Book Title: Jain Tirth Yatra Vivaran
Author(s): Dahyabhai Shivlal
Publisher: Dahyabhai Shivlal
Catalog link: https://jainqq.org/explore/010325/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Re - WatXie A t. Hui , : : ". " . Shi , " Du ] it , , Trush] * * * 11. Tai Zhong Yi Zhong 4 A ** 1- Di Xian , 19 ] *ke " * * , 'f't tra ** * Shi ! " de Bi Xin tSheng t.i : f4141- 4 , Liao He Gong Zhong Yi Zhong Xue " Shi Shi Shi . ' r. ***fitZhong Wai > MM Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . mekere ya . * * * * / / .naa Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LANGAN Page #6 -------------------------------------------------------------------------- Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmiko loga tIrthayAtrAke liye calate hai unameM kaI loga aise bhI hote hai ki jinako apane jaina tIrthasthAnoMke vi SayameM pUrA paricaya bhI nahIM hotA hai| isa kAraNa ra una logoko kisI 2 tIrthasthAnapara to duvArA " jAnA AnA par3atA hai. isase una vicAroMkA samaya aura vana vyartha hI naSTa hotA hai; kisa sTezanase kisa tIrthasthAnapara jAneke liye samItA hogA vA amaka sTezanase amaka tIrthapara pahu~caneke liye kyA sAmagrI milatI hai, kisa tIrthasthAnakA tAraghara nA DAkakhAnA kahAM hai. ityAdi sAdhAraNa vAta bhI mAlUma na honase pAtrI vyartha hI takalIpha pAte hai va unako apanI ciTThI samayapara nahIM milatI hai ina saba takalIphoMko yathAsAdhya dUra karaneke liye yaha pustaka vanAI gaI hai. jaina tIrthayAtrA, jainatIrthapradIpikA aura tIrthATana nAmakI do tIna pustakeM isI uddezase avataka prakAzita bhI ho cukI haiM, parantu una pustakoMmeM bhAratavarSake saba tIrthoMkA mAnacitra ( nakazA) / nahIM hai. isase yAtrIko gharase calate samaya yaha nahIM mAlUma par3atA ki mujhe rAstemeM kaunase tIrtha mileMge tathA isa tIrtha se agAr3I kaunasA tIrtha milegA, tathA una pustakoMkA mUlya bhI kucha jyAdA honese sarva sAdhAraNako unase jo lAbha honA cAhiye thA, Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) vaha na huA / isa liye hamane sAre bhAratavarSake jaina tIrthasthAnoMkA tathA una tIrthasthAnoMpara jAnevAlI relave lAinoMkA nakazA bhI chapavAyA hai, isase usako dekhate hI sAre tIrthasthAnoMkA paricaya ho jAyagA / ___ isa pustakameM jisa tIrthasthAnakA vivaraNa diyA hai usameM pAThaka zAyada yaha samajheMge ki lekhaka una sava tIrthopara svayaM gayA hogA para yaha bAta ThIka nahIM hai, hamako jisa 2 tIrthoMkA darzana karanekA avasara milA hai usa para * yaha cinha kiyA hai bAkI 'anya saba tIrthoMkA vRttAMta usa prAMtake nivAsiyoMse 'tathA jinhoMne una tIrtha sthAnoMkI yAtrA kI hai, una logoMse pUchakara likhA hai, isI kAraNa isameM kahIM 2 para ThIka bhI na likhA gayA hogA, dUsare Ajakala briTiza rAjyameM relave lAIna pratidina bar3ha rahI hai, isase navIna mArga bhI khulate jAte hai; sambhava hai ki jisa relave sTezanase jAnekA aba mArga hai, vaha Age na rahe. isa kAraNa pAThaka vargase hamArA namra nivedana hai ki vaha usa jagaha para usako sadhArakara par3heM tathA hamako kRpA karake sUcita kareM jisase hama dvitIyAvRttimeM ThIka kara dekheN| ___hamArI mAtR bhASA gujarAtI hai. hindI bhASAmeM pustaka pragaTa karanekA hamako yaha prathamahI samaya thA. isa liye bhASAkI kaI eka azuddhiyAM thIM jisako paMDita govindarAyanI, vidyArthI syAdvAda mahAvidyAlaya kAzIne sudhAra dI hai, nisase maiM unakA cira kRtajJa huuN| nivedaka, DAhyAbhAI zivalAla. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthayAtrAkA asalI phala jo nitanA adhika jJAnI hotA hai vaha utanI hI sarala rItise apanI AvazyakatAoMko pUrNa kara sukhI hotA hai| jaba manuSya bAlyAvasthAmeM rahanA hai taba usako me mApAraName bhI mAdhAraNa ApathyakatAoM ko pUrNa kara ' meM bahuta takarIpha uThAnI par3atI hai, paranta jama kara prauda ho jAtA hai taba unarI AvazyaktAoMko bar3I sarala ganime yaha pUrNakara denA hai ina manakA kAraNa socanepara yahI nizcita hotA hai ki jyoM 2 manusyoM jJAna kA vikAsa hotA nAtA hai tyo 2 vaha apanI AvazyakatAoMko paraleme adhika samdatAse pUrNa karanameM kSama honA jAnA hai| isa liye jisa taraha bane usa taraha manyako apanA jJAna uttarottara baDhAnA cAhiye, yadi vaha maMgArameM mugI hokara rahanA cAhatA hai to Ana bhAratavarSakI jo hAta hai nimako TerAkara bhAratahitI dina gata Akhose ATa 2 AsU varAte rahate hai usakA mukhya kAraNa yahI hai ki nAme usane vikAmamivAnta mukha mor3akara lakIrake phakIra kA patha pakar3A. navahIse usako isake badalemeM aisA pratiphala milA hai ki isake gaThemeM anidhina apaSike liye gulAmI kI apavitra nIra par3hagaI / hamAre pUrvana hamAre jaise kUpamaMdUka nahIM the| Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo apane gAMvameM hI sar3ate rahe hoN| unhoMne jagatake upakAra ke liye sampUrNa vizvakI bhUmi khaMda DAlI thI / Aja una AryoMkI kIrtiko unake jAtIya tathA dhArmika cinha videzIma sthita hokara vizvake cAroM khUTomeM unakI kIrti batalA rahe haiN| dhanya thA una Ayoko jinakI badaulata yaha deza sAre jagatkA gurU khlaayaa| ve hamAre pUrvana jJAnopArjana karane ke liye bar3I 2 yAtrAyeM kiyA karate the aura yAtrAoMmeM dUsare dezoMkA bhI hAla havAla dekhate the| ___ aura apane dezakI dUsare dezase tulanA karate the|jo kucha unako videzoM meM acchA dIkhatA thA usako lAlAkara apane bhAiyoMko vatalAkara apane dezako saubhAgyazAlI banAte the / astu jo AdamI mUrkha bhI ho aura di yAtrA karane cale to vaha bhI apanI yAtrAkI badaulata vidvAnkI taraha hozayAra ho jAtA hai| bAhara jAnase AdamI kI AMkhe sula jAtI haiM, tyA taba hIse usakI buddhi var3ane lagatI hai, aura yadi vidvAn yAtrA kareM to usale unako to lAbha hotA hai para aura logoMko bhI kaI vAtroMkA lAbha hotA hai| saca pUja jAya to kevala zAkhoMpara bhI manuSya taba taka adhUrA hI vidvAn rahatA hai jaba taka vaha deza videzoMkI yAtrA na kare isa liye pUrA vidvAn bananeke liye bhI manuSyako Avazyaka hai ki vaha yAtrA kare / inahI bAtoMko socakara hamAre pUrvanoMne hamAre liye zikSA dI ki 'dezATana paMDitamitratAce" ityAdi arthAt deza videzoMmeM ghUmanese tathA paMDitake sAtha mitratA karanase buddhi-dina danI rAta caugunI bar3hatI hai| isa liye Avazyaka hai ki manuSya apane jJAna varddhanAtha yAtrA Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) kare, jaisA ki isa samayake vidvAn dezATana ke lAbhadAyaka upadeza sunAyA karate hai | sarva bhAiyoMkA eka sthAnapara milanA hotA hai ataeva acchI 2 gUr3ha vArto para bhI vicAra kiyA jA sakatA hai / AzA hai ki zikSAkA pracAra adhika honese dezATanakA zauka sarvake hRdayameM sthAna pAyagA jisase tIrthayAtrA aura dezATana dono kAryoMkI siddhi ho sakegI / yAtriyoMko dhyAna meM rakhane yogya sUcanAeM. 1. pApa to kisI bhI jagaha acchA nahIM hotA paraMtuH -- anyakSetre kRtaM pApaM . tIrthakSetre vinazyati / tIrthakSetre kRtaM pApaM, vajralepaH prajAyate // arthAt dUsarI jagaha kiyA huA pApa tIrtha sthAnameM to chUTa bhI jAtA hai, paraMtu tIrthasthAnameM kiyA huA pApa vajrakA lepa ho jAtA hai isa liye yAtrI ko cAhiye jahA taka ho vahAM taka pApa vRttise bace. 2. pariNAma zuddha karanekI aura pApa nivAraNa karanekI manameM bhAvanA ghara yAtrAko jAnA cAhiye na ki yotI mAna bar3hAI ke lie. tathA dharmadhyAnameM vizeSa samaya na lagAkara laDuA pur3I tathA gappASTakoMmeM lagAne ke liye; kyoMki aisA karanese tIrthayAtrAkA asalI uddeza siddha nahIM hogA. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. jisa mahAzayako tIrtha vandanA karanekI zubhecchA utpanna ho usako cAhiye ki vaha nija zaktyAnusAra una garIva AdamiyoMko bhI ninako tIrthayAtrA karanekI utkaNThA ho sAtha le Akara athavA bhUkhe pyAseko bhojana vastrAdi dekara apane dravyakA sadupayoga kare. 4. jisa tIrthapara jAnA ho vahAMkA itihAsa tathA usake mahAtmyakA paricaya prApta karanA cAhiye; vaha tIrthasthAna kyoMkara pUjya huA hai. usake dvArA mAnavajAtike kyA 2 upakAra hue hai| ityAdi vAte. jarA parizramase DhUMDhanA cAhiye, nahIM to tIrtha karanekA pUrA 2 phala nahIM milatA hai. 5. jisa tIrthameM jisa samaya jAnA ho usa samaya vahAMpara nina 2 mahAtmAoMne acala pada prApta kiyA ho una sabakA jIvana caritra par3hanA cAhiye, unake guNoMkA citavana karanA cAhiye. unakI AtmAse tathA apanI AtmAse tulanA karanA cAhiye. tathA hamAre vaha kyoMkara pUjya hue hai aura anya logoMse unameM kyA kyA vilakSaNatA thI ityAdi bAtoMkA khUba chAnabIna kare. savere aura zAmako zAstrazravaNa yA svAdhyAya kare jisase jJAnavRddhi ho kyoMki jJAna vinA na kisIko sukha milA hai. jinako upayukta jJAna nahIM hai ve pRthvIkeliye bhAra hai. 6, jisa tIrthapara tuma gaye ho vahAM ke yAtriyoMko ArAma mila Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nemeM kisa vAtakI truTi hai, dharmazAlA va maMdirakI kyA vyavasthA hai, bhaNDArameM yAtrI jo rakama dete hai vaha saba kahA jAtI hai, usakA kyA upayoga hotA hai, ina saba bAtoMkA nirIkSaNa karake svataMtratA pUrvaka sammatipradarzikA pustakoM (vijITara vukameM) apanI sammati likhanA cAhiye. apanese jo truTi dUra ho sakatI ho usako udAratApUrvaka dUra karanA cAhiye. 7. tIrthake mainejarake prabaMdhameM jo truTi mAlUma ho vaha truTi mainejarako batA denI cAhiye, jisase vaha usako Ageke liye sudhAra deve. ___ tIrthake bhaMDArameM yathAzakti dravya jamA karAnA caahiye| kyoMki binA dranyake mainejara yAtriyoMke ArAmake liye kaise prabaMdha kara sakegA. kisI 2 mAI kA yaha vicAra hai, ki tIrthasthAnoMmeM dranya denekI kyA AvazyaktA hai, para unalogoMkA yaha vicAra galata hai, kyoMki dranyake vinA kisI bhI saMsthAkA ucita prabaMdha nahIM ho sakatA phira tIrthakI saMbhAla rakhaneke liye tathA yAtriyoMko ArAma deneke liye jo 2 baMdobastakI AvazyakatA hai so pAThakavarga svayaM vicAra sakte haiM, ki dravyake vinA itanA bar3A kArya mainejara to kyA koI bhI AdamI nahIM kara saktA isaliye pratyeka bhAIko pratyeka tIrthameM yathAzakti dravyadAna avazya pradAna karanA cAhiye. 8. tIrthayAtrAkI smRtimeM koI na koI aisI uttama pratijJA __ avazya lenI cAhiye jisase deza va samAnakI unnatike sAtha hI sAtha apane AtmAkI unnati ho. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) 9. yadi tIrthayAtrA karane para bhI ApakI AtmAkI unnati na huI ho to tIrtha karanekA kyA phala hai ? bhagavAna to gharaparabhI the, isaliye krodha, mAna, mAyA, lobha, jhUTha, kuzIla sevana, mAdaka vastu, abhakSya bhakSaNa, ajJAna, pakSapAta, aura anya hiMsA kA tyAga karanA cAhie tathA samatAbhAva rakhanA, duHkhita bhUkhe ke prati dayAbhAva prakaTa karanA, mAtRbhUmike sacce supUta vananekA udyoga karanA, sAdhusaMta, muni, ArjikA, bhaTTAraka, yatI, brahmacArI, tulaka aura vidvAna inameM se jisakA samAgama ho yathAyogya vaiyyAvRttya va Adara satkAra karanA cAhiye kyoMki dharma inhIM logoM se sthira hai: paraMtu vaisI ayogyabhakti nahIM karanA cAhiye, ki jaisI Aja kala bhAratake kaI eka prAntoMmeM pracalita hai, aura inase kisI na kisI prakAra kI zikSA grahaNa karanA cAhiye. yaha bhI tIrthayAtrA karanekA phala svarUpa hai. 10. tIrthoMpara haraeka dezake yAtrI bhAte haiM una sabase milanA cAhiye tathA apanese unakA jo upakAra h| saktA ho usako prasannatAse karanA cAhiye. apane AcAra vicAroMmeM jina kAraNoM se dUsaroMse matabheda ho una kAraNoMko yathAzakti badalakara ApasameM vyavahAra karanA cAhiye. jisase saba logoM meM maitrIbhAva baDhane ke sAthahI sApa nina kArya kSetrakI sImA bhI car3he. 11. jisa tIrthasthAna va zaharameM jAnA ho vahAMke hAla cAla kA vivaraNa apane pAsa rakhanA cAhiye, zaharameM jahAM 2 jinamaMdira Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) va caityAlaya ho vahA jAkara unakA darzana karanA cAhiye, usa zaharameM kisa cIz2akA vyApAra hotA hai vahAkI tijArata kyoMkara vaDhI va ghaTI hai. usameM adhikatara tijAratI kauna jAti hai. anya zaharoM kI apekSA usameM kyA vizeSatA hai, usameM kisa dharmakI prabalatA hai, tuma usase kyA phAyadA uThA sakte ho, nagara bharameM kahIM jaina pAThazAlA hai yA nahIM, vahAke jaina bAlakoMkA kahApara paThana pAThana hotA hai ityAdi bAtoMkA jarA gaurase nirIkSaNa karanA cAhiye / 12. yAtrAmeM niyamita bhojana karanA cAhiye tathA bahuta khaTTe va va tIkhe svAdase paraheja karanA cAhiye. koI tIrthakA pAnI bhArI ho to usako ubAlakara upayogameM lAnA cAhiye. 13. dakSiNa bhArata se uttara bhArata meM tathA baMgAla prAntameM adhika uDa par3hatI hai isaliye yAtrAke yogya garama kapar3e apane sAtha lejAnA cAhiye. 14. relave yAtrAmeM jyAdA vajanakI cIjako acchI tarahase bAMdha karake lageja va brekamai de denA cAhiye jisase hara sTezanapara usako uThAnekI takalIpha na ho. tathA cora va badamAzoMse hara samaya sAvadhAna rahanA cAhiye. choTe moTe bacce jina yAtriyoM ke sAtha hoM una logoMko rAtake badale dinameM hI relakI yAtrA karanI cAhiye kyoMki rAtako relameM prAyaH jyAdA bhIr3a hotI hai, baccoMkI nIMda meM bAdhA par3atI hai, rAtako sote rahanese relameM cIja corIjAne kA maya rahatA hai. dinameM ina takalIphoMse baca sakte hai va jisa Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) dezameM yAtrA karate hai usakA prAkRtika dRzya bhI relagAr3Ise naz2ara AtA hai. 15. nisa tIrthapara gaye ho vahAMse yadi Ageke tIrthapara jAneke liye pUrA 2 hAla mAlUma na ho to vahAMse lauTe hue yAtriyoMse athavA vahAMke mainejarase sArA hAla pUMcha lenA cAhiye. jisa tIrthapara jo cIz2a denA cAhate ho usa cIz2ako apane hAthase vahAMkI __ maMDAravahImeM likha do aura usakI rasIda vahAMke mainejara athavA ro kaDiyAse le lo. gata rItise dAna karanekI cIja gapta bhaMDArameM hI __ chor3a do, na ki yoMhI jahAM cAho vahAM rakha do. jo cIz2a gupta maMDArake badale Upara hI rakkhI jAya usakI ittilA vahA~ke mainejara ko de do nahIM to choTe 2 naukara usako ur3A lete haiM aura vaha bhaMDAra meM jamA bhI nahIM hone pAtI. jainiyoMke tIrtha adhika tara pahA ke Upara hai isa liye jAr3ekI mausama (Azvinase phAlguna') yAtrAke lie acchI ginI jAtI hai. kyoMki una dinomeM 'ThaMDIke sivAya aura takalIka nahIM hotI. garamAke dinoMmeM pahAr3ake Upara patthara tapta ho jAte hai, yAtrIko jyAdA samaya pahAr3apara Thaharakara 'sthiratApUrvaka dharma dhyAna karanekA avakAza nahIM milatA va bAla baccoMko pyAsa * laga AtI hai isa liye yAtrIko Azvinase phAlguNa taka yAtrA karaneke vAste gamana karanA cAhiye. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) relavesambandhI Avazyaka niyama / 1. hara eka sTezanakI ghadImeM sTenDarDa TAima rakkhA jAtA hai. no kalakattA TAimase 24 minaTa pIle va madrAsa TAimase 9 minaTa Age. dillI TAimase 22 minaTa AgarA TAimase 19 minaTa aura baI TAimase 39 minaTa Age rahatA hai| 2. relmeM nAnevAle yAtrIko cAhiye ki vaha gADI Aneke samaya se 15 minaTa pahale sTezanapara pahuMca jAve / 3. relameM cAra meM hote hai pharTa (1) sekanTa (2) iMTara (3) aura paI zAsa / iTara prAsameM khyor3A kirAyA lagatA hai| 4. misa darnekA TikaTa yAtrIne liyA hai| yadi usa dakI gATImeM baTaneko jagaha na mile to vaha sTezanamAsTara yA gArDako ittihA Tekara usase Upara yA nIce ke dameM baiTha jAye, aura utarane para una dameka dAra dene ke liye va nIce dameM ke dAma vApisa lene ke liye relave aphasarase nivedana kare / 5.nima TrenameM jAne, liye TikaTa kharIdA hai| usameM jagaha na milane ke kAraNa yA bImArIke kAraNa athavA aura kisI kAraNase na jA sake to usakI sabara turanta sTezanamAsTarako denA cAhiye / aura yadi TikaTake dAma vApisa lenA ho to tIna ghaMTeke bhItara sTezanamAsTara ke pAsa usakI riporTa karanA nAhiye / 6. tIna varSatako bAlakakA kirAyA relameM mApha hai tathA tInavarSase 12 varSa takake bAlakakA kirAyA AdhA hai| Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) 7. yAtrIko nIce likhe hue lagejase adhikakA kirAyA denA ppar3atA hai| pahale darnemeM 1 // mana dUsare darnemeM 30 sera iMTaraklAsa aura tharDaklAsameM 15 sera taka binA kirAyA diye le jA sakatA hai. 8. jisa yAtrIko, lambI yAtrA karanA ho use thor3I thor3I dUrakI TikaTa leneke vadale adhika dUrakI TikiTa lenemeM lAbha hai / kyoM ki pahale savA tInasau mIlakA kirAyA jyAdA lagatA hai phira hara maulapara AdhA pAI kirAyA kama lagatA hai pratyeka relavekA isa viSayameM alaga 2 kAyadA hai| __9. sau mIlase adhika dUra jAne vAlA yAtrI saumIla jAkara utarakara 24 ghaMTA taka vizrAmakara sakatA hai.aura phira usI TikaTase Ageke liye baiTha sakatA hai / jaise dehalIse bambaI 865 mIlakI dUrIpara hai yadi yAtrI vIcameM baDaudA, sUrata ahamadAvAda ThaharanA cAhe to dillIse bambaI takakI eka TikiTa lekara Thahara sakatA hai aura isase viruddha thor3I dUrakI TikaTa lenese adhika kirAyA denA paDatA hai| 10 jo loga sArI gADIko rijarva karAnA cAheM unheM sTezana mAsTarako 24 yA 48 ghaMTe pahale sUcanA denA caahiye| 11 yadi kisI yAtrIse relave karmacArI (naukara) anucita vyavahAra kareM to usa lAina ke TrAphika supri0 ke nAma usakI riporTa karanI caahiye| Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) bhAratavarSake DaoNka vibhAgake niyama / 1. jo ciTThI cAroM taraphase baMda hotI hai usake paDhanekA kisIko adhikAra nahIM hai, aisI ciTThIkA vajana 1 tolA taka ho to usakA mahasUla AdhA AnA lagatA hai tathA usase adhika arthAt 10 tole taka eka AnA lagatA hai / vairaga ciTThIkA usase dUnA lagatA hai| 2. poSTa kArDa eka paisemeM milatA hai usake eka tarapha tathA dUsarI taraphake Adhe bhAgameM samAcAra likhanA cAhiye / patA sApha likhanA cAhiye. isI taraha sAde kArDa ko bhI eka paisekA TikaTa lagAkara kAmameM lA sakate hai| 3. vuka paikiTa-yaha donoM taraphase khulA rahatA hai. isameM chapI huI pustakeM va chapaneke liye hAthakI likhI huI kApiyA~ vagairaha bhejI jAtI hai isakA mahasUla 10 tole taka Adha AnA lagatA hai. 4. vAnagIkI vastu bhI 10 tole taka Adhe AnAmeM jAtI hai aura phira hara dasa tole para Adhe AnA jyAdA hotA jAtA hai. 5. pArsala-40 tole takake vajanakA 2) AnemeM jAtA hai phira hara 40 tole yA usake hissepara ) AnA adhika hotA jAtA hai, ye saba anarajiSTarDa pArsala kahalAte hai jo rajisTrI karAnA cAhe vaha ) kA adhika TikaTa lagAve pArsala kitane hI vajanakA kyoM na ho / pArasala veraMga kabhI nahIM jAte / 6. velyUpevala ( vI. pI.) pArasala, ciTThI, vuka pAkeTa vagairaha Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) sava kiye jA sakate hai, mahasUla bhI Upara likhA hI rahatA hai, kevala maniArDarakI phIsa adhika denI par3atI hai| 7. saba cIjoMkI rajiSTrI usakI ravAnagIke samaya ho sakatI hai, raniSTIkI phIsa ) hai. 8. kisI cIjako ucita rItise pahuMcaneke liye usakA vImA ho sakatA hai 50) rupayA takakI yadi cIna ho to pArsala vagairahakA mahasUla deneke vAda ) aura adhika denA par3atA hai, aura 100) takakIkA 3) AnA hai phira hara 50) rupayA para yA usake hisse para ) AnAke hisAvase bar3hatA jAtA hai, anarajiSTarDakA vImA nahIM ho sakatA hai| 10. manIArDara--DaoNka dvArA manIArDara bhejanemeM 5) rupaye 'para ). 10) rupayepara 2). 15) rupayepara 3). 25) rupayepara 1) tathA hara paccIsa rupayepara / ) var3hate cale jAte hai / manIArDarase ___ eka phArmapara 600) rupayA taka jA sakatA hai| 11. ciTThI tAra aura manIArDarake bhejanevAloMko cAhiye ki ve pAnevAlekA patA va DAMkaghara spaSTa likheM tAki pahu~canemeM vilamba na ho, tAra bhejaneke niyama / 1.tAra do tarahase bhejA jAtA hai| (ka) eksa presa-isameM 12 zabda patA sameta jAte hai 1) rupa__ yA lagatA hai, tathA prati zabda do AnA adhika lagatA hai| Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) (kha) oNrDanarI-isameM pate sameta 12 zabda 1) AnAmeM jAte haiM. Age hara zabdakA Adha AnA bar3hatA jAtA hai| tAra saba bhASAmeM diyA jA sakatA hai para lipI aMgrejI honA caahiye| - tArakA mniiaarddr| 1. tAra dvArA bhI manIArDara bhejA jA sakatA hai. isake liye sAdhAraNa manIArDarake phAramako bharakara DAka gharameM (nahAM tAra Aphisa ho ) denA par3atA hai, isameM mahasUla vahI manIArDarake hisAbase lagatA hai, kevala 1) AnA athavA 1) tArakA jyAdA denA par3atA hai| 2 yadi tAra ghara baMda hai to ( arthAt usakA samaya nahIM hai) usake khulAnekI phIsa 1) aura adhika denA par3atI hai| bhAratavarSake tIrthakSetroMkI suucii| (prAntavAra) 1. vaGgAla aura vihAra prAntameM 7 siddhakSetra tathA 5 atizaya kSetra haiN| siddhakSetra--sammeda zikhara, campApurI, pAvApurI maMdAragirI, rAjagRhI, guNAvA, paTanA / / Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) atizayakSetra -- khaMDagirI, udadyAgirI, kuMDalapura bhadalIpura ( kuluhA pahAr3a ) mithilApurI / 2 uttara bhArata aura pUrva bhAratameM siddhakSetra do tathA atizaya kSetra 14 hai / siddha kSetra---mathurA, kailAzagirI ( agamya hai ) atizaya kSetra - ayodhyA, alAhAbAda, ahikSita kAkandI ( kiSkaMdhApurI ) kauzAmbI ( kusumapura ) kaMpilA, candrapurI, sihapurI, vanArasa, baTezvara, phirojAbAda, ratnapurI zrAvastInagarI aura hastanApura ( indraprastha ) hai | 3 rAjapUtAnA mevAr3a aura mAlavemeM siddhakSetra do aura atizaya kSetra 10 hai / siddhakSetra --- bar3avAnI aura siddhavarakUTa hai / atizaya kSetra --- ajamera, kezariyAjI, camatkArajI ( savAI mAghopura ) cAndanagAMva, cUlezvara, jayapura, tAlanapura, baner3A, makazIpArzvanAtha, zAtinAthakA maMdira ( jhAlarApATana ). 4. gujarAta aura kAThiyAvAr3a ( saurASTra ) meM siddhakSetra 4 aura atizaya kSetra 4 hai / siddhakSetra - giranAra, tAraMgA, pAgagaDha, zatruMjaya ( pAlItAnA ) hai / atizayakSetra - abhIjharA pArzvanAtha, (baDAlI ) AbUjI, mahuA ( vighnahara pAzrvanAtha ) tathA sanota hai / Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) 5. dakSiNa prAnta aura maisUra prAntameM siddhakSetra 1 aura atizayakSetra 14 hai| siddhakSetra-kuMthalagirI. atizayakSetra-ilorA, kacanerA-pArzvanAtha, kunDala, kumbhona kArakala, jainabadrI, dahIgAva, mUDabadrI, veNUpura, varAnda, stavanidhI, zolApura, zravaNabelagolA ( zveta sarovara ) hUmasake pdmaavtii|| 6. varAra ( vidarbha ) aura madhyabhAratameM siddhakSetra 1 aura atizayakSetra 4 hai| siddhkssetr-muktaagirii| atizaya kSetra aMtarIkSa pArzvanAtha (zirapura ) kAraMjA, bhAtakulI, raamttek| 7. bundelakhanDameM siddhakSetra 3 aura atizayakSetra 5 hai / siddhakSetra-droNAgirI, nainAgirI, sonAgirI. atizaya kSetra-kuMDalapura, khanarAhA, gyAliyara, thovananA aura pporaanii| 8. bambaI prAntameM siddhakSetra 2 hai-gajapaMthAnI aura maagiituNgii| noTa-Upara likhe hue tIrthose aura bhI tIrtha aise haiM jo apane 2 jiloMme prasiddha haiM bAhara unakI bahuta kama prasiddhi hai, isI kAraNa una tIrthokA hAla lekhakako pUrA na milanese ve yahA~para nahIM likhe gaye, jina mahAzayoMko unako yAtrA karanA hove usa jileke nivAsiyoMse usakA hAla pUMcha leveM / Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naMvara tIrthakA nAma. 1 | ajamera* 2 amIjharA pA rzvanAtha 3 | ayodhyA 8 ArA 9 / irA + ( 18 ) 4 | alAhAbAda : AdinAthakA dIkSA (prayAga) 5 ahikSitajI pUjanIka hone kA kAraNa. 13 kArakala huA sthAna / 6 aMtarIkSa pA | pArzvanAtha svAmIkA rzvanAtha 7 AbUjI atizaya kSetra mazahUra maMdira 14 kAraMjA rAjapUtAnA samozaraNa vA ayodhyAkI racanA pArzvanAtha svAmIkA gujarAta ajamera bar3AlI C. I. Ry. atizaya kSetra tIrthakaroMkI janma- uttarahindu- ayodhyA O. R. Ry. bhUmi sthAna alAhAbAda E. I. Ry. kalyANaka, prayAga bar3ake nIce / zrIpArzvanAthako kamaThadvArA upasarga kiyA 10 | udayagirI | | 11 kacanerA pA pArzvanAtha svAmIkA atizaya kSetra vanAtha 12 kAkaMdI urpha puSpadaMta svAmIkA kiSkiMdhApurI kisa prAntameM. janma sthAna gomaTezvara kI mUrti 300 caityAlaya "" tIrthoMkI relavekA nAma. 31 kauna sTezanase jAnA hotA hai. B. B & C. L. Ry. B. B. & analA | O. R. Ry. Aonla varAr3a gujarAta CI. Ry. ArA E. I Ry. State Ry. baMgAla 31 maMdira pahAr3oM meM purAnI gu. haidarAbAda daulatAbAda Nizames phAeM / (dakSiNa) ur3IsA bhuvanezvara BN. Ry. | dakSiNa auraMgAbAda N. S. Ry. haidarAvAda pUrva hindu- naunakhAra B. NW. akolA | G.I.P.Ry. murtijApura AbUroDa B. B. & | Ry. sthAna dakSiNa mUr3ha vidarI S. M. Ry. kanerA varADa. akolA yA G. I. P. murtijApura Ry. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sTezanase. : : phAsalA mIla (19) anukramaNikA. tIrthapara jAne | khAsa melA hoke liye sTeza nekI mitI agara posTa aaphis.| tAra ghara. nase kyA sAdhana milatA hai. ho to. ajamera ajamere Ajmer vaDAlI vaDAlI Vadali ayodhyA ayodhyA Ajodhya Ayodhya alAhAbAda alAhAbAda Allahabad : : : : : 6 bailagAr3I AnalA / caitravadI 8 se 10 taka mu0 rAmanagara Via-P.Aonla 19 / kArtika sudI 15/ sirapura / bAsIma Sirpur Basim 10 ghor3A gAr3I va ... ... / mu. dilavADA AbU bailagAr3I posTa bhAvUAbu ArA Arrah ArA bailagAr3I vA ... tAMgA udayagirI (jilA udayagirI pina jAna gajAma)Udayagin - / .. . . . . . . . bailagAr3I majadUra bailagADI mAgha vA phAgunameM kArakala Karkal| magalora | (South Kanara)/ Mangalore kAraMjA Karanja kAraMjA / Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 kuMDalapura kuMDalapura (damoha) 16 kuMDalapura ( vihAra ) 17 kuMDala kSetra 18 kuMbhoja 19 kuMthalagirI 20 kauzavI 25 | khaDagirI 26 gajapaMthA* ? 27 gvAliyara ( lakara ) giranAra 28 ( 20 ) parvatapara 52 maMdira buMdelakhaMDa damoha ( ardha caMdrAkAra ) mahAvIra svAmIkA bihAra dakSiNa dakSiNa 21 kaMpilA 22 kezariyAjI RSabhadevajI 23 kailAsa 24 khajarAhA janma sthAna atizayakSetra zrI kalikuMDa pArzvanAthakA caMdranAthasvAmIkA maMdira kulabhUSaNa, deza bhUSaNa dakSiNa muniyoMkA mokSa sthAna padmaprabhuke cAra kalyANaka vimalanAthake cAra kalyANaka kA atizaya kSetra AdinAtha svAmI kI nirvANa bhUmi 21 prAcIna maMdira prAcIna maMdira vA guphAeM sAta balabhadra vA ATha komuni yoMkA mokSasthAna 20 purAne maMdira nemanAtha svAmI vA 72 kroDamuni yoMkA mokSasthAna " bar3agAMva / B. B. L. roDa 33 Ry. kuMDala roDa S. M. Ry. hAtha | S. M. JRy. laMgaDe vArasI 1 G. I. P. TAUna uttara hindu- bharavArI | G. IP. sthAna Ry. Ry. kAyamagaMja mevAr3a udayapura B. B. C. I. Ry. 33 himAlaya | rAstA nahIM hai buMdelakhaMDa | damoha | G. I. P. satanA Ry. ur3IsA bhuvanezvara B. N. Ry. baMbaI nAzika G. I. P. Ry. buMdelakhaMDa | gvAliyara | I. M. Ry. kAThiyA - jUnAgar3ha C. G. I. vAr3a P. Ry. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 1 2 494 18 32 w 50 67 v ... bailagAr3I vA tAMgA bailagAr3I vA 400 majara bailagAr3I "3 bailagAr3I bailagAr3I tAMgA " bailagAr3I caitra vadI 9 se tAMgA meM agamya hai. bailagAr3I phAguNa sudI 12 " ... : caitra vadI 30 se caitra sudI 15 taka ... ( 21 ) .r pauSa vadI 15 magasara sudI 15 Via Pipalgaon Post Bhom Dt-Sholapur pAcima zarIrA Pachimsarira Dt Allahabad bailagAr3I mAgha sudI 13 tAMgA ... ... ... ... : ... paTerA Patera mIracAI gaja bihAra Mirchaiganj Bihar kuMDalaroDa Kundal Raod kuDala Kundal kuMbhoja Kumbhoj Hat Kalnagle hAtha kAlagaDA ... RSabhadeva Rakabdeo rAjanagara Rajnagar Dt. Chhatarpur bhuvanezvara mu0 mazarula nAzika (Nasik) gvAliyara Gwalior jUnAgar3ha Junagarh ... 0.0 kheravADA Kherwara ... .. ... ... ... .. nAzika Nasik gvAliyara jUnAgar3ha Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAna (22) guNAvA* gautamasvAmIkI vihAra | navAdA G.I.P.Ry. | nirvANa bhUmi 30 gomahasvAmI vAhubala svAmIkI / maisUra ArasI kerI S. M. By. urpha jainavI mUrti 52 ganaUMcI TIpaTuravA mehesUra 31/ candrapurI caMdraprabhukA janma pUrva hindu- banArasa |0. R. Ry. / sthAna 1 campApurI* bAMsapUjya svAmIke | bihAra | nAthanagara | E.I. By. / pAMco kalyANaka / 3 camatkArajI | AdinAtha svAmIkI rAjapUtAnA savAI mA- B.B.&C. | sphaTikamaNikI ca- | dhopura / IRy. matakArika pratimA 33 | cAMdana gAMva mahAvIra svAmIkA | mAravADa | pAToDA | B.B.&C. atizaya kSetra mahAvIraroDa I. By. 34 cUlezvara pArzvanAtha kA ati- | mevAr3a bhIlavADA R.M.Ry. zaya kSetra jayapura* 200 maMdira DhUMDhAra | jayapura | B.B.&C. ____ I. Ry. 36 | tAraMgA* baradattAdi 33 koDa | gujarAta tAraMgAhila muniyokA mokSa sthAna tAlanapura* mallanAthakA atizaya | mAlavA | mahU kSetra thovanajI |24 prAcIna maMdira buMdelakhaMDa lalitapura I. M. Ry. dahImAMva mahAvIra svAmIkA dakSiNa | dikSAla GI.P. , atizaya kSetra | Ry. droNAgira gurudattAdi muniyoMkA buMdelakhaMDa | sAgara mokSa sthAna / , 41 | nainAmira urpha | varadattAdi muniyoMkA buMdelakhaMDa sAgara vA G. I. P. | resaMdagirI* | mokSasthAna ganezagaMja Ry. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) bailagADA no tAMgA navAdA navAdA Nawadah tIthokaroMke janma aSaNaSelagula | canArayA pahana divasapara catra vadA belgola Chandaraya vetogoy 05 ( Dt Hussan ) Patna banArasa Benares bhAdoM sudI 11se| campAnagara campAnagara bhAdoMsudI15taka/Ohampanagar caitra sudI 15 Sawai Madhopur. ... ... | banArasa paidala ghelagAr3I paidala thaila- gAr3I thailagAr3I | caitra sudI 15 / - bailagADI pusa sudIse10 UMTagAr3I taka bhIlavAr3A Bhilvara jayapura jayapura Jaipur - - bailagAr3I kukasI majUra ghor3A kArtika sudI 15 satalAsanA Sat- tAraMgAhIla | caitra sudI 15 lasna,Dt.Mar bukantha phukasI tAMgA Kuksi bailagAr3I caderI (jilA dhAra) nAte pute bArAmatI Natepute | Baramati , caitra sudITase 14 mu0 saidappA / sAgara Pt. Gulganj, Saugor / (gulagaMja) Dt. Bijawar agahana sudI10se pA0 phaMDA jilA sAgara / 15 taka sAgara Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (24) paTanA* sudarzana seThakI ni- vihAra paTaNAvAgu- E. I. Ry. / Ni bhUmi lajAravAga pAvApurI* | mahAvIra svAmIkI vihAra vA B. B.L. ! nirvANa bhUmi navAdA Ry. paporAjI 70 maMdira budelakhaMDa lalitapurase I. M. Ry. maharaunI hophara jAnA cAhie lava kuza aura pAMca | gujarAta pAvAgar3ha B. B.C. kor3a muniyoMkAmokSa hila I.Ry. sthAna 46 | phIrojAvAda horekI pratimA uttara hiMdu-phIrojAbAda G. I. P. sthAna Ry. gharezvara / nemanAtha svAmIkA | hasikohAbAda .. janma sthAna phIrojAvAda banArasa* supArzvanAtha vA pArzva banArasa 10.R. By. | nAthakI janmabhUmi (kAzI) 49/ baner3A* manojJa maMdira - mAlavA iMdora R.M.Ry. | ajamoha bhadilapura urpha zItalanAthakI janma | vihAra , gayAjI E. I. By. kulahApahAr3a bhUmi 51) bhAtakulI atizaya kSetra varAr3a amarAvatI G. I. P. AdinAthakA - 52 madhurA(caurAzI) Atima kevalI jaMbU uttarahindu- mathurA B.B.&C. svAmIkI nirvANabhUmi sthAna / I Ry. 53 mahuA (vinahara pArzvanAthakA atizaya gujarAta vAraDolI , pArzvanAtha) kSetra 54 makasI pArzva | mAlavA | makasI G. I. P. nAtha* 55 mithilApurI sumati va malli vA na- vihAra | sItAmar3hI B. N. W. | minAthakI janmabhUmi mukAgirI |8 koDa muniyoMkA | barAra amarAvatI G.I. mokSa sthAna Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) - pUsa mAsameM paTanA vailagAr3I tAgA bailagAr3I / paTaNA Patna City | divAlI para girIyeka Gunak | mahAvIra nirvANa Dt Patna / caitravadImeM TIkamagar3ha Bihar bihAra mAgha sudI 13 / cApAnera siTI | cApAnera siTI Champaner City phIrojAbAda phIrojAbAda Firojabad | bailagAr3I . . vaTesara sikohAbAda ikkA gAr3I Batesar banArasa banArasa Benares bailagAr3I caitra sudI 11 se po. depAlapura Ajnod caitra sudI15taka | Dt Indore | bailagAr3I poSTa jorI (Jori) ji. hajArIbAga bailagADI / magasara vadI 5/ po. bhAtakulI | bhamarAvatI tAgA P Bhatkuli jilA-amarAvatI ikkA tAMgA mathurA Muttra | bailagAr3I mahuvA vAraDolI Mahuya bailagAr3I phAguna sudI 15 makasI makasI Maksi mathurA bailagAr3I | yahakizarakI varSA kArajagAMva vA tAMgA Adhikatara hai kA.su 14 karajgaon ilicapura Elichapur Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (26) 57 mANika khAmI AdinAthakA ati haidarAbAda alavala |N.S Ry. zaya kSetra dakSiNa 58 mUr3avadrI siddhAMta darzana vA hIre dakSiNa sA. magalora |S M. Ry. | pannakI pratimA utha kaneDA 59 maMdAragira* vAsapUjya svAmI - vihAra | madArahila E. I. Ry. nirvANa sthAna 60] mAgItuMgI* rAma, hanu, suprIva | babaI lAsanagAva GI.P vA 99 karor3a muni- | ciMcapADA Ry. | yoMkA mokSasthAna | dharmanAthake do kalyA- uttara hiM- sohavala 10. R. Ry. / Naka dusthAna rAjagRhI* munisuvrata svAmIkA vihAra rAjagirI B BL . janmasthAna vA mahAvIra svAmIkA samozaraNa AyA rAmaTeka* zAtinAthakA ati. madhya hindu. rAmaTeka B.N By. zaya kSetra varAMga | nemanAthakA ati / dakSiNa | zimogA | S. M Ry. zaya kSetra kArakala ratnapurI By. R M Ry. 65 var3avAnI urpha iMdrajIta va kuMbhakaraNakA mAlvA cUlagiri mokSasthAna (bAvanagajA) 66) saMjoda | zItalanAthakA ati- gujarAta | aMkalezvara B.B.&C. zaya kSetra so I Ry. 65 stavanidhi* bhairavakA ati0 kSetra dakSiNa | kolhApura | S. M. Ry. vA cikor3I 6sammedazikhara*vIsa tIrthakaroMkA mokSa- vihAra | girIDI | B.I. Ry. | sthAna va anaMtAnaMta isarI muniyoMkA mokSasthAna 69 zrAvastInagarI saMbhavanAthakI janma | u.hidu0 balarAmapura| B.N. Ry. bhami ___70 | siddhavarakUTa* do cakrI vA daza kAma mAlavA | moraTakkA R M. By. kumArakA nirvANasthAna Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) ... bailagAr3I caitrasudI 1 se| mUr3avadrI caitrasudI 15taka Moodbadri paidala bausI majadUra / Baunsi bailagAr3I kArtikasudI 15 mulera tAMgA Mulher jilA nAzaka magalora Manglor madArahila jAyakher3A rAjAgira Rajgir silAva Silao rAmaTeka ur3Ipo Udipo var3avAnI kArtikasudI 15 rAmaTeka Ramtek pUsameM herI ADakA Heriadka (ji sA. kAnarA) ghoDAgAr3I | pUsa sudI 8 se / bar3avAnI vA bailagAr3I pUsa sudI 15 taka| Barwani | vailagAr3I phAguna vadI 14 sajoda ghoDAgADI Sajod | bailagAr3I pUsa sudI 14 nipAnI Nipani (bailagAr3I vA mAgha sudI 5 mu0 madhuvana ThelA gAr3I pArasanAtha Parasnath bailagAr3I akalezvara nipAnI girIDI Giridih 7 | bailagAr3I mAhu sudI 5 se | mAMdhAtA oMkArajI Mandhata var3avAhA Barwaha 15 taka onkarm ] Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) 71/ 0. R. By. siMhapurI* zrIyAMsanAthakI janma- pUrva hindu. banArasa bhUmi zavajaya* pADavAdi bhATha karoDa kAThiyA- pAlItAnA B.J. P. muniyoMkI janmabhUmi vAr3a Ry. 73 sudarzana seThake paTanA, dekho caraNa* 74 | sonAgiri* nagAnaMgAdi 31 buMdelakhaMDa | sonAgira | G. I. P. karor3a muniyoMkI mokSabhUmi 75/ zaurIpura urpha nemanAtha svAmIkI , dekho | baTezvara baTezvara / janmabhUmi zolApura / 13 maMdira dakSiNa | zolApura By. Ry. 77 hastinApura zAtinAtha, va kunthanAtha u. hindu., meraTha G.L.P. va araha nAthakI janmabhUmi 78 hu~masa padmAvatI padmAvatIkA ati- dakSiNa kArakala-N.W zaya kSetra | sAutha | grAma Rv. | kAneDA noTa-kaI eka atizaya kSetroMkA posTa nahIM likhA gayA hai / jisa bhAIko * droNAgira-parvata dUsarA kolhA Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 .. ... 2 : ... 22 73 tAMgA bailagAr3I ... ... ... ... bailagAr3I vA tAMgA bailagAr3I ( 29 ) mAgha sudI 5 bailagAr3I phAguna sudI 2 se 15 taka ... ... ... kArtika sudI 8 se 15 taka ... banArasa Benares pAlItAnA Palitana .. ... sonAgira Sonagir .. Sholapur zolApura bahasUmA Bahsuma Dt. Meerut humacADA kAThe Humchadokatte Aphisa vA tAra ghara kA pUrA patA nahIM milanese isameM mAlUma ho kRpA karake hamako sUcita kareM purase 12 mIla uttara meM bhI hai. banArasa pAlItAnA ... 1 sonAgira . ' Datia state zolApura .. ... ... tIrtha hAlI Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sammeda zikhara va usake Asa pAsake tIrthoMkA paricaya / ___ pazcimase AnevAle jo bhAI kAzI (vanArasa) AveM ve yadi sIdhe banArasase sammedazikhara AnA cAhate hai to IzarI sTezanakA TikaTa leveM aura yadi vIcameM tIrtha karate hue AnA cAheM to isa prakAra caleM / vanArasase ArA kA TikiTa leveM, ArAmeM caukapara bAbU haraprasAdanIkI dharmazAlA sTezanase karIva 1 mIlakI dUrIpara hai vahAM jAkara tthhreN| yahAM vahata manojJa maMdira aura caityAlaya hai, yahAMpara svargIya dAnavIra bAbU devakumArajI eka sarasvatI bhavana khola gaye haiM, jisameM isa samaya hajAroM jaina grantha maujUda hai| isa sarasvatIbhavanakI barAvarakI zAnI rakhanevAlA samAjameM ekabhI dUsarA sarasvatI bhavana nahIM hai, isako pratyeka yAtrI dekheM aura jinavANI mAtAke liye cAra AMsU vahA Ave / ArAse gulajAra bAga (paTanA) kA TikaTa leveM / sTezanake pAsa jainiyoMkI dharmazAlA hai vahAM ThahareM, athavA paTanA zaharameM ThaharanA cAheM to jiyA tamolI (varaI) kI galImeM paJcAyatI maMdirake pAsa bhI yAtriyoMko Thaharaneke liyebhI dharmazAlA hai. isI jagaha zrImadrabAhu svAmI ke ziSya samrATa zrI candraguptakI rAjadhAnI thI tathA yahIMpara bauddha dharmako rASTradharma banAnevAle devoMke priya samrATa azokakI bhI rAjadhAnI thI isakA prAcIna nAma pATaliputra hai| zaharameM kaI eka manojJa maMdira hai vahAke darzana karake gulanAra bAgameM sudarzana seTha kI nirvANa bhUmike darzana karake gulajAra vAgakI dharma Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 31 ) zAlAke pAsa vAle nemanAtha svAmIke madirake darzana kara paTanA se ravAnA hoveM aura sIdhI rAjagRhIkI TikaTa leveM. vIcameM bakatI Arepura sTezanapara gAr3I badalakara choTI gAr3ImeM baiThakara rAjagRhI AveM yaha jagaha Ajase ar3hAI hajAra varSa pestara magadhAdhipati rAjA - NikakI rAjadhAnI thI jisake cinha ava bhI hai| sTezanake sAmhane apanI dharmazAlA tathA baMgalA hai yahA kI Ava havA bahuta acchI hai, yaha sthAna vaiSNavoMkA bhI tIrtha hai, yahAMpara hara tIsarI sAla lauda ke mahInemeM bar3A bhArI melA lagatA hai jisameM lAkhoM AdamI bAharase yahA para Ate hai, yahApara paMca pahAr3Ike darzana kareM prathama vipulA - cala parvatake jahApara bhagavAna mahAvIra svAmIkA samozaraNa AyA thA, pIche ratnAgirI, udayAgirI Adi pahADiyoMke darzana kareM jo bhAI eka dama pAcoM pahAr3iyoMke darzana karane meM asamartha hai ve pahalekI 3 pahAr3iyoMkI vandanA kareM / dUsare dina 2 pahADiyoMkI kare | yahAMpara DolI tathA gor3hI vAle bhI AdamI milate hai / dharmazAlAse 1 mIla kI dUrI para pahAr3akI talahaTI meM garama pAnIke kaI eka kuDa hai, yAtrI cAheM to kunDameM snAnakara pIche vadanAke liye jAveM / brahmakunDakA pAnI bahuta garama hai, sUrajakunDameM yAtrI nahAte hai, saptadhArAkA pAnI vahuta hI uttama hai, yahAse darzanakara baila gAr3I dvArA kunDalapura jAveM / yaha mahAvIra svAmIkI janma bhUmi hai. yahApara purAne zahara ke cinha bahuta dRSTi gocara hote hai, isakA bhI kabhI na kabhI bhAgya camakegA jaba ki itihAsake patre isake vivaraNoMse suzobhita hoMge kyoMki " kAlo hyayaM niravadhirvipulA ca 1 / Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32) pRthvI " bauddhamata kI bahuta sI mUrtiyAM khanDita tathA akhaMDita donoM tarahakI yahA para DarI huI hai, eka samaya isa jagaha para bauddha mAtaDa apanI prakhara razmiyoMse aisA maujUda thA ki jagata bharameM koI bhI usake viruddha AMkhabhI nahIM uThA sakatA thA, Aja vahI asta hokara kAlake gabhIra garbha meM aisA samAyA ki usa jagahapara usakA eka bhI anuyAyI dRSTi gocara nahIM hotA hai, astu yahAMke darzanakara vihAra aaveN| yahAMpara darzanakara bhagavAna mahAvIrasvAmIkI nirvANabhUmi pAvApurImeM AveM / dharmazAlA maMdirake pAsa hI hai, yahAMpara tAlAva ke vIcameM purAne samayakA banA huA maMdira hai, isa maMdirako tathA yahAM ke prAkRtika dRzyako dekhakara apUrva Ananda hotA hai, aisA vilakSaNa maMdira bhAratavarSa bharameM kahIM nahIM hai| dIpamAlikA (divAlI) ke dina yahAM para melA lagatA hai| pAvApurIse calakara guNAvAnI meM ThahareM yahA para bhI tAlAvake bIcameM maMdira hai yaha gautamasvAmIkI nirvANabhUmi hai yahAMse 1 mIlakI dUrIpara navAdA sTezana hai, navAdAse relave meM baiThakara, nAthanagara utreN| sTezanase AdhI mIla kI dUrIpara campApurI hai| yahAke darzana kara yahAMpara chaparAvAle tathA kalakattevAloMke milakara do maMdira hai, donoM jagaha Thaharaneke liye sthAna hai| yahAse vAsupUjya svAmIkA nirvANa huA. hai| yahAMse rela tathA vailagAr3I dvArA bhAgalapura hote hue maMdAragirajI jAnA cAhiye / bhAgalapurameM ThahareM tathA sAthameM kucha Avazyaka sAmAna lekara maMdArahilakA TikaTa leveM tathA savere vahAM pahuMce aura darzana karake zAmako lauTa AveM / uttara purANake anusAra maMdAragirI bAMsupUjya Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 33 ) yahAMse IsarI svAmIkI nirvANa bhUmi hai, athavA girIDI kI TikaTa leveM / donoM sthAnoMpara dharmazAlAyeM haiM / girIDI lagabhaga 40 varSa pahale eka saghana vana thA para atra eka janapUrNa nagara bana gayA hai / IsarI tathA girIDI donoM jagahase sammeda zikhara pArzvanAtha hilake liye bailagAr3I milatI hai / gAr3I kirAyA 1 ) se 3) ru. taka lagatA hai / IsarI se madhuvana gAMva sar3akake rAste se 7 sAta kosa hai / parantu jaMgalake rAste se 3 kosa hai / jaMgalake rAstese vailagAr3I nahIM jAtI / girIDIse madhuvana 9 kosa dUra hai yAtriyoMke samayameM (divAlIse caitra taka ) dukAnadAra madhuvanameM rahate hai jinake pAsase yAtrI loga khAne pInekA sAmAna lete hai | madhuvanameM Thaharaneke liye 3 koThiyAM hai. jinameM 2 digambariyoMkI tathA eka zvetAmbariyoMkI hai / sarvase Upara jo koThI banI hai vaha bIsapaMthI ( di0 jaina ) koThI hai. usake bAda zvetAmbarI koThI hai tathA sarvase nIce terApathI ( di0 jaina ) koThI hai. yAtrIkA jahAM dila cAhe vahAM Thahare, kisI bAtakI rukAvaTa nahIM hai, tInoM koThiyoMkI dharmazAlAyeM lAkhoM rupayoMkI lAgata kI banI huI haiM / jinameM eka sAtha haz2AroM yAtrI Thahara sakate hai, hara eka koThImeM apanA 2 maMdira bhI hai, jainazAstroMke dekhanese mAlUma hotA hai ki isa sammedazikharase anantAnanta cauvIsI mokSako gaI haiM aura anantAnanta cauvIsI jAya~gI tathA vartamAnakAlakI caubIsI - meMse zrIRpamadevajI, bAMsupUjyasvAmI, nemanAthajI tathA mahAvIra svAmIko chor3akara bAkI ke 20 tIrthakara isI parvatase mokSako gaye hai, isase isa parvatakA kaMkaDa 2 pavitra hai, isa liye pahAr3apara mala Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) mUtrako DAlanA thUkanA tathA jUtA pahinakara jAnA bhI eka tarahakA pApa hai, usase yAtrIko vacanA cAhiye / __ yAtrIko cAhiye ki vaha snAna karake zuddha vastra pahina 4 bane rAtrike lagabhaga parvatabaMdanAke liye cale aura vandanA karake DerApara lauTa Ave / parvatapara jAneke liye sarakArI rAstA aisA banA hai ki andherI rAtamamI yAtrI akelA calA jA sakatA hai| madhuvanase aDhAI mIla Upara caDhanese gaMdharvanAlA AtA hai-vahAMse DeDha mIla Upara jAnese sItAnAlA AtA hai, isa nAlekA pAnI varapha jaisA ThaMDA rahatA hai, yahAMpara yAtrI loga apanI 2 pUjanakI sAmagrI va puna dho lete haiM, yahAse 1 mIla taka pattharakI sIr3hiyAM bhI banI hai| bar3A vilakSaNa AnaMda mAlUma hotA hai, eka tarapha nAlekA kalakala zabda sunAI par3atA hai, dUsarI ora prakRti devIkA ramaNIka upavana (bagIcA ) laha lahAtA dikhAI par3atA hai / sAmhane sIr3hiyoMkI paMkti atyaMta manohara dIkha par3atI hai, una gaganacumbI zaila zikharoMko dekhatehI capala mana unake pAsa ur3a jAtA hai| una mahAtmAoMko dhanya hai ki jinhoMne apane tathA jagatake upakArake liye aisA nirjana sthAna daMdA / Aja taka bhI usa jaMgalameM una RSiyoMke pavitra upadeza kI jhanaka kAnoMmeM par3atI hai| unakA upadeza bhI kaisA thA jisakI zAnta, udAra tathA pavitra chAyAmeM sAre saMsArake prANiyoMko saccI zAMti milatI thI ( satveSu maitrI guNiSupramodaM kliSTeSu jIveSu kRpAparitvam, mAdhyasthamAve viparItavRttI, sadA mamAtmA vidadhAtu devH)| Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) astu yAtrI sUryodayake karIba 2 gautamasvAmIkI gumaThIke pAsa pahu~ca jAte hai, phira kuMthunAthakI ToMka AtI hai isake bAda kramase, naminAtha, arahanAtha, mallinAtha, zreyAnsanAtha, puSpadanta, padmaprabhu tathA munisuvrata svAmIkI ToMkake darzana karate hue candrapramukI ToMkapara jAte hai phira dakSiNakI ora kramase AdinAtha anantanAtha, sambhavanAtha, vAMsapUjya aura aura aminaMdananAthakI ToMkapara jAte hue jalamaMdirameM jAte hai vahAMke darzana karake phira UMce car3hakara gautamasvAmIkI Taukapara jAte hai vahAMse calakara kramase dharmanAtha, sumatinAtha, zAntinAtha, vimalanAtha, supArzvanAtha, mahAvIrasvAmI, ajitanAtha __ aura neminAthakI Tokapara jAkara antameM pArzvanAtha svAmIkI Tokapara nAnA cAhiye / yaha TauMka sabase UMcI honeke kAraNa cAroM taraphase kaI kosakI dUrIparase dikhAI detI hai| yahAMse pArzvanAtha svAmIne mokSa lAma kiyA thaa| jainazAstroM meM isakA nAma suvarNamadra likhA hai, isa jagahase bahuta dUrakI cIjeM dikhAI par3atI hai, dUsarI orako nImayAghATa va gomoha sTezana najara AtA hai| isa ToMkase do phoga nIce sarakArI baMgalA hai, baMgalAse thor3I dUra Anepara do mArga milate hai, jinameM se bAyeM hAthavAle rAsteko chor3a denA cAhiye, kyoMki vaha nImayAghATako jAtA hai, dUsare rAstese 4 mIla utaranepara gandharvanAlA milatA hai yahApara jalapAnake liye laDDa vagairaha milate haiN| yahAMse calakara yAtrI cAyakA vagIcA pAra karatA huA ThIka madhuvanameM A jAtA hai / prAyaH 12 baje taka yAtrI lauTakara AjAtA hai / 3 rI bandanAke vAda yAtrI loga parvatakI parikramA dete Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (36) hai-parikramAkA rAstA prAyaH 13 kosake lAbhaga hai. jo bhAI paidala jAnese azakta haiM ve DolIkarake bhI jA sakate hai / DolIkA mAr3A 2 // ) rupayAke karIba lagatA hai / DolIkI jarUratavAloMko cAhiye ki ve vandanAke eka dina pahale hI koThIke munImako DolIke liye sUcanA de deveM / bAlakoMke liye godIvAle bhI milate hai / yAtrI loga ArAmake liye, vartana vagairaha bhI koThIse rasIda lekara le sakate hai zikharajIse yAtrI kalakattA ityAdi chor3a kara campApurI jAnA cAheM to ve girIDI nAkara nAthanagarakA TikaTa leveM, aura jo kalakattA jAveM ve IsarI va girIDI jahAM cAheM vahAM jAveM hAvaDAkA TikaTa leveM, girIDIse kalakattAkA kirAyA 2%) lagatA hai va IsarAse 2) lagatA hai| kalakattemeM harIsanaroDa bar3e bAjArameM 3,4 dharmazAlAyeM haiM 1 seTha rAmakRSNadAsanIkI tathA dUsarI bAbU sUra jamalakI haiM do aura kisIkI hai, kalakattemeM digambariyoMke 5,6 maMdira haiM tathA zvetAmbariyoMke 3-4 haiN| vahAMse guNAvA, pAvApurI tathA rAjagRhI hote hue paTanAkI TikaTa leveM vahAMse ArA jaaveN| jisako zikharajIse kAzI yA kalakattA na jAnA ho va sIdhA dakSiNakI tarapha jAnA ho to ve IsarIse gomo yA Asanapola jAkara nAgapurakA TikaTa leveM / yA jo khaMDagirI jAnA cAheM ve gomose sIdhA muvanezvarakA TikaTa leveN| zikharajIse jo AdamI kalakattA va khaMDagirI jAnA cAheM unako prathama khaMDagirI jAnA cAhiye / khaMDagirI jAnevAloMko Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ( 37 ) 1 IsarI jAnA hogA, vahAMse tIsarA sTezana gomoha ( Gomoh ) vahAMkA TikaTa leveM bAda vahAse sIdhA bhuvanezvara sTezanakA TikaTa leveM bhAr3A karIba 4 ) cAra rupayA lagatA hai, gomohase gAr3I badalanA hogI tathA kharagapura bhI gAr3I badalI jAyagI phira sIdhe bhuvanezvara pahu~ca jAyage / vahAse bailagAr3I yA tAMgAmeM jAkara apUrva prAcIna tIrtha darzana kareM / isa jagahapara aisI 2 kaI eka guphAyeM pahAr3a meM ukerI huI hai ki jinako dekhakara hamAre prAcIna kalA kauzalya kI yAda A jAtI hai / sthAna aisA ramaNIka tathA manohara hai ki chor3aneko jI nahIM cAhatA / Thaharaneke liye dharmazAlAkA prabandha bhI ho rahA hai / vahAke darzanakara pIche kalakattA AveM jise khaMDagirI udayAgirI nahIM jAnA hai vaha sIdhA kalakattA jAve / vahAse caMpApurI, ( nAthanagara ) navAdA, pAvApurI, rAjagRhI, kuNDalapura, vihAra hotA huA paTanAko calA jAya / Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38)' (sammedazikhara mAhAtmyAdi yaMtra ) TraMkoMka tIrthaMkaroMke kitane muni darzana karanekA nAma. nAma. mokSa gaye. ___ phala. naMbara. - siddhavara- ajita / eka arava assI kUTa / nAtha koDa cauvana lAkha battIsakoTiproSadha vrata karanese phala prApta hotA hai so ekahIvAra nava koDA kor3i vahattara biyAlIsa lAkha saMbhava 2 | dhavaladatta TraMkakA darzana karanese lAkha viyAlIsa hajAra | proSadhopavAsakA sAtaso phala hotA hai nAtha AnaMda abhinaMda-sattara kor3A kor3I sattara koDisattara lAkha vidyA. eka lakSa proSadholIsa hajAra navaso navANa pavAsakA phala nanAtha / 4 / avicala sumati eka kor3A kor3I corAsI kor3a, bahattara lAkha, ikyAsI hajAra sAtaso eka kor3i proSadhopa vAsakA phala nAtha ninyAnave koDi, satyAsI / mohana / padmaprabhu | lAkha, tiyAlIsa hajAra __sAtasosattAvIsa eka kor3i poSadhopa pAsakA phala prabhAsa unacAsa kor3A kor3i supArtha | corAsI kroDa, bahattara | battIsa kor3i proSadho nAtha lAkha sAtahajAra sAta pavAsakA phala so biyAlisa Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (39) eMkoMke tIrthakaroMke nAma, nAma. kitane muni mokSagaye. darzana karanekA phala. lalita bhajI corAsI arava, bIsa kor3i, bahattaralAkha, corAsI hajAra, pAM caso paJcAvana | solA lAkha assI hajAraproSadhopavAsakA phala suprabha | puSpadaMta ninyAnave kor3a, nava__ lAkha, sAta hajAra sAtaso assI ekakor3a proSadhopavAsakA phala 9 vidyata | zItala aThArA kor3A kor3i, vi. zItala ] yAlIsa koDi, battIsa nAtha lAkha, biyAlIsa ha jAra navaso pAMca ekakor3a proSadho pavAsakA phala zreyAMsa / chayAnava saMkula chayAnave kor3A kor3i, | chayAnave kor3i, chayA- | vattIsakor3a proSa nave lAkha, navahajAra dhopavAsakA phala paciso biyAlIsa nAtha - pAra | vimala | sattara koDi sAThalAkha cha hajAra sAtaso, biyAlIsa ekakor3a proSadhopavAsakA phala. nAtha svayaMbhU anaMta nAtha chayAnave kor3A kor3isattara kor3i sattara lAkha sattara hajAra sAtaso ekakor3a proSadho pavAsakA phala Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (40) - nambara. eMkoMke tIrthaMkaroMke nAma | nAma. | kitane muni mokSa gaye darzana karanekA phala | 13 | sudattavara unatIsa koDAkoDi, dharmanAtha | | unnIsa koDi, navalAkha navahajAra sAtaso. paMcANave ekakor3a proSadho pavAsakA phala. nava koDAkoDi, navalAkha, ekakor3a proSadho15 | prabhAsa zAMtinAtha navajAra navaso ninyAnave pavAsakA phala. / chayAnave kor3AkoDi, chayAjJAnaghara | kuMthunAtha nave koDi, battIsalAkha chayAnave hajAra, sAtaso biyAlIsa. ekakor3a proSadho .pavAsakA phala. | 16 nATaka ninyANavekoDi, ninyAnave- chayAnave koDiproSadhoaranAtha | | lAkha ninyAnave hajAra pavAsa phala. zavala, mallinAtha chayAnave kor3i ekakor3a proSadhopavAsakA phala. munisuna ninyAnave kor3A kor3i ninyAnavekoDinavalAkha, | tanAtha navaso ninyAnave ekakor3a proSadhopavAsakA phala. - 19 | mitradhara | naminAtha | navaso kor3Akor3i eka araba, peMtAlIsalAkha,sAtahajAra, navaso biyAlIsa.. ekakor3a proSadhopavAsakA phala. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TraMkoM ke tIrthakaroM nAma ke nAma 20 suvarNabhadra pArzvanAtha nambara. noTa- parvatoMkI coTIko DraMka yA kUTa kahate haiM dillI se hiMDaunaroDa se cAMdanapUra se hiMDauna roDase jayapura se ajamera se cittaur3a se ( 41 ) kitane muni mokSa gaye corAsIlAkha koTiko koTise guNAkarane ko phor3A kor3ika hate haiM kor3i tathA koTi ko r3ha sakhyAvAcaka zabda hai cAdanapura hiMDauna roDa jayapura ajamera cittaur3a udayapura zrI RSabhadeva tIrthaMkarase aMta taka mahAvIra svAmIparyaMta varttamAna covIsI meM itane muni mokSa gaye haiM. zrI giranArajI taraphakI yAtrA / bar3I / hiMDauna roDa ( relagAr3I.) 114 mIla 32 darzana karanekA phala. 76 84 dogatikA baMdha chUTa jAtA hai 115 69 solApahara vAra prakA rake ahAra tajaneko hotA hai. eka proSadha vrata mIla ( bailagAr3I ) "" mIla ( rela ) mIla ( rela ) mIla ( rela ) mIla ( rela ) Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udayapura se kezariyA se udayapura se indaura se baner3A se indaura se bar3avAnI se maUkI chAvanI se sanAvada sanAvada se siddhavarakUTa se bar3avAhA se khaMDavA se akolA se aMtarIkSa se kAraMjAjI se bhAtakulI se elicapura se muktAgirI se amarAvatIse se (42) kezariyAjI 30 udayapura indaura baDA indaura bar3avAnI maUkI chAvanI nAgapura se kAmaThI se rAmaTeka se siddhavarakUTa bar3avAhA elacapura muktAgirI amarAvatI nAgapura kAmaThI rAmaTeka kAmaThI 90 260 16 mIla ( bailagAr3I ) 77 39 114 9 19 33 mIla (bailagAr3I ) 39 " mIla ( rela ) "" khaMDavA mIla ( rela ) akolA 34 564 aMtarIkSa pArzvanAtha 19 kosa ( bailagAr3I ) mIla ( rela ) kAraMjA 20 kosa ( bailagADI ) bhAtakulI 17 kosa ( bailagAr3I ) 11 krosa ( bailagAr3I ) 2 mIla ( bailagAr3I ) 30 mIla (bailagAr3I ) mIla ( bailagAr3I ) mIla ( bailagAr3I ) mIla ( rela ) mIla bailagAr3I mIla ( rela ) mIla ( rela ) mIla (bailagAr3I ) 35 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- Page #50 -------------------------------------------------------------------------- Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmaThI se manamAr3a se nAsika se gajapaMthA se nAzika se se pUnA bArasI se kuMthalagirI se bArasI se bambaI se sUrata se bar3odA se pAvAgar3ha se bar3odA se ahamadAvAda se pAlItAnA se bhAvanagara se jUnAgar3ha se giranArajI se janAgaDha se naTalasara se mahasAnA se manamAr3a nAsika gajapaMthAjI nAzika pUnA bArasI 168 115 kuMthalagirI 25 vArasI bambaI ( 43 ) 367 46 234 167 81 pAvAgar3ha hila 30 bar3odA sUrata bar3odA jUnAgar3ha "" jaTalasara 16 mIla ( rela ) mIla rela mIla bailagAr3I mahasAna 202 tAraMgA hila 36 "7 mIla rela mIla rela mIla bailagAr3I "" "" ahamadAbAda 62 mIla rela pAlItAnA 180 mIla rela bhAvanagara 33 mIla rela jUnAgar3ha 127 mIla rela giranArajI 4 mIla tAMgA "" mIla rela mIla rela mIla rela mIla rela 14 mIla rela mIla rela mIla rela Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAraMgA se AbUroDa se AbUjI se 'AbUroDa se jayapura se ajamera se cittaur3a se ( 44 ) 17 AbUroDa 100 AbUjI AbUroDa apane ghara | udayapura se cittaur3a se zikharajIse sIdhe giranArajIko jAnevAleko IsarI sTezanase AgarA phorTakA TikiTa lenA cAhiye. Agarese sonAgirI hA Ave - bAda vahAse loTakara AgrA jAve. vahAMse eka TikiTa mahasANAkA leve. usIse yAtrI eka dina jayapura eka dina ajamera utara sakatA hai cAda vahAMse jUnAgar3hakA TikaTa lekara giranArajI jAve, rAstemeM TuMDalA. AgarA- bAMdIkuI mahesANA, vIramagAma - vaDhavANa-gholA va netalasara gAr3I badalanI par3atI hai. 39 ajamera cittaur3a mIla rela mIla tAMgA zrI giranArajIkI yAtrA / choTI. 69 191 "" 84 mIla rela 116 mIla rela udayapura 69 mIla rela udayapura se kezariyAnAtha, 30 mIla ( bailagAr3I ) kezariyA se udayapura cittaur3a indaura "" mIla rela mIla rela Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45) indaura se sanAvada 52 mIla rela sanAvada se siddhavarakUTa 6 mIla bailagAr3I siddhavara kUTa se bar3avAhA bar3avAhA se khaMDavA 34 mIla rela khaMDavA se akolA 164 mIla rela akolA se aMtarIkSa 19 kosa bailagAr3I aMtarIkSa se kAraMjA " " kAraMjA se mAtakulI 17 kosa bailagAr3I mAtakulI se elicapura 11 kosa , elicapura se muktAgirI 2 mIla , muktAgirI se amarAvatI 30 mIla , amarAvatI se bhusAvala 143 mIla rela bhusAvala se manamADa 114 mIla rela manamADa se mAMgItuMgI 24 kosa bailagAr3I mAMgItuMgI se manamAr3a 24 kosa bailagAr3I manamAr3a se nAsika 45 mIla rela nAsika se gajapaMthA mIla tAMgA gajapaMthA se nAzika nAsika se bambaI 117 mIla rela bambaI se sUrata 167 sUrata se bar3audA 81. bar3audA se pAvAgar3ha hila 30 mIla mIla Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se bar3audA pAvAgar3ha bar3audA se ahamadAvAda ahamadAbAda se pAlItAnA pAlItAnA se jUnAgar3ha se giranArajI jUnAgar3ha giranAra se jUnAgar3ha se vairAvala se vairAvala se jUnAgar3ha se tAraMgA se jUnAgar3ha vairAvala bambaI (46) 30 12 182 124 4 AbU jI AbUjI se AbU roDa se apane ghara AbU roDa se AbU jI AbU roDa jUnAgar3ha 51 tAraMgA hila 292 mIla rela mIla rela mIla rela 17 11 mIla (somanAtha) rela 108 17 mIla rela mIla bailagAr3I ( jahAja se A sakate haiM ) mIla rela mIla rela mIla rela mIla bailagAr3I 55 dillI se giranArajI jAnevAleko eka TikaTa dillIse mahesANAkA lenA cAhiye. rAste meM vaha eka dina jayapura meM eka dina ajamera meM do dina bhabUroDapara utara sakatA hai. mahesANA se vAraMgAhilakA TikaTa lekara tAraMgAkA darzana kara Ave. bAda lauTakara mehasANA Ave. vahAse jUnAgar3hakA TikaTa leve vahAM giranArajIkI yAtrA karake phira pAlItANA ( zatruMjaya ) kA darzana kare. isaparvatako zvetAMvarIloga siddhAcala kahate haiM. una logoM ke Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (47) yahAM karor3oM rupayoMkI lAgatake hajAroM maMdira pahAr3apara haiM. yahAMse bhAvanagara hokara phira amadAbAda jAve vahAMse bar3odA hokara pAvAgar3haho A. bAda aMkalezvarakA TikaTa lekara sajota ho Ave bAda aMkalezvara Akara sUrata jAve vahAMse vAraDolIkA TikaTa lekara mahuA ho Ave. vahAMse lauTakara sUrata Ave bAda baMbaI jAve. jainavadrI mUDa badrIkI yAtrA / bambaI se pUnA, dauDa, zolApUra hokara ArasIkerI sTezana kA TikaTa lenA cAhiye bambaIse zolApura kA kirAyA 81 ) tathA vahAse ArasIkerIkA 4|)| lagatA hai 1 nainavadrI jAneke liye ArasIkerIse 2 dinake liye khAnekA sAmAna aura eka naukara jo usa dezakI tathA hamArI bhASA samajhatA ho sAthameM le nAve | yahAMse 10 mIla para zravaNabelagula sthita hai / dharmazAlA meM Thaharakara parvata vaMdanA kare / parvata do haiM 1 - vindhyAgirI 2rA candragirI hai / parvata para jAneke liye sva0 seTha mANikacaMda 1 jI ne sIr3hiyAM lagavA dI haiM jisase baccA bhI sugamatA se calA jA sakatA hai / rAstemeM 3-4 jagaha darzana milate hai / Upara zrI gomaTTasvAmI kI mUrti zAMti mudrA yukta karIva 63 phuTakI U~cAI kI khar3I hai / bhAratameM isake samAna koI bhI pratibiMba nahIM hai / isa pahAr3apura 7 maMdira haiM / caMdragirI - ( zrI. bhadrabAhu zruta kevalI ) isapara bhI car3haneke 1 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) liye sIr3hiyAM banI huI hai / isa parvatapara dhyAna karane yogya bar3hI 2 zilAyeM aura guphAye hai / car3hanevAloMko dAhinI taraphase jAnese zrI bhadravAhuzruta kevalI kI guphA milatI hai / usake bhItara zrIparamAcAryake caraNAravinda karIba 2 vAlista lambe pASANameM aMkita hai / ina caraNoM para chatrarUpa eka bar3A bhArI parvata hai / isase apUrva anubhavakA lAbha hotA hai| pahAr3apara aura bhI kaI jagaha mUrtiye hai / jaina vadrIse 80 mIla paidala mUDabadrI hai so bailagAr3IdvArA jAve. madrAsa se beMgalora hokara ArasIkerI kA TikaTa lenA cAhiye. zrI kSetra sitAmRra / 1 yaha prAcIna kSetra hai / yahAMpara eka maMdira karIba 1500 varSakA prAcIna hai / caitramAsameM bar3A bhArI utsava hotA hai sTezana tiNDivanam [SIR. ] hai / yahAMse karIba 10 mIlapara yaha kSetra sthita hai / prasiddhatA / dillI -- yaha zahara bahuta purAnA hai| yaha prAcIna samayase hara eka rAjAoMkI rAjadhAnI hotI AI hai| hiMdusthAnameM mahAna briTiza rAjyakI rAjadhAnI bhI yahI hai / dekhane yogya sthAna nimna prakAra haiM / lAla kilA, sunaharI masajida, jummAsajida, ajAyabaghara, ghaMTAghara pRthvIrAjakA kilA, kutuba sA. kI lATha, cAMdanIcauka bharatakhaMDake Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. AASEUS BARRERS SALAALALALALALA 4 4 A $ ALAEAEZER ! e T. Brene ALGERSERLAGFESTE ABALAEAEAEAEAEAEAEAEAEAOAFERS SALARIESEM EN . BEO AEREO zueneathernet rester REPERCnts HIL w . se Prof: - A A A cuacAAAAAAAencoenegrORTIFRAFHEntre Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Hui Zheng Zai Hou Chen k 11 1 METEN " >, * sameda zikhara jo "mo PAN Liao , Chang `lmnywm APIEdite.. * Da Ying Guan PER Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 49 ) atyuttama bajAroMmeM se hai, azoka staMbha, yahAM goTA kinArI, kapar3e AdikA bahuta vyApAra hotA hai / jainamaMdira 15 zikharabanda lAkhoM rupayoMkI lAgatake hai / caityAlaya 7 tathA dharmazAstra 2000 hai / jayapura - hiMdusthAnameM yaha zahara bhI prasiddha zaharoMmeM se hai ' jainamaMdira zikharavanda 12 caityAlaya 68 aura naziyAjI 18 hai zAstrasaMkhyA 4000 hai| dekhane yogya sthAna --- mahArAjAsA0 kA mahala, rAma nivAsa bAga, havAmahala, nayAghATa, purAnAghATa, / Ama logoM ke vAste meo hAspiTila, ajAyabaghara, purAnI rAjadhAnI aMbara yahAM sTezana se Ava mIla para eka dharmazAlA hai isake pAsa hI do maMdira hai / ajamera -- yahAM maMdira 10 hai seTha nemIcaMdajIkI naziyA vahuta hI manojJa hai / cittaur3a - yahAM kA kilA darzanIya hai / udayapura - yaha mevAr3a kI rAjadhAnI hai / eka bar3A tAlAka athAha pAnIse bharA huA hai / yahAM kaI jaina maMdira hai / indaura - yahAM 9 bar3e maMdira hai eka caityAlaya meM 72 pratimA sphaTika maNi kI hai / vidyAlaya, borDiGga Adi jaina saMsthAoMko / dekhanA cAhiye / Thaharaneke liye naziyAMjImeM jaina dharmazAlA hai / bar3avAnIjI -- yahAM 2 dharmazAlA haiM inameM ThahareM / bar3e subaha uThakara baMdanAko jAnA cAhiye / 4 mIla Upara jAnese 16 maMdira 4 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (50) milate haiM jo ki naye bane haiN| yahAM se 1 mIla Age calagirI parvata hai rAsteme 20 hAtha UMcI indranIta aura kuMbhakaraNakI pratimA haiN| Upara pahAr3a para bhI 1 dharmazAlA hai| siddhavarakUTa-yaha sthAna cAroM tarapha pahAr3iyoMse ghirA huA revA nadIke taTa para sthita hai| yahAM 1 maMdira haiN| dharmazAlAmI hai| yahAM para hara varSa melA bharatA hai / isa parvatase sADetIna karor3a muni aura do cakrI tathA 10 kAmadeva mokSa gaye haiN| nAsika-Tezanase zahara 5 mIla hai / yaha zahara godAvarIke kinAre para hai| vartana acche banate haiN| pUnA-yahAMpara do mandirajI di. AmnAyake hai aura Thaharaneke liye sTezanake pAsa dharmazAlA hai| yahAMpara citrazAlApresa dekhane yogya hai| bambaI-jI. AI. pI. relave se AnevAle yAtriyoMko borIcaMdara aura bI. bI. enDa sI. AI. se Ane vAloMko grAnTaroDa sTezana para utaranA cAhiye yahAMle / ) AnAmeM ghor3A gAr3I bhAr3e karake hIrAvAga dharmazAlAmeM AnA caahiye| __ maMdira 5 haiM / samudrake kinAre sva0 seTha mANikacaMdanAMke maMdirameM sphaTikamaNikI pratimA tathA sArA caityAlaya cAroM ora kAMcase jar3AyA gayA hai| dekhane vAloMko kaI samosaraNa dIkhate haiM / yahAM vikToriyA gArDana, hegiMna gArDana, janarala poSTa Aphisa, apolo vaMdara resamakI mila, Tauna hAla, kulAbA, Adi dekhane yogya sthAna hai / Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (51) sUrata-yaha zahara bhI bar3A haiN| yahAM para 6 jaina madira hai| Tezanase) meM caMdAvADI nAmakI dharmazAlA sva0 seTha mANikacaMdajI kI banAI huI hai vahAM ThahareM / digambara jaina kA Aphisa bhI dekhane yonya hai| bar3audA-jaina madira 2 hai / eka kanyAzAlA bhI hai / dekhane yonya sthAna-jalakala, devamandira, var3AvAga, ciDiyAkhAnA rAjamahala, rAmamahala, sone aura cAMdI kI topeM, tAlAva Adi haiN| ___ ahamadAvAda-yAtriyoMke TaharanekAsthAna tIna daravAjAke nanadIka premacanda motInaMda borDiMgameM dharmazAlA hai yahApara digambara aniyoM ke madira 2 haiN| eka boki hai / dekhane yogya sthAna-svAmI nArAyaNa kA maMdira, piMjarApola, cintAmaNikA zvetAmbara maMdira, sAMvara matInadI Adi haiM yahAM kapaTe bunanekI bahutasI mileM hai. kalakattA-I. AI relave baMgAla nAgapura relase AnevAlIko hAyaDA sTezanakA va bhAsAma taraphase IsTarne beMgaoNla relase AnevAleko sAladAha sTezanakA TikaTa lenA cAhiye. yaha zahara hugalI nadI ke kinArepara hai. sTezanase ATha AnemeM ghor3AgAr3I kirAyA karake karIva 1 mIla dUra herIsana roDapara seTha. rAmakisanadAsa harakisanadAsa va vA. sarajamala nIkI va eka do anya dharmazAlA usa jagahapara hai. jahAM subhItA hove vahA ThaharanA cAhiye. ___gha eka dharmazAlA zAmAbAI galImeM seTha. motIcaMda lAbha cadanIkI banavAI hai usameM bhI Thahara sakate hai. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (52) yahA digaMvarI AmnAyake 6 maMdira hai. hAlameM jo nayA maMdira banA hai vaha rAmakIsanadAsakI dharmazAlAke najadIka apara citapuraroDa naM. 82 meM bahutahI manojJa vanA hai. alAve isake purAnAmaMdira, amRtalAgalImeM 1 haripadobAbUkI galImeM purANIvADIkA maMdira va kolUTolAmeM eka eka maMdira hai. eka maMdira velagachiyAmeM dharmazAlAse karIba do mAIlakI dUrIpara vImeM hai. TrAmagAr3I dvArAmI isa vIcemeM zAmabajAra hokara jA sakate haiM. ___ maMdiroMke darzanake alAve yahA ajAyabaghara, ciDiyAkhAnA-dulIcaMdanIkA bagIcA, rAya vadridAsajIkA maMdira (zvetAMvarI) (jo mANikaTolAmeM hai ) killA phorTa viliyamakA hAyakorTa-DelahAusI skveyara-impIrIyala lAyabrerI-kAlIjIkA maMdira Adi sthAna dekhane yogya hai. banArasa-gaMgAjIke kinAre para yaha zahara hai. mugalasarAya sTezanase Ate samaya gaMgAjIke pulaparase isa zaharakA dRzya bahutahI suMdara mAlUma par3atA hai. ___ yaha bahuta prAcIna zahara hai / rAjaghATa urpha kAzI sTezana yA banArasa chAvaNI sTezanase karIva 1 mIla dUrapara maiMdAginImeM vihArIlAlakI dharmazAlA cokapara TAunahaoNlake najadIka hai vahAM yA bhIlapurameM bhI dharmazAlA hai vahAM ThahareM. meMdaginImeM dharmazAlAvA maMdira hai| vahAMse darzanakarake bhIlapurAkA darzana karake zaharameM do maMdira aura caityAlaya bhI hai unakA darzana kreN| Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 53 ) yahA tAce pItalake baratana bahuta umadA banate hai. rezamI kapar3A va kasabI kAmakA kapar3A bahuta bar3hIyA taiyAra hotA hai. ___ gaMgAkinAre madenIghATapara syAdvAda mahAvidyAlaya tathA borDiga hAusa hai. yAtriyokoM usakA nirIkSaNa karake usameM yathAzakti madada bhI denA cAhiye. ___ zrI pArzvaprabhU zrI supArzvanAtha svAmIko madira kinArepara dekhane yogya hai. yaha zahara vaizNavasapradAyakA bahuta pavitrasthAna ginA jAtA hai. vizvanAtha mahAdeva ke alAve hajAroM zivAlaya yahAM najara Ate hai gaMgAkinAre maNikarNikA ghATa tathA anyaghATa dekhane yogya haiM. yAtriyoMko nAvameM baiThakara nadI kinArekA dRzya dekhanA cAhiye. cAra AnemeM tIna AdamI nAvameM jA sakate haiM. ___ yAtriyoMko yahAse ghor3A gAr3I yA bailagAr3I kirAye karake caMdrapurI siMhapurIkA darzana kara AnA cAhiye. kAnapura-yaha zahara dillIse 270 mIla ( pUrva yamunA nadIke) kinAre IsTainDiyA relavekA sTezana hai. yahAM pAca rele ikaTTI hotI haiM. anAjake vyApArameM hiMdusthAnameM dUsarA zahara hai. camar3ekA jUtA-tathA anya sAmAna bhI yahAM vAhulyatAse banatA hai. yahAM lAlaimalI mIla mUramila-yelanina mIla anya sthAna dekhane yogya haiM. yahAM zaharameM tIna maMdira hai. bar3e madirameM vedIke - arerI kAma dekhane yogya hai. e . Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (54) sTezanake pAsa dharmazAlA hai. eka choTI dharmazAlA zaharameM maMdirake rAste bhI hai. __ alAhAvAda-sTezanake pAsa dharmazAlA hai. yahAM jaina ajaina saba loga Thaharate hai. zaharameM bhI paMcAyatI maMdirameM Thaharaneko bhI choTI dharmazAlA hai. yahAM tIna maMdira hai. eka vorDiMgahAusa karnala gaMjameM vA0 sumeracaMdakI dharma patnIkA sthApita kiyA huA bhI hai. dekhane yogya sthAna-kilA-yamunA gaMgAkA saMgama-pabalika pArka vgairh| zrI sammeda zikharajIse bhAratavarSake bar3e bar3e " zaharoMtaka jAnekeliye rela kirAyekI sUcI. noTa-1. zrI sammeda zikharajI isTaInDiA ralevekI girIDI sTezanase 18 mIla IsarI sTezanase 14 mIla dUra par3atA hai. pakkI sar3akakA rastA hai. dono sTezanapara gAr3I milatI hai. magara jabase IsarI sTezana khalA hai tavase prAyaH girIDIkA rAstA baMda ho gayA hai. aba to IsarImeM sTezanapara digaMbarI koThIkI taraphase dharmazAlAkA kuA banakara taiyAra ho gayA hai| 2. IsTa inDiyA relavese dUsarI dUsarI relavelAInoMke sTezanoMkA jo bhAr3A lagatA hai. vaha bhI jahAMtaka milA hai isa sUcImeM likhA gayA hai / 3 IsarIko girIDIse IsTa inDiyA relaveke jaMkazanoMkA mADA liyA hai. jina bhAIyoMko jisa jaMkazana dvArA jAnA ho vaha usa Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 55 ) jaMkzanase apane grAmake bar3I sTezanase kyA kirAyA lagegA usakA hisAba usapara se nikAla leveM. kisa sTezana se kalakattA (hAvarA ) bhAgalapura ( maMdAragiri ) nAthanagara (caMpApurI) Asanasola mokAmAghATa bakkhtArapura (pAvApurI) dIghAghATa via bAMkIpura ArA mogalasarAya (kAzI) mirajApura mAnikapura kaTanI jabalapura alAhAbAda (prayAga) kAnapura pharukkhAbAda girIDItaka kAmAr3A 28) 2) 1 // =) 1) 111-) 1 // -) 28) P/=) R/=) 3 // ) / 811-) gIrIDIse 911) 9111=) 8=) 5 =) {11-) IsarItaka kAmAr3A. 28) // // 2||||| 2 // 8) || 7 ) 2) 28) {111=> 28) 2 // ) 2|)| 3 // =) IsarIse 8111) 11) 3 // ) 81 =) 9111=) Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (56) 6 ) AgarAphorTa alIgar3ha hAtharasa gAjiyAvAda dilhI 9|-) 5 // ) 5 ) aMbAlA 2) nalahaTI AjimagaMja gayAjI 7) <-) 20) 2) 20) RE 10 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kisa sTezana se Asanasola se gomohase 39 Asanasola kalakattA Asanasola gomoha kalakattA se dIghAghATa -mogalasarAya 19 " dr .33 39 alAhAbAda kAnapUra * AgrAphorTa 36 22222 2 " " (57) anya relave lAInakA bhAr3A. kahAMtaka AprA phorTa rAMcI bhuvanezvara ( khaDagiri) jagannAthapurI bhuvanezvara bhuvanezvara nAgapura 39 " chaparA kAzI banArasa lakhanau ayodhyA sahArAnapura murAdAbAda lakhanau 29 jaipura bar3odA ( nAgadA ujjaina ) ahamadAbAda (Via bAMdIkuI) ajamera koTA (Via nAgaDA ) ujjaina bhAr3A. 9111-) 41) yA bAMdIkuI ) sUrata Via nAgadA VIII) 4) 3) 7=) 31-) 1) (4 // -) (17) 11=) (1 // - ) pAha) 4 // 3) 28) 2|| ) 4) " AbUroDa ( V18 vAMdIkuI ) |3|-) AnaMda (Via nAgaDA 5=) 6 / Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dillI 11 " 37 dr " kisa sTezana se " 33 hAtharasa jabalapura 37 33 37 AgarA 1 " kAnapura 97 javalapura jabalapura 33 " kaTanI "3 37 mAnikapura 33 (58) kahAMtaka ghar3odA Via bAMdIkuI ahamadAbAda ahamadAvAda V18 mathurA Anada Via bAMdIkuI baMbaI Via nAgaDA var3odA yA ahamadAbAda pAMdIkuI cittaur3agar3ha V18 ajamera ajamera indora Via nAgaDA ujjaina vA mathurA mathurA mathurA baMbaI Amalanera narasiMhapura khaMDavA gvAliyara jhAsI jhAsI nAgadA gvAliyara Via jhAsI solApura Via dhauDa va manamAr3a punA Via dhauMDa nAzika dhUliyA vInA sAgara damoha jhAsI bAMdA bhAr3A. 5 // ) 4 / / / ) 7 =), 58) 8-) 31) 2) 4) (212) 1) 6 // 81-) 11), 3) 1=116 1 // )21-) 7 // ) 7) 5 // ) 46) 2) 911) ms) i 28) mi-) Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kisa sTezanase nAgapura " " " 32* " 33 33 jabalapura manamAr3a manamAr3a dillI 39 " gAjiAvAda dillI kalakattA bAlTIara 33 (59) baMbaI Amalanera nAzika varadhA amarAvatI kahAMtaka khaDavA akolA solApura pUnA manamAr3a manamAr3a haidarAbAda jAlanA sikadarAbAda phIrojapura lAhora mulatAna meraTha 33 kaTaka " madrAsa bhAr3A. 5 // ) 31-) 4 // ) IF(r)==PSY=$ IS F(c)(r)BFFTE 9111). Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 60 ) zrIjainagrantha uddhAraka kAryAlaya caMdAvAr3I bambaIkA sUcIpatra | khAsakI chapAI huI pustakeM 5 ke mUlyameM 6 bhejI jA sakatI haiN| samayasAra nATaka - svargIya kavivara vanArasIdAsarjAkA nAma kisane na sunA hogA, unakI kavitA kaisI hai isakA nirNaya karanA hama pAThakoke UparahI chor3ate haiM. yaha graMtha 136 pRSTakA cikane kAgajapara chapakara hAlahIme taiyAra huA hai | adhyAtma premiyoMko isakI eka prati avazya maMgAkara dekhanA cAhiye / pAThazAlAoMke saMcAlakoMse nivedana hai, ki, ve vidyArthiyoMko ise kaTha karAveM / mUlya ATha AnA / jainagItAvalI - yaha pustaka strIyopayogI hai so bhI bundelakhaNDa prAntake liye adhika upayogI hogI kAraNa isake lekhaka mahAzaya usI prAntake haiM / putrotpatti, jyoMnAra, vivAha, muNDana, vandanAdi suavasaroMpara gAne yogya uttama 2 dhArmika gItokA saMgraha hai / thor3IsI pratiyaoN zilakame haiM jaldI magAiye / dAma pAca AnA / svargIya jIvana -- eka agrejI pustakakA hinda ke samrATa paM. mahAvIraprazAdajI dvivedIne nimnaprakAra viSaya haiM / anuvAda hai isakI sarasvatImeM muktakaThase prazaMsA kI hai / isame ( 1 ) vizvakA utkRSTa tattva, (2) manuSya jIvanakA paramatatva (3) jIva-nakI pUrNatA zArIrika Arogya aura zakti ( 4 ) premakA pariNAma ( 5 ) pUrNa zAtikI siddhi (6) pUrNa zaktikI prApti ( 7 ) saba padArthoMkI vipulatA - samRddhizAlI honekA niyama / ( 8 ) mahAtmA sata aura dUradarzI honeke niyama / ( 9 ) saba dharmokA asalI tatva - vizvadharma (10) sarva zreSTha dhana prApta karanekI rIti / pRSTasakhyA 162 | mUlya gyAraha AnA | sajilda || / laghuabhiSeka - - isame nimnaprakAra viSaya haiM / adhikatara vIsapaMthI bhAiyoMke kAmakI hai bhApA kucha gujarAtI tathA hindI hai / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) 1 caityAlaya paThana 2 darzanavidhi : nakAra vinatI 4 pUjanagAmagrI laghubhAbhiSeka 6 kSetrapATapUjA abhiSera 8 maMgala 9 devapUjA 10 aSTaka 11 jayamAlA 10 grAma 13 nosa nIrthakaranI AratI 14 zAntipATha 15 visarjana Adi viSaya hai / pRTasarayA 40 / mUlna bhaI bhAnA... AlocanA pATha-nayA hI ghara nayAra huA hai| pahale mUla pATha, phira zahArya unake cAra artha aura nIce TippaNI bhI lagAI gaI hai / isa prakAra samAna gundara gharA hai| vidyArthiyoM ke liye gasa upayogI punnara hai / mUlya mavA aanaa| jaina tIrthayAtrA vivaraNa--nayA hI chapasa gAra huA hai / ainA mahAmanne pramaNa karake dagame gA mAla diyA hai / yama inaphA pAgama raga jyi bhAra mAnA magna vana TAniye vahI bhI paTinAI abhayA naphalIpha na na hogii| rAiyA, Tahagneza myAna, mArga, dUrI, pora Aphina, sA gArga pahalanA cAgyi ? Adi 3 ASayaka bAnomA pUrNa rAlAmA diyA hai / mAghameM 1 vA naramA nAre bhAgnaparAmara saniya rasAna, kamana nAna mahita diyA gayA hai mamme mirara phoTo bhI gammarita hai| malya ghara bhaagaa| zIghra hI prakAzita hogaa| Rpi maMDala pUjana vidhAna / (matra yaMtra sahita) __ yaha dha mirpha paDhane liya hI nahI hai| bhAna pala dama prayake yatroMkI manodvArA yAhuna mahAzayoMne sAdhanA kI hai jisane unako yagayara yatheSTa (jagI unakA I manorAmanA yI) sini huI / isa graMthakAmagAra alazya lAbha uThAnA cAhiye / mUlya anumAna Injka parIya hogaa| divAlIpATa prAlita hogA / dUsaroMkI chapAI huI pustakeM aura graMtha / zrAvaka dharma sagraha-mAsTara darayAvasiMha mAdhiyAne imarI phitanehI Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 62 ) zAstroke AdhArase likhA hai pratyeka dhAvakako ise apanepAsa kharIda kara rakhanA cAhiye / mUlya 21) rakkhA hai / sundara jilda vaidhI hai / gomaTTasAra - yaha bhASA TIkA sahita chapA hai isa graMthakI prazaMsA karanekI jarUrata nahIM hai| kImata do rupayA / bhagavatI ArAdhanA - yaha gratha khule patroMme chapA hai / paM sadAsukhadAsajIkRta vacanikA sahita / isame zuddha nizcaya nayakA varNana hai / mUlya cAra rupayA / jinendra guNa gAyana -gajala, kavvAlI, dAdarA rekhatA, ThumarI, TappA, keharavA, holI ityAdi ke 80 bhajana isame sagraha kiye haiM, sarva hI naI tarjake haiM / mUlya do AnA / jaina upadezI gAyana -isameM bhI Upara kI bhAti 53 bhajanoMkA saMgraha kiyA hai| mUlya ar3hAI AnA / jainArNava- 100 pustakoMkA sagraha | sapharame ise sAtha rakha lIjiye aura - acche 2 snAtrokA svAdhyAya karate jAiye / mUlya sAdI 1) sajilda 11 ) zreNika caritra - mahArAja zreNika rAjA kI kathA bar3IhI sundara hai / Aja kalakI bhASAme saMskRta parase anuvAda kiyA hai / jilda bahuta bar3hiyA baeNdhavAI gaI hai | mUlya 1 || | ) nATaka samayasAra - bhASA TIkA vacanikA khule patroMme / mUlya 2 || ) bhaktAmara kathA -- yaMtra jatra aura sAdhanavidhi sahita mUlya sAdI 1 ) -sajilda 11) aSTasahastrI -- yaha saMskRta bhASAmeM hai, abhI hAlahI meM chapa kara taiyAra huA - haiM / pratyeka maMdiroMmeM isakI prati avazya rahanA cAhiye | mUlya 2 // ) jaina sampradAya zikSA -- yaha graMtha bhI hindI bhASA hai / pratyeka jainIbhAIko magAnA cAhiye / sajildakA mUlya 3 // ) - nyAyadIpakA --- hindI bhASA TIkA sahita sarvake samajhane yogya / mUlya // ) carcAzataka -dyAnatarAyajIkA banAyA huA hai sarala hindI bhASA TIkA sahita | mUlya // ] Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (63) dharmasaMgraha zrAvakAcAra-AcArakA pratha hai ise avazya dekhanA cAhiye / mUlya 2) padmananda paccIsI yaha bar3A sundara pratha hai / mUlya cAra rupayA / syAdvAdamajarI--isa prathame syAdvAdaviSayake Upara bahuta vivecanA kI hai / hindI bhASA TIkA sahita chapakara tayAra hai / nyochAvara 4) bhASA pUjA-isame sava pUjA tathA visarjana zAMti pATha Adi jo kucha hai sava bhASAhImeM hai |nyo04 paMca bhaMgala--nayA chapaphara tayAra huA hai| vidyArdhiyoke bar3e kAmakI cIja hai / mUlya tIna aane| mahendra kumAra nATaka- ke sapAdaka mAnanIya paM. arjunalAlajI seThI ghI, e haiM Ajataka janasamAjameM aisA sundara nATaka tayAra nahIM huA thaa| namAja seThIjIke ucca vicAroMse tathA unakI kAryapraNAlI aura ni svArtha jAti sevAse bhalIbhAMti paricita hai / ise magAkara par3hanA cAhiye aura khelanA bhI cAhiye / mUlya ATha aanaa| pradyanacaritra bhASA vacanikA- isa prayame zrIkRSNa nArAyaNake putra pradyumnakumArakI kathA yahutahI bhAvapUrNa likhI gaI hai / ekavAra paDhanA zurU kara dIjiye chor3aneko jI nahIM cAhegA / mUlma Rin) nityaniyama pUjA-(saMskRta tathA bhApA)-tIsarIvAra zuddhatA pUrNa chapI hai mUlya cAra aanaa| tattvArtha sUtrakI vAlabodhanI TIkA-yaha jainiyoMkA priya praya hai| chapAI bahutahI uttama hai / mUlya II pArA AnA / jainapada saMgraha-1 lA bhAga ( daulatarAmajI kRta) chaha aanaa| jainapada saMgraha-2 rA bhAga ( kavivara bhAgacaMdra kRta) mUlya cAra aanaa| jainapada saMgraha-5 vA bhAga ( kavivara vudhajanajI kRta ) chaha aanaa| sAgaradharmAmRta-paMDita AzAdharajI kRta kA pa0 lAlArAmajIne hindI anuvAda kiyA hai / zrAvakAcAra sambandhI sarva cAteM bharI huI haiN| mUlya 1 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 64 ) svAdhyAyopayogI jainamantha / bhASA sarvArthasiddhi vacanikA 'AtmakhyAtisamayasAra padmanandIpaccIsI gAmmaTasAra karmakADa puruSArthasiddhayupAya pravacanasAra 3] SaTpAhur3a jJAnArNava 4] dharmavilAsa pADavapurANa yazodharacaritra var3A saptavyasanacaritra dhanyakumAra caritra cArudattacaritra zreNikacaritra 1 // ] mahAvIracaritra dharmaratno dyotaka samyakta kaumudI pravacanasAra banArasIvilAsa dyAtanavilAsa vizvalocanakoSa bhagavatI ArAdhanA syAdvAdamaja nATakasamayasAra 4] 4] vRhadravyasaMgraha mokSamArgaprakAza dravyasaMgraha carcAzataka 2) nyAyadIpikA 1] | pradyumnacaritra bar3hA 4] "" 1] | pradyumnacaritasAra 1] | jambUsvAmIcaritra 2] | bhadrabAhucaritra 2] || aSTasahasrI 1] | premayakamalamArtaDa 1] zAkaTAyana prakriyA 1 subhASita ratna sadeha 1] | prameya ratnamAlA 1] | jIvadhara caritra 9173 | nema nirvANa kAvya 1] | candraprabhu caritra 1] dharmazarmAbhyudaya 917 ] | dvisadhAna kAvya 4] | yazastilaka campU pUrvArdha 4] uttarArdha 59 saMskRta 2077977070.2722772 Riy zu 2] sarva tarahake gratha mAnekA patA - - myAnejara - jainagraMtha uddhAraka kAryAlaya, cadAvADI - giragAva bambaI. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 cHMAY , ta B RE. 3 :47. LA Tar PHAL_.. .11 . MY bhata MF XMANK TI .. .. os H .2 - RELyr kara A : VIE. kA na banA aura sarala bhASA TIkAsahita khule jAne para bhI kAma zurUne hI apakara tayAra ho| . .. LL sa y 41 R MATA N Name Rs44 . JATTA HINE 4...+ RRC NATANCESMARATHI Page #76 -------------------------------------------------------------------------- Page #77 -------------------------------------------------------------------------- _