Book Title: Jain Subodh Ratnavali
Author(s): Hiralal Maharaj
Publisher: Pannalal Jamnalal Ramlal Kimti Haidrabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/010456/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KIMTEE PANNALAI Time OMANIA H W pannAlAla kImatI-haidrAbAda ( dakSiNa ) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrI 1008 zrI paramapUjya zrI zrIlAlajI mahArAja kI saMpradAya ke guru mahArAja zrI 1008 zrI ratanacaMdrajI mahArAja tasya ziSya munizrI javAharalAlajI mahArAja ke Arya ziSya. / kavivara zrI hIrAlAlajI mahArAja kRta mI zrI jaina subodha ratnAvalI. SHREE JAIN SUBODH RATNAVALI jise pannAlAla jamanAlAla romalAla kimatI haidrAbAda (dakSiNa) nivAsIne __ chapAke prasiddha kI. prathamAvRtti. prata 1000. mUlya sadupayoga. / . zrI vIra saMvat 2439. vikrama saMvat 1969. isa pustakako ughADe mukhase, vAjiMtrake sahAyase, yA dIpaka prakAzameM ityAdi ayatnAse na paDhiyegA. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Printed at Shri "Satyavijaya P. Press * Ahmedabad by Sankalchand Harilal Shah. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||prstaavnaa|| gAthA-nANassa savvasa pagAsaNAya / annANa mohassa vivajaNAya // rAgasta dosassa ya saMkhaNAya / egaMta sokhkhaM samuvez mokhkhaM // ___ zrI uttarAdhyayana sUtram jJAna sarva sthAnameM prakAzakA karane vAlA hai, ajJAna aura moharUpa andhakArakA nAza karane vAlA hai, rAgaDheSarUpa rogakA vidhvaMza karane vAlA hai, aura ekAMta amizra anupama mokSa sukhakA dAtA hai. isaliye sukhecchu prANiyoMko abhinava jJAnakA paThana manana aura nidhyAsana karanekI bahuta hI AvazyakatA hai. prAcIna kAlameM kevalajJAnI tathA mahA prajJA (buddhi)vaMta satpuruSoM aneka Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ the, jinhoMne aneka sUtroM jo ki gahana jJAna ke sAgara tulya the, una granthoM kI racanA kara jagaduddhArArtha rakhagaye haiM; tadapi arvAcIna kAlakI sthiti baDI zocaniya ho rahI hai, zreSTa jJAnakI dinodina hAni ho rahI hai, tatvajJAnamaya kaThina viSayoMke samajhanevAle bahuta hI thoDe rahagaye haiM; aura eka matake aneka mata aura bAr3e ho gaye haiM. jagatkI aisI sthiti dekha tatvapremI dayAsindhU mahAna puruSoMne sadjJAnakA pracAra karane ke Azayase prAcIna satya zAstroMkA punaruddhAra kiyA, aura unake gahana arthoMkoM dezI bhASAmeM sarala banAye; aura saMgitake rAgiyoMke liye kA. vya rUpameM satzAstrAnusAra zAnta vairAgyAdi rasase bharapura caritra, stavana, sajjhAya, chanda, lAvaNI, savaiyA, gajala ityAdi banAye. aise uttama stavanA: Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ diko paDhanA, zravaNa karanA aura dUsaroMko paDhAnA, yaha uttama janoMkA karttavya hai. isaliye caMda stavana vegerA joki kavivara muni zrI hIrAlAlajI mahArAjake banAye huvethe, unako saMgraha kara zuddha karake bhavya jIvoMke hitArtha paThana karane yogya jANa prathama 'zrI jaina subodha hIrAvalI ' nA maka graMthakI 1000 prati chapavAkara zrI. saMghako __amUlya arpaNa kIthI, joki sarva priya honese thoDIhI dinoMmeM saba vitirNa (kharca) ho gaI. ___ usI apekSAse yaha 'zrI jaina subodha ratnAvalI' nAmaka graMtha kavivara muni zrI hIrAlAlajI mahArAja racitako zuddha karake 1000 prati zrI saMghakI sevAmeM bheTa karake kRtArtha hote haiM. cAra kamAna ) zrI saMvake sevaka. mA. haidrAbAda (dakSiNa) pannAlAla jamanAlAla kArtika zukla pratipadA. ) rAmalAla kimatI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||grNthkrtaakaa saMkSipta jIvana caritra / / mAlavAdezake indaura sTeTake rAmapure jillAmeM 'kaMjaraDA' nAmaka grAmameM ausavAla jJAti ke seTha 'ratnacaMdrajI' rahate the, jinakI supatnI "rAjAMbAI' ke saMvat 1903 meM javAharalAlajI, saMvat 1909 meM hIrAlAlajI, aura saMvat 1912 meM naMdalAlajI, yoM tIna putroMkI prAptI huI. vahAM ratnacandrajIke sAle devIlAlajI bhI rahatethe. usavakta zrI sAdhumArgI jaina dharmake prakAzaka paramapUjya munirAja gacchAdhipati zrI hukamIcandrajI mahArAjake sampradAyake munivara zrI rAjamalajI mahArAja kaMjaraDA grAmameM re aura sadbodha amRta rasase bhavya jIvoMko karane lage, munirAjazrIkA bodha seTha ratna. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ candrajIko prabala asarakAraka huvA, aura tUrta patnI putra parivArakI AjJA saMpAdana kara saMvat 1914 ke jyeSTa zukla paMcamIko apane sAle devIlAlajIke sAtha dikSA aMgikAra kI. gurubhakti kara jJAnake premI bane, aura zAMta dAMta kSAMta zuddhAcArI hokara jinazAsanako pradipta karane lage. prAmAnugrAma ugra vihAra karate huve saMsArI kuTumba uddhArArtha, saMvat 1920 meM punaH kaMjaraDA grAmameM padhAre aura sadupadezase patnI aura tInahI putroM ko vairAgI banAye. prathama rAjAMbAIne AjJA detInoM putroMko saharSa dikSA dilAI, aura phira Apane bhI mahAsatIjI zrI raMgUjIke pAsa dikSA dhArana kI. phira ye saba guru aura guruNIjIkI bhakti karate huve yathAzakti jJAna saMpAdana karate huve vizuddha tapasaMyamase apanI AtmA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvata huve vicarane lage. zrI rAjAMjI mahAsatI saM0 1948 meM rAmapure grAmameM 11 dinakA sethArI kara svarga paMdhAre. aura zrI ratnacaMdrajI mahArAja saM. 1950 ke apADe mAsameM jAvarAM meM svarga padhAre. aura tInoM munirAja vidyamAna haiM. . 1:zrI javAharalAlajI mahArAja jJAnAnandameM tallIna ho AtmadhyAnameM AtmAko bhAvate huve vicarate haiM. 2 zrI hIrAlAlajI mahArAja kaviH tvazakti pragaTanese aneka caritra aura stavana sajjhAya savaiyA lAvaNI vageraH racate haiM. aura. 3 zrI nandalAlajI mahArAja zyAdAda zaili yuktaM carcA kara jaina zAsana dipAte haiM.. . --.. .. .. .- muniguNA rogI " . pannAlAla jamanAlAla rAmalAla kImatI. . . . / . / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jena subodha ratnAvalIkI anukramaNikA. --kAviSayAMka. viSaya. pRSTAMka. AgamakI badhAIkA prastAvanA. stavana. 14 graMthakartAkA saMkSipta 8 zrI jinavANI sta jIvana caritra. 6 vana-vasaMta holI. 15 1 maMgalA caraNam-AratI 1 9 zrI mahAvIrasvAmIkA 2 zrI zAMtinAthajIkI maMgalastavana-lAvaNI.16 lAvaNI. 3 10 zrIvIra prabhuka darza3 zrI mahAvIrasvAmI nakA utsAha-stavana 17 kA stavana-mahADa. 5 | 11 zrInavakAramaMtra stavana.19 4 zrI nemInAthajIkA 12 guruguNa stavana mahADa.21 stavana. 7 13 zrI jinarAmase vi5 zrI nemInAthajIkA naMtI stavana-gajala mtavana. 10 kavvAlI. 23 6 zrI mahAvIra svAmI- 14 zrI jinavANI stavana.25 kA stavana. 12, 15 sAdhu guNa stavana7 zrI RSabhadevajI ke 25 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 guru upakAra stavana. 28 | 27 upadezI gajala. 49 17 vihArakarate munIrA | 28 samyaktvakI gajala. 50 jame vinatI stavana 29 / 29 smaraNa vidhI darzaka 18 zrI jinavANI suNa mahADa. 52 nekI utsukatA-stavana31 30 sadvaudha-garavI. 53 19 zrI jinarAjase vi- | 31 upadezI-pada. 54 naMtI stavanaH 33. 32 upadezI pada mokSa20 Izvarase prArthanA - / kA baTAu. 56 gajala kavvAlI. 35 / 33 jJAna bagIcA lAvaNI.58 21 upadezI lAvaNI. 36 34 AtmajJAna-lAvaNI. 60 22 loka svarupa darzaka. 35 paMDita lakSaNa-lAvaNI.62 ____ lAvaNI. 39 36 pada-krodha niSedha. 64 23 zrI guru upakAra 37 pada-samyaktvIko lAvaNI. 41 hitazIkSA. 65 24 vairAgI aura strIkA 38 pada-traSNAMkI phAMsa. 67 praznottara-stavana. 44 / 39 pada-vairAgI ke vAkya 68 25 vairAgIse strIkI vi- 40 pada-sadguru baudha. 69 naMvI-stavana. 46 41 pada-saccAmItra-gajala 26 phUTa aura sampaviSaya kavvAlI. gajala kavvAlI. 48 | 42 pada-sadbodha. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 patra - zikSA kiselega? 73 i 75 44 vinayakA pada. 45 pada -caitanya pradezIkA. 79 1 | 46 pada - Atma dhyAna. 80 47 pada-samatA guNadarzaka 81 48 pada- niMdA durguNa 49 pada - kaliyuga darzakaholI. 82 84 50 pada - jarA guNa darzaka. 85 51 pada - manako sabaudha. 86 12 pada - abhimAnI ke lakSaNa -mahADa. 53 mahamadI pharamAnagajala kavvAlI 54. pada - anityatA riri 11 89 91 92 darzaka - dumarI. 55 jakta jAla darzaka. 56 pada - dhArI nahI hove 92 57 upadezI lAvaNI. 93 58 lAvaNI upadezI . 95 59 pada - prabhu se ajI. 97 60 lAvaNI triyA caritra. 98 | || caritrAvalI || 100 61 bharata bAhubala caritra lAvaNI. 62 lAvaNI - bAhubalajIko brAhmI sudarI jIkA sadbaudha. 103 || harivaMza caritrAvalI // 106 63 kRSNalIlA 64 jIva jasAMkA evaMtA RSise savAla. 109 65 evaMtA RSikA jIva jasA se javAba . 66 jIva jasA aura kaMza rAjAkA vicAra. 111 67 che bhAi sAdhUkA vaNarna - lAvaNI. 110 113 68 pada- draupadIkA satya. 117 69 pada - kRSNavilApa. 119 || rAma caritra || 70 sItA haraNa-jaTAu auddhAra 71 sItAjI se bhavi 121 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaNakA bhASaNa 122 / 85 mAnatuMga mAnavatIkI 72 bibhISaNakI rAvaNa- lAvaNI. 187 ko hitazIkSA. 124 86 elacI putra-caritra __73 maMdodarI rANIko ___lAvaNI. 163 rAvaNakA hitazIkSA128 / 87 jaMbu kuMvara ke strI74 rAvaNako bhaviSa ___ yAMse praznotara. 165 kI zikhAmaNa. 129 | 88 jaMbukuMvarakAjavAba 166 75:sItAjIkI khabara 89 sudarzana zeTha. . 167 hanumAnajI lAe. 130 90 adharavarNokA savaiyA169 76 rAmajIkI jIta. 131 / 91 sAlatakA32upamA 77 sItAjIkI dhIja. 134 savaiyA... 172 78 rAmacaMdrajIkI mokSa. 136 92 navarasa varNana-savaiyA178 72 zreNika caritra. 140 93 pATAvalIke savaiyA.184 80 koNika ceDAkA yuddha 94 bArA bhAvanAkA varNana lAvaNI. 143 savaiyA. 187 81 zrAvaka varNanAgana. ratnacaMdajI tavAkI sajhAya. 145 mahArAjake guNa82 mahAzatakajI zrAva grAma-savaiyA. 194 kakI sajhAya. 147 96 upadezI chappayachaMda 195 8. satIcaMdanavAlA 97 zrAvikAguNastavana. 198 / caritra-lAvaNI. 149 | 98 kAnphasa varNana '84 vaMkacUla sambaMdha. 153 / TumarI. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM sarvajJAya namaH kavivarendra munIrAja zrIhIrAlAlajI __ mahArAja racita. "zrI jaina subodha ratnAvalI." maGgalA caraNam, AratI. jaya jaya jinavANI prabhU jaya jaya jinavANI; saMkaTa haraNaM, sampati karaNaM; - bhavodaddhI tiraNaM bhagavAnI // jaya // 0 // balarupa anaMtaM, saba jaga mahaMtaM; karatusvaM vizvAsaM // pra0 kr0|| mana icchA pUrNaM, vipati haraNaM; tAraNa tiraNaM asamAkaM. // jaya // 1 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) jaraNI uradhAraM, jaga yazakAra tiuloka tAraM gurUjJAnI // pra0 ti0|| amarapatirAyA, saba mila AyA; . harSa umAyA aghAnI. // jaya // 2 // prabhU meru zikharaM, bharabhara nIra; dhararara dhararara jaladhAraM // pra0 dhara // ati kaLaza sucaMgaM, nirmaLa gaMgaM; bhabhabhabha bhabhabhabha bhabhakAraM // jaya // 3 // iMdhavInAdaM, ghora agA, sAdaM sajate ati bhAraM // pra0 saadN0|| gAjata aMmbara, ati ADambara; jhaNaNaNa jhaNaNaNa jhaNakAraM // jaya // 4 // devI devA, harSa umevA; haDaDaDa haDaDaDa hiMsAraM // pra0 haDa0 // rupa vekrayataM, hayagaya haritaM; Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNaNaNa ghaNaNaNa ghaNakAraM. // jy||5|| gaja ratha turaMgA sajI suraMgA; ati umaMgA bhopAlaM // pra0 ati* // sanmukha Ave, zIsa namAve; guNa gAve ati ujvAlaM // jaya // 6 // sadA suraMgaM, uDupati khaMgaM, jIte jaMgaM varadAnI // prabhU0 jIte0 // vapu 'hIrAlAlaM, ' karo pratipAlaM, dayAlaM mama hita AnI // jaya // 7 // // zrI zAMtInAthajIkI lAvaNI // zrI zAMtInAtha mahArAja arja suNo merI / tuma zAMtIkaraNa jinarAja saraNa Ayo terI // 0 // yaha svArtha siddha vimANa se cavakara aayaa| hastInApura nagarameM janma liyo jinraayaa| Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) tihAM chappana kuMvArI milakara maGgala gaayaa| prabhUkA merupara mauchaba kiyA sura dhaayaa| bAje tAla mRdaMga aticaMga, duMdhavI bherii||tum||1|| jaba zAMtI hui saba dezakA roga miTAyA / taba nAma prabhUjIkA zAMtI kuMvara dhraayaa| huvA SaTa khanDa nAyaka cakravarta pada paayaa| diyA varSIdAna phira saMyama lenA cita chaayaa| jaba huvA kaivala prakAza jIta liye vairii||tum||2|| maiMne livI ApakI oTa caraNakI chaayaa| tuma jaga tAraNa jinarAja tajI jaga maayaa| yaha aSTa karmake bikaTa koTako ddhaayaa| tuma liyA mokSakA mehela huvA mana cahAyA / . jahAM sukha sAgarakI lehara anantI hairI ||tum||3|| zrI javAhara lAlajI mahArAja hukama pharamAyA / kukaDezvara gaNA tIna caumAsA gayA / Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) sutrakI vANI suNakara jora lgaayaa| karI pacaraMgI pramukha tapazyA bhAyA / kahe 'hIrAlAla' dayA dharma mokSakI serI ||tum||4|| // zrI mahAvIra zvAmIkA stavana // mahADa rAga / surAMganA gAve maGgalAcAra, daivAMganA gAve __maGgAlAcAra // 7 // urdha adhogati thakIre / tirthakara pada pAya // jananI svapnA dekhiyA kAMi / diga veNa donoM milAya // su // 1 // chappana kuMvArI saba siNagArI / gAve mila2 gIta / / rati kare Apa ApaNI kAi / pUrNa prabhakI prIti / / su // 2 // indra indrANI AviyAre / nara nAryAMkA vRMda // janma bhavane jinarAjako / aura jananI ko namata Ananda // su // 3 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) paMcarUpa purandara kiyAre / liyA mAdhavajI hAtha // meru girIpara AviyA kAMI / indrANya ke sAtha // su4 // paMDaMga vanameM padhAriyAjI | saba devoM ke saMga // snAna vidhI saghalI karI kAMI / bhara2 kalaza suraMga // su // 5 // nATaka gAta vAjiM bajAyA / pAyA harSa aMpAra // mAtA pAse meliyA kAMi / bhariyA dhana bhaMDAra // 6 // sahazra aSTa lakSaNa dhaNIre / sundara saghalo aMga || aisA putra dUjA nahIM jI kAMi / gagana gati pataMga // su // 7 // rupa anaMta bala jAniyejI, nirAmaya niralepa || padma kamala paramala chabI kAMi, zvAsozvAsa sukhepa | su. 8 jagatAraNa jina rAjiyAjI, tIrthapati pramANa // rAlAla harSa bhAvasyUMjI, gAyo janma kalyANa | su. 9 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) ||shriinemiinaathjiikaa stvn|| nAgajIkI deshiimeN| nemajI, yAdava vaMzameM UpanAho prbhuu| sUrya sarIkhA dIpatA ho nemajI // 1 // nemajI, samudravijaya rAjA bhalAjI kaaNi| zivAdevI suta malapatA ho nemajI // 2 // nemajI, ramataDI ramatA thakAjI prbhuu| Ayuddha zALAmeM AviyA ho nemajI // 3 // nemajI, dhanuSya caDAi zaMkha pUriyo prabhU / zrIpata suNa ghabarAviyA ho nemajI // 4 // nemajI, atulya balI avalokane kAi / harIne harSa Ayo ghaNo ho nemajI // 5 // nemajI, ugrasenakI DIkarIjI kAMI / rAjularUpa suhAmaNo ho nemajI // 6 // nemajI, vyAva racyo raMga chAMTiyojI kaaNii| . Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) maGgala gIta jo gAiyA ho nemajI // 7 // nemajI, hAthI hode zira sevarojI kaai| gokhe goraDI jove chAiyA ho nemajI // 8 // nemajI, harI haladhara Age huvAjI kaaNi| yAdava vaMzakA nRpatI ho nemajI // 9 // nemajI, toraNiye vara AviyAjI kaaNi| indra AyA joyA jagapati ho nemjii|| 10 // nemajI, pazuvAMko bADo bharyojI kAMi / dayA AI dInAnAthane ho nemajI // 11 // nemajI, ratha pherI pAchA valyAjI kaai|| varSIdAna diyo saba sAthane ho nemjii|| 12 // nemajI, sahazra jaNAMkA sAthasyUMjI kAMi / saMyama lei girIvara caDyA ho nemajI // 13 // nemajI, vinataDI rAjula karejI kAMi / nava bhava neha kima parahA ho nemajI // 14 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) nemajI, saGga nahIM choDAM tumataNo prabhU / nAtha hamArA hivaDe vasoho nemajI // 15 // nemajI, saMyama lei girIvara caDI rAjula / sAtaso parivArasyUM ho nemajI // 16 // nemajI, varSA hui cIra bhIMjiyAjI kaaNi| girI guphAmeM AviyA ho nemajI // 17 // nemajI, vastra sukhAvA alagA kiyAjI kAMi / dAmanI jima camakAviyA ho nemajI // 18 // nemajI, rahanemI cita DoliyojI kAMi / devarane samajhAviyA ho nemajI // 19 // nemajI, kevala lei mukte gayAjI kAMi / 'hIrAlAla guNa gAviyA ho nemajI // 20 // nemajI, unnIso peMsaTa vipejI kaai| gaDha citoDe sukha pAviyA ho nemajI // 21 " Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) // zrI nemInAthajIkA stavana // // iNa saravariyArI pAla // yaha dezI // samudravijayajIkA suta / ANaMdakArI ghaNAjI // mahArAja // zivAdevIjI gAyA gIta / nema kuMvara taNAMjI // mahArAja // 1 // saba jAdava ke sNg| raMga vAge AviyAjI // mahArAja // nema kuMvarajIkA lADa / hiDole hIMcAviyAjI // mahArAja // 2 // rezamI vAMdhI ddor| sonAkI zAMkala kriijii|| mahArAja // ratna pAlaNiye poddaay| hIMcolA de hirI phirIjI // mahArAja // 3 // indra para saMsyA sabhA mAMya / Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - (11) mithyAtvI mAne nahIMjI // mhaaraaj|| bala jovA jinraaj| svargase AyA vahIjI // mahArAja // 4 // liyA nema kuNvaar| AkAzameM cAliyAjI // mahArAja // prabhU joyo avadhi jJAna / vairIne pAchA vAliyAjI / / mahArAja // 5 // dAvyA aMguThAkA heTha / amara ati AraDejI // mahArAja // surapati AyA dauDa / choDa pAMvA paDejI // mahArAja // 6 // joyo vali jinarAja / Aja surAsura milIjI // mahArAja // pAchA pAlaNiye poDhAya / AyA amarApurIjI. // mahArAja // 7 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) prabhU ramatA rAmata koDa | joDa jAdava taNIjI || mahArAja // suranara rahyA dekha | rAmata Azcarya ghaNIjI // mahArAja // 8 ima jhule nemakuMvAra | ati ghaNA AgameMjI || mahArAja || ima gAve ' hIrAlAla ' / zrAvaNa sudI mAsamaijI // mahArAja // 9 // || zrI mahAvIra stavana // rAga - bakho || zrI jinarAjako dhyAna lagAve | jiNaghara Ananda raMga baghAve // . // siddhArtha rAyake naMda niropama / rANI salAdevI kuMkhe Ave // ceta sudI terasakI rajanI | Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 13 ) janma liyo prabhU saba sukha pAve // zrI // 1 // kaMcana varaNa zarIra virAje / // zrI // 2 // kehara laMchana caraNa kahavAve || dIse dehI sapta hasta pramANe / dinakara teja jima dIpAve ratna siMhAsana upara virAje / chAje chatra camara dulAve // manamohana bhAmaMDala bhAsata / caturAnana prabhU darza dikhAve // zrI // 3 // nara tiryaMca surAsura kei | koDAkoDI giNatI na Ave // prabhUmukha jove tRpta na hove | harSa 2 hiyo umaMgAve carama jinezvara varNa yugalako / namatAM navanidha pApa palAve || // zrI // 4 // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahe 'hIrAlAla' dayAla prabhUko / janma maraNa duHkha vega miTAve // zrI // 5 // // zrI RSabhadevajIke AgamakI vadhAikA stvn|| Aja ajodhyA nagarIka maaNhii| harSe bhaye saba loga lugAi // aaN.|| mAtA marudevI ati sukha pAi / bharata narezvara deta badhAi // kara asavArI vaMdaNa kAje / Avata caraNoM meM zIsa namAi ||aa // 1 // vastra vilepana kuMkuma kezara / pahariyA bhUSaNa jora sajAi // kara 2 maMDaNa vaMdana kaaje| nirakhata nayanoMmeM rahe re lobhAi // A // 2 // suranara kei vidyAdhara aaye| nAcata nATaka rupa banAi // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) ghana jima gAje ambara raaje| prabhUmukha vANI rahI chavi chAi // A // 3 // prathama jinezvara AnandakArI / maGgala varate saba dina tAi / kahe 'hIrAlAla ' Apa viraajaa| mAtAne muktIme diyA pahoMcAi // A // 4 // / / zrI jinavANI stavana / raag-vsNt-holii| calI AtI hai, hAre calI AtI hai| vANI jinavara gaMgA // aaN.|| prabhU mukhasAgara vahe ati nirmaLa / gaNadhara guNagraha UmagA ||c // 1 // dAdaza aGgIcaGgI saritA / vitarka aneka bhayo taraGgA ||c // 2 // yA jina vANI duHkha dAha mittaannii| Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) karata kalola bhavya vihaGgA // ca // 3 // ghaura guMjArava zabda kara guuNje|| mRdu vAkya ati UtaGgA // ca // 4 // kahe 'hIrAlAla' saba zAstra pramANika / jAmeM jIvadayArasa mataGgA ||c // 5 // // zrI mahAvIra svAmIkA maMgala stavana // // lAvaNIkI cAlameM // zrI mahAvIra balavaMta anaMtA / karma zatrUko dUra hre|| vRddhamAna vRddhIke kAraNa |Rddhi vRddhi bhaMDAra bhre|| amarapati narapati khagapati / sevA kare jinavara crnnN|| jayajinendrajayajinendraM / tumshrnnNhmsukhkrnnN||1|| causaTa indra aura indrANyAM / milarakara maGgala gaave|| phaloMkI varSA hoveshushrkhaa| dekhaaridala murjaave|| jinvaanniikosunnesunnaave|sukhsaagrliilaavrnnejyr Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) arja karUM jinarAja Apase / tuma rakSA ke karanevAle // seve suriMdA teja diNaMdA / dIpe jiNaMdA pratipAle | akSaya puNya kamAyA damakatI kAyA / kaMcana varaNaMdeha dharaNaM // jaya // 3 // ravi candramA sabhI jotaSI | bharA rahe samudra pAnI | bhUmaNDalaacala jimameru tavalagaraho yaha jinavANI // sadA rahogulajAra girAmI / bhavazvAtakake haraNaM / jaya4 sadA deva guru dharma ApakI / banI raho yaha gula kyArI // zrI ratnacandajI mahArAja rAjake / javAharalAlajI - yazadhArI // saMvata unnIso paiMsaTha varSe / hIrAlAla kahe tAraNatiraNaM // jaya // 5 // // stavana zrIvIra prabhUke darzanakA utsAha || || harI Ajo maMdariye raMga mAnavAne || yaha dezI || Alo Alore darzana vAhalA vIranore || AM0 // Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18) tArUM taraNa bhavajala tAranore // Alo // 1 // darzana dIga se harSe hai hIvaDore / prabhU vAse sugandhI jima kevaDore // Alo // 2 // azubha karmoMko dala dUro ttlere| vIra prabhUko darzana jo milere // Alo // 3 // hamane hosa ghaNI che milavA taNIre / sevA caraNakamalakI karavA bhaNI re|| Alo // 4 // mUrkha mitroMthe bharmameM kyoM paDore / gRho vIra prabhUno Asarore // Alo // 5 // bhAgya udaya thavAthI prabhU pAmiyAMre / saphala dahADo Aja Ugiyore // Alo // 6 // hIrAlAla prabhUko mukha joiyore / jANe candra cakora mana mohiyore|| aalo||7|| Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) | navakAramaMtra stavanArAvaNako samajhAve rANIde0 karo navakAra maMtrakA jApa / kaTata hai janma 2 kA pApa // AM0 // savahI zAstrake daramyAna / kiyA navakAramaMtra vayAna / / samajhalI yahI jJAna aura dhyAna / bhajana vina nara hai pazU samAna / / dohA-paMcapada paramezvaro / varNa paiMtIsa pramANa / / arhata siddha AcArya upAdhyAya / sAdhU batAve jJAna / / mi0-kho saba dila apanA tuma sApha // kaTata / anI hove jala samAna / bhUta nahIM lAge jahAM smazAna // raNameM bacAve apane prAna / jahara so hove amRta pAna / / Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) dohA-amara kuMvara animeM DAlata giNyo nvkaaraa|| huvA siMhAsaNa chatra ziraparAdekha rahyA nrnaar|| mi0-kiyA phera gunhA sabhIkA maaph|| kaTata hai||2|| seTha sudarzana thA sIlavAna / rANIne karI kapaTakI khAna // seThapara DAlI jAla daro gAna / rAjako bharamAyA bharma myAna // dohA-sUlI caDhAvo setthko| hukama diyo raajaan|| huvA siMhAsaNa usIvaktAMdhoM maMtrako dhyaan|| milata-duzamanakA huvA kAma vilaap||kttt hai||3|| bacAyA zivakuMvarakA prAna / corako seTha batAyA jJAna // dharA navakAra maMtrakA dhyAna / jaTAu pakSI pAyA devasthAna // dohA-yA vidhi kei jIvaka saMkaTa saba diye mett| Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) aho virAdara tuma kyoM bhUle / kyoM karate ho veTa / milata-samajalo isehImAM aura vaap|| kaTata he||4|| cale nhiiNkoiikiyaatophaanaattlesvgrhgocrmshaan|| savahIvidyAmaMtradattadAna / karonavakAramaMtrakI ThAna / / dohA-yohI maMtra trikAla sNdhyaa|hot manoratha siddh| hIrAlAla navakAra maMtrase / pAvogA bahu riddha // milata-suNAyo jJAna gurujI Apa // kaTata hai / / 5 / / // guru guNa stavana // rAga-mahADa // ho gurudeva tumhArI mRrata pyArI / mohanagArI lAge chejI rAja // AM0 // paMca mahAvRta nirmaLa kiriyA / ghariyA ujvala dhyAna // sAgara jesA gambhIra guNAkara / jANe sakala jahAna // ho guru / / 1 // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 22 ) jJAna guNAkI saMpatI dAtA / tIna loka daramyAna // bhavodadhi tAraNa pAra utAraNa / jJAna prakAzaka bhAra // ho guru // 2 // candra taNI pare zItala sohe | aditya teja prakAza || vinayavaMta vivekI vicakSaNa / // ho guru // 3 // pUro manakI Aza ratnacandajI mahArAja ke gaNameM | jeSTa ziSya abhirAma // javAhara lAlajI kI yazaH kIrtI / phela rahI ThAmo ThAma // ho guru // 4 // guNa gAvo guNavaMtako dekhI / } parikSA hiyAmeM ANa // nugurA narakA guNa kima gAve | Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) kyoM hovo jANa ajANa // ho guru // 5 // jainamArga dIpaka jyoM dekhaayo| yo moTo upakAra / / hIrAlAla nandalAlako tAryA / yo moTo upakAra // ho guru // 6 // // zrI jinarAjase vinaMtI stavana / // gajala-kavvAlI // vinA jinarAjakI bhktii| kabhI nahI mokSa paavegaa| dayAla dInake bandhava / vahI joprANa vcaavegaa|aaN.| jinandakI sUratI pyArI / khulI gulazanakI kyaarii| prIti yaha lagI hai hamArI / prabhuse lana lagAvegA // vinA // 1 // tumAre kAkI chAMyA / zaraNameM Apake AyA // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) vinaMtI karUM maiM tumase / denA jo hamako caavegaa| binA // 2 // hamAre dilakI AsA / pUro jinarAja ho khAsA // huz2arI hukma phrmaayaa| zAstra jo yaha vtaavegaa| // binA // 3 // asara sohabatakI aave| tukhma tAsIra nahIM jAve // jinhoMkI jaisI hai rItI / vahI guNakara btaavegaa| // binA // 4 // kei bhaje ziva gopaalaa.| jinhoMkegale ruMDa maalaa|| vinA eka bhakti jo terii| aura nahIM pAra utaaregaa| // binA // 5 // jagatakA deva hai duujaa| kare pAkhanDakI pUjA // . bhUle kei bharmameM bhole / pAravo kaise pAvegA // // binA // 6 // hIrAlAla ApakI AsA / rakhe haradama khulAsA / / Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 25) duradhyA duHkha miTAvo / jabhI Ananda aavegaa| // vinA // 7 // 1 // zrIjinavANI stavana // aNI bholune kuNa-- bharamAviyo / / yaha dezI / / devI jinanda vANI sukha kAraNIre / manovAMchita pUre hAma / / devI0 // 70 // aNI devIno darzana dohilo re / / pUrva sazcita hove puNya // devI // 1 // devI sarva bhUpaNa kara sohtiire| jima thAve sUrya prakAza // devI // 2 // devIne mastaka mugaTa vivekanore / koTa paharyA brahma navasarahAra // devI // 3 // devI hAthe khaDga liyo jJAnako re| vasu verI haNata vikAla // devI // 4 // - - - Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 26) devI sarva jIvAMne sukha kAraNIre / ammA goda ramAve jima bAla // devI // 5 // keI jaktameM bAje ambA cnnddikaare| tehanA manDape thAve jIva ghAta // devI // 6 // pote rudrANI tiratI nayI re| kema parane te tAraNahAra // devI // 7 // jinavANI ahoniza dhyAvA amore / navI jAto dahADo joke jema // devI // 8 // devInI badhA mANasa sevA sAMcavere / tuma AlonI sarvatra bhoga // devI // 9 // devI varadAyAM se bara Apiye re / Ato paricaya pUrNa hama mAMya // devI // 10 // devI harSa dharIne hIrAlAlane re / Apo Atmasukha zubha joga / devI // 11 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) // sAdhU guNa stavana / / rAga-vasaMta-horI // sAdhu AyAre bhavika jIva taarnko| gurU AyAre bha0 // AM0 / / jJAna sunAve dharma batAve / krodha lobha parihAranako // sAdhu // 1 // janma maraNakA jo phaMda miTAve / durgati dUra nivAraNako // sAdhu // 2 // paTa kAyAkA jo prANa bacAve / rAgadepa doi hAranako // sAdhu / / 3 // paMtra indrIko damana karAve / mAna ahaMkAra mada gAranako // sAdhu // 4 // karI tana tapasyA jora lagAve / aSTa kamaripu mAranako ||saadhu // 5 // mvarga gatikA jo sukha milAve / dayAmArga dila dhAranako // sAdhu // 6 // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 28 ) kahe hIrAlAla aisA saMtajo Ave | bhavodadhI pAra utAranako || sAdhu || 7 || // gurU upakAra stavana / harI AjomaMdariye raMga mAnavAne || yaha dezI. // // AM0 // jJAna ApIne kIdho guru nirmalo re / tehathI thAse Agotara meM bhalore anugraha karIne tuma tArakhAre / jehano joga milavo ati dohilore // jJA // 1 // ehane siMha sarIkho jAyo zUramore / kAyara thavAthI jANyo jehavo mRgalore ||jJA // 2 // jANyo gaja sarIkho samarthayore / bhAra vahavAthI jANyo gadho dUbalore // jJA // 3 // kokila sarIkhI vANI jANI mIThaDI re / jANe bolyo che jema kAlo kAgalore ||jJA || 4 || Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) ehane aMba jANIne jala sIMciyore / mATo thAvAthI jANyo kaDavo nImaDore ||jnyaa||5|| pahane dRdha sarIkho jANyo Ujalore / pAlo jovAthI jANyo jima kAgalore ||jnyaa||6|| jANyA haMsa sarIkhI gatI cAlasere / dhyAna dharavAthI jANyo jehavA vagalore ||7|| mumuha jANIne zipya muMDAviyo re / hAgalAla kahe cha hivaDAM dekhalore // 8 // // vihAra karate munIrAjase vinaMtI stavana // // catana tore // yaha deshii|| vegA AjojI2 mahAgaja munIzvara / darazana dIjojI // vegA0 // AM0 // vihAra karatA vAhalA lAgo / kRpA vegI phiijojii|| Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) hAtha joDa huM karuM vinNtii| te mAna lIjojI ||begaa // 1 // gAma nagarapura pATaNa jaame| sukhase vihAra karIjojI // vAraMvAra hu~ arja gujaaruuN| bhUla mati jAjojI ||begaa // 2 // candra cakora taNIpara nizadina / surataDI darazIjojI // dhanya bhAga dhanya ghaDI ApakA / caraNa sparzIjojI ||begaa // 3 // darazana karatAM koTi bhvaaNkaa| pAtaka dUra kriijojii|| pAchA phiratAM mana nahIM mAne / kima paga bharIjojI // vegA // 4 // zrAvaka zrAvikA kare bNdnnaa| Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lula 2 pAya pddiijojii|| darazana thAMrA lAge pyArA / bhoga joga milIjojI // begA // 5 // hIrAlAla kahe guru darazanako / haradama dhyAna dharIjojI // mana vaca kAyA bhakta rcaayaa| saMsAra tarIjojI // vegA // 6 // // zrI jinavANI sunanekI utsukatA // // vedaka viralAho // yaha dezI // jaya jinavANI bodha jagAnI / guNaspa anaMta vakhANI re // jaya 2 ho jinavANI // aaN0|| 1 // papabhAdika jina vaMdU cauvIsI / mahA videha meM vaMdR vIsIre // jaya / / 2 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 32 ) harSa umAvo hiye ati gADho / jANe paraNavA Ayo lADore // jaya // 3 // piyu je nArIno rahe paradeze / // jaya // 5 // te to vATa jove tiNa dezere // jaya // 4 // to kAM nahI jANU devA / karUM eka mane thArI sevAre ghana gAjata jima nAcata kekI / hirade jAgyo vairAgya vivekIre || jaya || 6 || canda cakora jima darzana dIThA / lAge tana mana se ati mIThAre // jaya // 7 // rAta divasa ima rahe dhyAna lAgo / jANe pataMga ke bAMdhyo tAgore // jaya // 8 // ketakI phUle phule bana vADI | tihAM madhukara lahe sAtA gADIre // jaya // 9 // mAna gumAna aridala cUro / Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 33 ) mahAga manakA manoratha purore // jaya // 10 // the muja sAhiba aMtarajAmI / AmA puge bhage yaha hAmI re // jaya // 11 // hamAge umAvo janmako lAvo / gAyo jinajIko raMga badhAvAre / / jaya / / 12 / / jIvAgaMjamandasaura peMTa varSe / guNa gAyo hIrAyala hameM re / / jaya / / 13 / / || zrI jinarAja vinaMtI stavana // // nIvaDalI neha nivArIye // yaha dezI // Aja kuMraMga dadhAvaNA / bAyo varSa puNya kI belke| samati khAgaNa je diyo / kumati ho dUrI mulake // A. // 1 // nAthamevAnyavigo kI joho hamArIpratipAla ke // karaNAnidhi kRpA karI | Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) hamane tAro ho tuma dIna dayAlake // A. // 2 // mAta pitAkI godameM / ramAve ho rAmataDI jemake // bAla viveka samajhe nhiiN| ima jANI ho muja para dharo premake // aa.||3|| udayAcalaudayahuve / shshrkiirnnehojimprgttebhaanuke|| Atama maMDala jANiye / jima pragaTe ho gurUjIko jJAnake // A. // 4 // caMda cakora taNI pare / imalAgohohamaekaNa cittk|| kSiNa bhara alago nahIM rhe| bAlUDoho jima cahAve mAvitta ke // aa.|| 5 // vighna sabhI duuraattle|sphlthaajohoyaamukhkii vaannke| zrotA suNa sukha saMpaje / bahU pAve ho Adara sanmAnake // A. // 6 // tAta shriirlcNdjii| mAtAjI horAjAMjIjANake / / jeSTa putra javAhira laaljii| Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAna jAyA ho hubo janma prmaannk|| A. ||7|| yazakIrtI jagameM ghaNIsa brmighkohovingyoduurk| Ananda varata ati ghaNo / hive pAmo ho Rddhi, bharapUrake // A. // 8 // saMbanaunnAnamogaTAmAghamAmahoza bhnidhiigvaarke|| pada paMgaTa puraNa huvaa| bhIgalAlaja ho pAme harpa apAra // A. // 9 // // Izvarare prArthanA / / gaga-kavvAlI // malana tuma mona paayaaNge| hame bhI yAdato karanA / sa.madila hamapara laaboge|tumaak jhokaamrnaa| aaN.|| eka. mAlika he nhii| oNna na deva hai koI // Agama mayobhI aavegaa| tumhAre pApA saraNA // sajana. // // 1 // pancI ke bandhako bATo / mAre. pandako noDA / / Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (36) ajalase tumahI bacAvo / tumhAre ||sjn||2|| agarace ho tujhI dAtA |vkssoho hamako sukhsaataa| vaktapara AzAna aavoge| tumhAre sajana // 3 // canda rojake mAhI / milUMgA tumase maiM aaii|| hamabhI tuma jaise hoveNge| tumhAre0 ||sjjn // 4 // vahI dosta hai miMtA / miTAve dilakI jo cintA / / kaise tuma choDa jAvoge / tumhAre. // sajana // 5 // haz2arI hukmase goyaa| sabhIlo zivapurake joyA // hIrAlAla aisA gAvegA / tumhAre0 // sajana // 6 // ||updeshii lAvaNI-adhara varaNoMme-cAla lNgddii.|| suNo jikara yaha isiijktkaa|sdgururaahdrsaate haiN| jnyaankiijhddiyaaNlgaakraaturthiiaanndaatehaiN|aaN.|| dekho catura naradilake andarAkauna tujhehtaarnhaar|| yaha hai sjjnsaareinhoNkaa|kyaa tujhkoaataaitbaar|| Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'dhana daulata aurbhraakhjaanaa|yhnhiiNclneterelaar|| vayoM lalacAnA laalcne| duHkha dekhtheyhsNsaaraa|| kumaMgata kabahu nahIM krnaa| kulacchana nAhaka lagAtA hai // jJAna. / / / / 1 // dhana dolana dharatI andarAvara 2 caitanya rAha dhrii|| koTIrajotakara / lAvA koDoM saMcaya karI // jisa dina caitanya kuMca karegAdhirI rhegaasNciisirii|| jindane nurutya kiyaainiime|vhii maMmArase gayetirI / / nibandha vahI nahIM lAlaca jinhaka / atAnIko jagAte haiM / tAna. // // 2 // paM. atAnI karane niNdaa|unke saMgameMnahIM jaanaa|| darjana manI jAya aDe no| haTakara pAThanahIM aanaa| gapATekako dara rttaado| kyoM karate ho naanaaNnaanaa|| yA nagaI kare koI guNa avaguNazI chaanomaanaa| tAnI gura guNa sAgara / Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 36 ) ajalase tumahI bacAvo | tumhAre 0 // sajjana // 2 // agarace ho tujhI dAtA / vakSoho hamako sukhasAtA // vaktapara AzAna Avoge | tumhAre0 || sajjana // 3 // canda rojake mAMhI / milUMgA tumase maiM AI // hamabhI tuma jaise hoveNge| tumhAre0 ||sjjn // 4 // vahI dosta hai miMtA / miTAve dilakI jo cintA || kaise tuma chor3a jaavoge| tumhAre. // sajjana // 5 // hajarI hukmase goyA / sabhIlo zivapurake joyA || hIrAlAla aisA gAvegA / tumhAre0 // sajjana // 6 // // upadezI lAvaNI - adhara varaNoMme - cAla laMgaDI. // suNo jikara yaha isIjaktakA / sadgururAhadarasAte haiN| jJAna kIjhaDiyAM lagAkara turtahI Ananda Ate haiN| AM // dekho catura naradilake andarA kauna tujhehaitAranahAra // yaha hai sajjana sAreinhoM kA kyA tujhako aataaitbaar| Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 37 ) dhana daulata aurbhraakhjaanaa| yaha nahIM clteterelaar|| kyoM lalacAnA lAlacase / duHkha dekhata hai yaha saMsAra // kusaMgata kabahu nahIM karanA / kulacchana nAhaka lagAtA hai // jJAna. // // 1 // dhana dolata dharatI andarAdhara 2 caitanya rAha dharI // kauDI joDarakara | lAkhoM kroDoM saMcaya karI // jisadina caitanya kUMca kregaa|ghrii rahegA saMcIsirI // jinhane sukRtya kiyAisI se / vahI saMsAra se gayetirI // nigrantha vahI nahIM lAlaca jinhake / ajJAnIko jagAte haiM | jJAna. // kei ajJAnI karate niMdA | unake saMgameMnahIM jAnA | durjana setI jAya aDe to / haTakara pIchA nahIM AnA // gadhATekako dUra httaado| kyoM karate ho tAnoMtAnA // yA caturAI kare hai koii| guNa avaguNakI chAnochAnA || jJAnI gurU guNake sAgara / // 2 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) // 3 // sIdhI rAha lagAte hai || jJAna // kyAisatanakAlADalaDAyA | ataraargacA lagAyA hai || kaMThI DorA pahana gale meM | cale nirakhatA chAyA hai // sAdhUsaMta ko dekhake durjana | gaMDaka jyoM ghurAyA hai | ese ajJAnI hArI naradeha | jise muzakila se pAyA hai | che kAyAkI rakSA karanA / sUtroM se dikhalAte haiM | jJAnI. // tajotriyAkA saMga jhuMThA / jinane kei ko kiyekaMgAla // jo nara haiM andhe unako / narakake aMdara diye haiM DAla // dAnadayA satyazIla ArAdho / yahIracA hai svargakA khyAla sAyarakA gAnA sunaate| caturanako yoM hIrAlAla || ratnacaMdajI gurU jJAna sikhAyA | unako zIsa jhukAte haiM. // jJAnI // 11 8 11 11 4 11 1 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (39) // loka svarUpa darzaka-lAvaNI khAMta khddii|| sunojikarayaha tIna lokkaa|jnyaaniikaajnyaansunaatehaiN|| caudA rAjU pramAna dekhlo|svrgnrkbtlaatehaiN|aa|| sAta rAjU pramANa uMce haiN|saat rAjU nIco jaanii|| pAMcaso tresaTha bheda jIvakAAtrasa sthAvara vastA praanii|| cAra gati cauvIsa daMDaka haiN| savahI isameM smaanii|| sAta raajuuvoadhobhvnmeN|bhvnptivyNttrntthaanii|| vyaMttaradevake ngrasNkhyaa|lNbaa cauDA pahacAnI // saatkottaurbhottrlaakhhai|bhvnptiiyoNkebhvnaanii| vyaMttara devakA battIsa indra hai| vIsa bhavanavAsI kahalAte haiM / / ca. // // 1 // sAta nrkkaavcaansunlo|saat rAjUjo phrmaayaa|| guna pnycaaspaaNthdde,coraasiilaakhnauvaasaavtlaayaa| vase jIva bahutakAla narkau / moTA pApa jo kmaayaa|| paramAdhAmI pndrhjaatkaa| pApIko duHkha destaayaa| Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiryaMca manuSya aura jotaSI / madhya lokameM kahavAyA // varaNana inakA sutrameM dekho / yahAM gAne meM nahIM AyA || dvipa samudra asaMkhya 2 hai | sUtroM meM pharamAte haiM // ca // 2 // jaMbUdvipa hai sabake aMdara | lAkha jojana ke mAMhI hai || karmA bhUmI vase jugaliyA / kSetra nava sukhadAI hai || meru parvata sabase UMcA / vana cAra bITacAi hai // paDaMga vanameM silA cAra hai / mauchaba kare sura Aihai // candra sUrya aura sabhI jotaSI / rahyA cakra lagAI hai || solA hajAra sura uThAnevAle | candra sUrya ke tAM hai || rAta dina jo kare pariyaTanA / zubhA zubha varatAte haiM | ude // 3 // svarga chabbIsa hai uMcA lokameM / bAraha kalpa kahavAnA hai daza indra taka sabhI racanA | Age ahemendra devanA hai // caurAsIlAkha satANu sahazra / upara tevIsa jo jAnA hai "svArtha siddha hai sabase UMcA / puNyavaMto kA ThikAnA hai | } Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (41) vahAse bAraha jojana UMcI / siddha silApara muktI pAnA hai|| sukha anaMtA siddha bhagavaMtakA / janma maraNa duHkha miTAnA hai // javAhara lAlajI guru prsaade| hIrAlAla sukha pAte haiM / caude // 4 // // zrI guruupakAra lAvaNI // baMdagI karo gurukI gunavAna / jinokA hai sirapara ahasAna // aaN.|| agara jo diyA hai saMyama bhaar| unokA hai moTA upakAra // hove jo jJAnataNA dAtAra / guNoMkA guNa bhUle jo gaMvAra // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (42) dohA-rAta divasa caraNA viSe / rahyo cita lpttaay|| alI paMkhaja aura zaMkha sarIkhA / ujvala dhyAna lagAya // milata-hamArI yahI vinaMtI mAna // bNdgii||1|| bhaNaguNa kiyA guru hoziyAra / pheravo marate khArokhAra bacana bobole kaThina talavArA cAlasecale duSTa AcAra dohA-apane mata phiratA phare / bole augunavAda // __ svachandI aMdha madamAtA / nAma dharAte saad|| milata-lajAte ghara apanA ajJAna // baMdagI // 2 // Dole kei nugarA hove saMsAra / jinopara lAkha pApakA bhAra / matakaro unakA koi itbArAphelAte jagameM jhUTIjAra dohA-ninavAdi saba dekhalo / parabhava ke drmyaan|| 3 kAlA muMhakA hove devatA / alaga vase avasthAna // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (43) milat-unhoMko koI nahIM chIte jhaan|| bNdgii||3|| sikhAyA sutra artha aura pATa / batAi mokSa jA nekI vATa // unhose rakhejo dilameM AMTakapaTakI bharI gAMThameM gAMTha dohA-mokA hove koi kAmakA / TallA lahe turaMta // paDela baila galiyAra gadhA jima / cale na sIdhA paMtha / / milata-hasarata saheta hai ajAna // baMdagI // 4 // nugarA kare mokSameM vAsAkabhI nahIM hoya mokSake pAsa usake karmase usakA nAza / phala jima lage jaM galameM vAMsa // dohA-kaNa kunDako tyAgakara / sUvara bhiSTA khAya // saDe kAnake zvAna jyoM / zAstrameM btlaay|| milata-mile kyA mAna aura sanmAna ||vNdgii||5|| apanI hesIyatake pramAnAvaMdagI karo pakaDa do kAna Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (44) takabbUra tajo yAne abhImAna / vahI guNIjana guNakI khAna // dohA-guru mahimA sava matameM / varaNana karI anNt|| hIrAlAlako javAhiralAlajI / mile guru guNavaMta // milata-jabhI tuma karate ho vAkhyAna ||vNdgii||6|| ||vairaagii aura strIkA prshnottr|| vedaka viralA ho-de|| bole bacana vanItA suNIje / saMyama mArgaima kima lIje re||sunnor priitmjii||1|| hama tuma gharakI palle laagii| kima chAMDo cho baDa bhaagiire|| suNo 2 prI0 // 2 // paraNI gharaNI jo tuma pyArI / kima rahasI ghaDI eka nyArI re / / sunno2prii0||3|| - [ avasthA tuma hama trunnii| Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45) viraha khame kima gajagamanI re|| suNo 2 prI0 // 4 // kAmAtura jo kAmanI bhaarii|| jANe indrakI Ai savArI re // suNo 2 prI0 // 5 // nArIko abalA nAma dhraayo| puruSa puNya anaMtA lAyo re // suNo 2 prI0 // 6 // yo ghara maMdira sundara nArI / kyoM phiro ho ghara 2 dvArI re // suNo 2 prii0||7|| bhojana kAje paraghara jaanno| tihAM harSa vikhavAda na lANore // suNo 2 prI0 // 8 // vinaMtI mhArI mAno ho svaamii| ati haTa kiyAM duHkha pAmI re|| suNo 2 prI0 // 9 // kahe prItama suNo ho naarii| saMyama mArga he sukhakArI / / sunnorpremlaavaay10|| jIva anaMtA je duHkha pAve / te to dharma vinA pastAvere // suNo 2 pre. // 11 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (46) ima samajhAi saMyama lIdho / te to janma kRtArtha kiidhore|| suNo 2 pre0 // 12 // kahe hIrAlAla jo hove vairaagii| jAne mokSataNI lavalAgIre // suNo 2 pre0 // 13 // // vaizagIse strIkI vinatI // ho piu paMkhIDA-de0 aho suNo vAhAlAjI, the levo saMyama bhArajo / mAtAne kima melo jhuratI loyaNArelo // ahosu0 yo nAryAMko sNyogjo| mukhaDo to jove bole vayaNasyuralo // 1 // ahosu0 kAMi sandhyA thai tinnvaarjo| prItamanI yA bATaja jove premadArelo // ahosu0 kima tajo adbiicno| jAve te kima Ave ghaDI eka hemadArelo. // 2 // ahosu0 nitya uTha paraghara dvaarjo| Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (47) lAdhA ne aNalAdhA samatA rAkhiyerelo // ahAsu0 koi bole kaDavA bolajo / Ago ne valI pAcho nahIM jhAkiyerelo // 3 // ahosu0 kAi karaNo ugra vihaarjo| uSNa parisaha zItaja sahavo dohilorelo // ___ ahosu0 rahavo gurukula vaasjo| vinayane valI bhaktI nahIM che sohalIrelo // 4 // ahosu0 rAte kima Ave niiNdjo| sejAne saMthAro kara kima sohaborelo // ahosu0 ghaDI jAve jyoM paTa maasjo| Avere vImAsaNa hivaDe johaborelo // 5 // ahosu0 saMyamano kisyo jogjo| bhogore mana gamatA bhoga suhAmaNArelo / / ahosu0 jo jANatA ehavo sNjogjo| tAre to kima kIdhA vyAva vadhAmaNorelo // 6 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) ahosu0 jo dekhyA jinavara bhAvajo / tehano to kuNa meTe purUSa maanviirelo|| ahosu0 yoM gAve hIrAlAla jo| rANIne ima jANI samatA ANavIrelo // 7 // // phUTa aura sampa viSaya || rAga kavvAlI. // phUTako meTiye bhAI / kisIke kAma kInAhIM // sampaseM sampattI pAve / mile rijaka roshnaai||7|| phUTa pAMDavone DAlI / navA khuda Apa chipvaalii|| harIkokrodhajo aayaa|ntiijaakyaause pAi ||phuutt1|| rAvaNako phUTa kyoNddaalii|diyaabhvissnnkonikaalii| gayA jo rAmake pAse rAvaNapara tega claai||phuutt2|| koNikane kiyA yuddha bhaarii|luttaadii keshrkiikyaarii|| ceDAnRpabANacalAyAkoNakakIjAnaghabarAi ||phuutt3|| bharata bAhUbala bahU gAje / rAjake lobhake kaaje|| Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (49) indra khuda ApasamajhAyAvAhubalasamatAlAi ||phuutt4|| kei rAjAkI rajapUtI / rahI zamazera jyoM sUtI / / phUTase TUTa gayA killAvaiirIko leta davAi ||phuutt // 5 // phUTa jise ghaDese jAnI / jisameM Thahare nahIM paanii|| phUTakA mola he kamatIpUchanA gharoMke mAMi // phuutt||6|| kisIkA cazma jo phuuttaa|usiikaa mAla saba lUTA // phUTa gai pAlajo saravarAusImeM niirkhaaNpaai||phuutt||7|| gurujvaahirlaaljiipaayaa|jinhoNkiiklpvRksslaaNyaa| sampase sabhI sukhapAyAhIrAlAladetacetAi ||phuutt8|| // upadezI-gajala // Aye the janma sudhArane ava hAra kyoM cale // jInA jindagI kara vandagIjo mona tomilaaaaN0|| aya dila jo tUM pAya dArI jismakI kare // hamarAha yaha terA husnakI sAhiba se mile|aaye||1|| Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (50) hirsakI havA ke andara DaulatA hile || makhiyAM jo mastakadhUnatI auradastako male // AyezA jara jevaroM javAhara DAle apane gale // jamake upara pAMva tere jorase cale || Aye || 3 || jo mustaphA makhalu meM unase dUra kyoM Tale || makUna sobata jAhiloM kI hasaratameM Dale || Aye // 4 // de dAna sakhAvata hai daulatakI hAMsile || jinA khorI kI mijavAnI dojakhame cale || Aye // 5 // barAya jinarAja ArajU aura nA hile / hamAvatasodaramustakImeM hIrAlAla komile| Aye 6 // || samyaktva kI - gajala // samyaktva ratna pAya matIhArare jiyA / mithyAtva moha andhakAra TArare jiyA || Dhera | kugurU deva hiMzA dharma choDare jiyA / Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (51) dayA dharma satI saMta prIti mAMDare jiyA // sa // 1 // jo sAta vyazna saMga raMga tyAgare jiyaa| jJAna dhyAna dayA dAna paMtha lAgare jiyA / / sa // 2 // cahAya jIvavo sabhI jIvA dayA pAlare jiyaa| jinarAjake hukamameM tUM cAlare jiyA // sa // 3 // yaha kAma krodha lobha cora mAra re jiyA / kara tyAga yo saMsAra hai asAra re jiyA // s||4|| yaha AjakAla kAlaAja mati kara re jiyaa| dama dAra veDApAra ava dharare jiyA // sa // 5 // jo avala amara avikAra he sthAna rejiyA // hIrAlAlako haravakta vahAM sukha mAna re jiyaa|s||6|| unIsase gunnasaTakA caumAsa re jiyaa|| jIvAgaMjameM jainadharmakA prakAza re jiyA / / sa // 7 // - Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (52) // smaraNa vidhIdarzaka-rAga mahADa // hosunncaitnypyaaraa,mohngaaraa,maalaapheroreraaj|aaNk draDhAsana draDhamana karI re / draDhahI dhyAna lagAya // jApa japo jinarAja kaare| janma maraNa miTa jAya // ho suNa // 1 // yo avasara cUko matIre / jyoM pAradhIko bANa // kama ripu haNavA bhaNIre / kIjo yoM parimANa // ho suNa // 2 // mana vaca kAyA sthira kriire| lava lagAvo eka tthaur|| gagana gamana pataMgakI jima / hAtha meM lInI Dora // ho suNa // 3 // madhukara cita mAlatI viSere / kuMjara kajalI bn|| yA vidha AtmA ApaNI re| _ kIjo rAma ramana // ho suNa // 4 // jaise naTavo nAcatAM re / dhAre ekaNa cina // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 53 ) hIrAlAla siddha padako dhyAtAM / rAkho yahI ja rIta // ho suNa // 5 // // sadbodha - garavI // prANI thAro dayA vina kAMi hosI sUla / tUM to bhramanAmeM gayo bhUla || prANI || AM0 // karata dhaMdho dina rAta ke mAMi / mAyA dekha 2 rahyo phUla || prANI // 1 // mAtA kahe merA putra kamAU / pitA kahe merA dIpaka kUla // prANI // 2 // saja zRMgAra kAyA karI caMgI / jAsyo vRkSa niguNa ko mUla || prANI // 3 // kara 2 kaSTa janma ela gamAyo / dayA dharma vina jagameM jhUla // prANI // / 4 // kAla anAdi se caugati maaNhii| Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (54) rahyo jIvaDo yo rula // prANI // 5 // AMbakI chAMyase sahu sukha pAya / tUM to bAyo peDa baMbUla // prANI // 6 // sataguru sIkha sunAve sutrkii| tUMto zvAna jyoM sAmo kare gUla // praannii||7|| gurU vina jJAna jJAna vina nara bhava / jaise gaja sira DAle dhUla // prANI // 8 // kahe hIrAlAla gurU javAharalAlajI / rahyA cAMdaNI jo khUla // prANI // 9 // upadezI pada // aise to guru dete hamako jJAna // 0 // milIjI thAne kAyA nagarI siradAra / yAme baNaja kara ho hoziyAra // aaN0|| 'kaMcana kAto koTa bnaayaa| sobhe dasahI dAra // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 55 ) dekhata sundara lAgata sabako / Ate jAte saMsAra || milI // 1 // isa nagarI meM basate kei | cora Dhora sAhUkAra || kai catura aura mUrkha ke | kei gAphila hoziyAra // milI // 2 // jo cAhe so mAla bharA hai / lenA kara vicAra || khAlI rahegA phira pastAve | guru kahe vAramvAra || milI // 3 // mAla kamAyA jo sukha pAyA / bharyA akhUTa bhaMDAra // isa kAyA se karo tapasyA / janma maraNa do TAra || milI // 4 // vaDe 2 pArI Aye / liyA lAbha khuda lAra // karja cukA kara gaye mokSameM / jahAM mauja karata naranAra || milI // 5 // kei kalaMdara aise Aye | nahIM samaje vaipAra // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 56 ) ulaTA karja kiyA sira naMge / ammA ko mArI yoMhI bhAra // milI // 6 // unnIsaso chAMTa ke mAMhI / ThAnA daza parivAra // pArasolAmeM Aye munIzvara / javAharalAlajI aNagAra || milI // 7 // hIrAlAla kahe sabako aise / raho guNI hoziyAra // pApa aThArA tyAgana karake | Atma apanIko tAra // milI // 8 // // upadezI pada mokSa kA baTAu || dezI uparyukta // cAlojI ApAM mokSa nagara darabAra || mAnojI mhArI vinaMtI vAraMvAra || AM0 // kei jaNAta pahoMca gayA hai / keika hove taiyAra || ass masalata karata hai manameM | hAM pahoMce sarakAra // cAlo // 1 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (57) jJAna ghoDA para sAja saMyama ko | vana vaiThA asvAra // sIdhI saDaka lIvI zivapurakI / kyA lagatI dera dAra // cAlo // 2 // vinaya vichonA sIla sirAnA / saMmara oDhanA lAra // bAMdha gaTaDiyA pheTa pakaDiyAM / // cAlo // 3 // hogayA vyAram tyAra tapa kharacI bAMdhI yA pale / dravya akhUTa bhanDAra // hajUra sAhebakA jahAM hai TikAnA | zahara base gulajAra // cAlo // 4 // cAra tIrtha darabAra bharA hai | sabhApati jina dIdAra | lAkha paiMtAlIsa lambA cauDA / sabhA maMDa zreyakAra // cAlo // 5 // bahuta dinase ummedavAra hai / arajI dInI DAra || sAhiba Apase milane AtA / kamoM kI kI takarAra // cAla // 6 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (58) kei jaNA to jJAna sunniine|liinii samyaktva dhAra // varaSata pANI raha gayA korA / keIka aisA naranAra ||caalo // 7 // nagara ujjainI AyA vicaratA / ThAnA dasa privaar| kahe hIrAlAla sAla causaTake / varate maGgalA cAra // cAlo // 8 // // jJAna bagIcA lAvaNI-choTI kaDImeM // __ mAlIne lagAyA bAga / baDA guljaarii|| phula rahe phUla phalavAda kezarakI kyArI // aaN0|| Atma apanIkA ambakA peDa lagAyA // yatnAkA jAMbU DAloDAla phailAyA // yaha satakA sItAphala zItala hai chaayaa|| lagata hai Ati mIThA amRta phala khaayaa|| yaha baDa pIpala doi abhaya supAtra maarii|phul // 1 // . Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (59) manakA mogarA citakI camelI phailI / gurubhaktIkA gulAva DagAlyAM pahalI / / kiriyAkI ketakI kevaDA donoM bhelii| caracAko caMdana zItala sugandhI melI // yA sIla rasanI saDaka banI cautArI // phula // 2 // yaha tIna tatvakA tInoM bheda kahalAnA / nAraMgI nImbU jAmaphalakA khAnA / / nArela khajUrA khAraka peDa mevaanaa| uttama lezA tInoM tIna pahacAnA / / yA dAkhoMkI velIvinayakA maMDapa jhaarii|phul||3|| yaha nava tatvakA mevA nAnA prkaare| aMjIra aMgura vidAma pistA chahAre / caitanya mAlI kare rakSA vAgakI vAhAre / dhamAkA koTa ati kiyA vahuta hoziyAre // pramAda rUpa vantukI karo rakhavAlI // phula // 4 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (60) yA jinavANIkA nIra bhara 2 pIlAve / mana vaca kAyAkI jera dhorI calAve // jaba amRta phalake khAyA roga nahI aave| saba janma jarA ke duHkha dUra TalAve // hiiraalaalkheaisiivaagkiivhaarkronrnaarii|phul||5|| AtmajJAna-lAvaNI. agara duniyA meM ho hoshiyaar| karata dila jAna so vicAra // aaN0|| kahAM se AyA ho tuma caal| kahAM ke ho tuma rahane vAla / / kisIke hukamase karate khyAla / ihAM tuma moja karo mahAbAla // dohA-kyA tuma lekraaviyaa|kiskaakiyaa udhaar|| ' kyA kamAi palle bAndhI / aba kyA karo vicaar|| Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (61) milata-kisIke hukamapara calate yAra / / agara // 1 // bhRle kyoM yovana ke jora ghamanDa / bhRle kyoM dekha dolata pracanDa / / bhUle kyoM dekha virAdara akhanDa / hovegA tere sirapara yama danDa // dohA-kyo bhUlA gula vdnpr|gjrth teja turNg|| rAja pATa aura jamI jevr|kyaa kyA Ate sNg|| milata-bande kyoM hote ho anye yAra // agara // 2 // ghamanDI huve kei srdaar| unhoM kA patA napAyA yaar| vAyA tumako vArambAra / hogA dilyAmatake roja ijahAra // dohA-jaja korTa ke bIca meM / hogA vahAM insApha / / hAkima hukma vahAM garmAgarma hai| kyA tuma doge jvaab| milata-lage kyA vahAMpara tumhAre bApa // agara // 2 // Akhira aMtaH yama AyAhI khalAsa / pahoMcanA Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (62) hajaratahI ke pAsa // itAata karomiyA pharamAsa / jiMdagI jInA itkAra . ke vAsa // dohA-janma sudhAraNa cahAta ho| to karo gurukI sev|| hIrAlAla daramyAna sabhAke / cetAte nityameva // milata-gAphila kyoM hoteho andhe yaar||ag4|| // paNDita lakSaNa-lAvaNI // paNDita hove jo paravIna / pApase Dare rAta aura dina // aaN0|| darda saba jIvoMkA pahicAna / haTAvo krodha lobha aura mAna // haNe nahI kisI jIvake prAna / samajalo yahI jJAna aura dhyaan|| dohA-kei kanda mUla bhakSaNa karAmada mAMsako ahaar|| ___ rayaNI bhojana rakta kAmameM / durbuddhI AcAra // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (63) milana-Dolate mAyAmeM jyoM vaga miin|| paNDita // 1 // caMda roja calane ke drmyaan| gujarI vaktapara ghara dhyaan|| kage guNa avaguNakI pahicAna / ghamanDa kyoM rakhate ho insAna // dohA-kyoM jAneho vairAnako / savila vaDAhe dUra // andhe ho kyoM giro kRpameM / jo dariyAkA pUra / / milata-kyoM tuma karateho gamagIna / pnnddit||2|| sAdhUlA pantha kaThiNa AcAra / khojA kyA uThAye talavAra // gadhene uTe na gajakA bhAra / ka kyA kara gajakA kaar|| dohA-mAyA jAla ke bIca meM / phase dolana privaar|| jayA bAja azaka hakame / yahale ma aNagAra !! milana-cholatA lobha mAne ho lIna // pani // 3 // cageaba dhyAna madAmahIvAgatoDa naba kamAMkI jNjiir| ramako yuvada dila pijIgakabhI nahIM hote heNdilgii| Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (64) dohA-gunhegArake gunheko / vaphA karo mhaaraaj|| javAharalAlajI mahArAja crnnse|sbhii sudhrekaaj|| milata-hIrAlAla caraNoMmeM cita cIna ||pnnddit||4|| ||kodh-nissedhaammtmtkiijo rAjadhanameM yhdeshii|| krodha mata kIjore prANI / thAne varaje hai guru jJAnI ||krodh // aa0|| kroDa barSa laga tpsyaatpiyaa|kssinnme hota vilaanii|| kaThiNabacanasahe narakoi / aisotapanahIM jaanii|ko||1 kaThiNa bacana bole nara koi / samatA ghaTameM aanii|| krodhAnala bujhaavomnkii| mile mokSa nirvaaniiko||2 krodha samAna nahIM viSa koi / pApa mAhe agavAnI // krodha jhAlajo UThI manameM / sIMco kSamA paanii||kro||3 ghaNA dinAkI prIti juunii| krodhI kahIM pehcaanii|| jimduudhnimkpddiyaavigddjaaysvghaaniiko||4 kaSAya rupaNI ami bujhaavaa| sUtradhAra sIMcAnI // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 65 ) kSamA khaDga joliyA hAthameM / durjana ke ghara hAnI | ko||5 krodhI nara marakara durgati meM / janma leta hai jAnI // zvAna sarpavilI marakaTako / bhava saMcitavikalAnI // ko6 javAharalAlajI gurU guNavaMtA / zItalacaMda samAnI // hIrAlAlapIvoupazama rs| kevala pragaTeAnIko 7 || pada - samyaktvako hitazikSA || dezI varokta | samakita zuddha rAkho zuddha rAkho / Ayo hAtheratnamatI nhAkho || samakita || Dhera || kuradeva dharmakI sevA | svapanAmeM mata jhAMkho // uvaTa vATa ghATa durgatikA / saMgana kIje yAMko // // samakita // 1 // hiMzAmA dharma batAve | tAke mukha dhUla hAMso // miyA pApa batAyo moTo / ADo na AsI kAko || samakita // 2 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (66) tatva tInako nirNaya karane / hRdayameM dhara rAkho // pAkhanDIko paricaya chAMDo / janma sudharasI thAMko ||smkit // 3 // sabahI grantha zAstra sunAyA / SaTa bhASA jo bhaakho|| kriyA kaSTa iSTa tumaaraa| lUNa alUNA caakho||sm||4|| pAMca doSaNa TAlo samyaktvakA / mithyAtva paJcIsa ___ bhavAko // lakSaNa pAMcakI aulakha kIje / yo samyaktvako zAkho // samakita // 5 // durlabha melo miliyo sajjana / yatna kriijoyaaNko|| devAdikase Dolo mata koi / yo kahano saMtAko // samakita // 6 // dayA patharano samvara auddhno| Atma apanI ddhaaNko| hIrAlAla zuddha mArga cAlo / bAMkA doDA mata jhAMko // samakita // 7 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 67 ) || pada traSNAkI phAMsa || rAga-dhannAzrI // are ho tRSNA moha liyo saMsAra || bAla buTTA yovana vAlA // na koi pAyA pAra || are ho tRSNA || AMkaDI || rAja karaMtA rAjA mohyA / paTa khanDake saradAra // akasmAta bAta nahI mele / na taje Teka lagAra // // are ho // 1 // kAmaNagArI hai tu nArI / vaza kIdhA bharatAra || kara 2 prItIta na huI / yadA taruNI saMsAra // // are ho || 2 || tRSNA taraMganI hai ati gahanIM / indrAdika dInA DAra // pAra lahepuruSottamakoi / kaTinaamikI jhAla||are tRSNAMcI saba jaga phailI | phala lAge khaga dhAra || khAnevAlA vomata hInA / unako DAle mAra||are || || tyAga tRSNA saMyama pAle / choDa dhana bharyA bhanDAra // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (68) __ apane manako vasa karalIno / turaMga caDayo jyoM svAra / / are // 5 // hamako cAha hai ekahI unakI / jo vakse daataar|| kahehIrAlAla dhyaanlgaayo|jyoNcrkhaakotaar||areN // pada-vairAgI ke vAkya // raag-dhnnaashrii|| aba hama Aye samaja ke dvaar| satguru jJAna dhyAna smjaayo|| tAte bhaye aNagAra // aba hama Aye // Tera / / bharmakI TATI bhazmakI baattii| AkakI TaTiyA nisaaraa| aise saMsArabhayobharmanAmenAkoi paayaapaar|ab||1|| naTTe khaTTe hove jo haTTe / unane racIhai jAra // DAlanaphandaauranako DolAbhariyAkapaTabhanDArA,aba 2 mana matavAlA karmakA jAlA / dUra kiyA jaMjAra // joguruujnyaaniihainirbhimaanii|taarnntrnnanngaa|ab Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (69) jJAna dIpaka joyA ghaTa andara / dUra kiyA andhAra // bikaTaghATasepArautAraNAkiyAghaNA upakAra // aba 4 hIrAlAla bhajamAla naamkii| jo koi hove hoshiyaar|| rAgadhannAzrIdhunnalagAisuNatAM harSa apAra // av5|| Apada-sadgurU baudha // gAphala matarahai-yaha dezI // gurUjI aisA jJAna sunAve re / andheko mArga dikhalAve // Tera // bhavasAgara se pAra utaare| kAma krodha kI lehara nivAre // khoTI draSTi kisI prnaare| apanI jAna jyUM jAna bacAve // gurujI // 1 // jisako saMgata hai munivara kii| usakI nAva bhava jalase tiregii| bikaTa ghATase pAra utregii| Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (68) apane manako vasa karalIno / turaMga caDayo jyoM svAra / / are // 5 // hamako cAha hai ekahI unkii| jo vakse dAtAra // kahehIrAlAla dhyaanlgaayojyoNcrkhaakotaar||areNd // pada-vairAgI ke vAkya // raag-dhnnaashrii|| aba hama Aye samaja ke dvAra / satguru jJAna dhyAna smjaayo|| tAte bhaye aNagAra // aba hama Aye // Tera / / bharmakI TATI bhazmakI baattii| AkakI ttttiyaanisaaraa| aise saMsArabhayo bhrmnaame|naakoi paayaapaar||ab||1|| naTTe khaTTe hove jo haTTe / unane racIhai jAra // DAlanaphandaauranako ddolaabhriyaakpttbhnddaar||ab 2 mana matavAlA karmakA jAlA / dUra kiyA jNjaar|| joguruujnyaaniihainirbhimaanii|taarnntrnnanngaa|av3 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (69) jJAna dIpaka joyA ghaTa andara / dUra kiyA andhAra // bikaTaghATasepArautAraNAkiyAghaNA upkaar||ab 4 hIrAlAla bhajamAla naamkii| jo koi hove hoshiyaar| raagdhnnaashriidhunnlgaai|sunntaaN harSa apAra // ab5|| Apada-sadgurU baudha // gAphala matarahai-yaha dezI // gurUjI aisA jJAna sunAve re / andheko mArga dikhalAve // Tera // bhavasAgara se pAra utaare| kAma krodha kI lehara nivAre // khoTI draSTi kisI prnaare| apanI jAna jyUM jAna bacAve // gurujI // 1 // jisako saMgata hai munivara kii| usakI nAva bhava jalase tiregii| bikaTa ghATase pAra utregii| Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (70) vo kabhI nahIM khatA khAve // gurujii|| 2 // khola cazma tuma apane dekho| mAyA jAlase matanA behko|| Age tumako pUche lekho| baDe 2 ghamanDI ghabarAve // gurujii||3|| hakatAlA ne jo hukama diyAthA / tumane bhI kucha kaula kiyAthA / abakyA mAphI mAMga liyAthA / kiyAmatako phira pastAve // gurujI // 4 // saba jIvoM kI rakSA krnaa| saccI rAhapara pAMva jo bharanA / badoM kI saMgata kabhI mata krnaa| julmiyokA julma haTAve // gurujI // 5 // yaha duniyA hai hATakA melaa| kauna tumAre saMga calelA // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahoge hamako nahIM kiyA philaa| muridoM ko akala phira Ave // gurujI // 6 // agara tumArI hai hoshiyaarii| bhaktI karo guNavatto kI bhArI // hIrAlAla kahe ye akala hamArI / AlIjAse AlIjA pada paave|| gurujii||7|| // paMda-saccAmitra // gajala-kavAlI // mitrakA bharosA bhArI / vohI jo kAma Ate haiN| munAsibasamajake dilko|jaansejaanlgaate haiN| mi? hove koi bacanakA sUrA / unokA bhAgahai pUrA // hajAroM kosa bhI jAve / vahAM bhI kAma Ate haiN|mir mitra vo duHkha miTAve / sajana pana karake btlaave|| kRSNadhAtakI khanDa gaye / dropatI lekara Ate haiN|mi3 bhAi lakSmaNa ke kAraNa / bharata usI vakta meM dhaayaa|| Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (70) vo kabhI nahIM khatA khAve // gurujI // 2 // khola cazma tuma apane dekho| mAyA jAlase matanA behko|| Age tumako pUche lekho| baDe 2 ghamanDI ghabarAve // gurujii||3|| hakatAlA ne jo hukama diyAthA / tumane bhI kucha kaula kiyAthA / abakyA mAphI mAMga liyAthA / kiyAmatako phira pastAve // gurujI // 4 // saba jIvoM kI rakSA krnaa| saccI rAhapara pAMva jo bhrnaa| badoM kI saMgata kabhI mata karanA / julmiyokA julma haTAve // gurujI // 5 // yaha duniyA hai hATakA melA / kauna tumAre saMga calelA // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (71) kahoge hamako nahIM kiyA philaa| muridoM ko akala phira Ave // gurujI // 6 // agara tumArI hai hoshiyaarii| bhaktI karo guNavatto kI bhArI // hIrAlAla kahe ye akkala hamArI / AlIjAse AlIjA pada pAve // gurujii||7|| // paMda-saccAmitra / / gajala-kavAlI // mitrakA bharosA bhArI / vohI jo kAma Ate haiN| munAsibasamajake dilko|jaansejaanlgaate haiN|mi? hove koi bacanakA sUrA / unokA bhAgahai pUrA // hajAroM kosa bhI jAve / vahAM bhI kAma Ate haiN|mir mitra vo duHkha miTAve / sajjana pana karake btlaave|| kRSNadhAtakI khanDa gye| dropatI lekara Ate haiN|mi3 bhAi lakSmaNa ke kAraNa / bharata ursa kta / Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (72) visalyA dasta lgaayaa| zaktI gAu miTAte haiN||mi4 agara dila sApha hai jinakA | prema se rahe mana unakA // droha se hove mitra khArA / kapaTa se gUMjajAte haiN| mi5 hamArA kAja sudhAro / birAdara pAra utaaro|| hIrAlAla mitrtaayehii| mokSa ke sukhacahAte hai|mid // pada-sadbaudha // mhAromana rAcyo rAja rAcyo yaha deshii|| ajaba raMga lAgo jI lAgo / tajiyo jagat ko dhandho Ago // Tera / kamI nahIM yahAM koI bAtakI / jo cAhiye so ___ mAMgo // ajaba // 1 // akhUTa khajAnA bharA hmaare| lenA hove to pIchA sAMgo kyo bhUlA tUM ghamanDa manDameM / bAndhI bAMkI pAgo // ajaba // 2 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 73 ) dayAdharma rUce nahIM tujako / bola najAne bAgo baNaja kiyA vaipaariitumko| kyAphalahAthe lAgo ||a3 AvAgamanakA carakhADaule / jaise bhADAkotAMgo kyoM sote ho apanI nIMda me / abato sajjana jAgo // a4 gujaragai vApisa nahIM AtI / jaiso suraMganIrAgo jo khuda ApahI phereughaaddaa| goyA usako naago|a5 kyA vaksIsa karegA tumako | kamala kesarIvAgo dharma takhta ke upara baitthe| pakaDe cAroM pAgo || a6 tapa japa kharacI bAndhI palle | pApa aSTAdaza tyAgo // hIrAlAlako janma sudhAryo / vAmIjIvaDabhAga ||a7 // pada - zikSA kise lage || dezI varokta || akala vina, nahIM lAge 2 | sataguru sIkha zuddhajJAna | puNya vina0 || akala || Atiza hove to tejI jAge / bhazmIkokyA thAge // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (74) puruSAkArabinA vrdaayaa| kbhiinhiiNhoveaage||||1 sUkhA vRkSako jala jo sIMce / phalaphUla nahIM laage|| mRtyukako avAja lagAyA / kabU nIMda nahIM jAge // akala // 2 // khojAko samazera bndhaakr| raNajaMgameM kare aage|| tega uThAvaNa velA khojA / pAThAphirakarabhAge|a3 kRpaNakI ghaNI karI baDAi / dAna hAthase mAMge // nArI bAMjhake caDe nahIM pAno / khara nahIM bole siMgha aage|| akala // 4 // adharmIko dharmI banAyAM / zuddha mArga nahIM laage| vArA varSe pANIma raheto / viSa viSa bhAva nahIM tyAge // akala // 5 // kAyara ko vairAgya caDhAve / kara 2 sindhU rAge // hIrAlAla sUravIrahove to| turtavipatIko tyaage||6 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 75 ) vinayakA pada AUkho TrAne sAMndho ko nahI re || yaha dezI || vinaya karI je gurudeva kore / aho nizacaraNa ke mAyare // jJAna darzana valI tptnnore| cAritranirmaLathAyare // vi1 saMjoga choDI do prakAra kAre / mAtapitA ne ghara nArare // abhyaMtara vipaya kaSAyakore / tyAgI jo hove aNagArare // vinaya // 2 // vinayaArAdheAcArya kore / hove aMgaceSTA ko jANare // vallabha lAge gurudevakore / jANe jyoM jIvana prANare // vinaya // 3 // mukha ari bacana prakAzatore / duSTa AcAra ayogare // saDyA kAnakA zvAna sArakhore / nirbaMcha tasasabalogare // vinaya // 4 // bhAjana bhayo choDekaNataNore / zukara bhiSTA jakhAyere // ucca AcAra jo vinaya taNore | mUkIne nIca nIco jAyare || vinaya // 5 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (76) imjaanniinevinysaacvore|jaanniinijhitupkaarre|| putrane ziSya jANo sarIkhAre |aape te jJAna bhanDArare // vinaya // 6 // ahaMkArI krodhiiprmaadiihovere| rogIne aalsiijaannre|| zikSA nahIM pAme gurujnyaankiire| ye pAMca bolake pramANare ||viny // 7 // AThabolakarazikSApAmiyere / hNsenhiiindriidmnhaarre|| marma nabole koi paarkaare| choTA moTA TAleaticArare ||viny // 8 // lolapI nahIM rasanA tnnore|hove je ghnnaakssmyaavNtre|| jhUTha na bole sAca suhaamnnore|thaase jo ehavo koi saMtare // vinaya // 9 // zaMkha ne dUdha doi uujlaare| zohe che jagat mjhaarre|| tyoM supAtrane jJAna siikhvyore|hoveghnnaako AdhArare // vinaya // 10 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (77) ima aneka aupamA karIre / bahu sutriibhugunnvaanre|| tAre nijaparaM aatmaare| kahAM laga kIje vakhAnere ||viny // 11 // grgaacaarykeshissypaaNcsore| milyaakupaatrkleshiiaayre|| galiyAra gaddhA baila sArIkhAre / kAma bholAyAM naTa jAyare // vinaya // 12 // AcArya manamAMhI ciMtavyore / choDayo avanitAM ko saMgare // tapajapa karaNI kIdhI nirmaLIre |din 2 caDatAraMgare ||viny // 13 // kareAzAtanA gurudevkiire| bole jo avaguNa vaadre|| ahitakArI hove tehanere / jyoM sarpa cheDyA viSavAdare // vinaya // 14 // dharmavRkSa mUla vinaya chere / sIMcyA syu vadhe privaarre|| pAna phUla zAkhA niipjere| pAme mokSa sukha zreyakArare ||viny // 15 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (80) pradezI rAjAjI, caukIdAra cetAve ho / nagarIkA loka jagAve ho pradezI rAjAjI // 6 // pradezI rAjAjI, dina Ugo A~kha ughADo ho| pAche kauna AsItuma lAro ho pradezI rAjAjI // 7 // pradezI rAjAjI, gharabhavakI yA kharacI ho / palle bAndhyA vina kima sarasI ho pradezI raajaajii||8|| pradezI rAjAjI, gAphala gotA khAveM ho| jAkA nAva dariyAmeM jAve ho pradezI rAjAjI // 9 // pradezI rAjAjI, yo avasara mati cUko ho / mAyA jAlakI mamatA mUko ho pradezI raajaajii||10|| pradezI rAjAjI, hIrAlAla kahe sohI syAnA ho / apanA hita hitako jAnA ho pradezI rAjAjI // 11 // ||pd-aatmdhyaan // raag-dhnaashrii|| AtmadhyAnadharomanamezAnarabhavalIjosudhArI re||aa.|| jagatkA sukha Anitya saba jaanno| lAlacI huvA naranArI re // Atma // 1 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (81) sAta dhAtUko piMjara baniyo / kyA theM kAyA siNagArI re. // Atma // 2 // sajana saMpata milata bahU terii| kyA tUM lAyA ikhatyArI re // Atma // 3 // duHkha nivAratAre jo hmko| una puruSoMkI balihArI re // Atma // 4 // kahe hIrAlAla nihAla karo nij| maksada lenA vicArI re // Atma // 5 // // pada-samatA guNa darzaka // aMtara mela miTyo nahIM manako // yaha dezI // lobha lAlacakI lAya bujAvo / pIvo upazama rasa pyAlAre ||tter / / pIvata pyAlA mana matavAlA / mAMhe bhariyA mazAlAre // lobha // 1 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (82) bhUla gayo bharmanA meM bhagavaMta / jo duHkha meTanavAlAre // lobha // 2 // rAta divasa tUM karata hai dhaMdho / kUDa kapaTa karI jAlAre // lobha // 3 // sajana vohI saba duHkha miTAve / aMtaHkaraNa se vAhalAre // lobha // 4 // pudgala sukhameM sabara na Ave / indrAdika bhUpAlAre // lobha // 5 // kahe hIrAlAla dayAlase arjI / durgatIkA devo TAlAre // lobha // 6 // 6 // pada-niMdA durguNa raag-aliiyaamaaru-mlhaar|| arjI niMdakakI nIta khoTI / yo to bAta banAve sAMcI jhUTI ||tter // sItAjI sira doSa caDAyo / Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (83) zokAM mila salA ghoTI // niMdakakI // 1 // subhadrAjIko kalaGka lgaayo| sAsU grahI jima cauTI // niMdakakI // 2 // durjana kA koi dAva lage to| jyoM bAja pAi mAMsa boTI // niMdakakI // 3 // niMdaka mailA sabahI hailo / jima bharI azuciye koTI // niMdakakI // 4 // niMdaka niMdA karatahI Dole / jaba jIme ahAra rUce roTI // niMdakakI // 5 // rAtrI dina chala rahe tAkato / jima bugalo tAke macchI moTI / / niMdakakI / / 6 / / kahe hIrAlAla cAla cturnkii| guNa graha jo samaja moTI // niMdakakI // 7 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (84) // pada-kaliyuga darzaka // rAga-holI // kalayugameM pApa ati chAyA / kalayugameM // tter|| mAta pitA guru devakI bhakti / ghaTa gai kalayugake AyA // kalayugameM // 1 // beTIke sATe bApa prnniyo| nAnIsI lADI gharameM lAyA // kalayugameM // 2 // becI putrIko vyAva racAyo / buDhA bIMda paraNavA AyA // kalayugameM // 3 // gau ghAtika nara duSTakI sevA / rAjAatita kara duHkha paayaa|| klyugmeN|| 4 // meghadRSTI durbhikSa dikhAve / akAle varSe bina cahAyA // kalayugameM // 5 // lAja zarma nahIM rahI lokAMmeM / bole bake jaiso mada pAyA // kalayugameM // 6 // kuguruko dekha bhUta jima naace| 3 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (85) satpuruSoMko dekhakara ghurrAyA / kalayugameM // 7 // ityAdI lakSaNa kalayugakA / satagurujI mukhe pharamAyA // kalayugameM // 8 // kahe hIrAlAla aise kalayugameM / jaina dharma kalpavRkSa chAyA // kalayugameM // 9 // // pada-jarA guNa darzaka-cetana cetore-dezI // jarA Aire2tUMceta citAnanda taja gumraaire||tter|| gaI avasthA jaubaniyAkI / Ayo buDhApo vairiire|| kAyApurIko killo liyo| caudiza gherIre ||j? beTA beTI mukha nahIM bole / buddo helA pADere / gharakI trIyA mukha mckodde| jagA vigADere ||jr sAro dina vaisI rahe gharameM / bAhira kyoM nahIM Daule re|| gharakA mANasa sAmAM bole, zaMkAdi khole re ||j3 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (46) mAMge khIcaDI mele raabddii| pIve sehatI sehatI re / / daMtapurIkA killA pddiyaa| zira chAi saphetI re||j aThI vaThIne jove ddokro| jora kAMi nahIM cAle re|| nAka jhare AMkhe kama suujhe| khATa polameM ddaalere||j5 svArthakI sagAi bhAI / buDhAne kuNa pUchere // delI caDatA dIse DUMgarI, / pagalyA dhuujere|| ja 6 DokariyAkebAndhyo ttokriyo| kAma paDayA hlaavere|| annapANI UMcAsyUM mele, / paDayo 2 pstaavere||j7 jarA prabhAve buddhi bigaDI / dharma karaNako veTore // mAyAjAlameM phasiyo mUrkha, / pApameM seMThore // ja 8 jaba laga kAyA rahe nirogii|indriy pAMco pUrIre // hIrAlAla kahe lAvolIje, / karma caka cUrIre // jara // pada-manako sadbodha. dezI-baNajArAkI // . zrI jinarAja arja hmaarii| Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (87) mana nahIM mAne mhArI keNa ho / gurujI hAM ho jinndjii| kiNa vidha rAkhU yo mana vArI ho / / Tera // 1 // caMcala cora taNI pare cAle / mana pavana gati vega ho |gurujii // 2 // bhaktI meM bhaMga kare mana melo| to vAra 2 samajhAbU ho ||gurujii // 3 // mana turaMga taNI pare cAle / yo bhaTakata rahe dinarAta ho / gurujI // 4 // pudgala racanA yA saMpata prkii| to dekha 2 lalacAve ho // gurujI // 5 // dhyAna cukAya DigAi ddaalyaaN| munivara kei guNavaMta ho // gurujI // 6 // megha munIko mana ddigaayo| to apADha bhUtI ghara AyA ho / / gurujI // 7 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (88 ) araNaka munIko mana lalacAyo / to aura ghaNA bharamAyA ho // gurujI // 8 // prasannacandajI pariNAmameM cddiyaa| to tatakSiNa kevala pAyA ho ||gurujii||9|| jJAnase bAndhI dhairya dhara raakho| to saMyama ke ghara lAvo ho // gurujI // 10 // kahe hIrAlAla mana vaza kiije| to mokSa taNA phala pAvo ho ||gurujii||11||, // pada-abhimAnIke lakSaNa // rAga mahADa // phokaTa bAdaliyAM jima gAje / tehano hRdaya nipaTa nIlAje ||phoktt // tter.|| mukhaDe bacana bole ati mITho / kAja sudhAraM aaj|| damaDI detAM jIvaDo duHkhe / paramArthake kaaje||pho||1|| Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (89 ) pAca janAmeM baiThI Age / bAta banAve taaje|| dharma kriyAmeM kapaTa krto| sukhiyosabameM vaaje||pho||2|| dharma unnatI karavA sAru / kArya karaMto laaje|| mRtyuka kAraNavyAva vgairaa|maanbddaai chaaje||pho||3|| garva karI ima vole gehalo / bAndhU samadara pAje // kaamtnnokoiavsraayaaN| paachotokimbhaaje||phott svadharmIko sAja detAM / dAna supAtariyAM je // hiiraalaalkhaisaamaannskokimsudhrsiikaaje||pho5 // gajala-mahamadI pharamAna // raag-kvvaalii.|| sabhIkA prANa bcaanaa| vajana kisako na krvaanaa| khoja dila bIca aho bhaai| sabhI zAstrake mAMhI? mahamadakA jophrmaanaaN| kahAM likhAso bhI vtlaanaa|| hukma hajaratakA vohI / torAta aMjila pharakAnAra kAMTAtUM lagAmata kiske / sabhI dila darda hai jisko| Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (90) tIra tere haka para hovegaa| kisIpara bhUla nahIM jAnA3 pezAbI paidAsa jo goyA / vahI nApAka hai goyA // kunda gausta ke khurazada / vahI dojakha pAyA nA 4 vigAnA gosta jo khAte / bacasala sanAse bnvaate|| turAastagaustako chaate|phikr tujakonahIMlAnA5 apanI jAna hai jaisI sabhI kI samaja lo vaisii|| agara khAtira nahIM tujko|to terI garadana para dharAnAda ajA bulavAkara kyoNmaaro| to apanA putrkyoNpyaaro|| ciDiyAM cita 2 karatI hai| sabhIpara mahara to lAnA7 paidAjisane kiyA tumko|naikiipr rahanA hrdmko|| kisIkA galA mata kaatto| miyAM yahI mahara kahalAnA casma tuma hiye ke kholojikra dila bIca yaha tolo|| hIrAlAla jJAnase gAve / bahista ke dara khulAnA 9 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (91) // pada-anityatA darzaka // rAga-ThumarI / / kaMhA Dolata abhimAna gumAnI / tere sirapara kAla nizAnI // kahAM // Tera. / / cahUM gati bhaTakata zaTa nara aTakata / jaise baila vahe ghAnI // kahAM / / 1 // tana dhana jauvana ghanajima chinachina / niza bhara capalA camakAnI // kahAM // 2 // palakameM palaTata jovana kima Tikata / jaisopUra caDhe pAnI // kahAM // 3 // mAta aura tAta bhrAta sava sajana / jaisI bATa baTAuvAnI // kahAM // 4 // kahe hIrAlAla dayAlU mayAlU / pAvata amRta jinavAnI ||khaaN // 5 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (92) // jakta jaMjAla darzaka-gajala // isa jaktake jaMjAla myAna bhUlanA nhiiN| nUra dekhara darapanameM phUlanA nahIM ||tter // yaha saMsAra hATa ghATa jaisA gaTa hai shii| Thaga leta duniyAdArI mIThe bolato kahI |is||1|| yaha jaubanakA jora zora isame rAcanA nhiiN| __ dayA dAna mAna pAna bina yaMhI to gaI ||is||2|| yaha sApha dila rakha jApa kIjiye vahI / na kIjiye kusaMga ghara pArake jaI ||is / / 3 // dayA pAla pApa TAla jJAna raMgameM rhii| ima kahe hIrAlAla khyAla mokSa kA yahI ||is||4|| ||pd-dhaarii nahIM hove // rAga-AsAvarI // terI dhArI kaise gherere / tUto nAhaka bhramanA karere cahAvata hai saMpata tUM sNghlii| apanehI kAja ghrere|| Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (93) honahAra padArtha pragaTe / tUM kyoM bhUlA phirere // te // 1 // saMbhUma cakrI viptApAi / rasa rAmase Darere // rAja liyo che khaMDako sArI / jo vairIko dUra karere // terI // 2 // kaMsa kRSNakA jhagaDA bhArI / kaisA dAva dharere // phate hui murArI kI sArI | kaMsa gayo yama gharere // // 3 puphadaMta vaccha rAjako DAlyo / samudra jala bharere // rAjA dazaratha chalavA kAje / rAkSala hoMsa bharere // taM // 4 // aMtara AtmadhyAna lagAyAM | apano kAja sarere // kahe hIrAlAla jahAja jaktakI / ApoApa tIrere // terI // 5 // // upadezI lAvaNI choTI kaDI meM || yaha kaMcana varaNI kAya pAya suna pyAre / pAya nara bhavako avatAra janma kyoM hAre // Tera. // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (94) yaha sAto vyasana saMga tajore bhAi / jo kusaMgata se lage dAga tuma tAMi // aba kyoM bhUlA hai bharama mAyAke mAMi / terA jobana jora calA chinna mAMi // sakuna takIye vara ummara nahIM pAya daare||paay||1|| aba sAdhUjI mahArAja sunAve jinavANI / tuma rakho pakkI paratIta jhUTha mata jaannii|| aba karo sakhAvata supAtra hiye hullasAnI / aura karo karmase jaMga khaDe maidAnI // yoM karo bhakti bhagavaMta kI janma sudhaare|paay||2|| yaha phire kAlakA cakra khopha jarA lAnA // nija nAma dhanIkA lagA denA nizAnA // mata pIvo madirA tajo mAMsakA khAnA // kyoM karate ho paradvAra para AnA jAnA / 'matakarosobata jAhilokI janma bigaare||paay||3|| Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 95 ) yaha jInA jindagI to yahI pharaja hai tumako | bhakti prabhUkI yAda karo hara damako | yaha krodha mAna mada moha jItalo manako // karo jJAna dhyAnakA yuddha haTAdo yamako / kahe hIrAlAla matapaDo bharma miTAre ||pAya || 4 || // lAvaNI upadezI - varokta cAlame // tUM kyoM karatA hai mAna / jindagI jInA / terA calA jAya jaoNvana / pAnIkA phInA ||Dhera || baDe bhUpa kahI garbhake andara chAyA / hogaye duniyA meM jaise baddalakI chAyA || cilakA bIjalI rena me svapanA AyA / kyA lagatI hai dera jhava jhavakAyA || rAvaNa ke mutAbika ye huve nakhamInA // terA // 1 // mahaloM meM hotAthA rAga camara lAtA / Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (96) bharA rahatA thA darabAra pAra nahIM AtA // dina rena viSaya meM rahate raMgabhara raataa| le gayA unako bhI kAla pAra nahIM pAtA // dharA rahA unhoMkA ThATha rAjakA kiinaa|| terA // 2 // jaba uDehaMsa samudarako sUkhA dekhii| kahA rahA nAma nizAna jaktameM ekI // kei duvA takhata mAlika alIjA lekhii| bane durgatIke mijamAna jo karate sekhI // aise karo akkalameM gaura huve paravInA ||teraa // 3 // yaha svArthakA saMsAra lajana parivAre // mamatAkI poTa kyoM dharateM zira tumhAre // sadgurukI sIkha tUM mAna mAnare pyaare| yaha dayA dharma dila dhAra pAra utAre / hIrAlAla kahe aise hovo jJAnake bhiinaa||teraa // 4 // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 97 ) || prabhU || Dhera || // prabhUse arjI // khAjA lelo khabariyA hamArI re - dezI // prabhU suno arjiyA hamArI re | lelo 2 khabariyA hamArI re jinavara ke nAmase hota Rddhi siddhi / pAtaka dUrakara muktiko lIdhI // miTegI 2 janma maraNakI vArI re || prabhu // 1 // koDa bhavAMkA duHkha miTe Apake dIdAra se | janma jarA roga miTe kiyA ke uddhArase || khulegI 2 muktikI vArIre // prabhR // 2 // krodha mAna doI Dole ApakI phirAka meM / lobha mAyA doI chUTe caitanyako surAka meM || luTa gaye 2 jagta saMsArI re dharma saMga rahe raMga dilase vicArI / dhana gAje mora nAce aisI prItI pyArI || khulegI 2 aMkhiyAM hamArI re // prabhU // 4 // // prabhu // 3 // Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (98) Apa nAmako vaza rakho mamatAko mArI / hIrAlAla sukha cahAve arja to gujArI // haTegIra kumatikI nArIre ||prbhuu // 5 // // lAvaNI-triyAcaritra / / cAla-khaDI // amala akala tuma suno caturanara / nAzake hukamameM nahIM rahanA // tuccha buddhi triyAketanameM bhedaulIkokyAdenA ||tter|| padmAvatI rAjA koNikakI / thI paTarAnI naarjii|| hAra hAthI leneke vAste / kahA jo vaarmbaarjii|| rAjAkoNikane nahIM vicaarii| bhaaiisekriitkraarjii| vahela kuMvara uTha gaye vishaalaa|naanaa ke drvaarjii|| jaba donoM rAjAke yuddha huvA thaa|shaastrmeN adhikaarjii|| hAra hAthI hAtha nahIM aayaa| huvo ghaNo sNhaarjii|| tjomaanbhjobhgvaanaasuniiyrujnyaanhiyeghnaa||tu1|| Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (99) muni evaMtA AyA gocrii| kaMzake mahelAM maaNyjii|| jIva jamA jara phira gai aaddii|kriiku budbhavatalAyajI bhAi tumhArA rAja karata hai| the Dohalo ghrdaarjii|| eka mAta aura tAna tuhmAga / konlevekrmvttaayjii|| jara munIne jJAna vicArA / hotaba jasA dsthaayjii|| putra naNaMdakA hosI sAtamAzne desI khUNe bettaayjii|| honhaarnhiimittekisiimaanaamprskaamjlenaa|tu.2|| rAjA rAvaNavI vahina paapnii|burii sIkha batalAi hai| veTa vimAne cale gjbii| sItA leneso AyanI // karI karaTa sItAko liithii| laMkA. vAgameM laayjii|| hanumaMta umInIkhavAra kI hai| mInAkolaca paayjii| gamacandra lasvArale criyaa| jaba rAvaNa vgyjii|| bAndha liyA parivAra usiikaa|vobhii narka lidhaayjii| aisaahaalgaalumhuvaahaacritrtriyaaaakyaakhnaa|tu3 aura sUtroMge IkA varNana / ramaDo catura sujaanjii| Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) zAmArANIke kahane setii|huvaa ghaNAkA ghmshaanjii| abalA nAma sabaleko jiite|tiin loka drmyaanjii| brahmA viSNu zaMkara iNdr| chatrapati kauna jJAnajI // puruSa huvA hai puNyavaMta keI / keI nAryA gunnkhaanjii|| dharmadhyAna jo kare tpsyaa| deve sUpAtra dAnajI // hIrAlAla haradama sunaave| sudhArasa zikSAvenA ||tu.4|| // critraavlii|| -area // bharata bAhUbala caritra / / lAvaNI-cAla dUNakI // yaha dayA dAna parajAko pUrNa kInI / mahArAja RSabhajI saMyama liinojii|| diyA bharatezvara ko raaj|| kAja Atama ko kInojI // Tera // yaha bAhUbala balavaMtako deza uttarameM / / mhaaraaj| Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 1 0 1 ) takhta silA eka nagarIjI / aura rahe aTAeM putrajanoM ko de dI sagarIjI // yaha brAhmI sundarI putrI ApakI doI || mahArAja || rahI vo akanakaM vArIjI / ina ke nahIM karmakA bhoga / jAuMjinakI balihArIjI // ava puNyodaya bharatezvara chaH khanDa mAMhI // mahArAja // verIko kiyA AdhinojI // diyA // 1 // yaha cakra ratna nahIM Ave ApaThikAne || mahArAja / / bhAIse karI takarArIjI // dekhI bharatezvarakI kheMca | Adama pe gaye pukArIjI // yaha RSabhadeva upadeza dei samajhAyA || mahArAja // aTANUM kAraja sAryAjI || ravA cAvala saradAra | bAMkA tarakhAryAjI // nahIM mAne ANa paravAnA parApaThAyA || mahArAja // zainya para hukamaja dInojI // diyA // 2 // Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 102 ) yaha tIna lakSa ghara putra bAhUbala jAyA ||mahArAja // keI vidyAdhara AyAjI // bhiDagayA morachA raNa kheta / haTe nahIM pIchA haTAyAjI // jaba bharatezvarajI cakrako cAka calAyo || mahArAja // cakra jAyaphira 2 AvejI || nahIM cale vaMza para jora / devatA aisA cetAvejI // eka anala vidyAdhara analakI varSA kI dhI // mahArAja // cakra jAi uttamAMga lIdhojI // diyA // 3 // jaba indra Aya donoM ko yoM samajhAyA // mahArAja // kisIko nahIM khapAnAjI // tuma karo Apasa meM yuddha | jIta hove balavAnAjI // jaba kei tarahakA kiyA yuddha nahIM hAryA // mahArAja // bAhUbala mUMTha uThAIjI || taba indra pakaDa liyo hAtha / soco dilake mAMhI jI || yaha bAta huI nahIM hove jaga ke mAMhI // mahArAja || Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (103) rasa mamatAko pInonI // diyo / / 4 / / yoM kiyA loca saba socako alaga httaayaa|mhaaraaj| bharatezvara mana vicaariijii|| mata mAnohamArI khn| bhogavo Rddhi tumaariijii| nahIM mAne vAibala bAta ke saMyama liino||mhaaraaj|| dilameM Ayo abhimAnojI / / nahIM par3e pAMva laghumAta / vanameM rahyA ghara dhyaanoNjii|| hIrAlAla kahe aba karo mokSakI krnniimhaaraaj|| Apa cho jAnakA bhInAjI // diyA // 5 // // lAvaNI-bAvalI munIko brAhmI sundarI satiyoM kA sodha / / bAla varokta / / yoM kahe Rpabhajina brAhmI sundarI doI ||mhaagj|| muniko jAi smjhaavojii|| thAlIno saMyama bhaar| mAna to page miTAvojI ||tter|| . Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaha karI bacana pramANa aannjinvrkii||mhaaraaj|| vIra ke pAse AvejI // munidhoM dhyAna aDolApalaka to nAhIM milaavejii|| thAM tajo sabhI saMsAra bhAra uThAyo // mahArAja // gaja para kAMI caDa betthaajii|| gayA sela zikhara utaMga / abe to Avo hettaajii| yA Atma karaNI karo pAra utaraNI // mahArAja // sukha muktikA pAvojI // thAM // 1 // yaha kaThina parisaha sahyA vanake mAMhI ||mhaaraaj|| zIta aura tApe sukhAnAjI // rahI vRkSa latA lapaTAya / aMgapara AbakA paanaajii|| yoM sarva divasa vidita dhyAnake mAMhI // mhaaraaj| abe to Avo ThikAnejI // jaba hovegA kalyANa / kevala jJAna upaje thAnejI // yoM kare vinaMtI lula 2 caraNe lAge // mahArAja // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (105) prabhUke pAma sidhAvojI // yAM // 2 // yaha krodha mAna jo cAroM mokSa attkaave||mhaaraaj| aisI yA sIkha sunAijI / / jhaTa utara gayo abhimAna / dila kI thI gumgiijii|| aba jAvU jinendra ke pAsa muniyA~ko bNdmhaagj|| pAMca jaba eka uThAyojI // naba jyoti adhika udyon| jJAna kevala prgttaayojii|| yaha vAhRyala kevalI ema kavAyA // mahAgana // sabhImila mahala gAvojI // yAM // 3 // yaha kiyAdeva mohatsava duMda bhI bAjI / / mahArAja / / AyA samavasaraNake mAhIjI // zrI AdInAtha mahAgaja / sabhAmeM diyA phrmaaiijii|| yoM lakSa baurAsI pUrva Aukho moTo / mahAgaja / / aTala avicala pada pAyAjI // zrI ratna candajI mahArAjA ziSyako jJAna bhaNAyAjI Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (106) zrIjavAharalAlajI mhaaraajprmupkaarii|mhaaraaj|| hIrAlAla saba sukha pAvojI // thAM // 4 // harivaMza-caritrAvalI. / // kRSNalIlA-gAphila mata rehare-yaha dezI // kanhaiyo ramavAne jaavere| gokalameM dhUma macAvere // kanhaiyo / Tere // mAta yazodAkI AjJA lInI saba laDakole salA kaniI // aura kanhaiyo bhaMga bhI pInI / jamanAke ghATa para Avere // ka // 1 // lagI coTa geMdake jabara / UMcI gai asamAnake Upara / DUba gai kAlI droha andr| gavAliye khaDe 2 dikhalAve // ka // 2 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 107 ) kUda paDe kanhaiyA dapaTI | geMda livI nAgane jhapaTI // kahe nAganI tUM hai kapaTI | jaba nAganI nAga jagAvere // ka || 3 || jAgA nAga sahatha paNa vAlA / kiyA yuddha nahIM khAyA TAlA // nAthA nAga zrInaMdake lAlA | gavAlyA yethe kane Avere // ka // 4 // mahiyA veMcana calI hai gujarI / vakta huIthI jaba baDI phajarI // haTa kara kara maTakI ekarI | gvAlana kamara se lacakAvere // ka // 5 // kAra lopa mata karo kanhaiyA | muphta mAla mata khAvo mahiyA || kaMza bhUpa kI ANa mana~yA / Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' (108) kahAM apanAhI jora calAvere // ka // 6 // kauna pukAra sunegA inkii| kyA paravAha hai hamako kinkii|| khabara lUMgA duzmana hai unakI / aise mUMcho para hAtha lagAve // ka // 7 // kahA kahiye suna merI sjnii| naMdake lalavAne gherI lInI // jora julmI hamase kInI / aise rAha vica lUTa macAve // ka // 8 // khela khyAla AyA giradhArI / mAta kahe kurabAna tumhArI / / hIrAlAla kahe kaMza kI ddhaarii| vo DhArI kaise TarAve // ka // 9 // Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 109 ) || jIva jasAkA evaMtA Rpise savAla || naMdA prabhu jagajIvana aMtarayAmI || yaha dezI // suno devarajI, saMyama choDI mahela padhAromahArAjIyA || Dhera || munivara AyA gocarI / bhojAi ADI phIrI // devarasyUM kare marakarI | ye svAMga dharIne kAMDa Dolo gharogharI // suno // 1 // pAya agavANe cAlanI / ughADe mastaka hAlano // doSa kyAlIsa TAlano / aiso kaSTa AcAra kyoM pAlano // suno // 2 // jAyA eka mAtArA | aMtara nahIM koi bAtAMrA | kSatrI kula jAdU jAtAMrA / thAMke likhyA lekha hAtha pAtarA // suno // 3 // mArgameM UbhI rahI / hAtha doi ADA daI // Age jAvAM desya nahIM / Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (110) sUto siMha jagAyo kaTuka vacana khii|suno // 4|| caMdana zItalatA sohave / aMta mithyA ami hove| hona hAra buddhi ddhove| hIrAlAla jJAna hRdaya jove // suno // 5 // evaMtA RSIkA jIva jasAse javAva-dezI vrokt|| sunobhojAI,garvana kIjo nahIMlIje chehsaadhuutnno|| suno bhojAI, garva na kIje / dhana yauvana mAyA taNo // Tera // tUM bolegarve ghrgumraaii| thAre mAnadizA mnmeNaaii| thArI dIse thoDI tthukraaii| phUla phUle jo jAsI kumalAI // suno|| 1 // mana mAnyA mngglbdhaavnaa|krrhyaa shuaapaapnaa|| jo jAse sohI aavnaa| calakAdAra cUDo dIse pAvanA // suno // 2 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 111) gAvarameM kITaya nima phUlachota mAnazivarapara ddole?|| kUlA ke maMDAne nole / adhikArI avikA nara bole che // suno // 3 // yAmaranA guMthAve jonArI / putraratnana jnnsiiyaamaarii|| mAnago nAma hosI girdhaarii|| cUrNa bAla dhane ka.sI duHkhayArI / / nuno // 4 // sunajIvajanAmanayaTakAnAko mArgaalagIsakAnI prItama pukAra kI aanii| hagalAla gAve munivara vAnI // no|| 5 // - ||jiiv janA aura kAgajAta vicAra-dezI bog| sunominamajI! nA tumAgA AyA hamayara gaaNvrii|| agastimajI ! dacana kaThina kAhIna / gayA pAhA phira ||tter / / matAmAlapameM dasaDIkahI paaniitrpiiaaimnmhii|| Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (112) de gayA sarApa jo duHkhdaaii| ha~ beThI rahI samatA lAI // suno // 1 // kaMtha kahe tUM suna pyArI / bAta karI avicArI // bhAvI bala kona deve ttaarii| sukha pAyA jo naranArI // suno // 2 // kaMza manameM ghnnopstaano| nistArohamAre krvaano| sabhA karI paNDita aano| mila gayo bAtako saba TAno // suno // 3 // pnndditnekhiismjhaanii| muniivrnejokhiithiivaanii|| vAsaba mila gai milvaanii| punyavaMta giridhArI janmeM AnI // suno // 4 // hIrAlAla kahe sunliijo| vina vicAryo mtkiijo|| saMtoSa sabhI jIvako diijo| samatA rasa pyAlA pIjo // suno // 5 // - Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||che bhAi sAdhakA varNana-lAvaNI cAla laMgaDI / / shriinmiinaaybhgvaanpdhaagbhvyjiivopeupkaarkrnn| bhAlapuraka vAgame / racyodevatA samavasaraNa / / tter|| nAgaseTamAnAnulamAMke / che nNdnhuveatigunnvNt|| nalambI aupamA / zAstrameM bhAkhI bhagavaMta // yANIunIzrInemInAyakI saMyamalInadhigamanakhaMta / / mAtApAne Ayakara / pUchana murdA hui matIyaMna / zera-reTa seTAnI isa vAhAmutra balama hADa kNtnii|| bala dIpaka candra jaisaa| prANa jamA atyNtnii|| cAritratoanidohilo / nhiiNsohilolgaarjii|| paSTa karaNI sarva vrnnii| karano ugraha vihaarjii|| haTa-paTu bhAta kiyo upAya kuMvara nahIM maanii| jaba mAta pitA ima kahe lagA eka dhyAnI / / moya kara saMyama liyo prabhR pAsa AnI / vaM zrI nemInAthake ziSya uttama paTa prAnI / / uy Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 112) de gayA sarApa jo duHkhdaaii| hUM beThI rahI samatA lAI // suno // 1 // kaMtha kahe tUM suna pyArI / bAta karI avicArI // bhAvI bala kona deve ttaarii| sukha pAyA jo naranArI // suno // 2 // kaMza manameM ghaNo pstaano| nistaarohmaarekrvaano|| sabhA karI paNDita aano| mila gayo bAtako saba TAno // suno // 3 // pnndditnekhiismjhaanii| muniivrnejokhiithiivaanii|| vAsaba mila gaI milvaanii| punyavaMta giridhArI janmeM AnI // suno|| 4 // hIrAlAla kahe sunliijo| vina vicAryo mtkiijo|| saMtoSa sabhI jIvako diijo| samatA rasa pyAlA pIjo // suno // 5 // Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 113 ) 1 // che bhAi sAdhUkA varNana - lAvaNI cAla laMgaDI // zrI nemiinaathbhgvaanpdhaare| bhavya jIvope upakArakaraNa / bhaddalapurakebAga meM / racyodevatA samavasaraNa || Tera // nAgaseTamAtAsula sAMke | che naMdanahuve atiguNavaMta || nalakuMvarakI aupamA / zAstra meM bhAkhI bhagavaMta || vANI sunI shriinemiinaathkii| saMyama lInodharImanakhaMta || mAtApAse Ayakara | pUchata murchA hui matImaMta || zera - seTha seThAnI ima khe| mujha valabha hoi iSTa kaMtajI // kula dIpaka candra jaisA / prANa jaisA atyaMtajI | cAritratoatidohilo / nahIM sohilo lagArajI // kaSTa karaNI sarva varaNI | karano ugraha vihArajI chUTa bahu bhAMta kiyo upAya kuMvara nahIM mAnI / jaba mAta pitA ima kahe lago eka dhyAnI || mauchava kara saMyama liyo prabhU pAsa AnI / huve zrI nemInAtha ke ziSya uttama paTa prAnI // Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (114) milt-belerkrepaarnaajinvraajnyaashiishdhrnn||bh||1 dvaaraamtingriiaaynemjiiviNdngyebhtenrnaaraa|| chebhaaiyoNkaapaarnaaaayaa|chttbhktkiyocovihaar|| AjJAmAMgIzrInemanAthakI / dodomunivarahuvetaiyAra phiratAra AviyA |devkii mAtA ke daravAra / / zera-muniyoMko dekhaAtehuve dhinyagarIbanivAjajI vinaya bhakti sAme Ai / karata apanA kaajjii|| thAlabhara maudakakI / prati lAmiyA aNagArajI // zuddha Avai dAna detA / pAme bhavano pArajI // chUTa-munirAja ahAra beharIne pAchA phiriyA / siMghADo dUjo Ayo thoDisI viriyA // mhArA puNyodaya do viriyA pagalAkariyA / ima tIjo siMghADo dekhakara harSe bhariyA // milita-hAtha joDa ADI phirI raanii| arja kare suno bhavI varanana // bhadala // 2 // Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 115 ) bAraha yojanakI lambI nagarI | navayojanacauDIjAnI // balabhadra kRSNakI jaktameM / joDI hai avichala AnI // dravyavaMta dAtAra ghaNerA|jina bhakta sunatA vANI // munirAja ko kyoM nhi| miliyo phirato annpaannii|| zera - devakIse munivara kahe | nagarI meM bahu dAtArajI || tIna siMghADAhama AviyA | paTabhAiekauNiyArajI / / kona mAta konatAta thAMrA / konanagarIkovAsajI // bhaddalapurameM sulasAjI | nAga zeTha suta khAsajI // chUTa - eka eka jaNeko batIsa paraNAI | vo nAryA kaMcana varaNI kamI nahIM kAMI // iNa bhAMta Rddhi munirAja sarva saMbhalAI / phira AyA nemajI pAsa AjJA pAI || milata-munirAjakA vacana sunakara / rANI Azcarya ati karaNaM || bhaddala || 3 | muni evaMtA kahyAthA mujhako / aSTaputra payAyati // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (116) aisA bharatakhanDameM aura dUsarI mAtA jAyaMti // sAta putra pAmIna ajulgaaekkRssnnhaiduHkhhrnnN|| nirNayasAgara nemajina / pAse jAkara karUM nirnn|| zera-rathameM baiTha baMdana gyaa| lAre ghaNo privaarjii| bhagavaMta saMzaya ttaaliyo| yotoghnnoadhikaarjii|| putra nahIM koI aurkaa|yhchehii thaaraaaNgjaatjii|| pUrvakI bItI hakIgata / bhAkhI zrI jgnaathjii|| chUTa-mAtA suNI bAta hivaDAmeM harSa bharAnI / nija nandana apane dekhanako hulasAnI // karI sabako baMdanA phira Ai nemajI pAse / jinarAja bacanako rahI hiyemeM vimAse // milata-mehaloMke andara Ai devkii| cintA upanI citadharaNaM // bhaddala // 4 // sAta putra mujaaMga uupnaa|eknnkoNnhiiNhulraayaa|| bAlapanAkI baalkkii| ramata karI nahIM ramAyA // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (117) che putra sulasAghara vdhiyaa|sosbjinvrphrmaayaa| solaha varSa naMdaghara rahI / ahIra kRSNa ye khvaayaa| zera-mAtAke pAMva laagvaa| AyA kRSNa mhaaraajjii| mAtAkI cintA dekhkr| giradhara huvA naaraajjii|| hAtha joDI mAna moDI / pUchiyo virtNtjii|| mAtAne putrake Age / sababhAkhiyo arhNtjii|| chUTa-mAtAkI cintA meTI saba giradhArI / huvA bhrAta AThamAM jagameM ballabhakArI // mahArAja nemajIkI vANI sunI vRta dhArI / hIrAlAla kahe gajamuniko vaMdana hamArI // milata-zrI javAharalAlajI guru deva hamArA / bhavasAgara tAraNa tiraNaM // bhaddala // 5 // - pada-draupadIkA satya // rAjA hUM maiM kaumakA e deshii|| vacana suNI nArada taNo / padmanAbha bhUpAla / Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (118) viSayA sukhake kAraNe / lAyA draupadI nAsA tter||1|| telokara smaraNa kiyo / Ayo mitra jo deva // kahe nRpa lA devo draupdii| yahI hamArI sev|| ba 2 // kahe deva suNo nRpatI / tuma kahI bAta ajoga / pAMDava tyAgIpara puruSasaMgAkadIya na vAMche bhogaav3|| rAjA bAta mAne nahIM / nahIM nayaNoMmeM lAja // palaMga uThAyodropadIkodharyoM bAge mahArAja // b4|| rAjA lei parivArako / Ayo dropadI pAsa // karUM paTarANI mAharI / cAlo Apa AvAsa ||b 5 // suna rAjA mhArI vinaMtI / matta kara kheMcAtANa // SaTa mAsa laga maaherii| karale bAta pramANa // ba 6 // zoraTha deza dArAmati / jahAM hai hamAre bhrAta // vo AsI vahAra maaherii| le jAsI gRhIhAtha // b7|| karI mumAnita nRpatI / melI mahela daramyAna // vele2pAranA / AyAMvila nava pada dhyAna / / ba 8 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (119) pAMDava pAMco jAgiyA / khabara karI saba deza // kuMthAjIko bhejiyaa| zrIpati jahAM nareza // ba 9 // pAyA pattA nAradase / harI pAMDava saba siMgha // gaMgA taTake Upare / lazkara jema taraMga // va 10 // sura zakti samudra tIrI / dhAtakI khanDa majhAra // amarakaMkhA koDhA diivii| padmanAbha gayo haar||11|| dropadI le hAthe divI / karI duzamanako ghANa // hIrAlAla kahe jItakA / ghuriyA turta nizANa // 12 // ||pd-kRssnn vilApa. rAga aliyA mArU mlhaar|| ojI nIra lAvo vIra pyArA / yAto pyAsa lagI parihArAre // Tera // kara patra pAtra jalake kAraNa / pahotA saravara pArAre ||niir 1 // harI poDhaya oDana pitambara / Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 120 ) // nIra 2 // // nIra 4 // lAvA aMga pasArAre zikSA upara vRkSako chAMyAM / pA~va para pAMva ucArAre jarada kuMvara dekhI dhanuSya jANyo mRga te vArA re bAMya paga parihAra karI ke / jarada kuMvarako nihArAre mudrikA jAi dIje bhuvAne / kIje saba samIcArA re // nIra 6 // le mudrikA pAchA phiriyA | // nIra 5 // // nIra 3 // caDAyo / palaTI praNAma kI dvArAre // nIra 7 // roza karIne dhanuSya caDAyo / huvA harIkA aMtakArAre // nIra 8 // jala leine haladhara AyA / bhAI se prema apArA re // nIra 9 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (121) devatA Ai diyA smjhaai| haladhara liyA saMyama bhArAre // nIra 10 // kahe hIrAlAla nemajIkI vANI / miliyA che taMta sArA re // nIra 11 // ||raam-critr|| sItAharaNa-jaTAu oddhaaraa|desiikhyaalkiissttpdii|| amaragatapAyApaMkSItiriyoresuNI navakArane // 7 // siMha nAdajo sAMbhalI sre| rAma gayA jhaTa caal|| pAche rAvaNa Aviyo sare / kIdhI mAyA jAla // sItAkolecAliyosaro dekhI rupa rasAlare | // 1 // tihAM jaTAu pakSIyo sare / rahato sItA pAsa // bholAvaNa rAma de gayA sare / sItAkI sahavAsa // rIsakarIlArAM huvA sre|de rAvaNako traasre||||2|| varajyo to mAne nahIM sare / paMkha cheda diyo DAra // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (122) halakara to kare AtmA / pakSI pIDa nivAra // lakSmaNa pAsepahoMciyAsare / rAmacandratiNavArare a3|| lakSmaNa kahe kyoM AviyA sre| kabameM karI avaaj|| banameM melI ekalI sare / kIdho kAma akAja // phirjaavoutaavlaasre|siitaaNknemhaaraajre // // 4 // sItA joi pAi nahIM sare / jihAM gayAthA beThAya // phiratAM tiNa banare viSe sre| pakSI paDiyo pAya / / dyaadekhraamcndrjiisre|shriihaathmailiyoutthaayrea5 saraNo zrI navakArako sare / saMbhalAyo tiNa vaar|| prANa mukta pakSI jA upanosare / cauthA klpmjhaar|| khehiiraalaalnvkaarNmNtrsaahuvaaghnnaauddhaarre||||6|| ||siitaajiise bhabhISaNakAbhASaNalAvaNI-choTIkaDImeM apaharI sItA banavAsa / rAjA rAvaNako / melI laMkAgaDha ke bAga / moja karI manako // tter| Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (123 ) jaba liyA sItAjI Apa / avigraha dhArI // Ave rAma lakSmaNakI khabara / mujhe sukha kaarii|| java karuMgA bhojana / piyU~gA nirmala vArI // ima nizcaya kIdho mana / draDhatA dhArI // karenavakaramaMtrakAjApApApa haTAyAunako ||melii||1|| yaha khavara zaharameM hui| sabhIjana jaannii|| rAvaNa lAyo para nAra / kubuddha uThANI / / Ayo sItAjI pAsa / bole yoM vANI // kona mAta tAta gharanAra / kise yahAM ANI / / sItAjANIpuruSa puNyavaMtAbolenarainako ||melii||2|| jaba mAMDa hakIgata / sabhI hAla sunAyA // rAjA rAvaNa chlkrke| mujhe yahAM lAyA // ___ yaha laMkA nagarIkA / graha jo aisA AyA / yA daza mastaka rAvaNake / kAtara kahavAyA // samajhAkara rAjA raavnko| bhejAdo ghare hamanako me|| Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (124) yoM sunA hAla sItAkA / bhabhISaNa rAjA // inakI to bigaDI buddha / sudhAruM kAjA // Ayo rAjA rAvaNake pAsa / arja karI tAjA // nahIM dUM sItA ima bole / choDakara laajaa|| vo banavAsI do jnaa| phirata vanavanako // melii4|| rAvaNako gaphalata jAna / karI hoshiyaarii|| kauna jAne honahAra / bAta kiyoM gaDha tyaarii|| yaha dAru golA naar| aurabhI bhArI // saba koTa koTapara / oTa lagAdI saarii|| hIrAlAla kahe yobhAikA karaNa bhlpnkaa||melii5|| bhabhISaNakIrAvaNako hitshikssaa||laavnnii-caal dUNakI yoM arja kare rAvaNase bhabhiSaNa bhAI / mahArAja kAma vicArake karanAjI // nahIM lage duzamanakA dAva / Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 125 ) // Tera // jagatameM satyakA saranAjI yA rAmacandrajIkI nAra Apa kyo lAyA || mahArAja jagata meM gula macAyAjI // paratriyAke parabhAva keine rAja gamAyAjI // yA jalatI gADara ghara vIca kabU nahI lAnI || mahArAja vipatikI vela kahavAnIjI || yA laMkA nagarIpara hAtha karo kyoM utpAtta uThAnIjI // caDa AyA rAma aura lakSmaNa dono bhAi || mahArAja vizvAsa kabhI nahIM karanAjI // nahIM 1 // ye sugrivAdika kei bhUpa saMga lAyA // mahArAja hanumaMta huvA agavAnIjI // ye purike kaMdAmai vIra sabhI milamatA TeharAnIjI | rAjA sugriva caukasa karI mulakAmeM // mahArAja ratna jaTI khabara dIdhIjI || corI kara rAvaNa rAja laMkAmeM le gayA sIdhIjI // Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (126) jaba khabara karana hanumaMtako dUta paThAyo / mahArAja laMkAkA kiyA vevaranAjI // nahIM 2 // aba haMsa dIpameM DerA Akara dInA // mahArAja samudrako tiriyA paaniijii| Ave laMkAke daramyAna khabara saba dezameM jaaniijii|| aba de sItA mujha hAtha phera dUM pIchA // mahArAja rAvaNako krodhaja aayojii|| liyA khaDga hAthapara hAtha bhiDa gayA dono raayaajii|| jaba kuMbhakaraNa indrajItajI jhagaDo mittaayo|| mahArAja bhabhIkSaNa gayA rAmake crnaajii||nhiiN3|| yA laMkApatakI padI rAvaNa paaii|| __ mahArAja akSunI tIsa laskara leraaNjii|| huvA rAmabhakta ati sakta lagA diyA tNbuudderaajii|| yo indra samAna AbhimAna rAvaNa caDa aayo|| mahArAja yuddhapara raNa raMga rAtAjI // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 127 ) bhabhIkSaNako rAvaNake sAtha bheja diyaashriirghunaathaajii|| yaha rAkSasa vAnara mila savahI caDakara dhAyA // mahArAja bhAi doi madatake krnaajii|| nahIM | yA nAgaphAsameM kuMbhakaraNako rAmajI vAnthyo / mahArAja aura saba gakSasa bandhAnAjI / / kiyA rAmadalane jora dekha rAvaNa ghabarAnAjI // jaba bhabhikSaNapara rAvaNa hAtha uThAyA // mahArAja havA lakSmaNa agavAnIjI // kiyA dono bhUpane yuddha / ghane ghamanDa gumaaniijii| jaba rAjA rAvaNane zaktivANa claayo|| mahArAja paDayA jAi lakSamaNa dharaNIjI // nhiiN5|| jaba Ai vizalyA satI ghAva miTAyA / / mahArAja yuddhapara car3a gayA suuraajii|| baTTa rupanI vidyA sAdha AyA rAvaNabhI hjuuraajii|| java dekhavala lakSmaNako cakra calAyo / Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 128 ) mahArAja cakra gayo pherapherIjI // phera usI cakake sAtha unakI ho gai DherIjI || jaba liyA rAjalaMkAkA tIna khaMDa mAMhI // mahArAja harilAla kahe jIta ke karanA jI || nahIM 6 // maMdodarI rANIkIrAvaNako hita zikSA // AsAvarI - rAga // piyU apanAse arja karI re| premadAatipremabharI re || Tera || puruSotama zrI rAmacandrakI / nArI kAyako harI re // AphaMdavela ghera mati ghAlo | sunatAMmeM nAtha DarI re|| pi1 // tuma ghara ramaNI hai ati sundr| kaunasI cUka parIre // nijaghara saMpatitA ke virAnI |taakiito bhUlakharI re| pi2|| sugrivAdika saMga milAyo / mAno udadhi tarI re // yuddha karaNako Ave lNkaa| jItogA kaisekriire||pi 3 // kuMbhakaraNa indrajIta aMgada | jo tuma madata karI re // soto rAmake dalameM bndhiyaa|choddaavonaathkhrii re|| pi4 | Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (129) hAthajoDa yA arja hamArI |maano to yAhI gharI re|| paratriyAko pAtaka motto| DAlo kyoM na parI re||pi5|| honahAra jaisI buddhi Ave / upajana aMga kharIre / / hIrAlAla kahe caMdake raahuu|kumtiyoNaannphirii repida ||raavnnko bhabhIkSaNakI shikhaamnn||aasaavrii-raag|| terI TArI kaise Tare |yaato jJAnIyoMzAkhabharere // Tera // puzkala velAM dedehelA / samajhAyAhI sarere // baMdhava hamArA prANase pyaaraa| tAte pAMva parere ||terii|| jo kachu havA soto huvA / abahI citta dhrere|| pAchalI bhUla cete narakoI / to paNa kAja sare re|teriir diyAM paranArI Tale ghAta thaarii| yUM jAnata sabake ghrere|| yo RSivANI suNI agvaannii|teN kyoM bhUla parIte3 yuddhameM zUrA prAkrama pUrA / koise nA Darere // ThADe raNakheta tegavala tokI / vairIko prANa hare rezAte? Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (130) yo gaDha laMkA hai ati vaMkA / toDegA traNa prere|| koTI maNakI silA uThAI / lakSmaNa balasirI rete hamato tumako deta cetAi / bArovAra kerIre // mAno kachU nahIM mAnoge to|hm hai doSa preshaaterii||6|| buddhi kubuddhi bhai rAvaNakI / kartA vohI bhrere|| kahehIrAlAla dyaalkiivaannii| puNyakIjahAjatirere siitaajiikiikhbrhnumaanjiilaaye||raag-aasaavrii|| pavanasuta khbrkrnkojaave| sItAbaiThI kaunsvbhaave|| sabahIbhUpatamisalatabanAI / hanumaMtakojobulAve // rAmakahetUMjAgaDhalaGkA / saMdesojAyacetAve | p||1|| mudrikA mama hAtha jo kerii| hAtho hAtha dirAve // paachovltolaajeselaannii| hamako amAnata aave||pr caraNa namI mudrikA lInI nahIM jarA dera lagAve // mahendra nAnAse jaMga kriine| turta hIlaMkA sidhaave||p3 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 131 ) gupta rUpa rahI upara setI / mudrikA tAma girAve || dekhI mudrikA sItA patIkI / harpa hiye na smaave|| 4 cintA jANIne pragaTa havA | caraNe sIza namAve || rAmalakSmaNadonohe ghaNA sukhmeN| tuma kyoM ArtadhyAve // 15 kahAM lakSmaNa kahAM rAma virAje / kahAM para sthAna lahAve / / sugriva nRpake kAja zudhArI / kekaMdA saMga milAve // 56 devo selANI sAMcI hamako / jaladI valato jAve // hIrAlAla kahehove narArA / kArya pAra lagAve // pa 7 // // rAmajI kI jIta // lAvaNI-cAla dUNakI // yaha atula valIvaMta jaktake mAMhI | mahArAja phate jaMga huvA paravAnAjI | saba liyA rAja trikhanDa Ajaghara raMga vadhAnAjI ||tter // yaha rAjA rAvaNa paraloka huvA parajAmeM / mahArAja rAkSasa mila bhAgaNa lAgAjI / Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (132) dI dhIraja rAmacandra raho Apa apanI jaagaajii|| indrajIta meghanAtha ko dama dilaasaa| mahArAja anujaya kuMbha ke krnnaajii| baDeraghamanDI jodhAliyA saba rAmakA srnnaajii|| yaha dhairya dhyAna saMtoSa sabahI ko kiino| mahArAja rAvaNakA kiyA calAnAjI // saba // 1 // yaha maMdodarI pramukha hajAro raannyaa| mahArAja jinoko jJAna batalAyA jii| huvA zUrAmeM saradAra yuddha parakAmameM AyAjI // aba karo ANa pramANa sabhI lakSmaNa kii| mahArAja AnaMda aura maGgala varate jii| zrIdharmaghoSa mahArAja AyegaDhalaGkA vicrtejii|| zrIrAmacandra mahArAja vAMdavA aayaa| mahArAja anubhava amRta pAnA jI // saba // 2 // saba suNI jJAna upadeza munikI vaannii| Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (133 ) ___ mahArAja kei nRpa huvA verAgI jii| zrI kuMbhakaraNa indrajItaja mArA thA bddbhaagiijii|| kei rANyA pramukha saMyama mArga lIdho / mahArAja satyakA satya nahI choDA jii| kiyAnadInakhadAvIcasaMthArAmuninekarmako toddaajii|| yaha diyA gaja laMkAkA bhbhikssnnjiiko| mahArAja ayudhyA nagarIko AnAjI / / saba / / 3 / / yaha digavijaya kara deza sabhIko saadhaa| mahArAja solaha sahazra dezA bhUpa namAyAjI / karItInakhanDameM ANa ajudayA nagarIko aayaajii|| yaha unnIso causaTake sAla caumAsA / mahArAja zahara maMdasora ke mAMhI jI / shriijvaahrlaaljiimhaaraajtthaannaadshrhyaasukhpaaijii| yA jugala lAvaNI jayakAraNI jgmaahii| __ mahArAja hIrAlAla koTI mahala gvaanaajii||sv||4|| ARA Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (134) ||siitaajiikii dhIja / / lAvaNI-khaDIrAhame // amaralokaseAye vibuddha jbaasaaNcjhuuttkiivaadpddii|| dhIjakaraNakoamikuMDaparAsItAsatapara aankhddii| Tera sItA ke sira doSa caDAyA |baat phailagai galI glii|| paDAbharamajaba rAmacandrako jikraaijvcliiclii|| dUdhake aNdrnimkpddejyoN|dushmnaaiikriimiliimilii|| satta sahAi huvA devatA / phirato banegA bhalI bhlii|| jhelA-jaba rAmacandrajI hukama aisA dedInA / sItAko karo banavAsa khAsa yaha kahanA // jaba hAtha joDa kahe lakSmaNajI yoM benA / hove sItAkA koi bA~ka mujhe kaha denaa|| milata-rAmacandra caDa gaye haTTapara / vipta sItAke sira par3I // dhIja // 1 // zAma vaisa aura zAma rathameM / beThA sItAko legayA // naranArI nagarI ke kahate / dekho kaisA julama kiyaa| Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 115) UMcA phaaddjhaaddiijNglme| jhaaNsiitaakoutaardiyaa| kahatA sArathI suNorI mAi / hamane khoTA janma liyaa| chUTa-navakAra maMtrakA jApa liyAhe saranA / saba vighna vinAze dUra sukha ke karanA // mAmAjI sItAke Aya lejAya ghrmyaanaa| huve jugala putra guNavAna yovaname somaanaa|| milata-sajI savArI ajudhyA upara gamacaMdrase Ana bhiDI / / dhIja / / 2 // kiyA yuddha haTAyA laskara / rAmajI kA nhiiNhaathcle| nennbhuujaaphrknnsejaannaa|sjnjnkoiaay mile|| itnemeM koi AyasunAve / sItAsuta aMgajAta bhale // chuTa-lokIka sudhArana kAja ke dhIja TherAve / / kara uMDA kunDa amise pUrNa bhagave // sItA snAna kara Ale vastra pahara Ave / hove sIla sAMca muja AMca rati nahIM aave|| Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 136 ) milata - soca nahIM koI dilake andara hove jisakI gadIra baDI // dhIja // 3 // agnikuMDakA huvA jalasArA / naranArI saba dekharA // kusumakI vRSTikarI devatAH / jayazkArasura zabdakiyA || nikalaGkahuvA tananirmala | sakala jahAnameM yaza liyA || durjana kAdila dekhghbraayaa| siramaMdA sira jhukAdiyA // chUTa - yo sIla mahA sukhakaMda vighnako TAle I jo pAle nirmala citta rIti se cAle || zrI ratnacaMdajI mahArAja kanajeDe vAle / guru javAhara lAlajI guNavaMta sumitIko pAle / milata - causara ke sAla bhopAla zahara meM hIrAlAla gAi jJAna jaDI // dhIja // 4 // || rAmacaMdrajI kI mokSa || lAvaNI - cAla dUNakI || udaya puNya ke joga cAritra Ave | Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (137) ___ mahArAja harIko viraha kyoM pddtaajii| zrIrAmacandramahArAja saMyama bhAralei vicrtaajii||tter|| yaha sInAjI bhI liyA he saMyama dhaarii| mahAgaja kI hai nirmala karanIjI // huvA varga bArame pada Rddha hui indrakI vrniijii|| yaha avadhi jJAna kara bhava pAchalo dekhe / mahArAja rAmapi hai vnvaasejii| pharI sItArupa vekriya AyA pati rAmake paasejii|| caa-naattkgiitvaannitrvjaave|munniyaaNmnunmaadNupaave rAma Rpiko bahu lalacAvApAMvanevara ghughriighmkaave|| milana-yaha acala munizvara rahyA dhyAnake mAMhI mahAgaja merusama Dige na ddigtaaj'ii||shriiraam||1|| jaba kiyA rUpa pragaTa gunhA baksAyA / mahArAja munijI kama pAyAjI / phira usIvakta damyAna jJAna kevala pragaTAyAjI // Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (138) yaha kiyA deva mauchava sabhIne jaannyaa| __ mahArAja kevalI upadeza sunnaayaajii| saba pAye paramAnanda sitendra sIsa namAyAjI // cau-muniraajkiiamRtvaannii|sunntaaNsukhlhesvpraannii bhvamikiijhaalbujaaniipaamepdavinyaashiisthaanii|| milata-yaha samajhAyA naranAra dhAra vRta lInA / mahArAja ApakosaraNa jo dharatAjI ||shriiraam||2|| jaba pUche siteMdrajI Apamujhe btlaavo| mahArAja bhAi lakSmaNa ati pyaaraajii|| vo kaunagatimai vazekabhInahIM rahatA nyArAjI // taba kahe kevalI suno jikara tuma unakA / mahArAja paMka. prabhA ke maahiijii| nija kRtakarmake joga bhogaadhogati pAijI // cau-dekhnkaajsurendraaye|nirkaavaaskeduHkhmittaaye|| dono hAthoMmeMdharake uThAyogirajAvebahupachatAve // Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (139) milata-jobandhA nikAcita AyuSya nrkkmaahii| mahArAja kartA vohI pAya ke bharatAjI // shriiraam||3|| yaha diyA dama dilAsA moha vaza kei / mahArAja kaho kachU kayo na jAve jii| baDeramanuSya aura indra jinoko bhramana karAvejI // phira rAmacandra mahArAjako sIsa namAyA / mahArAja indra gaye Apa ThikAne jii| huvA rAmaRpizvara siddha jinoko jakta maiM jAne jii|| copAi-zrIratnacandrajI jJAna zikhAyo / javAharalAlajI munI gurupAyo / jina mArga ke saraNameM aayo| hIrAlAla sadA sukha cahAyo / milata-yaha unnIso causaTa sAla bhopAlake maaNhii| mahArAja AnaMdasadA rahehai brtaajii|| shriiraam||3|| Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (140) ||shrennik caritra // lAvaNI-cAla dUNakI / zrIpadmanAbha mahArAja tirthakara pahilA / mahArAja jIvakI dayAjo paaliijii| kiyo dharmataNo udyota huvA draDha smkitdhaariijii|| yA rAjagrahI nagarIkI mahimA moTI / mahArAja zreNika rAjA bhuupaalaajii| paTarANI celaNA jANa putra do huvA sukumAlAjI // yaha koNika ku~vara puNyavaMta mahA tapa dhaarii| mahArAja vehala ku~vara hai choTA jii| yAne bakhza diyA mahArAja hAra hAthI doI mottaajii|| chUTa-taba koNika ka~vara ke dilameM Ai / mokurAja mile kaba karUM moja mana cAhAI yaha kAli ku~vara dazoM bhrAta liyA bulAI / misalata kare tuma suNo sabhI eka sAI // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (141) milata-hotabakI bAta hai nyArIjI / kiyo // 1 // ApahIrAjA zreNika ko pkddpiijrmaiddaalo| mahArAja rAjakI karalI paaNtiijii| saba kiyovacana prmaannhuvaaraajaakaaghaatiijii| eka dina bhUpatiko dekhI gaphalatamAMi / mahArAja damAdama milakara AyAjI / diyaapkddpiNjresiNghjornhiiNcleclaayaajii|| chUTa-koNika ku~vara gAdIpara Akara baiThA / mAtA ke pAMva paDana ko gayA thA beTA // mAtAne Adara nahIM diyA rakhadila seMDhA / dharaliyo dhyAna rAnIko jhukA sira heTA // milata-ka~vara kahe mAta hamArIjI // kiyo // 2 // meM rAjaliyo thAne harSa bhAva nahIM aayo| mahArAja rANI hakIgata suNAvejI / tene kiyA vApa sevaira mujhe hita kaise Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (142) maine diyA ekAta meMDAla bApa tujelaayaa| mahArAja jino kiyA gata kiidhiijii| suna utara gai sabarIsa pichale bhavase liidhiijii|| chUTa-aba toDUM pIjarA pharasI ko hAtha mai jhelii| AtA dekha kauNika ko mudrikA mukhamai melii|| kara pUrNa AyuSya nRpa gayo naraka me phlii| caurAsI sahazra varSoM kI sthitI bhuktelI / milata-karmagata Talena TAlIjI / kiyo||3|| yaha Agamika kAla cauvIsI mAMhI / / mahArAja hosI jinapada avatArIjI / zrI padmanAbha mahArAja vimala vAhana asvaariijii|| surapati sevAneM rahakara rAja calAve mahArAja devaseNa nAma kahavAsI jii| phira lekara saMyama bhAra dharma mArga btlaasiijii|| Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (143 ) chUTa-yoM kevala jJAna pada paramArtha ko pAsI / phira janma maraNa roga sogame kabhI na aasii| hIrAlAla kahe guNavaMta taNA guNa gaasii| tAsa ghara sadA Rddhi siddhI maGgala vrtaasii| milata-havA kei para upakArIjI // kiyo||4|| ||konnik ceDAkA yuddha-lAvaNI cAla duunnkii|| yaha amarapati narapati khagapati rAyA mahArAja sabI lAlacako dhyAtAjI parama zAMta upazAMta huvA phira muktipAtAjI |tter| yA caMpAnagarI vase loka dhanavaMtA mahArAja koNika nRpa rAja karaMdAjI yaha vehala ku~varako hakahAra hAthI mojayaradAjI // yaha jalakriDA karaNako gaMgA jlmaaNhii| __ mahArAja vehala ka~vara java jaavejii| Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 144 ) sabha rANyAko parivAra saMga lei jalameM jhulAvejI // yA rAmata dekhakara loka kare parasaMsthA / mahArAja vairIkA dila ghabarAtAjI || parama // 1 // yA padmAvatI paTanAra rAjA koNikakI mahArAja bhUpase kubuddha bhiDAijI // lebo hAra hAthIko mAMga jadI apanI ThakurAijI . jada vehala ku~vara para koNika hukama pharamAyA || mahArAja ku~vara to kahI nahI mAnejI // uTha gayA nAnAjI ke pAsa koNika rAjAke chAnejI // jaba koNika rAjAne do tIna dUta paThAyA || mahArAja saraNa AyA nahIM dilAtAjI // paramAza jada raNabhUmI para huvA bhUpa ekachA mahArAja ceDA nRpa bANa calAyAjI / yaha kAlI ku~vara daza bhrAta jinoM kA jora haTAthAjI // jada koNika nRpane madatako deva bolAyA / Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (145) mahArAja sakeMdra aura camara indraaNjii| phira huvA bhArata bharapUra manuSyakA vRnda vRndaaNjii| jaba ceDA mahArAja dilameM vaha ghabarAyA / / mahArAja javarase jora na cltaajii|| parama / / 3 // jaba bhavanapati surabhavanake aMdara laayaa| mahArAja karI aNasaNa sukha pAyAjI / le gayA devatA hAra, hAthI animeM samAyAjI / / yaha mAyA jAlakA jhagaDA jagake mAMhI / mahArAja giNe nahIM koI sagAijI / bApa beTA bhAi parivAra aura saba loga lugaaijii|| zrIjavAharalAlajI mahArAjake caraNAM maaNhii|| mahArAja hIrAlAla dhyAna lagAtAjI // parama // 4 // // zrAvaka varNa nAga natavAkI sajhAya / / AUkho TUTAne sAMdhoko nahIM re / / yaha dezI / / Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 146 ) ceddaamhaaraajmottaanrptire| pAle jinadharmakI ANare // koNikarAjachoDI aaviyaare| paDagaDarAjA ke kheMcA tANare / ATha AgAra zrAvaka rAkhiyAre / nahIM lope jina dharmakI ANare // AjJA naM lope mAlika jehanI reM / yohI dharma pAyo pramANa re // ceDA // 2 // zrAvakavarNa nAga natavo re / rAjataNo vo kare kAma re|| beleto belekare pAraNAre zUravIra che pramANare // ceDa | // 3 // ceDAmahArAja hukama diyo re / zUrasubhaTo hovore taiyArareM // snehabaktarapa herI paravaryA revAjiMtra bAjyAtiNavAMrare // ce 4 varNa nAmA nAga natavore / pAraNAko dina hoyare // chaTabhaktakA aSTama kiyo re| paNa hukamanalo pyokoyare // ce 5 ratha baiThIne sAme Aiyo re / raNabhUmIkA ahi ThANare / hAthI ghoDA neratha pAlakhI re | bhiddgyaaraanoraanre|| ceDA6 // pratipakSI Ayo eka AdamIre / liyochedhanuSyane vANare // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (147 ) vinapraadhphilaanhiiNhrekiidhocheyhprimaannre||7 jaamtevairiivaannmuukiyorolaagoaanniinaagjiikesaathre| rIsaANInedhanuSyavaMciyo abadekhatUMpuruSokAhAthare ekahI bANevairI marIgayo rosthliinochepaachoplttaayre|| saMthAro kiyo ekAMta jAyanere / vANa khecatA Ayu pUro thAyare // ceDA // 9 // pahilesvargameM jaaiuupnaare| AyUSya paayaacaarplre|| mhaavidehmaaNhiijnmsii|mokssjaasiimettiislaace10 baalmNtriithoeknaagnorodekhaadekhiiraakhyaashuddhbhaavre|| mhaavidehkssetrmaahiijnmiyoromokssjaasiikrmksspaayre|| saMvata unnIso baaNstthere| vAra tithI zubha jogare / hiiraalaalgaayoraampuraavipe| suNajosahUzrAvakalogare // mahAzatakajI zrAvakakI sajhAya // hUMto vArIho jinavara nemI // yaha dezI / / Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (148) yaaNtoraajgrhiingriibhlii|tihaaNshrennikraaybhuupaal // mahAzatakanAmeMgrahasthapatiAgharameMtarahachetasanAra // 1 // zrAvaka shriirdhmaankaa|| TezajANejIvAdikanAbheda // kroddcauviiskoprigrho|raakhemuktijaavnnkiiummed||2 revNtiinaamaabhaarjaa| bArahasokAMkI mAraNahAra // . maaNstnniiatilolpnniimdmstthibikraal||shraa3|| tiNakAlanetiNasamaya / mahAzataka kiyosaMthAra // naariiyaanirljpaapnnii|annikejaagyokaamvikaa||4 mstkkeshjobikhriyaa| dInochAtIkopallokhola // bcnvissyraaboltii| nirljhuinittolaa|shraavk||5|| aho prItamamAherA / svargamokSakAvAMchaNahAra // . choddokriyaakrmthaayraa| sukhbhogvosNghmaaraa|shraa||6|| suNiyAvacanagharanAskA / nahIMtajIdharmakITeka // vaarmvaarkhyaathkaaN| avdhiijnyaanmeliinodekh||shraa||7|| hebhorekhaMtI paapnnii| dinasAtarahyAthAre aura // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (149) lolukphiliinrkmeN| thaariigtikrmkejor||shraa|8|| vcnsunniinepaachiigi| tavapadhAryAzrIbRddhamAna / / gautmjiinemoklyaa|sudhaarvaashraavkjiirodhyaan||shraa9 mAMsasaMthAresvargasudharme / cArapalyaAyuSyarejoga // shraavkjiisukhbhogve|muktijaasiimhaavidehkenog10 guruzrIjavAharalAlajI / jJAnadhyAnaguNameMdayAla / hiiraalaalgaayohrsssyuusiNvtunniisobaaNsttkesaal||11 vAsatI caMdanavAlA critr|| lAvaNI-cAla dUNakI // yA caMpAnagarI dadhIvAhana nRpa puutrii| mahArAja rupamaiM jyoM indraanniijii| huimhaaviirjiikiiaapshissynniiprthmvkhaaniijii||tter|| yo kosaMbI nagarIko rAjA caDakara Ayo / mahArAja bhUpake hui lddaaijii| taba dadhIvAhana nRpa hAra gayo jaba lUTa macAijI / / Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GAU %3D (150) eka duSTa nara caDa gayo mehalake maaNhiiN| mahArAja putrimAM chipakara beThI jii| dekhI rupa anopama atulya pakaDa karale gayo seNtthiijii| yaha kiyAbacana kaThora viSaya kI vANI / mahArAja rAnIjI dila ghabarAnI jii|| hui // 1 // yaha sIla bhaMga bhaya rANIjI jaannii| mahArAja tabahI saMthAro kIdhojI / phira kATI dA~tase jibhyA devagati vAso liighojii| yoM dekhake dila ghabarAnI caMdanavAlA / mahArAja putriyA Dhalagai dharaNI jii| phira kiyA rudana vilApa kahAM gai merI jananI jii| tasadI dhairya ghara pAyaka apane lAyo / mahArAja nAriyA kalaha karAnI jI // hui // 21. vo becana calA bajAra rAja raMbhA ko| mahArAja lakSa sonaye devArI jii| Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (151) eka vezyAle calI mola sAsana deva viptI ttaariijii|| koi seThajI le gayA mola putrIkara rAkhI / mahArAja seThAnI jaMga macAyo jii| mhAre chAtI upara zoka seTha yA mola le aayaajii|| eka dina dekha avasara raoNDiyo maaNtho| mahArAja loha mayI bandhana vAndhIjI // hui // 3 // yAdI bhoyarAma DAla tAlo jaDa seMTho / __ mahArAja tIna dina telo ThAyo jii| phira AyA seTha tatkAla satIko kaSTa miTAyo jii|| yaha khUNe chAjale uDada vAkalA lIdhA / mahArAja dehalI upara beThI jii| phera bhAve bhAvanA cita saMta koi Aveto lesiijii| zrI mahAvIra mahArAja avigraha kIdho / mahArAja joga milyA le anna pAnIjI / / hui // 1 // yaha siddhArtha naMda Anande AvatA dekhyA / Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (152) mahArAja romAMcita hiye hulazAnI jii| dhanya ghaDI dhanya bhAgaAja ghara jahAja AnIjI // eka bola ghaTato jAna ke pAchA phiriiyaa| mahArAja nayaNa meM nIra na pAve jii| phira gayA dIna dayAla satI ke AMzrU AvejI // jai liyo pArano hui ratnakI barSA / mahArAja iMdhavI deva bajAi jI // hui // 5 // yA bAta sunI bAi mUlAM doDa kara Ave / mahArAja ratna koi le nahIM jAve jI / thAne kIdho yo upakAra satI mukha yo phrmaavejii| jaba vIra jinezvara kevala jJAnaja paayaa| mahArAja satI paNa saMyama lodhojii| hui chatrIsa sahazrakI guruNIvAsamukti meM kIghojI yaha unnIso tresaTha nImaca ke maaNhii| mahArAja Asoja sudI pUnama cNdaajii| Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 153 ) gAyo satI taNo sambandha dinodina AnandAjI // zrI javAhara lAlajI mahArAja dharma dIpAyo / mahArAja hIrAlAla vighana haTAnIjI || huI || 6 || || ba~kacUla samvandha || lAvaNI - cAla dUNakI // yaha liyA vRta paccakhANa ko nirmala pAle / mahArAja kaSTameM kabhI nahI DigatAjI / yAvita jAyasava dUra mile sukha saba mana gamatAjI || Tera || yaha ba~kacUla ku~vara hUMtA rAjAkA | mahArAja pallI meM jAkara vasiyAjI / huvA coro kA saradAra sadA kukarma meM phasiyAjI | eka dina mArga bhUla munizvara AyA / mahArAja palImeM caumAso kIdhojI / mata denA ihAM upadeza munijI mAnaja lodhI jI // zera - caturmAsa pUrA huvA, munizvara kiyA vihArajI / Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___ (154) plliiptiphoNcaavaaclyo,apniisiimphilepaarjii| jabamuni upadezaja diyA, zusa karAyA caarjii| namaskAra kara pAcho phiriyo, Ayo apane dvaarjii|| co-vinjaanaaphlnhiiNkhaano|nRpnaarkomaataajaano|| vincetaayaavairiinhiiNhnniye|vaaysmaaNsabhkssgnniye|| milata-eka dina cora saMga lekara dhADe cddiyo| mahArAja bakhIlako rahe na samatAjI ||yaa // 1 // yaha prati zatrUke jora cora saba bhaagaa| mahArAja phire vo banameM bhamatA jii| . nahIkhAyAajAnyA phlbkcuultyaagseddrtaajii|| aura sabhI coroM ne vo phala khAyA / mahArAja jinone prANa gmaayaajii| cala gayAbaMka cUla uTha ghare adharAtako aayaajii| zera-nAra sUtI para puruSa saMge, dekha caDIrIsa jaarjii| vairIko mAraNa kAje, khaica kahADhI taravAra jI / / Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (156) Tokara lagA cetAviyo, tega tokI tinnvaarjii| bahina uTha AsIsa deve, maisuNiyo zrRMgAra jii|| co-sbvaatsunniisukhpaayo| benpaatkaaaapbcaayo| naTanATika karavA Ayo / maito zvAMga terohiivnaayo| milata-eka dina baMkabUla rAjake mahaloM maaNhii| mahArAja corIse cora nahI DaratAjI // yA // 2 // yA rANIkI uDagai nIMda corako dekhaa| mahArAja rupamana mohana gAro jii| khellitvcnllnaakosphlkraajjmaarojii|| meM devUgA dhana mAla mAna kayo mero / mahArAja kuMvara ko bahU lalacAvejI / nahIM mAne ku~vara guNavaMta mAta yoM kahI btlaavejii|| zera-guptapane yo suNyo rAjA,sabhI nArI critrjii| jinAkhorI nahIM karecora,vaza kiyo apano citjii|| javarAnI hallA kiyA, pakaDA diyA vo corjii| Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a (156) pUche rAjA bAta chAnI,nahIM kiyo rAnIpara ghorjii|| co-satyavAdI ku~varako jAnI / liyo ku~vara paNe nijtthaanii| tyaagtiijaatnnophllaago|styraakhyaaudyhovebhaago milata-eka dina bairIko jItana kAje raajaa| mahArAja ku~varapara hukamaja karato jii|| yA // 3 // jAya aDiyo vairyAse jaldIse unhe httaayaa| mahArAja ku~varake zastra lAgejI // karovAyasa mAMsakoahAra aisiikheraajaakeaagejii| jaba rAjA ku~varase kahe ka~vara nahIM maane| mahArAja zrAvaka jinadAsako teDIjI / karo zrAvaka bacana pramANa rAjA haTTaleno cheddiijii|| zera-mArgameM dekhA seThane, rudana kare milnaarjii| seTha pUche kyA kAraNa hai, rudana karo isvaarjii|| nRpa kuMvara tojIve nhiiN| jo khAse vAyasa maaNsjii|| Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (157) tyAga khanDayAM dhrmhaare| yoM karatI hai prkaashjii|| co-zrAvaka kuMvarako AiseMTho kIdho / kuMvara aNasaNa pacakhI lIdho // svargabArameM pahotosIdhotyAga caartnnophlliidhojii| milata-zrI javAharalAlajI mahArAja taNe prsaade| __ mahArAja hIrAlAla kahe sumatike dhrtaajii|yaa4|| // mAnatuMga mAnavatIkI lAvaNI / / caal-duunnkii| yaha evaMtI deza ujenI nAmeM nagarI / mahArAja mAnatuMga mahIpAla kahavAnAjI / triyAkIjAlakA phaMda kAma andhbhogtthgaanaajii||tter|| ekadina bhUpa rajanIkA maukA dekhI / mahArAja zaharameM phira vo clkejii|| cAra catura kanyA mila vAtAM kare hilmilkejii|| ApAramA AjakI rAta vyAva manDe klkojii| mahArAja sAsare vAsaja lenojii| . . T . Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (158) yaha sAsU susarA jeTha patikA kahanameM rahanojI // dohA-mAnavati eka zeThakI, putrI catura sujaan| kalA causaTa jAne sahI, amara rupa izAna // jo paraNo prItama bhanI, varatAtUM mujhaAna / cAra bola pUrA karUM, to mAnavatI mujhamAna // 'chUTa-caraNodaka pAvU bRSabharupa asavArI / kare aiMTho bhojana saha so so gAlI hamArI // yaha sunI bAta rAjAne dilameM dhaarii| isakU~ mai paranUM dekhU sabhI hoziyArI // milata-phira Aya rAjA pradhAnako turata bulaayaa| mahArAja vyAvakara raMga badhAnAjI // triyA // 1 // eka sthaMbha AvAsa vAsa kara melI / mahArAja bhUpa kahe tUM muMja nArIjI / thArA bolyA bola saMbhAra yAda kara bAta tUM thaariijii|| mata cheDo nAra nRpatI cheha nahIM liije| Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 159 ) mahArAja kAgaja likha dInoM DArIjI / mere saMkaTako kara dUra bApa maiM beTI tumArIjI || dohA - kArIgara bulAyane, suraMga khodAyoM eka / mAnavatIkA mehalameM, dAkhala huvAso dekha || Ave jAve bApa ghara, karI joganako bhekha | rAga alApe zahara meM, nara mila dekhe aneka || chUTa-yA khavara zaharame hur3a jAya rAjAko / bulAva jogana sunAvo gAnA hamako // pAMva paDe joDiyA hAtha zarama nahIM unako / hogayA rAgavaza phire mRga jyoM vanako // milata - rAjA ko vaza karaliyA sunAveM gAlI | mahArAja kapaTase bhUpa chalAnAjI // triyA // 2 // eka dala sthaMbhanakI putrI ratnavatI nAmA | mahArAja mAnatuMga paraNavA jAvaMjI / jaba kahe joganase calo Apavina nahI suhAvajI // Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (160) taba kahe jogana kyApritI tumase hamako / mahArAja rAjA kachu eka na mAnI jii| lecalyojoganakosaMgarAjA kchuuvaatnjaaniijii|| dohA-mArga jAtA vipinameM, jogana gai tinnvaar| rupa karI ku~varItaNo, hIMce ambA DAra // bahuta dera huvAM thakA, sodhana calyo mahipAla / saravara pAla sahakArane, jhUle rAja ku~vAra // chUTa-rAjA rupa dekha kanyAko viSaya lalacAyo / bhUla gayo jogana kodhyAna isIko dhyaayo| saba hAla pUcha nRpa vyAva ko DhaMga ThaharAyo / pIve caraNodaka baila banana kola karAyo / milata-jaba kiyo vyAva rAjAphira Age dhyaayo| mahArAja phiravo joganakI mAyAjI ||triyaa||3|| aba AyA zahara pATana jogana imabole / Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 161 ) mahArAja hame kucha zarama jo AtIjI / tuma paraNo rAjaku~vAra hama vanavAsako jAtIjI // yoM karI chala ratnavatI vo pAsa phuNcii| mahArAja kapaTase kei nahIM lAjejI / kamAnatuMgI dAsI Ai tuma milana ke kaajejii|| dohA - paraNyo rAjA harSase, Ayo Apake ThAma / ratnavatI kI guruNI hui, diyo rAjAko ArAma || paTa mAsa laga rAkhiyo, aiMTho khavAyo kasAra / garbha dharyo sukha bhogatAM, nipaTa kapaTakI jAra // chUTa-jaba lAvI selANI saca bola huvA hai pUrA | piyu pahelAM pahuMcI nagarI ujainI sanRrA // Ai pitA Apake ghara mahala sanrA / karo mahotsava sabahI pragaTa batAyA pUrA // milata- eka kAgaja likhakara nRpa nAma hU " 1 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 162) mahArAja hAla saba mAMDa sunaayaajii|| triyaa||4|| yoM bAMcI patra rAjAko roza bhraayaa| mahArAja duSTa durbuddhi nArIjI / yA loka haMsAvana bAta karI yA jakta mjhaariijii|| kahAM gai joganI kahAM ratnavatIkI gurunnii| mahArAja satI prapaMca lkhaanaajii| javalI sIkhanaranAtha AyAnijaApaThikAnejo // dohA-rAjA mAnavatInilyA, kahe kulkssnniinaar|| garbha dharyoM ko puruSako, theM haMsAyo sNsaar|| selANI Age dhArI, yA mudrikA yo hAra / jogana kanyA guruNI hui, yaha kRta muja bhUpAla // chUTa-rAjameM huvo AnaMda mauchava jo kiidho| mAnavatIke janmyo putra nAma ja dIyo / rAjA rAnI saMyama le svargako rasto liidho| zrI javAharalAlajI mahArAja sUtra rasa piidho|| Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (163) milata-yaha unnIso peMsaTa ratnapurI mAMhI mahAgaja-hIrAlAla Anande gAyAjI // triyaa||5|| // elacI putra caritra / / lAvaNI-cAla-dUNakI / / yA pUrva janmakI prIti rIti yA dekho| mahArAja moha karma sAMga bnaayojii| dhanadana seThako pRta naTavIko dekha llcaayojiigr|| ima kahe seThajI pUtrako yoM samajhAye / mahArAja aura paraNAhU~ nArIjI / mata jAvo naTake saMga mAnalo kahI hamArIjI / / yaha kuMvara kabUla nahIM kare seTha kI vaanii| mahArAja seTa naTa pAle aavejii|| tuma putrIko paraNAya putra mere mana bhAvejI // jaba kahe naTa ghara rahe jamAI AI / mahArAja vidyA savahI sikhlaauuNjiivndtt||1|| Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (164) jaba kahe seTha yA bAta putra nahIM kiije| mahArAja kulako lAMchana laagejii| nahIM mAnI seThakI bAta uTha kara hogayA aagejii| yoM kiyo naTako svAMga Dhola bajAve / mahArAja vidyAmeM huvA prviinaajii| bAraha barSa huvA naTa saMga rahe zaTha raMgameM bhiinaajii|| eka zahara jabara jo dekha khyAla rcaayo|| mahArAja vaMza caDa bAjA bjaayaajii||dhndtt||2|| yaha dekha rahyA saba loka khyAla khilakatako / mahArAja bhUpakI nijasaM aaijii| naTavI rupakA kUpameM bhUpa cita giryo jAijI // nahIM devU dAna gira paDe naTa jo Ai / mahArAja nArI meM lesyUM prnniijii| aisI rAjA vicArI bAta karmagatI kaisI krnniijii| , naTa mAMge dAna nRpa ghAta vicAre unakI / Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAja triyAse jaga bharamAyAjI ||dhndtt||3|| eka munirAja mahArAja gocarI aayaa| ___ mahArAja naTake najarAM pddiyaajii| dhanyaramuni saMsAra tyAga phira pAra utriyaajii|| __ yoM bhAI bhAvanAM kA~kA vRnda uddaayaa| ___ mahArAja jJAna kevala pada paayaajii| yaha rAjAdika saba loka jJAna suna ghaNA sulttaayaajii|| zrI ratnacandrajI mahArAja vizvavaditA / __mahArAja javAharalAlajI yshvNtaajii| yAMko bhAga baDo balavaMta vadhe punyavela anNtaajii|| yaha unnIso tresara nImacake maaNhii| mahArAja hIrAlAla yaha guNa gAyAjIrAdhanadattaTa // jaMbUkuMvarake strIyoMse praznottara // strIyoM ke savAlAghaDomhAne bharavAdo naMdalAlAedezI Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (166) maanniidhrsaahibboloho|thaariiaNtrgaaNtthkokholo|tter|| beThepalaMgaparathyAnalagAyoAgenAryAmAMDyoramajholo? putryaaNpraaiprnniikyoNlaayaa|yaabaathiyaameNtolomaa2|| saarkhaasonepiiyrpaachii|tumbinnhiiNkoiolomaa| yhghrmndrsundrnaaryaaptiivinptniinittolomaa| nrbinnaariirhesinngaariiklNklaagetrunniikocolo5| ApavairAgIkehamasaMgalAgIsAtheilesyAsaMyamaamoloda khehiiraalaaljNbupheNvro|aclaajimrhiyaaaddolo||7 jaMbUkuMvarakA-jabAba // dezI-varokta // kaamnnmhaariisNymlenoho|maanorhmaaroyokhno| Tere khejNbuukuNvrsunosbhiinaa|jhuuttaasukhmeN citakyoMdeno jotumhmseraakhosnehaatosNsaarvissnhiiNrhno| kaa||2|| vissyviptvittNbnaajaanoshvaanjaisaanirljkyoNbno3| kauna mAta tAta bhrAta saMgAtI jaiso rajanIko sva prakahanokA // 4 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (167) karIramamatArahejagabhamatAjipsobhADetIbhArakovahano 5 mumunnupdeshsmjgisaarii|maatpitaakesNgmeleno||6|| kahehIgalAlasavamahAvRttadhAre / sAcosaMghamilyosukha jehano / kAmaNa // 7 // ||sudrshnsetthaamhlaa veThIrANIkamalAvatI-edezI sAMbhalaho seThA / saMsAra jANyo savahI svArthI // tter|| bole yo eka sahazra aatth| jo mArga Apa aadro|| meM nahIMjAsyA vIjI vaattaasaaNbhlhosetthaa||sNsaar||1|| saMsArayahasvapanAsArIkhohimapaNalesyAsaMyamabhAra // ddaabhrnniijlvindvo|aayussydhnprivaaraasaa||2|| svArthI sagA sahu Ai miilyaa| dharma sago nara joy|| aviclraakhaaNaapaaNpriitddii|johmmaannshoy ||saaN3 saMgata milIApasArakhI / to yo dharmako DhaMga / / gjasvaariiaruuttjohuvaa| kaunakareRsabhakosaMgAsAM Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (168) neha nibhAvaNa jagameM dohilo| dhAraNo dharma vyavahAra saadhuustiinvliisuurmaa|yhthoddaahiidiisesNsaaraaaasaaN||5 ehavA jo sajana mile / nahIM tajiye tehano sNg|| bhIDapaDyApaNabhAgenahIM colmjiitthkorNgaasaaN||6|| Apa Apane ghara AviyAnija2 putrako bulAya // bhaarsoNpyosbsNsaarko|yaaNkevairaagyrhyoghttchaay sAM7 sahU mili saMyama AdayoM / ahaMta munisuvRtta paas| duvaadshvrssvRtpaaliyaa|mnmaahiimuktikiiaas||saaNtt mAsa saMthAre svarga sudharme / seTha sakeMndra pade hoya // pAMcase sAmAnika UpanAsahezranetra rahyA joy||saa|| mhaavidehkssetrmeNmuktipaamsii|shuunoekadhikaar| suutrbhgvtiimeNbhaakhiyo|sunniyaaNvrtemngglaacaar sAM10 saMvata unnIso barasa bAMsaTe / rAmapurAmeM abhirAma // gurujvaahrlaaljiiprshaadthii|hiiraalaalkregunngraam11 // iti saMpUrNam // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (169) / / adharavaraNokA saveyA 31 // arihaMta dhyAnadhara jJAnakA udyota kara / saMsAra sAgara tara aisIkaro karanI // guruka caraNa cita rakhiye harapa nit| sAdhana svarga gati yaha rIta taranI // dAnadayA satya sIla durgatiko dUra Thela / nukatyako sajagelakaSTa duHkha haranI // aMtaHkaraNa setI iMdriyoMko jItejatI / hIrAlAla kahe siddha gatIkI nisaranI // 1 // sunAhA catura nara suttarakI zikSA pr| Alamako dUra kara eka citta lAiye // kijIye sukRtya, nahiM kijIye dukRtya sNg| sAdhusetI eka raMga nitya guNa gAiye / / alika adana tyAga hiMsyAse na kIje rAga / aSTAdazA duSTa yAMki saMgata na jAi ye // Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (170) kaSAyako tyAga kare suddhalezA citadhare / hIrAlAla kahe ese sthAnakako Aiye // 2 // jagata tAraNa jinarAja haikhalaka jANa / aMnataguNakI khAna trilokke dhaNI hai / causaTa iMdara Aya caraNe rahe lipaTAya / indrANyA nRtya gIta harSa cita ANiye // sura ne asura nara Ate jAte harSa dhr|| jagatAraNa jinezvara akSaya guNa ThANI hai // siddhagati dAyaka nAyaka sahu saadhunke| hIrAlAla kahe Adi arihaMtako jaanniye.||3|| guru guNa kathana karata nahi Ave aMta / jJAnake sAgara saMta sadA sukhadAi hai // karata ujAsa ese sUrya AkAsa taise / caMdahai sItala jaise taise rikha rAI hai // Achohi cAritra deta kidho he anaMta heta / Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (171) ahoniza saraNa leta caurAsI ghaTAI hai / / aisA hai dayAla dAtA kari hai anaMta saataa| hIrAlAla kahe jJAtA gurU guNa gAI hai // 4 // dekho isa jagatko jhuThakI racIhe lAla / sAMbase na cAle cAla jagata saMsArI hai // kUDA jo kalaMka deta niMdakahai lAja rahita / duSTasetI kare heta narka adhikArI hai / sAMcake na Ave oNva jhUTa kAhA rahe rAca / ratana sarikho kA~ca karata ujArI hai // muguNa sujANa nara turatahi chANa kare hIrAlAla kahai sataguru guNa dhArI hai // 5 // / / iti saMpUrNam // Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 172) // sIla vRtakI 32 UpamAM // dohA.-sIlaratna sabase baDo, saba baratAM saradAra / battIsa UpamA varNavI, prazna vyAkaraNa majhAra. // 1 // mana vaca kAyA zuddha karI, dhAre siilsurNg| svayaMbhUramaNa dadhitira gayo, rahItiraNI avgNgaa||2|| ||svaiyaa 31 // jotaSImeM nizAkara AgarameM ratnAMgara / bahu ratna ratnA mAhI mukhyatA bakhANiye // mugaTa AbhUSaNamAMhI vastra mAhekSema jugla / ari biMdakusamAme suvAsita jANiye // caMdanAme gozIsaka oSadhyAme hemavaMta / nadIyAmeM sItAsama ora nahIM mAniye // Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 173 ) 10 11 dadhime sayaMbhU ramaNa ruca kahe golAkAra | 12 parApata kuMjarAme agresara TANiye // 1 // 13 tr copadAme siMgha suro nAgAMmAMhe dharaNIdharo / 15 mAvana kuMvAra mAhI veNudeva lAiye || 15 17 kalpa mAhe brahma loga sabhAme sudhamIM joga / . sthitimaM lavasthItI uga savaThasidhamAI yai || 128 20 raMgAma kiramaciraMga dAnAme abhaya aMga | 31 vajraRiSabha saMghe meM ati adhikAiye || Tra saMANe caurasasthAna jJAname kevala jJAna | 14 dhyAnAme sukala dhyAna niramala dhAiye || 2 || * 24 dezAme sukla lezA muniyAMme jinaMdajaisA / Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (174) 27 kSetrAmeM videha kSetra mahatva batAyAhai // merugira UMca mAhI naMdana vana bnmaahii| jaMbu vRkSa lAmAhIM prISTa kahavAyAhai // zenyAme cakravRtI dipatahai pRthvIpatI / sthAmAhe harirathI ariko nazAyA hai / / hIrAlAla kahe sIla vratayoM aupmaalhe| tIno loka mAhIMsura nara guNa gAyAhai // 3 // sovana jaDita cUDo rUDohAra motyAM tnno| nAka naka vesara lilADa TIko bhArIhai // kaDA toDA laMgara ramajora ghora bAjarayA / vichiyA bITayA aMgoThiyA daMta cUMpA nyArI hai / / kAMkaNane karamadI geMda bAjubaMda biNdii| nogari phUlarI kAjara TikI saNagAri hai // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 175 ) karanaphUla sisaphUla dulADa tilaDi mukha / hIrAlAla kahe sIla vina nAgI nArI hai || 4 // vastara jIraNa aMga nahI jAne rUpa raMga | area nathAke galAmena tAra hai || geNAko nahI hai joga nAdAratha kahe loga / lAja kAja liyA baiTha rahe gharadvAra hai || apavatI vinA parapUpa nahIM jove neNa / bApa baMdhu putravata samajhe saMsAra hai || sIlane saMtoSavaMta dayApAre jIvajaMta / hIrAlAla kahe caMdasama nirmala nAra haiH // 5 // asala kanaka lavaNAi caturAI karI / tAmekAhA guNa dekho dila meM vicArI hai // turaMga yA gaja kerI nakala banAi dharI / puruSa ArUDha nahIM hota asavArI hai / / nRpakI nakala nahIM rAjako calAve kAma | Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (176 ) seThakI nakalasvAMga seTAnIna dhAra hai // hIrAlAla kahe tola asalako mola kona / nakalIvastuko ora becata bajAra hai // 6 // kAsImeM nivAsa kiyo muDhako na khuliyo hiyo| suraja udhyota bhayo a~dhake aMdhAra hai // gaMgAmeM nhilAyAM khara turaMganIhota para / amRta susIcyA nIma madhunA nIhAra hai / jogamila gayo sudha tohI nahIM chADe rUDha / jJAna nahIM pAyo muDha kAkI mAra hai // samudara mAhi pesa pyAso jo ko rahe nr| hIrAlAla kahe tene paDe dhikAra hai // 7 // coriko karana cora cAlyA rAte kohI gaira / AyA hai nagara pora khAtakhaNe surare // seThAnI kahata suno seTha cora AyA pora / seThajI kahe tejANuM yAhi bAta pUrare // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 ((3709)) 6 dhana mAla lei kara cora cAlyA nija ghara / kahe hIrAlAla soto gayA ghaNI dUre // jANuM 2 karasyo cora mAla lei gayo / eso jANa pano pAyo tAme paMDe ghUrare // 8 // maiM to ghano Upadeza diyoM ghanI karI resh| thane to na lAge thArA karamAkI gata hai || dharmakI jANa prIta jagakI batAi rIta | maiMto saba bAta kahI sAMcI 2 sata hai || thAre to na Asa AI manameMbhI nahIM bhAi / hIrAlAla doSa nAhIM thArI yAhI matta hai // jaisA puNya thArA hosI taisA Age ADA AsI / mhArI gata maiMhIM jANu thArI yAhI gatta hai // 9 // mAnava janama vRkSa kAla rUpa jANa hAtI / * rAtadina rUpa musA Ayu jaDa kATate hai || saMsAra samAna kUpa rAgadveSa- ajagara / Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 178) kUTumba samAna mAkhA caTA caTa kATata hai // vidyAdhara sAdhU kahe Avare nUM duHkhI nr| lAlacama paDayo 2 hAhA jo karata hai / / hIrAlAla kahe mIThA lAgA hai TipakA mukha / alpa dinAro sukha duHkha to anaMta hai // 10 // // nava rasa varNana // // dohaa|| Agama anuyoga dvArameM, nava rasa racIta saMsAra / varane jina Agama vISe. viralA lahe vicAra // 1 // vIra zrRMgAra adbhUta rasa, rUdra trivaDA ima jaann| vibhata hAMsa kurNA kahi, UpazAMta nava bkhaann||2|| Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 179) // savaiyA 31 // AdihImeM vIrarasa dAna diyA hove js| tapasyA kariyAMsukasa kare koi tanako // nigraMtha dharma dhIra hove mahA suravIra / rAja pada tyAga vrata dhArejake janako // kAma krodha moha prIta zatru moTA liyA jIta / veriko vinAse tahAM dhAre vIra manako // . hIrAlAla kahe mahAvIra siddha nAma eha / ghAtika karama kSaya kIdhAmahAghanako // 1 // bIjo he aMgAra rasa lalanAke hotavasa / biloka vilAsa lIlA rati guNa jANiye / / kAMkaNa motyAko hAra navA 2 siNagAra / aMjana maMjana zubha gaMdhAdika ANiye / / siMgAra vacana vakta upajata Unamatta / taruNa puruSa yuvatike saMga gaNiye // Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 180) nevarako jhaNakAra dhuMghara sabada pyaar| hIrAlAla kahe rasa siMgAra vakhANiye // 2 // adbhUta rasa apUrva vastu koi dekhyA setii| mukha arU nenako vikAra vikasAta hai // zubhAzubha rUpa jove harSa vikhavAda hove / * tAke citta mAhI vikalpa upajAta hai // jina darasana jina vANI adbhUta rasa / suNiyA bhavika harSa caData agAta hai / hIrAlAla kahe adbhuta rasa piyaalhe| parama mugatI paMtha siddhagati pAta hai // 3 // rudhirako rasa jahAM raudra praNAma jANa / bhrakuTi lilADa netra mukhako vikAra hai / pazu vadha pariNAma vairIko binAse ThAma / asura dAnava para vahe takhAra hai // - rUdhira praNAma setI vinoko vibhaMga kare / Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 181) guru jana triyA saMga guDha aticAra hai / hIrAlAla kahe ese rUdhira praNAma setii| AgehI karama ghAtI hovA jejekAra haiM // 4 // trivaDA te lajjA rasa saMkAse Upata bhyo| rakhe koi jANa liyo mama kAja kariyo / prathama saMjoga same rUdhirakoM vastra hota / triyA bhAva kere kAja Age lei dhariyo / tathA lajjA ANa vahe potAkI saiyAko kahe / lokika kI lAja lahai akAjapara hariyo / hIrAlAla kahe rasa pAcamAko artha lahe / munI lAje pApasetI bhavadadhi tariyo // 5 // vibhatsako rasa dUrgaMdhase dugaMchA kre| tIhase pragaTa bhayo verAga rasa bhAva hai // azucI azudha pudagalako bhariyo tana / zrotAdika dvAra saba azucIkI Ava hai / Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 182 ) // 6 // dhana jo vairAgIjana jAnaliyo ehavo tana / dhariyo verA mana jima jala nAvahai // saMjamako sArajo saMsArako utAre pAra / hIrAlAla kahe yohI tIraNako dAvahai hA~sarasa upajata hA~sakI vastuko dekhyAM / viprIta bacana suNyA Ave hA~sarasa hai || puruSa strIneo rUpa bAlabadha taruNIko / anyadesa bhAkhAliMge haDahaDa hA~sa hai || sutA devara ke mukha mobhAi maMDaNa kiyo / jAgrata bhayAse nAra hIhIkAra hiMsa hai || ima aneka udAraNa hA~sarasa kAja | hIrAlAla kahe munI mona bhAva vasa hai // 7 // kaluNirasakI utapatI he viyoga saMga | nAra bharatAra putrAdika vyAdhi vayANA || zatrubhaya mana jANI sakalpa vikalpa AnI | Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 183 ) // 8 // AkraMdAdi zabdanIra jhare jeke nayaNA || jima koI nArake bharatArako viyoga bhayo / anya Agala mAMDa kahe nija daheNA // hIrAlAla kahe sukha bhoga he saMtoSa joga / jainadharma pAyA roga miTe karo jayaNA krodhAdika upazAMta hota hai prazAMtarasa | viSaya kaSAya hiMsA doSase nItiyAM || koika puruSa munIrAjako dekhIne kahe / somadraSTI nirvikAra sove sAdhu jatiyAM || zazI jUM sItala mukha upasama rasa yukta / ima guNa karI jukta sAdhu vA koi satIyAM // hIrAlAla ima kahe anuyoga dvAra lahe / tAkohI AdhAra nAma kathanAme kathIyA // 9 // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___ (184) atha pATAvalIMnA savaiyAH 31 // . zrI mahAvIrajIke pATa paraMparA jAna / sudharmAjI jaMbusvAmI Adi ima jANiye // prabhavAjI saMbhavasvAmI yasobhadra saMbhuta vije| bhadrabAhu sthUlabhadra aSTamA bakhANiye // AryagIra balasiMha sovanasvAmI viirsvaabhii| chaMDilAjI jItadhara AryasamaMda ANiye // nIdalane nAgahasti revaMtajI sihgnnii| thaMDilAjI hemavaMta nAgajIta mAniye // 1 // goviMdasvAmI bhUtadIna chohagaNI dusgnnii| devaDhagaNIkSamAzramaNa vIrabhadra gAiye // saMkarabhadra yasobhadra virasena virasaMgrAmasena / 17 - 2970 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (185: ), 83 34 84 jayasena harIsena jayaSeNa lAiye // af 37 38 ac jagamAla devarikha bhImarikha karmarikha / 40 41 42 rAjarikha devasena saMkarasena dhAIye // ra 44 45 lakSamilAbha rAmarikha padmasurI petAlIsa / 4 1 47 4 harIsena kUsaladatta uvaNirikha ThAiye 49 50 51 para jayaseNa vijerikha devasena surasena / 53 54 mahAsurasenasvAmI mahAsena dhArI haiM / / 55 EF 57 58 jayarAja gajasena mIzrasena vijesiMha / // 2 // 58. 10 91 zivarAja lAlajIne jJAnajIrikha bhArI hai // FR 13 64 5 bhANojI rUpajIrikha vijerAja tejarikha / FF 17 kuvarajIsvAmI ke pIche harijI vicArI hai // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 186 ) Fe Fa godhojIsvAmI guNavaMta parasarAmajI punavaMta / etesa pAThajAkI gAMu balihArI haiM // 3 // 70 71 lokapNajI mhArAmajI huvA jaga ati nAmI / 72 dolatarAmajIsvAmI gaNI guNa dharaNaM // 193 74 lAlacaMdajI moTA svAmI hukamIcaMdajI huvAnAmI | 75 71 zivalAlajI zivagAmI udecaMdajI udayakarNaM // 77 &1 cothamalajI guNavAna zrIlAlajI vartamAna | 78 aThatara pATa ima gharo nita carNaM // kahe hIrAlAla guru mere javAharalAla | jina dharma pratipAla pArake utaraNaM // 4 // 11 8 11 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (187) // vArA bhAvanAkA varNava // savaiyA 31 / / anitya asaraNa saMsArane ekNtbhaav| paMkhi pata paMcamiyA bhAvonitya bhAvanA / azucine Azrava saMvara nirjarA jANa / dharma bhAvanA cita dharamako lAvanA // logA loga ekadaza bodha duhA dvAdaza / janama maraNa mAhIM phera nahI AvanA // hIrAlAla kahe bhavya bhAvore bhAvanA nit| karma khapAi hita mugatiko pAvanA // 1 // sunoho catura nara duvAdaza cita dhara / bhAkhI zrI jinavara tAkI eha rIta hai // prathama anitya tana dhanane jovana pana / kAramo kuTaMmva kima kIje tahAM prita hai / Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 188 ) maMdira makAna ghara dvArAdi anitya jAna / khAnapAna vasanajo bhuSaNa meM nita he // kahe hIrAlAla yAhI bhAvanA bharata bhAi / mahilo meM kevala pAi gayA UMcI gata hai // 2 // asaraNako sarano jinaMda mAraga taNo / aura nahIM koI taNo Agama AdhAra hai || mAta pitA milyA bhAI vivadha prakAra AI / AyuSya ke aMta nAhI rAkhe tiNa vAra hai || zvAMsakhAM kuSTa Adi dehImeM aneka keI / solasa prakAra, rAja roga adhikAra hai // saMkaTa haraNa bhava dukhako meTaNa jaNa | hIrAlAla ima cIMtyo anAthi aNagAra he || 3 || jore jIva jJAna nena vivadha vicAra veNa / saMsAra samudraphena bhAna kesoM bhalako // lakhacorAsi mAhIM phaMsyo he anaMta jAhIM / 1 7 L ~ Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (189) UMca nIca bhayo jaiso capalAko calako // vApa mari putra bhayo putrako putra thayo / ulaTa pulaTa jaiso nATakako khalako / hIrAlAla kahe lIno saMjamasu zAlibhadra / turata tyAgana kiyo nAsikAso malako // 4 // ekatabhAvanA ekA ekIhai cetana mero| koi nahIM tero dekha jJAna cita dhrnno|| AvatAhi ekAekI jAvata he ekaaekii| Agama gamana so to karamAko karano // ApahI saMcita karma bhogata hai Apo aapii| sukha duHkha nijakRta Apako udharaNo // kahe hIrAlAla namirAja bhaye RSirAja / ekaMta virAjIkAja saMjamako saraNo. // 5 // jaise niza vAsakAja paMkhi tarU rayA raaj| teso parivAra milyo javivahu bhAMta hai / Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (190) koi to narka koi zvarga Agama gama / koi tIrIyaMca koi manuSyame jAta hai // dehane caitanya bheya tAko paNa rahe neha / caya upacaya jeya pudagalake sAtha hai // hIrAlAla kahe esI mRgAputra mahARSi / jAtIsmaNe jJAnavasI phera nahIM Digata hai // 6 // asucI yA tana sucI mAnata murakha jana / / karata jatana khina2 joya khaTako / jabataka detasAja tabataka kare kaaj| tAnamAna raMgarAga kara nRta laTako // Upara carma bhUmaDhakyo he aMtara dharma / vinAhi caitanya kahe ekaMtame paTako / / kahe hIrAlAla esI sanaMtaku~vAra cakrI / turata tyAgana karI rAja SaTakhaMDakauH // 7 // tana hai talAva jAme Azraba dvAra paMca / / Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (191) Avata karama saMca jAse bhArI hota hai // mithyAtva avrata pramAdane kaSAya karI / azubha adhavasAya karamAko sota hai // hiMsAjhUTa Adi visa bola kahyA Azrava / tAko jo parahare karma malladhota hai // __ kahe hIrAlAla aisI samudrapAla mahA Rssi| __ bhAi he bhAvanA jaisI pAyA dharma jotahai // 8 // samakita Adi vIsa volako sulaTa kiyaa| saMvara koThAma jIyAM karmakonyAvahai // rokadiyo Azrava saMmara bhAvanA kara / pApa saba parahara saMvuDA kevAve hai // jaise nIranAva mAhIM rokadiyo aavetaahii| jaise vAsudeva dala ariko nasAve hai // hIrAlAla kahe koza muni vaMdyA sukha lahe / caraNa saraNa gahe UMcigata jAve hai // 9 // Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (192) akAma sakAma doi nirjarAkA bheda yohii| trIyaMca manuSya mAhIM sahyA duHkha bhArI hai // mana binA sahe duHkha paravase mare bhukha / tohi mila jAya sukha surapada dhArIhai // anasaNa Adi dvAdasa bhede tapa kre| jJAna sahita kAjasare jAMkI rIti nyArI hai // kahe hIrAlAla tapa karake nihAla laal| esI karatuta jAla arjuna mArI hai // 10 // loka mAhi eka jina dharma hai jahAja jANa / tAraNa tiraNa kAja bhavajIva daasttaa|| ciMtAmaNI kAmadhenu kalpavRkSa mAnu tenu / vaMchita sukhAro denu rAkhe zuddha AsattA // jinavara dinakara mithyAta timara hr| . kevala jJAnadhara dharmakA bhAsattA // __ hIrAlAla kahe dharmarUcI jine dharma ruucyo| / Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 191) dayA pAlI toDiyA karma pAyA sukha saasvtaa||19|| sAta rAjU mAhI Urdha loka adho sAta raajuu| madhya eka rAjadrIpa samudra asaMkhya hai|| kalpagrIvega paMca anuttara suravara / siddha ThAma sabapara svarUpa alakha hai / / vyaMtara bhuvanapatI sukha dekha rahyA atii| sAtohI narakagatI mahA duHkha raMka he / / paTa dravya rUpa loka lakhyo zivarAja joga / hIrAlAla kahe jina vacana nizaMka hai // 12 // bodha vIja durlabha sulabha sura narariddha / kAraja sarva siddha Atma svarUpa hai / zuddha bAna samakita cAritra hai yathAtathya / mithyAta bharama cita timara nirupa hai // kijIye jatana pAyo ratana amola haath| para vacanAke sApa pAliye parUpa hai / / Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 194) aThANUM yuta prati bodha diyo eka suta / hIrAlAla kahe siddha svarUpa nirUpa hai // 13 // // gurU mahArAja zrI ratnacaMdrajIke guNagrAma-savaiyA / / saMvatta aThAresau aThotara sAla maahiiN| mAgha vadi sAtamIko vAra maMgalavAra hai // kanajeDo gAma ThAma pitA dayAcaMdajI nAma / tAke putra abhirAma ratnacaMdajI avatAra hai // ugaNisau cavadAmeM jeSTa sudi pNcmiko| saravANyA gAma mAhIM lIdho saMjama bhAra hai / / sAlAne benohI doi saMga milyA sukhahoI / jina dharma sAco joi kIdho-jayajayakAra hai // 1 // samatta ugaNIso pacAsake sAla maahiiN| , .. ditiyA asADha vadI bIja sukravAra hai // rajanike kAla mAhI AyuSya pUraNa krii| .. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (195) Aloi niMdIyakara gayA khevApAra hai // peMtIsa varSa laga pAlyo hai saMjama bhAra / bahotara varpa sava AyuSya vicAra hai // kahe hirAlAla ghaNo kiyo upagAra jANa / ziSyako bhaNAyo jJAna dhyAnakA bhaMDAra hai // 2 // // upadezI chappaya chaMda // kiyo rUpa narasiMha, dvArake mule aayo| mahitala mArI lAta, nAde aMmara gajAyo / dharaNI bhai dhaDadhaDATa, tharahara dhUjaNa laagaa| gaDhamaDha maMdira koTa, ghaDaDaDa paDiyA bhAgA // dekha atulya vala khalabalyo, mana vicAra isddokiyo| hIrAlAla kahe nRpapajhane,saraNa stikojaayliyo||1|| phire naMdIko pura, phire suro raNa cddhiyo| phire megha pahala, phire gajamadako jaTiyo / Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (196.) phire suryako ghAma, phire caMdAkI chaaNyaa| . phire Rtu bina vRkSa, phire sukha pAyAM kAyA // , vayavAli vanItA phire, phIre siMgha aganI seddre| hIrAlAlakaheesopurUSakAbacanaavalakabhInAphire.2 bacana kAja zrI harizcaMda, rAjako choDi aayo| bacana kAja zrIrAmacaMdra, banavAsa sidhaayo|| bacana kAja zrI laMkApati, rAja bhavISaNako diino| bacana kAja zrIkRSNa, dhAvo dhAtrI khaMDa kiino|| bacana hAra mAnava buro, nipaTanI hove laaj| hIrAlAla kahe bacane baMdhyA turata sudhAre kAja // 3 // bacane hove milApa, bacane vaira mittaave| . bacane badhe dolata, vacane,amRtarasa pAve // .' bacane pAme rAja, bacane vidyA bala Ave / vacane zItala hoya, bacane vairAga upAve // roga soga vacane miTe, guru mAvita bacane riijiye| Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 197 ) hIrAlAla kahe rasa vacanako, buddhivaMta nara pIjiye. 4 adhika mAta ora tAta, adhika suta nAra snehI / adhika baMdhu parivAra, adhika sajjana jana kehI // adhika rAjako TATa, pATa pitAMmavara gahanA / adhika mAla rasAla, adhika mukha amRta vayanA // adhika pada bhUpata bhayo, adhika rUpa ramaNI gaNo / hIrAlAla kahe isa jaktameM, adhikadharma jinavara taNo. 5 adhika jJAna guNa dhyAna, adhika tapa saMjama sUrA / adhika sIla saMtoSa, adhika prAkrama pUrA // adhika dayA upadeza, adhika mukha amRta vANI / adhika kiyo upagAra, adhika jIva yatanA jANI / / adhika dhiraja dharaNI dharA, adhika tejadivAkara jso| hIrAlAla kahe munIrAjako, adhikazItala caMdA aso6 // iti saMpUrNam // Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 198) // pada-zrAvikA guNa // // tarakArI lelo mAlaniyAM . AI bikAnerakI yaha dezI // jI mhArI baMdanA jhelo maiM chu / zrAvikA suMdara zaharakI // Tera // bAMdha mupatI karUM samAika, 1, rAkhU pUMjanI aachii| pratikramaNo be biriyAM karatI, to maiM zrAvikA sAMcI ||jii mhArI // 1 // bAsa varata maiM karUM tapasyA, nahIM karaNImeM kaacii|| pakkhI parvakA pauSA karatI, to maiM zrAvikA sAMcI // jI mhArI // 2 // bhANe baiThI bhAU bhAvanA, sAMcI dilameM raacii| Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 199) sthAnaka jAUM vegI UThane, 'to meM zrAvikA sAMcI / / jI mhArI // 3 // deva gurukI karI olakhanA, dhAriyA jAMcI jaaNcii| hiMsA dharmake saMga na jAUM, to meM zrAvikA sAMcI // jI mhArI / / 4 / / 'hIrAlAla' kahe evI zrAvikA, bhaNI guNI pustaka vaaNcii| vinayavaMta guNavaMta kahAve, sohI zrAvikA sAMcI // jI mhArI / / 5 // // kAnphaMsa varNana-ThumarI. // kAnphreMsa mahArAnI suMdara,kyArahukama phrmaavtiihre|| bhalA kyA kyA hukama pharamAvatI hai re|| kaanphreNs||tter| dezadezake dhArmika bhaayaa| unakA melmilaavtiihre|| Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 200) bhalA; unakA / / kAnphreMsa // 1 // pAtika prAMtika bheja upadezaka / jayavijaya karAvatI hai re // bhalA; jaya // kAnphreMsa // 2 // kUkU rivAja Aja taka kei / unako dUra haTAvatI hai re|| bhalA; unako // kAnphreMsa // 3 // saMpatIkaranIvipatIkIharanIdharmIkorAjadilAvato haire bhalA, dharmI // kAnphreMsa // 4 // jIva dayAkA prabaMdha racAvata / saba saMghase bhakti baDhAvatI haire| bhalA saba kAnphreMsa // 5 // kAnphreMsa kAnUna batAvatA lokika sudhAra karAvatIhaire bhalA, lokika // kAnphreMsa // 6 // pujya zrI lAlajI guru javAharalAlajI, hIrAlAla sumatI yugAvatI haire|bhlaa hiiraalaalaakaanmns||7|| .. // iti zrI jaina subodha ratnAvalI samAptam // Page #221 -------------------------------------------------------------------------- _