Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ PEOPLE'S EDITION. Jaina Kavya-Jokana. Selections from old Gujarati Jain Poets. PART FIRST COMPILED AND PUBLISHED BY HED AJ MANSOOKALAL RAVJIBHAI DEHTA, FIRST EDITION. AHMEDABAD: PRINTED AT THE SATYA VIJAYA' PRINTING PRE88, BY SANKALCHAND HARILAL SHAH. [ All rights reserved. ] BOMBAY-1913. Price Rs.c*0-0.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ "sAre kavi te mAtra kAvyane ja race che, paNa tene prakhyAti pamADanAra te sujana ja che. jaLa kamaLanuM piSaNa kare che, paNa te maLane praphullita karavuM e sUryanuM kAma che " - bhejaprabandha
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ svastha zrI IcchArAma sUryarAma desAI, AdyataMtrI, "gujarAtI." gurjara sAhitya sRSTimAM ApanAthI ghaNu vidvAne bhinna bhinna abhiprAya dharAve che. chatAM ApanAthI vimukhadaSTidhArakane paNa nirvivAda rIte pitAnA aMtaHkaraNane viSe svIkAravuM ja paDe che ke, gurjara sAhityakSetranA kheDANamAM Apane hisso agrapada dharAve che.-ne sAhityanA pracAra vibhAgamAM te Apano phALo kadAca sA karatAM vadhI jAya tema che. ApanA sAmAjIka vicArenI je nIti ApanA patramAM rahI hatI te mane sarva deze sanmata naDatI vaLI ApanA patranI ane ApanI sAhItya nIti ( Policy)mane, bIjAonI peThe lAMbA vakhata sudhI ema lAgelI ke te janathI pratikULa che. ApanA ane mArA jAtaparicayamAM sAmAjIka nIti viSe uDAha tha naDatA eTale ApanI te viSayaka nIti mATe mAre abhiprAya bIjI rIte pheravavA egya che ke kema ene nirNaya na thaI zakyo, paraMtu janasAhityanI ApanI ane ApanA patranI pratikULa nItinA saMbaMdhInI mAnInatA mane ApanA jAtaparicaya pachI pheravavA yogya lAgI, eTale sudhI pheravavAyegya lAgI ke, Apa jaina sAhitya virUddha te nathIja paratu jaina gurjara sAhityane gurjara sAhityanA baLavAna aMga tarIke mAnanArAomAMnA Apa eka che. gujara janasAhityanA prakAzananI sAthe janetara sAhitya upAsakonA nAma joDavAmAM mane e kAraNathI prema upaje che ke, janetara sAhityanA upAsakee jana saMtAnone tenA bahoLA sAhityanuM bhAna karAvyuM che. Ama hoI mArA taraphathI pragaTa thayela prAcIna gurjara jainakAvyanA sagraharU5 rAyacadra jene kAvyamALA" gucchaka 1 lAnI sAthe sagata govardhanarAmabhAInuM nAma joDayu hatu. tenAja rajA gucchakanI joDe sAkSarazrI kRSNalAla mohanalAla jhaverInuM nAma joDAyuM che A trIjA prayatnarUpa "jaina kAvyadehane" nI sAthe ApanuM nAma joDuM chuM-khAsa karIne eTalA mATe ke ApanA bahata kAvyadehane A jana kAvyadehananI prakaTatA utpanna karavA mane lalacAvela che. manasukhalAla
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA.' nAmadAra sarakAranA keLavaNI khAtA taraphathI prAcIna gurjara kavionAM kAvyone ekatra karI " kAvyadehana" nA nAmathI bahAra pADavAmAM AvelAM. A dizAmAM tyAra pachI baLavAna prayatna "gujarAtI ' patranA Agha taMtrI rA IcchArAma sUryarAma desAIe karyo, ane teoe ghaNuM bhAgo bahAra pADayAM. A sivAya paNa ghaNAM varSo agAu prAcIna kAvyo bahAra pADavAmAM jUdA jUdA sthaLoethI prayatna thayAM hatAM. A saghaLAM prayatna chatAM temAM gurjara jaina kavionI kRtione samAveza bahuja nirjIva hata; zA mATe nirjIva hato tenAM kAraNone vicAra karatAM mane ghaNAM kAraNe lAge che mukhyamAM mukhya kAraNa huM pahelethI ema mAno Avyo chuM ke, vAdavivAdanA jamAnAthI jaina virUddha je bhAvanA jainetara sRSTimAM karAvavAmAM AvI hatI tene vArase haju sudhI vizeSa aze cAlyo Ave che te che bIjuM kAraNa jainasAhityasevakenuM alpatva ane a5tva chatAM tenI potAnI ja upekSA buddhi jainetara chatAM madhyastha dRSTinA sAhitya upAsakane jaina sAhitya meLavavAnI muzkelI e trIjuM kAraNa che. para parAthI jainavirUddha je bhAvanA jainetara suSTimAM cAlI Ave che tene saithI pahelAM sadgata gavardhanarAmabhAIe khaDita karI. teoeja jaina sAhitya gurjara sAhityamAM kadA sauthI agrapada dharAvanAra hisso Ape tema che te jagatane jaNAvyuM. tyArabAda gujarAtanA eka samartha putra ane gurjara bhASAnA sauthI vizeSa abhyAsI zrIyuta kezavalAla harSadarAya prave jenagurjara sAhityanI kharI khubI jagatane batAvI; eTale sudhI batAvI ke, govardhanarAmabhAInA karatA paNa ghaNI prabaLa rIte vadhI jAya. e saMgraha jene hu arpaNa karuM chuM te sadgata icchArAmabhAI ane zrIyuta kezavalAlabhAI paraspara pratikULa vicAra dharAvanAra tarIke atyAre samAjane dekhAya che, ane mane paNa lAge che ke, rA IcchArAmabhAI zrIyuta kezavalAlabhAinI vidvatAnA bhaMDoLanI je kadara karavI joIe te karI zakyo nathI. huM IcchuM chuM ke, sva 'govardhanarAmabhAIe zrIyuta kezavalAlabhAInI je prazaMsA bharI kadara karI hatI tevIja rA. IcchArAmabhAine karavAnI
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhi AvI hata. te game tema ho, paNa ame jaina saMtAnane sadagata, govardhanarAmabhAIe ane zrIyuta kezavalAlabhAIe amArA sAhitya bhaDaLanuM je bhAna karAvyuM, tethI amArA gurjara sAhityane jovAnI mane lAgaNI thaI. gurjarakAvyone "bRhat kAvyadehana" nA AkAre prakaTa karavAnA rA. IcchArAmabhAInA prayatna ane teonI zailI pramANe janako prakaTa karavAnI lAgaNI utpanna karI; ane tenA phaLarUpe A jaina kAvyadehana" jagata AgaLa Ave che. ' ' ' ' mArA taraphathI prakaTa thayela gurjara jaina kAvyonA saMgraharUpa "rAyacaMdra jaina kAvyamAlA" nA gucchaka 1 lAnI aMdara gujarAtI bhASAnA janma sAthe jenine sarvathI prathama sabaMdha che evI mArI mAnInatA me carcA hatI. mArI A mAnInatA rAjakoTa khAte maLelI trIjI gurjara sAhitya pariSadumAM ane jAhera vartamAnapatromAM carcAI hatI. mArI A mAnInatA haju kAyama che; eTaluja nahI paNa mArI te mAnInatA daDha karAvanArAM keTalAMka kAraNe mane tyAra pachI maLyAM che. jo ke e kharuM chuM ke meM jema prathama gucchakamAM kahyuM hatu ke "gurjara bhASAno janma jainiyathI hovA gya che," ema mAre kahevuM joItu nahotu. mAre ema kahevuM joItuM hatuM ke tenI khIlavaNImAM jiniyoe sauthI prathama ane mukhya bhAga bhajavyo che. sadgata govardhanarAmabhAI tathA zrIyuta kezavalAlabhAie je dRSTie jana gurjara sAhitya avalokayu che te dRSTie je avalokavAmAM Ave to mArI A mAnInatA satya jaNAyA vinA nahI rahe ema huM atyAra sudhI mAnuM chuM. mAre mArI A mAnInatA saMbaMdhamAM A prakAzananI sAtheja vizeSa uhApoha karavAnI IcchA hatI. paraMtu mArI te IcchA atyAre te icchArUpe ja rahI che-amala rUpe bahAra AvI nathI. A jaina kAvyadehanane lokapriya (popular ) karavA mATe kaThina ane jena pAribhASika sane kAra ApavAnI jarUra hatI, e huM sArI) peThe jANuM chuM, paNa mArI zarIra prakRtie temAMnu kAMI karavA ApyuM nathI tethI lAcAra chuM. mumbaI, jhaverIbajAra ) , manasukhalAla ravajIbhAI mehatA, tA. 1-11-1914 - gurjaramAra bhAga 1 7 arjara sAhitya anarAmabhAI tathA ane mukhya bhAga
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ - -' anukrama. " 1-51 1-16 17-51 para-227 228-34 zrImAna AnaMdaghana .. stavanAvali ... padya ratnAvali (bahoterI) paMDita zrI vijayajI che. zIlavatIne rase. paMDita zrI dharmamadira ..... meha ane vivekane rAsa paMDita zrI devacaMdrajI .... caturvizaMti . . zrI vIravijayajI dhanmila kumAra caMdrazekhara 369-388 389-783 597-743
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakavitA. zrIyuta manasukhalAla ravajIbhAI mahetAnI jainasAhityasevA sAkSara vargane suvidita che, "sanAtana jaina" na ta trI tarIke samagra jainakAmane hitakara thaI paDe evA lekho lakhI samagra jainakemanI sevA bajAvavAne vyAjabI raste bIjA janapatrone temaNe batAvyo che mAgadhI bhASAnA abhyAsanI ane yunivarsiTImAM jainasAhitya dAkhala karAvAnI carcA prathama temaNe upADI hatI. jaina kAvyadehana pragaTa karavAnI pahela paNa temaNe ja karI che. zarIra Arogya nahi hovA chatAM teo jainasAhityanI banI zakatI sevA bajAvye jAya che e najare joyA pachIja ATaluM lakhavAnuM mana thayuM che. temanA taraphathI pragaTa thatA jana kAvyadohana mATe jaina kavitA viSenA mArA AgalA vicAre che je vicAramAM hajI pheraphAra thayo nathI te A nIce darzAvuM chuM. jainasAhitya viSe gujarAtI sAhitya pariSadanA pramukha sthAna parathI sAkSaramaMDanamaNi govardhanarAmabhAIe temaja sAkSara ziromaNi kezavalAla bhAI dha gya vivecana karyuM che. evA niSpakSapAta trAhita vidvAnanA abhiprAyane lIdhe jainetara vidvAno jaina sAhityaprati sahAnubhUti batAvavA lAgyA che ane e sAhitya tarapha jarA jarA DokI karavA lAgyA che e mATe jaine ukta bane vidvAnonA AbhArI che. kavi dalapatarAme kAvyadehananI prastAvanAmAM judA judA kavionA saMbaMdhamAM kaMika kahyuM che. temanAM nAma mAtra paNa sabhAryA che. tyAre jaina kavio saMbadhI eka akSara paNa lakhyo nathI. kAvyadehananA 1 lA bhAgamAM jyAre trIza kavinI kavitAo lIdhI che tyAre temAM mAtra ekaja jaina kavitA dAkhala thavAne bhAgyazALI thaI che te ja pramANe kAvyadehananA bIjA bhAgonuM samajI levuM ApaNe ema mAnIe ke jaina kavinI kavitAo ke graMthanI koI paNa vizeSa hastalikhita prato temanA hAthamAM AvI nahi hoya; paraMtu tema nathI. teozrI kAvyadehananA pR. 153 me jaNAve che ke "bIjA hiMduo karatAM jainanA jatioe racelA gujarAtI bhASAne
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ aisa graMthA ghaNA che paNa temAM mAgadhI bhASAnA tema khIjA tarehavAra zabdo Ave che mATe ame jhAjhI kavitA teonI lIdhI nathI, " A lakhANa ema batAve che ke jaina kavinI kavitA samajavA te vakhate vizeSa prayatna thayA nathI. jaina kavio sivAya khIjA kavionAM kAvyeAmAM anya daSTie tarehavAra zabdo hovA chatAM te kAvyeAnA sa zeAdhakAe e kAvyAne prasiddhi ApI enu kAraNa e hAi zake ke e kAvyA temanA dharmane lagatAM - gara paricita hatAM. e sazeAdhakAmAMthI kAI jaina nahAtA. vaLI e paNa banavA joga che ke jaina " peAtAnA kuLadharma na heAvAthI peAtAnA svAbhAvika dharma sArAne lIdhe jhaTa laIne na samajI zakAya evAM jaina kAvyeAnI e sa zeAdhakAe kadAc upekSA paNa karI heAya. ' sAhityanA upAsakAe dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke prAcIna kAvyamALA ane anya kAvyadehanAdimAM jaina sivAya khIjA je je kavionAM kAvyeA pragaTa thayAM che temAM zabdAdi paratve samayeAcita pheraphAra saMzAdhakAe karyAM che; tevAja ucita pheraphArasa zeAdhakA- dhArata to jaina vidvAne AmaMtrI teonI sahAyatA vaDe karI zakata. kavizvara dalapatarAma ema paNa eka ThekANe lakhe che ke " cArase varasa uparanA ane A vakhatanA (sane 187ra nA) gujarAtanA kavimenI bhASAmAM kaI vadhAre pheraphAra thayalA nathI, paraMtu sva. sAkSara navalarAmabhAi lakhe che ke ghaNAnA dhAravAmAM ema che ke gujarAtI bhASA hAla jema khelAya che tema narasiha mahetAnA vakhatathI kheAlAtI Ave che. paNa e dekhItIja bhUla che. eTalAM varSa sudhI bhASA vikAra na pAme e janasvabhAva ane saghaLA dezanI bhASAonA itihAsathI ulaTu che, " saMzAdhakAe narasiMha mahetAnAM kAvyA sudhArIne pragaTa kA jaNAya che. rANakadevI ane rAkheMgAranA kheAlAtA duhAmAM mULa karatAM keTalA badhA pheraphAra thaI gayA che te nIcenA duhAo parathI jaNAze ne ke mULa duhA paNa saM0 1347 mAM racAyelA eka graMthamAMthI lIdhA che. tethI I 10 nA 11 mA zatakamAM kheAlAtA kharekhara duhA te tethI paNa jUnI bhASAmAM khelAtA haraze, sa
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ * belAya che na rAkhegAra ke maNi che. haki ' rANuM sabdha vANiyA, je salu vayuha se;i . kahu vaNijahu mAhiuM, ammINa gaDha heTha taI gaDuA giranAra, kAMhu maNi matsara dhariupha mArImAM rAkheMgAra, eka siharU na DhAliu. hAla bolAya che te-amArA gaDha heTha, keNe taMbu tANiyA; ' ' - sadhare me zeTha, bIjA vaDe vANiyA. gojhArA giranAra, vaLAmaNa verIne kiyo, ' maratAM rAkheMgAra, khareDI khAMgo nava thayo. AcAryazrI zrI hemacaMdrAcAryanA apabhraMza bhASAnA vyAkaraNamAMthIudAharaNa laIe helA maI tuhu vAriyA, mA kura darahamANuM, nidae gamihi rADI, daDavaDa hohi vihANuM. pabhaNe muMja mRNAlavaI jIvaNagiu majhura, jaI sakkara sayakhaDa thiya, teya samiThThI bhUri. * - saMzodhake e deha samajAya tevI bhASAmAM nIce cujaba lakhyA che. helA tane vAri, mA kara lAMbuM mAna; nidrAe rAtrI jaze, utAvaLuM thaze vahANu. ' muMja bhaNe he mRNAlavati, jobana gayu jharemAM, jadi sAkara zatakhaMDa thaI, teya ghaNI mIThI anabhyAsa, jihadoSa, saraLatA tarapha valaNa ItyAdi kAraNathI bhASA vikAra pAmatI jAya che ane vizeSa vikAre jyAre jUnuM lakhANa ke kavitA samajI zakAya nahi tyAre temAM rasa zodhaka ke vAcake deza kALa mujaba yogya sudhAre ke pheraphAra kare emAM navAI nathI. evo pheraphAra upara ApelA duhAomAM ApaNe joye. te jo kaI vidvAne jaina kavitA hAthamAM lIdhI hete ne jainone tenuM saMzodhana karavAne bolAvyA hota to zuM Aje gujarAtI sAhityanuM eka aga je judu paDI gayuM jaNAya che te zuM ekatra sAhityamAM bhaLI gayA vagaranuM raheta ke ? gujarAtamAM jyAre kAvyadehanAdi pustaka racAyAM tyAre jaina kavioe gujarAtI bhASAnI bajAvelI sevA saba dhe kadAca ajANapaNe upekSAdAkhavyA chatAM ApaNe sArI rIte joI zakyA chIe ke gujarAtI sAhitya kA vikAra pAmatA jihAdoSa, saraLatA ya thI mADI"
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSadvI baMne beThakamAM mAnavaMta pramukha sAheba taraphathI jainonI yogya kadara thaI che ja. sva. sAkSarazrI govardhanarAmabhAInA bhASaNamAMthI utAre kariye. zataka 14 muM-gujarAtamAM tejasiMhanA eka graMtha vinAnA sarva graMthe mAtra jaina sAdhuonA racelA che. e graMtha paNa moTA bhAge dharma sAhityanA ane saMskRta sAthe prAkRtamAM paNa che. e sAdhuoe temanA gacchone Azraya pAmI ATale sAhityakSa ugavA dIdho che " ItyAdi. gujarAtI sAhityanuM mULa prathama repAyuM te veLA dilhInA bAdazAha, gujarAtanA subAo ane nAnA saradArene vigraha A yuganA AraMbhathI 1350 sudhI cAlyo ane tene kSobha jhAlAvADa, junAgaDha, geMDaLa vagere kAThiyAvADanA gAmamAM ane bAkInA gujarAtamAM cAlI rahyA hatA. tevAmAM jaina gacchanA cAra pAMca sAdhuo ukta gujarAtI sAhityane ekalA AdhArabhUta hatA. te pachInA pacIzeka varSamAM paNa bIjA pAMceka jaina sAdhuo evA AdhArabhUta hatA. " " jaina sAdhuo jeTalI sAhityadhArA TakAvI zakyA tene kAMI aMza paNa anya vidvAnamAM kema na dekhAya ? teo jyAM bharAI beThA hatA." " jaina graMthakAranI bhASA temanA asaMga jIvananA baLe zuddha ane saraLa rUpe temanA sAhityamAM jure che, tyAre AkhA dezanA prAcIna bhIla Adi anArya jAtio ane rAjakartA musalamAna varga e ubhayanA saMsargathI brAhmaNa vANiyAonI navI bhASA kevI rIte jU 6 dhAvaNa dhAvI badhAI e paNa temanA A bhramaNanA ItihAsathI samajAze. e sAdhuonI ane A saMsArIonI ubhayanI gujarAtI bhASA jude jude rUpe badhAvA pAmI." " zataka 15 muM (uttarArdha) pATaNa nagaramAM jaina sAdhuo prathamanI peThe pAchA saMskRta-prAkRtamAM sAhityane racAvA lAgyA hatA ane rAjakIya sthAna maTI e paNa te kALe tIrtha nahi te tIrtha jevuMja A sAdhuoe kareluM jaNAya che." Imperial Gazetteer of India nI 1907 nI AvRtimAM Jainism viSe nIce pramANe lakhe che -
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ madirAya kazrI i tAna che. je ApIza jaina dharma saMbaMdhI sAhitya vizALa temaja gahana che. tenI zodha bahu thoDI thayelI che ane te paNa Duka thayAM eTale te dharma sabaMdhI ItihAsa javA pUrve bhASAMtara ane zedhakhoLa rUpe haju ghaNuM karavAnuM che. e sAhitya eka te vizALa rahyuM , bIju gahana rahyuM ane e age joitI zodhakhoLo adhurI ethI emAM tanu vAstavika svarUpa zu che e saMbaMdhI ajJAnatA rahe e svAbhAvika che. tethI pAzcAtya vidvAnonI zubha lAgaNI jana sAhitya jItI zakayuM na hoya to temAM A ajJAnatA kadAcuM eka kAraNa gaNI zakAya. bIjI sAhitya pariSanA vicAravaMta ane vidvAna pramukhazrI kezavalAla harSadarAya pravezrI hemacaMdrAcArya vagere jana paMDitenA sAhitya viSe je yogya isArA karyA che te te hajI tAjA che. tethI vistArabhayathI ahI nahi utAratAM sarva sAmAnya teonAM thoDAMka zabda ApIzu te basa thaze. " vAstavika rIte gujarAtI bhASAnA traNa yuga che. IsvIsananA 20 mAM 11 mAM zatakathI 14 mA zataka sudhIne pahele yuga; upa mA zatakathI 17 mA zataka sudhIno bIjo ane te pachInAM zatakane trIjo. pahelA yuganI bhASAne apabhraMza ke prAcIna gujarAtI nAma ApavuM ghaTe che. bIjA yuganI gujarAtI....ne madhyakAlIna gujarAtI kahevI gya che. trIjA yuganI gujarAtIne arvAcIna gujarAtI saMjJA ApavAmAM matabheda hoyaja nahi. pahelAM pAMca zatakanI bhASA gujarAtI che tenI pratIti sArU kAlakSepane upAlaMbha herIne paNa zatakavAra udAharaNa ApavAnI jarUra che. e pAMca zatakanA sAhityane geraInasApha thayo che. kemake madhyakAlIna gujarAtIne ja prAcIna kAvya trimAsika ane prAcIna kAvyamAlAnA abhimata taMtrI gujarAtI gaNavA nA pADe che, tyAM prAcIna gujarAtIne te dhAja thavo ke ? mAtapitA meTAM chokarAne inakAra karI nAvArasa Therave ne hAnA bALakane ja kabula rAkhe tenA jevuM A te thAya che. avamAnita sAhityanI zodhakhoLa thatI nathI. abhyAsa thato nathI, carcA thatI nathI ne gujarAto agujarAtInI yogyatA tapAsAyA vagara avaLuM vetarAyAM jAya che. vagara oLakhe athavA bhUlamAM bhaTakAI ajJAnanA aMdhArArmA prakAzanI rAha joyA vagara ApaNe ApaNuM sAhityavaDanI jamInamAM uMDI utarelI vaDavAo vADhI nAMkhavA pravRtta thaIe chIe."
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina kavioe ghaNe bhAge sasa, sajajhAya, stavane lakhyAM che. A 'zare sADA traNaseM rAsa te hAtha AvyA che. ethI vizeSa je hajI bhaMDAramAM paDayA heya ne prasiddhimAM na AvyA hoya te te judA. A badhA rAsa vaDe keTalAM kAvyadehananAM pustaka bharAya tene vicAra karavA gya che. atyAra sudhI gujarAtI bhASA jANanArAo ema mAnatA hatA ke gujarAtI bhASAmAM prathama kavitA lakhanAra narasiMha mahete ekalAja hatA. paraMtu baMne pariSadunnA mAnavaMta pramukha sAhebanA bhASaNe uparathI sarvenA jANavAmAM AvyuM haze ke narasiha mahetA pahelAM paNa amuka zataka sudhInI bhASAne gujarAtI bhASA kahI zakAya che ane te zatakAmAM bIjA kavio tathA lekhaka thaI gayA che. , - thoDI mahenate samajI zakAya evI jaina sAdhunI jUnAmAM jUnI je kavitA atyAre maLe che te munizrI vijayabhadranI che kadAcu vijaya bhadra e saMNita athavA paryAyavAcaka nAma paNa hoya. vijayabhadra pahelAMnI keTalAka zatakanI-gujarAtI kavitAnAM DAM udAharaNe zrIyuta kezavalAla bhAI taraphathI ApavAmAM AvyAM hatAM. saM. 1327 mAM racAyelA "saptakSetrI rAsa" ke sa 1347 mAM racAyelA " prabaMdha ciMtAmaNi" graMtha ke teja arasAmAM racAyelA ratnasi harinA "upadezamALA" nAme graMthamAMthI kaI udAharaNa ApI zakAya ahI vijayabhadra munithI jena rAsanI zarUAta gaNa vizeSa bhAge rAsa viSe kaMIka kahevA IcchuM chuM, vijayabhadra ke udayavaMta muni narasiha mahetA pahelAM Azare soeka varSa upara thayA hatA. narasiMha maheto jyAre saM. 1500 mAM hatA ema kAva narmadAzaMkara kahe che tyAre vijayabhadra muni sa. 1412 mAM hatA ema gAmarAsa kahe che. kavitAonA je je graMtho chellAM pAMca sAta zatakamAM jaina kavie lakhyA che temAMnA ghaNuMkharAne temaNe rAsa " nAma ApyuM che. rAsa" zabda prathama zrImad bhAgavatamAM joI zakAya che. rAsamAM judI judI nItinI ane dharmanI vAta samajAvavA mATe mahA purUSonAM caritra kathArUpe ApyAM che, paraMtu potAnI kavitAnA rathane rAsa kahevAnuM zuM khAsa kAraNa haze te vicAravA jevuM che. hAlanA puSTimArga vaiSNava dharmamAM rAsa,
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ zabda paricita che. rAsa zabdanA paricaya vALo e puSTimArga te gujarA tamAM uttara hiMdamAMthI 16 mA saikAnI Akhare AveluM jaNAya che. narasiMha mahetA je vaiSNava dharma pALatA hatA te te viSNusvAmivALo vaiSNava paMtha hatA ema kavi narmadAza kara kahe che. tyAre jana kavioe kavitAmAM karelAM mahA purUSanAM varNanone rAsa nAma zA vAste ApyuM haze te vicAravA jevuM che. . | jaina kavionA rAsamAM jude jude sthaLe najara karatAM navarasayukta varNane jovAmAM Ave che. kaI kaI sthaLanAM varNano rasa ane alaMkArathI, klakAI jAya che. rasanAM AlaMbana, udIpana, vibhAva, vagere sAdhanane jyAM jevo ghaTe te upayoga karI e vaNane vAMcavAmAM Anada Ave evAM rasabharita karyA che. AvAM rasavALAM rasika varNanane temaNe rAsa nAma ApavAnuM yogya dhAryuM hoya tema anumAna thaI zake che. kAvyane AtmA rasa che ane tethI rasika kAvyane rAsa nAma ApavuM e megya paNa che. sAhitya zabdane khare artha ApatI veLA udAharaNa tarIke eka keSamAM rasAlaMkAra vagere evI matalabe lakhavAmAM AvyuM che. te te arthe lakSamAM rAkhavAthI spaSTa jaNAze ke jenI kavitAone gujarAtI bhASAnuM sAhitya kahevuM e eka Avazyaka bAbata che. sAhityane khare artha emAM 'sArthaka thAya che premAnaMda vagere anya kavioe judAM judAM AkhyAna ke kathAvaNane lakhyAM che. tevAM varNanothI bharapura tenA pahelAM sAmAnya rIte lakhAyelA A rAsAo paNa che. mULa eka vAtane laI vistArathI tenuM varNana karI, aneka bhavya tathA camatkArika prasaMgonAM varNane ApI, aMte nItidharmane, vijaya sthApI, pAnu parama maMgaLa samAptimAM dAkhavI rAsa pUro karavAmAM Ave che. na rAsonI kavitA kRtta ke chaMdamAM lakhavAmAM AvI nathI, paNa amUka meLamAM tAla sahita gavAya ane temAM koI rAga rAgiNInI chAyA Ave evI dezIomAM racAyelI hoya che premAna ke jyAre kaDavA ane dayArAme jyAre mIThAM ema lakhyuM che tyAre jaina kavioe prathamathI te Aja sudhI DhALa e eka zabda vAparyo che. kaDavAM pachI jema valaNa
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ | Arya che tema DhALa pUrI thatAM keTalAka rAsamAM deharA ke soraThI deharA AvelA hoya che. maMgaLAcaraNamAM prathama dareka rAsamAM jidradevanI, pachI sarasvatI devInI tathA gurUnI stuti karI ke rAsa lakhAya che ne dharmanItinI kaI bAbatane mahimA batAvavA lakhAya che te jaNAvyuM hoya che. ghaNu karIne dareka DhALamAM cheDe kavinuM nAma Ave che. rAsa pUro thatAM keTalAka rAsamAM ti te rAsa kavie kaI sAlamAM kaI tithie kaye vAre kayA gAmamAM rahI rae te tathA kavinA gurUonuM peDhInAmuM paNa ApavAmAM AvyuM hoya che. gujarAtamAM musalamAnI rAjanA Abhano kALa taddana aMdhAdhu dhIne ne julama trAsa hato. e kALamAM leke saMskRtAdi bhASAo bhaNe ke cuM tatvajJAna meLavavAmAM vakhata gALe evI kazI jogavAI ke zAMti nahotI. dharma pustaka bhaMDArAmAM bharI saMtADI mUkavAmAM AvyAM hatAM. evA vakhatamAM sAmAnya jIvonA hitane mATe rAsa racavAmAM AvyA hoya ema jaNAya che. aMdhAdhudhInA vakhatamAM paNa jaina sAdhuo jAgrata rahyA hatA evuM e rAso AdinI racanAthI jaNAya che. e rAsomAMnA ghaNA moTA bhAganuM vastu ( plot) mULa saMskRta kAvyo ke Agama sUtro ke e sUnI TIkA uparathI lIdheluM e te ni sa deha lAge che. aMdhAdhudhInA vakhatamAM jaina lokeAe joyuM ke sAmAnya jIvo mULa mAgadhI ke saMskRtino abhyAsa karI te uparathI dharmabodha laI zake tema nathI. mATe teo samaje ane saraLatAthI zIdhra bedha pAme te sArU. evI svapara hitabuddhie, gharabAra tajI tyAgI thayelA e saMyamIoe saMskRta kAvyo tathA sUtra TIkAmAMnI-Akhya yikAone rAsa rUpe deza bhASAmAM utArI. - jaina upAzrayamAM Aje paNa cemAsAnA divasomAM temaja unALAnA lAMbA divasamAM bapore ghaNe sthaLe sAdhu, AryA ke zrAvake rAsa lalakArIne vAMce che ane zrotAo dhyAna daIne sAMbhaLe che. sAmAnya jInA lAbha mATe dharmanItina zikSaNa ApanArA AvA rAso deza bhASAmAM racanAra sAdhu manioe chellAM pAMca zatakane samaya jatAM zrAvakasamUha upara bahu upakAra karyo che. kavitA jevI cIja sArA rAgathI ne halakathI gavAtAM ghaNAne priya
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ thaI paDe che. gAyana e pAMcame veda gaNAya che. gAyanathI citta laya pAme che. te kavitA tarapha rUcI karAvI nItine raste doravAnuM kAma rAso vaDe karavAne jaina lekhake lalacAya temAM navAI nathI. keTalAka rAsamAM kavioe tarka ane kalpanA zaktine sArI rIte sarANe caDAvI hoya ema jaNAya che. kaI kaI rAsamAM evuM paNa joI levAya che ke vArtA kathanamAM camatkArika ane maMtrI tranI ke devatAI vAnAM varNana karavA jatAM pAnAM ne pAnAM bharI dIdhAM hoya che ane temAM rAsano vizeSa bhAga rokAI javAthI subodhaka bhAga kAM to dabAI jAya che ne kAMte alpa bhAgamAM Ave che. dareka rAsamAM mukhya pAtra saMsAra choDI sAdhupaNa agIkAra karyAnI vAta Ave che, ane chelle teNe svarga mekSanA sukhanI prApti kana rAsa uparathI joI levAya che. mekSanA motI jevA mahApAtrane ja kavi mULa graMthomAMthI mukhya pAtra tarIke rAsamAM pasaMda kare che. kharekhara savartanazALI citrone ja janasamUha AgaLa khaDA karI tenA daSTAMtathI) zretAone sadgaNI banAvavAno e kavione zrama stutipAtra che. gurjarI kavitAnA pavitra pradezamAM jaina kavio sArI rIte dIpI uThayA che. temanI kavitAoe aneka dAkhalA daSTAMta ApI dAna, zIla, tapa, bhAvanA, ahiMsA, satya, brahmacarya vagere bAbatano mahimA vadhAravA sAre zrama lIdhe che. ekaluM amuka devanuM varNana ke amuka dhAmanuM varNana ke amuka avatAranuM varNana laI mAtra te mATe ja rAso racAyA hoya evuM jaNAtuM nathI, paNa dharmanItinA siddhAMta tarapha janasamUhane vALI zakAya tevAM pAtra pasaMda karI te tarapha zretAone vALavAnI tajavIja karavAmAM AvI che rAsAnu sAmAnya svarUpa e pramANe che bAkI temAM koI kAI apavAda paNa che. vimaLa maMtrIne rAsa, kumArapALane rAsa vagere rAso vAMcavAthI keTaluka aitihAsika jJAna paNa thAya che vallabhIpuranA rAjA zilAdityanA darabAramAM paNa jaina paMDita vAdavivAda karatA vanarAja cAvaDAthI mAMDIne TheTha vizaLadeva vAdhelA sudhIne ItihAsa tapAsIe te temAM paNa jaina sAdhuo ane jaina maMtrIo thoDe thoDe kALe darzana detA jaNAya che. pitAnA prabaLa samayamAM temaNe sAhityanI abhivRddhi mATe ne dharmanItinA siddhAMtanA prasAra mATe zrama lIdho spaSTa thAya che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ asalanAM badhAM lakhANe saLaMga lITImAM ne bALabodha jaina lipimAM lakhAyelAM che devanAgarI ke bALabodha akSaro ane jaina (mAgadhI) akSaremAMnA DAka akSare vacce keTaleka taphAvata che. Azare akSarenI 34 saMkhyA taddana maLatI che. joDAkSaromAM paNa kaI kaI sthaLe taphAvata ja NAya che. tethI jenanA rAsa tathA zAstra vagere je lipimAM lakhAyelA che te lipine jaina lipi kahevI e vadhAre ThIka lAge che. lela, hAM, ho rAja, lalanA, saluNa, relAla, A che lAla vagere pAdapUNArtha zabdone jenee dezamAM jarUra paDatAM bahu chUTathI upayoga kayA che. rAso sivAya jUdA jUdA dhArmika ne naitika viSaya upara sajhAya, stavana, lAvaNuM ItyAdinI racanA paNa jainoe karI che. kavitA tarapha temanuM valaNa vizeSa che. eka vidvAna kahe che ke "ekalA kAvyamAM sAhityane samAveza thato nathI chatAM kAvya e eka sAhityanI suMdara kalA che. tene pradeza ati vistIrNa che. kavionAM jIvana kavitAmaya hoI, kavitAmAM Asakta hoi, rasamAM jhabakALAyelA hoya che. kavionA hadayabhAvonA jharaNAnuM vahana sAhityanA pradezane phaLadrupa kare che. madhyakALanA gurjara kavioe ApaNI prajAnAM jIvana racavAmAM temaja prArabdha ghaDavAmAM keTalI badhI asara karI che ? " kAvyanA AvA mahAne lIdhe jaina kavioe rAsane prathama pasaMdagI ApI jaNAya che. ema. e. nI parIkSAmAM "gujarAtI laI pAsa thanArA vidvAnone mATe je je gujarAtI pustako pasaMda karavAmAM AvyAM hatAM temAM jaina kavi temavijaya racele "zIlavatIne rAsa " paNa hatuM. te rAsa gya prastAvanA sahita rA. bA. haragovi dadAsa kAMTAvALAe prAcIna kAvyamALAnA eka aka tarike prasiddha karyo che. tevA vizeSa aMke nIkaLyA hota to athavA aitihAsika gadya graMtha je rAsAne nAme oLavAya che tene saMgraha karavAmAM pherabasa sAheba jevA utsAhI yurepiyana grahasthane jega maLI gayo hato teNa jaina rAsenI prasiddhimAM te kAI jaga maLyo hota to Aje jaina sAhitya tarapha gujarAtanA tathA bIjA dezana sakSare 'kAI judIja khubIthI jotA hota. sanAtana jana " mAsikamAM jainenAM jUnAM gadya lakhANonA
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 be cAra namunAo pragaTa thayA che te sivAya te patranA vidvAna | taMgI ane A saMgrahanA prasiddha kartA rA. manasukhabhAI taraphathI zrI rAyacaMdra jainakAvyamALA " ne prathama gucchaka bahata kAvya dehananI zilIe pragaTa thayo che. A sivAya koI koI graha tathA jaina saMsthAo taraphathI jaina sAhitya pragaTa thatuM rahe che. zrAvaka bhImazI mANeka mubaIvALA taraphathI e dizAmAM stutipAtra prayatna thaye che. tathApi kahevuM joIze ke jenA prayatna bIjI kAmanA pramANamAM kaIja nathI ne tethI jaina sAhitya tarapha bIjAonuM lakSa na gayuM heya, te temAM jeneno kAMI ocho vAMka nathI. jene paNa ThapakA pAtra che ja. udhaIne bhAre bhaLAvI daI pustako chUpAvavAne A kALa nathI. sthAnakavAsI jainanA muni dharmasihajI, jeThamalajI. khoDIdAsajI, tilakacaMdajI umedacadajI vagere keTalAka munioe rAsa tathA kavitA lakhyAnuM jaNAya che. paraMtu sthAnakavAsI zrAvakene zAstra, graMtha ke tevAM lakhANo prakAzamAM lAvavAne kaze utsAha jovAmAM AvatuM nathI sAhityaviSayamAM teoe pitAnI zakita dekhADI ApavI joIe zAstrI vRjalAla kALIdAsa lakhe che ke "hamaNAM jena leke jAnI gujarAtI bhASA pramANe bolatA nathI, paNa emanAM dharmapustakomAM te jUnI gujarAtI bhASA pramANe lakhAya che, kAraNa ke teo jUnAM pustakone uitAro karatAM navAM pustakomAM bhASA badalatA nathI jUnI gujarAtInA lekhamAM jaina ane vedadharma lokoe eka dhArA pramANe pustakamAM devanAgarI lipi lakhI che, paNa navI gujarAtImAM vedadharma lokee lekhamAM bheda pADe che, jena leke te adyApi prAcIna dhArA pramANe lakhe che" zAstrIjInA lakhavA mujaba rAsanuM lakhANa lakhAyeluM joI levAya che. hAla ApaNe jene gujarAta deza kahIe chIe te asalane gujarAta deza nathI. sAkSara zrI devadatta bhAMDArakara kanoja e asala gujarAtanI rAjadhAnI hatu ema kahe che uttaramAM gujarAtane vistAra vizepa hato amadAvAdathI te uttaramAM TheTha vikAnera sudhI cAturmAsa karanArA te kALanA jana sAdhuoe rAsone vizeSa bhAga racyo jaNAya che. vikAnera, sojita pAlI, mAravADa, meDatA, sAdaDI, nAgora, pAlaNapura, aNahilapurapATaNa. ane
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12, ejara upethAsI gujarAtI lerI tathA jude che ane madAvADa, khaMbAta vagere gAmamAM rahI rAsa racAnuM amuka amuka rAsamAM kavie jaNAve che. bikAnera sudhI gujarAtI bhASA te kALe sArI rIte samajAtI ema te uparathI jaNAya che. * mejara upedrathAtha bAsu potAnA nibaMdhamAM jaNAve che ke "uttara hiMdamAM bolAtI bhASAomAM gujarAtI jeTalI koI paNa hiMdustAnanI bIjI bhASA teTalAja judI judI jAtanA leke tathA jude judo dharma pALanArA mANasomAM bolAtI nathI: 'hiMda, pArasI, musalamAna ane jaina e cAra sapradAya pALanArA leke gujarAtIne upayoga kare che. mAtra saMsArI viSaya nahi paNa temanAM dhArmika pustaka suddhAM e bhASAmAM lakhAyelAM che tethI judA judA lekone hAthe gujarAtI bhASAnI judI judI rItanI mUrti ghaDAI che." - keTalAka vidvAne ema kahe che ke jaina gadyapadya te mAtra temanA dharmane lagatuM hovAthI temanA tarapha bhASAnA abhyAsIonuM lakSa kheMcAyuM nahi. mejara upedranAtha bAsu lakhe che ke "gujarAtamAM ghaNA jaina vase che "eka vakhata evo hato ke jyAre jaina saMpradAyIone saMskRta bhASAnuM bahu sAruM jJAna hatuM. temanAM banAvelAM saMskRta pustake haju sudhI pracalita che temAMnA ghaNAo gujarAtImAM kavitAo banAvI amara thaI gayA che. paraMtu temanI badhI kavitA temanA dharmane lagatI chevAthI tenA namunA atre ApavAnI jarUra nathI, " huM namratApUrvaka pUchavAnI rajA lauM chuM ke zuM narasiMha mahetAnI, dayArAmanI ke bhAlaNanI kavitAo dharmaviSayaka nathI ? mejara sAheba pitAnA upalA lakhANane vidhA bhAsa jevuM eka lakhANa teja nibaMdhamAM Ape che " ghaNuM kharuM saMskRta kavionuM anukaraNa karI asalanA gujarAtI kavio pitAnI kavitA racI gayA che ane temAM ghaNe bhAga dharma saMbadhI che. ApaNA dezamAM dharmabhAvanu prabaLa hovAthI jeo dharma saMbadhI kavitA lakhe che te badhAne priya tathA pUjya thaI paDe che. eTaluM ja nahi paNa tethI teo amara thaI jAya che. " A lakhANa vAMcyA pachI spaSTa jaNAze ke dharmaviSaye laMkhAyelI jaina kavitAone koI paNa rIte gujarAtI bhASAnA sAhityamAM thI bAtala karI zakAya tema nathI.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 kAI paNa sa`mAnna vidvAne jaina gujarAtI sAhityane atyAra sudhI pUratA InasAka ApyA nahi tethI te bAbata janasamUhatu lakSa kheMcAyuMja nahiM, sarvane badale vi, nagarIne badale nayarI vagere zabdaprayAgA joi jaina sAhityane gujarAtI bhASAnA sAhatyamAMthI bahiSkAra karave e kAI paNa rIte nyAyI gaNAze nahi. Aje theApu bhaNelAe athavA to gujarAtI pAMca copaDI bhaNI ghera ne nizALe ke kAlejomAM badhA vakhata IMgre jIja zIkhelA meTI upAdhi dhAraNa karanArAmAMnA keTalAka, hAlanA lekhakanAM adharAM lakhANA samajI zakatA nathI, tethI zu ApaNe e lakhANanI bhASAne gujarAtI sAhityamAM bahiSkAra karIzuM ? bezaka, ApaNe tene sa mRtamaya gujarAtI kahIzuM; paN te gujarAtI nathI ane tene hAtha paNa aDADavA nahi ema to kahIzuM nahi. saskRtamaya gujarAtI karatAM te jaina gujarAtI jhaTa samajAya tevI che, te tene mArA mata mujaba sAhityamAMthI bahiSkAra thaI zake nahi. paMDita vilyama jonsana saskRtamAM zekasapIyara jevAM nATakA hAya ema prathama mAnI zakatAja nahAtA, paNa prayatnathI jyAre tenA jANuvAmAM AvyuM tyAre te chakaja thaI gayA tema jainenI kavitA tA samajAya tevI nathI. temAM premAnanda ke dayArAma jevI khubI kyAMthI hAya' evI bhramajanaka vicAra paddhatine jo sAkSareAnA zireAbhAgamAM sthAna nahi maLe te tene jaina sAhityamAMthI ghaNuM jANavAnuM maLaze. AjathI Azare savA chaze. varSe upara 540 gAthAneA upadezamALA nAme graMtha chaMya chadane DhALe racAyA che. te vakhatanI bhASA kevI hatI ? jUnI gujarAtI kevI hatI te batAvavA ane rAseAmAMnI bhASA tevI nathI paNa AjanI gujarAtI jANanArA sahelAIthI samajI zake. kevI che (te ghaNA kharA rAseAnI te sAdhAraNa gujarAtI bhASA) evu kahevA mATe e graMthano pahele te chelle chappA A nIce Apela che. vijya narida jiSNuda, vIra haththihi vaya leviSNu, dhammadAsa gaNi nAmi gAmi nayarihi. viharaI puNa. niya puttahu raNasIharAya paDhihaNa sArihi, karaI esa uvaesa mAla jiNa vayaNu viyArihi,
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ { 14 saya paMca cyAla gAhArayaNa maNikara hiyali 'mu suhabhAvi suddha siddhta sama sarvisusAhu sAvaya guNau. // 1 // nA ezaka AvI kavitA samajavI muzkela paDe e kharI" vAta, paNa rosAnA je sa Mgraha hAtha lAgyA che temAMnA ghaNA mAM 16 mA 17 mA ke-18mA saikAmA lakhAyelA hAi te saikAnI gujarAtI bhASAmAM saraLatAthI lekhAyA che. ' -: upalA chappAne artha eve thAya che ke vijaya nAmanA naredra vIrajitaMtranA hAthathI vrata lIdhuM (dIkSA lIdhI). tyAra pachI temanuM nAma dharmadAsa gaNi paDayuM. teo gAma, nagara sarve ThekANe vihAra karavA lAgyA. `peAtAnA putra raNasi tane pratikheAdhavA (samajAvavA) sArU temaNe jinavacana vicAra mujaba A upadezamALA racI. maNiratnanA kara DIA jevI 540 gAthA racI tenuM sarve sAdhu tathA zrAvaka zuddha siddhAMta sama tene jANI vizuddha bhAvathI zravaNu karA. have chellI gAthA tapAsiye. ' iNi pari siri uvaesa mAla kahAya, tava saMma satoSa viSNuya vijA pahAya. sAvaya sa`bharathya arthA paya chapaya chiiha, rayasiMhuM sarIsa sIsa pabhai ANu dihi, arihataNu aNu diNu udaya dhamma mUla maththaI u. bheA bhiviya bhatti sattihiM sahala sahaya lakSmI lIlA laDA, AnA artha evA thAya che ke A pramANe zrI upadeza mALA kathAnakamAM tapa, sajama, vinaya, vidyA pradhAnaka vAte zrAvakA sAMbhaLe mATe arthe pa6 chappaya chadamAM ratnasiha sUrinA ziSye AnaMdathI kahyu` ityAdi. jUtI gujarAtInu mULa svarUpa batAvanArA A graMtha che. tenI sAthe tathA AjanI gujarAtI sAthe vijayabhadra muninA geAtama rAsane sarakhAvatAM gAtama rAsane gujarAtI bhASAnA pahelA rAsa tarIke gaNavA e vadhAre ThIka thaI paDaze. gAttama rAsanI bhASA batAvavA arthe theADIka kaDIe ahI laieHtANu putta siri iMdrabhUI bhUvalaya pasiddhA, caudaha vijajA vivihava nAri rasa vi;
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ " vinaya viveka vicArasAra guNagaNaha manahara, sAta hAtha su pramANa deharUpe rAmApara. ..' deve samavasaraNa tihAM kIje, chaNa dIThe mithyA mati khIje; tribhuvana gurU siMghAraNe beThe, tatakhiNa mahadigaMte paThe. krodhamAna mAyA madapurA, jAe nAThA jIbha dIne cArA; deva daMbhI AkAze vAje, dharma narelara AvI gAje kusuma vRSTi vira ce tihAM devA, esiDa Ija mAge sevA: cAmara chatra zire vari sehe, rUpe janavara jaga sahe. upasama rasa bharabhara varasa to, yojanapANi vakhANa karatA ' jANie vardhamAna chana pAyA. suranara kinara Ave rAyA. - tava caDio ghaNamANa gaje, bhaI bhUdeva, huMkAra karI saMcaria, kalaNasu chanavara devato. yojana bhUmi sasaraNuM, pikhe prathamA raMbhAte; daha dise dekhe vividha vadhu, AvatI sura raMbha. maNimaya toraNa daDadhaja, kesIse nava ghATa; , vayara vivajIta jaMtu gaNa, prAtihAraja aThato. suranara kinara asuravara, ITa IMdrANI rAyata, cite camakriya ciMtave e, sevatA prabhu pAyate. sahasakiraNa samavIra jINa, pakhave rUpa vizAlato; eha asaMbhava saMbhave, sAce e IMdra jALa. " tava belA trijagagurU, IdabhUI nAmeNune, zrImukhe saMzaya sAmisa, pheDe veda paNa. mAna mellI mada ThelI karI, bhaktie nAme zIsa, * paca sayAM zuM vrata lIoe, gAyama pahele sIsa. * jIma sahakAre kAyala Tahuke, chama' kusumahavane parimaLa maheke, jIma caMdana sogadha nidhi;
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ chama gagAjaLa lahere lahake, chama kamyAcala teje jhaLake, tIma geyama sabhAga nidhi. jIma mAnasa sara nivase haMsA, jIma suravara zire kayatavataMsA, jIma mahuyara rAjIva vane; chama rayaNAyara rayaNe vilase, jIma abara tArAgaNa vikase, tIma goyama guNa kelivani. punima dina jIma sahira seha, suratarU mahimA chama jagamAMhe, pUrava disi jIma saha kare; paMcAnane chama gIrIvara rAje, naravaI dharajIma mayagala gAje, tIma jIna sAsana munipavare. chama sura tarUvara sehe sAkhA, jama uttama mukhe madhurI bhASA, chama vana ketukI maha mahe; jIma bhUmipAta bhUya baLa yamake, chama chaNa maMdira ghATe raNake, gayama labdhI gahagahee. ciMtAmaNi kare caDiyuM Aja, suratarU sAre vachita kAja, kAma kubha se vasi huvo e, kAkha gavi pUre mana kAmI, e aSTa mahAsiddhi Ave dhAmI, sAmI gayama aNusarUe. cauda hasaya bAra varase, geyama gaNadhara kevaLa divase, ikavita upagAra kare; AdihI maMgaLa eha bhaNaje, parava mahotsava pahile dIje, riddhi vRddhi kalyANa kare. dhana mAtA jeNe uare dhariyA, dhanapitA jINu kuLe avatAriyA, dhana sahasagurU chaNe hIkhiyA e vinayavata vidyAbhaMDAra jasuguNa puvI na labhe pAra, vaDa jIma zAkhA vistaree. vikramanA 15 mA tathA 16mA saikAmAM lakhAyelA keTalAka jaina rAsonI TIpa A nIce ApI che?--
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 1 kSema prakAza saM0 1410 AsapAsa kad jayAnaMdasUri. 2 bharata bAhubali rAsa , , guNaratnasUri. 3 zIlarAsa saM1411 , vijayabhadra(udayavata) 4 haMsarAja vacharAja rAsa sa 0 1411 5 gautama rAsa sa 0 1412 6 zAMta rAsa saM. 145 0 AsapAsa , munisuMdara. 7 bharata bAhubali rAsa vi 15 mo saka , sejavardhana. 8 sudarzana zeTha 1501 , munisudara. , 9 guNAvalI 1514 che gajakuzaLa. 10 dhannAcaritra, 1514 , atizekhara 11 siddhacakra rAsa 1521 , jJAnasAgara 12 citrasenapadmAvatI 152 , bhaktivijaya. 13 zrIpALa rAsa 1531 >> jJAnasAgara. 14 sihAsana batrIsI 1536 , hIrakaLaza. 15 kuragaDu 1537 . matizekhara 16 madanarekhA 1537 17 sAra zIkhAmaNa 1548 , jayasuMdara zikha. 18 vasudeva 1557 , harSakuzaLa. 19 zrIpALa 1papa7 , ladhisAgara 20 behAne rAsa 1560 AsapAsa , lAvaNyasamaya. 21 vAsvAmI 1563 , dharmadevagaNi. 22 RSidattA 1569 ,, devakulasiha 23 gatama svAmIne rAsa 1570 AsapAsa ,lAvaNyasama . 24 gatima pRcchA rAsa 25 pradezI rAjA 1580 >> mahajanuM dara. 26 suDA sAhelI 1585 27 caMdarAjA 1586(2) , mehanavijaya(2) 38 vastupALa tejavALa 1597 , pArvacaMdra. saM1638 nI Aso vada 6 nA roja racAyelA zAlibhadranA rAsamAMthI thoDI lITIo A nIce ApI che,
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMvata 1638 nA Aze vada 6 nA roja racAyelA zAlibhadranA rAsanI eka jUnI hasta likhita prata mArA hAthamAM AvatAM pahelI tathA chellI TALa namunA tarike ApuM chuM, temAM vaparAyelA je zabdo A je samajavA jarA muzkela paDe tevA jaNAyA te nIce phUTanoTamAM samajAvAne meM yathAmati yatna karyo che. lakhANa saghaLuM saLaga lITIbadha jUnI Dhaba pramANenuM hovA chatAM AjanI rIte lakhI mokalyuM che, jo ke tema karatAM chatAM zabdonI joDaNamA me jarApaNa pheraphAra karyo nathI, ' ' AjathI Azare aDhI hajAra varSapara magadha dezamAM rAjagRhI nagarImAM zreNika nAmano rAjA rAja karatA hatA. te vakhate te nagarImAM atyaMta samRdhivata zAlibhadra nAme zeTha vasato hato. tenA AgalA janmathI mAMDIne TheTha te dIkSA laI sAdhuvrata pALI svarge gayA tyAM sudhInuM varNana A rAsamAM ApavAmAM AvyuM che. je prata mane maLI che te utAryAnI miti saMvata 1792 nA bhAdaravA vada 10nI che ema tenA chellA pRSThanI chellI lITIo uparathI jaNAya che. jAnI gujarAtI. sAsana nAyaka samariyAM, vaddhamAna jinaca da; aliya vighana dUraI keharaI ApaI paramANu da. sahuke jinavara sArikhA, paNi tIrathadhaNuM vizeSa; paraNI jaI taI 19gAyaI, leka nIti "sa paSa. . 2 dAna sIla tapa bhAvanA, zivapura 12mAriga 1cAra; sarikhA chaI mRta piNa IhAM, dAna 'utaNuu adhikAra. 3 - yativarga pAse jUnI gujarAtInAM ghaNuM lakhANa maLI Ave che. para tu te teo pragaTa karatA nathI tema bIjAne ApatA paNa nathI. jUnuM paDImAtrAnuM lakhANa ekadama saraLatAthI vAMcI paNa zakAtuM nathI tathApi bhASAzAstrIone e lakhANa upayogI thAya evA hetuthI keTalAMka pAnAM utArI lIdhAM che. magadha dezamAM Azare aDhI hajAra varSa para thaI gayelA jaina sAdhu zAlibhadra muninI hakIkata A kavitArUpa laghu graMtha.(rAsa)mAM che. 1 samarIe 2 doSa 3 re 4 hare 5 Ape 6 paNa 7 tIrthanAyaka eTale zAsananAyaka zrI mahAvIra jInezvara. 8-9-10 je paraNe tene gAIe 11 saMpekha-juo. 12 mokSanagara 13 mArga 14 cAra 15 che te paNa 16to.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAlibhadra sukha saMpadA, 1chapAmaI dAna pasAya; 19tAsu carita vikhANatAM, 2pAtika dUri 22 palAya. 4 tAsa 23prasa gaI je thaI dhanAnI 25piNa vAta; sAvadhAna thaI ra sAMbhalau mata kari vyAghAta. hAla caupaInI, magadhadesa eNika bhUpALa, 29potaI nyAya karaI causAla; bhAvabheda sudhA saradahaI, jinavara ANa akhaDita vahaI 1 upanita navalI karatI 36khelaNA, mAnItI rANI ukacelaNA; koI na leI jehanI kAra, 39mAM trIsara 4deg7I 41 abhayakumAra. 2 A jUnI gujarAtInA namunAo meM eTalA mATe ApyA che ke, jaina kavio dvArA gurjara kAvyanI khIlavaNI kevA prakAre thavA pAmI hatI. je zrIyuta manasukhabhAInI A zreNadvArAe gurjara jainasAhitya prakaTa thatu raheze, te jainano kAvyabhaDoLa keTale maTe che te gurjara sAhitya sRSTi joIne Azcarya pAmyA vinA nahI raho mane saMpUrNa bharUso che ke zrIyuta manasukhabhAIno A prayatna jaina ane jainetara sAhitya sRSTimAM avazya satkAra pAmyA vinA nahI rahe amadAvAda tA24-11-1913. popaTalAla kevaLacaMda zAha. 17 pAme 18 prasAda kRvA-dAna vaDe sukhasa padA pAme. 19 tenuM 20 vakhANatAM. AmAM khA mAthe anusvAra che te rahevA dIdhu che. maLelI prata mujaba lakhyuM che maLelI pratamAM saLaga lakhANa che paNa zabdo tathA kavitAnAM caraNo chuTAM pADIne lakhavAnuM mane yogya lAgyAthI meM tema karyuM che. 21 pApa 22 jAya 23 te prasage 24 dhana e zAlibhadra zeThane banevI thato hato. te baMnee saMsAra sAthe cheDI jaina sAdhunI dIkSA lIdhI hatI. 25 paNa 26 sAMbhaLo 27 karaze nahi. 28 copAI 29 pite 30 kare. 31 sArI rIte Dara zuddhasArAM 33 zraddhA rAkhe 34 dhAraNa kare 35 nitya 36 ramata 37 zreNikanI mAnItI rANInuM nAma celaNa hatu. 38 AjJAra 39 maMtrIzvara 40 che 41 abhayakumAra te zreNikano putra haI pradhAna paNa hatuM,
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ AnaMdaghana. sattaramA zatakamAM je vidvAno thayA temAM eka AtmajJAnI mahAtmA tarIke koIe sarvathI vizeSa khyAti, zvetAmbara sa pradAyamAM meLavI hoya to Ana daghanajI mahArAje meLavI cheA graMthamAM Ana daghanajI mahArAjanA lakhelA be lekho prakaTa thAya che eka teonI racelI "stavanAvali ane bIjI teonI racelI "baheterI " A be kRtio sivAya koI vizeSa kRti A mahAtmAnI hajI sudhI maLI zakI nathI, ane have pachI maLavAno sabhava paNa ocho che ghaNAkharA lakhanArAonI, ane temAM paNa khAsa jaina lakhanArAonI eka evI zilI jovAmAM Ave che ke, graMthapUrNatAe, graMthakAra pote kayA sa pradAyamAM thayA che, pite kyA gurUnA ziSya che, kyA sthaLamAM ane kyA varSamAM graMtha lakhyo e vagere hakIkata Ape che je mahAtmAnuM caritra ahI lakhavA prayAsa thAya che te mahAtmAe A zelInuM anukaraNa karyuM jaNAtu nathI, eTale ApaNe teo saba dhI A prakAranI aitihAsika hakIkata meLavavA nasIbavata nathI ? AnaMdaghane A zailInuM anukaraNa zA mATe nahI karyuM hoya evI zakA thavA yogya che paraMtu te za kAnuM samAdhAna bahu saraLa che. AnaMdaghanajInI dazA evI Atmarasanna thaI gaI hatI ke, teone te sivAyanA badhA kArya ja jALarUpa lAgatA. keTalAka samaya thayAM mane evI abhilASA 1 AnaMdaghanajI mahArAjanI be kRtiomAM 6 bahenaterI" nA aMtamAM A kama lIdheluM jovAmAM Avato nathI. " stavanAvali " mAM lIdhuM hatuM ke nahI te kahI zakAya ema nathI, kAraNa ke, teoe lakhelI stavanAvalimAM rara tIrthakaranI stavanAo maLe che. bAkInA be tIrthakaronI maLatI nathI. bAkInI je be maLatI nathI jemAM chellA mahAvIrasvAmInA stavanane a te A kaNa Ape hoya te kahI zakAtuM nathI. vaDedarAvALA bhAI mANekalAla ghelAbhAi jhaverIne hAlamAM be stavanAo maLI che. teone jenA taraphathI A be stavanAo maLI che tenuM kahevuM ema che ke, e Ana daghanajI mahArAjanI racelI cheA vAtane nirNaya thavAnI jarUra che bhAI mANekalAlane maLelI stavanAomAM paNa A aitihAsika krama nathI.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ vartatI hatI ke, banI zake teTalo purUSArtha karI, A mahAtmAnuM aitihAsika caritra meLavI samAjasanmukha raju karavuM jUdA jUdA AkAre ghaNo zrama karavA chatAM, huM dilagira chuM ke, hajI sudhI kAMI paNa daDha aitihAsika vRttAta huM meLavI zakyo nathI : AnaMdaghanajI mahArAjano janma kayA pradezamAM cA hatA, teoe 1. meM dA dAdA sthaLoe pUchaparacha karI hatI. te uparAta nIcenuM pramapatra prakaTa karyuM hatuM, paNa dilagira chuM ke, eka praznano uttara maLI zakI nahota mane nIcenI hakIkta zrImAna AnaMdaghanajI mahArAja sa ba dhI purI paDaze te ghaNo AbhAra thaze. nIce pUchelI hakIkatamAMthI jeTalI jANavAmAM hoya teTalI paNa melavA vinaMti che. 1. zrImAna AnaMdaghanajI mahArAjano janma kayAre ane kayA sthaLe thayA hato ! 2. teozrI jJAte kevA hatA ? teonA pitA tathA mAnuM nAma zuM hatuM ? teonA mAbApane mULa pradeza ko ? 3 teonA va za athavA kula saMbadhI kaMI hakIkata jovAmAM che ? 4. teone dIkSA levAnuM nimitta zuM maLyuM hatuM ? dIkSA konI pAse lIdhI hatI ? keTalA varSanI vaye, ane kaI sAlamAM tathA kayA gurU pAse lIdhI hatI ? 5. teonuM saMsAra dazAmAM zuM nAma hatu ? ane dIkSA lIdhA pachI zuM nAma rAkhavAmAM AvyuM hatuM ? teonuM ja lAbhAnaMdajI " nAma kaI avasthAnuM, hatuM ? ajJAna ke teozrIne "bhaMgaDabhutA " kahI bhADatAM hatAM te saMbaMdhI jANavAmAM kaMI hakIkata che ? 6. teoe kayA kayA pradezamAM vicAravAnuM rAkhyuM hatuM ? mAravADa, gujarAta, kAThiyAvADa (jhAlAvADa) kacachanA bhAgamAM teoe vihAra karyo hato ? - 7 AnaMdaghanajI mahArAja mULa kAzI taraphanA vatanI hovAno saMbhava che ? kAzI taraphathI teo mAravADa athavA gujarAtanA pradevAmAM AvyAno saMbhava te ? 8. teoe racelAM " Ana daghana covIzI" tathA " Ana daghana baherI" " yAre racAyA hovAno saMbhava che prathama be covIzI " lakhAI haze ke ja bahoterI ? " 9. ema je kahevAmAM Ave che ke teo ane upAdhyAya cavijayajI mahArAjanuM maLavuM thayuM hatuM te kaI rAlamAM tathA kyA sthaLe ? yazovijayajI mahA- , rAje AnaMdagana jI mahArAjanI stuti kayA upakAra mATe karI haze ?
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa sAratyAga kyAre karyo, kyA gurU samIpe kyAM dIkSita thayA, e sa badhI kicita mAtra paNa hakIkata maLatI nathI. AvI hakIkatanA abhAve teo kayA pradezamAM vizeSa rahyA hovA joIe eTaluM zodhI kADhavAnI hu tajavIja karavA dhArU chu. A zodhavuM, te paNa kaI aitihAsika sAdhanadvArA nathI. teo saba dhI A hakIkata hu "bhASAvivekazAstra" (Philology)nI sahAyatA vaDe godhavA prayatna karIza bhASAvivekazAstra e eka evI cIja che ke je purUSanuM vRtAta citaravu hoya te purUSane lakhelA lekho maLI Ave, to te lekhanI bhASAnI jati-prakAra uparathI keTalIka hakIkata meLavI Ape che Ana dadhanajInI upara kahyA pramANe, "stavanAvali" ane "bahoterI" e be kRtio maLI Ave che A kRtinI bhASAnA prakAra uparathI, teo kyA pradezamAM vizeSe rahyA hovA joIe eTalu zodhavAnI hu prayAnA karIza A prayatno karatAM huM je anumAna upara Avu te anumAna satyaja hoya evuM kAMI nathI mAruM anumAna yogya athavA paNa satya na hoya. stavanAvali" arthAta covIza jinezvaranI stuti stavanArUpa kRti A stavanAvala jene zuddha sarakArI gujarAtI kahIe (juo, prathama gucchakanI zarUAtamAM Apela mI. A jArIAno abhiprAya) temAM lakhAela che. je ke keTalAka jaina pAribhASika prAkRta zabdono prayoga avAra navAra thayuM che kharo. 10 ja Ana davana covIzI " ane "Ana daghana bahetarI " nA zivAya -bIjA koi teonA banAvelA graMtha che ke? 11. AnaMdaghana covIzInI bhASA vadhAre kayA pradezane lagatI che? gujarAta, mAravADa ke kAThiyAvADane lagatI che ? mAravADI, kAThiyAvADI ke gujarAtI zabda -kyA kayA sthaLe covIzImAM jovAmAM Ave che ? 12. teone dehotsarga kyAre ane kayA sthaLe thayo ? 13. teo kayA gacchamAM thayA che ? ane teonA gurUbhAi athavA ke zithanAM nAma jANavAmAM che ! upalI hakIkata mArA taraphathI prakaTa thanArA "jena kAvyamALA" mATe AnadavanajI mahArAjanuM aitihAsika caritra lakhavu che, teTalA mATe joIe che, kRpA karI jenAthI jeTalI hakIkata mokalI zakAya teTalI mokalAvazo, te paNe AbhAra thaze.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ keImanI bhASAmAM vatanI hoya te vaLI bahoterIe hI dibhASAmAM lakhAela padone saMgraha che "bahoterI" saMjJA uparathI sAmAnya rIte ema mAnI zakAya ke, temAM bahetara pada haze; paraMtu AmAM tema nathI A kRtimAM e uparAMta pada . "bahoterI " saMjJA zA kAraNe apAI te kahI zakAtuM nathI. je "stavanAvali'nuM gujarAtI, gujarAtI bhASA je jUdA jUdA bhAgamAM bolAya che temAM kyA bhAganuM che te nakkI karI zakAya, temaja bahoterI" kyA pradezanI hiMdusthAnI bhASAmAM lakhAela che te dhArI zakAya, to Ana daghanajI mahArAja kayA pradezamAM vizeSa vicaryA hatA, athavA kayA pradezano temane vizeSa paricaya rahyo hato te sabaMdhI vicAra bAMdhI zakAya. keTalAkanu ema mAnavuM che ke, Ana daghanajI mahArAja mAravADamAM vizeSe rahetA hatA. keTalAyavu te vaLI ema paNa mAnavuM che ke, teo mAravADanA mULa vatanI heI te taraphamAM vizeSa kALa rahyA hatA keTalAka teonI bhASAne mAravADI saskAravALI paNa gaNe che. vaLI, koI kaI gujarAtane paNa teone vicAravAno pradeza mAne che jyAre me AnaMdaghanajI mahArAja sabadhI aitihAsika hakIkata meLavavAnI tajavIja zarU karI tyAre mane je ke eTalI hakIkata maLI ke, mAravADanA cokasa nAnA gAmamAM Ana daghanajI mahArAjano upAzraya che, para tu e uparathI hu haju sudhI ema mAnavAne derAyo nathI ke, teo vizeSe mAravADamAM vicaryA hatA bahoterI"nI bhASAnuM pRthakakaraNa karavAnuM have pachIne mATe rAkhI hu prathama stavanAvalinI bhASAnuM pRthakkaraNa karavA eTalA mATe tajavIja karIza ke, Ana daghanajI mahArAjanI gujarAtI bhASA, gujarAtI bolatA kayA pradezane vizeSa baMdhabestI thAya che. prAcInazodhakhoLadarzaka vastunI keTalI kismata che teno khyAla haju sudhI ApaNuM lekAmAM joIe te nahIM hovAthI teo prAcIna vastumA pheraphAra karI nAkhe che, ane ghaNuM vakhate eTale moTo pheraphAra karI nAMkhe che ke, mULa vastuno saheja paNa khyAla AvI zakavo muzkela. ke moTo pheraphAra karI nAkhe che tene ekaja dAkhalo ahI Apa basa thaze. zrI zetruMjaya upara jainarAjyakartA zrI sapratirAjAnuM devAlaya che. A devAlaya charNa thatA tenA upara thoDI ghaNuM na cAlI zake tevI marAmata karAvavI e khAsa jarUranuM che, paraMtu atyAre e devAlayanA sabaMdhamAM evo maTe
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ keraphAra karI nAkhavAmAM AvyuM che ke, zrI saMprati rAjAnA vakhatanu te karAveluM che evo saheja paNa khyAla Avavo muzkela, eTaluja nahIM, paNa atyAra nA pravAha pramANe raga, citra, kAca, vagere pradArthone eTale ane evA prakArano upayoga karyo che ke, atyAranA mANaso to ema samaje ke, sudhAraNA karI che, paNa baso varSa pachInA mANasone saprati rAjAnA vakhatanuM te devAlaya che ema kahevAmAM Ave, te te avazya zakAnI najarathI joyA vinA na rahe. pratimAviSayaka takarAranA saMbaMdhamAM sa prati rAjAnA vakhatanI pratimAone dAkhalo ApavAmAM Ave che, paraMtu mArU te pramANika ema mAnavuM che ke, so baso varSa pachInA mANase ghaNu karIne, karelA pheraphAranA kAraNe e rAkhale banAvaTI che ema kahevAne paNa taiyAra thAya te nA nahIM. Aja rIte bIja kerakAra evo karavAmA Ave che ke, je vizeSa A-za kA karatAM zIkhave. khabatanA bi bane bihAramAM sthApavAmAM Ave. e biba upara sa vat Adi samayasucaka cinho prAcIna hoya, anya bhUmi- darzaka hoya chatAM te bihAramAM sthApavAmAM Ave, to bhaviSyanA prAcIna zodhakhoLa karanArAonI zodhane ADe AvavA jevuM thAya ke nahI ? jema prAcIna dhaLa vastuonA sabaMdhamAM Avo pheraphAra karI -nAMkhavAmAM Ave che tema prAcIna bhASAmAM paNa ke phAra karavAmAM Ave che. AthI je nukasAna samAjane thAya che tene khyAla mAtra zodhakeneja AvI zake. vaDodarA sarakAra taraphathI chapAela zIlavatInA rAsAmAM bhASA sabaMdhane phiphAra karI nAMkhavAmAM Avyo che. jo ke huM pUravAra karavAnI sthitimAM nathI para tu mArU to ema mAnavu che ke narasiha mahetAnA mULa gujarAtImAM paNa pAchaLathI pheraphAra thayo hoya e sa bhavita che AjanA caritranAyakanI A a-valana heThaLanI "stavanAvali" nI AvRttio jUdA jUdA aneka sthaLoethI chapAela che; ane dareka jUdA jUdA chapAvanArAe pitAnI mati pramANe pheraphAra karyo che. huM dilagira chu ke, A saMgrahamAMja mArA taraphathI paNa Aja jAtanI bhUla zarUAtamAM thaI gayela che. hu paNa bhASAne zuddha karavAnA yAlamAM prathama becAI gayo hato, ane tethI te bhUla zarUAtamAM karI che. dAkhalA tarIke, keTalIka AvRttiovALAe Ana daghanajI mahArAjanI jUnI bhASAmAM "Ima' zabda hovo joIe tene badale "ema" karI nAMkhela che. valokana ko samaju che nA
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 phima'te badale prema ' karI nAMkhela che. * kiriyA ' te khadale * kriyA < karI nAMkhela che. atyAranA zuddha gujarAtInI najara AgaLa jUnI bhASA azuddha lAgaze athavA uttama prakAranI nahI lAge, paraMtu bhASAvivekazAstra ( Philology ) dRSTie AvA pheraphAro paNa jUnI zodhakheALane kaTalu ga bhIra nukasAna kare che te teA jANanArAja jANI zake. * (. AnadadhanajI mahArAjanI bhASA uparathI te samayanI sthiti vagere zeAdhavAmAM, chapAvanArAoe karelA pheraphArA, ghaNA vighnakartA thAya tema che. eTale nirUpAyatAthI atyAre maLatI pratA uparathI bhASAvive zAstranI dRSTie te vakhatanI je sthiti anumAnAya teTalI anumAnavI paDe che. ApaNAmAM eka kahevata che ke, khAra gAue melI madalAya. A kahevata pramANe jo ke mULa bhASA ekaja heAya che, chatAM temAM sthAnika pheraphAra heAya che. gujarAtI bhASA mukhya karI traNa pradezamAM khelAya che. gujarAta, kaccha ane kAyiAvADa gujarAtanI adara amadAvAdanA gujarAtImAM ane suratanA gujarAtImAM sthAnika pheraphAra nAteA nathI, Aja rIte amadAvAda jIlAnA gujarAtImAM ane taLa amadAvAdanA gujarAtImAM paNa pheraphAra jovAmAM Ave che, jo eka tAlukA ane bIjA tAlukAnI bhASA vacce kara paDatA hoya, je eka chaThThA ne khIjA jIllAnI vacce paNa tA- - vata rahetA hAya, te e spaSTa che ke eka prAMta ane khIjA prAta vacce taphAvata rahevA ja joie. A rIte gujarAta, kAThiyAvADa ane kucchanA gujarAtImA ghaNA pheraphAra mAlama paDe che tema hAvA ja joie. 1 "> gujarAta, kaccha ane kAThiyAvADanA gujarAtImAM je takAvata najare paDe che ne prathama kevA prakAranA che te joI e. A traNe pradezanA guja~ rAtImAM mukhya phera keTalAka akSarAnA uccAraNamAM, keTalAka sthAnika pad tie akSarA vAparavAmAM ane keTalAka sthAnika zabda vAparavAmA paDe che, A uparAta jAti athavA vibhaktinA pratyayA vAparavAmAM paNa pheraphAra paDe che. gujarAtamAM elvA kahevAmAM Ave che te| kAThiyAvADamA AlyA kahevAmAM Ave che. gujarAtamAM kahADavu" kahevAya che teA kaccha kADhiyAvADamA kADhavu kahevAya che. gujarAtamAM hADa khelAya che teA kaccha kAyiAvADamAM tADha khelAya che. gujarAtamAM keTalAka sthaLe ' za ' jyAM vaparAya che tyAM
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaccha kAThiyAvADamA "sa" vaparAya che. gujarAtamAM "malazuM " belAya to kaccha kAThiyAvADamAM "maLazu " mAMne zuM tAlavya karatAM datyanA AkAramAM vadhAre vaparAya che eTale lagabhaga "maLasu" nA AkAre vadhAre bolAte jovAmAM Ave che. jAtimAM paNa AvA prakArano pheraphAra haiyAti dharAve che "cA" gujarAtamAM nArijAtimAM vaparAya che, to kAThiyAvADamAM narajAtimAM vaparAya che kacchamAM muMbaInA paricaye nArijAtimAM vaparAya che. A rIte gujarAta kaccha kAThiyAvADanI bolImAM pheraphAra jovAmAM Ave che, upara kahyuM tema tAlukA athavA peTA prAMtamAM paNa pAcho taphAvata paDe che. kAThiyAvADaja laIe. kAThiyAvADanA hAlAra prAMtamAM "kema" vaparAya che te jhAlAvADa prAtamAM kima vaparAya che, gohIlavADamAM sopArI narajAtimAM vaparAya che, te bIjA bhAgamAM nArijAtimAM vaparAya che. ' AvA prakAranA je bhASAnA taphAvato che te uparathI kaI lakhanAra ke bolanAranA pradezano mAla bAMdho hoya to ghaNukarI keTalIka phahama dIthI bAMdhI zakAya Ana daghanajI mahArAjanI A stavanAvali uparathI ApaNe A khyAla bAMdhavAno che zrIAnaMdaghanajInI stavanAvalinI bhASA jatAM huM prathamathI ja kahI daIza ke te gujarAta karatAM kAThiyAvADane vadhAre anukUla che * Ana dadhanajInI bhASAmAM kAThiyAvADI bhAvAvalaNanuM tattva vadhAre daSTigocara thAya che prathamamAM, jema upara kahyuM tema kAThiyAvADanI peThe Ana daghanajInI bhASAmAM tAlavya "za" ne badale datya "sa" no prayoga vizeSe thayele jaNAya che. RSabha jinanI stavanAmAM trIjA padamAM bIjA caraNamAM kahyuM che ke, * huM kAThiyAvADI chuM eTale Ana daghanajInI stavanAvalinI bhASA kAThiyAvADane vadhAre anukaLa che ema kahevAne prerAyele mane mAnI na levA vinaMti che. AgaLa jatAM jovAmAM Avaze ke, kAThiyAvADI bhASA kahevA chatA huM A stavanAvalinI bhASAne jhAlAvADI-kAThiyAvADI kahuM chuM kAThiyAvADanA dara khAte che, jemAM jhAlAvADa, gohIlavADa, soraTha, hAlAra, macchukAThe Adi prAto Ave che. huM machukAThA prAMtane chu. jhAlAvADa prAMtane nathI jhAlAvADa ane macchukA-ThAnI bhASAmAM pratika bheda ghaNo maTe che. macchukAMThA ane hAlAra prAtonI bhASA maLatI Ave che, paNa jhAlAvADanI bahu jUnI paDe che. macchukAMThA ane hAlAranA vatanIone jhAlAvADI bhASA grAmya jevI lAge che. mae 20 me.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLasuM kaMta (tha)ne dhAya. je gujarAtanI bhASAmAM ane khAsa karI lakhavAnI bhASAmAM kavacitaja "huM" vaparAze, jyAre kAThiyAvADamAM zuM vaparAvo e rejano viSaya che. Aja rIte "dana" zabdanA saMbaMdhamAM che. "darzanananuM apabhraMza "darasaNa karI nAkhyuM che. e gujarAtamAM apabhraMza thayuM heta te darazaNa thAta. jyAre kAThiyAvADamA " darasaNa thavuM joIe." malinAtha stavanAmAM cethAparamAM bIjA caraNamAM -saparivArasu gADhI ema kahyuM che, ane cothA caraNamA -gharathI bAhira kADhI ho. ema kahyuM che. gujarAtImAM "gahADI" ne badale, "gADhI' kahADI"kADhI" ne badale ghaNuMkarI vaparAya chematalaba ke kAThIyAvADamA "Dha" ne upayoga AvA sthAnake gujarAta karatAM vadhAre thAya che gujarAtamAM zabdane cheDe keTaleka sthaLe I vaparAya che ane kAThiyAvADamAM "NuM" vaparAya che. dAkhalA tarIke gujarAtamAM rIsAI vaparAya che te kAThiyADamAM "rIsANuM" vaparAya che. AnaMdaghanajI mahArAje mahinAtha sviminA stavanamAM trIjA padamAM trIjA caraNamAM je kahyuM che ke. _nidrAsupana dazA rIsANa temAM "rIsANI" kAThiyAvADanA gujarAtIne bhAsa Ape che. Aja rIte zabdomAM paNa je sthAnikapaNuM jovAmAM Ave che te gujarAta karatAM kAThiyAvADane vadhAre anukULa che, kAThiyAvADI sthAnika zabdono ghaNo moTo jathe jovAmAM Ave che. "sagAIzabda je ke gujarAtI bhASAno che. catAM teno upayoga vadhAre kaccha kAThiyAvADamAM thAya che. sagAi eTale vezavALa" gujarAtamAM "zavALa" zabda vadhAre vaparAya che, jayAre kAThiyAvADamAM sagAI zabda vadhAre vaparAzamAM levAmAM Ave che Ana daghanajI mahArAje "sagAIzabdano prayoga sArI rIte karela che. RSabhajinanAja pahelA stavanamAM bIjA caraNamAM bIjA, trIjA ane cothA padamAM rAgAI zabda vaparAya che.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ prIta sagAI jagamAM sahu kare, prIta sagAI na keya, prIta sagAI re jagamAM sahu kare- ' vaLI mahinAthastavanAnA pahelA caraNa -samaketa sAthe sagAI kIdhI. mAM "sagAI" zabda vAparela che, meLo' zabda e ke gujarAtanI aMdara vaparAzamAM levAya che, paNa kAThiyAvADamAM teno upayoga ghaNuM vadhAre che. RSabhastavanAmAM trIjA5damAM meLo' zabda be vAra vaparAyela che. kAThiyAvADamAM paNa mAMDavI e vAkya bahu bolAya che. "kANa zabdane jeke kathA evo artha thAya che, paraMtu lAMbI lAMbI vAta karyA karavI tene kANu mAMDI besavuM kAThiyAvADamAM kahevAya che. Ana daghanajIe mallinAthanA stavanAmAM kANu" zabdano prayoga karyo che gheNuM zabda kuyu jinanI stavanAmAM vaparAyela che. "sohalI dohalI 'keTaloka pratomAM jovAmAM Ave che. paNa keTalAka varSa agAu mArA hAthamAM eka prata javAmAM AvI hatI temAM 'sayalI deyalI " jovAmAM Avela, ane tenAthajInA stavanamAM pahelAM caraNamAM ja kahyuM che ke, dhAra taravAranI soyalI devalI. A pramANe dareka stavanAmAM kAThiyAvADamAM vizeSa vaparAzamAM levAmAM AvatA zabdanA prayogo thavA devAmAM Ave che " bApaDA ', " ta ta" raNujha " "deyale " A zabdo hu namunAnI khAtara mUku chuM. AkhI kRti je jovAmAM Ave, to kAThiyAvADI khyAla vadhAre Avaze. gujarAta ane suratanA bhAgamAM "sAlo' zabda joke ghaNo vaparAya che, paraMtu kAkIyAvADamAM "mAre sAla " vadhAre vaparAto jaNAya che. kuyujinanI stavanAmAM mana pratye AkSepa karatA kahyuM che ke -samaje na mAre sAla hai kAThiyAvADamAM keTalIkavAtane prasage "heTha mArA sALA ema bolavAmAM Ave che, athavA kaI pratye AkSepa karatAM ema kahevAmAM Ave che ke mAro sALo luccane " Ana daghananI bhASAmAM sarvatra kAThIyAvADI bolInuM tattvaja rahyuM che
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ema mAruM kahevuM nathI. gujarAtanI gujarAtInA zabdo paNa jo ke koI ke sthaLe jovAmAM Ave che. dAkhalA tarIke " segu kAI na sAtha, dIThA nahIM dIdAra, kAThiyAvADamAM dedAra bolAta. jema gujarAtamAM bolAtI gujarAtI belIno aMza Ana daghanajInI bhASAmAM jovAmAM Ave che tema kaI kaI sthaLe kaccha ane mAravADane aza paNa joI zakAya che, kAThiyAvADamAM karI ne badale "dhI" zabda javalleja vaparAya che. gujarAtamAM kavacita vaparAto hoya te bhale. karI ne badale kIdhI' karyuM ne badale kIdhu, evA prakAranI zailI kaccha jeTalI koI ThekANe pracalita nathI temAM paNa khAsa karIne sagAI karI evI je khAsa kAThiyAvADa belI te kacchamAM "sagAi kIdhI e AkAramAM hamezAM bolAya che, mallinAthajInI stavanAmAM jeema kahyuM che ke... e AkAramAM hamezAM eka sAthe sagAI kIthI 2 mAravADI. te prayoga atyAre paNa kacchamAM satata pracalita che. have mAravADI. AbhAsa kyAMya Ave che ke nahi te joIe; zAMtinAthanI stavanAmAM sAtamA padanA cethA caraNamAM - Agame bodha re. ema kahyuM che. temaja ajita stavanAmAM pahelA padamAM cothA caraNamAM -pusA kiyuM muja nAma, -segu koI na sAtha. ( abhinaMdana stavanA. ) temaja -manarAvAlA (nezvara stavanA ) A zailI mAravADane vadhAre anukuLa gaNAya ke nahi te mAravADI bhASAnA jANakAra pAsethI jANavA vinati che. A prasaMge mAre udeza AdadhananI saMpUrNa bhASAnuM khuda pRthakkaraNa karavAno nathI; kemake te to eka moTo nibandha lakhAya tema che; paraMtu mAro udeza sahaja khyAla ApavAne che ke Ana daghanajInI bhASA gujarAtI bhASAnA kayA pradezane vizeSa baMdhabestI thAya che. A uparathI vAcaka joI zakaze ke, mAre abhiprAya Ana daghanajInI bhASA kAThiyAvADIne vizeSa
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAnukULa AvavA sa ba dhamAM che. A stavanAvali meM rA. himatalAla gaNezajI ajAriyA ema. e. ne avalokana arthe teone kyA pradezane lagatI gujarAtI bhASA hovA viSe abhiprAya mAgyo hato, ane teno abhiprAya paNa mArI peThe kAThiyAvADIne lagato vizeSe thayo hato AnaMdadhananI gujarAtI bhASA mukhyatAe kAThiyAvADI-gujarAtI hovAnuM ahiM nirNata karI aTakavAnuM nathI kAThiyAvADI chatA kAThiyAvADanA kayA prAMtanI te che te paNa nakI karavAnuM che, kemake tema kyathIja AnaMdaghanajI mahArAjane kyA pradezano vizeSa paricaya hato e sa ba dhInI vicAraNuM thaI zake. kAThiyAvADanA hAlArane lagatA prAMto, ane jhAlAvADane lagatA pratinI 2114171 Log ona provincial difference of languages " 614101 prAMtika taphAvata " kahevAmAM Ave che te taphAvata najare paDe che hAlArane lagatA pradezamAM kema vaparAya che, tyAre jhAlAvADane lagatA pradezamAM kima vaparAya che, Aja rIte emane badale "Ima" Avo phera jovAmAM Ave che A prakAra Ana daghanajInI stavanAvalimAM paNa che stavanAvalimAM koI paNa ThekANe "ema" ke "kema" e prayoga jovAmAM Avato nathI. vaLI jhAlAvADamAM "kANane badale kuNa" vaparAya che tema Ana daghanajInA padamAM kuNa gAje narakheTa" e caraNamA kuNa zabda vaparAya che. beTa zabda paNa jhAlAvADane maLa che. ghaNA kharA jeni kavionA kAvyamAM Ima Adi zabdo vaparAyelA jovAmAM Ave che eTale emaja nizcitapaNe na kahI zakAya ke evA Ima Adine upayoga karanArA jhAlAvADane lagatA hatA. paratu je ema anumAna karIe ke hAlAranA karatAM jhAlAvADIne maLatI AvatI gujarAtI bhASAnA pradezane lagatI AnaMdaghanajInI bhASA vadhAre hovAno saMbhava che ke te tadanaja khoTu nahI gaNAya have stanAvali mUkIe bahoterI laIe, ane chevaTe Ana daghanajI mahArAjano vizeSa paricayano pradeza niNIta karIe. bahoterIgraMtha upara kahI gayA ke hiMdusthAnI bhASAmAM che. mane hiMdustAnanI bhASAno niyamasara abhyAsa nathI eTale Ana daghanajInI hidusthAnI bhASAnA guNadevamA utarI zake nahI tathApi sAmAnya paricayanA kAraNe eTaluM te kahI zakuM chuM ke jevI hiMdusthAnI khuda uttara hiMdusthAnamAM vaparAya che tevI zuddha hIdi, to
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ lA gujarAtI bhASAnA evA prakAranI karacaya hoya A nathI. A hIdimAM gujarAtI bhASAnuM mizraNa ghaNuM jovAmAM Ave che. dAkhalA tarIke, ApaNe padyaratna 6 ThAnu rAmagrIvALuM pada laIe. mAhare bAleDe saMnyAsI, deha devala maThavAsIH (AMkaNI) IDa piMgalA mAraga taja yegI, sukhamanA gharavAsI. brahmaraMdhamadhi Azana pUrI bAbu, anatada tAna bajAsI. mAhare, cama niyama Asana jayakArI, prANAyAma abhyAsI; pratyAhAra dhAraNa dhArI, dhyAna samAdhi samAsI. mAharA mUla uttara guNa mudrA dhArI. paryakAsanavAsI; recaka, pUraka, kuMbha sArI, mana idiya jayakAsI. mAhare thiratA, jega yugani anukArI, ApoApa vilAsI, Atma paramAtmAnusArI, sIjhe kAja samAsI. mAhare namuno dAkhala huM A ekaja pada ahIM mUkuM che. je AvI racanA jovAmAM Avaze, te mATe abhiprAya kAMIka vyAjabIpaNAnA tattvasameta jaNAze. gujarAtI bhASAnA mizraNavALI hIdi bhASA chatAM mAre kahevuM joIe ke Ana daghanajInI hiMdI bhASA evA prakAranI nathI ke, te mAtra paricayathI ja AvaDelI hAya gujarAtanA rahenArane hidano paricaya hAya ane hIdi paricita thatAM AvaDI gayeluM teonu hIdi nathI. A caritramAM jude jude ThekANe hIdi pade mUkavAmAM AvyA che e parathI jaNAze ke teonI hIdi bhASA uttarahiMdamAM bolAtI bhASAne keTalIka rIte maLatI Ave che. kera mAtra eTaleja che ke, gujarAtI bhASAnA ghaNA paricayanA kAraNe te lakhatAM gujarAtI bhASAne zabdasamUha vadhAre vaparAI gayo che. kabIrajInI hIdijApAne maLatI haribhASA AnaMdaghanajI mahArAjanI jaNAya che; tema vicAra parathI evo AbhAsa paNa AvI zake ke kabIrachane maLatA upadeza vicAre jaNAvavAno temano prakAra hato, upadezavicAre ane siddhAMtavicAra e banne bhinna vastu che, upadezavicAra AtmAne vairAgyAdi jAgRtimAM lAvavA te che, jyAre siddhAMtavicAra, AtmAnuM svarUpa, tenI sthiti, vizvaracanA Adine lagatAM che AnaMdaghanajInA siddhAMtavicAra parama oNni che; jyAre kabIrajInA vicAramAM siddhAMtajJAna jevAmAM Avatu nathI. kahevAno hetu eTaleja che ke vairAgyAdi vicAraNAnI bhASAzailI annenI maLatApaNavALI che.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 AnadhananI A ekRtionI bhASAracanAdrArAe tene kayAH pradezanI sAthe vizeSa paricaya thayeA hatA tenuM anumAna bAMdhavA mATe jeTalAM sAdhanA ekaThAM thayAM te hamaNAM eka bAju upara rAkhIe, ane tenA sabaMdhamAM maLatI hakIkata have ahI mUkIe, e mUkAi gayA bAda ApaNe anumAniya upara AvIzu. AnadadhanajInA sabaMdhamA je hakIkata atyAra sudhImAM meLavavA hu bhAgyazALI thaye! chu te sakSepe A pramANe che, teenu mULa nAma lAbhA~nadaLa hatu. te zvetAmbarsa pradAyane viSe thayA che. Ana dhanaja mahArAja ane yazevijayajI mahArAjane samAgama thayA hatA. yazeAvijayajI mahArAja AnadadhanajI pratye eka vakhata evI vinaMti karavA AvelA ke zAsananI sthitinA upakAra mATe Apa jevA samartha purUSe purUSArtha karavA joie che. A vakhava AnadadhanajI mahArAje UpAdhyAyajIne ema kahelu ke tame svahita karaze te parahita karI zakazeA, arthAt jagatamAM dharma. pravartAvavAnI ekAta buddhi na rAkhatA svAtmAkalyANa karavAnI prathama AvazyakatA che mahArAja sAhebanA vacanathI upAdhyAyajI aMtarajJAna tarapha vadhAre ArkaSAyA; ane divase divase teonI AtmadazA vizeSa unnata thaI. kAzImA upAdhyAyajIne mahArAjazrInA samAgamane lAbha maLyA hatA. sapradAyameAhane AdhIna thayelA jIvA khAdya mArgamAM rAcI rahelA heAvAthI AnaMdadhanajI mahArAjanI te adbhuta AtmadazA joizakatA nahI, ane tethI teo pratye paritApa ApatA hatA. mahArAja sAhebe lokaparicaya che|DavAnA kAraNe jaina veSa badalI eka kanI tathA ta khure! laI parama jaina dazAnA dhyAnamA rahevAnuM karyuM hatu. mAravADamAM mahArAja sAhebanA nAmathI eLakhAtA eka upAzraya eka nAnA gAmamAM che. zrImad vijyAna dasUri ( AtmArAmajI mahArAja ) pAtAnA 'jainatattvAdI'mAM lakhe che ke, zrI satyavijaya gaNijI kriyA uddhAra karI zrI AnaMdadhanajInI sAthe bahu varSa sudhI vanavAsamA rahyA. A uparathI, temaja teoe dravya pUjAnA je vidhi stavanAvalimAM batAvI che te uparathI lAge che ke teo tapagacchamA' cayA heAvA joie. "3 ATalI hakIkata meLavavA uparAMta khIjI vizeSa hakIkata maLI zakatI ?
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 nathI. prathama A hakIkatanuM avaleAkana karIe, te jema hakIkata maLI che tema na dhanajInuM mULa eTale sa sAradAne viSe ane nahIH dIkSita avasthAne viSenu nAma lAbhAnajI hAya, teA te nAma gujarAta ke kAi khIjA pradezanA karatAM uttarahiMdane lagatu vadhAre gaNAya, tema upAdhyAyajInI sAthe samAgama o kAzImA thayA hAya ! teo hiMdusthAnamAM paNa vicaratA hatA ema mAnI zakAya. . je AnadadhanajI mahArAjanuM sasArI nAma uttahiMdane anukULa lAbhAna cha hAya, ane teonA baheAterI ' graMthanu hIdRi gujarAtI bhASAnA mizraNavALuM hovA chatAM paricita nahi, paNa mULa vatanInA jevA saskArAvALuM hAya, te ApaNe paheluM je anumAna karI zakIe te eja ke teeneA janma uttarahiMdanI taraphamAM thayA heAvA joie. teenA 'stavanAvaligraMtha ' zuddha prakAranA gujarAtIne heAvAthI ema anumAna karI zakIe ke, tenA jIvananeA vizeSa bhAga gujarAtanA pradezamAM vyatIta thayeA hAvA oie. gujarAtamAM paNa kAThiyAvADa ane temAM kadAca jhAlAvADane viSe vizeSa vicaravuM thayu heAvuM joIe, kemake bhASA te pradezane lagatI vizeSa che. kacchane paNa pradeza teonI bhASAmAM kacchI-gujarAtInuM tattva AvavA pAme teTalA samaya vihAramAM AvyA hovA joie; kemake ApaNe upara joI gayA ke temanI bhASAmAM kacchI-gujarAtI paNa joi zakAya che. mAravADamAM teone upAzraya che tethI temaja teonA gujarAtImAM mAravADI tattva paNa samAyelu che eTale mAravADamAM paNa tenuM vicaravuM thayuM hAvu oie. tenA sabaMdhamAM chevaTanA anumAna upara AvatAM pahelAM eka vadhAre vAta dhyAnamAM levAyeAgya che. A vAta e che ke 'stavanAvaligraMtha' jotAM jaNAya che ke, AnadadhanajI mahArAjanA samayamAM zvetAmbara saMpradAyane viSe gacchanA bhedo dhaNA vartuta hatA; ane kriyAjaDatvapratye samAja deArAyelI hatI. upara kahevAmAM AvyuM ke, teone lokapariSahanA kAraNe kaphanI tapurA laI jaina veSa badalAvavA paDayA hatA; eka to zvetAmbara saMpradAyanuM vi zeSa prabaLa gujarAtamAM che. ane khIjuM jaina itihAsanA sAdhane jotAM jaNAya che ke, gacchabhedAdinI takarArA vizeSe gujarAtamAM hatI eDhale gujarAtanA che
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 leAkeAe saMpradAyamehanA kAraNe teo pratye pariSaha ApyA 'hAya, ane A pariSahanA kAraNe teoe kakanI Adinu agIkaraNa karI gujarAtanA pradezamAMcI cAlyuM javAnu karyuM hAya; mAravADamA jo teenA nAmanA upAzraya hoya te gujarAtamAthI nIkaLI mAravADamAM keTalAka vakhata kADhazeA hAya, ane chevaTanA pagamAM jyAre upAdhyAyane kAzIne viSe samAgama thayeA heAya te veLAe hiMdanA e pradezamAM vicaravuM karyuM hoya. A sadhaLI khAkhatAne ekaMdara sarvALA karatAM hu evAM anumAna para -AvI zakuM. lAbhAnajI e sa'sArInAma heAya, ane tenu hIdi gujarAtInA mizraNa chatAM uttarahidanA mULavatanIne maLavu heAya, te tene janma uttarahidanA kAI bhAgamAM thayA hAya. nAnIvayamAM uttara idanA pradeza mAMthI nIkaLI gujarAtI bhASA khelAtA evA pradezamAM AvyA haiAvA joie. gujarAta karatAM kAThiyAvADa ane temAM kadAca jhAlAvADamAM jIMdagInA mATe| bhAga vyatIta karyAM hAvA joIe. avAra navAra kacchamAM javu thayuM hAya, gujarAtamAM gucchanA klezAthI kaTALI mAravADamA jaI sthiti karI heya; gujarAtamAM vicaratI vakhate athavA mAravADanI sthiti daramyAna * stava-nAvali graMtha lakhyA hAya, ane mAravADathI nIkaLI jIvananA chellA bhAga kAzI jevA pradezamAM pUrNa karyAM hAya, ane e samayamAM baheterI' graMtha kadAc lakhyA hoya. 9 mane cekasa smRti rahI nathI, paNa eve! khyAla rahyA che ke, eka vakhata eka digambarahIda vidvAne mArI pAse evI phariyAda karI hatI ke, A~ nadhanajInI baheAterI' graMtha, digambara vidvAnanA cAkasa grathanA AkAraphera che. meM A digambara gRhasthane evA savAla karyAM hatA ke, tame kaheA che, te digambara vidvAna kyAre thayA che ? tyAre teNe te digambara vidvAnane je samaya batAvelA te AnadadhanajI pachIneA hatA, AthI tenA mananuM samAdhAna thayelu; ane kadAc tenA manane evI paNa AzakA thai haze ke, te digambara vidvAnanI kRti AnadadhanajInI baheterInA AkAraphera kema nahiM hAya ? A prasaMga ahI doravAnA hetu e che ke, evA kAi sAdhune ddArA * aheAterI ' graMtha gujarAtamA kAzI taraphathI AvyA haiAya. A vAta upara huM bahu bhAra mUkatA nathI, AnadadhanajI mahArAja - pratye upAdhyAyajI zrI
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 " yazovijayajI mahArAjano bahu bhaktibhAva thayele ane A kAraNathI ema paNa banyuM hoya ke, jyAre kAzI tarapha samAgama thayelo tyAre upAdhyAyachane A bahetarI graMtha prApta tha hoya, ane tyAMthI gujarAtamAM AvyA hoya. A graMtha kyAM lakhAyo athavA kayAMthI kayAM Avyo, e, saba dhInuM A anumAna ghaNuja pAmara che. A rIte meM zrI Ana daghananA saMbaMdhamAM aneka anumAna karyA. A saghaLAM anumAnomAM vizeSa daDha anumAna mArU e che ke, teoe kAThiyAvADanA praderamAM vizeSa sthiratA karI hovI joIe; ane te kAraNe teone e pradeza vizeSa paricayavALo hovo joIe. anumAna e evI cIja che ke je nirNaya na kahI zakAya. anumAna satya rUpa to kadAcuM nIkaLI Ave; bAkI asatya rU5 to ghaNIvAra nIkaLe che. " bhASAvivekazAstra ' dvArAe keTalI mAhIti, pAzcAtya vidvAno meLave che e haju hidamAM ane khAsa karI janasamAjamAM bahu ochuM jANavAmAM che. bhASAvivekazAstra dvArA keTalI vakhata bahu moTo zodhakhoLa thaI zake che. mahAna dezabhakta zrIyuta bALaga gAdhara tIlake, vedane ghaNe jUno samaya che evo nirNaya karI vidvAna pAse teno svIkAra karAvyo te A bhASAvivekazAstrane AbhArI che baMdhanI jaina zAkhA nathI evuM pratipAdana prophesara harmana jebIe karyuM, ane te ApaNane priya thaI paDayu te paNa keTaleka aMze A bhASAvivekazAstrane AbhArI che. kadAca koI anubhavI Ana daghanajI mahArAjanA saMbaMdhamAM aitihAsika hakIkata jANatA hoya, ane tenI sarakhAmaNIe mArA uparanAM anumAno asatya nIkaLe, te mArA pratye AkSepa nahIM karatAM mArA prayatnane joI kSamA Apaze. temaja hu paNa eTaluM karavAne badhAu chuM ke, je koI anubhavI zrI Ana daghanajInA sa ba dhamAM aitihAsika hakIkata bahAra mUkaze, athavA mArAM anumAna karatAM bIju vadhAre daDha anumAna bAdhI dekhADaze, te hu upakAra sameta svIkArI laIza. mAre A prasaMge jaNAvavuM joIe ke zrI Ana daghananA sabaMdhamAM aitihAsika hakIkata me. LavavA mATe jAhera vartamAnapatrArAe mAMgaNI karI hatI; paNa koI paNa taraphathI kaI paNa aitihAsika hakIkata mane pUrI pADavAmAM AvI nahotI. ekAda sthaLethI datakathA jevI hakIkta AvI hatI, paraMtu te bahAra mUkatAM karipata lAge tevI hovAthI meM mUkI nathI.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 AnadadhananuM' 'jJAnasAmarthya: rr ,, zrI AnaMdadhananA jJAnasAmarthya viSe abhiprAya bAMdhavAne vicAra karavA e paNa mArA jevA pAmara jIvanI zaktinI bahAranuM kAma che, teA pachI teonA jJAnasAmarthyanA nirNaya karavA khesavuM e mahAsamudra taravA jevuM azakaya kArya karavAnA prayatna jevuM dekhItuM che. Ama chatAM paNa huM pUrvapurUSAe teonA sAmarthya viSe karelA vicAra anusAra ahIM theADAka zabdo lakhyA vinA rahI zakAtA nathI. zrImAna rAjacandre eka sthaLe kahyu` che ke, Ana dhanajIne siddhAMta saMbaMdhI ' tIvra jJAna hatuM. ghaNA graMthA lakhavA e jo ke mahA pAMDityanuM kAma che, paraMtu ghaNA graMthA lakhatAM ekAda e kRti paNa tattvabharapura lakhAi hAya, te tethI jJAnasAmarthya kAMI ochuM hAya ema kahevAya nahI. ekaja kRti heAya paraMtu te tattvAnA sakSepa hAya teA tenA kartAnA jJAnasAmarthyane khyAla AvI zake che. Ana`dhana ' mahArAjanI e kRtie zivAya, upara kahyuM tema, bIjI krAI kRti haju sudhI maLavAmAM nathI. ttaratu A e kRtieja teonA jJAnasAmarthyane khyAla ApavAne basa che. - Ana dhanastavanAvali, ' ane * AnaMdadhana ahe|-, * terI ' e e graMtheA paikI stavanAvali ' teonA jJAnasAmarthyanA khyAla Ape che; jyAre aheAterI ' teenI adbhuta AtmadazAnuM bhAna karAve che, ' stavanAvali ' jo ke ceAvIza jinazrvarAnI stutierUpa che, chatAM temAM AkhA jinAgamane athavA siddhAMtanA sAra AvI jAya che. * stavanAvali ' e eve graMtha che ke, mArA avalAkana pramANe atyAre hu jainasamAjamAM eka paNa purUSa joi zakatA nathI ke, je tenAmAM rahela adbhutatAne kharI rIte cItarI zake. AnadadhanajI mahArAjanI A 'stanAvali ' upara je purUSe prathama artha bharyAM che teoe graMthanu' mAhAtmya 'darzAvatAM je kahyuM che ke, ' ' . ' khALaka mAMhya pasArIne, karI udadhi vistAra: ArAya AnaMdadhana taNe!, ati gabhIra udAra. teja vAkya A graMthanI asAdhAraNatA batAvavA mATe basa che. A nAnA paNa ati ga bhAra graMthanA avaleAkana parathI sahejamAM jaNAI zake tema che ke, zrI AnaMdadhananuM jainadarzananu sukSmamAM sakSma jJAna samyagdarzananI ape
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSAe te dazAnA pramANamAM anubhava sameta hatuM. zrI jainadarzananuM sUkSmamAM sUkSma jJAna hatuM e te svAbhAvika che; paraMtu SadarzananuM teonuM jJAna teTaluM ja sAmarthyavAna hovuM joIe tema hatuM. ekavIsamI stavanA zrInamijinanI che. A stavanA karatAM padarzana pratye samadaSTi rAkhatAM teoe sAMkhyAdi darzanene je sAra gAI batAvyo che te, teonA paDadarzananA sahmajJAnanI jhAMkhI karAve che. upara kahI javAmAM AvyuM che ke, upAdhyAyajI mahArAje zAsanajAgRti karavA artha AnaMdaghanajI mahArAjane vinaMti karI hatI. zAsana jAgRti karU vAmAM ekalI AdhyAtmika dazA basa thatI nathI, paraMtu pardarzananuM samartha jJAna paNa Avazyaka che. upAdhyAyajI mahApaMDita tarIke sattaramA zatakathI te Aja sudhImAM gaNAya che, ane keTalAka teone sattaramA zatakanA hema caMdrAcAryanI upamA Ape che. AvA upAdhyAyajI jevA samartha purUSe jyAre mahArAja sAhebane zAsana jAgRti mATe araja karI haze tyAre teo karayAM pAMDityanA saMbaMdhamAM AnaMdaghanajI mahArAja keTalA vizeSa prabaLa haze e saheje samajI zakAya tema che, zAsana jAgRti ekalAM janadarzananA jJAnathI thatI nathI, paraMtu pardarzananuM paNa saMpUrNa jJAna hoya che tyAre thAya che. zrImAna rAjacaMdra pitAnA "Atmasiddhi graMthamAM sagurUnA lakSaNe batAvatAM kahyuM che ke, AtmajJAna, samadazitA, vicare udaya pravega, apUrva vANI, paramakRta, sazurU lakSaNagya. athaDa-AtmajJAnane viSe jemanI sthiti che; eTale parabhAvanI icchAthI je rahita thayA che, tathA zatru, mitra, harSa, zeka, namaskAra tiraskArAdi bhAva pratye jene samatA varte che mAtra pUrve utpanna thayelAM evAM karmanA udayane lIdhe jemanI vicAravA Adi kriyA che, ajJAnI karatAM jenI vANuM pratyakSa nadI paDe che; ane paddarzananA tAtpayane jANe che, te sadgurUnAM uttama lakSaNe che. anya vidvAnonI sAkSIne ApavA karatAM stavanAvalinI kRtino ja saMpUrNa abhyAsa teonA jJAna sAmarthyano khyAla Apaze. je A kRtine abhyAsa thaze to tene bevaDe lAbha thaze. eka mahArAja sAhebanA jJAna sAmarthane khyAla Avaze, ane bIjuM abhyAsInI dazA jAgRta thaze.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 Ana'dRSananI addabhuta dezo AnadadhanajI mahArAja AtmAnubhavI purUSa hatA e, teA te so hebanI kRtinA sahaja, abhyAsaja pratIta karAve che; tathApi te kevA adbhuta AtmAnubhavI purUSa hatA te saMbadhI thADu'ka kheAlIe., eka evA khyAla rahyA che ke, eka veLA zrImAna rAjacaMdra pratye evA prazna karavAmAM AvyA hatA ke, "zrImAna hemacaMdracAryanI dazA vadhe ke AnaMdadhananI ? " tene uttara ema maLyA hatA ke, hemacaMdrAcArye zAsana rakSaNa mATe je parama purUSArtha karyAM hatA te tene ' tIrthakarageAtra ' baMdhAvavAne pAtra che; paraMtu vattamAna dehe AtmadazA jo vizeSa tIvra rAkhavA prayatnavaMta rahyA hAya te| te AnaMdadhana rahyA jAya che. AvA purUSanI sarakhAmaNI karatAM zrImAna rAjade batAvelu svarUpa kharA AkAramAM mUkAyu che ke nahIM te, mane zaka che, tathApi AvA kAMIka AbhAsa rahyA che. huM A saMbaMdhamAM vizeSa nathI lakhatA, kemake bemAMthI eka mahAtmApratye vakhate ajJAnatAne laIne avinaya thaI jAya Ana dadhanajIe peAtAne AtmAnubhava thayA sabaMdhamAM potAnI A banne kRtiomAM vAraMvAra kahyuM che; avadhU anubhavakalikA jAgI, mati merI Atama samarana lAgI; jAce na kahe` ura dviga nerI, terI vinatAverI. adhU avadhU : avadhU avadhUta mAyA cerI kuTuMba karI hAthe, eka DeDha dina gherI, jarA janama bharata varA sArI, asarata duniyA jetI; deDhava kAMi na mAgame' mIyAM, kIsa para mamatA aitI. anubhavarasame' rAga na segA, leAvAda sama meTA; kevala acala anAdi akhAdhita, zivArakA bheTA. varSA khuda samudra samAnI, khabara na pAve' kAi; mAna dhana hai yAti samAve, alakha kahAve sAi AnadhananA Atmatya prAptinAM ugArA je je mahAtmA thayA, te te mahAtmAone jyAre pAtAnI dazA saMbaMdhamAM kAI anubhava thayelA tyAre teoe te niDarapaNe lakhela che, AAna dhanajI mahArAjanA aMtar AtmApaNu pAmyAnA udgArA teonI kRtimAM najare paDe che: ahe| ahe| huM mujane kahu, tameA muja tame mujare; amita phaLa dAna dAtAranI, jehanI bheTa thaI tuja re. 1 1 zAMti stavanA, stavanAvali,
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ A uparathI joI zakAze ke, AnaMdaghanajI mahArAje Atmatva prA ptinA udgAre vilakSaNa racanAmAM lakhyA che. A prasaMge eka vAta lakhavAnuM mane nimitta maLe che. "zrImad rAjacaMdra" nAmane je bRhata graMtha bahAra paDe che tenI aMdara zrImAna rAjacaMdranA keTalAka lekhomAM AnaMda ghanajI mahArAjanI zilIne maLatI zailI vaparAyelI joI kavionI bhASA zailIthI ajJAna evo varga aneka prakAranA kutarko kare che. dAkhalA tarIke, "zrImadda rAjacaMdra graMthanI prathamavRttinAM 215 pRSTha para 245 vALA AMkanA lekhanA aMtamAM je lakhyuM che ke, "aviSamapaNe jya AtmadhyAna varte che, evA je "zrI rAyacaMdra" te pratye pharI pharI namaskAra karI A patra atyAre puruM karIe chIe." te uparathI keTalAka evA kutarka upara jAya che ke, A zabda mAnArtha lakhyA haze. have jyAre AnaMdaghanajI mahArAjanI upara TAMkela padamAM zelI joIe chIe tyAre tenI veja jovAmAM Ave che; kemake ahe aho huM mujane kahuM, tame muja namo muja re; amita phaLa dAna dAtAranI, jehanI bheTa thaI tuja re. enI aMdara ane zrImad rAjacaMdranI zailInI aMdara kAMI paNa taphAvata jovAmAM AvatuM nathI. "samayasAra nATaka" mAM hIMdi bhApAmAM padyAnuvAda kartA kavivara banArasIdAsajIe pitAnuM jIvanacaritra (Autobiography) lakhela che temAM paNa A prakAranI zailI jovAmAM Ave che. AnaMdaghananI kera mArga pratye dRSTi. AtmAnubhavI purUSanI dRSTi laikika hotI nathI, paraMtu lakera hoya che. teonI daSTi dhamadha hotI nathI, paraMtu dhamadhatArahita hoya che. teonI daSTi bAhya nathI hotI, paraMtu AMtar hoya che. A kAraNathI AnaMdaghanachanI lakattara daSTi batAvavAnuM kAMI prayojana nathI, chatAM teoe gAyelI lakattara daSTi ApaNane paropakAraka hevAthI lakSya khecavA arthe eka be namanA teonI "bahoterI" uparathI ahIM TAMkuM chuM, | terI hu terI huM etI kahuMrI, terI Ina bAtameM dago tuM jAne, to karavata kAzI jAya garI, veda purANuM kitAba kurAnameM Agama, nigama kahuM na laharI, terI
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 vAcA phIra sikhAI sevanakI, me' tere rasa raMga rahetI. mere teA tuMrAjI cAhiye', Arake elame' lAkha sahurI; Ana dhana piya vega mIleA pyAre, nadI te gaMgaraga vahUrI terI terI --padmaratna 44 mu. ava vaLI, avadhU rAma rAma jaga gAve, vilA alakha lakhAve. matavAlA / matame.... mAtA, maDhavAlA maDharAtA; jAjAdhara pApaTAdhara, chatAM chatAdhara tAtA; Agama paDI Agama dhara cArka, mAyA dhArI chAke,duniyAdAra dunIse' lAge, dArA sama AzArka, bahirAtama mUDhA jagajenA, mAyArka phaMda rahetA, ghaTa ataraparamAtama bhAve, dRrlabha prANI terA. khagapada gagana mIta paTTajalame' je kheAje sA bairA; - cita pa"kaja khAje seA cinha, ramatA Anada bhArA, avadhU avadhU0 avadhU. padmaratna 27 mu. A te me' ahI kheja namunA TAMkayA che. paraMtu AkhI kRti tevAja leAkeAttara rasathI bharapUra che. bhASAracanA evA prakAranI che ke, sarva kAI darzananA anuyAyIne te tIvra asara karyA vinA rahe nahI. AvA AtmajAgRtikAraka vacane kAnA AtmAne na palALe AnadhananI sarvadarzanA prati samadarzitA H A, upara be TAkayA te namunAo AnaMdadhananI sarva darzane prati samadarzitA paNa uttama rIte batAve che. * Agamanigama ' jaina mAnanArA che. vedapurANa vedane mAnanAenA che. kItAba kurAna musalamAna mAne che. A ane zIkhA matavALAe tathA khIjA matavALA badhA pratye sarakhI dRSTie A 44 padyaratnamAM TIkA karI che. padyaratna 27 mAM Agamadhara kahetAM jainiyA, jaTAdhArI ane mAtra mukhethI rAmarAma khelanArA e sadhaLA pratye laiAkikamArgane laine matAMdhatA thaI joI jAgRti karAvela che. Ana dadhanajIe 'stavanAvali'mAM jainadarzanane khIjAM darzaneAnA virAdhI gaNI klezakA vAda vivAdane uttejana ApavAne badale, jUdAM jUdAM darzaneAne jainanA aMga kahI varNavela che, abhiprAya sthApavA arthe e prakAranI zailI zAstrakAroe yAcha che. eka, niSedhaka, ane bIjI pratipAdaka. niSedhakazailI e che ke, asatya
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 abhiprAyane je niSedha karI batAve te ane pratipAdakazailI e che ke satya vastunuM pratipAdana karI batAve te ghaNuM karI niSedhakaraulI upakAra ceDA karI zake che; ane klezarUpa hAni vadhAre karI zake che. pratipAdanazailI hAni karI zakatI nathI, paraMtu lAbha karI zake che. hiMdusthAnanA tamAma sa'pradAyAmAM niSedhakarazailIne anusaranArAonu vizeSa parimANa jovAmAM Ave che; jyAre pratipAdakazailInA anuyAyIe bahu ceDA jovAmAM Ave che. niSedhakazailIeja hiMdusthAnamAM ATalA dharmasabaMdhInA jhagaDAo utpanna karyAM che ema mArUM mAnavuM che. AnaMdadhanajInI zailI, tavatAvalimAM, pratipAdaka jovAmAM Ave che. zrI naminAthastavanAmAM padarzanane jainanA jUdA jUdA aMga gaNI je pratipAdaka zailI grahaNu karI, AnaMdadhanajI mahArAje sarva darzane pratye samAnadRSTi batAvI che te joie. SaT darzana jina aMga bhaNIje, nyAsa SaDaMga ne sAthe re; nami jinavaranA caraNa upAsaka, SaDe darazana ArAdhe re. " chae. dardIne zrIjinanA aMga kahevAya che zI rIte ? teA ke jina bhagavAnanI AkRtimAM cha aMgAne viSe cha darronaneAnI sthApanA sAdhavAmAMAve AA che pada kANu ArAdhe, te ke ekavIsamA naminAtha jinezvaranA caraNa upAsaka arthAt kharA jaina. have cha nyAsanI rIta batAvatAM kahe che ke, jina surapAdapa pAya vakhANA, sAMkhya dvega deya bhede 2, tamasattA vivaraNa karatA, lahe| duga aMga akhede re. eTale ke, jinezvara bhagavAnarUpa kalpatarU tenA pAya ( mULI ) rUpe be pageA vakhANeA. have jinezvaranA te e kayA aMgA ? sAMkhya ane cega. A banne darzanA AtmAnI sattA mAne che. A apekSA zrI jainanI paNa hAvAthI te apekSAe sAMkhya ane yAgane e pagarUpa kahyA che. graMthakAra peAtAnI te matAMtararahitatA darzAve che, paraMtu vAcakane paNa bhalAmaNa kare che ke, A vAta khedarahitapaNAe lahe. bhedavAdI, ane abhedavAdI athavA sugatabudghapraNIta A darzana ane minimunipraNIta pUrvamImAMsA tathA vyAsamunipraNIta vedAMtarUpa uttaramImAMsA maLI mImAMsaka darzanane jananA be hAtha kahetAM kahyuM che ke, bheda abheda surata mImAMsaka, jinavara deya kara bhArI re, leAkAle agha bana majiye, gurUgamathI vadhArI re, paDe
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIjinadarzanamAM svabhAvamAM jUdA jUdA yanA jJAnarU5 ane vibhAvamAM karmane Azrita pudgalathI prApta thaela dehamAM paryAyane kSaNe kSaNe badalAtA mAnyA che; eTale bauddha darzane paryAyano pheraphAra mULanA pheraphArarUpa mAnyo che. A rIte paryAyArthika naya pramANe behadarzana kharuM che; ane jinezvaranA aMgarUpa che. paryAyathI AtmA kSaNe kSaNe badalAya che, ema kahevuM asatya nathI; paNa keTaleka aMze satya che. vyavahAra nathI paryAyAMtara kALathI AtmAne jotAM zrAddhadarzana yathAtathya che.-( bhAI mANekalAla ghelAbhAIe lakhela stavanAvali'nA artha uparathI ) mImAMsake AtmA ekaja che, nitya che, abadha che; triguNa bAdhaka nathI ema mAne che. jainadarzananA nizrayanayanI apekSAe A vAta yogya kahevAya che, kemake te kahe che ke, sarva AtmAo sattAe eka sarakhA hovAthI AtmA ekaja gaNI zakAya. temaja zrI jainadarzana pramANe AtmAne baMdha nathI. A apekSAe mImAMsaka jainanuM eka aMga kahela che. bauddhadarzana vyavahAranayapUrvaka siddha che eTale tene DAbo hAtha kahela che; ane mImAMsaka nizcayanayanI apekSAe gyA che eTale tene jamaNe hAtha kahela che. judAM judAM dharmadarzane pratye AvI uttamadaSTi rAkhI, zrIAnaMdaghane vicAraNuM bAMdhI pitAnuM adabhuta matAMtararahitapaNu darzAvyuM che, paraMtu ethI vizeSa vAta to e che ke, cArvAka athavA nAstika matanuM teoe khaMDana nahI karatAM jainadarzana bhaNI vALavAne paramagabhIra zailI rahI che. teoe kahyuM che ke, lokAyatika sukha jinavaranI, aMza vicAra ne kIje, tatvavicAra sudhArasa dhAra, gurUgama viNakima pIje , pa0 A padamAM cArvAkamatane jinezvaranI kukha (peTa ) kahela che, evA hetuthI ke, cArvAke je ema mAne che ke, jagatane kaI kartA nathI, paNa vastusvabhAvAnusAra anAdikALathI jagamAM, utpatti sthiti ane laya pAmyA kare che, te vAta jena paNa mAne che. jaina darzanane uttamAMga kahetAM mastakarUpa kahela che. jena jinezvara uttama, aMga raga bahiraMge re akSara nyAsa dharA ArAdhaka, ArAdhe dharI saMge re, thai AvA prakAranI zailIe je anyadarzananuM svarUpa batAvI svadarzananuM
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 svarUpa pratipAdana karavAmAM Avatu hoya to keTaluM upakAraka thAya e sahaja samajI zakAya tevI vAta che. AnaMdaghanajI mahArAja jevI raulI ghaNAja thoDA lakhanArAoe grahelI jaNAya che. je lekhamAM svamastuti ane paramatanidA hoya tevA lekhe upayogI na thAya e vAtane A dAkhala siddha kare che. namaskAra che, mahAtmA tamArI paramopakAraka relIne ! bhaktirasa ane gurUmAhAbhya. AnaMdaghanajI mahArAjanI "stavanAvali abhuta bhaktirasathI bharapura che. ekeeka stavanAmAM bhaktirasa zreSTa prakArano daSTigocara thAya che. gujarAtI sAhityamAM ema kahevAya che ke, narasiha mahetAnI bhakti atyuttama hatI. jainane viSe bhaktimaya koI purUSanuM jIvana jevuM hoya, to A AnaMdaghanajI mahArAjanuM che. (1 vabha jinezvara prItama mAhare, ora na cAhuM kaMta; - rIjha sAhiba saMga na parihare re, bhAge sAdi anaMta bha. 1 prIta sagAI re jagamAM sahu kare, prIta sagAI na koI prIta sagAI re nirUpAdhika kahI, sAdhika dhana khAya, RSabha. dukha dehaga dure TaLyAM re, sukha saMpadanuM bheTa; dhIMga dhaNI mAthe kiye re, kuNa gaMje nara beTa. vimala jina 2 dIThA leyaNa Aja, mArA sIdhA vAMchita kAja, muja mana tuja padapaMkaje, laNe guNa makaraMda; raMkagaNe maMdira dharA, Idra caMdra nAge. vi0 dITha 3. sAheba samaratha tu dhaNI re, pA parama udAra; mana visarAmI vAha re, Atama AdhAra. vidI4 amiyabharI mUratI racI re, epama na ghaTe kAya; zAMtasudhArasa jhIlatI re, nirakhata tRpti na hoya. | vidI5 eka araja sevaka taNI re, avadhAre jina deva; kRpA karI muja dIjiye re, AnaMdaghana pada seva. vi. dI ha (3) darasaNa darasaNa raTate je pharu, to raNurejha samAna; , jehane pIpAsA he amRtapAnanI, kima bhAMje viSapAna. abhinaMdana tarasa na Ave che, maraNa jIvanataNe, sIje je darisa kAja;
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 (3) darisaNa durlabha sulabha kRpA thakI, AnaMdaghana mahArAja. abhinaMdana tuja muja atara atara bhAjase re, vAjase maMgaLa tUra, jIva sarovara atizaya vAse re, Ana daghana rasapUra. pagha. . dekhaNa de re, sakhI mune dekhaNa de, ca draprabha mukhacaMda. sakhI. . upazama rasano keda, sakhIgata kalimala dukhadada. sakhI. te mATe ubho kara joDI, jinavara AgaLa kahiye re; samaya caraNa sevA zuddha dejo, jima AnaMdaghana lahiye re. teonI bhaktino saheja khyAla ApavA sAthe A cha bhinna bhinna che kAvya mUkuM chuM, narasiMha mehatAnA pada eka vakhata vAMcIe, ane bIjI vakhata Ana daghanajI mahArAjanA pada vAMcIe, te bhaktirasanA saMbaMdhamAM te bannemAM samAna rasa Ave, je ke phera eTale paDe ke, bannenI kaheNInI zilI judA prakAranI che AnaMdaghanajIe gurUmAhAsya paNa uttamarItie gAyeluM daSTigocara thAya che - (1) nirmaLa sAdhu bhagati lahI, sakhI mune dekhaNade. vega avAcaka hoya sakhI kriyA avAcaka tima sahI. sakhI. phaLa avaMcaka joya. sakhI. mune dekhaNa de, cadraprabha mukhacaMda. daiva gurUdharmanI zuddhi kaho kema rahe, kema rahe zuddha zraddhA na ANe, zuddha zraddhAna viNa sarva kriyA kare, chArapara lIpaNuM te jANo. dhAra0 (3) Agamadhara gurU samakiti, kiriyA saMvara sAra re, saMpradAyI avAcaka sadA, sucI anubhavA dhAra re zAMti (4) duSTa jana saMgati pariharI, bhaje sugurU saMtAna re, joga sAmarthya citta bhAva je, dhare mugati nidAna re. A pade pitAnI meLe AnaMdaghanajI mahArAje varNavelI bhakti tathA
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 gurUmAhAtmya khAle che eTale e saMbadhamAM vizeSa vivecana karavuM jarUranuM che ema huM mAnatA nathI. je ema kahe che ke, jaitamAM bhakti tathA gurU mAhAtmya bahu varNavela nathI teo A vicArA joI peAtAnI bhUla joi zakaze kharA ke ? AnadhananI kAvyacamatkRti ane niSpakSapAtatA, Ana dadhanajI mahArAjanI hIrdi temaja gujarAtImAM camatkRti daSTigAcara thAya che tenI noMdha lIdhA vinA A lekha rahe e mane yeAgya nahI lAgavAthI ahI e eka namunA banne bhASAnA mUkavA paDe che; avadhU ese jJAna bicArI vAme krANu purUSa kANu nArI. khammanake ghara nhAtI dhAtI, jogIke ghara celI, lamA paDhapaDha bhaI re turakaDI tA, ApahI Apa akelI; sasarA hamArA khAleA bheAle, sAsu mAla kumArI; -pIyucha hamAro vhADhe pAranIe te, me' huM jhulAvanahArI. nahI huM paraNI nahI huM kuMvArI, putra jaNAvana hArI; kAlI dADhIkA me" kAi nahI' cheDayeA, te hajIe bAla kuMvArI. aDhI dvIpame` khATa khaTUlI, gagana ozIkuM talAi; dharatIkA iMDA AsakI pIcheADI, teAya na seADa bharAi. dhaganama Dalame gAya vIANI, vasudhA dUdha jamAI, avadhU sa re sunA bhAi valANuM valAve te, tattva amRta kAi pAi. nahI" naOM' sAsarIye ne nahI' jAha' pIyarIye, pIyuThThI seja khIsAI; AnaMdadhana kahe sunA bhAI sAdhu tA, nyAtase' nyAta milAI avadhU ---padyaratna 99 mu. A uparathI kAvyanI camatkRtine khyAla vAcakane enI meLe Ave evuM che eTale vizeSa vivecana anAvazyaka che. rA. hImatalAla aMjArIAe A padaja vAMcatAM evA zera karyAM che ke AmAM jaina jevuM kAMI nathI " ( Nothing Jain-like in this) temaja eja gRhastha A racanAne dhIrAbhaktanI racanA jevI kahe che. khIjo namunA A pramANenIja camatkRti darzaka mUkuM chuM; ,, avadhU nAma hamArA rAkhe, sau parama mahArasa cAkhe, nahI hama purUSA nahIM huma nArI, varata na bhAta hamArI, "stRti ne pAMti na sAdhana sAdhaka, nahIM maha ladhu nahI bhArI avadhU ma avadhU0 avadhU ama ava avadhU
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 avadhULa - nahIM hama tAte nahIM hama sIre, nahIM hI nahIM chATA, nahIM hama bhAI nahIM hama bhaginI, nahIM hama bApa ne beTA. - avadhu 1 nahIM hama manasA nahIM hama zabdA, nahIM hama taraNukI dharaNa; nahIM hama bhekhA bhekha dhara nAhI, nahIM hama karatA karaNI. avadhU nahIM hama darasana nahIM hama parasana, rasa na ga dha kachu nahI, AnaMdaghana cetanamaya mUrati, sevaka jana baLi nAhIM. have ekAda gujarAtI kAvya mUkavuM yogya gaNuM chuM; --padyaratna 28 mu. - pAra taravAranI sohalI dohalI, cidamAM jinataNI caraNasevA dhArapara nAcatA dekha bAjIgarA, sevanA dhAra5ra rahe na devA. ' dhAra eka kahe seviye vividha kiriyA karI, phaLa anekAMta locana na dekhe, phaLa anekAMta kiriyA karI bApaDA, raDavaDe cAra gati mATe lekhe dhAra gacchanA bheda bahu nayaNanIhALatA, tattvanI vAta karatAM na lAje; udarabharaNAdi nijakAja karatA thakA, meha naDiyA kaLikALa rAje. dhAra vacana nirapekSa vyavahAra na kahe, vacana sApekSa vyavahAra sAce, . vacana nirapekSa vyavahAra sa sAra phaLa, sAMbhaLI AdarI kAMI rAvyo. dhAra, deva gurU dharmanI zuddhi kahe kima rahe, kima rahe zuddha zraddhA nuM ANo, zaddha zraddhAna viNa sarva kriyA kare, chA2para lIMpaNuM teha jANo dhAra pApa nahIM kaI usUtra bhASaNa chaso, dharma nahI kaI jagasUtra sarIkhe; sUtra anusAra je bhavika kriyA kare, tenuM zuddha cAritra parIkhe. dhAra eha upadezane sAra saMkSepathI, jenarA cittamAM nitya dhyAve, te nA divya bahu kALa sukha anubhavI, niyata AnaMdadhana rAja pAve, dhAra, hI di kAvyanI aMdara kevI camatkRti mUkI che temaja temAM tattva kevuM uttama samAyeluM che e jema joI zakAya che tema gujarAtI kAvyamAM jhamajhamATe athavA bhASAnI tINutA joI zakAya che. koI paNa saMskArI gujarAtIne ToDe mUkAya tevI Ana dadhanajI mahArAjanI gujarAtI bhASA che. sattaramA zatakanI gujarAtI bhASAno khyAla bahu sArI rIte AnaMdaghanajInI bhASA ApI zake che, ahI dikAvyamAM gujarAtI mizraNa joI zakAya che e te pahelethI kahevAI gayuM che. " AnaMdaghanane lekee Apela pariSahe. zrImAna rAjacaMdra kahetA ke, jJAnIonI haiyAtimAM tenA upara patharA paDe che, ane teonI haiyAti pachI teonA patharA (pratimA) pUjAya
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 che. matalaba ke, jyAre satpurUSa pratyakSapaNe birAjatA hAya che tyAre jaga ne tenuM eLakhANu nathI thatu. satpurUSane upadeza leAkeAttara mArgane hAya che, ane jagA laiAkika mArga che, eTale jJAnInuM kathana jagatane anukULa paDatuM nathI; ane anukULa paDatuM na jANI te tenA pratye paripaheA ApavA tatpara thAya che. jyAre jJAnI avidyamAna thAya che tyAre, jema jema tenA sAmarthyanI khabara paDatI jAya che tema tema pachI tenI prazaMsA karatAM zIkhe che; ane tenuM pariNAma e Ave che ke, pachI tenI pratimA pUjavAne taiyAra thAya che. zrIana dhanajInA samayamAM AvuMja banyu. kahevAya che. Ana dhanajInA samayamAM leAkeAnA lakSya AtmajJAna adhyAtma-bhaNI lagabhaga upekSita thai gayelA. kriyAmArga mAtra hetu samajyA vinA anusarAte hatA. gucchanA bhedAnI jaMjALa vadhI paDelI. AvI sthiti joi AnadhanajI mahArAje te sabaMdhI vicArA jaNAvavAnuM karyuM eTale leAkA teone paDavAi'-dharmathI patIta-thai gayelA mAnavA lAgyA. keTalAka tA teone ' bhaMgaDabhUtA' nuM anaicchavA yeAgya vizeSaNa paNu, ApatA. A na dhanajI mahArAjanA sabaMdhamAM upara kahI javAmAM AvyuM tema kahevAya che ke, teoe jainaveSa tyAgI kanI ane taMburA lIdhAM hatAM A je ke daMtakathA che, paraMtu te daMtakathA pramANe thayu heya e asaMbhavita nathI. jee atI parama jainI hatA teoe jainI veSa tyAreja tyAgyA haze ke, jyAre gacchanA klezeAmAM rAcI rahelA jIvA tenA pratye dhRNA A madhAtaka pariSahe| ApatA haze. hajI vIza varSa pahelAM sudhI keTalAka teone anaIcchavA yAy AzayamAM adhyAtmI kahI teonuM svarUpa vicArI zakatA nahAtA. have tenu kharU oLakha thavuM zarU thayuM che. pratimA samaye AnadadhananuM valaNuM, sattaramA zatakamAM jaina zvetAmbar sa pradAyane lagatI eka aitihA sika hakIkata saMbaMdhI Ana'dadhananA lekha uparathI zuM ajavALuM paDI zake che te sabadhI vicAra karavAnA prasaga ahI lIdheleA nirarthaka nahI gaNAya. A aitihAsika hakIkata pratimAne lagatI che. seALamA zatakamAM jainazvetAmbara sa pradAyane viSe e mukhya bheda paDayA. seALamA zataka pahelAM jinapratimA sabaMdhamAM jainamAM be bheda nahAtA; eTale jinapratimAnuM
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 prapaca- 6 avalabana svIkAranAra AkhA zvetAmbara sapradAya paNa hatA. sALamA zatakamAM A saMbadhe zvetAmbaramAM navA bheda paDaye; e navA bheda je pAyA te pratimAnuM avalakhana svIkAratA nathI. pratimAnuM avala mana lenAra varga peAtAnA matanA Agrahe game tevI rIte pratimAniSedhakane citare, paraMtu huM tene te AkAre cItarI zakatA nathI. mArI mAnInatA evI che ke, je samaye pratimAne niSedha thayA te samaye tema thavAnu kAraNa pratimA mAnanAra vargaja utpanna karyuM hatu A vAta te aitihAsika che ke, zAsanarakSaka dharmagurU tarIke prathama yativarga zrIpATe cAlyeA AvatA hatA. zvetAmbaravRttie lIdhela sakAraNa temaja upakAraka Tane durUpayoga karavAthI yativarga dhIme dhIme zithilAcAra bhaNI vaLyA, ane te eTale sudhI ziyilAcAranI TAMce pahoMcelA ke, puSTimArganA nidAyelA gurU karatAM kaI rIte nyUna nahAtA. 'saMdhapaTTaka' nAmanA graMtha vAMcatAM A vAtanI pratIti thAya che. A zithilAcArane AdhIna thayela yutivarge jinama Mdirane peAtAnA kAryAM karavAnuM sthaLa karI mUkeluM sthiti AvI thaI javAthI lAMkAzAha nAmanA gRhasthe tevA prapa'casthAnathI dUra karavAnA hetue prayatna karelA. lAMkAzAhanA saMbaMdhamAM atyAra sudhI kAMI khAsa hakIkata maLatI nathI; tema teonI kAI graMtharacanA paNa maLI zakatI nathI, eTale tenI vidvatAnA sabaMdhamAM abhiprAya bAMdhavAnAM sAdhanAnI gerahAjarImAM pratimAvala khanI jainiyA taraphathI je hakIkata ApavAmAM Ave che te hakIkatane pratimAni Sedhaka varga khATI pADe nahIM tyAMsudhI jo ke satya mAnI levAmAM dedha gaNAya nahI, paraMtu huM te tevA sAhasamAM paNa utaryA vinA eTalAja abhiprAya upara Avu che ke, leAMkAzAha vidvAna heA athavA na heA, paraMtu tene te samayanA zvetAmbara saMpradAyane dhaNA sArI rIte paricaya hatA; ane e paricayanA kAraNe tene zvetAmbara sapradAyanI te vakhatanI sthitinA anubhavI tarIke gaNavA joie. yativarge zrI jinamadirane prapaMcasthAnanA AkAramAM pheravI nAMkhela joine kadAca lAMkAzAhane lAgaNI thaI AvI hAya ane tethI teNe lokAne e prapacasthAnathI dUra karavAnA hetue tenA niSedha karyAM heAya, ema mArUM mAnavuM che. mArA A abhiprAyane eka aitihAsika banAva puSTi Ape che. A aitihAsika banAva savegI gacchanI utpatti sabaMdhInA che, savegI' gaccha
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 utpanna thavAnuM kAraNa paNa yativarganA zithilAcArane dUra karavA sabaMdhInuM che. savegI gacchasthApake savegI gaccha calAvIne yatione parAsta karyA. ane tyArabAdaja zvetAmbar sa pradAya pAche jAgRtimAM AvyeA. leAMkAzAhanA yativargane parAsta karavAnA prayatna dekhItI rIte upakAraka hatA; tathApi mArU sAthe sAthe ema paNa nirdeSabuddhie svataMtra mAnavuM che ke, lAMkAzAha prapaMcasthAnane niSedha karatAM, jinAlayanI mULa vastusthitine keTalA upakAra che te joI zakyA nahAtA; kemake te mAtra yutivarganA zithilAcAranI sthitinA anubhavI hatA. te jema savegI gacchasthApake yativargane parAsta karI, jinAlayane prapa'casthAnaparathI mULa sthitie lAvavA mATe prayatna karyAM hatA tevA prakAranI kAI paddhatie prayatna karyAM hAMta, te| tethI nimudrAnA parama upakAra sthAyI raheta. huM anumAna karU chuM te kAraNathI lAMkAzAhathI pratimAnA niSedha thaye, athavA kAI khIjA kAraNathI thayA te nAnI mahArAja jANe, paraMtu ATaluM te nirvivAda siddha che ke, seALamA saikAthI zvetAmbara saMpradAyamAM be bheda paDayA; eka pratimA mAnanAra, ane khIjo pratimA nahI mAnanAra. savegI satradAyanI utpatti thayAthI yativarganu pratimA pratipAdana saba dhInuM mULa kArya (mission) teNe hAtha dharyuM. eka taraphathI lAMkAzAhanA anuyAyIo pratimAnA niSedha karatA ane khIjI taraphathI sa vegI sa pradAyanA anuyAyIo peAtAnA kAryAnusAra tenI sAme thatA. Ama thatAM thatAM banne vacce kacchaAnuM vRkSa reApAyu. leAMkAzAhanI pachI je je pratimA avalaMbana lenArA dharmagurUo thayA te dhaNA jhanUnapUrvaka lAMkAzAhanA prayatnasAme thayA lAgyA., lAMkAzAhathI zarU thayelI pravRttinI sAme te samaye kAie paNa vizeSa purUSArtha karyAM hAya, te| te upAdhyAyajI zrI yazavijayajI mahArAje karyAM jaNAya che. upAdhyAyajI mahArAje te sabadhI aneka lekhA paNu lakhyA che. 2 pratimAnI takarAranA sabadhamAM jUdA jUdA vidrAnAe grahaNa karelI paddhatimAM mukhyapaNe e prakAra jovAmAM Ave che. eka niSedhaka, ane khIjI pratipAduka, yajJavijayajI mahArAjanI paddhati niSedhaka hatI, jyAre AnaMda
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhanajI mahArAjanI pratipAdaka hatI. yazovijayajI mahArAje pratimAne niSedha karanArAone niSedha karavAnI zailI pakaDI che, jyAre AnaMdaghanajI mahArAje pratimAno niSedha karavAne badale pratimAnAM upakAranuM pratipAdana kareluM che. pratimA saMbaMdhamAM yazovijayajI mahArAjanA lekho vAMcatAM jaNAya che ke, te samayamAM A takarAra gaMbhIrarUpamAM AvI pahoMcelI hatI. AvI gaMbhIrarUpamAM A takarAra hatI tyAre svAbhAvika che ke, bannemAMthI kaI paNa pakSanuM mAthu dhaDa upara hAya nahIM. AvI sthiti cAlatI hatI tyAre AnaMdaghanajI mahArAje pitAnA AtmabaLe vizeSa upakAraka, mArga kAma lIdhu. teoe pratimApUjananI rIti tathA tene gabhIra bhAva stavanAvalimAM sthira karyA che. zrI suvidhinAthanA stavananA pahelA padamAM kevA ullAsapUrvaka, prabhAte uThI pUjA karavI te batAvyuM che. bIjA padamAM dravyazuci ane bhAvazaci dharIne jinAlayane viSe hapUrvaka jaI trIke sAcavI manane ekAgra sAdhavAnuM kahyuM che. pachInA padomAM jUdI jUdI pUjAonA bheda ane vidhi darzAvI che. ane chevaTe bhAvapUjA ane paDivattI (prAtapattI) pUjAnuM svarUpa batAvyuM che. AnaMdaghanajInI pratimA pratipAdaka zailI kevI hatI te nIcenA zabdothI jaNAze- Ima pUjA bahu bheda suNIne, sukhadAyaka zubha karaNI re; bhavika chava karaze te leze, AnaMdaghanapada dharaNI re suvidhi , A uparathI joI zakAze ke, AnaMdaghanajI mahArAjanuM valaNa pratimAnI sthApanA paratvenuM hatuM, eTalu ja nahI paNa teo pratimAnA parama anuyAyI hatA. ATalu chatAM teonI vRttio evI zAMti pAmI gaI hatI ke, teoe pratimAno bodha karavA mATe gabhIra pratipAdaka zailI pakaDI che. zrI yazovijayajIe niSedhaka zelI grahI hoya ke Ana daghanajIe pratipAdaka zailI pakaDI hoya, paNa ATalu to cokkasa che ke, sattaramA zatakamAM A takarAre gabhIrarU5 grahaNa karI lIdhu hatuM, kemake je tema na hota, te pUrvanA AcAryoe tatvanA grathomAM A viSayane ghaNu karI vistArapUrvaka cI nathI tema mahArAja sAheba paNa carcata nahi.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ A sthaLe lakSyamAM rahevuM joIe ke, upAdhyAyajI zrI yazovijathajI mahArAjanA pratimA saMbaMdhInA purUSArthane utArI pADavAno hetu rAkhyo nathI. yazovijayajI mahArAjanA samayamAM niSedhakane niSedha karavAnI zalI upakAranuM kAraNa hoya ne te kAraNe teoe te zilInuM anukaraNa karyuM hoya e saMbhavita che. dezakALane anukULa vicAra batAvavAnI zailI hoya che. teozrInA samayamAM te zelI anukULa nahI hoya ema ApaNe zI rIte kahI zakIe ? sataramA zatakanI jaina samAjanI dharmasaMbadhI sthiti, AnaMdaghana saMbaMdhamAM hamaNAM sudhI aMgita vicAra karyA. arthAta AnaMdaghanajInA jJAna sAmarthya, dazA Adi saMbadhamAM atyAra sudhI kahevAyuM have teonA lekha uparathI sattaramA zatakanI jaina samAjanI dharma sabaMdhI sthiti parathI je prakArAza paDavAyegya che te saMbadhe DuMka lakhIe. AnaMdathanastavanAvali jemAM prathama ATalI vAta dhyAnamAM tarata AvI jAya che sattaramA zatakamAM jainadharmanI adara gacchabhedanA kalezo ghaNuM cAlyA karatA hovA joIe. e gacchabhedanA kalezane mULa jaLasIMcana sAdhuvarga taraphathI maLatuM hovuM joIe. sAdhuvarganI sthiti avannatinA mArgabhaNuM hovI joIe uttama guonuM adbhutva hovuM joIe. jJAnamArga bhUlAI javAthI kriyAjaDatva samAjane viSe bahu vartatu hovuM joIe. AtmajJAna bhaNIne lakSyArtha rahyA hovo na joIe. ekAMta vyavahAra mArga bhaNI samAjanI vRtti derAyelI hovI joIe. nizcaya mArga tarapha kadaSTi udAsIna hovI joIe. sAmAnyataH A prakAranI sthiti sataramAM satakanI hatI ema joI zakAya che. A pratyeka abhiprAyanI vRddhi arthe huM AnaMdaghananAM vacane mUkIza. " prathama, gacchabhedanA kaleza viSe. anaMtanAtha bhagavAnanI stavanAmAM trIjA padamAM kahyuM che ke,, . gacchanA bheda bahu nayaNa nihALatAM, 'tevI vAta karatAM na lAje; udara marahUdi nijakAja karatAM thakAM, meha, naDiyA kaLikALa rAje
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAI mANekalAla ghelAbhAIe A padane paramArtha nIce pramANe bharyo che - eka tarapha mata athavA vaccane mamatva, ane bIjI tarapha nirmaLa AtmatvanI vAta karavI e banatuM nathI. jyAM matane mamatva heAya tyA AtmatvanuM jANapaNu hotu nathI, chatAM samudAya athavA tapAlakAdi gacchanA bhedamAM guMthAyelA evA teo tattvanI vAta karatAM zaramAtAM nathI. vRkSanA mULamAM agni baLato chatAM vRkSa lIluM rahe te sabhavita nathI; tema mamatva ane tattvanI vAta tene visa vAda che eTale mama-vIo yathArtha tatva jANe, ane kahe te upara kahelA vRkSanA daSTAMta jevuM che. A gaccha ane pratibhedamAM guMthAelA mamatvIo zuM kare che ? ane temanI evI sthiti kema che ? te kahe che. AvA mamatvIone kaLIkALarUpI rAjAe, athavA kaLikALanA rAjamAM moharAjAe naDatara karI che, arthAta moharAjae teone pitAnA tAbAmAM lIdhelA che; ane tethI kapAyapUrvaka temanI karaNI hoya che, ane tethI teo udarapoSaNa vigere kAma kare che, ane paramArthathI vegaLA che. sAmAnya manuSyone mohe keAIne keDa sudhI to koIne garadana sudhI rahelA che; eTale sAmAnya manuSyamAM kapAya je ke ochI jovAmAM Ave che, paNa A vadhArI matavAdione te meharAjAe pagathI te mAthA sudhI grahaNa * mAi mANekalAla ghelAbhAI jhaverIe AnaMdaghanacAvIzI (stavanAvali) nA ardha lakhI chapAvI rAkhyA che; paraMtu te haju bahAra pADela nathI. teoe chapAvelA svAnubhava darpaNa" nA saMbaMdhamAM eka lekhakanA haka upara trApa mAranAra pagaluM zrI,vetAmbara jaina pariSadanI amadAvAdanI beThaka veLAe levAnuM kareluM joI teone A covIzI' ne arthe bahAra pADatAM teonA vajane aTakAve che. mArA abhiprAya pramANe bhAI mANekalAle A artha sArA bharyA che keTaleka sthaLe kharI vAta kahetAM tINatA vAparavI paDI hoya tethIsamudAya kaleza karaze e bhaya rAkhI bhAI mANekalAla A artha bahAra na paDe e vAta eka lekhakanI naitika himmatane pAtra na gaNAya. bahAra nahIM pADelA evA eka graMtha athavA temAMnA keI prasaMga upara vivecana karavAno anyane haka na hovA chatA meM A caritramAM aneka sthaLe tema karyuM che te mATe bhAI mANekalAla pAse kSamAnI yAyana; che
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Y karelA chaeN, eTale temanAmAM kAyanI prabaLatA jAya che. tee bApaDA dayApAtra che kahyu che ke,~ lAkhe nirapekSaka vacata, kriyA dekhAve qara; vAkA tapa sa yama sarva, karyeA karAvA krUra. 2 " mATe je ekAMta pakSI, game teA yA pakSI hAya, vA bhakti pakSI hAya, ke "gurU gurU japanA, era sama supanA" ema kahenAra gurU pakSI hAya, te paNa nirapekSa vacana kheAlanAra kaSAyavAna cAre gatimAM bhramaNukaraze. ,, A tIvra vacane upadezaka athavA sAdhuvarga tarapha kahyA che. jainanA dharmagurUone AhArAdi zarIrapASaNanA sAdhanA zrAvaka samUdAyagAMthI prApta karavAnA haiAya che. jainasAdhune arthe kAMI paNa AhArAdi padArtha taiyAra karAvI zakAtA nathI. tene te zrAvakavargamAM gAyatI peThe krI karIne gAcarI jevA alpa alpa AhAra laI peAtAnuM zarIrapASaNa karavuM paDe che, AvI rIte kAI te paNa paNa kicit mAtra kheAjArUpa na thanAra evA jainadharmagurUe pratye AnadhanajI jevI zAMtamUrtti evI tIkSNatA batAve che, ke tamA kaLikALanA pratApe mehapUrvaka peTa bharavAnu kArya kare che. A zuM banAve che ? A kathana ema batAve che ke te samaye gacchanA mamatvamAM dhamaeNgurUe rAcyA mAcyA rahetA heAvA joIe. eka taraph gacchanA mamatvamAM rAcyA rahevu ane khIjI taraphathI tattvanI vAto karavI e asa bhavita jevu, gaNI Ana dhanajI tene kahe che ke, tamane zarama AvatI nathI ke tattvanI vAtA kare che. AnadadhanajI mahArAjane kahevAnA hetu eve che ke, dharmagurUe paramArthathI vegaLA che, kemake jeo paramArthane jANanAra hAya teone teA kAI paNa prakAre mata mamatva hoya ja nahI. dharmagurUe pratye ATalA sakhata kaTAkSa jyAre mahArAja sAhebe karyAM che tyAre ApaNe je sAra upara 'AvI zakIe te eja ke, A vakhate dharmagurUe sapradAyameAhane ghaNA AdhIna thaI gayelA haze je dharmagurUonI sthiti AvI thai gai hAya, te zrAvaka samUdAyanI eTale sAmAnyata jainasamAjanI sthiti kavI pAmara thai gaI hovI joie e saheje vicArI zakAya tevuM che, jUdA jUdA aneka prasa gee me mArA taraphathI prakaTa thatA sanAtana jaita" patramAM siddha karavA prayatna karyA che ke, zvetAmbaga, digambara jevI ""
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 AkarI dazAnI vizeSatA pitAnI dRSTi samIpa na rAkhatAM, dezakALane yogya rithati rahevI joIe. evI keI apekSAe upakAraka vicAraNAne ja ekAMta vaLagI rahyA tethI krame krame temAM zithilatA dAkhala thatI gayela; temaja digambaree, ekAMta digambara vRttino ja Agraha rAkhI, kavetAmbara dazAnu upayogIpaNuM na joyu tethI zAsanarakSaka evA dharma gurUone temAMthI lepa thaye. vetAmbaroe jJAnIpurUSoe sahetu rAkhela avakAzane vizeSa upayoga karavA mAMDayo tenuM pariNAma e AvyuM ke eka vakhata e AvI gayo hato ke, vItarAga yatinI dazA gabhIra adhamapaNAne pAmI gayelI (juo, saMdhapaTaka), matalaba ke, vetAmbara dazAmAM kAI upakAraka kAraNe rAkhela avakAzane vizeSa labAvatA jatAM pariNAma e Avatu gayelu ke, sAdhudazAmAM zithilatva Avatu gayu A zithilatvanA kAraNeja jUdA jUdA aneka ga7bheda janma pAmelA, ane e gacchabhedanA jUdA jUdA vADA badhAI , eka jAtane tenA sevanakartAomAM saMsAranA jevo meha utpanna thayela. jyAM Avo moha hoya tyAM tattvanI vAta kyAM saMbhave ? ane je dharmagurUonI dazA AvI hoya, te pachI AkhA samAjanI sthiti kevI avanata hoya te kahevA karatAM kalpI zakAya tema cheA uparathI joI zakAya che ke, AnaMdaghanajI mahArAjanA samayamAM aneka gabhedonI ja jALa thaI rahelI; e jaMjALanI vRddhi artha jaLasIcana dharmagurUothI thayelu, ane sAmAnya jana samAjanI sthiti dharma jhagaDAovALI thaI rahelI A uparathI temaja zrI naminAthI stavanA uparathI joI zakAya che ke, sugarUno vega A kALamAM bahu ocho thaI gayela; eTale ke upadezakavarganI sthiti avanatinA mArga pratye hatI. A stavanAmAM kahyuM che ke - kSata anusAra vicArI bela, sugurU tathAvidha na male re, kiriyA kari navi sAdhI zakIe, e viSavAda citta saghaLe re. A sthaLe zrata eTale jenasiddhAMta, temAM kahelA vacanone AdhAre vicArIne ja boluM chuM, to jevAM AgAmA gurUnAM lakSaNe kahyA che tevA gurUo maLI zakatA nathI, temaja sAdhupaNAnI kriyA karIne huM mekSa sAdhI zakato nathI; tethI e pUrve kheda saghaLAnA manamAM vyApta rahe che bhAI mANekalAle A padano je paramArtha bharyo che temAM nIcenI vAta bhajaLanI jAya te jamA
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApaNuM khAsa dhyAna khecanArI che.- . "zrI Ana daghanajI mahArAjanI anumodanA karanArA te vakhatamAM keTalAka bIjA sAdhumunirAje paNa hatA, ane keTalIka daMtakathAne AdhAre zrImadda yazovijayajI ane navijayajI mahArAja Ana daghanajInA samakAlIna thayA che, ke jemanA jeTalI vidvatA ane kriyAparAyaNapaNuM temaja , AtmalakSa hAla te jovAmAM AvatAM nathI tevA vakhatamAM paNa A mahA mAne kahevuM paDayuM che ke, zAstra pramANe jotAM zrI zAMtinAtha bhagavAnanI stavinAmAM kahyuM che tevA Agamadhara samakatI ane jemanI saMvararUpa kriyA che ityAdi guNe vALA gurU mane jaNAtA nathI." bhAI mANekalAlanA A vacano bahu kALajIpUrvaka lakhAelAM che. teonA hRdayamAM je vAta hovAno saMbhava che te vAta teoe jo ke kahI che; paNa te evI spaSTatApUrvaka kahI nathI ke, jethI ekAeka teno khyAla AvI jAya, ane teoe tema sa kAraNa karyuM jaNAya che bhAI mANekalAlane kahevAne hetu hu je barAbara samajI zakato houM, te mane lAge che ke, teo ema kahevA mAMge che ke, upAdhyAyajI zrI yazovijayajImahArAja ane niyavijayajI mahArAjane viSe paNa je AzayamAM AnaMdaghanajI mahArAje jinAgamamAM sugurUnI dazA joI che te prakAranI dazAmAM koI aze nyana rahelA AnaMdaghanajI mahArAjanI dRSTimAM AvelA hovA joIe, kemake nahI te teo (Ana daghanajI) "mugurU tathAvidha na mile re" evA bhAraviALA zabdo belata nahIM - A jAtano abhiprAya, bhAI mANekalAlanA vacano parathI mAre thAya che. je bhAI mANekalAlane kahevAno abhiprAya e heAya, te mane lAge che ke, teoe te spaSTa bhASAmAM nathI batAvyo teno hetu ema jaNAya che ke, upAvyAyajI zrI yazovijayajI mahArAjanu jainasamAjamAM eTaluM badhuM vAstavika mAhAmya che ke, je teo (zrI yazovijayajI) nA sabaMdhamAM ki cita mAtra tIvrapaNe belAya, te samAja sahana karI zake nahI , A kAraNe bhAI mANekalAle bhApAranA kALajIvALI karI jaNAya che te game tema che, paraMtu eTaluM to lAge che ke, bhAI mANekalAlanA vicAreparathI jema kaMIka aspaSTapaNe jaNAya che tema, AvA prakAranI AzaMkA, AnaMdaghanajI mahArAje
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 racelA A pada parathI udbhave, to te kevaLa agya che ema lAgatuM nathI ?' ApaNe jema jANIe chIe ke, yazavijayajI mahArAja eka asAdhAraNa siddhAMtavettA hatA, eTaluM ja nahI paNa jo ema kahIe ke, siddhAMtajJAna prakAzavAmAM kaLikALa sarvajJa zrIhemaca drAcArya pachI zrIyazovijAjI mahArAja jevA samartha bIjA kaI thayA nathI to te khoTuM nathI, tema ApaNe A vAta paNa sAMbhaLIe chIe ke, upAdhyAyajI mahArAja AnadaghanajI mahArAja pratye pUjya buddhithI jotA hatA, eTalu ja nahI paNa Ana daghanajI mahArAje zrI upAdhyAyajIne cekasa vivAo prApta karavAnuM dhAryuM hatuM A uparathI ApaNe je azviprAya upara AvI zakIe te eja ke, AnaMdaghanajI mahArAjanI dazA vizeSa tIvra hovAthI teoe pitAne yogya vizeSa sAmarthyavAna gurUnI AvazyakatA vicArI hoya AvA samaye upayukta padamAM AnaMdaghanajI mahArAje "sugurU tathAvidha na mile re" evA zabdo kahyA hoya e saMbhavita che. zrIyazovijayajInI caracanAo jotAM jaNAya che ke, prathama teonuM pAMDityazaktinuM ghaNuM mahAna kruraNa hatuM, ane pachIthI pAMDityazaktinI sAthe adhyAtma lajyanI vizeSa jAgRti thavA pUre AnaMdaghanajI mahArAje upayukta padanI racanA karI hoya Ama chatAM ema na kahI zakAya ke, upAdhyAjanI dazA AnaMdaghanajI mahArAjane pAtra gurU thavAnI hatI, kemake A nadaghanajInI dazA te oraja hatI athavA Ana daghanajI mahArAjanA gheraNa (Standard) pramANenI AtmajAgRti upAdhyAyajI mahArAjanI hatI evI teone khAtrI na paNa thaI hoya bhAI mANekalAlanA lekhaparathI A kAraNe ubhavatI A za kAna A je ke eka prakAranuM samAdhAna che, paraMtu AvA prakAranI AzaMkAmAM javA karatAM je ApaNe ATalu vicArI svastha rahIe ke, AnaMdaghanajI mahArAje "sugurU tathAvidha na mile re evA je zabda vAparyA che te utsargapaNe vAparyA che to te vadhAre yogya che jJAnIe koI vAta ekAta kahetA nathI, tema AnuM daghanajI mahArAje A vAta ekAMta nahI kahetAM utsargapaNe kahelI che eTale apavAdarUpa vyaktio rahI jAya ke jeo jinAgamane viSe kahelA sugurU lakSaNo sahita heya AvA apavAdarUpa purUSomAM kAM zrIyazovijayajI Adi purUSo na hoya ? A sthaLe ema Aza kA karavAmAM Ave ke, Ana daghanajI mahArAje e stavanAmAM je prakArane bhASAprayoga karyo che te parathI ema lAge che ke, kema jANe A
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 A vAtAne mArI joI vakhata naya, te naMdaghanajI mahArAjane pitAne tathA prakAranA gurUno vega na maLatAM kheda pUrvaka e vacane kADhayAM na hoya? A za kAnuM samAdhAna eTaluja che ke, Ana daghanajI mahArAjanI dazA ghaNI vardhamAna thatI gayelI hovI joIe. te chatAM teo pitAne gya evA sugurUnAM avalabananI jarUra padhAratA hoI tevA sugurUno yoga teoe na joI A vacane kADhayAM che. huM ATaluM lakhuM chuM, paNa te ghaNuM DarapUrvaka lakhu chu, kemake vakhate yazovijayajI mahArAja jevA asAdhAraNa mahAtmAne mArAthI avinaya thaI jAya, te mAre keTalA bhavabhramaNa karavAM paDe tene mane bahu khyAla rahe che. sataramAM cattakamAM jainasamAjanI dharmasaMbadhI sthiti jJAna saMbaMdhamAM bahu nirbaLa thaI gayelI; ane kriyAjaDatva ghaNu vadhI gayelu, ema AnaMdaghanajI mahArAjanA nIcenA vacanathI jaNAya che - eka kahe seviye vividha kriyA karI, phaLa anekAMta locana na dekhe phaLa anekAMta kiriyA karI bAyaDA, dhAma raDavaDe cAra gatimAMhe lekhe. . A padamAM mahArAja sAhebe kriyAne niSedha karyo nathI, paraMtu jeo samajyA vagaranI mAtra kAyakalezarUpa kriyAomAM dharma mAnI pravarte che tenI dayA khAI, jJAnamArga tarapha lakSya karAvyo che. A pada uparathI spaSTa thAya che ke, A samayamAM zuSka-jJAnarahita-kriyAkAMDamAM tAmbara saMpradAya vizeSa rAcI rahyo hovo joIe je jJAnasahita kriyAkAMDa anusarAte heta, to * mahArAjajIne AvA lAgaNuM bharelAM vacano kahevAne prasaMga maLyo na hota. jJAnamArga ghaNo pAmara sthitimAM A samaye AvI gayela hovo joIe, te zrI dharmanAthanA stavana uparathI nIcene bhAga laIe chIe te parathI jaNAze. paraNu nidhAna pragaTa mukha AgaLa, jagata ula dhI he jAya, jinezvara tivinA juo jagadIzanI aMdha dha dhulAya. jinezvara arthAta, utkRSTa evu je gupta dhana te moDhA AgaLa prakaTa che, paNa tene jagatanA prANIo oLagIne cAlyA jAya che, bhagavAnanI ti arthAta jJAnaprakAza vinA AMdhaLAnI pAchaLa AMdhaLo cAlyA jAya che. ahI ti,
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 zabdathI jJAna kahevAne uddeza che. jagata dharma mAnI ekAMta jaDakriyA jJAnavinA karatAM joI A vacano kahyAM che. stavanAvali ane "bahoterI"nA avalokana parathI jaNAze ke, mahArAja sAhebe kriyAjaDatvane mATe jagat jIvonI ghaNI dayA khAdhI che; ane jJAna mATe AvazyakatA gAI che keTalIka vakhata evuM bane che ke, be yugapada upakAraka vAta hoya che; temAM eka vAta upara ghaNo ja ocho lakSya thaI gayo hoya che, ane bIjI vAta upara ghaNAja vizeSa bhAra mUkAI gayo hoya che. have A baMne vAta je yugapada na hoya, te samatolapaNu jatu rahI Avazyaka kaLa thatu nathI AvA prasaMge jJAnI purUSe je vAta ghaNI gANu thaI gaI hoya che tenA u. para ghaNe bhAra mUke che ane jenA upara vizeSa bhAra mUkAI gayo hoya che tenA saMbaMdhamAM kAMIka naramAza lAvavA jevuM kare che, jJAnI purUSanI A pravRttine udeza lekasamUha jaI zakato nathI, eTale gANa thayela vAta para bhAra mUkavAne hetu na samajatAM ema mAnI bese che ke, pratipAdaka purUpa ekAMta te vastune ja upadeza kare che, ane je vAta mATe naramAza lAvavA jJAnI purUpa upadeza de che. te vAtano niSedha kare che ema samaje che jJAna ane kriyA e banne yugapada jevI riti dharAvatAM padArtho che jJAna hoya, ane kriyA na hoya to jJAna zukapaNAmAM paDayuM rahe che, ane jo kriyA hoya ane jJAna na hoya to zuSkakriyA athavA kriyAjaDatva Ave che. A kAraNothI banne sAthe joIe AnaMdaghanajI mahArAjanA samayamAM jJAnamArga pratye, upara joI gayA tema upekSA thaI gayelI eTale teoe jJAnamArga upara bahu bhAra daI upadeza karyo, ane kriyAkAMDa jJAnarahitatAe hadabahAra thate joI tene naramAza ApavA mATe mahArAja sAhebe vicAro darzAvyA Anu pariNAma e AvyuM ke, kriyAjaDa thaI gayelA jIvoe ema mAnI lIdhuM ke, AnaMdaghanajI mahArAja kriyAne uthApe che; ane ekalA jJAnane sthApe che AvI mAnatAnA kAraNe teone adhyAtmI' kahI gALo bhAMDatAM, ane Aja kAraNe teone "bha gaDabhUtA" evuM nahIM IcchavA yogya vizeSaNa paNa Apelu. A saikAnA prathama bhAga sudhI kriyAjaDatvanuM prabaLa vadhAre cAlelu, eTale tyAMsudhI Ana daghanajI mahArAjanA saMbaMdhamAM AvI bhUla bharelI mAnInatA cAlI AvelI chellA be dazakA thayAMja, arthata zrImAna rAjacaMdranA samaya pachI lekenI te mAnInatA
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 pharavA lAgI che. vAstavika rIte jotAM, AnaMdaghanajI mahArAje kriyAne nidha karyo ja nathI, paraMtu sUtrAnusAra kriyA sAdhavAne upadeza Ape che. zrI anaMtanAthanI stavanA 6 ThA padamAM kahyuM che ke, pApa nahIM keI usUtra bhASaNa se; dharma nahIM koI jaga sUtra sarIkho, sUtra anusAra je bhavika kiriyA kare, tehanuM zuddha caritra parIkhe. - dhAra jema nijasvarUpa arthe kriyA karavAmAM Ave te adhyAtma grahaNa karavAyogya che temaja je kriyA karatAM adhyAtma prApta na thAya te kriyA paNa nathI. nija svarUpa je kiriyA sAthe, teha adhyAtma lahiye re, je kiriyA karI caugati sAdhe, te na adhyAtma kahiye re zrI' zreyAMsa ' vaLI, kriyA sthApakavacana zrI suvidhinAthanA stavanamAM A pramANe kahela che - suvidhi jisesara pAya namIne, zubha karaNI ema kIje re, ati ghaNo ulaTa aMga dharIne, praha uThI pUcha je re. suvidhi suvidhijinanu Akhu stavana pUjAnI vidhithI bhareluM che e vAMcavAthI jaNAya tema che ke, teoe pUjA Adi vidhionuM akhaMDa pratipAdana karyuM che; ane je pUjAdi vidhionu jeNe pratipAdana karyuM hoya te tapazcaryAdi uttama sAdhanone niSedha kema kare ? mane Azcarya thAya che ke, AvA mahA tmA pratye leke kema evo AkSepa karavA nIkaLelA ke, teo kriyAnA niSedhaka hatA. AmAM Azcarya pAmavA jevuM jeke kAMI nathI, jyAM sudhI samyagdaSTi nathI thaI tyAM sudhI jIvo emaja mAnI bese che. ApaNI najaronajarane tAjeja dAkhala che. zrImAna rAjacaMdra, ke jeoe kriyAdi sAdhananuM A pramANe nizcayavANI sAMbhaLI, sAdhana tajavAM neya, nizcaya rAkhI lakSamAM sAdhana karavAM seya, --zrI AtmasiddhizA.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAsu zabdomAM uttama pratipAdana karyuM che teo pratye, hamaNAMnA jevA vidyAvilAsI kALamAM paNa AkSepa karavAmAM AvatuM hatuM, te pachI je samaye vidyAvilAsano abhAva hato te samaye Ana daghanajI mahArAja pratye AkSepa jAya emAM kAMI Azcarya jevuM na gaNAvuM joIe. Ana daghanajI mahArAjanA samayamAM AtmajJAna bhaNI samAjanI udAsInatA thaI gayelI hovAnAM pramANa nIce pramANe che - * AtamajJAnI zravaNa kahAve, bIjA te dvavyaliMgIre vastugate je vastu prakAze, AnaMdavana mata saMgI re.. vaLI, adhyAtama je vastu vicArI, bIjA jANa labAsI re; vastu gate je vastu prakoze, AnaMdaghana matavAsI re. zrI prayAsa pratye pratyeka vicAramAM mahArAjasAhebe AtmajJAna bhaNI jAgRtikarAvavA artha prayatna karyo che, ane ekAMta kriyAjaDatvane niSedha vAra vAra karyo che e vAta ema batAvavA mATe pUratI che ke, sataramA zatakamAM jaina samAjamAM AtmajJAna bhaNI ghaNI upekSA thaI gayelI upAdhyAyajI zrIyazovijajI mahArAja A vAtanI sAkSI pUre che, kemake teo mahArAjasAheba samakAlina hatA. je zabdomAM teo sAkSI pUre che te za do A pramANe che-- vidhayarasamA grahI mAsIA, rAcIA kugurU mada pUra che ' dhAmadhuma dhamAdhama calI, - jJAnamArga 2 dura re, AtmajJAna pratye upekSA dharAtvanArAo pratye mahArAjazrIe kahyuM che, ane zuSka adhyAtmIone bhUlI gayA che evuM nathI zuSka athavA zabadaadhyAtmIone udezIne kahe che ke, nAma adhyAtama, ThavaNu adhyAtma, dravya adhyAtma cheDe re, bhAva adhyAtama nijaguNa sAdhe; te tela zu raDha maMDe re zrI zreyAMsaka
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 * zabda adhyAtma artha suNIne, niravikalpa Adaraje re ' ' zabda adhyAtama bhajanA jANa; hAna grahaNa mati ghara che. zrI zreyAMsa sattaramAM zatakamAM athavA AnaMdaghanajI mahArAjanA samayamAM zadaadhyAtmIo paNa hovA joIe mahArAja sAhebe, A samayamAM ekAMta vyavahAramArganuM sevana ane nizcaya mArganuM vismaraNa jeI kahyuM che ke, paramAratha paMtha je kahe, raMje enaMta re, vyavahAre lakha je rahe, tehanA bheda ene re dharama0thavahAre lakhe dehila, kAMi na Ave hAtha re, zuddha naya thApanA sevatAM, navI rahe duvidhA sAtha re dharama A pramANe A vyavahAra ane nizcaya athavA paramArthamArga para vicAraNuM batAvI che, TuMkAmAM sattaramAM saikAnI sthiti, tyAre, A pramANe jaina samAjanI dharma sabadhe AnaMdaghanajI mahArAjanA vicAre parathI jaNAya che. jainasamAjanI aMdara aneka dharmanA matabhede pravartatA hatA, A matabhedane laIne aneka dharmalezo hevA jAIe A dharmakalezane vRddhi artha jaLasIMcana gurUo taraphathI thatu hatuM dharmagurUo paNa te kAraNe bahu unnata sthitimAM nahAvA joIe. uttama gurUonu ghaNu alpatva hatuM, ane dharmagurUonI je unnata dazA nahotI to pachI zrAvaka samUhano to nahevI joIe e dekhItu che samAjane lakSya ekAMta kriyAkAMDa upara rahyo hato. AtmajJAna bhaNI lekenI udAsInatA hatA. ekAMta vyavahAramArganu sevana bahudhA thatu hatu. zuSka adhyAmIo paNa samAjamAM hovAne saMbhava che pratimA saMbaMdhI kaheze gaMbhIrarUpa pakaDayu hatu, jJAnamArga ajAgRta hatA. ekaMdare vetAmbara saM. pradAyanI sthiti sattaramA zatakamAM saMtoSakAraka nahIM hoya. A pramANe Ana ghanajI mahArAjanI kRtinA AdhAre jeTaluM vivecana thaI zakyu teTalu karavA me prayatna karyo che. mArA lakhavAmAM athavA vicAramAM je kAMI deSa hoya te mATe kSamA cAhuM chuM. A lekha pUrA karatAM eka
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAta khAsa jaNAvavAnI rahe che ke, AnaMdaghanajI mahArAjanA samayanI jainasamAjanI sthitinuM avalokana karavAnuM te ja phaLa che ke, je ApaNe sataramA zatakanI sthitinI sAthe cAlu zatakanI sarakhAmaNI. karI ApaNe keTaluM jAgRta thavAnuM che te vicArI vartana karIe. sataramAM zatakamAM janasamAjamAM dharmamatabhede hatA, atyAre jainamAM dharmamatabhede ghaNA che, tathApi have te dUra karavA joIe evI vRttine kiMcita janma thayo che khare sataramA zatakamAM dharmaleza ghaNu hatA atyAra sudhImAM A zatakamAM paNa kAMI ochA nahotA paraMtu have te vAta ThIka nathI. ema samajavAnI zarUAta thaI che sataramAM zatakamAM dharmakalezane dharmagurUonuM jaLasIcana hatu cAlu zatakamAM paNa tevu jaLasI cana thoDA varSa pahelAM sudhI hatu, tathApi have teo e bAbatamAM kAMIka meLA paDyA che. sattaramA zatakamAM uttama gurUonu je ke AnadanajI mahArAjanI daSTie alpatva hatuM, paraMtu cAlu jamAnAnI sarakhAmaNIe te kALa atyAranA karatAM ghaNo uttama hatA, kAraNa ke te samayamAM ane davanajI mahArAja piteja temaja niyavijayajI mahArAja, upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAja ane bIjA base ka paDita vidyamAna hatA. A sataka, zataramA zatakanI sarakhA e A bAbatamAM avarNanIya rIte pachAta che sataramA zatakamAM zrAvaka dazAnI sthiti nirbaLa hatI, paraMtu A zatakamAM te tethI ghaNuja guNI nirbaLa che. sataramA zataka karatA atyAre vadhAre parimANamAM samAja kriyAjaDatvamAM rahyA che, sataramA zatakamAM adhyAtma hatuM tenA karatAM A zatakamAM ghaNuM ghaNuM ochuM che zuSka adhyAtmIo A kALamAM vadhAre haze ke kriyAjaDavAna te eka tapAsa karavA jevI bAbata che. pratimA sabadhI kaleza che karavAnI vRtti samAjamAM hamaNAM ja zarU thAya che. Aze zuda 2, 1964 manasukhalAla
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna AnaMdaghanajInA jIvana saMbaMdhamAM mArA A vicAre meM AMjathI pAMca varSa upara bahAra pADayA hatA. tyAra pachI tenA saMbaMdhamAM ATaluM sAhitya bahAra AvyuM che - 1. mahUma bhAI govI dajI mepANInI sUcanAthI bhAI mehanalAla dalIca dezAIe AnaMdaghanajI mahArAjanI stutirUpe je kAma karelAM che te bahAra mUkyAM hatAM 2. vaLI, bhAI mehanalAla agrejImAM yazovijayajI mahArAjanuM saMkSipta caritra lakhyuM che temAM paNa AnaMdaghanajI mahArAjanA saMbaMdhamAM vicAra batAvavAmAM AvyA che. 3. tyAra pachI, je stavanAvali mATe prathama meM carcA karI che te bhAI mANekalAla ghelAbhAIe AnaMdanajInI stavanAvali navA artha bharI bahAra pADI che. 4 ane sauthI chellAM munirAja zrI buddhisAgarajIe AnaMdaghana "bahoterI tenA vivecanapUrvaka bahAra pADI che. AnaMdaghanajI mahArAjanI stutirUpe yazovijayajI mahArAje je kAvyo lakhyAM che te Ana daghanajInA sabaMdhamAM abhuta prakAza pADanAra che. bhAImohanalAle yazovijayajI mahArAjanu je caritra lakhyuM che tene mATe teo prazasAne pAtra che. khAsa karIne eTalA mATe che ke te nUtana Dhabe ane te paNa vaLI aMgrejImAM lakhyuM che. bhAI mANekalAle stavanAvalinA je artho bharyA che te atyArasudhI bharAyelA artho karatAM navIna paddhatie lakhAyAM che ane te ja paddhati atyAranA jamAnAne anukULa che. Ama chatAM kahevuM " joIe ke, kaI kaI sthaLamAM bhAI mANekalAla joIe tevu vastu svarUpa " samajyA nathI. atyAra sudhImAM Ana daghanajInI A stavanAvalinA 22 tIrthakarenAM stavane maLe che. bhAI mANekalAlane suratavALA jhaverI magana bhAI pratApacaMda dvArA chellAM be stavane maLyAM che meM A pade joyAM che. A padanI kRti, alabata, hamaNAMnI te nathI jaNAtI. ogaNIzamA sikAnI pUrvanI jaNAya che; Ama jaNAtAM chatA bhASAvivekazAstra ( Philology ) nI daSTie jovAmAM Ave che, mAruM mAnavuM che ke, te be pade Ana daghanajI mahArAjanI kRti che ema kahevAvAne saMbhava nathI, arthAta huM te kRti AnaMdaghanajInI hoya evA abhiprAya upara AvI zakatuM nathI.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ - . : : - bunizrI buddhimAgrajIe AnaMdaghana bahetarImAM AvelA gUDha padanA artha, lekhavAmAM sArI mahenata karelI jaNAya che, temaja teonA jIvanacaritra saMbaMdhI vire deravavAmAM paNa stutipAtra sehenaMta lIdhelI dRSTi gocara thAya che. ' para AvI rIte cAra judI judI dizAomAM je prayatna thayAM che. te teonA parizramanI apekSAe avazya prazaMsanIya che. A saghaLuM chatAM mAre kahevuM joIe ke, AnaMdaghanajI mahArAjanI stutirUpe karelAM yazovi yajI mahArAjanA pade zivAya bAkInA parizrame AnaMdaghanajI mahArojanA saMbaMdhamAM zodhakhoLanI apekSAe thoDAja aMzae- prakAza pADanArAM che. zodhakhoLanI daSTie tapAsa karavAnuM pariNAma kAMIka navana prakAza pADanAruM Avavuja joIe. jevuM pariNAma AveluM mane e parizramo mAM thoDAja aMze jovAmAM Ave che. mane kheda thAya che ke, ApaNu vidvAnomAM zodhaLarUpe prayAsa bahuja pAmara che. bhAI mANekalAle zodhakhoLarUpe ApaNane AnaMdaghanajI mahArA jenA saMbaMdhamAM kAMI saMgIna kahyuM nathI. teoe chellAM be pada vizeSapaNe konA hovA gya che tenI paNa khatrIpUrvaka zodha karayA mehenata karInathI; zrI buddhisAgarajI mahArAje upara kahyuM tema mehanata te ghaNI karI che. A paNane vAtarUpe ghaNuMya kahyuM che -paNa temAM mAtra vicArene laMbAvyA uparAMta navIna dha meLa rUpa kAMI kahyuM mane daSTigocara nathI thayu. '' * sahArAjazrI dhakhoLanI dRSTi para caDhyA hatA te teo kAMIka sAruM ajavALuM pADI zakata. huM ahIM vistArathI lakhI zakatA nathI, paNa meM je tapAsa karI che te parathI kahI zakuM chuM ke, bahetarImAM kaI kaI ? pada bIjA purUnAM hoI AvI gayAM che. koI kAI para eka digambara vidhAnatA che ane kaI kaI pada kabIra sAhebanA-praNa che ' he, zarUAtamAM kahI gayo chuM tema mArI zarIramakRti anukuLa na hoI AnaMdaghana bahetarImAM bahAranI kayAM kayAM pade AvI gayAM che tenI tapAsa laI zakuM tema nathI; eTale ATaluM mAtra sucanarUpe kahu chuM. * ApaNI samAjane jAhera jIMdagI ane khAnagI jIdagInA be bhAge pADavAnuM haju have zIkhavAnuM che, eTale ke, be paricayIo jAhera jIMdagImAM ka AjanA pa
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ judA judA vicAre dharAvanArA hoya, eTale sudhI hoya ke eka utara dizAnA cheDe janAra hoya ane bIje dakSiNa dizAne cheDe janAra hoya; jyAre khAnagI jIvanamAM teja be vyaktio paricayIo tarIke ja nahIM paNa khAsa mitro tarIke rahI zake che AvuM zikSaNa ApaNulokane viSe haju sudhI nathI eTale jAhera vicArenA saMbaMdhamAM jUdAM paDavAnuM thatAM aMgata paricaya ane - mitratA hoya te tene nAza thAya che, eTaluja nahIM paNa keTalIka vakhate viparItatA ubhI thAya che. Ama huM jANuM chuM. A mATe mArI samAjano anubhava che, chatAM mArI samAja jAhera vicAre bhinna bhinna dizAnA hoya chatAM aMgata sabaMdhamAM mitro tarIke rahI zakAya evu zIkhe teTalA mATe A sthaLe me upalA parizramanA saMbaMdhamAM mArA vicAre nikhAlasa dIle batAvyA che. A sthaLe mAre "Ana daghana bahoterI" nA sabaMdhamAM jarAka vizeSa kahevuM che. munizrI buddhisAgarajIe bahoterInA zabdArtha ane bhAvArtha lakhavAne badale je mAtra aMgrejI kavionA kAvyapara jema Tuka no ( Notes ) lakhAya che tema lakhI heta to AnaMdaghanajI mahArAjanI bahoterI je adhyAtmarasathI rasabase che te akhaMDa raheta meM sAMbhaLyuM che ke, bhAI motIcaMda gIkApaDayA, solIsITara bahetarInA artha lakhe che. teo kevA AkAre artha lakhe che te huM jANune nathI, paNa jo teo koI prakAranA artha bharavAnA parizramamAM paDyA hoya to teone huM bhalAmaNa karuM chuM ke, tevA parizramamAM na paDatAM mAtra TuMka ne (Notes) lakhavAnuM karavuM je artha bharavAmAM Avaze to te adbhuta kRtinI khAsa khubI (special beauty) je adhyAtmarasa che te heLI nAMkhavA jevuM thaze chevaTe, eTaluja kahu chu ke, pAMca varSomAM AnaMdaghanajI mahArAjanA sabaMdhamAM je kAMI lakhAya che tenI aMdara AnaMdaghanajI mahArAjanuM svatva (personality) jaNAvanArU khAsa nUtana tatva to mane jovAmAM AvyuM nathI. mAgazara suda 2, 1970 . mara 20 me,
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 47 devacakA .. - 1 6 , ' ' 1 janma, dIkSA Adi saMbaMdhI vigato adbhava ba ukta mahAtmA kayAM, kyAre janmA, mAta pitA kahyuM hatA tathA dIkSA tyAre lIdhI hatI, samAdhi kayAre thayA te saMbaMdhI bIlakula vigato paLatI nathI. teo adhyAtmarasika ane mahAna addabhuta jJAnazALI hatA . viSe bIlakula saMdeha nathI tenI khAtrI temanI vidyamAna kRtio che ke re darekanuM sakSma parizIlana karavAthI turataja jaNAI Ave che. - * . * 2. gaccha ane gurU paraMparA * * teo kharataragacchane vibhUSita karatA hatA. temanI gurU paraMparA nIce pramANe che. * - it . kaTika-kharataragajinacaMdrasUri. , puNyapradhAnapAdhyAya : sumatisAgare pAdhyAya sAdhuraMga zajasAgaravAcaka jJAnadharmapAThaka dIpacaMdapAThaka * * devacaMdrajI 3 samayanirNaya. * kayAre dIkSA lIdhI re samAdhistha thayA vagere hakIkata hamaNuM je je sAdhano upalabdha che teparathI bIlakula maLI zakatI nathI je maLe che te parathI eTaluM ja kahI zakAya ke amuka samayamAM vidyamAna hatA. ''." kharatagacchane 1 mI pATe AvelA chaThThA ke 65 mI paDe AvelA mitimAM jinacaMdra te tapAsavAnuM rahe che.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 AgamasAradvAra nAmanA graMtha temaNe saM. 1776 phAgaNa zuda 3 ne maMgaLavAre pUro karyo che ema temaNe chelle prazasti karIne kathela che. ane zrI padmavijayajIe potAne gurU zrIuttamavijaya nirvANa saMbaMdhI * lakhelA DhALaba dhamAM evuM darzAvyuM che ke - bhAvanagara Adeze rahyA, bhavihita kare, mahArA, lAla. teDAvyA devaca drajIne have Adare, , hArA lAla. vAMce zrI devacaMdrajI pAse bhagavatI, - mahArA lAla., paNa anugaddhAra vaLI zubhamati, mahArA lAla. sarva AgamanI AjJA dIdhI kare devaca dajI, mahArA lAla. jANI yogya tathA guNa-gaNanA dajI. hArA lAla. A prasaMga zrI uttamavijayajIe saMvata 1791 nA vaizAkha suda 6 ne dine lIdhelI dIkSA pachI che, ane te sava ta 1799 mAM che. zrI uttamavijayajI bhAvanagara AvI devaca drajIne lAve che, ane temanI pAse zrI bhagavatI sUtra, punavaNuM (prajJApanA) satra, anuyAgaddAratra pote bhaNe che. te bhaNuM rahyA pachI zrI devaca cha uttamavijayane vegya ane guNathI bharapUra jANI sarva AgamanI AjJA Ape che. A uparathI jaNAya che ke zrI devacaMdrajI saMvata 1776thI te savata 1799 sudhI vidyamAna hatA. temanI kRtio 1 saskRta. nayacakAre-A graMtha malavAdisUrinA nayacaka ke jemAM sattAzI nonuM varNana che te sAmAnya purUSane samajI zakAya tema nathI, tethI temAM thI uddhata karIne lakhela che A udhUta athavA sArarUpe nayanA graMthamAMthI nayanu bahu sAruM svarUpa samajI zakAya che - jJAnasArapara rAnama,jarI nAmanI TIkA-racI saMvata 1796 kArtika mAsa zudi pa navAnagara, mULa graMtha zrImadda yazovijayajI kRta ane chaka judA judA viSayonuM sArabhUta rahasya. batAvanAra, che, te paranzrI devacaMdrajIe TIkA lakhI che. A parathI jaNAya che ke zrImad vijayajI ( tapAgaccha) ne upara temane bahu premabhAva hatA, kAraNa ke te ja TIkA
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA temanA saMbaMdhe mahAna vizeSaNo Apela che. A apragaTa che te pragaTa thavAnI bahu jarUra che. 2 gujarAtI AgamasaddhAra (AgamasAra)-ro saMvata 1776 phAgaNa zuda 3 bhomavAra ane te durgAdAsa mATe moTAkoTAmAM comAsuM rahIne karyo. ane zrImad umAsvAtikRta tatvArthAdhigama sUtranA anupama saMkSipta sAraupasaMhArarUpe sahAyarUpe che, ane temAM uttama rIte jaina darzanane sAra spaSTatApUrvaka samajI zakAya che. A graMtha gadyAtmaka che. | muninI paMcabhAvanA-mRtabhAvanA, tapabhAvanA, ekatatvabhAvanA, ane satvabhAvanA e pAMca muninI bhAvanA DhALa ane duhArUpe padyamAM suramaNIya rIte rIte pratipAdita karI che. A paNa ukta graMthamAM sAmela che. A jesalameramAM vardhamAna zeThanA AgrahathI banAvela che ane brahakalpasUtramAMthI yojela che. adhyAtmagItA-AmAM adhyAtma zuM che, AtmAnuM zuM che, AtmAnuM zuddha svarUpa kaI rIte prApta karI zakAya vagere uttama rIte vivecana karyuM che. A ukta mukAmAM artha sAthe joDela che Ane lI baDI gAmamAM racela che. aSTapravacana mAtAnI sakjhA--pAMca samiti ane traNa gupti maLI AThane siddhAMtanI mAtA kahela che, ane te dareka munie zuddha rIte pAlavAnI che, AnuM svarUpa ghaNuM dhArmika ane rahasyabhUta vacanamAM sajhAyAmAM samAveluM che arthasahita rA. manasukhalAla harilAla kRta "navapUjAdi saMgrahamAM pragaTa thayela che. A navAnagaramAM racAyela che. prabhaMjanAnI sajhAya-AmAM pahelAM rUpaka ApI vasudeva huMDI, nAmanA ati prAcIna jaina graMthane AdhAre muninI guNabhAvanA bhAvI che. racanA lIMbaDImAM karI che. A paNa ukta "navapUjAdi saMgrahamAM artha vagaranI prakaTa thayela che. vartamAna covIsI-zrI RSabhAdi vartamAna vIza tIrthakomAMnA dareka upara eka eka stavana ema cAvIza stavana che. Ano bALAvadha
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa zrImadda devacaMdra svapajJa racela che ema kahevAya che. A svargastha zeTha bhImazI mANeke chapAvela che, temAM naya, nikSepa Adi aneka sUkSma bAbate dareka stavanamAM batAvela che, tethI tavanA grAhaka dareka jaine te vAMcavAnI sAthe bahu manana karavA yogya che. atIta jina stavana vIzI--A vIza stavane paNa tatvanA rahasyathI pUrNa che. Ane vizeSa spaSTatAthI manana karI zakAya. tene mATe tenA artha karI rA. manasukhalAla harilAle pitAnA "sumati prakAza" nAmanA hamaNuMja bahAra pADavAnA graMthamAM prakaTa karela che. vIza vihamAna jina stavana - zrI sImaMdhara Adi mahAvidehAdi kSetramAM vicaratA vIzajina bhagavAnapara vIza stavana karela che, A paNa artha sAthe ukta graMthamAM bahAra paDavAnA che. dhyAnamALA-AmAM dhyAnane viSaya tenA prakAra sAthe sArI rIte carcA che. snAtra pUjA-A pUjA pracalita che, ane prabhunuM snAtra karavAmAM je uccabhAvanA prakaTa thavI joIe te dravya ane bhAvathI AmAM jaNAvela che. navapada pUjA -A pUjA hamaNAM je svarUpamAM che tevuM sUkSma nirIkSaNa karatAM temAM traNanI kRtionuM saMmilana che. 1 zrImad yaze vijaya cha 2. zrI jJAna vimalasUri 3, zrI devacaMdrajI prathamanA be samakAlIna hatA e nirvivAda che, zrI devacaMdrajI te vakhate hatA ke nahi te temanuM caritra cogya upalabdha thatuM na hovAthI kahI zakAtuM nathI. chuTaka stavana sajajhAya-dhaNuM haze paNa hAlamAM traNa upalabdha che, 1 zrI viraprabhunuM divAlInuM stavana temAM vIraviraha bahu karUNAddha rIte varNavela che. 2 " samakita navi lahyuM--e sajajhAya che temAM prathama samakita ane pachI kriyA ema pratipAdana karela che. 3 "Ajate lAho lIjIe, kAla koNe re dIThI nAmanI vairAgyotpAdaka sajajhAya che. AvI rIte je kRtio upalabdha thaI zakI che te ahIM khArUpe nedhela che, bIjuM je kaMI heya te te turata prakaTa thavAnI jarUra che,
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. 5 kavi ane jJAnI uparanI darzAvelI sarva kRtio vicAratAM je chApa hRdayane paDe che, te e che ke teozrI zuddha aMtarAtmAnA svarUpe hatA je je vANurUpe hRdayane AvirbhAva nIkaLela joIe chIe, te vicAratAM spaSTa jaNAya che ke teozrI abhuta, vira, adhyAtmajJAnI hatA. pitAnA samayamAM gachabheda, gacchanA jhaghaDA ghaNA hatA te temanA caMdrAnana jinanA stavanamAM Abehuba jaNAve che, chatAM te para pitAne karUNuM AvatAM pitAne zuddha svarUpanA zedhakane kyo mArga ISTa che tenA uttaramAM taTasthatA, akavAyatA, zuddha AtmadharmamAM ramaNatA e mArga svIkAryo che. jJAnanI uttama kATi to dareka sthale jAjavalyamAnaja rahe che. pitAnA samayanI sthiti ane pitAnI atirika bhAvasthiti te temanA kAvyanA rahasyane khejanArane turataja mAluma paDI Ave che, ane tepara lakhavA dhAre te ghaNu jaNAvI zake tema che. 6 temanA gurU zrI dIpacaMdra gurU pratye caritranAyaka bahu prema, bhakti, bahumAna, AjJAdhAratA ' rAkhatA, ane temanI sAthe rahI pite ghaNe sthaLe vihAra karela che, ane gurUe saMvata 1788 mAM zatruMjaya para zrI kuMthunAtha bhagavAnanI pratiSThA ane samavasaraNanI pratiSThA karI che. temaja amadAvAdamAM sahastraphaNAnI pratiSThA karI che. zrI devacaMdrajIe pite saMvata 1794 mAM zatrujayapara pratiSThA karI che evuM zilAlekha parathI jaNAya che 7 vihAra zrI devacaMdajI potAnA gurU zrI dIpacaMdra pAThaka sAthe zatrujaya, amadAvAda, ghaNe sthaLe vihAra karela che, temanI kRtioparathI jaNAya che ke jesalamIra, meTA keTA, amadAvAda, navAnagara, pAlItANuM, lIMbaDI bhAvanagara vagere vagere sthaLe comAsA tathA vihAra karela che. temAM paNa lIMbaDI eka zAMtisthAna potAnuM hoya nahi tema tyAM ghaNI vakhata sudhI rahI comAsAM karI zAMtinA phalarUpe pitAnI kRtio karI che. lIMbaDImAM
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ para pAse bhaNyA utta, eTaluM ja nahi 956ma copAI pitAne pustaka bhaMDAra hato ema kahevAya che, tethI tyAM ja karatAM temanI kRtio ane temaNe saMgrahela virala pustake maLI Ave tema che. . : - 8 samakAlIna jaina vidvAne ' , , zrI satyavijaya panyAsanA ziSya paraMparAnA jinavijaya, tene zi bda uttamavijaya gaNI, A vakhate vidyamAna hatA, eTaluM ja nahi paNa uttamavijaya zrI devacakrajI pAse bhaNyA hatA. nayavijaya gaNi (adhyAma kalpadruma copAI racanAra,) prakhyAta kavi caMdarAsAnA kartA mehanavijaya,ane rAsAprabaMdhakartA zrI udayaratna paNa samakAlIna hatA. A darekanI sAthe zrI devacaMdrajIne sarakhAvatAM te tadana bhinna ja paDe che. kAraNa ke jevI jJAnanI nimalatA, ane adhyAtmanI rasikatA devacaMdrajImAM jhaLakATa mAre.. che tevI anyamAM nathI. 9upasaMhAra, , uparokta jeTaluM maLI zakyuM teTalu lakhavAno prayatna karyo che, tethI zrImad devacaMdrajInA AMtarika jIvanane bIlakula nyAya ApI na zakatAM bAhyathI jeTaluM jANI zakAya teTalu atre noMdhyuM che. deza, khalana Adi saMbadhe micchAmi dukakaDa lauchuM, temAM sudhAro karanArane tathA A cAritramAM vizeSa vadhAre karanArane A lekhaka aMta:karaNa pUrvaka AbhAra mAnaze. prinsesa sTrITa. vIra saM2437) ' gurUcaraNopAsaka mohanalAla dalIcaMda desAI , vaizAkha zudi paMcamI bI. e. ee, bI, ,, : 1
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jena kAvyadohana. nAma graMtha 1 le. ------ zrImAn AnaMdaghana. . ----- - - - zrImAna Anaravana, zrI vetAmbara sa pradAyane viSe visa. 1772 nI samIpamAM vidyamAna hatA teo zrInuM apara nAma lAbhAnadao, hatu zrImAna yazovijayajInA teo zrI samakAlina hatA stavanAvali. stavanA 1 lI -rAga mArU, karama parIkSA karaNa kumAra ca -e deza. bha jinezvara prItama mAre re, ora na cAhuM katha, rIjha sAheba saMga na parihare re bhAge sAdi anata. varSabha0 1. prIta sagAI re jagamAM sahu kare che, prIta sagAIna keya, + prIta sagAI re nirapAdhika kahI che, sapAdhika dhana bAya. bha0 2. keI kaMtha kAraNa kAI bhakSaNa kare re, malazuM kathane dhAya, e melo navi kahiye sabhave re, mela kAma na Aya. bApabha0 3. koI pati jana ati ghaNuM tapa kare re, pati raMjana tana tApa, e pati rajaname navi citta dharyuM re, rajana dhAtu milApa pabha0 4. koI kahe lIlA re alakha lala taNI re, lakha pUre mana Aza, deSa gatine lIlA navi ghaTe re, lIlA dopa vilAsa bha0 5 citta prasanna re pUjana phala kahyuM re, pUja akhaDita neha, kapaTa rahita thaI Atama arapaNA re, Ana daghana pada reha, bha0 6
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ jena kAvyadehana. stavanA 2 -rAga AzAvarI mArU mana mohyuM re zrI vimalAcale re--e dezI pathaDe nihALuM re bIjA jinataNo re, ajita ajita guNa dhAma: je te jItyA re teNe hu chatiyo re, purUpa kisyu muja nAma. patha0 1. carama nayaNe karI mAraga jevo re, bhUlo sayala sa sAra; jeNe nayaNe karI mAraga joIe re, nayaNa te divya vicAra. patha0 2. purUSa para para anubhava jevatA re, adhe adha pulAya; vastu vicAre re je Agame karI re, caraNa dharaNuM nahIM hoya. pathaDe. 3. tarka vicAre re vAda para parA re, pAra na pahoce keya abhimate vastu vastugate kahe che, te viralA jaga joya. paMthaDe ja. vastu vicAre re divya nayaNu taNe re, viraha paDyo niradhAra; taratama joge re taratama vAsanA re, vAsita bodha AdhAra. parthaDe pa. kAla labdhi lahI patha nihAlazuM re, e AzA avila ba, e jana jIve re jinajI jANajo re, AnaMdaghana mata aMba, pathaDe 6. stavanA 3 jI -rAga rAmagrI, rAtaDI ramIne ki hAthI AviyA re-e dezI saMbhavadeva te dhura sevA save re, lahi prabhu sevana bheda, sevana kAraNuM pahelI bhUmikA re, abhaya addeSa ada. saMbhava0 1. bhaya ca calatA he je pariNAmanI re, depa arecaka bhAva; kheda pravRtti he karatA thAkiye re, doSa abodha lakhAva. sabhava. 2. carabhAva he carama karaNa tathA re, bhava pariNati paripAka; depa Tale valI draSTi khule bhalI re, prApati pravacana vAka. saMbhava3, paricaya pAtika ghAtika sAdhuzu re, akuzala apacaya ceta; graMtha abhAtama zravaNa manana karI re, parizIlana naya heta. sabhava. 4. kAraNa jege ho kAraja nIpaje re, emAM koI na vAda; paNa kAraNa viNa kAraja sAdhiye re, e nija mata unamAda. saMbhava che. mugdha sugama karI sevana Adare re, sevana agama anUpa, je kadAcita sevaka yAcanA re, AnaMdaghana rasa rUpa. saMbhava che.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ -. ----- - - - - - - + zrImad AnaMdaghA. stavana 4 thI- rAga dhanyAzrI, siMdhuo, Aja niha rise nA --e chI abhinadana jina darisaNa tasiye darisaNa durlabha deva, mata mata bhede re je jaI pUchIe, sahu thApa ahameva. abhinaMdana. 1. sAmAnya karI darisaNa dohyalu, nirNaya sakala vizeSa, madame gheryo re che kema kare, ravizazi rUpa vilekha. abhinaMdana. 2. hetu vivAde ho citta dharI joIe, ati durgama nayavAda; AgamavAde ho gurUgama ke nahI, e sabalo vivAda, abhinaMdana. 3. ghAti agara ADA ati ghaNuM, tuja darisaNa jaganAtha; dhIThAI karI mArga saMcara, seguM kaI na sAthe. abhinaMdana4. darisaNa darisaNa raTate je kapha, to raNa rojha samAna, jehane pIpAsA ha amRta pAnanI, kima bhAje viSapAna abhinadana 5. tarasa na Ave che maraNa jIvana taNa, bIje darisaNa kAja, darisaNa durlabha mulabha kRpA thakI, AnaMdaghana mahArAja abhinadana 6. stavanA 5 mIrAga vasaMta tathA kedAre, gumati caraNakaja Atama arapaNa, darapaNu jima avikAra sugyAnI mati tarapaNa bahu sammata jaNiye, parisara paNa suvicAra, sugyAnI. sumati. 1. trividha sakala tanu dhara gata AtamA, bahirAtama dhurI bheda, sugyAnI bIjo aMtara Atama tIsara, paramAtama aviccheda, sugAnI sumati2 Atama budde kAyAdika aa , bahirAtama agharUpa, gugyAnI kAyAdikane he sAkhIdhara rahyA, atara Atama 35, gugyAnI. gumati 3. nAnAnaMde ho raNa pAvana, varjita sakala upAdhi. agyAnI atapriya guNa gaNa maNi Aga, ema paramAtama sAdha, mugyAnI. sumati : bahirAma tajI atara AtamA, rUpa thaI thira bhAva, mugyAnI paramAtamanuM he Atama bhAvavuM, Atama arpaNa dAva, mugyAnI. sumati5 Atama arpaNa vastu vicAratA, bharama TaLe mati doSa, gugyAnI parama padAratha pati saMpa, AnadAna sa pila, nugAnI, sumati6
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ jena kAvyadehuna. stavanA 6 ThThI - rAga'mArU tathA siMdhuo, cAdaliyA saze kaheje mArA kathane re--e dezI paprabha jina tuja muja AMtarU re, kima bhAMje bhagavata; karma vipAke kAraNa joIne re, koI kahe matimada. padmaprabha0 1. payaI, kiMI, aNubhAga, pradezathI re, mUla, uttara bahu bheda, dhAtI, aghAtI he baMdhRdaya, udIraNA re, sattA, karma viccheda. padmaprabha0 2. kanakapalavata paDi purUSa taNI re, jeDI anAdi svabhAva; anya saMjogI - jihAM lage AtamA re, sasArI kahevAya. pAprabha0 3. kAraNa ge he badhe badhAne re, kAraNu mugati mUkAya; . Azrava saMvara nAma anukrame re, heya upAdeya suNuya. padmaprabha0 4. yujanakaraNe huM atara tujha paDayo re, guNa karaNe karI bhaga; , , , graMtha ukata karI paDitajana kahyuM ke, atara bhaga suga. padmaprabha0 5. tuja muka atara atara bhAMjaze re, vAjathe magala tUra, jIva sarevara atizaya, vAdhaze re, AnaMdadhana rasapUra. padmaprabha0 6. stavanA 7 mI - rAga sAraMga tathA malahAra, lalanAnI dezI zrI supAsa jina vadiye, sukha saMpatine hetu, lalanA. - zAta sudhArasa jalanidhi, bhavasAgara mAhe setu; lalanA. zrI supAsa0 1. sAta mahA bhaya TAlA , saMsama jinavara deva; lalanA. ' ' ' ' sAvadhAna manasA karI, dhAro jinapada seva; lalanA. zrI supAsa2. zivaza kara jagadIzvarU, cidAnada bhagavAna; lalanA.' jina ArihA tIrthakarU, jyoti sarUpa asamAna; lalanA. zrI supAsa 0 3. alakha nira jana vaccha, sakala jatu vizarAma, lalanA. abhayadAna dAtA sadA, pUraNa AtamarAma, lalanA. zrI supAsa 4. vIta rAgamada kalpanA, rati ati bhaya sega, lalanA. - nidrA taMdA duradazA, rahita abAdhita vega; lalanA. zrI supAsa pa. parama purUSa paramAtamA, paramezvara paradhAna, lalanA. parama padAratha kamiTi, paramadeva paramAna, lalanA. zrI supAsa. 6.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn AnaMdaghana-stavanAvali. vidhi viraci vizvabharU, RSikeza jaganAtha, lalanA. aghahara aghamecana dhaNI, mukti paramapada sAtha, lalanA. zrI supAsa 7. ema aneka abhidhA dhare, anubhava gamya vicAra, lalanA . 'jeha jANe tehane- kare, AnaMdaghana avatAra; lalanA. zrI supAsa 8. stavanA 8 mI-rAga kedAro tathA geDI, kumarI rove Akada kare, mane keAI mukAve --dezI :dekhaNane de re, sakhi0 mune dekhaNa de, ' ' caMdraprabha mukha cada, sakhi0 upazama rasane kaMda, sakhi0 seve suranara Ika, sakhi0 gata kalimala du kha dada. sakhi0 1. suhama, nigeda, na dekhiyo, sakhi bAdara, atihi vizepa, sakhi0 puTavI, Au, na lekhiyo, sakha0 tela, vAu, na leza. sakhi0 2. vanasapati ati ghaNa dihA, sakhi dITha nahI dIdAra, sakhi. biti, cauridI, jala lihA, sakhi0 gati sanni paNa dhAra. sakhi0 3. sura, tiri, niya, nivAsamA, sakhi0 manuja, anAja, sAtha; sakhi apajajatA pratibhAsamAM, sakhika catura na caDhiye hAtha. sakhi0 4. ema aneka thala jANiye, sakhi0 darisaNa viNa jina deva, sakhi AgamathI mata jANiye, sakhi0 kIje nirmala meva sakhi0 5. nirmala sAdhu bhagati lahI, sakhi yoga avAcaka hoya, sakhi. kiriyA avaMcaka tima sahI, sakhi phala avAcaka joya sakhi0 6. preraka avasara jinavarU, sakhi0 mohanIya kSaya jAya, sakhita kAmita pUraNa suratarU, sakhi Ana daghana prabhu pAya. sakhi0 7. stavanA mI -rAga kedAre, ' ema dhane dhaNane paraNAve-e dezI ' muvidhi jisesara pAya nAmine, zubha karaNI ema kIje re ' ati ghaNo ulaTa aga dharIne, praha uDI pUchaje re muvidhi. 1. divyabhAva zucibhAva dharIne, harakhe dehere jaiye re; daha tiga paNa abhigama sAcavatA, ekamanA dhari thaI re. suvidhi 2. kusuma akSata vara vAsa suga dha, dhUpa dIpa mana sAkhI re, , aga pUjA paNa bheda suNI ema, gurU mukha Agama bhAkhI re. suvidhi. 3, jaya sI nA 9 sI mana dhana
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina kAvyadehana. ehanu phala deya bheda suNa je, anatara ne paraMpara reDa ANuM pAlaNa citta prasannI, mugati gugati sUra madira re. huvidhi4. pula, alata, vara, dhUpa, paI, gadha naivedya phalajala bharI re, aMga agra pUjA maLI aDavidha, bhAve bhavika zubhagati varI re. suvidhipa. sattara bheda ekavIsa prakAre, aThattara zata bheda re; bhAva pUjA bahu vidha niradhAri, dehaga durgati chede che. suvidhi. pha. turiya bheda paDivattI pUjA, upazama khINa sayogI re, cauhA pUjA Ima uttarajhaNe, bhAkhI kevala bhegI re suvidhi7. ema pUjA bahu bheda suNIne, sukhadAyaka zubha karaNI re; bhAvika chatra karaze te laheze, Anadaghana pada dharaNI re. guvidhi. 8. ' stavanA 10 mI. magalika mAlA guNaha vizAlA-e dezI. zitala jinapati lalita trIbhagI, vividha bhagI mana mohe re; karaNa kemalatA tIkSaNatA, udAsInatA sehe re. zItala0 1. sarva jatu hita karaNI karUNuM, karma vidAraNa tIkSaNa re, hAnAdAna rahita pariNAmI, udAsInatA zikSaNa re zItala0 paradu kha chedana IcchA karUNa, tIkSaNa paradu kha rIjhe re, udAsInatA ubhaya vilakSaNa, eka tame kema sI re. zItala0 3. abhayadAna te malakSaya karUNa, tikSaNatA guNa bhAve re, preraNa vikRta udAsInatA, Ima virodha mati nAve che. zItala0 4. zakti vyakti tribhuvana prabhutA, nigraMthatA yoge re; yegI bhegI vakatA mAnI, anupayogI upayoge re. zItala0 5. ItyAdika bahu bhaga tribhagI, camatakAra citta detI re; arijArI citra vicitrA, Ana daghana pada letI re. zItala0 6. stavanA 11 mI - rAga gADI. ahe matavAle sAjanA -e dezI zrI zreyAMsa jina aMtarajAmI, AtamarAmI nAmI re, adhyAtama mana pUraNa pAmI, sahaja muni gati gorI re. zrI zeSAMsa 1.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn AnaMdaghana-stavanAvali. sayala saMsArI iyarAmI, muni guNa AtamarAmI re, mukhyapaNe je AtamarAmI, te kevaLa ni kAmI re. zrI zreyAMsa2. nija svarUpa je kiriyA sAthe, teha adhyAtama lahiye re, je kiriyA karI caugati sAdhe, te na adhyAtama kahiye re zrI zreyAsa 3. nAmaadhyAtama, ThavaNaadhyAtama, vyaadhyAtama chaDe re, bhAvaadhyAtama nijaguNa sAdhe, te tehazuM raTa bhADe re. zrI zreyAsa. 4. zada adhyAtama aratha suNIne, nirvikalpa Adarajo re, zAdaadhyAtama bhajanA jANI, hAna grahaNa matI dharajo re. zrI zreyAMsapa. adhyAtama je vastu vicArI, bIjA jANa labAsI re. vastugate je vastu prakAze, Anadadhana matavAsI re zrI zreyAMsa 6. stavanA 12 mI -rAga gADI tathA paraji. tugiyAgiri zikhara sehe-e dezI vAsupUjya jina tribhuvana svAmI, ghananAmI paranAnI re, nirAkAra sAkAra sacetana, karama karama kala kAmI re. vAsupUjya. 1. nirAkAra abheda sagrAhaka, bheda grAhaka sAkAre re. darzana nAna bheda cetanA, vastu grahaNa vyApAra re. vAsupUjya0 2. kartA pariNAmI pariNAmo, karma je jIve kariye re, eka aneka rUpa naya vAde, niyate nara anusariye re. vAsupUjya. 3. dukha mukha rUpa karama phala jANe, nizcaya eka Ana de re, cetanatA pariNAma na cuke, cetana kahe jina caMdo re vAsupUjya0 4. pariNamI cetana pariNAma, jJAna karama phala bhAvI re, nAna karama na cetana kahiye, le te manAvI re. vAsupUjya pa. AtamajJAnI zramaNa kahAve, bIjA te vyaligI re, vastugate je vastu prakAze, AnaMdaghana mati sagI re. vAsupUjya0 6. stavanA 13 mI --rAga malahAra, iDara AbA AbalI re-e dezI dukha dehaga dure TayA re, sukha saMpada zuM bheTa, dhIMga dhanuM mAthe kiyA re, kuNa gaMje nara beTa.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ kauna kAvyadehane, vimala jina, dIThAM loyaNa Aja, mahArA sidhyA vaMchita kAja;* vimala jima, dIThAM loyaNa Aja, mahArAM sidhyAM vachita kAja. 1, | caraNa kamala kamalA vase re, nirmala thira pada dekha; . ' samala athira pada pariharI re, pakaja pAmara pekha, vimala jina, dIThAM loyaNa Aja, mahArAM sidhyA vachita kAja. 2. ' mujha mana tujha pada pakaje re, lIne guNa makara6, raMka gaNe madira dharA re, Ida cada nAgida; - vimala jina, dIThAM loyaNu Aja, mahArA sidhyAM vacita kAja, 3, sAhiba samaratha tuM dhaNI re, pAmyo parama udAra, , ' , ' ' mana vizarAmI vAha re, Atama AdhAra; vilama jina, dIThAM loyaNu Aja, mahArAM sidhyAM vachita kAja. 4. darisaNa dIThe jinatANuM re, sazaya na rahe vedha, dinakara karabhara pasaratA re, adhakAra pratidhi, vilama jina, dIThA loyaNa Aja, mahArA sidhyA vachita kAja. paM. abhiya bharI mUrati racI re, upama na ghaTe keya, zAta sudhArasa jhIlatI re, nirakhata tRpti na hoya, vimala jina, dIThAM loyaNa Aja, mahArA sidhdhAM vachita kAja ke. eka araja sevaka taNuM re, avadhAre jinadeva, ' ' kRpA karI mujha dIjIe re, AnaMdaghana pada seva, vimala jina, dIThA loyaNu Aja, mahA sidhdhAM vaMchita kAja. 7, tavanA 14 mI, dhAra taravAranI sohalI dahalI, caudamAM jinatANuM caraNa sevA; dhArapara nAcatA dekha bAjIgarA, sevanA dhArapara rahe na devA. dhAra0 1. e AkaNI. eka kahe seviye vividha kiriyA karI, phala anekAta locana na dekhe; phala anekAMta kiriyA karI bApaDA, raDavaDe cAra gati mAhe lekhe. dhAra0 2. gacchanA bheda bahu nayaNa nIhAlatAM. tattvanI vAta karatAM na lAje, udara bharaNAdi nija kAja karatAM thakA, moha naDiyA kalikAla rAje.dhAra 3. vacana nirapekSa vyavahAra jUThe kahyo, vagana sApekSa vyavahAra sAce;
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn AnaMdaghana-stavanAvali, vacana nirapekSa vyavahAra sa sAra kala, sAMbhaLI AdarI kAI rA. dhAro 4. deva gurU dharmanI zuddhi kahe kema rahe, kema rahe zuddha zraddhA na ANe, zuddha zraddhAna viSNu sarva kiriyA karI, chAra para lIpaNuM te jANe. dhAra0 5. pApa nahI keI usUtra bhAvaNa ji, dharma nahI kaI jaga sUtra sari; sutra anusAra je bhavika kiriyA kare, tenuM zuddha cAritra paridhAra0 6 eha upadezane sAra sakSepathI, je narA cittame nitya dhyAve, te narA divya bahu kAla sukha anubhavI, nitya Ana daghana rAja pAve. dhAra 7 stavanA 1pa mI, rAga goDI sAraMga, ' dezI rIonI dharmajinezvara gAu ragathe, bhaga ma paDaze he prIta, jinezvara , bIjo mana madira ANe nahI, e ama kulavaTa rIta. jinezvara dharma0 1. dharama dharama karato jaga sahu kira, dharamana jANe ho mama jinezvara. dharama jinesara caraNa grahyA pachI, kAI na bAMdhe che karma, jinezvara dharma pravacana aMjana je sadgurU kare, dekhe parama nidhAna, jinezvara hRdaya nayana nihAle jaga dhaNI, mahimA merU samAna, jinezvara. dharma3 doDatA doDatA doDatA doSei, jenI mananI re doDa, jinezvara prema pratIta vicAro TukaDI, gurUgama leje re jeDa, jinezvara, dharma, 4. eka pakhI kema prIti vare paDe, ubhaya milyA hue nadhi, jinezvara hu gamI hu mehe phadiyo, tu nIrAgI niraba dha, jinezvara dharma pa parama nidhAna pragaTa mukha Agale, jagata ula ghI ho jAya, jinezvara, jyoti vinA juo jagadIzanI, adhe adhaH pulAya, jinezvara dharma . nirmala guNa maNi rahaNu bhUdhara munijana mAnasa hasa, jinezvara dhanya te nagarI dhanya velA ghaDI, mAtA pitA kula vaza, jinezvara, dharma che. mana madhukara vara kara joDI kahe, padakaja nikaTa nivAsa, jinezvara. ' ghananAmI AnaMdaghana sAbhalo, e sevaka aradAsa, jinezvara dharma 8. stavane 16 mI - rAga malahAra catura mAmu pazcimI -e dezI zAMti jina eka muja vinati, suNo tribhuvanarAya re, zAMti sarUpa kima jANiye, kaho manakimaparakhAya re. zAMti. 1, . 5 , '
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAMti ra. ta pratibhA nema avirata vizuddha je zAMti3. zAti. 4. zAMti , jena kAvyadehana. dhanya tuM AtmA jehane, evo prazna avakAza re; dhIraja mana dharI sAMbhale, kahu zAMti pratibhAsa re. bhAva aviddha muvizuddha je, kahyA jinavara deva re; te tema avitatha sadahe, prathama e zAMtipada seva re, Agamadhara gurU samakitI, kiriyA savara sAra re, saMpradAyI avAcaka sadA, zuci anubhavAdhAra re zuddha Alabana Adara, tajI avara jAla re; tAmasI vRtti savi parihari, bhaje sAtvikI zAla re. phala visa vAda jehamA nahIM, zabda te artha sabaMdhi re; sakala naya vAda vyApI rahyA, te ziva sAdhana saMdhi re. vidhi pratiSedha kari AtamA, padAratha avireja re; grahaNa vidhi mahAjane parico, I Agame bodha re. duSTa jana saMgati pariharI, bhaje gugurU saMtAna re. joga sAmartha citta bhAvaje, dhare mugati nidAna re. mAna apamAna citta samagaNe, samagaNe kanaka pASANa re; vaMdaka nidaka sama gaNe, I hoya te jANa re. sarva jagajatune sama gaNe, samagaNe tRNamaNi bhAva re. mukti sa sAra beu sama gaNe, muNe bhavajala nidhi nAvare. ApaNe AtamabhAva je, eka cetanA dhAra re, avara savi sAthe saMgathI, eha nija parikara sAra re. prabhu mukhathI ema sAbhalI, kahe AtamarAma re; tAhare darizaNe nista, mujha pIdhAM savi kAma re. aha aha hu mukane kahu, na mujha no mujha re, amita kala dhana dAtAranI, jenI bheTa thaI tujha re. zAti sarUpa sakSepathI, kahyA nija para rUpa re, AgamamAhe vistara ghaNe, kahyA zAMti jina bhupa re. zAMti sarUpa ema bhAvaze, dharI zuddha praNidhAna re, AnaMdaghana pada pAmaze, te laheze bahu bhAna re. zAMti8. zAti 9. zAti0 10. zAMti. 11. zAMti. 1ra. zAti. 13. zAti 14 zAMti. 15.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 zrImAna AnaMdaghana-tavanAvali. stavanA 17 mI.-Aga gujarI, abara deha morArI hamAre-e dezI . kuyujina manaDuM kimahI na bAje ho, kuyujina jima jima jatana karIne rAkhuM,tima tima alagu bhAje che. kuyu. 1. rajanI, vAsara, vasatI, ujaDa, gayaNa, pAyAle jAya, sApa khAya ne mukhaDu thayu, eha ukhANe nyAya che. kutha0 2. mugati taNuM abhilApI tapiyA, jJAna ne dhyAna abhyAse, vayanI, kAMI ahag citta, nAbe avale pAme che. kuyu3. Agama Agamadharane hAthe, nAve kirNAvadha Aku, kihAM kaNe je haTha karI haTakuM, te vyAlataNI pare vAyu che. kuMthu. 4. jo Thaga kahu to Thaga na dekhu, zAhukAra paNa nAhI, sarva mAMhe ne sahuthI alagu, e acaraja mana mAMhI . kuyu. 5 je je kahu te kAna na dhAre, Apa mate rahe kAlo, sura nara paDitajana samajAve, samaje na mAre sAla ha. kuyu " me jANyuM e liga napusaka, sakala maradane Thele, bIjI vAta samaratha che nara, ene koI na jela ho kuyu 7 mana sAdhyuM teNe saghala sAbu. e vAta nahI bATI, ema kahe sAdhyuM te navi mAnu, e kahi vAta che meTI he. kutha, 8 manaDa durArAdhya te vaza ApyuM, te AgamathI mati ANu, AnaMdaghana prabhu mArU ANe, te sAcuM karI jANe che. kuyu , stavanA 18 mI-rAga paraja, karbhanA vaza racAyaka - dezI dharama parama aranAthane, kema jANu bhagavata re, svara samaye samajAviye, mahimAvata maha ta re (AkaNI) dharama 1. zuddhAtama anubhava sadA, svasamaya eha vilAsa re, parabaDI chAMhaDI jeha paDe, parasamaya nivAsa re dharama0 2. tArA nakSatra graha cadanI, ti dineza majhAra re, darzana jJAna caraNathakI, zakti nijAtama dhAra re bhArI para cIna, kanaka eka ri ga , vara10 3,
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ jena kAvyadehana. paryAya daSTi na dIjiye, ekaja kanaka abhaMga re. dharama0 4. darazana vAna caraNa thakI, alakha sarUpa aneka re; nirvikalpa se pIjiye, zuddha nirajana eka re. dharama pa. paramAratha paca je kahe, te raje aka tata re. vyavahare lakha je rahe, tehanA bheda anata re. dhara0 6. vyavahAre lakhe dehilA, kAMI na Ave hAtha re, zuddhanaya thApanA sevatAM, navi rahe duvidhA sAtha re. dharama , eklakhI lakhI prItinI, tuma sAthe jaganAtha re; kRpA karIne rAkhajo, caraNa taLe grahI hAtha re. dharama0 8. cakI dharama tIratha taNa, tIratha phala tatasAra re; tIratha seve te lahe, Adadhana niradhAra re. dharama0 9. stavanA 19 pI-rAga kAphI gevaka kima avagaNiye hA, mallijana. eha aba zobhA sArI, avara jene Adara ati dIe, tene mUla nivArI che. malijina1. jJAna svarUpa anAdi tamAra, te lIdhu tame tANI, juo ajJAna dazA rIsAvI, jAtAM kANuM na ANI ho malijina 2, nidrA supana jAgara ujAgaratA, turiya avasthA AvI, nidA gupana dazA rIsANI, jANI na nAtha manAvI ho malijina 3. samati sAthe sagAI kIdhI, parivAra gAThI, miyA mati aparAdhaNa jANI, gharathI bAhira kADhI ho. makSijina. 4. hAsya arati rati zeka dugachA, bhaya pAmara kasAlI, kapAya zreNI gaja caTatA, dhAna taNI gati jhAlI ho. malijina pa. rAga dvepa aviratinI pariNati, e caraNa mahine hA, vItarAga pariNati pariNamatAM, uDI nAThA ddhA che. malijina 6. vidodaya kAmA pariNamA, kAmya karama sahu tyAgI, nikAmI karUNarasa sAgara, anata catuSka pada pAgI che. . malijina che. dAna vighana vArI sahu janane, abhaya dAna pada dAtA; lAbha nidhana vaga vikAsa nivAraka, para lAbha rasa mAnA hai, ji - 8,
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn Anadhana-ratavanAvali. vIya vidhana paDita vIyeM haNI, pUraNa pachI yAgI, bhAgAbhAga dAya vidhana nivArI, pUraNa bhAga mubhAgI hA. e aDhAra kRSNa varjita tanu, munijana vRde gAyA, avirati rUpaka doSa nirUpaNuM, niSNu mana bhAyA he. JNu vidha parakhIzana vizarAmI, jinavara guNu je gAve; dIna nI mehera najarathI, Anadadhana patra pAve hA. stavanA 20 sI.--rAga kArI 17 malinjina 9. saddhijina 10. mallijita 11. muni muni2. muni 3 muni 4 AvA Apa padhArA pRya.----e dezI. munisuvrata jinarAya, eka mujha vinati nimuNe!. Atama tattva kayu jANyu jagata gurU, eha vicAra mujha kahiyeA; Atama tattva jANyAviSNu nimala,citta samAdhi navi lahiyo. AMNI, muni, 1. kAi amadha Atama tata mAne, kiriyA kaAA disa kriyAtaLu phUla kaheA kuNu bhAgave, ima pRyu cita rIse. jaDacetana e Atama ekaja, sthAvara jagama sirA, dukha sukha sa kara paNa Ave, citta vicArI ne parikhA. eka kahe nityaja Atama tata, Atama dakSiNu lIne, kRta vinAza akRtAgama paNu, navi dekhe matihI sAgata mita rAgI kahe vAdI, kSaNika e Atama jANI, adha mekha sukha dukha na dhare, eha vicAra mana ApyuM!. bhUta tu varjita Atama tata, sattA alagI na re, adha zakaTa jo najara na dekhe, teA zu kAje zarTa. ema aneka vAdimata vibhrama, sadra paDiyA na lahe, citta samAya te mATe pUchu, tuma viSNu tata kAI na kahe. valatu jagagurU aNipare bhAkhe, pakSapAta sakha chaDI, rAga deva meAha pakha jita, Atamazu Ta ma DI Atama dhyAna kare ja kAu, sA kiraName nAve. vAga jAla khIjI sahu jANe, eha tattva citta cAve. jijJe viveka dhariye pakha grahiye, te tata jJAnI kahiye, zrIyuniyana aa kama te, AnadAna patra haze, muni pa. muni 6. muni cha. 1 muni0 8. murti 9. suni0 1.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 jena kodahana. stavamAM 21 mI -rAga AzAvarI, dhana dhana saMpati sAco rAjA-e dezI paTa darisaNa jinamaMga bhaNaje, nyAsa paDaMga jo sAdhe re; nami jinavaranA caraNa upAsaka, paTa darisaNa ArAdhere.(AMkaNI) 0 1.' jina sura pAdapa pAya vakhANuM, sAkhya joga doya bhede re; Atama sattA vivaraNa karatAM, ho duga aMga akhede re. paTa0 2. bheda abheda saugata mImAMsaka, jinavara doya kare bhArI re, lokAloka avalaMbana bhajiye, gurU gamathI avadhArI . ghaTao 3. lokAyatika kukha jinavaranI, aza vicArI je kIje re, tava vicAra sudhArasa dhArA, gurUgama viNa kema pIje re. paTa4. jena jinezvara vara uttama aMga, aMtaraga bahiraMge re; akSara nyAsa dharA AdhAraka, ArAdhe dharI saMge re. paTa0 5. jinavaramA saghaLA darisaNu che, darzane jinavara bhajana re; sAgaramAM saghaLI taTinI sahI, taTinImAM sAgara bhajanA re. paTa0 6. jinasvarUpa thaI jina ArAdhe, te sahI jinavara hove re; bhagI IlikAne caTakAve, te bhagI jaga ve re. paTa. 7 cUrNa bhAga sUtra niryukti, vRtti paraMparA anubhava re; samaya purUSanAM aga kahyA e, je chede te dubhava re. para0 8. mudrA bIja dhAraNuM alara, nyAsa aratha viniyoge re, je dhyAve te nava vacije, kriyA ava caka bhege re. paTa0 9. zrata anusAra vicArI lu, mugurU tathA vidhi na mile re, kiriyA karI navi sAdhI zakIe, e vikhavAda citta saghaLe re. paTa0 10. te mATe ubhA karajeDI. jinava Agala kahiye re, samaya caraNa sevA zuddha de, jema Anadaghana lahiye che. paTa11. stavanA rara mI,--rAga mArUNI. gharaNuM lA-e dazI aSTabhavetara vAlahIre, tu muka AtamarAma, manarAvAlA, sugani jINuM Apo re, rA kaI che kAga, nAnAvAlA. 1.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna Ana'ghana-stavanAyali. .. ghara AveA dvAvAlamadharaAve, mahArIAzAnAvizarAma, ratha phreza hA sAjana ratha pherA, sAjanamahArAmaneArathasAtha, nArI kheA ze! nehulA re, sAca kahe jaganAtha, izvara adhage dharI rUM, tu mujha jhAle na hAtha, pazu jananI karUNA karI OM, ANI hRdaya vicAra, mANasanI karUNA nahI re, e kuNa dhara AcAra, prema kalapataH dhyiA re, dhariyA jAga dhatUra, caturAI| kuNu kaho re, gurU miliyA jaga sUra; mArUM te emAM kayuhI nahIM re, Apa vicAre rAja, rAjasabhAmAM mesatA ae, kisaDI badhasI lAja, prema kare jaga jana sahu re, nirvAhe te Ara; prIta karIne cheDI de re, teSu zu na cAle jora, je manamAM evu hatuM re, nisapata karata na jANuM; nimapata karIne chADatA re, mANasa have nukazAna, stavanA 3 sI.--rAga sAraga. 15 manarAvAlA. manarAvAlA manAvAlA. manarAvAlA. 3. manarAvAlA matarAvAlA. 4. 2. manarAvAlA. manarAvAlA. 5. manarAvAlA. manarAvAlA. 6. manarAvAlA manarAvAlA 7. manarAvAlA. manarAvAlA. 8. rasInI dezI dhruva pada gamI ho svAmI mAharA, nikAmI rAya, sugyAnI, nija guNu kAmI heA pAmI nu dhaNI, dhruva rAmI hai| thAya sugyAnI, dhruva0 1. sarva vyApI kaDDA sarva jAgapaNe, para pariGgamana svarUpa; sugyAnI; para rUpe karI tattvapaNuM nahIM, svasattA cipa mugyAnI; dhruva0 2. jheya aneka hA nAna anektA, jala bhAjana ravi jema; sugyAnI, vya ekatvapaNe gaNu ekatA, vijapada ramatA haiA khema. sugyAnI, dhruva 3. para kSetre gata geyane jANurve, parakSetre thayu jJAna, sugyAnI, astipaNuM nijamaMtra tume kahyA, nirmalatA guNumAna gyAnI, dhru10 4 jhaica vinAze hA nAna vinizva, kAla pramANe re thAya, sugyAnI, svakAle kaDDI svasattA, te para rIte na jAya sugyAnI; dhruva parabhAve kI paratA pAmatA, zvasattA thir ThANa, sugyAnI; AtmacatuSkamayI paramA nahI, te kima sahunA re jANu sugyAnI, dhruva 6 aguru laghu nija guNune dekhatA, nya sakala dekhata; gyAnI; p
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) jema kAvyadehana. sAdhAraNa guNanI sAdhamyatA, darpaNa jalane daSTAMta, sugyAnI; dhruva . zrI pArasajina pArasa rasa same, paNa IhA pArasa nAhi, sugyAnI. puraNa rasIo ha nija guNa parasana, AnaMdadhana muja mAMhi, sugyAnI; dhruva0 8. stavanA 24 mI.--rAga dhanyAzrI vIrajine caraNe lAgu, vIrapaNuM te mAgu re, mithyA moha timira bhaya bhAgyuM, jita nagAru vAgyuM che. vara0 1. cha umaththa varaya lesyA sage, abhisadhija mati age re; cuma thala kriyAne sage, yogI thayo umaMge che. vIra. 2. asaMkhya pradeze vIrya asaMkhe, yoga asaMkhita kuMkhe re, pula gaNa teNe lemu vize, yathAzakti mati lekhe re. vIra. 3. utkRSTa vIryane vese, yoga kriyA navI pese re; vigataNI dhruvatAne leze, Atama zakti na bese re; vIra kAma vIryavaze jema bhegI, tema Atama thaye bhegI re, sUrapaNe Atama upayogI thAya tehane aAgI re. vIra. 5. vIrapaNuM te AtamaThANe, jANyuM tumacI vANe re; dhyAna vinANe zakti pramANe, nija dhruva pada pahicANe re. vIra6 Alabana sAdhana je tyAge, para pariNatine bhAge re; akSaya darzana nAna vairAge; Ana dhana prabhu jAge re. vIra. 7 stavanAvali saMpUrNa
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn AnaMdaghana-padyaratnAvali, 17 padyaratnAvali', e ciMdra pAya, bhagatanidhi pAra . padyarana 1 luM. rAga-velAvala,' kayA sAthe uTha jAga bAu, kyA e AkaNa. aMjali jala kyuM Ayu ghaTata he, deta paherIyA ghariya ghAu re; kyA 1. i cadra nAgiDha munidra cale, keNa rAjA pati chAha rAu re, bhamata bhamata bhavajaladhi pAyake, bhagavata bhajanavina bhAU nAu re. kyA0 2. kahA vilaba kare aba bAu re, tarI bhavajalanidhi pAra pAuM re, AnaMdaghana cetanamaya mUrati, zuddha nirajana deva dhyAu re. kyA0 3. padyaratna 2 juM. rAga-velAvala-ekatAlI. re dhariyA re bAure, mata gharIya bajAve, nara zira bAbata pAgharI, tu kayA gharIya bajAve. re ghariyA 1 kevala kAla kalA kale, pi tu akala na pAve, akala kalA ghaTameM dharI, muja e gharI bhAve. re ghariyA 2. Atama anubhava rasa bharI, yAme aura na mAne, AnaMdaghana avicala kalA, viralA koI pAve. re dhariyA 3, padyaratna 3 juM, rAga-velAvala. jIya jAne merI sala gharI rI. yara e AMkaNI. suta vanitA dhana yovana mAto, garbhataNI vedana visarI rI. jaya0 1. supanake rAja sAca karI mAgata, rAcata chAMha gagana badarI rI, AI acAnaka kAla topacI, gahego kyu nAhara bakarI rI. chaya2. atithI aceta kachu cetata nAhi, pakarI Teka hArila lakarI rI, AnaMdaghana hIre jana chADI, nara mohyuM mAyA kakarI rI. jaya0 3 1 A kAvya "Ana davana baherI" nAmathI prasiddha che -saMhartA,
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 jainakAvyadahana. padyaratna 4 ku. rAga-velAvala. suhAgaNa jAgI anubhava prIta; suhAgaNa, e AMkaNI. nida ajJAna anAdi, miTa gai nija rIta ghaTa madira dIpaka kriyA, sahaja suntyAti sarUpa; Apa parAI ApahI, ThAnata vastu anupa kahA dikhAvu Ara, kahA samajAu bhAra, tIr acUka hai premakA, lAge sA rahe ThAra. nAda vikSubdhA prANI, gine na tRNa mRgalAya, Anadadhana prabhu premI, atha kahAnI kAya suhAgaNa0 1. suhAgaNa0 2. suhAgaNa0 3. suhAgaNa 4 ha padyaratna pa mu. rAga-AzAvarI. avadhU naTa nAgarakI bAjI, jANe na khAMbhaNa kAjI; avadhU. AMkaNI. dhiratA eka samayame ThAne, upaje viSNuse tabahI; ulaTa laTa dhruvasattA rAkhe, yA hama sunI na kAhI eka aneka aneka eka junI, kuMDala kanaka subhAve, jalataraMga ghaTamATI vikara, anita tAhi samAve hai nAMhI hai vacana ageAcara, naya pramANa sattabha'gI; nirapakha hAya lakhe koi viralA, kayA dekhe mata jaMgI. samayI sarava gI mAne, nyArI sattA bhAve; AnaMdadhana prabhu vacanasudhArasa, paramAratha so pAve. gharatna H OM". sAkhI Atama anubhava rasikA, ajaba sunyo vitata; nirvadI vedna kare, vena kare anata. rAga-sAmagrI mAharA bAluDA sanyAsI, deha devala maDhavAsI; e AMkaNI iMDA pigalA mAraga taja yAgI, mukhamanA dhara vAsI. brahmazrva madhi Asana pUrI khAyu, anahada tAna khajAsI, avadhU1. avadhU. 2. avadhU0 3. avadhU0 4. 1. mAhArA0 1 mAhArA0 2.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn AnaMdaghana-padyaratnAvali. 19 yama niyama Asana jayakArI, prANAyAma abhyAsI, pratyAhAra dhAraNAdhArI, dhyAna samAdhi samAsI. mAhAre 3. mUlauttaraguNa mudrA dhArI, paryakAsana vAsI, recaka pUraka kubhaka sArI, mana idiya jayakAsI mAhAre ja. thiratA joga yugati anukArI, Ape Apa vimAsI, Atama paramAtama anusArI, sIjhe kAja samAsI. mAhAre 5. padyaratna 7 muM. sAkhI. jaga AzA ja jIkI, gati ulaTI kula mera; karo dhAvata jagatame, rahe chUTo ika Thera. - rAga-AzAvarI avadhu kayA seve tana maThame, jAga viloka na ghaTame. avadhU0 e AMkaNI. tana makI paratIta na kIje, hahi pare eka palame; hala cala meTa khabara le ghaTakI, citte ramatA jalame. avadhU1. maThame paMcabhUtakA vAsA, sAsAdhUta khavIsA, china chana toDI chalanachU cAhe, samaje na bairA sIsA. avadhU0 2. zirapara paca vase paramezvara, ghaTame sUchama bArI; Apa abhyAsa lakhe koI viralA, nirakhe bukI tArI. avadhU. 3, AzAmArI Asana ghara ghaTameM, ajapA jApa japAve, Ana daghana cetanamayamUrati, nAtha nirajana pAve. avadhU0 4, padyaratna 8mu sAkhI. Atama anubhava phulakI, navalI ke rIta, nAka na pakare vAsanA, kAna grahe na pratIta. rAga dhanyAzrI vA sAraga. anubhava nAthe karyuM na jagAve. mamatA sa ga so pAya ajAgala, nate dUdha duhAve. anubhava0 1. mire kahete khIja na kIje, tu esIDI sIkhAve; bahena kahete lAgata esI, aMgulI sara5 dikhAve. anubhava che.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadohana. enake saMga rAte cetana, cetana Apa batAve; AnaMdaghanakI sumati AnadA, siddha sarUpa kahAve. anubhava0 3, padyarana 9 muM. rAga-sAraga. nAtha nihAro ApamatAsI, vAcaka zaTha sa caka zI rIte, khoTa khAte khatAzI. nAtha0 1. Apa vigUcaNa jagakI hAsI, siyAnapa na batAsI; nijajana murijana melA aisA, jaisA dUdhapatAsI. nAtha0 2. mamatA dAsI ahita kari hara vidhi, vividha bhAMti satAsI; Ana dadhana prabhu vinati mAne, era nahi tu samatAsI. nAtha0 3. padyaratna 10 muM. rAga-TeDI. parama naramamati era na Ave. parama mehana guna rohana gati sahana, merI vairana aise nipura likhAve. parama 1. cetana gAta manAtana ete, mUla vasAta jagAta baDhAve; keu na datI dalAla visIDI, pArakhI prema kharIda banAve. parama0 2. jAdha udhArI apanI kahA ete, virahajAra nisa mahI satAveH etI sunI Adadhana nAvata, aura kahA ke kuDa bajAve. parama0 3. padyaratna 11 muM. rAga-mAlakeza, velAvala, TeDI. Atama anubhava rIti varI rI Atama e AMkaNI. mora banAe nijarUpa nirUpama, vichana rUcikara tega dharI rI. Atama 1. Topa salAha surake bAne, ekatArI cerI pahirI rI; sattA thalame meha vidArata, e e surijana muha nisarI rI. Atama 2. kevala kamalA apacchara sudara, * gAna kare rasa raga bharI rI; chata nizAna bajAI virAje, AnaMdaghana sarvaga dharI rI. Atama ke, padyaratna 12 muM. sAkhI. kubuddhi kubana kuTila gati, subuddhi rAdhikA nArI, copara khela rAdhikA, chate kubana hArI.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna AnaMdaghana-padyaratnAvali. 21 rAga-rAmagrI bele caturgati cApara, prAnI mere bele caturgati cApara. e AMkaNuM. narada gaMjIphA kena ginata hai, mAne na lekhe buddhivara. prAnI1. rAga doSa mehaka pAse, Apa banAe hitakara, jesA dAva pare pAsekA, sArI calAve khilakara. prAnI 2, pAMca taleM hai duA bhAI, chakA tAle eka, saba mila heta barAbara lekhA, yaha viveka ginavekA. prAnI 3. caurAsI mAe phire nIlI, syAha na terI jerI, lAla jarada phira Ave gharameM, kabahuka jerI vicherI. prAnI ja. bhAva viveka pAu na Avata, taba laga kAcI bAjI, AnaMdaghana prabhu pAu dekhAvata, te chate cha gAjI. prAnI pa. padyarA 13 muM, rAga-sAraMga, anubhava hama to rAvarI dAsI. e AMkaNI. AI kahAM te mAyA mamatA, jAnuM na kahAMkI vArasI. anubhava1. rIja, pare vAke sa ga cetana, tuma kayuM rahata udAsI, varo na jAya ekAta kathake, lokameM hovata hArI anubhava. 2, samajata nAMhI nitara pati ekI, pala eka jAta chamAsI, AnaMdaghana prabhu gharakI samatA, aTakalI Ara labAsI. anubhava. 3, padyaratna 14 muM, rAga-sAraMga, anubhava tU hai hetu hamAre; anubhava e AMkaNI. Aya upAya kare caturAI, airika saMdha nivAre anubhava 1. tRSNa rADa bhAMkI jAI, kahA ghara kare savAre, zaTha ThagakapaTa kuTubahI pokhe, maname kyuM na vicAre. anubhava. 2. kulaTAkuTila kubuddhisaga khelake,apanI patayuM hAre, Ana daghana samatA ghara Ave, vAje chata nagAre. anubhava. 3. 1. " unakI gati vAre." evo pADatara che.-saMgraha ,
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 jainakAvyadohana. : " padyarana 15 muM, rAga-sAraMga, mere ghaTa gyAna bhAnu bhayo bhera. mere cetana cakavA cetana cakavI, bhAge viharake sara. mere1. kailI cihadisa caturA bhAva rUci, miTayo bharama tama jera; ApakI cerI ApahI jAnata, aura kahata nA cera. mere2. amala kamala vikI bhaye bhUtala, madaviSaya zazikAra AnaMdaghana eka vallabha lAgata, aura na lAkha kira. mare 3. padyaratna 16 muM. rAga-mAra. * * nizadina jou tArI vATaDI, ghare Avo re DhelA; nizadina muja sarikhA tuja lAkha he, mire tUhI molA. nizadina 1. javaharI mola kare lAlakA, merA lAla alA; jyAke paTaMtara ko nahI, usakA kyA melA. nizadina 22. paMtha nihArata loyaNe, draga lAgI aDAlA; jogI surata samAdhi, muni dhyAna jhakelA. nizadina 3. kena sune kina ka6, kima mADuM meM khelA; tere mukha dIThe Tale, mere manakA calA.' nizadina 4. mitta viveka vAta kaha, sumatA suni bolA, Ana daghana prabhu Avaze, jabhI raga relA. nizadina pa. padyaratna 17 muM. rAga-seraTha. cherAne kayu mAre che re, jAye kADyA DeNa, chere che mahAre bAlo bhelo, bole che amRta vayaNa cherAne 1. leya lakuTiyAM cAlaNa lAge, aba kAI kaTA che neNa; tRta maraNa sirANe sUta, reTI deze keNa, charAne 2. pAMca pacIsa pacAsAM upara, bole che sudhAM ve; AnaMdaghana prabhu dAsa tihAre, janama janamake saNa. cherAne. 3. padyarana 18 muM. rAga-mAlakeza, rAgaNuM-goDI. rIsAnI Apa manAvo re, vigna vasITa na phera, rIsAnI
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn AnaMdaghana-padyaratnAvali. 23 sadA agama hai premakA re, parakha na bUjhe koya, le devAhI gama paDe pyAre, aura dalAla na hoya. rIsAnI 1. de bAtAM jayakI kare re, meTa manaki ATa, tanakI tapata bujhAI pAre, vacana sudhArasa chAMTa. rIsAnI. 2. neka najara nihArIye re, ujana kIjai nAtha, tanaka najara mujane male pyAre, ajara amara sukha sAtha rIsAnI 3, nisi adhiyArI ghanaghaTA re, pAu na vATake kada, karUNuM kare to huM mAre, dekha tuma mukha cada. rIsAnI4. prema jahA duvidhA nahI re, meTa kurAhita rAja, Anadhana prabhu Aya birAje, ApahI samatA seja. rIsAnI pa. pagharanA 14 muM rAga-velAvala. dalaha nArI tuM baDI bAvarI, piyA jAge tuM seve, piyA catura hama nipaTa ayAnI, na jAnu kayA hove. dulaha. 1. AnaMdaghana piyA darasa piyAge, khela ghUMghaTa mukha jove dulaha 2 padyaratna 20 mu rAga-geDIAzAvarI Aja suhAgana nArI, avadha Aja e AMkaNI. mere sAtha Apa sudha lInI, kInI nija agAcArI. avadhU, 1 prema pratIta rAga rUci ragata, pahira nI sArI, mahidI bhakti rakakI rAcI, bhAva ajana sukhakArI. vadhR0 2. sahita subhAva cUrI ma panI, thiratA kAkA bhArI, dhyAna uravasI urame rAkhI, piya gunamAla AdhArI avadhU0 3. surata si dura mAga raMga rAlI, nirate . venI samArI, upajI jyota udyata ghaTa tribhuvana, ArasI kevala kArI. avadhU 4. upajI dhuni ajapAjI anahada, jIta nagAre vArI, UDI sadA AnaMdaghana barakhata, bina mora ekana tArI avadhU. 5. pagharane ra1 muM. rAga-geDI nisAnI kahA batAvuM re, te agama agocara rUpa, e AkaNI rUpI kahu to kachu nahI re, badhe kese arUpa,
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadohana. rUpArUpI ne kahuM pyAre, eNse na siddha apa. zuddha sanAtana bhai kahuM re, baMdhana meAkSa vicAra: na dhaTe sa`sArI disA pyAre, puNya pApa avatAra siddha sanAtana te kahu re, upaje vinase kaiAna, upaje vinase jo kahu pyAre, nitya akhAdhita gaiAMna. sakha paramAna, larAI Ana. sarvAMgI sakha nayadhanI re, mAne nayavAdI pakSA grahI pyAre, kare anubhava ageAcara vastu huM re, jAnabhe| ehI re lAja, kahena munanA kachu nahI pyAre, Ana dhana mahArAja. padmaratna rara mu. rAga-gADI. vicArI kahA vicAre re, terA Agama agama athAha. vicArI AMkaNI. binu Ave AvA nahI hai, bina Adheya AdhAra; sugI khina iMDA nahI. pyAre, yA bina mugaka nAra. bhuraTA khIja vinA nahIM re, khIja na bhuraTA TAra; nimi bina divasa ghare nahI yAre, ni bina nisi niradhAra. siddha sa sArI bina nahI hai, siddha bhinA sasAra, karatA khina karatI nahI yAre, bina karanI karatAra. janama maraNu binA nahI re, maraNu na janama vinAza; dIpaka bina parakAzatA pyAre, bina dIpaka parakAza. AnaMdadhana prabhu khacanakI re, pariNati dharA rUciva'ta; zAzvata bhAva vicArake pyAre, kheMleA anAdi anata 24 nisAnI 1. nisAnI 2. nisAnI 3. nisAnI 4. nisAnI 5. jAye na kahuM uTiMga terI, terI vinatA vaeNrI; mAyA cerI kuTuba karI hAthe, eka DeTa dina gherI. jarA janama marana vasa sArI, asarana duniyAM jetI; deva kAna khagame mIyA, krisapara mamatA aitI vicArI1. vicArI ra 0 vicArI 3. vicArI 4. vicArI. 5. padyaratna 23 su rAga AzAvarI. avadhU anubhava kalikA jAgI, mati merI Atama samarana lAgI; avadhU e AkaNI. avadhU0 1. avadhU0 2.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna AnaMdaghana-padyaratnAvali. 25 anubhava rasameM roga na sogA, laka vAda saba meTA, kevaLa acala anAdi abAdhita, zivaza karatA bheTA. avadhu3. varSo buMda samudra samAnI, khabara na pAve koI, AnaMdaghana vahai jyoti samAve, alakha karAve che. avadha0 4. padharana 24 muM. rAga-rAmagrI. mune mahAre kaba milage manamela, mune maname luviNa keli na kaliye, vAle kavala kAI vela Apa milyAthI atara rAkhe, sumanuSya nahI te lelU, AnadAna prabhu mana maLiyA viNa, kenavi vilagecelA padyarana 25 muM. rAga-rAmagrI : kayAre mune milaze mAhAra sata sanehI, kyAre Teka saMta sanehI sUrijana pAbe, rAkhe na dhIraja dehI, kyAre, 1. jana jana Agala ataragatanI, vAtaDalI kahu kahI, AnaMdaghana prabhu vaidya viyoge, kima jIve madhumehI. kayAre. 2. padyaratna 26 muM, rAga AzAvarI, avadha kyA mAgu gunAhInA, ve guna gani na pravInA avadha AkaNI gAya na jAnu bajAya na jAnuM, na jAnu sura bhevA, rIja na jAnu rIjAya na jAnu, na jAnu padavA avadha 1. veda na jAnu kitAba na jAnuM, jAnu ne lacchI dA; tarakavAda vivAda na jAnu, na jAnu kavi kAMdA avadhU0 2 jApa na jAnu juvAba na jAnu, na jAnu kavivAtA, dhAva na jAnuM bhagati na jAnuM, jAnu na sIrA tAtA avadhU0 3 gyAna na jAnuM vigyAna na jAnu, na jAnu bhajanAmA, AnaMda dhana prabhu ke gharakAre, raTana karU guNadhAmA. avadhU. 4 1 " na jAnu pada nAmA e pramANe pADAtara che.-saMgrahakartA
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 jainakAvyadahana. padyaratna 27 mu`. rAga-AzAvarI. avadhU rAma rAma jaga gAve, viralA alakha lakhAve. avadhU matavAlA te matame mAtA, mAvAlA maDharAtA, jaTA TAvara paTA paTAdhara, chatA chatA dhara tAtA. Agama paDe Agamadhara thAke, mAyAdhArI chAMke; duniyAMdAra dunIsai lAge, dAsA sakha AzAE. ahirAtama mRddhA jagajetA, mAyAke kada rahetA; ghaTa atar paramAtama bhAve, durlabha prANI tetA. khagapada gagana mInapada jalame', aa khAje so ArA; cita 5 kaja khAje sA cinheM, ramatA Anada bhArA. padmaratna 28 3Aga-AzAvarI. AzA eranakI kyA qIje, gyAna sudhArasa pIje; AzA ANI. bhaTaka dvAra dvAra lAkana ke, phUkara AzAdhArI; Atama anubhava rasake rasIyA, uttare na kabahu khumArI. AzA dAsI je jAye, te jana jagake dAsA; AzA dAsI kare je nAyaka, lAyaka anubhava pyAsA. manasA yAlA prema masAlA, zrRta agni parAlI, tana bhAThI avaTAi piye kasa, jAge anubhava lAlI agama pIyAlA pIyeAmata vAlA, cinhI adhyAtamavAsA; Anadhana cetana hai khele, dekhe leAka tamAsA. padyaratna 29 mu rAga-AzAvarI. . avadhU 1. avadhU0 2. avadhU 3 10 4. AzA 1. AzA 2. AzA 3. AzA 4. avadhU nAma hamArA rAkhe, sA parama mahArasa cAkhe. avadhU AMkaNI. nahI huma purNA nahIM huma nArI, varana ne bhAta hamArI, jAti na pAMti na sAdhana sAdhaka, nahI mahe ladhu nahI bhArI nahI huma tAte nahIM hama sIre, nahI dIdhuM nahI cheTA, nahIM hama bhAI nahIM hama bhaginI, nahI hama mApana beTA. nahI hama manasA nahI hama zaThThA, nahI hama taraNukI dharaNI, avadhU 1. avadhU0 2.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna Ana daghana-padyaratnAvali. 27 nahIM hama bhekha, bhekhadhara nAhI, nahI hama karatA karaNI. avadhU0 3, nahI hama darasana nahIM hama parasana, rasana gaMdhakachu nAhI; AnaMdaghana cetanamaya mUrati, sevakajana bali jAhI. avadhU0 4. padyarana 30 muM rAga-AzAvaze. sAdhe bhAI samatA raga ramIje, avadhU, mamatA saga na kIje, sAdhao e AMkaNI. sapati nAhi nAhi mamatA me, mamatAmA misa meTe; khATa pATa tacha lAkha khaTAu, aMta khAkha leTe. sAdho. 1. dhana dharatI me gADe re, ghara Apa mukha vyAve, muvaka sApa havege Akhara, tAte alachi kahAve. sAdhava 2. samatA ratanAgarakI jAI, anubhava cada subhAI, kAlaphUTa taja bhAvamaM Na, Apa amRta le AI - sAdhA. 3. locana carana sahasa caturAna, Inate bahuta bharAI, Ana dadhana purUSottama nAyaka, hita karI kaTha laghAI. sAdhA4. padyaratna 31 muM. zrIrAga. kita jAnate he prAmanAtha, ita Aya nihAro gharakI sAtha. ti. 1. uta mAyA kAyA kaba na jAta, yahu jaDa tuma cetana jaga vikhyAta, uta karama bharama vigha li saga, ita parama narama bhati meli raMga. kita. 2. uta kAma kapaTa mada moha mAna, Ita kevaLa anubhava amRta pAna, ali kahe samatA uta du kha anata, Ita khele Ana dadhana vasata. kti3 padyarana 32 muM. rAga-sAmerI. nihara bhaye kayu ese pIyA tuma. niSThara e AkaNuM. meM to mana vaca krama karI rAurI, rA.urI rIta anaseM. nira0 1. kale phale bhamara kesI bhAurI bharata hu nivahe prIta kyuM ese; me to pIyute esI maliAlI, kusuma vAsa saga jaise. niThara0 2. eDI jAne kahAM pare enI, nIra nivahiye hai, gunuM avaguna na vicAre Anaghana, kijiye guma tage. nira0 3.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 ts jenakAvyadehana. padyaratna 33 muM. rAga-geDI. milApI Ana milAva re, mere anubhava mIThaDe mitta, milApI cAtaka pIu pIu raDe re, pIu milAva na Ana, jIva pIvana pIu pIu kare pyAre, cheka nIu Ana e Ana milApI. 1. dukhIyArI nizadina rahu re, phira saba sudhabuddha boya; tana manakI kabahu bahu pyAre, kise dikhAu reya milApI2. nisi adhArI muhi hase re, tAre dAMta dikhAya; bhAdo kAda meM kIyo yAre, guana dhAra vahAya. milApI3. citta cAtaka pIu pIu kare re, praNAme dekara pIsa, abalA zuM jorAvarI pyAre, etI na kIje rIsa, milApITha 4. Atura cAturatA nahI re, suni samatA Tuka vAta; AnaMdadhana prabhu Aya mila pyAre, Aja dhare hara bhAta. milApI, 5. padyaratna 34 muM. rAga-goDI. dekho AlI naTanAgara sAga: dekhAva ArahI era raga khelati tAta, phIkA lAgata aga. dekha0 1. eraha te kahI dIje bahuta kara, jIvita hai Ihi Dhaga, mirara vica atara ene, je rUpuM raga dekha0 2. tanu sudha beya dhUmata mana ese, mAnu kabuka khAI bhaga; ete para Ana daghana nAvata, aura kahA keu dIje saga dekha0 3, padyaratna 35. muM. rAga-dIpaka, kAhara. kare jAre jAre jAre jA kare, sajI saNagAra banAye bhUkhana, gaI taba sUnI sejA, kare. 1. virahavyathA kachu esI vyApati, mAnu koI mAti bejA, A taka ata kahAlu lege cAre, cAhe jIva tU lejA. kare. . kokila kAma caka cUtAdika, citana mata hai je jA, nala nAgara AnaMdaghana yAra, AI amita mukha dena, kare3,
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna AnaMdaghana-padyaratnAvali. 29 padyaratna 36 muM. rAga-mAlaMsiri. vAre nAha saga mere, yuhI jovana jAya e dina hasana khelanake sajanI, rete rena vihAya vAre 1. naga bhupaNuoM jarI jAtarI, motana kachu na suhAya; Ika buddha jIyameM esI Avata hai, lIjerI viSa khAya. vAre 2. nA sovata hai, leta usAsa na, manahIme pichatAya, yoginI kyAke nikamra dhara, Ana dadhana samajAya. padyaratna 37 muM. rAga-velAvala tA joge citta lyAuMre vahAlA, tA. samati dorI zIla laMgoTI, ghula ghula gATha dulAu, tatva guNAme dIpaka jou, cetana ratana jagAure. vahAlA. tA. 1. aSTa karama kaDekI dhUnI, dhyAnA agana jalAu; upazama chanane bhasama chaNAu,melImalI Aga lagAure, vahAlA. tA. 2. Adi gurUkA calA ho kara, mehake kAna pharAuM, dharama zukala deya mudrA sehe, karUNA nAda bajAu re, vahAlA. tA. 3. Iha vidha yoga sihAsana baiThA, mugati purIka dhyAuM, Ana dAna devedrase jogI, bahura na kalime Aure, vahAlA. tA. 4. parahma 38 muM. ragamArU manasA naTanAgarasU jerI he, manasA. naTanAgara jerI sakhI hama, aura sabano terI hai. manasA 1. loka lAjas nAhI na kAja, kula maryAdA charI che, loka baTAu haso birA, apane kahata na karI ho. manasA2. mAta tAta aru sajajana jAti, vAta karata hai bherI ho, cAkhe rasakI kayu karI cUTe, surijana surijana TerI ho. manasAi 3. aurahano kahA kahAvata aurape, nahi nakInI cerI ho, kAcha kucha se nAcata nivahe, era cAcara cara pherI he. manasA 4. jJAnasidhU mathita pAI prema pIyuSa kaTorI ho, madana Ana dadhana prabhu zazidhara, dekhata daSTi cakArI . manasAi 5,
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 jainakAvyadohana, maiM vasa piyaka piya saga Arake, yA gati kina sIkha, upagArI jana jAya manAvA, jo kachu bhai sA lai hA. prItakI0 2. virahAnalajAlA atihi kaThina hai, meAse sahI na gaI, Anaghana yu sadhana dhArA, tabahI de pAi hA, prItakI0 3. padmana 70 su sAkhI. Atama anubhava rasa thA, mAlA piyA na jAya; matavAlA tAhi pa', nimatA parva pacAya. rAga-vasata dhamAla. chakhile lAlana narama kahe, AlI garama karata kahA khAta, Teka. mAMke Age mAmukI kAi, varnana karya givAra, aja kapaTake keAtharI hA, hA kare saradhA nAra. akhila 1. caugati mahela ne chArihI hai, kaise Ata bharatAra, khAneA na pIne! ina khAtame hA, hasata bhAnana kahA hADa. chakhile 2. na mamatA khATa pare rame hA, Ara nide dina rAta; 7. laineA na detA. ina kathA hai!, kahe saradhA muni sAminI hA, khe; here here prabhu AvahI hA, vade Anadhana meda, khile 4. bhArahI Avata jAta. mile. aitA na kIje 3. padmaratna 71 surAga-mAr anaMta arUpI avigata sAsatA ho, vAsate| vastu vicAra, sahaja vilAsI hAsI navI kare hA, avinAzI avikAra. anata 1. jJAnAvaraNI paMca prakAranA hA, darazananA nava bheda; vedanI mAhanI doya doya jANIye hA, AyuSu cAra viccheda anata 2. zubha azubha doya nAma vakhANIye . hA, nIca uMca ya gAta; vighna paMcaka nivArI ApathI hA, pacama gati pati hota. ane ta0 3. yugapadAvi guNa bhagavatanA hai, ekatrIzamana ANu; avara anetA paramAgamathI De, aviAdhI guNa jANu, anaMta 4,
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna AnaMdaghanapadyaratnAvali. 1 sudara sarUpI subhaga ziromaNi ho, guNa muja AtamarAma, tanmaya taya tabu bhakta karI che, AnaMdaghana pada ThAma. anata 5. padyaratna 72 muM, rAga kedAro, mere mAjI machaDI suNa eka vAta, mIThaDe lAlana vinA na rAhu ralIyAta, mere1. ragIta cUnaDI laDI cIDA, kathA sopArI arU pAnakA bIDA, mAga sidara sadala kare pIDA, tana kA DAre viraha kIDA mere2. jahAM tahAM Tuku Dhola na mittA, paNa bhegI nara viNa saba yuga rItA, rayeNI vihANI dahADA thItA, ajada na Ave mehi chehA dItA. mere 3, tanaraga kada bharamalI khATa, cuna guna klIyAM vivuM ghATa, raMga raMgIlI kalI paherU gI nATa, Ave Anadadhana rahe ghara ghATa, mere 4. padyarana 73 muM. rAga-kedAro bhale legA hu raDu tuma bhalA hAsA, salUNe sAjana viNa kesA gharavAsA. bhale1. seja suhAlI cAMdaNa rAta, phalaDI vADI ura zItala vAta, saghalI sahelI kare sukha sAtA, mairA tana tAtA mUA viraha mAtA, bele. 2. kira kira jou dharaNI AgAsA, terA chipaNa yAre loko tamAsA, na vale tanate lohI mAsA, sAIDAnI be gharaNI cheDI nirAzA. le. 3. viraha kubhAvo muja kIyA, khabara na pAvo te dhiga merA jIyA, dahI vAyado je batAve merA koI pIyA, Ave AnaMdaghana karU dIyA, bhele 4. padyaratna 74 muM. rAga-vasaMta, yAkubuddhi kumarI kena jAta, jahAM rIje cetana gyAna gAta. yA. 1. kutsita sAkha vizeSa pAya, parama sudhArasa vAri jAya. jIyA guna jAno aura nAMhI, gale paDe gI palaka mAhi. rekhA chede vAhI tAma, paDhIye mIThI muguNa dhAma. te Age adhikerI tAhI, AnaMdadhana adhikerI cAhI. yA5. padyaratna upa muM. rAga-vasaMta, lAlana bina mere kuna havAla, samaje na ghaTakI nidhura lAla, lAlana. 1. vIra vivekanuM mAMji mAyi, phaTA peTa daI Age chipAI. lAlana0 2. - je je = 4
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 jainakAvyadehana. tuma bhAve je so kIje vIra, IAna milAvo lAlana dhIra. lAlana 3. amare kare na jAta Adha, mana caMcalatA miTe samAdha. lAlana4. jAya viveka vicAra kIna, AnaMdadhana karIne adhIna, lAlana, 5. padyaratna 76 muM. rAga-vasaMta, pyAre prAna jIvana e sAca jAna, uta barakata nAhI ne tilasamAna. pyAre. 1. unase na mAMgu dina nahi eka, Ita pakari lAla chari kari viveka. pyAre2. uta zaThatA mAyA bhAna DuMba, Ita rUjutA mRdutA jAne kuTuMba. pyAre3. uta AsA tRSNa lebha keha, ita zAMta dAta saMtoSa goha. pyAre4. uta kalA kalaMkI pApa vyApa, ita khele Ana dadhana bhUpa Apa. yAre 5. padyaratna 77 muM, rAga-rAmagrI. hamArI laya lAgI prabhu nAma, hamArI aba khAsa arU gosala khAne, dara adAlata nahI kama. hamArI 1. paMca pacIza paccAsa hajArI, lAkha kirI dAma, khAya kharace dIye vinu jAta hai, Anana kara kara zyAma hamArI. . inake unake zivake najauke, uraja rahe vinu ThAma, saMta sayAne koya batAve, AnaMdaghana gunadhAma. hamArI3. padyarana 78 muM. rAga-rAmagrIjagata gurU merA me jagatakA cera, miTa gayA vAda vivAdakA ghera. jagata 1. gurU ke gharame navanidhi sArA, celeke gharame nipaTa adhArA jagatagurUke ghara saba jarita jarAyA, celeka maDhIyAme chapura chAyA. jagata. 2. gurU mohI mAre zabdakI lAThI, celakI mati aparAdhanI kAThI, jagata; gurUke gharakA marama na pAyAM, akatha kahAMnI AnaMdadhana bhAyA. jagata. 3. - ---- --padyaratna 7. muM. rAga-jaya jayavaMtI esI kaisI gharavasI, jinasa anesI rI; vAhI ghara rahise jagavAhI, Apada hai isI rI. esI, 1. parama sarama desI, gharame 9 pesI rI. yAhI te mohanI maisI, jagata samaisI rI. esa. 2.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 zrImAna AnaMdaghana-padyaratnAvali 43 kerInI garaja nesI, garaja na cakhesI rI; AnaMdaghana suno sIbadI, araja kahetI rI esI, 3. padyaratna 80 muM rAga--sArega. cetana zuddhAtamaka dhyAvo, paraparace dhAmadhuma sadAI, nija parace gukha pA. cetana 1. nija gharame prabhutA hai terI, parasaga nIca kahAve, pratyakSa rIta lakhI tuma esI, gahiye Apa guhAve. cetana. 2. yAvata tRSNa maha hai tumako, tAvata mithyA bhAva, svasa veda gyAna lahI karivo, cheda bhramaka vibhAva. cetana 3. sumatA cetana pati izuvidha, kahe nija gharame Ave; Atama uTha sudhArasa pIye, sukha Anada pada pAvo cetana 4, padyaratna 81 muM. rAga sAraMga. cetana esA gyAna vicAre, saha saha sohaM saha, seha aNunabIyA sAre cetana 1. nizcaya svalakSaNa avalabI, prajJA hainI nihAre, Iha nI madhya pAtI duvidhA, kare jaDa cetana kAre. cetana2, tasa nI kara grahIye je dhana, so tuma saha dhAre, seha jAni daTo tuma mahi, vahe hai samake vAre. cetana 3. kulaTA kuTila kubuddhi kumatA, chaDo bahai nija cAre, sukha Anada pade tuma besI, svaparapha vistAre. cetana 4 padyaratna 82 muM. rAga-sUrati TeDI. prabhu tosama avara na koI khalakameM, harihara brahmA vigRte sote. madana jIyo teM palakame. prabhu. 1, bhya jala jagameM agana bajAvata, vaDavAnala pIye palakameM, AnaMdaghana prabhu vAmA re nadI, terI hAma na hota halakameM. prabhu 2. padyaratna 83 mu. rAga-mAra nispRha deza sohAmaNo, nirbhaya nagara udAraho vame atarajAmI;
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ vase jainakAvyadehana nirmala mana matrI vaDI, rAjA vastuvicAra che. vase. 1 kevala kamalA gAra he, suNa guNa zivagAmI kevala kamalAnAtha ho, suNa suNu ni kAmI, kevala kamalAvAsa he, suNa suNa zubhagAmI; AtamA tu cUkIzamAM sAhebA tu cUkIzamAM, rAjidA tuM cUkIzamAM, avasara lahI che. e AMkaNI. daDha sopakAmAmadasA, sAdhu sagata daDha pola ho. piliye viveka sujAgate, Agama pAyaka tela hA. vase ra. daDha vizavAsa vitA gare, avinadI vyavahAra ho. vase mitra vairAga vihaDe nahI, phIDA surati apAra ho. vase 0 3. bhAvanA bAra nadI vahe, samatA nIra gabhIra ho. vage. dhyAna cahivae bharo rahe, samapana bhAva samIra . vase 4. ucAle nagarI nahIM, duSTadu kAla na vega he vase Iti anIti vyApe nahI, Anadadhana pada bhega ho vase pa. padyaratna 84 muM. rAga-imana, lAgI lagana hamArI, jina rAja mujasa anya me, lAgI. Teka. kAke kahe kaba nahi chUTe, loka lAja saba DarI; jaise amali amala karata same, lAga rahI nyu khumArI. jina 1. jaise thegI gadhyAname, surata Tarata nahI TArI, taise AnaMdaghana anuhArI, prabhuke hu balihArI jina 2. padyaratna 85 muM. rAga-kAkI, vArI hu bolaDe mIThaDe, tuja vina muja nahi sarere arijana, lAgata ora anIThahe, vArI 1. mere manaka jAka na parata hai, binu tere mukha dIThad, prema pIyAlA pIvata pavita, lAlana sabadina nIThaDe; vArI 2 pUchU kena kahAlu kuTuM, kisa bheju cIThaDe, AnaMdaghana prabhu sejaDI pAute, bhAge AnavasIThaDe, vArI, 3.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna AnaMdaghana-padyaratnAvali. padyaratana 86 muM, rAga-dhamAla. salUNe sAheba Avege mere, AlIrI vIraviveka kaho sAca; saluNe mosu sAca kaho merIsu, sukha pAyo ke nahiM; kahAnI kahI hu UhAMkI, hiDere caturagati mAhi. saluNe1. bhalI bhaI Ita AvahI che, pacama gatikI prIta, siddha siddhata rasa pAkkI he, dekhe apUrava rIta. saluNe . vIra kahe etI kahu he, Ae Ao tuma pAsa; kahe samatA parivAraNuM ho, hama hai anubhave dAsa. saluNe. 3. saradhA subhatA cetanA he, cetana anubhava Ahi, sagati pherave nija rUpakI ho, lIne AnaMdaghana mAhi. saluNe 4. padyaratna 87 muM, rAga-dhamAla. vivekI vIrA sahA pare, vara na Apake mitta. vivekI Teka. kahA nigoDI mehanI he, mohata lAla gamAra; vAke para miththA sutA he, rIja paDe kahayAra vivekI 1. krodha mAna beTA bhaye hai, deta capeTA leka, lobha jamAI bhAyA sutA ho eka co para makA vivekI 2. gaI tithi kahA babhaNa he, pUche sumatA bhAva; gharake suta tere mate ho, kahAle karata baTAva. vivekI 3, tava samata udyama kI ho, meTa pUrava sAja, prIta paramasurika ho, dIno AnaMdaghana rAja vivekI ja. padyarana 88 muM, rAga-dhamAla pUchIye AlI khabara nahI, Aye viveka vadhAya pUchI. e AkaNI mahAnada gukhI varanIkA, tuma Avata hama gAna; prAnajIvana AdhAraskI ho, khemakuzala kahe bAta. pUchIye. 1. acala abAdhita devakuM , bema zarIra lakhaMta, vyavahAri ghaTavadha kathA ho, niha sarama anaMta, pUchIA0 2.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadehana. baMdhamekha nice nahI , vivAre lakha doya; kuzala ema anAdihI che, nitya abAdhita heta. pUchIce 0 3. ane viveka mukhate nahI hai, bAnI amRta samAna; saradhA samatA de milI ho, tyAI AnaMdadhana tAna. pUchIye 0 4. padharana 89 muM. rAga-dhanyAzrI. cetana sakala viyApaka hoI sakala0 cetana sata asataguna para paranati, bhAva subhAva gati deI, cetana 1. sva para rUpa vastukI sattA, sIjhe eka na do; sattA eka akhaMDa abAdhita, yaha siddhAta pakha hoI, cetana2. anavaya vyatireka hetuke, samajI rU5 bhrama , Arepita saba dharma Ara he, Ana daghana tata seI; cetana 3. padyaratna 90 muM rAga-sera (sAkhI soraTho ) aNa jevatA lAkha, te eke nahI; lIdhI jevAna sAkha, vAhalA viNa ele gaI. mahaTI vahu mana gamatu kIdhu; mahotIe AMkaNI. peTamAM pesI mastaka rahetI, verI sAhI svAmIjIne dIdhu moTI 1. khoLe besI mITha bele, kAMI anubhava amRta jala pIdhuM; chAnI chAnI chakaDA karatI, charanI Akhe mana, vISNu. moTI 2. lokAloka prakAzaka chayuM, jaNatA kAraja sIdhu; aMge aMge raMgabhara ramatAM, AnaMdaghana pada lIdhuM. mahATI3. paraba 91 mu. rAga-mArU. vAre re kaI paradhara ramavAne DhAla, nAnI vahune paradhara ramavAne TAla. AMkaNI. paradhara ramatAM thaI jUThA belI, deze dhaNIjIne A... vAro 1. alave cAlo karatI hIDe, lokaDAM kahe che chInAla; ulaMbhaDA jaNa jaNanA lAve, haiDe upAse zAla. vAva 2.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn Ana'dudghana-padyaratnAvali. khAre paDesaNu jIune lagAreka, phATa khAzA gAla; AnaMdadhana prabhu raMge ramatAM, gAre gAza jhabUke jhAla. padmaratna hera surAga-kAnA. darisana prAnajIvana mAhe dIje, bina darasana mAhikala na tala talapha tana chIoN. kahA kahu kahu kaheta na Avata, bina seA karyu chaje, sAhu khAi sakhI kAhu manAvA, ApahI Apa patIje. dera derAnI sAsu jeThAnI, yu ho sakha mila khIje, nadhana vana prAna na rahe china, gheADI jatana jo kIje, gharatna 93 su'. rAga-sATha sune mahArA mAdhavIyAne maLavAno koDa e dezI. mune mahArA nAhalIyAne maLavAnA kADa; ha rAkhu mADI koi mune khIjA valegA joDa. mAhanIyA nAhalAyA pAMkhe mahAre, jaga sarvi UjaDa breDa, mIThA meAlA mana gamatA nAhaLa viSNu, tana mana thAye cADa kAi DhAlIyA khATa pacheDI talAi, bhAve na resama sADa, avar sambe mahAre bhalAre bhalerA, mahAre Anadhana zarmeDa. padmaratna 94 mu. rAga-sAha nirAdhAra krama mUkI, zyAma mune nirAdhAra kema mUqI; kAi nahI hu kANu meluM, sahu Alabana cUkI. prANanAtha tume dura padhAracA, mUkI neha nirAzI; jagujaNunA nitya pratiguNagAtAM, janamArA kima jAsI. jehanA pakSa mUkIne kheAlu, te janamA sukha ANe; jehanA pakSa mUkInekhelu, te janama lage citta tANe, vAta tamArI manamAM Ave, kANu Agala jamAlu; lalita khalita khula jAte dekhuM, Ama sAla dhana khAla, 47 vArA 3. paraMtu hai, darasana 1. * risana0 2. risana 3. mune 1. mune 2. mune 3, zyAma 1. zyAma 2. zyAma 3. zyAma 4.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadehana. ghaTe ghaTe che aMtara jAmI, mujamAM ke navi dekhuM; je dekhuM te najare na Ave, guNakara vastu vizekhuM. zyAma. pa. avadhe kehanI vATaDI jeuM, viNa avadhe ati juruM; AnaMdaghana prabhu vege padhAre, jima mana AzA pU. zyAma. . padyaratna 5 mu. rAga-alaI velAvala. ese jinacarane citta lyAu re manA, ese arihatake guna gAuM re manA. ese jinacarane citta lyA re manAi e AMkaNI. udara bharanake kAraNe re, goA vanameM jAya; cAra care cihuM dina phire, vAkI, surati vacharUAmAMhe re. e jina1. sAta pAMca sAhelIyAM re, hila mila pANI jAya; tAlI dIye khaDakhaDa hase re, vAkI murati gagarUAmAhe re. ese jina ra. naTuA nAce ekame re, loka kare lakhasera; vAMsa grahI vara caDhe, vAke citta na cale kahu Thera re. ese jina3. jUArI manameM A re, kAmIke mana kAma; AnaMdaghana prabhu yu kahe, tame lyo bhagavatake nAma re. ese jina4. padyaratna 96 muM, rAga-dhanyAzrI, arI mere nAharI anivAre, ma le jobana kita jAu, kumati pitA babhanA aparAdhI, nauvAhaiva jamAre. arI. 1. bhala jAnIke sagAI kInI, kena pApa upajAro; kahe kahiye Ina gharake kuTubate, jina mere kAma bimAre arI2. padyaratna 97 muM. rAga-kalyANa yA pudagalakA kyA visavAsA, he mupane kA vAsAre. yA AMkaNI. camatakAra vijalI de jaisA, pAnI bica patAsA: yA dehIkA garva na karanA, jagala hoyagA vAsA. yA. 1. jUThe tana dhana jUThe jobana, jUThe hai ghara vAsA: AnaMdadhana kahe sabahI juDe, sAcA zivapura vAsA, yA. ra,
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn AnaMdaghana- padyaratnAvali, 49 padyarana 98 rAga-AzAvarI, avadha se jogI gurU merA, Ina padakA kare re niveDA, avadhU AkaNI. tarUvara eka mRla bina chAyA, bina jule phala lAgA, zAkhA patra nahI kachu unaka, amRta gagane lAgA, avadhU0 1. tarUvara eka pachI dau ke, eka gurU eka celA, celene juga suNa guNa bAyA, guru niratara khelA. avadhU0 2. gagana mAlake adhabica kuvA, uhAM he amIkA vAsA, sagurA have se bhara bhara pIve, gurA jAve pAsA. avadhUra . gagana maDalame gauA bihAnI, dharatI dUdha jamAyA, mAkhana thA se viralA pAyA, chAse jagata bharamAyA. avadhU. 4 thaDa binu patra patra binuM subA, bina jhabhyA guNa gAyA, gArDana vAlerA rUpa na rekhA, sugurU sohI batAyA. avadhU0 5. Atama anubhava bina nahI jAne, avara jyoti jagAve, ghaTa atara para sahI mUrata, Ana daghana pada pAve. avadhU0 6. padyaratna - mu. rAga-AzAvarI, avadhU e jJAna bicArI, vAme koNa purUSa kaNa nArI, avadhUe AkaNI. banmanake ghara nyAtI dhotI, jegIke ghara celI, kalamA paDha paTa bhaI re turakaDI te, ApahI Apa akelI. avadhU. 1 sasaro hamAre bAlo bhalo, sAsu bAla kuvArI, pIyujI hamAre hoDhe pAraNIe to, meM hu jhulAvana hArI avadhU. 2 nahIM huM paraNI nahI hu kuvArI, putra jaNAvana hArI, kAlI dADhIke meM koI nahI choDo, hajue hu bAlakuvArI. avadhU0 3. aDhI dvIpame khATa khasUlI, gagana ozIku talAI, dharatIka cheDe AbhakI pIchaDI, toya na soDa bharAI. avadhU0 4. gaganamaDalame gAya vIANI, vasudhA dUdha jamAI, saure suno bhAI valoNuM valove te, tatva amRta koI pAI avadhU0 5. nahIM jAu sAsarIye nahI jAu pIyarI,pIyujIkI sejabichAI, AnaMdaghana kahe suno bhAI sAdhu , jyota se jyota milAI. avadhUo ,
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ khe che nakAvyadehana padyaratna 100 mu. rAga-AzAvarI, behera behera nahI Ave, avasara behera behera nahI Ave; kyu jANe yu kara le bhalAI, janama janama sukha pAve. avasara0 1. tana dhana jobana sabahI jUTha, prANa palakameM jAve; avasara0 2. tana chUTe dhana kena kAmake, kAyaka kRpaNa kahAve. avasara0 3. jAke dilame sAca basana he, tAruM jUTha na bhAve, avasara0 4 AnaMdaghana prabhu calata pathame, samarI samarI guNa gAve. avasara pa. padyaratna 101 muM. rAga-AzAvarI, manusvArA manuprAsa, rikhabha deva manuyArA. e AMkaNuM. prathama tIrthakara prathama nasara, prathama yativratadhArA, rikhabha0 1. nAbhirAyA marUdevake na dana, jugalA dharma nivArA. rikhabha0 2. kevala laI prabhu mugate pohotA, AvAgamana nivArA: rikhabha0 3. Ana dadhana prabhu ItanI vinatI, A bhavapAra utArA, rikhabha0 4 padyaratna 102 muM. rAga-kArI. e jinake pAya lAgAre, tune kahayuM ke, e jinake e kaNa. AThaI jAma phire madamAta, menidarIyANuM jAga re tune 1. prabhujI prItama vina nahI koI prItama, prabhujInI pUjA ghaNI mAga re tune 2. bhavakA pherA vArI kare jinacA, Adadhana pAya lAgaze. tune 3. padyaratna 103 muM. rAga-kera, prabhu bhaja le merA dIla rAjI re. prabhutva e AMkaNI. ATha pahorakI zaTha ghaDIyAM, do ghaDIyA jina sAjI re. prabhu 1. dAna puNya karyu dharma kara le, moha mAyA tyAjI reprabhu 2. AnaMdaghana kahe samaja samaja le, Akhara vegA bAjI re prabhu 3. padyaratna 104 muM rAga-AzAvarI, haThilI AMkho Teka na meTe, phira phira dekhaNuM jAuM; haThilI AMkaNuM. chayala chabIlI priya chabi, nirakhata tRpati na hoI, naTa kariDaka haTa kabhI, deta nagorI re. haThilI. 1.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn AnaMdaghana- padyaratnAvali. mAMgara je ramAke rahI, pIpa sabIke dhAra, lAja Daga maname nahI, kAne paherA DAra. haThilI, aTaka tana nahI kAkA, haTaka na ika tila kera, hAthI Apa mane are, pAve na mahAvata jora haThilI. 3. suna anubhava prItama binA, prANa jAta Iha ThAMhi, hai jana Atura cAturI, ura AnaMdadhana nahi haDilI0 4. padyarata 105 mu. rAga-AzAvarI avadha vairAga beTA jAyA, vAne khoja kuTaba saba khAyA, avadhu jeNe mamatA mAyA khAI, mukha dukha dena bhAI, kAma kaidha dene khAI, bAI tRSNa bAI avadha0 1. umati dAdI matsara dAdA, mukha dekhatI A, magalarUpI badhAI vAcI, e jaba beTA davA avadha0 2. puNya pApa pADozI khAya, mAna kAma deu mAmA, moha nagarakA rAja khAyA, pIchehI prema te gAma avadhU0 7 bhAva nAma dharyo beTAke, mahimA varo na jaI, AnaMdaghana prabhu bhAva pragaTa kare, ghaTa ghaTa rahyA samAI avadhao 4 padyaratna 106 muM. rAga-TTa kinaguna bhaya re udAsI, bhamarA, kina 5kha terI kArI mukha tera pIrA, saba kRlana vAsI, bhamarA kina1 saba kaliyana rasa tuma lI, se kahyuM jAya nirAsI, bhamarA. kina0 2 Ana dadhana prabhu tumAre milanaku, jAya karavata lU kAsI, bhamarA kina. 3 padyarana 107 muM rAga-vasaMta, tuma jJAna vibhA kalI basata, mana madhukarahI gukhasau rasata, tuma 1. dina baDe bhaye bairAgabhAva, miththAmati rajanIke ghaTAva tuma0 2. bahu kalI relI surUci vela, gyAtAjana samatA sagakela, tuma 3 ghAnata bAnI pika madhura, sura nara pazu Ana daghana sarapa tuma 4 padyaratnAvali saMpUrNa
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ para jainakAvyadAhana. paMDita zrI nemavijayajI. paDita zrI nemavijayajI vi. sa0 1700 mA tapagacchane viSe thayA che. A samaye gapati zrI vijayasenasUri hatA zIlavatI rAsa. khaMDa 1 lA. DhAharA kAra akSara adhika, japatAM pAtika jata, ethI avikA kA nahiM, zivapada Ape sata adhyApaka AThe prahara, Ape ALasa chaMDa; nyAtirUpa jagadIza je, mAle samatA sata. icchA rAkhe ati ghaNI, laya ANe guNalINu; atardhara agurgurU, chAle kIdhA chINa, pAtikaharaya paya kamaLa, vimaLa kamaLAvaza; avinAzI alavesar, praNamIje paraza'sa sukhadAyaka varN sarasvatI, dAyaka samakitavAna, tAtatva vicAraNA, akSara Ape jJAna kahe kavijana sadagurUtaNA, caraNakamaLa namI vAya; sAnnidhyakArI zivapUrA, mAgI tAsa pasAya. zIla same! sasArmA, zikhara na kAi theka; zIlavata satiyeAtA, (te) suMdara thA zalAka ziyalavatI meATI satI, sahu satiyAM siradAra; rAkhe avasara zIlane, te pAme bhavapAra. DhALa 1 lI. (dezI khi lInI. ) 1. 3. 4. $. 7. 8. zIla sa sAre sAra, sahI bhAkhyA zrI kiratAra hA bhAve bhava suNA, covIze jinarAja, lIlA zIkSataNI vahelAja hA bhAve bhavi guNA.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. jaLane jagala vasati, agni aMbu sama zamatI he bhavi suNo sura te zIlane praName, saphala vihANo tasa janame he bhAve bhavi suNe. 2. dAna atarAyane bAdhe, bhegaviyAthI ziva sAdhe che bhavi suNe; mukti mAraga che zIla, sahI TALe bhavadhi kIla he bhAve bhavi suNe. 3. kuSTAdika je aDhAra, jANe tehane TAlaNahAra ho bhavi suNe; bhUri bhagadara zvAsa, harearza ane valI khAsa ho bhAve bhavi suNo. 4. dAridra zeka ne hRda, zIla TALe bhavabhayaphada he bhavi suNe, sobhAgI nara ne nArI, jina bhAkhe mata saMsArI he bhAve bhavi suNe. 5. kamaLA vimaLA gehe, tasa nAha bolAve nehe ho bhavi suNe, hari karI ane jANe, vyAla dAdurane che samANe he bhAve bhavi suNe. 6. vairI arcaka tIha, vahe zIlataNI je lIha he bhavi suNI; sAce zIla sanAtha, avasAne Ape je hAtha ho bhAve bhavi suNo. 7. zIla samo na sakhAI, je nizcaya zivane milAI he bhavi suNo zIlataNI sasaneha, sarasa kathA guNageha he bhAve bhavi suNe 8. caritra kathA e vArU, tame sAMbhaLo zubhamati cAra ho bhavi suNe jabU bahulo mAna, e te varatula thALa samAna ho bhAve bhavi suNo 9. jaLadhi dakSiNa dizama, ache bharatakSetra tenI vicame he bhavi. pAse jajana teha, chaviza khaTa kaLAne leha ho bhAve10. deza sahastra batrIza, khaTa khaDanA vIzavAvIza, he bhavi. vaitADhya je girivara phaDe, nahi bharata vicAle che. huM bhAve. 11. khaDa traNa teNe kIdhA, jina mAragame prasiddhA, he bhavi. dakSaNa deza je tIna, Araya tiNameM pravINa he bhAve12. magadhAdika pacavIza, A Araya kekya kahIza, ho bhavi. zrAvaka ne vaLI zrAvikA, vase bhavi bahu para bhAvika ho bhAve. 13. aga deza dakSiNa khaDa, vAso kALa taNo nava maDa; ho bhavi ilati nAThI che jayAthI, bhAgI jaDattAmati je tyAthI. he bhAve. 14. dukhiyA loka na koi, je AgalA puNya karI hoI, he bhavi. tyAkiNa che ca pA nagarI, te bhAgyabhaMDAre che agarI he bhAve15. gaDha maDha piLa pagArA, zobhA pravarI ghaNu manoharA, he bhavi.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadehana. surANuM je pravarI, mAnu AvI vazI jyAM amarI. he bhAve16. chae Rtuo jethI virAje, zobhA adhika jyahA chAje; ho bhavi. nema kahe pahelI DhALe, zretA suNajo raga rasALe. he bhAve bhavi0 17. doharA aMga deza capApurI, dIpe je kailAsa suMdarabhA zobhatI, svarga loka sama bhAsa. vADI vana ArAmanA, ThAma anupama apAra. nadana vananA sAro, uttama ramaNa apAra. vADI mahele malapati, pataNuM maDANa; lakhatAM e lekhuM nahi, ketA karU vakhANa diza samAna je bhUpati, rahiyA jethI hAra, si hasena tyahA bhUpati, nyAyI che niradhAra. sibhAgya suMdarI tehane, girIgaNaguNavaMta; paTarANI preme bharI, jethI piyu ulasata. DhALa 2 jI. (raho rahA rahe rahe vAlIhA-e dezI) vilase te bhAga rAjavI, sAbhAgya suMdarI sAthe lAla re; zIle saluNI mudarI, rAya gaNe mana Atha lAla re. bhUpati mana bahu bhAvazu, bhAmanIne mana bhAva lAla re, ratipati yoga banyo bhalA lalanA lAla cahAva lAla re. bhUpati 2. chadrayarasa raMge rame, rAya bhaNI kahe nAra lAla re; putra nahI kuLa ApaNe, teNe e dhika avatAra lAla re. bhUpati. 3. putra vinA prabhutA kazI, putra vinA kazI lAja lAla re; patra vInA dhana kacanA, putra vinA kazu rAja lAla re. bhUpati4. parAdhIna parAI, putra vinA parivAra lAla re, paradhana ne prabhutA huI, A be sakaLa saMsAra lAla re. bhUpati pa. zizu madira nava sare, sUnA madira teha lAla re; nArI munI je aputrizuM, gunI hoya tasa deha lAla re. bhUpati 6.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDita zrI nemavijayajI--zIlavatI rAsa. bhUpati 7. bhUpati 8. bhAmanI kathane bhUpati, teDAvI maMtrIza lAla re, rAjataNI ciMtA dharA, khAle ema avanIza lAla rU. maMtrI kahe suNA mAharI, mahIpati mananI vAta lAla re; kuLadevI ArAdhA, tA laheze| sahI jAta lAla re devI taNI gati kA lahe, devakare kSaNa mAhi lAla re, devathI chAnuM nahi, zvetA Ave manahi lAla . devazakita khaDulI che, devakare daDamera lAla re, chatra kare ja khrutaNe, temA kAra no phera lAla re bhUpati 10. aputra bhaNI dhye putrane, niniyAne dhana hAya lAla re; bhUpati 9. te mATe jI dharAdhaNI, eha upAya karAya lAla re sA merI mati nirmaLI, rAya kahe samajhAya lAla re. nema kahe guNu tame, Age je have thAya lAla re. dAharaNa. e tikAma padma ta. sura sannidhie have, ApaNA mananI hAma, mahIpatine matrI bhaNe, z2Ije tameA aThama tapa AdarI, kuLadevI pUjA pagaNu premazuM, pUchaje guNu garavA gArItA, mahAmAnasI nAma, trIje dinatrileAcanA, ubhI rahI zubha ThAma. gajegamanI gaganathI, khele madhurI vANu, tUphI hu rAjAtane, bhAgA kar pramANa. rAya kahe mAtA tamA, dIjai putraratana: manavAMcchita e mAharA, sAMbhaLa mAta vacana. DhALa 3 jI. samara ta, bhUpati bhUpati ... 3. 1. 51 11. 12. (devataNI riddhi bhAgavI AvyA, e dezI ) devI kahe suNa siMhaiM narezvara, vAta kahu eka sAcI; tuja maiM nathI tana nIkA, kaNI karmanI kAcI. nare 1. narezvara, haie ma dharajo zAka; kIdhAM karama te kaiDaca na mUke, sIMcyAM pUva thAka. nare0 2.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa jainakAvyadohana nare0 3. nare 4. nare. 5 nare0 6. zubha azubha je karama sayoge, phaLabhAgaviye tevA; udayathakI du:kha ANeA kaheNA, satA badha che jevA. preme karatA pAchuM na joye, hAye uparanA du:khiyA; chapI rahe phaLa jyAM lagI teheja, tyAM lagI te rahe sukhiye. karma vihANu krama devAye, deva maLe te kroDa; nikAcita che je badhana va, mAMDe kuNu tasa hADa. harihara brahmA cakrI tIrthaMkarA, bIjA paNa naradeva, sukha du.kha ApaNe karme pAme, vArI na zake ke deva lakhiyu karma che jIvanI sAthe, hAve karyuM te hAthe; te kAraNu kahu sAMbhaLa tujane, naMdana kanI sAthe, rAya kahe suNI suranI vANI, kama mAhi ne te; te ArAdhananA kAma tamAre, amAraDe kAI na karma hInane deve deve, deva zaktinI khANI; kara joDIne hu tama bhAkhu, krame kahA have dohilI veLA sAjana sAcA, ApaNe arthe hete hazIne kIje tene, nakAre nava lAve hu sevaka chu rAleA sAcA, pUjA karUM pUjArA, tame kuLadelI kuLane vadhAre|, vAti mananA sudhAre| nare0 11. pUjAkArI AgaLa tahArA, vegez atalAve, nare. 7. ThUte. nare 8 vANI. nare 9. Ave; nare 10. kANu mAnaze mAtA tamane, zItala meAla suNAveA. nare 12. tuja karme nathI nana rAjA, putrI haze sahI eka, satI zirAmaNi 35 raMgIlI, vidyA vinaya viveka. nare0 13. kAmaNagArI mUratI sIDI, dIThI dilathI na jAya, bhAgyataNuM te bhAjana heAze, lakSaNa maMtrIza sahAya. nare0 14. devI vacane humyA hiyarDa, dilamAMhI sukha pAyA, tevijaya kahe tevuM suNajo, rAya maneA pUrAyA. nare0 15. dAhA deva bhaNI rAjA namyA, mAtA rAkhI mAma; ema kahI devI gai, vehelI gagane tAma. deva prabhAve rANIne, garbha rahyA teNI) rAta, 1.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. pa7 zamaNe dIThI lakSmIne, poDhI pUraNa khyAta. prasavI pUraNa mAsa je, jagamA lakSmI joDa; bhAnuprabhA sama jehamA, reza na dIse khoDa. ni dina vadhatI patrikA, utsava kare apAra, ghara ghara toraNa bAraNe, mAdalanA dekAra. gAve gorI gItane, cheda kavita kahe bhATa, badIjana mUkyA parA, baMdIkhAnA ghATa, DhALa 4 thI, ( caraNAlI cAmuDA raNe caDhe,-e dezI ) zALavatI guNa AgaLI, vAdhatI bALa kumArI re. ladhuveze mana mohatI, premadA puNya bhaMDArI re zILa0 1. manamAnyA bole bolaDA, rAjI rAya karata re, kAmalatA mAnu mohanI, hRdaya kamaLa ulasa tare. zILa0 2. lIlA nAnI lADalI, sAta varasanI bALa re, preme karI tAte tadA, leI thApI nizALa re zILa0 3, paDita pAse padmanI, bhaNatI tajIne ALa re; Ave varaNa utAvaLA, rasanAe sukamALa re zILa0 4. gaNita cheda vyAkaraNa vaLI,jANe artha vikhyAta re, vANIcI vANI kahe, sAbhaLI sahu harakhAta re zILa0 5. hariyALI harakhe bhaNe, gUDha gAthAne ema re; ka kAvya manazuM bhalA, gItaka saghaLAM tema re. zILa0 6 guNuM pUraNa jevI zAradA, mAnu manamatha vela re; sakaLa zAstra pote bhaNI, rAmA che ragela re. zILa. 7 bhASA khaTa jANe vaLI, jANe nATaka bheda re, bhaNe bhaNAve hita karI, kevida na ANe kheda re. zILa0 8. jIvavicAra nava tatvane, bhaNatI karmaTha graMtha re, prakRti lahe sarva karmanI, dharmataNa lahe patha re zILa0 9. sAdhu sadA dila dhAratI, vAratI miha mithyAta re,
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 kAvyadohanA chae vADe karI zILane, sIce dhanakSetra sAta re. zrIjinadeva re, seva re. samati dhAriNI zrAvikA, mAne dharamata phUlI rahyA, sura deva gurU jina dharmathI, dRDha cUke nahiM deve karI, vAdhatA Avazyaka dAya TakanA, karatI parave pAsada AdarI, pAze puNya je aMga re. navapada ahita nAmanI, japamALAe jApa re; jina pUje traNa kALane, dharatI vAratA pApa re. gIta gAye jina nAmanA, nigamatI vardIha re: paraupakAre AgavI, satya bhAkhe nija chaThThuM re asthirapaNuM sa sAranuM, jANe sahu mana mAha hai, karatI dharma yA karI, ApaNu citta ucchvAha re. ceAthI DhALa sAhAmaNI, suNajo mana taNe raga re, nema kahe guNa satItA, ulaTa ANI aga re. dAharA sAre bahu dhArI che samakita sAdhavI je re; tre re. saga re. vaya nAnI guNa AgaLI, premasarAvarapALa, pekhe rANI agajA, mAne janama khuzAla. yu yuM hariNAkSie, citta haryu suguNeNu, tana dhana mAnyu vAraNe, pUrava puNya bhare. anukrame pAmI zrutA, gagvA yAvana veza, ana gataNA anucara jiMke, kIdhA tiNe praveza, DhALa dha sI. zILa 10 zILa0 11. zILa0 12. zILa0 13. zALa0 14. zALa 15. zILa 16. zILa 17. ( sakhIrI, gariyA hariyA huAe dezI ) sakhIrI, eNe avasara, anyadA same-anyadA same, AviyeA yAvana veza, kAmI mana mAhanA; sakhIrI, 35 hIna je mAnavI mAnavI, Ape rUpa vizeSa, kAmI mana mAnA 1. 2 3
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. pa9 4. sakhIrI, rUpa lAvaNya guNa cAturI-cAturI, aMge ati ghaNI hoI, kAmI mana mehanA. sakhIrI, nArI vahe hasagati tadA-hasagati tadA, agana zobhatI seI, kAmI mana mehanA. sakhIrI, zALavatI sakhio taNo-sakhiyA taNo, sAthe leI parivAra, kAmI mana mehanA, sakhIrI, vana jevAne nIsarI-nIsarI, mAnu raMbhAnI hAra, kAmI mana mohanA. sakhIrI, khele hasatI khAMta zuM-khAta chu, kadI daye mana raga, kAmI mana mahinA, sakhIrI, gAve gIta AlApamA--AlApamA, sarakhe sarakhI saga, kAmI mana mehanA sakhIrI, karatA khaTapada khelatA-khelatA, age kare che gujAra, kAmI mana mohanA, sakhIrI, vana mAMhI mAnu apacharI-apacharI, vAchatra kare jhaNakAra, kAmI mana mohanA. sakhIrI, mAhyA mAnava chepI rahyA-chapI rahyA, nirakhe nAganA bhUpa, kAmI mana mohanA, sakhIrI, ve deva AkAzathI-AkAzathI, rAthI adhika rUpa, kAmI mana mohanA sakhIrI, citrAmaNa jema pUtaLI, pUtaLI, tema lobhANuM deva, kAmI mana mehanA, sakhIrI, AzaMkI ati AturathakA-Atura thakA, thabhyA nArInI Teva, kAmI mana mehanA. sakhIrI, ramata kare rage tyahAM-ge tyahAM, Ave nija ghara mAha, kAmI mana mohanA, sakhIrI, aharaniza raMge rame te-rama rahe, dharatI haIDe umAha, kAmI mana mehanA. zIlavatI muLItaNa, janmapatrI laI Apa,
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9. 13. jainakAvyadohana. vAce vasudhAdhipati tyAM, sthira mana karine thApa. kedrAdika je grahataNuM, bhAve jeve bhAva, janma bhAva daya kuMDalI, nirakhe tAsa sahAya deza dezanA bhUpati--nadanakerA dupa, janmAkSara joI karI, debe aMga pati bhUpa. rU5 lAvaNya guNacAturI, adhika na dIse kAya; medinIpati manamAM thaI, varavI ciMtA saya. vRthA bhuMgaLAM e kazAM, kAgaLa masinA lekha, eke artha na saMpanyo, rAya kahe bahu dekha. DhALa 6 ThI. (praNamI sadagurU pAyae dezI.) matrIne maharAja, beThA cha eka mate karI che; putrIto bharatAra, jevo che have dilathI dharI che. lakhiyuM je kiratAra, pAchuM nahi kare kehathI che, sagapaNa che avatAra, sukha vAMche je jehathI jI. je e saradAra, vara vAra mahi maDaLe che; kahiye tama niradhAra, vAta vicAracha karatale che. lakhiye jeha kapALa, vara pAme taze kAmanI , temA mIna na mekha, puNya pAme bhalo bhAmanI che. eve teNe prastAva, vipra Avyo ke videzathI jI Adare dIdhuM mAna, besaNuM vevizeSathI jI. thaIta thAte savi vAta, grathataNe baLe je kahe che, jove jyotiSa jora, prathataNa je AjJA vahe che. bhUpa kahe zira nAmI, jJAnI gaNuka tame AviyA jIre TALe manamaNe zeka, vAta kaho dila bhAviyA che. rAkhe che ama mAma, svAmIjI sAmuM joIe che; phaLaphulanI bahu bheTa, putrI vara vArU dAkhiye che. jove nimitta teNI vAra, lagna grahI graha mADIne che - je je R = $ $ $
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 10, Upari pUgI haveya, kheDa bhaNI sahu choDIne jI. sAMbhaLo zrI mahArAya, kanyA vara bhalo pAmaze jI; grahaze ene hAtha, tene jaga zIza nAmaze che. paNa che tethI viyoge, varasa suNo sahI bArano che; nahi che temAM saMdeha, upakrama nahi e vicArane che, haze kema viyoga, bhAkho ne jJAnI guNe bharyA che; nahi che jyotiSa jera, jANe ke vaLI bhagavaryA che. guNavaMta kuLa zaNagAra, (tama) putrIbahu puNya bharI che, nema kahe chaThThI DhALa, kaheja DhaLako svara karI che. dAharA. caMdragupta naravara bhale, haze nadanI nAha; adhika kAMI jANuM nahi, kahiyu dharI utsAha udare putrI tamataNI, jaNaze putra ratana, ketI kIje varNanA, karaje tAsa jatana. eka chatra vara bhUpati, ratna gupta tasa nAma; (ema) gayo vipra te bolIne, vAcchita leI dAma, caTapaTa lAgI cittamA, Ugha na Ave rAya, bhatrIne mahIpati kahe, zodha kare tame tAya. sumati kahe (tame) sAcu kahyuM, mADaviyo mahArAja, dANu liye bahula sadA, kare ajugatu kAja. te kAraNa paradezanA, Ave nahi vyApAra; vyavasAyI bahu vANiyA, mUkI gayA apAra. dara ane pAse nahi, dhana paTTaNa, dhanadhAma, deza dezanA AviyA, jAya ghaNuM te gAma. mAMDaviye uThADine, rAye mUkyuM dANa, nIka vahe jyama nIranI, tyama Ave suvihANa. DhALa 7 mI. (lekAraNa jAyo dIkarA, sonArI he--e dezI ) mAMDaviyA suNa mAharI, mahArAjA che,
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ z jainakAvyAhanaM. tujane kahyu. eka vAta ke, zrI mahArAnta hai; mahArAjA hai, mahArAjA hai Ave lAka videzanA, dUra taNI leI vAta ke, zrI sAviyA te mAnavI, teDIne Avo ahiM ke, zrI mAMDaviyA ema zIkhavI, mahArAjA hai, meAlI kIdhA pasAya ke, zrI Ave sagIta dezanA, karatA kaiyI vilAsa ke, zrI ema karatAM tyAM vAliyA, rAya bhaNI khaTamAsa ke, zrI deza karNATa ne kAnhaDA, Nika taNI vahe vATake, zrI eve tilaganA vANiyA, AvyA mANasa thAke, zrI mAMDivaye mAlAviyA, i Adara mAna ke, zrI kuNa pura nagarI dezanA, nAma kaheA subha sthAna ke, zrI svastha thai sAjana tikA, zrI khAle mIThI vANu ke, veza tilaMga tilakApurI, tyA siMharatha bhRpa sujANu ke, zrI rAya amAre te sahI, te nagarI ama vAsa ke, zrI zrIdhara zrIdatta nAme, AvyA che dhana Aza ke zrI sAthe lei tehane, Ava nati pAsa ke, zrI mahArAjA he; mahArAjA hai, mahArAjA hai, mahArAjA hai, mahArAjA he, mahArAjA hai, mahArAjA huM mahArAjA hai, mahArAjA he; mahArAjA hai, mahArAjA he. mahArAjA he, mahArAjA he; mahArAjA hai, mahArAjA he. mahArAna hai, mahArAjA hai, mahArAjA hai, mahArAjA he. mahArAjA hai, mahArAjA hai, mahArAjA hai, mahArAjA hai. mahArAjA he, mahArAjA huM. 3. 1, '' .. 4. 5.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 8. Adara dIdhA ati ghaNe, mahArAjA che, khAMta karIne khAsa ke, zrI mahArAja he. bhUpati pUche bhAvazuM, mahArAjA che, kahone rahe kuNa deza ke, zrI mahArAjA he; tilaga deza tilakApurI mahArAjA che, [ jyAM ] kALataNe nahi leza ke, zrI mahArAjA che. zrI siMharatha rAjA tyahAM bhalo, mahArAjA che, ratnAvali paTanAra ke, zrI mahArAjA he; zIle sudara zobhatI, mahArAjA che, rati ANe avatAra ke, zrI mahArAjA he phakha sarevara hasalo, mahArAjA che, putra anopama eka ke, zrI mahArAjA che, gaja vaza he desuhaNe, mahArAjA che, variya vinaya viveka ke, zrI mahArAjA he. rati maNanA sAra, mahArAjA che, sA kama kubera ke, zrI mahArAjA che, buddhie suragurU same. mahArAjA che, kIdhA verI jera ka, zrI mahArAjA che. vimaLa kamaLa do locanAM, mahArAjA che, sAco jagamAM siha ke, zrI mahArAjA che, tilaka eka tribhuvana taNe, mahArAjA che, vALI jagamA lIha ke, zrI mahArAjA he. avara kaDu zu narapati ' mahArAjA che, mUrti mohanagAra ke, zrI mahArAjA che, nema kahe vyavahAriyA, mahArAjA che, kare sAtamI DhAle vicAra ke, zrI mahArAjA he. deharA, A pahelA munivare, carama zarIrI eha, nipuNa kaLA nyAyI bhale, puNyataNuM je reha. 14.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenakAvyadehana. guNa garavo je gAjate, bhAjato arimadaDa; caMdragupta nAme kahe, vyavahArI kara jeDa. lakSaNa batrIze zobhate, kaLA bahetara dhAra; naMdana kahiye zAradA, rahiyA kAvida hA. para upakArI sAhasI, dayA damana guNasIma; zrAvakanA vrata pALa, dharate vaide nIma. harakhyo haiDe rAjavI, jAmAtA guNa ge; putrI bhAgye pAmiyo, tuja puNya sahI teha Ibhya bhaNuM evuM vade, bolyA vAMcchita Aja, vaLI tame Avya mAharA, sarve sIdhAM kAja te mATe tame dAkhavo, sagapaNa kIje jema, lAja vadhe kuLa be taNI, tama ama vAdhe prema. rAkhe kriyANa rAya laI, Ape bamaNA dAma, maMtrI ApuM amataNuM, vahIvA kare kAma. sAthe laI maMtrIne, vaNija gayA nija gAma; bhalI bheTa rAjA karI, bhAkhe zIza te nAma. DhALa 8 mI, ( nATaNInI dezI ) maMtrIne vyavahAriyA, AvyA bhUpanI pAsa, kuMvara sabhAmAM suMdara, beThe mane ullAsa. muja ne mArA mahipati. mahArAjA aMga dezaDe, ca pAnagarI che eka, siMhasena tatra che bhUpati, vALI medinI che. muja zIlavatI tenI sutA, zIla saubhAgya dayALa; dharma dharmane pALavA, dAne dayALa mayALa. mujaro rUpa dekhI sthira thaMbhiyA, zazi ravi deya gaga; kAmIjana mada mAravA, jANe kALa prasanna. mujaro karma pare te unnatA, tAsa caraNa che deya; 2. 3 ja.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI neviyajI-zIlavatI rAsa. mujaro pa. mujaro ke mujara0 7 gujara0 8. mujaro 9 mujara0 10. muja 11 haMsa dvipada harAviye, vasiyo saravara jeya caraNe jhAMjharI vRdharI, raNajhaNa vAjatI jora, traNa ke teNe pAThavyo, aga anaga bAra kalI zubha je rabha che urU kadalI phaLa jema, jeNe sage karI kAmiyA, vAdha dekhIne prema kacane kubha jyama pRSTha che, guda taNA daya bhAga, unnata saumya hamaNA, kAmI mana vairAga. jeNe kaTi lIdhe kesarI, vasiyo vanamAM jAya. kaTi harI lIdhI haritaNI, kAmI mana lalacAya modara kRza jehanuM, jANe sarovara bhAna, mahinaLamA je mAnavI, dekhI tajyA gumAna paMca e TALIne do kya, girivara hIja mera, de ghame kacana kubha jyama, kAmI kIdhalA je dIrgha pRthula je pAdharI, mAraNa keDe mATe, pRSTa kuca kAmI je vamu, garavI karI grahI ghATa kokila kaMThanI upamA, madhurI bolejI vANa, mohyA mAnavI mAhitaNuM, keTalA kIje vakhANa kAmI kAyara je narA, apavA pI taDAka, nakasara motI isA, kIdhA nyALI bhaDAka nAsA kiranI cAcaDI, adhara te jANe pravALa, ravi zazi mAnu e do khaDA, kapola jAsa rasALa. A buja pAkhaDI, kutA kAmIne eha, jAlima manamatha keraDI, mRganayanI guNageha mRga paNa hArIne vana gayA, lAjyA lAjanI repa, pazu Age jasa pheravI, rAkhe jene deva aSTamI zazi sama bhALanI, tenI kevI re hoDa, IMdu hArIne nabhe gayo, ANI agamA khoDa. caMdramukhI evA nAmathI, dina dina hINuM kaLAya, te dinathI haNa thaye, rAkhI kaLAne chapAya. mujaro 12. mujaro0 13 muja 14. mujaro 15 mujare16 mujaro 17. mujara0 18. muja 19,
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAyadehana. bhAlabhaNI je Agho thayo, te dinathI suNe heva; nizadina oLage nehazu, veNI zepane je deva. mujaba 20. surapati sarakho gaNe, rahiye lubI ne jhuMba; kAmI nara kAyara thayA, nIcu joIne sukha. muja 21. rUpe raMbhA ne apsarA, vaLI IMdrANI harAya: sAcI e jagahinI, satimAMhe zirarAya. muja0 22. dharmanuM rAja vAse vase, dhamataNI rakhavALa; lIlA lahera lalanAtaNI, vAbo vanavyALa. muja0 23. varanArI tasa AgaLa, dAsI reha samAna, guNavatI jaga geraDI, oraDI do jahANa mujaro0 24. avI eka saMsAramA, lAbhe nahi keI nAra; tema kahe bhavijana sAMbhaLo, guNane pAme na pAra. muja0 25. deharA mahArAjA rAjAbhaNa, zIlavatI jasa nAma, beTI peTI guNabharI, paramANe nava dhAma yuvatI vana guNabharI, bhAjana puNya pavitra, guNavatI te geraDI, jemAM kaLA vicitra. suvarNavAna ghAmaNI, he zAradarUpa, vivAhe te bhAvazuM, UbhAvyo che bhUpa. trIjaga jotAM ehavI, na maLe e (B) sasAra, maMtrI AvyA tehanA, pANigrahaNa kumAra, je mana mAne ApaNe, te kIje e kAja, prema vadhe je kAraNe, de kaLa vadhe lAja vAbe prema kumArane, sAbhaLI tenuM nAma; jevAne usuka thaye, neha vacce guNa grAma. suNa vyavahArI pataNI, putrI keruM rUpa, kaho muja AgaLa varNavI, na phAve te bhUpa.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. cita camakayA haiDe dhaNI, virahI thayA atyata, bhUpa bhaNI maMtrI have, lagnataNA kare tata. caitI sita pacamI, lagnataNuM maDANa zrIphaLa dIdhu rAyane, patrI chudha prayANa DhALa 9 sI. vidha nIsare bhramara ( nadI yamunA<= tIra uMDa deya pakhiyAe dezI ) suNu vyavahArI vAta, kahu sAcI sahI, viraha vyathA viparIta, jAya te kyama sahI, je ziyA mana mAhI, vIsaryA navIsare, kALajA kerI kAra, mana rahiyu tyahA jAi, jyama ketakI, guNagrAhaka cha aiha, ihAthI e vakI; vaLagyA je chaLa Aya ke, aLagA yama rahe ? A mana vacana ne kAya ke, teNe pUM bhame jeNe e muja prANa, hAthe soMpI vyiA, sAbhaLatAM tatakheva, hArI la e liyA, te viSNu kaheA kema jAya ke, dina vaLI rAtaDI, urphe na bhAve anna, game nahiM vAtaDI tana mana kar kuramAna ke, na mujane maLe, AyukreTisavAya pasAya karI bhale, kayi kene vAta, lajAvu lAjanI, tu muja madhava bhrAta, sakhA e zayananI. viSNu kahe mahArAja, ache je sudarI, rUpa tanu upamAna, kahuM zuM pacharI, hArI iMdrANI teha, chapA rahI kinnarI, avar e lakSmI jANu, eNe yuga avatarI. kahiye ketu eha, je te naranu bahu bhAgya ke, jeNe sI guNAla karI, e varI, 9. 1 OM 4. 67
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 jainakAvyadAhana. sAbhaLI kuvare veNu, jevA ujama thayA, kAyA pahelA jIva, jANe maLavA gayA. sanI thai tasa deha ke, mana vinA mAnavI, laya lAgI ghaNuM jora, je lalanA abhinavI; phaTa phaTa pApI iMDA, na kATayuM eNe same, vAlAtA vidbega, hajI e tu kAM khame. jAyeA saphaLa sa sAra, lAge java prItaDI, haiye eha havAla ke, mAnava rItaDI, dIThA viSNu dila mAhe, are dina rAtaDo, kSaNa kSaNa sAMbhare teha, na jAya eke ghaDI. jANe chepha mAta, vedana vyAyAtI, zizu prasavyAtI; dRSTa vAjhaNI jANe na kAi, vacce viSaya vikAra ke, jANaeN nija dila dAda lakhe pApI mehuja prANa, dara ke, 5 kha, lAge chaThThA, kavalI tiA kema nava nIsare, ati navI sasare, a kha palake maLuM, gamA rahI je deva diye jA rAyuM mAryuM te, kuMvara tame bhAgyavAna, lIdhuM lagana samIpa, tevA eTale siharatha teha ke, senAne saja karI, sAthe laI parivAra, kuMvane anusarI gajarathru gheADA ghATa, je vATe vahe ghaNA, bhalabhalA abhadra sujANa, sAthe lai ApaNA; giA patra kheDatALa, dharA paNa vuDadaMDa, gAje udadhi jema, giri tema ADe. nAlItA ghaDaDATa ke, gagana gAje isA, caNa caNaNaNa tAra te, caNe tyahAM tisA, gAje garbhira niHsANa ke, dubhi daza dize, tyAthI tyAthI na nIkaLyu. thA yama AkaLA, nirmaLA; 7. 8. 10. 11. 12.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5'Dita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. kAyara pe prANa, zura mata ullage. cadragupate ema, prayANa kovA bhalA, senA taNA nahi pAra, udAra te nima LA, Ave kai anya, bhUpati lei bheTA, sevaka jana te taNA kuMvara AzA phaLI, vyApArI mana raLI, kuMvara kare agIkAra, AvyA aradhe patha, sAthe lIdhA teha, Age bahu vAratA, nemavijaya kahe ema, sAMbhaLatAM khuzAla, bhrAtA dila hAratA. dvArA eka dina saravara tIrthe, mainA le vizrAma vArU dekhI vATikA, kuvara kahuM tava Ama vyavahArI te teDIne, mesADayA zubha kANu, tame mitra tame badhavA, kahiye kareA pramANa kAika puNyanA yogathI, jo te khu teNu, saphaLa karU sasArA, sukhiyA thaIe mai vyavahArI kahe rAjavI, dharA bhATanA vepa, keDa kaTArI pAmarI, karI pATalI prema te nimuNIne harakhiyA, cadragupta te vAra, maMtrI tyahA AlAvIne, bhAkhyA isyA vicAra mata kei kune kahe, gopI rAkho vAta, ameA jANu sahI AgaLe,kAma che suvikhyAta meLA haze te (Ne) pure, tama ama nizcaya ema, vyavahArIne rAjavI, sAthe vaDhiyA prema DhALa 18 mI. ( suNa bahenI piDA paradezI--a dezI. ) azva amUlake kuvara vahe, ae sAthe te viNakane leve re; ttIne tAnta pa thane treve, jAjo acaraja have re. 13. 14. 15. 1 3 4. ' 7 9 1.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ ge jainakAvyadehana. sAbhaLeA adhava vAta sanehI, enI prati haze kahI re; vahelA jaIne vadana vilA, durlabha mujane snehI re. sAbhaLeA 2. kApyA paMtha bahu pahAcyA vehelA, jANe hatA pehelA re, mALIne ghare dIdhalA DerA, jANI gRha bhalerA re. sAMbhaLA bhATa jANIne bhakti kare e, dInAr kuvara laI deve re; heje hasIne mALI leve, dAsa thakI vaza heAve re. sAMbhaLA Na pura mALIne mele ema, nAma kaheA dharI prema re; bhUpati kuNu che eNe pure prema, naMdana naMdanI tema re. sAMbhaLe! 5. kahI suNAvI vAta rasALI, ziyalavatI tasa bALI re; pAmI yAvana prema, pratAlI, rakriyA sura sahu bhALI re. sAMbhaLe. graguptazu vihIvA meLyA, ramaNI ramaNa e khelyeA re, 3. 4. 0 sarakhA saUI joDI prabhu e, kheADa bhaNI vahelyA re, sAMbhaLeA krIDA kAraNa dina dina dhruvarI sAthe bahu parivAra re; khele azAka vADI te khAte, ramatI bALakumAra re. sAbhaLA sAMbhaLI kuMvarane ujama vAvyA, manamatha bANule sAdhyA re; sudara peherI bhRNu sArA, nArItaNe pada lIdhA re. sAMbhaLeA 9. vADI mAMhI utArA kIdhA, manamatha DerA dIdhA re: chAnA rahyA te nava thayA sIdhA, mAne rAjA meM lIdhA re. sAMbhaLe 1. 7. 8. avasara kuMvarI te madamAtI, AvI khahula sadhAtI re; nayaNa te dIThI re; ge ramatI rAtI mAtI, dekhI vAtA karavA eDI beThI, kuMvare vyApArIe jevI vakhANI, tevI eka kahe bAi e vara rUDA, jANe bhAgavata tu evA pAmIza,sAbhAgI vara suyaDA re. sAbhaLeA 13. eka kahe varbhUmi bhalerA, dIA meja ghaNerA re; lAgI te mIThI re. sAMbhaLeA 12, amRta TuDe re, nava rahe chAtI re. sAMbhaLeA 11. eka kahe zu behena AmAi, suNAla para paTakA OM. sAbhaLA0 14. eka kahe me sAMbhaLyA uttama, tirupama upamA kehI re ! yAda bhaNe vAmAganA evA dhanya dekhe tasa deDI re. sAbhaLe. 15.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. kaI vakhANe kuvakhANe koI ApaNuM mukhane maraDe re, vaira vasAvyuM eha AcaraNe, kuvara dazanane karaDe re. sAbhaLo. 16. deharA zIlavatI bele nahi, sakhIo karatI keli, eka eka ne ethave, bole manazu maLI. mahAmAha khuzAla te, have bALA soya, paranI mIThI vAtaDI, karatA bahu mukha hAya, (yata) bhUmibhajana ne para ghara, paranArI paravAsa, navA sneha gUDhAvalI, sITha para niMdA Aza. eka kahe re vase, maLaze kayI para teha, so kese hoya vATaDI, chAMDI de eha. eka kahe nava bolIe, dare musagI jeha, je AvI haIDe vasyA, navalo dhariye neha neha vinA saMge rahe, teha videzI jANa, manamA AvI je maLyA, sope tana mana prANa sahie ! zIlavatI kahe, evo ma kare re, je lakhiye A bhALamA, pAmI na dIje doSa. DhALa 11 mI. ( diDalI veraNa haI rahI--e dezI ) vAtalaDIe vera vasAviyuM, manamAMhI ho vAyo bahu Dhela ke, tAtAM locana tava karyo, huA viSa bharyo ho huo ragatanI repa ke. vAta 1 eka vAte sukha upaje, eka vAtathI he have utapAta ke, aMga Thare eka vAtathI, eka vAtathI ho pAtika ghaNadhAta ke vAta8 ra. je prIta je manataNI, kSINa mADI he kIdhA tasa nAza ke, nAThe nayanathI nehale, te pahele huM pote muvilAsa ke. vAta3. nirmaLa nIra khUTe vahI, vaLI ati ghaNo he bhITe bhIma neha, bahu hasInuM bolavuM, tihu tihAM have dukha gela ke, vAta- 4
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7ra jenakAvyadehana. rAte locane rAjavI, kare kADhI che supere karavAla ke; paga uThAvI teha bhaNI, jyahAM beThI ho, rAjAnI bAla ke. vAta 5. re re kukuLanI upanI, tuja sAMbharyo ho, bIjo vara jeha ke; have na siMhabaga ja ke, muja jIva tA che, kema pAmIza te vAta 6. kara graho vyavahArIe, kema bhUlo ho bhUpati tame Aja ke; kAja vicArI kIjIe, kema pAmIe ho, ema karatAM lAja ke. vAta che. saMga kisa IhA tamata, para jAI ho, kuArI Ara ke; paraNyA vinA baLakoI nahi, narapatijI hA, ema Akhe saMsAra ke. vAta. 8. myAna kare tame mAnazuM, baLa rAkho he, prabhu evuM pAya ke; padharatI para rAjavI, kema kIje hA, evI je balAya ke. vAta . eve gaja pare gaDagaDyA, Dhola jhAgI ho garavA nisANa ke, dharA paNa dhaDahaMDa dhaDaka zuM, enA AvI che, eve sahI nANu ke, vAta- 10. kara grahI teha kumArazu, leI cAlyA ho, senAtaNe saga ke krodhe anala dava pUriyo, citta bhariye ho, bhUpajataNe aga ke. vAta11. pAchA vaLavA premazu, bhAva jANiyo he, vANija vicAra ke; muvacanazuM samAvi, nava kIje ho evo niradhAra che. vAta 12. ne kahe nRpa agaja tadA, pANigrahaNano ho me lIdho jema ke, maMtrI sAjana AviyA, maLI bhA ne hA, sahue maLI ema che. vAta 13. viSa pIje sahI veLIne, nava kIje he, aNu maLato sagaka, bAkuLa takanI upamA, sahI jANajo ho, tame mahA bhAga ke. vAta 14. ekataNuM manamAM nahi, eka rAkhe che, bahu mana rAga ke, dukhadAyaka Age have, prema viNa je he, hAye kAraka bhAgya ke. vAta 15. mitra maLI ema bhAkhiyu, tasa Akhiyu ho, sAce che ehake; lAja rahe kema choDatA, nava bhiye ho, kahiye nirasa deha ke. vAta 16. ati Agraha karyo Akare, tava pAdharo che, be mukha vAta ke; nema kahe bhavi AgaLe, tame sAbhaLe che, to avadAta ke, vAta 17. deharA, kuvara kahe guNa tema, evuM parama vacana, e nArI paraNuM nahi, jyAM lagI kuzaLu tane.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5'Dita zrI nemavijayajI--zIlavatI rAsa. je vAte duHkha upaje, leAka kare tyama hAsa, kIje kAma na e kadA, karatA hAya vinAza. si haratha rAjAtaLu, kula lAje sahi ema; AvyA zu tame jANIne, ema kara prabhu kema ? tu nava maLiyA tehane, kayAthI jAgyuM vera; paraNyA pachI jema pUve, te karajo tame pera. mahulA kheAla mAlAvine, mana ANyu tasa ThAma, nahIM vA kema kuvarIne, lAjataNuM e kAma, DhALa 12 mI. ( ziyALA bhale AviyA----e dezI ) 3. 4. 5. 73 mana traTathAM mAnavI taNAM, kuNu sAMdhe hai, sakhI sAMdhaNuhAra ke, kaNe te kAMI cAle nahi, mata ANA he, je DAghA sAnAra hu harakha vadhAmaNAM, sAbhrAmaNI he, senA uchaMga ke, sAjana sahu sukha pAmiyA, mAhAmAhe hai, sa tApa abhaga huA0 2. zIlavatIne sakhI kahe, tuja prItama he, rIsANA jaoNra ke, pANigrahaNa mAnA nahi, thaI geMDA he, citaDuM karI era. huA aNudIThA krama upanyu, paravalyu he, bhavi bhAvita vara ke, lehera hui kRta kanI, nija manI hai, nipuNA have pera, huA prItama je nava pekhiyA, nava nirakhI he, jeNe nija nAra ke, duvaNa pAme lApati, haTha ANA hai, tANyA e kiratAra. hu tA ha kema jai vInavuM, krama rAkhu hai, piDAne theAbhAya ke, najare Ave jo nAhaleA, vAhalA bhaNI he, hu leAbhe lAbhAya huA vAhalA vacce je vegaLA, tasa ati bhalA he, kema meAla kahAya ke, te mujane piu cheDaze, muja raheze hai, yahA e mana jAya. hu khIjI kahe mehenI suNI, tuja vaLiyA he, sakhi divasa e Aja ke; hA vALI tuja vallabha, sahi thAze hai, manavAcchita kAja. hu tAre pitAe manAviyeA, zubha vacane he, nayane dharI neha ke; zIlavatI harakhI dhaNu, tava ApaNe he, mukha pAmI de. hu0 9 1. 3. 4. s. 7. 8.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 jainakAvyadohana, lIdhuM lagana selyAmaNuM, vaLI bAMdhI he, cerI citta cUMpa ke, bupa dha vara zIzamAM, hAthevALe che, kIdho tyahAM bhUpa. huAMka 10. tyavera gajavara ApiyA, paMca paMca ne he, sakhi sahasa samAna , zata paMca paca AkhyA bhaNI, ratha zakatI he, suMdara upamAna. huAMka 11. ApiyAM kara bhUkAmaNe, kaMI kaTi he, tima ramaNanI rAsa ke vastra AbhUSaNa ApiyA, sahi suMdara che, vaLI mugaTa je khAsa. huo 1ra. dIdhA dAyajo dIpo jAnaIA he, harakhAviyA mana ke; yathAzakti pe karI, nava rAkhyA che, ane mane. huAMka 13. mana viNa karameLo ke, mana jaNiyo he, dAya je dIdhuM ke, asaMsI jema sajJA vinA, tema kuMvara he, saghaLuM ema kIdha. huA. 14. zIlavatI nija pikitaNe, pAlava bAdhya he, vadhiyo bhavaneha ke; caMdra sUraja be sAkSI karyA, jama be jaNa he, nA-pe kahIe che, huA. 15, zIlavatI haLave kahe, nisuNaje he, piu prANadhAra che, corI karI pallava gra, vadhAravA he, bahulo sa sAra che. huAMka 16. tema kahe kutapurNanA, te phiLiyA he, mana mane ratha jeha ke; AzA sahu saphaLI huI, vALa bAramI he, kahe avihata neha. huAMka 17. deharA rAkhyo mAsa lage tyahA, rAjAe bahu prIta. vividha khyAla vinodazu, dharati sahuza hata. mIDhaLa kaLathI choDiyA, utsava karI apAra; zIlavatI AvI tyahAM, soLa sajI saNagAra, gagane ghana abhra, jaLaha, gAje kare kalola, maphata jema parajanya ghaTA, huA dara jhaLa. vilakhI thaI vAmAMganA, (strI) aNubelAvI nama: nayana bharI nirakhI nahi, tarUNI vite tA. mujane avaguNa bhAre, dAkhI je bahu prema, | kiNa kAraNa duvyA kiNe, sAcuM kaheze tema| abaLA ema na IDIe, nikalaMkI nirdoSa,
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 paMDita zrI navijyajI-zIlavatI zasa. nArI vacane tehane, haiDe vALe re. mahipatinA madIra thakI, pahele dUje ThAma, zIlavatI dila vAtaDI, rAkhI Ave dhAma, maMtrIne kuMvara kahe, cAlojI have vega, mAge mahipati AganyA, sAhu samIpe tega. zIkhAmaNa dIdhI bhalI, putrIne nija mAya; priya mana cAle sAsare, sujaza vare te ThAya. DhALa 13 mI. (manamehana, manamohana pAvana dehaDI cha-e dezI.) nijamAtanA, nijamAtanA caraNa kamaLa namI che, tema tAtanA, tema tAtanA praNamI pAya he, mana vAlI tana vAlI zIlavatI kahe che. nayaNe te nayaNe te Asu ANIne jI, guNavatI guNavatI guNa samajAya che. mana 1. mAtAjI mAtAjI be kara joDIne jI, vinavIe vinavIe vinati jeha ho; vichaDiyA viDiyAM vAlA dehilA che, maLavAno maLavAne sAsa teha ho mana re, je tanamAM je tanamAM manamAM nehalo che, te chADI te chAMDI Ape cheha he, paradezI paradezI je heya prANu che, paNa jANu mana ANI rAkha neha he. mana 3. mana ochA mana ochA je hoya mAnavI che, trATakIne trATakIne trADe prIta ho; nava rAkhe nava rAkhe ane ehavo che, dila choDI dila chADI uttama rIta che. mana 4. agaja hu agaja hu prANathI ghaNI , vAkAlI ne vAhalI adhikI huti he,
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 nakAvyadehana. sana che. tethI chu tethI chu dara dezAMtare che, pharI pAchI nahi AchI AvaNa khAMti ha. mana 5. nArI tane nArI tana piune Azare che, bIjo paNa bIjo paNa bhAta AdhAra ; abaLAne abaLAne priya pakha daI che che, nahi trIje nahi trIjo kaI saMsAra ho. mana0 6. te kAraNa te kAraNa huM tamane kahu che, tame karajo tame karajo sAra saMbhALa he; muja Apa muja Ape mAtA AganyA che, sAsaraDe sAsaraDe jAtAM buzAla ho. tava nayaNe tava nayaNe bahu jaLa reDatI che, nadanIne nadIne kahe evI vANu ho; ghaNuM pyArI ghaNu khArI prANathakI sutA che, tu hI tanamAM tu hI tanamAM amRta khANa che. mana0 8. janasthitiejana sthita evo saMsAramAM che, putrItaNe putrItaNo paradhara vAsa ho; ghaNuM dukhiyAM ghaNuM dukhiyA viDatA hue che, vaLI tanathI vaLI tanathI mUke vizvAsa . mana0 9. sAsaraDe sAsaraDe sAsariyAMtaNI che, matakhaMDe bhAtakhaMDe tenI ANa ho, prItamane prItamano vinaya sAcave che, jyama lahiye jyama lahiye kaTi kalyANa ho. mana10. zIkhAmaNa zIkhAmaNa dIdhI tehane che, sAjananI sAjananI mAga zIkha ho, gubha divase zubha divase bahu sIdhAviyA che, bolatI bolatI vANI ikha he. mana11. sAthe tava sAthe tava rAjana Aviyo che, sAjaniyAM sAjaniyA nayaNathI dhAra hai
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa'Dita zrI nemavijayajI--zIlavatI rAsa. jata che, jata hA bahu pathe bahu pathe je kheAlAviyA cha, vaLiyA te vaLiyA te vara parivAra hA mana jANe mana jANe janmanI bhUmikA cha, sahi have sahita hAve hRda matata hA; pIyariyA pIyariyA che nava lIsariyAM vAsariyAM che nava nija sakhie nija sakhi vAta banAvatI cha, mADe mAraga cAlyA ya ; anukrame anukrame paheAtyA te pure cha, rAjanacha rAjacchi preme bharAya hA nijanagare nija nagare 25 vadhAmaNA che, si harathane si harathane mana bahu kADa hA, gIta madhurAM gIta madhurAM gAve gAraDI cha, rAga sameM rAga sarase hADA hADa hA nara var t varU lAve bheTane chuM, ghaNuM sarasAM ghaNuM sarasA je diya Aya hA, bahu khAdhyA bahu khALyA tAraNa maMdire jI, manamAhe manamAhe harakha savAya hA guNa gAve guNa gAve leAka TALe maLI cha, kAI bhAkhe kAi bhAkhe bhAmanI rUpa ho, dAya mukhe doya mukhe mAta le bhAmaNA jI, tema harakhe tema harakhe sihatha bhUpa heA. sAhamita sAhasina zuddha para parA jI, zrIvijaya zrIvijaya prabhu surI hA; je rRkhyuM je dekhyuM daritane bhAjatA cha, jaza gAne jaza gAne lahiye Anada heA. vara tenA vara tenA, caraNa pasAulI chu, pUraNu e pUraNa e, pahelA khaMDa hA; 77 sana 12. mana 13. mata0 14. sana 15 mana 16 sana 17. mana 18.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 jenakAvyadehana. akAraja e nava kIjiye, premadAzu je parapaca che. kahe. 20. vacana suNI kuMvarItaNuM, teha pANuM jhariyA nayaNa re, nIcI najare nihALate, huM bahu pApI ajANa re. kahe21. prIti vadhI manazu ghaNuM, bole ema gadagada veNa re, hu aparAdhI janamane, kema pAmIzuM e seNa re. kahe22 avaguNa vaNa choDI satI, te to kema chUTiza pApa re; mana rahiyu tyahAM jAIne, vALe virahane vyApa re. kahe23. Aviyo aNajANatAM, have pAchAM kema javAya re; lAgyuM ane pharI tehavu, lIdhu te paNa levAya che. kahe. 24. harakhI prItimatI mane, lekhatI te taNe bhAva re; hariye manamAMhe vara ti, karatI te nayaNe sahAya re. kaheba 25. cothI DhALa solyAmaNI, bau mananI je ragoLa re; nemavijaya kahe ragaNuM, bahu karaze citta kaMgALa re. kaha0 26. - deharA pakhI jyama palake maLuM, bhaLu hu tenI sAthe dUdha ane sAkara pare, harakhe mana meLa hAtha. zu kIje dare rahI, jera na cAle kAya; maLavuM che jaga sohyaluM, je ne manamAM hoya lAvaNya lIlAvaca kahI, rIjhAvyo che kumAra, zeThe teDI putrikA, pUcho sakaLa vicAra. zeTha kahe te Ayane, putrI vara meLApa, sarasa vacana bolI karI, kIdho manane thApa. zubha lagna leI karI, kIdho putrI vivAha, sukha vilase sasAranAM, caMdragupta utsAha. eka dina nisuNo anyadA, pahayo vana majAra; vetALaka AvI tyahA, jape karI juhAra. kahAjI kayAthI AviyA, mIThuM bhAkhe bhATa; vAta ghaNuM tilakApurI, cakata uccATa.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI--zIlavatI rAMsa gAthA. tilaya puraMbhInayare nivasoI tattha siMha raho rAyA; bhajjavara rayaNamAlA putto siricaMda [ gutta ] kumaro. sIlavaI taha ramaNI, chaMDi gayo anna dezabhI; mAya, tAya kuDuMbeNa jANiyA savvaivi visa kannA. DhALa pa mI. ( jhAjharI munivaranI--e dezI ) bhATa kahe bhAve suNA cha, caMdragupta adhikAra, zIlavatI durbhAgyaNI cha, melI gayA bharatAra. sAlAgI sudar nava gayA tu ketha, dIse na kema tuM tane vaNu mAharA cha, medinI sUnI tuja vinA cha, virahe| krama krama maeNlI nija mAtaDI jI, virahAnala ratnamALA tyA AvI ghaNu jI, su have kare re pokAra, zIlavatI viSakanyakA jI, kIdhI kara kiratAra. na dana eka tu mAharA jI, kalpatarUpama jeha, chedyA vipavallI kAraNe cha, dukhadAyo sahI eha hA hA ! vatsa huM zuM karU chu, kApI cAlyA tu vela, kA AgaLa duHkha dAkhavu` cha, nadana tAharI kela hA vatsa 1 meDana maMdire cha, tu tuja viSNu geha, zu kIje e rAjane cha, sUnA tuja viSNu deha ka kaThiNa meM zA karyA cha, AvyA udaya je Aja; putra vihA dohyalA cha, vIsAyA dharmanAM kAja. tu etha. khamAya; khaLAya. + 9-9 gAhAgAthA~~ ~~AryA vilaca "tilakApurI mahi nagare, nivase che tatra si haratha rAnta, bhAryA vara ratnamAlA, putra zrI caMdra [gupta ] kuMvara, zIlavatI tasa ramaNI, chADI gayeA anya dezamahI, sAta tAta phUTa be, nAgI sarve pa viSakanyA, 2. ~~? sAlAgI sAbhAgI sAbhAgI sAbhAgI 5. sAlAgI gAbhAgI sAbhAgI 1. 89 2. 3. 4. 6. 7. 8. pa 9
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyaDhAhana. sAbhAgI bhAgyahIna je kAmanI 7, evA putra rahe kema ? devadAnava kaNe apaharyAM cha, raNu aMdhAra khase jema, doSI deva te dAkhave jI, mATA je mahArAja, teAsu tuja cAlyu nahi jI, lApI meATI mArI lAja. adhA kara jema lAkaDI cha, hatI mAraDe bhAgya; sAbhAgI 10. gAbhAgI 11. sAbhAgI 12. sAbhAgI 13. sAbhAgI 14. sAbhAgI15. durlIMgaNu saraLa kazI cha, zIta TaLI hui Aga. karamahIna je mAnavI cha, sukha kayahA thakI pAya, sapada hAme ApadA cha, sukhathI 6 kha bahu thAya. mUrchA pAme kSaNa kSaNe jI, iDe duHkha na mAya; sarAvara jaLa pALathI cha, pALI phATIne jAya kaThina ha u mATe nahi cha, eka taNe jina rAya; eka mukhe kema kahI zaku chu, nayaNe nIra bharAya. siMharatha bhUpati tema kare che, putranA vividha vilApa; nagara leAka dukhiyA ghaNuM che, jANe vedana Apa. agapati siMhe suNyo cha, jamAI kerA vRttAMta; vehevAi dukhiyA ghaNu chu, jANe karame che dudAta. gAbhAgI 16, vAMka lahyA teNe putrInA jI, pati gayA je paradeza, viSakanyA kuLa mAhare cha, te chu la ka vaheza. mevA miThAi sahu tyahA jI, cheDayA sarasa AhAra, dhyAna dhare caMdraguptanu jI, khIjuM nahi lagAra. putra dIThe sahu sudara jI, karazu mana taNA bhAga, eka tArtha rAyanA cha, pALe evA zAga. hu' paNa tyAMthI AviyeA 7, dekhI evu svarUpa, zIlavatIne ALa bhaDA cha, dAkhave nArI te bhUpa. caMdragupta suNI karI cha, rUdana kare mana mo; AMkhe AMsu nIsare cha, vacane thayA diladA. sAbhAgI0 21. vAta vadhAmaNI ApiyA jI, suvarNa karA dinAra; yAcaka tUchyA cittamAM cha, cAlyA karIya juhAra. jo jo mAre kAraNe cha, pAme che abaLA kumAla; sAbhAgI 17. sAbhAgI 18. sAbhAgI 19. sAbhAgI 20. sAbhAgI 22. 90 Ta.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajIzIlavatI rAsa. 91 hatI hatI kema haze ja, thayA je loka niTeLa, sebhAgI23, vanathI maMdira Avi che, nehe bolAvi nAra, nemavijaya kahe AgaLe che, bahulo che adhikAra bhAgI 24. dAharA, prItama AmaNa damaNa, Aja risAvyA keNa, huM jAu tama bhAmaNe, karajo kahiyu jeNa kahe kuMvara suNa kAmanI, de mujane tuM ANa; Age kAma ache ghaNuM, hAye jema pramANe nArI kahe amo Avazu, prItama kere saga, kuvara kahe jugatu nahi, pathataNo hoya bhaMga vahelo AvIza tuja kane, ci tA bha kare keya, bola dIdho tyAM Apane, nArIne mukha hoya. sAra zikhAmaNa tehane, deI tema kumAra, sAMja same te nIsaryo, kApaDI veSa udAra DhALa 6 ThTha. (pika tu mAM sulatAna -e dezI ) choDI ekalI nArIne cAle, TALI mAtaNe prema che, deza videza vilAyata laghu, la dhyA durgama tema re piu caliyo che paradeza re, mujane cheDI eNe veza re. piu0 1. sAbhaLo bhAve Age je have, puNyataNuM parAkrama re, pAme paga paga riddhi savAI kIdhA anuttara dharma re. piu0 2. anukrame te pahotyo kuvara, vasata puravara gAma re, gaDha gaDha madira zobhita paLe, to ati abhirAma re piu0 3 mANasa ke tyahAM nayana na nirakhe, vADI vana ArAma re, sanuM sarva dise che gudara, jyA mAnavanuM nahi nAma re. piu0 4. acaraja pAmIne Aviye piALa, dvArika diye tava dvAra re, asthira thaI kahe Atura te he, Akroza karato apAra re, piu0 5. AvI pUche kuvara poLiyA, kahI bIka kuNa dhADa re,
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenakAvyadehana. thAma chate dina diye che koI piLataNa kamADa 2. piu0 6. zAgra Ave kahu vAta vicArI, thayo vilaba teNe ThAma re; eve purUSa kA Avyo ekalo, tALuM ugADayu teNe tAma re. piu0 7. paracaka dhAtha na bhIti na kaI bhIti gaye nara eha re, mULa thakI kahu mAnavI tujane, kuvara kahe kaho teha re. piu0 vasupALaka IhA rAjana rUDa, vIramatI tasa nAra re; vasumatI che nadanI tehanI, vana guNa bhaDAra re. piu0 8. mahisAgara hato tene matrI, nAma hato tevo pariNAma re, roga chate tasa dehI vaThI, upa unavA uddAma re. piu0 10 maraNa kahyuM te aMte prANI, dina thayA khaTa tAsa re, jaLa na buDe aganI na bALe, chedya na jAo tAsa re. piu0 11. karakarI karIne prAta:kALe, mUka jaIne mazANa re; pahora chate dina Ave che geha, dhruje nagara jana prANa re. piu0 12. rAya DhaDhere ahoniza deve, je dahe matrIne keya re, tene Ape che matrInI putrI, evu kahe nRpa sAya re. madanamaMjarI nadanI nIkI, vana govarNa kAya re, nArIlakSaNa che lalita te lalanA, dIThI jI Ave dAya che. piu0 bIDa chabIne nara keI Ave, te samazAna tehane khAya re; pite baLe nahi bIjAne bALe, have te kaI na jAya re. piu0 16. prAtakALe pUrava rIte, leI jAzuM ame tyAMya re; dakSiNa usIse palaga maMtrI, piDhe nitya ghera jAya re. piu0 16. harakhe kuvara vAta tenI suNI, jaIza huM have khyAla re; nemavijaya kahe sAMbhaLI Age, kAphIe chaThThI DhALa re. piu0 17. - deharA, vaNikahATa vege jaI, sudara kIdhu bhAja, parI zobhatAM vastra te, be cATe meja. rAya DhaDhere Aviye, grahiye kuMvare Apa; leI vadhAI rAyane, sabhaLAve te thApa,
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. kuMvara teDAve rAya te, bole madhurI vANa, tama dezu maMtrI sutA, e ama vacana pramANa. laI matrI zAthakI, pahele Apa mazANa, nara mUkI pAchA vaLyA, pUThe na jotA tANa dinapati tyahAMAthame, kuvara (have) citave tAma, vAsa nahi suvAta, UMghe vaNase kAma kaTi bAdhI karavALane, gAtrI bhIDI gAtra, tarU heThe beThe sukhe, nyALe navalI yAtra nAma lalita lIlA lahe, cahu dize nirakhI caga, sAhasika zirAmaNa, jete bahu vidhi Dhaga dhyAna dharI navakAranu, samare zrIjinadeva, varmagurU samare dile, sukha dukha eja Teva. zIlavatI zIle bhalI, kSaNa na visAre tAsa. jinamati dhArI zrAvikA, jANe zivapura vAsa. DhALa 7 mI. (sIma dhara karajo mayA-e dezI) beThe kuvara vaDa heThaLa, japato jinavara jApa, tiNa avasara ketuka thaye, te suNa sthira thApa. suNajo agaja kSatrinA, ANane upakAra, dhanya jananI jaga tehanI, purUSA zira saradAra suNajo2 nAnI gorI vanagiri, rove dIna vacana, abaLA nArI hu ekalI, varavu eja vana, suNajo. 3. zaLI caDhayo pati mAhare, mAge mukhamAM kasAra, ucI AMbI zaku nahi, kare prabaLa pokAra guNajo. 4. AzAbhaga saMsAramA, bhagika pApI re hoya, AzA sahita je AthamyA, lahe narakane soya. guNam0 5. ke kSatrI kuLa sAhasI, ke dukha bhAge re mujha, prANu vAlezvara manataNe, e che nija mana gUjha. guNajo6.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ nakAvyadehane, sAbhaLI zabda dayAmaNo, uThayo tava te kumAra; ANa daI maMtrI bhaNI, cAlyo svara anusAra, suNo che. Avo atize utAvaLe, dIThA purUSa ne nAra, bole madhurapaNe karI, mIThAM vacana udAra. suNajo. 8. nArI bhaNI nara ema bhaNe, koNe caDhAviyo zaLa; vAta kahe parathI tadA, mADIne tyahA mULa. guNajo. 9. piu deze sIdhAviyo, mAgIne muja ANa, kAja karIne pAcho vaLe, dAmanu karI paramANu guNa0 10. mAge AvatAM tehane, maLiyA verI udAma, viSama pathe te sAho, belAvyo vaNa kAma. guNa0 11. gAma AvyuM java e bhaNI, kIdhe bahulo vilaba, rAta paDaye vana AviyA, tarUvarane vilaba. guNajo. 12. zuLI caDhAvine pApiyA, pahelyA te nija gAma, huM AvI nara kaheNathI, dIThAM karamanAM kAma. guNa0 13. hesa thaI kasAranI, mAge che vAraMvAra; karaNa thaI te kumArane, pabhaNe te vAravAra. suNajo14. ska dha caDhAvI te kAmanI, karatI teha abha; kApe kaTha ne kALaju, kApe padamAsa thabha guNajo15 dekhI kuMvare tehavu, nAkhI padabhaNI sAra, kaTikhaLa ne kakaNa vaLI, nepurane tyama tyAha guNajo. 16.. cIrane caNiye kaco, lIdhA tANIne teNa: cora luTe jema sAthane, keDe mUkavu na jeNu suNajo17. nagna thakI nAThI tikA, nArI maphatapare jema.. deva AbhUSaNa leine, pahele te vaDa tema guNa0 18. sAtamI DhALa solyAmaNa, pAmyo dhana bahu jhADa; nema kahe bhavi sAMbhaLe, kuNu kare dharmanI hoDa suNajo. 10. deharA, Avyo kuMvara utAvaLe, Anada Aga na mAya; tIna vastra tihuaNu tilaka, dekhyAM Ave dAya. 1.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 95 paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa, nehe najare nihALato, japate jinavara jApa, dhanya dhanya zIlavatI satI, nAme nAse pApa. kSaNa na visAre tehane, yogIzvara jyama dhyAna, laya ANa kuMvara tiNe, rAkhato eka tAna. pahelo para vAgyo tyahA, have bIjo adhikAra; sAbhaLajo thaI eka manA, bhAgyataNA pratIkAra. ArakSaka che agamA, puNyavaMta guNavata, deva seve tapuNyathI, deva thakI daradaMta. DhALa 8 mI. (ekavIzAnI dezI ) eNe avasara re, kInAzaka tyahA Aviyo, pekhI kuvara re, manamAMhI bahu lAviyo, lzi dakSiNa re bhakSaNa karato kAramo, Ave ujame re, pApano paka durAta durAtamA ati niSphara prANI, narataNuM daLa pUrata, pApataNuM daLa pragaTa DhA, mukRta bhaNI je cUra, dIThe darzana du kha daridraja maraNa zakA grahoya , kInAza dekhI kuvara koTi ketuka dila ati nIpaje. nakha evaDA re, jANe pAvaDA lohanA, kAna paragaTayA re, mAnuM gupaDA nA; Akha uDI re, bhuDI yathA DuMgara darI, mAthe haLa pere re, ketI kahu vAta mukhe karI. anusariya pUThe parvata zage lalita nIcI lahalI, udara ucu pUcha nIcu hAtha tADa samA sahI, tADa thaMbhA caraNuM daye, ucA ati uttaga e, Avate teNe samaya evo vya tara rUpa aDhiga e. dIThe kuvare re, [ 0 ] nija pRSTha bihAmaNe, Ave ula re, jeha dharAye akAraNe,
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 jainakAvyadehana duHkhakAraNA, teha dekhI ke, leka haiye pApI prANiyA re, jANiyeA jana dhuAmaNeA. jAmaNeA ati dhRtta [ne] caMDa muDa karI vikarALa e, caraNa trake dharaNI dhaDake tharDa a kharALa mada zade rAje gagana gAje trAje ravi graharAja pramaLa dhara [ e ] prabala cite kuvarI sAme Aja e. eN, e, te nija mukha evA, muja maLyA tehavA; Age vahe tadA, meAle vyatara re, vacana cAla vehelA re pahelA pU vya tara re, kuvara paheAtyA vegazu re, guphAne aMtara me muddA. muddA e paheAtyA guphA atara sALazata tyahAM bhUta e, kALA pILA dheALA nIlA dIsa tA sALase te sita bhISaNa kuvar paNa khAliyA tava bhUta dekhItuM siyA akhadhuta e; si sahI, kahe zehI ? jape kuMvara, sudara vANI abhinavI, kaheA zu vI ? pUrA nahi, tame siyA re, mana mAhI kahe bhUtaDAM re, khApaDA bhakSya pUrA teNe AviyA re, bhAviyeA hAsA citta lahI. mana lahI evuM vacana mATu pache vara kahe vahI, rAjana matrI na maLe mRtyuka khaTa divasa te gayA sahI; vaidya kahiyu Apava evuM vya tara khatrIzase ANiye, dhANiye ghAlI teha sadhaLA, tela kADhI mANiye / teha telathI 3, matrInI kAyA chAMTiye, have nizcaya re. pAvaka maMtrI vITiye, huM ihA vaLi AviyA, mIDa lei re, muja maLiyA re, khatrIza sata adha bhAviyeA. bhAviyeA tamane maLyA mujane, khIjA adha kyA pAvazuM, tama bhaLAvu jai e rAjA, vaLI levA bhaNI AvazuM; suNI evuM vacana vAr ke, karoDI prabhu suNI, 5. 7. 8. 2. 10. 11.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 13, 15, sahu vAta kahiye mADI dharathI vAka nahi ke amANe suNo meTake re, divasa accha sahi sAbhaLo, mahAmAsanu re, bhakti kare taji AmaLo, tava kuvara re, AkarA bola suNuM tehanA, gaNI navapada re, karavALa jhahI kara jehanA. jeNepare karavALa kADhI, jANe tribhuvana upavA, vya tara saghaLA mAna melI, dinakaranI pare dIpavA. nava pada te mahimA prabaLa vyaMtara batrIge bhaya dhare, bhAge sa kaTa vikaTa saghaLAM, vairI bhaya je ya kare. lIlA lakSmI re, lahiye nava para dhyAnathI, TALe ApadA re, sadA de bahu mAnathI. jeNe japiyA re, japamALA navakAranI, kaho tehane re, citA kazI sasAranI saMsAra mAMthI pragaTa prANI pote hoya zubha vAsanA, svarganI sukha sahaja karataLa, avara zubha tasa vAsanA, cora ari viSa raNaha rego pAvaka kari dadhi upazame, parivAra proTA putra bahulA, doSa tenA je dame. navakArathI re, vyatara sahu Age huA, sevaka pere re, jI jI karatA AgaLa vahyA, mahAmAsanu re, bhejana rahiyu vegaLu, jIvavAtaNo re, sazaya pahele ati bhalu ati bhalI bhAte tehaja vAte vinavatA te kumArane, dAsa achu ame caraNakerA, cheDe karUNA ANIne, mUku nahi kahe kuvara tene, bIDu sahi kema nigamu ? je muja keNa karazo eka vArU to hoya tamane sahu samu ati utkaTa re, lapaTa vikaTa lAlacI, sahu vyatara re, jhira jhaTatA umacI, dhaDa dhaDakatI re, taDakata dharaNInI tabikA, Age pAche re, Ave jAve bubikA. 17 18 bIka na ka na ka - - - - - -- * * *
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 jena kAvyadehana. buMbikA tana caraNa caDA khaDAdhara pere dhaDadhaDe, kuvara puNya pragaTa proDhe, kAya jenI AthaDe; Anana anaLa prabaLa pRthu tana javALamALA saMkuLA, huA Atura atize pAmara maraNa bhayathI AkuLA. je je puNyathI re, vyatara sarve vaza thayA, eka mAnava re, chatI kuzaLe nava gayA; nAnA moTakA re, devataNuM tyahAM aMga dahe, kara joDI re, deva sarave te ema kahe. ema kahe vya tara karyuM je AjJA tama Age ubhA thakA, zrIjIna madira ati suMdara pAse parimaLa vATikA; uttaga maMDita kaLaza UMce maDapa rAzI bhalA, nemavijaya kaDe DhALa AThamI, kesIsA gaDha nirmaLA. deva kahe mI ca tame, Aba sahI mahArAja, bhavana nipAyuM jinataNa, thAyA zrIjinarAja. AMkha ughADI nirakhiyu, nipuNa thayuM kahyuM jema, dhajA gaganamAM sthira rahI, zAkhA zAti prabhu tema. bhUSaNa vastra je devanA, cabuta leI Ama, zIlavatInA nAmanI, bidalI kIdhI tA. laI dIdhI vyaMtara kare, zIlavatI AvAsa; lekha mUke harakhitapaNe, age thaI ullAsa. vaLI sabhAya AvazuM, kara dI kela, vyatara page lAgI gayA, bIjo gayo pahera aDela. trIjo pira have sAMbhaLo, jevo thayo aca bha, padarava thayo pRthivI pathe, kuMvara kahe mana thabha. caDhatapa chAyA paDe, aMga nava paDe jAsa. padataLa bhUmi AgaLA, dIse khabara na tAsa. , chAyA pUThe saMcare, peTA do ghaDanALa;
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI esa. rAjabhuvana vege gayA, pesI gRha paranALa. kuvare ubhAM nirakhiyu, lIdhI rAjakumAra, vaLI jama AvyA tyama vahe, teja vana mojhAra DhALa 9 mI. (suratI pyArI ho, lAge jina cha tAharIe dezI), kadha upADI he, cAlyo rAjana nabI, cA kharapara cAra, kuvara sapreDaNa ho, je mAnuM saja ke, pahelo vajaha te ghora, prIta saMbhALI ho, bALI vacana ema kahe. Teka. 1. vaTane pajara he, atara dITho sAthare, dUra karyo ja teha, bhUmi pesAre che, sa cAre so paNa sacare, bhUminu madira jeha. prIta. 2. mAhe ne peThe hai, dITha madira tehavu, teje karI jhAkajhamALa, kacananuM agaNa ho, magaNa mana rAcI rahe, caMdragupta khuzAla prIta. 3 jAgI java nArI ho, manamA pUraNa premalA, dITha taskara geha, manamAM ati cite ho, bhIte bhItitaNe vaze, zuM che ketuka eha. prIta4 taskara tyahAM bole che, khole atara ApaNu, sUkI kuLa marajAda, sAbhaLatuM gorI ho, corI me karI tAharI, tujane varavA AhvAda, prIta pa. bhariye be kaThe che, aganI kuDa jhaLahaLe, javALA pratyakSa vetALa, dIsatI kALI he, rAtI pILI cahu dize, vRtapUre pratibhALa prIta6. lapana kI bAkuLa ho, tilavaTa dekhe tyahA ghaNA homasAmagrI bahu jeha, aja vara paNa dIThA che, aniThAkuvarI locana,kuvare paNa laghu eha prIta. 7. ratnakhura ema bole ho, vacana le kuvarI mAharA, vara tu karI bharatAra, kAI have cUke ho, mUke tana kiNe kAraNe, thA have tu muja nAra prIta. 8. tu nahi ne paraNe ho, maraNa suNa tujane kahu, nAkhIza agani majhAra, teNe tumATe ho, puNyane sATe kahuM bhalu, iDA mAhI vicAra. prIta9 kuvarI paNa zece che, e zuM Ave ehane, zu jANe mana mAhya, hu achuM kumArI he, amarI nadana pataNI, hasI kAga vivAha prIta. 10 vara bhaluM maraNe he, zaraNe zuM hoya ehane, ethI aganI e sAra, kusaMgane sage che, aMge hoya arUcitA, niSphaLa prema sa sAra, prIta. 11.
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 jenakAvyadehana. kuvarI umedI he, rAja nadI tujane kahu, tuM muja baMdhava samAna; huM tuja bena ho, evu mujane zu kahe, kahe te thAo sAvadhAna. prIta. 12. ghe ane kerA he, sAta sohAmaNuM, kIje aganI saMskAra, jema kahiyu re he, bALa Age tema kare, japatI zrInavakAra. prIta 13. gaNe matrane chATe ho, agnikuDe bAkaLA, purUpa suvaraNa kAja, chaTTane phare che, pUrva diza sAmI rahI, bole zubhale avAja. prIta14. je hoye A thAnaka che, chAne nara je ke rahya, vyatara vA vRddhideva, kSatrine nadana ha, AnaMda diye kuLe, rAkhaje abaLA heva. prIta15. me to vara vari ho, zIlavatIpati, bIjo nahi e saMsAra, ApaNI zakti che, DhAkI cUpa karI mata rahe, sAtame kare che sArI prIta. 16. nAkhe te jeve che, teve kuvara dhaNyo tyahA, grahiyo nikhura cera, pApI tu prANI che, jANI meM tuja vAtaDI he, karate karama aghora. prIta17. nAkhyo te ku De he, bhuMDI bhuDI gati bhaNI, purUSa suvaraNa tAma; thaye teNe dIThe hai, mIThe kuvare te locane, kuMvarI kare paraNAma. prIta. 18. navamI e TALe che, jeDI dvaya maLI bhalI, pAmyA harakha apAra, temane zAtA he, rAtA mAtA mAnavI, pAme riddhi parivAra, prIta. 19. kuMvarI dekhI kumArane, rUpe madana mahaMta, mana mAnyu ghaNu mAnanI, kAminI kAma laha ta. kuMvara bolAve tehane, zIlavatIne nAha, kahe te kuNuM sthAnaka vase, jeguM tuja umAha. tAta bhaNuM nimitta kahyo, cadragupta kumAra; sAbhaLIne vara me varyo, paNa nava jANuM sAra prema bharI ema premadA, madhurA bole bola; paraNe prema dharI karI, mUkI diye kula. nAti kuLa nava jANiyA, tu kAma kare vivAha; meM variyA nArI kahe, pUraNa kare uchAha. kIdhI kaLazanI sthApanA, sAkSI dinanizIkAra;
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 101 - ja trIjI nArI paraNiye, puNyataNe pratikAra suvarNa kAhu kuDathI, nIre zItaLa kIdha, dIThe bhava bhAvaTha gaI, sakaLa manoratha siddha. nArI mUkI bhuvanamA, japI prema vacana, hu Avu javALI karI, sacivataNuM je tana. vege tyAthI nisaryo, mukti karI geha, cothe pahore te tyahA, matrI pAme nahi DhALa 10 mI. (uTha kalAlaNa bhara ghaDe che-e dezI ) vRkSa heThe kumAraja he beThe zabane le, satyavata ziromaNi he, alIbaLa ne abheI guNavata garavo gahagahe che, mIThe amIya samAna, teNe same je ketuka thayu he, suNu thaI sAvadhAna guNavatA ra. tharahara tharahara tharahare he, Dele kAyA teNI vAra, amaLAye ati Akare che, mRtaka teNI he vAra. guNavata. 3. hu kAre kUNI TApathI he, kepazu kare pokAra, zabora vacane gAjate he, bhAjate nara ahakAra. guNavata. 4. hu huM hu mukha ema kahe che, ghANe sabaLa kAra, bhUkuTi bhADe urdhvathI he, trivalI nilavaTa tAra. guNava ta8 pa. bhUmi pada pachADatA he, dhrujAve girizaga, karaDA DALA kAtare che, pAtare subhaTanA aga guNavata uchaLe jyama caNuM pAvake che, dhaDe udadhi jyama vAra, garbha gaLe sahI garbhaNI he, cAlyataNe caNakAra guNavata. 7. dekhI kuMvara kahe Isa he, thAre pApI pratyakSa, huM tuja bhedaka Avi che, uDiyo atara yakSa guNavata. 8. mAhomAMhe vaLagyA tikA he, detA padane prahAra, gaDadA ThIka cUke nahi he, DhIcaNanA dhokAra guNavatao 9, atUla jyama vAyuthI che, uDe jyama AkAza, s M
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadohana 102 tema grahIne bhujA bhUtanI he, nAkhyA bhUmi udAsa, AkuLa thayA tava ApathI he, khelyuM vacana vilAsa; sUkSma kahu tuja vAtaDI he, hu mujane ullAsa. kuvara meDA aLagA suNe haiM, vyatarataNA vRttAMta, maMtrInI kreDa je nava maLe he, nAve tene je ata. guNavaMta 12. uSNa vAta thayA. dehaDI hai, kIdhA kai upacAra; guNavaMta guNuvaMta sUrya caMdra ya nAmanA hai, kAti che ratna apAra. guNavata. mukhamA rAkhyAM tene hai, rAga gayA e deha; ata veLA kADhayA nahi hai, agnijaLa rahita e. hu sevaka chu ratnanA hai, yA tujane re Aja, le deu kahI mukha prAyi he, dIdhAM maNi surarAja, eke jaLa mRDe nahi he, dUje raste agninI na bhIta, vaLI raNe jana tiye hai, kahu chuM tujane haiA prIta. bhuvana madhye dakSiNa dize he, zayana taNA pakSa ga, cAre pada che cau bhalA hai, ratnalaza uttaga graheje kahI vege thayeA hai, arUpI te yakSarAya; bhAnu udaya te dehane huM, agni saskAra karAya. guNavata. snAna karyu cAkhe jaLe he, pAvana zu mukha dhAya; eve je subhaTa rAyanA he, hu dize varane joya. guNavata. vana jAye! vanamAryAM hai, dIThA jinahara sAra, guNavaMta guNavata janma thakI penmyA nahi he, sudara saravara lAr guNavata. khuzI thayA te dekhIne he, praNamyA nahe kumAra, dazamI temavijaya kahI hai, DhALa bhalI sukhakArI. guNava'ta. 21. DhAhurA zrIjinakare maMdire, praNamyA zAMti jinada; bhakti bhAva thakI bhaleA, pAmayA pAna6. subhaTa sAthe sa'carI, AvyA nRpanI pAsa; ApA yui je tame, rAjA thayA udAsa. guNavaMta 10. guNavaMta 11. 13. 14. 15. 16 17. 18. 19. 20.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. kayA vAsa AvyA kise, bolo jAti tama jeha, pI pANI ghara pUchiyu, bhUpa ukhANe eha dhuLeTA che jAti ama, AvyA vananI Aya, juvArI che mitra mAharA, kahi ka pasAya. vicAra thayo rAjA ghaNo, kIje kevo upAya, aNajAye matrI sutA, detA yama devAya ? mana cite rAjA Ise, tava ata pura mAya; pokAra kare pRthula svare, rANI padanI tyAya. sadhi mukha daI bhuvanamAM, leI gayo kuvarI keya, sAra kare tame tehanI, duHkha na zamAve keya DhALa 11 mI, (mana ANI che jina prANI vANuM naNiya ra--e rerI) rANuM mukhe te vANuM kahe rAyane re, kuvarI gaI kaho ke, guNanI khANa amIya samANI nadanI re, sAje hutI sahI etha. bhUpati1 sadhimukha daI grahazu e corI gaya re, jenI na zodha lagAra, jaine narakhya vana e parakhe ApaNo re, jo sakaLa sa sAra. bhUpati2 azva deDAvyA subhaTa calAvyAsava dize re, dekhI na kuvarI kayAha, pharI jeAvyA mana dukha pAyA agamA re, bhUpati beTho che jyAha bhUpati3. kahe kuvara rAjA mujane paraNAviye re, vilaba kare have kema, beliye lAbhe Abhe mAnava karasaNI re, prabhujI dharIne prema. bhUpati4 dukha bharI rAjAlaje tAjA ema kahe re, koNa veLA kaho veNa, duHkhabhara chAtI phATI tAtI AkarI re, Asu jharate neNa bhUpati5 Dhola DhaDhero rAjana nagare pherave re, putrI dekhADe keya, te bhaNuM Apu daridra kApu tehanuM re, sudara ApIe soya. bhUpati 6. kuvara bali ema sAMbhaLe rAjavI re, dekhADu tama dhAya, bele cUkayA thayA sahI tame rAjavI re, evo khoTa tama nyAya. bhUpati7, bole cUkayA je kaI hoya mAnavI re, kevI tasa paratIta; rasanA diye belanamUkIye beliyo re, te he jaga jaza jItabhUpati. 8.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 enakAvyadehana. khoTe bhAge hoye jagamAM hInatA re, lekhe te na gaNAya; pRthvI pati cUko ApaNe bolamAM re, sajana tethI dUrAya. bhUpati, 9. bhUpati kahi karathI bela je Akare re, rAkha mana sthira sthApa; vaLI bIje ne trIjo je tame mAgaze re, ApaNuM TALI satApa. bhUpati. 10. harakhiye manamAhe rAja ati ghaNo re, vAdhyo bahule sa topa, tema kahe bhavi tALa e agiyAramI re, mArUNa puNyabhara piya. bhUpati11. deharA, rAjA bola dIdho khare, manamAM rAkhI kapaTa; pUrata mIThA bolaDA, ate cale viTTa. mahArAjA senAbhaNI, matrIzvara vaLI eha; lya subhaTa tame ApaNu, pharIne pAchA jeha. nagara loka sAthe thayA, dIThe jina prAsAda, eka eka pratye kaha, kare ravargazuM vAda. * TALa 12 mI. (jehaDa mArI mUlave mArA lAla-e dezI ) rAjA harakha apAra ke, Ave ujame lalanAke Ave ujame; sAthe bhalA parivAra ke cita ati khAtame lalanA ke cita ati khAtame. 1, gherU gAje vana ke, dhruje kAyarA lalanA ke dhruje kAyarA; zabdADabara tema ke, hAya arAparA lalanA ke hAya arAparA. 2. vRkSataNI bahu jhADI ke, nutana tarU ghaNA lalanA ke nRtana tarU ghaNa; je dekhI nija mana ke, bhinna bihAmaNAM lalanA ke bhinna bihAmaNAM 1. babula kacerI tema ke, jUtha vaLyAM bhalA lalanA ke jUtha vaLyAM bhalA aba kadaba hI ema ke, sarala ne sAtalA lalanA ke sarala ne sAtalA. 4. bhedAya nahi teha ke, nara bahu vedane lalanA ke nara bahu vedane, sveda vaLe yama aga ke, upaje khedane lalanA ke upaje bedane. pa. cite rAjana loka ke, leI kyAM jAya che lalanA ke leI kyahAM jAya che, dise che sahI pheka ke, Age sukha thAya che lalanAke Age sukha thAya che. 6. ema kahetAM sahu tela ke, vahI AvyA tyahAM lalanA ke vahI AvyA tyahA,
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijyajI-zIlavatI rAsa 105 sa ca kA ja hatAla vinave hala gamata adhika yutha ghaNI ghata jAya ke, vaTavRkSa che jyahAM lalanA ke vaTavRkSa che jyahA, 7. vaTa madhye koTara jela ke, dekhI naravara lelana ke dekhI naravare; sAthare kIdhe dara ke, je hu DAbhare lalanA ke je te DAbhare. 8. bhIta dharI mana mAya ke, bhUpati vinave lalanA ke bhUpati vinave, AturatA karI geha ke, gamana abhinave lalanA ke gamana abhinave 9. AgaLa kIdhe kumAra ke, pache sahu vicaryA lalanA ke pache sahu vicaDhyA, zeTha tarAla te vAra ke, manamA parikarA lalanA ke manamAM parirA. 10. pese bhUpati prema ke, bhUmine ghara bhale lalanA ke bhUmine ghara bhale; Age jAtAM teha ke, adhakAre AphaLe lalanA ke adhikAre AphaLe. dITha gRha mahArI te, saghaLuM locane lalanA ke saghaLuM lesane, ravi zazinI para teja ke, dekhe na suhaNe lalanAke dekhyo na suhaNe. 12. vasumati teNu vAra ke, lAje ubhI thaI lalanA ke lAje ubhI thaI 9. hise jeha ke, dukhanI revA gaI lalanA ke dukhanI repA gaI 13. paso aga anaga ke, marakalaDe mukhathI lalanA ke maraDe mukhathI, nayana kaTAkSa kamAna ke, bANa na cUkatI lalanA ke bANa na cUkatI. 14. prema sarevara mahI ke, piyu jaLa jhIlatI lalanA ke piyu jaLa jhIlatI, nemavijaya kahe ema ke, dukhane helAtI lalanA ke duHkhane helatI. 15. pAka. 11. pUTha deIne nArane, avaLe mukha karI lAja, camatkAra citti tarata, ema ciMte mahArAja. ahA ahe! e gehamA, kevI dhananI keDI, nAmAMkita sahI nirakhIne, gaIkumati sahu chADI suvarNa purIso dekhIne, aho aho kRta puNya ! keNe nIpAyo kara grahI, pAye te nara dhanya. DhALa 13 mI. ( AvI dhUtArA nadanI te dhUtyu gokuLa gAma-e dezI ) acaraja dekhI upanyu rAjA, nadI keruM caritra, ( ra ) hAsI kare kuNa pakhI evuM, putrI puNya pavitra; ( ra )
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 jenakAvyadehane. purUSotama guNavata saluNe, Atamo AdhAra. ( ra ) Teka0 1. piyarane parivAra sahu che, lAja taNuM kuNa ThAma, ( 2 ) pANigrahaNa na karAvyuM tArU, evuM na kIje kAma. ( 2 ) purU0 2. heje hazI hariNAkSI bole, sAMbhaLaje nija tAta; ( 2 ) aNajANyuM tame evuM na bolo, moTA che avadAta. ( ra ) purU0 3. eNI pere vAre tAta panotA, keDI kAja na keI, ( ra ) avasara AvyuM kAraja patyu, eha same kuNa hoya. ( ra ) purU mAta tAta kaI kAma na Ave, tana bAMdhava parivAra, (2 ). dukhanI veLAe dIThI eNe, kIdhe eNe upakAra. ( 2 ) purU0 5. sukhanI veLAe sAjana sahue, Ave darathI dhAya; ( 2 ) kevuM sagapaNa rAkhuM tehathI, prItataNuM paNa jAya. ( ra ) purU0 6. teNe grahI java gehathI mujane, ANuM eja ThANuM, ( ra ) suvarNa purUSane kAme sthApI, kADhe vAtana prANa. ( 2 ) pura che. cekare kahyuM emavarya tu nArI, me nava variye toya; ( 2 ) sAtame phere nAkhatA agni, eNe rAkhI tyAM meya. ( ra ) purU0 8. cara mArI eNe suvaraNa kIdhu, me vari guNageha; ( ra ) ehaja dInathI aMta lagI me, dhariyA avihata neha. ( ra ) purU0 9. sAce jamAIehaja tuma, prANa taNo pratipALa; ( ra ) paraghala puNe paraNiyo pita, bharatAra dInadayALa. ( 2 ) purU0 10. maraNataNa (daDa) jeNe dIdhe, ugArI varameya, ( ra ) teNe same tu tAta na Avyo, kahIye have zu taya. ( ra ) purU0 11. kIdhe kAme doSa na dIje, je lakhiyo kIratAra, ( ra ) guNa avaguNa nava kAIvicAre, A bhava e bharatAra. ( 2 ) purU. 1, mana mAnyuM che ehathI mArU, avarataNuM pacakhANa; ( ra ) sAMbhaLI rAjA kuMvarI vacane, hue haiye herAna. ( 2 ) purU0 13. laI dIdhu vyavahArI keruM, nAmAMkita dhana jeha, ( ra ). avara grahyuM bhaDAramAM pite, pekhiyuM laI teha. ( 2 ) purU0 14. suvaraNa purUSa kuvare grahiye, avara na ghAliye hAtha; ( 2 ) vege ApaNe madira Avya, rAja kuvara sAtha. ( ra ) purU0 15.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 107 rAye pUcho ekate teDI, kuvarata varataMta ( 2 ); kahiye lahiyo tenAthI saghaLA, bhUpati mana harakhata (2) purU0 26, laI lagana ne nadanI deI, paraNAvI kumAra (2), padminI deI prItama pekhI, sakaLa gaNe avatAra (2). purU0 17. dukha duhaga sahu dUra viDAre, pAmyo vAcchita bhega (2), kIdhuM puNya te keDa na mUke, puNe sakaLa sa joga (2). purU0 18. sevaka kahe tasa khaDa ebIjai, satI guNa puNya pavitra (2), nemavijaya kahe bhavi sAMbhaLatA, hoye janane citra (2). purU0 19 iti zrIzIlavatImahAcaritre dvitIyakhaMDaH saMpUrNaH // khaMDa 3 ja. deharA, sakaLa riddhi samRddhikara, tribhuvana dIpa samAna, praNamu pArzva gADI dhaNI, Ape vara siddhi dAna. abhaya anupama akaLa gati, madanakadana mahAna da, bhayAraNane sukhakaraNa tu, caraNa zaraNa guNada. pAtikane ghare hare, dAridraya du kha ja jALa, trIjo khaMDa kahetA thakA, ho sugurU khuzAla sukha vilase sasAranAM, pAmI bhaga sajoga, zIlavatI kSaNa kSaNa vaLI, sAbharatA lahe ga. mAge zIkha kAmanI kane, avasara ApaNe pAya; suNI vacana vAmA tyahA, haiDa zunyaja thAya. prItama evuM na beliye, e vacane du kha hoya, kAmanIne vA'lAtaNa, viraha na Ape kAya. DhALa 1 lI, (ka kaNa mAraliyA-a dezI) gamanataNuM vacana sAbhaLI repiyujI, nArI bele mukha ema piyu dila vazI rahyo; avaguNa jANuM amatare piyujI, choDo che kahiye kema piyu dila vazI rahyo. 1,
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 jainakAvyadehane. neha na kIje ho re piyujI, chela zirAmaNa chela, piyu dila; zakaTI galANa beheDe karI re piyujI, hAle nahi ke bela, piyu dila0 2. hetu aMbu udadhi pere re piyujI, garavo guNa gabhIra, piyu dila. tApa vAyu karI lIjiye re, piyujI, chilara jyama saranIra, piyu dila0 3. cakacakeranI prItaDI re piyujI, rAkhe uttama rIta, piya dila kezavarAma yuM nehalo re piyujI, jema mIna ne jaLa hIta, piyu dila0 4. haTha karIne je choDaze re piyujI, te kaho kema kahAya, piyu dilo; samaje catura eka veNathI re piyujI, jIvita lagI pahocAya, piyu dila0 5. keta keLavo anyathI re piyujI, nArIzu na kIje hAsa, piyu dila; e hAse sAzaja nahi re piyujI, kSaNamAM hove vikhAsa, piyu dila0 6. sItAtaNe viraha karI re piyujI, rAmajI kIdha vilApa, piyu dila0, zuM kahiye tamane mudA re piyujI, samajo hiyalaDe Apa, piyu dila0 7. sukha duHkha kAraNa ekaThAMre piyujI, gamanazI kaho mukha vANa, piyu dila0, ata lage thAo ekamanA re piyujI, hAsIthI hoye hANa, piyu dila0 8. jIvatAM I deI jIvanA re piyujI, kSaNamAM na kIje viha, piyu dila, vAlama vihoNI virahiNuM re piyujI, meTe prItama deha, piyu dila0 9. upaja piyupremathI re piyujI, IDe che nirUpama nAra, piyu dila; atalagI kAyama rAkhaze re piyujI, neha vadhe je apAra, piyu dila0 10. IcchA je hoya temataNuM re piyujI, te diye amo tAta, piyu dila0; jAvuM kuNa duHkha kAraNe re piyujI, piyu kaho mAMDI vAta, piyu dila0 11. sevAkArI dvaya sudarI re piyujI, rahe che ke anara, piyu dila, ame lahiye tama manataNuM re piyujI, vaLI vaLI tana bharapUra, piyu dila0 12. khAmI nahi ama sevamAM re piyujI, je haya duHkha vado katha, piyu dila, chehaDe chaDI kema dAkhave re piyujI, eka mate karI tata, piyu dila0 13. jAvuM paDe paradezaDe re piyujI, achatataNe te maMDANa, piyu dila; kuvara kahe nicce cAlavuM re piyujI, tarUNIne kahe tANa, piyu dila0 14. tarase nayanAM lobhiyAM re piyujI, sthira rahiyA e deya, piyu dila; lAja vaho tame ehanI re piyujI, heja bharI sAmuM joya, piyu dila0 15. uttama jANa AdaryA re piyujI, virahe have mata deya, piyu dila;
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 109 lakhI lakhIne tama paga paDyAM re piyujI, aba te kahiyuM kareya, piyu dila0 16. nArI nayananA nehathI re piyujI, vino piyu guNakhANa, piyu dila0; pahelI DhALa bIjA khaMDanI re piyujI, temanuM vacana pramANa, piyu dila0 17. - deharA ema na kIje nAhalA, chaTakI na dIje che, rAkho vadhato nehala, jyama ghana bhUmine neha kuvara kahe suNe kAmanI, mUke che cAtANa, vege jaIne AvazuM, karazu duHkhanI hANa tame kAyA tame prANa che, daI Akhya AdhAra, daI raho tame ahIM kaNe, pitAnA mahela majhAra eka deye te dina rahI, kuvara thayo udAsa, zIkha deI nArI bhaNuM, AkhI AgaLa Aza. kApaDI veza karI bhale, mAgI zIkha vilAsa, paMtha ghaNe e kApata, bhugukaccha ullAsa. DhALa 2 jI. (AkhyAnanI cAla ) have cadragu'ta te citta cepa, Ave nagara mokAra, bajAra bahotera te nIkA, hATa zreNI adhikAra. jeve sudara madira moTA, poLa ane prAkAra, cATa vaLI tema corAzI, vaNika kare vyApAra. kAmadatta tyA (che) vyavahArI, adhipati pota se sAta, siMhaladvipa bhaNI te cAle, udadhi mAraga khyAta nAnA moTA bALaka keI, daridrabhAvita jeha; cAkara kAkara sama nara kaI bese pravahaNa teha udara kAraNe atizaya la ghe, mudhA mAraga cera, dharmahINa je prANI jANI, jaladhie jAve jera. sevaka che ke sAhiba nAme, peTa pApI je kahAve, jene gaNiye anuci khaLa maTA, tene ziza namAve.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 jemakAvyadehana. mAtapitAne badhava nehe, sahu chAMDI dhana moha; nabha jaLa mAhI je japAve, eha adatane ha. maraNa bhaNuM je hAthe hiyaDu, ghara ghara tema dhrujata, mAge zIkhaDI bALaka tarUNI, nayaNe nIra jharata. kAmadattanI pAse pahotyo, vinayazu ziza namAvyo, kahe kAmadatta bAdhava kyAthI, ekalaDe ahI Avyo. rAkhe sevaka huM rahu tene, mAsane dAma na mAguM peTa bharuM te sevA bahulI, hu tama caraNe lAguM. aga cAkarI vahu nizadina, zeThane kaheNe cAlIzuM, ema jANuMne mujane rAkho, belyu vacana pALIzu. rAkho kuvara peTane kAje, oLaga kAyA sArU; zubha lagna te mahurata moTe, vANa sIdhAvyAM vAra. siMhaladvIpa bhaNuya haMkAryA, maphata yu vahiyAM jAya; jaLane patha kApe te ghaNere, vAse jaLanidhi thAya. reNI adhArI zeThane caraNe, vinaye zramane TALe, nidrA pAmyA pitanAM jana te, acaraja eka nihALe. pUrava bhavanA ke sura mitre, dIThe kuMvara vahANe; garUDa rUpa karI ghana gAje, bole tu kAMI jANe. kuvara vimAse kathane bhAse, athavA mujane Akhe, be rame chAno rahe, mananI manamA rAkhe. jAge siMharathajasviAmI jAgu, kevI kaho muja vANuM, uttama veLA uttama jagamA, pAme puNyavata prANa. amRta siddhi yoga te rUDe. je aMganA saMgata hoya; kAminI kukhe ratna manohara, prasave evo keya. janmathakI suNe aMta lagI te, savAlAkha niAra, mUlya ake kuNa de mukhathI, rUpa ane pama sAra. lakSaNa lakSita batrIza age, bhAgyataNe adhikAra; e yoga che e veLA, lakSmI lahe jayakAra garbhataNA te puNyathI jANe, rAjya pAme nara mATe,
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5'Dita zrI nemavijayajI zIlavatI rAsa. hu kahu tujane bahula sanehe, vacana na mAnaje khoTA. ni:zvAsa mUke teNe tyAE, zIlavatIne sabhAre, pANi grahIne me paraharI che, hu tasa duHkhanA kAre amara kahe ema garUDane rUpe, AzA sahI tuja pUrU, temavijaya kahe TALa e khIjI, dAhaga dAridra 6 kha cUrU. DhArA nisAsA kare zA bhaNI, pUr mananI hAma, virahiNI je vAmAganA, sUkuM tene dhAma harakhyA mana Atura thayA, kAyA vadhyA kAma, kahe svAmI muja mUko, zIlavatIne ThAma. kuMvarane lai pAkhamA, cAlyeA garUDa gagana, jaladhi la ghI nagara nija, zIlavatIzu bhavana zIlavatI je sudarI, virahe kare vilApa, ai e pUva me karavA, moTA duSkara pApa je suNI virahItaNA, DaiDA dhRme dhAra, nayaNA AMsu nIsare, je hAya kaNi kaThera DhALa 3 jI. ( suSya suNya katA re zIkha sehAmaNIe dezI ) vIse vAhalA avaguNa ke lahI, nArI amaLA re, khaLa yahAM ke nahi, ema na Tere ena nehalA, kAyara na thaie re, kIje pehaleA. tuja viSNu nArInI re, zuddha kaheA kANu liye, heje iMDAne OM, mananI kANa diye, premanI jALe re, prItama paravI, eha kAraja re, karaNI abhinavI. jALamA cAlyA re, mIna bhaNI jehane, kANu sakhAi re, prItama tehane; 1. 3. 5 111 21. 22. 23, vIse 1. . vIse 2.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 jainakAvyadehanA yUthathI, AkulI. AphaLe, duSkara sehevA re, sAsu meAlaDA, khamyA na khamAya OM, khatazu paragaDA. cerI khAdhI re, te mujane varI, parkarI sAkhe re, have kema paraharI ? haraNI vichUTI re, mRgatA kA pera tete hai, Atura ekathI. mUrchA pAve re, sakhI tasa jAgave, hAya hAya kathA re, kahIne vinave, kezane trADa re, trADe re, mADe a gulI, ALasa karatI re, raDatI paDe vaLI dharaNI re, Du hRdayane cuthe re, ati dhaNu TaLavaLe; brika brika nArI re, e avatAraDA, virahI videgI re, zAkI du khavaDA. kune bhAkhu re, Akhu duHkha IsA, aa nava sUjhe re, vahiye mana nisa, teha viSNu nAthe re, bhalu muja chetarI, avaguNu kIdhI re, paradhara kikarI. nara hAya jagamAM re, dhUta raMga bhalA, pahAce sAtamI re, hAme niramaLA; huM aparAdhI re, zI hutI tAharI, AzA trADI raeN, TANe mArI. neha ni:snehI re, kuNIpere niravahe, AchA chillara re, jaLa kayama bahu rahe; ATe trADaeN re, pALI sahI jehanI, hIA prANI re. gata eha tehanI. avaguNu guNune rai, uttama lekhave, durjanakathate re, dila nava meLave; nArIne rASe re, cita dhaNuM citave, vIse 3. vIse 4. vIse pa vIse }, . vIhuse cha vIse 8. vIhese 9.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 113 chADI vAlA re, anya hita keLave. vahasa10. chaLa bahu ye re, kSaNa nava pAtare, avaguNa rAkhe re, bhAkhe AMtare; virahI dehI re, mana dAjhe ghaNu, anya jana dekhI re, dila dhare ApaNuM vaha0 11. rIta na jANe re, para jeha lekanI, teNe sthira sthApI re, manasA pApanI, rajanI na Ave re, nAhalA niDI, adhavaca chADI re, prItama prItaDI vahase. 12, karano meLo re, kIdhe pahelaDe, agane meLe re, nava ra TukaDe, vacanane mele re, vacana bolyo nahi, viNa karthe vahiyo re, na kahe gayo ke kahI. vage13. ema bahu bole re, vanitA valavale, kuvaranI Akhe re, jaLadhArA cale; kSaNa kSaNa pAme re, mUchIMgata aganA, bhUmi paDatI re, eka nija piyu vinA vahase. 14 trIjA khaDanI re, DhALa trIjI samI, neme bhAkhI re, dhanyAzrIe sa krimI, je je karaNuM re, e sahI karmanI, AgaLa guNa re, vAta che marmanI. vIe. 15 deharA, kuMvara kahe sityatare, bole bAra ughADa, sAbhaLiyu nahi vilApatA, kerI kahiye trADa kahe rANI tu kANu che, eNe veLA A ThAma, je jANe muja sAsare, to TALe tuja nAma. hu piyu chu tAhare, caragupta muja khyAta; te cAlyo paradezaDe, rIsavaze karI ghAta,
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 jenakAvyadehana. te Avyo paradezathI, tujane maLavA kAja purUSa hInANI ApaNo, oLakhiyo patirAja dAsI ughADyuM dvArane, dIThe nija bharatAra; palaMga thakI parI thaI, pAmI harakha udAra. avaLe mukha UbhI rahI, lajjAnI karI eTa; virahavyathA vAmI parI, pAmI mamatha piTa, dAsI sahu dare gaI, beThA Apa pala ga; kara rahIne te kAmanI, besArI urjaMga, DhALa 4 thI ( AsarA jogI--e dezI ) huM aparAdhI nArI chuM tere, kAMI khamaje avaguNa mere re; suMdarI sanehI. tu bhAgaNa nArI saluNI, tute guNavatathI guNa dUNI re. suMdarI 1. tu dayAvata dayALI bALI, meM to pUrava puNyathI bhALI re; muMdarI tuM citrAvelI sadA guNakhANI, lakSaNe tuja lakSaNa vANI re. sudarI2. zazivadanI tuhIja puNyavaMtI, sahI doSa thakI dUre dUtI re; suMdarI meM aparAdha karyo je mATe, te te khamavA dila nava karyo che re suMdarI 3, tuM muja prANajIvanathI pyArI, have dila nava rAkhuM nyArI re; suMdarI avaguNu kIdhA A5 khamAvuM, tuja laLI laLI ziza namAvuM re. sudarI4. hu tuja cera chuM A bhavamere, te te rAkhyo prItine re re, suMdarI satI ziremaNi meM tu pAmI, darzane gayAM dukha vAmI re. sudarI 5 hu tuja nAmataNI bali jAuM, tujane ahoniza citaDe dhyAuM re suMdarI kAyA ha sajIvana samANI, muja mana ghaTae tu ANI re. suMdarI6. dhanya je dharma dharyo te vArU, sahI pAmiyo hu puNya sArU re, suMdarI karUNuM karIne rIsa tajI che, jema haiyaDale raMga ramI je re. sudarI che. meM to kIdhe ghAta vizvAsa, jeha mUkI karathI nirAza re, suMdarI meM tuja AdarI manaDe maTe, tu mana jANe je dila khoTe re. sudarI8. nisuNI ema nArI je pyArI, ema kahe tava vAta vicArI re. vAlA suNe vArU. tu prabhu zazine hu chuM ca drikA, tuM che rana ne hu chu mudrikA re. vAlA 9.
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ gya nahi che ja piyaDA, tava nahi bahumara paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 115 huM prabhu caraNataNA rakhavALI, sAcI mAcI rahu matavALI re; vAlA tu sAheba ne hu tama dAsI, rahI vaLagI nava karU hArI re vAlA. 10. kahe rANI mukha hasIne vANI, je Agama prItama jANI re, vAlA huM nAhI nAthajI RtusnAna, tu cAhe saga piyu mAne re vAlA. 11. yogya nahi che joga e karatA, rahiye che janakI DaratA re vAlA pragaTa thaIne Ava piyuDA, tava mana sukha vahe! jIvaDA re vAlA. 12 garbha rahe je kaI karame, te te bhegaviye bahu marame re; vAlA tuM te karIne pUchaDa vAke, jAo kAma paDeya mukha DhAMke re.. vAlA. 13. loka La bhA paga paga sahiye, bahu samajIne te zuM kahiye re, vAlA je manamA hato maLavAno, to kayama Avyo prabhu chAno re. vAlA. 14. kuvara kahe che avasara rUDe, eNI vAtamA nahi kRDe re, suMdarI lakSaNa batrIsaso nita nada, eNuM veLAe pAme Anada re. sudarI 15 janmathakI ati paNa tevo, rUpe karI hari jevo re, suMdarI AgaLA ghAlyAM mukhamAM dIse, karI rana sudarI citta hase re. sudarI. 16, teNe mATe mAre tame kahiyo, artha devathakI me lahiyo re, suMdarI prANapiyu suNo evI vAte, tasa vAra na thAya ghara jAte re. vAlA. 17 ke pratiuttara deu sAsu, te te kADhe prANa je A zuM re, vAlA sahI nANuM diyo koI mujane, je hove kAI dila tujane re. vAlA. 18 mudrikA dIdhI karanI leI, mana maLiyAM mahemAhe laI re, vAlA paNa idrinA rasa ghaNu sArA, daI bhogavatA manahArA re. vAlA. 19 nemavijaya te raga zuM maLiyA, viraha vyathA du kha TaLiyA re, vAlA yAmanIcara ne garUDa te le, mUkyo prahaNa laI pahele re vAlA. 20 deharA. sUto jAgyo kuvara te, tehaja juga mejhAra vihaga najare nAviyuM, devataNe pratikAra siMhaladvIpa bhaNI have, pavane karyo pracAra, vege pahocyAM juga te, ratnapura varasAra ratnasena tasa bhUpati, ratanama jarI tasa nAra, ratnAvatI tenI sutA, yovana kare jhakAra,
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 jainakAvyaDhAhana, vecyAM bahu kiriyANune, hu lAbha anaMta; jugala meAtI ati bhalA, maneAhara jenI kata. nirakhyAM teNe bhUpati, khuzI thayA manamAMdya, mUla kahe tame ahanu, grahiye jyama ucchAha. e avasara rAjA taNI, putrI ratnavatI je, maMdira teAkhe malapati, meThI nirakhI teha. kuvarI kuvara diSTa che, eka thai te vAra; citrAmaNa jyama pUtaLI, dAya rahyAM eka tAra. 5. }. 7. DhALa 5 mI. (cAdA re cAdaraNe hA, hAMnta mArU guDiyA uDAyAe dezI. ) kAmadatta ja pe hA, rAjeMdra mAre vacana na kAcA, kAcA re vAta kAcA citta mAne ahA rAja, kahu te suNajo ha| rAjeMdra mere vacana je sAceA, sAcA jo ihIja rAmyA hA. rAjedra mAne hA, mahIpati meAreA vacana je sAcA, muktAphalanI joDI hA, rAjedra mArA vacana je sAcA, jANA eka vArU, hiyaDale dhArUM, ne puNyane sArUM, aheAlAla aheArAja rAjedra mAnA hA agamya arUpI hA, rAjedra mArA vacana na kAcA, devanA dhArU devanA sArUM, ne sahI hitakAr. ahA rAja0 2. savAlAkhanu, rAjedra enuM mUla kahiye hA, Ache! na kahiye te pUrA sahI lahiye, aheArAja, nara eha mAdA ho, ALaga enI khetI kahiye, guNa bahu sahiye, je dAya nIhiye 3 vara suNI hA, evuM tyahA zIza dhUNAve, mukha camakAve te teNu calAve, aheA lAla; kahI na zakiye hA, kuvarane te nRpa melAve, nayana DolAve ne kAMi suNAve. aheA rAja0 1. aheA rAja0 3. aheA rAja0 4.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 117 ahe rAjA 5 ahe rAja0 6. aho rAja che. ilApati neho herAjedra mArA kuMvarane bele, behu cakha Dole ne atara khole. aho rAja, tuja sage kevo ho, ThAkura mArA cittane je caLe, cittane je coLe ne motIne taLe. hazI tasa bhAkhe che, rAjedra mArA Ibhya ne suhAze, kahiyu na jAze ne mana dukha thAze, aho lAla, manamAMhI tamane he, mahIpati mArA acaraja Aze, acaraja Aze ne zeTha duhavAze. muktAphaLa e eka ho, rAjedra mArA dAdurI che nAnI, vAta nahi chAnI ne eha purAnI, aho lAla, oLakhI anumAne che, lAlana mArA zAstranA jJAnI, zAstranA jJAnIne vAta kahANuM. sAMbhaLI nRpa tyAre he, lAlana mArAM acaraja pAve, mana sthira thAve ne kAna jagAve, aho lAla, dayana meDIkerU ho, lAlana mArA mUla devA, eka daravAve ne parIkSA karAve. kuvarane kahiye ho, lAlana mArA matIne chedAve, acaraja lAve ne khaDa karAve, aho lAla, dAdurI nRpa dekhI hai, lAlana mArA manane hasAve, mati tasa bhAve ne ati sukha pAve. dekhI dekhI evI he, rAjedra mArA kuvaranI buddha, ati ghaNuM zuddhane jJAta mativRddha, aho lAla, bhAgyavata rUDA he, lAlana mArA agamya e kIdhI, laheze Rddhi ne sakaLa samRddhi trIje khaDe pAcamI ho,lAlana mArA motiyA vecAyA, be e mRla pAyAM, ne sahu harakhAyAM, aho lAla, nemavijaya nehe ho, lAlana mArA ghaNue mahAyAM, acaraja bhAyA ne kAja savAyA. aho rAja. 8. aho rAja 9. aho rAja. 10. aho rAja. 11.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 jemakAvyadehane. ' dohA mana harakhuM mahIpatitaNu, purUSottama jaga eha; ehathake adake nahi, puNyavatamAM reha. zeTha prati rAjA kahe, koNa purUpa jagasAra, ibhya kahe mukha moDIne, e che amma suAra. narapati tava baLe nahi, kuvarI kahe jaI mAya, meM variyA paraNIza have, jema Ave dila dAya. DhALa 6 . (dhapura jaya hai ke lAvane budhapurI--e deza ) nArI neNa nihALe che ke, citamAM citave kavaNue kAmakumAra, jagatajana bheLavavA ho ke, A abhinavo, navalo rati bharatAra. 1. sahaja saluNa che ke, sudarI vinave, bALA be kara joDa; hiyaDuM vadhyuM che ke, manamatha karI nave, umAhA mana keDa. sa. 2. zeTha bhaNI rAjA ho ke, pUche vaLI vaLI, kaho che enI jAta, virala vANijya nRpane che ke, chelle mana raLI, zI pUcha prabhukhyAta Ta sa 3. TALe Aga zramane che ke, rAkhyo cAkarI, samajI rA mana mAMhya, rAjakuMvarI bahu samaje che ke, rUpe apacharI, mAta bolAve utsAha. sa0 4. pote IbhyanI sAthe che ke, A nara bhalo, te mujane paraNAva, bIjo vara varavA ho ke, nIma che mAhare, Ihu te bahu bhAva. sa. pa. jAti mata pUche che ke, mArU kahyuM kare, eNe bhava e bharatA; guNavata kAI bIje ho ke, nahi che jagata bhare, e Atamane AdhAra. sake. rANI nRpane jaNAve che , atize utAvaLI, mahIpati cite ema patha leha bolAve che ke, pUche vAsa kulI, dharIne mane bahu prema. sa. 7 bhAkhI teNe saghaLI che ke, utapata mULa thakI, vasupati harakha dharata: vyAha mukulinI che ke, kahyuM ema vakI, IlApati guNavata. sa. 8. barachI bhUpa jape che ke, vimAsI beliye, apajaza eNI vAta, AturatAe bahulI hA ke, hiyaDuM kheliye, dije I sAta. sa0 9. sthAnakane kuLa vArU che ke, lakSmI gehe ghaNI, dvaya pakSa pUre jeha,
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 119 bhAgyavata rUpALA hA ke, dAtA teha bhaNI, nirakhA sAte eha. sa0 10. paradezI nava nirakhyA hA ke, kaheA kema dIjIe, jaza pAmavA paca, avicAryuM aniSTa hA ke, keNa na kIjIe, sAjana kare saca. sa0 11. narapati nara leAbhI haiA ke, jANyA sAhasI, prANe rAjakumAra, paraNAve te prema he ke, rUpe urvazI, maheAtsava nagara mAjhAra. sa0 12. dIdhI puNye joDI hA ke, deve kara karI, harakhyA purajana leAka, kAI varaNe vakhANe hai| ke, rAmA mukha dharI, puNye sa pa chaThThI DhALa trIje heA ke, khaDe kahI bhalI, nemavijaya sukhadAya, bhAve bhava suNa hA ke, mati karI nirmaLI, Age je have thAya. sa0 14. thAka. sa0 13, dAharA caMdravadanI mRgalAcanI, gajagamanI pikave, rUpe abhinava apsarI, kuvare nirakhI neNu, padminI mAhI premazu, dIdhA nRpa parivAra, maNi mANika suvarataNA, bhUSaNa azva apAra sAta vAhaNa nRpa sepiyA, bharI bharI pUraNa kIdhe, pUrava puNyataNe udaya, sakaLa saneratha siddha, DhALa 7 mI. ( dakhaNa haleA hA rAja--e dezI. ) bhaNI mAhatA. sudara zAtA hai| rAja, manechu mAtA rAja, Ai guNa gAtA hA, sAi sukhaDA mAhatAM, bhAgave bhAgA hA rAja, du kha sagA rAja, gayA du:kha zAgA re, mana kAmadatta cite haiA rAja, nija mana khate rAja, Atama tate re, ema dekhI kumArane, sukha eha pAmyA hA rAja, duHkha sa vAmyo rAja, jana zira nAmyA re, bahu dha rbha samANI hA rAja, kinnarI ANI rAja, apasara mANI re, nArI jeNe pagaDI, dhArIne 1. 3. OM.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 jenakAvyadehane. dhana bahu dhArI ho rAja, rAya matikArI rAja, zu e vicArI re, dIdhI kema evaDI. durajana devI ho rAja, pApanA pAlI rAja, dharamanA zepI re, hoya ema akAraNe, avaguNa Age ho rAja, pApa na lAge rAja, prItane tyAge re, hepI guNane DhAMkaNe. para sukha dekhI ho rAja, hoya parathI rAja, chaLanA kepI re, pApI repa dhare ghaNo manuSya ma jANe ho rAja, mati vakhANe rAja, sahI mana TANe re, pApe piMDa bhare ghaNe. eka dina vArU ho rAja, dumati kArU rAja. duragati sArU re, vAta kahI vANIe; suNo bhUpa jamAI ho rAja, meTI vaDAI rAja, zukana bhaNAI re, Ape have cAlIe. bhAge tame ANA ho rAja, bhUpati paNa rAja, amIya samANuM re, bahu prema dharI karI; caMdragupta vege rAja, manane rage rAja, Ibhyane sage re, vArU zeTha ANuM dharI. prANupriyA velI ho rAja, mahelane melI rAja, laI AjJA velI re thAo tame Apazu zIkhaDI lIje he rAja, kAma e kIje rAja, velA thaIje re, Ape have cAlazu. ranavatI vege huM rAja, kAtane sage rAja, nija mana Tege re, bole nija tAtane; Apa muja AzA ho rAja, karazuM prayANuM rAja, vacana sujANa re, putrI kahe mAtane. ratizuM rAmA ho rAja, prItama kAmA rAja, utAvaLa sAmA re, mAtA kArane jAyane,
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 11. 12. paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. ghara abhilAkhI ho rAja, piyuDe bhAkhI rAja, mukhe ema bhAkhI re, jaI hu maLuM mAyane. vacana teNe ho rAja, dIdhuM jene rAja, anopama ene re, leI sAta sohAmaNAM hayagaja vArU ho rAja, puNyane sArU rAja, nRpabaLa sArU re, AvyAM temane ghaNA dAsa vaLI dAsI ho rAja, je vizvAsI rAja, jeha vilAsI re, ApI vAra vArAganA, pravAhaNa beThA ho rAja, leI sukha mIThAM rAja, vyavahArI dITho re, draya nAthane aMganA. sAjana pite ho rAja, cakha jaLa hote rAja, mukha kaja te re, pAchA voLAvI vaLyA, jutA te hAlyAM he rAja, pavane mAlyAM rAja, na rahe jhAlyAM re, vAre vege je bhalAM. udadhi mAMhe he rAja, bahula utsAha rAja, manoja prAye re, jAye khyAla vilokatA, kallola jaLa leLe rAja, pavana jhakaLe rAja, bahu jaLa ToLe re, vahete azakatA. sAtamI TALe ho rAja, khaDa e bhALe rAja, trIjAnI rasALe re, rUDI nemavije kahI, sahu tame suNajo he rAja, dharamane dhUNajo rAja, bhAve bhaNajo re, hove khyAti IhA sahI. deharA uttama bola cUke nahi, je have zatakhaMDa, zeTha bhakti tava sAbharI, te vANu akhaDa. nArIne kahe nehazuM, huM jAu Ibhya pAsa, sevA sArU tehanI, jyama pohoce mana Aza. 13. 14. 15.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 jainakAvyadehane. ranavatI bole tadA kara prabhAte seva, rAtrie jugatu nahi, kahiye che tama heva. eNe jugathI nisarI, bIje jAvu jeha, nizA adhArI udadhijaLa, vAMccha kuzaLa huM teha. uThayo ALasa chaDIne, jAvA zeTha samIpa; chakkA sAmI tava thaI, aNasamajyAre dIpa. nArI kahe jAvA na dau, apazukana vaDa eha; kuvarI vinaya kare ehave, bole guNane geha, sarajyAM sukha dukha upaje, bhAvi na maTe kaya; sarajyu hoya te prati, vAraka jagamAM na hoya. DhALa 8 mI. (jorAvara hADAnI-e dezI kAmadatta maMtrI cAra re, beThA tyAhAM haiye, acaraja have hoya, bhAvita na lahe kAye, te suNa sahu ke, vAta vicArI re, varavI tenI re, je je karma vikAra re, beThA tyAhA sehe nAThI hatI re, buddhi je jehanI re jo eka hato eha re, beThA tyAMhA sohe paNa TIkI re, nIkaTa vArAMganA re, dekhI mana caLe citta re, beThe tyAhAM sohe kAmI purUSone re, vAlI kAmanI re. jatikuLa nahi bhAsa re, beThe tyAhAM have piTabharo thaI re, Avye ApaNo re, na ghaTe rAjakumArI re, beTho tyAhAM sehe adhA hAthe re, ranano AgaNo re. mArI eha kumAra re, beThe tyAhAM siMhe Ave rAte re, te java iyAkaNe re
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. lakane dhariye che je re, beThe tyAhA sohe, khesavI nAkhajo re, leI te kSaNe re. ema citavIne tAma re, beTho tyAhA sAheba grahIe gerI re, manamatha sudarI re, mIThI guNataNa ge re, beThe tyAMhA saMhe jANuM dIpe re, navala puraMdarI re. mitra kahe suNe zeTha re, beThe tyAMhA sAheba sUtAM AvyA re, kuMvara utAvaLo re, phalakane pagathakI Dhela re, be tyAhA sehe kuvarataNo re, mana ahI bhalo re paDiye udadhi uttara re, The. tyAhA mukha mAhe re, nava pada bAlato re, zIlavatItaNuM dhyAna re, beThA tyAhA sohela manamA vArU re, zyAmA dhyAvata re. nisuNI AkarI vANa re, beThA tyAhA seva lahiyonArI re, bola je Akare re, AkaLI jeve jyAhA AyA re, beThe tyAhA sehe teNe pekhe re, prItama te khare re chAtI dukhazu phATa ta re, cite tyAhA bALA, kIdhA je AlA, varavA jema vyAlA, eha karamanA cALA. pAme prANa re, grAhe pApuA re; te kahe karuM have kema re, ciMne tyAhA bALA khAtA mIThA re, kipAka lADuA re. AhA prANadhAra re, cite tyAhA bALA vilape vAmA re, ahI tahI AkulI re, vaNu kahe tu nAha re, cite tyAhA bALA paho vAlA re, mati karI vyAkuLI re.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 jainakAvyadohana. piyariyAM taNA vAsa re, cite tyAMyAM dUra rahiyA hai, kahiyu nAvane re, cite tyAhAM kane re. cite tyAhAM jANuM ne sAsarU ketha re, zIla je sAsu re, raheze kema nayaNe nIra pravAha hai, mAnu jo pere, jaLadhara unadyA re: chUTI prakhaLa pratAva hai, cite tyAhAM jave je grahyA re. keA nara DAhyA re, piyu piyu karIne pAkAra re, cite tyAMtAM trADe keza kA re; apAra re, cite tyAhAM aMge pachADe re, pAme mUrchA kArDa parANe re, ApaNA vezane re. kIdhAM kroDa kuka 3, cite tyAMhA durmatikArI OM, udadhi AviyA re, tA marUM hu enI keDa re, cite tyAhA dila dukha dekhI re, citaDe bhAviyA re. eve zAsanadeva re, cite tyAMhA AvI gagane re, atize utAvaLI re; khaDaga karI grahIne teNe re, cite sAMDhA kema thai re, putrI utAvaLI re. maLaze sahI tuja kRta hai, cite tyAMhAM avadha hu hai, tujane varSanI re, tyAM lagI karI jina dharma re, cite tyAGA dharIne mana sArUM re, vArU harSanI re. pAmI ati Anada re, guNavatI nArI, aA kAmaNagArI, zIla samArI; hiyarDa pAmI re, prema je ati dhaNA re, AThamI nema kahe DhALa re, guNava'tI nArI, trIje kharuM re, DALa e sahu suNe re, mALA mALA bALA ALA kALA bALA AgA khALA baLA mALA mALA bALA 11. 12. 13. 14. 15 16. 17.
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijyajI-zIlavatI rAsa. 125 deharA pAmyo katha paNa kAmanI, vALe viraho aga, eka vAsara kayama nisare, pIDe aga anaga devI vacane te rahI, sthiratA mana vaca kAya, nava pada sAbhAve bhaNe, sukhane eha upAya. ema karatAM vAhaNa tige, pavane kIdha AnaMda, bIje divase zeThajI, nArI bhaNI sukhakada. suNya nArI tujane kahuM, keNu purUSa jaga eha, jAta hINa guNa hINa te, terA rUpanI reha. tuM muja prANapriyA sahI, amadA have tuM thAya, tujathI atara ke nahi, hoje be sukhadAya. DhALa 9 mI. (cheDe nA 0 cheDa nA jI-e dezI ) tuM sasanehI zyAmA sArI, preme bharI panotI, guNavatI tu garavI gorI, lAvaNyarUpa satI, preme kahene, hAre evaDu zAne kahAve, neha dharone. dUcha nArI prema piyArI, tArI te sahu dAsI, tu muja prANapriyA paraNyagI, ane saMgIta vAsI. preme 2 me tuja pAmI pUraNa puSya, sAcI mohanavela, tore sage rage abhaNe, dukhane Thelo mela preme 3. rANI manamA belane jANuM, vANI jape ema, pApI prANI sabala vinANI, evuM bhASkama, mananI kahone, alave zAne bolAvo ema kahene mananI4. parahIne mohe melA, varavI te pati tene, nipaTa lAlacI nipaTa lobhI, nArI che dila jene. mananI pa te muja patine nAkhyo udadhi, ulaTI buddhi upAve, e karame bharame nava pAle, lIlA raMga svabhAve. mananI 6. hu madamAtI chu dhaNiyAtI, vALa na vAMke thAye,
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI 7 mananI0 8. mananI . mananI 10. mananI 11. mananI12. mananI 13. jainakAvyadehana. mUkIne cheDe eka pacheDe, nIveDe have thAya. je hoya piyArI nArI narane, sAmu pApe bharAye, chehaDo lAge bhIkhane mAge, Age sukha nava thAya. ApaNI chAMDI cAhe paranI, rAto thaI je rAce, pApane sAco pUre mele, du kha madiramA mAce. paranI nArI sagI bahula, durgatimAM dukha de, paramAdhAmI pApI tene, zatre karIne chede. tuM muja Ayata hamaNA AvI, je kahyuM nava mAne, te gati e che tArA piyunI, kahIe che sahI tAne evI vAte khAMpaNa tujane, tuM muja badhu samAna, krAdhe karI tane pUchyuM zreSThi, kAmAtura eka vAna. nabhamaDaLa tava chayuM anna, dAmanInA jhabakArA; guDuDugAja kare ghanaghere, varavA zabda apArA taDita zabda bahu taDataDe, ghuNa vAyu ghumAna; e rAtre jaladhi ulaTaye, yama rAtri sama jANa bAvanavIra cosaTha jogaNIo, sAthe vaLI kSetrapALa; AvI cakezvarI eve sAthe, dharmataNI rakhavALa. laI asine doDI raMbhA, mAraNuM zeThane kAja; zaraNe peThe satIne jaIne, rA sahI tama lAja. re re pApI tujane mUkya, satInA pada parabhAve, " deI zIkhAmaNa devI tene, vahelI thAnaka jAve. vyavahArI te bIte vArU tyahAM te na batalAve, prema dharyo te pachanna rIte, Arati rUTa vibhAve mana lAgyuM je mAnava mATe, mUkayuM te na mUkAye, nemavijaya kahe DhALa e navamI, suNatAM bhAvaTa jAye deharA, pravaheNa pavane pUriyA, AvyAM aca tIra, kuzaLa nALa mUkI bhalI, la ghI udadhi nIra. mananI 14. mananI 15. mananI 16. mananI 17. mananI18. mananI. 19
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa'Dita zrI nemavijayajI zIlavatI rAsa, rAja kare rAjA bhaleA, mukhadAi zizupALa, kanakasenA tasa bhArajA, paTarANI mukumAla trileAcanA che tehane, meTI guNanI gela, kaLA cAsa caturA bharI, kaiAvana veSe je Ape! zeTha vadhAmaNI, lai AvyA sahu JaNu, nArI rbhA sArakhI, nirakhI sahue neNu. camakyA kAmI hiyaDate, dhamakayA dhanI mana, e evI guNanI bharI, sukulinI suprasanna Ubhya kahe ama aganA, paraNI rAjanavIya, sahu suNI sukha pAmI, uttama enA ya. vAta vadhI te nagaramAM, paraNyeA rAjakumAra, ahe ahe| puNya ahatu, na maLe A sasAra. DhALa 10 sI. ( mArA svAmi hA, zrI sItaLanAtha ke--e dezI. ) have vAhANa he, AvyA teNe nera ke, huvA e harakha vadhAmaNAM, teNe mRkI hai, tyahAM kuzaLanI nALa ke, dhaDaDaDaDaDa gAje sAhAmaNA jana jove hai, ubhA nija gehake, Avaze vA'lA vATaDI, zeTha kAmadatta hai, AvyA sahu jANu ke, dhanataNI lei gAThaDI. bhalA ratnavatI he, sayA zaNagAra `ke, chinavadana bhaNI nIsarI, jana dekhI hai, pade e kuNanAra 6, bhAkhe zeThanI surI. haiyA mAMhe hai, huvA lAka herAna ke, puNyathI hai, pAyeA e ke, vANI sIdhI cAlI hai, tehaja darakhAra ke, rAjA jape putrI he, tehe khelAve bhUpa ke, rUpe jape jovanA hai, niruNe muja patine he, nAkhyA uddhi vaLI karavA hai, cAhe nija nAra ke, adhama akhaLAtaNuM hai, maLa caDhA nava kAya ke, kahiyu nahi kazA puche, tame tAta ke, mAhe ke, jala kAma rati vAta kahu vAr pare, vadhate pUraNa bhare. purUSa jaga eha che, 3. 5. }. 3. zreNI rUpe kAmanI, suNI te lAjanI cittamA camakiyA; '' hAriyA. 127 1. 2. 3. 4. 6. 7.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 nakAvyadehana. sAbhaLI rAjA heema vacana vikAra ke, pahocADI nija maMdira, tame rahejo he beTI sukha ThAma ke, prema dharIne pere pere. 8. tyahAM kAmadatta he AvyA leI bheTa ke, zIza nAme bhaktie bhale; krodha karIne he, kahe narapati veNa ke, re re duSTa pApe caLe. 9. kabaja kI he, sahI vahANa zeTha ke, nAkhe kaSTane pAjare; ghara luzA he, mukhA parivAra ke, rAkhyA nahi tasa atare 10. ghaNuM ranavatI he, kare chana dharma ke, marma mithyAtanA TALI karI, trilocanA he, ravatI deya ke, neha vAdhya bahu dIla dharI, 11. nitya karatI he, AMbaLa tapa sAra ke, Avasyaka deya TakanAM; nava padane he, japatI jAya che, pApa TaLe sarva aMganAM 12. piyu sabhAre he vIsare nahi neha ke, dhyAna dhare jyama yogIzvarI, bApIyaDe che, jema meha tAna ke, ratnAvatI rahe dIla bharI 13 duHkha vAraNa he, kahe rAjakumAra ke, duHkha na ANIe ehavu, have sarayu he, kuNa meTaNa ke teuke, za kAsamakita jehavuM. 14 te tahAM bolI he, ratnAvatI soya ke, vAlAM duHkha che moTakA, kema khamIe he, ramiye kema rAta ke, ghAta darada je boTakA. 15. khAre khATo he, sarva tacha AhAra ke, bhUmizayana je AdarI; mana vacane he, kAyA prItama ! rAkha ke, A tamane ema anusarI. 16. tALa dazamI he, bhAkhu zubha vANu ke, nemavijya mukha gahagahI, tame suNajo he, bhAve bhavika loka ke, Age vAta hoya te lahI. 17. deharA, ahaniza jaI vaMdana kare, nagare zrI jinadeva; pUjA bhakti bahu bhAvanA, bahupere sAre seva dvaya kuMvarI cUke nahI, nava nava karatI keli, kuMvarI kahe koI vAratA, kathA caritrane bheLi. caMdragupta rAjAtaNuM, caritra suNo eka citta; paDato deve kara dharyo, ratnataNe je vinIta. dhUtArApura paTTaNa, (teNe) mUka lai teha, divyAbharaNe zobhate kavara kaLAne geha.
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 1. hariSaNa rAjA tyA bhala, kamaLaprabhA paTanAra, hasAvali tasa nadinI, ali apsara avatAra. vIradhavala matrIzvara, hemavatI piyu jAsa, kAmavatI tasa agajA, jevana kare nara Aza. mAhomAMhe prItaDI, eka jIva tana hoya; kAmavatI ha sAvali, bhedI na zake keI. DhALa 11 mI. (mArA nAkane motI lAvo rAja--e dezI ) kuvara te manamAM ema vicAre, kaNa diza have jAuM, vastI pAmu je vArU vehelo, bhUkha tRpAne chipAu lAla, je je acaraja je have ho lAla. * varadhavaLa matrI tasa vAru, beThe mADavI parivAre, Avato bolAvyo ApaNuM maje, diThe nirUpama jyAre lAla, je je acaraja je ho ho lAla anupama ane bhUSaNa bhita, suguNa purUSa jagasAre, dhana bahu dekhI mana lapaTANu, lobhI te ema vicAre lAla, je ne acaraja je have ho lAla. vIradhavalane kuvara bane, maLiyA aMga be bhIDI, sAcA snehI purAtana prIte, ratirasa karatA bIDI lAla, . - je je acaraja je have he lAla. tu mujane maLyo puNya sage, kIdho me bahu dharma, nimittIe kahyA dina Aja e rUDo TALyo da khanamarmaholAla, je acaraja je he he lAla. kAmavatI ama nadanI nIkI, rAkhI tAhare kAje, ' amacA manano manoratha sIdhdho, kIdho kAja avAje lAla, je je acaraja je hove che lAla ema kahetA te madira pahocya, doe dila bharapUre, dhUtArApura nAma suNIne, kuvara cite guNa bhUre lAla, je je acaraja je have ho lAla.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8. 132 jenakAvyadehana. kAmavatIe lAja karI bahu, kAmavatI gaI dure; hasAvaline vege belAvI, behenara pApa nihare lAla, je je acaraja je have he lAla. ratnapurUSa zazi bhAnu jyoti, purUSa A muja tAte; tehataNe vadha hase vara, pApa ghaNuM e vAte lAla, je je acaraja je have he lAla. hu kuLakha paNa kAraje kahe, nArIpaNuM je pAmI, purUSa bahunI thaI dhaNiyANI, e mAnava bhava khAmI lAla, je je acaraja je have ho lAla. hAthe karIne mAro prItama, phUDa kapaTa je kamAI; te kahe zuM huM jaIza luTI, mAnava prANa gamAI lAla, je je acaraja je ho ho lAla. tAtane vacane me bahu mAryA, ratna purUSanI jeDI, teya tehane na Avyo che, jArIne dukha tana kheDI lAla, je je acaraja je have he lAladekho dolatano je dAtA, ramataNo vara eka ulase tana mana pekhI jehathI, jaMtu chavADaNa jeha lAla, je je acaraja je have he lAla. pracchanna rIte prema dharyo che, AvI dekhI kumAre; hasAvali mana harakha ghaNere, variyo eNe avatAre lAla, je je acaraja je have he lAla. tu mata mAre ehane behenI, e muja jIvana prANa; meM dila dhariyuM thaI dhaNiyAtI, tuM te jANI ma jANuM lAla, je je acaraja je have ho lAla. ema kahIne pahotI maMdira, kAmavatI varakanyA; navala AbhUSaNa veza banAyA, dekhI te dhanya dhanyA lAla, je je acaraja je have huM lAla. vALa agyAra racI nirUpama belI, premadA parajiva bhelI,
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 17, patizrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. nemavijaya kahe AgaLa jAtAM, dUdha sAkara karazuM bheLI lAla, je je acaraja je hove che lAla deharA vIradhavaLa matrI tyahA, mADe bahu ucharaga, jhAgI Dhela vAje bhalA, Arama kArima caga navarAvyo nIre karI. bhakatye kIdhA bheja, prItama manazuM khelatA, letA bahu para meja matrI jape kuvarajI, amacI nAdinI eka, nimittiyo Avyo Ihi, vidyAvata viveka teNe kahyuM mane mudA, jaladhi maDe tIra, prAta same nara Avaze, purUSottama vaDa vIra. dIna lagnane Aja che, AvyA jemAM vATa, paraNo prema dharI karI, TALI sarva ucATa. harakha thaye haiDe ghaNe, pAmI evA bola, paNa che kAIka vAratA, jUThA kare kalola sArdha prahara jAmanI [taNo], viye karyo vivAha, karameLe bahu para karyo, dharatA mana utsAha DhALa 12 mI ( karaDe tyAM keTavALa-e dezI ) peThe bhuvana mojhAra, ati ajavALe sudara oraDI che, cihu dize cArU carAkha, seja samArI tyahAM vara geraDI jI. chappara moTI khATa, zIza pacheDI purAtana pAtharI che, bolyo kuvara te vAra, kema ulajhANa sehaga sudarI che. kema tuja vadana vicchAya, dise che kema AmaNamaNI che, vade tava nArI utsAha, piyujI uThAvo seja sohAmaNuM che kuvare upADI tAma, preme pacheDI teha dare karI che, dIThe bhUmi ghara kapa, duragadhI go ahImaDa sadharI che.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13ra jainakAvyadehana. kahe nArI tame vAta, eha kamAI karamane Adaryo che; Adi hatI adhikAra, saciva vezyAe pAtare che. UNI pure sItA veza, rAmataNI che sahI chatradhAriNI che, jIvita bhedano bheI, rAyamatrI e behu sukhakAriNI che. vIrA DokarI eka, nivase jinavara dharmanI zrAvikA che; dayAtaNI jama Teka, devagurUne dharma vrata bhAvikA che. UNapura jinaprasAda, vya ache tehanuM matrI ghare che; teNe pApe mahArAja, dravya nATha laIne pura bahu pare che. anna udakane nAza, dharApati tAta (be) nidhana thayA che; mAMDyuM pApe mahArAja, kaI naranArInA dhana luTiyA che. veza matrI nRpa pApa, vera vaNa prANe bhAre je prANine che, veMce traNa sama bhAga, mArI narane dhana bahu ANine che. tyama je nagaranA lokapApa tApa thakI vasamA ghaNA che; parabhava kere pratApa, anAthapaNe thaI durgati bhAmaNuM che. kaI eNe nara koTi, homyA hoze harakha dharI mane che; tu muja prANaAdhAra, jIvana che tu mAhare mane che. dekhI ullasI deha, prema vadhyo che prItama mAhare che, A bhave tu bharatAra, me kara dhari pallava tAhare che. samazA matrI tAma, dvAra uchere pUravanI pare che, be kuvara te Ama, kAma Iha avasara e kare che. lAjIne gayo ThAma, kuvarI manamAM thaI hakhita bahu che; sudara bichAI seja, harakha dharIne rage rame behu jANuM che. AnaMdadAI aga, sukha pAmyAM ghaNuM bhImara ne bhAminI che, sarakhe maLe tasa saMga, sukha vilase ne ulase jAnI jI vanitA vividha vilAsa, AnaMda pAmyAM tyahAM ApaNuM jI, lalanA lIlanA hAsa, hu harakhataNuM vadhAmaNAM che. sAbhaLatA sahu (loka), sukha dukha TALe sahune mane che, bAramI saheLa DhALa, nemavijaya kahe sukha vahe che tane che. 18.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ pati zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. khaMDa 4 thA. DhAherA zrIhIravijaya surIzvarA, jagI gurU jasa nAma; preme praNamu padakamaLa, pAmu vAcchita kAma. rAjasutA hasAvaLI, sakhIpaNu te sAtha, meAhI tamanu pekhIne, dhara paheAtyA nija nAtha. viSaya sukha vise ghaNA, naranArI ucharga, vItI rge rAtaDI, mAcyA aMga anaga maMtrI jove vATaDI, khahupera karatA sAna, bhAvya ughADyu, ghara bhaNI zubha jJAna. tAta bhaNe putrI bhaNI, e jIjgyA kuNa kAma ? kAmavatI kahe mAreA, e che AtamarAma. e me mAryAM nava mare, hejo joDI akhaMDa, mAtapitA pAviyA, teNe muja ati dhamaDa khuzI thayAM mAtApitA, dekhI rUpa jamAi, kamaLa sukeAmaLa dehaDI, AkhaDI teja savAi. sadhyA same kuvara tA, AbhUSaNa dharI aga, sItA madire sA~, jaI eThA te saga. DhALa 1 lI. (vAlAjI vAyache vAsaLI re--e dezI ) vezyAe Adara bahu yiA re, besAryAM zubha ThAma, age AbharaNu zAbhatA re, bahu lakSaNa guNadhAma. sAMja paDI ravi AthamyA re, rajanItaNA je adhAra, lalita tamasa AAbhA lahe re, tamarAM kare jhaNakAra. kuvara pratye kahe kAmanI re, tu muja meAhanavela, tuja darzana ghaNu vAlahA re, tu tanamana ragarela, vezyAe vezyAe vezyAe . 133 1. 2. 3. 4 } 7. 8. 1. 3.
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 jainakAvyadehana. re'jo yahAM tama madire re, lejo mana vizarAma, lAlacI che kaI kAmanI re, karI AvuM teha kAma. vezyAe ja. ema kahI oraDe gaI re, kIdhu rAsala rUpa; kuMvara jeve tava pUThathI re, nirakhe tevuM virU5. vezyAe pa. nara ghAlyA kaI oraDe re, dekhI padano prahAra, AbhUSaNa erA grahI re, mAryA purUSaja cAra. vezyAe 6. rUpa kayuM pharI rAkSasI re, bhakSaNa kare naramAsa; hA hA kuMvara mukha bahu lave re, dayA nahi jazaeza vezyAe che. kuvare ArAdhyA devatA re, AvyA vyatara tAma; zira nAmI UbhA kahe re, teDAvyA kuNu kAma vezyAe 8. vesyA velI vaLI thaI re, uDI Apa AkAza, kuvara thaye tava pUThaLe re, ketuka jevA Aza. vezyAe 9 mAratI mazANanI bhUmikA re, teDyA vIra bAvana; keDe cosaThaya jogaNI re, AvI Apa Asana. vezyAe 10, dIdhAM bhakSaNa narataNuM re, pAmyA bahula sa topa, kharamukhI ! kahe vRddha jogaNI re, pApata kare poSa. vezyAe 11. bAkuLa evo amabhaNuM re, te nava dIdha kadAya; bhAge te deu tujane re, mana citya vara pAya. vezyAe 12. veza kahe mA mAhare re, moTI ache eka hasa, suvarNa siddhi dyA dAnathI re, baLa deu tama pusa. vezyAe 13. Aja je Abe ApaNe re, grAhuNe pramada, muja bhuvanamA mukiye re, Atama hoze umeda. vezyAe 14. kela diye tasa jogaNuM re, cAlyA sahu vanakhaMDa; bhuvana che teNe sthAnake re, zazivaraNe paracaDa. vezyAe 15. pAye paDI sahu jogaNI re, maLiyA bheTAbheTa; Aja pavitra tama dekhatAM re, khata karI dukha meTa. vezyAe 16. kuvara vahI tyA Avi re, najarato rasa beTa; heja dharI nArI tadA re, avalaMbita priyaneTa vezyAe 17,
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 135 vezyA rame vana khaDamAM re, yogaNI kere sAtha; kuMvara beThe nArI kane re, deva kare sahu hAtha. vezyAe 18. kahe nArI piyu paraNue re, ma kare have vilaMba, muja badhA deya AkarA re, kapaTI krodhI ne muMba. vasyAe 19. kuvara bhaNe kuNa tu ache re, kahe nArI suNe vAta, paraNIne piyu pUchajo re, bahule che avadAta. vezyAo0 20. mADI kaLazane mada re, paNa premadA keya, jAtine bhAti jANuM nahi re have acaraja juo hoya. vezyAe 21. deharA zAzvata che vitAvya giri, temAM uttara zreNa, sAya nagara ati bhatAM, upamA dIje keNa hemapurI che tyAM kaNe, hemaratha nara rAya; hemayA nArI bhalI, sujaza jAsa savAya lIlAvatI tasa sudarI, deya putra vaLI jAsa, maNicUDa racUDa be, yAvana vaye prakAza. hemaratha nRpa anyadA, nimitta pUchaye je vAra, hoze ke kupati aganA, te kahiye suvicAra jJAnI jJAna kahyuM lahI, siharatha nadana saMta, guptacaMdra cau akSare, pati haze puNyavata. badhava bele mAharA, ema na kIje vAta, ama behenI khecara vinA, kuNaparaNe karI khyAta. tAte cheDI IhAMkaNe, dhaNIveLA INIvAra; ba dhava be hA Avaze, sabaLa lei parivAra DhALa 2 jI. ( mAragaDAmAM jou Ave yAra kAna-e lI. ) gagane teNe prastAve che, Ave khecara nAma, nabhamaDaLa nara chAve che, varataNo grahI ThAma, caturagI jyA senA jI, pAra na pAme koya,
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 jainakAvyadRAhana. laDhavAnAM mana jenA cha, krodha karI aMga mAMya; khele nabhacara talathI evuM, jIvatA jAje lei prANa, gagane 1 e kenyA nathI tArI jI, kahie vAraMvAra, pracAra; vAra vAra, vAcA kahu chu mArI cha, veNe veNu rAka samA kuNa tu che cha, kahiye na kahyu kahIza vaLI pache jI, veNe veNu k pracAra; karNA Ave che kAyara dekhI, kuMvara thayA herAna. e kanyA0 2 pathI huM chu 'vA' che, zuM mAne mana jora, nahi hu tama deu sArU jI, gAjyA jyama dhanadhAra, kA Ave . amane jI, zuM mAne! mana jora, sALA jANI tamane jI, gALyA jyama dhanadhAra; e hariNAkSI haiDe vATalI, paraNI prema sa pradAya. 5thI 3 je hu tamane mR3 cha, karNA ANI aMga, nArI saga, kSatrI khirada na cUke cha, meDhA ravi ziza pera ha rasayeA che, mAhana ane mana u vaziSe cha, jevA paraNI Apu je nArI tamane, jagata zaiAbhA yama thAya, je hu0 4 nArI saga, ketakI bhUMga; e vacane rasa caDhiyA kuvara bhaNI jaI aDiyA khaDga leine dhAyA cha, nRpa pAse vahI AvyA cha, vya tara sALa zata var vArU, mAhe mAMhe jhujhe cha, khele tIkhI vANu, maratA kAI na khUjhe. jI, hAya subhaTanI hANa, caMDamuDa paDe dharatI cha, karatA khecAtANu, nIya rakta vahe nI chu, mRke zA khANuM. chuka kare ke mAra mukha mAle, dIna kahe chava rAja kaika mukha pAkAre jI, dIje rAkhI amane mAre cha, have jI, kheMcara repa bharAya, jI, rAtI dRSTi karAya. navalA krodha bharAya, jANI je jamarAya, uThayA, sabaLa avAja. e vacane p dAna dayALa, have dhyALa; mAhA
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijyajI-zIlavatI rAsa. 137 moTA mAra nivAre che, TALo dUra jaMjALa, bhAgI sukhAkArI che, e veLA asarALa, ati vidyA te khecare sAdhI, virApti guNadhAma. kaMika7 vyatara zata sahu nAThA che, jenA puTha na koya, nAThA jAbe rUThayA che, suguNiyA sahu hoya, kuvarane acaraja hove che, jagati citrane joya, saghaLuM ketuka jove che, kAI aNa joya, deva pragaTAvyo bhANikakere, uTho uddhata re nAma. vyatara0 8. AcheTe akaLAye che, pragaTI pAvaka jvALa, vidyA AkuLa thAya che, tethI baLa asarALa; vya tara pAchA Ave che, je hutA visarALa, khecara pUThe devAle che, sura meTI vikarALa uTha kuvara te dayane pakaDayA, maNicUDa ranayUDa deya. A cheTe 9 vidyA nabhacara pUre che, dekhI kuvara didAra, nAThI baLane cUre che, paTe puNya pracAra goLA nALI prahAre jI, muI vasyA teNavAra, bhAvi koNa nivAre che, jANe sahu sa sAra, cosaTha jogaNI nAThI tatakSaNa, azaraNa gaI tyAMhAeka vidyA0 10. cethI narake patI che, pApanI kezA teha, kapaTata thaDha do'tI , pApe durgati geha, mAse gati hoya nIcI che, mAno sAcu eha, paNa nahi gati ucI che, pApa na karaze keI, cothA khaDanI bIjI DhALe, ne vijaya kahe naha. ethI 11. deharA, kuvare cheDyA de bhaNI, nArI baMdhava jeha karUNA ANI ati ghaNI, dAkhIne baLa deha te paNa praNa padakamaLa, vimaLa mati mana ANi; beThe manaDe bhAI tyama, garavo te guNa khANi. m 2
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 jainakAvyadehanA khamajo avaguNa amataNe, moTA tame mahata; polyo hajI puNya mAhare, tama zuM saMgama saMta. pahelAM te nava oLakhe, teNe khelyA viparIta, saMpati samaye ama mane, tamazu bAdhI prIta. ama bane pUrava kiye, sAcele jina dharma teNe pati tuja pAmiya, rAkhI ya kula zarma. DhALa 3 jI. (ghera Avo ja A morie dezI ) harakhita thaI tava hAre, sahi dIdhI seya kumAra, kuvarane jaIe cha bhAmaNe. AkaNI. tuja kuLa Aditya tuM sahI, tuM to samazazi anusAra. kuvaraneTa 1. eTale hemaratha Aviyo, tyahAM sabaLa laI parivAra, AvI vIra vadhAviye, mana ANa prema apAra. kuvarane 2. khecara suta becara bhaNI, jaI preme kIdha praNAma, ajavALyA eNe kAje, vaLI rAkhI khagacara mAma. ku varane 3. hayavara te sahI hasatA, ApyA pacasayA vara jeha, ApA draya zata sudarU, tasa madajharatA dvIpa je. kuMvarane 4. maNi mANika motI ghaNuM, tema ratnataNuM bahu rAza; khADha taLAI dIpikA, vara ApiyAM ema ullAsa. kuMvarane pa. vArAMgane varabhUpati, leI dIdhI jeNe paMcavIza; ApI ema saMtapiye, kahe AjJA sabaLa vahIza. kuMvarane 6. ame grahI nija nadinI, heje bhIDI ApaNe aga, lahe kyo dina mukhabhaNI, heo tamaraga abhaMga. kuMvarane 7. dIdhI zIkha sohAmaNI, beTIne bahupere Apa; mArA mAgI kumAranI, sarva dUra karI dukha chApa kuvarane 8. vahiyA gagane vidyAdhare, jANe paMkhI taNuM hAra; cadagupta lIlAvatI, vege Ave nagara mojhAra. kuvarane 9, vezyA madira sa caDhyA, lIdhe te palaga vizrAma,
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rasa. 139 sacyuM purAtana dhana liya, jANe ehaja madira svAma. kuvaraneTa 10. lIlAvatI choDI tyAhA, nija rAmA sudara teha, pahele maMdira bhatrIne, saghaLu lai dhana eha. kuvarane 11. Apa Avyo vaLI kezave, lIdhI vaLI susAra, prAtara madira matrIne, vahI Avya vege kumAra. kuMvarane 12. kAmAvatIne madire, tyAhA AvI hasAvaLI te, kAmavatIne ema kahe, kahu benI sAbhaLa eha kuvarane 13. me variye vara sudare, sahI bolIne patye ketha, sAMja same purI maLe, gaye navI jANiye etha. kuvarane 14. Avaze have madire, hu to jou chu tehanI vATa, dIThe hoya te nAriye, e kuvara bhale re ghATa. kuvarane 15, rAyasutA hasAvaLI, harakhI ghaNu nayana nihALa, prabhu pragaTI diza je havI, huI tethI te khuzAla. kuMvarane 16, daga sicatI sudhAtaNI, aganA aga vALe anaga, kAmavatIe premasu, bolAvyo dharI ucharaga. kuvarane 17. prItama keDe kAraNe, kahiye priya rAtanI vAta, keNuM paraNuM kuvarI tame, kahe kuvara tava avadAta. kuMvarane. 18. eve same hasAvaLI, pihocI nija tAtanI pAsa, nemavijaya sukhasaMpadA, pAmI je dharama nivAsa. kuvarane 19. deharA, haMsAvaLI kahe mAtane, matrI nadinI jeha, paraNyo pati paraNava muja, teNu bA neha, sutA suNI mukha vAratA, teDAvyo matrIza; jAmAtA je tamataNa, dAkhe vizavA vIza matrI sahita kuvarajI, pisyA bhUpanI pAsa, dekhI darzana rAyajI, age thayo ullAsa. bhala Asana bhAve karI, besAryo bakSIsa, leu vAraNa aganA, kure nAkhyuM zIza.
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 14 jainakAvyadehana. matrI kahe mahArAjajI, eNI rAte e Aja; paraNI yudhdha khecarI, kIdhuM ApaNuM kAja. bahu harakho mana mahIpati, ulasyA neNa cakara bole mIThA bolaDA, tuM tana mana citara DhALa 4 thI, (mArA nAthajI hA, rAjanagare ghaDAya--e dezI.) prema dharI kahe bhUpati che, paraNe rAjakumAra, kuMvara kahe kayama paraNiye che, rAja nathI niradhAra; eha rAyajI ho, rAja vacana suNeya. sabhA sahu sanmukha thaI che, jave rUpa kumAra, rAkhyuM aMga chUpAvIne jI, mAnuM kAmakumAra. eha0 2. kAme pIDita aganA che, nirakhe rUpa nihALa; pracchanna dharI ati premane jI, aMgopAga vizALa. eha0 3 kuMvaraNe tava balaDe che, mana kare mahIpALa, hasAvaLI harakhe karI che, bole veNa rasALa. eha0 4. ehaja prItama Adara me, Akhe eNe avatAra, me variyo vara uge , avara nahi sasAra, morA tAta jI he, rAja vacana suNeya. mana mAnyu ghaNu mAnanI che, rahyuM mana lebhAya; mAtA velI hoIje che, yoge rahiyuM na jAya. mArA paraNuvo pati premazu che, mata kara have DhIla, Ave avasara ApaNe che, lIje sudara lIla. morA karI datuzala nIkaLyA che, satIe bolyA bela, tapana uge je pazcime che, satiyAkerA cala merA 8. kuvara ekAMte teDiye che, pUche kuLa varataMta; A sahu tame ApaNe che, saghaLo Itiha sata. maza0 9. tilaga deza tilakApurI , siharatha che tyAMha rAya; ratnamAlA paTarAganI che, teha che mArI mAya. merA 10. ja 5
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 141 videza jevA bhaNI nIkaLe che, beTho pravAhamAMhya, ha A saciva dhare jI, oLakhi cittacAha. merA 11. hemayA ema sAMbhaLI che, pAmI ati ucharaMga, muja behenI sudare jI, ulaso premavihaga merA, 12. leI lagna paraNAviyo cha, vAgyA guhIra ni sANa, kara mUkAmaNa Ape tyAhAM che, suNajo eha sujANa morA0 13 khaDa cothAnI me kahI che, TaLakatI ehaja DhALa, nemavijaya kahe sAMbhaLe che, pAcamI zravaNa rasALa. morA0 14. deharA, 5ca sahastra hayavara bhalA, gajavara vaLI zakatIna, paca sahastra anucara bhalA, baLe karI nahi dIna 5 ca zata karabhAvaLI, vehela zakaTa tyama dAsa, pAlakhI bhUSaNa paca sahasa, AyA leI tAsa dIdhA enA dekhatA, kIdhe kuvara khuzAla, sakaLa dukha dura karI, pAmI prema pranALa tarUNI tIna kumAra te, sAthe kare sabhega; hasAvaLI hase hiye, yuvatI nAthane joga. dina ketA tyAhAM rahyA, kare kuvara bahu kela; paramezvara supasAyathI, nArI nAgaravela devadravya derAM karyA, dayA dharI pariNAma, rAjA susakAThA diyA, TALyuM dhUtArA nAma. nAtha kahe nArI suNo, vahelAM thAo viveka, zIkha liyo tame sAjana, veNa amArU eka zIkha leI sAjana taNI, kuMvare karyuM prayANa, gopArApurapaTTage, AvI kare melANa chAne kuvara kaTakathI, manathI jaNAvI vAta, prAtasame te paNe, vahine hATe Ata.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 AMkaNI. 1. agaja0 2. agaja, 3. agaja0 4. jenakAvyadehana. DhALa 5 mI. (mere AtamakI AdhAra re--e dezI.) te avasara vAje tyahAM re, DhaDherAne Dhola, corAzI cauTe bhame re, bele madhurA bola re, agaja rAjAnI. sohe re rUpe IMdrANI, mohe re mAnava mahi mAnI, viSakanyA saI jANI re lAla. nijanadinIne narapati re, vibhikSaNa kaI dIdha, na mUI nArI te thakI re, pAmI na eka siddha re. pUche kuMvara te premazuM re, vAMcyA teha vRttAMta; viSakanyA kema jANiye re, ANiye evI bhrAMta re. kahiye sAMbhaLe tasa kathA re, janmI mAta je vAra, vadhatI kalA vara la LyuM re, gorI mohana gAra re. muvaraNa vAna selyAmaNI re, kAmI mehana kAya; bAlavana bALA thaI re, ramavAne jagale jAya re. vanakhaDe vanitA vahI re, khAte khelatI khela; mevA miThAI modazuM re, khAve gAve gaja gela re. tarUNuM tarUNapaNe thaye re, thAkI vanakhaMDa lagha; vadane bIDI vara pAtanI re, sUtI nidrAne sadha re. pakaja cUM mukha premadA re, vikasyu pUnamacada; gamma nahI ghere ghaNuM re, bALA guNanI vRMda . tAtabhaNI vAlI ghaNuM re, mAtAne sukhakaMda; paya sAkara pratyuSamA re, zyAmA pIve Anada re. te dinathI te tArUNI re, uparataNI vRddhi heta; nArI saMge nizi rahe re, ANe tene ati re. bhaya ANuM mana bhAmanI re, rakSaka ke nava jAya; bheLI bhoLA bheLAve re, jugate teva kaDhAya re. ke avasara IhAM Avi re, auSadhavedI Ama; nAma sukhyAta vastapati re, paho rAjAne dhAma re. a gaja0 5. agaja che. agaja0 7. aMgaja0 8 a gaja0 9. A gaje. 10. agaja0 11. aMgaja0 12
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 143 kuvarI bhuvane vaidyane re, leI Avyo bhUpALa, rajanI vAse rAkhiyo re, vaidyaka mana jajALa re aMgaja. 13 darathakI deNe ro re, ragatanuM AcarNa, kapaTa nidrAe nihALate re, sAbhaLe sAsade karyuM che. agaja0 14. pramalA vaza pathI thayo re, DasIo kuvarI eNa; prAtaHsame parajALiyo re, jIva gaye tyahA teNa re. agaja 15. ata kare vAse rahe re, evI tasa paratIta, mahAjaza nAme mahIpati re, citA dhare bahu citare. agaja 16. anaga senA rANI ati re, zeka dhare che zarIra, naMdanI je rati sudharI re, pyurI nAkhe nIra re. agaja. 17 dehalo che saMsAramAM re, vahe loka kala ka, prIta dhare na ke tehazuM re, pUrava karmane aka re agaja. 18. * AzA sahune sarakhI re, nirmaLa rAkhI nIta, nemavijaya kahe sAbhaLe re, uttama te kare hita re. agaja 19. deharA. rajanI vAsa je rahe, ANe teno aMta, maraNa bhayathakI mAnavI, dare deva rahata bhUpatie bhAminI bhaNI, kIdho viSa upacAra, mArI na mare mAnanI, rUTho jaza kiratAra rAjA rage ema kahe, Ale bahule prema, vaLI mAge te de upare, anucara kahiyu ema aradha rAjya kumArikA, kAmanItaNu kalaka, TALe tene narapati, mAgyuM ke niHzaMka. bIDe grahi bolIne, bhaTa vinaviyo bhUpALa, paradezI ke prAhuNe, karUNA kare kRpALa. bhala Asanane mokale, teDAvyo nara rAja, bhUpata dekhI bhUdhaNI, kIja thayo muja Aja sAja same te saja thaI po pramadA geha, dekhI nArI dila Thare, rati ramaNavara eha.
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 jenakAyadehana. mana vi SNu tana gagahyuM, ullaNyAM nayana cora, mAnavIne manamathataNuM, sevaka kare bakara. 8. kacuka kasa chUTI tadA, vyA aga anaga; teNe avatAre Adaryo, prItama prema payaga, DhALa 6 ThThI. (zerI mATe ramato dI-e dezI.) mahAjaza rAjAnI AjJAe pahoMcyo, rati suMdarIne mahole re, dUra beThe sAthI sAhasI, vacanAmRta rasa sehele re. rati suMdarI raMge ema bele, seja sukomaLa beThI re, kAmalatA mAnu mohanalI, premane madira peThI re. rati 2 anucara manamatha kerA Age, oLaga kAraNa pahotyA re, chUTyA jaladhara dhavana jaladhI, unma thayA tasa vadhatA re. rati 3. sAkahe nisuNo sudara sajajana, vAta kahuM savi mAMDI re, tama dIThe tane ullaphyu viharyuM, mane lAja te chAMDI re. rati viSama yoge varavI vanitA, karama taNI je karaNuM re; muja vatI mAnava bhUpa vinA zyA, pApataNI e bharaNI re. rati pa. hu tama dAsI, premanI yAsI, eha kalaka muja TALo re; bIDe grahi je bola grahIne, to kSatriyavaTane saMbhALI re. rati 6. vividha vAta vinode vAmAe, yAmanI rAtra gamAvI re; AkuLa thaIne prema lAvIne, unmAdI laya lAvI re. ratika che. kapaTa nidrAe sUte kuvara, AcaraNa Apa viloke re; mukha vikAryu kuvarI tatkSaNa, viSadhara dIThe viveke re. rati0 8. bAhira mukha vikAryuM kALu, vege sanmukha AvyA re, reSe karIne rAtAM locana, dakha devAne dhAyo . rati ha. Atura tyA thaI zastrane zaramI, viparIta kA jIvadUta re; " nidrA gaI tava beThe dIThe, piyumaNi prANu saMpUta re. rati 10. nayaNe nihALyo nUrasanare, vAmA meha nivAhI re; jeDIudhAna jyama udadhi ulo , keNa rahe kaho sAhI re. rati 11,
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ pati zrI nemavijayajI zIlavatI rAsa, ramatA re, jamatAM re. rati 12 sAre pAse sogaThAM harakhe, sarakhe sarakhA nayanAmRta pyAle bharabharIne, prIte premane dhaNI pAmI je dhanyapaNu gaNutA, prAta thA nevijaya kahe nArI nara deye, pAmyA harakha dAharA sukhadAi re, savAi re, rati chUTyA bhA haveA acala, : mahAjA rAjAtA, subhaTa dAdhu devA dAvane, dvAra karatA dekhI kela te, manamA pehelAM te mANasa mAratI, zuddha na heAtI dasa. tAkamAM hADa have tArUNI, mAa purUSa ratana, tA jai rAjA vItavA, vAr kIdha vacana. subhaTa jai bhupALane, teDI tetha ma trIza; vileAkana karavA mAnavI, AvyA tyama avanIza. dIradhadarazI rAjavI, nipuNaeN kAnane mADa, naranArI ramatA thakA, avalAke duHkha chADa. dvAra ughADI bhUSaNI, peDhA maMdiramAya; harakhkhA haiDe atidhaNA, vana vilAka tyAya. madira hatA mahIpati, Ave sabhAmAjhAra, nRpa pUche kula vAtaDI, kuvar vade sukumAra. DhALa 7 sI. tatakALa, samayakALa. ( vIra suA muja vinati, rAga dhAraNIe dezI ) rAya jape surNA nara tame, mukha kheAlA hA, tumA avAta, vAMkAM veNu na kADhIye, suguNA je hA, nIcuNA nava thAta pANI pIne dhara pUchiye, ema nyAye hA, kema hAve jI nyAya; paca mAhe nava pAmiye, jaza sAre hA, jagamAhe pasAya. marakalaDe adhipati kahe, kuNu mATe hA, mana ANA sadeha; ama putrI tama dAkhazu, mukha AAlIyA hA, aNI laDI je. rAya0 AcaraNe tuja eLakhyA, DhAkayA kayama rahe hA, kAIthI narasura, parama rAya0 rAya 145 3 4. 6. 7 13. 2 3.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAyadAhana 14 saMga rAya pragaTa kare je pacamAM, tuma amace hA, vadhatA te. rAya tila'gadeza tilakApurI, bhAkhI sadhaLI hA, nija vAta sabhALa; rAjana bahu cita camakiyA, haiye harakhIyA hA, pAmI puNyanI mALa. rAya0 aenI a gaja ALakhiyA, mAme mana hatI hA, bhIDiyuM dRDha aga, sAhelI e sasanehazu, bhAgI bhAvaSa hA, thayeA dukhatA bhaga. lagana lei lIlA varI, parAviyA hai, rati suMdarI ra ga; haya gaja ratha hAthI dhaNA, dIdhe! dAyajo hA, ApaNA mana maNi mAtI ne hIraDA, seja taLAi hA, ApiyAM dila bhAya; sAhave gAi gItane, kheAlAvI hA, vinatA sukhAya. rAya0 kaTaka teDAvyuM dharAdhaNI, vanahu ti heA, nija nagara meAjhAra; dekhI Rdghi li bhAviyA, mahI meATakA hA, e bhAgya kumAra. rAya0 mAtule mana ANI karI, pada dIdhu hA, tasa rAyAM rAya; kharcyAM dhana bahu khAMtazu, vas tune ghara ghara raga vadhAmaNAM, liye bhAmaNAM hai, khadIjana bindAvaLI, bahu kheAlatA hA, mukha vAsara katA rahI tyAMhAM, A anukarame hA, tAte zIkha dIdhI ghaNI, nija na nI hA, teha kIdha pramANa. rAya0 12. haya gajate pAyaka dhaNA, mukha gaNatAM hA, nava lAbhai pAra; sImADA sahu dekhatA, padma praName hA, kare saivanA sAra. zIkha lei sAjanataNI, jIpa pragaTayA ho, 5the caliyA jAya; deza nagarane ladhateA, Anadabhera hA, have bharUaca pAya. TALa kahIe sAtamI, suNA trAtA ho, vakatA kare je vakhANa; temavijaye nehe karI, dhanyAsIe hA, dhanya kATI kalyANa. rAya0 15. jayajayakAra. kIdha prayANu; 3 vare DhAharA. rAya0 anukrame bharUaca gayA, pAmyA paramAnada; pratyakSa tIratha pAmiyeA, nirUpama nayanAnaMda saLA gaDha rAje jyahAM, peDhA nagara majhAra, senA mUkI vegaLI, aMge AnadakAra. 4. 5. . 1. 7. dya, niHsANu rAya. rAya0 10. anaga senA nAra; ra. 8. 9. rAya0 11. rAya0 13. rAya0 14.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa, 147 jotA cauTAM capazu, hATataNI tyama zreNa, devaLa ajita jitenuM, A kuvara teNa. bhAve zrI bhagavatane, vadana vinaya viveka, vItarAganA padakamaLa, vimaLa sakaLa dhari Teka, pathIne AdhAraDe, devaLa ke pizALa, vaLI kubhArAM ghara bhaluM, nirata karI nizALa, . dere beThA IhA pati, bhAve bhAvanA sAra; teNe same rAjA ghare, beThI rAjakumAra , vATa juve vAhAlAtaNI, gekhe beThI nAra, ravatI rabhA jasI, vilakhA kare hajAra. virahAgni che jagatamA, (vaLi) vizeSe vAmAya, narabhramara jaga sastavya, teNe dAjhe tasa kAya tarUNuM kahe trilocanA, vana tU ma ma jhara, zu hAve dila tAhare, peThI dukhane pUra, DhALa 8 mI. (eNe AgaNa piyu ramiya--e dezI ) kuvaro kahe ema na kIje, viraha karI kAyA chIe, sAjaniyA vaLI vaLI bIje re, sukha behenI. garavI teha gorI bole, viraha karI dehI Dole, dIThA Idu pAMDara jhole re, suNa behenI. cAliyo pAMDara kAya, muja behenI te samajAya, ke lAgI ene balAya re, suNa behenI. codalIyo virahI nArI, eha me namI mohanagArI, teNe kIdhI rAtI kArI re, suNa behenI. hoya virahI pAdura dehI, tasa zobhA dIje kahI, tarUNuM tana du kha jehI re, suNa behenI dIra je sUko palAza, nahi pUre tema ullAsa, zekI kareya vizvAsa re, suNa behenI,
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 jainakAvyadehana. kure dina ne rataDiyAM, na nisuNe ko vAtaDiyAM; sUke mukha pAkhaDiyAM re, suNa behenI. tuja nArIne viraho cA, teNe tu Adehi madA; virahI duHkha tana phadA re, suNa behenI. padmanIne manamatha pile, virahAnala mAMhe jhIle; sahiye bahu para Dile re, suNa behenI. jehanA mana mAMhI cIce. tela aga agetara sIe; peTa dukhe AMkha mIce re, suNa behenI. anna ne udaka nava bhAve, prItama te kSaNa dila Ave; bahu du kha jIva jagAve re, suNa behenI. prema yAsI pAsa na chIe, vAmAne vijagaja dIpe; maraNa bhaNI kuNa pe re, suNa behenI, sahI kaLiyu kAMI na jAve, kSaNa mAhI valsa samAve; koI rUThane nAha manAve re, suNa behenI. jema vedanA ghAyarI ghAve, te to janane Apa kahAve; kahe kehane kahiyu na jAve re, suNa behenI. manaDAnI manaDu jANe, jo te Ave prItama TANe; te saghaLI vAta vakhANe re, suNa behenI. varavA che vana vepA, lAge je paga paga dopA; suNa ANe Atama ropA re, suNa behenI. jema ghelI ne citta, ura mAMhi mAtaDI hite; kema rahiye nirmaLa nIte re, suNa behenI. paradeze je sahI jAva, tyAhAM ApaNe kari biThAvo; prItame heve sukha vAvo re, suNa behenI. mAtA ne badhava behenI, sAsu sasarA jeThaja jenI, bahu rAkhavI zakI tenI re, suNa behenI. sukha dukhanI prItama mAne, bIjAzu heta na chAne; kahuM keTaluM bAI thAne re, suNa behenI. vahelA thaIne viSa pIje, nAha vinA kaho kema rahIje?
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 jainakAvyadehana. zIlavatIne nAmanI re, mokalI pahelA jeha re; zIla0 8. bhUpaNa dekhI bhAmanI re, daMbha dharyo dilamAMhya re; paravinA e kRta nahi re, dekhIne dila dAha re. zIla0 9. rAjA teDI bhUtyane kahe re, tevI vAta ekAta re; vahu te lAvo tame re, nAga hoye duradAMta re zIla0 10. Apyo ajagara Akare re, kuMbha mAhe suveya; prANa kADhe kukArave re, Daka ne kahA kaheya re. zIla0 11. ANI mUkyo madire re, belAvI te bALa re; sAsu kahe lAvyo vahu re, INa bhADe puSpa mALa re. zIla0 12. gaNI nakAra UbhI thaI re, ughADe mukha tAsa re; sApa phITI mALA thaI re, surabhi anopama jAsa re. zIla0 13. jo zIla prabhAvathI re, sura sAre bahu seva re, kIdhAM karma mUke nahi re, je maLe devanA deva re. zIla0 14. zile Apada sahu TaLe re, zIla thakI sukha vAse re; DhALa bIjI khaMDa pAMcame re, nema lahe mana Aza re. zala0 15. deharA camatkAra nRpa upane, zIlavatI guNa gehe; jUTha kahI e nava bace, dila rajana sukha deha. kALa sAthe kahe kema rahe, jo na hoya zIla reNu; guNavaMtI e geraDI, sahu dekhe je saNa. ratnamALA kahe rAjavI, enI vAta ma tANa, dokuLa kalaMka lagADiyuM, pApataNI e khANa. mujathI na mare e vahu, bhUpa kahe mukha vAta; ema kahI sabhAe Avi, rANuM ghAle gAta. jeje sukha kSaNa kAraNe, jeNe upAyuM kalaMka; rAya zobhA yama pAmaze, je hutA nikalaka.
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. DhALa 3 , ' ' (suDalA sa deze kaheje mArA pUjya re--e dezI ) sazaya uttamane citta upane re, lakSaNa satInA eha che sAra re; jUThe paNa rANI mana mAne nahI re, nirakhatI nayaNe vAravAra re. zIlavatI satiyAM mAhI ziromaNI re, sAkhI kIdhA nAgakumAra re, - tame sAmu mana bahu AmaLAre, De eha che sasAra re. zIlavatI ra. lokanA apavAda bhayathakI rAjavIre, bhaya karatA sahu parivAra re, bIjo upAya kare bAlA mAravA re, lalanA raDyuM nahi lagAra re. zIlavatI, 3. vArU vachanAga jeNe ANiye re, bhujAvyo bhAmanIe tyAhAM tema re, khAdhu viSa amRtanI pere jaryuM re, satInA Atamane thayuM kSema re. zIlavatI4. gaNI cine pApaNI mUI nahi re, eno viSa Achu nahi jora re, gomala Apyo tatakSaNa rANIe re, tela mardana karyo ghanaghera re. zIlavatI. 5. jema jema khAye viSa bhaNI jovanAre. tema tema vAdhe ghaNe taja tejare, nirakhe nArI zubhratA Adare re, ratanamALAne na vadhe heja re. zIlavatI. 6. jeNe gadhe prANa taje prANiyA re, vegalI drI haNiye paMkhI A vyoma re;
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 jenakAvyadehana. zIlavatI 7. zIlavatI. 8. zIlavatI 9 zIlavatI 10. ehavI AdhANa che je AkarIre, hove paMceTriI jihA kiNa homa re. ANyo kALakTa tatakhaNa tArUNI re, dIThe zIlavatIe tAma re; sahI nANI karI eha oLakhe re, hA hA kyA karamanAM kAma re. AvyuM maraNa e mAnanI TukaDuM re, ayI ayI devataNuM IhA bhega re, kIdhAM ApaNa te udaye AviyAM re, keI kaThina baMdhananA yoga re. kIdhe kAmanI chUta saMskArane re, tarata vaghAriyo tele Apa re; kahe tava sAsu vahu tame khAIje re, kIdhuM bheSaja anupama meLApa re. sAsunI sAkhe zIlavatI satI re, dinapati sAmI UbhI rahI hei re; gaNI navakAra je rANI bhAvazu re, sudhI zIlajI mujane sukha dei re. caMdragupta vinA avara jo mAhare re, mana vacane kAyA saMbhAra re; kAMi manamAMhi vilepatA je heve re, te kAyA tha sahu jaLa chAra re. khAdhuM viSama viSa ati pADuo re, pasarSa aMge amIya samAna re, vAmAne viSa te haLAhaLa visagyuM re, jensa zIla rayaNa paradhAna re. jANyuM saghaLuM tyAM teNe rAule re, vAo manamAMhI bahu prema re; zIlavatI 11. zIlavatI. 12, zIlavatI13.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 163 satiyA ziromaNi zIlavatI satI re, soLe vAle karIne hema re. zIlavatI14. nemavi kahe khaDa e pAcamI re, trIjI eha che DhaLakatI DhALa re; zIla prabhAve sukha hoya agamAM re, TALe dukha dehaga jaMjALa re. zIlavatI. 15. deharA rAvaLI kahe rAyane, kUDa kapaTa bhaMDAra, ke mati sAse ehane, e kuLa kha paNukAra nArI caritranI kothaLI, alIka je bhASaNahAra, janamathakI jUThI sahI, dhika ene avatAra. paranarazu rAtI jika, tene bahu sahI nANa; sAjA hoTha uttara ghaNuM, kema na jANo jANuM ? te mATe vegA thaI, zAma paherAvo veSa; mUko pIhara vATaDI, karajo sIma praveza rANI kaheNe rAjavI, kIdho te parapaMca, kRSNa galita raMgI jike, saghaLe maLyo saMca. DhALa 4thI. (zetruje kaSabha samosA, bhalA guNa bhaya -e dezI ) kALA aMbara paheriyAM, kALe kiyA re, kALA taryAM bela, karame viTabaNA re, rUdana kare rAmA ghaNa, dukha manasaNa re, chetarI teM muja chela, karama viTabaNuM re. rAye subhaTa je mokalyA, mane khaLabhaLyA re, dilamAMhe dilagIra, karama viTabaNA re; hA hA satIne kahevuM, dukha ehavuM re, nayaNe vahe tyama nIra, karama viTabaNuM re. mAtA kAMI janamiyA, ati papiyA re,
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 jainakAyadAhana. viTaMbaNA re, viTaMbaNA re. ekadrItaNI re, viTakhA re, haiye rahI re, karatA nara bahu zAka, karama satIya bhaNI duHkha dAkhavA, sahI rAkhavA re, durgatinAM phaLa zaka, karama AleAcaNu hAve ghaNI, kher3I khahula sa sAra, karma tedrI cAreDI bahu kahI, paMcadrI pApa apAra, karma viTabaNA re. jyama tyama jIvane je Ne, pApa nava gaNe re, jAve narake dhAra, karma viTaMbaNA re; sAdhu jo hatyA Ada, sAtamI jAya re, jAye niAde jora, karma viTabaNA re. satIne dhAte prANIe, ema jANiye re, rUliye anaMta saMsAra, karma viTakhA re; bhAva tene bhavataNI, ziva avaguNI re, jAya kukhe avatAra, karma viTakhA re. te! ame mukazu ehane, vana khaDamAM re, mArage vanacara jIva, karma viTakhA re; amane kAM sarajAviyAM, nIca kuLa AviyA re, ema karatAM bahu rIva, karama viTaMbaNA re. dhIje zuddhi utarI, nanI pAMtarI re, teAye na mAnI vAta, karama viTabaNA re; rAjana kuLa pApI sahu, dilamAM Thare re, karavA graMthA TadhAta, karama viTaMbaNA re. esArI tha upare, rajanI' bhare re, subhaTa che cAlyA jAya, karma viTa khaNA re; Atama ApaNA nivrutA, hA hA meAlatA re, hA hA zuM tama mAya, karama viTakhaNA re. gayanI ANu che eDhavI, muA jevI re, mUna vanaDuM majhAra, karma viTaMbaNA re; 3. 4. 5. 7. 9.
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 165 1 9 paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. paNa ame mukuM nahI, tamane sahI re, ema kahI te jAya, karama viTabaNuM re... aMgadeza ca pApurI, bahu guNa bharI re; sAvarakere tIra, karama viTabaNuM re, , , mUkIne pAchA vaLyA, cara kula calyA re, heje haiyaDale hIra, karama viTabaNuM re. elI satI mana damaNI, kahe jana bhaNI re, zAM e karama aghara, karama viTaMbaNuM re; eNe bhava pAmI hu IhA, jAuM kayahAM re, hadaya na phATe kaThera, karama viTaMbaNuM re. jANuM na jANe ke vaLI, thaI jeTalI re, karamataNa je kathAya, karama viTabaNA re, niradUSaNa paNa lahu, na jAye kahyuM re, lokamA bharama bhamAya, karama viTabaNA re. AvyA e kuNu bhavataNA, pApaja ghaNA re, haiye dukha na mAya, karama viTabaNa re; paMcamAhI paragaTa karI, doSe bharI re, mukha dekhAtu zuM mAya, karama viTabaNA re. veraNa sAsu ahI lahI, e te sahI re, pUrava pApane vega, karama viTabaNuM re; kIdhA pUrava supere re, te te pere pere re, bhegavavA tehaja bhega, karama viTabaNuM re. ema kahI te bhUmi paDe, bahu laDathaDe re, pAmI ghana tana pIDa, karama viTabaNuM re, vAye sacetana cetanA, karI aganA re, jobana jaladhI chaDa, karama viTabaNuM re. ayi ayi deva e mAharI, gati tAharI re, zIkhavI kevI eha, karama viTabaNuM re, che . 15,
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ kanakAvyadehanA avaguNa kIdhe mAhare, doSa na tAhare re, dIdhe deve che, karama viTaMbaNA re. reve ati Akraza kare, zUnyatA dhare re, vaLi vaLi mUccha lahaMta, karama viTaMbaNuM re; sAsu sasarA pekhatAM duHkha dekhatAM re, belatI madhurI vANu, karama viTaMbaNuM re. satiya lahe ema mana thakI, dukhamAM chakI re, pAmuM kyAM sukha khANi, karama viTaMbaNuM re; mAragamAM mUI nahIM, AvI vahI re, ANI karame tANi, karama viTaMbaNA re. vara pIhara mAtA vase, putrI hase re, jAuM tenI pAsa, karama viTaMbaNA re teNe hutI sukha sa padA, TaLe ApadA re, hoze haiyaDale ullAsa, karama viTaMbaNA re. ema ciMtavI vaLI rANIe, guNa khANIe re, hoye dukhanI hANa, karama viTaMbaNa re; sarasa DhALa cothI havI, neme karvI re, suNaje zretA sujANa, karama viTaMbaNuM re. deharA vAhAlA vAhAlI hu hatI, prANataNuM pratipALa; tuja viNa kSaNa e dohyalo, dekhuM dukha vikarALa. nikalaMkI kalaMkI tame, ANI tama kuLa khoTa, mukha kayI para dAkhaze, pApataNuM dharI paTa. zIlavatI have sacare, te ukharaDI vATa; rUdhira jhare padakajathI, nANe toya ucATa. laDacaDatI paDatI thakI, AvI sarovara pALi; pahakArI pANI bhara, sarave rahi nihALa.
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 167 kaI kahe devI vanataNuM, zIlavatI kahe keI; keI kahe nAgakumArikA, dIse akaLa abheI. jANI nahIM keNe juvatI, beThI tarUvara heTha, azva piye bhaTa rAulA, AvI tehane ke. bolAvI bahu mAnazu, mAtA kahe sarUpa; zIlavatI kahe sAMbhaLo, kahu je pUche bhUpa. DhALa pa mI. (suragI suMdarI-e dezI ) bhaTa jaI takSaNa bhUpane, vinavya vacana vizeSa; raMgIlA rAjavI. zIlavatI AvI satI, vidhine laIne vepa. raMgIlA 1. kALe kapaDe kAmanI, garama sahita guNakhANa, raMgIlA ekalaDI UbhI IhA, sarovara tIra sayANa. raMgIlA 2. mehera karIne mahipati, mAnanI taiDe mahela, ragIlA karUNAe kRpA karI, aMgI kare ama Tahela. ragIlA 3. upamA kAI Ape nahi, zIlavatI supavitta; ragIlA dekho darzana deva nuM, namatAM nirmaLa citta. ragIlA. 4. oLaviye nahi ApaNu, ANI mana ucharaMga; ragIlA sAsaraDe sukha nava sahyuM, aganA pAvaka aga. raMgIlA 5, ANo madira ApaNe, rAya tacha dila rIsa, raMgIlA beTI vahAlI bApane, vanavuM vizavA vIza. raMgIlA 6. AratI TALo ehanI, kariye na koI kaheNa, raMgIlA AvI te zaraNe ApaNe, lIje sAhiba laheNa. raMgIlA 7, ati suMdara tama agajA, dharma taNo je vAsa, raMgIlA abaLA seve ekalI, naratA mUke ni:zvAsa raMgIlA. 8. sobhAgya suMdarI tava suNe, agajAno adhikAra; raMgIlA vilakhI thaI vAmAMganA, ANatI usa udAra. ragIlAi che. belAviye kiNa vidhe, AvI kiNa vidhe etha; ragIlA kalAka nIpAyu e kuvarI, jagatIlAchana jetha. 'ragIlA10
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 jainakAyadAhana. teA hu yama tasa tAtane, varavI e rAkhaNa vAca; lalanA lIlA lAMchane, kIdhu karme kAja. bhUpati kahe pUche bhalA, sAsariyANu vRttata; sAsarIe jo sudarI, ApiyA kayama karI siMhasthane vahAlI suNI, chaTakI dekhADayA kayu cheha? ANuM maMdira ane, na rahe tehazu sneha, ta nRpa lAMcchana eNe manaDe, raMge na gehe rakhAya; lAka eLabhA lakha lahu, lapaTa lAja gamAya. subhaTa jaI suMdarI, khele khALa kheAlAya; zAtA kahe sahu amabhaNI, karamatI e kathAya. sAhasavata satI vade, pUche bhUpati teDa; te AkhuM sahu manataNI, jalama jacharI jeDa. khAdhava suNI muja melaDA, tama Age na kahAya rAjI have jo rAjavI, preme kIje pasAya. bhUpati kahiyu bhAva, sAMbhaLavA satya veNu, pAcamI DhALa khaDa pAcame, nemeM te sAsA seNu, r 2gIlA raMgIlA 11. ragIlA gIlA 12, . rgIlA raMgIlA0 13. raMgIlA raMgIlA 14. . raMgIlA raMgIlA 15. 2gIlA ragIlA 16. ragaulA raMgIlA 17 DhAhA. mulaTa jaI bhRti bhaNI, kahiyu che kara joDa, sahaja saluNI sudarI, emA na kADhe khADa mayA karI mahArAjavI, te tarUNo Ama; lAja vadhe kuLa khetaNI, zubha ka guNagrAma. nRpa kahe dAya lakiyA, evu na lIje nAma; kADhA dUra patha vegaLI, nahi che eNnu kAma, subhaTa kahe mAtA tame, dAhiNa patha siMdhAya; hA rahevuM bhrugatu nahi, bahu kApyA che rAya. sAhasa dharyu satiye mane, pathe pALI jAya; zIlaprabhAve sukha hove, du.kha te karama pasAya. F A raMgIlA raMgIlA, 18. 1 1 3. 5.
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5'Dita zrI nemavijayajI--zIlavatI rAsa. DhALa ke DI. ( yAgIDAne kahejo re Adeza--e dezI ) rANI cAlI dakSiNa dize re, dakSiNa pUrva vicAla, akhaLA thai tava ekalI re, patha ghaNA vikarALa; nAhajI ! kIje evu na kAma vanakhaMDa, dhUpa pacaDa, paranALa t rANI pApu nivrutI ke, aDavANI pathe jAya, nAha bhaNI de ALabhaDA re, haiDe dukha na mAya hu aJaLA ekAkinI re, kema chaDI naranAtha, kuNa gati hAraze mAharI re, hA prItama / kIdha anAtha. apamAnI dhaNu tAtacha re, AvI kumaLAI kAyA qamaLI re, taDake kAyA taDataDe re, paga vAlA verI kyama thayA re, tu helana chetariye ehavI re, vera vadyA tu vallabhA re, zIlaratna krama dAkhazu re, *kA na kare tema te karyu re, zvAsa caDhe tema suMdarI re, bhukha tRSA sahe agamA re, khetaNA dhana jema." 5 paDe dharatI taLe re, zIlavatI sIDhAya, pAmazeA re, nArIne aphaLAya. ehave re, pati gayA paradeza, sAsarU re, pitturIe vA vaMza kyahA re, virahI subhagA khALa, jobane re, dIse pratyakSa jhAla have re, limAM thai liMgIra, ANe bhave ALa. karatI kADhi vilApa, kIyA bhavanA pApa. prItama zA pere prANa, jANaze jANu ajANu. bhUmi na nIMDe tema, verI yu tava kaeNthI ghAu na jIvatI jAkhama rAta paDe rANI satI vimArge yama hAze re, Tarka haiyaDale hIra nIra vahe tema leAcane re, lalanA lalakatI kAya, druma thaDa grahI te bhAmanI reAlI gata vidyAya, nAha nira zuM vidhiga viMta A paDe rUdhira . ; nIccha nAha70 2. nA nAhecha nAhaja 169 1. nAna 3 4. 5. nAheche. 5. nIjI 2. 9. nAtha0 1. nAha 11. nojI 12. nAlDa 13,
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 jenakAyadAna. najIka 14. nAhajI) 15. nAhajI) 16. nAhajI 17. zAsana yahAM gaI devatA re, ketha gai kuLadeva; eNe avasara Ave nahi re, te zI karUM tasa seva. maraNa nahi che TUkaDe re, kayama chUTu e duHkha; phaTa phaTa pahara pApiyA re, dhika dhika mAtanI kukha. loka oLabhA lakha lahyA re, sAsarIe karI beda, mana jANe athavA kevaLI re, bhedaka badhANa bheda. jApa jape zrIjinataNo re, mukhe Akhe navakAra; DhALa chaThThI nemavijaye kahI re, laheze saMpada sAra. deharA, zIlavatI jAlAMtare, jApa jape navakAra, jema tema jAmanI nIgamI, Uge tyahAM dinakAra. cAlI ApaNu capazu, mUkyuM te vana maMda dIThI piThI vaNajhAranI, nayana vadana araviMda dIThI anucara tehane, nirUpama garbha nAra; ke vanadevI abhinavI, asarane anusAra, kahe benI tuM keNu che, sAca kahe tame mAya; nena sajaLa jaLa chAMDatI,ema bole teNe ThAya. piyu cAlyo paradezaDe, mujane mehelI vATa; huM AvI vasatI bhaNI, TALyo have uccATa. anucara jaIne AkhiyA, nAyaka kAMjhI nAma; sAheba eka vArAganA, AvI ApaNe ThAma. teDI Avo tehane, nAyaka bolyo ema; abaLA dekhI AkaLI, pUche dharIne prema. kayuM beTI ekAkinI, kiNa duharI kiNa kAma; vAta kahe sAcI vivara, jAevu kuNuM gAma zIlavatI kahe tAtajI, e che bahulI vAta; mAnuM pahara piThine, dekhI huM harakhAta.
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa'Dita zrI nemavijayajI zIlavatI rAsa, DhALa 7 mI. ( vaNajhArAnI dezI) kAjhI nAyaka re, sAMbhaLA muja avadAtta, vAta kahu vAra pare, kAMjhI nAyaka re; kAMjhI nAyaka hai, kUMDA dIdha kula 3, uttama janane bahu sare, kAMjhI nAyaka re. kAMjhI nAyaka re, ApyAM sAdhune ALa, pApa bhuddhi haiye rAkhIne, kAjhI nAyaka re; kAMjhI nAyaka re, tADayA kareALiyA jALa, mArI tI. me mAkhIne, kAMjhI nAyakra re. kAjhI nAyaka, uthApyA jina dharma, marma khelyA me AkarA, kAjhI nAyaka re, kAMjhI nAyaka re, puIdhI AzAtanA jJAna, jALAM bhAjyAM me pAdharAM, kAMjhI nAyaka re, kAMjhI nAyaka re, kIdhA tRtInA kAma, nirmaLa mati rAkhI nahi, kAMjhI nAyaka re; kAjhI nAyaka re, nidA karI bahu sAdha, vyAdhasamI lAgI rahI, kAMjhI nAyaka re. kAjhI nAyaka re, bhAgya zIla kusa ga, agathakI jUThuM lavyu, kAjhI nAyaka re, kAjhI nAyaka re, me bharI phUDI sAkha, lAlaca dhanazu mana byu, mAMjhI nAyaka re. kAjhI nAyaka re, virAvyA bahu jIva, rIva karatAM mAriyA, kAjhI nAyaka re; kAMjhI nAyaka re, chidre uSNa karI nIra, dhIrapaNuM dharI reDiyA, kAMjhI nAyaka . kAMjhI nAyaka re, zaivyAM sAta vyasana, anna vinA pazu pALiyA, kAjhI nAyaka re; kAjhI nAyaphare, phAMsI marAvyA phAka, 1. 3. 4. 5. 171
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 jainakAyadehana. reka karama rasa jhIliyA, kAjhI nAyaka re. kajhI nAyaka re, kIdhI cerI jera, ghora karama ati AdaryA, kAjhI nAyaka re; kAMjhI nAyaka re, kIdhAM bhakSaNa rAta, vAta karI citta cAtaya, kAMjhI nAyaka re. kAMjhI nAyaka re, dIdho bahula zarApa, pApa prakRti phogaTa karI, kAjhI nAyaka re; kAjhI nAyaka re, alapa jIva tila mAta, ghAta samAna zobhA dharI, kAjhI nAyaka re. kAMjhI nAyaka re, te pApata sAga, bhegaviye eNe bhava khare, kAjhI nAyaka re; kAkI nAyaka re, muja paraNAvI tAta, mAta bolAvI sAsa re, kajhI nAyaka re. kAMkI nAyaka re, tethI tajI piyu mUja, tamane kahu huM eTaluM, kAMkI nAyaka re; kAMjhI nAyaka re, te paho paradeza, veza karI suNe eTalu, kAMjhI nAyaka re, kAjhI nAyaka re, vaLI Avyo madhyarAta, rAta rA rati upanI, kajhI nAyaka re, kAjhI nAyaka re, te dinathI rahyA garbha, matI rahe jyama sIpanI, kAMjhI nAyaka re. kAMjhI nAyaka re, sAsariyAM nisneha, che, tyAMthI dAkhavI, kAMjhI nAyaka re; kAMkI nAyaka re, pIhara karI vATa, ghAta IsI teNe cAkhavI, kAMjhI nAyaka re. kAjhI nAyaka re, AvI hu vanakhaDa, bhAMDa karI bahu durjane, kAMjhI nAyaka re; kAMjhI nAyaka re, tAtajI tumacI piThI, paMkhI karagI parijana, kajhI nAyaka re. 14.
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa, 173 15. ' 1 'Da, 17. kAMjhI nAyaka re, AvI tere zaraNa, maraNa thakI rAkho have, kAMjhI nAyaka re; kAjhI nAyaka re, nisuNI ima sati bola, nayaNale bahu AMsu Tha, kAjhI nAyaka re. kAjhI nAyaka re, tuM muja bhaginI dhIya, jIya samI tu mAhare, kAjhI nAyaka re. kajhI nAyaka re, mUku tu kahe tetha, je game mana tAhare, kAjhI nAyaka re. kAMkI nAyaka re, meLavu tuja bharatAra, tu mujathI sukha sahu vahe, kAjhI nAyaka re, kAjhI nAyaka re, sAtamI DhALa rasALa, nemavijaya satata lahe, kAjhI nAyaka re. deharA. te sage rahi tArUNI, thira karI mane vaca kAya; gabhataNa pratipAlanA, rAkhe mana sakucAya. AkhuM nAma nAyaka bhale, kAjhI nadana teha, dekhI cUka rUpane, bAvyo navalo neha prasave agaja ehane, gharaNuM e gharata, mAnava bhava saphaLe karUM, mohana prasave pUta evI mujane mAninI, meLavI vanamojhAra, to INa sAthe saja thaI vilasu sukha sasAra Ima ciMtI dAsI, bhaNI, samajAvI tatakALa; jyama tyama karI je meLave, to Apu bahu mAla. DhALa 8 mI. ( salaNa yogaNa rUDI be-e dezI. ) AvI dAsI UbhI Age, vinave suNa tu nAra, kAjhIne na dana tenI zobhA, jANe kAma kumAra, bhAgI sAbhaLa zAbhAve. :
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAyadAhana. 174. rUpa anupama jana mana mAhena, Akhuda nAma kumAra; guNa riyA mada mAcatA etA, anaMgataNA avatAra, mAthA te tana dekhI tArI, mArU vacana tuM mAna; dhaNI karavA ghaNuM tAharA mahu, lAgI rahyA ekatAna. AzAkArI suNa tu pyArI, bhaMga na kIje tAsa; para vacana thakI jANajo, kAMi dharma nahi jaga hAsa. sAbhAgI te guNavaMtA mANasa mATA, Atama pure Aza; saubhAgI 2. sAbhAgI 3. 4. avaguNane mele parA, teha uttama e abhyAsa. sAbhAgI 5. navalakha ahIja nAyakA nIA, peAThItaNA adhikAra; chela chamIlA chAjatA eN, khATA nahi niradhAra. saiAbhAgI maNi mANeka vara meAtI bahulA, kaMcana ratna vizeSa; siddhi dhare suragaNutaNI sahu, kAmI bhAgI dAtA bhukatA, mAna mahIdharamAM maLe, jana kAraNa sukha gAna. sAbhAgI prANa thakI adhikarI tujane, lekhavaze laya ANu; thare nara khaLa dekha. sAbhAgI dIna dRyA vara dAna; dumanA na hAraze tathakI suNu, e nara bahu guNa khANu. sAbhAgI 9. ema kahe te nizadina nArI, satIya na mele kAya; kAMjhI nAyaka tava suNe, ema putranu dila chejI kAMya. sAbhAgI 10, tava dhyAye dilamAM nAyaka, tulI khaLa rUpa nidhAna; gAbhAgI 12, tA sahi duSaNa dAkhavA naMdana, khaMpaNanA abhidhAna. sAbhAgI 11. meTala saMbhALu vAcA pALu, kAduM vehelI huM aha; te muja naMdana mana bhalu, AThe kAme bigADayuM eha. ema karatAM dina AvyA lIte, teDI nAke nAra; putrI vaheA tame vegaLu mATe, eja vanaha mAjhAra. satIya suNIne harakhI manamAM, je sarjyu te hoya; zIlakhaDa eha saMgati, pAra duSkRtanA nahi kAya. sAbhAgI 14. vana vALAvI vAmA vArU, vahetI rAta aMdhAra; sAlAgI0 13. mana duHkha pAye ati ghaNuM, mana dhyAye zrInavakAra. sAbhAgI0 15. 6. 7. ra.
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 175 lathaDatI paDatI te bALA, dharatI zrIjina nAma, je je gati mata karmanI bhavi, ayiayi karamanAM kAma. bhAgI. 16. ADA DuMgara vahetAM vArU, rAta liye vizrAma; nemavijaya kahe AgaLa, vAdhe satI pariNAma. bhAgI. 17. deharA zIlavatI cAlI satI, Ugamate parabhAta; guphA zikhara gara latA, bhIma jIva kilalAta. hari kare galala zabda tyama, vyAdhra kare haNuNATa; abaLA vehe ekalI, durghaTa jenA ghATa, tIkhA kATA taratarA, kAMTA kerI vATa; dukha pAme te suMdarI, na have mana uccATa; AvI guphAne aMtare, mahAverI vikrALa, prAdurbhAva thayo tyahAM, siMha dIThe te bALa. nizcaya mAre mujane, zArdula e durdIta; bhUkhe pyAsa Aviyo, gira hutI ekAta te huM zuM baLa AdarU, bhava carIma pacakhANa, vuiM te sahu AdarUM, deI anna ne pAnamuja zaraNu jina rAyanuM, kevalI bhASita dharma, zaraNu sAdhutaNu sahI, siMha rAkhe muja zarma. DhALa 9 mI. (pAmI sugurU pasAya--e dezI ) muja zaraNe arihata re, siddha ne sAdhuo, kevalI bhApita dharmane e; miyA dukRta pAya re, Aleu have, sAkhe karI e cArano e. 1. pRthvI pANI vAyu re, aganI ha e vaLI, jeha vaLI che vanaspati e; pAce thAvara prema che, jeha meM havyA, dukhaviyA thaI duSTa mati e. 2. kavA vAva taLAva re, je me sosa vyA, te muja micchAdukkaDuM e, mIThAM pRthvI kAya re, cheda chedAviyA, te mati Avo DhaMkaDo e. 3.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 jainakAvyadehana. DALa kULa tema mULa re, cUMTayA chughA chaliyAM re, trividha karI huM vosa e; zrIjinaravanI ANa re, sudhA bhAvasyu re, A bhava parabhava anusarUe ka. mehara kRmine pUrI re keDAM za khalAM, jeha meM haNiyA haNAviyA e; jaLo aLasiyAM je re, cadaNa lahakAdi-pramukha je me mAriyA e. pa. eha bedI jIva re, dehaga duhavyA, teha muja mizrAdukaDu e, dhIThe karine je re, chedyA chedAviyAM, Ave rakhe muja TukaDAM e da. kIDI ne ghImela re, mAkaNa makaDA, udheI alavalI eka mAvA jugada re, gaddhaIyA dhaneriyA, trividhe hu ethI TaLI e 7. eha trikI jIva re. daramati duhavyA, uya che te AvatA e, zrIjinavanI ANa re, sudhA bhAvazuM, dharama bhaNI bhAvatA e. 8, vIchI bhamarI tIDa re, mAkhI TIkaNa, DAsa masA me mAriyA e. kasArI ne pataga re, jeha che pIDelA, vadha karavA bha| dhAriyA e 9 eha cere drI jIva re, duHkha che havyAM, micchAduka ehanu e, jAtAM parabhava mAta re, rakhe ke parabhave, khAmu khAvu tehane e. 10 jaLacaratha Lacara mAhe re, mora ne mAMchalAM, paMkhI pazu paMDavabhaNa eka ghAlyA aMtara dhAya re, te huM have zu kahu, karaNI kIdhI ApaNI e. 11, majhArI bhava mArI che, udara biloDI, khAdhI lakSaNa pariNAmazu e, dayA na AvI keya re, nAgaNe bhave, kIdhA bhakSaNa bhAvazuM e 12. vAgharIne bhava lAya re, zazAmraga mAAi . marAvyA parane kahI e. pADyA pachI pAza re, sUyane haNyA, kasa gati bahulA lahI e. 13. bI asatI kAya re, kAcA pIpaLe, pANI ghaDe reDAviyA e, deva bhuvane jAI re, mahipa ne aja haNyA, dharamataNAM thaI abhAviyA e 14. khATakIne bhave Aya re, carama jaI AvyA, lIdhA dIdhA rokaDA e, vividha karIne teha che, dilathI vAsarU, jenAM phaLa che rekaDAM e 15. jeha kasaI jAti re, mahilI go vaLI, azva pramukha je duhavyAM e, aNajANyA je dhAna re, sakhA je vaLI, sIDyAM ne bahu sUkavyAM che. 11. jIvathakI viparIta re, Iha bhava parabhave, viNa mAratAM marAviyA e, tilakaNunA vyApAra re, lIdhA levarAviyA, pApa te vosirAviyAM e. 17,
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 177 zakyataNe bhava jeha re, kAmaNa mohana, uccATaNa ati AdaryA e, kIdhAM bahula kaleza re, meDyA karakaDA, zAya bhaNI bahu sUvaryA che. 18. evAM kAma aneka re, te huM nava AdarU, trividha karIne vozarU e, zrIjinavaranI ANa re, Iha bhave parabhave, sudhA manathI AcaruM e. 19, lakha corAzI yutha re, khAmu khamAvajo, bhava anaMtA pApanAM e, kIdhAM karma adhora re, jehameM anubhavyAM, durgati dukha je vyApanAM e. 20. kIdhAM phUDa kapaTa re, rasala paTapaNe, " paradhanane haravA bhaNI ; cADI cugalI cerI re, chala chagha vacanA, cAhI bhUmi parataNI e. 21. kAma vaze kyAM kAma re, jAra ne seviyA, niyama lIdhA te geDiyA eka laTha vilaMTha je loka re, tehane AzarI, badhI zIlanAM moDiyAM e. 22. INu bhave parabhave je re, kariya bhavobhave, te bahu pApane AdarI e; kIdhI khoTI niMda re, sAdhu vigeviyA, sahaNa dare karI e 23. nidya cauvidha dharma re, pApa te paraharU, harakhita vadana harakhaghu e. zAtAkArI jeha 2, parabhava jAya tyAM, rAga rAkhu jina dharmazu e. 24. kIdhA teNe cau vihAra re, trikaraNa bhAvazuM, kAraNa sukha saMpattitaNa e; navamI DhALe che eha re, nemavijaya kahI, teNe sabhALyuM ApaNu e. 25. - deharA. guphA zikhara zilA taLe, mUkI mudA teNa, sahi nANI piyu nAmanI, ApI pahelI jeNa A siha utAvaLe, naraNe nirakhe nAma, puchATopa vadana paca, uchALe nabha Ama itare te nagavAsinI, moTI gAMdharva deva; Asana kayuM hatuM, AvI karavA seva. susthita devanI aMganA, dharatI zAsana maMDANa; AvI atizaya utAvaLI, aSTApada vinANu. nAThe siha utAvaLe devI praName pAya; pavitra thaI sahI Aja hu, huM putrI tuM mAya, - je che ke je
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 nakAvyadehana, mata dhare mana bhedane, TaLaze sahu saMtApa; kahe rANI kayAMhAM nIvase, prItamane meLApa. varasa dazano hajI lagI, vAlimataNe viyoga; Age sukhakAraNa ghaNAM, laheze bhegavI bhoga. devI kahe INa vATaDI, tame sidhAvo mAya; devI sAnidhye mArage, vasatI dina vahI jAya. DhALa 10 mI. (sAhelaDInI zI ) zrIpura nAme raDe, sAhelaDI re, zahera anupama tyAM hato; zrISeNa nAme mahipati, sAhelaDI re, nyAyI narapatimAM hato. bhAve bhaviyaNa saMbhALe, sAhelaDI re, je hove vAta vinANato; je je karame sapaje, sAhelaDI re, karama kare te pramANa che. zrIsenA tasa bhArajA, sAhelaDI re, gerI guNu AvAsa te; mAnavatI che tehanI, sAhelaDI re, putrI rUpa vilAsa te. caurAzI cauTAM bhalA, sAhelaDI re, vasati varaNa aDhAra te; vArU madira mALiyAM, sAhelaDI re, lataNe nahi pAra che. te pure jaLapUrI vahe, sAhelaDI re, taTinI nIrapravAha te; beThI teNe upakaMThaDe, sAhelaDI re, satI manamAM nirUtsAha te. paradezI sA prAhuNI, sAhelaDI re, tene kuNa de AdhAra te; prema karI bole nahi, sAhelaDI re, kene na Ave vicAra te. vana jokhama ati ghaNuM, sAhelaDI re, jANe jagata kapAsa te; jyahAM jAye tyahA vAvare, sAhelaDI re, tema nArI tana sAsa te. Ima viciMte cittamAM, sAhelaDI re, huM jAu kema Aja te; zIla ratana e jALavuM, sAhelaDI re, e muja tribhuvana rAja te. AvI tyahA teNe avasare, sAhelaDI re, veza ubhA parivAra te; sarave sarakhI praDhaLe, sAhelaDI re, rUpe karI zaNagAra te. dIThI umAe yovanA, sAhelaDI re, dITha suMdara aga te; mIThI lAgI rana maLe, sAhelaDI re, pAmI ati ucharaMga to..
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 179 11. pUche putrI tamataNa, sAhelaDI re, dahaNI che kahe keNa te; A nagare tu ekalI, sAhelaDI re, AvI dise che jeNe to. mAtA prItama mAhare, sAhelaDI re, paho kaI paradeza te; khabara nahi koI tehanI, sAhelaDI re, mohana bahula aMdeza te. pIhara hanI sAsare, sAhelaDI re, belAvI muja mAya te; bhejana veLA INa pure, sAhelaDI re, kAlanI jANa kAI tA. Avo beTI amataNe, sAhelaDI re, suMdara aNu pura geha te; raheje sukhe IzuM madira, sAhelaDI re, maLaze prItama teha to. nemavijaya kahe nirmaLI, sAhelaDI re, dazamI DhALa che eha te; sAbhaLaje have AgaLe, sAhelaDI re, vAtaDI sarasa che je te. deharA, zIlavatI harakhI ghaNuM cAlI tenI sAtha, pachI madira vezana, manamAM thaI anAtha. adhama purUSa ke hA, Ave la paTa lAkha; ghATa lahI meM AkarI, kevI zIlanI bhAkha. hA hA ! e kRtakarmane, kevI sagati kIdha, ayi ayi hArI janmane, durgati mAgI lIdha. pUraNa mAse prasaviyo, nadana nayanAnada, dekhI vihasyA nayana juga, rUpe karI ravicaMda mukha dhoI mukha a guli. grahiyu ratna pradhAna; uttama kAti che jehanI, mAne nadanidhAna bAre divase sudarI, bAra ratna grahI Apa, moha dhare manamAM ghaNe, veNI madhya karI thApa. Apa have vege karI, aMbara pizAcane jAya; putrI bhaLAvI vezane, taTinuM taTa pAya DhALa 11 mI. (dIThe deva kumAra--e dezI ) have umA tyAM veza, karatI pApa praveza: dAsIne bhaNe e, puNyane avagaNe e.
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ nakA dahana. vahelI jAtuM eva, bAlaka bhAraNa heva; kAma nahi ApaNe e, jene kAraNe e. rUpataNI je raMbha, rAkhI zazi rava thaMbha; mAnava mahile e, zebhe Agave e suvarNa pariSa eha, gorI guNanI ge; ke nRpa bAlikA e, laghu vara kanyakA e. INi nagarI INa veza, jANe madana pradeza abhinava apsarI e, kamaLa kinnarI e. savA lAkha dInAra, deze purUSa hajAra, dekhI rUpane e, manobhava bhUpane e. rAjAdika parivAra, keI sAmata talAra; Avaze maMdire e, ApaNe saMdire e. mAre eha kumAra, lakSmItaNe nahi pAra; ehathI pAmazuM e, dUkha sahu vAmaNuM e. ema kahIne te bALa, anucarI kare tatakALa; Ape vesaDI e, bahu janakeraDI e. kuMvara grahIne hAtha, nAve bIjI sAtha; vahe daga bAhire e, pApane Acare e. khI kuMvara bhALa, Avyo re tuja kALa, ghara tuM pApIne e, dehaga, vyApane e. hA hA jagatI ratana, mAraNa, kIdho mana; udarane kAraNe e, narakane bhANe, e. to hu dAsI kAya, vezA sarasI Aya; ratana bagADavA e, puNyane tADavA e. huM na gaLI kAMI garbha, kAMI na mArI darbha; viSa bhakSaNa karI e, pAse daDha dharI e je marAve eha, zuM laI jAze te; bhava ghaNa Akare e, nigada je pAdhare e. 14. 15.
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa'Dita zrI nemavijayajI zIlavatI rAsa. lahezuM rIva; tANe e. sakara sUra; RNuM bhava dAsI jIva, Age duHkha kAraNu dhaNe e, pApane mAtamanAthI pUra, mahaga putra e mAtanA e, tAraNa tAtanA e. tA muja dezI nakAya, hatyA hAjara hAya, mArU na ehane e, teA Apu kehune e. hu karU kevA upAya, kema karI sa kaTa jAya; bharama ekanA e, bhArI pharamanA e citavatI ema dAsa, mUke mukha nizvAsa; AMsu cakha jhare e, sAla jyama kharakhare e. kAmadeva prAsAda, AvI dharatI uhlAda, devane ema kahe e, tu sadhaLu lahe e sUku tAre pAya, rAkhe tuM thira kAya; sukha bhaNI Apo e,ka varadu:kha kApo e. nemavijaya kahe ema, vAdhyo. manamAM prema, DhaLI ApadA e, puNyathI sa padA e. dAhaza. te! hu e mArI nahi, tribhuvanatilaka samAna, nadana che ke rAyanA, baheAta vadhe e mAna. kAmadevane hare, puSpatA pujAhi; khepyA kuvara khAMtazu, caturAe citta cAhi kahe kara joDI devane, svAmI karanne sAra, tama caraNe zaraNe vyA, jAtamAtra kumAra. ema kheAlI dAsI vaLI, AvI maMdira Apa, verA vade te mAriyA,nAkhyA te zira kApa me mAryA nava jIvatA, keA tasa mAraNahAra; sa rAya mana ANA tame, uttara kriyA apAra, 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 1. 3. 181
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 jenakAvyadehana. zIlavatI taTinI taTe, pAmI Ama ekAMta; ' gopI aMga bhUSaNa bhalAM, utAryo mana bhrAMta. bIjA naMbara paherIne, dila ciMte tyahAM ema; joyA kRtagha devane, TALI traTakI prema. naMdana prasavana zI karuM, manahu ti acakAta; huto tAta jo ehano, te bahu utsava thAta, DhALa 12 mI. (karelaNa ghaDa dera-e dezI.) beDI te tyahAM suMdarI, aMbara zocane kAma; hara ekAvaLa kaMThathI, kADhiye teNe ThAma. mAnI je zIkha mAnanI re. 1. pAse vaDavRkSa vAnare, beThe che vikarALa deva karI kaI rUpane, garavu vadana vizALa. mAnIje 2. hAra grahyA teNe utarI, jaI beThA pharI DALa; nirakhe nArI tehavo, khaData ratnanI mALa. mAnIje 3. nAkhe motI ekeku, uDu jaLa che jyAM; kahe rANI tava tehane, re re kareya zuM yAha. mAnIje 4. kema dhana khove mAharU, aho aho pazurAja; hu abaLA chu ekalI, eha sabaLa muja sAja. mAnI je. 5, kahe vAnara zuM tAharU, jAveche INa mAMhi; mamatA nahi tuja putranI, te zuM eNe cittamAhi. mAnIje 6. phaTa re pApI ehave, bola kema tuM bola; e putra vana mAhare, tu kAI haiyaDaluM cALa. mAnIe che. vAnara kahe suNa vAtaDI, sAcu kahu avadAta; etAM sUnAM na mUkiye, mUka have bahu ghAta. mAnIje0 8. sAte dhAta sahAmaNI, maMdira parane hAtha; bhajana naMdana bhAmanI, pace bAvaLa bAtha. mAnI je 9. putra stana (je) paragaTayo, AvI kehane bhaLAvika to sukhadAI na AgaLa, have manazu saMbhAvi. mAnIje. 10.
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa, 183 keNa sage IhAM tAhare, keNu hitakArI tuja; mUkI AvI ekalo, gALi dIe che muja. mAnIje. 11. janama thakI te tAharA, putranu I mukha; vadana thakI rana te liya, veNImadhe tuja sukha. mAnIje12. lalanA lebha che ehavo, sAcavI rAkhe che te te zuM vahAlA putrane, chAMDatAM nANiyo neha. mAnIje. 13. ciMtAmaNi kara laIne, nAkhe uDAvaNuM kAga; kAga rUDe gro cacameM, pAmiyo je mahAbhAga. mAnIje. 14. te nAkhyo tama naMdane, pAmIza have sahI ke, huM AkhuM tuja hita karI, putra nahi kA e. mAnI je 15. bola kahI hAra sapi, kuvarataNe rakhavALa, alopa thayo tasa dekhatA, vAnara te pazupALa. mAnIje16, DhALa kahI e bAramI, pacama khaDe soya; nemavijaya kahe AgaLe, nisuNe je have hoya. mAnIje. 17. deharA, vAmA thaI utAvaLI, cIvarane leI Apa, pahotI vezyAmadire, nayaNe kari meLApa. vezyAbhaNI vadI vacanazuM, kayA mUka putraratana; vezyA pharI belI nahi, dAsI kahe vacana. mArI AvI IhA, leI gaI tuja nada, dhamakI rAmA DhaLI paDI, dekhatI du kha da. mUcha pAmI mAninI, vezyAkere tIra, vAI sajaLa sacetanA, uThI jharatI nIra. hA hI vatsa tu kayI gayo, choDI navale neha, mana mUkI je mADavI, uttamatA nahi eha. Alabana muja tAharU, have nodhArI nAra; prItama chaDI eka mate, te paNa kIdha juhAra huM jAuM kethI have, kene dAkhuM duHkha, putra vinA kahe mAta che, mAne kevuM sukha ?
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 - jenAdhyadehana. DhALa 13 mI. '(haThIlAne ma lAge neha nivAha e dezI ) huM aparAdhaNa koDI, je gaI 'ekelI cheDI re, sanehI merA naMdana duHkha nivAre; kevo neha tamAre re, sanehI merA nadana nadana Aza te teDI, viNa avaguNu kuvakhoDI re. sanehI prItama jabApa zAM dezAM, haiye dukha niravahI lezA re; sanehI' kenI Age pikArU, kema karI dila vArU re. sanehI) 3. to viraha khiNa mAta, sahiye mAye na jAta re; sanehId tuja viNa e sukha dahA, vahise naMdana suNa kahA re. sanehI hA hA ! vaccha tuja kAje, vacana sahyAM bahu lAje re; sanehI deza vilAyata laMghaNI, kAI kIdhI sukhaharaNa re. sanehI pUra mane rathe jAya, tu thaI beThe parAye re; sanehI ema ghaTe nahi tUne, te kIdhI nirAzI mUne re. sanehI pharI pharI murachA pAme, pAmI e duHkhane dhAme re; sanehI bALahatyA me kIdhI, AnAhaka merI dIdhI re. sanehI ke meM tuja virAe, nadana thaI duHkha sAthe re; sanehI ke me vezyAnuM cothuM, sAdhunuM vacana viMDAryuM che. sanehI jinanA bhUpaNa lIdhAM, thApaNe ApaNI kIdhAM re; sanehI viraho Aja UmAhe, nava rahe kara sAhyA re. sanehI 8. te hu tuja kAyama dekhu, prItama mAgaze lekhuM re; sanehI tuja viNa rana kema vihAze, kSaNa te varasA so thAze re. sanehI, 9. hA he vaccha kayama kIdhA, ucaka ghAya kema dIdho re; sanehI je rahevA mana na hute, udare AvI kema pahere. sanehI 10. hA vatsa dukha na khamAye, viraha jaMtu laI jAya re; sanehI vaheluM darzana dekhAvo, mAtA sukha upajAve re. sanehI 11. jIvita tuja mere, heAye nA dila tere re; sanehI kAI pitA kuLa AvI, huu evuM je bhAvi re, sanehI. 12.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa, 185 etA dina kema kATu, putra vijege du kha gADhuM re; sanehI jANatI hu mana mAMhe, prItama bheTa tu vAhe re. sanehI. 13. veza vade ema dekhI, dharmataNa je pI re; sanehI hoze tama sukhakArI, AgamaNu putra tamArI re sanehI. 14. teramI DhALa rasALa, camakI veNa vizALa re; sanehI nemavije mana thira rAkhI, vilApanI DhALa e bhAkhI re. sanehI, 15. dAdhI dukhabhara suMdarI, dInapaNe karI dIna; . thApaka pade vivI, huM aparAdhI hIna umA kahe suNa patrikA, ANe mana dukha kAI, putra bhalerA sapaje, IzuM madira rahiyAI. - ravi uge je pazcime, pAvaka Idu jharana; merU caLe je mahI thakI, zIla na mUku ata. mAraga choDe munivaro, satya vinA jaya heya; adhamapaNu uttama lahe, zIla na mUkuM toya pAse laI kaThe havuM, pisu jalaNa majhAra; , tama vAte tama ghara raho, satiye karyo ucAra. ema cavI madira thakI, nagare nArI jAya; zrI datta nAme zeTha tyAM, sadhana jana sukhadAya. dekhI zeTha nArI tikA, belAvI bahu mAna, kayama AvI putrI IhA, caritra kahe sAvadhAna. DhALa 14 mI. '(jhUmakhaDAnI-dezI. ) vAta pote je bheganI re, teha kahI samajAya. sAce mana e kharI; jAti kahI vyavahAriNI re, na kahyA bhUpati nAya. sAce 1. bIjI mADI sahu kahI re, zeThajI Age kathA; sAce nisuNI nisAse ANiye re, Atama Apa harAya. sAce 2.
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 nakAvyadehana. sAce sAce 3. sAce sAce 4. sAce sAce 5. sAce sAce 6. sAce sAce che. sAce. 8. zucikuLa beTI jeNe ghare re, te gharanu mahA bhAgya; yakuLa vAre kalaMkane re, duSkatane kare tyAga. mAraga kuLane je vahe re, te to zebhA bahu pAya; sukha dukha e phaLa karamanAM re, sarakyuM temaja thAya. jevo raMga pataMgane re, vahe kahe ketI lIha, sAce caLa majITho re, saro dekhiye dIha. gAMTha paDI je hIranI re, jeha paTeLI bhAta; phATe paNa phITe nahi re, uttama je vara jAta. ghara gharanA je prAhuNA re, kevI tasa paratIta; lAgate lekhe nahi re, tuTe re kSaNa prIta. jUThA mana jUThA lahe re, sAcAne mana sAca; te kuLavaMtAM mANasAM re, beThe raMga rage rAca. eka pabo je nehalo re, loka mAMhe ve kAca; duHkha AvyuM sahI ehavuM re, toya na chaDe vAca. jaLa mATI ne prItaDI re, sukI khaMDaja thAya; leha lahI jyama uttame re, jeDI prIta na jAya. to sahI naMdanI e same re, aMtara rAkhuM na kAMya, AvyAM Azraya je diye re, teha maLI jina jAya pati maLaze ja ehane re, tyAMhI e muja dukha dara; e paNa laheze sukha bhale re, nArI puNyanuM pUra. guNa putrI AvI madire re, vilA sukha suraMga; dAna deje dharI dharmane re, karaje sAdhu susa ga. pahotI madira panI re, zrIdattA tetha bolAya, Avo naMdanI amataNe re, dAtA vihasI kAya. khA dhana bahu vAvare re, rAkho mata ke anUra; vipada saMpada hAya mAnavI re, je je zazi ne sUra. duHkhanI veLA ApaNare, ANavuM manamAM ne duHkha, du:kha AvyuM puNya kIjiye re, TALavA bhavanI bhUkha. sAce sAce sAce sAce 9. sAce sAce 11. sAce sAce 12. sAce sAce 13. sAce sAce 14. sAce sAce15. sAceTa sAce 16.
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 187 sAce sAce Anada IbhyanI evanA re, rAkhe na aMtara re; sati manamAhI duHkha ghaNuM re, kIdhA karamanA deva. sAce 17 zIla salUNa sAcave re, karatI vinaya viveka, kaThiNa vacana nava lekhave re, samare zrIjina eka, sAce 18. jyA lagI prItama nahi maLere, tyAM lagI dharamanI sAkha; sAce AMbalanuM tapa Adare re, Avazyaka deya bhAkha. sAce 19. samatA sughara raMge rame re, na game pApa prasaMga, sAce papadha para Adare re, chede aMga ana. sAce 20. nava pada gaNI dina nIgame re, mana vaca kAya sayoga, sAce Ave duHkha citta ciMtave re, e sahu karamanA bhega. sAce 21. du:kha nIgamI sukhane lahyAM re, TALe ALa jaMjALa, sAce nema kahe khaDa pAMcame re, sudara codamI DhALa. sAce. 22. deharA, have suNa nRpananuM, caritra kahu savitata; dAsIe melyo kAmabhuvana, mana karIne bahu khata. tyahAM vAsI vyatara jika, dekhI narapati nada; ullaphyu hRdayaja tehanuM, pApe paramAnada, ayi ayi puNya vicitratA, ayi ayi mAtaviyega; e avasara bALaka lo, kayA bhavane bhega. puNyavata e prANiye, pUraNa mahArU puNya; bhave bhave tridaza lA, dhanya velA dharA dhanya. vADI phUlane apaharI, chAyuM kuMvara zarIra; ke nava jANe ehavo, rAkhe acaLa sadhIra. ' DhALa 15 mI. (rAjAne bahu e terI, rANuM 35 udAra re-e deza ) teNe avasara teNe nagarI, vasudatta zeTha sujANuM re, bahu dhanadhArI para upakArI, dAna dayA guNakhANa re; sukhakArI re nArI tehataNI vArU.
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 jainakAvyadehana, lakSmIvatI che lIlA nAnI, aputriNI rAmAM re; putrane arthe Atura bALA, seve yakSa jaI kAmA re. . sukhakArI2. kala ne phaLa je leI bahulA, pUjatI premane ANI re, sevA karIne nAce suMdarI, do putra dAsI samANuM re. sukhakArI. 3. sevA nitya kare sAcA manazu, AvI devaLa preme re; kala levAne pahotI te vADI, dITha puja teNe sAme re. sukhakArI 4 vRkSabhaNI teNe nirakhyAM neha, puSpa na lAbha kaI re; AvI puMjataNe anumAne, AvI dIThI teNe sei re. sukhakArI5. puja mAMhethI puMDarika samovaDa, diTha bALa pradhAna re; zira anopama kaMcana varaNe, lAgyuM dekhatAM tAna re. sukhakArI. 6. lIdhe bALaka sIdhe karatala, kAmitakArI rage re; cIvara chapAvI AvI madira, ulaTa ANI aMgere. sukhakArI che. nizANa vajAve gAve gerI, bheLI mati mana ANI re, gUgarbha eNe putra e prasa, zeTha kahe ema vANI. . sukhakArI. 8. bIje divase sthita jAgarikA, trIje Idu tapana dekhAve re, chaThThI rAtre dharma jAgarikA, nArI harSa upajAve che. sukhakArI8. bArazame dIna zAcanu kAraNa, mADaNa saghaLo ekare; zeThanA manane bharatha e, bhUri bhAge karI sIdhdho re. sukhakArI. 10. kAcAre vadIta zeThe, agaNuM lIe nAma dITha re; ragupta tasa nAmaja e, kAvyo mane kara mIThe re. sukhakArI. 11. occhava mahocchava mAMDavo je badIjana vara bele re; pUrava sacita bahulA sAthe, kuvarataNe kaNa le che. sukhAkArI. 11. naMdananI pare nirakhI nehe, hIMDelaDe gIta gAtI re, dekhI dedAra te kuvarakere, cukhabhara bhIDe chAtI re. sukhakArI. 13, je dInathI ao ApaNe ge, gabha dharyo teNe dhArIre, eNe pukhya prakaTa e preDhAM, je sahu naranArI re. sukhakArI. 14. bIja Idu jema dina dina vadhato, kalAvata kumAre re; harakhe mAtA manaDe keDe, zeve nahi alagAre che. sukhakArI. 15.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa, 189 DhALa paMdaramI mArU rAge, nemavijaya zubha bhAkhI re; "ibhyanI gharUNI AnaMda aMge, dIdhAM dehaga nAkhI re sukhakArI. 16. deharA ratnagupta ghara zeThane, pAca varSane bALa; praDha jANI tAtajI, mU laI nizALa nyAya sAhitya je caeNpazu, bhaNe tajIne ALa; gaNita chada bhASA vaLI, dharmazAstra vizALa. karato krIDA bALanI, rAjyanIti sabhALa; dekhI acaraja jana bahu, mAtA heye khuzAla. Apa hoya rAjA tIse, saciva senApati zeTha, nyAya anyAye daDade ema ramata zubha che. varasa nava java vAliyA, paraNAvyo te tAta, kanyA de vara zeThanI, vilase mukha dInarAta , DhALa 16 mI. (mALava mahipati magasI virAje-e dezI ) e avasara te nagarIe rAjA, he zrI zrINa he, bhUpa rage karI, beThe sabhAne majhAra he, harakha haiye dharI; sabhAmage tihAMkaNa eka A, gaNika vidyA teNe zreNu che. bhUpa0 1. be kara joDIne mahipati bole, muja nadanI guNa geha ho, bhUpa0 tehataNe pati keNuM haze, kahIe amRta eha ha. bhUpa0 2 gaNuka kahe te gaNitane joI, zIlavatIne nAha ho; bhUpa jANa mAnavatIno prItama, Avaze ehathI uchAha ho. bhUpa0 3. varasa pAne aMtare maLaze, mahimAvata nareMdra he; bhUpa0 rAjA mana sukha pAmyo sabaLu, TALyo manano phaMda ha. bhUpa0 4. dIdhu dhana bahu gaNukane rAye, gaNuka gayo nija gAma ho, bhUpa0 ke te divase zrINu nRpane, A dUta udAma ha. bhUpa. 5 ghanaka nAme che pAli pati je, bahu baLadhArI cAra he, bhUpa0 Abe cam te sabaLa sajIne, kirAta che ghanaghera bhUpa0 6.
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 nakAyadehana. saritAe jema jaLa vahe jalade, tema vahiye tyAM rAya he; bhUpa0 ranagupta tyAM sAMbhaLyuM sahue, te kahyuM je Ave che. bhUpa0 7. bALaka mukha karI bALaka sabaLA, te paNa cAlyo vega ha; bhUpa khyAla jove tyAM raNa bahu thAye, ubhe sahI vaDa tega ha. bhUpa0 8. hAtha thINu nRpati tethI, vege tyAMthI paLAya ho; bhUpa kuvara ubhA te thAnake Avya, dhAI sAme thAya che. bhUpa0 9. kara pUThe karavALane kuMvara, AvIo sAme tAma ha; bhUpa kirAta te saghaLA nAThA trAThA, dezamAM nidha puNya kAma che. bhU50 10. rAyathakI baLa tehanuM dIThuM, dIThe baLadhara hAtha he bhUpa0 joyo ibhyapati naMba hele, bhA bhIlane sAtha ha. bhUpa0 11. ekale rAkhe deza e sabaLa, rAjA vismaya hota he, bhUpa0 pAMca diyAM vara gAmaja tene, chINa bhUpati turaMta che. bhUpa0 12. mukha vilase sasAranA kuMvara, zIlavatIsuta teha ho; bhUpa mAtAne aMke nizadina ramata, tAta dhare bahu neha ho. bhUpa0 13 ragupta e nAmane nisuNI, zIlavatI khuziyAla ho; bhUpa0 sAhamapara para zuddha vakhANe, tiNathI TaLiyA jaMjALa che. bhUpa0 14. tapadapakaja madhukara rasiyo, nemavijaya kahe neha ho; bhUpa paMcama khaDa e DhALa te goLe, suNatAM sapada geha ho. bhU50 15. , dezamAM nika nAma ' baLa te iti zrIzIlavatI mahAsatIcaritre paMcamakhaMDaH saMpUrNa. -- *
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 191 khaMDa 6 pheM. deharA, riddhi siddha sukha saMpadA, pAme nara bharapUra, gADIdhara dhige ghaNI, tribhuvana mAhya sanara, AzA paraNuM ApaNuM, ciMtAmaNi sama deha; kAma gavI kiratA dhurI, karatAM ehanI sevA varadAyaka vasudhAtaNI, vAgIzvarI vikhyAta; sarasa vacana ghA mAtajI, kaviyaNane sukha zAta. gurU jJAnI gurUdevatA, sakaLa padAratha gamya, codarAja viloktA, gurune na che agamya deva gurU sudharma e, gurUthI adhika na koya, sugurU tilakavijayataNuM, caraNakamaLa namuM deya. bhagukacchAdika nagaramA, caMdragupta naranAtha; vilase sukha sasAranA, nava nArIne sAtha eka dina beThe mahelamAM, ramatAM nara ne nAra, zIlavatI tasa sAMbharI, usuka thayA kumAra vanitA vipame AkuLI, meM mUkI che jeha, jaI saMbhALu tehane, TALu duHkhanI re, jehazuM heye nehale, kSaNe kSaNa Ave citta, sUtA hI ghana nidabhara, saMbhArII dharI hita, nehI Ave suhaNe, nIsanehI navi neNa; guNu khalake vara sAla jyama, tenA dinane reNu, jaIe deza videzaDe, aTavi mAMha gayAI; sukha dukha sAMbhare sajajatAM, kema na vIsariyAI. mana maLyAM tana ullaphyu, vihasyA nayana cakara, are AturatA karI, karato madana bakora.
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 jainakAyadehana. hALa 1 lI . , (hajIrAne kalAIyo jera ravA vaLI luMbA jhuMbA-e dezI ) rAta na jAye te vinA re, kSaNa kSaNa Ave mana: anna udaka be nava rUce, usuka thayu ati tana; jIvana ema bele mahArAja, karavA ApaNuM kAja. jIvana jIve 1. te sAjana kayama vIsare re, jeha zuM avihaDa prIta; guNa avaguNa jANe nahi, ghaNuM rAkhe pUrava prIta. jIvana jIve 2. tana maLavA ghaNu AkaLuMre, kSaNa haiye duHkha thAya; vAsa karyo che tyAM ho, jyAMhIM zIlavatI tana chAMya. jIvana jIve 3, nava nArI nirakhI karI re, namaI tahI na kAya; jIva paMkherU premane re, vAlAne thAnake jAya. jIvanajIka 4. avasara jANI ehavo re, trilocanA bhaNI ema, zIkha lo tame tAtanI, jema vadhe amaghana prema. jIvanacha pa. vAlAne maLavAtaNe re, aLaje hoya atyaMta, meLo kare mahArAja che, kAMI garavA zrIbhagavaMta. jIvanajI 6. trilocanA tyAMA tAtane re, mAta jaNAvI vAta: Apa ANA gukhaDI harakhita te te thAta. jIvana jIva De atize AMIne re, nimuNI nadanInI vANa; viche. agAtaNo, virahI viraha vakhANa. jIvana jI. 8. vinaya vahe tu sAsare re, sAsu sasarA heta; dharma kare daDhatA karI vAvaraje, dhana sAta kheta. * jIvanajI 9. jeDI e tuma keraDI re, vAMchita lehe mA prItama manane sAcavI, neha vadhe navale tema. jIvanachA 10. kaDAM dila je zakyanAM re, sahevA tene bela; rIsa na karavI tyAkaNe, te to uttama kahe bola. jIvanajIka 11, nava sahamI lAthI didhA re, chatrIsa sahastra tokhAra; aradhu rAjya ApyuM gaNI, pAyakano nahi pAra, jIvanajIka 12. saMDaNa za karI re, kIdhu kuvare prayANa vaLAvI bhUpa pAchA vaLe, sAthe sabaLa sayANa. jIvanacha 13,
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. nira navANe je bhayo re, nirmaLa pahelI pheja; pIje pANI bhAvatA, hIDatA karatAM moja. jIvanachA 14. sImADA AvI maLe re, ApI sabaLI bheTa; sevakapaNe te rAjavI, te te praName aMjasameTa jIvana15 bahu parivAre paravaryA re, AvyA ApaNe deza tAta bhaNuM jaNAviyo, teNe nAgarataNo paraveza jIvanajha0 16. sAmaiyuM rUDu kare re, zobhAve nagara ne hATa, sehavI vadhAve motIe, patharAve suvarNa pATa. jIvanajI 17, pAya paDe jaI tAtane re, zIza namAvyu mAya; nATha dukha thaI saMpadA re, gharaghara magaLa gAya. jIvanajI 18. chadde khaMDa sohAmaNI re, suMdara pahelI DhALa, nemavijaya kahe AgaLe, sAMbhaLaje ujamALa. jIvanajI 19. ' deharA jaI mAtA pAye name, praNamyA tAtanA pAya, vege patye ata pure, zIlavatI cita lAya. manamAM vAlI mAnanI, mIThI amIya samAna, tehavinA kSaNa dehalo, jue tajIne mAna arahu parahu nira, cacaLa kaI nija citta, nArI na nirakhI locana, kuvara thaye viNa prIta madanataNa je vATikA, prANataNa je kAya; nena saluNI sudarI, tApataNI je chAya. ketha gaI te kAmanI, nayaNu na ove jeha, sahI te pahetI pahare, piyu vinA dharI neha. DhALa 2 jI. ( suNu merI benI kahe kAI acaraja vAta-e dezI.) sahI e dekhI Avato, nayaNe tava jaLadhAra, rUdaNa kare rAmA tyAMhAM, teja mela majhAra
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 jainakAvyadohana. kataNI gati eN, mukhya hai bhUpati, dIdhA karame che, bhAgavatAM phaLa re; leNAyata jana leDa. suNya he0 2. leheNu lAdhe lAkamAM, evI aTTe paratIta; utkaTa vikaTa dula bhanAM, kama lAgI jana nIta. suNya he. 3. caMdragupta ati gA~, pUche teNIvAra; tha rAvA tame duHkha vinA, karatI mukha pokAra. suNya he0 4. dAsI pratye kheAle izA, kyA muja prANaAdhAra, suNya he pa. je. suNya he0 6. gagada svare dAsI kahe, sadhaLA e adhikAra. tama saMge te aganA, garbha dharyAM dina te&; jANyu saghaLe rAjai, mAtapitA tama ratnAvalI mAtA bahu, harSa grahI rahI lAla, mAraNa bhaya tasa viSe bahu, anubhavyA asarAla pracchanna thakI prakaTI karI, vAta vadItI leAka, viSa mAre te mui nahi, pApataNA daLa thAka. suNya hai0 8. bhuvana zvetA nirakhiyA, mudrita magacA eka; suNya he 7. cheDI nirakhyA sAsue, kIdhI krodhanI Teka suNya he 9. kiNu yala tume pALyA, kANu maLyA sasaneha; suNya he0 11. mUla karI bhUSaNa bhalAM, kAi gayA tuja deha, suNya he0 10. (ihAM) purUSa kAi Ave nahi, nRpa bhuvane 'sAsa; garbha dekhI e tAharA, kALu nava caDhe rASa. sAkhya bharI ame tamataNI, mudrA dekhADI jAsa; tAya teNe mAnI nahi, sAsariyAMnA vizvAsa. dIdhI mudrA rjA naMdane, re jUThA mAlI nAra; vastra AbhUSaNa keNe ApiyAM, pApaNI rAMDa eNkAra. suNya he0 13. bhalI vagevI bhAmanI, kA na kare te z2I; suNya he 12. vAta cALI rahe ze jagalagI, vaira lAhA bhala lIdha. suNya he. 14. vAMka noMdu che tAdare. rya amAru ka; dhAruM kAma cha bheLavI, bhalA lagALo lArma mukhya ae 1pa, ' '
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijyajI-zIlavatI rAsa. 15 je je paDe vipattaDI, te te sahevI kAya, deva dije nija karmane, vaLI prasave jeNe mAya. muNya he. 16 vAle je verI thaye, te kene dIje doSa, gugo jyama vAta haiye dhare ANe jyama manamAze. suSya he17. zIlavatI saguNa bhalI, tuja kuLa mAhe lIha, sAhasika ziromaNi, aho ahe tuja dI. suSya he. 18. bole mIThA mAlatI, eha tamArI mAta, DhALa bIjI chaThThA khaDanI, neme kahI samajAta. , suSya he19 bhAminI kahi bhUpane, garbhata adhikAra, pUrava vaire vairiNI, lAgI satIne lAra kADhI nArI ahIMthakI, bhuDe veza banAya, mUkI pahara vATaDI, nikalakI kala kAya. saja thaI sAthe ame, sevaNa satInA pAya, baLe karI melI nahi, e tamArI mAya. dAsIvacana evA suNI, dharaNuM DhaLyo kumAra, e e daiva te zuM karyuM, ke rUiyo kiratAra. tAta dekhAve nArIne, mAya meLA meya, nahitara agni jhapAvazuM, vaLI vaLI kahe teya. sarasI nArI aNathakI, nadana paraNe Aja, vAta tajo tame tehanI, amane Ave lAja DhALa 3 jI. (he prItama tuma binu mere na koie dezI ) kuMvara bole tava ehavu mukhathI, nisuNo kahu morI mAya; lAgyuM moM mana mAnanI tehazI, nahi che tere dila kAMya. 1. he bhavika jana, varavI viSaya viDabanA, bheLavyA bhoLA bhUpati, bahu parI karatala tabAha bhavi. 2.
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 jenakAvyadehana. neha viNa kaho, kema karI rahiye, pratyakSa dIse durAhI; mana lAgyuM che tana e vikaLatA, kyI vidha rahIzuM sAhI-he bhavikaTa 3. e viNa jAya che kSaNa kSaNa mAsA, sAse paNa sukha na hoye; vIchaDiyAM vara vAlezvara jeha, mana na lAge dekhI sahuye bhavikA 4. kIDI upara teM kaTaka kIdhuM, kevI tumacI vaDAI; che tame bALA ne chetarI, AgethI lADa laDAI- bhavikaTa 5. thagI vigI te nava jaNAve, guNa jaza haiDAmAM khaTake caTake caNaNe bahu kAyA mope, viraha virahAnala paTaka-he bhavikA 6. kela che je pAMtarI e che nArI, kaho zobhA kayama variye; loka ukhANe nava kIje ho, ghelA sAthe paMtha na kariye- bhavika che. para mALa je muja bhaNuM bIjI, nArI nA teha jevI; lakhI dukha ne abaLAne DI, have vAta kare tame kevI bhavikA 8. ura dukhe je jorathI kehanuM, thAu cakhya sIsakasIsa; vedana gaI lahe avara na bIjo, kaho tamane tuM kahIza bhavika 9, to pegu have pAlaka saghaLe, bIjI vAta na dharazuM; ajANa cheke kahu jANaje dilathI, kahejI chavI kRta karazuM-ho bhavikaTa 10, makI abaLA vaNa aparAdhe, te paNa kaI ocha na rAkhI; tehataNuM du:kha tana mana jANe, bIjA jIvana vara sAkhI- bhavika0 11. choDo tene ame sAsare re, AvA na jANuM je vItI; kamanA cALA catura kuNa jANe, paMcamAM vAta vItI-he bhavika 12, bhUpaja pAve mUccha pharI karI, mAta sacetana karatI; aho ahe moha madana mahArAjA, keja sabaLa daLa dharatI-ho bhavika 13. javA sIte je bAula vanamA, te kyama palava tana Ave; dAdhyA dama sahI pAvaka karIya vane, pharI vaLI kuMpaLa lAve- bhavika 14. kuvara citta bhaNI vALavA vege, bhUpati kahe zubha vAnI; nemavijaya kahe chaTTA khaDanI, trIjI e kALa vakhANI- bhavika 15. bIpa vIe sajanatAnI, praNamI mAtA pAya. ume daya kara joDIne, gadagada vinave gAya,
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ je je = 5 paMDita zrImavijyajI-zIlavatI rAsa. 17 Apo AjJA hita dharI, ame videzI loka, vATa na je je pherIne, jAe paraloka. mAta ma jANe janamiyo. pitA mA kaheze putra;, nAro ma jANe nAtha Ima, Ubhe Ape utra, re haiyA ko nava phaTe, kAThe kavaNu guNeNa, ghaNe usAse pUriyo, ghamiyo vaja haze. sajajana vihuNa sajanA, nAma dharAve kAMI, sAco sajana mAna to, je virahe Tuka thIAI. nisanehI (je) nara niguNe, paga paga Ape deva, 'zIkha dIdhI sahu sajjane, rAkhyo haiDe re. guNa avaguNa jANe nahi, dhika dhika mAnava teha bhamara vaLu che ketakI, dukhe na Ape che. cAlyo tyAthI ekala, keI na lIdho sAtha. satInA pada anumAnathI, zIlavatI mana Atha. capa Avyo anukrame, Ubhe saravara tIra, satInI pUche vAratA, nayaNe lehete nIra. DhALa 4 thI. (cadananI kaTakI bhalI-e dezI ) lakhiye loke locana, oLakhiyo ahInAmu, ho paMthI mArA, dIThI ke satIya ziromaNi, dekhAva jI sujANa, ho pachI mArA. dIThI. 1. mUkI de che bhUlAmaNi, kahiye de de karajeDI, he paMthI mArA, bALA bahulA guNataNI, jANe lAgI balAya, he pachI mArA. dIThI2, Aviye utAvaLo, maLiyA bAMgha pasAra, he pathI mArA, pUche kuzaLanI vAratA, kuzaLa che vanaha majhAra, ho pachI mArA. dIThI. 3. pUche naMdanI tAharI, AvI che tuma geha, he pathI mArA, ApuM vadhAmaNuM tehanI, nimuNo pRpa vaca teha, ho pachI mArA dIDI0 4. AvI IhAM ama nadanI, beThI saravara chAya, he pathI mArA, garbhavatI syAma cIvare, varavo veza banAya, he pathI mArA. dIThI. pa. 4 jA, ho pathI mArA pUche nadI karatA, pharALa che vana
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 nakAvyadehana. lAjI lAjanI vAtaDI, jANe kuLane kalaMka, ho pathI mArA, ApaNI nahi ama madira, kIdhuM mana niAzaka, ho paMthI mArA. dIThI. muja putrI vinA tAhare, sabaLI kAMI che beTa, he paMthI mArA choDo mamatA mohanI, nehataNa je ceTa, ho paMthI mArA. dIThI che, paraNo paramAnaMdazuM, navalI nArI saMsAra, he paMthI mArA; zoka na kIje nArIta, avara bhalerI sasAra, he paMthI mArA. dIThI. 8. evI suNI nRpa vAratA, bolyo zIza dhuNAya, he paMthI mArA; je je aMgathakI upanI, nAkhI dara uDAya, he paMthI mArA. dIThI. la. muja mana prANa nikuMjame, vAsI nayananI reha, he paMthI mArA; prANathakI adakI ghaNa, te muja Atama deha, he paMthI mArA. dIThI. 10. AzA caLI tanakeraDI, satIyA gAtra didAra, ho pachI mArA; evI e saMsAramAM, maLavI dalI nAra, he paMthI mArA. mujaba 11. ekavinA e eka ghaDI, jAve che cha durAya, he pathI mArA; je maLe te muja aganA, jIva karU pasAya, he paMthI mArA. muja 12. kuMvara kahe tame naMdanI, che mUkI kahe ketha, he pathI mArA; sukulinI jela sudarI, dIsa nahi kAM etha, ho pachI mArA. muja 13. jaIza tyAhAM utAvaLA, kIje temanI bheTa, he paMthI mArA; have harakha haiye ghaNe, nirakhiyAM je bhaNI bheTa, he pathI mArA. muja 14. bhUpati kahe rAjA suNe, AvI amataNe gAma, ho paMthI mArA pesa na dIdhI premazuM, je hutI AtamarAma, ho paMthI mArA. muja 15, khaDa chAtaNI e sahI, cethI sahelI TALa, he paMthI mArA, nemavijaya kahe nehazu, belI vacana rasALa, he paMthI mArA. muja 16. kuLa kalaMka DaratAM thakAM, keI na pUcho bheda, kIdhu avicAryuM IsuM, jethI lahiye kheda, rAkhI kuMvara madire, bhUpa cheDe asavAra; zIlavatI zodhI ghaNuM, teNe avani majhAra. lAdhI na lIlA lahamIne, kuvara thaye dilagIra; paze paTiye ekale, vIra ziromaNa vIra.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5'Dita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. DhALa 5 mI. J keza. ' TAu' r. khaTAu k ( bhIlaku'vara kaNe mAyA AheDI A tene--e dezI ) vaNajhArA tasavATe mULiyA, kAjhI nAyaka nAma re, pUche nArInI vAratA premai, teNe paNa kIdhA praNAma; khaTAu khAkhAne, muja dIThI AtamarAma, jeNe pAtika nAme nAma, videzI AkhAne baTAu keNe dIThI sudarI kayAMhI, khALA bALaka veza re; garbhavatI je rUDI rUpe, du:khatA par mekara kheDIne melu tamane, kALAM aMbara aMge re; nikalakI kAmanI sasasnehI, kaiAya nahi tasa saMge, kADhI mAtA sakhaLa viNI, tAte sArI na kIdhI re, akhaLA du khadAkhIne kADhI, kiratAre kumatija dIdhI. * khaTAu. mA mana prANa piyArI khAlA, rbhA rUpa samANI re, je Ape kAi mujane ANI, tene kahu ema vANI. khaTAu. harakha dharIne Apu tehene, AdhA rAjya pasAya re, vaLI je mAge te dau dAne, mAna ne meAhata vadhAya. hu tasa anucara A bhavarkarA, mAnu vaLI upakAra re; mana ja viSNuja kahe vijhArA, sAbhaLa kahyu adhikAra. khaTAu varasA pehelI suNa rAjA, bhalI elI AvI re, ATha divasa rahI te ama sage, bhAmanI mukha bahu bhAvI. TAu zrIpuranI aTavImA paheAtI, rAtataNA lei rnaMga re, nava jANu pache kaithe gai te, karamataNA je rAga. khaTAu pathItaNe anumAnathI peTyA, durgama, vidhama te deze re, siha rIcha var vyAtrane citarA, zabda bhaNiya uvekhe. baTAu 10 AvyA hu gar darIne aMtar, zilAta, mudrA dIdI re, nAma potAnI lIdhI katale, karka dIThAM ahu ja tukerA, mArI nArI memana pyArI, manamAhI lAgI mIThI. baTAu 11 manamAMhI medANA re, siha re thAi levA. baTAu 12. khaTAu 199 1. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 jinakA dehana. revA lAgyo rAjakuMvara te, karUNa devane Ave re; meM tuja keTuM vinAzya A bhave, nArI ulaTa dekhAve. baTAu0 13. vilApa kare vanitA kAje, manamAM lAja na ANe re; devI pratyakSa bolI tatakSaNa, mahArAjA kAMI jANe. baTAu0 14. maLaze tujane zrIpura nagare, putra sahita vara nArI re; harakhI kuMvara hAlyo Age, puNyataNo jeha kayArI. baTAu0 15. zakuna thayA subhagA vaLI vAye, pavana lehera atimada re; dIThI taTinI jaLa te saruM, pAmyo mana AnaMda. baTAu0 16. khaMDa chaTTAnI paMcama DhALa, pAme nagara vAra re; nimavijaya kahe huM kahuM saghaLuM, zIlavatI puNya sArUM. baTAu0 17, dehaze. nirakhI nayaNu nadI bhalI, pIdhuM zItala vAra; vaTa chAyA nirakhI vaLI, te kuMvara te vAra. dehI zrama parAbhava thakI, nikA AvI ya; te nagarIe sahu suNo, acaraja have keya. chINa nAme narapati--sarasyA thayA dina tIna; putra nahi kula tehane, muo thaIne dIna. paca divya pragaTAviyA, azva kanyA gaja kuMbha, chatra cAmara kara vinA, vihase jehathI raMbha tehaja rAja ApaNe, kIdho maMtrI thApa; kubha dai gaja guMDamAM, Ave parikara Apa. piA vasupati nidabhara, kubha ho laI zIza, baMdIjana biradAvaLI, bAle bahu jagadIza. jA kuvara dekhIne, eha acaMbhama kema; sapanuM athavA sAca che, nRpa cite tyAM tema. DhALa 6 hI. (dezIoLagANA) { tathA maherAmaNa mAcha-e dezI. ) uThAi the ubhA huo, rAjanajI re, che gajazu caMTa, rAyANa rAjavI,
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. vinaviye ema vinatI, rAjanajI re, tama rAjya thayu sukha leya, rAyArA rAjavI. bese gajavara upare, rAjanajI re, vArU te chatra dharAya, rAyArA rAjavI; gIta gAve vaLI gariDI, rAjanajI re, bhAgiyA baMdI pasAya, rAyArA rAjavI ati utsava karI ApaNe, rAjanajI re, kIdho nagara praveza, rAyArA rAjavI; takhata beThe tyA AvIne, rAjanajI re, have nATaka zeSa, rAyArA rAjavI. te veLA dina te ghaDI, rAjanajI re, te mAnavatI paraNAya, rAyArA rAjavI, khaTake sAlataNI pare, rAjanajI re, zIlavatI guNa bhAya, rAyArA rAjavI. occhava karatAM eNapare, rAjanajI re, kete dina nRpa teha, rAyArA rAjavI, DhaDhere pherAviye, rAjanajI re, suNajo kahiye chIe jeha, rAyArA rAjavI. vyavahArI nai kSatrInA, rAjanajI re, Avaje sahu darabAra, rAyArA rAjavI, loka vicite cittamA, rAjanajI re, manathI navu niradhAra, rAyANa rAjavI. paNa moTI nRpa AganA, rAjanajI re, zaNagAryA nadana sehela, rAyArA rAjavI; Ave azva ratha bezIne, rAjanajI re, pace ragIta vahela, rAyArA rAjavI. AviyA te darabAramAM, rAjanajI re, dIdho Adara rAja, rAyArA rAjavI; mukha peIne tehane, rAjanajI re,
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ je kAvyadehana. tyahAM AMgaLI de mukhamAya, tyAre rAjavI. diTha rUpa sehAmaNuM re, rAjanajI re, rahiyo ritipati vAha, rAyArA rAjavI, bhya te koNa teha, rAjanajI re, ao putra che jAha, rAyArA rAjavI. vasudatta je vyavahAri, rAjana re, agaja tenA haya, rAyA rAjavI; ya badhava che dIpatA, rAjanajI re, paNa eha samo nahi keya, rAyA rAjavo. AMgaLI de mukha tehave, rAjanajI re, AvyuM ratna ne hAtha, rAyArA rAjavI, oLakhyA naMdana Apane, rAjanajI re, nRpa mana gayu te sAtha, rAyArA rAjavI. bALe na lahiyu mukha bhaNa, rAjanajI re, rana nIkAsyu jeha, rAyArA rAjavI, buddhi upAI ehalI, rAjanajI re, ANI manamAM saneha, rAyArA rAjavI. AbhUSaNa de sahu prate, rAjanajI re, lAviyA sahu bALa, rAyArA rAjavI; no dina sahI te vaLI, rAjanajI re, diye re vizALa, rAyA rAjavI. karo tema vAto, rAjanajI re, bela madhurA bola, rAyArA rAjavI; sAMbhaLe nagaranA sahu jane, rAjanajI re, ke ratiyA mA cALa, rAyArA rAjavI. rana a che eka rAyane, rAjanajI re, jove joDI reNu, rAyArA rAjavI, Apane te vahelA thaI, rAjanajI re. sAbhaLatA zIrA , rAyArA rAjakI. 15.
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 203 vyApArI vyavahAriyA, rAjanajI re, Avaje ratnane leya, rAyArA rAjavI, nahita dukha bahu pAvaze, rAjanajI re, kahiye che mana bheya, rAyArA rAjavI. chaThThI e khaDa chAtaNI, rAjanajI re, kahI e DhaLakatI Dhela, rAyArA rAjavI; nemavijaya kahe AgaLa, rAjanajI re, sAMbhaLajo che rasALa, rAyArA rAjavI. ' 17, deharA vyavahArI saghaLA maLyA, leI rana aneka, dAkhe vividha pera bhUpane, tenI nave Teka. svadeza ne paradezanA, jhaverI buddhi vizALa, preme karIne pAThavyA, ratnataNuM je mALa. dAya na Ave ilApati, manamA rahiye jhara; nArI nahi INa nagaramAM, pragaTayo pApa akura zrIdattane vasudattane, teDAvyAM tatakALa, lAvo ratnanI joDalI, ke Avyo tama kALa. zeTha vici te cittamA, kyAMthI lAvyA te ratna, bhUpati manane rIjhavA, hA bele zubha yana. ' DhALa 7 mI. ( "A che lAlanI dezI ) cite manamA zeTha, karI dIse nRpa cheTha, pAre lAla, dhana rahevAne kAraNe, . aNahute na devAya, mAgyuM hI na maMgAya, : pyAre lAla, bhUpa rUTho kRta zAtaNe jeDI maLe che ke, meM mAgyo lahe soya, pyAre lAla, lAvajo ke ema bhUdhaNI,
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ %% jainakAvyadehana kArya kema navi hAya, dhRSNa nagarIneA lAya, pyAre lAla, vAta vAre guNa tetaNI. vivaka, le vyavahArI aneka, ratna dekhAve pyArelAla, ratna jaDe nahiM tevu ; ekane eka, jo jo zera cheka, pRSThe pyAre lAla, vacana kahuM e kevu. kAika nAmane deI, saghaLeA e dhana lei, pyAre lAla, ibhya bhaNI du:kha dAkhaze; kiye kahA zu eya, lAdhe na mananA bheya, pyAre lAla, vAta chipAi chipAi rAkhaze. mahA AgaNa Apa, kartA mane bahu thApa, pyAre lAla, ciMtA tana khahu bhAviyA; buDI nRpa mukha chApa, kema khamIje TApu, pyAre lAla, Atura ati vyavahAriyA. zIlavatI kahe tAta, kazI vimAsaNa thAta, jyAre lAla, ciMtA krama vahe evaDI; sAcI kahe ama vAta, derDa jyama harakhAta, pyAre lAla, aprIta lahI naga jevaDI. putrI tuja thakI kema, du:khane TALiye jema, mAre lAla, evu nahi puNya sAha, kaccu kahezo tema, kheAla suNIne ema, pyAre lAla, darazana vAluM tAdar. ratna sAge che rAya, e kema jhagaDA miTAya, pyAre lAla, ratna nahi che ApaNe: samanyu na samAya, raDhiyA ratna dekhAya, pyAre lAla, kAraNa evu amataNe. tAtajI kevu du:kha, ANNA haiDe mukha, pyAre lAla, ratna Apu liye tama bhaNI; maNi dekhI gayA deva, Diye mana satApa, 3. 4. 5. s. 7 8.
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI--zIlavatI rAsa. pyAre lAla, AzA pUrI te cittataNI. jIve kroDa varIza, jyAM lagI cadra te dIza, pyAre lAla, ulaTe akhara peheriyAM; zeThane mana sugIza, navalI lakSmI varIza, pyAre lAla, cAlyA bahu vyavahAriyA. kIdhA nRpane praNAma, AvyA ratna le tAma, pyAre lAla, lApati dila harakhiyu; ulaTe Ave Ama, sariyuM vAcchita kAma, pyAre lAla, joDI maLI mana nirakhiyu. deSTha zeThe pasAya, ibhya te madira jAya, pyAre lAla, jagatIpati ima ciMtave; maLaze putranI mAya, pUrava puNya pasAya, pyAre lAla, bhAgya phaLe bhavate bhave. vaLI te Dha DherA bhUpa, pheviyA lai anupa, pyAre lAla, suNo nRpa mukha vAratA, paradezaNu bahu rUpa, mAnanI maneAlava pa, pyAre lAla, rAkhaze je sahI vAtA. rAlA tehaja cAra, kahiye caccara kheMkAra, pyArelAla, nArI ma rAkhazeA madira; sAMbhaLI catura cakAra, na rahyA dilathakI ThAra, pyAre lAla, vAta suNA ahaM sure. pAce dine ja hAya, pragaTaja nArI sAya, pyAre lAla, te! duHkha kAraNa hAvaze; rAkhe chapAvI kAya, laheze! du.kha sahI teAya, pyAre lAla, Age vAta ahu joize pragaTa karaze jeha, vAcchita laheze teha, pyAre lAla, kahiye zu tasa purI karI, sAcA mitra gaNeha, vyavahArI mAre lAla, kahiye che. vaLI guNa 'gela, hita karI. 9. 205 10. 11 12 13, 14. 15. 16.
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadAhana nevijaya mahArAja, karavA ApaNu kAja, pyAre lAla, mIThA khAle mAlaDA; ratna vadhArI lAja, pAmyA navalu rAja, pyAre lAla, puNya thayAM java paragaDAM. dAhA zrIdatta cite cittamAM, heAze dhaNu virUpa; muja dhara paranI khAlikA, dekhI cUkayA bhUpa. tA have kIje zu ihAM, rUDayA naravara rAya, prANa rahe. jo pata gai, teA nyu kuNa lekhAya. krANu maLyo nRpa cADiyA, vAlA thaIne vAta; kIdhI kevI pApIe, karamataNA utapAta. zeTha gayA narapati kane, mahArAjA bahu nAra; sutA ginI bhANejaDI, tenA kavaNu vicAra ilApati kahe bhyijI, evAM ma kaheA veNu; paradezI ne ekalI, prADuDI guNareNu zeTha thai ciMtA ghaNI, tene krama devAya, AvI zaraNe rAjavI, AvI te na mUkAya. dhana hAjara ghara narapati, hAjara jIva che eha; paNa hu na de tehane, ama putrI che eha. vyavahArI nahi amataNe tiSNu hu te kAi kAja, rAkhI paDade vAtaDI, pUchevA Na Aja. de haDatAla te hATaDe, meLI bahu parivAra, tarUNa bAla vRddhA bRha, vahI AvyA darabAra. DhALa 8 mI. (svarga lokthI phUlatuM AvyuM----e dezI ) vyavahArI kahe sAMbhaLa rAjA, evA anyAya na kIje, paranI nArI dekhIne kema karI, leAkala ke khUhu lIje; ke zAte ke zA mATe, ke mALe ke nAjo ke nArA, 20 It 17. 1. ... 5. ke. 7. 8. 9.
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDita zrI nemavijayajI zIlavatI rAsa. 2007 rAjA kahevu vANu suNAve re, ke zAne ke zAne ulajhANI. ke zAne vikhAMsA ? ke zAte evA khAla na melA mahIpati, nIcI rIta tamArI; jo kAi dhananA kAma che tumace, teA liyeA ri amArI ame prajA chu tame prajApati, aihanI vAta tameA chADA, jo koi dukhaNI AvI Atura, tehazuM dhara kema mADe ? zIlavatI tyA ehavuM niruNI, manamAM ati vilakhANI, zu haze jema zIla raheze, bahu duHkhathI mahAjanane kahe evu mahIpati, prema kare che lei AvA tame vege tene, zu jANe che! haiye hAsA aNumaNutA vyavahArI AvyA, zIlavatI satI pAse, nadanI rAjA atize nirde, cAhe che tuja eka pAse tIya jape suNe tAtajI vANI, zrIjIna dI" te rAyathakI kahe kema gaye, kAma paDe sahu zveze ke zAte kula 3 ta dezA tAtajI thAMne, dena mAne sAbAzI, gaNI navakArane kAlaqaTa lIdhu, vimaLamati suprakAzI ke zAne meThI bALa sthApira caDhIne, cakSurdiza cIvara chAhI, nagara leAka te nirakhavA kAje, Age pAche vahe cAhI, ke zAne AvI aganA darabAra Age, nehe rAya meAlAvI, dakSiNa lAcana pharakI bhRkuTi, sukhakAraNa zuM che bhAvi vAta vo tame nija dhara nAtanI, vistAre amazu vadItI; sAda sahInANe oLakhiyeA pati, jANe tribhuvana tI. ke zAke 11. nAre vA'lA kAMi melAvA huve re, etA dina du kha dAkhI nArI, heAze, ke zAne O ke zAne 3. 4. pu rR. 7 8. 9. 10, vera pAkhyuM vAlA guNa bhava kerU, jANI e prIta tamArI. ke zAne 12. du.khanI veLAe nAThA vA'lA, kene vAtaDI pUche, 14 sAsarIe vigeAi pIhariye, nava lA mahImAM tu che. ke zAne 13. sahInANI je dIdhI karanI, Dugara pA'Ne visArI, kroDa kalyANa hI zrIttane, putrI karI ghara dhArI. ke zAne 14. ucA karIne pUchaDa piyujI, nAzI kAi gaTa lIdhA ?
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 jenakAvyadehana. koDa avaguNe bhariyo tuM vAlA, pharI zANe DaMko dIdhA. ke zAne. 15 duHkha sarvene pAra huM pAmI, pUrva karmane bhAve; jIva rahe eka dhyAna, tamAre, kahiyuM kAMI na jAve. ke zAne. 16. bahulI nArI paraNI piyuDA, eka vinA nava cAlyuM: verI na kare te kIdhu vAlA, vera savAyuM je vALyuM. ke zAne 17. dukha dAvAnaLe pahele nAkhI, pUrU levA have Avya; meM na bigADayuM kAI tamAruM, kIdhe te mana bhAvyA. ke zAne18. umA vezyAe rAkhI maMdira, jANyuM vesaDI thAze; AgalI vAta vicArI teNe, putra mAya kyAMhAM jAze. ke zAne19, jAtamAtrathI ratna muM nurA, abara zAcane pahatI, cita cetAvI vaDathI vAnara, AvI vezyA ghera retI. ke zAne 20. evA oLabhA detI piyune, AMkhe AMsu aNuvyAM; mahAjana loka viciMte manamAM, kehane vacana suNAvyAM. ke zAne. 21. khaMDa chaThThAnI AThamI DhALo, naranArI behu maLiyAM; nemavijayanA puNya saMyoge, virahAnala dukha TaLiyAM. ke zAne 22. - je je mUkyo nadana vesaDI, te dukha meM na khamAya; vAle maLiye nehabhara, putra rahe kayAM jAya ? dukha sarva nAsI gayAM, pAyo parama saMteSa; aMta pura rANuM thayAM, puNyataNe bharapoSa. vezyA teDI rAjavI, lA putra ratana; kayAM maLe mAryo kayahAM, sAca kahe suvacana. DhALa 9 mI, (labuDAnI mArI nahi ma re vAlA, balya vacana bali jAu. e dezI.) veza vade ema bhItathI re rAjA, tharahara kaMpe kAya re, suguNarAya dayA ama kIje he; pApa karyuM meM AkarUM re rAjA, te have kema chatAya re. suguNa 1 dAsI kare te meM diye re rAjA, subhage bALaka tehare; sugara
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDita zrI nemavijayajI--zIlavatI rAsa, hu nava jANu AgaLe re rAjA, kuvara nipAye je re mAryAM haze ama pApathI re rAjA, jIvatA tumace bhAga ae, nisuNI nRpa teDI tikA re rAjA, dAsI bhaNI zubha lAga re AvI dAsI turatajI re rAjA, DaratI kheAle zI khALa re, sUyA kAmane dehare re rAjA, kuvara rUpa rasALa re vezyA ghrANane kAriyAM re rAjA, IMdIyA do kahuM re, deza nikAlo karI vaLI re rAjA, karI na kare kA AcaryuM re dAsI duHkha dUre kayu re vAlA, ApI ahula inAma re, mahAjana jana sa teAkhiyA re vA'lA, sahu pAtyA nija mare. teyA vasudatta zeThajI re vAlA, dei bahulA mAna re, nadana tuma che keTalA re vAlA, sAca kaheA sAvadhAna re zeTha vici te dilabharI re vAlA, sAca lahe naranAtha re, mAtapitA gurU AgaLe re vA'lA, bhUpa matrI satya Atha re e Age nava meAliye re vAlA, jUThu jIvita prANa re, kRDathakI anaratha hAve re vA'lA, jANe sahu nara jANuM re guNa avaguNane sAbhaLI re vAlA, banne kare bakSIsa re, te mATe sAcu kahu re vAlA, nIcu namAvI zIza re sAMbhaLeA bhUSaNI premazuM re rAjA, mata kara manathakI rASa re, hu chu kikara rAeAre rAjA, rakhe diyA kAMi deva re kAmadevanA gehathI re vAlA, pUjavA kRlatA te pujathI re vAlA, lAdhyeA dIdhA deve mujane re vAlA, jenI teDe te tuma nadana re vAlA, kRpA ratanagupta tava premajI re vAlA, bhUpanA nirakhe nehabharI leAcane re vA'lA, heja zu prakRti lahA tame nAnI re vAlA, nadatanA mahimAya re, zeTha kahe jANuM nahi re vA'lA, khALakanA guNa kAMya re. harakhyA dekhI zeThajI re vAlA, ahA e bhAgyanidhAna re, nada nRpati kahe mAharA re vA'lA, nadana vadhate vAna re nArI muja re, nahna muja re. karatA kaiva re, karIne deva re. prazne pAya re, narakhe rAya re. suguNa. suguNa. suguNa suguNa suguNa. suNa 209 suguNa suguNu suguNa deg 3 suN. p suguNa suguNu. 4. 7 suguNa suguNu suguNa0 9. suguNa suguNa0 10. muguNa suguNa0 11 muguNa. muguNa0 12 muguNa guNa 13, suguNa suguNa0 14. suguNa. guNa0 15. suguNa suNa 16.
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 nakAvyadehane dhanya dhanya jagatI madhame re vAlA, dhanya dhanya tAharI mAya re; sugaNuM muja kuLa khApaNa kAriyuM re vAlA, huM tuja lAguM pAya re. suguNa0 17. zeTha kahe e puNyathI re vAlA, putra lahe eNe puNya re; saguNa paca diyAM grAma zeThane re vAlA, bole mukha dhanya dhanya re. saguNa0 18. pAye harakha haiDe ghaNe re vAlA, ratanama kumAra re, suNa oLakhiyo nija tAtane re vAlA, meLe zrIkIratAra re. suguNa0 19. TAble viraha mAtane re vAlA, kIdhI satInI sAra re; suguNa pAye paDe jaI mAtane re vAlA, mAtA harakha apAra re. suguNa 20. hRdayakamaLa bhIDyA ghaNu re vAlA, harSa AsutaNa dhAra re, suguNa huA kuzaLa vadhAmaNAM re vAlA, ayi ayi puNya pracAra re. suguNa 21, rANIsuta rAjAtaNA re vAlA, TaLiyAM duHkha ja jALa re; saguNa nemavijaya kahe nehazuM re vAlA, chaTTe khaDe navamI DhALa re. suguNa 22. janadatta bhatrI mahIpati, zrIdara kuladIvANu vasuda nagara zeTha tema, pAmyA keDa kalyANa kAmadatta vasudattane, nadana bhaNI le rAya, gAma diyAM pa ca suMdara, haiDe harakha bharAya zrIdA nadana dattane, dIdhAM tetAM gAma: sa bhArI upakArane, rAkhI saghaLI mAma. sabhA eka dina rAyane, dezAtarI tyAM ta, A ati abhimAna, yuddhataNA patrayuta kRta bhaNe rAjA suNa, kausala deza majhAra. bhImasena nagarI dhaNI, kahiye suNe vicAra, daratha rAjA bahula nRpa, palIpati je sIpa, nIko ke ANA lahe, ke A tene chapa. tene nRpa tribhuvana bhaje, tuM navi mAne ANa rAya kahe vahelo thaI, kara vacana pramANe. hA dUta atize ghaNe, te pityo tasa pAsa; mahArAjA tame mAnajo, e Age tame dAsa.
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 211 ema0 2. paMDita zrI nemavijyajI-zIlavatI rAsa. DhALa 10 mI. (vAla daza dize nihyA-e dezI ) sabaLa daLa tyAhA Aviyu, ati bhImasene bhaDarAya, daDharatha sAthe sa ca, ati palIpati je durAya re, galalATa kare gajarAya re, hisArava hayavara thAya re, tyAMhA ubhA ati bhaDa rAya re, lahevAne zabhA savAya re, meTo jaza bhaDa vAya re, rajareNu ravi UlajhAya re, mahItalamA bhaTa na samAya re, ema rAjavI krodhane keLave viSama daLa tyAMhA dekhiyu, ati cadagupta nara nAtha, subhaTa bhalA tasa saja karyA, ati lIdhI kharuM asi hAtha re, chatrIse kSatrI sAtha re, zarapaNAtaNI sAtha re, nava lAge vAlI hAtha re, kAyara huA anAtha re kALA kari sidariyA, ati ghaDuDu karatA avAja vAje bhIma sagrAma ne, ati karatA kedhanuM kAja re, nIsariyo tyAMhA parAja re. leI senAnA sAja re, rAkhaze jInavara lAja re, tyAhAM raNe subhaTanAM kAja re. jhajhe thadhA jagazu ati, kuTuka chUTe keka bANa, ghaDaDaDa nAlI ne ghUmatI, ati je kAyara prANa re, verI have herANa re, nAse jotA jyAM kekANa re, parahariyA rANA rANa re, karatA Ima bahunI hANa re. jAo jAo mukhathI lave, atiza mare re ajANa, rAvata jhajhe rAvajI, ati puladi jayA jANa re; mAna bhAgyA kaTakanAM bhANuM re, tyAM bhImasena sujANa re, nava rAkhyo maraNo vANa re, karatA nara khecatANa re khalalala nadI vahe pUra jyama, ati nAThA subhaTa keDa, dAte taraNuM dekhatAM, ati nAThA nava rahyA jeDa re, nAThA te haDAhaDa re, bhAgyA te daLabaLa choDa re, ranagupta bhUpaja roDa re, daLanuM jaLa tyAMhA toDa . ema. 3. ema. 4. ema. 5 ema. 6.
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadahana. 212 smRti bhaDa bhAgatA lahe jAma; ratnagupta UbhA tyAMhAM, Apa thayA saja jhUjhavA, ati karavAla lei tAma re; e te TALe verI hAma re, utAratA rA mAma re, paiAhAciyA kai jama dhAma re, bhAjatA uMDA hAma re kIlATa ati bahu kare, ati vyatara cuhu dize ora, gALI vahe saNasaNATathI, ati daza dize bhAgyA cAra re, karatA chUka jeha khaEAra re, pagaraja chAyA nala dhAra re, kAyar mUke sAra re, teha jIpe 3 vara cakAra re. bhImasena ati khAMdhiyA, ati dRDharatha pakaDayA je, dhaNuka palIpati sAhiyA, ati 5jara nAkhyA tela re; jacharazu dehI leha re, pADhI je puNyanI reha re, nemavijaya kahe teha re, dazamI DhALa suNA eha re. dAherA. cheDI de| rAjAna, bhImasena dRDhartha bhaNI, sevaka karIne ApaNA, deza manAvI Apyu. pAla luTI pRthvIpati, vAstu. nadana nAma, ratnapura vara zAbhatu, nagarI nirUpama ThAma. vastI vAdhI vividha pera, (ne)cArAzI khAjAra, ratnagupta rAjA jyeA, hayagaja hu parivAra. DhALa 11 mI ama ema 8. ama 1. 7. 3. Ta. (vATa jue vinatA ghaNI rAja--e dezI ) bhImasena rAjA have rAja, meAle be karADa, gevakanI muNA,- vinati rAja, manahu tI ma cheADa, rAja yiA re, mArU vacana tame mana ANA mahArAja, madanama jINA mAharI rAja, beTI guNu AvAsa; peTo che bahu puNyatI rAja, yauvana yuvatI vizvAsa. rAjakriyA 2. ratnama kumArane rAja, kIdhI nArI sukAma, 1.
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5'Dita zrI nemavijayajI--zIlavatI rAsa. praNAma, rAjadiyA eTale daDhasyameliyA rAja, vege karIne rAyajIna dana mAharI rAja, rUpasuMdarI enuM nAma, sA paNa pAheAtI premadA rAja, ana gataNA je ArAma. dIdhI te tama nadane rAja, sarakhA guNa sadbega, meLe! prabhu yahA hAthazu rAja, vilaJA puNyanA bhAga. phya paraNAvI premazuM rAja, kIdhA kara meLApa, karamUkAmaNe ApiyA rAja, mehurAjya laI Apa. mAge jamAi kane AganyA rAja, mehera kareA mahArAja, sayama lezu zubha mita rAja, varavA zivapurarAja dhanya dhanya te naranAthane rAja, AvyA mana vairAga, dhana kaNa kaMcana ratnanI rAja, kIdhA mamatA tyAga. rAjya cAra rRpa anubhave rAja, puNyataNe paratApa, duHkha nAThA mIThA laghA rAja, sukha sapati thIra thApa. medinI pALe mAdazu rAja, TALyA parajA uccAra, zeTha ya mAne dhaNu rAja, uttama nara meha dhATa ANu manAvI daza dize rAja, AthI namyA vara bhUpa, dina dina vadhatA bhAgyathI rAja, pragaTayA te jaza rUpa. thake sImADA arijanA rAja, vRzcikathI jyama sApa, tyama rahiyA nRpa hArIne rAja, vAdhyA prabaLa pratApa zIlavatI sadA zeThane rAja, Ave jAve geha, mAtapitAthI guNa Ne rAja, rAkhatI adhikA sneha. rAja diyA 13, zepitA para prema; rAja kriyA 0 rAja kriyA 16. rAjakriyA 11. rAja diyA0 12. 3 vara ghaNuM hete karI rAja, dharatA guNagaNe karI rAja, uttama visAre kema ? rAja kriyA0 14. chaThThInI DhaLakatI rAja, ekAdazamI DhALa; nemavijaya kahe sajjanA rAja, puNyathI raga rasALa. rAjayiA0 15. khaDa dAharA sabhA DhalI rAjA have, beTA Apa Asana, dUta AvyA tyAnAM tAtaneA, praNamI kahe suvacana. rAjaMdiyA rAjadiyA rAjakriyA 6, rAjadiyA rAja kriyA O 213 O 4 0 3. 1. 5. 7. p 8. 9.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 jainakAvyaDhAhana. rAjA sukha nahi tAtaLu, dilamAMhe dilagIra; mAtA mana vilakhI dhaNuM, rAkhe tu zu hIra. sajjana sahu che rRmanA, japatA rahe tama jApa, samare mana tama padminI, karatI vividha vilApa. kAgaLa dai mUkyA mane, mahipati tumarce pAsa; kuzaLa kSema sukhavAtaDI, kahI tamArI Aza. vaira na kIje evu, vA'lAzru viSNu kAma, cAtaka pare te kAmanI, piyu piyu kahetI Ama, ramaNI premadA sA bhaNI, have viSlehI kema, mukha vacana ema sAbhaLI, kAgaLa( mAM ) vAMce kSesa, DhALa 12 mI (suNA suA suviyA suvaTA lAi tuche caturasunnaNa re, are hAM pe rUDo raLiyAmaNA-e dezI. ) suNya puNya agajAyA agaja mArA, kIje ema na kAma re, are hA, vIra vIraheA kema vegaLA jI, teviNa mAtA kema rahe, bhUpati mArA, i vAte tuja lAja, are hA, kema vahe tAtanA nehalA jI. AvA ethe vegAtha, bhUpati mArA, vAra ma lAvA kAya re, are hAM, jhUre jananI tAta tu vinA cha, besI rahyA kema vegaLA, bhUpati merA, acaraja e ama hAyare, are hAM, lAdhI have tama aganA che. vAMcI kAgaLa maMtrIne, bhUpati meArA, kahyuM kareA senA taiyAra re, are hAM, Apa thayeA ujama ghaNe jI; mArA, cadragupta kumAra re, rAjya bhaLAvI matrIne, bhUpatti are hAM, sAthe nadana ApaNA jI. prayANa karyAM prahane same, bhUpati mArA, Aviye teha nagyA pAsa re, are hA, sAtha sarve tyAM utaryAM cha, rAyataNA manamAM gama, bhUpati mArA, pAme atize ullAsa re, ra. 3. 4. 5. 1. 3.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. ra15 are hA, nArI haiDe duHkha sAbharyo che. nagara vasAvyuM tihAMkaNe, bhUpati merA, sIlavatAMtaNe nAma re, are hAM, zIlavatI nagarI bhalI che, jInamaMdira thAye jeNu, bhUpati merA, bIjA achatachanasvAmI re, are hA, maMDapa kaLaza dhajAvALI che. nagarataNuM rakhavALikA, bhUpati neha, thApI gAMdharva deva re, are hA,siMha mUrati paLane bAraNe che, anazana thAnake bALikA, bhUpati neha, karyo maMDapa tatakheva re, are hAM, devaLa jana sukha kAraNa che. aSTApada surati dharI, bhUpati neha, harine bhajana hAra re, are hA, te ahInANe sudara che, dvaya mUrati dekhI karI, bhUpati neha, upaje caritra apAra re, are hA, mahIpatie te manaharU che. hoI vastI bahu tihA, bhUpati neha, rAna pATaNane kareya re, are hA, gAma vazyA bahu pAkhaLe che, adhiSThAtA baliye jeha, bhUpati neha, zabhA saghaLI laya re, are hAM, Apa calyo have AgaLe che. aga deza ca pApurI, bhUpati neha, Aviyo bhUpa vizrAma re, are hAM, sAmo siMharatha Aviyo che, maLiyA bhUpa behu hita dharI, bhUpati nehe, nadanI nadana tAma re, are hAM, uchage tatakSaNa liyo che. vAle lAge vasupati, bhUpati neha, ullaphyu hRdaya atyaMta re, are hA, bhIDe agazu bhUpati che, meha mAdaya sagati, bhUpati neha, ANuM ke na vaha ta re, are hA, nirakhI najare dapatI che guNa lakSaNa pUraNa bharyo, bhUpati neha, rUpe madana kumAra re, are hAM, dekhatA mana mohiye che, kAmane jIpaNuM avatAra, bhUpati nehe, sAbhaLI bAramI DhALa re, are hAM, nemavijaya ghaNuM sahiye jI 11. 10,
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadehana. deharA. paTarANI rAjANI, zIlavatInI mAya, maLavA AvI vegaNuM, naMdanane cita lAya. nadinI nadana dekhI te, haiDe ghaNu harakhAta; zIlavatInI varNanA, eka mukhe na kahAta. zIlavatIne mAtA kahe, maMdira padhAre mAya; zIlavatI kahekAma je, hAthI kaho mana bhAya. na gaI mAtA maMdire, ANI mana vairAga; avasara mAtA tAta eka karatAM dIThAM tyAga. dina ketA eka tyAM rahyA, bhaLIne bahu parivAra, AjJA mAgI ApaNu, senA kIdhI tyAra tilapurI gayA narapati, utsava ghaNe maDANa; viraha virahI sahu TaLyAM, pAmyA kroDa kalyANa. 6. vara ni sANa vajADiyAM, gherAM vAje vAjitra; utsava kIdhA atighaNuM, kIdhA karNa pavitra. DhALa 13 mI. (gaDhaDAmAM jhUle sahiye hAthaNuM-e dezI. ) gaDhaDAmAM vAje zabda mRda ganA, ghama ghama ghugharanA ghamakAra, mArI vahuarazu he sahI me paTaja keLavyu AMkaNI. guNanI velI e velI mAhare, gharamA e ci tAmaNi Avi sAra. mArI. 1. ghera ghera tariyA toraNa bAMdhiyAM, ghara ghara dise daza dize bhALa; mArI gaNa gaNa gorI gAve he gItane, jana mana TALe bahu ja jALa. mArI0 2. putrane laI cATe sacaryo, metIDAzu vadhAviye sehavI nAra; mArI mAtataNe jaI te caraNe name, mAtataNe manamAM harakha apAra, mArI0 3. sAmuDIne jaI pAye te paDI, sAsuDIjI Ape prema AzIza, mArI kara dharI dIdhu Asana ApaNu, gahagahI ANI manamAM jagIza. mArI 4. vahune e sAsu pAye java namI, dhanya dhanya tu kulamAM zaNagAra; mArI hoye kuLamAM dinakara sArikhA, tAhare nAme hoya jaya jayakAra. mArI pa.
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI 217 tA ziremI sadI mAharI, " e mukha ghera e sudara dIpaka sArakhI, eNe gehe he repI mehanavelI; mArI, satiyA ziromaNi jagatI tu sahI, apUrava dIThI citrAvelI. mArI. 6. jAgI dazA he Aja sahI mAharI, vahuara lAgI java muja pAya, mArI bhAgI e bhAvaTa bhavataNa vegaLI, naranArIne e gukha bahula thAya. mArI che. pragaTayA me kIdhA puNya phaLa ehavA, jagadIze dIdhu tribhuvanarAja, mArI dekhatAM e vadhuvara e dharA khata, vApI ekaThI draya kuLa lAja, mArI. 8. sAsue sahue avaguNa khAmiyA, kidhalA je pahelA caDhate raMga, mArI, mahilAmAM moTI tu mAninI, saritAmA sehe jINupe gaga. mArI 9. meM tuja kIdhA avaguNa meTikA, te tuhIja khamaje avaguNa kroDa; mArI guNuvatI garavI tu gajagAminI, hitazu e haiDe doSane cheDa. mArI. 10. zIlavatI e Akhe sAsu sAbhaLo, sukhaduHkha hoye karamane hAtha; mArI, koNa evo che jaga mAnavI, TALe je AgaLa AvIne sAtha. mArI. 11. trihu jaga vAdhyo jaza susatItaNo, guNane gAve sura nara rAya, mArI khuziya thayo tyahAM siharatha bhUpati, bhAvezu e praName satInA pAya. mArI. 12. kuvaranI sAthe sudarI ragaNuM, bhegave e vAMchita nara bhega, mArI, kIdhalA karma te e bahulA bhagavyA, TALIne e saghaLA mananA zoga. mArI. 13. jana teha prazasA karatA be taNI, aho ahIM zrIjInalarake dharma; mArI saMsAramAMhI zole che zubha sahAmaNAM, puNyanA e dhaNIne nAThA. mArI. 14. khaDa chaThThAnI DhALa che teramI, sahu koI suNajo bhavijana loka, mArI nemavijaya kahe ApaNA puNyathI, lahiye che jagamAM sapattinA the. mArI. 15. deharA rAjA siharatha haIzu, preme vadhu bolAya, guNabharI puNya oraDI, goraDI tu sukhadAya melu kuLa je mAharU. ajavALyuM te Aya, bhale e maMdira tu rahI, vara paraNI suta rAya. zubha lagna zubha muda, kIdhe rAjya abhiSeka, thAe cadragupta bhUpati, vacana kahI suvizeka rAjA rANuM re gabhara, liye do sayama bhAra,
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 jenakAvyadehana. niratI cAra nivaNe, parabhavane sukhakAra. pALI saMyama narapati, pAmI sadgati ata, caMdragupta have bhUpati, pALe rAjya ekAMta. DhALa 14 mI. ( udayA te purI bhAga bhagAvaLe kAI-e dezI.) rAjya te pALe dukha sahu TALe soya, vAre dehaga jaMjALa re, mahIpati mAnazu, AvI namiyA rAya sImADA sAya, TALyo duSkRta kALa re. mahI1 rANI ekAdazazu pura dara pere re saiya, sarasyA bhemane bhegI re, mahI, eka te ekathI cAtura bAlA soya, kabahI na dIse zegI re. mahI re, hasAvaLIne naMdana nIke soya, hariSaNa tribhuvana Take re, mahI, tisuMdarIne raNamala sehe soya, saghaLI vAteja nIke re. mahI3 trilocanAne sudara [sohe ] soya, ratanasena naravara rUDe re; mahI lIlAvatIne lalItAga [ sohe ] soya, rUpa lAvaNya guNa sUDo re. mahI4 rAyavallabha te ranavatIne soya, naMdana puNyanuM bhADuM re, mahI, mAnavatIne madanaketu soya, atuli balane dhArU re. mahI. 5 khaTanadI e khIjAmata kare soya, tAtane vinaya vaha tA re, mahI, ratraguptanI sevA karatA soya, manamAM dakSa rahatA re. mahI . ApaNuM puNyane yoge karI seya, vilase sukha sasArI re; mahI samati dharatAM te pApa chaDe seya, bAre vrata dila dhArI re. mahI che. khaTa rAjya karI vilase sukha sAya, mana nehe rAjA ne rANI re. mahI zIlavatI tene paTarANa thApI soya, jANuM guNamaNi khANuM re. mahI8. zrIjInakerI pUjA kare nitya seya, sarakhe yoge te nArI re; mahI uttama kAja game dharma karatAM soya, ApadA dUra nivArI re. mahI i. mAyA khela na khele tevo saMya, pApa puNya phaLa jANe re; mahI riddhi ghaNuM paNa mana na ANe soya,siddhi asthira cita ANe re. mahI 10. zIlavatI te AtmA ajavALe seya, vratanA dupaNuM TALe re, mahI sAmAyaka zuddhi niyama pALe soya, sadagurU vacana saMbhALe 2. mahI 11
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. 219 ApaNuM pUrva du kha sabhArI teNe soya, mUko vipayarasa TALI re; mahI dharma sakhAI udhare manamAM soya, nirmaLa hoya vrata pALI re. mahI12. dhana dhana uttama jaga jana dehI soya, jeNe kIdhe dharma sakhAI re, mahI, nemavijaya kahe cAdamI DhALe seya, e hI tAvatA vadhAI re. mahI. 13. deharA. bhagI bhoga sasAranA, vilase vividha vilAsa, e avasara tyAM kevaLI, AvyA jJAna prakAza. murI gAjadhara kevaLI, paMca sayAM parivAra, mALIne diye vadhAmaNI, rAjA harakha apAra dIdhu gAma vadhAmaNI, sakaLa laI parivAra, vege po vasupati, vAde te aNagAra. munivara de dharmadezanA, zrAvakanA vrata bAra, sattara bheda samataNa, saddhahaNa zivadhAra pApa aDhAre parihare, vaLI vratanA aticAra, deva aDhAra purA kare, jyama pAme bhavapAra. DhALa 15 mI. (lazkara Ayo dariyAkhAna raho lAla-e dezI ) ', munivara de dharama dezanA ho lAla, jehathI pApa chapAya, moha subhaTa mada kesarI ho lAla, jIpIe prANa durAya, sAMbhaLo sadgurU zIkhaDI he lAla. AkaNI cAra devI je pAse vase che lAla, kADhe tehataNuM mULa, vAre mamatA tehanI he lAla, samatA dhare anukULa. sAMbhaLo2. ke mata kare para tAtane he lAla, parataNI tAte vinAza, parabhava jAtA mAnavI ho lAla, nidA pApa prakAza sAbhaLo. 3. je khaTakAyane duhave ho lAla, pAme bahu bhavi pIDa, naraka nI godanI vedanA ho lAla, tela lahe dukha bhIDa. sAbhaLo. 4 vaLyuSyA je mAyAjALamA ho lAla, mAyA meha vihAga, mAyA vyAlI che yoganI ho lAla, mAyA capala turaga sAbhaLo. 5, jA jAtA mAnavIne lAla, parata karI ane
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ * tamArI mahilA nathI. hAla lAlA levA jamA 220 jainakAvyadehana. naranArI je mAyA kare che lAla, bAdhe na pUrva trIveda, chuTe nahi ke sAnidhAM he lAla, mAyAvI ghaNo have kheda sAMbhaLo. 6. mAyA mamatA mehanI he lAla, aiNe subhaTa duraMta; teha veTha je tehazu che lAla, se bhame bahu bhava bhrAMta. sAMbhaLo. 7. maNi mANika dravya je a che he lAla, te lahe kRta nija karma rAgI tyAgI kSaNamAM hoya che lAla, keI bhava kerA bhama. sAbhaLa0 8. jUThuM na beliye jagamA ho lAla, yAmanI na kIjiye bheja; para strI gamanane vAriye he lAla, satya vacana cita co ja. sAbhaLo9. krodha tajo kAyAthakI ho lAla, mAnavI na rAkha bhAna; bhAyA lAbhane IDiye he lAla, pAme jema jaga mAna. sAMbhaLe10 naranArI agaja sutA ho lAla, bhaginI mAtA ne bhrAta, mAmI mAsI mahilA maLI he lAla, bhejAI bhaya che te jAta. sAbhaLa0 11. pApa kuTuMbane poSavA he lAla, meLe pApa mahaMta; thiratA nahi lAlaca ghaNI he lAla, lIlA lobha lahaMta. sAbhaLo 12. AvyAM dukha kahe nA nahi ho lAla, paMkhI meLe kuma jema; sAMje maLI parabhAtamA he lAla, uDI jAve vana tema. sAbhaLo0 13. cAgati mAhethI AviyA he lAla, kuTuMbataNuM parivAra, jAvuM ati che ekalA ho lAla, meha na karavo lagAra. sAMbhaLo0 14. moTA mahIpati haiyaDale he lAla, chatI AThe karma; marma mUkI mukti gayA ho lAla, rAkhI ApaNu zarma. sAMbhaLo15. je choDI vadhalabhane he lAla, sAdhe munivara patha, duSkara tapa tana AdarI he lAla, nAma dharAve nigraMtha. sAMbhaLo0 16. sukhakArI jIna dharmane he lAla, kIje bhavi cita bhAya; nema kahe chaThThA khaMDanI he lAla, paMdaramI DhALa gavAya. sAbhaLo 17. deharA. sAbhaLI sazurU dezanA, camatkAra cita cupa, be kara joDI jinataNI. eNupere pUche bhUpa. zIlavatI je mahA satI, pAmI kema sakaleza,
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa'Dita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. kevaLadhara ema sAbhaLI, Ara byA upadeza bharatakSetra bhalapurI, dhanada tyahAM rAjAna, paTarANI padamAvatI, sakaLa kaLA sAvadhAna. tenI kukhe ratna sama, kAmalatAdhinAma, zIlaguNa ratne bharI, abhinava apsara vAma. zakhapurI nagarItaNA, nRpati dhanajaya sAtha, pANigrahaNu kIdhu prabaLa, vilase nArI nAtha DhALa 16 mI ( dunA re sajanI dunA deree dezI ) manaDu re mahIpati nAma dhanajaya, kAmalatA tenI sAtha re, supere 2 bhAgave bhAga sa yAganA, uhlamaiM sapati hAtha re. manaDuM 1 sukhanI re harizA e nAmanI, cadrAvalI dujI jANe re, manaDuM 4, citaDu rU mAniyu medhamAlAtaNu trijI nArI niravANu re manaDuM. 2. mAhanI re che cadrAvaLI sa gatI, prIta ghaNI guNa saga re; benA re kAmalatA cadrAvaLI, bhAminI prema che age re. manaDu0 3. purIe re AvI ekaja AryAM, sAdhavI guNanI geha re; tapane re japa je sajama bharI, kSamAvata kRza deha re. jinanA re dharma taNI pratIkAriNI, vicArane bhaNavA kuvarI cAla re, bhaNatI re pratikramaNA vicArane, karma graMtha vizALa re. ulluse re sAmAyakane cita dhare, nava tatvanA parivAr re, grahanA re je dharma che je yAtaNA, dhAravA mAraga sAra re. DAhI pere re rANI kAmalatA dhaNu, gurUNInI hAMsI karana re, karatI maiM tehathI sahu parivArane, pApe piMDa bharata re. mukhathI re kAmalatA eka ema kahe, eha vedha te kapaTImAMlIha re, sakhiyA re tava jaie ehanI sagatI, rAta ane vaLI dIha re manaDuM 8. tava te re zIkha diye sAhelaDI, sAdhavI te kAla zIkhI lalAya re; manaDuM 5. manaDuM manaDuM cha. 2. 3 1 sakhiyA re tame paNa dIso pApaNI, sagatInu kaLa pAya re, manaDuMka 9 ekadA hai rAya racavADI sacarI, AryAM viharaNa kAja re,
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadehana, pahotI re narapatike madire, mAnIo joga che Aja re. manaDuM 10. karatI re suMdara satI gocarI, teDe te kAmalatA nAra re; Avaje viharaNa gehe mAhare, dAna devuM e apAra re. manaDuM 11. guNanI re gehI tehaja arayA, A te sarasa AhAra re; dAsIe re Aryane aNajANatAM, bhUSaNa jhoLI le dhAra re. manaDuM 12. viharI re gaI te madira choDIne, dAsI saketa zIkhAya re; dAsIe re kahiyu ema pokArIne, coraTI e AryA bolAya re. manaDuM 13. mArU re bhUSaNa cAcare, leI pi'tI nija thAna re, jo je re eha gati aNagAranI, kIdhu kAma setAna re. manaDuM 14. cadrAvalI kahe sakhiyAM sahu suNe, nara kare e ghAta re; ene re sayama sahue pArakhe, pragaTa che taskara jAta re. manaDuM 15. tava te re harisenA kahe e haze, jeha kahe tame vAta re, mAnIe re kahyuM mukhathI je tame, tava bhUSaNa kuNale mAta re. manaDuM 16. ume re kahyuM bhUSaNa Liye, dIdhuM phUDa kalaMka re; manajI re duHkha pAmI ghaNuM sAdhavI, kAmalatAthI niHzaka re. manaDuM 17. agamA re krodha dAvAnaLa pariyo, nigraMthane repa bharAya re; kIdhaluM re zu rANIe rAyanI, krodhamukhI je balAya re. manaDu 18. zakti re zavya sahita te sAdhavI, duSkara te tapa kIdha re; nArInI gati teNe vArI nahi, pharI mAnava bhava lIdha re. manaDuM 19, upanI re ratnamAlA AvIne, vairane le vina bhAve re; satIne re je dukhadAyI kathe, asamaMjasa mana lAve re. manaDuM 20, suNajo re kaIve eve laDe, bhavo bhava vera sadhAya re; mIThaDe re nemavijaya he rAjavI, sAdhune zIza namAya re. mana 21. - deharA, zrIdevI sakhi tehanI, kalaka ahIAMzu jAma; eka varasa viraha mA, ranavatInA kAma. cAvalI maMtrIsutA, nara mAryA bahu jeNa, hariNu haMsAvalI, naramAraNa kahyA jeNa. kALajIbhI kahI sAdhavI, meghazALA dharI neha,
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijyajI-zIlavatI rAsa. 223 vaLI vigeI vividha pare, rati suMdarI thaI tehakAmalatA kanakAvaLI, neha ghaNere jAma, prItamati tame jANaje, zekI karyuM mana ThAma. vera saMbadhI veraNI, prIta saMbaMdhI prIta; je jevuM kAraja kare, tenI tevI rIta pharI pUche rAjA vaLI, me duHkha dIdhu jeha, teha kahe nija karmanI, jJAnI gurugaNageha. gajajara teja kevaLI, garavA guNa bhaMDAra, sAbhaLya rAjA sahu kahu, mULathakI adhikAra. 17 mI. (pichalArI pAlI AkhA de rAulA mahArAja--e deza ) rAya dhana jaya jeha ke, kAmalatA vaLI mahArAja, rAya che samakita dhAra ke, rANI bhanakalI mahArAja; eka dina pisaha paravA ke, nAgathI Adaryo mahArAja, DhaDhere teNe nagara ke, evo jyAhI karyo mahArAja Aja amAre nagara ke, vaira ke mata kara mahArAja, parva ne dharmane dIha ke, mamatA nava dhare mahArAja, teNe nagarI mAMhyuM ke, jinadatta nAmane mahArAja, vaNika che samakita dhAra ke jinadharma kAmano mahArAja, vadI zrIgurU pAya ke, sAmAyaka ucarI mahArAja, yAmanI gaI draya nAma ke Ane ghara sa carI mahArAja, dIThA rANIe tAma ke, sevakane bhaNe mahArAja, mAre cAra che eha ke, pApa e mana gaNe mahArAjA kAmAtura thaI bALa ke, dharma te de ghaNu mahArAja, melu karyuM nija mana ke, dukhatA dilatANu mahArAja, mAryo teNe tyAM zeTha , dharmadeva karI mahArAja, tAta thayo tama nAra ke, saMdhamena naravarI mahArAja pidhe sAbhaLo rAya ke, dukha bahu pAmiyA mahArAja, de rahe tyAMhA zeTha ke, nArI na khAmi mahArAja;
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 jainakAvyadohana. ', e avasara jaganAtha ke, zAti jinezvarA mahArAja, paramAtama parakAza ke, jJAna dinezvare| mahArAja. sAbhaLI jina upadeza ke, bhAve bhAvikA mahArAja, kAmalatA tama nAra ke, thai zuddha zrAvikA mahArAja; jina hAthe mahArAja ke, dikSA zubha grahI mahArAja, sALa sayA parivAra ke, kSatrI sAmaMta sahI mahArAja. JAmadatta matrI zuddha ke, cAritra guNa lahe mahArAja, rAjA paNa sakhI sAthe ke,zrAvikA patha vahe mahArAja; sAmadatta matrI teha ke, rAma rAjA dhare mahArAja, te thayA vimAnI deva ke, saMyama urdUre mahArAja. garUDanA rUpI jeha ke, ratnanA dhara vaLI mahArAja, sukhakArI tama teha ke, gayA je duHkha TaLI mahArAja; rANI madira mukha ke, rahe eka DeAkarI mahArAja, putra sahita suNA teha ke, vAsI mithyAkarI mahArAja rANI kahyA jina dharma ke, marma jANe nahi mahArAja, kAmalatAtaNe teDu ke, dukha dhare tahIM mahArAja, khUjhavI vividha prakAra ke, dharma na mAnatI mahArAja, Apa vakhANe ANa ke, zaiAca na jANatI mahArAja jhUjhavAkere kAma ke, rANI ciMtave mahArAja, sAya kahe nava hAya ke, khIjo bhava bhave mahArAja; nana eraDI mAya ke, chAneA rAkhiyA mahArAja, mAryAM. nadana tuja ke, evA bhAkhiyA mahArAja. sAbhaLI nArI te ke, dhrusake DhaLI paDI mahArAja, prANa gayA tatakALa ke, umA paragaDI mahArAja, AlAyu niha te ke, pApa nArItaNu mahArAja, vezyA suyeA thai sAya ke, bhAgaLyu ApaNu mahArAja. A AkarI zeTha ke, duSkRta AkarAM mahArAja, kAmalatAnA jIva ke, zIlavatI varA mahArAja, vya tara sALarAta tehe ke, tuja sAnidha kahyAM mahArAja, 7. 8. 10. 11.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nemavijayajI-zIlavatI rAsa. somadatta agaja ehake, kAmadeva sura thayA mahArAja. muniprabhA nAme sura ke, guNa pUraNa bharyA mahArAja, kAmalatAne bhAya ke, saMyama AcaryA mahArAja, zIlavatInI kukhe ke, putra citAmaNi mahArAja, garavo guNagabhIra ke, dhIra che mati ghaNI mahArAja. guNasAgara mA je ke, kAmalatAtaNe mahArAja, nAyaka kAMjhI nAma ke, jANe raLiyAmaNe mahArAja, zrIdatta dattA nAma ke, rANI mAtApitA mahArAja, harakhe rAkhI geha ke, Ibhya (2) IcchatAM mahArAja pUrava bhavane sa ba dha ke, neha lA ghaNe mahArAja, satIye duhavI te, mane ratha ApaNe mahArAja, lakSmIvatI vasudatta ke, nRpa mana ANu mahArAja, pUrava bhavanA tama ke, mAta tAta jANajo mahArAja. rAkhyA putraratana ke, je yatane karI mahArAja, puraSottama ziradAra ke, puNyane anusarI mahArAja, thiDAM paNa jeha kamI ke, kIdhAM pahele bhave mahArAja, bhegaviyA che teha ke, kahiyAM che save mahArAja. pUrava karma sabadha ke, kahyA sahu kevaLI mahArAja, jAtisamaraNavata ke, lahe sahu teTalI mahArAja, harakhiyo bhUpati haiye ke, kahe tava jInabhaNI mahArAja, nimavijaya kahe DhALa ke, sattaramI bhavataNuM mahArAja satyabhASI je laghupaNe, kAmalatAno jAya, jina guNa gAtAM upAravu,karma e ratnamukhAya. nRpa dhana jaya mAriyo, zeThane mAraka kRtya, kAmadatta tame jANajo, jaladhi kIdhu kRtya * be kara joDI mahIpati, Akhe madhurI vANa, tAro tAraka aba thaI, karUNA dilamAM ANa. rAjya diyuM tilakApurI, ratnagupta kumAra; Ihi adhikAra kumArane, bahu che gratha majhAra
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ kanakAvyadehana. badhava vara ranatanA, je che avihata yodha, sevaka karIne thApiyA, te paNa jANe krodha ratnagupta kumArane, paMce rAjya pramANa, dIdhA kIdhAM narapati, te paNa mAne ANuM zIkha laI sAjanatANa, rANI sarave sa ga; dikSA laI gurU kane, bhaNata jaina pacAMga, nI dikSA sAMbhaLI, zrIsi hasena narida; rAjya deI cadagu tane, ANe mane AnaMda. rANI bhAgyasuMdarI, sahita laI sayama bhAra; rAjA mana vacakAyazu, pALe nirati cAra chaTha aThama dazamI vaLI, mAsa khamaNa upavAsa, duSkara tapa kriyA kare, sayamano abhyAsa. caMdragupta kevaLa lalyA, chedI aThala je ATha, caMdragupta RSi kevaLI, meLe puNyane ThATha. DhALa 18 mI. (madanesara mukha bolyA traTakI--e dezI ) amadama zIlasa nAha sAthe, vicaratI sAdhavI sAthe he, bhaviyA ethu vrata ema pALe, Atama hitane mAthe he; sasanehI bhavijana paNa saghaLA TALiye, zIlavatI duSkara tapatapI, ghanaghAtI karma apAvatI he, ApaNu pApanA vyApane TALe, jinane vacana saMbhALe che; nava vADe je zIla vibhAse, sAdhya te samapada bhAse che. sanehI re, krodhAdika mada mAnane chADe, kAma anala vitaMDe che, sarasa samatA rasamAM jhIle, upazama sa vara cIle che. sasahI. 3, parIsa bAvIza aga sarAhe, samakita vara jala nAhe che, dharmadhyAnalatA mUla vadhatI, phodhe phedhane damatI che. sanehI 4 jJAnakriyA gurU nAnI Age, mamatA zeSane tyAge che; mana vacana kAyANA dhoga sUdhA, pAva pakhALI lIdhA che. sanehI pa,
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI nimavijayajI-zIlavatI rAsa rara7 gurUnI sagate mutrane bhaNatI, gurUnA vacana je suNatI he, kIriyA vinaya viyAvaca karatI, kevaLa kamaLA varatI he sanehI. 6 jene mATe bahu kaSTane dharatI, sakaLa manoratha saratI he, kevaLa mahotsava suravare kIdho, tribhuvanamA jaza lIdho che. sanehI che. bhavika ghana zodhana jaganI, Age asara ramatI he; vihAra karatA jina vasudhAe, tilakApurI bhaNI jAye he saneha0 8. ratanaguptanI dezanA nisuNI, zikSA dikSA pramuNuM he, karma khapAvI kevaLa laheze, gratha vAcI kavi kaheze he sanehI 9. cAritra pALI muktie pityA. huvA dhaya guNayuktA he, dhanya dhanya nArI je guNayukatA, pavitra thaI nAma kavatA he. sasanehITa 10 e vidha je nara zIlane pALe, AtamakuLa ajavALe che. zrI vasudevanI hIDe kahiye, bIjA paNa grathe lahiyo che. sanehI 11 sIdhe kAmanA mananI phaLatI, karaNIe ziva maLatI he, zIlavatano sarasa sabaMdhe, bhavaza bhavi mana sa dha he sanehI 12 caritrakathA e bhAvaTa haratA, nara nArI jaya varatA che, putrakalatranA yUtha sage, zIla muguNa hoya nehe he sasanehI13 gaccha corAzI ziromaNa chAje, tapagaccha adhikadivAje he, gapati zrI vijayarana suradA, rA ra sukhakadA he sanehI 14 satiya ziromaNi zIlavatIno, sAce vrata che nagIna ha, rAsa pUrNa sa vatasAra, akhAtrIja rasa dhArase sasanehI 15 kUDa vacana miththAnAM dUpaNa, bhAkhe rasanA poSaNa he, trividha karI nehe khamAvu, micchA dukaDa diyA ThAvu he sanehI- 16 rasanA daSe adhika kahAye, parabhava te na suhAve che, satI caritranuM nAma saMbhArI, ho muja sukhakArI he sanehI 17. paDita vAMcI sahI zuddha karajo, enI kRpA dRSTi dharaje che; khaDachaThThInI DhALa aDhAre, pUrI samI guNa lAre he sanehI 18 bhaNe gaNe je rAsasALA, te ghara magaLamALA he, nemavijaya sataguNa gAje, vRddhi vRddhi pada thAjo che. sanehI. 19. // iti zrIzIlavatI mahAsatI caritre mokSagamano nAmaSaSTaH khaMDaH smaaptH||
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 jainakAvyadehana. paMDita zrI gharmamaMdira. paMDita zrI dharmamaMdira vikramanA sattaramA saikAmAM zrI kharataragacchamAM thayA hatA teozrInA guru zrImAna dayAkuzala mahArAja hatA. atre Apela AdhyAtmika rAsa paMDitajIe saMvat 1741 nA mAgasara suda 10 ne reja mulatAna zaheramAM pUrNa karyo hato meha ane vive. khaMDa 1 le. deharA. cidAnaMda citta cAhazuM, praNamu prathamollAsa, teja tamasa jItyA chaNe, lokAloka prakAza. guNa anata gurUjana taNA, dayAkuzala bhaDAra, jJAna dAna dIye cheke, te praNamu sukhakAra. jJAna va sa sAramA, jJAna jyoti jagamAya, jJAna deva dilamAM dharuM, jJAna kalpatarU chAMya. anata siddhamAM jyoti e, sAdhAraNa mahAdhAma, muni manapa kajamAM dhare, sAre vachita kAma. nAnI paNa vacane karI, kahI na zake jasu pAra, Atama anubhavazu lahe, cidAnaMda vistAra. karma jAti bahu vargaNA, phira rahI che jasu pAsa; paNa tehane lAge nahi, nyu ravivAdala rAsa. puNya pApathI enahi, anupama jyoti abhaMga, janma kahe jogI re, udAsInatA saga. candra dIpamaNi bhAnunI, jyoti dezathI hoya, jaDatA dAhakatA tihAM, IhAM kala ka na kayA bhoga mAMhi vasatAM thakAM, pahocADyA daNa pAra, koDa varSa kaSTa karI, na taDyA bahu saMsAra.
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra29 paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. kAma krodha na rahe tihAM, jahAM jAgI e jyota, bALabuddhi jANe nahi, bhavajaLa tAraNa pita nAda vAda tapa mana dhara, Asana Aza nirodha, IzuM nara lAbhe nahi, svAbhAvika e bedha namo name sarasvati bhaNI, karma alukhatA dara, nAbhiputra brahmAthakI, upanI anupama nara. nirmala mAnasasara vase, avara mUkI parivAra, hasa keli tyAM nita kare, sarasvati vAhana sAra te sarasvati Atama nikaTa, vahe rahe niza dIza, avara kaI jANe nahi, Ika jANe yogIza. nIca gamana pASANu bahu, jaDatA jAla prakAra, avara nadI dUSaNa ghaNAM, e nirmala nirdhAra jIne vANI sarasvati kahI bIjI sarasvati nAhI, bhavya lokahitakAriNI, jayavaMtI jagamAMhI. DhALa 1 lI. (namaNuM khamaNa ne managamaNuM--e dezI ) zrI jayazekhara Akhe surindA, suNaje rocaka bhavijana vaMdA, adhyAtamane e adhikAra, mIThe mAnu amRtadhArA mUrakha mohadazAmAM rAce, lakika catura kathA kari mArca, kahI parane jJAna dikhAve, Apa prabedhamA kabahu nAve, paDhi guNa ratha vaDA pAI, zAnti dazA maname kachu nAMI, kyuM bhadraka gaja matI dhAre, paNa tenA guNa phala na vicAre zaMgAramAM bahu che nara rasiyA, zAntitaNe ghara viralA vasiyA, zIta tApamAM bahu dina hoI, zubha jANe mere dina kaI agni paDe je pacharatI, bahulA lAbha dharatI neMtI, candrakAnta je amRta varase, tehavA samarasa virelo pharase aNuvAvyA paNa vananAM dhAna, upaje nipaje ke nahi mAna; zAlinA jatana ghaNA vaLi kIje, uttama loko Adara dIje. - je >> 4 .
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 nikAvyadehana. sama rasa zAli sarIkho jANe, bIjA rasa tuccha manamAM ANe. samarasa anubhavatAM sukhadAI, bIjA rasa dukha rAce bhAI. 7. uttama nara uttama kula jAya, tiNa e bhAgyasaMge pAya; mUDha loka bIjA rasa seve, ataradaSTi te kabahuM na deve. sAce rasa samarasa rasa rAjA, zivamukha amRta Ape tAjA; kadina kapAya vikAra vidyAre, je seve tasu pAra utAre. vana tADIne mUkI tamAsA, pudgala parathuna paraNuM vAsA, jUhI rAmata jUThA pAsA, hAya rahyA kAMya paranA dAsA 10. attaravAsa suvAsamAM laNa, te nara jagamAM jANa pravINA; managaja samatA akuza dIje, adhyAtama amRta rasa pIje. viveka vIrane vAsa vasIje, samatA rasano svAda lahIje, bIjA rasa cA jANaje, narabhava kere lAhe lIje. zAnti ziromaNi navarasamAhi, gAvo tasu guNa mana ucchAhi; e savaMtA zivagukha Ave, moha mahipatine bhaya jAve. 13. kAma agni bIjA rasa bAle, samatA rasa sAhAma na nihAle; vIra viveka paraspara pyArA, meha rAyane e rasa khAre. 14. adhyAtama zailIne sAce, rAjanItimAM nahi je kA; vida kavitA guNane dhArI, te INa prathata adhikArI. 15. pahelI TALe zAntarasa gAye, udAsIna meM madira pAye, bhura bhavika jana manamA bhAya, dharmamadira kahe sukha savAyA. 16. deharA. AcArija kahe sAbhaLo, zAMtisaka je hoya. teha taNA lakSaNa kahu, parakhe je sahu keya. kALa 2 jI. (AnaMda samata ucareralAla-e dezI ) zAnti sadA rasa seviye re lola, kIje eha prIta sukhakArI re, brahma muddatta prAtano re lAla; tihAM kIje e rIta mukhakArI zAti sadArAma seviyuM re lAla. zAMti. 1.
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamadira-meha ane viveka. 231 ALasa nidrA be taje re lAla, Atmacintaka heya sukhakArI re, sthira mana tana vacane karI re lAla,jJAna nayanazu joya sukhakArI re. zAti. 2 kAmIne vAdI huve re lAla, daMbhI lobhI lola sukhakArI re; bahirmukhI kumatI sadA re lAla, gIta gAyana raga rela sukhakArI re. zAMti. 3. mujhANe Indriya viSe re lola, mAnI krodhano geha sukhakArI re, vizvAsaghAtI vakratA re lAla, turata dikhAve che sukhakArI re. zAti4. evA doSa jIhA nahi re lAla, tehija purUSa pradhAna sukhakArI re, reSa dhare nahiM dehavyA re lAla, mAna dIyAM nahi mAna sukhakArI re. zAMti5. ha kuNu kayAthI Avi re lAla, kuNa che bhAharU rU5 sukhakArI re, mitra zatru kuNa mAharA re lAla, moha mAyA e kapa sukhakArI re. zAtira 6. sabala sAthe zuM haze re lAla, kaI jyotimAM jAya sukhakArI re, vairAgye mana vALiyuM re lAla, Ima AtamathuM dhAya sukhakArI re zAti che. vya nayAtama Atama re lAla, eka nice nahi bheda sukhakArI re; vyavahAre bahu bheda che re lAla, tiNa mAhe bhava kheda sukhakArI re. zAti 8 aMtaraga bahiraganA re lAla, dharma paTa tara jeya sukhakArI re; paramANu merU zailane re lAla, evaDe atara hoya sukhakArI re zAti, 9. kAne pA5 suNe nahi re lAla, paradoSa dekhe na koya sukhakArI re, paDita paNa manatA bhaje re lAla, sama rasa sAdhe seya sukhakArI re. zAti. 10 sAdhya dazA sAdhaka bhaje re lAla, abhyAse nara jeha sukhakArI re, IndriyanI vRtti vaza huve re lAla, dekhe svarUpane te sukhakArI re zAMti11. bahirAtamatA mUkIne re lAla, atar Atama lIna sukhakArI re, rUpAtIta dhyAna dhAvatA re lAla, mUka prathama dhyAna tana sukhakArI re. zAti12. te paramAtamatA bhaje re lAla, samarasa sAdhaka jeha sukhakArI re deSa sakaLa dare huve re lAla, Ave jJAna cheha sukhakArI re zAMti13. bihu bhede sahu jIva che re lAla, bhavya abhavya prakAra sukhakArI re, bhavya te siddha haze sahI re lAla,abhavya phire sa sAra sukhakArI re. zAti 14 siddha te tIna prakAra che re lAla, dara Asana ne madha sukhAkArI re, pudgala arthe sIjha re lAla, aMtare kahiye siddha sukhakArI re zAti15. atara mu sIjhaze re lAla, te Asana kahAya sukhakArI re,
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 jainakAvyadAhana. re e kheDu vica je have re lAla, madhyama siddha sahAya sukhakArI re. zAMti 16. ilAM madhyama siMhane kahyu re lAla, Atamane adhikAra sukhakArI re; mAha viveka haMsa cetanA re lAla, viLa eneA parivAra sukhakArI re. zAMti 17. bhavika bhaNI pratizeAdhavA re lAla, kalpanA kIdhI ema sukhakArI re, yAna meAlyA pallava bhaNI re lAla, e paNa dRSTAMta tema sukhakArI re. zAMti 18, paramArtha sAdhana bhaNI re lAla, kIje eha upAya sukhakArI re; janma jarA du:kha meTIye re lAla,jJAna labdhi siddha thAya sukhakArIre. zAti 19. Atamane anubhava huve re lAla,pApa timira duHkha dUra sukhakArI re; dharma madira jJAna sevatAM re lAla, sAsatAM sukha bharapUra sukhakArI re. zAMti 2. DhAharA nizcaya naya nijaguNu karI, sadA virAje eha; Atama avikArI acala, vyavahAriNe dhari deha. mAyA nArI vaza kiyeA, cetana rAjA jema; mAhaviveka virata ta sama,vijana suNo tema vRddhe vacana anusArathI, e adhikAra karei, bALaka aTavI utare, gurUjana hAtha dharei. padmanAbha bhagavatanA, ziSya bhAvi aNugAra; dharmaci nAme bhalA, kaheze sakala vicAra. DhAla 3 jI. ( iMDara AMkhA AkhalI re--e dezI. ) jabudrIpa e jANiye re, gAlataNI para hAya, madhya merU nAbhi samA re, dIsate arakA joya; vika jana, guNo e adhikAra. nyu lAbha anubhava sAra, jyu pAme bhavaneA pAra, methI dakSiNa diza bhaleA re, bharata kSetra kahevAya, ratna lAbha leAbhe karI re, samudra nikaTa rahevAya. e varpiNImA huvA hai,tIna ArA bahu mAna; cothA ArA cheDe re, havA zrI vardhamAna, bhavika bhavika 1. may 4. 1. 3.
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-maha ane viveka. sAta hAtha supramANa che re, sevana varaNa zarIra, si ha lachana zobhe bhalo re, anavara zrI mahAvIra, bhavika0 4. tasa padapaMkaja bhamara nyu re, seve zreNika rAya, girUo zrAvaka guNe bhara re, magadhesara kahevAya. bhavikao pa. rAjagRhI nagarItaNuM re, saghaLA sukhiyA loka, sammadaSTi svAmItaNI re, vAdhe saghaLA thaka. bhavika 6. arine bhAva ratha cakrame re, lAbhe tehane rAja, tema pratApa vAdhe ghaNuM re, sAre sahune kAja. bhavika che. dharma artha kAmatIna ere, sAcave samaya sAvadhAna, deva parIkSA pahoMciyo re, dIpAyo dhamAna bhavikaTa 8. mInagrAhI rUpi dekhIne re, cUke nahi sadbhAva, samakita sAce rAkhiyo re, bhavajalatAraNa nAva bhavika 8 dAra kumAra bhAI putrane re,vAta saMbadha vicAra, avara AgamathI jANajo re,IhA na kA vistAramAM bhAvika 10, arihaMta bhakti Ade karI re,vIza sthAnakamA kevI, tIrthakara gotra bAMdhiyuM re, zuddha Atama muvisevI. bhavikA 11. samakitadhArI je huve re, apatita dhArA pAya, vaimAnika varacha karI re, avaragate navi jAya bhavikA 12 zreNika saMmati lAbhathI re, pahalu bAbu Aya, e kAraNa jANe IhAM re, pahelI narake jAya bhavika 13. rUdhIje dariyAvane re, arjuna bANa rekAya; rUdhIje vALa vIjaLI re, karma udaya na rahAya. bhAvika 14 svakRtabhAvanA bhAva re, nirjara te nija karma ati vedanA haze nahiM re, sthira raheze nija dharma. bhavikA 15. sahastra cerAzI varSane re, pAlI Ayu nidAna; gaja jIma garatA laghaze re, vArU vadhaze vAna bhavika16 mati mRta avadhi jJAne karI re,zobhato haze te; avataraze e bhAratamAM re, aghapAvakamA meha bhavika17.
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 jainakAvyadehana. deharA, pUche ziSya kiNe same, kuNa nAmeM jinarAya, kANu ThAme keNa puravaze, have guru kahe pasAya, DhALa 4 thI. (nala rAjere deza, hojI pigalahatI palANiyA-e dezI. ) e avasarpiNuM ema, hajI saghalI utarI jiNa same; bIjI utsarpiNa tema, hajI vadhato same duHkhane same. pehalo A ati duSTa, hajI utaryo bIjo lAgasI; e kAIka che zuddha, hajI megha ghaNu tyA varasasI. bhasama samI bhUmi teha, hojI tAtA nivAhataNI re; samaya svabhAve meha, hajI tihAM kizuM zubha Ima anusare. puSparAvarta bahu meha, hajI varasaze zubha dhArA karI; tyAra pachI kSIra jema, hejI varasaze dhRta dhArA dharI. mIThI dharatI thAya, hajI cIkaNuM bahu rasa sAraNa, prItamane saMga pAya, hajI kyuM nArI sukha dhAriNuM vasudhA vA vAna, hojI vRkSa aMkura prakaTa thayA, harSita huI jahAna, hajI vahAlA malyA kyuM dukha gayAM. samaya svabhAve hAya, hAjI bhUmi sabe vasudhArikA; prakaTayA parvata joya, hajI rAtri same nyu tArikA. sthira parabhAvathI ema, hajI upacaya caya hove sadA; pula paraNita tema, hejI bhagavaMta bhAMkho Ima mudA. bIjo Are bahu jAya, hajI trIje Are nikaTe yadA; INipaNe bharoM thAya, hajI caDhata paData rIta e tadA. deharA. mitra prabha sa bhUma valI, suprabha svaya prabha tema, dara sUThama subadhu tima, anukrame kulagara ema. tAtyagiri nikaTa haze, zAntidvAra pura nAma, kulagara hAse sAtama, sumati nAma abhirAma
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 235 paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka, subhAgI sukhiyo ghaNu, bhoga puraMdara kAma, sumati yathArtha sumatidhara, vadhatI hoze mAma. tasudhara bhadA bhArajA, zIla guNe ziradAra; zila sevananI kasavaTI, amadA prema udAra. pahelI narake pAthaDA, sIma te iNa nAma, tyAMthI zreNika AtamA, avataraze INa ThAma. mAnasarovara hasa kyuM, muktAphala sIpamAMya; bakukha avatArA, surata sama januM chAya cAde svamA dekhaze, sukha sUtI te nAra; mumati svamatizuM Akhaze, uttama svama vicAra. tiNa prastA AvIne, Indra kaheze ema; tIna bhuvana zirasehare, putra haze bahu prema, zubha lakSaNa mukha tAharI, yaNa vairAgara khANa, madiranI tuM kadarA, garbha kalpa tarU jANuM. sura nara kinnara madhupa gaNa, jasa pada paMkaja lIna; prathama tIrthakara hAyaze, adhika adhika paraviNa. ema kahI Indra gayA pachI, harSita tana mana hoya; garbha taNuM rakSA kare, patha bhojana le joya. tava dohalA purA hoze, garbha taNe anusAra, nava mAse adhike thaye, suta haze sukhakAra DhALa pa mI. (eka dinadAsI cheDatI, AI kRSNane pAsa--e dezI.) chappana dizanI kuvarI milI, sAcave nija nija kamma re; Asana kaMpe aviSe karI, jANi chanavara janma re, jagataguru janamiyA zubhadine, sumati ghara utsava thAya re, nArakI paNa sukha pAmiya, gAyo suravadhU Ayare jagaguru janamIyA 2. pa vAsA vasavA bhaNa, padmanI vRSTi bahu hAya re, devatA bhakti bhAve karI, samakita bIja paNa beya re, jagagurU0 3.
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 jenakAvyadehana. esaTha surapati Avaze, merU zikhare laI jAya re, janmotsava vividhuM karI, puNyane lAbha levAya che. jagagurU0 4. Anada ulaTa bhAvazuM, pUja racI bahu prema re, mAtAnI pAsa ANI dhare, kahe ho je kuzala ne kSema re. jagagurU0 5. hemanI keDI tyA varasIne, devatA sthAnaka jAya re; mAta ne tAta mana harakhiyAM, nirakhi putra suhAya re. jagagurU0 ka. padmanI vRSTi ,havI tale, paga paga huI abhirAma re; eno artha mana ANane, haze pAnAbha nAma re. jagagurU che. mAnavI dAnavI deva e, pAliye lAliye tema re; a guNa pAna pIyUpathI, tanutaNI puchatA ema re. jagagurU0 8. akathI aMka apa7re dhaNI, hAthathI hAtha valI lei re. kaDa kara haDa kara belave, suravadhU naravadhU kei re. jagagurU0 8. bAlakarUpa dharI devatA, belaze tehanI sAtha re harSa dhAre manamAM ghaNe, sahajazu je grahe hAtha re. jagagurU0 10. ATha varasanA yA jase, ApathI pIDita eha re, tAta Ima jANIne tehane, rAja deze bahu neha re. jagagurU0 11. tarUNatA sa padA sAhibI, atara eha tridoSa re; paththabhejana udAsInatA, je dhare tAsa bahu teja re jagagurU0 12. udyama deza sAdhanataNo, kI tiNe tiNa same Ayare. pUrNabhadra mANibhadra devatA, senAnI tasu thAya re. jagagurU0 13 yuddhanuM kAma te sura kare, anupama puNya pakura re; dAnava mAnaca devatA, sevAze AvI hajUra re. jagagurU0 14. devasenA nAma tava thA, bhUvanamAM bhUrI vikhyAta re; putrasama preme prajA pAlate, dhArata rAjyaga sAta re. jagagurU0 15. deharA. Ika dina sevaka vInave, suNa svAmI sasneha, mayagala mAtA mana harU, lopama sama deha, candrataNI pUrve jale, cAra dita gajarAja, Aja rAja Avya ache, ripu gaNu vaTikA vAja. A vANI teha tara eka
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa'Dita zrI dharma ma'dira-meAhu ane viveka. navi jANu Aye! kA, kiNa preryAM kiNa heta; Indra kIdhuM tujha bheTA, mUkayA e gaja kheta. hAthI gaNA tumarAjamA, e sama ! nahi eka; hastIzAlAye AviyA, ApathI dhari suviveka, rAjA AvyA tyA kiSNe, sevakanA suNI vaya; hastI rayaNa dIThA kharA, Anada pAyA nayaNu upayeAge karI nirakhiyA, bhagavata jJAna vizeSa, vaitADhaya vanavAsI karI, nA dhruvane dekha. bahu zubha lakSaNa dekhIne, paTahastI rAya kIdha, tasu besI karaze dharA, vimalavAhana nAma dIdha padmanAbha devasena valI, vimalavAhana traNa nAma, artha yukta Ni pare hAraze, bhAgavaze sukha kAma bhAga karma khapavA bhaNI, kevala karaze rAja, puNya pApaviNa bhAgavyA, na lahe dhama` jahAja, DhALa 6 DI. ( rasiyAnA gItanI dezI ) 237 3. 4. 5 6. 7. 8. lalI lalI lAkAtika sura vInave, guNasvAmI aradAsa, gunAnI, rAja dharA mUke! have mUlathI, dharmatIrthaM pagAsa; sunAnI, tu jJAnI tu dhyAnI dhyAye, tyAgI sAgI re hAya, sunAnI, ma'gI raMgI tu ahI nahiM, zivarUpI ziva taiya, sujJAnI, tu dAnI tu mAnI dIpatA, vANI suNI have teha; sujJAnI, dAna dharma dIpAyA deine, sAvana dhArA re meha, sujJAnI, lalI 3. varasI dAna te meha samAna che, nivRtti huI janma tAsa mujJAnI; pragaTI muci zarada manamA bhalI, nirmala jIvanAza, sujJAnI, lalI 4. pAtaka paka palAyA ti same, harakhyA haMsanA vRda; sujJAnI, sarasa huA phUla sadhalA khIjazu, vikasyA bhavi araviMda, sunAnI, lakSI pa. mukatA mAraga huA manaharU, sAdhu bhaNI sukha thAya; sujJAnI, sayama levA udyama tava kare, pitR paleAkare jAya. sujJAnI, lalI rR. lalI 1. lalI 2. d
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 jenakAvyadehana. trIza varSa paNa hoze tiNa same, putrane deze re rAja; sujJAnI; dIkSA utsava karaze devatA, saghaLA maLI surarAja; sujJAnI lalI ha. zibika besI suranara vRMdaNuM, nava nava nATaka sAja, vairAgI, jaya jaya dhana dhana zabda sahu bhaNe, sAdhe Atama kAja; vairAgI; lalI. 8. upavana AvI zibikAthI utarI, AbharaNa sakaLa utAra; vairAgI; namo name zrI siddha bhaNI kahe, sAvadya saghaLA nivAra; vairAgI. lalI9 ni mana AtmazuM bhAvatA, zatru mitra samatA re tAsa, vairAgI dharma pavana zIta sabalA jAlaze, giri dhIramavAsa. vairAgI. lalI 10. ghana ghAtI mAnI vRkSAvalI, dUra kare bala phera vairAgI bhAvata dhyAna kuThAra kare grahI, ekAkI Apa ra. vairAgI. lalI. 11. devatA nara tIrtha je kiyA, sabala parisaha jeha; vairAgI sahiyA vahiyA karma udaya karI, anuloma pratiloma teha virAgI. lalI. 12. bAra varasa pakSa tera upara thaka, leze kevala jJAna, vairAgI. samavasaraNa karaze murapati tadA, jemaNanI tasu mAna. vairAgIlalI. 13 kanaka siMhAsana Adi deI karI. pratihAraja aTha sAra, vairAgI dezanA deze madhura dhvaniye karI, bhavi janane upakAra. vairAgI. lalI. 14. samakita ke dezavirata keI, ke le sayama bhAra, vairAgI. saMdha caturvidha sthApanA haze, dharma udaya sukhakAra. virAgI. lalI. 15 ekAdaza gaNadharanI sthApanA, tripadI deIre kIdhavirAgI ziSya ghaNuM haze tasu sehathe, pragaTI Atama Rddhi. virAgI. lalI. 16. bhagavata deza videze vicaraze, tAraNa taraNa jahAja; vairAgI dharma maMdira kahe dhana vAsara ti, vAMdhIje jinarAja. vairAgI. lalI. 17. padmanAbha navara taNo, sAdhu guNe ziradAra, kAma kedha jItyA chaNe, dhamarUci aNagAra. kiNa prastA pUchaze, kaho svAmI mujae; kevaLa haze ke nahi, muja mana che saMdeha. bhagavAna bhAMkhe suNa RSi,sugrAma nAme grAma; tasa upavanamAhe tuje, kevaLa pada abhirAma.
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 paMDita zrI dharmamaMdira-moha ane viveka. DhALa 7 mI. rAgadhanyAzrI. ( bharata nRpa bhAvazu e--e dezI ) dharmaci ema sAMbhaLI e, le chAvara Adeza, mahAmuni seviye e. e Teka cAlI te tihA jAya e, tasu vanane paradeza mahAmuni 1. ekAdazamI pratimA dharI e, dhyAna dhasyA layalIna. mahAmuni lapakaNI kSaNamAM kari e, Avaze guNaThANe kSINa mahAmuni 2. terame kevaLa pAmaze e, lokAloka prakAza, mahAmuni kavaLa mahimA sura kare e, ANuM adhika ullAsa mahAmuni3. devanA du dubhi vAjaze e, jaya jaya zabda suhAya, mahAmuni grAmanA loka sahu Avaze e, vaMdana kAraNa dhAya. mahAmuni 4. gAmane codharI Avaze e, mahimA dekhaNakAja, mahAmuni camatkAra cita pAmaze e, dhanya dhanya saSirAja. mahAmuni 5. jApa hama kIje ghaNuM e, eke na Ave deva; mahAmuni aNuteDayA AvI karI eka lAkha jJAneM kare seva. mahAmuni 6. deve nahi leve nahi e, Adara na kare keya. mahAmuni darzana svane dehila e, te sura sevaka hoya. mahAmuni che. prabhutA lavalAme karI e, mAnava mAna kareI, mahAmuni anupama prabhutA ehanI e, samatA damatA dhare mahAmuni 8. rUDe rUpa sohAmaNo e, yavana lAvaNya jera, muhAmuni tapa japa teja divAkarU e, kaNa kriyA paNa ghora. mahAmuni 9. ema ulasita pariNAmazue, bhAvabhakti manakAma, mahAmuni caraNa kamaLa vAdI karI e, besI yathAyogya ThAma. mahAmuni 10. dezanA deI rahyA pachI e, ekAMta velA pAya, mahAmuni grAmaNuM kara joDI karI e, pUchaze citta lagAya. mahAmuni 11 tuma darzanathI pAmiyA e, vismaya vAra vAra, mahAmuni tameM koNa kayAthI AviyA e, e rUddhi kare prakAra. mahAmuni 12 te virataMta kIjiye e, nyu mane AnaMda thAya, mahAmuni vacana sudhArasa pIjiye e, bhavanI pyAsa bujhAya mahAmuni 13.
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 jenakAvyadehana. devAnuM priya sAbhaLo e, moTuM caritra che eha, mahAmuni sthira mana karI zubha bhAvazuMe, dharmaupara dhari neha mahAmuni 14 prathama khaMDa pUro thayo e, sAte DhAle sAra, mahAmuni dayAkuzaLa pAThakavarU e, tasu sAnnidhya sukhakAra. mahAmuni 15. dhamamadigaNI kahyo e, padmanAma adhikAra, mahAmuni muNatA bhaNatA zivakarU e, zrI saghane jayakAra. mahAmuni 16. khaMDa 2 je. deharA have bIje khaMDa bolaze, Atamane adhikAra, ALasa ugha tajI karI, suNajo bhavi cittadhAra. grAmaNa pUcho tehane, uttara Akhe ema, rUddhi siddhi jinavara lahI, dharma rUci kahe tema. sthira vasatAM sasAra pura, nAme nagara kahAya; anata jIva loke bharyo, vRtaghaTa kere nyAya. huA hone je a che, grAma nagara naga rAzi, e sahu te purane ache, eke khuNe vAsa svarga mRtyu pAtAla e, pATaka tIna prakAra uttama madhyama jaghanya jIva, vasavAne vyavahAra kamI kITaka AMda karI Idra abha sahu jIva, Apa ApaNA ThAmamAM, magna rahe nizidIva. kayu kAmaNa kaNa pura kiyAM, vAsa ne cheDe jAya, dukha dUSaNa dekhe ghaNa, tehI Ave dAya. avara nayara prAye have, vAsaka de udavAsa; adhikArI e nagaranI, kadI na hove nAza. AvADhA sama udhi sahu, krIDA girisama mera; gati Agati nATaka tihA, haya rahyAM bahu vera.
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-moha ane viveka. 241 tie nagare rAjA che, hasarAja abhirAma, Atma daSTI ulabe, tAsa kahu guNa grAma, 10. DhALa 1 lI (nAyakAnI dezI, athavA tasu varaNa mRgAvatI ra-e dezI. ) sa sAra nagarIne dhaNI re, anupama rUpa nidhAna re, sebhAgI guNa tehanA keNa dAkhavere lAla, kare sahasa vidhAna, bhAgI hasarAjA guNa sAMbhaLo re lAla, pAvana kare nija kAna re. gAbhAgI haMsatra 1. pratyakSa kei ehanA re, guNa maNiyaNa prakAza re. gobhAgI kaI agama apAra chere lAla, ujajavala guNa himarAzare bhAgI. haMsa2. keTi jJAne 2the bhaNe re, kaI tapa tape lokhare sabhAgI, te paNa sakaLa svarUpane re lAla, kahI na zake mukha bhAkhare, sobhAgI hasa. 3 aguli merU upADiye re, bAMhe samudra tareya re, bhAgI. evA zarA sAMbhalyA re lAla, nRpa guNa sahu ne dhare re, bhAgI. hasa4 eka samayamAM sacare re, lokane ane vega re, sahabhAgI eka samaya avara na ko acchere lAla jAgatI jenI tegare bhAgI haMsava pa. jJAnasAgara paNa e sahI re, samakita motI jethare, sabhAgI gratha artha laherAM ghaNI re lAla, pavana vibhAva che nethare sobhAgIhasa6 svAbhAvika guNa jehane re, kevala jJAna vilAsa re, sahabhAgI sUrya jyoti nyu jAgatI re lAla, dIpAve AkAza re. bhAgI. haMsa che, varNAzramaNa paNa nahI re, raga viraga na thAya re, sobhAgI saghayaNa sahANae nahi re lAla,ala svarUpa suhAya re bhAgI. hasa8 Arya anArya e nahi re, bALa na buddha eha re, gobhAgI jaMgamasthAvara e nahi re lAla, dhULa na nahAnI dehare. bhAgI. haMsa . rUpI rasiyo e nahi re, gadha na leve koya re, sebhAgI pharase nahi e pharasane re lAla, jyoti ravarUpI soyare sobhAgI hasa. 10. nirmaLa sphaTikataNI pare re, nizcaya naya karI joya re, sahabhAgI karma upAdhi malyA thayAM re lAla, bahuvidharUpI hoya re bhAgI... hasa. 11 paraguNane vaza AvI re, nija guNane visAra re, bhAgI
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 jenaHvyadehana. cara sthira saghaLe sacare re lAla, azuddha yoga prakAra re. sabhAgI hasa12. kASThamA pAvaka pAIye re, tilamAM tela nyu hAya re; bhAgI gAramA ghI bhAliye re lola, mATImAM hema hAya re. bhAgI. hasava 13. kSIra nIra nyAye karI re, hAya ra eka meka re; bhAgI dehamAMhe ra lakhe re lAla, jasu haiDe suviveka re. sabhAgI haMsa. 14. pacabhUta bheLAM kare re, nAma kama vaza pAI re, sahabhAgI senAnI sUtradhAra jyAre lAla, senA rathaga milAya re. sobhAgI hasava 15. sakala padAratha lokamAM re, dikhalAve che ema re; bhAgI. dIpaka tama nizi madire re lAla, pragaTa prakAze tema re. sebhAgI haMsa. 16. kartA bhaktA e sahI re, gamanAgamana vicAra re, saubhAgI jaba laga karma viTiyo re lAla, tava laga e vyavahAra re. bhAgI. haMsa17. eha vinA jaga zUnya che re, cadra vinA jema rAta re. bhAgI vana kamala nayaNA vinAre lAla zobhe nahitila mAtare. sobhAgIhasa 18. AtamanA guNa AkhiyA re, dharma ci aNagAra re, sobhAgI dharmamadira kahe sAbhaLo re lAla, have paTarANI vicArare. mobhAga hasa 19. cetanA rANI rAyanI, camakI caturA nAra, pratimazuM rAtI rahe, gharanI jANe sAra. savita prajJA cetanA, Atapa jyoti udAra ItyAdika jasu nAma che, vividharUpa vistAra. mUla rUpa kevaLa dazA, anupama mahimA nidhAna, yu katrima tinase nahi, paramAspada pradhAna. teha rUpa Atama nikaTa, rahe na dekhe eha; jJAnAvarNAdika ghaNuM, lAga rahI che beha. bIju rUpa rANItaNu, buddhi Iye vikhyAta; anata guNe hINo ache, mUla rUpathI gAta. pAcasu maLatI rahe, zravaNu manana pacAra, bhUpati karaNI je kare, buditaNe anusAra, buddhitaNAM be rUpa hure, kubuddhi subuddhi vizeSa
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-mehu ane viveka, 43 nyu dharatI ekarUpa che, khArI mAThI dekha mubuddhi kubuddhi beu gharaNa vyavahAra vartaNa kAja, sUrya chabI nizi mukha ache, INipare vidhare sAja mubuddhitaNe vAre kare, bhUpati uttama kAma. kubudhitaNe vAre kare, pApataNo je dhAma. gubuddhi zIkha sukha dAkhave, rAjA nA dAya, pathya ane hita zIkhave, prAye madhura na thAya kubuddhi nArIzuM narapati, ahoniza rAkhe raga; nadIpUra dhanane dhaNI, Dhale nIcacuM saga. DhALa 2 jI. bIlInI dezI (sItAtA rUpe raDI, jANe AbA kAle suDI he sItA ati rahe--e dezI) tiNa nagarI eka nArI, vase bhAyA kAmaNagArI he mAyA mana mohe karma prakRti nAma bIje, A madAmanikA trIje ho mAyA1 kAma kutuhala jANe, tiNa saghalA gharame ANe che, cacala vijalI jesI, camakaMtI cAle tesI ho. bhAminI bhAge bhalerI, tima malApe zerI zerI ho, hAva bhAva bahu jANe, tima naranA mana vaza ANe che bhAyA. 3 phUDa kapaTanI geha, jasu haiDAne nahi cheha hai, sele kaSAya zugArA, sajI cAlI rAja dvArA hA dIThe rAyatiNa nArI, ca cala caturA ati sArI che, AkhataNe purakAre, rAya kIdho ApaNe sAre che, mAyA. 5 bihuM rANI zuM mela, karavA vAMche che bhela ho mAyA mubuddhizu mAMhI a gIDI kare mukhanI vAta te mIThI he mAyA 0 6. kubuddhi zuM mahA prema dhArI, kare mAhomAhe yArI ho, nava nava rAga vilAsA, dekhAvI rAya kiye dAsA he mAyA. 7 hasa rAjA vasa kIdho, mAyA manavachita sIdho ho, anata dalika puNya pApa, badhana bAdhyAM bahu vyApa he mAyA- 8 rAjA mana navi kepa, nava navalI prIti Ape che, mAyA0 mAyA sAyA mAyA bhAyA bhAyA. mAyA mAyA mAyA
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadohana. mAyA 9. mAyA khAvyA. paNa vaDavegI, jAya siddha zIlA laga tegI hai. bharatAM ne bha bhere, satbuddhizu manasA phere hA; mAyA kumudditaNA ekArA,ame sumuditaNA vase vArAhA. mAyA 10. mAyAnuM kyuM mAne, samruddhine z2IdhA kAne hA, yhiMza ghaNI prIta, valI mAyALu ghara rIta mAyA mAyA 11. 244 rAjA AgaLa mAyA, duddhi guNa vade savAyA haiA; duddhi mAyA maliyAM, aniza mANA raMga raliyAM hA. subuddhine vAre vAse, piyu nAve tehanI pAse hA; sumuddhine kA nahi mAna, mAyAnA vA vAna ho. sumuddhi rANI ima dhyAve, have prItama hAtha na Ave he; sAcI vAta e joi, leAka paradharabhajA hAI hA. bahenaDa zAkya e merI, mAyAye te paNa pherI ho, gharanA bheda e bhArI, tiSNu kAMi na phare sArI hA. me nArI e pAsI, IthI hu jAu nAsI heA; kAmaNa karI piyu khAdhyo,tanu bagaDayA anna blu rAkhyAheA. nArI caritra che bhArI, mA viSNu kuNu jANuhArI he; nRpane sakala batAvu, je avasara sakharU pAvu hA. avasara Apava lIje, navale tapa kayuhI na dIje hA, avasara nadiyAM tariye, nava pUra na bharavA kiye hA avasara veDha nivAre, budha tehija velA vicAre he; subuddhi isyu mana ANI,kAIne na kahIhita vANI hA. dArA mAyAthI mukha sevatAM, putra thayA padhAna; mAru nAma jaga pagaDA, vAdhyA sale vAna. mAthakI mAyA have, mAyAthI mA jANu; azuddha nizcaya naya jaoNvatA, kataNI e khANu khIjathakI sahakAra che, sahakAre pathakI ikSu nIpaje, IthikI khIja hoya, parva hAya. mAyA mAyA 12. mAyA mAyA0 13. mAyA mAyA 14. mAyA mAyA 15, mAyA mAyA0 16. mAyA mAyA 17. mAyA mAyA 18. mAyA mAyA0 19. 1. 2. 3.
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 jenA dehana. deharA. rAjA have nija niti, sabhAre savAra; mAyA sAdhAraNa vadhu, sevyAM eha vikAra. subuddhi priyA meM tAharIzIkha dhArI nahi kAya; te e cotaraNI pare, baMdhana evaDAM thAya. proDhI pAvana tuM priyA, nirmala gaMgAnIra; te te tuM guNa AgalI, hIra kSIra daMDIra. tuM ciMtAmaNi sArikhI,me cheDI mati mUDhaH mAyA kAca kare grahI, jaga saghalaI huM. DhALa 9 mI. (vIra suNe mArI vinatI-e dezI) piyu Akhe priyA sAMbhalo, tujha maheTI he jagamAMhe mAma; para upakArI paragaDI, AvIne he kIje nija kAma. piyu 1 gharanI seha gharaNI hAthe, e vANI ho meM sAcI dITha; kathana na mAnyu tAharUM, parasage ho ho hu dhITha. piyu2. tu prasAdathI pAmirye, nija padavI che je tribhuvana rAja; tujha viNa dAsapaNuM bha, paradharanAM he kIje che kAja. piyu3. kayAM bAMdhyo kyAM rUdhiyo, kayAM paDyo che jyAM vIMTayo joya; kyAM masalya kyAM hata hue, mAM kiMkara che kayAM sevaka hoya. piyu4, hAla hukama huye kihAM, nirdhAniyA ho kIdhI bahu jAta; nava nava raMga kiyA tihAM, meM saghalI he na kahAye vAta. piyu5. tuja viraha vArU nahiM, meM jANyuM haze have pAmI zIkha; mAyA manamaMtrI malI, mujha kI ho INa Apa sarIkha. piyu che. meM mAtrI mahoTo kiyo, INa kIdhA hai mujha eha prakAra; svArathiyAM saghalAM bhaLyA, have sudari ho tuhIja AdhAra. piyu che, vAche ravine zIta me, jala vAle ho nAvane dhAya; daga vaMche aMdhaka narU, tamamAMhe he dIpaka Ave dAya. piyu 8. iNa pari huM have te bhalI, citta cAhuM he mUkuM parasaMga; "
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ , paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka rapa7 dInadayAla dayA karI, have rAkho hai mujhase tI raga. piyu. 9. zIlavatI sAcI tikA, je na taje he pati ApadamAMya, sayaNa tike sAcA sahI, dukhamAhe ho kADhe grahi bAya. piyu. 10 meM avahIlA je karI, te khamajo he tu suguNI nAra, ropa rakhe maname dhare, Ima bolyA he bhUpa vAraMvAra piyu11. iNa avasara dubuddhi rANI. aNacinhI ho AvI tiNutAma. tAsu bhathe kari trAsavI, mA beTI he jaye nija dhAma piyu. 12 bahu divase maliyA hatA, manamatrI he nivRtti viveka, subuddhi rANI sAthe hatI, nRpa pAse che AyAthI cheka piyu. 13. dekhI zake nahi durjana, sa ta melo ho tehane na guhAya, dharma madira dhana te narU, je na kare ho veDha roDa upAya. piyu. 14 deharA r , mAyA nArI pravRtti che, e paNa AvI tetha rAjA maMtrI kubuddhi vaLI, malI rIli beThA jetha 1 TALa 1 mI ( dezI hAjaranI, athavA kAla ana tAta, bhavamAhI bhamanA che je verana sI ) (e dezI ) AI nArI acAna, tInuM milakara ho narapatinI kane, ola diye ema, e kSu AI he je kIdhI mane. 1 amazu evI prota, phira ama zekaDI ho mukha kayuM lagAye, ahoniza kIje meva, jIjI karine ho tujhane gAiye olabhA valI ema, matrI ne paNa ho mAyA uccare. prakRti burI kayuM nArI, rAja padhAryA ho nivRttine ghare. dUti tattvadara mUkI, te bolAI ho subuddhi bhaNI hAM, nibu rasanI nAya, dIsato heja he bhilatA jihAM tihA bholo tuM mane maMtrI, e mujha vAtA ho sAcI che sahI, subuddhi malI je etha, te muja prabhutA che sthiratA nA rahI. 5.
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra58 jenakAvyadehana. Ima samajAvyo matrI, mAyA nArI ho vacana kahI ghaNuM; prakRti bhaNI kahe ema, karaje putrI ho Aloca manataNa. 6 dezavaTAnI vATa, nivRtti nArI ho jiNa pare e lahe; kIje teha upAya, te e prabhutA he nija hAthe rahe che. viSamati piyunI jhAlI, Alasa mUkI he kAma kariye; tujha sakhiyA pacavIza, kiriyA sArI ho sAthe lIye. 8. kAyikyAdi prasiddha, dhIrA dhIrA ho nava nava nAyakA, e paMcavIzamAM Ika TAlI, IriyAvahiyA ho tujha ne lAIkA. i. nivRtti nArI jeha, Izuzu nA he ubhI nA rahe, bhAre che vizvAsa, vIza tI ho tujha AjJA vahe. 10 e sakhiyAM abhirAma, jINa jaga saghaLe che je kiye bhale; sabale same sAja, nivRttisetI ho have kara sAphalo. 11 covIze leI sAtha, piyuzu khele he nava nava ragaNuM, sakhIyAMnAM sukha dekha, piyuDe mohyA ho pramadA sagaNuM 12 vibhrama vividha vilAsa, mukhanA maTakA he laTakAM ati malyAM, gAyAM vAyAM gIta, prItama -The hai mukha pAsA DhalyA 13 deharA, kahe prItama suNa tu priyA, manamAhi lIje huza, navi pUrU je A jathe, te tuja galAnA suMza. pravRtti kahe suNa sAhibA, nivRtti tArI nAra; te muja haiDAmAM sahI, vejha kare nyu sAra. gemukha gharaNI e ache, thADhI zIlI sAra; barakataNa para paDe, enI vAta apAra tamathI paNa gudare nahi, bhAje karaNa vikAra; garava mahelI gehinI, eno ulaTA cAra. mAtA paNa che ehanI, sUbAnI siradAra; vairAgaNa zI vAvarI, na dhare lokAcAra dAvatI jANa karI, rAjA dIdhI cheDa,
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. 259 nija putrI paNa tehavI, sarakhA sarakhI joDa gIta gAna gAve nahi, hAsya vilAsa na keya; snAna pAna valI mAna nahi, vyasana rasana navi hAya. je amane dIdho che, ulagaro adhivAsa, dezavaTo nivRttine, dIje e arasa, nAgaNa te mukha viSa kahI, vIMchaNa puche vipa hoya, zakya nIca ke sApiNI, Adi ati viSa hoya sAlataNa pare kADhave, nutatI e nAra, te amane sukha upaje, jIvana prANAdhAra DhALa 11 mI. (rAga dhanyAzrI-kuvara i manacitave, merI bahena kahe koI arija vAta-e dezI) e aja mAnI matrI, nivRtti kIdhI vidAya, A pada teha satI taNI, kavijana ho kayu varaNuM jAya, mAyA mana utsava ghaNo re, (e Teka ) have sIdhyAM ho salAI kAja, udyama saphaLa e huo re, have hasI he mohakuMvarane rAja bhAyA. 2. paravaza paDayA je mAnavI, vaLI kAmaNI re hAtha, tasu buddhi yAminImA sahI, nahI uge ho nyAne vAsaranAtha mAyA. 3 mAtA pitA paga lAgine, nija putra sAthe leha nIsarI nivRtti tihAMkI, patha cAlI hai 5thI pare teha mAyA ja niSka Taka rAja have hue, nIsarI nivRtti nArI, pracaMDa pavane preriye, jema cAle che dhvaja acala cAra mAyA5 Ima mana matrI daha dize, bhamI rahyA ahoniza tela, kSaNa eka pAcho nahi vaLe, vadhi tRSNa ho nAve tasu che. mAyA 6. dubuddhi mAyA pravRttizuM, bhIne rahe nizi dIsa, vaLI vInavya saghaLe maLI, have pUro hoItanI je jagIza bhAyA che mohane rAjA kIjIye, e adhika mana utsAha; tujhazuM saghaLo hoya, e avasara ho lAbhIje kaha. mAyA 8. suta sahita nivRtti paNa nahi, sadabuddhi rAjA dara, varaNI jAya, ughama saphaLa e ja chee
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 jainakAvyadohana mAyA 11. ApaNA adhiSati e kihAM, sukha hAse hA sadhaLAM bharapUra. mAyA jorAvara e odha che. nijaguNe karI vikhyAta, Aja udaya enA ache, DhIla na karA heA have aihija vAta; mAyA0 10. mana maMtrI mAnI vAratA, meAhane rAjA kI; ati dhaNA vAjA vAyA, manamAMhe haiA sadhaLAM thai siddha. heAkAra karatA narapati surapati sudhalA jeha; dhrujAvyA mAha rAjA thaye,ati ananI hA tIna bhuvanameM je. mAyA 12. mA rAya paNa have matravI, mAniyA atihI udAra, kSaNa eka aLagA nahi kare, mukha Age hA sadhaLA kAmadAra, ati samULa rAja vadhyu ve, jema vadhe vaDa jala pAya; gukha bhAgave meha bhUpati,nIta navalA he AnaMda mana thAya. guNavata gurU pAka 12, zrIdayAkuzala ullAsa, tamu ziSya dha madira kahe, e khInne hA khaDa mehavilAsa, mAyA0 15 mAyA 13, mAyA. 14 khaMDa 3 je. dAharA pArzvanAtha prasAthe, pragaTe nave nidhAna, aliya viA dare hare, japatA jehanuM nAma. mAharAya have ciMtave, nagarI avidyA nAma; purI purANI che sahI, te sakharI mujha ThAma. sAja karI rahiye" tihA; bhaya kainA navi thAya, rAjAtI e nIti che, na rahe ekaNu hAya. dhananIrI dharaNI mahu, vividha kare vicAraH guNavata te gA+-la nahiM, svAratha sAthe sAra. dhruma ci tavI pura saja karI,sadhalAM leAka vasAya, saMsArI prANI bhaNI, dIThAM Ave dAya. 1 2. 3. 4. 1.
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamadira-meha ane viveka. re DhALa 1 lI. (pAcamI tapavidhi sAbhaLo-e dezI ) nagarI nirakhe mehanI, nAma avidyA jA re, zabhA sakharI tehanI, nIke niviDa nivAsa re. nagarI 1. traNa ajJAna trikeTa che, te nagarInI pAse re, kesIsA sehe jihA, kamI prakRti prakAze re. nagarI . deva naraka pazu mAnavI, e gati cAra pratolI re; tIkhI tRNuM khAtikA, ati uDI tasu delI re. nagarI ramaNI bhaga te vADiyA, mukha kamale karI sehe re, samara kuvara ramatA rahe, yavanapa mana mohe re. nagarI, pApa aDhAra taTAka te, te ati uDA dIse re, zaTha haThavAda te khAla che, unmAda jala tihA hise re. nagarI 5 kIDA vApI kAminI, zragAra rasa kari gADhI re, karapadakamale zebhatI, saralI sudara TADhI re. nagarI . kAmAsana Asana jihA, corAsI bajAre re, pariNAma kSaNa kSaNa chavaDA, tehija ghara vistAra re. nagarI. 7. nagarIvica je loka che, te te madarA mAtA re, nagarIne cheDe vase, te kachu sarala karAtA re. nagarI. 8. cheDe lAbha leka je, manamAM harSita thAya re. thaDe alAbha je narA, dIna thaIne jAya re nagarI 9, mamatvopadrava devatA, nagarInI rakhavALI re, sAnnidhya khabara bhalI kare, nyu vADImA mALI re. nagarI. 10. nAce kude keI narA, keI vAda vicAre re, nade vade kaI stave, kaI yAcaka vAre re. nagarI. 11. kepe rope garvane, je karaNa na Ape re, Akrada rAvana keI kare, mithyA mati ati dIpe re. nagarI. 12 dhasamasa dhadhAmA phire, zikathA vikathA kArI re, gAve vAve kaI narA, kere kapaTanI sArI re. nagarI17,
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenakAvyadehana. nivicAra sahu lokane, rAjAnA ati rAgI re, nagarI varNa ehavI, meha rAjA vaDabhAgI re. nagarI. 14 dAharA. have rAjA varNana suNe, valI ehano parivAra kavi kalpanA upamA karI, kahe saghaLe vistAra. 1. DhALI 2 jI. (dezI kumakhaDAnI athavA raMgIle sArathI--e dezI.) mUddha sagati parakhada bhalI re, mahela kuvAsanA tetha, mahIpati mohanA, sihAsana tibhraMza che re, chatra asa jama jetha. mahIpati1. kharza nibhracha kara grahe re tera kriyA agI sAra, mahIpati pAce Indriya paravaDI re, pAi hathiyAra mahIpati 2. arati ane rati be khaDI re, cAmara DhAlaNahAra, mahIpati pAkhaMDI bahu poliyA re, svAmI dharma siradAra. mahIpati. 3. bahuvidha sattA naTa tihAM re, nATaka kare udAra; mahIpati kAmika zruta tihAM gAve re, rAjAne sukhakAra. mahIpati4 bhujabalI bhImataNI pare re, mRgAra sakhara kareI, mahIpati cArvAka mitra mAnato re, adhika mAna dhareI. mahIpati pa. paTarANI jaDatA kahI re, guNa gaNa rUpa rasALa; mahIpati tasa kukhi kadara kezarI re, madana putra vaDa bhAla. mahIpati 6. rAga depa Arabha vaLI re, e paNa putra che tAsa, mahIpati jorAvara sagaLA ache re, jIpa zake kuNa jAsa. mahIpati che. cintA pramukha putro ghaNI re, raNa karavAne ghara, mahIpati bhAInI pare bhaDa ache re, dina dina adhike nara, mahIpati. 8. karma kriyA jANe ghaNI re, matrI mithAdaSTi, mahIpati chApa dharI jehanI narA re, hIDe saghaLI sRSTi. mahIpati 9. duSTa yoga mananA cheka re, tehija sAmata sAra; mahIpati sAta vyasana eve sadA re. rAjyataNuM AdhAra. mahIpati. 10,
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDita zrI dharmama`dira-meAha ane viveka. mahIpati hIpati 11. hAra; malika rAjAne acche hai, krodha mAna leAbhAdi, dabha jorAvara jodha che re, paga iga jIpe vAda. senAnI pAda che re, 6 karaNane jaidha, zAnti mAhA subhaTA bhaNI re, jItyA jeNe rAdha. caDabhAva kADhavAla che re, taskara jhAlaNa zeTha chaThThA vyAkSepa che re, mahAjanane sukhakAra. pApa parigraha ati dhaNA re, tehija adhika bhaDAra; saMga kusaga dANI tihA re, pureAhita pApa pracAra ALasa zayyApAla che ke, zaTha heThe chAhaladAra, nikakAMnugA dhaNA OM, kukavi bahu sura tameAlI prema rAga te re, mukha zAbhA harSa zAka gemala che re, krIDA kaiAtuka sAra parakAra, viSaya vikAra cAkara ghaNA re, evA dharma maMdira dhana te nA rAjya padUra, vase dUra. mahIpati mahIpati 12. mahIpati mahIpati. 13. mahIpati mahIpati mahIpati mahIpati mahIpati mahipati mahIpatimahIpati 263 re, mAthakI dAharA. have nivRttinI vAratA, suNo bhavijana te, zIla satya manamA dhare, sAdhavI lakSaNa evu 1 DhALa 3 jI. 14. 15. 16. 17 dharma ra ( kama parIkSA karaNa / vara caNyeA re, e dezI ) dha sahAya karI kAmanI calI re, nivRtti nIke nura, Apad sa padamA je sthira rahe hai, naranArI te zUra mAha mahipatine bhaya nAsatI hai, pavanatI pare te, suta sakharA paNa sAthe zu kare re, bhAvI nacaleM je mAraga lAdhyuM| ati dhaNA kAminI re, thAkI rANI thAya, visAme mana jANe lIjIye re, sakhare Ama sahAya brahmapurI ika bhAlI bhAminI re, hAM rahevAne lAga; matra pavitra pANI karI chATiye re, pUje valI Aga. dharma dharma 0 dharma 0 1 3. 4
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra64 nakAvyadehana. bhAra pila lAkaDa A rIra, bali zi svadeTa yajJa sthaMbha mAMDyo che tyAga karI re, sakala sajhAI sAra; vedapAThI brAhmaNa mukha ure re, vedakaThe uccAra. dharma, 5. bhASa ane java tila sahu bheline re, hama kare bahu bhAti; khIjaDa pIpala lAkaDa meliyA re, dharma taNI mana khAti. dharma, . chAganA kAnamAM mAtra bhaNI karI re, bali kare brAhmaNa te devane tRpti hoze ehathI re, saraga hoze svadeha. dharma che. nivRtti evI hisA dekhIne re, manamAM citte ema; brAhmaNa te sama dama kSamatA dhare re, jJAnI nirmama hema. dharma, 8. mana sucikAraka sa toSI sadA re, tyAgI karUNAvata; satyavAdI sudhA brahma pArakhu re, Araja anupama sata. dharma che. bhrama bhulA e brAhmaNa nAmathI re, gaDarI pravAhe loka; vedama kari chAgane svarga che re, mana vAMchita lahe theka. dharma, 10. chAgataNI pare vahAlAne karo re, sakharI gati upacAra; durgatiyuM kAM mUke bApaDA re, veda upara eka tAra. dharma11. vedamatre karI kanyA vyAhiye re, te paNa vidhavA thAya; matrataNI ja zakita tihAM gaI re, lyo parato mana lAya. dharma12. vedapAThI brAhmaNane tADatAM re, pIDA na huve lagAra; to te chAgane pIDA nahi huve re, mAtrazakita zrIkAra. dharma 0 13. siha sapane yAga kaze nahi re, bApaDA bakarAM anAtha. balaghAtI deva ache sahI re, tabalAne kANu sAthe dharma. 14. paramezvara e khAvAM sarajIyA re, ehavu bole eha; khAdakathI paNa pApI Agale re, hiMsA dIpAve te dharma 15, yAgahisAne hisA navi kahe re, cArvAka matane dhAra; prANa hare je pacendriya taNuM re, laghu jIva kahI sAra, dharma0 1. - te sarga tIrtha jalane kahe re, pUje gA pazu maMda; vidhArIne guru karI sadahe re, deva agni sukhakaMda. dharma17. e saghaLA muka zakya pravRttinA re, pakSapAtI paradhAna; ema jaNane nivRtti nIsarI re, dhare tema dharmadhvani dhyAna dharma. 18.
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 paDita zrI dharma maMdira-mAha ane viveka. dAharA visAme levA bhaNI, valI jovuM kAi gAma, krUratAM eka dIThuM tihAM, brahmamatInu ThAma. vairAgI beThA ghaNA, kArpina vasana dharei, hAtha kama Dela daMDadhara, japa akSamAla dharei, sthAnaka vArU dekhane, sutazu kheDI ThAma; eka brahma jagamA che, zabda suNyA e tAma. DhALa 4 thI. ny . 3. ja dbIpa majhAra, bharata kSetramAhe, e dezI suta khelyA sahu mAta, vacana huve tIke, je kAi tattva sama jANiye e, bhalu, dave, sahu aa che, brahma vinA sakha blU, ekAMta matadharU, sAdhaka vyavahAra jeha, nirata kAraNu nizcayane grahe aha, kIriyA khATAthu vaNaze nahi e. 2. prathathakI kare medha, tapa japa khapa kare, udyama paNa mukhathI khele ema, e naya pramANa syAdvAda nahiM etha, je sAce sahI, sakala rasAyaNa kapaTI phuDA eha, svapara rUpatu, paramArathanA valI kahe jagamA eka, Atama vyApiyA, brahma svarUpI nyu AkAro candra, ekaja che saho, jala pratibiMba tR upaje viSNuse bhUra, jalakalleAla blyu, nAna! mahATA paNa te eka svarupa, avara na kALe, eha artha kahe ke uttama ke nIca, ke sura nArako, araja mleccha ke ke nArI ke khja, ke nar tiryaMca, mArapiccha sama ke paDita ke mUDha, ke 27 rAjavI, tyAdika ka na mAne heta, sahaja svabhAva e, bheda 265 ilA rahevA bhana nANiye e. 1. uraheA avala kha e siddhi e, savi Acare e; navi uccare e. 3. sAdhaTTa e, bAdha? e 4. ehue e, e e dIsatA e, hIsatA e. 6. Akhiye e, sAkhIye e, cha, anusare e, khadurI kaTakanI pare e 8. AtamaguNa paryAya, anata mAne nahi, meAle khAlakanI pare e; . pariNAmI e dravya, Atama pula, sattA zAzrvatarUpa, nija nija dravyanI, eka vivecana nA kare e 9. maryAdA ke nahi eH
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ janakAvyadehana. dravya ane paryAya, bhedabheda je, svAdvAdI samaje sahI e. 10. hA nava sIjhe mAu, viveka sute kahyA, mAtA vacana pramANiyo e, uTha calI pathamAhI, putra prerI thakI, bheda bhalo mana ANiye e. 11. deha. subuddhi sutA have cAlatA, tApasa Azrama dITha, visAme IhAM lijiye, sakharI chAyA mITha bUDhA tApasa ati ghaNA, jaTA jUTa bahu bhAra; hAtha akSamAlA ache, nAma nArAyaNa sAra. ziSya ghaNuM cihu diza jaI, mUla kaMda phala leha; vanavIhI ANe ghaNuM, bhejana arthe teha. zuka sAro pakhI bhaNI, rAma nAma zIkhAya, pAdapa sIMce vArizuM, dharma na dhama upAya. nivRtti nArI citave, e paNa mohe lIna, zima dama karUNA ke nahi, jJAna guNe karI hIna. bhaktA bhAminI ba tajI, bhajI na atara daSTi, koDa kriyA aphalI huve, nyu ukharame vRSTi. Abha mithAmati ghaNa, niravadya nahiM e hAya; zAMta thayA paNa chaDiye, nadI kRlanI chAya. DhALa pa mI. ( mere arahanA -e dezI ) mubuddhi sutA vaLI tyAthakI re hAM, dhari dhIraja manamAMhi; dharma dhuraMdharA. cAlI caturA cApazuM re hA, kAlI putranI bAhi. dharma 1 tu muta murataH chAhI re hA, to sama avara ke nahI. dharma, cheka pura beThI kAminI re hAM, koladharma suNa kAna dharma visAmo hA lIyei re hA, jo rahe ApaNe mAna dharma 0 2. e dharma seve ghaNuM re hA, tarUNapaNe nara nAri, dharma, AkarSa ke bhaNI re hA, dharma zabda mukhakAri. dharma3
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamadira-moha ane viveka. ra67 saMta sAdhu mukha uccare re hA, AyAne bahu mAna, dharma, maDala mADe mana ralI re hA, gAve gIta ne jJAna. dharma, 4 raMDA caDI dIkSitA re hA, dhama dArA che eha, dhama eNvyAM zakti haze sukhI rehA mana mata dhare sadeha. dharma pa. magha mAsa khAtAthakAM re hAM, INa ThAme deva nAhiM, dharma, Ima suNI nivRtti citavere hodhik dhiehanI chAhi. dharma, 6. moha matrInA dAsa e re hAM, saga bhalo nahi eha, dharma, nivRtti tihAM dUtI calI re hAM, zIlavatI guNagehA dharma che. avara nagara dITha bhaluM re hAM, bAdhamatInuM kAma; dharma, AtamanI carcA kare re hA, e hoze abhirAma, dharma8. tasu mukha ehavuM sAMbhaLyu rehA, Atama kSaNa kSaNanAMhi; dharma puNya pApa kehane nahI ? hA, zUnyapaNe jagamAhI. dharma9. mAtA pUche suta bhaNuM re hA, ehazuM Akhe ema, dharma, viveka putra tava boliyo re hA, suNa mAtA kahu tema dharma, 10. bodhane kahiye putra tu re hA, pitA bhaNe che nAhi, dharma, vAha bhagavelA jAo re hA, eka pitA kahyuM sAhI, dharma11 aparAdha ke bIje kare re hA, avara daDIje kAI, dharma, rAjanIti paNa olavI re hA, dharmabhaNI kihAM hAI. dharma. 1ra zayA sakharI sUI re hA, pIje khIra prabhAta, dharma, bhojana mITha kIjiye re hA, sAkhamatInI vAta. dharma13 sAgata mata e sAbhaLI rehA, nivRtti nArI na suhAya, dharma, tattva kapUrane kara gahyA re hA, dUdhaNa na Ave dAya dharma. 14 mugdha mAnava mRgapAza e re hA, bhava aTavImA bhUra, dharma, nirakhI nirakhI paga maDiye re hA, Isuzu rahiye dara dharma15. Age cAlI utAvaLI re hA, na rahI eka pala mAta; dharma, kapila yogI paNa malyAM re hA, tiNa na karI vAta dharma16. sevaka saghalA mohanA re hA, nivRtti nArI mana jANuM, dharma verInI pare parahasyA re hA, bhUle nAhi mujANa. dharma 17
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra68 jainakAvyadehana. deharA, aNu pari saghaLI bhUmikA, bhamI bhamatI bhUra; visAmo lAdho nahiM, beda kare je pUra. DhALa 6 ThI, ( raho ho ho ho vAlAe dezI. pravacana pura gaI pAdharI, puNya taNe aMkara lAla re, nikaTa bhAvI nirakhe sahi, pApIyaDA che dUra lAla re. pravacana. 1. cAritra prAsAdane upare, dharmadhvaja lahakAya lAla re, darathakI paNa dekhatAM, AnaMda aga na mAya lAla re. pravacana. 2. puNya pavitra pariNAmathI, upadeza nagaramA jaya lAla re; pApa karma caDAlanuM, paga pesAra na kaya lAla re. pravacana 3. sAdhu ziromaNi sata je, nagara madhye rahe te lAla re, dezavRti ne samakitI, bAhira vasiyA achaha lAla re. pravacana 4. pravacana pura vAsI ghaNA, saghaLA sukhiyA loka lAla re, tattvataNe sukha AgaleM, tRNu sama sukha suraloka lAla re pravacana pa. tyAthakI mukti purI bhaNI, sAtha cale dina rAta lAla re; cAra caraDa lAge nahiM, bhIti taNuM nahiM vAta lAla re. pravacana . tasu puravAse vana ache, iyidamana che nAma lAla re; nivRtti tArI dekhiya, anupama e abhirAma lAla re. pravacana che sAdhuvadana te kuDa che, jina vacanAmRta nIra lAla re. bhUra bhavika paMthI bhaNI, jAye bhavanI para lAla re, pravacana 8. dharmavacana kala kaTarA, yogI madhukara sAra lAla re; nivRtti visAmo tihAM liye, kheda gamANahAra lAla re. pravacana) 9. yoga tribhUmi AvAsa che, tihAM Ika narane dITha lAla re; dilabhara darzana tehanuM, amRtathakI paNa mIThA lAla re. pravacana 10. vidyAno bhaDAra che, jANe saghaLI vAta lAla re; vadanA kIdhI nAri, jagama tIratha jAta lAla re. pravacano 11.
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' paDita zrI dharmasa`dira-meAha ane viveka. hAtha joDIne pUche satI, kaiANa tu svAmI Akha lAla re, iSNu vanamAhe karyu rahe, sAcu saghaLu dAkha lAla re purUSa kahe suNa suMdarI, mArI sadhaLI vAta lAla re, vimalaedha nAme aNu, siddhapurUSa vikhyAta lAla re iSNu pura mAMhe rAjavI, ahita nAma che jAsa lAla re, tasu Adeza lahI karI, iSNu vADIme vAsa lAla re AvAsa pahelI bhUmikA, besIne ArAma lAla re, rAkhu sukha bharapura zu, vRtti huve abhirAma lAla re rAjAnA parasAthI, mujhane ehavu jJAna lAla 2, Agama nIgama vAratA, sadhalAne samAdhAna lAla re kara joDIne kAminI, Akhe puruSane ema lAla upakArI zira seharA, muje hu kahu tema lAla re abaLA nArI ekalI, nahAneA putra e sAtha lAla re; bhramataNu duHkha zu kahu, ika jANe jaganAtha lAla re. pravacana0 18. pravacana 17. mayA karIne jAye, e kahiye hAraze ehane, prabhutA hu najare je dekhazu, vArU e salu mujane kahA, ANI khAlakanA hAtha lAla re, sa pada sAtha ehanI vAra mana upakAra lAla re lAla re, lAla re hAharA siddha purUSa khelyA have, suNu bhAminI 6 kha tuja, dUra gayA have jANaje, e vAcA che mujha. e bALaka je tAharA, uttama lakSaNava ta, sakala vAtane hu kahu, e mAne ekata tattvaci nAmA putrIkA, mahArI che manuhAra, zubhAcAra dArA kukhe, upanI te nirdhAra, tese tI tujha putrane, paraNAve| ahu prema, avicala joDI behanI, heze kuzalA kSema vara kanyA menU bhalA, lehaze bhAga sa yeAga, caMdra ane punama taNe, pUraNa maliyA bhega. 29 pravacana 12 pravacana 13. pravacana 14. pravacana 15. pravacana0 16. pravacana 19 pravacana 20 3 4
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra70 jainakAvyadehana. eka vacana sudara suNI, dekhI kanyA sAra; lAvaNya lakSaNa dekhIne, pAmI harSa apAra, bhAgya bhalu mujha putranu, e ghara gharaNI thAya, gharameM lakSmI AvatI, yu TelIje pAyA nidrAlu zA lahe, taravyo amRta pAna; bhUkhyo pAyasa nA taje, lAdhe raka nidhAna nivRtti nArI mAniyu. siddha vacana ziradAra, lagna teha dina sadhiyu, na karyo koI vicAra. DhALa 7 mI. (Dalaha pulaha kisana he, kulahiNI rAdhikA che e-dezI) kuvara kuvara viveka he, lAjhI tatvaci che, paraNe parama ullAsa, vilaMba vilaMba na kI hai, vahAle vAgame che, vistarI jasavAsa. kuMvara0 1 maname maname che, mahesavA mAMDayo ati ghaNo che, te jANe jagadIza, jugati jugati jADI ho, milI hemanyujI, vANI vizavA vIza. kuvara0 2. mANika mANika joDI hA, hemanI muDI che, beuno ubhaya yoga, sa pada sa para milatA hai, hove hilI jI, kihAM mANasa saMyoga; kuvara0 3 vimala vimala bodha kahe, suNa sagI che, Apada duHkha mana nANu, vadhe che vAdhe che paNa, bIje caMdramA che, Atale paMDita vANa. kuMvara0 4 sunnI mustrI che, AmAM Apada navi rahe che, rAhu mukhe jema cada, dhIraja dhIraja khamaje ho, Apada upanAM jI, vAye na cale giriMda. kuvara0 5 AjathI AjathI hoze ho, enI zubha dazA che, Apad alagI thAya; pragaTa pragaTa haze hA, puNya pAdharAM che, saba janane sukhadAya kuMvara . udyama udyama batAvuM che, bhAla tuja phale ja, anupama che upAya, niSphaLa niSphaLa na hove ho, nizcaya jANa che, parate pUraNa thAya. kuMvara che, dehA. pravacana purane che dhaNI, rAjA arihaMta nAma; bhAva zatru kyA jI, atulI bala abhirAma,
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-moDu ane viveka zobhA 1. zobhA 2. zobhAva 3. zobhAga 4 bhukti mukti dAtA sakala, acitacintAmaNi jAya. kAmakuMbha surataru ghaNA, e sama avara na keya. dALa 8 mI. ( hA hA cadrAvatI kayA gaI,-e dezI ) zobhA sAhebanI ghaNI, mope kahIya na jAya re, sthUladaSTi kari varNavuM, nicce anubhava pAyo re tIna chatra zira zobhatA, tIna bhuvana ThakurAI re, tIna gaDhe karI rAja, ratna traya sukhadAi re sihAsana ujajvala bhala, azoka vRkSa vaLi hoya re, bhavijana tApa bujhAyavA, adbhuta jaLadhara joya re mithyA timira nasAyavA, sUraja sama che teje re, dharmacakra jasu Agale, deva dhare dhari hejo re Iti bhIti jAye saLe, jabuka nyu siha sAde re, phUla phagara varasa have, vaLi sura DuM bhinAde re jAti vaira mUkI karI, suranara ne tiryA re, padame AvI male, evo che jihA sa re. acarija mUla je InTa che, kerane navi dekhe re, te saghaLA kikara IhAM, nirUpama eha zekhe re atizaya ehanA atighaNA, kahetA nAve pAre re kevalajJAna divAkarU, anata vadhe vistAro re jAmAtA je ehane, seve sthira kari citto re, sasare evuM Akhiyu, anata haze tujha vittA re ema suNI nivRtti nArI, harakhI atihi ullAse re, mana sa deha vilaya gaye, parama pratIta prakAze re laI Adeza uThI karI, putravadhUnI sage re; pravacanapura pesaNu bhaNuM, nivRtti calI mana rage re citrAre tAre pAmone, adhika kiraNa bhAnu thAya re, viveka tisi pare dekhiyo prabhA paraNu Aya re, zabhA. 5 zabhAi 6 zabhA. 7. zebhA. 8 zobhA9. zebhA10, zabhA11. bhA12.
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 jainakAvyadohana. nagara najIka AvyA jise, pAkha DI maliyA yAreA re; tama vivekadekhI karI, suMdara rUpa apAre re. kapaTa nipaTa mukha kelave, bagalAnI para tehA re; kheAlAve ADA purI, vaza karavA dhira nehA re mitra suNe Ika vAratA, mesI zItala chAyA re, nagarI lAka gumAna che, ama ghara AveA sahAyA re sa kIpurame che, A rUsanAi jAyagA re, khijamata karasAM me... ghaNI, haiDe vira mana rAgA re. puranRpazu paNa thAha re, ivaDA kahA kALe re, ubhAre! nRpanA bhale, Asaga na kareA vaLI e rAjA ehuvA, TADhA zIlA kAma na kADhe kehane, munivara sA mukhya mAyA cheDAve manathakI, prIta rIta navi jANe re; zatru mitra sarakhA gaNe, Apa rUpe eka tANe re. jaNAve re; svAme paNa ehanI, udAsInatA tu prANI bhAle che, bAtha bhare kAM lAkAcAra na lekhave, teASa rUpa na purUSa vedana kA nahi, bhedana nidA stuti kheU maLI, Ima dharmamadira kahe sAbhaLeA, vivekataNI mati sIdhI re. kAI na pAve che. pAkhaDI kIdhI re; dAhA. vaLI pAkhaDI meAliyA, vIra vivekane ema; ama ThAkurane sevaje, manavacchita lahe jema. pAle tArDa phira kare, hara hara brahmA deva; jaga sadhalehI jIgatiNuM, aniza sAre seva. bhIra kare bhagatAMtaNI, ari nAkhe threDa, sevaka sakharA ahanA, kaiA na kare tasu cheDa, tAjo re. hAya re, jJeya re. lAbhe re; Ame re. zAbhA 13, zAlA 14. zAbhA 15. zAlA 16. zAbhA 17, . zAbhA. 18 zAlA 19 gAlA 2. zAbhA 2. zAbhA0 22. 1. 2. 3.
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-moha ane viveka. 273 tyAM prabhutA de sahI, cAM le ulAla, parata ama devAtaNe, AvI najara nihAla. mekSabhaNuM je cAha che, alave deze eha; ziva-de che jina paNa sahI, kaSTa tyAga teha. khAtA pitA vilasatA, je lAbhIje mokSa, nija mAraga lAdhAM thakA, koNa le viSama doSa. jaMgama sthAvara ehanA, sevaka saghaLA loka; keAI virala hoIsI, jina ravi darzana kAka DhALa 9 mI. vIra. 1 - vIra. 2 * vIra. 3. vira0 = zrIca drA prabhu prANuM re,-e dezI vIra viveka vade Isyu re, uttara Akhu sAra re, siha taNI pare gAjiyo re, paramata mAna utAra re mujane tame kema bheLavo re, sarasvatIne e pATha re, vacana tamArA vAvalA re, cana nahiM vaMza kAThI re meM miththAmati tuma taNI re, jANI che nirdhAra re, ghavADe karI jANiye re, pApa kare upacAra re devabhaNI thai oLo re, ucita deva prakAza re: mohataNa the mitra che re, tumazuM kahe vAsa re. devAno je deva che re, zrI vItarAga vizeSa re; pAca chata keNu kAcane re, hAtha grahe kaNa dekha re. kaMcana pItala aMtare re, khajuo sUraja jema re; tRNa tarUvarane aMtare re, deva kudevane tema re. niSkalaMkI na deva che re, ujajavala anupama eha re; doSa vaze kari dUSo re, paNa e guNane geha re. daSTirAga che dohila re, mUka puMhi na jAya re, mehe ghelAM mANasA re, sUdha nA dAya re. mUke mithyAvAdane re, guNa Upara karo rAga re, thama dama satarasI khare re; kAM cheDe te mAga re. = vIra. 6. vIra che. = . s vira0 9.
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 ' jenakAvyadehana. madana nahiM mada lobhatA re, tRSNA nahi taMraga re; ' viSaya vikAra IndriyataNuM re, nahi rAmAno saMga re. vIra. 10. mamatA ramatA roSatA re, hAsya vilAsa na tAsa re; ' . AzApAza na vAsanA re, ehavA guNa prakAza re. deva bhalo dilamA dhare re, bhUla bhUDe bhame re; zrIvItarAga vinA nahiM re, dAtA ziva sura zame re. vira0 12. saMsArI sukha kAraNe re, lIje vastu chakAya re; tAsa parIkSA sahu kare re, ehanI kayuM navi thAya re. tattvaparIkSA joga che re, mAnuSa moTI jAna re, te lahI paramAde karI re, na dhare bhAti ubhAta re. te pazu nara rUpe karI re, zaMga nahi puccha keya re. bhUlA bhavaaTavI viSe re, bhUlA mRga sama joya re. vira0 15, deva tamArA dekhiyA re, rAgI sAgI eha re, vAmA kAmI mahiyA re, nipaTa viTaMba aha re. mukti huvA kA avatare re, daitya nipAyA kAMya re; khele kAM sata hAIne re, mAyAzuM manasAya re.. zastra dhare mAlA dhare re, nAra dhare agamAMhI re; vAhana besI cAlatAM re, e deva bhA nAhIM re. vIra. 18. jagana upAye tiNu same re, vyAdhi jarA dukha regare; nipAyA kA jANine re, bhagavatAne krama ga re. vIra. 19 Atma dizA vyoma kAja je re, vastu akhaMDita oha . 1 kuNu upajAve ehane re, Adi na lAbhe cheha re. vira0 20. mukhya Atmadravya AkhiyAM re, jJAna te sakala svarUpa re, ' eha vinA the jANajo re, saghaLe che adhapa re. vIra. 21 sakala padAratha zAzvatA re, dravya guNe kari heyare ' parajAya phiratA rahe ? eha svabhAva tuM joya re vIra22. rAjasa tAmasa sattva je re, eha upAdhi saMsAra re; che ' . ' -jJAnAdika guNe zobhane re, deva tike nirdhAra re. -, vIra. 23
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-moha ane viveka. ra75 deharA vaLI pAkhaMDI beliyA, suNa viveka vara vIDa; karmabhegame paNa kaho, te ziva hAthe hIra. jINa je krama Acaryo, tehavu phala de Iza; eha vacana suNi tiNa same, viveka vade mana hIsa. karmAnusArI tumata, deva hue nirdhAra, to kyu meM kama bhaNI, navi mAne savicAra karmavaze jagaMjIvADA, sukha dukha lAbhe joya, paNa paramezvara kehane, bhale bure nahi hoya. the A jina deva e, 3se taise nAhi; eha vAta sAcI sahI, paNa acarija iNamAhi. bhakta tike sahaje lahe, anupama lIla vilAsa, bhakta nahi je jIna taNA, te lahe badhana pAsa, Rtu vasaMta chAyA lahe, tarUvara navalAM pAna; vaLI vArada vUThe thake, saghaLe vA vAna. iNe daSTAMte sukha lahe, chanavara seve jeha, saheje samaye lAbhine, ziva paNa pAme te, DhALa 10 mI. ( mana madhukara mehI rahe, e dezI ) viveka kahe vaLI sAMbhaLe, tumacA deva che eha re, pALe tADe lone, zaga kharA eha re. e guNa dekhI raMjIyA, to jaga jItyA rAya re, deva kahe saghaLA sahI, bhUkti muktinA dAya re. gopI vahAlI jehane, tene kIdha deva re; mUDhamA~ ema varNava, mukti dAsI kare seva re. kepa zApa deve ghaNuM, ardhaga rAkhe nAra re, nATaka hAsya vilAsiye kayu te va vicAra re. pUjA zebhA dekhite, harSa dhare manamAhi re, viveka. 1. viveka. 2. viveka0 3 viveka. 4.
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 jemakAvyadehana., khAve pIve khuza kare, devapaNuM te nAhIM re viveka5. loka ghaNe sevaka bhaye, to te deva na thAya re; ' , " mahataNuM sevaka ghaNuM. deva kare mana , lAya re. ' viveka . saMsArI karaNI kare, magna rahe manamAhi re, deva ma jANe tehane, mRgatRSNAjala nAhIM re.. viveka , deva nirajana dhyAI, dhyAna dharI zuddha hoya re aMtara Akha ughADIne, bhAta bhalI pare joya re viveka 8 sAcuM rUpa jANyA vinA, bhUle che sasAra re. paNa paramArthe prI7, sIpa e rU5 sAra re. viveke. 9. sAco deva lahI karI, jUTha nA dAya re kSIrasamudra lahI karI, khare jala keNa nahAya re viveka 10, mahArU nAma viveka che, samajAvuM saba loya re, jhaverI jANe Atare, kAca maNime hoya che. ' viveka deharA ' INa vacane pAkhaDIne, chapi nagarameM Aya: mAtA munizAlA rahI, suta ' para dekhe jAya. tiNa avasara have nivRttine, manamatrI piyu sAra; bahu viraha na khamI zako, AmilaNa vicAra. piyu belyo suNa he priyA, tu zubha nArI hoya, muja vacane tuM nIsarI, roSa na ANe keya. tuM satyavatI sAdhavI, sadhI sakharI nAra; taba meM pravRtti vize karI dIdhI citta utAra Ika dina tuja guNa sAMbharyAM, tiNe milavAne Aya; tuja suta vIsarata na che, guNavaMta Ave dAya. tuja suta paraNyo tiNe same, hu paNa chAne tetha; guptapaNe Avyo hato, vimalabodha che jetha. . . vArU, vIra viveka e, paraNI tanvarUci nAra, . karaze kAma ke have, tihAM AvIza saMbhAra.
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ suta0 paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. 277 deSa na Aye pAchalo, piyuzuM hilamila hoya; sovana bhAgehI mile, paththara na mile keya. 8 eka vacana zravaNe suNa, kulavatIne keza;. . pagazuM pAchA Theliye, tehI na ANe re. - 99 bI , ' ' . ' hariyA mana lAge-e deza. * ika dina mAtA suta bhaNI, zIkha kahe mana lAya re, suta suNa bhAgI. tuM DA zANe che, bhAta bhaNI sukhadAya re. suta0 1 hita vANuM pAchuM bhaNu, rAkhaNa tu che jega re, sutao pavaghaDe kAco nahi, sAce sakhara sayoga re. suta0 2 hitavANuM kAmadhenuM che. satapatrakAne AyA re, duSTa kusuta mAtagane, gharamA kahe kayu jAya re. ( 6 2, suta0 3 saghaLAne rUcatI nathI, gurU jana vANI eha re, suta amRtathI adhikI ache, jANe svAdI jeha re. suta0 4 zubha upadeza vinA phire, nara nArI jagamAMhi re, sutao lAvaNya lakSaNa bAhirA, jJAna haiye jasu nAhI re. . muta. 5 mAta vANI jANe sahI, amRta dhArA meha re; muta ukhara kSetrataNI pare, mata dekhADe cheha re. suta. 6 pravRtti zakya zamavA bhaNI, kIje kaI upAya re, sutA eha avasthA tiNe karI, jamavAro kayuM jAya re muta0 7 piyuviyoga sthAnabhazatA, subuddhitaNa nahi yoga re, suta e dukha saghaLA navi gaNu, zubhaputrane saMga re suta0 8 dhana bhariyA bhaDAra je, khAtA khUTI jAya re, muta akSayanidhi putra sa padA, saMsArIne thAya re. muta0 9 mAtA sadAi putranI, AzA rAkhe bhUra re, mutao te tuja putra ratanathI, kahyuM mane na rahe sanara re nuta0 10 sukarI rasabhIne ghaNA, putra huvA zI siddha re, si hiNI eka suta jaNe, saghaLAI sukha dIdha re suta0 11 sutao
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 jemakAvyadehana. kulamaMdira dIpaka sahI, kulajAminI caMda re; kulagADI dhura dhavala che, suputa sadA sukhakaMda re. tamarUpa vairI vaza kare, mIla kamala ullAsa re; suputra sUraja uge ke, zobhAve gharavAsa re. have tuM e nagarIne dhaNuM, seva niraMjana deva re; jAsa prasAda lahyAM thaka, sakala kare tuja seva re. moha mahIpati jIpatA, Upara karasI eha re; sevaka paNa ehanA ache, meha dAvAnala meha re. alaga karaje ehanI, ATha pahora apramatta re; sAco Utaraje sahI, sAca bhalo jaga mitta re. na rUce kuDa e svAmIne, kAMI tila tuSa mAta re; sevA pramAdane vera che, gAya ane vAgha jAta re. lakSaNa e te svAmInAM, sevaka cUkA jANuM re; pramAdane vaza huI rahyA, he lIdhA tANa re. te bhaNuM pramAda choDIne, khIjamata karaje khAsa re; prastA saghaLI kare, ApaNuM je aradAsa re. zIkha IsI mAtA taNuM, zIza caDhAI teNu re, dharmamaMdira kahe have suNe, viveka vade harakheNuM re. deharA paya praNamIne beliye, mIThA vacana vicAra nara pazu paMkhImeM sahI, mAta huve sukhakAra. paNa sAcI mAtA tikA, Akhe zIkha sujJAna; hemakeDi hitakAriNI, nahiM te zIkha samAna. mAnI che zIkha te sahI, mAtu je je dIdha; sudhAkuMDamAM nAIye, kAmagavI paya pIdha. nadana vana nirakhyA kiye, bAvana caMdana lepa; INipare sukhamujane thayusuNi tuma vacana apekha. mAtA vacana ucApaze, so sata putra na hoya; suta suta. 12 suta0. suta. 13 sutae suta0 14 suta suta0 15 suta suta. 16 suta suta. 17 suta suta0 18 suta suta. 18 suta suta0 20
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-moha ane viveka. 29 sukha nApe mAtA bhaNuM, vyAdhi rUpa te jaya. Ima mAtA harSita karI, uThayo kuvara tivAra, mAtA hAtha mAthe dharI, jAye rAjaduvAra. . . '' DhALa 12 mI. . ! rAmacadraka bAga cApa meri ra rI-e dezI parakhadA' Atama bhAva, mAhi virAja rahyA rI; !' zrI jaganAtha nareMdra, nirakhI ho gallo rI. 1. chatra hale siradAra, siMhAsana para rAje; dharmadhanuSa dhari hAtha, karaNI kharze te chAje. tavanA be kara joDa, paya praNamI ne kare rI; tIna bhuvanane nAtha, anupama zebha dhare rI. aSTAMga yoganA dhAra, yoga joga bhalerI; hRdaya kemala tuja dhAra, beyazu jAya mile rI. sura nara bhamarA bhUra, seve pAya sada rIH tuja payapaMkaja sAra, maname adhika mudA rI. ' tirupa ' jaganAtha, kevalapa bhaya rI, syAdAdI sukharUpa, bhUpa anupa bhayorI. bhAva karma mala choDI, Apa rUpa virAje; to sama avara nakaya, dina dina adhaka divAje. bhava bhava bhamatA Aja, darzana tuma dIThe; Aja adhika AnaMda, locana amiya pachaThe. suratarU sama tu rAya, bIjA bhUpa karI rI, tu jAtino hema, avara te dhAtu kathIrI - 1 evA n wir saMyamo niyamazcaiva, karaNaM ca tRtIyakam / / prANAyAmaH pratyAhAraH, samAdhirdhAraNA tathA // 1 // dhyAnaM caitasya yogasya, zeyamaSTAMgakaM budhaiH // purNAMgakriyamANastu, zukramesyAdazocatA // 2 // - - - - -- - - - --
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 jinakAvyadehana. zama dama sadhaLA bhAva, AnaMda adhika ghaNuM rI; - tama sevyAM lahe leka, nahiM kAMi riddhi maNuM rI. ravithI nAse ghuka, merathI nAse bhujaMgA; tema tuja ANuthI doSa, na kare ke parasaMgA. jaMgama sthAvara jIva, tuM saghaLAM sukhadAi; mitra amitra samAna e tumameM adhikAI.. tuma guNa kara pAra, kahetAM kyuMhi bhAve ! paNa ApaNuM mati sAra, sevaka bhAva jaNAve. deharA, Ima stavanA jina rAjanI, kInI be kara joDa vaLI paMcAge paya name, mana mada macchara cheDa. kRpA kaTAkSe joIne, Ima bolyA jinarAja; parakhada bArAM sAMbhaLe, dhari cittamAMhi samAja. vIra viveka kahI jiye, te che eha, kumAra; bhAte bhAta bhalI pare, tatva buddhi bhaMDAra. nAyaka vinA senA kisI, jJAna vinA kyuM vANi; jala viNa saravara ke nahiM, guNa viNa lAla kabANuM. dharma karma tima e vinA, sakhare nA dhAta; bhalI bUrI saba bhAvanI, tarata lakhe e vAta. vikalejiyamAM e nahIM, pazu narakamaeN nahi; prAyaH naramAM e vase, vaLI Araja kulamAMhi tyAM paNa ke viralA kane, pUraNa lAbhe eha; chIpa ghaNuM sadhaLI nahi, matI dhAre jeha. ahaMkAra iName nahi, kRpaNabhAva nahiM kAya; mIThA bole mukha hase, dharmavaMta vaLi heya. lAjavaMta mativata e, para doSa kaMkaNahAra; sukhamAMhe mUMjhe nahi, dIna hIna duHkha cAra viNa upakAre upakare, nimala gaMga taraMga;
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamadira-meha ane viveka. 3 , mujane te hoya vAlo, je kare ehane saga mujape Ayo e sahI, adhikAra levA kAja, te bhaNuM ene meM kiyo, iNa puranA zeTharAja, eka vacana gupanuM suNI, saghaLe kIdha pramANa; nagaramAMhi vAse diyo, kuMvara lehe bahu mAna. - DhALa 13 mI. citroDA rAjA e deze. ika dina aradAsA re, kare kuvara prakAza re, moha paNa AzA vAsA ANIye re, sAhiba jina rAjAre, ati sabala divAjA re, phira verI havA che tAjA, jANIye re. mana macharAlo re, dukha khetane mAle re, ati pApane jAlo Alo, meha che re, avidyA gaDha kIdho re, nija vachita sIdhA re, jANe jala nyU pIdho, vaDa e saha che re. hAthI bhalA ghoDA re, vaLI mAnava jaDA re; bahu rAkhyA che heDA, hoDI tuma taNI re, saghaLo jaga jI re, dUo che vadIta re, vairI anIte chIte, sahu bhaNI re. mahArAjA jere re, Aja sakhare tare re, kahe hari Ave kere, ehane re, tapasI tapa cUke re, mohapAse hRke re, dharma sadhaLo te lUMTa, bhere tehane re. kulavata kahIje re, AcAre chIje re, mohe karI bhIje, rIjhe rAMgamA re, deva dAnava nAgA re, INa Age bhAgI re, pUThA valI nAve saragA, mAgame re veda maMtranA pAThA re, te 5NuM jAye nAThA re,
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 jainakAvyadohana izu mAhanA kAThA bhAThA, kuNu sahe re; pazu pakhI tyA re, jasa khATe dItA re; bahu kAla vyatItA, aMta na kA lahe re. tuma sevaka bhAMkhyA re, te paNa meAha rAkhyA rekAI jora na cAle pAle, kA nahi hai; RtulI khala dIse re, pApa vizavA vIze re, saghaLAnAM mana mana hIMsa, che sahI re. tumacA mukha joi re, harakhe saba kAi 2; para pUruM' na hAI, hamaNAM che jisyA re; meAhu rAya alekhe re, jaga sadhaLA pekhe re, jANe! vizeSe, hamaNA e dazAre. DhAhurA. ' vaLI viveka vAce ghaNA, mAhatA avadAta; jagagurU tuM sakha jANuM che, teA paNa suNo vAta. chatra hAve lAka`, jUTha zIkhAve jora; vADha paDAve dhana hare, parakAraka ati dhAra. chala ala sAdhe ati dhaNA, joDe dhananI rAza; lAlupa leAbhI la paTI, vyasana na mUke pAsa. zIkhAve sadhaLA bhaNI, pApataNI khaMhu vAta; saMtati sakharI hAyasI, garavatA karA dhAta. DhAla 14 mI. vegavatI tihA khAbhaNI;--e dezI mAtA mahimA suNI, vijana Atama bhAve re; udhya adhika Ave chate, vAdhe mehanA dAve che. pUjAve pIpalabhaNI, devarAve davadArA re, pAvasa pAtrane peASiye, e e mA vikArA re lAkha pIpI Dla jehanAM, kRmi kITakanA geheA re; pIpala pItarA urdUre, e e chehA re. mA 7. ra. ra. 3. 4. mAhatA. 1. mAhatA. 2 mAhatA. 3.
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-moha ane viveka 283 pUjAve nirjIvane, nAgaNe AkAre re; sApataNuM hiMsA kare, e e moha vikAre che. mahataNe ja. rAtra vaDe sasAramAM, pAvaka pApa nidhAne re; pUchaje puNya, kAraNe, e e moha vidhAne re. mahataNe. pa. Araba adhika jehathI, vadhe bhavajala pare re; kanyAdAna kahI , e e moha akura re. mahataNe. 6, bAhira zuci jalathI huve, tihAM mAne dharmabhAvo re; tIkaracha na Adare, e e meha sabhAvo re. mahataNe. 7 mAkhI madhu dAne diye, home dhAnya apAra re; dharma buddhi tize dhare, e e meha prakAre che. mohataNe. 8. pati mUkI para purUSane, seve sAhanI zuddhi re; ekAkAra karI maLI, e e meha kubuddhi re. mehataNe. 9. surabhi mukha puche kahe, bahu devano vAso re; zuddha kahe mala mUtrane, e e moha vilAsI re. mohataNe. 10. saMsArI devA kane, mArga mokSa gamAre re, gehIne gurU kara gaNe, e e meha vikAro re. mehato. 11. gehI dharma mahoTa sahI, jasu Azraya saba kayo re, Ima bele jagamAM ghaNuM, mohe mohyA lo re. mahataNa. 12. sonAnI surabhi karI, matra bhaNuM vipra leha re, bhAga karI vaheMcI liye, e paNa mAhanA geha re. mahataNo 13. karSaNa kahe ama uparA, dharma kahA hAya re, pazu paMkhI nara kaNa grahe, amathe moha e joya che. mohataNe. 14. veda purANe pALiyA, vaLI mArkaDa purANa re, nizibhejana karavuM nahi, samajo catura sujANe re. mohato. 1pa. sUraja kiraNe pharasiyo, gagAre paNa pANI re, pIvA yogya pAvana ache, nizi navi pIre dhIre re. mohato. 16. eha vacana nija saMghare, mane nahi lagAre re;
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 jainakAvyadehana. rasanA lobhI huI rahyA, e e mehavikAre che. mohataNe. 17 avara ghare beThe pitA, piMDa lahe nahi bherA re; mUDhamati sUjhI rahyA, e e mehanA derA re. mahata, 18, te parabhava pahote pitA, nija ghara beThe putra re;. - piMDa diye pahoMce nahiM, parakhi dekha pavitra che. mahita 10 paraNAve vRkSA bhaNuM, cetananI pare jANuM re,- , , graMtha race vyabhicAranA, e e mohinI khANa re. . mohataNe. 20. cetanane mAne nahi, zUnya giNe saMsAra re; kSaNikavAda keI dhare, mahataNuM vistAra re. mahataNe. 21. kAnanamAM mRgalAM rahe, sUkAM tRNa AhAra re; . te mRga mAre mAnavI, e e meha prakAre re. mahataNa. rara, moha seha bAdhA ghaNI, rAjya vadhe ati re re, tamacI ANuM mAne nahiM, bala bali kaI phere re. mahataNe. 23 tIna loka nAyaka tameM, meha Iza paNa eme re, eka miyAnamAhe kadA, khaga rahe che ke re. mahataNe. 24. tama sevakapa lIjI, bheTa bhalI savAre re; je te jAba, jAga chatare vistAra re, mohataNe 25, varAje e huI rahyo, sAhiba garibanivAje re - " dharmamaMdira kahe te suNe, je bolyA jinarAje re. mahataNe. 26. deharA vasa svaccha mati tAharI, tu viveka vaDa vIra; upakAre e vanati, bhavikataNuM kare bhIra. huM zAne dekhu adhu, saghaLIhI e vAta karma udaya adhike ache, tiNa nahi bahutI dhAta. dhIra vIra purUSe ghaNuM, vadha kIdhe bahu vAra; paNa e phira phira pAlave, anatakAya anuhAra. mATe khala e moha che, mahoTe ripu e jANa, viSama vyAdhi vArU nahiM, viSa bhariyuM e vahANa.
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. 285 DhALa 15 mI. | ( kSaNa- lAkheNe re jAya -mulaDAnA dezI ) mohavaze vaLI mAnavI re, mAtA zuM kare prema, madamAtI ne kAminI re, ulaTI cAle ema. vivekI, dhik dhik meha vikAra, sa sArI prANI bhaNI re, bhavajala eha avatAra. vivekI 1. pati paradeze pUThale re, para naraze rame raMga, gabha taje malanI pare re, na kare karUNA saga. vivekI 2. janataNe vaLI joya re, sutazuM prema udAra; dhana prabhutA lubdhotha re, ghAta kare avicAra. vivekI, 3. mAta pitA mUke sahI re, bhAI bahena sagIna, prANa taje prema kare re, vanitA vacana AdhIna vivekI4. deza phare giri zira caDhe re, la nadIya navANuM, je kAmaNane kAraNe re, te paNa na kare kANa vivekI 5 prema ghaNuM mutazuM dhare re, mAtA valiya vizeSa, dhove mala mUtra ghUra thakI re, virace nava nava veja. vivekI, 6. paraNave preme karI re, sudari sudara dekha, pavana madamAtethake re, na dhare vacananI rekha. vivekI, dharatI dhana lobhI thakA re, dhaMdha kare mili bhAya, kathana kaI mAne nahi re, cAle ApaNI dAya vivekI, 8. kAyA kacana sArikhI re, uparathI dekhAya; zArada sa dhyAvAna nyu re, kSaName bhAga kherU thAya. kherU thAya. vivekI, 9, mAyA chAyA sArikhI re, dhana dhana mele re jeha, sthiratA te raheze nahiM re, taDake lAge ha. vivekITha 10 Azrava adhikA meliyA re, nava nava ba dhana thAya; kAma krodha laharI vadhe re, nyu jale pavana pasAya. vivekI 11. mAta pitAdika ehavA re, saghaLA sakhAyI na hoya; paNa sa sArI prANiyA re, mA ehavA jeya, vivekI 12.
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 jainakAntradAhana. vivekI 13. vivekI 14. vivekI 15. vivekI 16. yu khIlI milame ae re, sApAM kerA vAsa; paNa AzakA ANiyeM re, ima samiihaM udAsa. sAgara taratAM sAhilA hai, dava AlAyA re jAya; sura sAnnidhya girine khaNe re, paNa vaza mAha na thAya. bhUkhyA rAkSasa rAkhiyA re, tIkhe zatru sahAya, mINu dAMta leAha cAviyeA re, paNa e vidhama kahAya. maitraka paNa je meAhanA re, svAmI sarikhA re teha, kaNa kaNa kIdhA phira male OM, pArada nArI jema. anAdi ana ta paNa e sahI re, anAdi sAMta paNa eha, sAdi sAnta paNa je acche hai, tumacI saMgati je. mAha ehu bahu rUpiyA re, sevaka paNa bahu rUpa, ekAkI prANI bhaNI rai, lAgI rahyA vade bhUpa. tuja melIthI ehanA re, elI atata apAra; kyu chapAye vegaNuM re, tuddhija Apa vicAra. cUpa karI hamaNA te bhaNI re, avasara samayA dekha; ziva sAthe samavAyazuM re, e syAdAda vizeSa. mehavaze hAve jiSNe re, teha ma pratikAra; te paNa kahizu tA bhaNI rI, suNa eka apara vicAra. vivekI 21. vivekI 17. vivekI 18. vivekI 19, vivekI 20. dAhA. lAka taNe aMte che, uMcI anupama sAra; siddhapurI nAme bhalI, sadhaLAmAM saradAra. bhavyabhaNI je yAgya che, paNa kare vileA vAsa; hema saMga lAbhe nahi, sadhaLI mANika rAza. janma jarAnuM duHkha nahIM, Apada garbha na vAsa; dhana mane khaMdhana kA nahIM, Atama saheja vizvAsa. Adhi vyAdhi khAdhA nahi, zIta rIta nahi kAMya; bhUpa grUpa rUpa rga zA, visa krUsa nahi thAya. ketula dhruvala jJAnamAM, paranA nahi prasaga; 1. ra. 3. 4.
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ pati zrI dharma maMdira-meha ane viveka. jJAna sudhA kari thApiyA, parama ullAsa utaMga, te puranI cchA karI, yatna kare bahu leAya; paNa pira meAhataNI purI, pAme prApata seAya, zivapura maga jANe nahiM, jUThe mAraga bhAla, mugdha mIna jyu mAnavI, sI rahe jaga jAya. jJAna kriyA vairAgya tima, mAraga sUdhA je; sahRA sAcI nahi, bhrAmaka bhAve teha. nikaTa mukti che jene, te paNa mAha chalAya; sAgara ka paNa rahyA, pAta calAve vAya. mAhathakI khIye ghaNu, zivapura jAvahAra; mAlAvIne tehane, karaje hu tU sAthe krU thAM, bhaya nahi teDhune kAya, garUDa pukhIthI nAsahI, bhuja ga jAti je hAya. pahelA paNa zivapurataNeA, mAraga vahyA ema; maNipare rAjA Akhiye, tahatti kriyeA saba tema apAra. hAla 16 sI. vadhAvAnI dezI vadhAvA vadhAve vadhAvA huM vIra vivekane, jaganAthe huM ApaNA jANIdAsa ke, puNyara ga pATaNa AviyeA, rAjya dIdhu he mAnuM bhAnu ullAsa ke sevaka sakharA ApiyA, sAtha pUre huM zUga suguNa sanUra ke, sAhiba hukama kriyA vaLI, tuja sasarA huM vimalameAdha par3ara ke. tehane nijapuranI dhare, kATavAlI hai dIje sukhakArake, vanapAlakatA mUkaze, muja vacane huM nyAye suvicAra ke, Adeza lei tihA thakI, vIra AyA hai nijapurane ThAma ke; dharma dhyAna dhvaja Agale, mukha Age he Age ri abhirAma ke mAtA mana AnaththuM, viLa vinatA hai vinatA lIdhI sAtha ke, premanidhAna pratItanI, dharamAMhe hai mADe prathama e a tha ke vadhAveza jaya jaya zabda huve traNA, guNa gAve huM bhAve guNuijana sAra de; vadhAvA vadhAveA *87 7. 8. nd. 10 11. 12. 1. .. 3. 4 5.
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadohana. 8 puNyara ga pATaNu rAjiyA, siddha vidyA he vidyAdhara jyu tAra ke vadhAvA 6, vAtra guru upadezanAM, ati vAjyAM he gAjyAM guhira gaMbhIra ke; vaDavIra ke vadhAveza 7. ADabhara adhikA karI, pura peThA hai sAthe maheATA mahAjana AviyA, rAja mujarA hai kIdhA Anada adhika huA dhaNA, puramAMhe he varatyeA jaya kATavAla sasarA kriyA, prabhuvANI hai jANI kIdha DherA karUNA taNA, pura pheryAM huM pharyo vIranI ANa ke, vadhAvA 9 dUra kayA pApI nA, puNya dhArI he sArI nagaranA vAsa ke, udAra ke; jayakAra ke pramANu ke, dRSTa duhRta jana kADhiyA, rAkhyA nahiM hai tihA chalanA pAsa ke. vadhAvA 1, rAjya bhaleA have bhAgave, ziva mAraga huM mAnuM mukha te ke, bhALAve bhavi sAthane, bhavavAre hai sAre sukha guNage ke. vadhAvA 11. mAtAne sukhaNI karI, jammu sIkhe huM hu naveya nidhAna ; mana matrI paNa vegazu, Ave jAve he pramadA prema nidhAna, ke. acaraja dharatA maMtravI, suta dekhI hai pekhI harSa apAra ke; lAja rahe suta putrathI, navi nidA hai nAneAhI narasAra ke. vIra viveka vAgyeA dhaNu, sukha pAyeA he zrIjInacaMdu pasAya ke; trIjo khaMDa pUrA thayA, e suNatAM huM lavijana Ave dAya ke. vadhAvA0 14. dayAkuzala pAThakava, tasu ziSya he dhamaMdira gaNi sAra ke, vadhAvA 12. vadhAvA 13. e sabadha kiyeA bhalA, sukhadAyI huM zrI sadhane jayakAra ke. vadhAvA 15. vadhAvA 8.
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra89 paMDita zrI dharmamaMdira-mohu ane viveka. khaMDa 4 the. deharA, zrIgurU caraNa prasAdathI, lahiye lIla vilAsa, magaLa mALA sapaje, dina dina adhika ullAsa. tiNuM prastAve meha have, nagarI avidyAmAhI, cAvaka mitra bhaNuM kahe, Ika dina vAta uchAhI. Ajasame mo upare, dveSa dhare nahi kAya; eka viveka vinA sahu, parama mitra jaga hoya. pahele paNa chaLa baLa karI, mujane cha eNa, te veLA muja saMbhare, bhIti rahe che teNa. cArvAka tava beliye, meharAya suNa siha, zAla kagALa viveka che, tiNanuM keho bI. DhALa 1 lI. (vege padhAre che mahelathI -e dezI ) macharA moha beliya, cAravAka suNa mitra, bheda na jANe tuM ene, chAnI churI e zatra. macharAle. 1. manamatrI mUrakha thayo, jIvate mUke eha, me paNa na karyuM matrIne, keda karI dhare eha. macharA. 2. INa TheSI jIvatA chatA, kyuM sukha pAme jIva, eke gaja aMgamAM, unmAda rahe jasa jIva. macharAle 3. virUo vairI jAgatAM, nizcita sue je rAya, badha huo te jANaje, nItivacana kahevAya. macharAla0 4. nAno vairI na jANiye, vizvAsa na dhare tAsa; maname vaLagI kITikA, hAthIne kare nAza. macharA, 5. avaguNiye nahiM ripu guNI, nAne se paNa jeha, vRkSa aMkura ugyo ke, prAsAda pADe te macharAle6,
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 jainakAvyadahana. duHkha pAmyA nAnA thayA, para hatha jeya; halAhala viSe tikSa samuM, duHkhadAyI kyuM na heAya. kabaika phiratAM jAyasI, pravacana puramAM vAsa, tA hAthe Ave nahi, zrama si ha girimAM nivAsa, rAjanIti mAhe kahyu, vairI nija vaza rAkha; paravANI kArlR suNI, daitya samAvaDa bhAkha. kharI khakhara lIdhA vinA, sAla samAna e thAya, khAr bhaNI car mUkiye, e muja Ave dAya. mitra kahe vArU maLe, sAhima aha vicAra; turata teDAvyA tiNe kSaNe, Akhe sakala prakAra. pAkhaMDAdika daMbha vaLI, sakharA sevaka je; zIkha kahe nRpa tehane, kAma kare| sasane. putra sahita nivRtti vadhU, kahAM nADI kiNu Ama; jaga saghaLeA DhaDhI karI, khabara kare. abhirAma. svAmI vacana zIze dharI, sevaka cAlyA tAma; zUravIr sAhasikadhar, svAmItaNuM kare kAma. gAma gAma pura te kare. vana vana tapha tarUM teha; vAnaranI pare jAvatAM, svAmI dharma sasneha. yatna karI jUve traNa, paNu ke na kahe vAta; paga paga pUchyA ati dhA, na paDI zuddha tila mAta, karatA dUra dezAMtare, puNyara gapAN vAta sakala tihAMkiNu lahI, paNa puramAMna javAya. chAnA bAhAra chUpI rahyA, kA tane lei saga; kATavAla tihA nIsaDhyA, cAkI karatA caga. bhAgya joMga AvI jIDI, dUSaNA Upara cATa; siddha have yu tene, jasu dilamAMhe khATa. kATavAla sama jAliyA, kAThA khAdhyA te; samakita bhaTane vaza karyA, tADana tarajana deha. jAya, mAleA cha. macharAlA0 8. macharAlA 9. macharAlA 10. macharAlA0 11. macharAlA0 12. marAlA 13. C marAlA0 14. macharAlA0 15. macharAlA0 16. macharAlA 17. macharAlA 18. macharAlA0 19, macharAlA0 20.
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. ra miyAmatI pAkhaMDa vaLI, dabha pramAda vizeSa, samakita re kRTiyA, mohataNuM dAsa dekhA macharAlo0 21. viveNI tiNa zuddhi laI, tADana paNa lahI tetha, harSa vivAda behu lahyA, puNyaragapATaNa jeya. macharAlo0 22. chAnA nAThA tihAyakI, rahI na zakyA tihA teha: jIma dAvAnala dekhIne, mRga nAse laI deha. maha bhaNuM AvI maLyA, praNamyA svAmI pAya; vilakhANuM te dekhIne, moha vade citta lAya. tuma mukha Akheya che, bhAgA AvyA Aja, meM AgehI jANiyA, tumathI nahave kAja. DhALa 2 jI. dezI pAradhiyAnI, athavA bAMgarIyAnI, athavA durgapAla dalazu re, utara pAcho deha re, purohitajI -e dezI vaLI rAjA Ima boliye re, muja bhaTa daMbha kahAya re, dala dariyA. te navi dIse sthAnake re, jIvana sama muja thAya re. dabha dariyA. mere kAmita kAma karIyA, mere rAja dhurAke dharIyA, huM cAhuM darzana tuja re, daMbha dariyA-e AMkaNI. 1. te hArthe muja rAjya che re, jamaNI bAMha sahAya re; daMbha dariyA. virUI veLA ehanI re, na suNAve mahArAya re. daMbha dariyA. ra. duSTa svapna navi dekhiyuM re, aga na pharakyu keya re, dabha dariyA. zakuna vidhI na cahyAM re, e citA kayu hAya re. dabha dariyA 3 Ima suNi sevaka ApaNI re, mAMDI kahe saba vAta re, dabha dariyA. dabhe amane mukiyA re, hAM rahyA na bane dhAta re dabha dariyA 4. sAhibane bhAI kahe re, e saghaLe parakAra re; dabha dariyA. huM chAne veSAMtare re, lezuM sakaLa vicAra re dabha dariyA. 5. kAce kAme AvatAM re, na rahe sevakadharma re, dabha dariyA AvyA mujane dekhajo re, vairIne lahI marma re. dabha dariyA. 6.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadehana. Ima sAbhaLI maha bhUpati re, Anada adhika utsAha re, darbha dariyA. sabhAmAhe beThe ke re, dabha taNuM guNa gAya re. dabha dariyA. 7. chala bala buddhi nidhAnane re, mAjI gharano sthaMbha re. da bha dariyA jIvana tu cira jIvaje re, thANuM caritra acaMbha re. dabha dariyA. 8. mevaka e ja buka thayA re, tu pacAyaNa siMha re, dabha dariyA. vivA vairI cihu diza re, tihAM paNa nANuM baha re. dabha dariyA , vaka prANa bhaNI gaNe re,, tRNasama svAmI kAja re, daMbha dariyA e sevaka dharma sAbhaLyo re, te rAkhe te Aja re. dabha dariyA 10, bhUpati pata te karI re, vairIne bahu vRda re, dabha dariyA sa sArI rIta jAminI re, tyA tu pUraNacada re dabha dariyA. 11 sATe mAhe tU sahI re, ghATe hATe dITha re, daMbha dariyA rAje kAje dhane vane re, saghaLehI tu mITha che. dabha dariyA 12. tuma viNa kIkA pusa che re, lAvaNya tuja viNa nAhi re, da bha dariyA - raja saghaLAM anya che re, tU mA te mAhi re dabha dariyA. 13. parisabhA e mAharI re, matamALA jema re, dabha dariyA. ' madhyanAyaka maNi tU ache re, haya na Aye kema re dabha dariyA 14. eha vacana kedhAdike re, subhaTe muNiyu Ama re dabha dariyA. rISa rAjAnI jAne re, uDI calyA kira tAma re. dabha dariyA 15. puNyara gapATaNa upavane re, chAnA rahiyA jAya re, dabha dariyA pUra dariyAvataNI pare re, mAhe paga na devAya che. dabha dariyA 16. pharagaDu sAdhu krodhe rahyA re, bAhubaLi mAne tema re; dabha dariyA lobhe kesarI Rpi grahyA che, kAme zrI rahanema re dabha dariyA 17 khAlI phirI pAchA gayA che. rAjA karaze rISa re. dabha dariyA ema jANI tAke ghaNa re, cera para niza dIsa re. dabha dariyA 18 e sevaka vivekanA re, badI kIdhA jANa re, dabha dariyA. jora karIne le cavyA re, mAha nagarI diza tANa re dabha dariyA. 19 bAhubaLI rahanemajI re, yuddha kare tiNa sAtha re, dabha dariyA. Atma ghare AyA vahI re, sAcA dekhAyA hAtha re. dabha riyA 20, gIta la cavyA mukta kara che
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. ra93 karagaDAdika RSine grahI re, moha pure laI jAya che, dabha vyA rAjAsuM muja karyo re, khATa karIne Aya re. da bha dariyA. 21 durgati kArAgArame re, leI ghAlyA teha che, da bha dariyA dharIne vaza te thayA re, pAme du kha aha re. dabha riyA 22 vaLI rAjA pUche kaho re, daMbhataNI kaI vAta re, daMbha dariyA.' darzana dITha tene re, mujane huve sukhazAta che. dabha dariyA. ra3. deharA, tiNa avasara dabha Avi, aNuci tiNa kAma; rAjA UThi Ubhe thaye, dabha dekhI abhirAma, kari praNAma bege che, Ali gana de gAya, roma roma ulamyA ghaNuM, Anada aMga na mAya. kuzala ma pUche prathama, bhale Ayo vaDa vIra. bolyo svAmI pasAyata, tari AyA pui nIra suNu sAhiba sadhaLo kahu, vAtataNe vistAra, rAya vivekano jAbado dIThA adhika apAra. keTavAla karaDA tihAM, nagarataNA rakhavALa, dharIta rAkhe kharI, jya pANI ne pALa nagaramAhi pesaNa na de, taba kIdhI me buddha, sAhiba kAma sudhAravA, me vasyA bahu muddha. DhALa 3 jI. (vahAlasa muja vinati, gAlIcA rAya - dezI ) puyaragapATaNa sivAragIlA rAya, me kIdhA jAti bheva re, ragIlA gAya kyuTa kriyA karaNa karI, ragIlA avasara evo dekha re. raMgIlA. puSya1 bhUra bhavika AvI maLyA, raMgIlA paNa na jaNavya bha. raMgIlA vacana keda uccara, ragIlAla mahatti kare cheda re galA puche re bhajana sakhA me lallA ramIlA. te jati bhekha prasAda, raMgIlA suramudrA paNa AdarI, raMgIlA kIdhA bahulA vAda gIlA puNya kIti kAraNa AcA , raMgIlA Avazyaka uccAra , ragIlA
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 jainakAvyadehana. paNa atara bheLe nahI, raMgIlA Atma pratye pratikAra re. raMgIlA, puNya 4. dIdhI bahuthI dezanA, raMgIlA pararaMjanane kAja re; raMgIlA mithyAbhAva mUkayo nahi, raMgIlA. mahera karI maharAja re. ragIlA, puNya0 5. zrAvakeno bhekha Adaryo, raMgIlAuccarate navakAra re; raMgIlA nizi rUSi zAlA sUIne, ragAlA upadhi laI kIdhavihAra re. raMgIlA, puNya . parabhAte pUjA racI, raMgIlA mukhe mukhazuM lAya re; raMgIlA dhAtu rana pratimA grahI, raMgIlA nAThe svAmI pasAya re. regIlA puNya . yAcanAmiSa karI pekhiyo, raMgIlAghara ghara dITha AcArare, raMgIlA kUDakapaTa bahu keLavyAM, raMgIlA sAhiba sAnidhyakAra re. raMgIlA, puNya0 8. nara nArI bahu chetaryA, raMgIlA nava navA kIdhA bhekha re; raMgIlA have pura varNana sAbhaLo, raMgIlA dIThe jeha vizeSa che. raMgIlA puNa0 9 nagarIne cihuM dizi che, raMgIlA) nIyatike prAkAra re; ragIlA khAtikA dharmanI vAsanA,ragIlA prAsAda pariNAma sArare. raMgIlA... puNya 10. lesyA dhavalI chezuM, raMgIlA ujajavala kIdhI teha re; raMgIlA ucI bhUmi nivAsa che, raMgIlA sAdhu jana dharma ne re, raMgIlA puNya0 11. cAra bheda dharma dhyAnanA, raMgIlA tehaja pALyo cAra re. raMgIlA anuprekSA cAre ache, ragIlAdaDha kimADa udAra re. raMgIlApuNya 12 iMdra prazAse jehane, raMgIlA) zrI saMdha mahAjana tatha re; raMgIlA yogAsana bAjAra che, raMgIlApuNya kariyANu je re. ragIlA puNya 13, samatA zerI mokaLI, raMgIlA, bAdhA na lahe keya re; raMgIlA brahmapurI sehe bhalI, raMgIlA sukhiyAM saghaLAM leya re. ragIlA puNya0 14. jJAna sarevara zobhatu, ragIlA. gupti bhalI che pALa re; raMgIlA haMsa ghaNuM krIDA kare, raMgIlA zAnti sarasa rasa zAla re. raMgIlA puNya 15, jIva dayA devI bhalI, raMgIlAnagarataNuM rakhavALa re; raMgIlA sakharI caracA kapikA, raMgIlA ghara ghara nayana nihAra re. raMgIlA... puNa0 14. AtmabhAvanA bhAvatA, ragIlA pa rUtuhIkA cAta re; raMgIlA kahA guNa tasu dAkhavuM, raMgIlA dIThAM Ave dhAta re. raMgIlApuNya 17 te AgaLa pura tAhare, raMgIlA dIna hIna duHkha jAla re; raMgIlA kAI zebhA dhare nahiM, raMgIlA ratana AgaLa khAla re, raMgIlA, puNa* 1.
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDiMta zrI dharmama'dira-mAha ane viveka. dAharA. lAkAme dITha, cAtura mITha dabha kahe suNo vaLI, nagarI lAka vicAra; atara e meM dekhiya, sarazava me, prakAra thIgRhI nidrA ghaNI, tuja jAgarUka te leAka che, cetana alpa heta bhArata kare, prAyeM tAharAM lAka; veDha nAma te navi liye, tilabhara nAMhI zAka, baMdhana bahulA iDAM lahe, tADana tana jora; tihAM kAi jANe nahI", dha kiyA parigheAra. dIna hInatA e lahe, kSaNa kSaNa vAreAvAra, natra nava magala te lahe, sAra samAdhi vicAra bRhA rAjA dare ghaNu, lAka na Ave dANu, rAja prajA te eka che, hitavatsala te khANu, aThe lAka ati kaklezasra, dhana pAma che kAya, saheje dhana pAme dhaNA,e arija tihA taiya hAM dhana dharatI gAyei, adheAgamanane heta, tihAM devala dAne karI, vAhIje zubha kheta. lAbhataNA sAsA hA, udyama adhikA dhAra; nizce lAla tihA sahI, alpa udyame tera. chaMdghA amaNe lAbhe karI, ha dhare sahu kAya; lAbha ana te paNa tihA, Aza dhare nahi joya. hIna vastumA paNu sahI, lAbha ana teA thAya; uDada dAna dInA thAM, kucana kADI Aya. narapati surapati tAharA, savaka saghaLA jeru, ne tasu nagarI dAsa sama, evA atara eha. hAM leAkAne mruta che, te paN verI thAya; leka videzI kriI tihA, hitavatsala laghubhAya ahevAM lAka hu nirakhatA, chaka dina sabhA majhAra, rAjaddhi dekhaNa bhalI, ubhA jAya tivAra 1. 2. 3. 6. 19 4. 9. 1., 11. 12. 13 14. 295
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenaMkAvyadehane DhALa 4 thI rAjA je mile--e dezI. sAdhunI parakhadA jyoti svarUpa, tihAM nRpa vIra viveka anupa; rAjA sAMbhaLe, merI arajathakI ripane kaLe; satvasiMhAsana mAthuM sAra, gurU Adeza che chatrAkAra. rAjA e AMkaNI. 1, zrI hI beu pAse nAra AcAra, rAjAne cAmara DhAlaNahAra; rAjA, karma vivara ubhe che khavAsa, tiNa mahAjana ANaje pAsa. rAjA0 2. brahmataNuM je jANuNahAra, gAyana gIta kare vistAra; rAjA zubha lezyA te naTavI nAra, theI theI nATaka nAce udAra. rAjA3 svAdAda mukha lIdhe tAma, mIThe amRtathI asamAna; rAjA thigata huA te saghaLA loya, nIkI naTavI nAcatI joya. rAjA 4. nirce vyavahAra cana deya, tiNa karI jatA AnaMda hoya; rAjA eha rasAyaNa aNahIja ThAma, nahi ke dase bIje gAma. rAjA pa. suNavA IcchA suNiye jeha, grahaNa dhAraNa uha kahI teha; rAjA, INipare AThe* hI guNasAra, pahiTyA motinA tiNe hAra. rAjA che. sUritaNuM guNa chatrIza6 haya, Ayudha dhAre sabaLAM jaya, rAjA suvicAra bALapaNane mitra, tiNunuM pahile rAkhe citta. rAjA che, tatva rUcI paTarANuM sAra, bhAnuM lakSmIne avatAra; rAjA bhava vairAgya vaDe che pUta, nyAye rAjane rAkhe sUta rAjA0 8. + 1 garva na hoya, 2 nidA na hoya, 3 kaTubhASI na hoya, 4 apriya na hoya, 5 bolavAmAM krodha na hoya, 6 kAvya zarIra lakSaNa e viSaganI heya, 9 pUrva avaguNa na kahe, 8 svAbhA na prazase S1 svaupAdhika, 2 tejasvI, 3 juga pradhAna, 4 Agama jANa, 5 madhuravAya, 6 gabhIra, 7 buddhiva ta, 8 upadeza devAne tatpara, 9paraguNabhASI, 10 avaguNa na kare, 11 saumya, 12 ziSyasaMgraha, 13 avagrahavaMta vikathAtyAgI, 14 ca calatA, rota upazAta hRdaya, 15 kSamA sahita, aha kAra rahita, 16 kapaTa rahita, 17 nilIlA, 18 tapasyA kare, 18 sa yama pALe, 20 satya bole, 21 adattAtyAgI, 22 luka pariNAmI, ra3 parigraha rahita, 24 brahmacarya pALe, ane bAra bhAvanA bhAve
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimala dha ve vilAsa, dANI rahI che, paMDita zrI dharmamaMdira-maha ane viveka ra7 savega nirveda putra sujANa, teja pratApa ghaNe yu bhANa, rAjA, duzmana dUra kare pAyamAla, jorAvara jodhA vaDa bhAla. rAja0 8 putrI cAre caturA dITha, karaNuM maMtrI mudatA mITha, rAjA, cothI upekSA nAmA sAra, sUri guNe karI che siradAra; rAjA. 10 samakita maMtrI che jAsu pAsa, rAjAne pUraNa vizvAsa, rAjA Arjava mArdava ne saMtoSa, zama rasa sAmata nahiM ke deza rAjA. 11. sAta tatva te sAte aga, rAjyataNuM. rAje ati caga; rAjA dAnAdika cAre dharma bheda, caturagasenA nahiM ko kheda. rAjA. 12 vimala bodha keTavALa pradhAna, paramAgama bhaMDAra nidhAna; rAjA, lAyopazama samati bhAva vilAsa, dANuM dANa liye ullAsa. rAjA13. nyAya savAda nAmA che zeTha, saghaLA loka che jene heTha, rAjA, pAMce vyavahAra cedharI pAca,* jhagaDAmAhe na kare khAca. rAjA14 sAmAyika Avazyaka sAra, purohita padavIne adhikAra, rAjA, prAyazcitta te nIranI dhAra, nirmala karavAne AcAra. rAjA, 15. sukha samAdha te zavyApAla, tabelI dharmarAga vizAla, rAjA zuddhAzuddhapraNAma paDDara, kADi jJAne sevaka zara. rAjAi 16. e saghaLA nija svAmI ANa, navi laghu kAI mukhanI vANa, rAjA. ' dharmamaMdira kahe have vaLI da bhaAgaLa vAta kahe che acabha rAjA17. deharA. tiNa avasara tiNa parakhadA, mAhe kIdha pukAra, moha bhila sevaka karI, cerI deza majhAra purajana jhAlI laI gayA, ApaNI lAvI kAra, sAbhaLI bhUpa viveka taba, kIdho kapa apAra mukha bole vaLI ehavuM, melo moha nareza, tIna bhuvana rAjA thayo, na thaI tRpti ajeza. * pAca vyavahAra A pramANe -1 lajajAvaMta 2 prAyazcitta zuddha, 3 doSa prakAzIna, 4 gratha nirvAha, pa upasarga apavAdadaza athavA pAMca kAraNa-1 kAla, 2 svabhAva, 2 niyatita, 4 pUrvakRta, 5 purisakAra, -saMgrehu kana
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 kanakAvyadehana. - meM prabhutA nija guNa lahI, dekhI zake nahiM eha; lobhI lobha vize karI, lehaze laMgara che. rAja teja teja khare, jyAM rahi ripu upacAra dinakara kara dIThAM thakAM, kema rahe aMdhAra INa vairI UbhA thaka, prabhutA na lage mITha; " mATI kuMbha mukhe rahe, meghara bhalo na dITha. ima AlocI maMtrIne, belAyo. bhUpAla; matinidhAna tuM maMtrI, prabhutA vana rakhavAla. ' chala bala kAI keLavI, jipIje ripu eha; rAja kAja sthiratA rahe, buddhi batAvo teha, DhALa 5 mI. merA sAhiba he, zrI zItalanAtha ke, e dezI maMtrIsa hai mahoTe mativata ke, kara joDIne vanave; suNu sAhiba he muja gurU che jANe ke, Agama nIgama anubhave te gurUne he meM rAkhe pUcha ke, rAjya vadhe ke meM rahe; brahma bolyA he tamo ripu meha ke, jorAvara ati gahagahe. gurauvAca, meha chatyA he tumacI vRddhi hoya che, te te iNa pari pimeM; puravacane ho jagamAhi vikhyAta ke, sarvajJa rAjA dIpiye. tasu rANuM che kevalasirI jANa ke, nirmalarUpa nidhAna che, tasu leNe hai rahe nizidina rAya ke, dina dina caDhate vAna che tasu saMvara he mATe umarAva ke, sAmaMtamAM siradAra che, tasu gharaNuM he mumukSA nAma che, jegIsara haiye hAra che tasu putrI he sayamasarI nAma ke, sakala vAM hitakAriNI, tasu kanyA he paraNe viveka ke, teha haze jayakAriNI. kanyAnI hA sakhiyA sukhakAra ke, pAMca ane traNa AkhIye; ekekI ho chape che moha ke, eha vacana gurU bhAkhiye. Irajamukha che dhamAM rUci aNagAra ke, karakaMDU bhASA AdarI, che.
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10. paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. 299 veyara svAmI he kIdhI AhAra zuddhi ke, devanI bhikSA nahI bhAkhI. paDilehaNa ho valkalacIrI kIdha ke, samiti thI tiNe anusarI; RSi draDhaNuM he paraThavatA sAra ke, pAcamI samiti vindha karI. prasannaca hai karI mananI gupti ke, dhayA duSkRta dhyAnazuM; tAraja hai dhari bhASA gupti ke, ca upara dayAvAnazuM, tana nizcala ho anubhava tiNe pAya ke, cilAtIputrI te paragaDe; iNe rAkhI che tanunI zuddhi gupti ke, paramAtama dhyAnI vaDe. 11. e AThe he sakhiyAM abhirAma ke, samazrI sAthe rasI; e paraNyAM he pIche viveka ke, maha bhI karaze vasI. 12 deharA. rAya viveka e sAMbhaLI, manamA kare vicAra; eka myAnamAM kayuM rahe, be sArI taravAra, sutavaMtI zIladhAriNI, gharamAM beThI nAra, te Upara yu ANiye, sAla samAna vicAra. gADhAgArInI pare, kalaha karaze deya, dharaTa samovaDa do gharaNuM, prIta karaNuM sama jeya bIjI paraNe sukha bhaNI, mUDha ke nara hoya, Ika dizi Uge sUra paNa, bIjI paDate joya, ima ciMtAtura dekhIne, AI varUci nAra, mukha hasine ema uccare, suNa sAhiba bharatAra, DhALa 6 ThI. be kara joDI vinavuM che,-e dezI kara joDI kAminI kahe che, tu nara nAtha kahAya; ciMtA bahu nArI taNI che, nabaLA narane thAya. rAjesara pramadA paraNe teha. jaNa paraNyA praDhI huvejI, Atma Rddhi ache. rAjesara AMkaNI. 1 kulavatI kAmaNuM tIka che, bahu miliyA jasa leha; avadhi AyA nAM taje che, jhaTaka na rAkhe che. rAjesara, 2,
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 jainakAvyadehana , bhagati jugati mUke nahi , bhartAnI bhalI nAra, sAgara nadiyAM so phire che, gaMgA mahimA apAra. rAjesara che, purUSa rIti bIjI ache che, nArI rIta na kAMya, velI vRkSa samAna che ja, paNa kayuM sarikhA thAya. rAjesara0 4 vRkSe hastI bAdhI che, velI na dhare jANa; INi pare purUSa pradhAna che jI, na kare kahI kANa, rAjesara0 5. bahu nArI paraNyAkAM che, purUSa bhaNI nahi doSa; saMyamathI AyAkAM che, huM na dharU mana deSa. rAjesara0 6 nilA vikala dhaNu huve che, nArI na to jAya; duHkha sukha sarasu mAchalI jI, sArasa sama navi thAya. rAjesara che chaNa AyA nija jaya huve che, hasavu tasu pAya, eha vacana suNi nArInuM jI, harakhI lyo rAya. rAjesara0 8. zeka evuM sahu pache che. te huijayata apAra, vilaba na kIje te have jI, suNa matrI ziradAra. rAjesara0 9. ati ujajavala pariNAma che ja, tehija sevaka thAya, paradhAne e mUkiyo jI, elagaze jihu rAya. rAjesara0 10 mahira bhalI me upare che, rAkhe zrI jinarAja ! kanyA teha devAze che, bAha rahyAnI lAja rAjesara0 11, maMtrI sattA karI narA jI, mUkyA jinavara pAsa, e virata ta sahu lahI che, laI A cAra bhAsa ' rAjesara. 1ra. mata vizvAsa kare have che, verI vALo vAna; Aja rAjya atulI balI che, kaI pragaTa nidhAna rAjesara0 13. tasu pura nara nArI dhare jI, tumazuM jAti vaira, maMtrI jApate uparA che, sAthe sagale nayara rAjesara0 14. vastra taje tapa Adare che, likhana paThana dhyAna lIna, kAmaNa TumaNa Acare che, tujane karavA kSINa, jesara15 tuja nagarI loko bhaNI cha, bhAve mukha mITha, Apa sarikhA Acare che, evu acarija dITha rAjesara0 1
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. 301 maja sariNA ghaNA re, mUDhatA kalAka hiza. maha mahIpati evo, dabha mukhe suNi vAda, phAlabhraSTa vAnara jisyo, pAme citta vivAda. : 1 verI vadhato dekhIne, manamA kare vicAra, tiNa avasara have mohasuta, araja kare avadhAra. dALa 7 mI dezI kaDavAnI tAra kiratAra, sasAra, sAgarathakI-e chI vAta have tAtajI, sAbhaLo mayaNanI, evaDI cita mana, kAI ANa muja sarikhA suta, sevaka tAhare, kuNa che tuja sama, rAya rANo vAta' 1. badha narada, karazuM ghaNuM dekha tu, InDa ne candra saba, pAya ANu sakaja muta ghara chata, janaka citA kare, mUDhatA kehanI, citta jANuM. vAta. 2. putra hu Apane, te navi bIlIjIye, ravi to putra, zani loka Akhe, chIpa suta motIDA, mAtane vAta karI, sakaja suta ehane, keNa dAkhe. vAta3. tAtane zAta mukha, sapaje jiNathakI, kamalathI jema sara, seha pAve, putranA padakaja, pAlaNe prIchiye, loka vairI tike, jAsuM gAve. vAta0 4. nAma abhirAma, agaja kisyuM kIjiye, agano mela, agaja kahIje, , tela nAkhI diye, vanataNuM phUlane, vAsa guNarAzi, zira para vahIje. vAta 5. dhIratA vIratA, mana dharI je rahe, sAMkaDe ANIne, zatru pADe, jagatie nIra, pAvaka bhaNI oTa, tehane vADa-vAgnI nasADe. vAta ehavA AkarAM, vacana suNi putranAM, mohane mana chuo, sukha savAyo, sAdhu sAbAza, sAbAza tu suta bhaNa, Aja te purUpatA, bala jaNAya vAta che. ehave teje karI, vaza dIpAI, sabhya sa doha, A deha TALe; rAjayano bhAga, suvicAra suta kadha have, zatru janagAhavA, pita bhALyo vAta. 8. kAIthI ghaNu huo, ghUme pAvakathakI, tanuthakI vyAdhi, budha candra dekhe, vRkSathI lAkha che, nIrathI paka che, ehavA putra, kuputra lekhe. vAta 9. dhUmathI meha che, biba pAvANathI, pakathI kamala maNi, sarpa mAthe, kalaza mATI thakI, ehavA putra huve, vaza vibhUSaNa, zebha sAthe vAta 10. tAharI aga, UThavaNa evI, zatru dala dhAna, ne gharaTa bhArI.
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 jainakAyadAna, lAka AnaMda karI, tA bhaNI varNave, jUTha te dITha nija daga pasArI, vAta- 11 hasti navuM masta valo, tAhare mitra che, jagatane jIpatA, madhu kahIje; phUTarAM phUla je, khANu che tAhare, ripu bhaNI jIpatAM, sAthe lIje. vAta0 12. manatA atighaNA, dhAra pariNAma che, tehaja tAharA, dAsa tAjA; sAra zRMgAra te, sainya sAthe... liyA, medha dhanAra dhuni teGaja vAjA, vAta0 1, mAharA maMtrI, mithyAtva nAmA bhalA, teha paNa tAhare, sAthe sArU; rajatI prIti valI, rati bhalI bhArajA, yuddhanI siddha, ama jAta vArU. vAta. 14. nArinI gATha, te jogaNI tAhare, maMtranI taMtranI. dhAta jANe; patha kathA grahe, lAkane bhALave, riputaNA sainyanI, vAta ANe, vAta- 15. gItanI rIti ne, nATaka nAcatAM, hAva ne bhAva, pramadA vilAsA, cAru maNihAra, hathiyAra sAthe... dhare, mukhataNA mAgiyA, hAya pAsA. vAta 16. hAsya ne jUvaTe, be jaNA tAharA, aganA caMga, rakhavAla rAkhe; rAmata ati dhaNI, tena dAsI bhalI, kAma ne kAja, sakha tAlu Ape. vAta0 17, sukha abhimAna, sannAha tu paheraje, netrane pAna, kRpATApa dharaje; viSaya iMdriyataNA, caMcala haya NA, matta unmAda, mAtaga vaje. vAta0 18. ratha ghaNA sAkhatA, je maneArathA, pAyaka lAmaka, prema pUrA; nAyakA sAyakA, varasatI jamAM, zAbhaLe chapaze, zatru zUrA. vAta0 19. dAha mAharAya Nupare kahyA, madanatA parivAra; rAya vivekane jIpavA, zIkha thei suvicAra, putra supUta tuM mAre, rAjanItinA jANa; mati vezAse kahane, e mAhArI che vANu. gheADu' eTale bahu kare, ati utsuka mana hoya; dhIra vIra hAve kharA, chala ala karaje joya. beMgI jaMgama jaTilane, nara nArI tiryaMca; tarUNa vRddhane pIDave, kAM na kare khela khuca, kSatrI kSamA na Adara, yAcaka lAja na kAMi; vezyA. prema dhare nahi, nAma a kima thAya. 1. 3. 4.
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. 303 avasara viNa guNa deva che, deva huve guNapila, khAna same vastra mUkiye, vAko duma lahe tela. jaga saghaLo jugate pharI, sAdhe saghaLAM gAma; pravacanapura mata pisaje, arihata rAjA hama. zuravIra haja khare, jove ama vizeSa; paDe mayagala "tane, giri pADe nahi dekha. eka gAma chato nahi, kA nahi yazanI hANa, vana ghana chAyA nahi nase, IkatarU chelve jANa pitA zIkhaINi pare kahI,zira paradhArI mayaNa; cAravAka paDita bhaNI, bolAvI vade vayaNa. kuvara bhaNI vaDhavAtaNe, muhurata jevo sAra; cArvAka have beliya, suNa sAhiba suvicAra bhoga kSIra tiNa kSIra kali, gurU nAri dhikkAra; vRSTi vAulame apazakuna, etA gamana nivAra DhALa 8 mI. catura sanehI mohanA-e dezI moha mahIpati sAMbhaLe, bIja bhalI tithi ya re; caMdra udaya dUA thakA, godhulika zubha hoya che. mola1. mAtataNe pAye namI, tilaka karAyo harakhI re, lIdhI mAtA bahenanI, AziSa adhikI nirakhI re. moha 2, Adeza tAtataNe rahyA, bhAIzuM bAhu maliyA re; preme mitra kalatrazuM, locana huve galagaliyAM ra. moha0 3. pApakRta bhaTa e bhalA, birUda bhaNI je sAro re; kumitra prasaMga mAtaga che, tasupara bezI kumAre re. maha0 4. caturagI senAgrahI, vaDa vaDA ddhA sAthe re, zarA pUrA bhatA, jyalakSmI dhare hAthe re. maha0 5. kAma taNI kaTakI caDhI, tihAM nArIsukha zarA re; hAsya vilAsa hete karI, adhika sohe sArA re, meha0 ka.
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 jemakAvyadehana. bANa te kAmakaTAkSa che, bhUtake dhana lIdhuM re; hAla te ghughaTa paTa dharI, bANa calAve sIdho re. moha0 7. rodana mohana madananA nava nava raga rage re; mohe sura nara mohiyA, cUkyA dhaNane saMge re. maha0 8. pazu paMkhI paNa chapiyA, ekendriya paNa tyA re; kikara kAma taNA ghaNAM, pasA sabala anItA De. meha0 9. IndrANI rUpe karI, indrane cha kAma re, IcchIrayaNe chapavA, cakravatI abhirAme re. maha0 10. anamI ANuM dhare nahi, vAMkI TeDhI pAge re; jodhA rAva ghaNA che, paNa kikara strIAge re. meha0 11. trivallI tripatha kahIye, nArI udare hove re; kAma pizAca tihAM chale, mUDhA nara je jove re. maha0 12. pATe paDitabhaNI, zucine rUcikara hasatA reDa aradha kare dhIraja bhaNI, jahA tihAM e dhasamasato. maha0 13 deharA. kAmataNuM ja pharI, cihu dizi sAre jaga, kaI zara sAdhe nahi, Sita jodhe bhaga brahmApura kAne su, rAya prajApati hoya; brahma teja saba jagatane, janaka kahIje soya. ehane the TALo kare, Akhe Age vANa, kaI kAlano Doka, cheDe brahmA jANa DhALa 9 mI. rAga dhamAla. paradhara gamana nivAri --e dezI INi pare, bahupa vAri, paNa na Ta kAma kumAra ho; brahmApura jAI Tukiye, nija tega jagAvaNahAra . INi0 1. phija viva karI nArinI, cihuM dizi pAse lIdhe ghera ho; brahmA paNa dhyAna keTamAM, laNe che ne huM je . INi0 2.
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ jamunAkA e sAbhaLakatAra liyA dha hA, paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. 305 rAgadUta vicame phire, Akhe mata karaje kheDa heDa keTa oTa, lIdhI che, paNa mayaNa na choDe keDa he INi0 3. tIna jagata e sAdhate, Avyo che tumape dhAya che; tanaka tanaka tuja keTane, karaze tuja ANa manAya che INi0 4. sAvatrI jodha mUkiyo, IsatI rAkho raMga che; brahmA paNa mana citavyuM, aNu sAthe na have jaga ho INika sAvaMtrIsaMtI milyA, uDIne ago aMga che; catura hatA paNa cUkiyo, je dIdho jera anaMga he. INika brAhmaNa saghaLA bAMdhiyA, vanitA je paLamAMhI che, anamI keIna pekhiya, dharma dhIraja kiNamAM nAhiM che. IzuM. 7. brahmApura jIpI calyo, Age te mayaNakumAra he; jamunAkAThe Aviyo, kara jaga caritra apAra che. INika 8 zyAma varNa ika sAbhaLe, purUSottama nAma dharAya che, vaikuMThanAtha vakhANi, avatAra liyA mana thAya che. matsya pharma narasiMhanA, vAmana balirAjA badha he; bhArgava paNa ehija thayo, navi rAkhyo kSatrIgaMdha che. INi0 10. dazaratha suta paNa e huvA, rAvaNane mAryo eNa he; jAdava kuLa avataryo, virecI mAyA haraNa che. INi0 11. kaMsa ho nAga nAthiyo, navalA jasu avadAta he, nava mAnava chapiyA, kuNa ApI zake tasu vAta che. INi0 12. sAgara mathiyo bhujabale, girivara upADyo jora ho; paMcajanya paragaTa ki, jasa zabda che ati ghara che. INita 13. cakra gadA zAraMga dhare, indasetI jasu prIta ho; Aja na ke eha ache, IzuzuM mATe anIta che. INi14 jJAnI mAnI paNa sahI, madhusudana e gopAla che; yaNa vayaNa Ima sAMbhaLI. ati ke dUra karAya . INi0 15. gepI dhA mUkIyA, chapavAne kisana murAra ho; nayaNa bANa tIkhe pharI, be lakSmI bharatAra che. INi0 16.
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ jemakAvyadehana. hAsya rAzi rati kelithu, vaza kIdhA kezavarAya he, chala bala keI na keLavyo, raMgarA mAte thAya che. INi0 17. vRMdAvanameM khelata, gApinI pUre Aza he; kusamAM karI zira sehere, virace juM koI rasa ho. INi0 18. thAkI gopIne dhare, nija hAthe sArikA jema he; vastra upADyA tehanAM, pragaTe tiNazuM bahu prema ha. INi 19. vRkSa upara caDhIne rahe, gopinA abara leha ho; nave navi kAma viDabanA, karatA nahi Ave cheha ho. INi0 20. jorAvara te ghaNu, paNa hAryo ekaNu sAra ho; dharmamadira kahe dhana ti, je chape kAma vikAra che. iNi0 21. deharA. jaya tahacchA daI karI, cA tihAthI mayaNa; kaI anamI che vaLI, Ima bole mukha vayaNa 1. kiNahike AvIne kahyuM, suNa svAmI muja vAta, acala eka kailAsa che, tisupara zabhu karAta. loka kahe che tehane, moTo zrImahAdeva; jaTAmAMhi gagA vahe, cadra rahe nitameva. pAsa trizula hathiyAra dhara, vAhana vRSabha vikhyAta; jaga sahAraNa jedha che, aSTamUrti kahevAta. tIna netra che jehane, bhUSaNa bhasma bhujaga; jeha kahe meM mabane cha kIdha ana ga ala vacana muNuM piyA, meha kuMvara macharAla, uThayA mAnuM kezarI, devA ripuzira phAla matrI kahe mUke tame, jaTila yogano dhAra; kahe kima kADhIje kada, tRNa upara taravAra. kAma kahe mRku nahi, madanazatru kahevAya. sahastra kiraNa ugyAMthaka, timira bhAva na rahAya,
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-meADu ane viveka. DhALa 10 mI. sumati sadA dilamA dharA,----a dezI madana meAha zara sAMdhiyu, ae ae kIdha girIza, salUNe, kusuma cApa karI cADhiyA, zakara jyu karI rIpa salUNe!. madana. dhUNIdhUpa tU kA sahe, cheDa gikhara veza, salUNA. hariNAkSI paraNAvasyA, kara sakharA dharaveza. saNNA. mana mahAdeva melyA tise, tu manmatha vikhyAta, salUNA pIche buddhi e dIjiye, pahelI muNa muja vAta. salUNA. mana preta vane za bhu vase, bhAjana bhikSA hAtha, salUNA. bhAjana manuja kapALa che, tila rati nahi kA Atha ka salUNA, eha avasthA che sahI, kahe! kiNu paradhara thAya, salUNA nArI nadInu pUra che, sAgaramAhi samAya. salUNA. madana rUDha muDa mALA gaLe, AMkha virUpa kahAya, salUA. mujathI nAme kAminI, hasI thala na suhAya salUNA. madana. zAlI dAla dhRta dheAla te, nArI cAhe nitta, salUNA madana ihAM bhikSAye chamavA, dekha dhaNA ihAM mitta salUNA. madana. 4. maDana cadana mAgaze, vasra ghaNA paTakuLa, salUNo. ca bicchAvaNa e che, nArI bhaNI pratikRLa hAsya vayaNa mukha dhAntI, trivallI raMga targa, salUNA. nArI nahi yu jANiye, De je kare saga saEA. madana0 9 lAcana sahasra tA dhaNI, khabara na lAbhai kAya; salUNe. salUNA madana nArI nizA adhakAramA, avarane kema kahAya salUNA, mana0 10. mana pariNAma te vAnarI, kAma kirAta karUra, salUNA ajagara hAsya vilAsa che, nArI nArathakI hu khIhatA, parvata tapasI jogI jANIne, mUka tu madana kahe nIlaka ne, keDa na sU kukAya, salUNeA. paNa tu pArvatI bhaNI, zIlavatI e hAya. salUNeA. madana 13 aTavI bhUra. salUNA. madana 11. meMThA Aya, salUNeA mananI dAya. salUNe mana0 12 207 2. 3 4. pu. }. 8.
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ u08 jenakAvyadehana madanavaze mahAdevajI, gopI paraNyA nAra; salUNe. bhikSA te bhAve nahi, sAMbhaLaje bharatA salUNe. maMdana14. bhikSA sakharI bhikSune, gehIne na ahAya; salUNo. dhAnya ghaNuM gharamAM huve, ne kahu tuja upAya. salUNo. madana 15. deharA gArI kahe mahAdevajI, jAo kRSNanI pAsa, kSetrabhUmi te Apaze, bIja dhanaMda parakAza. haLa te haladhara Apaze, yamaghara mahipa gucaMga, vRSabha eka tujane ache, khetI kara mana raMga bhAtu hu lAvIza bhalu, Ima calaze gharavAsa, paNa bhikSA nahiM jamazu, Ima kIdho upahAsa, kAma viTaMbana bahu karI, nava nava karma vikAra, kahetAM ata na pAmiye, Ima jANe kiratAra pArAzara jamadagni valI, cUkAyA iNe kAma, tIna bhuvana jItyA chaNe, phiri phiri saghaLe ThAma. puNyaraMgapATaNanI dize, cAlyo madana kumAra, tiNa veLA te nagaramAM, pragaTayo e AcAra. TALa 11 mI. ( zayala parvata dhAdhale re lola -e dezI ) kara joDI kare vinati re lola, maMtrI vivekane ema re; rAjesara. puNyaraMgapATaNamAM huve re lola, utpAta saghalA kema re rAjesara, kara0 1 gaDha maDha maMdira dhrujiyAM re lola, bhUkapa tArApAta re; rAjesara. zeNita bindu AkAzathI re lola, vUThA na vArU vAta re. rAjesara. kara0 2. tirNa avasara kiNa AkhIye re lola Ayo meha kumArare, rAjesara, rAjA prajA sahu zaMkiyA re lola, bhUDA asura apAra re. rAjesara kara0 3. maMtrIzuM nRpa ciMtave re lola, kIja chaNazuM jujha re; rAjesara. chataha7I je hujI re lola, te kIje e guja re rAjesara kara0 4. matrI kahe guNa sAhibA re lola, gurUnuM vacana che Amare; rAjesara
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. 309 saMyama strI paraNyA vinA re lola, koI na hove kAma kare. rAjesara kara0 5 mahataNe hajI jora che re lAva, tiNa e madana dIpAyare; rAjesara. brahmAdika ji tyAM iNe re lAla, kIyA kADi upAya che. rAjesara. kara0 6. avasarasetI siddha che re lola, saghaLI vAtAmAhIM re; rAjesara. Atama baLa viNa pheravyAre lAla, kaSTa kiyA phala nahi re. rAjesara. kara0 7. Ape paNa ehanI pare re lAla, pAmyA parAjaya ThAmare; rAjesara. to hamaNuM e ya che re lola, jaI pravayana gAmare. rAjesara. kara0 8. varaze sayama kanyA re lola, to e chAra samAna re; rAjesara, arihataNuM sAcA huA re lola, vadhaze Atama vAna re. rAjesara. kara0 9 ApaNane kaI Akhaze re lola, kAyara mUko mANuM re; rAjesara. avasara jANine Akhazere lola, bahuvidha lekanI vANare. rAjesara. kara0 10 naLarAjA patnI tajI re lola, kRne mUkI bhUmi re; rAjesara Atamahita INa Acaryo re lola, nApo apayaza ghUmare. rAjesara kara0 11. rAya viveka vade Isyu re lola, DhIla na kIje Aja re; rAjesara, bhAjana bhajana siddha che re lola, kahI kIje lAja re. rAjesara kara0 12. tu pUThe te Avaje re lola, saghaLA loka leI sAtha re; rAjesara huM Age thI jAIne re lola oLagazu jaganAtha re. rAjesara kara, iNa avasara nara AviyA re lola, paDelA mUkyA jehare; rAjesara. namana karIne vInave re lola, suNa sAhiba saneha re. rAjesara. kara0 14. mahera ghaNuM tuma upare re lola, te sAhibanI Ajare rAjesara kuzaLa prazna bahu pUchiyAre lAla, harSa ghaNe jinarAja re. rAjesara kara0 15. milaNa bhaNuM Ave sahare lola,ama caraNe eka vArare, rAjesara Ima kahIne ama mUkIyA re lola, vAta bhalI nirdhAra re rAjesara - 11 dehurA, sevaka vANI sAMbhaLI, hara gAya viveka; manava chita muja hAyaro, zakuna huA atireka Au vacana sAhama huve, uttama zakuna te jANuM, bolAvyA purUSottame, kadI kIje kANa
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 jenakAvyadehana. vivekarAya have cAline, pravacanapurame Aya, matrI paNa pUThe thakI, prajA leka laI jAya. 3. sakaLa loka rAjA maLI, arihatanI chatra chAya; sukha samA jaI rahyA, Dara bhaya keya na thAya. DhALa 12 mI ( ika dina nimi rAjane hAthI chUTe; ati madamastakA-e deze. ) mAyaNa taNuM dala pUrAM zarA, puNyaraMgapATaNa Aya rahe; hAM Aya rahe. zanuM nagara re dIThuM saghaLu, mayaNa bhaNuM te jAya kahe. hAM 1. bhayaNakuMvara mana cintave evu, rAya viveka te nAsI gaye; hAM nAma suNIne na rahyA Ubhe, ja buka kAyarakAya thayo. hAM ra. kuLAcAra paNa na karI ke, kSatrItaNe dharma nAkha diye; hA maMtrIto suta Akhara ehaja, rAjA ehane kaNa ki. hA, jAti upara gayo na huo asalI,bhIta vina kema citra dhare, hAM nAsaNa vidyA dhurathI zIkhI, te nahi visarI citta khare. hA. raNanI hoMza rahI manamADe, INa avasara zaTha e nAThe, hAM. loka lAja paNa na gaNuM bheLe,kAma kiye atithI mAThe. hA. pa. navarane paNa bhagate yuga, nirmada nirmama nyAya thiyo, hA je jehavo nara seve tehavo, kula paNa hAthe hAtha dIyo. hAM 6. jinavara sagatithI sihAdika, te paNa vaira virodha taje, hA ke bhUrakI e ghAle mAthe, zItala sAra samAdhi bhaje, hAM che. ariha ta caraNa zaraNa chaNe lIdhe, jhAlu hamaNuM pucchathahI, hA. udara kayuM bilamAMhe chUTe, je jaba jAve sApa vahI. hA8. paNa muja tAtataNa e vAcA, pravacanapura mata jAya kadA; hA mAharI karati saghaLe daI, jayapatAkA pAI mudA. hAM . jayatataNuM nizAna ghurAyAM, hathiyAra have saba myAna kare; ha0 navanavAM bheTaNa lete manmatha, nijapura dizine pAu dhare. hAM 10 nava rasamAM Ika sAra mRgArA, kAma ayANe mukha kI; hAM zAnta bhaNI te cheDe thA, mamatha ulo ema hiye. hA. 11.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-moha ane viveka. 311 anukrame Ayo avidyA nagarI, tihA kiNe ke AvI dayo, hA. moharAyane dIdha vadhAI, muta Ayo yazapuja liye hAi 12. deharA moharAya mana harakhiyo, Ayo putra pradhAna, guru laghu rIta na kAkarI, sAtame jAya sujANa. manmatha tAtabharNa tihA, turata kI paraNAma, suta sakharA te salahiye, vinayavata abhirAma mana vaca kAyA prema dharI, maLiyA manane raga; zItala caMdana cada jya, gukhadAyI suta saga. DhALa 13 mI vAgyA jogI TAla, he sakhI vAgyA jAgI DhAla, -e dagI vAgyA guhiranizAna, he sakhI vAgyA guhiranizAna, AlAyaka nana mehare, harakhe saba parivAra, he sakhIharakhyA nijakula zekhara dIpe mahare. 1 vacANA vacananinAda, he sakhI vacANAtiNe karI abara adhike gAya, purajana kare ucharaMga, he sakhI purajana, dhana dhana moha mahipati rAja. 2. nava nava pApa vikAra, he sakhI nava naTuA nAce rAce jana manA, hAva bhAva gukhakAra, he sakhI hAva magala gAve tihA bahulA janA. 3. pUrNa kalaza paradhAna, he sakhI purNa zra gAra pANi karIne ati bhaye, malapati sohava nAra, he sakhI malapati. sAtamI AvI magala jaya karyo. 4. Azrava gokha vizALa, he sakhI Azrava tasupara beThA nara nArI ghaNuM, nRpasuta nayaNanihAla, he sakho nRpasuta bole e guta tehane zI ma. pa. pura pesAre kIdha, he sakhI puraka mehela Ayo manmatha mAnazu, mAyAdika parivAra, he sakhI mAyAdika, harakhyo nirakhI muta mukha vAnazuM. . yugavara zrIjinacada, he sakhI yugavara0 tAsa prasAda lahI karI me kIyA, the khaDa rasAla, he sakhI . bhaNatAM gaNatA hIce muja hI. 7. pAvaka pravara prasiddha, he sakhI pAvaka yA kuzala gaNI guru prasAdathI,
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 jenakAvyadehana. dharmamaMdira kahe ema, he sakhI dharmamaMdira artha to e meM AgamathI. 8. karma vicitra kahAya, he sakhI karmate taNo e vivare Akhiyo; bhavijanane sukhakAra, he sakhI bhavijanane chAvara vacana sudhArasa dAkhiyo. 9. khaMDa 5 me. deharA. zrI zaMkhezvara sukhakarU, praNam pArasanAtha; nAma liyaMtA jehanuM, Ave avicala Atha. aNu avasara manmathataNI, karati bhATa kare, nava nava iMda svacchathe, vANI racanA dhareI. jaya jaya jagane vallo, jIva jIva ciraMjIva meharAya naMdana nipuNa,bhava sukha mANa sadIva. tu zarA zirasehare, tu varSe vikhyAta; kusuma zare cha jagata, koNa kahIje vAta brahmA viSNu mahezvarA, iMdra caka nAgendra, bhUra sUra guru garUDa pakhi, jegi jati naravRnda. te jagameM jItyA ghaNuM, ANa manAI jera; kAma padAratha zikhavya, dharma artha zivaThera. viSayataNuM sukha tu lahe, mAta tAta sukhakAra; Ima AzISa suNI karI, dIdhu dAna apAra DhALa 1 lI Adara jIva mA guNa Adara,-e dezI mAtA pitA bhaginI ne bhAI, pUche mayaNane ema che; jaga jIpaNanI vAta kahIje, baLa buddhi kIdhI jema jI manmatha mADi kahIje Age, jIpaNanI sahu vAta che; nAThe vIra viveka vikhyAta, sAmaLiyA avadAta che mAtaH 1. mAta. 2.
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharma ma`dira-meha ane viveka. avatAra cha na kAya chaeN, mAtA mana harakhkhuM ati gADhuM, vakhANe vAra vAra che; tu cirve vaza tribhuNa, dhana dhana tuja beTA bahulA hAro jagamA, paNa tuja Da tArA bahu AkAro dIse, candra samAna ne hAya cha. nayana amArAM capaLa caDhDhArA, tuja mukha candra samAna che, kiNu dina suta AvIne maLaze, hRte e muja dhyAna cha Aja maneratha saghaLA A, surata LiyA Aja 6, cAtaka mArI taNIpare harakhyA, tuja darzana dhanagAja che. rati r gIlI tArI nArI, vasatA tArA mitta che; sneha dharIne nidina jAtA, mArga raMgalIzuM saghaLA maLiyA, A ati nava nava nATaka gIta vinAdA, karma udaya ghara ghara mayatA guNu garaje, kAmakA lInA jaga saghaLeA kAmarAge, kAma vikAra apAra che. utsava kAma taNA ati kIdhA, kahetA nAva pAra jI, narathI ATha guNe nArIne, vallabha kAma kumAra che. bahulA sukhasa sAranA vilase, dharatA mana ucharga 4, dharmamaMdira kahe dhana dhana te nara, kamaneA na kare saga cha. tAga nitta jI. dvArA. mAha mahIpati cintave, eka dina ema vicAra; lIra vibeMka nAsI gayA, jIvatA dukha dAtAra. mati muja suta che, bALaka yuddha vicAra, bhAvI vAta na cintave, te chaliyA sasAra, paDita parakhe palakame, bAdhaka sAdhaka vAta, chala khala kula jANe ghaNA, vI viveka karAta paDita tene varNave, je pariNAme mITa, kAtha kaTuka mukharegane, dUra karatA dI. kAja tehija kIjiye, ate sukha dAtA; u%0ra gai, prasaMga che. vistAra ; sAta 2. mAta mAta mAta mAta mAta mAta 313 2. do 4. 5. 3. 8 mAtra 10. 9. mAta0 11
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 jemakAvyadehana. svAda mukhe kipAka phala, Ape adhika vikAra, 5. zatru thakA je rAjyasukha, te sukha svama samAna; ariha ta pa pAse rahyo, karaze kaI vijJAna. Ima mana cintAtura thake, beThe mehi narida; saghaLI maLi beThI sabhA, beThAM naranAM vRda. 7. DhALa 2 jI. Ika dina mahAjana AvI eka-e dezI. tisame sevaka vInave, suNa sAhiba sanehe che, kALo rUpa kurUpa che, uce che tasu dehe che. traTaka, tasu deha uce, purUSa kAI, AvI ubhe, tiyA kare, kaLikALa nAme, nAma dharato, nRpa jaNave, mukha bhaNe dIdAra tuma, dekhavA e, A che tuma, guNa stave, rAjare dUkama, ethe Ave, tiNa samaya, sevaka vInave. rAjA tehane teDAviye, dIThe rUpa tivAre che, mAnI vAtaNuM pare, lUkho bhUkha apAve che. traTaka. aNapAra bhUkhyo, loha jaDiyA, rUpa kurUpI, ati ghaNa; te rUpa dekhI, sabhAjananA, kapiyA mana, ati ghaNu. tiNa Aya rAjA, pAya praNamyA, rAjA paNa, Adara diye; kara joDi ubhe, vadana Age, rAjA tehane, teDAviyo taba rAjA mukha pUchiyuM, ema kuzaLa tuma hoya che, kiNa kAraNa cira kAlathI, tuja darzana e joyo che. truTaka. e joya darzana, harSa pAmyA, AyA che, kAraNa kise, tava boliyo te, purUSa praNamI, hetu muja mana, e nase Ika mayaNa dekhu, jagata jIpI, jeNa IvaDe, yaza liye, e mayaNa dekhe, nayana Age, tava rAjA, mukha pUchiyo. 3, bIjuM kAraNa e ache, tuja verI che eke che, hAtha nAtho, tuja putrane, jIvata nA viveke che traTaka. suviveka nATho, teha citA, rAjana the, manamAM dhare,
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDiMta zrI dharmAM'dira-meha ane viveka. tehu ciMtA bhAMAM, ripu vinAsu, jo muje, savaka karA mArA paNu, teha vaeNrI, vayara lezu, te pa; evA kaLiyuga, purUSa maeNlyA, khIjI kAraNa, e che. kaLi khelyA suNa bhUpati, pravacana pura tuja dare jI, mAhare mana sugame che, leu tuja hastUrA jI. hanUra leu, dekha tU have, jJAna rakSaka, khAdhazu, sa vega sAmata, jeDa jodhA, teha saghaLA, sAvazuM, vaDa vaDA vIra, viveka sadhaLA, sakhaLa datA, zubhamati; have khabara paDaze, aNI sAthe, kaLi khelyA, guNa bhUpati, dekhe hAtha tu mAhArA, pravacana pur uthaDA cha, jora na bhAje jyA lage, nava sUku tA kuMDA cha kuMDA na mUku, jyA lage, avakSINa na have, e khare, muktineA mAraga, bhAjI nAkhuM, madata jo, mAharI kA arihata rAjA, rUDhi nAkhuM, dhrujAvu, dharmanI dhurA, kalikAla mahAr, nAma sAc, dekha hAtha, tu mAharA harakhyA mAha nareza te, sAbhaLI vacana karALeA cha, kAma karIlR nara e kharA, arilanA e kALeA e kALa aridala, taNe mAthe, uddata nar e, Akare, cira kAla ehanI, sthiti na heAsI, teAhIja che muja, kAjaga ima jANuine nija, pAsa rAkhyA, sAra sevaka, mukhakara, ahu mAna dIdhA, vaDA kIdhA, harakhyA meAla, narerArU, jI dvArA rAja kAja lAyaka chu, kaLiyuga rAkhyA rAya, ratna thakI sevaka bhalA, jithI ari chapAya. samaya svabhAva thakI have, arihaMta meAkSa sidhAya, nikara Athamiye thake, tamane joreA thAya. kaLiyuga kAja mukhI hui, senA lei azeSa, cittu 'dizipasare pavana nyu, pravacana mAhI vizeSa 4. maTaka saTaka traTaka 1 19. 315
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 jainakAvyadehana. DhALa 3 jI. megha mana kAI Dama Dele-e dezI. rAgadveSa vaLI ati ghaNuM ja, bAdhyA vaDa vistAra viyataNuM tRMA vadhI che, viSanI vela apAra. bhavikajana, suNaje kaliyuga vAta mUke bIjI tAMta. bhavijana 1. manaparyAya te kevalajJAnI, kSapakazreNi supradhAna; chelA sayama tIna je sakharA, upazama zreNI vivAna. bhavijana 2. puSkalAka labdhi ne zrIjanakalpI, cAdapUrava atimAna; Adama saghayaNa ne zukaladhyAnA, paramasamAdhi nidhAna. bhavijana 3. kaliyuga Avate eTalA vAnA, dara kayAM tivAra: anukrame daza pUrvAdhika bheTyAM, pUrvAnuyoga vicAra. bhavijana 4. atara murtamAM pUrva guNatA, te rahI labdhi vizeSa, saghayaNa saghaLA te paNa bAMdhyA, chevo rahyA dekha. bhavijana 5 mahAprANAyAma dhyAna je dharatA, moTA zrI baSirAya; te paNa dUra kiyo kalikAla, azubha dhyAna dIpaya. bhavijana 6. INipare jAye dina dina hINa, kaliyuga kIdhuM jera; kAma chodha ne vaira virodhA, radra Arta ati ghera. bhavijana 7. sa prati rAjA anukrame dUo, kalizu kIdha sagrAma; ThAma ThAma jinacaitya karAyA, bhAvabhakti abhirAma. bhavijana 8. deza anArajameM paNa jinavara, dharma dIpA sAra; kaLiyugane tiNa kAThe phUTayo, dhamarAga mana dhAra. bhavijana 9. te rAjA devaloka gayA pachI, vyApyo kAla karAla; vaDavaDA bhUpatinA mana pheryA, kIdhI mithyAjAla. bhavijana 10. nana nava pragaTa kiyA pAkhaDI, hiMsA dharma apAra; dubhikSa paNa kaLiyuganA sevaka, deDayA vArevAra. bhavijana 11. jinavara dharma ki tiNa khaDita, sAmAcArI bheda; mahelAM mana munivaranA kIdhAM, sUdha sayama che. bhavijana 12. cAra roM anuga je maheTA, a5kiyA te kALa;
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 jainakAvyadohana, hukama huvA sAhibataNA, muja vege dUi asavAra. lAla0 pAMce hathIyAra khAMdhiyA, muja. jhagamaga jyAti apAra, lAla ujvala zukla dhyAna che, muja hathiAramAM ziradAra. lAla jahara josaNu gurUzIkha te, muja paherI rakSA kAja; lAla saphaLa sajAi lei karI, muja. magana kare mahArAja. lAla0 DhAhA. sAdhu sayama gajarAja daDha, varadAyI vaDe vIra; pravacana purathI cAliyA, sAthe vaDa vaDA dhIra. mAha mahIpatI jIpavA, zurA pUrA sAtha; vIrabale dharatA thakA, jaya lakSmInA nAtha. nava nava guNuThThANu bhUmikA, AkramatA tiviAra; pasarI kIrtti dize, harakhyAM leAka apAra. DhALa 10 mI. 1. 3. 13. 14. 15. ( pAsa chaNada jIhAriye,--e dezI ) varadAyI vIra gAye, jaga sadhale yazavAse re; hiMsaka cAra nAsI gayA, tama nArse sUra prakAzA re. varadAyI0 1 mithyAbhrama dUre gayA, have kapaTa kriyA rahI dUrA re; apUrvakaraNa karatA have, pratapyA nija teja padnA re. varadAyI. 2. bhUra bhavika bhaTakaTakamAM, AvIne bheLA thAyA re; vAhale jIma nakriyA vade, ripu paNa sakhaLa upAyA re, varadAyI 3 gAma nagaranAM bheTAM, nava navalA sama rasa leve re; namatA khamatA tasu dekhIne, upadeza te zirapAva deve re. varadAyI0 4. matrI sadhaLAne kahe, sukha thAze dharA vIra ANNA re; $ mAhataNA bhaya miTa gayA, have dharajo mana zubha dhyAneA re. varadAyI pu. duHkha dohaga dUre gayAM, gayA Adhi vyAdhi vikAsa re; rAdha virodha vilaya gayA, samatAye. zrI sukhakArA re. varadAyI0 6 parama pratIti pragaTa lai, dhana vUDe jyu. harI kAyA re; pApa tApa dare gayA, vi leAkAMne mana bhAyeA re. varadAyI. cha. L '
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmAM dira-meAhu ane viveka. re. varadAyI0 8 zrIjInacaMdra sUrIzvarU, jasu nAme sukha apAra re, dayAkuzala pAThakava, gurU girUma guNa bhaDArA tAsu prasAde e racyA, khaDa pAMcamA bhava upakAre re; dha ma i kahe sAMbhaLyAM, lAbhIje sukha zrIkAre re. varadAyI. Ta, khaDaoN. dAharaNa. lagAya. e; ge. zrIchanavAsa suvAsa nita, maheTA mahimA nidhAna; caraNa kamaLa zrIpAsanA, pramu parama pradhAna. RNa avasara have meAha nRpa, cara sukha sAbhaLI vAta, sAme saghaLA dezane, vIra viveka vikhyAta. mAnI macharALA dhaNuM, para unnata na sahAya; nija maMtrIne teDIne, Akhe citta AyA vairI chala karI, sihu taNI pare pAchAM pAgalAM dezane, phira mAyA mati meM pahilAhI jANiyu, avasara sAtheA aNu, theM manamA harakhyA dhaNu, bhAgeA kAyara mallataNe! ala malU viSNu, jANe nahi che kAya; mugdhamane the mRga aA, chala khala have zyA hAya nayaNa pramukha AAlyA have, guNa svAmI mAharAya, na karaza cintA evaDI, karazu dAya upAya. DhALa 1 lI aNa. Aja nihenhe re krIse nAhalA,e dI meAha mahIpatine ima vInave, kara joDIne kAma, tuja mukha Age` vaDa vaDA vIra che, dhara dhIraja abhirAma. e phUMkara yu phire akha nAsatA, dekhADu chu 2, khajue tyA lagI jyoti kare kiryAM, jyAM navi ujgyA sar mAha mAha 329 1. 3. 4. 19. 10 2.
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 jainakAyadAhana. avasarathakI je teja lahI karI, nIca cha duHkha jAya, sUraja jyeAti na dAhaka tehavI, jehavI velU thAya. TITADI pukhInI pare have, pAu dhare che eha; miDakanI pare sAra kare rahyA, alpa lahIne maha. varasAlAnA jyuM vahe vAyarA, AchAnA jyu teha; ehanI paNa che paraccha sa padA, jhaTaka dekhADe ched. Aja na kAI tuja joDe che, surapati narapati jAya, sasArI prabhutA pUrI lahI, tuja sama tuhIja hAya. helA khelAmA jaga jIpIyA, tu' giruA gabhIra, nahAnAzu the yuddha kareA nahiM, sarikhA sarakhI bhIra. janake kAthA dharathI ehune, pUriyA deza videza, arihata nRpa sevAthI iNe lahyA, ruddhitaNeA lavaleza. ehanI cintA manamA mata dhare, mata lyA ehanu nAma; caNuka uliyeA bhAvi nalAMjaze, loka UkhANA Ama. ima suNI mAha mahipati AliyA, malakIne mana mAhI; hAtha na dekhyA che te ehanA, teA vaDA mada kAhI. avagaNanA evI vikIjIye, e UMDA asarAla, vaeNrI vyAdhi na nahAnA jANiye, du kha sareAvaranI pAla mAha nahIM ke ehu nahi huve, mehumAMhe eka vAta, avasara AvyA DhAlA kima ve, tApa mukhe gale dhAta karyo paNa kSatrI dharma niva rahe, na dharu mamatA aha; dharma madira kahe mAha mahA baLI, hukama kayA suNe teha yuddha dAhA. pAkhaDI sevaka bhaNI, kaheve che vaDa vIra, mithyAvANI bharI e, vajaDAvA dhira dhIra. bherI zabda suNI karI, sajaja huA bhaTa vR6, jaya lakSmI varavA bhaNI, mana ANe AnaMda. sanmatha suta Ade karI, vaDa vaDa vIra nirada; sAi sabaLI kare, bhAMjaNu aridala phra mAha mAha mAha mAha mAha 1. 3 2. 4. 3. 5. mAha mAha meAha 10. mAha 11. mAhe 12. 6. 7. mAha0 13. L 9.
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. 331 DhALa 2 jI. rAga mArU uSabha deva morA e dezI abhimAnI ho rAjA abhimAnI ho moha mahipati kepi, manamA rUdra yAnI ho, rAjA abhimAnI che. rAjA 1. jaDatA nArI tiNe same, mRgAra baNAve , bhAgalika mukha uccare, adya tilaka karAve che. rAjA ra. hiMsA hariNAkSI maLI, jaya magaLa gAve ho; bALa gopALa sahu bhaNe, maha caDhate dAve ho. rAjA pApa zAstra bhaTa beliyo, biradAvalI nIkI hai, viveka vIranI hAya , senA saba phIkI che. rAjA 4. anaratha daDa kabAna leI, vAkI ati tIkhI hai, mati ajJAna bhAthaDA bharyA, bANAvaLa zIkhI che. rAjA. 5 tApa svabhAva te Topa che, tarjana ati lIdhI che, mada sannAha te paheriyu, jinazAlI kIdhI che. rAjA 6. mithyAvAda vAjitra ghaNuM, vAje tiNa veLA ho, vajI thaI zarA sahu, taba davA bheLA ho rAjA che, bhArI kamataNe ude, muhUrta tihA sAdhyo che, nIca saga gajapara caDhI, jANe jaya vALyo che. pApa vikAra yAdI ghaNuM, mukha Age kIdhA ho, A dhyAna balUka laI, have vachita sIdhA ho. pApa maratha ratha bhalA, sajiyA raNa sArU ho; kAma vikAra tura gamA, vAyu vega kyu vArU che. rAjA. 10 ati abhimAna te hAthiyA, parvata sama dIse che, maghataNI pare gAjatA, moha dekhI dIse ho rAjA. 11 pramAda senAnI kiyo, Apa mohe mAnyo ho, caturaga senAye paravaryo, aba nAyaka jANe ho. rAja. 1ra. narapati teDIne kahe, je have ghere ho, te zrutajJAnI pADiyA, pareto tuja pUro che. rAjA. 13, rAja0 8 rAjI .
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 332 jainakAvyadehana. merathakI dakSiNa dize, prAye paramAdo ho; bAdhyo mehaprasAdathI, adhika unmAve che. rAjA, 14. deharA. INaparve jere mehane, suNiye vIra viveka; sajaja have Ika tAnazuM, jUjhaNanI dhari Teka, dargocara dala mehanAM, Ika dina maLiyAM Aya; para la dariyAvela javuM, kAyarane mana thAya. Anada adhike zara mana, jANe Aja vivAha; AraNa bhelaNo kare, manamAMhe utsAha. jhabake dAminInI pare, kRdAve hathiyAra, unnamiyA ApADha , gharaghaTA jaladhAra samarAve raNabhUmikA, viSama vidAre dUra, vIra vikataNe bhale, rAjanIti apUra. have manamatrI paNa tihA, Ave sutane prema kSaNa viveka kSaNa mehazuM, jAya maLe che ema. tihA jAye taba tehano, jaya vache mana eha; INa avasara vica AviyA, sadhipAla susaneha. IhA che adhyavasAya te, sadhipAla sukhadAya, pahelI vIra vivekane, araja kare mana lAya. DhALa 3 jI. uTha kalAlakuM bhara ghaDe che, nayaNe nIda nivAra,-e dezI suNa sAhiba ama vanati ho, mana daIne Aja; sevaka me nahi kehane hA, sAdhu avasara kAja, rAyajAdA vIrA he, the rAjana che raDhIyAla, rAya, e AMkaNI. 1. hita vANI che amataNI che, hRdaya kamala suvicAra, tuM prabhu Aja huM sahI hai, bhAgyataNe anusAra, rAya 2. paNa e moha nRpa Avi che, jUne rAjA te; avagaNiye karyuM ene huM anaMta yugAre jeha. rAya0 3.
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI gharmamaMdira-moha ane viveka 333 kaTaka vikaTa sabaLa ghaNe , vaLI pUre parivAra, vaDa zAkhA kyuM viSa bharyo che, vyApi ra sa sAra rAya0 4. koTa khajIne kAM nahI hai, yu mAnasa abheja, sakala kiyAme sudara che, kuNa le INa khoja. rAya0 5. Indra ca nAgendra je he, mAne ehanI ANa; avara na ke ho ache hai, IsuzuM sAdhe vANa, rAya0 6 je haiM moha na mAniye he, ene deza na kAya; hasa bhaNI vahAlo nahiM haM, meha kayu bhUDa hoya. rAyA che. bahu janane je vAhe hai, tiNazuM karyuM rIsAya; ane adhika pyAre sahu he, ata same na sahAya rAya0 paga paga dekhU ehano he, lazkara vAgara jora, mioha senA sAgara jisI ho, tuja dala eka kera. gAya che. tIna bhuvanamAM e acche he, tu Ika narame hoya, te paNa ArajayA vase che, tihAM paNa bhAvijIva keya. rAya0 10. tihA paNa zubha manimA vase ho, vaLI rUci zuddha pratIta, te lokone rAjiya he, tu che lokAtIta, rAya0 11. tAharI senA paNa sahu he, tehane milaze jAya. te mukha viralo bhaze che, arka tUla kare nyAya. rAya0 12, kuNa na seve tene ho, bhavya abhavya apAra; kaIka viralo thobhaze he, tuja veLA niradhAra rAya0 13. tu hamaNuM vAdhyo ache he, ghaTatAM nahiM che vAra; o anAdi vALo rahe che, amara kIdho avatAra rAya. 14. tuM sevaka ne sukha diye che, akhaya agocara je; o Indriyane sukha diye ho, mukha mIThA che teha rAya15, tu sevakane dAkhave che, giri kaMdara vana vAsa, A Ape sevaka bhaNI ho, madira nArI vilAsa rAya 16. tu parivArane choDave ho, ekAkI ThaharAya, e meLe putra mitrane ho, lokone mana bhAva. rAya0 17. buDhA sevaka tAharA he, jUnA jarjara tela,
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 jainakAvyadehana araNa taraNa tIkhA ghaNu ho, tasu sevaka susaneha rAya0 18. teha bhaNI te setI kIsI he, khasa khUTaNanI vAta; kirajA nija ghara bhaNI he, ama mana eha suhAta. rAya0 19. dAharA. Ima kahIne cUpa kari rahyA, sadhipAla tiNuvAra; hasI karI vIra vade tihAM, vAha vAha matisAra. mohataNe mahimA kahI, jANyA vacana vizALa; kyuM kara chAno hoyaze, mA Age mozALa. me jAye prIcho ache, chala bala enuM dITha; vyAdhramukhe e ziyALa che, tamane lAge mITha. TALa 4 thI. vIra vakhANI rANI celAjI-e dezI. vIra viveka vaLato kahe che, sAMbhaLe haiM sadhipAla; vIca kare bhala mANasA jI, guNa kahyA Alapa pAla. vira0 1. maha vahAlo sahune huve che, hasane nyAya sahAya; 5kha kare dina tama kare che, zyAma kaba ujavela thAya. vIra. 2. mAnasavAhI haMsa che ja, ujajavala meti AhAra; pakha behu dhavalI kare che, dudha pANuM kare sAra. vIra. 3. kaTaka ghaNuM tasu AkhiyuM che, bhugara tUsa sama teha; tyAM lagI ghelI uDe ghaNuM che, jyAM lagI ghUMTha na meha vIra. 4. loha sama te jagame ghaNA che, tema te alpa tuM joya; caMdana vana vana navi huve che, gaja gaja matI na keya. vIra5. timirataNuM pare te ghaNA jI, sUraja ekaja thAya; akuza kevaDe gaja kihA jI, zaMkunI vAta ThaharAya. vIra. 6. rakanAM vRda myAM kAmane che, ekaja zrImaMta sAra; siha eke bahu trAsajI, ziyALanI kAMI nahiM kAra, vIra. 7, amara meM ene Akhiye jI, dekhazyA te have Aja; kasavaTI ApathI Akhaze che, jUThI e zaradanI gAja vIra. 8. amara che nAsajI, zayaeja zrImati ja
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ 335 paMDita zrI dharmamaMdira-moha ane viveka. 335 bAhya sukha dekhIne rAciyA che, ehanA sevaka bhUra, antara sukha navi anubhavyo che, Atama anubhava nara. vIra0 9. bhega yoga je e diye che, tihAM paNa mahArU sukha; ehathI nikevala naraka che ja, ghora ati bhera de du:kha. vIra10 bhava jaLa tAraNa ekalA che, kuTuMbanuM tyA nahiM kAma, rAga karI mahiyA mohazuM che, jANiyu nahi nija dhAma. vIra. 11 thAhera vAka IhAM ke nahi jI, vaDa vaDA bheLavyA dhIra; kRSNa kalevara laI bhamyo che, balabhadra maha karI vIra. vIra krodhathI kasa cUkyo sahI che, mAna duryodhana dekha, dabha udAyana gRpa mAri che, lobha sa bhUma vizeSa. vIra. 13. kaMDarika pramAde pADiyo che, caDapradyotana kAma; rAgathI brahmadatta dukha lahyAM che, devathI kANika Ama. vIra. 14. vyasanathI kIcaka cUkiyo jI, kapila mithyAtvathI jema; pApaDa sa ga kusagathI jI, bahu nara cUkiyA ema. vIra. 15. jagata jana pIDiyA bahu pare che, moha nikAraNa zatru; teha anyAya huM kema sahu che, the suNa mahArA mitra vIra. 16 mAhare sevake ke kade che, Acaryo hoya anyAya, tehanuM nAma leI dAkhave che, zIkha deu sukhadAya vIra. 17. dharmathI jaya have jagatame jI, pApathI kSaya kahevAya, eha bahu vAtA ache jI, Adaro mana taNuM dAya vIra. 18. jima jima khu dakhame ehanA che, vaLI kayAM vacana pramANa, tema tema e zira caDhi gayo che, zIkha deeI abhirAma vIra. 19. eka vacana muNi vIranA, sadhipAla gayA dhAma, have zrI vIraviveka nRpa, yoddhAne kahe Ama. zarA pUrA sAMbhaLo, A che raNa eha, hAtha tamArA dekhasyA, ari dala kAdima eka sAthI hAthI che tame, aridala eha karIra; jaya lakSmI varasyAM have, je karaze 9 bhIra. 3.
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 nikAvyadehana. 4, 8. hAra mukuTa keyure karI, zobhA zurA nAhi; ripu sanmukha dhAryuM karI, yaza pasare jagamAhi asi dhArA tIratha ache, devataNI gati deya; nija bhuja baLa saMbhArine, sAma dharma dhari dhaya. aMgaja aMga ne aMganA, rAja kAja jIva prANa; tyAM lagI saghaLA vallahA, jayAM na mile ari bANa vAhana kavacce zastra bharI, vahe ADaMbara ema, aMtaraga sAhasa vinA, jaya pada prApti kema. bolo kuNu kyAM bhaze, nija nija leI parivAra; koNa koNa kehane chapaze, taba bolyo suta sAra. DhALa 5 mI rAga seraTha. sevA bAhire kahi ke sevaka-e dezI. naMdana bhava vairAga vade taba, vinayavaMta varadAya: sAhiba Age nija guNa varNana, kahe kiNa kIdhe jAI paNa sAhiba je puchI vANI, tasu uttara hu Akhu; ari mukha jhAlu pahelI aNiye, Teka bhalI pare rAkhuM. cataNuM pare bhava bhava phare, bhUra bhavikane jeha, viparita bhAva abhAva vaDe ari, huM vaza karazuM teha. zamarasa rasa Adi karIne mahArA, aMtara sevaka tAjA, karaka Adika daIne, bAhija sevaka sAjA. paMcama guNa ThANukanI dharatI, deza virati jayadAI; deze uNuM pUrava koDI, mAnya kahu mana lAI. dharma dhyAna madhyama tyAM jANe, pratimA zrAvaka kerI: khaTa Avazyaka kiriyA kIje, vrata laghu zuddha vihArI. saDasaTha prakRtitaNe tihAM bAMdhI, mahataNe mada gALuM; apratyAkhyAnataNe kSaya kIdho, vairakadamI vALuM. AnaMda ne kAmadeva kahIje, te muja sevaka sAre; khaTa Avazyaka purohita kare, e raNakheta vicAre. neta0 1. nadana 3, naMdana. 4. naMdana 5. naMdana 6. nadana che. naMdana 8,
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ 337 paMDita zrI dharmamaMdira-moha ane viveka, have sa vega ne nirveda beu, laghu bhuta bheLA zarA; moha mahipatinuM dala meDa, bhujabalI bhIma satUrA. nadana 9 chaThe sattama guNaThANa dharatI, te raNa kheta buhAryo, antara muddharta sthiti mati behu, caDhI utAra nihAryo. nadana 10, treisaTha prakRti pramatte bAMdhe, sattara aThAvanA, mahataNuM bala pala pala chIe, sahu vade dhanadhannA. nadana 11. nirAlaba dharma dhyAna vizuddhA, tehija atara velI, pAce pADavA bAhija sevaka, kADhe mehane ThelI. naMdana 12. apramatta guNaThANathI karacu, apUrvadhyAna vicArI; guNaNIye guNa nija sakrama, kriyA dara nivArI naMda0 13. sattama ati zula dhAnA, sAme Ave zera; maha mahIpatinu bala chUTe, anubhava hoya sanare nadana 14. INi pare putre phejA jhAlyA,have samakita matrI bole, bhavajaLa tAraNa pita pravINa, kuNa Ave muja tole. nadana 15. e sa sAra Adi apArA, mithyAbhUSaNa bhArI, tyA bhavijanane hAtha rahIne, hu UtArU pArI. nadana 16. deva gurU dharma tatva dekhAu, bhAjI karma vikArA, zraddhA karUNA Atmaka mAharA, atara sevaka sArA. nadana 17, bAhija sevaka zreNika kezava, ItyAdika bahu lakhije, kSAyika bhAva khajIne pAmI, virati kriyA navahIje. tetrIza sAgara kicita adhika, mAna kahIje ehI, ethe guNaThANe bahu lAbhe, dharmarAgI guNa gehI. nadana. 19, prakRti saoNra ethe bAdhe, bhuDI prakRti nivAre, dharma dhyAna ma do sahu dIse, Arata rodra vicAre. nadana. 20 mahataNo matrI miyAdagu, te hu jIpana jere; mehataNuM dala muDaze tabahI, dekhADe nija tare naMdana INipasamakita maMtrIe Akhe bhujabalakadhaprakAzA, dharmamadira kahe adhike kIyo, vIra viveka ullAsA. naMdana22, naLa0 18, 1 - - V * -- na nanana + * na * = * * * - * - * - - - - - - -
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 jainakAvyadehana dAharA upazama zUrA meAliyA, suNu svAmI muja vANu; zreNisuthira raNa AThameA, guThANe guNu khANuM. ALasa nidrA bhaya sakaLa, dara nivArU saga; krodha jodhane jIpaNuM, nava guNaThANe raMga krodha dAvAnaLa krUra che, satApyA sa sAra; huM sadhaLAne sukha karU, nija guNu amRta dhAra. zatru mitra sama bhAvane, antara muja parivAra; sAgaracaMda nAgadatta bahu, bAhija sevaka sAra. DhALa 6 DI. kheDale bhAra vaNA che rAja, vAtA kema kare che,--e dezI navame guNaThANe vaLI UbhA, rA pUrA sArA. mAhataNI have mada utArU, zukala dhyAna hathiyArA, maheATe mAva zarU sujANa, araja kare kara kheDI. e AMkaNI. gADho anamI mAna je vairI, jIpIza prANAyAma te atar sevaka, ati ala mAhubaLI gaNadhara indrabhUtA, e muja ahe kAra cheDIne dIdhA, anubhava lIdhe sanUrA. Ava sAmata tihA kiNe melyA, mAyA apaNuhArA; zaraNusvarUpI zAnti zirANi, aMtarga parivArA. rAjA pUchyA teNe prakAsyA, mAyA vacana amAlA; kSullaka dhruvara pramukha muja mAhi, sevaka rAkha ameAlA. mAhataNA je maheATA sevaka, daba kahIje dirayA, te paNa huM navame guNuDhANe, jIpaNu khIDA dhiyA satApa mahATe sAmata kahIje, te have khele amA; tRSNA tarala taragiNI tara, dha titi kSemA. pama samAdhi taNA afA, te muja vahAlA odhA; kapilAki muja sevaka sArA, tyAgI aMtara sA. hu ripu tehA, mana vaca dehA. bAhira zA; 1. 3. 4. 1. maheATA 2. mahAya maheATA 4. maheATA pa mahAya 6. de maheATA mahATA 3. 7. 8.
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 339 paMDita zrI dharmamaMdira-moha ane viveka dazama guNaThANa ThAma lahIne, sUma lobhane chatI; saMparAyakI kIriyA saghaLI, tabathe hAya vitIti. maho. 9, uchAha senAnI tihAkaNe belyo, suNa svAmI muja vAtA; saghaLI phejAme huM phirazuM, me lAdhI tuma dhAtAM moTo0 10. saghaLA zarAne upakArU, vaDa vaDa biruda sabhAruM; veda vikAra nivAraNa aMtara, sevaka sakharA dhAruM. moTo0 11. indrAnuja ne mahAgiri munivara, bAhija sevaka zarA, saghaLA zubha guNaThANuM mAMhe, vajaDAvuM jayatUrA. maha0 12. vimaLabodha koTavALa kahe Ima, suNa svAmI muja vANI; mahamahipatinA cara jhAluM, nirNaya turata pichANI. mahATo. 13. carcana arcana atara sevaka, daDhamati daDha dharma dhArA; bAhija sevaka dharma rUci pramukhA,bahuvidha bhakita vicArA bhahoTa14. doharA. INi pare bIje paNa tihA, nija nija bala parakAza; moharAyane ApavA, ANe adhika ullAsa. vanitA paNa subhaTA taNI, harakhI bole ebha; jINa vidha prItama sUjhaze, e paNa sUjha tema. nija prItama pAse rahI, karasyAM zastra prahAra; abaLA sabaLA kAma me, karaNyAM svAmI tivAra. IzuM pare saghaLA sAthare, sAhasa sabaLo joya; rAjA vIra viveka taba, adhike harSita hoya. adhikAdhika pariNAmazuM, paryAlocana sAra, tehija vAjA vAjIyA, zivapada bhagaLa sAra. INi avasara have moha nRpa, sajaja huI suvicAra; saghaLA jodhAne kahe, suNaje e niradhAra caDhaze vIra viveka have, raNa karavAne kAja; DhIla na kIje te bhale, mujaro de muja Aja. kuNu kahI je khaDe, mAjI hoze teha, nAma laIne dAkhavo, ari muja jhAle ha.
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ 341 jainakAvyadehana. DhALa 7 mI. dezI vi chIyAnI mAyaNa vayaNa taba uccare, suNa tAtajI sAhiba Aja re lola; Apa mukhe karI ApaNI, kIrti karatA huve lAja re lAla. mayaNa0 1. tRNasama aridala jANaje, dAvAnala sama muja jora re lAla; nAsakaDa have hAsaze, muja AgaLa e che cera re lAla. mayaNa. 2. laghu bhAI zrIne mare, vaLI AvADha saSi nadiSeNa re lola; Adrakumara kulavAlUo, meM jIyA mana harakheNu re lAla. mayaNa0 3. vaDa vaDA zarA ehanA, chatyA kahuM ketA nAma re lola; chaLa baLa karIne chetaryA, muja sAthI che abhirAma re lAla. mayaNa0 4. maNiratha caDa protanA, madhu kumAra ane gaEbhila rAya re lola, nAma leI ketA gaNuM, sevaka bAhija kahevAya re lAla. mayaNa0 5. kula vasata abuda ghaTA, kAkazAstra zRMgAra sa ga re lAla; snAna ane madha pAna te, muja aMtara sevaka ga re lAla. mayaNa0 6. rAga vade have sAMbhaLo, hu jatana karU rAga dha re lola; bhayaNa taNe paNa mitra chuM, jeDuM huM saghaLI sadha re lAla. mayaNa0 7. kihAM kihAM Akha che, kihAM cadra ache kihAM mukhya muddhare lAla; paravALA kihAM adhara che, e upamA rAga niruddha re lAla. mayaNa0 8* kihA hIrA kihAM dazana che, kihA kanakalaza mAMsagraMtha re lola; kihA vApI kihAM nAbhi che, paNa rAgavaze e saMtha re lAla. mayaNa. 9, saDaNa paDaNa vizvAsa che, aga azubhataNe bhaDAra re lola; te dekhADI bheLavuM, jorAvara rAga apAra re lAla. mayaNa0 10. mIThA manmatha bolaDA, milo bhilo bahu prema re lola; atara sevaka che bahu, mAhare jorAvara ema re lAla. mayaNa. 11. InduSeNa bindudhaNa je, cilAtI cAra IlAputra re lAla; bAhaja sevaka mAharA, pahelAthI mahArA mitra re lAla. mayaNa0 12. dveSa vade have sAbhaLo, huM karaDe zare tuja re lAla, kuNa e che jagame tike, je karaze mujazuM jujha re lAla. mayaNa0 13,
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. 341 caDa rUdra bibhatsamA, darzana ati bhaya heta re lola; samukha kuNu joI zake, ripu jipe ume kheta re lAla. mayaNa0 14. masara nidA pizunatA, sagrAma zarApa ne marma re lola, Akrozana ati caMDatA, atarasevaka dharma re lAla. mayaNa0 15. kairava ne caMDakAzi, pAlaka ne sagadeva re lola; kamaThAdika bahu prANiyA, sAcave che mArI seva re lAla. mayaNa0 16. have mizyAma trI boliyo, suNu mArI zakti anaMta re lola, tIna bhuvanamAM prANiyA, muja sAnnidhyathI bhAmata re lAla. mayaNa17. jAti ni kula keDI e, nahi koI che te ThAma re lAla, sevaka vIra vivekanA, bahu jhAlI paDayA Ama re lAla mayaNa. 18. kugurU kudeva kudharmane, vaza paDyA prANI jema re lola, a taraMga muja kAmanA, kikara saghaLAya teha re lAla. mayaNa0 10. mati viparIta taNA dhaNI, pAlaka kapilAdika tema re lola, bAhija sevaka bahu che, pAra nA gaNatA ema re lAla. mayaNa0 20. deharA zyAma zarIrI dubaLe, DI jera anata, lAla raga locanadharU, trAse tehathI sata. krodha dha che evo, te bolyo suNa svAma, kuNa muja hoDa kare IhA, te dAkhe tasu nAma nayaNu vayaNa karI hoTha bahu, pUjAvuM chuM je, naraka bhujage bahu vasu, thaDe bIjI Thera cabhAva durvacanatA, tAmasa vaira sarApa, e muja sevaka zAzvatA, kuNu sahe ehano tApa saMnyAsI zizupAla nRpa, kurUDa dIpAyana joya, brahmadatta Ade karI, bahu sevaka muja hoya. DhALa 8 mI. rAjImatI raNa iNipaNe bole,-e dezI suNa svAmI A tarajAmI, have ahakAra kahe zira nAmI, suNajo. tIna bhuvanamAM vAso me, mAnava mAhe debe ghaNera guNa0 1.
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadehuna. 342 vidyA jJAna taNA kula hAre, je nara hAve mAhare sAre; suNajo gurU jananA paNa mAhare lekhA, mayamatta hAthInI pare dekhA. suNo 2. cakravatti Apa tapa cAkhyA, mere| svarUpa NIpare bhAMkhyA; suNajo ra vinIta muja bhAva sadA, sevaka seve citta lagAi. suSutte amara dAnava ne prativAsudevA, lAkhe jJAne kare muja sevA; suNo dama kahe muja vArtA mahATI, avasara nAve e hutheTI. suNa%00 4. pINA sarpa taNI muja karaNI, aMtaramAM kAtara anusaraNI; suNujA mIThuM eTaluM pAzamAM pADuM, sUkSma bAdara nigeAda dekhADuM, suNo 5. jU' kheAlu chala ala sAdhU, vezyA sadhAtI kehu ArAdhuM; suNo gAma ka ASADhabhUtA, kapaTa karA muni bhAre jUtA. suNajo . mahAkhala nitA gAtra je dhiyA, pITha mahApITha tehiMja variyA; suNo sevaka sakharA tiryaMca mAMhe, sa sAra phepha jhAlI mAMhe suNajo leAla mAlyA hu maheATe vIre!, huM sasAre jAcA hIrA; suNajo Adara mAna dIye muja devA, naravara pannaga sAre sevA. suSudre 8. jala cala girivara bhUmi parAi, te avagAha kSaNameM jA; suNajo bhUkha tRSA tapa zIta na jANuM, lAlaca ne mukha sakha le bhANuM, suNajo 9. mamatA Arbha mRA~ mahATI, kRpaNa sAhasa e sevaka kATI; suNo subhUma cakrI ane nRpanadA, lAbha ya kezarI municaMdA. suNajo 10. aMtara bAhija sevaka jhAjhA, kAi na lAbha amacI mAjhA; suNajo have pramAda te zUra savAi, rAjA Age khelyA dhA. sundre 11. ucI padavI kAika caDhiyA, mAharI zakti turata te paDiyeA; suNaje cade pUdhare kaMi munIzA, upazAntamAhI je jogIzA. suNo 12. tehu niMgAde jAye sIdhA, pramAdanA saga jeNe lIdhA; suNu snAna majjana jalakeli zikhAuM, nATaka ceTaka bAra dekhAuM. suNajo 13. pAse kheluM vikathA bhAjI, paranI nidA te paNa dAkhuM; suNo vaira virAdhanA vaMza vadhAr, ALasa udha dhaNerI dhArUM. suNujA 14. tere kArDiyA byasana je sAte, tiruM mere milatI dhAte; suNo naTa vi. sa`gati viSayA a zA, aMtara sevaka muja avatasA, suNu%00 15. 7.
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ 343 paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. 343 magU zilaka marIca vadI, kuMDarIka saudAsa me cho, suNajo bAhya sevaka Ima kitA dAkhu, muja guNa nija mukha ketA bhAbu. suNajo16. dharmamaMdira kahe pramAda gherA, vIra vivekazu na cale jerA suNajo. deharA, INi pare sAmata bAliyA, zarA pUrA sAtha, moha zIla have pAkha, nA kehane hAtha jUThI ne satyAmRSA, dura damAmA dIdha, halakAre raNu jIpavA, amalakarAe kIdha zubha dhyAna apadhyAna che, AmA sAhAnA hoya, zuddhAzuddha upayoga Asi, mahipa vRSabha yuddha joyA apadhyAna nara oliyA, kari pahilo hathiyAra, jorAvara muja zastra che, aNahuM jIta apAra rahanemI nala rAya bahu, cukAyA nara nAra, muja Age tU nA Take, nAza mUka hathiyAra. zuddhadhyAna bolyo have, tu mahelo manamAhi, zIkha isI zarA kahe, tu kAyaranI bAhi daDha prahArI cilAtIyasuta, hatyAkAraka jeha, ma tAryA eka palakame, bAha grahIne te bahu kALe tu Aviye, sAkaDe mahAre sAtha, have jIpIne mUkazu ja karaze jaganAtha INipare behu kaTakamAM, sajaja thaI tiNa vAra, nija nija bala parakAzatA, vade te vArA vAra DhALa 9 mI. tugiyA giri zikhara sAhe,-e dezI bUjhane have jUjha guNajo, bhavika jana mana lAya re; avara jUjhe naraka jaIne, ehathI ziva thAya re. bUjhano 1 mithyAtva tehija rAti bahulI, nAna bhAnuprakAza re. tiNa same mAhe mAMhi aDiyA, bhIDiyA dharica ullAsa . khUjhane ra
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 jenakAvyadehana. dha re kedhasetI, jUche vIra prasiddha re; Avazyaka purohita jUche, jya pratijJA kIdha re. bujhano '3. bhadra bhAva te turaMga besI, sUjhe mArdava rUTha re; sarala asi hathiyAra laI, dhA mAnane pUTha re. bujhano ja. Arjava ne saMtoSa bahu, vivekanA vaDa vIra re; sAyA lobhazuM sabala sUjhe, kAM na kare takasIra re. bUjhano pa. atighora pahilA rUpa jANe, ana tAnubadhiyA cAra re; davA apUrva karaNe, hue haimAcAra che. bUjhano0 6. syAdvAda sidhura besi Ave, maMtrI samyak daSTi re; AstiSpa Ayudha hAtha laI, belAve ripuSTi re. bhUjhane7. mithyAtva mohana matrI Aye, pacarUpa vikAra re; eka ghA haNyA pAce, samakti jera apAra re. bUjhano 8. upazamAdika vIra sa ga laI, apratyAkhyAnI zatru re; guNaThANa caDhatA bhUmi cApI, araNyA harakhA mitra re. bUjhane 9 have tihAM bhaya vairAgya vIre, vahI Aye jyAM mayaNa re; sajja dUI madana belyo, sAMbhaLa mora vayaNa re. khUjhano0 10. viSamazara huM jagata chatA, te guNyA nahiM kAna re, mAharAM bANa te uga sarikhA, utArU tuja mAna re. bhUjha0 11. nAsavAnI kaLA tAharI, tAvanIzare citta re; tu nAza havaNuM kahuM tujane, pastAIza tuM citta re. purUSa nArI 18 vede, rUpa kIdhAM mayaNa re; vacana e vairAga suNine, kopiyo kahe vayaNa re bUjhano0 13. tIna rUpe huM na bIhu, sAMbhaLaje tu kAma re; prabala pAyaka tAma dIse, jalada nAve jAma re. bujhano0 14. ema kahIne pahelA, tiNe te paDanArI veda re; zara thaI vairAgya vIre, arita kiye cheda re; bUjhano0 15. udAsInatA gaja rAja caDhiyA, barachI anityatA bhAva re; sa vega ne nirveda bhAI, AyA tiNa prastAva re. khUjhane 16. hAsya ne rati arati zokA, chediyA tivAra re; pache tiNe puveda che, nAThA viSaya vikAra re. bujhano0 17.
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. 345 deharA. have vaLi sama satoSa bhaTa, raNakheta khude jera; sajalanA krodhAdi saba, chede nija baLa phora vikaTa kaTaka nAsI gayo, moha taNuM baLa kSINa; jIpe dhIra vivekanA, sabaLa zara paravINa. durbhara saMjalanA bhaNI, khaMDa khaMDa bahu kIdha; dazame guNaThANe kSapaka, sa to yaza lIdha. Atama udyama jAgiyo, jJAna dhyAna bharapUra harakhyA vIra viveka bhaTa, moha subhaTa cakacUra moha kaTakanI yASitA, nija pati paDiyA dekha, jala sukA kamalinI, jIvana viNa tanu zepa. meharAya mana cittave, muja bhaTa paDiyA bhUra, bheya bhArI have nAsatA, samukha he tu zara. zara bhaNuM daya gati kahI, jaya athavA che nAza; kSapaka zreNI raNabhUmimAM, Ave adhika ullAsa. DhALa 10 mI. dezI rajUbanA gItanI, athavA lAgo sabala saMgrAma, lAge sabala sagrAma, be dala sUjhe nagarI bAhire he-e dezI moha mahipati A5, moha mahIpati Apa, Ave che Ave che, gaja para besI nyUjhameM he; sabalA karatA nAda, sabalA, nA ho nA he, adhyAtama mUkI bajane he. 1. deva dAnava kuNa hoDa, deva Age ho Age hai, nAThA bhaya khamiyo nahi he. bIvarAve ati ghora, bIvarAve. vaDa vaDa he vaDa vaDa upazama, zarA bhaNI sahI dhrujyA kAyara prANI, prajyA. A he Aye hai, moha mahIpati Akaro ho.
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ 346 jainakAvyadehana. 5 6. pIpala pAna samAna, pIpala dhIraja ho dhIraja, na rahe kaI vAtare che. aMdhArUM AkAza; a dhArUM chAI ho chAI ho, raje karI saghaLI daze dizA ho; hAka adhika haMkAra; hAkao subhaTAM ho subhaTAM ho, upara zara paDe dhasI hai. lAge sabala sagrAma; lAge be dala hai be dala ho, jUjhe bujhe kovidA he; ghoDA ghoDe ghera; ghoDA hAthI he hAthI hai, hAthIzu sUjhe tadA hai pAyaka pAyaka lAga; pAyaka, mAjI hA mAjI hai, mAjIzuM bhIDIyA bhalA he, Ave rAya viveka; Ave hAthI he hAthI hA, besI caDhatI kalA he; barachI zukala dhyAna, barachI, jhagamaga ho jhagamaga che, sohe hAthe jehane he. nava vadhUne parivAra, nava sArthe che sAthe he, vapukAre sahu tehane he; moha vadhe tava Aya; maha0 virA hai virA ho, dhIrA have hoze nahi , nAza tu catura sujANa, nAza thArI he thArI ho, mUlagI vAtA e sahI ho. dharma dhAra tuM mAga; dharma, mUke ho mUke che, jIvato tujane jANate he; subhaTa paDyA mana jANuM, subhaTa beThA hai beThA he karazuM amRta ANane he. mo hu te saba koya, mo hu te jIve ho jIve che, jedhA saghaLA mAharA he, 8 I.
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamadira-meha ane viveka. 347 11, 1ra. 10 hara vaDanI nyAya; guhara0 zAkhA ha zAkhA he, chevA kira paladharA hai. jyA traNe loka; jItyA eho ho ho ho, manmatha te suNiye haze he; tehano gurU huM tAta, telano jANe che jANe , jUTho karyuM Atama karo he. vajra gadA hathiyAra; vaja mujane ho mujane he, lAge nahiM e sadA ho; matra taMtra viSa vyAla, maMtra nAve ho nAve che, muja neDA kAvidA ho. me bahulA raNa kIdha, meM kAThAM ho kAThAM he, tarakasa hAtha che mAharA che, tu zIle sukhakAra, kamala he kamala ho, pudagala tana che tAharA he. | doharA moha rAya gave caDhe, vaLI bole suNa vIra, bahu veLA tuja hAthamA, pahirAyA ja chara. Adima cakra suta bhalo, nAma marIca vikhyAta, sAgara kaDakADime, pheryo, ema kahAta. rasanendriya muja sevaka, kaDarIka tuja vIra; kSaNamAhe bAdhI karI, sAtamI mUkyo mIra. satyakI zreNika Adi de, tuja sevaka ati sAra; avirati mAharI nAriye, bAdhI liyA tevAra. jItyA ketA Akhiye, tu paNa nATho tetha, lAja tajI A vaLI, yu khATiza tu etha. Ima suNI vIra viveka have, uttara Akhe ema; nija mukha ida prazasa, laghutA na lahe kema.
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ na gaLa upara 348 jenakAvyadehana. DhALa 11 mI. prabhu naraka paDe te rAkhI, vANI jANI--e dezI rAjA esA vacana na boliza, garvataNuM tuM geha he; zArada jaladanI garaja sarikhI, vANI jANuM eha ha. rAjA0 1. mAdala mahaTA nAda kare bahu, aMtara polA jANa he; ane sAcA te nahI kAcA, eha vaDAnI vANu ho. rAjA 2. pUrNa kalaza nA chalake bhariye, ThAlA ThIkara joI he; uchaLe teya alpa pAmIne, e uttama tuja hoI che. rAjA0 3. pAka pIpala pAnataNa pare, khaDa khaDa kare tu Aja ho; te khaDa khaDa hu Aja utArU, je karaze jinarAja che. rAjA mata mujane tu zILe jANe, dhara kI dU kara ho; agni jhaLa uparathI bALe, mULa haNe jaLapUra che. rAjA huM himanI pare TADhe gADha, tuja dala vRkSa apAra che; jhAMkhara kIdhA pala bharamAMhe, have tahArI che vAra ha. rAjA haya gaya sevaka saghaLA nAThA, khoIza khajAne tuja he; dhik dhik tujane dhITha huIne, karavA AvyuM jujha he. rAjA che. nAza tu hamaNAM jIvato mUkuM, beTI kA dhare dhIra ho; pALa tUTI to kiNa pare raheze, saravarakere nIra ho. rAjA cetana vRde re sate, jIpI mUko teha ho; nirlajajanI pare Ave deDI, evI tAharI saha ho. rAjA 9. mAharA sevaka mujazuM ruzI, keIka tujape Aya che; paNa te aMtara sevaka mahAre, svAmI dharma sukhadAya che. rAjA 10. bheLaviyo te bharatabhaNI bahu, paNa bhUlo nahi teha ho; anubhava rasiyo sevaka mere, parama adhyAtama geha he. rAjA11. pAce pAMDa be bhAI haNiyA, te sahu kavya tuja he; uttama jANuM meM uddhariyA, heDa kariza kayuM muja hai. rAjA hatyAkAraka arjunamAlI, daDhaprahArI vaLi dekha he; te adhikArI narakanA koMdhA, meM sukha dIdhAM alekha che. rAjA. 13. gADha, tuja kAra che vAra che mA mUkyo te mAharA para Ave
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI dharmamaMdira-moha ane viveka. 34 te kanyAno zira chedaye, mana na karI lAja ho; teha cilAtIne meM dIdhe, svargataNe sukhasAja ho. rAjA14. jUna jarjara deha dekhIne, karaNa Ave muja hai, nilA vRkSane agni prajALe, toye nIrasa gujha ha. rAjA15. dAharA. INi pare vIra vivekanI, vANi guNa nRpa moha; vRddha duo paNa tarUNa huI ko adhike che. nija hathiyAre varasa, haNavA vIra viveka, vahi A tihA vAgha jyu, be jujhayA atireka, mAtaNuM pare be jaNa, jUjhe mAhomAhi; aMjanagiri himagiri maLyA, surasAkhI rahyA tAhi. vIraviveke mohane, upADi grahi pAya, nAkhyo dharaNuM Upare, kSINa huo sa sakAya hI tuM saba jagatane, pApI pApa nivAsa, visaI viSa velI hatI, te bhaNI kIje nAza. deva samara tuM ApaNe, je sAre tuja kAja, navi chUTe tu jhAliye, yajJataNa aja Aja suta sahodara kaI avara, UvaTa cAlaNahAra, narapati tasu rAkhe nahi, e nRpanIti vicAra. jananI janaka na ko ihA, rAkhi zake nahiM tehi, pApataNA kula AIyA, doSa nahi che mahi sAkSIdhara chu hu sahI, kicita kAraNa hoya; pApa phala adha vRkSanA, te mAre che toya. Ima kahI vIra viveka taba, brahmazastrazu meha, haNiyosura nara dekhatA, Atama anubala sehi. jJAnAvaraNyAdika prakRti, sevaka nAThA zeSa, jaya jaya zabda karAIyA, jI vIra vizeSa
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadAhana. DhALa 12 mI. nayana nihALeA re nAhalA, e dezI. jaDatA jhUre re yASitA, jhare mAyA re mAta; e avasthA re kyuM thaI, tu jaga amara kahAta. tuM jagajIvana vAlahA, tuM ama prANAdhAra; je vRkSa vaLagI re velaDI, te vRkSa pAmyA saMhAra. Aza dhaNI manamAM hatI, te rahI dIse re Aja; vallabha tuM duralaMbha che, mana mAnyA mahArAja. tuM sama avara na kaiAya che, pUraNa mananI Aza; tuja guNa ketA hai dAkhavra, tAM viSNusyA dharavAsa. e tanuM dIpakavATa che, tuM vahAlA taila pUra; tuM saravara meM mAchalI, maiM kamalinI tu sUra. tu vAla me" dAminI, tu tavara meM pAna, 350 tuM mAnasara meM hu salI, tu uttamaMga meM kAna. dAdura cAtaka mAra hai, tuM girU lana mehu; darzIna pyAsa mujhAye, ma kima dIje re che, kAmaLa kumudinI meM achA, tuM che candra samAna; tu tarUvara me paMkhiyA, kuNu have deze re mAna. iSNu pare mAyA re yeApitA, suratI dharatI DhaLI tAma; mAhataNA parivAra je, bIjo paNa gayA Ama. mAhataNuM mRtyu dekhIne, harakhyA sura nara rAya; lataNI vRSTi vIrane, zirapara kIdhI Aya, jaya jaya zabda sardU kahe, thArI zakti apAra; himagiri hIra taNI pare, tuja guNa nirmULahAra. eravata bharata videhame, tu dvija sakharA heta; sakaLazarIrI re jIvane, tu sukha khIjanA kheta, tu hitavacchaLa mAta jyuM, vizrva vidyAraNa vIra; kaliyuga pAvaka japavA, adhika nirmaLa nIra, jaDatA. jaDatA jaDatA jaDatA jaDatA jaDatA jaDatI jaDatA 1 4. 5. 6. 7. 8. jaDatA 9. jaDatA 1, jaDatA0 11. jaDatA 12. jaDatA 13.
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaDatA0 14. paMDita zrI dharmamaMdira-moha ane viveka. 351 tuM sAhiba zira sehara, bhUrabhavika sukhakAra, bhavabhaya haraNa karAyavA, tuM pacAyaNa sAra. kajajala yamunAjala kekilA, eho kAlere pApa; te gayo dare AjathI. dara gayo du kha thApa. jaDatA. 15, udayAcaLa jinazAsane, tu uge aba ara, timirapAkhaDa dUra gayAdina adhika paMDara. jaDatA. 16. ravi te uge Athame, candra kalakI re hoya, maNi te pa7ra Akhiye, suratarUne vRkSa joya. jaDatA. 17. tAharI oma je huve, te jagameM nahi dITha, adhikuM amRta pAnathI, tuja darzana ama mITha. jaDatA. 18, zrI jinarAja mayA karI, e ddhi AIre tehi; vIra vibudha zira sehare, dina dina adhikI re saha jaDatA. 18, INa pare suranara kinnara, guNa gAyA dharma Teka, dharmama dira dhana te sahI, seve vIra viveka jaDatA. 20, - dehaze. jayata dUI jANI karI, harakhI vIranI mAta; putra samIpe AIne, AkhuM madhurI vAta ciraMjIva jIvana jagata, tIna bhuvana vikhyAta; suta sa gama zItala i, cadana ca kahAta. sAcI dhArA dUdhanI, te dhAvI che muja; svaccha vatsa tu have thaye, zobha vadhI bahu tuja. cita manoratha mAharA, bhavya jIva kidha eha, siddhi prA~ pAmyA sahI, e Upama saneha. siha samA huM tuja sute, gajI zake kuNa moha; bIjAnI mA bApaDI, kuNa jaNaze sama teha. avicala rUddhi sadA, dharma nIti AdhAra; nija kuLa dIpAye khare, sakaLa jIva sukhakAra. eha vacana nittinAM, suNiyA vIra viveka; madhyabhAva bhAvI ra, nijaguNa nirmaLa Teka. -- - --- - -- na -
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ 352 jainakAvyadehana raNuM khetara rahyA mohane, saghaLAI parivAra; eka tAta mana tihA kiNe, jIvato dITha tivAra. DhALa 12 mI. piyu cale paradeza, sabe guNa le cale--e dezI. tiNa velAM tyAM vIra viveke tAtane, niro para kSINa khare tasu gAtane, nAMhi vilepana karma taNo nahiM ati ghaNo, ati nahicacala acala upamakima bhaNe. mUke bahu nizvAsa Aza mana sa bhare, mehazuM sabaLo sneha meha AMsU jhare; Athamiyo meha sUra nizi sa ke kahe, siha gaye jima hariNavanamAM AvI rahe. rAja kAja sukha sAja sahu muja hAtha, rAgAdika parivAra pravartano nAtha che, hai hai devI deva te evaDo zuM kiye, cintAmaNi maharAya ullAsIne dIyo. bhakti yugati bharapUra bhalI pare muja hatI, have kuNa karaze seva deva" mana bhAvatI; viraha vilApa saMtApa tAtane jANIne, Ayo rAya viveka neka mana ANIne. vIra kahe suNa vAta tAta have mAharI, e mAryo je moha saha savi tAharI, tIna bhuvana duHkhadAya rAya meha e hato, pApa tApa bahu vyApa kaLA gurU e chato. jIva haNAya bAya vahe jUTha sadA, paradhana haraNa paradAra seve che e mudA; mitrazuM deha vichaha karI dhana meLave. nizadina madirApAna khAna chAka lave.
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDIta zrI dhamadira-meha ane viveka. va bhaNIe naraka nigAda lai pherave, bhUkha tRSA tapa zIta rIta paNa jerave, Adhi vyAdhi bahu sAdha agAdha samudra che, jJAna dhyAna budha pAna bhaNI muni kSudra che. karaDA eha kapUta kukarma taNA dhaNI, ehanA bahu aparAdha sahyA me avagaNI dhik dhik tujhane prema je meA vadhArI, zAnti prakRti mujha jANa tihAMthI vArIye. nivRtti tAharI nArI sArIpUtra hu" chatte, have mujha dharame AvaNurA kara tuM matA; leAka thIra taNI bhUSA tujha tanu hatI, hemataNI hitasAha tehi dUkhahI ratI deva nirjana dhyAyeA AyA mujha gehamai, Ala 5 pAla vicAra vikAre kArame, lAka kaheze vAha vAha ma`trI teA bhaNI, bhakti bhAva bharapUra karasyAM tuma taNI. eha vacana suNI maMtrI vicAre mata karI, vIra viveka vicAra kahe che hitadharI, paNa mAharI sukha vAta dhAta mAhazu mile, viSNu navalI prIta rIta kahA krima bhile ehunI mAtA zAtA mujhathI niva lahI, te dukha hiyAmAMhi nAhi kahe kima sahI, putravadhune hAtha sAtha maNa haze, AdhuliyAnI zAna tAna manane kaze. bhava vairAgya pramukha e kaheze me bhaNI, tAta tA nahI khApa sApa e dhadhaNI, putrataNuM bahumAna koi vicaraze, te paNa nayaNAM zAna vAna utAraze. 7 9. 10. 11. 12. 13. 353
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 14. 15. jainakAvyadehana. ranarAya mana bhaMga mile kaho kiNi pare, zIla bhaNI pAya vAsa' bhele vase; sApa zIze dhAra kahe kuNa nara rahe, e upama avadhAra vicAra maMtrI kahe. mahadazA viparIta chata navi anusarI, te kayuM rahiye naha geha kiNazuM dharI; mane meluM parivAra sAra viNa rasa nahiM, to zu e ghara vAsa dAsa paranArahI. deharA, dama AlocI maMtrI, dIraghadarzI eha; vIra viveka bhaNI kahe, suNa supUta sasneha. tujhavANI hitakAriNI, mIThI amRta dhAra; paNa paracitta cira kAlane, jyAre te manohAra. eha gaye thaI nA rahe, mana matrI nirdhAra; INa zuM vAcA meM karI, hu thArI chuM lAra. bola ke kima paTiye, uttama e AcAra; te sabala sakhare diyo, hitAzikSA suvicAra tuM AjJA de maMtrIne, kyuM kare agni praveza: ati Agraha kIdhAM thakAM, vIda dIyo Adeza. caDhI guNaThANe bArame, bhAvatIrtha jala snAna, snAtaka kSAyika kuMDamAM, zuddha huM bahu mAna. a tarAya pracalA pramukha, IdhaNa karma vizeSa; zukala dhyAna pAyaka prabala, mana atri zuddha zeSa. sAkhI vIra viveka huya, valI bIjo parivAra gata vIra jaga tIveda huya, bhasma thayo tiNavAra. mUla jyoti paragaTa bhaI, pragaTaya cetanarAya; INa avasara have mUlagI, cetana rANI Aya.
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ . paMDIta zrI dharmamaMdira-moha ane viveka. 355 hAla 14 mI. (thAre kezarie kasIno--e dezI ) aba cetanA zrI vInave rANuM, suNajo sAhibajI. Aja avasara pAyo manahara prANa; guNajo. huM eTalA dina je tumape nAI suNajo. te saba gunahe bakSo mana lAI guNajo 1 hu avihaDa ne manamAM dharatI, suNajo. have Apa milyA kyu mehane dharatI, suNajo. have A na huA kabahI vahAlA, guNajo. jhakha mAre mAyA dodhI kAhalA suNajo. -have huM tuma caraNanI huI dAsI, guNa nyuM mAnaserevara hasI vAsI, suNajo. e moha ane mana bhatrI thAre, guNajo taba tAMI sUNe hu mAre. guNa0 3 Itara dina mAyA jAle bAvyo, guNa have paramAnada pada pUraNa lAvyo, suNa0 itarA dina vayarI vaza paDiyo, guNajo. tihAM badhana sadhana sabalo aDyio guNajo. have jJAna gulAba karI aMga bhIne, cAre mUlagA pare mujha kIne, suNajo. mAnu vAdala sU sUraja zahe, guNajo. mAnu rAhe mukayo zazidhara mohe suNajo. mAnuM nirdhama pAvaka prabaLa suhAyo suNajo. mAnuM mATIthI e kacana Avyo, guNajo. jANe khANa khaNatAM mANaka pAyo, guNava tuM anupama dIpaka teja savAyo. suNajo. e hema taNe siMhAsana devA, suNajo. raciya che beso karaze sevA; suNajo. - suNajo. -
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 ' jainakAvyadohana. upadeza diyA have manane raMge, vilAka bhaNI sukha tumace saMge, ima vayaNa suNI paTarANI kerAM. haMsa rAjAne mana harSa ghaNerA; have pyArI karA virahA nAMhI, nijarUpa virAjyA nijaguNa mAMhI. dAharA. jaya jaya zabda sahu bhaNe, dhana dhana tuM mahArAya; nyAya dharma dIpAviyA, tema guNuThANAM pAya. nijapada prabhutA pada lahyA, lAdhA mUlagA rAga; vana ari re gayA,paramahaMsa jIparAja. surapati narapati bhAvazuM, manamaRR macchara Di; bhaya bhaya baMdhana mUkavA, saive che kara joDi. vANI iNi pare bhAMkhaze, vijanane upakAra. nijaguNa paraguNa karma ripu, vivare dharajo sAra. mAharAya tyA vinA, zivapada larhuiye" krama; jIpaNanI vidhi me kahI, sadhalI mAMDI ama. vinaya viveka vicAraNA, AtamanA guNa adbhu, vastu thakI jotAM thayAM, pAvana dharI neha. DhAla 15 mI. ( kapUra huve ati UjalAre--e dezI ) grAmaNI Agee kahyA re, saghaLA paramahaMsa huM RNI pare re, huA tuM kara zrI Atmadharma, pIje nyu ka sa nAma te mAharU re, mUla guNe nirdhAra; rUDha nAma te dharma ci, eha artha avadhAra re prANI. mAyA mAha e meM phiyAjI, sumati viveka vinA sahu, bhariyAM suNo suNaO suNA nAnA rUpa prakAra; pApabhaMDAra re prANI. suNajo suNo suNo d phara 1 e vitata, sata re prANI, re prANI. kara0 e AMkaNI 1. phara 3 6. G 2. 3.
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDIta zrI dhama dira-meAhu ane viveka, Apada sa pada niva lahejI, nAna taNA kiyA mAna; bhUlA bhrAmaka bhAvazu che, na dharayA nirjana dhyAnare prANI. hu vidha vAyeAnime cha, bahu vidha dhariyAM nAma; nAnA vidha tyA dukha sahyAM cha, saghaLI pharasI ThAmare prANI. samaya taNe! ala sAdhIne jI, zrI parameSTi pasAya; saliyA viveka vairAgyazu jI, me tyA mehAyare prANI. mAha jyeA mAyA gai chu, nADA viSaya vikAra; nija guNu rmANu kari ze|bhatA, patikha dekhatu sArUM prANI, tura, cetanA paTarANI malIcha, nIke nirmUla tIya zirAmaNa zAbhatIjI, daDA AnapUra re pANI. rANI guNa ketA kahujI, gaNutA na Ave pAra; avicala pada have ehuthIjI, grAmaNI tu avadhAra re prANI. karma bharma dUre gayAjI, AyA Apa svabhAva; jJAna muraja ugyA sahIda, nADA vikala vibhAva re prANI. ima guNI grAmaNI AvazejI, sAcI saghaLI vAta; -e bhava mujhane te dIyA, bhedANI muja dhAta re prANI. mAha mAyA karI niva lakhyA, eha svarUpa vicAra; mithyA timira dure gayAjI, svAmI mujhane tAra re prANI. bhUra bhama nAzI gayA, raja sAcA dI; e vitata meM anubhavyA, amRtathI bahu mIThuM re prANI, Apa samevaDa mujha kareAjI, avadhAre| aradAsa; caraNu na hu tAharA, cheDi vibhavanA pAsa re prANI. zu vega nidaeNkhinejI,dharma aMca aNugAra; deze dikSA tehanejI, ANI mana upakAra re prANI cAmaNI dikSA leInejI, raheze. gustI sAtha; tapa japa sayana khapa karecha, heze sahunA nAtha re prANI. grAmaNI ka khApaInejI, laheze kevaLajJAta; lokAlAka vilAkazejI, anupama rUpanidhAna re prANI, kara0 357 30 20 kara0 30 kar0 4. 6. 7. .. 30 10. 30 11. 31ra. kara0 13. 20 14. 30 15. kara0 16. 320 17
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 jainakAvyadohana. mu jAze munivajI, e jinadharma pasAya; dharmamaMdiragaNi tehanA, caraNa name citta lAya re prANa. kara0 18 | doharA, cetanA rANuM ekadA, avasara samayo dekha; haMsarAyane vInave, vAra vAta vizeSa. 1. jJAna aMtara darzana valI, anata vIrya sukhakAra; avicala pada pura paragaDo tihAM jaI avadhAra DhAla 16 mI. (asthira A sapA ree dezI) kAyA nagarI kAramI re, azuci taNe bhaDAra; sAta dhAta nava bAraNAM re, mAMsa rudhira vistAra vAlesara vana re, Atama tuM avadhAra. vAlesara e AkaNuM. 1 carma mAMsa AtAM zirA haDe karIne, baMdhANe jasa baMdha, lAla sihAsana mala mUtra zuM re, vAsa rahaye durgadhe. vAlesara0 2.. damaka camaka kaMcana jisI re, pari pula parasaMga; surati mUrati sohiNI re, kSaName pAme bhaMga. vAlesara0 3. maNi muktA pula e nahi re, kaMcana raga na hoya; mahI jana mohI rahyA re, vAra vAra mukha joya vAlesara0 4. anna pAna vRta gela je re, sakharA phala pula pAna; cUMA caMdana aragajAre, tanu saMge maNi jANa. vAlesara0 5. naka cakra macha kachapAre, nakula uMdara siMha sApa; bhUta preta maMtra zAkinI re, gulma graMthi vAta tApa. vAlesara0 6. cakra dhanuSa bANa khaka je re, barachI tuba baMdaka prahAra, ityAdikathI bhaya dhare re, paga paga vina vikArare prANI. vAlesara u roga zeka ripu roSathI re, saba tanu sUkAya, dura daSTi RSi kapathI re, bhasma samevaDa thAya re prANI. vAlesara0 8. neha rAga zepa bhaya thakI re, kemala tanu kumalAya;
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDIta zrI dharmamaMdira-meha ane viveka. 359 ati AhAra zIta tApathI re, ghAta pAta vaza thAyare prANI. vAlesara0 8. aMga saga paMka nIrame re, vasI kamala samAna, saspezire yuM maNi rahe re, Apa alepa sujANa prANI. vAlesara0 10. pAMca bhUta jaDa eka milyA re, nAma karma saMga. tu pavana prakAra sahI karI re, nyu vAdanuM jora re prANI vAlesara0 11. cidAnada tuM jyoti che re, avinAzI avikAra; bahAM rahevuM tujhane nahiM re, Apo Apa vicAra re prANI. vAlesara0 12. ana tavAra laI mUkiyAM re, ehavA deha svarUpa, have kAI dharavuM nahiM re, svayaMmaspa cipa re prANa. vAlesara0 13. eha vacana nija nArInu re, mAnyu AtamarAya, parama brahma pada pAmavA re, kIdho eha upAya re prANI vAlesara0 14. joga nidhana sAcave re, tana mana vacana prakAra; prakRti paccAsI, choDave re, lAgIthI javuM chAre prANuM. vAlesara. 15. guNaThANa caidame sthira rahe re, laghu akSara paca sAra. cetanA rANI paravara re, jAye mukti majhAra re prANI vAlesara0 16. bANa chuTo jima dhanuSathI re, nirlepa tuMbI dekha, dIpa zikhA ucI dhase re, yugane kIdha vizepa re prANI. vAlesara. 17 atulI bala e AtamA re, eka samayamAM jAya, riju gati samazreNe karI, paramAnaMda 5da thAya re prANa. vAlesara018 parama dhyAna pada pAmiyo re, parama maMgala parakAza, dharma madira kahe e suNyAM re, thAye adhika ullAsare prANI vAlesara. 19 DhALa, 17 mI. (praNamI pAsa jinesara kera--e dezI ) have zivapada guNasthAnaka guNa dhRNiye, Agama artha thakI yu suNiye, ayala akSaya pada ehaja kahiye, coderAja zirepara vahiye. 1 naraloka jetI lAMbI pahelI, chatrAkAre atitI dhavalI, siddha zilA upara AkAze, nija nija avagAhana karI bhAse. jJAnAvaraNa gayAthI pAyo, kevala jJAna anaMta samAye,
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ 360 jenakAvyadehana. d; darzanAvaraNa gayAthI Ayo, darzana anaMta taNo sukha bhA. 3 caritra kSAyika samakti lIdhe, behu mohi taNe kSaya kIdho; vedanI jAtAM anaMta sukha sArA, anaMta vIrya A vidha nivAra. 4 akSaya sthiti dUI Ayu khapAyA, kSAyika pAriNAmika tabu bhAyA; nAma kama gayA te azarIrI, gAtra gayA avagAhana dhIrI. pa garbha prasavanI veda na chAMDI, vedanI karma taNe bala nAMhi; viSaya kavAyata| bhaya nAve, thaga viyegane du:kha na pAve; 6 levA devA na kare sevA, dhana vana manarI mamatA na dharevA; jalathala jAla AvU jerA, tihAM kiNe kehane na cale tArA. 7 Dasa masaka suI jIvanI pIDA, bhAkhI bhamarI kIDI tIDA; bIchu sApa vIredhI javA, nahI aMdhAre nahI dIvA. 8 sAte bhayanI ke nahiM bhIti, ritu pAlaTaNIkA nahI rIti; maMtra yaMtra jANa jozI, nahIM gAyAM bhegAM ghasI. 9 rAjA raka na koI leka, Adhi vyAdhi nahI koI zoka; DAkinI zAkinA vyaMtara devA, AzA pAzA nahI ke zoSA. 10 azana vasana nahI ramaNI raMgA, hAsa vilAsa taNuM nahI sagA; khATa pATa nanahI piTI sejhA, sase tuse nahIM ke hejA. 11 bhUkha tRSA tapa zIta na bAdhA, keI na bAlA ghATana vAdhA, madira mahila na koI vimAnA, keI na kare Adara mAnA. 12 tapa japa kiriyA zIla na pAle, dAna dayA vaLI kaI na nihAle; dhyAna nahiM ke dharmanI carcA, deva taNuM nahiM sevA arcA. 13 pApane puNya taNuM nahi badhA, Azrava saMvarano nahiM sadhA; , guNaThANa nahi caDhaNa utArA, e sAdhakatA nahiMya lagArA. 14 chedana bhedana nahi ke khedA, zeSaNa tapaNu varNana vedA, zabda rupa rasa pharasa nuM gadhA, sthiti gati sukha duHkha gahI pratibaMdha. 15 upama dIje ehanI jIkAI, te jagamAM he varatuM ne kAMI; jayatipa taNe anusAra, paMDita nara manameM avadhAre. 16 surapati narapatinAM sukha jotAM, saghaLAM bhelAM kIje tetAM :
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMta zrI dharmamaMdira-maha ane viveka. 361 teha thakI anaMta kahI je saMpUraNuM sukha te navi chIje. 17 kevalajJAnI ziva sukha dekhe, kahI na zake te sukha suvizeSa; I diyanA sukha te dukha lekhe, saMsArI mIThAM karI dekhe. 18 sthira pada sthAnaka INi pare pAyo, bhavijana suNatAM sukha savAya; dharmamaMdira kahe dhana dhana tehA, e pada pAme pUra jehA 19 deharA, paramahaMsa rAjA tihAM, rAja kare nitameva; praha uDIne praNamatAM, mana vaMchita tatakheva. DhALa 18 mI. (dezI haMsalAnI ) nizva guNa hasa rAyanA, te guNajo ho bhavijana mana lAyake, hasajI bhalo bhale hasa rAjA che ati chavala guhAya ke, haMsajIva lokAloka vilokine mukha mAne che nija pada supasAya ke. -badhana savi dare gayAM, jayoti pragaTI he atihI udArake; alakha apI AtamA, avinAzI he para brahma prakAra ke. akathA artA e sahI, cipI he cidAnaMda vilAsa ke; viSayAtita achata e, cinrati he cinmaya suprakAzake. aguru laghu guNa zobhato, khemarupI ho mAhAdhAma nidhAna; parama prabodha prakAzae, saghAtI he zivarupa pradhAnake jJAnAdika guNa zubhatA, jJAna daSTi henija sakala svarupake; niSkalakI nirlepa e, ni cagI che nirbhegI bhUpake davya guNe karI eka che, jJAna darzana ho cAritra anaMtake; saMsArI sukha je dhare, te tehane ho dukhabhAne saMtake. avikArI avikAranuM, mukha mANe che nija guNanimaya; vacana agecara ehanAM, guNa varNana che kevalI na kahAyake. saMsArI gukha ekaThe, sahu kIje he mana buddhi vijJAnake; eha thakI adhika sahI, lave sata ho sura gukha nidhAnake. hasa rAjA sukha agale, anaMta bhage che hINe sukha tehake;
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36ra jainakAvyadohana. sadA virAkti ehavA, guNa pragaTyA he nA tasu cheke. kiNa IkanRpajayuM ANio, bhila vanano ho upakArI jANake, saghaLAM sukha tehane diyAM, nava navalA ho diyA khAnane pAnaka, phirI te aTavImAM gayo, AvI mIliye he saghale parivAra, pUchI vAtAM sukhataNa, kahI na zake che saghaLo vistArake. sarakhAM karIne dAkhave, te vanamAM he nahiM kAMI vAtake INa parve sukha hasarAjanAM kahI na zakuM ho saghaLAM vikhyAta che. kAramu sukha saMsAramuM, regazeke he bhariyuM bharapUra ke. parama pavitra pradhAnae, adhabhajana he rajana bahu bhUrake. mahimA brahma vilAsanI, kahI na zake che suragurU paNa ehaka; dharmamadira kahe varaNuM, karaDI ho dharI dharma snehake. 13 , 14 deharA. maMgala kAraNa e sahI, mAMgalIka sukha ; 3ya dhyeya karI dhavalapada, Atama Apa svarUpa. paramadeva paNa e sahI, tAraNa taraNa su eha, parama samAdhi svarUpa e, jJAna ratana guNageha. brahma rasAyaNa sagathI, hema dUdhAtu vikAra; tima e aMtara AtamA, paramAtamatA sAra tyAM laga mIThAM avara rasa, jyAM lagI e navadITha; jyAM amRta cAkhyuM nahiM, tyA jala svAda mITha. kha darzana nadImAM samAM, nijanija naya vistAra. saghalA naya samavAyadhara, jina mata sAgara sAra. syAdAda mati anusare, te pAme brahmarUpa, eha vinA saghalA gaNo, bhava sasAra svarUpa udyama sasArI sakala, saphala niSphaLa paNa hoya e amogha phala lyo sadA, IhAM se deha na keya jJAnI jJAne rAcaze, ajJAnI ajJAna, jJAna taNuM guNa sevatAM, jJAna dhyAna bahuvAna.
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDIta zrI dharmamaMdira-moha ane viveka. 363 DhALa 19 mI. (INi pare bhAva bhakti mana ANI--e rezI, ) dhana dhana dharma raci zrI RSirAyA, Atma dharma batAyAjI, grAmiNa pramukha bhAvikajana tAryA, Atama kAma samAravA. dhana e AMkaNI 1 Atama suratarakAmita dAtA, kAmadhenuM vikhyAtAjI, ratna citAmaNi kAmita kubhA, AtmamahimA acabhAjI. dhana 2 paramAtama seva bhavi prANI, e zivapada sahI nANIjI, rasanA pAmI sakalI gaNiye, je jinadharma guNa guNIye cha dhana 3 puNya pApa behue javAsI, INathI heya udAsajI, AtamakerUM rUpa nihAlo, viSaya thakI manevAlo che. dhana- 4 nija guNa paraguNa beu jujhe, atara gatitasu sUjI; bAhija tapa japa bahulAM sAdhe, viralA jJAna ArAdhajI dhana 5 deza virAdhaka jJAnI hove, je pramAdane sevejI, ajJAnI kiriyA guNa bhariye, deze ArAdhaka vAra vojI. dhana6 ArAdhaka jJAnI Agamame, sAce zuddha zama damamejI, ajJAthI ArAdhaka nahiM, je tapa japa khapamAMhI. dhana7 mAgalIka mahaTe dharma jANo, mAtra mahA mana ANejI, bhAvanA sUdhI Atama bhAvo, paramAnaMda mukha pAvojI dhana 8 peya na geya na heya na koI, atarajJAne jeIjI, praha uThIne kIje praNAmA, phale manoratha kAmAjI. dhana8 prabodha ciMtAmaNI graMtha prasidho, zrI jayazekhara kIdhojI, meha-viveka taNA adhikArI, giNu vANI sArA. dhana10 mada mati je maname ANe, Alasa paNa aMga ANejI, tiNe e DhAlA bhASAprabodhe, bhavajanane sukha sajI dhana 11 zrI jinadharma surIzvara rAje, dina dina adhika divAje, Adeza tAsa lahI comAsA, kIdhI dhamAM ullAsAjI. dhana 12. zrI mulatAna nagara sehe, pArzvanAtha mana mAhejI,
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadohana. 34 magalamAla prasidhIjI. dhana0 13 sukhAnaMda sukha dAyIjI, vAdhe jJAna suragejI; dhana 14 dhana 15 tAsu pasAye cApAi adhyAtama zailI mana dharma dhuraMdhara zrAvaka saMge, uttama Adara ehanA jANI, e racanA mana ANIjI, lAbha thayA mujhane dharma dhyAnA, vijanane vadhye jJAnajI. sattaraze ekatAle varSe, ujjavala pakSa zubha divase jI; mAgazara dazamI sthira zubhayogA, copAi thai suprayAgAjI. dhana 16 vaDavakhatI khaDataragaNa chaMdA, yugavara zrI jina caMdAjI, bhuvana meru gaNu sumati sura'gA, punya taNA zISa caMgAjI. dhana 17 puNya ratna vAcaka paradhAnA, tAsu ziSya bahu mAnAjI, yAkuzala pAThaka padhArI, suvihita sAdhu vihArIjI. dhana0 18 tatru ziSya dharma madira guNa gAve, caDhatI dAlata pAvejI, rUpa ratna sukha sapati vAdhaeNjI, je jinadharma ArAdhejI. dhana 19 suNatAM bhaNatAM pApa palAve, jJAna kalArdika pAvejI; je nara haze jANu pravINA, teNu adhikAre lINAjI. dhana0 20 mAra taNA je melU hei, te iNa sAhamA na ojI, kareze kalpanA krUDI AkhI, kiMzu dIThI kuNu sAkhIjI. dhana. 21 vIra viveka taNA je bhAi, karaze prIti vAijI; AtmajJAna taNA je raziyA, tasu mana vacana e vasayAjI. dhana0 22 paramAdI prAye. saMsArI, zuddha upayAga visArI, AgamathI uparAM| je hA, micchAmi dukkaDa tehAjI. dhana0 23 jJAna taNI e majarI maheke, nava nava DhAle lahekejI; caturAne e kaThe chAje, AtamaguNa dharI rAjejI. dhana0 24 cha khaDe karI copAi dIpe, mithyA bhAvane pejI; kIdhI, lAi, Atama darzI a karezIjI, AnaMda maga mahesIjI. dhana0 25 bhAvabhakti karI bhavIjana bhase, je kAi AvI suNajJejI, dharmamadira kahe e paradhAnA, Ape navei nidhAnAjI. dhana0 26 moda-vivegna saMpULa
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 jena kAvyadeDana. tiNe paramAtmA prabhu bhakti gI thaI, zuddha kAraNa e tattva pariNatimayI, AtmagrAhaka thaye taje para prahaNatA, tava bhegI thaye Tale para bhegyatA. 8 zuddha ni prayAsa nijabhAva bhegI yadA, AtmakSetre nahi anya rakSaNa tadA; eka asahAya nirsaga niddhatA, zakti utsarganI hoya sahu vyaktatA. 9. teNe mujha AtamA tujha thakI nIpaje, mAharI sapadA sakala mujha sapaje; tiNe mana madire dharma prabhu bAIe, parama devacaMdra nija siddhi sukha pAIye. 10. stavanA 16 mI. (mAlA kiha che re-e dezI) jagata divAkara jagata kRpAnidhi,vAhAmArA samavasaraNamAM beThA re, caumukha cauviha dharma prakAze, te me nayaNe dIThA re bhavika jana harakhe re, nirakhI zAtijiNada bhavika 1 upazama rasanA kada, nahi INa sarikhA re e AMkaNI prAtihAraja atizaya zobhA vAhA, te to kahiya na jAve re, ghuka bAlakathI ravi karabharanuM, varNana keNipare thAve re bhavaka2 vANI guNa pAMtrIza anopama vAlhA, avivAda sarUpe re, bhava du kha vAraNu ziva mukha kAraNa, sudhe dharma prarUpe re. bhavika0 3. dakSiNa pazcima uttara dizi mukha vAlhA, havaNa jina upagArI re, tamu Alabana lahiya aneka, ti thayA samakita dhArI re khaniya kArajarUpe ThavaNA vAlhA, saga naya kAraNa ThANI re, nimitta samAna thApanA jinajI, e AgamanI vANI re bhavika5 sAdhaka tIna nikSepo mukhya vAhA, je viSNu bhAva na lahie re, upakArI duga bhASya bhAkhyA, bhAva vakane grahIye re bhavika vaNuM samavasaraNe jinasetI vAlhA, je abhedatA vAdhI re, e AtamanA svasvabhAva guNa, vyakti yogyatA sAdhI re bhavika 7 bhaluM thayu ke prabhu guNa gAyA vAhA, rasanA phaLa lIdhA re, devacaka kahe mArA manane, sakala maratha sIdhe re bhavika 8. stavanA 17 mI. ( carama jinesa e dezI. ) samavasaraNa besI karI re, bAraha parapada mAMhi, vastu svarUpa prakAzatA re, karUNuM rajaga nAho che. kuyujinesarU 1
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI devacaMdrajI--caturvizati 381 nirmala tujha mukha vANI re, je zravaNe che, tehija guNa mahi khANI re, kuyunisarU e AkaNI guNa paryAya anatatA re, valI svabhAva agAha, naya gama bhaga nipanA re, heyAdeya pravAha re kahyujinesarU0 2 kuthunAtha prabhu dezanA re sAdhana sAdhaka siddhi, gauNa mukhyatA vacanamAMre, jJAna te sakala samRddhi re kuyujinesara0 3 vastu anata svabhAva che re, anata kathaka tasu nAma, grAhaka avasara bedhathI re, kaheve arpita kAmo re kuyujinesarU0 4 ze anapita dharmane re, sApekSa zraddhA, ubhaya rahita bhAsana have re, pragaTe kevala bedha re kuyujinesarU. 5 chati pariNati guNavinA re, bhAsana bhegaAnaMda, samakAle prabhu tAhare re, rama ramaNa guNa dore kuyujinesa 6 nija bhAve zI astitA re, paranAstitva svabhAva, astipaNe te nAstitA re,sIya teubhaya svabhAvo re kuyujinesarU0 7. astibhAva je ApaNo re, rUci vairAgya sameta, prabhu sanmukha vadana karI re,mAgaza Atama hatore kuyujinesarU0 8. asti svabhAva rUci thaI re, dhyAto asti svabhAva, devacaMda pada te kahe che, paramAnada jamAvo re kuyujinesa 9. stavanA 18 mI. (rAmaca drabAgame, cAmorI Tveree dezI ) praNo zrI aranAtha, zivapura sAthe kharI tribhuvana jana AdhAra, bhavanitAra karI kattA kAraNa ga, karaja siddhi laherI, kAraNa cAra anupa, kAryothI te gaherI je kAraNa te kArya, thAe pUrNa paderI, upAdhana te hetu, mATI ghaTa te videzI upAdAnathI bhinna je viNu kArya na thAye, na huve kAraja rUpa, katone vyavasAye kAraNa teha nimitta, cakAdika ghaTa bhAve
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 jana kAvyadohana, kArya tathA samavAya, kAraNa niyatane dAve. vastu abheda svarUpa, kAryapaNu na herI; te asAdhAraNa hetu, bheMsthAsa laherI. jehanA navi vyApAra, bhinna niyata bahu bhAvI, bhUmikAla AkAza, ghaTa kAraNa sadbhAvI eha apekSA hetu, Agama mAMhI ghArI, kAraNa pada utpanna, kArya thaye na laghArI. kA~ Atama dravya, kAraja siddhi paNaiArI, nija sattAgata dharma, te upAdAna gaNArI yeAgasamAdhi vidhAna, asAdhAraNa teha vaDherI, vidhi AcaraNA bhakti, jeNe nija kArya saherI. naragati paDhama saghayaNa, teha apekSA jANeA, nimittAzrIta upAdAna, tehane lekhe ANe. nimitta hetu jinarAja, samatA amRta khANI; prabhu avala ana siddhi, niyamA ahu vakhANI. puSTa hetu aranAtha, tehane guNathI liye; rIjha bhakti bahu mAna, bhAga dhyAnathI malaye mAheATAne utsaga, kheddAne zI cittA, tima prabhu caraNa pasAya, sevaka thayA nicitA aprabhu prabhutA raga, aMtara zakti vikAzI, devacane Anada, akSaya bhAga vilAsI. stavanA 19 mI. dhyAe re pAye re ( dekhI kAmanI deya ---e dezI ) mallinAtha jaganAtha, caraNa yuga zuddAtama prAbhAva, parama pada sAdhaka kAraka paTTa, kare guNa sAdhanA re tehija zuddha svarupa, thAye nirAcyAdhanA re kA~ Atama dravya, kAraja nija siddhatA re upAdAna pariNAma, prayukta te karaNatA re 7. L. 10 11 12 13 64. caraNa parama kare thAye 15 kAraja prayukata. 1
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ thayeTa paMDita zrI devacaMdrajI caturvizati 383 Atama sapada dAna, teha sapradAnatA re dAtA pAtrane deya, tribhAva abhedatA re tribhAva. 2 vapara vivecana karaNa, teha apAdAnathI re sakala paryAya AdhAra, sabadha A sthAnathI re badha bAdhaka kAraka bhAva, anAdi nivAgyA re anAdi sAdhatA avalabI, teha samAravA re zuddhapaNe paryAya, pravartana kAryame re pravartana karNAdika pariNAma, te Atama dharmane re cetana cetana bhAva, kare sama vetame re sAdi ane kAla, rahe nija khetame re pararjhava bhAva, kare to lagI kare re zuddha kArya rUci bhAsa, thaye navi Adare re zuddhAtama nija kArya, rUcikAzka kire re tehija bhUla svabhAva, rAhe nija pada vare re prahe. 5 kANa kAraja rUpa, A che kAraka dazA re che. vastu pragaTa paryAya, eha maname vadhyA re paNa zuddha svarUpa dhyAna, te cetanatA rahe re tava nija sAdhake bhAva, sakala kAra lahere cakala0 6 mArU prada, pragaTa karavA bhaNI re puchAla bana rUpa, seva prabhujI taNI re devagaDha jinacaka, bhagati maname dhare re bhagati AvyAbAdha anata akSaya pada Are akSaya che stavanA 20 mI. (ola gaDI ola gaDI ahevI ho zrI zreyAsanI - raMgI ) lagaDI lagaDI tokI je zrI munisuvrata svAmInI jethI nija pada sidi. kavala kavala nAnAdika guNa ulase re, lahIye sahaja samRddhi ela.DI. 1 upAdAna upAdAna nija pariNati vastunI che. paNa kAraNa nimitta AdhIna. puSTa apuSTa davidha te upadio re grAhaka vidhi AdhIna ola gaDI. 2 sAdhya sAdhya dhama je mAho che ke, te nimitta ati puSTa. eha0 te pragaTa 0
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 jaina DAvyadehana. puSTa puSTa mAhI tila vAsaka vAsanA re, navi pravasaka duSTa lagaDI3. daDa daDa nimitta apuSTa ghaDA taNo re, navi ghaTatA tasu mAMhI, sAdhaka sAdhaka pravasatA a che re, tiNe nahI niyata pravAha lagaDI 4 paTakAraka paTakAraka te kAraNa kAryanA re, je kAraNa svAdhina. te kartA te kartA sahakAraka te vasu re, karma te kAraNa pIna. elagaDI. 5 kAraNa kAraNa saMkalpa kAraka dazA re, chati sattA saddabhAva, athavA athavA tulya dharmane joya re, sAdhyAropaNa dAva. ela.DI. 6 atizaya atizaya kAraNakAraka karatA re, nimitta ane upAdAna, sa pradAna kAraNa pada bhavanathI re, kAraNa vyaya apAdAna lagaDI che. bhavana bhavana vyayaviNuM kAraja navi huve re, jima dapade na ghaTava, zuddhAdhAra zuddhAdhAra svaguNanuM dravya che re, sattAvAra sutatva lagaDI8. Atama Atama kartA kAraja siddhatA re tasu sAdhana jinarAja, * prabhu dIThe prabhu dIThekAraja rUci upaje re, pragaTe Atma samAja lagaDI9 vadana vadana sevana namana vali pUjanA re, samaraNuM stavana valI dhyAna, devacaka devacaka kije jina rAjanI re, pragaTe pUrNa nidhAna ela.DI. 10 stavanA 21 mI. ( picholArI pAla, ubhA deya rAjavI re-e dezI ) zrI nami jinavara seva, ghanAghana uname re ghanAdhana dIThAM miththAra, bhavika citathI go re bhAvika zuci AcaraNe rIti te, atri vadhe vaDAre Atama pariNati zuddha, te vIja jhabukaDA re te. 1. vAje vAya ra.vAya, te pAvana bhAvanA re te. Idra dhanuSa trika yoga, te bhakti IkamanA re nirmala prabhu stava ghopa,zvanI ghana garjanA re dhvanI tRSNa grISma kAla, tApanI tarjanA re tApanI. 2. zubha lesyAnI Ali, te baga pati banI re te zreNI sarevara haza, vase zuci guNa muni re caugati mAraga badha, bhavikajana ghara rahyA re bhavika cetana samatA saga, ragame umaTyA re ragame 0 3 te. vase0
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRNa paMDita zrI devacaMdajI.-caturvizati. 395 samyaphadaSTi mAra, tihAM harabe ghaNuM re tihAM. dekhI adbhuta rUpa, parama jinavara taNuM re parama prabhu guNano upadeza, te jaladhArA vahI re te dharama rUci citta bhUmi, mAhi nizcala rahI re mAhi0 4. cAtaka zramaNa samUha, kare tava pAraNe re kare. anubhava rasa AsvAda, sakala dukha vAraNere sakala azubhAcAra nivAraNa, tRNa apharatA re virati taNA pariNAma, te bIjanI pUratA re te 5. paca mahAvrata dhAnya, taNA karSaNa vadhyA re, taNA sAdhya bhAvanija thApI, sAdhanatAe sadhyA re sAdhanatA bhAthika darizana gyAna, caraNaguNaupanA re caraNa Adika bahu guNa sasya, AtamagharanIpanA re Atama 6, prabhu darisaNa mahAmaha, taNe parazame re taNe. paramAnada subhila, thayA mujha dezameM re thayA. devacaka jinacaMka, taNe anubhava kare re taNo sAdi ana to kALa, Atama gukha anusaro re Atama che. stavanA rara mI (padmaprabha jina jaI alaga vavyA-e dezI ) nemi jiNesara nija kAraja karayuM, chAMDI sarva vibhAvo ja Atmazakti sakala pragaTI karI, AsvAdyA nija bhAvo jI nemi, rAjula nArIre sArI mati dharI,avalakhyA arihano che, uttama sagere uttamatA vadhe, sa dha Anada anate che dharma adhama AkAza acetanA, te vijAti agrAvyA che. pudgala hare karma kalakatA, vAdhe bAdhaka bAvyA che. nemi, rAgI sage re rAga dazA vadhe, thAye tiNa casAra jI nIgagIthI re rAganuM joDavu, ladIe bhavano pAro jI nemika azaratare TAli prazastatA, karatA Azrama nA savara vAdhe re sAdhe nirjarA tamabhAva prakAe cha nimi5
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ . che. 1. 386 jaina kAvyadehana. nemi prabhu dhyAne re ekavatA, nija tave eka tAne che, zukala dhyAne re sAdhi susiddhatA, lahiye mukti nidAne che. nimi. agama arUpI re alakha agocarU, paramAtama parIso che, devacaka jinavaranI sevanA, karatAM vAdhe jagI che. nemi stavanA ra3 mI. (kaDakhAnI-dezI.) sahaja guNa Agare, svAmI sukha sAgaro, jJAna vairAgyare prabhu savA; zuddhatA ekatA, tINatA bhAvathI, moha ripu chiti jaya paDaha vA. sahaja vastu nija bhAva, avibhAsa nikalakatA, pariNati vRttitA karI abhede bhAva tAdAbhyatA, zakti ullAsathI, satita vegane tuM ucchede. dipa guNa vastunI, lakhiya yathArthatA, lahi udAsInatA apara bhAve; dhvasi tajajanyatA, bhAva kartApaNuM, parama prabhu tuM, ra nija svabhAve. sahaja0 zubha azubha bhAva, avibhAsa tahakIktA, zubha azubha bhAva, tihAM prabhu na kIdhe, zuddha pariNAmatA, vIrya kartA thaI, parama akrIyatA, amRta pIdhe. sahaja zuddhatA prabhu taNI, AtmabhAve rame, parama paramAtmAtA, tAsa thAye mizra bhAve che, triguNanI bhinnatA, triguNa ekava tujha caraNa Aye. sahaja upazama rasa bharI, sarva jana zaMkarI, mUrti jinarAjanI Aja bheTI; saheja 3. 4. che.
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahuja 9 paMDita zrI devacaMdrajI--caturvizani. 387 kAraNe kAryaniSpatti zraddhAna che, tibe bhava bhramaNanI bhIDa meTI sahaja che. nayara khabhAte, pArzva prabhu darzane, vikasate harSa utsAha vAdhe; hetu ekAvatA, ramaNa pariNAmathI, siddhi sAdhaka paNa Aja sA. Aja kRta puNya, dhanya dAha mAro , Aja nara janama meM saphala bhAvyA; devacaMda svAmI trevIsame vadIye, bhaktibhara citta tujha guNa ramAvyo sahaja 8. stavanA 24 mI. (kaDakhAna-zI ) tAra he tAra prabhu, mujha sevaka bhaNI, jagatamAM eTaluM gujaza lIje; dasa avaguNa bharyA, jANI pitA taNa, dayAnidhI dIna para dayA kIje. tAra0 1 rAga bharyo, maha virI naDe, lekanI rItimAM ghaNuye gana, dhavazadhamadhamyo, zuddha guNa naviro, bhamyo bhavamAhi hu viSaya mAto tAra 2. AdaryuM AcaraNa, loka upacArathI, zAstra abhyAsa paNa kAI kIdho, zuddha zraddhAna vili, Atma avala bavinu, tehavo kArya tiNe ke na sIdhA tAra 3 svAmI darisaNa sanimittalahI nirmale, jo upAdAnae zucina thAze, deva ke vastune, ahavA udyama taNe, svAmI sevA sahI nikaTa lAge tAra0 4. svAmI guNa elakhI,vAmIne je bhaje darisaNa mukatA teha pAme, jJAna cAritra tapa, vIrya ullAsathI karma pI vacce mukti dhAme nAra0 5. jagatavatsala, mahAvIra jinavara munI,citta prabhucaraNane zaraNa vAge, tArajo bApajI, birada nija rAkhavA, dAsanI khevanA rakhe joze tAra . vinati mAna, zakti e Apajo, bhAva mAThAtA zuddha bhAse, sAdhi sAdhaka dazA, siddhatA anubhavI, devacaka vimala prabhutA prakAe tA9. kaLaza, vIse jinaguNa gAve, thAI tatva che. paramAnada pada pAgha, akSaya jJAna ane cha vIseka che.
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 jaina kAvyadehana. cavadahasuM bAvana bhalA, gaNadhara guNa bha dAre che, samatAmayi sAhu sAhuNa, sAvaya sAvaI sAre che cevige2. vardhamAna jInavara taNe, zAsana atisukhakAre che, caviha sagha virAjatAM, dasama kAla AdhAre che. evIse 3 jina sevanathI jJAnatA, lahe hitAhita badho che; ahita tyAga hita Adare, sayama tapanI zodhe che. evise ja abhinava karma agrahaNatA, jIrNa karma abhAva ni kamane abAdhitA, avedana anAkula bhAve che. vize. 5 bhAvaganA vigamathI, acala akSaya nirAbAdha che; purNana da dazA lahI, vilase siddha samAdhe che covise. 6. zrI jinacakranI sevanA, pragaTe puSya pradhAne jI, sumati sAgara ati ulase, sAdhuraga prabhu dhyAna cha vise suvihita ga7 kharataravarU, rAja sAgara uvajhAyo che jJAna dharma pAThaka taNo, ziSya sujasa sukhadAya che. covise 8. dIpacadra pAThaka taNe, ziSya stave jinarAje che, devacaMda pada sevatAM, purNAnaMda samAje che. cevigeTa 8. Iti zrI devacaMdrajI kRta catuvaMzati samAsa,
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI. zrImAna vIravijaya" A sekAnA prAraMbhanI lagabhagamA vidyamAna hatA teo sagI gajamA thayA che teonA gurUzrInuM nAma zrImAna zubhavigaNi hatu. dhammila kumAra, drutavilaMvitavRttam. sakalazAstramahodadhipAragaM, samarasaikamudhArasasAgaraMH mukhakaraM zubhavijayanAmakaM, manasi maMtra mimaM prajapAmyaham. 1. kamalabhUtanayAmabhinamya tAM, kavijaneSTamanorathadAyanI, rasika prAkRtabaMdha kathAmimAM, viracayAmi vratodayahetave. 2. deharA, zrI za besvara pAsajI, je jagamAM vikhyAta; samarI amarI paravarI, surI padmAvati mAta vijayavati vijayAbhidhA, mAtathI adhika neha, nitya rahe hRdayAMtare, viryabhata muja deha nAma pakArAdika suNi, pUraNa pragaTe prIta, muja pAvatI nAmanI, zakAzakita citta teha taNuM surasAyathI, racanA racazu sAra; vasudeva hiDe kahyA, suMdara je adhikAra viraNida sarasyA, guNazilatya majhAra; bAre parakhadA Agale, bhAbe trata AcAra. samakitavatane muktino, mAraga doya prakAra, dezavirati zrAvaka tane, sarva virati aNagAra.
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ 390 jaina kAcadAhana. caraNa rathe dhArI hu, dorI bahu zruta hAtha; jJAti nara jA Ague, te savi sukhiyA sAtha mAgagamana sAdhana vidhi, sadgurU vacana pramANa; utsarga ne apavAdathI, bihu bhede paccakhkhANu AnirAzi bhAvathi, tapa kidhu Lavata; syAdavAda siddhAMtamAM, sAce nahi ekAMta. AzIbhAve tapa karyuM, AMkhilanu khaTamAsa; A bhavamAM dhammila kuara,pAmyA Rddhi vilAsa preme pRche parakhadA, kuNu dhammila kumAra, jagad gurU karUNAnidhi, upadeze adhikAra DhAla 1 lI. (dezI rasiyAni.) 7. 8. 1. 11. samavrata sAvana thAla, salUNA maheATA merU vicAla salUNA sayala dvIpasAgara sevita sadA, jammudrIpa maneAhara dvIpamA, jinavacanAmRta preme pIe, e AkaNI cAlIza ttejana upara calikA, mahipati mukuTa vibhrAja, salUNA dharI dhairya ubhA rahi jAvA, cAre khAdhavanuM rAjya, salUNA. jina0 2. nava rApa vaze rAtA rahe, madabhara chAyA nIlavata, salUNA serU mahidharanI marajAdathI, pItarI paNa nA bujhata, salUNA jina cAra dizi vidizi maithakI, sura nara vasati vikhyAta. salUNA sAte kSetra yathA sAdhana taNA, tema vasatInAM re sAta. salUNA jina. dakSaNa dizi jaladhi taTa lavaNane, dhanuSa caDhita AkAra sA0 khetra bharatamAM tIratha dharmanAM, vicaratA aNagAra. salUNA jina 5 putra deza manahara temAM, nAme nayara kuzAta; saluNA harI nagarI halakI ucI rahI, valiya vizeSe re vAta salaNA jina. vApIvapra vihAra varNa ghaNA, vAghezvarInA prAsAda salUNA. vAcaya vanitA vana vATikA, vidyA vimudhanA vAda salUNA jina vAdI vipra vaNika vezyA vase, vAraNa vALa ne vIra. salA vArI vaidya viveka vinayI che, vAhinI vehetAM re tIra; salaNA jina. 3. 4 ', G 8
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vivijyajI-dhamilakumAra. 391 vesara vastra vitta ne valikA, sajajana sukhiyAre khAsa, salADa rAjA jitazatru te nayana, dhAraNa rANi re tAsa calaNA jina. . nAme sureMdradatta zreSTI vase, te nagare dhanavata. saluNa0 nArI subhadrA satiya ziromaNi, prItama prIti atyata saluNA jina. 10. gukhIyAM devaduguDukanI pare, pAlatA gharavAsa salaNa. paNa eka suta viNa ghara zobhe nahi, je bahu sajajanadAsa salaNA jina. 1. raDatAM vaDhatAM paDatAM rajabharyo, mAyane bole re bAla, salaNa0 hRdaya mukhe kaThe vaLagyA rahe, janaka jue ujamAla salaNA jina. 1ra. bhejana velA bhelAM rasavatI, jamatA ramatAM te jAya; calaNa occhava nAti jamaNa jana zasatAM,puNya panotI re mAya salaNa0 jina13. ema citavatA deya dapati, kuLa devIne pUchAya. salaNA devI kahe jinadharma pasAyathI, putrAdika sukha thAya. saluNAva jina 14. sadagurU sage dharmane sevatAM, janamo nadana eka, salaNAva vidyAvaMta purUSane hRdayamAM, jimavara pragaTere viveka salaNA jina 15. dhamila nAma havyuM evuM karI, bhajana sAjana sAra, salaNA jema girika daramAM sukhabhara vadhe, nirbhaya kezarIbAla salUNA jina. 16. paMca dhAvathu dhampilakuvara te, tema vRddhivato re nitya, salUNAva mAtA mukha jenI tularAvatI, gAvatI magaLa gIta salUNA jina. 17. ATha varSane kuvara hu yadA, janake mukayo nizAla, salUNAva purUpa kalA bahura nipuNa bha, sudara rUpa rasAla salaNA jina. 18 vidyAmatra vidhAna kuzala hue, sadgurU vinae upadeza, salUNA, mAtA pitA bhUpati mana rajato, pAo yauvana veza salUNA jina. 19. navatattvAdika bhAva sakala bhaththo, jaina muninI re pAsa, salUNA bhAva vizuddha jina pUjA kare, zraddhAsayuta vAsa salUNa. jina 20. rAsa bhalo zrI dhammila kuvarane, tenI pahelI re DhAla, saluNA thI zubha vIra rasika zretAjana, suNajo thaI ujamAla saluNa0 jina 21. - deharA, lakSmI gAta ghare vase, dhanavamu nAme eka; teNe nagare vyavahArI, dharma Teka ati reka caDhANA 0
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ 392 jaina kAvyadohana. dhanadattA tasa valrabhA, putrI pAvana aMga; nAme yazeAmatI guNavatI, sumatI sahelI prasa ga. lAvaNIya rUpa ala karI, ceAzA kalA nidhAna; tehija gurU pAse bhaNe, tatvajJAna vijJAna. yammila kuvarane dekhIne, sA pAmI jyAmeAha; bhaNavuM gaNavuM niva ce, vedhakane viAha. eka dIpakathI gehaMme, sarva pragaTa nidhi hoya; neha chupAyA nahi chupe, jihAM dragadIpaka dAya, vAta lahI sakhIyA kahe, zeThanI Agala ema; dhummila rgI tumasutA, khIje varavA tema. 3. 4. 5. 6. DhAla 2 jI. (pApasthAnaka agIAramurAga re--e dezI ) dhanavasu vAta e dilamAM lAve re, surendradatta teNe dhara jAve re; vAta suNAvI vacana te lIdhuM re, dhammila kuMvara tilaka zira kahyu re. enDru ghara vivAhu Acchava thAya re, eka ekaneghera jamavA jAya re; Acchava mahAcchava sAjana mere, jezI sAthe lagananIveLA re. cArI khAdhI sudara hAme re, varakanyA paraNAvyAM preme re; ahu Rddhivisarjana kIdhAM re, nija dhara mAhe pAkhI lIdhA re. var AvAse vasIyA prIte re, sukha bhAgavatAM svarganI rIte re; ketA dinarasasukha bhar jAtAre, puNyAthI dhammila dharme rAtA re. adhyAtama rasa bhaNatA mADe re, pustaka hAthathakI navi chAMDe re; sAdharmiSNu eka bhalI re, peAsaha paDimaNAnI TAlI re. vaNija kriyA juThe vyavahAra re, mAhanI jAyazeAmatI nAra re; te kIdhA sadhaLA parihAra re, AtmadhyAnI huA vratadhAra re. nArI vache vanajala krIDA re, kuara kahe ekadrI pIDA re, sA. kahe cAla Aja UjANI re, kuara kahe nahIM e jinavANI re. che bhelA khaTarasa pAka re, Aja navi dhAA ta zAka re; che sA kanakAvalI hAra re,lyA mALA ne gaNA navakAra re. 1. 4. 5. 7. 8.
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ 404 jaina kAvyadehana. dvAha camaka dara DhALa 7 mI. (rAmaca Trake bAga, AboharI rahyarI -e dezI ) kuvara kahe muja Aja, suratarU tuhI phalya rI, dukhadAyaka mahArAja, nADI vaidya bhalyo rI. nayara kusArata nivAsa, huM jIta zeTha taNe rI, jJAna kalA vijJAna pAThaka pAsa bharI vasI vezyA geha, tehazuM neha kaye rI, bAI ghara ghara vAta, muja vanamAMhI dho rI. jAgyo se prabhAta, nijamaMdirIe gaye rI. maraNa lahyAM mA bApa, sAMbhalI dAha thayo rI. maraNa upAya meM kIdha, du:khabhara vana raNerI, vAryo de tAma, A tuma caraNe rI. loha camaka dRSTAMta, teM muja khecI lAyo rI. nayana sudhAjanarUpa, darzana de dIyorI hajIya lage mAhArAja, vezyA citta vasI rI, navi palaTAe raga, sevanarekha rasI rI. karI eNe durjana rIta, paNa me bhAve bhajI rI, sAco kIdha saneha, paraNI dara tajI rI. mujathI adhika dukha, kaho kema nAthe lahu rI. muja dukha khamIyu na jAya, to tame kema sahu rI tava bAle munirAja, vItI vAta jilI rIsAla zeTha kumAre kahIe teha tarasI rI sayalanayara zaNagAra, zobhA tAsa harI rI. vasumatI tilaka samAna, nArI zakha purI rI. tana jagata vikhyAta, zakti traNa bhaNuM rIsAdhana te traNa varga, sudara nAma ghaNI rI; dalA rUpa nidhAna, subhaga sIyale satI rI. rAkhI musA nAma lAvaNima zIalavatI rI. 13 darzana ghana vasI rI
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.--dhasmilakumAra. arasaratu sa, kula avatasa zire rI; sAthe dhare rI tAsa nAma aDagadatta tAsa, enjIva buddhi Udyama gurU rnaMga, vidyA sarva bhukhyA rI, doSa haNyo rI. thayeA rI, gayA rI. jIyA rI, kalA AhAtara sIdha, paNa eka cArI kare puramAhI, vyasanI sarva nyAya dharma zuci mArga, duthI dUra ratna kalakita kIdha, jAvidhi sRSTI rUpe khAra karyo rI. huA rI, kaeNmale pha Tapha kIdha, dra kula samaya joMge viAga, darbhaga nirdhana paDita vipra, jaladhi dhanavatI kRpaNa svabhAva, lakSmI mleccha ghare rI, dharmAM guta vana hIna, nArI nIca vare rI gaja kacerI madhya, pur vyavahArI bhrUNA rI, le bhUpa samakSa, avaraNa kruara taNA rI. sAbhaLI ciMte gaya, putra putra dIThe dAjhe deha, kudaratethI mAta pitA kulalAja, nahI marajAda vyasane va yA je, te kula putra dhanapati cutane kAja, devane mAnI avinita pragaTe putra, gukhavana dAha gRta jananI hularAya, mAheATA jAma nannuthI adhikA thAya, tAtanu nAma madhura azana taje mAya, zrutanAga bhaye rI, vana tila, ye moTA mujhe rI verI, khuve rI ya rI mAya pIe nahI peTa, deza dAna dharma karI krU, maMdira maDha prANI gamAra, raeNDA kepaTa vI leka aneka, tasa na dIyA rI. varyAM rI; zI rI, mazI rI. lIdhe rI, dIe rI purI rI. leta kI rI videze re ii, mAla ke rI 14. 15 16. so 14. 19. 2.0. 21. 22. 23. kon 25 koko p
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ 401 jaina kAvyadohana. bhAgave dhana gharaputra, mA mala mUtra dhruve rI, vara paraNI mukha joI cheDe vAlo rUve rI. parijana seve pAya, jaba lage mRta na dhare rI, janame naMdana jAma, sajajana jAya ghare rI narathI gukhI pazu jAta, sukha bhara vanamAM rame rI; nahi suta citA kAMI, bAlakavaya nigame rI cAkarI dAsa karata, vAhane suta vicare rI. vRddha have mA bApa, cite kima na mare rI azanamAtra guNa jANa, cApo paNa na care rI; gaMDala maDala jAta, rAyaNI cekI bharerI bAlaka vyAlaka tulya, pragaTe putra ti rI mAta pitA dukhadAya, kANika rAya jio rI rAjya vighana puraghAta, eka dina jIva hare rI. maNie vibhUSita nAga, kuNa jana rAkhe ghare rI ema citI nara rAya, kahe prajAne tadA rI. karazuM ame jAUM geha, jema sukha varate sadA rI dhammila rAse rasAla, sAtamI TAla kahI rI vizvamAhe zubha vIra, guNathI khyAti lahI rI | doharA, kepa kaTiNa rAjA have, teDI kuvarane tyAMhI kahe muta cAhu gukha bhaNI, nahI tuja zItala chAMTI tu zikAne ayogya che, muja kula kIdha kalaka. kamahI na hove pAMsara, vRzcika ka Taka vaka mi jagyuM A rAjyamAM, putrapradIpa anudAra, gemaNa te agni viANuM, turI chate adhikAra cAzaTha dIvA ja bele, bAre ravi ugata. adhAra che tasa ghare jasa ghare putra na huta che paNa e judI vAtA. jasa ghara vAli putra, { mAta pitA gharamAM rUe, vahyu tasa darasutra 1.
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--dhasmilakumAra. anyAyo vyasane bharyAM, jA re najarathI dUra, jaba ame ANuM mAkalu, AvA tAma hAra hukama lahI vilakhA thayA, AvyA sahacara pAsa, bhAi sakhAe have tumA, tAte kIdha niza vAta NI te ciMtave, thAnaka bhraSTa kumAra, zakara ka DhathI utaryAM, pAme ahiM apakAra prANI pANI ApaNuM, rAkhI sake te gakha, ratIbhara pANI Utaryu, na caDhe kharce lAkha nRpa apamAne leAkamAM, na kare rAkane rehevA jhupaDA, pazu nahI sama sa pI sahu ghara gayA, nRpa mAe paNa na melAviyeA, ga DhALa 8 mI. (sIreAhInA sAlu hA OM Upara ceAdha purI---e dezI ) mana sakalapI hA ke nayathI nIkalyA, rAtanI velA hA ke kAi na aTakalyA, ratipati maMdira haiA ke jaIne utaryo, dezI nimittie hAkabhAjane nAtaryo 1. azana karIne he ke pRSThe vAta mize, udaya amAre hA ke kahIe ke dize, kahe naimittika hA ke navU pRva dizi kAzIdeze hA ke nayarI vAgnI 2 lAkhanu bhUSaNa heA ke sAbhaLI tAsa dIe, cAlyA agaDadatta hA ke rayaNI pAchalIe kheDA pATahuDDA ke nayarane gAma ghaNA, vana sa AtA hA ke kAvuka teha taNA 3. eka giri zikhare ho ke caDhIe kaiAge, dekhe devala hA ke vajraga mAta vage, dIkSA lenara ho ke jApa dhyAna dhatA, anikaDe hai ke hAma vana kuvarane uDDI heA ke dAcya jhuhAra kare, khele tumaye hA Ave kAja sare hAla kha ka ho ke AkRti kSatri khare, ku ara kahe muja hA / khkhui kAma dharA 1 te kahe gurUtta hA ke vidyA sAdhya kare Uttama naraviNa hA / na rahuM dhyAna kha. kuvara kahe muja hA ke ulma kharlR dhare, nahI tuma pIDA hAMka rAdhA citta khare sAdhanapUre hai ke vajarA mA atine pragaTa thaine hA ke chele vacana meM, guNA sAdhaka ho ke aeDA gAma dhaNI, zatru leAMka hAka tusI lAja dagI cha kaztA ka krAima salAma; aihane DrAma muta jananI pAsa praNamI AvAsa 407 7. 8. 9. 1. 11.
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ 408 jaina kAvyadohana. daya sahodaro ke jananI eka jaNyA,badarI kaTaka ho ke sarikhA nIti bhaNyA: gumati durmati che ke loka vikhyAta thayA, zatru parAbhave che ke jamunA pAra gayA 8. mathurAM vanamAM ho ke jegI siddha male, bahu guNa darIyo ho ke bharIyo mAtra bale: saTha jogaNI che ke jene pAya parI tasa eka celo che ke nAme nodhapurI. . vyasanI jUThe che ke avinaya doSa bharyo, gurU devI ho ke leke dUra karyo; tenI pAse che ke durmati nitya e, bhagI bhelA ho ke gurUnAM chidra jue 10. sarikhe sarakhI ho ke jagamA joDI bhale, murabe mUrakha ho ke cature catura male; gardabha bha ke ho ke maDala tAma e, khara mukha cATe cheke vaTalya kuNa jue 11. calo gurathI ho ke nitya bheda ra, gurU evA che ke Ave te na game, vacana vidhAtI che ke gurUne niya dame rAhu naDato che ke jaga dvirAja khame 1ra. amIya zItalatA ho ke na lahe rAhu kima, gurU tasa kare che ke rAkhe dhyAna same; raNa tu sumati ho ke te gurU seva kahI sAcI bhakti che ke sevyA pAsa rahI.13. teNe ja dIdhI che ke vidyA deya kharI te paNa lIdhI che ke gurU pAya parI, mohanI siddhi che ke gurUne karana banI, vidyA bIjI che ke zatru parAjayanI 14 siddha kare vA ho ke guye mokaliya, vinaye sAdhI ho ke cane sAkaliye; ma ja siddhi che ke ApI teha taNI, citta prasane che ke jA tu geha bhaNI 15. paNa durmatine ho ke siddhi na hoya kharI gaye nadadhI ho ke lIdhI cerI karI. ema kahI devI che ke jAya adazya thaI, bhajana karatAM ho ke traNe ekAMta jaI 16. // yaduktaM // lobhI macharI bhogasUSaNaparo nIcaprasaMgI sadA, chIdrAnveSakasadguroravinayI dveSI gurUNAmapi / / dhUrto'satyaprajalpalaMpaTaravalaH duSTa kamogAnugaH, steSAMyaMtrakamaMtrasAdhanavidhiH siddhayatino kahicit / 1 ! praveDhAla, mati sAdhake che ke bahu upakAra lI, aDadattane hoke mohanI bhatra vyio; le 29e che ke karI to pAra nati nu me Avyo hokarI amarAvatI 17 ne pura parisa hokamuni udeza e tivA jaI 9mI hokadharmapiyupIe: zitalatA ho Atama upara che Taka erI ho ke hiMsA niyama liyo 18.
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-dhampilakumAra nRpamRta gurUne hoMke kahe muja udo,niyama dayanA haka patha sakhA : muni namI cAlyA che ke pAmyA prema vazI, kAzI deze ke nakarI vaLI 1. dhammilAge che ke AThamI DhAla kahI, mukhapremeM ho ke vikha bhaLe nahI. zrI zubha vIranI che ke vANI amRtasI, sajana vinayI ho ke kacana leta karI ra0. nA vAyA ho dahI, agaDadA thAkI gayo, mura saritAne tIra, patha pipAsA kama Ta, pItAM nirmala nIra paTa darazana karasana jale, gagAtIratha rUpa, munivara kaI mugati gayA, mAne mura nA bhapa eka vAraNa bIjI azI, nAme nadIyo deya; madhya vazIya varANazI, nagarI guNathI joya bhAgya udaya jevAbhaNI, kuvare kIdha praveza, nAnAvidha kataka juve, kara sudara veza maTha eka meTe dekhI, jihAM bhaNe chAtra aneka, nAnakalA rasa vasa gayo, tiha dharI vinaya viveka upAdhyAya kalAnidhi, pavanacaDa che nAma; kara joDI beThe ti, dhura karI tAsa prama DhALa 9 mI. ( kIDA karI vara AvI-e dezI ) pAkaka prema e kahe, chAtrane karI vidAya re, kahe kaNa dezathI AvIyA, nAma kizu tuja bhAya re zuM kAraNa hA AvIyA, kaNa tuja uttama vaza re, preme teha prakAzI, jema hame ama ha sa re bhUla thakI vivarI kahyA, kavare nija avAta re, aNI pAThaka vala0 kahe, vasa akho eka vAta re mAta pitA tajave karI, rA na kIdhu kAja re, nAta sajajana pura loDamA, navI kazI tuja lAja re kama nakha kAti pItara taNa, jANI nathe samANI re, uttama nara pUjana kare. paDita zAstra vANI re pAThaka 1. pAka. 2. pAka. 3, pADa . pA0i 5.
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ 410 jaina kAvyadAhana. kaTukiMgarA gurU mAtanI, Agala hita kara jANe re, murhatA bhaiSaja pare, nIphLa vagha vakhANe re. gurU tADatAM hita kare, UnmAragathI vAre re; maNikAraka ghasatA maNi, ratnanu teja vadhAre re. pItara nitra che doSane, paNa nava putrane tADe re; jema navatADe pAtrane, maMtrika bhuta pachADe re. jagata guNe gaiArava lahe, zuM kare pAtAne re; nija agajamala parihare, vanajasumazira mAne re. mAta pitA gurU kulavaze, hAya jagata bahu mAne re, kaMcana giri valagA rahyAM, tRNatar kanaka DhANApure vyavahAriyA khur nAMma pucha karata mAta pitA vRdya nI, buta vinayI tasa dAya che, dAnadayA tasacitta vasI, i dhaNuthI jema Agya re, jalasama jJAna vairAgya re lAbhe lAbha varSe ghaNA, tR'NAdAha samAvavA gurUviSNu jJAna na sa paje, teNe ati lAbha mAla ala veherI karI, suMdara jAjha mAta pitA suta deAyazu, vAta ekAMta sahu sAthe vAhANe caDyA, ghara parikarane jaladhivacce jAtAM thakAM, lAgyo vana prabhu prabhu karatA pluya thayA, vAhANu thayu mAta pitA vadhU ta jale, kRkhyA devI UparAThe re, sudara zeDa laka grahI, AvyA jalanidhi re bhramatA anukrame AvIyA, ThANApura nijageluM re mRtakAraja sahanAM karI paLyA navI strI nehu ahula kare dravyatA samAnA re sAra re, AhAra re. vyApAra re; nahI pAra re. jamAve re, caDhAve re. manAvI re bhalAvI re pracaMDa re, takha Da re pRrvatI pare thAtI re putra vadhu cuta satatI paNa eka mAta pitA gayA, bhava lage banatI chAtI pAka pA pAka 6. 7.. 8. pAkaka 9. pAka 10 pAka 11 pAka 12. pAka 13. pAka 14 pAka 15 pAka 14 pA 17 pAka 18 pAGa0 19.
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ 411 pATha0 20. pAThakaH 21. pAka22. zrImad vIravijayajI--parimalakumAra, ema suNI pAThaka pAya namI, kuvara kahe gurU rAja re, Aja tume pratibodhIo, siddhAvachita kAja re tAta meM zilA zira dharI, muja mana zAstra phalANuM re, bhaNI gaNI pitRpadArcane, tuma ANA leI jazu re. dhampila kuvaranA rAsanI, e kahI navamI DhAla re, zikSA thI zubhavIranI, vinayI guNe UjamAla re deharA, kuvara vacana ii rIjIyo, pavanacaDa vijhAya, dRSTivadana sadane gaye, teDI karI gupasAya. snAna azana vasanAdike, karatA tasa manohAra, kahe pitu ghara sama mujha , vilasozriya diladhAra kuvara tihAM raheto ke, karI guravacana pramANe, ArAdhe nitya vinayathI, mAta pitA sama jANu. zAstrane zastrakalA taNe, pAmI gugurU pasAya, pAra lahI gRha upavane ekadina ramavA jAya kusuma mugadha pavana lahI, rahI sthira dRSTi nizAna, bANuvalI bANe karI, vedhe tANI kamAna eNe same kusuma daDe paDyo, pR lAge ghAta caluM lakSathI osarI, cite bo utapAta puTha dIThI apachA, sama navevana nAra zakitavasataRtu vana guNI AvI cine kumAra tava sA nirdayadaya tama vedhanakRtacitta lala. budhanumudata zare karI, bhedata nayana kaTAla sA kahe sahu locane kRNa lava na dhare kuhAra hu mAra mArgaNe pIDiba, ucita na mRtakane mAra tu koNa karyA mutAbhidhA pache kuvara vikAra, cakavAnI manAtura, bela vacana rAla
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ cittahara, cittahara0 1 cittahara, cittahara0 2 cittahara, cittahara, 3. cittara 412 jaina kAvyadohana, DhAla 10 mI. * (tamalanI dezI.) cittahara tuM muja mukuTasamAna, manasAkhe huM tuja varI; mahelathI darzana dITha, nehare re khecI utarI. AvI huM kaMta hajUra. piuDe prema dharI puchIyu; vAllAnI AgaLa vAta, kahetA savi duHkha UlasiyuM. priIta paTa tara doya, na rahe Isu taNI pare, mUla thakI adhikAra, vivarI kahuM piyu Agale. badhuMdA muja tAta, zeTha dhuradhara hAM vase, sanmukha e prAsAda, deva vimAnane paNa hase; lakSmIvanI mujha mAta, lakSmI ghare pAe paDI; madanama jarI muja nAma, dhAte rUpavatI ghaDI. pitRvacchala gurU jega, caturakalA zaTha bhaNI. hAM eka zeThane bAla, kAlavyAsamadagaphaNI vivAha sAjana sAtha, kAtha kuvighe melI. karame viDabI muja, kuSTaroga pazu helio nAraka cUkararUpa, vehela vale lahI nALIyuM, corIe viNacittasAkha, hAthabAlyAne haIyu bAlIyu vAsa bhuvana kara joDa, ubhe mukha elaga kare, bItina gaye pitu geha, hu re gaI mAtA ghare. lakSmI kRpaNane hAtha, madamati parabhAratI, catura nArI pati mukha ethI maraNagati gukhavatI teNe vasatA pitu geha, vinyA dina tA samA, tuma darazane huM Aja, camakI cakarI cadamAM A bhava tu bharatAra, catura caraNa citta ullo , tu mAre haIDAno hAra, diTho nihAthI dila va tuja guNavata saneha, kATa lAge re kAcAkarane. kAma jaga haze, nehI ki utAraNuM jherano cittara0 4 cittahara, cittahara, 5 cittara cittara : cittahara, cittahara che. citta cittara citta cina 9 cittahara0 cittahara 10 cittahara cittara0 11 cittahara, cittAra 1ra cittahara cirahara 1 2
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ cittahara, zrImAna vIravijyajI.- milakumAra, 413. AvI huM zaraNe Aja, vAlimaviNa nahi jAgulI, cittara raga bharI durgaMdha. alagI na thAo AgulI cittahara14 kapaTI kalaMkI mitra, avasAne vihito . davAkara paNa caka, zizira vallalabhatA thayo cittahara0 15. mahAdeva na jue de, Azritane navi parihayo cittahara0 AkRti rAjakumAra, elakhIne meM AdayA cittahara, 16. zaraNAgata kare dara, nahIM ke kSatrI jAtamAM. cittara0 prArthanA karazo bhaMga, to marazuM Aja rAtamAM cittara kAmaNagAre neha, nayaNuM muja kAmaNu kayA; cittahara palaka ne cheDe jAya, citta sAMkalIe sAka cittahara, 18 maraNa jIvana nAtha hAtha, sAtha na choDa tuma taNe, cittahara0 mohyA kumara suNI vAta, dekhI rUpa ati ghaNo. cittahara0 14 mehanA lAgyAM bANa, prANa samANune ema kahe. cittaharava hure vasu paradeza, kaleza karaNa tuM kihAM rahe cittahara, 20 jaIzuM ame nija deza, te dina tuja te karu, cittahara, paTarANI pada tuja, sAcu vacana e mAharU cittahara, ra1 - vAhama guNI re vacana, mAlatI kusume vadhAvatI cittahara, vikasita nayanavedana, kacuka chAtI namAvatI. cittahara rara. hAthamAM laI karekela, mudita thaI gaI nija ghare. cittahara0 kuara gaye gurUgeha, najara melAvA nitya kare. cittahara0 23. dhammilarAse hAla eha, dazamI amIrasa velaDI: cittahara0 ahI chIpa svatInIra, vIravacane rasa melaDI cittahara0 24. deharA eka dina vanakaDA karI, azvATa kumAra. nayarImA jaba AvI, tava devANA dAra kalAhala da bahu, purajana bharIyA zeka, meDI mAla tarUvara caDe, naranArInA thaka janasamarthanathI paDe, kaI pathe bhayaMkSAta
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ -414 jena kAvyadohana. pihitadAra ghara hATamAM, paka vaNika mahaMta mubhaTa ghaNAM bhAlAM dharyo, kha muzala karajoDa: pagabhAMge mukha deje, karatA daDA doDa. caTe je te gayo, vismaya cittakumAra; UMce gharanara gekhaDe, pUche tAsa vicAra, DhALa 11 mI. (neha pratijJA vAta, nagaramAM gharaghare ho lAla na0e dezI) niha kahe nara suMdara, sAMbhalo vAtane huM lAlaka, sAMbhalo jere vaso puramAM na, lahe tapAtane huM lAla. lahotra bhuvanapAla bhUpAla, Ihi che rAjI ho lAla; IhAM jasa mahimA mahI mAMhI, atula bala gAyo ho lAla. atula dalamaDaNa ripu khaDaNa, gaja guNa dhAma che ho lAlake; gaja hastI gAme paTAvata, capaka nAma che ho lAlake. caMpaka te mada bharIo dharIo, na jAya mAhAva holAla, nava AlAna zubha umelI, karalI bheTa dhAvate ho lAla. karavI pADate ghara hATa, IhAM halakAraze ho lAla; ha0 -nAso leI jIva, turaMgane mAraze he lAla. turaMgane ema kahetAM teNI vAra, subhaTa bhAlAM dharyA lAlasubhaTa. pAsata nAsata trAsata, cAkara ThAkarA ho lAlake. cAkara garjita urjita zuM, pracaMDa ulAlato he lAla, pracaMDa gativiTela prAbhaMjana, dhULa uchAlato he lAlake pUla prATa abhedasedara, kAle vAraNe ho lAlake kAle agni dhamyuM jema tAmra, ratA bhISaNe he lAla. ratAze sAte strota savaMta, jalAzraya dArUNe ho lAla, jalAzraya jaMgama giri nijharaNuM, jharatAM bAraNe he lAla. karatAM pAchala paga vilagatI, khalatI jhaMkhalA ho lAla; khalaMtI muMbArava kare loka, phiraMtA vegalA he lAla. phiratA ekalo dekhI kumAra karI ke bhare ho lAla karI pa.
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ 415 zrImAna vIravijyajI-dhammilakumAra. AvyA hatI kumAra, turagathI utare che lAla turagathI haiye ja dharI kara vastra, karI sArAma cale ho lAla, karI pAtharI pathe vastra kumara, vege vale he lAla. kumAra nara jANI gaja ke haNe datusa le che lAla, hale. tava laghu vege kumAra, te valo pAchale ho lAla te0 pUchaDe valo levA, karI bhamarI kare che lAla, karI. chAtra ho paradezI, jana hA hA kare ho lAlake jana mana majarI suNI vAta. te cittakAkule lAla; te thAka hatI kumAra caDyo tava upare che lAla. caDho. muSTi prahAre hatho karI, tava nirmada thayA he lAlake, tava UtarI mehanI samarI, kumara Agala gaye ho lAla kumAra tava methA karirAja, kumara pAye paDyo che lAla, kumara0 lake kahe nara rana, bhale AvI caDhayo ho lAla bhale naranArI thaI nirbhaya, khule vadhAvatAM ho lAla, phuleTa pavana caMDa uvajAya, vilokana AvatA he lAla vilokana 0 9. zeTha mutA guNI vAta, haie rIjI ghaNu ho lAla, haiye. purajana harakha mize, de sakhIne vadhAmaNuM he lAla sakhIne0 zaNagArI gaja AlAna, tharbhe sAkalyo che lAla, thame dekhI aca loka, khalaka jovA malyo he lAla khalaka 10. puNya para hajAra, nRpe teDAviye ho lAla, nRpe pAThaka sAtha kumAra, tihAM kane AvIo he lAla. tihAM. karata praNAma narazare, mAne bolAvI che lAla, mAne gADha AliMgana deI pArge sAvIyo he lAla pAseM. 11. rAya kahe vansa jAgyuM, guNe karI tAharU he lAla, guNe ujajavala kula navI re, viNa vacarAgarU ho lAla viNa paNu guNavA tuma vazake, ama IcchA ghaNI he lAlake; amara premeM teha prakAza, utapatti ApaNI he lAlake utapatti. 12. kumara guNI laja vANe, mana paNe ra ho lAlake; mAnava pAThake tAma vRttAMta, sakala mAMDI kahyo che lAla. sakala
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 jaina kAvyadeAhana. rAya suA kahe vatsa, kazu A te karavu heA lAla; suMdara rAya ame vacce, gaNIyu AMtar heA lAlake. nava jaNavyu te kAMi, eNe nagare A nagarInuM rAjya, sakala tAharU sahI gaya kriyA zirapAva, kuMvara rahI haiA lAla, hai! lAla. pAka bhaNe hA lAla; adhAdika vara vAhana, aMbara bhUSaNe heA lAlake. mokalI bahu mAnazu, pAkane ghare ho lAla; / vara bhAla vizAla, tihAM lIlA kare hA lAla. dhAmbalarAse TAla, agIArmI mana relI heA lAla; zrI zubha vIranI cAkarI, pAhakane phUlI hA lAlake dvArA. eka dina rAjasabhA vacce, prAbhUta sabhuta hAtha, AvI namI kahe rAyane, mAhAjana purajana sAtha. devapurI samA A purI, pUrve hatI mahArAja; tu%0grAma samasa prati, thai na rahI kAMI lAja. DAika cAra adRSTacara, lUTTe nagarI sarvanA, na rahyo kAinA gavuM. dhanadhAnya nirdhana thayA, tuma sarikhA svAmI chate, purajanane zI bhIta; timirAdaya taN te, vAta vaDII viparIta. rAya suNI kApyA tize, melAve kATavAla; taskara lUTe lAkane, tu na kare rakhavAla. te kahe svAmI sAbhaleA, vidyAmaMtra bharela, adaSTa cAra cArI kare, karatA nava navA khela rAta divasa jAte, paNa nava jhAlyo jAya; bhUSa kahyuM RNa sacivane, karve kAI upAya DhALa mArI. (tuo agamati puNyanI--e dezI ) matra senApati bhUpati re, putine kATavAla re. pAMce pArTI tihAM malI re, grine tha ujamAla re. kiMzu gaNIyuM eNe sala kuMvara0 akhara pAkane tihAM O 13, C agIArasI nR pAkane 0 . 15. 1. 3. 4. 5 14. 19. 1
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ 428 jena kAvyadohana. sAhelAhe hu thayo zatru samAna, mAta pitA sutadhI .dhare he lAla 6. sAhelAhe bAvaLane karakadhu, vAvI jeha UcheravI he lAla, sahelAhe pIDAkAraka tAsa, have kaTaka beravo ho lAla cha. cAhelAhe kuLapati dRrcasamAna, viSadhara sarikho hu thayo he lAla; sAhelAhe cadana sarikhA putra, ghase guga dhe kula je ho lAla. 8 sAhelAhe mAtane kalezanu heta, janamathI vAta sakaLa thaI che lAla, sAhelAhe dhAne karyuM zuM kAma, putrAbhidhAna mudhAmayI che lAla. i. sAhelAhe janamathI vasatAM geha, mAta pitA ke bharyA che lAla, sAhelAhe dezAMtara rahyo tehI, durAtamAe dukhI karyA ho lAla 10. sAhelAhe eka acabhe kema, avinIta huM sukha zrI varyo che lAla, sAhelAhe nahI ketuka mA bApa, samare muja teNe sukhI karyo he lAla. 11 sAhelAhe mAchalI samaraNa jAta, mIna yugala jana jIvatAM ho lAla, sahelAhe bhujagI Ali gita bALa, kRmI tathA avalokatAM he lAla. 12. sAhelAhe kahe suvega kumAra, beda kare nahi ati ghaNe che lAla, sahelAhe du kha dAyaka nahI putra, janakane du kha avaguNa taNe ho lAla 13. sAhelAhe piDathI adhike dAma, dAma thakI vahAlI priyA he lAla, sAhelAhe tehathI adhika putra, puThe adhika dharama kriyA ho lAla 14. sahelAhe tAte divya paradeza jevA tuja puNya tAraNe he lAla, sAhelAhe bhAgya udaya muvinIta, guNazreNI lahI bAraNe ho lAla. 15. sAhelAhe pragaTayo nRpane pramoda, hRdayAna dana nane he lAla, sAhelAhe na lahe keNu ANada, pAmI sugadhi cadane he lAla. 16 sAhelAhe vastra malina taje loka, rajaghare taDake tape che lAla, sAhelAhe ujavaLa nirmaLa teha, devasevAvasare khape he lAla 17 sAhelAhe tuma darzana zIta vAta, tAta hadayavara vAraNuM he lAla; sAhelAhe dekhI tuma mukhacada, nayana sudhArasa pAraNuM ho lAla. 18. sahelAhe maLavA bahu utakaMTha, hiyata zakhapurI taNI ho lAla; sAhelAhe kSaNa varasA se thAya, vinati zI kahIe ghaNuM he lAla. 19. sAhelAhe pitR milana ucharaMga, ema nimuNIne kuvara dhare lAla; sADelAhe deza gAma lakha tArA, nAmAM lekhA tasa kare ho lAla 20.
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.dhasmilakumAra. sAhelAhe bahu adhikArI kIdha, eka paTAvata Ure hA lAla sAhelAhe teDAvI uvajajhAya, vinaye namI kahuM eNIpare hA lAla sAhelAhe zI AjJA gurUrAya, tAte muja teDAviyA hAlAla, sAhelAhe TALaNuM pitRvayAga, kahe gurU hukamaja ApiyA nA lAla sAhelAhe kAma artha doya varga, sA'byA paNa nAviye hA lAla, sAhelAhe dharma varga jayakAra, teNe te sAdhI sadhAviye he lAla sAhelAhe gurU vacane jinacaitya, A divasa pujA cce hA lAla, sAhelAhe Acchava nATakazALa, guNijana jevA sahu marce haiA lAla sAhelAhe sAtamIvacchala nijageha, paTa rasa pAka bhAjana dharI heA lAla, sAhelAhe zrImata guNI naranAra, peherAmaNI vacce karI heA lAla sAhelAhe madanama jarIne dIdha, kacue kasakhI sahAmaNA hai| lAla, sAhelAhe detAM dilabhara kIdha, murata jAvA taNA haiA lAla sAhelAhe khIje khaDe eN, bIcha sAhAmaNI heA lAla, sAhelAhe vIravacanarasa deta, khAsa sakhIne vadhAmaNI hai| lAla dina DhALa dAhA. pavanaca DapriyA satI, ratnavatI tasa nAma, kuvara dhare gurUne jaI, meAle karIe praNAma mAta tame sulasA samAM, diyA AzISa saneha, tAtanu teDu Aviyu, jaIzu have nijageha sA kahe vatsa vibhaeNganA, me e dukha na sahAya; trividha vIr sulasA satI, teNe e du.kha sahAya kuMvara kahe nara uttame, sAsarIe na rahAya, mAta pitA sajjana pramukha, RNa vAte lajavAya. gurUNI kahe kuzaLAM raheA, che muja citta majhA, kuMvara dIe daza gAma tasa, lIe AzISa apAra. DhALa 3 che. ( citroDA rAntanI dezI ) gati lalitavilAse ae, avanI tipAse re, kuMva prakALe AvI eNI pare re; 1 3. 4. 429 21 22 23 24 25 2. 27
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ 430 jaina kAvyadAhana. AvyuM tAtanuM ANu re. gharanAM de aTANu re, muja mana Unnah mAta milabhaNI re. amane vALAvAre, have vAra na lAveA re, za khapurI jAvA pathadare mana cite rAjA re, nitya kADI kuvara dina jhAjhA rahyA paNa ghaDI putrI je jAi re, te te ahathI zI vaDAI dharavastI aMdAmanuM nANuM re, vresa kAMsAdRDha bhANu lahI tamarAnuM gANuM hai, chALInuM paragharanuM gharANu peherI sukha tripa DInu raphaTa athANu TANuM re, cAhInuM bhAjanamAM mAyA vAdaLanI chAyA re, kapaTInI tRSNAjaLa dhAyA jaLa nahi pAmatA re; paradezInI prItI re, khaLI bhUmie khetI re, parANe dharavastI kRtI mAnIye re. ema citI rAya re, te UrajAya re, putrInI mAyazu vAta savaeN karI re; sAi re, ghaNA re, dIvAjA re, samA re. parAI re, taNI re; chAzanuM khANu re, dhanamada kare re. dujhANuM re, gaNe re; gharANuM re, nahI ke. urdU kuMvara rajAi re, nRpa karatA tha dhADA navAi Asana aesaNAM re. diye bhuSaNa vAsa re, dei kuMvarane pAsa rahI putrI uchaMge re, ucharI uchaMge re, ghaNAM dAsI dAsa re, ema vInave re; khALe AvI re. guNavaMtane sage tuma dezeAna visArI re, navI paraNA nArI re, paNa e diladhArI kriyA na duvA re; suNI kuMvara sajelA re, thai bhAjanaveLA re, 1 ra 3. 4. 5. 4.
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-dhasmilakumAra. sarvi sAjana bheLA ratanavatI teDatI ke, ghara Asana mADe re, bhuta bhakte jamADuM re, suga dha vasADe pa ubevatAM 9. zaNagAra jhuhAvI re, mAthe tilaka vadhAvI ae, kahe vaccha veALAvI vehelA Avo re maLe! jaI mAtAjI re, rahejo zAtALu re, kAI dina vhelAgu muja sa bhAro 2, upagA vakhANI re, mukha madhurI vANI re, dhana mAhALu ANI dIe jhAyane re. have kuva sadhAve re, nRpa putrI vALAve re, sajjanane meLave zubha zakune karI ke, ze'> bAhera AvyA re, milaNAM sahu lAvyA re, kuMvare melAvyA sahune hita dharI rU. sainya subhaTa milAvI re, gayarANI AvI re. kamaLaJanA meAlAvI hitazikSA yei re; patiANAe rahejo re, lajjA nivehuMnne re, sAsu sasarAnI sevA karjA bhalI pUre che. rAe mAnI te rANI re, mehena sarakhI jANI re, naNudI derANInA mana sAcavA re, gurU vinaya kare ndre re, samatAmAM rahetre re, dAnaguNe dIpAvajo ama kuLa vazane re, ema kahI nija eTI re, haiDA bhara bheTI re, thaI cheTI vaLyAM nija dhara Ayu bharyA re, ratha meDI nArI re, sakhIvR da vihArI re, karI sainA sArI paMthe zire taddA re kuvara citAe re, ravi pazcima jAge re, adhakAra te thAye avasara pAmIne re, kuMvara ekAkI re, tcA pura khaDemI z subhaTa te khAkI ke, paDadA dhIre 12. 6. 11. 12 431 13. 14. 15
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ 432 jena kAvyadohana. Ape ekelAre, nagare nizi veLAre, dUti dhara melA kAraNa jaI vasyA re, te mAlaNa jAtare, samajAvI vAte re, madanama jarI rAte teDI milAvatI re rasapreme maLiyAre, vijoga te TaLiyA re, jaI subhaTaLuM bhaLIyA dUtI visarjIne re. madanama jarI nArIre, rathamAM besArI re, zanya mArage subhaTa hakArI cAlIyA re je semala khAre, vachanAga je cAve re, na bIhe phaLa dhatura cAve te dhaNI re, je giri ola dhere, jaladhi jaLa laghe re, chIllara jaLa TekarI kAMkarI kema gaNe re. jeNe sApa khelAyA re vAghachaMda ramAyA re, vichu se DarAyA te nara kema Dare re, jehane jehazu premare, rahete vinA kema re, mUDhaloka ajANyo vahema mane dhare re. mAraga zira jAtAM re, sainya bhelAM thAtAM re, behu nArI sohAtAM mana meLa karI re; zubhavIra kumAra re, laDyA bhega rasAla re, khaDa bIje trIjI DhALa sahAmaNI re. dAharA, agaDadata nija sainyazu, gAma gAma vizarAma; te divase pAmiyA, vidhyAcaLa raNa ThAma. madabhara hastIghaTA care, mahiSa taNe nahI pAra; zArdUla citraka bhayaMkarA, zabarA zabarI apAra. Ika jaLa bhariya sAvare, sinya kiye vizrAma; DerA taMbu tANa, kuvara rahe e ThAma. abhaTaloka bhejana karI, beThA karatA vAta: jagata vizAmeM Athame, ravi pragaTI tava rAta. 4.
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ 433 zrImAnuM vIravijyajI-dhammilakumAra. DhALa 4 thI. kaDakhAnI dezI ) jAgatI jasati devagati dubaLI, tadapi tasa deva bata chida jove, caMdraguru lagana baLa zukana mAlaNa maLe, tahevI pAchA vaLe kharavirAve. jAgatI jarUrati devagati durbaLI. * vizvahitakAritimAritiraskRta, bhaya lahI vidhya gadhura vasaMta, timira bhara rajanicara zabara pa bhale, rijha ravi duSTa jotAM hasate jAgatI. 2. ghupati nRpa gopati nAma viduSA vade, suNatatama za3 bAdhava naDevA, zabarakata kadI timira rajanI bharI, dhUkara bahuka ghU ghU karavA jAgatI. . bhaTanikaTa madhyanizivikaTa nidrA bharI,jhaTiti jAgarti sainya nakepi, alAracakSa samakSa tamapakSagA, vAta saMketika zira na pI. jAgatI. 4. vALa vikarALa karavALa kara preta rUM, haka rava kIka kapimattadaMtA, bANadhanuM tANuM kara samikA bhaTa parI, gAmikA bhIla dhATI patatA jAgatI. pa teNe same jodha nara ke garve bharyA, sacaryo yuddha grahI khaDaga dvAle. kuvara tava jAgI vIrapaAgiyo, rathacajhaTiti jhagatI mazAle. jAgatI. 6. pallIpati bhImanI sIma rUiparUpA, krAMta turagArUDha proDha kIdhe, Avato dhAvato sainyabhaTa zelato, patata jima vidyutA daDa godhe. jAgatI che. vAyune vAMbudA hariNa hariNu iva, sainyabhaTa sakaLa tema dara mAse; uDI tAma tapanopameM kuvara te, bhIla bhaTavAta tama nakhatrAmeM. jAgatI. 8. sepipallIpati bhIma bhISaNagati, magha kyuM gAjato kuvara hAme; nI jema tIra varasAvaterasa bhare, navidhare dharaNItasa paLa vizA. jAgatI8 kuMvara paNa tehazuM kesarIsiha vu, yuddha uddata paNe ke na thAke, jayasiri hAtha varamALa dharI AvatI, vatI satIpaNuM dharIyanAke. jAgatI 10. baLathI durjaya bhIma pallIpati, dekhI jaya ichatI chaLa vicAre. - madanama jarI kahe sArathi hu rahe, jItaze nAthajI aNika vAre. jAgatI 11. thaI, sA sArathI turaga sacAratI, dekha tasa rUpa pallIza chIe; mAra kumAra sahapaca bANe paDyo, bhImaviNa nINahata bhramitaLIe. jAgatI 1ra. vadata pallIza " zibuta mada taje, nija bhuje nahI to pachI, vajidarpana ! zarata tana, rataka mAraNa Ne ne avAja jagata :
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina kAvyadohana 434 timira daLakhaDatA sahasa kiraNe karI, tAma udayA ravi jaga prakAze; vAMtAma kRSNatanuM svakIya kAkA vata, bhaya lahI zakhara jyuM kAka nAse. jAgatI14. =NabhU nihALatA sainya navi bhALatA, naSTagata kamRta subhaTa keI; jatA je rahyA teha pAse grahyA, maraNugata kANuM dAha deI. jAgatI.15. sarajaLe snAna mukhadatadhAvana karI, tataLe da MpatI kRtavizAme; khaMDa bIjA taNI DhALa ceAthI bhaNI, vIra kahe dharmathI sAkhya pAme jAgatI16, dAharaNa. khANu tUNIra puOM dharI, kAmuka hAtha dharata; eka rathe karI nArIzuM, alpa subhaTaza calaMta. aradhe pathe AvIyA, purUSa maLyA tava doya; kuMvara che pathanA, vyatikara bhAkhe sAya. mhATA vahetA mArga e, zaMkhapurI zira jAya; mItte paMca e hUDA, che paNa viSama kahAya. dhana lUTe prANI haNI, duSTagati pariNAma; cAra kare bahu rUpazu, durgaMdhana tasa nAma. vaLI vanahastI eka pre, kALasamA vikarALa; matta mRgendra raNe phare, dIe uchaLatI phALa. raNu aradhuM kApyuM tame, Age aprayANu; patha yathArUcie calA, tumane kADa kalyANu. DhALa 5 mI. ( dhavalaroDa lei bheTachuM. e dezI. ) vayaNa vadhAvI kuMvara calyA, dIe tasa pAMca dinAra re; ratha AgaLa karI jAvatAM, paMthI maLyA nara khArI re. azpazruta muni maMDaLI, gItAratha anusaratA re; tema te nara kuMvara lahI, suMdara patha jatAM te raNa vacce, snegI bhasmadhA dehuM dharI, mALa kapALa taNI gaLe, lIdhA kaMDaka ghaTa ajAvata AvIyeA, pANI kamaDaLa sAthaja karatA hai. maLiyA kapALI re; jaTArRTa ziyALa re. mAthe re; hAthe re. 1. 2. 3. 4. 0 1. vaya 2. 3. caNa 5Na 4.
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-dhampilakumAra. kara dakSiNa mukha karI, bAle I AzISa re; che kaTi varasa lAge, vAta guNe sAthe za re. vayaNa0 5. gekuLa gAme hu vasu, dekhI saMsAra kuDe re, kApAlika gurU sanidhe, jega te lIdho rUDe re. vayaNa0 6. bahu dinathI tIratha kare, deva namana kete re; zakhapurI jAvuM mAhare, vachanIratha nati hete re. tuma sAthe ameM AvazuM, paNa muja pAse bhAra re.. " devapUjana arthe diyA, dhamae zata dinAra re. vaNa- 8 nilI tuma zvamAM The, te nirbhaya thaI.cAlu re; dudhana bhayathI DarU, teNe tuma hAthe AluM re. vayaNa0 9. kuvarane ApI ema kahI, pathe kare gIta gAna re; nRtyakaLA jana rajata, mukhaceSTA karI tAna re. vaNa0 10. bhikSaveza nRpata gaNe, avizvAsanuM kAma re; ghADA zIdhra calAvatA, AvyuM gokuLa gAma che. viyaNa0 11. ra vanAMtara UtaryA, jANa bhejana veLA re; nRpana danane ema kahe, jogI jaTila teNI veLA re vayaNa0 12. Aja para ama ghare, bhajana sahune karAvuM re; gokuLa gAma e mAharU, dahI dUdha arzana te lAvuM re. vayaNa0 13. gayuM comAsu IhAM karyuM, teNe Ahera muja rAgI re; gorasa bahuLAM ANaze, e muja zubhamati jAgI re. vayaNa0 14. tu jaI Avu tihAM lage, jAvuM nahi mahArAja re; janma saphaLa mAhAre thaze, jANa vadhArI lAja re. vayaNa0 15. ema kahI tihAIlAyo, gerasa madhura banAya che, , -kahe kuvarane AregIe, udyama saphaLa karAya re. vaNa0 16. RSibhejane kalpa nahI, vaLI mastaka rasa jAta re,. teNe gerasa bhejana taNI, navi karaze e vAta re. vayaNa0 17. kuMvara vacana suNI sAthane, dahI dUdha teha jamADe re; vAre kuvara nayane guru, kuzikhare navi chAMDe . vayaNe 18. tALa daI te kahe, jamazuM ame have purA re. viSamizrita bhajana karI, ne tarataLe jaI sUnA re. . a
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ vayaNa 20. vayaNa. 21 vayaNa0 rara. vaNa0 23. vayaNa0 24. vayaNa0 25. 43 jena kAvyadehana. - madanamaMjarI vacane karI, bhejanA kuMvara karAve re; repa bharyo jogI tihAM, becI khane dhAve re. caMdramukhI lakSmI jisI, nArI leI kaNa ke re, jAiza kihAM re rAMkaDA, huM duryodhana cera re. viSa deI paMthI haNA, Avyo che tuja vAra re, khaka baLe cUraNa karI, deha jama nRpa cAre re. kuMvara suNI vismita asi, kakSAta dIe vahele re; hAhA karI paDo bhUtaLe, je vahele te pahelo re. dInapaNuM tara jue, kuMvara mukha jaLa vAve re, tulasAsuta tava tehane, pANI dayAe pAve re varatha thayo zItaLa jaLe, kuvara kIdha samare re. bIje khaMDa pAMcamI, TALa kahI zubha vare re. doharA, kuMvara kRpALuM guNe karI, karato cera vicAra; karUNAyara e guNanidhi, dhiga dhiga muja avatAra. meM atithi karI mAriyA, pathIjana vizvAsa, bALa vRddha dharma haNI, bAMdhI pApanI rAza. e guNavatA supAtrane, ApI dhana gharabAra, pavana jaLadAyaka taNe, vALuM prati upagAra. guNarajita taskara kahe, sAMbhaLa rAjakumAra; huM mUrakha paNa tuja guNe, rIjhayo citta majhAra. achata huM taMchatie, tuja baLa dhIraja dhanya; huM to tujane kahuM, chelluM satya vacana. sanmukha giri ma jatAM, vAma dizaM nadI deya; tihAM madira che jakSanuM, paNa nara vastI na koya. tya thaTTI DAbI dize, sata zillA eka; vama dize dare karI, bhUmighara che che. muMdarI muja vallabhA, rUpe raMbha samAna; che. tujane Apa mu. nArI savya nidhAna
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayejI-dhammilakumAra. 437 muja bharaNe parajALIne, kara saghaLuM hAtha; ema kahetAM te maraNa lahyo, diye agani mahinAtha. 8 DhALa 6 ThThI. ( nadI yamunA tIra, uDe deva 5 bIyAM--e thI ) the besI girimajajha gayo nadI UtarI, kuvara zilA karI dUra bolAve muMdarI; UMce svare muNuM zada turata ciMtA bhare, AvI kahe mA Adare Avo ama ghare. . ratha ThavI vivare daMpatI bhUdhara sacare, tava kahe cepriyA kema AviyA ama ghare; vAta sakaLa kuvare tihA mULa thI kahI, dekhI khanuM sA sAcapaNe mAnI sahI, 2. kuvara makaradhvajatulya svarUpe sA caLI, jayasuMdarI paNa thobhI citrAmaNuM pUtaLI; nRpanaMdana paNa mohinI dekhI mihIra, dila vasI raMbhA urvazI ema vismaya thayo. 3. nAgakanI pAtALathI cere apaharI, nAgadeva bharyuM nAma ThavyuM jayasudarI; nayaNe nayaNa milAvI rahyA vAdI pare, tava sA hRdayazu neha dharI ema uccare. 48 tuja mukha dekhI hu zuddhi buddhi bhUlI gaI, premakaTArI lAgI teNe ghAyala thaI ghAyela corane zItaLa jaLa pAyo kharo, prema sudhArasa siMcato te muja uddhare. 5. tuma saghaLI nArInI dAsI thaI rahu, tehanAM kaTuka vacana paNa tuma hukame sahuM; caNa paDayu vidyAmAM paNa laI samAravuM, bALa vacana paNa hitanuM cittamAM dhAravuM. e caDALa pAsathI uttama vidyA zIkhavI, nArIratana paNa levu dukuLa saMbhavI lavaNasutA hari kezave ghara lakhamI karI, kALI gArI parvatajA re varI. che. kanaka koDa dhana tumane pI sevazuM, A bhavamA vahAlezara mAnu devazuM; rAga viludhei kuMvara e sAcuM sahemadanama jarI citta camakI kuvarane ema kahe. 8. -guNa prItama nirlaja paDyo tuM pAsamA, haraNa pare paDI huM re vaLI tuja AzamAM; A rAjaputra pavitra purUpavata kitA rahyuM, nIca mAraga anusaratAMnimaLa kuLa gayuM. 9. kuLavauttamava za ne kSatrIpaNuM TALyuM, muja sAthe karakola vacana bolyuM banyuM; kAka amedhya pare dArA jiyo, bhraSTa sakaLa guNajAta bhAtamAMthI gayo. 10, vaNikatA paNa huM tumathI uDI ghaNI, satavayaNe ghara rakhI mALA ApaNI; katA vara kumArIsamI gharamAM rahI, pIDA varI huM tuma uttama jAti lakhI. 11aMDI sAhelI sAtha nAtha sAthe sajyAM, tuma vacane badhANI pIharIyAM taLyAM; mAna pitA sAgarIyAne kuLakha paNa dharI, ziyaLa tajI tuma sajana sage nIkaLI 1ra
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ 438 jaina kAvyadohana. e vi puIdhuM prItama tAhare kAraNe, mati viThThI dhara pekI rahI huM bAraNe, viSNu dekhe hA daiva dharI jaladhi sahI, UtaravAnA Are te eka rahyA nahIM.13. eNe saMge rahI khelA prItamajI bhUdhare, sulasA sAsu caraNe jazuM ame sAsare: hisya ame jo mAkalaze tuma khALavA, kRSNupare gayA tuma suta pAtALa sAdhavA, 14. kAMtAvacana gaMgAdaka kallAle karI, nIcarAga mala dhAI citta sumati varI, agaDadatta nIkaLiyA cAra sapada tajI, madanamajarI zu ratha besI liyA sa0 15. nArIciratra gahana tema gahanavane vase, billavRMda jihAM trAse nAse do dize; dukhI kuMvara mana ciMte e utpAta zyA, tava dIA mada bharIyA hastI kRtAMtazeA.16. vaza karI rAjakuvara tihAM AgaLa cale, lAguladhAta nipAta paTabhUta bhUtaLe, sanmukha AvyA vAdha vadana jiSNu garA, vAvata krodha bho rahI uMcI kesarA, 17. madanamajarI bhayabhrAMta thaI te dekhatAM, dhIraja deve tAsa vAdha haNavA jatAM; vAma karAMkhara vIMTI harivadane dharI, dakSiNa bhuja khaDga kaTi chedI dvidhA karI.18. ratha besI vanakhaMDa vacce... vaLI jAvatA, ati utkaTa paNI maNidhara sAhAmA AvatA. rakta nayana kAMLakAMti dhamaNa jItakAra e jamadaDa tulya pracaMDa dise vikarALa e.19. dekhI bhaye pati vaLagI maMjarI, bhaya madhareza kahe kuMvara heThA UtarI, cuMbI madre gADI pare ahIne damI, ezI rathapatha cAlyAM raNa saghaLuM vasI.20. zapurIne deza sAme vizarAmIyA, bhavaaTavI ALagI nabhava pAmIyA, bIje khaDa DhALa e chaThThI uccarI, kamaLasenA zubha vIra kumArane sAMbharI 21 dAhA. aNa avasara tiAM sainyanA, TaeNga taMbu dUra, dekhI saMzaya DAlatA, AvyA subhaTa hajUra. agadattane oLakhI, phatA teNa pramANa kamaLagenA rANI prate, dena vadhAmaNI tAma rANI maMtrI pramukha savi, AvI praName pAya, khelAve tasa premazuM, kuMvara karI mupasAya zibiramAMhe sahu AviyAM, nRpasuta karI vizrAma, pUrva vRttAMte pRchIyA, kahe senApati tAma. 4.
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijyajI-dhampilakumAra. DhALa sAtamI, * ( rejInI dezI) jIre mAre vAmI suNe te vAta, bhilaraNe raNamAM tha; are ! nidrAvaza Ta loka, dhAma paDI niA gaI. jIre raNuM ghaNuM adhakAra, gAphala raNu bhaTa maMDaLI kare kuvara gayA ratha laI, vAta kaIke mukha sAMbhaLI. kare 2. subhaTa ghaNA tava naTTa, nija nija milakata kara dharI, jIre rANapaTa AvAsa, bhila bhaTe hallAM karI jIre ameM subhaTa laI tAma, lakeTa pharate kiye, ame dekhADayA hAtha, tava bhile mAraga di. jIre mubhaTa sajI cihyuM ke, rANI ratha besArI, jIre nikaLIyA nizimadhya, nAThA subhaTa milAvIne kare halakArA ThAma ThAma, mehalI nAtha gapiyA, hare. raNa kApI eNe ThAma, vATa jovatAM bhAyA. ra0 6. sakaLa phaLI ama Aza, tuma darasane sukha pAvayA jIre, kuvara hukama karI tAma, sainya sajI karI cAlIyA. jI. 7. pAmyA akhaMDa prayANa, zakhapurIne parisare, are deha paTa AvAsa, UtArA sarave kare. AgaLa jaI asavAra, rAyane diye vadhAmaNa, ore.' harakhyo sahu parivAra, mAta pitA ulaTa ghaNI. kare 9 sanmukha jAve sarva, harSa kallola dharA narA re pUnama uo cada, sAgaranI pare nAgara jIje. 10 harakhA sukhabhara netra, Ave sanmukha bhUpati, jIre loTata bhUmi kumAra, tAtacaraNa karato nati re. 11. hAthe uThAvI kumAra, hAMDa bhara bheTI maLyA, che teraNa ghara ghara hATa bAMdhI occhava bahu karyA kare12 ucI karI vaijayaMta, phulapagara zerI bharyA jIre hastIkhadha kumAra, bezI puramAM saMcaryA re 1ra $ $ $ $ $ $ $ che ? zuM che $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ huM
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ 440 jena kAvyadehana. puravadhU gAve gIta, beThI rathamAM daya vahu; jIre meDI mALa caDI nAra, vadhAvatI akSata bahu. kare. 14 vAje bahu vAjiMtra, baMdI birUdAvaLI bhaNe; kare paga paga karate salAma, nagaraloka Adara ghaNuM. ra0 15. ema mahaTe maMDANa, rAjaduvAre Utare; re rAjakacerI madhya, tAtacaraNa vaMdana kare; re. 16. rAya kahe gaI rAta, Aja prabhAta udaya thaye; re0 puNyaudaya guNazreNI, jene tuM paradeze gayo. jIre kuMvara kahe mAhArAja, tuma darzana muratarU phaLyo; re0 vaThA amI meha, nAThe azubha zubha dina vaLyo. jIre. 18. pAmI nRpa Adeza, jaI mAtA caraNa name; mAya diye AzISa, ciraMjI ANaMdame. jIre18. nayanAnaMdazuM naMda, maLane zItaLatA thaI, jIre jananI zoka saMtApa, vatsaviyoga vyathA gaI che. mutane deha saneha, pharase mulAsA nija kare; hara nayana jaLarela, navarAvI pote kare. jIre surava6 sama vadda deya, sAmune pAye paDe; jIre sAmu die AzIpa, hojo panotI mutavaDe. jIre maMtrI pramukha puraleka, je je namavA AvatA; jIre bAMdhavaparve nRpanaMda, prema dharIne bolAvatA. jIre 23. bhejana jananI hAtha, karIne nijamaMdire jatA; re. mutamurkha guta vRttAMta, guNI nRpa vismaya pAmatA. jIre 24. eka dina kuvarane bhUpa, joI lagana graha baLavatA re juvarAja padavI rUpa, trIjI vADu paraNAvatA jIre 25. bIje khaDe DhALa, bedavicchedana sAtamI; jIre mana tana meLanI vAta, vIra kahe guNIne gamI. jIre 2. doharA, madanamaMjarI mATe pade, kamaLasenA laghu kIdha: , agaDadA baLapuNyane, chelluM vacana te siddha. 1. arava de AziSa ja namavA AvI
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44. zrImAna vIravijayaMcha-dhampilakumAra, bhe priyA te priyatamA, lakSmI pati matigeha, jIvita vizvAsa paNe, dharate gADha saneha. tAtazikhAmaNuM samaratI, satipati bhaktikAraka devasamAM gaNe kaMtaneM, kamaLasenA ladhu nArazakya sahodarI sama gaNe, na dhare masara dhyAna, gujana vAtsalyatA dhare sevakane sanmAna. na maLe navi vA vase, rahiNazu ratibhAva; paNa kumudinI zazIdane, vikasita jAtivabAva DhALa 8 mI. (vanamA visArI vAhe vAMsaLI-e dezI ) nRpanaMdanacaMdana samaguNe, paNa paTTarANI saghAta, rAgaviluppo nitya rahe, jema jIvana paryanI sAtha madanamaMjarI mukhamohI rahyA, citrAvelI caturane hAtha, loha camaka nyu citta haLyuM, dara palaka na preyasI nAtha madanamaMjarI. 2. khIre guNa dIdhA nIrane, paNa agani dharate joya, nijatanuM jIvita javALa te, jhapAve ane paya seya. madanamajarI, 3. dharyuM koInuM paN navI vaLe, vaLe pANIthI pAchuM dUdha, daya prItibhara khelatA, bIjI bhUlI gayAM zudhabuddha. madanamaMjarI, 4. paNa tAtanI ANuM zira vahe, deya rAjyapratApa tapata, madhu mAdhava surabhi kare, dizi dakSiNa vAyu vahaMta madanamajarI, 5. eNe avasara ravi dakSiNa te, bhUmistrIzItapIDA dekha; anaga AkAzathI Utaryo, varatAve ANuM vizeSa madanamaMjarI. 6. madhumatta bhamarIye rANajhaNe, kaMkAva maMgaLagIta; tu vasata rAya Aviyo, vedhaka jana vikasyAM citta. madanamaMjarI 7. catuAM jobana vaya jhagamage, patisage tema RturAya; dekhI avanItaLa chagI vanarAjI kisalapatta chAya madanama jarI 8. jAI ketakI mAlatI bhogIyA, bhamarA vana kile pharata, zuka zuchI menAM vanatara, karI mALA jugala ramaMta. madanamaMjarI8.
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ 442, jena kAvyadehana. haMsa haMsI jugala jaLa jhIlatAM, kare krIDA sarovara pALa; madabhara keyala hatI, mukhamaMjarI AMbA DALa. madanamaMjarI 10. kaNasa cAMpA nAraMgiyo, rAyaNa dahADima sahakAra; hatRta sItAphaLa jAMbuDI, namI keLi taraphaLa bhAra. madanamaMjarI. 11. gherajahara virahiNI nArIne, malayAnila surabhi vAya; mada upajAve juvAnane, varyo occhava marAya. madanamaMjarI, 12. nAgarajanazuM nRpa parivaryA, jAya ramavAne udyAna; pavana prerita tarUpalavA, mAnuM nRpane karata AhAna. madanamaMjarI 13. tava agaDadatta caMdana rase, tanuM lepita repita mALa; mAlatIkaLe bAMdhIye, dhammila samArI vALa madanamaMjarI 14. zaNagAra sajI nija hAthazuM, mukha AgaLa nATakazALa; besADI ramaNuM rathuM, gaye vana khelaNa ujamALa madanamaMjarI 15ema nagaraka sahu vana gayA, na rahyA sukhIyo ghara kaI; paNa na gaI tulasA satI, vahu kamaLasenA mukha joI. madanamajarI 16. dIyarane derANI ghara rahI, bhejAInI bhakti nimitta. pUche deNuM jeThANIne, A vAta kazI viparIta. madanamaMjarI 17. tame bhuvanapALa nRpanadinI, vAre vAsa nahI ekarAta; rAgaviladdhA jeTha che, e madanamaMjarI koNa jAta madanamaMjarI 18. sA kahe e prItama mana vasI, nakazI zelI savana prIta; mujathI adhika e guNavatI, kuLauttama jAti vinIta. madanama jarI 18. khAsa dAsI kumaranI teNe same, bhAgasAmagrI leI jAta; kamaLasenA teDI kahe, muja pIyune kaho rahavAta. madanamaMjarI 20eka nagarajake ghara rAsa,vade nija patine nizivANa; avanIpatine kaho eka dine, muja upara kare pariyANa, madanama jarI 21. niziyara jAye nRpa te suNa, teDI jakane pRche sAca: te kahe khara vyaMtara chaLe, nitya vadata virUpI vAca. madanamaMjarI ra2. nRpanizi para ghara lAvI jaLe, navarAvI kavi zaNagAra besI nRpa senA sajI, azvapATa dIe pura bAra. madanamaMjarI 23. loke turaga vakhANa paNa navI muja jAtiprazaMsI leta; ciMtI para tihAM bhUMkIyo, thayo rAjA jagata phajeta. madanamaMjarI 24.
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ 443 zrImAn vIravijayajI-dhampilakumAra. vaLI vAyasI aMbazikhara rahI, tihAM kikila vratadharaloka, pIka lahI pUjApA dhare, kare vacana suNI sahu zeka madanamajarI. 25 baLiyA paNa chaLiyA rAgamAM, rakhe bhAgamAM pragaTe ema, zIkha e kaDavA tIrazI, jasa daSTirAgane prema madanamaMjarI, 2. mu dAsIe kuMvarane savi kahyuM, paNa vAsa naLImeM kaMka, okhadhe na same jeha, kheTa kAmaNa karI cUMka, madanamaMjarI 27 kaI gAve gIta vasaMtanA, nArIka The pulanI mALa, madirApAna karI nAcatA, keI hAtha grahI kesatALa. madanama jarI 28 nara nArI karI ghara keLanAM, rame segaThAbAjI sAra, tarUkAca kusumane vINatI, ucahaste spati tAra madanamaMjarI ra9. priyA beThI haroLe nijAti, kaI jugala ja kallola, kaI hAtha priyAkAThe ThavI, lAla gulAlase raga reLa. madanama jarI 30, tihA kuMvara kusumavana bela, tarU bAMdhI hinA khATa; madanama jarI a dharI, juve nava rasa nava nava nATa madanama jarI. 31. jaI saravara jaLakrIDA kare, jema kamaLAzuM rAri, saMdhyAsame sahu ghara gayAM, nRpa sAthe nagara nara nAri. madanamajarI 32. tava madanama jarI kahe kaMthane, Aja ramavA sarikhI rAta, parikara sahu ghara melo, ApaNa doya jazu parabhAta madanamaMjarI33. rahya kuvara visaI parikarA, vanitANu vanamAM teha, savitA samarI vallabhA, gaye pazcimadize nijageha madanamajo. 34... dhampilakuaranA rAsamAM, khaMDa bIje AThamI DhALa, vIra kahe vairAgiyA, suNe AgaLa vAta rasALa madanama jarIka 35 dAharA. seThI. nirbhaya rAjakumAra, ratha tara heThe thApa; sa dhyA samaya vicAra, vanitANu vanamAM vA cUDI jhalaka khalakAra, prItama gaLe dharI bAMhaDI. paga jhAMjhara jhamakAra, bhAla tilaka dIpe ghaNuM. pharatAM vana mojhAra, mukha tala dharI karI: jANa jugala avatAra, pavana mugadhI pharasatAM.
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ 444. jaina kAvyadohana. rAtri gaI ghaDI cAra. zrama pAmI pAchAM vaLyAM; sUtAM bahu nara nAra, AvI rathamAM mukha bharyA. 4. , DhALa 9 mI. * (jIva jIvana prabhu kihAM gayA re-e dezI.) rAge raMgANI cetanA re, vasA vasI gaLI pAsa re; vAsa bhuvana dhana tana tajI re, rerUe rUdata nirAza che. rAge. 1. tapa japa guta dare vame re rAganadI ghana pUra re; paDiyA naDiyA navi jaDe re, pUrve bhAnudata sUra re. rAge. 2. deza tyAga agani sahe che, ghaNa kudaNa dukha di re; rAga taNe guNa e che ke, joyatI rAtI majITha re. rAge che. paNa citrazALI vanagaNe re, yuvarAja ramaNa pAsa re; eka prahara rAtri gaI re, gukhabhara nida nivAsa re. rAge che madanamaMjarI nidrA vaze re, laTakato eka hAtha re; zya bAhera kajanALI yu re, rathanAbhinI sAtha re. rAmeM bhuje bhujaMgama DezIyo re, duSTa phaNIdhara jAta re; DazI hazI muja page re, belI nida vidyAta che. rAge jAgyo kuMvara nidrA tajI re, zIdhra UtarIyo heTha re; tamazI nizI paNa vatAM re, mUrdhamaNi kuNI dITha re. gaLe 0 sA mUcchita viSa vegathI re, tasa dukha zekavibhAga re; kuma paNa mUrachA lahI che, jema vRka dekhI chAga re. rame 0 8. vana vAyu zItaLa lahI re, cetanya pAmya kumAra re; paNa navi uThI vallabhA re, kIdhA bahu upacAra che. rAge che. mAtra tatrAdika bahu kiyA re, paNa na thaya guNa tAsa re; thaI aceta mRtaka samI , na lahe nAke nizvAsa re. rAtre 10. arka ApI tehane che. hita sneha kumAra re, kara svare te nihAM re, jema vijogI nAra re. rAga - 1 prANa priyA hA kayAM gaI re,ekale tajI muja rANa re, rAjya bhAga tuja viNakiyyAre, tuja sAthe muja prANa re. rAga- 1
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-smilakumAra. OM; i gamAra re. praveza ; samaze kaleza re savArI nAra re, lanIrUpa zAmukha kaLAre, vacanaH amRtakihAMtu dakSa kaTAkSa nayana kihAM re, hu sagAminI kahyA muja uttara tu navina diye haiM, tAvita dhikakAra OM, dIdhuM patha priyA cAlIyAM re, Te na zI ciMtA karavI ghaNI re, kave! kASTha prApriyA saha pAvake re, khaLatAM ema citI khaDakI citA hai, mAMhe vanadevane kahe parabhave 2 hAjA zrI bharatAra re ema kahI hAtha agni grahI hai, java pese caya sAya re, tava AkAzathI utarI ae, AvyA vidyAdhara dAya re te kahe sAhasa mata kare re, sAMbhaLa ama vitata re, vaitADhaye rathanapure re, ama vasatI guNa sat, sametazIkhara yAtrA karI re, vaLatAM A vanavAsa re; agniciMtA nara dekhIne re, AvyA ame tuma pAsa re AcaraNA avivekanI re, kema karA kaheA satya vAta re, ke nare mULathI kahyA re, sarpAdika avadAta 2 vAta suNI vidyAdhare re, chAMTayu maMtrI jaLa aga re, nayanakamaLavikasI tadA re, uddI kheDI khaDaga re. manama jarI avalAkatAM re, vismaya pAmyA kumAra re, kahe bhale pANadhArIyA re, kIdheA upakAra re. tuma sikhA nararatnanAM re, darzana jema madharanA lAkane re, surataH megha nadIjaLa tara kRtyAM re, ravi zazI akharAma re, tuma khiA vidhithe dharyAM re, ratnagarbhA bhuvi nAma re. "kheTa kahe ame vikIye re, tuma upakrRti lavaleza re; khetIkhaLa kare karapaNI re, nija Atama uddeza re. ema kahI kheDha gagana gayA re, kuvara priyA grahI khAMhI re; mA~ mA~ paga cAlatI re, adhakAra nizi mAMhI re. kAmadeva dehare jai re, hAthe vastra bichAya re; zayana phagavI suMdarI ke, kahe tanu zIte rAya 2. ama durlabha thAya re, zItaLachAMya re. 445 guga'0 13 ge 0 14 ga0 15 rage 0 16 rAge 0 17. rAge 0 0 18 rage 0 19. rAge 0 20 ge 0 21 rage 0 22. rAge 023. rAge 0 24, rAge 25, rAga 023 maga0 27,
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ 446 * jaina kAvyadehana. tava kuMvara vanamAM jore, araNamAMthI zIkhI kIdha re; jagate hAtha hutAzane re, kASThamI bhArI lIdhI che. rAge 28. Ava ati vegaNuM re, dITha caMtye udyata re; dIpaka sarakho dekhatAM re, zIdhra bujhAvI ta re rage rahe AvI agani pAse be re, pUche jyoti vicAra re; sA kahe tumane AvatAM re, jhaLakaye agni lagAra re. rAge 0 30. AbhA UjaLI bhItamAM che. paDatI te tumeM dITha re; avara kAraNa navi jANiyuM re, vAhUma suguNagaThThi re. sAcuM kahI priyA hAthamAM re, ApI nija taravAra re; udhe mu agni dhame re, zItavyathA parivAra re. teNe same keza bahI karI re, khaDaga paDI dara jAya re; meghathakI jema vIjaLI re, jhalakatI zabda muNuya che. rAtre 0 33. vikSobha lahI uThI kahe , zuM paDI asi tuma hAtha re; sA kahe zIta kara dhrujate re, kozathakI prANanAtha re. rAgaeN- 34. nIkaLI paDI vamudhAtaLe re, jhAlatAM na jhalAya re; zItalatA tanu dhrujate re, ThaDe hAtha TharAya re. rAge. 35. kuMvara khaDaga mAne kare re, hare hutAzaneM gIta re; citta catura rasa rIjhamAM re, raNI sakaLa vyatIta re. rAge 0 36 bIjo khaMDa e rAsane re, tehanI navamI DhALa re, vIra kahetA taNuM re, vighana hanya visarALa re. rAge. 37 deharA, - viSadhara viSa bharyuM zarvarI, jAgaraNe vahI jAya; zeSa ghaDI rahI eka tava, nayaNe niMda bharAya. sUtI nirAbhara priyA, pati aMke dharI zIza; apamRta sAca adhara jue, caraNa bhujA nakha vIza. kamaLa kusuma vana vikasate, Ugya kiraNahajAra; nagarathakI nRpa pAThavyuM, A bhaTa parivAra. rAjakuMvara te dekhIne, mehanImukha ga : daSTa vacana madhu karI, jAgavato dhI heta. tra kAma ja ha
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ 447 pra zrImAna vIravijyajI-dhampilakumAra. | (tAhi.) bhane parimala kamalAvalInA, zAyate kSitirahopari tAmracaDa; gaM pavitrayati merUgarvivaravA, thIyatAM sunayane rajanI jagAma. 5. ete aMtiriNA tRNabhakSaNArtha, cUrNa vidhAtumayAMti hi pakSiNapi; bhAratathApi muvaka kila zItalezA, duthI thatAM sunayane rajanI jagAma. da jAgI mukhazuddhi karI, ratha beThI teNI vAra, kuMvara subhaTakuM parivaryo, Avyo nayara majhAra. tAta namI mAtAcaraNa, praName jAma kumAra, tava mAtA bele vacana, zikSAgati sAra ? eka AMkheM je dekhatA, eka bhuja kA kAja, eka page nara cAlatAM, pAme jagamAM lAja. kuvara guNa madira jaI kamaLamenAnI pAsa, AvI manAvI bahupare, atarama vilAsa. vAra vAsa divasana, vehecaNa karatA tyAMhi, gukhavilase behu nArIzuM, nyAya varma utsAhi. 11. laghu bAMdhava AgaLa kahe, saghaLI vananI vAta, traNe vargane sAdhata, bhakti mAta ne tAta. varSa divasa sama vahI gayAM, eka dina sabhA majhAra, kara joDI juvarAjane, ema bhAbe pratihAra. 13. DhALa 10 mI. (huto mohI chu tamArA rUpane re lo--e dezI ) uttarApathanA vANIyA re lo, jA sodAgara jANIyA re ; vANijya AviyA re lo, azvaratana bahu lAvIyA re lo. bAraNe UbhA te dhaNI re lo, vache sAheba maLavA bhaNI re ; kuMvara rajAeM pravezIyAre lo, praNamI sukhAsana besIyA re lo. te kahe ama ghare madurA re lo, mathe turaga bahu gudA re lo; eka turaga lANa bharyo re lo, javana pavanameM saMcaryo re lo.
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ 448 jaina kAvyadehana.' sAhebaneM jevA jio re lolAkha meM zebhe tiryo re lo sAMbhaLI kuMvara tihAM gayo re le, dekhI turaga vismaya thayo re le. rAma sanehA pAtaLA re la, vAMkI samu dhara kaMdharA re lo. The pRthu vakSasthULatA re lo kAna laghu pITha pahoLatA re lo gagana laMdhana jaghA baLe re lo, caraNachaLe nabha usthaLe re le; nimAMsa mukha lalaNa ghaNAM re lo, dekhI te azvaratana taNuM re le tuMga tanuM turagAhe re lo, asvAra darda samUhe re lo; nagara bAhera pATI dIye re lo, sainyasubhaTa citta zaMkAye re lo. vaLagAe kara vaLagADI re lo, paMkhIpare haya uDI re , jema jema bece lagAmane re lo, tema tema vege vahe ghaNe re lo. paMcamI dhArA te vaDe re lo, rAkhe pavanapare navi rahe re ? najareM kuMvaranavi aTakaLyA re, thAkayA subhaTa pAchA vaLyA re lo. nirjana vana raNamAM paDyo re lo, vaDatara DALa upara caDho re , thApI caraNa raLe teTale re lo, azva citra jema nA caLe re lo. vaka zikSita e nA vaLyo re lo, duSTa celo gurUne maLyo re ; vaLagA grahI ghaNu tANIyo re lo viparita azva na jANuM re le daya piMDa dukhIyA karyA re lo, ciMtI agaDadatta UtaryA re ; azvamaraNe ciMtA thaI re lo, madhyAnha veLA vahI gaI re lo. advaitapa varte care re lo, vanaphaLa sara jeta phare re lo, caMdanavana murabhi ghaNe re lo, pathaparizrama prAhuNe re le. tApa vipattikara suMdarI re lo, sahakAra pijI maMjarI re lo; beThI koyala TakA kare re lola Avyo kuvara ema ure re le. Avya agaDadatta te vane re lo, dekhe sphaTika pIThikA kane re la: padmarAga maNi ghaDyA re lo, vividha ratana vacamAM jaDyA relo. ghaMTa che bahuLa avAjano re lo, maMdira zrI jinarAjano re lA; vAyu dhvanita dhvaja pekhaNa relo,digavadhu mAnuM kare chaMchaNa re . vAvI pukhariNIonAhIne lo, kanaka kamaLa kara sAhIne ke le; prAsAda guMdara dekhIne re lo, ANaMdabhara pravezIne re lo. Adi deva nAti AcarI re lo, pUje kamala vidhieMkarI re ; nagna chIpajugathI cale re lA harSAzcakaNa mukatALe re le.
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI-dhampilakumAra. 445 varata vajina jina saMtave re lo, jeha stavyA sura dAna le; nAthajI lokArce rahyA re , bhaktithI meM haIDe grahyA re lo. 1e zakti anaMtI sAMbhaLI re lo, bhaktithI zakti vegaLI re lo; zakti khAyaka gepamAna che re le, bhakti vize bhagavAna che re lo. bhAvanA bhakti sAMkaLyo re lo, prAsAdathI te nikaLyo re lo, AgaLa pAchaLa jevato re lo, dIThA azoka tarU sehata re lo. 21. mAnuM vanamAM netA re le, vidyA cAraNa muni UtaryA re lo; munigaNa maMDaLa bhAragI re lo, cAra jJAna jyoti jhagI re lo. 22. tIratha jagama suratarU re lo, zAMta sudhArasa sAgarU re lo; sAhasagati cara nAma che re le, nAma ti pariNAma che re la. ra3. sa sAradu kha dava jALamAM re lo, chAyA zItaLa saMsAramAM re , putra kalatra munivarare le, dukhamAM visAmA e kharA re le. 24. rana rehazugiri jANIne re lo, meghazvani suNi vANIne re ; dekhI kuMvara ANaMdiyA re lo, AvI sUrIzvara vaMdIyA re le. 25, beThA tihAM vinameM karI re , bhukha taraSa chaDI parI re lo, dharmaudayasthiti sAMbharI re le, sasArazerI visarI re lo. raka. khaMDa bIje dazamI bhaNI re lo, DhALa mukti meLA taNI re ; pUraNa khaMDa IhA thayo re lo, jagalameM magala bhayo re lo. 27. pAi, khaDuM khaDe madhuratA ghaNI, dhammilakuMvara caritre jANI, kahe muni vItaka dhammila suNe, zrI zubhavIra vacana rasa ghaNe. 28. iti zrI tapogacchAdhirAjabhaTTAraka zrI vijayasiMhasUrIzvarazipya saMvijJa paMDita zrI satyavijayagaNiziSya paMDita karpUravijaya gANaziSya paMDita kSamAvijayagaNizipya paMDita yazovijayagaNiziSya pAMData ziroratna zrI zubhavijayagaNIzipya paMDita zrI vIravijayagANiviracite zrI dhammilakumAra caritre prAkRtapravaMdhe. diH aravaMs: samApta
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44. jenakAvyadohana, tatIya khaMDa prAraMbha. deharA jaya jaya - jagadIzvarI, jaMgadaMbA jagamAya; jinavaramukhakaMjavAsinI, vidudhI mAta kahAya. tu trIpadI tripurA tathA, tuM trirUpamaya devI; zakti svarUpe khelatI, navanava rUpa dharevI. je tribhuvanamAM Tihu pade, te savi tuma AkAra; nitya anitya ane vaLI, nityaniya vicAra. Adi zakti nuM abhinavI, trikakALe thira bhAva; sarasvatI praNamI namI, muja gurU prabaLa prabhAva iSTadeva pAvatI, kArya sakaLa rAhacAra; tAsa namI have varNavuM, trIjo khaMDa udAra. vaktA vAta vivekanI, lahe parIkSAta; jANa jhaverI AgaLe, mANaka mUla mita. gAmanA naTaneM mUkhane, jega maLyo nahIM sejha, ADuM avaLuM jevatA, beThAM raNanAM rejha. rojha taNAM mana rIjhavI, na zake paMDita loka; viprakathA vanitA guNI, serabhane dhare zeka. aMdhA nATakakaLA, baherA AgaLa gIta; marakha Age rasakathA, traNe sarakhI rIta. kusuma sugadhI veMzamAM, khAyaka kuTuMbI jema; zAstra rasika kavinI kaLA, thAya nirarthaka tema. mRta serabha zuka cALaNI, kaka haMsa zazI sAra; jaLapura ahaTa chida pazu, mazaka zilA maMjAra. sabhA caturdazadha maLe, tilAM zazI kaMsa samANa; detA vikasita cittazuM, suNa zAstra pramANu 10. 11. 12.
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ ca0 : zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra. 447 agaDadatta beThe tihAM, gurU sanmukha suvinIta, - guruM paNa avasara dezanA, detA samaya adhIta 13, DhALa, 1 lI. (IDara AbA AbalI re-e dezI ) -cetana caturI cetanA re, pAmI A sa sAra, daza daSTAte hilo re, mAnavane avatAra; catura nara cetacitta majhAra, dharma parama AdhAra. catura0 1. dharmavinA pazu prANIyA re, pApe peTa bharata, garava te narake paDe re, pAme du:kha anata mugurU vacana upadezathI re, je dhaze vrataraga, bhava aTavI oLaghIne re, lahe zivavamukha saga. eNe avasara tihA nRpa re, dIThA pAca juvAna, beThA vairAge bharyA re, dharma guNe vrata dhyAna kuvara pUche sAdhune re, rana jaDita jhaLakAra; jinamadira aTavI vacce re, koNa karAvaNahAra. pacabANane jItIne re, paca mahAvrata heta, paca puvana vaye re, kIdho kema sakatA vagagyakAraNa kema banyuM re, te kahIe mahArAja, sUri kahe suMdara suNo re, rathanapura puja. te vidyAdhare e kIyo re, vidyAdhara avatAra nAme jinamadira vA re, khabha deva darabAra. pAca puruSanuM have suNo re, vairAgyakAraNa jeha, bhIma nAme pallIpati re, vadhyATavI rahe te e pAce tasa bAdhavA re, 5cAnavabaLa jAsa; ekadinAMtahAnizisainyazure, kenRpasutelIvAsa. madanama jarI priyAzuM teNe re, kIdho daranivAsa; dhADa paDI pallIzanI re, sainya zubhaTa lahe trAsa. - kamaLasenA rANI grahI re, nAThA subhaTa savi tAma; 0 pa ca0 cara !! ca0 8 ca0 ka 0 11
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ 448 jenakAvyadehana. ca0 12. ca0 13. ca0 14. ca0 15. ca0 16. ca0 17. ca0 14. pallIza bhImazuM ratha caDhI re, kuMvara kare sagrAma. zaMkANe pabhU tihAM re, cha bhIma na jAya; ciMtI priyA thaI sArathI, nayana kaTAkSe grahAya. tava kuMvara haNI bhImane re, ratha besI karI jAya; bhIma sahedara 5ca e re, grAmAMtarathI Aya. mRtakAraja karI bhImanAM re, karI pratijJA ema; bAMdhava vaira lIdhA vinA re, jIvitanuM che nema. e pAMce bhamatA thakA re, vIye keTalo kALa; zakuM maraNa viNa navi zamIre, citta hutAzanajhALa. amape pUryA thakA re, karatAM riTa dhyAna; devakuLe AvI rahyA re, zaMkha purI udyAna. rAjakuMvara te nayarIne re, pallIpati haNanAra, madanamaMjarIzuM nizi radyAre, tehaja vanamojhAra. sarpaDo priyA nehazuM re, varti praveza karata, vidyAdhara vila apaharI re, jIvitadAna dIyata. devakuLe jaI nizi vayA re, vana cheDI nara nAra, priyA suvArI premazuM re, hRdaya pharasa karadhAra. trIje khaDe e kahI re, suMdara pahelI DhALa; vIra kahe zrotA suNe re, jJAnI vacana ujamALa. doharA, vanatarU zItaLa pavanathI, matrajaLe nizi zeka; aMbAlava priyavatI, aMga zithila ati re, te TADhathe karI dhajanI, dekhI rAjakumAra; kAra Agna levA gayo, ekalI melI nAra. zAsana bhejana vasu, rAjya ramaNI ghara prAya; sUnAM mUkayAM sAta e, anya adhiTita thAya. ekalI nArI na mUkIe, je paNa satIya kahAya; bAMdhava bApane dekhIne, rApaLA gita DAvAya. ca0 14. ca0 20. ca0 21.
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--~dhasmilakumAra. kSaNabhara rAjA vegaLA, kAne" pizu na lagAya; nizcita pati niAtare, vidyA visarI jAya. ulsa ge rahI nArInA, navi je vizvAsa; masa rUdhira tananAM dIyAM, teA paNa na thai tAsa. lAlI kehetI bApaDI, avaLA khyAla ma khela, jihAMthI lAvyeA lAkaDI, tidghAnI tihAM jai mela. DhALa re jI. ( pApasthAtaka caiAdhu varajIe -e dezI ) dhi vi dhi 5. paca purUSa chaLa pAmIne, devaLe rahyA je; -rAjakuMvara Aja bhArave, citavatA ema te. dhiri ramaNInA rAgane, rAge mAghA sasA, narabhramaNI ramaNI bhalI, mAne mudra gamAra. dhi . 2. laghu adhava Arasannidhe, ubhA lei taravAra, nRpasuta baLane je kAme, ehavI kehavI che tAra. cArebAdhatra citavI, dharIyA DAkhalA mAMhI, kahADI dIpaka bAraNe, jotAM rUpa ucchAhI kuMvara pathArI vileAkatAM, tava gIta kaMpatI nAra, ladhu taskara najare paDo, meAhI te teNIvAra. nArI rAga nadI pUra nyu,rahevu vAdaLo chAya; maidha priyA kSaNa vijaLI, bhanara krUsatI jAya. taskara larvaNama jaladhie, Dummu tana mana jhAja, UDI vaLagI te chAtIe, meTalI kuLapati lAja. madanama jarI kahe cArane, tuhIja muja bhatAra, rAja vastu re vilasatA, eLe gayeA avatAra. ma karIza bha ga tu prArthanA, thai rahyuM dhara taNI nAra, viSayAnadIpUramAM paDI, paDA pAra utAra. maravu che tuja upare, je nava aMgIkareza; AAra vicArIne' ema kahe, sAbhaLa vAta vizeSa. dhi 6. vi. 7. dhi kiM0 9. vi 7 449 pa. y 7. 3. 4. 2. 10. 1
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhi. 11: dhi. 1ra. dhi. 13. dhi. 14. dhi. 15.. dhi 450 jenakAvyadehana. tuma patizuM eka vara che, bIjuM tuja apahAra; paNa sarage navi pAmIye, rasamI tuMhI nAra. paNa tuja kaMthane jIvatAM, kema tuma sAtha levAya; sA kahe bhaya kavi rAkhazo, karazu tAsa upAya. rAjakuMvara Aja rAtamAM, mArUM huM nija hAtha: daya vira karI vegaLA, cAlIzuM tuma sAtha karatAM vAta agni grahI: Avata pati jAma; dekhI suMdarI zAnathI, dIpaka bujhavA tA. udyAta kAraNa pUchato, AvI kuvara te tAsa; sA kahe tuma kara jhaLakiye, pAvaka tAsa prakAza. saraLa svabhAveM te mAna, sAcu nehavilubdha; dhama agni nIce paDI, khanuM priyA kara dIdha. kuMvara ugAraNa cau sajyA, raNuM aMdhArI ghora; nArI caritra vilakavA, strI pUThe laghu cAra. ke kuMvara kAminI, jaba deve asighAta; cere karatala ghA diye, kharuM paDI bhuvajAta. cera laghu cita ciMtave, dIpa pataga nyAya; bhege baLavAne uThI, sAta samAraNa dhAya. raktA muja thaI rAkSasI, aMte eha havAla, raMga pataMga e nArIne, e viSe velI vizALa dAsapaNuM kare e dhaNI, na gaNiyo prema lagAra; karma kaThera e nArIeM, dIdho kha| prahAra to mujane zuM e sukha dIdhe, dIThuM duSTa caritra, meM ugAryo e rAMkane, pragaTayuM puNya pavitra. gAma sukara ta tApathI, gagAjaLa na sahAya: mUtramaLe viTakardame, rati pAmIne lakhAya. tema kuLavaMtI - guNavatI, tajI amRtarasa ghUTa, chaDI kAkhanA mAMDavA, kaTaka rAte uTa. dhi. 17. dhi. 18. dhi. 19, dhi. 2 0.. dhi. 21. dhi. 23. dhi 24.
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ 451 zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra. ciMtI bhAI bhege thaI, je mehanI rIta: kuMvara kahe asi kema paDI, sA kahe sAMbhaLe mita. dhi. 25. zI vraja kathakI, kha grahI paDI teNa; sAcuM mAnI uThI karI, dhIdhI asi karI meNa. dhi 26. heDe bheTI besAratAM, dhrujatI vaLagatI jAya; agni levA gayA vegaLA, tuma viraha na khamAya. dhi 27. vAhalesara vinA eka ghaDI, dare meM na rahAya; mAMsa na kheM jaLa mAchalI, prItama prita lagAya. dhi. 28. prANa adhika meM vAlIhA, mAhAre te mana eka; bIje najare na dekhI, e muja meherI che Teka. dhi, rahe. era hasuM vikase pati, karato tApano zeka; premadA pAsamAM je paDayA, na rahe tAsa viveka dhi30. A sayA, kAminIkI bAta mA, tArke mukha ghara kyuM. kapaTa nipaTa bole, hadakI na gaThi khele; manase uThAya kahe, bAta savi kRDa nyuM. jese he pataMga raMga, te he kAminI saMga; visarata na lage vAra, jese nadI pUra yu. kahe kavi bhadrasena, tapathI cukAya ena; kAminIkI bAta mAne, tAke mukha dUra jya. ekaku dhArake erakuM dhAvata, eka ki pati era kare gI; jAsu miletAmuM juMja kahe meM to terI huM tere pAya paregI. bhadrasena kahe ema kAminI, kete kIe nara kete kareMgI, re maDhamannabicAra kare strIyA,saMgase vAta sabI bigeregI. aiyAM caritra eka lAkha, beThI be lAkha joDe dIhe bIhe deraDe, raNa viSa hara phaNa moDe; udara dekhI udhake, veDha jaI vAgha vivAre; zayA caDhatAM laDathaDe, caTe dugara sarADe;
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45ra jenakAvyadehana. sUkI nadI DUbI mare, Apa arthe sAyara tare; kavi gaMga kahe re ThAkaze, triyAM cAritra etAM kare. 8. pUrva DhALa. joI pAMce te ciMtave, mA mahilAe eha, na ghaTe mRtakane mAravuM, cAlo ApaNe geha, dhi. 1. vaThelIzuM re vAtaDI, karatAM vItI te rAta; deya gayA pura maMdira, jaba pragaTa parabhAta. dhi. 32. pAMce bAMdhavA nikaLyA, karatA nArI vicAra; zoka sarovara pALa e, durita vane ghana nAra. dhi. piTi vikaTa kapaTa taNI, duHkha dalidranI khANa; tama mana dhana jeNe eNpIyAM karatI tehanI hANa. vi. 34. Iha paraloka uvekhIneM, jhaMDI nija kuLalAja; CNu sama prANu gaNyAM jeNe, tihAM e karatI akAja. dhi. 35. rANI rAyanI navi thaI, ama ghara bhIlaDI nAra; viNa khUTe eka dina haNe, dhika Apane ghara bAra. dhi A saMsAreM re sukha karI, rahevAne nahIM lAga; dhi dhi viSayA re jIvane, ema pAmyA vairAga. dhi. 37. citta udAsInatA bhajI, chaDI nija gharabAra; camunA jhIlIne AvyA, mathurA nayarI majhAra. vi. 38. trIje khaDe e rasabharI, bIjI DhALa vizeSa; zrI zubhavIranI vANI, bhInA bhila nareza. dhio 39. dohA mathurAmAMhI te dine, dITha ati utpAta; madabharIya hastI phare, kare ghara vRkSa vighata. nR5 subhaTe te jhAlI, bAMdhIye jaI darabAra loka khalaka vAte maLyA, cahaTAmAM teNavAra. pAMce bAMdhava paNa tihAM, beThA AvI uchAhI; tava eka nArI jaLa bharI, AvI cahuTAmAMhI.
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra jaLa beDuM bhAMgI paDayuM, retI mokaLe kaM; jana pUche tava ema kahe, muja ghara sAsu ulaTha. gharamAM navi pesaNa dIye, huM jAIza ghara jAma; leka suNI tasa ApatA, bIjuM beDuM tA. dadha bhAjana mastaka dharI, eka mahiyArI tyAMhI; jana bhIDe karI chuTIyuM, tava harakhI mana mAMhI. hasatI hasatI navi rahe, pUche rAjakumAra; dahi dUdha bhAjana phUTate, kema nahIM zoka lagAra. vaLatu sA kahe dharalamAM, roLyo A avatAra zI zI huM caNa kare, sAbhaLa rAjakumAra. nRpanaMdana kahe tumataNI, vAta kaho vistAra; AbhIraNa kahe paca jaNa, suNatAMnija adhikAra nRpa mAra calI apane patipuM, pati sApa Do bhujahi paraNya; vana cAra grahI une beca diI, sukha bhegA lahI gaNikA gharazuM, sutasaMgati heta calI jalaNe, nadI paravAha gaI tara; aba gUjara hata mahArAja kumArake, chAsikA soca kahA karazuM. 10. DhALa trIjI.. (kesara varaNe che ke, kADha muMba mAhArA lAla-e dezI) zivapura nagare ho ke zobhA sArI, mAhArA lAla. mAdhava nAme ho ke dvija AcArI: mAhArA lAla. kAmalatAbhidha che ke tehane nArI, bhArUpe he ke apara hArI. mAbAra0i prIti vizALI ho ke che gharabArI, behune lAgI che ke prema kaTArI; tasa laghu bALaka hake dUdha AhArI, eka dina gharamAM che ke bALa sArI. paka dare che ke nirmaLa vArI, mAhArA. bharavA cAlI che ke sa ha pANIhArI; mAhArA bhAlArA mAhArA mahArA mArA mahArA
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ 454 jai kAvyadohaeNna. jaLa bharI bhAjana hA zirapara dhArI, jhaLake jhArI. eDa upara hA ke ramajhama karatI hA ke veSa samArI, sahIyara TALe hA ke nija pativAte hA ke Dhe thAnaka hA ke patha vihArI; kare vistArI, viyA kArI. gaNe ramatI ho ke jamaNu pIyArI, nadIe dhAtI hA ke a utArI; kathA suNatAM ho ke caitya buhArI, mahera bhUmie hA ke vAta na kArI. pApaDa vaNutAM hA ke paNa ghaTahArI, pAchI vaLatI hA ke suta saMbhArI; laTake calatI he ke hAtha pasArI, eNe same bhAlAM hA ke phaLa jhaLakArI. lazakara lAdhe hA ke lUTI nArI, kAmalatAne hA ke raMbhA dhArI; subhaTe jhAlI hA ke ratha mesArI, kapila purIye" hA ke gai asvArI. ApI subhaTe hA ke rAye sakArI, karI paTarANI hai| ke sukhamAM bhArI; viSaya vilukhkhI heA ke thai vyabhicArI, raMgabhara ramatI hA ke putra visArI. pUrava gharamAM heA ke khALa visAmyA, cAda varasanI he ke te vaya pAmyA; gurU udyamathI kA ke vidyA lIdhI, vistarI lakhamI hA ke leAka prasiddhi kAmalatAnI hA ke khabara te AvI, kaeNzatra putrane hA ke geha bhaLAvI; mAhArA sAhArA0 mAhArA0 mAhArA. sAhAra:0 mAhArA0 mAhAra' mAhArA mAhArA mAhArA0 mAhArA. mAhArA mAhArA mAhArA mAhArA mAhArA mAhArA mAhArA sAhArA. mAhArA mAhArA mAhArA mAhArA mAhArA. mahArA sahArA mAhArA sAhArA 3. 4. 6. 7. .. t.
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra. 455 mahArA mAhAra: 1 0 mAhArA mAhArA mAhArI, mAhArA mAhArA mahArA mAhArA mAhArA mahArA mahArA mAdhava vAva ke vege sidhAvyA, kapila nagare che ke te paNa Avyo. pUche sahune che ke vAta vize, eka dina gokheM ho ke beThI dekhe; kAmalatAryo che ke te paNa dIThe, bahu kALAMtare che ke lAge mIThe. vaidya karIneM ho ke teDI tapAsyA, vAta karIne che ke dIdhI Aza: kALI devIne che ke dehare AvIza, chAnA rahe che ke bahu dhana lAvIza. vipra visaI che ke neha utarIyA, nRpa surayaNe che ke DAbaDe bhariya; karI sajAi che ke rADa te pADI, udare Ave che ke cUka te ghADI. rAya teDAve che ke vaidya te dakSA, paNa kuzaSyane che ke gurUnI zikSA; rANI be le che ke kAraNa jANya, tuma pIDA ho ke meM ema mAnyu. rAyane zAtA he ke hoze jyAre, kALI devI che ke sahasa dInAre; balibAkuLazuM ho ke bihuM jaNa jAta, karazuM pUja che ke AvI rIte. vAta te bhUlI che ke teNe dukha pharazuM, rAya kahe tava che ke Aja te karazuM; bhUpati kahetAM ho ke cuka khasi jaI, sukhamAM rAtri che ke cAra ghaDI gaI. kALIcaeNryo che ke behu jaNa AvI, khanuM grahIneM che ke bhapa namAvI, mAhArA mAhArA, mAhArA, mAhArA mAhArA mAhArA0 mAhArA mAhArA mahArA mahArA mAhArA mAhArA0 mAhArA mAhArA mahArA mAhArA
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ japa 18. mahArA mAhArA mAhArA mAhArA mAhArA mAhArA mAhArA mahArA mAhArA mAhArA mahArA0 mAhArA mahArA mAhArA 1 jainakAvyadehana. rANI kharce ho ke ghAya lagAve, rAyaneM mArI che ke kaMtha jagAve. zira Do ho ke mAdhava mUo, karmaviTaMbaNa che ke nArInI jAo, brAhmaNI ciMte ho ke doya vikhUTI, nAThI vanamAM ho ke cere lUMTI. vaLI bivarAvI che ke khaja kheMcI, baLadevagImeM ho ke jaIne vecI dhana deI vasyA che ke nija ghara lAve, bhegI narahyuM che ke bhega melAve. kALa ghaNere che ke tasa ghara gayo, tAta gaveSaNa che ke kezava bhamiya; karatAM AvyuM hatuM ke baLadeva gAmeM, tehija vezyA ho ke ghara visAme. auvana vayamAM ho ke dhana saMjoge, kAmalatANuM ho ke vilase bhege; eka dina pUche ke prema vizeSe, bhaTakema bhaTake che ke deza videze. kyiA gAmanA che ke jo revAsI, tava teNe mULathI ho ke vAta prakAzI; vAta suNIneM ho ke manamAM mUjhI, suta sabhege che ke haIDe dUche. pApa adhere che ke durgati mUkI, deu aganimAM che ke kAyA jhukI; kahe nija sutane che ke ghera sadhAve, nahIM A bhavamAM ho ke tAta milAvo. IMdhaNa khaDakI he ke yamunA tIre, cayamAM paDI ho ke nAhI nIre, , mAhArA mAhArA mAhArA mAhArA mAhArA mAhArI0 mAhArA mAhArI0 mAhArA mahArAva mAhArA0 mahArA mAhArA mAhArI0
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn teA paNa vItaka hA ke kama adhUre, ciMtA taNANI hA ke yamunA pure. kAThe vaLagI hA ke pavane DelI, vRMdAravanamAM hA ke gaudhaNa cAre hA ke jaIne mehulI; tihAM bhaADI, eka AhIre hA / lIdhI upADI. nija ghara lAvI heA ke rUmA bhArI, saja thai tava hA ke karI nija nArI; hu te nArI hA kre mathurA AvI, geAsa bhAjana heA ke jAvuM vadhAvI. vIravijayajI.-dhasmilakumAra, u, pati suta rAjA hai| ke sahu sukha kheAyu, kehune jo hA ke kehane ve kIdhI hA ke sahunI vera, dvijakuLa lajavI hA ke hui AheraNu. tapave lAcana hA ke kama virAcana, takra verAte hA ke zI karU zAcana; ema kahI cAlI hA ke patha vizeSe, mathurA vanamAM hA ke munivara dekhe gurUpada praNamI hA ke pAse meDI, vANI suNatAM hA ke lAgI mIThI, dIkSA leI hA ke pApa vidhAtI, kevaLa pAmI hA / mukti natI pAse bAdhava heA ke najare dekhI, nArI upara hA ke citta uvekhI, sAthanI sAthe hA / patha sidhAvyA, kacanapuramAM hA ke sukhabhara AvyA. trIje khaDe hA ke trIjI DhALe, dharmamalaka varane hA ke rAsa sAthe; mahArA0 mAhara mAhArA0 mAhArA mAhArA mAhArA mAhArA mAhArA 0 mAharA mAhArA. mAhArA mAhArA mahArA mAha'rA sAhArA mAhArA0 mAhArA mAhArA mAhArA0 mAhArA mAhAtmya mahArA mAhArA mAhArA mahArA. mAhArA mAhArA mAhArA 456 34. 25. 26 27 28. 2 3.
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ 458 jainakAvyadohana. suNA vairAgI hA / tattva vilAsI, zrI zubhavIre hA ke vANI prakAzI. dAharaNa. mAhArA mAhArA pavitra; kaMcanapura cahu>= tava tihAM kulaTA zira muDI dharI eka narane zirapAva de, kare ghaNA satkAra. pUche pAMce bAMdhavA, kAikane teNI vAra; te nara kahe kaiAtaka jiA, nArI taNA adhikAra gayA, pAMce puNya nArInuM, dIThuM duSTa rAsaE, kADhe nRpa caritra. puraSkAra; DhALa 4 thI. (bleI joI re jogataNI dazA, alabelAjIe dezI ) A nagarase sAgaradatta ise, guNa paradezI,eka vyavahArI rUDe vase; tasa zrIdatta nAme guna jayeA, su. eka dina zrIpura nagare gayeA. JAmadatta zeTha che tihAM kane, su. jayazrI putri che tehane; zrIdatta paNe te abhinavI, su. paraNIne pIyarIe vI. bharI kirIyANAM pravahuNa caDayA,su. pAchaLa yovana vanitA naDayA; navalA narjI mana melatI, su. sarakhI sakhI sAthe khelatI. nara dekhI khALa hasAvatI, su. hasatI haiDu' dekhAvatI; sakhIyeA bALaka hulAvatI, su0 naranajare khIDAM cAvatI. vaLI garamA ghara ghara gAvatI, su. paga hAthe meMdI lagAvatI; mele khele jAne jatI, su. nara najare ALasa meADatI. su ghara gaNatI nara vedhANIe, sukulaTA lakSaNa e jANIe; su kadarUpI strI evana same, su. cALA cekaTa karatI bhame. su tA rUpavatI kema rahe ghaDI, su. pAkakALe lImeALI mIThaDI; eka dina maMdira meDI caDI, su. jotAM eka nara najare paDI. khi mAlatI tasa ghara mokalI,su sa`keta karI citta sAMkaLI; soga banyA mALaNa dhare, 30 pratidina tA dha ema saMcare su. su. su su suSu su. su su. su0 su su. su su 31. 1. ra. 3. 3. 5. g. 4.
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.-prasmilakumAra. parve gaI; parataTathI zrIdatta AvIyA, surunija dhara lakhamI bahu lAvIe; sasarA dhara strI teDaNu gayA, su. pati dekhI jari du:kha thayuM. kahe sakhIne huve kiDAM jALu,su. ciMtApannagaye citta Dablyu, kapaTe madhure vacane husI, su. nizi zayana pati pAse vasI. zrIdattavacana amRta ghaDA, suru sA cite vaLagyuMA jhAMpaDA; gurU prema vacana zikSA kare, su. kruziSya virecana dhA lahe. aNukhAlI pati nidrA varI, su. tatra uDI cAlI jayasirI; sakhI dhara jAvA mAraga caDI,su. eka cAra taNI najare paDI. te cAlyeA pUOM saja thai, su. sA cahuTAmAM je nathu tihAM meLA hatA, su dhaNI vAra thai te ghara jatA. eka rAjapurUSa kAi strI haLyA,su. tihA te dina teNe meLeA kA; kATavALa haNe tasa tIrathI, su. cAra brAMte gayA te jIvathI. dekhI paNa sA kAmAturI, su. kare AliMgana upara parI; gaLe vaLagI mukhacukhata kare,guru jue cAra e kulaTA zu kare. tihAM tarU upara eka bhatA, su. cite ehune vaLagI paDa; kulaTAnI hAMza purI karU, mu. ciMtI muDadAmAM saMcayuM kare bhAga priyA anukRLathI, su. nAka karaDI khAdhu' mULathI; cite muggI A zu thayu, su. te mRtakathru bhata UDI gayu. rUdhire' cUtI sakhI ghara gai, su. sakhIne jaNavI jevI thai; ghara AvI patizrusAvatI, su. uDDI peAkArI revatI. taskara joi pAA vaLyA, su. savi leAka tihAM bhegA maLyuM; dhiga pApI keNe zikhAviyA, su. jai rAjaduvAre jAviyeA. zrIdatte kalaka diyA ati, su. ama baeNTI jagamAM mahA satI; nRpane mana vAta kharI vazI, su* zrIdattane bAMdhyA tihAM kazI tava cAra tihAM pAse rahI, su. jevI dIThI tevI kahI; su. sAthe vi jA nAviyeA, su. sarapAva zrIdattane nRpe diye.30 21gardabha mesAro satI, su. ghara ghara pheravatA bhUpati; su. je ramaNI sage rAciyA, su0 dhana ApI te jaga nAciyA su0 22. su. 30 17. su su0 18. su su0 19. suru 30 20. ' 45 guru su sa0 6. su 30 11. TUM su 30 12. suru su0 13. su su0 14. su. sa0 15. mu su. 16.
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadehana. ema sAMbhaLIne pAMce jaNa, susaMsAra thakI ubhagyA ghaNu sutra te kaMcanapurathI nIkaLyA, sui jaI sAtha maneharamAM bhaLyA. mu. 23. trIje khaDe thI kahI, mu. e DhALa guNI cittamAM grahI; su gubhavIra kahe te nirmaLA, su, vanitAthI vasiyA vegaLA. su. ra4 deharA, pAMca sahodara paMthamAM, karatAM ema vicAra; cho bAMdhava ghara rahyA, tasa navI maLavuM sArajaIzuM te strI rAkSasI, eka dina karaze ghAta; teNe girivara upara caDhI, karazuM nRpApAta. ema nizcaya karI cAlatA, pAMce azanane heta; mAraga gAme jaI jamI, sukhabhara nidrA leta. sAtha sakaLa kaI diza gayo, mAraga bhulyA ha; pAce jaNa raNa utarI, AvI beThA ela. pRpApAta kumaraNathI, vAryA deI upadeza; saMjama levA saja thayA, chaDI sarva kaleza. ema kehetAM eka AvI, bhIla dharI dhanu bANa; tava pAMce uDI maLyA, cha bAdhava jANa. pUchatAM te ema kahe, bhAI gaSaNa kAja, nikaLayo paMcenimittika vacane maLe tema Aja. cAlo jaI ghara bhaNI, jove che sahu vATa; te kahe kabahu na AvIeM, dekhI A bhava nATa. nATaka zuM dIThuM tame, paMca kahe lahI lAga, maLa thakI suNa pAmIyo, cittamAM te verAga. pat bAMdhava par kAyanA, bhA thayA rakhavALa; vrata IeM besIyA, suNavA dharma rasALa. gura kahe pUchayuM te kahyuM. bhila vairAganuM gujha, kuvara kahe gurUne tadA, eha kathAnaka mujha. 11.
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma. zrImAna vIravijayajI.-dhampilakumAra. 461 * DhALa 5 mI. (manaDu are rahyuM mApha -e zI ) kuMvara kahe suNa svAmI, me have tuma zikSA pAmI re; manaDuM mohI rahyuM tArU jI. amRta sAhasa mAyA, lobha mu nirdaya jAyA re. ma0 1. e duSTAcArI nArI, meM prANathI adhika dhArIre; ma hA hA eTalo kALa, muMjhANe mohanI jALa re. ma0 2. jaye ratanamayI nArI, tajI kulaTAne gaNI sArI re, ma. kipAka tarUtaLa chAyA, chaDI suratarUnI chAyA re. ma. paranArI zuM kidha akAja, harI dharma pItarakuLa lAjare. dIya bhille jIvita dAna, ni kAraNu badhu samAna re ma0 4. vAgha sarpathI pApI nArI, meM satIyathI adhika dhArI re, ma. muja jIvita te haranArI, jema jogI huo gharabArI re. bha0 tava pallIza kahe suNe rAja, kahe amane jogI avAjA re; mA kahe kuvara nimuNe bhAI, tume che ama dharma sakhAthI re. ma0 6. eka dhanagiri nAmeM jogI, jogI paNa tanamana bhegIre, ma. jogI thaI jaga vikherI, eka bAlikA bALa ucherI re. ma0 7 caMdrAvatI pura vanamAMhI, bhoMyarAmAM rAkhI utsAhI re, ma. bhIkha vRtti vase ArAma, jihAM kaI na jANe ThAma re. mae vanavayamAM jaba AvI, rIjhavate kinnara vajAvI re; mae te ramate bhoga vilAse, avizvAse rahe pAse re. bha0 9. tasa nAma rUpAvalI thApe, je joIeM te ANI Ape re; ma0 bhIkha mAge tasa zI bhUkha, paNa mAgavuM eTaluM du kha re. ma. 10. bhakha mAgatAM bhava bhI, te jANe me jaga jI re, ma0 dhare bhIkSunA guNa bAra, tasa dIe jana sarasa AhArare. ma0 11. za . ucairadhyayanaM ciratanakathAH sIbhiH sahAlApanam / tAsAmarbhakalAlanaM patiranistasyaiva mithyA stutiH / /
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenakAvyadehana. saMdezazca karAvalokanamatho pAMDityalezaH kvacit / horAgArUDimaMtrabAdavidhayo bhikSArguNA dvAdaza // 1 // pUrva DhALa rUpAvalIzuM laya lAgI, miSTAna jamADe mAgI re; ma. bhikSA same ghara ghara vadanI, ama ghara satI ama ghara satIre. ma0 12. ema ghara ghara nitya jalapate, eka vaNika suNuM mana cite re; ma0 koI nArI maLI che rAgI, e jogIne tihAM laya lAgI re. bha0 13. vaidya vaNika ne vAyasa vezyA, e cAranI nahIM zubhalezyA re; ma0 -ghaDe vAte vaNika baga dhyAnI, pachida gaSaNa jJAnI re. bha0 14. jagamAM savi vaNika te bhaMDA, traNa vaNika che tehamAM rUDA re; bha0 viNa ja garabhAvAse, gayo bIja maraNa nirAze re. ma. 15tra citrAmaNe bhALe, jaI vaNIke kAma nihALyo re; ma. bIje dina bhikSA veLA, cale zeThajI karavA meLA re. ma16. jegIne jAte dITha, tava vaNika bhuvi ghara peThe re; ma jaI beThe rUpAvalI pAse, dIe Adara sA ullAse re. ma. 17, sA dekhI naravara rUpe, mana ciMte paDI huM kRpe re; bha0 dhanya huM je e aga milAve, meM jogI bhasma lagAve re. ma. 18. jaI bAraNu baMdha te kIdhuM, AvI narane AliMgana dIdhuM re, ma. nara nArI rAga prasaguM, raMgabhaga baLe ucharaMge re. ma. 18. jogI teNI veLA AvI, mahA satIya kahI bolAvI re, ma. suNI koThI narane chupAve, paheM jogIne ghara lAve che. ma0 20. dIe jogI sukhaDI mIThI, sA rIza vaTAvI uThI re, ma kahe nahi koI jaba tuma rAgI, te AvaDI vAra kihAM lAgIre. bha0 21kahe jogI na vade jATha, meM te ekaja tujaneM dIThare; ma. yA jalpa je che rAgI, te mujane e laya lAgI re. ma22paTa bAMdhI nayana gIta gAve, nAce kUde kinnara vajA re; meru rAge aMdha tema kare jogI, bhAmAryo nasADyo bhegI re. bha0 23. bIje dine jogI jAve, bhikSArthe vaNika ghara Ave re; mae
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna viravijayajI-dhammilakumAra. 3 -ama ghera satI kahI gAve, khala vaNika te bhAva jaNAve re. mAtra 24. -ghoLI uvAca-ama ghara satI, bAvA ama dhara satI. vaNika uvAca -tuma ghara satI te ama ghara hatI. jogI uvAca -ame vasuM rane vane, tihAM tameM kihAM.. vaNika uvAca -AMkhe pATA neM kinnara vAje, tyAre ame tihAM. 25. jogI guNI nArIne trAse, tajI kacuka ahIpare nAse re; ma. juo rAkhI hatI pAtALe, tihAM paNa vaThI vaya bALe re. ma0 ra6. sa sAra da dajhavAyA, maLI sadagurU zItaLa chAyA re; ma. gatri adhakAre bhAryo, vaTa bAMdhava mitre ugAre. bha0 ra7. mohane AdhAre mAryo, gurU nAnIe vacane vAryo re; ma0 "nRpa naMda kahI rahyA jAma, paTa bAMdhava bole tAma re. bha0 28. khaMDa trIje paMcamI TALe, thayA vrata dharavA ujamALe re; ma. zubhavIra vacana rasa lAge, sukha maLatA vAra na lAge re. mA 298 deharA. bhila kahe nRpa muta suNo, ApaNa aTavI majhAra; sagabhayahara sagA bhAine, maLiyA prabhu aNagAra. tuma ama dharma sahodarA, dharma sakhAI mitra; gurU ANA mastaka dharI, karIe janma pavitra. sama sapI sAte jaNa, pUche gurUne tyAMhI; viSayarAga A bhava naDe, ke naDe parabhava mAMhI. 3. DhALa 6 ThThI. (rAja tajI raho rIsa, ratanama dine mAhAza lAla-e dezI ) beTa muni kahe dhanya, tuma sAte jaNa mArAlAla, eka vayaNe pratibodha, lo na rahI paNa, zata upadeze paNa rAgIne yathA jale, yAtra lakSa ravida navi, dekhe AdhaLo. garbhavAsa gadatrAsa, jarA maraNAM kare, parabhava siMkhya kihAthI, amRta ukhare, mA yA0 6. thA 15:0
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ 464 yA yA. ra. yA. pyA yA. thA 3. thA0 pyA yAtra thA0 4. pyArA pyArA jainakAvyadehana. jema cakalA cakalI tRNa, biMduoM AvIyAM, tuM pI tuM pI kahetAM, behuM maraNe gayAM. nara nArInA rAga te, nAgara mAMDavA, vAva citara maMjhAra, melI jamADavA; viSayI prANIA bhavamAM, duHkhamAM paDe, viSaya rAga narabhava harI, parabhavamAM no. tana dhana jobana Ayu, samaya jAtAM vahI, AkhaDalako daMDa akhaMDa rahe nahIM; tilakapure kanakabraja, rANI yazomatI, do suta upara putrI, sunaMdA rUpe rati. ladhu varSe ghara upara caDhI, dekhe eka ghare, deza deI guNavatIne pati tADana kare; nirdaya nara lahI mAne, kahe sakhI mokalI, kare nathI vivAha, rahIza huM ekalI. vallabhasukha na gaNe laghu, vaya bALA sahI, anubhava jJAna vinA jema, dhyAna kare nahIM; jobana vana phaLiyo tava, adhara kusuma hasyAM, ratioM rIsAvyA kAma, deva age vasyA. jaTharataNI guratA, kukya kurbhe vasI jaI, caraNataNa caMcalatA, cakSu vacce gaI, abhinava banaveLA, meLA khelatI, eka dina maMdira upara, jaI karatI hatI. Ibhya vaDe dhanavaMta, samIpe tihAM vase, khele vasaMta priyAzuM, agAse surata rase: dekhI sunaMdA viSaya, rUci kahe mAyA~, mujha vivAha kare, javI nararAyane. eka dina gharamukha, taMbolI dukAnameM, zeTha vasudatta rUpasena, lIyo sAme; thA0 5. yAtra pyA yA pyA. 6. yA yA vyA yA. uDa yAtra pyArA 8. pyA thA yAda
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI,--dhasmilakumAra dIye; RRAgyA nayaNe nehu, sakhI hAthe diyA, zlAka ardhuM lakhI patra, te rUpamene lIdhe.. vAMcIne... mana harakhI, aratha teNe pUriyA, pANa patra sakhI e, sudAne vAMcI harakhI sA, tana mana vikasAvatI, patra pritamakara krusita, De dAkhanI. dvayorlikhitaH zlokaH / nirarthakaM janma gataM nalinyAH / yayA na dRSTaMtuhinAMzurvivam // utpattiriMdorapi niSphalaiva / dRSTA vinidrA nalinI na yena // 1 // pUrva DhALa dAsI mukhe kahe nitya, jIhAM tuma Avavu, tuma mukha dIThA vinA niva, bhAjana bhAvavuM; sAMbhaLIne parmena, gayeA jaba maMdire, kAmudI, DaDere kare. dina pAMca eke suna dA, avasara pAmI tAsa jaNAvatI, je dina vana Ava, naranArI jAvatI; te rAtre ghara pAchaLa, pIyu padhArajo, AMdhazu. dera nisaraNI, teNe caDhI Avajo. catura vicikSaNa avasara, citta na cUkA, 2 bhA samI mahilA maLI, te vi makaLe; dhyAna, dharU rahI vegaLI, ahenizi vAdgama mArA premanI vAta, te jANe kevaLI. zArdU rAtrizcAMdramasI na cAstitimiraM gaMtuM na me yujyate / 3560 yo 350 aa pyA pyA pyA pyA mA pyA 50 Ul0 pyA pyA vyA 50 250 gAya thA 5 . 1. 1.
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ yAtra vyA 1gAve yAtra 496 jainakAvyadehana. chidrAnveSaNatatparaH priyasakhe prAyeNa loko'khilH|| novAcyaMsakhi cittahArAiNa jane gNtvymevaadhunaa| yuktAyuktavicAraNA yadibhavatsnehAya dattaM jalam ||1|| pUrva tALa. dAsImukhe suNI te, hara saMketIyA, varasa samA dina pAMca, vige vItiyA, kaimudIne dina rANI, sutA teDuM kare, sA kahe zira duHkhe che, teNe rahIzuM ghare. yA. 144 daya sakhIzuM sunaMdA, rahI nija maMdire, dera nIsaraNI gekha, taLe rAtre dhare, eNe avasara eka juga-DIyo dhana hArIne, cerI karavA karatA, dhanapati dhArIne; chA 15 dara dekhI mana kautuka, dhArI te caDe, aNubalI sakhI laI, gaI tasa oraDe; harakhI sunaMdA snAna, tanuM zaNagAratI, caMdanalepa kusuma, AbhuSaNa dhAratI. pyA16, teNe same rANI dAsI, jevA mokalI, dIpaka bujhavI teNuM, sakhI vAte bhaLI, kahe sakhIyA havaNa, vedana saghaLI TaLI, yA. sutAM sunaMdA sukhabhara, kSINa nidrA maLI. pyA. 17 dAsI jINuM te vAta, kahI jaI rANIne, AvI sunaMdA oraDe, ghughaTa tANane zAme kula puMja, bichAyAM mokaLA, bele sunaMdA nAtha, vazyA kema vegaLA. thA0 18. tANI lie zAryo, viSayavyAkuLa thaI, 'yA sukha bhogavatAM viyega, veLA dU gaI; suratameM nidAbhara, mUkI uhi, pyA thA pyA pyA pyA thI0 pyA pyA thA0 tho0
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ 467 yA. 19. yAtra thA pyA yA. 20. pyA pyA. pA. 21. thI0 grAnTa thA zrImAna vIravijayajI.--dhampilakumAra. muktAphaLano hAra, jugaThiyo laI gayo. dara nisaraNa sakhIyo, gharamAM lAvatI, jAgI sunaMdA sakhIne ema jalapatI; vallabhazuM navi vAta, vicAra thayo kisyo, rANInI dAsI bhathe karI, vehalo nIka. pUraNa bhAgye meLe, banyo paNa kSaNa rahyA, aMdhAre avAruM, karIne te gayo, mujha citta corI gayo pharI, maLaNu kaThiNa ghaNo, durbhaga dAsieM khela, baga ema taNo. have suNa rUpasena, banyo je prItamAM, rAta ghaDI gaI cAra, civaTa thaI cittamAM; kaMcana varaNe caraNe, ghughariyo tame, kasabI naDe naga, jayAM te jhaga jhage. kacue kasabI kerane, hIrA hasI rahyA, mevA miThAI lepa, sugadhI sagrahyA; cIra paToLI bhAta, te rAte rUce ghaNI, neUra meM kaTimekhala, vALI dAmaNI. hArAdi ala kAra, liyA bahu malanA, kuMDaLa dhammila hAtha, gajerA phUlanA, e saghaLuM laI uveTa, mAraga sacare, sunaMdA maLavAnA, maratha bahu kare. paMthe paDI ghara bhIta, te ca pAI mu, saMsAramAMhe rAga, viTabaNa e juo, maraNa tha na ga rAga, ramaNIrUpane, suna dA udare garbha, jaIne upanyo. kapAtikA kahe katane, maravuM eNe same, heTha AheDI bANa, upara zakaro bhame, nAga Do bhilane, zakare bANe muo, devagati viparIta, cAra ciMtana juo. thA0 pyA vyA cA. 23. tha0 thA pyA yA0 24. thA yA yA. yA GS pyA pyA pyA ra6.
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ 468 jainakAvyadAhana. rAtri jo parabhAte, vi janma Ugaze, jaIzuM kusumavana puSTi, thaze paMkajase; kajakAze. ali rAte, rA dilazuM lakhe, vanagaja zara jappIne, kamaLasAthe lakhe. mananA manAtha saghaLA, te manamAM rahyA, daSTirAgavaza paDiyA, te dukhiyA kahyA, paramaNIrasa rAvaNa, daza mastaka sItA satI vrata pALI, acyuta pati thayA. viSayavinAdathI cA dUre sadA, A bhatra parabhava teha, trIje kha De TALa e, zrI zubhavI gayAM, je lahe sukha sa padA; chaThThI manu dharA, vacanasa, AvAdana kare. dAherA. khIje divase gaveSanA, vasudattanA suta cAra; bhIMta paDI upaDAvatAM, maLIyA lAka hajAra. mRtaka tihAM rUpasaeNnanuM, nikaLyuM vastu sahIta; vAta sunaMdA sAMbhaLI, cite anya viparIta. zAka bharI sakhIne kahe, A zI banI gaI va'ta; adhare vi: oLakhyA, saLiyeA kAi kujAta. vastu nihALata jANIyeA, dhUrta harI gayeA hAra; paNa rUpasena maraNu suNI, rUdana kare teNI vAra. tasa zArka dina kATanAM, garbha vidhayA deya mAsa: dekhI rAya taNe bhaye, sakhIyeA pAmI trAsa. ASadhe garbha ja pADiyA, sA thai sajjita de; rAye rathapura rAyane, dIdhI sunaMdA teha. DhALa 7 mI. ( cApArkanI dezI. ) paraNI nRpa thapura lei gayA, rUpasaina tihAM pannaga thaye; pyA pyA dhyA dhyA pyA llo pyA pyA pyA pyA pyA pyA 27. 28. 29. 1. 3. 4.
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--dhamilakumAra. 469 trIje bhava narabhava hariyA, sunaMdA najare dhArIe. 1. phaNa vistArI rAge no, dhAI sunaMdA keDe paDaze; hA hA karatAM nRpa AvI, leI khaNa pUThe dhAvI. 2. mA ahi ethe bhava gayo, te vanamAMhe vAyasa thayo; eka dina daMpatI vanamAM gayAM, rAgaraga rasa rIje rahyA. 3. vAyasa te taru upara caDyo, sunaMdAne rAge naDayo, karNakaTuka zabda te bhaNe, tAma narezvara bANe haNe. 4. haMsa thaye te bhava pAMcame, haMsataNuM ToLAmAM rame; rAjA rANI sara jaLa juve, hasa sunaMdA dekhI rUe. 5. uDI bahu pAMkhuM Apha, nRpasubhaTe kharco karI ho; tehi ja vana kre bhava bhayo, haraNuM udare haraNa thayo. 6. dekhI rANuM rAge Tho, re ubhe AMsu bharya; AheDI nRpa bANe haNI, lio zikAra te bhakSaNa bhaNI. 7. mAMsa pacAvI te mRgataNuM, khAtAM rANI vakhANe ghaNuM; avadhinANu muni doya jatA, te dekhI mastaka dhRNatA. 8. pUche rANI munine tise, svAmI mastaka dhUNe kise; sAdhu kahe kAraNa che hAM, AvI suNe ame vasImeM jihAM. 8. tihAM gayAM nRpa rANI maLI, muni mukhya vAta sakaLa sAMbhaLI; rAgI naranu mesaja bhaNe, jJAnavinA tumeM navi oLakho. 10. rANI kahe rUpasena kumAra, AgaLa zuM thAze avatAra, tava bolyA jJAnI aNagAra, sAtame bhava hAthI avatAra. 11. ja upadeze zamatA varI, samakita pALI vrata AdarI; sahasAre surasvAmIja thaze, narabhava pAmI mugate jaze. 1raema kahI muni upadeza ja dIye, sAMbhaLi dapatI dIkSA liyo; rAjaRSi gurU sAthe gayA, saMyama pALI sukhiyA thayA. 13. gurUNa pAse sunaMdA bhaNe, ari mitta tRNa maNi sarakhA gaNe: liye AtApanA tApe jaI, avadhijJAnI sunaMdA thaI 14. rUpasena hastI jihAM re, sunaMdA tilAM vasatI kare;
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47) jenakAvyadehana. eNe avasara hastI mada caDA, kaMcanapura keTe jaI aDa. 15, loka kulAhala karatA bhame, sunaMdA AvyAM teNe same; rAjA subhaTe ghaNuMe daLe, paNa sAdhavI dekhI upazo. 16. sAdhavI kahe suNa matta gamAra, duHkhanA dahADA tuja saMbhAra; rAgaviluddhA pAmyo ghAta, pAtakI teM kIdhA bhava sAta. 17. (1)rUpana(2)ga(3)phaNidhAra,(4)vAyasa(5)haMsa(6)haraNa avatAra; sAtame bhava tume hAthI thayA, dharma vinA bhava eLe gayA. 18. te suNatAM gaja mRcchI lahI, jAti samaraNa pAme sahI; loka vacce ubho rahI ra, sunaMdAne pAyeM pa 17. samakitavata gaja dharata jihAM, loka accheruM dekhe tihAM, gurUNI kahe nRpane e khare, sAdhama gaja sevA kare. 20Adara karI nRpa teDI gayo, neha sunaMdAeM saphaLa kiye; sunaMdA ANadita thayAM, kevaLa pAmI mukta gayAM 21. beTa muni kahe rAjakumAra, vairAgya rAga taNuM gati dhAra; sukha mAnI viparve je rame, te bhavanATaka karatA bhame. 22. mAtA pitA bAMdhava suta nAra, svArathI savie saMsAra; Ayu vana lakhamI maLI, meghaghaTA. caMcaLa vIjaLI. 23. bALapaNe maLamUtre bhayA, zILI orIe saMhe; para te Amaya khaya thaI, jobana veLA niSphaLa gaI. 24. vRddhapaNe nara paravaza thaye, parabhava hAtha ghasaMte gayo; teNe narabhava sAmagrI lahI, karaze dharma te sukhiyA sahI. rapatrIje khaDe guNijana gamI, DhALa rasALa kahI sAtamI zrI zubhavIra vacana rasa ghaDI, sAkara dAkha kisI selaDI. 26. deharA e pare de dezanA, jAma rahyA muni caMda; aDadatta cakora cuM, pApo ati AnaMda. 1. kahe tuma vacanethI thayo, janma saphaLa muja Aja; jaMgama tIratha darzaneM, sidhyAM saghaLAM kAja.
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 zrImAna viravijayajI-dhammilakumAra, prabhu supasAryo A thayA, dharmabaMdhava khaTa eha; saMjama leI vicArazuM, gurUkuLa vinaya vaha paNu ghara jaI nami mAyane, che muja IcchA nAtha, pitrIkRta samahatsa, lithuM dIkSA tuma hAtha ema kahetAM AkAzathI, vidyAdhara nara eka, UtarI marajAdathI, dharato vinaya viveka. saparikare jinaghara jaI, praNamA zrI jinarAja, beThe rA--kha AvIne, vaMdI tihAM munirAja. DhALa 8 mI. (sAhelIyA-e dezI ) apaDadatta aNagAra, suNo saMtAjI; pUchate dharI neha, guNavatAjI, uttama purUSa e keNu che, mu. dAbe mujhane teha. munivara kahe ama putra che, su navUDa vara nAma. sAte jaNa gurU putrane, mu. suNa karatA paraNAma. naDa kahe kaNa tumeM, sutra kahe sUra vAta azeSa, bhAva cAritriyA e thayA, suva pAmI ama upadeza. vache sAhAya e tumataNuM sutra zaMkhapurI uddeza; ame paNa tihAM vana AvazuM, suTa jANe yogya vizeSa. kheTa kahe kaho tAta, uttama nara e dayALa A saMsAre vrata varI, suTa raheze keTalo kALa. sUri vade khecara suNe, su kamaLasenA gharanAra; te sAthe vairAgyathI, suleze saMjama bhAra. A bhavamAM AThe jaNAM, suTa pAmI kevaLa nANu bhUtaLa vicarI bahu samA, sutra leze akSaya TANa sAbhaLI khecara harakhiye, mu. besArI vamAna, sAte jaNazuM utaryA, mu. zaMkhapurI udyAna, vidyAcAraNa munivarA, mu. te AkAza calata, naa jaa sNg naa chaa naa chaa naa ch chaa naa chaa naa kr
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1972 je kAvyadehana. AvI vanameM samaya, sui upagArI guNavaMta. vanapALaka mukha sAMbhaLI, sui kuMvare kahAvI vAta; rAya rANI harakhyA sahu, mu. bahu ucharage jAta. uThI kuMvara namI tAtane, su sakaLa kahyuM virataMta; bhaktiye deI pradakSiNA, sutra munivara caraNa namaMta. 4 sahedara sama gaNI, suTa vidyAdharane tyAMhI; bhUpacaraNa bheTI karI, su, bele vacana utsAhi. muja nagarI pAvana kare, sura dekhe loka acaMbha; bharUdhara dezI lokane, su suratarU kUla suraMbha. nayara savi zaNagArIyuM, suha racUDa dhari neha. gaja besArI mahotsavaeN, suTa padharAvyA nija geha. Agata vAgata bahu kare, suha bhejanA vividha prakAra; bhaktibhare ghara teDIne, sura paDilAvyA aNagAra. bIje dina samahatya, cu. teDyA ghara munirAya; paMca sahasa sevana page, su pUcha name nararAya. agaDadata kumara have, su kamaLasenA ghara jAya; mAna taja bhajI nArInaM, suzItaLa vayaNe TharAya. tuja sarikhI je sudarI, sucheDI viNa aparAdha; madanamaMjarI kulaTA samI, su. meM mAnI karI sAdha. -reti dhanaMjaya sama gaNI, suTa sevana reti samAna; anubhavI vAta sakaLa kahI, su. huM aviveka nidhAna. meM ajJAnapaNe karI, suTa na lahyuM nArIcaritra; nayaNe rUe manameM hase, su vAta kare te vicitra. masya jaLe khaga aMba, su. jANe na budhapada ThAma; rAbaLAne samajAvatI, sutra jUThe abaLA nAma. munivara mukha mAlama paDI, sutra e vininatA vAta; meha timira rajanI gaI, suTa jJAna udaya prabhAta. saMyama lezuM gurU kane, sui raheje sukhabhara geha,
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ 473 zrImAna vIravijayajI-dhammilakumAra, sA kahe ame paNa saMyamI su. jihAM chAyA tihAM deha, samasaMpI kuMvara gayo, sumadanamajarI AvAsa; kahe bhavadava tApe tayA, su. zrata dharazuM gurU pAsa karo sAsu sevanA, mu. ema kahI uo kumAra: mAta tAtane jaI kahe, su- lezuM saMjama bhAra. pa bAMdhava e amata, su. jIvitanA dAtAra; badhANuM vacane ame, sutra sAthe savi aNagAra. raNuthI gurU saha lAvIyA, sui kSaNa na rahuM saMsAra; nizcaya dekhI narapati, su kare sajajAI sAra bAMdhavA vargane pUchIne, sui karato dIna uddhAra; zibikAryo besatAM, suTa paTa bAMdhavazu kumAra kamaLasenA zaNagAratI, su, sasare sAsu nija hAtha; zibikAryo padharAvatAM, jANe zAsanasUri sAtha cUDa pa behu maLI, suo karatA mahotsava sAra, jema jamAlI nikaLyo, sui AvejihA aNagAra. AbhUSaNa tajI aDAjaNa, surA lIye mahAvrata cAra. vRSTi kusumavana mura kare, mu. gurUvAsakSepa udAra. vadI sahu pAchA vaLe, su0 muni savi karata vihAra, kamaLasenA sanmukha rahI, mu. AMsu paDate dhAra sAcu kahe beTA suNo, su. tuM dehe sukumAra; kulano bhAra na zira dhare, sula kema vaho merUbhAra paNa tuM trihu pakha ujaLI, sui ce gurUkuLavAsa, duSkara nahIM tuja munipaNa, suTa paNa mujaba nirAza. tu nisnehI thaI calI, mu. muja tarachoDI hAtha; jaIza ghara kema ekalI, suva bhajana karU keNa sAtha. nigagI thaI nIkaLyA, mu. paNa varase eka vAra; muja alasA sAsu hatI, suTa sa bhAra dharI yAra. A vanamAM nathI AvavuM, su. zatra sama vana eha; jetI naM rotI vaLI, susakhIzuM gaI geha.
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38. Ta. 474 jenakAvyadehana. racUDa nija ghara gaye, su- munivara karata vihAra, gu. AvyA IhAM gurU ANathI, suTa jAre thayA mRtadhAra. guDa eha caritra te amataNuM, susuNa dhammila gaMbhIra, guru trIje khaDe AThamI, sui TALa kahe zubhavIra. gu - deharA azva bhuta dhanagajanA, gaMgALuM pramANa; jalanidhijaLa carita strInAM, jANe na koI sujANa dekhI carita A par muni, nArIthI lahI uThega; ama gurU nAmaja diyAM, lahIya dizA saMvega. (1) daDhadharmA ne (2) dharmarUci, (3) dharmadAsa muninAma; (4) suvrata (5) daDhavata (6) dharmapriya, nAma tisyA pariNAma. ema nisuNa dhammila kahe, sarikha nahI saMsAra; bahu ratnA hi vasudharA, jema dhanasirI vara nAra. paranara dveSapaNe karI, bAra varasa rahI geha; satIyapaNe jobana vaye, na karyo kizuzuM neha. agaDadatta munivara vade, kaho keNa uttama nAra; dhammala kahe bhagavana suNe, sevaka mukhya adhikAra. DhALa 9 mI, (debo gati devanI re e dezI) suMdara mAlava dezamAM re, nayarI ujajeNe khAsa; jitazatru rAjA tihAM re, dhAraNuM rANuM tAsa; satI guNa sAbhaLe re, satI jaga mehana vela. sanI gu zeTha keTidhvaja tihAM vase re, sAgaracaMda che nAma; sAgaravara gabhiratA re, caka zItaLa pariNAma. sa. cakasirI priyA tehane re, lavaNima rU5 nidhAna; putra samudata zIkhate re, sakaLa kaLA vijJAna. sa. parivrAjaka vidyAnidhi re, ghara pAse maTha tAsa; zeThe so suta tihAM bhaNe re, laghu vaya buddhiprakAza. sa. eka dina gaNitane pATalo re, gharamAM kavaNu paI: 6. . 2.
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ 475 5. 4. 11. zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra. -anAcAra nija mAyazuM re, tApasa gurU teNe di. sa manamAM cite nArIyo re, jagamAM sarva kuzIla; pANigrahaNa karI tehazuM re, kuNa che ghara lIla. sa. kR#dikA haritA zukA re, saghaLe vipathI nAra; yA sA sA sA prabhu kahe che, paNa saya bhila vicAra. sa. vipra agni yama bhUpati re, jaladhi udara gharanAra; -sarva samidha jIva bhU nadi re, azana dhane vyabhicAra. sa. e AThe AThe thakI re, nava pAme saMtoSa; IcchA pramANe ApI re, cheDe na mAgaNa doSa. sa. teNe navi karavo mAhare re, A bhavamAM vivAha; -ema pratibadha karI bhaNe re, paNa bhAge utsAha. sa. kulazIla vaibhava sArasI re, kanyA khoLe tAta; kuMvara kahe tava tAtane re, nava karaze e vAta. sa. keTalo kALa gaye thake re, eka dina sAgaracaMda; seraTha deze AvIyA re, girinagare sahanaMda. sa. dhana sAravAha tihAM vase re, putrI che tasa khAsa; raMbhA laghu ucI gaI re, jeDa na Ave tAsa. sa. adhara vidyuma smita phulaDA re, kucaphaLa kaThina vizALa; dhanasirI nAmeM teha che re, vana rU5 rasALa. sa. sAgaracaMda te dekhIne re, nija muta sarakhI joDa; vaNija kare tasa tAtazuM re, leheNa deNa lakha keDa sa. samudata taNo karyo re, dhanasirI sArthe vivAha kuMvara na jANe tema karyo re, doya janaka utsAha. sa. laganadivasa niradhArIne re, zeTha gayA ujeNa; lagana upara kahe putrane re, kAraja zIdhra taraNa. sa. girinagare bahu mAla che re, dhana sArathavAha pAsa; jaIne jaNuza IhAM lAvajo re, vaNa na lopaze tAsa. sa. samudradatta suNa nIkaLyo re, hito sasarA re; rUpa catura vara dekhIne re, dharatI dhanasirI ne sara 13. 14. 15. 16 17. 18. 29.
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadAhana. 476 tilaka karI khIDAM diyAM re, dhavala ma`gaLa mahilA bhaNe re, mitra kahe tuja lagna che re, paNa kahyAM rahI pAMcaryAM re, nahi samajI vADe caDhI re, paraNyA te teNe te thAze! vAsabhuvaname re, mitra varga preyA thakA re, kAryamiSe karI nikaLyeA re, dhanasirI mitravarga tajI mitravarga vilakhA thai re, vAta kaDI tasa tAtane re, trIje a ekI rU. vIra kahe keAtA dhare re, DAbhe dAherA. mitrazuM maMDapa mAiM pUche kuMvara grahI bAMhI. sa pitRvacana saketa; jeta. sa0 ThAya; jAya. sa jAta, rAta. sa0 teha; gayA ujjaiNI paheAtA sukhe nija geha. sa0 navamI suMdara DhALa, maMgaLa mALa. sa teA mitrame nAnA lei sAgaracada suNI karI, : gayA girinagara udAsa; anusArathavAhane maLI, karata gaveSaNa tAsa. gAma gAma mehu jaNa bhamyA, nara paNa bhramaNa karAya; paNa suta sundrI lahI nahIM, pAchA giripura jAya. dIna murkha dina keTalA, vasIyA putra vaze; sAyAhane kahI karI, AvyA nayara ujja. karatA deza videzameM, samudradatta kumAra, vaLI dhanasarI dharamAM rahI, suNo tasa adhikAra. DhALa 10 mI. 1. 20. 21. rara.. 23. 24. 25. 3. (terI khIkhI le gaye gulAma, mIyAM khaDA dekhatA, hAM hAM mIcAM. ayA, sakhareme sakharI kANu, jagatkI meAhanIe dezI ) sunIe munazvara mAta 'ke, dhanasirI yA satI; dhanasirI sArI Alamame sA sama rUpa ke, 2'bhA na AvatI;mere lAla, raMbhA.munirAja. raMbhA0 sahI re cilAtI guNAne re, bhAvana kihAM gaye; khAvana mere prItama aita duniyAme, khalaka khAlI laye, mere. khu. muni kha0 1.
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--dharmilakumAra. 477 bele cIlAtI gale, pakaDake vivAha kayA; 50 meMne khIca pakAI, eka nA cAMpI lIyA. medA. mu. dA. erita chera vadana, chupAI dare bhayA; chu. terI julama javAnI dIvAnI, jalA kara e gayA. mejamuDa ja 2, nAmarada hota tuje, paraNIne bura kIyA; 50 rAta lekara nAgA bhAgA, buremeM bura kIyA. mebumu. buTa kulavaMtI ghara hota, patinata khelaNA, 50 nahI te gurUpAsa paTe, na kisIse bAlanAM. meki. muki. 3. suniya satI zIlavaMtI, 5hata gurUke mukhe; 50 bAra varSa gaye nara kheda, dharma karatI sukhe. meka dha mu. ghara samudatta giripura, bana AyA ; be dharI kApaDI veza baDA nakha, keza kumaDaze. meke. mu0i 4 - dhanasavATa nija bAga, meM dekhI vAta meM tarUAla vAla rakhavAla, rahuM yuM belate. me, 20 mu20 zeTha kahe kyA deve, hameM tuma karI; ha0 vade mA vinayadhara nAma, amuM udarabharI. meha0 muha0 5. nokarI dekha pIche, hamaNuM karatAM khuzI; ha0 sunI zeDake dIlameM bAta, sabI rUDI basI. me0 sa vijJAna dina therema, bAga khIlAvate, bA huA zeTha baDA huzIyAra, nighA jaba dekhate. menimuni. ka. atizaya vidyAvata, pIchANe bhUpati; pI. taba le jAyago darabAra, zeTha mana yAvatI. meze. muzeTha vastra jugala daI tAsa, nija ghara le gayA, ni. bahu AbarU vinayadhara, bhaDarI kIyA. mejaM0 mubhaM0 7. ghara parijanakuM sunAvata, e devenI; e. vinayaMdhara hukameM sukha bhara, tuma lenAM tike. me tu mu. yA rIta raheta he maMdirame vizvAsa rUM; me0 dhanasirIke vinaya vinaya dhara, karane dAma kyuM. meM kada mutra 0 8.
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ 478 jainakAvyadehana. vanasirIkhuM vizvAsa, bhayA bahu hase; jAva eNe avasara DaDira nAmeM, talAra uhAM base. meta. muo tao dhanasirI sahIyara sAtha, gokhameM AvatI, ge leta vinayaMdhara tabala, diyA mukha cAvatI. me di mu. di. 9, mukharasa bharI picakArIyAM, DArata khAte; DA, DiMDIra zireM chaTakAva, lagAta lajAvate. melamu10 uce badana nidhA kara, dekhata suMdarI; de lagA premaseM atara dhAya, khaDA rahyA do gharI. mekha0 mukha0 1... ThaMDIra kahe suNa sudarI, piyu viNa kayuM rahe; pi0 tere jobana ho vana phUla, vige kyuM dahe. me. vi. mu. vi. mukha tabelase prema rase, hama bhI jIe; ha0 re locano laTake re, hamu dila rijhIe. me ha0 muo 90 11. hama usameM rage, ramo eka beriyAM, 20 hama hukamI saMgata hota, karata koNa heriyAM. me kao mukao jene khelAyA sApa, viSNu meM kayuM Dare; vi. jeNe khAyA vachanAga dhature kayA mare. medhaM. su dha 0 12. rAMkarse prIta banAI, se bhAgA rAme; so merA jAna lagA terI sAtha, rahegI nIrAtameM. me, 20 mu. ra0 Avala kula hajAra, ca pikI eka kalI; caM. mUrakha narasuM janmArA, caturakI eka ghaDI. meva ca muca0 13. belI satI suna ho, zeharakA koTavAlIyA: zera unmatta vade vagaDe, kyuM Dhera govALIyA. me kyuM, mu. ryuM pIyuja cale paradezameM, dIlaseM na vegalI; dI. terI ammAnuM jA kara pucha, pati bina ekalI. mera 50 mu. 50 14. viroM dahI terI mAyakuM, aMke khelAvaNuM; aM. jeNe bAlame goda ramAyA, cha kAraNa dhAvaNA. mejI. yu. jI kesarI kaMtake Age, sabe haraNuM valI; satra tere sarIkhe gulAma, mere ghara karatA karI. me meLa mu. me 15.
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-pasmilakumAra. 47 -seya vaDe kaTu bele, maregI karI. bha0 kahe sA satI Agala chAgala, ane kerI. mi. bhU mue 2 huM nisuNI keTavAla, ga ghara citave, gai karI ne savIke zIla, cukAvuM huM have me cu. mu. cu. 16. geha bolaI vinaya dhaTu dastI kI do. eka dina lAkara pAu, pari sanamAnI mera 50 mu. 50 dhanasirI sAtha hamega, milAvA tuma karo, mitra kahe so unaku gamajhAuM, mAnegI to khare. meo mA. mumA. 13AI vinaya dhara bAta, atIkuM suNAvIyA, sa, bAlI mA esI bAta karegA to, khAyagA gAlIyAM. mekhA) mu. khATa lAMca parAI khAvata, dhim tuhI bAvarA, dhi. merA kata vinA sArI Alama, arva mahodarA mera satra mu. ra0 18 sunIya vinayadhara bela, hasuM takazira parI, ha0 pUche dina duje talATa, huI kayA pAMgarI. me. hu, mu. 60 vinaya vade navi dhIre, banegI vAratA, ba0 ghara AI badana caDhAI, ravA dharI mAnatA. 10 ra0 dekhI lahI cittabhAva, kahe mA kaDa; ka tujhe maloyA durjana, DaDIra sAthe kayu rame meDa0 muDaM tIje dina kera yAhI, rIta vinayadha, rITa kahe mA meya DaDIra, dAma dIyegA katarA me. dA. mu. dA20lAkha laI use lAo, azekavane nizi, ae tava harakhyo vinaya DaDIku, jAya kare khuzI me. jA, mujA Aye talAra azoka, vADIme ekala, vAi tava dhanagirI sajyA nAja, hA eka mokale. u0 mu. u0 2 gupta sipAI chupAI, khaDaga mA gaI vane. kha0 madirA deta kIdha aceta, anubhaTa khage haze. me su- mu. sutra bele satI nIca nagI, vinayazira saharUM, vi. gopI ka patabele esA kara, kAma me nahI karuM. me. kAmu. gatI hukama vi jai, nAMkhIyo pa, nAM
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ 478 jainakAvyadehana. vanasirIkhuM vizvAsa, bhayA bahu naha; jA. eNe avasara DaDira nAmeM, talAra uhAM base. me. ta mu. tae nasirI sahIyara sAtha, goMkhameM AvatI; leta niyaMdhara tabala, diyA mukha cAvatI. me di mu. di- mukharasa bharI picakArIyAM, DArata khAte, DAya DaDIra zire chaTakAva, lagAta lajAvate. me la0 mu. 10 uce badana nidhA kara, dekhata suMdarI; de. lagA premaseM aMtara ghAya, khaDA rahyA do gharI. mekha0 mukha0 10. DapIra kahe suNa sudarI, piyu viNa kayuM rahe; pi0 tere jobana ho vana phUla, vijoge kayuM dahe. mevimu. vi. mukha tabolarse prema rase, hama bhI jIe, ho tere locana laTake re, hemu dila rijhIe. meha0 mu. ha0 11. hama usaMge rage, rame eka beriyAM; 20 hama hukamI sagata hota, karata koNa heriyAM. meke. mu. kao jene khelAyA mApa, viSNu se kayuM Dare; vi. jeNe khAyA vachanAga dhature kayA mare. medhaMmudha 0 12rAMkarse prIta banAI, se bhAgA rAtama; se. merA jAna lagA terI sAtha, rahe gI nIrAtameM. me, 20 mu. ra0 Avala kala hajAra, caMpakI eka kalI; ca 0 murakha nararse janmArA, caturakI eka ghaDI. meva ca muka ca0 13. belI satI suna he, zeharakA koTavAlIyA; ze. unmata vade vagaDe, nyu Dhera govALIyA. me kyuM. munyuM pIyujI cale paradezame, dIlase na vegalI; dI terI ammA jA kara pucha, pati bina ekalI. me 50 ru. 50 14. viroM dahI torI bhAyaku, aMke khelAvaNAM . jeNe bAlameM goda ramAyA, cha kAraNa dhAvaNa. me. jI. su chao kesarI kaMtake Age, sabe haraNuM valIsa. tere sarIkhe gulAma, mere ghara karatA nokarI. me. me muTha meva 15.
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ ** * * * * zrImAna vIravijayajI.-dhamilakumAra 47 - ya vaDe kaTa bele, maregI karI, bha0 kahe sA satI Agala chAgala, bhUpane kegarI. mebhUTa muva cuM nisuNa keTavAla, gaye ghara citave, gai karI ne savIke zIla, cukAvu huM have me cu. mu. cu16. geha bolaI vinaya dharaku dostI kI, do. eka dina belAkara pAMu, pari sanamAnI. mera 50 mu. 50 dhanasirI gAtha hamerA, milAvA tuma karo, mitra kahe se unaku gamajhAuM, mAnegI te khare. memAmu AI vinaya dhara bAta, satIku suNAvIyAM, sa bolI nA esI bAta karegA to, khAyagA gAlIyAM. mekhA0 mui khAba lAMca parAI khAvata, dhi tuhI bAvarA, dhi. merA kata vinA sArI Alama, mahodara. me sa. ma. sa. 18 sunaya vinayadhara bele, hamu takazira parI; ha0 pUche dina duje talAra, huI kyA pAMzarI. me. hu vinaya vade evi dhIre, banegI vAratA, ba0 ghara AI badana caDhAI, rahyA dharI mAnatA. ma0 ra0 mu20 19. dekhI lahIM cittabhAve, kahe mA kRDame, kao tujhe maloyA durjana, DaDIra sAthe kayu rame. me Da, muDaM tIje dina kera yAhI, rIta vinayaMdharA, rITa kaDe sA moye DarIra, dAma dIyegA katarA. medAmu. dAda 20lAkha leI use lAo, azokavaneM nizi, ao tava hara vinaya DaDIgsa, jAya kare khuzI mejAmu. jA Aye talAra azoka, vADIme ekale, vA. tava dhamarI sajyA maja, uhA eka mokale. mera u0 mu. u0 2 - gupta sipAI chupAI, khaDaga sA gaI vane, kha0 madira deta kIdha aceta, subhaTa khage haNe mesu bele satI nIca sagI, vinayazira sahara, vi gopIka tabele enA phera, kAma meM nahIM karuM. mekAmukai 12. take hukama vinaye jaI, nAMkhIya kRpame, tAM * * cittabhAva A dharI manatA. 'tujhe salA * * * * * * *
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ 480 jenakA dehana. jaNI nArI satIkI jAta, bharANI rUpameM. me. bha0 mu. bha0 eka dina pUche vinayaMdhara, kAhA tuma sAsarA; kAvya satI sabI bAta suNAI, huA nehe bharA. me. hu- mu. vinaya vade tuma piyuseM, melAvA meM karU, me. satI bele deuM sirapAva, badhAraMgI AbarU. me bara mu. tava mUlarUpa dharI jaI, mAta pitA male; mAtra sAsu sasare vadhAI sAthake, ANuM mokale. me. A0 mu. A0 24 TI sahita sathavAha, ujeNI AvIyA, u. De occhava phera nuM, uhAM paraNuviyAM. me. 60 mu. da patI vAsa bhuvana sukha, vilase nehazuM vika niyaMdharake zirapAva, te bhAge tehazuM. me temute rayA kahe tuma kayuM mAge, vinayakuM pichANu; vika samudradatta kahe seya, ame eka jANI. meTa a mu. atra premavatI priyA prIta, banI kSIra nIrase, ba0 khaMDa trIje dazamI DhALa, banI zubhavIrase. me. ba0 mu. ba0 26 deharA, sarva vasA sarakhI nahIM, kahe dhamila kumAra; saMsAre satI ghaNuM, tima ghaNuM kulaTA nAravAraNa vAcha lohajaDa, kASTa upala nara nAra; vastra navama bahu aMtaruM, sarakhAM nahIM saMsAra. muja IcchA navi upazamI, navi pApo nirvada; adhavaca sukhathI nIkaLe, te dIla bhariyo kheda. tarU chAyA besaNu dIye, patra dIe phaLa bhakSa; tuma chAyA zItaLa lahI, vaMduM mukha pratyakSa. kalpatarUnI jAcanA, ThaMDI jugalika loka avara tarUvara pAmI, kema jAge te hekateNe svAmI tumane kahyuM, karIeM muja upagAra; nadI nALAM ghana jaLa bhare, tuMba bharaNa kisidhAra.
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--dhammilakumAra. 441 , DhALa 11 mI. ( navamI nirjara bhAvanA, citta ceta re-e dezI). munivara vaLatuM ema kahe, cita ceto re; suNa dhammilla kumAra, catura citta ceta re. upadeza Azrava dvArA, ci nahi munine AcAra. ca0 - paNa Azrava gavara huve, ci. AcAraga vakhANa; ca0 teNe tujha vachita siddhi, ci. kahuM siddhAMta pramANu. karma vighana ucchedavA, ci0 bhAkhyA tapa savidhAna; ca0 -bhAva nirAzA nirjarA, citra tapa AMbila vardhamAna. ca0 rANuM jaDita ratnAvalI, ci. kanakAvalIne ThAma, ca0 ratnAvalI kanakAvalI, ci0 adala badala doya nAma. ca0 4. utaratAM dotha pAsethI, ci0 eka deya traNa aMka; ca0 navakAThA vacce zanya che, ci0 zeSa dhare traNa ka. ca0 ekAdikA zola saramA, citra DugaDugIne have ThATha; ca0 pAtarIza koThe jhumakhuM, cipaTu rekhAyata ATha. ca0 trIza trigaDA thApI, citra zunya vacce karI eka ca0 athavA duti cau paNa khare, citra paNa cau tigaDuM viveka vAyaka de cau khaTa aDe, ci khaTa cau de eka sAra; ca0 gurUgama thApanathI ghaNuM, ci. DugaDugInA adhikAra. ca0 8. pAraNAM aThayAzI tapasavI, ci0 mAsa sattara dina bAra, ca0 cAra vAra ratnAvalI, ci0 te hoye cAsare hAra. ca0 8. kAThA nava nava patiseM, ci. trika ThAmeM deya deya, ca0 e vidhiye kanakAvalI, ci. eke ekAvalI hoya. ca0 10. laghu gurU pada sayojanA, ci. siha nikaLiyA daya; ca0 zaktidharA tapa e kare, ci. muktAvalI deya moya. ca0 11. zakti nathI tuja evaDI, citra paNa tuja yogyatA joya; ca0 maMtra vidyA tapasyA vinA, citra lakSmI na pAme koya. ca0 12teNe tuma ArAdhana kare, ci parameSTI mahAmaMtra; ca0 - 0
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ 482 jainakAvya Ahana. 20 15. 20 20 16. mahimA dhaNA zrRtamAM kahyA, ci. e same maMtra na taMtra, ca0 13. aSTakamaLa daLa pAkhaDI, ci. kANakArya arihaMta; ca siddhAdika cau cittu dize,ci videze cUlA thApata. 20 14. zreNI vidhe... hRdaya kamaLa DhavI, ci. jApa japeA natra lakSa; 20 vidyA pADaza akSarI, ci. deva hAve yakSa. 3.cama alidAna devane, ci. deSTha jape zubhA4, ri karI sAgara kesarI, ci. bhUta bhujaMga bhaya nAza. RNa muniveze amedha che, ci. tapa AMkhila upavAsa guradarzana dina vIjaLI, ci. gAnima na nirAza nraveza munine dharI, ci upagaraNAM anurUpa, sakaLa kriyA zuddhe kare!, ci. jema karatA muni bhUpa. sAmudANI gocarI, ci vigaya sajI upavAsa, prathama pache nirlepatA, ci. vaMchita phaLa tasa sa paje, ci. kare ramaNI dra A bhavamAM sukha bhAgave, ci. purbhAva puNya trIje khaMDera munivare, ci. kahI agIyAramI DALa, vIra kahe gurUvayaNathI, ci. pAmIye maMgaLa mALa. dAharA ca 20 17. ca 20 18. 20 20 19. AMbila paT mAsavilAsa; 20 prakAza. 20 20. 20 20 21. dhammila gurUvayAM suNI, harakhyA hRdaya majhAra; mAtapitA thakI, adhike gurU upagAra. gurU dIve gurU devatA, gurUthI lahIe nANuM, A bhava sukha sa pada dIdhe, parabhava keDikalyANu. karbaiDI gurUne kahe, muja Ape| suniveza: AcArazu sudhI kriyA, saphaLA tuma Adeza. tava gurU munivezaja diye, maMtra tathA AzIpa; karI upavAsa gurUmukhe, matra jape aheAniza. DhALa 12 mI. ( hAMre huM te jaLa bharavAne gai'tI jamunAnIra te-e dezI) 1. 2. 3. 4.
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.--dhasmilakumAra. pariNAma jo, akSare re lA. hAMre have dhammila munivara veza dharI karI tAma jo, upagaraNAM daza cAra munikerAM dharere lA; hAMre SaT Avazyaka paDilehaNa zubha vidhiye maMtra japa tA keADaza hAre mana zuddhi trikaraNa yoge pratyAhArane dhAraNa dhyeya dizA hAre tajI AdhAkaoNMdika vaLi ketA doSa jo, sAmudANI karatA pharatA gAcarI re leA. tapa japa pApa jo, varI re le; AhAra jo, pratye re le; cavihAra jo, vAdhate re le. hAMre SaTpada vRtti kAra nirlepaka liye upavAJAtara AMkhila karatA nitya hAre tyajI dhUmraSa tapasaghaLe ema karatAM pAsa gayA tapa hAre tapa caraNe roSita mAMJa rUdhira nija kAya jo, puNye pASita hitakara gurU pAse gayA re lA; hAre tihAM sAdhuveza tajI praNamI gurUpAya jo, gurUAzISe cAlyA vana hastI thayeA re le. hAMre paribhramaNa karatAM bhUtanuM maMdIra dITha ne, tapu zrama tApa samAvA, tApana AthamyAre lA; hAMre yaNI sukha hete bhUta dhare sapaviTTa jo, ciMtAye mRte! bharanidrAe vacceA re leA. hAMre tava svapane kheAle detra thai parasanna ne, suguruvacana supasAye rahe| sukhamAM sadA re le; hAMre suNa dhammila paraNIza tuM sukhamAhI maganna ne, maMtrIza kanyA khecarI bhUpa taNI muddA re le. hAMre eNma amIya samANI vANI suya kumAra jo, jAgyA re mu mAgyA mujha pAsA LyA re le; hAre ciMte sura tUfA vUDA rAnajaLadhAra jo, nADA re dina mADhA zubha dahADA vaLyAM re leA. 3. pa. OM 7. 483
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ 484 jemakAvyadehana. hare gatazoka koka ravidarbhe tema harakhaMta je, cite tapa mahimA ciMtAmaNithI sare re lo; hAMre vaLi zArce navadhA supa naribudha bhAkhaMta je, anubhavI sAMbhaLI dITho lahe svapanAMtare re lo. hare traNa pagaI vaMThe dekhe sahaja bhAva je, AratidhyAne paDiye ciMtA saMbhave re lo; hAMre vaLi pApane udaye dharmataNe parabhAva je, deva diye svapanAM e tiga sAcAM huve re lo. hare ema svapanavicAre rAti gaI eka jAma je, eNe avasare teNe dvAre ratha Avyo calI re lo; hAMre ratha joDyA ujala ghoDA dharIya lagAma je, hAMkaMtI eka nArI tihAM kaNe utarAre le. hari rahi hAre pUche koNa che Inmila aMhi je, kuMvara kahe huM dhamila A beThe IhAM re lo; hare dhImeM sA belI ja che dhammila mAMhi je, to tuma nArI belAve ratha beThI tihAM re le. hare tava dhammila ciMte saMketika saMjoga jo, mujha nAme bolAve kaIka suMdarI re ; hAMre vanavatara devI athavA peTavI joga , pAmI AvI viSayAkuLa vidyAdharI re lo. hAre teNe manapaNuM karI jAvuM mujha niradhAra re, huM huMkAra karatA vAta kharI jaDe re le; vahAre jema khunI pagalAM bagalAM sAkhyavihAra , bolatAM zuka sArIkA paMjara paDe re la. hAre ema ciMtI caya thakI nikaLI teha je, tanamukha DhAMkI rathatuM 3 beThe jaI re lo; hAMre ratha beThI dIThI kanyA apacharade che, harakhe mA paNa sakhIzuM bahu rAjI thaI re le. 14.
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--dhammilakumAra. hAMre te kanyA vacane ratha hAMkata kumAra je, ca pApurIne mAraga cAMpa sacare re lA; hAMre mAraga calatAM je je pUche prehu nArI jo, paDiuttara vi deve te hukama kare re lA hAre vAviAmaNa hui jaLAma vizALa ne, rAtI gamAvaNuM thAka samAvaNu utare re la; hAre kAMi trIje khaDe eNTalI khAramI 8,La jo, zrI zubhavIr kumAra vinAda hRdaya dhare 2 dAherA. le nRpakuvarI nija dhAvazuM, tarIyAM jaLaThAma; suMdara bhUmi vileAni, le tattaLa vizrAma. jaLa pAvaN ya azvane, jAve jAma kumAra; kuMvarI dekhI terune, camakI citta majha re. vi jANe e tapathakI, durmaLa zyAma svarUpa; paradu kha na lahe taskarAM, vadhyA baLaka bhUpa. nazIte karI, agni prajALyA jAma; sIMge dekhI karI, kahe nija dhAvane tAma. patha DhALa 63 mI. ( kapura have ati UjaLA re--e dezI. } kArame re, mA e mUDha gamAra, phUTIyuM re, lUTI huM bhara khAjAra re. mADI khaDI re allA nara eThu, dIThe dAtre deha re; zyA kuMvarI kahe ke DAge adhA neha 3. mADI deDI re, pragaTa nasAnI jALa, zyAmatanu vikarALa re. bharyuM re, dIse dAridra rUpa; nakhalAzu bhUkhe dAo sUkA jALe kareLiye re, vastra malina tane maLa maka pare hu hu kare -- kaitika re, dekhI paDe kANu rUpa re. kAmadeva avatAra; nara kiDAM rahyA hai, 45 15. 16. . 3. 8. 1. mADI ba e mAMkaNI mA0 2. mA 3.
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ 486 jainakAvyadohana, manavallabha hada dharyo che, jema muktAphaLa hara re. mAtra 4. kihAM sovana pittala kihAMre, kihAM maNi khaDita kAca, ravi khajuo zazI rAhuo re, kihAM jUTha vihAM sAcare. bhA5. te nara koNe ANI re, bolI na jANe vAcaka raNamAM rAkSasa sama maLyo re, bhUta preta pizAca re. mA0 6. piyarIyAM pAchaLa tajyAM re, bIjo maLiye sa tApa; ekalAM raNamAM pragaTiyAM re, pUrava bhavanAM pApa re. mA0 7. varte zakhsa ratha so re, yoddhAra nara jANa ratye bharyo liye DAbalo re, karavA gharamaMDANa re. mA 8. nItidharma rasa kelinAM re, pustaka rAkhyAM sAtha; gADIvAna hAlI cho re, jhAlI na jANe hAtha re. bhAva . caturaNuM citta milAvaDe re, raMgabhara rame eka rAta, kadIya sanehI na visare re, jo hoya mAthe jAta re. mA0 10. mUrakha sArthe goThaDI re, paLa paLa kaleza vidhAta; tethI maraNa rUDuM kahyuM re, karI girijhuMpApAta re. mA 11. duzmana paNa dAna bhale re, vipra cora kare sAra; vAdare rAyane mAriyo re, mA mUrakha hitakAra re. mAtra 12. najare dIThe navi game re, e mUrakha sa ga; te gharavAsa vilAsanA re, dare rahyA saMga re. mAtra 13. geha bhaNuM pAchI vaLuM re, nahIM koInuM mujha kAja; brahmacarya dharazuM sadA re, lokamAM vadhaze lAja re. mAtra 14. dhAva kahe vatsa mAMbhaLe re, ma dhare manamAM kheda, jJAnInuM dIThuM haze re, tihAM nahI kize vibheda re; beTI bha ma kara bAlaka buddhi, che tujha puNya vizuddha re. beTI ma. 15. nRpakanyA varI jillane re, teja Anada bhUpALa: kuchI vaya mayaNa satI re, nIkaLiye zrIpALa re. be 16. gaketika nara nAvi re, jUDa taNo bhaMDAra; kuMvArI kanyAtaNuM re, bolyA zata bharatAra re. be 17
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' zrImAn vIravijayajI.---kasmilakumAra. tRTAnI vAta; tRpti nahIM khAre jaLe re, te blUjhasamA nahI pAyA hai, eka dina kare vidhAta re. vidyAma tra kaLe nahIM OM, phUDakapaTanuM dhAma; phlUthI sura rahe vegaLA re, aNuvizvAsanu DrAma re, stheA dharavAsaja tezuM re, khele jasa nahI adha; sALa zaNagAra matI taNA re, niSphaLa lahI pati a dha re. rUDuM thayu je nAviyA re, daiva melye anya, setu kaze mANusa vase re, jANIye dhanya adhanya re. rUpa dekhI rAcI rahe re, na kare parIkSA sAra; jAya janmAre jharatAM re, bhugjha maLe bharatAra re. AcAre kuLa Aye re, sazrama sneha bhAjanavAta vadhu kahe re, vAtathI sarva ge bhaNI jAtAM thakAM re, haze mAta pitAdi parAbhave re, jIvita meAlAve mAlama paDe re, jue deza kaLA kuLa jANIne re, ApaNu trIje khaDe e kahI re, teramI DhALa raJALa; zrI zubhavIra kuMvara taNA re, puNya udaya ujamALa re. jAya; kaLAya re. hAMsI hANa; dukhatI khANa re. dAharA dhAva vacana suNa zAkhanAM, kheda bharI akaLAya; mana ciMte sa kaTa paDI, vAdha nadIne nyAya. tarU aMtara kumare suNI, vAta ubhayanI sAhi; cite citta beu pArakhyu, devavacananuM Ahi. cheAle tyA khela, karazu tela re. sakhI sAthe lAvatI, tasa kumarI teNI vAra, pUche tuma ANu deza kuLa, kema ama sAthe vihAra. kANu deze jAvA tA, che tumacA uddeza; zAstrakaLA zI zI bhaNyA, kaheA e vAta azeSa.. 487, me0 18. me 19. me 20. me 21. me 22. me 23, me 24. me 25. me 26 1. 3. 4.
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ jemakAvyadehana. tALa 14 mI. ( rAga para , kaTare paDaze tere pisaNa-e dezI.) kuMvara kapaTarse balIyo re, merA kAmarU deza; pharate phare ama ekile, karI nava nava veza: karaNI phakIrI kyA dilagirI. e AMkaNI 1halI meM haripura seherakare, nahIM mAya ne bApa; jerU julama meneM ne kIyA, baDA huve saMtApa. karaNI 2. sage saNaje ghara kayA kare re, hama julamI loka; khAnAM pInAM karUM hAthameM, phera deve bI loka. snAna mAsa khaTa aMtare re, varase doya vAra; kapaDe bI yA rIta dhAvaNuM, nahiM parata lagAra. bhUta setAna ke deva re, hama rehate rAta; dinameM divAnA he rahe, kahuM kayA buniyAta. era kalA na pichAniyeM re, mati vikala gamAra; mera kalA vaname dhare, eka dekhI sAra. zAstra paDhe bavA kare che, jesA lavarI khara; govAla hama use kayA kare, nitya cAreta hera. unamesI Dhera kete becake re, lie pese hajAra; o bI jUgaTa khelameM gaye, nahIM khAye lagAra. khAvanane phera mujhe nA dIyAM re, pazu cAraNa ghAma; kaI rakhe nahI nokarI, nahi kavaDI bI pAsa. khyAla tamAsA dekhate re, rahe phirate hI gAma, ThAma ThekANuM nahIM kisyAM, merA kAbela nAma. vahaMgama jaMgala jegaTe re, je khAkhI hI loka; karate maja bharatAI, nAhIM kisIkA zeka. tuma sama orata je maLe re, use karate bI hAtha; -becI videzuM kare dekaDA, ramuM vezyA sAtha. rATI pakAnAM hArthe paDe re, aba tuM milI nAra khAnAM pInAM mukhe je dIye, rakhuM tujhe ghara bAra. barI bAvaTA lAge re, pIso nitya tIna zera;
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 zrImAn vIravijayajI.dhrummilakumAra. jAneAge phera. meAtra hai lUNa; rAjI calegIjana tInakI, mata kuvarI kahe dAdhA parI re, terA veza karI terI jala gaI, tuma heAtA hai kR; jala re lAla lAla jesI terI a'khIyAM re, jesI jalatI mazAla; me huM maDI phulameTIyAM, tu hI hAlI hamAla. jala re gai0 16.. bhRtadevala vasA phare re, tu hI Ape hI bhUta, julamI huvA te hrama kayA kare, suNu rakake bhUta. zAstrakalA vikalA nahI re, DhAra cAre sA Tera; gAvAla huma dhara kheAheAta hai, nahI" tuma sama cAra mUrakhAja kacerIye re, jue hatISadana; donuM puccha mukha nA male, suNI ravAmI pracchanna. paDI lAMca dUre gaye re, hui leAkame AMsa; tuM khI De ese mUrakhe, viSNuvidyA vilAsa. terI jiMdagAnI gaI thUlame re, khaDA vyasanI harAma; maga taje dUra sajjanAM, rahe pAse na dAma. jogIpure phare jaMgale hai, tere kIsIkA zAka; citA catura Tame vase, nahI murakha leAka. Arata kheMcI bidezameM re, nahI khatrIkI bahuta uMdara khila dekhIye, hAta ahi bila dhAta. rAMka muje tuM kayA kare re, baDI satI huM nAra; rAjasutA merA hAtI, nahIM dekhI taravAra. AMTI khAvaTA tuM lakhe re, tArI pIse gI mAya; khAnAM pInAM deu karI, jammu sevegA pAya. lUce harikI kemarA re, lage khate na dhAya; jalaNu bice. kAu nA jale, dui NIkA grahAya. tAlapuTe kAi nA mare re, paNa satIAMke jIve na bhatra vidyAdharA, esI merI khI chApa. jAta, sApa; 489 30 14. gai gaI terI jiMdagI. e AMkaNI 15- jalare 17. va ja0 12. ja 19. ja. 20, ja 21 20 22. 40 23, 90 24. ja0 25, ja ja0 27,
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ 490 je kAvyadohana. khaMDa trIje bhavAdanI re, kahI codamI drALa; vIra kahe satI nA bI, lahe lakSmI vizALa. 10 28. dAharA. kuMvara suNI citta cita, vya sahita maLi nAra; paNa citta bhIje enuM, maphaLa due sasArajaLagiri de anukrameM, kapaTaeN zatru haNAya; karaja sijhe vinayathI, anukrame saghaLuM thAya. vacana vivAda na kIjIeM, calI tana mana rIta, anukrame vaza kI , na hoya parANe prIta. vayaNe madhuratA rAkhavI, kaTuka vacana karI dara; jaga mana gamatuM bolIye, to hoya teha hajAra. jIlA kara koTaDI, e traNe vaza huMta; sajajana cAle malapatA, durjana kAhu karata. uSNa zItaLa varSARtu, jhagaDo karatA deva; naLa AvI eka ghare, prazna kare tata beva. kaTu vacana vahanAM suNI, dIye zikSA sura tAga; sAsu vakhANI tiga Rtu, lahe sura suNI ullAsa. vastrAbhUSaNa mAsune, dIrve devo dharI prema, harakhA sura svarga gayA, ameM paNa karazuM tema dhAva kahe beDI suNe, pathaM karI cira citta; e nara sAthe cAlavuM, ApaNu kAryanimitta. raNa utarI caMpA jaI, karazuM saghaLe tela; tuja IcchAmeM saMprati, kaTu vacana na bola. ema suNI manapaNe rathe, beThAM behu sujANa; kuMvara hukama kuMvarI taNe, tarIyA kekANa. TALa 15 mI (sudara pAparavAnaka tane saLakhuM--e dezI ) suMdara kuMvare ratha halakArI, jAtAM paMtha vicAla che: pa
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--dhampilakumAra. 491 -suMdara eka vanamAM jaI utaryA, dekhI sarovara pALa he; sudara tapa mahimA mana sadahe.e AkaNI 10 sudara bhejana veLA tyAMhAM thaI, rasavatI dhAva nIpAya che; sudara snAna bhajana karI sahu jaNuM, ratha besI karI jAya che. -sudara tapa mahinA mana saddahe. 2. sudara nirbhaya nadIyo nIhALatAM, girivara vana ArAma he; sudara pAchale pahere pAmiya, caramAM nAme gAma che sudara0 3. sudara kuMvara kahe doya nArIne, rahejo tame vanamAMhI ho; sudara kAma utArAnuM karI, vege AvIza AhI ho. su 0 4. sudara ema kahI ratha sAthe ThavI, gAmamAM cAli kumAra he; sudara gAmano svAmI dekhI, paravariye parivAra che. su* 5. suMdara adhe grahI ubhA sahu, kumare dIThA tAma che, sudara gAma dhaNIne pUcho, kuvara karIya salAma che. muM) 6. sudara darada kizu che kIzerane, zyo pratikAraja kIdha ho; suMdara te kahe kSetraphUpe gayA, tihA lehaka Taka viddha ho guru che. suMdara nahIM koI IhAM pratikArI, zalya che peTa majhAra ho; sudara je jANe te sajaja kare, mAnazuM tuma upagAra che. suM. 8. sudara kSetranI mATI aNAvato, jeI kuvara teNI vAra che; suMdara tana lepa ghaDI do pache, sUko a gula cAra he suM0 8-- sudara pheravya camaka sakaLa tanuM, te paNa TharIyo tyAhI he, suMdara phADI pradezane kADhI, zalya dIyo karamAhI che. su. 10. suMdara ghaNu sarohiNI copaDI, saja kI turageza he; sudara grAmeza take pUchato, bhAI' javuM kiye deza ha. su011sudara dhamila kahe pUrvadize, paNa che mANasa bAra ho; sudara grAmeza suNI Agraha karI, teDI lAvyA teNi vAra su 12sudara varavasatImeM utArIyAM, ratha ghaDA paNa pAsa ho; suMdara sevAbhakti bahu sAcave, rAtri vasyA sukhavAsa che. su. 13-sudara vachita nara aNu pAmave, ujAgare bhara kheda che, aMdara thI rahiNI cApaDI javuM deza
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ 492 jainakAyadohana. muMdara sUtI kuMvarI nidrA bhare, pUche kuMvara tasa bheda che. huM 14 sudara ghAva kahe mAgadhapure, ari damaNa bhUpALa ho; suMdara vimaLA nAmeM tasa suvA, rUpakaLA bhaDAra che. saM. 15suMdara dhAtrI huM kamaLAbhidhA, muja sAthuM bahu neha hai, sudara nirdaya nara dekhI karI, thaI naSiNI teha ho. saM. 16. sudara jema tema nara dekhI lave, pAmI jobana veza he; sudara rAjamAraga karI mahelamAM, rAkhe putrI nareza ha. zuM 17, sudara anya dineM pura vAsiyo, samudradatta saththavAha he; sudara tasa suta dhammila nAma che, guNakaLA rUpa athAha che. suM0 18. guMdara parthe jato te dekhIne, age vyApe kAma ho; suMdara rakta thaI sakhIya pratye, pUchI tehane dhAma che. muM19suMdara mokalI sakhI tasa ema kahe, paraNo svAminI mujha ho, suMdara dhammila kahe 9 vANI, na ghaTe vAta e gujha che. zuM 20, sudara kema paraNuM nRpanAdinI, kahe sakhI paraNe ekAMta he, sudara paradeze jaI behu rahe, nahi te kare tanughAta che. muM. 21. suMdara vaLatuM dayAye te kahe, je che vimaLA prema he; sudara bhUtaghare ame AvazuM, sAketa kIdho ema ho. su22. suMdara sakhIvayaNe vimaLA tihAM, pUche mujane vAta che. suMdara meM dhAryuM nara navi game, eha ki utpAta hai. muM 23suMdara tasa mane gamatuM meM kahyuM, juga jeDa e hoya che, sudara ratha besI nizi AvIyAM, bhUtaghare ameM deya che. muM024 dara teha bhAgI na AvI, deva sajoge tyahi he; sudara meM belA belIyo, teNe nAmeM tuM mArI che. gu.rapasuMdara teNe rAguM tuja dekhIne, kadarUpa pAmI trAsa he; suMdara muja vayaNe AvI iha, matI nAkhI nisAsa hai. muMraka. suMdara kamaLA vacana kumare suNuM, nija vitaka kahe tAsa he; suMdara kuMvara kahe kara joDIne, muja ehazuM gharavA. he. suM0 ra7suMdara muja vaza karavI tuma ghaTe, bhUluM na tuma upagAra che.
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijyajI.--dhammilakumAra. suMdara sukha bhara sUtAM be jaNuM, karI nija kola karAra he. su 028. suMdara trIjo khaMDa pUraNa thaze, pannaranI tasa DhALa hai, sudara vIra kahe chetA ghare, he bhagaLa mALa . su. 29 copAI khaMDa khaMDa jema IsukhaDa, mIThI dhammila hiMDa akhaMDa; zrI zubhAvajaya sugurathI la, puNya udaya have AgaLa kahyo. 30. ityAcArya zrI vijayaniharisaMtAnIyapaMDita zrI yazovinaya gANiziSya paMDita zrI zubhavijayagaNiziSya paMDita zrI vIravijaya gaNiviracite zrI dhammila kumaracaritre prAkRtaprabaMdhe prathama rAjyakanyAmilanAbhidhAnastRtIyakhaMDaH samAptaH. caturtha khaMDa prAraMbha. dAharA, parama purUSa paramAtamA, praNamI pAsajirNa, ISTadeva padmAvatI nAme nitya ANada. trIjo khaMDa akhaDa rasa, pUrNa thaye supramANa cUMtho khaDa kahuM have, suNajo zrotA jANa. jANa cabhA pAmI karI, kavijana karatA kela, te Age dhana zuM kare, je patthara maga sela. ajJa sukheM samajhAvIyuM, paNa ardha balIka gamAra; brahmA paNa navi rIjhave, jeneM che mukha cAratana vikase mana ulase, rIjha bujha ektAna; dakSa sabhA pAmI kavi, vacce aMtara jJAna. gurUbhakti zravaNe rUci, garva capalatA hIna; prakSajANa bahuzruta sudhi, kRtaguNa dAna adIna.
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ 494 nikAvyadehana. che : 4 nahIM tahIM be nA na deva analasatyakta kathAtarI niMda rahita jasa neNu; aMtara prIti dhare sadA, nahIM naMdyA jasa veNa. caMde guNa zretA dharI, sAMbhaLajo dharI heta; ghanajaLadhArA phaLa dIye, paNa jihAM jehavuM kheta. kavi bhaTTavANI bANI e, bhUle nahIM nizAna, rasiyA jANane rIjhavuM, teNe suNaje thira kAna. DhALa 1 lI. (gurune bolaDIe, tathA, nahIM cAre navalakha nuM, nA re mA nahIM cArUM--e dezI parabhAte sahu jAgIyAM tava, mA kahe beTI bolAvya re; nahIM boluM ehazuM kahe sA, tuM mujha bahu samajhAya. 1. nAre mA nahIM boluM, nahIM boluM, re ehanI sAtha, nAre mA, e nirguNa nabaLo nAtha nA navi jhalu nidhana hAthanA e AMkaNuM. kamaLA kahe suta zeThana, tapa mahimA deva hajUra re; nizie vAta savI suNI, kahe vimaLI tajie dUra. nA 2. bhojana karI ratha joDIne, besArI behu jaNuM mAMhI re; gAma dhaNIne maLI karI, dhammila nikaLiye tyAMhi. nA. gAma ghaNuM sahu sAja, upagAre prIti bharAva re; voLAvI pAcho vaLe, vastrAdika deI sirapAva. nA paMtha calaMtAM anukrame, bhavajaLa nidhi sama bhayakAra re; -cera caDa vRka bhaya jihAM, evI pAnI kaMtAra. nA. gurUdatta mAtra hadayaeN jape, SoDaza akSara mahA bhAga re; raNamAM paMtha vacce paDyo, eka dIThe kaNidhara nAga. nA viSadhara phADe karI, bahu uDe gagane kheha re; meghaghaTA kAjaLa jilI, kAMI dIpe kALI de. nA guMjArvarAga ratanayanAM, Daka Daka guMjA vAya re; jIbha jugala lalakAra, ratha dekhI sAhAma dhAya. nA, te dekhI mAtA sutA thaI, cittamAMhI bhaya brAMta re; rajajupare puraNuM grahI, nAkhe dhamila ekAMta. nA dara
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI-mpilakumAra. nara mRga masa rUdhira bharyA, bhAvaraNa medAna re; vijaLI kyuM nayaNAM jhage, tanu pIle citraka vAna. nA kesara varaNI kemarA, jhaLakatI agninI jhALa re; kuMDaLiyALe lAMgale, uchaLate deve phALa. nA vadana phADa giri kaMdarA, ghughUATA bhISaNa jAsa re; vimaLA vaLagI dhAvyane, hari dekhI pAmI trAsa. nA immila rayathI utarI, kahe dhare bhaya tilabhAra re; huM narasiMhanI AgaLe, e siMha pazu keNa mAtta. nA. pacaparameSTi prabhAvathI, thaze aSTApada samarUpa re; nAThe siha vanAMtare, jema taskara dekhI bhUpa. nA. vanastI parvata che, raNamAM daza vikarALa re; dina sama gula gulAya zabda, amadajhara daMta vizALa. nA. kuMvara kahe kamaLA juo, gaja khelADu ghaDI deya re; ratha utarI sanmukha ga, vimaLA citta raMjana seya. nA vastra bichAI hakArI, pUche vaLagIne samAya re, phudaDI thAkya karI, thaI gaLIyo bhUmi paDAya. nA. dozaLa paga deI, caDhI dIye upara ghana ghAya re; AraDato gaja uThIne, giri vanamAM bhAgye jAya. nA. be nArI vismaya vahI, ratha hAMkI kuMvara te jAya re; araNa mahipa heTo bhayakArI, azva upara te dhAya. nA. ratha laI jALAre, jaI kuvara kare siha nAda re; mahiSa jIva leI nAriye, jema muni jhAne paramAda. nA. pAchalI rAtre cAlatA, arjuna senApati dITha re; bhila vRda leI luTavA, Avyo kikiATe dhI. nA. dhIraja deI behu nArIne, rathamAthI leI hathIyAra re; parameSTi samaraNa karI, raNa caTi teha kumAra. nA zakti phalaka eka bhilanuM, haNI kIdhuM kumareM hAtha re; yuddha karata bhAgyA save, tava uThayo arjuna nAtha. nA. 17. 21 22. 23
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra4 ra7 * jainakAvyadehana. gajetA be jhajhatA, chaLe zakti phale haNyo tAsa re; bhAgyA bhila anAthathI, jema pavane uDyuM ghAsa. nA AvI ratha besI cale, tava kamaLA kahe suNa vacha re; rAMka nathI rAjA thaze, jema jaladhi rahita maccha. nA hAlIne gAvAlanI je, kahi vAta te jUDa re; zreSThisurta kSatrI jase, pratyakSa kaLA dITha. nA. tava vaLatuM vimaLA vade, tuM belI pAmI lAga re; karIza virUddha e vAtaDI, huM haMsa lIye che kAga. nA. ema karatAM pathe jatAM, gaI vinarUpa e rAta re; saravara kAMThe utaryA, ravi udaya thayo parabhAta. nA. mukha tana zuddhi sahu kare, gaMgodaka sama lahI nIra re; the baDe pahelI ema, DhALa kahe zubhavIra. nA deharA, e avAra tihAM sAMbhaLyA, vAjitra bahulA nAda; zaMkha paDAha bheri jhalarI, saraNAInA sAda. kalakala zabda subhaTa ghaNa, devaja laghu gurU zobhita; mRta taskara baLa jANuM, thaI ramaNa bhayabhIta. kuMvara kahe navi bhaya dhare, muja beThAM lavaleza; ema kahetAM tihAM Aviye, eka purUSa zubha veza. parikara theDe parivaryo, vinaya kuzaLa tasa nAma: kara joDIne vInave, kuMvarane karI praNAma. DhALa 2 jI. ( rAga khaMbhAyatI. ) ( have zrIpALa kumAra, vidhipUrvaka majajana karejI-e dezI) vinayakuzaLa kahe ema, acarija vAta tame karI ; rAtre ekaNa piMDa, zabaranA dare harI jI. arjuna taskara nAtha, ama nRpazuM zatrupaNuM jI; te tame haNyo jANa, ama rAjA harakhe ghaNuM che.
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra. aganapAla che AMhI, aMjanagiri teje haze jI; ajitasena bhUpALa, palIpati meha vase che. tumane maLavA heta, A che bhaTa nakuLe che; khabara karevA tuma, muja mokalI AgaLe che. eNe avasara nRpa tyAMhI, AvyA siceM paravarI che; vinarthe praName pAya, kuMvara rathathI utarI che. . AliMgana karI doya, maLiyA bahula hI bhare che; pallIpati kahe vatsa, bhale padhAryA ama ghare che. cera senApati duSTa, arjunane IhAM bhaya ghaNe che; jAtAM dezI paMtha, dhana hare paradezI taNe che. paMtha tajI anya mArga, saghaLA loka te saMcare che; tihAM paNa sUtA sAtha, teha taNuM jIvita hare che. 'nirbhaya suvahata paMtha, karatAM yaza pasaryo paNa che; arija kIdhI vAta, ekale te arjuna haNe che. muja vairI haNanAra, sAMbhaLI take tuja parI che; tuja darzana abhilAva, AvIyo huM hapa karI che. tuja sAhasika nahi pAra, puNya udaya mahoTe ghaNe che; kuMvara kahe gurUdeva, mahimA e nahIM muja taNe che. rAya kahe vatsa Aja, pAuM dhAre muja maMdire jI; jevA ubhA leka, ema kahI azva ratana dhare che. turaga caDI nRpa sAtha, bahu asavAre parivaryA che; kamaLasenA rathamAMhI, vAjiMtra nAda alaMkaryA che. beDI pAlakhI mAMhe, vimaLA jANe agarA jI; cAmara DhALe deya, dAsI bIjI sahacarA che. ema mATe maMDANa, tihuM jaNa padharAvyAM ghare jI; gIta gAna bahu mAna, khAna pAna bhakti kare che. kamaLasenA kahe vatsa, bhAgyazALI nara e maLyo che; , je tu samarDe kAI, bhAnu janma sayala phaLyo che.
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 jainakAvyadohana. 89 23 vimaLasenA kahe mAya, vAraMvAra mujha bheLave che; jema dhanazeThane dhUrta, jUTha kathA kahI rIjhave che ujeNue dhanazeTha, navya kathA priya tihAM vase che; Apa eka, suNiya apUrva kathA rase che. eka dina dhUrata vAta, bhAMkhe caDe huM gaye che; daza maNunuM vitaka, pAcavato nara dekhI che. jevA gaye suNa zeTha, dhUrtane ghara besArIne jI; pUche padaka zIza, kahe Thaga madanA nArIne jI. raMbhA samI eka nAra, sAthe tuma piyu belatA che, deI muja taLa, ghara oNpI cahuTe jatA jI. ThagamukhanI suNe vAta, beDuM pheDI bhUtaLe jI; madanA cahurA mAMhI, zerse jaI vaLagI gaLe che. chAMTI kacare dhULa, bele mA tuja kihAM gaI che: karatA vaLagA jhuma, daMpatI bahu rAMdI thaI ja. aDako mAtaMga tyAMhI, abhaDANa nadI gayAM che, zeTha taNuM laghu behena, AvI ghera Thaga pUchIyA jI. putra muo kahe ghUrta, daMpatI samazAne vaLyAM che; sA suNuM retI jAya, bhI varce bahu maLyAM che. naNadI retI dekhI, bhejAI paNa reI paDI che; zeThe mahelI pika, sajjana varga AvyAM caDI che. rAI phUTI geha, be bichANuM pAtharI che; kahe haga dIo dInAra, ksI kathA meM AcarI che. loka suNuM kahe hAsya, zeTha- mUrakha uTho hasI jI; dhUrtane daI dInAra, jaI gharamAM beThe khuzI che. huM nahIM tevI nAra, tuja vaya rI kharI che, - e bhikSukazuM prIti, meM manathI dUre karI che. kamaLA kahe tuM mUrkha, jemAM nava tapazI videziyA , eka pura nadIe nAhI gaNatI karavA besIe che. 24, 2
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-dhamilakumAra, gaNatAM have ATha, piDavinA mUle sahu jI; jANI maraNa gayo eka, bheLA maLI rotA bahu che. dekhuM najare sarva, tehe mUrkha samajhe nahIM jI; tuM aNasamaju tema, dakSapaNuM mAne mahI che. vimaLA kahe mA tujha, lAMca maLI dIse kharI ja, kamaLA sAMbhaLI ema, beThI manapaNuM karI che. the khaDe eka, bIjI DhALa saMhAvatI che; zrI zubhavIra kumAra, puNya udaya pasarI rahI che. sukhabhara dina ketA rahyA, bhUpanI bhakti vizeSa, kuvara kahe Apa rajA, jAvuM ama paradeza. ajitasena kahe kuMvarane, tuma viraha na khamAya; paNa vadezika prItaDI, ate che dukhadAya. paradezIzuM prItaDI, me karI tuM na kareza; jAze turIya kudAvata, ubhI hAtha ghaseza. sajajanazuM che prItaDI, chAnI te na rahAya; parimala karatUrI taNe, mahImahe mahakAya. sajana sajajana eka jape,eka sajajana citta era; bhAnata he tasa jIvakuM, eka citta deu Thera. sajana te choDI cale, paNa guNa mUkI jAya, aMtara dhaA nIkaLe, bAhera jhALa na thAya. bhUtaLa liMbAdika ghaNuM, paNa caMdana kihAM keya; pASANe pRthivI bharI, paNa maNi kihAeka heya. pratidina kiTA rava kare, paNa citre pika mITha; khala sakula A jagatamAM, viralA sajjana dITha. paMthazare jAtAM thakA, kema karI rAkhuM geha; teNe mujhane saMbhAra, rAkhI avihaDa neha, ema kahI vastrAbhUSaNe, bahula karI satkAra;
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ 500 jainakAvyadohana. mehu nArI rathaNuM " rAjA vALAvI vaLyA, rAma ThAma rehatA thA, peheAtA caMpA gAma. sajI, nikaLIyA taNi vAra. kuMvara calatA tAma; tilaka { surasadma padmadrahamAMhe, jhapA karI dharI deva nadI nija nAma, kAme karI cidhu sakhIne zAna, bahula 1.. DhALa 3 jI. (mArI aMbAnA vaDa heTha, bhacAM sarovara leheyA le che e dezI). nadI vegaLI re; caMpA nagarI upaka4, vahe ga MgA zivaza'kara mAhATu nAma, jANI chAnI rAge' haLI re; bhayazrAMta bhavAnI bhAta, prIteM jaTAmAMre sAMkaLI re; ra saMga jAme gaMga, raMga anga rasazuM maLI re: caMpA caMpakavata *ya, na danahArI merU vase re. e AMkaNI. 1. pazu bha`DazI cAtra pracaMDa, uddaMDa rehatA tAkAtame re; nitya bhasma lagAve chaeN, geSa kare samazAnamere; raMgabhAgameM hAta vidbega, zAka bhare dina kADhatI re; bhAmA niLe zaratAra, peTa baLe piMDa pADatI re. ca eka bhilluDI pUche dhAya, nirlaja rUdra vaLagyA ja re; te dekhI gA~gA nAra, zAka bhare vilakhI thaI re; karI avatarI re; himAcala utarI rU. sAhelIye parivarI re; jaladhivara varavA hata, capA mAraga sacarI re; unmAda, jaLakalleAle karI khelatI re; nija dbekhana mada sarjIMgala kare jaLakeli, pApaDha menA jaLa jhitI hai. ca 4. paradezI ghaNAM nara nAra, tIrtha lahI jaLa nhAvatAM re; maLI meLe sahIyara sAtha, premabhare guNa gAvatAM re; pAse caMpaka vana eka, vRkSa aneka caMdana taNAM re; jApu rAyaNa rAma ma phaLa dADima dvAkha ramALa, liMba kakha phNusAM ghaNAM re caM05aMjIra, nAraMgI ne sItAphaLI ; nItAla, sAla rasALa li. vaLI re; 11. 3.
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--dhammilakumAra. pa06 bahu caMpaka vRkSa azaka, zItaLa jehanI chAMyaDI re; madhurAM vara nirmaLa nIra, kRpa sarovara vAvaDI re. caM0 6. sahakAra tarUne DALa, koyala beThI TahukA kare re; kamaLA vimaLA ne kumAra, harSa bhare tihAM utare re; mukha zuddha karI leI vAra, cAra ghaDI dina Avate re; jinarAjanuM maMdira tyAMhI, dekhI dhammila jAte re. ca0 7 vimaLA paNa AvI mAMha, jinamukha dekhI ANaMdatI re; sAviyAM daza tiga teNa, vimaLamati vimaLA satI re; vaMdI ubhI kara joDa, bele prabhunI AgaLa rahI re; -bhava aTavImAM mahArAja, karmakadarthana meM sahI re. caM. 8. ThAma ThAma kude vane saMga, mAraga bhUlI tRSNa sajI re; navi maLIyo A saMsAra, tuma sarIkha re zrI nAthajI re; Aja puNya udayane jega, maradhara deze A phaLyo re; thaI mehera najara tuma Aja me vizvAse citta sAMkaLyo re. ca0 . karI sevakanAM dukha dUra, vachita meLA meLAvajo re; tuma caraNa zaraNa muja nAtha, sAtha meLo bhavabhava hare; jina vadI utArI bAra, kuMvara kahe kamaLA bhaNI re; jaI AvuM caMpA mAMha, ThAma utArAne kAraNe re. caM0 10. kahe kamaLA deza videza, te bharI re ca pApurI re; tuM ThagAya rakhe vasa tyAMhI, jema rathazuM harI suMdarI re; kahe kuMvara kaho te vAta, kamaLA kahe suNe dila dharI re; caMkhapura dakSiNa deza, naMdA munaMdA kaTezarI re. caM11. zeTha putrI rUpALI nAma, bhIma kuTuMbikazuM haLI re; ratha besI laI dhana lAkha, karI saMketa ne nIkaLI re; AvI caMpAvana upakaTha, cakA nadItaTe utarI re; siMha kSatrI pUche tAsa, dhUrtakaLA cittamAM dharI re. caM0 12. suSi kanyA mukhe pitanAma, kahe siMha huM bhale Aviyo re; mujha mAtula suta tujha mAta, vAta sajI ghera lAvI re;
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ yera jenakAvyadehana. gharamALe utAre dIdha, tALuM diye nizi dAdara re; juo pUrve ThagyA nara nAra, tema tujane keI Acare re. caM0 13. kamaLAne bele kumAra, vAta adharI tameM sAMbhaLI re; rAtre rUpALI nArI, ciMte Thage ThagI sAMkaLI re; nizi pAchalI gharaDuM, bArIthakI behu utaryA re; - leI siMhaNe maNihAra, ratha zuM mAraga sacaryA re. caM0 1siMha jAgyo jise parabhAta, hAra ha tava jANI re; pUTha dhA dharI hathiyAra, azva caDI taMga tANiyo re; vAyuvega turaMga calaMta, bAvIza kazuM jaI te maLe re; rUpALIoM dUrathI dITha, vege calAvyo ratha vaDataLe re. caM0 15. gaLe hAra rahI vaDa' DALa, buddhi upAI upara caDI re, bhAge ratha leI bhIma, rUpALI vacaneM aDI re; siMha dekhI turaga vaDa heTha, kavi asi jue upara jaI re; rUpALI utarI anya DALa, azva caDhI kha laI gaI re. caM 16 gaTa karAve veTha, vAjI vezyA ne vANIyA re; te vAre tene he, jyAre je adhikArIyA re; dekhI utarIyA siMha, rata dhUrta ghare gayo re; rUpALI maLI ratha sAtha, bhIma priyAzuM sukhI thayo re. caM. 17. vade dhammila ehavA dhUrta, je mujaneM bahulA maLe re; paNa parameSTI supasAya, sadgurU hAthe keI nahu chaLe re; the khaDe e DhALa, trIjI huI sohAmaNI re; gubhavIra kumAranI vAta, suNa kamaLA harakhI ghaNI re. caM. 18 deharA kuMvarane kahe kamaLA hasI, tuja ati buddhi prakAza kAma karIne utAvaLA, Avo IhAM ama pAsa. bhUpa bhujaMgama vANIyA, Thaga Thara senAra; vizvAse rehavuM nahIM, maMkaDa bahuA bIlADa. vezyA dvija koTavALa bhaTTa, nApita ne dhrutakAra,
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ 503 zrImAnuM vIravijyajI--dhamilakumAra. zastrI saMga na kIji, AThame mUe gamAra. 3. mokaluM bhADuM paraTha, suMdara leje mahela jema vimaLa suprasana huve, rahe vaLI ghoDA vehela. kamaLasenA upadezathI, uThe dhammila jAma; zabda zaphana have bhalAM, sijhe vaMchita . kAma, uktaM ca // aSTau pAdA budhe syu nava dharaNimute sapta jIve padAni / / jJeyAnye kAdazArke zazizani bhRguje sArddhacatvAri paadaaH|| tasmin kAle muhUrtaH sakala budhajanaH sarvakAryArthasidiH / nAsmin paMcAMmazuddhinaM ca khacarabalaM bhASitaMgargamukhyaiH 6 DhALa 4 thI. (svAmI sImaMdhara vinati-e dezI) catura cittacAhaka cadramA, cAliyA dhammila kumAra re; caMpAnI pAse caMdrAvatI, nadI jaLa caMcaLa sAra re. catura0 1. tAsa paravAha jaLa jaI paDe, pAse gaMgA e ukaMTha re; ramajhama karatI laghu bAlikA, dhAya maLe mAyane kaMTha re. ca0 2. daya ghaDI tyAMhi naItaTa rahI, dekhata jaLakamaLa tAma re; karata krIDA kaLAkuzaLa te, nalinIdala cheda citrAma re. 20 zutarUvarka pariveTIne, bIDAM tabela pareM kIdhuM re; gaMgA pravAhamAM jaI paDe, caMdrA naI jaLa sahasiddha re. 20 patra citrAma ema bahu karI, mehelA jAma kumAra re; narajugala tAma caMdAtaTe, AvI dekhe teNi vAra re. pUchatA deya te kuMvarane, patrachedaka kaNa dakSa re; kuMvara kahe che karI melIyAM, pUchavuM kahe keNe lakSa re. te kahe caturaziromaNi, sAMbhaLe vAta guNadhAma re; kapila bhUpALA caMpA taNe, putra ravizekhara nAma re. 20 mitra varge karI parava, suranadI khelate Aja re; vividha kajapatra citrAmaNa, dekhI vismita juvarAja re. ca0 8,
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ 504 jemakAvyadehana. - ca0 8. ca0 10. 20 gaNaparIkSaka tRpanaMdane, jevA kAraNa ama deya re preSiyA teNe IhAM AviyA, harakhiyA tuma mukha joya re. tumane bolAve juvarAja te, cAli bariya ullAsa re; caturazuM catura meLe maLe, te phaLe ubhayanI Aza re. yaduktaM // gaMgAzrayAt satata haimavatIprasaMgAt / zItAMzunA ca zivazaityanipIDatosi // tApatrayAgniparipIDita mAnase me| saMgatya tidvaHsi tadobhayakAryasiddhiH // maMtrI nRpa vidya dAnesarI, dhArmika gaNuka kavirAja re; paMDita sadhana nava mitrathI, sAdhi vachita kAja re. ema suNI te zuM Aviya, dhammila nRpasuta pAsa re; karata praNAma nRpanaMda, bahuta Adara diyA tAsa re. - catura caMpApurI kiThAM thakI, AvIyA pUche dharI neha re; kumagapATaNathI kuMvara kahe, deza dekhaNa guNageha re. kahe juvarAja gharamANamAM, tuma taNuM kihAM vizrAma re; ghamila bele nadIne taheM, citya caMpaka vana ThAma re. -ema sUNuM paruta haraSi, hastikhadhe caDhI tAma re; dhammila pAse besArIne, AviyA teha vanaThAma re. mitra eka nagaramAM mokalI, suMdara maMdiramALa re; ghammila vasatIne kAraNe, karata juvarAja ujamALa re; karI bahumAna vimaLA pramukha, ratha sa0 lAvyA puramAMhi re; mahelameM sarva utArIyA, dAsa dAsI diyAM tyAMhi re. - Asana azana vasanAdike, pUrI dharI aMtara, neha re; vaLI bhalAmaNa karI mitrane, bhUpasuta gaye nija geha re. bIje dina kamaLA kahe kuvaraneM, naItaTe gaye parabhAta re; gajazira caDhI tameM AvIyA, teNe same thaI suNo vAta re. vimaLasenA kahe mujha proM, e koNa gaja caDhI Aya re; 20 ca0 ca0 17. ca0 18. ca0 19.
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 ca0 20. ca0 2. ca0 22-- ca0 23. ca0 ca0 26. zrImAnuM vIravijayajI-dhamilakumAra. meM kahyuM dhamila teDavA, Ave tujhane jema rAya re. bhAgyano udaya kSaNamAM thathe, juo nija citta vicAra re; tujapara rAga bahulo dhare, jema jaga pariNIta nAra re. sA kahe vAta e mata karo, mArI AgaLa mAya re; kAgarUpa dumaka mujha dAsa che, teNe karI mAna posAya re. tuma ThakurAI dekhI karI, rIjhI nahIM e lavaleza re; bahulakane navi guNa dave, sazurUne upadeza re. dhanmila suNuM mana ciMtave, devavacane maLI nAra re; te paNa mujha vaza navi thaI, kIja kavaNa prakAra che. mana dharI jApa parameSTIne, karata nizi vasiya ekAMta re; divase bhojana karI mitrazuM, pata sAthe kraDita re. snAnatalAdika mardane, sarasa manoviMchata AhAra re; teNe karI rU5kAMti vadhI, huo kAmadeva avatAra re. divasa behetALI vahI gayA, svamAmAM deva kahe ema re; vimaLasenA tujha vaza haze, jAgatAM pragaTI prema re. khaMDa ethe sukha rasabharI, DhALa thI kaha sAra re; vIra kahe dharmathI pAmI, jagatamAM jaya jayakAra re. deharA, eka dina rAjakuMvara maLI, goSikazuM kare vAta; vimaLA dhammilanI nathI, nArI avarazuM jAta. bAla cAla navi dekhIye, nadI ehane vaza nAra; kArce bheLA vana jaI, lIje ehano pAra. sama saMpI sahune kahe, jaLakrIDAne heta; jamavuM. ramavuM vADIeM, Avajo nArI sameta. dhammila kamaLAne kahe, gaI caMpAmAM lAja; -gaNila hasaze vana jaLe, dekhatAM juvarAja suNI kamaLA vimaLA pratye, jaMpe tuM uparAMka ati tAryuM TI jaze, sAMdhatAM paDaze gAMTha. ca0 27... ca0 28.
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pa06 jainakAvyadehana. suMdara rUpe na racIye, mAcI guNane saMga paMDita prati niravahe, mUrakha raMga pataMga. DhALa 5 mI. (madhubiMdu same saMsAra, muMjhANuM mAhahatA--e dezI.) suNa vimaLa vimaLamati, gati tAhArI kihAM gaI; samajhAvI na samajhe kAMI, rejha pare thaI; pIyarameM tajI rAjadhAnI, javAnI jAgate; deI janma ucherI jeNa, rahyAM dila dAjhatuM. zIkha devI caturane sAra, na devI mUrakhAM; sugahInigrahI spI kIdha, nahIM guNa pArakhAM. tihAM paNa apajasane tAga, rahyo nahIM pAchaLe sukha levA nIkaLIyAM videza, rahyo kaleza AgaLuM khalavATa zire ravitApa, tapato nara gho; AvI beThe zItaLa tarU chAMha, koThaphaLe ha. zIkha 2. dAna mAna oSadha apamAna, suratIku chupADI Ayu dhana maMtra gharanuM chidra, kahiM na dekhADI; daiva rUThe dIe duHkha piTha, te sahevI sehalI; aNasamaju haThIlI nAra, zIkhavavI dehalI- zI 0 3. vAraMvAra ghaNuM zuM kahIeM, kaLA cosaTha bhaNI; paNa dIrgha najara nahIM kAMI, thaI nRpanaMdinI; bhati theDI ugherI chorI, cakerI sAMbhaLe; dhammilanuM vacana pramANa, karo tacha AmaLe. za0 - na maLe nara evo vara, saMsAre jevAM; tajI e vara avara kareza, jaze dina revatAM; raMgarasiyA bAhera raMga, caNoThI sama ghaNuM; nara uttama cUnA samAna, bIe raMga nahIM bhaNuM. zI5nAradakSa kaLA vijJAna, ratI guNe aTakaLe; tuja bhAgya udayathI eha, surasAnnidhya bhaLe;
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.--dhammilakumAra. kAMI lUMTAtUTa sUtra, sujANe sAMdhIe; pALa, paneAtI AMdhIye. vaLI pANI pehelI nisnehI durjana sAthe, raha nivArIye'; susanehI majjata sAya, prIti vadhArIye; [ nArI narane pAya, paDatI dekhIye; tuja vizma sahe e kheAla, tasa na uvekhIye. huM sA jaLa prIta, 5khI ratI kApha karakake saMga ke, jIva jaLacara paMDitane pAMDita khelake, mUkhe tehavAY prema, je jeTha cAhanA kalpatarUnI, je mera raDyA; tehane zI RNu mANuka rAya DA nAva kIja, sAyara sa MgrahyA; je svAratha pUrIyA; upagArIyA. rANAnI zI cAla, rAyaNane sahakAra, je cAhe te, vana krama vi dhummilane bharatArapaNe dAna dharmIvaDe jagavIra, yAze tethI adhika hAe jo parabhAte nRpadyuta sAtha, tume paNa tihAM jaine rUpa, nihALA nara tAM; icchAe vare vara anya, kruArIne vara bA; manamAnyA nathru gADha, ame jaIzuM amAre "jene dharanArI kunArI, nara nirdhana putra putra, e sarvane sutAM cheADI, na dUra jaI sie daza kAza, rUpovana kare sarajI jigAM; tame rahejo tihAM. deza, meTIyAM; bheTIyA; TukaDe; lavate pheMka vaNunu dekhI, tuM rIjhI ghaNI; pazu na karI parIkSA kAMhi, guru avaguNu taNI; nara meAheALA saravare; taravare : mUrakhAM; sArikhAM. kulakSaNa kusa ge rahie. mAnatI; zrIpati: phrIDAse; jaze. 500 zI 6. zI cha zI. T zI 9 zI. 10. zI. 11. zIva 12
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa0 jemakAvyadehana. zI. 13 A dhammila rAgI rUpa, dhIraja sura sArisa; devaratna die kaMThahAra, uDAve vAyaso. AvaLane phula vicAle, paDI 'caMpA kaLI: tima caturA kerI goTha, mUrakhazuM maLI; lAta paMDitanI vara mUrakha, hita nahu jANiyA; kaMI rUThA bhalA bhUpAla, taMThA nahIM vANiyA. je pahelI paraNIza te tuM, e padhArikA; deva vayaNe varaze eha, rAjakumArikA; ehathI adhike guNavaMta, purUSa jamamAM nahI; ApajIMdApaNuM tajI vatsa, ehane vara sahI. Apa cha vibudha nara paNa, viNasaMta dekhIoM tujha sarikhI sukomaLa nAra, zI gati lekhIe; vasudatA nArI IcchAvihArI dukha varI; vaLi zatrudamana nara rAya, Apa mati karI. mujha zIkha sudhArasa pIne, magaja he sadA; sukhane vilaso ehanI, sAtha karI mudA; khaMDa cethe paMcamI DhALa e, dhammila rAsanI; zubhavIra vivekanI vAta, pUraNa AzanI. zI. 15. za0 16 zIva 17. dAharA, thm nh vimaLasenA vinarthe vade, mA tujha vacana pramANa; tuM hitakara mujha janamanI, tujha sAthe mujha prANu. mujha mehalI tujhane javuM, bolavuM na ghaTe tujha; huM na rahuM khiNa vegaLI, jANe tuM hadayanuM gujha. je je vacana tameM kahyAM, te savi sAcAM mAya; eSadha vada kaTaka diye, regIne sukha thAya. paNa mujhane kahe te kathA, koNa vasudatA nAra; Apa mane kema duHkha lahaiM, kahe kamaLA adhikAra m y'h
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.smilakumAra. DhALa 6 ThThI. ( rAma bhaNe harI uThIe; athavA, bIjI azaraNa bhAvanA--e dezI. ) gAthApati ziradAra hai, ujjaiNI nagarI vase, nAme vasumitra suMdarU, dhanasarIne bharatAra re; beTI vasudattA sArI re, kanyA udAra re, AvyA nikAla re. vALyeA lagAra re; mUkI mAthAneA bhAra re, dhanavasu tAsa kumAra hai, dekhI 2bhAvatAra re, nAganI nAThI paikI pAtALa re, hajIya na ApamatI avaLA cale, na vaLe avaLA rAhunA cAra hai, caMdrane kare apakAra re, teNe tanu kRSNe apAra re. kAsamI nagarI cakI, dhanadeva sArthavAha ; vepAre tihAM AvIye, lAgyA prema athAha re, vasuddattAneA vivAha raeN, tezuM kIdheA utsAha re; leI nija ghara jAha re, mAtapitA vadhU cAha re. sukhasabhAga vilAsamAM, ketA kALa gamAya re; surasama na dana o thayA, trItte gabhaeN gavAya re; navame mAsa sahAya re, piyu paradeza sadhAya re, vasudattA vilakhAya re, mAta pitA citta lAya re; maLavAnu re. teNe same puravana utaryo, sAthe ujjaiNIye jAya re; vasudattA suNI saja thai, sAsu sasare! rekAya re, kaheA putrI kiDAM jAya re, ekalI pathe khIhAya re, tujha pati jaba ghara Aya re, tava citta karane sAhAya re. sasarAne vaLatuM kahe, muja pati zu karanAra re; Apa mate calI ekalI, na gaNI zIkha lagAra re; / suta sAthe vihAra re, sAtha gayeA kAza cAra re; bhulI 5 tha gamAra re, cAlI patha uAra re. te dina dhanadeva AvIyA, pUche mAyane vAta re, mana thAya 209 1. Apa0 20 A0 3. A 4. 0 5.
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ 518 . . jenakAvya dehana. : *, * sarva kahe vahu navi rahI, rAkhI paNa parabhAta re; pIDe haThIlI kujAta re, pIyarIyAM bhaNI jAta re; sAtha gayo leI rAta re, jANI bheLI na thAta re. A0 7. sAMbhaLI dhanadeva cAlI, tasa pagale anusAra re; aradhI rAtre te jaI maLyo, dekhI aTavI majhAra re; retA cAle kumAra re, vALI na vaLI te nAra re; suMdara vRkSa nihALa re, rAta vasyAM teNu vAra re. A0 8. vasudattA peTa vedanA, vyApI khamIya na jAya re; liMbAdika tarUpallave, bhArI paNa na samAya re; putrajanma tihAM thAya che, rAtri timira bharAya re; de suta nida gherAya re, na lahe jaLa taNuM hAya re; teNe navi zauca karAya re. A0 8. rUdhira gaMdha mRgamaMsa yuM, pAmI vAgha AvaMta re; laI gayA dhanadevane, sA tasa du:kheM revaMta re; lahI mUccha vilapata re, tama hRdaya bhaya brAMta re; teNe thaNa dUdha balata re, jame bAla maraMta re; ubhaya vige jalaMta re. A0 10. retI prabhAte de suta grahI, raNamAM cAlI te jAya re; vRSTi akALe tihAM thai, nadIe nIra bharAya re; dekhI vihala thAya che, eka suta utarI Aya re; te paNa tIre ThavAya re, bIjo levAne jAya re; laI jaLa utarAya re. A0 10. vicamAM zIlA tala khasI paDI, hAtha vachuTe te bALare; jaLa vege deya vahI gayAM, pApo naMdana kALa re; jaLa paDI mAta nihALa re, kaThe je Tha bALa re; nehuM nadIya vicALa re, paDI de te phALa re; maraNa lo tatakALa re. A0 12 jaLa vehe tArU eka lahI, vaLagI jIvita Aza re;
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhammilakumAra. de ghaDIe taTa utarI, beThI thaIye nirAza re; uDI gaI vanavAsa re, jhAlI taskareM tAma re; sihaguhapAla che pAsa re, leI gayA bhara Asa re. . A0 13, kAladaMDa senApati, bheTa karI cacha veza re; paTTarANa karI thApa, dekhI rUpa vizeSa re; bIjI rANI azeSa re, mukha navi jeve nareza re; karatI teha kaleza re, ciMte chida laheza re; te savi kAja kareza re. A0 14 varamAMtara eka suta thaye, varudattA sama rUpa re; tava nRpane kahe rANI, tume paDIyA rUpa kRpa re; teNe ame kahIeM zuM bhUpa re, dekho putra sarUpa re; - bhagave para nara gUpa re, narasama hoe sutarUpa re; pU priya karI dhUpa re. A0 15. -kAhADI khaDa dharI AgaLa, suta Atima parakhAya re; nija suna mukha zyAma ujaLu, bALa teja nakhamAya re; nayana adhara kara pAya re, tapanodaya kyuM jhagAya re; nija tanu dekhe vichAyare, ko duSTa te rAya re; putra haNyo I ghAya re. A0 16 vasudattA zira mUkIne, mArI netra prahAra re; bhila subhaTane ApI kahe, bAdha tarU pura bAra re; dekhe leka hajAra re, teNe jaI bAdhI te nAra re; pathe ramULa zALa re, pAse kavaNAdhAra re; pApane udaya vicAra re. A0 17. azaraNa dINa anAtha sA, tarachI bhukhI kagAla re; ehave bhAgya udayathakI, AvI utarI vizAla re; -sAthe sarovara pALa re, jAye ujeNIye hAla re, jetA tRNu kaTha hAra re, sA tarU bAMdhI nihALa re; 'cheDI lAvyA dayALa re. A0 18.
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ 512 jainakAvyadohana, A0 20. sAravAhane soMpatAM, svastha thaI teNu vAra re; puchI vAta dhIraja dIe, kahe navi bIhe lagAra re; tujha bAMdhava gharabAra re, tehavuM mujha ghara dhAra re; rahe suNI vasudattA nAra re, sArthavAha kare sAra re. A0 19. nAme sutratA sAdhavI, bahucelI parivAra re; jIvita svAmIne vAMdavA, sAthameM karata vihAra re; thaI tasa saMgati sAra re, suNI navatatva vicAra re; lahI saMsAra asAra re, sArtheza ANuM AdhAra re; lIdho saMjama bhAra re. gurUNI sAthe ujeNIeM, maLIyAM mA tAta bhAya re; vItaka vItyA te savi kahyAM, saNuM samakita pAya re; duguNe savega thAya re, tapa karatI nimAya re; aMye svarga sadhAya re, zrI jina dharma pasAya re. A0 21. cethe khaMDe re e kahI, chaThTho DhaLakatI DhALa re; zrI zubhavIranI vANI, amRtanI paranALa re; dhara zIkha rasALa re, ApamatipaNuM TALa re; IDI karmajaMjALa re, lahe zivasukha ujamALa re. A0 22. deharA, vAta suNI vimaLa kahe, vAta bhaNI ghaNI sAra; vaLI nRpa aridamaNa taNe, kaho bIjo adhikAra. tava jape kamaLA IsyuM, muja kehevAnI hevI zuM nirarthakatA bolavuM, tuja suNavAnI Teva. raviuda vana kelIe, je dhammila saha jAya; te e vAta suNAvIeN, kAja sakaLa siddha thAya. vasudeva hIDee kahyAM, suMdara de daSTAMta; samajhane samajhAvavAM, e che maMtra mahaMta. vaLatuM tava vimaLA vade, karazuM sarva prakAra tava kamaLA aridamaNane, kahe have adhikAra
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI---dhampilakumAra, 513 DhALa 7 mI, (jUo joo acarija ati bhaluM-e dezI). -Apa cha de chabIlA cha vare, to rAMka taNuM zI vAta ho; -trabAvatI nagarIne dhaNI, aridamana nAma vikhyAta che; ApamatI avaLe cale. tasa rANe satI prItimatI, prIyA sAthe prema athAha he, saha pakiliya tasa mitta che, dhaNuvaI nAmA sathavAha che. Apa eka bALaka dhanapatine ghare, mRta mAta pitAdika tAsa ho; khAI kiza kaMDanazALamAM vaye nAma ThagyuM kokAsa che. A0 3. -sajI jhAjha javanIpa vANIjuM, dhaNavaI sathavAhane putta he; dhanavasu nAmA jaladhi caDha, kekAsa sakhA saMjura che. A0 4. jaI javanadIpa taTa nAMgayAM; dina thaDe sudara vAya ho; bharI vastu taMbu tANIyA, kraya vikraya bahula thAya che. A0 5. rathakAra kalAnidhi te pure, bhaNe chAtra ghaNu tasa pAsa he; kaTha kavinaya karI zIkhata, tama pAsa jaI kAsa he. A0 ka. zIkhI sarva kaLA kaTha karmanI, kaLa saMce cale AkAza he; gurUmahera najara mati udyame, nahi dUra kaLAvidhi tAsa he. A0 7. zeTha sAthe gurU ANuM lahI, traMbAvatI pAchA Aya he; kekAsa rahyA ghare laIneM, ciMte AjIvikA upAya che. A 8. nRpa jANapaNuM karavA bhaNuM, kare kAkakapata te deya che; rAya zAla sukA agAzi, leI jAya na jANe keya ho. A0 9. khaLAM khetra taNuM dhana saMhare, kare chuM bArava rakhavALa he; gAya pUche maMtrIne e kisyuM, kahe maMtrI suNe bhUpALa ho. A0 10. kekAsa kaLAyatre hare, tava teDI kahe karo yaMta he; teNe nAva karyuM kaLa saMcanuM, deya besI gagana bhamaMta . A0 11, dina kete rANI vInave, nRpane muja icchA nAtha he; pUche kekAsane rAya te, Aja rANuM Avaze sAtha he. A 12kahe te na samAye jAhojamAM, doya nara viNa trIjo keya he !
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ 514 . jainakAvyadohane. ApaI de haThe kahe daMpatI, vAta jUDI kare zuM hoya che. A0 13. ema kahi daMpatI nA caDhayAM, tava bele tihAM kokAsa ho; AgaLa pastA pAmaze, eTalI che kaLA mujha pAsa ho. A0 14 hita zikha na mAnI rAye te, cAlyA gagane kaLasaMcAra che, keza sahasa gaye ati bhArathI, kIlikA bhaMga TuTA tAra he. A0 15. nAva paDiyuM sarovaramAM jaI, traNa jaNa nikaLiyA bAra he; pazcAttApa karI saMta, tihAM aridamana nRpa nAra che. A0 16. kekAsa bhaNe tava bhUpane, daya bese e taLAya che; upagaraNa yaMtra sajavA taNAM, leI AvuM huM eNe ThAya che. A0 17. pAse te salIpura saheramAM, go besArI kokAsa he . sUtradhAranI zAle bhAga, upagaraNa laghu gurUkhAsa he. A0 18. kahe te ratha rAyane sajaja karuM, teNe havaNuM navi devAya che; phikasa kahe huM sajaja karuM, kahi sajaja karI cakra caDhAya che. A0 19. kaLA dekhI sutAre oLakhyo, trabAvatIno kekAsa he; kahe be suMdara ghara jaI, adhikaraNa laI AvuM khAsa che. A0 2. besArI gayo darabArameM, kAkajaMdha narezara pAsa ho; tasa vayaNe teDAvI Adare, pUchatAM jaNave kekAsa he. A0 21. rAya rANI teDAvI te nRpe, kRpabaMdhikhANuM kIdha ho; rANI ane uramAM dharI, kahe kekAsane guNa lIdhA che. A0 22ama sutane sakhAvo tuma kaLA, viNarahasya zikhA teha ghoDA daya yaMtre sajja karI, sutane jaNa dhari neha che. A kokAsa su ni bhare, nRpanaMdana uDI deya ho; DhI a gagana cAlyA tise, kokAsa pUche kihAM soya che. A0 24. suta avara kahe daya uDIyA, kokAsa kahe thayuM zULa he, bharaze do bAMdhava tuma taNuM, navi jANe kaLanuM mULa che. A0 25 sUNI pa rUThe die kumara, vadha karavAne kAsa he, eka kuMvara vacanathI sAMbhaLI, kekArse raciye pAza ho; A0 2. cakayaMtra upara thaLI karI, besADyA kuMara vacagAla he;
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI-dhammilakumAra. 15 kahe zaMkhanAda karUM yadA, tava Theka khIlI vicAla he A0 27. kahI zakha pUrve suNI kuMvara te, khIlI ThekI vacameM jAma he; - tava gaganaeN save zalA prate, bhedANuM maraNa lahe tAma che. A0 28. subhaTe kekAmane mAri, rAmeM jANuM savi te vAta ; hA hA karato dharaNI DhaLyo, kAkajaMdha muo ApaghAta che. A0 29kArAgAre aridamaNa te, Apa cha de maraNa lahe tAma he; kamaLA kahe beTI sAMbhaLo, hitazIkha na mAnI jAma che. A0 30. khaMDa cethe Apa mati tajI, suNatAM e sAtamI DhALa ho, zubhavIra kahe chetA ghare, nitya hojo bhagaLamALa che. A0 31 deharA, ema kamaLA vathANuM suNI, harakhI vimaLA nAra; dhammilaneM varavA bhaNuM, ArSe thaI huriyA dhammilane kamaLA kahe, saphaLa thaI tuja Aza; vimaLA varaze premathI, nihejo ghara vAsa. suNuM pammila harakhe ghaNuM, citavate dhari neha, gurUdaMzata vratamaMtrane, mahimA atula aDe. sAmagrI savi meLavI, tehi ja raNamAMhI, gAMdharva karI paraNIyAM, behu ja dhari ucchahi. raya vItI sukha bhare, raviudaye parabhAta, kamaLA vimaLA kuMvarazuM, jinaghara vadana jAta. prabhusAkhe kamaLA grahI, vimaLA dakSiNa hAtha, deI kuvara dAhiNa kare, kahe dharI meM tuma sAtha. jIvaMtAM mujha putrIneM, navi deze kSaNa che; je paNa paraNo nava navI, paNa dharajo neha, acchakArI eha che, zivariAra kuTilA gaMga, paNa nihevu nAtha, rAkhe heTA raMga. sasare khAre jalanidhi, bAMdhava cakalaMka, capaLA kamaLA kezave, lacchI karI dhari aka
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa jainakAvyadrAna. prabhunajare preyasI taNeA, sAsu vayAM zira dharI, kamaLA vimaLAne sajI, zALa bhalA zaNagAra; mAta sutA ratha mesina, pAhAtAM vanahamajhAra. grahiM kara kuMvara sasneha, AvatA nija ge. 10. 11. DhALa 8 mI. (sutArInA beTA tuMne vinavu re lA, mAre garabe mADavaDI lAva o, ramatAM aMgaThaMDI visarI re le--e dezI. ) 3. 4. ratha esIne" rANIyeA nIkaLI re leA, jIvarAjane dharI zagAra ne; mevA mIThAi phaLa zira thALazuM ? lA, dAsa dAsI taNe parivAra je. rasa krIDA rase` rasiyA dhaNA re lA, teNe vasiyA vikhama saMsAra ; je kasiyA seTI nAnI girA re le, te vasiyA mukti darabAra e. rasa0 2. mitra varga taNI ramaNI ghaNI re lA, vanakelie' bheLI thAya jo; jANuM khecarI matarI utarI re leA, rame bhUcarIrUpa anAya zve. 20 pache" kammila gASTika sAtharA re lA, AvyA khAge tihAM jIvarAja jo; hAma ThAma tataLa saThavIre lA, haya hAthI subhaTa tha sAja jo. 20 racyA maMDapa zItaLa chAyamAM re leA, jaLa chAMTI bhUtaLa zuci kIdha o; paMcavaNIM bichANAM pAthayAM re leA, caMdRrUA gagana taLa dI jo. 20 rasaraMga bhare' sahu utayA re leA, AvI beThAM te maMDapa heTha jo; gIta gAna tAna rasarIjhamAM re lA, kare dhammilazuM sahu geATha jo. 20 eNe avasara bhAjana maMDape... re lA; khanI rasavatI khAle suAra jo; tava beThA Asana dharI ma'Dape re lA, nija geha vibhava anusAra je. 20 cUma caMdana dhUpa ghaTA cale re leA, jIvarAja dhammila doya pAsa ne; maNiratna kanakabhAjana diye re leA, jaLa kaLaza kusuma dharI vAsa zve. 20 rANI sAthe vimaLasenA maLI re lA, dAya pIrasatAM dharI prema ; priyA mitra taNI pkhA kare re leA, kamaLasenA hukama bhara sIma jo. 20 karI bhAjana tALa khIDiyA re lA, khAye beThA te maMDape jAya jo; peAtapAtAnA piyune Asane re leA, esI nAriye jamaNu jamAya jo. 2010. eDI vimaLA dhambilane Asane re leA, jIvarAja priyA paNu tema jo; 7. 8. 1. 2.
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhammilakumAra, 517 mana gamate jamate ramate thake re lo, sahu dharatI paraspara prema che. ra0 11. mukha taLa maMDapa jAvatI re lo, ghaDI cAra karI vizarAma jo; savi daMpatI dila bhara dIpatAM re le, jaLakrIDA kare sara ThAma je. ra0 12. tihAM dhammila vimaLA khelatAM re lo, jema revA kareNunAtha jo; joI daMpatI sahu zasA kare re lo, kaLAvaMta vicikSaNa sAtha je. ra0 13. karI dharma dhamila nara upano re lo, jeNe pAmI e vimaLA nAra je; zrama saphaLa thayo dhAtA taNe re lo, karI jeDa jugati kiratAra je. 20 14. haragArI zacI madhavA jilI re lo, nizi caMdra ratipati kAma je; hari kamaLA haLI maLI revatI re le, jesI joDa sItA ne rAma je. ra0 15. sarevarathI nIkaLIyAM te savi re , mAMDavIme hiDoLA khATa je; jaI beThAM jugala juvatI sahI re lo, jUe rasabhara vezyA nATa je. 20 16. eka najara dhammila vimaLA bhaNuM relo,bIjI najare tenATakazALa; paNa jotAM tRpti navi ke lahere le, muni deya guNe bahu kALa je. ra0 17. karI zaMkA ne kaMkhA vegaLI re le, hAya samaketi ujvala vAsa jo; tema goSTila dilamazaMkA TaLI re lo, dekhI dhanmila vimaLA pAsa je. ra0 18. have nATaka pUrNatA thaye re le, kare vimaLA te lAkha pasAya je; jagadAtAnA hoya vadhAmaNuM re lo, pAtra leka dhammila guNa gAya che. 20 18. sajI asavArI savi nagarI bhaNI re le, caDhayA hastI dhammilanRpanaMda ; ravi rAte thayo gayo vArUNI re lo, ghara AvyA sahu ANaMda je. ra0 20. khaDa cothe catura meLA taNI re lo; kahI AThamI DhALa rasALa je; -zubhavIra kuvara vimaLA maLI re la, rame suMdara bhega vizALa je. ra0 21. deharA, sukha bhegavatAM svarganAM, vimaLA dhammila saMga; rati sukha nRpa te lahI ghaNuM, vikasyAM aMga upAMga. prema bhare prItama priyA, raNu kSaNabhara jAya; deva duga dukanI pare, mukhamAM kALa gamAya. * eka dina ratisukha sadhioM, risANI piyu mAtha; na die bela manAvatAM, taracheDe vaLI hAtha.
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ 518 jenakAvyadohana. tava hasatAM dharmila kahe, na ghaTe tujhane eha; . kaMta kaTuka vayaNe kahe, jANe pramadA neha. ramaNanI sAthuM rUSaNuM, na kare nipuNa nAra; namaNI khamaNuM bahu guNI, sukha deve bharatAravasatatilakA eka jaganArI guNabhaMDAra; kadIya na dIThI rUSaNe, mujha rUThe dhare yAra. vayaNa apUrava sAMbhaLI, lAgyuM baLatAM bANa; sarva sahe paNa nArIye, na sahe zokaya vakhANa. adhara DasaMtI krodhabhara, kezathI kusuma uchALa; nAkhe . mekhalA, mudrA nera hAra rakta azoka kamaLa daLe, tulya caraNa sukumAla; pAyale dhammila haNI, vacana vade IraSyAla. vasaMtatilakA dila vasI, jAo vase tasa geha; kahe vimaLA te vallabhA, sAce jAsa saneha nArI vacana IraSyA taNuM, sAMbhaLI hasata vadana; kuMvara gharethI nIkaLyA, ravi udaye pracchana. DhALa 9 mI. (anihAMre vAlhojI vAe che vAMsaLI re--e dezI.) anihAMre svAratha mIThe saMsAramAM re, savi svArathi saMsAra; mAtA vallabha bALane re, vana vallabha nara nAra. svAratha0 1. anihAMre dhammila cAlya khede bharyo re, pite juvarAjane geha, bhejana veLA bheLA jamI re, citta ciMte vimaLA neha. svA 2. anihAMre citta vizrAmeM vanameM gaye re, tihAM dIThA muni abhirAma, bhava aTavImAM karameM tathA re, te prANune vizarAma. svA. 3. anihAMre mRtasAgara surI naMdIne re, beThe dhamila kumAra; tava dITha tihAM dIpatA re, nava dIkSita de aNagAra. svA0 4. anihAMre dhammila pUche che kAraNe re, vana vaya dikSA jega; aIsyanANI kahe sAMbhaLo re, eNe bheganeM jANyo roga. svA0 5.
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--mmilakumAra. narakAvAsa, nihAMre nayara kuzasthalamAM vase re, eka nagama madana che nAma; caDA pracaMDA, tasa nArIye re, jismu nAma tirtheA pariNAma. svA0 anihAMre jogI jabaiMgaNI sevatAM re, lahI vidyA ne bahu mata, kaleza kare krodhe bharI re, teNe dukhIyeA te atyaMta anihAMre paradezAMtara kArAdhare re, vaLI paNa doya nArIneA nAhaleA re, vi pAme anihAMre jhadhaDA jhATAthI ubhagA re, pura pAsa gAme to ghare, rAkhIne re, ekAMtara anihAMre eka dina kAika kAraNe re, dina dAya pracaMDA dhAma; vAse vasIne trIje dine re, caDA sukha dharavAma. de nadIya kinAra, vidharsa vAra. dharAve jAma. re, dekhI krarya thai zyAma; mana te pAA nAThe tAma anihAMre caDA cokhA chaDatI thakI mUzala maMtrIne nAMkhatI re, anihAMre mUzala nAga rUpe' dhasyuM re, bhayabhIta nadI utarAya, peTThA pracaMDA ghara ApaDe re, tihAM pUThe pannaga Aya. anihAMre vacce vyAlane chetarI re, zeTha AvyeA pracaMDA pAsa; sA tanu snAna pIThI re re, tihAM zeTha bhaNe bharasAsa. anihAre vAta karatAM ahiM pekhIyA re, tava sA tanumaila utAra; nAkhI AMtta karI maMtrazuM re, thayA nakula anihAMre . madana te svastha thai tasa dhare re, rahyA rAtri uThI parabhAta, rehetAM hAya dhAta. daivagata jo doya, paNa rAkhaNahArA kAya. svA0 16. rAkSasI do paraveza; cite deya kulakSaNa nArIyeA re, eka dina anihAMre eka bhaye eka rAkhIye re, kopI te! zaraNu maraNu taNu re, navi aniDAMre Rddhi ghaNI muja maMdire re, paNa chaDI javuM, mujane Tere, A bhava nihAre ciMtavI madana calyA dezAMtare re, dhanarAAra sAra sahu lIdha, dina kete purasa'kAzane re, vanamAM utArA kIdha, svA0 18. nihAre te puravAsI Avye tihAM re, zeTha bhAnudatta ucharaMga; pUche madana bhale tame AvIyA re, che ema kuzaLa tuma aMga. svA0 19. rahIzuM. paradeza. svA. 17 marc ayak saya m svA svA svA 519 19, <. 2. svA0 10. svA0 11. svA0 12. svA0 13. DDIne vidAra. svA0 14. svA0 15.
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 - jainakAvyadehana, anihare mujha maMdira pAvana kare re, taba ciMte madana manamAMhI, nAma zuM jANe e mAharUM re, gaye vismita tasa ghara jyAMhI. svA. 20. anihore snAna neM bhajana kIdhAM pachI re,kahe zeTha madana suNa kAja; vidyalatA mujha aMgajA re, tame paraNuM vadhAre lAja. svA0 21. anihAMre zI oLakhANe kanyA diyo re, kahe mayaNalIye mujha nAma; cau suta upara IcchatAM re, bhaNe zeTha huI guNa dhAma. svA. 22. anihAMre varaciMtAye mujhane kahe re, AvI kuLadevI rAta; madana azaka tara taLe re, besaze AvI prabhAta. svA. 23. anihAMre teDI sutA paraNava re, jANuM teNe nAma kuLa jAta; kahI paraNAvI zubha vAsare re, vAsa bhuvane vase sukhazAta. svA. 24. anihare pUrava duHkha visArI re, dhare vidyullatANuM prema, paDhama suvaDa ugarI re, rAtI saMga na choDe jema. svA. 25. anihAMre vaSAkALe ghana gAjate re, varasate mUzaladhAra; ghara ghara pasI jue vIjaLI, retI vIrahiNI nAra. svA. 26anihAMre vidyullatANuM zayAga re, nizi dIpa arIsA jeta; nAri vijogI pAse raheM re, tasa bALaka bhUkhuM rAta. svA27. anihera nAtha gaye tuM dezAve re, nAvyo A vaSakALa; nayaNAM neva gharamAM jhare re, dhananIThuM re bALa. svA0 28. anihAMre retI vijogI vayaNa suNI re, duHkha vyApe madanane ceta; caMDA pracaMDA ghaNuM sAMbharI re, AMsu bharANAM neta. svA. 29. anihAMre vizuddhatA nibaMdhathI re, pUrNatAM bole te; zuM karatI haze bApaDI re, mujha viNa deya ekalI geha. svA. 30. anihAMre jo tuM rajA mujhane dIye re, te jaI AvuM eka vAra; sAMbhaLI sA citta ciMtave re, mujhathI adhikI doya nAra. svA0 31. anihAMre prema lagyo tihAM ehane re, mujha sAthe bAhya saneha; varSo vItye jA tumeM re, manameLe belI teha. svA0 32. anihAMre varSAkALa vItI gayo re, javA madana ye haziyAra; vidyutatA kahe nAthajI re, kema rahizuM ame saMsAra svA. 33.
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI - milakumAra. 521 anihAMre madana vade ame AvazuM re, dina gheDe nahIM tujha hoDa, kala aneke bhamaro bhame re, paNa bese bhAlati choDa. svA0 34 anihAMre sA kahe vehelA piyu Ava re, kahI maMtrI karI dIdha; laI gathe eka gAmaDe re, jaLa ThAma visAmo kIdha. svA. kapa. anihAMre bhejana veLA saMbhArato re, keI Ave atithi AhI, deI dAna bhajana karUM re, ema dhyAye madana mana mAMhI. svA36anihAMre tapasI tApasa dekhIne re, bhaktibhara dIdha karaMbha; sarovara tIre tApasa jaI re, jaba khAve svAda acabha. svA0 37. anihAMre madana sarovara nAhIne re, beThe khAvAne jAma, kavala lIe eka hAthamAM re, tihAM chINe hAlI nAma. svA38 anihAMre chaDI bhejana uDIyo re, tava tapasI thaye ajarUpa; upagaraNa paDayAM bhUtaLe re, mana ciMte madana dharI cUpa. svA. 38. anihAMre jeu e kihAM jAya che re, thayA chAganI pUThe madana, cAlyo gaye vighalatA ghare re, zeTha jeve rahIya pracchana. svA. 40. anihAre deI kapATa ne kuTIyo re, kahe te tujha mAtA doya; saMbhArIne mujhane tajI re, koNa zaraNa IhAM tujha heya. svA41. anihAMre lake maLIne meLAvIyo re, sakhI vayaNe matrI nIra, choTe tApasa thaI kahe re, karaMbhathI chAga zarIra. svA42. anihAMre madana te nAThe dekhI karI re, rAtre daza jojana jAya; hite hasatIpura parisare re, jeI jina ghara ANaMda thAya. svA. 43. anihAre cothe khaDe pUraNa thaI re, DhALa navamI caDhate raMga; vIra kahe dhanya te narA re, jeNe me mahilA saga. svA. 44. deharA, jaI madane jina vaMdIyA, zrI marU devAna da; bhavadava tApa za tihAM, dekhI prabhu mukha caMda. naIgama eka eNe avasare, dhanada samo dhanavaMta; te jina madira AvI, vadana namana karaMta, raMga maMDapameM AvIye, beThe karIya praNAma,
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ para jainakAvyadehane. pUche zuM duHkha madanane, dekhI vadana virAma. * * madana zeTha mukha sAMbhaLI, mULathakI savi vAta; te kahe muja duHkha AgaLuM, tuma duHkha te keNuM mAta. madana vade mujhane kahe, kema tuma duHkha apAra; gajajana jANuM te kahe, nija vItya adhikAra DhALa 10 mI. ( kAmaNagAre e phakaDe re-e dezI ) kAmaNagArI e , kAmanI re, kAmaNanI karanAra; sarajayaMtA svAratha saryA re, viSa detI bharatAra. kAmaNa rAjA cadane kUkaDe re, vIramatI gharanAra; yullaNa cakrI suta mAravA re, karatI jaMtu karanAra. kA. duHkhanI vAta na kIjIye re, paNa sAdharmika pAsa; kahetAM hAMsI na pAmIeM re, vaLI have duHkha nAza. kA 3. zeTha hasaMtIpuramAM vase re, dhanapati dhanada samoya; lakSmIvatI tehanI priyA re, nadana che tasa deya. dhanasAra ne dhanadeva che re, paraNyA daya kumAra; mAtA pitA maraNe gayAM re, kaleza kare doya nAra. dhana vaheMcIne jUdA thayA re, paNa laghu baMdhava nAra; kRDa kalakI naMbeM tajI re, na dIye sukha bharatAra. bAMdhava mehoTo paraNAvate re, dhanadevane laghu nAra; te paNa saMga tehavI re, nahIM tasa sukha lagAra. nArI caritra jue ekadA re, zIta javara matsyageha; te rAtre doya nArIye re, DhAMko vaccuM teha. sajaja thaI deya nIkaLI re, caDhI ghara vana sahakAra; maMtra vidhi maraNuM kare re, uDI tadA bharatAra-cUa tarU mULe vasaeN karI re, nija tanu bAMdhIyuM jAma; gaganeM calI tarU utaryo re, raNadIva vana ThAma. kA0 10. dhanadeva gupta pUThe vaze re, ratnapurve calI nAra; kA kA ka0i . kAle kA0 8.
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI smilakumAra. -zrIpu jazeTha dhara kanyakA re, zrImatI AMdhatra cAra. vasudatta zrImuta paraNatA re, te nava Acchava thAya; vADe jue mehu jI re, dhanadeva cArIye ThAma. tAraNu AvI vara utaryAM re, pazu koi daivavazeNu; khatuM tAraNa truTI paDayuM re, bharaNu gayeA vara teNu. vasudatta rIte nija ghara gayA re, zrIpu Mja citA na mAya; kuLadevI vacane karI re, dhanadetra tilaka bheNu; vara va mehu zaNagArIne re, nATakazAla samaheAcchave re, ubhI jove do nArIyA re, heTI kahe suNa e vara ApaNa varasame re, dIse che mujha neNu, mAhATI kahe jaga e samA re, je nara te tujha kuMta, tulya rUpe nara nArIyA re, sa sAre bahu hata. te zIta vare pIDiyA re, keNI rIte Ave AMhI; vAta karatI vege vaLI re, jue kaiAtuka puramAMhI. dhanadeva vAsabhuvana jai re, cita capaLa atirekha; zrImatI cIre' kesara rase re, lakhIyA zaleka te eka. tathAhi // kahatIkaratnapuraM / kanabhomaMDalayutazrutaH // dhanapatisutadhanadevo / bhAvivazAtsukhIkRte bhUta || 1 // kA S dharAya. cerIe pherA pharAya; magaLa dhavaLa gavAya. nikaLIye masaluM karI , AvyA jihAM sahakAra; tAma caDhI ya nArIyA re, dhanadeva pUrva prakAra. cUtatar gagane calyA re, jai mUkyA mULa ThAma; dhanadeva AvI teA dhare re, te paNa AvI dhAma. satI dAya nidrA bhare re, jAgI vaibhAte sAtha; ciMtA ujAgare UdhatAM re, ka Nu dvArA hAtha. dekhI nAhAnI kahe behenaDI re, mujha navi mAnyuM vacana; tuma pati rAtre tihAM paraNIyA re, kaMkaNa hAtha paccha. joSa joI kar3e tAhara re, vayaNu je mAnata tyAMhI; $10 kA kA phA phA kA kA kA kA kA kA kA vara 11. 1 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 12. 20. 21. 22. 23.
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ kA. kA. 524 jenakAvyadehana. te jaladhimAM nAMkhI pare re, deya rahata sukhamAMhi. ma dharIza bIka e rAMkanI re. ema kahI bAMdhe pAya; dora maMtrI nija hAthazuM re, dhanadeva pipaTa thAya. paMjara ghAlI tALuM dIyuM re, jaba chamakAre zAka; kha leI zukane kahe re, tujhane haNuM karUM pAka. ema vayaNe suNI dhrujate re, retAM nigame kALa; have zrIpuMja gaSate re, na jaDI jamAI bhALa. zrImatI AMsu cIre luhe re, vAMcI akSara tAma; ciMtA te kahe tAtane re, gaye hasaMtI gAma. vAMcI zloka zeThane re, bhAMgyo cittaza; sAgaradana vANija tadA re, jAya hasaMtI niveza. hAra dei eka ranano re, vAta suNAvI tAsa; jaI jamAI ApIne re, teDI lAve ama pAsa. zeTha sAgaradatta nA caDhayo re, gaye hasaMtI gAma; - hAra diyo deya nArIne re, zeTha dIThA na tAma. pUche thake be nArI kahe re, zeTha gayA paradeza; bArebAra tihAM Avaze re, dharazo na citta kaleza. paNa amane ema kahI gayA re, ranapurIthI keya; Ave te zuka Apaje re, zrImatI khelana ya. sAMbhaLI paMjara laI cale re, deve zrImatI hAtha; vAta suNa zuka hulAvatI re, jANe maLIye nAtha eka dina dere dekhI karI re, baMdhana choDe tAma; vismaya pAmyA sAjana saha re, dhanadeva pragaTa jAma. sasaro rAkhe anya madire re, daMpatI sukha vilasaMta; dina kete tAta maraNa gaye re, zrImatI tAma vadaMta. nagarA nAme oLakhAvatAM re, tuma guNavaMtane loka; ama sasarA ghara jaI rahuM re, te mujha thAya azaka. kahe dhanadeva suNaje priyA re, bhAjInA chamakAra; kA. kA. kA. kA kAva 34. kA. kAva 36. kA0 37
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhammilakumAra. hajIya lage navi visare re, sA kahe kema chamakAra. kA. 38. katamukhe savi sAMbhaLI re, hasIya kahe sA nAra; pUrvapriyA muja AgaLe re, rAMka taNe avatAra. kA. zrImatI Agrahe jhAhAje caDhI re, utarIyA nija gAma, sanmukha sajana ocharve re, AvI vasyA nija dhAma. kA. deya jaNa mana ciMtave re, visariyo chamakAra; vaLI Avya rasa cAkhavA re, navala va6bharatAra. kA. 41. Asana maMtro besArIne re, paga ghave ladhu nAra; chA maMtrI jaLa chAMTatI re, AMgaNe pharate bAra. kA te jaLapUra nAsA lage re, jaba Do dhanadeva; zrImatI tAma bhatre karI re, zoSI lIe tatakheva. zrImatI pAye paDI behu jaNI re, zeTha juve thaI thIra; cothe khaDe dazamI bhalI re, DhALa kahe zubhavIra. kA. 44. deza, te dekhI vismaya lahI, zreSThI cite cita; bhayAraNamAMthI ugaryo, te vaLI AgaLa bhIta. daivadazAthI zrImatI, je kopI koi vAra; vihuM nArI viNa tribhuvaneM, nahIM kaI rAkhaNahAra. navi rahevuM mujhane ghaTe, eka dina jIvita hANa; bhayasthAnaka te varajavuM, bole catura sujANa. ema ciMtI pura bAraNe, nAThe te tatakheva, jina vadI tamane maLI, A beThe dhanadeva muni kahe eNe avasara ame, teNe vana vasiyo rAta, bharAge pUriyA, AvI namI kahe vAta. ama upadeza suNa karI, behu jaNe dikSA lIdha, vicaratAM hAM AviyA, dare bhaya savi kIdha. te nisuNuM pammila kahe, diye dikSA muja Aja; bhoga karama phaLa tujha ghaNuM, nahIM vrata kahe munirAja. tava muni vadI uThI, jaba thayA pachima jAma; puramAM rAjapathai gayo, tihAM dIThuM suradhAma.
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ 526 kanakAvyadohana, , ; DhALa 11 mI. (keI lo parvata dhaMdhalo re lo-e dezI ) rAjamAraga pAse bhale re lo, dIThe nAgavihAra re; catura nara0 dhUpaghaTA gagane calI re lo, dIpakamALa hajAra re. catura nara0 1. puNya kare jaga prANuyA re lo, kAraNa paMcamAM siddha re; ca0 mana gamatA meLA maLe re , dhamila jema phaLa lIdha re. ca0 puNya0 . vismita nayane vilekine re le, pihita arka kapATa re; ca0 dvAra ughADI maMdire re lo, peThe taya ucATa re. ca0 50 3. nAgadeva zeThe namI re lo, kare bahula vicAra re; ca0 teNe ame pUjApa grahI re le, suMdara sakhI parivAra re. ca0 putra 4. jevana vaya jasa jAgatI re le, lAgate aMge kAma re, ca0 daya priyAthI ubho re lo, vasiyo lahI vara ThAma re. ca0 putra rUpe jayaMtA tAvikhI re le, AvI kumArI eka re; 20 dhita caraNa kara mukha jaLe re lo, peThI caitya viveka re. ca0 50 6. nAgadeva pUcha karI re , kahe thAo nAtha prasanna re; ca0 nAga bhaNe vatsa tujha ha re , vachita vara kayapurna re. co putra che. sAMbhaLI uThI sasaMbhrameM re lo, dIThe tAma kumAra re; ca0 rUpe raMgANI cetanA re , kAmadeva avatAra re. ca0 putra 8. teNe paNa dIThI dilabhare re lo, navajobana vanazALa re; ca0 nAtana tuga payodharA re lo, adhara arUNuM paravALa re. ca0 putra 8. nIla kamaLadaLa locanA re la, zazi mukha surabhi vAsa re; jAsa kaLA saTha lahI re lo, viyati vidhu abhyAsa re. ca0 putra phUla khare mukha bolatAM re le, pUchatI kuMvarane teha re; ca0 kuzAgrapurathI AviyA re lo, dhamila kahe tuma neha re. ca0 putra 11sAMbhaLI sA vismaya lahI re lo, adhomukha jotI jAya re; ca0 lajavANu vAma pagataNe re lo, aMgUThe bhUmi khaNaya re. ca0 50 12pasmila kahe suNa suMdarI re lo, tuM ke kima IhAM AyA re; ca0 madhura vayaNa nehe bharI re lo, theya nipuNa uzcarAya re. ca0 13 sAthaMza nAgavasu hAM re lo, nAgasenAne kaMta re; cava ca0
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.-smilakumAra. abaLAnA nAgadeva bhakti thayeA re leA, paNa icchA te upare re leA, dramahAcchava pUrNimA re leA, nAgadeva sevAthakI re leA, thApe harSa maheAcchave re leA, jaikhana vaya janakAdika re lA, sAcI sAvanamudrikA re leA, kAca guNa lakSaNa naiyA vinA re leA,bhuccha jAe janmAre jharaDAM re leA, teNe kAraNa sevA kare leA, nAgadevanI kara joDI karU vinati re leA, icchA var dharI vachA Aja pUNu karI relA, deve sujha bhAgye tume AviyA re leA, dIThA sukha bhara besA chaThThAM kane re leA, ema kahI pUrNa maneratha vAratA re lA, mAyane kahe sajjana varga vi harikhayA re leA, nAgadeva ghara teDI samahAcchave re leA, lIdhuM lagana te cArIe pherA pheravI 2 le!, vAsa bhuvana sukhame vase relA, ceAthe khaDe pUrNa thai re le, e thaiya guNu rAta re. dIdhu kanyAdAna re; zeTha mAna sanmAna re. agIyAramI DhALa re; zrI zubhavIra kuMvara iMDAM re leA, bhAgave bhega vizALa re. nAgadatta suta naMdanI cadanI vache jema maNu putro hui nAgadattA mujha varanI ciMtA rAta re; jAta re. guNadhAma re; nAma re. thAya re; tihAM na maLe jaI sata re. pu0 14. jaDAya re. bharatAra re; avatAra re. bharapUra re. cAlI teha re; dhara nitta re; citta rU. hajUra re; geha re. jAta re; dAharA. aNe avasara te nagarane, nAma kapila bhUpALa, tasa kumarI kapilA satI, jaivana rUpa rasALa. nAgadattAjI tehane, varate khibhAva; dhangila varIyA sAMbhaLI, karatI citta nAva. sakhIye varyAM vara, mAhure varavA e niradhAra, sahiyar prema mA rahe, bhArDa pakhI samAra ema citI kahe rAyane, mujha icchAvara heta, 20 ca. pu0 15. 20 2 pu0 16. 20 527 1 ca. pu0 17. 20 ca pu0 18. 20 20 pu0 19. 20 ca. pu0 20. # 20 20 pu0 21. 20 1 20 pu0,22. 20 1, ca pu0 23. 20 20 pu0 24. 2. w 3.
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ 528 jenakAvyadehana. maMDapa raci svayaMvarA, rAjakuMvara sakata. 4. ema nisuNI tatakSaNa kiyo, maMDapa sovana thaMbha; thaMbha thaMbha maNi pUtaLI, karatI nATAraMbha. maMcaka ati maMcaka taNI, bAMdhI zreNI vizALa jema besI bahulA jue, nava rasa nATakazALa. DhALa 12 mI, (bharatane pArTI bhUpati re, siddhi vaya eNe hAya, salUNa-e dezI ) data ThavI nRpa teDiyA re, AvyA kSatri kumAra: salUNA, UtarIA caMpAvane re, sainya subhaTa vistAra. sa. 1 puNya udaya prANI kahe re, vaMchita sakaLa samRddhi, satra puNya viNuM jharatA re, dekhI paranI addhi. sa. puNya 2. maMtrI zeTha sArthavAhanA re, maLIyA putra aneka, satra azana vasana nRpa tRNujaLe re, sAcave sakaLa viveka. sa. pu. 3. nayare paDa9 vajAvatA re, ibhya zeTha sArtheza, sa) naMdana sAtha svayaMvare re, Ava dharI zubha veza. sa. putra maMDape maLIyA te save re, beThA besaNu ThAya; sa. naMdanavanameM devatA re, maLIyA moja savAya. sa. pu. 5 dhammila paNa AvI tihAM re, rAjakuMvaranI pAsa; satra bhAna lahI juvarAjanuM re, beThA mana ullAsa. sa. rAya kapilanI AgaLe re, gAyana gAve gIta; sa0 vara vadhune nATake re, rAga raMga rasa rIta. sa. pu eNe avasara nRpanaMdanI re, caMdana sahi parivAra satra besI sukhAsana pAlakhI re, zeLa dharI zaNagAra. sa. pu. utarI azvithI ujaLI re, vijaLI kyuM jhaLakAra; satra varamALA karamAM dharI re, paMkhA sakhI kara dhAra. sa. putra che. rAmakALe kumarI mukheM re, nayaNe jue nara dakSa; satra dhanurveda bANAvaLI re, sAMdhe jema dagalakSa. sa. pu. 10, paNa kumarI citta vedhIyuM re, nAgadattA bharatAra, saTa vatu jagata madhurI ghaNI re, paNa citta rUci yAra. sa. pu. 11
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra para nayana kaTAkSe behu jaNAM re, vedhANa teNe ThAya; sa -vadhatA lahe vedhakI re, ghAyala jANe ghAya. sa. pu. 12. have pratihArI varNave re, sAMbhaLa rAjakumAra, sa. pUrava dezane rAjiyo re, nArI vANurasi sAra. sa. pu13. -nAmeM mRgadhvaja eha che re, sainya Rddhi bahu geha; satra paraNuM priyA che pAMcaze re, suMdara lakSaNa deha. sa. pu. 14. kumarI kahe kAMtA ghaNI re, nahIM sukhI calI agra; satra vaga kaliMga taNo dhaNI re, jasa ghara Rddhi samagra. sa0 putra jayasiMha nRpa nepALane re, kastUrI jama deza; sa. ema batrIsara zeThane re, varaNaviyA savizeSa. sa. pu. 16. te savi heLaviyA teNe re, vaya rU5 dezanA doSa; sa varNavatAM dila hasatuM re, haLavatA mana repa. sapu. 17. vaLI pratihArI bAlatI re, e nara guNa bhaMDAra; ca0 bhAgya kaLA rUpe vaDe re, mujha sakhIne bharatAra. sa. pu. mane gamatuM vaide kahyuM re, jANuM have varamALa; satra vyaMtara devI devatA re, vRSTi kusuma ujamALa. sapu19, te dekhI nRpa kepiyA re, uThayA kha dharI hAtha; satra eka zaMga khaDvI pare re, tha deva sahu sAtha. sa. putra -kapilarAya vacane karI re, choDe dhammila tyAMhi; satra maMgaLa vAjAM vAjatAM re, jana varga uchAhI. sa. purA 21 ghara teDI samAccha re, paraNAve dharI heta; satra haya gaya ratha bhaTa bhUSaNa re, gAma ghaNuM vara deta. sa. purara. the khaDe eNuM pere re, belI bAramI DhALa; satra zrI zubhavIra kuvara taNuM re, pasavuM puNya vizALa. sa. purA 23. deharA, nAgadattAne nija ghare, teDe nRpa sasaneha; dhammila harSa jamaNa jame, narapati samarA geha, nava paraNita bahu nArIzu, vilase prema apAra; paNa vimaLA rAge jaDI, vimaratI na lagAra.
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1ra0 jainakAvyadohana, sAtamI e brahmadara gaye, kurumati kurUtIkAra; chaThThI kurUmatI rAgazuM, brahmadatta vacana uccAra. pUrva priyA kanakAvatI, vasudevane paraNAya; nara durgadhane avagaNI, dhanada ihAM utarAya. bAvIza keDADI ne, paMcAzI lakha koDa: keDI sahasa igasattarI, cImaya aDavisa keDa. saga vana lakha caudaza sahasa, deya asII nAra; eka bha paTTarANI, haiye harI avatAra. eka rIsAve tehamAM, zakra manAvA jAya, teha manAye sukha gaNe, durjaya rAga kahAya. vimaLA paNa rAge naDI, paDI virahAnaLa kuMDa; kaMta vihohI nArI, jagatameM dukha bhramaMDa. DhALa 13 mI. * (gajarAmArUjI cAlyA cAkarI re, amane zI zI bhalAmaNuM deza-e dezI.) catura ca ciMtA bhare re, rahI vimaLA kamaLA pAsa; mahilAmati pagapAnI re, je cosaTha kaLA nivAsa re, je cesaTha kaLA nivAsa. prathama vicAraNuM nA kare re, kare sahasA karma kaThera, pati suta sahasA mArIne re, pache retI karatI baTera re. pache rotI. 2. deya divasa vItI gayA re, paNa nAtha na Avyo jAya, vimaLasenA kahe mAyane re, mADI meM karyuM vIrUuM kAma re. mADI rasabhara ramaNane rIso re, gaye koNa jANe keNu ThAma; bhAya kahe dhaNI mAnitI re, kare ujhaDa bAre gAma re. kare. 4. uchAMchalapa tAhare re, sahe sAyara e gabhIra; vAyuvela vadhe vAridhi re, paNa pAchAM vaLe che nIra re. paNa0 5. tema tuja piyu ghara Avaze re, mata kara tuM kaleza lagAra; ema dina ketA vahI gayA re, paNa nAvyo dhamila gharabAra re. paNa0 6. kheda bhare dina kADhatI re satI vimaLasenA gaI geha; sarasa AhArane cheDatI re, teNe zevA nija deha re. teNe , navi vikase vana velaDI re, jaLa siMcyA vinA mukAya; - che
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 * jenakAvyadehana. - je ja rAjagI purajana sahu jI, acarija dekhI harakhAya karIya vivAha bahu occha jI, kuMvarane putrI dIe rAya. guNa0 21. paMca viSaya sukha lIlamAM cha, rahata padara AvAsa; eka dine rAya vArtA kare che, besI jAmAtane pAma. guNarara. pAMcame khaDe pUraNa thaI che, cothI cittaraMjanI DhALa; vIra kahe dharmathI sukha hue che, duHkha thAye visarAla guNa0 23. deharA rAya kahe : caMpApati, vRddha sahodara mujaja; paNa bahune varate sadA, mAha mAMhI jhujaja. karavuM anucita karmanuM, pramadA jana vizvAsa; sajana vidhi sabaLa ripu, kadiyaka hoya vinAza. jabuka zivarAtri rahyuM, kApi na nADI tAra; bAMdhavathI beDuM thayuM, khadhe paDIya kuThAra mitra jagatra ghaNuM maLe, paNa nahIM bAMdhava jeDa; bAMdhava bAMhi sama gaNe, sAdhe vaMchita keDa. teNe jaga evo ke nahIM, je mujha bAMdhava sAtha; mela karAve te sahi, thAuM jagata sanAtha. kuMvara kahe karazuM ame, kAma tamAruM eha; jema behu baMdhavane have, sAco avihaDa neha. nRpa nisuNuM bIDuM dIe, kuMvara visA tAma; gAma gAma vAso vasI, pehete caMpA ThAma. daravAje AvyA kuMvara, sAthe subhaTa vitAna; nayara kolAhala dekhIne, pUchata kahe daravAna. DhALa 5 mI. * (ghoDI te AI thArA dezamAM, mArU, kharaNuM de pAchI vALa ho, naNadIrA bhamara thAzuM boluM nahIM, mAjI--e dezI. daravAna bele sAMbhaLe, sAhebajIbhale padhAryA Aja he, >> ja e che :
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ " SlA zrImAnuM vIravijayajI-dhammilakumAra. 543 alabelA jue sahu vATaDI, sAhebajI, khaLavadane rajakheravI, sAheba lAkha loka vadhI lAja che. alabelA 1. kapila rAya karI mada caDha,gAhebajI bhAMgI AlAnanothabha che alabelA. hATa ne ghara pADe helamAM, sAhebajI cAlata vega acaMbha che. alabelA, 2. navi vaza thAe keyathI, sAhebajI karata kolAhala loka he; alabelA, nukazAna bahu nagare kare, sAhebajI rAya saciva dhare zoka che. alabelA 3. jANuM sAhiba tume jhAlA, sAhebajI kahine gaye daravAna he; alabelA vimaLasenAneM vadhAmaNi, sAheba deta vacana bahumAna che. alabelA4. hemanuM kaMkaNa hakhezuM, sAhebajI deI visaje tAsa ; alabelA -zabda zukana grahI AvIyA, sAhebajI dhammila caTA pAsa he. alabelA5. Impakumara eka teNe sameM, sAhebajI meLavI kanyA ATha he; alabelA havaNa mahocchava kAraNe, sAhebajI jAya tihAM bahu ThATha che. alabelA , dhanmila dekhI pUchata, sAhebajI tava eka bolyo tyAMhi he; alabelA Aridradatta sathavAhane, sAhebajI putra sAgaradatta AMhI ha. alabelA 7. pitare morathuM meLavI, sAhebajI suMdara kanyA ATha ho; alabelA te paNa moheTA zeThanI, sAhebajI sAMbhaLo nAmano pATha che. alabelA 8. devakI de dhanasirI, sAhebajI, kumudI naMdA nAma he; alabelA padmasirIne kamaLasirI, sAhebajIcadrasirI guNadhAma he. alabelA ja vimaLA vasumatI AThamI, sAhebajI beThI ratha vara sAtha he; alabelA kanyA ratna lakSaNa bharI, sAhebajI AvI rAMne hAtha che. alabelA 10. caMdakalaMkI ve, sAhebajIdurbhAga rUpe nihAla he; alabelA dapatI rANuM vijegaDA, sAhebajI, kaTaka kamaLanI nALa che. alabelA11jaLanidhi jaLa khArA kiyAM, sAhebajIpaMDitanidhana kIdha che; alabelA dhanapati kRpaNutA caumukhe, sAhebajIratanane dUSaNa dIdha ho alabelA 12, vAta karatAM AvIyo, sAhebajI hasti jige jamarAya he, alabelA kalAhala thayo kAri, sAhebajI, kaeNsika maikulI nyAya che. alabelA 13. vaNaka-te nAThA vegaLA, sAhebajInA subhaTane sAtha he; alabelA sAgara tarachoDI nAsI sAhebajIvaLagIcIvarakanI hAtha ha. alabelA 14
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 jenakAvyadehana. thaiye nirAzA jIvite, sAhebajIharaNapa bhayabhIta che; alabelA dahadizi jetI rAvatI, sAhebajIdhrujatI muMjhatI citta che. alabelA 15. suMDha uchALa AvIe, sAhebajI hastI tehenI pAsa he; alabelA kuMvara dayALu jaI kahe, sAhebajI ma dharo mahilA trAsa he. alabelA 16. ratha besArI AThameM, sAhebajI leI gaye upakaMTha he; alabelA tasa janakAdika rAvatAM, sAhebajI, vaLagADI tasa kaMTha che. alabelA 17. pAcho vaLIyo vegazuM, sAhebajIgajazata baLa jaDI lIdha he; alabelA , badhI bhujA gajasaMmukhe, sAhebajI kuMvare hekaTa kIdha che. alabelA 1. sAhAma sAma ja dhAvate, sAhebajI Avato roSa raNa he; alabelA kuMvara grahI datezaLA, sAhebajI zira caDhaye prabaLa laheNa che. alabelA19. zaMDhAlagAma kare grahI, sAhebajI besI khaMdha pradeza he; alabelA gajazikSA kuzaLe karI, sAhebajI bhamarI die savizeSa che. alabelA ra0. nirmada hasti thaI rahya, sAhebajIka ubho rahI dhRNe zIsa he, alabelA rajajulage dhari aMkuze, sAhebajI, haNiye pADe cIza ha. alabelA 21. mahAvata caDhiyo zirapare, sAhebajI kuMvara utarI heTha he; alabelA ajapare gajaroja loThate, sAhebajI AlAne bAMdhe TheTha he alabelA. 22. nirakhe AcherUM nAgarA, sAheba. vismaya pAmyA rAya he; alabelA " teDe kuMvara nRpa maMdire, sAhebajIsAsune harakha na mAya che. alabelA. 23, ghara ghara harakha vadhAmaNuM, sAhebajI, kuvarataNuM guNa gAya che; alabelA vAta kuzaLa saMkhepathI, sAhebajIkarIya visare rAya che. alabelA 24. bhalapato kezarI siMha jya, sAhebajI, nija ghara harSabhareNu ho; alabelA * AvyA sevaka paya name, sAhebajI kamaLA utAre laMNa che. alabelA25vimaLasenA maLI premazuM, sAhebajI, kaMcuka taMga zarIra ho; alabelA pAMcame khaDe pAMcamI, sAhebajI, DhALa kahe zubhavIra ha. alabelA. 26 deharA, sAgaradatta te kanyakA, paravA ujamALa; teDuM karatAM te kahe, vAnara cU phALa. jaMbupare nAsi go, seMpI ama jamarAya;
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.--dhampilakumAra. 545 pharI jamI ghara janakane, dhammila kuMvara pasAya. vara kanyA karI DhIgalAM, miyAM geha majhAra; ramata banI te nagaramAM, phegaTa bALa vicAra. ame nara uttama bAlikA, tuM pazu jaMbuka jAta, citraka pIMchI raMganI, za kha na karaze bhAta. gajabhayane sudara gaNuM, rAMkathI chUTAM jeNu; zuLInuM zucio gayuM, janamanI bhata khiNaNa. AzA amacI pariharI, rahe nija geha majhAra, bhaya kaMpana ghadha karI, pache nikaLaje bAra. vai, punarIkA hunnara ajaba he yAre, loha kAraNa dhana saharA diyA; -tava choTinikI zamasera banAI, guni jana jAne phera kiyA; umakA aidhAna dura karaneMku, ahiranA do Tuka yiA; tava cupa lagI kahe phiraka dekhe, veMha pAnI mulatAna gayA. 7. ' deharA, gAgaradatta suNI kepI, cite citta majhAra; jou baLI jagatamAM, koNa paraNe mujha nAratAma janaka sArthe thaye, tehane kaleza apAra; paNa kanyA mAne nahIM, caDhiyAM rAjaduAra DhALa 6 ThThI (tame vasudeva devakInA jAyA 9 lAlajI lADakaDA-e dezI.) -bAlikAne 9 lAvI rAye che, caturA kema cUke ! -kahe AThakanI samudAye che, avasara nava muke; -guNe tAtajI dInadayALa che, caturA, devaloke cau lokapALa che. avasara0 1. -navi karatAM nara rakhavALa che, caturAtre teNe rUDA pacama lokapALa jI; avasara madharamAM eka mahakAra che, caturA purapathI jana upagAra jI. avasara che. -phaLadAyaka rUDAM jANu chu, caturA, ora niNa huM na vakhANuM jI; avasara0 - suragirizira suratarU ThAve che, caturAphaLachAyA kAma na Ave che. avasara0 3.
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ 549 jenakAvyadohana, nara durbaLanAtha vihinA che, caturAga bALa vRddha tapasvI dinA che; avasara anyAya parAbhava pAme che, caturAte cha nRpa vizarAme che. avasara0 4. ame nAgara sAgara bhIMte che, caturAtuma zaraNa liye ekacitte jI; avasara amane jarAyane deI che, caturA nAThe jIvita leI che. avasara che. dava lAge nArI risAve che, caturAi paMkhI paNa dUra na jAve che; avasara pANIzuM kaNaka na khapI jI, caturA carU je dANe cAMpI che. avasara0 6. nA kahetA nileja nAThe che, caturA sIyALa bharyuM beTamAM peThe jI; avasara tajI zuravIra bharatAra che, caturA e rAMkane nahi varanAra che. avasara0 7 bhareloke rete bhAgyo che, caturAehane aMga pharasa nahIM lAgyo che; avasara ameM ATha satI aNiAkhI jI caturA mAtatAtaneMjJAnI sAkhIjI.avasara0 8. cerImAM maMgaLa trIje che, caturA mRtapati satI paraNe bIje jI; avasara ema kanyAneM zuM vAMkuM che, caturAzo amala kare e rAMkuM che. avasara0 8. juo kRSNa kari apahAra che, caturA rUkamaNi satimAM ziradAra che; avasara zizupAlazuM vivAha melyA che, caturA nArAyaNe raNamAM reLyo che. avasara0 10. bharU kuMvaranuM vivAha TANuM cha, caturA, kanyA melI navANuM ; avasara juo paraNI gaye nijadhAma che, caturA jaMbuvatine sutazAma jI. avasara. 11 jAdava mahuM thayuM ema che, caturAi te bIje kuLa zo nema che; avasara ame te ehavuM navi karIeMjI, caturAmana IchAe vara varIe jI. avasara. 1ra, rahirAjula ghara ThakarANajI, caturA, te te tribhavananAthanI rANI che; avasara vaLinavabhava bhegI gavANIjI, caturA enI joDe ke na DarANI che. avasara0 13. jeNe jIvita amane dIdho che, caturA, ameM manamAM nizcaya kIdhe jI; avasara bahudhammilane upagArajI, caturA. A bhavamAM e bharatAra che. asara0 14. rAMkaNuM ramavuM raMga raLI che, caturAjIvita lage haiDe haLI che, avasara vIrA zALavi gharadIdhI che, caturA teNe ate dikSA lIdhI che. avasara015. je dhArI na thAya vAta che, caturAi te karazuM sahu ApaghAta che; avasara e sAgara Agara khArejI, caturA, ama tAtajI pAra utAre che. avasara0 16. ema belI rahI kumArI jI, caturA, sAgaradatta belyo dhArI jI; avasara DuiNa AvI aiNirAya che, caturA mujhanArI para laI jAya che. avasara0 17
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-dhampilakumAra. suNa belyA kapIla narezajI, caturA nahi sAgara tujhamatI lezajI; avasara jaNave che tAharI bolI jI, caturA tujhamitra mukhanI ToLI che. avasara0 18. nahi tuM nItizAstra bhaNelo che, caturAlpha gardabha thaI jema ghelo che, avasara nItizAstravinA vyavahAra cha, caturA navi jANe gati saMsAra jI. avasara. 19. je mAta pitA dhana khAve che, caturA jaI cauTe vAta banAve che; avasara nahi vidyA vinaya vicAra che, caturAi te nara pazu avatAra che. avasara0 20. malayAcala bhila nihALe che, caturA caMdana Idhana karI bALe che, avasara kanyA kadaLI sukumALa che, caturA mUrakha saMgata dava jhALa che. avasara0 21kanyAdAne adhikAra che, caturA. tasa mAta pitA siyAra che, avasara te karatAM ama gharaAvI che, caturA ameM putrIpaNe karI bhAvI che. avasara. 22. gAgara laMbakaraNo che, caturA enA bApa rAya sahu paraNe jI; avasara kahI nAThe thaI bhayabhIta che, caturA thayA nagare mUrkha vidita che. avasara0 23. toraNa bAMdhI darabAra che, caturA ghara teDI rAye kumAra jI; avasara karI utsava mahatsava ThATha che, caturAi paraNAvI kanyA ATha che. avasara0 24. tasa janakAdikaNI vAra che, caturA-dIe kumara Rddhi apAra che, avasara bharatamAM sarva bharAya che, caturA jaLadhimAM nadIya samAya che. avamara0 25. varakanyAneM vaLAve che, caturA, dhammila vimaLA ghara Ave che, avasara sukhavila sarga samANu cha, caturA, nita nita ghara utsava TANA che. avasara0 26, khaMDa pAMcame chaThThI DhALa jI; caturA, zubhavIra vacane surasALa che. avasara je cAhe lakSmI kamANI che, caturA kare puNya jagatanA prANI che. avasare ra7.. dAharA. aharaNa punarAgamana, - 5the pragaTI vAta; nRpa ravizekhara mitrane, bhAMkhe savi avadAta. capA saMbohaNa patI, vaLI juvarAjaneM mitta; deza nagara nara nArIyo, gAve kuMvaranAM gIta. caMpApati samajhAvI, sabAhapatizuM mela; kuvara karAve khIra nIra, pare rasa bAMdhava keLa. padmAvatine mokle, saMbANune rAya;
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 jainakAvyadehana. . Rddhisahita zA AvIne, praNameM vimaLA pAya. caMpApati bahu mAnathI, sukhabhara rahetAM te; dina dina adhikera vare, vimaLA sAthe neha, eka dina caMpA parisare, vijayasena sUrirAya; samavasaryA munirvAdazuM, vanapati deha vadhAya. kapilarAya yuvarAjazuM, vaMdana namana karata; mila vimaLAdika sahita, AvI gurUne namaMta. kahe muni tehane dezane, padghadika uddeza; paccakhANa maNaabha, pAme phaLa savizeSa vrata paccakhANe sukha lahuM jema dhampilakumAra; ratnazekhara vaLI rAjavI, Iha parabhava sukha sArapUche kapila te koNa huA, muni kahedhammilaeha; ratnapara vaMchita phaLyAM, kahie vivarI teha. DhALa 7 mI. (sAMbhaLajo have karmavipAka muni kahe -e dezI). puNyataNA thAnaka grahize muni kahe re, puNyabaMdha zubha pariNAme suNe saMta re; bIje age azanAdika nava vidha kahyAM re, bahuzruta caraNe tapa kIdhe kulavaMta re. puNya khaTa aThAI tyAga sacittane kIjIe re, gurU padharAvI ghara kare bhakti mahaMta re; paMca palve sAmAyika pisaha vrata dhare re, bhAMkhe gaNadhara mahAnizItha siddhAMta re. puNya. khaMDaNa pINuM pIlaNa cIvara dhavaNe re, mastaka guMthaNa snAna akhaMbhane tyAga re; * * karatAM dAna diyaMtAM jina pUjA thakI re, vaimAnika Ayu bAMdhe mahAbhAga re. puNya. bhara ratanapurI nagarIno so re, 10 . 2. 3,
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dharmilakumAra. 549 ratanazekhara nAme dharamI guNavaMta re tama locana trIjuM cau buddhi to nidhi re, nAme sumati maMtrimANe mahaMta re. puNatha0 4. mAsa vasa te nRpa maMtrI saha vana gayA re, beThA taratI dekhI zItaLa chAya re; kinnara mithuna sneharaze vAta kare re, tarU upara sAMbhaLatA rasabhara rAya re. puNya 5. ratanavanI kanyA zaci raMbhA rUpa hare re, najare dIThI mIThI amitha amANa re; jovana veLA naranA meLA navi race re, ratanazekhara dekhate vare sA jANa re. puNya0 6. adazyapaNe guNi vANuM nRpa citta citave re, -kuNa muja nAme sarakhI nArI eha re; janama saphaLa to mAnuM je mujha e maLe re, -nahi te bhArabhUta zI dharavI deha re. puo . ciMtAye ghare jaIne nidrAzana tajI re, rAge jaDiyo paDi tUTI khATa re; -maMtrI nibaMdhe pUchatA teNe savi kahyuM re, -maMtrI kahe viNa dIThe kema heya ghATa re. puNaya0 8. rAya kahe maravuM nahI ratanavanI vinA re, cite maMtrI durjaya kAmavikAra re; mamaraNe maraNa viSayathI viSa khAdhe mare re, taNe IhA karo kALa vilaMba vicAra re. puNya, 9. -sAta mAsamAM zuddhi karI ame lAvazuM re, ciMtA tajI kare rAjya tame mahArAya re; maMtrI vayaNa suNI harakhe nRpa tasa mokale re, maMtrI cAlyA zubha zukune nami pAya re. puNya 10. cau dizi jotAM zukana huA dakSiNa dize re,
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNya. 11 puNya 12... puNya 13. 150 jenakAvyadohana. te dizi caliyA maMtrI gaNuM navakAra re; gAma deza vana girI sarItAne olaMdhatAM re, pAmyuM eka vana naMdanavana anuhAra re. girI kailAsa samAna ratanamaya bhUtaLA re, sAvanathaMbhA bhIti ratana zikhareNa re dekhuM caityapavana cala ThaMja bolAvatA re, pharatI phaLa bhara tarUvara suMdara zreNa re. snAna nadI jaLa phaLa ujaLa kusumAMjalI re, vidhiya viveke jina ghara maMtrI jAta re; maNimaya murati munisuvratajina pUchane re, nikaLI bhAvastava karI praNapAta re. divya rUpa tava kanyA eka jina pUjavA re, AvI pujApa leI dharI zaNagAra re; caMdravadanI dekhI maMtrI cita ciMtave re, eNe vana khecarI amarI vA kuNa nAra re. jaI jina pUcha madhura svare stavanA karI re, bAhera pUche keNu tuM keNe nimitta re. bhISaNa vane ekAkI caca keNe karyuM re, sA kahe Avana pati suputrI vadita re. te ja kiyo caitya pujAe mujha ThavI re, ratanadeva sura nAma gaye nija ThAma re; maMtrI kahe ke mAraga tihAM jAvA taNe re, have te mujha maLavAnuM che kAma re sA kahe cityAgre ghapAnaLa kuMDamAM re jhaMpAve pAve nara pakSa dvAra re; sAhasika kAne kuMDaLa yaNanAM jhagamage re, kAyara nayaNe kAjaLa sAre nAra re. maMtrI suNI sevakane nija sura pAThavI re, puNya 14. puNya 15. puNya 16. puNya 17.
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna viravijayajI-dhampilakumAra, 55 zaraNa karI nijakSa agni jhapApAta re; ratanadeva prabhumi pAse ubhe jaI re, jakSa prabhAve na thayo deheM ghAta re. puNya 18. rayaNadeva nija devIzuM beThe tihAM re, tatakSaNa kanyA paNa AvI te pAsa re; ratana joti dekhI maMtrI mAna ja dhare re, tava te deva kahe tanya bhatri udAsa re. puNya 18. vATa jevatAM tame AvyA ciMtA TaLI re, A ama putrI paraNuM vadhAre lAja re, maMtrI bhaNe tama devane suta saMtati kIsi re, jakSa kahe mujha caritra suNe mahArAja re. puNya 20. tilakyureM dhanazeTha vase vyavahAriyo re, zrImati nArI pyArI satiya vizeSa re, jJAna amRta sUri gyAnI jaI vadI vane re, beThA tava muni deve zrata upadeza re. pa0 21. narabhava pAmI jaina dharma ciMtAmaNi re, sarakho jANuM prANI se nitya re; niye na karI zake te paMca parava bhajo re, jethI jAe naraya tirinI bhIta re. puNya0 22. badha zubhAyu prArthe bAMdhe e tithi re, bhAMkhe nirayAvali sUtre bhagavaMta re. lokika zAse caudaza aSTami pUrNimA re, dararavisaMkrAMti parva mahaMta re. puNya0 23 mAMsa surA tala strI parve bhagave re, te nara nara kALa ghaNe roLAya re; teNe ja hasatI tave sAmAyika pasahe re, dhyAna dharaMtAM zrAvaka sarage jAya re. puNya. 24 gurUmukha paMca paravI vrata ucarI ghara gayA re,
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________ "para jemakAvyadohana, puNya 25. puNya0 2. puNya0 2. eka dina aSTamI pasaha karI kAussaga re; Ida prazaMsA aNusahi sura AvI re, anukuLa pratikuLa kIdhA nizi uvasagna re. merUpere nizcaLa dekhI ANaMdiye re, sura kahe Ide prazasyA tehavA dITha re;, -gaganagAminI vidyA deI kahI gayo re, bIje suNatAM vidyA jAze naTha re. vidyA baLathI tIrtha ghaNe jina vaMdatAM re, eka dina zrImati pUchata kahI savI vAta re; vArI paNa sakhI AgaLa kaMta kathAMtare re, vAta kahi zrIudara che tucha atyaMta re. gagana bhamatAM paDIyA zeTha sarovare re, AThe mA aSTami dina ghara jAta re; niviDasanehe zrImati sevA bahu kare re, bhejana tAMbUla visArI tithi vAta re. nizi bhaMga ane zeThe A re, te nizi garbha upajyo keIka jaMta re; vidyA vAta priyAne pUchI sA kahe re, meM sakhI AgaLa vAta kahI ekaMta re. anukrame putrI janmI varasa thaI AThanI re, eka dina kevaLIne pUche gatI Apa re; 'kevaLI kahe jakhajakhaNa dapatI behu thaze re, -zeTha kahe viratIne e zI chApa re. kahe jJAnI vratabhaMge Ayu bAMdhIyuM re, bhUtAvI vana svAmI thAze deya re; rayaNasihara niva maMtrI te vana Avaze re, tuma putrI lakSmI bharatAra ja hAya re. -ema suNI ghara jaI AyukSa IhAM upanAM re, puNya 28. puNya 29. puNya. 30, puNya0 31.
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI-dharmilakumAra, 553. caya karAvI putrI rAkhI tyAMhi re; jJAnI vacana sahita tumacuM maLavuM thayuM re, kanyA paraNe Aga dharI utsAha re. pu 32. pAMcame khaDe DhALa kahi e sAtamI re, ehamAM gAya vrata mahimA mahAra re; zrI zubhavIra salUNuM vratane virAdho re, ArAdhatAe sadgati avatAra re. puNya. 33 deharA yakSa vacana maMtrI guNI, kahe sAcI kahI vAta paNa nRpa kAme nikaLyo, te hue vizvAsa ghAta. jakSa kahe paraNe prathama, pache kare kAma; sAhAya karazuM tuma taNI, mana rAkho ArAma. tava bhatro paraNyA tihAM, kRta suramahima akeha, jakSa kahe tuma svAmInuM, kArya kizu kaho teha vAta sakaLa sacivuM kahi,suNI kahe avadhi baleNa, sagasaya joyaNu jaladhimAM, siMhaladIpa vareNa jayapura jayasiha bhUpati, bhUpati mAhe siMha, ratanavatI beTI satI, tarUtyaMtara kavi jeha ema suNu matrI ciMtave, ahe balI kAma kahAya, dara deza bANe karI, vanitA viMche rAya. rUpa parAvartana taNI, kahe matrI divya vijaja, vijayapure mujhane Tha, svasurapaNuM samarijaja te pura ThavI vidyA diye, vaLI kAme samarela; avasare lakSmIne teDa, kahine gaye sura geha. DhALa 8 mI. (sahIyara pANu saMcare, jamunAne tIre, hAMhAM re jamunAne tIre--e dezI) vanataralIlA jevatAM re, mana arija pAve, hAMhAM re mana maMtrI vidyAe karI re, eka rUpe banAve, hAMhAM re eka
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________ 554 jainakAvyadehana. ' 1. 2. 3. hema daDamaMDita kare re, bani gaNa rUDI, hAM re banI mastaka viNa vAMkaDI re, eka hAthe cUDI. hAMhAM re eka jaLa chaTakAva karata cale re, pUchata kahe hAMhAM re, jUThA narapaga bhUmikA re, zuci karata calaI; hAMhAM re, jaDI buTI jhoLI bharI re, calI bhague veze hAMhAM re, japa mALA japatI thakI re, gaI kumarI nivezuM. hAMhAM re, ratanavatI pAye paDI re, pUche kuzaLAI; hAMhAM re, sA kahe che. liyA pache re, che kuzaLa sadAI; hAMhAM re, kuMvari kahe tuMmeM kihAM raho re, hameM ramate rAma; hAMhAM re, paMkhipare pharatA phare re, nahi gAma ne ThAma. hAMhAM re nisaMgI jegaNa lahI re, kuMvarI ghara rAkhe; hAMhAM re, bhejana mana gamatAM dIe re, navi aMtara rAkhe; hAMhAM re, kanyA kahe jevana same re, kema joga sadhAI, hAMhAM re, sA kahe ama vItaka suNo re, cetana raMgAI. hAMhAM re gajapura mura nRpakanyA re, huM sumati nAmeM; hAMhAM re bhAI pitara bhAtule kI re, vivAha cau gAmeM; hAMhAM re, lagana dIne cau te maLI re, subhaTe jhujhatA hAMhAM re huM kASTha baLI kalezathI re, tava te uvasaMtA. hAMhAM re, eka vara mujha bhege baLyo re, atinehe naDI; hAMhAM re, bIjo dezAMtara gaye re, mehajALe paDI; hAMhAM re, hADakusuma eka laI gaye re, gaMgA vahevarAve; hAMhAM re e tihAM anAdike re, piDa mehalI khAve. hasuM re dezAMtarI eka gAmamAM re, rAMdhaNI ghara peThe, hAMhAM re azana karAvI te kane re, jamavAne beThe; hAMhAM re, tasa bALaka laghu revato re, navi reheve vA, hAMhAM re, -rAMdhaNuM rUThI tene re, culAmAM bALyo. hAMhAM re, dekhI azana Thavi tihAM re, te uThavA lAge; hAMhAM re, tava sA kahe bALaka vinA re, A bhava che nAge; hAMhAM re,
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________ . jainakAvyadohana, ema kahi ratanavatIne teDI, khehune namI vRSTi vastra ratana vara phUlanI, karI nija sarga ratnazekhara ema dharma ArAdhI, iMdra sAmAnika ArameM suraloke sukha vilase, lahi uSkRTu devI mardika ratanavatI thai, triviSTapa tihAM paNa patI bheLAM vilase, te sukhanuM nahIM anukrame traNa jaNA eNe bharate, pAmI kevaLa bhavya jIva pratimAdhI leze, akSaya sukha eNi pare vrata paccakhkhANu ArAdhA, sAthe vakti kAma ; virati dharI gurUbhakti karatAM, tAvIkha zi vizarAma che. dhanya0 24. ema munimukha padmadraha pasarI, sura, saritAnA taraMga che; zauca sabhA tarUpAtra vikarayAM, zItaLa nirmaLa aMga che. dhanya0 25, yasmila kuvara ne vimaLA kamaLA, samakitazuM vrata khAra cha; uccarIne sahu nija ghara Ave, munivara karata vihAra jI. dhanya0 26pUraNu paMcama khaMDa e rAse, e agIyAramI DhALa che; nirvANuM jI. dhanya0 23.. * zrI zubhavIra vacana rasa pIze, tasa dhara maMgaLa mALa che. dhanya0 27. cApAi. yukta - 7 surarAya cha; sadhAya che. dhanya0 20, thAya 'jI; Aya che. dhanya 21 izAna a; mAna che. dhanya0 22. nANu jI; khaMDa akhaMDa pUrNa rasa oN, cAra veda upaniSade dharyAM; zrI zubhavIra vacana rasa jharyo, paMcama khaMDa e pUraNa bharyAM. 28. iti zrI tapogacchIya saMvijJa paMDita zrI zubhavijayagaNIziSya paMDita zrI vIravijayagaNibhirviracite zrI dhammalacaritre prAkRtama-baMdhe paMcamakhaMDaH parisamAptaH / /
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa67 zrImAnuM varavajayajI-dhampilakumAra. : SaSTa khaMDa prAraMbha. ' deharA, nayana jugala kAjala kalA, bhAsthaLa kAzamIra; mukha tabeluM vAsiyuM, vINuM rava gaMbhIra. 1. pRthukaTiTa hATakamayi, kAMcI kAMtI saphAra; * sarasatI jAti praNamI, ura muktAkaLa hAra. ' ' 2. pUraNa pacama khaDa e, sAdhe cakri nareza; * * paNa cho sAdhyA vinA, cakra ane zAla praveza 3 teNe have cha varNavuM, suNajo zrotA loka ' ' dakSa sabhA vikasita hue, jema kahasamaye keka eka dina maMdira mALa, cihu dizi pavana agAza; tihAM beThe dhammila kukara, sukhabhara nija AvAsa eNe avasara AkAzathI, utarI kanyA eka; jANe camakati vIjaLo, na Thare najaranI Teka: te vidyAdhara kanyakA, teja rUpa atireka; AvI sanmukha kuMvarane, ubhI kahe suviveka. DhALa 1 lI, (chela chabIlA na danA kuvara chela -e dezI - chela chabIlA suMdara suNa eka vAta , , , kanakavAlukA nadi jagamAM vikhyAta che; tehane kAMThe tuma jAvuM kema thayuM che. kuvara kahe suNa chela chabIlI nAra je, eka dina kIdho ara mujha apahAra je; tene veLA re jaLa kAraNe gayA je. bhale gayA te dIThuM vana gaMbhIra je, - muktAphaLa sama nirmaLa pIdhAM nIra je,
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 nikAvyadehana. ' paNa vanamAM vidyAsAdhakane kema haze je. sAdhaka haNIye pUche che zuM kAja je, paranI vAta karatAM nAve lAja je; para gharanI vAtoe jIrve naMdakI je. nahi hama naMdaki nahi naMdaki mA bApa je, ama kuLamAhe naMdakInI nahi chApa je; caTako kema lAgyo re sAcuM pUchatAM je. sAcuM pUche te zuM sagapaNa lAge che, zaramanI vAte moTA uttara bhAge che; nahita viNa kAme pUchavuM navI ghaTe che. viNu kAme navi jAvuM kaIne ghera je, sehaje maramanI vAte pragaTe jhera je; sagapaNa viNa navI bolI zakIeM evaDuM je. sagapaNa zuM lAge che bolo amane je, evaDuM je dukha lAge dilamAM tamane jo; aMtarane ghA lAgyo mAlama kema paDe che. sAdhaka e mujha vRddha sadara thAya che, niraparAdhI haNI deI ghAya che; e vAte kSatrInI lAja vadhe nahIM je. sAcuM kahyuM paNa pharatAM nadiya kanAre je, tarU laTakaMtI lIdhI eka taravAra je; vaMza jALa kApatAM sAdhakane haNyo che. sahasA ghAta na karavo zastra prahAra che, lahi taravAra na kIdho kAMI vicAra je; kharatana tajIne nara na rahe vegaLA je. bhUla paDI amane e saghaLI vAte je, bhilla taNI pare kAma karyuM asi te je; pazcAttApa thayo te jANe kevaLI je.
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa69 13. zrImAna vIravijayajI-dhammilakumAra, kevaLI te jANe che sarva vicAra che, paNa bAMdhava nArve pAcho niradhAra re, vAta suNa behu behenI nAna karI rahyAM che. viNa aparAdhI haNatAM huM thaye rAMka je, paNa e vAtuM nathI amAro vAMka che, guno kara bakasisa verAnuM TALavuM che. vera nathI tuma sAthe kAMya kaleza je, ama dilamAMhe vasIya gurU upadeza je; bAMdhavathI prItama adhika heye nArIne je. prItama ke tamAre kanyA veza je; suNIya sadguru pAse zo upadeza je; tame behu behenI nAma ThAma amane kaho je mujha bAMdhava vidyAdhara ke rANe je, mitra senAne vacane tame sahu jANe che; kAma ajugatuM karine paTe pUchavuM je. kapaTa ghaNuM te nArI mAMhe paThAM , vaLI koI dina tumane najare navi dIThAM je; nArI agocara dekhI kema visavAsI je. vizvAsI niSkapaTI che jaga nAra , nArI vinA nara hAlIne avatAra je; bIkaNa bhaDakaNa nara te aNuvisavAsIyA je. bhaDakaNa bIkaNuM amane jANyA kema je, navanavi vAta vadatAM vighaTe prema je sAcAM bolAM mANasane paratIjIe je. . juThA tyAre amane che tema che, mitrasenAchu vacane dAkhI prema je. peThethI bhaDakIne nAThA kema gayA che. mitrane gaI amane karI saketa je,
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70. che, jenakAvyadehana. nAThA ame dekhI viparIta vade che; nArIzuM jhagaDe nara uttama navI kare che. prema bane tihAM jhagaDAnuM zuM heta je, mitrasenAe kIdhe zo saMketa je; sAca kahe te AgaLa vAta prakAzIe je. kheTasutA 'Azakate rAtI kata je, halavi sahu raheze nahIM te dhajaveta je; ujajala dhaja dekhIne dezAvara gayA che. mitrasenA mukha sAMbhaLI bAMdhavI vAta che, ame behu behene navi citya upaghAta jo; jJAnIne vaya re citta upazAmIyuM je. ame jANyuM ja nahIM ama tuma milApa , bAMdhava ghAte behune thayo saMtApa je; mitrasenAe ujajala dhaja halavyo sahI je. bhAI mue paNa vaMchita meLo melI che, saMpe harakhI soLa jaNanI ToLI je; harSade mitroe dhajapati hAlavyo je. eka eka vacane sAcI vAta rasALa je, cheThe khaDe bhAkhI pahelI DhALa je; zrI zubhavIra vakhUTe meLe sahu maLyo che. deharA, vidyulatAne kuMvara kahe, ame videze jAta; pache aDhAra maLI tame, kema jANuM te vAta. dANuM pANI jera che, catura na ciMtyo jAya, pUrva dizi viMchA kare, pachima dizi sadhAya. ISTa milApa saMpaje, kALe kALe joya; te paNa vastu sabhAvathI, niyatapaNuM je heya. udyama paNa kare sahI, paNa eka purNa sahAyaka dara dezAvara gajanAM, vaMchita meLA thAya.
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' * zrImAn vIravijayajI.--dhasmilakumAra. DhALa 2 jI. (' jhuMbakhaDAnI dezI) vidyAnA kahe vItI vAtA, sAMbhaLe Arya kumAra; mAhana rAya mehara kare, 6. jotI, mehara kareA manameAja dharA, jue vATa te nArI aTAra; meAhana. e AMkaNI vidyattpati Ade savi sahIyareA, beDI hatI mitrasenAe vAta kari tava, ame meha kIdha jJAnI vacana sAcuM thayuM sahIyarA, ka te saphaLa ekamanA thaI mitrasenAne, ame mAkalI tuma hurkha divAnI thai te madira, zveta patAkA ghaDiya vilakhI gai nadI tIre', vana tarU ThAme paNa nava dIThA mIThA mehana, madira AvI puchyA pache teNe vAta prakAzI, bhUla paDI sujha mAhATI, Ja keta vAta tadA suNI kheAlyAM, hAthe bagADI buTI. mujha bhaMganI hukame tuma jovA, huM calI deza videza, maLiyA eka nimitIyeA mAraga, teNe kahI vAta vizeSa. jogI maLI mAragamAM cAre, tujha pati zu dhare pyAra; * paNa gai teNe vana jihAM beMgI, dIThA nahI bharatAra. meM jANyuM je jogI sage, baiMgI hue akhadhRta; rAtI. - u pura gAma gIravana aLagu, vaLagu jANe bhUta. gagana calata girizikhara nihALata, siddha maLyA nara eka; puSe jAgyA viveka. duzIyAra. * vicAra; negASTAga samAdhi veLA, te kahe kabaTarAyanI kheTI, paraNI rame te -te pura jAtA paMtha vicAle, jJAnI maLyA muni * avatAra Age, tANe sAtha; nAMtha. meM puchyu tasa caNu namIne, jJAnI kahe suNu vAta; mbila kuvara jai capAe TALyA guja utapAta. ATha kumArI layathI ugArI, Ape varI rahyA tyAMhi, jJAnI vacana suNI gagana calatI, hu paNa AvI AMhI. + 1 mahina. mAhana mAhana mAhana. mAhana mAhana0 mehana mehana mAhana mAna mAhata pacha mAhana mAhana mAhana mAhana . ra. 6. cha L. mAhana0 mAhuna0 9. mAna meAhana 10. mAhana mAdana mAhana mehana0 12.
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa7ra jenakAvyadehana. Aja manetha saghaLA phaLIyA, maLiyA prANa AdhAra; mehana muha mAgyA Aja megha te varasyAM, tarasyAM amRta dhAra. mohana 13. sukhIyA AgaLa duHkhanI vAta, karavI te savi pheka; mohana paraduHkha vAte duHkha dhare je, viralA sajajana laka. mehana14. cakavA cakavI prema vijoge, na kare nizie niMda, mehanata jaga nara nArI prema viluddhA, nigameM rAtrI ANaMda. mohana15soLa sakhI sAthe mujha bhaginI, duHkha dharatI haze geha, mohana tuma ANuM lahi dezuM vadhAmaNi, harSita thAze teha. mohana. 16. kuMvara kahe tame teDI lAve, saghaLI A vana mAMhI; mohana vighalatA tatakSaNa tihAM pahetI, detI vadhAI uchAMha. mohana17. te sahune kahI vAta te saghaLI, te suNI karata sajAI; mehano mAtapitAdika kheTa sutAnAM, AvyAM parijana dhAI. mihana, 18. suMdara rana vimAna racine, caMpApurI udyAna; mohana kanakamathI eka mahela banAvI, utarIyAM eka tAna , mehano 18. rAjA rahIyata darzana Ave, jANI sura sAkSAta mehana" deva naI jaLa snAne AvyA, karavA pAtika, dhAta. mohana20inmila kuvara caDhI varaDe, cerI bAMdhI vizALa; mehana utarIyA savi sajajana sAkheM, paraNa kanyA aDhAra. mohana. 21ecare kanyA sarva vaLAvI, varane kare satkAra; mehana kanaka ratana Aje bahu deI rAtri vaNyA pura bAhAra. mehana22. ravi udaye vitAvya sadhAvyA, AvyA kuMvara nija geha, mehana ramaNa tIsa rame rasa bheLI, dharatI paraspara neha. mohana0 23. bhAgyadizA bharapUra vahe jasa, nahi tasa gharamAM kaleza; mehana jasa ghara puNya dizA paravAra, tasa ghara-kaleza praveza. mahanA 24. rasabhara ramaNa rahe ANade, bALaka IcchA pUra; mehana laghu gurU vinaya vahe tasa gharamAM lakSmI vase bharapUra. mahina0 25. eka ekathI ghara najara re, vyabhicArI nara nAra; te dekhI lakSmI lajavANI, jAya rUThI ghara bAra. mohana 2. mene0
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________ 573 zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra. rAta divasa nara rola bharANe, ramaNI upara jeha, mohana tasa mukha sukha lakSmI navi jove, seve dAghI de. mehana. 27. vikasita nayana vadana harakhatI, dekhI pati ujamALA; ,mohana barachI priyA ghara bheLAM maLIne, ramatI karatI cALA. . mohana. 28dhammila madira strI savi ramatI, eka ekane daI tALI; mohana tasa akarma bhUmine nihALI, lalanA harI laTakALI. mohana29. chaThuM khaDe puNya akhaDe, dhammila rAsa rasALe; mohana zrI zubhavIre vivekanI vAte, belI bIjI DhALe. mohana. 30 deharA. . ujajala sukha vilase tihAM, zrI dhammila kumAra; loka kahe e kumaranA, puNyataNo nahi pAra puNya paraNuti hoya bhalI, puNe rUddhi samRddhi, manavaMchita meLA maLe, puNe hue nava niddhi. puNyanI vRddhi kAraNe, dina dukhI uddhAra; dAna supAtre ApatA, citya mahatsava sAra DhALa 3 jI. (mArA vAlA cha ho,huM re gaI mahI vecavA re -e dezI ) anya divasa rasa rIjhamAM re lo,(vidyunmati) rati khela; mere mAlaka he, vimaLasenA prate ema kahe re le, catura che mehana vela, mere mAlaka he, meLe maLyA re majabutazuM re le. e AMkaNuM. eka ajugatuM tameM karyuM re lo, pIyu pagapUjana dhAra, mere nArI satIne pati devatA re lo, svAmIthI savi zaNagAra mere meLo. * * teNe tumeM ucita karyuM bhaluM re le, na kare je garIbanI nAra; mere teha patine roze diyo re , nija paga pATu prahara mere meLo. 3. vimaLA kahe hasI he hale re lo, e zu me kIdha akAja; mere para nArI zokaya karI varNave re lo, nAvI pati thaI lAja. mere meLo0 4. vidyanmati vaLatu kahe che ke, narane hadaya vasI jeva; mere
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAMbhaLI sujha caMdane re lolana sAra; mere pa74 jainakAvyadehana. ' nAmeM vakhANe guNe karI re lo, nArIzuM jasa saneha. mere meLo. 5. paNa tumeM vege piyu tADIyo re lo, repa karI paracaMDa; mere te tuma pagane ameM maLI re lo, karIe kahe che daMDa.'mere meLa0 ka. vimaLA hasI kahe tehane re le, suNo save huzIyAra; mere je meM prItamane page karI re lo, kIdho na hota prahAra. mere meLo. 7. te tame saghaLI kumArikA re , paraNata ko bharatAra; mere caraNa amArA pasAyathI re lo, mujha pati tuma priya sAra. mere meLa0 8. teNe kAraNe tame sahu maLI re lo, leI kusumadhana sAra; mere pU caraNa mujha caMdane re lo, bhAI upagAra. mere meLo) 9. sAMbhaLI sarva khuzI thaI re lo, manapaNe rahI jAma; mere hAsya vinodanI goThaDI re la, vAte pUraNa thaI tAma. mere meLo10. vidyummati piyune kahe re le, kahe mujhane priyakAra; mere. koNa che vasaMtatilakA isI re lo, nAme catura vara nAra. mere meLa0 11kuMvara bhaNe bhaya pAmIe re lo, kaIne caDhe vaLI rIza; mere0 ekathI bahinA AviyA re le, have vaLI maLI trIza. mere meLe. 12vimaLA hasi kahe sAhibAre le, dIse bharUka vizeSa; mere nirbhaya he tumane sadA re lo, bohaze nahi lava leza. mere meLa0 13. svastha thaIne kaho kathA re lo, haIDAthI kADhe bAra; mere vAhAlemarIne na rAkhIe re lo, bahu dina kArAgAra, mere meLo 14. kuMvara kahe priyA sAMbhaLe re lo, nayarI kuzAgraha cheka; mere jitazatru tehane rAjIyo re lo, tehanI vezyA eka. mere meLo 15nAme vasaMtasenA aDe re le, tAsa sutA guNavAna, mere. nAme vasaMtatilakA bhalI re lo, rUpa kaLA nidhAna. mere meLo0 16. mujhane atI priya tehavI re lo, huM chuM ati priya tAsa; mere kAma bhoga ratinI kaLA re le, jANe vizeSa vilAsa. mereva meLo 17. vidyanmati kahe vAhamA re lo, have hukama je hajUra; mere te hu ti jaI jaIne re lo, AvuM te ANaMda pUra. mere meLe. 18. vege A jaI sAMbhaLI re le, cAlI gagana tatakALa; mere
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI--dharmilakumAra. 575 khaMDa che trIjI kahI re lo, zrI zubhavIre DhALa. mere meLa0 19. viyata jhagati vIjaLI, vidyunmati mita sAsa, kusagapure jaI jevatAM, dITha madira tAsa. veza juvAna purUSa taNa, gaNikA yogya karata: davya sahita gharamAM gaI, adazya rUpa mahata. dIThI vasatatilakA pati viraha kRta kRza kAya; tajI zaNagAra charaNa ati cIvara malina dharAya. bAMdhI veNuM dhyAti, dhammilane eka dhyAna; naralI nArI pare, na jue teha juvAna. tava naraveza tacha karI, thaI nija rUpe tyAMhI; kahe tujha pAse melI, dhammila kuvare AMhI. huM chuM dAsI tehanI, khabara karevA tujha; premeM pAThavI teNe tumeM, ke zuM kahe che mujha.- 6. ema suNI sahasA uThIne, gADha AliMgana deta; rAma rAma harakhita thaI, sAdara sneha deta. 7. DhALa 4 thI. ( sAbaramatioM AvyAM che bharapUra je, cAre ne laThe mAtA ramI vaLyAM--e dezI } Asana DhALI vidyumnatine besArI re, pUche re prANavallabha mAhare kihAM vase; mujhane vihI piyu paradeza niveze re, bhiMjana kema bhAve re te karatA haze; sa dezo pAmI re dila dukha uddhase. mahilA manameLA re mananA mana rameM, kapanI chAyA re phUpe upasame. e AMkaNa. vidyumnati kahe dukhanI veLA vItI re, vAlhima vizarAmI re caMpA vase; thoDA dinamAM karazuM tuma piyu piLA re,
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________ 576 jenakAvyadehana, mahilA, 2.. mahilA 3. mahilA 4. paNa AvI veLA re kema tuma thaI haze; vAta mala prakAza re te citta ulase.' vasaMtatilakA bele nagare vaDere re, sureMdradata keTivaja vyavahArI; mAta subhadrA jAo prANa piyAre re, mujha ghara ghaTa mAMhI re dhammila dhArI; mohe mujha bhArI re citta dhana hArIye. mAta pitA tasa jaba suraleka sadhAvyAM re, nAvyAM re dhananAM bharaNa te pache. tava mujha mAtA kahe ekAMte teDI re, choDI kaMta kADhe re e niradhana ache; paMkhI paNa taje re tarU sukyA che. sukAM naI sara chaDe haMsane cakavA re, rAjyathI utarIya rAjA seva; nirgadha kurume bhamaro paNa navi chese re, haraNa paNa na bhaje vana dAdhe thake; ApaNuM jAta bhajIe nara dhana AvakaeN. tava meM kahyuM dhana koDa game eNe dIdhuM re, vAradhi valDi vezyA saMtoSI nahI; paNa dhanavaMta mUrakha zuM huM navi rAcuM re, sAcuM citta lAgyuM re mujha ehazuM sahI; lakSaNa guNa dekhI re prIta lAgI rahI. mayura viSe rata pIMcha kahe suNa kekI re, cire tane vaLagAM aLagAM mata kare; je kaMDIza te kRSNa mugaTa sira caDhazuM re, paNa tuM kaLA karIne re vanamAM nahIM phare; jagajanatA tene re baDe ucare. tema mAtA e mujha tanane zaNagAra re, mahilA5 mahilA che. mahilA ,
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________ pacha9 zrImAnuM vIravijyajI-dhammilakumAra. jIvatAM na choDuM re huM ehane kadA; sAMbhaLI mauna rahI paNa chidra gaNe re, eka dina 2nAna karI aLatA mA mudA; jIraNa ne nIrasa mA detI tadA. mahilA 8. huM belI aLato nIrasa kema dIdhuM re, mA kahe e dhamila sarikha lekhIeM, IzuM khaMDa nIrasa pIlyA mokalIyA re, pUchaMtAM kahe re patizuM parakhIe; hu bolI e sama jagate na dekhIe. mahilA9 IcchA talavaTanA tala maMgAvyA re, talapuLI tala viNa mAe moklI: pUchatAM kahe dhanatala viSNu pati pULI re, huM belI pULI te bALaNu vaLI; dhammilanI mati re kAme AgalI. mahilA0 10. mAya kahe devala ghara lIMpaNa karaze re, meM kahyuM re kRtagha tuhi vAyasa pare; mA pUchatAM meM kahi kika zAstra re, varasI bAra dukALe re dhipha bhegA maLe; vAta te vicAre re jaga bhukhe mare. mahilA11ApaNane kaNapiMDa die eNI veLAre, eThuM paNa mIThuM re nara bhAgI jame; -ghara ne gharaNuM bALaka nArI vece re, sI ce re peTaveTha dina nIgame; ghara choDI lAlu re paradeze bhame. mahilA 12. vipra vaNika paNa asura taNe ghara dAsa re, phAse jhera khAI re nara nArI re; katirI naramaMsa bhakhatAM jaLa navi pAve re, jAve re nehI vihI dukha zareM;
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 jainakAvyaDhAhanaM. kAridha mUchALA re dInapaNuM dhare. ApaNu kAkA keNI pare` peTa te bharazuM re, tava vRddha kAga mAlyA re duHkha dharazo nahIM; jakSadhitaTe kAMyajaLa DriMka bhAMgejA re, tehanI pAse sarvi jaIzuM sahI; azanArdika deze re jaladhi matsya vahI. mAkulI kula jaladhitaTa pAhAtA preme re, preme kAMyajaLa mAlAvatA; ahu sanmAne nitya jaladhi matsya deve re, pIvAre mIThAM jaLa dekhAvatA. khAra dukALI kAkA sukhamAM kADhatA. thayeA sugALa mudita jana mudIra jharatAM re, mAkalI dAya drikA re khabara kaDhAvatAM; bhANejane kahe amane leAka teDAve re, bhAve re bhAjana bhakti karAvatAM; pUrvajane pANa zrAdha sarAvatAM. kahe bhANejA sArasa jaladhi vAyasa re, kahe mAtulase du:khe jAvu paDe; kAka kahe nitya uThI tuma paga sAMmu re, khAdhAne sArUM re nIca najara aDe, amane keNe ghAlyA re ahavA sAMkaDe. kuTuka vacana ema meAlI pAchalI rAte re, alIbhuga piMDa bhAgI re nija deze gayA; tuM paNa mAtA tevI guNa NunArI re, hu te guNu' pyArI re jethI sukhI thayA; sAMbhaLI mAya kapaTe gaI ANI dayA. ati rAge raMgANI mujhane jANI re, mAtAe mAhATI Acchava mAMDIye; mahilA 13. mahilA0 14. mahilA0 15. mahilA0 16. mahilA 17. mahilA 18 O
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra 579 nAta varga saMtoSI madirA pikhI re, mujha pIyune raNa vagaDAmAM choDI; chaDI hema siddhi lIdhI keDIyo. mahilA18. tajI tabola ne sarasa AhAra nivArI re, veNu badha charaNa bhujaga mRti lati; tApasiNuM kyuM kAyAzaka karati re, huM gharamAMhe rotI pIyara jazomati; ema kuzaLa pUchatAM me kahI chatI. mahilA, 20. paNa mAhAre sa dezo jaIne kahejo re, gharaNIne paraNI chaDI vegaLI; tema vaLI navanavI paraNuM haze koI nArIre, tehane rakhe vIsArI re mukatAM vaLI; je jAe lAkhA re sAkhA na huM calI. mahilA21ghara ne gharANuM vecI mAla khavArI re, pIyara deha dhArI re ane bhAgI jame; sakhI sahelI pItarIyA bhejAI re, tehanAM re meheNAM paraNI nitya khame; prItamane sAbAzI paradeze rame. mahilA raraema vayaNAM suNI khecarI kahe rahe chAnAM re, jaIzuM ame rahejo tame dukha pariharI, ema kahi gaganacalI zubhavIranI pAse re, cethI DhALa chaE khaDe rasabharI; caturA citta cUpe gaI pApurI. mahilA, 23. deharA vidyunmati vege jaI, dhamila kuvane pAsa; mULa cUla mAMDI karI, saghaLI vAta prakAza. 1. te suNatAM duHkha uttaryuM, nayaNe nIra bharAya; paNa vimaLAnA bhayathakI, vacane navi uccarAya.
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________ 580 jainakAvyadehana. vidyanmati kahe nAthajI, ma kare reca lagAra; " kuzagapure jAvA taNe, je heye dilameM yAra. no bele nirbhayapaNe, kuMvara kahe che yAra, paNa IcchA haie sarvanI, te jAvuM jayakAra, ema nisuNI khecara sutA, meLavI saghaLI nAra; nija nAyare jAvA taNe, kIdho eka vicAra. kavara jaI nRpane kahe, jaIzuM ame nija deza, rAya kahe kema rAkhIeM, paraNAgata savizeSa. DhALa 5 mI. ' ( trIje bhava varaNAnaka tapa karI--e dezI.) kuMvara sajajAI karI pura bahara, deherA taMbU deve; haya gaya ratha pAyaka dala sAthe, vastu avara vara leve re; prANI puNya taNI gati dekho, puNya jagatamAM vizeSa re. prANI e AMkaNuM. 1. kapilarAya beTI vaLAve, maLaNAM sajajana sahu lAve; . dAsI dAsa dIe bahu sAthuM, haya gaya subhaTa calAve re. prANa0 2 ravizekhara juvarAja milApe, dIe dhana kaMcana keDI; nava zreSTI sasarA dhana deI, vaLIyA namI kara joDI re. prANI30 kheTasutA vidyAbaLe racI, ratna vimAna vizALa; sarva parikara vAhana sUdhAM, beThAM thaI ujamALa re. prANI deva vimAna jharUkheM beThI, vimaLAdika savi nArI; vana giri sara nadI gAma vikI, vAta kare bahu pyArI re. prANu kSaNameM kuzAgrapurI vana khaMDe, utaryA harSa vizeSa; viyatacarI vidyAdhara lokane, dara kiye paradeza che. prANuM derA taba dIyA vanamAMhI, ranavimAna AkAze; nagara leka maLI ketuka jotA, pAmyA citta ullAse che. prANI che. suredradatta taNo suta pazkila, bahu varaze ghare AvyA; rAjasutA vidyAdhara kumarI, paraNuM bahu ddhi lAvyA re. prANI 8.
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-dhammilakumAra. 581 ema nisuNI aridamaNa te rAjA, sanmukha AvI tAma; pura zaNagArI nija ghara teDI, Ayu rehevA dhAma re.. prANuM0 9. rAnavimAnanI racanA dekhI, rAya harkha bahu pAve; dhammila maMdira hukameM tatakSaNa, nautama rAya karAve che. prANA 10. visyA vasatasenA ghara jAve, te paNa sanmukha Ave; nija beTIne vAta jaNAve, kuMvarane bheLA milAve re. prANI. 11. meghamayarI cakacakerI, teNI pare harSa bharANI; nAna karI zaNagAra dharIne, agAge TharANI re. prANI 12. vasa tatilakA putrI samI gaNe, zatrudamaNa bhUpALa; teNe nija rAjyane bhAgate trIjo, kuvaraneM dIe ujamALare. prANI. 13. prathama satI paraNI je jazomati, dhanavajI zeThanI beTI; behu kula ujajalatA dekhAvI, jaina dharma guNa peTI re. prANa 14. tehane teDavA kAraNa pate, mAna vadhAraNa sAruM; jaI kahe sarva gayAM paNa tumavaDuM, IhAM karne nAma amAruM re. prANI. 15. sasarA sAsuoM Adara deI, nija putrIne vaLAve; besI sukhAsane nija ghara Ave, vimaLA bhakti karAve re. prANI16. trIje hIse rAjyanI lIlA, nRpa abhiSeka karAve; jogIdatta vidyA sAdhyA, deza avara vaza thAve che. prANI 17. prathama jazomati karI paTarANI, bIjI vimaLA rANI; vidyutpati ne vidyullatA deya, cau abhiSeka TharANa re. prANa. 18. vimaLasenAnA mAta pitAdika, AvI tihAM savi maLiyAM; beTI bheTI dIe bahu saMpada, kuvara rajAe vaLIyAM re. prANI19, A bhavaarthe kIo khaTabhAsI, Abila tapa phaLa vA; suramaNa pAmI, vachita sukha savi sAthe re. prANI. 200 che khaDe pAMcamI DhALe, kuvara vasyA nija dhAma; zrI zubhavIra rasika kotarA, ghara pAme vizarAma re. prANI. ra1. deza, eka dina dhammila rAyane, vasaMtatilakA ema; kahe gata nizi veSAMtare, ratisukha vilakSyA kema.
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaitakAvya dvAhana. paNa meM tumane oLakhyA, rati sabhAgane kALa; sAMbhaLI pammilane mane, pragaTI aMtara jhALa. ciMtI kahe nArI te, tumane vismaya heta; hu AvyA vezAMtare, khIne nahI sata. ema kahI ciMte mujha sarUpa, kare kAi dhRrata phaMda; mujha nArI abhilAkhIe, vidyAdhara mati mada. paNa e duSTane mAravA, karavA krAi upAya; citi dhara pharatA bhuvi, siMdUra pUjava rAya. kammila kara karavALazuM, pUThe bhramaNa kara'ta; dekhI tasa pada padmatI, te anusAre ghara pesatAM kaMmbhale, dIdhe kha deya bhAga karI nAMkhIyA, garatAM TrUpa vi jaLazAca karI gayA, vidyanmatine purUSa badhA zakti mane, nizini raheta udAsa. eka dina madira upavane, vRkSa zAkane pAsa; puDhavi zilA para upare, beThA karata vikhAsa. pazcAttApa davAnaLe, tApita ciMte karavuM navi ghaTe, huM zrAvaka DhALa 6 ThThI. calaMta. prahAra; majhAra. pAsa, hRdaya kumAra; vratadhAra. tema ( eka same` vRMdAvane sAmaLIyA cha~e dezI. ) nava vanA, ati raMgIlI; kuca mULa bhara namI tana DALa, apacchararU pe re ati ra'gIlI; same ati dhIme dhIme caraNa ve, ati. rakta varaNu sADI dharI, ati caraNe jhagata pIta kiMkaNI, lAcana jalatA jhage, ati bikhAdhara rada UjalA, thAvamA~ bhUSaNe, ati camakatI caturA cAla. maNitilaka kapAle heja, kacuka maNi hIrA teja. vidhipati smera vadanna; darzanathI detra prasanna. bhU%0na rAjita tameAla; ati 182 3. 4. SS. 7. .. 9. 10. 1. apaccha20 apa7ra0 a5720 2. a5720 apa720 3. apa70
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-pasmilakumAra. 583 AvI ubhI kuMvara chabI, ati jotAM raMga lAge caLa. apara7ra0 4. vinaya karI ema bolatI, mana mohana che; mujha vAta suNa guNadhAma, manaDuM mohyuM re manamehana che; vaitADhaye dakSiNa dize, mana che nagara azoka te nAma. manaDuM pa.. vidyAdhara nararAjI, mana te nAme che mahasena; manaDuM caMdraprabhA rANuM satI, mana, behu sukhIyAM prema rase. manaDuM 0 6.' megharathAbhidha tehane, mana che putra ghaNe avinIta; manaDuM meghamALA nAme sutA, mana, hu nRpanI kuLavaTa rIta. manaDuM 7. anya dine mAtA pitA, mana, kare beThAM atara vAta; manaDu 0. putra kulakSaNa uThIyo, manakare ke eka dina ghAta. manaDuM0 8. che paradArA laMpaTI, mana, nAve ehane vizvAsa; manaDuM ane je rAjA thaze, mana te karaze sarva vinAza. manaDuM 0 8.. dhUma agnithI uThI, mana vAdaLa ghana padavI pAya; manaDuM javalana janakane nAsave, mana, gAjate jaLa varasAya. manaDuM tema durjana baLa daivathI, mana lahe lakSmI rAjya vizeSa; manaDuM, prAye pitA bAMdhava prate, mana kare tarjana ghAta kaleza. manaDuM 0 11.... rahIyata paNa rAjI nahIM, mana huM nahI dIdhuM ene rAjya; manaDuM keIka nararati AgaLe, mana bhegavaze A sAmrAjya. manaDu 0 12. rANI kahe suNe nAtha che, mana kare dhArI kaI upAya, manaDu 0 ahiDazI aMgulI chedie, mana rahe jIvita te sukha thAya. manaDuM 13. kahe nRpa rANuM sAMbhaLe, mana suta diThe dAjhe deha; manaDu 0 vidyApatnatI pUchIeM, mana se uttara Ape teha. manaDuM 0 14. rAye vidyA pragaTa karI, mana pUchatAM bolI ema; manaDu 0 suta sAte vyasanI thaye, mana ze e upara tujha prema. manaDuM 15. putrI je meghamAlika, mana, thAze tasa je bharatAra; manaDuM, megharathane jamane ghare, mana te mokalaze niradhAra. manaDu 0 16.. tujha pade anya rAjA thaze, mana tehathI vadhaze tujha lAja, manaDu 0 suta na dIe sukha jIvatAM, mana te putra nahIM ahirAja. manaDu 0 17
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________ 584 - jainakAvyadehana. ema kahI devI adaza thaI, mana kahI rAye rANIne vAta; mujha mAtA suNuM du kha dhare, mana gayuM rAjya ne putravidhAta. mujha upara rAge karI, mana, vana giri pura ramaNika ThAya; tihAM jaI khele nizidine, mana paNa mujhane nitya kahI jAya. mujhathI rahe nahIM vegaLe, mana ehathI huM paNa ghaDI eka bhAI bahenane eha, manava varate te rAga viveka. Aja thakI trIje dane, mana nIkaLiyo pUchI ema; kuzAgrapure ameM jAIzuM, mana tihAM che eka jaNazu prema. hajiya lage ghara nAvIyA, mana, huM AvI neha bharAya; tava meM IhAM ema sAMbhaLyuM, mana nRpa dhammile kharco haNAya. roSabharI A vana pharuM, mana, tuma darzana dIdhuM Aja; roSa ga rAgI thaI, mana ubhI sanmukha dharI lAja. ' azaraNa zaraNa have tumeM, manasuri vacane jhAlya hAtha; ema kahIne caraNe namI, mana, mana gamato pAmI nAtha. gAMdharva vivAhe paraNIyA, mana ghara lAve kuMvara bhalI bhAta; batrIza premadA premazuM, mana sukha vilasatA dina rAta. che khaDe e thaI, mana. saMpUrNa chaThThI DhALa; zrI zubhavIra vacana suNI,mana kare vrata paccakhANa vizALa. dAharA. sukha bhegavatAM svarganAM, vIye keTale kALa; vimaLanArthe janamiyo, bhUsevadhi sama bALa. janmotsava bahule kiye, daza dina nATakazALa; dAna atula detA vaLI, ghara ghara taraNa mALa. sajana varga saMtoSIne, dina dvAdaza jaba huMta; padmanAbha premeM karI, tehanuM nAma diyaMta. ATha varasano jaba hue, dekhI buddhi vizALa; bhAta pitA harakhuM karI, tava ThaviA nizALa. udyama gurU mehere bhaNya, sukaLA zAstra aneka; jevI vaya paraNAvI, pragaTaye jAma viveka, manaDuM. manaDuM 188 manaDuM manaDuM 19. manaDuM manaDuM0 20. manaDuM manaDuM 21. manaDuM manaDuM0 22manaDuM manaDuM0 23. manaDuM, manaDuM0 24. manaDuM, manaDuM 25. manaDuM manaDuM 26.
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhampilakumAra. . 585 putra mitra kAMtAdikA, vinayavaMta parivAra; sukhamAM kALa game sadA, sugurU mahima dila dhAra. dhammila nRpa batrIza priyA,eka dina karata vicAra; jinavacanAmRta pIjIe, je Ave aNagAra. DhALa 7 mI. ( zItaLAjana sahAnadI-e dezI). vAcaMyama vinaya vilAsI, sahajAnaMda sukhanA AzI; anupama Agama abhyAsI, muni saghaLA gurUkuLavAsI. salUNuM saMta e zIkha dharIe, gurUbhakti sadA anusarIe. saNa. e AMkaNI. 1. suMdara parikara parivariyA, pratyakSa jJAna guNa darIyA, avadhi mana parjava dharIyA, vaibhAra giri samasarIyA. salaNa. 2. nAmuM dharmaci sUrirAyA, kuzAgrapurI vana DAyA, vanapALa vadhAmaNI detA, jitazatru dhammila harakhaMtA. salaNa0 3. maMgalanI bherI vajAve, sahu lekane ema suNAve; purve meLA maLyA aNagAra, Avajo sahu sajI zaNagAra. salUNA 4. nagare toraNa baMdhAve, mAraga saghaLA samarAve; paga paga chaTakAva karAve, phUlapUja sugadhI bichAve. salUNA 5vaLI dhUpaghaTA maheka tI, pacavaNuM dhajA jhaLakatI, saje sAhAmaNuM sahu bheLA, jANe nAve pharI A veLA. salUNA 6. aSTa maMgaLa jaLa bharI jhArI, haya gaya ratha bhaTa zaNagArI; ratha batrIza beThI nArI, tema rAya priyA ratha dhArI. salUNA che. tADava kSatrI bhaTa johA, Ibhya keTabika sohA, Izvara dhanavaMta samUhA, zeTha senApati sathavAhA. salUNa0 8. paTTahastI caDyA deya rAjA, viSNu bhagaLa tura avAjA, cAmara dhaja chatra ne tAlA, keI cAle siMhAsanavALA. salUNuM0 8. asi kuMta dhanuSa zaravALA, khaMdha laI cale laghu bAlA,
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 58 jainakAvyadohana. Igasaya aTha jogI jaTALA, keI bele maMgalamALA. salUNA 10. ItyAdika naranI ToLI, bharI jhAle galAlanI jheLI; vezyA vara nATaka thAta, canANuM taNuM guNa gAte. salUNa0 11. jema mUtra uvAI kahAve, tema jinaparve munine thA; guNavaMta sUri uvajhAyA, bahuzrata gItAratha rAyA. salUNA 1ra. traNene sAhAmaIyAM thA, zira kasabI duzAlA dharAve; nahIM bahuzratane keI tole, ema ratnazekhara suri bele. salUNo 13. gItAratha sUri samAna, aMga trIje lahe bahu bhAna; gItAratha vRSabha kahAve, paramatavAdIne haThAve. salaNa0 14. bahuzruta tanuM 'zAca vahaMtA, bahumUlAM vastra dharaMtA; malinAM zubhala parihAra, kahe pravacanasAra uddhAra salUNa0 15kahe I tapavI keruM, sahAmaiyuM karavuM bhale, te milma mana navikalpa, siddhAM nathI kAMI jalpA. salUNa16. tapasI ajJAnI TaLe, vaLagA cUrNane bele; gurUkuLavAse e sAcA, ema dharmadAsa gaNi vAcA. saluNa0 17. gItAratha mizrA cAra, navi bhAMkhe trIjo vihAra; te karatAM gItArtha ANe, zrAvaka karatA sahu TANe sala0 18. sahAma yusajI saMcarIyA, vaibhAragiri utarika; khaMDa ke sAtamI DhaLe, zubhavIra vivekI - nihALe. sala0 19. deharA, bhUpati dhammila chatarI, dUrathI karata praNAma; abhigama saghaLA sAcavI, kara dharI zrIphaLa dAma. deI traNa pradakSiNuM, bheTa dharI bahumUla; kara joDI stavanA karI, beThAM citta anukULa beThI saghaLI parakhadA, gusamukha suvinIta; rANe batrIza paNa tihAM, harakhe ullasita citta. suNavA viMche dharma te, nRpa dhamila kumAra, gurU paNa tene dezanA, dIe puSkara jaLadhAra
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________ 587 zrImAna vIravijayajI-dhammilakumAra. DhALa 8 mI. ( hastinApura vara bhala-e dezI ) cetana caturI cetanA, tame cete citta majhAra re; mohanI madirA chAkamAM, nahi lattara sukhasAra re. nahi lokottara sukha sAra, karo rUci tatvanI, guNavaMta re; guNavaMta prasaMta bhadata, samaya vedI kahe, arihaMta re. e AMkaNI girisari dupalanA nyAyathI, kAntAlIne daSTAMta re; narabhava durlabha pAmI, nAva bhUluM ratanadIpa aMtare. nAva kare2. deza anAraja jaga ghaNA, jihAM dharmaakSara nahI deya re; maNue thayo eLe gaye, zyo narabhava pAmyo soya re. kare. 3. Araja deze janama huo, paNa Arje anAja hoya re; bhASA AcAra vaNija kriyA, kuLa jAta veza gAma ya re. kuLa0 kare4. kAMIka puNya baLe karI, lahe uttama kula durlabha re; alpAyu roge grahe, kuLa pAme paNa jo acaMbha re. kuLa0 kare che pUraNa puNe pAmIe, kuLa Ayu nirAmaya deha re; ' pAce indriya paravaDA vaLI, AjIvikA sukha geha re. vaLI, karo. 6. te paNa pAme dalaDe, bahuzruta gurUne sajoga re; gAma nagara pura javatAM, nahi saghaLe munine jega re. nahi karo. 7. bhAgya udayathI gurU maLyA, cauge e dhura aMga re; sAMbhaLavuM siddhAMtanuM, te durlabha gurUne saMga che. te kare 8. Alasa meha pramAdane, tajI dharma suNe eka citta re; zraddhA bhAsana ramaNatA, dhare samati lakSaNa nitya re. dhare, karo9. samasa vegAdika guNe, vasIyo rasIya zrata dharma re; tattvaci thaI sAMbhaLe, deya bhede dharmano marma re. daya0 karo10. sarva dezavirati thakI, tihAM sarva virata aNagAra re; caraNa karaNa guNa uttare, mULa bhede mahAvrata dhAra re. mULa0 ka. 11. bhU jaLa jalaNa anila tarU, e thAvara paMca prakAra re; *du ti cau paNidi maLI, trasa bheda kahyA e cAra re. trasa karo. 12.
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 jainakAyadAhana. navidha jIvanI kAyanI, taje hiMsA mana vaca kAca re; kRta kArita anumAnA, ema bheda ekAzI thAya re. ema kare0 13, kAlatrika tasa vajetA, adbhuitArdika karI sAkha re; zrIjI mRSAvAda chaDatA, bhavabhramaNAdika bhaya dAtmya re. bhaya. kara0 14, satya asatya ne mizratA, e dRzavidha tiguNA trIza re; khAra bheda vyavahAranA, maLI sarva dravyathI khaTa dravya AsarI, vaLI dina rAtri kahi kALathI,bhAvathI rAga rASa sarjaMga re. bhAvathIkareA0 16. svAmI jIva gurU jinathakI, madatta caturvidha hAya re; vyAdikathI cauguNuA, sALa bheda eNI pare` joya re. mALa. karA. 17, kALatrike mana vaya taNuM, ekasAcuMALIza bheda re; e betALIza re. maLI kareA0 15. khetrathI leAgAleAga re; abrahma va munivarA, je TALe bhavabhaya kheda re. je. karA0 18. deha audArika vaikrie, nava vADe bheda aDhAra re; vyAdikathI cAcuNA, citta dharatA te aNugAra rU. citta navavadha parigraha chaMDatA, paga maDatAM jayaNA dharata re; karA0 19. kALa bahu chaThTha guNe, sAtameM thAva kALa vasaMta re. sAtaneenkareA0 200 sarpa jalaNu girisAga, vyAma padma pavana dharaNI samA, muni deza viratidhara thUlathI, hiMsAnAM pAMca meTakAM jUnAM, paccakhkhuM trIje adattAdAnanuM, cothe tagaNu ali mRgasUra re; bhAMkhe anujoga dvAra re. muni kare!0 21. kare paccakhkhANa re; thUlathI vrata jANu re. pacca. karA0 22. paradArA nIma re; icchA pramANe mULathI, parigraha navavidhanI sIma re. parigraha kare.0 23. dizi parimANe gamana kare,bhAga uvabhAga niyama vicAra re; karmAdAna pannara taje, anartha IMDa parihAra re. navame sAmAyika nitya kare, dazame vrata sakhepa thAya re; maMtra maLe jema vIMchInuM, kAMi jhera teDake jAya re. kAMi. kare0 25, bhagA asItI oLakhI, pAraha karatA zuma citta re; anartha karA0 24. ra khArame muni ghara teDIne, paDilAbhI jame gRhI nitya re. paDiyA pharA 26
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________ 589 zrImAna vIravijayajI-dhamilakumAra, paca paMca saghaLe , jANI tajavA aticAra re; ratha besI mAraga kaTe, tema e vrata mukti vicAra re. tema karo. 27 ekavIza dravya guNa uttarA, vaLi paNatIsama guNa sAra re; bhAvathI sattara je dhare, te pAme bhavano pAra re. te kara0 28. dAna zIyala tapa bhAvanA, tihAM dAna gRhIne vizeSa re, te paNa bhAve phaLa dIe, amRtAnuSThAna, azeSa che. amRtA karo 29 dAna dIyaMtA sAdhune, varabhakti vizeSe nAra re, pAca koDI sevana taNI, suravRSTi kare tasa dvAra re. surata kare. 30. nizrA prAtismakI, dekhI teDe muni geha re, khIra khAMDa paDilAbhatI, kSaNa kSaNa jue UcuM tela re kSaNa0 karo31 pUchatAM munine kahe, je dIThI vAta azapa re, AhAra sarasa tumane diyuM, kema vRSTi nahI lavaleza re. kema0 karoDa 32. te kahe A sarikhA muni, tujha sarakhI dAtA nAra re; vRSTi na thAo dapada taNI, viNabhakti hRdayamAM dhAra re viNa karo bhA dIyatA bAkaLA, lahyuM kevaLa cadanabALa re, jinagurU vinayane tapa kriyA, phaLa vIrya ullAsa vizALa re. phaLa0 karo. 34. karyo aMta kaDAkeDo sAgare, jaba gaThIbheda karata re, jJAna kriyA tava phaLa ke, praNidhAna dizA vikasata re praNi0 karo. 35. tasa kAraNa zrutajJAna che, te te bahuzruta gurU AyA re, vinaye gurUsevA kare, vinayIne guNasa patta re vinayI kara0 36. nAhI dheI nirmaLa thaI, jema dekhe ArIse rU5 re, bhAva zoca gurU darzane, pragaTe nija Atama rUpa re pragaTe karo. 37. jJAnadazA gurUthI huve, jJAnathI sthiti karmanI nAza re, kevaLI paNa ate lahe, jJAnaupayoge ziva vAsa re jJAna karo. 38. ravi zazi maNi dIpaka same, jJAna te viNakiriyA adha re, ugravihArI tapa tape, te jANo jUTho dhadha te karo. prabhukara dIkSita che ghaNuM, paNa jJAnI gaNyo parivAra re, sUtra payannA jeNe racyA, te gaNatI cauda hajAra re te kare. 40. jaganATaka jJAnI jAe, jeNe cAkhyo ziva AsvAda che, rU - - -- -- ---- -- --
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________ 590 nakAvyadehana. jJAna leheramAM je rame, zivaramaNa kare tasa yAda re. ziva0 karo. 4. - chaThTha khaDe AThamI, DhALa pUrNa thaI e khAsa re; zubhavIra vacana suNI, lahe jayakamaLa ghara vAsa re. la0 kara0 82. daheza. eNI pare deI dezanA, jAma rahyA munirAya tava dhammila te vInave, vina praNamI pAya. bhagavAna kahe kaNa karmathI, mAtapitAdi vijega; bALapaNe mujha kema thayo, vaLI pAmyA sukha bhega. ThAma ThAma Rddhi maLI, rAjya thayuM zrIkAra; becara bhUcara kanyakA, ema sukha duHkha prakAra. DhALa 9 mI. (jIre dezana. suNI raDha lAgaze- e dezI) chere suri kahe sAMbhaLa rAjavI, jIre pUrva bhavataNI vAta; jIre A bhayathI trIje bhaveM, jIre anubhaviyAM avarAta. jIre ajJAnI pazu AtamA, jIre na lahe puSya ne pApa; chere srotAvarta bhavodadhi, chare DUbo lahe saMtApa ra0 2. sUri kahe sAMbhaLa rAjavI. e AMkaNI. jIre ja budIpa bharate purA, jIre bharUca zehera majhAra; jIre zatrudamana rAjA tihAM, jIre dhAraNane bharatAra. che. 3. jIre tihAM mahAdhana gAthApati, jIre nArI mudA tAsa; jIre sunada nAme suta thayo, jIre ghara misthAna nivAsa. re. 4. chere ATha varasano jaba hue, jIre mUko bhaNavA teha, jIre nija kuLa ucita kaLA bhaNyo, jIre bhadraka saraLa saneha re. 5. jIre kALAMtare parUNAgata, jIre AvyA prAcIna mitra; chere tasa parUNAgata kAraNe jIre bhajana karata vicitra che. 6. chere zeTha sunadane ema kahe, jIre jaI zainikane geha, jIre levo parUNA kAraNe, chare suMdara masa saneha jhare che. jIre atithi sahita suta nikaLe, chere sAthe lIdhA dAma, jIre masa na maLiyuM tasa ghare, chare na malyu bIje ThAma. jI. 8.
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-smilakumAra. 191 jIre vAryo suna de navi rahyA, chare gayA mAchIne dhAma; jIre pAMca mIna lIyA jIvatAM, jIre ApI paraDyA dAma jIre 9. jIre nadI kinAre AvatA, chare matsya ane dei. re deha zauca karI AvazuM, jIre ghara jA e laI jIre10. jIre atithi kahI zace gayo, chare taDaphaDatAM te dekha; chere kuvare jaLa vahevarAvIyAM, jIre karUNuM sanada vizeSa che. 11. jIre pUche 5thI atithi maLyo, jIre te kahe jaLa mahelAta; jIre khedabharyo ghare AvIne, jIre zeThane kahI savi vAta che. 12. jIre zeTha pUchatA suta kahe, chare kupa pAThavyA jaLa madhya; kare krodhe bharyo zreNI kahe, chare teNe me tujha vadhya. jIre. 13. chere vAryo sajane paNa navi rahyo, jIre mithyAtvI vikarALa; jIre DaDa kapALe A haNe, jere maraNa lo tatakALa. jIre14. jIre madhyama bhAve te marI, jIre vivamavalayagiri mAhI; jIre viSama kadarA paddha, chare madara rAjA tyAhI. che. 15 jIre tasa vanamAlA vallabhA, jIre dapatI prIti atIva; chere nAme sarala tasa suta thayo, jIre teha sunadano jIva re, 16. jIre jIvana veLA jAgata, jIre maraNa gayo tasa tAta; chere palipati pada thApI, jere maLI tasakara saghAta. jIre. 17. jIre eka dina zastra dharI gayo, jIre pAlyathakI nahI dara; jare mAragathI bhalA narA, jIre kRzatanuM teja pracUra che. 18. ye jihA tihAM karata nirAyudhA, jIre dekhI gayo tasa pAsa, are sarala kuvara sarale name, re dharmalAbha die tAsa. jIre19. jIre sarala kahe tame koNa cho, jIre rahevuM javuM kIe deza, kare te kahe ame aNagAra chu, chare thAnaka dharma vizeSa jIre 20. jIre jAvu seraThatIrathe, chare bhUlA paDyA ame Aja, jIre sarala kahe eNe mArage, are jAo mukhe mahArAja che. 21. jIre paNa kaho dharma taNo vidhi, re muni kahesuNIe kumAra, jIre dharma te parane na dukha hue, are ema kahI karata vihAra chare22. jIre palipati pAlyuM gayo, jIre eka dina gAmane ghAta,
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 - jemakAvyadehana. jIre vADa sahita te nika, jIre gAma va rahyI rAta. jIre 23. jIre tihAM muni vacana te sAMbharyuM, chare paradu:khe na rahe dharma, jIre luMTI mAla taskara bhaLe, re mujha zira hue pApa karma. jIre 24. jIre teNe gAma ghAta te nahIM karuM, jIre na rahuM corane lAra; jIre citi cAra ghATI tajI, jIre ThaMDI nija hathiyAra. jIre rapa. jIre munivAsita nagare ga, jIre lobha matsara parivAra jIre jIva upara karUNuM dhare, chare kare Atama uddhAra jIre jIre bhadrakabhAve te marI, jIre tuM dhammila avatAra; jIre jIvadayA dharme karI, jIre pAye addhi uddhAra kare. ra7. chere pitRviyegavyasanathakI, jIre gurUvacane tapa kIdha, jIre maMtrI ramaNI nRpa saMpadA, jIre tapathI aTTa mahAsiddha. jIre 28. jIre ema guNa dhammila pAmI, jIre jAtismaraNa nANa, jIre kara joDI Ubhe thaI, jIre kahe savi vAta pramANa che. 2. chere cha khaDe e kahI, jIre navamI sudara DhALa; re zrIgubhavIra munIsare, jIre diye upadeza rasALa. re0 30 deharA, sAMbhaLI ema dhammila kahe, sukha dukha karma vicAra; ahe aho bhavanATake, nAcyo cha3 sa sAra. bhavadAvAnaLa jhALamAM, dAgho vAra anata; tihAM tame zItaLa chAMyaDI, maLIyA mujha bhagavata. bhavajaLadhimAM jhahAjha sama, dIyo saMjama mahArAja; grahaNa Asevana zIkhathI, sijhe vachita kAja. rAjyabhAra sutane ThavI, jazemati vimaLA sAtha, dhammila saMjamazrI vare, dharmarUci gurU hAtha. DhALa 10 mI. ( rahIyo re AvAsa duvAra--e dezI ) vadIne vaLI savi parivAra, tihu jANuM gurUnI sAthe vicaratAM che; gurUratanAdhika vinaya vizeSa, reheta samAdhi tatva vicAratAM . 10
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-dhammilakumAra. 193 rakSaka vaTavratane paTakAya, pAca cha di viSayathI nigrahe che; lobhane nihe nAma nigraMtha, karaNavizuddhi ati guNe rahe che. saMjama jege raMgita citta, 'bhAva vizudhdha paDilehaNa kare che; akuzaLa mana vaca kAyane rodha, parisaha uvasaggathI citta navi Dare che. caraNa karaNa deya sittarI sAra, zAstra abhyAsa kare udyama bhare che; navikalpI kare ugra vihAra, depa betAlIza AhAranA parihare che yaNa gurU vaiyAvacca heta, irIyA samiI vaLI prANane dhAraNe jI; sajama kiriyA jJAna nimitta, AhAra kare che muni khaTa kAraNe che. rogapIDita upasargane kALa, brahmapAlana madanodaya gALaNe che; jIvadayA aNasaNa tapa heta, AhAra tyaje che muni khaTa kAraNe che. pravacana mAtA ATha kahAya, pacasamie maLI traNa gupti dhAratA che; icchA micchAdika daza cakravAla, sAmAcArI AcArI pALatA che. anAciraNa bAvana parihAra, dazavaikAlika sUtre je kahyAM che; sattara asa jama kiriyA paNa vIza, vIza asamAnI ThANa dare rahyAM che. sata prasata tathA upazAta, sarva satApe varjita munivarA che; amama anAzrava ne chinna graMtha, nehano lepavikheraNa sudarA jI. 9. zakhanI pere nirajana nAtha, jIva para apratihata gati vare jI; nirAla banatA jema AkAza, apratibaddha vihArI pavanapare che. zAradajaLa pare herA che zuddha, paMkaja daLa pare nirUpama lepanA jI; pharma pare gute divya sAdha, kha viSANa pare eka jAtatA che. pAkhI pare parikara nimukta, bhAraDa pakSI pare apramattatAme che; gaja pare karma ari prati zura, vRSabhanI pare jAta parAkrame che. si ha kyu parisaha jatu abhIta, merUpare upasargo nali cale jI; sAgara pare gabhIra svabhAva, cadrapare jagavallabha zItale che. jJAnatapa karI ravisama teja, jaya kanaka ryuM dIpe gata male che; vasumati parve savi pharasa sahata, teja hutAzana dhyAna na te jhaLahaLe che. 14. nahi pratibaMdha munine re kyAMhI, vyAdi bhede te cauhi kathA che; dravya sacittAcitta mizra bhAva, betrathI gAma nagara aTavI rahyA che. 15. kALathI samAyAdika dahakALa, bhAvathI pApasthAna aDhAra che jI; nii ee ee ai vi vi vi vi vi vi vi vi vi vi vi t n n v li nii bi. e ee mii vi vii vii vii
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________ 594 jainakAvyadohana. sama tRNa maNikaMcana ne pASANa, sukha dukha Iha paraloka na yAra che cha. 16. bhavyakamaLa paDibohaNa sUra, karmazatru nirdhAtana uThayA che; eNI pare sajama vrata cirakALa, pALatAM tihuM jaNaziva utkaMThIyA che. 17 eka mAsa ke aNusaNu kIdha, dharma sudhyAne Ayu puraNa karI che, azruta svarge dhammila jAya, IdasAmAnika surasaMpada varI che. 18. jazemati vimaLA tihAM sura thAya, bAvIsa sAgara Ayu puraNa karI che; mahAvideheM rAjavI kuLa puNya saMjoge tihuM jaNa avatarI che. 14, bhegavI sukha saMsAra vilAsa, cAritra laI tapa karaze mudA che; kevaLa pAmI karaze vihAra, avicaLa mukha varaze ziva saMpadA che. ra0. chaThuM khaMDe dazamI e DhALa, caraNa karaNa guNa rasika kolasI che, zrIgubhavIra vivekIne citta, khaTarasa bhajana sara tabelasI che. 21. dAharA, e dhammila nRpanI kathA, pUraNa thaI supramANa; sAMbhaLI ullasita bhAvazuM, kara trata paccakhANa. ema nisuNI prabhudezanA, uThe zreNIka rAya; trisalAnaMdana vaMdIne, harakhe nija ghara jAya. kumatatimirane TALatA, vardhamAna jina bhANa; bhavika kamaLa vikasAvatA, vicare mahiyala ThANa. kaLaza, ( tUTho tUTe re-e dezI) gAye gAye re mahAvIra jinezvara gAye, lokAloka prakAzaka sAhiba, jagano tAta kahAye; rAjyagRhapura guNasila ca, dhammilacaritra suNA re. mahAvIra jinezvara gA. e AMkaNI. anabhilAkha abhilASa anaMtA, bhAga anaMta uccarAye; sAMbhaLI sahamasvAmo gaNadhara, te zavi sUtre racAyo re. mahAvIra0 2. sUtraparaMpara cAlyu AvyuM, paMcAMgI samudAyo; AcAraja vAcaka vara paMDita, zAstra ghaNuM viracAya che. mahAvIra0 3.
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna viravijyajI-dhamilakumAra. 595 paNa dvAdaza varazI durbhize, vasati gAma gamAye; tema muni pATha paThana smate dhAraNa, bahu gaI alpa karAyo re.mahAvIra0 4. jema jeNe sAMbharyuM tema teNe raciyuM, zakita zAstra lA; bhavabhava bhIrUne sarva pramANika, bahuzruta vayaNe karAyo re. mahAvIra. 5. pUravadhara avadhi mana kevaLI, kaLajugamAM tasa hANI; zAstra ghaNAM zakita mati DI, bahuzruta vacana pramANI re mahAvIra0 6. vasudevahiMDI racI ati mahaTI, tihAM e carita kahAye; pUrava sUrivara paDita bIje, dhammila carita racAye re. mahAvIra0 7 paNa eka vAta maLe nahI jotAM, bhinna bhinna racanA; prAkRta gadya padya savi joI, sudara rAsa banAyo re. mahAvIra. 8. bahuzruta suvihita nayaNe joze, tava zrama saphaLo thAya, jhathe nakuzaLa muzaLa mati bele, mANeka mUla na pAyo re. mahAvIra. 9. jema kapi gujA puja karIne, agnivu zIta maTAyo. paNa nara dakSa kapikuLa same, zItAoM navi jAyo re. mahAvIra. 10. paDita racanA bAlI saheleajJAna garve bharAye; kacukI kAraNe nAde kuzAMgI, jANe na garbhabharAye re. mahAvIra. 11. paDita Age zretA rAge, suNajo zAstra savA; vistaraze vaTazAkhA puNyanI, pathaga zItaLa chAyo re. mahAvIra0 12. prazasti ; tapagaccha kAnana kalpatarUpama, vijaya deva sUrirAyA che; nAma dazadiza jehanuM cAlu, guNI jana vaMde gavAyA che, vijayasiha sUrI tasa paTadhara, kumati mata gajasi ho jI, tAsa ziSya surapadavi lAyaka, lakSaNalakSita deho ja sagha caturvidha dezavidezI, maLiyA tihAM sakate che, vividha mahatsava karatA dekhI, nija suripadane hete che; prAye zithilapaNuM bahu dekhI, citta vairAge vAsI che; rivara Age vinaya virAge, mananI vAta prakAzI che. sUrI padavi navi levI svAmI, karazu kiriyA uddhAra che, kahe sUrI A gAdi che tuma zira, tuma vaza sahu aNagAra che;
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 " jainakAvyadohana. vana devatAe tarI re lo, ToLI AkAzathI utarI re lo; cAra deva corI gayA re lo, brahmA murakha matie thayA re la. rasAe kara kepe sahI re le, sRSTi viNe sarakhI nahI re lo; apavAda haraNa meDhI caDhI re lo, cosaTha ekAMte ghaDI re lo. raMbhA sacI mRdu tAharI re lo, citAe nidrA gaI parI re lo; rUpa rati prIti hare re lo, aga vinA smara thaI phare re lo. deva duSya bhupaNa dharI re lo, raMga maMDapa AvI TharI re ; capaka mALA che vaDI re lo, nATaka hukama kare khaDI re le. saMgIta baddha karI suMdarI re lo, vINA mRdaMga tAla jhagharI re ; vAjita vAje bahu pare re lo, jue kumara rahI upare re lo rAga sAraMga rasa rItazuM re lo,rIje kumAra nija cittasyu re lo, nRtya vIsa isave ramI re lo, jakSaneM jaI caraNe namI re lo. hAtha joDi kari mAgiyo re le, suMdara vara amane dio re ; maDapamAM AvI rahe re lo, caMpaka mALA tava kahe re lo. vastra bhUSaNa ahiMA melIe re lo, sarovara jaI jaLa chalie re lo; ema savi eka mate thaI re lo, snAna karaNa sarasI gaI re lo. caMdrazekhara maya utarI re lo, vastra AbhUSaNa leI karI re lo; maMdira mAMhi thira thaI re lo, deI kamADa sute jaI re lo. nAhine jala kaDA karI re lo, AvI maMDapa sahu suMdarI re lo; cela bhuSaNa navi dekhane re lo, dvAra jaDyAM avalokine re lo. caturA kahe cita zuM lagi re le, rere purUSa amane ThagI re ; paNa e cirAdika vAmore lo, nahi to maraNa gati pAmazo relo. nRpa suta uttara nA die re lo, tAma sakaLa kahe bAMdhiye re lo, pAdapaNuM laTakAvaye re lo, jaladI jale jaMpAvIye re lo. ketI kahe zIALIye re lo, kASTa agni kari bALIye re lo; sAMbhaLI nRpa suta nA bIhe re lo, caMpakamALA tava kahe re lo. uttama paradhana nA lie rele, nica lie te karinA die re ; kAIne ame navibhALavyAM re lo, leI uttama tame jALavyAM re lo.
Page #573
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.-ca'drazekhara. ' le bALA vacana nALAM suSui re le!, manamAM navI ANe mahAguNI 2 lA; kuara yA dharI uMcare re leA, gaLe paDe te kAMi nA sare 2 leA. kAika lei nAThA haze re leA, amane kadyAthI kaheA zu thaze ? le, sA bhaNe siha najara kare re leA, zIALa ADAM na utare re bai. khela kissAM kahie dhaNA re leA, rAta gheDi ne "veza che ghaNA re lA, je re mukhe mAge! tame re le!, te vara cIja Apu ame re le kumara kamADa ughADine re leA, nija aparAdha khamAvine re lA, tAsa cIja tehane die re lA, kAMi na mukha mAgI lie re bhAgyazALI lakSaNa bharyo re leA, khecarI cittamA uttaryAM re lA, ci te hRdaya vastu grahi re leA, rAjAnA nadana e sahi re lA khaDaga ratana maNI kacA relA, deI kahe mahImA jIveA re le; khaDage ajaya padavI thaze relA, cakrI samAjana gAvo re lA paTarANI diyA ka A re lA, rabhA rUpanI rUjA jIvA ph le, ama tuma meLA avasare 2 leA, bhAvI vAta nAnI sare re leA ema kahI sahu nija thAnamAM re lA, mezI calI vamAnamAM 2 le; zrI zubha vIra kahe sAtamI relA, DhALa rasika janane gamI 2 lA dvAhA. ' ' ! ravi udaye kuara calye!, samarate navakAra, zunya nagara eka dekhiyeA, teji aTavi mAra. karatI tasa nava vADiyA, nahi mANasa sa cAra; kAsIse karI sAhatA, suMdara pura prakAra zaraNa kari arihaMtanu, peDhA nayara majhAra, mehela aneApama mArage, sunya paDayA ejAra hATanI zreNi ubADiyA, nara tiritu nahi nAma; bAnya vivara dhana bhAjane, bharita nihALe ThAma. nava nava karata vicAraNA, kima sunu pura eha, rAja paMthe jAtA thakAM, dIThuM bhupatI geg. bairaja dhara upara caDyA, pAhAtyA saptame mALa; 615 17. 1. 18. 19. 20. 22. 4. 21. 24 23. 2. 3. 5.
Page #574
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 jemakAvyadehana. 1. ja dekhe citra vicitratA, suMdara bhumi vizALa. kanaka ghaTita eka DhAliya, sUra sajyAthI apa; tasa upara maMjArikA, dIThI sAma svarUpa. esIse deya DAbaDI, aMjana rakta ne heta; raktajita nayanAM lahI, tAMjana kara neta. tava raMbhA sama kanyakA, thaI beThI dharI lAja; namra vadana Asana die, kahe bese mAhArAja. nRpa sUta besI pUchate, eha kizo utapAta; tava vaLatI sA ema bhaNe, nisuNo muja avadAta. hArba 8 mI. | (dekhe gati devanI re--e dezI. ) -nagara kanakapura eha che re, rAya jitArI nAma; jayamALA rANI satI re, lavaNIma lilA dhAma. karama gati kAramI re, sukha dukha karma karata. eka aMgaja eka aMgajA re, ratisuMdarI nAma tAsa; 5 kaLA ratI je juo re, A beThI tuma pAsa. -eka dina tApasa tapa kare che, mAsa mAsa upavAsa; AvI vasyo vana khaDamAM re, bhakti kare jana tAsa. mahipatie mahImA suNI, tApasa vaMdana jAta; ama para kAle pAraNuM re, karavuM rahi parabhAta. ema kahi nRpa ghara Avi che, sakaLa sajAI kIdha; tApasa teDI Ave che, Asana besaNa dIdha. nAta hukama pari vekhaNe re, huM gaI tApasa pAsa; dekhI co citta kAmathI re, karate haiDe vimAsa. A kumarI AliMgane re, saphaLa have avatAra; A bhava eLe gumAvatA re, tapasIne dhikkAra. bALa rAMDa kalIva tApasA re, nAri aMte ura jANa; ya maMdarA sAMkaLA re, niza dina mithuna yAna. gati aMga karama. , A mArA upavAsa karama. 2. karama. 3. karama. 4. karama. 5. karama. 6. karama. che. karama. 8
Page #575
--------------------------------------------------------------------------
________________ karama 9. karama 10. karama. 11. karama. 12. karama 13. karama. 14. zrImAnuM vIravijyajI -caMdrazekhara. bhajana karI niraja kahe re, rAyane ryuM bahu mAna, sAcuM paNa tame je diye re, amane kanyA dAna sAMbhaLI nRpa roSe kahe che, rere adhama pApiSTa; deza vIDabaka tapa karI re, jAti hiNamati duSTa. ema nIbhra chIne kAhADhiyo re, gatavana Arata vizeSa, mALi pAsa cIvara lahI re, mAlaNa nokarI veza. kumarIne madira gayo re, chAba laI bhari pula; dAsIye oLakhI kAhArI re, mukhapara nAMkhI dhULa. toye niralaja lA nahi re, cheDI nArI veza; khAna pAna tapa chaDIne re, dharate citta kaleza. rAtre caDe muja madire re, vaze caDe jima naTTa, subhaTa poharIe jhAliyo re, bAbo banI ghaTa. niAza navi dekhe vAyasI re, divase na dekhe vRka; ahanisa kAma AMdhaLo re, mehaTI kAmanI cUka. rAya hajure ANI re, subhaTe suNAvi vAta, nRpa hukame dharyo suNIye re, eNi pere pAmyo ghAta. nica jAti rAkSasa thayo re, joI vibhAge teha; khiNu khiNa chaLa ja phare re, mujapara lAgyo neha, eNe avasara AkAzathI re, vidyAdhara muni rAya, utarIyA caitya sannidhe re, bhUpatI vadana jAya. dharma suNa gRpa pUchato re, muja putrI bharatAra; kuNa haze kahe nAthajI re, jJAnI vade teNi vAra. kAzapati mahasena sure re, caMdrazekhara guNavata; , trikhaMDa bhoktA te thaze re, tuja putrIne kaMta. paNuM suNi tApasa te marI re, rAkSasa vyatara thAta; dina tije tuma nayarie re, sarvane karaze ghAta. karUNuM najarathI utarI re, tamane jaNAvI vAta dharma lAbha kahi munivarA re, gagane kiyo utapAta. karama. 15. karama. 16 karama. 17. karama, 18. karama. 19. karama. 20, karama. 21. karama. 22.
Page #576
--------------------------------------------------------------------------
________________ nakAvyadohana. 618 rAye karI udaghoSaNA re, navi reheza IhAM keya; ' Aja nizAe nAsajo re, rAkSasano bhaya heya. ' karama. 23. je jAzo te jIvazo re, ame paNuM jaIza Aja; jIvanAM jaga jezaM re, tuma sAthe sAmrAja. karama. 24. cata che __ bhAnozca mantrI dayitA sarasvatI, mRtyuMgatA sA nRpakautukenA // vANArasI prApya sa eva yogI, jinanarobhadra zatAni pazyati // 1 // pUrvAcAla. loka sarve nAThA nizi re, muja janakAdi sameta; rAkSase laI mujane ThavI re, giri vana kuMja niketa. karama. 25. anya nagara dekhI karI re, dina kete cali te; pANI grahaNa karavA bhaNI re, mujaneM ThagI muja geha. karama. 26. Aja lagana dina joIne re, karaNa sAmagrI heta; mRja majhArI karI gayo re, cAra ghaDI saketa. karama. ra7. caMdrazekhara paNa nAviyA re, daive diye raha ghAta; muLa thakI mAMDI kahI re, muja vItakanI vAta. karama. 28. cadazekharanA rAsanI re, e kahI AThamI DhALa; zrI zubhavIranA nAmathI re, bhaya jAze pAtALa. karama. ra8. deharA kahe kumarI dAkhe tume, IhAM AvyA kuNa kAma; jima ama jIva sukhI huve, deza gAma tuma nAma. jJAnI vacana juThuM nahIM, paNa e daiva duraMta; " tanu chAyA elaMdhavA, nahi samaratha baLavaMta. ' nAma nayana muja pharakiyuM, tuma darazanathI jeNa; huM sati satInI naMdanA, puchuM tamane teNa. kamara kahe te savi kahyo, muLathI muja adhikAra; ' ' jJAnI vayaNaja satya che, juThe daiva vicAra. kumarI harakhI te suNI, roma roma vikasaMta; " na.
Page #577
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna viravijayajI--caMdrazekhara. 617 " sA kahe kusumAMtara rahe, avasara nara baLavaMta. majArI kari kusumamA, rahe ataragata teNa; maNuM nANuM maNa nANagyu, bhaje ta sa deha. . ' DhALa 9 mI. ( dhavaLa zeTha lei bhaTaNa -e dezI ). iNe avasara rAkSasa tihA, Avi dhari bahu yArare; tAjane gumarI karI, pucha to teNivAra re. pu jaya kamaLA vare, nara sukha lIlA pAve che; dumatinuM citavyuM, kadiya sakaLa na thAve re. puNe. 2. mANasa gadha kImI IhA, sA bhaNe eha tamAso re; hu mANasa gadha mAharI, haIDe kAI vimAso re. puNe. 3. gadha maa na khamI zake, te mujablyu zo rAga re; kaI dina uo to bha, mAhAre ramADavo nAga 2. pu. proti kazI parajAtanI, eka ajA eka vAgha re; prIta parANe je huve, te nizidina mana vAgha re. puSya. . nisuNI palAda te kepi, kahe jANyuM nara rAgI re; to prathamaja bhakSaNa karU, rAga dazA gaI bhAgI re. puNya. kumara tadA uDI kahe, zI IcchA kRta vyarthe re; smihatyAnA pAtakI, muja asidhArA tirthe re. puSya. 7. nahavarAvI nirmaLa karuM, lokanI bhAvaTha bhAge re; pApIne haNatA thakA, puNya udaya bahu jAge re. puNe. rAkSasa suNI krodhe caDyA, tADakyuM rU5 banAve re; becarI data taravArazuM, DhAla grahI nRpa dhAve re. jhajha tA deya dekhIne, ratisu dari bhaya pAve re; samare kamara trilocanA, te bahucarI kare Ave che. puNe. 10. devI bhaTe rAkSasa ho, te zatakhaDaja thAve re, deva yonIthI jIvo, nAra kima le sura dhAve re. puSya. 11. rAkSasa nAThe bhaya lahi, tana pIDita mana kaleze re;
Page #578
--------------------------------------------------------------------------
________________ dara0 jenakAvyadehana. devI subhaTanA mArathI, lavaNadadhatala pese che. puNe. 12 vyaMtara bhaTa pAchA vaLyA, kumarane deta vadhAI re; trilocanA namine kahe, maheTI dharma sagAI re. puNe. 13. rAya prajAzuM teDIA, nirbhaya nagara vasAve re; kuma visarjAi trilocanA, ratnAgIrIe sIdhAve che. puNe. 14. caMdrazekhara name rAyane, nRpa paNa haIDe bheTe re; kahe ama puNe AviyA, tuma viNa kuNa dukha meTe re. puNe. 15. ratisudari dAsi mukhe, tAtane vAta jaNAve re, chava karI bahu premazuM, putrI nRpa paraNAve re. puSya. 16 kuMarane rAjya aradha dIe, karamocananI veLA re; sukha vilase sasarA ghare, mane gamatA mana meLA re. puNe. 1. ramatA sAvana sogaTe, kaI dina vana jana kriIDA re; bhAgya dazA jasa jAgatI, nahI tasa tana mana pIDA re. puNe. 18. kheTa sutA data kaMcuo, ratisuMdarine Ape re; rabhA rUpa tiNe banyuM, IMdrANI karI thApe re. puNe. 14. rAya hajura kacerie, karatA zAstranI vAta re; de gudasuranI pare, nirgamatA dina rAta re. puNe. 20. navamI DhALa e rAsanI, puraNa khaDe AkhI re; dukha bhajana jana raMjanI, zrI zubhavIre bhAkhI re. puNe. 21. kIsa, vAta vinoda rAyanA ghaNI, caMdrazekharane rAse bhaNI; khaMDa prathama e puraNa karyo, zrI zubhavIra vacana rasa bharyo. iti zrI tapagacchAdhirAja bhaTTAraka zrI vijayasiMha surisatAnIya saMvegI zipyaratna paMDita zrIyazavijayagaNiziSyaratna paDitazrI zubhavijayagaNiziSyabhuji ziSya paDita zrI vIravijayagaNI viracite cadrazekhara carine prAkRta prabaMdhe trilocanA minalamitAzvavidyAgrahaNa rAkSasaparAjayenaratisudarI pANIgrahaNAkhya //
Page #579
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI,--cadrazekhara. khaMDa 2 jaze. dAharA jaya jaya tu jagadIzvarI, jagadaMbA jagatrAya, ahirIyA mukhaka javAsinI, vidukhA mAta kahAya tuM tripadi tripurA tathA, tuM trirUpamaya deva, zakti sarUpe khelatI, navanava rUpa dhareva je tribhAvanamAM trihapade, te savi tuma AkAra, nitya anitya tathA vaLI, nityAnitya vicAra abhinava Adi zakti tu, tihukALe thira bhAva, te sarasati nimane namu muja gurU prabaLa prabhAva prathama khaMDa akhaMDa rasa, pUraNa hue supramANa, khIjo khaMDa kahu have, suNo catura sujANa AAtA jANunI AgaLa, vaktA vacana pramANa, svAtI jaLa zukti mukhe, muktAphaLa badhANa ikSu kSetre maidha jaLa, paya sAkara sakAsa, traNa sabhAAAtA taNI, nadI sUtra prakAza te mATe citta saja kari, suNo vrAtA leAka, dakSa hasyuM te rIjhasse, jima ravi udaye kAka eka dina 6 patI kheDu jA, jaLa krIDA sake1, turaMga rathe caDhI nIkaLyA, sAthe subheMdra bhaTTa leta pura parisarlR jaoNnadI, taTa tarU zreNI vizeSa, eka tarU taLe te utaryuM, zItaLa chAyA dekha tisu darI kaMcuka pazuha, bhUSaNa mehelI tyAhi, jaLa kriDA bahuvidha kare, nija patizyu uhi DhALa 1 lI. 1. 2. ( jIe agama gati puNyanI re-e dezI ) rAge ragita ratisu darIre, krIDA kare sahanAtha re, revA nadI jaLa jhIlatAM re, jima karaNI gaja sAtha re. 3. 4. 5. .. 5. ... 9. 10 11. 621
Page #580
--------------------------------------------------------------------------
________________ karara jenakAvyadehana. rAge re gita ratisudarI re. ( e AMkaNI.) 1 te have lAhala thayo re, sumaTa dizodiza dhAya re; bANa gagana malatAM jhakhe re, dArU avAjA thAya re. rAge. 2. zAkhA mRgahI kahu kare re, dapatI citaDe halAya re; naItaTa AvI pUchatAM re, kumarane bhaTa ucarAya . rAtre 3: sAhiba jaLa krIDAvaze re, jotAM bhaTa parIvAra re; ka cuka kapi eka leI gayo re, puThe paDayA asavAra re. rAge. 4. te paNa pAchA AviA re, dIThe kami nahi keya re; vAta suNI vaLakhI thaI re, rANI tihAM ghaNuM rAya re rAge kamara priyAne ema kahe re, jAo tame savi geha re; kaMcuka sAta mAsamAM re, AvazuM laI teha re. rAge. ema kahi kumara sadhAviA re, caMdra nADi sara jeya re; zabda sakuna pakhi taNuM re, te paNa suMdara hoya che. rAge che. siMhapu mAraga mAhAlato re, caDhayo eka giri zaga re; bahu vidha tika dekhate re, vanaphaLa jaLa sara saMga re. rAtre 8. vRkSa azoka ghaTA taLe re, dIThe sAdhaka eka re; mAnapaNe ubhuM rahyuM re, kumara dhariya viveka re. jApa pure kari te vade re, bhale padhAryA Aja re; AkRtie guNavaMta cho re, lakSaNathI nara rAja re. rAtre 10. kumara bhaNe mujaneM kaho re, je ama sarakhu kAja re; Age uttama upagArameM re, dIdhAM deha dhana rAja re. rAge. 11, te kahe hu vidyA dharU re, diye kAmita gurU rAya re; maMtra sAdhana vidhie karuM re, kaI sura kare aMtarAya re. rAtre 12. uttara sAdhaka nara vinA re, manna rahe nahI ThAma re; taNe karuM tama vinati re, avadhAre guNa dhAma re. rAge. 13. uMmara kahe sAdho sukhe re, citta karI thira thebha re; 'uttara sAdhaka muja thakA re, kUNa kare tuja khobha re. rAge. 14. kumara prabaLa pUNya karI re, vidyA thaI tasa siddha re; '
Page #581
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--caMdrazekhara. 23 uttama purUSa je Adare re, te have nava nidhi re. rAge15 aurI pannatti svagAminI re, rUpa parAvartakAra re, vidyAdhara preme die re, kumarane vidyA cAra . rAge16. kumara cA giri upare re, beTa gayo nija ThAma re, parvata zikhare dekhiyu re, kALi devInuM dhAma re. rAge. 17. nara daya retA sAMbhaLI re, madire pioho rAya re; dIThA tihA nija mitrane re, cadana caracita kAya re rAgeTa 18. jegI deya japi matrane re, bihu zira ThavatA phUla re; adaza rahI nRpa citave che, kAI kare pratikRLa re. rAtre 10. mUDamALa gaLe dhAraNI re, duSTa najara vikALa re; mahiSa upara beThI thakI re, kALIkA devI nihALa re. rAge. 20. ragI rUdhIre bhUtalA che, Age aganina kuDa re, havana karavA uThiA re, dhari asi yogI pracaMDa re rAge. 21. te deya rAkane ema kahe re, ISTa devanuM karo dhyAna re, khage haNI zikhImA dharI re, mAtane deu baLIdAna. rAge22. te kahe jaina dharama rUci re, caMdrazekhara bhUpALa re; tAsa dharama sara ama kare re, sevakanI saMbhALa re. rAge. 23 yogI kahe ame oLakho re, ama gurUno haNanAra re, paNu gurUe gaganeM dharyo re, hajuana bhU paga cAra re rAtre 24. bhUta bhakSaNa ve hecI lIye re, te tuma sI kare sAra re, sAbhaLI sihayuM gAjiyo re, bele rAjakumAra re rAge25 pere pApi jegaTA pApaNI re, surI tuja mAta re, nita nita nirbaLa nara grahI re, bhala kare kari ghAta re. rAge. 26. vaLi tuma gurUe vATaDI re, karU meLAvo Aja re, gagana kurata me pAmIo re, jima 5khI ne bAja re rAge. 27. jogI suNuM sanamukha thayA re, kumare grahI tava daya re devI dekhAtA nAkhiA re, bhasma hutAzane hAya re rAge28. deya mitra laI nIkaLe che, sAvara snAna karata re,
Page #582
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 jainakAvyadehana. nRpa pUchatAM te kahe re, sAMbhaLo ama varatAta re. rAge. 29 vAgha bhaye nAThA amare, jegI maLyA pApa jega re; pUchaye kahyuM ame mULathI re. tuma ama joga viga re. rAge. 30. tava deya kahe tumane diyu re, sevana siddhi karAya re; bhe ame tasa vaMza paDyA re, madhamAMkhIne nyAya re. rAge31. devI bhuvana bhegA maLyA re, nAthe diyA ama prANa re, pApIe je ciMtavyuM re, Ape kahyuM nIravANa re. rAge. 3ra. tihuM jaNa raNa elaghatA re, dekhI anopama gAma re; vana parisare vizarAmatA re, yakSAlaya zubha ThAma re. rAge33. bIje khaDe e kahI re, pahelI DhALa rasALa re; zrI zubhavIra rasika jano re, suNa thaI ujamALa re. rAge34. dehurA, mama leka zrIphaLa grahI, asana vasana veda, laI jatA nara ekane, pucha kumara te bheda te kahe kiMzuka vana vacce, karatI tapa udyAma, rUpavatI sati jogaNI, tenuM sAmati nAma. avadhI jJAnI teha che, tasa vadana jana eka, bhakti bhare tihAM jAya che, havA mana sa deha Ima nisuNI nRpa mitrazuM, gayA jamati pAsa; caraNa namI kari besatA, pamI mana ullAsa. vana vaya tuma jhagamage, lakSaNa lakSita deha, pUche ladhu vaya kima tapa, bIje vaLi sa deha ema nimuNuM sA ucare, muja vairAganiveza; eka uttara detAM thaze, tuma citaDuM guNo phleza. kumara bhaNe mAtA kahe, saghaLo e avadAta; kaleza zame tuma vacanathI vaLi lahie sukha sAta.
Page #583
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--caMdrazekhara. 2pa DhALa 2 jI. | (sonA rUpAke sogaTe seyAM khelata bAjIe dezI.) jogaNa kahe sUNa rAjavI, sasAra aTAre, mahe muMjhayA mAnavI, guNa vANI na dhAre. mohe. 1. gurUvANIthI vegaLA, o nugarA kahAve; tapa japa sAdhana dharmanA, phaLa te naha pAve. tapa0 2, vIra nAme deza hai, subhagApuri vAsi, citrasena rAjA baLi, dura keza hai vyAzI citrasena. 3. tinaku rANI ATha he jasamatI aLagherI, vinaya kuzaLa eka putra he, deya beTI bhalerI vinaya 4. nRpa sAthe lIlA kare, te sAta ja rANI; rAye mAni so rANI, dUcha bhare pANI rAye. 5 laghu rANI nija maMdire, rahetI bharazege; mAna vihuNa lokame, nahIM nida vige sajana mukana vidyArthi, rogI ne sarerI; paradAra sami lobhiyA, virahI ne videzI. para0 7. e ema nidrA nA lahe, meM bi yu rehete, hama du kha sama vibhAgie, deya nayanAM rote hama0 8. bALa cera vaida prAhuNA, nRpa pUrata vezA para pIDA na jANata, hAta bahuta kilezA para0 9. nara nija svAdhIna nAriyo, para lalanA loTa, puraNadaka sanI Ichata, kAka kuja beTe puraNa 10 rAzika divage na dekhate, vAyasa nizi veLA; nizi dina kAmI adha he, kare nIcase meLA nizi0 11. eka dina mAta gI maLI, gAya gIta rasALA, hAvabhAva laTakA kare, vaLi nayanakA cALA. hAva. 12. dekhI rAjA mahiyo, rUpa kaTha nihALI, janma ThANa nirmaLa nahi, vaLi vaNe kALI janma 13. mAtao
Page #584
--------------------------------------------------------------------------
________________ 626 * nakAvyadohana paMkA zaMkA tana dharI, bhaNe leka hajurI; saigaMdhika guNa dekhake, lie nara kasturI. sAgadhika. 14 nizi mAtagI bhegavI, nRpa nica nihALA, dila vairAge bhediyA, maTi mahakI jhALA. dila 15. jaina muni vanamAM suNI, gaI sakhiyAM sAthe, secI vayaNa sudhArase, kari zitaLa nAthe. cI. 16. dikSA dukara jainakI, hamu nahI paLAya; sasAra bUrA cheke, mene yoga dharAya. sa sAra- 17 samakita mula drata paca e, mere dilameM chapAya, jaina jJAna tapa dhyAnathI, ehI nANu upAya. jaina 18. gIpaNe vanavAsame, pAMca varSa te jAtAM; aba sunaho tuma rAjavI, prIyA kaMcuka bAtAM. aba0 19. eka dina rAja kacerIme, paradezI AyA, bhUpa bhaNe acaraja kaho, kaI gAme dekhAyA. bhupa0 2 0. se kahe kanakapurI dhaNI, chatAri kahAve; tasa beTI ratisuMdarI, rUpa raMbhA gAve tasava 21. deve dio eka kacuo, kahu zobhA keti; grahamaDaLa gagane rahI, je tasa jyotI. graha0 22 rAya suNI sura mitra, baLidAne bolAyA; kacuka haraNakI bAtase, unaku samajAyA kacuka. 23sura kaSi rU5 banAyake, naI tarUpara gAjI; hari kacuka deI gayA, kayA rAyakuM rAjI. hari. 24. kacuka dekhI bhUpati, dilameM yu thA; kacukadhara kAntA kazI, punyavata pAve. kacukadhara0 25. muja bhAgye e bhAmanI, je deva milAve; tava hama janma saphaLa have, Di jugati thAve teva0 26. mitra deva bolAyake, phera kAma bhaLAyA, apane tIra jarathuM bhaNe, kayA phogaTa mAyA. nRpane 0 27.
Page #585
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-caMdrazekhara. dara kaNidharakI maNIke rahe, sati sIlana bhaje, usame keI naphA nahI, sati surasena gaje. usame28 rAya bhaNe eka bera tu, Inaku IhAM lANuM, honAra he so hayagA, khuzI vA pachatANA - honAra0 29. tava te sura ratisuMdarI, suti sajyA leve; nirabhAgaku zevadhI, yu bhupaku deve nirAbhagI. 30 ziyaLa akhaDe sA rahe, ghara pAse panoti, tuma rUpa paTe A lekhaka, kare bhajana jetI. tuma 31. zrI zubhavIra kuara suNi, gaNuM pada pujI; lalita pade bhaNuM DhALa e, khaDa duje dujI lalita) 32. lAla - je ja jha gaNu vayaNa sUNi isA, harakhita o vizeSa, paNa kAntA haraNe karI, pA citta kaleza tasa upAya vicArine, kahe yogaNane tAma, vidyA vidhi tuma najarathI, sije vachita kAma jogaNa anumati pAmine, jayamaDaLa balidAna, kheTaka citta vidhi sAcavI, beThe kari eka dhyAna uttara sAdhaka bihu rahyA, yoganI AsIza, pUnya baLe siddhi thaI, sAdhata dina ekavIsa racita vimAne besina, parama yazomatI pAya, subhagApurI vana khaMDamA, mitra sahita te jAya. have rAtasudarI dekhIne, citrasena bhupAla, rUpe malyo eNi pere, vacana vade sukumAra tuma hama meLA meLavyA, deve sarakhI Di; preme ama sAthe ramAM, puravachita kADa sA kahe tu kuNa raka che, muja pati siha samAna, sihanI nArI siha viNa, na bhaje era kuThAma sAMbhaLI ema eka madire, rAkhI tAsa nareza, nitya pratye ALa gha kare, nava nava vacana vizeSa. sa + 5 = 5
Page #586
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenakAvyadehane DhALa 3 jI. (kerabAnI dezI.) preme panotI padhAriyAM, dila harakhevALI; kare raMgIlI nahu mAnatI dila suNo rAjAkI beTI, tuma hama puje bheTI, AnAkAnI aba kyuM kare; dila sAta rANIne zire, meM tuje rAkhuM ghare, duniyA saba tuja pAMu paDe dila dAsa dAsI hajurA, e sabI sevaka terA, hukama tumAra na lope te; dila sabahi rANi umerI, bhakti karegI terI, tuma ANuM zira ropane. dila0 2. rAja e tuma saMgI, senA e caturaMgI, ANuM pherAvuM savi dezamAM dila meM bI karata sevA, khAo miThAI mevA, tela sugaMdha dhare kezame. dila0 3. hamakuM eka sure dio, kacuka tuma liya, ratna bhUpaNa savalAsame; dila tehi videzI varI, te tuja paraharI, bhaTakata deza videzame. dila0 4. citta khulAse rahe, kahanA have se kahe nici najara karI kyuM rahe; dila surI bole Izu, loka virUddha kizu, uttama kabahu navuM kahe. dila0 5. have dAsIkA jAyA, era dhanUra khAya, dIvAno paNa yu nA kahe; dila0 dhiMga dhiga terI jAta, kSatri nA mAna tAta, terA vacana sani nA sahe. dila0 6. apajasa jaga liyo, kumaLe kalaMka dIpo, mazI kuraMcaka puravaja mukhe; dila0 satikI lAja leve, te nara jIva khove, A bhava te na rahe sukhe. dila0 7 kiyA mAratha manakA, abrahmacArI narakA, kabahu saphaLa have nahI, dila te muja apaharI, lUcata keza harI, mahAlata nahIM jagamAM rahI. dila0 8 mere pritamake Age, siMha najarase bhAge, chAga sarakhe tuma bhUpati; dila kaMcuka piyu diyA, cerI e tune liyA, cerIkA mAla KvA chatI dila0 8. suragirI pavane dhruje, jIva abhavya bhUje, loka alekame jAti; dila0 ravi zazI cAra cUke, jaladhi marajAdA mUke, hu tuja hAtha na AvatI. dila0 10 ema guNI rAya dhAve, e aba kahAM jAve, ciTTI dhAgA karI vaza karU; dila khAnapAna diyuM ghaDi ghaDi khabara liyuM, jiyuM tiyuM karuM mana pAMsaruM. dila0 11. citrapaTe AlekhI, rUpa patinuM dekhI, 5ca kala patidiye; dila pANI pyAlo dhare, piche bhajana kare, mArItara hetaudAzie. dila0 12.
Page #587
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI- caMdrazekhara. 629 mitra donu vanavAse, cazekhara pAse, purIjana tAku pUchate, dila0 vAta sakaLa jaDI, tihu ekamata ghaDI, vidyAbaLe nizi jAvate dila0 13. mehela sattama mALe, Apa priyA nihALe, paTa ura suti behAlame; dila0 khiNa khiNa virahe tape, nAma prabhujape citra jue eka tAlaze. dila0 14 mitrakuM bAta kahI, Apa adasa rahI, te deya ArIte belatA; dila suNo rAjAkI cuta, guNavata adabhuta, ama deya tuma pada TUkatA dila0 15 ama de sevaka kahu, tuma pati sa ga rahuM, deva sAnidha IhAM Avie; dila dUkama diyA he nAthe, cale hamerI sAthe, tuma mAta tAta mIlAvie. dila0 16. kisakAe rU5 paTe, satIku nAhe ghaTe, anya purUSa kApaNe; dila0 bele satI dhUMvAcA, jo tame bihuM sAcA, paTame kahyo rUpa kuNu taNe. dila0 17. hama dila sAkhi bhare, tuma saMva vAta Thare, nahItara mukha nahI dekhaNe; dila tava deya paTa jeva, kahe ama svAmi hove, sA muNi ha laDe ghaNe. dila0 18. kuMara pragaTa bhae, viyoga piMDa gae, cAra catura nayanA Thare, dila bIje khaDe uchAhe, trIjI e DhALa mAhe, zrI zubhavIra meLA kare. dila0 19. dahaze. kuara bhaNe sudarI muNe, dukha veLA gaI dUra; DA dina A madire, rahe Anada pUra 1. e deva mitraja tuma kane, maLaze avasara dekha, tuma ama manasubA taNI, keheze vAta vizeSa ema kahi tihuM jaNa vana gayA, sukhabhara vItI rAta, udyamabhara te UMThiyA, lahI niramaLa parabhAta jaLa bhAjana bhari zira dharI, dekhI Avati nAra, paMtha sare te cAliA, dITha sarovara pALa tasa taTe eka vaDa vRkSa che, vipula zitaLa lahI thAya; veza karI yogI taNuM, beThA dhyAna dharAya DhALa 4 thI. (sahIyara pANI sa caryA yamunA ke tIre hAMhAre yamunAe dezI ) nRpa abadhuta huA gurU, deya celA pAse, hAhare deya.
Page #588
--------------------------------------------------------------------------
________________ 930 - jenakAvyadohana, mainapaNe gurUdhyAnamAM, rahI vayaNa na bhAse. hAMhAMre rahI. 1. moTI jaTA vaDa DALasuM, bAMdhi japa karatA, hAMhAMre bAdhI. kuMDa agane cela bihU re, huta dravyaja dharatA. hAhare huta0 - vAta nagara nArI kare, prabhu Apa padhAryA, hari prabhu naranArI AvI name, tasa kAma sadhAryA. hAMhAMre tasa0 3. kaI pati vaza karavA bhaNuM, nija zone sAle; hAhare nija kaI agaja arathI thaI re, tasa caraNa pakhALe. hAMhAMre tasatra 4. koI mRtavarachA, doSathI, koI rogI Ave; hAMhAMre kaI mana gamatA bhojana karI, kAI preme lAve. hahare koi 5ziva dhamAM kaI strI narA, leI phUla vadhAve, hAMhAMre laI havana vibhuti zara dharI, kAma kari guNa gAve hAMhAMre kAma0 6. vezA vRdhA tiNe same, darabArathI Ave; hAMhAMre darabAra zira pharasaMtA gurU page, nava yovana thAve. hAMhAMre nava 7. ramajhama karati premazuM, darabArameM Ave, hAMhAMre darabAra. vAta kahi nRpa pUchatAM, yogI guNa gAve. hAMhAMre egI. 8. te dekhI nRpa Aviyo, namI zISyane bhAse; hAhare nasI0 tame gIzara kahAM thakI, AvyA eNe vAse. hAhAre AvyA. 9. zISya kahe ame zuragirI, upara vana pharate; hAMhAMre upara bAra varasa bhejana vinA, gurUjI tapa karate hAMhare gurUjI 10.. deva devi ravi caMdramA, gurU hAjara raheve, hAMhAre gurU nRpa kaMcuka dharanArini, savi vAtaja kehave hAMhAMre savi0 11. tuma gurU pAse mohanI, hoya to kehe amane, hAMhAMre hoya je je mAgo te dIe, gurU chAMnuM tamane. hAMhAMre gurU. 12vaza karavi eka nAri che, nahi kAraja dujuM, hAMhAMre navi. najara kare gurU muja parI, rayaNe paga puju. hAhare raNe 13. zIkhe bhaNe guNa rAjavI, ama gurU nirlabhI; hAhAMre amara tuma bhAgye gurU je kare, raMbhA rehe bhI hAMhAMre raMbhA14vastu adhika gurUthI nahI, hama kathA tuma deve; hAMhare hama,
Page #589
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajIcaMdrazekhara. 631. ema kahI vinave thaka, gurU vacana kare hAMhAMre gurU0 15. hama tuma madira Ayake, karU kAma saverA, hAhAMre karU che hama vacane je thIra rahe, te heya bhalerA, hAhare hoya 16 nRpa madira jaI gopame, khaTu maDaLa kIdhA, hAMre kha0 dhupa naiveda kusuma bhare, balidAna prasIdhAM. hAhare badhI. 17 haihIM chuTa svAhA jape, padmAsana beThe, hAhAre paDyA ADaba bahulA karI, dIna the uThe hAMhAMre dIna18, mu keza eka deI kahe, mAdaLie rakhanA, hAMhAMre mAdaLi0 nArI savi vaza hoyagI, mira gaI tuja jhakhanA hAhare miTa. 1 paNa e nArI je kahe e rIte calanA, hAhare eka jyAha jove uhAM jAnade, navi karanI khalanA hAhAre navi. 20 nita nita rAga vadhata have, ema dina ekavIze, hAMhAre ema kara joDI rahegI sadA, suNa vizvAvIze hAhare suNa0 21 yogIka ghara he baDe, mata zAkA lAvo; hAMhAMre mata hama to ramatA rAma he, phera vana jAve. hAhAre phera0 22.. rAya kahe dina dasa lage, hama darasana denA, hAhAre hama gi kahe ame vaza nahI, teri khAtara rehenA hAhAre terI. 23 ema kahetA gagane calyA nRpa ucU jotAM; hAhare kRpa0 mAhA vidyA bhaMDAra e, ema sahune kahetAM hAMhAMre ema0 24. rAte ratisuMdarI kaNe, deya mitra' te jAve, hahAre deya0 vAta banI te savI kahI, pachI ema samajAve hAhare pachI. 25 - rAyazu mIThI vAratA, karajo jema rIjhe, hAhAre karajo. muja bAdhA mukaye thake, tuma kAraja sIje hahAre tuma 21 ItyAdika sAvi zIkhavI, gayA kuvaranI pAse, hAMhAre gayA. bIje dina sudarI teNe, gayo nRpa AvAse hAhare gayo. 27. uThI sA Adara die, kare vAta te mIThI, hAhAre kare nRpa jANe yogI svare, karI sAcI cIThI hAhare karI. 28rAya bhaNe tame je kahe, maMchA karU purI; hAMhAMre maMchA.
Page #590
--------------------------------------------------------------------------
________________ 632 jainakAvyadohana. sA kahe suragirI jAtarA, bAdhA che adhUrI. hAMhAMre bAdhA28. je IcchA pUrI kare re, te rehezuM hajUrI; hAMhAMre to, ciMte nRpa gI vinA, e vAta na pUrI. hahAre e 30. nupa jaI gIne nami, kahe yAtrA karAve; hAMhAre kahe yogI kahe ghaDI deyameM, yAtrA karI Avo. hAMhAMre yAtrA. 31. raci vaimAna narezane, kahe sA jaI bese; hAMhAMre kahe sudarIne nRpa kahe kare, vaimAne vA. hAMhAMre mAne 32. sA bhaNe huM navI ekalI, jauM yogI sAthe, hAMhAMre jauM. ranabhuSaNa putrI bihuM, diye je saMgAthe hAMhare di0 33. muja kacuka deI paga namI, tuma sAtha calIje, hAMhAMre tuma, te caluM yAtrA nahI tadA, anAdi tajaje. hAMhAMre asa2 34. kaMcuka Ade deI namI, nRpa sajavA jAve; hAMhAMre jhUMpa0 zISya kahe phokaTa hameM, navi sAtha calAve. hAMhAMre navi. 35. keTI mula deya hAra nRpa, tasa dIe kAmAdhi, hAMhAMre tasava mAne sahune ThavI, nija kAraja sAdhI. hAhare nija 36. -nRpa AvyA pahelAM caDhI, gagane ema bole; hAMhAMre gaganeM rAjAdika suNa sahu, mata bhUlo bheLe. hAMhAMre mana 37. -nRpa kanyA deya apaharI, jaIzuM pUra bahAre; hAMhAMrejaIzuM. raNa saMgrAme Avaje, kSatrIvaTa cAre. hAMhAMrekSatrIvaTa38. sAMbhaLI kehala thaye, nRpa subhaTaja Ave; hAMhAMre jhU50 caMdrazekhara vidyA baLe, sahune thaMbhAve. hAMhAMre sahune. kanakapure jaI sAsare, kanyA deya ThAve; hAMhAMre kanyA lagana leI bihu mitraneM, kanyA paraNAve. hAhare kanyA 40. bIje khaDe eNi pere, kahe cethI kALa; hAMhAMre kaho zrI zubhavIra kahe guNe, tA ujamALe. hAhare tA. 41. - doharA, kuMara kahe nija mitrane, jAo tame nija deza; pItara amArA ama ghare, karatAM hoze kaleza. 1.
Page #591
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.ca'drazekhara. khabara amArI kADhavA, meAkalIyA tuma dAya, jai pAchA ama vAratA, karata sukhI sahu kAya dezAMtara dekha karI, sAdhi vachita kAma, rAja riddha lei AvazuM, mAta ema kahi dhana deza bahu, kuvara visaraje jAma; hAra deya deya ramaNane, bhUSaNazuM die tAma parirazuM traimAnamA, esArI bhAMla bhAta, pitAne gAma vaLyA prabhAta. kAzIpurI gaMgAtaTe, mUki paga pALe pAchA vaLyA, jotAM vanagiri ThAma, siha taNi pare malapatA, pAmyA sudara gAma eka vane pakSAlaye, hRdaya dharI arihata, niziya samaya tA suNe, nArI rUdana kara ta. mana ci te dukha bhar thake, rAtI kuNu e nAra, khimanu dukha bhAgavu, e kSatrI AcAr ima citine yei, zabda taNe anusAra, pitravane ubhA jaI, dekhI sudara nA DhALa yu sI. 2. 3. 4. 5.. OM.. 9 9. 633 dUra re. sAhasika 1, bhAla ( kuvara gabhAro najare dekhatA -e dezI ) sAhasika vata zireAmaNi, muddi dhIraja baLa bhUra re, udyama prAkrama jasa huve cha, daiva rahe tasa caMdrazekhara karUNA nidhi cha, dekhI divya bhUSaNa zura sATikA cha, 3 ara kahe suNa suMdarI cha, 6na kare vanamAM rahi kima ekalI cha, nija kuLa vaTa sA bhaNe suNu ladhU khALakA cha, tujane kahe zuM tananI vAta khAhira paDe cha, dukha kazu navi mAle ara laghu gurU taNu' jI, kheAlavuM e asarALa re; jIllA ratana atara jIA jI, gAya vALe te gAvALa re. sAhasika. yu. tajI rUpanI rekha re, tilaka savizeSa re sAhasika0 2. ze kAja re, lAja re. sAhasika0 3. thAya re, jAya re. sAhasika0 4.
Page #592
--------------------------------------------------------------------------
________________ di4 jenakAvyadehana. - bhaje kulisagirI moTakA che, akuMza gaja vazIkAra re; taje adhika te gurU kaho cha, dIpaka hare adhaMkAra re. sAhasika 6. sA kahe tuma vacane karI che, thaI paratija muja sAra re; pAke sIga cAMpI lIdho che, jANi e bhaTa AkAra re. sAhasika7 vAta suNe eka mAhArI che, A nagare ama vAse re; muja pati nRpa sevA kare che, niza dina rahene pAsa re sAhasika 8. zAstra ramaNane bhUpati che, dhirapaNe kadI nava hAya re; vAta pizuna mukha sAMbhaLI che, rIse caDe nRpa seya re. sAhasika 9. hukama karI keTavALane che, muLI dharo muja nAha re; asana karAvA nizi same che, AvI ihAM uchAha re. sAhasika. 10 ucI sudhI pahotI nahI che, huM abaLA baLa roya re; mukha dekhI bhejana karU chu, khaMdha caDhAve keya re. sAhasika 11. IcchA puraNa muja zira caDhI che, thira thaI kara kahe rAya re; khadha caDhI tava sAtihA jI, kAtIe kApI maMza khAya re. sAhasika12. taNe khaMDa eka paDyo che, kApatA nija khadha re; kuMara te laI nAsA dhare che, maMza mRtaka duraga dha re. sAhasika13. nava ucuM joI ciMtave che, huM hi vaMtarI keya re; chala karIne muja mAravA jI, kaMda ro e seya re. sAhasika. 14. kuara vade re pApaNuM che, jANyuM tuja caritra re; baMdhathI nAkhI bhutaLe jI, hiMsaka asuri apavitra re. sAhasika. 15. khaDaga rahI jaba ghA die che, nAThi laI zarira re; gagane jatAM kuMare grahi che, khiMci liyu tasa cIra re. sAhasika16. sUra madira sUto jaI che, cAlyo uDI parabhAta re; jaraNuM paraNuM utarI che, citragiri jAta re. sAhasika17. nihAM eka vananI kuMjamAM cha, dIThe jaina prAsAda re; kalpatarU marU bhumIe , dekhI lahe AlhAda re. sAhasika18. zAtinAtha prabhu dekhi che, vaMdhrA dhariya viveka re; raMga maMDapa jaba Avi che, tava da nara eka che. sAhasika. 19.
Page #593
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI-caMdrazekhara. darUpa kuMara pUchatAM te kahe che, maNicuDa peTa nareza re; tasa suta huM zakhacUDa chuM che, gurU suNI upadeza re sAhasika. 20 jAtrA jatA IhA Avi che, caita.olo ajANa re; AkAzathI huM bhUI paDyo che, vidyAnI thaI hApya . sAhasiko 21. kuara kahe zakhacUDane che, vidyA lio muja pAsa re, sAdhA kahIne sadhAvatA che, vidyA pharI deI tAsa re. sAhasika 22. kheTa vimAna raci karI che, ku ane lahI upagAra re; vidyA vidhI bahu rUpaNi che, deI gayo giranAra re. sAhasika. 23. bije khaDe rAsanI che, e kahI pacamI DhALa re; zrI zubhavIra kuara vihA jI, sAdhI vidyA vizALa re sAhasika. 24 deharA, siMha ane vaLI pAMkha, tima lahI vidyA sAra; malapato mAraga co, ekaNuM pIDa kumArasAtha laI parikara ghaNe, varIyo eka sathavAha, paravA nIkaTa sarovare, une dekhI suchAMha sArathapati citA, beThe tabU geha; pUcha tA kahe kumara, che ama citA eha bhillanI pAli giri vacce, vasatA sabara aneka; bhIma nAmane pallipatI, luTa to atireka khabara vinA AvI caDhyA, have kuNa karavuM kAja, te citA citamA vazI, IhAM kima reheze lAja. kihA jAuM kuara bhaNe, javuM karaNuTaka deza; nRpa kahe nirbhaya thaI rahe, mAM dharo bhaya bhileza kesarIsihanI AgaLe, sabarA haraNa samAna; zeTha vade tuma najarathI, jima ravi timira vitAna zeTha vasudata citave, dhairya baLI nara eha; nami teDi saha bhejane, rAti vasyA dhari neha,
Page #594
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadehana. DhALa 6 DI. ( suNa merI sajanI rajanI na jAye re-e dezI ) loka sakaLa niMdA anusaratA re, zeTha subhaTazaM ceka karatA re; bhila ghaNA girithI utaratA re, vAnarapa kikioTo karatA re 1. eka pira rAtri jaba jAve re, megha nirakyuM tira varasAve re; sabara timirabhara cihu diza dhAve re, dhUaDa nyU ghUghavATA kari Ave re. 2. dekhikAra dila kaMpAve re, baLiA sUTa tihAM jujhAve re; bahUlI baLatI mazAlo karatA re, bhaTa jUjhatAM paga navi karatA re. .. kALA bhIla ne kALI rAte re, bAvaLa badarI kaMTaka jAne re; te sAthe raNa kari bhaTa jUche re, dekhI zeTha te ubhA dhuje re. 4. paslipati bhImasena te Ave re, sabara ghaNAne raNamAM lAve re; zeThanA sUTa raNethI tuTe re, bhilla hakAryo sAthane laTe re. 5. caMdrazekharane zeTha jaNAve re, tava te raNa medAne Ave re; kuMara upara bhIma bANa te sAdhe re, nAgapAsathI tRpa tasa-bAMdhe re. . bahu rUpaNa vidyA pheravatA re, rUpa kapI jaLa lAkha te karatA re; eka eka bhillane cAMcameM letA re, gagane uDI te savi jAtAM re. 7. bhUtaLa bhIla rahyo nahi keIre, sAthapati harakhyo te joI re, thira kari lokane rAti gamAve re, palipati saha 5the jAve re. 8. saghaLA paMkhine saMhAriA re, bhilla dazodaza jhAMkhare paDiA re; khaDina De nIja ghara pAme re, paMkhI dekhI dhrujatA dhAme re. 8. trIje dina kAMtipUra AvyA re, sAtha sahU vanamA utarAvyA re; vimaLasena para svAmI Ave re, muktAphaLe kuarane vadhAve re. 10 bole bAdhava acarIja kIdhuM re, punyataNuM phaLa parIpala lIdhuM re; kIdhe bahu janane upagAra re, mAraga vaheto thayo sukhakAra re 11. ema kahi turaga caDhAvI teha re, bahu ochavaza lAvyo geha re; neha dharI ketA dina rAkhe re, pahilapatine kuara te bhAkhe re. 12. je jIvananI AzA rAkho che, te taskarapaNuM dure nAkhe re; Ape pAkA tAsa jamAna re, phari na karavuM e tophAna che. 13.
Page #595
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.--ca'drazekhara. deI jamAna te nija dhara jAve re, zeTha rA lei paMtha sadhAve re, rAjA aranI bhakti karatA re, dina dina teja adhIkeA dharatA re. zrI zubhavIra ku...arazuM meLA re, karatA nava nava bhAjana bheLA re; caMdrazekharanA rAsa rasALa re, bIje khaDe chaThThI DhALa re. dvAhA. eka dina rAjakacerIe, arane nRpa pUchata; vidyA ratnanidhi tame, deza videza pUrata. muja mAtula subhagApure, citrasena che rAya; tasa kanyA / aparA, ceAvana vaya janma Aya. eka yAgI deya ziSyazuM, AvI kriyA vanavAsa; traNe dhrutta zIrAmaNI, rAye kIyA vizvAsa. vezyA taskara agani jaLa, Draga Thakkara sAnAra, aitA vi huve ApA, makaDa khaDuM khilADa, vizvAse te ceAgiyA, lei gayA niga nAra; gAma gAma giri jovatAM, na piDa khabara lagAra. je jANe vidyAkhaLe, bhAkhA amane teha; kanyA lei ghara Avie, jAya heya sa deha tava vaLatu ku ar kahe, apahari kanyA doya, varacitA: TALI anee, paraNyA khAdhava ya, rAya bhaNe e kSatrinA, nahi De| AcAra; paranArI paradhana bhaNI, apaheravu niradhAra kuara kahe kanyA taNA, sahasa game bharathAra; ja bhuvatI rUkhaNi harI, kRne kSatri vicAra paNa tuma mAtula vara priyA, haratAM gaI tasa jAta; meM zatru zahetA karI, sAbhaLo te vAta. DhALa 7 mI. ( sutAranA kheTA tuMne vInannu` re leA, mAre garabe mAMDavaDA lAvajo e dezI. ) varSAranu vacana navi visare relA, ari kaTakanI gati deya jo; J 637 1 3. 4. 5. OM. 7 .. 9. 10. 14. 15.
Page #596
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAda gANa na karazara vA, gulI jainakAvyadohana. aLapAdatrANe mukha bhAgIe re , nahita dara tajIe soya je. vayarI 1. labhIpura achata narezarU re lo, zeTha dhanada kare nRpa kAma je yAdharama tirtha dhana vApare re le, gurUdeva guNe vizarAma je. vayarI. 2. zrImati vezyA pa saMsadI re lo, kare eka dina nRtya udAra jo; dAna mAna nRpati maMtri dIe re lo, paNa zeTha na Ape lagAra je. vayarI 3, loka bole tuM sarvane raMjanI le, paNa dhanaMdata raMjyo jAya che. suNi ciMte catura hUM to khari re lo, leu dhana kari kaTi upAya je. vayarI. 4. vaLa nu rIjyo nRpa ema kahe che ke, mukha mAge te ApuM tUja je; bhaNe sA nizi supa zeThe kahyA re lo, lAkha dravya apAvo mUja je. vayarIpa. bhUpa bhAse zeTha dhana Apie re lo, bhaNe zeTha dIe mahArAja je; ghara jaIne zokAtura ciMtave re lo, kima reze karie lAja je. vayarI. 6. lUka pUche che mukhathI suNI re lo, sukhadakSa mati dIe tAsa je; lAkha mulanuM ratna laI kari re le, gayA zeTha narezara pAsa je. vayarI che, Adarza mukhe maNi dhArIne re lo, bhaNe zeTha vezyAne ema jo; pratibiMba ratana kara lijie re lo, vade vezyA levAe kema je. vayarI 8. bhaNe maMtri mupana pratibiMbamAM re lo, nahIM phera hAM lavaleza je; gaI vaLakhi ghare janathI sure lo, zakarAjano e upadeza je. patharI. 9. anyadA vezyA nRpa rIjhavI re , kahe zeThano zuka di mUja je; zeTha pAsethI rAmeM apAvio re lo, leI nija ghara gaI abaja je. vayarI100 lAkha dravya gaye tuja buddhie re lo, phaLa dekhADuM tuja pratyakSa jo; 'pAMkha chedine dAsIne kahe re lo, karo zAkapAkamAM bhakSa je. vayarI. 11. kahi vezyA gaI sakhine ghare re lo, gaI dAsI kAmavaza bAra je; zaka harakhyo bhaye chAno calI re lo, eka pAMkhe rahyA khALadAra je. varI. 12. Avi dAsI jatAM navi dekhiore le, maMsa lAvI pakAve zAka jo; Avi vezyA bhojana karatI vade re lo,zuka pApino e bhalo pAka je. vayarI. 13. suNi sUDe bhaye mana ciMtavere le, jANe to haze e jo; khALa maLe anAdika khAvatAM re lo, saja pAMkha sahita thaI deha je. vayarI 14* gaka cite vayara vALuM sahire lo, kari buddhi prapaMca vicAra je;
Page #597
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIraviya- zekhara. 39 jima siMhane kRpamAM pADiyo re lo, zazake karI buddhi udAra je. vArI 15. cita dhArine zuka uDi gayo re le, jaI vistRmaMdira kare vAsa je; nita vezyA tihAM majara kare re lo, pache jAya nRpatiAvAsa je. vayarI16. eka dina vezyA hari maMdire re lo, karI nATaka mAge ema je, muja vaikuThanAM sukha dijie re lo, mane vaikuTha upara prema je. vayarI. 17. hari puThe rahI zuka ucare re lo, muja vAkyano je vizvAsa che; jIhAM deva devi sevA kare re lo, te vaikuThe tuja karUM vAsa . vayarI. 18. bhaNe vezyA harithI na vegaLI re la, ziramuDAvi hari kahe Ava ; pache maMtra dIyuM te ja ghare re, rUDamALA gaLe eka rAta je. vayarI. 19, pachI nAca karI nRpa AgaLe re lo, kahe jaIzuM ame vaikuMTha je; pache nAca karatA rAjamArage re lo, gita gAtA manahara kaTha, je. vayarI 20. bahu lake vari jahAM Avaje re lo, tuja Thavu vaikuTha nivAsa je; mAtra Apa vade sA sahu karUM re lo, suNa maMtra dIe zuka tAsa je. vayarI 25. A raMDamuMDamuDa gaDabaDa goTI thAo moTI nArAyaNAyanama. phuTapuTa svAhA. laI mAtra ghare muDAvine re lo, kari kiriyA harI ghara Aya jo; namI vadi karI harI pUjatA re lo, kahe vaikuMTha calo hari rAya je. vayarI22. zaka vRkSe caDhI tava belio re , jima sAMbhaLe bALagopALa je, rere muDA vaikuTha rahyu vegaLu re lo, gayA vALa ne thaI vikarALa je. vayarI, zaTha sAthe ame zaThatA karU re lo, deu sayaNane mAna vizeSa jo, muja pAkha vichedana te kari re lo, to me tuja mastaka keza je. vayarI 24, zuka uDi gaye zreSTi ghare re lo, karI dharma gayA deya sarga je; pitA putra thaI nara bhava lahi re , haNi karma gayA apavarga je. vayarI25. kahe caMdrazekhara suNi bhUpati re lo, sUNi vAta na rAkhazo roSa je, khaDa bijAnI DhALa e sAtamI re lo, zubhavIrano nahIM kAI deva je. vayarI26. A raMDamuMDa 3 lo, kari kiyA u ra rAya je. vayarI ? kuara kathA kahI ciMtave, IhAM rahevuM nahI sAra; e nRpa mAtula kanyakA, samare ripu haranAra. jima brija suna samaraNa kare, pUcha cheda ahi zeSa;
Page #598
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 40 jainakAvyadohana. na bhAge manasI prItaDI, tiNe jAvuM paradeza. ima citi kSaNu dize, kuara calyA parachanna; giri pura jotAM pAmi, vidhyAcaLa upavana. uSNakALa bhUtaLa tape, tapatA ravi AkAza; ara tRSAkuLa vana gahana, peDhA dharI ullAsa, mukatAphaLa jaLakatatI, pa'kaja bhramara chAM&; kSira jaLadhI laghu badhu sama, sareAvara dIThuM' tyAMha. zrama tapatApita pathIne, tarata na pIvuM nIra; kara pada mukha nava dhAIe, karavuM nasnAna zarIra. ema citi visamI ghaDI, snAna kare jaLapAna; vRkSa latAmAM jakSa dhara, peDhA kari bahu mAna jakSa zire mukatAmayI, arihaMta padmimA dekha; udaka pakhAla kusuma dIje, " pUjA karata vizeSa. sara sanmukha draSTI gai, caitathi vaLatAM tAsa; jaLathI jhaLake vijaLI, pragaTayA jAsa urjAsa. ara vilAki ciMtave, kASTa kaitaka a; yakSAlaya pAchaLa rahI, jeve parachanna deha. DhALa 8 mI. 1 jhabhakata aMga dharI, (zIrAhinA sALu hA ke upara ceAdhapUrInI DhALa che-e dezI. ) sarAvara jaLathi hA ke nAriye nisarI, rUpa aneApama hA ke teje uddAta karI: bhUSaNu civara hA ke ara te dekhi hA ke ciMte sAgaraputrI hA ke vA siddh vanitA hai ke nAgakumArI hA ke vananI devI hA ke nayana kaTAkSe hai| ke nRpa ciMtA utarI, cita harI. vidyAdharI, IMdranI apacharI; athavA jyaMtarI, ailakSaNa bharI. 3. 3. 4. Y, OM. 19. .. 9. 10. 1. 2.
Page #599
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. tehanI pUThe che ke vaLI eka nisarI; devapujApo che ke deya karamAM dharI, cakSane ye he ke gaI avanata karI. dekhI pujA che ke kamaLa AcarI, sakhine pUche che ke kiNe pUjA karI; sA kahe pUchata ho ke sabarAne sabarI, sA bhaNe bhIlanI che ke nahIM pUjA kharI. tiNe koI utama ho ke nara mana saMvarI, pujA kIdhI che ke jina hRdaye dharI; bhutaLa rajamAM ho ke paga zreNI parI, saMkhakajA kuza ho ke lakSaNa rekha TharI. vAta karaMtI che ke pUja parUhari, kanakane kaLaze he ke surabhI jaLa bharI; jina navarAvI che ke pUje prema dharI, kara dhari vINuM che ke gIta sukaTha vari. nAde rIjha ho ke kuMara pragaTa thayA, uDI ku arie che ke tasa Adara dIye; sUri sAdhamika ho ke lahi nRpa natI kare, tava lajavAyuM ke tasa Asana dhare. besI pUche ho ke tame kuNa jAti che, e sarovaramA ho ke vA vanamAM vase; yakSa deva thaI ho ke kima jina zira dhare, suNi te nAri ho ke ku ane ucare. jaganadata dija ho ke mAkadI pure, dALidra rAjA che ke nivase tAsa ghare; priyamati nAri ho ke dukhamAM kALa game, tasa mukha Age ho ke naMdana tera rame. soma laghu suta ho ke jyAre janma thayo,
Page #600
--------------------------------------------------------------------------
________________ 642 - - jainakAvyadehana. : dvAdaza varazI che ke tAma dukALa thaye; dAnanI buddhi che ke lokameM dUra gaI;, strI suta vaMcI hake khAya ekAMta jaI. dhAna te aIThuM che ke mIThuM teha kare, bALaka nArI che ke vecI piTa bhare ghara ne gharANuM che ke dhAna tulya die, peTanI veThaha ke kari dina nimi. ghara taji lAje che ke jaI paradeza phare, vikha phAMso ho ke nara ne nAri , mare; nara tiri maMzaja che ke khAtAM trAsa nahi, vipra vaNika jana ke asuranA dAsa sahi. mitra vichahI che ke jAye bhUkha sare, mAhA mUchALA he ke dInapaNuM dhare, mAtapitA suta che ke caude maraNa kare, ema laghupara che ke karUNA loka dhare. bhikSA ye he ke kALa te dUra hare, vana veLA he ke dUkhe peTa bhare; jUgaTiAne che ke TeLe nitya rame, samazAna modaka ho ke lAva nitya jame. sUrI AzApUrI che ke dehare rAti Thare, heDI nAMkhI che ke sUrini pUThapare; A mardana che ke dIpaka dhRta laI bhejana karate he ke suri zira paga daI. temanI upara che ke eka dina krodha bharI, rasanA kAhArI ho ke dIrdha bhayaMkarI; sema te upara ho ke yUyUkAra kare, pAchi rasanA che ke suri navi saMhare. loka prabhAte che ke dekhI bhaMya dharatA,
Page #601
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI--caMdrazekhara cite nagare che ke apa maMgaLa karatA te loka maLI che ke, tasaveda kare, . . te he devI che ke jIbha na sahare. soma lokane che ke kahe, muja jo Alo, zata sonaI che ke te herUe cAle, sata eka paDI ke tihAM rahe nizi bhare; kahe devIne che ke rAha e zu, kare. pAkhaMDa chaDI ho ke jIbha te samavarU, A musaLa che ke nahi curaNa karU; devI bIhInI che ke rasanA sahare, deI sonaiyA ho ke purajana hakhe vare. pAmI upAya ho ke eka dina devi ghare, paththara mahaTa ke leI ema ucare; cUrNa karIzuM che ke tuja murti taNuM, nahitara mujane ho ke Apa dravya ghaNuM. bhaya pAmine che ke devie hAra, diyo, have jo mAgIza che ke jANaje prANa liye; hAra laIne ho ke jAto hakhavaDe, hAre sonaiyA ho ke- hAryo jugaTaDe. cAlyo videza ho ke dhana AzA bhAve, ke te kALe che ke vadhAvi pAve; bhikSA ho ke cite bhava gayo, sukhano dahADe he ke hajIana kaI thayo bhukha tarasamAM che ke uSNu Rtu kALe, aTavi, bhamatA ho ke sara eka nIhAle, jaLa gaLi pIne che ke vanaphaLa khAvate, lavaMgalatA ghara ho ke dekhI jAva. tihAM laghu paDimA ho ke rananI jyoti hazI,
Page #602
--------------------------------------------------------------------------
________________ 644 - - ' jenakAvyadohana. prathama jisaMdanI ke dekhI citta vazI, bIje khaDe che ke AThamI DhALa azI, zrI zubhavIranI ho ke vANi agratazI. deharA, semadeva mana ciMtave, mAkaMdI purI mAMhI; dIThI hati paDimAM Iza; Aja vazI dila mAMhi. ehavA deva na sevIA, parabhavamAM eka citta: bhIkhaMtAM A bhava gayo, vyasane na pAmya vitta. kaI sakhA ina muja thayo, eka pIMDa bhamaMta; karUNA karI paramezvare, darazana dIdha ekAMta. tApasapare A vana rahI, karUM sevA dila dhAra; bhakti vaze bhagavAna che, UtAre dukhapAra. nAma gotra naci jANata, paNa e prabhu niradhAra; jaLa kusume pUjyA pache, karazuM phaLa AhAra. Ima ciMti prabhune kahe, sAhIba huM chuM ajANa; sara vanaphaLIta suthAnake, che tumagu raheThANa. te mujane tuma sevanA, phaLaze nizcaya eha; . ema kahi prabhu uMcAsane, besArI dharI neha. nitya pujIne ema bhaNe, ciMtAmaNisama deva; tuma pujana phaLa je huve, te muja phaLa seva. 8. DhALa 9 mI, (mAhArI aMbAnA heTha, bharyA re sarere helyo le che re--e dezI. ) somadeva kare jina seva, paNa arihAne na oLakhe re; bhadraka paNe bhakti kareva, vanapaLa mAdhuratA bhakhe re; nizidina prabhu dharate dhyAna, vana vasate tapazI pare re; jANe pAye parama nidhAna mArA prabhu rakhe ke hare re. ema keTalo kALa gamAya, viSayaveLA gaI visarI re; eka dina atiahAra karAya, mIThAM vRkSaphaLa samavarI re; 1.
Page #603
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn viravijayajI. ca'drazekhara. ' thai peTa pIDa mADhA zULa, paNa manathI prabhu na visare re; tiNe maraNu thayu anukULa, dhyAna samAdhi atye vare re. thaye| prathama nikAe yekSa, vyaMtaranI rAjadhAnie re; lahe avadhi nANu pratyakSa, ratnazekhara nAme jANie re; tiNe Avi DhAM nija deha, agana hI sAca tanu kare re; jina AgaLa vadI teha, kara joDI ema care re. dunIyAe kIdhe dUra, cAnaka hAsyanAM lAkamAM re; bhaTakatA deza videza, hu rahetA bahu zAkamAM re; pAmyA sUranI karAi, te upagAra prabhu tuma taNA re; ema kahi pUchI jaganAtha, caitya karAve sAhAmaNA re. nija paDimA karI thApata, upagAri prabhu zira dhare re; jinazekhara khIjuM nAma, leAka mAMDe te khyAti kare re; huMka karI chuM... tAsa, kanakaprabhA nAma mAharU re; kahyuM che muja pUjI nAtha, suMdara kAma e tAharU' re. ratnazekharane A deza, jina bhati hAM lei pujApA karI seva, dAsIsyu 'dhara vaLI huM bahule parivAra, AvuM UjaLI pharU Achatra pUcha nAtha, bhuteSTA dAya " Ame re. ratnazekhara bahu parivAra, Ave darzana kAraNe re; nIja smRti mugaTa para nAtha, dekhe dhyAnanI dhAraNe re; prabhu bhakti karatAM mUja, ketA vAsara vahi gayA re; cadrazekhara sAbhaLI vAta, mana mAMhe harakhita thayA re. kahe / ar mahA arija, mAhATA nAtha nIhALi 2; tuma mukha suNatAM A vAta, nayana kAna saphLA mAgeA icchA anusAra, kheAle surI te tumane bhaNe sA jinameLA prAMta, kAMi nathI je mAgI AvatI re; jAti re; pAMcame re; sA vade tuma jAvuM dUra, aTavi patha kAMhe kathi utArI dIdha, vidhanaharA " vikhame jaDi thayA re, dIyuM re; liyuM re. che re; eka che re; 45 2. 3. 4. 5. 19. OM
Page #604
--------------------------------------------------------------------------
________________ . 6463 - jainakAvyadohana. . . . laI dakSaNa diza uddeza, te cale tarUvana girI re; muktA phaLa jaLa kallola, revA nadI vacce utarI re. cAlaMta nadI upakAM, bhInI reta sukemalI re; vAtAcU vimaLa pada zreNa, maLe. nArIpada eka che re; dekhI mana cite rAya, dise ketaka AgaLe re; pagalAM anusAre jAya, zIdhrapaNe jaI bhege maLe re. sasalA haraNAM kapi, vaMda, ToLuM dIThuM jatuM mojazuM re; maLe nava vana nari, rUpavaMtI cale rIjhazuM re; ne tApasaNine veza, valakala hirIne cAlatI re; eNukA nAme karAya, aMga sukomaLa mAlatI re. tasa AgaLa sUDe. eka, cAle zAstra bhaNya Theryo re; zuka sArIkA parivAra, jima gurU ziSyazuM pararyo re; cita cite dekhi kumAra, kautaka A navi visare re; upasama pAmI pazu jAti, tApasaNInI sevA kare re. tarU heThe latA ghara pAsa, te sarave maLI bezIyAM re; jaI bhUpa bhaNe he nAri, te pazuo kIma IcchiyAM. re; mANasa bhaye caMcaLa netra, nAsatAM zuka ucare re; nahIM svapada e narajAti, che manamAM bhayamuM dhare re. patha grAMta samAgata teNa, AgatA svAgata kijIe re; tava lAja dharI pUchata, paNa bhayathI tanu dhrUjIe re; kyAMthI AvyA kie deza, jAo, kSaNa upasie re; tarU pallava bezI kumAra, kahe ame dUrathI Avie re. javuM dakSaNa utara paMtha, suNi zuka vAkya sA jAvatI re; vanamAM mIThAM phaLa sAra, jaLa sAthe leI AvatI, re; khAI pIvi samaMta kumAra, eNikA zukaza tihAM re; bIje khaDe navamI DhALa, zrI zubhavIre bhAkhI hAM re. deharA, kuMara kahe tame kuNu che, kima raho pazuo pAsa; 1pa.
Page #605
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna viravijyajI-caMdrazekhara, 647 ladhu vaye tApasa vrata dhare, vairAge vana vAsa. - 1. tava sanamukha sA navi juve, na die uttara jAma; rAjakIra tava kuMarane, uttara deve tAma. - 2. suNi uttama ama svAminI, tumathI bahu lajavAya, vaLi saMgati pazu pakSanI, tiNe narathI zakAya. paNa acarija suNavAbhaNa, pUchayA prArthana' raga; * tasa uttara je navi maLe, to heya prArthanA bhAga. * tiNe tumane mAMDI kahuM, mULa thakI adhikAra; guNinA guNa suNavAbhaNa, sajjanane bahu yAra. * DhoLa 10 mI. (sAbaramatie AvyAM che jaLa pUra je, cArene kADe mAtA rami banyA-e dezI.ke. nadI narmadA dakSaNa traTe vibhAge re, devATavI nAme mahA aTavI vacce; eka vaDano tarU zAkha prazAkha vizALa je, te vaDamAM bahulA zuka mALA race; tehamAM eka moTo zakarAja mace. 1. jJAnIne meLA maLavA dehIlA, mUrakhanA meLA paga paga sahIlA. e AMkaNI. te zuka suDIne suta ja rUDe re, * suDo re * vana vaya mehaTa bhaya; uSNa rUtune kALe jaLa ana pAme re, tALu kaTha sose tima tarasyo thaye; tarUtaLa zita chAyA dekhi tihAM gayo. jJAnI. 2. AheDI zuka jhAlIne laI cAle re, palipatine jaI teNe bheTa ja karyo, rUpe rUDo saDe nIla nihALI re, rAjakira nAma kari pajara dharyo, teNe bharUca bhRgu nRpane ghara mokalya. jJAnI. 3,
Page #606
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jainakAvyadohana. - jJAnI. 4. jJAnI. 5. rAjakira te hu zuka ahIMyAM beThe re, rAjasutA madanamaMjarI eka : che; * tehane ramavA kAraNa mujane Ape re, teNie zIkhAyo muja viveka che; thaDe dina zAstra mati atireka che. - thAvara jaMgama viSe vicikitsA zIkhyo je, haya hasita purUSa stri lakSaNa bharyo nIti zAstra bhaNavI karyo upagAra je; jaina dharama pAmI huM bhavajaLa taryo; eka dina deva vRda te vanamAM utaryo. muni kevaLa pAmyA tasa occhava karatA re, vanapALaka rAyane vAta jaNAvate; kevaLa pAmyA svAmI tamArA tAta je, sAMbhaLIne rAjA vaMdana jAva; muja sAthe ke putrIne paNa lAvato. taNe same Avi nami vidyAdhara deya jo,* pUchatA bhagavana sA kA eNi paraM; bhagu nupa vicameM kheTane kahe sA kuNa je, te kahe chenavaMdI sametazikhara gire; vaLatAM ne jatAM zag jaya girivare. * revA nadi dakSaNa kuLa mRga TeLAmAM je, nArI eka diThi yovana madabharI; re bALA ekAkI raNa kima bhaTake je, mIThAze belAvi raNamAM utarI; paNa amane na joyA nAva kAMI UcarI. , ' bhayathI pazuAMzuM nAThI jAya che, amane re jotAM adaza thaI vaLI; lahI vismaya AkAza ama cAlaMta che, jJAnI. 6. jJAnI. 7. jJAnI. 8.
Page #607
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI. cadrazekhara, A varta dIThA vaLI; - sa zayabhara sA kA ema puchyu jJAnIne maLI. eka samayamAM jANe tikAlika bhAva o, te vaLa sUna jANe pati khALanA, te Age zA vAta taNA vistAra jaje, mA Age musALa taNuM zI cAlanA; sA kA ema pUchI sazaya TALanA. kavaLi lakhe kheTa suNA te vAta ne, - ujeNIpUrI vAbhidha rAji; vamAna suta zrImati putri tAsa be, jayapura rAjazruta siMha kuMvara te paraNiyA; vyasanI jANa janake dezavaTe diyeA. siha ne zrImati vaziyAM jai eka gAma je, premabharyAM da pati kALa gamAvie; zrImati khAMdhava lahi vairAga vizALa je, jaya bhUSaNamuni pAse dikSA lie; gItArtha thai vicare eNki e. mAsakhamane pAraNe te vIcarato, zrImatine gehe gayA muni gAcarI, durathI dekhi sA mana ciMte ema ne, muja AMdhava rAjya tajI dikSA varI, dhUtAre tyA pAkhaDe karI. cira darzana utakarIta mana harakhatI jo, dhare tana bhIDi vaLagI sA nehe bharI; tasa pati Avata cite ceSTA dekhi je, UbhI krAi naranuM AliMgana karI; nArI jAta rAkhi na rahe pAMzarI. krodhe bharyAM kare muninA khaDage ghAta jo, 649 jJAnI. the jJAnI. 1. jJAnI. 11. jJAnI. 12 jJAnI. 13. nAnI, 14. -
Page #608
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 jainakAvyadohana. sA dekhI nija khAMdhavane mAriyA; musaLa deSTha kapALe katane mAryAM je, siha nAri mAri khaDage dhA diyA; sAdhu samAdhi pAmi ri sarage gayA. sA dharame sAgara Ayu bhava chaDI je, bharUcyA bhUpa thaIne te huM kevaLI; sihu marIne pehelI narake pAMhAtA jo, phrAya bharI gai narake nAri vaLI; ratnaprabhAye sAgara Ayu bihu maLI. dasa vidha vedana chedana bheda na pAme je, pAme re rikhiyA pApa ja karI; khIje khaDe dasamI DhALa aMte krodha karatAM zrImati duHkha varI; zrI zubhavIra vayaNAM jo nava cita dharI. dAhA je muninI niMdA kare, hele bahu zrutava'ta; muni hatyA pApe karI, pAme maraNu ana"ta. tima aMte krodha ja kare, jAya samAdhI dUra, paramAdhAmI vaza paDe, pAme, kaleza pa. siMhukumara hatyA thakI, ekaja narakAvAsamAM, sAgara Aya jJAnI viSNu kuNu vAta e, jANe kare caMdrazekhara zukane bhaNe, kaheA AgaLa rasALa je, zrImati krodha bharAya; DhALa 11 mI. mAhArA lAla. ('cA mehela caNAveA jharUkhe mALi, mAhArA lAla--e dezI.) kevaLI kahe suNu kheMcara narkathI nIsarI, siMha ara nadipura brAhmaNu bhava karI; tapasi triDi alyA yUM maraNe gaye, mAhArA lAla. mAhArA lAla. - khapAya. upagAra; adhikAra. jJAnI. 15. nAnI. 16. nAnI, 17. 1. ra 3
Page #609
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-caMdrazekhara. 1 jotiSa cade koMdha bharyo niraja ve. mAharA lAMla. 1. kaIka kevaLI pAse nija parabhava suNe, 'mahArAlAla. dhe bharyo mana ciMte priyAe muja haNe; '' mahAre lAla. durAcAraNi nAri e kihAM jaI upanI, mAhArA lAla. have te suNajo vAta zrImati nArI taNI. mAhArA lola. 2. kaI bhavAMtara punya udayathi tie maLI, mAhArA lAla. pApataNuM phaLa bhogavi narakathI nIkaLI; mAhArAM lAla. bAdhava muni darazanathI naragatimAM gaI, mAharA lAla. padmapure nRpa pakvataNI kanyA thaI. mahArA lAla. 3. dekhi virbhAge siMhadeva janamI jikA, mAhArA lAla. laI nAkhi vadhyagiri vana bALikA; mAhArA lAla. nirdaya pApIne nahi karUNuM eka ghaDI. mAhArA lAla. kisalaya kamaLa patre punyathakI paDI. mAhAra lAla. 4. zItaLa pavanani lehere sajaka thi hatI, mAhArA lAla. duzmana cityuM na thAya rati jasa jAgatI; mAhArA lola. eka sagarbhA haraNi tihAM tava AvatI, mAhArA lAla. kanyA pAse prasava thayo peTa vedanapatI. mAhArA lAla. 5. jANe jayAM deya bALa me sA ArjavavatI, mAhArA lAla. behune dharI stana nici paDI dhavarAvatI; mAhArA lAla. moTA karyA deya bALa tiNe thAnaka rahI, mAhArA lAla. kanyA punya pasAya thayo bhaya ke nahIM. mAhArA lAla. 6. haraNa vAnara bALakazuM bheLI rame, mAhArA lAla. vanaphaLa khAtI vana pAmI tima bhame; mAhArA lAla. vana kuMje ghara zayana vizALa ziLA taLe, mAhArA lAla. dekhI saMkharI aMga dharI phare valakale. mAhArA lAla. 7. pakhi pazu sage rahe maNuethI nAsatI. mAhArA lAla. te tame didi kamraga ToLAme jAvatI; mAhArA lAla. kevaLI kehe ama parabhavanI e sahedarI, mAhArA lAla.
Page #610
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara jainakAvyadehana. vidyAdhara deya kevaLIne pUche pharI. svAmi kaho e samakita pAmaze ke nahIM, jJAnI vade A bhava samakti leze sahI; kheTa bhaNe kuNa ehane dharmagurU thaze, muni kahe mujathI kIra e zukathI pAmaze. caMdrazekhara nRpa naMda eNi nAma TALaze, madanamaMjarI mRga suMdarI deyane paraNaze; madanamaMjarI kevaLI ema mukhathI sAMbhaLe, satya vacana dAdAnuM karaNa muja mekale. tava suNa uttama rAjakIra huM nIkaLe, vana giri bhamatAM revAtaTa tasa jaI maLe; mRgaToLe bhamatI A diThi eNikA, zuka jANi mujazuM dhare prema e bALikA. bhakSAbhakSa viveka maNanA vyavahAramAM, jaina dharama samajAvI samakita sAramAM; { purava bhavanI vAta suNAvI adabhUtA, padmarAya putri tuM nahIM haraNI sutA. pUrava bhava pati vayarie vanamAM tajI, bhaTake kizuM vanavAsa pazu bheLAM bhajI; vana vaya vahi jAya araNya jima mAlatI, A vanavAsa tajI nara vAsa karo ratI. madanamaMjarinA meLA karAvuM mojamAM, gIta vinoda tajI zuM rahevuM rIjhamAM; caMdrazekhara paNa maLaze punya dizA baLe, kevaLI vayaNa na juThuM je merU caLe. rAjAnI thaI rANi sukhe lilA karo, gurUmukha dharma suNi parabhava saphaLe kare; ema suNi sA kahe mujane A vana suMdaruM, mAhArA lAla. 8, mAhArA lAla. mAhArA lAla. mAhArA lAla. mAhArA lAla, 9. mAhArA lAla. mAhArA lAla. mAhArA lAla. mAhArI lAla. 10, mAhArA lAla. mAhArA lAla, mAhArA lAla. mAhArA lAla. 11 mAhArA lAla. mAhArA lAla. mahArA lAla. mAhArA lAla. 12, mAhArA lAla. mAhArA lAla, mAhArA lAla. mAhArI lAla. 13. mAhArA lAla. mAhArA lAla. mAhArA lAla. mAhArA lAla. 14. mAhArA lAla. mAhArA lAla, mAhArA lAla..
Page #611
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI --caMdrazekhara. 653 phAsu muLa phaLa patra paDyAM lakSaNa karUM. mAhArA lAla. 15. caMpaLa viSaya khaLa saMgati rahevuM lokamAM, mAhArA lAla. vaLI soga vige vasavu zokamAM; mAhArA lAla ema keheti rahe che pazumeM nata je grahyuM, mAhArA lAla. zuka vade nara tame pUchyuM te meM savi kahyuM. mAhArA lAla. 16. nRpa kahe uThazuM tuma sAdhamika vadine, mAhArA lAla. eNIkA bhaNe rAja na jAva cha Dine, mAhArA lAla. vana tapa karatAM samakitadhara zrAvaka maLyA, mAhArA lAla. jina pujana vanavAsa mAratha mUja phaLyA. mAhArA lAla. 17, thaI madhyAnanI veLA jaLamajana kare, sAhArI lAla. vana cetye Azira pUjA anusaro; mAhArA lAla. ame paNa jina pujA karazu vidhie khare, mAhArA lAla ema kahine bihu jaNa je jina pUjA kare. mAhArA lAla 18. niziha pramukha trika sAcavane nIsare, mAhArA lAla rAjya kIra darazita tarU gharamAM sacare; mAhArA lAla. eNikA jaLa phaLa lAvIne bheTa ja bhare, mAhArA lAla khAnapAna khiNa visamI eNI Ucare. mAhArA lAla, 19. sAmudrika bhaNi tuma lakSaNa zubha dekhIyAM mAhArA lAla. lohacamakAre muja citaDAM sa hari liyAM; mAhArI lAla. ema kahi bhASA kaLA nIti zAstra kathAvatI, mAhArA lAla. eNakA tihA kIra kuara mana rajatI. mAhArA lAla 20. eNi kahe tuma deza jAti kuLa vaMza o. mAhArA lAla. sAdharmika Age kahetAM aMtara kizo; mAhArA lAla. kuara bhaNe kAzIpati putra pichANa, mAhArA lAla kevaLI vayaNutha nAma amAruM jANajo. mAhArA lAla. 21. suNi visamita zuka eNIkA Ana diyA, mAhArA lAla. samari kure trilocanA devi AvIyAM; mAhArA lAla. vAta suNi vara bhUSaNa vastra magAvatI, mAhArA lAla. mRgasudarI dhari nAma eNIne paherAvatI. , mAhArA lAla. 22. viracI vimAna saravane lAle padamapure, mAhArA lAla. AgaLa jaI nRpa pAne zuka vAta ja kare; mAhArA lAla.
Page #612
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 jainakAvyadehana. rAjA rANI sajana sanmukha AvIyAM, mAhArA lAla. nayanAmuM pItare putrI navarAvIyAM. mAhArA lAla. 23. khoLe besArI mAya hRdaya bheTI maLe, mAhArA lAla. janama viyeganA meLA khiNamAM nA vaLe; mAhArA lAla. mAta sutA janakAdika bahu pare, mAhArA lAla. trilocanA samajavi lAve tasa dhare. mAhArA lAla. 24. die bahu mAna kuMane nRpa bheLA jame, mAhArA lAla. dhUpa dIpa naiveda surIne mana game; mAhArA lAla. janamecchava kare gharaghara taraNuM bheTaNa, mAhArA lAla. baMdhikhAnAM choDI die dAna ja ghaNuM. mAhArA lAla. 25. rAjakira bharUci bragurAyane jaI kahe, mAhArA lAla. vAta suNu zukamukhathI harakha ghaNe lahe; mAhArA lAla. rAya sutA leI sAtha padamapura AvatA, mAhArA lAla. paramecchava karI varakanyA biMdU paraNAvatA. mahArA lAla. 26. kuMarane haya gaya kaMcana gAma badhU diyAM, mAhArA lAla. devi trilecanA kuMare visarajana kiyAM; mAhArA lAla. chaLa karatAM surInuM liuM cira te mokale, mAhArA lAla trilecanA ratisuMdarIne ApI cale. mAhArA lAla. ra7. kAmadeva ratiprItizuM jima sukha vare, mAhArA lAla. kuMara bhujAla vizALa tihAM lIlA kare; mAhArA lAla. pUraNa bIjo khaMDa e DhALa agIAramI, mAhArA lAla. zrI zubhavIranI vANi caturane cita gamI. mAhArA lAla. 28. pAI. khaMDa khaMDa jima IkSa khaMDa, cadrazekharanuM caritra akhaMDa; zrI zubhavijaya gurUthI lahyA, bIjo khaMDa tasa zISya kahyA. 1. iti zrI tapAgacchAdhirAja bhaTTAraka zrI vijayasiMha sUrisaMtAnIya paMDita zrI zubhavijaya gaNiziSya bhUjiSa paMDita vIravijaya gaNibhirviracite caMdrazekhara caritre prAkRta prabaMdhe kaMcuka sahapriyAvAlana kanyAharaNa vidyAgrahaNa madanamaMjarI mRgasuMdarI pANigrahaNa varNano nAma dvitIya khaMDaH //
Page #613
--------------------------------------------------------------------------
________________ 655 zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. khaMDa 3 je. dAharA. zrI zubhavijayajI muja gurU, suragurU sama vikhyAta, samaraMtA sukha saMpaje, japatAM akSara sAta, khIjo khaMDa akhaDa rasa, pUraNa huvA mana ga; trIjo khaMDa kaE have, suMdara zretA, saga. je zrotAjana maMDaLI, vaktA sanamukha datta; cadra thakI amRta jhare. kairava vana paratyakSa. mUrakha zretA AgaLa, vakatAno upadeza; pAThaka vayaNa suNi kare, vrathA citta kaleza. vipra bhaNe vrathA tame, samajI rU che ke suja pADu Arati muuM, rakhe tuma pragaTe teNa. - paDikamaNe ThAuM devazI, hu paNa khImasi DAu, jhaghaDe pakimaNA vinA, bihu kahe nija ghara jAu. aMdhA Age ArazI, karaNa badhira puragAna; mUrakha AgaLa rasa kathA, e traNe ekaja tAna. tiNe nidrAdika parihari, suNaje zretA dakSa, jANa haze tasa rIjhavu, bANa na bhUle lakSa. eka dina bhegu nRpa kuMarane, bhaNe bharUca mahArAja; Avo to vachita phaLe, punya amArAM Aja. te suNI mRgasudari kahe, rehe pitarani pAsa; janama viyoga maTayA 5che, sAsare karajo vAsa. ema kahine savi sainazuM, bhagu nRpa kuMara calaMta; rAjyakIra paMjara dharI, bharUaca pura AvaMta.. madanamajarI vara dekhavA, leka ghaNu haziAra, tiNe nagarI zaNagArine, AvyA rAjadvAra. vAsa bhuvana surabhavanasama, dIdhuM rehevA tAsa;
Page #614
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 jainakAvyadAhana. daMpati tihAM sukhabhara rahe, karatAM lIlA vilAsa. eka dina kusumAdyAnamAM,vijayasena surirAya; samavasaryAM munima DaLe, pUravadhara kahevAya. vanapALaka mukhathI suNi, kuara nRpAdika jAya; suri vide dezanA suNe, khesI yathAcita DhAya. DhALa 1 lI. mAra. suraNa 0 ( iDara AMkhA AMkhalI re e dezI. ) dharama paramagurU bhAkhiyA re, tatva ratanatrayI sAra; duragati paDatAM prANIne re, dharama pama AdhAra. saguNa nara samaze hRdaya dharAvanA pazu prANiA re, rezaLe A saMsAra; saNuM viThThA parabhave re, dukhi dina avatAra. dAna ziyaLa tapa bhAvanA re,samakita mULa vrata khA; manavacakA sevatAM re, svagati avatAra. suguNa dAnAdika gurU bhaktithI re, sukhasa`pada zuM vizALa; citrasena padmAvatI rU, vari ziva dU varamALa. suguNa caMdrazekhara vinaye kari re, puche paraNima pAya; te punyazALI kuNu thayA re, kahie kari supasAya. sUri bhaNe A bhatamAM re, nAme kAmaka deza; vasaMtapura pATaNa dhaNI re, che virasena nareza. ratanamALa rANI satI re rUpavaMtI citrasena tasa putra che re, dAtA buddhisAra ma trisarU re, vinayI nyAI rAjakAja pUra dharU re, guNamALAnA ratanasAra suta tene re, nAyaka zAstra suzila satya guNe janmyA re, dharataeNA vinaya rAya saciva deya putrane 2, prIti rAga vizeSa; nirakuza nRpa suta bhame re, nagare suguNa. pu. sugu guNu mALa; vIra dayALa. sugra mativata; phata. sugu, 13, 14. 15. 3. aneka; viveka. suguNa 4. . g. " .. e. ubhaTa veza, su. 10, !
Page #615
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImA vIravijyajI--caMdrazekhara pa7 rUpavaMtI pUra nAriyo re, raMjana karato tAsa; -dhana ApI kriIDA kare re, leI jAya vanavAsa. suguNa 11. prajA loka bhegA maLI re, vinavatA jaI rAya, citrasena citraka jise re, duniyAne dukhadAya. suguNa 12. putrapare pALa prajA re, sAhiba tume dhari neha, , , tuma suna jaga unamAdathI re, rahie kiNipare geha. suguNa 13. suNi nRpa vacana sudhArase re, sici visaryA teha; ciMne nRpakuLa ujaLe re, mazi kurvaka suta eha suguNa0 14. rahayata udavege karI re, jAya videza nidAna, kacanane zuM Dijie re, jehathI TUTe kAna. suguNa 15. Avyo kuMara nRpa AgaLa re, beThe kariya praNAma; bIDa traNa avaLe mukhe re, rAjA Ape tAma. suguNa0 16. citrasena vismaya lahe re, eha ki utapAta, citA citamAM vyApatI re, jANe vajana ghAta. muguNa0 17. rAya kRtAMta samo kahyo re, rUha karata vinAza, ema ciMti bIDAM grahI, pahota jananI pAsa suguNa0 18. bIDAM traNa tAte dIyA re, zuM karavuM have kAja, mA kahe dare TaLe re, tumathI gaI ama lAja. suguru) 19. ema kahi agaja mohathI re, ratna die tasa sAta, sabaLa deI mAtA kahe re, rehezo nahi parabhAta. suguNa0 20. khaDaga DhAla leI nikaLyo re, caraNa namI nija mAta, mitrane maLavA kAraNe re, ratnasAra ghara jAta suguNa0 21. trie khaDe e kahI re, DhALa prathama rasa leza, zrI zubhavIra kuara taNo re, punya udaya pradeza. suguNa0 22, deharA, vAta suNAvi mitrane, kahe jaIzuM paradeza; bhujabaLathI lakSmI lahI, karazuM sakaLa vizeSa muja avaguNa dekhI karI, tAte narA hajUra,
Page #616
--------------------------------------------------------------------------
________________ daMpa8 jainakAvyadehane. vyAdhI vyasanI viSadharA, mAgaNathI savi dUraAja nizAe cAlazuM, sukhabhara rehe ahi; muja mAtAnI sevA karo nita Uchahi. ratnasara ema sAMbhaLI, bole thaI ujamALa; mitra viyoge deha eka dharie keto kALa. sukha dukha mAMhi sakhAI je, te jaga mitra kahAya; tuma sAthe ame AvazuM, deha jihAM tihAM chAya. kAkArya vicAraNuM, keravI mitrane kAma; prIta karIne jalAMjalI, dezuM snehane nAma. bihu jaNa eka mate karI, nizienikaLiyA deva; zabda zukuna zAsse kahyAM, te paNa suMdara hoya. DhALa 2 jI. (tame vasudeva devakInA jAyAjI lAlajI lADaDAe dezI) bhaNe zAstra zukuna vicAra che, catura cita ceto. suNo leza thakI adhikAra che; catura cita cete. prApaya vasarjaya gacha che, - catura sukhe jAo nimuca nigaccha jI. cature 1. kare siddhi zabda e rUDA che, caturA vade viparita sAtae bhuMDA che, catura tela mardana vamana muMDAve che, catura karI mithuna roto jAve che. caturo, 2. macha paya madha taka ne dArU jI, cature0 tela khAI gAma na dhArU che; caturA, patnaga dekhI maMjAra, cha, catare kari kalaha rUjuvALA nAri jI. cature 3ghara baLate vRSTI akALa che, caturA zaba sutaka stri peTa bALa jI; caturAi kari snAna rIsa mana dhArijI, ca0
Page #617
--------------------------------------------------------------------------
________________ 659 zrImAn vIravijayajI -caMdrazekhara. kari Akrosa nArine mArI che. catura 4. kahe keAI jaze kihAM khAjI caturo, vaLage vastra navi jAzo jI; catura kaMTaka bhAge paga Thesa jI, catura maLe sanamukha virUe veza che. caturo. 5. jAya anna tajI thaI sUre che, cature ghara chava mehelI adhUro che, catura keza chUTe nagana ne yogI che, catura IMdhaNa bhUkhe ne rogI che. catura. 6. * aMdha kubajA vadhyA kANe che, catura dija ghebi ne kuLa hiNo che; caro sanmukha AMvaMtA bhuDA che, catura have zukana kahIzuM rUDA jI. cature . kuMbha kanyA dadhi phaLa phUla jI, cature0 kadIta nArI anukULa che; catura vaccha saMyuta ge madya maMsa che, catura kari turagane ratha parasasa che catu8. nima agani siddha annajI, catu. dhvaja ma yugala avipatnajI; caturo, vezyA mArI gurU bhupa che, catura nApita kara arisA anupa che. cature 9. kara daDa jaina muni veza che, catura , paMca parameSTI niveza che; catura kharAma caDI. vAma bele che, catura kezika vAyasa ziyALe che. catura 10parabhAte tetara vAma che, , catureTa aparAhune dakSaNa ThAma che, caturo, cIbaDI kapidakSaNa vAcA che, catura
Page #618
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadehana. - - minIla cAsa paNa sAcA che. mRga dakSaNa zubha prabhAte ja, - saMdhyAe. DAmAM jAte jI; eka chIMkkA kutara kAna che, gAma jAtAM na maLe dhAna che. zuddha Iga deya vezyA nAra che, nava nArI ne kSatri cAra che; traNa brAhmaNa bhemA jAve che, phari nija ghara vAsa na Ave che. deya mitra zukuna zubha dekhi che, cAlyA vara paMthe gakhi che; dine kete aTavI pitA che, saMdhyAe tarUtaLa sutA che. nRpa suta zrama nidrA lAge che, nizi ratnasAra tihAM jAge che; devagIta suNa mana bhAve che, pache kuMarane teha jagAve che. kahe kuara rahe mita IhAM che, deva gAya jazuM ame tihAM che, matri bhaNe bhayanizi veLA che, ApaNuM bihu jaIe bheLA che. nahIM bhaya kSatrinI jAte jI, kahI kuMara calyA deya rAte jI; AdIzvara ce Ave , jAhAM kinnara suragita gAve che. aThAI occhava mana sAce che, surasurI saMgitabaddha nAce che; vidhiyukta prabhune namine che, caturo11. catu ca0 catura - caturo 1ra. catura cature catura ; caturA, 13. caturo caturAi - caturo. catura0 14. catura * care, catura. --- : catura. 15. caturo, caturAi - catura catura 16. cature catura caturo, catura. 17. caturo catura caturA
Page #619
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI,--cadrazekhara. sAdharmika vinaya karine cha dAya beThA deva vicAle cha, maDape eka putaLI bhAle jI, rUpe raMbhA avatAra - 7, jI; mAha pAmyA rAjakumAra che. gayA deva te pAblI rAte jI, kuara na cAle. prabhAte zvetA tRpti navala rAve bhaNe mitra kizuM rUpa jove cha. kaheze| kuNu ra'bhA nAri cha, cha, ' dhaDI putaLI jasa rUpa dhArI che, te kanyA muja paraNAvA jI, nahitA ya kASTa racAve cha. mitra ja pe kizuM A dhyeAlA jI, cItamAM kAMi vAta na tAlA jI, bhare! nabhakaja levA bAtha che, merU zikhara pasAryoM hAtha cha cadrazekhara rAsa rasALa jI, khaMDa trijai khIjI DhALa jI, maLe punya udyanI veLA jI, zubhavIrane va ti meLA jI. 1 1 caturA 18. caturA caturA caturA catura|0 19. caturA tureza tula caturA0 20. caturA caturA caturA caturA 21. caturA caturA caturA 1 caturA0 22. caturA caturA caturA tura|0 23. . dAharaNa. iSNe avasara vanakhaDamAM, carU nANi munirAya; raNa rahyA jANI karI, bihu 'ja' vaMde pAya. dharma suNI nami vinayathI, pUche maMtri tAma; kuNu kanyA anumAnathI, e putaLInuM kAma. muni jape kacana pure, vizva karma avatAra; gurusiri nArIzu rahe, zudata eka sutradhAra. 61 zai. 2. OM.
Page #620
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadehana. tasa ladhu naMdana pAMcamo, guNavaMta sAgara nAma; 1 - jaina dharama rAta sadA, sakaLa kaLAnuM dhAma. pati ciMtAnugAminI, kAmini che tasa eka; pativratA vrata dhAraNI, satyavatI suviveka. DhALa 3 jI, (hAre huM te jaLa bharavAne gaI tI yamunA tIraja--e dezI.) hAre have ratanapure padyaratha rAjA nAma je, tasa padmAvatI beTI peTI guNa taNi re lo; hore cosaTha kaLAgama varasatI sarasatI ThAma che, caraNa taNi caMcaLatA gaI nayaNAM bhaNire lo. hare nija udara alaghutA gaIkuca deya utaMga je, ramata khela viramI samara kiDA mana vazI re ; ' . hare laghu bALa kAja hari lAja dharI ucharaMga , vinimaya vana vaya vikasI valijisi re lo - hAre eka divase rAjakacerI mAMhI teha je, dhari zaNagAra janaka ake upavezatI re lo; " harei nava yevane devI rAya dharI bahu meha je, ciMte muja putrI sama kuNa haze pati re lo. hari kuLa zIla rU5 vaya vidyA deha sanAtha je, sAta guNe vara joI nija deu sutA re ; hare paradezI niradhana negI mUrakha sAtha je, mikSArthi surane na dIyuM e abhutA re lo. hare putrI gaNu raMjita nRpasuta rUpa aneka je, citrapaTe maMgAvI sakhiyAzuM suce re lo. hare te kuMarI dekhI mAne sahu aviveka je,, sinagdha ghaTe navi bhede jaLa tima nave rUce re lo. hari ema rU5 nibhaMchI bahu nara kerAM teha che, purUSa deSaNa thaI tethI padmAvatI re lo;
Page #621
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI:caMdrazekhara. hare tava rANI dukhabhera rotI naMdanI neha , sajajana sAthe dukha dharatA vaLi bhUpati re lo. hAMre kaMcanapurathI sAgara nAme sutAra je, nija nArizuM yAtrA kAraNa Avato re lo; hAre zrI zAMtinAthanI pUjA kari vistAra che, vadana kari kAusagane bhAvana bhAva re lo. hari tithi veLA padmAvatI kanyA sAva sAtha jo, AgaLa bhaTa nara veSa dharI nArI teNa re lo, hare haka hakArava karatA narane asi hAtha jebhaya pAmi dizi cAre nara nAThA ghaNuM re le. hAre tava sUtradhAra adhArI madhya paITha je, sA dekhI vyAmA te ciMtA kare re lo; ' hare suranAga khecara kanyAthI adhika e dITha je, vidhie rUpa banAvyuM paNa duSaNa dhare re lo. hAMre thaI puruSa TheSaNa tiNe nirthaka avatAra je, putra vinA kuLa dipaka viNa madira yathA re lo, hAMre viNa rAjA nagarI zazI viNanizi adhAra je, kata vinA stri rUpavaMti zebhe tathA re lo. hari padmAvati jina vadine gaI nija geha , sAgara paNa yAtrA kari nija nagare gayo re ; hAre tiNe pUtaLI kIdhI padamAvati sama eka je, jJAnI vayaNa suNi citrasena harakhita thayo re lo. hari tava maMtri munine puche e muja mitra je, viNa diThe e upara rAga dIza dhare re lo. hAre jape muni suNie pUrava bhava vicitra che, bhava palaTAe rAga dIzA navi Azare re lo ' hAre A bharate cA pApuri che drAviDa deza je, tiha caMpA vana tarU phaLa patre ala karU re ;
Page #622
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 jainakAvyadohana, hAra tihAM ramatA cakavA sArasa haMsa vizeza je, maLe zobhita sarAvara nirmaLa jaLa bharyuM re leA. dvAra eka divase tihAM kAika sArathavAha jaje, saratIre dhyAnA sAthasyuM. Utara re lA; dvAra kari snAna sarAvara jina puccha UcchAo jo, bheAjana veLAe atithi mane sAMbhare re leA. hAMre jotAM gAyarie mAsa tape aNugAra jo, vinaya kari teDi bhakti paDilAbhatAM re lA; hAMre tarU Upara beThAM hasI huMsa te vAr je, dekhi anumAdana zubha punya UpAvatAM re lA. nyurei te ha~sI Asana prasavA jANi huMsa jo, te vanamAM vaDa upara kadi mALA rahe phlA; hAra iMDAM vi sevi khALa thayA dAya hrauMsa jo, suNa lAvi pAkhatAM rAga dhaNA vahe re leA. hAMre tehave dAvAnaLa jhAle vana dAhata je, tApAkuLa thai haMsate hrasaline kahe re le; hari jaLa kAraNa jA tu' huM bALaka rAkhata je, si bhaNe mAtA viSNu bALaka nahi rahe re lA. hAMre huM rAkhulluM jaLa lAvA ema Nu teha je, sara jai caMcu rane huM mArage vahe re lA; dvAra tApAkuLa hasika cite nara nisa nehu be, mUja muki nATThA kAyara te kima rahe re le. hAMre nirdaya pApI jaga purUSanI jAti azeSa be, mukha niva evu paDaze! A bhava parabhave re le; DhAMre citavatAM lAgi aganani jhALa vizeSa je, mALA khaLatAM traNya taNAM maraNa ja huve re lA. dvAra kari dAna prazaMsA muni darzanapara bhAva o, ratanapure nRpa putrI thai padmAvatI re lA; 13. 64. 15. 16. 17. 18. 19.
Page #623
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-caMdrazekhara. hare pachI A hasate dekhI baLIyAM dAva je, suta nAri ati roge chAtI phATatI re lo. hare muni darzana dAna prazaMsAthI marI teha je, rAjakuvara tuM citrasena nAme thaye re le; hAMre che trIjI DhALa te trIje khaDe eha che, zrI zubhavIra muni jJAni jagamAM jo re lo. deharA muni mukha pUrava suNi, jAti smaraNa lahata, harakhita thaI cau nANane, punarapi ema puchata. kima maLaze padmAvatI, muni kahe paTarUpa dekha, karata IhApa pAmaze, jAti smaraNa vizeSa. tava maLaze padmAvatI, phaLaze vachita kAma; muni vANi amRta samI, sAMbhaLI uThayA tAma. citrasena kahe sacivane, paraNavuM kiNipare thAya; te vade ranapure jaI, karaze sarva upAya. ema nizcaya kari cAliyA, jatA kaika sAra; dina kete bihu AviyA, ratanapurIne bAravApi kRpa taDAga vara, devAlaya naranAra, vana tarU vADi vilotAM, pitA nayara dUvAra. saMdhyA samaye bAraNe, sUradhana jaya prAsAda, ekati sUtA bihu, pAmi citta AhAda. DhALa 4 thI (sattaramuM pAnanuM thAna-e dezI) dhanaMjaya caitya vizALa, pharatuM vanakhaDa rasALa, zukakekI rame saha bALa ho lAla. punya udaya phaLa jeje. e AMkaNI. punya. kALI caudazanI rAte, deya mitra karatAM vAte rajani deya prahara te jAte ho lAla. punya.
Page #624
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadohana.. bhuta vyaMtara ne tALA, yakSa devI kinara bheLa; " mAsa mAse maLe tihAM meLA he lAla. punya. te rAtre nATaka thA, viSNunAda mRdaMga bajAve; gita gAna manohara gAve che lAla. punya. dekhi kAtakane kumAra, dhari dhIraja kara karavAla; jaI beThe deva , vicAla he lAla. punya. lahi vismaya sUra parivAra, kuNu abhuta rUpa kumAra; mahi mAMhi puche te vAra he lAla. punya. dhanaMjaya kare prakAza, atithipaNe ama ghara vAsa; paraNAgata karavI tAsa ' he lAla. punya. pAchuM vANI madhurAsanna, vaLi Adara sAthe anna; e dije cAra ratana he lAla. punya. bhakita mANasa ghara bhAkhi, nahi devanee kaI dAkhi; paNa zakita yathAratha Api he lAla. punya. thaItuSTa dhanaMjaya bele, suNa kuMara nahI tuma le; paNa mAga IcchA amUle ho lAla. punya 10. ema yakSanuM vayaNa suNine, thaI Ubhe kuMara namine; tihAM bole madhu rasa lIna he lAla. punya. Ajajanma saphaLatha mAre Ajadina saphasAre; 'daTha dedAra tamAro ho lAla. punya. 1ra. tethI adhikuM zuM mAguM, tuma caraNe muja cIta lAgyuM; tuma darazanathi dukha bhAgyuM che lAla, punya. 13. -sura tA kahe vara le, muja vaya pasAe jo; saMgrAme vijaya tuja he he lAla. punya. 14. vara pAmI kumara te Ave, nija mitrane tarata jagAve; pache saghaLI vAta suNAve che lAla. punya. deva devI nija ghara jAta, rajani gaI dUo prabhAta; - cATe deya mitra prayAta ho lAla. punya. 16.
Page #625
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI--caMdrazekhara. nRpa nagare paDaha jAve, nara ne keI dakSa kahAve; muja - naMdanine samajAve che lAla. punya. 17. maMtra yaMtra ne taMtra banAve; nara kezIpaNuM chuDAve; tasa rAyasutA paraNAve che lAla. punya. vaLi rAja aradha tasa deze, jaga mAhe sUjaza varasya; mana vaMchita meLA leze he lAla. punya. koI paDaha chabe nahI loka, nitya paDaha vajAve pheka; rAjA mana dhAro zaka ho lAla. punya citrasena te paDaha suNine, nija mItrasya vAta karIne; vaLi nAnI vayaNa samarIne he lAla. punya. citrakArane ghara deya jAve, eka pade rUpa karAve; vana saravara pakhi meLAve he lAla. punya. vaDa upara paMkhi mALA, haMsa hasalI bALaka cAlA; pharatI lagI dIvanI jhALA ho lAla. punya. rahI haMsI bALanI pAse, go haMsa udakanI Aze; paDi sA davamAM zizu trAse ho lAla. punya. haMsacAMca bharI jaLa Avyo priyAmara mehe mujhAvyo; chAti phATi zikhi jaMpAvyo he lAla. punya. citrapaTe savi AlekhI, dekhAve loka vizeSI; kare vAta sakaLa jana dekhI he lAla. punya. kuMarinI sakhi Ave, joIne tasa vAta suNAve; padmAvati zIza dhuNAve che lAla, punya. dAsIne kahe IhAM lAve, nara deya supaTTa dekhA; mujane jevA mana bhAvo he lAla. punya. suNine sakhiyotihAM jAve,bhaNe svAminI tumane teDAve; kahe so bhayamAM kuNa Ave che lAla, punya. videdAsI bhaya navi dharaze, citrasena suNi mana hara; gaye phUpanI pAse tarazo he lAbha punya. 30.
Page #626
--------------------------------------------------------------------------
________________ 668 jainakAvyadehana. ' padmAvati pAse Ave, sakhi haste pada dekhAve, jenAM manamAM laya lAve che lala. punya. 31. citrasena zuM najara valove, cite nara kheda e ve; parabhavane rAge jove che lAla, punya. 32. paNa cita Thay paTTa sAthe, haMsa haMsalI bALa sagAthe; vana dAva jUo dhari ' hAthe he lAla. punya. 33. cite AmeM kihAM dIThuM, joIe tima lAge mIThuM haMsa haMsI carIta uki he lAla. punya. lahI muchI nayaNu mIe, deya bhayathI nAhAThA nIce; sakhi zItaLa jaLa sice ho lAla. punya. 35. mUchI vaLi sakhiye TeLe lahi jAya zaraNa ema bole; jaga nahiM ke purUSane tole che lAlapunya. 36. je dekhI manaDuM hase, paTadhara nara te navi dIse; IhAM lAva visarAvize he lAla. punya. 37. joI saghaLe kaheNa dAsI, 5Ta ApI gayo te nAzI; suNi sA rahe cina vimAzI he lAla. punya. 38. khaMDa trIje nara kheda jAve, DhALa thI sarasa kahAve, zubhavIra vacana rasa gAve ho lAla. punya. 39. - deharA kumArI vimAse cittamAM, ahA jaga purUSa dayALa; cAMca bharI jaLa lAvIyo, jIvADaNa muja bALa. traNa mRtaka dekhI karyo, pAvaka jaMpApAta; huM nara kheda karI muI, paNa nara jaga vikhyAta. haMsa chavapaTa dhara haze, jANuM chuM mati sAra; nahi parabhava citra e, keNu deve citrakAramuja cita cera e kihAM gayo,muja manamAM na sahaMsa, sakhio lAvo ehane, puche tAsa kuLa vaMza. paradezIzuM prItaDI, kahe sakhi tuma na karIza; - je je
Page #627
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI. caMdrazekhara. - Avyo tima jAze vaLI, UbhI hAtha ghasIza. evA gharta jagata phare, karatA nava navA veza; tuma sama Arjava pAmine, jUTha die upadeza." dhUrtanuM mRtaka na visaraze, te Upara eka vAta, sAMbhaLatAM mati Ulase, heya na kabahi vivAta. DhALa 5 mI, - (vAhAlAjI vAya che vAMsaLI re--e dezI ) jUThe mIThe saMsAramAM re, sAce jagamAM na sUhAya, mAna parIkSaka , sAcane re, jUTha jUThAne gAya jUThe. vyavahAra pathe samAcare re, na kare te jUThano saMga, ghUrata pApe peTa ja bhare re, tasa jUThA sAthe raMga. jUThe. vezyA cera ne vANiyA re, 5radAraka ne dhUtakAra, svArthi dhUrta nidrALuo re, e jUTha taNu bhaDAra. jAhe. dhurata vAta mIThI kare re, pADe pahelo vizvAsa, haIDA mAMhe pezI karI re, jAya daI pache gaLe pAsa. jUThe. khArodake tRpti nahI re, jUTha dhuratanI vAta; suNatAM dharma dUra kare re, vaLi dhana jIvitane ghAta. jUThe. bALaka cora ne pAradhi re, gAMdhI nRpa nAga ne tIDa; vezyA vaidya dhUtAMtithi re, navi jANe paranI pIDa. jUThe. suryapUre ratanAgara re, nAma zeTha ati dhanavaMta; aMgajaeka vimalAbhidha re,eka dina deya vAta karata. jUThe. zeTha vade bahu dhana ApaNe re, je jANe cera ne rAya; vaLi pitrAI cADI kare re,eka divase samuLuM jAya. jahe. te mATe ekAMte jaI re, dhana gopavavuM ghaTamAna; dravya vinA rAmacaMdrane re, viziSTa die apamAna. jU. emaciMtI putra pitA maLIre, dhana laI gayA samazAna; dhana gArDatAM kahe pUtane re, karo najara thaI sAvadhAna. jUThe. madhya nizInI veLA gaI re, navi karazo zora bakera; 9 10.
Page #628
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jainakAvyadehanA paradhana levA pharatAM ghaNuM re, jagAdharta dhUta ne cera. jUTha. 11. tave suta cAre dizira jevo re, nara sUto dITha eka; badhA paNa nahIM re, pagajhAlItANe cheke. . 1ra. paNa te sAsa ghUMTI rahyo re, tava joyuM mRtakanIdAna; zeTha kahyAthI page karI re, kAyAMtasa nAkane kAna. jUThe. 13. putra pitA dhana dATatAM re, ahImANa karIza vizeSa; maMdira jaIne sUtA bihu re, nahi zako lavaleza. jUTha. 14. pAchaLa dhUrta dhana kahADiyuM re, ciMte gayA nAkanekAna; pa dravya gharamAM haze re, te karaze jagata bahU mAne. he. kALekANe ne muMbaDo re, je nara alaMkariye Atha; jaga kahe bhAI sohAmaNuM re, paga paga nera jhAle hAtha. jUTha. 16. ) dhana savi lai nijadhagayo re, vilaye vezyAdika sAtha; 'meLA kheLA karato pharere, ghaNA mitra te valayA hAtha. jA. ekadine zeTha dhana kahADavAM re, gayA sutazuM levAM roka; 'khAlI khADo dekhI kari re, deya mUke mehaTI pika. jU. 18. lahi mUcha vaLI rAI karI re, AvyA nija gehe rAta; vAhAlI nidrA gaIvegaLI re, ciMtAtha parabhAta. jUThe. 18. bihu jaNadhArI niraNuryAkire, nAka kAna gayAM tera; eha nizAnIo jhAlo re, navi karavuM arvazuM jora che. nagare jotAM gaNakA ghare re, dIThe vilasaMte teha; mahipati mANase jhAliore, maLI kIdhInizAnI jeha. jUThe. bhUpa bhaNe dhana kima liyuM re, hasi bele rAya hajUra; zeThanI pAse meM dhana liyuM re, ApI kiMmata bharapUra. jUTha. rAya kahe te zuM ApiyuM re, kahe meM diyAM nAkane kAna; te pAchA mujanedIe re, kari deve hatA te samAna. jUThe. to zeThane dhana pAchuM diyuM re, nathI bIjI koI bhUlya; vAta suNI nupa beliAre, huA dhUrtata doya tulya. jUThe. 24. zeTha gayA nija maMdire re, go dhUrta vezyA geha;
Page #629
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijyajIcaMdrazekhara. 1671 dhUrta vAtamuNiravAminI paTadharasyuM na dharaza ha. jUTha. 25. vAta vInoda acarija bharyo re caMdrazekhara rAsa rasALa; ' trije khaDe e pAMcamI re; zubhavIre vakhANuM DhALa: jUThe. 26. - deharA - 1 : kuarI kahe sakhi sAMbhaLe, vAta kahI te sAra, paNa jANyAviNa zuM kare, muja mana kera -vicAra. , gharata tA pharatA ghaNA, dhate bAliza loka, sajajana ravidarzana vinA, muja na haze cita keka. nAri caritranI AgaLa, dhUrta kaLA apramANa; mahilAe mahitaLa vacce, roLyA jANu ajANa temAM paNa suzilA sati, buddhivatI je nAra; kanaka kaseTIze - ghase, varaNuvatAM - saMsAra. jima jaga rUpavati sati, dhUrtAdika saga; yogi karyA paNa cArane, Apa 5 varI sukhabhega. kahe sakhI amane kaha, buddhi prapaca vicAra; padmAvati vaLatu kahe, teha taNo adhikAra DhILa 6 ThI, (sakhareme sakharI kuNa jagatakI mohanIe dezI. ) "suNuM he sakhi lakhI vAta, purANa grathame, sati kumati bheda vinoda baDA guNa pathame; hAM hAM baDA, guNa paMthameM, merI jAna baDA guNa pathame.' kuDa kapaTakI bAtame , dUSaNa 'DelaH | vidhi era niSedharAjAdata ekAta na lata. hAM hAM ekAta merI. 1. vizvapUre guNasAgara nAme zreSTi sutA, guNavati guNavalI nAma satItrata adbhatA; hA hA satI.. rU5 anUpa nihALata - laghutA bhaI, ' menA ora rajA uravazI urdhva gati gaI. hAhAM urdhva merI. 2. rAjapUre dhanava ta zeTha ghara sAsarA,
Page #630
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ga 1 672 jainakAvyadAhana, jayavaMta kumArake sAtha game sukha vAsarA; hAM hAM game. eka dIna sArathavAha dhanAbhidha Avate, tasa geha utArA kIdhe rahe khaTa mAsa te. hAM hAM rahe. merI. guNAvaLI rUpavata nAse dekhate, laga kAma nareMdI cATa Usepara mALa dUtI ke sAtha sadeve mehate; hAM hAM use. kahAvate, sA nadhAse na jeve tAsa tathApi hAMvate. hAM hAM tathApi. merI. 4. Apake deza javAkI taiyArI jakhkha rahe, sAya tAma kahAve tAsa anee tUM kayA kahe; hAM hAM ame. Aja mukAma karI tuja para maraNe| kIyA, nahIte| ama sAtha calA dhana mAla tuje dIyA. hAM hAM dhana. merI. pa. dUtIkA vaNu suSui karI sA cite vasA, ' kAmI nara adha na dekhe vAsara ne ' nizA; hAM hAM vAsara. IsyA dravya harI maiM tAsa yu" dhAri vicArI vAta jAya UMse kaheA ema AvugI nizA same, hu zeTha khuzI suNi vAta caklyA sabyA samai; hAM hAM cAlyeA. 3. phera nA kare, vruti care. hAM hAM hutI. merI. 6. mALa sAtha guNuAvalI yakSa namana gaI, dUtIne visarajI geha use bheLI bhai, hrAM hrAM use. merI. sAMDhi caDhi bhaNe zeku mAya vistRta hui, calanaikI satAkhIse jhAMjhara eka me bhula gaI; hAM hAM eka. A neUr bina na caluMgI tuma lAo jai, heThe dekhI gaNu tasa gehu piDse kayA hui, hrAM hrAM pichese. merI. 8. vana macce eka tasakara sA dekhI karI, rUpa kare khANe vidhANA rAga dIzA dharI; hAM hAM rAga sAMDhi upara caDhihalakAra mAraga sara, sA kehe jhAli lagAma bairU mili tu suda, hAM hAM mIlI. merI. 9. mele satA mana vacchita bhAgya dizA phaLI, 7.
Page #631
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrImAna vIravijayajI:-caMdrazekhara. dAu3 hirA mANuka motI bharyA tumase prIti maLI; ha ha tuma. eka pUra parisare vana tarU heTha visAmatI, " duI visavAsa ne bhojana kAraNa bhejatI. hAM hAM kAraNa. merI. 10. vanapALaka te dekhI vade tRpa AgaLa, yuvatI rUpavaMtI bharI dhana ekalI bhAgaLe; hAM hAMekalI. laMpaTI sAMDhI saha dravya nArI aNuvatI; karabhi saha bhUpase bele hasaMta khaDI rahI. hAM hAM hasaMta. merI: 11. tumakuM svayaMvarane; hamu hAM AviyA, tame kaheluM sevaka sathi hamakuM belAviyA; hAM. hAM hamakuM. madIra deI UtArI khAnapAna mokale, mana melaNa khelaNa tAThuM bolAvana cale. hAM hAM bolA. merI. 12 bele satI rahe dUra merI bAta suNo, kAmadeva maMdira yAtrA karaNake jANe; hAM hAM karaNa. tuma mukha darazana sukhabhara meM pAyA sahI, jaI rAjapure saMya maMdira puchuM khaDI rahI. hAM hAM puchuM. merI. 13. koTI sula tuma bhUSaNa paherI jAvaNa, kari pUrNa abhigraha sidya piche IhAM AvaNAM; hAM hAM pIche. mAla sahIta karabhIkuM uhAM karaNuM khaDI, ' kAmadeva caraNa raja tilaka karU pAe paDI. hAM hAM karU. merI. 14. rAya suNI nIja satyaka sAthe mokale, karabhi kari agra sukhAsana besI cala; hAM hAM sukhAsana." rAjapUri nagarI vana senA Utare, karabhi bhUSaNa surANAvaLI gaI nija sAsare. hAM hAM gaI merI. 15. sainya vilakSa jaI nRpane kahetA vaLI, tame sAsaravAse karIne tasa ghara mokalI; hAM hAM tasa. rAjya tajI tasa mele nRpa yogi thaze, rAkha coLI dhari kara jhoLI vanecarameM gaye. hAM hAM vane. merI. 16. bhejana lAvata cera na dekhI sAvane,
Page #632
--------------------------------------------------------------------------
________________ 674 . jainakAvyadehana.. * - tava rAge vAvyA te paNa vana pegi bane hAM hAM vana. sAthapati leI jhAMjhara dUti hAMthase, . . . vana edhya nihALI zake te anAtha hAM hAM bhaye merI. 17. dUta deI jhAMjhara te. . rAte. gae, . ke ' nija aga vibhUtI lagAya dukhe gi bhaye, hAM hAM dukhe. nArI gai suNi tasa dhadha vairAgye bhaLe, ' sagaDI dharI hAtha jayaMta gIzvara thaI.cA. hAM hAM yogI. merI. 18. cAra bhegI thaI gAma vane phirate phare; eka dina vana sarovara pALe te bhegA maLe; hAM hAM. pALe: ' , pAu parI eka ekaThuM alakabela, gikuLa kerA yaMtra vibhUtIkA khelate hAM hAM vibhUtI. merI. 19ghaNi lagAI zakhAIse raTi pakAvate, keLa patra sakere . dALase bhega lagAvate; hAM hAM bhega.' hekA pANuM le kara gajA caDAvate bhaMko raMga kAhADi kari eka ekakuM pAvate. hAM hAM eka. merI. 20. bAta karatA bhAI e teme kipha liyA, kuNagurU milie sAMI nAma tamArA kayA diyA; hAM hAM tumArA.. sAthapati kahe bhAI maLI eka bAlikA, hirA mANakA mati le gaI tava dhari jhaLakA hAM hAM tasa. merI: 21. gharakA nakhedha vALa kara bhasma lagAvate, nANe nAma nodhapurI kahi duniyA gAvate; hAM hAM duniyA. ' nArI trAsata nAsata ghara ghara jAva, mAI, mAI kahi kari bhikSA le kara khAva; hAM hAM lekara, merI: 22. cora kahe meM sara karUM keI nArameM, mije mohya lagAI kharAba kiyA saMsArameM; hAM hAM kIyA. - karabhi ke upara paisA bharelA le gaI, vizvAse jamADI gipaNuM ama de gaI. hAM hAM ama. merI. 23. rAya bhaNe suNa bhAya amo te rAjiyA,
Page #633
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI -caMdrazekhara. eI nArI gaI laI koDa, haste lAjiyA; hAM hAM hamU. sainya subhaTa jotAM gaI sAsare mojameM hame yogI huvA tame rahuM raNa rAjameM, hAM hAM rahuM. merI. 24. tho vicAre nArI, maLI muja mahAsatI, bhaNe ya suNe hamu yogI huvA nArI vatI; hAM hAM huvA. * ema kahi uThI jayaMta nija ghara jAva, sahI nArI guNavaLI sAthe ke prema milAvane; hAM hAM prema. merI.25. 'sadagurU pAse dharma suNi vrata pAvate, deya daMpati gurU guNabhaktie svarga sadhAvate, hAM hAM svarga, trIje khaDe DhALa e chaThThI saMvarI, zrI zubhavIra vinada vacana rasamaMjarI. hAM hAM vacana. merI. 26. deharA padmAvati kahe suNa sakhI, nahi paTadhara e dUta; kariya parIkSA paraNazuM, mana vaMchita varajUta. dAsI mukhe narapati suNi, harSa lahe savizeSa; svayaMvarA maMDapa race, karI sAmagrI azeSa. gAma nagaranA bhUpane, teDe kari bahu mAna; rAjasutAne svayaMvare, Avo, saputra sayAna, rUddhi sahIta AvyA save, rAnapuri udyAna; gorava tasa bhUpati kare, tRNa anAdi vitAna. thaMbha Tikamaya jhagamage, pUtaLI nATAraMbha; paMcavaraNa citrAmaNe, svarga vimAna aca bha. paMkti siMhAsana zobhati, caMdarUA, cosALa; dhUpagaTA gagane. calI, dvAre. kusumanI, mALadekhI. nRpasavi harakhiyA, maMDapa racanA sAra; mahRrata sara: tihAM Avine,, beThA sahu parivAra,
Page #634
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 , " jainakAvyadehana. - ' DhALa 7 mI. (gaTaDAM te mAMDyAM soLa re-e dezI.) + maLI maMDapa mAMhe karI re, chuTA nAMkhyAM pula te verI re; zobhA svarganI kare. * kahe padmaratha te veLA re, nIbhAI sarva maLyA IhA bheLA re. zobhA 1. muja ghara eka cApa udAra re, nAma che tasa vajara sArare, zobhA tase paNacha caDhI na vikI re, te Upara devanI cokI re. - zobhA02. kari pUjA thAyuM kacerI re, je caDhAve nara eka pherI re; bhAva padamAvati putri bALA re, tasa kaMThe Thare varamALA re. zebhA03. suNibele garvabharelA re, e kAma mAhe zI veLA re; zobhA , dhari padamAvati zaNagAra re, sAthe sakhinA parivAra re. zobhA04. pAlakhie besI calatIre, jANe idanI putri jayaMtI re, zobhA hema kaMbAkara jhaLakAra re, cale AgaLa dAsI cAra re. zobhA 5. deya paMkhAe pavana kareve re, deya tAMbula bIDAM deve re, zobhA maMDapa chAyo aMdhAra re, tihAM vijaLIne jhaLakAra re. zobhA 6. vaLi sAthe subheTa hajAra re, maMDapa Avi tiNi vAra re; zobhA paNa manamAM ciMtA eka re, paTadharanI rehe Teka che. zabhA 7. eka be maMgaLa pATha re, sA zakunani bAMdhe gAMTha re;, zobhA UtarI sakhiyene vicAle re, pUrava bhava kaMta nihALe che. zobhA08. eka di deya mitra te beThA re, rAjaputrie nayaNe dIThA re; bhA. dAsI vacane nRpanaMda re, dhari dhIraja UThe AnaMda che. zobhA 9. lAdezane rAya aMgadha re, cApa dekhI thayo te aMdha re, zobhA lajavANe gaye aNu bhALI re, sabhA leka hase daI tALI re. zobhA 10. A rAjA karaNaTa re, nAgaphaNie paDayo cattApATare; zobhA je je pa suta ujamALa re, deva rUThayA sikhI kare jhALa re. zobhA 11. nicuM joI savi nRpa beThAre, munirAjye dhyAnamAM peThA re; zebhAi huo nRpa ciMtAtura jAma re, citrasena ubhuM thaI' tAmare. zobhA 12, vide mitrane dharma pracaMDa re, tuma sAhaja dharUM ke kaMDa re; zobhA
Page #635
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI--caMdrazekhara 677* - asi kara dharI mitrane bhamare, citrasena dhanuSane namatare. zobhA013. dhanu veda kaLAe dakSa re, samarati dhanaMjaya yakSa re; zobhA te zidha sAjya karAve re, lIlAe dhanuSa caDhAve che. zobhA 14. kuMvarI harakhi tiNi veLA re, tasa kaMTha Thave varamALAre, zobhA ajJAnakuLe pa rUkyA re, sAyudhe raNu karavA UDyA che. bhA.15. re rAMka tuM nahi nRpa bALa re, taLe kaTha thakI varamALa re; zebhA. bhaNe kuMvara tame ziyALa re, huM kesarIsIMhane bALa re. zobhA 16. * kanyAnI yAcanA sArI re, navI mAgI Ave nArI re; zobhA paranArI taNA abhilAkhI re, pApe paMkila duragati dAkhI. zobhA017 muja kara asi dharA gaMgare, kare snAne nirmaLa aMga re; zobhA eNe bele mA saMgrAma re, sUra sAthI nAThA tAma re. zobhA 18. virasena vasaMta pUriMda re, citrasena je tasa naMda re, zobhA aNaciMtI amRta tele re, birUdAvaLI mAgadha bole re. bhA19 suNi nRpa sahu vismaya pAme re, baLavaMta lahI zira nAme re; bhA. vistArI vivAha kIdho re, padamaratha kAraja sIdho re. zobhA 20. gaja vAji rathAdika dIdhAM re, citrasena kumAre lIdhAM rezobhA vaLI jAcakane bahu dAna re, rAya rANune bahu mAna re, zobhA 21. vila AvAsa utaMga re, rasabhara padmAvati saMga re; zebhAi parabhavanI vAta saMbhAre re, rAga pUravane na visAre che. zabhA 22. gIta ne nATaka jotAM re, sukhabhara vityA dina ketA re; zebhA khaMDa trije sAtamI DhALa re, zubhavIra vacana rasALa re. zobhA 23. deharA, * eka dina mitrane Ima kahe, jaIzuM have nija deza; vyasana tajyA sukha saMpajayA, sadagurUne upadeza. mAtA mane AzizathI, pApo rUddhi vizALa; ma7i samaraNa mAtrathI, jaLamAM jIve bALa. nAgiNa AliMgana kare, pannaga hue abhuta; kurmi Alokana kare, tiNe jaLa jIve pUta.
Page #636
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 jainakAvyadohana, ' . . tAta nehathI ; mAtane, lakSa guNo che : sneha; kheda bharI gALo die, te paNa vRtano meha -4 mAtapitA caraNe jaI, vinaye namuM eka vAra; mAta tAta sevana thakI, lahuM zobhi saMsAra.. sasarA ghara vasatAM thakI, nirajAne avatAra, pIyara bhalU nahi nArIne, durbaLa : vara bharatAra, Apa guNe uttama kahyA, madhyama jamakane nAma; ke adhama kahyA mAula guNe, adhama adhama A ThAma. ratnasAra suNine jaI, kahe nRpane te vAta, utkaMThA amane ghaNI, maLavA mAta ne tAta. rAya suNi mana ciMtavI, rANI sAthe vicAra; sAmagrI savi saja kare, patrizuM dhari yAra. " , DhALaH 8 mI - | (vIra jINuMda jagata upakArIe dezI.) punya karo jagamAM sadU prANa, paNa sadgara- upadezajI; gurU upadeze A bhava sukhiA, parabhava nahI dukha lezajI. punya. 1. ciMte rAya je pUtrI jAI, jANo neTa parAI; ghezA zirAmaNu chAlIdu jANuM, jevuM badAmanuM nANuMcha. punya. 2. kAMsAkuTa kare dhananI gaNatI, prAhuNe ghara kare vasatIjI; rata, caNoThIno alaMkAra, putrine parivArajI. punya. 3. rAjA rANuM karata sajAI, detA dravya apAra; vastrAbhUSaNa ratna die vaLI, haya gaya ratha parivArajI. punya nRpa rANuM beTIne, bhAkhe, heta zikhAmaNa sArache; . sasarA sAsune vinaya karajo, deva! sama bharatArajI. punya) deva gurUnI bhakti kara, pALaje ' vrata nemajI; sajaja sAhelI kare milaNa, padmAvatIzuM premajI. punya. . bolAvI nRpa pAchA vaLiyA, kuMvara kare. parIyANa; nava nava ketika jotAM pAmyuM, maramAM udyAna che. punya che.
Page #637
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.----cadrazekhara. '' puSa punya : punya [ vaDa eka moTA vistara* zAkha, ci u' diza sainya vasAyajI; daMpati mitra rahyAM vaDe ke, pAmi zitaLa chAMyache. sainya subhadra sUtA sabyAe, zrama hara gai madhya rAtiche; pati sUtAM bhara 'nidrAe Ale `nyatara jAticha. mitra khaDga karacaikI bharatAM, sAMbhaLatA te vArta; gemUkha yakSa kesarI devi,vRkSa" varse dina' rAticha: deze rAjya kivA nahI deve, A narane nIrja tAtajI; devi puche te yakSa bhaNe ema, e che vikhamI vAta. ApaNA e sAmika' jANi, vAta kaupagAra; kuMvara calyA pachI mAMtA ahaMnI, maraNu gai niradhAra jI. mAta sapatnI vimaLA nAme,' vaizya-thayAM tasa rAyajI, gUNusaina nija suta rAjya thApavA, karatI bahula upAya; citrasenane jIvA kAraNu zIkhavye nRpane premajI; Ave varaH tadA e gheADo, khesaNu dejyo premajI, turagathI na mare te daravAje, yaMtra prayAge kIdha; heThaLa jAtAM paDaze. upara, thAze manAratha' sidha. " punya tethi na mare te vizamAdaka, e traNa vaLI jAsajI; nArI pre+ zuvaMza - ravaiyA, ceAthI AvaLI sajyA sutAM, mUkAze maMtri matithI, te karI upagAra vAta- jo, keheze, ratnasAra sura vAta suNIne, dhArI Ave mana phrUpajI. punyu parabhAte savi sainyazu calIyA, karata akhaMDa prayANujI; AvyA nija, pura'sAMbhaLI sanamukha, Ave sajjana rANujI punya azvathI utarI tAtane namatAM, dIye ligana rAyajI; kRtrima snehe kuzaLa te pUchI, duSTa turaMga dharAyajI. punya0 20 mitra buddhi maLaeN karI re, bIje ave "" caDhAyajI; ', Acchava pALa heThe vata, yamurkha dIe mita dhAyacha: punya0 21. kare dUdhInI chAzachuM. punya 16. bhaya che bhUjaganA dehacha; thAze. rAjA ahujI.. punya te nija paththara rUpajI; } t * 1 * ' , punya punya 1 679 punya0 10. na punya0 8. 1 9. 11. 12.. C 13. 14. 15.. 17. 18. 19.
Page #638
--------------------------------------------------------------------------
________________ 680 - jainakAvyadohana ' ' pAche page haya dUre jAte, tatakhaNa piLa pratA5jI; hurata veLA paDI daravAjo, lokata thayo ghAtajI. punya pApa pragaTa thaI nara mukha bole, rAye kIdha upAya; citrasena jIvyA te suMdara, snehI mitra pasAyajI. punya. nija ghara AvI tAtane vinaye, je zaMkha nirAzajI; nirmaLa jaLa khAre vastrAdika, jAya na gaLino pAsajI. punya0 24. vimaLA mAta namI sukha pUchI, daMpati nija ghara jAyache; , te dina vimaLA nija ghara jamavA, teDe kapaTa dharAyajI. punya0 25. rAya svajana kuvarAdika beThA, jamavA dharI, ullAsa; ! - ratnasAhAra deya modaka lAvI, chAnA rAkhe pAsajI: punya0 26. pIrasavA rANa laI thALa, modaka bharIyA sAra; rAjA ladhu sUta bhegA beThA, pIrasatI tiNi vArajI. punya. ra7. deya mitra bhegA dekhIne, vikha modaka die deyajI; mitra dura taji sAhAra te khAve, jeraha dhariA sAyajI. punya. 28. khaTarasa pAka jamIne beThA, tAMbULa bIDAM khAya; vastrAbharaNa lahI sanamAne, nija maMdirie sadhAyache. punya. 28. padmAvatI sanamAnI sAsu, karatI geha vadAyajI; zrI zubhavIre trIje khaMDe, AThamI DhALa kahAyajI. punya. 30. doharA. ' eka dina nizI nRpa ciMtave, ahI muja buddhi paLAya; kula avataMsa sUte pari, kIdho maraNa upAya. biga dhiga muja parUSapaNuM, biga dhiga. rAjyavilAsa; zrI vaza putra ratanataNe, ciMta citta vinAza. ema vairAga rase, bharyo, ravi udaye bhUpAla; samavasaryA " vanameM tadA, vIra jINuMda dayALa. deve samavasaraNa racyuM, takhata birAje nAtha; vanapAlaka mukha sAMbhaLI, Ave nRpa sahu sAtha. 4.. vaMdi deI paradakSaNa, beThe thayo cita ThAma;
Page #639
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI - caMdrazekhara. - ss S 6 prabhu vANI amRta samI, suraNa pAmyA vizarAma. lahI vairAgya ghare jaI, meLavI maMtrI sAtha; citrasena pada yApine, lie dikSA prabhu hAtha. vimaLA paNa saMyama lIe, gaNi saMsAra asAra; grahaNa A sevana zIkhatAM, bhUtaLa karata vihAra. citrasena rAjA thaye, pALe rAjya mahaMta; paca sayAM matrIzare, ratnasAhAra thApaMta. -dina kete vitye zake, rasAhAra kare citta; AvaLI traNa vaLI gaI, paNa nahi huvA naciMta. kahe nRpane punya ja kare, punyathI pApa paLAya; tuma zira kaSTa he maTakuM, TaLaze tava sukha thAya. tava rAjA gurUdevanI, bhakti kare eka cita; jIva amAra palAvatA, dAne die bahu vita. paNa maMtrI nRpa pAsathI, na rahe kSaNa eka dUra; bhojana paNa bhegA kare, rAtre ekI hajUra. DhALa 9 mI. (vrajanA vAlAnI vinatI re-e dezI.) anya dIne madhya nizA same re, sUtA nidrAe rAyA lAla; maMtrI cokI bharate thake re, dIThI caMcaLa, chAyA lAla. - , amaranI vANi amogha che re. u najara karI jevatA re, dIThe pannaga kALe lAla; khaMDekhaMDa maMtrI karI re, gupta karyo laI thALa lAla. amaranI 2. rANI jhaMdhA upara paDayo re, rUdhirano biMdu eka dIThe lAla; vacce maMtrI luhatAM thakAM re, jAgata dekhi nRpa rUTho lAla. amaranI 3. maMtrIne kahe zuM kare re, maMtrI vicAre bhaya bhrati lAla; utara zo dIuM zaMkA paDI re, dhana dIne draSTIti lAla. amaranI. 4. paththara thAuM sAcuM vade re, juThe rAjA navi mAne lAla; kRta upagAra dure karI, dura kare kari apamAne lAla. amaranI 5.
Page #640
--------------------------------------------------------------------------
________________ hai 682 * jainakAvyArhana,` pArvene nava pAnA caDhe re, sAM sAM bALaka rAve lAla; janma lage.e sevA kare re, rAjA mitra na heAve li. amaratI 6. kRtaH jALezauya dhRtAjI saruM' kahIne dhaire' ane tacitA // 'sarpekSAMtiH strISu kAmopazAMtiH // rAjA mitraM kena dRSTaM zrutaM vA // pUrva cAla. * satanA belI che sAhimA 're, jADAnA jamarAya lAla; sAcUM melivU' muja dhaTe re, dIThuM' jJAnInuM 'thAya lAkSa. 'amaranI che. " paththara rUpe lAla; | nahI kupA lAla. amaranI .. maMtrI kahe sAcuM bhaNyA thakI re, thAiza rAya vade jA'' e vAratA re, khADa khaNe seva dharI tava maMtrI bhaNe re, 'padmAvatI' AvatA lAla; vaDa heThe tume nidrA varI re, devI deva'mAla'tA lAla. amaranI AvaLI jIvita thAtanI re, cyAre sUNI tuma kerI '"lAla; jani jatAM tAta rIpU thayA re, vimaLAe cita pherIlAla. amaranI 10. sadhaLI vAta mAMDI kahI re, tehamAM azvanI vAte lAla; 9 ! ', . jAnu samANA paththara thaye, re, kaTisamapALa nipAte lAla. amaranI 11. nRpa dekhe paNa haMThathI kahe re, khele AgaLa 'cUpe lAla; jikhamAdaka -trijI 'bhaNe re; kaM Thelage paththara rUpe lAla. amaranI0 12. tApaNuM nRpa khAle ceAthI kaheA re, jaba ahibiMdu kahevANAlAla; pRththaranI paDimA thayA re, dekhI bhUpa murachANA lAla. amaranI 13. mULa vaLI'tava rAtA ghaNu re,mitra taNo guNa saMbhArI lAla; e viSNu rAjane zU karUM re, vAta purI na vicyArI lAla. amaranI0 14. bharaNu zaraNu have ' mAhure re, vacana suNIne paTarANI lAla; vimAsA lAla, ci te hAryoja sakaLa gayuM re, lAkame hAMsI ne hAMNI lAla. amaranI 15. karie kALa, Ula`dhanA re, nRpane' kahe zuM rAMkapare zu rUdana kareA re, avaLA nAMkhIne pAsA lAla. amaranI 1. kara upAya sajIjIe re, maDAvA dAnazALA lAkSa, dezI videzI matre bharyAM re, kAnA jogI jaTA lAla. amaranI 17. *
Page #641
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI caMdrazekhara, 683 annamaze keI Avaze re, karaze te upagAra lAla;. ' . . tatakhiNa dAnazALA karI re, Ave loka 'hajAro lAla. amaranI 18. khAkhI yogI je je kahe re, te te kIdha upAyo lAla; - paNa eka leza guNa navi thiyere, tava nRpazeke bharAyo lAla.' amaranI 18. bese na rAjya kacerIe re, gIta nRtyanI suhAve'lAla, daMpati deya ciMtA bhare re, divasa nIzA vi jAve lAla. amaranI 20. eka dina ciMte e devanI re, mAyA devI samAve lAla, jaI vaDa heThe karI vinati re, karUNAe kAMIe batAve lAla. amaranI 21. Ima dhAri zubha veLA lahI re, cAlyA rAya ekAkI lAla; dina kete vaDa pAmiye re, rAtre sUte te pAkI lAla. amaranI 22. ati ciMtAe nidrA nahI re, devI yakSane bhAkhe lAla kuNu dukhiye nara ekalo re, tava, sUra uttara dAkhe lAla. amaranIra3. mitra viyoge e dukha bharyo re, sA bhaNe kIma viyegIlAla; so kahe pUrve AvyA hatA re, pani mitrazuM bhagI lAla. amaranI ra4. te dIna meM tujane kahI re, ehane AvaLI cAre lAla; mitre TALI te AvI re, paNa meM nA kahI te vAre lAla. amaranI 25. te lopI nRpa AgaLa re, vAta karI tiNe te ho lAla; devanuM vAkya na anyathA re, paththaramaya thaI de ho lAla. amaranI 26. tAsa viyoge sUno IhAM re, suNi devI nA puche lAla; jima pAcho nara rUpe huve re, te pratikAra karyo che lAla amaranI. ra7. jakSa kahe je ziyaLa sati re, sUta uchage kara pharase lAla; tamatrI nararUpehuve re, sUNi rAjA mana haraze lAla.amaranI 28. uThI prabhAte mArge cAlyo re, poheta vasa tapUra gehe lAla; haSa loka padAvati re, dekhI rAyane nehe lAla. amaranI 28. garbhavatI strIvAtaja sUNI re, dina do yAra harSabharAve lAla; zubha veLAe bhUta jotadAre, dinaMdasa occhava thAve lAla. amaranI. 30. dharmasenAbhidha thApatA re, dharmapasAe sukha pAve lAla, sajajana sAthe dIna bArame re, dAnazALAe nRpa Ave lAla. amaranI 31.
Page #642
--------------------------------------------------------------------------
________________ 684 jainakAvyadohana. - - - maMtri mUrti tihAM lAvIne re, rANuM snAna karatI lAla; sata uchage dharI belatI re, parameSTi saMmatI lAla. amaranI 32. sUNa sUrya vaimAnikA re, vyaMtara ne lokapALA lAla; , | manavacakAyA niramaLapaNere, je muja zILa jhAkajhamALA lAla. amaranI 33. nRpa ari kesarInI priyA re, rANI, caMpakamALA lAla; ziyaLa sudhArasa chAMTatAM re, visamI pAvaka jhALA lAla. amaranI 34. huM paNa evI je satI re, te muja hAtha pharasaMte lAla; maMtrI sAjA thai uThaje re, sajajana save vikasaMte lAla. amaranI 3pa. sarvAge pharase Ima kahI re, uThayA maMtrI te veLA lAla; nara rUpe jima nidrA tajI re, karatA rAyane meLA lAla. amaranI 36. trIje khaMDe navamI kahI re, zrI zubhavIre e DhALo lAla; dharma thakI duHkha veLA TaLe re, pAme maMgaLa mALo lAla. amaranI 37. dAharA.. nAtana janmecchava kare, detA jAcaka dAna; cita aThAI mahecchava, dhAratA dharmanuM dhyAna.' tirtha namana gurU vaMdanA, padamArvati saMgAtha; sAsana jaina parabhAva, meLe zivapura sAtha. maMtrI sahIta lIlA kare, pALe rAjya mahaMta; keto kALa gae thaka, triC vairAgya dharaMta. manerama vanamAMtaNe same, kevaLi zrIdamasAra; AvyA suNi vade gayA, pAmI harSa apAra. kevaLI mukha dezanA suNi, lahI saMsAra asAra; ghara jaI nija nija putrane, superAjyano bhAra. nRpa maMtrI padamAvatI, bIje paNa bahu sAtha; karI occhava letA save, dikSA kevaLI hAtha. tri eka dharma sakhAIA, jJAna kriyA tapa sAra; amruta kalpa upanyA, karI tihu eka avatAra. svargathI cavi narabhava lahI, leze pada mahAnaMda; bhAvI kathA suNicita dhare,caMdrazekhara nRpa naMda.
Page #643
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.-caMdrazekhara vijayasena sari vadine, cazekhara bhUgarAya; - ghara AvyA suri teDine, bahuvidha bhakita karAya. eka dina rAja karie beThA kuvara nareMda, , nara eka AlI tiNe same,kahe nami pada araviMda huM chuM pAratha rAyane, bhUjya nAma haridAsa padmapurIthI mokalyo vikaTa kAma, tuma pAsa. saptama mALe khelatI, mRgasuMdarI sakhI sAtha; ahari vyaMtara khecare, leI gaye grahi hAtha. gAma vatAMtara joI vaLyA, na jaDI zuddhi kAMhI; sAMDha caDI eka rAtamAM, huM Avyo chuM ahI. - DhALa 10 mI. . (kAmaNagAra e kukaDe ree dezI ) ' vanitANu, citave dhIyU re, vaThI sAMbhaLI vAta; 'vazA vazI jaI vegaLI re, viSamI vajaranI ghAta. virUI veLA viyoganI re, vedhakane na khamAya, vijegI vanamAM phare re, jApAta karAya. viI 2. jima cakalo cakalI bI re, uSNu tune kALa; tukhAvaMta vilaktA re, sehetAM tApanI jhALa. virUI0 3. udaka vinA rajanI gaI re, paDiyo vAdaLa ThAra; kuzAge jaLa bi duo re, dekhatAM tiNi vAra virUI. 4 prema viyoge deya ciMtavi re, eka ekane kahe tyAMhi; tuM pI tu pI karatAM paDayU re, pavane jaLa rajamAMhi virUI. 5 maraNa gayAM deya nirAzathI re, e naranArI viga, idra risANi manAvatA re, je che bahulA bhoga. virUI. 6. caMdrazekhara mana dhyAvatA re, raNathI maLIyuM ratana; rAMka taNe ghara pAThavyuM re, na karyuM kAI jatana. virUI. 7 bhajana sajyA Asana vasure, rAjaya ramaNI ghara prAya; - sunAM mUkatAM eTalAM re, anya adhiSita thAya. virUI 8.
Page #644
--------------------------------------------------------------------------
________________ cUMTala R, jainakAbyAhana. ema citi nija ghara jai re, vAta kari vinnipAsa; 11. 12. karavA vekhaNA eNI nare, jaisyUM jJAnine pAsa. viSTa gagane gayA dhaMDI ekamAM re, yazAmati yeAgaNI pAsa; di nami pUchatA sA kahe hai, ma kareA citta udAsa. varjya 10. manAvega vidyAdharU re, vidyA sAdhana heta; nArI padmaNI kheALA re, ThAma ThAma dhari neha. vii tuja nArI lahI pANI re, harIne gayA hImava'ta adrimAM guphAmAhI jaivI re, kahe tasa nija vRtAMta. vizrva sAMbhaLa nArI nirbhaya thai re, sAvividyA deAya; nagana thai sanmukha rahyA re, jIma ama siddhi haiAya. virU 13. amedha bANane meAhunI re, siddha thaze dina khAra; paTarANI tujane karI re, valasIM saMsAra. suNI mRgasuMdarI mahA satire, pAmI citta kleza; beTane sA ema ucare re, dharaja dharIya vizeSa. lAvi mAta saheAdarI re, nagana karI eNe DhAya, vidyA sAdhi kareA rANIA re, saheja meLAvA thAya. rUdhiranI maNI kuNu lie re, vantIme dhAle hAtha; kesarI kesarA kuNu grahe re, jhUM re satI chu sanAtha - vii vAlhA videze nahI vegaLA re, hari sama mUja bharatAra; tuja sarikhAM haraNuM kare re, la'paTIne dhikAra. parameSTI maMtra mahA baLI re, pAThe siddha muja pAsa; jJAnI gurUjI pAse jo muja sAthe tuM khaLa kare re, te sati kare zarApa; vizrva0 14. vio 15. vi 16. 17. vizrva 18. lIyeA re, jethI zatru vinAza. vi'0 19. khALI bhasma kSaNamAM karU re, reze piyA mA bApa. vii 20. beTa suNine krodhe caDhI huM re, khalI dIzAve bhIta; paNa sA nizcaLa thaI rahIre, rAkhI kuLavaTa rIta. viSTha 21ceAgaNInAM yAM sUNi re, cAlyA cadrakumAra; palaka mAMhe guphAmAM pAMciyA re, tatra dIThI nija nAra. viSTha 22. Ta.
Page #645
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.caMdrazekhara. 1 kuMvara kahe re pAtakI hai, paranArI karanAra; rUcA daiva tuja upare re, kuNu chatAM rAkhazuhAra. sAMbhaLI khecara uThiyA re, lAgyA `yuddha pracarDa; kumarI ajeya khaDga karI re, kIdhe khAkhaMDa, vidyAbaLe eka ratha karIre, khezI dapati dAya; kaiAtaka jotAM gagane calere, paheAtA padmapura sAya. vi'0 25. rAjA rANI sajana sahu, bheThe sutA jAmAta; dhara lAvyA tlR Acchave re, pucheA sakaLa kahI vAta. raMgarase tihAM lIlA kare re, sukhabhara dRpati teha; kAi dina sAvana sAgaTe re, ramatAM dhari dU nehuM. -zAstra kathA gIta gAname re, kAi dina nATakazALa; devadu guMdRkanI pare re, bhAgave sukha rasALa. vizrva 28. cadrazekharatA rAsanA rai, trijo khaDa rasALa; viI 26. virUI 27. " zrI zubhavIranI vANIe re, tenI dasamI DhALa. vi40 29. ' dAhA. eka dina 6pati parikare, parIvarIyA vana mahi; kuLa karatA mAjaz, zItaLa vana tarlR chAMye. mayura kanakamaI tiNe same, ramatA dekhI dUra; mRgasudara mana mAhiyu, khAliAnaMdapUra. manamaiAhana mujane diyA, ANI aihu ja mAra; ramavA kAraNu dila laghu, e muja citanA cAra. caMdrazekhara tava cAliyA, mayurane levA kAma; nAMDhA mAra vanAMtare, nRpa paNa pUThe tAma. AtariyA tava uDatAM, sAthe mAra mahuta; upara avAri karI, tava gagane uData. kuvara vicAre cittamAM, ahaM kazA utapAta; beu kihAM e jAya che, e pakSI kuNu jAta. vana giri -gAma ALagiyAM, kSaNamAM kAsa hajAra; vi'0 23. vizrva 24. 2 3. 3. 687 4.
Page #646
--------------------------------------------------------------------------
________________ 688 ' jenakAvyadehana. yamunA naI jaLAdhi lahI, na itAsa majAra. 7 kuMvara :tarI kAMThe jaI, kara citta vicAra; khiNuM sAga viyoga, maI, sutadhara kahe saMsAra. 8. mathurapuri dekha| gayA, tihAM jina caitya nihAla; paMca abhigama sAcavI, vaMdyA aMgata dayALa. eka zrAvaka mukhathI suNi, tihu nANI aNagAra; manorama vanamAM AviyA, vaMdana jAta kumAra. 10. 'di nI munine svavI, beThe dharma sUNata; avasara pAmI vinayathI, eNi pare prazna karata. 11. DhALa 11 mI, ( cAMpara vAri mAMkA sAhIbA kAbela mata -e dezI.) pUche kuMvara muniraMjane, kUNa mera rUpALe; kanakamaI pIchAM jhage, gatie laTakALe. visamaya vAta na visare, jo catura nihALe; madhura rasika phaLa auSadhi, mukhamAM ogALe. visamaya0 2. dekhi vane huM zira caDha, ghaDi deya khelAvyo; nabha caDhi naI jaLa nAMkhiyo, phari najara na Avyo. visamaya0 3. jJAni kahe bhava terame, tuM' surapura vAsI; vasUdata nAme zeThiyA, priyA cAra vilAsI. visamaya 4. tehamAM eka aNumAniti, navi najare jeve; khabhara rahetI vegaLI, dina rAte rove. - visamaya pa. tapa japa kaSTa bhava bhami, thaI vyaMtara devI; bhava bhava te tujane naDa, ghaNI vAta zuM kehevI. visamaya0 6. mRgasuMdariza dekhine, AkAze jati; pUrava vera saMbhAratAM, bhari khede chAti. visamaya che. mera rUpa karI tuja hari, saritAmAM dhariye; kheda ghaNe haNavA taNo, tuja puje saMriyo.' visamaya 8. kaleza na dhara nArizuM, gharamAM koI veLA;
Page #647
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. 189 je vache sukha, saMtatI, lakSminA meLA visamaya 9. lalanAM lakSamIrUpa che, narane ghara mAMhe, rIsavatAM, rIsAIne, jAya , atara dAha visamaya0 10. nArine gharathI kAhADatAM, lakSmine kahADI; sukha navi pAme te kadA, vAvi vikhanI jhADI. visamaya 11. saMsAra dAhe traNa che, vizarAmanI chAyA putra kalatra ne guNabharyA, sajjananI mAyA. visamaya 12. vaLi nizidina nArI vaDe, nahi gharanI ciMtA; cAkara. sata sevA kare, paNa nirja. navA hatA. visamaya 13. jagamAM durlabha nAriye, guNa traye vakhANuM; sahasa dUSaNa dUra, taje, e paDita vANI. visaMmaya0 14. suta utpati naMrithI, ghara bhAra uThAve; patimaraNe bhegI baLe, tasa kima dUhavAve. visamaya0, 1pa sarasa azana die katane, lakhuM pote khAve; dukhanI veLA sakhAi che, 5NuM dUra na jAve. visamaya 16. te stri je baLatI rahe, nahi putranA meLA, vepAre lAbha na nIpaje, rehe daLadara veLA. visamaya0 17. vere dUve ati AkaruM, bahu bhava dukha pAve; vIra prabhUne vyaMtarI, zitaLa jaLa chaMTakAve. visamaya 18. je nara gharanArI, tajI, kare paraghara meLA; dhana hANa priyAM savI, tasa veThI veLA. visamaya 19 eka gAme eka rAjavI, tasa putra bhale; khaccara ghoDI jenamiya, ghara meheTa vachere. visamaya 20. nAma UjAgaro tehanuM, ghare bAMdhe khAve madhubhaTa vipra te gAmamAM, parIkarazuM rehave. visamaya 21. UMdha nAme mahaSi ghare, maNuM dUdha karatI; tasa vRta vikatA vize, ochI calatI. visamaya rara. " dhRta vecaNa darabAramAM, eka divase jAve;' '
Page #648
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 nakAvyadehana. * vRta deI nANu mAgata, te dUra rahA. visamaya. 23 nakhyA rUkama uMcA mALathI, azva lAdimAM paDiyA; veNI leIne ApatAM, dvija najare caDhiyA. visamaya 24. pUchatAM kuMvara bhaNe IzuM, lAdi rUkama maI che; eha vacherA bhAgyathI, ama urachI bhaI che. visamaya 25. te kahe brAhmaNane diye, tuma pUjya ja have; nRpasuta kahe mahISi dIyo, ame tuma hari deve. visamaya0 26. vi labha vaza zerI, deI lie vachere; ghara jaI sevA kare, dANe deI ghaNero. visamaya0 27. AjivikA mULathI gaI, ghara durbaLa kIdhe; maMdamati uMdha vecIne, ujAgare lIdhe. visamaya 28. nArIzuM rasa premathI, jaga zobhA vAdhe; thira cite gurU sevatAM, zuM e dharma te sAdhe. visamaya0 29ema jJAni vayaNuM surNi, uThI kuMvara sadhAve; naI upakaMTha tarU ghaTA, vana jete jAve. visamaya 30. dUra vanItara AvatA, dAkha rAyaNa mIThI; eka tarUM DALe jhUlatI, taravAra te dIThI. visamaya0 31. kanaka mUTha ratana jaDI, laMbI ahI nArI; ciMte kuMvara kaI becare, vanamAM visArI. visamaya 32. athavA khaDaga A vana dharI, koI subhaTa paThe; ema ciMtI vanamAM pharyo, paNuM koI ne dI. visamaya 33. Avi khaDaga leI javato, jANe metino hAra; mena rahita karI jhagamage, zveta telanI dhAra. , visamaya 34aLazI kusumasAma che prabhA, vijaLI dara pakha; dekhI acabhe pAmi, leI khaDaga vizeSa. visamaya0 35jevA parikSA te gayo, vAMkA vasa che zULa, gulama viTANuM paraspare, ghana vaMzanAM mULa. visamaya 36. vaizAkha TANu kuMvara rahI, chede baLa sAra;
Page #649
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna viravijayajI.- caMdrazekhara. 1. pAmI acaMbha khaDaga, jUe, dITha rUdhiranI dhAra visamayanA 37. vaMza jALa jeve pharI, dhupa kuMDe vRta para;nara eka kara mALA rahI, paDyuM mastaka (re. visamaya0 38. rUdhira jharaMtuM dekhIne, kare pazcAtApa; viNa aparAdhI mArI, karato maMtra jApa. visamaya. 39 hAhAkAra kara gaye, vana khaDa vicAla; ubhI dIThI vaivanA, vaLagI tarUM DALa. visamaya 40. sarovara tIre dekhine, cita cite kumAra, vana rakhavALI devatA, vA yaMtara nAra. visamaya 41. athavA jevA utarI, vidyAdhara, bALa; caMdavana kAMti jhaghe, haTha lAla paravALa. visamaya0 42. vA yamUnA jaLa devatA, sarovaramA nAhI; lIla vilAse khaDI rahI, tarU zAkhA sAhI. visamaya 43. ema citI dharaja dharI, gaye tenI pAse; sA tasa dekhI mahI rahI, citta prema vilAse. visamaya 44. vaLi citta corI ciMtave, nara rUpe rUDe, paNa sati nArI cittamAM, e bhAMDathI bhaMDe. visamaya 45. rAjakuvara bhUlo paDyo, A eNe kAma; na ghaTe muja tasa pUchavuM, kuNu deza ne gAma. visamaya 46. pUche paDuttara ApazuM, te paNa na vizeSa, guNi jana pUkyAM bolatAM, sati doSa na leza. A visamaya 47. ciMtI manapaNe rahI, nici nayananI vAsa; caMdrazekhara tihAM Avine, bolAve tAsa. visamaya 48. uttama rAsa rasALano, khaDa tri vizALa; zrI zubhavI tasa bhaNi, agIAramI DhALa. visamaya0-49. deharA kuMvara kahe suNa sudarI, tuM kuNa uttama jata; , , , che. gAma nagara kihAM vAsa tuma, kuNa vaLI mAta ne tAta. ! 1. 1/
Page #650
--------------------------------------------------------------------------
________________ 692 jainakAvyadohana veza. ' 1. rahe - te saravara taTe, varna ta ja niveza, niya UbhI ekalI, cAvana bALa meM tujane vana devatA, jANI AvyAM pAsa; bhUpaga dRga caLa jovatAM, maNugma jAti vizvAsa vaLatuM tava sA ema bhaNaeN,'' suNa uttama'' guNavaMta mULa thakA viverI` kahuM, sadhaLA ama vistRta. DhALa 12 mI. ' . 1. + sA ( sAhIbA-meAtI amArA e desI. ) maMdhurasaM mAla amRta vaNe, vaitADhaye che dakSaNu zreNuM; vijayApUrinA harikhaLa rAjA, jAti kuLa jasa biduM pakha tAjA; sAhIkhA mana gamatA meLA, dAhilo maLavA aNui veLAM; bhAgyane vakSya bheLA. sA rANI guNAvaLI guNanI peTI, 'dAya suta upara AThe che eTI; ADazIdhI jasa veMhacI dIdhI, sI vidhAte ekati kIdho. vikasita vayaMNe pula kharatAM, lAcana jeno amiya jharatAM; pUrva dizA sama capakamALA, sAta dizA sama sAta vizALA kheta catura nRpa cArvisa jANI, kanyA mAha' taNI rAjadhAnI; cAvisa kanyA zrIpUrarAya, gagana gati nRpanI kahevAya." so0 kanyA AMThe saheAdarI mAharI, tAta amArA rAya jitArI; caMdrAvaLI huM AThe vaDerI, ceAsa jaNanI eka' kacerI. sAruM eka dina caMpakamA bAlI, ApaNuM cAsaC jaNunI TALI bALapaNAnAM prema viSNudhAM, ThAma ThAma `varane jo to pache meLavu na heAya kadApi, tiNe uthA eka vAta ja cAMpI; vara varavA sarvene eka, jainamatI pUnyavaMta vivekasA zUravire hu khuddhi baLiye saheje jAya na aTakaLiyA; ve tihAM lage prema nIvAhe, te varavA sahune UchAMThe. sA ekamatA kari:'bheLAM jamiai, vanajaLa kriDAe nitya ramIe, eka dina zaMkhapurina rAya,' mahuiculanA tihAM dUta te ya sAru J 4. - 5. dIdhuM. 9. sA 4. sAruM " 2. 3. 6. 7, 8.
Page #651
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. haribaLane kahe I tA, tuma ATha kanyAM amane Ape; - je nadio je raNakkaravA, ameraNa karavA haravA. sA10. suNa haribaLa kahe mAthuM maLaze amaputri IcachAvara varaze - dUta mukhe suNimaNicela Arve, satya zuM yuddha karI jaya pAve. sA. 11. haribaLa grahI nija pUra jAve, kArAgArameM nitya vasAve; eka dina vijayApUrine bIra, AvyA nANi aNurasA 12. rANi guNavaLI vaMdana jAve, duHkha bharI gurUne prazna karAve; ' , muja putri AThe bharatAra, kRNa thAze bhAgyavaMta kumAra sA0 12. vaLi ama punya udaya kImathAze, muja pati zatruthI kima mukAze ! vaLatuM tasa bhAkhe cau nANi, rANi suNe cita dhUraja Athu. sA.- 14. vidyA vihvaNuM tuma suta deya, codaya viNa rajanI jeya; te deya bAMdhavano haNanAra, je nara te haze bharatAra, sAva 15. tuja patine mukAvaze teha tuma zaguno karaze che; nija tanu chAyA laghe jeha, bhAvi bhAva maTAve teha.. sA. 16. sAMbhaLIne kheda harakha bharANi, munI vaMdI para AvI rANieka same ame cosaTha bALa, kAmadeva ghara kari nRtyazALa. sA17. sAvara nAhI caitye paThAM, tava bhuSaNa vastrAdi na dIThAM, , , gupta rahe nara kSatrI jAte vastrAdika teNe lIdhAM rAte. sA18. pAchAM ApyAM te ame leI, khaDaga ratanamaNI kaMcuka deI, kidhi parikSA sAhasikadekhI, dhAryuM ame karU ho gavekhI. sA. 18. anusAra lahu tuma ja eha kuvara kahe ame nahiM chuM te; vaLatuM bhaNe sA suNa cita lAI, caMpakamALAnA deyA bhAI. sA20. zatru haThAvana vaLI unamatte, vidyA sAdhana kare nImitte; yamunA kinAre mahela banAvI, rAkhI nija beheno ihalAvI, sA21. padmaNi lAvi giri darI mAMhe, vidyA manovega sAdhe uchahe: sAdhe vAyu vega IhIM vaza jA, caMdrahAsya vidyA ujamALe. sA. 22. te khaTa mAse siddhaja thAze, tava, zatrune jItaNa jAze; mokalI mujane khabara ja levA tuma huM ubhI vAta karavA. sA. 23.
Page #652
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94. jainakAvyadehanA caMdrazekhara suNi ciMte manamAM, te nara mAryo meM darI vanamAM; ' , hai dhari nija citta vimAzI, te AgaLa deya vAta prakAzI. sA. ra4. caMdrAvaLI suNi duHkha dhare moTuM, ciMte hRdaya munIvacana na khoTuM; zrI zubhavIra vacanna rasALa, trIje khaDe bAramI DhALa. sA. 25. khiNabhara kheda bharI zakI, sA ciMte tiNi vAra; vikhamI karma taNI gati, vikhame A saMsAra. kuMvara vade sUNu suMdarI, ma dharo manamAM beda; jJAnInuM dIThuM have, tihAM nahiM kAMI vibheda. sA kahe uttama nara tume, rahejyo IhAM khiNamaMta; caMpakamALAne jaI, saMbhaLAvyuM vIrataMta. je tumapara rAgi haze, te vege dhaja rakta; maMdira uddha halAvazuM, pitta dhajAe virakta. rahejo rakate thIra thaI; pitta jAjo dUra, ema saMketa karI gaI caMpakamALA hajUra. tasa saMketa deya ghaDI, tadagata citta kumAra; upazama guNa ThANe caDhI, thAvazrare aNagAra. pili tAma patAkikA, hAlatI dIThI tyAMhi; jANI viraktA nAriye, zIdhra calyo vana mAMhi. kesarI siha r malapato, vana phaLa karata ahAra; kete divase pAmiyA, deva araNya mAra. zItaLa jaLa niramaLa bharyuM, sarevara dekhI tAma; jaLa pIne nidrA lIe, tilaka tarU tala ThAma. pUnya mitra baLa jAgate, na kare anaratha kAya; vana raNagiri ari jaLadhie,paNa manavaMcchita heya. ' DhALa 13 mI. ( jIre dezanA suNi raDha lAgaze--e dezI.) jIre jAge kuMvara jiye tadA, jIre dekhe riddhi vizALa;
Page #653
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI. caMdrazekhara, kare huya gaya subhaTa maLyA dhaNA, jIre mAle vacana rasALa. jIre punya karA jaga prANi, are pUnye dALika dUra; re manava'cchita meLA maLe, chare pUjye sukha bharapUra, jIre pU0 2. jIre karata paTAvata vinatI, chare vaitADhaye jIre kusumapurI, vimaLApurI, chare alakApurI sama jANu. jIre pU0 3. jIre ratana kanaka cUla khAMdhavA, jIre rAjya kare vara nitya; jIre zrImati. dhrImati paTa priyA, jIre avara]priyA ghaNI prIta. jIre pU0 4. jIre prIti paraspara che bhrUNI, jIre jIvana macchu sarIsa; raheThANu; jIre are kanyA bihU jaNunI maLI, jIre khata zata ne chatrIsa are pUrva 5. jIre cAmAsA dina vitate, re rAjakacerI mAhi jIre zItaLajina padharAvIne, chare Ava ATha dina tyAMhi. are pU0 6. jIre kArtika vada paMcama dIne, chare vidyAdhara munirAya; jIre gagana mAgathI utaryo, jIre devaracita sihAsane, 'jIre jIre rAya pramukha prakhada bhaNI, jIre dezanA jIre ratanacUla avasara lahI, chare mUnine ema pUchata; jIre ama dAya khAdhavanI sutA, are dANa hAraze tasa kata. are pU0 9. jIre kima maLaze kima jANuM, jIre kaNa thAnaka mahArAja; vaMde sad tasa pAya. jare pU. cha. prabhU vadI besata; dharma yita. jIre pU0 8. jIre bhUcara kheMcara bhUpatI, jare tava bhAkhe munirAja. are pU0 10.jIre devATavamAM sara taTe, jIre sutA tilaka tar 65 2. ; '' jIre khatrisa lakSaNu kara pade, chare chAyA aca tanu TheTha jIre pU0 11. jIre khata zata trisanA dharo, jIre bhUcara eka '' bharatAra; jIre kSatri trikhaMDaneA rAjavI, chare vidyA bahU bhaMDAra. jIre pUrva 12.. jIre' mAdhava ujaLA pacamI, ' jIre lagana divasa ucchvAMhi; jIre dasa ghaDI dina caDhate thauM, jIre jaI teyA vana mAhi. are pU0 13. 1 are pUravadhara kaDDI utapatyA, jIre vicaryoM paMtha vidyAya; jIre meTa kanyAM maDaLI, jIre leI DhAM nivasAya. jere pUrva 14.jIre Aja vAta tesavi maLI, jIre thAma prabhu asavAra,
Page #654
--------------------------------------------------------------------------
________________ 69 jainakAvyadohana, are pU. 16. j *. . jIre kahi ema azva ratana dharA, are kuMvara calyA tiNui vAra. are pU0 15. jIre AgaLa jAtI vadhAmaNI, jIre AvyA sanamukha rAya are jaMgalamAM magaLa bhayA, jhare mehela ramyA tihAM jAya. jIre cArI cittU 'pakha' cItarI, jIre tesja raNI mAMhi; jIre kakara Ava paraNAvatA, jIre sadhaLI kanyAM tyAMhi. are pU0 17. jIre rasama jarI guNuma jarI, jIre teDhumAM vaDerI" dAya, jIre vaitAthe sa te gayA, ' jIre khije dIne sahuM kAya.' are pU0 18. jare khecara bahu jovAM maLe,jIre kheMcarI gAve gIta, jIre nATakazALA nitaM ve, are rAga raMgarasa jIre sAsaya caitya * jIhAratA, chare karatA navanavA khela; jIre kusuma daLI ghara zrI gaNe, jIre ramatAM jaLa vana keLa jIre na'dIsara dvipa jaMtA, jIre sAthe ramaNInAM sAya - paDImA vadatAM-chare pAme ati maNuMda. jIre merU rUpamuhu sAsaya jinA, chare jAtrA kari* ghara jAya; " / rIta. are pU0 20. vRMda; jIre jIre pU. 21. re bihu sasarA pAse thakI, jIre vidyA bahula,grahAya jIre pU, 22. * .. . T jIre, pazune, nara bhava kare, jIre. narane pazu avatAra; are para vidyA chedana. taNI, jIre ema sAva eka hajAra. are pU0 23. jIre, nArIga tihAM saDhavI, jIre suMdara nara parivAra; * are pA~ca tirtha yAtrA bhaNI, jIre cAlyA viyata kumAra. jIre pU0 24. . jIre samata zikhara jai Utaryo,, chare vaMdI, vIsa jiSNu ; re zitA nALa nihALIne, chare madhuvana jAta nari6. chare pU0 25. jIre, nadana vana sama, madhuvane, chare maMDapa Akha rasALa; jIre sItAphaLa dADIma ta, jIre jAzru kaLa dvitALa. sAM, li harItakI, chare rAyaNu are pU. 26. jIre, ne sahakAra; 1 jIre kaLI kusuma-surabhi - tarU, jIre rAma jAmaphaLa sAra. jIre pU 27. jIre aMjIra nAga kadAM, jIre kisaka- capaka jhula;. jIre ketakI.. mAlatI vikasiyAM, 3 are vaDatara mAhATA eka che, jIre zAkhA prazAkhA vizALa; jIre huMsa mAra zuka sArikA, k jIre pU 19. jIre pAmi tIrthaM amUla. are pU0 28. are yugala vase kari mALa. jIre pU. 29.
Page #655
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-caMdrazekhara. - 67 jIre jAgatA bherava devazuM, "jIre sudara caita vizALa jIre mAnatA mAne tehane, cha die vichita tatakALa. jIra pU30 jIre yAtrika paradezI janA, jIre rehavAna bahu ThAMNa; chere kuMvara nihALI nizi vasyA, chare karatAM tirtha vakhANuM re pU0 31. jIre sarovara kaMpaka vAvaDI, jIre pIdhAM nirmaLa - nira; chere trije khaDe teramI, jIre DhALa kahe zubhavIra-jIre pU. 32. | doharA.. vaDa tarU heThe munivarA, cAra rahyA che rAta, laghu vaya vane tapa kare; uttama kSatri jAta. cAnANI gurU pAsathI, bhaNiyA savi siddhAMta; kAma viDabaNuM cUkiyA, Upasama, zAMta prazAta. caMdra kIraNa amRta jhare, ujaLI pUnama rAta; dekhI zrAvaka zrAvikA, Ave tajI paratAta. muni vadI haLI maLI, karatA ochava tyAhi; caMdrazekhara te sAMbhaLI, Avi namata uchAMhi. muni mukha amRtanI chaTA, pAmI pUche ema; laghu vaya tuma vairAganu kAraNa pragaTayuM kema. muni kahe A saMsAramAM, virUA viSaya kakhAya; rAga vivaza jaga jIvaDA, cihu gatimAM roLAya. kuMjara pharazeMdriya vaze, baMdhana pAme dIna; gaja paNa aja sarikhA have, mare rasanAe mIna bhamara sugadhi kamaLathI, nayane jaLata pataMga; haraNa maraNuM zravaNedrieeka eka Idri prasaMga. pAMce Idri vaza paDyA, tehanI zI gati hoya; kAma vivazathI vegaLA, suMkhiyA jagamAM siya. navi palaTAe rAzithI, mAgi kadiya na hoya, abhinava kAmagraha kahyo, sahune die dukha soya. ziyaLavatI ziyALe satI, suNatAM tasa draSTAMta; * bhava tajI saMyama zrI varI, vaze ama vRtAMta.
Page #656
--------------------------------------------------------------------------
________________ , jainakAvyadehana.. - DhALa 14 mI, (mane maLavA muja ala -e dezI ) naMdanapura vara rAjiyo, arimardana guNa dhAma re; - tihAM ratnAkara zeTha che, zrIdevI priyA nAma re. 1. raziyA rasabhara sAMbhaLe, satiya taNuM guNa sAra re; - zatrupaNuM amaryuM karyuM, paNa ama tasa upagAra re. raziyA 2. zeThe zakti surI bhajI, tiNe pragaTyo suta eka re; vidyA zAstra kaLA bhaNe, vinayavata saviveka re. raziyA 3. ajitasena nAme thaye, pAmyo vana veza re; paNa kanyA nahIM e samI, joI deza videza re. raziyA, 4. eka dina dezAvara thakI, vANetara ghara Ata re; ekati kahe zeThane, kanyA kerI vAta che. raziyA huM Avyo maMgaLApurI, datta zeTha vase tihAMI re; bhajana kAraNa teoi, tiNe mujane ghara mAMhi re. raziyA 6. dekhI meM tasa aMgajA, kanyA kuNa taNuM eha re; puchatAM mujane kahe, ama putrI guNa geha re. raziyA, 7. ziyaLavatI abhidhAna che, cosaTha kaLA nidhana re; thaLacara paMkhI jIvanI, vAcAnuM jasa jJAna . raziyA paNa e sarikho vara nahIM, varate citta kaleza re; suNI meM mitrapaNe kahyuM, ma karo ciMtA leza re. raziyA, i. ama zreSTI suta e samA, ajitasena tasa nAma re; muja sAthe nara mokalo, je karavuM hoya kAma re. raziyA 10. sAMbhaLi nija suta kalyo, muja sAthe dhari prema re; zeTha suNine Adara die, te kare tilaka te ThAma re. rasiyA11. parikarasyuM suta mokale, te jinazekhara sAtha re; varaghoDe caDI cerie, jhA kanyA hAtha re. raziyA, 12. ziyalavatizuM nija ghare, AvyA paraNI teha re; sukhamAM kALa game sadA, sasarA sAsune neha re. raziyA, 13.
Page #657
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI--caMdrazekhara. 699 bhAgati rAtre anyadA, zivA zabda sUrNata re; pati nidrAbhara melIne, jaLaghaTa hAtha liyata re. raziyA, 14. ziyaLavati gharathI gaI, ekalI pura bahAre re, sasare dIThI jAgatAM, vaLi AvI ghaNuM vAre re. raziyA, 15. zeTha kahe nija nArine, sAMbhaLe vahunuM caritra re; Aja gai madhya rAtrie, paraghara ramavA vicitra che. raziyA, 16. kuLa maryAdA gaNe nahIM, tuM nahI jANe kae re; ' me najare dIThI sahI, paranara bhoga palAye re. raziyA, 17. nAri kahe kahezo nahI, koI AgaLa e vAta re; gharanuM chidra prakAzatAM, thAze kAInI ghAta re. raziyA, 18. Ayu dhana ghara chidrane, auSadha maithunavaMta re; dAna mAna apamAna e, nava nara dakSa gopAta re. raziyA. 19 ravi udaye sutane kahe, sAMbhaLa tuja vadhu vAta re; jaLa bharavA masaluM karI, Aja gaI madhya rAta re. raziyA, 20. eka prahara paraghara rahI, AvI pachI geha re; meM dIThi najare sahI, ma dhare eha zuM neha re raziyA, 21. putra vinIte mAnIyu, tAtanuM vacana pramANa re; ema kahi tAta caraNe namI, pahote te nija ThANa re. raziyA 22. manasUbo kari zeTha te, vahune kahe tuja mAta re; rege grahI maravA paDI, AvI khabara Aja rAta re. raziyA, 23. cAlo tuma sAthe calu, teDAve tuma mAya re; vaNa suNi sasarAtaNuM, mAya milana mana thAya re. raziyA, 24. ratha bezI deya nIkalyAM, mAraga cAlyA jAya re; jaLa vehetI nadi dekhIne, rathathI bidda utarAya re. raziyA, 25. zeTha bhaNe vacha sAMbhaLo, mojaDI jaLa viNase re, paga pALe nadI Utare, mojaDI kara lei re. raziyA, 26. sAMbhaLI sArathathI grahI, mojaDI paga deya peherI re; vALI khaDA nadI UtarI, jaLa mojaDInuM vikherI re. raziyA. ra7.
Page #658
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 70 - nakAvyadehana. ratha bezI calatAM thakAM, dekhI nagara- vikhyAta re; - zeTha bhaNe A zeheramAM, rahe sukhamAM Aja rAta re. raziyA 28. sA kahe UjaDa gAma eha, nahi vasti lavaleza re; e cite paka jaDa vahu hita zikSA hue kalaza re. raziyAha 29. hita upadeza vAMdara, sugrahi nihi kIdha re; * dhArI ema zeThe tadA, phari upadeza na dIdha re. raziyA30. cAlatAM eka gAmaDuM, jiraNa kuTira paMcAsa re; * joI sA vaMde zeThane, dekho zahera AvAsa re.. raziyA, 31. zitaLa chAyA vRkSanI, suMdara mANasa jAte re; - ' raNI e 'vAse vazI, cAlizuM. parabhAta re. raziyA, 32. eNe avasara phUpane taTe, jaLa bharavAne AI re; mAtula, putrI dekhIne, tAtane detI vadhAI che. raziyA, 33. mAtula sanamukha AvIne, tehi gaye uchahi re; ,' asana vasana bhakti kare, rAta vasyA sukha mAMhi re. raziyA, 34. caMdrazekharanA rAsana, trijo khaMDa rasALa re; zrI zubhavIre tehanI, bhAkhI cadamI DhALa re. deharA, - mAmo mAmI harakhajyu, ziyaLavatIne dekha; bhakti kare nava nava pare, zeThanI vaLI vizeSa. bhANejIne pUchata, pitara ghare , kima jAta; sA kahe muja mAtA rUjA, kAla suNi meM vAta. so kahe, mithyA vAta che, paNuM maLo jaI uchAhi; pAchA vaLatAM AvavuM, muja sabhArI Ahi. ziyaLavatI te sAMbhaLI, karatI citta vicAra; rAtanI vAta vikIne, kapaTa racyuM naradhAra. sAcI paNa avasara vinA, vAta karI vA khAya; jima salyA sAyara tarI, gIta kapI gaNu gAya. UThI prabhAte cAlatAM, milaNuM kare sasa neha; mAtula vaLAvI vaLyA, paMtha calaMtA teha.
Page #659
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. 701 kALa 15 mI. (kapUra have ati ujaLuM re--e dezI.) vahu sasare ratha bezIne re, cAlyA mArga nivAsa; mane ugyA eka khetramA re, dekhI pathanI pAsa re. rAjA suNo sati vaDa bhAgya, ama pragaTe vairAga re. rAjA zeTha bhaNe A khetramAM re, thAze maga bahu mUla; sA bhaNe haze tarAM re, dhAnanI haze dhULa re. rAjA, 2. vacana vaghAM tihAM vahU re, avaLI ne avinIta; zeTha cale citA bhare re, vahu parakhe dita cita re. rAjA nara eka najare dekhIyo re, lAgyA aga prahAra; zeTha kahe A sUTa vaDo re, sA vade rAka e dhAra re. rAjA 4. IDI ratha paga cAlatA re, dIThI vaDanI zreNa, zeTha cale vaDa chAMyaDI re, sA cale tApasa reNa re. rAjA. 5 zitaLa chAMye bolAvatA re, paNa calatI deI pITha; pharatI cacaLa hasalI re, bolatI najare dITha re. rAjA 6. harakhabhare rame ekalI re, hasalI zeTha vadata, sA bhaNe zekathI e phare re, retI vilApa kara ta re. rAjA nara eka Avato dekhIne 2, zeTha vakhANe soya, sA kahe nahi nara nArI che re, veza purUSano heya re. rAjA 8. eka gAme vana parisare re, yakSAlaya rahI rAta; ratha bezI bihu ja calyA re, java pragaTa prabhAta re. rAjA. 9 kRpake jaLa bharatI ai re, dekhI cakavI eka; uca svare karI belatI re, cakavA saha avivekare. rAjA10. zeTha kahe ravi dekhIne re, bihU jaNa harakhe lavaMta; sA bhaNi zoka bhare bihu re, kRpake rUdana karata re. rAjA pIhara gAma have rahyuM re, vegaLuM ke te cAra; paMtha vicAle dekhIyo re, tarUvara liba vizALa re. rAjA. 12. teha taLe ratha choDIyo re, bhajana bhakSaNa heta;
Page #660
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 3 3 * . - nikAvya - ' ' beThA zeTha tarU taLe re, so dUra esana kareta 2. rAjA 1. kari tarU mULa sAvatI re, zeTha liMbataLa zAMta, vAyasa eka sati AgaLa re, vANI madhUra vaMdaMta re.. rAja. 14 vAyasa vANI sAMbhaLI re, ziyaLavatI bhaNe ema; chAno rahe tuM kulI re, pazu vayaNe nahIM prema. rAjA sA kahe ekane vayaNa thayo re, kaMtanI sAthe viyega; vaLa tuja vayaNa citta dharuM re, te maLe pUraNa bhegare rAjA puche zeTha vaccha zuM kahe che, e vAyasanI jAta; sAM kahe sasarAjI suNo re, satya vacana duHkha latare. rAjA kuDakapaTa chaLa bhediyA re, tehane juTha sUrya gagAjaLasama sajanAM re, satya vacana sukhadAya re. rAjA ka Taka tarU karahA rUce re, karatA iDI dAkha; mauli kuLavicUkaMdare tejI AMbA phaLa sAkhare. rAjA zeTha vade satya balie re, bhUla cUka kari dUra, sA kahe ladhu vaya vinayathI re, rehi gurU caraNe hajUra re. rAjA, bAMdhava sAthe huM bhaNuM re, kAkaratamuha graMtha; sugurU pasAe meM latyAre, pazuM pakhi vaca pathare. rAjA kAka kahe mujane diyo re, khAvA karUM bhakSa, te tujane Ape sahI re, kaMcana vara dasa lakSa re. rAjA22. zeTha vacane tasa sA die re, kAka bhaNI bhaNe vAca; karira tarU taLa che carU re, kaMcana kerA sAca re. rAjA23 ziyaLavati vacane suNi re, zeTha bhaNe zuM satya; sA kahe zAstra gIrA nahi re, hoye kadApi atyAre. rAjA. 24. zeThe khAvI bhumikA re, lIdhA gaNi desa'lakSa; zeTha pramAda ghaNe dhare re, dekhi kanaka paratakSa re. rAjA25. rathamAM Thavi ratha vALiyere, tava nA bhaNe suNo tAta; muja pahara che TukaDuM re, pAchA vaLi kima jAta re. rAjA 26. te kahe beTA sAMbhaLo re, vAMka ghaNuM muja mAMhi,
Page #661
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna viravinnecara' caMdrazekhara che mANI karI ghara AvI vAta kahiza pache tyAM hire. rAi raha. teM amane saMkhiyo karyo , tuM ghera lakSamI rUpe; ' + tuM tuThI thakI je die re; te na die vara bhUpa re. rAjai. 28. 'nija aparAdha khamarine re, rathe besArI teha ' ' kuLa devIpare pUjatAM re, sukhabhera AvyA gere. rA. ra9. caMdrazekharanA rAsane re, 'tri khaMDa rasALa; zrI zubhavIranI vANIe re, parathI kahI DhALa re.' rAjA 30. - deharI. nija panI suta AgaLa, zeTha kahi saMvi vata; harakhAM vaLi sukhiyA thayA, satiyapaNe kari ghAta. avasara pAmI pUchatA, nizitha samaya kihAM jAta; -jaLamAM paherI mojaDI, nagarane ujaDa khAta. 2. gAmane nagara te kima kahyuM, khetre maga nahIM thAya; subhaTane kAyara kima kahyA, zitaLa chaDI chAya. rotI hasI kima kahI, narane kima kahI nAra; -cakavA cakavI rovatAM, tarU tala tajata ahAra. e ekAdazI praznano, uttara Apo , sAra; paDitane pUchyA vinA, pAme na tava vicAra. . ema nisRNi sati sAsu, sasarA, kata suNaMta; , mULa thakI vivare karI, kahetI hakha dharata. 6. hoLa 16 mI. . (mArA vAlAjI hai dura na jAuM mahI vecavA re e dezI.) mArI sAsujI he sasaro na samaje sAnamAM re lo. e AMkaNI. diyara derANI divAniye re lo, tumane kAM navi sAna; mArI sAsare. - je kuLavatI mahA sati re lo rAtre na jAye rAna.' marI 1. reNie raName ekalI re, jAya je saMhAsanI sAthe parA - - -satine koNa lopiI zake re lo, e dila dhave hAtha.''morI re.
Page #662
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadehana. vyavahArathI zobhe nahIM re lo, nizcaya kaIka vAra; merITa vidhi niSedha navi bolatA re, ekAMta jina gaNadhAra. mArI. 3. tuma ghara sukha karavA bhaNi relo, zivAno zabda suNaMta; marI, madhya nizAe huM gaI re lo, ghaTa eka hAtha dharaMta. marI4. kuMbhavaDe saritA tarI re le, jaLathi mRtaka thaLa kidha; mArI kaTie bhuSaNa hIre jaDyA re le, te savi ghaTamAM lIdha. morI pa. mRtaka ziyALa leI gayAM re lo, huM re AvI nija geha, morI, guma bhuSaNa dATayAM hatAM ke le, sAsune dIdhAM . mArI ka. zeTha khuzI thaI beliyA re lo, vahue karyo uddhAra; merITa ALa dIdhI meM pApIe re lo, gharajana sarva gamAra. merITa che. vahu kahe naI jaLa jhAMkharAM re le, kaMTaka vedhe pAya; mArI pache mejaDI zA kAmanI re , paMtha viSama rakhAya. mArI. 8. maTe nagara nahi sajanA re lo, jaNa jaNa pUche kuNa; merITa ujaDa ApaNuM cittazuM re , mAgyuM maLe nahi luNa. merI. 9. gAmaDe paNa muja mAule re lo, kIdhAM sukha eka rAta merITa gAma e nagarathI maTakuM re lo, pAmyAM jihAM sukha sAta. marI 10. kamaLasabA leI gayo re lo, jaMtu paDayA pratikuLa; morI mUrakha mAladhaNuM maLyo re lo, tiNe kahI dhAnanI dhULa. mArI. 11. 'subhaTa te sanamukha ghA lie re lo, kAyara pUThe dhAya; morI taNe rAMka nara meM kahyuM re lo, nAThe kuTAya jAya. mArI. 12. viSTA kare stri mastake re lo, vaDapare vAyasa hoya; morI bhartA mare khaTa mAsamAM re lo, tApe calata tiNe joya. mArI. 13. haMsa vige haMsalI re le, ratI vacanabhara zaga morI vaya suNI meM bhAkhiyuM re lo, jagatameM bhuDe viyoga. morI 14. kaI kAraNa vaza nArie re lo, lIdho che narano veza; merI vAma stri paga AgaLa cale re lo, jANi meM gurU upadeza. mArI. 15, mugatAhAra tArA jhaghe rela, trimukha caMda viloka; merITa . rAtri phari bhramaNa bhajI re le, cakavI rUe dhari zeka. marI. 16.
Page #663
--------------------------------------------------------------------------
________________ 705 zrImAna vIravijayajI--caMdrazekhara. kAka zakunI libe rahe re lo, viTa ahI garala nipAta, marI tarUtaLe azana na kIjIe re lo, eka dIna jIvita ghAta. merITa ucha. ziyaLavatI mukha sAMbhaLI re lo, harakhyA sahu atireka, marI vidyAnidhi padavI vare re lo, svAminI kIdhI cheka. ' morI 28. ! mAtapitA svarge gayAM relo, ajitasena pada daya, marI, gharameM hukama satino vahe re , mAna die nirarAya. morI19. . pAMcase maMtri pe kiyA re lo, Acho che maMtri eka; merITa eka dina rAjakacerie re lo prazna kare tRpa cheka. marI, 20. rAyane je pagathI haNe re lo, kIje kize tasa daMDa, marI uttara koIe na Apio re , vAta thai paracaMDa, morI, ra. zeTha pUche nija nArine re lo, uttara pe zrIkAra; morI -sA kahe tehane dijie re lo, ratnata alaMkAra, morI rara. ajitasene nRpane kahyo re le, bhUpati tUko apAra morI trimAM mukhya atri karyo re le, suyA sakaLa adhikAra. mArI. 20. pasihasAmaMtane jhIlavA re lo rAya calyA baLa leta; morI mukhya sacIva sAthe lie rela, zeTha priyAne vaheta. morI 24. ekalI ghara tuM kayuM rahe re lo, muSakane bhaya maMjAra; marI, vidyA nRpanI nArI tihuM re lo, thira na rahe niradhAra. mArI ra. sA kahe kadiya na lopie rela, rAya hukama ahaniza; morI hu re sati satio zire re lo, jANajo vizvAviza. morI 26. Idra samartha nahIM kadA re lo, muja ziLa kare visarALa; morI -tumane pratita je nA huve re lo, to deuM phUlanI mALa.' 'mArI. ra7. ' karamAe pula mALA taNure lo, tava jaNane paDI cUka; merI kaMTha mALA dharI nIkaLyo re lo, sainyamAM hete nisaMke.' merIra8. khaDa trine kahI soLamI rela, DhALa rasALa zuM rIta; morI zrI zubhavIra satitaNI re lo, sAnidha sUra kare nitya. marI. ra9 doharA, '. . ' sainya paDyuM kusumAvI, ariza ba saMgrAma '
Page #664
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pa. 706 jainakAvyadohana, , , maMtri gaNe mALA lahI, pUche bhUpati tA. kusumamALa nita navanavI, kaMTha he ze kAja; so bhaNe e vAta ja karyuM, Ave mujane lAja bhUpa bhaNe muja aMtare, rAkha na ghaTe, tuja; prita pAMtara jyAM have, tyahAM navi kahie guja. - ajitasena vaLatuM kahe, muja sati nArI prabhAva phulamALa vikSI rahe, sarasa sadA sadabhAva. sAMbhaLI rAjA ciMtave, A zI adbhuta vAta; stri pustaka cokhAM nahI, te kima satinI khyAta. karIya parikSA tehanI, karazuM che te vAta; bhe jagata vazI huve, te premadA kuNu mAta, ciMtavi ema eka maMtrI, nAme azoka kumAra; ziyaLavatInA ziyALane, bhraza karI eka vAra. A ema kahi mokalyA deI kanaka eka lakSa; 'te pahoto sati gharasamipa, guma rahya laMhi lakSa, * * DhALa 17 mI. (lAla lAla jesI terI akhiyAM che, jesI jalatI masAla-e dezI. } udabhaTa veze jevo re,- khINakhINu ke vAra; satiyAM upara najara kare, te azoka gamAra. dhigadhaga viSayI lekane. taLa bIDAM dAsika re, deI bhejata seya; sApa na leve premase, phera najare na joya. , dhiga ciMte sati siMha kesarA re, leNa cAhata eha; nAma azoka paNa zekarse, ehi dharatA he neha. dhiga. 3. meM bi naghA unase karUM re, jAne sAhi prema; buddhike baLa keto kare, vRDha letA he kema. biga 40 mUkuM kuDase dekhatI re, bahirAgase neta; tava so dutiyuM pAThave, sA ekati vata. dhiga5
Page #665
--------------------------------------------------------------------------
________________ * zrImAna vIravijI caMdrazekhara. 9 bhadrapati gAmatare re, gaNa kIno viNa . jAtI vana vani phaLa, piMche sukha bega. " dhiga6. maMtri aze, tuma Upare re, rAga dharatA he khAsa : avasara veLAM na bhUvarNa, kare bhoga vilAsa. dhiga7. sA bhaNe kuLavati nAri re, nahIM paranara sagara lila tathApi dhana je die, tava karie bAraga. dhiga duti azoka ja kahe che, ene kaMThe manAI lAkha sevana satabise, deta hota sagaI. lAkha diyA laI dutikA re, deI pAchuM lagIsa sA kahe pacama vIsare, nizi AzA purIza. "biga gharameM arva di kyio re, upara sanyA bichAya; ziyaLavatI ne pAme, niziUnabelAya. dhiga11. tAMbula deI upaziye re, paDyo phUpa majhA khAnapAna cothe dine, rahe cokI te cAra, dhiga kete dine nRpa citave re, haju na AvyA aka; nija ghara mojhameM jA rahe, harAmakhera he leka. dhiga 13. lAkha deI ratikaline re, zera mokale rAya; o bI baDe kUpa paDe, lAkha dravya gamAya. sumati haridata A rIte re, phUpe meLA milAya; jaya kari rAjA AviyA, paNa zaMkA na jAya. kape paDyAM rAMkAM kahe che, hama kADhe hi bAra; sA bhaNe hama kahyA je karo, have chUTaka bAra. ame athavA pUchate reevamasta vaheta; ema zikhAI piche tane, savi vAta kaheta. rAma bhajana karirAya che, temAM jamavAne teha bhUpa azana na dekhate bhayA dilameM sa deha bahu parikarase bhUpati re, beThe bhajana avaTe ja " sati mAgatI, bahu mojana ta. che. ' + 1
Page #666
--------------------------------------------------------------------------
________________ 708 jainakAvyadAhana, smAra bhaNe evamastute re, rAja va sUNu ta; rasavati dharamesa lAya kara, sakhi bhANe vaMta. bhAjana mana gamartA kari re, nRpa beThA saci'ta; maMtri taNe ghara devatA, jANuM bhASa yita vastra alaMkAra rAyaku re, liyA je lakha cyAra; deza visaraje bhUpa, tava puche viccAra. sA bhaNe ama dharamAM rahe re, yakSa deva te cyAra; asana vasana mAgyAM die, karU pUjA udAra.. lakSa pasAya satiku diyA 2, gaNi behena samAna; rAya laNe hamadajIe, cyA. yakSanuM dAna; eTale sati tuma smAdhine re, ama jivIta prANa, yakSa taNI zI vAratA, karU bheTa vidyANa. bhUpa gae nija maMdire re, huA jAma prabhAta; pula pUjA vizeSa; ratha madhye niveza. cyAre nikAlyA kRse, jaLa snAna karAya. cadana kesara lepane re, vaMza karDa adhIe, vAjitra gIta mahAcchave re, rAjadvAre calata; sanamukha e bhupati, nija gharameM thApata nRpa kahe rasavaMta nA karA re, bheAjya devegA yakSa, veLAe pUcha mAgata, kriyA khaTarasa, lakSa. kheAlata te evamastute re, kachu diyA nadhAna; bheAjana veLA vahi gaI, huA bhUkhe herAna. khALI karaDame dukhiyA re, mukha kATAM kRzAMga; nRpa vade e u rAkSasA, nahI. yakSanu aMga. te bhaNe yakSa ame nahI" re, ame| tumacA divAna; ziyaLavatIe nAiyA, rAMkA viSNu .dhAna patine' nRpa Dine re, kare baddata prazna'sa; satakAra kaeNrisara mAle, lahe manareza. " * '' . gi0 20. gi0 21. si0 22. gi0 23. ! . dhiga0 24. ' " dhiga0 25. dhiga0 26. mi0 27. dhiga0 28. dhiga0 29. dhima0 30. viJa0 31. dhiga. 3ra. gi0 3 2.
Page #667
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI caMdrazekhara. cAnANI suni tihAM Avi re, jai vaMde nareza; cA paNa gae lajjA bhare, sRSNui gurU upadeza. satI patI dikSA lahI re, gae- paMcama sva; narabhava nRpakuLa rAjavI, thai lahe apavarga, vairAga rage ragI re, lie sayama cyAra; bahuzruta hui Ae ihAM, ame| saiA aNugAra. kuMvara suNI munine stavI re, kare bhakti udAra: sasAre sagati sAdhunI, lahe punya vizALa. pUraNa trIjA khaMDanI re, kahI sattarama DhALa; vIra kahe AAtA dhare, huye ma gaLa - mALa, thApAi. .*. go dAharaNa. sarasa vacana rasa varasatI, mukha ta meThaLa rasALa; nayana yugala kajjaLa kaLA, kaThe mugatAmALa. kAzamira AracA bhAlame,kaTi taTa krAMci dharAya. huMsAsana kakaNuM valaya, tilaka nUpura pAsa. gi0 34. dhima0 35. * dhiga0 36. viga0 37. viga0 38. khaMDa akhaMDa madhuratA bharI, trIjo khaMDa puraNutA karI; zrI zubhavijaya gurU mukhaTharI, sAkara drAkha sudhArasa jarI. ityAcArya zrI siMhasUri satAnIya savegI ziraratna paDIta zrI zubhAvajaya gaNIziSya bhujiSya paM0 vIravijayagaNibhirviracite caMdrazekhara caritre prAkRta prabadhe citrasena padmAvati kathA kathana mRgasuMdarIharaNe kheTamAraNa dvitIya khedaghAtena cadrahAsyakhaDgaprApana cadrAvali mukhAt kheTAMgajA catuHSaSTI vArtA zravaNa 636 kheTasunApAgrihaNa zAzvata jinayAtrAkaraNa sahasravidyAgrahaNa sameta dvaucatumuni caritre zilavatI pravadhavarNanonAma tRtIyakhaDaH // khaMDa ja thA. nh ny
Page #668
--------------------------------------------------------------------------
________________ 710 jainakAvyadehana pustaka viSNu dhAraNI, paramisati gAya , zrI zaMbhavijaya suthara taNu, preme karNanI pAya. trIjo khaMDa akhaMDa rasa, puraNa thaye supramANa; cetha khaMDa kaI have, suNajo zreta jANuM jANaja zretA AgaLa, vaktA saphaLa prayAsa mukha sabhAmeM kavi kaLA, kusuma kuTabIcArsa. phulaka karathI ToparI, paMDI suNi zabda agADha; " nikAe bharI dIkarI, kare sadasi hADa hADa. huMghe te sughe mahI, sughe nahIM rasa ghUMTa; sAkara' kAkhane pariharI, kaTaka rAte uTa. vikasita nayana vadana karI, paDita guNaparakhaMta; bhakti rUcI niMdA tajI, zrotA vinaya karata te mATe saMja thai suNo, AgaLa vAta rasALa; * muni nAma caMdrazekhara sue, sadarahANa nihALe. ravi udaye calatA sarva, gagane besi vimAna; jinavaracaya nihALane, utaya raNa udyAna. vimaLa jinezara vaMdine, kuvara nikaLiyA bahAra; pAse paMtha vilAsameM, diDA eka aNagAra. kAusaga-dhyAna dikSA rahyA, vadi beThA jama; . jayapura rAjA ekalo, AvI praName tAma.. te dekhI muni pArine, kAusaga Ima belaMta; AvyA vakta svaihaya, tava te nRpa pUchata. DhALa 1 lI, (madhubiMdu samo saMsAra, mujhANuM mAhAlatA-e dezI.) bharyo vana veLA sajarma meLA kima thayA, haryo ave huM jANo kema kahIe karI dayA; munibhAkhe tumAre nImite ame saMjama liye, haya azva te jANe ema puche ehI tha. madhabiMdu viSaya rasa leza bhava paDe,
Page #669
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI -caMdrazekhara. 711 sadagurUno suNa upadeza vimAne navI caDhe. e AMkaNI. 1. jina vaNikanI nArI niyukti umarachara bharI ' udavega lahI te naMda vaLAve "he derI, kapaTe zakaTe besArI svasura gehe dharI. jANI vAta laDI mULa vAta to sArI madha 2. ghahunuM gAvuM ne geLanI gaLI, mujaDI gAya" ne vADI , gArI; AIjine citavyuM te bAIjine thayuM sAllA : sATe 'muLaruM gayuM pUrva cAla, mehuM muMjhANa saMsArika karI cetanA : pAce viSayArase lIna' narakanI vedano , , vana mada macchara madIrA chAkane me tane, gharavAsa thakI vanavAsa laghu vayama bhaLe. caMdrazekhara puche svAmi kuNa e bhUpati, thayo kima tuma nimita eha caraNa mahAvatI tava bole munivara ema sUNe becarapati, mahIlAchuM mujhANuM mUDha vAta kadra chatI madha0 4. jayapura nagare yuratha rAjA tyAM vase, daMta maMtri vaDa che tAsa atiguNa Ularsa - tasa pUtri ati rUpavaMtI zaNagAra jarI, mAtatAtane bala sneha , rAjamade bharI., madha, pa. vaye pAmi javAni divAni nI ghara khelatI, che kumArI paNa nara putha jatAM vadhatI; , marakaTane madirA pIdha ne vRzcika rDazIye, zIzI caNa na kare eha vaLI bhUta vaLagiyA. - madha, 6asati jue ! te keDa halAvata cAlatI, -
Page #670
--------------------------------------------------------------------------
________________ janakAvyadehana madha che. madha, 8, madha 9. 712 zaNagArI rahe dina rAta purUSa hasAvatI; jAya paradhara nizi adhArie purUSa dhakAvatI, - ekalI cahuTe khaDI paMtha pAna maMgAvatI. narane rAkhe jhahivastra ne kAra UbhI rahe, kheci bAMdhe kuca bera bera vaLI hAthe grahe; mArI kAMkarI naTaviTa nara sakata jaNAvatI, uce hAthe ALasa deta tALI vajAvatI. micaNe kaI kuMbhAraNa nAI nAraNuM, - sakhI karI nita ghara jAta nara, khuMkhAraNI; ghaNuM rahetI pihara nija tanu narane dekhAvatI, kara uMcA karI gharabAra bALa khelAvatImukha macakaDI kara kaMkaNa AkoTana kare, Dase hoTha bajAve "daMta aMcaLe vA dhare; . ghara deI bAraNe sutI jhAMjhara jhamakAvatI, na deI cUTI jagAve. kaMta aMga dhrujAvatI.. bALa subo lagAve kaTha aMdhara zira - DhAMkatI, kare "kegaLA ubhI gokha narane chAMTatI; eka dina nija gekhe ubhI najara cihu diza jaDI, rayavADithi vaLi rAya tasa najare paDI. rAga lAge sacivazuM mAguM karI nRpa paraNatA, sAta bhUmi AvyA zeThavaMta nRpa nita jAva; paTarANIne karI dUra rame tehazuM ati, tarA avaguNa navi dekhata jANe mahAsati. zeTha putra dhanaMjaya nAma mehela adha jAvatI, deya nayane nayana milaMta patra sA nAkhatI; ciThThi vAMci kAmAtura teha ghara jaI ciMtavI, - kiri vanathi suraMgA eka tasa mahele ThavI. bhumi madhya gatAgata karatI ramatI teharyuM, madha, 10, madha0 11. che madha0 12 madhae 13.
Page #671
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.--caMdrazekhara. sukha mAne dhana Mjaya nAri maLi muja nehasyuM; Xin rasavADi gayA " nRpa dekhe zeDayuM khelatI, sA takhiNu nija dhara jAya geA` besatI. nRpa zaMkAe dhara jAta - tathAvidha dekhatAM, mana harakhyA vartuLa dina eka nATaka nAcatA; bhUpati jaitratA, sajyAe udhatAM tihAM paNa sA paranarasaMge zakita ghara dekhe tAma nRpa zakA TALa preme vade AMsu bharI; ekalAM navi muja rahevAya tume jaba jA ri; dhaturaka lakSI narapare nrupa sAcuM gaNI, eka divase 6 pati jAta vana krIDA bhaNI. nizi velaDI maMDapa sutA sA sarapeDasI, - 1 kIdhA upacAra aneka murchA na i khasI; janatA maLe sA sahu kASTa bhakSaNa bhUpati kare, jatA jAtrA kheMcara eka dekhI utare. karUNAe niSedhI bhrUpane tasa jaLa chAMTIyA, matrakhaLathI kari sA saja sadgucita harakhiyA; satkAra karI khecarane visarje nAma karI, khinna sutAM nizi vana mAMhi nRpa nidrA parI. tihAM AvyA dhanajaya dekhi sA ema vinave, nRpa udhatAM sukhaheta calA deza pura nave; sA bhaNe suNa bheLi nAri narezara jIvatAM, navi rahi zakie paradeza pagerU kADhatAM. suSThi sA kara dhira taravAra bhUpALane mAratI, tava leta paDAvi zeTha ugAryo bhUpati; cita ciMte dhanaMjaya pAvakamAM preme vase, kari paTarANI haNe tAsa mAhArI kima vairAga lahI. jai dUra ame nRtadhara thayA, thaze. mu x 10 14. madha0 ma madha0 15. madha 13 madha0 16. 17. 18. 19. 2.
Page #672
--------------------------------------------------------------------------
________________ nakAvyadehana. madha 21. aMdhaH 22. madha 23. 1714 zaNagAramaMjarisDa rAya prabhAte ghara gayA; . 7 , vaDelI sAtha vilAsa varSa ketAM rahyo, ame sadagurU saMge dhyAna jJAna oha lo. ari bheTa karI vaphAve karyo e Aviye, saMyamanuM nimita e rAya mujane bhAvi; caMdrazekhara pUche nArI marI e kihAM jaze, muni bele naraka majhAra bhava balA thaze. nRpa pUcha muja AgaLa bhava hAryo karyo, jape muni A bhava mAMhi tame mugati jaze; khaMDa cothe paheli kALa suNa cita dhArie, zubhavIra vivekI loka viSaya nivArie. dAharA, jayaratha kahe bhava, nATaka, viSayane dhikkAra; gurU upadeza lalyA vinA, raLe A saMsAra. nArI asArI rAgathI, meM bhavanI phaLa kIdha; tuma mujane jIvita diyA, sAdhuvacchita siddha. viSaya tarUsama saMsAra e, tajavo muja niradhAra; * Apa savAratha sAdhazuM, leI saMjama sAra. paNa paTarANuM eka che, vanamALA aMbhidhAna; guNavaMtI dUre tajI, pAmI kAca nidhAna. paNa tasa kanyA deya che, raI pII suMdara nAma; rUpakaLA guNa AgaLI, lavaNima lIlA dhAma. prAkRta saMskRta zAstramAM, zabdavedha anekata; nipuNa thaI paNa nipuNa vara, maLatAM sukha atyaMta. caturAne mUrakha maLe, viNu parakhe bharatA; jAya janmAre jAratAM, taDaLa rAga 'viAra. caturA catura milAvaDe, aharniza karatA ge payagamAMhe sAkara bhaLI, kathani ne hoTha.
Page #673
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha zrImAna vIravijayajI.-zekhara te mATe meja putrie, kIdhi pratijJA ema - proMttara die tasa varU, bIjo varavA nema. - te paraNAvyA viNa lika, je huM jame bhare; te sAre chelaNuM, karatA adhama gamAra. dayA keri mujane kaho, kuNa haze tasakata, ' muni kahe e beThA guNI, cadrazekhara mativarta. AvyuM sainya tiNe same, pagalAne anusAra uThI rAjA kuMvarane, vinave keriya juhAra. dayA kari muja ghara calo, ma karo yAcana bhaMga; kuvara viyaTe mokale, beTa hatA je sage. 14 DhALa 2 che. ' (sAbhaLa re tuM sajanI merI rani kihAM rami vija-eriza) -nirja parivAra vidAya karIne, pezuM kuMvara sadhAvejI re; bezi sukhAsana sainyazuM calatAM, jayapura nagare Ave. jagajavatAjI re, punyataNuM phaLa jeya e kaNa.' rAjakAre utAro karatA, eka dina rAja sabhAjI re; maitri senApati zeTha pramukhe savi, sajjana bheLA thAye jagai rAjA rANuM takhata birAje, gAyana naraM gIta gAve re; soLe zaNagAra sajI gati prIti, sakhiye saMyuta AMve. jaga. '3. jozI paDita zAstra vizArada sadhaLI saMbha purANicha re; pacapelI te tilaga, AvyA ulaTa AMNuM. jaga 4. kanyAe prazno je pUchayA, utara ko navi thijI re; sai bole paramene kaha hiTa, tAga karyo kuNa pAve. jame che. teja jaLAmaLa bhANa sarIkho, kuMvara sabhAmAM beThe jI re; te dekhI deya kenyA aMge kAma, enagI peThe. jaga '6. kuvarane pUche najara hasate, sAne atara paDIjI re; gharaDe brAhmaNa zAstra 'bhaNelo, karato khetara-vADI. jaMga jamanA nAme graMtha bhaNelo, punya viheNuM nArIjI re.
Page #674
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16, jainakAvyadehana. khika caTI laI pAtra bharelI, AvI takra samArI. jaga 8. paMdara prazna karyA tava patie, khIcaDI kima bahu rAMdhIjIre; Aja madhUri mA take theDI, tuja tanu Aja samAdhI. jaga 8. samagravati pADozaNa ghara che, mahilI sagarbhA jAtAjI re; * kaThAM zAke kima AkhAM, Aja tame taLiyAMtAM jaga 10. A kiMma kutari peTa dekhAve, veNI sajI kaho kAMtAjI re; satrAgAre dAna die che, paMtha calataryuM zAMtA. jaga 11. pANI pracura Ihi kima Ave che, kuDaLa na dharyA kAnajI re; paMthe nApitanuM ghara dIThuM. lio A phaLa bahu mAne. jaga 12, pura bAhira bakarInuM ToLuM, kahe gaNi sakhA ketajI re; e paMdarano ekapade uttara, pAlI nathI sA kahetI. jaga 13. yamunA kathita pada aratha ja karavA, yamunA tarI utaravuMjI re; kuMvara kahe suNo rAjakumArI, pada uttara cita dharavuM. jaga0 14. kaNamApu karavAnI pAlI, na jaDI gharamAM boLI re; khika caTIkAmAM na vihUNI, tiNe raMdhANI bahaLI. jaga0 15. kara kadhu bAvaLanI pAlI, viNa mIThI zI chAsajI re; pAlI nathI Aja tAvacaturthanI, tiNe muja tana sukha vAsa- jaga 16. ghare navi pAlI nAme pADozaNa, mahiSi sagarbhA pALIjI re; tanathi havaNa pALi churi viSNu, zAka karU ye maLI. pAvI zuni tasa bhakSaNa pAlI, te viNa peTa dekhAvejI re; pAlI nAma khaTapadI nathi mastake, veNi sajita nita bhAve. dAnazALAe dAnanI pAlI, Aja nathI navi detAjI re; gADi maLi bezI AvI pagapALI nathi jiNe prAMtA. jagaha 19. pALI nathi sarovara tiNe phATayuM, varSo jaLa kahAM AvyAM che; kalatikA pALI nathi teNe kuMDaLa do na dharAvyAM. jaga 20. pALI kahetAM ciha vahyA viNa, nApita ghara navi diThAjI re; pALI te uga nathi tiNe kihAM rAkhuM phaLa mIThAM. jagaDha 21. pALI zabda zreNuM kahie, te nahI prAtaHkALajI re; jaga 17, jaga 18.
Page #675
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaga 26. - zrImAna vIravijayajI.--caMdrazekhara. 717 gharagharathI bahUlI nikaLatI, aja gaNatI navi hale. jagaLa 22. ema pada artha suNI deya kanyA, kuMvara gaLe varamALAjI re; ThavatAM phulanI vRSTi gaganathI, deva kare. ujamALA. jaga 23devI devatA paragaTa AvI, sevana corI banAvIjI re; anupama ochochava karina, beu kanyA paraNAvI jaga0 24. devaduSya civara ne bhUSaNa, ratnajaDita die devAjI re, bhUpati haya gaya ratha bhaTa deva, dAsI dAsa kare sevA - jagara vAsa bhUvanamAM sukha vilasatA, de duka sura jemajI re, deva gayA adraza thaI gagane, jue kaitika jana emAM cothe khaDe bIjI DhALe, sudara rAsa rasALajI re; zrI zubhavIra vivekI devA, avasara samaya nihALe jaga 27. dAharA, zaNagAramajarIne have, nRpe teDAvI hajUra, kahe tuma caritra sUNI thayo, vairAga ama bharapUra mAtapitA ghara jaI rahe, sukhabhara kuLavaTa rIta, ema kahI ekalI mokalI, gupta vAta deya citta caMdrazekhara rAjA biMdu, nava nava goTha kara ta, vAta vinoda che zAstranI, rasabhara kALa gamata gIta ne zAstra vinodathI, sajana kALa gamata, mUrakha nidrA kalahathI, vyasane dina nigamata deya cAra paDita maLe, dharma vAta zubha vAta, daya cAra gaddhA maLe, vikathA lAtolAta. DhALa 3 jI. [, ( copAInI dezI ) eka dina rAya ne, cadrakumAra, kelakara ta calyA pura bahAra; zitaLa jaLa nadi AvyuM pUra, loka jUe bahUlA rahI dUra tArU lokanI na cale hAma, uchaLe jaLa kalola udAma; jANe vasumati DUbAvaze, zrIphaLa laI pUjana jana dhase.
Page #676
--------------------------------------------------------------------------
________________ 718 jainakAvyadehana. ? ' ' kuMvara nRpa jove tiNe same, saritA pUra tadA upasame; ' ', rAya bhaNe nara ekane tyAMhi, nAvA vara eka lA Ahi. * 3. te paNa lAvyA beThA deya, nadi jaLakrIDA karatA samaya, nadi pura sanamukha jaLamAM eka, divyAbharaNa vibhUkhita cheka. 4. nara jAte dekhi nRpa bhaNe, rohane jali liye ApaNe nAva haMkArI jima jima dhAya, tima tima te nara ghare jAya rAthataNe mana vismaya thayo, kuMvara kahe sUra #bha na bhaye, keTalo patha te nAvA gaI, tava ubho rahe te thira thaI. te naranI peThe nRpa rahI, veNi DaDa nija hAthe jhahIM; uce kheMcIne lAviye, tava kevaLa marataka Aviyo. aga upAMga na diThuM jise, mastaka jaLamAM nAMkhyuM tise; punarapi zira sa yuta dekhiye, paNa deya marataka yuta te thaye. lahi vismaya zA mana vazI, deva vinA zakti nahi iza; kRNa tame che pUche bhUpa, eka zira kahe ame va svarUpa. bijuM zira kahe tuM kuNa thAya, nRpa vade huM nagarine rAya; nara bhaNe nRpa thaI viNa anyAya, muja vINA graha kima khecAya. dharma tapasI ekali nAra, vRdha anAtha ne durbaLa bALa; tAsa parAbhave nRpa rakhavALa, dayAvaMta pacama lokapALa, rAjA anyAye anusare, tAsa buma kuNu AgaLa kare; sAMbhaLI nRpa dhamila mukiye, tava te nara gaja rUpe thayo. Upara nRpa asvArI thayA, caMdrazekhara paNa sAthe gayA; vAraNa utpati AkAza, sasare jamAI beThA pAsa. loka save vAcA UcarI, jAya jamAI svasura apaharI; kataka jatAM sarva nagarI, eka vane sAmeja UtarI. hastI gaye bihune tihAM ThavI deya jUe vana lIlA navI; dharmaghoSa dekhI munirAya, vaMdi beThA zItaLa chAMya. 15. puche gurUne saMzayabharyA, svAmI amane kuNe saMharyA; gaja rUpe bahAM muki gaye, tava te deva pragaTa paNa thaze. 16.
Page #677
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn yIravijaceMjI.--caMdrazekhara. kiyeA. sAdhu kahe suNa jayaratha rAya, e sura tuja gurU adhava thAya; dezivarati hi deva e huA, zrAvaka'dharmAMnA mahimA jI. avadhi nANuM tujane dITha, viSaya pramAde rakta vizI; rakhe saheAdara narake jAya, pratioAdhana lAgye ama pAya ghaNA divasa tuma gehe rahI, dAya sutA paraNAvI sahI, kanyAdAna vizeSa diyA, khAdhava jANI naci te deva kahe sajama sAdhazeA, te| amathI paNa sukhi thaze; sAbhaLI ema nRpa dikSA lie, veza UpAdhi sadhaLI sura dIe, gurUkuLavAse bahuzruta thayA, kAma viDaRNu cUkI gayA; kevaLa pAmI vicaryAM kha, sAdi anaMta vaSa~ ziva va jayapura Avi deva kumAra, rAjye nRpazruta thApyA sAra; deva adraza thayA tiNuivAra, kuMvara gayA nija mehula majAra. 35 kuvaranu dekhI vizALa, kavi upamA deve tatakALa; makaradhvaja rahe sa majAra, tehane che rati prIti nAra. kAmadeva vayA jaga bhame, deva narAtirI dhara dharI rame; aga viNA paDita kahe, e sAthe dhara kima nIravahe. rati prIti pati kaheze karI, reAzabharI dharathI nIsarI; khIra samudre jhaMpA karI, jayaratha rAjakuLe avatarI. anaga tAsa viyeAge bharyAM, naMdanavana jai bahu tapa karyAM; kAzI thi sahyA avatAra, kAmadeva rUpa cakumAra. cadrazekharana rAsa rasALa, Athe khaDe trIjI DhALa; zrI zubhavIra vacana rasabharyAM, zretA leAka suNi cita karyo. dAhA sukha vilasatA kuvarane, AvyA varSo kALa; vAdaLa garava kare, vIjaLa jhaLakAra. caDhI, dhAra, zAma ghaTA gagane vasudhA navapallava thai, mAra kare TahUkAra. pakhi mALA tavare, 5 thi nija dharI jAya; varasa te jaLa 71 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 6 27. 2.
Page #678
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1720 ' jainakAvyadohana. . ! khetI karatAM karasaNI, sukhiyA sukha vilAya. citrazAlIe tidda jaNuM, khelaMtA sukhavAsa; varSa vitye Aviye, zArada Aso mAsa. daMpati ramatAM eka dine, sogaTabAjI vizALa; nagara taNI racanA jue, beThAM saptama mALa, have gaganathi Utaryo, tApasa eka juvAna; kuMvare Adara bahu diye, te die AziSa dAna. pUche kuMvara kihAM thakI, AvyA kahe kuNu kAja; joIe te mAgo vaLI, navi dharo kAMI lAja. vaLatuM paribAja kahe, bhadradatta muja nAma; vizvadatta muja gurU taNuM, gagAtaTa vizrAma. gurUdatta auSadhi ka95 che, oLakhANa muja sAra; malayakRTa giri upare, che te vividha prakAra. sAdhana vidhi meM bahu karI, navi thaI siddhi lagAra; khetrapALa kare vighana te, e girino rakhavALa. zata jojana palepathI, gurU pharatA AkAza; gurU AjJAe hu karU, jojana eka sarAsa. eka eka utapAtathI, vasudhA mAMhi bhamata; jasa kiti tumacI suNI, Avyo Aza dharata. zata jana giri dUra che, sAdhana che dina sAta; aSTami Ada pUraNa dina, kRSNa caturdazI rAta. kRSNa catuthI Aja che, je cAlo muja sAtha; vizrAme pahoMcI zakuM, je jhAlo muja hAtha. kuMvara kahe jAo sukhe, sAtama nizi tuma pAsa; AvizuM ema vacana te, laI gayo AkAza. nArIne kahI sAtame, giri jaI maLi kahe ema; muja sAnidha nirbhaya japa, muni paNa japa tema. WA
Page #679
--------------------------------------------------------------------------
________________ najI, vA nahIM rahA guru zrImAna vIravijayajI--caMdrazekhara. 721 * DhALa 4 thI 5 (gheDI te AI thArA dezamAM mArUcha paraNI de pAchI vAla he naNadIrA vIrA cAsayu nahIM belu mAsajI-e dezI.) caMdrazekhara phare sAyudhe rAjAjI, vANI hue AkAza he; gurU pIne vaMchita nahIM phaLe rAjAjI, bhutaSTA rAtri same rAjAjI, bhiSma adR kIyo vAsa che. gurU0 10 -uttara sAdhakane bhakhuM rAjAjI, athavA sAdhaka bhakSa che; gurU kuMvara kahe paththara bhAkho rAjAjI, paga paga paDIyA lakSa che. gurUva mRga siMhane na bhakhe kadA rAjAjI, mujapara Ida nirAza he; gurU tuja jItavAnI zI kathA rAjAjI, phari thaIvANi AkAze che. gurUva para hete murakha mare rAjAjI, deva na chatyA jAya che; gurU tejiya rahe tuM vegaLA rAjAjI, aparAdha viNa koNa khAya che. gurU0 4. mujagiri oSadhI cora he rAjAjI, nizcaya haNuNya tAsa ho; gurU kuvara suNI hazine kahe rAjAjI, phegaTa baLa parakAza che. gurU0 5. adaza thaI gagane lo rAjAjI, vIrapaNu juo muja he; gurU yuddha kare IhAM UtarI rAjI, dekhu devapaNuM tuja che. gurU krioDa rUpa dharI Utaryo rAjAjI, kuvara suara, rU5 rRddha ho; dhura ghurAve gAjatA rAjAjI, bihunuM banyu ' bahu yuddha che. dati nakhe haNatAM bihu rAjAjI, UDe paDe girI kapa he; gurU dati haNe sura bhAgatA rAjAjI, gajarUpa dhara ajaMpa che. gurU kuvara karI rUpe jujato rAjAjI, nAThe sura thaye siMha ho; nRpa siharUpe hAra rAjAjI, "rUpa pizAca dharela che. gurU0 Uco tADa thula dha he rAjAjI, peTa guphA kaza khadha he; gurU0 kuddhAlarada nayanAgnibhA rAjAjI, vaTa zAkhA bhuja ThaMda che. gurU0 10. phaNi maNidhara kaThe dharyA rAjAjI, mogara karakara vAla ; gurU -jape muDha kAmudhA mare rAjAjI, nahi jasa muja haNya bIla ha. gurU0 11. nRpa bhaNe laghu gurU syu kare rAjAjI, gaja aMkuzane nyAya he; gurU suNi sura krodhArUNa thaI rAjAjI, kari kikiyATA dhAya che. gurU0 12.
Page #680
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9ra0 jainakAvyadohana., khetI karatAM karasaNa, sukhiyA sukha vilasAya. citrazAlIe tidda jaNa, khelaMtA sukhavAsa; vaSa vitye Aviya, zArada Aso mAsa. daMpati ramatAM eka dine, sogaTabAjI vizALa; nagara taNI racanA jue, beThAM saptama mALa. tehave gaganathi Utaryo, tApasa eka juvAna; kuMvare Adara bahu diye, te die AziSa dAna. pUche kuMvara kihAM thakI, AvyA kaho kuNu kAja; joIe te mAgo vaLI, navi dharo kAMI lAja. vaLatuM parivrAjaka kahe, bhadradatta muja nAma; vizvadatta muja gurU taNuM, gagAtaTa vizrAma. gurUdatta auSadhi kalpa che, oLakhANuM muja sAra; malayakTa giri upare, che te vividha prakAra. sAdhana vidhi me bahu karI, navi thaI siddhi lagAra; khetrapALa kare vidhana te, e girine rakhavALa. zata jojana palepathI, gurU pharatA AkAza; gurU AjJAe huM karUM, jojana eka sarAsa. eka eka utapAtathI, vasudhA mAMhi bhamaMta; jasa kiti tumacI suNI, Avyo Aza dharata. zata jana giri dUra che, sAdhana che dina sAta; aSTami Ada pUraNa dina, kRSNa caturdazI rAta. kuNa catuthI Aja che, je cAlo muja sAtha; vizrAme pahoMcI zakuM, je jhAlo muja hAtha. kuMvara kahe jAo sukhe, sAtama nizi tuma pAsa; AvizuM ema vacana te, leI gaye AkAza. nArIne kahI sAtame, giri jaI maLi kahe ema; muja sAnidha nirbhaya japa, muni paNa japano tema
Page #681
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara, ' 'hALa 4 thI (ghoDI te AI thArA dezamAM mArUjI paNa de pAchI vAla hai naNadIrA vIrA cAsayu nahIM bolu mArUcha-e dezI. ) caMdrazekhara phare sAyudha rAjAjI, vANuM hue AkAza he; gurU pIne vaMchita nahIM phaLe rAjAjI, bhutakA rAtri same rAjAjI; bhiSma adda kI hAsa che. gurU0 1. -uttara sAdhakane bhakhuM rAjAjI, athavA sAdhaka bhakSa he; "gurU0 kuMvara kahe paththara bhakho rAjAjI, paga paga paDIyA lakSa che. gurU0 2. mRga sikane na bhakhe kadA rAjAjI, mujapara idra nirAza che, gurU tuja jItavAnI zI kathA rAjAjI, phari thaI vANi AkAze che. gurU para hete murakha mare rAjAjI, deva na chatyAM jAya ; gurU tabhiya rahe tuM vegaLo rAjAjI, aparAdha viNu kANu khAya che. gurU0 4. mujagiri oSadhI cora he rAjAjI, nizcaya haNuNya tAsa ha; gurU kuvara suNI hazine kahe rAjAjI, phegaTa baLa parakAza che. gurU0 5. adaza thaI gagane lo rAjAjI, vIrapaNu juo muja he; gurU yuddha karo Ihi UtarI rAjI, dekhu devapaNuM tuja che. gurU kroDa rUpa dharI Utaryo rAjAjI, kuvara suara rUpa kRddha che; gurU dhura dhurAve gAjatA rAjAjI, bihunuM banyuM " bahu yuddha . gurU0 7. dati nakhe haNatAM bihu rAjI, UDe paDe girI ka5 he; gurU0 dati haNe sura bhAgatA rAjAjI, gajarUpa dharate ajaMpa che. gurU0 8. kuvara karI rUpe juja rAjAjI, nAThe sura thayo siMha ho; gurU nRpa siharUpe hAra rAjAjI, rUpa pizAca dharela che. gurU0 8. U e tADa thula baMdha ho rAjAjI, peTa guphA kraza baMdha che; gurU kaddhAlarada nayanAgnibhA rAjAjI, vaTa zAkhA bhuja ThaMda che. gurU0 10. phaNi maNidhara kaThe dharyA rAjAjI, mogara karakara vAla he; gurUva jape muDha kAmudhA mara rAjAjI, nahi jasa muja haye bIla che. gurU 11. nRpa bhaNe laghu gurU kare rAjAjI, gaja aMkuzane nyAya he; gurU suraNa sura ke dhAraNa thaI rAjAjI, kari kikiyATo dhAya che. gurU0 12. adarA thI ane koI rAjAnA nizcaya haNA khAya to e
Page #682
--------------------------------------------------------------------------
________________ 722 2 / jainakAvyadehana.. ? - kuvara savAI te rUpe rAjAjI, yuddha bhayaMkara kIdha che; gurU sahasava vidyA sasaraNa karI rAjAjI, kuMvare jItI lIdhuM hatuM. gurU0 13.. teja parAkrama dekhine rAjAjI, tuThA kahe suNa saMta he gurU ' ' tuja mAthe bala kuNa taNuM rAjAjI, jAsa bale bulavaMta ho.. gurU0 14. caMdra kahe gurU devanuM. rAjAjI, bala samakita rUpa- dharma che; guru parameSTI mAtra karI rAjAjI, jItuM surAdika parma che. gurU0 15. dharma suNI sura bu irAjAjI, bole tajI mithAta he gurU huM zrAvaka parabhava hato rAjAjI, suNi mithyAtanI vAta che. gurU0 16. virAdhakapaNe sura thayo rAjAjI, tumathI lo pratibaMdha che; gurU0 bAMdhava mitra gurU tame rAjAjI, pAye samakita. zuddha he gura0 17. kAMIka vara mAgo mudA rAjAjI, tRpa kahe ApI eka he; gurU0 auSadhI sAdhakane save rAjAjI, te rahe mAre Teka che. gurU. 18. sura bhaNe sAMbhaLa sAhIbA rAjAjI, e che gurUno cora he gurU0, pUrata chalabhedI ghaNo rAjAjI, laMpaTI harAmakhora che. gurU0 19. juThe gurUne naMdakI rAjAjI, vizvAsaghAtI eka he, gurU0 , nIce murakha saMge care rAjAjI, paMDita zuM nahI neha , ha. gurU0 20. lobhI macchariNoMgabhUkhakaparo nIcaprasaMgI sadA, chidrAnveSakavadguroravinayI dveSI gurUNAmapi, dhUtIsatya prajalya laMpaTakhalasneyI kumArgavyapI, , teSAMyaMtraka maMtrasAdhanavidhi siddhatino kahi~cit pUrva cAla, ,, laghUMpaNuthI moTo karyo rAjAjI, gurUe ucheryo sApa he; gurU0 . avinaya dekhI Upano rAjAjI, gurUne agni paritApa ho. gurU0 21. auSidhI kalpa gurUkane rAjAjI, chAno utArI lIdha he, gurU0 gurUe parasana thaI kadA rAjAjI, maMtrAdika navi dIdhI che. gurU 22. mahA tapasI gurU lokamAM rAjAjI, pUjya pade karI gAya he; gurU, caMdane vaLage rAhuo rAjAjI, ema savi loka TharAya che. gurU0 3..
Page #683
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. 723 ahanizi gurUne sekaNuM rAjAjI, pUrava bhava pApa he;- gurU gurU taji svecchAe nIkalyo rAjAjI, gurUne mATe satApa - gurU - 24. bhikSA bhame cerI kare - rAjAjI, dhUtI haze paravitta he gurU ghara karI rAkhI bhIlaDI rAjAjI tasa ghara bharata nitya-he gurU0 25. gurU lopI mahA pApi rAjAjI, paDita ema uparAya che, gurU0. tuca vacane meM auSadhI rAjAjI dIdhI paNa na phaLAya che. gurU0 26 cethe khaDe DhALa e rAjAjI, cothI catura zikha ho; gurU - zubha gurU vacanathI vegaLA rAjAjI, gharagharathI mAge bhIkha he gura0 27. dehaze, , - , .. gurU dveSI ati lobhIo, dhare miyA muni veza; . gurUe ayogya karI tayogya nahi upadeza. 9 1. kapaTe lokanA dhana harI, sabarI ghara satApa; , , - karaze sA pUraNa dhane, vege ehane ghAta . 2. jIma anilabhe zragadata, paDiye jaladhi , majAra, dharama vihUNe durgati. - pApo bahU avatAra. 1, 2 -3. rAjakuvara, kahe te kahe, kuNu e duragati zeTha, 1. deva vade suNo mUlathI, kahuM draSTAMta ja TheTha 4. , DhALa 5 mI. (eNe avasare tihAM zuM banu re--e dezI ) rohaNapura nagare -vase re, zragadatta . eka zeTha re, * * catura nara, batrIsa keDa sevana ghaNuM he lAla, , , he vaNaja kare bahu re, kare parAI veTha 2, catura nara, ghAse na. kAyane khApaNuM he lAla. 1. nadana yAra che tehane re, tAsa vadhe che yAra re, catura nara, zeTha kRpaNuM atize ghaNo ho lAla rAtra divasa nidrA nahi kare, lobha taNo nahI pAra re,. catura nara, dharamanI vAta na citta rUce he lAla. - jaina muni ghara nahi, kadA re, dena mAna sanamAna re,
Page #684
--------------------------------------------------------------------------
________________ 724 * nakAvyadehana. - - catura nara, pathe dekhI dura TaLe che lAla, ' vastra charaNa vahure dhare re, bhejana lUkhuM dhAna che. ' catura nara, pUrve sagA navi ghara jue he lAla. brAhmaNa saravaNuM kApaDI re, bhikSAcaranI jAta re, catura nara, gharamAM praveza na ke kare ho lAla; khaDakIe aDakI jatAM re, yaSTi karata vighAta re, catura nara, tyAga bhega vAratA kazI he lAla. . 4. paMca dAna zeTha nita dIe re, hasta kapila ne gAla re, ' ' catura nara, deya kamADane aragalA he lAla; karapI triha upagAriyA re, nupa cera anijhALa re, ke catura nara, adarza rU5 siddhi vari he lAla. dAtA jasa karapI vaDe re, vache divasa jaba rAta re, 4 catura nara, pharase na ghara jima oNchanuM ho lAla; yama sama daSTi dhana harU re, vakragati ahi jAta re, " catura nara, avaguNuno meLo maLe' ho lAla. - gharathi gheMsa bhUkha nI re, vaLagI ghesa mukha zvAna re , ' catura nara, jhAlI zeTha luzI - lie he lAla; luhIne mukha dhovatAM re, zvAna te vaLagyo kAna 2, catura nara, rUdhira jarata mukAviyo ho lAla. 7. eka dina gaganathI gaNI re, UtarI dharIya sneha }, ". - 1 catura nara, cyAre vahu pAye paDi he lAla; bhajana bhakti karAvine re, pUchatI tuma ama geha re, catura nara, sasarA dvAra kima AviyA he lAla, sA kahe gaganathI UtayA re, vismaya pAmI yAra re, catura nara, bhakti karI rAI paDi he lAla; puche putri kima rUo re, sA bhaNe duHkha apAra re, ' , catura nara, sA suNi karUNa cita dhari ho lAla. * * vidyA AkAzagAminI , pAMTha siddha tasadidha 2; , .
Page #685
--------------------------------------------------------------------------
________________ raya zrImAna vIravijayajI caMdrazekhara. catura nara, bhUSaNa deIvinaye hi he lAla; * * gaNu gagane utapatI re, eka mate nizi kIdha che; . catura nara, kASTa caDhI cIkhe vahI he lAla. , dina che ke nizi zrama bhare re, nidrA bharapati jANa re. " catura nara, rayaNa , dIva jaI khelatI he lAla; * * zeSa nIzA ghara Avine re, sUtI nIja nIja ThANa re; catura nara, eNipere dina ketA gayA he lAla. . . kAcha ThANa bhraza' dekhIne re, je gharano mukhya dAsa re, , , catura nara, jAgato rAtri , vilogato ho lAla; " kaSTa koTare eka dina rahyA re, vahu sAthe AkAza re, catura nara, sevana , dIpe jaI have he lAla. - 12. pyAra jaNa ramavA gaI re, navanava khela te kIdha 2; . catura nara, dAsa vismaya - lahi nikaLyo ho lAla; . tiNe pAchA vaLatA thakAM re, deya sevana IMTa lIdha re, ' , ' , catura nara, ghara AvI sUto sukhe che lAla. + 13. nidhana dhana theDe maLe re, mAne jagata tRNabhUtare, catura nara, tiNe te garvarase bhaye che lAla kAmavaze preryo thako re, bele thaI unamatta re, catura nara, zeThanI ANa navi dhare ho lAla. zeTha isyu mana citave re, dAsanI pAse vitta re, catura nara, dravya chAka', madirA cho he lAla; uttara na dio pAsare re, phare phare cala cita re, - catura nara, mITe vayaNe tasa pazu karuM ho lAla. avasara pAmI pUchate re, vaccha suNe eka vAta re, caturanara jAya na kima pazu sAravA-ha lAla; * * te kahe huM paNa tuma samo re, thoDe dina vikhyAta che. * * * : catura nara, cAre pazu govALiyA he lAla. - - 16. cAra sehera sevana' ache re, nahi keAinI oziyALa re, ' '' 14 * 15,
Page #686
--------------------------------------------------------------------------
________________ 726 , * jainakAvyadehena : - - catura nara, dhanavaMta thayo - eka rAtamAM che. lAla;* * * mevA mIThAI.. jemAdine re, pUchatI tatakALa , , : catura nara, 1 vAta sakaLa - mAMDa kahI , he lAla. ', - 17. zeTha ati lobhe karI re, cite jevuM eka vAra re, ; ' catura nara, vahunA carItro vilokazuM kahe - lAla, ' , kASTa keTara pezI gayo re, tehija rayaNa majA , ' ! catura nara, raNapa ca khelatI hai, lAla. - - - zeTha nikaLI vasudhA khaNe reM, rane jaDIyo ekavIsare, .! catura nara, vahuzuM leI - ghara Aviyo he - lAla; 1 - eka dina sevA dvIpamAM re, kASTAMtara upavAsa re, . - catura nara, cahu to vahU ramavA gaI ho lAla. 2 19. pAchaLa nIkaLI jevo re, sevana mATI dITha re, - - - catura nara, saraLa zuM iMTo 'karI ho lAla; - 1 kASTa keTaraH bharI le sare, zeTha pradeza paITha re, catura nara, kaTe karI vaLagI rahyo che lAla. 20 vana pharI jaLakrIDA karI re, pAchI AvI cAra re, catura nara, kASTa caDI gagane cali he lAla; jaladhi cAle AvatAM re, thaye ati ghaNe bhAre re, : catura nara, vege kASTa vahe nahi ho! lAla dhanasiri kahe variza suNo re, kASTa na cale eka dhAra re, . catura nara, citi laghu traNa ema bhaNe ho lAla; bahu kAlanuM' jharaNuM thayuM re, nakha samUDha mAra re, catura nara, eka dina sukhIra pavana bharyuM ho lAla. ,, vaLagI aMgUlI vyome care, ApaNuM nagara, na dUra re, - catura nara, kASTa naiivuM vaLa lAvazuM he lAla; ra - ore ekama karyo je sAMbhaLI zeTha hajUra re, - catura nara, cite vaNakhUTe muA hai lAla. 23. vAhAlI ca vahe suNo re, zeTha kahe taji lAja re, : ;
Page #687
--------------------------------------------------------------------------
________________ 199 zrImAna vIravijayajI:-caMdrazekhara. caturanara, kASTa . samudrata na nAMkhazo he lAla, , , tuma AbhUSaNakAraNe re, huM Avyo chuM Aja re, catura nAra, bahu kanake koTara bharyuM he lAla. , - 24. cAre vimAse cittamAM re, dIThe ApaNe khela re, .. catura nara, cheDyo sApa na chADie he lAla, keza samAraNa mastake re nIpe TIpe tela re, catura nara, navina bhUSaNa Aza kizI he lAla. . 25. revuM kuTavu navipaDe re, khAre jale. khasa jAya re, ' . catura nara, ciMti jaLadha taji ghara-gaI ho lAla; mRgadatta ati lobhathI re;, maraNa samude thAya re, catura nara, tima parivrAjakanI gati he lAla. , 26 deva vacana suNIne bihU re, pityA sAdhaka pAsa re, . - catura nara, tApasane sura ema kahe che lAla, caMdrazekhara supasAyathI re, auSadhi lio suvilAsa re, catura nara, phaLaze gurU bhakti jizI he lAla 27: avasare mujane saMbhAra re, kuMvarane kahi khetrapAla re, " ! catura nara, cAra AMSadhi pI gayo che lola; cothe khaDe pAMcamI re, belI DhALa rasALa re, - caturenara, zrI zubhavIra vinethI " he lAla. * auSadhI ApI gurUpade amare kuvarane jehe, tAsa prabhAve suNe have, bhAkhuM vivarI teha. 1. jaMgama thAvara viSa hare, " jAya janamanA rega; . auSadhiM nAma, virocanI pAma vacchita bhoga. cakSa janamanI jasa gaI divya nayana heya tAsa; - rasa bharI pATo bAMdhatAM, bIjI buSTi prakAza jIva aMjIvane zira dhare, vAMchita bela diyarti, sajIvA buddhi ajIvane, vana tarU phaLa vikasaMta. 4.
Page #688
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1728 jenakAvyadohana : '. turiya pazu tirajaMcane, sudhe maNu akarata; punarapi maNuane saMdhatAM, tirajaMca rUpa dharaMta. 5. cAre auSadhi leIne, " utariyA giri heTha, " bhUtala calatAM pAmiyA, bhuta aTavI vena TheTha DhALa 6 kI ( madanamaMjarI mukha mohi rahyoe dezI. ) tihAM tarU zAkhA avalaMbane, eka bAMdhI hIMcaLA khATa; . hIMcatI dIThI apacharA, nRpa ciMte kisyo e ghATa; mohanI mukharasa mehI rahyo. e AMkaNuM. anopama kuMvarI amarI samI, caMdravadanI nayana vizALa; " ' caMpaka sama tanu varNa che, vaLI adhara arUNa paravALa. mihanI. 2. gaja kula aMkuza kuDaLa dhvajA, merU chatra kamala cakra joya; -dasame turaMga jasa karataLe, te stri nRpa rANuM heya. mehanI. 3. deya lakSaNa heya karapada taLe, thaye nirdhana ghara avaLATa paNuM paTarANuM nRpa ghare hoya toraNa gaDha AkAra. mohanI, 4. mera chatra rekhA hAtha hAthamAM, sara putra prathama ja nAra; mRga mIna nayanadarataNuM, mRdu dhanavaMta hue bharatAra. mohinIpa. zira rema suMALA pAtaLA, nAbhi dakSaNa valaye jAsa; sugaLa lAMbI karAMgulI, rUpavaMta pati ciravAsa. mohanI. 6. hastA nilavaTa sAthi, pati, ghara gaja ghaDAzALa; masa tila- ba6 DAbhe gaLe, sUta prathama jaNe sA bALa. mehanI. urU kela arama paga hAtha che. darema ne nidrA ahAra; alpa vinayI kaTI pAtaLI, bhAla che ardhacaMdrAkAra. mohinI. 8. ura ucuM pachima bhAga pUchatAM, priyA lakSmI bhare gharabAra; adhama lakSaNa have bolIe, pratipakSe guNano yAra. mehanI 8. priyA sAthaLa hoTha payodhara, roma rAjI bahuli dUta; jasa mukha patie paMDurUM, vidhavApaNuM zigha lahaMta. mehanI. 10. paga jadhA jADI jehanI, te vidhavA athavA dAsI; ke dukhaNI dAriNI, rAmA hada vimAsI. mahaMnI 11.
Page #689
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 zrImAnuM vIravijayajI--caMdrazekhara. pAI : jehane puTha hoya Ava, te mAre bharatAra mahaMta, nAbhi taNuM Avarta vicAra, mAne deva samo bharatAra. 1. kaTi Ava huve jehane, te cha de cAle ApaNe, laMba lalATa Udara bhaga jAsa, sasaro diyara kata vinAza. 2. laba hoTha jIbha kALo cho, pILi Akha ne sAda ghogharo, ati gArI ati kAlI nAra, nicce varajavI te gharabAra ! hastA gAle khADA paDe, rAmA rage paranara caDe, cAlatA bhuka pa , apAra, kAmaNa UcATa na karanAra 4. pAya taNI vicalI AgulI, TukI bhU sAthe navi maLI, te de bhAgaNi jANo sahI, asati nArI zirAmaNI kahI 5. anAmikA paganI aguli, jAya kanikA pAse maLI, te TukI ne unnata rahe, kaMta haNIne ane lahe. .. aguThAne pAse aDI, ke TukI ke ucA caDI, te aMguline eha vicAra, nArI navi mAne bharatAra 7. kahi kaniSTA ci TAMgulI, unnata bhumi na pharase vaLI, jArani sAthe ramatI teha, manamA navi ANe sa deha 8. ati uci ne nici vaLi, ati jADi ne ati pAtaLi; ati rogI ati vakrA nAra, te nArI tajie gharabAra 9. vAyasa jevA nArI ma rAkha, ghoghara svarane pILi AMkha; paraNuM dhara lAve Uchahi, pati mAre dasa mAsa ja mAMhi, aMga aghera nAka vAMkaDuM, jANe roma rAyanuM thavuM; ubhi rAkhI sItrA jue, e vanitA ghara veraNa hue. 11. pILuM vadana ne deha bhUtaDuM, chApara paga ne mukha sAMkaDu; rAya taNe ghara jAI heAya, paNa dAsIpaNu pAme ya. lAMbe dAMte lADI maLI, kAka svara ne uchAMchaLI, hAtha page TuTI pAMgaLI, muchAlI roDe vehelI. 13 zeyara paNa ane baDI, bAMgaDa belI ne babaDI; 12.
Page #690
--------------------------------------------------------------------------
________________ -730 jenakAvyadehana. bADI kANI adhara mokaLI, beThe nAka ma paraNo vaLI. 14. 3 haDa hase bhaMDaNI nyu bhase, dUraMgadhI parase jase; sukha pAmI je dare rahyA, nirabhAgI stri lakSaNa kahyAM. 15. pUrva cAla. " utama lakSaNavati hIMcatI, dharyA valakala vana veze; kusuma daDe ramatI thakI, thaI kuvarane citta praveza mehanI 12. caturAe catura citta corIyuM, coranI pare nAThI tAma; kuvara bedhAvaNa Avate, kuMvarInI pAse jAma. mohanI0 13. vana tarU ghere adaza thaI, tasa pagale caDe kumAra; tApasaNuM phUla cUMTatI, kuMvarI saha dIThI cAra. mohanI. 14. praNamI pUche A bAlikA, laghu vaya tapa sAdhe kema; sA bhaNe kulapatine jaI, pUche ema kahevA nema medanI 15. tava vRkSa aneka nihALato, dIThI tapasI vastI tyAMhI; pAcase tApasa Azrama, tihAM hita cita Uchahi. mehanI. 16. beThe suara eka ToLIe, kare sevA tApasa vRda; vismaya pAmI tihAM gayA, dekhI tApasa lahe AnaMda. mehanI 17. Avo Avo kuMvara suta rAjavI, tuma darazane amRta neta; ema kahi saMbhrame UThIyA, tapasI AliMgana deta. mahamI. 18. dhari prIti besAya Asane, tava puche kuMvara kari prema; thaI tapasI keDa sevanA, karyA zuM tame che nema. mohanI. 19. vaLI suara tamane navi haNe, kima pratibodhyo che eha; athavA mAtrabaLe karI, vaza kari rAkhyA dharI neha. mehanI20. e vAta sakala amane kahe, vaLI AvatAM dIThI eka; bAla kuMvArI tApasI, kima prago tAsa viveka. hanI. 21. tava tapasI kahe e vAtane, che mATe ati vistAra bhajana kari thira thaI suNo, ame kahizuM sakaLa adhikAra. mohinI 22. ema kahi gaurava bahudhA karI, jaLa snAna karAve sAra; bhojana mIThAM phaLa vaLI, kadaLI phala kAkha rasALa. mohanI 23.
Page #691
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayaMjI caMdrazekhara. raNa go mahiSI paya pAcavI, paramAna tApasaNi deta; - - jamatAM avara paMkhA- kare, diye ja kurume vAsita. hanI. ra4. pache besAri vara Asane tapAsI vIrasena juvAna; 1 " kahe pUchI vAta save kahe, sUrNa mUlacUla vidhAna. mohamIrapa. cadazekharanA rAsamA, khaDa cothe chaThThI DhALa; - zrI, zubhavIra kahe ho zrotA ghara AgaLa mALa. mohanI. ra6. deharA - vIrasena kahe kuvarane, karama gati asarALa; - - citita cita manorathA, karama kare visarALa. eka vanamAM tarU Upare, mALA kara vilasaMta; pakhi kapAta kAtikA, bAlaka do prasavaMta. ka tane kaheti kapotikA, A tuma kuLa ata; vyApacApa sara sa dha adha, sakara Udhdha bhamata. AheDI sApe Daze, chuTayuM dhanuSyathi bANa; lAgyuM sakarAne tadA, bihu pAmyA nIravANa ravi udaye nizi nigame, jaIzu kaja vikasaMta; bhamara manoratha kAzagata, gajakaja AhArakarata. tima ama pragaTI vAta jaga kahetA Ave lAja; paNuM sajana pUche ke, kehevuM karavA kAja. DhALa 7 mI. - (sudara pApa thAna to selamu-e dezI.) sudara rAjapurIne rAjI, sUryakAta abhiyAna he; sudara rUpa dhIraja baLa vaibhave, zobhe zakra samAna ho; mudara vAta vivekI sAbhaLo. e AMkaNI. triIzikha maNa tehane, vIrasena pradhAna ho suMdara rAyane sneha ati ghaNo, jJAnine jima jJAna he, sudara vAta. 2. matrI nRpa ANI " lahI, jAtrA gayA giranAra he; - - suMdara tiratha sakala praNanI karI, kharacI dravya apAra ho suMdara vAta. 3.
Page #692
--------------------------------------------------------------------------
________________ 732 - - jenakAvyadehana. . vaLatA vijayapUre gayA, utariyA , udyAna he; . suMdara tasapura baLa rAjA taNa, jayamati nAme pradhAna che. sudara vAta. 4. mala karI ghara teDiyA, jamavA kAraNa teha ho; ' ', suMdara vAta vinode besatAM behune banyo ati neha che. suMdara vAta . ati Agraha kari rAkhayA, pakSa lage nija dhAma ho; suMdara nija ghara kanyA eka che, rUpALI tasa nAma che. suMdara vAta. . covana vayatanuM jagajage, vara citA dina rAta ho; suMdara varasena dekhI karI, dhArI manamAM vAta che. suMdara vAta putrI deI sagapaNa karUM, vadhaze prIta atyaMta ho; suMdara yamati avasara pAmIne, maMtrazvarane vadaMta che. suMdara vAta. 8. ama putrI paraNe tame, jAcanA karavI bhAga ho; suMdara ema kahi tilaka vadhAvatI, lagna laI mana raga che. suMdara vAta0 9. ochava karI paraNAvatAM, gaja ratha dhana bahu tAma he; suMdara kara mocana velA die, rAjA paNa pUra gAma che. sudara vAta 10. ketA dina tasa ghara rahyA, rUpALo bhara neha he; suMdara maMtri kahe sasarA pratye, jaIzuM ame have geha che. suMdara vAta. 11. jayamati majUrata leIne, karata sajAI jAma he; suMdara rUpALI mAdI paDI, zaLa roga kari tAma che. suMdara vAta0 12. mAtA pitA auSadha kare, tima tima pIDA vizeSa ho; suMdara jIva abhavyane guNa nahI, arihAne Upadeza che. suMdara vAta 13. kapaTa svabhAvika nArInuM, kAvida kaLiya na jaya he; suMdara tArA gaNa gaNutikarA, nAri caritre muMjAya che. sudara vAta14. virasenane ema kahe, daMbha dharI mana mAMhI ho; suMdara muja bhAgye Uttama tame, maLatAM vALo Uchaha che. sudara vAta. 15. paNa mAMdI paDi A same, upacAra lAgyo na kaI he; suMdara sasarA sAsune jaI namuM, je muja sAtA thAya che. sudara vAta0 16. mana IcchA manamAM rahI, ema kahi rUdana karaMta re; suMdara maMtri sAcuM sadahe, rUpe mehyA atyaMta che. suMdara vAta 17.
Page #693
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn vIravijayajI.--cadrazekhara. bhAjana chaDI sUi rahe, na sake UDI jAma hA, sudara jayati kahe jAmAtane,rehesyA ketA dina Ama hai|. sudara vAta0 18. sAtA thae ame kahAvazuM, teDI janne tiNi vAra hA, sudara vIrasena ji sainya, karatA patha bihAra haiA suMdara vAta0 19. dUra gayA janma jANiyA, tava thaI sAjI teha hA, sudara nija dharanA geAvALaza, lAgyA pUrava neha hA sudara vAta0 20 kAma krIDA rasa rga, ramatI tenI sAtha hA, sudara khaTarasa bhAjana tasa ei, meAlAve kahI nAtha hA. sudara vAta0 21. dhAta muje strI caritamAM, avara rayu jANe! vAta he; sudara dAya viSaya AsaktamAM, sukha mAne dina rAta he. sudara vAta0 22 tasatAne jAmAtane, teDAvyA tiNi vAra hA, sudara rUpe mAthe! Aviye, vIsaina parivAra hA sudara vAta0 23. jayati Adara bahu die, sA paNa praName pAya hai, sudara kahe ravAmI sAtA thai, pUche zyAmamukhI thai, cite sudara kanaka sameA geApAla che, khAdyathI naiha dekhAvatI, kAma krIDA rasa raMga hai|, suMdara tira jana bahudhA kare jima na lahe kAi vyaga hai| sura vAta0 26 lidhu mahurata jAvA taNu, tava thai dhehelI teDu hA, te sahu tuma pasAya hA. sudara vAta0 24 AvyA pizAca hA, katane mAne kAca hA. sudara vAta0 25 sudara mukha lavarI bahulI kare, bhasma lagAve deha hA. sudara vAta0 27 hAsya kare zira dhRNutI, nayaNe bihAve leAka hA, sudara bhAjana bhAgatI phADatI, dharati khiNumAM zAka hai!. sudara vAta0 28. gurU ladhune gALe! krie, vacce na DhAke aMga hA, suMdara viSNu hetu rAve hase, gAya gIta nRtya raMga heA. suMdara vAta0 29 kSaNumAM dakSa thai kahe, zu thayu mujane eha hA; suMdara snAna karI bheAjana kare, khiName cALA teha hA. sudara vAta0 30. janaka khedabhara citave, kAmaNu vA vaLagADa hA; sudara maMtri vidyAdhara teDiyA, jove kari * AchADa hA. suMdara vAta0 31. 733
Page #694
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1734 jainakAvyadohana. dAsa devI deva bhUtaDAM, sAkiNI preta lagata he; suMdara heAma havana karatA dhaNA, rdhAtathI grahu cAra ta tA. sudara vAta 32. deva devI bahu mAnIyAM, paNa na thayeA guNu tAsa hai; suMdara dina kete matri dhare, lAja svasura faLa vAsa heA. sudara vAta0 33. ceAthe khaDe sAtamI, nArI carItranI DhALa hA; suMdara zrI zubhavIra vacana suNI, chaDe! e ja jAla heA. suMdara vAta0 34. dAharA gaganA, sArsAe raheThANu, emanA ema. pAra na Avye rAyanI ANA pALavI, eka hAMsI ne hAjI, vahu piyara nara sAsarUM, sajamiyA sahavAsa; etAM hAya aLakhAmaNAM, je maDe thira vAsa, rUpavatI ne mahAsatI, priya vacarAga dharAya; tasa mahA kaSTa dA paDI, dekhI muja na sakAya. jazu pAchA nija dhare, mukha dekhADIza kema; mitrAdika hAMzI kare, AvyA eka dizi sUjhe nahIM, paNa jAvu niradhAra; daiva nacAve tiNi 5, nAcavuM A saMsAra sasarAne kahe jAzuM, jammu kharI sAtA thAya, tava kAlAMtara AvazuM, ema kahi paMtha calAya. dina kete nija pura jai, rUpe kuLa devAdika mAnatA, pUjA kare sati ne. sadhunika jozIleAkane, pachI karAve nUpa, sukha mAgyu tasa dhana dRie, dRSTi rAganeA vyApa. pagapaga pUchate| krU, kAmamrahe pIDe; kukaDavelane narahila, mAne mAna vela. mitra ditta vaNikane, pUche nArI vicAra; te badhuM panara laMpaTI, nAri upara ze yAra. tuma dekhata mAMdI paDe, kuLatA hAve sajja, mAtthA te; 1. 2. 2. 4. pa. 6. 4. . 9. 10.
Page #695
--------------------------------------------------------------------------
________________ t735 11. --- zrImAn vIravijayajI.--caMdrazekhara. rakata thaI raheze nahi, e asalI nirlaja. nArI bhagADyA je bhamyA, te dukhiyA sa sAra; amatI caritra kare ghaNuM, leza suNo adhikAra. 12. DhALa 8 mI. (gevALIyA rame mAragaDe mehIne-e rAga.) suru sajajana zIkhAmaNu kahu, ati saralapaNuM nahi sAra, ramIlA rame ramaNI rasa mahelIne. e AMkaNI. tarU sarala sakaLa jana chedatA, to kima kari mAne nAra, rasIlA ra0 1. kavi vace kathA U che sabhA, te savi vaktAne vAka; rasIlA kima have nArI pativratA, jehane che. mAMTI-rAMkana rasIlA ramo. 2. guNa dekhI parIkSA kIjIe, zu karie kuLa rUpa jAti; rasIlA nehAlIsa sa bhrama daSTIe, vaLi jevI janamanI rAti. rasIlA ramo. 3. unabhAgI jati dija mUrakho, bALarAja ne kapaTI mitra, rasIlA nArI bharavana anyaratI, narane navi dharavA citta. rasIlA ra0 4. eka tilakapure vAva vase, nArAyaNa nAme sAra, rasIlA tasa kulaTA keTi kapaTabharI, che padmA nAme nAra. rasIlA ramo. 5. yakta azyapluna mAdhavagarjita ca // strINAM caritra bhavitavyatA ca // avarSaNacAtihivarSaNavA // devo na jAnAti kuto manuSyA // 1 // ete vArikaNAn kirati purUSAn kati nAMbhodharA // zaulAzAvalamudmanati na sRjaMtyepUnarAnAyakAn // trailokyetarava phalAni suvatanaivArabhamejanAt // dhAta kAtaramAla pApI kulaTA hetostvayArka drutaM // 2 // , pUrva cAla, eka dina paradeze dija ca, rahi nArI ghara nizaka, rasIlA eka naraza garase ramatI, gamatI nizi zayana palya ka. rasIlA ra0 6. tasa pADAsaNa lAlI nAme, nita zikhAmaNa die tAsa, rasIlA - nu avaLA khele khyAla ghaNA, kaI dina hoya tuja vinAza. rasIlA ramo che.
Page #696
--------------------------------------------------------------------------
________________ 736 jenakAvyadehana. rati maLe ja kahyuM, Akari mAnasika paNa zikha na mAne keAI taNuM, je vyasanI thayAM naranAra; rasIlA tuM payapAnathI osare, zira lAge DaMDa prakAra: rasIlA ra0 8. devarase pati ghara Avi nAna bhajana bhakti vidhAya, rasIlA kaTi bALa nizi veLA calI, nAma piyara surAlaya jAya. rasIlA ra0 9.* pUrve satita jAra tihAM, maLiyA AvI ekAMta, rasIlA suta bhumi kavi temanI sAthe, raMgabhega vilAsa karata. rasIlA ramo10. sA kamAMDI pAchI vaLatA, rame bAlaka parimA sAtha, rasIlA tajI putrane paDimA kara grahI, ghara Avi jue nija hAtha. rasIlA ramo. 11. nava pUche pati pratimA kIrsi, sA belI vicArI ema; rasIlA tamo dezAvara jaba cAliyA, tava me kari mAnati prema rasIlA ramo12 suradeva yakSane ema kahyuM, Avaze jyAre prANanAtha; rasIlA surati meLo karaze jyAre, pUjA karazuM pati sAtha; rasIlA ra0 13. paNa asura thayuM tame zrama bharyA, tiNe meM jaIpUjA kIdha; rasIlA pujAre gharANe suna liyA, tuma pUjana paDimA dIdha. rasIlA ra0 14. tame paDimAnI pUjA kare, pache jaI suta lADu geha; rasIlA pAchI paDimAM tasa ApIe, karI viSe pUjA neha. rasIlA ra0 15. kavi paDimA putrane lAvatI, juo nArI caritra athAha; rasIlA dvija jANe rAgI mahAsati, muja upara zI che cAha rasIlA ra0 16. vaThelIzuM sukha mAnato, gayo eka dina vanaphaLa kAja; rasIlA tihAM thaMbha paDyo eka kASTana, dIThe lIdhA zira sAja. rasIlA ra0 17. vaLicua paLa leI ghara AviyA, rame gharamAM jArazu nAra; rasIlA bolAvI AvI tatakhaNa, ghara madhya chupADI jAra. rasIlA ra0 18. dija beThA gharane bAraNe, ciMtAtura gaI sakhI pAsa; rasIlA lAlInI zikSA cita dharI, thaI gehalI raciye pAsa. rasIlA ramo19. mastaka ughADe nAcatI, vaLI hasatI detI gALa; rasIlA jima tima mukhathI lavarI kare, phare gAthA kahe I tAla. rasIlA ra0 20. lAtI kahetI bApaDI, tuM avaLA khyAla ma khela; rasIlA alyA jyAMhAMthI lALe lAkaDuM, tilanuM tihAM jaI mela. rasIlA ramo21 nArI caritra ane rasIlA me vahelI sagI mahAsati
Page #697
--------------------------------------------------------------------------
________________ 737 zrImAna vIravijayajI- caMdrazekhara. dvija ciMtAtura vismaya thayo, lakkaDa bhUta vaLagya harAma; ramIlA loka vayaNe kASTa upADIne, gaye mukavA te vana ThAma. rasIlA ramo22. padamAe jAra nasADIo, TajI AvyA nija geha; rasIlA dina bIje cAmUDA caitya, sA pUcha kusume te rasIlA ra0 23. kara joDIne ema mAgatI, muja katane karajo aMdha, rasIlA nita nita pUje jaI ema kahe, dvija ciMte zyo pratibadha. rasIlA ra0 24. cAmuDA pUThe jaI rahyA, dija guptapaNe dekhata, rasIlA sA AvI kusuma pUjatI, tava svara, bhede sa vadaMta. rasIlA ra0 25. he padmA nitye muja bhakti kare, huM tuDI tuM vara mAga; rasIlA bhaNe sA muja pati adha karo, muja jArane phAve lAga rasIlA ramo26. kahe devI putrI sAMbhaLe, patine dejyo vRta zuddha rasIlA chama chama ghata khAve bahu bahu, tima tima thAze te adha. rasIlA ra0 27. suNi ghara jaI nita bahu vRta die bhajana mAMhI dharI prema, rasIlA tima dina prati dija kahe nArine, nayane navi sUje kema rasIlA ra0 28. dhari harSa cAmuMDA nita pUje,dvija paNa ghatathI baLa sAra; rasIlA eka dina kahe adha thayA ame, navi dekhAye gharabAra. rasIlA ra0 29. sA jArazuM rame nita ragaNyuM, nizi dina Ave ne jAya; rasIlA nidrAbhara nizi bahu ekadA ji DaDa leIne- dhAya. rasIlA ra0 30. DaDe DaDe karIne hA, zaba nAkhyuM gokhane heDa; rasIlA bhaNe nArine ema karo pharI, tumane paNa karazuM TheTha. rasIlA ra0 71. eka divase bhikSA kAraNe, A yogIsara eka; rasIlA sA bhikSA detAM mohi rahI, dekhI rUpe atireka. rasIlA ramo32. yogI jAvA sA sAtame, mALe caDhI jo tAsa rasIlA pUra bAhara TekarI upare, dIThe yogI rahevAsa. rasIlA ra0 33. nizi katane nidrAvaza karI, gaI rAtre sA ta pAsa; rasIlA prArthanA karatAM yogI bhaNe, AvI paNa jAo nirAza. rasIlA ramo0 34. sA kahe zAmATe ema vado, bhaNe. yogI tuM paramAra, rasIlA ame gharanArIthI vegaLA, vazi tapa karie saMsAra. rasIlA ramo. 35.
Page #698
--------------------------------------------------------------------------
________________ 738 nakAvyadehana. sA pAchI ghara AvI karI, taravAre kata haNuta; rasIlA yogI pAse jaI ema vade, huM para stri nahi tame kata. rasIlA ramata 36. bhaNe yogI kaNi rIte kahe, meM mAryo vade bharatA; rasIlA so bhaNe tuja mukha jevuM na ghaTe, jagamAM tuM pApaNi nAra. rasIlA 0 37. valakhI pachI ghare AvIne, kare retI zera bakAra. rasIlA bahu loka maLyA tava latI, pile mArI nAThe cora. rasIlA meda 38. parabhAte sati thaI nIkaLi, sutane ThavI piyaravAsa; rasIlA cehamAM pati zuM bhegI baLI, juo nArIcarita nara pAsa. rasIlA ra0 39. the khaMDa kahI AThamI, e DhALane lahi AsvAda, rasIlA zubhavIra vivekI prANIyA, dharo kulavaTa maryAda. rasIlA ra0 40. dAharA, mitra vacana hita zikhanAM, na rUo cita majA; draSTI rAga vaza prANIyA, mAne nahi saMsAra. vijApure rUpALIne, kahuM suNo adhikAra; vIrasena gayA pache, Ape thaI huMziAra. mAtapitA harakhita thayAM, paNa paDakhe badda kALa; jaba ja nirUjA thAya e, teDAvazuM tatakALa. eNe avasara eka gaNI, AvI bhIkSA heta; rUpALI ati bhaktizuM, sudara bhejana deta. ema nita nita ghara teDati, rIjavIne pUchata; mAya pasAya karI diye, jima hue duzamana aMta. suNI yogaNa rAge karI, lehanuM valayuM kIdha; araka maghA yoge ghaDI, maMtrine tasa dIdha. e valayuM naranArane, kaMTha dhare kapi hoya; rUpALI laI harakhazuM, guptapaNe have seya. dina kete jayamati have, teDAve jAmAta; AvyA Adara bahu die, sahune harakha na mAta.
Page #699
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI-caMdrazekhara, 739 DhALa 9 mI. . (karama na chUTe re prANIyA-e dezI.) rUpALIzuM re mahiye, vIrasena pradhAna; pItala sevana sama gaNI, kAca te hIrA samAna. dhigadhaga viSayI re jIvane, rAga ramADavo nAga, nArI nAgaNa je DasyA, gADi mAtra na lAga. biga 2. kAma krIDA same katane, rIjavatI bhaNe ema; vAhAlIne karI vegaLI, divasa gayA bahU kema. dhigai 3. svAmI viyoga agni baLI, aMtara dukha bharapUra, viraha vyathAe re dUbaLI, anna Udaka thayAM dUra. biga 4. tuma sarikha pati pAmIne, muja mana meda bharAya, loka bhaNe e ghehelI thaI, khiNa lAkhaNI A jAya. dhiga5. maMtrI sAcuM te sadahe, vazi vaza thaI tAsa; cAlo ghara kahe anyade, joI marata khAsa. dhiga. paNa prAMtama eka sAbhaLo, ama ghara dakSa gopAla; mAMgI le che kAmano, saMva kAme ujamALa dhiga. 7. pathe mAraga bhUmi, zIdhra pamADaze gAma; bhakatavata sAheba taNa, govi da enuM nAma. dhiga8 nIkaLatA muja tAtanI, pAse mAgajo eha; leI sAthe te cAlazu, mAnyu mitra e teha dhiga. 9 mArata zira sasarAdika, kIdho bahu satakAra, vastrAbhUSaNa haya gaje, dAzi dAsa parivAra biga 10. tiNi veLA kahematrijI, anucara ama dio eka; gAvida govALa che tumataNo, ama kAme zuM viveka. dhiga 11. sAMbhaLI teDine tasa kahe, jA re jamAInI sAtha; nizi dina sevA ma bhUlaje, AjathI e tuja nAtha dhiga12. nisuNI te paNa harakhiyo, kahe tuma vacana pramANa; vaide mana gamatuM kahyuM, karato sAthe prayANu dhiga13.
Page #700
--------------------------------------------------------------------------
________________ 740 jenakAvyadohana. 2 0, rUpALIne re cAlatAM, vastrAdika alaMkAra; ApI mAtA pitA die, heta zikhAmaNa sAra. dhiga14. pativratA vrata pALa, bhartA deva samAna, sasarA sAsunI sevanA, naNaMda diyara bahu mAna. biga 15. jamo jamADIne sarvane, zokaya sahodarI jANa; ema ema kuLa ajuALo , strine lajA maMDANa. dhiga16. putrI sariNI jANatAM, paNa zikSA hIta ANa. vacce ghana atijaLa bharyo, na jue ThANa kuThANa dhigava 17. joDI hAtha rUpALIkA, sIkha dhare namI mAta; vacce jagatane je vazA, tehane kuNa mAta tAta. dhiga0 18. malaNa letAM te cAlatAM, patha zire hu zIAra; vilAvIne pAchA vaLyA, sasarAdika parIvAra. dhiga. 18. bahu asavAre re parivaryo, matrI sAthe sAmaMta; rUpALI ratha besatI, vege gepa hAMkata. trIje dina nizi utaryA, zu khalapUraNaka gAma; vana tara sudara joIne, sense kIyo virAma dhiga. 21. cadra kiraNa rajanI jage, karatAM ja patI jAma; tarUtala jAtAM pannaga DA, nArI paDI te ThAma. dhiga 22. hAhAkAra maMtrI taNe, subhaTa save nihAM Aya; rAge matrI mucha lahe, zItaLa jaLe saja thAya. biga 23. bale matro rehA priye, mahelI muja raNa mAhi; prANa AdhArI tu kihAM gaI, maravuM nizcaya Ahi. biga 24. rAtA subhaTa sakaLa tihAM, kaI karatA upacAra; maMtra maNa jaDI Ave, na pa phera lagAra. dhiga 25. ceta khaDakI leI nArine, maMtrI baLavAne dhAya; eNe same vanamAM sAdhu rahyA, karatA sUtra sajAya. dhiga. 26. sAra su| muni AviyA, bole ma ka re dA; ga2 lAvavAI sUtra ja gaNe, Aviyo garUDa uchAMya. dhigara7.
Page #701
--------------------------------------------------------------------------
________________ 741. 30. zrImAna vIravijayajI.-caMdrazekhara. deve nAM bolAvi, cuzI liyuM, vikha tAsI saja thaI sahu citazuM, atri pAmyo ullAsa dhiga- 28. muni caraNe namI patI, rAti vasyA vana mAMhi; ravi udaye saddha cAliyA, nArI gaLe dhari bAMhi, dhiga0 24. aradhe mAraga AviyAM, dITha niramaLa nIra, naI jaLa vahetA pravAhathI, tarU gaddara susamIra bhejana velA re dekhine, sainya derA te dIdha; bhajana sAmagrI sad kare, da pati bhajana kIdha. dhiga0 31. rUpAlI kahe ke tane, cAlo naI tarU vRda krIDA kAraNa ekalA, karazu meLA Anada. dhiga. 32. sUNu matrI ratha joDIne, sArathI sAthe govALa; bIjA bhaTa naItaTa rahyA, lajajA bhaya lahI tAla dhiga. 33. daMpati najaLa khelatAM, ratha govidane hAtha, jaLa khelI vana kare, peThA kAI na sAtha. dhiga34. ratha caudazi gopa pherave, patI khele ekAMta; eka pahora jaba vahi gayo, citA subhaTa kara ta dhiga. 35 hajiya lage nava nIkaLyA, A aTavi bhayakAra; ramatA muzvarase bharyA, khamie katI te vAra dhiga0 36. zakita cita subhaTa thaI, gopane karata pokAra, tiha jaNa mATe eka jaNe, Uttara nA lagAra dhiga37 subhaTa seve vana pasIne, pAdapa naI jaLa joya, da pati haya ratha sArathI, dIThA, subhaTe keya hiMga matri khaDaga paDI bhUtaLa, lIdhI zakita cIta; geya gave na dekhiye, jANyuM nabaLu carita. biga 39. karata vikalpa sUTa maLI, jetA pagalA te mAMhi; paMkhi pagapu na pekhiyA, saicata nizihyA tAMhi. biga 40 trIyAmA zata yAma, vIti pragaTa vibhAta; sainya zokAtura cAlatAM, rAjapure saddha jAta. dhigaH 41 . 38.
Page #702
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 jainakAvyadohana. vAta bani kahI bhUpata, karatA nRpa bahU kheda; gAma ThAma bhaTa mokaLa, 5Na na jaDyo kAMI bheda, dhiga42. bALa snehI vigathI, karato rAya vilApa; maMtrI kuTuMba rUdana kare, pragaTyA pUrava pApa. dhiga0 43. dina te have bhUpati, thApi avara pradhAna; rAjya kAja sahu cAlave, gAve magaLa gAna. dhiga44. cothe khaDe dekhADa, navamI DhALe anaMga; zrI zubhavIra vacana suNI, chaDe kulaTAno saga. dhiga 45. dAharA, vIrasenane bhUpati, saMbhAre dina rAta; samaratAM upagAra tasa, vItyAM varasa te sAta bAjIgara eka anyadA, gIta kaLA nRtyakAra, vAnara ToLuM laIne Avyo nara majAra. rAja kacerIe mADilA, nATaka kapinuM sAra, vAnara vAnarI nAcatA, aMtare hu huMkAra. vAjA vajAve kapi maLi, milaNa yuddha karata; cubana Aligana kare, nava nava veza dharaMta, rAjasabhA raMjita thaI, die tRpa viMchita dAna; mukhya kapi vikasita nayana, rAyane karatA sAna AMsu dhArA varasate, bhUpane caraNa namaMta; vAra vAra paya vaLagata, vismaya rAya lahaMta nara vAcA nava disaMke, dhika pazune avatAra; dayA tika vikraya liyuM, ToLuM nija darabAra. zikSA rakSA kAraNe, adhikArI ghara dIdha; avasare nAca nacAvine, prAsa adhika tasa dIdha. nava nava bhUSaNa kapi taNA, nija ghara kari senAra; bheTa karI jaI rAyane, nRpa kare tasa satakAra. nija haste kapi mukhyane, aMga dhare alaMkAra;
Page #703
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-caMdrazekhara. 743 karka rAyane rAjakIya rIte mA, loha valaya tava dekhiyuM, kaTha dharaMta jaba hAra. nRpa vacane te senie, bhAgI kADhayuM jAma; - virasena pragaTayA tadA, kare nRpane paraNAma. vismaya sarva sabhA thaI, tAsa kuTaba malata; matri roto nahi rahe, nRpa tasa kaTha lagata. thira kari Asana thApi, vAje magaLa tUra, nRpa kahe A acaraja kisyo, te bhaNe rAya hajUra. DhALI 10 mI, (taraNathI ratha pheravI ho lAla-e dezI ). vIrasena kahe rAyane huM rAja, karama gati asarALa mere sAhibA, tiriyapaNu karame lahyuM he rAja, kIdho tame uddhAra. mere tiriya. 1. dAtA kRpaNane dhanapati he rAja, nIca Uca naranAra; mere. kSatri vaNika dvija pa pure ho rAja, hu karame nRtyahAra. mere. tiriya0 2 agocara sata manoratha ho, kavi vayaNe nAvata, mere. Ave svapanamAM kaI dine ho, khiNamAM devI karata. mere tiriya0 3. saha saMga vi ToLA vacce ho, vaLage jima vacha mAya, mere tima pUravakRta karmaje che, karatAne valagAya. mere tiriya karama gati muja sAMbhaLe che, subhaTa mukhe suNa vAta, mere naI atara vagata lage ho, kahu Agala je thAta mere tiriya0 5. gahana vane netana priyA he, jANa sati snehALa, mere mIThe vayaNe mahiyo che, malayAnIla sukhakAra. mere tiriya0 6 tarU pallava vara velaDI he, surabhi sumana navaraga, mere kokilA TahukA kare ho, muja mana vyA ane ga. meretiriya. 7 mIThe vayaNe tava sA kahe che, khiNabhara ramiye svAma, mere ! A kAkhane maMDape ho, tuma ama mana visarAma. meretiriyao : tasa vayaNe bihu tihAM gayAM che, pallava kariya pathAra, mere surata kriDA sukha bhajI hai, beThi citA suvicAra. mere tiriya0 - te have tihAM kapa dekhine he, bhAkhe mujane ema; mere...
Page #704
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainakAvyadohana. 744 mAMdI tajI tame jakha gayA hai!, bIjI vAra dhari prema. mere.tiriya. 10. kheda bhare rahe. jAma; mere.. AvI yAgaNi tAma. mere tiriya 11. dIThI tehunI pAsa; mere saja thai tuma virahathI hA, muja ghara bhikSA kAraNe hA, gADaeN aiSadhI bahuvidhA haiA, O mere tiriya0 16. vidyA vidhi lahi me diyA hA,.bhAjana bhakti vilAsa. mere tiriya. 12. AdarathI nitya AvatI hA, proti banI te sAtha; mere pUchatA meM bhAkhiyuM hA, che muja nehI nAtha mere tiriya0 meLe kima hina sapaje hA, 2Aga kare aMtarAya; mere ehuvuM kAMi dila dharI|, 6 patI sukhabhara DAya. mere tiriya0 vaLi muja pine kAinA haiA, upadrava navi thAya; mere tava sA pUraNa prItiye hA, vaNe ema uMcarAya mere. tiriya0 sarava kAma huM kara zaku hA, muja zira hAtha dharata; mere kahe tuja rega na kadi have hA, vaLI tuja sukhiyA kata. paNa vana raNu ari sakarTa hA, vAdha ahi bhayanAza; mere0 hete valaya deI ema kahe hA, tuja pati ka vinAza mere maMtrazu. garbhita auSadhi hA, che avayava laghu khAsa, mere ziva chuM tumane sadA hA, khIjha zItaLa vana nidrA kare! hA, huM vidhana haraNu valayu haveA hA, prema vacana rAge jaDyA hai|, sUrata zrama sute| vatI sA muja kaThame hA, saghAtI payaDI kahI hA, varaNI nidrA aihu. mere tiriya0 21. jAgyA kapi rUpe thayeA hA, dIThI kapinI deha; mere tiriya. nahi muja Aza. mere tiriya0 beDI tuma pAsa; mere esIse sukhavAsa, mere tiriya0 sAcuM mAnI tAma; mere tadA haiA, pAmyA nidrA jAma, mere. tiriya0 lAhanuM valayuM te; mere. khe dava lakhyA cihuM diMge hai, jotAM na. diThI teha. mere tiriya0 22. meM jANyuM gai chetarI heA, kIdhA kapi tiri pakSa; mere mitranI zikha na zira dharI. heA, phUla pAmyA paratakSa. mere tiriya 23. tama pagale vA maLyA haiM, kheDI 5 sahagApa; mere . 16. 14. 15. 17. 18. 19. 20.
Page #705
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI--caMdrazekhara. 745. dekhI dIna jyu joI rahyA che, tava sA bhaNe dhari kepa mere. tiriya0 24 muDha kapi thaI zuM jue che, eka pakho ze neha; mere pizAca thaI keDe paDe che, pAme tasa phaLa eha. mere tiriya0 25. janamathI e muja sAhiba he, tanamana suyA sanAtha, mere cArapare caherI vice che, te eka jhA hAtha. mere niriya. 26. svachAcAraNa hu sadA he, nahi tuja vaza rahenAra, mere vizvAsa devA kuTuMbane hai, tujazuM neha upacAra. mere tiriya. ra7. phegaTa mada grathIla thaI che, kADho tane deya vAra; mere. gaNi data mA 2 kari hai, kIdho niri avatAra. mereTa tiriya. 28 zIkhAmaNa lAgI have he, bhaTake vAnara mAhi, mere ame dhana laI tAtanuM he, bhegavazu sukha chAhi mere tiriya0 ra9. jare kapa zu joI rahyA che, rAya nevIda tu rAka, mere. trijI vAra zikSA jaDI che, nathI amAro vA. mere tiriya0 30. ema kahI ratha beDiyo che, koika dizi udeza, mere rIse zAla bhari deyane hA, nakhe vidAryA vizeSamereTa niriya. 31. gope zira asi ghA Lei che, huM muchita bhUpAta, mere zita pavana nizi uThayo ho, jANa na pathanI vAta mere tiriya0 32. yuthapati haNa huM thaye he, vAnarane ziradAra, mere bAjIgare eka dina grahyo che, kuTapAsa racanAra. mere tiriyA 33. nitya zikhAvI bahu kaLA che, navI gAmegAma, mere tuma pAse AvyuM ke he, pAmyo nara bhava ThAma. mere tiriya. 34. dasamI viSamI e kahI che, ethe khaDe DhALa, mere. zrI zubhavIra sukhI sadA ho, na paDe je moha jAla. meretiriya0 35. deharA, sacIva vyathA suNI nRpa bhaNe, kheda na kare keya; bhAvi padAratha AgaLa, udyama niSphaLa hoya. paNa tuM pUraNe Aukhe, Avyo nija gharavAsa; rUThI nArI rAkSasI, ' jIvitanI zI Aza.
Page #706
--------------------------------------------------------------------------
________________ 746 jainakAvyadehana. " jeha ramADe nAgane, te atithI na DaraMta; je vachanAgane nita bhakhe, dhatura kAMe karaMta. prIta banI jasa jeharyuM, te viNa te na rahaMta; rAga dhare tihAM ekapaNe, te nara dUkha laha ta. hana maLe jihAM lakhe, tihAM maLavuM tasa joya, kuvara suzenanI kathA, suNatAM acaraja heya. DhALa 11 mI, ( jhumakhaDAnI dezI ) dhanapura nagare narasiMha rAjA, putra sudarzana tAsa; - manahara mitra suzo, nazALe e dAna dIe nita, tiNe thayo jagata prakAza. manohara0 1. nadi zeThanI naMdanI padmA, nAme rUpanI rekha; manahara zAstrakaLA bhaNavA nita jAve, udyama jAsa vizekha manahara0 2 dAnazALAe nRpa suta beThA, jAtAM dIThI teha; manohara dila ulamyuM eka ekane dekhI, nayaNe lAge neha. manohara0 3 karapalavi karine samajAvI, kuvara tela kuvArI; manohara daravAjA bAhira vaDa heThe saMyA veLA dhArI manahara0 4. meLA kheLA bahu jaNa ApaNa, karazuM maLa tyAMhi; manohara caturane caturaryuM vAta karatAM, samaje bihuM sAna mAhi. manahara0 5 ema saketa karIne paraspara, bihu jaNa nija ghara paThA; manohara kAmanAM bANa paraspara lAgata, ghAyala thaIne beThAM. manohara0 6. zaNagAra saLa dharI padmAvati, leI_jalATa vaTa jAve; manahara nRpasuta paNa tALa pramukha le, sa ta thAnake Ave. manohara0 7. premarase rasa vAta vide, sutA vaDatala jAma; manohara vaDa tarU keTara pannaga pharate, padmAne Daziyo tAma manohara0 8. vikha vege mUrzita thaI paDyA, aga sakaLa thayuM zAma; manohara mRtaka samI dekhIne sudarzana, rotA kheda bhara tAma. manohara0 9. madhya nizA dArUka kari bheLAM, caya kari mAMhi suArI; manohara
Page #707
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI.-caMdrazekhara. 747* dara vilokI aganI levA, tIhA gayo dukha bhArI. manahara0 10. vanDa prajAlita yogI dekhI, pAvaka mAgo jAma, manohara batrisa lakSaNavata kaMvarane, dIThe yogIe tAma manohara0 11 senAne pharo karU e, ema ciMtI kahe yogI; manohara e apavitra che samazana agni, navi levI suNa bhegI manohara 12 beso IhA bIjI de ANI, agni paNa suNa vIra, manohara rAtre bhUtAdika upasarga, rakSA karUM te zarIra. manahara0 13. ema kahi davaraka kALe matrI, tasa gaLe bAdhI nihALe; manohara nRpa suta sarSa thaye tiNi veLA, yogI ghaTamAM ghAle. manohara0 14. bhUtala khADa kari ghaTa mehelI, upara paththara ThAve; manahara pharo karavA temane kAraNa, auSavI levA jAve; manahara0 15. maThamAM auSadhI jotA pannaga, DuM maraNa lahe yogI; manahara te have nagare upadrava cAle, marakI bALaka bhegI manahara0 16 sAkiNa nigraha karavA kAraNa, cihu dila subhaTa pharatA, manahara0 vaLi rAjakuvara gayo tasa zodhana, rAyanA subhaTa bhamatA. manohara0 17. eNe avasara padmAvati cayamA, kASTa ghaNuM nizi khaDakayAM; manahara nagadamanI jaDI velaDI palava, sUtAM tasa tanu aDakaNAM manohara. 18. vikhano vega gayo tasa dUra, Anada pUre uThI, manohara kuvarane je paNa navi dIThe, tava jaLa bharavA paIDI. manohara0 19. jaLa ghaTa zira dhari puramAM pesatA, pratyuSa veLA kALI; manohara sAkiNI jANI subhaTe bAMdhI, badhI khAne ghAlI. manohara0 20. nayana paTe kara bAdhI prabhAte, rAya hajUre ANuM; manohara laTa kahe svAmI marakI jhAlI, pesati puramAM jANI manohara0 21. AkRti suMdara veza laho nRpa, ciMte na marakI duSTA, manohara nayana paTAdika baMdhana choDI, vacana madhura prA. manohara0 22. sA bhaNe tAtajI huM nahi marakI, nadi zeThanI beTI, manohara kAma vizeSe jaLa bharavA gaI, kAra jayAM thaI cheTI. manohara0 23. zeSa nizAe jaLa bharI Avati, tuma bhaTe jhAlI ANI, manohara
Page #708
--------------------------------------------------------------------------
________________ 748 jainakAvyadehana. Iha lage Avata huI kalaMkI, loka sAkiNi jANuM. manahara0 24. vaLI tuma sazaya bheLe TaLaze, tiNe muja dhIraja karAve, manahara dukkara dhIja karUM ravi sAkhe, agni bhujaga milA manahara0 25. rAya hukama bhaTa pannaga levA, pharatA pura vana jAve, manohara kAkAhAlI nyAye maTha jotAM, teha ja pannaga lAve. manohara0 26. iSTadeva samarI sA ghaTamAM, kara dhari nAga nikALe; mane hira0 phula mALA para kaMTha dharatAM, do zAma nihALe manahara0 27. cita cakitA sA za kA bharANI, dere dUra kara tI; manahara nRpasuta pragaTa sahu jana dekhe, abhra paDala ravi kAMti. manohara 28. visamaya pAmI bhUpati pUche, ekAMte ya lAvI, manahara pAya chabAvyA tava te bihue, sAcI vAta suNAvI. manahara0 29. rAya vicArI zeTha teDAvI, mokala tilaka vadhAvI; manahara padmAvati karI chava nija ghara, lAvyA che paraNAvI manohara0 30. caMdrazekharane rAsa rasALe, ethe khaMDa vilAsI, manohara agIAramI DhALe zubhavIra, daivagati parakAzI. manohara0 31. yata sugaja jaga vihagama baMdhanaM // zAzadivAkarayoH prahapIDana / matimatAM ca nirIkSa daridratAM // vidhiraho balavAnatume mAta // 1 // deharA, virasenane tRpa kahe, niNi sudarzana vAta; citathI ciMtA parihare, je vache sukha sAta. nArI suzIlA lAvazuM, joI jAta buniyAta; sukha vilAse gharamAM rahI, na kadA hue utapAta eNe avasara eka Aviya naimittika ziradAra; loka deva abhidhAna tasa, jJAna ratana bhaMDAra. pUravadhara paramAdathI, paDi guhIM veza dharata; vRtti nimitta baLe karI, nahi zrata dhana viNasaMta.
Page #709
--------------------------------------------------------------------------
________________ 749 zrImAna vIravijayajI.-caMdrazekhara. rAjasabhAmAM Avi, nRpa die AdaramAna; nAnI rAjAthI vaDe, pAme jaga bahu mAna. bhUpati pUche tehane, ama maMtrInI nAra; gopanI sAthe ratha caDI, gaI kapi karI bharatAra. kiNe deze jaI te rahI, sakaLa kahe te vAta; jo tuma vidyA che kharI, TAlo saMzaya vAta DhALa 12 mI. (gajarAmAjI cAlyA cAkarI re--e dezI.) jJAnI jJAna upayogathI re, suta najara karI niradhAra; nimItIyo bhaNe sAMbhaLe re, kulaTA rUpALI nAra re kulaTA 1... naI taTa jaLa ubhI rahI re, vana tarUthI laI phula; naI jaLa devI vadhAvIne re, bhaNe mAta ho anukULa re. bhaNe. 2. valagaNu muja pIzAcanu re, meM tuma sAkhe karyuM dara; goviMdajI tuma sAnidhe re, sukha vilasIzuM bharapUra che. sukha0 3. ema kahI vAMdarane tajI re, ratha beThI DAbhaDe leI; dhanuSa tIra tarakasa grahi re, govida turaMga calei re goviMda. 4. dakSaNa dizi bhaNe cAlaMtA che, paNa te ja aTavI majAra; vaDa tarU heThe UtarI re, tarU phaLa karata AhAra re. vana pa. sayA paDI rayaNa rahyA re, ratha sUtI rUpALI nAra; tasa cihuM diza ekI bhare re, govida leI taravAra re. goviMda. 6. madhya nizi tihAM bhillanI re, paDI dhADa karI kikiyATa; ratha cihuM diza vITI vaLyA re, nAsavAno nahi kAMI ghATa che. nAsavAno. 7. goviMda nAThe ekalo re, ratha vALI gayA bhIla neTa; rUpavatI sA dekhIne re, karI palli patine bheTa re. karI. 8. bhUSaNa DAbhaDe sahu gayo re, rahi rAtI ekalI teha; palipati kahe che rUo re, tame rAjadhaNI dhare teha re. tumerA 9. palipati ghara sA rahi re, dina ketA dharI AnaMda eka dina tasa ghara Avi re, bhikSAvate govida re. bhikSA10.
Page #710
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7pa0 jenakAvyadehana.. , bhIkha deI samajAviye re, rahe caMDisuri ghara nAtha; rayaNI same ame AvasyuM re, leI palipatine sAtha re. I. 11. gopa suNI surI dehare re, jaI rAtri rahyo ekAMta; rUpALI udare vyathA re, zaLa cUMkano roga varata re. zaLa0 12. pikAra karatI bahu pare re, na zame kiyA baddata UpAya; palipati ati rAgazuM re, dukha dharatA ghaNuM vilapAthare. duHkha0 13. tava sA sahasA bolati re, suNe caMDi devI eka vAta; dukha maTaze, te daMpati re, karazuM pUjA Aja rAta re. karazuM. 14. ema kehatAM pIDA TaLI re, lahe palipati vizvAsa; teha ja rAtre bahu jANuM re, gayA caMDikA AvAsa re. gayA15. pUjA kari namI sA kahe re, lAvo khagna dIye muja hAtha; aSTAMganati nIrbhaya kare re,karUM ratana jatana tume nAtha re. karUM16. khajJa deI zira nAma re, mA paliza deha asi ghAta; goviMdazuM maLI cAlatI re, harakhe raNamAM leI rAta re. harakheva 17. khAvA pIvA nA maLe che, ane dhiMgANuM baddatera; nArI nadi nica gAmanI re, tacha bhUpa samA samazera. tacha 18. mAtA pitAne vaMcine re, je lAvI hatI dhana kADa; vyasanIthI dhana vegaLuM re, rahyAM raNamAM rAMkanI joDa rerahyAM19. toye phUlakSaNa nA gayuM re, karmahINane avaLI re buddhi; nIcamati nica saMgate re, kaI kAle na pAme zuddhi re. koI0 20. cothe dina cikUrA nadI re, jaLa vehetAM jihAM bharapUra nadI tarUtala heThaLe re, doya vazimAM AnaMda pUra re. deya. 21. nidrA viraNa vaza thayAM re, jaba raNI gaI eka yAma; naI taTa zArdula Aviyo re, goviMdane laI tAmare. gaDha 22. tharathara dhrUjatI sA caDhI re, pAdapa zira zAkhA dhIra; rotI pazu rAvarAvatI re, vaLI rAtri ghora aMdhAra che. vaLI, 23. tiNe same bIje naI taTe re, sanamukha eka gI vasaMta; mukha suMdara page pAMgaLo re, leI taMbUra gIta gAvaMta re. leI 24.
Page #711
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-caMdrazekhara, . . . ya: sukhini sukhanidAna, dukhitAnAM vinAde zravaNahahayahArI, manmatha. sAgraMdUta; raNaraNakavi dhattaH, vallabha. kAminInAM; kathAta nA parvamaththApazeH '' ? w pUrva cAla, kaMTha madhura gIta sAMbhaLI re, rotAM cita ve yu re tAsa; UtarI naI tarI sA gaI re; dhuNI jaLakatayogI pAsa re. dhuNI 25. dekhI yogIne mohI gaI re, kahe maraNa gayAM bharatAra; cita zAkhe tamane varI re, have A bhava tuM AdhAra che. have 26. yogI bhaNe satya te kahyuM che, paNa huM chuM paMguLa deha; kaMta avara kare kAminI re, pAMguLa narazuM zo neha re. pAMguLa0 ra7. loka azana ANi die re, pache tuja dekhI ubhagaMta; sA bhaNe bhUSaNa vecIne re, khAIzu na kara mana ciMta re. khAIzuM28. te pache tamane zira dharI re, gAma nagara jaIzuM mahArAja; madhura gIte loka rIjaze re, tajI lAja tyAM moTuM rAja re. tajI) 29. nayana vacana rU5 dekhIne re, yogIe jA re hAtha; sA kahe muja bhAgye karIre, muja maLiyA maheTA nAtha re, muja. 30, jaLa lAvo tUbI grahI re, amalAMgI bahuta pipAsa, tuMbaDuM jaLa bharI lAvine re, die harakhe rUpALI tAsare. diye 31. tava yegI TukaDA die re, dina dayanA ThIkara mahi; cAra nayana bhegAM karI re, deya khAya pie uhi re. daya0 32. pAMca varasa kharacI calI re, pache bharaNe lAvata eka; mAMhe besADI yogIne re, zira dhari cAle ba Tekare. zira0 33. gAma nagara cahuTe dhari re, naramAdA gAve re gIta; loka suNI tehane die re, anAdika vara karI prIta re. azanA 34. yogI julamapUrI taNuM re, thaI gaNuM icchA nAma; bhAga pie hakA bhare re, phare vana rahe gAmogAma re. phare35. viSayIne sukha nahi kadA re, kAmI nara jagatano dAsa,
Page #712
--------------------------------------------------------------------------
________________ chapara jainakAvyadohana. kAmI sago nahI keAIne re, kare vizvAsIne nAza 2. kare 6. nimItIyAnA mukha thakI re, suNa kulaTA kerI vAta; nRpa satkAra karI ghaNo re, visara nimItIya jAta re. visara 3. the khaDe bAramI re, DhALa bhAkhe zrI zubhavIra; viSayathI vasiyA vegaLA re, te pAmyA bhavajaLa tIra che. te 38. dAharA, maMtrI-nRpa ema sAMbhaLI, vismaya pAmyA citta; A bhava kAmI dukha lahe, parabhava narakanI bhIta. maMtrI bhaNe suNa sAhIbA, purave tame kahi vAta; nahi paraNI sukha bhego, lAvIzuM buniyAta. tuma beThA dujhara nahIM, je karavuM muja kAma. paNa huM bhaya pAmuM ghaNe, nArinuM detA nAma. sarva ramaNI dUre tajI, tapa karazuM vana mahi; Iha parabhava sukha pAmasyuM jJAna AnaMda UchAMhi. DhALa 13 mI. ( nadi yamunAne tIra uDe de paMkhIyA-e dezI. ) maMtrI vayaNa suNuM rAya tihAM mana ciMtave, rAjya tajI vanavAsa lie sukha saMbhave; sainya sabaLa muja geha sanehi e sahI, abaLA kRta duHkha UddharavA zakti nahi. A saMsAre zaraNu rahita savI jIvaDA, vividha karama saMtApe pIthA bApaDA; deva tiri avatArane cakri naraka bhave, ThAkara cAkara dhanavaMte nidhana have. subhaga debhAgI nirogI sagIpaNuM vare, rUpavaMta kadarUpa sukhI dukhiye kare; bhava bhava karma nacAve tiNi pere nAcavuM, rahie sadA sukhamAM jaga ThAma ne ehavuM.
Page #713
--------------------------------------------------------------------------
________________ 753 zrImAna vIravijayajI-caMdrazekhara. mAtapitAdika sarvathI strIne adhika gaNe, nArI AheDI nara haraNuM pAse haNe; ramaNine rAge kASTa bhakSaNa kIdho chaNe, te patine kapi kIdha khage vahyA tiNe. eka ramaNIthI matrI duHkha pAme ghaNuM, mAhare bahu nArI nahi UgaravApaNuM; eNi pare vairAga raMge rAjA vAziye, tiNe same bhUpane AvI bele dAsI. zira dhari bharaNe yogI yogaNI AviyAM, gAtA dekhI tAsa ame Iha lAviya; ema kehatAM sA AvI Tapale bhU dhare, naramAdA gIta gAna madhura kaThe kare. maMtrI kahe nRpane nimitiye je kahI, dekhe najare vAta e A sanamukha rahI; aMgita AkAre kari meM oLakhI sahI, kapi rUpa kari gaI muja tiNe e oLakhe nahIM. rAya kahe tuM paMgune zira dharI kima phare, pazu tacha bharatAra avara kima nA kare; sA vade paMcanI sAme je pItare diye, huM re satI teNe deva karIne mAnI pativratA vrata dharma na lopuM kadA, cAcanA vRttie kaMta jamADI .jamuM sadA; ziyala vibhUSaNa zobhA che muja jehavI, surapati narapatine ghara nArI na hatI. ehane chaDI avarazuM najara na huM dharU, - alakanuM ghara ujajavala kima meluM karuM, azana vasana bharapUra deI bhaNe bhUpatI, sakala sabhAjana dekhe gaNI mahAsatI.
Page #714
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 754 jainakAvyadohana, haNyA, te pura suNyA. 1; paraNyo prItama peDhalA vAMdarA tasa karyAM, kari asiSThA thai nirdaya raNavagaDha l; gAvALazuM gaI paddhipati caitye gApa NyA raNuM vAdhe to pAMgaLA ceAgI kriyA pati nizi nai jaLa tarI, cyAra kiyA bharatAra avara manamAM dharI; pativratA vrata dharma bhalA tu pALatI, nija kula alaka ghara anuAlaNu tuM satI. mukhapara vajra dharI pura mAhira nIkaLA, bhaguvA veza dharyAM tiSNe daMDa na AkarA; suNI calI gai gAmAtara lajjA vANI, tiNe same dIe vana pAlaka nrupane vadhAmaNI. svAmI gAviMda jaTI tApasa TALe varyAM, tuma pUra bAhira Uttara vaname samAsa; tApasa bhakti bhUSa suNI harakhita thayA, paTarANI vIrasenazuM tihAM vaMdana gayA. namAM AziSa pAmI suThAme mesatAM, A saMsAra asAra gurU upadezatAM; pUrve virakta suNui thai adhika dAsIe, rAjye vI suta maMtrI nRpa dikSA lie. paTarANI pratimASa lahI vidhana bhaye nija garbha vAta na sAvana jaTI gurU nAma die nrupane muddA, mithyAta dharame tapa karie tihu jaSNu sadA. pAMcase tApasa bheLA gurU A vana vase, rANI dinadina garbha vadhyuM tana pUchata suNi sAcuM tapasvI tapasvI harakhiyA, samaye sulagna saci saMma pUtrI janama thayA. '' . thai tApasI, kahi kI; UkSase r ' 11.. 12 13.. 14. 15. 16 17.-
Page #715
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI caMdrazekhara. tApasI lAlatI pavitI' vara lakSaNa bharI, kanakavatI TharayuM nAma aMli rUpe kari; ATha varasanI thaI matie jina sAradA, tAte sanehe zikhAvI kaLA esaTha mudA patyeka vidyA sadhovI sevana jaTI thApiyA, nija pATe gurU govida saraga sadhIviyA kulapati vaNe jaTI puche tapasIne pALatA, pauke besI aDasaTha tiratha vaMdatAM. vana vaya pAmI nije putrI dekhatAM, samavara jovA pathaMka besI gakhatA, eka dina keIka rAjakumArane joIne, AvyA palpaka besI sUara rUpa laIne dekhI bhaya laMhi tApasa nAsai daza dize, datIe bhumI lakhIne saravene vizvase; deI sarApa kI muja sukare nirajare, dharma tatvane jANa Ave to saja kare. vAMcI vicAre dharmejANuM ke nahi ama samA, matra jatra ame kidhA paNa vilayaMgamAM; saMgata sAMkhya UpAya save niSphaLa thayA, brahma vane vRdha tApasa pAse save gayA teha vibhAge nihALi kahe dina AThame, Avaze tAtvika te e rUpane apagame; jANie tApasa lokane bhAgye bhAviyA, aSTama vAsara Aja tame paNa AviyA kulapati rU5 karaNa je zakti tuma phare, to kare e upagara kadApi ma visare; cothe khaDe DhALa rasALa e teramI, * zrI zubhavIra vivekI sabhAne cita gamI. ra1, PS,
Page #716
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1956 - jainakAvyadohana, ' - dAharA, vIrasena mukha ema sUNa, kuMvara kahe karuM kAma; * paNa savi tApasa jaina mata, dhara kahe dhari hAma. suNi saghaLA tApasa bhaNe tume gurU tumahi ja vAca; kulapati sAthe jana mata, AdarazuM e sAca. vastu milAve kuMvara tava, ADaMbara bahu kIdha; ke homa agni maMtrAdike, khetrapALa baLi dIdha. tasa data jaDI sughAvatAM, kulapatI rU5 karaMta; tApasa dekhI harakhatAM, nija gurU pAya namaMta. kuLapati kuvarane praNamIne, kahe kIdho upagAra; citAmaNuM sama muja dio, mANasano avatAra. nRpa surata tApasa pUchatAM, kahe kuLapati nija vAta; giripara calata gagana thakI, pathaMka saha bhUpata. jana muni tihAM dhyAnasara, giri sara kara seva; muja gurU mAthe tu cale, phaLa pAme kahe deva. sUara rUpa tArU ho, 5bhUMkameM bakhasAya; deva sarape suara banyo, Avyo hu eNe ThAya. paNa te deve ema kahyuM, je karacce muLa rUpa; kanyA dejo tehane, te che mATe bhUpa. tiNe paraNo muja kanyakA, diyo jinamata upadeza; tava kuMvare oLakhAviye, duvidha dharama suvazeSa. suNI pratibujyA tApasa, aNuvrata sarava dharaMta; pache savi tApasaNI maLI, gIta dhavaLa gAyaMta. khetrapALa' tihAM AviyA, sarava sAmagrI milAya; kanyA saNagArI karI, echavazuM paraNaya.. pathaMka die karamocane, sUra kare AvAsa; kuMvara priyAzuM tihAM rahe, sukhabhara mane ullAsa. khetrapAla adraza thayA, eka dina saptama mALa; . . nizi aMbarathI UtarI, kanyA rUpa rasALa. 14.
Page #717
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI--caMdrazekhara 57 pUche kuMvara tehane, AvyAM tame kiNa heta; nAma ThAma tame kuNa che, suNI sA ema vadata , 14. DhALa 14 mI. (chela chabIlA naMdanA kuMvara chela je-e dezI. ) raga rasIlA rasiyA suNa eka vAta che, . deza videza juo pharatA dina rAta je; paNa himavata guphAe jAvuM kima paDyuM je. kuMvara kahe suNa chela chabIlI nAra che, kAraNa viNa paraghara navi jAe gamAra je; kAma vize himAcala ama jAvuM thayuM che. jAvuM thayuM te paravata naI vana bhALyA je, caturapaNe kari suravara citya nihALyAM ; manuga vidyAdhara sAdhaka kima mAri je. mAryo te meM jANuM kheTane cAra che, nAri hari tasa suNiye sera bakera je; mukAvatAM thayo sAmo na tajI nArine je ema nArIye ke vidyAdhara lAve che, kSatri ghaNuM jaga che paNa navi choDAve che, sagapaNa viNa nararatna haNi pApa ja liye je. pApa na hove haNatAne je haNie je, muja paraNI te nArinuM sagapaNu gaNie je; pazu paMkhI paNa nArI parAbhava navI khame je. navI khame te jehane eka ja nArI je, tame bahu paraNI gAmogAma visArI jo; tehamAM gaI eka te saMbhAravI navI ghaTe che. navI ghaTe te iMdrane ghara nahi khoDa je, satI jhAjhI bAvisa koDAkoDa je; eka rIsAI manAve tasa zuM kAraNe je
Page #718
--------------------------------------------------------------------------
________________ 758 jainakAvyadohana, kAraNa vazi yamunA naMdiI kanAre je, tame gayA'tAM tihAM vana khaMDa majora je vaMza jALamAM vidyA sAdhake kima ha je. kIma haNe pUche bajI vaoNra je; pArakI vAte rasiyo sehu saMsAra je; paranaranI vAtare saMti naivi kare che. navi kare saMti parvanarane saMga je, najara milave vratane thoe bhAga ; lIMbanI vAta kare mukha kahuo navi have je. have tuma aNagamato ame upadeze je, jANuM kAMIka sagapaNa lAge vizeSa jo; paga taLa baLatA viNake navi pUche ghaNuM je. ghaNuM pikAre nija ghara baLatu dekhI , paraghara baLate pathe jaya uvekhI che; sagapaNa aMtara dAha tumane pUchie je. pUche bhale te uttara tamane deryuM , paNa bolo tuma sagapaNa zuM che ehazuM jo; je aMtarano ghA lAgyA tumane ati je. atize janmathI zuM rAga dharAve che; aThasahadari bAe be bAMdhava thAya che; mADI jAyA bhAI kaha kima visare je. visare nahi paNa puchaNa Ava zI veLA je, ekalaDAM pharavuM ne jhera bharelAM ; kuLavati nArine kahevata che e kAraNe je, kAraNe cAlyAM ame sArI rAta ) vidyAcAraNa muni paNa rAtre jAta je; khecarI vijaLI karatAM kuMNa vArI zake che. vArI zake eka nArine bharatara je;
Page #719
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijaya.----cadrazekhara. nave je,' } ., te vijaLI pu de gaM rava bhayakAra je; purUSa bruArI nArI kumArI vi Dare je. nava Dare. tuma sarakhA nirdaya jAta jo, viSNu aparAdha haNyAM thaI kSatrI nAta te; vAta kahA teA sazayathI taLiye ame je. ame| gayA yamunA vana khaMDa majhAra, diI ta laTaka ti vara taraMvAra meM jANyuM vidyAdhara kAMI visarI gayaoN e visariyA te pUrI kiMma levA maNirayaNe Da khaDaMga amula suddhAve svAmi ekAMta rahelA ema navi ciMtavyu hatuM. ciMtavyu taiyuM paNa nanava dI| kAI jaje, zreSTha khaDagane dhAra parIkSA joI je; vaMzanu muLa kaTatAM sAdhaka zIra gayuM. gayuM amArUM na gayuM tamArUM kAMi jaze, vAyu vega gayA marI parabhava tAMi bhai, paNa tuma citamA navi kAMi paritAMpatA je. tApa UtApa thaye mu pazcAtApa je, viSNu aparAdhI mAMrI lodhuM pApa ; ciMtA jhALa uThI te jANe kevaLI jo. kaeNvaLI dIThA sarva padAratha cAve be, paNa doSa bhAI gayA te pAchA nAve ; AThasahedarI vAta suNI rUdana karyuM ne. karyuM e nabaLuM kAma thayA ArziyALA ne, paNa nathI vAMrka amArA citta nihALA je; bhUla cuka kari mArI vera na rAkhavuM je. rAkhavuM vera nathI tumazu ciMta sAkhe ne, jJAnI gurUnA samarI varNa vizeSe ; , * 7pa9 18. 19. 20. 2. 22. 23. 24. 25. }.
Page #720
--------------------------------------------------------------------------
________________ 760 jainakAvyadohana. upadeza ne; je. che| tume bhAi thakI strI vache kuzaLa te katane je. kata tumAre IThAM che nyA veza je, jJAnI gurUnA ze| suNiyeA AdasahAdarI bAMdhava kioM rahe tume jANI che. sadhaLI vAtA manamAM o, cadrArvALa mukha sAMbhaLI je maLI vanamAM je; nabaLuM kAma karIne puche| kUMDamAM jo. phUDa kapaTa chaLa bheda dhaNA strI mAMhi ne, navI diA kAi dina tumane vaLi karyAhI ae; jagata ajANI nArI kima visavAsie je. visavAsI nArI che kapaTa na leze bhai, vAMDhA nara paradhara jai kAi na paise be; aNuvisavAsI nara bhaDakaNu bIkaNuM kharlR je. bahu bikaNu bhaDakaNu amane kima jANe jo, thAtuM melA na kareA tANAtANA je; patita nava Ave tuma juThA melaDe jo. juTA mAlyAnAA amane che tema be, caMdrAvaLI vayA suNI dhariyA prema te; dAya dhaDimAM nAAM kima navi thira rahyAM je. rahyA ame sA gai hAthe de kAla bhai, pache gayA te dekhI avaLA mAla be; nara meTA mahilANu kama jhagaDA kare jo. jhagaDA karatAM vidhare aMtara hato, za kIyA caMdrAvaLIe sakata jo; sAca va tA ame paNa aMtara khAlie ne. khAlI citta kahyuM rANIe rakta halAvyuM je, tA rahevu dhaja - pILe dure jAvuM jo; dekhI gayA dhaja hulAvyA pita caMdrAvaLI je. 27. 28 29. 3. 1. ra. 33. 34. 5. $.
Page #721
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI-caMdrazekhara. caMdrAvaLI mukhanI suNI bAMdhava ghAta je, paNa navI cityo keIe tuma upaghAta je, " gurU vayaNuM saMbhArI upasama dhAri je. dhAyuM ame haNuM bAMdhava pragaTyA cora che, vAta suNuM bharakhede paDiye ghara je; mujha saMketa pILo dhaja halAvyo sahI je sahire harakhI cosaTha jaNanI TeLI je bhAI muA sahune pati meLo maLI je, harba divAnI cadrAvaLI bhUlI gaI che. bhulI gaI te amane lAbha vizeSa jo, navanava gAma nagara diThA bahu deza je; sAsaya citya nihALi baha yAtrA karI je jAtrA karI te bhale karI mahArAja je, ame paNa yAtrA karIne AvyAM Aja je; tuma darazana dekhIne mana vachita phaLyA je. ceAthe khaDe bhAkhI caudamI DhALa je, eka eka gAthA atara vacana rasALa je, zrI zubhavIra kuMvarI Ade kuvara pache je. | doharA, ratimALane kuMvara bhaNe, nahi Ama eka ja kAma; khabara paDI kima amataNI, AvyA tApasa gAma. vaLI yamanA vana mahalameM, tresaTha navase tyAM hi ekaNu pIDe kima tame, nikaLI AvyAM ahi. kAmadeva madira nizi, cosaTha karI nRtyazALa; vinaye nami vara mAgatI, sudara caMpakamALa. kaMcuka khagrAdika diyAM, vaLatAM vaNa vadata; jaIzuM ame nija maMdire, avasare maLazu saMta. ema kahine tame ghara gayAM, ame cAlyA paradeza; te dina meLA saMpaje, je dina lakhita vizeSa
Page #722
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196ra jenakAvyadohana. kALa 15 mI. ( temanI dezI. ). citahara ratimALA kahe tAma, sAMbhaLo sahiba manaphaLI; citahara tumane karI saketa, caMdrAvaLI Avi maLI. citahara sAMbhaLI bAMdhava ghAta, zokAtura snAna ja karyA; citahara sAce gurU upadeza, tAsa vacana cita sAMbharyA. citahara badhu gayA nAvaMta, caMpakamALA citave; citahara sahira kare pati zedha, kata vinA dukhiyAM have citahara kuNu badhu haNanAra, belAvo prema ja dharI; catahara caMdrAvaLI kahe nAma, meM rAkhe che thira karI. citahara teDI lAvuM samajAvI, harba divAnI thaI calI; citahara pILo halAvyuM ke, dekhI tame nAThA vaLI. citahara vakra gati graha thAya, turata na rAzI te bhaje; citahara pAcho Ave ThAma, kAlAMtara gata te taje. citahara caMdrAvaLI gaI tyAMhi, vana tarUkhaDe joI vaLI; citahara dIThA na tumane yAMhi, pAchI AvI ama maLI. citahara kIdha vicAra te sAtha, hAtha vichuTo hAthiye; citahara sakatamAM kAMI bhUla, dekhI dezAvara gaye. citahara pUkyA che kahi vAta, dhaja saketa karyo hato; citahara harakhe paDi muja bhUla, pIta dhajAe te jAte. citahara suNi kahe caMpakamaLa, hAthe khela bagADiye; citahara hukama diye muja ema, juo giri pura vana vADIye. citahara huM karI deza videza, yamunA kinArA joI vaLI; citahara jAtAM eka girizRMga, tihAM khecara TaLI maLI. citahara aSTApada giri jAya, amita gati TALI patI; citahara huM paNa gaI te sAtha, kari ariAne jaI nati. citahara bharata bharAvyAM caitya, cauATha daza deya vadIyA; citahara caNi munivara deya, tihAM eka dizi upavezIyA.
Page #723
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-caMdrazekhara. chatra te dina kIyA; giri gayA. AcarI; citahara vinaye namI tasa pAya, meM cita bhAvate pUchIyA; citaharacanANI muni eka, kA karI upadezIye. citara muni bhaNe sAMbhaLa vaccha, caMdrazekhara nu suta jayeA; citahara pILI dhajA cala dekha, deva aTiva sareAvara gayA. citahara tilaka tarU taLe ni, leve acaLa chAyA TharI; citahara jAgyA dekhe tAma, UbhA subhaTa geTa khecarI. citahara sAbhaLI vinati tAsa, sAthe gayA turge caDhI; citahara pUrve karI rahyA geTa, raNamAM mela kanaka DI. citahara AvyA kuvara dAya rAya, tihuAM citahara kanyA chase chatrIsa, paraNI vaitADhya citahara nadIsara varadvIpa, merU pramukha nati citahara punarapi tIratha paca, samazikhara yAtrA karI. citahara jayapura jayaratha rAya, putrI rati prIti suMdarI; citahara paraNAvyA dharI neha, suradevIe Atra karI. citahara tApasavidyA siMdha, karaNa uttara sAdhaka thayA; citAra kSetrapALa vaza kIdha, tApasa gAme pache gayA. citahara kuLapati sUkara rUpa, dekhI karUNA bahu dharI; citahara auSadhI baLavo tAsa, kuLapatine rUpe karI. citahara rAjA rANI sAdha, vairAge tApasa bhayA. citahara rANI sagA~ tyAMhi, putrI supA janama thayA. citahara te kulapati niz2arUpa, detAM rAga vadhyA ghaNI; citahara menA rAM tulya, pUtrI lahI yeAvana pA. citahara kuMvarane dIdhI teGa, kSetrapALe paraNAvatA; citahara suMdara maMdira dIdhe, azana tihara kanakavatIne neha, gehe rahyA rasa citahara muni mukha sAMbhaLI vAta, AvI iMDAM UtAtraLI. citahara dekhI tuma mukha caMda, dukhanA dADA dUre TaLyA; citahara amie varasyA maitra, mukhamAgyA pAsA DhaLyA. 1 cirAdika pUratA. bhalI; 763 14. 15. }. 17. 12 19. 20. 1. rara. 23. 24. 25. 26. 27.
Page #724
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4 jemakAvyadehana. 28. citahara cothe khaDe DhALa, paMdaramI muni sUcavyAM; citahara zrI zubhavIre tAsa, meLA vakhUTA meLavyA. - deharA, ratimALA vayaNa suNI, kanakvatI kahe ema; nara bhamarA pharatAM phare, ghara ghara nava nava prema. paNa huM jene matI thaI, na karI yAtrA eka; saMprati siddhAcaLa taNI, yAtrA karAvo cheka. tava ratimALA kuMvarane, kahe na karUM aMtarAya; huM laI e gurU behananI, icchA saphaLa karAya. deya mAsamAM AvIne, raheje kulapati gAma: vATa jue sahu mAharI, de vadhAmaNuM tA. bhagani savi harakhita karI, jaIzuM jananI pAsa; vAta kahI samajAvine, karazuM zoka vinAza. svajana varaga bheLA karI, lAvuM yamunA pAsa; lagana samaya raheze sahu, nija nija kari AvAsa. dugamAsAMtara teDavA, AvA khecara AMhi; tenI sAthe padhAravuM, besI vimAne tyAMhi nizcaya kara kolaja karo, rAti vazI tiNe ThAya parabhAte jaI vegaLuM, behanane deta vadhAya. laI kuMvara kanakAvatI, bezI nija pathaMka; jAtrA kAraNe cAlIyAM, gagane deya nizaMka. jAtAM UcATavi vacce, che vaTavRkSa vizALa; agni kuMDa dIThe tihAM, dhUpa ghaTA lagI jhALa. jhagaDA karatA eka dize, dIThA yogI ATha; aracita zira laghu bAlikA, te paNa rAtI Ai. kataka dekhI UtaryA, karI nArI nara rU5; yogI sarva bolAvIne pUchatAM dhari cUca. 12.
Page #725
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijayajI.-caze khara. 765 DhALa 16 mI. (rAga khaMgAla, kisake cele kisake be pUta-e dezI ) kuMvara bhaNe tume gI jAta, kAhaku kaleza ko dina rAta; ziSya sAbhaLo, moTo rAga kalaha kAca kAmalo. kaleze vAsita hai saMsAra, kaleza rahita citta bhavanistAra. ziSya. 1. tumakuM nahi jaga keIkI Aza, saMsAra chora rahavanavAsa; ziSya. saMsAra vikhayAgI bhega, dUra tajI liyA sudara jega. ziSya 2. jhagaDA karate tuma kuNu kAja, vehacI leNa hai kyA rAya; ziSya. aMtara kholI bolo teha, kuvArikA kIma lAvyA eha. ziSya. 3. yogI vidhyAre bezI ekAMta, na maLe batrisa lakSaNavata; ziSya. Inaku bheLavI aMtara deI, sevana pharase havana kareI ziSya. 4. citI kuvarane bhAkhe ema, tuma mukha dekhI lAgyo prema, ziSya hamerI pAse varatu ATha, copaDIme hai tasa vidhi pATha. ziSya pa. maMtra jApa kiyA te vidhi jota, phaLadAyaka eke navi hota, ziSya miliyA hamaku kapAlI eka, taNe batAyA eha viveka. ziSya. 6. ATha kuvArikA havana karata, ATha dizAnuM bhauga diya ta, ziSya. jApa jape ATha vastu siddha, prathama kahe karo bhAga prasiddha. ziSya. 7. tima kie mAgata bhAga zrIkAra, oraku Ave bhAga na sAra; ziSya. bAta laDAIkI bhAkhI eha, bhAga karI diye amane teha. ziSya. 8. tuma najare hAya havana prayoga, te savI vastuo sIje yoga; ziSya. tuma piche uttara sAdhaka jeta, sevana pharase tatakhaNa heta. ziSya. 9. tumakuM vachita dei ema, piche karaNe hama prema, ziSya. kuMvara bhaNe dekhAvo vasta, te die AThe lAvI samasta ziSya 10. pAvaDI kathA pAtra ne DaDa, kabAdudu buTI acala khaDa; ziSya. guTake leI bolAvI bALa, samaaDa varasanI che sukumALa ziSya. 11. nAma lakhI kiyA yogI dUra, pUche kuvAriyo kari hajAra, ziSya. vimaLApurI bhaNe te hama tAta, tAta rahe brAhmaNanI jAta. ziSya 12. 5 suNi yogIne vAdara kIdha, ATha varasanI avadhi dIdha; hukAhaka karatA vana jAta, kuvarI palyaka dharI kuvara prayAta. ziSya. 13. ziSya.
Page #726
--------------------------------------------------------------------------
________________ ziSya. jainanakAvyadehana. yaNa gatavane dIThe eka, vRddha yogI rote atireka; utarI pUchata bele vRddha, meM huMINe vana yogI siddha. avinita celA maLiyA duSTa, aDacIja leI gaNu deI kaSTa; kuMvare suNAvI vAta azeSa, harakha lahe gurU rAya vizeSa. sarva cija die kuMvara ja tAsa, kuMvarane die DaMDa kaMthA vAsa; kaMthA die sata paMca dinAra, daMDa kare zatru saMhAra. pATha siddha lekha vadI calaMta, vimaLApurI vanamAM Avata; die zaNagArI bALA prabhAta,hakha pitara dhare sAMbhaLI vAta. tiNe same paDaye vAje tyAMhI, pUche kuMvara jana bole uchAMhI; vasu nRpa pUtrI vimaLAM nAma, aMdhapaNuM pAmI guNa dhAma. nayana die kAI teja prakAza, nRpa die kanyA purasiri tAsa; paDaha chabe suNI tAma kumAra, rAye teDyA nija darabAra. saja karI paraNI Thavi tyAMhi, siddhAcaLa deya padUtAM uchAMhi; rIkhabhadeva vaMdI bhagavaMta, lAkhaNI eka pUja racaMta. pUcha pagalAM paMca snAtra, dhajA dhare Thave cAmara chatra; deI pradakSaNa gaDha giranAra, jAtrA karI vaLiyA naranAra; anukrame AvyA tApasa gAma, teDavA AvyA khecara tAma; te sAthe gayA jamunA tIra, jaLa jhIlI pie zItaLa nIra. vadhAmaNI gaImehela majara, capakamALA thaI huMziyAra; sajajana sanmukha te kIdha, jAnIvAse utAro dIdha. chese chatrIsa beTI tAta, sAMbhaLI AvyA sahu eka rAta; varanI tarapate karatA kAma, erI cItrI kanyA ThAma. vaDe caDhI toraNa sAhI, sAsu paMkhI lie mAhirA mAMhi; cerI eka rame lAvo kIdha, cosaTha kanyA dAnaja dIdha. maMgaLa vAje paraNI tyAMhi, AvyA vijApura uchAMhi; the khaDe soLamI DhALa, zrI zubhavIra rahe sukha vizALa. dehura caMdrajasA jasa jhagamage, vasata vijayapura mAMhi; cosaTha nArI rame, vanajaLa krIDA tyAMhi. ziSya. 14. ziSya. ziSya. 15. ziSya. ziSya. 16. - ziSya. ziSya. 17. ziSya. ziSya. 18. ziSya. ziSya. 19 ziSya. ziSya. 20. ziSya. ziSya. 21. ziSya. ziSya. 22. ziSya. ziSya. 23. ziSya. ziSya. 24. ziSya. ziSya. 25. ziSya. ziSya. 26.
Page #727
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnuM vIravijayajI-caMdrazekhara. eka dina sA suguNAvaLI, kuMvarane kahe dhari prema, zatru ghare sasaro rahe, navI choDAvo kema vaLatu jape kuvara te, ma dhare dukha lagAra; haribaLa nija ghara Avaze, maNIcula jama darabAra kuMvare zikhAvI mokalya, dUta gaye teNe vAra, khapure maNicUla nRpa, pAse karata ucAra. suranara jasa karatI kare, kinnarI jasa guNa gAya, bhUcara khecara tuma samA, praName jehanA pAya naribaLanI aTha kanyakA, chappana rAjakumArI; lIlAe varI jehane, teje kiraNa hajArI. zItaLatAe cadra sama, caMdrazekhara tasa nAma; tiNe mujane ihAM mokalyo, karaNa tamAruM kAma haribaLa rAyane teDIne, tame cAle muja sAthe; caMdrazekhara caraNe name, tame paNa thAzyo sanAtha. sAbhaLI maNiyula kopiyA, bolyodharI abhimAna; bAla mane tuja mokalyo, cadrazekhara nAdAna naTa viTa che, pharatA phare, jANuM bhase e zvAna, paNa have haDakavA hAliyo, Avyu maraNa nidAna. dUtane haNo navI ghaTe, tiNe tu jA sukhamAMhi; jehavuM Ave najaramA, tehavuM keho tyAMhi. pAcho AvI dUta te, kuvarane vAta karaMta, kAne kahuA te suNI, sainya sakaLa melaMta. sesarA sALA bihu maLyA, trika akSohiNi saMga, Ucca bhumI taTanI taTe, jaI dIe tabu uttaga. yata: sA senAkSohiNI nAma, khakhAkadvikairgajai ( 21800 ) // 65400 sthaizvebhyo hayaustridhnaiH, 196200 pacanaizva 981000 padAtibhiH14,
Page #728
--------------------------------------------------------------------------
________________ 798 jainakAvyadehana. DhALa 17 mI. ( kaDakhAnI dezI.) mudita maMdAra varamAla mailIdharA, badhurA sIMdhUrA rUdha vikase, bhaTa vikaTakuM kubhAraNa vasana vigrahAlaMkRti zastra pUjata nikase mu1. zaMkhapura bhUpa maNIcUla pratikUla thaI, cAra akSehiNI sainya le, Aviyo nikaTa bhaTavikaTa raNabhUmie,jhakaTa kari deya raNathaMbha deve muva 2. maNicUla sence raNajIta senApati, cadrazekhara taNe vijayamallo, daya senApati hukama bharaNa mace, jIma nace navA vAdi malluM muTha 3. bherIkA hala paTaha nAde dizi gAjate, vAjate dUra raNa sara caDatA, baMdI birUdAvaLi bolate Dolate, amala Agate subhaTa laDhatA ' mu. 4. hastIe hastI turaMge turaga ratha rathI, khage khagnagrahI kUta bhAlA; bANe bANAvaLI deya sainya maLI, yudha cirakAla karatA yudhAlA. muLa pa. kSaNa zaste bhujA DaDa muchI yudhe, caraNa caraNe haNe daMta kezA, nakha nakhe mastake sura narake canA, mokhare bhajatAM ratha vizeSA mu. 6. girizikharanyuM gadAghAte gaja nipatati, azvane padagrahi e UchALe; subhaTa muchita paDyA grudhava pakSAnile, sajaja thaI yuddha karatAM saphALe mu. 7. patita pati kari azvaratha bhAga te, raNa bhuduzcara thaI preta nAce; bhAgatu sainya lahicadrazekhara taNe sainyapati vimala dhanuSa khehece. mu8. sajaja tasa sainya bhaTa vIra valayA dharIAvatAM dekhI raNajIta uke, deya senApati yuddha karatA lahI, gagana vyaMtarataNuM deva tUTe. mu. 9. sainya nija bhAgate maNicula UMThiyA, svasura saha cadrazekhara sare; dhAvi sammukhe tIra tarakasa saMgrahI, vadati maNicUla krodhAbhiveze mu10, ama priyA ATha yamunA taTe taskarI, taskarA jIva letA na mukR; caMdra kahe meM varI nAri thaI sIMhanI jabukA pApI maraNa na muM. mu. 11. vadata ke bihu dura dharAratha caDhI, paNaha bANa varase jhagaMtA; ubhaya bANAvaLI gagane maMDapa bhaye, apara raNa bhaTane chAyA tapatA. mu 12. bhaNata maNicUla svamurAdi parabala tape, vAlukAMkare tapI kiyati veLA; caMda kahe vanditApita ayasolakImuM nadaha tRNu puMja gajI bharelA mutra 13. bhaTa bhUjA kaiTAgaja garja haya dekhIne, turya ravIra haka gagana bhede,
Page #729
--------------------------------------------------------------------------
________________ 780 jenakAvyadehana. sarvaratha sidhdha gayA, suNa pAmyA gukha vizALa. guNa. pa . nRpa paNa pUraNa Aukhe, suNa pAmyA prANuta sarga; guNa. kavaLI vacane pAmagdha, suNe caraNa dharI apavarga cothe khaDe pUraNa thaye, muNo visamI DhALa rasALa; guNa zrI zubhavIra vacane hA , suNo ghara ghara maMgaLa mALa. guNa. pa7. dAha, caMdrazekhara nRpanI kathA, bhAkhI zrI jInavIra; jIva bhAvika guNI vrata dharI, pAmyA bhavajaLa tIra. sabhA visarajI loka sahu, pitA nija nija ThANa; prabhu paNa vicaryA bhUtaLa, bhavikaja vikasana bhANa. kalaza .( tu tuTho re muja sAhiba jagane tu-e dezI.) sevo tevo re saMkhezvara sAhiba sevo, purisAdANi pAsa kahAve, duniyAmAM deva na e, surasenA jItI laghu vayamAM, mAya kahe cirajI re. saMkhezvara. 1. yAdava lekanI jarA nivArI, jaba pragaTo jagadIvo, rega vighana haravA mukha karavA, nAma sudhArasa pIvere. saMkhezvara. 2. siddhasena surI vikrama bedhana, avara prabhU stavana khe; zivapIMDI phATI stavana karatAM, pArva prabhu pragaTere. saMkhezvara. 3. jaLanidhi aravaimAnika pRjI, ketA kAla nAgadeva; kAla asaMkhya thaya paDimAne, paNa mahimA che tehavore. sakhezvara, 4. jina gurUjananI sarasati samarI, pAsajI pacama levo; e pAMce parameSThI pasAthe, udyama kRtya saphaLe re. saMkhezvara. 5. rayaNa kathA koze jJAnasAgara, surI racanAe bhare; alpa laghuta carita manohara, dekhI cita ulasevo re. saMkhezvara. 6. carama ratana cakri kara pharase, dvAdaza jojana cA; thaya gaya ratha bhaTa gukhamAM mAhale, have sainya jamAvo re. sakhezvara. 7. eNividhi zrutapada ukitazuM yukti, pharasane vistara che;
Page #730
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna vIravijyajI-caMdrazekhara. 781 zravaNa rasika zretA mana hase to zrama saphala gaNe re. saMkhezvara 8. eka zrutapadane artha anati, bhAkhe gaNadhara deve; paMcAMgI paramANe sAce, bhava bhIrU mana lAre. sakhezvara. 9. maMdamatI e mUrakha TeLo, bele kanaka bhaNI je, tripadicakima gaNadhara racIyAM, Agama amarata mere. saMkhezvara 10. TIkA cUraNa bhASya nirjuti, gratha carItra banA; karatA muri paMDitane lepe, tAsa nigada vasAvare saMkhezvara 11. paMDita racanA bAlI sahele, ajJAna garva bhare; kacukI kAraNe nide kRzAMgI, jANe na ga dharere. saMkhezvara 12.' jima kapigUjA pujA karIne, agnijya zIta maTevo; paNa nara dakSa kapi kuLa same, zItate na gamevA. saMkhezvara 13. prathe na kuzaLa muzaLa mati bele, mANeka mUla naThA; bahukRta muvihita nayaNe jespe, tava ama zrama saphaLe re sakhezvara. 14. paMDita Age zretA rAge, sudara zAstra suNe re. vistaraye vaTa zAkhA puNyanI, leze zivaphaLa mere. sakhezvara. 15. pumAraga zruta suNatAM jANe, jANe pApa phaLe; jANe ubhaya sadagurU mukhathI tihAM, zubha phaLadAyaka evo re sakhezvara. 16. prazasti, (rAga dhanyAzrI) tava cha naMdana deva tarUpama, vijayadeva muri rAyA; mAma dize diza jehanuM cAvuM, guNijana de gAyAche. vijayasiha suri tasa paTadhara, kumati mataMgaja sihojI; tAziSa suri padavI lAyaka, lakSaNa lakSita dehache. sagha caturvidha dezavidezI, maLiyA tahAM sa ketajI, vividha mahocchava karatAM dekhI, nija sUripadane hetejI. prAthazithila mUni ba6 dekhI, mama vairAge vAzI; sUrivara Age vinaya virAge, cittanI vAta. prakAzIja.
Page #731
--------------------------------------------------------------------------
________________ 782. : - jainakAvyadehana. * * * suri padavI nathi levI svAmI, karaphyu kiriyA udhAra; suri bhaNe A gAdIche tuma zira, tuma vaza gai aNagArajI. ema kahi svarga sadhAvyA surivara. saMghane vAta suNadhIjI; satyavijaya panyAsanI ANA, muni gaNamAM varatAvIcha. saMdhanI sAthe tiNe nija hAthe, vijaya prabhasura thApIjI; raMgita vastra lahI jaga vaMde, citya dhajAo lakSIjI. suri pAThaka rahe sanamukha ubhA, vAcaka jasa tasa pakSI che. munI saMvegI gRhI nIravedI, trIje savega pAmIjI; mugati mAraga e traNe kahie, jUhI sidhAMta che sAkhIo. Arya suharatI suri chama vade, Arya mAhAgiri dekhIjI; di tina pATA rahI maryAdA, paNa kaliyugatA vizekhIjI. grahI lAja lAsI janatA pAsI, nRpa maMtrI paNa bhaLiyAjI; satyavijaya gurU ziza bahu mRta, kapuravijayaM mati baLiyA che.' tAsa zISya zrI khImAvijaya budha, vidyAzakti vizALIjI; jAsa pasAthe jagatamAM cAvo, kapuracaMda bhaNasALIjI. tasa ziSya zrI sujaza vijayabudha, tAsa ziSya guNavaMtA; zrI zubhavijaya vijaya jasa nAme, je mahI mAMhI sahaMtAjI. paMDita vIravijaya tasa ziSya, citranI vRtti ughAzejI; caMdrazekhara nRpa guNa maNimALA, guthI che ArAze. saMvata eyaNasa saya deya vara, vijayAdazama prasiddhijI; rAjanagaramAM rahi mAsu, rAsanI racanA kIdhI che. vijaya deveda surI sAmrAjya, bhAkhe vrata AcAra; dakSa parikSaka nara je suNaspe, te zrama saphaLa amArochA jIma semapati ane naMdana, nAme rAya jayaMtAjI; , tima rAjezarI zeTha hemAbhAI, tasa naMdana guNavaMtA; che yuvarAja pade pada lAyaka, premAbhAI birAje che; rAsANI meM racanA kIdhI, tehane suNavA kAje . zravaNa sakaLatA zravaNe suNatA, bhaNatAM saphaLa te jIhAMjI; guNijana gehe guNI guNa heThe, saphaLa janama te dahAjI;
Page #732
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . zrImAnuM vIravijayajI-cadazekhara. 783 * je bhAve e bhaNakye gaNaye, zravaNa dharI sAMbhalayejI, ' saradhA bhANa na tatva ramaNuM rasa, citano vrata tere phaLastejI. deha nirAmaya snehi sukhAzraya, asana sudhAmaya karazejI; madirie pagapaga jhaLakatI, kamaLA capaLA TharazyajI; putra pavitra kalatra vicatra, netrAde vicarazejI; vAjI rAjI virAchata badhu, sidhara caDhI sacarajI. ratnamahalame sehela karasya, jIna gupha gIta gAna nRtyazALA; AnaMda magala dharezejI, magalika mALA varasyajI; bhava tara haraze vipAtika, snAtaka 'pada anusarazyajI. , ' , - sukhabhara ziva suMdarI varamALA, vimaLA kaThe dharatyeja. 12. iti zrImattapAgacchebhaTTAraka zrI vijayasiMha sUrisatAnAya pa. sti bhI 104 paDita zrI zubhavijayagaNiziSya bhujiSya paDita bhI viravijayagaNi viracite zrI. caMdrazekhara cariko prAkRta prabaMdhe ecadaya praznotarArtha kathanena rati sudarI prItisudaryo karagrahaNa kSetrapAla vazIkaraNa zugadatta kathAzravaNa dvijapani kulaTAprabadhakathana sudarzana kUmAropanaya prakAzana tApasaputrI kanakAvati vimalA pANIgrahaNa zavajaya jAtrAkaraNa catuSaSTI kheTasutA karagrahaNa jilocanA vacana mAtRpitR milana svargagamana soyacaturtha khaMDa smAptastatsamAptau ca. drazekhara saMsoyamapi paripUrNaH / haM samAsa, ziey are A 0deg
Page #733
--------------------------------------------------------------------------
_