Book Title: Jain Shasanna Chamakta Hira
Author(s): Varjivandas Vadilal Shah
Publisher: Varjivandas Vadilal Shah
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032071/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GLa zAsInA camakavA haraNa 108 jaina carItra kathAo saMpAdakava2jIvanadAsa vADIlAla zAha * Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rrrrraaEErrrrrrrrrrrrrm peerrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr rrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr rrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr 81 qI43:47 911 elEUR13403 EIEI (zeTha bAbu amIcaMdajI panAlAlajI AdIzvarajI derAsara cerITebala TrasTa muMbaI-6 ) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janma : tA. 17-5-1850 svargavAsa : tA. 4-3-1928 jeoe saMvata 1960 muMbaI vAlakezvara upara tItha dhAma samuM bhavya jinAlaya badhAvIne nIcenA prathama bhAge tIrthAdhipati AdIzvara bhagavaMtane mULa nAyakajI tarIke ane prathama majale zrI pArzvanAtha vagerene birAjamAna karyA. Aje hujArA jainajainetA pratidina danapUjanano lAbha laI rahyA che. bAbu zeThazrI amIcaMdajI panAlAlajI janma : savata 1922, zrAvaNa suda pu svargavAsa : savata 1967, zrAvaNa suda 9 jemanI khAsa preraNAthI vAlakezvaranuM jinamaMdira baMdhAyuM. bAbu zeThazrI amIcaMdajI panAlAlajIna dharmapatnI dharmazraddhALu zeThANI zrI kuMvarabAI Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrA saMpAdaka varajIvanadAsa vADIlAla zAha nirIkSaNa ane bhUla sudhAra panyAsa zrI jyasuMdara vijaya mahArAja Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JAIN SHASAN NA CHAMAKATA HIRAO By Varajivandas V. Shah prakAzaka varajIvanadAsa vADIlAla zAha mazIna TUlsa TreDarsa (beMgalora) 41, narasiMmahA rAjA roDa beMgalora 560 002 bhArata prathama AvRtti : mArca 1993 kiMmata : rU. 60-00 mudraka hareza jyaMtIlAla paTela darzana prinTarsa 1357/3, gAMdhIhATa bilDiMga salApasa roDa, amadAvAda 380 001 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa nAnI uMmaramAM mAbApa marI javAthI behAla thatAM jene bacAvyAM, Arthika musIbatomAM ghaNAM du:kho veThI amane sAta bhAI-bahenone moTAM karyAM. te mAtRtulya phaIbAne, (maNiphaI) choru varajIvanadAsa ... Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirIkSaNa suzrAvaka varajIvanadAsabhAIne koI zubha ghaDIe vicAra pragaTyo ke vizvamAnavanA jIvanavRkSane sArAmAM sAruM saMskAronuM siMcana karavA mATe lokabhogya prAcIna kathAsAhityanI khUba AvazyakatA che. zubhasya zIghama e rIte teo tarata ja jaina kathAsAhityanI zodhamAM besI gayA. upadeza prAsAda-upadezamAlA tathA aneka prAcIna nAnI-moTI sajajhAyo vagerenuM vistArathI parizIlana karIne teoe 108 kathAonuM cayana karyuM. e ja pUrvakAlIna mahApuruSonA kathA granyonA AdhAre teoe kathAonuM suMdara Alekhana karavA mAMDyuM. pariNAma Aje badhAnI sAme zobhI rahyuM che. kathAonA AlekhanamAM bhavabhIra harajIvanadAsabhAIe khAsa eka ISTi a5nAvI che ke kyAMya potAnA taraphathI kalpanA dvArA kazuM umeravuM nahIM ke kyAMya koI dvidhAmAM paDe evA saMzayo UbhA thAya evuM karavuM nahIM. tethI prAcIna mahApuruSonA aneka granthomAMthI ja teoe navanItanI jema A kathAonI vigatono saMcaya karIne Alekhana karyuM che. e rIte A eka sArA saMskArI rasathALanuM najarANuM bhadrasamAjane bheTa maLaze. varajIvanadAsabhAIe potAnA A kathAsaMgrahane vadhu ne vadhu prAmANika banAvavA mATe pUjya pAda gacchAdhipati AcAryadevazrI bhuvanabhAnusUri mahArAjanAM caraNomAM tapAsI ApavA mATe araja karelI. ane pUjya zrInA AdezathI te kAma mArA phALe AvyuM. eTale jyAM kaMIka jaina zAsanane anurUpa sudhArA-vadhArA karavA jevuM lAgyuM teno saraLa svabhAvI lekhake svIkAra karyo che te AnaMdanI vAta che. khAsa dhyAnamAM rahe ke bALakone najara samakSa rAkhIne A kathAonuM Alekhana thayuM hovAthI kathAmAM AvatI avAnAra ghaTanAonA vistArane ane grahaNa karI zakAyo nathI. je je mumukSu jIvo A kathAonuM rasapAna karIne sarbodha grahaNa karaze temane lAbha thavA sAthe lekhakanI paNa mahenata sArthaka thaze evI aMtaranI maMgala kAmanA. bhAdaravA sudi 15, ra048. li. jyasuMdara vijya surata Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A lakhANomAM mAruM kazuM nathI A dvArA eka vAta spaSTapaNe kahevA mAguM chuM ke A kathAo meM phakta maLI zakelAM gujarAtI dharma graMthomAMthI utArI che. huM lekhaka nathI - phakta kathAonuM saMpAdana karyuM che. meM mArA manathI kaMI navuM umeryuM nathI. dharmagraMthonA AdhArane spaSTapaNe vaLagI rahyo chuM. duHkhanI vAta che ke huM saMskRta, prAkRta, mAgadhI, pAlI ke ardhamAgadhI bhASA jANato nathI. ApaNA jaina dharmonA mukhya graMtho saMskRta yA prAkRta bhASAmAM che. eTale e uparathI gujarAtImAM anuvAda thayela graMtho vAMcI A caritro lakhyA che. eTale asala lakhANamAM je majhA che te majhA A anuvAdita graMthomAM na Ave, tethI thoDI rasakSati che ja. joke ghaNAM lakhANo zrI hemacaMdrAcAryanA zrI triSaSTi zalAkA puruSa cAratramAMthI lIdhela che, je asala gujarAtImAM che. uparAMta upadeza prAsAda bhASAMtaramAMthI ghaNA prasaMgo lIdhA che. sAta ATha varSanI umare zrI dharmavijya mahArAje (DahelAvALA) amArA mahollAmAM (pATaNamAM) comAsuM badalyuM ane vyAkhyAnamAM STAMtarUpe zrI dhanA zAlIbhadranI vArtA karI. e vArtAe cittane gheluM karyuM. ane vAraMvAra munimahArAjAonuM vyAkhyAna sAMbhaLatAM vArtAomAM rasa paDavA lAgyo ane vyAkhyAna phakta vArtAo ja sAMbhaLavA jato, ema kahuM to khoTuM nathI. ane umara vadhatAM magajamAM ghaNI vArtAo bhegI thaI. eka vakhata vilepArlAmAM paMnyAsa pravara zrI bhadragama vijayajI hAla AcArya zrI vijaya bhadraguptasUrizvarajI padhAryA. temaNe vyAkhyAnamAM zrI avaMtIsukumAlanI kathA saMbhaLAvI. vArtAmAM to rasa kharo paNa vyAkhyAnanI zailIe ghaNo prabhAvita thayo. e ja divase manathI nakkI karyuM ke AvI dhArmika caritrakathAo ekaThI karavI joIe. ane eka pukhtaka rUpe chapAvI samAjane ApavI joIe. eka divasa savAramAM chApA - muMbaI samAcAramAM metAraka muninI kathA AvI. ane e ja divase A graMthanI pahelI kathA metAraka muninI lakhI. paNa lakhANa ghaNuM dhImuM lakhAtuM hatuM. mahine paMdara divase ekAda kathA lakhAtI hatI. paNa kuTuMbIjano dIkarA, dIkarI, putravadhU Adie je kaMI lakhAyuM che te jaladI chapAvI nAkhavA Agraha karyA karyo. paNa manathI nizcaya karela ke 108 kathAo lakhavI che ane ekasAthe eka ja pustakamAM chapAvavI che, eTale lakhANamAM jhaDapa AvI. ane aThavADiyAmAM 1-2 vArtAo lakhAvA mAMDI. pahelethI chellI kathAo lakhatAM lagabhaga aDhI varSa thayAM. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM mAnuM chuM ke AvI koI jJAnavArtAo lakhavAnI mArI koI zakti nathI. mA sarasvatInI kRpAthI A lakhAyuM che. kahuM ke teNe ja A kathAo lakhAvI che. dararoja eka mALA gaNatAM tenI kRpA mAguM chuM ane tenI kRpA thAya to bIjI zAna vArtAo kadAca lakhAya paNa kharI. eka vAnano aphasosa che. ghaNI jANItI caritrakathAo AmAM nathI. dRSTi samakSa eka khyAla hato ke dareka kathA TUMkamAM ja lakhavI. be ke traNa pAnAMmAM eka vArtA samAvavI. eTale je caritro lakhavA 20 ke 25 pAnAM joIe te caritro AmAM nathI. mukhe zrIpAla mayaNA suMdarI, caMdarAjA, vastupAla tejapAla, vimaLazAha, zrIcaMda caritra, aMbaDa caritra vagere nathI lakhI zakyo. covIse arihaMta bhagavaMtanAM caritro paNa nathI lakhyAM. zrI Adizvara bhagavAna, mahAvIra svAmIjI vagerenI keTalIka vAto bIjI vArtAo vAMcatAM Ave che. prabhu mahAvIranA satyAvIsa bhavomAMthI marIcI-nayasAra ane zrI naMdanamuninAM caritro lIdhAM che. AvAM ekeka caritro mATe ekeka copaDI lakhAya eTalI sAmagrI ApaNA bhaMDAramAM che. jijJAsu vAMcaze to rasataraboLa jarUra thaze. A pustaka chApatAM pahelAM dhArmika dRSTie kaMI khoTuM nathI lakhANuM te joI javA ane bhUlo hoya te sudhAravA paramapUjya AcAryadeva zrImada vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajIne vinaMtI karI. teoe A kAma kI jyasuMdara vijayajIne soMpyuM, je teoe ghaNI jahemata laI ghaNI bhUlo sudhArI mArA upara anahada upakAra karyo che. teono khUba ja AbhArI chuM. A AbhAra mATe mAro zabdabhaMDoLa ghaNo ja nAno che. mitra zrI cInubhAI gI. zAha (svastha mAnava) A kathAonA vyAkaraNadoSo sudhArI mAro ghaNo boja ocho ryo che. temano khAsa AbhAra mAnuM chuM. uparAMta zrI jayaMtIbhAI darzana prinTarse ghaNI kALajI laI A pustaka jaladIthI chApI ApyuM che temano paNa AbhAra mAnuM chuM. TUMkamAM A lakhANomAM mAruM kazuM nathI. kAraNa ke jJAnabhaMDAromAMthI ja A kathAo mATe upayogI sAmagrI zodhI temAMthI thoDo svAda vAcakone karAvyo che. chevaTe vitarAganI AjJA viruddha kaMI paNa lakhANuM hoya to trividha trividha micchAmi dukakaDama. A caritro lakhavAmAM kaMI paNa kSati-guTI rahI gaI hoya to vAcako mAruM dhyAna dorajo to bIjI AvRttimAM te sudhArI zakAya. paMcazIla epArTamenTa ajJAnI trIjo presa - gAMdhInagara, beMgalora - 560 009 varajIvanadAsa zAha tA. 16 navembara, 1992 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAra muMbaInA zrI bAbu amIcaMda panAlAla Adizvara jaina derAsara TrasTe (muMbaI 400 006) amArA A prakAzakamAM protsAhana tathA suMdara Arthika sahakAra Apela che. * 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka maMdira - gAMdhInagara, beMgalora 560 009 - temanA jJAna khAtAmAMthI pUjya sAdhu-sAdhvI bhagavaMtone abhyAsa arthe A pustakanI 500 kaoNpInA AgotarA grAhaka thaI lAbha lIdhela che. banne saMsthAonA TrasTIono hRdayapUrvaka khUba khUba AbhAra. pustaka prAptisthAna sevaMtIlAla vI. jaina 20, mahAjana galI, jhaverI bajAra, muMbaI 400 002 megharAja jaina pustaka bhaMDAra 219-e, kIkA sTrITa, muMbaI 400 002 gurjara sAhitya bhavana ratanapoLanA nAke, gAMdhI mArga, amadAvAda 380 001 somacaMda DI. zAha jIvananivAsa sAme, taleTI roDa, pAlItANA zrI sarasvatI pustaka bhaMDAra hAthIkhAnA, amadAvAda 380 001 amarazI lakSmIcaMda koThArI esa. TI. buka sTola, zaMkhezvara tIrtha, vAyA hArIja, pIna 384 246 pArzvanAtha jaina pustaka bhaMDAra phAunTananI sAme, taleTI roDa, pAlItANA 364 270 saMskRti bhavana subhASa roDa, gopIpurA, surata 395 001 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama lekha 1. ra. 3. 4. 5. 6. 7. .. 9. 10. marUdevA mAtA 11. naMdISeNa muni 12. metAraja muni araNika muni anAthI muni aImuttA muni zrI avaMti kumAla kapila RSi gajasukumAla bharatezvara ane bAhubila - 1 bharatezvara ane bAhubali - 2 zrI amarakumAra 13. sanatakumAra cakravartI 14. meghakumAra 15. rohiNIyo cora 16. caMDakauzika sarpa 17. zrI megharatha rAjA 18. zrI dazArNabhadra 19, vijya zeTha - vijyA zeThANI 20. DhaMDhaNakumAra 21. zrI rahanemi rara. zrI sukozala muni 23. anukrama zrI prasannacaMdra rAjaRSi zrI tripuSTa vAsudeva ra4. 25. zrI nayasAra 26. zrI siMha aNagAra 27. zrI ArdrakumAra 28. zrI baMdhaka muni ra9. dhano aNagAra 30. zrI skaMdakAcArya pAna naM. 1 5 6 7 2 11 13 15 16 17 19 21 23 pa 28 30 66 = * * * * * 47 50 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama lekha 31. zrI vajrabAhu 3ra. revatI satI 33. madanarekhA 34. zrI namirAjA 35. aMbikAdevI 36. rAjA municaMdra 37. zrI daDhaprahArI 38.zrI IlAcIkumAra 39. zrI jhAMjhariyA muni 40. klAvatI 41. aSADhAbhUti 42. zrI satI subhadrA 43. vaMkacUla 44. kuberadattA 45. naMdana muni 46. sevAmUrti naMdiSaNa 47. caMdanabALA 48. zrI cilAtI putra 49. zrI bhadrasena 50. zrI aSADhAcArya 51. priyaMkara nRpati para. kaMDarika - puMDarIka 53. mammaNa zeTha 54. puNIyo zrAvaka 55. sudarzana zeTha 56. zrI haribhadrasUri 57. zrI nAgila 58. jinadAsa ane saubhAgyadevI 59. zrI vajasvAmI 60. bhadeva - nAgilA 61. satI sulasA zIlavatI 63. siMha zreSThI 6ra. 9 pAna naM. 1 64 65 70 72 75 76 78 81 23 85 62 90 93 95 98 100 104 107 111 113 116 119 121 123 129 133 136 138 140 142 147 150 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1o. pAna naM. 15ra 155 159 165 168 170 174 17 178 183 185 187 195 197 200 204 kama lekha 64. puSpacUlA 65. jamAlI 66. dhanA/zAlibhadra 67. chavAnaMda vaidya 68. haMsarAja 69. zrI kAlikAcArya ane sAgarAcArya 70. zrI mAnatuMgasUri 71. zrI dharmaruci 7ra. satI aMjanA 73. jinazatru ane sukumAlikA 74. pethaDa zAha 75. mRgAvatI 76. zrI zubhaMkara 77. ziyalavanI 78. zrI bhogasAra 79. nirmalA 80. subuddhi maMtrI 81. marIcikamAra 82. zrI mohavijetA sthULabhadra 83. zrI sulakakumAra 84. cArUdatta 85. zrI mRgAputra (loDiyA) 86. zrI kAnta zreSTha 87. vRddhavAdasUri ane siddhasena divAkarasUrI 88. madirAvatI 89. zrI dAmaka 90. zrI hemacaMdrAcArya 91. zrI kumArapALa 92. zrI pAdalitAcArya 93. pahmazekhararAya 94. zrI jaMbusvAmI 95. dropadI 96. zrI nAgaketu 208 211 214 222 ra5 rara7 rara9 23ra 238 241 244 257 270 274 277, 28ra Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama lekha 97. maMkhalIputra gozALo 98. samrATa saMprati 99. vizvabhUti ane vizAkhAnaMdI 100. zrI kAma deva zrAvaka 101. zrI udayana maMtrI 102, zailaka rAjarSi ane paMthaka muni 103. kSullaka ziSya 104. zrI kuragaDu muni 105. jIraNa zeTha 106. mahArAjA zreNIka 107. zrI kUrNi 108, guru gautama svAmI 11 pAna naM. 291 295 298 300 303 305 307 309 311 313 316 318 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI maMgaLAcaraNa Adima pRthivInAthamAdima niparigraham | Adima tIrthanAthaM ca Sabha svAmina khuma// kamaThe dharaNe ca, svocita karma kurviti | prabhostutya manovRtti, pArzvanAthaH zriyestuva: II maMgalaM bhagavAna vIro, maMgala gautama prabhu: | maMgala sthUlibhadrAghA jana dhamatu maMgalam II labdhi vaMta gautama gaNadhAra, buddhi mAMhi zrI abhayakumAra, prahara UThIne karI praNAma, zItalavaMtanAM lIje nAma. pahelA nemi jinezvarAya bALa brahmacArI lAguM pAya. bIjA jaMbUkumAra mahAbhAga, ramaNI AThano kIdho tyAga. trIjA sthalibhadra sujANa, kozyA pratibodhi guNakhANa, cothA sudarzana zeTha guNavaMta jeNe kIdho bhavano aMta. pAMcamA vijyazeTha nara nAra, ziyala pALI UtaryA bhavapAra e pAMcane vinaMti kare bhavasAyara te helA tare. yaskUpArasamAsvAgha, mUkhopi viSAya; devI sarasvatI vaMde, jineMdra mukha vAsinIma. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 1 metAraja muni bhagavAna mahAvIranuM comAsuM rAjagRhI nagarImAM, rAjA zreNika, temanI rANIo putro-nagarajano vagere dezanA sAMbhaLe che - zreSThI zrI metAryane dezanA sAMbhaLI vairAgya bhAva jAgyo. bhagavAnane cAritra ApavA vinaMtI karI saMsArI sagAoe ane khuda zreNika rAjA metAryane samajAve che : A vaibhava. nava nava nArIo choDI A duSkara paMthe kyAM jAo cho. vicAro ? metArya - bhagavAne dezanAmAM kIdhala gheTAno dAkhalo e ApI samajAve che. gheTAne sAruM sAruM khavarAvI kasAI chevaTe kApavAno ja che. e gheTuM samajatuM nathI ema jIva khAI-pI moja mANe che paNa eka divasa yamarAja jIva laI javAnA che te jIva samaje to cAritra e ja eka mAtra upAya AtmA mATe bhava bhramaNamAMthI chUTavAno che. bhagavAna metArya zreSThIne dIkSA ApI metAraka muni banAve che. muni metAraje AkarAM ta5 zarU karyo - ghaNA vakhata bAda pAchA rAjagRha AvyA. eka mahinAnA upavAsa bAda metAraja muni pAraNA mATe gocarI levA eka sonIne ghera padhAryA. sonI rAjA zreNika mATe sonAnA javalA ghaDato hato. vahorAvavA mATe gocarI levA aMdaranA bhAgamAM gayo. sonI aMdara gayo eTale eka cakalo tyAM AvI sAcA java samajI java carI gayo ane sonI bahAra Ave tyAra pahelAM UDI bAjunA khaDa upara jato rahyo. sonIe bahAra AvI munine bhAvathI gocarI voharAvI ane muni vidAya thayA. sonI pAcho kAme beTho ane joyuM to javalA na maLe - kyAM jAya javalA, cokkasa muni laI gayA - ghaDyo, munine pakaDyA, ghare pAchA lAvI dhamakAvyA - javalA lAvo. muni to sAcA vairAgI - sAcuM bole to cakalAne mArI javalA meLave jethI hiMsAnuM pApa lAge - jUThuM bole to mRSAvAdano doSa lAge. muni mauna ja rahyA. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ re sonI to ledha karato ja gayo. sAcI vAta te jANato nathI javalA rAjAjIne na pahoMcADe to rAjAjI bhAre daMDa karaze - ema vicArI sAdhu munine bhAre zikSA karavA manathI nakkI karI, pAse paDela cAmaDAnuM vAdharuM pANImAM palALI muninA mastake tANI tANIne bAMdhI dIdhuM. vAdharuM mastakanI garamIthI sukAze tema tema mastakanI nazo kheMcAze ane muni mAnI jaze, javalA ApI deze ... ema sonI mAnato hato. muni to samatA dhArI UbhA che. kevA kevA upasargo sahana karI bhUtakALamAM mahAnubhAvo mokSe gayA che, te vicAratAM vicAratAM mastakanI asahya vedanA sahana karyo jAya che. cAmaDuM kheMcAtuM jAya che. mastakanI nazo tUTatI jAya che ane muni aMtarathI sarve jIvone khamAvatA jAya che. potAnAM ja karmo khapatAM jAya che. sonIno koI doSa nathI - caklAno paNa kaMI doSa nathI. ema vicAratAM samatAnA sarvottama zikhare pahoMcI muni kevaLajJAnI thAya che. thoDIka vAramAM deha DhaLI paDe che. munino AtmA mokSe jAya che. thoDA vakhata pachI eka bAI lAkaDAno bhAro jhADa nIce nAkhe che. te avAjathI cokI jaI beMca pakSI carakI jAya che ane tenA carakamAM javalA dekhatAM ja sonI kaMpI UThe che. ararara ! sAcuM jANyA vinA kevo anartha karyo. muninA prANanI javAbadArI konI? A gunA mATe rAjAjI bhAre zikSA karaze ja. gabharAyelA sonIe munino ogho laI temanAM vastro paherI teo aNagAra (sAdhu) banI gayA, kALe karI potAnA AtmAne tAryo mATI kahe kuMbhArase, tuM jyAM raude moya; eka dina aisA hoyagA, meM rodaMgA toya. Ape che so jAyeMge, rAjA phakIra, - eka sihAsana yaDha cale, eka baMdha jejara, kabIra khApa ThagAIe, aura na mIya koya; Apa Thage sukha Upaje, aura Thage dukha hoya. ki Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 3 araNika muni araNika bhadrA mAtA ane datta pitAno ekano eka dIkaro. mAtA ane pitA ghaNA vakhatathI dIkSAnA bhAva seve che. paNa nAnA araNikane koNa saMbhALe. paNa eka divasa bhagavAnanI vANI sAMbhaLI, tvarIta nirNaya lIdho. mAtA-pitA bannee dIkSA lIdhI ane bApA munie araNikane paNa dIkSA ApI. bALa muni vidyAbhyAsa kare che, paNa temanuM vyAvahArika badhuM kAma bApA muni ja kare che. saMthAro pAtharavAnuM ke gocarI vhorI lAvI vahAlathI jamADavAnuM vagere bApA muni bALa muninuM mohavaza badhuM kAma karyuM jAya che. sAthenA munio mahArAjane ghaNuM samajAve che ke Aste Aste bALa munine tenAM kAma karavA do. paNa mohavaza muni jIvyA tyAM sudhI araNika munine koI vyAvahArika kAma na karavA dIdhuM. kALe karI bApA munino svargavAsa thayo. have to araNika munine bhikSA vagere lAvavAM, bIjA munioe sAthe levA nakkI karyuM ane eka divasa gocarI vhorI lAvavA bhara bapore bIjA muni sAthe teo nIkaLyA. - unALAno divasa. taDako dhoma dhakhe. ughADA page cAlatAM araNika muninA paga baLavA lAgyA. jarAka visAmA mATe eka gokha nIce chAMyo joI UbhA rahyA. tyAM sAme eka gokhamAM UbhelI zrImaMta mAnunIe A munine joyA. sohAmaNI ane masta kAyA joI mAnunI to mohI gaI. ghasIne bolAvI sAme UbhelA munine upara laI AvavA kahyuM. muni AvyA - thAkela hatA. dhoma taDake tapelA hatA ane Avo saMyama bhAra nahi kheMcI zakAya ema manathI vicAratA hatA tyAM AvI rAhata maLI. strIe suMdara modakanuM bhojana karAvyuM ane A AvAsamAM ja rahI javA, badhA bhogo bhogavavA munine lalacAvyA. muni pIgaLI gayA. mohamAM phasAI gayA ane dIkSAnuM mahAvata tyAgI saMsArI banI gayA. . suMdara khANI - pINI ane suMdarI sAtheno saMsAra bhogavatAM bhogavatAM ghaNA divasa pasAra thayA. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 4 dIkSA lIdhela sAdhvI mAtAne samAcAra maLyA ke araNika muni cAritra choDI kyAMka cAlyA gayA che. A AghAta mAtAjIthI sahana na thayo. araNikane zodhavA jyAM tyAM javA lAgI. rastA vacce bUmo pADe. mAro araNika kyAM gayo ? o araNika tuM vyAM che? o araNijyiA tane koNe dIkSA paryAyamAMthI jhUMTavI lIdho ? kyAM che? kyAM che ? vRddha sAdhvI bUmo mAryA kare che ane pAchaLa gAMDI sAdhI che ema samajI lokonuM ToLuM hohA hohA karatuM doDe che. eka divasa A tamAso araNika gokhamAMthI jue che. mAtAjInI cIso sAMbhaLI mana pAchuM pIgaLe che. mArI mAtAjInI A dazA? mArA mATe? - nIce UtarI mAne page paDe che ane mAtA vinave che : teM zuM karyuM. mArI kUkha lajavI ? dIkSA choDI ? koNe tene lobhAvyo? mAtAjI - araNika kahe che. duSkara, duSkara. huM saMyama pALI zakuM ema nathI. mAtAjI samajAve che ke, saMyama vinA A bhava bhramaNAmAMthI koI choDavI zake ema nathI. A eka ja tarI javAno upAya che. game te thAya pharI saMyama levo je paDaze. araNika eka zarate pharIthI saMyama levA hA kahe che. saMyama laI tarata ja anasana karI prANa tyAgIza - A zarata mA mAnya rAkhe che. game tema thAya, tuM prANa tyAgee mAnya che paNa A rIte saMsAra bhogavI bhavobhava tAro AtmA nIca gatimAM jAya te nathI sahI zakAtuM. mAtA, putranI A zarata para sahamata thaI. araNika pharIthI dIkSA laI e ja divase dhagadhagatI zIlA upara sUI jaI anazana laI zarIra gALI nAkhe che ane kALakrame kevaLajJAna pAmI mokSe jAya che. mAtA A jANI AnaMda pAme che. bacAvyo - eka jIva je durgati jAta tene kevaLajJAnI banAvavA bodha Apyo. dhanya mAtA - dhanya muni araNika. sukha dukha je dravya, kALa, bhAve udaya AvavAnuM hoya temAM indrAdi paNa pheraphAra karavAne zaktimAna nathI. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 5 anAthI muni eka muni, anAthI jemanuM nAma. vanamAM eka praDa nIce dhyAnastha UbhA che. tyAM magadharAja zreNika potAnA rasAlA sAthe kriIDA karavA Ave che ane A munine jotAM acaMbo pAme che. muninI kaMcana varNI kAyA, rUpALuM mukha ane guNavaMtI taruNa avasthA joI munine pUche che, "are muni, kema A veza lIdho che! A yauvana vayane kema vairAgyamaya banAvyo. A vaye dhana ne yauvanane kema bhogavatA nathI - avasara Ave bhale vairAgI paNa A vaye kuTuMba, dhana, yauvana kema choDyuM?" | muni kahe che : rAjana ! huM anAtha chuM. anAtha hovAthI saMsAra choDyo che. eTale zreNika rAjA kahe che. huM tamAro nAtha thAuM. je joIe te ApIza - cAlo mArI sAthe mArA rAjyamAM. | muni kahe che, are bhAI, tuM paNa anAtha che. tuM kyAMthI mAro nAtha thaIza. jo sAMbhaLa, mArA ghare IMdrANI jevI suzIla guNanI bharelI mArI strI hatI - mAre mA, bApa, kAkA, kAkI, mAmA, mAsI, bena, bhANeja hatA, - badhI sAhyabI mAre hatI - badhI jAtanA bhoga huM bhogavato hato. paNa eka divasa mane roge ghero ghAlyo. na sahana thAya evuM du:kha ane vedanA thatI hatI. vaidyoe davA ApI, maMtra-yaMtra kIdhA, paNa koI rIte du:kha ochuM na thayuM, mArA sagAM - mA-bApa, mArI strI koI mAruM du:kha levA taiyAra na thayuM. duHkha huM ja bhogavato rahyo. koI sahAya kAma na AvI. AvA ati duHkhanA samayamAM vicAryuM ke, mAruM koI nathI huM ekalo ja chuM. A du:khamAMthI chUTI jAuM to tarata saMyama laI lauM. Avo nizcaya manamAM karyo. dhIre dhIre vedanA ghaTatI gaI. savAra sudhImAM to badhI vedanA bhAgI gaI ane huM mArA nizcaya pramANe gharethI nIkaLI, saMyama laI lIdho. he rAjana ! mane pAkuM samajAyuM ke huM anAtha ja hato. have huM sanAtha chuM. zreNika mahArAjA A sAMbhaLI bodha pAmyA ane kabUla karyuM ke, kharekhara tamAruM kahevuM sAruM che. huM paNa anAtha ja chuM. kyAMthI tamAro nAtha thAuM? muninI prazaMsA karI, temane zIza namAvI, viMdanA karI, potAnA mahele AvyA - muni cAritra pALI zivapurI pahoMcyA. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo C 6 aImuttA muni 4. rAjagRhI nagarImAM gautama svAmI gocarIe nIkaLyA che. tyAM ramata ramatA aImuttA bALake A munine joyA ane bALa bhAve munine pUche che, ke AvA bhara bapore ughADA page kema bhamo cho ? gautama svAmI rAjakumAra aImuttAne samajAve che, ke amo zuddha dUSaNa vagaranI bhikSA gharegharethI laIe chIe. amArA AcAra pramANe - page joDA paheratA nathI ane gADI vageremAM besI kyAMya jatA AvatA nathI A sAMbhaLI aImuttAe potAnA mahele munine bhikSA mATe AvavA vinaMtI karI. bALakanI bhAvanA joI gautama svAmI bALakanA mahele gayA ane bALakanI mAtAe gurune vAMdIne bhAvathI modaka vahorAvyA ane aImuttAne samajAvyuM ke, ApaNe ghaNAM bhAgyazALI chIe ke zrI mahAvIra prabhunA pahelA gaNadhara gautama svAmI pote padhAryA che. vahorIne gautama svAmI mahela bahAra nIkaLyA tyAre aImuttA vaLAvavA sAthe Avyo ane sahaja bALa bhAve gurujIne kahe ke, lAvo, A bhojanano ghaNo bhAra che,lAvo huM upADuM. zrI gautama svAmI kahe ke, nA nA, e bIjA koIne na apAya. e to amArA jevA cAritra pALatA sAdhu ja upADI zake. A sAMbhaLI aImuttAe sAdhu thavAnI haTha lIdhI. gautama svAmIe kahyuM ke, amo tArAM mAbApanI rajA sivAya sAdhu na banAvIe. eTale aimuttAe ghare jaI mAtAjIne samajAvI. mAtAjIe sAdhu thAya to zuM zuM karavuM paDe e samajAvyuM, paNa aImuttAe e badhuM huM karIza. ema samajAvI mAtA pAse yenakena prakAre rajA lIdhI ane gautama svAmI sAthe samavasaraNa AvI prabhu mahAvIra pAse dIkSA lIdhI. gautama svAmIe aImuttA munine eka vRddha sAdhune soMpyA. vRddha muni sthaMDIla mATe vanamAM jatA hatA, temanI sAthe aImuttA gayA. rastAmAM eka nAnuM zuM sarovara hatuM tyAM bALa bhAve aImuttAjIe nAnuM pAvuM (pAtarI)nI hoDI banAvI, taravA mUkI. A joI vRddha munie aImuttAne samajAvyuM ke, ApaNe munigaNa Avo adharma na karI zakIe. A pANInI aMdara AvI ramato karIe to chakAya jIvanI virAdhanA thAya ane enA phaLa rUpI ApaNo jIva durgatimAM jAya. bALaka muni aImuttAne AthI ghaNI lAja AvI, ghaNo pastAvo thayo. samosaraNamAM AvI, iriyA vahI, paDikkamatA zukladhyAnamAM caDI gayA. zuddha bhAvathI karela pApano pastAvo karatAM karatAM keLaLa jJAna pAmyA. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 2. 3. 4. 5. 6. samAdhi-maraNa vaDe nalinIgulma vimAnamAM gayA. emanI mAtA ane patnIoe atyaMta rudana-vilApa karyo. agnisaMskAra karIne gurumahArAja pAse AvI ane vairAgyopadeza sAMbhaLIne dIkSA lIdhI. eka sagarbhA patnI ghare rahI, tene putra thayo. 9. teNe avaMti pitAnA sthAna para ujjainamAM avaMti pArzvanAthanuM maMdira banAvaDAvyuM. 7. ati sukumAla (bhAga) jyAre avaMtisukumAla 32 patnIonI sAthe vaibhavavilAsamAM magna che, 8. tyAre AryasuhastijI 500 munionI sAthe azvazALAmAM rAtrInA samaye nalinIgulma vimAna nAmanA adhyayananuM parAvartana karAvI rahyA hatA. te avaMtie sAMbhaLyuM. tene jAtismaraNa jJAna thayuM. temaNe dIkSA lIdhI, rAtre anazana karIne smazAnamAM dhyAnastha rahyA. tyAM pUrvajanmanI patnI lomaDI emanA pagathI peTa sudhIno bhAga khAI gaI. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MARME SSS SAM` avAtta sukumAla yre: Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 7 zrI avaMti sukumAla mAlava dezanI ujeNI nagarImAM pitA dhana zeTha ane mAtA bhadrA zeThANInI kukhe avaMti sukumAlano janma thayo. teo AgalA bhavamAM nalinI gulma vimAnanAM svargIya sukha bhogavI ahIM janmyA hatA. ati sukha ane sAhyabI teo bhogavatA hatA. raMbhA jevI bIza nArIone paraNyA hatA. 5. e ujeNI nagarImAM muni zrI Arya suhastijI moTA parivAra sAthe azvazAlAmAM UtaryA hatA. temAMthI be sAdhuoe A bhadrA zeThANI pAse AvI rahevA sthAnakanI mAgaNI karI. rAjI thaI bhadrA zeThANIe yogya jagyAe A banne sAdhuone utAro Apyo. AmAMnA eka sAdhu nalinI gulmanuM adhyayana kare che, je ati sukumAlanA kAne paDe che ane dhyAnathI ekAgratAthI sAMbhaLe che. sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM temane jAti-smaraNa jJAna thAya che ane nalinI gulmanI sukha sAhyabI badhI bhogavelI yAda Ave che; e sukha AgaLa atyAranAM saMsAranAM sukha tuccha lAge che ane gurujIne pUche che ke, A nalinI gulmanAM sukha meM gayA bhave bhogavyAM che. tyAM kevI rIte javAya ? mAre have A saMsAramAM rahevuM nathI. tarata jema bane tema jaladI nalinI gulma javuM che. gurujI samajAve che ke, saMyama levAthI AvAM sukha pAmI zakAya. avaMti sukumAla temanI pAse cAritranI mAgaNI kare che. gurujI samajAve che ke, tame A cAritra kema pALI zakazo ? A to ghaNuM duSkara kAma che. paMcamahAvrata pALavAM paDe. A du:kho tame sAhyabImAM UcharelA kema pALazo ? ane cAritra levuM hoya to mAtAMpitAnI rajA joIe. A sAMbhaLI avaMti sukumAla mAtAjI pAse cAritra levA mATe rajAnI mAgaNI kare che. mAtAjI keme karI rajA nathI ApatAM ane kahe che ke, tane A koNe bhUrakI nAkhI ? koNe tane bhoLavyo ? avaMti sukumAla have kSaNa paNa saMsAramAM rahevA nathI mAgatA. mAtAe rajA na ApI - sAdhu mahArAje dIkSA ApavA nA pADI; eTale kezano loca karI potAne yogya lAgyuM tema jAte ja dIkSA lIdhI. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 8 A joI potAno koI upAya have kAmano nathI - ema samajI mAtAjIe bhAre mane saMyama mATe rajA ApI. batrIsa nArI ane mAtAjI vagere munirAja pAse AvyA. avaMti sukumAlane pAMca vrata ucarAvavA vinaMtI karI - munirAje premathI vrata ucarAvyAM. have ati sukumAla gurujIne hAtha joDI kahe che ke, huM A tapakthiA A AcAra nahi pALI zakuM. tame anumatI Apo to aNasaNa karuM ane jaladIthI mukti meLavuM. muni mahArAje - jema tamane sukha Upaje ema karo ema kahI rajA ApI ane avaMti sukumAle khamata khAmaNA guru pAse karI, smazAnamAM jaI aNasaNa AdaryuM. smazAne AvatAM pagamAM kAMTA vAgyA ane lohI pagamAMthI paDavA lAgyuM. AnI vAsa AvavAthI eka ziyAlaNa tenAM baccAM sAthe AvI, page baTakAM bharavA lAgI ane dhIre dhIre AkhuM zarIra phADI nAkhI rUdhira-mAMsanI ujANI karI. kALa karI avaMti sukumAla potAnA nizcaya pramANe nalinI gulma vimAnamAM janma pAmyA, draDha manobaLe icchIta sukha pAmyA. bIje divase mAtAjI ane strIo avaMti sukumAlane vAMdavA gurujI pAse AvyAM ane pUchyuM, kyAM amAro avaMti ? gurujI kahe che, eNe to aNasaNa lIdhuM che. jyAMthI jIva Avyo hato tyAM te gayo. sahu kuTuMbIo smazAne AvI avaMti sukumAlanuM cIrAI gayeluM zarIra, zarIranA TukaDA joyA ! mohavaza bahu royA. aMte eka nArIne ghare rAkhI badhAMe cAritra lIdhuM ane sadgati pAmyAM. hArAthI na samartha anya, dInano uCranAro prabhu, mhArAthI nahi anya pAtra jagatamAM jotA jaDe he vibhu ! mukti maMgala sthAna toya mujane icchA na lakSmI taNI, Apo samyag-ratna zyAma jIvane, to tRmi thAye ghaNI. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 9 kapila RSi kauzAMbI nagarInA rAjya darabAramAM kAzyapa nAmano eka zAstrI hato. enI strInuM nAma zrIdevI hatuM. temano putra te kapila, ApaNI vArtAno nAyaka. kapila lADakoDamAM Ucharyo eTale kaMI bhaNyo nahIM. te paMdara varSano thayo tyAre tenA zAstrI pitA avasAna pAmyA. AthI rAjyazAstrInI padavI eka bIjA vidvAnane maLI. dhIre dhIre bApe mUkelI puMjI khalAsa thaI gaI. khAvAnA sAMsA paDe evI sthiti thaI gaI. eka divasa rAjyazAstrInI pAlakhI potAnA ghara pAsethI pasAra thatI hatI te zrIdevIe joI. potAnA jUnA divaso yAda AvyA ane vicAravA lAgI. eka divasa mArA pati paNa A mobhAvALI padavI bhogavatA hatA. keTalA sukhI e divaso hatA. hAla kapila kaMI na bhaNyo eTale AvA du:khanA divaso AvyA. AvA vicAravamaLamAM gherAvAthI tenI AMkhamAMthI AMsuM paDavA lAgyAM - kapile A joyuM ane mAne du:khI hovAnuM kAraNa pUchyuM. ghaNI AnAkAnI bAda mAe vAta karI ke, jo tuM bhaNyo hota to zAstrInI padavI tArA bApAnI mAphaka tuM bhogavato hota ane ApaNe keTalAM badhAM sukhI hota. A sAMbhaLI kapile kahyuM, mA, huM buddhizALI to chuM paNa bhaNyo nathI. paNa havethI yogya guru pAse vidyAbhyAsa jarUra karIza. mAe tene zrIvastI nagaramAM tenA pitAnA mitra IMdradatta rahe che tyAM jaI temanI pAse abhyAsa karavA jaNAvyuM. AthI thoDA vakhatamAM kapila zrIvAstI AvI IMdradattane maLyA. potAnA mitranA putrane Avelo jANI abhyAsa karAvavA iMdradatta taiyAra thayA. paNa IMdradatta potAnA ghare kapilane rAkhI zake ema na hatA. AthI paMDita eka gRhastha pAse kapilane laI gayA. e gRhastha eka vidhavA brAhmaNIne ghera rahevA-jamavAnI goThavaNa karI ApI, AthI AjIvikAnI ciMtA to pUrI thaI paNa bIjI eka moTI jaMjALa UbhI thaI. kapila yuvAna hato ane brAhmaNI bAI paNa yuvAna hatI. banne yuvAno ane ekAMtamAM milana - AthI ekabIjA premamAM paDyAM. prIti baMdhAI ane kapile saMsAra brAhmaNI sAthe bhogavavA mAMDyo ane vidyA prApta karavAnuM bhulAI gayuM. have gRhasthAzramanI Arthika javAbadArI kapaDAM-anAja vagere javAbadArI kapilane mAthe AvI. paisA kema kamAvA te to te jANato na hato. mUMjhavaNa vadhatI gaI. eka divasa Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo C 10 tenI A caMcaLa strIe tene eka rasto batAvyo ke, gAmano rAjA savAranA pahoramAM vahelo jaI je tene AzIrvAda Ape tene be mAsA sonuM Ape che; to savAranA vahelA jaI pahelavahelA AzIrvAda rAjAne Apo - to be mAsA sonAmAMthI thoDo vakhata gujarAna cAlI jaze. AthI kapile vahelA UThI rAjA pAse sauthI pahelAM pahoMcavA prayatno karyA paNa ATha divasa e rIte jatAM paNa tenI pahelAM koI pahoMcI jatuM eTale rAjAnA pahelA AzIrvAda na maLatA, sonuM nA maLyuM, AthI vicAra karI rAjamahelanI bAjunA medAnamAM ja sUI jaI savAranA vahelA rAjA pAse pahoMcavA eka rAtre te medAnamAM sUI rahyA. aDadhI rAtre caMdramAno prakAza jotAM vahelI savAra thaI che ema samajatA rAjamahela tarapha doDavA lAgyA. emane doDatA joI rakSapAle temane cora samajI pakaDI lIdhA ane savAramAM rAjA samakSa hAjara karyo. kapile je vAta hatI te badhI rajU karI ane rAjAjI Ano bhoLo bhAva jANI A cora na hoya ema samajI tenI upara prasanna thaI kaMI mAgavA kahyuM. zuM mAgavuM te kapila nakkI na karI zakyA eTale rAjAjIe temane sAmA medAnamAM jaI tyAM besI vicAra karI mAgavA TAIma Apyo. na kapila medAnamAM besI vicAravA lAgyo - zuM mAguM keTaluM mAguM. be mAsA sonuM to keTalA divasa cAle enA badale pAMca mahora mAgavI - are pAMca mahorathI kaMI pUruM nahIM thAya mATe paccIsa mahora mAgavI, ema tRSNAmAM ghasaDAto gayo, so mahora - hajAra mahora - daza hajAra mahora, ema icchA vadhatI gaI. karoDa mahora mAgavA vicAryuM paNa ethI zuM ? enA karatAM rAjAnuM ardha rAjya ja mAgI levuM. A vicAratAM vicAryuM ke aDadhuM rAja mAguM to paNa rAjA pAse aDadhuM to rahe ja mATe AkhuM rAja mAgI levuM. paNa halukarmI jIva hovAthI vicAra badalAyA. je rAjA kaMI ApavA mAge che tenuM rAjya laI levuM te kema zobhe - ararara, A meM zo vicAra karyo - mAre aDadhA rAjayanI paNa zI jarUra. are karoDa sonaiyA mAre zuM karavAnA. mAre hajAranI paNa karyAM jarUra che. ema vicArI chevaTe 2 mAsA ja levA evA vicAre AvI gayo. huM zuM karavA be mAsA paNa lauM. huM kema saMtoSa nathI mAnato. kema AvI tRSNA karuM chuM. he jIva ! tuM vidyAbhyAsa mATe Avyo hato. vidyA letAM viSayavAsanAmAM paDI gayo. huM ghaNuM bhUlyo saMtoSa mAnI nirupAdhika sukha jevuM kaMI nathI - ema vicAratAM vicAratAM tenAM aneka AvaraNa kSaya thayAM ane vivekapUrvaka vicArasamAdhie pahoMcatAM apUrva zreNIe caDI, te kevaLa jJAnane pAmyA ema kahevAya che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 2. 3. 4. 5. kSamAmUrti gajasukumAla pitA vAsudevajI, mAtA devakIjI, bhAI kRSNajI tathA aneka sAmaMta rAjAo vagere parivAra premabharI najare gajasukumAlanI pratIkSA karatAM beThAM che. eTalAmAM mRgayAthI pAchA pharatA emane joIne sau harSita thaI UThyAM. keTaluM sanmAna ! keTalo vaibhava ! che kyAMya du:khanuM nAmanizAna paNa ? gajasukumAlanAM lagna thaI cUkyAM che. chatAM bhagavAna zrI neminAthanA upadezathI vairAgI banIne dIkSA le che. keTalo bhAre tyAga ! dIkSA bAda neminAtha prabhunI AjJA meLavIne smazAnamAM dhyAnastha rahe che. gajasukumAlanA sasarA saumila kredhita thaIne jamAInA mastaka para mATInI tAvaDImAM baLatA aMgArA mUkIne "he muni, samatAthI je mAro che te baLe nahIM ane je baLe che te mAro nahIM." evuM kahIne UbhA rahyA...jethI aMgArA nIce paDatAM kyAMya koI vastu baLI nA jAya. sakala karmono kSaya karIne mukta thayA. prAta:kALe kRSNajI bhagavAnanI pAse AvIne bhAIne na jotAM, pUche che, "bhAI kyAM che ?" bhagavAne kahyuM, "vaLatAM tamane je dvAra para maLaze, tenI sahAyathI gajasukumAla mokSa pAmyA che. kRSNajI munighAtakane zikSA karavA mATe tarata pAchA phare che. nagaranA daravAjAmAM ja kRSNajIne AvatA joIne saumilanuM hRdayagati baMdha paDavAthI mRtyu thayuM. dhanya gajasukumAla Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H ALLAS kSamAmAta gajamukumAla Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo C 11 gajasukumAla soraTha dezanI dvArikA nagarInA rAjA vasudevanI rANI devakIjInA nAnA putra gaja-sukumAla. eka divasa nemI jiNaMda dvArikA padhAryA. rAjya parivAra sahita badhA bhagavaMta vANI sAMbhaLe che ane gajasukumAlane vANI sparzI jAya che. cAritra laI vairAgI thavA manathI nakkI kare che. banne hAtha joDI mAtAne vinaMtI kare che ke, cAritra levA rajA Apa ! mAtAjI A sAMbhaLI mohavaza hovAthI behoza thaI jAya che. bhAnamAM AvatAM gajasukumAlane cAritra keTaluM dohyaluM che te samajAve che. 7. "dIkarA, A samudra taravo muzkela che. mINanA dAMte loDhAnA caNA nA cAvI zakAya. ghare ghare pharI bhikSA lAvavI paDe. udhADA page vihAra karavo paDe. vALano hAthe loca karavo paDe. A badhuM tuM haju nAno che mATe nahi sahI zake." gajasukumAla javAba Ape che ke, kAyaro cAritra na paNa pALe. huM siMha jevo chuM. game tevo tAro ane vasudevano dIkaro chuM. moha choDI mane cAritra mATe rajA Apa. mA samajAve che ke, teM somalanI beTInuM pANIgrahaNa karela che. tenI sAthe tAre lagna karI saMsArasukha bhogavavAnAM che. tArI upara apAra prema che. A badhuM sukha choDI nA jA dIkarA, nA jA. - jyAre mAtAnI koI kArI phAvatI nathI tyAre jA, siMhanI mAphaka cAritra pALaje. duSkara paMca mahAvrata barAbara pALaje.' evI AziSa sAthe rajA. Ape che. gajasukumAla nemi jInezvara pAse saMyama grahaNa kare che ane Agamano abhyAsa kare che. eka divasa bhagavAnano Adeza laI kAusaga dhyAne smazAne jaI UbhA rahe che. tyAM potAnI beTIne na paraNatA tenuM vera vALavA somala, (tenA sasarA) smazAne Ave che ane gajasukumAlanA mAthA upara mATInI pALa bAMdhI vacce saLagatA aMgArA mUke che. saLagatI sagaDImAM aMgArA saLage tema gajasukumAlanA mAthA upara aMgArA saLage che. gajasukumAla asahya du:khamAM hovA chatAM vicAre che ke, mAruM kaMI baLatuM nathI. mArA sasarA kharekharA mArA sagA thayA. janma janmAMtaromAM A jIve ghaNA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 12 aparAdha karyA che, te badhA khamAvI laIe, ema zukala dhAne caDI gayA. sasarAe muktinI pAghaDI mane paherAvI. ema vicAratAM vicAratAM karma khapI gayAM. mAthuM agni javALAe phATI gayuM paNa maraNa thatAM pahelAM gajakusumAla kevaLajJAna pAmI mokSe gayA. udyamathI lakSmI maLe, maLe dravyathI mAna; durlabha pArasa jagatamAM, maLavo mitra sujAna. meru to Dage paNa meru to Dage paNa jenAM mana nava Dage ne bhAMgI che paDe brahmAMDajI vipatti paDe to ye, vaNase nAhIM ne, soI harijananAM paramANajI... merU 0 cittanI to vRtti jenI sadAya ja nirmaLa ne koInI kare nahi AzajI dAna deve paNa, heve ajAcIne, rAkhe vacanamAM vizvAsa re.. merU 0 harakha ne zokanI jene nava Ave heDI, ne AThe pahora reve AnaMdajI nitya jhIle re satsaMgamAM ne re toDe mohamAyA kerA phaMda re.... merU 0 tana-mana-dhana jeNe gurUjIne akha, te nAma-nijArI nara ne nArajI, ekAMte besIne ArAdha mAMDe, to alakha padhAre ene dvArajI re.... merU 0 saMgata karo, to tame evAnI karajo, je bhajanamAM raheve bharapUra re, gaMgAsatI ema boliyA, jene neNe te varase jhAjhA nUra remerU 0 . ki Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 13 bharatezvara ane bAhubali bhagavAna AdinAthane be patnI : sumaMgalA ane sunaMdA. sumaMgalA ane RSabha yugalIyA tarIke sAthe janmelA. sunaMdAno sAthI yugalIo eka tADanA vRkSa nIce mAthA upara phaLa paDavAthI maraNa pAmelo. yugalIAmAM bemAMthI eka maraNa pAme evo A pahelo banAva hato. 8. saudharmendra indra RSabhadeva pAse AvI kahyuM tame sumaMgalAne tathA sunaMdAne paraNavA yogya cho, jo ke tamo garbhAvasthAthI ja vItarAga cho paNa mokSamArganI peThe vyavahAra mArga paNa ApanAthI ja pragaTa thavAno che. A sAMbhaLI avadhijJAna vaDe RRSabhadeve potAne 83 lAkha pUrva sudhI bhogakarma bhogavavAnuM che jANI, mastaka dhuNAvI indrane anumatI ApI ane sunaMdA tathA sumaMgalA sAthe RSabhadevanAM lagna thayAM. samaya jatAM RSabhadevane sumaMgalAthI bharata ane brAhmI nAme putra-putrI janmyAM, ane sunaMdAthI bAhubali ane suMdarI janmyA. uparAMta sumaMgalAthI bIjAM 49 joDalAM janmyAM. vakhata vItatAM RSabhadeve pravajyA aMgIkAra karavAno nizcaya karyo ane bharatane te sauthI moTo hovAthI bolAvI rAjya aMgIkAra karavA jaNAvyuM ane yogyatA pramANe bAhubali vagerene thoDA deza vaheMcI ApyA ane cAritra grahaNa karyuM. bharata mahArAjAe judA judA dezo upara potAnI ANa prasarAvI, cakrezvarI banavA badhA prayatno karyA. A aMge aThANuM bIjA bhAIoe bharatanI ANa svIkAravI ke nahi te aMge pote nirNaya na karI zakavAthI bhagavAna zrI AdinAthanI salAha levA gayA. bhagavAne temane bodha Apyo ke, sAcA duzmano moha-mAna, mAyA, dvedha vagere sAme laDo eTale ke cAritra aMgIkAra karo. AthI teo aThANuM bhAIoe bhagavAna pAse cAritra aMgIkAra karyuM. cakraratna judA judA dezomAM pharI badhI jagyAe jIta meLavI pAchuM AvyuM. paNa cakrane Ayu dharmazALAmAM praveza na karyo. bharata rAjAe kAraNa pUchatAM maMtrIzvare kahyuM ke, tamArA bhAI bAhubala upara tamArI ANa nathI. teo tamArA Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 14 nejA taLe Ave to tamo cambharI kahevAva ane caratna Ayu dharmazALAmAM cokkasa praveza kare. AthI bharatezvare potAno dUta bAhubalijI pAse takSazIlA mokalyo. takSazIlAnuM rAjaya bAhubalijI bhogavatA hatA. dUte AvI bAhubalijIne bharatezvaranI ANa nIce AvI javA samajAvyuM jethI bharata mahArAjA sAcA arthamAM cakrezvarI thAya. paNa bAhubalie bharatajInuM svAmItva svIkAravAnI sApha nA pADI ane AthI bharata ane bAhubalijI banne yuddhamAM UtaryA. yuddha lAMbuM cAlyuM, lohInI nadIo vahevA lAgI. paNa bannemAMthI koI hAryA ke jItyA nahIM. A hiMsaka laDAI vadhu na cAle te mATe sudharmendra deve banne bhAIone phakta sAmAsAmI laDI levA samajAvyA. banne bhAI medAnamAM sAmasAmA UbhA ane huMkAra karI laDavA tatpara thayA. pahelAM bharatezvare jorathI bAhubalijIne mAthAmAM muSThI prahAra karyo jethI bAhubalijI DhIMcaNa sudhI jamInamAM UtarI gayA pachI bAhubalijIno vAro Avyo ane huMkAra karI muSThI ugAmI, paNa vicAra karyo ke jo mUThI bharatane mArIza to bharata marI jaze ane bhAtRhatyAnuM pApa lAgaze. have ugAmela mUThI, nakAmI to na javI joIe - ema vicArI bAhubalijIe te mUThIthI te ja vakhate potAnA mAthAnA vALano loca karyo ane tyAM ja cAritra grahaNa karyuM. bharatezvarane du:kha ghaNuM thayuM. saMyama na levA temane samajAvyA paNa bAhubalijI cAritra mATe makkama rahyA, ane bhagavAnanA kahela pAMca mahAvrata dhAraNa karyAM. A vakhate temaNe bhagavAnane vaMdana karavA javAno vicAra karyo, paNa atyAre bhagavAna pAse jaIza to mArI pahelAM aThANuM (98) nAnA bhAIone vaMdana karavAM paDaze. teo umaramAM nAnA che, teone zuM karavA namana karuM ? ema vicArI tyAM ja temaNe kAyotsarga karyo ane tapa karI, kevaLajJAna prApta karI pachI ja bhagavAna pAse javA manathI nakkI karyuM. huM kAMI ja jANato nathI" ema kahevAnI jenI kiMmata che te ja kho jANakAra banI zake che. "huM badhuM ja jANuM chuM" ema bolanAra ajJAnI ane mithyAcArI hoya che. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 15 | bharatezvara ane bAhubali - 2 | 9. bAhubalijIe eka varSa sudhI ugra tapasyA karI. zarIra upara seMkaDe zAkhAo vALI latAo vaTAI hatI ane pakSIoe zarIramAM mALA bAMdhyA. te samaye bhagavAna zrI Sabhadeve brAhmI ane suMdarIne bolAvI bAhubalijI pAse javA kahyuM ane mohanI karmanA aMzarUpa mAna (abhimAna)ne lIdhe temane kevaLajJAna prApta thatuM nathI. AthI brAhmI ane suMdarI bAhubalijI jyAM tapa karatA hatA tyAM AvI upadeza ApavA lAgyAM ane kahyuM, he vIra ! bhagavAna evA ApaNA pitAjIe kahevarAvyuM che ke hAthI upara beThelAne kevaLajJAna thatuM nathI. A sAMbhaLI bAhubalijI vicAravA lAgyA ke, huM kyAM hAthI upara beTho chuM paNa A banne bhaginIo bhagavAnanI ziSyA che te asatya na bole ane samajAyuM ke, huM vaye mArAthI nAnA paNa vratathI moTA mArA bhAIne huM kema namaskAra karuM? - evuM je abhimAna mAne che te rUpI hAthI upara huM beTho chuM. A vinaya mane nathI lALo. eo kaniSTa che ema dhArI emane vAMdavAnI icchA mane na thaI. have hamaNAM ja tyAM jaI e mahAtmAone vaMdana karuM. Ama vicArI bAhubalie potAno paga upADyo. ane badhAM dehAnikarma tUTI gayAM ane te ja pagale A mahAtmAne kevaLajJAna prApta thayuM. bharata mahArAjA eka divasa snAna karI, zarIrane caMdana vaDe vilepana karI, sarva aMge divya ratnanAM AbhUSaNo dhAraNa karI, aMta:puranA AdarzagRhamAM gayA. tyAM sAme jaDelA darpaNamAM potAnuM svarUpa jotA hatA tyAM potAnI eka AMgaLImAMthI mudrikA paDI gaI. e AMgaLI upara najara paDatAM te kAMti vinAnI lAgI, ethI vicAryuM ke, A AMgaLI zobhArahita kema che ? jo bIjAM AbhUSaNa na hoya to te paNa zobhArahita lAge ? ema vicAratAM vicAratAM ekeka AbhUSaNa utAravA lAgyA. badhAM AbhUSaNa UtarI gayAM tyAre potAnuM zarIra pAMdavuM vagaranA maDa jevuM lAgyuM. zarIra maLa ane mUtrAdikathI malina che. tenA upara kapUra ane kasturI vagerenA vilepanane paNa te dUSita kare che ema samyaka prakAre vicAratAM vicAratAM kSapakazreNImAM ArUDha thaI zukladhyAna pAmatA ane sarve ghAti karmanA kSaya thavAthI kevaLajJAna pAmyA. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 16 | marUdevA mAtA 10. pahelAM kevaLajJAna RSabhadevane thayuM che ane mokSe pahelAM mArU devI mAtA gayAM che. aSabhadeva athavA AdinAtha dAdAnI mAtAjI marUdevA. zAstra kahe che ke aDhAra beDa veDI sAgaropama varSamAM koI mokSa natuM jaI zakyuM. mAtA marUdevA sauthI pahelAM kALa karI bole gayAM. temanI pachI asaMkhyAtA jIva kevaLI thayA ane mokSe gayA che eTale mokSanuM bAraNuM mArUdevA e kholyuM ema kahevAya che. potAno dIkaro aSabha je ghaNA lADapAlamAM Ucharela, te hastI vagere vAhanomAM pharato hato, te have ughADA page vihAra kare che. je divya AhAranuM bhojana karato hato te bhikSA mAgI hAla bhojana kare che. kyAM tenI pUrva sthiti ane kyAM hAlanI sthiti. AvAM Hkha te kema sahana karato haze ? AvA vicArothI mAtR hRdaya raDyA karatuM hatuM ane putranA virahathI sakhata kalpAMta karatAM AMkhamAM paDaLa AvI gayAM hatAM. eka divasa prAta:kALe vinayI pautra bharata cakvartI dAdIne namaskAra karavA AvyA ane namaskAra karI mAtAne samAcAra pUchyA. mAtAe putravirahanI vAta karI, tethI bharatajIe dadIne AzvAsana ApI jaNAvyuM ke, tamArA dIkarAnA prabhAve atyAre zikArI prANIo paNa upadrava karatAM nathI. teoe karmarUpI zatruono nAza karavA du:saha parISaho sahana karyA che paNa have teo traNa jagatanA nAtha thayA che. kevaLajJAna pAmyA che. tamAre temane AjanI riddhi-siddhi jovI hoya to cAlo - ema samajAvI dadImAne hAthI upara besADI, prabhu jeo hAlamAM ja ayodhyA padhAryA hatA temane batAvavA laI gayA. prabhunA samavasaraNane dUrathI dekhI bharatajIe marUdevA mAtAne kahyuM, A samavasaraNa tamArA dIkarA mATe devoe rahyuM che. A jaya jya zabda bolAya che te tamArA dIkarA mATe devo bole che. temanAM darzanathI harSa pAmelA devatAo meghanI garjanA jevA siMhanAdo kare che. - bharata mahArAjAnuM AvuM kathana sAMbhaLI, marUdevI atizaya AnaMdamAM AvI gayAM ane AnaMda vaDe temanI dRSTimAM paDelAM paDala dhovAI gayAM. RSabhadevanItIrthaMkarapaNAnI lakSmI potAnAM netro vaDe joI temAM te tanmaya thaI gayAM ane tatkALa lapaka zreNImAM caDatAM AThe karmono kSaya karI kevaLajJAna pAmI te ja vakhate AyuSya pUrNa thavAthI mokSe gayAM. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 17 naMdISeNa muni rAjagRhI nagarInA zreNika mahArAjAno putra naMdISeNa, eka divasa mahAvIranI dezanA sAMbhaLI vairAgyanI bhAvanA thaI dIkSA levA prabhune vinaMtI karI. bhagavAna mahAvIre temane thobhI javA kahyuM - haju tAre saMsAranA bhoga bhogavavA bAkI che. paNa tIvra vairAgyano raMga lAgavAthI temaNe saMsAra choDI dIkSA lIdhI. bhagavAne bhAvi bhAva jANI temane dIkSA ApI. dIkSA vakhate zAsana devatAe paNa divya dhvani dvArA cImakI ApI ke saMsArI karma bhogavavAM bAkI che, karma koIne choDatuM nathI. paNa naMdISeNe dIkSA lIdhI ane tapa ane saMyamI jIvana gALatAM ghaNI vidyAo prApta karI. bhagavAne bhAkheluM bhaviSya khoTuM pADavA ThIka ThIka mathAmaNa karI, chaThane pAraNe AyaMbila ane pAcho chaTha ema tapa AraMbhyAM. vikAra choDavA jaMgalamAM rahevA mAMDyuM, paNa mAMkaDA jevuM mana vikArI vicAro na choDI zakyuM. mana manAvavA khUba mathAmaNa karI ane te AvA vikArI manathI hArI ApadhAta karavAnA vicAre eka TekarI upara caDI bhUsako mArI ApaghAtanI taiyArI karI. paNa bhUsako mAratAM pahelAM AtmAno dhakko lAgyo - ke AvuM ApaghAtanuM pApa karma kema thAya prabhu mahAvIranuM nAma lajavAze. ApaghAta na ja thAya. manane vArI dIkSAnA divaso pasAra karatA rahyA. 11. teo eka divasa gocarI mATe nIkaLyA ane eka ajANyA AvAsamAM jaI caDyA. dharmalAbha bolI gocarInI jijJAsA batAvI. karma saMjoge e AvAsa koI gRhasthIno na hato, e to vezyAno AvAsa hato. vezyAe dharmalAbhanI sAme javAba Apyo, ahIM dharmalAbhanuM koI kAma nathI, ahIM to arthalAbha joIe. naMdIbeNane paNa A maheNuM lAgyuM. le tAre arthalAbha joIe che ne kahI eka taraNuM hAthathI halAvI sADI bAra koDInI varSA gharamAM karI dIdhI. - ema AvI vidyAvALo juvAna AMgaNe Avelo jANI vezyAe potAnA hAva-bhAva, caMcaLatA dekhADI munine lobhAvI dIdhA-muni sAdhutA choDI grahastha banI gayA manane manAvyuM bhAvi bhAva saMsArI bhoga bhogavavA bAkI che. e vIravANI kharekhara sAcI ja hoya. bhoga bhogavI levA rahyA. 2 * Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 18 zAsana deve saMbhaLAvela bhoga karma udaye AvyAM tethI bAra varSa sudhI A AvAse rahyA. dararoja 10 jaNane pratibodhavAno niyama rAkhyo. jyAM sudhI 10 jaNane pratibodhI na zakAya tyAM sudhI bhojana na levAno pAko niyama. eka divasa 9 jaNa pratibodhyA paNa dazamo jaNa koI na maLyo. jamavAnuM moDuM thaye jatuM hatuM. eka murakhane pratibodhavA ghaNI mahenata karI paNa te na banyo. AthI vezyA - vanitAe hasatAM hasatAM kahyuM, nava to thayA, dazamA tame, ane naMdISaNano AtmA prajavalita thaI gayo. hA dazamo huM badhuM choDI bhagavAna pAse cAlI pharI dIkSA grahaNa karI, cokhkhuM cAritra pALI, tapa, japa-saMyama yiA badhuM sAdhI, ghaNA jIvone pratibodhI devaloka gayA. maranAra agnimAM baLe, jIvanAra agni viNa jale, - royA karethI zuM vaLe, maranAra pAchA nA male. sukhaduHkha manamAM sukhaduHkha manamAM na ANIe, ghaTa sAthe ke ghaDiyAM, TALyAM te koInAM nava TaLe, raghunAthanAM jaDiyAM.sukhadu:kha naLarAjA sarakho nara nahi, jenI damayaMtI rANI, ardhavacce vanamAM bhamAM, nayaNe nidrA na ANI...sukhadu:kha harizcaMdra rAya satavAdiyo, tArAlocanI rANI, tene vipa-tti bahu paDI, na maLe ana ne pANI...sukhaduHkha pAMDava sarakhA baMdhavA, jenI draupadI rANI, bAra varasa vana bhogavyAM, bharyA nIca ghera pANI-sukhadu:kha sItA sarakhI satI nahi, jenA rAmajI svAmI, rAvaNa tene harI gayo, satI mahA du:kha pAmI...sukhadu:kha rAvaNa sarakho rAjiyo, jenI maMdodarI rANI, dasamastaka chedAI gayAM, badhI laMkA luTANI...sukhadu:kha - narasiMha mahetA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 2. 3. 4. 6. amarakumAra amarakumAra eka brAhmaNa putra hato. atyaMta garIba hato. sAthosAtha atyaMta saraLa hato. to paNa bicAro mAtApitAne apriya hato. mAtA emanA pratye bhAre dveSa rAkhatI hatI, kyAreya ene sAruM bhojana paNa nahotI ApatI. 9. eka divasa teo jaMgalamAM lAkaDAM kApavA mATe gayA hatA. tyAre jaina guru bhagavaMtanI pAse navakAramaMtra bhaNyA. eka divasa tyAMnA rAjA mahela banAvaDAvI rahyA hatA, paraMtu daravAjo paDI jato hato. 5. amara ghaNuM raDyA... saune dhaNuM karagaryA. bolyA ke, "huM tamArI sevA karIza. mArA para kRpA karIne mane bacAvo. mRtyuthI choDAvo." paraMtu koI bacAvI nA zakyuM. aMtamAM rAjyanA sipAIo pakaDIne laI gayA. tyAre koI jyotiSInuM kahevuM thayuM ke, tame eka batrIsa lakSaNavALA bALakano bali Apo, to ja daravAjo Ubho raheze. jayAre rAjAe gAmamAM DhaMDhero pITAvyo ke koI uttama bALaka bila mATe Avaze, tene savA lAkha suvarNamahora ApavAmAM Avaze. tyAre A mAtA-pitA amarakumArane dhananI lAlacamAM vecavA mATe taiyAra thaI gayAM. jyAre homanI taiyArI thaI, koI zaraNa na rahetAM, jainamunie ApelA so "navakAramaMtra" gaNavA lAgyA. eka mAtra emanA smaraNathI eka daivI camatkAra thayo. agni zAMta thaI gayo, siMhAsana para besADI amarakumArane laI gayA. rAjA-prajA sau marI gayA. bALake chAMTA nAkhatAM sau jIvita thayA. pachI amarakumAre dIkSA lIdhI, to paNa emanI mAtAe emane mArI nAkhyA. aMtamAM samAdhibhAvathI mRtyu thatAM svargamAM gayA... dhanya amarakumAra Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******* 1000 JUL 1000) CRA amara kumAra CARI Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 19 | zrI amarakumAra 12. E rAjagRhI nagarInA zreNika rAjA tyAre dharma na hatA. teo citrazALA mATe eka suMdara makAna baMdhAvatA hatA. koIka kAraNasara teno daravAjo banAve ne tUTI paDe. vAraMvAra Ama banavAthI mahArAjAe tyAMnA paMDito ane jozIne bolAvI A aMge zuM karavuM joIe tenI salAha mAgI. , brAhmaNa paMDitoe koI batrIsa lakSaNA bALakane bali banAvI homavAnI salAha ApI AthI batrIsa lakSaNA bALakanI zodha cAlI. Avo bALaka kyAMthI lAvavo ? rAjAe e aMge gAmamAM DhaMDhero pITAvyo ke, je koI tenuM bALaka homavA Apaze tene te bALakanA vajana jeTalA sonaiyA ApavAmAM Avaze. A ja rAjagRhI nagarImAM eka RSabhadAsa nAmano brAhmaNa raheto hato. tenI bhadrA nAme strI hatI. temane cAra putra hatA. koI khAsa AmadAnI ke Avaka na hovAthI kaMgALiyata bhogavatAM hatAM temaNe cAramAMthI eka dIkaro rAjAne bali tarIke ApI devA vicAra karyo, jethI sonaiyA AvavAthI gharanI kaMgALiyata TaLI jAya. A cAra putramAM eka amarakumAra mAne aLakhAmaNo, eka vAra jaMgalamAM lAkaDAM kApavA gayela tyAre tyAM eka jaina munie navakAra maMtra tene zIkhavela. teNe mAbApane ghaNI vinaMtI karI - "paisAne mATe mane mArI na nakhAvo." AvA ja AThaMda sAthe tene vinaMtI kAkAne. mAmAne, ityAdi sagAMvahAlAMne karI. koIe enI vAta na mAnI bacAvavA koI taiyAra na thayuM. AthI rAjAe tenA vajana jeTalA sonaiyA ApI amarakumArano kabajo lIdho. amarakumAre rAjAne bahu AjIjI karI bacAvavA kahyuM. rAjAjIne dayA to AvI paNa temAM te kaMI khoTuM karato nathI. ema mana manAvyuM. sonaiyA laI bALaka kharIdyo che. vAMka hoya to tenAM mAtApitAno che. temaNe paisA khAtara bALakane vecyo che. huM bALaka hoyuM to temAM mAro guno nathI - ema vicArI chevaTe bhaTTajI jeo sAme Asana upara beThelA temanI sAme joyuM. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 20 bhaTTajI kahe, have bALaka sAme na juo. je kAma karavAnuM che te jaladI karo. bALakane homanI agnijavALAmAM homI do" amarakumArane cokhkhA pANIthI navarAvI, kesara-caMdana tenA zarIre lagAvI, kulamALA paherAvI agnijavALAmAM homI dIdho. A vakhate amarakumAre je navakAra maMtra zIkhelo te eka ja AdhAra che ema samajI tenuM dhyAna dharavA mAMDyuM hatuM. navapadanuM dhyAna dharatAM dharatAM agnijavALA zamI gaI ane siMhAsana upara devoe AvI temane besADyA ane devoe rAjAne UMdho nAkhI dIdho AthI rAjAnA moMethI lohI vahevA lAgyuM. AvuM acaraja thavAthI tyAMnI rAjasabhA ane brAhmaNa paMDito vageree amarakumArane mahAtmA samajI tenA paganI pUjA karavA lAgyA ane rAjAjIne zuddhimAM lAvavA kumArane vinaMtI karI. amarakumAre navakArathI pANI maMtrI rAjAjI upara chAMTayuM ane zreNika rAjA ALasa maraDI beThA thayA. gAma loko kahevA mAMDyA ke bALahatyAnA pApe rAjAjIne A sajA maLI. - zreNika mahArAjA UbhA thaI kumAranI A siddhi joI potAnuM rAjya ApavA kahyuM, amarakumAre kahyuM. rAjyanuM mAre koI kAma nathI. mAre to saMyama laI sAdhu thavuM che. lokoe amarakumArano jyakAra karyo. dharmadhyAnamAM lIna thatAM tyAM ja - amarakumArane jAtismaraNajJAna UpajyuM ane paMca muSTithI loca karI, saMyama grahaNa karyuM, ane gAma bahAra smazAnamAM jaI kAusagga dhyAne UbhA rahyA. mAtApitAe A vAta sAMbhaLI ne manathI vicAryuM ke, rAjAjI AvIne A Apela sonaiyA pAchA laI leze ethI keTaluMka dhana mAMho mAMhe vaheMcI lIdhuM ane keTaluMka dhana dharatImAM dATI dIdhuM. pUrvabhavanA verane lIdhe amaranI mA rAtre UMgha na AvavAthI zastra laI amarakumAra dhyAnamAM UbhA hatA tyAM AvI zastrathI amarakumAranI hatyA karI nAkhI zukaladhyAnamAM rahI amarakumAra kALa karI bAramA svargalokamAM avataryA, tyAMthI bAvIza sAgaropama AyuSya bhogavI mahAvidehamAM janma laI kevaLajJAna pAmaze. mAtA amaranI hatyA karI harakhAtI harakhAtI jatI hatI tyAM rastAmAM vAghaNa maLI. vAghaNe bhadrA mAtAne phADI khAdhI te marIne chaThThI narake gaI, tyAM teNe bAvIza sAgaropama AyuSya bhogavavAnuM che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ! ra1 sanatakumAra cakravatI kurU-dezanA gajapura nagaramAM sanatakumAra rAjya calAvatA hatA. teoe badhA rAjA rajavADAne vaza karI cakvartI pada prApta karyuM hatuM. teo atizaya rUpavAna hatA. eTaluM suMdara rUpa pRthvI upara koInuM na hatuM. eTale IMdra mahArAjAe devonI sabhAmAM sanatakumAranA rUpanI prasaMzA karI. iMdra mahArAjanI AvI vANI sAMbhaLI be devone zaMkA utpanna thaI. kheda pAmIne banne devo rUpanI parIkSA karavA brAhmaNanuM rUpa laI sanatakumAra pAse AvyA. e vakhate sanatakumAra nAhavA beThelA hatA, te rU5 joI banne devo harSa pAmyA ane kharekhara AvuM rUpa traNa jagatamAM koInuM na hoya ema samajI sanatakumArane tamAruM rUpa jovA ghaNA dUrathI AvyA chIe ane kharekhara vidhAtAe tamAruM rUpa benamUna ghaDyuM che ema kahI rUpanAM ghaNAM vakhANa karyA, tyAre sanatakumAre javAba Apyo, atyAre to A mArI kAyA nahAvAnA vakhate pIThIthI bharelI che ane kAyA kherathI bharelI hovAthI barAbara nathI. kharekhara huM nAhI, mArA poSAka-alaMkAra vagere sajI rAjyasabhAmAM besuM tyAre tame mAruM rUpa jojo. kharekhara to rUpa jovuM hoya to rAjyasabhAmAM Avajo. rAjyasabhAnI taiyArI thaI. sanatakumAra pUrAM AbhUSaNo sajI AvyA ane banne devo paNa brAhmaNanA vezamAM tyAM sanatakumAranuM rUpa jovA AvyA. rUpa je nahAvA beThelA tyAre hatuM tevuM temane na dekhAyuM ane kAyA rogothI bharelI dekhAI. ane sanatakumArane kIdhuM, nA, tamArI kAyA to rogathI bharelI che. sanatakumArane eka vicAra dhakko to lAgyo paNa kahe, are, mArA rUpamAM kyAM hoI khAmI che. huM kyAM rogI chuM. deve kahyuM ke, eka nahIM soLa rogathI tamArI kAyA bharelI che. sanatakumAre abhimAnathI kIdhuM ke, tamo brAhmaNo pachAta buddhinA cho. AthI brAhmaNoe kIdhuM, juo eka vAra thaMkI juo. tarata sanatakumAra jemanuM moM taMboLathI bhareluM hatuM temaNe ghUMkInI joyuM to temAM kIDA khadabadatA hatA. A joI teo vicAravA lAgyA. are re ! AvI mArI kAyA - A kAyAno zo bharoso - ema vicArI cha khaMDanuM rAjya - kuTuMbakabIlA badhuM tyAM ja vosirAvI cAritra grahaNa karI lIdhuM. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | rara temanA senApati, temanI strIo vageree hAtha joDI ghaNI vinaMtIo rAjyamAM rahevAnI, rAjya calAvavAnI karI paNa teo kazuM sAMbhaLyA vinA cAritramAM makkama rahyA. koIne javAba sarakho paNa na Apyo ane vihAra karI gayA. pharI pAchA indra tenA saMyama ane ni:spRhatAnI ane temanI labdhinI prazaMsA karI. eTale vaLI eka devane sanataRSinI parIkSA karavAnuM mana thayuM ane vaighanuM rUpa laI sanatamuninI pAse AvI temanI davA karavA kahyuM. sanatakumAre kahyuM, mAre koI pAse davA nathI karAvavI. mArAM karma badhAM khapAvavAM ja che. eTale bhale rogano humalo hoya, davA karI duHkha nathI maTADavuM. davA to temanI pAse kyAM nathI? ghaNI vidyAo prApta thaI che. juo A ghUMka mAruM jyAM jyAM lagADuM tyAM badhuM maTI jAya, kAyA kaMcana varaNI thaI jAya. ema kahI potAnuM ghUMka zarIranI eka AMgaLI para copaDyuM. te bhAga cokhkho kaMcana jevo thaI gayo - AvI RSinI labdhi joI rAjI thaI deva temanA sthAnake gayA. sanatakumAre A rogano pariSaha sAtaso varasa sudhI sahyo. paNa kadI teno upacAra na karyo, samatA rAkhI kALa karI, trIjA deva loke gayA. A pachI bIjo eka bhava karI mokSe jaze. - - * * * * | dhUpasaLI jagatanI apavitratA ne dugadha dUra karavA eNe svArpaNanuM vrata lIdhuM..ne e nAnakaDI sugaMdharANI, kazAya avAja vinA, dhIme dhIme jalatI rahIne, mUMgA svArpaNayajJanI suvAsabharI Ahuti banI gaI. te Aga svIkAranI gaI ema ema to tenI sugaMdha vadhu ne vadhu prasaratI rahI. dhIme dhIme eno deha khAkha thavA lAgyo ne eno jIvanadhUpa vAtAvaraNane suvAsita tema ja zuddha banAvato, sarvatra sneha ane sadabhAvano pavitra pamarATa prasArato, samarpaNa bhAvanAnuM mUka saMgIta relAvato rahyo. dhUpasaLInI jema pavitratA prasarAvIe. , - , Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 23 medhakumAra mahAvIra prabhu rAjagRhI nagarIe padhAryA. mahArAjA zreNika, abhayakumAra, dhAraNI devI vageree bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI zreNika rAjAe samatino Azraya karyo ane abhayakumAre zrAvaka dharma aMgIkAra karyo. dezanAnA aMte prabhune praNAma karI parivAra sAthe rAjabhavana padhAryA. tyAre temanA eka putra meghakumAre bhaktithI aMjila joDI, praznanA karI ke, zrI vIraprabhu je bhavya lokonA saMsArane tAranArA che ane svayaM atre padhArela che, temanAM caraNamAM jaI dIkSA lauM kAraNa ke huM anaMta du:khadAyI saMsArathI thAkI gayo chuM. 14 putranAM AvAM vacana sAMbhaLI zreNika ane dhAraNI bolyAM ke, A vrata kaMI saheluM nathI. meghakumAre javAba Apyo ke, sukumAra chuM chatA saMsArathI bhaya pAmelo hovAthI duSkara vratane AdarIza. zreNika rAjAe eka vAra rAjyano bhAra grahaNa karI temanA jIvane zAMti ApavA vinaMti karI. medhakumAre tema karavA hA pADI eTale moTo mahotsava karI meghakumArane rAjyagAdI para besAryo ane harSita thaI zreNika mahArAjAe meghakumArane kahyuM, have tane zuM karI ApuM - tyAre meghakumAre kahyuM ke, tamo kharekhara mArA upara prasanna thayA ho to mane rajoharaNa ane pAtrA maMgAvI do. mahArAjA vacanathI baMdhAyelA hovAthI kacavAte mane paNa tema karavuM paDyuM ane meghakumAre prabhu pAse jaI dIkSA lIdhI. dIkSAnI pahelI ja rAtre nAnAmoTA sAdhunA krama pramANe medhakumAra chevaTanA saMthArA upara sUtA hatA tethI bahAra jatA-AvatA munionAM caraNa vAraMvAra temanA zarIra sAthe athaDAtAM hatAM. AthI rAtre teo UMghI na zakyA ane vicAravA lAgyA ke, have huM vaibhava vagarano thaI gayo eTale bIjA munio temanA pagathI saMghaTTa karatA jAya che. vaibhava ja sarve jagyAe pujAya che. mAre vratane choDI devuM joIe. vrata choDI devAnuM manathI nakkI karI savAre teo prabhu pAse gayA. prabhu kevaLajJAnI hovAthI meghakumArano bhAva jANI temane samajAvavA lAgyA ke, tArA AgalA bhavo sAMbhaLa. gayA bhavamAM tuM viMdhyAcaLamAM hAthI hato. eka vakhata Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ) 24 vanamAM dAvAnaLa jAgyo. eka ghAsa vagaranA maMDalamAM bIjAM paNa nAnAM-moTAM hajAro prANIothI e maMDala khIcokhIca bharAI gayuM. tuM tyAM Ubho rahyo. tane page khUjalI UpaDatAM eka paga khaNavA mATe upADyo, tyAre eka sasaluM dAvAnaLathI bacavA bIjI koI surakSita jagyA na maLavAthI paga nIce AvI besI gayuM. teM nIce joyuM, paga nIce mUke to sasaluM marI jAya, hatyA lAge evA vicAre teM eka paga adhdhara ja rAkhyo. aDhI divase dAvAnaLa zAMta thayo tyAre badhAM jAnavaro potAnA sthAnake javA lAgyAM. paga nIcenuM sasaluM paNa potAnA sthAne javA doDI gayuM. kSudhA ane tRSAthI pIDita evo tuM pANI pIvA mATe doDavA gayo, paNa ghaNo vakhata paga adhdhara rAkhelo hovAthI e paga akkaDa thaI gayo hovAthI doDI na zakyo ane pRthvI para paDI gayo. A rIte bhUkha tarasathI pIDAto tuM trIje divase mRtyu pAmyo. bhagavAne yAda karAvatAM kahyuM, sasalA para karela dayAnA puNye tuM rAjaputra thayo. tane mAMDamAMDa A manuSya bhava maLyo che. hAthInA bhave teM ATalI vedanA sahana karI to manuSya bhavamAM tuM kema AvI nAnI zI vedanAo sahana nathI karato. eka jIvane abhayadAna devAthI tane ATaluM moTuM phaLa maLyuM to sarva jIvone abhayadAna ApanAra munipaNAne prApta thanArA phaLanI to vAta ja zI karavI ! bhavasAgara taravA mATe A uttama moko maLyo che ane teM je vrata svIkAryuM che tenuM sArI rIte pAlana kara ane bhavasAgara tarI jA. AvI prabhuvANIthI meghakumAra vratamAM sthira thayA ane rAtre karela mAThA vicAranuM mithyA duSkRta karyuM ane vividha tapa AcaravA mAMDyuM. evI rIte uttama rIte vrata pALI mRtyu pAmI vijya vimAnamAM devatA thayA tyAMthI aLI mahAvidehamAM utpanna thaIne mokSa pAmaze. asatyo mAMhethI prabhu parama satye tuM laI jA, UMDA aMdhArethI prabhu parama teje tuM laI jA; mahA mRtyumAMthI, amRta samIpe nAtha laI jA, tuM hINo huM chuM to, tuja darazanAM dAna daI jA. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D ra5 | rohiNIyo cora rAjagRhI nagarInI pAsenA vaibhAragirinI guphAmAM eka bhayaMkara lohakhura nAme cora raheto hato. te pizAcanI jema loko upara upadrava karato, nagaranA dhanabhaMDAro ane mahelo lUMTano ane parastrI laMpaTa hovAthI ghaNI strIone bhogavato. tene rohiNI nAmanI strIthI rohiNeya nAme putra thayo. te putra paNa tenA pitA jevo ja bhayaMkara hato. lohakhura potAno pratya-samaya najIka jANI rohiNeyane pAse bolAvI kahyuM, tuM mAro A eka upadeza sAMbhaLI le ane te pramANe jarUra vartaje. AthI rohiNeye kahyuM mAre jarUra tamArA vacana pramANe vartavuM ja joIe. putranuM AvuM vacana sAMbhaLI loha khura harSa pAmI kahevA lAgyo ke, je A devatAnA racelA samavasaraNamAM besIne mahAvIra nAmanA yogI dezanA Ape che tenA bhASaNane tuM koI vAra sAMbhaLIza nahIM." Avo upadeza ApIne lohakhura mRtyu pAmyo. keTalIya vakhata rohiNIyo A samavasaraNa pAsethI pasAra thayo kAraNa ke tenI guphAthI rAjagRhI javAno bIjo koI rasto na hato, paNa tyAMthI pasAra thatI vakhate banne kAnamAM AMgaLI nAkhI pasAra thaI jato, kAraNa ke jo mahAvIranI vANI saMbhaLAI jAya to pitAnI AjJAno bhaMga thAya. paNa eka vakhata samavasaraNanI bAjumAMthI pasAra thatAM tenA pagamAM eka kAMTo vAgyo. kAMTo kADhyA vagara AgaLa jaI zakAya evuM na hatuM eTale na chUTake kAnamAMthI AMgaLIo kADhI kAMTo pagamAMthI bahAra kheMcI kADhyo, paNa A vakhate daramyAna bhagavAnanI nIce pramANenI vANI tenAthI saMbhaLAI gaI : "jenAM caraNa pRthvIne aDatAM nathI, netra nimeSa rahita hoya che, puSpamALA sukAtI nathI ane zarIra raja tathA prasvedathI rahita hoya che te devatA kahevAya che." ATaluM sAMbhaLatAM te vicAravA lAgyo, mArAthI ghaNuM badhuM saMbhaLAI gayuM. dhikkAra che mane. mArA pitAnI maraNa vakhate ApelI AjJA huM na pALI zakyo. utAvaLe pAchA kAna para hAtha rAkhI rohiNeya tyAMthI pasAra thaI gayo. divase divase tenI raMjADa vadhatI gaI, AthI gAmanA nAgarIko zreNika rAjAne A coranA trAsathI bacAvavA khAsa vinaMtI karI zreNika rAjAe koTavALane bolAvI corane pakaDavA khAsa hukama karyo, paNa koTavALa ghaNI mahenata karavA chatAM rohiNeyane Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra6 na pakaDI zakyo. AthI rAjAe temanA putra abhayakumArane A corane pakaDavAnuM kAma soMpyuM. abhayakumAre koTavALane jaNAvyuM ke, badhI senA gAma bahAra rAkhI jyAre cora gAmamAM pese tyAre cAre kora senAne pharatI karI nAkhavI. Ama chaTakuM goThavavAthI eka rAtre mAchalI jema jALamAM sapaDAI jAya tema rohiNIyo phasAI jaI pakaDAI gayo. paNa mahAustAda cora koI rIte pote cora che tema kabUla na thayo ane bAjunA zAligrAmamAM rahenAro durgacaMDa nAmano paTela chuM ema jaNAvyuM. tenI pAse kaMI corIno mAla to te vakhate hato nahIM. have sAbitI vinA guno kema gaNAya ane sajA kema thAya ? zAligrAmamAM tapAsa karatAM durgacaMDa nAmano paTela to hato paNa keTalAka vakhatathI te kyAMka jato rahyo che, evA samAcAra maLyA. have abhayakumAre cora pAse kabUlAta karAvavA eka kImiyo karyo. teNe devatAnA vimAna jevA eka mahelamAM svarga jevo dekhAva Ubho karyo. temAM corane magha pAI bebhAna karI, mahAmUlA kapaDA paherAvI eka ratnajaDita palaMga upara suvADyo ane gaMdharvo jevAM vastra paherAvI saMgItanRtya karatAM dAsa-dAsIone badhuM zIkhavADI tahenAtamAM rAkhyA. corano nazo Utaryo ane jAgyo tyAre A iMdrapurI jevo dekhAya joI Azcarya pAmyo. nara nArIoe abhayakumAranI sUcanA mujaba jaya thAo, AnaMda karo. ema jayaghoSa karI kahyuM ke, he bhadra, tame A vimAnamAM devatA thayA cho. tame amArA svAmI cho, tethI apsarAo sAthe IMdranI jema dhava karo. AvI caturAIyukta ghaNI khuzAmata karI. core vicAra karyo ke kharekhara huM devatA thayo chuM? gaMdharvo jevA bIjA sevako saMgIta gAtA hatA tevAmAM eka suvarNanI chaDI laI koI puruSa aMdara AvI kahevA lAgyo : sabUra devalokanA bhoga bhogavatAM pahelAM navA devatA pote karela sukRtya ane duSkRtya jaNAve - Avo AcAra che. to bolo tamArA pUrva bhavanAM sukRtya vagere che. rohiNIyAe A vakhate vicAryuM ke kharekhara A devaloka che? A badhA deva-devIo che ke abhayakumAranuM A mArI pAse kabUlAta karAvavAnuM eka kAvanuM che ? vicAratAM vicAratAM tene prabhu mahAvIranI vANI yAda AvI. A lokonA paga jamIna upara che. phUlanI mALA karamAyelI che ane parasevo paNa temane thAya che. uparAMta AMkha khUle che ane siMcAya che. nimeSa nathI, tethI A badhI mAyA che. A devatAo hoya ja nahIM. ema manathI nakkI karI khoTA javAbo ApyA ke, meM gayA bhavamAM jaina caitya karAvyAM che. prabhupUjA aSTa prakAre karI che. tIrthayAtrAo karI che. sadgaranI bhakti Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 27 vagere karyA che. eTale daMDadhArIe pUchyuM, have tamArAM duSkRtyanuM paNa varNana karo. eTale teNe kahyuM ke, meM koI duSkRtya karyuM ja nathI meM dukRtya karyA hoya to deva lokamAM zI rIte AvuM - evA yuktipUrvakanA javAbo ApyA. A rIte abhayakumAre karela yukti koI rIte kAma na AvI ane rohiNIyAne choDI devo paDyo. A rIte teno chuTakAro thatAM te vicAravA lAgyo, are ! prabhunI paLa be paLa vANI sAMbhaLI te ATalI kAmamAM AvI. jo temanI vANI vadhu sAMbhaLIe to keTalAM sukha pAmIe. mArA pitAe mane khoTo upadeza ApI saMsAramAM rajhaLato karyo. Ama pazcAttApa karato prabhu pAse Avyo ane temanAM caraNamAM paDI vaMdana karI kahevA lAgyo : tamArAM vacana sAMbhaLavAno niSedha karI mArA pitAe mane Thagyo che. have kRpA karI mane saMsArasAgarathI ugAro. tamArAM thoDA vakhata sAMbhaLelAM vacanothI rAjAnA mRtyudaMDathI bacI gayo. have upakAra karI mane yogya houM to cAritra grahaNa karAvo. prabhue vrata ApavA hA pADI. eTale karelAM pApa khamAvavA core zreNika mahArAjA pAse jaI badhI corI vagerenI kabUlAta karI ane abhayakumArane sAthe laI badhI corIno mAla saMgharyo hato te jagyAo batAvI te laI levA jaNAvyuM. ane prabhu pAse dIkSA lIdhI. ane anukrame eka upavAsathI mAMDI cha mAsI upavAsanI ugra tapazcaryA ryA bAda vaibhAra parvata para jaI anazana karyuM ane zubha dhyAnapUrvaka paMca parameSThInuM smaraNa karatAM deha tajI svarge gayA. che avasara behera behera nahIM Ave behera behera nahIM Ave avasara, behera behera nahIM Ave. karyuM jANe huM kara le bhalAI, janama janama sukha pAve. ava.21 tana dhana jobana saba hI jUThA, prANa palakameM jAve. ava. tana chUTe dhana kona kAmako, kAyaka kRpaNa kahAve. ava.03 jAke dilameM sAca basata hai, tamAku jUTha na bhAve. ava.04 AnaMdadhana prabhu calata paMthameM, samarI samarI guNa gAve. ava.05 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 28 caMDakauzika sarpa sAdhu ghaNo tapiyo hato dharato mana vairAgya ziSyanA vedha thakI thayo caMDa koziyo nAga. vAMcakone prazna thAya ke mahAnubhAvonI kathAmAM A sarpanI kathA kevI rIte AvI? mULamAM kathA eka vRddha sAdhunI che paNa temanuM nAma te sAdhunA trIjA bhave te marIne sarpa thAya che. eTale kathAnuM nAmA caMDakauzika sarpa ApyuM che. eka vRddha tapasvI dharmaghoSa muni. temanA eka bALa ziSya - damadaMta muni. celA sAthe upavAsanA pAraNAne mATe gocarIe nIkaLyA. temanA paga nIce eka nAnI deDakI kacarAIne marI gaI. tenI AlocanA karavA sAthenA bALamunie vRddha sAdhune kahyuM. sAdhue bALamunine kahyuM. ahIM bIjI paNa dekaDI marIne paDelI che, zuM e badhI meM mArI? paNa bALamunie pAchuM saMsthAnA pratikramaNa bAda yAda devarAvyuM ke, deDakInI AlocanA karI ? AvI rIte pharI pharI yAda devarAvatA bALamuni upara temane ghaNo baMdha thayo ane Ubho rahe ema kahI tene mAravA doDyA. bedhAMta thaIne doDatA aMdhAruM hovAne lIdhe vacce eka thAMbhalo Avyo tenI sAthe vRddha sAdhunuM mAthuM bhaTakAyuM ane sajajaDa mAra lAgyo, AthI sAdhunuM mRtyu thayuM. bIjA bhavamAM te eka tApasonA uparI ane moTA vanakhaMDano svAmI thayo. bIjA tApasone te A vanakhaMDamAMthI phaLa ke kula toDI levA deto na hato. koI phaLa-phUla le to tene mAravA jato. eka divasa hAthamAM kuhADo laI evA eka phaLa toDI nAsatA rAjaputranI pAchaLa gheDyo paNa karma saMjoge khADAmAM paga paDatAM te paDI gayo ane hAthamAMno kuhADe mAthAmAM jorathI vAgavAthI tatkALa mRtyu pAmyo. tyAMthI marIne te caMDakauzika STiviSa sarpa thayo. eka vakhata prabhu mahAvIra vihAra karatAM zvetAMbI nagarI tarapha jatA hatA tyAM rastAmAM A sarpa raheto hato. tenA hUMphADA mAtrathI prANIo vagere marI jatAM eTale e rasto javA AvavA mATe loko vAparatA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 29 na hatA. e raste mahAvIra prabhu vihAra karavA jatA hatA eTale tyAM vasatA govALoe prabhune e raste na javA samajAvyuM ke tyAM phakta mANaso ja nahIM paNa pakSIo paNa tyAM pharakatAM nathI. tamo bIjA paNa eka lAMbA raste thaIne zvetAMbI nagarI jAo. paNa anaMta karuNAnA sAgara jevA prabhue jJAnathI A caMDakauzikanA bhavo jANI tene pratibodhavo joIe ema samajI te ja bhayaMkara raste vicaryA ane araNyamAM nAsikA para netrane sthira karIne kAyotsarge rahyA. thoDI vAre pelA sarve prabhune Ama UbhelA joyA ane mArI avajJA karI koNa ahIM pesI gayuM che ? teNe bhayaMkara phUMphADA mAryA, paNa prabhunI upara teNI kAMI asara thaI nahIM. AthI odhe bharAI prabhunAM caraNakamaLa para Dasyo tyAre rudhirane badale dUdha jevI dhArA te DaMsamAMthI nIkaLatI joI te vismaya pAmyo ane prabhunA atula rUpane nIrakhatAM tenAM netro stabdha thaI gayAM ane thoDoka zAMta thayo. tyAre prabhu bolyA ke, are caMDakauzika bUja ! bUja ! moha pAma nahIM. bhagavAnanAM AvAM vacana sAMbhaLI sarpane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM, tethI prabhunI traNa pradakSiNA karIne potAnA manathI anazana karavAno nizcaya karyo. prabhue sarpanA bhAva jANIne potAnI karuNA draSTi vaDe tenuM siMcana karyuM. have vadhu pApathI bacavA potAnI draSTi koI upara na paDe te rIte rAphaDAmAM mo rAkhI hAlyAcAlyA vinA anazana vratadhArI paDyo rahyo. tenA upasargo baMdha thatAM loko e raste javA-AvavA lAgyA. keTalIka govAlaNo tyAMthI pasAra thatAM A sarpa devatA have to zAMta thayA che tethI tenI pUjAnA hisAbe tenA zarIra upara dhI chAMTavA lAgI. paNa A dhInI sugaMdhathI asaMkhya kIDIo tenA zarIra upara AvI dhI khAtAM zarIrane karaDavA lAgI. AthI dhIre dhIre sarpanuM zarIra cAraNI jevuM thaI gayuM. paNa A sarparAja du:saha vedanA sahana karato rahyo ane A bicArI alpa baLavALI kIDIo mArA zarIranA dabANathI pIlAo nahIM, evuM dhArI potAnuM zarIra jarA paNa halAvyuM nahIM ane A pramANenA karuNA pariNAmavALo ane bhagavaMtanI dayAmRta draSTithI siMcana thayelo sarpa eka pakhavADIe mRtyu pAmI sahasrAra devalokamAM devatA thayo. niMdA kare khoTA jano, tethI kadI DaravuM nahi. dhArela satya vicArathI, pAchA kadI pharavuM nahi. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 30 zrI megharatha rAjA jabarIpanA pUrva mahAvidehamAM puMDarIkiNI nagarImAM dhanaratha rAjA hatA. temane priyamatI nAmanI patnI hatI temane tyAM megharathakumArano janma thayo. samaya thatAM pitAe megharathane rAjya sopyuM. megharatha rUDI rIte jaina dharma pALatA. eka divasa megharatha pauSadhazALAmAM pauSadha aMgIkAra karI bhagavaMta bhASita dharmanuM vyAkhyAna karavA mAMDyuM. te vakhate bhayathI kaMpatuM ane maraNonmukha hoya tema dIna ISTi pheravatuM eka pArevaDuM temanA khoLAmAM AvI paDyuM ane teNe manuSya jevI bhASAthI abhayanI mAgaNI karI. eTale karuNAnA sAgara jevA rAjAe bhaya pAmIza nahIM, bhaya pAmIza nahIM evuM AzvAsana ApyuM. thoDI vAre 'he rAjana, e mAruM bhakya che mATe satvara te mane soMpI de. e pramANe kahetuM eka bAja pakSI tyAM AvyuM. eTale rAjAe kahyuM, tane A pArevaDuM huM ApIza nahIM. kAraNa ke te mArA zaraNe AvyuM che ane zaraNArthIno jIva bacAvavo e kSatriya dharma che ane AvA prANIne mArI khAvuM e tArA jevA buddhimAnane zobhatuM nathI. tArA zarIra uparathI eka pIchuM ukheDIe to tane kevI pIDA thAya, tevI pIDA bIjAne paNa thAya. paNa koIne mArI nAkhavAthI to tene keTalI pIDA thAya e tuM kema vicArato nathI ? vaLI AvI jIvanI hiMsA karI tAruM peTa bhare tethI narake javAnuM tuM pApa kare che e to vicAra. tyAre bAja pakSIe kahyuM, tame A pArevaDanuM rakSaNa karo cho to mAro vicAra kema karatA nathI. huM paNa bhUkhathI pIDAu chuM. AthI mArA prANa cAlyA jaze. mAMsa e ja mAro khorAka che. mane tAjuM mAMsa tame Apazo ! rAjA potAnA dehanuM mAMsa kADhI ApavA taiyAra thayA ane pArevAnA vajana jeTaluM mAMsa ApavA trAjavuM maMgAvI eka tarapha pArevaDAne besADI potAnA zarIramAMthI mAMsa kApI kApIne mUkavA lAgyA. mAMsa kApatA ja jAya paNa pArevaDAnA tola karatAM ochuM ja tolamAM thAya. chevaTe potAnuM AkhuM zarIra trAjavAnA bIjA pallAmAM mUkI pArevaDA barAbara vajana karyuM. jyAre rAjA pote tulA upara beTho te joI sarva parivAre hAhAkAra karI. sAmaMta, amAtya bIjA mitroe rAjAne kahyuM ke, "are prabhu, amArA abhAgye tame A zuM karo cho. A zarIra vaDe to tamAre badhI pRthvInuM rakSaNa karavuM joIe. tame phakta eka pakSInA rakSaNa mATe zarIrano kema tyAga karo cho ? A to koI mAyAvI Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 31 paMkhI lAge che kAraNa ke paMkhIno ATalo badho bhAra saMbhave nahIM Ama parivAra ane nagarajano vagere kahetA hatA tyAre mugaTa, phaMDaLa tathA mALA dhAraNa karela koI devatA jANe tejano koI rAzi hoya tevo pragaTa thayo ane bolyo, he nRpati!. tamo kharekhara meru parvata jevA cho. svasthAnathI jarAye calita thayA nahIM. izAne potAnI sabhAmAM tamArI prazaMsA karI te mArAthI sahana na thatAM tamArI parIkSA karavA AvyA hatA. amAro A aparAdha kSamA karo. e pramANe kahI, rAjAne sAjAmAjA karI te deva svargamAM gayA. tyAra bAda megharatha rAjAe saMyama lIdho ane vizasthAnakanuM vidhipUrvaka tapa karI tIrthaMkara gotra bAMdhI eka lAkha pUrvanuM AyuSya bhogavI temanA bAramA bhave acirAjInI kukhe avatarI zrI zAMtinAtha nAme soLamA tIrthaMkara thayA. che. dara - :-:-::-* : : : : : ati paNe na tANIe, tANe tUTI jAya; ya: - tUTayA pachI jo sAMdhIye, gAMTha paDe vacamAMya, | ATaluM to Apaje bhagavaMta ATaluM to Apaje bhagavAna ! mane chellI ghaDI; nA rahe mAyA taNAM baMdhana, mane chellI ghaDI. (Taka) A jiMdagI moMdhI maLI, paNa jIvanamAM jAgyo nahi, aMta samaye mane rahe, sAcI samaja chellI ghaDI. ATaluM jyAre maraNazayA pare, micAya chellI AMkhaDI: tuM Apaje bhAre prabhumaya mana, mane chellI ghaDI. ATaluM hAtha paga nirbaLa bane ne, zvAsa che saMcare; o dayALu ! Apaje darzana, mane chellI ghaDI. ATaluMTa huM jIvanabhara saLagI rahyo, saMsAranA saMtApamAM; tuM Apaje zAMtibharI, nidrA ane chellI ghaDI. ATaluM agaNita adhamoM meM karyA, tana-mana-vacana yoge karI: he samAsAgara ! samA, mane Apaje chellI ghaDI. ATaluM aMta samaye AvI mujane, nA dame paTa manoja jAgratapaNe manamAM rahe, tAruM smaraNa chellI ghaDI. ATaluM Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo B 3ra. | zrI dazArNabhadra caMpAnagarIthI vihAra karI, mahAvIra prabhu dazArNa nagare Ave che. tyAMnA rAjA dazArNabhadrane sAMjanA samaye samAcAra maLyA ke, AvatI kAle savAre vIraprabhu atre mArA nagaramAM padhAravAnA che! rAjA A jANI ati harSa pAmyo ane mArI samRddhithI bhagavAnanuM apUrva svAgata karI vaMdanA karIza, tethI maMtrI vagerene AjJA karI ke mArA mahelathI prabhunA samavasaraNa sudhI moTI samRddhithI mArgane zaNagAro. rAjAnI AjJA pramANe nagarapati ane maMtrIoe kadI na zaNagAryo hoya tevo rasto zaNagAryo. raste kuMkuma jaLano chaMTakAva karyo bhUmi upara suMdara puSpo pAtharyAM. sthAne sthAne suvarNastaMbha ubhA karI toraNo bAMdhyAM. ratnamaya darpaNothI zobhatI mALAo vaDe staMbhane zaNagAryA ane rAjA snAna karI divya vastro ane AbhUSaNo sAthe puSpanI mALA paherI, uttama hAthI upara besI prabhune vAMdavA cAlyA. mastake zvetachatra ane banne bAju cAmaro dharAtA hatA. ane temanI pAchaLa badhA sAmaMto ane temanI pAchaLa IMdrANInA rUpa jevI aMta:puranI strIo vagere cAlatAM hatAM. prabhunA samavasaraNe pahoMcI traNa pradakSiNA daI prabhune vaMdanA karI potAnI samRddhithI gavita thayelo rAjA potAnA yogya Asane beTho. dazArNapatine potAnI samRddhino garva thayelo jANI tene pratibodha karavA IMdra mahArAjA eka ati ramaNIya vimAna ke je jaLamaya hatuM te vistAryuM. jemAM sphaTika maNi jevA nirmaLa jaLanA pratibhAne suMdara kamaLo khIlelAM dekhAtAM hatAM. haMsa ane Arasa pakSIonA madhura pratinAda thaI rahyA hatA. deva vRkSo ane deva latAothI kharatAM puSpathI te vimAna zobhatuM hatuM. vimAna utArI IMdra mahArAjA ATha daMkUzaLathI zobhatA airAvata upara besavA gayo. te vakhate te hAthI upara pahelethI beThelI devAMganAoe temane hAthano Teko ApI upara besADyA. AvI iMdranI pAravAra samRddhi joI kSaNa vAra te rAjA khaMbhita thaI gayo ane vismayathI vikasita netra karI teNe vicAryuM ke, aho, A IMdrano kevo vaibhava che? zuM suMdara eno airAvata hAthI che ! kyAM mAro khAbociyA jevo vaibhava ane kyAM A IMdrano samudra jevo vaibhava! meM mArI samRddhino nAhakano garva karyo. dhikkAra che mane, meM Avo khoTo garva karI mArA AtmAne Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 33 malina karyo. AvI bhAvanA bhAvamAM bhAvatAM dazArNabhadra rAjAne haLave havaLe vairAgya AvavAthI tyAM ja mugaTa vagere AbhUSaNo kADhI ane karmarUpa vRkSonAM mULiyAM kheMcI kADhatA hoya tema potAnI muSTi vaDe mastaka uparanA vALane kheMcI kADhyA ane gaNadharanI pAse AvIne cAritra grahaNa karI prabhune pradakSiNA karI vaMdana karyuM. tyAre idra dazArNabhadra pAse AvIne kahyuM ke, aho mahAtmana, tamArA A mahAna parAkramathI tame mane jItI lIdho che. A pramANe kahI temane namaskAra karI IMdra potAnA sthAnake gayA ane dazArNabhadra muni sArI rIte vratanuM pAlana karI potAnI jAtane dhanya banAvI. ::: ' " : che. ame mahemAna duniyAnA ame mahemAna duniyAnA, tame mahemAna duniyAnA: sahu mahemAna duniyAnA, chae mahemAna duniyAnA. 1. ahIM ghaDI pahora ke dina mAsa, ke bahu varSa rahevAnA: chatAM kyAre zuM nakakI, nahIM e sApha kahevAnA. . barAbara bAjarI khUTe, UThIne tUrta javAnA: saMbaMdhI rokaze toye, pachI nA palaka rahevAnA. 3, prabhunI mahera tyAM sudhI, amo A khela jovAnA: nihALI vyoma to enI, baDho AnaMda levAnA. 4. jamA kIdhuM jazuM melI, nathI kAMI sAtha. levAnA nathI mAleka to aMte, ama pheTI badAmonA. 5. nathI to kAMI lAvelA, ne kAMI laI jhAnA: prabhujInA paroNAne, kazI vAte kamInA nA. 6, bhale hAlA UDI jAe, ame na leza rovAnA:: amo paNa e ja mAragamAM, chIe Akhara javAnA. 7 - - - - - - Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 34 vijaya zeTha - vijyA zeThANI bharata kSetranA kaccha dezamAM eka vijya nAmano zrAvaka vasato hato. nAnapaNamAM dhArmika saMskArone lIdhe mahinAnA aMdhArA pakSamAM eTale vadanA pakhavADiye cothuM vrata pALavuM evo nizcaya karyo hato. karma saMjoge vijyA nAme eka suMdara kanyA sAthe temanAM lagna thayAM. vijyAe suguruno joga maLavAthI zukala pakSamAM cothuM vrata pALavAno niyama lIdhela hato. zubha divase temanA vivAha thayA. paraNyA bAda rAtre piyune maLavA sArA zaNagAra sajI zayana kakSamAM pahoMcI. aMdhAra pakSanA traNa divasa bAkI hatA eTale vijaye kahyuM, ApaNe traNa divasa pachI saMsArasukha mANazuM. meM aMdhArA pakSamAM brahmacArI rahevAno niyama lIdhela che. A sAMbhaLI vijyA ciMtAtura thaI gaI. tene digmUDha thayelI joI viSe pUchyuM, kAM mAruM ATaluM vrata pALavAmAM tuM sahakAra nahIM Ape ? tyAre vijyAe kahyuM ke, tame aMdhArA pakSamAM brahmacArI rahevAnuM vrata lIdhuM che tema meM zukla pakSamAM brahmacArI rahevAnuM cothuM vrata aMgIkAra karyuM che. vadhArAmAM vijyAe kahyuM, tame sukhethI bIjI strI sAthe lagna karI tamArlR vrata pramANe aMdhArA pakSamAM brahmacArI rahejo ane navI strI sAthe zukla pakSamAM saMsArasukha bhogavajo. tyAre vaLato bharathAre javAba Apyo, are ! ApaNe lIdhela vrata jiMdagI sudhI barAbara pALIzuM ane tenI khabara koIne nahIM paDavA daIe. mAta-pitA jyAre ApaNA A vratanI vAta jANaze tyAre ApaNe dIkSA laI lezuM. AvI rIte bannee vicArI, jiMdagI paryaMta vrata barAbara pALavA nizcaya karyo. 19. eka ja rUmamAM eka ja palaMgamAM banne sAthe sUtAM hatAM paNa ekabIjAMnuM aMga eka bIjAMne na aDe te mATe banne vacce eka talavAra rAkhatAM. A rIte parvata jevAM aDaga rahI teo duniyAnI AMkhe saMsArI paNa kharekharAM vairAgI tarIke rahyAM. ghaNAM varSo A rIte vahyAM. eka vAra caMpAnagarImAM vimaLa nAmanA kevaLI samosaryA. tyAMnA eka zrAvaka jInadAse kahyuM ke, jiMdagIno eka manoratha che ke corAzI hajAra sAdhu mArA ghare pAraNuM kare. tyAre vimaLa kevaLIe kahyuM, e vAta banavI saMbhavita lAgatI nathI, kAraNa eTalA tapasvI sAdhuo kyAMthI Ave ? temane sujato AhAra kyAre voharAvAya ? paNa eTaluM ja phaLa maLe evo eka rasto che kharo - jo tamo Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 35 kaccha dezamAM jaI vijya zeTha ne vijyA zeThANI vase che teo bhAvimAM dIkSA grahaNa karavAnA che temane bhojana karAvo to corAsI hajAra sAdhune pAraNuM karAvyAnuM phaLa tamane maLI zake. ethI jInadAse kevaLIne pUchyuM : aho, evA te temanAmAM kyA guNa che? kevaLIe kahyuM, anaMta guNothI bharelA teo che. eka bIjAne zukla pakSa ane aMdhArA pakSamAM cothuM vrata pALavAno niyama lIdhelo hovAthI zuddha rIte teo ziyaLa vratanuM pAlana kare che. kevaLInI mukhe A vAta sAMbhaLI jInadAsa zrAvaka kaccha dezamAM AvI, A zrAvaka-zrAvikAne zodhI temane vaMdana karI, temanA kevaLI mukhe sAMbhaLelI vAta jAhera karI ane mAtApitAe A vratanI vAta jANI eTale vijya zeThe ane vijayA zeThANIe dIkSA lIdhI. temane pAraNuM karAvI jInadAsa zeTha dhanya banyA ane kevaLIe kahela corAzI hajAra sAdhune pAraNAM karAvatAM je phaLa maLe te phaLa A daMpatIne vahorAvAthI pAmyA. vijya zeTha ane vijayA zeThANIe kevaLI pAse jaI cAritra aMgIkAra karyuM ane aSTa karma khapAvI kevaLajJAna pAmyA. .. * .. .* - ' | sAvaraNI khajUrInI Toce jhulI rahI hatI tyAre ja enA manamAM eka jIvanavrata jAgI UThayuM : "jIvuM tyAM sudhI nUtanI svacchatA mATe ja jIvuM." ne sAvaraNI banIne saunAM gharamAM e pahoMcI gaI. gRhiNInI madadathI gharano khUNekhUNo vALI-jhUDIne sApha karyo...ne saphAI kAmadaranI madadathI zerIone svaccha banAvI. potAnAM aMgeaMga ghasAI gayAM ne tUTI-chUTI gayAM tyAM sudhI eNe A rItanuM svacchatA mATenuM A samarpaNa - vrata jIvatuM ja rAkhyuM. | sAvaraNInI jema svacchatA jALavIe. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 36 - - - - - zrI DhaMDhaNakumAra 20. zrIkRSNa vAsudevane DhaMDhaNA strIthI DhaMDhaNakumAra nAmano putra hato. uMmaralAyaka thatAM zrI neminAtha pAsethI dharma sAMbhaLI saMsArathI virakta thaI temaNe dIkSA lIdhI dIkSA lIdhA bAda teo gocarIe javA lAgyA paNa pUrva bhavanA aMtarAya karmano udaya thatAM jyAM jyAM gocarI mATe jAya tyAM tyAM kaMI AhAradhika na maLe eTaluM ja nahIM paNa temanI sAthe jo koI sAdhu hoya to temane paNa gocarI na maLe evuM banavA lAgyuM. AthI sarva sAdhuoe maLI zrI neminAtha bhagavAnane pUchyuM ke, he paramAtmA! tamArA jevAnA ziSya ane zrIkRSNa vAsudeva jevAnA putra ane dhArmika, dhanADhya ane udAra gRhasthavALI A nagarImAM zrI DhaMDhaNamunine gocarI kema maLatI nathI? tethI bhagavAne kahyuM ke, temanA pUrva bhavanAM karmo udaye AvavAthI Ama thAya che. sAdhuoe temanA pUrva bhava jANavAnI icchA batAvI tethI zrI neminAtha bhagavAne temano pUrvabhavano vRttAMta kahetAM kahyuM ke, pUrva magadha dezamAM parAzara nAme eka brAhmaNa raheto hato. te gAmanA loko pAse rAjyanAM khetaro vavarAvato hato. dararoja bhojana veLA thAya ane badhAnI bhojana sAmagrI AvI jAya to paNa te bhojana karavAnI badhAne rajA Apato na hato ane bhUkhyA loko pAse paNa bhUkhyA baLadothI cAlatAM haLa kheDAvIne asahya majUrI karAvato hato. e kAryathI teNe aMtarAya karma bAMdhyuM che ane te aMtarAya karma hAla te udaye AvavAthI bhogavI rahyA che. A pramANenAM vacano badhA sAdhuonI sAthe DhaMDhaNa munie paNa bhagavAna dvArA sAMbhaLyAM. A sAMbhaLI temane atyaMta saMvega thayo ane tarata ja prabhu pAse abhigraha lIdhe ke, AjathI huM paralabdhi nahIM karuM. koIe lAvelI gocarI huM vAparIza nahIM. mane potAne ja jo mArI labdhi dvArA ja bhojana maLaze to te vAparIza. A rIte temaNe keTaloka kALa AhAra nirgamana karyo. eka vakhata sabhAmAM beThelAmAMthI zrIkRSNa vAsudeve bhagavAna neminAthane pUchyuM ke, A sarva sAdhumAM duSkara kArya karanAra koNa che? prabhue kahyuM, badhA ja muni duSkara kArya kare che paNa DhaDhaNamuni sarvathI adhika che. kAraNa ke teo Avo sakha abhigraha ghaNA kALathI pALe che. tyAra bAda zrIkRSNa vAsudeva prabhune vAMdI potAnA mahele jatA hatA tevAmAM mArgamAM DhaMDhaNamunine gocarIe jatA joyA. eTale hAthI uparathI UtarI temaNe bhaktipUrvaka DhaDhaNamunine namaskAra karyA. A rIte zrIkRSNa vAsudevane vaMdana karatA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 37 joIne eka gRhasthane muni, mATe mAna thayuM ke, aho khuda kRSNa vAsudeva jemane namaskAra kare che te muni kevA mahAna cAritrazIla haze. tema vicArI teo DhaMDhaNa munine potAnA AvAse laI jaI bahumAnapUrvaka modaka vahorAvyA. muni rAjI thatA thatA svasthAnake AvI prabhune pUchyuM ke, Aje mane gocarI maLI che. zuM mAruM aMtarAya karma kSINa thaI gayuM? zrI sarvajJa prabhue javAba Apyo ke, nA, haju aMtarAya karma bAkI che. Aje gocarI maLI te to kRSNa vAsudevanI labdhine lIdhe maLI che. zrI kRSNa tane namaskAra karatA hatA te joIne zeThe tane A AhAra pratilAbhita ryo che. A sAMbhaLI zrI DhaDhaNamuni ke jeo rAga AdithI rahita thayelA che temane - A para - labdhino AhAra che, e mane na ja khape. AthI bhojana vAparyA vinA yogya bhUmi e jaI modaka Adi AhAra paraThavA gayA te vakhate aho jIvone pUrvopArjita karmano kSaya thavo bahu muzkela che. AvAM karma karatAM mArA AtmAe kema vicAra na karyo AtmAe ema vicAratA ane dhyAnamAM magna thaI jatA te DhaMDhaNa munine kevaLa jJAna thayuM. ::::: A duniyAnI raMgabhUmi A duniyAnI raMgabhUmi para, koI bane mora to koI bane tela, AvyA che sahue karavAne khela. AvyA che....1 koI thAya rAjA to koI thAya bhikhArI, koI khAya khAjA to koInuM peTa khAlI, koIne mahela to koIne jela. AvyA che....2 koI thAya sAdhu to koI raMgarAgI, mAyA ne mohamAM koI raMgarAgI ke bhogI koIne jaDe nA, jIvana maraNano sAco ukela....AvyA che....3 koI jAya Aje to koI jaze kAle, koIne tilaka to koIne kalaMka bhAle, koIno aMta sukhamAM to koIno aMta dukhamAM, pUro thaI jaze A khela.. AvyA che.....4 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 38 zrI rahanemi eka vAra bhagavAna nemanAtha temanA sAdhu samudAya sAthe vihAra karatAM karatAM giranAra parvata upara rahyA hatA. rahanemi ke je saMsArIpaNAnA bhagavAna nemanAthanA nAnA bhAI hatA. teo gocarI vahorI prabhu pAse AvatA hatA. tevAmAM acAnaka vRSTi thaI. te varasAdathI bacavA muni rahanemi eka bAjunI guphAmAM peThA. e avasare rAjImatI sAdhvI paNa prabhune vAMdIne pAchAM pharatAM hatAM. teoe paNa ajANatAM A guphAmAM ja praveza karyo. temanAM vastro varasAdathI bhIMjAyAM hatAM eTale guphAmAM thoDAM dUra jaI bhIMjAyelAM vastro sUkavavA mATe teNe kADhI nAkhyAM. apakAyajIvonI virAdhanAnI vyAkuLatAthI AchA aMdhakAramAM potAnI samIpamAM ja rahelA rahanemi munine temaNe joyA nahIM, paNa jhAMkhA ajavALAmAM muni vastravihIna dazAmAM rAjImatIne joI kAmAtura thayA. temaNe rAjamatIne kahyuM, he bhadre ! meM pUrve paNa tamArI AzA rAkhI hatI ane haju kahuM chuM ke hamaNAM bhogano avasara che. svara uparathI rahanemine oLakhI, rAjImatIe vastrathI potAnuM zarIra DhAMkI dIdhuM ane kahyuM, kulIna janane Ama bolavuM kadI ghaTe nahIM. vaLI tamo nemajInA laghu baMdhu cho ane temanA ja ziSya thayA cho. chatAM tamane AvI durbuddhi kyAMthI AvI? huM sarvajJanI ziSyA thaIne tamArI A icchA pUrI karIza nahIM. AvI vAMchanA mAtra karavAthI tamo bhavasAgaramAM paDazo. huM uttama kuLamAM utpanna thayelI putrI chuM. tame paNa uttama kuLanA puruSa cho. ApaNe koInIca kuLamAM utpanna thayelAM nathI ke jethI aMgIkAra karelA saMyamano bhaMga karIe. anaMdhanakuLanA sarpa paNa vamana kareluM pAchuM khAvA icchatA nathI te karatAM agnimAM pesavAnuM pasaMda kare che. rahanemie juvAnI bhogavI levA ane dharma to buDhApAmAM paNa thaze - ema kahI potAnI icchA doharAvI paNa rAjImatIje eka cAritravAna sAdhvIhatI teNe rahanemine, uttama manuSya bhava maLyo che ane A cAritra lIdhuM che, to bhavasAgara tarI javAnA badale A narke javA kema taiyAra thayA cho? ema pratibodhI rahanemine samajAvyA. rahanemine sakhta pazcAttApa thayo ane sarva prakAre bhoganI icchA tajI dIdhI. temaNe rAjImatIne vinaMtI karI ke, mAruM A pApa koIne jaNAvazo nahIM. paNa rAjImatIe kahyuM prabhu sarvajJa che te to badhuM jANe ja che. tethI rahanemie prabhu nemanAtha pAse jaI potAnA duzAritranI AlocanA karI eka varSa suMdara tapazcaryA ane cAritra pALI, kevaLa jJAna prApta karIne mokSe gayA. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakyA hIrAo [ 39 zrI sukozala muni eka samaye ayodhyAnagarImAM kIrtidhara nAmanA rAjA hatA. temane sahadevI nAmanI patnI hatI. teo bhara yuvAnImAM hovAthI iMdranI jema viSayasukha bhogavatAM hatAM. ekadA temane dIkSA levAnI icchA thaI. paNa maMtrIoe temane samajAvyA ke, "jyAM sudhI tamAre ghare putra utpanna thayo nathI, tyAM sudhI tamAre vrata levuM yogya nathI. tamo aputrapaNAmAM vrata lezo to pRthvI anAtha thaI jaze. mATe svAmI ! putra utpanna thAya tyAM sudhI rAha juo." A pramANe maMtrIonA kahevAthI kIrtidhara rAjA zaramanA mAryA dIkSA na letAM gRhavAsamAM rahyA. keTaloka kALa gayA pachI temane sahadevI rANIthI sukozala nAme putra thayo. teno janma thatAM ja A bALaputra janmelo jANI mArA pati dIkSA leze ema dhArI sahadevIe tene saMtADI dIdho. bALakane gupta rAkhavA chatAM kIrtidharane bALakanI barAbara bhALa maLI javAthI, te bALakane rAjyagAdI upara besADI vijyasena nAmanA muninI pAse dIkSA lIdhI. tIvra tapasyA karatA ane aneka parISahone sahana karatA te rAjarSi guranI AjJAthI ekAkI vihAra karavA lAgyA ane vihAra karatAM karatAM eka vakhata ayodhyAnagarImAM AvyA. teo eka mAsanA upavAsI hovAthI pAraNAne mATe bhikSA levA madhyAhana vakhate zaheramAM bhamatA hatA. te muni potAnA saMsArIpaNAnA pati che ane gAmamAM hovAthI sukozala temane maLaze, to sukozala paNa dIkSA laI leze - eTale pote pativihoNI to che ja, vaLI putravihIna paNa thaI jaze. eTale A kIrtidhara munine rAjyanI kuzaLatA mATe nagarImAMthI kADhI mUkavA joIe. Avo vicAra karIne rANIe potAnA mANaso dvArA kIrtidhara munine nagara bahAra kADhI mukAvyA. A vAta sukozalanI dhAvamAtAe jANI tethI te chUTe mukhe rovA lAgI. rAjA sukozale tene rovAnuM kAraNa pUchyuM tyAre tene tamArA pitA, jemaNe tamone rAjya upara besADI dIkSA lIdhI che teo bhikSA mATe gAmamAM AvelA. tamArI mAtAe tamane e muni maLaze to tame paNa dIkSA lezo ema jANI temane gAma bahAra kaDhAvI mUkyA che. AthI huM rudana karuM chuM. A du:kha huM sahana karI zakatI nathI. A jANI sukozala virakta thaI pitAnI pAse AvyA ane aMjali joDI vatanI yAcanA karI. te vakhate tenI patnI citramALA garbhiNI hatI te Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 40 maMtrIo sAthe AvI ane sukozalane dIkSA na levA samajAvavA lAgI. paNa sukozale tene kahyuM ke, "tArA garbhamAM je putra che teno meM rAjya upara abhiSeka karelo che." ema samajAvI sukozale pitAnI pAse dIkSA lIdhI ane mahA AkarI tapasyA karavA lAgyA. mamatA rahita ane kaSAya varjita e pitA - putra mahAmuni thaI pRthvI taLane pavitra karatA sAthe ja vihAra karatA hatA. putra ane patinA viyoge sahadevIne ghaNo kheda thayo tethI ArtadhyAnamAM mRtyu pAmIne koI girinI guphAmAM vAghaNa thaI. kIrtidhara ane sukozala muni cAturmAsa nirgamana karavAne mATe parvatanI guphAmAM sthira dhyAnastha avasthAmAM rahyA ane kArtika mAsa Avyo tyAre te banne muni pAraNAne mATe zahera tarapha cAlyA. tyAM mArgamAM yamadUtI jevI pelI duSTa vAghaNe teone dIThA. vaghaNa najIka AvIne tarApa mAravA taiyAra thaI te vakhate banne sAdhu dharmadhyAnamAM tatpara thaIne tyAM ja kAyotsarge rahyA. te vAghaNe AgaLa pahelAM sukozala muni hovAthI temanA upara prahAra karyo. temane pRthvI upara pADI nAkhyA ane nakharUpa potAnA aMkuzathI temanA zarIrane phADI nAkhyuM ane temAMthI vahetA rudhiranuM pAna karavA lAgI ane dAMtathI taDataDa toDIne mAMsa khAvA lAgI. AvA vakhate sukozala muni A vAghaNa mane karmakSayamAM sahakArI che . ema muni jarA paNa glAni na pAmatAM zukala dhyAnamAM pahoMcatAM tatkALa kevaLajJAna pAmI mokSe gayA. tevI ja rIte kIrtidhara muni paNa anukrame kevaLajJAna pAmI advaitya sukhanA sthAna rUpa paramapadane prApta thayA. arihA zaraNa arihA zaraNaM, siddhA zaraNe, sAhu zaraNe varIe: dhamyo zaraNe pAmI vinaye jinaANAM zira dharIe. arihA zaraNe mujane hojo, Atama zuddhi karavA, siddhA zaraNaM mujane hojo, rAgadveSane haNavA. sAhu zaraNaM mujane hojo, saMyama zUrA banavA, dhamo zaraNaM mujane hojo, bhavodadhithI karavA. maMgalamaya cArenuM zaraNuM, saghaLI ApA TALe, - cidhdhana kerI banI naiyA, zAzvata nagare vALe. :::::: :: ::::::: :::::::::: * * * * * * * * * Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 41 zrI prasannacaMdra rAjaRSi potanapura nagaranA rAjA prasannacaMdra. prabhu mahAvIra potanapura AvyA che ane manorama nAmanA udyAnamAM samavasaryA che e jANI rAjA prabhune vAMdavA AvyA ane mohane nAza karanArI prabhunI dezanA sAMbhaLI. teo saMsArathI udvega pAmyA ane potAnA bALakumArane rAjya siMhAsana upara besADI, temaNe prabhu pAse dIkSA vrata grahaNa karyuM. prasannacaMdra rAjarSi anukrame sUtrArthanA paragAmI thayA. prabhu vihAra karatA karatA rAjagRhanagare padhAryA. prabhunAM darzana karavA zreNika rAjA putronA parivAra sAthe hAthInI savArI tathA ghoDA vagerenI zreNI sAthe AvavA nIkaLyA. tenI senAmAM sauthI AgaLa sumukha ane durmukha nAme be mithyA STi senAnIo cAlatA hatA. teo paraspara vividha vArtAo karatA cAlyA AvatA hatA. rastAmAM cAlatAM teoe prasannacaMdramunine eka page UbhA rahI, UMcA hAtha karIne tapa karatA joyA. teone joI sumukha bolyA ke, "aho, AvI AtApanA karanAra A munine svarga ke mokSa paNa durlabha nathI.' e sAMbhaLI durmukha bolyo ke, "aho ! A to potanapurano rAjA prasannacaMdra che. moTI gADImAM jema vAcharaDAne joDe tema A rAjAe rAjyano badho bhAra potAnA bALakumAra upara mUkyo che. e te kaMI dharmI kahevAya ? enA maMtrIo caMpAnagarInA rAjA dIvAhananI sAthe maLI, tenA rAjakumArane rAjya uparathI bhraSTa karaze. eTale A rAjAe to UlaTo adharma karyo che." A pramANenuM vacana dhyAnastha muni prasannacaMdre sAMbhaLI manathI ciMtavavA lAgyA ke, "aho ! mArA akRtajJa maMtrIone dhikkAra che. teo mArA putra sAthe Avo bheda kare che ? jo huM A vakhate rAjya saMbhALato hota to teone bahu AkarI zikSA karata." AvA saMkalpa-vikalpothI aprasanna thayelA rAja potAnA grahaNa karelA vratane bhUlI jaI manathI ja maMtrIo sAthe yuddha karavA lAgyA. AgaLa cAlatAM zreNika mahArAjA potAnA rasAlA sAthe prabhu pAse AvyA ane vaMdanA karIne pUchyuM ke, "rastAmAM prasanna caMdra rAjaSine dhyAnAvasthAmAM meM vAMghA che. te sthitimAM kadApi te mRtyu pAme to kaI gatimAM jAya ?" prabhu bolyA ke, "sAtamI narake jAya. te sAMbhaLI zreNika rAjA vicAramAM paDyA ke, 'sAdhune naragamana hoya nahIM prabhunuM kahevuM mArAthI barAbara saMbhaLAyuM nahIM hoya. 23. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 42 thoDI vAra rahIne zreNike pharIthI pUchyuM ke, he bhagavAna ! prasannacaMdramuni jo A samaye kALa kare to kyAM jAya ?" bhagavaMte kahyuM ke, "sarvArtha siddha vimAne jAya zreNike pUchyuM ke, "bhagavaMta ! Ape kSaNanA aMtaramAM be judI vAta kema kahI !" prabhu bolyA ke, 'dhyAnanA bhedathI te muninI sthiti be prakAranI thaI tethI meM tema kahela. prathama dukhanI vANI sAMbhaLIne prasannacaMdramuni bredhI thayA hatA ane potAnA maMtrI vagerenI sAme manamAM kopita thaI yuddha karatA hatA. te vakhate tame ene vaMdanA karI hatI, tethI te vakhate te narakane yogya hatA. tyAMthI tamArA ahIM AvavA daramyAna teNe manamAM vicAryuM ke, have mArI pAsenAM badhAM Ayudho khalAsa thaI gayAM mATe have to mArA mastaka uparanA zirastrANathI zatrune mA. - evuM dhArI potAno hAtha mAthA para mUkyo. tyAM to mAthe loca karelo jANI pote vratamAM che e jANI, oho ! A meM zuM ciMtavyuM ? ema te potAnA AtmAne niMdavA lAgyA ane tenI AlocanA pratikramaNa karIne pAchA prazasta dhyAnamAM sthira thayA, tethI tamArA bIjA praba samaye te sarvArtha siddhine yogya thaI gayA. A pramANe vAta cAle che tyAM prasannacaMdramuninI samIpe deva duMdubhi vagere vAgatAM saMbhaLAyAM te sAMbhaLI zreNike prabhune pUchyuM, "svAmI ! A zuM thayuM ?" prabhu bolyA ke, "dhyAnamAM sthira thayelA prasannacaMdramunine hamaNAM kevaLajJAna utpanna thayuM che ane devatAo temanA kevaLajJAnano mahimA Ujave che. chellI ghaDIe lapaka zreNIe caDI jatAM prasannacaMdra rAjaRSi kevaLajJAna pAmyA." vadhAI dinAnAthanI vadhAI bAje che, mArA nAthanI vadhAI bAje che. zaraNAI sura nobata bAje, mora dhanana ghana gAje che...mArA nAthanI. indrANI mila maMgala gAve, motIyanA cauka pUrAve che......mArA nAthanI. sevaka prabhujI zuM araja kare che, caraNoM kI sevA khArI lAge che.... mArA nAthanI. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 43 zrI tripuSTa vAsudeva tripRSTa vAsudeva aMta:puranI strIo sAthe sukhe vilAsa karatA hatA. eka divasa keTalAka gavaiyAo AvyA. teoe vividha rAgothI madhura gAyana karI, tripRSTa vAsudevanuM hRdaya harI lIdhuM. rAtrInA samaye A gavaiyAo potAnuM madhura gAna gAtA hatA. zrI tripRSTa vAsudeve vAca pramANe AvelA potAnA zayyApAlakane AjJA karI ke, "jyAre mane nidrA Ave tyAre gavaiyAone gAyana karatAM baMdha karIne temane vidAya karI deje." thoDI vAre tripRSTa vAsudevanA netramAM nidrA AvI, paNa zayyApAlake saMgIta sAMbhaLavAnA lobhathI te gavaiyAnuM saMgIta baMdha karAvyuM nahIM. A pramANe gAyanamAM ja rAtrino keTaloka samaya pasAra thaI gayo eTale tripRSTa vAsudevanI nidrA tUTI gaI. te vakhate gAyakonuM gAna cAlu hatuM, te sAMbhaLI te vismaya pAmyA. tatkALa temaNe zayyApAlakane pUchyuM "A gavaiyAone teM haju sudhI kema vidAya karyA nahIM ?" zayyApAlake kahyuM, "he prabhu ! teonA gAyanathI mAruM hRdaya AkSipta thaI gayuM, jethI huM A gAyakone vidAya na karI zakyo, ane ApanA hukamanuM paNa vismaraNa thaI gayuM." A sAMbhaLatAM ja vAsudevane kopa utpanna thayo, paNa te vakhate to tene gopavI rAkhyo. paraMtu prAta:kALa thatAM teo potAnA siMhAsana para ArUDha thayA te vakhate rAtrinuM vRttAMta saMbhArI, te zayyApAlakane bolAvI, vAsudeve sevaka puruSone AjJA karI ke, "A gAyananI prItivALA puruSanA kAnamAM tapeluM sIsuM ane trAMbu reDo, kAraNa ke e kAnano ja doSa che." teoe zayyApAlakane ekAMtamAM laI jaI tenA kAnamAM atizaya garama karela sIsuM reDyuM. A bhayaMkara vedanAthI zayyApAlaka tarata ja maraNa pAmyo ane vAsudeve mahAmAThA vipAkavALuM azAtA vedanIya karma bAMdhyuM. AvAM ghaNAM pApa karmo ane krUra adhyavasAyathI samakita rUpa AbhUSaNane nAza pamADanAra evo tripRSTa vAsudeva nArakInuM pApa bAMdhI potAnuM AyuSya pUruM thartA sAtamI naraka bhUmimAM gayo. 24. A tripuSTa vAsudevano AtmA kALe karI trizalA kukhe janmyA ane covIsamA tIrthaMkara zrI mahAvIra svAmI thayA ane zayyApAlakano jIva A kALamAM govALa thayo. ekadA prabhu mahAvIra kAusagga dhyAne UbhA hatA tyAM A govALe potAnA baLadone tyAM mUkIne gAyo dovA gayo. baLado caratA caratA koI aTavImAM dUra cAlyA gayA. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 44 thoDI vAre govALa pAcho Avyo tyAre potAnA baLadone joyA nahIM eTale teNe prabhune pUchyuM ke, "are devArya ! mArA baLado kyAM gayA ? tuM kema bolato nathI ? tuM kema mArAM vacana sAMbhaLato nathI ? A tArA kAnanAM chidra zuM phogaTanAM ja che ?" A pramANe kahevA chatAM paNa prabhu kaMI bolyA nahIM tyAre teNe ati kSedha karI, prabhunA banne kAnamAM bAvaLanI zULo (kAzaDAnI saLIo) nAkhI. banne bAjuthI A nAkhela zaLIo paraspara evI rIte maLI gaI ke, jANe te akhaMDa eka ja zaLI hoya ema dekhAvA lAgI. pachI A be khIlAo koI kADhI zake nahIM - evuM dhArIne te duSTa govALa teno bahAra dekhAto bhAga kApIne cAlyo gayo. prabhu A vakhate kAnamAM zalya dvArA thatI pIDAthI jarA paNa kaMpita thayA nahIM ane zubhadhAnamAM lIna rahyA ane prabhu tyAMthI vihAra karI, apApAnagarIe padhAryA ane siddhArtha vaNikane ghera gayA. tyAM kharaka nAmanA vaidhe kAnanuM A zalya pArakhyuM ane prabhunA kAnamAMthI be sANasI vaDe banne kAnamAMthI khIlA ekasAthe kheMcyA eTale rudhira sahita banne khIlA, jANe pratyakSa avazeSa vedanIya karma nIkaLI jatuM hoya tema nIkaLI paDyA. e khIlA kheMcatI vakhate prabhune evI bhayaMkara vedanA thaI ke te vakhate teothI bhayaMkara cIsa paDI gaI. pachI kharala vaidya ane siddhArtha vaNike aMrohiNI auSadhithI prabhunA kAnane tatkALa rUjhavI potAnA ghare gayA. Ama tripRSTa vAsudevanA bhavamAM kAnamAM garama sIsuM reDela te karma prabhunA bhavamAM bhagavAnane A rIte kAnamAM khIlA ThokAyA e rIte bhogavavuM paDyuM. jUnuM thayuM re devaLa jUnuM re thayuM jUnuM thayuM re devaLa jUnuM re thayuM, mAro haMsalo nAno ne devaLa jUnuM re thayuM. Tika) A re kAyA re haMsA, DolavAne lAgI re; paDI gayA dAMta, mAMyalI rekhuM to rahyuM. mAro0 tAre ne mAre haMsA prIsuM baMdhANI re; uDI gayo haMsa, piMjara paDI re rahyuM. mAro bAI mIrAM kahe prabhu giradharanA guNa; premano pyAlo tamane pAuM ne pIvuM. mAre Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 45 | zrI nayasAra, 2 pa. jaMbudvIpamAM yaMtI nAme nagarI hatI. tyAM zatrumardana nAme rAjA rAjya karatA hatA. tenA pRthvI pratiSThAna nAmanA gAmamAM nayasAra nAme eka svAmI bhakta gAmetI hato. tene koI sAdhu-mahAtmAo sAthe saMparka na hato paNa apakRtyathI parADu mukha-bIjAnA doSane jovAmAM vimukha ane guNagrahaNamAM tatpara raheto. eka vakhata rAjAnI AjJAthI te moTAM lAkaDAM levA mATe bhAtuM laI keTalAMka gADAM sAthe eka jaMgalamAM gayo. tyAM vRkSo kApatAM madhyAhUna samaya thayo ane khUba bhUkha lAgI. te vakhate nayasAra sAthe AvelA bIjA sevakoe uttama bhojanasAmagrI pIrasI. nayasArane jamavA bolAvyo. pote sudhA-tRSA mATe Atura hato chatAM paNa koI atithi Ave to huM tene bhojana karAvIne pachI jamuM." - ema dhArI pote Ama tema jovA lAgyo. tevAmAM sudhAtura, tRSAtura ane pasInAthI jemanAM aMgo rebajheba thaI gayAM che evA keTalAka munio e tarapha AvI caDyA. "oho ! A munio mArA atithi thayA te bahu sAruM thayuM ema ciMtavatA nayasAre temane namaskAra karIne pUchyuM ke, "he bhagavaMta ! AvI moTI aTavImAM tamo kyAMthI AvI caDyA ! kema ke zastradhArI paNa A aTavImAM ekAkIpaNe pharI zake tema nathI. tethI teo bolyA ke, amo zarUAtamAM amArA sthAnathI sArthanI sAthe ame cAlyA hatA, paNa mArgamAM koI gAmamAM bhikSA levAne peThA, tevAmAM sArtha cAlyo gayo. amane bhikSA kaMI maLI nahIM, tethI amo sArthane zodhatA AgaLa ne AgaLa cAlyA paNa amone sArtha to maLyo nahIM ane A aTavImAM AvI caDyA. nayasAra bolyo, "aho ! e sArtha kevo nirdaya ! kevo vizvAsaghAtI ! ke tenI AzAe cAlelA sAdhuone sAthe lIdhA vagara te potAnA svArthamAM niSphara banIne cAlyo gayo. paNa mArA puNya tamo atithi rUpe padhAryA te bahu sAruM thayuM." A pramANe kahIne nayasAra te mahAmunione jyAM potAnuM bhojanasthAna hatuM tyAM laI gayo ane potAne mATe taiyAra karI lAvelA anapAnathI teNe te munione pratilAbhita kya, eTale munioe tyAMthI bIje jaIne vidhi vaDe teno AhAra karyo. bhojana karIne nayasAra munionI pAse Avyo ane pramANa karIne kahyuM ke, "he bhagavaMta ! cAlo, huM tamane nagarano mArga batAvuM. eTale Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 46 munio nayasAranI sAthe cAlyA ane nagarInA mArge AvI pahoMcyA. tyAM munioe eka vRkSanI nIce besIne nayasArane dharma saMbhaLAvyo. te sAMbhaLI, potAnA AtmAne dhanya mAnatA nayasAre te ja vakhate samakita prApta karyuM ane munione vAMdIne te pAcho vaLyo ane kApela badhAM kASTho rAjAne pahoMcADI potAnA gAmamAM Avyo. pachI A moTA manavALo nayasAra dharmano abhyAsa karato tattvane ciMtavato ane samakita pALato potAno kALa nirgamana karavA lAgyo. e pramANe ArAdhanA karato nayasAra aMta samaye paMca namaskAra maMtranuM smaraNa karI, mRtyu pAmI, saudharma devalokamAM palyopama AyuSyavALo devatA thayo. A ja AtmA satyAvIzamA bhave trizaLA rANInI kukhe janmI vartamAna covIsInA chellA tIrthaMkara zrI mahAvIra svAmI thayA. vhAlA mArA haiyAmAM raheje... vhAlA mArA haiyAmAM raheje, bhUluM tyAM nuM Tokato raheje. mAyAno che kAdava evo, paga to khUpI jAya; hiMmata mArI kAma na Ave, tuM pakaDaje bAMhya, vhAlA mArA... marakaTa jevuM mana A mAruM jyAM tyAM kUdakA khAya; moha madirA upara pIdho, ne pApe pravRtta thAya. vhAlA mArA... devuM patAvavA AvyA jagamAM, devuM vadhatuM jAya; chUTavAno eka Aro have to, tuM choDe chuTAya. vhAlA mArA.. punitanuM A darda have to, mukhe kahyuM nava jAya; soMpI meM to tArA caraNamAM, thAvAnI hoya te thAya. vhAlA mArA.. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 47 zrI siMha aNagAra mahAvIra prabhunA eka draDha anurAgI ziSya siMha aNagAra. ekAMta nirjana araNyamAM eka ghaTAdAra vaTa vRkSanI nIce dhyAna dharI rahyA hatA. tyAM be puruSo bhagavAna mahAvIra upara gozALAe tejolezyA mUkI tenI vAta karI rahyA hatA. - 26. eka puruSa kaheto hato - gozALAe tejolezyA bhagavAna upara mUkI tyAre tyAM hatA te samartha ziSyo kema gozALAne rokI na zakyA ? bIjAe javAba Apyo, bhagavAnanI AjJA hatI ke badhAe gozALAthI aLagA rahevuM chatAM tejolezyA mUkI te samaye paramAtmA upara parama prItivALA be aNagAra sunakSatra tathA sarvAnubhUti jhAlyA na rahyA ane gozALAne aTakAvavA vacce kUdI paDyA paNa gozALAe choDelI tejolezyAthI banne jIvatA saLagI motane bheTyA. ararara.... ghora hatyA... e pApI divase A banne puruSo zrIvasti nagarImAM hatA ke jyAre mizrAdveSI gozALAe mahAvIra prabhu upara tejolezyA mUkI hatI. paNa tejolezmA paramAtmAnA dehamAM praveza karavA samartha na hatI. bhagavAnane pradakSiNA daIne sIdhI ja gozALAnA dehamAM vyApI gaI. paNa A tejolezyAnI garamIthI bhagavAnanA aMgeaMgamAM baLatarA thatI hatI. bhagavAnanI rUpa saMpatti saheja jhaMkhavAI gaI hatI. badhA bhaktagaNa A AphatathI bebAkaLA banI gayA hatA. A vArtAlApa siMha aNagAra vaTavRkSanI pAchaLa dhyAna dharatA hatA te sAMbhaLe che. temane A bhayaMkara vAtanI khabara na hatI. paNa A vAta sAMbhaLI temanA haiyAmAM apAra vedanA jAgI. temanI kalpanAzaktithI paramAtmAnA rogagrasta dehane joyo. te kaMpI UThyA - mArA nAtha .. ! tamArA dehamAM ATalI badhI pIDA ? siMha aNagAranI AMkhamAMthI AMsunI dhArA vahevA mAMDI. thoDI vAra vaLI bIjA be vaTemArguo e ja vaTavRkSa nIce AvI beThA. bemAMthI eka vRddha ane eka bALaka hatA. banne kadAca pitA-putra hoya. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 48 bALaka vRddhane pUchato hato, he bApujI, bhagavAna upara pelA gozALAe tejolekSA mUkI. e tejolezyAthI zuM thAya ? vRddha kahe che ke, "jo A tejalezyA bIjA koI upara mUkI hoya to tarata baLIne mRtyu pAme - paNa A to tIrthaMkara eTale mRtyu na thayuM paraMtu..." ATaluM kahetAM te vRddhanI chAtI bharAI gaI. vadhu na bolI zakyA. eTale bALake kahyuM, kema bApujI" aTakI gayA? pachI zuM thayuM.?" * "beTA. bhagavAnane lohInA jhADA thayA kare che. Ama kahetAM to e vRddha eka dhUsakuM khAIne moTA avAje raDI paDyo. bAjumAM ja UbhelA siMha aNagAra doDI AvyA. A vArtA sAMbhaLI temanA haiye kAramI vedanA UThI AvI ane AMsuM nItaratI AMkhe pUche che : bhAI, pachI zuM thayuM ? bhagavAnanuM nirmaLa caMdramA jevuM moTuM tejolesthAnA tApathI zyAma thaI gayuM. AkhA zarIre bhagavAne vedanA che. A tApathI prabhu cha mAsathI vadhu nahIM jIvI zake. vRddha vadhu bolI zakto nathI siMha aNagAranI vedanA vadhatI gaI. kevI rIte prabhu A sahana karatA haze? vadhu ne vadhu zokanA sAgaramAM teo DUbatA gayA. eka khUNAmAM besI karuNa svare rudana karavA mAMDyuM. dhusake dhrusake royA. . * A vakhate badhA ja raDatA hatA - gautama svAmIthI mAMDI pratyeka sAdhunI AMkho AMsuthI chalakAI. caMdanabALA ane bIjAM strI-puruSo - deva ane dAnavo paNa zokanI chAyAmAM gherAyAM hatAM. paNa siMha aNagAra to evuM raDyA ke chAnA ja na rahe. bhagavAna mahAvIra zrIvastithI vihAra karI miMDhika gAma padhAryA tyAM kevaLajJAnanA prakAzamAM temane siMha aNagAranA apAra AkaMdamAM taraphaDatA jIvane joI lIdho. tarata bhagavAne gautama svAmIne bolAvI siMha aNagArane ahIM bolAvI lAvavA AjJA karI ane thoDA vakhatamAM ja be aNagAroe siMha aNagArane bhagavAnanAM caraNomAM upasthita kya. bhagavAnanI pIDAto deha najare paDatAM ja temanI vedanA vadhI paDI. teo nIce besI gayA. kaMTha rUMdhAI gayo. AMkho sUjhI gaI hatI. siMha !!! madhura vANIthI bhagavAne aNagArane najIka bolAvyA. zA mATe saMtApa kare che? prabhu Apane ATalI badhI pIDa. dhrusake raDatAM raDatAM bolyA. prabhu bolyA, siMha, teM lokone moDhe sAMbhaLyuM ne ke mAruM cha mahine mRtyu thaze? hA prabhu Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 49 paNa tevuM banI zake kharuM? tIrthakaro haMmezAM temanuM AyuSya pUrNa karIne ja nirvANa pAme. temanA AyuSyane koI ghaTADI na zake, koI vadhArI na zake. paNa prabhu ! aNagAra rotAM rotAM karagaryA, sakaLa saMgha ApanI A sthiti jotAM vyathA anubhavI rahyo che. prabhu ApanA mATe nahIM paNa mArA jevAnA mananI zAMti mATe tame auSadhanuM sevana karo. ApanI A pIDA jovA huM paLa vAra paNa samartha nathI siMhamuninA AvA AgrahathI prabhu bolyA, A gAmamAM revatI nAme eka zrAvikAe mArA mATe koLAno kaTAha pakAvyo che. te tuM na leto. potAnA ghara mATe teNe bIjorAno kaTAha pakAvyo che te laI Ava. tArA AgrahathI e kaTAha huM davA tarIke grahaNa karIza, ke jethI tane gharya prApta thAya. siMha aNagAra nAcI UThyA. temanA aMge aMge harSano romAMca thayo. revatInuM ThekANu zodhI siMha aNagAra tenA AMgaNe AvyA. vinayapUrvaka revatIe vaMdanA karI hAtha joDIne pUchyuM, kaho bhagavAna padhAravAnuM kAraNa? he zrAvikA, teM bhagavAna mATe je auSadha banAvyuM che te nahi paNa je te tArA mATe auSadha banAvyuM che tenI amone jarUra che. revatI Azcarya saha bolI, he bhagavAna! koNa AvA divya jJAnI che je AvI guma vAtane jANI gayA che ! sarvajJa bhagavAna sivAya bIjuM koNa hoI zake? revatI ! revatIe AnaMdapUrvaka e auSadha siMha aNagArane vahoravuM. ane jevuM pAtramAM auSadha paDyuM ke devoe mahAdAnam mahAdAnam no divyadhvani ryo. siMha aNagAra tvarita gatie bhagavAnanI pAse AvI bhagavAnane auSadhano AhAra karAvyo ane alpakALamAM bhagavAnano deha rogathI mukta banI gayo. caturvidha saMghe AnaMda utsava karyo, paNa siMha aNagAranI AMkhamAM harSanAM AMsunI dhArA vahI rahI hatI ane mukha bhagavAnanI sAme malakI rahyuM hatuM. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 50 zrI AdrakumAra 27. samudranA madhyamAM ATUMka nAme deza che. tenuM ArTuka mukhya nagara che. tyAM ATUMka nAme rAjA hato.tenI ATUMka rANIthI ArdrakumAra nAme putra thayo. te yauvana vayane prApta thatAM yathA rUci saMsArIka bhoga bhogavavA lAgyo. ArTaka rAjAne ane zreNika rAjAne paraMparAthI prIti baMdhAyelI hatI. eka vakhata zreNika rAjAe potAnA maMtrIne ATUMkarAjAnI pAse ghaNI bheTo laIne mokalyo. te bheTo svIkArI ATUMka rAjAe baMdhu zreNikanI kuzaLatA pUchI. A joI ArTukumAre pUchyuM, he pitAjI, A magadhezvara koNa che ke jenI sAthe tamAre ATalI badhI prIti che? tyAre rAjAe kahyuM ke, zreNika nAme magadhanA rAjA che ane temane ane ApaNA kuLane paraMparAthI prIti cAlI Ave che. A sAMbhaLI ArdrakumAre Avela maMtrIzvarane pUchyuM ke, A magadhazvarane koI guNavAna putra che? hoya to tene huM mAro mitra karavA icchuM chuM. tyAre maMtrIzvare javAba Apyo ke, hA. buddhinuM dhAma evA abhayakumAra temanA putra che. A sAMbhaLI vidAya thatA maMtrIzvarane ArdrakumAre paravALA ane muktAphaLa vagere abhayakumAra mATe maitrInA pratIka tarIke ApyAM. A AkumAranA maitrIbharyA vartAvathI khuza thaI abhayakumAre vicAryuM ke, koI zramaNapaNAnI virAdhanA karavAthI eka anArya dezamAM utpanna thayo che. tene mitra tarIke mAre dharmo banAvavo joIe - ema ciMtavI prabhu AdinAthanI eka ahaMta pratimA eka peTImAM mUkI eka dUta dvArA ArdrakumArane mokalI ApI ane saMdezo mokalyo ke, A peTI ArdrakumAre ekAMte kholavI. - peTI kholatAM AkumArane apratima zrI AdinAthanI manohara pratimA najare paDI. thoDo vakhata to, A zuM che? te temane samajAyuM nahIM paNa vicAra karatAM karatAM AvuM meM pUrve kyAMka joyuM che - ema ciMtana karatAM temane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. temAM pote joyuM ke A bhavathI trIje bhave te magadha dezanA vasaMtapura nagaramAM eka sAmApikanAme karavI hato ane have karmAdhIna huM ahIM dharmavati evA anArya dezamAM utpanna thayo chuM. mane pratibodha pamADanAra abhayakumAra kharekhara mAro baMdhu ane guru che. tethI have pitAnI AjJA laI huM AryadezamAM jaIza ke jayAM mArA A mitra ane guru che. paNa pitAjIe ArdrakumArane Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 51 magadha javAnI rajA ApI ane tenA sAmaMtone ArdrakumAra koI saMjogomAM nAsI na jAya te mATe sakhta baMdobasta rAkhavA hukama karyo. ArTukumAre potAnA mANaso pAse eka vahANa taiyAra karAvyuM ane temAM ratno bhaya ane eka divasa bhagavAna AdinAthanI mUrtivALI peTI laIne badhAne thApa ApI vahANa upara caDI AryadezamAM AvI gayA. ahIM AvI prabhunI pratimA abhayakumArane pAchI mokalI ApI ane sAthe rahela dhana sAtra kSetramAM vAparI, potAnI meLe ja yatiliMga grahaNa karyuM. te vakhate devatAoe UMce svare kahyuM ke, he mahAsatva!tuM hAla dIkSA grahaNa karIza nahIM. kAraNa ke haju tyAre ghaNAM bhogya karma bAkI che. te bhogavyA pachI ja dIkSA leje. AvAM devonAM vacano - anAdara karIne ArdrakumAre potAnI meLe ja dIkSA grahaNa karI ane tIvrapaNe vrata to pALatAM vihAra karavA lAgyA. vihAra karatAM karatAM teo vasaMtapuranagare AvyA, tyAM nagaranI bahAra eka devAlayamAM samAdhi avasthAmAM kAyotsargamAM UbhA hatA. e nagaramAM devadatta nAme eka moTo zeTha hato. tene zrImatI nAme eka ghaNI ja svarUpavAna putrI hatI. te ekadA nagaranI bIjI bALAo sAthe parimaNanI doDa karavA e devAlayamAM AvI ke jyAM ArdrakumAra samAdhi avasthAmAM UbhA hatA. ramatAM ramatAM badhI bAlikAo bolI ke, sakhIo! sarva potapotAne gamatA evA varane varI lo. eTale sarva kanyA paraspara ruci pramANe jhADanA thaDo sAthe varI gaI. jayAre zrImatIe kahyuM ke, sakhIo, huM to A UbhelA bhaTTAraka munine varI' e vakhate devatAoe AkAzamAM rahIne kahyuM ke, zAbAza che, tuM ThIkavarI chuM. A pramANe kahI garjanA karIne te deve tyAM ratnonI vRSTi karI. te garjanAthI gabharAI jaI zrImatI te muninAM caraNane vaLagI paDI. AthI munie vicAryuM ke, ahIM thoDI vAra rahevAthI paNa mane vratarUpI vRkSane mATe jhaMjhAvAtI vAyu jevo manane game evo upasarga thayo, mATe ahIM vadhAre vAra rahevuM yogya nathI evuM vicAratAM te Artamuni tarata ja tyAMthI vihAra karI bIje cAlyA gayA. -. ahIM je ratnanI vRSTi thaI hatI te ratno levA tyAMnA rAjA rAjapuruSo sAthe Avyo paNa ratno levA devAlaye AvyA tyAre aneka sarpo tyAM ratnonI AsapAsa paDyA hatA. te vakhate tatkALa devatAe AkAzamAM rahIne kahyuM ke, 'me A dravya A zrImatInA varane nimitte ApeluM che, mATe te bIjA koIe levuM nahIM te sAMbhaLI rAjA vilakho thaI pAcho pharyo eTale zrImatInA pitAe te dravya laIne alAyaduM rAkhyuM. zrImatIne varavA yogya umara thatAM ghaNA muratiyAnene varavA vasaMtapura AvyA. eTale tenA pitAe tene yogya vara aMgIkAra karavA kahyuM. te sAMbhaLI zrImatI bolI ke pitAjI, huM Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] para to te vakhate je munine varI chuM te ja mAro vara che ane devatAe tene varavA mATe ja dravya paNa Apela che. te dravya tamoe lIdhela che, eTale tamo paNa temAM saMmata thayA cho. mATe te munivara sivAya anya koI vara mane mAnya nathI. tame nathI jANatA ke, rAjAo eka ja vAra bole, munio eka ja vAra vade. ane kanyA paNa eka ja vAra apAya. zeThe kahyuM ke, "he putrI, have te muni zI rIte maLe ? kema ke te to vihAra karI gayA. teo eka sthAnake to rahetA nathI. te muni pAchA ahIM Avaze ke nahIM ? kadI Avaze to te zI rIte oLakhAze ? zrImatIe javAba Apyo ke, te vakhate devatAonI garjanAthI huM bahu bhaya pAmI hatI, tethI huM vAnarInI jema temanAM caraNane pakaDI rahI hatI. te vakhate temanAM caraNamAM meM eka cihna joyuM hatuM. te cihna uparathI huM temane jarUra oLakhI zakuM. mATe he pitA ! tamo evI goThavaNa karo ke jethI atre AvatA - jatA badhA sAdhuone huM pratidina joI zakuM. AthI zeThe putrI mATe dareka sAdhu roja Ave tene svayaM dararoja bhikSA Ape evI vyavasthA karI. bhikSA ApatAM zrImatI teone vaMdana karatAM. temanAM caraNa paranAM cihna jotI. Ama karatAM bAra varSe Ardramuni tyAM AvI caDayA. zrImatIe vaMdanA karI, paga uparanuM cihna joI tarata oLakhI lIdhA. ane temane vaLagI paDI ane bolI, "he nAtha ! te devAlayamAM huM tamane varI hatI. tame ja mArA pati cho. te divase to mane tajIne cAlyA gayA paNa Aje nahIM jaI zako. ane jo krUratAthI mArI avajJA karI jatA rahezo to huM agnimAM paDIza ne tamane strIhatyAnuM pApa ApIza." munine vrata levAne vakhate je tenA niSedharUpa divyavANI thaI hatI te yAda AvI : "kadI bhAvi mithyA thutaM nathI." ema mAnI zrImatIne paraNyA. ArdrakumArane zrImatInI sAthe bhoga bhogavavAthI eka putra thayo. te thoDo moTo thatAM kAludheluM bolavA lAgyo. have putra moTo thayo che tethI ArdrakumAre dIkSA levAnI bhAvanA zrImatI AgaLa karI. buddhimAna zrImatI te vAta putrane jaNAvavA mATe rUnI pUNI sAthe reMTiyo kAMtavA lAgI. jayAre te kAMtavA lAgI tyAre putre te joIne pUchyuM ke, 'he mA ! sAdhAraNa mANaso kare evuM kAma tuM kema kare che ? te bolI, 'he vatsa, tArA pitA dIkSA levA javAnA che. temanA gayA pachI patirahita evI mAre A trAkanuM ja zaraNa che. putra bAlyapaNAne lIdhe totaDI paNa madhuravANIe bolyo ke, 'mAtA ! huM mArA pitAne bAMdhIne pakaDI rAkhIza pachI te zI rIte jaI zakaze ?' A pramANe kahIM bALaka pitAnAM caraNane trAkanA sUtarathI vIMTavA lAgyo, ane bolyo ke, 'mA, have bhaya rAkho nahIM. svastha thAo, juo mArA pitAnA paga meM bAMdhI lIdhA che, tethI baMdhAyelA hAthInI jema te zI rIte jaI zakaze ?' bALakanI A ceSTA joI ArdrakumAre vicAryuM ke, 'aho, A bALakanA snehanuM baMdhana kevuM che ke je mane bAMdhI Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo C 53 rAkhe che. tenA snehane vaza huM tarata dIkSA nahIM lauM. bALake sUtarathI jeTalA AMTA lIdhA che teTalAM varSo huM gRhasthapaNe rahIza.' pachI teNe paganA taMtubaMdha gaNyA je bAra hatA. tethI temaNe bAra varSa gRhasthapaNAmAM nirgamana karyuM ane eka savAre zrImatIne samajAvI yatiliMga dhAraNa karIne te nirmama muni thaI gharamAMthI cAlI nIkaLyA. rastAmAM ArdrakapurathI teone zodhavA AvelA pAMcaso sAmaMto maLyA. teo ArdrakumArane zodhI na zakyA jethI rAjAne moTuM batAvI zakatA na hatA. ane AjIvikA mATe corIno dhaMdho karatA hatA.temane dharmadezanA ApI, te pAMcaso sAmaMtone dIkSA ApI. AgaLa vihAra karatA, eka tApasonA ToLAe mAMsa bhakSaNa mATe eka hAthIne bAMdhyo hato tyAM AvyA. tyAM A Ardramunine ghaNA loko mastaka namAvIne namatA joyA. A joI laghukarmI hAthIe vicAryuM ke, huM paNa jo chUTo houM to A munine vaMdanA karuM. ema vicAratAM te maharSinAM darzana thatAM lokhaMDanAM baMdhano tUTI gayAM ane gajendra chUTo thaI mahAmunine vAMdavA AgaLa vadhyo. A joI A hAthI munine jarUra haNI nAkhaze - tenAthI bacavA loko dUra bhAgI gayA; paNa muni to tyAM ja UbhA rahyA. hAthIe muni pAse AvI kuMbhasthaLa namAvIne praNAma karyA ane sUMDhathI caraNasparza karyo tethI te gajendra parama zAMtine pAmyo ane dUra cAlyo gayo. je tApasoe e hAthIne bhojana mATe bAMdhelo teo Ardramuni upara gusse thayA. temane bodha ApI prabhu mahAvIranA samovasaraNa pAse mokalyA, tyAM jaI te badhAe saMvegI dIkSA lIdhI. rAjagRhImAM zreNika rAjA ane abhayakumAre A gajendra mokSanI vAta sAMbhaLI, Ardramuni pAse AvyA ane bhaktithI vaMdanA karI ke, muni tame karelA gajendramokSathI amane Azcarya thAya che. munie kahyuM ke, 'he rAjendra ! gajendrano mokSa karavo te mane duSkara lAgato nathI paNa trAkanA sUtaranA pAzamAMthI chUTI mokSa pAmavo duSkara lAge che.' rAjAe pUchyuM ke, te zI rIte ! eTale munie bALake bAMdhela trAka - sUtaranI badhI kathA kahI. je sAMbhaLI. rAjA ane sarva loko vismaya pAmyA. pachI ArdrakumAramunie abhayakumArane kahyuM ke, 'he baMdhu, tame mArA upakArI dharmabaMdhu cho, tamoe mokalela arhatanI pratimAnA darzanathI mane jAti smaraNajJAna thayuM ane tethI ja huM Arhata thayo. he bhadra, tame mAro uddhAra karyo che. tamArI buddhinA pratApe huM A AryadezamAM Avyo ane tamArAthI ja pratibodha pAmI, huM dIkSAne pAmyo. he baMdhu, tamAruM kalyANa thAo." Ardramuni rAjagRhamAM samavasarelA zrI vIraprabhune vaMdanA karI, temanAM caraNakamaLanI sevA karatAM prAye mokSa prApta karyuM. og Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 54 | zrI khaMdhaka muni jItazatru rAjA ane dhAraNIdevInA putra dharmaghoSa muninI dezanAthI pratibodha pAmyA. khaMdhaka muni chaThTha ane aThThamanuM tapa karatA, kaThaNa parISaha sahana karatA hatA. tapa karatAM karatAM kAyA ghaNI sukAI gaI. hAkaDAM gaNI zakAya evuM zarIra thaI gayuM. saMsAra asthira che tema samajI AkarAM tapa karatA gayA. vihAra karatAM eka divasa temanI saMsArI bahena je rAjAne paraNAvelI hatI te rAjAnA zaheramAM AvyA. bahene rAjyabhavanamAMthI bhAIne oLakhyA. bhAIno prema yAda Avyo ane AMkhamAMthI AMsu vahevA lAgyAM. rAjAjIe A joyuM ane manamAM vicAra karavA lAgyA ke, A koI rANIno jUno yAra che. A kAMTo zaheramAM rahevo na joIe. rAjAe potAnA sevako bolAvI e sAdhunI cAmaDI utArI lAvavA AjJA ApI. rANIne A AjJAnI khabara na paDI sevako bAnAvasthAmAM UbhA rahelA khaMdhaka muni pAse AvyA ane bolyA : amArA rAyanI evI AzA che ke tamArI jIvatAM cAmaDI utArI temane soMpavI. baMdhaka muni jeo samatAnA dariyA jevA hatA teo dhyAnathI calita na thayA ane manathI AnaMda pAmI ciMtavavA lAgyA ke karma khapAvavAno kharekhara avasara Avyo che. AvA vakhate kAyara thavuM na paravaDe. ane sevakane kahyuM ke, A cAmaDI rukSa thaI gaI che, tamane utAravI muzkela paDaze, eTale tamo kaho evI rIte zarIra rAkhuM jethI tamone cAmaDI utAratAM takalIpha na paDe. ema kahI kAyAne (manathI tyajI dIdhI) vosirAvI dIdhI ane cAra zaraNAnuM dhyAna dharatAM sthira rahyA. caDacaDa cAmaDI UtaravA lAgI. munie vedanAne harSathI vadhAvI. zukala dhyAne caDI gayA. zapaka zreNIe caDatAM caDatAM kevaLajJAna pAmyA. ajara amara pada pAmI gayA. tyAM lohIthI kharaDAyelAM vastro paDyAM hatAM temAMthI muhapattiI eka paMkhIe cAMcamAM laI UDI gayuM paNa e lohIthI kharaDAyelI muhapattI rANInA jharUkhAmAM paDI. A muhapatI to mArA bhAInI ja che ema oLakhI, bhAInI hatyA karavAmAM AvI che ema samajI, rANI bhAInA viraha rovA lAgI. sAcI vAtanI khabara paDatAM rAjA Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadhakamAna 12-18 N Jeegleioner votere Qqola choTa AD Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. khaMdhakamuni khaMdhakakumAra jitazatru rAjAnA putra hatA. bALapaNathI ja dharmaparAyaNa hatA. eka divasa vIsamA tIrthaMkara munisuvratasvAmI bhagavAnanI amRtamaya dezanA sAMbhaLIne vairAgya pedA thayo, ane pAMcaso rAjakumAronI sAthe dIkSA lIdhI. eka divasa bhagavaMtane pUchIne vahananA deza bhaNI vicaraNa karyuM. prabhue kahyuM, "tamane pUrA parivArane maraNAMta kaSTa thaze". tyAre khaMdhakasUrI bhagavaMtane kahe, "ame ArAdhaka thaIzuM, ke virAdhaka ? bhagavaMta kahe, "tamArA sivAya badhA ArAdhaka banaze." tyAre vicAra karIne vahananA deza bhaNI cAlI nIkaLyA. tyAMnA maMtrIne emanA para dveSa hato. gAmamAM pahoMcyA. maMtrIne khabara paDI gaI. emane mArI nAkhavAnA prayAso zarU karyA. rAjAne bhaMbheryo ke A muni 500 muninA vezamAM sainika banIne tamane mArI nAkhIne rAjya chInavI leze. tyAre rAjAe bredhita thaIne pApI maMtrIne hukama Apyo, "tane jema dIka lAge te rIte 500 jaNAne mAra." tyAre duSTa .adhama...ghANI banAvavIne tamAma munione pIlavA lAgyo. lohInI nadIo vahI ema 498 munio samatA rasamAM pIlAIne karmakSaya karIne mokSa pAmyA, tyAre bAla munine mAratAM pahelAM mane mAro" evo avAja paNa nA sAMbhaLyo. tyAre maratAM pahelAM pratijJA karatAM huM AvatA bhavamAM maMtrInI sAthe AkhI nagarInA lokone mArI nAkhIza" ema kahyuM, pachI pratijJAnA prabhAvathI agnikumAra deva banyA. nagarI bALI nAkhI, evo vedha karavAthI mokSamAM nahIM jaI zakyA. vedhathI kalyANa nathI, kSamAthI siddhi maLe che. dhanya 499 ziSyo. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo C 55 paNa kredhAvasthAmAM bhayaMkara pApa thaI gayuM che ane nirdoSa mANasanI hatyA karAvI che te jANI atizaya pazcAttApa karavA lAgyo ane sAdhunI samatAnI vAta sevako pAse sAMbhaLI. manomana temanI samatAnI anumodanA karatAM karatAM A saMsAra asthira che, asAra che - ema vicArI rAjA-rANI baMnee saMyama aMgIkAra karI karelAM pAponI AloyaNA karI, duSkara tapo karI kAyAne gALI nAkhI zivasukhane pAmyA. jyAM lagI AtamA jyAM lagI AtamA tattva cInyo nahi, tyAM lagI sAdhanA sarva jUThI; mAnuSA deha tAro ema eLe gayo. mAvaThAnI jema vRSTi vUThI. jyAM zuM thayuM snAna, pUjA ne sevA thakI, zuM thayuM ghera rahI dAna dIdhe ? zuM thayuM dharI jaTA bhasma lepana karyuM, zuM thayuM vALa locana kIdhe ? jyAM0 zuM thayuM tapa ne tIratha kIdhA thakI ? zuM thayuM mALa cahI nAma lIdhe zuM thayuM tilaka ne tulasI dhAryo thakI, zuM thayuM gaMgAjaLa pAna kIdhe ? jyAM zuM thayuM veda vyAkaraNa vANI vadhe, zuM thayuM rAga ne raMga jANe ? zuM thayuM khaTa.darazana sethA thakI, zuM thayuM varaNanA bheda ANye ? jyAMo e che parapaMca sahu peTa bharavA taNA, AtmArAma paribrahma na joyo, bhaNe narasayo ke tattvadarzana vinA ciMtAmaNi janma khoyo. jyAM Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 56 dhano aNagAra 29. kAkaMdI nagaramAM ghaNA dhanADhyo hatA temAM bhadrA mAtAno dIkaro dhanno sarvazreSTha gaNAto. tenI saMpatti apAra hatI. tene rUpavAna batrIza strIo hatI. devatA jevAM sukho ane bhoga bhogavatAM AnaMdamAM teno kALa pasAra thato hato. eka vakhata carama tIrthaMkara bhagavAna zrI mahAvIra svAmI potAnA vizALa sAdhu parivAra sAthe kAkaMdInA eka manohara udyAnamAM padhAryA. kAkaMdInA rAjA jitazatru potAnI senA tathA nagarajano sAthe prabhunAM darzana mATe AvyA ane khUba ja bhAvapUrvaka bhakti karI. devoe tyAM sUvarNa ane zaikhamaya ratnothI jaDeluM samavasaraNa racyuM. prabhu mahAvIre samavasaraNamAM besI dezanA devA mAMDI. bhadrAno jAyo dhanno paNa trilokanAthanAM darzane Avyo. darzana - vaMdana karI te paNa prabhunI dezanA sAMbhaLavA lAgyo. dezanA sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM bhogIbhramara dhannAnuM hRdaya vairAgyarasamAM taraboLa banyuM ane kSaNa pahelAMno bhogamAM masta dhanno tyAganA raMgamAM raMgAI gayo. saMsAranAM sukhonI anityatA ane parAdhInatA tene samajAI ane manomana saMsAranAM sukhone tyajI, devAdhideva bhagavAna zrI bhagavAna mahAvIra devanA zaraNe dIkSA levA nizcaya karyo. amogha zaktinA svAmI bhagavAnanI eka ja dezanA anekonA rAgadveSanI Agane sA mATe ThArI zake che. e ja prabhAve zrI dhannAjInA AtmAne sanmArge dorI javA e dezanA samartha banI. dhannAjI bhogI hatA, paNa bhoganA gulAma na hatA. teoe temanI batrIza strIonI vinavaNI, prArthanA saMsAramAM rahevAnI sAMbhaLI paNa dhannAjInA manobaLa AgaLa e kAmamAM na AvyuM. patnIo paNa vIra hatI tyAganA mArge jatA dhannAjIne kSaNika saMsAranAM sukhone lAta mArI, punita mArge sidhAvavA hradayanA sadbhAvathI anumati ApI. bhadrA mAtAe potAnA ekanA eka putrane saMsAranAM sukho na choDavA ghaNuM samajAvyuM paNa dhannAjI makkama rahyA, potAno nakkI karela mArga choDavA te na lalAcAyA. chevaTe mAtAjIe paNa putrane dIkSA mATe anumatI ApI. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 57 bhadrA mAtAnA AMgaNe dIkSAno mahotsava maMDAyo. kAkaMdIno nAtha jitazatru rAjA dhannAjInA tyAganI A vAta sAMbhaLI bhadrA mAtAne ghare AvyA. dhannA jevA vIranI janetA tarIke temane dhanyavAda ApyA ane A utsava UjavavAno lAbha potAne maLe tevI mAgaNI karI. rAjavIe dhannAjIne AzIrvAda ApyA, pote dhannAjIne snAna karAvyuM. manohara vastro ane mahAmUlAM AbhUSaNo paherAvyAM. khAsa taiyAra karela pAlakhImAM pheravyA. khUba ja ADaMbarathI nIkaLela varaghoDo duMdubhi Adi vAghothI vAjate gAjate nagaranA mArgo kApI bahAra ughAne thaMbhyo. A varaghoDAmAM dhannAjInA mukhya dhoDesvAra banavAno lahAvo jitazatru rAjAe lIdho. dhannAjIe izAna khUNAmAM jaI vastro - AbhUSaNo utAryAM ne badhuM mAtAjIne soMpyuM. bhadrA mAtAno harSa samAto na hato. teoe vIra prabhu pAse AvI temane vinaMtI karatAM kahyuM : prabhu A mArA lADakAnI bhikSA Apane pratilAlyuM chuM. Apa ene vahoro ! AjathI e mAro maTI samasta saMsArano ane cauda rAjalokanA jIvono sAco rakhevALa bane che, ene Apa sAcavajo. prabhuzrIe mahArathI dhannAne dIkSA ApI. te ja divase dhannAjIe bhagavAna zrI mahAvIradevane vinaMtI karI : 'he karuNAsAgara ! AjathI mAre chaThThane pAraNe chaThThuM ane pAraNe AyaMbila yAvajIva sudhI karavAM. bhagavAne dhannAjIne temanI icchAnusAra A dhora pratijJA ApI. dhannAjIe A pratijJAnuM pAlana aDagapaNe karyuM. gahana aTavImAM ekAMta sthAne kAusagga dhyAne sthira rahetA. chaThThanA pAraNe chaThThanAM tapa cAlu rahyAM. AtmA saMyamI jIvananA sukharasamAM mahAlato rahyo. eka savAre prabhu mahAvIra potAnA cauda hajAra munivaro sAthe rAjagRhInA guNazIla nAmanA udyAnamAM padhAryA. devoe racela samovasaraNamAM besI, bhagavAne dezanA ApI. A dezanA sAMbhaLavA rAjagRhInA rAjA zreNika paNa padhArela hatA. dezanA pUrI thaye mahArAjA zreNike paramAtmAne prazna karyo : 'bhagavaMta ! ApazrIno sAdhusamudAya tyAga, tapa ane saMyamanA guNathI utkRSTa che, chatAM ApanA A cauda Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 58 - hajAra munivaromAM sauthI utkRSTa pariNAmamAM hAla koNa maharSi che? kRpA karIne bhagavana ! te mahAmuninuM puNya nAma pharamAvo ! bhagavAna zrI mahAvIra deve svamukhe jaNAvyuM : "rAjana ! cauda hajAra aNagAramAM kAkaMdIno aNagAra dhano RSi. dhanya che ke, je muni cAritramAM caDhato che, tapamAM baLI gayo che. je haMmezAM chaThThanA pAraNe chaThTha kare che ane pAraNe mAkhI paNa na bese tevo kula AhAra le che ane te RSi jaMgalomAM ekAMta sthAne kAyotsargamAM rahe che. prabhu mukhe A vAta sAMbhaLI magadhano nAtha zreNika ajAyaba thayo ane manomana bolI UThyo. ahA dhanya te mahAmuni ! jenA anupama tapabaLane svayaM prabhu mahAvIra prazaMse che. vaMdana te maharSinAM caraNomAM. - Ama vicArI zreNika tyAMthI UThI tapovanamAM Avyo, jyAM dhannA aNagAra dhyAnastha avasthAmAM UbhA hatA. tarata to dhanAjI dekhAyA nahIM paNa barAbara dhArI dhArIne jotAM eka hADapiMjara jevuM temane kaMIka dekhAyuM. te ja maharSi dhannA aNagAra hatA. - chaThThanA pAraNe AyaMbilano rasakasa vinAno AhAra; emAM tapasvIno deha zyAma kolasA jevo thaI gayo hato. AMkha UMDI UtarI gaI hatI, hAtha-paga sAva sukAI gayA hatA. kAyA lohI-mAMsa vihoNI hADapIMjara jevI thaI gaI hatI. zarIra kSINa jarUra hatuM paNa AtmA puSTa hato. AtmAnuM anaMta baLa phoravIne teoe moha, mAna, mAyA, ghedha upara vijaya meLavyo hato. zreNika mahArAjA vaMdana karIne pAchA pharyA. anukrame maharSi dhannAjIe prabhunI AjJA laI vaibhAra girivara para eka mAsanuM anazana karyuM. mahino pUrNa thatAM samAdhipUrvaka mRtyu pAmI, teo sarvArthasiddha vimAnamAM anuttaravAsI deva thayA tyAMthI mahA videhamAM jaI, aMte mokSane pAmaze. dhannAjIne Aje paNa ApaNe saMbhArIe chIe. munivara cauda hajAramAM, zreNika sabhAmojhAra; vIre jene prazaMsiyo, dhana dhano aNagAra. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo B 59 zrI skaMda kAcAye 30, . vIsamA tIrthaMkara zrI munisuvratasvAmI pAse skaMdaDe pAMcaso manuSyo sAthe dIkSA lIdhI. eka vakhata bhagavAna munisuvrata svAmI pAse AvI anujJA mAgI ke, amArI bahenanA dezamAM bahena banevIne pratibodha karavA jAuM? prabhue kahyuM, "tane ane tArA sarva ziSyone maraNAnika upasargathaze." oho!mokSAbhilASItapasvIone upasarga ArAdhanAnuM sAdhaka thAya che, mATe kRpA karI kaho ke ame upasarganA kAraNe ArAdhaka thaIzuM ke virAdhaka? prabhue kahyuM ke, "tArA sivAya sarve ArAdhaka thaze." DhaMdaka AcArye vicAryuM, jo ATalA sAdhuo ArAdhaka thatA hoya to mAre A suMdara lAbha levo ja joIe. Ama samajI temaNe kuMbhakAra nagarI tarapha 500 munionI sAthe vihAra karyo. ane kuMbhakAra nagarInI bahAra eka udyAnamAM samosaryA. A muni mahArAjAo AvyA che - te vAtanI tyAMnA pAlaka maMtrIne khabara paDI. pahelAMnA vairanI khAtara chAnAmAnA te ja udyAnanA eka bhAgamAM judA judA prakAranAM hathiyAro daTAvyAM. ane rAjAne ekAMtamAM bolAvI kahyuM: pariSaha upasargathI kaMTALI, aMdAcArya ahIM AvyA che. A sAdhu mahA parAkramI che. teNe sAdhuvezamAM pa0 subhaTone sAthe rAkhyA che ane udyAnamAM zastro tathA tIkSNa hathiyAro jamInamAM dATI chupAvyAM che. tame jyAre vaMdana karavA jazo tyAre tamane haNIne tamAruM rAjya paDAvI leze. A vAtanI khAtarI karavI hoya to ughAnamAM jaI chupAvelAM hathiyAronI tapAsa karo. Ama pAlaka maMtrIe rAjAne bharamAvI udyAnamAM laI jaI pote dATelAM hathiyAro batAvyAM. e joI rAjA zredhita thaI sarve munione bAMdhI pAlakane soMpyA ane kahyuM, tane ThIka lAge tevI zikSA A sAdhuone kara. bilADIne uMdarano nyAya tolavAnuM maLe ane jema rAjI thAya tema A sAdhu mATe zikSA karavAno rAjA pAse hukama meLavI pApI pAlaka khUba rAjI thayo. pAlaka maMtrIe nagara bahAra pIlavAnAM yaMtronI ghANI taiyAra karAvI.tyAM sarvasAdhuone laI jaI kahe, tamo dareka tamArA ISTa devanuM smaraNa karI lo.tamane sarvene A ghANImAM nAkhI pIlI nAkhIza. dhIra sAdhuoe mRtyuthI DaryA vagara zarIra parano mamatva bhAva khaMkherI kADhyo. aMdaka sUrIe utsAha jagADyo ane dareka sAdhue samyaka prakAre AlocanA laIne maitrInI bhAvanA dareka pratye bhAvI lIdhI. mana, vacana ane kAyAnA yoge dareka jIvane khamAvI lIdhA. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 60 kukarmI, pApI, pAlaka maMtrI eka eka sAdhune ghANImAM nAkhI pIlavA lAgyo. pIlAtA evA potAnA ziSyone dekhIne manamAM vadhAre pIDa pAme ema dhArI duSTa buddhivALA maMtrIe skaMdakamunine ghANInajIka bAMdhIne UbhA rAkhyA. pIlAtA sAdhuonAM aMgacheda thatAM hovAthI lohInI dhArAthI taraboLa thatA skaMda muni samayocita amRta chAMTaNAM jevAM upadeza vAkyo vaDe mahAnubhAvone ArAdhanA karAvatA gayA. Ama nirmaLa manavALA mahAtmAo jeo zatru ane mitra pratye samaSTivALA che teo maMtrathI pIlAtI kAyAne thatI asahya pIDA sahana karatA kevaLajJAna pAmI siddha thayA. anukrame 499 maharSio ghANImAM palAI gayA. have eka bALamuni bAkI hatA. skaMdakAcA pAlaka maMtrIne kahyuM, A bALamuninI pIlAvAnI vedanA huM nahIM dekhI zakuM mATe pahelAM mane pIlI lo. paNa krUra buddhivALA pAlake skaMdakAcAryane vadhAre duHkhI karavA temanA dekhatAM ja bALamunine ghANImAM pIlavA nAkhI dIdhA. te bALamunine paNa zAMtithI evI ArAdhanA karAvI jethI zukladhyAna rUpI amRta jharaNAthI karma khapAvI, kevaLajJAna pAmI, mokSa sukha pAmyA. have 500 munione ArAdhanA karAvanAra staMdakAcAryano vAro Avyo. paNa karmanA udayathI e samaye manamAM dhI banI vicAryuM ke, A rAjA ane maMtrI zikSA pAtra che. mATe meM A jiMdagImAM karelAM duSkara tapa ane cAritranuM phaLa maLanAra hoya to tenA prabhAvathI A darekane huM bhAvi janmamAM bALanAra banuM - AvuM niyANuM karI, skaMdakAcArya kALa karI devatA thayA. aMdAcAryanAM bahena je te nagarInA rAjAnI rANI puraMdarayazA eka gokhamAM beThela hatI tyAM eka pakSIe lohI bhInuM rajoharaNa cAMcamAM upADI lIdhuM hatuM te bhavitavyatA yoge cAMcamAMthI sarI paDyuM ane puraMdarayazA pAse paDyuM. te upADI jotAM te rajoharaNa teNe pote ja bhAInI dIkSA vakhate taiyAra karela hatuM te ja hatuM, te oLakhuM ane bhAInI hatyA thayela jANI rAjAjIne ghaNo Thapako Apyo ane kahyuM, te sAdhu vairI! pApinTa! tuM hamaNAM ja nAza pAmIza. puraMdarayazA badhI rIte vicAratAM have saMsAramAM na rahetAM dIkSA laI paralokanuM bhAtuM bharavA zrI munisuvratasvAmI pAse dIkSA lIdhI. skaMdakAcArya devatAnA bhavamAM avadhijJAnathI pUrva bhavanuM vRtAMta jANI, vedhathI AkhA te nagarane bALI nAkhyuM. Aje paNa e jagyA daMDakAraNya nAmathI prasiddha che. Ama 500 sAthI sAdhuo samatAnA ane ArAdhanAnA pratApe mokSa pAmyA. paNa aMdAcAryavirAdhanA karavAthI mokSasukha na pAmyA. bhagavAne bhAkhela vANI khoTI kema paDe? Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 61 zrI vajabAhu 31 ayodhyAmAM ikvAku vaMzano vijya rAjA ane himAcUlA paTarANIno vajabAhu nAme putra hato. te sarala svabhAvI ane buddhimAna hato. dharma pratye ane mahApuruSo pratye tenA hRdayamAM uttama koTIno anurAga bharyo paDyo hato. tenuM vevizALa nAgapuranA ibruvAhana rAjAne tyAM thayuM hatuM. mAtA cUDAmaNinI te lADakI dIkarI manoramAno sneha vajabAhumAM baMdhAyo hato. te paNa suzIla, saMskArI ane dhArmika svabhAvanI hatI. yogya kALe temanAM lagna khUba dhAmadhUmathI nAgapuramAM thayAM. vastro, alaMkAro, hAthI, ghoDa AdinI paherAmaNIo thaI ane vajabAhune vidAya apAI. maneramAno moTo bhAI udayasuMdara manoramAne mUkvA temanA rathano sArathi thaI sAthe ja nIkaLyo che. varabAhunA mitro tathA bIjo rAjaparivAra dhIme dhIme mArga kApI rahyA che. rathamAM vajabAhu tathA manoramA navaparaNIta daMpatI beThAM che. ane sArathi tarIke udayasuMdara dhIme dhIme ratha hAMkI rahyA che. keTalAka gAuno mArga kApyA pachI comera vRkSonI ghaTAothI chavAyelI eka aTavImAM badhA AvI pahoMcyA. aTavImAM koyalonA mIThA svaro saMbhaLAtA hatA. bAjumAM pANInAM jharaNAMno kalakala karato madhura nAda karNone AnaMdita karato hato. ekAMtamAM AtmakalyANa sAdhanArA munivaro mATe A sthAna khUba ja anukULa hatuM. A aTavIno AnaMda mANavA rathamAM beThelA vajubAhue potAnI Doka bahAra kADhI tyAM tenI draSTi sAme eka TekarI para paDI tyAM eka munirAja kAyotsarga dhyAne UbhA hatA. tejasvI zarIrakaMti tema ja dhyAnamAM susthiratA jotAM saheje vAjabAhuno guNAnurAgI AtmA ne maharSinAM puNya darzana mATa utkaMThita banyo. sArathi banelA potAnA sALA udayasuMdarane vajabAhue ratha Ubho rAkhavA kahyuM ane jaNAvyuM, "sAme TekarI upara dhyAnastha avasthAmAM rahelA munivaranAM puNya darzana karatA jaIe." Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 6ra udayasuMdara A sAMbhaLI Azcarya pAmyo. ene thayuM. A te kevI dharmaghelachA ! haju gaI kAle to paraNIne nIkaLyA che. rathamAM ekAMta che. bane varavadhU vacce premanI ke AnaMda kutUhalanI vAto karavAno A suMdara avasara che. e mUkIne sAdhunAM darzana karavAnI A banevI kevI vAta kare che? kharekhara A mAnavI koI ajaba che!" vicAronA vamaLamAM caDhelA udayasuMdarathI rahevAyuM nahIM ane hasatAM hasatAM banevIne kahyuM ke, "sAdhu to nathI thaI javuM ne ? dIkSA levI che ke zuM? udayasuMdare TonamAM kahyuM to kharuM paNa vAjabAhuno AtmA sAmAnya na hato. enA jIvanamAM sAdhuo pratye anurAga bAlyakALathI hato. kuLanA saMskAre mA,bApa Adi vaDIlonI dharmabhAvanA vajabAhumAM bharI paDI hatI tethI javAbamAM vajabAhue kahyuM, hA, zrI jinezvaranA pavitratyAgamArga pratye konuM mana na hoya? dIkSAnI bhAvanA to che paNa..." paNa baNa zuM karo cho banevI ? bhAvanA che to thaI jAva taiyAra. huM tamane sahAya karIza." udayasuMdara hajuye mazkarI mAnI vAtane laMbAvye jAya che. paNa sALAnI hAMsI banevI zukananI gAMTha mAnIne javAba Ape che, huM taiyAra chuM. tame sahAya karanAra beThA cho. pachI bIjuM joIe zuM? mATe bolyA cho te pALajo" ema kahI vajabAhu tarata ja ratha uparathI nIce UtarI gayA. vajabAhunI hiMmatabharI vANI sAMbhaLI, udayasuMdara camakyo. tene thayuM - A to hasavAmAMthI khasavA jevuM thAya che. vajabAhu Ama ekadama chelle pATale besI jaze e udayasuMdaranI kalpanAmAM na hatuM. teNe vAta pheravavA mAMDI, "bhAI tame ema cAlyA jAo te kema bane? meM to sALA tarIke banevInI kevaLa mazkarI karI. AvI nAnI vAtane ATaluM badhuM moTuM rUpa ApavuM e tamArA jevA mATe barAbara nathI" paNa vajabAhuno AtmA saMsAra parathI UThI gayo hato. nimittanI jarUra hatI, je Ama sahajamAM maLI gayuM. emaNe udayasuMdarane kahyuM : have ApaNe koI bIjo vicAra karavAno ja nathI kSatriya puruSo bolelAM vacanane uthApatA nathI. pravajyAnA puNyapaMthe ApaNA pUrvajo cAlyA che ane e mArge javAmAM jIvananI sAcI saphaLatA che." udayasuMdarane potAnI nAnI bahena manoramA ke jene haju vivAhanA cihna rUpa mIMDhaLa bAMdheluM che tenA saMsAranuM zuM? A ciMtA tene saLagAvI rahI hatI keTakeTalI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 63 AzAo, manoratho tathA svapnA sAthe saMsAramAM paga mUkyo che. enuM saubhAgya Ama akALe karamAI jatuM bhAInA snehALa hRdayathI kema sahevAya ? teNe khUba ja AgrahapUrvaka vajabAhune kahyuM, "tamo ekadama sAhasa karavA taiyAra thayA cho paNa mArI nAnI bahenanA manoratho, aramAnono to vicAra karo ! te tamArA vagara kevI rIte jIvaze ?" khUba ja svasthatAthI vajabAhue javAba Apyo ke, satI strI, kuLavAna gharamAM janmelI suzIla bALAo patinA AtmakalyANanA mArge, patinI pAchaLa janArI hoya che. eTale ene paNa mArI pAchaLa dIkSAnA puNyamArge AvavAnuM che. kulIna tathA satI strI tarIke patinI chAyA banIne rahevuM e eno dharma che. ane jo manoramA kulIna nathI to evI akulIna strI sAthe saMsAramAM zuM kAma rahevuM joIe ? mATe have A tyAga - mArgamAM niSedha tamArA jevAe karavAno hoya ja nahIM. mArI pAchaLa tamArA jevAe paNa A ja mArge AvavAnuM che." vajabAhunA AvA meru jevA daDha manobaLanI tarata ja sahu koInA AtmA para ajaba asara paDI. manoramA paNa vajabAhunI vAtothI manomana dIkSA levA vicArI, rathamAMthI UtarI paDI. udayasuMdarano AtmA paNa laghukarmI hato. varabAhunI sAthe bIjA ra5 rAjakumAro hatA te paNa saMsArathI virakta banI pravajyA aMgIkAra karavA tatpara banyA. A badhAye te TekarI upara AvyA. guNaratnanA sAgara samA zrI guNasAgara muninI pAse badhAe saMyama lIdhuM. tapa, dhyAna, jJAna tathA saMyamI jIvananI ArAdhanAmAM niraMtara apramatta A badhA mahApuruSo ratnatrayInI sAdhanA dvArA, A rIte AtmakalyANa sAdhI jIvanane saphaLa banAvI. gayA. koTI koTI vaMdana A dhanya AtmAone. - saMgata karI saMto taNI, sad vastune vicArajo: ragaDA ane jhagaDA tajI, bagaDayo janama sudhArajo. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 64 revatI satI prabhu mahAvIra upara gozALAe tejolezyA mUkI tethI prabhune asahya vedanA thatI hatI. prabhunI A vedanA jotAM zrI gautama svAmI, caMdanabALA ane anya munigaNo paNa ghaNA ja vyathita hatA. paNa siMha aNagAra to prabhunI vedanAnI vAta sAMbhaLI atyaMta du:khI thayA. prabhue siMha aNagAranI vedanAne TALavA temane pAse bolAvyA. 3ra. siMha aNagAre kahyuM prabhu, tamArI vedanA huM sahI zakato nathI. kaMIka rasto batAvo ke jethI Apane thatI vedanA ochI thAya. koI paNa auSadha kaho te lAvI ApIe paNa amArA upara kRpA karI prabhu auSadhano upayoga karo. prabhue karuNAne lIdhe potAnI zAMti mATe nahIM paNa siMha aNagAranI mana:zAMti mATe kahyuM, A zrAvastI nagarImAM revatI nAme satI che. teNe mArA mATe nahIM paNa tenA potAnA mATe ja auSadha banAvyuM che te laI Avo. siMha aNagAra to zodhatA pahoMcya revatIne ghare. revatIe siMha aNagArane AvakAra ApI, AvavAnuM kAraNa pUchyuM. siMha aNagAre kahyuM, tame je tamArA mATe auSadha banAvyuM che tenI jarUra che, te Apo. revatIe Azcarya saha kahyuM, AvI gUDha vAta koNe jANI ? siMha aNagAre kahyuM prabhu mahAvare - temanI tejolezyAne lIdhe thatI vedanA dUra karavAnI bhaktino lAbha levA mATe tame banAvela bIjorA pAka vahorAvo jethI prabhune thayela dAha tathA atisArano roga maTe. revatIe atyaMta bhAvapUrvaka e pAka vahorAvyo ane potAne dhanya mAnavA lAgI. huM kevI bhAgyazALI ! khuda paramAtmAnA roganI zAMti mATe mArI davA kAmamAM AvI. AvI zubha bhAvanA bhAvatAM ane prabhu uparanI bhaktine lIdhe teNIe tIrthaMkara nAma karma upArjana karyuM. prabhu mahAvIrane e auSadhathI Arogya prApta thayuM ane revatInA dAnane lIdhe revatIno jIva AvatI covIsImAM sattaramA samAdhi nAmanA tIrthaMkara thaze. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 65. madanarekhA 33. sudarzanapura nAmanA nagare maNiratha nAmano rAjA rAjya karato hato. yugabAhu nAmano teno nAno bhAI hato, tene madanarekhA nAmanI atirUpavatI patnI hatI maNiratha madanarekhAnuM rUpa joIne tenI upara mohita thayo hato. A madanarekhAne potAnI banAvavA te game te karavA taiyAra hato. madanarekhAne lobhAvavA teNe aneka yuktio karI, sArAM vastro-alaMkAro vagere eka dAsI sAthe madanarekhA mATe mokalAvyAM. ghasIe AvI madanarekhAne rAjA maNirathanI icchA kahI ane jaNAvyuM, he bhadra! maNiratha rAjA tArA rUpa ane guNathI mohita thaI tane rIjhavavA icche che." madanarekhAe A vaghaghAta jevAM vacano sAMbhaLI ati lobha pAmI dAsIne kahyuM, rAjAne uttama prakAranuM aMtaHpura che chatAM te mUDha zA sAru naraka pAmavA jevuM parastrI gamananuM pApa icche che? koI paNa rIte te mane nahi meLavI zake. jo mArA upara balAtkAra karaze to huM mArA prANa tyajI daIza paNa zIlabhaMga nahIM thavA dauM. jo ke mArA upara muviTa cAlu rAkhaze to te jarUra mRtyu pAmaze." dAsIe AvI rAjA maNirathane madanarekhAe kahela sarva kahI saMbhaLAvyuM. paNa maNirathanI kAmavAsanA ochI na thaI. e mUDha vizeSa kAmAtura thayo. teNe vicAryuM ke jyAM sudhI yugabAhu jIvato che tyAM sudhI madanarekhAne nahIM meLavI zakuM. ethI yugabAhune mArI nAkhavA nizcaya karyo. A mATe te taka zodhato rahyo - kyAre yugabAhu ekAkI hoya ane tene haNI nakhAya. yugabAhu ane madanarekhAne eka putra caMdrayazA hato. te uMmaralAyaka thayo hato. eka rAtre madanarekhAe svapnamAM pUrNa caMdra joyo. A svapna teNe potAnA bharabhArane kahyuM. yugabAhue svapnanA phaLa viSe tene kahyuM, "tane caMdramA tulya saumya guNa yukta putra thaze. A pachI tene trIje mAse dehada thayo ke huM jIreMdranI pUjA karuM, gurune pratilAluM ane dharmakathAo zravaNa karuM. AvA dohada pUrNa karavA teNe dharmadhyAnamAM vizeSa dhyAna ApavA mAMDyuM. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 66 eka vAra vasaMta RtunA samaye yugabAhu priyAne sAthe laI ughAnamAM dhaDa karavA gayo. ughAnamAM jalAdi kavi karIne rAtre tyAMnA kadalI gRhane viSe navakAra maMtranuM smaraNa karato sUto. maNiratha rAjAne yugabAhu madanarekhA ekalAM che ane sAthe udyAnamAM alpa mANaso ja che te taka joI vikAravaza khaga laI yugabAhune mAravA udyAnamAM Avyo. udyAnanA mALI darabArane kahyuM, mAro nAno bhAI ekalo upavanamAM rahe te ThIka nahIM ema samajAvI kadalI gRhamAM pravezyo. rAtre ekAeka moTA bhAI AvyA che te jotAM yugabAhu Ubho thaI maNirathane namaskAra karavA nIce namyo. tyAre tarata ja maNirathe jorathI khaDjha vatI prahAra karyo te joI madanarekhAe kolAhala karI mUkyo. eTale AjubAjuthI subhaTo vagare doDI AvyA. maNirathane pakaDI teno ghAta karavA keTalAka subhaTo taiyAra thayA. temane vAratAM yugabAhue kahyuM, AmAM moTAbhAI maNirathano koI doSa nathI mArA karmo ja A thayuM che. AthI maNirathane to potAnuM dhAryuM thayuM che ema samajI harSa pAmano potAnA mahele javA pAcho pharyo paNa karmanA phaLa rUpe rastAmAM te ja rAtre sarpa Dayo ane mRtyu pAmIne cothI nArakIe gayo. yugabAhuno putra caMdrayazA potAnA pitAnA ghAnI cikitsAne arthe tyAM Avyo. madanarekhA A vakhate potAnA patine chellA zvAsa letI vakhate dharma saMbhaLAvI rahI hatI : he svAmI, Ape have kiMcita paNa kheda na karavo. je mitra hoya ke zatru svajana hoya ke parijana te badhAne khamAvI do. pragaTapaNe kSamA mAgo." A rIte samyaka prakAre ArAdhanA saMbhaLAvI. AvAM priyAnAM hitavacano sAMbhaLI yugabAhu zubha dhAna sahita mRtyu pAmIne brahma devalokane viSe devatA thayA. caMdrayazA potAnA pitAne mRtyu pAmelA joI atyaMta vilApa karavA lAgyo. madanarekhA paNa ghaNA vakhata sudhI rUdana karatAM karatAM vicAravA lAgI : mane dhikkAra thAo. mAruM rU5 mArA patinA motanuM kAraNa banyuM. mane pati vinAnI joI maNiratha mane pakaDI potAnuM dhAryuM karaze. have mAro koI rakSaka nathI. mArA zIlapaNAnI rakSA mATe mAre. ahIMthI gupta rIte nAzI javuM joIe evo nizcaya karI ekalI cAlI nIkaLI. bIje divase te eka mahA aTavImAM pahoMcI, tyAM jaLAzayamAM jaLapAna tathA phaLa vagerenuM bhakSaNa karatAM eka kadalIgRhamAM rahevA lAgI, tyAM sAtame divase teNIe eka putrane janma Apyo. te bALakanA hAthane viSe yugabAhunA nAmathI aMkita thayelI mudrikA Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 67 paherAvI. kaMbaLamAM vIMTALI bALakane tarunI chAyAmAM suvADI bAjunA sarovaramAM potAnAM vastro dhovA gaI tyAM jaLamAM praveza karyo ke tarata ja teNIne jaLahastIe suMThamAM pakaDIne AkAzamAM uchALI te vakhate naMdIzvara dvIpanI yAtrAe jatA eka vidyAdhare teNIne nIce paDatAM jhIlI lIdhI. vidyAdhara paNa madanarekhAnA rUpa upara mohita thayo ane madanarekhAne vaitADhya parvata upara laI gayo. tyAM teNIne tenA rudananuM kAraNa pUchyuM. madanarekhAe badhI hakIkta jaNAvI kahyuM, je uparathI teM mane ahIM ANI che. tyAM meM putrane janma Apyo che te putrane eka tarunI chAyAmAM mUkI jaLAzaye gaI hatI, tyAMthI mane hastIe uchALI. te mane jhIlI tArA vimAnamAM besADI putra mArA vinA mRtyu pAmaze. to kAM to mArA bALakane ahIM lAvI de athavA mane tyAM pahoMcADe. vidyAdhare kahyuM : "jo tuM mane tArA bharabhAra tarIke aMgIkAra kare to huM tAro kiMkara thaIne rahuM. eTale madanarekhA vakhata vicArI bolI, tuM mArA putrane ahIM laI Ava" vidyAdhare kahyuM, huM vaitADhya parvata upara ratnAvaha nagaramAM maNicUDa vidyAdharano putra chuM. mAruM nAma maNiprabha che. mArA pitAe mane rAjya soMpI saMyama grahaNa karela che. mArA pitA gaI kAle naMdIzvara dvIpanA caityone vaMdana karavA gayA che. temane maLavA huM naMdIzvara jato hato tyAM tuM mane maLI, to have tuM sarva vidyAdharIonI svAminI thA. meM tArA putranuM svarUpa prajJami vighAthI jANuM che. teM mUkela tArA putrane mithilA nagarInA pamaratha rAjA azva khelAvatA tyAM Avela, teNe potAnA nagaramAM ANI potAnI priyA puSpamALAne soMpyo che. tene potAnA putranI mAphaka uchere che eTale have enI phikara na karatAM mArI vAta svIkArI, mArI patnI banI mArA rAjyanI svAmInI thA. rANI madanarekhAe vicAryuM, Aha! mArAM karma naDe che. duHkha upara duHkha Ave che. ziyaLa rakSaNa mATe upAya zodhavo agatyano che mATe koIka bAnuM zodhI DhIla karI TAIma pasAra karavo joIe." evA vicArathI teNe vidyAdharane kahyuM ke, pahelAM naMdIzvara drIpanAM darzana karAva. tyAM sarva devone namaskAra vaMdana karIza. pachI tuM kahIza tema karIza. Ama sAMbhaLI vidyAdhara khuza thaI tarata ja naMdIzvara tIrtha vighAbaLe laI gayo. tyAM madanarekhA tathA maNiprabha vidyAdhare zAzvata caityone juhAryA ane vidyAdharanA pitA maNirDa munizvara pAse AvI, temane namaskAra karI, yathocita dharma sAMbhaLavA beThA. muni putra akArya karavA dhAre che, ema jANIne bolyA ke, tamAre sarvathA kumArga choDavo joIe. kAraNa ke parastrI gamana jevA kumArge javAthI narakamAM ja javuM paDe che. tema ja strIne paNa para-puruSa sevavAthI avazya na javuM paDe che." Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 68 potAnA pitA muninAM AvAM dharmavacano sAMbhaLI maNiprabhanI sAna ThekANe AvI gaI ane aho, meM kevA halakA vicAro karyA. teNe UbhA thaI madanarekhAnI kSamA mAgI kahevA lAgyo, havethI tuM mArI bahena che. have huM tAro zo upakAra karuM." madana rekhAe kahyuM, "te mane AvA zAzatAtIrthanuM vaMdana karAvI mahA upakAra karyo che tethI tuM mAro parama bAMdhava che. madanarekhAe munine potAnA putrano vRttAMta pUkyo eTale munie jaNAvyuM, te paratha rAjA aTavImAMthI tArA putrane laI jaI potAnI rANIne soMpyo ane pUrvabhavanA snehane lIdhe teno janma mahotsava ujavyo hato ane tAro putra atyAre sarva rIte sukhI che. A vakhate AkAzamArgathI eka vimAna AvIne tyAM UtaryuM. te ratnonA samUhathI banAvela hatuM. tenuM teja sUrya ane caMdrathI paNa caDhatuM hatuM. temAMthI eka mahA tejasvI deva Utaryo. teNe madanarekhAne traNa pradakSiNA daI teNInA caraNe namyo. A joI maNiprabha bolyo, "aho, deva kevuM akRtya kare che. munino vAMdavA pahelAM eka strIne name che? munie saghaLo khulAso karatAM kahyuM, gayA bhavamAM A deva A madanarekhAno pati yugabAhu hato. maratI vakhate madanarekhAe dharma pamADela mATe te tenI dharmAcAryA thaI. tenuM traNa te adA kare che. sarva rIte madanarekhA tenA vaMdanane yogya che. muninuM AvuM vacana sAMbhaLIne, vidyAdhare devatAnI kSamA mAgI ane devatAe rANIne saMbodhIne kahyuM, huM tAruM zuM bhaluM karuM te kahe." tyAre te bolI, "mAre janma ane mRtyu nivArI zake evuM avicala mokSa sukha joIe che, paNa te ApavA Apa samartha nathI. eTale tame mane jema bane tema jaladI mithilA nagarIe pahoMcADo jethI huM mArA putranuM mukha joIne yati dharma aMgIkAra karuM. AthI devatA madanarekhAne mithilA laI gayo, ke jyAM ogaNIsamA tIrthaMkara zrI mallinAthano janma tathA dIkSA thayAM hatAM. tyAM zrI jinendra bhagavAnane namaskAra vaMdanA vagere karI teo sAdhvI pAse gayAM tyAre sAdhvIe dharmopadeza Apyo. dharmopadeza sAMbhaLyA bAda devatAe madanarekhAne rAjaputra pAse laI javA kahyuM, paNa dharmadezanA sAMbhaLyA pachI bIjuM kazuM karavuM nathI. sAdhvIjInAM caraNanuM ja zaraNa svIkAravuM che. madanarekhAnI A vAta sAMbhaLI devatA potAnA sthAnake gayA. madanarekhAnA bALaputrane laI janAra paddharatha rAjAne te bALakanA prabhAvane lIdhe sarva zatruo namavA lAgyA. bALakanuM nAma nami pADyuM. yogya samaya thatAM namikumArane yogya kanyAo sAthe pANI grahaNa karAvyuM ane rAjya soMpI jJAnasAgara Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 69 sUrI pAse dIkSA lIdhI ane tIvra tapazcaryA karI kevaLajJAna prApta karI mokSe gayAM. nami rAjAe rAjya karatAM aneka rAjAone namAvI zakendranI kIrti saMpAdana kahI. yugabAhu ane maNirathanA mRtyu pachI yugabAhunA putra caMdrayazAne rAjya gAdI upara besADyo. eka vakhata namirAjAno mukhya hAthI je khaMbhe bAMdhela hato te staMbhane mULamAMthI ukheDIne nATho. te aTavImAM ghUmato hato te caMdrayazA rAjAnA hAthamAM Avyo. namirAjAnA mANasoe AvI A hAthInI caMyazA pAse mAgaNI karI paNa A mAgaNI caMdrayazAe dhutkArI kADhI, AthI banne rAjAo ekabIjA sAthe laDhavA taiyAra thayA. namirAjA potAnA sainya sAthe sudarzanapura javA ravAnA thayA ane sudarzana AvI nagarIne cotaraphathI gherI lIdhuM. madanarekhA jemaNe yatidharma aMgIkAra karyo hato, jemanuM sAdhvI tarIke suvratA nAma hatuM, temaNe A banne bhAIonA kalahanI vAta jANI. banne sagA sahodarA bhAIo hovA chatAM laDaze ane hajAro jIvono ghAta thaze. A pApanA bhAgIdAra banne bhAIo thaze ane narake jaze ema vicArI potAnI guNInI AjJA laI te bane yuddhakartAonI pAse AvI, namirAjAne maLatAM namirAjAe vaMdanA karI. sAdhvIjI pAse dharmopadeza sAMbhaLyo ane caMdrayazA teno jeSTha bhrAtA che te vAta karI ane pUrva saMbaMdha kahI saMbhaLAvyo ane suvratA sAdhvI e tenI mAtA che paNa namirAjAe yuddha karavAnuM ja valaNa cAlu rAkhyuM, AthI suvratAzrIjI bIjA bhAI caMdrayazA pAse jaIna banne jaNa laDo cho te sagA sahodara cho ane laDavAthI koIne phAyado nathI ane bane naraka gatinA pApa bAMdhazo, e vAta samajAvI, jethI caMdrayazA potAnA bhAIne maLavA cAlyo. moTAbhAI potAne maLavA Ave che te jANI namirAjA paNa saMgrAma tajI jyeSTha bhrAtAnA pagamAM paDayo. moTAbhAIe tene Ubho karI, hRdayathI bheTyo ane utsAha pUrvaka potAnA bhAIne nagara praveza karAvyo ane caMdrayazAne namirAjAe rAjya grahaNa karavA jaNAvyuM, kAraNa ke mAtAjIe banneno saMbaMdha samajAvyo ane have mane rAjyano khapa nathI, huM saMyama mArge jaIza ema jaNAvyuM. namirAjAe paNa pote saMyama levA kahyuM paNa moTAbhAIe nAnAbhAIne rAjya soMpI dIkSA levI te yogya che tema samajAvI rAjyapUrA namirAjAne soMpI dIkSA grahaNa karI. sAdhvI madanarekhA urphe suvratAzrIjI sarva karmano kSaya karI, kevaLajJAna pAmI mokSe gayAM. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 70 zrI namirAjA 3%. namirAjA ane caMdrayazA bane sahodarane laDatAM bacAvyA ane caMdrayazAe rAjya namirAjAne soMpI dIkSA lIdhI te vAta ApaNe madanarekhAnA caritramAM joI. namirAjA nyAyamArge rAjya calAvatA hatA. caMdrayAnuM rAjya lIdhA pachI lagabhaga 6 mahine temane dAha javara utpanna thayo. vaidyo temanI davA karatA hatA. paNa dAha javaramAM kiMcita mAtra phera paDato na hato. dAha juvarane zAMta karavA temanI rANIo caMdana ghasatI hatI. temanA cUDalAno avAja namirAjAne atyaMta vedanA karato hato. temaNe kahyuM, mane A dAraNa avAja zeno saMbhaLAya che? tenA javAbamAM sevakoe caMdana ghasAtuM hatuM tema jaNAvyuM ane kahyuM ke, caMdana ghasatI rANIonA hAtha uparanAM kaMkaNono A avAja che tyAre badhI rANIoe ekeka kaMkaNa rAkhI bAkInAM kaMkaNa kADhI nAkhyAM jethI thato avAja baMdha thaI jAya. vadhArAnAM kaMkaNo utArI nAkhavAthI avAja baMdha thayo. Ama thavAthI namirAjAe pUchyuM ke, have kema avAja baMdha chaI gayo ? tyAre sevakoe jaNAvyuM ke, eka saubhAgyanuM kaMkaNa rAkhIne bAkInAM badhAM utArI nAkhyAM che. tyAre rAjA vicAravA lAgyo, ghaNAM kaMkaNo hatAM teno avAja du:khakAraka hato paNa phakta eka ja kaMkaNa rahevAthI ekadama zAMti thaI. ema ekalApaNAmAM ja mahA sukha che. jaMjALa vadhavAthI du:kha vadhe che, sukha vadhatuM nathI. mATe Atmahita mATe jaMjALano tyAga karavo ema vicAratAM manathI nakkI karyuM ke, jo A mAro dAha javara bilakula zAMta thaze to huM cAritra aMgIkAra karIza." Ama vicArI teo sUI gayA. prabhAte UThyA tyAre dAha javara zAMta thaI gayo hato. te rAtre svapnamAM temaNe airAvata hastI ane meru parvatane joyela. AvA suMdara svapnanA kAraNe paNa roga dUra thayo ema namirAjA samajyA. A svapnane pharI pharI vicAra karatAM temane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. meM pUrva bhave sAdhupaNuM pALyuM hatuM, tyAMthI mRtyu pAmIne huM praNata deva loke devatA thayo hato, Ama jAtismaraNa jJAna thavAthI potAnA putrane rAjya soMpI dIkSA grahaNa karI namirAjAe cAritra lIdhuM eTale IMdrarAjA brAhmaNanuM rUpa laIne temanI parIkSA karavA AvyA ane kahe, "he rAjana ! teM rAjyano tRNavat tyAga karyo te bahu Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana zAsananA camakatA hIrAo | 71 sAruM karyuM paNa tAre jIvadayA pALavI joIe, tArI strIo tuM vrata grahaNa kare che tethI rudana kare che mATe jIvadayA khAtara tAre vrata grahaNa na karavuM joIe." nami munie uttara Apyo ke, "mAruM vrata e du:khanuM kAraNa nathI paNa teonA svArthamAM hAni pahoMce che, ne temane duHkhakartA che. mATe huM to mAruM kArya karuM chuM." IMdre kahyuM he rAjana ! tArA mahela, aMta:pura Adi saLage che tenI tuM kema upekSA kare che ?" namirAjarSie kahyuM, "A mahela mArA nathI, aMta:pura paNa mAruM nathI" iMdra kahyuM "rAjana ! jyAre tuM rAjya choDIne jAya ja che, to A nagarInA koTane majabUta karIne jAM. rAjarSie kahyuM, "mAre to saMyama e ja nagara che, temAM zama nAme koTa che, ne naya nAme yaMtra che." iMdra kahyuM, he kSatriya ! lokone rahevA mATe manohara prAsAda karAvIne pachI vrata leje." munie uttara Apyo, e to durbuddhijana kare, mAre to jyAM mAro deha che tyAM ja maMdira che." vaLI idra kahyuM. tuM cora lokono nigraha karI pachI vrata le". yati bolyA "meM rAga, dveSa Adi corono nigraha karyo che." iMdra kahyuM, keTalAka uddhata rAjAo hajI tane namatA nathI, temano parAjya karI pachI tuM pravajyA le." rAjAe kahyuM, yuddhamAM lAkha subhaTone jItyAthI zo ya gaNAya ? kharo jya to eka AtmAne jItyAthI thAya che ane ene jItIne meM parama jya meLavyo che." (ityAdi bodhadAyaka namirAjarSi ane IMdrarAjAno saMvAda uttarAdhyayana sUtrathI jANavo.) A saMvAda pUro thatAM namirAja AgaLa cAlavA jAya che tyAM IMdra potAnuM asala svarUpe pragaTa karI ne bolyA, "he yatizvara ! tamane dhanya che. tame sarve bhAva vairIno parAbhava karI tamAro utkRSTa svabhAva jaNAvyo che." ema stuti karI IMdra svargamAM gayA ane namirAjA kALe karI muktie gayA. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 7ra aMbikAdevI 35. | giranAra parvata pAse eka nAnakaDuM gAma. temAM eka brAhmaNa kuTuMba vase. devabhaTTa nAmanA vaDIla mRtyu pAmyA hatA. temanI vidhavA patnI devIlA potAnA putra somabhaTTa sAthe rahetI hatI somabhaTTanA vivAha aMbikA nAmanI eka jaina kanyA sAthe thayAM hatAM. aMbikAne janmathI jaina dharma maLyo hato. jaina saMskAra hovAthI dAna-dharma bahu vahAlo hato. uparAMta paraNyA bAda somabhaTTa sivAya koI puruSane rAga ISTithI joyo na hato, evI sattvazIla satI strI hatI. somabhaTTane zrAddhanA divaso upara zraddhA hatA. potAnA pitAnA zrAddhano divasa hato. e divase eka mahAna tapasvI munirAja AvIne UbhA. eka mahinAnA upavAsanA pAraNe e tapasvI bhikSA mATe AvyA hatA. aMbikAe khUba harSathI AdarapUrvaka bhikSA ApI. munirAja dharmalAbha kahI cAlyA gayA. bAraNA pAse UbhelI eka pADozaNe A joyuM ane karkaza avAje aMbikAne kahyuM, "are ! A teM zuM karyuM ? zrAddhanA divase teM paheluM dAna malina kapaDAMvALA sAdhune ApyuM ? zrAddhanuM anna ane ghara banne apavitra karyo." aMbikA, to sAMbhaLyuM na sAMbhaLyuM karI gharamAM cAlI gaI paNa pelI pADozaNa potAnI vAta choDe kharI? eNe to aMbikAnI sAsu devIlAne je bahAra gayela te AvI tyAre A vAta vadhArIne karI ane devIlAno dha bhabhUkI UThyo. aMbikAne saMbhaLAvAya eTaluM saMbhaLAvyuM ane somabhaTTa bahArathI Avyo tene aMbikAnI A rIte ghara abhaDAvavAnI vAta karI. te paNa dhita thaI gayo ane aMbikA tarapha dhasI jaI bUmo pADI kahevA lAgyo. "o pApiNI ! teM A zuM karyuM? haja kuLadevatAnI pUjA nathI karI, pitRone piMDa nathI ApyA ne te melAghelA sAdhune dAna kema ApyuM? nIkaLI jA mArA gharamAMthI, cAlI jA ahIMthI." vedha caMDALa che ! e ghedha jene caDe te caMDALa jevo krUra banI jAya che. somabhaTTa satI strI para ati vedha karI ghara bahAra kADhI mUkI Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 73 aMbikAne be putro hatA. ekanuM nAma siddha ane bIjAnuM nAma buddha. aMbikA baMnene laI gharanA pAchaLanA bAraNethI nIkaLI nagaranI bahAra pahoMcI. potAnA durbhAgya upara vicAra karatI ane manamAM zrI navakAra gaNatI te jaMgalanA mArge cAlatI hatI. siddha ane buddha baMnene tarasa lAgI. tethI siddhe mAne kahyuM, 'mA, khUba tarasa lAgI che, mA pANI Apa.' buddhe paNa mAno hAtha kheMcI pANInI mAgaNI karI. aMbikA cAre bAju jue che. kyAMye pANI dekhAtuM nathI. tyAM eka sUkuM sarovara dekhAyuM. aMbikAe vicAryuM : 'A sarovara pANIthI bhareluM hota to ! tyAM to camatkAra thayo. sarovara pANIthI bharAI gayuM. kinAre UbhelA AMbA para pAkelI kerIo dekhaI. aMbikAnA satItvano A prabhAva hato. teNInI dharma daDhatAno A camatkAra hato. aMbikAe banne bALakone pANI pAyuM ane jhADa uparathI kerIo toDI bALakone khavarAvI. siddha ane buddha khuza khuza thaI jhADa nIce ramavA lAgyA. aMbikA gharathI nIkaLI pachI ghare paNa Avo ja camatkAra thayo. sAsu devIlA babaDatI babaDatI rasoDAmAM gaI. tenI AMkho AzcaryathI pahoLI thaI gaI. je vAsaNomAM aMbikAe munirAjane dAna ApyuM hatuM, te vAsaNo sonAnAM thaI gayAM hatAM. rAMdhelA bhAtanA dANA motInA dANA banI gayA hatA. rasoInAM bIjAM vAsaNo rasoIthI bharacaka thaI gayAM hatAM. devIlA harSathI ghelI thaI gaI. teNe dIkarA somabhaTTane bolAvI A badhuM batAvyuM ane kahyuM, "jo aMbikA to satI che satI, jo eno prabhAva." somabhaTTe sonAnAM vAsaNo joyAM, bhAtanuM tapeluM motInA dANAthI bhareluM joyuM ane somabhaTTano roSa UtarI gayo ne tarata ja aMbikAne zodhavA nIkaLI paDyo. aMbikAne zodhatAM zodhatAM somabhaTTa jaMgalamAM AvI pahoMcyA. dUrathI banne bALakone ramatA joyA, eTale teNe bUma pADI : aMbikA ... o aMbikA ! patino avAja sAMbhaLI aMbikA dhrUjI UThI. tene lAgyuM ke e jarUra ene mAravA Avyo che. te banne bALakone laI doDI. bAjunA eka kUvAmAM chalAMga mArI, banne bALako sAthe kUdI paDI ane traNenA prANapaMkheruM UDI gayAM. somabhaTTa Avyo, paNa moDo paDyo. teNe kUvAmAM potAnI patnI ane banne bALako joyAM. te paNa kUdI paDyo kUvAmAM. tarata ja samajI gayo ke traNenA prANapaMkheru UDI gayAM che. thoDI vAramAM tenuM paNa mRtyu thayuM. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 74 aMbikA marIne devalokamAM devI thaI che. aMbikAnA bhAva maratI vakhate zuddha hatA eTale te marIne devI thaI paNa somabhaTTanA bhAva eTalA zuddha na hatA tethI maraNa kaSTathI devapaNAmAM aMbikAnuM siMhanuM vAhana thanAra deva thayo. A rIte teo deva ane devI thayAM. aMbikAne bhagavAna temanAtha upara athAga prIti hatI, eTale te devI thaI ane bhagavAna nemanAthanI adhiSThAyikA devI banI. je koI bhagavAna nemanAthanI sevA, bhakti - zraddhAthI kare che, aMbikA devI teonA manoratha pUrNa kare che. somabhaTTa deva thayA, paNa emane tyAM siMhanuM rUpa dhAraNa karavuM paDe che ne aMbikA devInA vAhana banavuM paDe che. jya bolo devI aMbikAno. - - " : ' ka' che. - gadheDuM kazAya badalAnI apekSA vinA mAnavIne tyAM niSkAmabhAve majUrI karavAnuM eNe samarpaNavrata lIdhuM...ne pITha para UMcakAya eTalo - ethIya vadhu - mAla bharI bharIne eNe mAnavIno bhAra vahyA karyo. | ATaATalI sevA karavA chatAMya eNe kadI ahaMkAra na karyo. mAnavIe DaphaNAM mAryA toya sahI lIdhAM. apamAna karyuM toya veThI lIdhuM. khAvA mATe ghAsa paNa na mAgyuM. rahevA kAje chAparuM paNa na ichyuM. ukaraDe athaDAIne ja peTa bharyuM. chatAMya rUdiyAmAM kazoya ja rAkhyo nahi. eTaluM ja nahi, ATaATalAM apamAna, mAra ne DhasaraDA vacce paNa eNe to ukaraDanI dhULamAM ALoTIne ja potAno AnaMda mANI lIdho. | vAha re niSkAma samarpaNavratI ! | gadhava jevuM samarpaNavrata apanAvIe. '' ': Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 75 rAjA municaMdra (A kathAnaka candrAvatuMsaka rAjAnA nAme paNa prasidhdha che.) saMdhyAkALano samaya che. rAjyanA kAmathI paravArI rAjA municaMdra sAMjanA cauvihAra karI aMta:puramAM AvyA. ekalA ja hatA, ciMtavana karavA lAgyA. mahAvIra svAmIe gautama svAmIne kaheluM, eka kSaNa paNa nakAmI veDaphIza nahIM. atyAre kurasada che - rANI aMtaHpuramAM nathI AvI. e Ave tyAM sudhI dhyAnastha thAuM. kAusagna karuM ema vicArI sAme dIvo che, manathI nakkI kare che, "dIvo baLe che tyAM sudhI kAusagga karuM ema manathI pratijJA karI. | mINanA pUtaLAnI mAphaka kAusagga dhAne UbhA rahyA. thoDo vakhata thayo eTale eka dAsI aMta:puramAM badhuM ThIka ThAka karavA AvI eNe rAjAjIne dhyAnamAM UbhelA joyA. paNa dIvAmAM ghI ghaTatuM jatuM hatuM. dhI khalAsa thaI jaze to dIvo olavAI jaze ane dIvo olavAI jaze to rAjAjIne aMdhArAmAM rahevuM paDaze ema vicArI dIvAmAM tela paryuM. dIvo olavAto bacyo eTale kAusagga dhyAnamAM UbhA ja rahyA. vaLI tela pUruM thavA AvyuM eTale dAsIe pAchuM tela dIvAmAM umeryuM. rAjA pratijJAvaza che - dIvo hajI saLage che - kAusagga pUro na thAya - pratijJA kema toDAya ? vakhata vaheto jAya che. zarIramAM kaLatara thavA mAMDe che - paga thAkyA che. paNa rAjA daDhapaNe kAusagnamAM UbhA ja rahyA. vicAre che, A vedanA to kaMI ja nathI. A jIve nArakInI vedanAo bhogavI che, tyAM anaMta vakhata zarIra chedAyuM - bhedAyuM che, enAthI to A vedanA anaMtamA bhAganI ja che. A vedanA sahana karavAthI anaMta guNI nirjarA ja thanAra che. Ama kAusagga dhyAnamAM ja divasa Ugyo. ajavALuM thavAthI dAsIe tela pUravuM baMdha karyuM ane dIpaka bujhAyo. rAjAnI pratijJA pUrI thaI. kAusagga pArI, rAjAjI paga upADI palaMga tarapha javA jAya che, paNa aMgo jhalAI gayAM hovAthI nIce paDI jAya che. paNa paMca parameSTinA dhyAnamAM lIna thaI jAya che. AyuSya pUruM thatAM kALa kare che ane tyAMthI sIdho temano jIva devalokamAM jAya che. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 76 zrI prahArI eka nagaramAM jIrNadatta nAmano brAhmaNa raheto hato. tene yajJadatta nAmano uddhRta putra hato. kALe karI yajJadattanAM mAtA-pitA mRtyu pAmyAM. nAnapaNathI te mRgayA ramavA jato tethI te mRganA zikAramAM kuzaLa hato. paNa garIbIne lIdhe jIvavuM muzkela lAgyuM tethI te nagarInI bahAra cora lokonI pallImAM gayo. tyAM pallIpati bhImane te maLyo. pallIpatine putra na hato tethI teNe yajJadattane potAno putra karIne rAkhyo. # 37. te koI paNa prANI upara acUka prahAra karI mArI zakato AthI tenuM nAma Dha prahArI paDI gayuM. pallIpatie potAno aMtakALa samIpa jANI prahArIne potAnI pATe sthApyo eTale prahArI pallIpati banI gayo. te rAtrIe bhIla sevako sAthe corI, dhADa Adi kukarma karavA lAgyo. eka divasa te kuzasthaLa nAmanuM gAma lUMTavA gayo. te gAmamAM devazarmA nAme brahmaNa raheto hato. te ghara upara bhIla sevakoe dhADa pADI. devazarmA bahAra jaMgalamAM gayo hato. AthI tenA putre doDatA jaMgalamAM jaI pitAne A vAta kahI, tethI dveSe bharAI devazarmA lAkaDI laI doDato ghare corone mAravA Avyo. prahArIe lAkaDIthI mAravA AvatA devazarmAne joyo tethI, tenA upara prahAra karI tenA mastakanA nALiyeranI peThe chedIne kaTakA karI nAkhyA. e daramyAna eka gAya, tenAM zIMgaDAM UbhAM karI corone mAravA AvI. tene paNa prahArIe mArI nAkhI. devazarmAnA mRtyunA khabara sAMbhaLI tenI garbhavatI strI hAhAkAra karI ghara bahAra AvI, tene paNa prahArIe garbha sahita mArI nAkhI. Ama eka sAmaTI brAhmaNa, gAya, strI tathA garbhanI hatyAo karavAthI DhaprahArI thatharI UThyo ane vicAravA lAgyo - aho, A meM zuM karyuM ! A brAhmaNa ane tenI strInI hatyA karavAthI have tenAM bALakonuM zuM thaze. huM ja eonAM du:khanuM kAraNa banyo. AvA duSkRtyano bhAra huM kevI rIte sahana karIza ? bhavarUpamAM paDatAM mAre avalaMbana koNa banaze ? ema ciMtavana karato hato, evAmAM zAMta manavALA, dharmadhyAnamAM lIna ane sarva jIvanI rakSA cAhanAra evA sAdhuone joyA. temane jotAM te manamAM vicAravA lAgyo, "aho ! A lokane viSe A sAdhuo pUjavA yogya che. tema ja kSamAvaMta che." Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 77 teone vaMdana karIne prahArI kahevA lAgyo ke, "meM strI, brAhmaNa, gAya tathA bALagarbhanI hatyA karI che. to he kRpAnidhi ! naraka gatithI mane bacAvo - eka ja prANInA vadhathI naraka gati thAya che to mAruM zuM thaze ? zI gati thaze ? mahAtmA - mane bacAvo. mane ApanI dIkSA Apo" gurue tene saMsArathI virakta jANI saMyama ApyuM. prahArIe dIkSA laI tapa karatAM karatAM evo abhigraha lIdho ke "je je divase mane A mAruM pApa sAMbharaze, te te divase huM AhAra nahi lauM ane koI vairI mane haNaze to tene paNa huM kSamA karIza." AvA abhigraha sAthe pote ghaNI vakhata je gAma upara dhADa pADI hatI te kuzasthaLa nagaramAM bhikSArthe jAya. tyAM temane joI nagaranA loka "go-brAhmaNa- strI-bALa hatyAro" ema kahI lAkaDI tathA paththara AdithI mAravA lAgyA. paNa A mahAtmA zAMta citte badhuM sahana karatA ciMtavavA lAgyA, "he jIva, teM A pramANe aneka jIvone nirdayapaNe haNyA che. ghaNAnI lakSmI tathA strIonuM haraNa karyuM che. bahu bahu asatyo uccAryAM che aneka kuTuMbamAM strIothI bALakonA viyoga karAvyA che to have A badhuM sahana karavAno tAro vAro Avyo che, to A badhAnA upasarga tAre sahana karavA. emanA aparAdhanI kSamA karavI. koI saMjogamAM bredha na ja karavo. atyAre A loko mArAM karmone kSaya karavAmAM mitranI mAphaka madada karI rahyA che. muktirUpI sukha ApavA na ka2elI evI sahAyatA karI rahyA che. kredha eo upara na thAya. doSa devo ja hoya to potAnA karmane doSa devo. mArA to A parama bAMdhavo che. aho ! huM to mArA karmone haNuM chuM paNa A lokonuM zuM thaze ? A upasargo karavAthI teo narake javA jevAM karma bAMdhaze. tevI rIte teo pratye karuNA bhAva bhAvavA lAgyA. g AvI uttama bhAvanA bhAvatAM bhAvatAM temanA adhyavasAya kSaNe kSaNe zuddhi pAmavA lAgyA. anukrame temaNe caudamuM guNasthAnaka prApta karI kevaLajJAna meLavyuM. mANasa kevo hovo joIe ? vANImAM sumadhura, zANo, bhavya dekhAvavALo, chatAM namra svabhAvano ane nirbhaya chatAM vinayazIla, adabavALo ane mRdu hRdayano. eDavIna AranolDa Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 78 | zrI IlAcIkumAra IlAvardhana nAme nagaramAM jitazatru nAme rAjA rAjya karato hato. te gAmamAM ibhya nAmano zeTha ane dhAriNI nAmanI tenI sadgaNI strI rahetAM hatAM. teo sarva prakAre sukhI hatAM paNa saMtAna na hovAnuM eka ja du:kha hatuM. AthI daMpatIe adhiSThAyikA IlAdevIne ArAdhIne kahyuM, "jo amane putra thaze to tenuM nAma tArA nAme sthApazuM, anukrame temane putra thayo ane temanI mAnyatA mujaba tenuM nAma ilAcIkumAra pADyuM. ATha varSano thatA ilAcIkumArane bhaNavA mATe adhyApaka pAse mUkyo. te zAstro sUtrArtha sahita bhaNyo. te yauvana avasthAmAM Avyo paNa yuvAna strIothI jarA paNa mohita thayo nahIM. paraMtu sAdhunI peThe gharamAM vartana karato rahyo. AthI pitAe vicAryuM ke, A putra dharma, artha ane kAma e traNemAM pravINatA nahi meLave to enuM zuM thaze? eTale tene vyasanI lokonI ToLImAM mUkyo. AthI te jainakuLanA AcAravicAra na pALatAM, Aste Aste durAcArI thato gayo. evAmAM vasaMta Rtu AvI eTale ilAcI putra tenA keTalAka sAthIdAro sAthe phaLa ane phUlathI zobhI rahelA evA vanamAM gayo jyAM Ama, jAMbu vagere phaLa tathA sugaMdhamaya phUlonAM vRkSo hatAM. tyAM laMkhIkAra nAmanA naTanI putrIne teNe nRtya karatAM joI, teNIne aMgIkAra karavAnI icchA thaI. A icchA pharI pharI thavA lAgI ane te digamUDha thaI pUtaLAnI mAphaka Ubho rahI gayo. mitro IlAcIkumAranA manovikArane samajI gayA ane tene samajAvI ghare laI gayA. ghare gayA bAda te rAtrIe sUto paNa lezamAtra nidrA AvI nahIM. kAraNa ke te naTaputrIne bhUlI zakyo nahIM AvI sthiti joI tenA pitAe tene pUchyuM. he putra, tAruM mana kema lagna che. tAro koIe aparAdha karyo che?" paNa ilAcIkumAra mauna rahyo, javAba ApI zakyo nahIM. tethI tenA pitAe tenA mitro dvArA jANyuM ke te naTa putrI upara mohita thayo che ane tenI sAthe paraNavAnI icchA che ! putre javAba Apyo, "pitAjI, huM sanmArga pravartanAdi sarva samajuM chuM. paNa lAcAra chuM. mAruM mana teNIne viSe ja lAgeluM che." pitAjI samajI gayA ke meM ja bhUla karI hatI. tene kusaMgatimAM mUkyo tenAM phaLa Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 79 bhogavavAno vAro Avyo. have huM niSedha karI tene rokIza to te mRtyu pAmaze to mArI zI gati thaze ! mATe sArAsArano vicAra karIne pelA naTane maLyA ane potAnA putra sAthe tenI putrInI mAgaNI karI naTe kahyuM, "bhale jo tamArA putranI evI ja icchA hoya to tene amArI pAse mokalo." pitAe ghare AvI ilAcI putrane naTa putrI sAthe paraNavA na chUTake hA pADI ane putrane naTa pAse mokalyo. naTe ilAcI putrane kahyuM, "jo, naTa putrIne paraNavuM hoya to amArI nRtya kaLA zIkha. barAbara temAM pAraMgata thaIza to tane e kanyA ApazuM." kAmArthI ilAcIkumAre nRtyakaLA zIkhavA mAMDI. alpa samayamAM te nRtyakaLAne viSe pravINa banI gayo. lekhIkAra ilAcIkumAra ane potAnI putrIne nacAvatAM dravya upArjana karavA lAgyo. sAruM evuM dravya upArjana thayA pachI mahotsava pUrvaka putrI paraNAvavAnI lekhIkAre hA kahI moTA pramANamAM dravya upArjana karavuM hoya to koI moTA rAjyamAM jaI tyAMnA rAjA-mahArAjAne mRtyuthI khuza karavA joIe. AvA khyAlathI lakhIkAra ilAcIkumAra tathA tenI AkhI maMDaLIne laIne benAta nagare gayAM. tyAM teNe tyAMnA rAjA mahI pALane kahyuM : "amAre Apane eka nATaka batAvavuM che." bhUpALe hA kahI eTale teNe vinaya sahita nATaya ane nRtyanA prayogo zarU karyA. be vAMsanI be ghoDI banAvI. temAM vacce doraDuM bAMdhI te dorA upara nRtya karavA lAgyo. A vakhate rAjAnI najara liMkhIkAranI putrI upara paDI ane te tenA upara mohita thayo. paNa tene kema meLavI zakAya ? tethI teNe vicAra karyo ke naTa jo doraDA uparathI nIce paDI jAya ane marI jAya to A naTaDI ne pAmI zake. ethI teNe naTakArane pharIthI adhdhara gharaDI upara nAca karavA kahyuM. IlAcIkumAre bIjI vAra doraDA upara sUI jaI utkRSTa nRtya karyuM. AthI paNa rAjA khuza na thayo ane pharIthI nirAdhAra doraDa upara rahI nRtya karavA kahyuM. A vakhate rAjAnA bhAva evA ja hatA ke naTakAra kema doraDA uparathI beleMsa gumAvI paDI jAya ane marI jAya ane naTaDI meLavI zakAya. tyAre ilAcIkumAranA bhAva evA che ke rAjA kema khuza thaI moTuM inAma Ape ane naTaDI sAthe lagna kare. bannenA bhAva taddana jugha hatA. vAraMvAra Ama nRtya karavAnuM rAjA kahetA hatA, te vAtane IlAcIkumAra samajI gayo ke rAjAnI dAnata bUrI che. te mAruM mRtyu icche che. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 80 A vakhate ilAcIkumAre dUra eka ya joyuM. eka suMdara strI sAdhu mahArAjane vahorAvatI hatI, paNa sAdhu raMbhA jevI strInI sAme paNa jotA nathI. dhanya che AvA sAdhune ane huM kyAM ? mAtApitAnI vAta na mAnI eka naTaDI upara mohita thaI mArA kuLane kalaMkita karyuM. Ama vicAratAM vicAratAM citta vairAgya vAsita thayuM. A rIte doraDA upara nAcatA ilAcIkumAra anitya bhAvanA bhAvavA lAgyo ane tenA karmasamUha bhedAyAthI te kevaLajJAna pAmyo eTale devatAoe AvI suvarNakamaLanI racanA karI. te upara birAjI IlAcIkumAre tyAM rAjA sahita badhAne dharmadezanA ApI ane rAjAnA pUchavAthI potAnA pUrva bhavanI vAta jaNAvI jAtimadanA kAraNe pUrva bhavanI tenI strI mohinI laMkhIkAranI putrI thaI ane pUrva bhavanA snehanA kAraNe pote A naTa putrI upara mohita thayo hato. mULiyAM vRkSa to vavAyuM, paNa enA uchera mATenuM poSaNa koNa puruM pADe ene - e javAbadArI mULiyAMe svIkArI. eTale ja vRkSano ghaDedhUra ghaTATopa, enAM pAMdaDAM, puSpo ne DALo, enuM sauMdarya ne sauSThava prAdurbhAva pAmyAM. | chatAMya mULiyAMne to chAne khUNe jamInamAM daTAyelA rahevAnuM ne kadI na dekhAvAnuM vrata pALavAnuM ja gamyuM. - enA A samarpaNane lIdhe ja vRkSonAM tamAma aMgo potapotAne jarUrI hoya evuM poSaNa pAmyAM. ene lIdhe ja gulAba sugaMdha pAmyAM. ene lIdhe ja kamaLa sauMdarya pAmyAM ne ene lIdhe ja AMbA rasakasa pAmyAM. vAha re ! prakRtirAjyanA puravaThA * pradhAna, tamAruM ane samarpaNa ! mULiyAMnI jema chAnuM poSaNa AkhA karIe. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo C 81 zrI jhAMjhariyA muni 39. madanabrahma eka rAjakumAra hatA. teo bhara yuvAnImAM hatA. batrIsa suMdara rAjakanyAo sAthe temanAM lagna thayAM hatAM. ane svarga samo AnaMda mANatA kALa vyatIta karatA hatA. ekadA indrotsava UjavavA nagarInI prajA suMdara vastra paridhAna karI udyAnamAM gaI. rAjakumAra madanabrahma paNa batrIsa navavadhUonI sAthe udyAnamAM krIDA karI rahyA hatA. tevAmAM temanI STi eka tyAgI munivara upara paDI. eTale temane vaMdana karavAnI icchAthI munirAja pAse pahoMcyA. vidhipUrvaka vaMdana karI teo navavadhUo sAthe temanI vairAgya jharatI amodha dezanA sAMbhaLavA beThA. munizrInI amIrasa bharI dezanA sAMbhaLatAM madanabrahma rAjakumArano AtmA jAgI UThyo. temane AtmA zuM che te samajAyuM ane te ja kSaNe batrIza navavadhUone tyajI temaNe saMyama aMgIkAra karyo. teoe jJAnanI ArAdhanA karI. vidvAna ane gItArtha banyA. vihAra karatAM karatAM madanabrahma muni khaMbhAta (te vakhatanI traMbAvaTI) nagarImAM padhAryA. madhyAhna samaye gocarIe nIkaLatAM eka zeThANIe gokhamAMthI temane joyA. zeThANIne ghaNAM varSothI patino viyoga hato. kAma varI pIDIta zeThANInI bhAvanA bagaDI hatI. ane koI taka zodhI rahIhatI. tyAM A bharayuvAna munine joyA. manamAM harakhAI ane potAnI vAsanA poSavA potAnI nokarANIne mokalI ke, jA, pelA munine teDI lAva. dAsI doDI gaI ane munine vinaMtI karI ke, padhAro gurudeva ! saraLa svabhAve munizrI tyAM padhAryA. makAnano daravAjo zeThANIe baMdha karI dIdho ane hAvabhAva ane laTakAM maTakAM karavA mAMDyAM. munizrIne mohavaza karavA khUba prayatna karyo, paNa munizrI vratamAM aDaga hatA, ane mIThI vANIthI zeThANIne dharmano upadeza ApavA lAgyA. paNa mohAMdha ane tIvra vAsanAthI pIDIta zeThANI dharma dezanA upara dhyAna na detAM munizrIne vaLagI paDI. munizrIe vicAryuM, have ahIMthI tarata nIkaLI javuM joIe. vadhu tyAM rahevAthI duSTa strI mArA vratano bhaMga karaze. ema vicAratAM jorathI hAtha choDAvI munizrI dvAra kholI nAsavA lAgyA. paNa kAmI strIe nAsatA munine potAnA paganI AMTI muninA pagamAM mArI nIce pADI nAkhyA. A paganI AMTI mAratAM strInuM jhAMjhara muninA pagamAM bharAI gayuM ane zeThANI jorathI bUmo mAravA lAgI ke, pakaDo, pakaDo A duSTa aNagArane. te mAruM ziyaLa khaMDana karI nAse che. pakaDo-pakaDo. 6 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo C 82 lokoe sAdhune pakaDyA. strInA pokAra sAMbhaLI loko munine mAravA lAgyA. paNa munizrInA koI puNyodayanA kAraNe teo nAsatA hatA ane zeThANIe paganI AMTI mArI munine heThA pADyA hatA. e khela A nagaranA rAjAe potAnA jharUkhAmAM UbhA UbhA joyo hato. te tarata ja nIce UtaryA ane lokone satya hakIkata samajAvI ke "A strI potAnI phajetI DhAMkavA A pavitra sAdhune kalaMka Ape che. munizrI to sAcA ane pavitra saMta che. A tophAna to pelI duSTa zeThANInuM che." lokoe pagamAM paDI munizrInI kSamA mAgI. munizrIno jayajayakAra thayo. rAjAe zeThANIne potAnA ugra pApanuM phaLa bhogavavA dezanikAlanI sajA karI. munizrInuM nAma to hatuM madanabrahma muni, paNa pagamAM jhAMjhara AvI javAthI te jhAMjhariyA muni tarIke oLakhAvA lAgyA. AvI kaparI kasoTImAMthI pasAra thayA bAda muni zrI ujeNInagarI padhAryA. ghare ghare gocarI vahoratA. eka divasa rAjA-rANI jharUkhe besI sogaThAM ramatAM hatAM. rANI munine joI manamAM malakAI ane tarata rovA lAgI. daDadaDa AMsuM paDavA lAgyAM. A joI rAjA vahemAyA. jarUra A muni bhUtakALano mArI rANIno yAra haze. AthI rAjAe khAnagImAM sevakone bolAvI A munine pakaDI eka UMDo khADo khodAvI temAM UbhA rAkhyA ane sevakone muninI gardana kApI nAkhavA hukama karyo. sevako gardana kApavA taiyAra thayA ane muni zrI samatArasamAM mahAlavA lAgyA. zatrune paNa mitra samajI teone upakArI gaNI UMcI bhAvanAe caDatA gayA. sevakoe rAjAnI AjJA mujaba munino ziraccheda karI nAkhyo. aMta pahelAM muni ucca bhAvanAnA pratApe kevaLajJAna pAmyA ane te mokSamAM gayA. rAjA rAjI thato thato rAjamahele Avyo - A tarapha samaDI mAMsano piMDa samajI lohIvALo ogho cAMcamAM laI AkAzamAM UDI. bhavitavyatAnA yoge odho rAjamahelanA cokamAM paDyo. sevako dvArA rANIe vAta jANI. odho joI rANIe A odho potAnA bhAI madanabrahmano ja che, temane jarUra koIe mArI nAkhyA che. rANIne codhAra AMsue rotI joI rAjA doDato Avyo. ane vAta samajAI ke ThAra karela muni to rANIno sago bhAI hato. rAjAe kabUla karyuM ke zaMkAnA kAraNe teNe ja munine mArI naMkhAvyA che. have rAjA ane rANI dhrusake dhrusake raDe che. rANIe AhAra pANIno tyAga karI anasana karyuM. rAjAjI munizrInA klevara AgaLa jaI khamAve che ane prabaLa pazcAttApa karatAM ane anitya bhAvanA bhAvatAM bhAvatAM rAjAne paNa kevaLajJAna thAya che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 83 kalAvatI. kalAvatInAM lagna zaMkharAja sAthe thayAM hatAM. kalAvatI garbhavatI thatAM tenA piyarathI tenA bhAI jyasena suvAvaDa mATe tenA ghera laI javA Avyo paNa rAjAjIe eno viraha huM nahi veThI zakuM ema kahI mokalavAnI nA pADI jyasene potAnI bahenane bheTa mATe lAvelI eka peTI ApI vidAya lIdhI. kalAvatIe ekAMtamAM peTI udhADI. peTImAM suMdara jhagArA mAratA be barakhA joyA ane ghaNuM ja harakhAI. te vakhate eka dAsI AvI pahoMcI teNe pUchyuM : rANI sAheba ! kyAMthI lAvyA !' kalAvatIe kahyuM : mArA vahAlAnI A bheTa che khalAsa bAraNA pAchaLa UbhelA rAjAjIe A zabdo sAMbhaLyA ane enA manamAM vahemanuM jhera caDyuM. eno vahAlo mArA sivAya bIjo paNa koI che. kalAvatI zarere rUpALI che paNa manathI kALI che, kulaTA che. te roSe bharAyo. teNe sevakone AjJA karI ke, kalAvatIne kALA rathamAM, kALAM vastro paherAvI, kALo cAMllo karI jaMgalamAM laI jAo. tyAM tenA bane hAtha berakhA sAthe kApI mArI sAme hAjara karo." sevako rathamAM besADI lAvatIne ghora aTavImAM laI gayA ane kalAvatIne nIce UtarI rAjAjIno hukama saMbhaLAvyo. kalAvatIe AMkhamAM AMsu sAthe javAba Akho ke, "mArA svAmIne kahejo, tamArI AjJA mujaba kalAvatIe berakhA sAthe bane hAtha kApI ApyA che. kApI lo ane hAtha ane jaladI jaI soMpo mArA bane berakhA sAthenA hAtha rAjAjIne." subhaTe banne kAMDAM berakhA sAthenA kApI vidAya lIdhI. kalAvatInA hAtha kapAyAthI asahya vedanA thatI hatI tene murachA AvI gaI. pAse sAravAra mATe koI nathI. A duHkhamAM tene putrano prasava thayo. kalAvatI satI hatI. teno koI doSa na hato. pUrva janmanAM karma udaya AvyAM hatAM. AvI asahAya sthitimAM te kalpAMta karatI hatI. e vakhate AkAzamAM deva siMhAsana kaMpAyamAna thayuM ane deve A du:khI ghaTanA joI. bIjAM be devadevIne satIne sahAya karavA javA kahyuM. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 84 devadevIe rotI kakaLatI kalAvatI pAse namana karI bALaka potAnA hAthamAM lIdhuM ane bAjumAM ja sAva nAno mahela banAvI temAM sonAnI mAMcI banAvI temAM bALaka sAthe besADI hIMcoLavA mAMDyA. kalAvatI navakAra maMtrano jApa karye jatAM hatAM ane banne bAkI rahelA hAtha sAphasUpha karavA pANImAM boLyA. satItvanA ane navakAra maMtranA pratApe banne hAtha berakhAM sahita pAchA hatA tevA thaI gayA. paNe rAjAjI pAse banne kApelAM kAMDAM berakhA sAthe pahoMcI gayAM. tevAmAM deva nimittiyAno veza laI rAjAjI pAse AvyA. rAjAjIne pramANa karI temanI sAme beThA. udAsa rAjAjIne joI udAsInatAnuM kAraNa pUchatAM rAjAjIe banelI hakIkata jaNAvI. nimittiyAe banne kAMDAM joI kahyuM. A berakhAM to kalAvatInA be bhAIo, yasena ane vijye mokalela che. temanAM nAma paNa berakhA upara che. A jANI rAjA sakhta AdhAta pAmyo. sevakone kalAvatInI bhALa kADhavA doDAvyA ane jaMgalamAM je sevako kalAvatIne mUkI AvyA hatA. temanI sAthe jaI kalAvatI pAse pahoMcI gayA. kalAvatIne sonAnA hiMcake bALaka sAthe hiMcatI joI harSa pAmyA. kalAvatI paNa patine AvatA joI ati harSa pAmI, sAme doDatI AvI patinA hAthamAM putrane mUkI dIdho. zrI mahAvIra svAmI vicaratA hatA, temanI pAse jaI rAjA-rANIe kyA karmanA kAraNe hAtha kapAyA tenuM kAraNa pUchyuM. bhagavAne pUrvabhava jaNAvyo ke, "tuM kalAvatI eka rAjAnI kuMvarI hatI ane A rAjAno jIva eka popaTa hato. te pAMjarAmAMthI UDI na jAya te mATe tenI pAMkho teM kApI hatI tethI te popaTanA jIva rAjAjIe tArAM kAMDAM kApyAM hatAM." kalAvatIe have saMsAramAM rahevuM yogya na lAgyuM. "tame tamArI vastu saMbhALo ema kahI rAjAjIne putra soMpI dIdho ane prabhu pAse saMyama lIdho ane zIyaLanA prabhAve uttama saMyama pALI mukti pAmyAM. dIna du:khI tathA azakta vagere jIvo pratye dayApUrvaka du:kha dUra karavAnI vRtti te karuNA. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 85 aSADhAbhUti 41. kamaLa suvibhUti tathA jazodAnA putra aSADhAbhUti temane 11 me varSe dharmaruci guru pAse dIkSA lIdhI hatI. aSADhAbhUti mahA vidrana aNagAra hatA. vidyAnA baLe temane keTalIka labdhio prApta thaI hatI. eka labdhinA baLe teo judAM judAM rUpa karI zakatA hatA. eka vakhata teo eka naTane tyAM vahoravA padhAryA. naTe ghare modaka banAvyA hatA te vahorAvyA. upAzraye jaI gocarI vAparatAM modaka atyaMta svAdiSTa ane sugaMdhathI mahekyo hato tethI aSADhabhUti pharIthI te naTane tyAM juduM rUpa laI modaka vahorI lAvyA. modaka vAparatAM jIbhamAM svAda rahI gayo tethI pharI pAchuM juduM rUpa karI e ja naTane tyAM modaka vahoravA gayA. naTa hoziyAra hato eTale vAtane samajI gayo ke eka ja sAdhu judAM judAM rUpa laI modaka vahorI jAya che . paNa sAdhu ghaNo hoziyAra che. tenI rUpa badalavAnI kaLA kharekhara dAda mAgI le evI che. jo A sAdhu ApaNA thaI jAya to enA dvArA ghaNuM dhana kamAvI zakAya. Ama vicArI naTe potAnI be dIkarI ke, jemanA nAma bhuvanasuMdarI tathA suMdarI hatAM teone samajAvyuM ke game tema karI A munine bhoLavI lo. AvI potAnA pitA taraphathI chUTa maLavAthI navajavAna banne dIkarIo e sAdhu pAchA bIjI vakhata AvyA tyAre hAvabhAva laTakAM-maTakAM ane nakharAM karI munine mohAMdha ryA ane kahyuM, are navajavAna, ghareghare zuM karavA bhikSA mATe jAo cho? ahIM ja rahI jAo. A juvAna kAyA tamane soMpI dezuM. muni cittathI to bhraSTa thayA ja hatA ane viSayavilAsa bhogavavA taiyAra thayA. paNa aSADhAbhUtie guru pAse jaI guru AjJA laI jaladI pAcho AvIza ema kahI, upAzraye pahoMcI gurune badhI vAta karI kahyuM, dhare ghare bhikSA mAgavAnuM mArAthI nahIM bane. A cAritra pALavuM have mArA mATe muzkela che. be nATakaNI joI che, tenI sAthe saMsAranA bhoga bhogavavA che mATe mane rajA Apo. phakta ApanI rajA levA Avyo chuM." gurujIe ghaNuM samajAvyuM, "nArInA mohamAM AvuM apayaza ApatuM kAma tuM zuM karavA kare che? A nArIo tane durgatimAM nAkhaze. teo kuDa-kapaTanI khANa che." vagere bodha Apyo paNa mohAMdha thayelA aSADhAbhUtie gurujInI vAta na mAnI temane Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 86 odho suprata karyo ane naTane ghare AvI banne naTa putrIo sAthe lagna karyAM ane saMsArI banyA ane suMdara nATako bhajavavA lAgyA. ekadA rAjasabhAmAM rASTrapAla ane bharatezvarano vaibhava' nATaka bhajavavA gayA. koI kAraNasara rAjAne khAsa bIjuM kAma hovAthI nATaka baMdha rAkhyuM ane aSADhAbhUti paNa ghera pAchA AvyA. aSADhabhUti jaladI pAchA AvavAnA nathI ema jANavAthI banne strIo mAMsamiMdarAnuM sevana karI bhAna bhUlIne bibhatsapaNe palaMgamAM sUtI hatI. moDhe mAkhIo baNabaNa karatI hatI, kAraNa ke ayogya bhakSaNane lIdhe bannene UlaTIo thaI gaI hatI. AvI dazAmAM banne strIone jotAM aSADhabhUtino AtmA saLagI UThyo ane vicAravA lAgyA : 'are re ! AvI strIonA mohamAM meM dIkSA choDI ? dhikkAra che mane. mAre A saMsAra tajI devo joIe." pharIthI gurujI pAse jaI dIkSA aMgIkAra karavI ja joIe. banne strIone potAnI dIkSAnI icchA kahI javA paga upADyA paNa banne strIoe cheDo pakaDI temanI bharaNapoSaNanI javAbadArI pUrI karI pachI jAva ema Agraha karyo. AthI temanI vAta svIkArI teo yogya vakhate rAjasabhAmAM nATaka karavA gayA. 500 rAjakumAro sAthe temaNe bharatezvaranuM nATaka AbehUba bhajavavA mAMDyuM, nATakamAM ekAkAra thaI gayA ane bharata mahArAjAnI jema arIsA bhavanamAM vIMTI sarI paDatAM anitya bhAvanAmAM caDhyA ane naTarUpe ja aSADhabhUti 500 rAjukumAro sAthe jANe ke kevaLajJAna thaI gayuM hoya tema abhinaya karI guru pAse AvyA. sasarAne rAjA pAsethI dhana apAvyuM ane aSADhabhUti pAchA guru pAse AvI cAritra laI AkarAM vrata pALI pApa AloI, aNasaNa karI kALakrame mokSamAM sidhAvyA. thAo mArA namana tamane, du:khane kApanArA, thAo mArA namana tamane, bhUmi zobhAvanArA, thao mArA namana tamane, Apa devAdhidevA, thAo mArA namana tamane, saMskRti kALa jevA. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 87 zrI satI subhadrA vasaMtapura nagaramAM jinadAsa nAme eka maMtrI hatA. tene tava mAlinI nAmanI dharmiSTha patnI hatI, tenI kukhe subhadrAno janma thayo hato. subhadrAe ucca keLavaNI meLavI jaina dharmanA tattvajJAnano sAro abhyAsa karyo, tethI te jaina dharmAnurAgI to hatI ja 5Na 4 zraddhALu paNa banI. | vayaska thatAM, pitAe yogya vara zodhavA mahenata karI. jevI putrI dharmanI jJAtA che tevo ja dharmI vara paNa maLe tevI tenI icchA hatI. caMpAnagarIthI AvelA eka buddhaghase subhadrAnA rUpaguNanAM vakhANa sAMbhaLyA ane nakkI karyuM ke paraNavuM to subhadrAne ja. paNa te jaina dharma na hato. subhadrA jaina dharmIne ja paraNavA mAgatI hatI. eTale buddhadAse jaina dharmanA AcAravicAra ane kriyAkAMDa upara uparathI jANI lIdhA ane kapaTI zrAvaka banI gayo. jInadAse A buddhadAsane jaina kriyAkAMDa karato joyo ane subhadrA mATe yogya vara che ema samajI buddhadAsa sAthe subhadrAnAM lagna karyA. subhadrA buddhadAsa sAthe sAsare AvI. thoDA vakhatamAM subhadrAne samaja paDI gaI ke buddhadAsa ke A kuTuMba jaina dharmI nathI. paNa lAcAra. lagna thaI gayAM eTale saMsAra nibhAvavo ja rahyo ane kauTuMbika pharajo badhI sArI rIte bajAvatI ane samaya maLatAM dharmadhyAna karatI paNa tenI sAsune A gamatuM nahIM eTale te subhadrAnAM dUSaNo zodhyA karatI. ekA eka tapasvI sAdhu mahArAja subhadrAne AMgaNe vahoravA padhAryA. RSimuninuM mukha jotAM subhadrAne khyAla Avyo ke muninI AMkhamAM taNakhaluM paDela hatuM ane AMkhamAMthI lohI vahI rahyuM hatuM. subhadrAne karuNA UpajI. game tema karI muninI AMkhamAMthI taNakhaluM kADhavuM joIe - evA sadabhAvathI potAnI jIbhavatI muninI AMkhamAMthI taNakhaluM kADhavA prayatna ryo. Ama karatAM potAnA kapALamAM karelA cAMdalo sAdhunA kapALane lAgI gayo ane sAdhu dharmalAbha ApI pAchA pharyA paNa pAchA pharatAM muninA kapALamAM cAMdalo jotAM sAsujI viThya. vahune na kahevAya evA Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 88 zabdo kahyA ane tenA dIkarA buddhudAsane caDhAvyo ke, 'tArI vahu to kulaTA che. tene pelA sAdhu sAthe kALuM kAma karyuM che. subhadrAne mAthe kalaMka AvyuM. eno dhaNI paNa potAno pakSa laI kaMI bolato nathI. nirdoSa sAdhu ane potAnuM kalaMka dUra karavA subhadrAe annajaLano tyAga karyo. satI upara AvI paDela A apAra du:kha dekhI zAsana sevaka devatAe satI ne sahAya karavA nakkI karyuM ane caMpAnagarInA cAre daravAjA baMdha karI dIdhA. AthI caMpAnagarImAM hAhAkAra macyo. daravAjA ughADavA nagarajano tathA rAjAnA subhaToe ghaNI mahenata karI. daravAjA UghaDatA na hatA tethI tenAM dvAra toDI nAkhavA subhaTone rAjAe hukama Apyo paNa teo daravAjA na toDI zakyA. rAjA tathA prajA ciMtAmAM paDI gayAM. thoDA vakhata bAda AkAzavANI thaI ke, "je satI haze te kAcA sUtaranA tAMtaNe ATo cALavAnI cAlaNImAM kUvAmAMthI pANI kADhI daravAjAne chAMTaze to daravAjA UghaDaze." AvI AkAzavANI sAMbhaLI, caMpAnagarInI zeThANIo tathA rAjAnI rANIo huM satI, huM satI' ema mAnatI kUvAmAMthI pANI kADhavA vArApharatI cAraNI kAcA sUtarathI bAMdhI mahenata karavA lAgI, paNa koI A rIte pANI kADhI na zakyuM. teo nIcuM moM karI pAchI pharI. rAjAe nagarImAM DhaMDhero piTAvyo ke je A rIte daravAjA ughADaze tene ghaNuM dhana ApavAmAM Avaze. subhadrAe A DhaMDhero sAMbhaLyo ane dvAra udhADavA javA sAsu mAnI AjJA mAgI. sAsue bredhathI kIdhuM, besa besa. chAnI mAnI. tArAM caritra kyAM ajANyAM che ! have gAma AkhAmAM phajeta thayuM che ? paNa makkama mane sAsunuM kahevuM na gaNakAratAM navakAra gaNatAM gaNatAM kUvA pAse gaI, kAcA sUtaranA tAMtaNe cAraNI bAMdhI. kUvAmAM nAkhI ane gAma lokonI ajAyabI vacce teNe cAraNI bharI pANI kADhyuM. A vakhate devatAoe phUlanI AkAzamAMthI vRSTi karI. subhadrAe vArApharatI ekeka dvAra upara pANI chAMTI traNa daravAjA ughADyA ane gAmamAM bIjI koI satI hoya to Ave ane cothuM dvAra ughADavA AvAhana ApyuM paNa koI te rIte udhADavA AgaLa na AvyuM. (bIjA kathAgranthomAM evI vAta Ave che ke), mArA jevI koI bIjI satI haze te A daravAjo kholaze - ema karIne Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 89 e daravAjo baMdhano baMdha ja rAkhyo ane te kathA lakhanAranA samaye paNa baMdha ja hato. te dUra paNa subhadrAe, he paramAtmA lAja rAkhaje, paraNyA vinA bIjo koI na AbhaDyo hoya ke manathI vicAryuM na hoya to vara A pANInA chAMTaNAthI UghaDI jajo evA bhAvathI pANI chAMTI te cotho daravAjo paNa udhADyo) subhadrAnAM sAsariyAM, sAsu sasarA, teno bharathAra vageree subhadrA satIne khamAvI. bolyA, dhanya satI, dhanya ! tArA jevI satI kharekhara gAmamAM koI nathI. subhadrAe sAdhunI AMkhamAMthI karuNA bhAve taraNuM kevI rIte kADhyuM hatuM te samajAvyuM ane badhAne samakitI banAvavAnA eka mAtra AzayathI jaina dharma samajAvyo. chevaTe satI subhadrAe dIkSA lIdhI karmo kSaya karI, kevaLajJAna pAmI muktipurImAM gayAM. koI koInuM nathI koI koInuM nathI re koI koInuM nathI re, nAhaka rahyA che badhA mathI mathI re... koI...1 manaDe mAnyAtA A badhA mArA, jANI le jIvaDA nathI koI tArA, jJAnI gayA che sahu kahI kahI re...koIra A putra ne, A mAro tAta che, A mArI nArI ne A mArI mAta che, nAhaka rahyA che badhA mathI mathI re..koI..3 koIka gayA ne koIka javAnA, koI nathI ahIMyA rahevAnA, zAne rahyA so lacI lacI re..koI....4 mATe svIkAro zaraNuM sAcuM, duniyAnuM melo zaraNuM kAcuM, bhajo vItarAgane mathI mathI re...koI...5 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 90 | vaMkacUla 43. virATa dezamAM peDhAlapura nAme nagara che, tyAM zrIgUla nAme rAjA rAjya karato hato. tene sumaMgaLA paTarANI hatI. temane puSpacUla ane puSpacUlA nAme putra ane putrI hatA. puSpacUla yauvanAvasthAmAM Avyo tyAre jugArano vyasanI thayo. jugArI hovAne lIdhe paisAnI jarUra paDavAthI nAnI moTI corI karavA lAgyo. karma saMjoge pagamAM khoDa hovAthI jarAka vAMko cAlato hato. tethI loko tene vaMkacUla kahetA hatA. mAtApitA tenI AvI vartaNukathI kaMTALI gayAM. sudharavAnAM koI lakSaNa na dekhAtAM temaNe vaMkacUlane dezapAra karyo. vaMkacUla potAnI strI tathA bahenane laIne nagara bahAra nIkaLI jaMgalamAM eka pallImAM gayo jyAM bhIla-bhIlaDIo rahetAM hatAM ane gAmegAma corI ane dhADa pADavAno dhaMdho karatAM hatAM. thoDA vakhata bAda pallI patinuM mRtyu thavAthI vaMkacUla yogyatAnA hisAbe pallIpani thayo ekadA jJAnatuMga nAmanA AcArya mahArAjA temanA keTalAka sAdhU sAthe tyAM AvI pahoMcyA. comAsAno kALa paNa AvI pahoMcyo ane megha varasavA mAMDyo eTale AcArya bhagavaMte tyAM ja comAsuM vyatIta karavAnuM vicAryuM ane vaMkacUlane tyAM comAsAmAM rahevA mATe pUchyuM. vaMkacUle jo teo koI jAtano koIne paNa upadeza na Ape to tyAM rahevA hA pADI. te pallImAM AcArya mahArAje comAsuM vyatIta karyuM. comAsA daramyAna teoe svAdhyAya, adhyayana ane tIvra tapazcaryA karatA rahyA ane nakkI karyA mujaba koI jAtano upadeza koI paNa tyAM rahetAne Apyo nahIM. comAsuM pUruM thatAM AcArya mahArAja vaMkacUlane kahevA lAgyA, he pallIpani vaMkacUla, comAsuM gayuM. have ame vihAra karIzuM." te sAMbhaLIne viMkacUla keTalAka parivAra sahita temane vaLAvavA temanI pAchaLa cAlyo. cAlatAM cAlatAM vaMkacUlanI hada pUrI thaI eTale AcAryazrIe tene pUchyuM A konI sImA che? vaMkacUle jaNAvyuM ke, A mArI sImA nathI eTale AcArya mahArAje kahyuM, he mahAbhAga! ame tArA samAjamAM AkhuM comAsuM rahyA. amo niraMtara svAdhyAya - adhyayana Adi karatA rahyA. paNa tArI samAjanA koIne paNa kadI upadeza Apyo nathI. paNa have jatI vakhate tene upadeza Apavo che ke tuM kaMI abhigraha le; vrata pAlanathI prANI sukha prApta kare che. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 91 comAsA daramyAna sAdhuonA AcAravicAra jotAM te kaMIka kUNo banyo hato tethI niyama levA, vagara AnAkAnIe taiyAra thaI gayo, "he bhagavAna, kaMIka niyama (vrata VOW) Apo" eTale gurue tene cAra niyamo ApyA. 1. ajANyuM phaLa khAvuM nahIM. 2. kAgaDAnA mAMsanuM bhakSaNa karavuM nahIM. 3. rAjAnI rANI tArI upara prItivALI thAya to paNa teno saMga karavo nahIM ane 4. koInI paNa upara prahAra karavo hoya to sAta pagalAM pAchuM haThI pachI prahAra karavo." A cAra niyamo grahaNa karI, gurune praNAma karI vaMkacUla pAcho potAnA samAjamAM Avyo. ekadA eka dUranA gAma upara dhADa pADI pAchA pharatAM mArgamAM bhUlA paDyA - traNa divaso sudhI aTavImAM rakhaDavuM paDayuM. bhUkha tarase sakhta badhA pIDAtA hatA, tyAM eka jhADa upara suMdara phaLo joyAM. badhAe bhUkhyA hovAthI phaLa ArogyAM. paNa vaMkacUle phaLanuM nAma jANavAno Agraha rAkhyo. koI te phaLanuM nAma na kahI zakavAthI khAdhuM nahIM. ajANyAM phaLa na khAvAno tene niyama hato. khAnAra dareka jaNa maraNa pAmyA. vaMkacUla phaLa na khAvAthI bacI gayo ane rAtre pallImAM AvI vicAravA lAgyo ke niyama pAlane mane bacAvI lIdho. eka divasa vaMkacUla koI kAme paragAma gayo hato, te vakhate tenA bairInATakavALAoe tenA mahela pAse AvI nATaka karavA mAMDyuM ane lalakArI lalakArI vaMkacUlane mahelanI bahAra AvavA kahyuM,. vaMkacUlanI bahena puSpacUlA mahelamAM hatI. teNe vicAryuM ke atre vaMkacUla nathI tevuM A vairIo jANaze to samAjanA ghaNA lokone mArI nAkhaze, eTale teNe vaMkacUlano veSa paherI asala vaMkacUla jevo dekhAva karI, vaMkacUlanI patnI sahita bahAra AvI nATaka joyuM ane nATaka pUrNa thaye, nATakiyAone dAna ApyuM. nATakiyA vidAya thaI gayA. puSpacUlA moDI rAtre mahelamAM AvI. nidrAnA dhenanA kAraNe vaMkacUlanA puruSa veSamAM ja puSpacUlA ane vaMkacUlanI patnI sAthe suI gayAM. paroDhiyAnA TAIme vaMkacUla potAnA mahelamAM Avyo ane potAnI strIne parapuruSa sAthe sUtelI joI odhAtura thaI bannene mAravA khaDga ugAmyuM paNa tarata tene niyama yAda Avyo, eTale sAta DagalAM pAcho haTyo. pAchA haTatAM bhIMtanI sAthe khaDga athaDANuM eTale bahena puSpacUlA jAgI UThI. "bhAI vaMkacUla cirakALa paryaMta AyuSya bhogavo" ema kahI palaMgamAMthI UbhI thaI eTale vaMkacUla Azcarya pAmyo ane puruSa veSa paheravAnuM bahenane kAraNa pUchyuM. bahene nATakathI banelI hakIkta kahI. vaMkacUla paristhiti samajI vicAravA lAgyo. are kSaNamAM potAnI strI ane sagI bahenano potAnA hAthe ghAta thaI jAta paNa niyamane lIdhe asAdhAraNa rIte banne bacI gayAM. pote paNa be strInI hatyAnA gunAmAMthI bacI gayo. vAha munirAja vAha... gurue Apela niyamanI prazaMsA karavA lAgyo ane muni ni:saMzaya mahAjJAnI hatA evA vicAre manomana gurune vaMdanA karavA lAgyo. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 92 eka rAtrIne samaye vaMkacUla koI vaNikane ghare gayo, tyAM bApa-dIkaro nAmA sabaMdhI vAtacIta karI rahyA hatA. tyAMthI te koI vezyAne tyAM gayo ane e vezyA koI koDhiyAnI sAthe bhoga bhogavatI hatI. tyAMthI te tyAMnA rAjAnA mahelanI bhIMta phoDIne rAjAnA aMta:puramAM pahoMcI gayo. aMdhArAmAM rANInA zarIrane teno hAtha lAgI gayo. rANI A vaMkacUlane joIne jAgI gaI ane tenI sAthe bhoga bhogavavAnI icchA karI, vaMkacUlane kahevA lAgI, "priya ! mArI sAthe bhoga bhogava. huM tane bahu ratno tathA saMpatti ApIza." paNa vaMkacUle rANIne kahyuM, tamo to mArI mAtA samAna cho. A sAMbhaLI virahanI AgamAM jalI rahelI rANIe asatya ALa vaMkacUla upara mUkI bUmAbUma karavA lAgI. A sAMbhaLI rAjAnA sevakoe AvI vaMkacUlane pakaDI lIdho ane savAra thatAM tene rAjAjI samakSa hAjara karyo. rAjAnA pUchavAthI vaMkacUle rAtre banelI hakIkta kahI ane rAjAjIe paNa rAtrIne viSe bhIMta pAchaLa lapAIne rANI ane vaMkacUla vacceno vArtAlApa sAMbhaLyo hato. tethI teNe choDI mUkavA hukama karyo ane vaMkacUlanA sadaguNathI raMjIta thaI tene potAno sAmaMta banAvyo. rAjA potAnI strInAM karatUta jANato hato paNa te jAhera na kya, kAraNa ke tethI potAnI ja AbarU javAno savAla hato. sujJa manuSya potAnA gharanuM svarUpa koIne kahetA nathI. rAjAno sAmaMta thayo tethI ane rAjAnA upadezathI vaMkacUla potAno corIno dhaMdho choDI sanmArge pravartavA lAgyo. eka vakhata rAjyanA AdezathI koI jabarA zatru sAthe vaMkacUla laDavA jatAM potAnA upara thayelA prahArothI jakhI thayelA zarIre potAnA mahele Avyo. vaidyo tene auSadha vagere ApI zuzruSA karatA hatA, paNa prahAranI pIDA asahya thatI jatI hatI. rAjAne A vaMkacUlanI ghaNI garaja hatI, tethI teNe gAmamAM paDaha vajAvyo, ke je koI A vaMkacUlane jIvADaze tene rAjA yatheccha dAna Apaze." te sAMbhaLI eka vaidhe AvI kAgaDAnuM mAMsa auSadha tarIke ApavA kahyuM. vaMkacUle kAgaDAnuM mAMsa na khAvAno abhigraha lIdhela hato eTale te koI rIte te mAMsa khAvA saMmata na thayo, tethI rAjAe dharmI jIva jinadAsa nAmanA eka zrAvakane bolAvI vaMkacUlane samajAvavA prayatna karyo. jInadAse AvI vaMkacUlanI icchA jANI. koI rIte potAno abhigraha choDe tema nathI te jANI jInadAse paNa tenI prazaMsA karI kahyuM, he mitra, tuM ekalo ja che, sarva padAratho anitya che, deha, kuTuMba, yauvana, saMsAra badhuM asAra che." vagere dhArmika vacano saMbhaLAvyAM. tethI vaMkacUla potAnuM mRtyu najIkamAM che tema jANI, cAra zaraNa AdarI, navakAra maMtranuM dhyAna dharato mRtyu pAmyo ane bAramA devalokamAM gayo ane kALe karI mokSamAM jaze. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 93 kuberadattA mathurAnagarI. nagarImAM eka prasiddha vezyA rahe. rUpavAna ane vaibhavazALI. nAma enuM kuberasenA. karma yoge eka vAra ene garbha rahyo. vezyAgRhanI mAlakaNa bAIe garbha pADI nAkhavA kahyuM,. kuberasenA saMmata na thaI. bALakano janma thatAM zuM karavuM e joIzuM ema jaNAvI garbha na paDAvyo. 44. nava mahinA pUrA thatAM kuberasenAne joDakuM janmyuM. eka putra ane eka putrI. mAlakaNa bAI to pAchaLa paDI hatI. tene A kuTaNakhAnAmAM nAnAM bALaka hoya te na posAya. evI samajathI banne bALakone eka kapaDuM vIMTI, temanA nAmanI vIMTI paherAvI peTImAM pUrI, peTI yamunA nadImAM vahetI mUkI dIdhI. peTI taNAtI taNAtI zaurIpurI nagarInA kAMThe AvI. koka be jaNe peTI joI nadImAMthI bahAra kADhI. peTI ughADI ane be bALako emAM joyAM. banne rAjI thayA. jarUra pramANe eka bhAIe bALaka ane bIjAe bALakI rAkhI lIdhI. bALakanI AMgaLIe vIMTI hatI, tenuM nAma kuberadatta lakhela. bALakInI AMgaLIe vIMTImAM nAma kuberadattA lakhela. te pramANe tenuM nAma rAkhyuM. banne vayaska thayAM. eka bIjAne oLakhatAM nathI. mAbApe lagna lIdhAM ane karmasaMjoge bhAI-bena pati-patnI banyAM. g eka vAra banne sogaThAMbAjI ramatAM hatAM, tyAM kuberadattanI vIMTI UchaLIne kuberadattAnA khoLAmAM paDI. kuberadattA vIMTI joI vicAramAM paDI. bannenI vIMTI eka jevI ja che. eka ja kArIgare ghaDI lAge che. banne ekasAthe ja banI hoya tevuM dekhAya che. barAbara dhArIne joIe to amArAM bannenAM rUpa ane AkRti badhuM ja sarakhuM lAge che. zuM ame banne bhAI-bahena to nahi hoIe ! bannee potAnAM mAbApane pUchyuM, tyAre khulAso thayo, temaNe kahyuM, tame banne eka peTImAMthI nIkaLyAM hatAM. kuberadattA samajI gaI ke A mAro sago bhAI che. bhAI sAthe lagna karyAM e ThIka na karyuM. khUba pazcAttApa thayo ane vairAgya thayo. pariNAme pApo dhovA mATe kuberadattA dIkSA laI sAdhvI banI. tapa, japa karIne Atma sAdhanA karavA lAgI. kuberadattane paNa khabara paDI ke meM bahena sAthe lagna karyAM che. have A nagarImAM mAre zuM moDhuM batAvavuM ! tethI mAbApanI AjJA laI te paradeza gayo. bhAgyayoge pharatAM pharatAM te Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 94 mathurAnagarImAM ja AvI caDhyo ane kuberasenA vezyAne tyAM rahyo. kuberasenA tenI sagI mA hatI, te te jANato na hato. ajANatAM paNa sagI mA sAthe bhoga bhogavyA.vilAsamAM keTaloka kALa vyatIta thayo ane kuberasenAe eka bALakane janma Apyo. A bALakano pitA kuberadatta ja hato. bIjI bAju kuberadattA jeNe dIkSA lIdhI hatI, tene avadhijJAna thayuM. teNe jJAna dvArA joyuM ke bhAI kyAM che? jotAM ja tene bhayaMkara du:kha thayuM. arere ! mAro bhAI tenI sagI mA sAthe bhogavilAsa kare che. karmanI gati nyArI che. mAro AtmA sAda pADe che. samajAva mAtAne, bhAIne. kuberadattA sAdhvIjI Akaro vihAra karatAM karatAM mathurA padhAryA. bhAIne ane mAtAne pratibodha karavA mATe saMmati laIne bALakane pAraNe jhulAvatAM. 18 prakAranI sagAI gAI saMbhaLAvI. tyAre ja kuberadattane-saMsArIpaNAnA bhAIne tathA kuberasenA-saMsArIpaNAnI kuberadattAnI mAtAne bhAna thayuM ke sagA mA-dIkarAe bhogavilAsa karyo che. pApano bhayaMkara pazcAttApa bannene thayo. bannee dIkSA lIdhI jJAnanI upAsanAmAM tathA tapa-japa karatAM rahyAM ane traNe jaNe potAnA AtmAno uddhAra karyo. mAnanI sajajhAya re jIva ! mAna na kIjIe, mAne vijya na Ave re; vinaya vinA vidyA nahIM, to kima samakita pAve re. re jIvana samakita vira cAritra nahIM, cAritra viNa nahIM mukti re muktinAM sukha che zAzvatAM, te kema lahIe jukti re. re jIvatra vinaya vaDo saMsAramAM, guNamAM adhikArI re; mAne guNa jAye gaLI, prANI che je vicArI re. re jIva03 mAna karyuM jo rAvaNe, te to rAme mAryo re; duryodhana garve karI, aMte savi hAryo re. re jIva04 sUkAM lAkaDAM sArIkho, du:khadAyI e khoTo re; udayaratna kahe mAnane, dejo dezavaTo re. re jIva05 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo C 95 naMdana muni 45. prabhu mahAvIrano pacIsamo bhava zrI naMdana muni. kevuM utkRSTa cAritra ane aMta vakhate kevI suMdara ArAdhanA karI devaloka gayA ! zAzvata - mokSa sukha pAmavA kevuM cAritra pALavuM joIe teno suMdara dAkhalo A vArtA pUrI pADe che. prabhu mahAvIra covIsamA bhave mahAzukra devalokamAM hatA. tyAMthI vI bharatakhaMDane viSe chatrA nAmanI nagarImAM jitazatru rAjAnI bhadrA nAmanI rANInI kukhe naMdana nAme putra thayA. te yauvanavAna thatAM rAjyagAdI para besADIne jitazatru rAjAe saMsArathI nirveda pAmI dIkSA lIdhI. lokone AnaMda utpanna karanAra te naMdana rAjA samRddhithI iMdranA jevo thaI yathA vidhi pRthvI para rAjya karavA lAgyo. anukrame janmathI covIza lAkha varSa vyati kramAvI virakta thaIne te naMdana rAjAe poTTilAcArya pAse dIkSA lIdhI. niraMtara mAso-pavAsa karavA vaDe potAnA zrAmaNyane utkRSTa sthitie pahoMcADatA naMdana muni gurunI sAthe grAma, nagara ane pura vageremAM vihAra karavA lAgyA. te baMne prakAranAM apadhyAna (ArTa, raudra)thI ane dvividha baMdhana (rAga-dveSa)thI vijata hatA, traNa prakAranA daMDa (mana, vacana, kAyA), traNa prakAranA gArava (RSi, rasa, zAtA) ane traNa jAtinA zalya (mAyA, nidAna, mithyA darzana)thI rahita hatA. cAra kaSAyane temaNe kSINa karyA hatA, cAra saMjJAthI varjita hatA, cAra prakAranI vikathAthI rahita hatA, caturvidha dharmamAM parAyaNa hatA ane cAra prakAranA upasargomAM paNa temano dharmamAM udyama askhalita hato; paMcavidha mahAvratamAM sadA ughogI hatA ane paMcavidha kAma (pAMca iMdriyonA viSaya)nA sadA dveSI hatA, pratidina pAMca prakAranA svAdhyAyamAM Asakta hatA, pAMca prakAranI samitine dhAraNa karatA hatA ane pAMca iMdriyone jItanAra hatA; SaD jIva - nikAyanA rakSaka hatA, sAta bhayanA sthAnathI varjita hatA, ATha madanA sthAnathI vimukta hatA, nava vidha brahmacaryanI guptine pALatA hatA ane daza prakAranA yatidharmane dhAraNa karatA hatA, samyak prakAre ekAdaza aMganuM adhyayana karatA hatA, bAra prakAranI rucivALA hatA, du:khaha evI parISahanI paraMparAne te sahana karatA hatA ane teone koI prakAranI spRhA nahotI. AvA te naMdana munie eka lAkha varSa sudhI mAsakhamaNanA pAraNe mAsakhamaNanuM tapa karyuM. e mahAtapasvI munie advaita bhakti vagere vIsa sthAnakonA ArAdhanathI, muzkelathI meLavI zakAya tevuM tIrthaMkara nAma karma upArjana karyuM. evI rIte mULathI ja niSkalaMka evA sAdhupaNAne AcarIne AyuSyane aMte temaNe A pramANe ArAdhanA karI. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 96 "kALa ane vinaya vagere je ATha prakArano jJAnAcAra kahelo che, temAM mane jo koI paNa aticAra lAgyo hoya to tene mana, vacana, kAyAthI huM nidaM chuM. niHzaMkita vagere je ATha prakArano darzanAcAra kahyo che, temAM jo koI paNa aticAra thayo hoya to tene huM mana, vacana, kAyAe karI vosarAvuM chuM. lobhathI ke mohathI meM prANIonI sUkSma ke bAdara je hiMsA karI hoya tene mana, vacana, kAyAthI vosarAvuM chuM. hAsya, bhaya, kSedha ane lobha vagerethI meM je mRSA bhASaNa karyuM hoya te sarva niMduM chuM ane tenuM prAyazcita AcaruM chuM. rAgadveSathI thoDuM ke ghaNuM je kiMI adatta paradravya lIdhuM hoya te sarvane vosirAvuM chuM. pUrve meM niyaMca saMbaMdhI, manuSya saMbaMdhI ke deva saMbaMdhI maithuna manathI, vacanathI ke kAyAthI sevyuM hoya te trividha trividha vosirAvuM chuM. lobhanA doSathI dhana dhAnya. ane pazu vagere bahu prakArano parigraha meM pUrve dhAraNa karyo hoya tene mana, vacana, kAyAthI vIsarAvuM chuM. putra, strI, mitra, dhana, dhAnya gRha ane bIjA je koI padArthamAM mane mamatA rahelI hoya te sarvane huM vIsarAvuM chuM. iMdriyothI parAbhava pAmIne meM rAtre caturvidha AhAra karyo hoya tene paNa huM mana, vacana ane kAyAthI niMdu chuM. ledha, lobha, rAga, dveSa, kalaha, pizunatA (cADI khAvI), paraniMdA, abhyAkhyAna (achatuM ALa devuM) ane bIjuM je kALa cAritrAcAra viSe duSTa AcaraNa karyuM hoya tene huM mana, vacana, kAyAthI vosarAvuM chuM. bAhya ke atyaMtara tapasyA karatAM mane mana, vacana, kAyAthI je aticAra lAgyo hoya tene huM mana vacana kAyAeniMduM chuM. dharmanA anudAnamAM meM je kAMI vIryagopavyuM hoya te vIryAcAranA aticArane paNa huM mana, vacana, kAyAe karI niMduM chuM. meM koIne mAryA hoya, duSTa vacana kahyAM hoya, koInuM kAMI harI lIdhuM hoya athavA kAMI apakAra kya hoya to te sarve mArA mitra ke zatru svajana ke parajana hoya te sarve mane kSamA karajo. huM have sarvamAM samAna buddhivALo chuM. tiryaMcaparAmAM je tiryaMco, nArakI paNAmAM je nArakIo, devapaNAmAM je devatA ane manuSyapaNAmAM je manuSyone meM du:khI kya hoya teo sarva mane kSamA karajo, huM tamane khAvuM chuM ane have mAre te sarvanI sAthe maitrI che. jIvita, yauvana, lakSmI, rUpa ane priya samAgama - e sarve vAyue nacAvelA samudranA taraMga jevA capala che. vyAdhi, janma, jarA ane mRtyuthI grasta thayelAM prANIone zrI jinodita dharma vinA A saMsAramAM bIjuM koI zaraNa nathI. sarvajIvo svajana paNa thayelA che ane parajana paNa thayelA che to temAM koNa kiMcita pAra mamatvano pratibaMdha kare? prANI ekalo ja janme che, eklo ja mRtyu pAme che, ekalo ja sukhane anubhave che ane ekalo ja duHkhane anubhave che. prathama to AtmAthI A zarIra anya che, dhana dhAnyAdika paNa anya che, baMdhuo paNa anya che, ane te deha, dhana, dhAnya tathA baMdhuothI A jIva anya (jo) che, chatAM temAM mUrkha jana vRthA moha rAkhe che. carabI, mAMsa, rUdhira, asthi, graMthi, viSTA ane mUtrathI purAyelA A azucinA sthAna rU5 zarIramAM kyo Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 97 buddhimAna puruSa moha rAkhe? A zarIra bhADe rAkhelA gharanI jema chevaTe avazya choDI devAnuM che. arthAta tene game teTaluM lAlana karyuM hoya to paNa te nAzavaMta che. dhIra ke kAyara sarva prANIe avazya karavAnuM to che ja, paraMtu buddhimAna puruSe evI rIte karavuM ke jethI punaHmaravuM paDe nahIM. mAre arihaMta prabhunuM zaraNa hajo, siddha bhagavaMtanuM zaraNa hajo, sAdhuonuM zaraNa hajo ane kevaLI bhagavaMte kahelA dharmanuM zaraNa hajo. mAre mAtA zrI jinadharma, pitA guru, sahodara sAdhuo ane sAdharmI mArA baMdhuo che, te sivAya A jagatamAM sarva mAyA jALavana che. zrI RSabhadeva vagere A covIzImAM thaI gayelA tIrthaMkarone ane bIjA bharata, airAvata tathA mahAvideha kSetranA ahaMtone huM namuM chuM. tIrthakarone karelA namaskAra prANIone saMsAranA chedane arthe ane bodhinA lAbhane mATe thAya che. huM siddha bhagavaMtone namaskAra karuM chuM, ke jeoe dhyAnarUpa agnithI hajAra bhavanA karmarUpa kASTone bALI nAkhyAM che. paMcavidha AcArane pALanArA AcAryone huM namaskAra karuM chuM, jeo sadA bhavacchedamAM ughata thaI pravacanane (jaina zAsana) dhAraNa kare che. jeo sarvazrutane dhAraNa kare che ane ziSyone bhaNAve che, te mahAtmA upAdhyAyone huM namaskAra karuM chuM. je lAkho bhavamAM bAMdhelAM pApano kSaNavAramAM nAza kare che, evA zIla vratadhArI sAdhuone huM namaskAra karuM chuM, sAvagha yoga tathA bAhya ane atyaMtara upAdhine (bAhya upAdhi vastra pAtrAdi upakaraNo ane abhyatara upAdhi viSaya kazAya Adi) huM yAvana mana, vacana kAyAthI vosarAvuM chuM. huM mAvajajIva caturvidha AhArano tyAga karuM chuM ane carama ucchavAsa samaye dehane paNa vosirAvuM chuM." duSkarmanI gaINA, prANIonI lamaNA, zubha bhAvanA, catudazaraNa, namaskAra smaraNa ane anazana pramANe cha prakAranI ArAdhanA karIne te naMdana muni potAnA dharmAcAryane, sAdhuone ane sAdhvIone khamAvavA lAgyA. anukrame e mahAmuni sATha divasa sudhI anazana vrata pALI paccIza lAkha varSanuM AyuSya pUrNa karImRtyu pAmIne prANI nAmanA dazamA devalokamAM puSpottara nAmanA vistAravALA vimAnamAM upapAta zayAmAM utpanna thayA. A devalokamAM temaNe vIza sAgaropamanuM AyuSya pUrNa karI bharatakSetramAM devAnaMdanI kukSImAM AvyA, tyAMthI saudharma devalokanA IMdrasidghartha rAjAnI trizalA paTarANI je e vakhate garbhiNI paNa hatI, tenA garbhanI devAnaMdAnA garbhanI sAthe adalAbadalI karI ane garbhasthiti pUrNa thayetrizalA devIe suMdara putrane janma Apyo.A putragarbhamAM AvatAM gharamAM, nagaramAM ane mAMgalyamAM dhanAdikanI vRddhi thayela tethI tenuM vartumAna nAma ApyuM. paNa prabhu moTA upasargothI paNa kaMpAyamAna thaze nahIM evuM dhArI idra te jagatpatinuM mahAvIra evuM nAma pADyuM. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 98 sevAmUrti naMdiNa jas. magadha dezanA naMdI gAmamAM somIla nAmano brAhmaNa raheto hato. tene somIlA nAme strI hatI.temane naMdiNa nA putra hato. durbhAgye te kurUpa hato.nAnapaNamAM tenAM mAtA-pitA mRtyu pAmyAM, eTale te mAmAne tyAM jaIne rahyo. tyAM te cAra-pANI vagare lAvavAnuM kAma karato hato. mAmAne sAta putrIo hatI; sAtamAMthI eka tane paraNAvIza ema mAmAe naMdiveNane kahyuM, AthI te gharanuM ghaNuM kAma karavA lAgyo. paNa eka pachI eka sAte dIkarIoe kurUpa naMdiveNane paraNavA nA pADI ane jorajulamathI naMdipeNa sAthe paraNAvazo to huM ApaghAta karI marI jaIza ema dareka putrIe kahyuM, AthI kheda pAmI naMdieNe ahIM rahevuM barAbara nathI ema mAnI, mArA durbhAgya karma udaya AvyAM che to AvA jIvatara karatAM marI javuM uttama che, AvA vicArathI te mAmAnuM ghara choDI ratnapura nAmanA nagaramAM gayo. tyAM strI-puruSane bhoga bhogavatAM joI te potAne niMdato chato kahevA lAgyo, aho, huM kyAre Avo bhAgyavAna thaIza? pachI te vanamAM jaIne jhaMjhApAta karavAno vicAra karavA lAgyo tyAM tene eka kAyotsarga rahelA munie vAryo. tethI temane praNAma karI naMdileNe potAnA duHkhanI saghaLI kathanI munine kIdhI munie jJAnathI teno bhAva jANIne kahyuM, he mugdha ! Avo khoTo vairAgya lAva nahIM; mRtyuthI koI paNa mANasa karelA karmathI chUTato nathI. zubha athavA azubha je kaMI karma karyA hoya te avazya bhogavavAM ja paDe che. zrI vItarAga paramAtmA paNa dharme karIne ja potAnA pUrvanAM pApa karmathI chUTe che mATe tuM mAvajIva zuddha dharma aMgIkAra karI ane tethI ja anya bhavamAM sukhI thaIza." evA upadezathI vairAgya pAmI, naMdiveNe guru pAse dIkSA vrata aMgIkAra karyuM ane vinayapUrvaka adhyayana karavA lAgyA ane dharmazAstramAM gItArtha thayA. vaLI temaNe AjIvana chaThThane pAraNe AyaMbIla ane laghu, vRddha ke rogavALA sAdhuonI vaiyAvacca karyA pachI ja jamavuM evo abhigraha karyo. ane A pramANe te nitya vaiyAvacca karavA lAgyA. naMdiSaNanI A uttama vaiyAvaccane avadhijJAnathI jANIne potAnI sabhAmAM indra kahyuM ke, naMdiSaNa jevo vaiyAvaccamAM nizcaLa bIjo koI mANasa nathI, eka deve A vAta na mAnI, naMdiSaNanuM pArakhuM karavAne vicAra karyo ane eka rogI sAdhunuM rUpa lIdhuM ane atisAra yukta deha ryo ane bIjA sAdhunuM rUpa laI te jyAM naMdiNa hatA te upAzraye gayA. tyAM Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 99 naMdiSaNa AhAra vahorI lAvIne IryApathikI pratikramI, paccakhANa pALI gocarI (AhAra) levA beThA, eTale te sAdhunA rUpavALA deve kahyuM, "tame sAdhunI vaiyAvacca karavAno niyama ryo che, chatAM tame tema karyA vinA kema anna lo cho?" maMdiranA pUchavA uparathI teNe kahyuM. "nagaranI bahAra eka rogI sAdhu che. tene zuddha jaLano khapa che" te sAMbhaLIne zuddha jaLa levAne naMdiNa zrAvakanA ghera gayA. jyAM jyAM jAya tyAM tyAM pelo deva-sAdhu jaLane azuddha karI nAkhe, bahu bahu ghera bhaTakyA, pachI potAnI labdhinA pratApe, mAMDa zuddha jaLa meLavI pelA deva-sAdhunI saMgAthe naMdiNa nagaranI bahAra rogI sAdhu pAse gayA. temane atisArathI pIDAtA joI, temanI vaiyAvaccathI huM kRtArtha thaIza ema mAnI temane jaLathI sApha karyA paNa jema jema sApha karatA jAya tema tema bahu ja durgadha nIkaLavA lAgI. AthI te vicAravA lAgyA, aho AvA bhAgyavAna sAdhu chatAM paNa AvA rogavALA che; mATe rAjA ke raMka, yati ke iMdra koI karmathI chUTatuM nathI" pachI te sAdhune khabhA upara besADI pauSadhazALAmAM laI javAne cAlavA lAgyA. raste A deva sAdhu naMdiveNa upara maLa mUtra kare che paNa AvI bahu durgaMdha AvavA chatAM temanI durgachA karI nahIM ane te dhImA cAle to kahe, 'tuM mane kyAre pahoMcADIza? rastAmAM ja mAruM mRtyu thaI jaze to mArI durgati thaze. huM ArAdhanA paNa nahIM karI zakuM vaLI te utAvaLA cAle tyAre kahe ke, "A pramANe cAlIza to mArA prANa ja nIkaLI jaze; A te kevo abhigraha lIdho che?" AvuM sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM paNa manamAM sAdhu pratye jarA paNa vedha ke dveSa na karatAM teone upAzraye lAvyA. ahIM upAzraye lAvIne have A rogI sAdhune kevI rIte nIrogI karAya!evuM vicAratAM pote yogya sAravAra nathI karI zaktA ema samajI teo potAnI jAtane niMde che. paNa devasAdhue jANI lIdhuM ke, naMdiveNa vaiyAvacca karavAmAM meru samAna nizcaLa che AthI pratyakSa thaIne sarva durgadha saMharI lIdhI ne naMdipeNa upara puSpa vRSTi karIne kahyuM ke, "he muni ! Apane dhanya che ! idra varNana karyuM hatuM tenA karatAM paNa Apa adhika cho. ema khamAvIne te deva svarge gayA. tyAra pachI naMdiNa munie bAra hajAra varSa paryata tapa karyuM ane tapane aMte temaNe aNasaNa AdaryuM. te tapasvIne vaMdana karavA potAnI strI sahita cakravartI tyAM AvyA. A strInI kAyA tathA ati sukumAra ane komaLa keza joIne teNe niyANuM bAMdhyuM ke, huM paNa A tapanA prabhAve bahu strInovallabha thAuM." pachI tyAMthI mRtyu pAmIne te mahAzukadevalokamAM devatA thayA. tyAMthI evI sUryapurIne viSe aMdhaka vRSNinI subhadrA nAmanI strIne dazamo vAsudeva nAme putra thayo tyAM te naMdiNanA bhavanA niyANAnA lIdhe nhotera hajAra strIone paraNyA. te ja zrI kRSNanA pitA vAsudeva. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 100 caMdanabALA caMpApurIno rAjA didhavAhana ceTaka rAjAnI putrI padmAvatI ke jenuM bIjuM nAma dhAriNI hatuM tene paraNyo hato. temane vasumatI nAmanI putrI hatI. A dadhivAhana rAjAne zatAnika rAjA sAthe vaira hatuM. tethI zatAnika rAjAe potAnA sainyane laIne caMpApurIne ghero ghAlyo, tethI ghora yuddha thayuM. hajAro manuSyo temAM marAyA ane dadhivAhana rAjA rAjaya mUkIne nAsI gayo ane zatAnika rAjAe caMpApurI lUMTI, temAM eka subhaTe dadhivAhana rAjAnI rANI dhAriNIne tathA putrI vasumatine pakaDyAM. subhaTe dhAriNIne potAnI strI thavA kahyuM paNa dhAriNIe subhaTane dhUtakArI kahyuM, "are adhama ane pApISTa ! tuM A zuM bole che. huM parastrI chuM; ane parastrI laMpaTa to marI narse jAya che." paNa subhaTe dharmavacanone na gaNakAratAM dhAriNInuM ziyaLa khaMDana karavA tenA upara baLAtkAra karavA mAMDyo eTale dhAriNIe prANatyAga karyo. mAtAno viyoga thavAthI vasumatI vilApa karavA lAgI. karuNa AkraMda karatI kahevA lAgI ke, "he mAtA ! tuM mArA uparathI sneha tajIne jatI rahI ! mAre have parahaste paDavuM paDaze to te karatAM mAruM mRtyu thayuM hota to sAruM hatuM." Ama rotAM kakaLatAM teNe mRta mAtAnA paga pakaDI lIdhA ane tane have huM nahIM javA dauM, mane choDIne nahIM javA dauM." 47. AvAM AvAM vasumatInAM rudana-vacana sAMbhaLI subhaTe kahyuM, "he mRgAkSI, meM tane kAM kuvacana kahyAM nathI. huM tane paraNavAno chuM ema tuM leza mAtra dhArIza nahIM." ema vasumatIne samajAvI dhAriNInA zarIra uparathI hAra vagere pramukha alaMkAra utArI lIdhA ane vasumatine potAnA ghare laI gayo. paNa ghare tenI strIe tene sakhta zabdomAM saMbhaLAvI dIdhuM ke, A pArakI strIne tame ghare lAvyA cho te huM sahana nahIM karuM. tene ghara bahAra kADhI mUko. gharethI AvAM vacano sAMbhaLI vasumatine laI subhaTa bajAramAM vecavA nIkaLyo. bajAramAM vasumatinuM rUpa joI tene kharIdavA ghaNA taiyAra thayA. gAmanI vezyAo ' tene kharIdavA mAgatI hatI, paNa eka kharIdavA mAgatI vezyAe vasumatino hAtha pakaDyo eTale rAjakumArIe tene pUchyuM, tamAruM zuM kuLa che ane tame zuM karo cho. vezyAe uttara Apyo, tAre kuLanuM zuM kAma che ? tane uttama vastro ane uttama bhojana amArA tyAM maLI raheze. paNa vasumati samajI gaI ke A to vezyAo che tethI teNe teonI sAthe javAnI Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdanabAlA caMdanabIlA Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdanabAlA caMdanabAlA (vasumati) eka rAjakumArI hatI. karma pramANe rAjyamAM lUMTa cAlI. rAjavI pitA mRtyu pAmyA. mAtA dhAriNI ane caMdanAne koI duSTa sainiko upADI gayA. karmanI gati viSama che. paLamAM raMka, paLamAM rAjA banAvavAnI tAkAta karmamAM ja che. caMdanAne bharabajAramAM vecI devAmAM AvI. kharIdanAra puNyazALI dharmiSTha zeTha maLyA. ATalAM kaSTamAM paNa ene zeTha maLatAM caMdanAne prasannatA prApta thaI. paraMtu caMdanAne joIne mUlA zeThANI bhAre baLatI rahetI hatI. eka divasanI vAta che. zeTha ghara para AvyA to zeThANI ghara para nahotI. caMdanA paga dhovA lAgI. zeThe enA pANImAM paDelA vALa UMcA karyA. te zya joIne mUlA zeThANI zaMkita thaI. zaMkAnuM koI kAraNa nahotuM. zeTha tene putrI samAna gaNatA hatA. 3. to paNa mAtA samAna mUlA tene kaSTamAM nAkhavAnA prayatno karavA lAgI. nirdoSa bALAnuM mAthuM muMDAvIne tenA hAtha-pagamAM beDI nAkhIne nIce bhoMyarAmAM nakhAvI dIdhI. traNa divasa sudhI zeThane paNa khabara nA paDI. 4. trIjA divase zeThane jANa thaI to teo bhAre duHkhI thayA. ene bahAra bolAvavA gayA. pahelAM ene khAvA mATe sUpaDanA khUNA jeTalA aDadanA bAkaLA ApyA. 5. tyAre caMdanA vicArI rahI hatI ke koI bhikSuka maLe to tene bhojana karAvuM. caMdanAnAM ahobhAgya ke pAMca mahinA ane paccIsa divasanA upavAsI paramAtmA mahAvIra deva bhojananA samaye caMdanAnI pAse AvyA, paraMtu enI AMkhomAM AMsu nahIM jotAM pAchA pharyA. pachI caMdanAnI AMkhomAM AMsu jotAM ja prabhu padhAryA ane aDadanA bAkaLA prabhune vahorAvyA. sAva bAra karoDa sonaiyAnI vRSTi thaI. dhanya sanI caMdanabAlA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 101 nA pADI. vezyAoe tene laI javA mATe baLano Azaro lIdho. tyAre zvasumati cittane viSe bahu kheda dharavA lAgI. teNInA ziyaLanI rakSA mATe eka deve AkAzamAMthI AvI te vezyAnuM nAka kApI nAkhyuM ane tenI kAyA kALI tuMbaDI jevI karI nAkhI. AthI vezyAo gabharAI ane teonA ghare jatI rahI. AthI subhaTa vasumatine vecavA bIjI bajAramAM jaI Ubho rahyo, tyAM dhanAvaha zreSThI teNIne levA Avyo. tene rAjakumArIe pUchyuM, tamArA gharamAM mAre zuM kAma karavAnuM che ? zeThe kyuM, "amArA kuLamAM jinadevanI pUjA, sAdhuonI sevA, dharma zravaNa, jIvadayA pAlana Adi karIe chIe." dhanAvaha zeThanI AvI vAta sAMbhaLI harSa pAmIne vasumati kahevA lAgI, "he subhaTa ! jo tuM mane vecavAno hoya to, A zeThane tyAM vecaje." subhaTe tene tyAM ja vecI. zeTha vasumatine ghare laI gayo. Ama A rAjaputrI zubha karmaze sAre ghera pahoMcI. zeThanI strI mULA Ane joI vicAravA lAgI. mAro pati Ane strI karI rAkhavAne mATe lAvyo lAge che. hamaNAM to tene dIkarI kahe che, paNa puruSanuM mana koNa samajI zake che ? dhanAvaha zeThe vasumatinuM nAma caMdanabALA rAkhyuM, eTale havethI vasumati caMdana bALAnA nAme oLakhAvA lAgI. ekadA mULA zeThANI pADozaNane ghare gaI haze evAmAM dhanAvaha zeTha dhare AvyA. te vakhate caMdanabALAe zeThane pitAnA Asane besADIne vinayapUrvaka temanAM caraNa dhovA lAgI. A vakhate mULA zeThANI ghare AvI. caMdanabALAnI bhUmi upara paDatI veNIne zeThe potAnI pAse lIdhI ane caMdanabALAne zeThanAM caraNa dhotI joI vicAravA lAgI ke, A zeTha game tyAre Ane potAnI strI banAvI mane kADhI mUkaze yA to viSa ApI mane mArI nAkhaze. mATe viSavelIne UgatAM ja chedI nAkhavI joIe. dhanAvaha zeTha eka veLA bahAragAma gayA hatA. te vakhate mULA zeThANIe caMdana bALAnuM mastaka muMDAvI nAkhyuM ane pagamAM beDI nAkhI tene bhoMyarAmAM pUrIne tALuM mArI dIdhuM. potAnA manathI saMtoSa mAnavA lAgI ane vicAratI rahI ke zokyane mAravAno vaLI doSa zAno ? og caMdanabALA bhoMyarAmAM vicAra kare che ke mArAM karma ja AvAM che. nagaramAMthI subhaTe pakaDI. mArgamAM mAtAnuM avasAna thayuM. vaLI DhoranI mAphaka bajAramAM vecAvuM paDyuM. paNa kaMIka sArA nasIbe vezyAne tyAM vecAtAM bacI. have aMdhArA oraDAmAM bhUkhe-tarase paDI rahevAnuM che." he vItarAga ! tAruM zaraNa che; ahIM ekAMta che, dharmadhyAna karIza - ema ' Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo / 102 vicAratI navakAra maMtrano jApa karyA kare che. ema karatAM traNa divasa thayA. AthI tenAM ghaNAM karmo kSaya pAmyAM. bahAragAma gayelA dhanAvaha zreSThI ghera AvyA to teNe caMdanabALAne joI nahIM tethI patnIne pUchayuM, "caMdanabALA kyAM gaI che?" tyAre zeThANIe javAba Apyo, "e to chokarAnI sAthe pharyA kare che. Ama teNe sAcI vAta chupAvI. paNa eka vRddha dAsIe zeThane khAnagI rIte mULA tathA caMdanabALAnI badhI hakIkta zeThane jaNAvI ane caMdanabALAne kyAM pUrI che te batAvyuM. dhanAvaha zeThe potAnI meLe tenuM dvAra kholyuM. dhanAvahe caMdanabALAne beDIthI bAMdhelI, mAthe muMDita ane azrubhInI AMkhavALI joI ane sAMtvana ApI tene svastha thavA kahyuM ane bhUkha tRpta karavA rasoDamAM paDelA aDadanA bAkuLa lAvI tene AkhA ane teo beDI toDI zake evA luhArane levA gayA. caMdanabALA vicAre che ke kevAM kevAM nATaka mArA jIvanamAM bhajavAyAM. kyAM huM rAjakumArI - kevA saMjogomAM bajAramAM vecAI- karmayoge kuLavAna zeThe kharIdI kedInI mAphaka beDIo sAthe bhoMyare purAI - traNa divasanA upavAsa thayA. have pAraNuM thaI zake che. paNa koI tapasvI Ave ane amane pAraNe tene bhojana ApI pachI pAraNuM thAya to AtmAne AnaMda thAya. koI atithi Ave tene ApIne pachI ja huM jamuM, anyathA jamIza nahIM" ema te vicAra kare che, tevAmAM bhikSA arthe pharatA pharatA zrI vIra bhagavAna tyAM AvI caDyA. temane evo abhigraha hato ke, jo koI strI uMbarA upara beThI hoya; teno eka paga gharanI aMdara ane eka paga gharanI bahAra hoya, bhAve karIne te rAjaputrI hoya, paNa dAsapaNuM pAmI hoya, pagamAM beDI hoya, mastaka muMDAveluM hoya ne rudana karatI hoya, evI strI amane pAraNe sUpaDAnA khUNAmAMthI jo mane, bhikSAkALa vyatIta thayA pachI aDadanA bAkaLA vahorAve to mAre te laIne pAraNuM karavuM AvA abhigrahavALA vIra prabhune akasmAta AvyA joIne harSa pAmI te kahevA lAgI, he traNa jagatanA vaMdanika prabhu ! mArA upara prasanna thaI A zuddha anna vahorIne mane kRtArtha karo." bhagavAna potAnA abhigrahanA 13 bolamAM 1 bola ocho eTale ke badhI rIte abhigrahanA bola pUrA thatA hatA, paNa eka rUdananI apUrNatA joI pAchA pharavA lAgyA. te joI caMdanabALA potAne hINabhAgI gaNI, moTethI rudana karavA lAgI. vIra bhagavAna rudana dhvani sAMbhaLI potAno abhigraha pUrNa thayo jANI pAchA pharyA ane aDadanA bAkaLA vahoryA, ke tarata ja devatAoe AvIne sADA bAra koTi suvarNanI Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 103 vRSTi karI. te vakhate caMdanabALAnI lohanI beDI tUTI gaI ne tenAM AbhUSaNa thaI gayA. ane AkAzamAM devaduMdubhI vAgI devaduMdubhI sAMbhaLI nagarajano ekatrita thayA. tyAMno rAjA zatAnika paNa tyAM Avyo. te devakRtya suvarNavRSTi joI Azcarya pAmyo ane bolyo ke,"A sarvasuvarNa AcaMdanabALAnuM thAo." AvI rIte vIra bhagavaMte pAMca mAsa ane pacIsa divase pAraNuM karyuM. caMdanabALA ati harSa pAmIne bolI, "Aje mArAM mahAbhAgya ke meM prabhune pAraNuM karAvyuM temAM mULA zeThANI paNa dhanya che. te mArI mAtA samAna che. mArI mAtA dhAriNIthI je kAja nathI saryA, te sarve mArI A mULAdevI mAtAthI siddha thayAM che. teNe dhanAvaha zeThane paNa samajAvyA ke, "mULAdevIne kaMI kahevuM nahIM AthI mULA zrAvikA banI ane caMdanabALAne yogya mAna ApavA lAgI mahAvIra prabhu ahIMthI vihAra karI gayA. anukrame temanAM sarva karma thaye ye temane kevaLajJAna prApta thayuM. prabhu pAse AvIne caMdanabALAe prabhune praNAma karIne cAritranI yAcanA karI. devatAe ApeluM sarva dravya sAta kSetramAM vAparI teNIe dIkSA lIdhI ekadA bhagavAnanI vANI sAMbhaLI mRgAvatI ke jemaNe caMdanabALA AgaLa dIkSA * lIdhela te bhagavAnanI vANI sAMbhaLavA sUrya-caMdra Avela. temanA ajavALAnA lIdhe upAzraye ghaNI moDI AvI rAta thaI javAne lIdhe caMdanabALAe tene Thapako Apyo. - mRgAvatI potAne lAgela aticAra mATe AtmAnI niMdA karatI have pachI huM evuM nahIM karuM e pramANe mithyA duSkRtya devA lAgI. AtmaniMdAnA utkRSTa pariNAma rUpe tene kevaLajJAna thayuM. te ja rAtre mRgAvatI je caMdanabALAnI pAse hAjara hatI, teNe caMdanabALA pAse pasAra thato eka sApa joyo, tethI caMdanabALAno hAtha upADI bIjI bAjue mUkyo. tyAre caMdanabALA bolI, "teM mAro hAtha kema upADyo?" mRgAvatIe uttara Apyo, ahIMthI sarpa pasAra thato hato tethI meM mAro hAtha upADIne bIje mUkyo. caMdanabALAe pUchyuM, "rAtrInA ghora aMdhakAramAM teM sarpa kevI rIte joyo?" - mRgAvatIe kahyuM, "jJAnathI". oho ! pratipAni ke apratipAti jJAna? ema caMdanabALAe pUchyuM. javAbamAM mRgAvatIe, apratipAti jJAna ema jaNAvyuM. caMdanabALA samajI gayA ke mRgAvatIne kevaLajJAna thayuM che tethI teNe mRgAvatIne khamAvI mithyA duSkRtya dIdhuM. AthI caMdanabALA paNa kevaLajJAna pAmI ane baMne muktie gayAM. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 104 zrI cilAtI putra eka yajJadeva nAmano brAhmaNa, kSiti pratiSThita nagarane viSe raheto hato. te haMmezA jinamatanI niMdA karato, ane potAne paMDita mAnato ane jAhera karato ke je mane vAda karavAmAM jItaze teno huM ziSya thaIza. vakhata jatAM eka bALasAdhue tene vAda karavA petAnA guru pAse AvavA nimaMtyo. rAjI thaI yajJadeva te bALasAdhu sAthe temanA guru pAse gayo. vAda karatAM thoDIka vAramAM ja te hArI gayo ane pote nakkI karela niyama mujaba te gurunI pAse dIkSA lIdhI. ekA sAzanadevIe tene kahyuM, jema cakSuvALo mANasa paNa teja vinA joI zakato nathI tema jIva paNa jJAnI hovA chatA. zuddha cAritra vinA mukti pAmato nathI" AvI vANI sAMbhaLI ne yajJadeva muni anya sarva yationI peThe zuddha cAritra pALavA lAgyo. yajJadeva sAdhu thavAthI tenI strI virahavedanA na sahana karI zakI, eTale yajJadevane vaza karavA tenA tapanA pAraNe yajJadeva upara kAmaNa karyuM. tethI yajJadevanuM zarIra durbaLa thatuM gayuM ane mRtyu pAmIne te svarge gayA. tenI strI paNa du:kha sahana na karI zakI ane jJAna thatAM te paNa dIkSA grahaNa karIne svarge gaI. paNa pote potAnA saMsArIpaNAnA pati paNa sAdhutA grahaNa karela, tenA upara kAmaNa karela tenI guru pAse AloyaNA na karI. yajJadevano jIva svagethI DhavI rAjagRha nagaramAM dhanasArthavAhanI cilAtI nAmanI dAsIne udare putrapaNe utpanna thayo. tenuM cilAtI putra nAma pADayuM. yajJadevanI strIno jIva paNa svargathI evI cilAtI ghasInI zeThANI dhanasArthavAhanI strI subhadrAnI kukSie pAMca putra upara chaThThI susumA nAme putrIpaNe utpanna thayo. dhanasArthavAhe potAnI putrInI rakSA mATe pelA cilAtI putrane rAkhyo. susumA ane cilAtI putra sAthe ramatAM paNa jyAre koI kAraNasara susamA rovA mAMDe tyAre Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo C 105 cilAtI putra tenA guptAMga upara potAno hAtha mUke AthI sukha pAmatI bALA susumA raDatI baMdha thatI. keTalAka vakhate dhana zreSThIne A vAtanI khabara paDI, eTale teNe A dAsI putra cilAtI putrane potAnA gharamAMthI kADhI mUkyo. ahIMthI rajA maLatAM te jaMgalamAM gayo, tyAM siMhaguhA nAmanI bhIla lokanI pallIe pahoMcyo. tyAM pallIpati mRtyu pAmatAM teno zreSTha zarIra vaibhava hovAthI bhIla lokoe tene potAno svAmI banAvyo. . cilAtI putrane susumAnI yAda satAvyA karatI hatI. viSaya rUpI zastranI pIDA vadhatI cAlI, eTale te potAnA sarva sevakone dhanasArthavAhane tyAM corI karavA laI gayo. ane sevakone kIdhuM ke, "je mAlasAmAna hastagata thAya te sarva te sevakono ane susumA upADI lAvavAnI te cilAtI putranI." rAtrIne viSe A sarva coro dhanazeThane tyAM AvI pahoMcyA. ghaNA corone joI dhanazeTha potAnA pAMce putrone laI ekAMtamAM jIva bacAvavA saMtAI gayA. sAmano karanAra koI na hovAthI coroe sArI rIte dhana ekaThuM karyuM ane cilAtI putra susumAne upADI vidAya thaI gayA. paNa coro gharanI bahAra nIkaLyA ke zeThe kolAhala karI mUkyo; AthI nagararakSako tyAM AvyA. temane laI zeTha potAnA pAMca putro sAthe coronI pAchaLa paDyA. coroe nagararakSako ane zeThane potAnI pAchaLa AvatA joI corelo mAlasAmAna rastA vacce mUkI daI potAne raste doDavA lAgyA. cilAtI putre potAnI pAchaLa zeTha tathA temanA pAMca putrone AvatA joyA eTale teNe susumAno vadha karI nAkhyo. potAnI pAsenA tIvra hathiyAra vatI tenuM mastaka kApI mastaka hAthamAM laI dhaDa tyAM ja rahevA daI nAsI gayo. zeThe ane tenA putroe susumAnuM dhaDa joyuM. zeTha potAnI putrInuM ane pAMce bhAIoe potAnI bahenanuM AvuM kamakamATIbharyuM mRtyu joI ghaNo vilApa karyo ane ghara tarapha pAchA vaLatAM zrI vIraprabhuno upadeza sAMbhaLyo, A dezanA sAMbhaLI pAMce putroe zrAvaka dharma aMgIkAra karyo ane zeThe pote to saMyama grahaNa karyo hato. uttamapaNe saMyama pALatAM tathA ugra tapazcaryA karI zeTha svarge gayA. cilAtI putra hAthamAM susumAnuM mAthuM laI tvarIta gatie mArga kApato hato. tenuM AkhuM zarIra lohIthI kharaDAyeluM hatuM. paNa susumAnI hatyAnA kAraNe manathI te Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 106 have bhAMgI paDyo hato. potAnI jAta upara te ghaNo khijAyo hato. rastAmAM teNe eka munirAjane kAyotsarga dazAmAM UbhelA joyA. munine jotAM ja te bolyo : he munizvara ! jaladI mane dharma kaho. nahi to huM A strInA mastakanI peThe tamAruM mastaka paNa chedI nAkhIza." munine kaMIka pAtratA lAgI tethI temane 'upazama-viveka-saMvara e traNa padanuM uccAraNa karIne AkAzamArge cAlyA gayA. cilAtI putre vicAryuM, "munie AkAzagAminI vidyAnuM uccAraNa karyuM ke, kaMI maMtrAkSara kahyA? ke kaMI dharma maMtra kahyo?" ema ciMtavana karI muninI jagyAe Ubho rahyo ane te upazama, viveka ane saMvara e traNa padanuM dhyAna dharavA lAgyo. te dhyAna sAthe vicArato gayo ke A traNa zabdano artha zo ? vicAratAM vicAratAM teNe pote ja upazama zabdano artha besAryo ke, "upazama eTale predhanI upazAMti, dhano tyAga." ema vicArI teNe upazama Adaryo. vaLI teNe viveka zabdano artha vicAratAM te paNa samajAyuM ke, "karavA yogya hoya, teno aMgIkAra ane na karavA yogya hoya teno tyAga karavo e viveka. ema samajI teNe vivekano aMgIkAra karyo. chevaTe saMvara zabdano artha paNa te samajyo ke, "pAMca IndriyonAM je tophAno che teno nirodha arthAta pAMca indriyone te te viSayamAM jatI rokavI, enuM nAma saMvara." e artha samajIne teNe saMvara paNa Adaryo. Ama te cilAtI putra te tripadInuM dhyAna dharato tyAM ja kAyotsargo rahyo. tenuM sarva zarIra lohIthI kharaDAyeluM hatuM. tenI gaMdhathI tyAM soyanA jevA mukhavALI (zucimukhi) kaDIo AvIne karaDavA lAgI. karaDatAM raDatAM asaMkhya kIDIoe tenuM zarIra cAraNI jevuM karI nAkhyuM. te sarvavedanA teNe dhIrajathI sahana karI ane aDhI divase tenuM mRtyu thatAM svargamAM gayo. Ama phakta aDhI divasanA upazama, viveka ane saMvara zabdone samajI grahaNa karI lIdhA ane kIDIonA caTakAnI asahya pIDa zAMta citte sahana karI cilAnI putra svarge sIdhAvyA. evA zilAtI putrane amArAM lAkha lAkha vaMdana. suyA haze pUjyA haze, nirakhyA haze paNa ko kSaNe, | he jagatabaMdhu cittamAM dhAryA nahIM bhakti paNe jamyo prabhu ne kAraNe du:khapAtra huM saMsAramAM, hA bhakti te phaLatI nathI, je bhAva zUnyAcAramAM. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 107 zrI bhadrasena 49 ujajayanI nagarImAM ekadA sAdhusamudAya sAthe pU. AcArya zrI caMDarudrasUrIjI padhAryA che. karmayoge AcAryazrI ziSyonI skUlanA sahana karI zakatA na hatA. AthI temane ghaNo saMtApa thato ane koLI thaI jatA. A kSedha e potAno mahAna doSa che, te e barAbara samajatA ane anyonuM hita karavA jatAM pote potAnuM cUkI javAya che te paNa samajatA. AvA doSanA prasaMgo vAraMvAra na bane te mATe samudAyathI thoDe dUra potAno nivAsa rAkhatA. e ja rIte potAnA samudAyathI thoDe dUranA ekAMta bhAgamAM potAnAM japa-tapa tathA dhyAna Adi dhArmika pravRttimAM beThA hatA. te divase gAmanA pAMca - sAta tophAnI yuvAno majAka-ThekaDI karatA tyAM AvI pahoMcyA. eka bIjAnI mazkarI karatAM karatAM eka yuvake bIjA eka yuvaka bhadrasenane dIkSA levAnI vAta karI. bIjA yuvAno hA hA majhAnI vAta bhadrasena to Ame bhadrika che. vrata-ta5 kare che. sAdhusaMtonI bhakti kare che. mATe te sAdhu thaI jAya to sarasa. ema ekabIjAnI mazkarI - majAka karatA A sAdhu samudAya pAse AvI gayA ane kahyuM, sAheba, A bhadrasena dIkSAno bhAvika che tenuM mAthuM muMDI nAkho. A sAMbhaLI bIjA yuvako hA hA khIkhI karavA lAgyA. eTale sAdhuo samajI gayA ke A yuvako phakta TIkhaLa - mazkarI karavA AvyA che. Ama vicArI sAdhu samudAye AMgaLI cIMdhI kahyuM, 'bhAIo ! paNe amArA gurudeva AcAryazrI beThA che tyAM jAo ane temane tamArI vAta jaNAvo." eTale e ToLakI AcAryazrI caMdrasUrijI pAse AvI ane kahyuM, "mahArAja, A amAro dosta bhadrasena; eNe hamaNAM ja lagna karyA che. paNa saMsAra upara moha nathI ane bhadrika che. tene dIkSA Apo." bIjA mitroe A sAMbhaLI hA hA karatAM tALIo pADI sUra purAvyo. AcAryazrI samajI gayA ke, A yuvakonI yuvAnInI A mastI - majAka che. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ) 108 temaNe bhadrasenane pUchyuM, 'bola bhAI, tArI zI icchA che ? bhadrasene majAkamAM kahyuM, "hA, mahArAja ! vAta sAcI che. saMsAramAM kaMI sAra nathI, mane dIkSA ApI do to mAruM kalyANa thaze. ne sUkhapUrvaka rahevAze. AcAryazrI A lokonI TIkhaLa samajI gayA, paNa have A yuvakone pATha zIkhavavo ja joIe ema jANI bhadrasenane kahyuM, "alyA bhAI, tAre dIkSA levI ja che ? barAbara samajIne kahe che ne ? pharI to nahIM jAya ne ?" bhadrasena haju paNa majAkamAM kahe che, "nA mahArAja ! phare e bIjA ! dIkSA levI che, cAlo Apo, huM taiyAra chuM." zrI caMdrasUrijI eka bIjA yuvAnane bAjumAM thoDeka dUra paDelI rAkha bharelI mATInI kuMDI paDI che, te tene lAvavA kahe che. te yuvAna lAvI Ape che ane AcArya bhadrasenanA mAthe coLI vALano loca karI nAkhe che. A AcAryazrIno roSa, temanI mukhamudrA joI yuvAno stabdha thaI gayA ane A to hasavAmAMthI khasavuM thaI gayuM ema jANI bhAgavA taiyArI karI ane bhadrasenane kahyuM, "cAla, have ghaNuM thayuM. sAdhuone vadhAre satAvavAmAM sAra nahi, cAla amArI sAthe, doDa ane bhAgI chUTIe." paNa bhadrasena have ghera javA nA pADe che. tenA hRdayamAM nirmaLa vicAraNA jAge che ane manomana kahe che, "have huM dhera kema jAuM ? meM mArI mete mAgIne vrata svIkAryuM che. have nAzuM to mArI khAnadAnI lAje. mAruM kuLa kalaMkita thAya, have to vidhipUrvaka gurumahArAja pAse vrata laI mArA AtmAnuM kalyANa sAdhuM ! vagara prayatne anAyAse Avo uttama mArga mane maLI gayo. mAruM to zreya thaI gayuM." AvI vimaLa vicAraNA karI te AcAryazrIne vinaMtI kare che ke, "bhagavan Apa kRpA karI mane saMsArasAgarathI tAryo. Apa vidhipUrvaka vrata ApI mane kRtArtha karo. Apano anaMta upakAra mArA upara che." tyAra bAda AcAryazrI caMDarudracArya tene vidhipUrvaka vrata ucarAve che ane bhadrasena have bhadrasenamuni bane che. nUtana dIkSita have vicAre che ke, mArAM mA, bApa, sAsu, sasarA, patnI vagere ujjiyanImAM che te badhAM atre AvI mane dIkSAmAMthI khaseDI ghare laI jaze. paNa have koI rIte mAre A mArga choDavo nathI. eTale gurumahArAjane hAtha joDI vinaMtI kare che. "bhagavAna, mAruM kuTuMba moTuM che. teone A yuvAno khabara ApI deze tethI teo mane levA cokkasa Avaze ane baLajabarIthI paNa ahIMthI laI javA prayatna karaze. ApaNo gaccha to vizALa che. badhA sAthe tAtkAlika to vihAra Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo / 109 thaI zake nahi, paNa ApaNe be jaNa chUpI rIte ahIMthI jatA rahevuM joIe. badhA vihAra karIe to loko jANI jAya ane ApaNane aTakAve mATe jaladI karo." AcArya mahArAja nUtana dIkSita munine kahe che, tArI vAta barAbara che. tuM eka vAra jaIne rasto joI Ava. atyAre sAMja paDavA AvI che. aMdhAruM thaI jaze to rastAmAM takalIpha UbhI thaze." mATe bhadrasena muni thoDe sudhI jaI rasto joI Ave che ane AcAryazrIne laIne te sthAnakathI nIkaLI jAya che. guru mahArAja vRddha che ane AMkhe ochuM dekhAya che eTale bhadrasena muni temane khabhe besADI utAvaLe utAvaLe vihAra kare che. paNa rasto khADATekarAvALo hoI khabhe beThelA mahArAjane AMcakA Ave che ane nUtana dIkSitane barAbara cAlavA tAkIda kare che. paNa aMdhAruM vadhatAM rastAnA khADA-TekarAmAM paga paDI jatAM bhadrasena muni koka vAra samatolapaNuM gumAve che AthI AcArya ati dha karI jorathI potAno daMDo nUtana muninA mAthAmAM mAre che ane kahe che, "tuM dekhato nathI. mArI A vRddhAvasthAe tuM mane A rIte duHkha Ape che." daMDAnA prahArathI ane loca e divase karyo hovAthI nUtana muninA TAliyA mAthA upara lohI AvavA mAMDe che. paNa A avasthAmAM paNa nUtana dIkSita bhadrasena muni samatA rAkhI vicAre che. adhikkAra che mArA AtmAne, meM pUjyazrIne pahelA ja divase, gurudevane azAtA ApI. mAre dhIre dhIre sAvadha rahIne cAlavuM joItuM hatuM. AvA guNaratnanA sAgara jevA gurudevane meM roSanuM nimitta ApyuM. teono koI doSa nathI. kharekhara huM doSita chuM. A rIte hRdayanI saraLatAthI bhadrika evA te nUtana muni potAnA doSone jotAM zubha dhyAne caDhyA, ane kSepaka zreNI para pahoMcatAM teo kevaLajJAna pAmyA. kevaLajJAnI evA bhadrasena muni jJAnanA yoge badhuM jANI zake che. have te guru mahArAja, je khabhA upara beThela che temane jarAke AMcakA na pahoMce te rIte sIdhA raste laI jaI zake che. have AcArya mahArAja kahe che ke, have tuM barAbara ThekANe Avyo. saMsAramAM evo niyama che ke camatkAra vinA namaskAra nahi. daMDo paDyo eTale have kevo sIdho thaI gayo ! kema barAbara che ne ? have sIdho cAlavA mAMDyo ne." nUtana dIkSita kahe che, "bhagavAna e ApanI kRpAnuM phaLa che. rasto barAbara jANI zakAya che, e ApazrInI amI STinA yoge jJAnathI jANI zakAya che." A sAMbhaLI AcAryazrI Azcarya pAme che ane vicAre che ke nUtana dIkSita kahe che ke jJAnathI jANI zakAya che. to tene kyuM jJAna haze? have thoDuM thoDuM ajavALuM thatAM guru mahArAjane ziSyanA mAthA para lohI nIkaLela dekhAya che tethI pUche che, "tane A mArA daMDAnA prahArathI lohI Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 110 nathI nIkaLyuM ne ?" paNa bhadrasena mauna rahe che. vaLI AcAryazrI pUche che, "tane sIdho rasto jaNAyo te kyA jJAnanA yoge ? rastAmAM tene koI skUlanA to nathI AvI ne? vatsa, zuM hakIkata che ke tuM yathArtha jaNAva"bhadrasena kahe che, bhagavan! ApanI kRpAthI ja jJAna prApta thayuM che. tenA yoge huM mArga jANI zakyo chuM." AcAryazrI vadhu cokhavaTa karavA ziSyane pUche che, vatsa! te jJAna pratipAti ke apratipAti ?" bhadrasena kahe che, "bhagavad apratipAti." A sAMbhaLatAM ja AcAryazrI khabhA uparathI UtarI kevaLajJAnI ziSyane khamAve che. potAnAthI thaI gayela kSedhanA kAraNe je aparAdha thayo te mATe teone tIvra pazcAttApa thAya che ane svagata vicAre che, "hA, huM kevo pApI ! ATaATalAM varSothI saMyama, tapa, svAdhyAya AdinI ArAdhanA karavA chatAM vAtavAtamAM bedhane AdhIna thaI mane ugra thaI jatAM vAra lAgatI nathI. AcAryanA pada para ArUDha hovA chatAM huM eTalI paNa kSamA nathI rAkhI zakyo. mAro saMyama, mArI ArAdhanA kharekhara niSphaLa gaI. kharekhara A nUtana dIkSitane dhanya che. gaI kAle haju jeNe saMyama aMgIkAra karyo, tenAmAM kevI adabhuta kSamA! kevI apratima saraLatA! ane kevuM anupama samarpaNa ! huM hInabhAgya chuM, A puNyAtmA tarI gayA, huM pAmo chatAM DUbI rahyo chuM." Ama vicAratAM ane kevaLajJAnI nUtana munine khamAvatAM potAnI jAte potAnI laghutA ane saraLatApUrvaka niMdA karatAM, zubha dhAne caDhatAM AcArya mahArAja paNa kSapaka zreNI para ArUDha thaI kevaLajJAna pAmyA. Ama guru tathA ziSya baMne tarI gayA. dhanya saraLatA! dhanya kSamApanA! | he prabhu pAsa ciMtAmaNI he prabhu pAsa ciMtAmaNi mero, mIla gayo hIro, mITa gayo phero, nAma japuM nitya tero. prabhutra: prIta lagI merI prabhujIse khArI, jaise caMda cakoro. prabhutva AnaMdaghana prabhu carana zarana he, bahota diyo mukti ko Dero. prabhutra mArA svAmI parama sAmarthyavAna che, ane huM temano sevaka chuM. evo khyAla na Ave tyAM sudhI mAnavInA du:khono bhAra jarA paNa ocho thato nathI. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 111 | zrI aSADhAcArya 50 aSADhacArya nAme eka AcAryazrI potAnA eka ziSyane dharma saMbhaLAve che. ziSya maraNa pathArIe che. ane AcAryazrI ziSya pAse vacana levarAve che ke, te devalokamAM jAya to te tyAMthI AvIne AcAryazrIne vAta kare ane Urdhva gati javA rasto batAve. navakAra maMtra sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM ziSya hA bhaNI ane kahyuM, bhale, jarUra AvIza ane maLIza. ziSya kALa karI deva thayo paNa tyAMnA vaibhavavilAsamAM evo Asakta thaI gayo. ke, te gurune ne gurunA vacanane bhUlI gayo. ahIM gurudeva rAha jotA rahyA. A pramANe AcArya mahArAja zrI aSADhAcArye cAra ziSyo pAse emaNe devalokamAMthI AvI vAta karavI, ema vacana lIdhAM. ghaNAM varSo rAha joyA chatAMye AmAMthI koI AcArya mahArAja pAse vAta karavA ke dharma pamADavA AvyuM nahIM. eTale AcArya mahArAjane dharma upara azraddhA jAgI. A badhuM tUta che, pApa-puNya jevuM kaMI che ja nahIM. tapa -japa badhuM phogaTanAM phAMphAM che. Ama vicAratAM vicAratAM temaNe sAdhutA choDI, paNa paherelA sAdhunA veze ja rahe che ane saMsArI thaI javA manomana nakkI kare che. cotho ziSya - je devalokamAM che teNe avadhijJAnathI A vAta jANI ane gurujIne A saMsArI thatA bacAvavA nakakI karyuM ane A mATe te pRthvI upara AvI, gurujI vicaratA hatA te rastA upara AvI, daivI nATaka zarU karyuM. gurujI nATaka jovAmAM lIna banyA. nATaka jotAM cha mahinA vItI gayA. deve mAyAvI cha chokarA banAvyA ane AgaLa vihAra karI jatA AcArya mahArAjane jaMgalamAM maLyA. ekAMta jaMgalamAM A suMdara AbhUSaNa paherela chokarAo maLatAM aSADhAbhUti bhAna bhUlyA. chokarAonA badhA sonAnA ane jhaverAta maTyA dAgInA utArI lIdhA ane chokarAone mArI nAkhI tyAMthI AgaLa cAlyA gayA. rastAmAM eka sAdhvIjI maLyAM. sAdhvIjI sAthe ThIkaThIka dharmonI vAtacIta thaI. sUrIjI ghaNuM zaramAyA ane khoTuM thaI gayuM che eno manane khaTako lAgavA mAMDyo. AgaLa vihAra karatAM eka moTuM sainya sAme maLyuM. jemAM tyAMnAM rAjA-rANI vagereno moTo parivAra paNa hato. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 112 jaina sAdhuno bheTo thatAM sainyanA mANaso gurujInI cAre bAju UbhA rahI gayA. ane gurujIne vahorAvavAnI vinaMtI karI gurujIe AnAkAnI karI nA pADI manamAM te ghaNA gabharAyA. arere, meM kevAM pApa karyo. mArI badhI pola UghaDI jaze. rAjAe jarA jorathI jhoLI pakaDI kheMcI. eTale ghareNAM UchaLI bahAra paDyAM. gurujI tharathara kAMpavA lAgyA ane potAnuM moTuM hAthathI saMtADI rovA lAgyA. A sainya, rAjA-rANI vagere pelA cothA ziSya je deva hato tenuM nATaka hatuM. gurujIno pazcAtApa jotAM te pragaTa thayo. teNe gurujIne devI Rddhi batAvI ane kahyuM ke, "A badho dharmano prabhAva che. ApanI kRpAnuM phaLa che. svarga, mokSa, puNya, pApa, badhuM sAcuM che. navo deva devalokamAM pedA thAya eTale tyAMnAM nATaka-ceTaka jovAmAM hajAra varSo nIkaLI jAya. eTale tarata tyAMthI pRthvI upara AvI zake nahIM. AthI loko samaje ke devaloka jevuM kaMI che ja nahIM. paNa e vAta khoTI che. zAstro sAcAM che. puNya-pApanAM phaLa barAbara maLe che." gurudeva zrI aSADhacArya badhuM samajI gayA. pazcAttApa karI dIkSA lIdhI zraddhAmAM daDha banyA ane ucca bhAvanA bhAvamAM e ja bhavamAM moze pahoMcyA. maMgaLa dIvo dIvo re dIvo maMgalika davo: AratI utArIne bahu ciraMjIvo....dIvo. 1 sohAmaNuM ghera parva divALI: aMbara khele amarA bALI....dIvo. 2 dIpALa bhaNe eNe kula ajavALI: bhAve bhagate vidhana nivArI...dIvo, 3 dIpALa bhaNe eNe e kalikAle AratI utArI rAjA kumArapAle...dIvo. 4 ama ghera maMgalika tuma ghera maMgalika maMgalika caturvidha saMghane hojo..dIvo. 5 - : :: Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 113 .. | priyaMkara nRpati akSapura nAmanA nagaramAM aridamana nAme rAjA rAjya karato hato. tene priyaMkara nAme putra hato. digyAtrAthI pAchA pharatAM potAnA gAma samIpe AvI pahoMcyA. rAjamahela ane potAnI priyAne choDeya ghaNo kALa thaI gayo hovAthI priyAnAM darzana mATe ati utsuka evA rAjA potAnI senAne pAchaLa mUkI eklo ja potAnI nagarIe Avyo. potAnuM nagara, dhvaja, toraNa vagerethI zobhIta thatuM joIne te Azcarya pAmato rAjamahele Avyo, tyAM paNa potAnI kAMtAne sarva alaMkArathI zobhita ane satkAra karavA mATe taiyAra thaIne UbhelI joI rAjAe tene pUchyuM ke, he priyA! mArA AvavAnA samAcAra tamane koNe kahyA?" teNIe kahyuM ke, "kIrtidhara nAmanA munirAje ApanA ekAkI AvavAnA samAcAra ApyA hatA, tethI huM ApanI sanmukha AvavA taiyAra thaIne UbhI chuM." A sAMbhaLI aridamana rAjAe te munirAjane bolAvIne pUchyuM ke, "jo tame jJAnI ho to mArA mananuM ciMtita kaho." tyAre munie kahyuM ke, he rAjana ! tame tamArA maraNa viSe ciMtavana karyuM che." rAjAe pUchyuM ke, huM jJAnI ! mAruM mRtyu kyAre thaze?" muni bolyA ke, "AjathI sAtame divase vIjaLIno pAta thavAthI tamAruM mRtyu thaze, ane marIne azucimAM be indriya kIDA rUpe utpanna thazo." ema kaDIne munirAja potAne upAzraye gayA. rAjA A vRttAMta sAMbhaLIne AkuLavyAkuLa thayo. ane potAnA putra priyaMkarane bolAvIne kahyuM ke, "he vatsa! jo huM azucimAM kIDo thAuM to tAre mane mArI nAkhavo." priyaMkare vAta aMgIkAra karI. rAjA sAtame divase putra, strI ane rAjyAdikanI tIvra mUrchAthI marIne azucimAM kIDArUpe utpanna thayo, te vakhate priyaMkare tene mAravA mAMDyo, paNa te jIva maravA rAjI thayo nahIM. tethI priyaMkare munine pUchyuM ke, munirAja! zuM A mAro pitAno jIva che ke je du:khI thatAM paNa maraNane icchato nathI?" tyAre muni bolyA ke, "viSTAmAM rahelA kIDAne tathA svargamAM rahelA indrane jIvavAnI AkAMkSA sarakhI ja hoya che, ane te baMnene mRtyuno bhaya paNa samAna ja hoya che. A sAMbhaLI priyaMkara rAjAe gurune pUchayuM ke, "koIe na joyeluM, na sAMbhaLeluM ane na iccheluM evuM parabhavamAM gamana sarva jIvo pAme che. tema mArA pitA kIDAno bhava pAmyA to tevI gatimAM AtmA zA hetu vaDe jato haze?" gurue kahyuM ke, "jIvone jevI lazyAnA pariNAma hoya che tevI gati tene prApta thAya che." rAjAe pUchyuM ke, "he svAmI! vezyA keTalA prakAranI che?" tyAre gurue lezyAnuM svarUpa kahyuM ke, he rAjA! AtmAnA pariNAma vizeSa karIne vezyAo cha prakAranI che." Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 114 "je mANasa mahA raudra dhyAnI hoya, sadA vredhI hoya, sarva upara dveSI hoya, dharmI varjita hoya, nirdaya hoya ane niraMtara vaira rAkhanAro hoya tene vizeSe karIne kRSNa lezyAvALo jANavo." "nila lezmAvALo jIva ALasu, maMdabuddhi, strImAM lubdha, parane chetaranAra, bIkaNa ane niraMtara abhimAnI hoya che." "niraMtara zokamAM magna rahenAra, sadA roSavALo, paranI niMdA karanAra, Atma prazaMsA karanAra, raNasaMgrAmamAM bhayaMkara ane du:khI avasthAvALA mANasanI kApota lezyA kahelI che." "vidvAna, karuNAvAna, kAryAkAryano vicAra karanAra ane lAbhamAM ke alAbhamAM sadA AnaMdI evA mANasane pIta lezyA adhike hoya che." "kSamAvAna, niraMtara tyAga vRttivALo, devapUjAmAM tatpara, vratane dhAraNa karanAra, pavitra ane sadA AnaMdamAM magna evo manuSya padma lezmAvALo hoya che." "rAga dveSathI mukta, zoka ane niMdAthI rahita. tathA paramAtma bhAvane pAmela manuSya zukla lephsAvALo kahevAya che." A cha lezyAmAM prathamanI traNa lezyAo azubha che, ane bIjI traNa lezyAo zubha che, te chaenuM vistArathI svarUpa jaNAvavA mATe jAMbu khAnArA tathA gAma bhAMganArA cha cha puruSanAM dRSTAMta che te A pramANe : koI jaMgalamAM kSudhAthI kRSa thayelA cha puruSoe pAkelAM ane rasavALAM jAMbunA bhArathI jenI DALIo namI gaI che evuM kalpavRkSanA jevuM eka jAMbunuM jhADa joyuM. te joIne sarva harSita thaI bolyA ke, "are ! khare avasare A vRkSa ApaNA jovAmAM AvyuM che, mATe have svecchAe tenAM phaLa khAIne ApaNe kSudhAne zAMta karIe." pachI temAM eka kliSTa pariNAmavALo hato te bolyo ke, "A durAroha vRkSa upara caDavAthI jIvanuM jokhama che, mATe tIkSNa kuhADAnI dhAra vaDe jhADane mULamAMthI kApI nAkhI tene ADuM pADI daIe ane pachI nirAMte tenAM samagra phaLo khAIe." AvA pariNAmI puruSane kRSNa lezyAvALo samajavo. pachI tenA karatAM kaMIka komaLa hRdayavALo bolyo ke, A vRkSane kApavAthI ApaNane zuM vadhAre lAbha che ? mAtra eka moTI zAkhA toDI pADIne tenI upara rahelAM phaLo khAIe." A puruSa nIla lezyAnA pariNAmavALo jANavo. pachI trIjo bolyo ke, "AvaDI moTI zAkhAne kApavAnI kyAM jarUra che ? tenI eka prazAkhAne ja kApIe." A puruSa kApota lezmAvALo jANavo. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 115 pachI cotho bolyo ke, te bicArI nAnI zAkhAone kApavAthI zuM lAbha che ? mAtra tenA gucchA toDavAthI ApaNuM kArya siddha thaze. A mANasa tejo vezyAvALo jANavo. pachI pAMcamo bolyo ke, gucchAne paNa zA mATe toDavA joIe. tenA upara rahelAM ane bhakSaNa karavA lAyaka phaLo ja toDI kSudhA zAMta karIe." AvA puruSane padma lezyAvALo jANavo. have chaThTho bolyo ke, "ApaNe vRkSa uparathI toDavAnI koI jarUra nathI. ApaNI sudhA pUratAM to jAMbu jhADa nIce paDelAM che. tenAthI ja prANano nirvAha karavo te zreSTha che. mATe A jhaDa ke tenI DALIo toDavAno vicAra zA mATe karavo joIe?" A chaThThA mANasanI vicArasaraNI jevAne zukala lekSAnA pariNAmavALo gaNavo. A ja rIte dhADa pADanAra cha puruSanuM draSTAMta. dhana dhAnyAdikamAM lubdha thayelA coronA cha adhipatioe ekatra thaIne eka gAmamAM dhADa pADI. te samaye temAMthI eka jaNa bolyo ke, "A gAmamAM manuSya, pazu, puruSa, strI, bALaka, vRddha vagere je koI najare paDe te sarvane mArI nAkhavAM." A pramANe kRSaga lezyAnA svabhAvavALAnuM vAkya sAMbhaLIne bIjo nIla vezyAvALo bolyo ke, "mAtra manuSyane ja mAravAM, pazuone mAravAthI ApaNane zo lAbha che?" tyAre trIjo kApo lezyavALo bolyo ke, "strIone zA mATe mAravI joIe, mAtra puruSone ja mAravA. tyAre cotho tejamalethAvALo bolyo ke, "puruSamAM paNa zastra rahitane mAravAnuM zuM kAma? mAtra zastradhArIne ja mAravA." te sAMbhaLI pAMcamo padha lezyAvALo bolyo ke, "zastradhArImAM paNa jeo ApaNI sAme yuddha karavA Ave tene ja mAravA, bIjA niraparAdhIne zA mATe mAravA joIe." chevaTe chaThTho zukala lezAvALo bolyo ke, "aho ! tamArA kevA khoTA vicAro che? eka to dravyanuM haraNa karavA AvyA cho, ane vaLI bicArAM prANIone mAravA cAho cho? mATe jo tame dravya levA AvyA cho to bhale dravya lo, paNa temanA prANanuM to rakSaNa kare." A pramANe che vezyAvALA jIvo marIne judI judI gatine pAme che. kahyuM che ke, kRSaNa lethAvALa narakagati pAme che, nIla vezyAvALo thAvarapaNuM pAme che, kApota lezyAvALo tiryaMca thAya che, pIta vezyAvALo manuSyagati pAme che, padha lethAvALo devalokamAM jAya che ane zukala lezyAvALo jIvazAzvata sthAna pAme che. A pramANe bhavya jIvoe vezyAno vicAra jANavo. gurunA mukhathI upara pramANe vezyAnuM svarUpa jANIne priyaMkara rAjA pratibodha pAmyo, ane niraMtara zubha legyAmAM vartI zrAvaka dharmane aMgIkAra karI aMte sadgati pAmyo. potAnA pitA aridamana rAjAnI kApAta lezyAnA pariNAmavALAnI kathA sAMbhaLIne tema ja temanI kIDA tarIkenI utpatti muni mahArAjanA mukhathI jANIne priyaMkara rAjA bhalA dharmane ApavAvALI zubha lezyAvALo thayo." Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 116 | kaMDarIka - puMDarIka para. jaMbudvIpanA mahAvideha kSetramAM puMDarIkiNI nAme nagarImAM mahApa nAme rAjA rAjya karato hato. tene be putro thayA. rAjAne vairAgya utpanna thavAthI moTA putra puMDarIkane rAjagAdI ApI ane nAnA putra kaMDarIkane yuvarAja padavI ApI pote dIkSA laI karma kSaya karI mukti pAmyA. ekadA keTalAka sAdhuo ne nagarImAM padhAryA, temane vAMdavA bane bhAIo gayA. temane munie dharmanuM tattva samajAvatAM kahyuM ke, je prANI A saMsAra samudramAM bhaTakatAM mahA kaSTa vahANa samAna manuSya bhavane pAmIne phogaTa gumAvI de che, tenA thakI vadhAre mUrkha bIjo koNa kahevAya ?" AvI dezanA sAMbhaLI banne bhAIo ghare AvyA. pachI puMDarIke nAnA bhAIne kahyuM ke, he vatsa ! A rAjya grahaNa kara, huM dIkSA grahaNa karIza." kaMDarIka bolyo ke, he bhAI ! A saMsAranA du:khamAM mane kema nAkho cho? huM dIkSA laIza." moTAbhAIe kahyuM, "he bhAI ! yuvAvasthAmAM idriyono samUha jItI zakAto nathI. ane pariSaha paNa sahana thaI zakatA nathI" kaMDarIka bolyo ke, "he bhAI ! narakanAM du:kha karatAM parISahAdinuM duHkha kAMI vadhAre nathI. mATe huM to cAritra aMgIkAra karIza." kaMDarIkano Avo Agraha hovAthI puMDarIke tene rajA ApI, eTale teNe moTA utsAhapUrvaka dIkSA grahaNa karI; ane kaMDarIka to maMtrIonA AgrahathI bhAvacAritra dhAraNa karIne gharamAM ja rahyo. kaMDarIka RSi agiyAra aMga bhAgyA. paraMtu lUkhAM sUkAM bhojanathI tathA ghaNuM tapa karavAthI tenA zarIramAM keTalAka rogo utpanna thayA. gurunI sAthe vihAra karatAM karatAM kaMDarIka muni potAnA nagara puMDarIkiNImAM AvyA. puMDarIka rAjA temane vAMdavA gayA. sarva sAdhuone vAMghA, paraMtu zarIra kRza hovAthI potAnA bhAIne oLakhyA nahIM. tethI teNe potAnA bhAI saMbaMdhI samAcAra pUchyA. gurue kaMDarIkamunine batAvIne kahyuM ke, A je mArI pAse UbhA che te ja tamArA bhAI che." rAjA temane namyo. pachI temanuM zarIra rogagrasta jANI, guranI rajA laIne temane rAjA zaheramAM laI gayo, ane potAnI vAhanazALAmAM rAkhI sArAM sArAM Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 117 rAjaauSadho vaDe temane rogarahita ryA. tyAM svAdiSTa bhojano karavAthI te muni rasamAM lolupa thaI gayA. tethI tyAMthI vihAra karavAnI IcchA na thaI. eTale rAjA temane kahevA lAgyo ke, he pUjya muni ! tame to aharniza vihAra karanArA cho; dravya, kSetra, kALa ane bhAva e cAre prakAranA pratibaMdhathI rahita cho. have nIrogI thavAthI tame vihAra karavA utsuka thayA hazo. tamane nigraMthane dhanya che. huM adhanya chuM kema ke bhoga rUpI kAdavamAM khUo chatAM kadarthanA pAmuM chuM." ityAdi vacano rAjAe vAraMvAra kahyAM. eTale kaMDarIka muni lajajA pAmI tyAMthI vihAra karIne guru pAse gayA. eka divasa vasaMta RtumAM potapotAnI strIo sAthe krIDA karatA nagarajanone joIne cAritrAvaraNIya karmanA udayathI kaMDarIka muninuM mana cAritrathI calAyamAna thayuM. tethI te gurunI AjJA lIdhA vinA puMDarIkiNI nagarI pAsenA vanamAM AvyA; ane pAtrA vagera upakaraNo jhADanI vaLI upara laTakAvIne komaLa lIlAM ghAsa upara ALoTavA lAgyA. tene AvI rIte saMyamathI bhraSTa cittavALA thayelA tenI dhAvamAtAe joyA tethI tene nagaramAM jaIne puMDarIka rAjAne te vAta karI te vAta sAMbhaLIne rAjA parivAra sahita tyAM Avyo. te vakhate kaMDarIkane ciMtAtura, pramAdI ane bhUmi khotarato joIne rAjAe kahyuM ke, huM sukhadu:khamAM samAna bhAvavALA ! he niHspRha ! he nigraMtha ! he muni ! tame puNyazALI cho, ane saMyama pALavAmAM dhanya cho.' ityAdi aneka prakAre tenI prazaMsA karI to paNa te nIcuM ja joI rahyA, tema kAMI uttara paNa Apyo nahIM. tethI rAjAe tene saMyamathI bhraSTa thayelo ane saMyamanI aniSTatAvALA jANIne pUchyuM ke " he muni ! A bhAInA sAmeM kema jotA nathI ? prazasta dhyAnamAM magna che ke aprazasta dhyAnamAM ? jo aprazasta dhyAnamAM ArUDha thayA ho to tame pUrve baLAtkAre moTuM bhAvarAjya grahaNa karyuM che. tenA cihnabhUta pAtrAdika mane Apo ane pariNAme mahA virasa phaLa ApanArA rAjyanA cihanabhUta A paTTahastI vagere tame grahaNa karo." A pramANe rAjAnuM vacana sAMbhaLIne kaMDarIka bahu harSa pAmyo ane tatkALa paTTahastI upara caDhIne nagaramAM gayo. sAdhumAM zreSTha evA puMDarIke vilApa karatI rANIo vagerene sApanI kAMcaLI mAphaka tajI daIne, yatino veSa grahaNa karIne tyAMthI tatkALa vihAra karyo. ahIM kaMDarIka ghaNA kALano bhUkhyo hovAthI te divase icchA mujaba bhakSAbhakSanA viveka sivAya aneka prakAranuM bhojana karyuM. te AhAra kRza zarIra nahIM pacavAthI tathA rAtrIe bhogavilAsane mATe jAgaraNa karavAthI tatkALa rAtrimAM ja visUcikAno vyAdhi Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 118 utpanna thayo, peTa phUlI gayuM. apAna vAyu baMdha thayo ane tRSAzcaMta thavAne lIdhe atyaMta pIDA pAmavA lAgyo. te "avasare vratano bhaMga karanAra che eTale te ati pApI che." ema dhArIne sevaka puruSoe tenuM auSadha karyuM nahIM. tethI teNe vicAryuM ke, "jo A rAtri vItI jAya to prAta:kALamAM ja sarva sevakone haNI nAkhuM." evI rIte raudra dhyAnamAM vartato te rAtrImAM ja kaMDarIka mRtyu pAmyo ane sAtamI narakamAM apratiSThAna nAmanA narakAvAsamAM utpanna thayo. ja puMDarIka rAjarSie to potAnI nagarIthI cAlatAM ja abhigraha karyo ke, "guru pAse jaI vrata grahaNa karIza pachI ja AhAra laIza." evo abhigraha karIne cAlatAM mArgamAM kSudhA, tRSA vagere pariSaha sahana karavAM paDyAM. komaLa deha chatAM paNa te kheda pAmyA nahIM. be divasa chaThano tapa thatAM guru pAse pahoMcI cAritra lIdhuM. pachI gurunI AjJA laIne pAraNuM karavA mATe gocarI levA gayA. temAM tuccha ane lUkho AhAra pAmIne temane prANa tRpti karI. paraMtu tevo tuccha AhAra pUrve koI vakhata nahIM karelo hovAthI temane ati tIvra vedanA thaI. to paNa zubha ArAdhanA karIne puMDarIka rAjarSi mRtyu pAmyA ane sarvArtha siddhi nAmanA vimAnamAM utpanna thayA. te viSe jJAnIe bhAkhyuM che ke - "hajAra varSa sudhI vipula saMyama pALyA chatAM paNa jo aMte kliSTa adhyavasAya thAya to te kaMDarIkanI jema siddhi padane pAmatA nathI." ane "thoDo kALa paNa cAritra grahaNa karIne je yathArtha pALe che, te puMDarIka RSinI mAphaka potAnuM kArya siddha kare che." "evI rIte samyak prakAre cAritra pALIne keTalAka jIvo thoDA kALamAM mokSagatine pAme che, ane bIjA aticAra sahita ghaNA kALa sudhI cAritra pALe che to paNa teo siddhi padane pAmatA nathI." je dRSTi prabhu darzana kare te dRSTine paNa dhanya che, je jIbha jinavarane stave te jIbhane paNa dhanya che; pIye judA vANI sudhA, te karNa yugane dhanya che, tuja nAma maMtra vizada dhare, te hradayane nita dhanya che. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo C 119 bhammaNa zeTha rAjagRhI nagarImAM zreNika rAjA rAjya karatA hatA. temane cellaNA nAme paTarANI hatI. eka vakhate comAsAnI RtumAM rAjA - rANI gokhamAM beThAM varasatA varasAdamAM rAtre vAto karatAM hatAM ke, mArA rAjyamAM koI du:khI nathI. evAmAM vIjaLInA jhabakArAmAM rANIe eka mANasane nadImAMthI taNAI AvatAM lAkaDAM kheMcI nAkhato joI rAjAne kahyuM ke, tame kaho cho ke mArA rAjyamAM koI du:khI nathI. to A mANasa du:khI na hoya to AvuM kAma kema kare ? rAjAe sipAI mokalI te mANasane teDAvI pUchyuM, tAre zuM du:kha che ke AvI aMdhArI rAtre nadImAMthI lAkaDA kheMcI kADhe che ? teNe kahyuM, mArI pAse be baLada che. temAM eka baLadanuM zIMgaDuM adhUruM che. te pUruM karavA udyama karuM chuM. zreNike kahyuM ke, tane sAro baLada apAvI dauM ? teNe hyuM, eka vAra mArA baLadane juo pachI apAvavAnuM kahejo. rAjAe tenuM ThekANuM lakhI kahyuM ke, huM savAre tArA baLada jovA AvIza ema kahI tene vidAya karyo. 53 savAra paDatAM rAjA tenA ghera gayo. tene bhoMyarAmAM laI jaI baLada batAvyA. te baLada nagada sonAnA hIrAmANekathI jaDelA joI rAjA Azcarya pAmI kahevA lAgyo, tArA gharamAM ATalI badhI saMpatti chatAM tuM AvA daridranA veze kema phare che ? ane AvuM halakuM kAma kema kare che ? teNe kahyuM, A saMpatti kAMI vadhAre nathI. vadhAre dravya meLavavA mATe mArA putro paradezamAM gayA che. mane bIjuM kAma na sUjhavAthI A kAma karuM chuM. baLadanAM zIMgaDAM upara ratno jaDavA saMpatti bhegI karavI jarUrI che. te mATe AvA udyamo karuM chuM temAM zarama zI ? mANase koI paNa ughama to karavo ja joIe ne ? rAjAe pUchyuM, tamArA udyama pramANe tamAro khorAka pramANamAM sAro haze. teNe kahyuM, "huM tela ne coLA khAuM chuM. bIjuM anAja mane pacatuM nathI. bIjAne sAruM khAtA joI huM kacavAuM chuM ke khAvApIvAmAM loko nAhakano ATalo badho kharca kema kare che ?" A sAMbhaLI rAjAe tenuM nAma pUchyuM. teNe kahyuM, "mAruM nAma mammaNa zeTha che." pachI rAjAe mahelamAM jaI mammaNa zeThanI badhI hakIkata cellaNAne kahI bIje divase vIra prabhune vAMdavA zreNika ane cellaNA gayAM. mammaNa zeThanI hakIkata kahI prabhune pUchyuM ke, mammaNa pAse aDhaLaka dravya hovA chatAM AvuM halakuM Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 120 jIvana kema gujAre che? prabhue kahyuM, pUrvabhavamAM tenA ghare koI muni mahArAja vahoravA AvatAM prabhAvanAmAM maLela uttama sugaMdhI modaka vahorAvyo, paNa pachI koInA kahevAthI jAyuM ke te to bahu svAdiSTa modaka hato. A sAMbhaLI te vahorAvela modaka pAcho levA gayo. rastAmAM pazcAttApa karato vicArato gayo ke, Avo sAro lADu nAhakano mahArAjane vahorAvI dIdho. muni pAse pahoMcI vahorAvela lADu teNe pAcho mAgyo. munie kahyuM, dharmalAbha ApIne lIdhela pAchuM ame ApI zakIe nahIM paNa teNe jIda karI lADu pAcho meLavavA pAtranI kheMcatANa karI. kheMcAtANImAM modaka nIce paDela retImAM paDyo ane ragadoLAI gayo. munie tyAM ja nAno khADo khodI jamInamAM paraThavI dIdho. AthI te Apela dAnanI niMdA ne pazcAtApa karavAthI gADha bhogAMtarAya ne upabhogAMtarAya karma bAMdhI mammaNa zeTha tarIke utpanna thayo che. te nathI sAruM khAI zakato ke maLela lakSmIno bhogavaTo paNa karI zakato nathI. pachI dAna ApavAnI to vAta ja zI ? kharekhara kRpaNanuM dhana kAMkarA barAbara che. mAyAnI sajAya samaktinuM mUla jANIyejI, satya vacana sAkSAta: sAcAmAM samakti vasejI, mAyAmAM mithyAta re, prANI ma karIza mAyA lagAra. 1 mukha mITho jUTho manejI, phUDa kapaTano re koTa: jIbhe no jIjI karejI, citta mAMhe tAke coTa re. prANI-2 Apa garaje Agho paDe, paNa na dhare vizvAsa; manazuM rAkhe AMtarojI, e mAyAno vAsa re. prANI3 jehazuM bAMdha pritaDIjI, tehazuM rahe pratikula: mela na cheDe mana taNojI, e mAyAnuM mUla re. prANI tapa karyuM mAyA karIjI, mitrazuM rAkho bheda; malli jinezvara jANojI, to pAmyA strIveda re. prANI 5 udayaratana kahe sAMbhaLojI, melo mAyAnI buddha, muktipurI jAvA taNojI, e mAraga che zuddha re. prANI-6 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 121 | puNIo zrAvaka 54. eka vakhata vyAkhyAna pUruM thatAM bhagavAna mahAvIrane rAjA zreNike pUchyuM, bhagavAna! mAre narakano baMdha che to mArI naraka TaLe evo koI upAya batAvo. prabhue rastA batAvyA emAM eka rasto e batAvyo ke, puNIA zrAvaka pAse jaI enA eka sAmAyikanuM phaLa vecAtuM laI Ava. A phaLa jo maLI jAya to narake nahIM javuM paDe." zreNika mahArAjane vAta sahelI lAgI. teNe puNIA zrAvakane bolAvI kahyuM ke, tArA eka sAmAyikanuM phaLa mane vecANa karI Apa. tamo kaho te kiMmata huM ApavA taiyAra chuM. bolo tamAre keTalI kiMmata joIe che?" puNIA zrAvake kahyuM, "nA, dhArmika kriyAnuM phaLa e rIte vecI na zakAya. ane enI zI kiMmata gaNAya. eno mane khyAla nathI. paNa tamane jeNe A sAmAyikanuM phaLa vecAtuM levAnuM kahyuM hoya tene ja tenI kiMmata pUcho." mahArAjA zreNike bhagavAna pAse AvI zrAvakano javAba saMbhaLAvyo ane vinaMtI karI che. A zrAvakanI sAmAyikanI kiMmata keTalI kahevAya e prabhu mane kaho. tyAre bhagavAne jaNAvyuM ke, "tAruM samagra rAjya ane ruddhi ApIde to paNa tenI kiMmata bharapAI thAya nahIM. phakta tenI dalAlI cUkavI zakAya. kiMmata to bAkI ja rahe." bIjI rIte samajAvatAM kahyuM ke, koI azva kharIda karavA jAya, tenI lagAmanI kiMmata jeTalI tArI samagra rAjaddhi gaNAya ane azvanI kiMmata to bAkI ja rahe, tema A puNIA zrAvakanuM sAmAyika amUlya che. tenI kiMmata AMkI zakAtI ja nathI. A sAMbhaLI zreNika rAjA nirAza to thayA paNa puNI zrAvakanI sAmAyikanI prazaMsA karavA lAgyA. have A puNIA zrAvakanuM jIvana kevuM hatuM te joIe : paNIo zrAvaka prabhu mahAvIrano kharekharo bhakta hato. vIranI vANI sAMbhaLI tene sarva paragrahano tyAga karyo hato. AjIvikA calAvavAne rUnI puNIo banAvI vecIne temAMthI maLatA be AnAthIte saMtoSa mAnato. lAbhAMtarAyanA udayathI tene vadhAre kaMI maLatuM na hatuM. te ane tenI strI banne jaNa svAmI vAcchaLa karavAnA hetuthI ekAMtare upavAsa karatAM hatAM. be jaNanI rasoI thatI tethI bahAranA eka jaNane jamADatAM. eka jaNane upavAsa karavo Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 122 paDato hato. banne sAthe besI sAmAyika karatAM hatAM. potAnI sthitithI saMtoSa mAnI sukhapUrvaka banne rahetAM hatAM. eka divasa sAmAyikamAM citta sthira na rahevAthI zrAvake potAnI strIne pUchyuM, kema! Aje sAmAyikamAM citta sthira rahetuM nathI. tenuM zuM kAraNa? tuM kaMI adatta ke anItinuM dravya lAvI chuM? zrAvikAe vicAra karI kahyuM ke, mArgamAM aDANA-chANA paDyA hatA te lAvI hatI. bIjuM kaMI lAvI nathI 5NIA zrAvake kahyuM ke, rastAmAM paDela cIja ApaNAthI kema levAya? te to rAjadravya gaNAya, mATe chANAM pAchAM rastA para nAkhI dejo ane have pachI AvI koI cIja rastA parathI lAvazo nahIM. ApaNane aNahakkanuM kazuM paNa khape nahIM. dhanya 5NIo zrAvaka ke jemAM bhagavAna mahAvIre svamukhe vakhANa karyA kanyA vahAlapanA samaMdara samuM mIThuM mahiyariyuM mUkIne e kumaLI kaLI pArake ghera gaI. paNa kiratAre enA kALajAmAM ajaba samarpaNa-kaLA bharI hatI. ukaLatI dALamAM potAnuM svatva gumAvI daIne dALanuM svAmI meLavanAra mIThAnI jema e sahunI sAthe mIThAzathI bhaLI gaI. parAyAMne potAnAM karyA. ajANyAne AtmIya banAvyAM. samarpaNa dvArA pitAnA kuLane dIpAvyuM ne sevA dvArA patinA kuLane hasAvyuM. ne e rIte sevAnI nadI sarvatra vahAvI. sAsu-sasarA, diyaranaNaMdanAM haiyAmAMthI eNe mAtA pitA ne bhAI-bahena-zA snehanI saravANI pragaTAvI, sahunI vahAlasoyI banI gaI. potAnuM sukha vegaLuM mUkIne saunuM sukha vAMDyuM. maheNAM-ToNA sahIneya saune rAjI rAkhyA....to ene sAsu-sasarAnA snehanuM zirachatra sAMpaDayuM. svAminI-hRdayasvAminI banI gaI ne saMsAre ene kuLalamI" tarIke biradAvI. | ne tethI ja prabhune paNa enI kUkhe bALaka banIne avataravAnuM mana thayuM. kanyAnI jema snehanI saravANI vahAvIe. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 123 sudarzana zeTha 55. sudarzana zeTha pakkA zIlasaMpanna hovAthI khUba paMkAyA hatA. zIlano Adarza rajU karavAne mATe mukhyatve A puNyAtmAnuM nAma levAya che. je prasaMganA yoge zrI sudarzana AvI uttamamAM uttama koTinI nAmanA pAmI zakyA, te prasaMga sAmAnya koTino nathI. pahelethI chelle sudhI sudarzana zeThe jevI makkamatA darzAvI che ane sadAcAranA sevanamAM je leza paNa skUlanA thavA dIdhI nathI, te jo barAbara vicArAya to samajAya ke bhautika anukULatAnuM arthIpaNuM TaLyA vinA Ama banavuM e zakya ja nathI. aMgadezanI caMpApurI nagarInA rAjA dadhivAhanane abhayA nAmanI patnI hatI. sudarzana zeTha A caMpApurImAM vasatA hatA. temane manoramA nAme patnI hatI. sudarzana zeThane caMpAnagarInA purohita sAthe gADha maitrI hatI. mitrAcArI eTalI gADha hatI ke moTe bhAge purohita sudarzananI sAthe ne sAthe ja raheto. A maitrInA lIdhe purohita potAnA nityakarmane paNa koka vAra bhUlI jato. purohitanI A hAlata joIne tenI patnI kapilAe eka vAra tene pUchyuM, nityakarmane paNa bhUlI jaIne tame ATalo badho vakhata kyAM vitAvo cho ? purohite jaNAvyuM ke, huM bIje kyAMya jato nathI. paNa mArA parama mitra sudarzananI pAse ja houM chuM. kapilAe sudarzana koNa che? ema pUchyuM tenA javAbamAM purohite jaNAvyuM ke, te RSabhadAsa zreSThino putra che. mahA buddhizALI ane rUpamAM kAmadeva jevo che. sUryasamo tejasvI che. te mahAsAgara jevo gaMbhIra che. enAmAM aneka guNa che. paNa eno sadAcAra rUpa zIlaguNa adbhuta che. enuM sadAcaraNa leza paNa khalanAne pAmatuM nathI" purohita guNAnurAgI hato. sudarzananA guNothI mugdha banI gayo teNe karelI prazaMsAnuM pariNAma kapilA mATe viparIta thayuM. guNamAM ane rUpamAM jeno joTo na maLe evo sudarzana che. AvuM sAMbhaLIne kapilA kAmavivala banI. kAmAtura banelI kapilAe sudarzanane potAnI pAse lAvavAnI IcchA karI. ane te sudarzananI sAthe bhoga bhogavavA talapApaDa banI paNa e icchA pUrI karavI e kaMI saheluM kAma na hatuM. acAnaka rAjAnA hukamathI purohitane bahAragAma javAnuM thayuM. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hirAo | 124 kapilA A avasarano lAbha levA sIdhI ja sudarzanane ghera AvI ane sudarzanane kahyuM, "tamArA mitra atyaMta bImAra thaI gayA che ane Apane bolAve che. mATe mArI sAthe mArA ghare tamArA mitrane maLavA cAlo. bhoLA bhAve sudarzane A vAta sAcI mAnI. AmAM kAMI kapaTa haze? Avo vicAra sudhdhAM tene Avyo nahIM ane te kapilA sAthe ghare AvyA. makAnamAM dAkhala thatAM ja pUchyuM, purohita kyAM che? tene gharamAM AgaLa ne AgaLa laI jaI chellA oraDAmAM pahoMcatAM kapilAe aMdarathI daravAjo baMdha karI dIdho ane nirlajaja cenacALA zarU karyA ane kIDanI mAgaNI karI. sudarzana saghaLI sthiti kaLI gayA ane kapaTa-jALamAMthI sahIsalAmata bacavA upAya vicAravA lAgyA. sIdhI rIte samajAvavAthI kapilA mAnI jAya tema hatI nahIM. ane samajAvavA jatAM jo te na samaje ane khoTo Aropa paNa kare. bUmAbUma karI loko bhegA kare to beijajatI thAya ema samajI hasIne sudarzane kahyuM, are mUrkha ! teM moTI bhUla karI che. je kAmane mATe tuM mane ahIM lAvI chuM, te mATe huM to nakAmo chuM. huM napusaMka chuM ane mArA puruSaveSathI te chetarAI cho ! - sudarzanano javAba sAMbhaLI kapilA ThaMDI thaI gaI. teno kAmAveza gaLI gayo. keTalI mahenata ane kevuM pariNAma! potAnI mUrkhAInA pariNAmathI te vivala thaI ane sudarzanane dhakko mArI cAlyo jA ema kahI ghara bahAra kADhI mUkyo. sudarzane vicAryuM, huM juduM nathI bolyo. parastrI mATe huM napuMsaka ja chuM. teo utAvaLe page potAnA ghare AvyA. have pachI kadI AvuM na bane te mATe koInA ghare bhaviSyamAM ekalA na javuM evI pratijJA karI. have eka vAra caMpAnagarInA dadhivAhana rAjAe indra mahotsava yojyo, tyAM mahArANI ayAnI sAthe purohita -patnI kapilA paNa hatI, tyAM eka bAju sudarzana zeThanI patnI manoramA paNa potAnA cha putro sAthe mahotsavamAM bhAga laI rahI hatI te joI kapilAe mahArANI abhayAne pUchyuM, A rUpalAvaNyanA bhaMDAra samI bAI koNa che? abhayAe kahyuM, are, tuM Ane oLakhatI nathI ? e zeTha sudarzananI patnI che ane tenI sAthe che te tenA cha dIkarA che. A sAMbhaLI kapilAne Azcarya thayuM ! jo A sudarzananI gRhiNI hoya to to te ghaNI ja kuzaLa strI che. ema kahevuM paDe. rANI abhayAe pUchyuM, kaI kuzaLatA? kapilAe kahyuM, e ja ke, e eTalA badhA putronI mAtA che? rANI kAMI jANatI na hatI, eTale samajI zakI nahi. eTale kahyuM, je strI svAdhIna patikA che te AvA rUpavAna ne ATalA putronI mAtA bane to temAM kuzaLatA zI che.? kapilAe jaNAvyuM ke, devI! tamArI vAta sAcI paNa e to tyAre bane ke jyAre pati puruSa hoya, sudarzana to puruSanA vezamAM napuMsaka che. abhayAe pUchyuM, teM zI rIte jANuM ? Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 125 rANInA pUchavAthI kapilAe pote sudarzana sAthe saMbaMdha karavA pote anubhavelI vAta athathI iti sudhI kahI saMbhaLAvI rANIe kahyuM, 'tArI sAthe Ama banyuM? jo tuM kahe che ema kharekhara banyuM hoya to tuM chetarAI cho ! sudarzana baMDaLa che e vAta parastrI mATe, svastrI mATe to bharapUra puruSatvavALo te che. A sAMbhaLI kapilAne atyaMta kheda thayo. enA haiyAmAM IrSA janmI ane eNe abhayAne jaNAvyuM, huM to mUDha chuM te chetarAI paNa tame to buddhivALAM cho. tamArAmAM evI AvaData hoya to ajamAvo ane sudarzana sAthe bhoga bhogavo. abhayAe garvathI kahyuM, mugdha ! rAgathI jo meM hAtha pakaDyo hoya to paththara paNa pIgaLI jAya to pachI saMjJAvALA puruSane mATe to kahevAnuM ja zuM hoya? cAlAka ramaNIoe to kaThora vanavAsIone ane tapasvIone paNa phasAvyA che to A to mUdu manavALo gRhastha che. IrSAthI saLagatI kapilAe kahyuM, devI! evo garva na karo! jo evo phAMko ja hoya to sudarzana sAthe ramo. kapilAnA AvA kathanathI abhayAno garva vadhI paDyo. eNe kahyuM, 'ema che! to tuM samajI le ke huM sudarzananI sAthe ramI ja cUkI.' ATaluM kahIne ahaMkAranA AvezamAM bhAna bhUlIne abhayAe pratijJA karI, sudarzananI sAthe jo huM ratikrIDAna karuM ane jo huM tene phasAvI zakuM nahIM to huM agnimAM praveza karIza.' rANI abhayAe potAnA mahele AvI potAnI A kAramI pratijJAnI vAta potAnI pAse rahetI paMDitA nAmanI dhAvamAtAne karI dhAvamAtAe tene kahyuM, teM ThIka karyuM nahIMtane mahAna AtmAonI pairyazaktinI khabara nathI. sAdhAraNa zrAvaka paNa paravArIno tyAgI hoya che to A to mahAsatta ziromaNI zrAvaka evA sudarzana mATe to tArI dhAraNA mujaba banavuM lagabhaga azakya che. paNa garviSTha abhayA ema samaje evI nahotI teNe kahyuM, game tema karI sudarzanane eka vakhata yenakena prakAre mArA AvAsamAM laI Ava pachI badhuM huM saMbhALI laIza. paMDitA Akhara to eka nokarANI ja ane ethI tenI tAbedAra ja hatI. paMDitAe kahyuM, mane eka ja rasto ThIka lAge che. tene samajAvI phosalAvI ahIMnahIM lAvI zakAya. phakta e jyAre parvanA divase zUnya ghara AdimAM kAyotsarga kare che, te vakhate tene upADI lAvavA joIe. bAkI bIjo upAya dekhAto nathI. rANIe paNa jaNAvyuM, e ThIka che, tuM ema karaje ! zaheramAM kaumudI mahotsavano samaya Avyo. A mahotsava jovA nagaranA pratyeka jane AvavuM evuM rAjyanuM pharamAna nIkaLyuM. te divase dhArmika parva hovAthI sudarzana zeThe rAjA pAse Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 126 jaI dharma ArAdhanA karavAnI hovAthI pote nagaramAM rokAvAnI AjJA mAgI lIdhI. AthI nagaramAM eka ekAMta sthaLe pauSadha vrata laIne kAyotsargamAM sthira rahyA. abhayArANI ane dhAvamAtA paMDitA AvA ja koI avasaranI rAha joI rahyAM hatAM. teone khabara paDI gaI ke sudarzana zeTha kaumudI mahotsava jovA javAnA nathI. nagaramAM ja rokAI kAyotsargamAM haze. abhayA pAse paMDitAe AvI kahyuM, 'tArA manoratho Aje kadAca purAze mATe tuM udyAnamAM kaumudI mahotsava jovA jaIza nahIM. AvI gaNatrIthI rANI paNa potAne ziravedanA thAya che evuM bahAnuM kADhI mahotsavamAM na gaI. bhoLA bhAve rAjAjI samajayA ke ema haze eTale rANIne AvAsamAM ja rAkhI teo mahotsavamAM bhAga levA gayA. have dhAvamAtAe potAno dAva ajamAvyo. rAjamahelamAM keTalIka mUrtio AMkIne lAvavAnI che ema kahI keTalIka mUrtio pahelAM DhAMkIne sevako dvArA upaDAvI lIdhI ane kAyotsargamAM rahelA sudarzana zeThane AkhA kapaDAthI DhAMkI sevako dvArA upaDAvI rANInA AvAsamAM lAvI mUkyA. sudarzana zeTha to kAyotsargamAM hovAthI sevakone to anukULatA maLI gaI. sudarzanane lAvyA bAda paMDitA tyAMthI cAlI gaI ane abhayAe potAnI nirlajjatA prakAzavA mAMDI. pahelAM to vinaMtI karI pachI samajAvavAno prayatna karyo ane chevaTe aMgasparza karavo, bheTavuM vagere paNa karI joyuM, paNa sudarzananA eka romamAM paNa tenI asara na thaI. merunI jema teo nizcila rahyA. jema jaDa pUtaLAne kazI asara na thAya tema sudarzana upara abhayAnI kAmaceSTAnI kazI ja asara na thaI teo nirvikAra rahyA. rANI abhayAe jyAM aMgasparzodi jevI bhayaMkara kuTalitA AdarI eTale sudarzane manathI pratijJA karI ke, 'jyAM sudhI A upasarga TaLe nahIM tyAM sudhI mAre kAyotsarga ja ho ane kAyotsarga na TaLe to mAre anazana ho. A pratijJA samatApUrvaka pALavA sudarzana dharma-dhyAnamAM susthira banyA. A bAju AkhI rAta abhayAnI kanaDagata to cAlu ja rahI. jyAre Ava upasargothI sudarzana jarAye calita na thayA tyAre abhayAe dhamakIo ApavA mAMDI ane sApha zabdomAM kahI dIdhuM, 'kAM to mane vaza thA, nahIM to yamane vaza thavuM paDaze, mArI avagaNanA na kara, mane vaza na thayo ane mArI icchA pUrI na karI to samaja ke have tAruM mota thavAnuM che. sudarzana jIvatarane vahAluM karI sadAcAra mUkI devA taiyAra na hatA. asAdhAraNa makkama mana karI AkhI rAta abhayA drArA thatA upasargo sahana karyA. paroDhiyuM thavA AvyuM, paNa abhayAnI koI kArI na phAvI, eTale te gabharANI. ghaNI vicAraNAne aMte have sudarzana upa Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 127 ALa mUkavAno vicAra karyo. sudarzanane kalaMkita TharAvavA teNe potAnI jAte potAnA zarIra upara valUrA bharyA ane bacAvo bacAvo mArI upara koI baLAtkAra karavA Avyo che tevI bUmo mAravA lAgI. A bUmo sAMbhaLI keTalAkanakaro tyAM AvI, sudarzana zeThane kAyotsarga mudrAmAM joI A saMbhave nahIM ema mAnI khuda rAjAne bolAvI lAvyA. rAjAe AvI abhayAne pUchyuM, abhayAe kahyuM, "huM ahIM beThI hatI eTalAmAM pizAca jevA Ane akasmAta ahIM Avelo meM joyo. pADAnI jema unmatta banelA A kAvyasanI evA A pApIe kAmakriDA mATe, aneka prakAre namratAbharI mane AjIjI karI, paNa meM ene dhutkArI kADhyo. tuM asatInI jema satIne icchanahi paNa mAruM kahyuM eNe mAnyuM nahi ane baLAtkArathI teNe mane Ama karyuM." A pramANe kahIne teNe pelAM valUrA batAvyAM ane chevaTe kahyuM, ethI meM bUmo pADI, abaLA bIjuM kare paNa zuM?' rANIe A pramANe kahyA chatAM paNa rAjAne vicAra thayo ke, sudarzana mATe A saMbhave nahi. sudarzanane antaHpuramAM UbhelA joyA ane khuda potAnI paTarANIe Aropa mUkyo, julama gujAryo hoya tevAM cihano paNa rAjAe joyAM. AvA dArzanika purAvA hovA chatAM rAjAe vicAryuM ke, 'sudarzana mATe A saMbhavita nathI! sudarzananI nAmanA zIladharmitA ane tenI pratiSThAe caMpAnagarInA mAlika dadhIvAhanane vicAratA karI mUkyo. rANInI hAjarImAM rAjAe sudarzanane pUchyuM, je hoya te sAcuM kaho!AmAM satya zuM che?' sudarzana to kAyotsargamAM ja sthira hatA. rAjAe pharI pharI pUchyuM paNa sudarzana mauna rahyA. teo samajatA hatA ke, huM binagunegAra chuM paNa jo huM sAcI hakIkata kahuM to rANInuM zuM thaze?' je Apatti mane ISTa nathI te rANI upara Ave. rANIno phajeto thAya ane kadAca ene zULIe laTakavuM paDe. have mauna ja rahe to A Apatti potAne veThavI paDe ema che ane bole to e Apatti rANIne veThavI paDe ema che. sudarzane vicAryuM ke mAro dharma zuM? ahiMsA pAlana, e sadAcAra che ane hiMsA anAcAra che. ahiMsA pAlanarUpa sadAcArane jALavavAnI sadAcArI tarIke enI pharaja A avasare UbhI hatI game te thAya makkama rahI mauna ja rahevAno nizcaya karI lIdho, samajI lIdhuM ke phakta potAnI phajetI ja nathI paNa zULIno saMbhava che. zIlarakSA mATe abhayAnI kanaDagata sarI ane have dayApAlana mATe ja Aphata Ave te sahavA sudarzana taiyAra thayA. vAraMvAra pUchavA chatAM sudarzana mauna ja rahyA tyAre rAjAe vicAryuM ke, saMbhava che ke sudarzana doSita hoya. kAraNa Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 128 ke, mauna e vyAbhicArIonuM ane coronuM eka lakSaNa che. AthI rAjA bredhAdhIna thayo ane sudarzanano vadha karavAnI tenA mANasone AjJA pharamAvI. sudarzanane AvI sajA karavAmAM Ave tethI nagaramAM, lokomAM uzkerATa thAya. sadAcArI gaNAtA sudarzanane AvI sajA sAdhAraNa rIte nagarajano sahana na karetethI pahelAM sudarzanane gAmamAM pheravI enA doSanI jAherAta karI pachI ja eno vadha karavo evI rAjAe AjJA pharamAvI rAjAnI AjJA mujaba rAjasevako sudarzanane pakaDI moDhA upara meMza copaDI ane zarIrane lAla geno lepa karyo. gaLAmAM vicitra prakAranI mALA paherAvI pachI ene gadheDA upara besADI mAthe sUpaDAnuM chatra dharyuM ane AgaLa phUTeluM Dhola pITatAM pITatAM sudarzanane gAmamAM pheravavA mAMDyA ane uddaghoSaNA karatAM karatAM kahetA hatA ke, sudarzane rANIvAsamAM guno karyo che, mATe teno vadha karavAmAM Ave che. rAjaAjJA che, paNa emAM rAjAno doSa nathI ATaluM ATaluM thavA chatAM sudarzana to potAnA dhyAnamAM pUrvavat sthira ja rahyA. pote sarvathA nirdoSa hovA chatAM, kevaLa sadAcAranI rakSA khAtara AvI AphatanuM bhoga thavuM paDyuM. potAnA upara durAcArInuM kalaMka Ave emAM pUrvakAlIna azubhodaya Avyo hoya to ja bane. nirdoSa hovA chatAM doSita karIne te mATenI zikSA khamavAno vakhata AvI lAgyo. sudarzanane Ama gAmamAM pheravatAM pheravatAM temanA ghara AgaLa temane lAvyA. tenI strI mahAsatI manoramAe A badhuM joyuM, sAMbhaLyuM ane vicAryuM. mArA pati sadAcArI che. mArA pati AvuM kAma kare ja nahIM. kharekhara pUrvanA azubha karmanuM ja phaLa upasthita thayuM che. teNe manomana nizcaya karyo ke, jyAM sudhI mArA pati upara AvelI A Aphata TaLe nahIM tyAM sudhI kAyotsargamAM rahevuM ane anasana karavuM. mahAsatI manoramAnI A draDha pratijJA ane sudarzana zeThanuM pavitra zIla Akhare jya pAmyAM. asatyanAM gADha AvaraNo bhedAyAM. rAjAnA nokaroe sudarzana zeThane zULI upara caDAvatAM zULI tUTI gaI ane Azcarya sAthe eka sonAnA siMhAsana upara dekhAyA ane sudarzana zreSThIno jayajayakAra thayo. zAsana devatAe A avasare rANInI pola khullI pADI daIne rahasyano ghaTasphoTa karyo. rANI paradeza palAyana thaI gaI. rAjAe zeThane Adara saha namaskAra karyA ane A aparAdha badala mAphI mAgI. bannee ekabIjAne khamAvyA. anukrame saMyama laIne sudarzana zeTha kevaLajJAna pAmI muktipurImAM pahoMcyA. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 129 | zrI haribhadrasUri citrakUTanA mahArAjanA purohitano gauravavaMto mobho, darzana zAstranI agAdha vidratA hovA chatAM bALaka jevI saraLatAthI haribhadramAM raheluM A vyaktitva bhalabhalA paMDitone akaLAvI mUkatuM. nAnA-navA vidyArthI jevo jijJAsubhAva temanAmAM bharelo hato. navuM jANavuM, sAMbhaLavuM ane samajavuM A mATe haribhadra haMmezAM utsuka rahetA. kula ane vaMzaparaMparAgata mithyA zAstrono vAraso haribhadra purohitane svAbhAvikapaNe maLelo hato. AthI jaina zAstro, jaina darzana ke tenAM pavitra dharmasthAno pratye temaNe saheje arucibhAva hato. jo banI zake to A badhAthI dUra rahevAne teo TevAyelA hatA. eka bapore khAsa kAraNasara rAjadarabAramAM javAno avasara Avyo. rastethI, pasAra thatAM te paMDitanI pAchaLa bhAgo, nAso, gAMDo hAthI doDato Ave chenI bUmo sAMbhaLIne haribhadra paMDite pAchuM vALIne joyuM ane tyAre to jANe sAkSAt mRtyu dhasI AvatuM hoya tevo rAjahastI madonmatta banIne je aDapheTamAM Ave ene pachADato ane ghanaghora garjanAo karato gheDyo Avato hato. paMDitajI akaLAyA, zuM karavuM? enI kSaNabhara mUMjhavaNamAM mukAyA. rasto nAno hato. doDIne AgaLa javAmAM bhayaMkara takalIpha hatI tethI bAjunA makAnamAM teo ghUsI gayA. paMDitajIe aMdara jaI joyuM to te makAna sAduM makAna na hatuM, paNa suMdara jina maMdira hatuM. zrI vItarAga arihaMta devanI bhavya mUrti sAme birAjamAna hatI. paNa pelI kuLa paraMparAgata aruci hRdayamAM bhArobhAra bharelI hatI. te zrI jinezvara devanI stuti karatAM teonA hRdayamAM sadabhAva na jAgyo ane stuti karatAM bolyA: vapureva tavAcaNe spaSTa migrana bhojana Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 130 vAha, tAruM zarIra ja spaSTa kahI Ape che ke, tuM miSTAnna Aroge che. zrI tIrthaMkara deva - jainonA devanI mazkarI karavAmAM atyAre haribhadra paMDitane rasa paDyo. thoDA vakhatamAM hAthI tyAMthI pasAra thaI gayo. bhaya hato te dUra thaI gayo, eTale paMDita potAnA ghare AvI gayA. haju jagatamAM ghaNuM jANavA jevuM che tevuM temane lAgyA karatuM. potAnA jJAnano garva hovA chatAM koI navuM batAvanAra maLe ke je pote samajI na zake to tenAM caraNomAM ALoTavAnI sahAyatA A rAjapurohitamAM apUrva hatI. temaNe eka divasa pratijJA karI, je koInI pAsethI huM na samajI zakuM evuM navuM jANavAnuM maLe, teno huM zitha thaIne rahuM. ghaNAne A pratijJA e haribhadrano ghamaMDa lAgato. paNa A pratijJA manomana karanArA paMDitajInA AtmAmAM ghamaMDa ke garva na hatAM, paNa sahaja bALaka jevI saraLatA hatI. eka moDI sAMje rAjakAjathI paravArI paMDita haribhadra ghara tarapha utAvaLA jaI rahyA hatA. acanAka emanA kAnamAM kaMIka madhura zabdo athavavA lAgyA. svara strIno hato. zabdo tadRna apiricita hatA. rastA paranA makAnanI bArImAMthI AvatA e zabdo haribhadra purohite dhyAnapUrvaka sAMbhaLyA. cakkI durga haripaLage paLage cakkiNa keso cakkI kesavo ca%i kesava du cakki kesIa cakki haribhadrane A gAthA navI lAgI. emAM rahelAM caka, caka zabdo paMDitane na samajAyA. ghare javAnI utAvaLa hovA chatAM jijJAsubhAva utkaTa banyo. teo makAnamAM gayA jaina sAdhvIono e AvAsa hato. sAdhvIjIo svAdhyAya Adi dhArmika pravRttiomAM magna hatAM. pelI gAthA bolanArAM sAdhvIjInI pAse jaI temaNe vinayapUrvaka pUchyuM, mAtAjI! A cAka-cIka zuM che? A gAthA samajAtI nathI. kRpayA Ano artha samajAvo. vayamAM kAMIka pauDha evAM te yAkinI mahattA sAdhvIjIe javAba Apyo : bhAI, A rAtrInA avasare ame koI puruSanI sAthe vAta karI zakIe nahIM. amArI e che. enuM pAlana amArA mATe ucita ne hitakArI che! upadeza ApavAnuM kAma Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 131 amArA AcArya mahArAjanuM che. teo tamane A gAthAno artha samajAvaze.' sAdhvIjInA mukhathI dhIra gaMbhIra zailIe kahevAyelI A vAta haribhadrane gaLe UtarI gaI. AcArya mahArAjanuM sthAna jANIne purohita tyAM gayA. vaMdana karI, bahumAnapUrvaka jainAcArya zrI jinabhadrasUri mahArAjIzrInI pAse te beThA. atyAra sudhI jaina zramaNothI dUra rahenAra haribhadra paMDitane jaina zramaNonA vAtavaraNamAM rahelI pavitratA, vidvattA tathA udAratAnAM pahela-vahelAM tyAM darzana thayAM. teonuM nirmaLa hRdaya tyAM jhUkI paDyuM. sahaja jijJAsAthI pUchyuM, 'bhagavan ! mAtAjInA mukhethI je gAthA sAMbhaLI teno artha kRpayA samajAvo.' javAbamAM AcArya mahArAje jainazAstra mujaba kALanuM avasarpiNI - utsarpiNI ityAdinuM svarUpa vistArathI haribhadrane samajAvyuM, `eka avasarpiNImAM kramavAra be cakvartI, pAMca vAsudeva, pAMca cakvartI, eka vAsudeva, eka cakvartI, eka vAsudeva, eka cartI, eka vAsudeva, be cakvartI, eka vAsudeva, eka cakvartI, A rIte utsarpiNI kALamAM paNa bAra cakvartI tathA nava vAsudeva thAya che. jaina siddhAMtomAM rahelA kALa AdinA AvA susaMvAdI svarUpane sAMbhaLyAsamajyA pachIthI haribhadrano potAnA jJAnano garva ogaLI gayo. temanI saraLatA jItI gaI. jaina darzanazAstronuM adhyayana karavAnI temane tAlAvelI lAgI. teoe potAnI pratijJAnuM pAlana AdaryuM. AcArya mahArAja pAse temaNe jaina dIkSA svIkArI zrI jina maMdiramAM birAjamAna zrI vItarAga paramAtmAnI bhavya mUrti jotAM ja temane navI STi lAdhI, mithyAtvano aMcaLo dUra thayo. teo sahasA hradayanA bahumAna bhAve bolI UThyA : vapureva tavAcaSTe bhagavan vItarAgatAm he bhagavan ! tamArI AkRti ja kahI Ape che ke tame rAgAdi doSothI dUra evI vItarAga dazAnA sAkSAt svarUpa cho. dIkSAkALamAM teoe jaina Agamono abhyAsa karyo. jema jema abhyAsa vadhato gayo, tema tema sAdhuzrI haribhadranA aMtaramAM divya STinuM teja pragaTavA mAMDyuM. saMsAra mAtranA tAraka tarIke jaina AgamonI upakArakatA teone samajAI. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 132 zrI jinezvaradevanI stavanA karatAM teono AtmA aMdaranI bolI UThyo : he trilokanAtha ! duSamakALanA mithyAtva Adi doSothI dUSita amArA jevA anAtha AtmAone jo tArAM Agamo na maLyAM hota to amAruM zuM thAta ?' temaNe dharma graMthonI racanA karavA mAMDI. teo AcArya banyA chatAM sarva prathama mArgadarzaka banIne jeNe navI gAthAnuM zravaNa karAvyuM, te yAkinI sAdhvIjIne teo potAnAM dharma mAtA tarIke kadI na bhUlyA. ane tethI teo jaina zAsanamAM yAkinI dharmaputra tarIke prasiddha banyA. jIvana daramyAna temaNe mahAna graMtho racyA che. jemAM zrI nandIsUtra, anuyoga tarasUtra AvazyakasUtra, Adi Agamo upara vizada TIkAo racelI che. tathA darzana samuccaya. zAstravArtA samuccaya, lalita vistarA nAmanI caityavaMdana sUtravRtti, paMcAzaka, yogabiMdu, yogaviziMkA, dharma biMdu Adi temanA graMtho prasiddha che. temanuM sAhitya vividha maulika ane UMDA ciMtanavALuM che. temaNe 1444 graMthonI racanA karI hatI. temAM 1440 graMtho racAI gayA hatA, paNa cAra graMtho bAkI hatA. te vakhate temaNe cAra graMthanA sthAne saMsAra dAvAnala zabdathI zarU thatI cAra stuti banAvI, temAM cothI zrutidevInI stutinuM prathama caraNa racAyuM ane temanI bolavAnI zakti baMdha thaI gaI. tethI bAkInI traNa caraNarUpa stuti temanA hRdayanA bhAva mujaba zrI saMghe racI tyArathI te traNa caraNa zrI saMgha dvArA jhiMkArA rAva sArasa pakakhI ane saMvatsarI pratikramaNamAM ucca svare bolAya che. ' ' ' guracaranana kI morI lAgI laTaka gurUcarananakI carana binA mohe kachu nahIM bhAve jUThI mAyA saba sapananI. 0 morI bhavasAgara aba suka gayA che phikara nahIM muje taranAka. 0 morI mIrAM kahe prabhu giradharanagaraulaTa bhaI more nayanana. 0 morI Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 133 zrI nAgila bhojapura nagaramAM lakSaNa nAme eka dhArmika vaNika raheto hato. tene nava tattvane jANanArI naMdA nAme putrI hatI. lakSaNa putrI mATe varanI zodhamAM hato. A mATe pitAne eka di naMdAe jaNAvyuM ke, "he pitAjI ! je puruSa kAjaLa vagarano, vATathI rahita telanA vyaya vinAno ane caMcaLapaNA rahita dIvAne dhAraNa kare te mAro pita thAo." putrInuM A vacana sAMbhaLI tenI duSkara pratijJA jANIne ciMtAtura thayelA lakSaNa zeThe te vArtAnI nagaramAM udghoSaNA karI. A vAta eka nAgila nAmanA eka jugArIe sAMbhaLI eTale koI yakSanI sahAyathI teNe evo dIpaka karAvyo, je najare joI lakSaNa zreSThi harSa pAmyo ane potAnI putrI naMdAne nAgila sAthe paraNAvI. naMdA potAnA patine vyasana Asakta jANI ghaNI kacavAvA lAgI, paNa nAgile koI vyasana choDyuM nahIM, tethI haMmezAM dravyano vyaya thato gayo. lakSaNa zeTha putrInA snehane lIdhe dravya Ape jato hato ane naMdA patinI sAthe mana vinA paNa sneha rAkhatI hatI. 57. eka vakhata nAgilane evo vicAra Avyo ke, 'aho ! A strI kevI gaMbhIra mananI che ke huM moTo aparAdhI chatAM mArI upara roSa karatI nathI.' AvA vicArathI nAgile ekadA koI jJAnI munine bhaktipUrvaka pUchyuM ke, he mahAmuni ! A mArI priyA zuddha AzayavALI chatAM paNa mArI upara mana dharatI nathI, tenuM zuM kAraNa ? munie te nAgilane yogya jANI tenI pAse aMtaraMga dIpakanuM svarUpa A pramANe kahyuM, "tArI strInI evI icchA hatI ke, je puruSanA aMta:karaNamAM mAyArUpa kAjaLa na hoya, je jemAM nava tattva viSe azraddhA rUpa vATa na hoya, jemAM snehanA bhaMgarUpa telano vyaya na hoya ane jemAM samaktinA khaMDana rUpa kaMpa (caMcaLatA) na hoya tevA vivekarUpI dIpakane je dhAraNa karato hoya te mAro pati thAo.' A pramANe dIpa viSe je artha naMdAe dhAryo hato te koI jANI zakyuM nahIM ane teM to dhUrtapaNAthI yakSane ArAdhIne kRtrima bAhya dIpaka banAvyo, eTale zreSThie potAnI putrI tane ApI. have tuM ja mahAvyasanI che. tenA upara zIlAdi guNe yukta evI tArI strInuM mana lAgatuM nathI; tethI jo tuM vratane aMgIkAra karIza to tAruM icchitapUrNa thaze." Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 134 nAgile pUchyuM, he bhagavana ! sarva dharmamAM kayo dharma zreSTha che ?' muni bolyA, he bhadra ! zrI jinendra prabhue potAnI sugaMdha vaDe traNa bhuvanane sugaMdhamaya karanAra samakitapUrvaka zIladharmane sarva dharmamAM zreSTha karelo che. te vize zAsanamAM kahyuM che ke, je puruSe potAnA zIlarUpa kapUranI sugaMdha vaDe samasta bhuvanane sugaMdhI kareluM che tevA puruSane vAraMvAra namIe chIe. vaLI kahyuM che ke, 'laNa vAra bhAvanA bhAvavI, amuka vakhata dAna devuM ane amuka tapasyA karavI, te svalpakAlIna hovAthI sukara che. paNa yAvarajavita zIla pALavuM te duSkara che. nArada sarva ThekANe kleza karAvanAra sarva janano vidhvaMza karanAra ane sAvadha yogamAM tatpara hovA chatAM te siddhine pAme che te nizcaya karIne zIlanuM ja mAhAtma che.ityAdi guru vacano sAMbhaLI nAgila pratibodha pAmyo ane tatkALa samakitazIla ane vivekarUpa dIpakane svIkArI te divasathI te zrAvaka dharmane AcaravA lAgyo. eka vakhate naMdAe kahyuM ke, he svAmI! tame bahu sAruM karyuM ke AtmAne vivekI karyo. zAstramAM kahela che ke, jinezvaranI pUja, munine dAna, sAdharmAnuM vAtsalya, zIla pAlana ane paropakAra te viveka rUpI vRkSanA pallavo che. nAgila bolyo : 'priyA. sarvee AtmAnA hitane arthe viveka vaDe dharma karavAno che. vivekarUpa aMkuza vinAno manuSya sarvadA du:khI hoya che. A pramANe sAMbhaLI naMdA bahu harSa pAmI ane bhAvathI patinI sevA karavA lAgI. eka vakhata naMdA pitAne ghera gaI hatI ane nAgila ekalo caMdranA ajavALAmAM sUto hato. tevAmAM koI pativiyogI vidyAdharanI putrIe tene joyo, tethI tatkALa kAmAtura thaI tyAM AvIne teNe kahyuM ke, he mahApuruSa ! jo mane svIpaNe svIkAro to huM tamane be apUrva vidyA zIkhavIza. A mAruM lAvaNya juo, mArA vacanane mithyA karazo nahi. A pramANe kahI zarIra dhrUjatI te bALA nAgilanAM caraNamAM paDI. eTale nAgile jANe agnithI baLyA hoya tevA pagane saMkorI dIdhA. eTale e bALA eka loDhAno agnithI tapelo goLo batAvIne bolI, 'are, adhama ! mane bhaja nahIM to huM tane bhasmIbhUta karI nAkhIza. te sAMbhaLI nAgila nirbhayapaNe vicAravA lAgyo ke, daza mastakavALA rAvaNanA jevo kAmadeva rU5 rAkSasa ke je deva - dAnavothI paNa durjaya che te paNa zIlarUpa astrathI sAdhu thAya che. Ama vicAra kare che tevAmAM sUtkAra zabda karatI te bALAe agnimaya rakta loDhAno goLo tenA upara nAkhyo. te vakhate nAgila je namaskAra maMtranuM smaraNa karyo jato hato tenA prabhAve te goLAnA khaMDa khaMDa Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 135 TukaDA thaI gayA. AthI te bALA lajjAthI azya thaI ane thoDI vAramAM naMdAnuM rUpa laIne eka dAsIe udhADelA dvArathI tyAM AvI ane madhura vANI vaDe bolI ke, he svAmI ! mane tamArA vinA pitAne ghera gamyuM nahIM. tethI rAtrI chatAM ahIM AvatI rahI.' tene joI nAgila vicAramAM paDyo ke, 'naMdA viSayabhoga saMbaMdhI svapatinA saMbaMdhamAM paNa saMtoSavALI che, tethI tenI AvI ceSTA saMbhave nahIM. AnuM rUpa - dekhAva badhuM naMdA jevuM che paNa pariNAma tenA jevAM jaNAtAM nathI. tethI tenI parIkSA karyA vinA vizvAsa karavo yogya nathI.' Ama vicArI nAgile kahyuM ke, he priye ! jo tuM kharekharI naMdA hoya to mArI samIpa askhalitapaNe cAlI Ava.' te sAMbhaLI te khecarI jevI tenI sAme cAlI tevI ja mArgamAM sthira thaI gaI, ghaNA kare paNa paga na UpaDyo. dharmanA mahimAthI nAgile tenuM sarva kapaTa jANI lIdhuM. pachI vicAryuM ke, kadI bIjAnA kapaTathI AvI rIte zIlano bhaMga paNa thAya, mATe sarva viratipaNuM aMgIkAra karavuM te ja yogya che. AvuM samajI teNe tatkALa kezano loca karyo ane pelA yakSadIpane kahyuM ke, tuM have tArA sthAne jA.' yakSe kahyuM ke, 'huM yAvajIvana' tamArI sevA karIza. mArA tejathI tamane ujehI (munine dIpakanI ujehI paDe che, te sthAna varjya che.) nahIM paDe. pachI sUryano udaya thatAM nAgile naMdAnI sAthe guru pAse jaI vrata grahaNa karyuM ane yakSadIpanI sAthe Azcaryasahita pRthvI para vihAra karI, saMyama pALI te daMpatI mRtyu pAmIne harivarSa kSetrane viSe yugaliyA thayA, tyAMthI devatA thaI puna: narabhava pAmI mokSane prApta thayA. "A nAgile dravyadIpathI zubha evA bhAvadIpane ciMtavyo ane svArA saMtoSa vratamAM dRDha pratijJA pALI to te vidyAdharIthI paNa kaMpAyamAna thayo nahIM." mATe sarva prANIe svadArA saMtoSa vrata dRDhapaNe dhAraNa karavuM. - aheno bhagavana indramahitA: siddhAzya-siddhisthitA: AcAryA jina zAsanonatikarA: pUyA upAdhyAyakA: zrI siddhAnta-supAThakA munivarA, ratna-vyArAyakA, paMcate parameSThina: pratidinaM, kurva vo maMgalama. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 136 | jinadAsa ane saubhAgyadevI | 58. vasaMtapura nAmanA nagaramAM eka zivazaMkara nAmano zrAvaka raheto hato. eka vakhate te nagaramAM dharmadAsa nAmanA sUrI padhAryA. temane vAMdavA zivazaMkara gayo. vaMdIne guru pAse keTalIka Alocana lIdhI. pachI harSapUrvaka bolyo ke, "he bhagavan ! mArA manamAM lAkha sAdharmI bhAIone bhojana karAvavAno manoratha che. paraMtu teTaluM dhana mArI pAse nathI, mATe huM zuM karuM ke jethI mAro A manoratha pUrNa thAya ?" gurue kahyuM ke, "tuM munisuvrata svAmIne vAMcavA mATe bharUca jA, tyAM jinadAsa nAmano zrAvaka rahe che. tenI bhAryA saubhAgyadevI nAme che. te bannene tArI sarvazakti ane bhAvathI bhojana. alaMkAra vagere ApIne prasanna kara. temanA vAtsalyathI tamane lAkha sAdharmIne bhojana karAvyA jeTaluM puNya thaze." A pramANenuM gurunuM vacana sAMbhaLIne zivazaMkare te pramANe karyuM. bhojanAdika bhakti vaDe jinadAsa ane saubhAgyadevInI sevA karI zivazaMkara Azcarya sAthe vicArato rahyo ke, A daMpatImAM evA kayA guNo haze ke sUrIjIe temanI bhakti karavAthI lAkha sAdharmI bhAIone bhojana karAvavA jeTaluM puNya upArjana thAya ema sUcavyuM. AnuM kAraNa jANavuM - samajavuM joIe. AvA vicArathI teNe gAmanA lokone pUchyuM ke, A jinadAsa kharekhara uttama manuSya che ke dAMbhika che? tyAre lokoe kahyuM ke, he bhAI, sAMbhaLa A jinadAsa sAta varSano hato tyAre eka divasa upAzraye gayo hato. tyAM guru mukhe zIlopadeza mALAnuM vyAkhyAna sAMbhaLIne teNe ekAMtare brahmacarya pALavAno niyama grahaNa karyo. e ja pramANe saubhAgyadevIe paNa bAlyAvasthAmAM sAdhvI pAse ekAMtare zIla pALavAnuM vrata aMgIkAra karyuM. deva yoge te bannenuM paraspara pANigrahaNa thayuM, paraMtu zIla pALavAnA kAmamAM je divase jinadAsane chUTI hatI te divase saubhAgyadevIne niyama hato, ane saubhAgyadevIne chUTI hatI te divase jinadAsa vratathI baMdhAela hato. AvI hakIkatanI lagna pachI ekabIjAne jANa thavAthI saubhAgyadevIe jinadAsane kahyuM ke, he svAmI ! huM to niraMtara zIla pALIza. tame khuzIthI bIjI strI sAthe lagna karo. paNa jinadAse javAba Akho ke, mAre to bIjAM lagna karavAM nathI. paraMtu huM to yogya samaye dIkSA laIza.' pachI te daMpatIe guru pAse jaIne jIvana paryata haMmezAMne mATe brahmacarya vrata aMgIkAra karyuM Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 137 ane paherAmaNI vagere karIne zrI saMghano satkAra karyo. mATe te daMpatInAM jevAM bALa brahmacArI ame to koI paNa sAMbhaLyAM nathI." A pramANenuM vRttAMta sAMbhaLIne zivazaMkara A jinaghasa ane saubhAgyadevInI vizeSa prakAre sevAbhakti karIne potAne gAma gayo, ane AvAM zIlavAna daMpatInI bhojanAdika bhaktino lAbha maLyo te mATe A rAha dekhADanAra dharmAsa munine parama upakArI gayA. he bhagavAna huM bahuM bhUlI gayo he bhagavAna ! huM bahuM bhUlI gayo, meM tamArAM amUlya vacanone lakSamAM lIdhAM nahIM. meM tamArAM kahelAM anupama tatvano vicAra karyo nahIM. tamArAM praNIta karelA uttama zIlane sevyuM nahIM. tamAruM kahelAM dayA, zAMti, samA ane pavitratA meM oLakhyAM nahIM. he bhagavAna ! huM bhUlyo, AthaDo, rajhaLyo ane anaMta saMsAranI viTakhUnAmAM paDayo chuM. huM pApI chuM. huM bahu madonmatta ane karma rajathI karIne malina chuM. he paramAtmA ! tamArAM kahelA tattva vinA mAro mokSa nathI. huM niraMtara prapaMcamAM paDayo chuM. ajJAnathI aMdha thayo chuM. mArAmAM vivekazakti nathI ane huM mUDha chuM, nirAzrita chuM, anAja chuM. nirAgI paramAtmA ! have huM tamAruM, tamArA dharmanuM ane tamArA muninuM zaraNa grahuM chuM. mArA aparAdha kSaya thaI che te sarva pApathI mukta thau e mArI abhilASA che. AgaLa karelAM pApono huM have pazcAttApa karuM chuM. jema jema huM sUkSma vicArathI UMDo utaruM chuM tema tema tamArAM tattvanA camatkAro mArA svarUpano prakAza kare che. tame nirAgI nirvikArI sacidAnaMdasvarUpa, sahajAnaMdI, anaMtajJAnI, anaMtadarzI ane vailokya-prakAzaka cho. huM mAtra mArA hitane arthe tamArI sAkSIe kSamA cAhuM chuM. eka paLa paNa tamArA kahelA tattvanI zaMkA na thAya, tamArA kahelA rastAmAM ahorAtra huM rahuM, e ja mArI AkAMkSA ane vRtti thAo ! he sarvajJa bhagavana ! tamane huM vizeSa zuM karuM? tamArAthI kaMI ajANyuM nathI. mAtra pazcAttApathI huM karmajanya pApanI kSamA IcchuM chuM. * zAMti: zAMti: zAMti: Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 138 zrI vajasvAmI 59 sunaMdA be jIvavALI thaI che e khabara paDatAMnI sAthe ja pahelAM thayelI zarata mujaba teno pati prabhu vIranA paMthe dIkSA levA nIkaLI paDyo. sunaMdAnI kukhe vajasvAmIe janma lIdho. janmatAM ja gharaDI DosIonA mukhethI vajasvAmIe sAMbhaLyuM: 'A bALakanA pitAe dIkSA na lIdhI hota to A bALakano janma mahotsava dhAmadhUmathI UjavAta. A zabdo sAMbhaLatAM ja taratanA janmelA bALakane jAtismaraNa jJAna thayuM ane dIkSA laI kalyANa karavAnI bhAvanA thaI. emane thayuM ke, mAtA mArA jevA bALakane dIkSA nahIM apAve, tethI mAtAne kaMTALo ApavA emaNe raDavAnuM zarU karyuM. eka-be divasa nahIM, eka-be mahinA nahIM paNa satata cha mahinA sudhI e raDatA rahyA. keTakeTalA ucca saMskAro e bALakanA AtmAmAM bharyA haze tyAre ja te dIkSA levAnI bhAvanAe raDI rahyA haze ne ? A satata rudanathI mA kaMTALI, teNe sAdhu thayelA potAnA dhaNI jyAM hatA te upAzraya jaI, lo ! A tamAro dIkaro, huM to thAkI gaI, chAno ja raheto nathI, saMbhALo tame. ema kahI cha mahinAnA nAnA bALaka vajakumArane vahorAvI dIdho. zrAvikA baheno tenI sArasaMbhALa rAkhe che. sAdhvIjIonI pAse pAraNAmAM e jhUlI rahyA che. pAraNAmAM ja sAdhvIjI bhaNatAM hatAM te badhuM sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM e agiyAra aMga bhaNI gayA. sunaMdA have vicAre che, AvA hoziyAra bALakane meM vahorAvI dIdho, e ThIkana karyuM. ema vicArIne mAtA bALakane pAcho levA jAya che. guru mahArAja ane saMghe pAcho ApavAnI nA pADI eTale mAtAe rAjA pAse jaI phariyAda karI. rAjAe nyAya toLyo: jenI pAse jAya teno A bALakI mAtAe ramakaDAM, mIThAIo vagere aneka vastuo bALakane lobhAvavA mUkI, paNa sAdhu mahArAje to ogho ane muhapatti mUkyA. rAjA vacce UbhA che. saMgha joI rahyo che. mAtA mAne che ke hamaNAM bALaka mArI pAse Avaze ne mane maLaze. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 139 bALaka to mahA saMskArI hato. vairAgI hato eTale e ramakaDAM ke mIThAIthI lobhAya tevo nahoto. te to tarata ja odho ane muhapatti laI nAcavA lAgyo ane jaina zAsanano jaya jayakAra thayo. | A bALaka nAme vajasvAmI. 8 varSanI uMmare dIkSA lIdhI. be vakhata devoe lIdhelI parIkSAmAM pAsa thayA. devoe prasanna thaI vaizyi labdhi ane AkAzamAM UDavAnI vidyA ApI. temaNe bauddha rAjAne bodha ApI jaina dharmI banAvyo. eka vAra sonAmahoro laI koI strI vajasvAmI sAthe lagna karavA AvI tene bodha ApI vidAya karI. dukALanA samaye temaNe saMghanuM rakSaNa karyuM. pote bhadraguma AcArya pAse dazapUrvano abhyAsa karyo hato. temaNe AryarakSita sUrI mahArAjane sADA nava pUrvano abhyAsa karAvyo. chelle vajasena nAmanA moTA ziSyane pATa upara sthApI pote aneka sAdhuo sAthe sthAvartagiri upara jaI tapa AdaryuM.tapanA prabhAve iMdra mahArAjA vaMdanArthe AvyA. temaNe jaina zAsananI vijaya patAkA pharakAvI ane zAsananI unnatinAM aneka kAryo karI svarge sidhAvyA. koDiyuM | kaTiranI bhItaranI duniyAne ajavALavAnI hAma jyAre cAMdasitArAe na bhIDI, sUrajanuM teja paNa jyAre guphA-gavaromAM pahoMcI na zakyuM tyAre. koDiyAnA kALAmAM samarpaNa bhAva jAgI UThayo. eNe kahyuM : "mane capaTI jeTaluM rU Apo ne paLI jeTaluM tela Apo, aMdhArAne haTAvI devAno puruSArtha mane karavA do. ne. e pachI kuTiranuM aMdhAruM haTAvI devA eNe jAta jalAvI dIdhI. ne prakAza pAtharI dIdho. tyAre kuTiranI ne guphA-gahUvaronI aMdhArI duniyAnuM haiyuM harakhathI hasI UThayuM. enI samarpaNabhAvanA bIjI kuTiro tema ja guphAomAM pahoMcI gaI. | nemAM paNa koDiyAMe puruSArthanA prakAzanuM kAvya racyuM ane samarpaNabhAvanAno dIpaka rAga gAyo. koDiyAMnI jema anyanI hatAzA haTAvIe, Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 140 bhavadeva - nAgilA 60, magadha dezamAM sugrAma nAmanuM eka gAma hatuM. temAM rASTrakUTa nAmano kaNabI ane tenI strI revatI rahetAM hatAM. temane anukrame bhavadatta ane bhavadeva nAmanA be putra thayA. ekadA susthita AcAryanI pAse vairAgya vAsita bhavadatte dIkSA grahaNa karI te zAstra zIkhIne gItArtha thayA. eka vAra teNe gurune kahyuM, "he prabhu! saMsArI sagAMsaMbaMdhIne vaMdAvavA javAnI mArI icchA che, mATe AjJA Apo." gurue AjJA ApI, tethI te sugrAma gAme gayA. tyAM tenA nAnA bhAI bhavadevanAM nAgilA sAthe lagna thatAM hatAM, tethI sAdhune koIe AvyA jANyA nahIM. eTale te guru pAse pAchA AvyA. bIjA sAdhuoe temanI mazkarI karI, tethI bhavadatta bhAIne pratibodha pamADavAne (bhAIne dIkSA apAvIza) ema pratijJA karI, pharI pAchA sugrAma gAme AvyA. te vakhate nAgilAne AbhUSaNa paherAvavAno utsava thaI rahyo hato. ardha zaNagAra sajAvyA hatA tyAM bhavadatta AvyA. teo AvyAnI khabara paDavAthI bhavadeva AvIne teone namyo. teNe temane zraddhathI zuddha anna pAna vahorAvIne pratilAvyA. bhavadatte jatI vakhate bhavadevane thoDe sudhI sAthe AvavA kahyuM. ane he bhavadevI tane dhanya che ke sAdhu upara tArI AvI rUDI bhakti che." bALapaNanI vAto karatAM karatAM bhavadeva bhavadatta sAthe guru mahArAja jyAM hatA tyAM laI AvyA ane guru mahArAjane namIne bhavadatte kahyuM, "he bhagavAna ! A mArA bhAIne me ApanI pAse Avyo che, ene dIkSA levAnI icchA che." Ama kahevAthI gurujIe bhavadevane dIkSA ApI. bhavadeva bhAIne nA na kahI zakyo pachI bhavadatte eka muni tathA potAnA bhAI bhavadevane sAthe laI, gurune namaskAra karI bIje vihAra karyo. bhavadeva bhAInA vacanane lIdhe ja saMyama pALavA lAgyo, paNa tene hastIne hAthaNI yAda Ave tema nAgilA yAda AvyA karatI hatI. anukrame bhavadatta to tIvra tapazcaryA karI kALadharma pAmI svarge gayA, eTale ekalA paDelA bhavadeve bIjA sAdhuone tyAM ja sUtA mUkIne nAgilAnuM smaraNa karatAM rAtrInA vakhate nIkaLI gayA. bhavadeva cAlatAM cAlatAM sugrAma gAmanI sIme tyAM AvelA eka maMdiramAM rahyA nAgilAne bhavadeva AvyAnA samAcAra maLyA ane potAne lIdhe bhavadeva cAritra choDI devA Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 141 taiyAra thayA che tema samajAyAthI eka vRddha zrAvikAne badhI vAta samajAvI. eka bALakane thoDuM samajAvI zIkhavADI taiyAra karyo. rAtrI pUrI thatAM vRddha strI nAgilA sAthe bhavadeva jyAM hatA te maMdire AvI. bhavadeve pUchayuM, ane nAgIlA kyAM rahe che? te zuM kare che? A vakhate pahelethI zIkhavADela bALaka tyAM Avyo. e kahevA lAgyo, he mAtA! mane Aje gAmamAM jamavA javAnuM notaruM maLyuM che, tyAM dakSiNA paNa maLavAnI che, mATe tuM ghera cAla; vilaMba na kara. mAre pahelAM pIdheluM dUdha UlaTI karI kADhI nAkhavuM che ne tyAM jaI jamI dakSiNA laI pAchA AvI A vamana kareluM dUdha pAchuM pI jaIza A sAMbhaLIne bhavadeva hasIne kahevA lAgyo, aho A bALaka ! evuM vamana kareluM niMdavA yogya dUdha pAchuM pIze?" A sAMbhaLI nAgilA bolI, huM ApanI strI nAgilA chuM, Apa pUrva tyAga karelI evI mane pharIthI grahaNa karavAne kema iccho cho? evo koNa ajJAna hoya ke tyajI dIdhelI strIne vamelA AhAranI peThe pharI aMgIkAra karavA vAMche? strIne to anaMta du:khanI khANa rUpa kahI che. mATe he mUtrAzaya !navI paraNelI vadhUnI peThe mane saMbhAratAM tame ahIM AvyA! paNa have avasthAe karIne jarjarita mane juo. saMsAramAM zuM sAra che? vaLI he sAdhaka! saMsAra samudramAM paDatA evA prANIone tAravAmAM vahANa rU5 evI A dIkSAno tyAga karIne durgatine ApanArI strIne zA mATe aMgIkAra karavI joIe? chelle tamane jaNAvatA AnaMda Upaje che ke, meM jIvita sudhI gurunI pAse zIlavrata aMgIkAra karyuM che. kAraNa ke, strIone zIla e ja uttama AbhUSaNa che" "mATe he nAtha ! tame gurunI pAse pAchA jAo ane zuddha cAritra pAmo" strIthI pratibodha pAmelA, ane khuza thayelA bhavadeva nAgilAne khamAvIne pote guru pAse gayA. tyAM teNe potAnuM duzaritra samyak prakAre ALovIne pharI cirakALa paryata zuddha caritra pALyuM; ne tyAMthI kALa karIne te sau dharma devaloke devatA thayA. A bhavadevano jIva zivakumAra tarIke vitazokA nagarImAM padmaratha rAjAnI paTTarANI vanamALAnI kukSie utpanna thayo. potAnI icchA hovA chatAM mAbApanI rajA na maLavAthI yuddha zrAvaka dharma pALI aMte anazana grahaNa karyuM ane bhAva cAritravAna zivakumAra brahAdeva lokane viSe vidyuta mALI devatA thayo.' A ja bhavadeva yAne vidyuta mALIno jIva tyAMthI evI aSabhadatta zeThano putra jaMbukumAra tarIke avataryo. te kevaLajJAna prApta karIne mokSe jaze ane te chellA kevaLI haze. temanA pachI bIjo koI jIva kevaLajJAna A avasarpiNI kALamAM bharatakSetramAM nahIM pAme. eTale mole paNa koI jIva jaMbusvAmI pachI nahIM jAya. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 14ra . | satI sulatA rAjagRhI nagarImAM zreNika rAjA rAjya karato hato. tene tyAM nAga nAmano sArathi hato. tene zreSTha zIla guNe zobhatI sulasA nAme strI hatI. bIjA zreSThInA putrone AMgaNAmAM masta rIte ramatAM joI te ciMtavavA lAgyo ke, "aho ! jyAM nAnAM nAnAM bALako na hoya te gharone ghara na kahevAya. haM... mAre sAro vaibhava chatAM saMtati nathI te sAruM nahIM e vicAre te ciMtA karavA lAgyo. potAnA patine zoka sahita dekhI tulasA bolI ke, svAmI tame zA mATe kheda karo cho ? dharmane vizeSapaNe sevone. dharmanA prabhAvathI tamArI badhI vAMchA pUrNa thaze. ane AjathI huM paNa vizeSapaNe dharmanuM ArAdhana karIza. nAgathike ekadA zrI gurunI sanmukha evo niyama karela ke, mAre have kadApi bIjI strI karavI nahIM" baMne jaNa dharma ArAdhanA sArI rIte karatAM hatAM. paNa putra na hovAnI ciMtA nAgarathikane satAvyA karatI hatI. patinI A sthiti joI tulasAe ekadA pUchyuM, aho prANeza?kema, zenI ciMtA karI che Ama khovAyA jevA kema raho cho ? ApanA cittane viSe je ciMtA hoya te kaho." priyAnAM AvAM vacana zravaNa karI nAgarathika hasIne bolyo, "he priye ! mAre tArAthI chAnuM kaMI nathI ke tane na kahevAya, tane adyApi putra thayo nahIM enuM mane bahu duHkha lAge che." patinAM AvAM vacana sAMbhaLIne sulasA bolI, he svAmInAtha! mArA udarathI bALakanI utpatti thaze nahIM ema lAge che. mATe Apa bIjI strI karo, tene putra avataraze. eTale Apa putravAna thazo." tyAre patie kahyuM, "he prANezvarI jo koI mane rAjya sahita potAnI putrI Ape to paNa huM bIjI strIne icchato nathI; kSIrane mUkIne gheMsanA annanI koNa vAMchA kare ? jo A bhavamAM tArA thakI putranI prApti thaze to bhale, nahitara putra vinA rahIzuM." svAmIe Ama kahyuM eTale sulasA ciMtavavA lAgI. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 143 mANasane dharma e ja kalpavRkSa che, e ja ciMtAmaNi che ane e ja kAmadhana che. mATe dharma e ja icchita phaLa prApta karavAnuM eka mAtra sAdhana che, evo vicAra karIne sulasA dharmakAryane viSe vizeSa tatpara thaI; jinapUjA karavA lAgI ane caturvidha AhAra satpAtrane viSe ApavA lAgI. vaLI brahmacarya, bhUmi upara zayana ane AyaMbilanuM tapa karavA lAgI. evAmAM idra teNInuM AvuM satva avadhijJAna vaDe jANIne, potAnI sabhAmAM teNInI prazaMsA karI ke, "hamaNAM mRtyulokane viSe sulasA nAmanI zrAvikA che te evI che ke, teNIne koI dharmakAryathI calAvI zake tema nathI" A prazaMsA sAMbhaLIne haribhegamelI deva sulasAnI parIkSA karavAne arthe svargathI be sAdhuonuM rUpa laIne nAgarathikane ghera AvyA. be sAdhuone AvatA joIne sulatA harSa pAmI UbhI thaI ane sAdhu jANI vaMdana karyuM, tyAre teo bolyA ke, zraddhALu zrAvikA, eka sAdhu mAMdA thaI gayA che, teonA zarIre lagADavA sahasra pAka nAmanA telanI amane jarUra chetenI jogavAI che? teNIe hA jhI ane zraddhathI jyAM telanI zIzIo rAkhelI hatI tyAM te levA gaI. tyAMthI laIne jevI ApavA Ave che tevAmAM devatAI mAyAthI jamIna para paDI zIzI bhAMgI gaI, tyAre sulasA bIjI zIzI levA gaI, ne paNa AvatAM AvatAM bhAMgI gaI. ema sAta zIzIo bhAMgI chatAM paNa teNIno tevo ne tevo ja bhAva dekhI devatA pragaTa thayo ane abhinaMdana karI bolyo ke, kalyANI, tuM DarIza nahIM. idra mahArAje tArA sattvanI prazaMsA karI, tethI tArI parIkSA karavA huM sAdhunuM rUpa dhAraNa karI Avyo chuM. tuM kharekhara sattAdhArI chuM. tAruM sattva joI huM bahu ja prasanna thayo chuM. mATe mArI pAsethI tuM kaMI vara mAMga. teNIe kahyuM ke, jo ema che to mane putra thAya tevuM varadAna Apa.' devatAe khuzInI sAthe teNIne batrIsa goLIo ApI kahyuM ke, AmAMthI ekeke goLI khAvAthI ekeka putra thaze. ema kahI telanI zazIo pAchI AkhI karI ApI devatA potAne sthAnake gayo. have prabhupUjAmAM tatpara evI tulasA bhogavilAsa karatAM karatAM ekadA RtukALa prApta thaye chate dharmazIlA sulasA dhAvA lAgI ke, mAre ghaNA putrone zuM karavA che? jo eka ja punyavAna ane sarvajJanI pUjA karanAro putra prApta thAya, to te ekathIye sukha prApta thaze. batrIza putro thAya tenA maLa-mUtrAdithI mane dharmakAryamAM bahu viddha naDe mATe jo eka ja batrIsa lakSaNo putra thAya to sAruM. ema vicArI sulasA pelI batrIse guTikA ekI vakhate khAI gaI ! tethI teNIne batrIza garbha ekasAthe peTamAM rahyA, tenA bhArathI Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 144 asahya vedanA thavA lAgI tethI teNIe harisegamethI devanA nAmano kAussaga karyo, eTale te deva pAcho tenI pAse Avyo. teNe tenI vedanA haraNa karI (baMdha karI nAkhIne kahyuM ke, meM ghaNuM ja ayogya kAma karI nAkhyuM, kema ke teM batrIsa goLIo khAlI hovAthI tuM batrIsa putro eka vakhate jaNIza. eTaluM ja nahIM paNa te badhAnuM sarakhuM AyuSya haze tethI teo ekI vakhate ja badhA sAthe maraNa pAmaze. tyAre sulasA bolI, "jIva je zubhAzubha karma bAMdhe che, te tene bhogavyA vinA chUTako nathI." haraNegamelI deve paNa kahyuM, barAbara che. bhavitavyatAnuM koI ullaMghana karI zake nahIM sulatAe kahyuM he haribhegamelI ! mAre zuM karavuM ? meM e kArya khoTuM to karyuM che; jo karma mane anukULa hoya ane tArI zakti hoya to tuM mArA udaranI vyathA zamAva. nahIM to huM mAruM karma bhogavIza. jo tuM vyathA zamAvIza to jinazAsananI unnati thaze. te uparathI deve prasanna thaIne teNInA udaranI vyathA dUra karI; ne pote potAne sthAne gayo. pachI sulasA dharmane viSe citta joDI, zubha AhArathI garbhane poSavA lAgI ane teNIe saMpUrNa samaye susvapna sUcita evA batrIza putrone janma Akho. nAgarathike mahAdAna daI temano janmotsava ujavyo. kALakrame batrIze putro yauvana avasthA pAmyA ane te batrIza bhAI zreNika rAjAnA vizvAsu sevako thayA. te samaye vizALA nagarImAM ceTaka nAmano rAjA rAjya karato hato. tene sAta putrIo hatI temAM sujyA sarvathI moTI hatI. eka vakhata koka tApasaNI darabAramAM mAgavA AvI ane tene potAno mithyAtva dharma vakhANyo, tethI subhecchAe teno tiraskAra karI hAMkI kADhI. tethI te jogaNa suddA upara kopAyamAna thaI tenA rUpanuM eka citra banAvI zreNika rAjAne batAvyuM. sujyeSThAnuM rUpa atyaMta vakhANavA lAyaka hovAthI zreNika rAjA tenA upara mohita thayo ane teNInI sAthe lagna karavAno paNa vicAra thayo. paraMtu ceDa rAjAnI sAthe ghaNA vakhatathI duzmanAvaTa hovAthI te khacIta tenI dIkarI nahIM paraNAve ema dhArI manamAM udAsa rahevA lAgyo. A udAsInuM kAraNa abhayakumAre teno dIkaro ane mukhya dIvAna hovAthI, zreNika pAsethI jANI lIdhuM. abhayakumAre vizAkhA nagaramAM jaI vaNika banI darabAranA daravAjA AgaLa eka dukAna mAMDI. darabAranI dAsIo A dukAnethI mAla kharIdavA lAgI. paNa jyAre suddhanI ghasI mAla kharIdavA Ave tyAre abhayakumAra zreNika rAjAnA citranI pUjA karavA besato. dararoja Ama banavAthI ghasIe pUchyuM ke, A konI pUjA karo cho. teNe javAba Apyo Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 145 ke, satyavAdI ane pUrNa nyAyI rAjA zreNikanI pUjA karuM chuM. ema kahI zreNikanI chabI teNe batAvI. chabI joI te mohita thaI gaI ane te laI jaI sujayeSThAne batAvI. sujayeSThA paNa dekhatAM veMta ja mohI gaI. teNIe abhayakumArane kahevaDAvyuM ke, khacIta mAre mArA bApathI chAnuM zreNika sAthe lagna karavuM che. temAM tuM sahAyaka thA. abhayakumAre neNInI marajI joI rAjagRhIthI teNInA mahela sudhI dharatImAM suraMga banAvarAvI, ane pelI dAsI mAraphata teNIne jaNAvyuM ke, amuka divase zreNika rAjA pote tane suraMga raste bolAvavA Avaze. zreNikane paNa tema jaNAvyuM, nakkI karela divase zreNika potAnA cunaMdA batrIsa Ama puruSo (sulasAnA putro)ne laI suraMga raste Avyo. sujayeSThA jyAre tyAMthI ravAnA thavA lAgI tyAre tenI nAnI bahena celaNAe paNa zreNika sAthe ja lagna karavAnI jIda karI, te paNa sujyeSThA sAthe ja suraMgamAM AvI. keTaloka mArga vaTAvyA pachI sujyeSThAne tyAre yAda AvavAthI bolI ke, mArAM AbhUSaNano Dabo bhUlI AvI chuM te huM pAchA jaI laI AvuM, tyAM lagI tamAre ahIMthI AgaLa vadhavuM nahIM. ema kahI te pAchI pharI. paNa celaNAe to tarata ja zreNikane kahyuM ke, mahArAja, zatrunI hadamAM vadhAre vakhata rahevuM e bahu jokhama bhareluM che. ema samajAvI tenI sAthe cAlI nIkaLI. sujayeSThA AbhUSaNo laI tyAM AvI tyAre zreNikane ke celaNAne joyAM nahIM, tethI teo upara kopAyamAna thaI tyAMthI pAchI pharI potAnA mahela upara AvI ane bUmo mAravA lAgI, "are ! A koI duSTa mArI bahena celaNAne upADI jAya che. haraNa karI jAya che." A sAMbhaLI sainiko ane rAjA tyAM AvI pahoMcyA; rAjAnA hukamathI sainiko suraMga mArge thaI zreNika sAthe yuddha karavA doDayA. te vakhate zreNikanA taraphathI sulasAnA batrIsa putro sAmA thaI te sainiko sAme yuddha karavA lAgyA. A vakhata daramyAna zreNika celaNAne laI ghaNo AgaLa jato rahyo ane potAnA nagare jaI tarata ja teNInI sAthe lagna karI lIdhuM. ahIMyAM saMgrAmamAM sulasAnA batrIse putro ekI vakhate mAryA gayA. A khabara sAMbhaLI sulasA atyaMta du:kha karavA lAgI tyAre abhayakumAre teNIne samajAvI ke, samatidhArI thaI tuM Ama avivekInI peThe zuM zoka kare che, ane A zarIra to kSaNika che mATe zoka karavAthI zuM thAya ? AvI rIte dhArmika rIte dilAso ApI sulasAne zAMta karI. eka vakhata caMpAnagarathI aMbaDa parivrAjaka (saMnyAsIno veSadhArI eka zrAvaka) rAjagRhI nagare javA taiyAra thayo. tyAre teNe zrI mahAvIra svAmIne vaMdanA karI araja karI ke, svAmI, Aje huM rAjagRhI jAuM chuM. bhagavaMte kahyuM ke, "tyAM sulasA zrAvikAne amAro dharmalAbha kejo" tathAstu kahI te tyAMthI nIkaLI rAjagRhI nagare AvI pahoMcyo. 10 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 146 teNe manamAM vicAra karyo che, jene prabhu pote dharmalAbha mAre moDhe kahevarAve che tyAre te kharekhara & dharmo ja haze. paraMtu mAre tenI dharmanA viSayamAM sthiratA kevI che tenI parIkSA karavI joIe. ema dhArI te pahele ja divase rAjagRhInA pUrva dizAnA daravAje potAnA tapobaLathI utpanna thayelI zaktithI sAkSAt brahmanuM rUpa laI beTho. Avo camatkAra joI nagaranA sarva loka darzana mATe AvyA, paNa tulasA zrAvikA na AvI. tethI bIje divase bIjA daravAje mahAdevanuM rUpa laI beTho. tyAM paNa nagaranA badhA loko bhakta banI tenA darzane AvyA paNa sulasA na AvI trIje divase trIjI dizAne darevAje viSNunuM rUpa laI beTho. tyAM paNa badhA nagaranA loko AvyA paNa sulasA na AvI cothe divase cothA daravAje samavasaraNanI racanA karI, paccIsamA tIrthaMkaranuM rUpa laI beTho. tyAM paNa bIjA loko AvyA paNa sulasA na AvI. tethI teNe koka mANasa mokalI sulatAne kahevarAvyuM ke, tane pacIsamA tIrthaMkara vaMdana karavA bolAve che tyAre sulasAe javAba Apyo ke, "bhadra, pacIsamAM tIrthakara kadI hoya ja nahIM e to koI kapaTI che. ane lokone ThagavA mATe Avelo che. huM to sAcA tIrthaMkara mahAvIra svAmI vagara bIjAne vAMdavAnI nathI" aMbaDa zrAvakane lAgyuM ke A sulatA jarA mAtra paNa calAyamAna thatI nathI, tethI te kharekhara sthira svabhAvavALI che, ema jANI aMbaDa have zrAvakano veSa laI sulasAne ghera gayo. sulasAnAM ghaNAM ghaNAM vakhANa karI bolyo ke, he bhadre ! tuM kharekhara puNyazALI che, kema ke tane bhagavaMta zrI mahAvIra svAmIe mAre moMDhe dharmalAbha kahevarAvyA che." ATaluM mAtra sAMbhaLatAM ja tarata te UThI UbhI thaI ane bhagavaMtane namaskAra karI stavanA karavA lAgI ke, "moharAjA rUpa pahelavAnanA baLane mardana karI nAkhavAmAM dhIra, pApa rUpa kAdavane sApha karavAmAM nirmaLa jaLa jevA, karma rUpa raja haravAmAM eka ja pavana jevA, he mahAvIra prabhu, tamo sadAya jayavaMtA raho." aMbaDa zrAvaka tulasAne AvI & dhamiNI joI tenI ghaNI ghaNI anumodanA karI svasthAnake gayo. sulasA AvA uttama guNothI zobhatI, sArAM dharma kRtyo karI chevaTe svarga saMpadAne pAmItyAMthI A bharatakhaMDamAM AvatI covIsIe nirmama nAmanA paMdaramA tIrthaMkara thaI mokSapadane pAmaze. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 147. zIlavatI. "je manuSya potAnI vivAhita strImAM saMtuSTa thaI parastrIthI vimukha rahe che te gRhastha chatAM paNa brahmacArIpaNAthI yati samAna kahevAya che. A vize nIce pramANe prabaMdha che. zrIpura nagaramAM kumAra ane devacaMdra nAme be rAjakumAra baMdha hatA. eka vakhata teo dharmagurunI dezanA sAMbhaLavA ughAnamAM gayA tyAM gurue dezanAmAM kahyuM ke, "koI manuSya koTI sonaiyAnuM dAna de athavA zrI vItarAgano kaMcanamaya prAsAda racAve tene eTaluM punya na thAya ke jeTaluM brahmacarya dhArIne thAya che. keTalAMka prANI zIlavatInI jema duHkhamAM paNa potAnuM zIlavaMta choDatAM nathI te kathA A pramANe che : lakSmIpura nagaramAM samudradatta nAme zreSThI hato. te potAnI zIlavatI nAmanI priyAne ghera mUkI somabhUti nAmanA eka brAhmaNanI sAthe paradeza gayo. vipra to keTalAka divasa rahI, zreSThIno saMdezapatra laI potAnA ghera pAcho Avyo. A khabara maLatAM zIlavatI potAnA patie mokalelo saMdezapatra levAne somabhUtine ghera gaI. vipra te suMdara strIne joIne kAmAtura thayo. tethI bolyo ke, he kRzodarI ! prathama mArI sAthe braDA kara, te pachI tArA patino saMdezapatra ApuM. te catura strI vicArIne bolI ke, he bhadra ! rAtrInA pahelA pahore tamAre mAre ghera AvavuM A pramANe kahIne te senApati pAse gaI ane kahyuM, "he deva ! somabhUti mArA patino saMdezapatra lAvyo che, paNa mane Apato nathI" te sAMbhaLI ane tenuM rUpa jotAM moha pAmI te bolyo ke, he suMdarI ! prathama huM kahuM te kabUla kara to pachI tane patra apAvuM. vratabhaMganA bhayathI tene bIjA pahore potAne ghera AvavAnuM kahIne te maMtrI pAse gaI. tenI pAse phariyAda karatAM teNe paNa moha pAmI, evI ja pApI mAgaNI karI. tene trIjA pahore rAtre potAne ghera AvavAnuM kahI te rAjA pAse phariyAda karavA gaI. rAjAe paNa tevI ja vAta karI eTale tene cothA pahore rAtre potAne ghare bolAvI pachI te potAnA ghare AvI. potAnI sAsunI sAthe saMketa karyo ke, tamAre rAtre cothA pahore mane bolAvavI. A pramANe saMketa karI, te potAnA ekAMtavAsamAM taiyAra thaIne rahI. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 148 pahele pahore pelo brAhmaNa Avyo. tenI sAthe snAna-pAna vageremAM ja pahelo prahara nirgamana ryo. tevAmAM karelA saMketa pramANe senApatinuM Agamana thayuM. e jANatAM brAhmaNa bhayathI kaMpavA lAgyo, eTale tene eka moTI peTInA khAnAmAM nAkhyo. evI ja rIte senApati, maMtrI ane rAjAne paNa peTInA khAnAmAM pUryA. A pramANe cAreyane pUrI prAta:kAle rudana karavA lAgI. eTale AjubAju rahetA pADosI vageree AvIne pUchyuM ke, bhadra ! kema rudana kare che? te bolI ke, mArA svAmInI du:khavArtA sAMbhaLIne rudana karuM chuM te sAMbhaLI tenA saMbaMdhIo A zeTha aputra maraNa pAmelo hovAthI tenA khabara ApavA mATe rAjA, maMtrI ane senApatinI pAse gayA. paNa teo to temanA sthAne hatA nahIM eTale teoe rAjaputra pAse jaIne vijJapti karI ke, he kumAra ! samudradatta zreSThI paradezamAM aputra maraNa pAmela che, mATe tenI samRddhi Apa grahaNa karo. kumAra tene ghare gayo, gharamAM bIjuM to kaMI joyuM nahIM. eka moTI peTI tenA jovAmAM AvI, eTale te rAjabhavanamAM laI jaI ughaDAvI to temAMthI vipra, senApati, maMtrI ane rAjAjI ema cAre jaNa lajajA pAmatA bahAra nIkaLyA. rAjAe brAhmaNa, senApati ane maMtrI traNene dezapAra karyA ane zIlavatIne sArI rIte satkAra karI tenI ghaNI prasaMzA karI. A pramANe guru pAse dharma sAMbhaLI, kumAre svadArA saMtoSa vrata grahaNa karyuM ane devacaMdra dIkSA grahaNa karI, zuddha AhArane grahaNa karatAM te mahA tapasvI thayA. eka vakhata devacaMdra muni vihAra karatAM karatAM zrIpuranI najIkanA eka devAlayamAM AvIne rahyA. te jANI kumAracaMdra rAjA temane vAMdavA gayo ane vAMdIne pAcho Avyo. te khabara jANI rANIe evo abhigraha karyo ke, "kAle savAre devacaMdra yatine vAMdhA pachI bhojana karIza." prabhAte munine vaMdana karavA nIkaLI, tyAM vacamAM nadIe pUra AveluM hatuM ane upara varasAda varasato hato tethI rANI ciMtA karatI nadIne kAMThe ja UbhA rahI eTale rAjAe tene bolAvIne kahyuM ke, he priyA ! tame nadIne ema kaho ke he nadI devI! je divase mArA diyare dIkSA lIdhI che te divasathI mAMDI jo mArA pati kharekharI rIte brahmacarya vratane dhAraNa karI rahyA hoya to mane mArga Apo' te sAMbhaLI rANIe ciMtavyuM ke, mAre pati Ama kahe che, paNa tenA brahmacaryanI vAta huM zuM nathI jANatI ? to paNa ThIka che. je haze te jaNAze, mATe hamaNAM to patinuM vAkya svIkAruM, kema ke jo patinA vAkyamAM zaMkA lAvuM to mAruM pativrata khaMDana thAya. zAstramAM kahyuM che ke, jo satI strI patine vAkyamAM. sevaka rAjAnA vAkyamAM ane putra pitAnA vAkyamAM zaMkA lAve to teo potAnA vatane khaMDita kare che. AvuM ciMtavI te nadInI pAse gaI ane vinayathI potAnA pati Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 149 vAkya kahyuM ke, he nadI devI ! je divase mArA diyare vrata lIdhuM che te divasathI mAMDIne jo mArA pati kharekharI rIte brahmacarya vratane dhAraNa karI rahyA hoya to mane mArga Apo." eTale nadIe tatkALa mArga Apyo. te mArge nadI UtarI sAme kAMThe devAlayamAM jaI potAnA diyara muni pAsethI, dharma sAMbhaLyo. munie pUchyuM. tamane nadIe zI rIte mArga Akho ? eTale devIe je banyuM hatuM te yathArtha kahI saMbhaLAvyuM. eTale muni bolyA ke, he bhadra sAMbhaLa, mArA sahodara baMdhu paNa mArI sAthe ja vrata levAne icchatA hatA paNa lokonA anugrahane mATe temaNe rAjayano svIkAra karyo che. teo vyavahArathI joke rAjyanA ane iMdriyonA bhoganA anubhava kare che, tathApi te nizcayathI brahmacArI ja che. kAdavamAM kamaLanI jema gRhavAsamAM rahetA evA paNa te rAjAnuM mana nirlepa hovAthI tene viSe brahmacArIpaNuM ghaTe che. pachI te rANIe abhigraha pUro thavAthI vananA eka bhAgamAM jaI sAthe lAvelA zuddha AhAra vaDe potAnA diyara mahArAjane pritalAbhita karyA ne pote paNa bhojana karyuM. pachI jyAre tenI javAnI icchA thaI, eTale cAlatI vakhate rANIe munine pUchyuM ke, mAre nadI zI rIte UtaravI? munie kahyuM ke "tame nadIne A pramANe prArthanA karo ke, he nadI devI! jo A muni vrata grahaNa karyuM tyArathI sadA upavAsI rahIne vicaratA hoya to mane mArga Apo." AthI vismaya pAmI rANI nadIne ri gaI ane muninuM vAkya saMbhaLAvatAM ja nadIe mArga dIdho. te mArge UtarIne potAne ghera AvI. vismaya pAmelI rANIe rAjAne e vRttAMta jaNAvI kahyuM ke, he svAmina ! Aje ja meM tamArA baMdhu munine pAraNuM karAvyuM hatuM, te chatAM teo upavAsI kema kahevAya ! rAjA bolyA : he devI sAMbhaLo, te viSe zAstramAM kahyuM che ke, sAdhu niravagha AhAra karatA hovAthI nitya upavAsI che, mAtra uttara guNanI vRddhi karavAne mATe teo zuddha AhAra le che, tathApi te upavAsI ja che. AvA potAnA patinuM tathA diyaranuM mana vacana kAyA vaDe zIlAdi dharma svIkAryo. upara pramANe zIla vratanA mahAtmathI jema nadIe rAjAnI priyAne mArga Apyo, tema je prANI te vratane manamAM dhAraNa kare che tene karma rUpa samudra paNa akSara evA ziva mArgane Ape che. darzana deva-devasya, darzana pApa-nAzana, darzana svarga-sopAna, darzanaM mola-sAdhana, Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 150 siha zreSThI vasaMtapura nAmanA nagaramAM kIrtipAla nAme rAjA hato. tene bhIma nAme eka putra hato. ane tene siMha nAmano eka pakko jaina mitra hato. te potAnA kumArathI paNa rAjAne vizeSa priya hato. eka vakhata koI eka puruSe rAjAne AvIne kahyuM ke, he deva ! nAgapuranA rAjA nAgacaMdrane ratnamaMjarI nAme eka rUpavatI kanyA che. tenA eka romanAM darzana karavAthI paNa be brahmano anubhava thAya che ane tenuM darzana thavAthI be kAmadevathI pUrNa thavAya che. te kanyAnI tulya koI bIjI kanyA nathI. e kanyA tamArA kumArane yogya che, evuM ciMtavI temaNe mane vizvAsu jANI, tamArI pAse prArthanA karavA mokalyo che, mATe tene varavA sAru tamArA kumArane mArI sAthe mokalo. dUtanAM AvAM vacana sAMbhaLI rAjAe potAnA priya mitra siMhane kahyuM, 'mitra ! ApaNA baMnemAM kAMI paNa aMtara nathI, mATe kumArane laIne tame nAgapura jAo ane teno vivAha karI Avo. siMha zreSThIe anartha daMDanA bhayathI rAjAne kAMI paNa uttara Apyo nahIM; eTale rAjA jarA ghedha lAvI bolyA ke, zuM tamane A saMbaMdha rucato nathI ?' zreSThI bolyA, rAjendra ! mane ruce che. paNa meM so yojana uparAMta nahIM javA-AvavAno niyama lIdho che, ane ahIMthI nAgapura savAso yojana dUra thAya che; tethI vrata bhaMga thavAnA bhayathI huM tyAM jaIza nahIM." A pramANe sAMbhaLatAM ja ghI homAvAthI agninI jema rAjAnA kopAgninI javALA vizeSa prajavalita thaI; ane te bolyo ke, are ! zuM tuM mArI AjJA nahIM mAne ? tane UMTa upara besADI, sahasra yojana sudhI mokalI daIza. siMha bolyo : 'svAmI ! huM tamArI AjJA pramANe karIza. te sAMbhaLI tarata rAjA harSa pAmyo. pachI potAnA putrane sainya sAthe taiyAra karI ane siMha zreSThIne sarva kriyAmAM AgevAna TharAvI kumAra sAthe ravAnA karyo. mArgamAM sihe pratibodha ApIne bhImakumAranI saMsAravAsanA toDI nAkhI so yojana cAlyA pachI siMha zreSThI AgaLa cAlyo nahIM eTale sainikoe ekAMte kumArane jaNAvyuM ke, kumAra ! amane rAjAe guptapaNe AjJA karI che ke, jo siMha zreSThI so yojanathI AgaLa na cAle to tamAre tene bAMdhIne nAgapura laI javo.' A vicAra kumAre potAnA dharmaguru siMha zreSThIne nivedana karyo. siMhe rAjakumArane kahyuM, 'kumAra ! A asAra saMsAramAM prANIne zarIra Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 151 paNa potAnuM thatuM nathI. to bIjuM koI zenuM thAya ? mATe huM to ahIMthI pAdapopagama anasana karIza. pachI teo mane bAMdhI laI jaIne zuM karaze. A pramANe kahIne siMha zreSThI siMhanI jema anasana levA cAlyo. kumAra paNa tenI sAthe gayo. evAmAM rAtri paDI. sainikoe kumArane ane siMhane joyA nahIM eTale teo cAre tarapha teone zodhavA lAgyA. ema karatAM thoDe dUra AvelA koI parvata upara te baMne temanA jovAmAM AvyA; paraMtu dIkSA ane anasana AdarI beThelA temane joIne sainiko praNAma karI bolyA ke, he mahAzayo ! amAro aparAdha kSamA kare. paNa te svAmI ! A khabara jANI mahArAjA amane ghANImAM ghAlIne pIlI nAkhaze. A pramANe temaNe ghaNA kAlAvAlA karyA. tathApi teo jarA paNa kSobha pAmyA nahIM kahyuM che ke, saMtoSa rUpI amRta vaDe tRpta thayelA yogI bhoganI icchA karatA nathI, kAraNa ke, te to mATI tathA suvarNamAM ane zatru tathA mitramAM kaMI pharaka samajatA nathI.' anukrame A vAta kIrtipAla rAjAnA jANavAmAM AvI. tethI tene bahu vedha caDyo. teNe nizcaya karyo ke, kumArane bAMdhIne paraNAvavo ane siMhane zatrunI jema mArI nAkhavo. AvA vicArathI rAjA temanI pAse AvyA tyAM to vyAdhrAdika prANIne te baMnenAM caraNanI sevA karatAM joI rAjA Azcarya pAmyo ane vicAryuM ke, A baMnene bhakti vacanothI ja bolAvavA AvuM ciMtavIne teNe vinayI vAkyothI temane bolAvavA mAMDayA, paraMtu daDha pratijJAvALA teo kiMcit paNa calita thayA nahIM. anukrame mAsopavAsane aMte kevaLajJAna pAmI surAsuroe namelA te baMne muktine prApta thayA. temanuM mukti prayANa jANI kIrtipALa rAjAe UMce svare kahyuM ke, he mitra ! tAro evo nizcaya hato ke so yojanathI vadhAre javuM nahIM paNa A vakhate tuM mane mUkIne asaMkhya yojana dUra rahelA zivanagaramAM kema cAlyo gayo ?" A pramANe vilApa karato kIrtipAla rAjA potAnA nagaramAM Avyo. "prANa tyAga karavo paDe te sAruM paNa svIkAra karelA vratano tyAga karavo te sAruM nahIM, Avo daDha vicAra rAkhI bhavya prANIoe siMha zreSThInI jema digvirati vrata grahaNa karavuM." oMkAra biMdu-saMyukartA, nityaM prAyani yoginI, kAma mokSada zaiva, kArAya namo nama: Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 152 puSpacUlA gaMgA nadInA taTa para puSpabhadrA nAme nagara hatuM. tyAM puSpaketu nAme rAjA rAjya karato hato. tene puSpAvatI nAme rANI hatI. te rANIne ekadA eka sAthe be bALako prasavyAM. temAM eka putra ane eka putrI hatI. te baMnenAM nAma anukrame puSpasUla ane puSpacUlA rAkhyAM. sAthe ramatagamata karatAM karatAM ane moTAM thatAM te baMne bALakone joIne rAjAne eka vAra vicAra thayo ke, jo A be bALako lagnanA kAraNe judAM paDaze to teono sneha khaMDita thatAM teo mUMjhAIne jhUrI maraze. vaLI huM paNa teono viyoga sahana karI zakIza nahIM. eTale teo baMneno paraspara lagna-saMbaMdha karyo hoya to ThIka thAya. evA vicAre teNe rAjasabhAmAM maMtrIne sarva sanmukha prakaTapaNe pUchyuM ke, 'aMta:puramAM je ratno utpanna thAya teno svAmI koNa ? maMtrIe javAba dIdho je, 'Apa ja tenA svAmI kahevA.' A uparathI teNe potAnAM putra-putrIno paraspara vivAha karyo; A duSkRtya rANI mAtAne na khamAyuM. te ghaNo ja kheda pAmI ane vairAgya pAmIne vrata dhAraNa karyuM. tIvra tapazcaryA karIne te rANI mRtyu pAmIne svargane viSe devatApaNe utpanna thaI. puSpaketu rAjA paNa mRtyu pAmyo, eTale puSpacUle rAjya pada dhAraNa karyuM ane potAnI sagIbahena sAthe saMsAra-vahevAranA bhoga bhogavato rahyo. puSpAvatI rANIno jIva je devapaNe utpanna thayela che, teNe avadhijJAnathI AvuM akRtya thatuM dekhI vicAryuM ke, aho ! A jagatanA jIvo keTalA badhA kAmAMdha che ke, rAgamAM Asakta thaI kArya-akAryano paNa kaMI vicAra karatA nathI. A baMne jaNane kaMIka bodha Apavo jarUrI che, ema dhArI puSpacUlA upara ghaNo prema hovAthI teNIne narakanAM du:kho svapnamAM dekhADyAM. AvuM svapna dekhIne bhayabhrAMta thatAM puSpacUlA potAnA patine kahevA lAgI ke, pApa karavAthI narakamAM kevAM du:kha veThavAM paDe che ? mane Aje narakanAM du:kha jovAthI ghaNo ja bhaya utpanna thayo che. pachI rAjAe bIje divase jogIo, bAvAone rAjasabhAmAM bolAvI pUchyuM ke, naraka kevuM hoya ? koIke kahyuM ke, A jagatamAM garbhAvAsamAM vasavuM e ja naraka che. bIjA koke kahyuM ke, baMdIkhAnAmAM paDavuM e ja naraka che. koIe jaNAvyuM ke daridrIpaNe rahevuM e ja naraka che, tyAre koke kahyuM ke pArakI tAbedArI te ja naraka che. rANIne A sarve uttara barAbara na lAgavAthI chevaTe jaina 64 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 153 muni pAse laI jaI rAjAe narakanuM svarUpa pUchyuM. teNe kahyuM ke, naraka sAta che, temAM pahelI narake eka sAgaropamanuM, bIjIe traNa sAgaropamanuM ema chevaTe sAtamI narake tetrIsa sAgaropamanuM AyuSya che. keTalIka narakomAM kSetra vedanA che ane keTalIkamAM paramAdhAmInI vedanAo che. rANIe jevuM rAtrIe svapnamAM joyuM hatuM tevuM ja jainAcAryanA mukhathI narakanuM svarUpa sAMbhaLI te bolI ke, temane paNa AvuM ja svapna AveluM ke zuM?' jainAcArye kahyuM ke, bhadre ! amane svapna AvyuM nathI, paNa ame jaina AgamothI badhuM jANIe chIe. rANIe pUchyuM ke, mahArAja ! zAM zAM kArya karavAthI prANI narake paDe che? gurue javAba dIdho ke, eka to mahA AraMbha karavAthI, bIjuM mahAparigraha upara mUrNa rAkhavAthI, trIjuM mAMsanuM ke mAMsanA jevuM bhojana karavAthI ane cothuM paMcendri jIvano vadha karavAthI prANI narake utpanna thAya che. vaLI bIjI rAtrIe devatAe tene devalokanAM sukha svapnamAM batAvyAM. rAjAe te sAMbhaLIne sarva darzanonA munine pUchatAM barAbara uttara nahIM maLavAthI, jainAcAryane pUchyuM, to rANIe jevuM svapna viSe joyuM hatuM, tevuM ja dhyAna maLavAthI teNI ghaNI ja khuzI thaI pUchavA lAgI ke, svarganuM sukha kema maLe? gurue jaNAvyuM ke, zrAvaka athavA sAdhuno dharma pALavAthI svarganI prApti thAya che. rANI A sAMbhaLI temanA para ghaNI ja prasanna thaI. potAnA patine kahevA lAgI ke, svAmina ! Apa AjJA Apo to huM dIkSA lauM. rAjAno rANI upara eTalo badho prema hato ke, te teNInA viyoge ghaDIvAra rahI zakato nahoto, paNa teNIe jyAre ghaNo Agraha karyo tyAre teNe kahyuM ke, jo tuM dararoja mArA ghare bhojana levA Ave to huM tane dIkSA levAnI rajA ApuM. teNIe e vAta kabUla karavAthI rAjAe araNikA putrAcArya pAse moTA mahotsava pUrvaka teNIne dIkSA apAvI. dIkSA lIdhA pachI dararoja rAjAne eka vakhata darzana ApavA jatI hatI. ema keTaloka kALa vItyA bAda eka vakhata tyAM jJAnanA upayogathI dukALa paDavAnuM jANI AcArye potAnA celAone tyAMthI bIje deza vihAra karI javAnuM kahevAthI teoe vihAra karyo. AcArya mahArAja ekalA tyAM rahyA. puSpacUlA AcArya mahArAjane AhAra pANI vagere lAvI ApatI. zuzruSA ane vaiyAvacca karavAmAM aglAnapaNe tatpara rahetI hatI. e pramANe vaiyAvacca karavAmAM rahetAM keTaloka kALa pachI zapaka zreNI para caDIne teNIne kevaLajJAna utpanna thayuM te paNa gurunI vaiyAvacca karavAmAM haMmezAM tatpara rahetI ane temanI je vastu para ruci hoya te lAvI ApatI. ekadA samaye gurue teNIne pUchyuM ke, bhadre ! Aja keTalo eka vakhata thayAM mArA managamatAM ja AhAra-pANI lAve che te zuM? AnI tane zI rIte Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 154 khabara paDe che? tane kaMI jJAna thayuM che? teNIe kahyuM ke, he pUjya ! je jenI pAse rahetA hoya te tenA sahavAsathI tenA vicArane kema na jANI zake? (paNa mane kevaLajJAna thayuM che tema jaNAvyuM nahIM. kAraNa ke te jANIne to AcArya teNInI pAse AhAra pANI maMgAve nahIM) eka vakhate varasAda varasatAM AhAra pANI laI AvI tethI AcArye kahyuM ke, lyANI ! tuM zrutasiddhatanA jJAnathI AhAra-pANI lAvavAnA AcArane jANavA chatAM varasAda varasatAM AhAra-pANI kema lAvI ? teNIe kahyuM ke, jyAM jyAM apakAya acita varSa che te te pradezamAM rahIne AhAra lAvI chuM, mATe A AhAra azuddha nathI. gurue pUchyuM ke, teM acita pradeza kema jANyo? teNIe kahyuM ke, jJAnathI AcArye pUchyuM ke, kyA jJAnathI; pratipAtI ? (AvyA pachI jatuM rahe) ke apratipAtI? (AvyA pachI jAya nahIM) teNIe uttara vALyo ke, ApanA pasAyathI apratipAtI (kevaLa) jJAna vaDe jAyuM. AcArya mahArAje, "aho ! meM kevaLInI AzAtanA karI" ema kahI teNIne khamAvI micchAmI dukkaDaM dIdhuM. pachI puSpacUlAne pUchyuM ke, mane kevaLajJAna thaze ke kema? kevalIe kahyuM, hA, tamane gaMgA nadInI pelI pAra UtaratAM kevaLajJAna utpanna thaze. keTalAka vakhata pachI te AcAryane keTalAka lokonI sAthe gaMgA nadI UtaratAM je tarapha AcArya bese te taraphanI nAvaDIno bhAga namavA lAgyo. vacamAM besavA mAMDyuM eTale AkhI nAvaDI DUbI jatI dekhI sarva lokoe temane upADI nadImAM nAkhI dIdhA. AcArye pUrvabhavamAM apamAna karelI pUrvabhavanI strI vaMtarI thaI hatI te nAvaDI DUbADatI hatI. pelA nadImAM naMkhAyelA AcArya pANImAM paDatAM eka zUlI UbhI karelI hovAthI tenA para paDatAM te lohIluhANa thaI gayA, chatAM paNa hA hA ! A mArA lohIthI apakAya jIvanI virAdhanA thAya che ema vicAratAM vicAratAM temane tyAM ja kevaLajJAna utpanna thavAthI aMtagaDa kevaLI thaI mokSe gayA. kevaLajJAna pAmyA pachI thoDA ja vakhatamAM mokSe jAya te aMtagaDa kevaLI kahevAya che.) tenI pAse devatAoe temano kevaLa mahotsava karavAthI tyAM prayAga evA nAmanuM tIrtha pravRtta thayuM. mahezvarI loko potAnAM aMga upara kailAsa pAmavA mATe ke abhISTa meLavavA mATe tyAM karavata mukAve che. puSpacUlA kevalI pRthvI para vicaratAM ghaNA lokone bodha ane lAbha ApI chevaTe sarva karma kSaya karI mokSe gayAM. A pUSpacUlAnuM guNothI pavitra evuM caritra sAMbhaLIne je bhavyo potAnA gurunA caraNakamala sevavAmAM tatpara rahe che, te zAzvata sthAna pAme che. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 155 * jamAlI 65. kuMDapura nAmanA nagare jagadguru zrI mahAvIra svAmInI bahenano putra bhANeja) jamAlI nAmano eka rAjaputra raheto hato. te zrI mahAvIra svAmInI dIkarI priyadarzanA vere paraNyo hato. ekadA kevaLajJAna pAmyA pachI zrI vIrabhagavAna vicaratAM vicaratAM te nagaranA udyAnamAM AvyA jANI jamAlI temane vAMdavA gayo. pradakSiNA daIne pAse beThA pachI prabhue dezanA ApI ke : ghara, mitra, putra strI varga, dhAnya, dhana A sarva mArAM che. e huM kamAyo chuM. evo vicAra kare che, paNa mUrkha evo vicAra karato nathI ke, A sarva ahIMyAM ja mUkIne javAno chuM." AvI prabhunI vANI sAMbhaLIne ghera AvI ghaNA ja AgrahathI mAtapitAnI AjJA laI jamAlIe pAMcaso kSatrio sahita ane priyadarzanAe eka hajAra strI sahita prabhu pAse AvI dIkSA grahaNa karI. agiyAre aMga bhaNyA pachI jamAlIe bhagavaMta pAse AvI pAMcasonI sAthe judA vihAra karavAnI rajA mAgI bhagavaMte teno kaMI paNa uttara nahIM ApavAthI jAte anumati samajI laIne teNe potAnA pAMcaso ziSyo sAthe judo vihAra karyo. eka vakhate zrAvastI nagaranA biMduka nAmanA udyAnamAM Utaryo. tyAM aMta prAMta tuccha AhAra maLavAthI jamAlInA zarIramAM evo roga utpanna thayo ke tenI zakti jatI rahevAthI bilakula besI zakAtuM nahIM. tethI celAone AjJA karI ke, mArAthI besI zakAtuM nathI mATe mArA sAru jaladI saMthAro pAtharo" jethI huM tenA upara sUI jaIza. ziSyoe saMthAro bichAvavA mAMDyo, paNa tene dAhajavara vagerenI vedanA atyaMta vadhI javAthI utAvaLA thaI jamAlIe pUchyuM ke, are ! saMthAro bichAvyo ke nahIM?" celAoe saMthAro aradho bichAvyo hato ane aradho bichAvavAno hato chatAM paNa temane sAtA ApavA mATe uttara Apyo ke, hA! bichAvI dIdho che." vedanAthI akaLAI UThelA jamAlI tatkALa UThIne tyAM AvI jue che to hajI saMthAro pUro pAtharela na hato, tethI bedhAyamAna thaI, "kaDamANekaDe" (karavA mAMDyuM te thayuM) evuM Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 156 siddhAMtanuM vAkya yAda lAvI mithyAtvano udaya thavAthI vicAravA lAgyo ke "kaDamANekaDe calamANe calIe ityAdika bhagavaMta vAkyo jUdAM che. mane pratyakSa dekhAya che ke, A saMthAro karavA mAMDyo che, paNa hajI thayo nathI. mATe samasta vastu karavA mAMDI eTale thaI ema na kahevAya. thaI rahyA pachI thaI kahevAze. je ghaMTAdi kArya che te kriyA kALane aMte ja thayela dekhAya che. mATInA piMDa vagere kALamAM dhaTAdi kArya thayuM na kahevAya. A vAta bALakathI mAMDI sarvajana prasiddha ja che. je kArya che te kriyA pachI hoya che." Avo vicAra karIne potAnA ziSyone svakalpita Azaya kahyo, tyAre potAnA gacchamAM rahelA zrataMsthaviroe kahyuM ke, "he AcArya ! bhagavaMtanuM vacana barAbara tamArA samajavAmAM AvyuM nathI tethI tamane asatya lAge che, paNa te vAkya pratyakSa viruddha nathI. eka ghaTAdi kAryamAM avAMtara (vacalA bhAgamAM) kAraNa ane kAryo eTalAM badhAM thAya che ke, tenI saMkhyA paNa mApI zakAtI nathI mATI lAvavI, mardana karavuM, piMDa bAMdhavo, cAka para caDhAvavuM, daMDathI canuM bhramaNa karavuM, vagere je kAraNo che, te kArya banavAnI vacamAM jovAmAM Ave che, te ghaTa nivartana kiyA kALa che evo tamAro abhiprAya che, paNa te ayukta che. uparanAM je je kAraNo che te sarve ghaTarUpa kAryanAM ja kAraNa che. te jyAMthI zarU thayAM tyAMthI tene kAryo banavAthI ja chevaTe ghararUpa kArya thaI zake che. vaccenAM kAraNo thayA vagara chevaTanuM ghaTarUpa kArya banI zake nahIM. vacce je bhinna bhinna kArya thAya che te thayA vagara ghararUpa kAryanI siddhi thAya nahIM. ghaTa to chelA kALe thaze, paNa vacce je kAryo thayAM te paNa ghaTakArya gaNAze. ahIMyAM ardha saMthAro thayo che to thayo ja, bAkI have to tenA upara vastra AcchAdana karavA vagerenuM kArya je bAkI che, te kArya saMthArAnI pUrNatAnuM che. te kya pahelAM paNa saMthAro pAtharyo nathI ema to kaMI bolI zakAtuM nathI, mATe bhagavaMtanuM A vAkya viziSTa prakriyAnI apekSAvALuM che ema samajavuM." kevaLajJAnanA AlokathI vailokyanI vastuone jANanArA evA sarvajJa zrI vIraprabhunuM kathana ja amAre pramANa che. tenI pAse tamArI yukti badhI mithyA che. te jamAlI ! tame je kahyuM ke, 'mahAna puruSone paNa skUlanA thAya che te tamAruM vacana matta, pramatta ane unmattanA jevuM che. je karAtuM hoya tene kareluM kahevuM evuM sarvajJanuM bhASita barAbara ja che. nahIM to temanA vacanathI tame rAjya choDIne zA mATe dIkSA lIdhI ? e mahAtmAnA nirdoSa vacanane dUSita karatAM tame kema lAjatA nathI ? ane AvA svakRta karmathI tame zA mATe bhavasAgaramAM nimagna thAo cho ? tethI tame zrI vIra prabhu pAse jaI A bAbatanuM Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 157 prAyazcitta grahaNa karo, tamAruM tapa ane janma nirarthaka karo nahIM' je prANI arihaMtanA eka akSara upara paNa zraddhA rAkhe nahIM te prANI mithyAtvane pAmIne bhavaparaMparAmAM rakhaDe che. A pramANe sthavira munioe jamAline ghaNI rIte samajAvyo tathApi teNe potAno kumata choDyo nahIM mAtra mauna dharIne rahyo. eTale ke kumatadhArI jamAline choDIne keTalAka sthavira muni to tarata ja prabhu pAse cAlyA gayA ane keTalAka tenI pAse rahyA. priyadarzanAe parivAra sahita strI jAtine sulabha evA moha (ajJAna)thI ane pUrvanA snehathI jamAlinA pakSane svIkAryo. anukrame jamAli unmata thaI bIjA mANasone paNa potAno mata grahaNa karAvavA lAgyo ane te pachI te kumatane phelAvavA lAgyA. jinendranA vacanane hasI kADhato ane huM sarvajJa chuM ema kaheto jamAli parivAra sahita vihAra karavA lAgyo. priyadarzanA ekadA TaMka nAmanA kuMbhakAra zrAvakane ghera UtarI, tene potAnA matamAM kheMcI lAvavA bharamAvA lAgI. paNa teNe to jANyuM ke, Ane to kharekhara mithyAtva vAsanA peThI che, tethI teNIne samajAvavAnI buddhithI kahyuM ke, AvI jhINI bAbatomAM to huM kaMI samajato nathI, kuMbhArane tyAM ekA potAnA nibhADAmAMthI ghaDA kADhatAM mUkatAM eka aMgAro priyadarzanAnA vastranA cheDA upara nAkhavAthI teNInI saMghADI para eka bAkoruM paDI gayuM tethI bolavA lAgI ke, zrAvaka ! teM to mArI saMghADI bALI nAkhI. teNe kahyuM, bhadre ! A te tame zuM bolo cho ? A to bhagavaMtanuM vacana che. te tamo kyAM mAno cho ? A tamArI saMghADI jo AkhI baLI gaI hoya to tamArAthI bolI zakAya ke saMghADI baLI gaI, paNa saMghADIno eka khuNo baLavAthI te baLI gaI ema na gaNAya; kema ke tamo to kArya pUrNa thayA pachI kArya thayuM ema mAno cho, mATe A saMghADInA eka khUNAnA baLavAthI te baLI gaI ema na kahevAya. AkhI baLI gaI hoya to ja tamArAthI baLI ema kahevAya. AvAM vacanathI priyadarzanA tatkALa samajI gaI ane bolI ke, A kharI yuktithI mane samajAvI te ThIka karyuM. pachI bhagavaMtanuM vacana kharuM che ema mAnI AgaLanI kuzraddhanuM micchAmi dukakaDa dIdhuM. jamAlInI pAse jaI ene yuktithI bodha ApavA mAMDI, paNa teNe to kaMI nahIM mAnavAthI teno gaccha choDI daI bhagavaMtanI pAse jaI rahI Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 158 jyAre bhagavaMta caMpAnagare AvyA tyAre jamAlI temanI pAse AvI kahevA lAgyo ke, eka mArA vagara A tamArA sarva ziko chadmastha che ane huM to pote ja kevaLI chuM, sarvajJa chuM. tyAre gautama svAmIe kahyuM ke, AvuM azakya bola nahIM kema ke bhagavaMtanuM vacana koI vakhata paNa spalAyamAna thAya ja nahIM. jo tuM kevaLI che to huM pUchuM teno uttara Apa : A loka zAzvata che ke azAzvata che? A jIvo zAzvata che ke azAzvata che ? (nitya che ke anitya che ?)" Ano uttara nahIM maLavAthI te baMdhana patita sarpanI peThe mauna thaI gayo. bhagavaMte kahyuM ke, he jamAlI? A amArA keTalAka ziSyo chahstha che te paNa Ano uttara ApI zake che ke, hato, haze ane che. evA traNa kALanI apekSAe A lokazAzvata che ane utsarpiNI avasarpiNI kALanI apekSAe A loka azAzvata che. dravyarUpe A jIva zAzvata che ane nara, nAraka, tiryaMca AdirUpa paryAyanI apekSAe A jIvo azAzvata che. AvAM vacano prabhue kahyAM chatAM paNa tene nahIM mAnatA bIjA keTalAka usUtronI prarUpaNA karIne mithyAbhinivezI mithyAtvathI lokone bharamAvato chevaTe anasana karI, AloyaNA lIdhA vagara ane te pApa paDIkamyA vagara chaThThA lAMtaka devalokamAM devapaNe utpanna thayo. jamAlIne mRtyu pAmelo jANI gautame zrIvIra prabhune vaMdanA karIne pUchyuM, he svAmI te mahAtapasvI jamAlI kaI gatine pAmyo che?' prabhue kahyuM ke, te tapodhana jamAli lAMtaka devalokamAM tera sAgaropama AyuSyavALo kilviSika devatA thayo che. gautame pharIthI pUchyuM ke, teNe mahA ugratapa karyuM hatuM, tathApi te kilviSika deva kema thayo? ane tyAMthI cyavIne kyAM jaze?' prabhu bolyA ke, je prANI uttama AcAravALA dharmaguru (AcArya), upAdhyAya, kuLa, gaNa tathA saMghano virodhI hoya, te game teTalI tapasyA kare to paNa kilviSikAdi halakI jAtino devatA thAya che. jamAlI paNa te doSathI ja kilviSika deva thayelo che. tyAMthI AvI pAMca pAMca bhavatiryaMca, manuSya ane nArakInA pharI pharIne bodhibIja prApta karI chevaTe nirvANane pAmaze. tethI koI paNa prANIe dharmAcArya vagerenA virodhI thavuM nahIM. asara A saMsAramAM, ramatA badhAye svArthamAM, A divya jIvana meLavI tuM, gALaje paramArthamAM. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 2. 3. 4. 5. 6. zAlibhadrajI zAlibhadranA pitA deva banyA. teo divya khAnapAna, vastro, jhaverAtanI 99 peTIo nitya mokalatA hatA. paraMtu mAtA dvArA "zreNika ApaNA mAlika rAjA che" jANatAM ja virakta thayA. dhannAjI snAna karatAM, potAnI patnI subhadrAne bolyA, "mAro bhAI zAlibhadra dIkSArthe roja potAnI 1-1 patnIno tyAga kare che." te sAMbhaLIne subhadrAe kahyuM, "emAM zuM ? bolavuM saraLa che, karavuM kaThina." tyAre dhannAjI dIkSA levA cAlI nIkaLyA. dhannAjI zAlibhadrane kahe che, "vairAgya che to eka patnIne zA mATe choDavI ? cAla, hamaNAM ja ApaNe baMne dIkSA laI laIe." zAlibhadra, dhannAjI baMne prabhu mahAvIra devanI pAse muni thayA. ugra tapasyA karI. zAlibhadra bhUtapUrva mAtAne tyAM bhikSA levA gayA che. paraMtu tapathI kRza banelA munine na oLakhavAne kAraNe bhikSA nA maLI. tyAre pUrvabhavanI mAtAe pAchA pharatAM emane mArgamAM dahIMnuM dAna karyuM. vaibhAragiri para aMtima anazana karIne anuttaravAsI deva banyA. zokAtura mAtAne zreNika AzvAsana tathA dhanyavAda Ape che. dhanya zAlibhadra mahAtmA Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAlibhadra aura dhanAjI CU Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 159 | dhanA/zAlibhadra dhanyA nAmanI strI rAjagRha nagaranI najIka zALi nAme gAmamAM AvIne rahI hatI. teno badho vaMza uccheda thaI gayo hato. mAtra saMgamaka nAmano eka putra bAkI rahyo hato. tene te sAthe lAvI hatI. kema ke game tevAM duHkhamAM paNa potAnA udarathI thayeluM saMtAna choDI devuM azakya che. te saMgamaka nagarajanonAM vAcharaDAM cArato hato. garIba hovAthI AvI mUdu AjIvikA paNa jarUrI hatI. eka vakhata koI parvotsavano divasa hato. te samaye ghera ghera khIranA bhojana thatAM saMgamakanA jovAmAM AvyAM. tethI te mugdha bALake ghera jaI potAnI mAtA pAse khIranI mAgaNI karI. te bolI, putra, huM darIdra chuM. mArI pAse khIranuM sAdhana kyAMthI hoya?' jyAre ajJAna vaza bALake vAraMvAra tevI mAgaNI karI tyAre dhanyA potAnA pUrva vaibhavane saMbhAratI rudana karavA lAgI. tenuM rudana sAMbhaLI tenI paDozaNoe tenI pAse AvI tenA duHkhanuM kAraNa pUchyuM. eTale dhanyAe gagada kaMThe temane potAnA du:khanuM kAraNa kahyuM. pachI te badhIe maLIne tene dUdha, sAkara vagere lAvI ApyuM. eTale teNIe khIra rAMdhI ane eka thALamAM kADhI potAnA putrane ApIne pote koI gRhakArya aMge bahAra gaI. e samaye koI mAsakSamaNanA tapasvI muni pAraNAne mATe ane saMgamakane bhavasAgarathItAravAne mATe tyAM AvI caDyA. temane jotAM ja saMgamaka vicAra karavA lAgyo ke, 'A sacetana ciMtAmaNi ratna, jaMgama kalpavRkSa ane kAmadhenu rUpa muni mahArAja mArA bhAgyathI A vakhate AvI caDyA te bahu ja sAruM thayuM, nahIM to mArA jevA garIbane AvA uttama pAtrano yoga kyAMthI thAya? mArA koI bhAgyanA yoge Aje citta, vitta ane pAtra e triveNIno saMgama thayo che. A pramANe vicAra karI teNe thALamAM rahelI badhI khIra munine vahorAvI dIdhI. dayALu munie tenA anugrahane mATe grahaNa paNa karI. muni gharanI bahAra nIkaLyA. dhanyA bahArathI tyAM AvI, ane thALamAM khIra na dekhavAthI pote ApelI khIra putra khAI gayo haze evuM dhArI teNe pharIthI bIjI khIra ApI, te khIra saMgamake atRmapaNe kaMTha sudhI khAdhI, jethI tenA ajIrNa vaDe te ja rAtre pelA munine saMbhArato saMgamaka maraNa pAmyo. | munidAnanA prabhAvathI saMgamakano jIva rAjagRhI nagarImAM gobhadrazeThanIbhadrA nAmanI strInA udare Avyo. bhadrAe svapnamAM pAkeluM zALikSetra joyuM. teNIe te vArtA patine kahI eTale patie putra thaze ema kahyuM. pachI huM dAna dharma vagere sukRtyo karuM evo bhadrAne Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 168 dohalo thayo. gobhadra zeThe te dohalo pUrNa karyo. samayapUrNa thatAM bhadrAe putra ratnane janma Apyo. joyelA svapnane anusAra mAtApitAe zubha divase tenuM zALibhadra nAma pADyuM. te ATha varSano thayo tyAre tene pitAe nizALe mUkIne badhI kaLAo bhaNAvI. yauvana vaya prApta thatAM samAna vayanA mitronI sAthe ramavA lAgyo. tenagaranA zreSThIoe potapotAnI batrIsa kanyAo zALibhadrane ApavAne gobhadra zeThane vijJapti karI. gobhadra zeThe harSa pAmI teno svIkAra ryo ane sarvalakSaNa saMpUrNa batrIza kanyAo zALibhadrane paraNAvI. pachI vimAnanA jevA ramaNIya potAnA maMdiramAM strIonI sAthe zALibhadra vilAsa karavA lAgyo. mAtApitA tene bhogasAmagrI pUrI pADatA hatA. anyathA gobhadra zeThe zrI vIra prabhunI pAse dIkSA lIdhI ane vidhipUrvaka anazana karIne te devaloka gayA. tyAMthI avadhijJAna vaDe potAnA putra zALibhadrane joI tenA puNyathI vaza thaIne te putravAtsalyamAM tatpara thayA ane kalpavRkSanI jema tene ane tenI batrIsa strIone pratidina divya vastra ane nepathya vagere pUravA lAgyA. ahIM puruSane lAyaka je je kArya hoya te bhadrAmAtA karatI hatI ane zALibhadra to pUrvadAnanA prabhAvathI kevaLa bhogone ja bhogavato hato. ekadA koI paradezI vepArIratna kaMbaLa laIne zreNika rAjA pAse vecavA AvyA. paNa tenI kiMmata bahu vizeSa hovAthI zreNika te kharIdI nahIM. eTale teo hatAzAmAM pharatA pharatA bhadrAnA bolAvavAthI zALibhadrane tyAM jaI pahoMcyAM. bhadrA mAtAe moM mAgyuM mUlya ApIne te sarva kAMbaLa kharIdI lIdhI. zreNikanI rANI celaNAe te ja divase zreNikane kahyuM ke, mAre yogya eka ratna kaMbaLa lAvI Apo. eTale zreNika rAjAe eka ratna kaMbaLa kharIdavA te vyApArIne pAcho bolAvyo. vepArIe kahyuM ke ratna kaMbaLo to badhI ja bhadrAe kharIdI lIdhI che. tethI zreNika rAjAe eka catura puruSane mUlya ApIne ratnakaMbaLa levA sAru bhadrAnI pAse mokalyo. teNe AvI ratna kaMbaLa mAgyuM. eTale bhadrA bolI ke, zALibhadranI strIone paga lUchavAne mATe ratna kaMbaLanA kakaDA karIne meM ApI dIdhA che, tethI jo jIrNa ratna kaMbaLothI kArya thatuM hoya to rAjA zreNikane pUchIne Avo ane laI jAo. catura puruSe e vRttAMta rAjAne kahyo. te sAMbhaLIne celaNA rANI bolI ke, juo! tamArAmAM ne e vaNikamAM pittaLa ane suvarNanA jeTaluM aMtara che. pachI rAjAe kautukathI te ja puruSane mokalI zALibhadrane potAnI pAse bolAvyo. tyAre bhadrAe rAjA pAse AvI kahyuM ke, mAro putra kadI paNa gharanI bahAra nIkaLato nathI, mATe Apa mAre ghera padhAravAnI kRpA karo. zreNike kautuka khAtara tema karavA kabUla karyuM. eTale kSaNa vAra pachI AvavAnuM AmaMtraNa ApI bhadrA ghera gaI ane teTalA vakhatamAM suMdara vastro ane ratno vaDerAjamArganI zobhA rAjamahelathI potAnA ghara sudhI ati suMdara karAvI. vakhata thatAM zreNika rAjA mArganI Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 161 zobhA joto joto zALibhadrane ghera Avyo.ghare suvarNanA staMbha upara iMdranIlamaNinAM toraNo jhUlatAM hatAM. dvAra upara motInA sAthiyAnI zreNIo karelI hatI. sthAne sthAne divya vastranA caMdaravA bAMdhyA hatA. ane AkhuM ghara sugaMdhIdravyathI dhUpita thayeluM hatuM. vismaya vaDevikasita netro karatA rAjA cothA mALa sudhI caDI suzobhita siMhAsane beThA. pachI bhadrAmAtAe sAtame mALe rahetA zALibhadra pAse jaIne kahyuM ke, "putra! zreNika Avela che to tuM tene jovAne cAla." zAlibhadra bolyo : "mAtA ! te bAbatamAM tame sarva jANo cho, mATe je mUlya ApavA yogya hoya te tame Apo. mAre tyAM AvIne zuM karavuM che?" bhadrA bolI: putra ! zreNika e kAMI kariyANuM (kharIdavAno padArtha) nathI, paNa te to badhA lokono ane tAro paNa svAmI che." te sAMbhaLI zALibhadra kheda pAmyA. chatAM ciMtavyuM ke mArA A sAMsArika aizvaryane dhikkAra che ke jemAM mAro paNa bIjo svAmI che; mATe mAre sarpanI pheNa jevA A bhogathI have saryuM. have to huM zrI vIra prabhunAM caraNamAM jaI satvara vrata grahaNa karIza. A pramANe tene utkaTa saMvega prApta thayo. tathApi mAtAnA AgrahathI te strIo sahita zreNika rAjA pAse Avyo ane vinayathI rAjAne praNAma karyA. rAjA zreNike tene AliMgana karI svaputravata potAnA khoLAmAM besADyo ane snehathI mastaka sudhI kSaNa vAra harSAzru mUkyAM. pachI bhadrA bolI ke, he deva! have ene choDI do e manuSya che. chatAM manuSyanAM gaMdhathI bAdhA pAme che. tenA pitA devatA thayA che. te strIo sahita potAnA putrane divya veSa, vastra tathA aMgarAga vagere pratidina Ape che. A sAMbhaLI rAjAe zAlibhadrane rajA ApI. eTale te sAtame mALe jato rahyo. bhadrAmAtAnI vijJamithI rAjA zreNika bhojana levA tyAM rahyA. bhadrAmAtAe rasoI taiyAra karAvI ane rAjAne yogya tela ane cUrNa vaDe rAjAe snAna karyuM. snAna karatAM zreNikanI aMgUThI bhavananI vAvaDImAM paDI gaI. rAjA Amatema zodhavA lAgyo, eTale bhadrAnA kahevAthI ghasIe vAvanuM jaLa bIjI bAju kADhI nAkhyuM. tema karatAM vAvaDImAM AbharaNonI madhyamAM potAnI phIkI dekhAtI mudrikA joIne rAjA vismaya pAmI gayo. rAjAe AnuM kAraNa jANavA dAsIne pUchyuM ke, A badhuM zuM che?' dAsI bolI ke, dararoja zALibhadranAM ane tenI strIonAM nirmAlya AbharaNo kADhI nAkhavAmAM Ave che te A che !' te sAMbhaLI rAjAe vicAryuM ke, sarvathA A zALibhadrane dhanya che temaja mane paNa dhanya che ke tenA rAjyamAM AvA dhanADhya puruSo paNa vase che. pachI rAjAe parivAra sahita bhojana karyuM ane rAjA potAnA rAjamahele gayo. have zALibhadra saMsArathI mukta thavAno vicAra karato hato. tevAmAM tenA eka dharma mitre jaNAvyuM ke, eka dharmaghoSa nAmanA muni udyAnamAM padhAryA che. te sAMbhaLI zALibhadra Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 162 harSathI rathamAM besI tyAM Avyo. AcAryane ane bIjA sAdhuone vAMdIne AgaLa beTho. sUrI dezanA ApI rahyA pachI teNe pUchyuM ke, 'he bhagavAna ! kevAM karmathI rAjA svAmI na thAya ? muni bolyA ke, jeo dIkSA grahaNa kare che teo A badhA jagatanA svAmI bane che. zALibhadre kahyuM ke, 'jo ema che to huM ghera jaI mArI mAtAnI rajA laIne dIkSA laIza.' sUrI bolyA ke, dharmakAryamAM pramAda na karavo.' pachI zALibhadra ghera gayo ane mAtAne namaskAra karIne kahyuM ke, 'he mAtA ! Aje meM zrI dharmadhoSa sUrinA mukhe dharma sAMbhaLyo che ke, je dharma A saMsAranAM sarva du:khathI chUTavAnA upAya rUpa che.' bhadrA bolI ke, 'vatsa, teM ghaNuM sAruM karyuM kema ke tuM tevA dharmI pitAno ja putra chuM. eTale zALibhadre kahyuM ke, mAtA ! jo ema ja hoya to mArI upara prasanna thaIne mane rajA Apo, huM vrata grahaNa karIza. kAraNa ke huM tevA pitAno putra chuM. bhadrA bolI : 'vatsa, tAro vrata levAno manoratha yukta che, paNa temAM to niraMtara loDhAnA caNA cAvavAnA che. tuM prakRtimAM komaLa che ane divya bhogo bhogavato rahyo che. tethI moTA rathane nAnAM vAcharaDAMnI jema tuM zI rIte vratanA bhArane vahI zakIza ?' zALibhadra bolyo : 'he mAtA ! bhogalAlita thayelA je loko vratanA kaSTane sahana kare nahIM tene kAyara samajavA, mATe badhA kAMI tevA hotA nathI.' bhadrA bolI : 'he vatsa ! jo tAro evo ja vicAra hoya to dhIme dhIme thoDA thoDA bhogano tyAga karI pachI vrata grahaNa karaje.' zALibhadre te vacana satvara mAnya karyuM, ane te divasathI dararoja eka eka strIne ane eka eka zayyAne tajavA lAgyo. te ja nagaramAM dhanya nAme eka dhanavAna zeTha raheto hato. te paNa gayA bhave zALibhadranI mAphaka ja garIba mAe dUdha, cokhA, sAkara vagere pADozI pAsethI mAgI khIra banAvI khAvA Apela te badhI tapasvI munirAja padhAratAM badhI ja vahorAvI dIdhela ane te puNyakarmathI A bhave riddhi siddhi pAmyo hato. te zALibhadranI bahena sAthe paraNyo hato. potAnA baMdhunA vrata levAnA samAcAra jANI potAnA pati dhanyane navarAvatA AMkhamAM AMsu AvyAM. te joI dhanye pUchyuM ke, 'zA mATe rue che ?' tyAre te gadgada thaIne bolI ke, he svAmI, mAro bhAI zALibhadra vrata levAne mATe pratidina eka eka strI ane ekeka zayyA tajI de che. tethI mane rudana AvI jAya che.' te sAMbhaLI dhanya mazkarImAM kahyuM ke, 'je evuM kare te to ziyALanA jevo bIkaNa gaNAya. jo vrata levuM hoya to vaLI ekeka zuM, maradanI mAphaka ekasAthe choDI vrata levuM joIe. tethI tAro bhAI to sattva hIna lAge che.' te sAMbhaLI tenI bIjI strIo hAsyamAM bolI UThI ke, 'he nAtha ! e vrata levuM saheluM che to tame kema nathI letA ?' Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 163 dhanya bolyo : 'oho ! mAre vrata to levuM ja che paNa tame vikharUpa hatI, te Aje 'puNya yoge anukULa thaI, to have huM satvara vrata laIza. teo bolI ke, prANeza! prasanna thAo, ame to mazkarImAM kahetAM hatAM. strIonAM AvAM vacananA uttaramAM, A strI ane dravya vagere sarva anitya che. eTale niraMtara tyAga karavAne yogya che, mATe huM to avazya dIkSA laIza. A pramANe bolatAM dhanya tarata ja Ubho thayo; eTale ame paNa tamArI pAchaLa dIkSA laIzuM. ema sarva strIo bolI potAnA AtmAne dhanya mAnanArA mahA manasvI dhanya temAM saMmati ApI. prabhu mahAvIra te vakhate vaibhAragiri upara samavasaryA. AthI dhanya dinajanone puSkaLa dAna ApI strIo sahita mahAvIra prabhu pAse dIkSA levA nIkaLyA. rastAmAM zALibhadranuM makAna AvatuM hovAthI tene bUma mArI nIce bolAvyo ane kahyuM : "are mitra! vrata levuM emAM vaLI dhari dhIre zuM ? choDavuM to eka sAthe ! cAla, huM badhI strIone choDI dIkSA mATe jAuM chuM. dIkSA levI ja hoya to cAla mArI sAthe, zALibhadra to taiyAra ja hato. sIdhA tyAMthI bhagavAna mahAvIra pAse badhA AvyA ane dIkSA grahaNa karI. ugra tapasyA baMne jaNA karavA lAgyA. mAsa, be mAsa, traNa mAsa ane cAra mAsanA upavAsa karatAM karatAM mAMsa ane rudhira vagaranA zarIravALA prabhu mahAvIra sAthe vihAra karatAM karatAM eka divasa potAnI janmabhUmi rAjagRhI padhAryA. potAnA mA khamaNanA pAraNAnA divase baMne mahAtmA pAraNA mATe bhikSA levA javAnI AjJA levA prabhu pAse AvyA. prabhue zALibhadrane kahyuM ke, "Aje tamArI mAtA pAsethI maLelA AhArathI tamAre pAraNuM thaze eTale huM icchuM chuM. ema kahI zALibhadra ane dhanya muni baMne nagaramAM gayA. baMne muni bhadrAnA gRhadvAra pAse AvIne UbhA rahyA, paNa tapasyAthI thayelI atyaMta kRzatAne lIdhe teo koInA oLakhavAmAM AvyA nahIM. bhadrA mAtA A vakhate prabhu sAthe zALibhadra ane dhanya paNa padhArela che te jANI temane vAMdavA javA taiyArI karatI hatI tethI tenuM paNa te tarapha dhyAna gayuM nahIM. ahIM baMne muni thoDo vakhata UbhA rahIne tarata ja pAchA pharyA. teo nagaranA daravAjAmAMthI bahAra nIkaLatA hatA tevAmAM zALibhadranI pUrvabhavanI mAtA nagaramAM dahIM-ghI vecavAne AvatI sAme maLI. zALibhadrane jotAM tenA stanamAMthI paya jharavA lAgyuM. pachI baMne muninAM caraNamAM vaMdana karI teNIe bhaktipUrvaka dahIM vahorAvyuM. tyAMthI baMne muni vIra prabhunI pAse AvyA ane gocarI ArogI aMjali joDIne pUchyuM ke, he prabhu! ApanA kahevA pramANe mane mArI mAtA pAsethI AhAra kema na maLyo?" sarvajJa prabhu bolyA ke, "he zALibhadra ! e dahIM vahorAvanArI tamArI pUrva Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 164 janmanI mAtA banyA hatI." pachI dahIM vaDe pAraNuM karIne, prabhunI AjJA laIne zALibhadra muni dhanyanI sAthe anazana karavA mATe vaibhAragiri para gayA. tyAM dhanya ane zAlibhadra zilAtala upara pratilekhaNA karIne pAdapopagama nAme AjIvana anazana aMgIkAra karyuM. ahIM zAlibhadranI mAtA bhadrA ane zreNika rAjA te ja vakhate bhaktiyukta citte zrI vIra prabhu pAse AvyAM. prabhune namaskAra karI bhadrAe pUchyuM ke, he gatapati ! dhanya ane zALibhadra muni kyAM che ? teo amAre ghare bhikSAne mATe kema na AvyA?' sarvajJa bolyA ke, te munio tamAre ghera vahoravA mATe AvyA hatA, paNa tame ahIM AvavAnI vyagratAmAM hatA, tethI tamArA jANavAmAM AvyA nahIM. pachI tamArA putranI pUrva janmanI mAtA dhanyA nagara tarapha AvatI hatI, teNIe temane dahIM vahorAvyuM, tenA vaDe pAraNuM karIne baMne munioe satvara saMsArathI chUTavAne mATe hamaNAM ja vaibhAragiri para jaI anazana grahaNa karyuM che. te sAMbhaLI bhadrA zreNika rAjAnI sAthe tatkALa vaibhAragiri para AvI, tyAM te baMne munio jANe pASANa vaDe ghaDelA hoya tema sthira rahelA temanA jovAmAM AvyA. temanA kaSTane jotI ane pUrvanA sukhane saMbhAratI bhadrA bephATa rudana karavA lAgI. te bolI ke, he vatsa ! tame ghera AvyA to paNa meM abhAgiNIe pramAdathI tamane jANyA nahIM tethI mArI upara aprasanna thAo nahIM. ghara tyAgIne vrata aMgIkAra karyuM paNa koka vAra to tame mArI dRSTine AnaMda Apazo, evo mAro manoratha hato. paNa he putra ! A zarIratyAganA heturUpa AraMbhathI tame have mAro e manoratha paNa bhAMgI nAkhyo che. he munio ! tame je ugratapa AvyuM che, temAM huM vighnarUpa thatI nathI, paNa mAruM mana A zilAnaLanI jema atizaya kaThora thayeluM jaNAya che kema ke AvA bhayaMkara kaSTamAM paNa te phUTI jatuM nathI." pachI zreNika rAjA bolyA ke, he bhadre ! A harSane sthAne tame rUdana kema karo cho ? tamAro putra Avo mahAsattavAna hovAthI tame eka ja sarva strIomAM kharAM putravatI cho. he mugdha ! A mahAzayo jagata svAmInA ziSyane ghaTe evuM tapa Acare che. temAM tame strI svabhAvathI vRthA paritApa zA mATe karo cho ?" rAjAe A pramANe pratibodha karyo tethI bhadrA te munione vAMdI khedayukta citte potAne ghera gaI ane zreNika rAjA paNa potAnA sthAne gayA. te baMne muni dhanya ane zALibhadra kALa karI sarvArthasiddhanAmanA vimAnamAM harSarUpa sAgaramAM magna thayA chatA tetrIsa sAgaropamanA AyuSya devapaNe utpanna thayA, tyAMthI mahAvidehamAM janmI siddhi padane pAmaze. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 165 jIvAnaMda vaidya jaMbudvIpanA videha kSetramAM kSitipratiSThita nagare suvidhi vaidyane ghera jIvAnaMda nAme putra hato. te ja nagaramAM te arasAmAM nIce pramANe cAra bALako utpanna thayAM. teomAM prathama izAnacaMdra rAjAnI kanakAvatI nAme strIthI mahIdhara nAme putra thayo, bIjo sunAzIra nAme maMtrInI lakSmI nAmanI strIthI jANe lakSmIputra hoya tevo subuddhi nAme putra thayo. trIjo sAgaradatta nAmanA sArthavAhanI abhayamatI nAmanI strIthI pUrNabhadra nAme putra thayo ane cotho dhana zreSThInI zIlamatI nAmanI strIthI jANe zIlapuMja hoya tevo guNAkara nAme putra thayo. A sivAya te ja nagaramAM izvaradatta zeThane tyAM kezava nAme putra janmyo. A chae AgalA bhavamAM devalokathI AvIne Avela hatA. teo chae sAthe moTA thayA ane jIe jaNa mitro tarIke ramatA ramatA moTA thayA. temAM suvidhi vaidyano putra jIvAnaMda auSadhi ane rasavIryanA vipAkathI potAnA pitA pAsethI meLavelI vidyAnA pratApe aSTAMga Ayurveda jANanAra thayo. hastImAM airAvata ane navagrahamAM sUryanI jema prAjJa ane nirdoSa vidyAvALo te sarva vaidyomAM agraNI thayo. te chae mitro jANe sahodara hoya tema niraMtara sAthe ramatA hatA ane paraspara ekabIjAne ghera ekaThA thatA hatA. eka vakhate vaighaputra jIvAnaMdane ghare teo beThA hatA, tevAmAM eka guNAkara nAme sAdhu vahoravAne AvyA. teo mahAtapasyA karatA hovAthI zarIre kRza thaI gayA hatA. akALe ane apathya bhojana karavAthI teone kRmikuSTha vyAdhi thayo hato. sarvAge kRmikRSThathI vyApta hatA; to paNa te mahAtmA koI vakhata auSadhanI yAcanA karatA nahotA. muktinA sAdhakone kAyA upara mamatva hotuM nathI. te sAdhu chaThThane pAraNe ghera ghera pharatA teoe AvatA joyA. te vakhata jagatamAM adritIya vaidya jevA jIvAnaMdane mahIdhara kumAre kAMIka vyaMgapUrvaka kahyuM, 'tamane vyAdhinuM jJAna che, auSadhanuM vijJAna che ane cikitsAmAM paNa kuzaLa cho; paraMtu tamArAmAM eka dayA nathI. vezyA jema dravya vinA sAmuM jotI nathI, tema pIDita janonI sAme tame paNa jotA nathI, paraMtu vivekIe ekAMta arthalabdha thavuM na joIe; koI vakhate dharmane aMgIkAra karIne paNa cikitsA karavI joIe. nidAna ane cikitsAmAM tamAruM kuzaLapaNuM che. tamane dhikkAra che ke AvA rogI muninI paNa tame upekSA karo cho?' evuM sAMbhaLI vijJAnaratnanA ratnAkara evA jIvAnaMde kahyuM : 'tame mane smaraNa karAvyuM te bahu sAruM thayuM. e mahAmuni avazya cikitsA karavA lAyaka che, paNa hAla mArI pAse auSadhanI sAmagrI nathI te aMtarAya rUpa che, te vyAdhine lAyaka auSadhamAM mArI pAse lakSapAka tela che. paNa gozIrSa caMdana ane ratnakaMbaLa nathI te Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 166 tame lAvI Apo. te baMne vastu ame lAvIzuM. ema kahI te pAMce jaNA bajAramAM gayA ane muni svasthAne gayA. te pAMca mitroe bajAramAM jaI koI vRddha vepArI pAse jaIne kahyuM amane gozISacaMdana ane ratnakaMbaLanI jarUra che. je mUlya hoya te laI amane Apo. te vepArIe kahyuM : e dareka vastunuM mUlya lAkha sonaiyA che te ApIne laI jAo; paraMtu te pahelAM tenuM tamAre zuM prayojana che te kaho. teoe kahyuM : je mUlya hoya te lo ane baMne vastu amane Apo. te vaDe eka mahAtmAnA roganI cikitsA karavAnI che. ema sAMbhaLI vismaya pAmavAthI te zeThanAM locana vikasita thaI gayAM, romAMce tenA hRdayano AnaMdasUcavyo ane cittamAM A pramANe vicAra karavA lAgyA. aho ! unmAda, pramAda ane kAmadevathI adhika madavALuM A sarvenuM yauvana kyAM? ane vayovRddhane ucita evI vivekavALI teonI mati kyAM? mArA jevA jarAvasthAthI jarjara kAyAvALA mANasoe karavA lAyaka zubhakAma A sarve kare che ane damana karavA yogya bhAranuM teo vahana kare che. ema vicArI vRddha vepArIe kahyuM : he bhadra! A gozIrSacaMdana ane ratnakaMbaLa laI jAo. tamAruM kalyANa thAo! mUlyanI kAMI jarUra nathI. tamoe sahodaranI peThe mane dharmakAryamAM bhAgIdAra karyo che eTale dharmarUpI akSayamUlya mane maLyuM che. evI rIte auSadhanI sAmagrI grahaNa karI te mitro jIvAnaMdanI sAthe muni pAse gayA. te muni mahArAjA eka vaTavRkSa nIce jANe vRkSano pAda hoya tema nizcala thaI kAyotsarge rahyA hatA. temane namaskAra karI teo bolyA: he bhagavana! Aje cikitsA kAryathI ame ApanA dharmakAryamAM vighna karIzuM Apa AjJA karo ane puNya vaDe amane anugraha karo. munie cikitsA karavAnI mUka saMmati ApI eTale teo taratanI marelI gAyanuM zaba lAvyA: (gomRtaka) kema ke suvaidyo kyAre paNa viparIta (pAyukta cikitsA karatA nathI. pachI temaNe muninA dareka aMgamAM lakSapAka tela vaDe mardana karyuM eTale nIkanuM jaLa jema ughAnamAM vyApta thaI jAya tema muninI dareka nasamAM te tela vAta thaI gayuM. ghaNA uga vIryavALA te telathI muni saMjJA rahita thaI gayA. ugra vyAdhi maTADavA ugra auSadha ja joIe. pachI telathI vyAkuLa thayelA kRmio, jaLa nAkhyAthI jema daramAMthI kIDIo bahAra Ave tema muninA klevaramAMthI bahAra nIkaLyA. eTale caMdra jema potAnI cAMdanIthI AkAzane AcchAdita kare che tema jIvAnaMde ratnakaMbaLathI munine AcchAdita karyA. te ratnakaMbaLamAM zItapaNuM hovAthI sarva kRmio grISmaRtunA madhyAhana vakhate tapelAM mAchalAMo jema zevALamAM lIna thaI jAya tema temAM lIna thaI gayA. pachI ratnakaMbalane halAvyA vinA dhImethI laIne sarva kRmio gAyanA mRtaka para nAkhyA. satpaSo sarva ThekANe dayAyukta hoya che. pachI jIvAnaMde amRta rasa samAna prANIne jIvADanAra gozIrSa caMdananA vilepanathI muninI AzvAsanA karI. A pramANe prathama tvacAgata kRmi nIkaLyA. eTale pharIthI teoe tailAbhaMgana karyuM ane udAna vAyuthI jema rasa nIkaLe tema mAsamAM rahelA ghaNA kRmio Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 167 bahAra nIkaLyA. pachI pUrvanI peThe ratnakaMbaLanuM AcchAdana karyuM eTale kRmio ratnakaMbaLa upara tarI AvyA ane teone pUrvanI rIte ja gomUtakamAM saMnna karyA. aho! kevuM te vaidyanuM buddhi kauzalya ! pachI megha jema grISmaRtuthI pIDita thayelA hAthIne zAMta kare tema jIvAnaMde gozIrSa caMdananA rasanI dhArAthI munine zAMta kya. thoDI vAre trIjI vAra abhaMga karyuM eTale asthigata kRSio rahyA hatA te paNa nIkaLyA; ne kRmione paNa pUrvanI rIte ratnakaMbaLamAM laI gomUtakamAM nAkhyA. amane adhama sthAna ja ghaTe che. pachI te vaidya ziromaNie paramabhakti vaDe jema devane vilepana kare, tema gozIrSa caMdananA rasathI munine vilepana karyuM e prakAre auSadha karavAthI muni nIrogI ane navIna kaMtivALA thayA ane mAMjelI suvarNanI pratimA jema zobhe tevA zobhavA lAgyA. bhaktimAM dakSa evA te mitroe te samA zramaNane khamAvyA.muni paNa tyAMthI bIje vihAra karI gayA, kema ke sAdhumahAtmAo eka ThekANe sthiti karIne rahetA nathI. bAkI rahela gozIrSa ane ratnakaMbalane vecIne te buddhimaMtoe suvarNa lIdhuM.te suvarNathI ane bIjA potAnA suvarNathIoe merunA zikhara jevuM ahata caitya karAvyuM.jina pratimAnI pUjA ane gurunI upAsanAmAM tatpara evA teoe keTaloka kALa vyatIta karyo ane vakhata jatAM te chae mitrone saMvega (vairAgya) prApta thayo eTale teoe koI muni mahArAjanI samIpe jaI dIkSA aMgIkAra karI, ane nagara, gAma ane vanamAM niyata kALa na rahetAM teo vihAra karavA lAgyA. upavAsa, chaThTha ane aThThama vagere tapa rUpI zaraNAthI potAnA cAritra ratnane atyaMta nirmaLa karyuM. pachI teoe dravyathI ane bhAvathI saMlekhanA karIne karma rUpI parvatano nAza karavAmAM vaja jevuM anazana vrata grahaNa karyuM. prAMte samAdhine bhajanArA teoe paMcaparameSThInuM smaraNa karatAM potAno deha choDyo ane azruta nAmanA bAramA devalokamAM indranA sAmAnika deva thayA, tyAMthI bAvIza sAgaropamanuM AyuSya pUrNa karI lavaNa samudra najIka puMDarIkiNI nagarImAM vajasena rAjAnAM dhAraNI nAme rANInI kukSIne viSe teomAMthI pAMca anukrame putrapaNe utpanna thayA. temAM jIvAnaMda vaidyano jIva vajanAbha nAme pahelo putra thayo. samaya pAkatAM badhA bhAIoe dIkSA laI ghaNI labdhio prApta karI. chevaTe vajanAbha svAmIe vIza sthAnakanI ArAdhanA vaDe tIrthaMkara nAma - gotrakarma daDha rIte upArjana karyuM ane khagnanI dhArA jevI pravajyAne cauda lAkha pUrva sudhI pAlana karI pAdapopagamana anasana aMgIkAra karI sarvArthasiddhinAmanA pAMcamA anuttaravimAnane viSe tetrIsa sAgaropamanA AyuSyavALA devatA thayA. e ja vajanAbhano jIva pahelA tIrthaMkara RSabhadeva nAme marUdeva mAtAnA mukhe avataryA. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 168 hasarAjA s rAjapurImAM haMsa nAme eka rAjA hato. eka vakhate te upavananI zobhA jovA nagara bahAra gayo, tyAM vanamAM eka muni tenA jovAmAM AvyA. rAjA tenI pAse beTho eTale munie dezanA ApI. satya yazanuM mULa che, satya vizvAsanuM kAraNa che, satya svarganuM dvAra che ane satya siddhinuM sopAna (pagathiyuM) che.vaLI, jeo asatya bole che teo bhavAMtare durgadhImukhavALA, aniSTavacanane bolanAra, kaThorabhASI, bobaDA ane mUgA thAya che. A sarva asatya vacananA pariNAma che." AvI dharmadezanA sAMbhaLI haMsarAjAe satyavrata grahaNa karyuM. eka vakhate haMsarAjA alpa parivAra laI ratnazikharagiri upara caitrI mahotsavanA prasaMge zrI AdIzvara prabhune namavA nIkaLyo. ardha mArge AvatA koI sevake tvarAthI AvIne kahyuM ke, he deva! tame yAtrA karavA nIkaLyA ke tarata sImADAnA rAjAe AvI baLAtkAre tamArA nagarane kabaje karyuM che. tethI Apane jema yogya lAge tema karo." sAthe rahelA subhaToe paNa rAjAne pAchA pharavA kahyuM paNa rAjAe kahyuM ke, prANIne pUrva karmanA vazathI saMpatti ane vipattinI prApti thayAM ja kare che, tethI jeo saMpattimAM harSa ane vipattimAM kheda pAme che teo kharekharA mUDha che. A avasare sadbhAgyathI prApta thayela jina yAtrA mahotsavane tajI daIne bhAgyathI labhya evA rAjyane mATe doDavuM te yogya nathI. vaLI kahyuM che ke, jenI pAse samakitarUpa amUlya dhana che, tene dhanahIna chatAM dhanavAna samajavo, kema ke dhana to eka bhavamAM ja sukha Ape che paNa samakita to bhavobhavamAM anaMta sukhadAyaka che." A pramANe kahI rAjA pAcho na pharatAM AgaLa cAlyo. paraMtu zatru AvyAnA samAcAra sAMbhaLI eka chatradhAraka sivAya bIjo sarva parivAra potAnA gharanI saMbhALa levA pAcho vaLI gayo. rAjA potAnA alaMkArone gopavIne chatradhArakanAM vastro paherI AgaLa cAlyo. tyAM koI rAjAnA dekhatAM koI eka mRga bAjunI latAkuMjamAM pesI gayo. tenI pachavADe tarata ja dhanuSya upara bANa caDAvelo koI bhIla Avyo. teNe rAjAne pUchyuM, are! mRga kaI bAju gayo te kahe. te sAMbhaLI rAjAe manamAM ciMtavyuM ke, "je prANIone ahita hoya te satya hoya to paNa kahevuM nahIM ane tevo prasaMga Ave to subuddhi puruSoe te pUchanArane buddhinA prapaMcathI javAba devo. A pramANe ciMtavI rAjA bolyo ke, are bhAI ! huM mArga bhraSTa thayo chuM. bhale pharI vAra pUchyuM, tyAre rAjAe kahyuM ke, huM haMsa chuM. A pramANe rAjAnAM vacana sAMbhaLI te bhIla dhaMdhathI bolyo ke, are vikala! Avo viparIta uttara kema Ape che? tyAre rAjAe Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo C 169 kahyuM ke, have tame mane je mArga batAvazo te mArge jaIza. A pramANe viruddha vacano sAMbhaLI te bhIla tene gAMDo ane aDadho bahero dhArI nirAza thaIne pAcho cAlyo gayo. tyAMthI rAjA AgaLa cAlyo tevAmAM eka sAdhu tenA jovAmAM Avyo. tene namaskAra karI tyAMthI AgaLa cAlyo tyAM hAthamAM zastradhAraNa karanAra be bhIla rAjAne sAmA maLyA. teoe rAjAne pUchyuM ke, "are pArtha ! amArA svAmI corI karavA jatA hatA, tyAM vacamAM eka sAdhu sAmo maLyo; tethI apazukana thayA jANI amArA svAmI pAchA vaLyA ane amane te sAdhune mAravA mokalyA che to te sAdhu tArA jovAmAM Avyo hoya to batAva." rAjAe te vakhate asatya paNa satya jevuM che ema mAnIne bolyo ke, "te sAdhu DAbe mArge jAya che paNa tamane maLaze nahIM. kAraNa ke ati jhaDape jAya che." Avo uttara sAMbhaLI te baMne pAchA cAlyA gayA. pachI rAjA sUkAM pAMdaDAM vagereno AhAra karIne rAtre sUvA mATe taiyArI karato hato. tevAmAM kAMIka kolAhala tenA sAMbhaLavAmAM Avyo. temAM teNe evA zabdo sAMbhaLyA ke "ApaNe trIje divase saMghane luMTIzuM. te sAMbhaLI rAjA ciMtAtura banyo. kSaNa vAra thaI tevAmAM to keTalAka subhaToe AvIne pUchyuM ke 'are ! teM kyAMya corane joyA ? ame godhIpuranA rAjAnA sevako chIe. ane te rAjAe saMdhanI rakSA karavAne mATe amane mokalyA che.'te sAMbhaLI rAjAe ciMtavyuM ke, jo huM corone batAvIza to A rAjasevako avazya tene mArI nAkhaze ane nahIM batAvuM to cora loko saMdhane lUMTI leze. have ahIM mAre zuM bolavuM yukta che.'pachI jarA vicArIne rAjA bolyo ke, meM corane joyA nathI paNa tamAre koI ThekANe zodhI levA athavA temane zodhavAnI zI jarUra che ? tame saMghanI sAthe rahIne tenI rakSA karo. Avo uttara sAMbhaLI teo cAlyA gayA. temanA gayA pachI subhaTo sAthe thayelI vAtane sAMbhaLavA te coro rAjA pAse AvyA ane kahevA lAgyA ke, 'are bhadra ! teM amArA prANa bacAvyA, tethI have ame corI ke hiMsA nahIM karIe. teno lAbha tane prApta thAo. te pramANe kahI cora potAnA sthAnake cAlyA gayA. tyAMthI rAjA AgaLa cAlyo. tevAmAM keTalAka ghoDesvAroe AvIne pUchyuM ke, 'are pAMtha ! amArA zatru haMsarAjAne teM koI ThekANe joyo che ? e amAro kaTTo zatru che. tethI amAre teno vinAza karavo che.' rAjA haMsa asatya na ja bolavuM evA nizcayathI bolyo ke, huM pote ja haMsa chuM' A sAMbhaLI teoe kredhathI rAjAnA mastaka upara khaDgano prahAra karyo, paraMtu te ja vakhate khaDganA seMkaDo kaTakA thaI gayA ane rAjAnI upara puSpavRSTi thaI. tatkALa eka yakSa pratyakSa thaI bolyo ke, he satyavAdI rAjA ! tame cirakALa jaya pAmo. he nRpa ! tamane Aje ja jinayAtrA karAvuM, mATe tame A vimAnane alaMkRta karo. yakSanAM AvA vacana sAMbhaLI yAtrA pUrI karI. yakSanA sAMnidhyathI zatrune jItI rAjya bhogavI anukrame dIkSA laIne svarge gayo. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 170 | zrI kAlikAcArya ane sAgarAcArya || 69. ujjayinI nagarImAM zrI kAlikAcArya nAmanA AcArya ugra vihArI ane mahAjJAnI hatA. paNa temanA ziSyo sAdhuno AcAra pALavAmAM zithila hatA. temane AcArya haMmezAM zikhAmaNa ApatA paraMtu teo kUtarAnI pUMchaDInI jema vaktA choDatA. nahotA. tethI AcArye kheda pAmIne vicAryuM ke, A ziSyone sudhAravAmAM mAro svAdhyAya sIdAya che . barAbara thaI zakato nathI. teo mArI zikhAmaNane yogya dAda ApatA nathI mATe teno koI bIjo upAya karavo joIe." eka vakhate sImaMdhara svAmIne i pUchyuM ke, "he svAmI ! hAlamAM bharatakSetramAM evo koI vidvAna che ke, jene pUchavAthI Ape varNana karyuM tevuM nigodanuM svarUpa yathArtha varNave?" tyAre prabhue kahyuM ke, he idra ! hAlamAM bharata kSetramAM Arya kAlikAcArya che, ke je zruta pAThanA baLathI, meM kahyuM tevI ja rIte nigodanuM svarUpa kahI zake tevA che." te sAMbhaLIne , tenI parIkSA karavA mATe jarAthI jIrNa thayeluM zarIra karIne dhIme dhIme lAkaDIne Teke cAlatA kAlikAcArya pAse AvyA, ane luhAranI dhamaNanI jema zvAsozvAsa letAM teNe gurune vaMdana karIne pUchyuM ke, : "he svAmI ! huM vRddha chuM. ane vRddhAvasthAthI pIDAu chuM. haju mAruM keTaluM AyuSya bAkI che te Apa mArI hastarekhA joIne zAstrane AdhAre kaho. mArA para kRpA karo. mArA putroe tathA strIe mane kADhI mUkyo che. tethI huM ekalo mahAkaSTathI divaso pasAra karuM chuM. Apa dayAvAna cho, tethI mArA para kRpA karo. zrI kAlikAcArya jJAna baLe jANI gayA ke A saudharma devalokanA IMdra che, tethI mauna rahyA tyAre pharIthI te vRddha bolyo ke, "huM jarAthI pIDita chuM tethI vadhAre vakhata ahIM rahevAne azakta chuM, mATe jaladI mane uttara Apo ke, have mAruM AyuSya keTaluM bAkI che ? zuM pAMca varSa bAkI che ? ke tethI ochuM bAkI che." AcAryazrIe kahyuM, tethI ghaNuM adhika che." vRddhe kahyuM, "zuM daza varSanuM che?' gurue kahyuM, tethI paNa adhika che." vRddha pharI pAchuM pUchyuM, "zuM vIsa ke trIsa varSanuM AyuSya bAkI che? he guru satya kaho." gurue kahyuM, "vAraMvAra zuM pUcho cho ? tamAruM AyuSya aMkanI gaNatarImAM Ave tevuM nathI. kAraNa ke te aparimita (asaMkhyAta) che. muni suvrata svAmInA vakhatamAM tame IMdra thayA cho, vartamAna covIzInA chellA cAra tIrthakonA Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ) 171 pAMce kalyANakono utsava tame karyo che, ane AvatI covIsInA keTalAka tIrthaMkaronI vaMdanA tathA pUjA tame karazo. tamAruM AyuSya be sAgaropamamAM kaMIka ochuM bAkI raheluM che." A pramANe kAlikAcAryanuM vacana sAMbhaLIne idra ghaNuM harSa pAmyA. pachI te nigodanuM svarUpa pUchI te samajI ni:zaMka thayA. ane zrI sImaMdhara svAmIe karelI prazaMsA kahI batAvIne teNe kahyuM ke, "he svAmI ! mArA sarakhuM kAma batAvo." tyAre guru bolyA ke, "dharmamAM Asakta thayelA saMghanuM vighna nivAro." pachI iMdra potAnI icchAthI potAnA AvyAnI nizAnI tarIke divya ane manohara evuM upAzrayanuM eka dvAra bIjI dizAmAM karIne tarata svarge gayA. sUrIjInA ziSyo je gocarI mATe nagaramAM gayA hatA teo AvyA, temane gurune kahyuM ke, "he svAmI ! A upAzrayanuM dvAra bIjI dizAmAM kema thaI gayuM ? Apa paNa vidyAno camatkAra jovAnI spRhA rAkho cho ? to pachI amArA jevAne tema karavAmAM zo doSa ?" te sAMbhaLIne gurue iMdranuM Agamana vagere sarva vRttAMta yathArtha kahyuM. tyAre ziSyo bolyA ke, "amane paNa iMdranuM darzana karAvo." gurue kahyuM ke, "devendra mArA vacanane AdhIna nathI. te to potAnI icchAthI AvyA hatA ane gayA. te viSe tamAre durAgraha karavo ucita nathI." A pramANe gurue kahyuM chatAM te vinaya rahita ziSyoe durAgraha mUkyo nahIM, ane vinaya rahitapaNe AhAra vagere karavA-karAvA lAgyA. tethI guru udbega pAmIne eka rAtrinA pAchalA pahore sarva ziSyone sUtA mUkIne eka sUtela zrAvakane jagADI paramArtha samajAvIne nagarI bahAra nIkaLI gayA. anukrame vihAra karatAM karatAM teo dakSiNa dezamAM svarNabhUmie AvI pahoMcyA. tyAM mahA buddhimAna sAgara nAmanA potAnA ziSyanA ziSya rahetA hatA. tenI pAse AvIne irSApathikI pratikramIne tathA pRthvI pramArjIne rahyA. sAgara munie temane koI vakhata joyA nahotA, mATe temane oLakhyA nahIM. ane tethI ja te UbhA thayA nahIM. tema ja vaMdanA paNa karI nahIM. temaNe sUrIne pUchyuM ke, 'he vRddha muni ! tame kayA sthAnathI Avo cho ?" tyAre gAMbhIryanA samudra samAna guru zAMta citte bolyA ke, "avanti nagarIthI." pachI temane jJAnapUrvaka samagra kyiA karatA joIne sAgara munie vicAryuM ke, "kharekhara A vRddha muni buddhimAna che." pachI teNe potAnA ziSyone vAcanA ApatAM buddhinA madathI sUrIne kahyuM ke, "he vRddha ! huM zruta skaMdha bhaNAvuM chuM. te tame sAMbhaLo." te sAMbhaLI guru to mauna ja rahyA. pachI sAgaramuni potAnI buddhinI kuzaLatA batAvavA mATe ghaNI sUkSma Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 17ra buddhivALAthI grahaNa thaI zake tevI vyAkhyAno vistAra karavA lAgyA. vyAkhyAnA rasamAM tallIna thavAthI akALa veLAne anayAyanA samayane jANyo nahIM. ahIM ujajayinI nagarImAM prAta:kALe pelA ziSyo UThyA. tyAM gurune joyA nahIM, tethI teo atyaMta AkuLavyAkuLa thaI gayA ane saMbhrAMtacitte vasatInA svAmI zayyAtara zrAvaka pAse jaIne pUchyuM ke, "amane mUkIne amArA guru kyAM gayA?" tyAre te zrAvake kopa karIne kahyuM ke, "zrImAna AcArye tamane ghaNo upadeza Apyo, tamane ghaNuM samajAvyA, preraNA karI, to paNa tame sadAcAramAM pravaryA nahIM. tyAre tamArA jevA pramAdI ziSothI gurunI zI kArya siddhi thavAnI hatI ? tethI te tamane tajIne cAlyA gayA. te sAMbhaLIne teo lajita thaI gayA ane kahyuM ke, tame amArA upara prasanna thAo ane amArA gurue pavitra karela dizA amane batAvo, ke jethI ame te tarapha jaI temane pAmIne sanAtha thaIe. ame jevuM karyuM tevuM phaLa ame pAmyA" evI rIte te ziSyoe ghaNA AgrahapUrvaka pUchyuM eTale te zrAvake gurunA vihAranI dizA batAvI. pachI teo sarva tyAMthI cAlyA. anukrame gurune zodhatAM zodhatAM sAgara muni pAse AvyA ane temane pUchyuM ke "pUjya evA Arya kAlikAcArya kyAM che ?" sAgara munie javAba Apyo ke, "te to mArA pitAmaha guru thAya, teo ahIM to AvyA nathI; paNa jemane huM oLakhato nathI evA koI eka vRddha muni ujjayinI nagarIthI ahIM AvyA che. temane tame juo, teo A sthaLe che. pachI te ziSyo sAgara munie batAvelA sthaLe joyuM tyAM gurune joIne hIna mukhe potAnA aparAdhanI guru pAse vAraMvAra kSamA mAgI. te joI sAgaramunie lajajAthI namra mukhavALA thaIne vicAryuM ke, "aho ! A gurunA guru pAse pAMDitya karyuM, te yogya karyuM nahIM. meM sUryanI kAMti pAse khadyotanA jevuM ane AMbAnA vRkSa upara toraNa bAMdhavA jevuM karyuM." ema vicArIne teNe UThIne vinayapUrvaka gurune khamAvIne gurunA caraNakamaLamAM mastaka rAkhI kahyuM ke, he gurudeva ! vizvane pUjya evA ApanI meM ajJAnanA vazathI AzAtanA karI tenuM mane mithyA duSkRta ho." pachI AcArye te sAgara munine pratibodha karavA mATe eka pyAlo bharIne nadInI retI tathA eka cAyaNI maMgAvI. te retIne gue cALaNImAM nAkhIne cALI to jhINI retI temAMthI nIkaLI gaI ane cALaNImAM moTA kAMkarA bAkI rahyA. tene dUra nAkhI daIne pachI te retIne koIka sthAne nAkhI. pachI pharIthI te retIne tyAMthI laIne bIje sthAne nAkhI tyAMthI paNa laIne bIje sthAne nAkhI. evI rIte vAraMvAra jude jude sthAne nAkhIne lIdhI. tethI prAMte retI ghaNI ja thoDI bAkI rahI. A pramANe retInuM Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 173 daSTAMta batAvIne gurue sAgaramunine kahyuM ke, he vatsa ! jema nadImAM svAbhAvika ghaNI retI hoya che, tema tIrthaMkomAM saMpUrNa jJAna raheluM che. jema khAlA vaDe nadImAMthI thoDI retI lIdhI tema gaNadharoe jidro pAsethI thoDuM zruta grahaNa karyuM, ane jema te retIne jude jude sthAne nAkhavAthI ane pAchI levAthI navI navI bhUminA yoge kSINa thatI thatI ghaNI thoDI rahI. tema zrata paNa gaNadhara thakI cAlatI paraMparAe anukrame kAlAdikanA doSathI alpa alpatara buddhivALA ziSyone vize vismRti vagerenA kAraNe kSINa thatuM thatuM hAlamAM ghaNuM ja thoDuM rahyuM che. temAM cALaNIno upanaya evI rIte karavAno che ke, sUkSmajJAna sarvanAza pAmyuM che, ane hAlamAM skUla jJAna rahyuM che. tethI he vatsa ! tuM zruta sArI rIte bhAgyo che, paNa zruta jJAnano pahelo AcAra teM barAbara dhAryo nathI. kema te tuM akALe paNa svAdhyAya kare che. te viSe zrI nizIdha cUrNamAM kahyuM che ke "1 sUryodaya pahelAM. 2 madhyAhana samaye, 3 sUryAsta samaye ane 4 ardha rAtrIe cAra saMdhyA vakhate svAdhyAya na karavo." ityAdi upadeza gurUnA mukha thakI sAMbhaLIne sAgara AcArya te saMbaMdhI mithyA duSkRta ApIne gurune namyA ane pachI vizeSa karIne temanI vaiyAvRtya karavA lAgyA. je koI sAgara AcAryanI jema ahaMkArathI yogya kALano atikrama karIne zrutAdika bhaNe che, te vidrAna sAdhunI sabhAmAM ghaNe prakAre lajajA tathA niMdAne pAme che." bhaluM thayuM ne bhaluM thayuM ne ame jinaguNa gAyA, rasanAno rasa pIdho re.. rAvaNarAye nATaka kIdhuM, aSTApadagiri upara re bhaluM. thaiyA thaiyA nAca karatA tIrthakara pada bAMdhuM re bhaluM thALa bharI motIDe vadhAvo, prabhujIne phUlaDe vadhAvo re bhaluM. devacaMdra kahe mArA mananAM, sakaLa manoratha siddhAre. bhaluM. e pUjA je bhaNe bhaNAve, nasa ghara maMgaLa hojo re bhaluM. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 174 zrI mAnatuMgasUri bhojarAjAnI dhArA nagarImAM bANa ane mayUra nAmanA sALA banevI be paMDito rahetA hatA. banne jaNa potAnI paMDitAI mATe paraspara IrSA dharAvatA hatA. banne jaNe potapotAnI paMDitAIthI rAjyasabhAmAM sArI pratiSThA meLavI. banne rAjamAnya paMDito hatA. eka vakhata bANa kavi potAnI bahenane maLavA mATe tene mayUranA) ghera gayo. tenI sArI sarabharA karI rAtre osarImAM bichAnuM pAtharI tene suvADyo. - gharamAM mayUra ane tenI strI (bANanI bahena) sUtAM. paNa daMpatIne rAtri vakhate koIka vAtanI takarAra thaI paDI. te badhI takarAra bahAra sUtelA bANe sAMbhaLI lIdhI. mayUra tenI strIne ghaNuM ghaNuM samajAve che paNa te strI mAnatI nathI. pachI savAra thavA AvatAM mayUra teNIne manAvavA eka kavitA bolavA lAgyo. temAMnAM traNa pada jyAre teNIne saMbhaLAvyAM tyAre bahAra sUtelA bANathI rahevAyuM nahIM. tethI cothuM pada teNe pUrNa karyuM. te sAMbhaLI tenI bahenane ghaNI ja rIsa caDhI. potAnA mIThA kalahamAM aNachAjatI rIte bhAInI dakhalagiri thavAthI tene evo zrApa Apyo ke, jA tuM kuSTi" koDhiyo thaIza. te strI satI hatI, tethI te (bANakavi) tarata ja koDhiyo thaI gayo. prAtaH kALe rAjasabhAmAM mayUra kavi pahelAMthI beThelA hato, teNe jyAre bANa kavi Avyo tyAre kahyuM ke, "Avo Avo, koDhIA bANa Avo." mayUranAM AvA vacana sAMbhaLI rAjA bhoja bolyA ke, ene koDha zI rIte thayo. eTale mayUre badhI vAta tyAM jaNAvI. eTaluM ja nahIM paNa pratyakSa bANanAM aMgo upara koDhanAM sapheda cAdAM batAvyAM. tethI bhojarAjAe evo hukama karyo ke, jyAM sudhI ene koDha maTe nahIM tyAM sudhI ene rAjasabhAmAM AvavAnI tema ja nagaramAM rahevAnI sakhta manAI pharamAvAI. AvA kAraNathI bANa kavi ghaNo ja lajavAI gayo ane abhimAnamAM AvI jaI tarata ja tyAMthI UThIne nagara bahAra cAlyo gayo. nagara bahAra sAmasAmA be vAMsaDAnA staMbha AropI, vacce UMcI dorI bAMdhI, temAM eka cha baMdhanavALuM sIMku bAMdhI, temAM te pote (bANa kavi) beTho ane nIce agnikuMDa saLagAvI, sUryadevatAnI stavanA saMbaMdhI ekeka kAvya racI bolIne ekeka sIMkAnI dorI potAnA hAthathI ja chedI nAkhatAM pAMca kAvyo bolI pAMca dorIo chedI nAkhI chevaTanI dorI chaThA kAvya Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 175 bolAvAne aMte jyAre kApavAno AraMbha kare che te vakhate jovA maLelA puSkaLa mANasonI bhIDa vacce sUryadevatAe pratyakSa darzana ApyuM. eTaluM ja nahIM paNa teno koDha dUra karI suvarNa kAMti jevuM zarIra karI ApyuM. Avo banAva banavAthI bIje divase rAjAe tene ghaNA ThAThathI gAjate vAjate darabAramAM bolAvyo. jyAre Avyo tyAre teNe potAnA banevIne (mayUra) kahyuM ke, kALA moMnA kAgaDA jevA zudra paMkhI! guruDanA jevA mArA AgaLa tArI zI zakti che? jo zakti hoya to dekhADane ? besI kema rahyo che?" te vakhate mayUra bolyo ke che, che, che; amArAmAM paNa evI zakti che. jo ke nIrogIne auSadhanI kaMI jarUra nathI, to paNa tArA vacanane anyathA karavA huM mArI zakti A sabhA samakSa batAvI dauM chuM te tuM tArI AMkho ughADIne jo. ema kahIne tarata ja teNe eka charI maMgAvI potAnA hAtha-paganI AMgaLIo potAnA hAthe ja chedI nAkhI ane caMDI devInI stavanA karatAM, kAvya racI bolatAM, kavitAnA chaThThA ja akSarano uccAra karatAM devI prasanna thaI AvI UbhI rahI. e bolI ke, "mahA sAtvika ? mAMga, huM tArA para prasanna chuM, tuM je mAge te ApuM." teNe tarata ja devInI pAsethI vara mAgI potAnI chedelI AMgaLIo sAjI karAvI. eTaluM ja nahIM paNa prasanna thayelI devIe tenuM vajamaya daDha zarIra karI ApyuM. A camatkAra dekhI AkhI sabhA Azcarya pAmI gaI. AthI rAjAe tenuM ghaNuM ja sanmAna karyuM eTaluM ja nahIM paNa tenA varSAsanamAM paNa ghaNo vadhAro karI Apyo. AvA avasare jaina dharma mAM upara dharanArA koIka vikhe sabhA vacce vAta calAvI ke, jaina dharmamAM AvI camatkArika kavitA racanArA paMDito koI paNa jovAmAM AvyA nathI. jo AvI camatkArika kavitAo racavAmAM koI paNa potAnI cAlAkI dekhADe to ThIka ja che paraMtu jo evA koI paNa prabhAvaka teomAM na ja hoya tyAre phogaTa zuM karavA ApaNA A Arya dezamAM teone AvajA karavA devA joIe vAra? sabhAmAM beThelAomAM moTA bhAganA jainanA dveSI hovAthI badhAonuM A vAtamAM dhyAna kheMcAyuM. jethI rAjAe tarata ja potAnA sevakone mokalI dUra dezamAM vicaratA zrI mAnatuMgAcArya nAmanA jainAcAryane rUbarU bolAvyA ane pUchyuM ke, tamArAmAM koI paNa camatkArika kavitAo racavAmAM pravINa hoya to amone batAvI Apo. jo koI paNa tamArAmAM evo vina na hoya to tamArA mATe kaMI paNa amAre vicAra karavo paDaze. mAnatuMgAcArye kahyuM ke, oho, emAM te zuM? evA camatkAra to huM ghaNA jANuM chuM. rAjAe kahyuM ke to hamaNAM ja batAvo" zrI mAnatuMgAcArye hA kahI ane kahyuM, "mane eka oraDAmAM pUro ane mArA zarIrane cAre bAju lokhaMDanI sAMkaLathI bAMdho. hAthe page beDIo Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 176 bAMdho. bAraNAM baMdha karI tene cumAlIza tALAM mAro. huM stotra racato jaIza ane beDIo, sAMkaLo ane tALao tUTatAM jaze ane huM oraDAnI bahAra AvIza." rAjAe tAtkAlika A rIte prabaMdha karAvI zrI mAnatuMgAcAryane eka oraDAmAM besADI sAMkaLa vagere bAMdhI bAraNAM baMdha karI gumAlIza tALAM mAryA. zrI mAnatuMgAcArye prabhu AdezvaranI prArthanA karI, hadayamAM zrI Adezvara tirthaMkarane sthApyA ane eka pachI eka bhaktAmara stotranI gAthA potAnI anokhI kavitva zaktithI banAvatA gayA ane badhAne saMbhaLAvatA gayA. jema jema gAthA bolatA gayA tema tema sAMkaLo-beDIo ane tALAM tUTatAM gayAM ane chellI gAthA bolI mahArAjazrI tadRna baMdhana mukta thaI oraDAnI bahAra AvyA. rAjA ane rAjaya sabhA ane puSkaLa lokoe A camatkAra dekhyo ane Avo camatkAra dekhI jaina zAsananI moTI unnati thaI eTaluM ja nahIM paNa rAjA tema ja sabhAno moTo bhAga je jainonA dveSI hatA te paNa bhadrika thayA ane chevaTe jaina dharmano bodha pAmyA. je cumAlIza gAthAonI teoe racanA karI te Aje bhaktAmara stotra nAmathI suprasiddha che. digambara loko temAM cAra gAthA umerIne tenI 48 gAthAono pATha paNa kare che. - - - - - jIvana aMjali thAjo jIvana aMjali thAjo, mAruM jIvana aMjali thAjo ! bhUkhyAM kAje bhojana banajo, tarasyAnuM jaLa thAjo; dIna dukhiyAnAM AMsuM hotA aMtara kadI na dharAjo ! mAruM satanI kAMTALI keDI para puSpa banI patharAjo; jhera jagatanAM jIravI jIravI amRta uranAM pAjo !....mAruM vaNathAkyAM caraNo mArAM nita tArI samIpe dhAjo; haiyAnA pratyeka spaMdane tAruM nAma raTAjo !..mAruM. vamaLonI vacce naiyA muja hAlakaDolaka thAjo; zraddhA kero dIpaka mAro nA kadIye olavAjo !...mAruM : ' . Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 177 zrI dharmaruci 71. vasaMtapura nagaramAM jitazatru nAme rAjA hato, tene dhAriNI nAme rANI hatI, temane dharmaci nAme eka putra hato. eka vakhata koI tApasa pAse dIkSA levAnI icchAthI rAjA putrane rAjya upara besADavA ughukta thayo. ne khabara sAMbhaLI dharmacie potAnI mAtAne pUchyuM ke, "mAtA ! mArA pitAjI zA mATe rAjyano tyAga kare che ? mAtAe kahyuM, "he putra ! A rAjyalakSmI zA kAmanI che ? A rAjayalakSmI caMcaLa, narakAdi sarva du:khanA mArgamAM vina rUpa, paramArthe pApa rUpa ane A lokamAM mAtra abhimAna karAvanArI che; ethI tArA sujJa pitA teno tyAga karavAne taiyAra thayA che te sAMbhaLI, dharmacie kahyuM ke, "he jananI ! jyAre evI rAjyalakSmI che tyAre zuM huM mArA pitAne evo aniSTa chuM, ke te sarva doSakAraka rAjyalakSmI mane vaLagADe che." A pramANe kahI teNe paNa pitAnI sAthe dIkSA lIdhI ane saghaLI tApasa yiA ne yathArthapaNe pALavA lAgyo. eka vakhata amAvAsyAnA AgaLanA divase (caudaze) eka nApase UMce svare jAherAta karI ke, he tApaso ! AvatI kAle amAvAsyA hovAthI anAkuSTi che. mATe Aje darbha, puSpa, samidha, kaMda, mULa tathA phaLa vagere lAvI mUkavAM jarUrI che. te sAMbhaLI dharmacie gura thayelA pitAne pUchyuM ke, pitAjI? A anAkuSTi eTale zuM? temaNe kahyuM, 'putra ! latA vagerene chedavAM nahIM te anAkuSTi kahevAya che. te amAvAsyAno divasa ke je parva gaNAya che te divase na karavuM. kAraNa ke chedanAdi kriyA sAvagha gaNAya che. te sAMbhaLI dharmaci ciMtavavA lAgyo ke, "manuSAdikanA zarIranI jema janmAdi dharmane yuktapaNAne lIdhe vanaspatimAM paNa sajIvapaNuM skuTapaNe pratIta thAya che. tyAre jo sarvadA anAkuSTi thAya to vadhAre sAruM. AvuM ciMtavanArA dharmacine amAvAsyAnA divase tapovananI najIkanA mArge cAlyA jatA keTalAka sAdhuo jovAmAM AvyA. teNe sAdhuone pUchyuM ke, zuM tamAre Aje anAkuSTi nathI, ke jethI A vanamAM prayANa karo cho?" teoe kahyuM ke, amAre to yAvajIvita anAkuviTTa che. tema kahI sAdhuo cAlyA gayA. te sAMbhaLI UhApoha karatAM dharmacine jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM; tethI tene yAda AvyuM ke, huM pUrvabhavamAM dIkSA laI mRtyu pAmI, devalokanuM sukha 12 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 178 anubhavIne, ahIM Avyo chuM. pUrve meM sarve vanaspati jIvane abhayadAna ApyuM hatuM. to have A bhavamAM paNa tenI hiMsA karavI mane yogya nathI. AvuM vicArI ne pratyeka buddha thayo. pachI teNe bIjA kaMdAdikanuM bhakSaNa karanArA tApasone paNa tenA paccakhANa karAvyA. bakarAM, UMTa, hAthI ane bIjAM pazu vagerenA bhavamAM vallI pramukha vanaspatinuM teM bahu prakAre bhakSaNa kareluM che, to have zrAvakapaNAne prApta karIne he jIva ! te vallI vagerenuM rakSaNa kara, ke jethI dharmaruci munIMdranI jema uttama phaLa prApta thAya" - ja maitrI bhAvanuM pavitra jharaNuM maMtrIbhAvanuM pavitra jharaNuM, muja haiyAmAM vahyA kare, zubha thAo A sakala vizvanuM, evI bhAvanA nita rahe; guNathI bharelA guNIjana dekhI, haiyuM mAruM nRtya kare, e saMtonA caraNa kamalamAM, muja jIvananuM artha rahe...maitrI dIna, kUra ne dharma vihoNAM, dekhI dilamAM darda rahe. - karuNA bhInI AMkhomAMthI, azruno zubha srota vahe...maitrI mArga bhUlelA jIvana pathikane, mArga cIMdhavA Ubho rahuM, kare upekSA e mAraganI, toye samatA citta dharuM. matrI caMdraprabhunI dharma bhAvanA, haiye sau mAnava lAve, vera jheranA pApa tajIne, maMgala gIto e gAve...maitrI dAdA: pApamaya saMsAramAM niSpApa jIvana banAvavA mATe prathama sApana pAyana AcaraNa che. . :: : Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 179 satI aMjanA 7ra. jaMbudvIpamAM prahalAdana nAmanA nagare prahalAdana nAme rAjA ane prahalAdanapatI nAme rANI hatI. temane pavanaMjya nAme kumAra hato te samaye vaitADhya giri upara aMjanaketa rAjA ane aMjanavatI rANIne aMjanA nAme putrI hatI. te yauvanavatI thatAM tenuM pANI grahaNa karAvavAne mATe aMjanaketu rAjA aneka kumAronAM citro paTa upara AlekhAvI maMgAvI tene batAvato hato. tathApi koI kumAranA upara tenI prIti thatI nahotI. eka vakhata rAjAe bhaviSyadatta ane pavanaMjya kumAranAM rUpa citrapaTa upara AlekhI maMgAvI teNIne batAvyA. banne kumAranAM rUpa, kuLa, zIla, baLa vagere joI te banne citro teNe potAnI pAse rAkhyAM. eka vakhata rAjA aMjanaketu maMtrIonI sAthe te kumAronA guNa vagereno vicAra karavA lAgyo. teNe mukhya maMtrIne pUchyuM ke, A kumAramAM vizeSa caDhiyAto koNa che? maMtrIe kahyuM, "mahArAja ! bhaviSyadatta kumAramAM jo ke ghaNA guNo che tathApi zrI bhagavaMte kahyuM che ke, te bhaviSyadatta aDhAra varSanI vaye mokSa pAmaze, tethI te ApaNI kanyAne yogya vara nathI; sarva rIte A pavanaMjya kumAra ja yogya che. A pramANe maMtrInA kahevAthI rAjAe tenI sAthe aMjanAnAM lagna nirdhAryAM A khabara pavanaMjya kumArane thatAM te RSabhadatta nAmanA potAnA mitrane sAthe laI aMjanAnuM lAvaNya tathA teno prema jovA mATe tyAM Avyo. banne nIla vastra dhAraNa karI rAtre gupta rIte zvasuragRhanA aMtaHpuramAM dAkhala thayA. tyAM madhura AlApa thato sAMbhaLavAmAM Avyo. koI sakhI aMjanAne kahevA lAgI, svAminI, tame chevaTe je be kumAronAM citra joyAM hatAM, temAM je bhaviSya datta che te guNothI adhika ane dharmajJa che. paNa te alpa AyuSyavALo che evuM jANI tene choDI dIdho che ane bIjA pavanaMjya dIrdhAyu hovAthI tenI sAthe Apano saMbaMdha thayo che. te sAMbhaLI aMjanA bolI. "sakhI! amRtanA chAMTA thoDA paNa mIThA ane durlabha hoya che, ane viSa hajAra bhAra hoya to paNa te kazA kAmanuM hotuM nathI" te sAMbhaLI pavanaMjaya kumAra tenA upara bredhAyamAna thaI khaDaga kheMcIne tene mAravA taiyAra thayo. tene mitre vAryo ane kahyuM, 'mitra ! A vakhate ravi che. ApaNe pArake ghera AvyA chIe. vaLI A kumArI kanyA che. jyAM sudhI tene Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 180 tame paraNyA nathI tyAM sudhI te parakIyA che, tethI tene haNavI yogya nathI' pachI banne potAnA sthAnake cAlyA gayA. tyArathI pavanaMjya tenI upara atyaMta kheda vaMdana karavA lAgyo. pachI tenI sAthe te pANIgrahaNa karavAne icchato nahIM hato, tathApi tenA pitA vageree tene mAMDa mAMDa samajAvIne tene paraNAvyo. paraMtu corI maMDapamAM pavanaMjya kumAre rAgathI tenA mukha sAmuM paNa joyuM nahIM ane paraNyA pachI paNa teNIne teNe bolAvI nahIM. AthI aMjanA niraMtara du:khI sthitine anubhavavA lAgI. ghaNA upAye paNa tene bharathAranuM sukha prApta thayuM nahIM. evI rIte bAra varSa vItI gayAM. e avasare prativAsudeva rAvaNa varuNa vidyAdharane sAdhavA gayo hato. tyAMthI teno eka dUta prahalAdana rAjAne bolAvavA mATe Avyo. prahalAdana rAjAne tyAM javA taiyAra thatAM joI pavanaMjya temane rokI, temanI AziSa laI, STi mArge rahelI aMjanAnI sAmuM paNa joyA vagara tyAMthI cAlI nIkaLyo. prayANa karatAM mArge mAna sarovara AvyuM tyAM teNe paDAva karyo, tyAM kamalavana vikAsa pAmeluM joI te AnaMda pAmyo. rAtrIe caklAka pakSInI strIne karuNa svare vilApa karatI teNe sAMbhaLI, te sUcavatI hatI ke, "patinA viyogathI Atura evI A cakvAkI rAtrIne viSe Ave che, jAya che, pharI vAra Ave che, kamalanA aMkurane tANe che, pAMkho phaphaDAve che, unmAda kare che, bhame che ane maMdamaMda bole che. A pramANe sAMbhaLI teNe potAnA mitra RSabhadattane tenuM kAraNa pUchyuM, eTale te bolyo ke, "mitra! devayoge A pakSIone rAtre viyoga thAya che. A pakSiNI Ama pokAra karatI mRta prAya: thaI jaze paNa prabhAta thatAM teno pati tene maLaze tyAre te pAchI praphulla ane tAjagI bharI banI jaze." A vakhate aMjanAe pUrve bAMdheluM bhogavaMtarAya karma kSaya thaI gayuM, tethI pavanaMjayanA manamAM evo tatkALa vicAra Avyo ke, are ! mArI patnI aMjanAne choDe mane bAra varSa vItI gayAM che. to te bicArInAM te varSo zI rIte vyatIta thayAM haze! mATe cAla, ahIMthI eka vAra pAcho ghera jaI tene maLI AvuM.' Ama vicArI kumAra rAtre gupta rIte pAcho ghera Avyo; ane te divase . ApanA thayelI aMjanAne prema pUrvaka bhogavI. pachI potAnA nAmathI aMkti mudrikA tene nizAnI mATe aMjanAne ApI te pAcho potAnA kaTakamAM Avyo. tenA gayA pachI anukrame aMjanAne garbha rahyo hovAnA kAraNe udara vRddhi thatAM tenI sAsue teNIne kalaMkti jANI tIkSNa vacano kahyAM. aMjanAe potAnA patinA nAmathI aMkita mudrikA batAvI, tathApi ne kalaMka UtaryuM nahIM, ane tene eka dAsInI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 181 sAthe teNe gRhanI bahAra kADhI mUkI. tyAMthI nIkaLIne te potAnA pitAne ghera AvI, paraMtu tyAM paNa kalaMkanI vArtA jANIne teNe tene rAkhI nahIM eTale teNIe mAtra eka ghasI sAthe vanamAM bhaTakvA mAMDyuM. pUrNamAsa thatAM teNe eka putrane janma Apyo, ane mRga bAlanI jema te tenuM pAlana karavA lAgI. eka vakhata dAsI jaLa levAne gaI hatI, tyAM teNe mArgamAM eka munine kAyotsarge rahelA joyAteNe aMjanAne te vAta karI; eTale aMjanA tenI pAse jaI namaskAra karIne beThI; munie kAyotsarga pALI dharmadezanA ApI, te sAMbhaLI aMjanAe potAne paDelAM duHkhanuM kAraNa pUchyuM. munie avadhijJAnathI teno pUrvabhava jaNAvyo ke, he aMjanA! koI gAmamAM eka dhanavAna zreSThinI tuM mithyAtvI strI hatI. tAre eka bIjI patnI hatI, te paramazrAvikA hatI. te pratidina jina pratimAnI pUjA karIne pachI bhojana letI hatI. tuM tenA upara dveSa dhAraNa karatI hovAthI eka divase meM tenI jina pratimAne kacarAmAM saMtADI dIdhI; tethI jinapUjA na thavAthI teNIe mukhamAM jaLa paNa nAkhyuM nahIM ane te ghaNI AkuLavyAkuLa thaI gaI. eTale teNe jene tene pratimA vize pUchavA mAMDyuM. tevAmAM koIe kacarAmAM rahelI pratimA batAvavA mAMDI, paNa teM batAvavA na detAM tenA upara dhULa nAkhI. evI rIte bAra muhUrta sudhI rAkhatAM jyAre te ghaNI duHkhI thaI, tyAre te dayA lAvI tene pratimA lAvI ApI. te pApathI tAre tArA pati sAthe bAra varSano viyoga thayo hato. have te karma kSINa thavAthI tAro mAmo ahIM AvI tane potAnA ghare laI jaze. tyAM tAro svAmI paNa tane maLaze." A pramANe muni kahetA hatA tevAmAM eka vidyAdhara upara thaIne jato hato, tenuM vimAna tyAM skUlita thayuM. vidyAre tenuM kAraNa jANavA nIce joyuM, tyAM potAnI bhANeja aMjanAne teNe oLakhI; eTale tatkALa nIce UtarI dAsI ane putra sahita aMjanAne potAnA vimAnamAM besADI AkAza mArge cAlyo. aMjanAno bALaka ghaNo capaLa ane ugra parAkramI hato tethI cAlatA vimAnanI ghugharIono avAja sAMbhaLI te bALakane ghugharIo levAnuM kautaka thayuM. tethI te levA te potAnA hAtha laMbAvato gayo, ema karatAM akasmAta te vimAnamAMthI nIce paDI gayo. A joI aMjanAne mahA du:kha thayuM ane AkaMda svare rudana karatAM kahe, "are prabhu! A zo gajaba ! are hadaya zuM vajathI ghaDAyeluM che ke patinA viyoge paNa te bhAMgI gayuM nahIM, ane atyAre putra viyoge paNa khaMDita thatuM nathI ? ATale UMcethI paDelo putra zuM bacavAno che ! A sAMbhaLI teno mAmo pRthvI upara Utaryo. teNe zilAnA cUrNa ritI) upara paDelA bALakane jevo ne tevo upADI laI tenI mAtAne Apyo. pachI te vidyAre Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 18ra potAne ghera pahoMcI aMjanAne bALaka sahita ghera mUkI potAnuM koI kArya karavA mATe anya sthAnake cAlyo gayo. ahIM pavanaMjaya varuNa vidyAdharane sAdhI ghera Avyo. mAtApitAne praNAma karI te potAnI patnInA AvAsamAM gayo, to tyAM strIne joI nahIM tatkALa mAtApitAne pUchyuM tyAre temaNe kalaMka lAgavAthI kADhI mUkyA saMbaMdhI vArtA kahI te sAMbhaLI teNe khulAso karI jaNAvyuM ke, te pote gayA pachI rAtre Avela te hakIkta jaNAvI. aMjanA satIne duHkhI karI te ati utAvaLuM ane aNasamajanuM pagaluM bharyuM che tema jaNAvI pavanaMjya viraha vyAkuLa thaI maraNane mATe caMdananI citA racI baLI maravA taiyAra thayo. te samaye tenA mitra RSabhadate kahyuM, "sakhe ! jo huM aMjanAne zodhIne traNa divasamAM na lAvuM to pachI yogya lAge tema karaje." A pramANe kahI tenuM nivAraNa karI RSabhadatta vimAnamAM besI AkAza mArge paribhramaNa karatAM trIje divase sUryapura AvI pahoMcyo. tyAM upavanamAM bALako tathA strIo vacce thatI goSThI teNe sAMbhaLI. te vakhate koI bALake kahyuM ke, mitro ! ahIM aMjanA nAme koI suMdarI putra sahita AvelI che. te ApaNA rAjA sUryaketunI sabhAmAM dararoja Ave che. AvA zabdo akasmAta sAMbhaLI RSabhadatta harSa pAmo ane tatkALa tene AvIne maLyo. aMjanA tene joI lajajAthI namra mukha karIne potAnA mAmAnI pAchaLa UbhI rahI. RSabhadatta pAsethI patinA digvijyanI tema ja tenA virahavyAkuLapaNAnI vArtA sAMbhaLI tyAM javAne utsuka thaI. pachI teNe mAmAnI AjJA lIdhI. mAmAe paNa aMjanAne putra sAthe RSabhadattane soMpI eTale RSabhadatta tene laI vegathI pavanaMjyanA nagaramAM Avyo. tenA AvyAnA khabara sAMbhaLI pavanaMjya ghaNo harSa pAmyo, ane moTA utsavathI teNe strI-putrane nagarapraveza karAvyo. sarva nagarajano paNa AnaMda pAmyA. pavanaMjya ane aMjanA banne daMpatIne pratidina prItimAM vRddhi thavA lAgI. te putranuM nAma temaNe hanumAna pADyuM. te atula baLavAna hato. eka vakhate vIsamA tIrthaMkara zrI munisuvrata svAmInA tIrthanA koI munio tyAM padhAryA. temanI dezanA sAMbhaLI, pavanaMjaya ane aMjanAe vairAgya pAmI dIkSA lIdhI bALaka hanumAna moTo thatAM vIra hanumAna banyo, ane zrI rAmacaMdranI senAno adhyakSa banyo. pavanaMya muni tathA satI aMjanA sAdhvI niratisAra vratane pALI svarge gayAM. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 183 jitazatru ane sukumAlikA | 73 caMpApurImAM jitazatru nAme rAjA rAjya karato hato. tene suyogya nAmavALI sukumAlikA nAme rANI hatI. rAjA jitazatru tenA upara eTalo badho Asakta hato ke te rAjayAdikanI paNa ciMtA karato nahIM. AvI rAjAnI vartaNukathI pradhAna varge rAjAne strI sahita madirApAna karAvI. araNyamAM tyajI dIdho ane tenA putrane rAjaya upara besADyo. jyAre madirAno naso UtarI gayo tyAre te banne rAjA-rANI vicAra karavA lAgyAM, 'are ! ApaNe ahIM kyAMthI ? ApaNI komaLa zA kyAM gaI? ApaNA rAjya-vaibhavanuM zuM thayuM ? Ama vicAratAM baMne tyAMthI AgaLa AvyAM. thoDe dUra jatAM kusumAlikAne tarasa lAgI teno kaMTha ane tAlu sukAI gayAM. teNe rAjAne kahyuM, svAmI, mArA jIvitane bacAvavA game tyAMthI jaLa lAvI Apo. rAjA jaLa lAvavAne gayo, paNa kyAMya jaLa jovAmAM AvyuM nahIM. pachI khAkharAnAM pAMdaDAMno paDIo karI, temAM potAnA bAhunI nasamAMthI rUdhira kADhI te paDIo bharyo. te lAvI rANIne kahyuM ke, priye ! A khAbociyAnuM jaLa ati malIna che, tene AMkha mIMcIne pI jA. rANIe tema karIne pAna karyuM. pachI thoDI vAre te bolI, 'svAmI ! mane bhUkha bahu lAgI che.' tethI rAjAe dUra jaI charI vaDe potAnA sAthaLanuM mAMsa chedI tene agnimAM pakAvI rANInI pAse mUkyuM ane pakSInuM mAMsa kahI tene khavarAvyuM. anukrame tyAMthI koI dezamAM AvI potAnAM AbhUSaNo vecI kAMIka vyApAra karIne rAjA tenuM poSaNa karavA lAgyo. eka vakhata rANIe kahyuM, "svAmI, jyAre tame vyApAra karavA bahAra jAo cho tyAre huM ekalI gharamAM rahI zaktI nathI." AvAM vacana sAMbhaLI rAjAe eka pAMgaLA mANasane cokIdAra tarIke ghara pAse rAkho. te pAMgaLA mANasano kaMTha ghaNo madhura hato, tethI rANI moha pAmI ane tene svAmI tarIke svIkAryo. tyArathI sukumAlikA potAnA pati jitazatrune mAravAnA vicAro karavA lAgI. eka vakhate rAjA rANIne laIne vasaMtaRtumAM jalakrIDA karavA mATe gaMgA taTe gayo. rAjAe madyapAna karyuM, jyAre rAjA bebhAna thayo, tyAre rANIe tene gaMgAnA pravAhamAM vaheto mUkI dIdho. pachI rANI sukumAlikA pelA pAMgaLAne svecchAthI gAyana karAvatI. kAMdha upara besADI bhIkha mAgatI bhamavA lAgI. te joI loko tene pUchavA lAgyA ke, A koNa che? tyAre te Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 184 hetI ke, mArAM mAtApitAe Avo pati joyo che, tethI tene skaMdha upara vahana karuM ahIM jItazatru rAjAne gaMgAmAM taNAtAM eka lAkaDAnuM pATiyuM hAtha lAgI gayuM. tenA yoge te tarIne bahAra nIkaLyo ane nadI kinAre koI eka vRkSanI taLe sUI gayo. te samaye samIpe AvelA koI nagarano rAjA gujarI gayo, tethI tenA maMtrIoe paMca divya karyA. teo A vRkSa pAse AvIne UbhA eTale rAjAne jAgRta karI maMtrIoe rAjya gAI upara besADyo. daivayoge pelI sukumAlikA paMgune laIne te ja nagaramAM AvI caDI. te baMne satIpaNAthI ane gItamAdhuryathI te nagaramAM vikhyAta thayAM tenI vikhyAti sAMbhaLI rAjAe temane potAnI pAse bolAvyAM. tene jotAM ja rAjAe oLakhI lIdhAM tethI te bolyo ke, he bAI ! AvA bibhatsa pAMgaLAne upADI tuM kema phare che? te bolI, mAtApitAe jevo pati Apyo hoya tene satIoe dranA jevo mAnavo. te sAMbhaLI rAjA bolyo, he pativratA! tane dhanya che. patinA bAhunuM rudhira pIdhuM ane sAthaLanuM mAMsa khAdhuM to paNa chevaTe gaMgAnA pravAhamAM nAkhI dIdho. aho ! kevuM tAruM satIpaNuM ! A pramANe kahI te nyAyI rAjAe strIne avadha jANI potAnA dezanI hadapAra karI, ane AvuM pratyakSa strIcaritra joI teNe sarva strIono tyAga karavA rUpa mahAvrata lIdhuM. sukumAlikAnuM caritra joI jinazatru rAjA viSayasukhathI virakta thayo ane kAma-vedhAdi zatruono ja karI tene potAnuM jinazatru nAma sArthaka karyuM." Avyo zaraNe tamArA jinavara, karajo Aza pUrI amArI, nAvyo bhavapAra mAro tuma viNa, jagamAM sAra le koNa mArI; gAyo binarAja Aje harakha adhikathI parama AnaMdakArI, pAyo tuma darza-nAze bhavabhava bhramaNA nAtha sarve amArI. ghA tArI mukhamudrAne amiya najare nihALI rahyo, tArAM nayanomAMthI jharatuM divya teja huM ailI rahyo kSaNabhara A saMsAranI mAyA, tArI bhaktimAM bhUlI gayo, tuja darzanamAM mana banIne, Atmika AnaMda mANI rahyo. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 185 pethaDa zAha 74. kAMkarejanI najIkanA eka gAmamAM pethaDa nAme eka osavALa jAtIno bhalo vaNika raheto hato. tene padminI nAme patnI hatI. temane DaMkANa nAme eka putra hato. te bALaka daridra avasthAne lIdhe du:khI thato hato. evAmAM dharmaghoSa nAme AcArya tyAM padhAryA. temanI pAse pAMcamuM parigraha parimANa vrata aMgIkAra karatAM pethaDe eka hajAra dravya uparAMta vadhAre dravya mAre rAkhavuM nahIM ema kahyuM, eTale AcArya mahArAje kahyuM ke, jJAna ane ceSTA vaDe tamAruM bhAgya bahu moTuM che ema jaNAya che, mATe zrAvaka eTalA ja dravyathI tamAruM zuM thaze?" pethaDa bolyo : "bhagavad ! hamaNAM to mArI pAse kAMI paNa dravya nathI, paNa kadI ApanA kahevA pramANe AgaLa maLe to mAre pAMca lAkha uparAMtanuM dravya dharma mArge kharcI nAkhavuM" tenI dvatA joI gurue tene te pramANe paccakhANa karAvyuM. tyAra pachI daridrAvasthAnuM duHkha vRddhi pAmatAM putrane suMDalAmAM mUkI mAthe upADIne te mALavA tarapha cAlyo. anukrame te dezanA mukhya gAmamAM pesatAM A sarpane Utarato teNe joyo, eTale te aTakIne tyAM Ubho rahyo. tevAmAM eka zukana vettA tyAM AvI caDyo. teNe pethaDane pUchyuM ke. kema Ubho rahyo?' teNe sarpane ADo Utarato batAvyo. zukanajJAtAe sarpa tarapha ISTi karIne joyuM to tenA mastaka upara kAlI devI (cakalI) beThelI joI, tethI tatkALa te bolyo ke, "jo tuM aTakyA vagara cAlyo gayo hota to tane mALavAnuM rAjya maLata, tathApi A zukanane mAna ApI haju aMdara praveza kara. A zukana vaDe tuM mahA dhanavAna thaIza." zukanazAstramAM kahyuM che ke, "jo gAmethI nIkaLatAM DAbo svara thAya, sarpa jamaNo thAya ane DAbI tarapha ziyALa bole to strI svAmIne kahe che ke, svAmInAtha ! sAthe kAMI bhAtuM lezo nahIM, A zukana ja bhAtuM Apaze." potAne thayelA zukananuM AvuM phaLa jANI, pethaDa gAmamAM dAkhala thayo. tyAM gogA rANAnA maMtrIne ghera sevaka thaIne rahyo. ekadA rAjAe ghaNA azvo vecAtA lIdhA. tenuM dhana ApavAne maMtrIne kahyuM eTale maMtrIe kahyuM ke, mArI pAse dhana nathI. rAjAe kahyuM kema! dhana kyAM gayuM. nAmuM batAvo. maMtrI dimUDha thaI gayo, tethI kAMI bolI zakyo nahIM tatkALa rAjAe tene paherAmAM besADyo. A khabara maMtrInI strIne thatAM teNIe te vRttAMta pethaDane jaNAvyo. pethaDa rAjAnI pAse Avyo ane bolyo ke, svAmI ! maMtrIne jamavA mokalo.' rAjAe kahyuM ke, 'nAmuM ApyA vagara mokalIza nahIM. pethaDe kahyuM ke, 'svAmI! eka varSano Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 186 hisAba huM ApIza. huM pethaDa nAme neno sevaka chuM. pachI rAjAe tene chUTo karyo. maMtrIne bhojana karAvI pAcho rAjA pAse rajU karyo. rAjAe pethaDane catura jANI potAno maMtrI banAvyo; tethI alpa samayamAM pethaDanI pAse pAMca lAkha dravyanI saMpatti ekaThI thaI gaI. te pachI je adhika lAbha thayo te vaDe teNe covIza tIrthakaronA corAzI prAsAdo karAvyA. potAnA guru tyAM padhAryA tyAre temane nagaramAM praveza karAvatAM boMtera hajAra dravya vAparyuM. batrIza varSanI vaya thaI eTale zIla vrata grahaNa karyuM. bAvana ghaDI pramANa suvarNa devadravyamAM ApIne iMdramALa paherI; ane giranAra tIrtha digambaronA kabajAmAM jatuM bacAvI lIdhuM. siddhagiri upara zrI RSabhadeva prabhunA caityane ekavIza ghaDI suvarNa vaDe maDhIne jANe suvarNanuM zikhara hoya tevuM suvarNamaya banAvyuM. A pramANe teNe ghaNuM dravya dharmakAryamAM vAparyuM. A pAMcamuM je parigraha parimANa nAme vrata che te dharmane viSe saMpattinuM eka mahasthAna che, tene saMpAdana karIne jema pethaDa zAhe sthAne sthAne samRddhi ane sukha saMpAdana karyuM, tema sau koI paNa te vratane DhatAthI dhAraNa karo. vRkSa - ''1' - - - - - mAnavInA Arogya mATe auSadha AkhAM, khAvA mATe phaLa ApyAM, toraNa mATe pAna AkhAM ne visAmo devA zILI-mIThI chAyA ApI; eTaluM ja nahi, ThaMDo vAyu paNa DhoLyo, jhUlavA mATe pAraNuM AkhuM, ghara bAMdhavA lAkaDuM AkhuM, rasoI mATe iMdhaNa AkhAM, taravA mATe nAvaDAM ne tarApA AkhAM ne AMtaraDAmAMthI gharaDA AkhAM. eTaluM ja nahi, ene kuhADo ke karavata mArI vRkSane khatama karavA mathanAro mAnava potAne mote marIne khatama thaI gayo tyAre paNa, eNe ja mane vAvyuM hanuM ne sicyuM hatuM" ema vicArI, nanAmI banI, enA mRtadehane pote jhIlI lIdho ne smazAna sudhI pahoMcADI dIdho. paNa mazAnamAM to enuM samarpaNa parAkASThAe pahoMcI gayuM. ne mAnavInI sAthe e pote paNa jalIne khAkha thaI gayuM. lIlAM toraNathI bhasma sudhI ane bhasmathI pharI lIlAM aMkura sudhInI mArI samarpaNa - yAtrAne dhanya che. vRkSanI jema samarpaNanI parAkASThAe pahoMcIe. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 187 mRgAvatI sUrapriya nAmano yakSa sAketa nagarane viSe raheto hato. tyAMnA loko te yakSane bahu mAnatA. dareka varSe tenI yAtrAnA divase tenuM vicitra rU5 cItaratA. te yakSa te dareka citArAne haNato. jo citra cItaravAmAM na AvatuM to te yakSa AkhuM varSa nagaranA lokone pakaDI pakaDI haNato. Ama cItaranArAono vadha thavAthI keTalAka citArAnAM kuTuMbo tyAMthI nAsI bIjA nagare jatAM rahyAM. eTale e duSTa yakSanI bIke rAjAe potAnA subhaTone mokalIne pelA citrakArone pAchA bolAvyA ne temanA sarvanA nAmanI cIThThIo lakhI ne te sarva eka ghaDAmAM nAkhI ne jenuM nAma Ave te yAtrAnA divase citra dore ne yakSa tene haNe evo TharAva karyo. Ama ghaNo kALa vyatIta thayo. ekadA koI citrakArano putra kauzAMbI nagarIthI citrakaLA zIkhavAne mATe sAketapura nagare Avyo ane eka citrakAranI vRddha strIne ghera Utaryo. tene te vRddhAnA putranI sAthe maitrI thaI. devayoge te varSe te vRddhAnA putranA nAmanI ja ciThThI nIkaLI, je ciThThI eTale kharekhara yamarAjanuM teDuM ja gaNAya. te khabara sAMbhaLI vRddhAe rudana karavA mAMDyuM, te joI kauzAMbInA yuvAna citrakAre rUdana karavAnuM kAraNa pUchyuM, tyAre vRddhAe potAnA putra upara AvI paDelI vipattinI vArtA jaNAvI. te bolyo : mAtA ! gabharAva nahIM tamAro putra ghera raheze, huM jaIne citrakAranA bhakSaka te yakSane cItarIza.' vRddhA bolI ke, vatsa, tuM paNa mAro putra ja che. te bolyo, mAtA ! huM chuM chatAM A mAro bhAI svastha raho. pachI te yuvAna citrakAra chaThThanuM tapa karI, nahAI, caMdananuM zarIra upara vilepana karI, mukha upara pavitra vastranuM ATha paDuM karIne bAMdhI. navIna pIMchIo ane suMdara raMgothI teNe yakSanI mUrti cItarI. pachI te bALa citrakAra yakSane namIne bolyo ke, "he sUrapriya deva ! ati catura citrakAra paNa ApanA citrane cItaravAne samartha nathI to huM to garIba bALaka to koNa mAtra chuM, tathApi he yakSarAja ! meM mArI zaktithI je kAMI doryuM che te yukta ke ayukta je hoya te svIkArajo ane kaI bhUlacUka thaI hoya to te mATe kSamA karajo; kAraNa ke Apa nigraha ane anugraha karavAmAM samartha cho." AvI te citrakAranI vinaya bharelI vANIthI yakSa prasanna thaIne bolyo ke, he citrakAra, vara mAMga" te bALacitrakAra bolyo ke, "he deva ! tame jo A Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 188 garIba upara prasanna thayA ho to huM evuM varadAna mAguM chuM ke, havethI koI citrakArane mArazo nahIM." yakSa bolyo : "meM tane mAryo nahIM, tyArathI ja have koIne paNa mAravAnuM baMdha che. paNa te bhadra ! tArA svArthanI siddhine mATe kAMI bIjuM varadAna mAgI le" yuvAna citrakAra bolyo : "he deva ! Ape A nagaramAMthI mahAmArIne nivArI, to eTalAthI ja huM kRtArta thayo chuM. yakSa vismaya pAmIne bolyo : "kumAra ! paramArthane mATe teM varadAna mAgyuM, tethI huM tArI upara punaH saMtuSTa thayo chuM, mATe svArthane mATe kaMI varadAna mAgI le." citrakAra bolyo : "he deva ! jo vizeSa saMtuSTa thayA ho to mane evuM varadAna Apo ke, je koI manuSya, pazu ke bIjAno huM eka aMza jouM to te aMzane anusAre tenA AkhA svarUpane vAstavika AlekhavAnI mane zakti prApta thAya." yakSe tathAstuema kahyuM. pachI nagarajanothI bahumAna pAmI te tyAMthI pelI vRddhA tathA potAnA mitra citrakAranI rajA laIne zatAnika rAjAthI adhiSThita kauzAMbI nagarImAM Avyo. kauzabImAM ekadA rAjA lakSmIthI garvita evo rAjasabhAmAM beTho hato. te vakhate tene paradeza jatA-AvatA eka dUtane pUchyuM ke he dUta ! je bIjA rAjA pAse che ane mArI pAse nathI evuM zuM che te kahe." dUta bolyo ke, he rAjana ! tamAre eka citrasabhA nathI. te sAMbhaLI zatAnika rAjAe potAnA nagaramAM vasatA citrakArone bolAvI eka citrasabhA banAvavA AjJA karI. citra doravAne mATe dareka citrakArane potAne jarUrI jagyA vaheMcI ApI, temAM pelA yuvAna citrakArane aMta:puranI najIkano eka bhAga citrakAma mATe maLyo. tyAM citrakAma karatAM eka bArImAMthI mRgAvatI devIno aMgUTho tenA jovAmAM Avyo te uparathI A mRgAvatI devI haze evuM anumAna karIne te citrakAre yakSarAjanA varadAnathI tenuM svarUpa yathArtha rIte AlekhavA mAMDyuM. chevaTe tenAM netra AlekhatAM pIMchImAMthI malInuM biMdu citramAMnA mRgavatI devInA sAthaLa upara paDyuM, eTale tatkALa citrakAre te lUchI lIdhuM, pAchuM pharI vAra tyAM ja maNInuM biMdu paDyuM, tene paNa lUchI lIdhuM. pAchuM trIjI vAra paDyuM te joI citrakAre ciMtavyuM ke, jarUra A strInA ura pradezamAM tevuM lAMchana haze, to te lAMchana bhale ho, have huM tene lUchIza nahIM. pachI teNe mRgAvatInuM citra pUrepUruM AlekhyuM. tevAmAM citrakAma jovAne rAjA tyAM Avyo. anukrame mRgAvatInuM citra jotAM sAthaLa uparanuM peluM lAMchana jotAM rAjA ekadama bedhita thayo ane manathI ciMtavyuM ke, 'jarUra A pApI citrakAre mArI patnIne bhraSTa karI jaNAya che, nahIM to vastranI aMdara rahelA A lAMchanane e zI rIte jANI Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 189 zake? AvA kopathI teno te doSa jaNAvIne rAjAe tene pakaDIne rakSakone svAdhIna karyo. te vakhate bIjA citrakAroe maLIne rAjAne kahyuM ke, he svAmI ! e citrakAra koI yakSa devanA prabhAvathI eka aMza joIne AkhuM svarUpa yathAvat AlekhI zake che, mATe AmAM teno aparAdha nathI" temanAM AvAM vacanathI zudra cittavALA rAjAe te uttama citrakAranI parIkSA karavAne mATe eka kubaDI dAsInuM mukha mAtra tene batAvyuM. te uparathI te catura citAre tenuM yathArtha svarUpa AlekhI batAvyuM. te joI rAjAne khAtrI thayAM chatAM IrSA AvI tethI bredha vaDe te citrakAranA jamaNA hAthanA aMgUTho teNe kapAvI nAkhyo. - te citrakAre pelA yakSa pAse jaI upavAsa karyA. eTale yakSe tene kahyuM ke, "tuM vAma hastathI paNa tevAM citro karI zakIza yakSe AvuM varadAna ApyuM. citrakAre kodhathI vicAryuM ke, "zatAnika rAjAe mArI niraparAdhInI AvI dazA karI, mATe huM koI upAyathI teno badalo lauM." Avo vicAra karIne teNe eka pATiyA upara vizvabhUSaNa mRgAvatI devIne aneka AbhUSaNo sahita AlekhI, ane pachI strIonA lolupI ane pracaMDa evA caMDapradyota rAjAnI pAse jaIne te manohara citra batAvyuM. te joI caMdrapradyote kahyuM ke, "he uttama citrakAra ! tAruM citrakauzalya kharekhara vidhAtA jevuM ja che ema huM dhAruM chuM. AvuM svarUpa A mAnavalokamAM pUrve kadI paNa jovAmAM AvyuM nathI, tema ja svargamAM AvuM rUpa hoya tema sAMbhaLavAmAM paNa AvyuM nathI. te citrakAra ! AvI strI kyAM che? te kharekhara kahe to tarata ja huM tene pakaDI lAvuM, kema ke evI strI koI paNa sthAne hoya to te mATe lAyaka che." rAjAnAM AvAM vacana sAMbhaLI, have mAro manoratha pUro thaze evuM dhArI, citrakAre harSita thaIne kahyuM ke, he rAjA ! kauzAMbI nagarImAM zatAnika nAme rAjA che. tenI mRgAvatI nAme A mRgAkSI e siMha jevA parAkramI rAjAnI paTarANI che. tenuM yathArtha rUpa AlekhavAne to vizvakarmA paNa samartha nathI. meM to AmAM jarA mAtra rUpa ja AlekhyuM che." caMDapradyote kahyuM ke, amRganA dekhatAM siMha jema mRgalIne grahaNa kare, tema huM zatAnika rAjAnA dekhatAM e mRgAvatIne grahaNa karIza. tathApi rAjanIti pramANe prathama tenI mAgaNI karavAne dUta mokalavo yogya che, ke jethI mArI AjJA mAne to kAMI paNa anartha na thAya evo vicAra karIne caMDapradyote potAnA dUtane samajAvIne zatAnika rAjA pAse mokalyo. te dUte zatAnika rAjAnI pAse AvI A pramANe kahyuM, "he zatAnika rAjA ! caMDapradyota rAjA tamane AjJA kare che ke, teM daivayogathI mRgAvatI devIne prApta karI che, Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 190 paNa e strIratna mAre yogya che. tuM koNa mAtra cho; mATe jo rAjya ane prANa vahAlAM hoya to tene satvare ahIM mokalI de. dUtanAM AvAM vacana sAMbhaLI zatAnika bolyA ke, "are adhama dUta ! tArA mukhe tuM AvA anAcAranI vAta bole che, paNa jA, dUtapaNAthI Aje tane mArato nathI, je strI mATe AdhIna che tene mATe paNa tArA pApI rAjAno Avo AcAra che, to potAne svAdhIne prajA upara to teno kevo julama karato haze?" A pramANe kahI zatAnike nirbhayapaNe dUtano tiraskAra karIne kADhI mUkyo. dUte avaMti AvIne te vArtA caMDapradyotane kahI te sAMbhaLI caMDapradyotane ghaNo bredha caDyo, tethI maryAdA rahita sainya laI te kauzAMbI tarapha cAlyo. caMdrapradyotane Avato sAMbhaLI zatAnika rAjA kSobha vaDe atisAra thavAthI tatkALa mRtyu pAmyo. devI mRgAvatIe vicAryuM ke, amArA pati to mRtyu pAmyA ane A udayanakumAra hajI bALaka che. baLavAnane anusaravuM evI nIti che, paNa A strIlaMpaTa rAjAnA saMbaMdhamAM to tema karavAthI mane kalaMka lAge, mATe enI sAthe to kapaTa karavuM e ja yogya che. tethI have to ahIM ja rahIne anukULa saMdezAthI tene lobhAvI yogya samaya Ave tyAM sudhI kALa nirgamana karuM Avo vicAra karI mRgAvatIe eka dUtane samajAvIne caMDapradyota pAse mokalyo. te dUta chAvaNImAM rahelA caMDapradyota pAse AvIne bolyo ke, devI mRgAvatIe kahevarAvyuM che ke, mArA pati zatAnika rAjA svarge gayA tethI have mane tamAruM ja zaraNa che, paraMtu mAro putra haju baLarahita bALaka che, tethI jo huM hamaNAM tene cheDI dauM to pitAnI vipattithI thayelA ugra zokAveganI jema zatrurAjAo paNa teno parAbhava karaze." mRgAvatInI AvI vinaMtI sAMbhaLI caMDapraghAta ghaNo harSa pAmIne bolyo ke, "huM rakSaka chatAM mRgAvatInA putrano parAbhava karavAne koNa samartha che?" dUta bolyo ke, devIe paNa ema ja kahyuM che ke, pradyota rAjA svAmI chatAM mArA putrano parAbhava karavAne koNa samartha che? paNa Apa pUjya mahArAjA to dUra raho cho ane zatru rAjAo to najIkanA rahenArA che, tethI sarpa ozIke ane auSadhio himAlaya upara e pramANe che to atrenuM hita icchatA ho to ujajayanI nagarIthI iMTo lAvI kauzAMbI pharato majabUta killo karAvI Apo." garajavAnane akkala na hoya tethI caMDapradyote tema karavA svIkAryuM ane thoDA vakhatamAM kauzAMbI pharato majabUta killo karAvI dIdho. pachI mRgAvatIe pharIne dUta moklI kahevarAvyuM ke, huM pradyota rAjA ! tame dhana, dhAnya ane iMdhanAdikathI kauzAMbI nagarIne bharapUra karI gho." caMDaughone te sarva paNa satara karAvI dIdhuM. AzA-pAzathI vaza thayelo puruSa zuM zuM Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 191 nathI karato !" buddhimatI mRgAvatIe jANyuM ke, have nagarI virodha karavAne yogya che tethI teNIe daravAjA baMdha karyA ane killA upara subhaTone caDAvyA. caMDapradyota rAjA phaLathI bhraSTa thayelA kapinI jema atyaMta vilakho thaI nagarI vIMTIne paDyo rahyo. eka mRgAvatIne vairAgya Avyo ke, jyAM sudhI zrI vIraprabhu vicaratA che, tyAM sudhImAM huM temanI pAse dIkSA lauM." teNIno Avo saMkalpa jJAna vaDe jANI zrI vIra prabhu sura-asuranA parivAra sAthe tyAM padhAryA. prabhune bahAra samosaryA sAMbhaLI, mRgAvatI puradvAra ughADI nirbhayapaNe moTI samRddhi sAthe prabhu pAse AvI prabhune vaMdanA karIne yogya sthAne beThI. caMDapradyota paNa prabhuno bhakta hovAthI tyAM AvIne vaira choDIne beTho ane badhAM vIra prabhunI dezanA sAMbhaLavA lAgyAM. ahIM sarvajJa padhAryA che ema jANI koI eka dhanuSadhArI puruSa prabhunI pAse Avyo ane najIka Ubho rahIne prabhune mana vaDe ja potAno saMzaya pUchyo. prabhu bolyA : "are bhadra ? tAro saMzaya vacana dvarA kahI batAva ke jethI A bIjA bhavya prANIo pratibodha pAme." prabhue A pramANe kahyuM, to paNa te lajajAvaza thaI spaSTa bolavAne asamartha che tethI te thoDA akSaromAM bolyo ke, "he svAmI ! yAsA, sAsA prabhue paNa TUMkamAM ja javAba Apyo, "evA mevaM" te sAMbhaLI gautama svAmIe pUchyuM ke, he bhagavaMta ! yAsA, sAsA e vacanano zo artha che?" prabhu bolyA ke, A bharatakSetrane viSe caMpAnagarImAM pUrve eka strIlaMpaTa suvarNakAra hato. te pRthvI para pharato hato ane je je rUpavatI kanyA joto tene pAMcaso pAMcaso sonaiyA ApIne paraNato hato. evI rIte anukrame te pAMcaso strIone paraNyo ane pratyeka strIne teNe sarva aMganAM AbhUSaNo karAvI ApyAM hatAM. pachI jyAre je strIno vAro Ave tyAre te strI snAna, aMgarAga vagere karI sarva AbhUSaNo paherI tenI sAthe briDA karavAne sajaja thatI hatI. tenA sivAya bIjI koI paNa strI jo potAnA vezamAM kAMI paNa pheraphAra kare to te teno tiraskAra karI mAra mArato. potAnI strIonA ati IrSALupaNAthI temanA rakSaNamAM tatpara evo te sonI najaranI jema kadI paNa gRhadvArane cheDato nahoto. tema ja koI svajanone te potAnA ghare bolAvato nahato tema ja te paNa strIonA avizvAsathI pote paNa bIjAne ghera jamavA jaI zakato nahoto. ' eka vakhata teno koI priya mitra jo ke te icchato na hato paNa tene atyAgrahathI potAne ghera jamavA laI gayo, kema ke te maitrInuM Adya lakSaNa che. sonInA bahAra javAthI tenI sarva strIoe ciMtavyuM ke, ApaNA gharane, ApaNA yauvanane ane Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 192 ApaNA jIvitane paNa dhikkAra che ke jethI ApaNe ahIM kArAgRhanI jema baMdIvAna thaIne rahIe chIe. ApaNo pApI pati yamadUtanI jema kadI paNa bahAra jato nathI, paraMtu Aje te kAMIka gayo che eTaluM sAruM thayuM che, mATe cAlo, Aje to ApaNe thoDI vAra svecchAe vartIe." Avo vicAra karIne sarva strIoe snAna karI, aMgarAga lagAvI uttama puSpamALAdi dhAraNa karI, suzobhita veSa dhAraNa ryo. pachI sarve darpaNa laI potapotAnuM rUpa temAM jotI hatI, tevAmAM te sonI Avyo ane A badhuM joIne aMtyata ledha pAmyo; tethI teomAMthI eka strIne pakaDI teNe evI mArI che, jethI hAthInA paga nIce caMpAyelI kamaLanInI jema te mRtyu pAmI gaI. te joI bIjI strIoe vicAra karyo ke, AvI rIte ApaNane paNa A duSTa mArI nAkhaze, mATe ApaNe ekaThI thaIne tene ja mArI nAkhIe. AvA pApI patine jIvato rAkhavAthI zuM phAyado che? Avo vicAra karIne te badhIe niHzaMka thaIne cAraso ne navANuM darpaNo tenI upara pheMkyA, tethI tatkALa te sonI mRtyu pAmI gayo. pachI sarva strIo pazcAttApa karatI chAtI citavata gRhane bALI daI tenI aMdara rahI pote paNa baLIne mRtyu pAmI pazcAttApanA yoge akAma nirjarA thavAthI te cAraso ne navANuM strIo maraNa pAmIne puruSapaNe utpanna thaI. dudaivayoge teo badhAM ekaThAM maLI, koI araNyamAM killo karIne rahetAM chatAM corI karavAno dhaMdho karavA lAgyA. pelo sonI mRtyu pAmIne tiryaMca gatimAM utpanna thayo. tenI eka patnI je prathama marI gaI hatI te paNa tiryaMcamAM utpanna thaI ane bIjA bhave brAhmaNanA kuLamAM putrarUpe utpanna thaI. tenI pAMca varSanI vaya thatAM pelo sonI te ja brAhmaNanA ghare tenI bahenapaNe utpanna thayo. moTo bhAI tenI bahenanuM sArI rIte pAlana karato hato, tathApi ati duSTatAthI te royA karatI hatI. eka vakhate te dvija putra tenA udarane paMpALatAM acAnaka tenA guhya sthAne aDakyo, eTale te rotI baMdha thaI. te uparathI teNInA rudanane baMdha karAvavAno te upAya samajyo. pachI jyAre te rotI tyAre te tenA guhyasthAnane sparza karato hato eTale te rotI rahI jatI hatI. eka vakhate tenAM mAtApitAe tene tema karato joyo eTale bredhamAM kADhI mUkyo. te koI girinI guphAmAM cAlyo gayo. anukrame je jagyAe pelA cAraso navANuM cora rahetA hatA, tyAM te jaI pahoMcyo ane temanA bhego te dhaMdhAmAM bhaLI gayo. tenI bahena je Dija ghare moTI thatI hatI te yuvAvasthAe pahoMcatAM kulaTA thaI. te svecchAe pharatAM pharatAM ekAda gAmamAM AvI. pelA coroe e gAma lUTayuM ane Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 193 te kulaTAne pakaDI tene badhAnI strI tarIke rAkhI lIdhI thoDA divasomAM corone thayuM ke, A bicArI ekalI che, tethI ApaNA badhAnI sAthe bhogavilAsa karavAthI jarUra thoDA samayamAM te mRtyu pAmI jaze. mATe koI bIjI strI lAvIe to ThIka' AvA vicArathI teo eka bIjI strIne pakaDI lAvyA, tyAre pelI kulaTA strI IrSAthI tenAM chidra zodhavA lAgI ane potAnA viSayamAM bhAga paDAvanArI lAgI. eka vakhata badhA coro koI ThekANe corI karavA gayA hatA, te vakhate chaLa karI te kulaTA pelI strIne kaMIka navuM batAvavAnuM bahAnuM batAvI eka kUvA pAse laI gaI ane kUvAmAM tene jovA kahyuM. te saraLa strI te kUvAmAM jovA gaI eTale tene dhakko mArI kUvAmAM nAkhI dIdhI. coroe AvIne pUchyuM ke, 'pelI strI kyAM che ? teNe kahyuM, 'mane zI khabara, tame tamArI patnIne kema jALavatA nathI. coro samajI gayA ke jarUra te bicArIne Age IrSAthI mArI nAkhI che. pelo brAhmaNa cora banyo hato teNe vicAryuM ke, zuM A mArI bhaginI to nahIM hoya ?' tevAmAM teNe sAMbhaLyuM ke, ahIM sarvajJa padhAryA che, eTale te ahIM Avyo ane potAnI benanA duHzIla vize pUchavAnI lajajA thavAthI teNe prathama manathI ja pUchyuM, pachI meM kahyuM ke, 'vANIthI pUche eTale teNe pAsA, sAsA, evA akSarothI te strI zuM mArI bahena che ? ema pUchyuM. teno amoe evaM eTalo ja uttara ApIne, te tenI bahena che ema jaNAvI dIdhuM. A pramANe rAgadveSAdikathI mUDha thayelAM prANIo A saMsAramAM bhavabhava bhame che ane vividha du:kha bhogavyA kare che. A pramANe sarva hakIkata sAMbhaLI te brAhmaNa puruSe parama saMvegane pAmIne prabhu pAse dIkSA aMgIkAra karI ane pAcho pallImAM AvI teNe cAraso navANuM corane pratibodhI te badhAne paNa vrata grahaNa karAvyuM. yogya samaye mRgAvatIe UThI prabhune namIne kahyuM ke, caMDapraghAta rAjAnI AjJA meLavIne huM dIkSA laIza. pachI caMDaprota pAse AvIne kahyuM ke, jo tamArI saMmati hoya to huM dIkSA lauM, kAraNa ke huM A saMsArathI udvega pAmI chuM, ane mAro putra to tamane soMpI ja dIdho che." te sAMbhaLI prabhunA prabhAvathI pradyota rAjAnuM vaira zAMta thaI gayuM eTale teNe mRgAvatInA putra udayanane kauzAMbInagarIno rAjA karyo ane mRgAvatIne dIkSA levAnI AjJA ApI. pachI mRgAvatIe prabhunI samIpe dIkSA lIdhI. tenI sAthe aMgAravatI vagere rAjAnI ATha strIoe paNa dIkSA lIdhI. prabhue keTalIka 13. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 194 zikSA ApIne temane caMdanA sAdhvIne soMpI. teoe sAdhvI caMdanabALAnI sevA karIne sarva samAcArI jANI lIdhI. bhavya janone pratibodha karatAM zrI vIra bhagavaMta pharIne kauzAMbI nagarIe padhAryA. divasane chelle pahore caMdra sUrya zAzvata vimAnamAM besI prabhune vAMdavA AvyA. teonA tejathI AkAzamAM udyota thayelo joI loko kautukathI tyAM ja besI rahyA. rAtrI jANIne potAne UThavAno samaya samajI caMdanA sAdhvI potAnA parivAra sAthe vIra prabhune namIne potAne upAzraye gayAM, paraMtu mRgAvatI sUryanA udyotanA teja vaDe divasanA bhramathI rAtre. thayelI jANI nahIM, tethI te tyAM ja besI rahI. pachI jyAre sUrya-caMdra cAlyA gayA, tyAre mRgAvI rAtrI paDI gaI jANI kALAtikramaNanA bhayathI cakita thaI upAzraye AvI. caMdanAe tene kahyuM ke, 'are ! mRgAvatI ! tArA jevI kulIna strIne rAtre ekalA bahAra rahevuM zuM zobhe che ? A vacana sAMbhaLIne mRgAvatI caMdanAne vAraMvAra khamAvA lAgI. tema karatAM karatAM zubha bhAva vaDe dhAtI karmanA kSayathI mRgAvatIne kevaLajJAna utpanna thayuM. te vakhate nidrAvaza thayelI caMdanAnI paDakhethI sarpa jato hato, tene kevaLajJAnanI zaktithI joine mRgAvatIe temano hAtha saMthArA parathI UMco lIdho, tethI caMdanAe jAgIne pUchyuM ke, mAro hAtha kema UMco karyo ?' mRgAvatI bolI, 'ahIM moTo sarpa jato hato, caMdanAe pUchyuM ke, are mRgAvatI, AvA aMdhArAmAM te zI rIte sarpane joyo ? AthI mane vismaya thAya che.' mRgAvatI bolI, 'he bhagavatI ! meM mane utpanna thayelA kevaLajJAna cakSuthI tene dITho. te sAMbhaLIne, are ! kevaLInI AzAtanA karanArI evI mane dhikkAra che !' evI rIte potAnA AtmAnI niMdA karatAM caMdanAne paNa kevaLajJAna thayuM. noMdha : mRgAvatIne kevaLajJAnanI vigata caMdanabALAnA caritramAM AvI gaI hovA chatAM rasa kSati na thAya te mATe atre pharIthI lakhI che. atizaya lADathI bALako bagaDaze. lakSmI mada ApI zake, saMskAra nahi. potAnA aMtarane oLakhyuM teNe vizva oLakhyuM. mAyALu zabda kadI nakAmA jatA nathI. nabaLI vAto karanAra kadI saphaLa thAya nahi. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 195 | zrI zubhaMkara : pRthvIpura nAmanA nagaramAM zubhaMkara nAme eka brAhmaNa raheto hato. tene dharmano marma jANanArI jaina mati guNavaMtI nAme bhAryA hatI. A brAhmaNa vidyAbhyAsa karavA paradeza gayo tyAM teNe cAra veda, aDhAra purANa, vyAkaraNa, alaMkAra, nyAya, sAhitya, koza vagere ghaNAM zAstrono abhyAsa karyo. pachI sthAne sthAne aneka vidvAnone vAdamAM jItIne jayavaMto thato thato te potAnA ghera Avyo. tyAM paNa te potAnA zAstrajJAnano ADaMbara sarva lokane dekhAvA lAgyo. te joI tenI jaina dharmI bhAryAe vicAryuM ke, A mAro pati mithyAtvIonA ekAMtavAdI zAstro bhaNelo che; paraMtu svAda mArgane nahIM jANanAra manuSya vastunuM yathAyogya vivecana jANato nathI, mATe huM tene kaMIka pUchuM." ema dhArI teNe potAnA patine pUchyuM ke, he svAmI ! sarva pApano bApa koNa?" brAhmaNe kahyuM ke - he priyA ! huM zAstramAM joIne kahIza." pachI te jeTalAM zAstra bhaNyo hato te sarva teNe joyAM, paNa temAMthI pApano bApa kyAMya nIkaLyo nahIM. tethI teNe kheda pAmIne strIne kahyuM ke, "he priyA ! tArA praznano javAba to koI zAstramAMthI nIkaLato nathI, paNa te A prazna kyAMthI sAMbhaLyo ?" te bolI ke, meM raste jatAM koI jaina muninA mukhathI sAMbhaLyuM hatuM ke, sarva pApano eka pitA che tethI huM tamane tenuM nAma pUchuM chuM." vijha bolyo ke, huM te sAdhu pAse jaIne pUchuM ane saMdeha rahita thAuM." pachI te vipra jaina sAdhu pAse jaIne beTho ane saMskRta bhASAmAM keTalAka prazno karyA; tenA yathAsthita uttara maLyAthI te bahu khuzI thayo. pachI teNe pUchyuM ke, he svAmI ! pApanA bApanuM nAma kaho." gurue kahyuM ke, saMdhyA samaye tame ahIM Avajo. te vakhate tenuM nAma kahIza." eTale brAhmaNa potAnA ghera gayo. gurue vicAryuM ke, "jarUra A brAhmaNane pratibodha karavA mATe tenI bhAryAe mokalyo lAge che, mATe koI paNa upAyathI tene pratibodha pamADuM." ema dhArIne eka zraddhALu zrAvakane gurue kahyuM ke, tamArA gherathI be amUlya ratno lAvIne mane Apo, mAre tenuM eka vyaktine pratibodhavA mATe kAma che; ane bIjuM, koI cAMDALa pAse eka gadheDAnuM maDaduM upaDAvIne A upAzrayathI so hAtha dUra koI ekAMta jagyAe mukAvo." zrAvake baMne kAma zIgha karI dIdhAM. pachI saMdhyA samaya thatAM pelo brAhmaNa guru pAse Avyo. eTale gurue tene ekAMtamAM kahyuM Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 196 ke, "amAruM eka kAma karavAnuM kabUla karo to A eka ratna ApuM, ane kArya karI rahyA pachI A bIjuM ratna paNa ApIza." brAhmaNe ratna joI harSathI kahyuM ke, "he pUjya! kAma batAvo. gurue kahyuM ke, A upAzraya najIka eka gadheDAnuM zaba paDyuM che tethI te paDyuM hoya tyAM sudhI amane svAdhyAya vagere dharmakAryamAM vina thAya che. arthAt karI zakatA nathI, tethI tene upADIne tuM gAma bahAra nAkhI Ava." brAhmaNe vicAryuM ke, hamaNAM aMdhAruM thaI gayuM che, tethI mane vedapAragAmIne atyAre koNa oLakhe che? mATe svArtha sAdhI lauM." ema vicArIne te cAMDALa jevo veza karI, peluM zaba khAMdhe caDAvI, yajJopavIta saMtADIne, tene gAma bahAra nAkhI Avyo. pachI snAna karIne jaladI guru pAse Avyo ane kahyuM ke, "he svAmI! ApanuM kAma karI Avyo! mATe tamAruM vacana tame pALo ane bIjuM ratna ApI do." gurujIe bIjuM ratna paNa tene ApyuM. pachI brAhmaNe sUrIne potAnA praznano uttara pUchyo. tyAre gurue kahyuM ke, haju sudhI tuM tArA praznano uttara samajyo nathI ?" te sAMbhaLIne te ladhukarmI ane sulabha bodhi hovAthI tathA aneka zAstranAM jJAnavALo hovAthI sArI rIte vicAra karatAM tene samajAyuM ke, "aho! huM brAhmaNa ke jeno artha brahma tattva jANanAra thAya che, tathA huM gAyatrIno jApa karanAra, chatAM paNa lobhanA paravazapaNAthI AvI niMgha dazAne pAmyo. dharma zAstromAM kahyuM che ke: atyaMta pApakarmane utpanna karanAra pApano bApa jo lobha hoya to bIjA pApathI zuM ? jo satya hoya to tapanI zI jarUra che? jo mana pavitra hoya to tIrthe pharavAthI zuM vizeSa che ? jo sujanatA hoya to Ama mANasanuM zuM kAma che ? jo mahimA hoya to alaMkAra paheravAthI zuM vizeSa che? jo sArI vidyA hoya to dhananI zI jarUra che? ane jo apayaza hoya to pachI mRtyue karIne zuM vadhAre che athavA apayaza e ja mRtyu che." | ityAdi vicAra karIne te brAhmaNa potAnA ghera AvI potAnI strIne kahevA lAgyo ke, he priyA ! jaina sAdhue mane sAro bodha pamADyo. lobha e pApano bApa che. te mane samajAyuM. jaina dharma sarva dharmamAM uttama ane lokottara che. mAtra eka lobhane nahIM jItavAthI sarva dharmakRtyo vyartha che. lobhI mANasa sarva prakAranAM pApo kare che." pachI te brAhmaNa pharIne guru pAse Avyo ane gurune kahyuM ke, "he svAmI ! ApanI kRpAthI mane jJAna, darzana ane cAritra rUpI trAga ratna prApta thayAM." ityAdi gurunI prazaMsA karIne temano atyaMta upakAra mAnyo. A vAtanuM tAtparya e che ke, "lobhano nAza karavA jevo bIjo koI dharma nathI ane lobhane vaza thavA jevuM bIjuM koI pApa nathI." Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 197 ziyalavatI jaMbudrIpane viSe naMdana nAmanA nagaramAM ratnAkara nAme zreSThI raheto hato. tene putra na hato, tethI teNe ajitanAtha bhagavaMtanI zAsanadevI ajitabAlAnI ArAdhanA karI, ethI ajitasena nAme putra thayo te moTo thaI ziyalavatI nAme strIne paraNyo, ziyalavatI zakuna zAstrAdi bhaNelI hatI. te zakuna zAstra anusAra vepAra karavAthI aneka vakhata dravya vadhatuM jatuM hatuM ane AthI te gharanI mAnItI ane adhiSThAtrI thaI paDI hatI. teno svAmI ajitasena buddhinA baLathI rAjAno maMtrI thayo hato. 77. eka vakhata rAjAe koI sImADAnA rAjA upara caDAI karavA jatAM potAnI sAthe AvavA ajitasenane AjJA karI. maMtrIe ziyalavatIne pUchyuM ke, "priyA ! mAre rAjAnI sAthe javuM paDaze, pAchaLa tuM ekAkI ghera zI rIte rahIza ? kAraNa ke strIonuM zIla to puruSa samIpe hovAthI ja rahe che. je strI proSitabhartRkA (jeno pati paradeza gayo hoya tevI) hoya te unmatta gajendranI jema ghaNI vAra svecchAthI krIDA kare che." patinAM AvAM vacana sAMbhaLIne netramAM azru lAvIne ziyalavatIe zIlanI parIkSA bAtavanArI eka puSpanI mALA svahasta vaDe gUMthI patinA kaMThamAM AropaNa karI ane bolI ke, "he svAmI ! jyAM sudhI A mALA karamAya nahIM tyAM sudhI mAruM zIla akhaMDa che ema jANajo." pachI maMtrI nizciMta thaIne rAjAne sAthe bahAragAma gayo. thoDA divasa bAda rAjAe rAjasabhAmAM maMtrInA kaMThamAM vagara karamAyelI mALA joI te viSe pAsenA mANasone pUchyuM, tyAre teNe tenI strInuM satIpaNuM varNavI batAvyuM. pachI kautukavaza rAjAe sabhA vacce paraspara hAsyavArtA karanArA maMtrIone kahyuM ke, "ApaNA ajitasena maMtrInI strInuM satIpaNuM kharekharuM che." te sAMbhaLI bIjo eka azoka maMtrI bolI UThyo "mahArAja ! temane temanI strIe bharamAvyA che. strIomAM satIpaNuM che ja nahIM. kahyuM che ke, jyAM sudhI ekAMta ke vakhata maLe nahIM tyAM sudhI ja strInuM satIpaNuM che. mATe jo tamAre parIkSA karavI hoya to mane tyAM mokalo." pachI azoka nAmanA te hAsya karanArA maMtrIne aDadho lAkha dravya ApIne rAjAe ziyalavatInI pAse mokalyo. azoka ujvala veza dhAraNa karIne nagaramAM gayo, tyAM koI mAlInI strIne maLIne kahyuM ke, 'tuM ziyalavatInI pAse jaI kahe ke, koI saubhAgyavAna puruSa tane maLavAne icche che. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 198 mAlaNe kahyuM ke, te mATe dravya ghaNuM joIze, kAraNa ke dhana e ja manuSyonuM vazIkaraNa che. azoke kahyuM ke, jo te kArya siddha thaze to ardha lakSa dravya ApIza. AthI mAlaNa saMtuSTa thaI ziyalavatInI pAse gaI ane ziyalavatIne badho vRttAMta jaNAvyo. ziyalavatIe manamAM vicAryuM ke, parastrInA zIlanuM khaMDana karavA icchanAra A puruSa tenAM pApanuM phaLa bhogavo. ema vicArI teNe te vAta kabUla karI, ane mAlaNanI pAse ardha lakSa dravya mAMgyuM. mAlaNe te ApavA kabUla karyuM, eTale maLavAno divasa nakkI karyo. pachI ziyalavatIe potAnI buddhithI vicAra karI gharanA eka oraDAmAM kUvA jevo UMDo khADo karAvyo, ane tenI upara pATI vagarano mAMco mUkI tenI upara ochADa poco poco bAMdhI rAkhyo. maLavAno samaya thatA azoka maMtrI potAnA AtmAne kRtArtha mAnato ardhalakSa dravya laI tyAM Avyo.agAuthI zikhavI rAkhelI dAsIe kahyuM ke, 'lAveluM dravya mane Apo ane aMdara mAMcA upara jaIne beso. azoka ardha lakSa dravya ApI utAvaLo te aMdhakAravALA oraDAmAM jaI mAMcA upara beTho, tevo tarata ja saMsAramAM bahu karmI prANI paDe tema te khADAmAM paDyo. khADAmAM paDelo azoka jyAre sudhAtura thato tyAre uparathI ziyalavatI khappara pAtramAM anna -pANI ApatI hatI. evI rIte bahu divasa temAM rahevAthI azokano a nIkaLI gayo ane maMtrI zokarUpa thaIne rahyo. eka mAsa vItyA chatAM azoka maMtrI pAcho na AvavAthI kAmakura nAme bIjo maMtrI tevI ja pratijJA laIne Avyo. ziyalavatIe tenI pAsethI paNa ardhalakSa dravya laIne te ja khADAmAM tene nAkhyo. pachI eka mAse lalitAMga nAme trIjo maMtrI Avyo. tene paNa ardha lAkha dravya laI te ja khADAmAM nAkhI dIdho. cothe mAse rati kelI nAme maMtrI Avyo, tene paNa badhAnI mAphaka ardha lakSa dravya laI te ja khADAmAM nAkhyo. A pramANe te cAre maMtrIo caturgatirUpa saMsAramAM duHkhano anubhava karatA jIvonI jema te pAtALa jevA khADAmAM du:khano anubhava karavA lAgyA. anukrame siMha rAjA zatruono jaya karI pAcho Avyo ane moTA utsava sAthe teNe nagaramAM praveza karyo. te samaye pelA maMtrIoe ziyalavatIne kahyuM ke, he svAmInI ! ame tamAruM mAhAtma joyuM, tema amArA kRtyanuM phaLa paNa bhogavyuM. mATe have amane bahAra kADho. ziyalavIe kahyuM ke, jayAre huM bhavatuM (thAo) ema kahuM tyAre tamAre badhAe bhavatuM ema kahevuM maMtrIoe te kabUla karyuM. pachI ziyalavatIe potAnA patine kahIne rAjAne bhojananuM AmaMtraNa ApyuM. AgaLanA divase sarva bhojanasAmagrI taiyAra karI te khADavALA orAma rAkhI. bhojana karavA AvavAnA divase rasoDAmAM agni paNa saLagAvyo nahI, ane jaLane sthAne jaLa paNa rAkhyuM nahIM. tema kAMI paNa bhojanasAmagrI tyAM rasoDAmAM rAkhI Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 199 nahIM. rAjA bhojana karavAne Avyo, paNa teNe koI bhojananI sAmagrI joI nahIM tethI Azcarya pAmI bhojana karavA beTho. pachIziyalavatI snAna karI pelA oraDAmAM jaI puSpamALA hAthamAM rAkhI dhUpa-dIpa karI beThI ane bolI ke, rAjA bhojana karavAne mATe AvyA che mATe nAnA prakAranA pakavAna bhavatu (thaI jAo)." eTale khADAmAM rahelA te cAra maMtrIoe UMcA svare kahyuM ke, "bhavanta." pachI modaka vagere sAmagrI te oraDAmAMthI bahAra lAvavAmAM AvI. pachI vRta, zAka vagerene mATe paNa tema ja kahyuM. te badhI vakhata bhavanta" e zabda kahyo. evI rIte rAjAnuM bhojana saMpUrNa thayuM. pachI tAMbula vagere ApIne maMtrI ajitasena rAjAnA caraNamAM paDyo, eTale rAjAe pUchyuM ke, 'maMtrI! A pramANe rasoI zAthI taiyAra thaI?' maMtrIe kahyuM ke, te oraDAmAM mane prasanna thayelA cAra yakSo che ke je mAgIe te Ape che. rAjAe kahyuM ke, te amane Apo, kAraNa ke jyAre nagaranI bahAra javuM paDe che, tyAre tyAM je bhojana mAgIe te vacana mAtramAM ja thaI jAya. rAjAnA AgrahathI maMtrIe temane ApavAnuM kabUla karyuM. pachI rAjAthI gupta rIte te cArene khADAmAMthI kADhI sArA moTA karaMDiyAmAM temane nAkhyA ane sArAM vastrathI tene TUMkI A yakSanuM svarUpa koIne batAvavuM nahIM ema kahI rAjAne arpaNa karyA. rAjA te karaMDiyAne rathamAM mUkI pote AgaLa pedala cAlI raste pavitra jaLa chaMTAvato darabAramAM lAvyo. aMta:puranI strIo pAchaLa pAchaLa cAlatI te yakSonA guNa gAvA lAgI. AvI rIte temane darabAramAM lAvIne eka pavitra sthAnake rAkhyA; ane savArane mATe rasoI taiyAra karavAnI rasoIAne nA pADavAmAM AvI. prabhAtakALa thatAM bhojana vakhate pavitrapaNe temanI pUjA karI. rAjAe vijJapti karI ke, 'svAmI! pakavAna tathA dALa bhAta Apo, ane jAtajAtanAM zAka ane bhojana padArtha Apo.' eTale e cAre jaNe "bhavaMtu" ema kahyuM, paNa kAMI thayuM nahIM, eTale rAjAe karaMDIo udhADyA, tyAM to temAM cAra pizAcanA jevA manuSyo jovAmAM AvyA. dADhI, mUcha, ane mAthAnA keza vadhyAM hatAM. DAcAM gaLI gayAM hatAM, sudhAthI kRza thaI gayA hatA, ane netra UMDAM gayAM hatAM. rAjAe teone oLakhyA, eTale te hAsyamaMtrIo kAgaDAnI jema upahAsayane pAtra thayA. rAjAe hakIkata pUchI eTale temaNe sarva vRttAMta jaNAvyo. tethI rAjA Azcarya pAmI mastaka dhuNAvavA lAgyo, ane ziyalavatInuM zIla, tenI buddhino prakAza ane puSpamAlA karamANI nahIM tenuM kAraNa rAjAnA jANavAmAM AvyuM. AthI ziyalavatInI lokamAM moTI pratiSThA thaI. pachI te daMpatI anukrame dIkSA laI avasAna pAmI pAMcame devaloke gayAM ane anukame mokSane paNa prApta karaze. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra00 zrI bhogasAra 78. kapilepuramAM bhogasAra nAme bAra vratane dhAraNa karanAro zrAvaka raheto hato. teNe zrI zAMtinAtha bhagavAnano prAsAda karAvyo hato tyAM te haMmezAM koI paNa jAtanI lAlasA vagara bhagavAnanI traNa kALa pUjA karato hato. ekadA tenI strI AyuSya pUrNa thavAthI mRtyu pAmI tyAre te strI vinA gharano nirvAha cAlaze nahIM." ema mAnI te bIjI strIne paraNyo. te strI svabhAve ati capaLa hatI, tethI teNI gupta rIte dhana ekaThuM karavA lAgI, ane potAnI icchA pramANe khAvA-pIvA lAgI. anukrame zreSThInuM sarvadhana khalAsa thaI gayuM tethI te bIjA gAmamAM rahevA gayo. paNa baMne prakAranI jinapUjAte bhUlato nahIM. (dravya pUjA tathA bhAvapUjA. temAM paNa bhAvapUjA to haMmezAM trikALa karato. ekadA tenI strIe tathA bIjA keTalAka lokoe tene kahyuM ke, he zreSThI ! nigraha ke anugrahanA phaLane nahIM ApanArA evA vItarAga devane tame zA mATe bhajo cho?tenI bhakti karavAthI ulaTuM tamane pratyakSa dAridra prApta thayuM. mATe hanumAna, gaNapati, caMDikA, kSetrapALa vagere pratyakSa devonI sevA karo, ke jethI teo prasanna thaIne tatkALa icchita phaLa Ape." A pramANe sAMbhaLatAM zreSThIe vicAra karyo ke, aho! A loko paramArthanA ajANa che, ane moharUpI madirAnuM pAna kareluM hovAthI game tema bole che. pUrva janmamAM cUna puNya karIne A janmamAM saMpUrNa puSyanuM phaLa bhogavavAnI spRhA kare che, te sarva mithyAtvanI mUDhatAnuM ceSTita che. ahIM hanumAna, gaNeza vagere devo zuM nyAla karI de che? jevuM vAvIye tevuM ja laNAya che. temAM koIno doSa nathI. paraMtu saMsAranAM du:khanuM vismaraNa karavA mATe paramAtmAnuM smaraNa aharniza karavuM joIe. kema ke vItarAganA guNo saMbhAryA vinA saMsArano moha kema nArI pAme? mithyAtvamAM magna thayelA mUDha puruSone dhikakAra che, ke jeo sAMsArika icchA pUrNa karavA mATe devIdevalAMne bhaje che, ane mAne che ke mArI icchA A devoe pUrNa karI. A narI bhramaNA che. Ama vicArIne zreSThIe potAnA manamAM jarA paNa vicikitsA dhAraNa karI nahIM pachI zreSThIe dhananA abhAvane lIdhe khetI karavA mAMDI. tenI strI haMmezAM paDyAna vagere bhAvatAM bhojana khAya che ane zreSThIne coLA vagere kutsita anna Ape che. tethI zreSThI to mAtra nAmathI ja bhogasAra rahyo paNa tenI strI to kharekharI bhogavatI thaI. anukrame kulaTA thaI ane para puruSa sAthe yatheSTha bhoga bhogavavA lAgI. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 201 ekadA zrI zAMtinAtha prabhunA adhiSThAyaka deve vicAryuM ke, hAlamAM aneka lokonA manane AnaMda ApanArI ane udAra evI bhagavAnanI dhUpAdika sugaMdhI dravya vaDe pUjA kema thatI nathI ? pachI avadhijJAnanA upayogathI bhogasAranuM daridrapaNuM ane tenuM kAraNa jANIne teNe vicAryuM ke, "A zreSThI jinezvarano pUrNabhakta che. tene Aja coLAnuM khetara laNavAno vakhata Avyo che; ane tenI strI kulaTA thaI che, ane tethI zreSThI upara jarA paNa bhaktibhAva rAkhatI nathI, mATe mAre A zreSThInuM sAMnidhya karavuM joIe." ema vicArIne devatAe zreSThInA bhANejanuM rUpa lIdhuM ane mAmAnA ghera jaIne mAmIne praNAma karyA ane pUchyuM ke, "mArA mAmA kyAM che ?" mAmI bolI ke, "tArA mAmA khetara gayA che, tyAM khetara kheDatA haze."te sAMbhaLIne te khetare gayo. tyAM mAmAe pUchyuM ke, "tuM zA mATe Avyo che ?" bhANeja rUpe devatA bolyA ke, "tamane sahAya karavA mATe Avyo chuM." mAmAe kahyuM ke, "ghera jaIne khAI le." bhANeja bolyo ke, ApaNe sAthe ja jamazuM." mAmAe kahyuM ke, "Aje khetaramAM laNavAnuM kAma cAle che. tethI ghaNuM moDu thaze, ane tuM bALaka che te bhUkha zI rIte sahana karI zakIza ?" bhANeje kahyuM, "kAMI harakata nahIM, huM paNa tamArI sAthe laNavAnuM kAma karIza." ema kahIne teNe daivI zaktithI teNe badhuM khetara laNIne TUMkA vakhatamAM ekatra karyuM. pachI mAmAe kahyuM ke, "A badhA coLA zI rIte ghera laI jaIzuM ?" te sAMbhaLIne te devatA sarve coLA upADIne ghara tarapha cAlyo. temane AvatA joIne pelI strIe potAnA gharamAM AvelA jArane gamANamAM saMtADI dIdho, ane lApasI vagere miSTAnna eka koThImAM saMtADI dIdhAM. eTalAmAM bhANeje AvIne mAmIne juhAra karI kahyuM ke, "mAmA AvyA che, tenI AgatAsvAgatA karo." ema bolatAM bolatAM teNe coLAno bhAro jorathI gamANamAM nAkhyo ane dANA kADhavA mATe coLAne phUTavA lAgyo. tenA prahArathI pelo jAra puruSa jarjarita thaI gayo ane pote hamaNAM ja mRtyu pAmaze ema mAnavA lAgyo. pachI bhogavatIe potAnA jArane mRtapAya thaIgayelo jANIne bhANejane kahyuM ke, "tame baMne thAkI gayA hazo, mATe prathama bhojana karI lyo." te sAMbhaLI mAmo bhANeja baMne jamavA beThA. eTale mAmI coLA vagere kutsita anna pIrasavA lAgI; tyAre bhANeja bolyo ke, "AvuM kharAba anna huM nahIM khAuM." mAmI bolI ke, "sAruM khAvAnuM kyAMthI ApuM ?" bhANeja bolyo ke, "he mAmI ! huM ahIM beTho beTho pelI koThImAM lApasI pratyakSa jouM chuM, te tame kema pIrasatAM nathI ? svAmIthI adhika koI nathI ema nizce jANavuM." te sAMbhaLIne mAmI to cakita ja thaI gaI. pachI lApasI pIrasIne teNe vicAryuM ke, "aho ! A to moTuM Azcarya ! mAruM guhya ANe zI rIte jANyuM ? kharekhara AnAmAM koI bhUta, preta, vyaMtara ke DAkInIpaNuM hovuM joIe; nahIM to e gupta rAkheluM zI rIte jANI zake ?" pachI te banne Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 202 jamIne sUI gayA. te vakhate lAga joIne pelo jAra puruSa nIkaLI gayo. te sarva devatA no jANe che to paNa teNe mauna rAkhyuM. pachI bhANeje mAmAne pUchyuM ke, A tamArA zAmalAnA lagna kema karatA nathI?" tyAre mAmAe kahyuM ke, he bhANeja ! e manoratha dhana vinA zI rIte pUrNa thAya?" bhANeja bolyo ke, he mAmA ! UTho. huM tamane pRthvImAM dATeluM dhana batAvuM. ema kahIne te strInA dekhatAM teNe pRthvImAM dATeluM dhana kADhI ApyuM. te joIne te svI vilakhI thaI gaI ane manamAM bolI ke, "meM corI karIne jeTaluM dhana guma rAkhyuM hatuM te sarva ANe pragaTa karyuM. mATe A kharekhara koI DAkInI ja che, naNaMdano dIkaro nathI. A vaLI ahIM kyAMthI Avyo? to paNa have to eno anunaya sArI rIte karuM, nahIM to e kopyo chato mArI badhI gupta vAta pragaTa karaze." ema vicArIne aMdarathI kAluSyabhAva rAkhIne bahArathI mIThI vANIe bolI ke, he bhANeja! tamArI buddhine dhanya che, amAruM daridrapaNuM tame nAza pamADyuM." pachI zubha divase zreSThIe putranA vivAhano utsava AraMbhyo, te vakhate potAnA iSTa jApatine te strIe AmaMtraNa ApyuM ane samajAvyuM ke, "tAre strIveSa dhAraNa karIne badhI strIo sAthe jamavA AvavuM. tethI lagnane divase bhojana vakhate je jAra strIno veSa paherIne Avyo. tene strIonI madhyamAM beThelo joIne bhANeja bolyo ke, "mAmA! Aje huM pIrasavA mATe rahIza." mAmA e kahyuM ke, bahu sAruM." eTale te pIrasavA lAgyo. pIrasatAM pIrasatAM jyAre te pelA jAra pAse gayo, tyAre teNe dhImethI kahyuM ke, tuM gamANamAM jarjarita thayo hato te ja ke?" tyAre teNe nA kahI. A pramANe be traNa vAra kahyuM, tyAre bIjAoe bhANejane pUchyuM ke, "tuM vAraMvAra e mugdhabALAne zuM pUche che ?" tyAre bhANeja bolyo ke, "A strIne huM pIrasavA jAuM chuM tyAre te kaMI paNa letI nathI, ane sarva pakavAnnano niSedha kare che. tyAre huM tene kahuM chuM ke, "he strI! jyAre tuM jarA paNa jamatI nathI, tyAre strIonI madhye besavuM tAre yogya nathI. tuM thoDI bhUkhI jaNAya che. A pramANe bolIne te devatAe tene kaMI paNa pIrasyuM nahIM, tyAre bhogavatIne tenA viSe ghaNo ucATa thayo. tethI jyAM beThI hatI tyAMthI UThI ane gupta rIte lADavA laIne tenA bhANAmAM pIrasI dIdhA. temAMthI te jAre thoDA khAdhA ane cAra lADavA potAnI kukSimAM saMtADyA. pachI sarva strIo jamI UThI, tyAre bhANeja bolyo ke, "dareka strIe mArA mAmAnA mAMDavAne akSatathI vadhAvavo. te sAMbhaLIne jyAre badhI strIoe mAMgalika mATe te mAMDavo vadhAvyo tyAre te jAra strI mAMDavo vadhAvavA AvI nahIM. tethI bhANeja bolyo ke, he mAtA! tame kema vadhAvatAM nathI ? strIonI paMktimAM jamavA beThAM ane have paMktithI judA paDavuM yogya nathI." te sAMbhaLIne te paNa maMDapa nIce namI vadhAvavA lAgI, eTale tenI kukSimAMthI Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] ra03 saMtADelA modaka nIce sarI paDyA. tethI te atizaya zaramAIne ekadama tyAMthI bhAgI gayo. pachI mAmAe bhANejane pUchyuM ke, "A modaka kyAMthI AvyA ?" te bolyo ke, "tamArA putravivAhanA utsavamAM mAMDavAe modakanI vRSTi karI." mAmo bolyo ke, "he bhANeja ! tuM ATalo jJAnI kyAMthI thayo ?" te bolyo ke, "sarva vAta ekAMte kahIza." pachI vivAhanuM sarvakAma pUrNa thayuM, tyAre teNe potAnuM deva svarUpa pragaTa karIne zreSThIne sarvavRttAMta kahyo. pachI zreSThInI strIne devatAe kahyuM ke, "he strI! tAro pati kevo paramAtmAnI bhaktimAM tatpara che ? tevI tuM paNa thA. tuM jArapati sAthe haMmezAM krIDA kare che, te vagere huM sarva jANuM chuM. paraMtu traNa bhuvananA adritIya zaraNarUpa zrI vItarAganA bhaktanI tuM bhAryA che tethI Aja sudhI meM tArI upekSA karI che. mATe havethI tuM samagra daMbha choDIne dharmakAryamAM pravRtti kara. manuSyo pUrve anaMta vAra bhoga bhogavyA chatAM paNa ajJAna ane bhramane lIdhe dhAre che ke, "meM haju koI paNa vakhata bhoga bhogavyA ja nathI." ema hovAthI mUrkha mANasonI kAmabhoga saMbaMdhI tRSNA koI paNa vakhate zAMta thatI nathI. teone vairAgya thavo te paNa ati durlabha ja che. zrI AdhyAtmasAramAM kahyuM che ke, "jema siMhone saupyapaNuM durlabha che ane sarpone kSamA durlabha che, tema viSayamAM pravRtta thayelA jIvone vairAgya durlabha che. tethI he strI ! AtmAne viSe vairAgya dhAraNa karIne aneka bhavamAM upArjana karelAM pApakarmano kSaya karavA mATe ane anAdi kALanI bhrAMtinA nAzane mATe sarvathA dravya ane bhAvathI daMbhano tyAga karIne aneka uttama ane zubha kAryone viSe udyama kara. daMbha e sarva pApanuM mULa che, tathA aneka sadguNono nAza karanAra che. kahyuM che ke, "jivAnA rasanI lolupatA tajI zakAya che, zarIra paranA alaMkArano moha tajI zakAya che, tema ja kAmabhoga paNa tajI zakAya che, paraMtu daMbhanuM sevana tajavuM muzkela che." ane "jema samudrane oLaMganArA puruSone nAvamAM eka leza mAtra paNa chidra hoya to te DUbavAnuM kAraNa che, tema jenuM citta adhyAtma dhyAnamAM Asakta che teone thoDo paNa daMbha rAkhavo ucita nathI. kAraNa ke te saMsAramAM DubADanAra che. ityAdi upadeza sAMbhaLIne te strI pratibodha pAmI, ane teNe zrAvakanAM bAra vrata aMgIkAra karyAM. pachI devatA lakSa sonaiyA zreSThIne ApIne aMtardhAna thayo. anukrame bhogasAra zreSThI potAnI patnI sahita zrAvaka dharma pALIne svarge gayo ane tyAMthI anukrame thoDA ja bhava karIne te mukti sukhane pAmaze. bhogasAra zreSThInI jema dharma kthiAmAM vicikitsAno tyAga karavo, tevA jIvone devatAo paNa sevakanI jema sAMnidhya kare che. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 204 nirmalA rAjA prajApALanA rAjakuLamAM modI dharmamitranuM calaNa hatuM. dharmamitra pramANika vyApArI hato. rAjakuLamAM mahArANIthI mAMDIne eka sAmAnya dAsIne paNa enI dukAne chetarAvAno bhaya nahi. gAmamAM paNa dharmamitranuM nAma AvyuM ke enA mAla mATe ke bhAva mATe koIne kAMI pUchavAnuM nahi. rAjAnA modInI A pramANikatA mATe jo koI preraNA mUrti hoya to te dharmamitranI suzIla patnI nirmalA hatI. 79. nirmalA Ama rUpa rUpanI aMbAra rUpe ratino avatAra hatI, chatAM enA dehasauMdaryanI pAchaLa AtmAnuM sauMdarya anupama hatuM. strI zarIranuM zIlahIna sauMdarya avazya vikRta puruSonA saMsArane mATe zrAparUpa che, paNa jo e sauMdaryanI sAthe suzIlatA bharelI paDI hoya to e strI samasta saMsAramAM AzIrvAda rUpa che, suvAsa jema puSpanuM mUlya che, tema suzIlatA strI zarIranI mahAmUlya mUDI che. prajApALanI rAjasabhAmAM ghaNA hajuriyAo hatA, temAM eka hajAma vighnasaMtoSI hato. ayogya mANasano saMsarga sArA mANasone paNa jIvanamAM DAgha lagADanAro bane che. prajApAla rAjA mATe paNa Ama ja banyuM. eka vakhata rAjAnI pAse gAma-gapATAnI vAto cAlatI hatI, tyAM jIvA hajAme dhIre rahIne vAta mUkI, 'mAlika ! kahuM chuM paNa vadhAre paDatuM kadAca gaNAze, to paNa hajUranI AgaLa kahevAmAM zarama zI ? ApaNA AkhA rAjyamAM modInA gharamAM jevuM mANasa che, evuM to koI jagyAe nahi. are ! khuda mAlikanA aMta:puramAM paNa nahi. hajAmanI jIbhe tALuM na hatuM, AMkhonA camakArA mAratAM mAratAM eNe vAtano mamaro mUkyo. rAjA pAse te veLA be-cAra AvA ja khuzAmadakhoro sivAya bIjuM koI ja na hatuM. badhAe hajAmanI vAtamAM TApasI pUrI. rAjAnuM caMcaLa mana kSaNa vAramAM vicAronA cakaDoLe caDyuM. jIvAe vikAranA viSane vadhAravA mAMDyuM. zuM rUpa ! zuM teja ? are huM sauMdarya ! jANe indralokanI apasarA; hajUra AvuM rUpa to jIvanabharamAM joyuM nahi hoya. hajAmanI lucca jAtane bolavAnI kaLA koInI pAsethI zIkhavAnI hotI nathI. rAjAnI manovRttimAM vikAranuM jhera Ama dhIre dhIre pravezatuM gayuM. "AvI suMdara strI mArA modIne tyAM ! eka vakhata ene joI to levI, ane pachI enI zI tAkAta che ke e mArI 'hA'mAM 'nA' kahI zake ?" Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 205 avasara pAmIne jIvo hajAma, rAjAnI dADha gaLI gaI che, e jANIne kahyA karato hato : "mAlika ! AvuM srI ratna e to ApanA rAjamahelamAM ja zobhe. kAgaDAnA kaMThe motInI mALA na hoya. hIrAno hAra to rAjAnA gaLe ja dIpe." rAjAe AthI modInI strIne lalacAvavA peMtarA zarU karyA. potAnAM khAsa dAsa-dAsI dvArA kiMmatI vastuo nirmalAne teNe bheTa mokalavA mAMDI. zANI nirmalA rAjAnI bUrI dAnata jANI gaI, AvA haiyA vinAnA rAjavInI maherabAnI e AganA bhaDakA sAthe ramata che, ema e tarata pAmI gaI. potAnA mahAmUlya zIladhanane sAcavavA mATe e sajAga hatI. baLa karatAM avasara Ave kaLathI kAma levAno eNe nizcaya karyo. nitanita mokalAtI bheTo nirmalA Ama AnAkAnI vinA svIkArI le che, e jANyA pachI rAjAe nakkI karyuM : jarUra paMkhI pAMjarAmAM AvI gayuM che kAraNa ke vikAravaza AtmAonI sRSTi, enA potAnA mAnasika, vikAronA paDadhA rUpa ene lAge che. jevI STi tevI sRSTi' e lokokti AvA AtmAonA mAnasanuM pratibiMba pADI jAya che. rAjAe nirmalAne maLavA mATe have navo tukko goThavyo. teNe khAsa kAma batAvI, modIne eka aThavADiyA mATe paragAma javAno Adeza Apyo. dharmamitre jayAre nirmalAnI AgaLa paragAma javAnI vAta karI, eTale catura evI te, rAjAnI dAnata jANI gaI. teNe jatI veLA, patinI samakSa athathI iti sudhI hakIkata kahI saMbhaLAvI. dharmamitrane nirmalAnI pavitratA, daDhatA tathA dhIratA pratye pUrNa zraddhA hatI. e paragAma gayo. gharanAM dAsa-dAsIone nirmalAe sAvadha rahevA sUcanA karI dIdhI. rAjAe bIjI savAre khAsa mANasa drArA chUpuM kaheNa mokalyuM, "Aje sAMje rAjAjI tamAre tyAM AvavAnA che." nirmalA pahelethI AvuM kaMIka thaze ema jANatI hatI. teNe rAjAne yogya badhI taiyArIo karAvI rAkhI. prajAnA pAlaka gaNAtA rAjavInA haiyAmAM pApa bhAvanAnuM aMdhAruM vadhu gADha banyuM. sAMje chUpI rIte te modInA gharamAM ekalo ghUsyo. nirmalAe rAjavInA Atithya mATe badhI taiyArI rAkhI hatI. rAjAne ekAMta joItuM hatuM. nirmalAnA dehasauMdaryanI pUMThe pAgala banelAne Aje kAMI bhAna nahatuM. te nirmalAnI sAthe ekAMta mANavA khUba ja adhIro banyo hato. nirmalAnA Adeza mujaba gharanA nokaroe suvarNajaDita thALamAM eka pachI eka vAnagIo hAjara karavA mAMDI. mahAmUlyavAna kacolAomAM suMdara gulAbajAMbuo pIrasyAM. rAjAnA moDhamAMthI A jotAM pANI chUTayuM ane manathI samajyo ke khAsa potAnI priyatamAe potAnA mATe vAnagIo taiyAra karI che. khAvAnI zarUAta karatAM dareka mIThAI thoDI thoDI khavAyelI eTale koInI eMThI karelI ene jaNAI. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 206 tarata ja sattAdhArI avAjathI rAjA bolyo, 'koNa che ahIM ? "jI hajUra, huM chuM" kahI eka dAsI tyAM hAjara thaI. rAjAe pUchyuM ?" "A badhA thALa koNe mokalyA che ?" "mAlika ! amArI zeThANIe. dAsIe javAba Apyo." "kyAM che tArA zeThANI ?" rAjAe pUchyuM. dAsIe kahyuM : "khudAviMda ! Apa nAmadAranA svAgatanI yogya taiyArIo karavA mATe" rAjAne lAgyuM, hamaNAM thoDIvAramAM suMdara zaNagAra sajI nirmalA tyAM Avaze. eTalAmAM rAjAnA mATe pINuM hAjara thayuM. 15-20 mahAmUlya khAlAomAM kesarI dUdha nAkheluM hatuM. rAjAe pyAlo upADI dUdha jovA mAMDyuM pachI bIjo, trIjo ema pyAlA upADI jotAM tene jaNAyuM ke dareka pyAlAmAM eka ja vastu hatI. teNe cAkhIne joI joyuM ke koI pyAlAmAM bI pINuM na hatuM. rAjAe hukama karyo, jA, tArI zeThANIne bolAva. tarata ja bAjunA kamarAmAMthI nirmalA tyAM AvI. enuM anupama tejasvI dehalAvaNya joI rAjAnI vikArI STimAM A teja asahya banatuM jatuM hatuM. pavitra tathA sattvazAlI nirmalAnI bhavya dehalatA, teja:puMja mukhAkRti ane madhura smita prajApAla rAjAne mUrchita banAvanArAM thayAM. thoDI vAra nIravatA chavAI. rAjAe mauna toDyuM. kAMIka gUMgaLAtA mIThA zabdomAM hasatAM hasatAM te bolyo : 'A badhI zI ramata cAle che ? "kaI ramata Apa kaho cho ?" nirmalAe hradayanA bhAvane gUDha rAkhIne upara Tapako javAba Apyo. "kema ! eTaluM samajI zakAtuM nathI ?" prajApAle pharI mIThA avAje kahyuM. nirmalA enI potAnI cAlamAM hatI. mArga bhUlelA rAjavIne rAha para lAvavAno a moko teNe irAdApUrvaka Ubho karyo hato. teNe ToNAmAM javAba Apyo : "mAlika ! samajAya che te nathI samajAtuM; ane nathI samajAtuM te samajAya che." rAjA A modInI strImAM rahelI A ajaba cAlAkIne pahelavahelI joIne Azcarya pAmyo. rUpanI sAthe caturAInuM teja bhaLeluM joIne te diMga thaI gayo. AvI cabarAka strInI vANImAM rahelI gUDhatAne samajavA mATe teNe khUba mathAmaNa karI. Akhare akaLAIne te bolyo : "A koInI khAdhelI eMThI mIThAI ahIM kema mUkI che ? zuM koInuM eThuM khAvAne huM ahIM Avyo chuM ?" "mahArAja ! emAM navuM zuM che ? Apa ahIM zA mATe AvyA cho, e huM ane Apa baMne jANIe chIe. pArakI eMThane abhaDAvavA mATe Apa ahIM padhAryA cho. e have kyAM ajANyuM che ?" nirmalAe mohaka chatAM vedhaka jabAnamAM rAjAne spaSTa zabdomAM kahI dIdhuM. uttara sAMbhaLIne rAjA DaghAI gayo. eNe nahIM dhArelI paristhiti Ama sahasA UbhI thaI, e vicAramagna banyo. nirmalAe rAjAne kahyuM : "rAjan ! Apa prajAnA mAlika cho. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 207 prajAnAM pAlaka pitA cho. prajA e tamArA putra-putrI rUpa saMtati che. prajAnA zIla, prajAnI pavitratA ane eno dharma e badhAyanA rakSaka tame, Aje tamArI dIkarI rU5 gaNAtAM amArAM zIla dhanane lUMTavA atyAre ahIM AvyA cho, e tamArA jevA prajA pAlakane lAMchana rUpa nathI lAgatuM? tamArA jevA pitA, modInI eMTha jevI mane, joI, sAMbhaLI mohaghelA banIne je akArya karavA tame taiyAra thayA cho, e samajAya che, chatAM tamArA jevAne e nathI samajAtuM e navAI jevuM che." rAjAnA haiyAmAM A zabdo ArapAra ghUsI gayA, tenAM biDAyelAM viveka cakSuo kaMIka UghaDavA mAMDyAM. teNe pharIthI pUchyuM : A vividharaMgI kiMmatI kacolaMomAM enuM e dUdha zA mATe thoDuM thoDuM nAkhyuM che ? eka ja pyAlAmAM samAI zake tema hatuM, to badhA pyAlA nakAmA kema bagADyA?" narama stare rAjAe hRdayanI gUMca jaNAvI. nirmalA javAba ApavA mATe taiyAra hatI. rAjAnA sAnabhAna bhUlelA pAgala AtmAne ThekANe lAvavA te sAvadha hatI. teNe khulAso karyo: "mahArAja, A mAlAo bagADyA paNa enI zI kiMmata che? pyAlAo bagaDyA te Apa samajI zakyA, paNa Ape ApanA karoDo-abajonI mUDI karatAMye vadhu mUlyavAna A mAnavabhavane bagADavA taiyAra thayA cho; enuM kema? judA judA raMganA pyAlAmAM vastu to eka ja hatI, e Apa jANI zakyA; to rUpa-raMga ke dehAkRtithI judI judI gaNAtI strIomAM vastu to eka ja che, chatAM Apa A rIte pAgala banI adhama mArge javAne taiyAra thayA cho e ApanA jevA narapuMgavA gaNAtA rAjavIne kalaMka rUpa apakRtya nathI zuM? ApanA A aMdhApAne TALavA mATe ja meM Ama karyuM che, e sivAya ApanAM aMtaracakSu para A mohanuM AvaraNa koI rIte khase ema na hatuM. nirmalA jevI suzIla satI strInA makkamatApUrvaka bolAtA zabdo rAjAnA aMtarane ajavALI gayA. enI ajJAnatAnAM paDaLo dUra thayAM ane tyArathI enA jIvanano rAha badalAI gayo. kharAbe caDhelI potAnI jIvananAvane rAha para lAvI potAnA mATe mArgadarzaka guru tarIke bananAra modInI strI nirmalAnA potA paranA e ananya upakArane rAjA prajApAla jIvanabhara kadI bhUlI zakyo nahi. e pAcho pharyo, haMmezanA mATe AvA akAryathI. dhanya ho nArIzaktinI pavitratAne ! kharekhara AvI pavitra nArI e nArAyaNI che. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 208 - : : ' , " | subuddhi maMtrI 80, jitazatrurAjA caMpAnA rAjyano svAmI hato. tene dhAriNI paTTarANI hatI. adIna zatru nAme tene yuvarAja hato. rAjyano badho kArabhAra subuddhi nAmano zramaNopAsaka tene maMtrI calAvato hato. subuddhi vivekazIla zrAvaka hato. jinazatru rAjya kArabhAramAM A maMtrInI salAha leto. eka veLA rAjAe potAnA AMgaNe mahotsava mAMDyo. te nimitte teNe potAne tyAM rAjyanA adhikArI, sAmaMto tema ja AgaLa paDatA nAgarikone bhojana mATe AvyA pAMca pakavAna, ghaNAM zAkabhAjI ityAdi suMdara prakAranI rasavaMtI rasoI taiyAra thaI sahunI sAthe bhojana karatAM karatAM rAjAe khUba rasapUrvaka potAnI rasoInI prazaMsA karI, badhAe rAjAnI hA mAM hA bhaNI pAga vivekazIla ane gaMbhIra evA maMtrIe thoDI vAra pachI rAjAne jaNAvyuM : prabhu! Ape kahyuM te barAbara che. pudagalanA A prakAranA svabhAvamAM kAMI paNa navuM nathI, chatAM A badhI vastuo ekAMte sArI ja che, ke ekAMte nabaLI ja che, ema na ja kahI zakAya. je viSaya Aje manohara dekhAya che, te viSaya bIjI ja kSAro kharAba banI jAya che. je pudgalo eka kSaNe zravaNane game tevA madhura hoya che, te bIjI kSaNe zramaNane na game tevAM kaThora ane karNakaTu banI jAya che ane je pudagalo AMkhane atyaMta prasannatA ApanArAM hoya che te koI vAra jovAM paNa na game tevAM thaI jAya che. sugaMdhI pudagalo keTalIka vAra mAthuM phATI jAya evAM durgaMdhayukta thaI jAya che, ane durgadhI pudagalo mAthAne tara kare tevI suvAsa ApanArAM paNa bane che. je jIbhane svAda ApanAra pudagalo hoya te bIjI kSaNe be svAda ane cAkhavAM na game tevuM bane che. te vaLI madhura paNa koI vAra thaI jAya che. je pudagalono sparza karavAnuM vAraMvAra ApaNane mana thAya te ja pudagalo keTalIka vAra aDakavA paNa na game tevAM thaI jAya che. jyAre keTalIka vAra ethI UlaTuM pariNAma paNa Ave che. eTale amuka vastu sArI ane amuka vastu kharAba che, evo ekAMta niyama nathI. keTalIka vAra sarasa vastu saMyogovasAt bagaDI paNa jAya che, ane kharAba vastu sudharI paNa jAya che. e to mAtra pugalono svabhAva ane saMyoganI vicitratA che. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 209 vivekazIla subuddhinI A tattvabharapUra hakIkta jitazatrune gamI nahIM, kAraNa ke nA haiyAmAM haju mithyAtva gherAtuM hatuM; chatAM vadhu carcA na karatAM te cUpa rahyo. eka vAra jitazatru rAjA ghoDesvAra thaIne moTA parivAranI sAthe nagaranI bahAra eka khuba durgaMdha mAratI khAI AgaLathI pasAra thaI rahyo hato, temAM rahelA pANIno ga ghaNo ja kharAba hato ane saDelA maDadA jevI gaMdha temAMthI AvI rahI hatI. saMkhyAbaMdha kAMDAothI e gaMdu pANI khadabadatuM hatuM. tyAM te pANInI asahya durgaMdhathI rAjAne nAka dAbavuM paDyuM hatuM. A durgaMdhathI kaMTALI jarAka AgaLa jaI teNe kahyuM, keTaluM kharAba che A pANI. saDelA maDadA jevI gaMdha mAre che, teno svAda ane sparza paNa keTalAM kharAba hoya ? rAjAnI A vAta paNa jJAtA ane TA maMtrI sivAya bIjA badhAe kabUla karI. mAtra subuddhi maMtrIe kahyuM, 'svAmin ! mane to A vAtamAM kaMI navAI lAgatI nathI. meM pahelAM kahyuM hatuM te pramANe A badhI pudgalonA svabhAvanI vicitratA ja che.' rAjA jitazatrune kAMIka khoTuM lAgyuM. teNe subuddhine kahyuM : 'tAro abhiprAya barAbara nathI. mane to tAruM kathana durAgraha bhareluM ja lAge che. je sAruM che te sAruM ja che ane je kharAba che te kharAba che. teno svabhAva palaTAI jAya evuM te kAMI banatuM haze ke ? rAjAnA kathana parathI subuddhine lAgyuM ke, 'vastumAtra parivartanazIla che' e vAta rAjA jANato nathI; mATe mAre pratyakSa prayoga karI batAvIne jaina siddhAMtamAM kaheluM vastunuM svarUpa barAbara samajAvavuM joIe. Y Ama vicAra karI maMtrIe bajAramAMthI korA nava ghaDAo maMgAvyA ane potAnA mANaso dvArA e ja gaMdI khAInuM pANI gALIne e ghaDAmAM bharI maMgAvyuM. tyAra bAda te ghaDAo sAta divasa sudhI barAbara baMdha karI mUkyA. te bAda bIjA nava ghaDAomAM te pANI gALIne naMkhAvyuM tathA darekamAM tAjI rAkha nAkhI. sAta divasa bAda pharI navA ghaDA maMgAvI teNe pharI temAM rAkha nAkhI e ja pANI gALIne naMkhAvyuM. Ama satata sAta aThavADiyAM sudhI karyuM. sAtame aThavADie e pANIno varNa, gaMdha, rasa ane sparza svacchamAM svaccha pANI jevo thayo. e uttama pANIne vadhu uttama banAvavA subuddhie temAM sugaMdhI vALo, mAtha vagere dravyo meLavyAM ane rAjAnA sevakane e pANI ApyuM. teNe te pANI bhojana vakhate rAjAne ApavAnI sUcanA karI. rAjAe bhojana lIdhuM. bAda rAjAnA sevake te pANI ApyuM. jamyA pachI rAjAe pANI pIne tenAM khUba vakhANa karyAM, ane sAthe jamanArA badhA mANasone teNe kahyuM, 'ApaNe je pANI atyAre pIdhuM te uttamottama che. zuM eno svAda ! zuM eno raMga ! zI enI gaMdha ane kevI enI hima 4 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 210 karavAM ye vadhAre zItalatA ! huM to AvA pANIne sarva zreSTha jaLa kahuM chuM. vakhANa karatAM karatAM rAjAe sevakane pUchyuM, 'A pANI teM kyAMthI meLavyuM?' sevaka bolyo : 'mahArAja ! e pANI maMtrIzvarane tyAMthI AveluM che. rAjAe subuddhine bolAvIne pUchyuM : 'tuM AvuM sarasa pANI kyAMthI lAvyo? subuddhie javAba Apyo : mahArAja ! e pANI pelI gaMdhAtI khAInuM ja che. rAjAe vismaya sAthe pharI pUchyuM: zuM A pelI gaMdI khAInuM pANI che? subuddhie kahyuM, mahArAja ! e tenuM ja pANI che. jaina zAsana kahe che ke, vastu mAtra parivartana zIla che. jyAre tame bhojananAM vakhANa karyAM ane khAInA pANInI niMdA karI tyAre tamane jaina siddhatano paramArtha samajAvavA meM yatna karelo, paNa tamArA mAnyAmAM te vAta AvI nahi, tethI meM khAInA gaMdhAtA pANI upara prayoga karIne tamane te pratyakSa karI batAvyo. Ama chatAM rAjAne subuddhi maMtrInI vAta para vizvAsa na Avyo tethI tene potAnI dekharekha nIce aMgata mANaso dvArA e maMgAvI, subuddhi maMtrInA kahevA mujaba e prayoga karI joyo. tyAra bAda tene pAkI khAtrI thaI ke, subuddhinuM kahevuM pUrepUruM kharuM eTale teNe subuddhine bolAvIne pUchyuM : 'vastunA svarUpane lagatuM AvuM jJAna tane kyAMthI maLyuM?' subuddhie namratAthI kahyuM : prabhu! jinezvara devanAM vacanothI huM e siddhAMta samajayo chuM, tethI ja koI suMdara vastu joIne huM phulAto nathI, tema ja naThArI vastu joIne akaLAto nathI. vastunA paryAyonuM yathArtha bhAna thavAthI vivekI AtmAo potAno samabhAva TakAvI barAbara madhyastha rahI zake che. AthI rAgadveSa tathA kaSAyonA yoge malinatA tenA AtmAmAM AvI nathI.' zramaNopAsaka subuddhi maMtrInI AvI sarasa vAta sAMbhaLIne rAjAne jaina siddhatanuM rahasya samajavAnI tIvra icchA thaI. tyAra bAda subuddhi maMtrIe rAjAne jaina siddhanamAM raheluM jIvAdi tattvonuM svarUpa samajAvyuM. rAjAe jaina dharma svIkAryo. kramaza: sadgurunI nizrAme ratnatrayInI ArAdhanA karI te banne karma khapAvIne muktipadane pAmyA. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ! ra11 marIcikumAra 81. bharata cakvArtAno putra marIcikumAra eka vakhata cakranI sAthe AdIzvara bhagavAnane vaMdana karavAne gayo. tyAM RSabhasvAmInA mukhathI syAdvAda dharmanuM zravaNa karI pratibodha pAmIne teNe dIkSA grahaNa karI. sthavira munionI pAse rahIne agiyAra aMga bhaNyA ane svAmInI sAthe cirakALa vihAra karyo. ekadA grISmaRtunA tApathI pIDa pAmelA marIci muni cAritrAvaraNa karmano udaya thavAthI A pramANe vicAravA lAgyA ke, "meru parvata jeTalA bhAravALA ane vahana na thaI zake tevA muninA guNone vahana karavA sukhanI AkAMkSAvALo huM nirguNI have samartha nathI, to zuM have huM lIdhelA vratano tyAga karuM? nA, tyAga karavAthI to lokamAM mArI hAMsI thAya, paraMtu vratano sarvathA bhaMga na thAya ane mane kleza paNa na thAya, tevo eka upAya mane sUjhayo che, te e ke A pUjya munivaro hamezAM mana vacana ane kAyAnA traNe daMDathI rahita che, paNa huM te traNe daMDathI parAbhava pAmelo chuM, mATe mAre tridaMDanuM cihana ho. A munio jitendraya hovAthI kezano loca kare che, ane huM tethI jItAyelo hovAthI mAre astrAthI muMDana ho, tathA mastaka para zikhA ho. A munio mahAvratane dhAraNa karanArA che ane huM to aNuvratane dhAraNa karavA asamartha chuM. A munio sarvathA parigrahathI rahita che, paNa mAre to eka mudrikA mAtra parigraha ho. A munio mohana DhaMkaNa rahita che. ane huM to mohathI AcchAdita chuM, tethI mAre mAthe chatradhAraNa karavApaNuM ho. A mahA RSio pagamAM upAnaha paheryA vinA vicare che, paNa mAre to paganI rakSA mATe upAnaha ho. A munio zIla vaDe ja sugaMdhI che, paNa huM zIlathI bhraSTa hovAthI mAre durgadhIne sugaMdha mATe caMdananAM tilaka Adi ho. A munio kaSAya rahita hovAthI zveta vastra dhAraNa kare che, paNa huM bedhAdika kaSAyavALo hovAthI mAre kaSAya raMgavALAM vastra ho. A munio bahu jIvonI hiMsAvALA sacitta jaLanA AraMbhane taje che, paNa mAre to snAna tathA pAna parimita jaLathI ho." A pramANe cAritrano nirvAha karavA saMbaMdhI kaSTa sahana karavAmAM kAyara thayelA marIcie potAnI buddhithI vikalpa karIne parivrAjakano navo veSa aMgIkAra karyo. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 212 tene tevo navIna vekhadhArI joIne sarva loka dharma pUchatA hatA, paraMtu marIci to zrIjinezvare prarUpelo sAdhudharma ja kaheto hato. sarvanI pAse jyAre te evI zuddha dharma dezanAnuM prarUpaNa karato, tyAre loko tene pUchatA ke, "tyAre tame pote kema tevA dharmanuM AcaraNa karatA nathI ?" tenA javAbamAM te kaheto ke, "huM te meru samAna bhAravALA cAritrane vahana karavA samartha nathI." ema kahIne potAnA sarva vikalpa kahI batAvato hato. e pramANe temanA saMzaya dUra karIne pratibodha pamADela te bhavya jIvo jyAre dIkSA levA taiyAra thatA, tyAre temane marIci zrI yugAdIza pAse ja mokalato hato. A pramANe AcAra pALato marIci svAmInI sAthe ja vihAra karato hato. anukrame vihAra karatAM svAmI vinItA nagarImAM samavasaryA. bharatacIe AvIne prabhune vaMdanA karI. pachI bhaviSyamAM thanArA tIrthaMkara, cakvartI, vAsudeva vagerenuM svarUpa pUchyuM, eTale prabhue te sarvanuM varNana yathAsthita karyuM. pharIthI cIe pUchyuM ke, "he svAmI ! A parSadAmAM koI jIva che ke je A bharatakSetramAM ApanA jevA tIrthaMkara thavAnA hoya ?" svAmI bolyA ke, "A tAro putra marIci A bharata kSetramAM vIranAme covIsamA tIrthaMkara thaze tathA e pUrve A bharatakSetramAM prathama vAsudeva thaze, tathA mahAvideha kSetramAM cakravartI thaze." te sAMbhaLIne bharatacakrI marIci pAse jaI tene pradakSiNApUrvaka vaMdanA karIne bolyA ke, "tamAruM A parivrAjakapaNuM vaMdana karavA yogya nathI, paNa tame bhAvi tIrthaMkara cho, tethI huM tamane vAMduM chuM." ema kahIne prabhue kahela sarva vRtAMta marIcine kahI batAvyuM, te sAMbhaLIne marIci mahA harSathI potAnI kAkhalInuM traNa vAra AsphoTana karIne UMce svare bolyo ke "huM pahelo vAsudeva thaIza, mUkAnagarImAM huM cakvartI thaIza tathA chello tIrthaMkara paNa huM thaIza tethI aho mAruM kula kevuM uttama ?" vaLI huM vAsudevomAM pahelo, mArA pitA cakvartImAM pahelA, ane mArA pitAmaha tIrthaMkaromAM pahelA !! aho ! mAruM kuLa kevuM uttama che ? ityAdi AtmaprazaMsA ane abhimAna karavAthI teNe nIca gotra karma upArjana karyuM." ekadA te marIcinA zarIramAM vyAdhi utpanna thayo, tenI sAravAra koI sAdhue karI nahIM, tethI te glAni pAmIne vicAra karavA lAgyo ke, "aho ! A sAdhuo dAkSiNya guNathI rahita che. mArI sAravAra to dUra rahI, paNa mArA sAmuM paNa jotA nathI, paNa meM A khoTo vicAra karyo, kema ke A munijano potAnA dehanI paNa paricaryA karatA nathI, to pachI mArI bhraSTa cAritravALAnI sAravAra to zenI ja kare ! Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 213 mATe have to A vyAdhi zAMta thAya eTale eka ziSya karuM." ema vicAratAM keTaleka divase marIci vyAdhi rahita thayo. eka vakhata tene kapila nAme kulaputra maLyo. dharmano arthI hato, tethI teNe kapilane Ahata dharma kahI saMbhaLAvyo. e vakhate kapile tene pUchyuM ke, 'tame pote e dharma kema AcaratA nathI ?" marIci bolyo ke, huM te dharma pALavAne samartha nathI" kapile kahyuM ke, tyAre zuM tamArA mArgamAM dharma nathI ?" AvA praznathI tene jinadharmamAM ALasu jANI ziSyane icchato marIci bolyo ke, 'jaina mArgamAM paNa dharma che ane mArA mArgamAM paNa dharma che." A sAMbhaLI kapila teno ziSya thayo. te vakhate usUtra bhASaNathI (mithyAdharmanA upadezathI) marIcie koTAkoTI sAgaropama pramANa saMsAra karma upArjana karyuM. te pApanI koI paNa AlocanA kyA vagara anasana vaDe mRtyu pAmIne marIci brahma devalokamAM daza sAgaropamanA AyuSyavALo devatA thayo. kapila paNa AsUri vagerene potAnA ziSyo karI temane potAnA AcArano upadeza ApI mRtyu pAmIne brahma devalokamAM deva thayo. tyAM avadhijJAnathI potAnA pUrva janmane jANIne te pRthvI para Avyo. ane tene AsUri vagerene potAno sAMkhya mata jaNAvyo. tenA AmnAyathI A pRthvI para sAMkhya darzana pravarte. AtmaprazaMsA ane abhimAna karavAthI marIcie nIca gotra karma upArjana karyuM, ane usUtranI prarUpaNA karavAthI asaMkhya bhava ryA. tIrthaMkara bhagavAnanA zAstrathI viruddha na bolavuM ane abhimAna na karavuM ATalo bodhapATha saue grahaNa karavA jevo che." Aje pAmo parama padano, paMtha tArI kRpAthI, mio Aje bhramaNa bhavanA, divya tArI kRpAthI, du:kho sarve kSaya thaI gayAM, deva tArI kRpAthI, khulyAM khulyAM sakaLa sukhanA, dvAra tArI kRpAthI. prabhu darazana sukha saMpadA, prabhu darazana navanidha; prabhu darazanathI pAmI, sakaLa padAratha siddha. zAMtinAthajI soLamA jaga-zAni sukhakAra, zAna bhAve bhakti kare, tarata tere bhavapAra. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 214 zrI mohavijetA sthULabhadra pATalIputranA zakaTALa maMtrIno jyeSTha putra sthULabhadra rUpakozA nAmanI eka nartakInA premapAzamAM jakaDAI gayo. premanA baMdhanamAM mAtApitAnI AbarUnI khevanA teNe na karI, bhaginIonA snehane te bhUlI gayo ane laghu baMdhu zrIyakanI samajAvaTa paNa kaMI kAma na lAgI. 82. rUpakozAnA dehasukhamAM tene svarganAM sukho paNa jhAMkhAM lAgavA lAgyAM. rUpakozAnA aMboDA mATe gulAbanAM phUlonI veNI te jAte gUMthato. rUpakozAnA oSTha upara lAla raMganI lAlI te jAte lagAvato. jAta jAtanAM AbhUSaNonI rUpakozAnA dehane jAte sajAvato. praNayanA raMgarAga mANatAM banne samayane visarI gayAM. divaso, mahinA ane varSo A raMgarAgamAM pasAra thaI gayAM. Ama karatAM bAra varSa pasAra thaI gayAM. sthULabhadranA pitA zakaTAla pATalIputramAM rAjAnA atyaMta prajApriya maMtrI hatA. temanA pratye varuci nAmano vipra atyaMta IrSyA dharAvato te satata zakaTALa viruddha rAjAnA kAna bhaMbherato hato paNa rAjA tenI vAtone mahattva ApatA na hatA. zakaTALanA ghare zrIyakanA lagna prasaMge rAjA padhAravAnA hatA. temanA sanmAna mATe zastrono saMgraha zakaTALe dhare karyo hato. varacae A takano UlaTo lAbha lIdho. teNe rAjAne jaNAvyuM ke, "ApanuM rAjya paDAvI levA mATe zaTALe zastrono bhaMDAra ekaTho karyo che. Apa tapAsa karAvo..." rAjAe tapAsa karAvatAM zastronA saMgrahanI vAta sAcI jaNAI ane rAjAno kredha AsamAne pahoMcyo. rAjAe zaTALanA samagra vaMzano nAza karavAno nirNaya laI lIdho. zakaTALane A vAtanI khabara paDI gaI. rAjAnA kopathI potAnA kuTuMbanI rakSA kAje zakaTALe potAnuM AtmabalidAna ApavAno nirNaya karyo. putra zrIyakane zakaTALe kahyuM : "beTA ! AvatI kAle jyAre huM mahArAjane praNAma karuM, tyAre tuM talavArathI mAruM mAthuM vadherI nAkhaje." Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 215 paNa pitAjI ! pitRhatyAnuM gojhAruM pApa mArAthI kema thAya ?" zrIyakanI manovedanA vAcA laI rahI hatI. beTA ! tane pitRhatyAnuM pApa na lAge... te mATe huM tAlapuTa jheravALI hIrAnI vIMTI cUsI laIza. tenA kAraNe huM mRtyu pAmI ja javAno chuM. paNa te ja kSaNe tAre talavAra calAvI devAnI.. mArA zira para ! AtmabalidAna vagara have rAjAno kopa zake tema nathI. beTA ! A mArI tane AjJA che. pitA zakaTALe zrIlaMkane samajAvyuM. nAchUTake zrIyakane pitAnI AjJAno svIkAra karavo paDyo. ane bIjA divase rAjAne pramANa karatAM pitAnuM mastaka zrIyakanI talavArathI chedAI gayuM. sabhAmAM hAhAkAra thaI gayo. rAjAe jyAre AvuM apakRtya karavAnuM kAraNa pUchyuM, tyAre zrIyake badhI ja vAtano ghaTasphoTa karyo. rAjAne have ghora pazcAttApa thayo. rAjAe vararucine kADhI mUkyo ane zrIyakane maMtrI mudrA svIkAravA sUcana karyuM. zrIyake kahyuM, "mahArAja ! mArA moTAbhAI zULabhadra jIvita che. tyAM sudhI mArAthI maMtrI mudrA na levAya, Apa sthULabhadrane maMtrI mudrA arpaNa karo." rAjAnI saMmati laI zrIyaka sthULabhadrane bolAvavA rUpakozAnA rUpabhavanamAM pahoMcyA. pitAnA lAla lohIthI raMgAyelI e lAla talavArane jotAM ane zrIyaka pAsethI pitAnI hatyAnI ghaTelI ghaTanAone sAMbhaLatAM ja sthULabhadrano viSayavilAsano moha nazo cUracUra thaI gayo. sthULabhadra zrIyaka sAthe rAjasabhAmAM AvyA. rAjAe sthULabhadrane AvakAra Apyo, ane kahyuM ke, "yULabhadra ! tamArA pitAnuM sthAna tame saMbhALo. A maMtrI mudrAne dhAraNa karo." sthULabhadra bAjunA bagIcAmAM jaIne (AlocanA) vicAraNA karavAnI rajA mAgI. pitR hatyAnI A gojhArI ghaTanAe sthULabhadrano bhItarI AtmA jAgI UThyo. motanA sodAgara samo ane pAponA bhaMvara samo A saMsAra have sthULabhadrane asAra lAgavA mAMDyo. rUpakozAnA praNayasaMbaMdhanI mIThI yAdo paNa enA vairAgyane vicalita karavA have asamartha hatI. sthULabhadra vicAraNA karatAM AlocanAnA badale mastaka paranA vALanuM muMDana (Alecana) karI nAkhyuM. dharmalAbhanI zubhAziSane varasAvatA muni sthULabhadde rAjyasabhAmAM praveza karyo. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 216 A rIte sthULabhadre maMtrImudrA na svIkAratAM, ane kozAnA rUpabhavane paNa na jatAM sIdhA AcArya zrI saMbhUtavijyajI mahArAja birAjatA hatA tyAM AvI temanAM caraNomAM paDI, jiMdagInA caDhAva-UtAranI samagra hakIkta gurudevane jaNAvI. gurudeve sthULabhadramAM paDeluM hIra oLakhI lIdhuM ane guruvare vidhipUrvaka sthULabhadrane dIkSA ApI. dIkSA lIdhA bAda bIjAM bAra varSa pasAra thaI gayAM. muni sthULabhadre evI pracaMDa sAdhanA sAdhI lIdhI hatI ke tribhuvananI koI tAkAta temanA zIlavratane khaMDita karavAnuM sAmarthya dharAvatI na hatI. ekadA varSARtu AvatAM zrI saMbhUtavijayasUrine vaMdanA karIne traNa munioe judA judA abhigraha lIdhA. temAM pahelA munie kahyuM ke, "huM cAra mAsa sudhI siMhano guphAne moDhe upavAsa karIne kAyotsarge rahIza." bIjAM munie kahyuM ke, "huM cAra mAsa sudhI STi viSe sarpanA bIlanA moDhe kAyotsarga dhAraNa karIne upavAsI rahIza" ane trIjAe kahyuM ke, "huM cAra mAsa sudhI kUvAnA bhAravaTA upara kAyotsarga karIne upavAsI rahIza." te traNene yogya jANIne gurue temane te rIte comAsuM vyatIta karavA AjJA ApI. pachI sthULabhadramunie UThIne gurune vijJapti karI ke, "huM cAra mAsa sudhI kocA vezyAnA gharamAM comAsuM rahIza." gurue upayoga daIne tene yogya dhArIne tema karavAnI AjJA ApI. pachI sarve munio pote aMgIkAra karelA sthAne gayA. te vakhate samatA guNavALA ane ugra tapane dhAraNa karanArA te munivarone joIne te siMha, sarpa ane kUvAno reMTa pheravanAra e traNe zAMta thaI gayA. sthULabhadra paNa kozAne ghera gayA, tyAM temane AvatA joIne kozAe vicAryuM ke "A sthULabhadra cAritrathI udvega pAmI vratano bhaMga karavA AvyA jaNAya che, mATe haju sudhI mAruM bhAgya jAgatuM che" ema vicArI kozA ekadama UThI munine motIthI vadhAvI be hAtha joDI UbhI rahIne bolI ke, "pUjya svAmI ! Apa bhale padhAryA. ApanA AgamanathI Aje aMtarAya kSaya thavAne lIdhe mAruM puNya pragaTa thayuM che. Aje mArA upara ciMtAmaNi, kAmadhenu, kalpavRkSa tathA kAmadeva vagere devatAo prasanna thayA ema huM mAnuM chuM. have he nAtha ! prasanna thaIne mane jaladIthI AjJA Apo. A mAruM citta, vitta, zarIra ane ghara ane sarva ApanuM ja che, mAruM yauvane e prathama Ape ja sArthaka karyuM che, hamaNAM himathI baLI gayelI kamalinI jema ApanA virahathI 6-dha thayelA A mArA zarIrane niraMtara ApanAM darzana ane sparza vaDe AnaMdita karo." Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 217 te sAMbhaLIne sthULabhadra bolyA, "jo huM muni thayo chuM. mArAthI cheTI rahIne je vAta karavI hoya te karaje. huM tAre tyAM comAsuM karavA Avyo chuM. mane UtaravAnuM sthAna batAva. kozA to manamAM akaLAI, paraMtu munine calita karavA mATe kAmazAstrane anusAre banAvelI citrazALA cAra mAsa sudhI sApha karIne rahevA ApI. tyAM muni samAdhi dhAraNa karIne rahyA. kozAe Apelo kAmadevane pradIpta karanAra parasayukta AhAra karIne paNa muni sthira mana rAkhIne rahyA. kozA suMdara vastrAbhUSaNa paherIne aneka prakAranA hAvabhAva karatI munine kSobha pamADavA temanI pAse AvI te vakhate munie kahyuM ke, "sADA traNa hAtha dUra karIne tAre nRtya vagere je karavuM hoya te karavuM pachI te kozA sADA traNa hAtha dUra rahIne kaTAkSathI muni sAmuM jovA lAgI. lajajAno tyAga karIne pUrve karelI DAnuM smaraNa karAvavA lAgI ane gAtrane vALavAnI caturAIthI tridaMDI vaDe suMdara evo madhya bhAga dekhADatI, tathA vastranI gAMTha bAMdhavAnA miSathI gaMbhIra nAbhirUpI kUpane pragaTa karatI kozA temanI samakSa vizvane moha pamADanAruM nATaka karavA lAgI; to paNa sthULabhadde AMkha UMcI karIne enI sAme joyuM paNa nahIM ane jarA paNa kSobha pAmyA nahIM pachI te kozA potAnI sakhIone laIne AvI. temAMthI eka nipuNa sakhI bolI ke, he pUjya ! kaThinatAno tyAga karIne uttara Apo, kema ke munionuM mana haMmezAM karuNAe karIne komaLa hoya che, bhAgyahIna puruSo ja prApta thayelA bhogane gumAve che. mATe he pAparahita muni ! ApanA viyogathI kaza thayelI ane Apane ja mATe maravAne taiyAra thayelI tamArI kAmAtura priyAnA manorathane saphaLa karo. pharIthI A tapasyA to sukha prApta thaze, paNa AvI premI yuvatI pharIthI maLaze nahIM. te sAMbhaLIne munie kozAne kahyuM ke, "anaMta vAra aneka bhavamAM kAmakrIDAdi karela che, to paNa haju sudhI zuM tenI ja icchA kare che? zuM haju tane tRmi thaI nathI ke jethI mArI sanmukha A nRtyAdika prayatno kare che? jo kadAca AvuM ja nRtya prazasta bhAva vaDe paramAtmAnI stutipUrvaka temanI pAse karyuM hoya to sarva saphaLa thAya; paraMtu tuM to bhoganI icchAthI dInavANI bole che ane sakhIone lAvIne bhogaprAptine mATe prayatna kare che, paraMtu tuM zA mATe A janma tathA jIvanane vRthA gumAve che ? te buddhizALI kozA ! tuM sarva prayatna potAnA AtmAnA hitane viSe ja kara." A pramANenAM sthULabhadramuninAM vacano sAMbhaLIne ko: e vicAryuM ke, A muninuM jinendriyapaNuM mArA jevI asaMkhya catura nArIothI paNa jItI zakAya tevuM Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 218 nathI." ema vicArIne te bolI ke, he munirAja ! meM ajJAnatAne lIdhe ApanI sAthe pUrve karelI kIDAne lobhathI Aje paNa kiDanI icchA vaDe Apane kSobha pamADavA mATe aneka upAyo karyA che. have te mAro aparAdha kSamA karo." pachI munie tene yogya jANIne zrAvaka dharmano upadeza karyo, te paNa pratibodha pAmIne zrAvikA thaI ane naMdarAjAe mokalelA puruSa vinA bIjA sarva mAre baMdhu samAna che, evo abhigraha lIdho." have varSARtu pUrNa thaI tyAre pelA traNe sAdhuo potapotAnA abhigrahanuM yathAvidhi pratipAlana karIne guru pAse AvyA. temAM prathama siMhanI guphA pAse rahenAra sAdhune AvatA joIne guru kAMIka UThIne bolyA ke, "he vatsa ! duSkara kArya karanAra ! tuM bhale Avyo, tane zAtA che ?" e ja pramANe bIjA be sAdhuo AvyA, tyAre temane paNa te ja rIte gurue mITho AvakAra Apyo. pachI sthULabhadrane AvatA joIne guru UbhA thaIne bolyA ke, "he mahAtmA ! deha duSkara-duSkara kAryane karanArA tuM bhale Avyo." te sAMbhaLI pelA traNe sAdhuomAMthI siMhaguphAvAsI munie IrSAthI vicAryuM ke, "A sthULabhadra maMtrIno putra hovAthI ja temane guru amArA karatAM vadhAre bahumAnathI bolAve che, citrazALAmAM rahelAM, SaTasa bhojanano AhAra karanArA ane strInA saMgamAM vaselA A sthULabhadrane gurue duSkara-duSkara kArya karanAro kahyo. to have ApaNe paNa AvatA cAturmAsamAM tevo ja abhigraha karazuM." ema vicArIne mahAkaSTa ATha mAsa vyatIta kya. pachI varSAkALa Avyo tyAre siMhaguphAvAsI abhimAnI sAdhue sUrIne kahyuM ke "A cAturmAsa huM chULabhadranI jema kozAnA gharamAM rahIza." gurue vicAryuM ke, jarUra A sAdhu sthULabhadranI IrSA ane spardhAthI Avo abhigraha kare che." pachI gurue upayoga ApIne tene kahyuM ke, he vatsa ! e abhigraha tuM na le, te abhigrahanuM pAlana karavAmAM te sthULabhadra eka ja samartha che, bIjo koI samartha nathI. kAraNa ke "kadAca svayaMbhU ramaNa sAgara paNa sukhethI karI zakAya, paNa A abhigraha dhAraNa karavo te to duSkarathI paNa duSkara che." A pramANe gurue kahelAM vacananI avagaNanA karIne te vImAnI sAdhu kozAne ghera gayA. kozAe temane joIne vicAryuM ke jarUra A sAdhu mArA dharmagurunI spardhAthI ja ahIM AvyA jaNAya che. ema vicArIne teNe te muninI avajJA karI. munie cAturmAsa rahevA mATe citrazALA mAgI, te teNe ApI. pachI kAmadevane uddIpana karanAra SaTasa bhojana kozAe munine vahorAvyuM. munie teno AhAra karyo. be-cAra divasa Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 219 thayA paNa kozA muni pAse jatI nathI. eTale chevaTe munie tene bolAvavA mAMDI. madhyAhana samaye prathamanI ja jema vastrAbhUSaNa paherIne kozA muninI parIkSA karavA AvI tenA hAvabhAva, kaTAkSa tathA nRtyAdika joIne muni kSaNa vAramAM ja kSobha pAmyA. agni pAse rahela lAkha, ghI ane mINanI jema te munie kAmAvezane AdhIna thaIne bhoganI yAcanA karI, tyAre kozAe tene kahyuM ke, "he svAmI ! ame vezyAo indrano paNa dravya vinA svIkAra karatA nathI" tyAre muni bolyA ke, mane kAmavarathI pIDA pAmelAne bhogasukha ApIne prathama zAMta kara. pachI dravya meLavavAnuM sthAna paNa tuM jyAM batAvIza tyAM jaIne te paNa huM tane meLavI ApIza !" te sAMbhaLI tene bodha karavA mATe kozAe tene kahyuM ke, "nepAla dezano rAjA navIna sAdhune lakSa mUlyavALuM ratnakaMbala Ape che, te tame mAre mATe laI Avo; pachI bIjI vAta karo." te sAMbhaLI akALe varSARtumAM ja muni nepAla bhaNI cAlyA. tyAM jaI rAjA pAsethI ratnakaMbala meLavI kozAnuM dhyAna dharatA te muni tarata pAchA pharyA. rastAmAM cAra loko maLyA tenAthI mahA muzkelIthI dInatA karIne kaMbala bacAvIne kozA pAse AvI pahoMcyA ane munie ati harSapUrvaka ratnakaMbala kozAne ApI. te laIne kozAe tarata ja potAnA paga lUchI tene gharanI khALanA kAdavamAM nAkhI dIdhI. te joIne sAdhue khedayukta thaI kahyuM ke, "he suMdarI ! ghaNI muzkelIthI ANeluM A mahAmUlyavAna ratnakaMbala teM kAdavamAM kema nAkhI dIdhuM ?" kozAe kahyuM ke, he muni ! jyAre tame ema jANo cho, tyAre guNa ratnavALA A tamArA AtmAne tame narakarUpI kAdavamAM kema nAkho cho ? traNa bhuvanamAM durlabha mahAmUlyavaMta tamArA saMyamadharmane A gaTara jevI maLamUtra bharelI kAyAmAM ragadoLavA zA mATe taiyAra thayA cho ? ane eka vAra vamana karelA saMsAranA bhogane pharIthI cATavAnI icchA kema karo cho ? ityAdi kozAnA upadezavALAM vAkyo sAMbhaLIne pratibodha pAmelA munie vairAgyathI kozAne kahyuM ke, he pAparahita suzIla ! teM saMsArasAgaramAM paDato mane bacAvyo, te bahu sAruM karyuM. have huM aticArathI utpanna thayelA duSkarma rUpa melane dhovAne mATe jJAna rU5 jaLathI bharelA guru rUpI jharaNAno Azraya karIza" kozAe paNa temane kahyuM ke tamArA viSe mAruM mithyA duSkRta ho; kAraNa ke huM zIlavratamAM sthita hatI chatAM meM tamane kAmotpAdaka kyiA vaDe kheda pamADyo che; paraMtu tamane bodha karavA mATe ja meM tamArI AzAtanA karI che te kSamA karajo ane haMmezAM gurunI AjJAne mAthe caDhAvajo." te sAMbhaLIne icchAmI ema kahI siMhaguphAvAsI muni guru pAse AvyA. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [] 220 guru vagarene vaMdanA karIne, "huM mArA AtmAne niMdu chuM" ema kahIne te muni bolDa ke, "sarva sAdhuomAM eka sthULabhadra ja ati duSkara kAryane karanArA che, ema gurue kahyuM hatuM te yogya che. puSpaphaLanA rasane (svAdane), madyanA rasane, mAMsanA rasane a strIvilAsanA rasane jANIne jeo tenAthI virakta thAya che te ati duSkara kAryanA karanAra che. tene huM vaMdanA karuM chuM. vaLI sattva vinAno huM kyAM ane dhIra buddhivALA sthULabha kyAM ! sarasavano kaNa kyAM ane hemAdri parvata kyAM ? khaghota kyAM ane sUrya kyAM ? a pramANe kahIne te muni AlocanA laI duSkara tapa karavA lAgyA. kozA potAnA sthULabhadra gurunI nIce pramANe stuti karavA lAgI : "jeNe sADA bAra breDa sonAmahoro mArA gharamAM AvIne mane ApI hatI te ja sAdhu avasthAmAM paNa mAre tyAM AvIne mane bAra vrata ApyAM." "sthULabhadre dhananuM dAna ApIne A janma paryaMta ayAcaka vRttinuM mane sukha ApyuM, ane vratanuM dAna ApIne anaMta bhavanuM sukha mane ApyuM, eTale sarvadA te to mane sukha ApanArA ja thayA. 2 pATalIputramAM duSkALa pravartato hato tethI saMdhe sthULabhadra vagere pAMcaso sAdhune nepAla dezamAM zrutakevaLI bhadrabAhu svAmI pAse mokalyA. temane sUrI bhaNAvavA lAgyA. temAM sthULabhadra vinA bIjA sarva sAdhuo sAta-sAta vAcanAthI bhaNavAmAM pahoMcI na vaLavAnA kAraNe potapotAnA sthAne AvatA rahyA. sthULabhadramuni mahAbuddhimAna hatA, te eklA sarI pAse rahyA. temaNe ATha varSamAM ATha pUrvano abhyAsa karyo. ekA alpa vAcanAthI uDrega pAmelA joIne sUrI bolyA ke, "he vatsa ! mAruM dhyAna pUrNa thavA AvyuM che, tyAra pachI tane tArI icchA mujaba vAcanA ApIza" sthULabhadre pUchyuM ke, "he svAmI ! have mAre keTaluM bhaNavuM bAkI che ?" gurue javAba Apyo ke, "biMdu jeTaluM tuM bhaNyo che ane samudra jeTaluM bAkI che." pachI sUrInuM mahAprANAyAma dhyAna pUrNa thatAM sthULabhadra daza pUrva sudhI gurujI pAse bhaNyA. tevAmAM sthULabhadranI baheno yakSA vagere sAdhvIo temane vaMdana karavA mATe AvI. prathama sUrIne vAMdIne teoe pUchyuM ke, "he prabhu ! sthULabhadra kyAM che ?" sUrIe kahyuM ke, "nAnA devakuLamAM che." ema sAMbhaLIne sAdhvIo te tarapha cAlI. temane AvatI joIne sthULabhadre Azcarya dekhADavA mATe potAnuM rUpa pheravIne siMhanuM rUpa dhAraNa karyuM. te sAdhvIo siMhane joIne bhaya pAmI ane sUrI pAse AvIne te vAta karI. sUrIe upayogathI te hakIkta jANIne Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | rara1 kahyuM ke, tame jaIne vAMdo, tyAM tamAro moTo bhAI ja che, siMha nathI" eTale te sAdhvI pharIthI tyAM gaI, te vakhate pULabhadra potAne ja svarUpe hatA, temane vaMdanA karI. pachI temanA bhAI zrIyakanA svargagamananuM vRttAMta kahIne tema ja potAno saMzaya TALIne te sAdhvIo potAne sthAne gaI. pachI cULabhadra vAcanA levA mATe guru pAse gayA. te vakhate sUrie vAcanA ApI nahIM ane bolyA ke, tuM vAcanAne ayogya che." acAnaka AvuM vacana sAMbhaLIne zULabhadra potAnA aparAdha saMbhAravA lAgyA. pachI te bolyA ke, "he pUjya gura? meM koI paNa aparAdha karyo jaNAto nathI, paNa Apa kaho te kharuM." guru bolyA ke, zuM aparAdha karIne kabUla karato nathI? tethI zuM pApa zAMta thaI gayuM ?" pachI sthULabhadra siMhanuM rUpa karavA vaDe zrutanI AzAtanAnuM smaraNa karIne gurunAM caraNa kamaLamAM paDyA ane bolyA ke, "pharIthI AvuM kAma nahIM ke, kSamA karo." sUrI bolyA ke, "tuM yogya nathI." pachI sthULabhadra sarva saMdha pAse gayA ane temane prArthanA karI, guru pAse mokalI gurune manAvavA lAgyA. kema ke, "moTAno kopa moTA ja zAMta karI zake." sUrIe saMghane kahyuM ke, "jema A sthULabhadra hamaNAM potAnuM rUpa badalyuM tema bIjA paNa karaze. vaLI have pachI manuSyo maMda sattvavALA thaze." to paNa saMghe vadhAre AgrahathI sthULabhadrane bhaNAvavA kahyuM, tyAre gurue upayoga Apyo, to jANyuM ke, "bAkInA pUrvano mArAthI abhAva nathI, mATe A sthULabhadrane bAkInA pUrve bhaNAvuM." ema vicArIne gurue tAre bIjA koIne bAkInA pUrve bhaNAvavA nahIM evo abhigraha karAvIne sthULabhadrane sUtranI vAcanA ApI tethI te cauda pUrvanA dhAraNa karanArA chellA muni thayA. Arya sthULabhadra svAmI! mohanA gharamAM rahIne jeNe mohavijaya meLavyo te maharSi ! jenA zIlavratanI surabhi saMsArane sugaMdhita karatI raheze. jemanuM nAma zIla sAdhaka AtmAo prAta:kALe paratmAnI jema smaraze. evA sarvazreSTha brahmacaryanA svAmI saMtapuruSa jemanuM nAma corAsI co rasI covIsI sudhI loko yAda karatA raheze. dhanya dhanya sthUlabhadra! | dAna e lakSmInI parama zobhA che. , kumArganI gInI karatAM sumArganI pAI vI. nidA chAnuM ane dhImuM jhera che. ET'S Sii Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] rarara zrI kSullakakumAra (bahota gaI thoDI rahI) sAketa nAmanA nagaramAM puMDarika nAme rAjA rAjya karato hato. tene nAno bhAI kaMDarIka yuvarAjasthAne hato. kaMDarIkane yazobhadrA nAmanI ati rUpavaMta strI hatI. te strI joIne puMDarIka rAjA kAmarAgamAM magna thayo, tethI teNe dAsI dvArA potAnI icchA jaNAvI. yazobhadrAe javAbamAM kahevarAvyuM ke, "he pUjya ! tame samagra prajAnA svAmI cho, tethI nItipaMthano tyAga karavo Apane ucita nathI." A pramANenuM yazobhadrAnuM vacana dAsIe rAjAne kahyuM, eTale rAjAe pharIthI kahevarAvyuM ke, "he strI!strIone "nA" kahevAno svabhAva ja hoya che, paraMtu he kRzAMgI ! mazkarI mUkIne mane pati tarIke aMgIkAra kara." yazobhadrAe kahyuM ke, - "kuLa tathA dharmanI maryAdA huM mUkIza nahIM, tuM AvAM duSTa vacano bolatAM kema lA pAmato nathI ?" te sAMbhaLI rAjAe vicAryuM ke, "jyAM sudhI mAro bhAI kaMDarIka jIve che tyAM sudhI A mane cAhaze nahIM, mATe tene mArI nAkhuM." ema dhArIne kapaTathI teNe potAnA nAnA bhAIne mArI nAkhyo. 83. vidhavA thayA pachI yazobhadrAe vicAra karyo ke, "je duSTe potAnA bhAInI hatyA karI te avazya mArA zIlano paNa bhaMga karaze, mATe mAre paradeza javuM yogya che." ema dhArIne garbhavatI evI te yazobhadrA gupta rIte tyAMthI nAsI gaI; ane "zIlanuM rakSaNa karavAmAM dIkSA jevuM bIjuM koI zreSTha sAdhana nathI." ema mAnIne teNe dIkSA grahaNa karI. anukrame garbha vRddhi pAmyo. te joIne sarve sAdhvI vageree tene pUchyuM, tyAre teNe sarva satya vRttAMta kahI batAvyuM. pachI zrAvakoe zAsananI helanA na thAya tevI rIte tene rAkhI. samaya pUrNa thatAM tene putrano janma thayo, te zrAvakonA ghare vRddhi pAmavA lAgyo. zrAvakoe tenuM lAlanapAlana karyuM ane tenuM kSullakumAra nAma rAkhyuM. te kumAra ATha varSano thayo tyAre tene dIkSA ApI; paraMtu gAritrAvaraNa mohano udaya thavAthI tenA cittamAM viSayavAsanA utpanna thaI; eTale teNe potAnI sAdhvI mAtAne kahyuM ke, "he mAtA ! viSayanuM sukha anubhavIne pachI huM pharIthI vrata grahaNa karIza." tenI mAtAe kahyuM ke, "he putra! AvuM saMyamanuM sukha tajIne tuccha viSayamAM kema Asakti kare che ? jo tAre saMyamanI icchA na hoya, to mArA vacanathI bAra varSa sudhI mArI pAse rahIne jinezvaranI vANI sAMbhaLa." A pramANe potAnI mAtAnuM vacana sAMbhaLIne Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D rara3 te teTalo vakhata rahyo, ane potAnI sAdhvI mAtA pAse haMmezAM vairAgyamaya vANI sAMbhaLavA lAgyo, paraMtu tenA manamAM leza paNa vairAgya utpanna thayo nahIM bAra varSa pUrAM thatAM tenI mAtAnI pAse rajA mAgI, tyAre teNe kahyuM ke, "he putra! tuM mArI guNI pAse jaIne rajA le tyAre teNe moTI sAdhvI pAse jaIne rajA mAgI. sAdhvIe kahyuM ke, "amArI pAse rahIne bAra varSa sudhI dezanA sAMbhaLa." teNe te paNa kabUla karyuM, ane temanI pAse rahIne aneka sUtranA artho sAMbhaLyA, paNa kAMI pratibodha pAmyo nahIM. avadhi pUro thatAM teNe temanI pAse rajA mAgI ke, tamArA AgrahathI ghaNuM kaSTa sahana karIne paNa rahyo chuM, mATe have huM jaIza." sAMbhaLI temaNe kahyuM ke, ApaNA upAdhyAyajI guru che, temanI rajA laIne pachI jA." tyAre teNe upAdhyAyanI pAse jaIne rajA mAgI. upAdhyAye kahyuM ke, bAra varSa sudhI amArI pAse rahIne dezanA sAMbhaLa" teNe te paNa kabUla karyuM, paraMtu bodha lAgyo nahIM. avadhi pUrI thatAM upAdhyAyanI rajA mAgI. tyAre teNe kahyuM ke, "gacchanA adhipati sUrI pAse jaIne tArI icchA kahe." teNe tema karyuM. AcArye paNa potAnI pAse bAra varSa sudhI rahevAnuM kahyuM. eTale te teTalo vakhata rahIne aneka prakAranI dezanA sAMbhaLavA lAgyo. A pramANe mAtA vagerenA AgrahathI aDatAlIsa varSa paryata dIkSAnuM pAlana karyuM to paNa viSayathI tenuM citta parAkSukha thayuM nahIM. pachI avadhi pUrNa thatAM teNe sUrIne kahyuM ke, huM svAmI ! huM jAuM chuM." te sAMbhaLIne sAvadha karma hovAthI sUrI to mauna ja rahyA. tyAre te potAnI meLe tyAMthI cAlyo. jatI vakhate tenI mAtAe pUrva avasthAmAM (gRhasthIpaNAmAM) ANeluM ratnakaMbala tathA mudrA (vIMTI) tene ApIne laIne ane saMyamanAM sarva cihna tajIne te anukrame sAketapuranI rAjyasabhAmAM saMdhyAkALe pahoMcyo. tyAM koI nartakInRtya karatI hatI te nRtya jovAmAM vyagra cittavALA sarve sabhAsado tene vAraMvAra dhanyavAda ApatA hatA, ane te nartakInI prazaMsA karatA hatA. sullaka paNa te joIne temAM tallIna thaI gayo. rAta ghaNI vItI gaI, tevAmAM nartakI ghaNA vakhatathI nAca karavAne lIdhe thAkI gayelI hovAthI tenAM netra nidrAthI purNAyamAna thayAM.te joIne tenI akkAe saMgItanA AlApamAM tene kahyuM sahegAIe suvA sunizcie sAme suMdarI aNu pAliya dIkarAI usumiNe temAM pramAyae. bhAvArtha: he suMdarI! teM bahu sAruM gAyana karyuM, ghaNuM sAruM vagADyuM, ane sArI rIte nRtya karyuM evI rIte ghaNI rAtrI vyatIta thavA daIne have thoDA mATe pramAda na kara." A pramANe akkAnuM gAyana sAMbhaLIne nartakI pharIthI sAvadhAna thaI. ahIM lullakakumAra te gAthA sAMbhaLI bodha pAmyo. tethI teNe te nartakIne potAnI ratnakaMbalanuM inAma ApyuM, eTale rAjaputre maNijaDita kuMDala ApyAM. maMtrIe mudrAratna ApyuM. lAMbA vakhatathI patinA virahavALI koI sArthavAhanI strIe potAno hAra Apyo. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo rara4 ane rAjAnA mahAvate aMkuzaratna inAmamAM ApyuM. te dareka inAma lakSa lakSa mUlyanA hatuM; te joIne rAjAe te sarvene pUchyuM ke, tame A pramANe tuSTidAna ApyuM, tenuM zuM kAraNa? tyAre prathama kSullaka bolyo ke, he rAjA! huM tamArA nAnA bhAIno putra chuM. chappana varSa sudhI saMyama pALIne viSayavAsanAthI rAjya levA mATe huM tamArI pAse Avyo hato, paNa A gAthA sAMbhaLIne meM vicAryuM ke, jiMdagIno ghaNo bhAga to saMyama dharmanA pAlanamAM vItI gayo. have thoDA kALa mATe pramAda karavo mane ucita nathI." AvI vairAgyanI bodhaka gAthA paNa mane sAdhakapaNe pariNamI; prathama gurunAM sAdhaka vacano paNa mane bAdhaka rUpa thayAM hatAM. have huM cAritra pALavAmAM nizcaLa thavAno, te kAraNathI meM mArA para moTo upakAra karanArI A nartakIne sauthI prathama prItidAna ApyuM. vaLI he rAjA! jo tane mane potAnA nAnA bhAInA putra tarIke oLakhavAmAM saMdeha pAmatA ho, to te saMdehane chedanArI A nAmamudrA juo." te joIne rAjAe kSullakakumArane kahyuM ke, A rAjya grahaNa kara" teNe kahyuM ke, rAjyAdikamAM Asakti utnanna karanAro moha rUpI cora have mArA AtmapradezathI dUra gayo che! mATe huM rAjyAdikane zuM karuM ?" pachI rAjAe potAnA putrane pratidAnanuM kAraNa pUchyuM, eTale te bolyo ke, "he pitA! rAjyanA lobhathI AjakAla huM tamane viSAdikanA prayoga vaDe mArI nAkhavAnA vicAramAM hato, paNa A gAthA sAMbhaLIne meM vicAryuM ke, pitA vRddha thayA che, mATe have temanuM bahu thoDuM AyuSya bAkI rahyuM haze, tethI mAravA to nahIM, ema dhArIne huM khuzI thayo tethI meM tenuM prItidAna ApyuM." pachI maMtrIne pUchatAM teNe kahyuM ke, "he svAmI ! zatruoe mane potAnA pakSamAM lIdho hato. paNa A gAthA sAMbhaLIne huM tevA pApakarmathI nivRtti pAmyo chuM. pachI patinA virahavALI strIne pUchatAM te bolI ke, he prabhu! AjakAla karatAM patinA virahamAM meM bAra varSa nirgamana karyo to paNa te to AvyA nahIM, tethI puruSano viraha asahya lAgavAthI huM Aje parapuruSa sevIne zIlano bhaMga karavA icchatI hatI. te A gAthA sAMbhaLavAthI pAchI ziyaLamAM daDha thaI ke. lAMbA kALanuM pAlana kareluM zIla thoDA vakhata mATe mUkavuM nahIM. A kAraNathI meM prasanna thaIne nartakIne prInidAna ApyuM che." pachI mahAvatane te pUchatAM teNe kahyuM ke, huM ApanI rANI sAthe lubdha thayelo chuM. Aje Apano vinAza karavA icchato hato, paNa A gAthA sAMbhaLIne tevA pApa-vicArathI nivRtta thayo chuM ane tethI meM tuSTidAna ApyuM che." A pramANe sarvanAM kAraNo sAMbhaLIne rAjA vagere sarva harSa pAmyA, ane te sarvee kSullakakumAranI sAthe jaI dIkSA grahaNa karI, anukrame te svargAdika gatine pAmyA. A STAMtano sAra e che ke, kALa pAkyo hoya tyAre upadeza vacananI asara thAya ane kALa na pAkyo hoya tyAre game eTaluM kahevAya paNa asara na thAya." Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo rara5 | cArUdatta 84. caMpAnagarImAM bhAnu nAme zreSThI raheto hato, tene cArudatta nAme putra hato, te yauvanane prApta thayo eTale pitAe yogya kanyA sAthe paraNAvyo paNa koI kAraNane laIne vairAgya AvavAthI te viSayathI virakta thaI potAnI strI pAse paNa jato nahIM. AthI tenA pitAe cAturya zIkhavavAne mATe tene eka gaNikAne ghera mokalyo. cArudatta haLave haLave te gaNikA para Asakta thayo. chevaTe teNe vezyAnA premane vaza thaI potAnuM ghara paNa choDI dIdhuM ane bAra varSa sudhI vezyAne ghera rahyo. eka vakhata tenA pitA bhAnu zreSThIno aMta samaya Avyo, eTale teNe putrane bolAvI kahyuM ke, he vatsa! teM janmathI mAMDIne mAruM vacana mAnyuM nathI paNa have A chevaTanuM eka vacana mAnaje. te e ke jyAre tane saMkaTa paDe tyAre navakAra maMtrane saMbhAraje." A pramANe kahI tenA pitA mRtyu pAmyA. thoDA divasa pachI tenI mAtA paNa mRtyu pAmI. carudatte durvyasanathI mAtApitAnI sarva lakSmI uDAvI dIdhI. cArudattanI strI tenA pitAne ghera cAlI gaI. ahIM jyAre dhana khUTI gayuM tyAre svArthI vezyAe tene gharamAMthI kADhI mUkyo, eTale te sasarAne ghera Avyo, sAsarethI thoDuM dhana laI kamAvA mATe vahANe caDyo. daivayoge vahANa bhAMgyuM, paNa puyoge pATiyuM meLavI kuzaLakSema kinAre Avyo. tyAMthI potAnA mAmAne ghera gayo, tyAMthI dravya laI kamAvA mATe paga raste cAlyo. mArgamAM dhADa paDI eTale saghaLuM dhana cora laI gayA. pAcho du:khI thaI pRthvI para bhaTakavA lAgyo. evAmAM koI yogI maLyo. teNe ardhaardha bhAga TharAvI rasakUpikAmAMthI rasa levAne mAMcI upara besADIne tene kUpikAmAM utAryo. rasano kuMbha bharIne upara Avyo. eTale kuMbha laIne yogIe mAMcI kUpikAmAM nAkhI dIdhI. cArudatta kUvAmAM paDyo ne yogI nAsI gayo. tyAM koI mRtyu pAmatA puruSane teNe navakAra maMtra saMbhaLAvyo. trIje divase caMdana gho tyAM rasa pIvA AvI traNa divasano sudhAtura cArudatta tene pUchaDe vaLagIne ghaNA kaSTa bahAra nIkaLyo. AgaLa cAlatAM tenA mAmAno putra rudradatta tene maLyo. rudradatte kahyuM ke, "be gheTAM laIne ApaNe suvarNadvIpe jaIe." cAdare hA pADI eTale be gheTAM laIne teo samudrane tIre AvyA. pachI rudradatte kahyuM ke, "A be gheTAMne haNIne tenA carmanI aMdara charI laIne pezIe. ahIM bhAraDa pakSI Avaze. te mAMsanI 15 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | rara6 buddhithI ApaNane upADIne suvarNadvIpe laI jaze, eTale ApaNe cAmaDAne chedI bahAra nIkaLIne tyAMthI suvarNa lAvIzuM. cArudatta bolyo ke, e vAta kharI paNa ApaNA jIvano vadha kema thAya ?" eTalAmAM to rudradatte zastrano ghA karIne eka gheTAne kAra nAkhyo. pachI jevo bIjAne mAravA jAya che tevo cAradatte gheTAne navakAramaMtra saMbhaLAvyo gheTAe anazanavrata grahaNa karyuM. pachI baMne jaNA te gheTAnA carmanI dhamaNamAM peThA eTale bhADa pakSI te dhamaNa laIne AkAze UDyuM. mArgamAM bIjuM bhAkhaMDa pakSI maLavAthI tenI sAthe yuddha thatAM tenA mukhamAMthI cArudattavALI dhamaNa paDI gaI. dhamaNa sahi, cArudatta eka sarovaramAM paDyo. temAMthI bahAra nIkaLIne te ThekANe ThekANe bhamavA lAgyo. anukame eka cAraNa muni tenA jovAmAM AvyA. munine namIne te pAse beTho. muni bolyA : re bhadra ! A amAnuSa sthaLamAM tuM kyAMthI Avyo ?" teNe potAnuM saM" du:kha jaNAvyuM, eTale munirAje chaThuM vrata varNavI batAvyuM. koI paNa dizAmAM amuka yojanathI AgaLa javuM nahIM. A vrata pALavAthI te te dizAmAM bhAvi aneka pApothI bacI javAya che. cAruda prItithI te digvirati vrata grahaNa karyuM. A arasAmAM ko deve tyAM AvI prathama cAdarane ane pachI munine vaMdanA karI te samaye koI ja vidyAdhara te munine vAMdavA AvyA hatA. temaNe pelA devane pUchyuM ke, he deva ! tame sAdhune mUkIne prathama A gRhasthane kema nayA ?" deva bolyA ke, "pUrve pippalAda nAma brahmarSi ghaNA lokone yajJa karAvI, pApamaya zAstro prarUpIne narake gayA hatA. ne pippalAda. RSi nArakImAMthI nIkaLIne pAMca bhava sudhI bakarA thayA. te pAMce bhavamAM yajJamAM ja homAyA. cha bhave paNa bakaro thayA, paraMtu te bhavamAM A cAdare anazana karAvI navakAra maMtra saMbhaLAvyo. tenA mahimAthI mRtyu pAmIne te svarge gayA. te huM keva i; avadhijJAnathI pUrvabhava jANIne A mArA gurue ApelA navakAramaMtrano mahimA kahevA ane upakArI gurune vAMdavAne huM ahIM Avyo chuM. pUrvanA mArA paranA upakArathI prathama tene vaMdana karIne pachI sAdhune vaMdanA karI che." A pramANenI hakIkata sAMbhaLIne cAdare vairAgya pAmIne dIkSA grahaNa karI ane aneka prakAranI tapasyA karIne te svagayo. "jema pUrve cAdare divirati vrata lIdheluM na hovAthI aneka sthAne bhamI bhamIra duHkhI thayo, tema je prANI vrata grahaNa nahIM kare te du:khI thaze, tethI bhavya prANIo digvirati vrata avazya grahaNa karavuM. noMdha : digvirati vrata eTale nakkI karelI sImAthI bahAra na javuM. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D rara7 | zrI mRgAputra (loDhiyA 85. zrI viraprabhu pRthvIne pavitra karatA karatA mRga nAmanA gAmanA udhAnamAM samavasaryA. prathama gaNadhara zrI indrabhUti prabhunI AjJA laIne mRga gAmamAM gocarIe gayA. tyAMthI eSaNIya anAdi laI pAchA pharatA pharatA gAmamAM eka aMdha ane vRddha koDhIAne joyo. tenA mukha upara mAkhIo baNabaNI rahI hatI, ane te pagale pagale alita thato hato. evA duHkhanA ghara rUpa tene joIne gautama svAmIe (zrI indrabhUti) prabhunI pAse AvIne pUchyuM ke, he bhagavan! Aje meM eka evA mahA du:khI puruSane joyo che ke, tenA jevo vizvamAM koIka ja du:khI haze !" prabhu bolyA, he gautama ! ene kAMI moTuM duHkha nathI. Aja gAmamAM vijaya rAjAnI patnI mRgAvatI nAme rANI che, teno prathama putra loDhiyAnA jevI AkRtivALo che, tenA du:khanI AgaLa AnuM du:kha kAMI ja nathI. e mRgAputra mukha, netra ane nAsikAdike rahita che. tenA dehamAMthI durgadhI rUdhira ane parU zravyA kare che, te janma lIdhA pachI sadA bhUmigRhamAM ja rahe che." A pramANe sAMbhaLI gautamasvAmI Azcarya pAmyA ane prabhunI AjJA laI karmanA vipAkanI bhayaMkaratAne jovAnI icchAe rAjAne ghera gayA. rAjapatnI mRgAvatI gaNadhara mahArAjane acAnaka AvelA joI bolI, he bhagavAna ! tamAruM durlabha Agamana akasmAta kema thayuM che ?" gaNadhara bhagavaMta bolyA mRgAvatI ! prabhunA vacanathI tArA putrane jovA mATe Avyo chuM. rANIe tarata ja potAnA suMdara AkRtivALA putro batAvyA, eTale gaNadhara bolyA he rAjapatnI ! A sivAya tArA je putrane bhUmigRhamAM rAkhyo che te batAva." magAvatI bolI ke, "bhagavAna ! mukhe vastra bAMdho ane kSaNa vAra rAha juo ke jethI huM bhUmigRha ughaDAvuM ne temAMthI keTalIka durgadha nIkaLI jAya tema karuM." pachI kSaNa vAre mRgAvatI gautama svAmIne bhUmigRhamAM laI gaI. gautama svAmIe najIka jaIne mRgAvatInA putrane joyo. te paganA aMgUThA hoTha, nAsikA, netra, kAna ane hAtha vagarano hato; janmathI napuMsaka, badhira ane mUgo hato, dussaha vedanA bhogavato hato, janmathI mAMDIne zarIranI aMdarathI ATha nADImAMthI ane bahAranI ATha nADImAMthI rudhira tathA parU AvyA karatuM hatuM. jANe mUrtimAna pApa hoya tevA te loDhakAkRti putrane joI gaNadhara bahAra nIkaLyA. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | rara8 ane prabhunI pAse AvIne pUchyuM ke, "he svAmI ! A jIva kyA karmathI nArakInA jevuM du:kha bhogave che ?" prabhu bolyA : "zatatAra nAmanA nagaramAM dhanapati nAmanA rAjAne akakhAI rAThoDa (rASTrakUTa) nAme eka sevaka hato. te pAMcaso gAmano adhipati hato. tene sAte vyasana sevavAmAM ghaNI Asakti hatI. te ghaNA AkarA karothI lokone pIDato hato, ane kAna, netra vagere chedIne lokone herAna karato hato. eka vakhate tenA zarIramAM soLa roga utpanna thayA. te A pramANe - zvAsa, khAMsI, javara, dAha, peTamAM zULa, bhagaMdara, haraSa, ajIrNa, netrabhrama, mukhe sojA, anna para TreSa, netrapIDa, khUjalI, karNa vyAdhi, jalodara ane koDha, kahyuM che ke : "duSTa, durjana, pApI, krUra karma karanAra ane anAcAramAM pravartanArane te ja bhavamAM pApa phaLe che. te rAThoDe bredha ane lobhane vaza thaI aneka pApo karyo. teNe potAno badho kALa pApa karavAmAM ja gumAvyo evI rIte aDhIso varSanuM AyuSya bhogavI, maraNa pAmIne pahelI narake gayo. tyAMthI nIkaLIne ahIM mRgAvatInA putrapaNe utpanna thayo che. tene mukha na hovAthI tenI mAtA rAba karIne tenA zarIra upara reDe che. te AhAra roganA chidra dvArA aMdara pesI parU ane rUdhirapaNAne pAmIne pAcho bahAra nIkaLe che, AvA mahA du:kha vaDe batrIza varSanuM AyuSya pUruM karI maraNa pAmIne Aja bharata kSetramAM vaitADhya samIpe siMha thaze. tyAMthI maraNa pAmIne pharI vAra pahelI narake jaze. tyAMthI sarpaLiyA (noLiyA)paNAne pAmI bIjI na jaze. ema eka bhavane AMtare sAtamI naraka sudhI jaze. pachI macchapAI pAmaze. pachI sthaLacara jIvomAM Avaze. pachI khecarapakSI jAtimAM Upajaze. pachI caturiMdriya, viidriya ane beiMdriyamAM Avaze. pachI pRthvI vagere pAMce thAvaramAM bhamaze. evI rIte corAzI lAkha yonimAM vAraMvAra bhamI akAmanirjarAe laghukarmI thavAthI pratiSThAnapure eka zreSThIne ghera putra paNe Upajaze. tyAM sAdhunA saMgathI dharma pALI maraNa pAmIne devatA thaze. tyAMthI AvI anukrame siddhipadane pAmaze. A pramANe zrI vIra prabhue gautama svAmIne loDhakano saMbaMdha kahyo. A kathA vAMcIne sau mahAnubhAvo carAcara jIvonI hiMsA karavAthI dUra rahe ane satata jIvadayA * ahiMsA dharmanA AcaraNamAM rakta bane. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo rara9 zrIkAnta zreSThI 86. | rAjagRhI nagarImAM zrIkAMta nAme eka zreSThI hato. te divase vyApAra kare ane rAtre corI kare. eka vakhate bAravratane dhAraNa karanAra jinadAsa nAme koI zrAvaka te nagarImAM Avyo. zrIkAnta zeThe tene bhojana mATe AmaMtraNa ApyuM. jinadAse kahyuM ke, "jenI AjIvikAnA prakAra mArA jANavAmAM na hoya tene ghera huM bhojana karato nathI." zrIkAne kahyuM. huM zuddha vyApAra karuM chuM." jinadAse kahyuM, "tamArA gharakharaca pramANe tamAse vyApAra jovAmAM Avato nathI; mATe satya hoya te kaho." pachI "zrIkAMte jinadAsa pArakuM guhya prakaTa kare ema nathI" evI khAtarI thavAthI potAnA vyApAranI ane corInI satya vAta kahI. tyAre jinadAse kahyuM, "huM tamAre ghera bhojana karIza nahIM, kAraNa mArI buddhi paNa tamArA AhArathI tamArA jevI thAya." zrIkAMte kahyuM, "corInA tyAga vinA je tame kaho te huM dharma karuM." jinadAse kahyuM ke atyAre tame prathama asatya bolavuM nahIM, te vrata grahaNa karo. asatya viSe kahyuM che ke, trAjavAmAM eka tarapha asatyanuM pApa rAkhyuM ane bIjI tarapha bIjAM badhAM pApo rAkhyAM, to paNa asatyanuM pA5 adhika thayuM. je koI zikhAdhArI, muMDI, jaTAdhArI, digaMbara ke valkaladhArI thaI lAMbo vakhata tapasyA kare te paNa jo mithyA bole to te caMDALathI paNa niMdavA yogya thAya che. vaLI asatya to avizvAsanuM kAraNa che ane satya vizvAsanuM mULa kAraNa che tathA satyanuM aciMtya mAhAsya che. lokamAM paNa kahevAya che ke, draupadIe satya bolavAthI AmravRkSane navapallavita karyuM hatuM. te vArtA nIce pramANe : hastinApuranA rAjA yudhiSThiranA udyAnamAM mAgha mAsanA viSe ekadA adyAsI hajAra RSio AvyA. rAjAe temane bhojanane mATe nimaMtraNa karyuM. tyAre teo bolyA ke he rAjana ! jo tame AmrarasathI bhojana karAvo to ame jamIzuM, nahIMtara nahIM jamIe." e sAMbhaLI rAjA yudhiSThira ciMtAmAM paDyA ke, "A AmanI tu nathI, to akALe ApraphaLa zI rIte maLI zake tevAmAM akasmAta nArada muni AvI caDyA. teNe rAjAnI ciMtA jANIne kahyuM ke, jo tamArAM paTarANI draupadI sabhAmAM AvI, pAMca satya bole to akALe paNa AmravRkSa phaLe." rAjAe te vAta aMgIkAra karI, draupadIne Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 230 sabhAmAM bolAvyAM. nArade satIne pUchyuM ke, "he satI ! pAMca patithI saMtoSa dharAvanArAM evAM tame satIpaNuM, saMbaMdha, zuddhapaNuM, patinA prema ane manamAM saMtoSa e pAMca bAbata saMbaMdhI je satya hoya te kaho." draupadI asatyathI bhaya pAmIne je strIonuM guhya hatuM te satya satya rIte kahevA lAgyAM : "he muni ! rUpavAna, zUravIra ane guNI evA mAre pAMca patio che, tathApi koI vAra chaThThAmAM mana jAya che. he nArada ! jyAM sudhI ekAMta, yogya avasara ane koI prArthanA karanAra maLe nahIM tyAM sudhI ja strIonuM satIpaNuM che. svarUpavAna puruSa pitA, bhrAtA ke putra hoya to tene paNa joIne kAcA pAtramAMthI jalanI jema strIonAM guptAMgo bhIMjAyA kare che. he nArada ! jema varSA Rtuno samaya kaSTadAyaka che, tathApi AjIvikAnuM kAraNa hovAthI sarvane vahAlo lAge che tema bharathAra bharaNapoSaNa kare che tethI strIne vahAlo lAge che, kAMI premathI vahAlo lAgato nathI. saritAothI samudra tRpta thato nathI ane sarva prANIothI yamarAja tRpta thato nathI, tema puruSothI strI tRpta thatI nathI. he nArada ! strI agninA kuMDa samAna che, tethI uttama janoe strIono saMsarga choDI devo. A pramANe draupadI pAMca satya bolI, temAM prathama satye AMbAne aMkura thayA. bIje satye pallava thayAM, trIje satye TIsIo thaI, cothe satya maMjarI thaI ane pAMcamA satye pAkAM madhura phaLa thaI gayAM. te joI sarva sabhAsado prazaMsA karavA lAgyA, pachI te AmranA rasa vaDe yudhiSThire sarva munione pAraNuM karAvyuM. A pramANe satya vacanano mahimA lokamAM ane zAstramAM varNavelo che. ethI he zrIkAMta zeTha !! tame paNa te satya vrata svIkAro." A pramANe sAMbhaLI zrIkAMte satya vrata svIkAryuM. jinadAse kahyuM "zreSThI jIvananI jema A vrata yAvajiva pALajo." zrIkAMte kahyuM ke, "rAya jAo ane A nAzavaMta prANa paNa jAo, paNa mArI vAcA na jAo. AvuM nItinuM vacana che, tethI meM je vrata lIdhuM che teno huM kadI paNa bhaMga karIza nahIM." have zrIkAMta zeThe A vrata grahaNa karyuM. tathApi teno corIno svabhAva to gayo nahoto. tethI eka vakhate zrIkAMta zeTha corI karavA gayo. tyAM mArge nagaracarcA jovA nIkaLelA zreNika rAjA ane abhayakumAra maLyA. temaNe zrIkAMtane pUchyuM ke, "tuM koNa che ?" teNe kahyuM, "huM pote chuM." pharI pUchyuM ke tuM kyAM jAya che ?" zrIkAMte kahyuM ke, "rAjAnA bhaMDAramAM corI karavAne jAuM chuM." puna: pUchyuM ke "tuM kyAM vase che ?" zrIkAMte kahyuM ke, "amuka pADAmAM. vaLI pUchyuM ke, "tAruM nAma zuM ?" zrIkAMte kahyuM ke, "mAruM Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 231 nAma zrIkAMta che. te sAMbhaLIne zreNika tathA abhayakumAra Azcarya pAmyA ke, "cAra AvI rIte sAcuM kahe nahIM," mATe A cora jaNAto nathI." pachI teo AgaLa cAlyA. pAchA vaLatAM pelo zrIkAMta rAjAnA bhaMDAramAMthI peTI laIne jato hato. tene pAchI zreNika tathA abhayakumAra maLyA. teNe pUchyuM ke, "A zuM lIdhuM che ?" zrIkAMte kahyuM ke, rAjAnA bhaMDAramAMthI A ratnanI peTI laIne ghera jAuM chuM." AvuM tenuM vAkya sAMbhaLI teo rAjamahelamAM gayA. prAta:kALe bhaMDArIe bhaMDAramAM corI thayelI jANI, bIjI paNa keTalIka vastuo AghIpAchI karIne pachI pokAra karI koTavAlane tiraskAra sAthe bhaMDAramAM corI thayAnuM kahyuM. te vAtanI rAjAne khabara thaI eTale teNe bhaMDArIne bolAvIne kahyuM ke, "kozamAMthI zuM zuM gayuM che?" bhaMDArIe kahyuM ke, "ratnanI daza peTIo gaI che." pachI rAjAe maMtrI sAmuM joI pelA zrIkAMtane bolAvyo ane pUchyuM ke, rAtre teM zuM coryuM che? te pUchatAM ja zrIkAMte jANyuM ke rAtre je be jaNa maLyA hatA te ja A che. tethI teNe kahyuM ke, svAmin ! tame zuM bhUlI gayA, tamArA dekhatAM ja huM mArI AjIvika mATe eka peTI laIne jato hato." zreNika rAjAe kahyuM ke, "are cora ! tuM mArI pAse paNa sAcuM bolatAM kema bhaya pAmato nathI ?" zrIkAMta bolyo ke, "mahArAja ! prAjJa puruSoe pramAdathI paNa asatya na bolavuM joIe, kema ke asatya bolavAthI pracaMDa pavana vaDe vRkSanI jema kalyANa (sukRta)no bhaMga thaI jAya che. vaLI tame ghedha pAmo to A lokamAM eka bhavanA sukhano nAza karo, paNa jo satya vratano bhaMga karuM to anaMta bhavamAM mane duHkha prApta thAya." A pramANenAM tenAM vacano sAMbhaLI rAjA zreNike tene zikSA dIdhI ke, "jevuM A bIjuM satya vrata pALe che, tevI rIte bIjAM vrata paNa pALa" zrIkAMte te svIkAryuM. eTale rAjAe jUnA bhaMDArIne rajA ApIne te padavI upara zrIkAMtane rAkhyo. anukame te mahAvIra svAmInA zAsanano zrAvaka thayo. A pramANe zrIkAMta core jinadAsa zrAvakanA vAkyathI DhatA vaDe satya vacanarUpa bIjuM vrata lIdhuM tevuM pALyuM to tethI A lokamAM ja iSTaphaLa prApta karyuM tethI bhavya prANIoe jarUra satyavrata grahaNa karavuM. jo rAga ane dveSa hoya to ja asatya bolAya che. satya vacana vakhate te baMneno abhAva che. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ra3ra vRddhavAdIsUrI ane siddhasena divAkarasUrI 87. vidyAdhara garache zrIpAdaliptasUrInA ziSya skaMdIlAcAryanI pAse kumuda nAmanA viSe vRddhapaNe dIkSA lIdhI, tethI tene vidyA moDhe caDatI nahotI tethI te moTA avAjathI (ghAMTA pADI) rAtrInA vakhate gokhato hato, jethI gurumahArAje tene niSedha karyo ke, rAtrI vakhate moTA avAjathI bolavuM nahIM. tathApi te divase paNa moTA avAjathI gokhato hato, tethI zrAvakoe kahyuM ke, A ghAMTA pADIne Akho divasa gokha gokha kare che te zuM muzaLa phalAvaze? A vacanathI te ghaNo ja zaramAI gayo. pachI teNe sarasvatI devInuM ArAdhana karyuM. ekavIsamAM upavAse tene sarasvatI devI prasanna thaI ane varadAna ApyuM ke, "sarva vighA pAragAmI thaIza. tuM jema kahIza tema tane huM karI ApIza." A pramANe sarasvatI varadAna ApI gaI. tyAra pachI teNe cauTAmAM jaI eka muzaLa lAvI vaccovacca UbhuM karyuM ane hAthamAM pANInI aMjalI laI nIce pramANe maMtra bolyo: he sarasvatI devI!amArA sarakhA jaDabharata paNa jovAdI jevA vidvAna tArA pasAyathI thAya to A musala phulAvI de." A maMtra bhaNa teNe muzaLa upara pANInI aMjalI chAMTI ke tarata ja sarasvatI devIe te muzaLane phulAvI dIdhuM arthAt te navapallavita banI gayuM. eTale e sUkA lAkaDAne paNa tarata ja pAna, phala, phaLa, DALa, thaDa ane mULa badhAM banI gayA. AbehUba (lIluM jhADa) dekhIne badhA loko ghaNA vismita thayA. (A vAta cotarapha phelAI tethI temanuM vAdIpaNuM sarvatra prasiddha pAmyuM). A vAdI evA to vidvAna banyA ke emanI AgaLa koI paNa vAdI vAda karavA samartha thaI zakyo nahIM. evI temanI pratiSThA cotarapha jAmI gaI. pachI gurue paNa temane AcAryapada ApyuM, jethI temanuM nAma vRddhavAdIsUrI" thayuM. A samaye ujajainImAM vikramAditya rAjya karato hato. tenA rAjyamAM rAjamAnIto devarSi nAmano vipra hato. tenI devazrI nAmanI strIthI utpanna thayelo siddhasena nAme putra hato. e rAjyamAM moTo paMDita gaNAto, eTaluM ja nahIM paNa te potAnI buddhinA baLathI ane mithyAtvanA udayathI eTalo badho abhimAnI hato ke AkhA jagatane eka taNakhalAnI tole mAnato. siksena abhimAnathI evuM kaheto ke, "je koI paNa vAdI mane vAdamAM jItI Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 233 le to huM teno celo thauM." AvI pratijJA dhAraNa karato te sarvatra pharato hato. tevAmAM teNe vRddhavAdIsUrInI kIrti sAMbhaLI; tethI tenA para IrSA dharatAM temane jItavA mATe teonI sanmukha cAlyo. bharUca pAsenA grAme tene vRddhavAdIsUrI maLyA. paraspara vAtacIta karatAM siddhasene vAda karavAnI mAgaNI karI. vRddhavAdIe kahyuM ke, vAda karavAnI mArI nA nathI, paNa ahIMyAM sAkSI ane nyAya tolanAra koNa che? koI nathI. tethI ApaNAmAM jaya parAjayano nirNaya koNa karaze? abhimAnathI uddhata thayelA siddhasene kahyuM ke, A vagaDAnA gopALo (govALiyA) ApaNA sAkSI che. ApaNe vAda cAlavA gho. vRddhavAdIe kahyuM ke, jyAre ema ja che tyAre pahelAM pUrva pakSa tame ja uThAvo." pachI siddhasene tarata ja tarkathI kaThora vAkyo vALAM ADAavaLAM keTalAMka pado uccAryA. tethI govALiyAo kaMTALI gayA ane bolI UDyA ke, are ! A to amatho babaDATa kare che? kaMI samajavAmAM to AvatuM nathI e to phokaTa bheMsonI peThe barADA pADe che. mATe dhikkAra che ene." pachI vRddhavAdInA bhaNI joI govALiyA bolyA, "alyAbhAI DohA, kAnane majhA Ave evuM tuM kaMI jANato hoya to bola ne? sAMbhaLIe to kharA!" tyAre vRddhavAdIsUri tALIo vagADatA ane nAcatA bolyA ke, navI mAriye navi coriye paradAra gamana nivAriye thovuM thoDaM dAIe to sagya Taga Taga jAIe (1) ghauM gorasa goraDI gaja guNiyala ne gAna cha gaggA jo ihIM maLe to saggahanuM zuM kAma. (ra) cUDo camarI cUnaDI coLI caraNo cIra cha cacce sohe sadA satI taNuM zarIra. (3) vRddhavAdInuM AvuM raLiyAmaNuM gAyana sAMbhaLI govALo ghaNA rAjI thayA. ane badhA sAthe nAcavA tathA tALIo pADI gAyanamAM sUra purAvavA lAgyA, ane gAyana thaI rahyA pachI vagara pUche badhA bolI UThyA ke, "A garava vesAe A javAniyAne jItyo jItyo jItyo," ema kahI tALIo pADavA lAgyA. AthI siddhasena to jhAMkho paDI gayo. tene vRddhavAdIe kahyuM ke, "DarIza nahIM A pAse bharUca nagaramAM rAjasabhA che tyAM ghaNA paMDito Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ! ra34 paNa che, tyAM ApaNe vAda karIzuM, ane temAM je bane te kharuM." ema kahI bharUca gayA. tyAM rAjasabhAmAM paNa vRddhavAdI ja jItyA ane siddhase hAryo, jethI satya pratijJAvALA sine vRddhavAdI pAse jaina dIkSA aMgIkAra karI yogyatA thavAthI tene divAka nAmanuM biruda maLyuM, tethI gurue tene AcAryapada samarpaNa karyuM. pachI teo ghaNA jIvone pratibodha ApatA ujajaiNIe AvyA. eTale na daramAM A to "sarvajJa putra che evo ghoSa thavA lAgyo. tethI vikramAditye tenuM sarvajJapAnuM jovA pAse AvI manathI ja namaskara kma. siddhasenasUrIe jJAnathI pAmI jaIne tarata ja tene badhAM sAMbhaLe tema dharmalAbha" dIdho. vikramAditya bolyA, "namaskAra karyA vagara dharmalAbha zAno kaho cho?" gurue kahyuM ke, te manamAM namaskAra karyA. tethI ame "dharmalAbha dIdho che. amAro dharmalAbha amasto nathI, jo sAMbhaLo dIrdhAyu thAo ema AzIrvAda ApIe te kaMI yogya lAgatuM nathI kema ke te to nArakInA jaMtuomAM paNa che. temane ghaNA putra thAo.' ema kahIe te paNa ThIka nathI, kema ke te to kukaDIone ghaNAM baccAM hoya che tethI tene zuM sukha che? mATe sarvasukhane ApanAra A dharmalAbha" ja tamane sukhadAyaka thaze." AthI rAjAe sarvajJANuM kabUla kIdhuM ane tuSTamAna thaI temane eka breDa sonAmahora bheTa karI paNa nispRhapaNAthI temaNe te dravya aMgIkAra karyuM nahIM tethI zrAvakoe jIrNoddhAra ke lokone devAmAMthI mukti karavA vageremAM te dhana vAparyuM. siddhasena divAkara tyAMthI vicaratA citoDa gayA. tyAM eka staMbha hato. temAM pUrvanI AmnAyavALAM pustako chupAvelAM hatAM. temanAM pustako vAMcavAnI temane umeda thaI; paNa te staMbha evo hato ke, jene agni, pANI, zastra (TAMkaNAdi) koI paNa bhedI ke bhAMgI zake nahIM, evuM tenuM paDa auSadhithI vajamaya banAveluM hatuM. tethI temaNe tyAM besI sugaMdhI laI temAMnI auSadhione oLakhI tene pratiauSadhio (virodhI auSadhio)thI navapallavita pharIne te staMbha kholyo. temAM ghaNAya camatkArika graMtho hatA. temAMnuM eka paheluM pustaka hAthamAM laI vAMcavA mAMDyuM. tenA pahelA pAnAmAM be vighAo hatI. temAM pahelI sarasava vighA. sarasava pANImAM nAkhavAthI ghoDA nipajAvI zakAya tevI vighA dIThI. bIjI cUrNayoga karavAthI suvarNa banAvavAnI kSiA hatI. A baMne vidyA vAMcyA bAda AgaLa vAMcatAM, zAsanadevIe niSedha karyo ane pustaka hAthamAMthI jhaDapI lIdhuM eTaluM ja nahIM paNa te staMbha pAcho vajaya banIne bIvaI gayo. AthI udAsa thaI tyAMthI temaNe vihAra karyo. AgaLa cAlatAM teo kumArapure AvyA. tyAMnA devapALa nAmanA rAjAe namaskAra karI vinaMtI karI ke, "mAra sImADAnA rAjAo mAruM rAjya laI levA icche che (yuddha karavAnA che, tethI Apa jo mArA Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 235 upara kRpA karo to mAruM rAjya sthira rahe." guru mahArAje "hA" kahI. yuddha thayuM, temAM gurunA pasAyathI devapALa jItyo ane rAjaya sthira thayuM. rAjA jainI thayo. gurune rAjyamAna ghaNuM maLyuM. rAjAnI prArthanAthI baMdIjanonI stavanA karAtAM pAlakhImAM besI guru darabAramAM AvavA lAgyA; eTaluM ja nahIM paNa AvA kAraNathI teo pramAdamAM paDyA. A vAta vRddhavAdIsUrInA sAMbhaLavAmAM AvI tethI tene bodha ApavA teo tyAM AvyA. darabAramAM jatAM pAlakhImAM sisenane beThelA joI pAlakhI upADatA eka bhoIne khaseDI tene badale pote ja-eTale vRddhavAdIe pAlakhIno eka daMDa upADyo. paraMtu pote vRddha hovAthI pAlakhInI cAlamAM pheraphAra thaI gayo. pAlakhI AMcakA khAtI vAMkIcUkI thavA lAgI,tethI aMdara beThelA siddhasenasUrI madamAM AvI bolI UThyA ke : bhuri bhAra bharA kraMta: skaMdhA : ki tava bAdhita. eTale ke ghaNo bhAra vadhI javAthI pIDIta thato zuM A tAro skaMdha (khabho) du:khe che ? siddhRsene "bAdhate" bolavuM joIe tyAM bAdhita bolyA te vyAkaraNa doSa hovAthI vRddhavAdI bolyA ke, tathA bAdhate skaMdho yathA bAdhita bAMdhane. eTale ke "teTalo khabho du:khato nathI, ke jeTaluM bAti prayoga sAMbhaLatAM manamAM du:kha thAya che." na A sAMbhaLI siddhasenasUrI manamAM jhaMkhavAyA, paNa vicAryuM ke mArA guru sivAya mArI vANImAM AvuM dUSaNa batAvanAra koI nathI. mATe A zuM mArA guru to na hoya ? ema dhArI tarata ja pAlakhImAMthI UtarI paDI gurune oLakhI temane page paDyA; ane potAno pramAda ALovI zuddha thaI rAjAne pUchI gurunI sAthe vicaryA eTale pahelAMnI peThe saMyama barAbara pALavA lAgyA. ja kALe karI vRddhavAdIsUrI svarge gayA pachI eka vakhata margIdayANuM vagere prAkRta pATha bolatAM anya darzanIo hAMsI karatAM dekhI te lajavAyA. bAlyAvasthAthI ja temane saMskRtano abhyAsa hato ane vaLI karmadoSathI abhimAnamAM AvI siddhisene navakAra padanuM "namorhatsiAcAryopAdhyAya sarva sAdhubhya:" evuM eka pada saMskRtamAM banAvI dIdhuM. pachI badhA siddhAMto saMskRtamAM karavA umeda rAkhI tyAre saMdhe maLI kahI dIdhuM ke : Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ra36 bALa, strI, maMda buddhivALA, mUrkha je cAritra levA icchA rAkhatA hoya teone prAkRta hoya to sahelAIthI zIkhI zakAya. eonI dayA mATe tattvanA jANakAroe AgaLathI ja siddhAMto prAkRta lokabhASAmAM karelA che. zuM tenA karatAM tamo vadhAre buddhivALA thayA ke prAkRtamAM banAvela siddhAMto saMskRtamAM pheravo cho ? vadhAre buddhivALAo mATe cauda pUrva kyAM saMskRtamAM nathI ? A tame jina AjJA viruddha karyuM, tethI tamane pArAMcita" nAmanuM prAyazcitta AvyuM. temane pAcita AloyaNa mATe bAra varSa gaccha bahAra mUkavAmAM Ave che." pachI saMghanI AjJA pramANe sAdhuno veSa gopavI, avadhUta banI, mauna dhArI, saMyama sahita te vicaravA lAgyA. saMgha bahAranA sAtame varSe ujeNInA mahAkALezvaranA maMdiranI aMdara AvI tyAM zivaliMganI sAme paga karI sUtA, vaMdana namana karatA nathI. AthI pUjArI vagere lokoe temano tiraskAra karyo ane uThADavA mahenata karI paNa te UThe ja nahIM, tethai A paNa eka kautuka che" ema dhArI vikramAditya rAjA jovA AvyA ane bolyA ke, "are avadhUta ! A zivaliMgane tuM kema namana karato nathI. teNe kahyuM ke, javarathI pIDAto AdamI jema modaka khAI na zake tema A zivaliMga amArI karelI stavanA sahI zakaze ja nahIM." rAjAe kahyuM, "are jaTIla ! A tuM zuM bake che? stuti kara, joIe kema sahana thaI zakatI nathI ? pachI siddhasene tyAM "vIra drAviMzikAMnI canA karI stabA temanuM prathama kAvya nIce mujaba che : svayaMbhuvaM bhUta sahasra netra - aneka mekAkSarabhAvaliMgama avyakta ma vyAhatavizvalokA - mavAdi madhyAMtama puNya pApa. ema batrIsa kAvya karI, pachI pArzvanAthanI stuti karatAM kalyANa maMdirano agiyAramo loka racatAM ja zivaliMga phATIne temAMthI vIjaLI jevuM jhaLakatuM dedIpyamAna avaMti pArzvanAtha svAmInuM biMba pragaTa thayuM. je dekhI vikama Azcarya pAmyA ane pUchavA lAgyA ke, A mUrti koNe bharAvelI che? gurue kahyuM ke, ahIMyAM pahelAM bhadrA . nAmanI zeThANIno avaMti sukumAra nAmano zrImaMta putra hato. tene batrIsa strIo hatI. eka vakhata potAnA mahelanA gokhamAM te Ubho hato tyAre Arya suhastisUrInA mukhathI nalinI gulma nAmanA vimAnanuM varNana sAMbhaLI jAtismaraNa pAmI tene gue pUchyuM ke, e vimAnethI zuM tame AvyA cho? gurue kahyuM ke, ema nathI, paNa sarvajJanAM Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra37 vAkyothI (sUtrothI) amo A badhuM jANIe chIe. tyAre pharI teNe pUchyuM ke, e vimAna pAchuM kema maLe? cAritrathI maLe ema gurue kahyuM tethI teNe dIkSA lIdhI. paNa sadA tapa karavAnI zakti nahotI tathA nalinI gulma vimAnamAM javAnI tatparatAne lIdhe, gurunI AjJA laI smazAnabhUmi upara jaI teNe aNasaNa karyuM. tyAre pUrvabhavamAM apamAnita thaelI strI marIne tyAM ziyAlaNI thaI hatI. teNIe temane dekhI vairabhAva utpanna thavAthI temanuM zarIra rAtrinA traNa pahora sudhI bhakSaNa karyuM. ati vedanA sahana karatAM paNa zubhabhAvamAM cothe pahore kALa karI te nalinI gulma vimAne devatA thayA. te vAta jANatAM ja vairAgya bhAvathI tenI mAtAe eka vahu garbhavatI hatI tene ghera rAkhI bIjI ekatrIsa varo sAthe dIkSA lIdhI. ghera rahelI vahune dIkaro thayo. teNe potAnA pitAnA nAmanI yAdagIrI mATe te ja sthAna para "avaMti pArzvanAthaMnI pratimA bharAvI, moTuM jina maMdira karAvI temAM sthApanA karI. te ja A biMba che. paNa anukrame viproe maLI te pratimAnA upara ja zivaliMga sthApana karI dIdhuM hatuM. te zivaliMga mArI karelI stuti kema sahana karI zake? A badhuM sAMbhaLIne vikrama ghaNo ja rAjI thayo ane e pratimAnI pUjA mATe ekaso gAma ApyAM. pachI bolyo ke, mahArAja, deDakAMnA bhakSaNa karanArA catura evA sarpa ghaNA che. paNa dharatIne dhAraNa karanAra zeSanAga to eka ja che. tema nAmanA paMDita ghaNA che. paNa tamArA jevuM koI nathI" AvI stavanA karI rAjA potAne sthAnake gayo. A prakAre siddhasene gayela tIrtha pAchuM meLavI jaina zAsananI moTI unnati karAvI tethI bAra varSanI AloyanAmAMthI sAta varSa vyatIta thayAM hatAM ane pAMca bAkI rahelAM hatAM. to paNa temane zrIsaMghe maLI pAchA gacchamAM lIdhA, eTale pharI AcAryapada pAmyA. tyAMthI kuvAdarUpa timirane nAza karavAmAM divAkara samAna siddhasena divAkara sUrI" kahevAyA. teo tyAMthI vihAra karatA oMkArapure AvyA. tyAM mithyAtvIonuM jora ghaNuM hatuM. teo jaina caitya karavA detA na hatA. tethI temaNe vikrama rAjAne samajAvI tyAM jaina caitya karAvyuM. tyAMthI dakSiNa tarapha vihAra karatAM pratiSThAnapure pahoMcyA. pachI potAnuM AyuSya pUruM thavA AvyuM che ema jANI aNasaNa AdarI svarge sIdhAvyA. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra38 madirAvatI kSitipratiSThita nagaramAM ripumardana rAjAne madanarekhA nAmanI rANIthI madirAvatI nAme putrI thaI. te bALA bIjanA caMdranI jema vadhatI anukrame yuvAvasthAne pAmI. eka vakhata rAjasabhAmAM rAjA beTho hato tyAre madanarekhAe uttama vastro ane dAgInA vagerathI zaNagArI madirAvatIne rAjasabhAmAM mokalI rAjAe tene khoLAmAM besADI. aizvaryanA madathI sabhAnA lokone kahyuM ke, "AvI divya samRddhivALI sabhA ane mArAthI adhika uttama zobhAvALuM kuTuMba paNa kone che? lokoe kahyuM ke, "ApanA jevI sabhA tathA kuTuMba bIje kyAMya nathI." te sAMbhaLI madirAvatIe hasIne mAthuM dhuNAvyuM. rAjAe tene mAthuM dhuNAvavAnuM kAraNa pUchatAM putrIe kahyuM ke, pitAjI! A loko temane prasanna karavA kahe che paNa te sarva khoTuM che. ekabIjAthI caDhiyAtA loko hoya ja che. mATe Apane A pramANe aizvaryano mada karavo TIka nathI." rAjAe pharI sabhAmAM lokone pUchyuM ke, "tamane AvuM sukha konA prasAdathI maLyuM che ?" lokoe kahyuM ke, "ApanA prasAdathI." madirAvanIe lokone kahyuM ke, "tame khoTuM kema bolo che? dareka jIva potAnAM zubhAzubha karmathI sAruM ke khoTuM phaLa pAme che. have A rIte potAnI vAta toDI pADanArI putrIne potAnI vairiNI mAnatA rAjAe pUchyuM ke, te konAthI sukha bhogave che?" teNIe kahyuM ke, ame pUrvabhave zubha karma karyuM che tenA phaLarUpe A sukha bhogavuM chuM. jo Apa ja sarva lokanA sukhanuM kAraNa cho to badhAne sukha kema ApatA nathI?" keTalAka hAthI ghoDA pAlakhI upara besIne jAya che, ane keTalAka du:khI sevako tamArI AgaLa doDe che. pApIone sukha ApavA tame samartha nathI. huM mArA puNathI tamAre tyAM utpanna thaI chuM. tame to mAtra nimitta cho." putrInA AvA vacanathI ledha pAmelA rAjAe kahyuM ke, "jo tuM mAro prasAda mAnIza to tane uttama rAjakumAra sAthe paraNAvIza nahitara dinadu:khI sAthe paraNAvIza." putrIe kahyuM ke, Apa garva karazo nahi. mArA karma pramANe je thaze te kharuM." rAjAe jodhathI sevakone AjJA karI ke, "koI nIca kuLanA dariTrIne lAvo. tenI sAthe karmane mAnatI putrIne paraNAvuM." sevakoe jenA zarIramAMthI parU karI rahyuM che evA eka koDhIAne lAvI hAjara ryo. rAjAe putrIne kahyuM ke, tArA karmo A koDhIo Avyo che tene tuM paraNa. madirAvatIe tarata ja UThI koDhIA sAthe pANigrahaNa karyuM. te vakhate sarva loko hAhAkAra karavA lAgyA. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 239 rAjAe putrInA sarva alaMkAra utArI laI koDhIA sAthe nagaranI bahAra kADhI mUkI. dharmane viSe ati Dha rucivALI madirAvatI koDhIAnI sAthe devamaMdiramAM jaI dharmadhyAna karavA lAgI. koDhIAe madirAvatIne kahyuM ke, "rAjAe to aghaTita, vagara vicAryuM karyuM paNa jo tAre sukhI thavuM hoya to koI samRddhivALAne paraNa. mArI saMgatithI tane paNa koDha lAgu paDaze. lagna sarakhesarakhAnuM hoya. huM to du:khI chuM ane tane jo du:khI karuM to mAro chuTakAro kayA bhave thAya." koDhIAnAM vacana sAMbhaLIne madirAvatIe kahyuM ke, "he nAtha ! AvuM ayogya vacana bolavuM Apane zobhatuM nathI. anaMta pAparAzI bhegI thAya tyAre strIno avatAra maLe che. temAM jo zIlarahita thAuM to bhavobhavane viSe du:khI thAuM. meM mana, vacana, kAyAthI ane pitAnI anumatithI Apane svAmI tarIke svIkAryo che. mATe jo Apa nA pADazo to huM agninuM zaraNa laIza." A sAMbhaLI koDhIo saMtoSa pAmI sUI gayo, eTale madirAvatI patinA paga cAMpatI paMcaparamezvaranuM smaraNa karavA lAgI. teTalAmAM eka devI divya zaNagArathI suzobhita puruSane laIne AvI. madirAvatIne kahevA lAgI ke, "tArA pitAe tArI phogaTa vilaMbanA karI te joI dayAthI huM tArI pAse AvI chuM. A nagaranI huM adhiSThAIkA devI chuM ane A bhAgyavAna puruSane lAvI chuM. e tArI AjJA pramANe cAlaze, mATe koDhIAne mUkIne A magadhadezanA narakezarI rAjAnA putra narazekharane tAro pati banAva. huM tamane bannene jIvanaparyaMta sukhasaMpatti ApIza." madirAvatIe manamAM dhairya rAkhI makkamapaNe kahyuM ke, "he mAtA, tame mArA para moTI kRpA karI, paraMtu mArAM mAtApitA ane nagarajano samakSa A koDhIA patino hAtha pakaDyo che, to have bIjAne zI rIte varuM ? A lokamAM ane paralokamAM puNyayoge mane A koDhIA puruSathI ja sarve manovAMchita bhogasaMpatti maLaze, mATe kRpA karI mArA bhAI jevA A narazekharane rAjya lakSmI sahita tenA rAjyamAM pahoMcADI gho." madirAvatInAM AvAM vacanathI bredha pAmelI devIe tene pagethI pakaDI AkAzamAM uchALI paDatI hatI evI tene trizULa upara dhArI rAkhI kahyuM ke, "murkhA ! mArA kahevA mujaba kara nahitara tane mArI nAkhIza." kanyAe nizcaya mana rAkhIne devIne kahyuM ke, "huM prANAMte paNa zIlabhraSTa thaIza nahIM. meM bahu vAra jIvita ane yauvana lakSmInuM sukha vagere icchIta vastu meLavI che. paraMtu ciMtAmaNI samAna nirmaLa zIla meLavyuM nathI. mATe he devI ! tAre mArI nAkhavI hoya to huM maravA mATe taiyAra chuM. paraMtu tArA kahevA mujaba bIjo vara karIza nahi." A pramANe kahI madirAvatI manathI navakAra maMtranuM smaraNa karavA lAgI. teTalAmAM tene potAne sukhethI UbhelI joI paNa devIne tathA narazekharane UbhelA joyA nahIM. koDhIAnA Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 240 badale vastrAbharaNayukta koI bIjA puruSane joI madirAvatI manamAM vicAravA lAgI ke, A te svapna che ke zuM? mAro koDhIo pati kyAM gayo? ema vicAratI tene pelA puruSe kahyuM ke, he kanyA! mAruM caritra sAMbhaLa. huM vaitADhya parvata upara maNipura nagarano vidyAdharano rAjA maNicUDa nAme chuM. eka divasa rAtre nagaracarcA jovA nIkaLyo tyAM loka sAMbhaLyo ke, sarva ThekANe kAgaDA kALA ane popaTa lIlA hoya che. sukhI puruSone sukha maLe che ane duHkhiyAne duHkha maLe che. A sAcuM ke khoTuM evA vicArathI huM vidyAnA baLe koDhIAnuM rUpa laIne nagaramAM Ubho rahyo. rAjAnA sevako mane pakaDIne rAjasabhAmAM laI gayA. te suMdarI ! tyAM tuM mane varI, paNa tenuM kAraNa huM jANato nathI. tane bahu duHkha upajAvanArI parIkSA meM karI. paNa jema meru zikhara kaMpe nahIM tema tuM zIlarUpa AcArathI kaMpI nahIM tethI tuM dhanya che. vakhANavA yogya che. huM paNa tane paraNIne mArI jAtane dhanya mAnuM chuM." vidyAdharanAM AvAM vacana sAMbhaLI madirAvatI vicAravA lAgI. zIlAnA prabhAvathI mane uttama pati maLyA. pachI vidyAre vidyAnA baLathI sAta mALano mahela banAvI rAtrI gALI. sUryodaya thatAM vidyAre rANIne pUchyuM ke, "tArA pitAne huM ahI bhaktithI bolAvuM ke zaktithI?" rANIe kahyuM, "temane kheDUtanA veze bolAvo eTale temano mada UtarI jAya." pachI vidyAdhara rAjAe eka moTA sainya sAthe eka dUtane ripumardana rAjA pAse mokalI kahevarAvyuM ke, vaitADhya parvatano rAjA maNicUDa vidyAdhara tamArA para caDhI Avyo che. tame jo rAjyane icchatA ho to kheDUtanA veze AvI tene namaskAra karo. rAjA kopathI uttara ApavA jato hato paNa tene rokIne pradhAnoe kahyuM ke, "sarakhe sarakhA hoya to kopa karavo ThIka che. paNa A to vidyAdhara rAjA ghaNo baLavAna che. temane namaskAra yogya satkArapUrvaka namaskAra karo." maMtrIonA kahevA mujaba rAjA kheDUtanA veze jaI vidyAdhara rAjAno namyo. eTale vidyAre rAjAne vastrAlaMkAra vaDe satkAra karyo. rAjA potAnI putrIne vidyAdhara pAse rahelI joIne bahu kheda pAmyo. tyAre putrIe kahyuM ke, je koDhIA sAthe Ape mane paraNAvI te ja A puruSa che. eNe ja tamArA zarIra parathI kheDUtano veza utArI navavastrAlaMkAra ApyA che." A sAMbhaLI vismaya pAmelA rAjAe vidyAdharane kahyuM ke, "ApanuM caritra je hoya te kaho." pachI vidyAre potAnuM caritra kahyuM ane bolyo ke, "he rAjana tamArI putrI uttama zIlavALI hovAthI tamane dhanya che." ema kahI teNe potAnI samRddhi dekhADI pachI rAjAnuM sanmAna karIvidyAdhara madirAvatIne laIvaitADhya parvate gayo. tyAM madirAvatIzIlanA prabhAvathI vividha prakAranA bhoga bhogavatI jainadharmanuM ArAdhana karavA lAgI ane ArAdhanAnA yoge mRtyu pAmI devaloke gaI, tyAMthI AvI manuSyabhavamAM AvI, sakaLa karmano kSaya karI mokSe jaze. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA casakatA hIrAo ra41 zrI dAmanaka hastinApuramAM sunaMda nAme eka kulaputra raheto hato. tene jinaghasa nAmanA zreSThI sAthe maitrI hatI. tethI te zreSThI pAse haMmezAM paccakhANano mahimA sAMbhaLato hato. ekadA zreSThI tene guru pAse laI gayA. gurue anAgata Adi pratyAkhyAnanuM svarUpa tathA phaLanuM varNana karyuM. te sAMbhaLIne sunaMde magha ane mAMsa nahIM khAvAnuM paccakhANa zuddhabhAvathI grahaNa karyuM. pachI koI vakhata tyAM moTo duSkALa paDyo. tethI chaThThA ArAnI jema sarvaloka prAye mAMsabhakSaNa karanArA thaI gayA. sunaMdanA svajano sudhAthI atyaMta pIDAvA lAgyA, tethI teNe eka divasa ghaNo upAlaMbha ApIne tene sALA sAthe mAchalAM levA mATe mokalyo. sunaMde pANImAM jALa nAkhI, paraMtu jALamAM phasAelAM mAchalAM joIne temane mUkI deto hato. te joIne tenA sALAe kahyuM ke, he banevI ! tame koI mUMDAnI, vAkya rUpI jALamAM phasAyA cho, tethI tamArAM strI-putrAdikane duHkha rUpI jALamAMthI zI rIte kADhI zakazo? jANyuM tamAruM dayALupaNuM!" vagere kahyA chatAM paNa teNe te divase eke mAchaluM pakaDyuM nahIM. tevI ja rIte bIje divase paNa eke mAchaluM pakaDyuM nahIM ane kahevA lAgyo ke huM zuM karuM? koI vakhata mane matsya pakaDavAno abhyAsa nathI. te sAMbhaLIne tenA svajano tene zIkhavavA lAgyAM; paNa tenI nirmaLa dharmanI bhAvanA gaI nahIM. trIje divase taLAva para jaIne jALa nAkhI, temAM eka mAchalAnI pAMkha tuTI gaI te joIne sunaMda atyaMta zokAtura thayo. teNe svajanone kahyuM ke, huM koI vakhata paNa AvuM hiMsAnuM kAma karIza nahIM* ema kahI praphullita manathI teNe niravazeSa anazananuM paccakhANa karyuM. arthAt AhArano tyAga karyo. tyAMthI marIne te rAjagRhanagaramAM maNikAra zreSThIne ghera putrapaNe utpanna thayo. mAtApitAe tenuM dAmannaka nAma rAkhyuM. anukrame vRddhi pAmatAM te ATha varSano thayo. eTale mahAmArInA upadravathI tenuM sarva kuTuMba nAza pAmyuM. tethI bhayane lIdhe ne potAnA gharamAMthI nAsI gayo. pharatAM pharatAM te ja nagaramAM sAgaradatta nAmanA zreSThIne ghera Avyo, ne nokarI karIne AjIvikA karavA lAgyo. eka divasa koI be mani gocarI mATe te zeThane ghera AvyA. temAM moTA sAdhu sAmudrikazAstramAM nipuNa hatA, teNe dAmannakane joIne bIjA manine kahyuM ke A Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 242 dAsapaNAnuM kAma karanAra mANasa che te vRddhi pAmIne A ja gharano svAmI thaze." A pramANenuM sAdhunuM vacana zreSThIe bhIMtanI othe UbhA rahIne sAMbhaLyuM, tethI jANe vajAta thayo hoya tema tene ghaNo kheda thayo. teNe vicAryuM ke, "A bALakane koI paNa upAyathI mArI nAkhuM eTale bIjano nAza karyA pachI aMkura kyAMthI Ave ?" e pramANe vicArIne teNe te bALakane lADuno lobha batAvIne cAMDALane ghera mokalyo. tyAM eka cAMDALane te zreSThIe prathamathI dravya ApIne sAdhI rAkhyo hato ane tene kahyuM hatuM ke, "huM tArI pAse mokaluM te bALakane mArIne tenI nizAnI mane batAvaje." te bALakane mRgalAnA baccAnI jevo mugdha AkRtivALo joIne te cAMDALane dayA AvI, tethI tenI kaniSTikA AMgaLI kApI laIne bALakane kahyuM ke, "re mugdha ! jo tuM jIvavAne icchato hoya to ahIMthI jaladI nAsI jA." te sAMbhaLIne te ja sAgara zreSThInuM gokuLa je gAmamAM hatuM te gAmamAM gayo. tyAM gokuLanA rakSaNa karanAre tene vinayI joIne putra tarIke rAkhyo. tyAM te sukhe rahevA lAgyo, anukrame yuvAvasthA pAmyo. ekadA sAgara zreSThI gokulamAM Avyo, tyAM chedelI AMgaLInA cihnathI teNe dAmantakane oLakhyo. pachI gokuLanA rakSakane kAMIka kAmanuM bahAnuM batAvI dAmantakane potAnA nagara rAjagRha mokalyo. sAthe eka ciThThI dAmantakane ApI potAnA putrane ApavA kahyuM. dAmantaka kAgaLa laI utAvaLo rAjagRhe pahoMcyo. ghaNuM ja cAlyo hovAthI teNe pahoMcatAM ghaNo thAka lAgyo hato, tethI gAma bahAra udyAnamAM kAmadevanA maMdiramAM vizrAMti levA beTho, tyAM thAkane lIdhe UMghI gayo. tevAmAM sAgara zreSThInI viSA nAmanI putrI potAnI icchAthI te ja kAmadevanA maMdiramAM AvI. tyAM dAmantakanI pAse potAnA pitAnI mudrAvALo kAgaLa joIne te kAgaLa teNe dharethI laI lIdho ane kAgaLa kholI dhIrethI te vAMcavA lAgI. "svasti zrI gokuLathI li. zreSThI sAgaradatta samudradatta putrane snehapUrvaka pharamAve che ke A kAgaLa lAvanArane vagara vilaMbe tarata ja viSa Apaje. temAM kAMI paNa saMdeha karIza nahIM." A pramANeno lekha vAMcIne dAmantakanA rUpathI mohita thayelI viSAe viSanA "kha" AgaLa potAnI AMkhanI meSathI !' kAno vadhArI dIdho tethI viSanI jagyAe viSA vaMcAya. pachI te kAgaLa baMdha karIne hato tema mUkI daI harSathI te potAne ghera gaI. keTalIka vAre dAmantaka paNa jAgRta thayo, eTale gAmamAM jaIne teNe zreSThI putrane te kAgaLa Apyo. te paNa kAgaLa vAMcI AnaMda pAmyo, ane te ja vakhate lagna laIne Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra43 moTA ADaMbarathI potAnI bahena viSAne tenI sAthe paraNAvI. dAmanaka tenI sAthe sukhethI vilAsa karavA lAgyo. keTaleka divase sAgara zreSThI ghera Avyo, eTale viSAnA lagnanI vAta jANI te ati kheda pAmyo. teNe vicAryuM ke, "aho mAruM ciMtaveluM kArya to UlaTuM thayuM, ane A to mAro jamAI thayo, to paNa prapaMcathI teNe mArI nAkhuM. putrI vidhavA bhale thAya paNa zatrunI vRddhi thAya te sAruM nahIM." A pramANe vicAra karIne teNe pelA cAMDALa pAse jaIne kahyuM ke, "are ! te divase teM mane AMgaLInI nizAnI ApIne chetaryo te ThIka karyuM nahIM." cAMDALa bolyo ke, he zeThajI! have tene dekhADo, huM jarUra mArI nAkhIza" pachI zreSThI tene mAravA mATe mAtRkAdevInA derAno saMketa ApIne ghera AvyA ane dAmannakane kahyuM ke, "he vatsa ! tuM Aje sAMje viSA sahita mAtRkAdevInA prAsAdamAM pUjA karavA jaje, ke jethI devInI kRpA vaDe tamArA bannenuM kuzaLa thAya." sAMje banne devInA maMdiramAM javAnAM hatAM paNa kALa saMyoge temano sALo temanAthI pahelAM maMdiramAM pahoMcyo. prathamathI ja zreSThIno saMketa hovAthI pelA cAMDALe tene derAmAM pahoMcatAM ja jANe te devIne balidAna deto na hoya tema tene mArI nAkhyo. putranuM maraNa sAMbhaLIne sAgara zreSThInI chAtI phATI gaI tethI te paNa mRtyu pAmyo. pachI rAjAe dAmannakane tenA gharano svAmI karyo. eka vakhata rAtrInA pAchalA pahore bhATacAraNanA mukhathI dAmanake eka gAthA sAMbhaLI, teno bhAvArtha evo hato ke, "niraparAdhIne anarthamAM nAkhavA mATe koI aneka prayatno kare to te UlaTA tene bahu guNanA karanArA thAya che. duHkhane mATe karelA upAya sukha karanArA thAya che, kema ke daiva ja jeno pakSa kare tene bIjo zuM karI zake ?" A gAthA te bhATa traNa vAra bolyo, eTale dAmannake traNa lAkha dravya ApyuM. rAjAe eTaluM badhuM ApavAnuM kAraNa pUchyuM, tyAre dAmannake potAno sarva pUrva vRttAMta kahyo. ekadA jJAnI guru maLavAthI tenA pAsethI potAnA pUrva bhavamAM karelA pratyAkhyAnanuM phaLa jANIne jAtismaraNa thavAthI damanaka vizeSa dharmano rAgI thayo. anukrame maraNa pAmIne devalokanuM sukha prApta karyuM. tyAMthI avIne mahAvideha kSetramAM utpanna thaI krame karIne siddhipadane pAmaze. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 244 zrI hemacaMdrAcArya dhaMdhUkA nagaramAM cAciMga nAme zeTha rahetA hatA temane pAhinI nAmanI patnI hatI. te guNavAna tema ja zIlavatI hatI. jaima dharma pratye tene pUrNa zraddha hatI. ja eka rAtrIe pAhinIne svapna AvyuM. ene be divya hAtha dekhAyA. divya hAthomAM divya ratna hatuM. A ciMtAmaNi ratna che, tuM grahaNa kara' koI bolyuM. pAhinIe ratna grahaNa karyuM. te ratna laIne AcAryadeva zrI devacandrasUrinI pAse jAya che. 'gurudeva, A ratna Apa grahaNa karo'ane ratna te gurudevane arpaNa karI de che. tenI AMkhomAM harSanAM AMsu ubharAya che. 90. svapna pUruM thaI jAya che. te jAge che. jAgIne navakAra maMtranuM smaraNa kare che. te vicAre che - gurudeva zrI devacaMdrasUrIjI nagaramAM ja che. temane maLI svapnanI vAta karuM. savAre UThI snAnAdithI paravArI te gurudeva pAse gaI ane svapnanI vAta temane jaNAvI. gurudeve kahyuM, 'pAhinI, tane khUba sAruM svapna AvyuM che. tane zreSTha ratna jevo putra thaze ane e putra tuM mane ApIza. e tAro putra jinazAsanano mahAna AcArya thaze ane zAsanane zobhAvaze. pAhinI rAjI rAjI thaI gaI. ene gurudeva upara zraghdha hatI. sAdhujIvanamAM sAcuM sukha che tema te samajatI hatI, tethI teNe potAnI sADInA cheDe gAMTha bAMdhI svapnane bAMdhI lIdhuM. e ja rAtre enA peTamAM koI uttama jIva garbha rUpe Avyo. pAhinI garbhane koI nukasAna na thAya tema zarIra saMbhALe che. roja prabhubhakti paramAtmAnI pUjA kare che. garIbone dAna Ape che. enA pati sAthe tattvajJAnanI vAto kare che. vikrama saMvata 1145nA kArtika pUrNimAe pAhinIe putrane janma Apyo. te pUrNimAnA cAMda jevo goro goro putra joI te rAjI rAjI thaI gaI. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 245 e vakhate AkAzavANI thaI : "pAhinI ane cAriMgano A putra tattvano jJAtA banaze ane tIrthaMkaranI jema jinadharmano prasAraka thaze." putranuM nAma phoIbAe 'cAMgadeva' rAkhyuM. jarA moTo thatAM pAhinIe tene 'arihaMta'no 'a' bolatAM zikhavADyuM ane te pachI navakAra maMtrano na bolatAM zIkhavyuM. pAhinI cAMgadevane bhagavAnanAM darzana vaMdana karatAM zIkhave che ane vAraMvAra gurudeva pAse laI jAya che. tene hAtha joDI, mAthuM namAvI vaMdana karAve che. gurudeva sAme joI cAMgadeva hase che. gurudeva dharmalAbhano AzIrvAda Ape che. te moTo thato jAya che. bhaNavA mATe zALAmAM mUkavAmAM Ave che tyAM tenI asAdhAraNa yAdazaktithI zikSakano lADIlo banI jAya che. pAMca varSano cAMgadeva pAhiNI sAthe jinamaMdire ekA gayo. AcAryazrI devacaMdrasUrIjI paNa darzanArthe tyAM Avela hatA. temanA ziSya AcAryadevane besavA Asana pAtharyuM hatuM, te para cAMgadeva besI gayo. te jotAM AcAryazrI hasI paDyA. cAMgadeva paNa hasavA lAgyo. AcAryazrIe pAhinIne kahyuM, "zrAvikA, tane yAda to che ne tAruM svapna, ratna tAre mane soMpavAnuM che. e svapnanuM ja A eMdhANa che. tAro A putra mArI gAdI sAcavaze ane jina zAsanano mahAna prabhAvaka AcArya banavAno che. tuM mane soMpI de A putrane. sUrya ane caMdrane dharamAM na rAkhI zakAya, ane jo te gharamAM rahe to duniyAne prakAza koNa Ape ? tAro putra sUrya jevo tejasvI che ane caMdra jevo saumya che. teno janma gharamAM rahevA nathI thayo. e to jina zAsanamAM gaganamAM camakavA janmyo che. mATe tenA uparano moha choDI mane soMpI de." pAhinIe gurudevane tenA pitA pAse tenI mAgaNI karavA jaNAvyuM. eka divasa cAciMgane upAzraye bolAvIne ema kahyuM. gurudeve, "cAMgadeva bhAgyazALI che. tenuM bhaviSya UjaLuM che. teno moha tamAre choDavo paDaze." 'eTale gurudeva ?' cAcige kahyuM, "cAMgadeva mane soMpavo paDaze. teno ghATa huM ghaDIza. e mArI pAse raheze." gurudeve kahyuM. cAcige vicArIne javAba ApIza. ema jaNAvyuM. gurudeve kahyuM, "putrasnehathI na vicAratAM tenA hitano vicAra karajo. tamAro A putra lAkho jIvono tAraNahAra banavAno che." cAciMga zeTha ghera AvyA. temane cAMgadevane pUchyuM. 'beTA, tane gurudeva game che ? Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 246 "hA, game che, huM gurudeva sAthe rahIza, temanI pAse bhaNIza. te jema kaheze tema karIza." cAciMga zeThe pAhinI devI sAthe paNa carcA karI. pAhinIe potAnI anumati ApI. ane caMgadevane cAciMga zeThe gurudevane soMpyo. mAtA pAse AcArya putranI pharIthI mAgaNI kare che te vakhate cAriMga ghera hoto nathI bahAra pherI karavA gayo hoya che. kSaNa vAra mAtA khacakAya che paNa pachI zubha bhAvine dhyAnamAM laI putrane arpaNa karI de che ane AcArya tene laIne vihAra karI khaMbhAta jAya che. A bAju dhaMdhUkAmAM cAriMga ghera Ave che. ene khabara paDe che ke cAMgadevane AcArya laI gayA che tethI tene pAcho laI AvavA khaMbhAta jAya che - tyAM uddayana maMtrI ane AcAryanI samajAvaTathI te putra arpaNa karIne pAcho Ave che. . gurudeva devacaMdrasUrIjI cAMgadevane laI dhaMdhukAthI vihAra karI khaMbhAta padhAryA. gurudeve cAMgadevane bhaNAvavA mAMDyuM. teno vinaya ane buddhi joI, gurudevane khAtrI thaI ke A chokaro jaladI vidvAna banaze. badhAM zAstro bhaNI leze. eka divasa gurudeve gujarAtanA mahAmaMtrI udayanane potAnI pAse bolAvI cAMgadeva aMge vAto karI. temane jaina dharma upara khUba zraddhA hatI. temaNe cAMgadevanI dIkSAno badho kharca ane mahotsava karavA rAjIthI hA kahI ane mahA sudi caudazanA divase moTA utsavapUrvaka cAMgadevane dikSA ApI, temanuM nAma somacaMdra sUrIzvara muni rAkhyuM. AcArya deva zrI devacaMdra sUrIzvarajI pote somacaMdra munine bhaNAve che, sAdhujIvananA AcAra-vicAro zikhavADe che. somacaMdramuni bhaNeluM yAda rAkhe che. guru mahArAjano vinaya kare che. somacaMdramuni guru mahArAja pAse mahAna jJAnI puruSonAM jIvanacaritra sAMbhaLe che. temane cauda pUrvanAM nAma ane te zAstronA viSayo saMkSepamAM samajAve che. A rIte jJAna upArjana karatAM somacaMdra muninA manamAM vicAro AvatA ke huM Avo jJAnI na banI zakuM ? mAre AvA jJAnI banavuM hoya to mAre mAtA sarasvatI devInI upAsanA karavI joIe. A mATe mAre sarasvatIdevInI mULa pITha je kAzmIramAM che tyAM jaI temanI upAsanA karavI joIe. Ama vicAratAM temaNe kAzmIra jaI sarasvatI devInI upAsanA karavA javA gurudevanI AjJA mAgI ane premathI gurudeve temane kAzmIra javA AzIrvAda sAthe rajA ApI. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra47 zubha divase bIjA eka muni sAthe somacaMdramunie kAzmIra tarapha prayANa karyuM. vihAra karatAM teo khaMbhAta nagaranI bahAra AvyA. tyAM eka nemanAtha bhagavAnanuM suMdara jinAyala hatuM tyAM bhagavAnanI nayanaramya mUrti joI somacaMdrajI dhyAnamAM besI gayA ane zAMta vAtAvaraNa hovAthI rAtre tyAM ja maMdiramAM sarasvatI devInI ArAdhanA zarU karavA mAMDI bhagavAnanI sAme pazAsana lagAvIne besI gayA ane devI sarasvatInA dhyAnamAM lIna thaI gayA. ema rAtrinA cha kalAka vItI gayA. munirAja sthira manathI jApa-dhyAna karI rahyA hatA. ane devI sarasvatI sAkSAta pragaTa thayAM. devIe muni para sneha varasAvyo, kRpAno dhodha varasAvyo. devIe kahyuM, 'vatsa, have tAre mane prasanna karavA kAzmIra javAnI jarUra nathI. tArI bhakti ane dhyAnathI huM devI sarasvatI tArA para prasanna thaI chuM. mArA prasAdathI tuM siddha sArasvata thaIza. ATaluM kahIne devI tatkAle azya thaI gaI ane somacaMdramuninI prajJA tatkAla vikasita thaI. temanA mukhamAMthI sarasvatInI stutiono pravAha vahevA lAgyo. sAthe sAthe bhagavAna nemanAthanI stavanA karI. savAra thatAM teo dharmazALAmAM AvyA ane sahavartI munine kahyuM. je kAma kAzmIra jaI karavAnuM hatuM te sarasvatI kRpAthI ahIM ja thaI gayuM che. cAlo ApaNe pAchA gurujI pAse jaIe. bane munirAjo gurujI pAse pahoMcI gayA ane rAtrino sarva vRttAMta gurudevane kahI saMbhaLAvyo. gurudeve somacaMdramuninA mukha para parivartana joyuM, apUrva teja temane dekhAyuM. teo khUba prasanna thayA ane nikhAlasa hRdaye somacaMdramuninI prazaMsA karI. guru paNa guNavAna ziSyanI prazaMsA karatA hoya che. gurudeve kahyuM, 'vatsa! eka ja divasanI upAsanAthI tuM AvI siddhi meLavI zakyo, e tAruM mahAna saubhAgya udayamAM AvyuM che. have tuM koI paNa viSaya para lakhI zakIza, bolI zakIza, bIjAone samajAvI zakIza. tuM rAjA-mahArAjAone paNa pratibodha ApIne mokSamArganA ArAdhaka banAvI zakIza. somacaMdramunie namratAthI kahyuM, gurudeva, ApanI kRpAthI ja A siddhi maLI che." tyArathI somacaMdramunie dharmagraMthonuM sarjana karavA mAMDyuM ane divasa ne rAta eka ja kAma. eka miniTanI paNa ALasa karyA vagara sAhityanuM sarjana. AcArya zrI devacaMdrasUrIjI ziSya parivAra sAthe vihAra karatA karatA nAgapura pahoMcyA. ahIM nAgapuramAM dhanada zeTha nAmano eka khUba ja dhanavAna zeTha vasato hatA. temanI pAse aDhaLaka dhana hatuM. suMdara parivAra hato. dhana musIbatanA vakhatamAM kAmamAM Ave evA Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 248 vicAre caDumAM sonAnuM dravya bharIne caru jamInamAM dATyA hatA. karma saMjoge vepAramAM khUba ja nukasAna thayuM. badhuM vepAramAM nAza pAmyuM eTale zeThe dATeluM dhana kADhavA vicAryuM. dATelA curu kADhatAM temAM sonAnI lagaDIone badale kolasA ja hAtha lAgyA. zeThane A ghA ghaNo vasamo lAgyo. teo atyaMta garIbIthI rahevA lAgyA. strIonA dAgInA vecyA. potAnI havelI sivAya bIjI je kaMI milakato hatI te vecI nAkhI. carumAMthI nIkaLelA kolasAno Dhagalo havelInA kampAunDanA eka khUNAmAM rAkhyo hato. eka divasa zrI somacaMdra muni bIjA eka muni sAthe gocarI mATe zeThanI havelIe padhAryA. zeTha ne tenuM kuTuMba loTa pANImAM palALI tenI rAba pItA hatA te joI somacaMdramunie bIjA munine kahyuM, "kema A zeTha Avo AhAra kare che ? teo to ekadama dhanavAna che. juo pelA khUNAmAM sonAno Dhagalo paDelo che." zeThe AmAMthI kaMIka sAMbhaLI lIdhuM. barAbara to samajAyuM nahi, paNa bIjA muni hatA temane pUchyuM : A mahArAja zuM kahe che ? bIjA munie kahyuM, e to amArA vacce vAto hatI. paNa zeThe sonuM evo zabda sAMbhaLelo tethI temaNe Agraha karyo eTale mahArAje pUchyuM, tame dhanavAna hovA chatAM kema garIbanI mAphaka raho cho ? zeThe potAnI kathanI kahI. eTale muni somacaMdre kahyuM, e Dhagalo kolasAno nathI, suvarNa ja che. ane zeThano hAtha pakaDI te DhagalA pAse laI gayA. zeThane haju kolasA ja dekhAtA hatA. temaNe kahyuM, A to kolasA ja che. munie kahyuM, "nAM, nA. A suvarNa ja che." zeThe kahyuM, gurudeva, Apa e DhalagAne ApanA haste pAvana karo. jethI te mane paNa suvarNa dekhAya ! gurue e DhagalA upara navakAra maMtra gaNI hAtha mUkyo ane zeThanA Azcarya vacce temane suvarNa dekhAyuM. temaNe somacaMdramunino upakAra mAnyo ane temanI pAchaLa pAchaLa upAzraye gayA. tyAM jaI AcAryazrIne jaNAvyuM, A dhana have mAruM nathI. zrI somacaMdramuninA prabhAve A dhana je kolasA rUpe hatuM te mane maLyuM che. AcAryazrIe zeThane rasto batAvyo. e dhana eka suMdara prabhu mahAvIranuM maMdira banAvI vAparavA jaNAvyuM ane zeThe te pramANe derAsara baMdhAvyuM. eka bAju derAsara baMdhAtuM hatuM, bIjI bAju zeThanA dhaMdhA sudharatA cAlyA ane vepAramAM aDhaLaka dhana kamAyA. maMdira taiyAra thatAM sArA muhUrte pratiSThAno mahotsava karyo ane bhagavAna mahAvIra svAmInI bhavya pratimAnI pratiSThA karI. nAgapurathI vihAra karI AcArya deva pATaNa padhAryA. pATaNamAM devendrasUrI nAmanA AcArya deva birAjatA hatA. teo paNa devacaMdrasUrIzvaranA ja ziSya ratna hatA. devendrasUrI Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ra49 ane somacaMdramuni banne khAsa mitro hatA. teo sAthe jJAnacarcA karatA ane ekabIjAnA mananI vAto paNa karatA. eka divasa banne munirAja upAzrayamAM jJAna carcA karatA hatA tyAM eka puruSe AvIne vaMdanA karI ne tyAM beTho ane potAno paricaya ApatAM kahyuM ke, huM pATaNano ja rahevAsI chuM, paraMtu bhAratanA ghaNA pradezomAM pharela chuM. mahAtmAo meM tamArA guNonI ane jJAnanI prazaMsA sAMbhaLI che eTale ja tamArA darzana karavAM ane kaMIka kahevAnuM mana che. AcArya zrI devendrasUrIjIe kahyuM, zuM kahevuM che tamAre ? saMkoca rAkhyA vinA je kaMI kahevuM hoya te kaho. mahArAja! tame banne gauDa dezamAM jAo, tyAM ghaNA mAMtriko ane tAMtriko che, aneka divya zaktio dharAvanAra mahApuruSo che, tyAM Apa padhAro ane e zaktio meLavo.' munirAjoe e upara vicAra karIne yogya karavA kahyuM pelo purUSa cAlyo gayo. bane munioe ekabIjA sAme joyuM ane A mANasanI vAta to gamI jo gurudeva rajA Ape to banne jaNa gauDa dezamAM jaIe ema nakkI karyuM. bane jaNe gurudeva pAse jaI gauDa deza javAnI AjJA mAgI gurudeve AzIrvAda sAthe anumati ApI. bannee vihAra zarU karyo. eka saMdhyAe kherALu nAmanA gAmamAM bane AvI pahoMcyA. rAtri pasAra karavA upAzrayamAM rokAyA. tyAM eka vRddha sAdhu AvI pahoMcyA. paDachaMda kAyA, suMdara rUpa ane AMkhomAM apUrva teja. AvatAM ja temaNe pUchyuM, mahAtmAo! huM ahIM rAtrivAsa rahI zakIza? bannee kahyuM : padhAro mahAtmA, ghaNI khuzIthI Apa amArI sAthe rAtavAso karo amane AnaMda thaze. A sAdhupuruSa temane koI mahAna vidyAsiddha puruSa lAgyo. bannee temane vaMdanA karI kuzaLatA pUchI. vRddha mahAtmAe temane kyAM javA nIkaLyA che ema pUchyuM. banne jaNAe jaNAvyuM ke, vidyAprApti mATe teo gauDa deza javA nIkaLyA che. vRddha puruSe kahyuM, vidyAprApti mATe eTale dUra javAnI jarUra nathI. huM tamane tamArI manovAMchita vidyAo ApIza. paNa huM cAlI zakto nathI ane mAre giranAra javuM che, tamo mane tyAM pahoMcADo, huM tamane vidyAo ApIza. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 250 banne sAdhuoe gAmanA AgevAna pAse jaI velI ane upADanArA mANasonI sagavaDa karI AvyA. vAto karatA karatA ane mitro kyAre UMghI gayA, tenI temane khabara na paDI. brAhma muhUrtamAM jyAre teo jAgyA, zrI navakAra maMtranuM smaraNa karI AMkho kholI to temanA Azcarya vacce teo pahADo vacce hatA tema jaNAyuM. kherAluthI ahIM kevI rIte AvyA? A to giranAra lAge che. koI vidyAzaktie ApaNane ahIM lAvIne mUkI dIdhA che. baMne muni UbhA thayA. eka ghaTAdAra vRkSa nIce UbhA rahyA. haju sUryodaya thayo na hato. temaNe temanI pAse acAnaka tejanuM vartala joyuM. tIvra prakAza relAI rahyo, banne mATe A vaLI navuM Azcarya hatuM. eka tejasvI dehaprabhAvavALI devI pragaTa thaI. e be mahAtmAonI pAse AvI. enA mukha para AchuM smita hatuM. te bolI : huM zAsana devI chuM. tamArA utkRSTa bhAgyathI AkarSAI ahIM AvI chuM. paNa amane kherAluthI ahIM koNa laI AvyuM? somacaMdramunie pUchyuM. huM ja laI AvI chuM tamane. devI bolI. ane amArI sAthe rAtavAso karI rahelA vRddha mahAtmA kyAM gayA?' e huM ja hatI, tamArI vidyAo mATenI tIvra abhilASA jANIne, e rUpe huM tamane maLI hatI. huM tamane ahIM giranAra mahAtIrthamAM laI AvI che. A tIrthanA adhipati che bhagavAna nemanAtha. "mahAtmAo ! A pahADa adabhuta che. ahIM aneka divya auSadhio che. ahIM karelI maMtrasAdhanA jaladI siddha thAya che. huM tamane keTalIka divya auSadhio batAvIza ane sAMbhaLatAM ja siddha thaI jAya tevA be maMtra ApIza." eka maMtrathI devone bolAvI zakAze ane bIjA eka maMtrathI rAjA-mahArAjA vaza thaze. tamane A be maMtro huM ApuM chuM, tame ekAgracitte e sAMbhaLo. zAsanadevIe A be maMtro saMbhaLAvyA. saMbhaLAvIne kahyuM. cAlo, tamane keTalIka divya auSadhio batAvuM tame te vINI lejo. te auSadhio te te roga upara tatkAla asara karanArI che." haju sUryodaya thayo na hato. banne mahAtmAoe keTalIka auSadhio bhegI karI lIdhI. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 251 devIe kahyuM, "tamane je be maMtro saMbhaLAvIne ApyA che te bhulAI na jAya te mATe tame A amRta pI jAo." devIe amRtathI bhareluM kamaMDala temanI AgaLa dharyuM. devendrasUrIe pIvA nA kahI, kAraNa ke haju rAtrIno samaya hato. somacaMdra samayajJa hatA - niyama ane apavAdanA jANakAra hatA. teo tarata ja badhuM amRta gaTagaTAvI gayA. baMne maMtro somacaMdramuninI smRtimAM javaI gayA. devendrasUrIjI e baMne maMtro bhUlI gayA. zAsanadevIe baMne mahAnubhAvone maMtrazaktithI upADIne pATaNamAM emanA gurUdeva devacaMdrasUrIjInI pAse mUkI dIdhA ane zAsanadevI azya thaI gayAM. devendrasUrIjI tathA somacaMdramuninA mukhe A camatkArika ghaTanA sAMbhaLI devacaMdrasUrIjI atyaMta prasanna thayA ane AvA vinamra, viveka, buddhimAna, guNavAna, bhAgyavAna ane rUpavAna evA somacaMdramuni ghaNA vinIta che, temane AcAryapada ApavA vicAryuM. saMghane bhego karI somacaMdramunine AcArya pada ApavA vAta karI. saMghe harSapUrvaka vAtane vadhAvI lIdhI ane vaizAkha suda trIja-akhAtrIjane divase zubha muhUrte somacaMdramunine devacaMdrasUrIjIe AcArya padavI ApIne temanuM nAma hemacaMdrasUrI jAhera karyuM. saMghe temano yajyakAra bolAvyo. have ApaNe paNa somacaMdramunine AcArya zrI hemacaMdrasUrIjInA nAme oLakhazuM. AcArya zrI hemacaMdrasUrI pATaNanA rAjamArga upara cAlyA jAya che. temanI pAchaLa be ziSyo che. sAmethI gujarAtanA rAjA siddharAjanI savArI AvI rahI hatI. rAjA hAthI para beTho, nagaranuM avalokana karato hato. loko be hAtha joDI rAjAnuM abhivAdana karatA hatA. rAjAnI najara hemacaMdrasUrI upara paDI. pratApI ane prabhAvazALI AcAryane joI rAjA stabdha thaI gayo ane thayuM A sAdhu koNa haze. meM Aja sudhI AvA sAdhu joyA nathI hAthI uparathI rAjAnI ane zrI hemacaMdrAcAryanI AMkheAMkha maLI. rAjAe be hAtha joDI praNAma karyA. AcAryo jamaNo hAtha UMco karI dharmalAbhano AzIrvAda Apyo. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 252 rAjAe hAthI Ubho rakhAvyo. nIce UtarI kaMIka saMbhaLAvavA vinaMtI karI. AcArye nIce pramANe kahyuM : siddharAja, tame gajane kema thobhAvyo ? ene ekadama vegathI AgaLa calAvo ke jethI ene joIne sarve diggajo trAsa pAmIne jatA rahe kema ke have pRthvIno bhAra tame upADyo che, e diggajonI zI jarUra che ? rAjA A sAMbhaLI khUba ja AnaMdita thayo. zIghra kAvyaracanA ane AcAryadevanI kalpanA zakti temane asara karI gaI. rAjAe kahyuM, 'gurudeva mArA para kRpA karI pratidina Apa rAjasabhAmAM padhAro. rAjan, anukULatA mujaba tamArI pAse AvavAnuM goThavIza.' pharIthI 'dharmalAbha'no AzIrvAda ApI AcAryazrI AgaLa cAlyA. A hatI siddharAja sAthenI zrI hemacaMdrAcAryanI pahelI mulAkAta. tyAra pachI avAranavAra AcAryazrI rAjasabhAmAM javA lAgyA. temanI madhura ane prabhAvazALI vANInI rAjA upara dhArI asara paDavA lAgI ane rAjA jaina dharma tarapha AkarSAyo. rAjA mALavA dezanA rAjAno parAjaya karI pATaNamAM praveza karavAno hato. mAtra teNe mALavAnuM rAjaya ja gamatuM hatuM ema na hatuM; tene mALavAnI kalA, sAhitya, ane saMskAro paNa gamI gayAM hatAM. A badhuM tene gujarAtamAM lAvavuM hatuM. mALavAnI dhArA nagarIthI vizALa jJAnabhaMDAra gADAM bharIne te pATaNamAM lAvyo, temAMthI eka rAjA bhoje lakhela graMtha sarasvatI kaMThAbharaNa' tenA hAthamAM Avyo. A graMtha joI tene vicAra Avyo ke, 'Avo graMtha gujarAtano koI vidrAna na banAvI zake ?' graMtha sAthe mAruM nAma joDAya to graMtha ane huM baMne amara thaI jaIe. rAjasabhAmAM ja rAjAe sarasvatI kaMThAbharaNano e graMtha hAthamAM laI rAjasabhAmAM beThelA vidvAnone uddezIne kahyuM, 'AvuM rAjA bhoje racela vyAkaraNa jevuM zAstra koI gujarAtano vidrAna na racI zake ? Avo koI vidvAna vizALa gujarAtamAM janmyo nathI ? rAjAnI tathA hemacaMdrasUrIjInI AMkho maLI ! "huM rAjA bhojanA vyAkaraNa karatAM savAyA vyAkaraNanI racanA karIza." hemacaMdrasUrIjIe AhvAna svIkArI lIdhuM. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D ra53 AcAryadeve vyAkaraNanA ATha graMtha kAzmIramAMthI maMgAvyA. AvA badhA graMthonI bArIkAIthI khUbIo ane khAmIone pArakhI lIdhI. siddharAjanI joItI badhI sagavo maLavAthI eka varSamAM savA lAkha loka pramANavALA vyAkaraNano mahAgraMtha banAvyo ane nAma ApyuM siddha hema vyAkaraNa siddha eTale siddharAja ane hema eTale hemacaMdrasUrI siddharAja A graMtha joI khUba AnaMdita thayo. tene vAjate gAjate hAthInA mAthe mUkIne khUba ja dhAmadhUmathI badhA rAjamArgo upara pheravI rAjasabhAmAM laI gayA. e graMthanuM pUjana karI graMthane graMthAlayamAM mUkavAmAM Avyo. 300 lahiyAone besADI e graMthanI nakalo karavAmAM AvI. rAjAe AnI nakalo bhAratanAM tamAma rAjyomAM mokalAvI ApI. aneka vidvAnoe A graMthanI prazaMsA karI. Aje paNa saMskRta bhASA bhaNanArA siddhahemaM vyAkaraNa bhaNe che. siddharAja badhI vAte sukhI hato. paNa du:kha eka ja hatuM ke, tene koI saMtAna na hatuM. rANI sAme A aMge potAnuM du:kha vyakta karato. rANI AzvAsana ApatI ke je vAta bhAgyane AdhIna che te aMge zoka karavAthI zuM vaLe ? pUrva janmamAM koI puNya kArya nahIM kya hoya, chatAM ApaNe tIrthayAtrA karIe to icchita phaLa maLe. siddharAjane gaLe A vAta UtarI gaI. eNe zrI hemacaMdrAcAryane tIrthayAtrA mATe pUchyuM ane tIrthayAtrAmAM sAthe AvavA vinaMtI karI AcAryadeve rAjAno Agraha joI ane sAthe javA svayaM IcchA na hovA chatAM saMmata thayA. zubha muhUrte rAjAe zatruMjaya girirAja tarapha prayANa karyuM. aneka munivaro sAthe AcAryadeve paNa rAjAnI sAthe ja prayANa karyuM. rAjA siddharAja rANI sAthe rathamAM pravAsa kare che, paNa AcAryadeva anya munivaro page cAlatA hovAthI siddharAjane e na gayuM. teNe AcAryadevane eka ratha ApavA kahyuM, paNa gurudeve nA kahI. ane kahyuM "amArAthI vAhanamAM besAya nahIM. pagarakhAM paheryA vinA udhADA page ja amAre cAlavAnuM hoya che. jo ame vAhanamAM besIe to vAhana kheMcanArA ghoDAone kaSTa thAya ane vAhana nIce aneka nAnA moTA jIvonI hiMsA thAya. mATe rAjana ! ame vAhanamAM nahIM besIe." - rAjAne A sAMbhaLI gusso Avyo ane AcAryadevane gussAmAM kaDavAM vacano kahyAM. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 254 siddharAjano ratha AgaLa cAle che. thoDe dUra AcAryadeva bIjA munivaro sAthe cAle che. rAjA gussAmAM AcAryadevane maLatA nathI. eka divasa, be divasa, ema traNa divasa gayA. rAjAne thayuM. jarUra gurudeva mArA pratye nArAja thayA che. mArI vinaMtIthI te mArI sAthe AvelA che. mAre temanA manane dubhAvavuM na joIe, prasanna rAkhavuM joIe. cothA divase rAjA AcAryadevane utAre AvyA. AcAryadeva ziSya sAthe bhojana karatA hatA. temanA bhojana pAtramAM lukhkhI-sukkI roTalIo joI ane pANInI kaMjI joI rAjA vicAre che. aho ! A jaina sAdhu kevI AkarI tapazcaryA kare che ! kharekhara A mahAtmAo pUjAne yogya che. emanuM meM apamAna karyuM ! mAre temanI kSamA mAgavI joIe. AhAra-pANIthI paravAryA pachI AcAryadevanAM caraNamAM paDI rAjAe kSamA mAgI. AcArye kahyuM, "tamAro koI aparAdha nathI. tethI amAre kSamA ApavI paDe evuM che ja nahIM. tamAre ema na samajavuM ke ame roSe bharAyA chIe. rAjAne samajAyuM ke, A gurudevane to mArI koI jarUra nathI. mAre temanI jarUra che. AcAryadevanA AzIrvAda laI rAjA potAnA sthAne gayo ane pachIthI dararoja AcAryadevane maLavA lAgyo. emanI pAse besIne jaina dharmanuM tattvajJAna meLavavA lAgyo. ema karatAM karatAM temano saMgha pAlitANA pahoMcI gayo. zatruMjaya girirAjanAM darzana karI siddharAjanuM hRdaya nAcI UThyuM. bIje divase AcAryadeva tathA anya munivaronI sAthe rAjA zatruMjayanA pahADa upara caDyo. RSabhadevanAM darzana karI badhA dhanya banyA. bhAvapUrvaka pUjA karI. navA saMskRta kAvyanI racanA karI AcAryadeve bhagavAnanI stuti karI. pahADa UtarI rAjAe taLeTI upara sadAvrata zarU karyuM. rAjAe yAtrA nimitte vAcakone dAnamAM sonAmahoro tathA suMdara vastro ApyAM. zatruMjaya jAtrA karI saMgha giranAra Avyo. giranAra upara prabhu nemanAthanAM darzana karyA ane temanAthanuM caritra rAjAne saMbhaLAvyuM. A caritra sAMbhaLI rAjA Azcaryacakita thaI gayo. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 255 giranArano pahADa UtarI rAjAe gurudevane prabhAsa pATaNa jaI somanAtha mahAdevanAM darzana karavA vinaMtI karI. AcAryadeve somanAtha javA saMmati ApI. rAjAne mana zaMkA hatI ke jaina AcArya somanAtha mahAdevane namana karaze ke nahIM, paNa AcArya deve to mahAdevanI mUrti samakSa vItarAgI mahAdevane smRti paTa para lAvI praNAma karI tyAM besI stutio bolavA mAMDI. 44 zloka banAvIne bolyA : 'janmarUpI bIjanA aMkurane janma ApanArA rAgAdi jemanA nAza pAmyA che te brahmA ho, viSNu ho, ziva ho ke jina ho temane mArA namaskAra hojo." giranAranI jAtrA karI saMgha koDInAra Avyo. koDInAramAM aMbikAdevI eTale hAjarAhajUra devI. enA prabhAvanI vAto saurASTra ane gujarAtamAM phelAyelI che. rAjAe AcAryadevane ati namratAthI vinaMtI karI : "gurudeva mArI pAse badhuM che. te chatAM huM ane rANI baMne du:khI chIe. kAraNa Apa jANo cho amane eke putra nathI." tethI gurudeva Apa devI aMbikAnI ArAdhanA karI pUchI lo ke mane putra maLaze ke nahIM ? ane mArA mRtyu pachI gujarAtanuM rAjya koNa bhogavaze ?" AcAryadeve kahyuM, "huM devInI ArAdhanA karI pUchI lauM chuM, ArAdhanA mATe AcAryadeve traNa upavAsa karyA ane pachI devInA maMdiramAM besI gayA, dhyAnamAM nimagna thaI gayA. trIjA divase madhyarAtrinA samaye devI aMbikA, gurudevanI sAme pragaTa thaI. devIe gurudevane hAtha joDI vaMdanA karI ane pUchyuM, 'gurudeva ! mane zA mATe yAda karI ?' gujarAtanA rAjA siddharAjanA bhAgyamAM putraprAptino yoga che ke nahIM e pUchavA Apane yAda karyAM che. devIe kahyuM, enA pUrvajanmanAM pApakarmonA yoge putraprApti nahIM thAya. "to pachI siddharAjanA mRtyu pachI gujarAtano rAjA koNa thaze ? devI !" AcAryazrIe pUchyuM. devIe kahyuM, 'tribhuvanapALano putra kumArapALa, rAjA banI jaina dharmano khUba phelAvo karaze.' ATaluM kahI devI azya thaI gaI. AcAryadeva potAnA sthAne AvyA. traNa divasanA upavAsanuM pAraNuM karyuM. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra56 rAjA siddharAja khUba ja utkaMThAthI gurudeva pAse Avyo. gurudevane vaMdanA karI vinayapUrvaka beTho. gurudeve kahyuM, "tamArA bhAgyamAM putrano yoga nathI ane tamArA pachI gujarAtano rAjA kumArapALa banaze." "koNa kumArapALa ?' rAjAe AzcaryathI pUchyuM. tribhuvanapALano putra kumArapALa. gurudeve kahyuM. siddharAja atyaMta khinna thaI gayo. AcAryadeve siddharAjanA azAMta magajane zAMti ApavA yogya upadeza Apyo. paraMtu putraprAptinI tIvra icchAnA kAraNe utpanna thayeluM tenuM duHkha dUra na thayuM. saMgha prayANa karI pATaNa Avyo. rAjAe zreSTha jyotiSIone bolAvI putraprApti mATe pUchyuM. temanA taraphathI paNa devI aMbikA jevo ja javAba maLyo ! siddharAje have putraprAptinI icchA pUrNa nahIM thAya ema samajavAthI potAnuM dhyAna kumArapALano kAMTo kADhI nAkhavA vicAryuM ane potAnI rIte kArya AraMbhya. AcArya zrI hemacaMdrAcArye athAga mahenata laI potAnI vIsa varSanI uMmarathI sAhityasarjananuM kAma zarU karyuM hatuM, te temanA corAsI varSe thayelA avasAna sudhI eTale ke cosaTha varSa sudhI cAlu rAkhyuM hatuM. temanA sAhityasarjanamAM siddhahema zabdAnuzAsana vyAkaraNa uparAMta abhidhAna ciMtAmaNI dvArA temaNe eka arthanA aneka zabdo ApyA - anekArtha saMgraha dvArA eka zabdanA aneka artha ApyA. alaMkAra cUDAmaNi' ane 'chaMdAnuzAsana dvArA kAvyachaMdanI carcA karI ane dvAyAzraya dvArA gujarAta, gujarAtanI sarasvatI ane gujarAtanI asmitA varNavI dvAyAzraya mAM cauda sarga sudhI siddharAjanA samayanI vAto karI ane pachInA sargomAM kumArapALanA rAjyakALanI vAto Ave che. badhuM maLI sADAtraNa beDa loka pramANa temanuM sAhitya gaNAya che. jyAre temane lAgyuM ke mAro aMta samaya najIka che tyAre temaNe saMghane, ziSyone, rAjAne sahune AmaMtrI temane chellI hitazikSAo ApI, saune khamAvI yogIndranI jema anazana vrata dhAraNa karI, zrI vItarAganI stuti karatAM. deha choDyo. zrI hemacaMdrAcAryano janma saMvata 1145, dIkSA 1156, sUrIpada 1166 ane svargavAsa saMvata 1rara9mAM noMdhAyela che. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 257 * zrI kumArapALa 1. rAjagAdI upara Avyo tyAre rAjA siddharAja potAnA kAkAnA dIkarA tribhuvanapALane potAnA bhAI jevo mAnIne tene mAna Apato hato; paraMtu hemacaMdrAcArya pAsethI aMbikA devInAM vacano sAMbhaLyAM ke tribhuvanapALano putra kumArapALa potAnA pachI potAnuM rAjya saMbhALaze tyAre tenuM mana badalAI gayuM. tribhuvanapALanI patnI kAzmIradevInA peTamAM eka uttama jIva Avyo te pachI tenA manamAM sArI sArI icchAo jAgavA lAgI. jevI ke huM jagatanA badhA jIvone abhayadAna ApuM ! huM manuSyane badhAM vyasanothI choDAvuM ! huM khUba dAna karuM ! huM paramAtmAnAM maMdiro baMdhAvuM vagere vagere. nava mahinA pUrNa thatAM kAzmIradevIe eka suMdara ane taMdurasta putrane janma Apyo. e vakhate AkAzamAM devavANI thaI : "A bALaka vizALa rAjya prApta karaze ane temAM dharmanuM sAmrAjya sthApita karaze." navo janmelo A putra suMdara hato, saune vahAlo lAge tevo ane bhAgyazALI hato. tenuM nAma 'kumArapALa' rAkhyuM. mAtAe putrane guNavAna banAvavA ThIkaThIka mahenata lIdhI. tene vyAvahArika zikSaNa sAthe sAthe yuddhakaLA zIkhavavAmAM AvI. 17 yauvana avasthAmAM AvatAM mAtApitAe bhopaLadevI sAthe putranuM lagna karyuM. kumArapALa mAtApitA sAthe dadhisthalImAM rahetA hatA. jarUrI prasaMge tribhuvanapALa pATaNa jatAM-AvatAM rahetA. eka vAra tribhuvanapALa sAthe kumArapALa paNa pATaNa gayA. temaNe hemacaMdrasUrIjInI khUba prazaMsA sAMbhaLI hatI. temaNe upAzraye pahoMcI be hAtha joDI mastaka namAvI gurudevane vaMdanA karI, potAno alpa paricaya Apyo. gurudeve 'dharmalAbha'no AzIrvAda Apyo. kumArapALe namratAthI AcAryazrIne pUchyuM, "gurudeva ! AjJA hoya to eka prazna pUchavo che." gurudeve sukhethI pUchavA kahyuM, Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 258 "gurudeva! sRSTimAM aneka prakAranA mANaso vase che. temanAmAM judA jugha prakAranA guNo hoya che. prabhu ! e badhAmAM zreSTha guNa kayo che? gurudeve kahyuM, sarva zreSTha guNa che. je manuSyamAM satva hoya che tenAmAM badhA guNo AvI jAya che." A satva guNa vize mane vistArathI samajAvavA kRpA karo." kumArapALe vinavyuM. hemacaMdrAcArya samajAve che: - satvazIla puruSa dukhamAM paNa dharma choDato nathI. - te lIdhelI pratijJAne DhatAthI pALe che. - te duHkhamAM hiMmata hArato nathI ke nirAza thaI jato nathI, - tene mATe koI kAma azakya jaNAtuM nathI - te kyAreya hAya hAya ke arere evA kAyaratA sUcaka zabdo bolato nathI - varSo sudhI duHkho sahana karavAnI te dhIraja rAkhato hoya che. - te rAjA hoya to prajAnI rakSA mATe satata prayatna karato rahe che. jarUra paDaye potAnuM balidAna paNa ApI de che. Ama ADakatarI rIte AcAryadeve kumArapALane bhAvi jIvana aMge nirdeza Apyo. ane kahyuM, "joje kumAra, tArA mAthe duHkhanA DuMgara tUTI paDavAnA che tyAre hiMmata hArIza nahIM ane tArA satvano paricaya karAvaje." kumArapALa A bodha sAMbhaLI namaskAra karI potAne sthAne gayo. hemacaMdrasUrIjIne khyAla AvI gayo hato ke kumArapALa siddharAjanA mRtyu pachI rAjA bane e vAta siddharAjane jarAya nathI gamI ! ane eTale e DaMkhIlo rAjA kumArapALane mArI naMkhAvavA prayatna avazya karaze. aMte vRddha thatA jatA siddharAje kumArapALane mAravA taMtra goThavI dIdhuM hatuM. kumArapALa paNa A vAta samajato hato. te sAvadhAna hato. teNe samaya oLakhI vatana choDyuM. te saMtAto-chUpAto karavA lAgyo - kyAreka khAvA maLe che kyAreka bhUkhyo paNa rahe che. rakhaDatAM kyAreka pANInI paNa sagavaDa nathI thatI. ema karatAM eka vakhata te khaMbhAta AvI caDyo. zrI hemacaMdrAcArya khaMbhAtamAM che te jANatAM te upAzraye mahArAjazrIne vAMdavA gayo. vaMdanA karI. AcAryazrIe kumArapALane oLakhI lIdho. dharmalAbhanA AzIrvAda ApyA. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra59 kumArapALe kahyuM, he AcAryadeva ! Apa to jJAnI cho. rAjAnA gharamAM janma levA chatAM vana-vana bhaTakuM chuM. mane kaho ke A asahya dukhano aMta kyAre Avaze? mArA prArabdhamAM sukha che ke nahIM? AcAryadeva dhyAnastha banyA. temane devI aMbikAnA zabdo yAda AvyA. temaNe AMkho kholI kumArapALane kahyuM, 'vatsa ! tane thoDA vakhata pachI rAjya maLaze ! tuM A gujarAtano rAjA banIza.' "kumArapALa A vAta para hasI paDyo. teNe kahyuM, jyAM eka bhikhArI karatAMya mArI kharAba dazA che; kyAreka be traNa divasa sudhI khAvA anna nathI maLatuM evo huM abhAgI rAjA banIza? nA re nA ? gurudeve kahyuM, kumAra ! tArI vAta paNa sAcI che . AvI sthitimAM tene rAjA banavAnI vAta sAcI nA lAge paraMtu mane tAruM bhaviSya ghaNuM ja UjaLuM lAge che." A vakhate mahAmaMtrI udayana upAzrayamAM AvyA - temaNe gurudevane vaMdanA karI bAjumAM beThA. kumAre vicAryuM - A yogI puruSa che. temanuM kathana khoTuM na hoya. paNa lAva pUchI lauM ke kyAre mane rAjya maLaze. teNe gurudevane pUchyuM, he yogIrAja ! zuM tame kahI zakazo ke kyA varSamAM, kyA mahinAmAM ne kaI tithinA divase huM rAjA thaIza !" gurudeve dhyAna dharI javAba Apyo, vi.saM. 1199, mAgasara vada cothanA divase tane rAjagAdI maLaze." temaNe ziSya pAse A bhaviSyakathana be kAgaLa para lakhAvyuM. eka kAgaLa kumArapALane Akho ane bIjo kAgaLa mahAmaMtrI udayanane Akho. AcAryadeve bAjumAM laI jaI udayana maMtrIne kumArapALanI takalIpha samajAvI ane ene saMbhALI rAkhavA samajAvyuM. ane kahyuM, A bhaviSyano rAjA che. tenI prANa rakSA karavAnI che. siddharAja tene mAravA prayatnazIla che. tene tamArI havelImAM koIne khabara na paDe tema rAkhajo." AcAryazrInI AjJA mujaba teo kumArapALane potAne tyAM laI gayA. ghaNA vakhate kumArapALe tyAM svAdiSTa bhojana karyuM ane thAka utAravA nirAMte bAra kalAkanI UMgha kheMcI kADhI Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra60 tho divasa zAMtithI pasAra thayA. guptacara dvArA siddharAjane khabara paDI ke kumArapALa khaMbhAtamAM che. teNe eka sainikonI TukaDI khaMbhAta kumArapALane zodhI mArI nAkhavA mokalI. udayana maMtrIne khabara paDI gaI ke, siddharAja kumArapALane zodhI mArI nAkhavA mAge che ane tenI zodhamAM sainiko khaMbhAta AvI gayA che. temaNe kumArapALane hemacaMdrAcAryanA upAzrayamAM mokalI AcAryazrIne kumArapALane bacAvavA kahyuM. gurudeve kumArapALane bhoMyarAmAM pustakonI pAchaLa saMtADI dIdho ane jarake avAja na karavA jaNAvyuM. sainiko zodhatAM zodhatAM upAzraye AvyA ane tochaDAIthI AcAryazrIne kumArapALa ahIM ja che" ApI do. ema rophathI jaNAvyuM. AcAryazrIe ahIM nathI na mAnatA ho to joI lo badha." sainiko cAre bAju tapAsa karI pAchA gayA. Ama kumArapALa eka ghAtamAMthI bacI gayA. thoDI vAra pachI kumArapALane bhoMyarAmAMthI bahAra kADhyo. kumArapALe sainiko sAthenI badhI vAta sAMbhaLelI teNe gurudevano upakAra mAnyo ane kadI tamAro A upakAra nahi bhUluM ane AjathI huM tamAro dAsa chuM ema jaNAvyuM. zrI hemacaMdrAcArye rAjya maLe tyAre jaina dharmano pracAra karaje. bhaviSyamAM asaMkhya jIvonI tuM rakSA karaje eTale lAbhAlAbhano vicAra karI A cAlAkI vAparI hatI. vi. saMvata 1199 AvatAM kumArapALa pATaNa pahoMcI gayA. temanI bahena premaladevInA ghare rahyA. banevI kRSNadeve tene yogya sanmAna sAthe sAcavyo. mahArAjA siddharAja mRtyuzaiyA upara hatA tyAre ja kumArapALa pATaNa pahoMcyA hatA. have koI bhaya nathI ema kRSNadeve jaNAvyuM. siddharAjanuM kumArapALa pATaNa AvyA bAda sAtamA divase mRtyu thayuM ane mAgasara vada cothanA divase sarvAnumatithI rAjA kumArapALa rAjagAdI para beThA. kumArapALa rAjA banyA te sAMbhaLI hemacaMdrAcArya vihAra karI khaMbhAtathI pATaNa AvyA. mahAmaMtrI udayanane A samAcAra maLatAM temaNe nagarajano sAthe AcAryadevanuM bhavya svAgata karyuM. AcAryadeve kumArapALanA samAcAra udayana maMtrIne pUchyA. jemaNe jemaNe kumArapALane bhUtakALamAM madada karelI te badhAne yogya puraskAra ApyA che tema maMtrIe jaNAvyuM paNa Apane khAsa yAda karatA hoya ema lAgatuM nathI ema maMtrIe jaNAvyuM. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra61 | hemacaMdrAcArye udayanamaMtrIne kahyuM, tame kumArapALa pAse jAo ane kaho ke Aja rAtre teo rANInA mahele na jAya. udayane te pramANe jaI kumArapALane kahyuM, - kumArapALa rANInA mahele e rAte na gayA. e rAtre te mahela upara vIjaLI paDI. mahela baLI gayo ne rANI paNa marI gaI. "savAre mahAmaMtrIe A samAcAra sAMbhaLyA. teo tarata kumArapALane jaI maLyA. kumArapALe Azcarya saha pUchyuM, AvI sacoTa bhaviSyavANI koNe karI hatI? zrI hemacaMdrAcAryanI A bhaviSyavANI hatI te jANI kumArapALa gadgada thaI gayo ane traNa traNa vAra jemaNe potAno prANa bacAvyo che te kyAM che? e pUchavA mAMDyo. te pATaNamAM ja che te jANI kumArapALe temane maLavA icchA darzAvI. maMtrIe rAjasabhAmAM kumArapALane padhAravA kahyuM, ane hemacaMdrAcAryane tyAM te bolAvaze ema goThavyuM. AcAryazrI udayana maMtrI sAthe rAjasabhAmAM padhAryA. kumArapALa tathA bIjA adhikArIo temanuM svAgata karavA daravAje UbhelA. kumArapALe namIne vaMdanA karI ane traNa traNa vakhata prANa bacAvavA badala A AkhuM rAja tame svIkAro evo Agraha hemacaMdrAcAryane karyo. | hemacaMdrAcArye jaina sAdhunA AcAra samajAvyA ane ame A kaMI na svIkArI zakIe. hA, hoya to choDI zakIe. have jo tAre upakArano badalo ja vALavo hoya to tuM tAruM Atmahita sAdha, te mATe jinezvarano dharma svIkAra. te pahelAM paNa vacana ApeluM che - mATe te tAruM vacana pALa. te vacana sAcuM karI batAva, kema ke mahApuruSonAM vacano miThAM thatAM nathI. kumArapALe kahyuM, Apa kahezo te pramANe ja huM karIza. ApanA satata saMparkamAM rahI huM kaMIka tatva prApti karI zakIza. A saMbaMdho rAjA ane AcAryanA kAyama mRtyu paryata akhaMDa rahyA. eka vakhata kumArapALa rAjasabhAmAM beThA hatA tyAre deva5ttanathI AvelA somanAtha mahAdevanA pUjArIoe praveza karyo. mahArAjAne praNAma karI potAnI oLakha ApI ane nivedana karyuM ke, "mahArAjA, devapattanamAM samudra kinAre AveluM bhagavAna somanAthanuM kASTha maMdira jIrNa thaI gayuM che. eTale A maMdirano jIrNoddhAra karavo ati Avazyaka che. amArI Apane vinaMtI che ke A maMdiranA jirNodhvaranuM puNya Apa prAma karo." rAjA kumArapALane A satkArya gayuM ane pAMca adhikArIone maMdiranA jirNoddhAranuM kAma soMpyuM. alpa samayamAM ja pASANanuM maMdira banAvavAnuM kAma zarU thaI gayuM, paNa Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ra6ra maMdiranuM kAma rAjA dhArato hato eTaluM jaladI na hatuM thatuM, tethI rAjA azAMta hato. temaNe AcAryazrIne A maMdiranuM kAma jaladI pUruM thAya evo upAya batAvavA vinaMtI karI. zrI hemacaMdrAcArye A mATe koI vrata levA kahyuM, ane jaNAvyuM, vrata pAlanathI puNya vadhe che ane kArya jaldI pUruM thAya che." kumArapALe rAjI thaI vrata levAnI hA kahI ane yogya lAge te vrata ApavA gurudevane kahyuM, AcAryazrIe mAMsAhAra choDI devA ane madirApAna (gharU pIvAnuM) choDI devA jaNAvyuM. rAjAe be pratijJA lIdhI. mAMsAhAra jIvana paryata karIza nahIM dArU jIvana paryata pIza nahIM 'gurudevane saMtoSa thayo. rAjAne AnaMda thayo." be varSane aMte somanAtha mahAdevanuM maMdira baMdhAI gayuM. rAjAe tyAM jAtrAe javA nakkI karyuM. AcAryazrIne paNa somanAthanAM darzane padhAravA vinaMtI karI. gurudeva zrI zatruMjayanI tathA giranAranI jAtrA karI pote sIdhA devapattana Avaze ema jaNAvyuM. rAjA potAnA rasAlA sAthe devapattana gayA ane gurudeva zaMtrujya tathA giranAranI jAtrA karI devapattana pahoMcyA. rAjA ghaNo harSita thayo ane dhAmadhUmathI rAjA rasAlA sAthe tathA gurudeve potAnA ziSyo sAthe maMdiramAM praveza karyo. bahubhAvapUrvaka sarvee vaMdanA karI ane gurudeve be hAtha joDI, mastaka namAvIne stuti karI. jeonA rAga vinAza pAmI gayA che tevA brahyA hoya, viSNu hoya ke mahAdeva hoya, temane huM vaMdanA karuM chuM ! stuti sAMbhaLI rAjA nAcI UThyo. rAjAe eka citte dhyAna dharavA gurudevane pUchyuM : evo kyo dharma che ane evA kyA deva che ke je mane mokSa apAvI zake rAjAnI vAta sAMbhaLIne gurudeve be kSaNa potAnI AMkho baMdha karI, jANe kaMI saMketa maLyo. AMkho kholI teoe rAjAnI sAme joyuM ane hAtha pakaDI kumArapALane mahAdevanA garbhadvAramAM laI gayA ane kahyuM, "juo, huM tamane A devanAM pratyakSa darzana karAvuM.te deva jema kahe tema tenI upAsanA tamAre karavI" "rAjAe AzcaryathI pUchyuM, "zuM A banI zake?" "hA, have huM dhyAna dharuM chuM. tamAre A dhUpadAnImAM dhUpa nAkhyA karavAno. zaMkara bhagavAna pragaTa thaI nA na pADe tyAM sudhI suMgadhI dhUpa nAkhyA karavAno." ane garbhadvAra baMdha karyuM. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo na 263 garbhadvAra baMdha che. AcAryazrI ane kumArapALa baMne aMdara. somanAtha mahAdeva sanmukha UbhA che. AcArya dhyAnastha che ane kumArapALa dhUpadAnImAM dhUpa nAkhyA kare che. dhUpanA goTegoTAthI Akho gabhAro bharAI gayo. aMdhAruM thaI gayuM. ghInA dIvAo olavAI gayA. tyAM dhIre dhIre zaMkara bhagavAnanA liMgamAMthI prakAza phUTavA lAgyo. prakAza vadhato gayo ane emAMthI eka divya AkRti pragaTa thaI. suvarNa jevI ujajavaLa kAyA. mAthe jaTA. jaTAmAMthI vahetI gaMgA ane upara caMdrakaLA. AhA ! rAjAe potAnA hAtha pheravIne nirNaya karyo ke, A devatA ja che ane pote jamIna upara potAnAM pAMca aMga aDADI praNAma karyA ane prArthanA karI : "he jagadIza ! ApanAM darzanathI huM pAvana thayo chuM. mArA A upakArI gurudevanA dhyAnathI Ape mane darzana dIdhAM che. mAro AtmA harSathI UchaLI rahyo che." bhagavAna somanAthano gaMbhIra dhvani maMdiramAM gUMjI UThyo : kumArapALa mokSa apAvanAra dharma jo tuM icchato hoya to A sAkSAt parabrahma jevA sUrIzvaranI sevA kara. sarva devonA avatAra rUpa, sarvazAstronA pAragAmI, traNe kALanA svarUpane jANanArA evA A hemacaMdrasUrInI dareka AjJAne pALaje, tethI tArI badhI mana:kAmanA phaLIbhUta thaze." ATaluM kahIne zaMkara svapnanI jema azya thaI gayA. rAjA AnaMdavibhora thaI gayA. temaNe gurudevane kahyuM, "Apane to Izvara vaza che ! Apa ja mArA deva cho, Apa ja mArA tAta ane mAta cho, mArA parama uddhAraka Apa cho !" rAjA hemacaMdrAcAryanAM caraNomAM paDI gayo. yAtrA saphaLa thaI. sahu AnaMdathI pAchA pATaNa AvyA. devabodhi nAme eka saMnyAsI pATaNamAM AvyA ane lokone camatkAra dekhADavA lAgyA. camatkAro joI lokone te devabodhi zreSTha ane adbhuta kaLAkAra lAgyo. vAto pATaNamAM Thera Thera thavA lAgI. kumArapALane paNa A camatkArika saMnyAsInA camatkAro jovAnI icchA thaI. kumArapALe devabodhine rAjasabhAmAM bolAvyA ane devabodhI rAjasabhAmAM sAva nAnAM bALako pAse pAlakhI upaDAvI temAM besI padhAryA. rAjAe yogya satkAra karyo. devabodhie kumArapALane potAno zaivadharma choDIne A jaina dharma kema svIkAryo che ema pUchyuM. mahArAjAe "zaivadharma sAro che, paNa temAM hiMsAnuM AcaraNa thAya che. jyAre jaina dharma ahiMsAno upadeza Ape che mATe te dharma svIkAryo che" tema jaNAvyuM. devabodhie kumArapALanA pUrvajo vagere badhA zaivadharma pALatA hatA ane te pratyakSa dekhADavA maMtrabaLathI tenA pUrvaja mULarAja vagerene hAjara karyA. kumArapALe te Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jaina zAsananA camakatA hIrAo ra64 sarvene praNAma kyuM. tyAra bAda devabodhie brahmA, viSNu ane mahezane bolAvyA. A joI kumArapALa Azcaryacakita thaI gayo. devoe badhuM choDI temanI upAsanA karavA kumArapALane jaNAvyuM. ane thoDI vAramAM A devo tathA mULarAja vagere adazya thaI gayA. kumArapALa vicAramAM paDI gayo. emAM sAcuM zuM? eka bAju devapattananA somanAthanAM vacano ane bIjI bAju devabodhie batAvelA devonAM vacano! tenuM mAthuM bhamavA mAMDyuM. A AkhI ghaTanA vakhate mahAmaMtrI udayananA putra vAgabhaTTa maMtrI kumArapALanI sAthe hatA. teozrI hemacaMdrAcArya pAse jaI badhI hakIkata kahI ane kumArapALa kadAca jainadharma choDI de evI zaMkA jaNAvI. hemacaMdrAcArye vAgabhaTTane jarAya ciMtA na karavA jaNAvyuM ane bIjA divase vyAkhyAna samaye kumArapALane laI AvavA jaNAvyuM ane kahyuM, kAle ene vyAkhyAna samaye evo camatkAra jovA maLaze ke pelA yogInA joyelA camatkAra mAmUlI lAgaze. bIjA divase vyAkhyAna cAle che. rAjA kumArapALa, vAgabhaTTa ane aneka strI-puruSo upadeza sAMbhaLavAmAM lIna banyA che. ane ahA ! eka pachI eka pATa ke jenA upara AcAryazrI beThA hatA te khasavA mAMDI ane sAteya evI pATo tyAM khasI gaI. AcArya tadana adhdhara beThelA lokone dekhAyA ane vyAkhyAnanI vAgdhArA cAlu rahI rAjA kumArapALanI AMkho A joI pahoLI thaI gaI. te bolI UThyA, adbhuta-adbhuta yogazaktinAM darzana kumArapALane pratyakSa thayA" vyAkhyAna bAda zrI hemacaMdrAcAryane kahyuM, "cAlo mArI sAthe sAmenA oraDAmAM" zrI gurudeva, rAjA tathA vAgabhaTTa traNe jaNA oraDAmAM gayA. oraDo baMdha karyo. gurUdeva eka Asana upara beThA. AMkho baMdha karI dhyAna lagAvyuM tyAM oraDo prakAzathI bharAI gayo. kumArapALe tathA vAgabhaTTa pratyakSa aSabhadevathI mahAvIra svAmI sudhInA covIse tIrthakaro pratyakSa samavasaraNamAM beThelA joyA. tIrthakaro upadeza ApI rahyA hatA. kumArapALa dhyAnathI sAMbhaLato hato. kumArapALa sonuM, hIrA, motI vagere dravyonI parIkSA karanArA ghaNA hoya che. paraMtu dharmatatvano parIkSaka vIralo ja hoya che. evo vIralo tuM che. teM hiMsAmaya dharmano tyAga karI dayAmaya ahiMsA dharma svIkAra karyo che. yAda rAkha rAjana tArI badhI samRddhi e vRkSanAM puSpo jevI che. AgaLa tane enA mokSarUpI phaLa maLavAnAM che. kharekhara tAruM mahAna bhAgya che ke tene AvA jJAnI hemacaMdrasUrI maLyA che. tuM emanI AjJA mAnIne cAlaje." Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 265 tIrthakaronI vANI baMdha thaI gaI. teo azya thaI gayA. pachI kumArapALanA pUrvaja rAjAo pragaTa thayA. teo kumArapALane bheTyA. gurudevane vaMdana karI pachI kumArapALane kahevA lAgyA : "vatsa, kumArapALa ! khoTo dharma choDIne sAco dharma teM svIkAryo che. Avo putra hovA badala ame amArI jAtane dhanya mAnIe chIe. jina dharma ja mukti apAvavA samartha che. mATe tArA caMcala cittane sthira kara ane tArA parama bhAgye maLelA A gurudevanI sevA kare ane temanI AjJAnuM pAlana kara." - A pramANe kumArapALane salAha ApI pUrvajo paNa havAmAM ogaLI gayA. kumArapALa stabdha thaI gayA. hemacaMdrAcArye tene samajAvyuM. devabodhi pAse to evI eka ja kaLA che. jyAre mArI pAse AvI sAta kaLAo che. A badhI indrajALa che. ame baMnee tamane je dekhADyuM te svapna jevuM che. sAcuM to somanAtha mahAdeve je jainadharma pALavAnuM kahevuM che te ja che. rAjAnA mananuM samAdhAna thayuM. teNe hemacaMdrAcAryane vaMdana karyuM. ane eka navo upakAra karavA badala AbhAra mAnyo. eka divasa kamArapALa zrI hemacaMdrAcArya pAse beTho che. te potAnA bhUtakALanI rakhaDapaTTInI vAto kare che ane kahe che : "eka divasa siddharAjanA bhayathI chupAto chupAto aravallInA pahADa upara eka vRkSa nIce beTho hato. tyAM teNe eka uMdara daramAMthI bahAra nIkaLato joyo. tenA moMmAM cAMdIno sikko hato. te eka jagyAe jhADa nIce mUkyo. pAcho daramAM gayo ane bIjA sikkA sAthe bahAra Avyo. e rIte te 3ra batrIsa sikkA bahAra lAvyo. mane vicAra Avyo ke udara A sikkAne zuM karaze ? tethI udara daramAM gayo eTale te sikkA meM laI lIdhA ane uMdara bahAra Avyo tyAre sikkA na jotA udare potAnuM mAthuM paththara para paTakavA mAMDyuM. Ama potAnuM mAthuM paththara para pachADI te uMdara marI gayo ane mane ghaNo pazcAttApa thayo ke, A tiryaMcanA jIvane paNa lakSmIno moha che. prabhu A pApanuM prAyazcitta mane Apo." gurudeve kahyuM, "kumArapALa, je jagyAe uMdara mRtyu pAmyo tyAM eka bhavya derAsara baMdhAva e ja prAyazcitta che." kumArapALe tyAM ja eka bhavya moTuM derAsara baMdhAvyuM. Aje paNa tAraMgAnA pahADa upara e derAsara UbheluM che. temAM bhagavAna ajitanAthanI bhavya pratimA birAjamAna che. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 266 gurudeva hemacaMdrAcAryanA upadeza mujaba A rIte ghaNAM jaina maMdira kumArapALe baMdhAvyAM. A derAsaromAM haMmezAM puSpapUjA thAya te mATe dareka derAsaranI bAjumAM ekeka bagIco paNa rAkhyo. e bagIcAmAM je koI kUlo thatAM e jinezvara bhagavAnanI pUjAmAM vAparavAmAM AvatAM." bharUcamAM paNa evuM ja eka derAsara 'samaDI-vihAra' hatuM te paNa jIrNa thaI gayuM hatuM. bharUcanA daMDanAyaka zrI AdmabhaTTe A maMdirane navesarathI bAMdhavA mAMDyuM. tyAMnI devI narmadAe vacce vighna nAkhyuM. eTale pAyo khodANo temAM devI narmadAe majUrone pheMkI dIdhA ane pragaTa thaI kahyuM, "A pAyo vadhu UMDo khodI mAruM apamAna karyuM che. A mATe mane eka batrIza lakSaNA strI-puruSanuM balidAna Apa." devIne balidAna mATe AmrabhaTTa ane temanI patnI potAno bhoga ApavA taiyAra thayAM ane navakAra maMtranuM dhyAna dharI banne jaNa khADAmAM ekasAthe kUdI paDyAM. A joI devI narmadAe pragaTa thaI AmrabhaTTa ane temanI patnIno manuSyaprema ane prabhubhakti joI, navuM jIvana ApyuM. badhA majUro ane AmrabhaTTa tathA temanAM patnI sAja sAruM thaI khADAmAMthI bahAra AvyAM." daMDanAyaka AmrabhaTTe devIne uttama phaLa ane naivedya caDAvI tenI pUjA karI ane derAsara bIjA koI upadrava vinA baMdhAyuM. guru zrI hemacaMdrAcArya ane kumArapALe paNa bharUca AvI bhagavAna munisuvrata svAmInI pratiSThA karAvI. tyAra bAda AmrabhaTTa sakhta mAMdagImAM sapaDAyA. daMDanAyakanI vRddha mAtAe devI padmAvatInI ArAdhanA karI. devI padmAvatI pragaTa thayuM. temaNe kahyuM : "gurudeva hemacaMdrasUrI ja Amane sAruM karI zake ema che. A daivI upadrava che. tene gurudeva ja zAMta karI zakaze." mAtAe be puruSone pATaNa mokalI gurudevane A saMdezo mokalAvyo. gurudeva gaMbhIra vicAra karI ziSya yazazcaMdrane sAthe laI AkAza mArge prayANa karI alpa samayamAM bharUca pahoMcyA ane zrI yazacaMdre saiMdhavI devI jeNe A upadrava karyo hato tene yoga dvArA vaza karI zrI AdmabhaTTane nIrogI karyA. zrI hemacaMdrasUrIjIe rAjA kumArapALane zatruMjya tIrthanI jAtrAnuM phaLa batAvyuM. kumArapALe rAjI thaI jAtrA karavAnI hA kahI. moTA saMgha sAthe pagapALA jAtrA mATenI taDAmAra taiyArIo cAlI paNa na dhArela eka vighna AvyuM. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra67 guptacaroe AvIne rAjA kumArapALane kahyuM, : rAjA karNa vizALa sainya sAthe gujarAta tarapha dhasI Ave che. traNa divasamAM e pATaNanA sImADe pahoMcaze. rAjAne karNano koI bhaya na hato. AvA ghaNA karNa Ave to tene pahoMcI vaLe tema hato, paNa emane ciMtA thaI tIrthayAtrAnI rAjA karNe kamArapALa jAtrAe nIkaLI jAya to tenI gerahAjarIno lAbha levA A AkramaNanI yojanA karI hatI kumArapALe gurudevanuM ja mArgadarzana levAno nirNaya karyo. kAraNa ke tIrthayAtrA karavI ja hatI ane tIrthayAtrA mATe nIkaLI jAya to rAjA karNa gujarAta jItI le. vAglaTTa maMtrI sAthe kumArapALa upAzraye AvI sUrIjInI A aMge salAha mAgI sUrIjIe thoDIka vAra AMkho baMdha karI dhyAna dharyuM ane kumArapALane kahyuM, ciMtA choDI tIrthayAtrA TAImasara nIkaLe enI taiyArI karo. karNanI ciMtA choDI do." rAjA ane maMtrI mahelamAM to AvyA. paNa samajI na zakyA ke kevI rIte A prazna sUrIjI ukelaze ? kumArapALa vicArato ja rahyo. sUrIjInI AjJA pramANe dharmadhyAnamAM magna hato. savAra paDatAM mahelamAM potAnA guptacare AvI samAcAra ApyA ke, rAjA karNadeva tavamAra vege pATaNa tarapha dhasI rahyo hato. te hAthI upara beThelo hato. rAtrI hovAthI karNane thoDuMka UMghanuM jhekuM AvI gayuM. eTalAmAM enA gaLAno mahAmUlo hAra eka kaDanI DALImAM bharAI gayo. hAthI tIvra vege cAlato hato tethI e gaLAno hAra teno phAMso banI gayo ane thoDI ja kSaNomAM rAjAnuM zaba jhADa sAthe laTakatuM sainyane dekhAyuM. sainya hatAza thaI gayuM ane Avela raste pAchuM pharyuM. A samAcAra sAMbhaLI kumArapALa Azcarya mugdha thaI gayo. zrI hemacaMdrAcAryanI athAga kRpAnuM A pariNAma te samajI zakyo. nakkI karela muhUrte saMgha nIkaLyo. zaMtrujaya ane giranAranI jAtrA karI kumArapALa ane saMghanA hajAro loko dhanya banI gayA. jema kumArapALanA hRdayamAM hemacaMdrasUrI vaselA hatA tema hemacaMdrasUrInA manamAM paNa kumArapALa vasatA hatA. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra68 dharmanAM mahAna kAryo kumArapALa karato hato. tenA tAbAnA aDhAre dezamAM teNe ahiMsA phelAvI teNe hajAro jina maMdiro bAMdhyAM. aneka jJAnabhaMDAro banAvyA ane lAkho duHkhI sAdharmika jainone sukhI karI dIdhA. paNa AvAM satkAryone lIdhe rAjyanI tijorInuM taLiyuM dekhAvA lAgyuM hatuM. kamArapALe A aMge sUrIjIne vinaMtI paNa karela ke, jo suvarNasiddhi prApta thAya to aneka sAdharmiko - dIna - dukhiyAM vagereno uddhAra karI zakAya. te khyAla rAkhI AcAryazrI vicAratA hatA ke, kumArapALa pAse jo suvarNa siddhi hoya to te paropakAranAM kAryo sArI rIte karyA ja kare. hemacaMdrAcArya pAse ghaNI yogazaktio hatI. teo AkAzamAM UDI zaktA hatA ane deva-devIonA upadravo zAnta karI zakyA hatA paNa temanI pAse suvarNa siddhi vidyA na hatI. teone eka vAra potAnA pUjya pAda gurudevazrI devacaMdrasUrIjIe loDhAnA TukAne koI velInA rasamAM nAkhI suvarNa banAvela, te vAta temanA manamAM Aje ghoLAtI hatI. jo gurudeva kRpA karI A suvarNa siddhi vighA kumArapALane Ape to kumArapALa haju ghaNAM satkArya karI zake. AcAryazrIe vAlmaTane gurudeva zrI devacaMdrasUrI pAse mokalyA ane kahevarAvyuM ke, koka upakArI kAma mATe Apa pATaNa padhAro. hemacaMdrAcArya paNa ApanAM darzana - vaMdanane icchI rahyA che. gurudeve paramArthanA kAma mATe pATaNa AvavA hA pADI ane prakhara vihAra karI pATaNa AvyA. sakaLa pATaNanI janatA temanuM sAmaiyuM karavA gAmanA daravAje bhegI thaI hatI. paNa gurudeva to bIjA daravAjethI vahelA upAzrayamAM AvI gayA. teone jAheramAM dekhAvAnuM ane mAna-sanmAna gamatAM na hatAM. hemacaMdrAcArye kumArapALa pAse mANasa doDAvyo ane kahevaDAvyuM ke, gurUdeva upAzrayamAM AvI gayA che. badhA upAzrayamAM vyAkhyAna mATe AvI jAo. vyAkhyAna patyA pachI gurudeve hemacaMdrAcAryane pUchyuM, saMghanuM zuM kArya che? kaho. vyAkhyAna UThyA pachI eka paDadA pAchaLa guru devacaMdrasUrI, hemacaMdrAcArya ane kumArapALa beThA ane hemacaMdrAcArye gurudevane kahyuM, A paramahaMta rAjA kumArapALe potAnA dezamAMthI hiMsAne dezavaTo Apyo che. hajAro derAsaro baMdhAvIne apUrva puNyopArjana karyuM che. have jo ene suvarNa siddhi maLe to duniyAmAM koI manuSyane duHkhI nA rahevA de. gurudeva ApanI pAse e suvarNa siddhi che. huM nAno hato, somacaMdra Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra69 muni hato tyAre Ape mArA AgrahathI loDhAnA TukaDAne sonAno TukaDo karI batAvyo hato. kRpA karIne A kumArapALane e suvarNa siddhi Apo. evI mArI vinaMtI che." zAMtithI vAta sAMbhaLyA pachI gurudeve kumArapALane kahyuM, "rAjana ! tArI pAse hiMsAnuM nivAraNa ane jina maMdironuM sarjana A be zreSTha suvarNa siddhi tane maLelI che." kumArapALa gadgada thaI gayA ane gurunA caraNamAM mAthuM namAvI vaMdanA karI. hemacaMdrAcArya sAme joI gurajIe kahyuM, "kumArapALanA bhAgyamAM nathI eTale rAjAne ke tane e siddhi nahIM ApuM. bhAgya vinA uttama vastu manuSya pAse TakatI nathI" Ama kahI devacaMdrasUrI UbhA thaI gayA ane hemacaMdrAcAryane kahyuM, "AvAM kAma mATe mane ahIM nA bolAvIza. mArI AtmasAdhanA DahoLAya che ane gurudeva khaMbhAta tarapha vihAra karI gayA. zrI hemacaMdrAcAryane potAno aMta samaya najIka dekhAto hato. temaNe bhAvikone bolAvyA. sahu saMgha sAthe kSamApanA karI - sahune aMtima dharmopadeza Apyo. kumArapALa paNa AvI pahoMcyA hatA. temaNe gurudevane vaMdanA karI kahyuM, gurudeva! Apa vinA mane koNa dharma pamADaze ! hemacaMdrAcArye kahyuM, "vatsa ! thoDA vakhata pachI tAruM paNa avasAna thaze. paNa tuM dharma pAmyo ja che. trIjA bhave tuM to mokSe jaIza.' gurudeva hemacaMdrasUri AMkho baMdha karI, padmAsana upara besI gayA. paramAtmA dhyAnamAM nimagna thayA ane thoDA vakhatamAM temaNe prANatyAga karyo. kumArapALane A zokanA samayamAM paNa AnaMda laharI temanA manamAM prasarI gaI. trIjA bhave potAno mokSa jANI AnaMdathI nAcI UThyA. AkhIya duniyA bhale tamane sone maDhayuM mAnapatra Ape: paraMtu, jyAre tamAruM dila sAcuM sarTIphikeTa Ape tyAre ja saMtoSa mAnajo. : ". - - "amRtabiMdu savicAra Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 270 zrI pAdaliptAcArya ayodhyA nagarImAM paDImA zrAvikAnA putre ATha varSanI uMmare nAgahastIsUrInI pAse dIkSA lIdhI hatI. eka vakhata te ziSya koIka zrAvakanA gharethI cokhAnuM dhovaNa voharI lAvyo ane gurune dekhADyuM. gurue kahyuM, tuM bhale lAvyo paNa AnI AlocanA jANe che ? ahIyAM gurunA pUchavAno bhAva e hato ke A dhovaNa keTalIka vAra cita hoya che ane keTalIka vAra acitta hoya che. mATe A dhovaNa vicAra karIne lAvyo che ne ? jo vicAryA sivAya lAvyo hoya to tenI AloyaNA levI paDaze. ahIMyA Alo NA e eka jAtanI zikSAnA arthamAM gurue pUchela, paNa ziSya to vyAkaraNanA hisAbe vicAravA lAgyo, eTale AloyanA eka nAma che athavA vicAravAnI kyiA che. eTale guru pUche che ke A dhovaNa vicArIne lIdhuM che ke kema ? eTale teNe javAba Apyo ke, "hA mahArAja ! rAtA kamalanA patra jevAM jenAM netra che, praphullita puSpa kaLIo jevI jenI dAMtanI paMktio che, evI navI paraNelI juvAna strIe, navI DAMgaranA turatanA chaDelA cokhAnA dhovarAmaNanuM ThAreluM pANI mane ghaNA harSathI vahorAvyuM che." Avo zRMgArIka javAba sAMbhaLI guru kopAyamAna thaI gayA, tethI tarata ja bolI UThyA ke, "jA jA, 'palita' (pApathI lepAyelA)" tyAre teNe gurunI samIpa AvI kahyuM ke, "mahArAja, Ape mane je AzIrvAda Apyo temAM eka akSara ane eka kAnAno vadhAro karonI ! jethI huM "pAyalitta" thAuM (pAyalitta eTale pagamAM lepa karavAthI UDavAnI zakti Ave evo)." gurumahArAja A ziSyanI buddhi joI rIsa karavAne badale UlaTA tenA para prasanna thayA ane tene te vidyA ApI. eTaluM ja nahIM paNa chevaTe tenI yogyatA joI tenuM nAma "pAdaliptAcArya" sthApana karI AcArya pada ApyuM. 92. pAdaliptAcArya gurukRpAthI mahA vicakSaNa thayA ane anukrame vihAra karI kheDA nagare AvyA. tyAM (1) jIvAjIvotpatti prAkRta, (2) vidyA prAbhRta. (3) siddha prAkRta, (4) nimitta prAbhUta, evI cAra siddha vidyAo meLavI. AthI keTalIka vastuonA yoga meLavI page lepa karavAthI AkAze UDavAnI zakti temaNe meLavI tethI teo dararoja pAMce tIrthanI jAtrA karI AvyA pachI ja AhAra- 2-pANI karatAM AvI vidyAothI Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ra71 temanI tema ja jaina zAsananI ghaNI unnati thavA lAgI ane tethI teo moTA siddha prabhAvaka gaNAtA hatA. vicaratA vicaratA pAdaliptasUri DhAkAmAM AvyA, tyAM nAgArjuna nAmanA yogIe potAnAM kaLAkauzalyathI ghaNA lokone mohita karyA hatA. evo nAgArjuna yogI AkAzagAmInI vidyA zIkhI levA mATe kapaTathI temano zrAvaka banyo. te dararoja AvIne vaMdana karavAnA bahAne pagano sparza karI sudhI sUdhI ekekI auSadhi dhArI leto. ema ekaso ne sAta auSadhio teNe oLakhI lIdhI. tenI meLavaNI karI pagamAM lepa karIne UDavA lAgyo. thoDuMka uDAyuM kharuM paNa kUkanI jema pAcho jamIna upara paDI jato. dararoja eka be vAra UDI UDIne paDato tethI tenA pagamAM tema ja goThaNa upara keTalAka ghAva paDyA. te dekhIne pAdaliptasUrie jyAre tene pUchyuM, tyAre teNe kharekharI vAta kahI dIdhI. tethI tenI buddhi joI guru tenA upara ghaNA ja prasanna thayA. pachI tene sAco zrAvaka banAvI kahyuM ke, teM je ekaso sAta auSadhi mArAthI chAnI rIte zIkhI lIdhI te badhI kharI ane barAbara che paNa te badhI sAmagrI bhegI karI sAThI cokhAnA dhovaNamAM meLavI page lepa karIe to sArI rIte UDI zakAya che. A vAta teNe barAbara samajI laI teNe te pramANe karyuM ane te AkAzagAmInI vidyA zIkhI gayo. A zIkhyA pachI nAgArjunane svarNa siddhi sAdhavAnI icchA thaI tethI tenI pAchaLa paDI te paNa teNe meLavI A mizraNa bAvana tole phakta eka ratI paththara yA lokhaMDa para paDatAM sonuM banI jAya evA koTI vedha rasano eka bATalo taiyAra karI potAnA ziSyanI sAthe potAnA guru zrI pAdaliptAcAryane bheTa mokalAvyo. guru mahArAje bATalo hAthamAM laI kahyuM ke, amAre to suvarNa ke kAMkarA banne sarakhAM ja che. eTale amAre kaMI AnI jarUra nathI. A to anarthano ja hetu che. eTale A ame rAkhavAnA nathI. amane A sIso zA mATe mokalyo ? ema kahI te mizraNa rAkhanA kuMDAmAM pheMkI dIdhuM ane khAlI thayelA e sIsAmAM potAno pesAba bharI rIsa batAvI tene pAcho ApI dIdho. te ziSya nAgArjuna pAse jaI A banelI bInA badhI kahI saMbhaLAvI, tethI nAgArjuna bahu gusse thaI bolyo ke, are ! guru ATalA badhA avivekI ke jeNe koTI vedha rasane potAnA pesAba barAbara gaNyo. ema kahI te sIso eka paththaranI zilA para pachADyo, ke tarata ja te zilA jo ke paththaranI hatI to paNa Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ra7ra pelA pesAbanA mahimAthI suvarNa zilA banI gaI. A joI nAgArjuna vismaya pAmI gayo ane lajavAI jaI bolyo : "meM to mahA mahenate phleza sahana karI je koTI vedha rasa banAvelo hato te athavA tevo koTI vedha rasa to emanA zarIrathI utpanna thayelA pesAbamAM paNa svabhAvathI ja rahelo che. mATe dhanya che eone." pachI nAgArjune potAnuM badhuM abhimAna choDIne pAdaliptAcAryane kalpavRkSanA jevA mAnI teonI sevAmAM AvIne rahyo. eka vakhata zAlivAhana rAjAnA darabAramAM cAra moTA paMDito ekeka lAkha lokanAM banAvelAM cAra moTAM pustako laIne AvyA. rAjAne A pustako vAMcavA kahyuM rAjAe ATalAM moTAM pustako vAMcavAnI phurasada nathI ema kahyuM eTale paMDitoe teno sAra nAnA pustakomAM karI rAjAne vAMcavA kahyuM. rAjAe te paNa vAMcavA kurasada nathI ema jaNAvyuM. AthI paMDitoe eka ja zlokamAM sAra rajU karyo. je sAMbhaLI rAjA ghaNo khuza thayo. temAM Atreya nAmanA paMDite AkhA vaidaka zAstrano sAra eka ja pAdamAM saMbhaLAvyo jIrSe bhojana mAya eTale khAdheluM pacI gayA pachI ja bIjuM bhojana karavuM evo vaidaka zAstrano cokkasa mata che. bIjA kapila munie "kapila: prANI dayA. prANIne dayA karavI e uparAMta dharma nathI" ema jaNAvyuM. trIjA bahaspatie nIti zAstrano sAra kahI saMbhaLAvyo ke, "bRhaspatira vizvAsa, koIno paNa vizvAsa rAkhavo nahIM" cothA paMcAla nAmanA paMDite kahyuM ke, "paMcAla: strISa mArdava-AkhA kAmazAstrano sAra e che ke strInI sAthe naramAza rAkhavI" A cAre paMDitonI paMDitAI joI temano ghaNo sAro satkAra karyo. eTaluM ja nahIM paNa rAjA teonI paMDitAI upara eTalo badho lIna thaI gayo ke vAte vAte sabhA vacce ke jyAM tyAM teonI ja prazaMsA karyA kare. AthI te rAjAnI bhogavatI rANI eka vakhata khIjAI jaI bolI UThI : "vAdI rUpa hAthIo madamAM AvI bhalene garjanA kare, paNa pAdaliptasUrI rUpa siMhano avAja jyAre sAMbhaLaze tyAre tarata ja teone potAno mada choDI daI nAzI javuM paDaze." - pAdaliptAcAryanI ATalI badhI prazaMsA sAMbhaLI rAjAe tarata ja potAnA taraphathI teone AmaMtraNa ApavA dIvAnane mokalyA. rAjAnA AmaMtraNane mAna ApI pAdaliptAcArya paNa vallabhInI najIka AvI pahoMcyA, tyAre tyAMnA ghaNA paMDitoe Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 273 maLI teonA pAMDityanI parIkSA karavA mATe eka ghIno thALa bharI temanI sAme mokalAvI Apo. pAdaliptAcArye vicAra karIne te thALamAM eka soya ghoMcI te thALa pAcho mokalAvyo. A vAta rAjAnA jANavAmAM AvI tyAre teNe paMDitone bolAvI pUchyuM ke, A tame zI gupta samasyA karI. tyAre paMDitoe samajAvyuM ke, "dhInI peThe A nagara paMDitothI bharapura che, mATe A nagaramAM vicAra karIne zakti hoya to ja Avajo." AcAryo temAM soya ghoMcIne jaNAvyuM ke, "tIkSNapaNAthI jema soya A ghImAM pesI jAya che tema huM paNa A nagaranA paMDitonI paMktimAM bhaLI jaIza. paNa teothI kaMI pAcho haTIza nahIM" vaLI paMDitoe jaNAvyuM ke, A jotAM AcArya koIka kharekharA vicakSaNa che, mATe teone ApaNe mAna ApavuM e yogya ja che. pachI paMDito sahita rAjAe ghaNA ThAThathI teone nagara praveza karAvyo. pAMcaso paMDito sahita rAjA temanA vyAkhyAnamAM dararoja AvavA lAgyA. teonA pAMDitya tathA vyAkhyAna kaLAthI paMDito ane rAjA tathA tyAMnI prajA ghaNI ja vismita thaI. eTaluM ja nahIM paNa AcArya mahArAje tyAM nirvANalikA ane prema prakAzAdi graMtho navA racIne saMbhaLAvyA. jethI ghaNAkharA paMDito tathA prajA sahita rAjA paNa jaina thayA. AvI jaina zAsananI moTI prazaMsA karAvI pAdaliptAcArye zrI zatruMjya parvata para jaI jAtrA karI ane batrIza upavAsanA aNasaNapUrvaka teono AtmA svarge sidhAvyo. tamArA nAnA avaguNone moTA mAnI yajo. indriyo upara jaya kare te moTA mahArAjA. ahiMsA amRta che, aparigraha amIrI che. kudarata kukarmanI sajA dhIre dhIre kare che. a5bhASI sarvottama manuSya che. aNabolAvyo bole ne taNakhalAnI tole. * tRSNA e vadhato jato rAkSasa che. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo pa ra74 padamazekhararAya 93. pRthavIpure padmazakhara nAmano rAjA rAjya karato hato. te dharmano rAgI hato. tethI te jyAre rAjasabhAmAM AvI besato tyAre sabhA samakSa jaina gurunA guNonuM varNana karatAM eTalI badhI sArI rIte samajAvato ke te sAMbhaLI prANIonA hRdayamAM teonA para bahumAna ane Adara thayA vagara rahe nahIM. jema ke "pramAdamAM paDelA bIjAone aTakAve, pote paNa pAparahita mArga para cAle, mokSArthI prANIone tattva grahaNa karAve, ane pote sarvanuM hita ja kare tevA hoya teone sadaguru kahIe." vaLI "koI vaMdanA kare tethI rAjI thAya nahIM, koI helanA kare tethI teo nArAja thAya nahIM, cittane damana karIne dhIra vIra thaI cAle, rAga ane dveSane jemaNe haNI nAkhelA che, evA dhIra munio hoya che. vaLI be jAtanA guru batAvyA che : tapovautte ane nANovautte. tapovautte teo tapayukta hoya che. teo potAnA AtmAne tAre che jyAre nANAvautte eTale jJAnanA upayogavALA guru vahANa samAna che tethI teo potAnA ane paranA AtmAne tAre che. AvI rIte gurUnA guNonuM dararoja varNana karI teoe ghaNA jaina dharmI banAvyA. paraMtu te ja nagaramAM eka jya nAmano vANiyo nAstika matavALo hato, te lokonI pAse evo upadeza karato ke, indrio potapotAnA viSayamAM pravarte che tene rokI rAkhavI e bane tevuM che ja nahIM. mATe A tapazcaryA dvArA zarIranuM zoSaNa karavuM e kevaLa mUrkhanuM ja kAma che. tapa karavAthI paralokamAM sukha maLaze ema loko kahe che. paNa svarga che ke nathI e koNa jANe che ?" jema rAjA padmazekhara lokone dharma tarapha vALato hato tema A jya vagika lokone bharamAvI pApamArge vALato hato. te kaheto hato ke tapa karI atyAre to duHkhI ja thavAnuM che. maryA pachI sukha maLaze e mUrkha lokonI mAnyatA che. mATe A janmamAM khAnapAna karI mana mAnyuM sukha bhogavI levuM joIe. vagere. paddhazekhara rAjAe A vaNikanI rItabhAta jANI, ene dharmamArge vALavA eka kImiyo karyo. eka lAkha sonAmahorano eka kImatI hAra te ja vANiyAnA gharamAM tenA khAnagI dAgInA bharavAnA dAbaDAmAM mukAvI dIdho ane nagaramAM DhaMDhero pITAvyo Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 275 ke rAjAno eka lAkhanI lAgatano hAra khovAyo che, te jenI pAse hoya te tarata rAja darabAramAM ApI jAya, tene niraparAdhI gaNI hAra laI choDI devAmAM Avaze. ATha divasamAM A hAra pAcho darabAramAM nahIM Ave to darekanA gharanI jhaDatI levAze ane jene tyAMthI maLaze tene cora gaNI teno daMDa karavAmAM Avaze, paraMtu koI e hAra ApI gayuM nahIM tethI rAjAe nagaranA tamAma gharanI jhaDatI levAno hukama karyo A jhaDatI letAM A hAra " vANiyAne tyAMthI maLI Avyo, tethI rAjasevakoe tarata ja jya zeThane bAMdhI rAjA pAse lAvI Ubho karyo. jyAre e raMge hAtha pakaDAyo che tyAre ene mArI ja nAkhavo joIe ema rAjAe pharamAvyuM. tyAre tenAM sagAMvahAlAM rAjA pAse AvI karagaravA lAgyAM. rAjAe temane jaNAvyuM ke, pratyakSa purAvA maLyA chatAM tame ene choDI devA kaho cho te kema bane ? paraMtu tame jyAre enA mATe ATalA badhA karagaro cho to huM jema kahuM tema jo e kare to ene jarUra choDI devAmAM Avaze. tyAre sagAMvahAlAM bolI UThyAM che, jema tamo kaho tema e karavA taiyAra che. tyAre rAjAe kahyuM, ke telanuM bhareluM eka vAsaNa enA hAthamAM ApavAmAM Ave te laI AkhA nagaranA corAsI cauTA pharI Ave paNa temAMthI eka paNa telanuM biMdu jamIna para paDavA de nahIM ane jevuM bharI ApeluM hoya tevuM ne tevuM ja te vAsaNa jo mane pAchuM lAvI Ape to jarUra tene choDI mUkIza. paNa jo temAMthI eka paNa TIpuM jamIna para paDyuM to tarata amArA nokaro tenuM mAthuM kApI nAkhaze. Ama karavuM te kabUla kare che? maraNanI bIkathI (motathI bacavA mATe) teNe te pramANe karavA kabUla karyuM ane tevI rIte jyAre te telanuM pAtra hAthamAM laIne pharavA nIkaLyo tyAre rAjAe AkhA nagaranA lokone evo hukama Apyo ke ThekaThekANe nRtyAMganA sArAM AbhUSaNo paherI nRtya kare - gaNikAo uttama zaNagAra sajI sarva indriyone sukhAkArI lAge tevAM nATaka-gAyano core cauTe AnA Agamana vakhate kare. A pramANe nATaka, nRtyagAna, hAvabhAva vagare dila lobhAvanArA kAryakramo tenA pharavAnA raste thavA lAgyA. jya zeTha A badhA viSayomAM rasika hato. jANato hato ke jo A pAtramAMthI eka TIpuM paNa jamIna para paDaze to A rAjasevako je nAgI talavAra sAthe bAjumAM ja cAle che te mAthuM kApI nAkhaze, evA maraNanA bhayathI A badhA dekhAvo tarapha najara na nAkhatAM badhI jagyAe pharI rAjA pAse Avyo ane eka paNa biMdu paDyA vagaranuM telanuM bharela pAtra rAjAne ApyuM tyAre rAjAe hasIne tene kahyuM ke, "tuM to kahe che ke, A indriyo ane mana e atyaMta capaLa hovAne lIdhe koIthI rokI zakAtAM nathI ! jo Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 276 ema che to tuM tArA manane ane indriyone zI rIte rokI zakyo?" ye javAba Apyo ke, "mahArAja, maraNanA bhayathI meM mana ane indriyone svAdhIna rAkhI hatI tyAre rAjAe kahyuM ke, jyAre eka vAranA maravAnA bhaye te tAro thato pramAda aTakAvyo ke jethI tuM indriyo ane manane kAbUmAM rAkhI zakyo, tyAre anaMtA bhavanA janmamaraNonA bhaya dekhI jaina munio potAnI indriyo ane mane potAne vaza rAkhe emAM zI navAI ! jarA dhyAna daI huM kahuM chuM te sAMbhaLa" - "jo indriyone vaza rAkhelI na hoya to te duHkhane ApanArI thAya che mATe jo du:khathI dUra rahevuM hoya to badhI Indriyo potAne svAdhIna rAkho." vaLI rAga ane te jItAya to indriyono jya ryo gaNAya. mATe hitakAraka kAryomAM indriyone rokavI nahIM. paNa ahita kAryomAM pravartatI indriyo tarata ja rokavI. saMyamadhArI puruSo e prakAre varte che. rAjAnA AvAM hitakArI vacano sAMbhaLI jya zeTha samajI javAthI bodha pAmyo ane jainadharma aMgIkAra karyo. AvI rIte ghaNA lokone pratibodha pamADI pahmazekhara rAjA chevaTe devagatine pAmyo. mahAvIra saMdeza jyAre loko arasaparasanA lohI mATe tarasyA hatA; - jyAre ucca jAtinA madamAM masta banIne ucca varNavALA mAnavatA suddhAM vIsarI gayA hatAM; ane jyAre abaLAo tathA zudro sAthe pazutulya vyavahAra AcaravAmAM Avato hato, tyAre zrI mahAvIra svAmIe bulaMda avAje ghoSaNA karI ke, jAti nAma karmanA udayathI utpana thayela manuSyanI jAti eka che, AjIvikAnA bhedane kAraNe temAM bhedabhedanI kalpanA dAkhala thaI gaI che. vratanA saMskArabaLathI brAhmaNa, hathiyAra dhAraNa karavAthI kSatriya, nItipura:sara dravya pedA karavAthI vaizya ane samAjanI sevA karIne AjIvikA karavAthI zUdranA varNabheda UbhA karavAmAM Avela che, A bheda ke varNa kAMI janma sAthenA nathI. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 277 zrI jaMbUsvAmI pUrve bhavadatta ane bhavadeva nAmanA be bhAIo hatA. moTAbhAI bhavadatte cAritra grahaNa karyuM hatuM. teNe tenA nAnAbhAI bhavadevane samajAvI taratanI paraNelI nAgIlAne choDIne dIkSA apAvI hatI. bhavadattamuninA svarge gayA pachI bhavadeva pAcho nAgIlA sAthe saMsAra bhogavavAnA vicArathI potAnA gAme Avyo paNa nAgIlAnA upadezathI cAritramAM sthira rahyo. te ja bhavadevano jIva vidyumbhAlI nAme deva thayo hato. te ja jIve aSabha nAmanA zreSThinI dhAriNI nAmanI strInA putra tarIke janma lIdho ane tenuM nAma jaMbU rAkhavAmAM AvyuM. anukrame te yuvAvasthA pAmyA. ekadA vaibhAragiri upara zrI sudharmAsvAmI samavasaryA, temane vAMdavA jaMbUkumAra gayA. temanI dezanA sAMbhaLIne pAchA pharatA hatA, te vakhate gAmanA daravAje pesatAM temane, zatrune mAravA mATe nagaranA daravAjA upara aDadhA laTakatA bhAravaTAnA bhAre lAkaDAne joIne teo vicAre che ke A bhAre lAkaDuM mAthA upara paDe to ? mATe huM pAcho vaLIne sudharmA svAmI gaNadhara pAse jaI jIvana paryata brahmacaryanuM paccakakhANa laI AvuM. AvuM vicAratAM teo gaNadhara pAse jaI AjIvana brahmacarya pAlananuM vrata laI ghare AvyA. mAtApitAne temaNe kahyuM ke, huM ApanI AjJAthI zrI sudharmA svAmI pAse dIkSA levA icchuM chuM." AvuM vaja jevuM temanuM vacana sAMbhaLI mAtApitAe potAnA putra paranA snehathI moha pAmIne saMyamanI dukkaratA vagerenuM varNana karyuM. tenA sarasa uttaro ApIne jaMbUkumAre mAtApitAne niruttara karyA. eTale pharIthI te bolyA ke, "he vatsa ! tArA mATe prathamathI nakkI karI rAkhela ATha kanyAone paraNIne amArA manoratha pUrNa kara, pachI tene game tema karaje." A pramANe kahevAmAM tenAM mAtApitAe vicArela ke paraNyA pachI strIonA premamAM paDavAthI pachI e saMsAra choDI zakaze nahIM. jaMbumAre kamane mAtApitAnI AjJA mAnI, AThe kanyAo sAthe pANigrahaNa karyuM ane paraNyA pahelAM te AThe kanyAone potAnA manoratha jaMbUkumAre kahevarAvyA hatA. paNa AThe kanyAoe kahela ke, amAre to A bhavamAM ke paralokamAM jaMbUkumAra ja svAmI che." ema kahIne teo jaMbukamArane paraNI. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 278 lagna thayA pachI spRhA rahita jaMbUkumAra zayanagRhamAM gayo, tyAM kAmadevathI pIDAtI te strIo sAthe vikAra rahitapaNe vairAgyanI vAto karavA lAgyo. te vakhate te strIoe sneha vRddhi pAme tevI ekeka vArtA dareka strIe kahI. tenA javAbamAM kumAre vairAgya utpanna thAya tevI sAmI ATha vArtAo kahI A vArtAo cAlatI hatI te samaye ja pAMcaso coro sahita prabhava nAmano rAjaputra, avasthApinI ane tAloddaghATinI (tALAM ughADe) vidyAnA prabhAvathI, jaMbUkumAranA mahelamAM AvIne corI karavA lAgyo. te sarvane koI devatAe caMbhita karyA. eTale prabhava core vicAryuM ke, A mahAtmAthI ja huM parivAra sahita caMbhita thayo chuM." ema vicArIne badhI strIone uttara-pratyuttara ApIne samajAvatAM jaMbUkumAranI sAme pragaTa thaI teNe kahyuM ke, he mahAtmA ! huM A duSTa vyApAra, corI karavAnA kAmathI nivRtta thayo chuM, mATe mArI pAsethI A be vidyA lo ane tamArI sthabhinI vidyA mane Apo." te sAMbhaLI jaMbUkumAra bolyA ke, huM to prAta:kALamAM ja A sAMsArika baMdhanono tyAga karIne zrI sudharmAsvAmI pAse dIkSA levAno chuM. eTale mAre tArI vidyAnI koI jarUra nathI. vaLI he bhadra ! meM kAMI tane svaibhita karyo nathI. paNa koI devatAe mArA paranI bhaktithI prerAI tane caMbhita karyo haze. tema ja bhavanI vRddhi kare tevI vidyAo huM leto ke deto nathI; paNa samasta arthane sAdhanArI zrI sarvAbhASita jJAnAdika vidyAne ja grahaNa karavAne huM icchuM chuM." ema kahIne teNe camatkAra pAme tevI dharmakathAo tene vistArathI kahI. te sAMbhaLIne prabhava bolyo, he bhadra ! puNyathI prApta thayelA bhogone tame zA mATe bhogavatA nathI !" jaMbUkumAre javAba Apyo ke, "kipAka vRkSanA phaLanI jema aMte dANa kaSTane ApanArA ane dekhItA ja mAtra manohara evA viSayone kyo DAhyo mANasa bhogave ? matalaba koI na bhogave ema kahI teNe prathama madhu biMdunuM daSTAMta kahyuM. pharIthI prabhave kahyuM ke, "tamAre putra thAya tyAra pachI dIkSA levI yogya che. kema ke piMDa ApanAro putra na hoya tene svarganI prApti thatI nathI" te sAMbhaLIne jaMbUkumAre hasIne kahyuM ke, "jo ema hoya to sUvara, sarpa, zvAna, godhA vagerene ghaNA putro hoya che tethI teo ja svarge jaze. ane bAlyAvasthAthI brahmacarya pALanAra svarge nahIM jAya ?" pachI jaMbUkumAranI AThe strIo anukrame bolI temAM pahelI ane sauthI moTI samUdrazrI bolI ke, "he svAmI ! puNyathI prApta thayelI A lakSmIno tyAga karIne tame cAritra levA iccho che ? jaMbUkumAre javAba Apyo ke, "vIjaLInI jevI capala lakSmIno Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo pa ra79 zo vizvAsa ? mATe he priye te lakSmIne mUkIne huM dIkSA grahaNa karavA icchuM chuM." pachI bIjI padmazrI bolI ke," chae darzanano mata evo che ke dAnAdika dharmathI upakArI hovAne lIdhe gRhasthAzramIno dharma zreSTha che. kahyuM che ke, "A dAnAdika gRhasthIono dharma banne bhavamAM hitakArI hovAthI tenuM dhIra puruSo pAlana kare che ane kAyara manuSyo tene tajI de che." jaMbUe kahyuM ke, "sAvaghanuM pApayukta kriyAonuM sevana karavAthI gRhasthadharma zI rIte zreSTha kahevAya ? kAraNa ke gRhI ane muninA dharmamAM meru ane sarasava tathA sUrya ane khadyotanA jeTaluM aMtara che." pachI trIjI padhasenA bolI ke, "kadalInA garbha jevuM komaLa tamAruM zarIra saMyamanAM kaSTo sahana karavAne yogya nathI." jaMbUe kahyuM ke, "are, kRtaghnI ane kSaNabhaMgura evA A deha upara buddhimAna puruSa zI rIte prIti kare ?" pachI cothI kanakasenA bolI ke, "pUrve jinezvaroe paNa prathama rAjyanuM pAlana karI saMsAranA bhoga bhogavIne pachI vrata aMgIkAra karyuM hatuM. to tame zuM kAMI navA mokSanI icchAvALA thayA cho ?" jaMbUe kahyuM ke, "jinezvarI avadhijJAnavALA hovAthI teo potAnA vrata yogya samayane jANe che, mATe hAthI sAthe gadheDAnI jema temanI sAthe ApaNA jevA sAmAnya manuSyonI zI spardhA ? prANIonA jIvita rUpI mahA amUlya ratnane kALa rUpa cora aNaciMtavyo AvIne mULamAMthI corI le che, tethI DAhyA puruSo saMyama rUpI pAtheya laIne tenA vaDe mokSapurIne pAme che ke jyAM A kALa rUpa corano jarA paNa bhaya hoto nathI" pachI pAMcamI nabhasenA bolI ke, he prANanAtha ! A pratyakSa ane svAdhIna evuM kuTuMbanuM sukha prApta thayuM che, tene choDIne deha vinAnA sukhanI (mokSasukhanI) zA mATe icchA karo cho ? jaMbUe javAba Apyo ke, he priyA ! sudhA, tRSA, mUtra, yurIyA ane yogAdikathI pIDa pAmatA A manuSya dehamAM iSTa vastunA samAgamathI paNa zuM sukha che? kAMI nathI pachI chaThThI kanakazrI bolI ke, "pratyakSa sukha pAmyA chatAM tene tajIne parokSa sukhanI vAto karavI te phogaTa che. bhoganI prApti mATe vrata grahaNa karavuM, to jyAre te bhoga ja prApta thayA hoya tyAre vratanA AcaraNathI zuM? khetaramAM vRSTithI ja anna pADyuM hoya to pachI kUvAmAMthI pANI kheMcIne pAvAno prayAsa koNa kare ? kumAre tene javAba Apyo ke, "he priyA ! tArI buddhi barAbara rUDI rIte cAlatI nathI. vaLI AvuM bolavAthI tAruM adIrdhadarzIpaNuM pragaTa thAya che, ane te anya jaNane hitakArI thatuM Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo - 280 nathI, kema ke svarga tathA mokSane ApanAra evA A manuSya dehane je mANaso bhogasukhamAM gumAve che, teo mULa dhana khAnAranI jema pariNAme atiprAya du:khane prApta thAya che. mATe he priyA ! jaladIthI nAza pAmanArA evA A manuSya janmane pAmIne huM evI rIte karIza ke jethI koI paNa vakhata pazcAttApa karavo na paDe." pachI sAtamI kanavatI bolI ke, "he nAtha ! hAthamAM rahelA rasane DhoLI nAkhIne pAtranA kAMThA cATavA' e kahevatane tame satya karI batAvo cho" jaMbUe kahyuM ke, "huM gaura aMgavALI priyA ! bhogo hAthamAM AvyA chatAM paNa nAza pAmI jAya che, tethI temAM manuSyonuM svAdhInapaNuM che ja nahIM, chatAM tene hAthamAM AvelA mAne che teone bhUtanI jema bhrama thayela che ema samajavuM. vivekI puruSo pote ja bhoganA saMyogono tyAga kare che ane je avivekI puruSo teno tyAga karatA nathI teono to bhoga ja tyAga kare che." pachI chellI yazrI (AThamI) bolI ke, "he svAmI ! tame satya kaho cho, paraMtu tame paropakAra rUpa uttama dharmane aMgIkAra karanArA cho; mATe bhogane ichyA vinA paNa amArA upara upakAra karavA mATe amane sevo. vRkSo manuSyonA tApane dUra karavA rUpa upakArane mATe pote tApane sahana kare che. vaLI, kSAra samudranuM pANI paNa meghanA saMyogathI amRta samAna thAya che, tevI rIte tamArA saMyogathI prApta thayelA bhoga paNa amane sukhane mATe thaze." kumAre kahyuM ke, "he priyA ! 'bhogathI kSaNa mAtra du:kha sukha thAya che, paNa cirakALa sudhI du:kha thAya che evA paramAtmAnA vacanathI mAruM mana tenAthI nivRtti pAmyuM che, ane temAM tamAruM paNa kAMI kalyANa hoya ema mane bhAsatuM nathI. mATe kamaLanA jevAM netrovALI priyA ! tevA prAMte ahitakArI bhogamAM Agraha karavo te kalyANanA mATe nathI. kumanuSyomAM, kudevomAM, tiryaMcomAM ane narakamAM bhogI jano je du:kha pAme che te sarvajJa ja jANe che." A pramANe kumAranA javAbo sAMbhaLI te AThe strIo vairAgya pAmI, eTale hAtha joDIne bolI ke, "he prANanAtha ! tame je mArgano Azraya karo te ja mArga amAre paNa sevya che." A badhuM joIne prabhava cora paNa vicAravA lAgyo ke, "dhanya che A mahAtmAne ke jene lakSmI svAdhIna che te teno tyAga kare che ane nirlajja jevo huM te ja lakSmInI vAMchanA karavA AvAM corI jevAM mahA pApa karuM chuM. mATe huM atyaMta niMdya chuM. mane ag Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 281 adharmIne dhikkAra che !" AvA vicArathI parivAra sahita vairAgya pAmelo prabhava bolyo ke, "he mahAtmA ! mane AjJA Apo, mAre zuM karavuM ?" jaMbUkumAre javAba Apyo ke, "je huM karuM te tuM paNa kara." pachI prAta:kALe saMgha tathA prabhupUjana karIne vaDIlone namaskAra karI kumAre snAna karI caMdananuM vilepana karyuM. pachI zveta vastro tathA sarva aMge alaMkAro dhAraNa karIne puruSothI vahana karAtI zibikAmAM ArUDha thayA. mArgamAM dIna lokone dAna karatA ane lokone raMjana karatA - vAjiMtronA nAda sAthe jyAM sudharmA svAmI birAjatA hatA tyAM AvyA. sAthe potAnI ATha patnIo potapotAnAM mAbApa sAthe, prabhava sahita pAMcaso corone paNa lAvyA hatA. sarve sudharmA svAmI pAse AvyA pachI namana vaMdana karI jaMbUkumAre potAnA kuTuMba ane coro sahita (527) pAMsaco sattAvIza jaNAne dIkSA ApavA anurodha karyo. eTale sudharmA svAmIe potAnA hAthe jaMbU kumArane tenA parivAra sAthe tathA badhA corone paNa dIkSA ApI jaMbUsvAmIne temanA ziSya tarIke prabhava muninI soMpaNI karI. zrI mahAvIra svAmInA nirvANa pachI daza varSe sudharmA svAmIe jaMbUsvAmIne gaNadhara padavI ApI ane tyAra bAda copana varSe jaMbusvAmIe prabhava svAmIne gaNadhara padavI ApI. prabhava svAmI gaNadhara thayA bAda zrI jaMbUsvAmIne kevaLa jJAna thayuM ane mokSe gayA. A kALamAM jaMbUsvAmI chellA mokSe gayA che. sAcI zrImaMtAI saccAIno sAdo roTalo khAvAmAM ja jiMdagInI kharI lijajata che. dezamAM besumAra mANaso bhUkhanA du:khathI pIDAtA hoya yAre zrImaMta banIne mAlamalIdA khAvAmAM, ezaArAma bhogavavAmAM mANasAIno droha che, jIvananI mukhya mUDI ja mANasAI che, paiso nahi. hRdayanI zrImaMtAI te ja sAcI zrImaMtAI che. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 282 - - - [ dropadI ( 5. caMpApurI nagarImAM somadeva nAmano brAhmaNa hato. tene nAgazrI nAmanI strI hatI. te suMdara rasoI karI kuTuMbane jamADatI hatI. ekadA teNe tuMbaDInuM zAka banAvyuM paNa te cAkhatAM tene mAlUma paDyuM ke A to kaDavuM che. tethI te zAka bAju upara mUkI dIdhuM, kAraNa ke masAlo tela vagere temAM vaparAyuM hovAthI nAkhI detAM teno jIva na cAlyo. kuTuMbane jamADavA bIjAM zAka banAvI nAkhyA. . eTalAmAM eka sAdhu "dharmalAbha" kahI padhAryA. nagarImAM hAlamAM ja zrI dharmaghoSa muni padhAryA hatA. temanA ziSya zrI dharmaruci mahArAja gocarI mATe nIkaLelA ne ahIM AvyA hatA. nAgazrI yatinI draSilI hatI, teNe bAjumAM rAkhI mUkela kaDavI tuMbaDInuM zAka A mahArAjane vahorAvI dIdhuM. te laIne zrI dharmaci mahArAja temanA guru zrI dharmaghoSa pAse AvyA, tyAM teNe ANelo tuMbaDIno AhAra joIne gurue kahyuM, A tuMbaDInuM phaLa ati kaDavuM che, tethI A zAka prANahAraka che; mATe ene koI niravadya bhUmi upara paraThavI Avo. tyajI do.) guruno Avo Adeza sAMbhaLIne ziSya udyAnamAM gayo. tyAM zAkanuM eka biMdu bhUmi upara paDI gayuM, tethI ekaThI thayelI ghaNI badhI kIDIo marI gaI ! te joI ziSyane ghaNI karuNA UpajI ane vicAryuM ke, A zAka bhUmi upara paraThavIza to bahu jIvanI hAni thaze mATe huM ja enuM bhakSaNa karuM ema vicArI pote badhuM kaDavuM zAka khAI lIdhuM ane paMcaparameSThInA dhyAnamAM lIna thaI gayA. A uttama dhyAnane lIdhe te mRtyu pAmI sarvArtha siddha vimAne deva thayA. anukrame nAgazrI ke jeNe kaDavI tuMbaDInuM zAka vahorAvyuM hatuM te marIne chaThThI narake gaI, tyAMthI matsya thaI sAtamI narake gaI, vaLI narake gaI ema sAta vAra narakagamana ane matsyanA bhava thayA. aMte nAgazrIno jIva caMpAnagarImAM sAgaradatta zreSThInI subhadrA nAme patnInI kukSIe putrI tarIke janmI, tenuM mAtapitAe sukumArikA nAma pADyuM. sukumArikA yauvana vaye pahoMcatAM mAtapitA te ja nagaranA jinadatta zreSThInA sAgara nAmanA putra vere teNIne paraNAvI ane gharajamAI tarIke potAne tyAM rAkhyo. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12013 CIAS Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ driaupadIjI pUrvabhavamAM draupadIe munine kaDavA jherI naMbaDanuM zAka vahorAvyuM. 2. pheMkI devAmAM jIvahiMsA joIne munie khAI lIdhuM. muni svarge gayA. 3. muni hatyAthI narakAdinuM bhavabhramaNa thayuM. pachI aMgAra jevuM zarIra thavAthI be patioe choDI dIdhI. 4. dIkSA lIdhI. bhayaMkara taDakAmAM ArAdhanA karI. pAMca yArothI sevAtI vezyAne joIne pAMca pati mAgyA. draupadIe varamALA arjunanA gaLAmAM nAkhI. paNa te pAMcanI patnI banI. nAradajIe varadAnanI spaSTatA karI 6. jaLa mAnIne dhotI UMcI karatA duryodhanano pAMDavo dvArA upahAsa thayo. 7. jugAramAM pAMDavo rAjya ane draupadIne sudhdhAM hArI gayA. duryodhana jItI gayA. 8. sabhAmAM draupadInuM vastrAharaNa thayuM. 9. kIcakano vadha thayo. 10. yuddhabhUmimAM ghAyala bhISmane devo dvArA dIkSA-samayanI sUcanA maLI. 11. avirati avasthAmAM nAradajInuM draupadIe bahumAna na karyuM. 12. AthI nAradajIe amarakaMkAmAM draupadInuM apaharaNa karAvyuM. 13. naukA na mokalavAthI kRSNajIno pAMDavo para tIvra roSa thayo. dezanikAlano hukama karyo. 14. kuMtI, draupadI sahita pAMDavoe dIkSA lIdhI. 15. ugra tapa dvArA draupadI svargamAM gaI ane bAkInAM siddhAcalajI para mukti pAmyAM. - dhanya satI draupadI Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ra83. rAtrI thatAM sAgara, sukumArikA sAthe zayAmAM sUto hato, tevAmAM sukumArikAnA zarIrano sparza thatAM te ati garama kheranA aMgArA samAna jaNAyuM tethI te virAgI thaI teNIne sUtI mUkI potAnA ghare jato rahyo. sAgara jato rahyo tethI prabhAta sukumArikA atyaMta rUdana karavA lAgI ke, mArA pati mane tyajI gayA che. A jANI tenA pitA sAgaradatta jInadattane maLyA ane tamAro dIkaro mArI dIkarIne paraNIne tene tyajI tamAre tyAM Avyo che. AthI jInadatte potAnA dIkarA sAgarane samajAvavA prayatna ryo, paNa sAgare kahyuM ke, he tAta ! AjJA karo to jaLa ane agnimAM praveza karuM. e strInA zarIrano sparza aMgArA tulya che. mATe teNInI pAse kSaNa vAra paNa huM rahIza nahIM" sAgaradatte ghare AvI putrIne kahyuM ke, he putrI, sAgara tane manathI paNa ciMtavato nathI. to vAta to kyAMthI kare ? mATe tArA mATe bIjo uttama, kulIna vara lAvIza mATe tAre A vAtanuM du:kha dharavuM nahIM pachI sAgaradatte bIjA nirdhana puruSone potAnI putrInA pANIgrahaNa mATe ApyA paNa teo darekane sukumArikAnuM zarIra agni jevuM lAgavAthI tene choDIne bhAgI gayA. Ama thavAthI sukumArikA bahu rUdana karavA lAgI. te joI tenA pitA tene sAMtvana ApatAM kahetA ke, "pUrva karelAM karma chUTatAM nathI. te bhogavavAM paDe che. guNI janane paNa bhikSArthe bhaTakavuM paDe che ane koI mUrkha hovA chatAM saMpatti bhogave che mATe pUrvanA karmane davA tuM dAna Apa, tapazcaryA kara ane AtmAne zAMta karIne rahe." pitAnAM AvAM vacano sAMbhaLIne saMtoSapUrvaka rahevA lAgI ane jaina dharmanuM mahattva samajI dAna, tapa vageramAM potAno vakhata gujAravA lAgI. ekadA koI sAdhvI gocarI mATe tene tyAM AvI. temane zuddha anna pAnathI bhAvasahita pratibhAbhIne temanI pAse teNIe dIkSA grahaNa karI ane pUrvanAM upArjelAM karmone chedavAne duSkara tapa AdaryA. . thoDAM varSo bAda tenI icchA "koI ekAMta vanamAM jaI tyAM chaThTha, aThThamano tapa karatAM sUrya sAme ja pragaTa ISTa rAkhI ekAgra manathI AtApanA karuM." A mATe teNe pravartinInI rajA mAgI pravartinIe samajAvyuM ke bahAra ughAnamAM ke vanamAM jaI AtApanA karavI e sAdhvIne leza paNa yukta nathI. chatAM teNe vanamAM javAno ghaNo Agraha karyo. na chUTake guNIjIe tene rajA ApI. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 284 eka udyAnamAM jaI teNe AtApanA zarU karI. sAta-ATha divasa thayA. evAmAM akasmAta tyAM koI eka vezyA eka puruSanA khoLAmAM sUtelI joI, bIjo puruSa teNInA mastaka upara puSpanI veNI bAMdhato hato, trIjo puruSa vaLI teNIne paMkhA vaDe pavana DhoLato hato, cotho tenA mastaka upara chatra dharI rahyo hato ane pAMcamo teNInA zarIrano thAka utArato hato. A pramANe pAMca puruSothI sevAtI gaNikAne joIne sumArikAe vicAryuM. 'aho A strIne dhanya che ke, pAMca pAMca puruSa to enI sevA kare che ! ane mane to koIe sevI nahIM patie tyajI dIdhI. Ama vicArI sukumArikAe evuM niyANuM bAMdhyuM ke, jo meM AdarelA tapanuM kaMI paNa phaLa hoya to mane paNa enI ja peThe pAMca bharathAra maLajo. bIjI sAdhvIoe ene AvuM niyANuM na bAMdhavA ghaNI samajAvI, paNa e mAnI nahIM tyAra bAda ATha mAsa paryata saMlekhanA. karI te saudharmanA viSe nava palyopamanA AyuSyavALI devI thaI. tyAMthI AvI te pAMcAla dezamAM kapilapura nAmanA nagaramAM drapada nAme rAjAne tyAM putrI tarIke avatarI teno ghaNA ja dhAmadhUmathI janmotsava Ujavyo ane tenuM nAma draupadI pADyuM. anukrame vaye vRddhi pAmatAM pitAe teNIne dharma-karma zAstrAdimAM pravINa karI. vakhata jatAM draupadI yauvana vaye pahoMcI. drapada rAjA teNIne paraNAvavA yogya varane zodhavAnI ciMtAmAM hatA. ghaNo vicAra karatAM teNe rAdhAvedha sAdhI zakanArane draupadI sAthe paraNAvavAnuM nakkI karyuM. ane ghaNA dezomAM A aMge kuMkuma patrikA mokalI. badhA rAjAo bhegA thayA tyAre drapada rAjAe jAhera karyuM ke, je koI A rAdhAvedha sAdhaze tene A mArI putrI paraNaze. rAdhAvedhamAM eka UMco staMbha Ubho karyo hato. tenA upara eka pharatuM caka goThavela, te upara eka pUtaLI mUkela. nIce bhUmi upara telanI bharelI eka kAI mUkI. have nIce telanI kaDhAImAM paDatA pratibiMba tarapha ja najara rAkhI. upara pharatA evA e cannI upara rAkhelI pUtaLInA DAbA calune tIra vaDe viMdhavAnI hatI. rAdhA eTale pUtaLI ane vedha eTale vIMdhavuM. A kAma karavA ghaNA rAjA tathA rAjakumAroe mahenata karI paNa koI karI zakyuM nahIM, tyAre arjune UbhA thaI AsAnIthI e pUtaLI vIMdhI ane rAdhAvedha sAdhyo. te vakhate draupadIe tenA kaMThamAM varamALA AropI te varamALA bIjA arjunanA cAre bhAIonA kaMThamAM paNa paDI! A joI rAjA vicAramAM paDI gayo. have zuM karavuM? varamALA to pAMce bhAIonA gaLAmAM hatI. evAmAM tyAM Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 285 akasmAte cAraNa zramaNa mahAtmA padhAryA. temaNe sarvee UbhA thaI namana karyuM ane temanI pAse dharmopadeza zravaNa karyo. tyAra bAda drapada rAjAe jJAnI mahAtmAne pUchyuM ke, "mArI putrIe arjunanA kaMThamAM AropelI varamALA bIjA cArene kaMThamAM kevI rIte paDI ? have kema thaze ?" te vakhate munie draupadIne pUrva bhavamAM kareluM karma bhogavavAnuM che ema kahI upara kahyuM te bhavonuM varNana karyuM. A vRttAMta sAMbhaLI drapada rAjAe dareka jaNa karmanAM ja phaLa bhogave che ema samajI mana vALyuM ane pAMca pAMDavo draupadIne laI hastinApura AvyA. ane pAMca pAMDava draupadIne potapotAne vAre bhogavavA lAgyA. ekadA drapadI pote potAnuM zarIra darpaNamAM jotI hatI. tevAmAM nArada RSi tyAM AvyA. paNa draupadI arIsAmAM potAnuM rUpa nIrakhatI hatI tethI tene nAradanA AgamananI jANa thaI nahIM. eTale nArada roSa sahita tyAMthI UbhA thaI ghAtakI khaMDamAM AvelI amarakaMkA nagarIe gayA. tyAMnA rAjA padhottaranA rAjadarabAramAM pahoMcyA. rAjAe vinayapUrvaka temane vaMdana karyuM ane padhAravAnuM prayojana pUchyuM. nArade uttara Apyo ke, huM hastinApura gayo hato, tyAM pAMDavonA aMtaHpuramAM meM draupadIne joI. tevI eka paNa strI tArA aMtaHpuramAM nathI." ethI pottara rAjAe teNIne lAvavA eka devane ArAdhyA. tethI deva drapadIne hastinApurathI upADI amarakaMkAnA rAjA pAse laI Avyo. rAjAe draupadIne kahyuM, "he draupadI! tuM mArI sAthe bhoga bhogava. A rAjya tAruM che ema samaja. tuM mArI sarva patnIomAM mukhya gaNAIza ane huM mAruM sarva kAma tane pUchIne karIza." A pramANe draupadIne ghaNA prakAre lobhAvavAno prayatna ryo, paNa tethI teNInA aMta:karaNane viSe leza paNa vikAra thayo nahIM. te to paMcaparameSThInA dhyAnamAM ja lIna rahI ane tyAM cha-aTTama Adi tapa karavA lAgI. ahIM draupadInuM haraNa thayuM jANI pAMce pAMDavo zrIkRSNa pAse gayA, ne temane A vAta jaNAvI. zrIkRSNa dhyAna dharI draupadIne koNa harI gayuM che te hamaNAM jaNAtuM nathI ema kahyuM. eTalAmAM to nArada pote tyAM AvyA. tene zrIkRSNa pUchyuM, he nArada RSi ! tame kyAMya draupadIne dIThI ? nArade uttara Apyo, ghAtakI khaMDanI amarakaMkA nagarInA rAjA pottaranA aMtaHpuramAM meM eka drapadI jevI strI joI hatI te sAMbhaLI zrIkRSNa susthita devane ArAdho, eTale chae jaNane rathamAM besADI susthita deve amarakaMkAnagarI sudhI pahoMcADyA, tyAM kRSNa sivAya pAMca pAMDavoe rAjA pakvottara sAthe yuddha karyuM paNa temAM Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra86 teo hAryA. eTale zrIkRSaNe raNasaMgrAmamAM AvI jaya meLavyo. pottara rAjA gaDhamAM pesI gayo ne killAnAM dvAra barAbara baMdha karAvyAM. eTale zrIkRSNa killA upara caDhIne narasiMharUpa dhAraNa karI pRthvIne kaMpAvI jethI ghaNA nagaravAsIonAM ghara paDI gayAM ! tethI bhaya pAmI pakvottara rAjA zrIkRSNa pAse AvI namo ane temanAM caraNamAM paDI kSamA mAgI ane kahyuM, "meM prathama e mUDhatA karI ke draupadInuM haraNa karyuM, ane atre bIjI e ke meM ApanI sAthe saMgrAma ryo. have mArI upara upakAra karI draupadIne aMgIkAra karo. huM Apane namuM chuM eTale Apa mArA upara have kopa karazo nahIM" e sAMbhaLI zrIkRSNa potAnuM mULa rUpa karyuM. pachI pottara rAjA zrIkRSNane nagaramAM laI gayo ane bhojana vagerethI temanI bhakti karI ane aMtapuramAMthI draupadIne ANIne temane soMpI eTale e mahAsatIne laIne zrIkRSNa pAchA vaLyA ane pAMDavone laIne mathurA AvyA. tyAMthI kuMtI mAtA harSa pAmI draupadIne ghera laI gaI ne tyAM puNyadAna karyA. zrI nemInAtha bhagavAna mathurAmAM AvI samavasaryA. kuMtI mAtA pAMce pAMDavo tathA draupadIne laIne temane vaMdana karavA gaI ane prabhuno dharmopadeza sAMbhaLyo ke, "A lokane viSe manuSyapaNuM, AryakSetra, uttama jAti, sAruM kuLa, sAruM rUpa, nIrogI lAMbuM AyuSya, sArI buddhi, zAstranuM zravaNa ane zuddha saMyama, e sarva pAmavAM mahAdurlabha che." | ityAdi upadeza sAMbhaLIne e sAte jaNAe samakita mULa bAra vrata grahaNa kya. anukrame pAMce pAMDavoe potAnA putrane rAja soMpyuM ne kuMtI tathA draupadI sAthe guru pAse dIkSA lIdhI. nAnI nAnI tapazcaryA karI draupadI ekadA zrI zatruMjya tIrthe gaI. tyAM paNa bhAre tapa karI AyuSya kSaya thaye pAMcame devaloke gaI. tyAMthI AvIne anukrame te thoDA bhavamAM mokSa pAmaze. adhAmika pazu samAna che. pANI valove mAkhaNa na nIkaLe. ALaza e jIvatA manuSyanI kabara che. * * ka * "sahakAra darzanamAMthI Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 287 | zrI nAgake. pUrvabhavamAM nAgaketu koI eka vaNikanA putra hatA. nAnapaNamAM ja emanI mAtA marI gaI ane ethI emanA pitA bIjI kanyA paraNyA. e navI AvelI strIne enI zokyano A putra zalyanI jema khUMcavA lAgyo ane ethI ghaNA prakAre ene pIDavA lAgI. pUratuM khAvAnuM na Ape, gharakAma ghaNuM karAve ane mUDha mAra mAre. ghaNA vakhata sudhI A pIDA sahana karatAM karatAM te trAsI gayo ane ghara choDI bIje bhAgI javA mATe eka sAMje gharethI nIkaLyo. nAsI jatAM te nagara bahAra nIkaLatAM pahelAM jinezvaranAM darzana karavA eka derAsaramAM jaI stuti vaMdanA karI, tenA oTale beTho hato. saddabhAgye teno daherAsaramAMthI bahAra nIkaLyo ane mitrane nirAza vadane beThelo joI tene pUchyuM : kema bhAI, zuM ciMtAmAM che? mitre javAba Apyo ke, kaMI kahevAya evuM nathI. apAra duHkhiyAro chuM ane have trAsI javAthI gharethI bhAgI javA nIkaLyo chuM." zrAvaka mitre tene sAMtvana ApatAM kahyuM, "bhAI, gabharAIza nahIM dharmathI badhAM sArAM vAnAM thAya che. tapathI ghaNAM karmo khape che. pUrvabhavamAM te tapa karyuM nathI mATe tuM dukhI thAya che. mATe tuM eka aThThama kara" AvatA varSe paryuSaNa parva Ave che tyAre aThThama tapa karavAno eNe nizcaya karyo, eTale bahAragAma nAsI na jatAM pAcho rAtre ghare Avyo. gharanA daravAjA to baMdha hatA eTale ghara bahAra ghAsanI gaMjI hatI te upara te sUI gayo. paNa manamAM aThThama tapa jarUra karIza evI bhAvanA bhAvato rahyo. aparamAtAe bArImAMthI joI lIdhuM ke, A zilya Aje ThIka lAgamAM Avyo che. gaMjIne Aga cAMpI dauM to A marI jAya, ane mArI ghaNA vakhatanI icchA AnuM kAraNa kADhavAnI che te pUrI thAya. ema vicArI ghora rAtrIe ghAsanI gaMjI ane bahArano pavana tathA agni sAthe maLatAM thoDA ja vakhatamAM cAre bAjuthI saLagI gaI ane e vaNikaputra jIvato baLI bhaDathuM thaI gayo paNa maratAM maratAM paNa ama karavo che te bhAvanA chellI kSaNe paNa rahI. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 288 tyAMthI marIne caMdrakAMta nAmanI nagarImAM vijayasena nAmanA rAjAnA rAjyamAM zrIkAMta nAmanA zeThane tyAM tenI sakhI nAmanI bhAryAnI kukSithI putrapaNe utpanna thayo. tenuM nAma nAgaketu pADyuM. ahIM enAM mAtApitA bahu dharmazIla hatAM ane paryuSaNa AvatAM hovAthI rAtre ekAMte aThThama tapa karavAnI vAto thaI. A sAMbhaLatAM nAgaketune jAtismaraNajJAna thayuM ane e jJAna baLe potAno pUrvabhava jANyo ane aThThama karavo che, cokkasa karavo che tenuM smaraNa thayuM. A bhAvanAne saphaLa karavAne teNe paNa paryuSaNamAM aThThama tapa AdaryuM. taratanA janmela nAgaketunuM zarIra tadRna komaLa hatuM. teno AtmA jJAna pragaTavAthI baLavAna banyo. paNa zarIramAM eTaluM baLa kyAM hatuM? dUdha nahIM pIvAthI enuM zarIra karamAvA mAMDyuM. enAM mAtApitAne khabara nathI ke bALake aThThamanuM tapa karyuM che, mATe dhAvato nathI, pANI paNa leto nathI. teoe aneka upacAra karavA mAMDyA. A to na dhAve ke na davA pIe, pariNAme azakti eTalI vadhI javA pAmI ke, te bALaka mUccha pAmI gayo. mUcha pAmela bALakane A lokoe marI gayelo mAnI lIdho ane ene jaMgalamAM jaIne dATI paNa dIdho. potAno putra marI gayo ema mAnavAnA kAraNe zeThane bahu AghAta lAgyo. zeTha mULa to ni:saMtAna hatA. keTalIka mAnatAo mAnyA bAda A putra teo pAmyA hatA. te marI gayo ema lAgyuM ethI emane lAgela AghAta na jIravI zakavAthI te bALakano bApa sAce ja mRtyu pAmyo. e kALamAM, e rAjyamAM evo kAyado hato ke aputriyAnuM dhana rAjA grahaNa kare, koI paNa mANasa marI jAya ane jo ene putra na hoya to enA dhanAdikano mAlika rAjA thAya. rAjyanA e kAyadA mujaba A zeThanuM dhana levAne mATe rAjAe potAnA sevakone A zeThanA ghera mokalyA. ahI banyuM evuM ke - bALakanA ahama tapanA prabhAvathI dharaNendranuM Asana kaMpyuM. potAnuM Asana kaMpavAthI dharaNe upayoga mUkyo. ane saghaLI vAta samajavAthI tarata ja dharaNendra tyAM AvI, pahelAM bhUmimAM rahelA bALakane amRta chAMTIne AzvAsana ApyuM. ane pachI dharaNendra brAhmaNanuM rUpa dhAraNa karIne je rAjasevako dhana levAne AvyA hatA, temane e zeThanuM dhana grahaNa karatA aTakAvyA. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra89 A vAta rojasevakoe jaI rAjAne kahI, eTale rAjA pote tyAM AvyA. temane AvIne e brAhmaNane rAjyano kAyado samajAvyo ane amAro A paraMparAgata niyama che ke aputriyAnuM dhana grahaNa karavuM." to pachI tuM AmAM aTakAyata kema kare che ? brAhmaNe kahyuM ke, "tamAre dhana to aputriyA hoya tenuM grahaNa karavAnuM che ne ? Ano putra to jIve che. rAjAe kahyuM ke - kyAM che? kyAM jIve che e bALaka ? eTale brAhmaNe bhUmimAM daTAyelA bALakane bahAra kADhIne batAvyuM ane te jIvIta che te chAtInA dhabakArA batAvI samajAvyuM. AthI rAjA, tenA sevako ane nagaranA loko bahu Azcarya pAmyA. Azcarya pAmelA rAjAe pUchyuM ke, tame koNa cho ? ane A bALaka koNa che?' e vakhate vezadhArI brAhmaNe kahyuM ke, huM nAgarAja dharaNendra chuM. ane A bALamahAtmAe amanuM tapa karyuM tenA prabhAve atre tene sahAya karavA Avyo chuM. rAjAnA pUchavAthI dharaNendra bALakanA pUrvabhavano vRttAMta paNa kahI saMbhaLAvyo. ane aMte kahyuM ke, laghukarmI A mahApuruSa A bhavamAM ja mukti pAmavAno che ane A bALaka rAjya upara paNa moTA upakArane karanAro nIvaDavAno che. Ama kahI nAgarAja dharaNendra potAnA gaLAno hAra kADhI nAgaketune paherAvyo. ane pote svasthAnake gayA. vyAkhyAnakAra AcArya zrI lakSmIsUrIjIe AthI ja ema jaNAvyuM che ke, zrI nAgaketue te ja bhavamAM aThThama tapanuM pratyakSa rUpa meLavyuM. nAgaketu moTA thaIne parama zrAvaka banyA. eka vakhate tyAMnA rAjA vijayasene koI eka mANasa ke je kharekhara cora na hato tene cora TharAvIne mArI naMkhAvyo. A rItie apamRtyu pAmelo te mANasa marIne vyaMtara deva thayo. e vyaMtara thayo eTale ene khyAla Avyo ke amuka nagarInA rAjAe mAre mAthe corInuM khoTuM kalaMka caDAvI daIne mane mArI naMkhAvyo hato tethI te vyaMtarane e rAjya upara bahu gusso AvI gayo ane ethI eNe e rAjAne tenI AkhI nagarI sahita sApha karI nAkhavAno nirNaya karyo. e mATe teNe rAjAne lAta mArI siMhAsana uparathI pADI daIne lohI vamalo karI dIdho. pachI nagarIno nAza karI nAkhe evI eka zilA AkAzamAM racI. AkAzamAM racAyelI moTI zilAne joIne nagarajano bahu gabharATamAM paDI gayA. zrI nAgaketane ciMtA thaI ke, A zilA jo nagarI upara paDaze to mahA anartha thaze. nagarI bhegu zrI jinamaMdira paNa sApha thaI jaze. huM jIvato houM ane zrI saMghanA zrI jinamaMdirano vidhvaMza thaI jAya e kema joI zakAya? AvI ciMtA thavAthI zrI nAgaketu jinaprAsAdanA zikhara upara caDI gayA ane AkAzamAM rahelI zilAne hAtha dIdho. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra90 zrI nAgaketunA hAthamAM keTalI tAkAta hoya ? paNa tAkAta emanA hAthanI na hatI, te tAkAta temanA prabaLa puNyodayanI hatI. emaNe je tapa karyuM hatuM e tape emane evI zaktinA svAmI banAvI dIdhA hatA. emanI A zaktine pelo baMtara sahana karI zakyo nahIM. eTale vyaMtare tarata ja potAnI vipharvelI zilAne pote ja saMhArI lIdhI ane te AvIne zrI nAgaketunA pagamAM paDyo. zrI nAgaketunA kahevAthI te aMtare rAjAne paNa nirUpadrava karyo. tyAra bAda koI eka divase zrI nAgaketu bhagavAnanI pUjA karI rahyA hatA ane puSpathI bharela pUjAnI thALI potAnA hAthamAM hatI. temAMnA eka kUlamAM rahelo sarpa temane karaDyo. sarpa karaDavA chatAM paNa nAgaketu jarAye vyagra manavALA na thayA. paNa sarpa karaDyo che e jANIne dhyAnArUDha banyA. dhyAnArUDha paNa evA banyA ke tyAM ne tyAM emaNe zapaka zreNI mAMDI ane pote kevaLajJAna pAmyA. e vakhate zAsanadevIe AvIne temane muniveSa arpaNa karyo ane e veza dhAraNa karIne kevaLajJAnI evA nAgaketu munizvara viharavA lAgyA. kALe karI AyuSya pUrNa thatAM teo mokSe gayA. pagarakhuM Rese ko ke pravAsInA paganI rakSA karavAnI enA haiyAmAM jhaMkhanA jAgI. ne..koka pazunA mRtadeha parathI utaraDAyuM. hathoDA vaDe TIpAyuM. pharasI vaDe kapAyuM, khIlI ke soya vaDe vIMdhAyuM...ne pachI pravAsInuM pagarakhuM banI kAMTA, kAca ke gaMdakI jAte sahI jhaNa ApyuM. Ama karatAM karatAM kATI gayuM to pharI saMdhAyuM. ne pachI sAMdhavAnuM zakya na banyuM to kokanAM jUtAMnI eDI paNa banyuM...paraMtu caraNarakSAnI samarpaNa sAdhanA na beDI te na ja cheDI ! kahevuM ja paDaze, A-caraNa to basa enuM ja. pagarakhAMnI jema samarpaNanA sAdhu banIe. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra91 | maMkhalIputra gozALo rAjagRhI nagarInA nAlaMdA nAmanA sthaLe maMkha ane subhadrAno putra gozALo hato. te bahula nAmanA brAhANanI gauzALAmAM janmyo hato eTale tenuM nAma gozALo pADyuM hatuM. A gozALo eka vAra prabhu mahAvIra pAse Avyo. tyAM bhagavAna mahAvIrane mA khamaNane pAraNe vijaya nAmanA zeThe kUra vagere sarasa bhojana vahorAvyuM te joI gozALAne thayuM ke, jo huM Amano ziSya thaI jAuM to khAvApIvAnI khUba majA Ave." AthI teNe bhagavAnane kahyuM, "huM tamAro ziSya chuM." Ama potAnI meLe te gozALo bhagavAna mahAvIrano ziSya thaI paDyo. AvI rIte cAra mAsakhamaNanA pAraNA sudhI te bhagavAnanI sAthe rahyo pachI chUTo paDI gayo. tyArabAda cha mAsane aMte pAcho gozALAno meLApa prabhune thayo. vihAra karatAM karatAM prabhu kUrma gAme gayA. tyAM vaizyApana tApase AtApanA grahaNa karavA mATe potAnI jaTA (vALa) chUTI mUkI hatI, temAM ghaNI ja joIne gozALe tene yUkAzavyAtara" (juone Azaro ApanAra) kahIne tenI mazkarI karI A rIte jyAM ne tyAM te aziSTa AcaraNa karato hato. vaizyAyana tApasathI A mazkarI sahana na thaI tethI te tApase dhaMdhAyamAna thaIne gozALA upara tejolezyA (agninI jvALA) choDI. te vakhate bAjumAM UbhelA zrI vIraprabhune thayuM, game tema to ya A mAro Azrita che." tethI dayArasanA sAgara prabhue tejalezyAnI sAme zItalezyA (zItala aMgAravAyu) choDIne tejalezyA ThArI nAkhIne gozALAne ugArI lIdho. gozALAe prabhune tejolezyAnI siddhino upAya pUchyo. avazyabhAvi bhAvanA yogathI sarpane dUdha pAvAnI peThe tejalezyAnI vidhi prabhue gozALAne zIkhavI. bhagavAne tenI vidhi zIkhavI ke, sUryanA taDakAmAM besavAnuM, chaThThanuM tapa karavAnuM, aDadanA (phakta nakhamAM mAya eTalA) bAkuLA tathA eka UnA pANInI aMjalithI pAraNuM karavuM. A pramANe karanArane cha mAsanA aMte tejalezyA prApta thAya che. A Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo - 292 vidhi jANIne gozALo prabhuthI chUTo paDyo. gozALAe zrAvastI nagarImAM jaIne prabhue batAvelA upAyathI kuMbhAranI koDamAM rahI tejolezyA sAdhI ane zrI pArzvanAtha prabhunA zithilAcArI ziSyo pAsethI aSTAMga nimittano paNa jANakAra thayo. have to te potAne sarvajJa mAnavA lAgyo ane manAvavA lAgyo. prabhu mahAvIrane kevaLajJAna prApta thayA bAda azAtA vedanIya karmano prabala udaya thayo; te AzcaryakAraka ghaTanA nIce pramANe banI : eka vakhata bhagavAna mahAvIradeva zrAvastI nagarImAM padhAryA. tyAM gautama gaNadhare je sAMbhaLyuM, te aMge temaNe bhagavaMtane pUchyuM, "he bhagavan ! A gozALo potAnI jAtane bIjA jina tarIke oLakhAve che. te A bIjo jina koNa che ? bIjo jina to hoI zake nahIM." ag bhagavaMte kahyuM, "he gautama ! e sAco jina nathI, paNa maMkhali ane subhadrAno putra che. pUrve te mAro ziSya thaIne rahyo hato. te go-bahula brAhmaNanI gauzALAmAM janmyo hovAthI gozALa' kahevAya che. bhavitavyatAnA yoge mArI pAsethI ja tejolezyA aMgenI vidyA zIkhyo che. aSTAMga nimitta vagere jANI laIne have te potAne jina tarIke oLakhAve che." A vAta dhIme dhIme AkhI zrAvAstI nagarImAM prasarI gaI. basa, te jANIne gozALAno uzkerATa vadhI gayo. tene thayuM "mahAvIra zuM dhaMdho laI beThA che ? mane ja badanAma karavAno ?" Ama teno gusso bahu vadhI gayo. tevAmAM prabhunA eka sAdhu AnaMda munine gocarI jatA gozALAe joyA. te rADa pADIne bolyo, "o AnaMda ! Ubho rahe. tArA gurune jaIne kaheje ke bahu garabaDa na kare, ADI avaLI koI vAta mArA mATe na kahe ke mAro ziSya thaIne rahyo hato, ane mArI pAsethI vidyA zIkhyo hato. AvuM bolIne mane badanAma na kare. anyathA huM tene ane tamane badhAne bALIne khAkha karI nAkhIza.' A sAMbhaLI AnaMda muni gabharAyA, temaNe AvI bhagavaMtane vAta karI. bhagavaMte AnaMda munine kahyuM ke, "tuM gautama gaNadhara Adine kahe ke, badhA sAdhu AghApAchA thaI jAya. gozALo AvI rahyo che. koI tenI sAthe vAta karazo nahIM." eTalAmAM to dhUMvAMpUvAM thato, dhamapachADA karato gozALo tyAM AvI pahoMcyo ane bolavA lAgyo, "he mahAvIra ! tuM jUTho che. tuM jina nathI, huM ja jina chuM. tuM mane maMkhaliputra tarIke oLakhAve che paNa te maMkhaliputra to marI gayo che. te anya hato, huM anya chuM. tenA zarIrane parISaha sahana karavAmAM yogya samajIne meM temAM praveza Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra93 ryo che. mATe have tuM garabaDa baMdha kara te gozALAnA zarIramAM praveza karela huM jina chuM, sarvajJa chuM." bhagavAna bolyA, he gozAlaka ! tuM AvuM jUTha bolIne zA mATe tArI jAtane durgatimAM nAkhe che ? tuM pote je gozALo hato te ja tuM Aje che. koInA zarIramAM praveza karyAnuM jUThuM tuM kema bole che?" A sAMbhaLIne AgamAM ghI homAyuM hoya tema bhagavAnane jema tema bolavA lAgyo. AthI tyAM rahela sunakSatra ane sarvAnubhUti nAmanA be muniothI A sahana na thayuM. te AgaLa AvI gayA ane gozALAne game tema bolato aTakAvavA kaMIka kahevA lAgyA. tyAM gozALAnA mukhamAMthI Aga pragaTI ane te baMnene bALIne bhasma karI nAkhyA. guru pratyenI agAdha bhaktine kAraNe bhagavAne bolavAnI nA pADavA chatAM aMdarano bhaktibhAva UchaLI Avyo, ethI zubha legyAmAM kALa karIne baMne devalokamAM gayA. tyAra bAda gozALAe prabhu tarapha tejovezyA choDI te tejalezyAe bhagavAnane traNa pradakSiNA dIdhI ane pAchI pharIne gozALAnA zarIramAM pravezI ke te AkuLa-vyAkuLa thaI gayo ane dhamapachADA karato te tyAMthI cAlyo gayo, jatAM jatAM te bolato gayo "o mahAvIra ! tAruM mota cha ja mAsamAM thaI jaze." bhagavaMte kahyuM, "he, gozAlaka ! huM to hajI soLa varSa sudhI A pRthvI para vicarIza. paNa A tArA zarIramAM pravezela tejolezyAthI tuM sAta divasamAM mRtyu pAmIza." gozALo tyAMthI cAlyo gayo paNa tenA zarIramAM vyApelI tejolezyAne aMge tene bhayaMkara dAha utpanna thayo. rastAmAM tenI bhaktANI hAlAhalA kuMbhAraNanuM ghara AvyuM. traNa cAra divasa tyAM rahyo. tenI dAhanI pIDa vadhatI jatI jANIne bhaktonAM ToLAM gozALAne zAtA pUchavA AvavA lAgyAM, gozALAe hAthamAM maghanuM pAna laIne magha pIvA mAMDyuM ane gAvA tema ja nAcavA lAgyo ane jema tema asaMbaddha vacano bolatAM teNe kahyuM, he ziyo ! mArA maraNa pAmyA pachI mArA mRta zarIrane sugaMdhI jaLathI snAna karAvI, sugaMdhI vilepana karajo, pachI tenI upara utkRSTa vastra vIMTALajo. pachI divya AbhUSaNothI zaNagArI tene sahasra puruSoe vAhya evI zibikAmAM besADI utsava sahita bahAra kADhajo ane te vakhate A gozALaka cAlatI avasarpiNIno covIsamo tIrthakara mokSe gayela che evI UMce svare AkhA nagaramAM uddaghoSaNA karAvajo." teoe tema karavAnuM svIkAryuM. pachI sAtame divase gozALAnuM hRdaya kharekharuM zuddha thayuM, tethI teNe atyaMta pazcAttApa karavA mAMDyo. aho ! huM kevo pApI ! kevo durmati ! meM mArA dharmaguru zrIvIra ahaMta prabhunI mana-vacana-kAyAthI atyaMta AzAtanA karI. meM sarva Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra94 ThekANe mArA AtmAne miththA sarvajJa kahevarAvyo ane satya jevA jaNAtA mithyA upadeza vaDe sarva lokone chetaryA; are mane dhikkAra che. meM gurunA be uttama ziSyone tejolezyA vaDe bALI nAkhyA; vaLI chevaTe mArA AtmAnuM dahana karavA mATe meM prabhunI upara paNa tejolezyA mUkI. mane dhikkAra che. are ! thoDA divaso mATe ghaNA kALa sudhI narakavAsamAM nivAsa thAya tevuM anArya kArya meM AcaryuM. AvAM AvAM pazcAttApanAM vacano bolato teNe potAnA badhA ziSyone pAse bolAvIne kahyuM ke, "he ziyo sAMbhaLo. huM ahaMta nathI tema kevaLI paNa nathI, huM to paMkhalIno putra ane zrI vIra prabhuno ziSya gozALo chuM. meM ATalA kALa sudhI daMbhathI mArA AtmAne ane lokone ThagyA che. mArI potAnI ja tejolezyAthI svayaM baLI rahelo huM chadmasthapaNe mRtyu pAmIza. mATe mArA maraNa pachI mArA mRta zarIranA caraNane rajajuthI bAMdhI mane AkhA nagaramAM ghasaDajo. marelA zvAnanI jema mane kheMcatAM mArA mukha upara thaMkajo ane AkhI nagarImAM cauTA, coka ane zerIe zerIe evI uddaghoSaNA karajo ke lokone daMbhathI ThaganAra, munino ghAta karanAra, jina nahIM chatAM potAne jina kahevaDAvanAra doSanuM ja nidhAna, guruno drohI ane guruno ja vinAza icchanAra kaMkhalIno putra A gozALo che, te jina nathI. jinezvara bhagavAna to sarvaza, karuNAnidhi hitopadezaka zrI vIraprabhu che. A gozALo vRthA abhimAnI che" A pramANe karavAnA te vakhate hAjara rahelA sarvene sogaMda ApI gozALo atyaMta vyathAthI pIvato chato mRtyu pAmyo. eTale tenA ziSyoe lajajAthI tenA zabane te kuMbhAraNanA gharanI bahAra kADhI gozALAe chelle maratAM kahelAM vacano mujaba pago doraDAthI bAMdhI udghoSaNApUrvaka ghasaDyuM ane tenA upAsakoe moTI samRddhithI teno agnisaMskAra karyo. zrI vIra prabhune tyAra bAda zrI gautame pUchyuM ke, "he svAmI ! gozALo kaI gatine pAmyo ?' prabhu bolyA ke, ayuta devalokamAM gayo gautame pharI vAra pUchyuM ke, "prabhu ! evo unmArgI ane akArya karanAra durAtmA gozALo devatA kema thayo? emAM mane moTuM Azcarya thAya che." eTale prabhu bolyA ke, "he gautama ! avasAna kALe paNa potAnA duSTa kRtyanI niMdA kare che, tene devapaNuM dUra nathI. gozALAe paNa tema karyuM hatuM." gautamanI vadhu pUchaparachamAM prabhue kahyuM ke, jarUra tene karelAM karmo bIjA janmamAM avagatie jaI bhogavavA paDaze. potAnA guruno droha kyAre paNa na karavo - e AkhI vArtAno sArAMza che. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 295 samrATa saMprati 98. samrATa azokanA kALanI A vAta che. eka bapore sAdhuo gocarI levA nIkaLyA hatA. gocarI laIne te pAchA pharI rahyA hatA tyAM temane eka bhikhArI maLyo. teNe kahyuM : "ApanI pAse bhikSA che. to thoDuMka bhojana mane Apo. huM bhUkhyo chuM. bhUkhathI huM marI rahyo chuM." e samaye sAdhue vAtsalyabhAvathI kahyuM : "bhAI, A bhikSAmAM ame tane kazuM na ApI zakIe. kAraNa ke enA upara amArA gurudevano adhikAra che. tuM amArI sAthe gurudeva pAse Ava. temane tuM prArthanA karaje. temane yogya lAgaze to e tane bhojana karAvaze." sAdhunAM saraLa ane premALa vacano para e bhikhArIne vizvAsa beTho. e sAdhuonI pAchaLa pAchaLa gayo. sAdhue gurudeva AcAryazrI Aryasuhastine vAta karI. bhikhArIe paNa AcAryadevane bhAvathI vaMdanA karI ane bhojananI mAgaNI karI. AcArya zrI Aryasuhasti viziSTa koTinA jJAnI puruSa hatA, temaNe bhikhArIno cahero joyo. thoDIka paLa vicAryuM, bhaviSyamAM moTo dharmapracAraka thaze ema jANIne bhikhArIne kahyuM, mahAnubhAva ! ame tane mAtra bhojana ApIe ema nahIM paNa tane amArA jevo paNa banAvI daIe. bola tAre banavuM che sAdhu ?" bhikhArI bhUkhathI vyAkuLa hato, bhUkhano mAryo mANasa zuM karavA taiyAra nathI thato ? bhikhArI sAdhu banavA taiyAra thaI gayo. ene to bhojananI matalaba hatI ! ane kapaDAM paNa sAruM maLI rahevAnAM hatAM. bhikhArIe sAdhu banavAnI hA pADI. dayAbhAvathI sAdhuoe tene veza parivartana karAvIne dIkSA ApI ane tene gocarI karavA besADI dIdho. A navA sAdhue peTa bharIne khAdhuM. ghaNA vakhate sAruM bhajana maLavAthI khAvuM joIe tenA karatAM ghaNuM vadhAre khAdhuM. rAtanA enA peTamAM pIDA UpaDI. pIDA vadhatI gaI. pratikramaNa karyA pachI to e badhA sAdhu tenI pAse besI gayA ane navakAra mahAmaMtra saMbhaLAvavA lAgyA. pratikramaNa karavA AvelA zrAvako paNa A navA sAdhunI sevA karavA lAgyA. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra96 AcAryadeva pote premathI dharma saMbhaLAvavA lAgyA. A badhuM jotAM navA sAdhu manamAM vicAravA lAgyA ke, huM to peTa bharavA mATe sAdhu banyo hato. kAle to A loka mArA tarapha jotA paNa na hatA ane Aje teo mArA paga dabAve che. ane A AcAryadeva ! keTalI badhI karaNA che temanAmAM. mane samAdhi ApavA mATe teo kevI sarasa dhArmika vAto mane samajAvI rahyA che. A to jaina dIkSAno prabhAva. paNa jo meM sAcA bhAvathI dIkSA lIdhI hota to.. Ama sAdhudharmanI anumodanA karatAM karatAM ane navakAra maMtranuM zravaNa karatAM karatAM tenuM mRtyu thayuM ane mahAna azoka samrATanA putra kuNAlanI rANInI kukSie teno janma thayo. tenuM nAma saMprati rAkhyuM. vayaska thatAM teone ujajainInI rAjagAdI maLI ane samrATa saMprati tarIke oLakhAvA lAgyA. eka vakhata teo potAnA mahelanA jharUkhAmAM beThA hatA ane rAjamArga para thatI avarajavarane joI rahyA hatA. tyAM temaNe keTalAka sAdhuone pasAra thatA joyA. temanI AgaLa cAlatA je sAdhu mahArAja hatA te temane kaMIka paricita lAgyA. temane te ekI Tase joI rahyA ane acAnaka ja temane pUrvajanmanI yAda tAjI thaI. temanI samakSa agAunA bhavanI smRti taravarI rahI. ane te moTA sAde bolI UThyA ! gurudeva! tarata ja teo dAdara UtarI rastA para AvyA ane guru mahArAjanAM caraNomAM zira jhukAvI dIdhuM, ane temane mahelamAM padhAravA AmaMtraNa ApyuM. temane mahelamAM laI jaI pATa upara besADI samrATa saMpratie pUchyuM, gurudeva! mArI oLakhANa paDe che? 'hA vatsa ! tane oLakhyo ! tuM mAro ziSya. tuM pUrva janmamAM mAro ziSya hato. gurujIe jaNAvyuM. "saMpratie kahyuM, gurudeva ApanI kRpAthI ja huM rAjA banyo chuM. A rAjya mane ApanI kRpAthI ja maLyuM che. nahi to huM eka bhikhArI hato, ghera ghera bhIkha mAgato ane kyAMyathI roTalIno eka TukaDe paNa nahoto maLato. tyAre Ape mane dIkSA ApI. bhojana karAvyuM. khUba ja vAtsalyathI potAno banAvI dIdho. he prabho ! rAtanA samaye mArA prANa nIkaLI rahyA hatA tyAre mArI pAse besIne Ape navakAra mahAmaMtra saMbhaLAvyo. mArI samatA ane samAdhi Take te mATe Ape bharacaka prayatna karyo. prabhu ! mAruM samAdhimaraNa thayuM ane huM A rAjakuTuMbamAM janmyo. ApanI ja kRpAnuM A badhuM phaLa che." Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 297 he gurudeva ! A rAjya huM Apane samarpita karuM chuM. Apa teno svIkAra karIne mane RNamukta karo.' Aryasuhastie saMpratine kahyuM : 'mahAnubhAva ! A tAruM saujanya che ke tuM tAruM AkhuM rAjya mane ApavA tatpara thayo che. paraMtu jaina muni akiMcan hoya che. teo potAnI pAse koI jAtanI mAlamilakata ke dravya rAkhatA nathI." samrATa saMpratine jaina sAdhu saMpatti rAkhI zake nahIM, te vAtanuM jJAna na hatuM. gayA bhavamAM paNa tenI dIkSA phakta aDadhA divasanI hatI. tethI te bhavanuM paNa A aMge tenuM jJAna sImita hatuM. saMpratine haiye gurudeva pratye utkRSTa samarpaNa bhAva chavAI gayo hato. A hato kRtajJatA guNano AvirbhAva. AcAryazrIe samrATa saMpratine jaina dharmano jJAtA banAvyo. te mahAArAdhaka ane mahAna prabhAvaka banyA. samrATa saMpratie potAnA jIvanakALamAM savA lAkha jina maMdiro banAvyAM ane savA karoDa jinamUrtio bharAvI ane ahiMsAno khUba pracAra karyo. gurudevanA upakArone vIsarI na javA e A kathAno sAra che. oren jagatane jIvADavA mATe sAgara tajI, sUrajanAM kiraNa sAthe UMDI, e vAdaLamAM pahoMcyuM. tyAMthI amIdhAsa rUpe varasyuM. khetarone dhana-dhAnyathI ubharAvI dIdhAM. saritAone snehapUrI chalakAvI dIdhI. e rIte eNe mAnava haiyAM saMtuma kIdhAM. ne jAte UkaLIne paNa ukALanAranI Aga ArI. eTaluM ja nahi, jagatano mela dhovA eNe jAte malinatA vahorI lIdhI. aMte gaTaramAM bhaLI, saritA sAthe vahetuM vahetuM, AsapAsanAM khetarone tathA jIvajaMtune paritRpta karatuM karatuM, samarpaNanA saMtoSa sAthe, potAnA pitRsthAna sAgaramAM bhaLI gayuM. jaLanI jema saMtamone zAtA daIe. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | ra98 vizvabhUti ane vizAkhAnaMdI || 99. marIcino jIva keTalAka bhavo pachI pUrvajanmamAM upArjana karelA zubha karmathI te vizAkhAbhUti yuvarAjanI dhAriNI nAmanI strIthI vizvabhUti nAme putrapaNe avataryo. vizvabhUtine tenA kAkAno dIkaro vizAkhAnaMdI nAme bhAI hato. eka vakhata vizvabhUti potAnA aMta:pura sahita puSpakaraMDaka nAmanA udyAnamAM kIDa karato hato tyAM vizAkhAnaMdI ociMto Avyo paNa udyAnamAM vizvabhUti hovAthI aMdara dAkhala thaI zakyo nahIM. tethI tene bahAra kaDhAvavA evo khoTo pracAra karAvyo ke eka sAmaMta uddhata thaI gayo che, mATe tene pakaDavA rAjA pote jAya che. e khabara sAMbhaLI saraLa svabhAvI vizvabhUti udyAnamAMthI bahAra Avyo. A takano lAbha laI vizAkhAnaMdI ughAnamAM potAnA aMta:pura sAthe pesI gayo. vizvabhUtie rAjAne javAnI jarUra nathI ema samajAvI lazkara sAthe pote gayo. thoDA ja vakhatanI kUca karatA puruSasiMha sAmaMta maLI gayo ane te rAjAne AzAvaMta che ema jANI pote pAcho vaLyo. rastAmAM puSpakaraMDaka vana pAse AvatAM dvArapALe jaNAvyuM ke, aMdara vizAkhAnaMdIkumAra che. te sAMbhaLI te ciMtavavA lAgyA ke, mane kapaTa vaDe puSpakaraMDaka vanamAMthI kADhyo tethI bredha pAmI eka muSTi vaDe koThAnA vRkSa para prahAra karyo. tethI jhADanAM badhAM koThAM phaLa jamIna upara paDyA. ane vizAkhAnaMdInA sAMbhaLatAM bolyo ke, jo vaDIla pitAzrI upara mArI bhakti na hota to huM A koThAnA phaLanI jema tamArA sarvanAM mastako bhUmi para pADI nAkhata. Ama dhuMvApUvAM thayelo vizvabhUti saMsAranA prapaMcothI kaMTALI gayo. te saMbhUti muninI pAse gayo ane cAritra grahaNa karyuM. gurunI AjJAthI ekAkI vihAra karatAM ane prakhara tapa tapatAM tapatAM vizvabhUti muni mathurAmAM AvyA. e ja divase vizAkhAnaMdI rAjaputrIne paraNavA mathurA Avela. vizvabhUti muni mA khamaNanA pAraNe pAraNuM karavA gocarIe jatA hatA. teo vizAkhAnaMdInI chAvaNI hatI tenI najIka AvyA eTale tenA mANasoe A vizvabhUti kumAra muni jAya' ema kahI vizAkhAnaMdIne oLakhAvyA. temane jotAM ja vizAkhAnaMdIne kopa caDyo. tevAmAM vizvabhUti muni eka gAya sAthe athaDAyA ane DhaLI paDyA. te joIne koThAnAM phaLone toDavAnuM tAruM baLa kyAM gayuM ? ema kahIne vizAkhAnaMdI Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 299 hasyo. te sAMbhaLI vizvabhUtine gusso Avyo. eTale potAnuM baLa batAvavA te gAyane zIMgaDA vatI pakaDIne AkAzamAM bhamAvI. uchALIne pAchI jhIlI paNa lIdhI. pachI evuM niyANuM karyuM ke, "A ugra tapasyAnA prabhAvathI huM bhavAMtare ghaNAM parAkrama ane baLavALo thAuM. " pachI koTI varSanuM AyuSya pUrNa karI pUrve karelA niyANAnI AlocanA karyA vagara mRtyu pAmIne te vizvabhUti mahAzukra devalokamAM utkRSTa AyuSyavALo devatA thayo. tyAra pachInA tripRSTha vAsudeva nAmanA bhavamAM A vizvabhUtinA jIvane atula ane apUrva zakti maLI, paNa sAdhutA nA sAMpaDI. e zaktie emanA AtmAne patananA paMthe doryo. marIne narakamAM gayo emano AtmA. marIci, vizvabhUti, tripRSTha ane zrI mahAvIra - e eka ja AtmAnA judA judA bhavo che. AthI cokhkhuM samajAya che ke karelAM pApa karmo koIne choDatAM nathI. janAruM jAya che janAruM jAya che jIvana, jarA jinavarane japato jA: hRdayamAM rAkhI jinavarane purANAM pApa dhoto jA. janAruM01 banelo pApathI bhAre, vaLI pApo kare zIdane; saLagatI hoLI haiyAnI, are jAlima bujhAto jA. janAra dayA sAgara prabhu pArasa, UchALe jJAnanI choLo; utArI vAsanA vastro, are pAmara tuM nahAto jA. janAruM03 jigaramAM DaMkhatAM du:kho, thayA pApe piANIne; jiNaMdavara dhyAnanI mastI, vaDe ene uDAto jA. janAja are Atama banI zANo, batAvI zANapaNa tAruM, haThAvI jUThI jaga mAyA, cetana jayoti jagAto jA. janAruM05 khIlyAM je phUlaDAM Aje, jarUra te kAla karamAze; akhaMDa Atama kamala labdhi, taNI laya dila lagAto jA. janA06 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 300 zrI kAma deva zrAvaka 100, caMpA nagarImAM kAmadeva nAme moTo gRhastha raheto hato. te mahAdhanika hovAthI teNe cha koTi dravya pRthvImAM dAyuM hatuM, cha koTi dravya vyApAramAM rAkhyuM hatuM ane che koTi dravya ghara, gharavakharI ane vastra-AbhUSaNa AdimAM rokyuM hatuM. tene daza daza hajAra gAyovALAM cha gokula hatAM. ekadA zrI mahAvIra svAmI te nagarInA pUrNabhadra nAmanA caityamAM samavasaryA. te vakhate zrI jinezvarane vAMcavA mATe nagarajano jatA hatA. te joIne kAmadeva paNa gayo. tyAM zrI vIra prabhune praNAma karIne temanI dezanA sAMbhaLI, tethI kAmadeva pratibodha pAmyo ane AnaMda zrAvakanI jema te vakhate zrAvaka dharma grahaNa karyo. pachI potAnA ghera AvIne ullAsapUrvaka potAne dharma prApta thayAnuM vRttAMta potAnI patnIne kahyuM. te sAMbhaLIne teNe paNa moTI samRddhipUrvaka prabhu pAse jaIne zrAvikA dharma aMgIkAra karyo. - niraMtara uttama rIte zrAvaka dharmanuM pratipAlana karatAM cauda varSa vyatIta thayAM. paMdaramA varSamAM ekadA madhya rAtrie dharma jAgarikAe jAgatAM kAmadevane vicAra thayo ke, "gharano samagra kArabhAra putro upara nAkhIne have huM zrAvakanI bAra mahA pratijJA vahana karuM." pachI prAta:kALe UThIne potAnA putrone gharano sarva kArabhAra soMpI pote pauSadhazALAmAM rahI darbhanA saMthArA para besI zrI jinezvaranuM dhyAna dharavA lAgyo. eka rAtrie kAmadeva dhyAnamAM beTho hato. te vakhate saudharmendra potAnI sabhAmAM kAmadevanI prazaMsA karI. te para zradhdha na rAkhato koI eka deva kAmadevanI parIkSA karavA Avyo. te deve daivI zaktithI ghaNAM bhayaMkara rUpo vidurvAne tene bhaya pamADavA lAgyo. vaLI te bolyo ke, "tuM dharmane choDI de nahIM to tINa khaDaganA prahAra vaDe tAruM akALe maraNa karIza. jethI te ArtadhyAnathI pIDAIne anaMta durgatinuM du:kha pAmIza." A pramANe teNe vAraMvAra kahyuM paNa te zreSThI jarA paNa bhaya na pAyo, tyAre te deva bedhathI tenA para khaganA prahAra karyA. tethI paNa zreSThI kSobha pAyo nahIM. tyAre teNe eka bhayAnaka hastInuM rUpa vikuvyuM ane bolyo ke, he daMbhanA sAgara ! A sUMDhathI tane AkAzamAM uchALIne jayAre pRthvI para pADIza tyAre cAre pagothI dAbIne cUrNa karI nAkhIza." ema kahIne te devatAe sarva zaktithI hastIrUpe tene pariSaha karyo. tethI Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 301 paNa te zreSThI jarA paNa kSobha pAyo nahIM tyAre pharIthI teNe lobha pamADavA mATe teNe mahAbhayaMkara aneka phaNAvALuM sarpanuM rUpa vikuvyuM ane badhI phaNAthI kuMphADA mArato te bolyo ke, "are mRtyunI prArthanA karanAra ! zrI vIrapUrtanA dharmane choDIne mane praNAma kara, nahIM to huM evo DaMza mArIza ke jenA viSanI vedanAthI pIDAIne tuM durgati pAmIza" AvI vANIthI paNa zreSThI jarAya gabharAyo nahIM, tyAre te sarve tenA zarIra para traNa bharaDA daIne tenA kaMTha upara nirdayatAthI DaMza dIdho. viSanI vedanAne paNa zreSThIe samyak prakAre sahana karI, ane manamAM zrI mahAvIra paramAtmAnuM smaraNa karato chato adhika adhika zubha dhyAna dharavA lAgyo. devatAne lAgyuM ke AnA daDha manobaLanI zaktino alpa paNa nAza karavAne te samartha nathI, chevaTe devatA thAkyo, tyAre zreSThIne praNAma karIne bolyo ke, he zrAvaka, tane dhanya che. mAyA rUpI pRthvIne khodanAra haLa samAna evA parama dhIra zrI mahAvIra stamIe kahelA dharmamArgamAM sthira thayela tuM sAco che. tArA AvA samakita rUpa arIsAmAM jovAthI mAruM paNa samaga - darzana svarUpe pragaTa thayuM che. ane anAdikALanuM mithyAtva nAza pAmyuM che. tArA dharmAcArya to zrI mahAvIra che. paNa mAro dharmAcArya to tuM ja che. caMdananA vRkSanI jema teM parISaho sahana karI mane samyakatvarUpI sugaMdha ApI che. A sarva mArA aparAdha kSamA karaje.' ityAdi te zreSThInI stuti karIne devatAe potAne svargathI tyAM AvavAnuM kAraNa karI batAvyuM. vaLI te bolyo ke, huM svargathI samatva rahita ahIM Avyo hato, ane tenAthI paripUrNa thaIne pAcho svarge jaIza. teM bahu sAruM karyuM ke eka mithyAtvarUpa bhArathI mane khAlI karyo, ane eka samyaka darzana rUpa ratnanA dAnathI mane bharapUra karyo." ema kahIne te deva zreSThIne traNa pradakSiNA daI tenA upakAranuM smaraNa karato chato svarge gayo. pachI zreSThI kAyotsarga pArIne tyAM padhArelA zrI mahAvIra svAmIne vaMdana karavA gayo. te vakhate cAra parSadAonI samakSa prabhue kahyuM ke, "he zrAvaka, teM Aja rAtre mahA bhayaMkara traNa parISaho bahu sArI rIte sahana karyA, ane dharmadhyAnathI jarA paNa calita thayo nahIMte devatAe vedhathI potAnI sarvazakti vAparI, ane teM paNa AtmavIrya phoravIne adIna manathI sthiratA rAkhI. tAruM vratanuM pAlana meru parvatanA jevuM acalita che. chevaTe te devatA tane khamAvIne gayo. A badhI hakIkata barAbara che?" kAmadeve kahyuM ke, "prabhu tema ja che." A pramANe prabhue tenI hatA vakhANIne sarva sAdhu-sAdhvI vagerene uddezIne kahyuM ke, he gautamAdika sAdhuo ! jyAre zrAvaka Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 30ra paNa AvA upasargo sahana kare che, tyAre tamAre to tethI paNa vadhAre sahana karavA joIe, kema ke tame to upasarga rUpI sainyane jItavA mATe ja rajoharaNa rUpa vIra valayane dhAraNa karIne vicAro cho." te sAMbhaLIne sarvee "tahatti" ema bolIne prabhuno upadeza aMgIkAra karyo. ane teo paNa kAmadevanI prazaMsA karavA lAgyA. pachI kAmadeva zrAvaka potAne ghera gayo ane AnaMda zrAvakanI jema zrAvakanAM vrato pUrNa pALIne varSo sudhI jaina dharma pALI AyuSyane aMte eka mAsanI saMkhanA karIne prathama devalokamAM cAra palyopamanA AyuSyavALo vaimAnika devatA thayo. tyAMthI avIne mahAvideha kSetramAM utpanna thaI siddhipadane pAmaze. bhayaMkara upasargo AvyA chatAM paNa Dha rIte vratamAM tallIna rahelA kAmadeva zrAvakane dhanya che, ke jeonI tIrthaMkare paNa zlAghA karI che." : :::: - ::.. -laka karo ': , , ' "rAma kaho rahemAna kaho rAma kaho rahemAna kaho koI, kAna kaho mahAdevarI: pArasanAtha kaho kou brahmA sakala brahma svayaMmevarI... rAma, 1 bhAjana bheda hAvata nAnA eka kRtikA rUparI: taise khaMDa kalpanA ropita, Apa akhaMDa sarUparI..rAma 2 nijapada rame rAma so kahi, rahima kare rahemAnarI; karaze karama kAna so kahiryuM: mahAdeva nivaNarI. rAma 3. parase rUpa pArasa rUpa so kahiye, baba citte so bArI: Iha vidha sAdho A pa; AnaMdadhana cetanamaya ni:karmI. rAma 4 RE ''. : : :::: : Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 303 zrI udayana maMtrI ekadA zrI kumArapALa rAjAe soraTha dezanA rAjA samarane jItavA temanA maMtrI udayanane mokalyA. te pAlitANA AvatAM, talATI darzana karIne zrI jhaSabhadeva bhagavAnane vAMdavAnI icchA thavAthI bIjA sainikone AgaLa prayANa karavAnuM kahIne pote zatrujya parvata upara caDyA. darzana vaMdana karIne trIjI nisahI kahI caityavaMdana karavA beThA. caitya vaMdana karatAM temanI najara samakSa eka udara dIvAnI saLagI vATa laI potAnA dara tarapha doDato dekhAyo. daherAsaranA pUjArIe A jotAM doDI udara pAse vATa choDAvI holavI nAkhI. A jotAM maMtrIe manathI vicAryuM - A maMdira to kASThanuM che. kASThanA thAMbhalA chata vagere hovAthI koI vakhata AvA banAvane lIdhe Aga lAgavAno saMbhava kharo. rAjyanA rAjAo tathA samRddha vepArIo kASTha maMdirane paththaranuM banAvI jIrNa caityane nUtana kema na banAve ? teo na kare to mAre A maMdirano jIrNoddhAra karavo rahyo. AvI bhAvanAthI temaNe prabhu samakSa jyAM sudhI jIrNodhvara na thAya tyAM sudhI brahmacarya dararoja ekAsaNuM, pRthvI para zayana ane tAMbUlano tyAga evA abhigraho grahaNa kya. ane siddhagiri parathI UtarI prayANa karatAM potAnA sainikonI sAthe thaI gayo. samarasena rAjA sAthe yuddha thatAM potAnuM sainya bhAgavAthI pote saMgrAmamAM UtarI zatru sainyane ghAyala karavA lAgyA. pote zatrunAM bANothI ghaNA ghavAyA paNa potAnA bANathI samararAjAne jItI zakyA. AthI zatru sainiko bhAgI gayA ane te dezamAM potAnA rAjA kumArapALanI ahiMsAnI AjJAo ApI maMtrI svadeza tarapha pAchA pharyA. mArgamAM zatrunA prahAranI pIDAthI udayana maMtrIne AMkhe aMdhArAM AvavAthI mUI pAmI pRthvI para paDyA. ane karuNa svare rovA lAgyA. sAmaMtoe temanA upara pANI chAMTI potAnAM vastrothI pavana nAkhI temane kaMIka zuddhimAM lAvyA ane pUchyuM, 'tamAre kaMI kahevuM che ? tyAre udayana maMtrIe karuNatAthI kIdhuM, mArA manamAM cAra zalya che. potAnA nAnA putra aMbaDane senApatipaNuM apAvavuM, zatruMjaya giri para paththaramaya prAsAda banAvavo. giranAra parvata para caDavA navAM paththaranAM pagathiyAM karAvavAM ane chelle aMta samaye mane koI muni mahArAja puNya saMbhaLAvI samAdhi karaNa karAve. Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 304 A cAra icchAo maMtrInI sAMbhaLI sAmaMtoe kahyuM ke, cAramAMthI traNa to tamAro moTo putra bAhaDadeva jarUra pUrNa karaze. paNa atre jaMgala jevI jagyAmAM dharma saMbhaLAvavA munirAja hoya to tapAsa karI jaladIthI lAvavA prabaMdha karIe. thoDeka dUranA gAmamAM eka taragALo hato te bahurUpInA veza kADhI dhana raLato hato, tyAM sainikoe jaI tenI pAse jaina muni mahArAjanI jarUra che te jaNAvyuM. te taragALo bolyo, "mane covIsa kalAkano TAIma Apo. huM jaina muni viSe badhuM jANI, jaina munino veza jarUra barAbara bhajavIza." game tema te rAtri ardhabhAnamAM atizaya pIDAthI pIvatA maMtrIe pasAra karI. savAre taragALo barAbara sAdhu mahArAjano veza paherI, ogho, muhapattiI sAthe AvI pahoMcyo ane dharmalAbha kaheto Ubho rahyo. kaMIka bhAnamAM AvatAM maMtrIzvara beThA thaI gautama svAmInI jema namI samagra prANIone manathI khamAvyAM. karelAM pApane niMdatA tathA puNyakaraNInuM anumodana karatA munirAja pAse dharma sAMbhaLavA lAgyA. traNa vAra navakAra maMtra saMbhaLAvyo ane pahelI tathA bIjI gAthA bhaktAmara stotranI madhura svare gAI. bhaktAmaranI bIjI gAthA pUrI thatAM stoye kilahamapita prathama jinendram bolyA. te vakhate maMtrI gurune vAMdatA hoya tema namyA ane temanuM prANa-paMkheruM UDI gayuM. samAdhi maraNa thatAM udayana maMtrI svarge gayA. * sAmaMtoe sAdhunA vezavALA taragALAne suMdara rIte sAdhuno veza bhajavavA badala sAro evo puraskAra dharyo ane have sAdhuveza tarata choDI devA jaNAvyuM. paNa te taragALo vicArato hato ke, ahA ! sAdhuvezano mahimA kevo che. huM bhikSuka chatAM A sainiko vagere jene pUje che, vAMde che evA maMtrIzvare mane vaMdanA karI, tethI A veza have nA choDAya. bhAvathI teNe saguru pAse jaIne vidhipUrvaka dIkSA laI, kharekhara sAdhu banI sAdhu veza zobhAvavAnI bhAvanA thaI. teNe puraskAra na svIkAratAM kahyuM, maMtrIzvaranI AMkha mIMcAI paNa mArI AMkha UghaDI gaI. mAre to sAce ja dIkSA laI bhava taravAnI eka mAtra icchA che. ema kahI eka AcAryazrI pAse dIkSA laI giranAra parvata para jaI be mAsanuM anasana karI kALa karIne devaloke gayo. maraNa vakhate maMtrIzvare bIjI je traNa icchAo kahelI te pATaNa AvyA pachI bAhaDamaMtrIe pUrI karI. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 305 | zailaka rAjarSi ane paMthaka muni | 102. zailakarAjarSi pAMcaso ziyonI sAthe vicaratA hatA. jJAna, bAna sAthe te ugra tapazcaryA karatA hatA. satata AyaMbIla ta5 karatA hovAthI ane lUkhuM sUkuM bhojana karavAthI, temanA zarIramAM ghaNajavarano roga thayo paraMtu teone zarIra para mamatva ja na hatuM. roga hovA chatAM teo davA karAvatA na hatA. pAMcaso ziSyonA parivAra sAthe teo zelakapura padhAryA, jyAM rAjA maMDuka rAjya karatA hatA.teo AcAryanAM darzana karavA AvyA.darzana vaMdana karI teoe AcAryadevanI kuzaLatA pUchI. ane jANI lIdhuM ke, gurudeva dAhajavarathI pIDAya che ane zarIra sAva kRza banI gayuM che. rAjAe AcAryazrIne vinaMtI karI ke, he kRpAvaMta ! Apa ahIM sthiratA karo. roganI cikitsA karavAno mane lAbha Apo. Apa nIrogI hazo to aneka jIvone upadeza dvArA upakArI thazo. mATe mArI prArthanA svIkAro." maMDu rAjAnI AgrahapUrvakanI vinaMtIzailakAcArye svIkArI ane rAjAnIyAnazALAmAM sthiratA karI. (ratha vagere mUkavAnI jagyAne yAnazALA kahevAya che.) kuzaLa vaidyo dvArA AcAryazrInI cikitsA zarU thaI. paNa thoDA divasamAM rogamAM kaMI phAyado na jaNAyo tethI vaidyoe munione kadI na khape chatAM paNa roganA nivAraNa mATe 'madyapAna karavA kahyuM. dareka niyamane apavAda hoI zake ema samajI AcAryazrIe davAo sAthe madyapAna karavAnuM zarU karyuM. zarIra nIrogI banatuM gayuM. paNa azakti hatI ja. rAjarasoDanI ghI-dUdha sAthenI puSTikAraka vAnagIo AvavA lAgI. madyapAna sAthe A svAdiSTa vAnagIothI ane pUrNa ArAmane lIdhe zarIra ALasu banatuM gayuM. dhIre dhIre pratikramaNa paDilehaNa paNa tyajAtuM gayuM. svAdiSTa vAnagIo khAvI, madyapAna karavuM ane ALasane lIdhe UMghavuM Avo nityakrama zailakAcAryano thaI gayo. kharekhara madyapAna bhalabhalAnuM patana karAve che. AcArya e bhUlI gayA ke, huM sAdhu chuM. huM pAMcaso ziSyono guru che. eya bhUlI gayA ke huM jaina dharmanA AcArya chuM. ziyo badhA vicAravA lAgyA ke zuM karavuM? sAdhAraNa saMyogomAM gurune upadeza ApI na zakAya. kadAca be akSara kahe to A nazAmAM cakacUra guru kaMI sAMbhaLe tema na hatA. Aste 20 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 306 Aste ziSyo gurune tyAgI bIjA AcAryo pAse jatA rahyA. emane emanuM cAritra sAcavavuM hatuM. paNa eka ziSya paMthakamunie gurune koI paNa rIte pAchA sanmArge lAvavAnI AzAthI guruno tyAga na ryo. e paMtha bhUlelA gurune paNa vaLagI rahyA. temanI sevA-suzruSA cAlU rAkhI. "guru parama upakArI che. atyAre emano pApodaya che. paNa AvA vakhate mAre guruno tyAga karavo ThIka nathI. ekadivasa jarUra temano AtmA jAgaze ane punaHsaMyamamAM sthira thaze." Ama ne Ama keTalAka mAsa vItI gayA paMthakamuni gurunI vaiyAvacca barAbara kare che. ema karatAM cAturmAsa pUrNa thayuM. zailakAcAryanI sthiti e ja rahI. khAvuM, pIvuM ane UMghavuM. caumAsika pratikramaNano samaya thayo. paMthaka munivare samayasara pratikramaNa zarU karyuM. pratikamaNanI kSiAmAM jyAre gurumahArAjane khAvAnI kriyA AvI tyAre paMthaka munie dharithI gurudevanAM caraNe hAtha mUkyo. zailakAcArya cIDAyA kema mane jagADyo? kema herAna kare che?' - gurudeva ! kSamA cAhuM chuM. huM avinIta chuM. meM ApanI nidrAmAM khalela pADI Aje comAsI caudasanuM pratikramaNa karatAM Apane khamAvavA ApanA caraNe hAtha mUkyo.' comAsI pratikramaNanuM nAma sAMbhaLI. gurudeva coMkyA, hai? Aje comAsI caudasa? cAturmAsa pUrNa thaI gayuM." rAjarSi UbhA thaI gayA. paMthakamunine khamAvyA.tarata ja pratikramaNa karavA besI gayA. AtmasAkSIe khUba AtmaniMdA karIne pratikramaNa karyuM. bIje divase rAjA maMDukane kahI zailakAcArye muni paMthakanI sAthe vihAra karyo. paMthaka munine bahu harSa thayo. bhUlA paDelA gurudeva pAchA mokSamArge caDhI gayA. vihAra karatAM karatAM 499 ziSyo Aste Aste zailakAcArya pAse AvI gayA. puna:punaHekabIjAne kSamApanA karI. sahue paMthaka munivarane lAkha lAkha abhinaMdana ApyAM. sArI rIte saMyamanI ArAdhanA karI, zailakAcArya zatruMjya girirAja para pahoMcyA. eka mahinAnuM anazana karyuM. sarva karmano kSaya karyo. sarve nirvANa pAmyA. dhanya pramAda tyAgI guru. dhanya ziSya paMthaka. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 307 kSullaka ziSya vasaMtapuramAM devapriya nAme zreSThI raheto hato. yuvAvasthAmAM tenI strI maraNa pAmI tethI tene vairAgye thayo. AthI potAnA ATha varSanA putra sahita teNe dIkSA grahaNa karI. devapriya bahu sArI rIte cAritra pALatA hatA paNa bALaka ke jenuM nAma lullaka hatuM, te jaina AcAro pALavAmAM zithIla hato. te parISahone sahana karI zakato na hato. joDA vinA cAlavuM tene muzkela lAgatuM hatuM, tethI ekadA potAnA sAdhu pitAne teNe kahyuM ke, brAhmaNonuM darzana zreSTha lAge che ke jemAM paganA rakSaNa mATe joDA paheravAnI vidhi che.' A sAMbhaLI devapriya munie, kSullaka to bALaka che. ane kaMIka aMze putra pratye rAgane lIdhe tene joDA paheravAnI chUTa ApI. thoDA divasa bAda pAchuM lullake potAnA guru pitAne kahyuM, he pitA ! taDakAmAM bahAra nIkaLatAM mAruM mAthuM tapI jAya che. tApasIno dharma sAro che ke teo mAthe chatra rAkhe che. A sAMbhaLI gurue A kSullakamAM paripakavatAnI khADI che ane jo chatrI vagere tenI jarUriyAta mATe rajA nahIM ApuM to kadAca dIkSA choDI deze - ema samajI keTalAka zrAvakone kahI tene chatrI apAvI. keTalAka mahinA bAda vaLI kSullake kahyuM, "gaucarI mATe ghare ghare pharavuM bahu muzkela mane lAge che. paMcAgni sAdhana karanAro AcAra mane zreSTha lAge che. kema ke ghaNA loko sAme AvIne temane bhikSA ApI jAya che." gurue pUrvanI jema vicArI tene bhikSA lAvI pote ApavA mAMDI, tethI kSullaka munie gocarI mATe javAnuM baMdha karyuM. anyathA eka savAre UThI kSullaka munie zAkyamatanI prazaMsA karI kahyuM ke, "pRthvI para saMthAro karavAthI mAruM zarIra duHkhe che. mATe sUvA mATe palaMga hoya to sAruM." AthI gurue tene lAkaDAnI pATa sUvA mATe upAzrayamAMthI ApI. pachI snAna kya vagara putra munine ThIka na lAgyuM, eTale teNe zaucamULa dharmanI prazaMsA karI tyAre pitAe ukALela pANI lAvIne tenAthI snAna karavAnI anujJA ApI. vakhata jatAM locane sahana nahIM karavAthI astrAthI muMDana karavAnI paNa rajA ApI. Ama karatAM karatAM kSullaka muni yuvAvasthAe pahoMcyo. ekadA tene gurapitAne kahyuM, 'gurujI ! huM brahmacarya pALavA samartha nathI. ema kahIne teNe gopI ane kRSNa Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 308 lIlAnI prazaMsA karI. e sAMbhaLIne pitAe vicAryuM ke, "kharekhara, A putra sarvathA cAritra pALavA asamartha che. moha vaza ATalA vakhata sudhI to teNe je mAgyuM te ApyuM. paNa A mAgaNI tenI koI rIte kabUla na rAkhI zakAya. A jo huM kabUla rAkhI tene rajA ApuM to e to narkamAM jAya, paNa huM ye narkamAM jAuM." - A jIve anaMtA bhavomAM anaMtA putro thayA che to AnA para zA mATe moha rAkhavo joIe ? ityAdi vicArIne kullaka munine teNe gaccha bahAra kADhyo. Ama pitAthI dUra thatAM te marajI mujaba jIvana jIvavA lAgyo. anukrame mRtyu pAmI bIjA bhave pADo thayo ane tenA pitA muni svargalokamAM devatA thayA. te devatAe avadhijJAna vaDe putrane pADo thayelo jANIne sArthavAhanuM rUpa dhAraNa karI te pAvane kharIda karyo ane tenA upara pANInI pakhALa bharI lAvavA upayoga karavA lAgyo. UMcA-nIcA rastA upara cAlatAM pAve Ubho raheto tyAre jorathI sArthavAha koraDA vaDe mAra mArato nethI pADo jorathI barADA pADato tyAre sArthavAha paNa jorathI bolato, are, kema barAva pADe che ? pUrva janmamAM huM Ama karavA zaktimAna nathI, huM tema karavA zaktimAna nathI, ema vAraMvAra saMbhaLAvavA lAgyo." ane kahe, have bhogava tArA karmanAM phaLo. ema kahetA kahetA koraDA mAryA. koraDAno mAra ane sArthavAhanAM AvAM vacano sAMbhaLI pADAne jAtismaraNa jJAna thayuM. pUrva bhava najara samakSa Avyo ane netramAMthI azrupAta karato vicAravA lAgyo ke, pUrvabhave pitAnA kahevA pramANe meM cAritra pALyuM nahIM ane mahAmuzkelIe maLela mAnavabhava meM gumAvI dIdho. dhikkAra che mane. mArA karmo huM pADo thayo. A pADAne thayela jJAnane jANI devatAe kahyuM ke, huM tAro pUrva bhavano pitA chuM ane tene pUrvabhavanuM smaraNa karAvavA Avyo chuM. hajI paNa jo tAre zubhagatinI icchA hoya to anazana grahaNa kara." te sAMbhaLI pADAe anazana grahaNa karyuM ane tyAMthI marIne vaimAnika devatA thayo. mATe lIdhela vrata zuddha rIte pALavuM ane zullaka muninI jema bIjA darzananA AcAra dekhI tevI AkAMkSA karavI nahIM. zrI jinezvara bhagavAne prarUpela te ja satya che. temAM koI jAtanI zaMkA karavI nahIM. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 309 zrI karagaDu muni | 104. eka draSTiviSa sarpa hato. tene je koI bAjuthI juve tenuM mota thAya tevuM viSavALuM tenuM zarIra hatuM. teNe pUrva bhave karela pApo jAtismaraNa jJAna thavAthI yAda AvyAM ane tethI te tenuM moTuM daramAM ja rAkhavA lAgyo. moM bahAra kADhe ane koI jue to ghaNA lokonuM mota thAya. evuM mAre na karavuM joIe, ema samajI phakta tenuM pUchaDuM ja daranI bahAra rahe tema rahevA lAgyo. evAmAM kuMbha nAmanA rAjAnA putrane koIka sarSe DaMkha mAryo jethI te tarata ja mRtyu pAmyo. A kAraNathI sarpanI jAti upara kuMbharAjA bahu zvedha bharAyA ane teNe hukama bahAra pADyo ke je koI paNa sarpane mArIne tenuM maDaduM laI Avaze tene dareka muDadA dITha ekeka sonAmahora inAma ApavAmAM Avaze. AvA DhaMDherAthI loko khoLI khoLI sApa mArIne tenuM mRta zarIra laI AvavA lAgyA. eka jaNe pelA dRSTiviSa sApanuM pUchaDuM joyuM tene jorathI pUMchaDuM kheMcavA mAMDyuM paNa pUMchaDuM kheMcavA chatAM dayALu sApa bahAra na nIkaLyo. pUMchaDuM tUTI gayuM. sApa A vedanA samatAthI sahana karI rahyo hato. vaLI tUTI gayelA pUMchaDAno thoDo bhAga dekhAtAM pelA mANase kApI lIdhuM. Ama zarIranA chedana-bhedana thatA hatA te vakhate sarpa vicArato hato ke, cetana, tuM ema na samaja ke A mAruM zarIra ja kapAya che paNa ema samaja ke A zarIranA kapAvavAthI tArAM pUrve karelAM karmo kapAya che. jo tene samatAthI sahana , karIza to A duHkha bhaviSyamAM tAruM bhaluM karanArA thaze. Ama vicArIne Akhare mRtyu pAmyo. - eka rAtre pelA kuMbha rAjAne rAtre svapna AvyuM ke tAre koI putra nathI enI satata ciMtA tuM kare che. jo tuM havethI koI paNa sarpane nahIM mAruM evI pratijJA le to tane putraratnanI prApti thaze. AthI kuMbha rAjAe havethI sarpa na mAravAnI koI AcArya pAse pratijJA karI. STivila sarpa marIne A kuMbharAjAnI rANInI kukSIe avataryo. tenuM nAma nAgadatta rAkhyuM. yauvana avasthAe pahoMcatAM eka vakhata potAnA gokhamAM UbhA UbhA nIce jaina munione jatA joyA ane vicAratA vicAratAM tene jAtismaraNa thatAM pUrva sarpano bhava yAda Avyo. tethI te nIce UtarI sAdhu mahArAjane vaMdana karI vairAga pAmela hovAthI dIkSA levA taiyAra thayo. mAtApitAe tene ghaNo samajAvyo chatAM koInuM na mAnatAM, mahA mahenate temanI AjJA laI teNe sadaguranI pAse dIkSA aMgIkAra karI te tiryaMca yonimAMthI Avelo hovAthI ane tene vedanIya karmano udaya hovAthI bhUkha sahana karI zakato na hato. tethI eka porasI mAtranuM paNa paccakakhANa karI zakAtuM na hatuM. AvI tenI prakRti hovAthI guru mahArAje tenI Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 310 yogyatA jANI evo Adeza Apyo ke,'jo tArAthI tapazcaryA thaI zaktI nathI to tAre samatA aMgIkAra karavI ethI tane ghaNo lAbha thaze. te dIkSA sArI rIte pALavA lAgyo, paNa dararoja savAramAM UThI eka gaDuA (eka jAtanuM vAsaNa) bharIne kura (bhAta) lAvIne jyAre vApare tyAM ja tene hozakoza Ave. Ama dararoja karavAthI temanuM nAma kuragaDuM paDI gayuM. je AcAryazrI pAse karagaDae dIkSA lIdhI hatI temanA gacchamAM bIjA cAra sAdhuo mahAtapasvI hatA. eka sAdhu eka mAsanA lAgeTa upavAsa karatA. bIjAM sAdhu be mAsanAM lAgaTa upavAsa karatAM, trIjA sAdhu traNa mAsanA upavAse pAraNuM karatA ane cothA sAdhu cAra mAsanA lAgeTa upavAsa karI zaktA. A cAre sAdhu mahArAja A kuragaDu munine nitya khAuM ema kahI tenI dararoja niMdA karatA hatA. paNa kuragaDu muni samatA rAkhI sAMkhI letA hatA. temanA upara tala mAtra Sa karatA na hatA. eka vakhata zAsana devIe AvIne kuraga munine pahelA vAMghA. A joI tapasvI munie kahyuM, "te pahelAM A tapasvI munine na vAMdatAM A tuccha munine kema vAMghA?" tyAre zAsanadevIe A kuragaDu muninI stuti karatAM bolyA ke, "huM dravya tapasvIone vAMdatI nathI meM bhAva tapasvIne vAMghA che." eka mahAparvanA divase savAre pharagaDa muni gocarI vahorI lAvyA ane jaina AcAra pramANe temaNe dareka sAdhune batAvI kahyuM, "Apane jo AmAMthI kaMIka vAparavAnI abhilASA hoya to vAparo" ATaluM sAMbhaLatAM ja tapasvI munio bedhAyamAna thaI jema tema bolavA lAgyA ane kahyuM, "AvA parvanA divase paNa tame tapa karatA nathI. dhikkAra che tamane, ane amone pAchuM vAparavAnuM kaho cho?" Ama lAlapILA thaI odhathI hAthuM ema kahI moMethI baLakhA kADhI temanA pAtarAmAM thUkyA.Ama thavA chatAM paNa kuragaDune bIlakula gusso Avyo nahIM ane manathI vicAravA lAgyA, huM pramAdamAM paDelo chuM. nAnuM sarakhuM tapa paNa huM karI zakato nathI. dhikkAra che mane. AvA tapasvI sAdhuonI yogya vaiyAvacca paNa karato nathI. Aje temanA bedhanuM sAdhana huM banyo." ityAdika AtmaniMdA karatAM pAtrAmAM rahelo AhAra niHzaMkapaNe vAparavA lAgyA ane zukladhyAnamAM caDI jatAM tarata ja kevaLajJAna pAmyA. devatAo tarata ja doDI AvyA ane suvarNa siMhAsana upara temane sthApI. kevaLajJAna mahotsava UjavavA lAgyA. cAre tapasvI munio acaMbAmAM paDI gayA ane oho, A sAcA bhAva tapasvI che. amo phakta dravya tapasvIo ja rahyA. e tarI gayA. oho, dhanya che temanA AtmAne. ema kahI kevaLajJAnI kuraga munine khamAvavA lAgyA. ema trikaraNa zuddhie temane sAcA bhAvathI khamAvatA te cAre paNa kevaLajJAnane pAmyA. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 311 | jIraNa zeTha |105. vizaLA nagarImAM eka zreSThI rahetA hatA. te paramahaMta zrAvaka hatA. eka vakhata bhagavAna mahAvIra comAsI tapa karI A nagarInA upavanamAM kAusagga dhyAne rahyA hatA. teNe prabhu ahIM padhAryA che ema jANI tyAM AvI prabhune viMdanA karI kahyuM, "svAmI ! Aje mAre ghera pAraNuM karavA (vahoravA) tame padhArajo." ema kahI potAne ghera gayo. paNa prabhu to tene ghera AvyA nahIM. tethI bIje divase tyAM AvI chaTha tapa" haze ema dhArI prabhu pratye evI araja karI ke, kRpAvatAra Aje mAre ghera padhArI mAruM AMgaNuM pavitra karajo. ema kahIne ghera gayo. paNa bhagavaMte to kaMI hA ke nA - no uttara Apyo nahIM. ema dararoja nimaMtraNA karatAM cAra mAsa vahI gayA. comAsI pAraNAnA divase te manamAM vicAravA lAgyo ke Aje to avazya prabhune pAraNuM haze ja, tethI prabhu pAse AvI bolyo ke, "durvAra saMsAramaya dhavaMtarI (du:kho jemAMthI dUra na karI zakAya evA saMsArarUpI rogane dUra karavAmAM sAkSAt dhanvatarI vaidya) jevA he prabhu! kRpAmaya ! A ApanAM locanathI mane joI, Apa mArI araja avazya svIkArazo. ema kahI potAnA ghare gayo. vakhata thatAM madhyAhana kALe hAthamAM motIno bharelo thALa laI prabhune vadhAvavA mATe gharanA daravAjA AgaLa Ubho rahI vicAra kare che ke, "Aje jarUra jagatabadhuM padhAraze, tyAre huM temane parivAra sahita vaMdana karIza. gharamAM bahumAna sahita laI jaIza, uttama prakAranAM annapANI vahorAvIza, vahorAvatAM zeSa vadheluM anna huM mArA AtmAne dhanya mAnato khAIza." AvI rIte manorathanI ucca zreNI para caDato gayo tethI teNe bAramA devalokane yogya karma upArjana karyuM. e vakhate zrI mahAvIra prabhu abhinava nAmanA eka zreSThIne ghera jaI caDyA. te vakhate teNe nokara pAse bhagavAnane AhAra - pANI apAvarAvyAM. A ghananA prabhAvathI tyAM pAMca divya pragaTa thayAM (kUlanI vRSTi-vastranI vRSTi - sonAmahoronI vRSTi tathA devadaMbhI vAge ane ahodAna ahodana ema devatA AkAzamAMthI bole e pAMca divya kahevAya) ahIM jIrNa zreSThIe bhAvanA bhAvatAM deva Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 312 duMdubhi sAMbhaLI tethI teNe vicAryuM ke dhikkAra che mane, huM adhanya chuM, abhAgIo chuM tethI prabhu mAre ghera na padhAryA AthI dhAna bhaMga thayo ane manadu:kha sAthe bhojana karyuM. - tyAra bAda koI jJAnI guru te nagare AvyA. temane vaMdana karI rAjAe kahyuM ke, mAruM nagara vakhANavA lAyaka che kema ke prabhu mahAvIra svAmIe comAsI pAraNuM karAvanAra mahA bhAgyazALI abhinava zreSThI ahIMyA ja rahe che. evA puNyAtmAthI mAruM nagara zobhe che. jJAnI guru bolyA ke, ema kahevuM yogya nathI. kema ke abhinava zeThe to dravyabhakti karI, paNa bhAvabhakti to jIraNa zreSThIe karI che. tethI teNe adhika puNyavaMta gaNavo joIe. jIraNa zeThe devaduMdubhIno avAja jo thoDIka vAra sudhI sAMbhaLyo na hota to evI zreNIe pahoMcyo hato ke tene tarata ja kevaLajJAna thAta. rAjAe AthI jIraNa zeThanI bhUrI bhUrI anumodanA karavA lAgyA ane jIraNa zeTha kALa karI bAramA devalokavAsI deva thayA. tyAMthI AvI anukrame mokSasukha pAmaze. brahmacarya vize subhASita nIrakhIne navayauvanA, leza na viSayanidAna: gaNe kASThanI pUtaLI, te bhagavAna samAna. A saghaLA saMsAranI, ramaNI nAyakarUpa: e tyAgI, tyAguM badhuM, kevaLa zokasvarUpa. eka viSayane jItatAM, jItyo, sAM saMsAra: nRpati jItatAM jIniye, daLa, pura ne adhikAra. viSayarUpa aMkurathI, TaLe sAna ne dhAna: leza madirApAnathI, chAke jayama azAna. je nava vADa vizuddhathI, dhare ziyaLa sukhadAI: bhava teno lava pachI rahe, tattvavacana e bhAI. suMdara ziyaLa surataru, mana vANI ne dehada je naranArI sevaze, anupama phaLa le neha, pAtra vinA vastu na rahe, pAne Atmika zAna: pAtra thavA sevA sadA, brahmacarya pratimAna. karI karI Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 313 | mahArAjA zreNika " ||106. bhagavAna mahAvIranA samayamAM magadha dezamAM rAjA zreNika rAjya karatA hatA. zarU zarUmAM jJAna na hovAnA kAraNe temane zikAra karavAno khAsa zokha hato. zikAra karavAmAM temane majhA AvatI. eka divasa zreNika jaMgalamAM zikAra karavA gayA. temaNe dUrathI eka haraNIne joI. temaNe potAno ghoDo te tarapha doDAvyo. dhanuSya para bANa caDAvyuM. ghoDo doDI rahyo che. haraNI paNa doDI rahI che. barAbara nizAna tAkI zreNike tIra choDyuM . tIra haraNInA peTamAM khUMpI gayuM. tenuM peTa phATI gayuM. peTamAMthI mareluM baccuM bahAra paDI gayuM. haraNI paNa marI gaI. zreNika ghoDA uparathI UtarIne marelI haraNI pAse Avyo. joIne e khUba ja khuza thayo. garvathI bolyo, 'mArA eka ja tIrathI babbe pazu marI gayAM ! haraNI ane tenuM baccuM paNa ! zikAra Ane kahevAya. zreNikano AnaMda samAto nathI, harSathI te jhUmI UThyo ane zreNika rAjAe trIjI naraka gatinuM karma bAMdhI dIdhuM." tyAra pachI zreNika kALakrame ane dhIme dhIme jJAna prApta thatAM bhagavAnanA parama upAsaka banyA. eka vAra bhagavAnane potAnI gati pUchI. bhagavAna mahAvIranA paricayamAM AvyA. tyAre sarvajJa bhagavAne kahyuM ke, zreNika ! marIne tuM trIjI narake jaIza." zreNika gabharAyA. te bolyA : 'prabhu ! huM Apano parama bhakta ane huM narake jaIza ? bhagavAne kahyuM ke, 'zreNika ! teM zikAra karIne khUba harSa karyo hato. AthI tAruM narakagatinuM AyuSya baMdhAI gayuM che. tAruM e pApakarma nikAcita hatuM. e karma bhogavavuM ja paDe. ame paNa te anyathA karavAne samartha nathI" he rAjana ! A narakanI vedanA tAre bhogavavAnI che paNa tuM jarA paNa kheda karIza nahIM kAraNa ke bhAvi covIzImAM tuM padmanAbha nAme pahelo tIrthaMkara thaIza." zreNika bolyo ke, he nAtha ! evo koI upAya che ke jethI aMdhakUpamAMthI AMdhaLAnI jema narakamAMthI mArI rakSA thAya ?" Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 314 prabhu bolyA, he rAjana ! kapilA dAsI pAse jo sAdhuone harSathI bhikSA apAve ane jo kALasaurikanI pAse kasAInuM kAma mukAve to narakathI tAro mokSa thAya. te sivAya thAya tema nathI" A upadeza sAMbhaLI zreNika potAnA sthAne gayo. pachI zreNike gAmamAMthI kapilAdAsIne bolAvI ane tenI pAse mAgaNI karI ke, "he bhadra ! tuM sAdhuone zraddhathI bhikSA Apa. huM tane dhananI rAzi ApIne nyAla karI daIza kapilA bolI ke, kadI mane badhI suvarNamaya karo athavA mane mArI nAkho to paNa huM e kRtya nahIM karuM. pachI rAjAe kALasaurIkane bolAvIne kahyuM ke, jo tuM A kasAIpaNuM choDI de to huM tane ghaNuM dravya ApuM, kema ke tuM paNa dhananA lobhathI kasAI thayo chuM. kALasaurika bolyo ke, A kasAInA kAmamAM zo doSa che? jenAthI aneka manuSyonAM peTa bharAya che, tevA kasAInA dhaMdhAne huM kadI paNa choDIza nahIM. A sAMbhaLI rAjAe tene eka rAtri - divasa kUvAmAM pUrI rAkhyo ane kahyuM ke, have tuM kasAIno vyApAra zI rIte karIza ?" pachI rAjA zreNike bhagavaMtanI AgaLa jaI kahyuM ke, "he svAmI ! meM kALasaurIkane eka rAtrI - divasa sudhI kasAInuM kAma choDAvyuM che." prabhu bolyA ke, he rAjana ! teNe aMdhakUpamAM paNa kolasAthI pADA cItarI pAMcaso pADa mAryA che." tatkALa zreNike jaIne joyuM to te pramANe ja hatuM. eTale tene ghaNo udvega thayo ke, "mArA pUrva karmane dhikAra che. tevA duSkarmanA kAraNe bhagavAnanI vANI anyathA thaze nahIM." kALakrame zreNika rAjA vRddha thayA. temanA putra abhayakumAre dIkSA lIdhI. AthI lAga sAro maLyo che, ema samajI zreNikanA bIjA putra kRNike potAnA kALa vagere daza baMdhuone ekaThA karI kahyuM ke, pitA vRddha thayA to paNa haju rAjya choDatA nathI. ApaNA jayeSTha baMdhu abhayakumArane dhanya che ke jeNe yuvAna chatAM rAjyalakSmIne choDI dIdhI, paraMtu ApaNA viSayAMdha pitA to haju rAjya bhogavatAM kAMI paNa jotA ja nathI. mATe Aje e pitAne bAMdhI laIne ApaNe samayane yogya rAjya grahaNa karIe." Ama vicArI teNe pitAne ekadama doraDAthI bAMdhI tene pAMjarAmAM pUrI dIdhA. vizeSamAM tene khAnapAna paNa Apato nahIM. UlaTo te pApI vRNika pratidina savAre ane sAMje so so cAbukanA prahAro mArato. kRNika zreNikanI pAse koIne javA deto nahIM. phakta mAtA cellANAne te rokI zakato nahIM. rANI cellaNA mAthAnA vALa sArI rIte dhoI Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo B 315 temAM puSpanA gucchAnI jema aDadano eka piMDa gopavI laI jatI ane zreNika te piMDa divya bhojana samajI khAto ane prANarakSA karato. keTalAka vakhate mAtA cellaNAnA keTalAka khulAsAthI kUNikane sabuddhi AvI ane "oha ! avicArita kArya karanArA evA mane dhikkAra che ! have jema thApaNa rAkhelI pAchI soMpe tema huM mArA pitAne rAjya pAchuM ApI dauM." A pramANe adhuM. bhojana karela tevI sthitimAM ja pUruM bhojana karavA na rokAtAM tarata ja pitAne paherAvela lokhaMDanI beDIo toDavA eka lohadaMDa upADIne te zreNikanI pAse javA doDyo. kUNike zreNika pAse rAkhelA peheregIro pUrvanA paricayathI zreNika pAse doDatA AvyA ane kRNikane lohadaMDa sAthe Avato joIne bolyA, "are rAjana ! sAkSAt yamarAjanI jema lohadaMDane dhAraNa karI tamAro putra utAvaLo Ave che. te zuM karaze ? te kAMI ame jANatA nathI." te sAMbhaLI zreNike vicAryuM ke, "Aje to jarUra mArA prANa ja leze, kAraNa ke Aja sudhI to te hAthamAM cAbuka laIne Avato hato ane Aje te lohadaMDa laIne Ave che. vaLI huM jANI zakato nathI ke te mane kevA sakhata mArathI mArI nAkhaze ! mATe te ahIM AvI pahoMce te pahelAM mAre ja maraNanuM zaraNa karavuM yogya che." AvuM vicArI teNe tatkALa tALapuTa viSa jivA upara mUkyuM, jethI tenA prANa tatkALa cAlyA gayA. kRNika najIka Avyo tyAM to teNe pitAne mRtyu pAmelA joyA. tethI tatkALa teNe chAtI kUTIne pokAra karyo ke, "he pitA ! huM AvA pApakarmathI A pRthvImAM advitIya pApI thayo chuM. vaLI, huM jaI pitAne khamAvuM" Avo mAro manoratha paNa pUrNa thayo nahIM, tethI hamaNAM to huM ati pApI chuM. pitAjI ! tamArA prasAdanuM vacana to dUra rahyuM paNa meM tamAruM tiraskAra bhareluM vacana paNa sAMbhaLyuM nahIM. mane moTuM durdeva vacamAM AvIne naDyuM. have game tema karI mAre maravuM te ja yogya che." A pramANe ati zokamAM grasta thayelo kUNika maravAne taiyAra thayo, paNa maMtrIoe tene samajAvyo eTale teNe zreNikanA dehano agnisaMskAra karyo. mahArAjA zreNikano AtmA trIjI narake gayo. kALe karIne AvatI covIsImAM pahelA tIrthaMkara thaze. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo | 316 zrI kUNika zreNika putra kUNike zreNika rAjAne baMdIvAna banAvI pAMjarAmAM pUrI rAkhyA hatA ane roja be vakhata soso cAbakhAno mAra marAvato hato. 107. ugrapaNe rAjya karatA kUNikane padmAvatI nAmanI rANIthI eka putra thayo. tenuM udAyI evuM nAma rAkhyuM. A putra upara kUNikane anahada prema hato. eka vakhate putra vatsala kUNika potAnA DAbA sAthaLa upara putrane besADIne jamato hato. teNe ardhuM bhojana karyuM hatuM tevAmAM te bALake mUtrotsarga karyo eTale mUtranI dhArA bhojanathALamAM paDI. putranA pezAbanA vegano bhaMga na thAo' evuM dhArI kUNike potAno sAthaLa halAvyo paNa nahIM. mUtrathI bagaDelI thALI dUra na karatAM putra vAtsalyane kAraNe thoDuM kharAba anna dUra karI e ja thALImAM pharIthI te khAvA lAgyo. A samaye tenI mAtA cellaNA teNI pAse beThI hatI. tene kUNike pUchyuM ke, "he mAtA ! koIne potAno putra Avo priya hato ? ke atyAre haze ?" cellaNA bolI : "are pApI ! are rAjakuLAdhama ! tuM tArA pitAne AnA karatAM paNa adhika vahAlo hato te zuM tuM nathI jANato ? mane duSTa dohada thavA vaDe tuM janmyo che ane tethI ja tuM tArA pitAno vairI thayo che, sagarbhA strIone garbha pramANe ja dohada thAya che" garbhamAM rahelo tuM tArA pitAno vairI che, evuM jANI meM patinA kalyANanI icchAthI garbhapAta karavA prayatna karyA hatA. tathApi tuM te te oSadhothI nAza na pAmatAM UlaTo puSTa thayo hato. 'baLavAna puruSone sarva vastu pathya thAya che' tArA pitAe huM putranuM mukha kyAre jouM ? evI AzAthI mArA naThArA dohalAne paNa pUrNa karyA hatA. pachI jyAre tuM janmyo tyAre tane tArA pitAno vairI jANI meM tajI dIdho hato. paNa tArA pitA potAnA prANonI jema tane pAcho laI AvyA hatA. tane tajI dIdho te vakhate TukaDInA karaDavAthI tArI eka AMgaLI vIMdhAI gaI hatI. te pAkI javAthI tane atyaMta pIDA thatI hatI. te vakhate tArI te AMgaLIne paNa tArA pitA potAnA mukhamAM rAkhatA hatA ane te jyAM sudhI mukhamAM rAkhatA hatA tyAM sudhI tane du:kha TaLatuM hatuM eTale eTalo vakhata tuM na rotAM zAMta raheto hato. are adhama ! AvI rIte je pitAe tane mahA kaSTa bhogavI lAlitapAlita karyo hato tenA badalAmAM atyAre tevA upakArI pitAne teM kArAgRhamAM nAkhelA che." A vakhate kUNike Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 317 eka jUnI vAta yAda karIne pUchyuM "mAtA ! mArA pitAe mane goLanA modaka mokalyA ane halla vihallane khAMDanA mokalyA tenuM zuM kAraNa?" tyAre cellaNAe javAba Apyo ke, "he mUDha! tuM tArA pitAno draSI chuM evuM jANI mane aniSTa thayo hato tethI goLanA modaka to meM mokalyA hatA. A pramANe khulAso thavAthI kRNika bolyo ke, "oho mane dhikkAra che. avicArI kArya meM karyuM che paNa have thApaNa rAkhelI pAchI soMpe tema huM mArA pitAne rAjya pAchuM ApI dau chuM ema kahI, ardha karela bhojana bAjumAM mUkI, dhAtrIne putra soMpI pitAne mukta karavA eka lohadaMDa beDIo toDavA mATe laI gheDyo. paNa te zreNika pAse pahoMce te pahelAM zreNike A mane lohadaMDathI mArI mAro ghAta ja karaze ema mAnI potAnI jivA upara tALapuTa viSa mUkI prANa choDI dIdhA. tyAra bAda cakvartI thavA mATe keTalIka khUnakhAra laDAI laDyA bAda koInI vAta na sAMbhaLatAM potAne teramo cakavartI gaNAvatAM kRtapALa deve tene bALIne bhasma karI nAkhyo ane kUNika mRtyu pAmI chaThThI narake gayo. ka vIranAM vacana che : ; ; ; '' vIranAM vacana che, tripadI locana che. aNamUlAM ratana, evAM vIranAM vacana che. dharmAnuM dhana che, vivekanuM vana che. pApanuM patana evAM, vIranAM vacana che. doSanuM damana che, roSanuM vamana che, bhava duHkha bhaMjana evAM, vIranAM vacana che. jANe teno dharma che, dhAre teno dharma che, pALe tene dhanya dhanya, vIranAM vacana che. samajI levuM zAnamAM, rAkha jhaverI dhyAnamAM, uttamanA upadezamAM, vIranAM vacana che. namothI tenI sadhAya che. arihaMta pramoda ane kAryanuM pratIka che. tANa, mAdhyastha sAdhI Ape che. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 318 guru gautama vAmI || 108. magadhadezamAM gobara nAmanA gAmamAM vasubhUti nAme eka gautama gotrI brAhmaNa raheto hato. tene pRthvI nAmanI strIthI iMdrabhUti, agnibhUti ane vAyubhUti nAme traNa putro thayA hatA. apApA nagarImAM somila nAmanA eka dhanADhya brAhmaNe yajJakarmamAM vicakSaNa evA A traNa gautama gotrI brAhmaNo ane e vakhate brAhmaNomAM mahAjJAnI gaNAtA bIjA ATha dvijone yajJa karavAne bolAvyA hatA. sauthI moTA IMdrabhUti gautama gotrI hovAthI gautama nAme paNa oLakhAtA hatA. yajJa cAlato hato te vakhate zrI vIra prabhune vAMdavAnI icchAthI AvatA devatAone joI gautame bIjA brAhmaNone kahyuM, "A yajJano prabhAva juo ! ApaNe maMtrothI bolAvelA A devatAo pratyakSa ahIM yajJamAM Ave che." te vakhate yajJano vADo choDIne devatAone samavasaraNamAM jatA joI loko kahevA lAgyA : he nagarajano ! sarvajJa prabhu udyAnamAM samavasaryA che. temane vAMdavAne mATe A devatAo harSathI jAya che." sarvajJa evA akSaro sAMbhaLatAM ja jANe koIe vajapAta hoya tema iMdrabhUti kopa karI bolyA : "are ! dhikkAra ! dhikkAra ! marUdezanA mANaso jema AMbAne choDIne kera pAse jAya tema loko mane choDIne e pAkhaMDInI pAse jAya che. zuM mArI AgaLa koI bIjo sarvajJa che? siMhanI AgaLa bIjo koI parAknI hoya ja nahIM. kadI manuSyo to mUrkha hovAthI tenI pAse jAya, to bhale jAya, paNa A devatAo kema jAya che? tethI te pAkhaMDIno daMbha koI mahAna lAge che. paraMtu jevo te sarvajJa haze tevA ja A devatAo lAge che, kema ke jevo yajJa hoya tevo ja bali apAya che. have A devo ane mAnavonA dekhatAM huM tenA sarvajJapaNAno garva harI lauM. A pramANe ahaMkArathI bolato gautama pAMcaso ziSyonI sAthe jyAM zrI vIra prabhu suranarothI viMTaLAIne beThA hatA tyAM samavasaraNamAM Avyo. prabhunI samRddhi ane jhagamagatuM teja joI "A zuM?" ema Azcarya pAmI iMdrabhUtithI bolAI gayuM. evAmAM to he gautama ! iMdrabhUti ! tamane svAgata che." A pramANe Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vitaHsvAmI gaoNnamavAmIvilApa, Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmI vilApa 1. gautama svAmI carama zAsanapati mahAvIra devanA prathama ziSya hatA. sAthosAtha paramAtmA pratye anahada bhakti-rAga hato. nirmala jJAna vaDe paramAtmAe mokSa samaya najIka Avato joIne gautama svAmIne devazarmA pAse pratibodha ApavA mokalyA. A bAju paramAtmA apApApurImAM hastipAla rAjAnI sabhAmAM navamallI ane navalacchi deza evA aDhara dezanA rAjana nirjala chaThTha tapanI sAthe pauSadha laIne 16 praharanI dezanA sAMbhaLavA beThA. 64 indra karoDa devatAo Adi 1ra parSadanI sAme akhaMDavadhAra dezanA ApI ane dipAvalInA divase nirmANa pAmyA. 3. gautama svAmIne A khedaprada samAcAra pAchA pharatI veLA mArgamAM, devone zokAtura, AMsuthI chalakAtI AMkhovALa joIne maLI gayA. tyAre hAya ! vIra kahetAM ja DhaLI paDyA. AvA vajAghAta samAna samAcArathI teo AkuLavyAkuLa thaI gayA. bezuddha avasthAmAMthI jayAre UThyA, to he vIra he vIra... kalpAMta karatA vilApa karavA lAgyA. bhAre rudana karatAM bolI rahyA : "hA..hA...vIrane A zuM karyuM? emanI A vilApanI bhayaMkara avasthAmAM emane vizeSa jJAna thayuM. Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakanA hIrAo [ 319 jagadgurue amRta jevI madhura vANI vaDe kahyuM. te sAMbhaLI gautama vicAramAM paDyo ke, zuM A mArA gotra ane nAmane paNa jANe che? huM ! jANe ja ne, mArA jevA jagaprasiddha mANasane koNa na jANe, paNa jo mArA hRdayamAM rahelA saMzayane te jaNAve ane tene potAnI jJAna saMpatti vaDe chedI nAkhe to te kharA AzcaryakArI che. ema huM mAnuM" A pramANe hRdayamAM vicAra karatA evA saMzayadhArI IMdrabhUtine prabhue kahyuM ke, "he vipra ! jIva che ke nahIM? evo tArA hRdayamAM saMzaya che, paNa he gautama ! jIva che, te citta, caitanya, vijJAna ane saMjJA vagere lakSaNothI jANI zakAya che. jo jIva na hoya to puNya-pApanuM pAtra koNa ? ane tAre A yajJa-dAna vagere karavAnuM nimitta paNa zuM ?" A pramANe prabhunAM vacana sAMbhaLIne teNe mithyAtvanI sAthe saMdehane tyajI dIdho ane prabhunAM caraNamAM namaskAra karIne bolyA ke, he svAmI ! UMcA vRkSanuM mApa levAne vAmaNA puruSanI jema huM durbuddhi tamArI parIkSA levAne ahIM Avyo hato, te nAtha ! huM doSayukta chuM. te chatAM tame Aje mane sArI rIte pratibodha Apyo che. to have saMsArathI virakta thayelA evA mane dIkSA Apo. prabhue tene potAnA pahelA gaNadhara thaze, evuM jANIne pAMcaso ziSyo sAthe pote ja dIkSA ApI. te samaye kubera devatAe cAritra dharmanAM upakaraNo lAvI ApyAM ane pAMcaso ziSyonI sAthe IMdrabhUtie devatAonAM arpaNa karelAM dharmanAM upakaraNo grahaNa karyo. IMdrabhUtinI mAphaka agnibhUti vagere bIjA daze dvijo vArApharatI AvI potAno saMzaya prabhu mahArvare dUra karyAthI teonA ziSyonI sAthe dIkSA grahaNa karI. vIra prabhu vihAra karatA karatA caMpAnagarI padhAryA. tyAM sAla nAmanA rAjA tathA mahAsAla nAme yuvarAja prabhune vAMdavA AvyA. prabhunI dezanA sAMbhaLI ne bane pratibodha pAmyA. temaNe temanA bhANeja gAgalIno rAjya upara abhiSeka karI bannee vIra prabha pAse dIkSA grahaNa karI. prabhunI AjJA laI gautama svAmI sAla ane mahAsAla sAdhunI sAthe pRSTha caMpAnagarIe gayA. tyAM gAgalI rAjAe bhaktithI gautama gaNadharane vaMdanA karI. tyAM devatAe racelA suvarNanA kamaLa upara besIne caturdAnI gautama svAmIe dharmadezanA ApI. te sAMbhaLI gAgalI pratibodha pAmyo. eTale potAnA putrane rAjayasiMhAsana soMpI potAnAM mAtApitA sahita teNe gautama svAmInI pAse dIkSA lIdhI. te navA traNa munio ane sAla, mahAsAla ema pAMce jaNa guru gautama svAmInI pAchaLa pAchaLa prabhu mahAvIrane vAMdavA jatA hatA. mArgamAM zubha bhAvanAthI te pAMcene kevaLajJAna utpanna thayuM. sarvajJa prabhu mahAvIra svAmI jyAM birAjatA hatA Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo ] 320 tyAM AvI prabhune pradakSiNA karI ane gautama svAmIne praNAma karyA pachI tIrthane namIne te pAMce kevaLInI parmadAmAM cAlyA, tyAre gautame kahyuM ke, 'prabhune vaMdanA karo.' prabhu bolyA ke 'gautama ! kevaLInI AzAtanA karo nahIM. tatkALa gautame mithyA duSkRta ApI te pAMcene khamAvyA. pachI gautama kheda pAmIne ciMtavavA lAgyA ke, zuM mane kevaLajJAna utpanna nahi thAya ? zuM huM A bhavamAM siddha nahIM thAuM ? Avo vicAra karatA karatA temane prabhue dezanAmAM eka vAra kahela ke, "je aSTApada upara potAnI labdhi vaDe jaI tyAM rahelA jinezvarane namI eka rAtrI tyAM rahe, te te ja bhavamAM siddhine pAme." te saMbhAratAM tatkALa gautama svAmIe aSTApada upara rahelA jinabiMbonAM darzana mATe tyAM javAnI icchA karI. tyAM bhaviSyamAM tApasone pratibodha thavAno che te jANI prabhue gautamane aSTApada tIrtha tIrthaMkarone vAMdavA javAnI AjJA ApI. AthI gautama ghaNA ja harakhAyA ane caraNalabdhithI vAyu jevA vega vaDe kSaNamAM aSTApada samIpe AvI pahoMcyA. e arasAmAM, kauDinya, datta ane sevAla vagere paMdaraso tapasvIo aSTApadane mokSano hetu sAMbhaLI, te giri upara caDavA AvyA hatA temAM pAMcaso tapasvIoe caturtha tapa karI ArdrakaMdAdinuM pAraNuM karavA chatAM aSTApadanI pahelA pagathiyA sudhI AvyA hatA. bIjA pAMcaso tApaso chaThTha tapa karI sUkAM kaMdAdinuM pAraNuM karI bIjA pagathiyA sudhI AvyA hatA. trIjA pAMcaso tApaso aThThamanuM tapa karI sUkI sevAlanuM pAraNuM karI trIjA pagathiyA sudhI AvyA hatA. tyAMthI UMce caDavAne azakta hatA. te traNe samUha pahelA, bIjA ne trIjA pagathiye aTakI rahyA hatA. tevAmAM suvarNa jevI kAMtivALA ane puSTa AkRtivALA gautamane temaNe tyAM AvatA dIThA. temane joIne teo ApasamAM vAta karavA lAgyA ke ApaNe dRza thaI gayA chIe, tathApi ahIMthI AgaLa caDI zakatA nathI, to A sthULa zarIravALA muni kema caDI zakaze ? A rIte teo vAtacIta kare che, tevAmAM to gautama svAmI sUryakiraNanuM AlaMbana laIne te mahAgiri para caDI gayA ane kSaNamAM devanI jema temanAthI adRzya thaI gayA. pachI teo paraspara bolyA ke, "A maharSinI pAse koI mahA zakti che, tethI jo teo ahIM pAchA Avaze to ApaNe temanA ziSyo thaIzuM.' Avo nizcaya karI te tApaso eka dhyAne temanI pAchA AvavAnI rAha jovA lAgyA. aSTApada parvata upara covIza tIrthaMkaronAM anupama biMbone temaNe bhaktithI vaMdanA karI. pachI caityamAMthI nIkaLIne gautama gaNadhara eka moTA azokavRkSa nIce beThA. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo 321 tyAM aneka sura-asura ane vidyAdharoe temane vaMdanA karI. gautama gaNadhare temane yogya dezanA ApI. prasaMgopAta temaNe jaNAvyuM ke, sAdhuo zarIre zithila thaI gayA hoya che, ane teo glAni pAmI javAthI jIvasattA vaDe jatA dhRjatA cAle evA thaI jAya che. temanAM AvAM vacana sAMbhaLI, vaizravaNa (kabera) temanA zarIranI sthULatA joI te vacana temanAmAM ja aghaTita jANI, jarA hasyo. te vakhate mana:paryavajJAnI iMdrabhUti tenA manano bhAva jANI bolyA ke, munipaNAmAM kAMI zarIranI kRzatAnuM pramANa nathI. paNa zubhadhyAnapaNe AtmAno nigraha karavo te pramANa che. te vAtanA samarthanamAM temaNe zrI puMDarIka ane kaMDarIkanuM caritra saMbhaLAvI temano saMzaya dUra ryo. A pramANe gautama svAmIe kaheluM puMDarIka-kaMDarIkanuM adhyayana pAse beThelA vaizravaNa deve ekaniSThAthI zravaNa karyuM ane teNe samakti prApta karyuM." A pramANe dezanA ApI bAkInI rAtrI tyAM ja pasAra karI gautama svAmI prAta:kALe te parvata uparathI utaravA lAgyA, eTale rAha joI rahelA pelA tApasInA jovAmAM AvyA. tApasoe temanI pAse AvI hAtha joDIne kahyuM ke, huM taponidhi mahAtmA ! ame tamArA ziSyo thaIe ane tame amArA guru thAo." gautama svAmI bolyA ke, "sarvajJa paramezvara mahAvIra prabhu che te ja tamArA guru thAo." pachI teoe ghaNo ja Agraha karyo eTale gautame teone tyAM ja dIkSA ApI. devatAoe tarata ja teone yatiliMga ApyuM. pachI teo gautama svAmInI pAchaLa pAchaLa prabhu mahAvIra pAse javA mATe cAlavA lAgyA. mArgamAM koI gAma AvatAM bhikSAno samaya thayo eTale gautama gaNadhare tApasa munione pUchayuM ke, tamArA mATe pAraNuM karavA mATe zuM ISTa vastu lAvuM ?" temaNe kahyuM ke, pAyasa lAvajo" gautama svAmI potAnA udaranuM poSaNa thAya eTalI khIra eka pAtramAM lAvyA. pachI IMdrabhUti yAne gautama svAmI bolyA ke, he maharSio ! sau besI jAo ane pAyasAnathI sarve pAraNuM karo." eTale eTalA pAyasAnathI zuM thaze?" ema sarvanA manamAM AvyuM. tathApi ApaNA gurunI AjJA ApaNe mAnavI joIe." evuM vicArI badhA eka sAthe besI gayA. pachI IMdrabhUtie akSaNa mahAnasa labdhi vaDe te sarvane peTa bharIne pAraNAM karAvyAM ane temane vismaya pamADIne teo pote AhAra karavA beThA. jyAre tApasI bhojana karavA beThA hatA tyAre ApaNA pUrA bhAgyayogathI zrI vIra paramAtmA jagadguru ApaNane dharma guru tarIke prApta thayA che, tema ja pitA jevA Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo D 3rara AvA muni bodha karanAra maLavA te paNa bahu ja durlabha che. mATe ApaNe sarvathA puNyavAna chIe." A pramANe bhAvanA zuSka sevALa bhalI pAMcaso tApasone kevaLajJAna utpanna thayuM. dara vagere bIjA pAMcaso tApasone dUrathI prabhunA prAtihArya jotAM ujajavaLa kevaLajJAna utpanna thayuM. tema ja kauDIya vagare bAkInA pAMcaso tApasone bhagavaMtanAM darzana dUrathI thatAM kevaLajJAna thayuM. pachI teoe zrI vIra prabhunI pradakSiNA karI kevaLInI sabhA tarapha cAlyA, eTale gautama svAmI bolyA ke, A vIra prabhune vaMdanA karo. prabhu bolyA ke, "gautama kevaLInI AzAtanA karo nahIM" gautame tarata ja mithyA duSkRta ApI teone khamAvyA. te vakhate gautame pharIthI ciMtavyuM ke, jarUra huM A bhavamAM siddhine pAmIza nahIM. kAraNa ke huM gurukarmI chuM. A mahAtmAone dhanya che ke jeo mArA dIkSita chatAM jemaNe kSaNamAM kevaLajJAna utpanna thayuM. AvI ciMtA karatA gautama prati zrI vIra prabhu bolyA ke, he gautama ! tIrthaMkaronuM vacana satya ke bIjAonuM ?" gautame kahyuM ke, "tIrthakaronuM tyAre prabhu bolyA. have avirya rAkhazo nahIM. gurUno sneha ziyonI upara dvidaLanI uparanA photarA jevo hoya che. te tatkALa dUra thaI jAya che ane guru upara zivano hoya tema tamAro sneha unanI kaDAha jevo tra che. cirakALanA saMsargathI amArI upara tamAro sneha bahu Dha thayelo che, tethI tamAruM kevaLajJAna raMdhAyuM che. te snehano jyAre abhAva thaze tyAre kevaLajJAna cokkasa pAmazo." Ama prabhu pAse dIkSA lIdhA bAda trIza varSe eka divase prabhue potAno mokSa e rAtre jANI vicAryuM ke, 'aho ! gautamane mArA upara atyaMta sneha che ane te ja temane kevaLajJAna meLavavAmAM aMtarAya kare che, tethI te snehane mAre chedI nAkhavo joIe eTale temaNe gautama svAmIne pAse bolAvI kahyuM : "gautama ! ahIMthI najIkanA bIjA gAmamAM devazarmA nAme bADhANa che, te tamArAthI pratibodha pAmaze, mATe tame tyAM jAo te sAMbhaLI jevI ApanI AjJAM" ema kahI gautamasvAmI prabhune namIne tarata ja tyAM gayA ane prabhunuM vacana satya karyuM, arthAt devazarmAne pratibodha pamADyo. ahIM kArtika mAsanI amAvAsyAnI (ApaNA dezanA rivAja pramANe Aso vadi amAvAsyAe) pAchalI rAtre caMdra svAti nakSatramAM AvatAM chaThThanuM tapa kareluM che evA zrI vIraprabhue chelluM pradhAna nAme adhyayana kahevA mAMDyuM. te samaye Asana kaMpathI prabhuno mokSa samaya jANI sura ane asuranA dro parivAra sahita tyAM AvyA. pachI zadde prabhune aMjali joDIne saMbhrama sAthe A pramANe kahyuM, "nAtha ! tamArA garbha, janma, dIkSA ane kevaLajJAna hasnottarI Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIrAo [ 323 nakSatra thayA che, A vakhate svAti nakSatramAM mohna thaze paraMtu ApanI janma rAzi upara bhasma graha saMvaMta thavAno che, je tamArAM saMtAnone (sAdhu-sAdhvI) be hajAra varSa sudhI bAdhA utpanna karaze mATe te bhasmaka graha ApanA janma nakSetre saMkrame tyAM sudhI Apa rAha juo, mATe prasanna thaIne kSaNa vAra AyuSya vadhu TakAvo ke jethI te dugrahano upazama thaI jAya. prabhu bolyA, he zadra ! AyuSane vadhAravAne koI paNa samartha nathI" ema kahI samucchinna yi cothA zukla dhAnane dhAraNa karyuM ane yathA samaya ju gati vaDe Urdhvagamana karI mokSane prApta thayA" zrI gautama gaNadhara devazarmA brAhmaNane pratibodha pamADIne pAchA pharyA eTale mArgamAM devatAonI vArtAthI prabhunA nirvANanA khabara sAMbhaLyA ane ekadama dhrAsako paDyo ane puSkaLa du:kha thayuM. prabhunA guNa saMbhArIne "vIra ! ho vIra!" ema valavalATa sAthe bolavA lAgyA ane have huM prazna kone pUchIza. mane koNa uttara Apaze. aho prabhu ! teM A zuM karyuM? AvA tamArA nirvANa samaye mane kema dUra ryo ? zuM tamane ema lAgyuM ke A mArI pAse kevaLajJAnanI mAgaNI karaze? ke bALaka aNasamajathI mAnI keDe paDe tema huM zuM temanI keDe paDavAno hato ? paNa paNa hA prabhu ! have huM samajyo. atyAra sudhI meM bhrAMta thaI nirAgI ane nirmohI evA prabhumAM e rAga ane mamatA rAkhI. te rAga ane dveSa e to saMsAra bhramaNanA hetu che. teno tyAga karavA mATe ja e parameSThIe mAro tyAga karyo haze. mATe evA mamatArahita prabhumAM mamatA rAkhavAnI meM bhUla karI, kema ke munione to mamatALumAM paNa mamatva rAkhavuM yukta nathI." A pramANe zubhadhyAna parAyaNa thatAM gautama gaNadhara Apaka zreNIne prApta thayA tethI tatkALa ghAti karmano kSaya karI temane kevaLajJAna prApta thayuM. bAra varSa kevaLajJAna paryAya sAthe bANa varSanI umare rAjagRhI nagarIe eka mAsanuM anasana karI badhAM karmo khapatAM te akSaya sukhavALA mokSapadane pAmyA. maMgala bhagavAna vIro, maMgala gautama prabhu, maMgala syulibhadrAthA, jina dharmostu maMgalaM. zivamastu sarva jagata: parahita niratA bhavatu bhUtagAma ghaSAH prathAnuM nAma, sarvana sukhI bhavatu loko. Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrI triSaSTi zalAkA puruSa caritra parva 1 thI 10 * upadeza prAsAda bhASAntara bhAga 1-2-4-5 * prAcIna sAya mahodadhi bhAga 1-2 * AcArya zrI bhadragupta vijyajInA graMtho jevAM ke jIvana aMjali thAjo, bhavanA pherA, zraddhAnI saragama vagere bharatezvara bAhubalI bhAga 2-3 paMnyAsa zrI cidAnaMdamuni kRta paMnyAsajI ma. zrI kanakavijyajI gaNIdhara kRta vItI rAta ne pragaTyuM prabhAta. * AdhAra graMtho * Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsananA camakatA hIMga saMpAdaka : varajIvanadAsa vADIlAla zAha nirIDhaNa : mahArAjazrI jayasuMdara vijayajI 4 jainadharma sAra ahaMtone namaskAra. siddhone namaskAra. AcAryone namaskAra. upAdhyAyone namaskAra. lokavartI sarva sAdhuone namaskAra. A paMca namaskAra maMtra tamAma pApono vinAza. karanAra che ane tamAma maMgalomAM prathama maMgala che. ahaMta maMgala che. siddha maMgala che. sAdhu maMgala che. kevali praNIta dharma maMgala che. ahaMta lokottama che. siddha lokottama che. sAdhu lokottama che. kevali praNIta dharma lokottama che. ahaMtonuM zaraNa lauM chuM. sidghanuM zaraNa lauM chuM. sAdhuonuM zaraNa lauM chuM. kevali praNIta dharmanuM zaraNa lauM chuM. prakAzaka : harajIvanadAsa vADIlAla zAha mazIna Tulsa TreDarsa 41, narazIha mahArAjA roDa, beMgalora pa60 0ra Te. naM. 239580