~ ramaNa ||shrii. / / OM hrIM zrIviSNukumAra evaM akampanAcAryAdisaptazatakamunibhyo naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| cira mithyAtva timira harane ko dIpajyoti karatA arpnn| samyagdarzana kA prakAza pA nija pariNati meM karU~ ramaNa ||shrii. / / OM hrIM zrIviSNukumAra evaM akampanAcAryAdisaptazatakamunibhyo dIpaM nirvapAmIti svaahaa| aSTa karma ke nAza hetu yaha dhUpa sugandhita hai arpaNa / samyagjJAna hRdaya prakaTAU~ nija pariNati meM karU~ ramaNa ||shrii. / / OM hrIM zrIviSNukumAra evaM akampanAcAryAdisaptazatakamunibhyo dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| mukti prApti hita uttama phala caraNoM meM karatA hU~ arpnn| maiM samyakcAritra prApta kara nija pariNati meM karU~ ramaNa ||shrii. / / OM hrIM zrIviSNukumAra evaM akampanAcAryAdisaptazatakamunibhyaH phalaM nirvapAmIti svaahaa| zAzvata pada anarghya pAne ko uttama arghya karU~ arpnn| ratnatraya kI taraNI kheU~ nija pariNati meM karU~ ramaNa ||shrii.||| OM hrIM zrIviSNukumAra evaM akampanAcAryAdisaptazatakamunibhyo anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| (tATaka) ujjayanI nagarI ke nRpa zrIvarmA ke maMtrI the cAra / bali, prahalAda, namuci vRhaspati cAroM abhimAnI savikAra / / jaba akampanAcArya saMgha muniyoM kA nagarI meM aayaa| sAta zataka muni ke darzana kara nRpa zrIvarmA harSAyA / / saba muni mauna dhyAna meM rata, lakha bali Adika ne niMdA kii| kahA ki muni saba mUrkha, isI se nahIM tattva kI carcA kii|| kintu lauTate samaya mArga meM, zrutasAgara muni dikhlaaye| vAda-vivAda kiyA zrI muni se, hAre, jIta nahIM pAye / / apamAnita hokara nizi meM muni para prahAra karane aaye| khaDga uThAte hI kIlita ho gaye hRdaya meM pachatAye / / prAtaH hote hI rAjA ne Akara muni ko kiyA namana / deza-nikAlA diyA maMtriyoM ko taba rAjA ne tatkSaNa / / cAroM maMtrI apamAnita ho pahu~ce nagara hastinApura / rAjA padmarAya ko apanI sevAoM se prasanna kara / / mu~ha-mA~gA varadAna nRpati ne bali ko diyA tabhI tatpara / jaba cAhU~gA taba le lU~gA, bali ne kahA namra hokara / / phira akampanAcArya sAta sau muniyoM sahita nagara aaye| bali ke mana meM muniyoM kI hatyA ke bhAva udaya aaye|| kuTila cAla cala bali ne nRpa se ATha divasa kA rAjya liyaa| bhISaNa agni jalAI cAroM ora dveSa se kArya kiyA / / hAhAkAra macA jagatI meM, muni sva dhyAna meM lIna hue| nazvara deha bhinna cetana se, yaha vicAra nija lIna hue|| yaha naramegha yajJa raca bali ne kiyA dAna kA DhoMga vicitr| dAna kimicchaka detA thA, para mana thA ati hiMsaka apavitra / / jinendra arcanA 10000 jayamAlA (dohA) vAtsalya ke aMga kI, mahimA aparampAra / viSNukumAra munIndra kI, [jI jaya-jayakAra / / 20000000000000 1000000 jinendra arcanA 101
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmarAya nRpa ke laghu bhAI, viSNukumAra mahA munivara / vAtsalya kA bhAva jagA, muniyoM para saMkaTa kA sunakara / / kiyA gamana AkAza mArga se, zIghra hastinApura aaye| Rddhi vikriyA dvArA yAcaka, vAmana rUpa banA lAye / / bali se mA~gI tIna pA~va bhU, balirAjA ha~sakara bolaa| jitanI cAho utanI le lo, vAmana mUrkha bar3A bholA / / ha~sakara muni ne eka pA~va meM hI sArI pRthvI naapii| paga dvitIya meM mAnuSottara parvata kI sImA nApI / / Thaura na milA tIsare paga ko, bali ke mastaka para rkkhaa| kSamA-kSamA kaha kara bali ne, municaraNoM meM mastaka rakkhA / / zItala jvAlA huI agni kI zrI muniyoM kI rakSA kii| jaya-jayakAra dharma kA gUMjA, vAtsalya kI zikSA dii|| navadhA bhaktipUrvaka sabane muniyoM ko AhAra diyaa| bali Adika kA huA hRdaya parivartana jaya-jayakAra kiyaa|| rakSAsUtra bA~dhakara taba jana-jana ne maMgalAcAra kiye| sAdharmI vAtsalya bhAva se, Apasa meM vyavahAra kiye / / samakita ke vAtsalya aMga kI mahimA prakaTI isa jaga meN| rakSA-bandhana parva isI dina se prArambha huA jaga meM / / zrAvaNa zukla pUrNimA dina thA rakSAsUtra ba~dhA kara meN| vAtsalya kI prabhAvanA kA AyA avasara ghara-ghara meN|| prAyazcitta le viSNukumAra ne punaH vrata le tapa grahaNa kiyaa| aSTa karma bandhana ko harakara isa bhava se hI mokSa liyaa|| saba muniyoM ne bhI apane-apane pariNAmoM ke anusaar| svarga-mokSa pada pAyA jaga meM huI dharma kI jaya-jayakAra / / dharma bhAvanA rahe hRdaya meM, pApoM ke pratikUla cluuN| rahe zuddha AcaraNa sadA hI dharma-mArga anukUla cluuN|| 20200000 00000000000 jinendra arcanA AtmajJAna ruci jage hRdaya meM, nija-para ko maiM phicaanuuN| samakita ke AThoM aMgoM kI, pAvana mahimA ko jAnU~ / / tabhI sArthaka jIvana hogA sArthaka hogI yaha nara deha / antara ghaTa meM jaba barasegA pAvana parama jJAna rasa meha / / para se moha nahIM hogA, hogA nija Atama se ati neh| taba pAyeMge akhaMDa avinAzI nijasukhamaya zivageha / / rakSA-baMdhana parva dharma kA, rakSA kA tyauhAra mahAna / rakSA-baMdhana parva jJAna kA rakSA kA tyauhAra pradhAna / / rakSA-baMdhana parva carita kA, rakSA kA tyauhAra mahAna / rakSA-baMdhana parva Atma kA, rakSA kA tyauhAra pradhAna / / zrI akampanAcArya Adi mani sAta zataka ko karU~ nmn| muni upasarga nivAraka viSNukumAra mahAmuni ko vandana / / OM hrIM zrIviSNukumAra evaM akampanAcAryAdisaptazatakamunibhyo jayamAlApUrNAr2yA nirvapAmIti svaahaa| (dohA) rakSA bandhana parva para, zrI muni pada ura dhAra / mana-vaca-tana jo pUjate, pAte saukhya apAra / / (puSpAJjaliM kSipet) paramAtmA ke pratIka : aSTadravya (soraThA) jala-se nirmala nAtha! candana-se zItala prabho! akSata-se avinAza, puSpa-sadRza komala vibho! ratnadIpa-sama jJAna, SaTrasa vyaMjana-se sukhada / surabhita dhUpa-samAna, sarasa su-phalasama siddha pd|| jinendra arcanA 102
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIrazAsana jayantI pUjana (zrI rAjamalajI pavaiyA kRta) (tATaka) vardhamAna ativIra vIra prabhu sanmati mahAvIra svaamii| vItarAga sarvajJa jinezvara antima tIrthaMkara nAmI / / zrI arihaMtadeva maMgalamaya sva-para prakAzaka guNadhAmI / sakala loka ke jJAtA-dRSTA mahApUjya antaryAmI / / mahAvIra zAsana kA pahalA dina zrAvaNa kRSNA ekama / zAsana vIra jayantI AtI hai prativarSa supAvanatama / / vipulAcala parvata para prabhu ke samavazaraNa meM maMgalakAra / khirI divyadhvani zAsana-vIra jayantI-parva huA sAkAra / / prabhu caraNAmbuja pUjana karane kA AyA ura meM zubha bhAva / samyagjJAna prakAza mujhe do, rAga-dveSa kA karU~ abhAva / / OM hrIM zrI sanmati vIrajinendra ! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI sanmati vIrajinendra ! atra tiSTha tiSTha ThaH tthH| OM hrIM zrI sanmati vIrajinendra ! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / bhAgyahIna nara ratna svarNa ko jaise prApta nahIM krtaa| dhyAnahIna muni nija Atama kA tyoM anubhavana nahIM krtaa|| zAsana vIra jayantI para jala car3hA vIra kA dhyAna kruuN| khirI divyadhvani prathama dezanA suna apanA kalyANa kruuN|| OM hrIM zrI sanmativIrajinendrAya janmajarAmRtyavinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| vividha kalpanA uThatI mana meM, ve vikalpa kahalAte haiN| bAhya padArthoM meM mamatva mana ke saMkalpa rulAte haiM / / zAsana vIra jayantI para caMdana arpita kara dhyAna kruuN||khirii. / / OM hrIM zrI sanmativIrajinendrAya bhavAtApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svAhA / aMtaraMga bahiraMga parigraha tyAgUM maiM nirgrantha bnuuN| jIvana maraNa, mitra ari sukha Thukha lAbha hAni meM sAmya bnuuN|| zAsana vIra jayantI para, kara akSata bheMTa svadhyAna kruuN||khirii. / / OM hrIM zrI sanmativIrajinendrAya akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| 2040000000000 jinendra arcanA zuddha siddha jJAnAdi guNoM se maiM samRddha hU~ deha pramANa / nitya asaMkhyapradezI nirmala hU~ amUrtika mahimAvAna / / zAsana vIra jayantI para, kara bheMTa puSpa nija dhyAna kruuN| khirI divyadhvani prathama dezanA suna apanA kalyANa kruuN|| OM hrIM zrI sanmativIrajinendrAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| parama teja hU~ parama jJAna hU~ parama pUrNa hU~ brahma svarUpa / nirAlamba hU~ nirvikAra hU~ nizcaya se maiM parama anUpa / / zAsana vIra jayantI para naivedya car3hA nija dhyAna kruuN||khirii. / / OM hrIM zrI sanmativIrajinendrAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svAhA / sva-para prakAzaka kevalajJAnamayI, nijamUrti amUrti mahAna / cidAnanda TaMkotkIrNa hU~ jJAna-jJeya-jJAtA bhagavAna / / zAsana vIra jayantI para maiM dIpa car3hA nija dhyAna kruuN||khirii. / / OM hrIM zrI sanmativIrajinendrAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| dravyakarma jJAnAvaraNAdika dehAdika nokarma vihIna / bhAva karma rAgAdika se maiM pRthak AtmA jJAna prviinn|| zAsana vIra jayantI para maiM dhUpa car3hA nija dhyAna kruuN||khirii. / / OM hrIM zrI sanmativIrajinendrAya aSTakarmavidhvaMsanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| karmamala rahita zuddha jJAnamaya, paramamokSa hai merA dhAma / bhedajJAna kI mahAzakti se pAU~gA ananta vizrAma / / zAsana vIra jayantI para maiM suphala car3hA nija dhyAna kruuN||khirii. / / OM hrIM zrI sanmativIrajinendrAya mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svaahaa| mAtra vAsanAjanya kalpanA hai paradravyoM meM sukhabuddhi / indriyajanya sukhoM ke pIche pAI kiMcit nahIM vizuddhi / / zAsana vIra jayantI para maiM arghya car3hA nija dhyAna kruuN||khirii. / / OM hrIM zrI sanmativIrajinendrAya anaryapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svAhA / jinendra arcanA 103
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ jayamAlA (dohA) vipulAcala ke gagana ko, vandU~ bArambAra / sanmati prabhu kI divyadhvani, jahA~ huI sAkAra / / 1 / / (tATaMka) mahAvIra prabhu dIkSA lekara mauna hue tapa saMyama dhAra / pariSaha upasargoM ko jaya kara deza-deza meM kiyA vihAra / / dvAdaza varSa tapasyA karake RjukUlA saritaTa Aye / kSapakazreNI car3ha zukla dhyAna se karma ghAtiyA vinasAye / / sva-para prakAzaka parama jyotimaya prabhu ko kevalajJAna huaa| indrAdika ko samavazaraNa raca mana meM harSa mahAna huaa|| bAraha sabhA jur3I ati sundara, sabake mana kA kamala khilaa| janamAnasa ko prabhu kI divyadhvani kA, kintu na lAbha milaa|| chyAsaTha dina taka rahe, mauna prabhu divyadhvani kA milA na yog| apane Apa svayaM milatA hai, nimitta-naimittika saMyoga / / rAjagRhI ke vipulAcala para prabhu kA samavazaraNa aayaa| avadhijJAna se jAna indra ne gaNadhara kA abhAva paayaa|| bar3I yukti se indrabhUti gautama brAhmaNa ko vaha laayaa| gautama ne dIkSA lete hI RSi gaNadhara kA pada pAyA / / tatkSaNa khirI divyadhvani prabhu kI dvAdazAMgamaya klyaannii| raca DAlI antararmuhUrta meM, gautama ne zrI jinavANI / / sAta zataka laghu aura mahAbhASA aSTAdaza vividha prakAra / saba jIvoM ne sunI divyadhvani apane upAdAna anusAra / / vipulAcala para samavazaraNa kA huA Aja ke dina vistAra / prabhu kI pAvana vANI sunakara gUMjA nabha meM jaya-jayakAra / / jinendra arcanA jana-jana meM nava jAgRti jAgI miTA jagata kA haahaakaar| jiyo aura jIne do kA jIvana saMdeza huA sAkAra / / dharma ahiMsA satya aura asteya manuja jIvana kA sAra / brahmacarya aparigraha se hI hogA jIva mAtra se pyAra / / ghRNA pApa se karo sadA hI kintu nahIM pApI se dveSa / jIva mAtra ko nija-sama samajho yahI vIra kA thA upadeza / / indrabhUti gautama ne gaNadhara banakara gUMthI jinvaannii| isake dvArA paramAtmA bana sakatA koI bhI prANI / / megha garjanA karatI zrI jinavANI kA vaha calA pravAha / pApa tApa saMtApa naSTa ho gaye mokSa kI jAgI cAha / / prathama, karaNaM, caraNaM, dravyaM ye anuyoga batAye cAra / nizcaya naya satyArtha batAyA, asatyArtha sArA vyavahAra / / tIna loka SaT dravyamayI hai sAta tattva kI zraddhA sAra / nava padArtha chaha lezyA jAno, paMca mahAvrata uttama dhAra / / samiti gupti cAritra pAlakara tapa saMyama dhAro avikAra / parama zuddha nija Atmatattva, Azraya se ho jAo bhava pAra / / usa vANI ko merA vaMdana usakI mahimA aparampAra / sadA vIra zAsana kI pAvana, parama jayantI jaya-jayakAra / / vardhamAna ativIra vIra kI pUjana kA hai harSa apAra / kAlalabdhi prabhu merI AI, zeSa rahA thor3A saMsAra / / OM hrIM zrIM sanmativIrajinendrAya anarghyapada prAptaye jayamAlApUrNAyaM nirvapAmIti svaahaa| (dohA) divyadhvani prabhu vIra kI detI saukhya apAra / AtmajJAna kI zakti se, khule mokSa kA dvAra / / (puSpAJjaliM kSipet) jinendra arcanA 10 0 207 104
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSamAvANI pUjana (zrI rAjamalajI pavaiyA kRta) (sthApanA) (chanda-tATaMka) kSamAvANI kA parva supAvana detA jIvoM ko saMdeza | uttama kSamAdharma ko dhAro jo atibhavya jIva kA veza / / moha nIMda se jAgo cetana aba tyAgo mithyAbhiniveza / dravyadRSTi bana nijasvabhAva se calo zIghra siddhoM ke deza / / kSamA, mArdava, Arjava, saMyama, zauca, satya ko apnaao| tyAga, tapasyA, AkiMcana, vrata brahmacaryamaya ho jAo / / eka dharma kA sAra yahI hai samatAmaya hI bana jaao| saba jIvoM para kSamAbhAva rakha svayaM kSamAmaya ho jAo / / kSamA dharma kI mahimA anupama kSamA dharma hI jaga meM sAra / tIna loka meM gUMja rahI hai kSamAvANI kI jaya-jayakAra / / jJAtA draSTA ho samagra ko dekho uttama nirmala bheSa / rAgoM se virakta ho jAo rahe na dukha kA kiMcit leza / / OM hrIM zrI uttamakSamA dharma ! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI uttamakSamA dharma ! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH / OM hrIM zrI uttamakSamA dharma ! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / jIvAdika nava tattvoM kA zraddhAna yahI samyaktva prathama / inakA jJAna jJAna hai, rAgAdika kA tyAga caritra parama / / 'saMte puvvaNibaddhaM jANadi'" vaha abaMdha kA jJAtA hai| samyagdRSTi jIva Asrava baMdharahita ho jAtA hai / uttama kSamA dharma ura dhArU~ janma-maraNa kSaya kara mAnU~ / paradravyoM se dRSTi haTAU~ nija svabhAva ko pahacAnU~ // 1 // OM hrIM zrI uttamakSamAdharmAMgAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svAhA / sapta bhayoM se rahita nizaMkita nijasvabhAva meM samyagdRSTi | mithyAtvAdika bhAvoM meM jo rahatA vaha hai mithyAdRSTi / / 1. samayasAra, gAthA 166 sattA meM rahe hue pUrvabaddha karmoM ko jAnatA hai| 208////// jinendra arcanA 105 tIna mUr3hatA chaha anAyatana tIna zalya kA nAma nahIM / ATha doSa samakita ke aru AThoM mada kA kucha kAma nahIM / / uttama kSamA dharma ura dhArU~ janma maraNa kSaya kara mAnU~ / paradravyoM se dRSTi haTAU~ nija svarUpa ko pahacAnU~ / / uttama. / / OM hrIM zrI uttama kSamAdharmAgAya saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svAhA / azubha karma jAnA kuzIla zubha ko suzIla mAnatA re / jo saMsAra baMdha kA kAraNa vaha kuzIla jAnatA na re / / karma phaloM ke prati jinakI AkAMkSA ura meM rahI nahIM / vaha nikAMkSita samyagdRSTI bhava kI vAMchA rahI nahIM / / uttama. / / OM hrIM zrI uttama kSamAdharmAMgAya akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svAhA / rAga zubhAzubha donoM hI saMsAra bhramaNa kA kAraNa hai| zuddhabhAva hI ekamAtra paramArtha bhavodadhi tAraNa hai / / vastu svabhAva dharma ke prati jo leza jugupsA kare nahIM / nirvicikitsaka jIva vahI hai nizcaya samyagdRSTi vahI / uttama. / / OM hrIM zrI uttama kSamAdharmA gAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svAhA / zuddha AtmA jo dhyAtA vaha pUrNa zuddhatA pAtA hai / jo azuddha ko dhyAtA hai vaha hI azuddhatA pAtA hai / / para bhAvoM meM jo na mUr3ha hai dRSTi yathArtha sadA jisakI / vaha amUDhadRSTi kA dhArI samyagdRSTi sadA usakI / / uttama. / / OM hrIM zrI uttamakSamAdharmAMgAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svAhA / rAga-dveSa mohAdika Asrava jJAnI ko hote na kabhI / jJAtA draSTA ko hI hote uttama saMvara bhAva sabhI / / zuddhAtama kI bhakti sahita jo para bhAvoM se nahIM judd'aa| upagUhana kA adhikArI hai samyagdRSTi mahAna bar3A / uttama. / / OM hrIM zrI uttamakSamAdharmAMgAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svAhA / jinendra arcanA 209
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma bandha ke cAroM kAraNa mithyA avirati yoga kssaay| cetayitA inakA chedana kara, karatA hai nirvANa upAya / / jo unmArga chor3akara nija ko nija meM susthApita krtaa| sthitikaraNa yukta hotA vaha samyagdRSTI svahita karatA ||uttm. / / OM hrIM zrI uttamakSamAdharmAgAya aSTakarmavidhvaMsanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| puNya-pApamaya sabhI zubhAzubha yogoM se rahatA vaha duur| sarva saMga se rahita huA vaha darzana jJAnamayI sukha puur|| samyagdarzana jJAna caritadhArI ke prati gau-vatsala bhaav| vAtsalya kA dhArI samyagdRSTi miTAtA pUrNa vibhAva ||uttm. / / OM hrIM zrI uttamakSamAdhAgAya mokSaphalaprAptayephalaM nirvapAmIti svaahaa| jJAnavihIna kabhI bhI palabhara jJAnasvarUpa nahIM hotaa| binA jJAna ke grahaNa kie karmoM se mukta nahIM hotaa|| vidyArUpI ratha para car3ha jo jJAnarUpa ratha clvaataa| vaha jina-zAsana kI prabhAvanA karatA zivapatha darzAtA / uttama. / / OM hrIM zrI uttamakSamAdhaugAya anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (dohA) uttama kSamA svadharma ko, vandana karU~ trikAla / nAza doSa paccIsa kara, kADhU~ bhava jaMjAla / / (tATaka) solahakAraNa puSpAMjali dazalakSaNa ratnatraya vrata pUrNa / inake samyak pAlana se ho jAte haiM vasukarma vicUrNa / / bhAdra mAsa meM solahakAraNa tIsa divasa taka hote haiN| zukla pakSa meM dazalakSaNa paMcama se dasa dina hote haiN|| puSpAMjali dina pA~ca paMcamI se navamI taka hote haiN| pAvana ratnatrayavrata antima tIna divasa ke hote haiM / / 210000000000000 jinendra arcanA Azvina kRSNA ekam utsava kSamAvANI kA hotA hai| uttamakSamA dhAra ura zrAvaka mokSamArga ko jotA hai|| bhAdra mAsa aru mAgha mAsa aru caitra mAsa meM Ate haiN| tIna bAra A parvarAja jinavara saMdeza sunAte haiM / / 'jIve kammaM baddhaM puTuM'' yaha to hai vyavahAra kathana / hai abaddha aspRSTa karma se nizcaya naya kA yahI kathana / / jIva-deha ko eka batAnA yaha hai naya vyavahAra are / jIva deha to pRthak-pRthak haiM nizcaya naya kaha rahA are|| nizcaya naya kA viSaya chor3a vyavahAra mAhiM karate vartana / unako mokSa nahIM ho sakatA aura na hI samyagdarzana / / 'doNhavi NayANa bhaNiyaM jANaI' jo pakSAtikrAMta hotaa| citsvarUpa kA anubhava karatA sakalakarma mala ko khotA / / jJAnI jJAnasvarUpa chor3akara jaba ajJAna rUpa hotaa| taba ajJAnI kahalAtA hai pudgala bandha rUpa hotA / / 'jaha visa bhuva bhujjato vejjo' maraNa nahIM pA sakatA hai| jJAnI pudgala karma udaya ko bhoge bandha na karatA hai|| muni athavA gRhastha koI bhI mokSamArga hai kabhI nhiiN| samyagdarzana jJAna carita hI mokSamArga hai sahI-sahI / / muni athavA gRhastha ke liMgoM meM jo mamatA karatA hai| mokSamArga to bahuta dUra bhava-aTavI meM hI bhramatA hai|| 1. samayasAra, gAthA 141 - jIva karma se ba~dhA hai tathA sparzita hai| 2. samayasAra, gAthA 143 - donoM hI nayoM ke kathana mAtra ko jAnatA hai| 3.samayasAra, gAthA 194 - jisa prakAra vaidya puruSa viSa ko bhogatA, khAtA huA bhii| jinendra arcanA 106
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratikramaNa pratisaraNa Adi AThoM prakAra ke viSakumbha / inase jo viparIta vahI haiM mokSamArga ke amRtakumbha / / puNya bhAva kI bhI to icchA jJAnI kabhI nahIM karatA / parabhAvoM se arati sadA hai nija kA hI kartA dhartA / / koI karma kisI jIva ko hai sukha-dukha dAtA nahIM samartha / jIva svayaM hI apane sukha-dukha kA nirmAtA svayaM samartha / / krodha, mAna, mAyA, lobhAdika nahIM jIva ke kiMcit mAtra / rUpa, gaMdha, rasa, sparza zabda bhI nahIM jIva ke kiMcit mAtra / / deha saMhanana saMsthAna bhI nahIM jIva ke kiMcit mAtra / rAga-dveSa- mohAdi bhAva bhI nahIM jIva ke kiMcit mAtra / / sarvabhAva se bhinna trikAlI pUrNa jJAnamaya jJAyaka mAtra / nitya, dhrauvya, cidrUpa, niraMjana, darzanajJAnamayI cinmAtra / / vAk jAla meM jo ulajhe vaha kabhI sulajha nA pAyeMge / nija anubhava rasapAna kiye bina nahIM mokSa meM jAyeMge / / anubhava hI to zivasamudra hai anubhava zAzvata sukha kA srota / anubhava paramasatya ziva sundara anubhava ziva se otaprota / / nija svabhAva ke sanmukha ho jA, para se dRSTi haTA bhagavAna / pUrNa siddhaparyAya prakaTa kara Aja abhI pA le nirvANa / / jJAna- cetanA siMdhu svayaM tU svayaM anantaguNoM kA bhUpa / tribhuvanapati sarvajJa jyotimaya ciMtAmaNi cetana cidrUpa / / yaha upadeza zravaNa kara he prabhu! maitrI bhAva hRdaya dhArU~ / jo viparIta vRttivAle haiM una para maiM samatA dhArU~ / / dhIre-dhIre pApa-puNya zubha-azubha Asrava saMhArU~ / bhava-tana bhogoM se virakta ho nijasvabhAva ko svIkArU~ / / dazadharmoM ko par3ha sunakara antara meM Aye parivartana | vrata upavAsa tapAdika dvArA karU~ sadA hI nija ciMtana / / 292//////// jinendra arcanA 107 rAga-dveSa abhimAna pApa hara kAma krodha ko cUra karU~ / jo saMkalpa-vikalpa uThe prabhu unako kSaNa-kSaNa dUra karU~ / / aNu bhara bhI yadi rAga rahegA nahIM mokSa pada pAU~gA / tIna loka meM kAla anaMtA rAga liye bharamAU~gA / / rAga zubhAzubha ke vinAza se vItarAga bana jAU~gA / zuddhAtmAnubhUti ke dvArA svayaM siddha pada pAU~gA / / paryUSaNa meM dUSaNa tyAgU~ bAhya kriyA meM rame na mana / ziva patha kA anusaraNa karU~ maiM bana ke nAtha siddha nandana // jIva mAtra para kSamA bhAva rakha maiM vyavahAra dharma pAlU~ / nija zuddhAtama para karuNA kara nizcaya dharma sahaja pAlU~ / / OM hrIM zrI uttamakSamA dharmAMgAya anarghyapadaprAptaye jayamAlA pUrNArghyaM nirvapAmIti svAhA / (dohA) mokSa mArga darzA rahA, kSamAvANI kA parva / kSamAbhAva dhAraNa karo, rAga-dveSa hara sarva / / (puSpAJjaliM kSipet) jinendra arcanA bhajana vandoM adbhuta candravIra jina, bhavicakora cita haarii| cidAnanda aMbudhi aba ucharayo bhava tapa nAzana haarii| Teka // / siddhAratha nRpa kula nabha maNDala, khaNDana bhrama-tama bhArI / paramAnanda jaladhi vistArana, pApa tApa chya kArI // 1 // udita nirantara tribhuvana antara, kIrata kirana pasArI / doSa malaMka kalaMka akhaki, moha rAhu niravArI / / 2 / / karmAvaraNa payodha arodhita, bodhita ziva magacArI / gaNadharAdi muni ujhAna sevata, nita pUnama tithi dhArI // 3 // akhila alokAkAza ulaMghana, jAsu jJAna ujayArI / 'daulata' tanasA kumudinimodana, jyoM carama jagatArI / / 4 / / 1213
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIpamAlikA parva pUjana (zrI rAjamalajI pavaiyA kRta) (vIrachanda) mahAvIra nirvANa divasa para, mahAvIra pUjana kara lU~ / varddhamAna ativIra vIra, sanmati prabhu ko vandana kara lU~ / pAvApura se mokSa gaye prabhu, jinavara pada arcana kara lU~ / jagamaga jagamaga divyajyoti se, dhanya manujajIvana kara lU~ / / kArtika kRSNa amAvasyA ko, zuddhabhAva mana meM bhara lU~ / dIpamAlikA parva manAU~, bhava-bhava ke bandhana hara lU~ / / jJAna-sUrya kA cira- prakAza le, ratnatraya patha para bar3ha lU~ / parabhAvoM kA rAga tor3akara, nijasvabhAva meM maiM ar3a lU~ / / OM hrIM kArtika kRSNAmAvasyAyAM mokSamaMgalaprApta- zrIvarddhamAnajinendra ! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM kArtika kRSNAmAvasyAyAM mokSamaMgalaprApta-zrIvarddhamAnajinendra ! atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH / OM hrIM kArtika kRSNAmAvasyAyAM mokSamaMgalaprApta- zrIvarddhamAnajinendra ! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / cidAnanda caitanya anAkula, nijasvabhAva maya jala bhara lU~ / janma-maraNa kA cakra miTAU~, bhava-bhava kI pIr3A hara lU~ / / dIpAvali ke puNya divasa para, varddhamAna pUjana kara lU~ / mahAvIra ativIra vIra, sanmati prabhu ko vandana kara lU~ / OM hrIM kArtika kRSNAmAvasyAyAM mokSamaMgalaprAptAya zrI varddhamAnajinendrAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svAhA / amala akhaNDa atula avinAzI, nija candana ura meM dhara luuN| cAroM gati kA tApa miTAU~, nija paMcamagati Adara lU~ / dIpA. / / OM hrIM kArtika kRSNAmAvasyAyAM mokSamaMgalamaNDitAya zrI varddhamAnajinendrAya saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svAhA / ajara amara akSaya avikla, anupama akSatapada ura dhara luuN| bhavasAgara tara mukti vadhU se, maiM pAvana pariNaya kara lU~ / / dIpA. / / OM hrIM kArtika kRSNAmAvasyAyAM mokSamaMgalamaNDitAya zrI varddhamAnajinendrAya akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| 294///////// jinendra arcanA 108 rUpa-gandha-rasa-sparza rahita nija zuddha puSpa mana meM bhara luuN| kAma - bANa kI vyathA nAza kara maiM niSkAma rUpa dhara lU~ / / dIpA. / / OM hrIM kArtikakRSNAmAvasyAyAM mokSamaMgalamaNDitAya zrI varddhamAnajinendrAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svAhA / Atmazakti paripUrNa zuddha naivedya bhAva ura meM dhara lU~ / cira- atRpti kA roga nAzakara, sahaja tRpta nija pada vara luuN| / dIpA. / / OM hrIM kArtika kRSNAmAvasyAyAM mokSamaMgalamaNDitAya zrI varddhamAnajinendrAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| pUrNa jJAna kaivalya prApti hita, jJAnadIpa jyotita kara lU~ / mithyA-bhrama-tama-moha nAzakara, nija samyaktva prApta kara luuN| / dIpA. / / OM hrIM kArtikakRSNAmAvasyAyAM mokSamaMgalamaNDitAya zrI varddhamAnajinendrAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| puNyabhAva kI dhUpa jalAkara, ghAti - aghAti karma hara lU~ / krodha - mAna-mAyA lobhAdi, moha-droha saba kSaya kara luuN| / dIpA. / / OM hrIM kArtika kRSNAmAvasyAyAM mokSamaMgalamaNDitAya zrI varddhamAnajinendrAya aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| amiTa ananta acala avinazvara, zreSTha mokSapada ura dhara luuN| aSTa svaguNa se yukta siddhagati, pA siddhatva prApta kara lU~ / / dIpA. / / OM hrIM kArtika kRSNAmAvasyAyAM mokSamaMgalamaNDitAya zrI varddhamAnajinendrAya mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svAhA / guNa ananta prakaTAU~ apane, nija anarghya pada ko vara lU~ / zuddhasvabhAvI jJAna - prabhAvI, nija saundarya prakaTa kara lU~ / / dIpA. / / OM hrIM kArtika kRSNAmAvasyAyAM mokSamaMgalamaNDitAya zrI varddhamAnajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / jinendra arcanA (215
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcakalyANaka arghya zubha ASAr3ha zukla SaSThI ko, puSpottara taja prabhu aaye| mAtA trizalA dhanya ho gaI, solaha sapane darazAye / / pandraha mAsa ratna barase, kuNDalapura meM Ananda huaa| varddhamAna ke garbhotsava para, dUra zoka-dukha-dvaMdva huaa|| OM hrIM ASADhazuklaSaSThayAM garbhamaMgalaprAptAya zrI varddhamAnajinendrAya ayaM nirvapAmIti svaahaa| caitra zukla kI trayodazI ko, sArI jagatI dhanya huii| nRpa siddhArtharAja harSAye, kuNDalapurI ananya huI / / meru sudarzana pANDuka vana meM, surapati ne kara prabhu abhissek| nRtya vAdya maMgala gItoM ke, dvArA kiyA harSa atireka / / OM hrIM caitrazaklatrayodazyAM janmamaMgalamaMDitAya zrI varddhamAnajinendrAya ayaM nirvapAmIti svAhA magasira kRSNA dazamI ko, ura meM chAyA vairAgya apAra / laukAntika devoM ke dvArA dhanya-dhanya prabhu jaya-jaya kAra / / bAla brahmacArI guNadhArI, vIra prabhu ne kiyA prayANa / vana meM jAkara dIkSA dhArI, nija meM lIna hue bhagavAna / / OM hrIM mArgazIrSakRSNadazamyAM tapomaMgalamaMDitAya zrI varddhamAnajinendrAya ayaM nirvapAmIti svAhA / dvAdaza varSa tapasyA karake, pAyA tumane kevalajJAna / kara baisAkha zukla dazamI ko, vesaTha karma prakRti avasAna / / sarva dravya-guNa-paryAyoM ko, yugapat eka samaya meM jAna / varddhamAna sarvajJa hue prabhu, vItarAga arihanta mahAna / / OM hrIM vaizAkhazukladazamyAM jJAnamaMgalamaMDitAya zrI varddhamAnajinendrAya ayaM nirvapAmIti svAhA / kArtika kRSNa amAvasyA ko, vardhamAna prabhu mukta hue| sAdi-ananta samAdhi prApta kara, mukti-ramA se yukta hue|| antima zakladhyAna ke dvArA, kara aghAtiyA kA avsaan| zeSa prakRti pacyAsI ko bhI, kSaya karake pAyA nirvANa / / OM hrIM kArtikakRSNAmAvasyAyAM mokSamaMgalamaMDitAya zrI varddhamAnajinendrAya arghya nirvapAmIti svAhA 10. jinendra arcanA jayamAlA mahAvIra ne pAvApura se, mokSalakSmI pAI thii| indra-suroM ne harSita hokara, dIpAvalI manAI thI / / kevalajJAna prApta hone para, tIsa varSa taka kiyA vihAra / koTi-koTi jIvoM kA prabhu ne, de upadeza kiyA upakAra / / pAvApura udyAna padhAre, yoganirodha kiyA sAkAra / guNasthAna caudaha ko tajakara, pahu~ce bhavasamudra ke pAra / / siddhazilA para hue virAjita, milI mokSalakSmI sukhakAra / jala-thala-nabha meM devoM dvArA gUMja uThI prabhu kI jayakAra / / indrAdika sura harSita Aye, mana meM dhAre moda apAra / mahAmokSa kalyANa manAyA, akhila vizva ko maMgalakAra / / aSTAdaza gaNarAjyoM ke, rAjAoM ne jayagAna kiyaa| nata-mastaka hokara jana-jana ne, mahAvIra guNagAna kiyA / / tana kapUravat ur3A zeSa nakha, keza rahe isa bhUtala para / mAyAmayI zarIra racA, devoM ne kSaNa bhara ke bhItara / / agnikumAra suroM ne jhuka, mukuTAnala se tana bhasma kiyaa| sarva upasthita janasamUha, suragaNa ne puNya apAra liyA / / kArtika kRSNa amAvasyA kA, divasa manohara sukhakara thaa| uSAkAla kA ujiyArA kucha, tama-mizrita ati manahara thA / / ratna-jyotiyoM kA prakAza kara, devoM ne maMgala gAye / ratna-dIpa kI AvaliyoM se, parva dIpamAlA lAye / / saba ne zIza car3hAI bhasmI, padma sarovara banA vahA~ / vahI bhUmi hai anupama sundara, jala mandira hai banA vahA~ / / prabhu ke gyAraha gaNadhara meM the, pramukha zrI gautama svAmI / kSapakazreNi car3ha zukladhyAna se hue deva antaryAmI / / jinendra arcanA 100000 109
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ isI divasa gautama svAmI ko, sandhyA kevalajJAna huaa| kevalajJAna lakSmI pAI, pada sarvajJa mahAna huaa|| devoM ne ati harSita hokara, ratna-jyoti kA kiyA prkaash| huI dIpamAlA dviguNita, Ananda huA chAyA ullAsa / / prabhu ke caraNAmbuja darzana kara, ho jAtA mana ati pAvana / parama pUjya nirvANabhUmi zubha, pAvApura hai mana-bhAvana / / akhila jagata meM dIpAvalI, tyauhAra manAyA jAtA hai| mahAvIra nirvANa mahotsava, dhUma macAtA AtA hai| he prabhu! mahAvIra jina svAmI, guNa ananta ke ho dhaamii| bharatakSetra ke antima tIrthaMkara, jinarAja vizvanAmI / / merI kevala eka vinaya hai, mokSa-lakSmI mujhe mile / bhautika lakSmI ke cakkara meM, merI zraddhA nahIM hile / / bhava-bhava janma-maraNa ke cakkara, maiMne pAye haiM itane / jitane rajakaNa isa bhUtala para, pAye haiM prabhu dukha utane / / avasara Aja apUrva milA hai, zaraNa ApakI pAI hai| bhedajJAna kI bAta sunI hai, to nija kI sudhi AI hai / / aba maiM kahIM nahIM jAU~gA, jaba taka mokSa nahIM pAU~ / do AzIrvAda he svAmI! nitya naye maMgala gAU~ / / OM hrIM kArtikakRSNAmAvasyAyAM nirvANakalyANakaprAptAya zrIvarddhamAnajinendrAya jayamAlApUrNAya~ nirvapAmIti svaahaa| (dohA) dIpamAlikA parva para, mahAvIra ura dhAra / bhAvasahita jo pUjate, pAte saukhya apAra / / (puSpAJjaliM kSipet) zrutapaMcamI pUjana (zrI rAjamalajI pavaiyA kRta) syAdvAdamaya dvAdazAMgayuta mA~ jinavANI klyaannii| jo bhI zaraNa hRdaya se letA ho jAtA kevalajJAnI / / jaya jaya jaya hitakArI zivasukhakArI mAtA jaya jaya jy| kRpA tumhArI se hI hotA bhedajJAna kA sUrya udaya / / zrI dharasenAcArya kRpA se milA parama jinazruta kA jJAna / bhUtabalI muni puSpadanta ne SaTkhaNDAgama racA mahAna / / aMkalezvara meM graMtharAja yaha pUrNa huA thA Aja ke dina / jinavANI lipibaddha huI thI pAvana parama Aja ke dina / / jyeSThazukla paMcamI divasa jinazruta kA jaya-jayakAra huaa| zrutapaMcamI parva para zrI jinavANI kA avatAra huaa|| OM hrIM zrI paramazrutaSaTkhaNDAgamAya ! atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI paramazrutaSaTkhaNDAgamAya ! atra tiSTha tiSTha ThaH tthH| OM hrIM zrI paramazrutaSaTkhaNDAgamAya ! atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / zuddha svAnubhava jala dhArA se yaha jIvana pavitra kara luuN| sAmyabhAva pIyUSa pAna kara janma-jarAmaya dukha hara luuN|| zrutapaMcamI parva zubha uttama jina zruta ko vaMdana kara luuN| SaTkhaNDAgama dhavala jayadhavala mahAdhavala pUjana kara luuN| OM hrIM zrI paramazrutaSaTkhaNDAgamAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| zuddha svAnubhava kA uttama pAvana candana carcita kara luuN| bhava dAvAnala ke jvAlAmaya aghasaMtApa tApa hara luuN||shrut. / / OM hrIM zrI paramazrutaSaTkhaNDAgamAya saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svaahaa| zuddha svAnubhava ke paramottama akSata zuddha hRdaya dhara luuN| parama zuddha cidrUpa zakti se anupama akSaya pada vara luuN||shrut.|| OM hrIM zrI paramazrutaSaTkhaNDAgamAya akSayapadaprAptaye akSatAn nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA 10000000000219 jinendra arcanA 110
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddha svAnubhava ke puSpoM se nija antara surabhita kara lU~ / mahAzIla guNa ke pratApa se maiM kaMdarpa - darpa hara lU~ / / zruta paMcamI parva zubha uttama jana zruta ko vaMdana kara lU~ / SaTkhaNDAgama dhavala jayadhavala mahAdhavala pUjana kara lU~ / / OM hrIM zrI paramazrutaSaTkhaNDAgamAya kAmabANavidhvaMsanAya puSpaM nirvapAmIti svAhA / zuddha svAnubhava ke ati uttama prabhu naivedya prApta kara luuN| amala atIndriya nijasvabhAva se dukhamaya kSudhAvyAdhi hara lU~ / / zruta. / / OM hrIM zrI paramazrutaSaTkhaNDAgamAya kSudhAroga vinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| zuddhasvAnubhava ke prakAzamaya dIpa prajvalita maiM kara luuN| mohatimira ajJAna nAza kara nija kaivalya jyoti vara lU~ ||shrut. / / OM hrIM zrI paramazrutaSaTkhaNDAgamAya ajJAnAMdhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svAhA / zuddha svAnubhava gandha surabhimaya dhyAna dhUpa ura meM bhara lU~ / saMvara sahita nirjarA dvArA maiM vasu karma naSTa kara lU~ / / zruta. // OM hrIM zrI paramazrutaSaTkhaNDAgamAya aSTakarmadahanAya dhUpaM nirvapAmIti svAhA / zuddha svAnubhava kA phala pAU~ maiM lokAgra zikhara vara luuN| ajara amara avikala avinAzI padanirvANa prApta kara lU~ ||shrut / / OM hrIM zrI paramazruta SaTkhaNDAgamAya mahA mokSaphalaprAptaye phalaM nirvapAmIti svAhA / zuddha svAnubhava divya arghya le ratnatraya supUrNa kara lU~ / bhava-samudra ko pAra karU~ prabhu nija anarghya pada maiM vara lU~ ||shrut. / / OM hrIM zrI paramazrutaSaTkhaNDAgamAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / jayamAlA (tATaMka) zrutapaMcamI parva ati pAvana hai zruta ke avatAra kaa| gU~jA jaya-jayakAra jagata meM jinazruta ke avatAra kA / / Teka // / RSabhadeva kI divyadhvani kA lAbha pUrNa milatA rhaa| mahAvIra taka jinavANI kA vimala vRkSa khilatA rahA / / jinendra arcanA 220//////// 111 hue kevalI aru zrutakevali jJAna amara phalatA rhaa| phira AcAryoM ke dvArA yaha jJAnadIpa jalatA rahA / / bhavyoM meM anurAga jagAtA muktivadhU ke pyAra kA / zrutapaMcamI parva ati pAvana hai zruta ke avatAra kA / / 1 / / guru- paramparA se jinavANI nirjhara sI jharatI rahI / mumukSuoM ko parama mokSa kA patha prazasta karatI rahI / / kintu kAla kI ghar3I manuja kI smaraNazakti haratI rahI / zrI dharasenAcArya hRdaya meM karuNa TIsa bharatI rahI / / dvAdazAMga kA lopa huA to kyA hogA saMsAra kA / zrutapaMcamI parva ati pAvana hai zruta ke avatAra kA / / 2 / / ziSya bhUtabali puSpadanta kI huI parIkSA jJAna kI / jinavANI lipibaddha hetu zruta-vidyA vimala pradAna kI / / tAr3a patra para huI avatarita vANI janakalyANa kI / SaTkhaNDAgama mahAgrantha karaNAnuyoga jaya jJAna kI // jyeSTha zukla paMcamI divasa thA sura nara maMgalAcAra kA / zrutapaMcamI parva ati pAvana hai zruta ke avatAra kA // 3 // dhanya bhUtabalI puSpadanta jaya zrI dharasenAcArya kI / lipi paramparA sthApita karake naI krAMti sAkAra kI / / devoM ne puSpoM kI varSA nabha se agaNita bAra kI / dhanya dhanya jinavANI mAtA nija para bheda vicAra kI / / RNI rahegA vizva tumhAre nizcaya kA vyavahAra kA / zrutapaMcamI parva ati pAvana hai zruta ke avatAra kA // 4 // dhavalA TIkA vIrasena kRta bahattara hajAra zloka | jaya dhavalA jinasena vIrakRta uttama sATha hajAra zloka // / mahAdhavala hai devasena kRta hai cAlIsa hajAra zloka / vijayadhavala aru atizaya dhavala nahIM upalabdha eka zloka // / jinendra arcanA 221
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaTkhaNDAgama TIkAe~ par3ha mana hotA bhava pAra kaa| zrutapaMcamI parva ati pAvana hai zruta ke avatAra kA / / 5 / / phira to grantha hajAroM likkhe RSi-muniyoM ne jJAnapradhAna / cAroM hI anuyoga race jIvoM para karake karuNA dAna / / puNya kathA prathamAnuyoga dravyAnuyoga hai tattva pradhAna / eksare karaNAnuyoga caraNAnuyoga kaimarA mahAna / / yaha pariNAma nApatA hai vaha bAhya caritra vicAra kaa| zrutapaMcamI parva ati pAvana hai zruta ke avatAra kA / / 6 / / jinavANI kI bhakti kareM hama jinazruta kI mahimA gaayeN| samyagdarzana kA vaibhava le bheda-jJAna nidhi ko pAyeM / / ratnatraya kA avalambana leM nija svarUpa meM rama jaayeN| mokSamArga para caleM nirantara phira na jagata meM bharamAyeM / / dhanya-dhanya avasara AyA hai aba nija ke uddhAra kaa| zrutapaMcamI parva ati pAvana hai zruta ke avatAra kA / / 7 / / gUMjA jaya-jaya nAda jagata meM jinazruta jaya-jayakAra kaa| zrutapaMcamI parva ati pAvana hai zruta ke avatAra kA / / OM hrIM zrI paramazrutaSaTkhaNDAgamAya jayamAlApUrNAr2yA nirvapAmIti svAhA / (dohA) zrutapaMcamI suparva para, karo tattva kA jJAna / Atmatattva kA dhyAna kara, pAo pada nirvANa / / (puSpAJjaliM kSipet) zrI nirvANakSetra pUjana (paM.dyAnatarAyajI kRta) (soraThA) parama pUjya caubIsa, jiha~ jiha~ thAnaka ziva gye| siddhabhUmi niza-dIsa, mana-vaca-tana pUjA krauN|| OM hrIM caturviMzatitIrthakaranirvANakSetrANi ! atra avatarata avatarata saMvauSTa / OM hrIM caturvizatitIrthakaranirvANakSetrANi ! atra tiSThata tiSThata ThaH tthH| OM hrIM caturviMzatitIrthakaranirvANakSetrANi ! atra mama sannihitAni bhavat bhavat vaSaT / (gItA) zuci kSIra-dadhi-samanIra niramala, kanaka-jhArI meM bhrauN| saMsAra pAra utAra svAmI, jora kara vinatI karauM / / sammedagar3ha giranAra campA, pAvApuri kailaaskoN| pUjoM sadA caubIsa jina, nirvANabhUmi-nivAsakoM / / OM hrIM zrI caturviMzatitIrthaMkaranirvANakSetrebhyo jalaM nirvapAmIti svaahaa| kezara kapUra sugandha candana, salila zItala vistarauM / bhava-tApa ko santApa meTo, jora kara vinatI karauM / / sammedagar3ha giranAra campA, pAvApuri kailaaskoN| pUjoM sadA caubIsa jina, nirvANabhUmi-nivAsakoM / / OM hrIM zrI caturviMzatitIrthakaranirvANakSetrebhyaH candanaM nirvapAmIti svaahaa| motI-samAna akhaNDa tandula, amala Ananda dhari trauN| auguna-harau guna karau hamako, jora kara vinatI karauM / |smmed. / / OM hrIM zrI caturviMzatitIrthakaranirvANakSetrebhyaH akSatAn nirvapAmIti svaahaa| zubha phUla-rAsa suvAsa-vAsita, kheda saba mana ke hrauN| duHkha-dhAma kAma vinAza mero, jora kara vinatI karauM / sammeda. / / OM hrIM zrI caturviMzatitIrthakaranirvANakSetrebhyaH puSpaM nirvapAmIti svaahaa| nevaja aneka prakAra joga manoga dhari bhaya pariharauM / yaha bhUkha-dUkhana TAra prabhujI, jora kara vinatI karauM / |smmed. / / OM hrIM zrI caturviMzatitIrthakaranirvANakSetrebhyo naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA sva-para ke bhinnatva kA abodha, para ke prati ahaM evaM mamatA utpanna karatA hai| 10 jinendra arcanA 112
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIpaka-prakAza ujAsa ujjvala, timirasetI nahiM DarauM / saMzaya-vimoha-vibharama-tama-hara, jora kara vinatI karauM / |smmed.|| OM hrIM zrI caturviMzatitIrthaMkaranirvANakSetrebhyo dIpaM nirvapAmIti svaahaa| zubha-dhUpa parama-anUpa pAvana, bhAva pAvana AcarauM / saba karama puJja jalAya dIjyo, jora-kara vinatI karauM ||smmed.|| OM hrIM zrI caturviMzatitIrthakaranirvANakSetrebhyo dhUpaM nirvapAmIti svAhA / bahu phala ma~gAya car3hAya uttama, cAra gatisoM niravarauM / niha. mukati-phala-dehu moko, jora kara vinatI karauM / |smmed. / / OM hrIM zrI caturviMzatitIrthaMkaranirvANakSetrebhyaH phalaM nirvapAmIti svaahaa| jala gandha acchata phUla caru phala, dIpa dhUpAyana dharauM / 'dyAnata' karo nirabhaya jagatasoM, jora kara vinatI karauM / sammeda. / / OM hrIM zrI caturviMzatitIrthakaranirvANakSetrebhyo ayaM nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (soraThA) zrIcaubIsa jineza, giri kailAzAdika nmoN| tIratha mahApradeza, mahApuruSa niravANate / / (caupAI 16 mAtrA) namoM RSabha kailAsapahAraM, neminAtha giranAra nihAraM / vAsupUjya campApura vandauM, sanmati pAvApura abhinandauM / / vandauM ajita ajita-pada-dAtA, vandauM sambhava bhava-duHkha ghaataa| vandauM abhinandana gaNa-nAyaka, vandI sumati sumati ke daayk|| vandauM padma mukati-padmAkara, vandauM supAsa Aza-pAsahara / vandauM candraprabha prabhu candA, vandauM suvidhi suvidhi-nidhi-kndaa|| vandauM zItala agha-tapa-zItala, vandauM zreyAMsa zreyAMsa mhiitl| vandauM vimala-vimala upayogI, vandauM ananta-ananta sukhbhogii|| 0000000000 jinendra arcanA vandauM dharma-dharma vistArA, vandauM zAnti, zAnti manadhArA / vandauM kunthu, kunthu rakhavAlaM, vandauM ara ari hara guNamAlaM / / vandauM malli kAma mala cUrana, vandauM munisuvrata vrata pUrana / vandauM nami jina namita surAsura, vandau pArzva-pAsa bhrama jghr|| bIsoM siddhabhUmi jA Upara, zikhara sammeda mahAgiri bhU para / eka bAra vandai jo koI, tAhi naraka pazugati nahiM hoI / / narapati nRpa sura zakra kahAvai, tihu~ jaga bhoga bhogi ziva paavai| vighana vinAzana maMgalakArI, guNa-vilAsa vandauM bhavatArI / / OM hrIM zrI caturviMzatitIrthakaranirvANakSetrebhyo anarghyapadaprAptaye jayamAlA pUrNAya~ ni. svaahaa| (ghattA) jo tIratha jAvai, pApa miTAvai, dhyAvai gAvai, bhagati karai / tAko jasa kahiye, saMpati lahiye, giri ke guNa ko budha ucrai|| (puSpAJjaliM kSipet) he jina tero sujasa ujAgara, gAvata haiM munijana jJAnI ||ttek / / durjaya moha mahAbhaTa jAne, nija vaza kIne haiM jaga praanii| so tuma dhyAna kRpAna pAna gahiM, tat china tAkI thiti haanii||1|| supta anAdi avidyA nidrA, jina jana nija sudhi bisraanii| bai saceta tina nija nidhi pAI, zravaNa sunI jaba tuma vAnI / / 2 / / maMgalamaya tU jaga meM uttama, tU hI zaraNa zivamaga daanii| tuma pada sevA parama auSadhi, janma-jarA-mRta gada hAni // 3 // tumare paMcakalyANaka mAhIM, tribhuvana moha dazA haanii| viSNuvidAmbara jiSNu digambara, budha ziva kahi dhyAvata dhyAnI / / 4 / / sarva darva guNa parijaya pariNati, tuma subodha meM nahiM chaanii| tAteM 'daula' dAsa ura AzA, prakaTa karI nija rasa saanii||5|| jinendra arcanA/100000000 225 113
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirvANakANDa (bhASA) (zrI bhaiyA bhagavatIdAsa kRta) (dohA) vItarAga vandauM sadA, bhAvasahita sira nAya / kahU~ kANDa nirvANa kI, bhASA sugama banAya / / (caupAI) aSTApada AdIzvara svAmi, vAsupUjya campApuri nAmi / neminAtha svAmI giranAra, bandauM bhAva-bhagati ura dhAra / / carama tIrthaMkara carama-zarIra, pAvApuri svAmI mahAvIra / zikhara sameda jinesura bIsa, bhAvasahita bandauM niza-dIsa / / varadattarAya ru indra muninda, sAyaradatta Adi guNavRnda / nagara tAravara muni uThakor3i', bandauM bhAvasahita kara jodd'i|| zrI giranAra zikhara vikhyAta, kor3i bahattara aru sau sAta / zambhu pradyumna kumara dvai bhAya, anirudha Adi namUM tasupAya / / rAmacanda ke suta dvai vIra, lADanarinda Adi guNadhIra / pA~ca kor3i muni mukti ma~jhAra, pAvAgiri bandauM niradhAra / / pANDava tIna dravir3a-rAjAna, ATha kor3i muni mukati payAna / zrI zatrujayagiri ke sIsa, bhAvasahita bandauM niza-dIsa / / je balabhadra mukati meM gaye, ATha kor3i muni aurahu bhaye / zrI gajapantha zikhara suvizAla, tinake caraNa na| tihu~ kAla / / rAma haNU sugrIva suDIla, gava gavAkhya nIla mahAnIla / kor3i ninyANava mukti payAna, tuMgIgiri vandauM dhari dhyAna / / naMga-anaMgakumAra sujAna, pA~ca kor3i aru arddha pramANa / mukti gaye sonAgiri zIza, te bandauM tribhuvanapati Isa / / rAvaNa ke suta AdikumAra, mukti gaye revA-taTa sAra / koTi paMca aru lAkha pacAsa, te bandauM dhari parama hulAsa / / 1.sAr3he tIna karor3a 10. jinendra arcanA revAnadI siddhavara kUTa, pazcima dizA deha jaha~ chUTa / dai cakrI daza kAmakumAra, UThakor3i vandauM bhava pAra / / bar3avAnI bar3anagara sucaMga, dakSiNa dizi giri cUla utaMga / indrajIta aru kumbha ju karNa, te bandauM bhava-sAgara-tarNa / / suvaraNabhadra Adi muni cAra, pAvAgiri-vara zikhara ma~jhAra / celanA nadI-tIra ke pAsa, mukti gaye bandauM nita tAsa / / phalahor3I bar3agAma anUpa, pazcima dizA droNagirarUpa / gurudattAdi munIzvara jahA~, mukti gaye bandauM nita tahA~ / / bAli mahAbAli muni doya, nAgakumAra mile traya hoya / zrI aSTApada mukti ma~jhAra, te bandauM nita surata sa~bhAra / / acalApura kI diza IsAna, tahA~ meMr3hagiri nAma pradhAna / sAr3he tIna kor3i munirAya, tinake caraNa namUM cita lAya / / vaMzasthala vana ke Dhiga hoya, pazcima dizA kunthugiri soy| kulabhUSaNa dezabhUSaNa nAma, tinake caraNani karU~ praNAma / / jasaratha rAjA ke suta kahe, deza kaliMga pA~ca sau lhe| koTizilA muni koTi pramAna, vandana karU~ jori juga pAna / / samavasaraNa zrIpArzva-jinaMda, resandIgiri nayanAnanda / varadattAdi paMca RSirAja, te bandauM nita dharama-jihAja / / mathurApura pavitra udyAna, jambUsvAmIjI nirvANa / caramakevalI paMcama kAla, te bandauM nita dInadayAla / / tIna loka ke tIratha jahA~, nita prati vandana kIjai thaaN| mana-vaca-kAya sahita siranAya, vandana karahiM bhavika guNagAya / / saMvat sataraha sau ikatAla, Azvina sudi dazamI suvizAla / 'bhaiyA' vandana karahiM trikAla, jaya nirvANakANDa guNamAla / / **** jinendra arcanA 10000 MIT 227 114
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ svayaMbhUstotra (bhASA) (paM. dyAnatarAyajI kRta) (caupAI) rAjavirSe jugalani sukha kiyo, rAja tyAga bhuvi zivapada liyo| svayaMbodha svayaMbhU bhagavAna, bandauM AdinAtha guNakhAna / / indra kSIrasAgara-jala lAya, meru nhavAye gAya bajAya / madana-vinAzaka sukha karatAra, bandauM ajita ajita-padakAra / / zukala dhyAnakari karama vinAzi, ghAti-aghAti sakala dukhraashi| lahyo mukatipada sukha avikAra, bandauM sambhava bhava-duHkha TAra / / mAtA pacchima rayana ma~jhAra, supane solaha dekhe sAra / bhUpa pUchi phala suni haraSAya, bandauM abhinandana mana lAya / / saba kuvAdavAdI saradAra, jIte syAdvAda-dhuni dhAra / jaina-dharama-parakAzaka svAma, sumatideva-pada karahu~ pranAma / / garbha agAU dhanapati Aya, karI nagara-zobhA adhikAya / barase ratana paMcadaza mAsa, namauM padamaprabhu sukha kI rAsa / / inda phaninda narinda trikAla, bAnI suni suni hohiM khusyAla' / dvAdaza sabhA jJAna-dAtAra, namauM supArasanAtha nihAra / / suguna chiyAlisa haiM tuma mAhiM, doSa aThAraha koU naahiN| moha-mahAtama-nAzaka dIpa, namauM candraprabha rAkha samIpa / / dvAdazavidha tapa karama vinAza, teraha bheda carita parakAza / nija aniccha bhavi icchaka dAna, bandauM puhupadanta mana Ana / / bhavi-sukhadAya suragatai Aya, dazavidha dharama kahyo jinraay| Apa samAna sabani sukha deha, bandauM zItala dharma-saneha / / samatA-sudhA kopa-viSa nAza, dvAdazAMga vAnI prkaash| cAra saMgha AnaMda-dAtAra, namoM zriyAMsa jinezvara sAra / / ratnatraya cira mukuTa vizAla, sobhai kaNTha suguna mani-mAla / mukti-nAra bharatA bhagavAna, vAsapUjya bandauM dhara dhyAna / / parama samAdhi-svarUpa jineza, jJAnI-dhyAnI hit-updesh| karma nAzi ziva-sukha-vilasanta, bandauM vimalanAtha bhagavanta / / antara-bAhira parigraha TAri, parama digambara-vrata ko dhAri / sarva jIva-hita-rAha dikhAya, nauM ananta vacana-mana lAya / / sAta tattva paMcAstikAya, aratha navoM cha daraba bahu bhAya / loka aloka sakala parakAsa, bandauM dharmanAtha avinAza / / paMcama cakravartI nidhi bhoga, kAmadeva dvAdazama mnog| zAntikarana solama jinarAya, zAntinAtha bandauM haraSAya / / bahu thuti kare haraSa nahiM hoya, ninde doSa gahaiM nahiM koya / zIlavAna parabrahmasvarUpa, bandauM kunthunAtha ziva-bhUpa / / dvAdaza gaNa pUrje sukhadAya, thuti vandanA kareM adhikAya / jAkI nija-thuti kabahu~ na hoya, bandauM ara-jinavara-pada doy|| para-bhava ratnatraya-anurAga, iha bhava byAha-samaya vairAga / bAla-brahma pUrana-vrata dhAra, bandauM mallinAtha jinasAra / / bina upadeza svayaM vairAga, thuti lokAnta karai paga lAga / namaH siddha kahi saba vrata lehi, bandauM munisuvrata vrata dehi / / zrAvaka vidyAvanta nihAra, bhagati-bhAva soM diyo ahAra / barasI ratana-rAzi tatkAla, bandauM namiprabhu dIna-dayAla / / saba jIvana kI bandI chora, rAga-dveSa dvaya bandhana tora / rajamati taji ziva-tiya soM mile, neminAtha bandauM sukhnile|| daitya kiyo upasarga apAra, dhyAna dekhi Ayo phanidhAra / gayo kamaTha zaTha mukha kara zyAma, namoM meru-sama pArasasvAma / / bhava-sAgara taiM jIva apAra, dharama-pota meM dhare nihAra / DUbata kAr3he dayA vicAra, varddhamAna bandauM bahu bAra / / (dohA) caubIsoM pada-kamala-juga, bandauM mana-vaca-kAya / 'dyAnata' par3he sunai sadA, so prabhu kyoM na sahAya / / 1.sabhA jinendra arcanA/0001 1. harSita 22811 10. jinendra arcanA 229 115
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ caubIsa tIrthaMkaroM ke arghya 1. zrI RSabhanAtha bhagavAna kA arghya (tATaka) zuci niramala nIraM gaMdha suakSata, puSpa caru le mana haraSAya / dIpa dhUpa phala arghya su lekara, nAcata tAla mRdaMga bajAya / / zrI AdinAtha ke caraNa kamala para, bali-bali jAU~ mn-vc-kaay| ho karuNAnidhi! bhava-dukha meTo, yA maiM pUjUM prabhu pAya / / OM hrIM zrI AdinAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| 2. zrI ajitanAtha bhagavAna kA arghya (tribhaMgI) jala-phala saba sajjai, bAjata bajjai, gunagana rajjai mana mjjai| tua pada jugamajje, sajjana jajjai, te bhava bhajjai nijakajjai / / zrI ajitajinezaM, nutanake zaM, cakradharezaM khaggezaM / manavAMchita dAtA, tribhuvanatrAtA, pUjoM khyAtA jaggezaM / / OM hrIM zrI ajitanAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| 3. zrI saMbhavanAtha bhagavAna kA arghya (caubolA) jala caMdana taMdula prasUna caru, dIpa dhUpa phala arghya kiyaa| tumako arapoM bhAvabhagati dhara, jai jai jai zivaramani piyaa|| saMbhavajina ke carana caracatai, saba AkulatA miTa jaavai| nija nidhijJAna-daraza-sukha-vIraja, nirAbAdhabhavijana paavai|| OM hrIM zrI saMbhavanAtha jinendrAya anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| 4. zrI abhinandananAtha bhagavAna kA arghya (harigItikA) aSTa dravya sa~vAri sundara, sujasa gAya rasAla hii| nacata racata jajoM carana juga, nAya nAya subhAla hii|| 1000000 jinendra arcanA kaluSatApa nikanda zrI abhinanda, anupama canda hai| padavaMda vRnda jaje prabhu bhavadanda-phanda nikanda hai / / OM hrIM zrI abhinandananAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| 5. zrI sumatinAtha bhagavAna kA arghya (kavitta) jala caMdana tandula prasUna caru, dIpa dhUpa phala sakla milaay| nAcirAci ziranAyasamaracoM, jaya jaya jaya jaya jaya jinraay|| harihara vaMdita pApanikaMdita, sumatinAtha tribhuvana ke raay| tuma padapadma sadmazivadAyaka, jajata mudita mana udita subhAya / / OM hrIM zrI sumatinAthajinendrAya anaryapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| 6. zrI padmaprabha bhagavAna kA arghya (cAla holI) jala phala Adi milAya gAya guna, bhagati bhAva umgaay| jajoM tumahiM zivatiyavara jinavara, AvAgamana miTAya / / mana-vaca-tana traya dhAra deta hI, janama jarA mRta jAya / pUjoM bhAvasoM, zrI padamanAtha pada sAra, pUjoM bhAvasoM / / OM hrIM zrI padAprabhajinendrAya anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svAhA / 7. zrI supArzvanAtha bhagavAna kA arghya (caupAI A~calIbaddha) AThoM daraba sAji gunagAya, nAcata rAcata bhagati bddh'aay| dayAnidhi ho, jaya jagabandhu dayAnidhi ho / / tuma pada pUjoM mana-vaca-kAya, deva supArasa zivapurarAya / dayAnidhi ho, jaya jagabandhu dayAnidhi ho / / OM hrIM zrI supArzvanAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA 230NITIA 116
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8. zrI candraprabha bhagavAna kA arghya (avatAra) saji AThoM daraba punIta, AThoM aMga namoM / pUjoM aSTama jina mIta, aSTama avani gamoM / / zrI caMdanAtha duti caMda, caranana caMda lagai, mana-vaca-tana jajata amaMda, Atamajoti jgai|| OM hrIM zrI candraprabhajinendrAya anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| 9. zrI puSpadanta bhagavAna kA arghya (cAla holI) jala phala sakala milAya manohara, mana-vaca-tana hulsaay| tuma pada pUjauM prIti lAyakai, jaya jaya tribhuvanarAya / / merI araja sunIje, puSpadanta jinarAya / / OM hrIM zrI puSpadaMtajinendrAya anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| 10. zrI zItalanAtha bhagavAna kA arghya (vasaMtatilakA) kaMzrIphalAdi vasu prAsuka dravya sAjai / nAce race macata bajjata sajja bAjai / / rAgAdi doSa malamardana hetu yevA / carcoM padAbja tava zItalanAtha devA / / OM hrIM zrI zItalanAthajinendrAya anayaMpadaprAptaye adhyaM nirvapAmIti svaahaa| 11. zrI zreyAMsanAtha bhagavAna kA arghya (harigItA) jala malaya taMdula sumana caru aru dIpa dhUpa phlaavlii| kari arghya caracoM caranajuga prabhu mohi tAra utaavlii|| zreyAMsanAtha jinanda tribhuvanavanda Anandakanda haiN| dukha danda-phanda nikanda pUranacanda joti amanda haiN|| OM hrIM zrI zreyAMsanAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| 1. jala 2328000000000 jinendra arcanA 12. zrI vAsupUjya bhagavAna kA arghya (jogIrAsA) jala-phala daraba milAya gAya guna, AThoM aMga nmaaii| zivapadarAja heta he zrIpati! nikaTa dharoM yaha lAI / / vAsupUja vasupUja tanuja pada, vAsava sevata aaii| bAlabrahmacArI lakhi jinako, zivatiya sanamukha dhaaii|| OM hrIM zrI vAsupUjyajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svAhA / 13. zrI vimalanAtha bhagavAna kA arghya (soraThA) AThoM daraba sa~vAra, mana-sukhadAyaka pAvane / jajoM arghya bhara thAra, vimala vimala zivatiya ramana / / OM hrIM zrI vimalanAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| 14. zrI anantanAtha bhagavAna kA arghya (harigItA) zuci nIra candana zAlizaMdana, sumana caru dIvA dhroN| aru dhUpa phala juta aragha kari, kara jora juga vinatI kroN|| jagapUja paramapunIta mIta, ananta saMta suhAvanoM / zivakaMtavaMta mahaMta dhyAvo, bhrantavanta nazAvanoM / / OM hrIM zrI anantanAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| 15. zrI dharmanAtha bhagavAna kA arghya (jogIrAsA) AThoM daraba sAja zuci citahara, haraSi haraSi guna gaaii| bAjata dRma dRma dRma mRdaMga gata, nAcata tA theI thaaii|| parama dharama-zama-ramana dharama-jina, azarana zarana nihaarii| pUjU pAya gAya guna sundara, nAcauM dai dai tArI / / OM hrIM zrI dharmanAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| 17 jinendra arcanA
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16. zrI zAntinAtha bhagavAna kA arghya (tribhaMgI) vasu dravya sa~vArI, tuma DhiMga dhArI, AnandakArI dRga pyArI / tuma ho bhavatArI, karunAdhArI, yAtaiM thArI zaranArI / zrI zAntijinezaM, nutazakrezaM, vRSacakrezaM cakrezaM / hani aricakrezaM, he gunadhezaM dayAmRtezaM makrezaM // OM hrIM zrI zAntinAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / 17. zrI kunthunAtha bhagavAna kA arghya (cAla lAvanI) jala candana tandula prasUna caru, dIpa dhUpa lerI / phalajuta jajana karoM mana sukha dharI, haro jagata pherI / / kunthu suna araja dAsa kerI, nAtha suni araja dAsa kerI / bhavasindhu parayo hoM nAtha, nikAro bA~ha pakara merI / / OM hrIM zrI kunthunAtha jinendrAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svaahaa| 18. zrI aranAtha bhagavAna kA arghya (tribhaMgI) suci svaccha paTIraM, gaMdhagahIraM, taMdulazIraM puSpa carU~ / vara dIpaM dhUpaM, AnandarUpaM, lai phala bhUpaM arghya karU~ / prabhu dInadayAlaM, arikulakAlaM, viradavizAlaM sukumAlam / hani mama jaMjAlaM, he jagapAlaM, anagunamAlaM varabhAlam / / OM hrIM zrI aranAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / 19. zrI mallinAtha bhagavAna kA arghya (jogIrAsA) jala phala aragha milAya gAya guna pUjauM bhagati bar3hAI / zivapadarAja heta he zrIdhara, zarana gahI maiM AI / / rAga-doSa mada moha harana ko, tuma hI hau varavIrA / yAtaiM zarana gahI jagapatijI, vega haro bhavapIrA / / OM hrIM zrI mallinAtha jinendrAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / 234////////// jinendra arcanA 118 20. zrI munisuvratanAtha bhagavAna kA arghya (gItikA) jala gaMdha Adi milAya AThoM, daraba aragha sajoM varoM / pUjoM carana - raja bhagata juta, jAtaiM jagata sAgara taroM / / zivasAtha karata sanAtha suvratanAtha muni gunamAla hai| tasu carana Anandabharana tArana, tarana virada vizAla hai / / OM hrIM zrI munisuvratanAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / 21. zrI naminAtha bhagavAna kA arghya jala phalAdi milAya manoharaM, aragha dhArata hI bhaya bhau haraM / janama ke guna gAyakeM, jugapadAMbuja prIti lagAyakeM / / OM hrIM zrI naminAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / 22. zrI neminAtha bhagavAna kA arghya (cAla holI) jala - phala Adi sAja zuci lIne, AThoM daraba milAya / aSTamathiti ke rAjakarana koM, jajoM aMga vasu nAya / / dAtA mokSa ke, zrI neminAtha jinarAya, dAtA mokSa ke / / OM hrIM zrI neminAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / 23. zrI pArzvanAtha bhagavAna kA arghya nIra gandha akSatAn puSpa caru lIjie / dIpa dhUpa- zrIphalAdi arghya taiM jajIjiye / / pArzvanAtha deva seva ApakI karU~ sadA / dIjie nivAsa mokSa, bhUlie nahIM kadA || OM hrIM zrI pArzvanAthajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA 235
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24. zrI mahAvIra bhagavAna kA arghya (avatAra) (1) jala-phala vasu saji himathAra, tana-mana moda dhroN| guNa gAU~ bhavadadhi tAra, pUjata pApa haroM / / zrI vIra mahA ativIra, sanmatinAyaka ho / jaya varddhamAna guNadhIra, sanmatidAyaka ho / / OM hrIM zrI mahAvIrajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / (harigIta) (2) isa arghya kA kyA mUlya hai an-arghya pada ke sAmane / usa parama pada ko pA liyA, he patita-pAvana! Apane / / santapta mAnasa zAnta hoM, jinake guNoM ke gAna meN| ve vardhamAna mahAna jina, vicareM hamAre dhyAna meM / / OM hrIM zrI varddhamAnajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / **** 236/////// thA~kI uttama kSamA pai jI acambho mhAneM Ave / kisa vidhi kIne karama cakacUra | Teka // eka to prabhu tuma parama digambara, pAsa na tila tuSa mAtra hujUra / dUje jIva dayA ke sAgara, tIje santoSI bharapUra / / 1 / / cauthe prabhu tuma hita upadezI tAraNa taraNa mazahUra / komala vacana sarala sadvaktA, nirlobhI saMyama tapa sUra / / 2 / / kaise jJAnAvaraNI nAsyau, kaise karyo adarzana cUra / kaise moha-malla tuma jItyo, kaise kiye ghAtiyA dUra || 3 || kaise kevalajJAna upAyo, antarAya kaise niramUla / sura nara muni seveM caraNa tumhAre, to bhI nahIM prabhu tumakU garUra ||4 || karata dAsa aradAsa nayana sukha yaha, vara dIje mohi jruur| janama-janama pada paMkaja sebU~, aura na cita kachu cAha hujUra / / 5 / / jinendra arcanA 119 akRtrima caityAlayoM ke arghya ( zArdUlavikrIDita) kRtrimAkRtrima - cAru-caitya-nilayAn nityaM trilokI-gatAn, vaMde bhAvanavyaMtara-dyutivarAn svargAmarAvAsagAn / sadgaMdhAkSatapuSpa-dAma-carukai: saddIpadhUpaiH phalaidravyainIramukhairyajAmi satataM duSkarmaNAM zAMtaye / / 1 / / OM hrIM kRtrimAkRtrima-caityAlayasaMbaMdhi-jinabimbebhyo 'rghyaM nirvapAmIti svAhA / ( upajAti) varSeSu - varSAntara - parvateSu nandIzvare yAni ca maMdareSu / yAvaMti caityAyatanAni loke sarvANi vaMde jinapuMgavAnAm / / 2 / / (mAlinI) avani tala-gatAnAM kRtrimAkRtrimANAM, iha vana bhavana gatAnAM divya vaimAnikAnAM / manuja - kRtAnAM devarAjArcitAnAM, jinavara-nilayAnAM bhAvato'haM smarAmi || 3 || ( zArdUlavikrIDita) jaMbU-dhAtaki-puSkarArdha-vasudhA-kSetra traye ye bhavAzcandrAbhoja - zikhaMDi-kaNTha-kanaka prAvRDghanAbhA jinAH / samyagjJAna- caritra - lakSaNadharA dagdhASTa- karmendhanAH, bhUtAnAgata- vartamAna-samaye tebhyo jinebhyo namaH || 4 || (sragdharA) zrImanmerau kulAdrau rajata-girivare zAlmalau jaMbuvRkSe, vakSAre caityavRkSe ratikara - rucike kuMDale mAnuSAMke / iSvAkAre janAdrau dadhi-mukha-zikhare vyantare svargaloke, jyotirloke'bhivaMde bhavana-mahitale yAni caityAlayAni / / 5 / / ( zArdUlavikrIDita) dvau kuMdeMdu - tuSArahAra dhavalA dvAvindranIla prabhau, baMdhUka - sama-prabhau jinavRSau dvau ca priyaMguprabhau / zeSAH SoDaza janma-mRtyu-rahitAH saMtapta - hema-prabhAH, te saMjJAna - divAkarAH suranutAH siddhiM prayacchaMtu naH / / 6 / / OM hrIM trilokasaMbaMdhi - kRtrimAkRtrima caityAlayebhyo 'rghyaM nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA 237
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ ardhyA li deva-zAstra-guru kA arghya (gItA) (1) jala parama ujjvala gaMdha akSata, puSpa caru dIpaka dharU~ / vara dhUpa niramala phala vividha bahu, janama ke pAtaka harU~ / / iha bhA~ti arghya car3hAya nita bhavi, karata ziva paMkati mcuuN| arahaMta zruta siddhAnta guru, nirgrantha nita pUjA racU~ / (dohA) vasu vidhi arghya saMjoyakai, ati uchAha mana kIna / jAsoM pUjauM parama pada, deva zAstra guru tIna || OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svaahaa| (2) kSaNa bhara nijarasa ko pI cetana mithyAmala ko dho detA hai| kASAyika bhAva vinaSTa kiye, nija Ananda amRta pItA hai / / anupama sukha taba vilasita hotA, kevala ravi jagamaga karatA hai| darzana - bala pUrNa prakaTa hotA, yaha hI arahaMta avasthA hai / / yaha arghya samarpaNa karake prabhu, nija guNa kA arghya banAU~gA / aura nizcita tere sadRza prabhu, arahanta avasthA pAU~gA / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / (3) bahumUlya jagata kA vaibhava yaha, kyA hamako sukhI banA sktaa| are pUrNatA pAne meM, isakI kyA hai AvazyakatA / / maiM svayaM pUrNa hU~ apane meM, prabhu hai anarghya merI mAyA / bahumUlya dravyamaya arghya liye, arpaNa ke hetu calA AyA / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / paMcaparameSThI kA arghya jala candana akSata puSpa dIpa, naivedya dhUpa phala lAyA hU~ / aba taka ke saMcita karmoM kA, maiM puMja jalAne AyA hU~ / / yaha arghya samarpita karatA hU~, avicala anarghya pada do svAmI / he paMca parama parameSThI prabhu, bhava duHkha meTo antaryAmI / / OM hrIM zrI paMcaparameSThibhyo anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / 238////// jinendra arcanA 120 siddhaparameSThI kA arghya (saMskRta) (vasantatilakA) jJAnopayogavimalaM vizadAtmarUpaM, sUkSmasvabhAvaparamaM yadanantavIryam / karmoMghakakSadahanaM sukhasasya bIjaM, vande sadA nirupamaM vara siddhacakram / / (anuSTupa) karmASTaka - vinirmuktaM mokSalakSmI-niketanam / samyaktvAdi - guNopetaM siddhacakraM namAmyaham || OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / siddhaparameSThI kA arghya (hindI) jala piyA aura candana caracA, mAlAyeM surabhita sumanoM kI / pahanIM, tandula seye vyaMjana, dIpAvaliyA~ kI ratnoM kI / / surabhi dhUpAyana kI phailI, zubha karmoM kA saba phala paayaa| AkulatA phira bhI banI rahI, kyA kAraNa jAna nahIM pAyA / / jaba dRSTi par3I prabhujI tuma para, mujha ko svabhAva kA bhAna huaa| sukha nahIM viSaya-bhogoM meM hai, tumako lakha yaha sadjJAna huA / / jala se phala taka kA vaibhava yaha, maiM Aja tyAgane hU~ aayaa| hokara nirAza saba jaga bhara se, aba siddha zaraNa meM maiM AyA / / OM hrIM zrI siddhacakrAdhipataye siddhaparameSThine anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / caubIsa tIrthaMkara kA arghya jala phala AThoM zucisAra, tAko arghya karoM / tumako arapoM bhavatAra, bhava tari mokSa varoM / / caubIsoM zrI jinacanda, Ananda kanda sahI / pada jajata harata bhava-phanda, pAvata mokSa mahI / / OM hrIM zrI vRSabhAdivIrAMtebhyo anarghyapadaprAptaye arghyaM nirvapAmIti svAhA / jinendra arcanA 1239
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ samuccaya pUjana kA arghya aSTama vasudhA pAne ko, kara meM ye AThoM dravya liye| sahaja zuddha svAbhAvikatA se, nija meM nija guNa prakaTa kiye|| yaha arghya samarpaNa karake maiM, zrI deva-zAstra-guru ko dhyaauuN| vidyamAna zrI bIsa tIrthaMkara, siddha prabhu ke guNa gAU~ / / OM hrIM zrI deva-zAstra-gurubhyo vidyamAnaviMzatitIrthakarebhyo anantAnantasiddhaparameSThibhyazca anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| videhakSetra meM vidyamAna bIsa tIrthaMkaroM kA arghya jala phala AThoM darva aragha kara prIti dharI hai| gaNadhara indrani harauM thuti pUrI na karI hai|| 'dyAnata' sevaka jAnake (ho) jagate lehu nikAra / sImaMdhara jina Adi de (svAmI) bIsa videha ma~jhAra / / zrI jinarAja ho, bhava tAraNataraNa jihAja, zrI mahArAja ho|| OM hrIM zrI sImaMdharAdividyamAnaviMzatitIrthakarebhyo adhyaM nirvapAmIti svaahaa| sImaMdhara bhagavAna kA arghya / nirmala jala-sA prabhu nija svarUpa, pahacAna usI meM lIna hue| bhava-tApa utarane lagA tabhI, candana-sI uThI hilora hiye / / abhirAma-bhavana prabhu akSata kA, saba zakti-prasUna lage khilne| kSut-tRSA aThAraha doSa kSINa, kaivalya pradIpa lagA jalane / / miTa calI capalatA yogoM kI, karmoM ke IMdhana dhvasta hue| phala huA prabho ! aisA madhurima, tuma dhavala niraMjana svastha hue|| OM hrIM zrI sImaMdharajinendrAya anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| mahAvIra bhagavAna kA arghya isa arghya kA kyA mUlya hai an-arghya pada ke sAmane? usa parama-pada ko pA liyA, he patita-pAvana Apane / / saMtapta-mAnasa zAnta hoM, jinake guNoM ke gAna meN| ve varddhamAna mahAna jina vicareM hamAre dhyAna meM / / OM hrIM zrI varddhamAnajinendrAya anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| 240000 200000 jinendra arcanA paMca-bAlayati kA arghya saji vasuvidhi dravya manojJa, arghya banAvata haiN| vasukarma anAdi saMyoga, tAhi nasAvata haiM / / zrI vAsu pUjya-malli-nemi, pArasa vIra ati / namUM mana-vaca-tana dhari prema, pA~coM bAlayati / / OM hrIM zrIvAsapUjya-mallinAtha-neminAtha-pArzvanAtha-mahAvIra-paMcabAlayatitIrthakarebhyo anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| nandIzvara dvIpa kA arghya / yaha aragha kiyo nija heta, tumako arapatu hoN| 'dyAnata' kIno zivakheta, bhUmi samarapatu ho / / nandIzvara zrI jinadhAma, bAvana puMja kroN| vasudina pratimA abhirAma, Ananda bhAva dharoM / / OM hrIM zrI nandIzvaradvIpe pUrvapazcimottaradakSiNe dvipaMcAzajjinAlayasthajinapratimAbhyo anayaMpadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| dazalakSaNa dharma kA arghya (soraThA) AThoM darava sa~vAra, 'dyAnata' adhika uchAha soN| bhava-AtApa nivAra, dazalakSaNa pUjoM sadA / / OM hrIM uttamakSamAdidazalakSaNadharmAgAya anarghyapadaprAptaye arghya nirvapAmIti svaahaa| ratnatraya kA arghya (soraThA) AThoM darava niradhAra, uttama soM uttama liye| janama roga niravAra, samyak ratnatraya bhajUM / / OM hrIM samyakalatrayAya anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| samyagdarzana kA arghya (soraThA) jala gaMdhAkSata cAru, dIpa dhUpa phala phUla caru / samyagdarzana sAra, ATha aMga pUjoM sadA / / OM hrIM aSTAMgasamyagdarzanAya anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| jinendra arcanA/10000 121
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyaz2Ana kA arghya (soraThA) jala gaMdhAkSata cAru, dIpa dhUpa phala phUla caru / samyagjJAna vicAra, ATha bheda pUjoM sadA / / OM hrIM aSTavidhasamyagjJAnAya ana_padaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| samyakcAritra kA arghya (soraThA) jala gaMdhAkSata cAru, dIpa dhUpa phala phUla caru / samyak cAritasAra, teraha vidhi pUjoM sadA / / OM hrIM trayodazavidhasamyakcAritrAya arghya nirvapAmIti svaahaa| paMcameru kA arghya ATha darabamaya aragha banAya, 'dyAnata' pUjauM shriijinraay| mahAsukha hoya, dekhe nAtha parama sukha hoya / / pA~coM meru asI jinadhAma, saba pratimAjI ko karahu~ prnnaam| mahAsukha hoya, dekhe nAtha parama sukha hoya / / OM hrIM zrI paMcamerusambandhi-azItijinacaityAlayasthajinabimbebhyo anarghyapadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| solahakAraNa kA arghya jala phala AThoM daraba car3hAya, 'dyAnata' varata koM mnlaay| paramaguru ho, jaya-jaya nAtha paramaguru ho / / darazavizuddhi bhAvanA bhAya, solaha tIrthaMkara pada pAya / paramaguru ho, jaya-jaya nAtha paramaguru ho / / OM hrIM darzanavizuddhayAdiSoDazakAraNebhyo anayaMpadaprAptaye ayaM nirvapAmIti svaahaa| mahA'rthya maiM deva zrI arahaMta pUjUM, siddha pUjUM cAva soN| AcArya zrI uvajhAya pUjUM, sAdhu pUjU bhAva soM / / arahanta bhASita baina pUrjU, dvAdazAMga racI gnii| pUjUM digambara gurucaraNa, zivaheta saba AzA hanI / / 200000 jinendra arcanA sarvajJa bhASita dharma dazavidhi, dayAmaya pUjUM sadA / jaji bhAvanA SoDaza ratnatraya, jA binA ziva nahiM kdaa|| trailokya ke kRtrima-akRtrima, caitya-caityAlaya jjuuN| paMcameru-nandIzvara jinAlaya, khacara sura pUjita bhnN|| kailAza zrI sammedagiri, giranAra maiM pUjUM sadA / campApurI pAvApurI puni, aura tIratha zarmadA / / caubIsa zrI jinarAja pUjUM, bIsa kSetra videha ke| nAmAvalI ika sahasa vasu jaya, hoya pati ziva geha ke|| (dohA) jala gaMdhAkSata puSpa caru, dIpa dhUpa phala laay| sarva pUjya pada pUjahU~, bahu vidhi bhakti bddh'aay|| OM hrIM zrI arahantasiddhAcAryopAdhyAyasarvasAdhubhyo, dvAdazAMgajinavANIbhyo uttamakSamAdidazalakSaNadharmAya, darzanavizuddhayAdiSoDazakAraNebhyo, samyagdarzanajJAnacAritrebhyaH trilokasambandhIkRtrimAkRtrimajinacaityAlayebhyo, paMcamerau azIticaityAlayebhyo, nandIzvaradvIpasthadvipaMcAzajjinAlayebhyo, zrI sammedazikhara, giranAragiri, kailAzagiri, campApura, pAvApura-AdisiddhakSetrebhyo, atizayakSetrebhyo, videhakSetrasthitasImaMdharAdividyamAnaviMzatitIrthakarebhyo, RSabhAdicaturviMzati-tIrthakarebhyo, bhagavajjinasahasrASTanAmebhyezca anarghyapadaprAptaye mahA'yaM nirvapAmIti svaahaa| darabAra tumhArA manahara hai, prabhu darzana kara harSAye haiN| darabAra tumhAre Aye haiM, darabAra tumhAre Aye haiN||ttek|| bhakti kareMge cita se tumhArI, tRpta bhI hogI cAha hmaarii| bhAva raheM nita uttama aise, ghaTa ke paTa meM lAye haiN| darabAra. // 1 // jisane ciMtana kiyA tumhArA, milA use saMtoSa shaaraa| zaraNe jo bhI Aye haiM, nija Atama ko lakha pAye haiN||drbaar. // 2 // vinaya yahI hai prabhU hamArI, Atama kI mahake phulvaarii| anugAmI ho tuma pada pAvana, 'vRddhi' caraNa sira nAye haiN||drbaar. // 3 // jinendra arcanA 243 122
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAntipAThaH (saMskRta) 244 (caupAI) zAntijinaM zazinirmalavaktraM, zIla-guNa-vrata-saMyama-pAtram / aSTazatArcita- lakSaNa - gAtraM, naumi jinottamamambunetram / / 1 / / paMcamabhIpsita - cakradharANAM pUjitamindra-narendra-gaNaizca / zAntikaraM gaNa- zAntimabhIpsuH, SoDaza-tIrthakaraM praNamAmi / / 2 / / divya - taruH sura- puSpa - suvRSTirdundubhirAsana yojana- ghoSau / AtapavAraNa-cAmara-yugme, yasya vibhAti ca maNDalatejaH || 3 || taM jagadarcita - zAnti - jinendraM, zAntikaraM zirasA praNamAmi / sarvagaNAya tu yacchatu zAntiM mahyamaraM paThate paramAM ca // 4 // (vasantatilakA) bhyarcitA mukuTa-kuNDala - hAra-ratnaiH zakrAdibhiH suragaNaiH stuta-pAda- padmAH / te me jinAH pravara-vaMza-jagatpradIpAstIrthaMkarAH satata- zAntikarA bhavantu / / 5 / / (indravajrA ) saMpUjakAnAM pratipAlakAnAM yatIndra - sAmAnya- tapodhanAnAm / dezasya rASTrasya purasya rAjJaH karotu zAntiM bhagavajjinendraH / / 6 / / ( zArdUlavikrIDita) kSemaM sarvaprajAnAM prabhavatu balavAndhArmiko bhUmipAlaH, kAle kAle ca samyagvarSatu maghavA vyAdhayo yAntu nAzam / durbhikSaM caura-mArI kSaNamapi jagatAM mA sma bhUjjIvaloke, jainendraM dharmacakraM prabhavatu satataM, sarva saukhya-pradAyI / / 7 / / (anuSTupa) pradhvasta- ghAti-karmANaH kevalajJAna bhAskarAH / kurvantu jagatAM zAntiM vRSabhAdyA jinezvarAH / / 8 / / (prathamaM karaNaM caraNaM dravyaM namaH) jinendra arcanA 123 (mandAkrAntA) zAstrAbhyAso jinapati - nuti: saMgatiH sarvadAryaiH, sadvRttAnAM guNa - gaNa - kathA doSa-vAde ca maunam / sarvasyApi priya hita vaco bhAvanA cAtmatattve, saMpadyantAM mama bhava-bhave yAvadete'pavargaH ||9 / / (AryA) tava pAdau mama hRdaye mama hRdayaM tavapadadvaye lInam / tiSThatu jinendra ! tAvadyAvannirvANa - saMprAptiH / / 10 / / (gAthA) akkhara payattha-hINaM, mattA hINaM ca jaM mae bhaNiyaM / taM khamau NANadeva ya, majjha vi dukkha kkhayaM diMtu / / 11 / / dukkha khao kamma khao, samAhimaraNaM ca bohi-lAho ya / mama hou jagada-baMdhava tava jiNavara caraNa saraNeNa / / 12 / / ( nau bAra NamokAra maMtra kA jApa kreN|) (kSamApanA ) (anuSTupa) jJAnato'jJAnato vA'pi zAstroktaM na kRtaM mayA / tatsarvaM pUrNamevAstu tatprasAdAjjinezvara / / 1 // AhvAnanaM naiva jAnAmi naiva jAnAmi pUjanam / visarjanaM naiva jAnAmi kSamasva paramezvara / / 2 / / mantra - hInaM kriyA hInaM dravya hInaM tathaiva ca / tatsarvaM kSamyatAM deva rakSa rakSa jinezvara / / 3 / / maMgalaM bhagavAn vIro maMgalaM gautamo gaNI / maMgalaM kundakundAryo, jaina dharmo'stu maMgalam ||4 // sarva maMgala mAMgalyaM sarvakalyANakArakaM / pradhAnaM sarvadharmANAM jainaM jayatu zAsanam ||5 / / jinendra arcanA 245
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAnti - pATha (bhASA) (caupAI) zAMtinAtha mukha zazi - unahArI, zIla-guNa-vrata-saMyamadhArI / lakhana eka sau ATha virAjaiM, nirakhata nayana kamaladala lAjaiM / / paMcama cakravarti pada dhArI, solama tIrthaMkara sukhakArI / indra- narendra pUjya jina - nAyaka, namo zAMti-hita zAMti vidhAyaka / / divya viTapa bahupana kI varaSA, dundubhi Asana vANI sarasA / chatra camara bhAmaMDala bhArI, ye tuva prAtihArya manahArI / / zAMti - jineza zAMti sukhadAI, jagata pUjya pUjauM zira nAI / parama zAMti dIje hama sabako, par3heM tinheM puni cAra saMgha ko / / (vasantatilakA) pUjaiM jinheM mukuTa - hAra - kirITa lAke / indrAdi deva aru pUjya padAbja jAke / / so zAMtinAtha vara-vaMza jagata pradIpa / mere lie karahiM zAnti sadA anUpa / / (indravajrA) saMpUjakoM ko pratipAlakoM ko, yatIna ko aura yatinAyakoM ko / rAjA - prajA - rASTra - sudeza ko le, kIje sukhI he jina! zAMti ko de / / (sragdharA) 246 hovai sArI prajA ko, sukha balayuta ho, dharmadhArI narezA / hove varSA samaya pai, tila bhara na rahai, vyAdhiyoM kA aMdezA / / hove corI na jArI, susamaya varate, ho na duSkAla mArI / sAre hI deza dhAraiM jinavara - vRSa ko, jo sadA saukhyakArI / / (dohA) ghAtikarma jina nAza kari, pAyo kevalarAja / zAMti karo saba jagata meM, vRSabhAdika jinarAja / / (maMdAkrAntA) zAstroM kA ho paThana sukhadA, lAbha satsaMgati kA / sadvRttoM kA sujasa kahake, doSa DhAkU~ sabhI kA / / bolU~ pyAre vacana hita ke, ApakA rUpa dhyAU~ / tau lauM seU~ caraNa jinake, mokSa jau lauM na pAU~ / / jinendra arcanA 124 (AryA) tava pada mere hiya meM, mama hiya tere punIta caraNoM meM / taba lauM lIna rahauM prabhu, jaba lauM pAyA na mukti-pada maiMne / / akSara pada mAtrA se dUSita, jo kachu kahA gayA mujhase / kSamA karo prabhu so saba, karuNAkari puni chur3Ahu bhava dukha se / he jagabandhu jinezvara ! pAU~ tava caraNa-zaraNa balihArI / maraNa samAdhi sudurlabha, karmoM kA kSaya subodha sukhakArI // / (nau bAra NamokAra maMtra kA jApa kreN|) (kSamApanA ) (dohA) bina jAne vA jAna ke, rahI TUTa jo koya / tuma prasAda taiM parama guru, so saba pUrana hoya / / 1 / / pUjana vidhi jAnU~ nahIM, nahiM jAnU~ AhvAna / aura visarjana hU nahIM, kSamA karahu bhagavAna // 2 // mantrahIna dhanahIna hU~, kriyAhIna jinadeva / kSamA karahu rAkhahu mujhe, dehu caraNa kI seva // 3 // tuma caraNana DhiMga Ayake, maiM pUjU~ ati caav| AvAgamana rahita karo, meTo sakala vibhAva // 4 // nAtha tumhArI pUjA meM saba, svAhA karane aayaa| tum jaisA banane ke kAraNa, zaraNa tumhArI AyA / Teka // / paMcendriya kA lakSya karU~ maiM, isa agni meM svAhA / indra- narendroM ke vaibhava kI, cAha karU~ maiM svAhA / terI sAkSI se anupama maiM yajJa racAne AyA / / 1 / / jaga kI mAna pratiSThA ko bhI karanA mujhako svAhA nahIM mUlya isa manda bhAva kA, vrata-tapa Adi svAhA / vItarAga ke patha para calane kA praNa lekara AyA / / 2 / / are jagata ke apazabdoM ko, karanA mujhako svAhA para lakSyI saba hI vRttI ko, karanA mujhako svAhA / akSaya niraMkuza pada pAne aura puNya luTAne AyA || 3 || tuma ho pUjya pujArI maiM, yaha bheda karU~gA svAhA / basa abheda meM tanmaya honA, aura sabhI kucha svAhA / aba pAmara bhagavAna bane, yaha sIkha sIkhane AyA ||4 || jinendra arcanA 247
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAnti-pATha (bhASA) (harigItikA) zAstrokta vidhi pUjA mahotsava, surapati cakrI kreN| hama sArikhe laghu puruSa kaise, yathAvidhi pUjA kareM / / dhana-kriyA-jJAna rahita na jAne, rIta pUjana nAthajI / hama bhaktivaza tuma caraNa Age, jor3a lIne hAthajI / / 1 / / duHkha-harana maMgalakarana, AzA-bharana jina pUjA shii| yaha citta meM zraddhAna mere, zakti hai svayameva hI / / tuma sArikhe dAtAra pAye, kAja laghu jAyU~ khaa| mujha Apa-sama kara lehu svAmI, yahI ika vAMchA mahA / / 2 / / saMsAra bhISaNa vipina meM, vasu karma mila aataapiyo| tisa dAhate Akulita cirateM, zAntithala kahu~ nA liyo / / tuma mile zAntisvarUpa, zAnti sukarana samaratha jagapatI / vasu karma mere zAnti kara do, zAntimaya paMcamagatI / / 3 / / jabalauM nahIM ziva lahU~, tabalauM deha yaha nara pAvanA / satsaMga zuddhAcaraNa zruta abhyAsa Atama bhAvanA / / tuma bina anaMtAnaMta kAla gayo rulata jagajAla meN| aba zaraNa Ayo nAtha yuga kara, jora nAvata bhAla maiM / / 4 / / (dohA) kara pramANa ke mAna leM, gagana napai kihi bhaMta / tyoM tuma guNa varNana karata, kavi pAve nahiM aMta / / 5 / / nIrava-nirjhara (zrI yugalajI kRta) sAmAyika-pATha (vIrachanda) prema bhAva ho saba jIvoM se, guNIjanoM meM harSa prbho| karuNA-srota baheM dukhiyoM para, durjana meM madhyastha vibho / / 1 / / yaha ananta bala-zIla AtamA, ho zarIra se bhinna prbho| jyoM hotI talavAra myAna se, vaha ananta bala do mujhko||2|| sukha-dukha, vairI-bandhu varga meM, kA~ca-kanaka meM samatA ho| vana-upavana, prAsAda-kuTI meM, nahIM kheda nahiM mamatA ho / / 3 / / jisa sundaratama patha para calakara, jIte moha mAna manmatha / vaha suMdara-patha hI prabhu merA, banA rahe anuzIlana patha / / 4 / / ekendriya Adika prANI kI, yadi maiMne hiMsA kI ho| zuddha hRdaya se kahatA hU~ vaha, niSphala ho duSkRtya prabho / / 5 / / mokSamArga pratikUla pravartana, jo kucha kiyA kaSAyoM se| vipatha-gamana saba kAluSa mere, miTa jAyeM sadbhAvoM se||6|| catura vaidya viSa vikSata karatA, tyoM prabhu! maiM bhI Adi upAMta / apanI niMdA Alocana se, karatA hU~ pApoM ko zAnta / / 7 / / satya-ahiMsAdika vrata meM bhI, maiMne hRdaya malIna kiyaa| vrata-viparIta pravartana karake, zIlAcaraNa vilIna kiyA // 8 // kabhI vAsanA kI saritA kA, gahana-salila mujha para chaayaa| pI-pI kara viSayoM kI madirA, mujhameM pAgalapana aayaa||9|| maiMne chalI aura mAyAvI, ho asatya AcaraNa kiyaa| para-nindA gAlI cugalI jo, mu~ha para AyA vamana kiyA / / 10 / / nirabhimAna ujjvala mAnasa ho, sadA satya kA dhyAna rhe| nirmala jala kI saritA-sadRza, hiya meM nirmala jJAna bhe||11|| * apane doSoM ke kAraNa evaM karttA tuma svayaM hI ho, vizva meM anya koI nhiiN| 248800000 jinendra arcanA jinendra arcanA 100 1000000 249 125
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni cakrI zakrI ke hiya meM, jisa ananta kA dhyAna rahe / gAte veda purANa jise vaha, parama deva mama hRdaya rahe / / 12 / / darzana - jJAna svabhAvI jisane, saba vikAra hI vamana kiye| parama dhyAna gocara paramAtama, parama deva mama hRdaya rahe / / 13 / / jo bhavaduHkha kA vidhvaMsaka hai, vizva vilokI jisakA jnyaan| yogI jana ke dhyAna gamya vaha, base hRdaya meM deva mahAna / / 14 / / mukti-mArga kA digdarzaka hai, janma-maraNa se parama atIta / niSkalaMka trailokya-darzi vaha, deva rahe mama hRdaya samIpa / / 15 / / nikhila - vizva ke vazIkaraNa jo, rAga rahe nA dveSa rhe| zuddha atIndriya jJAnasvarUpI, parama deva mama hRdaya rahe / / 16 / / dekha rahA jo nikhila - vizva ko, karmakalaMka vihIna vicitra / svaccha vinirmala nirvikAra vaha, deva kare mama hRdaya pavitra / / 17 / / karmakalaMka achUta na jisakA, kabhI chU sake divyaprakAza / moha - timira ko bheda calA jo, parama zaraNa mujhako vaha Apta / / 18 / / jisakI divyajyoti ke Age phIkA par3atA sUryaprakAza / svayaM jJAnamaya sva-para prakAzI, parama zaraNa mujhako vaha Apta / / 19 / / jisake jJAnarUpa darpaNa meM, spaSTa jhalakate sabhI padArtha / Adi-anta se rahita zAnta ziva, paramazaraNa mujhako vaha Apta / / 20 / / jaise agni jalAtI taru ko, taise naSTa hue svayameva / bhaya-viSAda - cintA saba jisake, parama zaraNa mujhako vaha deva / / 21 / / tRNa, caukI, zila- zaila, zikhara nahIM, AtmasamAdhi ke Asana / saMstara, pUjA, saMgha-sammilana, nahIM samAdhi ke sAdhana / / 22 / / iSTa-viyoga, aniSTa-yoga meM, vizva manAtA hai mAtama / heya sabhI hai vizva vAsanA, upAdeya nirmala Atama / / 23 / / jinendra arcanA 250////// 126 bAhya jagata kucha bhI nahIM merA, aura na bAhya jagata kA maiN| yaha nizcaya kara chor3a bAhya ko, mukti hetu nita svastha rameM / / 24 / / apanI nidhi to apane meM hai, bAhya vastu meM vyartha prayAsa / jaga kA sukha to mRga-tRSNA hai, jhUThe haiM usake puruSArtha / / 25 / / akSaya hai zAzvata hai AtmA, nirmala jJAnasvabhAvI hai| jo kucha bAhara hai, saba para hai, karmAdhIna vinAzI hai / / 26 / / tana se jisakA aikya nahIM, ho suta-tiya-mitroM se kaise| carma dUra hone para tana se, roma samUha raheM kaise / / 27 / / mahA kaSTa pAtA jo karatA, para padArtha jar3a deha saMyoga / mokSa-mahala kA patha hai sIdhA, jar3a-cetana kA pUrNa viyoga / / 28 / / jo saMsAra patana ke kAraNa, una vikalpa-jAloM ko chor3a / nirvikalpa, nirdvandva AtamA, phira-phira lIna usI meM ho / / 29 / / svayaM kiye jo karma zubhAzubha phala nizcaya hI ve dete| kareM Apa phala deya anya to, svayaM kiye niSphala hote / / 30 / / apane karma sivAya jIva ko, koI na phala detA kucha bhI / para detA hai yaha vicAra taja, sthira ho chor3a pramAdI buddhi / / 31 / / nirmala, satya, zivaM, sundara hai, 'amitagati' vaha deva mahAna / zAzvata nija meM anubhava karate, pAte nirmala pada nirvANa / / 32 / / **** * ayogya kArya hue hoM to lajjita hokara unako bhaviSya meM nahIM karane kI pratijJA karanA / jinendra arcanA (251
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ amUlya tattva vicAra (zrI yugalajI kRta) (harigItikA) bahu puNya-puMja prasaMga se zubha deha mAnava kA milaa| to bhI are! bhava cakra kA, pherA na eka kabhI TalA / / 1 / / sukha-prApti hetu prayatna karate, sukkha jAtA dUra hai| tU kyoM bhayaMkara bhAva-maraNa, pravAha meM cakacUra hai||2|| lakSmI bar3hI adhikAra bhI, para bar3ha gayA kyA boliye| parivAra aura kuTumba hai kyA? vRddhinaya para toliye / / 3 / / saMsAra kA bar3hanA are! nara deha kI yaha hAra hai| nahiM eka kSaNa tujhako are! isakA viveka vicAra hai||4|| nirdoSa sukha nirdoSa Ananda, lo jahA~ bhI prApta ho| yaha divya antatattva jisase, bandhanoM se mukta ho / / 5 / / para vastu meM mUrchita na ho, isakI rahe mujhako dyaa| vaha sukha sadA hI tyAjya re! pazcAt jisake dukha bharA / / 6 / / maiM kauna hU~? AyA kahA~ se? aura merA rUpa kyA? sambandha dukhamaya kauna hai? svIkRta karU~ parihAra kyA / / 7 / / isakA vicAra vivekapUrvaka, zAnta hokara kiijiye| to sarva AtmikajJAna ke, siddhAnta kA rasa pIjiye / / 8 / / kisakA vacana usa tattva kI, upalabdhi meM zivabhUta hai| nirdoSa nara kA vacana re! vaha svAnubhUti prasUta hai||9|| tAro are! tAro nijAtmA, zIghra anubhava kiijiye| sarvAtma meM samadRSTi do, yaha vaca hRdaya lakha lIjiye / / 10 / / AlocanA pATha (zrI jauharIlAlajI kRta) (dohA) baMdI pA~coM parama-guru, caubIsoM jinarAja / karU~ zuddha AlocanA, zuddhikarana ke kAja / / 1 / / (sakhI chanda) suniye jina araja hamArI, hama doSa kiye ati bhaarii| tinakI aba nirvRtti kAja, tuma saraNa lahI jinarAja / / 2 / / ika be te cau indrI vA, manarahita sahita je jIvA / tinakI nahiM karuNA dhArI, niradai kai ghAta vicArI / / 3 / / samaraMbha samAraMbha AraMbha, mana-vaca-tana kIne prAraMbha / kRta-kArita-modana karikaiM, krodhAdi catuSTaya dhrikaiN||4|| zata ATha ju imi bhedana , agha kIne parichedana" / tinakI kahu~ koloM kahAnI, tuma jAnata kevalajJAnI / / 5 / / viparIta ekAMta vinaya ke, saMzaya ajJAna kunaya ke| vaza hoya ghora agha kIne, vacatai nahiM jAya kahIne / / 6 / / kuguruna kI sevA kInI, kevala adayAkari bhInI / yA vidhi mithyAta bar3hAyo, cahu~gati madhi doSa upAyo / / 7 / / hiMsA puni jhUTha ju corI, para-vanitAsoM dRga jorii| AraMbha parigraha bhIne, pana pApa ju yA vidhi kIne / / 8 / / saparasa rasanA ghrAnana ko, cakhu kAna viSaya-sevana ko| bahu karama kiye manamAne, kachu nyAya-anyAya na jAne / / 9 / / phala paMca uduMbara khAye, madhu mAMsa madya cita caahe| nahiM aSTa mUlaguNa dhAre, seye viSayana dukhakAre / / 10 / / duivIsa abhakha jina gAye, so bhI nisa dina bhuNjaaye| kachu bhedAbheda na pAyo, jyoM tyoM kari udara bharAyo / / 11 / / jinendra arcanA/ eka dekhiye, jAniye, rami rahiye ika Thaura / samala, vimala na vicAriye, yahI siddhi nahIM aura / / 2000 jinendra arcanA 4253 127
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ anaMtAnu ju baMdhI jAno, pratyAkhyAna aprtyaakhyaano| saMjvalana caukar3I guniye, saba bheda ju SoDaza muniye / / 12 / / parihAsa arati rati zoka, bhaya glAni tiveda sNyog| panabIsa ju bheda bhaye ima, inake vaza pApa kiye hama / / 13 / / nidrAvaza zayana karAyA, supane madhi doSa lgaayaa| phira jAgi viSaya-vana dhAyo, nAnAvidha viSa-phala khaayo||14|| kiye AhAra nihAra bihArA, inameM nahiM jatana vicaaraa| bina dekhA dharA uThAyA, bina zodhA bhojana khAyA / / 15 / / taba hI paramAda satAyo, bahuvidhi vikalapa upjaayo| kachu sudhi budhi nAhiM rahI hai, mithyAmati chAya gaI hai||16|| marajAdA tuma DhiMga lInI, tAhU meM doSa ju kiinii| bhina bhina aba kaiseM kahiye, tuma jJAnavirSe saba paiye / / 17 / / hA hA! maiM duTha aparAdhI, trasa-jIvana-rAzi viraadhii| thAvara kI jatana na kInI, ura meM karuNA nahiM lInI / / 18 / / pRthvI bahu khoda karAI, mahalAdika jAgAM cinaaii| bina gAlyo puni jala Dholyo, paMkhArauM pavana vilolyo / / 19 / / hA hA! maiM adayAcArI, bahu haritakAya ju vidaarii| tAmadhi jIvana ke khaMdA, hama khAye dhari AnaMdA / / 20 / / hA hA! paramAda basAI, vina dekhe agani jlaaii| tA madhya jIva ju Aye, te hU paraloka sidhAye / / 21 / / bIMdhyo ana rAti pisAyo, IMdhana bina sodhi jlaayo| jhAr3a le jAgA buhArI, ciMvaTI Adika jIva bidArI / / 22 / / jala chAni jivAnI kInI, so hU puni DAri ju diinii| nahiM jala-thAnaka pahu~cAI, kiriyA bina pApa upAI / / 23 / / jala-mala morina giravAyo, kRmi-kula bahu ghAta kraayo| nadiyana vica cIra dhuvAye, kosana ke jIva marAye / / 24 / / 2200000 jinendra arcanA annAdika zodha karAI, tAmadhi ju jIva nisarAI / tinako nahiM jatana karAyo, galiyAre dhUpa DarAyo / / 25 / / puni dravya kamAvana kAje, bahu AraMbha hiMsA sAje / kiye tisanAvaza agha bhArI, karunA nahiM raMca vicArI / / 26 / / ityAdika pApa anaMtA, hama kIne zrI bhgvNtaa| saMtati cirakAla upAI, vAnI taiM kahiya na jAI / / 27 / / tAko ju udaya aba Ayo, nAnAvidha mohi staayo| phala bhuMjata jiya dukha pAvai, vacanaiM kaiseM kahi jAve / / 28 / / tuma jAnata kevalajJAnI, duHkha dUra karo shivthaanii| hama to tuma zaraNa lahI hai, jina tArana virada sahI hai||29|| jo gA~vapatI ika hove, so bhI dukhiyA dukha khovai / tuma tIna bhuvana ke svAmI, dukha meTahu aMtarajAmI / / 30 / / draupadi ko cIra bar3hAyo, sItA prati kamala rcaayo| aMjana-se kiye akAmI, dukha meTahu aMtarajAmI / / 31 / / mere avaguna na citAro, prabhu apano virada nihaaro| saba doSarahita kari svAmI, dukha meTahu aMtarajAmI / / 32 / / iMdrAdika pada nahiM cAhU~, viSayani meM nAhiM lubhaauuN| rAgAdika doSa harIjai, paramAtama nija-pada dIjai / / 33 / / (dohA) doSarahita jinadevajI, nijapada dIje moya / saba jIvana ke sukha baDhe, AnaMda maMgala hoya / / 34 / / anubhava mANika pArakhI, 'jauhari' Apa jinnd| ye hI vara mohi dIjiye, caraNa zarana Ananda / / 35 / / nija svarUpa ko parama rasa, jAmeM bharo apaar| bandU~ paramAnandamaya, samayasAra avikAra / / 128 jinendra arcanA
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ merI bhAvanA (paM. jugala kizorajI mukhtAra 'yugavIra' kRta) jisane rAga-dveSa- kAmAdika jIte, saba jaga jAna liyaa| saba jIvoM ko mokSamArga kA, nispRha ho upadeza diyA / / buddha, vIra, jina, hari, hara, brahmA yA usako svAdhIna kaho / bhaktibhAva se prerita ho, yaha citta usI meM lIna raho // 1 // viSayoM kI AzA nahiM jinake, sAmya-bhAva dhana rakhate haiN| nija-para ke hita sAdhana meM jo, nizi-dina tatpara rahate haiM / / svArtha-tyAga kI kaThina tapasyA, binA kheda jo karate haiN| aise jJAnI sAdhu jagata ke, duHkha - samUha ko harate haiM / / 2 // rahe sadA satsaMga unhIM kA, dhyAna unhIM kA nitya rahe / una hI jaisI caryA meM yaha, citta sadA anurakta rahe / / nahIM satAU~ kisI jIva ko, jhUTha kabhI nahiM kahA karU~ / para-dhana- vanitA para na lubhAU~, santoSAmRta piyA karU~ // 3 // ahaMkAra kA bhAva na rakkhU~, nahIM kisI para krodha kruuN| dekha dUsaroM kI bar3hatI ko, kabhI na IrSyAbhAva dharU~ / / rahe bhAvanA aisI merI, sarala satya vyavahAra karU~ / bane jahA~ taka isa jIvana meM, auroM kA upakAra karU~ // 4 // maitrI bhAva jagata meM merA, saba jIvoM se nitya rahe / dIna-duHkhI jIvoM para mere, ura se karuNA-srota bahe / / durjana krUra-kumArgaratoM para, kSobha nahIM mujhako aaye| sAmya-bhAva rakkhU~ maiM una para aisI pariNati ho jAye // 5 // guNIjanoM ko dekha hRdaya meM mere, prema umar3a Aye / bane jahA~ taka unakI sevA, karake yaha mana sukha pAye / / hoU~ nahIM kRtaghna kabhI maiM, droha na mere ura Aye / guNa-grahaNa kA bhAva rahe nita, dRSTi na doSoM para jAye || 6 || 256///////// jinendra arcanA 129 koI burA kaho yA acchA, lakSmI Aye yA jaaye| lAkhoM varSoM taka jIU~ yA, mRtyu Aja hI A jAye / / athavA koI kaisA hI bhaya, yA lAlaca dene Aye / to bhI nyAya mArga se merA, kabhI na pada Digane pAye / / 7 // hokara sukha meM magna na phUle, duHkha meM kabhI na ghabarAye / parvata nadI - zmazAna - bhayAnaka, aTavI meM nahiM bhaya khAye / / rahe aDola - akampa nirantara, yaha mana dRr3hatara bana jAye / iSTa-viyoga- aniSTa yoga meM, sahanazIlatA dikhalAye // 8 // sukhI raheM saba jIva jagata ke, koI kabhI na ghbraayeN| baira pApa abhimAna chor3a jaga, nitya naye maMgala gAyeM / / ghara-ghara carcA rahe dharma kI, duSkRta duSkara ho jAyeM / jJAna-carita unnata kara apanA, manuja - janma phala saba pAyeM / / 9 / / iti-bhIti vyApai nahiM jaga meM, vRSTi samaya para huA kre| dharma-niSTha hokara rAjA bhI, nyAya prajA kA kiyA kare / / roga - marI-durbhikSa na phaile, prajA zAnti se jiyA kare / parama ahiMsA-dharma jagata meM, phaila sarva hita kiyA kare / / 10 / / phaile prema paraspara jaga meM, moha dUra hI rahA kare / apriya kaTuka-kaThora zabda nahiM, koI mukha se kahA kare / / banakara saba 'yugavIra' hRdaya se dezonnati rata rahA kreN| vastu svarUpa vicAra khuzI se, saba dukha-saMkaTa sahA kareM / / 11 / / **** mRtyu se vastu dUra hotI hai aura tyAga se vAsanA kA anta hotA hai| jinendra arcanA vastu kI 257
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgya bhAvanA (paM. bhUdharadAsajI kRta ) (dohA) bIja rAkha phala bhogavai, jyoM kisAna jagamAhiM / tyoM cakrI sukha meM magana, dharma visArai nAhiM / / 1 / / (jogIrAsA yA narendra chanda) iha vidha rAja karai nara nAyaka, bhoga puNya vizAlA / sukhasAgara meM magana nirantara jAta na jAnyo kAlA / / eka divasa zubha karma saMyoge, kSemaMkara muni vande / dekhi zrIguru ke pada paMkaja, locana ali Anande / / 2 / / tIna pradakSiNa de sira nAyo, kara pUjA thuti kInI / sAdhu samIpa vinaya kara baiThyo, caranana meM diThi dInI / / guru upadezyo dharma ziromaNi, suna rAjA vairAge / rAjaramA vanitAdika je rasa, te rasa berasa lAge || 3 || muni sUraja kathanI kiraNAvali, lagata bharama budhi bhAgI / bhava-tana-bhoga svarUpa vicAryo, parama dharama anurAgI / / iha saMsAra mahA - vana bhItara, bhramate ora na Avai / jAmana maraNa jarA dava dAjhai, jIva mahAduHkha pAvai / / 4 / / kabahU~ jAya naraka thiti bhuMje, chedana-bhedana bhArI / kabahU~ pazu parajAya dhare taha~, badha-bandhana bhayakArI / / suragati meM parasampatti dekhe, rAga udaya duHkha hoI / mAnuSayoni aneka vipatimaya, sarva sukhI nahiM koI / / 5 / / koI iSTa-viyogI vilakhai, koI aniSTa-saMyogI / koI dIna daridrI viguce, koI tana ke rogI / / kisa hI ghara kalihArI nArI, kai bairI sama bhAI | kisa hI ke duHkha bAhira dIkhe, kisa hI ura ducitAI / / 6 / / 258//////// jinendra arcanA 130 koI putra binA nita jhUrai, hoya marai taba rovai / khoTI saMtatisoM duHkha upajai, kyoM prANI sukha sauvai / / puNya-udaya jinake tinake bhI, nAhiM sadA sukha sAtA / yaha jagavAsa jathAratha dekhe, saba dIkhai duHkha dAtA / / 7 / / jo saMsAra - viSai sukha hotA, tIrthaGkara kyoM tyAgai / kAhe ko ziva-sAdhana karate, saMjamasoM anurAgai / / deha apAvana athira ghinAvana, yAmeM sAra na koI / sAgara ke jalasoM zuci kIjaiM, to bhI zuddha na hoI // 8 // sapta kudhAtu bharI mala mUrata, cAma lapeTI sohai / antara dekhata yA sama jaga meM, avara apAvana ko hai / / nava mala dvAra srarvai nizivAsara, nAma liye ghina Avai / vyAdhi upAdhi aneka jahA~ taha~, kauna sudhI sukha pAvai / / 9 / / poSata to duHkha doSa karai ati, soSata sukha upajAve / durjana deha svabhAva barAbara, mUrakha prIti bar3hAvai / / rAcana joga svarUpa na yAko, viracana joga sahI hai| yaha tana pAya mahAtapa kIje, yAmeM sAra yahI hai / / 10 / / bhoga bure bhavaroga bar3hAveM, bairI haiM jaga jIke / berasa hoya vipAka samaya ati, sevata lAge nIke / / vajra agni viSa se viSadhara se, ye adhike duHkhdaaii| dharma ratana ke cora prabala ati durgati pantha sahAI / / 11 / / moha udaya yaha jIva ajJAnI, bhoga bhale kara jaaneN| jyoM koI jana khAya dhatUrA, to saba kaMcana mAneM / / jyoM-jyoM bhoga saMjoga manohara, manavAMchita jana pAve / tRSNA nAgina tyoM-tyoM DaMke, lahara jahara kI Ave / / 12 / / maiM cakrI pada pAya nirantara, bhoge bhoga ghanere / to bhI tanika bhaye nahiM pUrana, bhoga manoratha mere / / jinendra arcanA 259
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAja samAja mahA agha kAraNa vaira bar3hAvanahArA / vezyA-sama lakSmI ati caMcala, yAkA kauna patayArA / / 13 / / moha mahAripu vaira vicArayo, jagajiya saMkaTa DAre / tana kArAgraha vanitA ber3I, parijana jana rakhavAre / / samyagdarzana jJAna carana tapa, ye jiya ke hitkaarii| ye hI sAra, asAra aura saba, yaha cakrI citadhArI // 14 / / chor3e caudaha ratna navonidhi, aru chor3e saMga saathii| kor3i aThAraha ghor3e chor3e, caurAsI lakha hAthI / / ityAdika sampati bahuterI, jIraNa tRNa-sama tyaagii| nIti vicAra niyogI suta ko, rAjya diyo bdd'bhaagii||15|| hoya nizalya aneka nRpati saMga, bhUSaNa vasana utAre / zrI guru carana dharI jinamudrA, paMca mahAvrata dhAre / / dhani yaha samajha subuddhi jagottama, dhani yaha dhiirjdhaarii| aisI sampatti chor3a base vana, tina pada dhoka hamArI / / 16 / / (dohA) parigraha poTa utAra saba, lInoM cArita pantha / nija svabhAva meM thira bhaye, vajranAbhi niragrantha / / chahaDhAlA (paM. daulatarAmajI kRta) maMgalAcaraNa (soraThA) tIna bhuvana meM sAra, vItarAga-vijJAnatA / zivasvarUpa zivakAra, namahu~ triyoga smhaarikaiN|| pahalI DhAla (caupAI) je tribhuvana meM jIva ananta, sukha cAhaiM dukhateM bhayavanta / tArai dukhahArI sukhakAra, kahaiM sIkha guru karuNA dhAra / / 1 / / tAhi suno bhavi mana thira Ana, jo cAho apano klyaann| moha mahAmada piyau anAdi, bhUla Apa ko bharamata baadi||2|| tAsa bhramaNa kI hai bahu kathA, pai kachu kahU~ kahI muni ythaa| kAla ananta nigoda ma~jhAra, bItyo ekendriya tana dhAra / / 3 / / eka zvAsa meM aTha-daza bAra, janmyo-masyo bhayo dukhabhAra / nikasi bhUmi jala pAvaka bhayo, pavana pratyeka vanaspati thyo||4|| durlabha lahi jyauM ciMtAmaNI, tyauM paryAya lahI trstnnii| laTa pipIla ali Adi zarIra, dhara-dhara masyo sahI bahu pIra / / 5 / / kabahU~ paMcendriya pazu bhayo, mana bina nipaTa ajJAnI thyo| siMhAdika sainI dvai krUra, nibala pazU hati khAye bhUra / / 6 / / kabahU~ Apa bhayo balahIna, sabalani kari khAyo ati diin| chedana-bhedana bhUkha piyAsa, bhAra-vahana hima-Atapa trAsa // 7 // badha-bandhana Adika duHkha ghane, koTi jIbhauM jAta na bhne| ati saMkleza bhAvateM matyo ghora zvabhra-sAgara meM psyo||8|| tahA~ bhUmi parasata duHkha iso, bicchU sahasa DasaiM nahiM tiso| tahA~ rAdha-zoNita vAhinI, kRmi-kula kalita deha daahinii||9|| jinendra arcanA jinendra arcanA 10000 * * * * arahanta ke pratibimba kA vacana dvAra se stavana karanA, namaskAra karanA, tIna pradakSiNA denA, aMjuli mastaka car3hAnA, jalacandanAdika aSTa dravya car3hAnA; so dravyapUjA hai| arahaMta ke guNoM meM ekAgra citta hokara, anya samasta vikalpa-jAla chor3akara guNoM meM anurAgI honA tathA arahaMta ke pratibimba kA dhyAna karanA; so bhAva pUjA hai| 260400 0000000000000 jinendra arcanA 261
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ ye semara taru dala juta asipatra, asi jyauM deha vidAraiM tatra / meru-samAna loha gali jAya, aisI zIta uSNatA thAya / / 10 / / tila-tila kareM deha ke khaNDa, asura bhir3AvaiM duSTa pracaNDa | siMdhu - nIra taiM pyAsa na jAya, to paNa eka na bU~da lahAya // / 11 // tIna loka ko nAja ju khAya, miTai na bhUkha kaNA na lahAya / duHkha bahu sAgara lauM sahe, karama-joga taiM naragati lahai / / 12 / / jananI udara basyo nava mAsa, aMga sakucataiM pAyo trAsa / nikasata je dukha pAye ghora, tinako kahata na Ave ora / / 13 / / bAlapane meM jJAna na lahyau, taruNa samaya taruNIrata rahyau / arddhamRtaka-sama bUr3hApano, kaise rUpa lakhai Apano / / 14 / / kabhI akAma - nirjarA karai, bhavanatrika meM suratana dherai / viSayacAha - dAvAnala dahyo, marata vilApa karata dukha sahyo / / 15 / / jo vimAnavAsI hU thAya, samyagdarzana bina dukha pAya / taha~ taiM caya thAvara-tana dharai, yoM parivartana pUre karai / / 16 / / dUsarI DhAla (paddhari chanda) aise mithyAdRga - jJAna - caraNa-vaza, bhramata bharata dukha janma-maraNa / taiM inako jiye sujAna, suna, tina saMkSepa kahU~ bakhAna // / 1 / / jIvAdi prayojanabhUta tattva, saradhai tina mAhiM viparyayatva / cetana ko hai upayoga rUpa, binamUrata cinmUrata anUpa / / 2 / / pudgala - nabha-dharma-adharma-kAla, inataiM nyArI hai jIva cAla / tAka na jAna viparIta mAna, kari karai deha meM nija pichAna || 3 || maiM sukhI - dukhI maiM raMka rAva, mero dhana gRha godhana prabhAva / mere suta ti maiM sabala dIna, berUpa subhaga mUrakha pravIna // 4 // 262////// jinendra arcanA 132 tana upajata apanI upaja jAna, tana nazata Apako nAza mAna / rAgAdi prakaTa ye duHkhadaina, tina hI ko sevata ginata caina // 5 // zubha-azubha baMdha ke phala ma~jhAra, rati-arati karai nijapada bisAra / Atamahita hetu virAga jJAna, te lakhe~ Apako kaSTadAna || 6 || rokI na cAha nija zakti khoya, zivarUpa nirAkulatA na joya / yAhI pratItijuta kachuka jJAna, so dukhadAyaka ajJAna jAna / / 7 / / ina juta viSayani meM jo pravRtta, tAko jAnoM mithyAcaritta / yoM mithyAtvAdi nisarga jeha, aba je gRhIta suniye su te // 8 // jo kuguru kudeva kudharma seva, poSai cira darzanamoha eva / antara rAgAdika dharai jeha, bAhara dhana ambara taiM saneha / / 9 / / dhAra kuliMga lahi mahata bhAva, te kuguru janma- jala upala nAva / je rAga-dveSa mala kari malIna, vanitA gadAdijuta cihna cIna / / 10 / / te haiM kudeva tinakI ju seva, zaTha karata na tina bhava-bhramaNa cheva / rAgAdi bhAvahiMsA sameta, darvita trasa thAvara maraNa kheta / / 11 / / kriyA tinheM jAnahu dharma, tina saradhai jIva lahai azarma / yAkU~ gRhIta mithyAtva jAna, aba suna gRhIta jo hai kujJAna / / 12 / / ekAntavAda - dUSita samasta, viSayAdika poSaka aprazasta / kapilAdi-racita zruta ko abhyAsa, so hai kubodha bahu dena trAsa / / 13 / / jo khyAti-lAbha pUjAdi cAha, dhari karata vividha-vidha deha- dAha / Atama-anAtma ke jJAnahIna, je je karanI tana karana chIna / / 14 / / te saba mithyAcAritra tyAga, aba Atama ke hita pantha lAga / jagajAla-bhramaNa ko deha tyAga, aba 'daulata' nija Atama supArA / / 15 / / jinendra arcanA 263
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIsarI DhAla (jogIrAsA/narendra chanda) Atama ko hita hai sukha so sukha, AkulatA bina khie| AkulatA ziva mAhiM na tAteM, ziva-maga lAgyo cahie / / samyagdarzana-jJAna-carana ziva-maga so duvidha vicaaro| jo satyAratha-rUpa so nizcaya, kArana so vyavahAro / / 1 / / paradravyana se bhinna Apa meM, ruci samyaktva bhalA hai| AparUpa ko jAnapano so, samyagjJAna kalA hai / / AparUpa meM lIna rahe thira, samyakcArita soii| aba vyavahAra mokSa-maga suniye, hetu niyata ko hoI / / 2 / / jIva ajIva tattva aru Asrava, bandha ru saMvara jaano| nirjara mokSa kahe jina tina ko, jyoM kA tyoM saradhAno / / hai soI samakita vyavahArI, aba ina rUpa bkhaano| tinako suna sAmAnya-vizeSaM, dRr3ha pratIti ura Ano / / 3 / / bahirAtama antara-Atama, paramAtama jIva tridhA hai| deha-jIva ko eka ginai, bahirAtama tattva mudhA hai / / uttama madhyama jaghana trividha ke, antara Atama jJAnI / dvividha saMga bina zudha-upayogI, muni uttama nijadhyAnI / / 4 / / madhyama antara Atama haiM je, dezavratI angaarii| jaghana kahe avirata samadRSTI, tInoM ziva magacArI / / sakala-nikala paramAtama dvaividha, tina meM ghAti nivaarii| zrI arahaMta sakala paramAtama, lokAloka nihArI / / 5 / / jJAnazarIrI trividha karma-mala, varjita siddha mhntaa| te haiM nikala amala paramAtama, bhogeM zarma anantA / / bahirAtamatA heya jAni taji, antara-Atama hajai / paramAtama ko dhyAya nirantara, jo nita Ananda pUjai / / 6 / / 264 jinendra arcanA cetanatA bina so ajIva hai, paMca bheda tAke haiN| pudgala paMca varana rasa gandha do, pharasa vasU jAke haiM / / jiya pudgala ko calana sahAI, dharmadravya anruupii| tiSThata hoya adharma sahAI, jina bina mUrti nirUpI / / 7 / / sakala dravya ko vAsa jAsa meM, so AkAza pichaanoN| niyata vartanA nisa-dina so, vyavahArakAla paramAnoM / / yoM ajIva aba Asrava suniye, mana-vaca-kAya triyogaa| mithyA avirati aru kaSAya, paramAda sahita upayogA / / 8 / / ye hI Atama ko dukha kAraNa, tAtai inako tjiye| jIva pradeza ba~dhe-vidhi sauM, so bandhana kabahu~ na sajiye / / zama-dama taiM jo karma na Avai, so saMvara Adariye / tapa-bala taiM vidhi-jharana nirajarA, tAhi sadA Acariye / / 9 / / sakala karma taiM rahita avasthA, so ziva thira sukhkaarii| iha vidhi jo saradhA tattvana kI, so samakita vyavahArI / / deva jinendra, guru parigraha bina, dharma dayAjuta saaro| ye hu mAna samakita ko kAraNa, aSTa aMgajuta dhAro / / 10 / / vasu mada TAri nivAri trizaThatA, SaT anAyatana tyaago| zaMkAdika vasu doSa binA, saMvegAdika cita pAgo / / aSTa aMga aru doSa pacIsauM, tina saMkSepahu khiye| bina jAne taiM doSa-gunana ko, kaise tajiye gahiye / / 11 / / jina-vaca meM zaMkA na dhAra, vRSa bhava-sukha-vAMchA bhAna / muni-tana malina na dekha ghinAvai, tattva kutattva pichAne / / nija-guNa aru para-auguNa DhA~ke, vA jina dharma bar3hAvai / kAmAdika kara vRSaH cigate, nija-para ko sudir3hAvai / / 12 / / dharmI soM gau-baccha prIti-sama, kara jina-dharma dipAvai / ina guna te viparIta doSa vasu, tinako satata khipAvai / / jinendra arcanA 10000 HINDI 133
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitA bhUpa vA mAtula nRpa jo, hoya na to mada ThAne / mada na rUpa kau, mada na jJAna kau, dhana-bala ko mada bhAnai / / 13 / / tapa kau mada na mada ju prabhutA kau, karai na so nija jAnai / mada dhArai to yehi doSa vasu, samakita ko mala ThAne / / kuguru kudeva kuvRSa sevaka kI, nahiM prazaMsa ucarai hai| jina-muni jina-zruta bina kugurAdika, tinhai na namana kara hai||14|| doSa-rahita guNa-sahita sudhI je, samyagdaraza sajai haiN| caritamohavaza leza na saMjama, pai suranAtha jajai haiM / / gehI pai, gRha meM na race jyoM, jala taiM bhinna kamala hai| nagara-nAri ko pyAra yathA, kAde meM hema amala hai / / 15 / / prathama naraka bina SaT bhU jyotiSa, vAna bhavana pha~Dha naarii| thAvara vikalatraya pazu meM nahiM, upajata samyak dhArI / / tInaloka tihu~kAla mAhiM nahiM, darzana so sukhkaarii| sakala dharama ko mUla yahI, isa bina karanI dukhakArI / / 16 / / mokSamahala kI parathama sIr3hI, yA bina jnyaan-critraa| samyakatA na lahai so darzana, dhArau bhavya pavitrA / / 'daula' samajha suna ceta sayAne, kAla vRthA mata khovai| yaha narabhava phira malina kaThina hai, jo samyak nahiM hovai||17|| cauthI DhAla tAsa bheda do haiM parokSa, paratachi tina maahiiN| mati-zruta doya parokSa, akSa mana taiM upajAhIM / / avadhi manaparjayajJAna, do haiM deza prtcchaa| dravya kSetra parimANa liye, jAnai jiya svacchA / / 3 / / sakala dravya ke guna ananta, parajAya anntaa| jAnaiM ekai kAla prakaTa, kevali bhagavantA / / jJAna-samAna na Ana, jagata meM sukha ko kaarnn| iha paramAmRta janma-jarA-mRtu roga nivAraNa / / 4 / / koTi janma tapa tapaiM, jJAna bina karma jharai je / jJAnI ke china mAhiM trigupti taiM sahaja Tau~ te / / munivrata dhAra ananta bAra, grIvaka upajAyau / pai nija Atama-jJAna binA, sukha leza na pAyau / / 5 / / tAteM jinavara kathita, tattva-abhyAsa karIjai / saMzaya vibhrama moha tyAga, Apau lakha lIjai / / yaha mAnuSa paryAya, sukula sunivau jinvaanii| iha vidhi gaye na milai, sumaNi jyoM udadhi smaanii||6|| dhana samAja gaja bAja, rAja to kAja na aavai| jJAna Apako rUpa bhaye, phira acala rahAvai / / tAsa jJAna ko kAraNa, sva-para viveka bkhaano| koTi upAya banAya, bhavya tAko ura Ano / / 7 / / je pUraba ziva gaye, jAhiM aru Age jaihaiN| so saba mahimA jJAnatanI, muninAtha kahai haiM / / viSaya cAha dava dAha, jagata jana arani djhaavai| tAsa upAya na Ana, jJAna ghanaghAna bujhAvai / / 8 / / puNya-pApa phala mAhi, harakha bilakhau mata bhaaii| yaha pudgala parajAya, upaji vinasai phira thaaii|| jinendra arcanA 10000 (dohA) samyak zraddhA dhAri puni, sevahu samyagjJAna / sva-para artha bahu dharmajuta, jo prakaTAvana bhAna / / 1 / / (rolA) samyak sAthai jJAna hoya, pai bhinna arAdhau / lakSaNa zraddhA jAna, duhU meM bheda abAdhau / / samyak kAraNa jAna, jJAna kAraja hai soii| yugapat hote hU, prakAza dIpaka rauM hoI / / 2 / / 2660000000000000 / jinendra arcanA HINA 134
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAkha bAta kI bAta, yahai nizcaya ura laao| tori sakala jaga danda-phanda, nija Atama dhyaao||9|| samyagjJAnI hoya bahuri, dRr3ha cArita lIjai / ekadeza aru sakaladeza, tasu bheda kahIjai / / trasahiMsA ko tyAga, vRthA thAvara na sa~hArai / para-vadhakAra kaThora niMdya, nahiM vayana ucArai / / 10 / / jala mRtikA bina aura, nAhiM kachu gahai adttaa| nija vanitA bina sakala, nAri soM rahe virattA / / apanI zakti vicAra, parigraha thoro rAkhai / daza dizi gamana-pramAna ThAna, tasu sIma na nAkhai / / 11 / / tAhU meM phira grAma, galI gRha bAga bajArA / gamanAgamana pramAna, ThAna ana sakala nivArA / / kAhU kI dhana-hAni, kisI jaya-hAra na cintai| deya na so upadeza, hoya agha banija kRSI taiM / / 12 / / kara pramAda jala bhUmi, vRkSa pAvaka na virAdhai / asi dhanu hala hiMsopakarana, nahiM de jasa lAdhai / / rAga-dveSa karatAra kathA, kabahU~ na sunIjai / aura hu anarathadaNDa, hetu agha tinhaiM na kIjai / / 13 / / dhari ura samatA bhAva, sadA sAmAyika kariye / paraba catuSTaya mAhiM, pApa taja proSadha dhariye / / bhoga aura upabhoga, niyama kari mamata nivArai / muni ko bhojana deya, phera nija karahiM ahArai / / 14 / / bAraha vrata ke atIcAra, pana pana na lagAvai / maraNa samaya saMnyAsa dhAri, tasu doSa nazAvai / / yoM zrAvaka vrata pAla, svarga solama upajAvai / taha~ taiM caya nara-janma pAya, muni hai ziva jaavai||15|| pA~cavI DhAla bAraha bhAvanA (cAla chanda) muni sakalavratI bar3abhAgI, bhava-bhogana taiM vairaagii| vairAgya upAvana mAI, ciMto anuprekSA bhAI / / 1 / / ina cintata sama-sukha jAgai, jimi jvalana pavana ke laagai| jaba hI jiya Atama jAnai, taba hI jiya ziva-sukha tthaanai||2|| jobana gRha godhana nArI, haya gaya jana aajnyaakaarii| indrIya-bhoga china thAI, suradhanu capalA capalAI / / 3 / / sura asura khagAdhipa jete, mRga jyoM hari kAla dale te| maNi mantra-tantra bahu hoI, marateM na bacAve koI / / 4 / / cahu~ gati duHkha jIva bhare haiM, parivartana paMca kare haiN| saba vidhi saMsAra-asArA, yAmaiM sukha nAhiM lagArA / / 5 / / zubha-azubha karama phala jete, bhoge jiya eka hi tete| suta dArA hoya na sIrI, saba svAratha ke haiM bhIrI / / 6 / / jala-paya jyauM jiya tana melA, pai bhinna-bhinna nahiM bhelA / to prakaTa jude dhana dhAmA, kyoM hai ika mili suta rAmA / / 7 / / pala rudhira rAdha mala thailI, kIkasa vasAdi taiM mailii| nava dvAra bahai ghinakArI, asa deha karai kima yArI / / 8 / / jo yogana kI capalAI, tAte hai Asrava bhaaii| Asrava dukhakAra ghanere, budhivanta tinhaiM niravere / / 9 / / jina puNya-pApa nahiM kInA, Atama anubhava cita diinaa| tina hI vidhi Avata roke, saMvara lahi sukha avaloke / / 10 / / nija kAla pAya vidhi jharanA, tAsoM nija kAja na srnaa| tapa kari jo karma khipAvai, soI zivasukha darasAvai / / 11 / / jinendra arcanA 2680000000000000 U.jinendra arcanA 125
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ kina ha na karayo na dharai ko, SaT dravyamayI na harai ko| so loka mAhiM bina samatA, dukha sahai jIva nita bhramatA / / 12 / / antima grIvaka lauM kI hada, pAyo ananta biriyA~ pada / para samyagjJAna na lAdhau, durlabha nija meM muni sAdhau / / 13 / / je bhAvamoha taiM nyAre, dRga jJAna vratAdika sAre / so dharma jabai jiya dhArai, taba hI sukha acala nihArai / / 14 / / so dharma munina kari dhariye, tinakI karatUti ucriye| tAko suniye bhavi prAnI, apanI anubhUti pichAnI / / 15 / / chaThavIM DhAla (harigItikA) SaT kAya jIva na hanana taiM, saba vidhi daraba hiMsA ttrii| rAgAdi bhAva nivAra teM, hiMsA na bhAvita avatarI / / jinake na leza mRSA na jala, mRNa ha binA dIyau ghaiN| aTha-daza sahasa vidhi zIla dhara, cibrahma meM nita rami rhaiN||1|| antara caturdaza bheda bAhira, saMga dazadhA taiM TalaiM / paramAda taji cau kara mahI lakhi, samiti I- taiM cleN|| jaga suhitakara saba ahitahara, zruti sukhada saba saMzaya hreN| bhrama-roga hara jinake vacana, mukha-candra taiM amRta jhareM / / 2 / / chayAlIsa doSa binA sukula, zrAvaka tanaiM ghara azana ko| laiM tapa bar3hAvana heta nahiM tana, poSate taji rasana ko / / zuci jJAna saMyama upakaraNa, lakhi kaiM gahaiM lakhi kaiM dherai| nirjantu thAna viloki tana mala, mUtra zleSama parihareM / / 3 / / samyaka prakAra nirodha mana-vaca-kAya Atama dhyAvate / tina suthira mudrA dekhi mRgagaNa, upala khAja khujAvate / / rasa rUpa gandha tathA pharasa aru, zabda zubha asuhAvane / tinameM na rAga virodha, paMcendriya jayana pada pAvane / / 4 / / 2700000000 jinendra arcanA samatA samhArai thuti ucArai vandanA jinadeva ko| nita kareM, zruti-rati kareM pratikrama, taU~ tana ahameva ko|| jinake na nhauna na dantadhovana, leza ambara Avarana / bhU mAhiM pichalI rayani meM, kachu zayana ekAsana karana / / 5 / / ika bAra dina meM laiM ahAra, khar3e alapa nija-pAna meN| kacaloMca karata na Darata pariSaha, soM lage nija-dhyAna meN|| ari-mitra mahala-masAna kaMcana-kA~ca nindana-thutikarana / arghAvatArana asi-prahArana meM, sadA samatA dharana / / 6 / / tapa tapaiM dvAdaza, dharai vRSa daza, ratnatraya sevai sdaa| muni sAtha meM vA eka vicarai, cahaiM nahiM bhv-sukh-kdaa|| yoM hai sakala saMyama carita, suniye svarUpAcarana aba / jisa hota prakaTai ApanI nidhi, miTai para kI pravRtti saba / / 7 / / jina parama painI subudhi chainI, DAri antara bhediyaa| varaNAdi aru rAgAdi taiM, nija bhAva ko nyArA kiyA / / nija mAhiM nija ke hetu, nija kara Apako Apai gyau| guNa-guNI jJAtA-jJAna-jJeya, ma~jhAra kachu bheda na rahyau / / 8 / / jaha~ dhyAna-dhyAtA-dhyeya ko, na vikalpa vaca-bheda na jhaaN| cidbhAva karma cideza kartA, cetanA kiriyA tahA~ / / tInoM abhinna akhinna zudha, upayoga kI nizcala dsaa| pragaTI jahA~ dRga-jJAna-vrata, ye tInadhA ekai lasA / / 9 / / paramANa-naya-nikSepa ko, na udyota anubhava meM dikhe| dRga-jJAna-sukha balamaya sadA, nahiM Ana bhAva jumo vissai|| maiM sAdhya-sAdhaka maiM abAdhaka, karma aru tasu phalani teN| citpiNDa caNDa akhaNDa suguNakaraNDa, cyuti puni kalani taiN||10|| yoM cintya nija meM thira bhaye, tina akatha jo Ananda lhyau| so indra nAga narendra vA, ahamindra ke nAhIM kahyau / / taba hI zukla dhyAnAgni kari, cau ghAti vidhi kAnana dhyau| saba lakhyau kevalajJAna kari, bhaviloka koM zivamaga khyau||11|| jinendra arcanA 10000000 136
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ puni ghAti zeSa aghAti vidhi, china mAhiM aSTama bhU bsaiN| vasu karma vinasai suguNa vasu, samyaktva Adika saba lsaiN|| saMsAra khAra apAra, pArAvAra tari tIrahiM gaye / avikAra akala arUpa zuci, cidrUpa avinAzI bhaye / / 12 / / nija mAhiM loka aloka, guNa-parajAya pratibimbita bhye| rahi haiM anantAnanta kAla yathA tathA ziva pariNaye / / dhani dhanya haiM je jIva narabhava, pAya yaha kAraja kiyaa| tina hI anAdi bhramaNa paMca prakAra, taji vara sukha liyA / / 13 / / mukhyopacAra dubheda yoM, bar3abhAgi ratnatraya dharaiM / aru dhareMge te ziva lahaiM, tina suyaza-jala jaga-mala hrai|| imi jAni Alasa hAni, sAhasa ThAni yaha sikha aadrau| jabalauM na roga jarA gahai, tabalauM jhaTiti nija hita krau||14|| yaha rAga-Aga dahai sadA, tAtai samAmRta seiye / cira bhaje viSaya-kaSAya aba to, tyAga nija-pada beiye|| kahA racyo para-pada meM na tero pada yahai kyoM dukha shai| aba 'daula' hou sukhI sva-pada raci dAva mata cUko yhai||15|| bhaktAmarastotram (AcArya mAnatuMga kRta) bhaktAmara-praNata-mauli-maNi-prabhANA mudyotakaM dalita-pApa-tamo-vitAnam / samyakpraNamya jina-pAda-yugaM yugAdA vAlambanaM bhavajale patatAM janAnAm / / 1 / / yaH saMstutaH sakala-vAGmaya-tattva-bodhA dudbhUta-buddhi-paTubhiH sura-loka-nAthaiH / stotrairjagatritaya-citta-harairudAraiH stoSye kilAhamapi taM prathamaM jinendram / / 2 / / buddhayA vinApi vibudhArcita-pAda-pITha stotuM samudyata-matirvigata trapo'ham / bAlaM vihAya jala-saMsthitamindu-bimba manyaH ka icchati janaH sahasA grahItum / / 3 / / vaktuM guNAnguNa-samudra zazAGka-kAntAn kaste kSamaH sura-guru-pratimo'pi buddhyA / kalpAnta-kAla-pavanoddhata-nakra-cakraM ko vA tarItumalamambunidhiM bhujAbhyAm / / 4 / / so'haM tathApi tava bhakti-vazAnmunIza kartuM stavaM vigata-zaktirapi pravRttaH / prItyAtma-vIryamavicArya mRgI mRgendra nAbhyeti kiM nija-zizo: paripAlanArtham / / 5 / / alpazrutaM zrutavatAM parihAsa-dhAma tvadbhaktireva mukharIkurute balAnmAm / yatkokilaH kila madhau madhuraM virauti taccAmra-cAru-kalikA-nikaraikahetuH / / 6 / / jinendra arcanA 0000000000000 jinendra arcanA 100000000 00273 (dohA) ika nava vasu ika varSa kI, tIja zukala vaizAkha / kasyo tattva upadeza yaha, lakhi 'budhajana' kI bhaakh|| laghu-dhI tathA pramAdateM, zabda-artha kI bhUla / sudhI sudhAra par3ho sadA, jo pAo bhava-kUla / / 16 / / bhoMdU dhanahita agha kare, agha se dhana nahiM hoy| dharama karata dhana pAiye, mana-vaca jAno soya / / 1.ajJAnI 272000000 jinendra arcanA .. 137
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ tvatsaMstavena bhava-santati-sannibaddhaM __ pApaM kSaNAtkSayamupaiti zarIrabhAjAm / AkrAnta-lokamali-nIlamazeSamAzu sUryAMzu-bhinnamiva zArvaramandhakAram / / 7 / / mattveti nAtha tava saMstavanaM mayeda mArabhyate tanu-dhiyApi tava prabhAvAt / ceto hariSyati satAM nalinI-daleSu muktA-phaladyutimupaiti nanUda-binduH / / 8 / / AstAM tava stavanamasta-samasta-doSaM tvatsaMkathApi jagatAM duritAni hanti / dUre sahasrakiraNaH kurute prabhaiva padmAkareSu jalajAni vikAsabhAJji / / 9 / / nAtyadbhutaM bhuvana-bhUSaNa bhUta-nAtha bhUtairguNairbhuvi bhavantamabhiSTuvantaH / tulyA bhavanti bhavato nanu tena kiM vA bhUtyAzritaM ya iha nAtmasamaM karoti / / 10 / / dRSTvA bhavantamanimeSa-vilokanIyaM nAnyatra toSamupayAti janasya cakSuH / pItvA payaH zazikara-dyuti-dugdha-sindhoH kSAraM jalaM jala-nidherasituM ka icchet / / 11 / / yaiH zAnta-rAga-rucibhiH paramANubhistvaM nirmApitastribhuvanaika-lalAma-bhUta / tAvanta eva khalu te'pyaNavaH pRthivyAM yatte samAnamaparaM na hi rUpamasti / / 12 / / vaktraM kva te sur-nrorg-netr-haari| niHzeSa-nirjita-jagatritayopamAnam / 2740000000000 10000000000000 jinendra arcanA bimbaM kalaGka-malinaM kva nizAkarasya yadvAsare bhavati pANDu palAza-kalpam / / 13 / / saMpUrNa-maNDala-zazAGka-kalA-kalApa zubhrA guNAstribhuvanaM tava laGghayanti / ye saMzritAstrijagadIzvara-nAthamekaM kastAnnivArayati saMcarato yatheSTam / / 14 / / citraM kimatra yadi te tridazAGganAbhi nItaM manAgapi mano na vikAramArgam / kalpAnta-kAla-marutA calitAcalena kiM mandarAdri-zikharaM calitaM kadAcit / / 15 / / nidhUma-vartirapavarjita-taila-pUra: kRtsnaM jagattrayamidaM prakaTIkaroSi / gamyo na jAtu marutAM calitAcalAnAM dIpo'parastvamasi nAtha! jagatprakAzaH / / 16 / / nAstaM kadAcidupayAsi na rAhu gamyaH spaSTIkaroSi sahasA yugapajjaganti / nAmbhodharodara-niruddha-mahA prabhAvaH sUryAtizAyi-mahimAsi munIndra! loke / / 17 / / nityodayaM dalita-moha-mahAndhakAra gamyaM na rAhu vadanasya na vAridAnAm / vibhrAjate tava mukhAbjamanalpakAntiH vidyotayajjagadapUrva-zazAGka-bimbam / / 18 / / kiM zarvarISu zazinAhni vivasvatA vA yuSmanmukhendu-daliteSu tamassu nAtha / niSpanna-zAli-vana-zAlinI jIva-loke kArya kiyajjaladharairjala-bhAra-nanaiH / / 19 / / jinendra arcanA/1000000000000000 000000000000000000275 MIIIIIIIIIIIA 138
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnaM yathA tvayi vibhAti kRtAvakAzaM naivaM tathA hari-harAdiSu nAyakeSu / tejaH sphuranmaNiSu yAti yathA mahattvaM naivaM tu kAca-zakale kiraNAkule'pi / / 20 / / manye varaM hari-harAdaya eva dRSTA dRSTeSu yeSu hRdayaM tvayi tossmeti| kiM vIkSitena bhavatA bhuvi yena nAnyaH kazcinmano harati nAtha bhavAntare'pi / / 21 / / strINAM zatAni zatazo janayanti putrAn __nAnyA sutaM tvadupamaM jananI prasUtA / sarvA dizo dadhati bhAni sahastrarazmi prAcyeva digjanayati sphuradaMzujAlam / / 22 / / tvAmAmananti munayaH paramaM pumAMsa mAditya-varNamamalaM tamasaH purastAt / tvAmeva samyagupalabhya jayanti mRtyu nAnyaH zivaH ziva-padasya munIndra! panthAH / / 23 / / tvAmavyayaM vibhumacintyamasaMkhyamAdyaM brahmANamIzvaramanantamanaGgaketum / yogIzvaraM vidita-yogamanekamekaM jJAna-svarUpamamalaM pravadanti santaH / / 24 / / buddhastvameva vibudhArcita-buddhi-bodhAt tvaM zaMkaro'si bhuvana-traya-zaMkaratvAt / dhAtAsi dhIra-ziva-mArga-vidhervidhAnAd vyaktaM tvameva bhagavanpuruSottamo'si / / 25 / / tubhyaM namatribhuvanArtiharAya nAtha! tubhyaM namaH kSiti-talAmala-bhUSaNAya / ID0010000 jinendra arcanA tubhyaM namastrijagataH paramezvarAya tubhyaM namo jina! bhavodadhi zoSaNAya / / 26 / / ko vismayo'tra yadi nAma guNairazeSai stvaM saMzrito niravakAzatayA munIza / doSairupAttavividhAzraya-jAta-garvaiH svapnAntare'pi na kadAcidapIkSito'si / / 27 / / uccairazoka-taru-saMzritamunmayUkha mAbhAti rUpamamalaM bhavato nitAntam / spaSTollasatkiraNamasta-tamo-vitAnaM bimbaM veriva payodhara-pArzvavarti / / 28 / / siMhAsane maNi-mayUkha-zikhA-vicitre vibhrAjate tava vapuH kanakAvadAtam / bimba viyadvilasadaMzulatA-vitAnaM tuGgodayAdri zirasIva sahasra razmeH / / 29 / / kundAvadAta-cala-cAmara-cAru-zobhaM vibhrAjate tava vapuH kaladhauta-kAntam / udyacchazAMka-zucinirjhara-vAri-dhAra / muccaistaTaM suragireriva zAtakaumbham / / 30 / / chatra trayaM tava vibhAti zazAGka-kAnta muccaiH sthitaM sthagita-bhAnu-kara-pratApam / muktA-phala-prakara-jAla-vivRddha-zobhaM prakhyApayatrijagataH paramezvaratvam / / 31 / / gambhIra-tAra-rava-pUrita-digvibhAga strailoky-lok-shubh-sNgm-bhuuti-dkssH| saddharmarAja-jaya-ghoSaNa-ghoSakaH san khe dundubhirdhvanati te yazasaH pravAdI / / 32 / / jinendra arcanA 1000000 1000000000000000277 139
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ mandAra-sundara-nameru-supArijAta santAnakAdi-kusumotkara-vRSTi ruddhaa| gandhoda-bindu-zubha-manda-marutprayAtA divyA divaH patati te vacasAMtatirvA / / 33 / / zumbhatprabhA-valaya-bhUri-vibhA vibhoste loka-traye dyutimatAM dyutimaakssipntii| prodyaddivAkara-nirantara-bhUri-saMkhyA dIptyA jayatyapi nizAmapi soma-saumyAm / / 34 / / svargApavarga-gama-mArga-vimArgaNeSTaH __saddharma-tattva-kathanaika-paTustrilokyAH / divya-dhvanirbhavati te vizadArtha-sarva bhASA-svabhAva-pariNAma-guNai prayojyaH / / 35 / / unnidra-hema-nava-paGkaja-puJja-kAntI paryullasannakha-mayUkha-zikhAbhirAmau / pAdau padAni tava yatra jinendra ! dhattaH padmAni tatra vibudhAH parikalpayanti / / 36 / / itthaM yathA tava vibhUtirabhUjjinendra ! dharmopadezana-vidhau na tathA parasya / yAdRkprabhA dinakRtaH prahatAndhakArA tAdRkkuto graha-gaNasya vikAsino'pi / / 37 / / zcyotanmadAvila-vilola-kapola-mUla mattabhramad bhramara-nAda-vivRddha-kopam / airAvatAbhamibhamuddhatamApatantaM dRSTavA bhayaM bhavanti no bhavadAzritAnAm / / 38 / / bhinnebha-kumbha-galadujjvala-zoNitAkta muktaa-phl-prkr-bhuussit-bhuumi-bhaagH| 2781000000 baddha-kramaH krama-gataM hariNAdhipo'pi nAkrAmati krama-yugAcala-saMzritaM te / / 39 / / kalpAnta-kAla-pavanoddhata-vahni-kalpaM dAvAnalaM jvalitamujjvalamutsphuliMgam / vizvaM jighatsumiva sammukhamApatantaM tvannAma-kIrtana-jalaM zamayatyazeSam / / 40 / / raktekSaNaM samada-kokila-kaNTha-nIlaM krodhoddhataM phaNinamutphaNamApatantam / AkrAmati krama-yugeNa nirasta-zaGka stvannAma-nAga-damanI hRdi yasya puMsaH / / 41 / / valgatturaGga-gaja-garjita-bhImanAda mAjau balaM balavatAmapi bhUpatInAm / udyaddivAkara-mayUkha-zikhApaviddhaM tvatkIrtanAttama ivAzu bhidAmupaiti / / 42 / / kuntAgra-bhinna-gaja-zoNita-vArivAha vegaavtaar-trnnaatur-yodh-bhiime| yuddhe jayaM vijita-durjaya-jeya-pakSA stvatpAda-paMkaja-vanAzrayiNo labhante / / 43 / / ambhonidhau kSubhita-bhISaNa-nakra-cakra pAThIna-pITha-bhaya-dolvaNa-vADavAgnau / raMgattaraMga-zikhara-sthita-yAna-pAtrA svAsaM vihAya bhavataH smaraNAd vrajanti / / 44 / / udbhUta-bhISaNa-jalodara-bhAra-bhugnAH zocyAM dazAmupagatAzcyuta-jIvitAzAH / tvatpAda-paMkaja-rajomRta-digdha-dehA mA bhavanti makaradhvaja-tulyarUpAH / / 45 / / jinendra arcanA/1000000000 jinendra arcanA 140
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApAda-kaNThamuruzrRMkhala-veSTitAMgA gADhaM vRhnnigdd-kotti-nighRsstt-jNghaa| tvannAma-mantramanizaM manujAH smarantaH sadyaH svayaM vigata-bandha-bhayA bhavanti / / 46 / / mattadvipendra-mRgarAja-davAnalAhi saMgrAma-vAridhi-mahodara-bandhanottham / tasyAzu nAzamupayAti bhayaM bhiyeva yastAvakaM stavamimaM matimAnadhIte / / 47 / / stotrasrajaM tava jinendra guNairnibaddhAM bhaktyA mayA rucira-varNa-vicitra-puSpAm / dhatte jano ya iha kaNTha-gatAmajastraM taM 'mAnatuMga' mavazA samupaiti lakSmIH / / 48 / / bhaktAmara stotra (bhASA) (paM. hemarAjajI kRta) (dohA) AdipuruSa AdIza jina, Adi suvidhi karatAra / dharama-dhuraMdhara paramaguru, namoM Adi avatAra / / (caupAI) sura-nata-mukuTa ratana-chavi kareM, antara pApa-timira saba hreN| jinapadavaMdomana-vaca-kAya, bhava-jala-patita udharana-sahAya / / 1 / / zruta pAraga indrAdika deva, jAkI thuti kInI kara seva / zabda manohara aratha vizAla, tisa prabhu kI varanoM guna-mAla / / 2 / / vibudha-vaMdya-pada maiM mati-hIna, honilajja thuti-manasA kiin| jala-pratibimba buddha ko gahai, zazi-maNDala bAlaka hI chai||3|| guna-samudra tuma guna avikAra, kahata na sura-guru pAveM paar| pralaya-pavana-uddhata jala-jantu, jaladhi tiraikobhuja-balavanta / / 4 / / jinendra arcanA so maiM zaktihIna thuti karU~, bhaktibhAva vaza kucha nahiM ddruuN| jyoM mRgi nija-suta pAlana heta, mRgapati sanmukha jAya aceta / / 5 / / maiM zaTha sudhI ha~sana ko dhAma, mujha tava bhakti bulAvai raam| jyoM pika aMba-kalI-parabhAva, madhu-Rtu madhura kara ArAva / / 6 / / tuma jasa jaMpata jana chinamAhi, janama-janama ke pApa nshaahiN| jyoMravi ugaiphaTaitatkAla, alivata nIla nizA-tama-jAla / / 7 / / tava prabhAvateM kahU~ vicAra, hosI yaha thuti jana-mana-hAra / jyoM jala-kamala-patra pai parai, muktAphala kI dyuti vistarai / / 8 / / tuma guna-mahimA hata-duHkha-doSa, so to dUra raho sukh-poss| pApa-vinAzaka hai tuma nAma, kamala-vikAsI jyoM ravi-dhAma / / 9 / / nahiM acambha jo hohiM turanta, tumase tuma guNa varaNata sNt| jo adhIna ko Apa samAna, karai na so niMdita dhanavAna / / 10 / / ikaTaka jana tumako aviloya, avaraviSai rati karai na soy| ko kari kSIra-jaladhi jala pAna, kSAra nIra pIvai matimAna / / 11 / / prabhu tuma vItarAga guna-lIna, jina paramANu deha tuma kIna / haiM titane hI te paramANu, yAta tuma sama rUpa na Anu / / 12 / / kaha~ tuma mukha anupama avikAra, sur-nr-naag-nyn-mnhaar| kahA~ candra-maNDala sakalaMka, dina meM DhAka-patra sama rNk||13|| pUrana-candra-jyoti chabivaMta, tuma guna tIna jagata laMghata / eka nAtha tribhuvana AdhAra, tina vicarata ko karai nivAra / / 14 / / jo sura-tiyavibhrama Arambha, mana na Digyo tuma to na acNbh| acala calAvai pralaya samIra, meru-zikhara Dagamagai na dhIra / / 15 / / dhUmarahita vAtI gata neha, parakAzai tribhuvana ghara eha / vAta-gamya nAhIM paracaNDa, apara dIpa tuma balo akhaNDa / / 16 / / chipahu na lupahu rAhukI chAhiM, jaga-parakAzaka ho chinmaahiN| ghana anavartta dAha vinivAra, ravitai adhika dharo guNasAra / / 17 / / jinendra arcanA 1000000 141
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ sadA udita vidalita manamoha, vighaTita neha rAhu aviroha / tuma mukha-kamala apUraba caMda, jagata vikAsI joti amanda / / 18 / / nizadina zazi ravi ko nahiM kAma, tuma mukhacaMda harai tama ghaam| jo svabhAva upajai nAja, sajala megha to kaunahu kAja / / 19 / / jo subodha sohai tumamAhi, hari nara AdikameM so naahiN| jo dati mahA-ratana meM hoya, kAca-khaNDa pAvai nahiM soya / / 20 / / (nArAca chanda) sarAga deva dekha maiM bhalA vizeSa mAniyA / svarUpa jAhi dekha vItarAga tU pichAniyA / / kachu na tohi dekha ke jahA~ tuhI vishekhiyaa| manoga citta-cora aura bhUla hU~ na pekhiyA / / 21 / / aneka putravaMtinI nitaMbinI sapUta haiN| na to samAna putra aura mAta" prasUta haiN|| dizA dharaMta tArikA aneka koTi ko ginai / dineza tejavaMta eka pUrva hI dizA janai / / 22 / / purAna ho pumAna ho punIta puNyavAna ho| kahaiM munIza andhakAra-nAza ko subhAna ho / / mahaMta tohi jAnake na hoya vazya kAlake / na aura mohi mokhapaMtha deha tohi TAlake / / 23 / / ananta nitya citta kI agamya ramya Adi ho / asaMkhya sarvavyApi viSNu brahma ho anAdi ho / / maheza kAmaketu yoga Iza yoga jJAna ho| aneka eka jJAnarUpa zuddha saMtamAna ho / / 24 / / tuhI jineza buddha hai subuddhi ke pramAnateM / tuhI jineza zaMkaro jagattraye vidhAnateM / / tuhI vidhAta hai sahI sumokhapaMtha dhArateM / narottamo tuhI prasiddha artha ke vicArateM / / 25 / / 1000000 jinendra arcanA namoM karU~ jineza tohi ApadA nivAra ho| namoM karU~ su bhUri bhUmi-loka ke siMgAra ho / / namoM karU~ bhavAbdhi-nIra-rAzi-zoSa-hetu ho / namoM karU~ maheza tohi mokhapaMtha detu ho / / 26 / / (caupAI) tuma jina pUrana guna-gana bhare, doSa garva kari tuma prihre| aura deva-gaNa Azraya pAya, svapna na dekhe tuma phira aay||27|| taru azoka-tara kirana udAra, tuma tana zobhita he avikAra / megha nikaTa jyoM teja phuraMta, dinakara dipai timira nihanaMta / / 28 / / siMhAsana mani-kirana-vicitra, tApara kaMcana-varana pavitra / tuma tana zobhita kirana-vithAra, jyoM udayAcala ravi tamahAra / / 29 / / kunda-pahupa-sita-camara DhuraMta, kanaka-varana tuma tana zobhaMta / jyoM sumeru-taTa nirmala kAMti, jharanA jharai nIra umagAMti / / 30 / / U~ce rahaiM sUra duti lopa, tIna chatra tuma dipaiM agop| tIna loka kI prabhutA kahaiM, motI-jhAlarasauM chabi lahaiM / / 31 / / dundubhi-zabda gahara gambhIra, cahu~ dizi hoya tumhAre dhIra / tribhuvana-jana zivasaMgama kareM, mAnU~ jaya-jaya rava uccarai / / 32 / / manda pavana gandhodaka iSTa, vividha kalpataru pahupa suvRSTa / deva kareM vikasita dala sAra, mAnauM dvija-paMkati avatAra / / 33 / / tuma tana-bhAmaNDala jinacanda, saba dutivaMta karata hai mnd| koTizaMkha ravi teja chipAya, zazi nirmala nizi karai achAya / / 34 / / svarga-mokha-mAraga saMketa, parama-dharama upadezana het| divya vacana tuma khirai agAdha, saba bhASAgarbhita hita sAdha / / 35 / / (dohA) vikasita-suvarana-kamala-duti, nakha-duti mili cmkaahiN| tuma pada padavI jaha~ dharo, taha~ sura kamala racAhiM / / 36 / / jinendra arcanA0000000 200A 142
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ aisI mahimA tuma viSai, aura dharai nahiM koya / sUraja meM jo jota hai, nahiM tArA-gaNa hoya / / 37 / / (SaTpada) mada-avalipta-kapola-mUla ali-kula jhaMkArai / tina suna zabda pracaMDa krodha uddhata ati dhArai / / kAla-varana vikarAla kAlavata sanamukha Avai / airAvata so prabala sakala jana bhaya upajAvai / / dekhi gayanda na bhaya karai, tuma pada-mahimA chIna / vipati rahita sampati sahita, vara" bhakta adIna / / 38 / / ati mada-matta-gayanda kumbhathala nakhana vidArai / motI rakta sameta DAri bhUtala siMgArai / / bA~kI dAr3ha vizAla vadana meM rasanA lolai / bhIma bhayAnaka rUpa dekhi jana tharahara Dolai / / aise mRgapati pagatalaiM, jo nara Ayo hoya / zaraNa gaye tuma caraNa kI, bAdhA karai na soya / / 39 / / pralaya-pavanakara uThI Aga jo tAsa paTantara / bamaiM phuliMga zikhA utaMga para jalaiM nirantara / / jagata samasta nigalla bhasmakara haigI maanoN| taDataDATa dava-anala jora cahu~ dizA uThAno / / so ika china meM upazameM, nAma-nIra tuma leta / hoya sarovara parinamai, vikasita kamala sameta / / 40 / / kokila-kaMTha-samAna zyAma-tana krodha jltaa| rakta-nayana phukAra mAra viSa-kaNa ugalantA / / phaNa ko U~co karai vega hI sanmukha dhaayaa| taba jana hoya nizaMka dekha phaNipati ko AyA / / jo cA~pai nija pagatalaiM, vyApai viSa na lagAra / nAga-damani tuma nAma kI, hai jinake AdhAra / / 41 / / 284000000 jinendra arcanA jisa ranamAhiM bhayAnaka rava kara rahe turNgm| ghana-se gaja garajAhiM matta mAno giri jaMgama / / ati kolAhala mAhiM bAta jaha~ nAhiM sunIjai / rAjana ko paracaMDa, dekha bala dhIraja chIjai / / nAtha tihAre nAmateM, so chinamAhiM palAya / jyoM dinakara parakAza , andhakAra vinazAya / / 42 / / mArai jahA~ gayanda kumbha hathiyAra vidArai / umagai rudhira pravAha bega jala-sama vistArai / / hoya tirana asamartha mahAjodhA bala pUre / tisa rana meM jina tora bhakta je haiM nara sUre / / durjaya arikula jIta ke, jaya pADhaM nikalaMka / tuma pada-paMkaja mana basai, te nara sadA nizaMka / / 43 / / nakra cakra magarAdi maccha kari bhaya upjaavai| jAmaiM bar3avA agni dAhateM nIra jalAvai / pAra na pAvai jAsa thAha nahiM lahiye jaakii| garajai atigambhIra lahara kI ginatI na tAkI / / sukhasoM tirai samudra ko, je tuma guna sumarAhiM / lola kalolana ke zikhara, pAra yAna le jAhiM / / 44 / / mahA jalodara roga bhAra pIr3ita nara je haiN| vAta pitta kapha kuSTa Adi jo roga gahai haiM / / socata rahaiM udAsa nAhiM jIvana kI aashaa| ati ghinAvanI deha dharai durgandhi-nivAsA / / tuma pada-paMkaja-dhUla ko, jo lAvai nij-aNg| te nIroga zarIra lahi, china meM hoya anaMga / / 45 / / pA~va kaMThateM jakara bA~dha sA~kala ati bhaarii| gAr3hI ber3I pairamAhiM jina jA~gha vidArI / / bhUkha pyAsa ciMtA zarIra duHkhaje vilalAne / sarana nAhiM jina koya bhUpa ke bandIkhAne / / jinendra arcanA /000000 M 143
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ tuma sumarata svayameva hI, bandhana saba khula jaahiN| chinameM te saMpati lahaiM, ciMtA bhaya vinasAhiM / / 46 / / mahAmatta gajarAja aura mRgarAja davAnala / phaNapati raNa paracaMDa nIra-nidhi roga mahAbala / / bandhana ye bhaya ATha Darapakara mAnoM nAzai / tuma sumarata chinamAhiM abhaya thAnaka parakAzai / / isa apAra saMsAra meM, zarana nAhiM prabhu koya / yA tuma pada-bhakta ko, bhakti sahAI hoya / / 47 / / yaha gunamAla vizAla nAtha tuma gunana sNvaarii| vividha-varNamaya-puhupa gUMtha maiM bhakti vithArI / / je nara pahire kaMTha bhAvanA mana meM bhaa| 'mAnatuMga' te nijAdhIna-ziva-lachamI pAvai / / bhASA bhaktAmara kiyo, 'hemarAja' hita heta / je nara par3heM subhAvasoM, te pAvai ziva-kheta / / 48 / / pArzvanAtha stotra (paM.dyAnatarAyajI kRta) (bhujaMgaprayAta chanda) narendraM phaNIndraM surendra adhIsaM, zatendraM su pUrje bha6 nAya zIzaM / munIndraM gaNendraM namoM jor3i hAthaM namo devadevaM sadA pArzvanAthaM / / 1 / / gajendraM mRgendraM gahyo tU chur3Avai, mahA AgarauM nAga" tU bcaavai| mahAvIra" yuddha meM tU jitAvai, mahArogarauM baMdhate tU chur3Avai / / 2 / / dukhIduHkhahartA sukhIsukkhakartA, sadA sevakoM ko mahAnaMdabhartA / hare yakSa rAkSassa bhUtaM pizAcaM, viSaM DAkinI vighna ke bhaya avAcaM / / 3 / / daridrIna ko dravya ke dAna dIne, aputrInakauM tU bhale putra kIne / mahAsaMkaToM se nikArai vidhAtA, sabai saMpadA sarva ko dehi dAtA / / 4 / / mahAcora ko vajra kA bhaya nivAra, mahApauna ke puMjate tU ubArai / mahAkrodha kI agni ko megha-dhArA, mahAlobha zaileza ko vajra bhArA / / 5 / / mahAmoha andhera ko jJAna bhAnaM, mahAkarmakAMtAra ko dauM pradhAnaM / kiye nAga nAgina adholokasvAmI, hasyo mAna tU daitya ko ho akAmI / / 6 / / tuhI kalpavRkSaM tuhI kAmadhenu, tuhI divya ciMtAmaNI nAga enaM / pazU narka ke duHkhateM tU chur3Avai, mahAsvarga meM mukti meM tU basAvai / / 7 / / kare loha ko hemapASANa nAmI, sTai nAma so kyoM na ho mokssgaamii| karai seva tAkI kareM deva sevA, sunai vaina sohI lahai jJAna mevA / / 8 / / japai jApa tAko nahIM pApa lAgai, dharai dhyAna tAke sabai doSa bhaag| binA tohi jAne dhare bhava ghanere, tumhArI kRpArauM sarai kAja mere||9|| (dohA) 22. dayA dAna pUjA zIla pU~jI soM ajAnapane, jitanI hI tU anAdi kAla meM kmaaygo| tere bina viveka kI kamAI na rahe hAtha, bheda-jJAna binA eka samaya meM gmaaygo|| amala akhaMDita svarUpa zuddha cidAnanda, yAke vaNija mAhiM eka samaya jo rmaaygo| merI samajha mAna jIva apane pratApa Apa, eka samaya kI kamAI tU ananta kAla khaaygo|| (dohA) gaNadhara indra na kara sakeM, tuma vinatI bhagavAna / 'dyAnata' prIti nihArakaiM, kIje Apa samAna / / 10 / / jinendra arcanA /000000 287 100 jinendra arcanA 144
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ anirvArodrekastribhuvana-jayI kAma-subhaTaH, kumArAvasthAyAmapi nijabalAdyena vijitaH / sphurannityAnanda-prazama-pada-rAjyAya sa jinaH, mahAvIrasvAmI nayanapathagAmI bhavatu me (naH) / / 7 / / mahA-mohAtaMka -prazamana-parA-kasminbhiSag, nirApekSo baMdhurvidita-mahimA mNglkrH| zaraNyaH sAdhUnAM bhava-bhaya-bhRtAmuttama-guNo, mahAvIrasvAmI nayanapathagAmI bhavatu me (naH) / / 8 / / (anuSTapa) mahAvIrASTakaM stotraM bhaktyA bhAgendunA kRtam / yaHpaThecchRNuyAccApi sa yAti paramAM gatim / / 222 mahAvIrASTaka stotra (kavivara bhAgacandajI kRta) (zikhariNI) yadIye caitanye mukura iva bhAvAzcidacitAH, samaM bhAnti dhrauvya-vyaya-jani lsnto'ntrhitaaH| jagatsAkSImArga-prakaTana-paro bhAnuriva yo, mahAvIrasvAmI nayanapathagAmI bhavatu me (naH) / / 1 / / atAnaM yaccakSuH kamala-yugalaM spanda-rahitam, janAn kopApAyaM prakaTayati vAbhyantaramapi / sphuTaM mUrtiryasya prazamitamayI vAtivimalA, mahAvIrasvAmI nayanapathagAmI bhavatu me (naH) / / 2 / / namannAkendrAlI mukuTa-maNi-bhA-jAla-jaTilaM, lasat-pAdAmbhoja-dvayamiha yadIyaM tanu bhRtAm / bhava jvAlA-zAntyai prabhavati jalaM vA smRtamapi, mahAvIrasvAmI nayanapathagAmI bhavatu me (naH) / / 3 / / yadarcA-bhAvena pramudita-manA dardura iha, kSaNAdAsIt-svargI guNa-gaNa-samRddhaH sukhanidhiH / labhaMte sadbhaktAH ziva-sukha-samAja kimu tadA, mahAvIrasvAmI nayanapathagAmI bhavatu me (naH) / / 4 / / kanat-svarNAbhAso'pyapagata- tanurjJAna-nivaho, vicitrAtmApyeko nRpativarasiddhArtha-tanayaH / ajanmApi zrImAn vigata-bhavarAgo'dbhuta-gatiH, mahAvIrasvAmI nayanapathagAmI bhavatu me (naH) / / 5 / / yadIyA vAggaMgA vividha-naya-kallola-vimalA, vRhajjJAnAMbhobhirjagati janatAM yA snapayati / idAnImapyeSA budha-jana-marAlaiH paricitA, mahAvIrasvAmI nayanapathagAmI bhavatu me (naH) / / 6 / / 0000000000 jinendra arcanA maMgalASTaka (zArdUlavikrIDita) arhanto bhagavanta indramahitAH siddhAzca siddhIzvarAH AcAryA jinazAsanonnatikarAH pUjyA upAdhyAyakAH / zrIsiddhAntasupAThakAH munivarAH ratnatrayArAdhakAH paJcaite parameSThinaH pratidinaM kurvantu te maMgalam / / 1 / / zrImannamra-surAsurendra-mukuTa- pradyota-ratnaprabhA bhAsvatpAda-nakhendavaH pravacanAmbhodhIndavaH sthAyinaH / ye sarve jinasiddha-sUryanugatAste pAThakAH sAdhavaH, stutyA yogijanaizca paJcaguravaH kurvantu te maMgalam / / 2 / / samyagdarzana-bodha-vRttamamalaM ratnatrayaM pAvanaM, muktizrI nagarAdhinAtha-jinapatyukto'pavargapradaH / dharmaH sUktisudhA ca caityamakhilaM caityAlayaM zrayAlaya, proktaM ca trividhaM caturvidhamamI kurvantu te maMgalam / / 3 / / jinendra arcanA/00000 LUUUU000289 288000000 145
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAbheyAdi-jinAdhipAstribhuvanakhyAtAzcaturviMzatiH, zrImanto bharatezvaraprabhRtayo ye cakriNo dvAdaza / ye viSNuprativiSNu-lAGgaladharAH saptottarA viMzatiH, traikAlye prathitAstriSaSTipuruSAH kurvantu te maMgalam / / 4 / / ye sarvoSadhaRddhayaH sutapaso vRddhiMgatA paMca ye, ye cASTAMgamahAnimittakuzalA ye'STAvidhAzcAraNAH / paJcajJAnadharAstrayo'pi balino ye buddhi-RddhIzvarAH, saptaite sakalArcitA gaNabhRtaH kurvantu te maMgalam / / 5 / / kailAze vRSabhasya nirvRtimahI vIrasya pAvApure, campAyAM vasupUjya sajjinapateH sammedazaile'rhatAm / zeSANAmapi corjayantazikhare nemIzvarasyAhato, nirvANAvanayaH prasiddhavibhavAH kurvantu te maMgalam / / 6 / / jyotiya'ntara-bhAvanAmaragRhe merau kulAdrau tathA, jambU-zAlmali-caityazAkhiSu tathA vakSAra-raupyAdriSu / iSvAkAragirau ca kuNDalanage dvIpe ca nandIzvare, zaile ye manujottare jinagRhAH kurvantu te maMgalam / / 7 / / yo garbhAvatarotsavo bhagavatAM janmAbhiSekotsavo, yo jAtaH pariniSkrameNa vibhavo yaH kevalajJAnabhAk / yaH kaivalyapurapravezamahimA saMpAditaH svargibhiH, kalyANAni ca tAni paJca satataM kurvantu te maMgalam / / 8 / / itthaM zrI jinamaMgalASTakamidaM saubhAgyasaMpatpradam, kalyANeSu mahotsaveSu sudhiyastIrthaGkarANAM mukhAt / ye zRNvanti paThanti taizca sujanairdharmArthakAmAnvitA, lakSmIrAzriyate vyapAyarahitA nirvANalakSmIrapi / / 9 / / samAdhimaraNa bhASA (paM.sUracandajI kRta) (narendra chanda) vandau zrI arahaMta paramaguru, jo sabako sukhdaaii| isa jaga meM duHkha jo maiM bhugate, so tuma jAno raaii|| aba maiM araja karU~ prabhu tumase, kara samAdhi ura maahiiN| anta samaya meM yaha vara mA~geM, so dIje jaga rAI / / 1 / / bhava-bhava meM tana dhAra naye maiM, bhava-bhava zubha saMga paayo| bhava-bhava meM nRpa riddhi laI maiM, mAta-pitA suta thaayo|| bhava-bhava meM tana puruSa-tanoM dhara, nArI hU tana liinoN| bhava-bhava meM maiM bhayo napuMsaka, AtamaguNa nahiM ciinoN||2|| bhava-bhava meM surapadavI pAI, tAke sukha ati bhoge| bhava-bhava meM gati narakatanI dhara, dukha pAye vidhi yoge|| bhava-bhava meM tiryaMca yoni dhara, pAyo dukha ati bhaarii| bhava-bhava meM sAdharmI jana ko, saMga milyo hitakArI / / 3 / / bhava-bhava meM jinapUjana kInI, dAna supAtrahiM diino| bhava-bhava meM maiM samavasaraNa meM, dekhyo jinaguNa bhiino|| etI vastu milI bhava-bhava meM, samyakguNa nahiM paayo| nA samAdhiyuta maraNa kiyo maiM, tAtai jaga bharamAyo / / 4 / / kAla anAdi bhayo jaga bhramateM, sadA kumaraNahiM kiinoN| eka bAra hU~ samyakyuta maiM, nija Atama nahiM ciinoN|| jo nija-para ko jJAna hoya to, maraNa samaya duHkha kaaNii| deha vinAsI maiM nijabhAsI, zAMti svarUpa sadAI / / 5 / / viSaya-kaSAyana ke vaza hokara, deha Apano jaanyo| kara mithyA saradhAna hiye vica, Atama nAhiM pichaanyo|| yoM kaleza hiya dhAra maraNakara, cAroM gati bhrmaayo| samyagdarzana-jJAna-carana ye, hirade meM nahiM lAyo / / 6 / / jinendra arcanA/200000 29011000000 10. jinendra arcanA 146
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ aba yaha araja karU~ prabhu suniye, maraNa samaya yaha mA~go / roga janita pIr3A mata hovo, aru kaSAya mata jAgo / / ye mujha maraNasamaya dukhadAtA, ina hara sAtA kIjai / jo samAdhiyuta maraNa hoya mujha, aru mithyAgada chIjai // 7 // yaha tana sAta kudhAtamaI hai, dekhata hI ghina Avai / carma lapeTI Upara sohai, bhItara viSTA pAvai / / atidurgandha apAvanasoM yaha, mUrakha prIti bar3hAvai / deha vinAsI, jiya avinAsI, nityasvarUpa kahAvai // 8 // yaha tana jIrNa kuTI sama Atama, yAtaiM prIti na kIjai / nUtana mahala milai jaba bhAI, taba yAmaiM kyA chIjai / / mRtyu hona se hAni kauna hai, yAko bhaya mata lAvo / samatA se jo deha tajoge, to zubha tana tuma pAvo / / 9 / / mRtyu mitra upakArI tero, isa avasara ke mAhIM / jIrana tana se deta nayo yaha, yA sama sAhU nAhIM / / yA setI isa mRtyu samaya para, utsava ati hI kIjai / klezabhAva ko tyAga sayAne, samatAbhAva dharIjai / / 10 / / jo tuma pUra puNya kiye haiM, tinako phala sukhdaaii| mRtyu mitra bina kauna dikhAvai, svarga sampadA bhAI || rAga-dveSa ko chor3a sayAne, sAta vyasana duHkhadAI / anta samaya meM samatA dhAro, parabhava pantha sahAI / / 11 / / karma mahAduTha bairI mero, tAsetI duHkha pAvai / tana piMjara meM banda kiyo mohi, yAsoM kauna chur3Avai / / bhUkha tRSA duHkha Adi anekana, isa hI tana meM gAr3ha / mRtyurAja aba Aya dayAkara, tanapiMjarasoM kAdai / / 12 / / nAnA vastrAbhUSaNa maiMne isa tana ko phraaye| gandha sugandhita aMtara lagAye, SaTsa asana karAye / / jinendra arcanA 292////// 147 rAta dinA maiM dAsa hoyakara, seva karI tanakerI / so tana mere kAma na Ayo, bhUla rahyo nidhi merI / / 13 / / mRtyurAya ko zarana pAya tana, nUtana aiso pAU~ / jAmaiM samyakaratana tIna lahi, AThoM karma khapAU~ / / dekho tana-sama aura kRtaghnI, nAhiM su yA jgmaahiiN| mRtyu samaya meM ye hI parijana, saba hI haiM dukhadAI / / 14 / / yaha saba moha bar3hAvana hAre, jiya ko durgatidAtA / inase mamata nivAro jiyarA, jo cAho sukha sAtA / / mRtyu kalpadruma pAya sayAne, mA~go icchA jetI / samatA dharakara mRtyu karo to, pAvo saMpati tetI / / 15 / / cau ArAdhana sahita prANa taja, tau ye padavI pAvo / hari pratihari cakrI tIrthezvara, svarga mukti meM jAvo / / mRtyu kalpadruma sama nahiM dAtA, tInoM loka ma~jhArai / tAko pAya kaleza karo mata, janma javAhara hAre / / 16 / / isa tana meM kyA rAcai jiyarA, dina-dina jIrana ho hai / tejakAMti bala nitya ghaTata hai, yA sama athira su ko hai / / pA~coM indrI zithila bhaI aba, svAsa zuddha nahiM Avai / tA para bhI mamatA nahiM chor3e, samatA ura nahiM lAvai / / 17 / / mRtyurAja upakArI jiya ko, tanasoM tohi chur3Avai / nAtara yA tana bandIgRha meM, paryo paryo bilalAvai / / pudgala ke paramANu milakara, piNDarUpa tana bhAsI / yAhI mUrata maiM amUratI, jJAna jyoti guNakhAsI / / 18 / / roga-zoka Adika jo vedana, te saba pudgala laarai| maiM to cetana vyAdhi binA nita, haiM so bhAva hamAre / / yA tanasoM isa kSetra sambandhI, kAraNa Ana banyo hai / khAna-pAna de yAko poSyo, aba sama-bhAva Thanyo hai / / 19 / / jinendra arcanA 293
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAdarzana AtmajJAna bina, yaha tana apano jaanyo| indrIbhoga gine sukha maiMne, Apo nAhiM pichAnyo / / tana vinazanaH nAza jAni nija, yaha ayAna duHkhdaaii| kuTumba Adi ko apano jAnyo, bhUla anAdI chaaii||20|| aba nija bheda jathAratha samajhyo, maiM hU~ jyotisvruupii| upa- vinasai so yaha pudgala, jAnyo yAko rUpI / / iSTa'niSTa jete sukha dukha haiM, so saba pudgala saagai| maiM jaba apano rUpa vicAroM, taba ve saba dukha bhAgeM / / 21 / / bina samatA tana'naMta dhare maiM, tina meM ye dukha paayo| zastraghAtatai'nanta bAra mara, nAnA yoni bhramAyo / / bAra anantahi agni mAhiM jara, mUvo sumati na laayo| siMha vyAghra ahi'nanta bAra mujha, nAnA duHkha dikhaayo||22|| bina samAdhi ye duHkha lahe maiM, aba ura samatA aaii| mRtyurAja ko bhaya nahiM mAno, devai tana sukhadAI / / yAteM jaba laga mRtyu na Avai, taba laga japa tapa kiijai| japa tapa bina isa jaga ke mAhIM, koI kabhI nA siijai||23 / / svarga sampadA tapasoM pAvai, tapasoM karma nasAvai / tapa hI soM zivakAminipati hai, yAsoM tapa cita laavai|| aba maiM jAnI samatA bina mujha, koU nAhiM shaaii| mAta-pitA suta bAMdhava tiriyA, ye saba haiM duHkhadAI / / 24 / / mRtyu samaya meM moha kareM ye, tAtaiM Arata ho hai| Aratate gati nIcI pAvai, yoM lakha moha tajyo hai|| aura parIgraha jete jaga meM, tinasoM prIta na kiije| parabhava meM ye saMga na cAlaiM, nAhaka Arata kIje / / 25 / / je-je vastu lakhata haiM te para, tinasoM neha nivaaro| paragati meM ye sAtha na cAlaiM, aiso bhAva vicAro / / VI000000000 jinendra arcanA jo parabhava meM saMga caleM tujha, tinasoM prIta su kiijai| paMca pApa taja samatA dhAro, dAna cAra vidha dIjai / / 26 / / dazalakSaNamaya dharma dharo ura, anukampA ura laavo| SoDazakAraNa nitya vicAro, dvAdaza bhAvana bhAvo / / cAroM paravI proSadha kIjai, azana rAta ko tyaago| samatA dhara durabhAva nivAro, saMyamasoM anurAgo / / 27 / / anta samaya meM yaha zubha bhAvahi, ho Ani shaaii| svarga mokSa phala tohi dikhAveM, Rddhi dehiM adhikaaii|| khoTe bhAva sakala jiya tyAgo, ura meM samatA laakaiN| jA setI gati cAra dUra kara, basahu mokSapura jaakaiN||28 / / mana thiratA karakai tuma ciMto, cau ArAdhana bhaaii| ye hI tokoM sukha kI dAtA, aura hitU kou naahiiN|| Age baha munirAja bhaye haiM, tina gahi thiratA bhaarii| bahu upasarga sahe zubha pAvana, ArAdhana uradhArI / / 29 / / tinameM kachu ika nAma kahU~ maiM, so suna jiya cita laakai| bhAvasahita anumode tAsoM, durgati hoya na tAkai / / aru samatA nija ura meM Avai, bhAva adhIraja jaavai| yoM niza-dina jo una munivara ko, dhyAna hiye viclaavai||30 / / dhanya-dhanya sukumAla mahAmuni, kaise dhIraja dhaarii| eka zyAlanI juga baccAjuta, pA~va bhakhyo duHkhkaarii|| yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 31 / / dhanya-dhanya ju sukauzala svAmI, vyAghrI ne tana khaayo| to bhI zrImuni neka Dige nahIM, Atama soM hita laayo|| yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 32 / / jinendra arcanA/00000 (1295 148
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ dekho gajamuni ke zira Upara, vipra agini bahu baarii| zIza jalai jima lakar3I tinako, tau bhI nAhiM cigArI / / yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 33 / / sanatakumAra munI ke tana meM, kuSTha vedanA vyaapii| chinna-bhinna tana tAsoM hUvo, taba cintyo guNa aapii|| yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 34 / / zreNika suta gaMgA meM DUbyo, taba jinanAma citaaryo| dhara salekhanA parigraha choDyo, zuddha bhAva ura dhAryo / / yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 35 / / samaMtabhadra munivara ke tana meM, kSudhA vedanA aaii| to duHkha meM muni neka na Digiyo, cintyau nijaguNa bhaaii|| yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 36 / / lalita ghaTAdika tIsa doya muni, kauzAMbI taTa jaano| naddI meM muni bahakara mUve, so dukha una nahiM maano|| yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 37 / / dharmaghoSa muni campAnagarI, bAhya dhyAna dhara tthaadd'o| eka mAsa kI kara maryAdA, tRSA duHkha saha gAr3ho / / yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 38 / / zrIdata muni ko pUrvajanma ko, bairI deva su aake| vikriya kara dukha zItatano so, sahyo sAdha mana laake|| 29600000000000000 100000000000 jinendra arcanA yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 39 / / vRSabhasena muni uSNa zilA para, dhyAna dharyo mnlaaii| sUryaghAma aru uSNa pavana kI, vedana sahi adhikaaii|| yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 40 / / abhayaghoSa muni kAkandIpura, mahAvedanA paaii| vairI caNDa ne saba tana chedyo, dukha dIno adhikaaii|| yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 41 / / vidyutacara ne bahu dukha pAyo, to bhI dhIra na tyaagii| zubhabhAvanasoM prANa taje nija, dhanya aura bdd'bhaagii|| yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 42 / / putra cilAtI nAmA muni ko, bairI ne tana ghaataa| moTe-moTe kITa par3e tana, tA para nija guNa rAtA / / yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 43 / / daNDakanAmA muni kI dehI, bANana kara ari bhedii| tA para neka Dige nahiM ve muni, karma mahAripu chedii|| yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 44 / / abhinandana muni Adi pA~ca sau, ghAnI peli ju maare| to bhI zrImuni samatAdhArI, pUrabakarma vicAre / / yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 45 / / jinendra arcanA/00000 149
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya niHzalya tajo saba duvidhA, AtamarAma sudhyaavo| jaba paragati ko karahu payAno, parama tattva ura laavo|| mohajAla ko kATa piyAre, apano rUpa vicaaro| mRtyu mitra upakArI tero, yoM nizcaya ura dhAro / / 53 / / (dohA) mRtyu mahotsava pATha ko, par3ho suno budhivAna / saradhA dhara nita sukha laho, 'sUracanda' zivathAna / / paMca ubhaya nava eka nabha, sambat so sukhdaay| Azvina zyAmA saptamI, kahyo pATha mana laay||54|| cANaka muni gaughara ke mAhIM, mUnda agini prjaalyo| zrIguru ura samabhAva dhArakai, apano rUpa smhaalyo|| yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 46 / / sAta zataka munivara duHkha pAyo, hathanApura meM jaano| bali brAhmaNakRta ghora upadrava, so munivara nahiM maano|| yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 47 / / lohamayI AbhUSaNa gar3hake, tAte kara phraaye| pA~coM pAMDava muni ke tana meM, to bhI nAhiM cigaaye|| yaha upasarga sahyo dhara thiratA, ArAdhana cita dhaarii| to tumare jiya kauna duHkha hai? mRtyu mahotsava bhArI / / 48 / / aura aneka bhaye isa jaga meM, samatA-rasa ke svaadii| ve hI hamako hoM sukhadAtA, hari haiM Teva pramAdI / / samyagdarzana jJAna carana tapa, ye ArAdhana caaroN| ye hI mokoM sukha ke dAtA, inheM sadA ura dhAroM / / 49 / / yoM samAdhi uramAhIM lAvo, apano hita jo caaho| taja mamatA aru AThoM mada ko. jyotisvarUpI dhyaavo|| jo koI nita karata payAno, grAmAMtara ke kaajai| so bhI zakuna vicArai nIke, zubha ke kAraNa sAjai / / 50 / / mAta-pitAdika sarva kuTuma saba, nIke zakuna bnaavai| haldI dhaniyA puMgI akSata, dUba dahI phala lAvai / / eka grAma jAne ke kAraNa, kareM zubhAzubha sAre / jaba paragati ko karata payAno, taba nahiM soco pyaare||51 / / saba kuTuma jaba rovana lAgai, tohi rulAvai sAre / ye apazakuna karai suna tokoM, tU yoM kyoM na vicArai / / aba paragati ko cAlata biriyA~, dharmadhyAna ura aano| cAroM ArAdhana ArAdho, mohatanoM dukha hAno / / 52 / / 2980000000000000 ID00000000000 jinendra arcanA zrI siddhacakra mAhAtmya zrI siddhacakra guNagAna karo mana Ana bhAva se prANI, kara siddhoM kI agavAnI ||ttek|| siddhoM kA sumarana karane se, unake anuzIlana cintana se, prakaTai zuddhAtmaprakAza, mahA sukhadAnI 555 pAoge ziva rajadhAnI ||shrii siddhacakra. // 1 // zrIpAla tattvazraddhAnI the, ve sva-para bhedavijJAnI the, nija-deha-neha ko tyAga, bhakti ura AnI 555 ___ho gaI pApa kI hAni ||shrii siddhacakra. / / 2 / / mainA bhI AtamajJAnI thI, jinazAsana kI zraddhAnI thI, azubhabhAva se bacane ko, jinavara kI pUjana ThAnI 555 kara jinavara kI agavAnI / zrI siddhacakra. / / 3 / / bhava-bhoga chor3a yogIza bhaye, zrIpAla dhyAna dhari mokSa gaye, dUje bhava mainA pAve ziva rajadhAnI555 kevala raha gayI kahAnI ||shrii siddhacakra. ||4|| prabhu darzana-arcana-vandana se, miTatA hai moha-timira mana se, nija zuddha-svarUpa samajhane kA, avasara milatA bhavi prANI 555 ___ pAte nija nidhi visarAnI ||shrii siddhacakra. / / 5 / / bhakti se ura harSAyA hai, utsava yuta pATha racAyA hai, jaba haraSa hiye na samAyA, to phira nRtya karana kI ThAnI 555 jinavara bhakti sukhadAnI ||shrii siddhacakra. / / 6 / / saba siddhacakra kA jApa japo, una hI kA mana meM dhyAna dharo, nahi rahe pApa kI mana meM nAma nizAnI 555 bana jAo zivapatha gAmI ||shrii siddhacakra. / / 7 / / jo bhakti kare mana-vaca-tana se, vaha chUTa jAye bhava-baMdhana se, bhavijana! bhaja lo bhagavAna, bhagati ura AnI 555 miTa jaihai dukhada kahAnI ||shrii siddhacakra. / / 8 / / jinendra arcanA 1000 299 150
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAraha bhAvanA (paM. jayacandajI chAbar3A kRta) dravya rUpa kari sarva thira, parajaya thira hai kauna / dravyadRSTi ApA lakho, parajaya naya kari gauna / / 1 / / zuddhAtama aru paMca guru, jaga meM saranau doya / moha-udaya jiya ke vRthA, Ana kalpanA hoya / / 2 / / para dravyana taiM prIti jo, hai saMsAra abodha / tAko phala gati cAra meM, bhramaNa kahyo zruta zodha / / 3 / / paramAratha taiM AtmA, eka rUpa hI joya / moha nimitta vikalpa ghane, tina nAse ziva hoya / / 4 / / apane-apane sattva kU~, sarva vastu vilasAya / aise citavai jIva taba, para" mamata na thAya / / 5 / / nirmala apanI AtmA, deha apAvana geh| jAni bhavya nija bhAva ko, yAsoM tajo saneha / / 6 / / Atama kevala jJAnamaya, nizcaya-dRSTi nihAra / saba vibhAva pariNAmamaya, AsravabhAva viDAra / / 7 / / nijasvarUpa meM lInatA, nizcaya saMvara jAni / samiti gupti saMjama dharama, dharai pApa kI hAni / / 8 / / saMvaramaya hai AtmA, pUrva karma jhar3a jAya / nijasvarUpa ko pAya kara, loka zikhara ThaharAya / / 9 / / lokasvarUpa vicAri ke, Atama rUpa nihAri / paramAratha vyavahAra guNi, mithyAbhAva nivAri / / 10 / / bodhi ApakA bhAva hai, nizcaya durlabha naahiN| bhava meM prApati kaThina hai, yaha vyavahAra kahAhiM / / 11 / / darza-jJAnamaya cetanA, Atama dharma bakhAni / dayA-kSamAdika ratanatraya, yAmeM garbhita jAni / / 12 / / 1000000jinendra arcanA bAraha bhAvanA (paM. bhUdharadAsajI kRta) rAjA rANA chatrapati, hAthina ke asavAra / maranA sabako eka dina, apanI-apanI bAra / / 1 / / dala bala devI devatA, mAta-pitA parivAra / maratI biriyA~ jIva ko, koI na rAkhana hAra / / 2 / / dAma binA nirdhana duHkhI, tRSNAvaza dhanavAna / kahU~ na sukha saMsAra meM, saba jaga dekhyo chAna / / 3 / / Apa akelo avatare, mare akelo hoya / yU~ kabahU~ isa jIva ko, sAthI sagA na koya / / 4 / / jahA~ deha apanI nahIM, tahA~ na apano koya / ghara saMpati para prakaTa ye, para haiM parijana loya / / 5 / / dipai cAma cAdara mar3hI, hAr3a pIMjarA deha / bhItara yA sama jagata meM, aura nahIM ghina geha / / 6 / / moha-nIMda ke jora, jagavAsI ghUmeM sadA / karmacora cahu~ ora, saravasa lUTeM sudha nahIM / / 7 / / satguru deya jagAya, moha-nIMda jaba upazamai / taba kachu banai upAya, karma-cora Avata rukaiM / / 8 / / jJAna-dIpa tapa tela bhara, ghara zodhai bhrama chora / yA vidhi bina nikasaiM nahIM, baiThe pUraba cora / / paMca mahAvrata saMcarana, samiti paMca parakAra / prabala paMca indriya-vijaya, dhAra nirjarA sAra / / 9 / / caudaha rAju utaMga nabha, loka puruSa saMThAna / tAmeM jIva anAdi taiM, bharamata haiM bina jJAna / / 10 / / dhana kana kaMcana rAjasukha, sabahiM sulabhakara jAna / durlabha hai saMsAra meM, eka jathAratha jJAna / / 11 / / jA~ce sura taru deya sukha, cintata cintA raina / bina jA~cai bina cintaye, dharma sakala sukha daina / / 12 / / jinendra arcanA 10000 151
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ tattvArthasUtram (mokSazAstram) ( AcArya umAsvAmI dvArA viracita) mokSamArgasya netAraM bhettAraM karmabhUbhRtAm / jJAtAraM vizvatattvAnAM vande tadguNalabdhaye / / traikAlyaM dravya - SaTkaM nava-pada-sahitaM jIva-SaTkAya- lezyAH paJcAnye cAstikAyA vrata samiti - gati - jJAna - cAritra - bhedAH / ityetanmokSamUlaM tribhuvana mahitaiH proktamarhadbhirIzaiH pratyeti zraddadhAti spRzati ca matimAn yaH sa vai zuddhadRSTiH // 1 // siddhe jayappasiddhe, cauvihArAhaNAphalaM patte / vaMdittA arahaMte, vocchaM ArAhaNA kamaso / / 2 / / ujjhovaNamujjhavaNaM NivvAhaNaM sAhaNaM ca NiccharaNaM / daMsaNaNANacaritaM tavANamArAhaNA bhaNiyA / / 3 / / prathama adhyAya samyagdarzana - jJAna - cAritrANi mokSamArgaH || 1 || tattvArthazraddhAnaM samyagdarzanam / / 2 / / tannisargAdadhigamAdvA || 3 || jIvAjIvAsravabandha-saMvaranirjarA mokSAstattvam ||4 || nAmasthApanAdravyabhAvatastannyAsaH / / 5 / / pramANanayairadhigamaH || 6 || nirdezasvAmitva - sAdhanAdhikaraNa-sthitividhAnataH / / 7 / / satsaMkhyAkSetra - sparzana - kAlAntara - bhAvAlpabahutvaizca // 8 // mati-zrutAvadhimana:paryaya kevalAni jJAnam / / 9 / / tatpramANe / / 10 / / parokSam / / 11 / / pratyakSamanyat / / 12 / / matiH smRti: saMjJA cintAbhinibodha ityanarthAntaram / / 13 / / tadindriyAnindriyanimittam / / 14 / / avagrahehAvAyadhAraNAH / / 15 / / bahu-bahuvidhakSiprAniH sRtAnukta-dhruvANAM setraannaam|| 16 / / arthasya / / 17 / / vyaJjanasyAvagrahaH / / 18 / / na cakSuranindriyAbhyAm / / 19 / / zrutaM mati - pUrvaM dvyaneka- dvAdaza-bhedam / / 20 / / bhava pratyayo'vadhirdeva nArakANAm / / 21 / / kSayopazama-nimittaH SaDvikalpaH zeSANAm / / 22 / / Rju - vipulamatI mana:paryayaH / / 23 / / vizaddhyapratipAtAbhyAM tadvizeSaH / / 24 / / vizuddhi - kSetra- svAmi-viSayebhyo'vadhi - manaH - paryayayoH / / 25 / / mati 302/ jinendra arcanA 152 zrutayornibandho dravyeSvasarva paryAyeSu / / 26 / / rUpiSvavadheH / / 27 / / tadanantabhAge manaHparyayasya / / 28 / / sarva dravyaparyAyeSu kevalasya / / 29 / / ekAdIni bhAjyAni yugapadekasminnAcaturbhyaH / / 30 / / mati - zrutAvadhayo viparyayazca / / 31 / / sadasatoravizeSAdyadRcchopalabdherunmattavat / / 32 / / naigamasaMgrahavyavahArarju - sUtra - zabda- samabhiruDhaivaMbhUtA nayAH / / 33 / / iti tattvArthAdhigame mokSazAstre prathamo'dhyAyaH // 1 // dvitIya adhyAya aupazamika kSAyikau bhAvau mizrazca jIvasya svatattvamaudayikapAriNAmikau ca / / 1 / / dvi-navASTAdazaikaviMzatitribhedA yathAkramam // 2 // samyaktva - cAritre || 3 || jJAnadarzana-dAna lAbha-bhogopabhoga-vIryANi ca / / 4 / / jJAnAjJAnadarzana-labdhayazcatustritri - paJca bhedAH samyaktvacAritrasaMyamAsaMyamAzca / / 5 / / gati kaSAya-liMga-mithyAdarzanAjJAnAsaMyatAsiddhalezyAzcatuzcatustryaikaikaikaika-SaDbhedAH / / 6 / / jIvabhavyAbhavyatvAni ca / / 7 / / upayogo lakSaNam / / 8 / / sa dvividho'STa - caturbhedaH || 9 || saMsAriNo muktAzca / / 10 / / samanaskA'manaskAH / / 11 / / saMsAriNastrasasthAvarAH / / 12 / / pRthivyaptejo vAyu-vanaspatayaH sthAvarAH / / 13 / / dvIndriyAdayastrasAH / / 14 / / paJcendriyANi / / 15 / / dvividhAni / / 16 / / nirvRttyupakaraNe dravyendriyam / / 17 / / labdhyupayogo bhAvendriyam / / 18 / / sparzana - rasana-prANa- cakSuH - zrotrANi / / 19 / / sparza-rasa- gandha-varNa-zabdAstadarthAH / / 20 / / zrutamanindriyasya / / 21 / / vanaspatyantAnAmekam / / 22 / / kRmi - pipIlikA - bhramara - manuSyAdInAmekaikavRddhAni / / 23 / / saMjJinaH samanaskAH / / 24 / / vigraha- gatau karma-yogaH / / 25 / / anuzreNiH gatiH / / 26 / / avigrahA jIvasya / / 27 / / vigrahavatI ca saMsAriNaH prAk caturbhyaH / / 28 / / ekasamayA'vigrahA / / 29 / / ekaM dvau trInvAnAharakaH / / 30 / / sammUrcchanagarbhopapAdA janma / / 31 / / sacita - zIta - saMvRtAH setarA mizrAzcaikazastadyonayaH / / 32 / / jarAyujANDajapotAnAM garbhaH / / 33 / / devajinendra arcanA 303
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArakANAmupapAdaH / / 34 / / zeSANAM sammUrcchanam / / 35 / / audArikavaikriyikAhAraka- taijasa- kArmaNAni zarIrANi / / 36 / / paraM paraM sUkSmam / / 37 / / pradezato'saMkhyeyaguNaM prAk taijasAt / / 38 / / anantaguNe pare / / 39 / / apratIghAte / / 40 / / anAdisambandhe ca / / 41 / / sarvasya / / 42 / / tadAdIni bhAjyAni yugapadekasminnAcaturbhyaH / / 43 / / nirupabhogamantyam / / 44 / / garbhasammUrcchanajamAdyam / / 45 / / aupapAdikaM vaikriyikam / / 46 / / labdhipratyayaM ca / / 47 / / taijasamapi / / 48 / / zubhaM vizuddhamavyAghAti cAhArakaM pramattasaMyatasyaiva / / 49 / / nAraka sammUrcchino napuMsakAni / / 50 / / na devAH / / 51 / / zeSAstrivedAH / / 52 / / aupapAdika-caramottama - dehA'saMkhyeyavarSAyuSo'napavartyAyuSaH / / 53 / / iti tattvArthAdhigame mokSazAstre dvitIyo'dhyAyaH / / 2 / / tRtIya adhyAya ratna- zarkarA - bAlukA- paMka- dhUma-tamo mahAtamaH - prabhA - bhUmayo ghanAmbuvatAkAza-pratiSThAH saptA'dho'dhaH / / 1 / / tAsu triMzatpaJcaviMzatipaMcadazadaza-tri- paJconaika-naraka - zatasahasrANi paJca caiva yathAkramam // 2 // nArakA nityA'zubhatara - lezyA - pariNAmadeha-vedanA-vikriyAH / / 3 / / parasparodIrita - duHkhAH / / 4 / / saMkliSTAsurodIrita- duHkhAzca prAk caturthyAH / / 5 / / teSveka - tri-saptadaza-saptadaza-dvAviMzatitrayastriMzatsAgaropamA sattvAnAM parA sthitiH || 6 || jambUdvIpa- lavaNodAdayaH zubhanAmAno dvIpa - samudrAH / / 7 / / dvidvirviSkambhAH pUrva-pUrva-parikSepiNo valayAkRtayaH / / 8 / / tanmadhye merunAbhirvRtto yojana- zatasahasraviSkambho jambUdvIpa: / / 9 / / bharata haimavata hari - videha - ramyakahairaNyavatairAvatavarSAH kSetrANi // 10 // tadvibhAjinaH pUrvAparAyatA himavanmahAhimavanniSadha-nIlarukmi-zikhariNo varSadhara parvatAH / / 11 / / hemArjuna- tapanIya - vaiDUrya-rajatahemamayAH / / 12 / / maNi-vicitra - pArvA uparimUle ca tulyavistArAH / / 13 / / padma- mahApadma-tigiMccha - kezari-mahApuNDarIka304///////////// jinendra arcanA 153 puNDarIkA hRdAsteSAmupari / / 14 / / prathamo yojana- sahasrAyAmastadarddhaviSkambho hRdaH / / 15 / / daza-yojanAvagAhaH / / 16 / / tanmadhye yojanaM puSkaram / / 17 / / tadviguNa - dviguNA hRdAH puSkarANi ca / / 18 / / tannivAsinyo devyaH zrIhI ghRti - kIrti - buddhi-lakSmyaH palyopamasthitayaH sasAmAnikapariSatkAH / / 19 / / gaMgA-sindhurohidrohitAsyA-hariddharikAntA-sItAsItodA-nArI-narakAntAsuvarNa-rUpyakUlA raktA- raktodAH saritastanmadhyagAH / / 20 / / dvayordvayoH pUrvAH pUrvagAH / / 21 / / zeSAstvaparagAH / / 22 / / caturdaza - nadI - sahasra- parivRtA gaMgA-sindhvAdayo nadyaH / / 23 / / bharataH SaDviMzati - paMcayojanazata-vistAraH SaT cai konaviMzatibhAgAyojanasya / / 24 / / tad dviguNa - dviguNa- vistArA varSadhara varSA videhAntAH / / 25 / / uttarA dakSiNa- tulyAH / / 26 / / bharatairAvatayorvRddhihAsau SaTsamayAbhyAmutsarpiNyavasarpiNIbhyAm / / 27 / / tAbhyAmaparAbhUmayo'vasthitAH / / 28 / / ekadvitripalyopama-sthitayo haimavatakahArivarSaka - daivakuravakAH / / 29 / / tathottarAH / / 30 / / videheSu saMkhyeyakAlAH / / 31 / / bharatasya viSkambho jambUdvIpasya navati - zata - bhAgaH / / 32 / / dvirdhAtakIkhaNDe / / 33 / / puSkarArddhe ca / / 34 / / prAGamAnuSottarAnmanuSyAH || 35 || AryA mlecchAzca / / 36 / / bharatairAvata- videhAH karmabhUmayo'nyatra devakurUttarakurubhyaH / / 37 / / nRsthitI parAvare tripalyopamAntarmuhUrte / / 38 / / tiryagyonijAnAM ca / / 39 / / iti tattvArthAdhigame mokSazAstre tRtIyo'dhyAyaH // 3 // caturtha adhyAya devAzcaturNikAyAH / / 1 / / AditastriSu pItAnta - lezyAH / / 2 / / dazASTapaMca- dvAdaza-vikalpAH kalpopanna - paryantAH / / 3 / / indra - sAmAnikatrAyastriMzatpAriSadAtmarakSa- lokapAlAnIkaprakIrNakAbhiyogyakilviSikAzcaikazaH / / 4 / / trAyastriMzallokapAla - varjyA vyantara- jyotiSkAH // 5 // jinendra arcanA 305
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrvayobhandrAH / / 6 / / kAya pravIcArA A aizAnAt / / 7 / / zeSAH sparza-rUpazabdamanaHpravIcArAH / / 8 / / pare'pravIcArAH / / 9 / / bhavanavAsino'suranAgavidyutsuparNAgni-vAta-stanitodadhi-dvIpa-dikkumArAH / / 10 / / vyantarAH kinnara-kiMpuruSa-mahoraga-gandharva-yakSa-rAkSasa-bhUtapizAcAH / / 11 / / jyotiSkAH sUryacandramasau graha-nakSatraprakIrNaka-tArakAzca / / 12 / / merupradakSiNA nitya-gatayo nR-loke / / 13 / / tatkRtaH kAla-vibhAgaH / / 14 / / bahiravasthitAH / / 15 / / vaimAnikAH / / 16 / / kalpopapannAH kalpAtItAzca / / 17 / / uparyupari / / 18 / / saudharmezAna-sAnatkumAra-mAhendra-brahmabrahmottaralAntava-kApiSThazakramahAzukra-zatAra-sahasrAreSvAnata-prANatayorAraNAcyutayornavasu graiveyakeSu vijaya-vaijayanta-jayantAparAjiteSu sarvArthasiddhau ca / / 19 / / sthiti-prabhAva-sukha-dyuti-lezyAvizuddhIndriyAvadhi-viSayato'dhikAH / / 20 / / gatizarIraparigrahAbhimAnato hInAH / / 21 / / pIta-padma-zukla-lezyA dvi-tri-zeSeSu / / 22 / / prAgveyake bhyaH klpaaH||23 / / brahma-lokAlayA laukAntikAH / / 24 / / sArasvatAdityavaDhyaruNa-gardatoyatuSitA-vyAbAdhAriSTAzca / / 25 / / vijayAdiSu dvicaramAH / / 26 / / aupapAdika-manuSyebhyaH zeSAstiryagyonayaH / / 27 / / sthitirasura-nAga-suparNa-dvIpa-zeSANAM sAgaropama-tripalyopamArdha-hInamitAH / / 28 / / saudharmezAnayoH sAgaropama'dhike / / 29 / / sAnatkumAramAhendrayoH sapta / / 30 / / tri-sapta-navaikAdaza-trayodaza-paMcadazabhiradhikAni tu / / 31 / / AraNAcyutAdUrdhvamekaikena navasu graiveyakeSu vijayAdiSu sarvArthasiddhau ca / / 32 / / aparApalyopamamadhikam / / 33 / / parataH parata:pUrvA pUrvAnantarAH / / 34 / / nArakANAM ca dvitIyAdiSu / / 35 / / daza-varSa-sahasrANi prathamAyAm / / 36 / / bhavaneSu ca / / 37 / / vyantarANAM ca / / 38 / / parA palyopamamadhikam / / 39 / / jyotiSkANAM ca / / 40 / / tadaSTa - bhAgo'parA / / 41 / / laukAntikAnAmaSTau sAgaropamANi sarveSAm / / 42 / / iti tattvArthAdhigame mokSazAstre caturtho'dhyAyaH / / 4 / / MIT jinendra arcanA paMcama adhyAya ajIvakAyA dharmAdharmAkAza-pudgalAH / / 1 / / dravyANi / / 2 / / jIvAzca / / 3 / / nityAvasthitAnyarUpANi / / 4 / / rUpiNaH pudgalA / / 5 / / A AkAzAdekadravyANi / / 6 / / niSkriyANi ca / / 7 / / asaMkhyeyAH pradezA dharmAdhamaikajIvAnAm / / 8 / / AkAzasyAnantAH / / 9 / / saMkhyeyAsaMkhyeyAzca pudgalAnAm / / 10 / / nANoH / / 11 / / lokAkAze'vagAhaH / / 12 / / dharmAdharmayoH kasne / / 13 / / ekapradezAdiSubhAjyaH pudgalAnAm / / 14 / / asaMkhyeya-bhAgAdiSu jIvAnAm / / 15 / / pradeza-saMhAra-visarpAbhyAM pradIpavat / / 16 / / gati-sthityupagrahau dharmAdharmayorupakAraH / / 17 / / AkAzasyAvagAhaH / / 18 / / zarIra-vAGmanaHprANApAnA: pudgalAnAm / / 19 / / sukhaduHkha-jIvita-maraNopagrahAzca / / 20 / / parasparopagraho jIvanAma / / 21 / / vartanA-pariNAma-kriyA-paratvAparatve ca kAlasya / / 22 / / sparza-rasa-gaMdha-varNavantaH-pudgalAH / / 23 / / zabda-bandhasaukSamya-sthaulya-saMsthAna-bheda-tamazchAyAtapodyotavantazca / / 24 / / aNavaH skandhAzca / / 25 / / bheda-saMghAtebhya utpadyante / / 26 / / bhedAdaNuH / / 27 / / bhedasaMghAtAbhyAM cAkSuSaH / / 28 / / sadravya-lakSaNam / / 29 / / utpAdavyayadhrauvyayuktaM sat / / 30 / / tadbhAvAvyayaM nityam / / 31 / / arpitAnarpitasiddheH / / 32 / / snigdharukSatvAbandhaH / / 33 / / na jaghanya-guNAnAm / / 34 / / guNa-sAmye sadRzAnAm / / 35 / / dvacadhikAdi-gaNAnAM tu / / 36 / / bandhe'dhikau pAriNAmikau ca / / 37 / / guNa-paryayavad dravyam / / 38 / / so'nantasamayaH / / 39 / / dravyAzrayA nirguNA guNAH / / 40 / / kAlazca / / 41 / / tadbhAvaH pariNAmaH / / 42 / / iti tattvArthAdhigame mokSazAstre paMcamo'dhyAyaH / / 5 / / SaSTha adhyAya kAya-vAG manaHkarma yogaH / / 1 / / sa AsravaH / / 2 / / zubhaH puNyasyAzubha: pApasya / / 3 / / sakaSAyAkaSAyayoH sAmparAyikeryApathayoH / / 4 / / indriya-kaSAyAvrata-kriyAH paJcacatuH paJca-paJcaviMzati-saMkhyAH pUrvasya bhedAH / / 5 / / tIvra-manda-jJAtA-jJAtabhAvAdhikaraNa-vIrya-vizeSebhyasta jinendra arcanA 1000 154
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvizeSaH || 6 || adhikaraNaM jIvAjIvAH / / 7 / / AdyaM saMrambha-samArambhArambhayoga-kRta-kAritAnumata-kaSAya-vizeSaistristristrizcatuzcaikazaH / / 8 / / nirvartanA- nikSepa-saMyoga-nisargA dvi- caturdvi-tri-bhedAH param / / 9 / / tatpradoSanihnava mAtsaryAntarAyAsAdanopaghAtA jJAnadarzanAvaraNayoH / / 10 / / duHkhazoka tApAkrandana-vadha-paridevanAnyAtma-paro bhayasthAnAnyasadvedyasya / / 11 / / bhUta- vratyanukampA - dAna sarAgasaMyamAdiyogaH kSAntiH zaucamiti sadvedyasya / / 12 / / kevalizrutasaMgha - dharma - devAvarNavAdo darzana - mohasya / / 13 / / kaSAyodayAttIvra-pariNAmazcAritramohasya / / 14 / / bahvArambha-parigrahatvaM nArakasyAyuSaH / / 15 / / mAyA tairyagyonasya / / 16 / / alpArambhaparigrahatvaM mAnuSasya / / 17 / / svabhAva - mArdavaM ca / / 18 / / niH zIlatavratatvaM ca sarveSAm / / 19 / / sarAgasaMyamasaMyamAsaMyamA kAmanirjarAbAla-tapAMsi devasya / / 20 / / samyaktvaM ca / / 21 / / yogavakratA visaMvAdanaM cAzubhasya nAmnaH / / 22 / / tadviparItaM zubhasya / / 23 / / darzanavizuddhirvinayasaMpannatA zIlavrateSvanaticAro'bhIkSNajJAnopayogasaMvegau zaktitastyAgatapasIsAdhu-samAdhirvaiyAvRtyakaraNamarhadAcArya bahuzruta pravacanabhaktirAvazyakA parihANimArgaprabhAvanApravacanavatsalatvamiti tIrthakaratvasya / / 24 / / parAtmanindA - prazaMse sadasadguNocchAdanodbhAvane ca nIcairgotrasya / / 25 / / tadviparyayo nIcairvRtyanutsekau cottarasya / / 26 / / vighnakaraNamantarAyasya / / 27 / / iti tattvArthAdhigame mokSazAstre SaSTho'dhyAyaH || 6 || saptama adhyAya hiMsAnRtasteyAbrahma-parigrahebhyo viratirvratam / / 1 / / dezasarvato'NumahatI / / 2 / / tatsthairyArthaM bhAvanAH paJca paJca ||3 || vAGmanoguptIryAdAnanikSepaNa-samityAlokitapAnabhojanAni paMca // 4 / / krodha-lobha-bhIrutvahAsya- pratyAkhyAnAnyanuvIci bhASaNaM ca paJca / / 5 / / zUnyAgAravimocitAvAsa-paroparodhAkaraNa-bhaikSyazuddhisaddhadharmAvisaMvAdAH paJca / / 6 / / strIrAgakathAzravaNatanmanoharAMganirIkSaNapUrvaratAnusmaraNavRSyeSTarasasvazarIra 308/////////// jinendra arcanA 155 saMskAra - tyAgAH paJca // 7 // manojJAmanojJendriya-viSaya-rAga-dveSa- varjanAni paMca // 8 // hiMsAdiSvihAmutrApAyAvadyadarzanam / / 9 / / duHkhameva vA / / 10 / / maitrI - pramoda - kAruNya- mAdhyasthyAni ca sattva-guNAdhikaklizyamAnAvinayeSu / / 11 / / jagatkAya-svabhAvau vA saMvega-vairAgyArtham / / 12 / / pramattayogAtprANa-vyaparopaNaM hiMsA / / 13 / / asadabhidhAnamanRtam / / 14 / / adattAdAnaM steyam / / 15 / / maithunamabrahma / / 16 / / mUrcchA parigrahaH / / 17 / / niHzalyo vratI / / 18 / / agAryanagArazca / / 19 / / aNuvrato'gArI / / 20 / / digdezAnarthadaNDaviratisAmAyika proSadhopavAsopabhoga- paribhogaparimANAtithi- saMvibhAga- vrata - saMpannazca / / 21 / / mAraNAntikIM sallekhanAM joSitA / / 22 / / zaMkA- kAMkSA-vicikitsAnyadRSTi-prazaMsAsaMstavAH samyagdRSTeratIcArAH / / 23 / / vrata - zIleSu paJca paJca yathAkramam / / 24 / / bandha-vadhacchedAtibhArAropaNAnnapAnanirodhAH / / 25 / / mithyopadezarahobhyAkhyAna - kUTalekha - kriyAnyAsApahAra-sAkAramantrabhedAH / / 26 / / stenaprayoga- tadAhRtAdAna-viruddharAjyAtikrama-hInAdhikamAnonmAna-pratirUpakavyavahArAH / / 27 / / paravivAhakaraNetvarikA parigRhItAparigRhItAgamanAnaMgakrIDA - kAmatIvrAbhinivezAH / / 28 / / kSetravAstuhiraNyasuvarNadhanadhAnya- dAsIdAsa -kupyapramANAtikramAH / / 29 / / UrdhvAdhastiryagvyatikramakSetravRddhi-smRtyantarAdhAnAni / / 30 / / Anayana-preSyaprayoga-zabdarUpAnupAta - pud galakSepAH / / 31 / / kandarpakautkucyamaukharyAsamIkSyAdhikaraNopa-bhogaparibhogAnarthakyAni / / 32 / / yogaduH praNidhAnAnAdarasmRtyanupasthAnAni / / 33 / / apratyavekSitApramArjito tsargAdAna-saMstaropakramaNAnAdarasmRtyanupasthAnAni / / 34 / / sacitta-sambandha-saMmizrAbhiSavaduHpakvAhArAH / / 35 / / sacittanikSepApidhAna- para- vyapadeza- mAtsaryyakAlAtikramAH / / 36 / / jIvita-maraNAzaMsA-mitrAnurAga-sukhAnubandhanidAnAni / / 37 / / anugrahArthaM svasyAtisarge dAnam / / 38 / / vidhi-dravyadAtR - pAtra - vizeSAttadvizeSaH / / 39 / / iti tattvArthAdhigame mokSazAstre saptamo'dhyAyaH ||7 || jinendra arcanA 309
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTama adhyAya mithyAdarzanAvirati-pramAda-kaSAya-yogA bandhahetavaH / / 1 / / sakaSAyatvAjjIvaH karmaNo yogyAn pudgalAnAdatte sa bandhaH / / 2 / / prakRtisthityanubhAga-pradezAstadvidhayaH / / 3 / / Adyo jJAnadarzanAvaraNa-vedanIyamohanIyAyurnAmagotrAntarAyAH / / 4 / / paJca-navadvyaSTAviMzati-caturdvicatvAriMzad-dvi-paJca-bhedA yathAkramam / / 5 / / mati-zrutAvadhi-manaHparyayakevalAnAm / / 6 / / cakSuracakSuravadhi-kevalAnAM nidrA-nidAnidrA-pracalApracalApracalA-styAnagRddhayazca / / 7 / / sadasadvedye / / 8 / / darzana-cAritramohanIyAkaSAyakaSAyavedanIyAkhyAstri-dvi-nava-SoDazabhedAH samyaktvamithyAtva-tadubhayAnyakaSAyakaSAyau hAsya-ratyarati-zoka-bhaya-jugupsAstrI-punnapuMsaka vedA anantAnubandhyapratyAkhyAna-pratyAkhyAna-saMjvalanavikalpAzcaikazaH krodha-mAna-mAyA-lobhAH / / 9 / / nAraka-tairyagyonamAnuSa-daivAni / / 10 / / gati-jAti-zarIrAMgopAMga-nirmANabandhana-saMghAtasaMsthAna-saMhanana-sparza-rasa-gandha-varNAnupUrvyAgurulaghUpaghAta-paraghAtAtapodyotocchvAsa-vihAyogatayaH pratyekazarIratrasa-subhaga-susvara-zubha-sUkSmaparyApti-sthirAdeya-yaza:kIrti-setarANi tIrthakaratvaM ca / / 11 / / uccainIMcaizca / / 12 / / dAna-lAbhabhogopabhoga-vIryANAm / / 13 / / AditastisRNAmantarAyasya ca triMzatsAgaropama-koTikoTyaH parA sthitiH / / 14 / / saptatirmohanIyasya / / 15 / / viMzatirnAma-gotrayoH / / 16 / / trayastriMzatsAgaro pamANyAyuSaH / / 17 / / aparA dvAdaza-muhUrtAvedanIyasya / / 18 / / nAmagotrayoraSTau / / 19 / / zeSANAmantarmuhUrtA / / 20 / / vipAko'nubhavaH / / 21 / / sa yathAnAma / / 22 / / tatazca nirjarA / / 23 / / nAma-pratyayAH sarvato yogavizeSAt sUkSmaika kSetrAvagAhasthitAH sarvAtmapradezeSvanantAnantapradezAH / / 24 / / sadvedya-zubhAyurnAma-gotrANi puNyam / / 25 / / ato'nyatpApam / / 26 / / iti tattvArthAdhigame mokSazAstre aSTamo'dhyAyaH / / 8 / / WI010201000 jinendra arcanA navama adhyAya Asrava-nirodhaH saMvaraH / / 1 / / sa gupti-samiti-dharmAnuprekSAparISahajaya-cAritraiH / / 2 / / tapasA nirjarA ca / / 3 / / samyagyoganigraho guptiH / / 4 / / IryA-bhASaiSaNAdAnanikSepotsargAH samitayaH / / 5 / / uttamakSamAmArdavArjava-zauca-satya-saMyama-tapa styAgAkiJcanyabrahmacaryANi dharmaH / / 6 / / anityAzaraNasaMsAraikatvAnyatvAzucyAsravasaMvaranirjarA-loka-bodhidurlabhadharmasvAkhyAtatattvAnucintanamanuprekSAH / / 7 / / mArgAcyavananirjarArthaM pariSoDhavyAH parISahAH / / 8 / / kSutpipAsA-zItoSNadaMzamazakanAgnyArati-strIcaryA-niSadyA-zayyAkrozavadhayAcanAlAbharoga-tRNasparza-malasatkArapuraskAraprajJAjJAnA'darzanAni / / 9 / / sUkSmasAmparAya-chadmasthavItarAgayozcaturdaza / / 10 / / ekAdaza jine / / 11 / / bAdarasAmparAye sarve / / 12 / / jJAnAvaraNe prajJAjJAne / / 13 / / darzanamohAntarAya yoradarzanAlAbhau / / 14 / / cAritramohe nAgnyArati-strI-niSadyAkroza-yAcanA-satkArapuraskArAH / / 15 / / vedanIye zeSAH / / 16 / / ekAdayo bhAjyA yugapadekasminnaikonaviMzatiH / / 17 / / sAmAyika-cche dopasthApanA-parihAravizuddhi-sUkSmasAmparAyayathAkhyAtamiti cAritram / / 18 / / anazanAvamaudarya-vRttiparisaMkhyAna-rasaparityAga-viviktazayyAsana-kAyaklezA bAhyaM tapaH / / 19 / / prAyazcittavinaya-vaiyAvRtya-svAdhyAya-vyutsarga-dhyAnAnyuttaram / / 20 / / nava-caturdazapaJca-dvi-bhedA yathAkramaM prAgdhyAnAt / / 21 / / AlocanA-pratikramaNatadubhaya-viveka-vyutsarga-tapazcheda-parihAropasthApanAH / / 22 / / jJAna-darzanacAritropacArAH / / 23 / / AcAryopAdhyAya-tapasvi-zaikSaglAnagaNa-kulasaMgha-sAdhu-manojJAnAm / / 24 / / vAcanApRcchanAnuprekSAmnAyadharmopadezAH / / 25 / / bAhyAbhyantaropadhyoH / / 26 / / uttama-saMhananasyaikAgra-cintAnirodho dhyAnamAntarmuhUrtAt / / 27 / / Artta-raudradharmya-zuklAni / / 28 / / pare mokSa-hetU / / 29 / / ArttamamanojJasya saMprayoge tadviprayogAya smRtisamanvAhAraH / / 29 / / viparItaM manojJasya / / 31 / / vedanAyAzca / / 32 / / nidAnaM jinendra arcanA 311 156
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ ca / / 33 / / tadaviratadezavirata-pramattasaMyatAnAm / / 34 / / hiMsAnRtasteyaviSayasaMrakSaNebhyo raudramavirata-dezaviratayoH / / 35 / / AjJApAyavipAkasaMsthAna-vicayAya dharmyam / / 36 / / zukle cAdye pUrvavidaH / / 37 / / pare ke valinaH / / 38 / / pRthaktvaika tvavitarka - sUkSma kriyApratipAti vyuparatakriyAnivartIni / / 39 / / tryaikayoga-kAyayogA-yogAnAm / / 40 / / ekAzraye savitarka-vIcAre pUrve / / 41 / / avIcAraM dvitIyam / / 42 / / vitarkaH zrutam / / 43 / / vIcAro'rtha-vyaJjanayoga-saMkrAntiH / / 44 / / samyagdRSTizrAvaka-viratAnantaviyojakadarzanamohakSapa kopazamakopazAnta-mohakSapakakSINamoha-jinAH kramazo'saMkhyeya-guNanirjarAH / / 45 / / pulAka-vakuzakuzIlanirgranthasnAtakA nirgranthAH ||46||sNym-shrut-prtisevnaatiirth-liNgleshyoppaad-sthaanviklptH sAdhyAH / / 47 / / iti tattvArthAdhigame mokSazAstre navamo'dhyAyaH / / 9 / / dazama adhyAya mohakSayAjjJAnadarzanAvaraNAntarAyakSayAcca ke valam / / 1 / / bandhahetvabhAva-nirjarAbhyAM kRtsna-karma-vipramokSo mokSaH / / 2 / / aupazamikAdi-bhavyatvAnAM ca / / 3 / / anyatra kevalasamyaktvajJAnadarzanasiddhatvebhyaH / / 4 / / tadanantaramUrdhvaM gacchatyalokAntAt / / 5 / / pUrvaprayogAdasaMgatvAd bandhacchedAttathAgatipariNAmAcca / / 6 / / AviddhakulAlacakravadvyapagatalepAlAMbuvaderaNDabIjavadagnizikhAvacca / / 7 / / dharmAstikAyAbhAvAt / / 8 / / kSetra-kAla-gati-liMga-tIrthacAritra-pratyekabuddha-bodhitajJAnAvagAhanAntara-saMkhyAlpabahutvataH sAdhyAH / / 9 / / iti tattvArthAdhigame mokSazAstre dazamo'dhyAyaH / / 10 / / mokSamArgasya netAraM bhettAraM karmabhUbhRtAm / jJAtAraM vizvatattvAnAM vande tadguNalabdhaye / / 3121000000000000 UIT0000000000 jinendra arcanA koTizataM dvAdaza caiva koTyo, lakSyANyazItistryadhikAni caiva / paMcAzadaSTau ca sahasrasaMkhyA-metadbhuta paMcapadaM namAmi / / 1 / / arahaMta bhAsiyatthaM gaNaharadevehiM gaMthiyaM savvaM / paNamAmi bhattijutto sudaNANa-mahovayaM sirasA / / 2 / / akSaramAtrapadasvarahInaM vyaMjanasaMdhivivarjitarepham / sAdhubhiratra mama kSamitavyaM ko na vimuhyati zAstrasamudre / / 3 / / dazAdhyAye paricchinne tattvArthe paThite sati / phalaM syAdupavAsasya bhASitaM munipuMgavaiH / / 4 / / tattvArthasUtrakartAraM gRddhapicchopalakSitam / vaMde gaNIndrasaMjAta-mumAsvAmi-munIzvaram / / 5 / / jaM sakkai taM kIrai jaM paNa sakkai taheva saddahaNaM / saddahamANo jIvo pAvai ajarAmaraM ThANaM / / 6 / / tava yaraNaM vayadharaNaM saMjamasaraNaM ca jIvadayAkaraNam / aMte samAhimaraNaM cauviha dukkhaM NivAreI / / 7 / / iti tattvArthasUtrAparanAma tattvArthAdhigamamokSazAstraM samAptam / **** siddhoM ke darabAra meM hamako bhI bulavAlo svAmI, siddhoM ke darabAra meM ||ttek / / jIvAdika sAtoM tatvoM kI, saccI zraddhA ho jAye / / bhedajJAna se hamako bhI prabhu, samyakdarzana ho jaaye| mithyAtama ke kAraNa svAmI, hama DUbe saMsAra meM / / hamako bhI bulavAlo svAmI / / 1 / / Atmadravya kA jJAna kareM hama, nija svabhAva meM A jaayeN| ratnatraya kI nAva baiThakara, mokSa bhavana ko pA jAyeM / paryAyoM kI cakAcauMdha se, bahate haiM majhadhAra meM / / hamako bhI bulavAlo svAmI / / 2 / / jinendra arcanA 10000 157
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhakti khaNDa devabhakti jagata ke deva saba dekhe, koI rAgI koI dvessii| kisI ke hAtha Ayudha hai, kisI ko nAra bhAtI hai||2|| jagata ke deva haThagrAhI, kunaya ke pakSapAtI haiN| tU hI sunaya kA hai vettA, vacana tere aghAtI haiM / / 3 / / mujhe kucha cAha nahIM jaga kI, yahI hai cAha svAmI jii| japU~ tuma nAma kI mAlA, jo mere kAma AtI hai||4|| tumhArI chavi nirakha svAmI, nijAtama lau lagI mere| yahI lau pAra kara degI, jo bhaktoM ko suhAtI hai||5|| eka tumhI AdhAra ho jaga meM, aya mere bhagavAna / ki tuma-sA aura nahIM balavAna / / sa~bhala na pAyA gote khAyA, tuma bina ho hairAna / ki tuma-sA aura nahIM balavAna ||ttek / / AyA samaya bar3A sukhakArI, Atama-bodha kalA vistaarii| maiM cetana, tana vastu nyArI, svayaM carAcara jhalakI saarii|| nija antara meM jyoti jJAna kI akSayanidhi mahAna / / ki tuma-sA aura nahIM balavAna / / 1 / / duniyA meM ika zaraNa jinaMdA, pApa-puNya kA burA ye phNdaa| maiM zivabhUpa rUpa sukhakaMdA, jJAtA-dRSTA tuma-sA baMdA / / mujha kAraja ke kAraNa tuma ho, aura nahIM matimAna / / ki tuma-sA aura nahIM balavAna / / 2 / / sahaja svabhAva bhAva darazAU~ , para pariNati se citta httaauuN| puni-puni jaga meM janma na pAU~, siddhasamAna svayaM bana jaauuN|| cidAnanda caitanya prabhu kA hai 'saubhAgya' pradhAna / / ki tuma-sA aura nahIM balavAna ||3|| mere mana-mandira meM Ana, padhAro mahAvIra bhagavAna ||ttek|| bhagavana tuma Ananda sarovara, rUpa tumhArA mahA manohara / nizi-dina rahe tumhArA dhyAna, padhAro mahAvIra bhagavAna / / 1 / / sura kinnara gaNadhara guNa gAte, yogI terA dhyAna lgaate| gAte saba terA yazagAna, padhAro mahAvIra bhagavAna / / 2 / / jo terI zaraNAgata AyA, tUne usako pAra lgaayaa| tuma ho dayAnidhi bhagavAna, padhAro mahAvIra bhagavAna / / 3 / / bhagata janoM ke kaSTa nivAreM, Apa tareM hamako bhI taareN| kIje hamako Apa samAna, padhAro mahAvIra bhagavAna / / 4 / / Aye haiM hama zaraNa tihArI, bhakti ho svIkAra hmaarii| tuma ho karuNA dayAnidhAna, padhAro mahAvIra bhagavAna / / 5 / / roma-roma para teja tumhArA, bhU-maNDala tumase ujiyArA / ravi-zazi tuma se jyotirmAna, padhAro mahAvIra bhagavAna / / 6 / / tihAre dhyAna kI mUrata, ajaba chavi ko dikhAtI hai| viSaya kI vAsanA taja kara, nijAtama lau lagAtI hai||ttek|| tere darzana se he svAmI! lakhA hai rUpa maiM teraa| tana~ kaba rAga tana-dhana kA, ye saba mere vijAtI haiN|||1|| 00000000000 jinendra arcanA nirakho aMga-aMga jinavara ke, jinase jhalake zAnti apAra ||ttek|| caraNa-kamala jinavara kaheM, ghUmA saba saMsAra / para kSaNabhaMgura jagata meM, nija Atmatattva hI sAra / / yAteM padmAsana virAje jinavara, jhalake zAnti apAra / / 1 / / jinendra arcanA /000000 158
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ hasta-yugala jinavara kaheM, para kA kartA hoya / aisI mithyAbuddhi se hI, bhramaNa caturagati hoya / / yA padmAsana virAje jinavara, jhalake zAnti apAra / / 2 / / locana dvaya jinavara kaheM, dekhA saba saMsAra / para duHkhamaya gati catura meM, dhruva Atmatattva hI sAra / / yAteM nAzAdRSTi virAje jinavara, jhalake zAnti apAra / / 3 / / antarmukha mudrA aho, Atmatattva darazAya / jinadarzana kara nijadarzana pA, satguru vacana suhAya / / yAteM antardRSTi virAje jinavara, jhalake zAnti apAra / / 4 / / cidAnanda caitanyamaya, zuddhAtama ko jAna / nija svarUpa meM lIna ho, pAo kevalajJAna / / nava kevala labdhi prakaTAo, phira yogoM ko naSTa kraao| avinAzI siddha pada ko pAo, AyA-AyA re avasara Ananda kA / / 3 / / prabhu hama saba kA eka, tU hI hai, tAraNahArA re| tuma ko bhUlA, phirA vahI nara, mArA mArA re ||ttek / / bar3A puNya avasara yaha AyA, Aja tumhArA darzana paayaa| phUlA mana yaha huA saphala, merA jIvana sArA re / / 1 / / bhakti meM aba citta lagAyA, cetana meM taba cita llcaayaa| vItarAgI deva! karo aba, bhava se pArA re / / 2 / / aba to merI ora nihAro, bhavasamudra se nAva ubaaro|| 'paMkaja' kA lo hAtha pakar3a, maiM pAU~ kinArA re / / 3 / / jIvana meM maiM nAtha ko pAU~, vItarAgI bhAva bddh'aauuN| bhaktibhAva se prabhu caraNana meM, jAU~-jAU~ re / / 4 / / Ao jina maMdira meM Ao, zrI jinavara ke darzana paao| jina zAsana kI mahimA gAo, AyA-AyA re avasara Ananda kA ||ttek|| he jinavara tava zaraNa meM, sevaka AyA Aja / zivapura patha darazAya ke, dIje nija pada rAja / / prabhu aba zuddhAtama batalAo, cahu~gati duHkha se zIghra chudd'aao| divya-dhvani amRta brsaao| AyA-pyAsA maiM sevaka Ananda kA / / 1 / / jinavara darzana kIjie, Atama darzana hoya / mohamahAtama nAzi ke, bhramaNa caturgati khoya / / zuddhAtama ko lakSya bnaao| nirmala bheda-jJAna prkttaao| aba viSayoM se citta haTAo, pAo-pAo re mAraga nirvANa kA / / 2 / / dhanya-dhanya Aja ghar3I kaisI sukhakAra hai| siddhoM kA darabAra hai ye siddhoM kA darabAra hai ||ttek / / khuziyA~ apAra Aja hara dila meM chAI haiN| darzana ke hetu dekho janatA akulAI hai| cAroM ora dekha lo bhIr3a bezumAra hai||1|| bhakti se nRtya-gAna koI hai kara rhe| Atama subodha kara pApoM se Dara rahe / / pala-pala puNya kA bhare bhaNDAra hai||2|| jinendra arcanA 10000 316000000000 10. jinendra arcanA 159
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaya-jaya ke nAda se gUMjA AkAza hai| chUTeMge pApa saba nizcaya yaha Aja hai / / dekha lo 'saubhAgya' khulA Aja mukti dvAra hai||3|| dekhe deva jagata ke sAre, eka nahIM mana bhAye / puNya-udaya se Aja tihAre, darzana kara sukha pAye // 1 // janma-maraNa nita karate-karate, kAla ananta gmaaye| aba to svAmI janma-maraNa kA, duHkhar3A sahA na jaaye||2|| bhavasAgara meM nAva hamArI, kaba se gotA khAye / tuma hI svAmI hAtha bar3hAkara, tAro to tira jAye / / 3 / / anukampA ho jAya ApakI, AkulatA miTa jaaye| 'paMkaja' kI prabhu yahI vInatI, caraNa-zaraNa mila jaaye||4|| zAstrabhakti vIra prabhu ke ye bola, terA prabhu! tujha hI meM ddole| tujha hI meM Dole, hA~ tujha hI meM ddole| mana kI tU puMDI ko khola, khol-khol-khol| terA prabhu tujha hI meM Dole ||ttek|| kyoM jAtA giranAra, kyoM jAtA kAzI, ghaTa hI meM hai tere, ghaTa-ghaTa kA vaasii| antara kA konA TaTola, Tola-Tola-Tola / / 1 / / cAroM kaSAyoM ko tUne hai pAlA, Atama prabhu ko jo karatI hai kAlA / inakI to saMgati ko chor3a, chor3a-chor3a-chor3a / / 2 / / para meM jo DhUMDhA na bhagavAna pAyA, saMsAra ko hI hai tUne bddh'aayaa| dekho nijAtama kI ora, ora-ora-ora / / 3 / / mastoM kI duniyA meM tU masta ho jA, Atama ke raMga meM aisA tU ra~ga jaa| Atama ko Atama meM ghola-ghola-ghola / / 4 / / bhagavAna banane kI tAkata hai tujhameM, tU mAna baiThA pujArI hU~ basa maiN| aisI tU mAnyatA ko chor3a, chodd'-chodd'-chodd'||5|| he jinavANI mAtA! tumako lAkhoM praNAma, tumako kror3oM praNAma / zivasukhadAnI mAtA! tumako lAkhoM praNAma, tumako kror3oM praNAma ||ttek|| tU vastu-svarUpa batAve, aru sakala virodha miTAve / he syAdvAda vikhyAtA! tumako lAkhoM praNAma, tumako kror3oM praNAma / / 1 / / tU kare jJAna kA maNDana, mithyAta kumAraga khaNDana / he tIna jagata kI mAtA! tumako lAkhoM praNAma, tumako kror3oM praNAma / / 2 / / tU lokAloka prakAze, cara-acara padArtha vikAze / he vizvatattva kI jJAtA tumako lAkhoM praNAma, tumako kror3oM praNAma / / 3 / / zuddhAtama tattva dikhAve, ratnatraya patha prakaTAve / nija Ananda amRtadAtA! tumako lAkhoM praNAma, tumako kror3oM praNAma / / 4 / / he mAta! kRpA aba kIje, parabhAva sakala hara lIje / 'zivarAma' sadA guNa gAtA tumako lAkhoM praNAma, tumako kror3oM praNAma / / 5 / / Aja hama jinarAja! tumhAre dvAre Aye / hA~ jI hA~ hama, Aye-Aye ||ttek / / 0000000000000 jinendra arcanA jinavara caraNa bhakti vara gaMgA, tAhi bhajo bhavi nita sukhadAnI / jinendra arcanA/0001 3180 160
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSamA-kSamA ho sabhI hamAre doSa anante bhava ke| ziva kA mArga batA do mAtA, lehu zaraNa meM abke||6|| jayavanto jinavANI jaga meM, mokSamArga pravarto / zrAvaka 'jayakumAra' bInave, pada de ajara amara to||7|| syAdvAda hima-giri te upajI, mokSa mahAsAgarahi samAnI ||ttek / / jJAna-vijJAna rUpa doU DhAye, saMyama bhAva lahara hita AnI / dharmadhyAna jaha~ bha~vara parata hai, zama-dama jAmeM sama-rasa pAnI / / 1 / / jina-saMstavana taraMga uThata hai, jahA~ nahIM bhrama-kIca nishaanii| moha-mahAgiri cUra karata hai, ratnatraya zudha paMtha DhalAnI / / 2 / / sura-nara-muni-khaga Adika pakSI, jahA~ ramata nija samarasa tthaanii| 'mAnika' citta nirmala sthAna karI, phira nahIM hota malina bhava prANI / / 3 / / jina-baina sunata morI bhUla bhgii||ttek / / karmasvabhAva bhAva cetana ko, bhinna pichAnana sumati jagI / / 1 / / nija anubhUti sahaja jJAyakatA, so cira ruSa-tuSa-maila pagI / / 2 / / syAdvAda dhuni nirmala jalateM, vimala bhaI samabhAva lagI / / 3 / / saMzaya-moha-bharamatA vighaTI, prakaTI Atama soMja sagI / / 4 / / 'daula' apUrava maMgala pAyo / zivasukha lena hoMsa umagI / / 5 / / jinavANI mAtA ratnatraya nidhi dIjiye ||ttek / / mithyAdarzana-jJAna-caraNa meM, kAla anAdi ghUme, samyagdarzana bhayau na tAtai, duHkha pAyo dina dUne / / 1 / / hai abhilASA samyagdarzana-jJAna-caraNa de maataa| hama pAvai nijasvarUpa Apano, kyoM na bamaiM guNajJAtA / / 2 / / jIva anantAnanta paThAye, svarga-mokSa meM tUne / aba bArI hai hama jIvana kI, hove karma vidUne / / 3 / / bhavyajIva haiM putra tumhAre, cahu~gati duHkha se haare| inako jinavara banA zIghra aba, de de guNa-gaNa saare||4|| auguNa to aneka hota haiM, bAlaka meM hI maataa| pai aba tuma-sI mAtA pAI, kyoM na bane guNajJAtA / / 5 / / 10000 jinendra arcanA jinavANI mAtA darzana kI balihAriyA~ ||ttek / / prathama deva arahanta manAU~, gaNadharajI ko dhyaauuN| kundakunda AcArya hamAre, tinako zIza nvaauuN||1|| yoni lAkha caurAsI mAhIM, ghora mahAduHkha paayo| aisI mahimA sunakara mAtA, zaraNa tumhArI aayo||2|| jAnai thA~ko zaraNo lInoM, aSTa karma kSaya kiino| janama-maraNa miTA ke mAtA, mokSa mahApada dIno / / 3 / / ThAr3e zrAvaka araja karata haiM, he jinavANI maataa| dvAdazAMga caudaha pUrava kA, kara do hamako jJAtA / / 4 / / jinendra arcanA 10000 161
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 322 (6) mahimA hai, agama jinAgama kI / / Teka // / jAhi sunata jar3a bhinna pichAnI, hama cinmUrati Atama kI // 1 // rAgAdika duHkha kArana jAneM, tyAga buddhi dInI bhrama kI // 2 // jJAna-jyoti jAgI ura antara, ruci bAr3hI puni zama-dama kI // 3 // karmabaMdha kI bhaI nirajarA, kAraNa parama parAkrama kI // 4 // 'bhAgacanda' ziva-lAlaca lAgyo, pahu~ca nahIM hai jaha~ jama kI // 5 // (61) caraNoM meM A par3A hU~, he dvAdazAMga vANI / mastaka jhukA rahA hU~, he dvAdazAMga vANI / / Teka // / mithyAtva ko nazAyA, nija tattva ko prakAzA / ApA-parAyA-bhAsA, ho ke samAnI / / 1 / / bhAnu SaT dravya ko batAyA, syAdvAda ko jatAyA / bhavaphada se chur3AyA, saccI jinendra vANI // 2 // ripu cAra mere maga meM, jaMjIra DAle paga meM / ThAr3e haiM mokSa-maga meM, takarAra mosoM tthaanii|| 3 / / de jJAna mujhako mAtA, isa jaga se toDUM nAtA / hove 'sudarzana' sAtA, nahiM jaga meM terI sAnI // 4 // (c) nita pIjyo dhI dhArI, jinavANI sudhA-sama jAnike // Teka // / vIra mukhAraviMda prakaTI, janma- jarA bhayaTArI / gautamAdi guru-ura ghaTa vyApI, parama suruci karatArI // 1 // salila samAna kalilamalagaMjana, budhamanaraMjana haarii| bhaMjana vibhrama dhUli prabhaMjana, mithyA jalada nivArI ||2 || kalyANakataru upavanadharinI, taranI bhavajalatArI / baMdhavidArana painI chainI, mukti nasainI sArI / / 3 / / jinendra arcanA 162 sva-parasvarUpa prakAzana ko yaha, bhAnukalA avikArI / munimanakumudini-modanazazibhA, zamasukha sumana suvArI // 4 // jAke sevata bevata nijapada, nasata avidyA sArI / tIna lokapati pUjata jAko, jAna trijaga hitakArI / / 5 / / koTi jIbha soM mahimA jAkI, kahi na sake pavidhArI / 'daula' alpamati kema kahai yaha, adhama udhArana hArI || 6 || (9) sA~cI to gaMgA yaha vItarAgavANI / avicchinna dhArA nijadharma kI kahAnI // Teka // jAmeM ati hI vimala agAdha jnyaanpaanii| jahA~ nahIM saMzayAdi paMka kI nizAnI // 1 // saptabhaMga jaha~ taraMga uchalata sukhdaanii| saMtacita marAlavRnda ramaiM nitya jJAnI / / 2 / / jAke avagAhana zuddha hoya prANI / 'bhAgacanda' nihacaiM ghaTamAhiM yA pramAnI || 3 || (10) dhanya-dhanya hai ghar3I Aja kI, jinadhuni zravaNaparI / tattvapratIta bhaI aba mere, mithyAdRSTi TarI / Teka / / jar3a taiM bhinna lakhI cinmUrata, cetana svarasa bharI / ahaMkAra mamakAra buddhi puni, para meM saba pariharI // 1 // pApa-puNyavidhi bandha avasthA, bhAsI ati duHkhabharI / vItarAga-vijJAnabhAvamaya, paranati ati vistarI / / 2 / / cAha dAha vinasI barasI puni, samatA megha jharI / bAr3hI prIti nirAkula pada soM, 'bhAgacanda' hamarI || 3 || 1. indra jinendra arcanA (323
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevali-kanye, vAGmaya gaMge, jagadambe, agha nAza hamAre / satya-svarUpe, maMgalarUpe, mana-mandira meM tiSTha hamAre ||ttek / / jambUsvAmI gautama-gaNadhara, hue sudharmA putra tumhAre / jagatai svayaM pAra hai karake, de upadeza bahuta jana tAre / / 1 / / kundakunda, akalaMkadeva aru, vidyAnandi Adi muni sAre / tava kula-kumuda candramA ye zubha, zikSAmRta de svarga sidhAre / / 2 / / tUne uttama tattva prakAze, jaga ke bhrama saba kSaya kara DAre / terI jyoti nirakha lajjAvaza, ravi-zazi chipate nitya vicAre / / 3 / / bhava-bhaya pIr3ita, vyathita-citta jana, jaba jo Aye zaraNa tihAre / china bhara meM unake taba tumane, karuNA kari saMkaTa saba TAre / / 4 / / jaba taka viSaya-kaSAya nazai nahIM, karma-zatru nahiM jAya nivAre / taba taka 'jJAnAnanda' rahai nita, saba jIvana teM samatA dhAre / / 5 / / dhanya-dhanya jinavANI mAtA, zaraNa tumhArI aaye| paramAgama kA manthana karake, zivapura patha para dhaaye|| mAtA darzana terA re! bhavika ko Ananda detA hai| hamArI naiyA khetA hai / / 1 / / vastu kathaMcit nitya-anitya, anekAMtamaya shobhe| paradravyoM se bhinna sarvathA, svacatuSTayamaya zobhe / / aisI vastu samajhane se, caturgati pherA kaTatA hai| jagata kA pherA miTatA hai / / 2 / / naya nizcaya-vyavahAra nirUpaNa, mokSamArga kA krtii| vItarAgatA hI muktipatha, zubha vyavahAra ucaratI / / mAtA! terI sevA se, mukti kA mAraga khulatA hai| mahA mithyAtama dhulatA hai / / 3 / / tere aMcala meM cetana kI, divya cetanA pAte / terI amRta lorI kyA hai, anubhava kI barasAteM / / mAtA! terI varSA meM, nijAnanda jharanA jharatA hai| anupamAnanda uchalatA hai||4|| nava-tattvoM meM chupI huI jo, jyoti use btlaatii| cidAnanda dhruva jJAyaka ghana kA, darzana sadA kraatii|| mAtA! tere darzana se, nijAtama darzana hotA hai| samyagdarzana hotA hai / / 5 / / dhanya-dhanya vItarAga vANI, amara terI jaga meM khaanii| cidAnaMda kI rAjadhAnI, amara terI jaga meM kahAnI ||ttek|| utpAda-vyaya aru dhrauvya svarUpa, vastu bakhAnI sarvajJa bhuup| syAdvAda terI nizAnI, amara terI jaga meM kahAnI / / 1 / / jinendra arcanA 1000000000 324800000 jinendra arcanA 163
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ nitya-anitya aru eka aneka, vastukathaMcit bhed-abhed| anekAMtarUpA bakhAnI, amara terI jaga meM kahAnI / / 2 / / bhAva zubhAzubha baMdhasvarUpa, zuddha-cidAnandamaya muktiruup| mAraga dikhAtI hai vANI, amara terI jaga meM kahAnI / / 3 / / cidAnaMda caitanya Ananda dhAma, jJAnasvabhAvI nijAtama raam| svAzraya se mukti bakhAnI, amara terI jaga meM kahAnI / / 4 / / sunakara vANI jinavara kI, mahAre harSa hiye na samAya jI ||ttek / / kAla anAdi kI tapana bujhAnI, nija nidhi milI athAha jI / / 1 / / saMzaya, bhrama aura viparyaya nAzA, samyak buddhi upajAya jI / / 2 / / nara-bhava saphala bhayo aba mero, 'budhajana' bheTata pAya jI / / 3 / / samAdhAnarUpA anUpA akSudrA, anekAntadhA syAdvAdAMka mudraa| tridhA saptadhA dvAdazAGgI bakhAnI, namo devi vAgezvarI jainvaannii||4|| akopA amAnA adabhA alobhA, zrutajJAnarUpI matijJAna shobhaa| mahApAvanI bhAvanA bhavya mAnI, namo devi vAgezvarI jainvaannii||5|| atItA ajItA sadA nirvikArA, viSaivATikAkhaMDinI khaDgadhArA / purApApavikSepa kartA kRpANI, namo devi vAgezvarI jainavANI / / 6 / / agAdhA abAdhA niradhrA nirAzA, anantA anAdIzvarI krmnaashaa| nizaMkA niraMkA cidaMkA bhavAnI, namo devi vAgezvarI jainavANI / / 7 / / azokA mudekA vivekA vidhAnI, jagajjantumitrA vicitraavsaanii| samastAvalokA nirastA nidAnI, namo devi vAgezvarI jainavANI / / 8 / / je Agama rucidharai, je pratIti mana mAhiM AnahiM / avadhArahiM ge puruSa, samartha pada artha AnahiM / / je hita hetu 'banArasI', dehiM dharma upadeza / te saba pAvahiM parama sukha, taja saMsAra kaleza / / mukha oMkAra dhuni suni artha gaNadhara vicArai / raci-raci Agama upadesai bhavika jIva saMzaya nivaarai|| so satyAratha zAradA, tAsu bhakti ura Ana / chaMda bhujaMgaprayAta", aSTaka kahauM bakhAna / / (bhujaMgaprayAta) jinAdeza jJAtA jinendrA vikhyAtA, vizuddhA prabuddhA namoM lokmaataa| durAcAra-durnaharA zaMkarAnI, namo devi vAgezvarI jainavANI / / 1 / / sudhAdharma saMsAdhanI dharmazAlA, sudhAtApa nirnAzinI meghamAlA / mahAmoha vidhvaMsinI mokSadAnI, namo devi vAgezvarI jainavANI / / 2 / / akhaivRkSazAkhA vyatItAbhilASA, kathA saMskRtA prAkRtA deshbhaassaa| cidAnaMda-bhUpAla kI rAjadhAnI, namo devi vAgezvarI jainavANI / / 3 / / 3268000000000000000 VID10000 jinendra arcanA bhrAta jinavANI-sama nahiM Ana, jAna zrutapaMcami parva mahAna ||ttek|| ekAntoM kA nahIM ThikAnA, syAvAda kA lakhA nizAnA / / miTatA bhava-bhava kA ajJAna, jAna zrutapaMcami parva mahAna / / 1 / / kevalajJAnI kI yaha vANI, khire nirakSara tadi smjhaanii| sura-nara tiryaMca sunate Ana, jAna zrutapaMcami parva mahAna / / 2 / / gaNadhara hRdaya virAjI mAtA, jJAnasvabhAva sahaja jhlkaataa| sunata cintata ho bheda-jJAna, jAna zrutapaMcami parva mahAna / / 3 / / bhavijana prItisahita cita dhAre, ravi-zazi-sama tama ko prihaare| ura ghaTa prakaTe pUrana Ana, jAna zruta paMcami parva mahAna / / 4 / / mokSadAyikA hai jinamAtA, tuma pUjaka samyak nidhipaataa| 'naMda' bhI apane Azrita jAna, jAna zrutapaMcami parva mahAna / / 5 / / jinendra arcanA 10000 164
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 guru bhakti (1) aise sAdhu suguru kaba mili haiN| / Teka // / Apa ta aru para ko tAraiM, niSpRhI nirmala haiM // 1 // tila tuSa mAtra saMga nahiM jinake, jJAna-dhyAna guNa bala haiM // 2 // zAMta digambara mudrA jinakI, mandara tulya acala haiM 'bhAgacanda' tinako nita cAheM, jyoM kamalani ko ali haiM // 4 // / / 3 // (2) dhana-dhana jainI sAdhu jagata ke tattvajJAna vilAsI ho / / Teka // / darzana bodhamaI nija mUrati jinako apanI bhAsI ho / tyAgI anya samasta vastu meM ahaMbuddhi duHkhadAsI ho / / 1 / / jina azubhopayoga kI pariNati sattAsahita vinAzI ho / hoya kadAca zubhopayoga to taha~ bhI rahata udAsI ho / / 2 / / chedata je anAdi duHkhadAyaka duvidhi baMdha kI phA~sI ho / moha kSobha rahita jina pariNati vimala mayaMka vilAsI ho / / 3 / / viSaya cAha dava dAha bujhAvana sAmya sudhArasa rAsI ho / 'bhAgacanda' pada jJAnAnandI sAdhaka sadA hulAsI ho / / 4 / / (3) parama guru barasata jJAna jharI / haraSi - haraSi bahu garaja - garaja ke mithyA tapana harI / / Teka // / saradhA bhUmi suhAvani lAgI saMzaya bela harI / bhavijana mana saravara bhari umar3e samujhi pavana siyarI / / 1 / / syAdvAda naya bijalI camake paramata zikhara parI / cAtaka mora sAdhu zrAvaka ke hRdaya su bhakti bharI / / 2 / / japa tapa paramAnanda baDhyo hai, sukhamaya nIMva dharI / 'dyAnata' pAvana pAvasa Ayo, thiratA zuddha karI / / 3 / / jinendra arcanA 165 ve munivara kaba milI haiM upagArI / sAdhu digambara, nagna nirambara, saMvara bhUSaNa dhArI // Teka // / kaMcana - kA~ca barAbara jinake, jyoM ripu tyoM hitakArI / mahala masAna, maraNa aru jIvana, sama garimA aru gArI / / 1 / / samyagjJAna pradhAna pavana bala, tapa pAvaka prjaarii| zodhata jIva suvarNa sadA je, kAya kArimA TArI / / 2 / / jori yugala kara 'bhUdhara' vinave, tina pada Dhoka hamArI / bhAga udaya darzana jaba pAU~, tA dina kI balihArI || 3 || (4) aise munivara dekhe vana meM, jAke rAga-dveSa nahIM mana meM / / Teka / / grISma Rtu zikhara ke Upara, magana rahe dhyAnana meM // 1 // cAturamAsa tarutala ThAr3e, bU~da sahe china china meM || 2 || zIta mAsa dariyA ke kinAre, dhIraja dhareM dhyAnana meM / / 3 / / aise guru ko maiM nita prati dhyAU~, deta Dhoka caraNana meM // 4 // (6) parama digambara munivara dekhe, hRdaya harSita hotA hai / / Ananda ulasita hotA hai, ho ho samyagdarzana hotA hai / / Teka // / vAsa jinakA vana-upavana meM, giri-zikhara ke nadI taTe / vAsa jinakA citta guphA meM, Atama Ananda meM rame / / 1 / / kaMcana - kAminI ke tyAgI, mahA tapasvI jJAnI dhyAnI / kAyA kI mamatA ke tyAgI, tIna ratana guNa bhaNDArI / / 2 / / parama pAvana munivaroM ke, pAvana caraNoM meM namUM / zAnta - mUrti saumya - mudrA, Atama Ananda meM rahU~ / / 3 / / cAha nahIM hai rAjya kI cAha nahIM hai ramaNI kii| cAha hRdaya meM eka yahI hai, ziva ramaNI ko varane kI // 4 // jinendra arcanA 329
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ bheda-jJAna kI jyoti jalAkara, zuddhAtama meM ramate haiN| kSaNa-kSaNa meM antarmukha ho, siddhoM se bAteM karate haiM / / 5 / / rAga-dveSa saba tumane tyAge, vaira-virodha hRdaya se bhAge / paramAtama ke ho anurAge, vairI karma palAyana bhAge / / sat sandeza sunA bhavijana ko, karate ber3A pAra, ki tumane chor3A saba ghara bAra / / 2 / / hoya digambara vana meM vicarate, nizcala hoya dhyAna jaba krte| nijapada ke AnaMda meM jhulate, upazama rasa kI dhAra barasate / / mudrA saumya nirakha kara, mastaka namatA bArambAra, ki tumane chor3A saba ghara bAra / / 3 / / saMta sAdhu bana ke vicarU~, vaha ghar3I kaba aayegii| cala paDUM maiM mokSa patha meM, vaha ghar3I kaba AyegI ||ttek / / hAtha meM pIchI kamaNDalu, dhyAna Atama rAma kaa| chor3akara gharabAra dIkSA kI ghar3I kaba AyegI / / 1 / / AyegA vairAgya mujhako, isa duHkhI saMsAra se| tyAga dUMgA moha mamatA, vaha ghar3I kaba AyegI / / 2 / / pA~ca samiti tIna gupti, bAIsa pariSaha bhI shuuN| bhAvanA bAraha ju bhAU~, vaha ghar3I kaba AyegI / / 3 / / bAhya upAdhi tyAga kara, nija tattva kA ciMtana kruuN| nirvikalpa hove samAdhi, vaha ghar3I kaba AyegI / / 4 / / bhava-bhramaNa kA nAza hove, isa duHkhI saMsAra se| vicarU~ maiM nija AtamA meM, vaha ghar3I kaba AyegI / / 5 / / mhArA parama digambara munivara AyA, saba mila darzana kara lo, hA~, saba mila darzana kara lo| bAra-bAra AnA muzkila hai, bhAva bhakti ura bhara lo, hA~, bhAva bhakti ura bhara lo||ttek / / hAtha kamaMDalu kATha ko, pIchI paMkha mayUra / viSaya-vAsa Arambha saba, parigraha se haiM dUra / / zrI vItarAga-vijJAnI kA koI, jJAna hiyA vica dhara lo, haaN||1|| eka bAra kara pAtra meM, antarAya agha TAla / alpa-azana leM ho khar3e, nIrasa-sarasa smhaal|| aise muni mahAvrata dhArI, tinake caraNa pakar3a lo, hA~ / / 2 / / cAra gati duHkha se TarI, AtmasvarUpa ko dhyAya / puNya-pApa se dUra ho, jJAna guphA meM Aya / / 'saubhAgya' taraNa tAraNa munivara ke, tAraNa caraNa pakar3a lo, haaN||3|| dhanya munIzvara Atama hita meM chor3a diyA parivAra, ki tumane chor3a diyA parivAra / dhana chor3A vaibhava saba chor3A, samajhA jagata asAra, ki tumane chor3a diyA saMsAra ||ttek|| kAyA kI mamatA ko TArI, karate sahana parISaha bhaarii| paMca mahAvrata ke ho dhArI, tIna ratana ke ho bhaMDArI / / Atma svarUpa meM jhulate, karate nija Atama-uddhAra, ki tumane chor3A saba ghara bAra / / 1 / / 3308000000000 jinendra arcanA maiM parama digambara sAdhu ke guNa gAU~ gAU~ re| maiM zudha upayogI santana ko nita dhyAU~ dhyAU~ re / maiM paMca mahAvrata dhArI ko zira nAU~ nAU~ re ||ttek / / jinendra arcanA 10000 166
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhava-bhava meM saubhAgya mile, gurupada pUjUM dhyAU~ / varU~ zivanArI... nArI, varU~ zivanArI / / 4 / / jo bIsa ATha guNa dharate, mana-vacana-kAya vaza krte| bAIsa parISaha jIta jitendriya dhyAU~ dhyAU~ re / / 1 / / jina kanaka-kAminI tyAgI, mana mamatA tyAga viraagii| maiM svapara bheda-vijJAnI se suna pAU~ pAU~ re / / 2 / / kuMdakuMda prabhujI vicarate, tIrthaMkara-sama aacrte| aise muni mArga praNetA ko, maiM dhyAU~ dhyAU~ re / / 3 / / jo hita-mita vacana ucarate, dharmAmRta varSA karate / 'saubhAgya' taraNa-tAraNa para bali-bali jAU~ jAU~ re||4|| nita uTha dhyAU~, guNa gAU~, parama digambara sAdhu / mahAvratadhArI dhArI...dhArI mahAvrata dhArI ||ttek / / rAga-dveSa nahiM leza jinhoM ke mana meM hai..tana meM hai| kanaka-kAminI moha-kAma nahiM tana meM hai...mana meM hai|| parigraha rahita nirArambhI, jJAnI vA dhyAnI tpsii| namo hitakArI...kArI, namo hitakArI / / 1 / / zItakAla saritA ke taTa para, jo rahate..jo rahate / grISma Rtu girirAja zikhara car3ha, agha dahate...agha dhte|| taru-tala rahakara varSA meM, vicalita na hote lakha bhaya / vana a~dhiyArI...bhArI, vana a~dhiyArI / / 2 / / kaMcana-kA~ca masAna-mahala-sama, jinake haiM...jinake haiN| ari apamAna mAna mitra-sama, jinake haiM..jinake haiN|| samadarzI samatA dhArI, nagna digambara munivara / bhava jala tArI...tArI, bhava jala tArI / / 3 / / aise parama taponidhi jahA~-jahA~, jAte haiM...jAte haiN| parama zAMti sukha lAbha jIva saba, pAte haiM...pAte haiM / / 33280000000 10. jinendra arcanA he parama digambara yati, mahAguNa vratI, karo nistArA / nahiM tuma bina hitU hamArA / / tuma bIsa parISaha jIta dharama rakhavArA, nahiM tuma bina hitUhamArA / ttek|| tuma Atama jJAnI dhyAnI ho, prabhu vItarAga vanavAsI ho| hai ratnatraya guNa maNDita hRdaya tumhArA, nahiM tuma bina hitU hamArA / / 1 / / tuma kSamA zAMti samatA sAgara, ho vizva pUjya nara ratnAkara / hai hita-mita sadupadeza tumhArA pyArA, nahiM tuma bina hitUhamArA / / 2 / / tuma dharma mUrti ho samadarzI, ho bhavya jIva mana aakrssii| hai nirvikAra nirdoSa svarUpa tumhArA, nahiM tuma bina hitU hamArA / / 3 / / hai yahI avasthA eka sAra, jo pahu~cAtI hai mokSa dvAra / 'saubhAgya' Apa-sA bAnA hoya hamArA, nahiM tuma bina hitUhamArA / / 4 / / (13) hai parama-digambara mudrA jinakI, vana-vana kareM bseraa| maiM una caraNoM kA cerA, ho vandana unako merA / / zAzvata sukhamaya caitanya-sadana meM, rahatA jinakA dderaa| maiM una caraNoM kA cerA, ho vandana unako merA ||ttek / / jaha~ kSamA mArdava Arjava sat zucitA kI saurabha mhke| saMyama tapa tyAga akiMcana svara pariNati meM pratipala chke| hai brahmacarya kI garimA se, ArAdhya bane jo merA / / 1 / / antara-bAhara dvAdaza tapa se, jo karma-kAlimA dahate / upasarga parISaha-kRta bAdhA, jo sAmya-bhAva se shte| jo zuddha-atIndriya Ananda-rasa kA, lete svAda ghanerA / / 2 / / jinendra arcanA 10000 333 167
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo darzana jJAna caritra vIrya tapa, AcAroM ke dhaarii| jo mana-vaca-tana kA Alambana taja, nija caitanya vihaarii|| zAzvata sukhadarzana-jJAna-carita meM, karate sadA baserA / / 3 / / nita samatA stuti vandana aru, svAdhyAya sadA jo krte| pratikramaNa aura prati-AkhyAna kara, saba pApoM ko hrte|| caitanyarAja kI anupama nidhiyA~, jisameM kareM baserA / / 4 / / (14) holI kheleM munirAja zikhara vana meM, re akele vana meM, madhuvana meN| madhuvana meM Aja macI re holI, madhuvana meM ||ttek / / caitanya-guphA meM munivara basate, ananta guNoM meM kelI krte| eka hI dhyAna ramAyo vana meM, madhuvana meM ||holii. / / 1 / / dhruvadhAma dhyeya kI dhUnI lagAI, dhyAna kI dhadhakatI agni jlaaii| vibhAva kA IMdhana jalAyeM vana meM, madhuvana meM ||holii. / / 2 / / akSaya ghaTa bharapUra hamArA, andara bahatI amRta dhaaraa| patalI dhAra na bhAI mana meM, madhuvana meM ||holii. / / 3 / / hameM to pUrNa dazA hI cahiye, sAdi-anaMta kA AnaMda lhiye| nirmala bhAvanA bhAI vana meM, madhuvana meM ||holii. / / 4 / / pitA jhalaka jyoM putra meM dikhatI, jinendra jhalaka munirAja cmktii| zreNI mA~DI palaka china meM, madhuvana meM ||holii. // 5 / / neminAtha giranAra pe dekho, zatrujaya para pANDava dekho| kevalajJAna liyo hai china meM, madhuvana meM ||holii. / / 6 / / bAra-bAra vandana hama karate, zIza caraNa meM unake dharate / bhava se pAra lagAye vana meM, madhuvana meM ||holii. / / 7 / / mohamahAripu jAnikaiM, chADyo saba gharabAra / hoya digambara vana base, Atama zuddha vicAra ||te guru. / / roga uraga-bila vapu giNyo, bhoga bhujaMga samAna / kadalI taru saMsAra hai, tyAgyo saba yaha jAna ||te guru. / / ratnatrayanidhi ura dharai, aru niragrantha trikAla / mAryo kAmakhavIsa ko, svAmI parama dayAla ||te guru. / / paMca mahAvrata AdareM, pA~coM samiti sameta / tIna gupati pAlaiM sadA, ajara amara pada heta ||te guru.|| dharma dharai dazalAchanI, bhAvai bhAvana saar| sahaiM parISaha bIsa dvai, cArita-ratana-bhaNDAra ||te guru. / / jeTha tapai ravi Akaro, sUkhai saravara niir|| zaila-zikhara muni tapa tapaiM, dAjhai nagana zarIra ||te guru. / / pAvasa raina DarAvanI, barasai jaladhara dhaar|| tarutala nivasai taba yatI, bAjai jhaMjhA byAra ||te guru. / / zIta paDai kapi-mada galaiM, dAhai saba vnraay| tAlataraMgani ke taTaiM, ThAr3e dhyAna lagAya ||te guru. / / ihi vidhi duddhara tapa tapaiM, tInoM kAla ma~jhAra / lAge sahaja sarUpa maiM, tanasoM mamata nivAra ||te guru.|| pUraba bhoga na ciMtavaiM, Agama bAMcha nAhiM / cahu~gati ke duHkhasoM Darai, surati lagI zivamAhiM ||te guru. / / raMga mahala meM paur3hate, komala seja vichaay|| te pacchima nizi bhUmi meM, soveM sa~vari kAya ||te guru. / / gajacar3hi calate garavasoM, senA saji cturNg| nirakhi-nirakhi paga ve dharai, pAlaiM karuNA aMga ||te guru. / / ve guru caraNa jahA~ dharai, jaga meM tIratha jeha / so raja mama mastaka car3ho, 'bhUdhara' mA~ge eha ||te guru. / / jinendra arcanA/200000 te guru mere mana baso, je bhavajaladhi jihAja / Apa tirahiM para tArahiM, aise zrI RSirAja ||te guru. / / jinendra arcanA 334/ ___168
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ aho jagata guru deva, suniye araja hmaarii| tuma ho dIna dayAla, maiM dukhiyA saMsArI / / 1 / / isa bhava bana ke mAhiM, kAla anAdi gmaayo| bhramata caturgati mAhIM, sukha nahIM dukha bahu pAyo / / 2 / / karma mahAripu jori, eka na kAna dhrejii| mana mAne dukha dehi, kAhU soM nAhiM DarejI / / 3 / / kabahU~ itara nigoda, kabahU~ naraka dikhaavai| sura-nara pazu gati mAhiM, bahu vidhi nAca nacAvai / / 4 / / prabhu inako parasaMga, bhava bhava mAhiM burojii| je dukha dekhe deva, tumasoM nAhiM durojI / / 5 / / eka janama kI bAta, kahi na sakoM suni svaamii| tuma anaMta parajAya, jAnata antara jAmI / / 6 / / maiM to eka anAtha, ye mili duSTa ghnere|| kiyo bahuta behAla, suniyo sAhiba mere / / 7 / / jJAna mahAnidhi lUTi, raMka nibala kari ddaaryo| ___ inhIM tuma mujha mAhi, he jina antara pArayo / / 8 / / pApa-puNya mila doya, pAyani ber3I ddaarii| ___tana kArAgraha mAhi, mohi diyo duHkha bhArI / / 9 / / inako neka bigAra, maiM kachu nAhiM kiyojii| bina kArana jaga baMdya, bahu vidhi vaira liyojii||10|| aba Ayo tuma pAsa, suna jina sujasa tihaaro| nIti nipuNa jinarAya, kIje nyAya hamAro / / 11 / / duSTana dehu nikAla, sAdhuna ko rakhi liije| vinavai 'bhUdharadAsa' he prabhu DhIla na kIje / / 12 / / 100 jinendra arcanA jinendra arcanA/1000000 169
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI sammedazikharajI kA arghya jala gandhAkSata phUla su nevaja liijie| dIpa dhUpa phala lekara argha caDhAiye / / pUjoM zikhara sammeda su mana vaca kAya zrI pAvApurajI kA arghya kArtika vadi mAvasa gaye zeSa karma hani mokSa / pAvApurateM vIra jina jajUM caraNa guNa dhoka / / mahAvIra jina siddha bhaye pAvApura se joya / mana vaca tana kara pUjahU~ zikhara namUM para doya / / narakAdika dukha Tarai acala pada pAya zrI kailAzagirijI kA arghya mAgha asita caudaza vidhi saina, hani aghAti pAI iza va da na sura nara khaga kailAza suthAna, pU0 maiM pUjUM dhara dhyAna / / RSabha deva jina sidha bhaye, gira kailAza se joya / mana vaca tana kara pUjahU~ zikhara namUM para soya / / zrI sonAgirijI kA arghya naMgAnaMga ku~vara dvai rAjakumArajU, mukti gaye sonAgira soM hitakArajU / / sADhe pA~ca karor3a bhaye zivarAja jI, pUjoM mana vaca kAya lahoM sukhasAgarajI / / tinake caraNa jajoM maiM mana vaca kAya ke, bhavadadhi utaro pAra zaraNa maiM Aya ke / / zrI giranArajI kA arghya aSTa dravya kA argha saMjoyo, ghaNTA nAMda bjaaii| gIta nRtya kara jajoM 'javAhara', Ananda harSa badhAI / / jambU dvIpa bharata Araja meM, soraTha deza suuhaaii| sesAvana ke nikaTa acala taha, neminAtha ziva pAI / / zrI nayanAgirijI kA arghya pAvana parama suhAvanoM, giri rezindI anUpa / jajahU~ moda uda dhari ati, kara trikaraNa zucirUpa / / zuci amRta Adi samagra, saji vasu dravya priyaa| dhAroM trijagata pati agra, dhara vara bhakta hiyA / / zrI campApurajI kA arghya vAsupUjya jinakI chabI, aruna varana avikAra / dehu sumati vinatI, karuM dhyAU~ bhavadadhitAra / / vAsupUjya jina siddha, bhaye campApura se jeh| mana vaca tana kara pUja hU~, zikhara sammeda yajeha / / zrI droNagirijI kA arghya phalahor3I baDagAMva anUpa, pazcima dizA droNagiri ruup| gurUdattAdi munizvara jahA~, mukti gaye bando nita vahA~ / / jala su candana akSata lIjie, puSpa dhara naivedya gniijiye| jinendra arcanA 1000 jinendra arcanA 170
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIpa dhUpa suphala bahu sAjahIM, jina caDhAya supAtaka bhaajhiiN|| zrI siddhavarakUTajI kA arghya jala candana akSata leya, sumana mahA pyArI / carU dIpa dhUpa phala soya, aragha karoM bhArI / / dvaya cakrI dasa kAmakumAra, bhavatara mokSa gaye / tAtai pUjauM pada sAra, mana meM haraSa Thaye / / zrI jambUsvamIjI kA arghya mathurA nagarI ati sukhadAtA, jambUsvAmI mukti vidhaataa| tIje kevala jJAnI dhyAvo, siddha sthAna pUjoM nija pAvo / / caurAsI kA mandira bhArI, upavana mAMhi mahA sukhkaarii| bar3e uchAha thakI hama pUjeM, jAte Ananda mAraga sUjhe / / zrI mAMgItuMgIgirijI kA arghya jala phalAdi vasu daraba sAjake, hema pAtra bhrlaauuN| mana vaca kAya namUM tuma caranA, bAra bAra sira naauuN|| rAma hUna sugrIva Adi je, tuMgIgira thirathAI / kor3I ninyAnave mukti gaye muni, pUjoM mana vaca kAI / / zrIkhaNDagirijI kA arghya jala phala vasu daraba punIta, lekara ardha karU~ / nAcUM gAUM isa bhAMti, bhavatara mokSa varUM / / zrI khaNDa giri ke zIza, dazaratha tanaya kahai / muni paMcazataka zivalIna, deza kaliMga kahaiM / / zrI bAhubalIsvAmIjI kA arghya vasuvidhi ke vaza vasudhA sabahI, paravaza ati dukha pAvai / tihi duHkha dUra karana ko bhavijana, argha jinAya caDhAvai / / parama pUjya vIrAdhivIra jina, bAhubalI bldhaarii| tinake caraNa-kamala ko nita prati, dhoka trikAla hamArI / / zrI kuNDalapurajI kA arghya zrI kuNDalapura kSetra, subhaga ati sohanI / kuNDala sama sukha sadana hRdaya mana mohano / / giri Upara jina bhavana purAtana haiM shii| nirakhi mudita mana bhavika lahata Ananda mahI / / zrI muktAgirijI kA arghya jala gaMdha Adika dravya leke, argha kara le Avane / lAya carana caDhAya bhavijana, mokSaphala ko pAvane / / tIrtha muktAgiri manohara, parama pAvana zubha kaho / koTi sADhe tIna munivara, jahA~ te zivapura laho / / zrI papaurAjI kA arghya atizaya kSetra pradhAna ati, nAma 'papaurA' jAna / TIkamagar3ha se pUrva diza, tIna mIla paranAma / / 1 / / sATha adhika pandraha jahA~ (75) jina mandira sukhgaar| jina pratimA tihiM madhiM lase, caubIsoM dukhahAra / / 2 / / caraNa kamala uradhAra tihiM, puni puni zIza nvaay| pUjana tina kI racata hoM, kIje bhavi harSAya / / 3 / / kSetra papaurA madhi lasata, caubIsoM jinarAja / jinendra arcanA 1000 10. jinendra arcanA 171
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI rAjagirijI kA arghya vasu dravya milAye bhavimana bhAye, prabhu guNa gAye nRtya caraNa kamala tinake subhaga, pUjata hoM harSAya / / 4 / / zrI tijArAjI kA arghya zrI candra jinezaM dukha hara letaM saba sukha detaM mnhaarii| gAUM guNamAlA jaga ujiyAlA, kIrti vizAlA sakha karI / / bhava bhava dukhanAzA, zivamaga bhAsA, citta hulAsA sukkha kara zrI paMcamahAgiri tina para mandira zobhita sundara sukhkaarii| jina bimba sudarzana Ananda barasata janma mRtyu bhama __ zrI mahAvIrajI kA arghya jala gandha su akSata puSpara caruvara jora karoM / de dIpa dhUpa phala me li, Age argha karoM / / cA~danapura ke mahAvIra, terI chavi pyArI / prabhu bhava AtApa nivAra, tuma pada balihArI / / zrI pAvAgirijI kA arghya svarNabhadra Adi munivara pAvAgirI zikhara majAra / celanA nadI tIra ke pAsa mukti gaye vando nitapAsa / / zrI jambUdvIpa hastinApurajI kA arghya zubha gandha vAri akhaNDa akSata puSpa nevaja dhuupjii| varadIpa uttama phala milAya banAya argha anUpajo / / jinanAtha caraNAmbuja sadA bhavi jajoM jita hrssaayjii| bhara thAra jaTita 'javAhara nizadina zuddha manavacakAyajI / / zrI padmapurAjI (bAr3A) kA arghya jala caMdana akSata puSpa nevaja Adi milaa| maiM aSTa dravya se pUja pAU~ siddha zilA / / bAr3A ke padma jineza maMgala rUpa sahI / kATo saba kleza maheza merI arja yahI / / jinendra arcanA jinendra arcanA 10000 172