Book Title: Jain Kathaye
Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009416/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasparopagrahI jIvanAma yuuneeraa kNpiuuttrj' diHlii geett maaleerkoottlaa www: jainworld.com jain khaanniaaN (daan, s'iil, tHp atee bbaavnaa kulk tee adhaarit) leekhk atee anuvaadk: purs'ootm jain - rviNdr jain Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbuumikaa ) bbaartii sNskritii nuuN asiiN doo bbaagaaN vic vNdd skdee hn| 1. baahmnn sNskritii 2. mnn sNskritii baahmnn sNskritii: baahmnn jaaN veedik sNskritii daa adhaar veed, upnis'dh, dhrm s'aastr, puuraann, mhaaNbbaart atee rmaainn aadi grNth hn joo aHj kl hiNduu jaaN snaatn dhrm daa aNg hn| braahmnn sNskritii vic histhii dhrm nuuN mhaantaa diHtii gii hai atee veedaa vic jiivn daa udees' svHrg praaptii hai, mnusmritii viHc aakhiaa giaa hai, "agnii hootr yHg aadi krn vaalaa histh srees'tt hai'' veedik sNskritii viHc jaat - paat, chuuaa chuut, ps'uu blii aadi kriaa kaaNddaa dii prdhaantaa hai| mnn sNskritii: mnn sNskritii vic saadhuu (mnn) jiivn dii mhaantaa nuuN uHcaa mNniaa giaa hai| mnn sNskritii jaat - paat, chuuaa - chuut, veed atee baahmnn kriaakaaNddaaN nuuN naa mNnnn vaalii dhrm prNpraa hai| | kii khoojiiaaN daa mHt hai ki mnn sNskritii dee sNprk vic aaunn tooN philaaN braahmnn sNskritii vic doo aas'rm (brhmcrj tee histh) hii sn| jdooN mnn sNskritii daa prbbaav cNhu paasee phailiaa, taaN vaanprsth tee sniaas aas'rm vii hiNduu (braahmnn) dhrm aNg bnn gee| Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s'mnn sNskritii viHc aadi kaal tooN hii s'mnnaaN daa mhHtv rihaa hai| iHthee jiivn nuuN kisee aas'rm vic nhiiN rHkhiaa giaa| haaN jee kooii mnuHkh saadhuu nhiiN bnn skdaa taaN uh grhisth dee 12 vrt aNgiikaar krkee ghr vic saadhnaa kr skdaa hai| pr mhHtv s'mnn sNskritii vic sniaas daa hii hai| kiuNki grhisth inhaaN vrtaaN nuuN sviikaar krdee aakhdaa hai| is pHkhooN jain dhrm viHc munii nuuN uHcaa sthaan ditaa giaa hai| jain dhrm vic s'mnn bnnn daa udees' hai "vibbaav (glt raah) tooN htt kee subbaav vic ghuNmnnaa hai, prdrs'n nhiiN hai, aatm drs'n hai, isee kaarn s'rmnn s'rdhaa naal diikhiaa dhaarn krdaa hai| jain aagm: jain aagmaa vic 11 aNg, 12 upaag, 6 cheed, caar muul, ds prkinnk aadi 45 aagm hn| joo srvg aNtim tiirthNkr mnn bbgvaan mhaaviir nee us smeeN dii look bbaas'aa ardh maagdhii praakrit vic phrmaaee| inhaaN updees'aaN nuuN bbgvaan mhaaviir dee prmuHkh gootm aadi 11 gndhraaN (prmuHkh) ceeliaa nee iHktthaa kiitaa| pr aHj kl pNjveeN gndhr sudhrmaa svaamii dii aagm vaacnaa hii praapt hai| gndhraaN dee bnnaaee hooee, prteek buHdh muniiaaN dee rcee, s'rut (giaan) keevlii atee 14 puurvaaN dee jaannkaar aacaariaa dee grNth vii aagm akhvaauNdee hn| II Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jain aagm viHc mooks' praaptii lii bbiNn - bbiNn ddhNg dHsee gee hn| inhaaN viHcooN caar sidhaaNt bhut hii prmuHkh hn uh ih hn:1. daan, 2. s'iil, 3. tHp, 4. bbaavnaa | bbaaveeN hr dhrm viHc inhaaN sidhaaNtaa nuuN mNniaa giaa hai atee hr dhrm dee mNnnn vaalee inhaaN sidhaaNtaa tee cHldee hn| pr jain dhrm viHc ih caaree sidhaaNt mooks' praaptii daa muHkh kaarn hn| mooks' praaptii jiivn daa philaa tee aakhrii uHdees' hai| aNnt kaal tooN ih aatmaa jnm mrn dee cHkr viHc bbiNn bbiNn jnmaaN viHc bbttk rhii hai| hr jnm viHc raag dvees' joo ki krm dee biij hn atee caar ks'aaee kroodh, maan, maaiaa atee loobb krm bNdhn daa kaarn hn| inhaaN kaarn hii jiiv aHtth prkaar dee krm bNdhnaa viHc jkrriaa hai| jd jiiv inhaaN aHtth prkaar dee krmaaN nuuN toorr kee jnm mrn dee bNdhn tooN mukt hoo jaaNdaa hai taaN jain pribbaas'aa viHc us nuuN srvg, jin, keevlii, arihNt aakhdee hn| arihNt hii nirvaan praapt krkee siHdh s'ilaa nuuN praapt huNdaa hai| jain dhrm anusaar jiiv dii krm mukt aatm avsthaa hii prmaatmaa hai| ih prmaatmaa niraakaar, ruup, vrn, gNdh, rs, sprs' tooN rhit hai atee gunnaaN pHkhooN iHk hai pr sNkhiaa pHkhooN siHdhaaN dii kooii ginntii nhiiN| jain dhrm caar gtiiaaN nuuN prmuHkh mNndaa hai| ih gtiiaaN hn: mnuHkh gtii, ps'uu gtii, deev gtii atee nrk gtii| saaree jiiv inhaaN caar gtiiaaN viHc anNt kaal tooN ghuNm rhee III Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hn joo inhaaN gtiiaaN dee bNdhnaa tooN mukt hoo jaaNdaa hai uh jiiv hii siHdh akhvaauNdaa hai| jain dhrm viHc krm bNdhn dee pNj kaarn hn: 1. miHthiaatv (glt dhaarmik vis'vaas) 2. avritii (vrtaaN daa paalnn naa krnaa) 3. prmaad (annghilii) 4. ks'aaee (kroodh, maan, maaiaa, loobb ) 5. yoog (mn, vcn atee sriir daa meel) krm bNdhn caar prkaar daa hai: 1. praakritii bNdh (subbaav) 2. sthitii bNdh (kaal) 3. anubbaav bNdh (rs) 4. prdees' bNdh (krmaa dee pudgl - prmaannuu) jain dhrm anusaar krm dee aHtth prmuHkh bbeed hn| 1. giaanaa vrniiaa : agiaan daa kaarn krm, jis kaarn giaan tee prdaa pai jaaNdaa hai| ih krm dee kaarn aatmaa dee giaan drs'n subbaavik gunn ddhkee jaaNdee hn| ih krm dii sthitii ghHttoo ghHtt mhuurt tooN ghHtt tee jiaadaa tooN IV Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jiaadaa 30 X 30 kroorr saagroopm hai| is dii udaahrn aHkh tee pHttii lgaaunn dii trhaaN hai| 2. drs'naa vrniiaa : pdaarthaaN dee aakaar tooN chuHtt arthaa dii vis'eestaa nuuN grhinn kiitee binaa keevl aam daa hinn krnaa drs'n hai, joo krm ajihee drs'n nuuN ddhkdaa hai uh drs'naa vrniiaa akhvaauNdaa hai| ih krm dii sthitii ghHttoo ghHtt mhuurt tooN ghHtt tee jiaadaa tooN jiaadaa 30 X 30 kroorr saagroopm hai| is dii udaahrn raajaa dee dvaarpaal dii trhaaN hai| 3. veedniiaa : sriirk suHkh duHkh deenn daa kaarn krm hai| is dii tulnaa s'hid naal librrii tlvaar naal kiitii gii hai| ih krm dii sthitii ghHttoo ghHtt mhuurt tooN ghHtt tee jiaadaa tooN jiaadaa 30 X 30 kroorr saagrootm hai| 4. moohniiaa : joo krm muurkhtaa uHtpn kree, ih krm apnnee atee praaee daa viveek atee nij sruup dee simrnn viHc rukaavtt phuNcaauNdaa hai| is krm dii tulnaa s'raab naal kiitii gii hai| moohniiaaN krn dee doo bbeed hn drs'naa moohnii krm atee criHtr moohniiaaN krm| drs'n moohniiaaN krm dii sthitii ghHttoo ghHtt mhuurt tooN ghHtt tee jiaadaa tooN jiaadaa 70 X 70 kroorr saagroopm hai| criHtr moohniiaaN dii sthitii V Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghHttoo ghHtt mhuurt tooN ghHtt tee jiaadaa tooN jiaadaa 40 X 40 kroorr saagroopm hai| 5. aayuus : bbiNn bbiNn gtiiaaN viHc umr thi krn vaalaa krm| is dii tulnaa jeel' khaanee naal kiitii gii hai| ih krm dii sthitii ghHttoo ghHtt mhuurt tooN ghHtt tee jiaadaa tooN j'iaadaa 33 X 33 kroorr saagrootm hai| 6. naam : joo krm jiiv dii gtii aadi pdaarthaaN nuuN anubbv krn viHc rukaavtt bnnee uh naam krm hai| is krm dii tulnaa ciHtrkaar naal kiitii gii hai| ih krm dii sthitii ghHttoo ghHtt 8 mhuurt tee jiaadaa tooN jiaadaa 20 X 20 kroorr saagroopm hai| 7. gootr : cNgee jaaN maarree jnmaaN viHc utpn krn vaalaa krm gootr krm hai| is dii tulnaa ghumaar naal kiitii gii hai| ih krm dii sthitii ghHttoo ghHtt 8 mhuurt tee jiaadaa tooN jiaadaa 20 X 20 kroorr saagrootm hai| 8. aNtraaee : joo krm kriaa, lbbdii, bboog atee bl prgtt krn viHc rukaavtt bnnee uh aNtraaee krm hai| is dii tulnaa raajee dee bbNddaaree naal kiitii gii hai|ih krm dii sthitii ghHttoo ghHtt mhuurt tooN ghHtt tee jiaadaa tooN jiaadaa 30 X 30 kroorr saagrootm hai| VI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tHtvaarth suutr anusaar shii giaan, shii vis'vaas atee shii aacrn hii mooks' daa kaarn dHsiaa giaa hai| isee krkee giaan daa bhut mhHtv hai| jain dhrm anusaar giaan pNj prkaar dee hn: 1. mtii giaan : pNj iNdriiaaN atee mn dii shaaitaa naal hoonn vaalaa giaan mtii giaan huNdaa hai| 2. s'ruut giaan : joo giaan giaanii purs'aaN raahiiN s'aastraaN viHc iHktthaa kiitaa giaa hai, uh s'ruut giaan hai| ih giaan vii iNdriiaaN tee mn dii shaaitaa naal huNdaa hai| 3. avHdhii giaan : is giaan daa vis'aa ruupii (s'kl vaalee pdaarth) hn| uhnaaN pdaarthaaN daa kisee siimaa tHk giaan avHdhii giaan hai| 4. mn pryvbb giaan : mnuHkh dee mn viHc soocee arth nuuN prgtt krn vaalaa giaan mn pryvbb giaan hai| is giaan dii siimaa mnuHkh kheetr tHk siimt hai| 5. keevl giaan : ih giaan mn atee iNdriiaaN dii shaaitaa tooN binaaN praapt huNdaa hai| jd caaree giaan khtm hoo kee iHk hoo jaaNdee hn| us haalt viHc keevl giaan paidaa huNdaa hai| jd keevl giaan paidaa huNdaa hai taaN us dee naal VII Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keevl drs'n vii paidaa huNdaa hai| sNsaar dee saaree jiivaaN dee bbuut, vrtmaan atee bbHvikh nuuN keevl giaanii jaanndaa hai tee veekhdaa hai| ajihaa kooii vis'aa nhiiN joo keevl giaanii tooN anchoohiaa hoovee| keevl giaan praapt hoonn saar hii jiiv philee caar ghaatii krmaaN (moohniiaaN, giaanaa vrnii, drsnaaN vrnii atee aNtraaee) daa bilkul naas' kr diNdaa hai| baakii caar krmaaN dee bNdhn mooks' viHc jaann tooN philaaN jiivn dee aNtm smeeN viHc ttuHtt jaaNdaa hai atee bkaaiaa krm bboog kee jiiv siHdh buHdh tee mukt avsthaa nuuN praapt hoo jaaNdaa hai| keevl giaan avsthaa nuuN arihNt, jiNn, srvg, srvdrs'ii aadi pviHtr s'bdaaN naal pukaariaa giaa hai| keevl giaaniiaaN dee doo bbeed hn| tiirthNkr keevlii atee aam keevlii| tiirthNkr dii maataa tiirthNkr dee jnm tooN philaaN 14 (digNbr prNpraa anusaar 16) supnee veekhdii hai| maataa dee grbb viHc tiirthNkr tiNn giaan (mtii, s'ruut atee avHdhii) dee dhaark huNdee hn| diikhiaa dhaarn krn smeeN tiirthNkr cauthaa mnprbbv giaan praapt hoo jaaNdaa hai| tiirthNkr keevlii iHk smeeN viHc 24 hii huNdee hn| uhnaaN dee 34 atis'ai atee 8 prtiihaaree huNdee hn| pNj kliaannk huNdee hn| svrg dee deevtee hr smeeN uhnaaN dii dhrm sbbaa viHc haajr rhiNdee hn| VIII Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jdki aam keevlii lii ih s'rtaaN laaguu nhiiN huNdiiaaN pr giaan atee mooks' pHkhooN doohaaN viHc kooii aNtr nhiiN| aam keevlii ikoo smeeN kii hoo skdee hn| is pustk baaree: | ih grNth caar kuulkaaN daa sNgrhi hai| jis dii bbaas'aa ardh maagdhii praakrit hai| ih kulkaaN dee rcitaa kooii agiaat aacaariiaa hn| bbaas'aa pHkhooN ih kuulk iHk hj'aar saal puraannee jaapdee hn| hr ik kuulk viHc kuHjh mhaaN purs'aaN dee naaN aaee hn| uhnaaN dii kthaa nhiiN aaii ihnaaN kuHlkaaN viHc aacaariiaa nee kujh slookaaN viHc daan, s'iil, tp atee bbaavnaa dii mhimaa vrnnn kr diHtii hai| daan kuulk viHc 12 s'look, s'iil kuulk viHc 20 s'look, tp kuulk viHc 20 s'lauk atee bbaav kuulk viHc 18 s'look hn| isee prkaar daan kuulk viHc 18 mhaaN purs'aaN daa vrnnn aaiaa hai| s'iil kulk viHc 17 daa vrnnn aaiaa hai| tp kuulk viHc 13 atee bbaav kuulk viHc 10 mhaaN purs'aaN daa vrnnn aaiaa hai| ih saaree mhaaN purs' jain itihaas viHc mhHtvpuurn sthaan rHkhdee hn| ihnaaN viHc bbgvaan ris'bb deev tooN lai kee aNtim tiirthNkr smeeN hooee mhaaN purs'aaN daa itihaask vrnnn hai| bbgvaan mhaaviir tooN baaad vii lHgbbg 500 saal tHk diiaaN ghHttnaavaaN daa vrnnn aaiaa hai| is grNth viHc dHsiaa giaa hai ki kis prkaar ihnaaN mhaaN purs'aaN nee daan dii araadhnaa krkee, s'iil dii araadhnaa krkee, tHp dii araadhnaa krkee atee bbaav dii IX Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ araadhnaa krkee mooks' nuuN praapt kiitaa| ih grNth gaagr viHc saagr dee smaan aakhiaa jaa skdaa hai| joo jiiv aapnnii aatmaa daa kliaann caahuNdee hn uhnaaN lii ih grNth iHk caannn munaaree daa kNm krdaa hai| dhNnvaad: asiiN is anuvaad vic nimn vrnnn kiitee gee naavaaN dee anuvaad dii bbrpuur shaaitaa lii hai| is saaree praakrm dee piHchee saaddii gurnii s'Nthaaraa saadhikaa, jins'aasn prbbaaviikaa, jain jyootii saadhvii srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj dii preernnaa tee as'iirvaad rihaa hai| aap jii dii prmuHkh ceelii saadhvii srii sudhaa jii mhaaraaj dii preernnaa is nuuN prkaas'it krvaaunn vic mHhtvpuurn rhii hai| saanuuN aacaariiaa s'rii mhaagiaa, aacaariiaa s'rii vijai nityaanNd jii bbuurii mhaaraaj, aacaariiaa s'mraatt ddaakttr s'iv munii jii mhaaraaj, aacaariiaa s'rii mhaagiaa dee ceelee munii srii jai cNd laal jii mhaaraaj, arihNt sNgh aacaariiaa saadhvii ddaa: saadhnaa jii daa as'iirvaad, shiyoog atee maarg drs'n rihaa hai| asiiN srii vinood driaapurkr ceearmain jain vrldd phaauNddees'n yuu. ais. ee. atee srii suniil dees'mnii dee vis'ees' ruup viHc dhNnvaadii haaN jinhaaN is pustk nuuN apnnii vaib jain vrldd tee sthaan dee kee is pustk nuuN sNsaar dee koonee - koonee viHc phuNcaaiaa hai| pruuph riddiig viHc shaaitaa krn lii atee mhHtvpuurn sujhaau deenn lii ddaa: dhrm siNgh (pNjaabii yuuniivrsittii, pttiaalaa) jii dee dhNnvaadii haaN| Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | is kNm nuuN neepree caarrhn lii asiiN aapnnee choottee bbraa srii muhNmd s'Hbiir (cuunairaa kNpiuuttrj') maaleerkoottlaa dee shiyoog tee mihnt lii dhNnvaadii haaN| is grNth dee anuvaad vic rhiiaaN gltiiaaN lii asiiN paatthk vrg atee vidvaanaaN tooN khimaa caahuNdee haaN| aas hai ki paatthk vrg is anuvaad diiaaN gltiiaaN nuuN sudhaar kee saanuuN aglee sNskrn lii sujhaaoo deenngee| ik vaar phir saaree shiyoogiiaaN daa atee pryoog kiitee grNthaa dee leekhkaaN, anuvaadkaaN tee prkaas'kaaN dee dhNnvaadii haaN| 10/11/2008 s'ubbciNtk mNddii goobiNdgrrh purs'ootm jain, rviNdr jain XI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smrpnn 2: : D dhrm bbraa mnnoopaask srii prs'ootm jain saahib mNddii goobiNdgrrh nuuN jnm din dee s'ubb maukee tee / s'rdhaa tee preem naal bbeeNtt bbeeNtt krtaa: rviNdr jain maaleerkoottlaa 10/11/2008 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuulk kthaavaaN (jain itihaask khaanniiaaN) | daan kuulk deevaadhideev bbgvaan mhaaviir nuuN, joo sNsaar smuNdr tooN paar hoo gee hn, nmskaar krkee, maiN daan dee gunn smuuh daa vrnnn krdaa haaN| jis naal s'iv (mooks') sukh sthaan praapt kiitaa jaavee| // 1 // jineeNdr bbgvaan nee, jin (jain) dhrm daa saar daan viHc veekhiaa hai| joo caar prkaar daa aakhiaa giaa hai| hee giaanii jiiv ! tusii upyoog (giaan) naal sunnoo, jis trhaaN daan deekee, jiivaaN nee s'iv sukh nuuN praapt kiitaa| // 2 // bbiNn bbiNn prkaar dee daan paatraaN dee anukuul deennaa, uciHt daan hai atee aNnhee aadi asmrthaaN nuuN daan deennaa, anukNpaa daan hai atee jiiv rHkhiaa aadi lii daan deennaa, abbai daan atee saadhuu mhaatmaa nuuN daan deennaa dhrm daan hai| // 3 // s'reeaaNs kumaar aadi nee bbgvaan aadinaath nuuN daan diHtaa, siHttee vjoo 12 M kroorr soonee diiaaN moohraa dii vrkhaa hooii| supaatr daan deenn naal kii jiiv usee jnm viHc siHdh hooee, duusree tee tiisree jnm viHc mooks' (kii jiivaaN nee) praapt kiitaa| is lii daan hii mooks' daa maarg hai| // 4 // koosaaNbii ngrii viHc dhNnaa seetth dee ghr viHc bbgvaan mhaaviir nee cNdnaa raajkumaarii dee hHthooN paarnnaa (vrt khoolnn) kiitaa, jNjiiraaN viHc jkrrii cNdnbaalaa [1] Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deevii dii trhaaN nv joobn vaalii pair viHc jhaaNjraaN vaalii atee ghinniaaN naal s'iNgaarii gii| uh suNdrtaa nuuN praapt hooii| // 5 // meeddiigraam viHc bbgvaan mhaaviir nuuN chee mhiinee dii piirraa bboognnii pii| prbbuu mhaaviir us smeeN s'ukl dhiaan viHc rhee| pheer reevtii nee dvaaii daa daan kiitaa, jis kaarn uh bbviHkh viHc tiirthNkr gootr nuuN praapt hooveegii (bbaav tiirthNkr bnneegii)| || 6 || kisee gvaalee nee bhut bbgtii bbaav naal aapnnee khaann vaalii khiir viHcooN tiisraa bbaag daan dee ruup viHc mhaatmaa nuuN ditaa| us daan dee prbbaav kaarn us nee kyHbnaa kumaar dee ruup viHc jnm liaa atee raajaa s'reennik dii puHtrii naal viaah krkee us daa jvaaii bnniaa| // 7 // sNgm gvaalee nee iHk mhiinee dii tHpsiaa tee uHpr tpsvii muniiraaj nuuN khiir daa daan kiitaa, jis daan dee prbbaav kaarn uh giaanvaan seetth s'aalibbHdr dee ruup viHc kroorrptii goobbHdr dee ghr paidaa hooiaa| // 4 // dhNnaa naam dee viupaarii nee s'uHdh mn naal ghii aadi daa, joo daan kiitaa us dee prbbaav kaarn, uh silsilee vaar bbrt kheetr viHc ris'bb jineeNdr dee ruup viHc utpNn hooiaa| // 9 // baahuuvlii muNnii nee 500 muNniiaaN daa jiivn bbr lii bboojn deenn daa neem lai kee mhaaNsukh atee bboog nuuN praapt kiitaa| // 10 // raajaa muul deev dee pichlee jnm dii gHl hai| us nee tiNn vrtaaN dee tHp viHc paarnee dee lii joo bboojn praapt kiitaa, us nuuN bbikhiaa lii aaee iHk [2] Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tHpsvii nuuN bbgtii puurvk daan dee diHtaa| is dee prbbaav naal uh muul deev, vis'aal saamraaj daa maalk bnniaa, vis'aal sNptii atee buHdhii ih supaatr daan daa phl hai| // 11 // | duusree vii joo kooii daan diNdee hn, uh deevtaa atee mnuHkhaaN dee uHtm suHkhaaN nuuN praapt krdee hn atee sNptii paakee joo daan nhiiN krdee, uhnaaN daa jiivn atee krm bbaarii jaannnaa caahiidaa hai| // 12 // [3] Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 daan naal sNbNdht khaanniiaaN aaNs kumaar aaNs kumaar philee tiirthNkr bbgvaan ris'bb deev daa pootraa atee baahuuvlii daa puHtr sii| bbgvaan ris'bb deev nee apnnee puHtr baahuuvlii nuuN tks'ilaa daa raajaa bnnaaiaa| aaNs kumaar yuvraaj bnniaa| uh hstinaapur vikhee s'aan s'ookt daa jiivn gujaar rihaa sii| ik din us nee supnaa veekhiaa ki kaalee rNg vrgee meeruuprvt nuuN uh amrit naal siNj rihaa hai| udhr raajee baahuuvlii nee supnee viHc us raajkumaar s'reeaaNs nuuN veekhiaa ki dus'mnaa dee naal lrrdee hooee yoodhiaa nee, s'reeaaNs kumaar dii shaaitaa naal jiHt haasil kiitii hai| usee vkt ngr seetth sbuHdhii nee supnee viHc suurj daa teej ghHtt huNdaa veekhiaa| sveer hooii raaj sbbaa viHc supniaaN dii crcaa hoonn lgii| raajee nee aakhiaa s'reeaaNs kumaar nuuN mhaan laabb hoonn vaalaa hai| sbbaa daa kNm khtm krkee saaree look clee gee| sreeaaNs kumaar apnnee mhilaaN dee jhrookhee viHc baitthaa ngr dii soobbaa veekh rihaa sii| uhnaaN dinaaN viHc bbgvaan ris'bb deev saadhuu diikhiaa grhinn krkee, tHp krn lHgee| tHp dii smaaptii hoonn tee uh bbikhiaa lii niklee| look jain saadhuu dee niymaaN tooN annjaann sn| bbgvaan ris'bb deev nuuN look, phl, phul, hiiraa, mootii, kNniaa aadi pees' krdee sn| us smeeN dee look ih nhiiN jaanndee sn ki bbgvaan [4] Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hunn raajaa nhiiN rhee| uh raaj paatt tiaag kee saadhuu bnn gee hn| is prkaar bbgvaan ris'bb deev nuuN hstinaapur ngr viHc ghuNmdee ik saal biit giaa| pr kisee nee vii bbgvaan nuuN jain saadhuu prNpraa anusaar bboojn daan nhiiN diHtaa| iHk din bbgvaan ris'bb deev bbikhiaa lii ghuNm rhee sn| aaNs kumaar apnnee mhilaaN viHc baitthaa ngr dii s'oobbaa veekh rihaa sii| acaank hii us dii nj'r bbgvaan ris'bbdeev tee pii| unhaaN nuuN veekh kee s'reeaaNs kumaar nuuN jaatii simrn giaan (pichlee jnm daa giaan) hoo giaa| us nee jaann liaa ki prbbuu nee dhn sNptii chHdd ditii hai look unhaaN nuuN daan deenn dii vidhii nhiiN jaanndee| aaNs kumaar nee prbbuu nuuN bNdnaa nmskaar kiitii| us nee prbbuu nuuN bboojn dii praathnaa kiitii| us dee mhilaaN viHc gNnee dee rs naal bbree ghrree aaee hooee sn| suHdh bboojn smjh kee us nee prbbuu nuuN gNnee daa rs daan kiitaa| aaNs kumaar dee daan kaarnn svrg dee deev deeviiaaN prsNn hooee| unhaaN pNj diHvy prgtt kiitee atee ahudaan ahoodaan dii ghoos'naa kiitii| is daan tooN kuHjh smaaN baaad prbbuu nuuN jld hii keevl giaan praapt hoo giaa| uh sbb kuHjh jaannn vaalee, veekhnn vaalee, tiirthNkr, arihNt, jin atee keevlii bnn gee| is daan dee din nuuN aks'ai triaa kihaa jaaNdaa hai| aHj vii hstinaapur ngr (meertth jilhaa, uHtr prdees') atee paaliitaanaa (gujraat) viHc hjaaraaN s'rdhaaluu iHk saal dii tpsiHaa dee khooln dii prkriaa paarnaa gNnee dee rs raahiiN, pootree dee hHthooN krdee hn| [5] Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s'reeaaNs kumaar nee lookaaN nuuN daan deenn dii vidhii smjhaa kee, apnnee lookprlook sudhaar lee| joo kooii suHdh mn naal s'reeaaNs' kumaar dii trhaaN daan kreegaa, uh puNn daa bbaagii hooveegaa| daan dee prbbaav naal kii jiiv mooks' gee hn ih daan daa prbbaav hai| [6] Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhaa saadhvii cNdn baalaa jain itihaas viHc mhaa saadhvii cNdn baalaa daa vilHkhnn sthaan hai| aap cNpaa ngrii dee raajaa dhivaahn atee raannii dhaarnii dii sputrii sn| aap daa asl naaN vsuumtii sii| saaraa privaar dhaarmik vicaaraaN vaalaa sii| ih smaaN bbgvaan mhaaviir dee tHpsiaa daa smaaN sii| us smeeN guaaNddh viHc s'taanik raajaa raaj krdaa sii| s'taanik raajee nee iHk vaar cNpaa ngrii uHpr hmlaa kr diHtaa| hmlee viHc raajaa dhivaahn maariaa giaa| ik sainik rHth viHc raannii dhaarnii atee raajkumaarii vsuumtii nuuN lai kee nikl giaa| rstee viHc us sainik daa mn raannii dhaarnii dii suNdrtaa nuuN veekh kee vigrr giaa| us sainik nee raannii dhaarnii nuuN aapnnee mn dii bbaavnaa dHsii atee s'aadii dii pees'ks kiitii| jis nuuN raannii dhaarnii nee sainik dii mNg tthukraa diHtaa| sainik nee joor j'brdstii krn dii koos'is' kiitii, taaN raannii nee aapnnee hHth naal jiibb khiHckee praann tiaag diHtee| hunn vsuumtii iHklii rhi gii| us sainik nee vsuumtii nuuN daasii dee ruup viHc veec deenn daa phaislaa kr liaa| uhnaaN dinaaN viHc gulaam prthaa kaarn, gulaamaaN diiaaN mNddiiaaN lHgdiiaaN sn| sainik nee iHk mNddii viHc vsuumtii dii boolii lgaaunnii s'uruu kr diHtii| vsuumtii suNdr hoonn dee naal iHk yoog ghreeluu sNskaaraaN viHc plii raajkumaarii sii| philaaN us nuuN iHk vees'vaa nee khriid liaa| cNdn baalaa nee us vees'vaa naal jaann tooN inkaar kr diHtaa| pheer us ngrii dee dhNnaa seetth nee sainik nuuN muuNh mNgii kiimt [7] Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dee kee us nuuN khriid liaa| dhNnaa seetth jain dhrm daa upaas'k sii| usnee vsuumtii nuuN puHtrii dii trhaaN apnnee ghr viHc rHkhiaa| us nuuN us dee tthNddee subbaaa kaarn us daa naaN cNdn baalaa rHkh ditaa| seetth dii ptnii muulaa s'Hkii subbaaa dii aurt sii| us nuuN vsuumtii vrgii suNdr kNniaa dee aaunn tee jaapiaa ki seetth kdee mainuuN chHdd kee is daasii naal s'aadii kr lveegaa| mainuuN is rstee dee roorree nuuN httaaunnaa caahiidaa hai| seetthaannii maukee dii tlaas krn lHgii| iHk din dii gHl hai seetth lNbaa sphr thi krkee ghr aaiaa sii| jd seetth ghr dee drvaajee tee phuNciaa taaN us smeeN cNdnaa is'naan krkee baahr drvaajaa khoolnn aaii| us dee lNbee kees' sukaaunn lii khulhee sn| cNdnaa nee grm paannii seetth dee pair dhoonn lii tiaar kiitaa| cNdnaa nee seetth nuuN caukii uHpr baitthaaiaa atee aap us dee pair dhoonn lHgii| us dee khulhee atee lNbee kees'aaN nuuN, seetth nee is krkee upr cuHk liaa ki kitee ih dubaaraa paannii viHc naa bbHj jaann| seetthaannii ih ghttnaa veekh rhii sii| us daa s'Hk ykiin viHc bdl giaa| iHk vaar seetth pheer yaatraa 'tee giaa| seetth dee jaann tooN mgrooN seetthaannii nee cNdnaa dee lNbee kees' naaii nuuN bulaa kee kHttvaa diHtee| us dee hHthaaN atee pairaaN viHc beerriiaaN puaa kee cNdn baalaa nuuN bbooree viHc suHtt diHtaa| bbooree nuuN taalaa lgaa kee aap aapnnee peekee clii gii| | tiNn dinaaN baaad seetth ghr aaiaa, taaN ghr viHc kisee nuuN naa veekh kee us nee cNdnaa nuuN aavaaj' lgaaii| seetth nuuN bbooree viHcooN cNdnaa dii aavaaj' sunnaaii [8] Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ diHtii| jdooN seetth nee bbooree viHc jaa kee cNdnaa dii bbairrii haalt veekhii taaN us nee cNdnaa nuuN puHchiaa, "teerii ih haalt kis nee kiitii hai?" tuuN mainuuN us daa naaN dHs| cNdnaa nee aakhiaa, "pitaa jii! kooii kisee nuuN suHkh jaaN duHkh nhiiN dee skdaa| mnuHkh dee krm hii us dee suHkh jaaN duHkh dee kaarn bnndee hn, is lii maiN kisee nuuN aapnnii maarrii haalt lii doos'ii nhiiN mNndii| seetth nee veekhiaa ki cNdnaa tiNn din tooN bbuHkhii piaasii hai atee ghr viHc is smeeN khaann dii kooii vstuu vii nhiiN hai| acaank hii us nuuN khiaal aaiaa ki ghoorriiaaN lii ubaal kee rHkhee urrd diiaaN bkliiaaN piiaaN hn| us nee uh bkliiaaN chHj viHc paa kee cNdnaa nuuN deeNdee hooee kihaa, "dhiiee! tuuN ih bkliiaaN khaa lai atee maiN cheetii hii luhaar nuuN bulaauNdaa haaN atee teeriiaaN beerriiaaN kttvaauNdaa haaN"| seetth nuuN aapnnii ptnii muul'aa dii krtuut ptaa lHg gii sii| uh luhaar nuuN lainn lii claa giaa| idhr cNdn baalaa bbooree dee drvaajee aNdr chHj viHc piiaaN urrd diiaaN bHkliiaaN khaann baaree sooc rhii sii taaN us nuuN khiaal aaiaa ki maiN aapnnii tiNn din dii tHpsiiaa daa laabb lvaaN atee is bboojn viHcooN kisee mhaatmaa nuuN supaatrdaan dee kee, phir hii bboojn kraaN"| uhnaaN dinaaN viHc bbgvaan mhaaviir lNbii tpsiHaa khooln lii ghuNm rhee sn| unhaaN 15 gupt prtigiaavaaN kiitiiaaN hooiiaa sn| unhaaN dee puuree hoonn 'tee hii unhaaN vrt khoolnaa sii atee ih bbgvaan mhaaviir jii dii tHpsiaa daa aakhrii saal vii sii| 5 mhiinee 25 din hoo gee sn pr prbbuu mhaaviir dii prtigiaa dee [9] Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bool puuree nhiiN hoo rhee sn| is gHl nuuN lai kee raajaa atee puujaa sbb phikr mNd sn uh nhiiN jaanndee sn ki bbgvaan mhaaviir diiaaN gupt prtigiaavaaN kii sn| iHk din is ngr viHc ghuNmdee hooee uh cNdnaa dee ghr vHl rvaanaa hooee| uhnaaN veekhiaa ki uhnaaN dii iHk prtigiaa nuuN chHdd kee baakii saariiaaN puuriiaaN hoo cuHkiiaaN sn| uh prtigiaa sii ki bbiHkhiaa deenn vaalee dii aHkhaaN viHc hNjhuu hoonn| jdooN bbgvaan mhaaviir cNdn baalaa dee ghr aaee taaN uh khus' sii atee jdooN bbgvaan mhaaviir binhaaN bbiHkhiaa lee vaaps jaann lHgee, taaN cNdn baalaa diiaaN aHkhaaN viHc hNjhuu aa gee| is trhaaN bbgvaan mhaaviir diiaaN saariiaaN gupt tigiavaaN (abbihi) puuriiaaN hoo giiaaN atee uhnaaN nee cNdn baalaa kooloo bbikhiaa grhinn kiitii| is daan tooN khus' hoo kee deevtiaaN nee svrgaaN tooN soonee, rtnaa, khus'buudaar jl atee phuHlaaN aadi dii vrkhaa kiitii| prbbuu nee hHth phailaaiaa cNdn baalaa nee jiveeN hii bbiHkhiaa ditii, usee smeeN us diiaaN beerriiaaN ttuHtt giiaaN atee us dee sir 'tee nveeN kees uHg aaee| uh phir tooN suNdr raajkumaarii bnn gii| us smeeN ngr viHc bbgvaan mhaaviir dee lNbee abbihi dii crcaa raaj drbaar tHk phuNc cuHkii sii| jd raajee nuuN ptaa lHgaa ki bbgvaan mhaaviir nee iHk daasii hHthooN aHpnnaa lNbaa vrt khooliaa hai taaN uh privaar smeet cNdn baalaa nuuN milnn seetth dee ghr aaiaa| raajee nee cNdn baalaa nuuN apnnii puHtrii mNn kee murr mhil viHc sthaan diHtaa| mhil viHc phuNcdee hii raannii nee cNdn baalaa nuuN phicaann liaa kiuNki cNdn baalaa us dii ris'tee viHc bbaaNjii lHgdii sii| [10] Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cNdnaa daa mn sNsaar dee kaam bboogaaN viHc nhiiN sii| kuHjh smaaN baaad bbgvaan mhaaviir nuuN, jdooN keevl giaan hoo giaa taaN cNdn baalaa bbgvaan mhaaviir dii philii saadhvii bnnii atee bbgvaan mhaaviir diiaaN 36000 saadhviiaaN dii prmuHkh vii bnnii| cNdn baalaa nee vii lNbaa smaaN saadhvii jiivn btiit krkee keevl giaan nuuN praapt krkee krm bNdhnaaN nuuN toorriaa atee jnm mrn dee bNdhnaaN tooN chuttkaaraa paa kee mooks' praapt kiitaa| ih daan daa hii prbbaav hai ki ik daasii nee maamuulii bboojn daan krkee mooks' praapt kr liaa| [11] Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ reevtii upaasikaa bbgvaan mhaaviir nuuN keevl giaan praapt kiitee 13 saal biit cuHkee sn, 14 veeN saal bbgvaan mhaaviir meeddiiaa graam pdhaaree, look drs'n atee prvcn sunnn lii aaunn lHgee| prbbuu mhaaviir daa ik vigirriaa ceelaa mNkhlii putr goos'aalk joo ki niytiivaad mt daa sNsthaapk sii, uh vii apnnee ceeliaa naal usee ngr viHc ghuNm rihaa sii| goos'aalk apnnee aap nuuN tiirthNkr akhvaaunn lHg piaa sii| is kaarn aam lookaaN viHc ih bbrm phail giaa ki asl tiirthNkr kaunn hai, goos'aalk jaaN vrdhmaan mhaaviir ? goos'aak iHk din bbgvaan mhaaviir jii dii dhrm sbbaa viHc bhis' krn aaiaa| bbgvaan mhaaviir nee aapnnee ceeliaaN nuuN philaaN hii aakh ditaa sii ki goos'aalk aa rihaa hai ih meeraa ceelaa rihaa hai atee hunn raah tooN bbttk giaa hai| is lii us naal kooii bhis' naa kree| pr iHk ceelee tooN goos'aalk diiaaN bbgvaan prtii glt gHlaaN shinn naa hooiiaaN, jd us nee goos'aalk nuuN smjhaaunnaa caahiaa taaN goos'aalk nee aapnnee kool praapt teejoolees'iaa (jlaaunn dii s'ktii) naal us ceelee nuuN bbsm kr diHtaa| isee prkaar ik hoor ceelee nuuN vii goos'aalk dee kroodh daa s'ikaar hoonnaa piaa| look goos'aalk dee kroodh tooN ddr gee, goos'aalk nee ih s'ktii daa giaan vii bbgvaan mhaaviir koolooN uhnaaN dee tpsiHaa kaal smeeN siHkhiaa sii| pr aHj us nee dhrmsbbaa viHc bbgvaan mhaaviir dee uHpr is s'ktii daa pryoog kiitaa| [12] Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uh tiirthNkr dii s'ktii nuuN nhiiN jaanndaa sii ki ih s'ktii tiirthNkr uHpr asr nhiiN krdii| goos'aalk diiaaN chHddiiaaN teejoolees'iaa s'ktii diiaaN cNgaariiaaN bbgvaan mhaaviir dee aalee duaalee cHkr lgaa kee vaaps goos'aalk dee s'riir viHc prvees' kr giiaaN| is dee prbbaav kaarn us daa sriir aHg viHc jln lHgaa atee aHtth din baaad us dii maut hoo gii| teejoolees'iaa daa kuHjh grm bbaav bbgvaan mhaaviir dee sriir uHpr vii piaa jis kaarn uhnaaN dee sriir viHc grmii kaarn dst lHg gee| bbgvaan mhaaviir dii bimaarii kaarn saaree dhrm sNgh viHc s'oog chaa giaa| bbgvaan mhaaviir nee aapnnee ceeliaaN nuuN vis'vaas' divaaiaa ki goos'aak raahiiN chHddii teejoolees'iaa s'ktii daa, meeree uHpr kooii prbbaav nhiiN ih maamuulii tkliiph cheetii hii tthiik hoo jaaveegii| maalukaakHch daa rhinn vaalaa siNgh naaN daa munii taaN ih bimaarii dii gHl sunn kee roonn lHg piaa| bbgvaan mhaaviir nee us munii nuuN apnnee kool bulaaiaa atee aakhiaa meerii aatmaa s'ukl dhiaan viHc liin hai, phir tusiiN phikr kiuN krdee hoo? phir vii jee tusiiN meerii sriirk piirraa tooN dukhii hoo taaN reevtii upaas'ikaa dee ghr jaavoo, us nee joo dvaaii meeree lii tiaar kiitii hai, uh naa lai kee aavoo| us dee ghr ik hoor dvaaii bijooraapaak (peetthaa) tiaar hai| uh meeree lii nmit nhiiN hai uh lai aau| siNgh muNnii bbgvaan dii gHl sunn kee khus' hoo giaa uh reevtii dee ghr giaa atee us tooN bijooraapaak dvaaii mNg kee lai aaiaa| is dvaaii nuuN grhinn [13] Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krn naal bbgvaan mhaaviir daa sriir niroog hoo giaa| deevtee atee mHnukhaaN viHc khus'ii chaa gii| reevtii nee ih daan krkee aapnnee lii tiirthNkr gootr praapt kiitaa bbvikh viHc uh vii aaunn vaalee 24 tiirthNkraaN dii prNpraa viHc tiirthNkr bnneegii| ih sbb supaatr daan daa phl hai| [14] Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 kyHvnaa seetth puraannee smeeN vic mhHdh naaN daa dees sii| us dii raajdhaanii raajgrhi sii| us ngr viHc ik dhndHt naaN daa seetth rhiNdaa sii| ddhldii umr dee aakhrii smeeN us dee ik puHtr kyHvnaa hooiaa| jnm tooN hii uh giaanii atee sNsaarik bboog vilaasaa tooN duur sii| uh hmees'aaN giaan dhiaan viHc smaaN guj'aardaa sii| naujvaan hoonn 'tee us dee pitaa nee kyHvnaa dii s'aadii, jai naaN dii suNdr kNniaa naal kr ditii| jai dii suNdrtaa vii us nuuN sNsaar dii dl dl viHc naa phsaa skii| jai nee aapnnaa duHkh apnnii sHs vsuumtii nuuN sunnaaiaa| vsuumtii nee aapnnii nuuNh daa duHkh seetth dhndHt nuuN dHsiaa| seetth philaaN hii aapnnee puHtr tooN prees'aan sii, kiuNki uh viupaar dhNdee viHc hiHsaa nhiiN laiNdaa sii| seetth nee apnnii ptnii naal vicaar krkee apnnee putr nuuN s'hir dee kuHjh cunnee hooee kaambboogii lookaaN naal milvaa diHtaa, taaN ki kyHvnaa kumaar daa mn bdl jaavee| kaambboogiiaaN diiaaN hrktaaN daa asr kyHvnaa kumaar 'tee puurii trhaaN hooiaa| uh kuHjh dinaaN viHc hii uhnaaN dii trhaaN daa kaambboogii hoo giaa| uh jldii hii deevdt naaN dii ik vees'iaa dee mooh jaal viHc phs giaa| us nuuN vees'iaa naal rhiNdee 12 saal biit gee, kaam bboog viHc dduHbee kyHvnaa kumaar nuuN ghr bilkul bbuHl cukaa sii| ik vaar privaar daa naukr suneehaa lai kee aaiaa, kyHvnaa nee us naukr nuuN kihaa, "ajee taaN mainuuN ithee aaee 12 din vii puuree nhiiN [15] Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hooee hn tusiiN preem vs 12 dinaaN nuuN 12 saal khi rhee hoo| ghr jaa kee meeree jld aaunn dii suucnaa deennaa| naukr prt kee ghr claa giaa atee kyaavnaa kumaar dii saarii khaannii biaan kiitii| lNbaa smaaN gujr jaann 'tee vii kyvnaa kumaar ghr nhiiN aaiaa taaN us smeeN us dii yaad viHc us dee maaN pioo maut nuuN praapt hoo gee| hunn ghr viHc iklii jais'rii rhi gii, uh crkhaa kHtkee guj'aaraa krn lgii| jais'rii duHkhii rhinn lHgii, ik din jd uh apnnee ghr viHc paalii hooii mainaa aHgee aapnnaa dukhrraa roonn lHgii, taaN us smeeN kyvHnaa kumaar saahmnnee aa kee aapnnii gltii dii muaaphii mNgnn lgaa, jais'rii ptii nuuN paa kee dhn hoo gii| ik din deevtaa dee baahr jaann 'tee us vees'iaa dii maaN nee kynaa kumaar nuuN ghrooN baahr kHddh ditaa, kiuNki vees'iaavaaN dhn diiaaN bbukhiiaaN huNdiiaaN hn atee dhn khtm hoo jaann 'tee uh aadmii nuuN ghr tooN baahr kHddh diNdiiaaN hn| pr deevtaa nuuN yvHnaa kumaar naal preem hoo giaa sii| uh jd vaapis aaii taaN kyvHnaa kumaar nuuN apnnee ghr naa paa kee us nee kyvHnaa kumaar dee ghr jaa kee aapnnee saaree ghinnee us nuuN bbeeNtt kr ditee| yvHnaa kumaar nee uhnaaN ghinniaaN vicooN kuHjh ghinnee veec kee aapnnaa viupaar s'uruu kiitaa atee kuHjh ghinnee aapnniiaaN doohaaN ptniiaaN viHc vNdd ditee| ik vaar kyvHnaa kumaar smuNdrii viupaar krn lii rvaanaa hooiaa| us nee doohaaN ptniiaaN nuuN preem puurvk rhinn dii slaah ditii| doohaaN ptniiaaN nee preem puurvk kyvHnaa kumaar nuuN vidaa kiitaa| jhaaj duusree din jaannaa sii| yvHnaa [16] Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghr dee baahr ik mNdr viHc sau giaa| us jghaa 'tee ik buddhii caar naujvaan lrrkiiaaN naal diivaa lai kee aaii| us buHddhii nee caaree lrrkiiaaN nuuN aakhiaa is daa mNjaa lai cloo| lrrkiiaaN nee buHddhii dee hukm dii paalnaa krdee hooee mNjaa cuHk kee buddhii dee ghr phuNcaa ditaa| buHddhii bhut amiir sii us daa iHklautaa puHtr usee s'aam nuuN sHp dee ddNgn naal mr giaa sii| raaj niym anusaar putr hiin dii sNptii daa maalk puraannee smeeN viHc raajaa huNdaa sii| aapnnee dhn nuuN bcaaunn lii buHddhii nee ih anookhii caal cHlii sii, mNjaa cuHknn vaaliiaaN caaree hii us diiaaN nuuNhaaN sn| joo apnnii sHs daa khinnaa mNndiiaaN sn| duusree din kyHvnaa kumaar dii jdooN aHkh khulii taaN us nee aapnnee aap nuuN aaliis'aan mhil viHc paaiaa| uh caaree lrrkiiaaN us nuuN veekh rhiiaaN sn| usee smeeN buHddhii nee kyvHnaa kumaar nuuN aakhiaa, "puHtr! sustii chHddoo' buHddhii nee aapnniiaaN caaree nuuNhaaN nuuN kyvHnaa kumaar nuuN aapnnaa ptii mNnnn lii aakhiaa| is prkaar 12 saal puuree hoo gee| ihnaaN caaraaN lrrkiiaaN dee iHk iHk puHtr hooiaa| ik din buHddhii nee aapnniiaaN nuuNhaaN nuuN kihaa, "is dee saunn tooN baaad kyvHnaa kumaar dee mNjee nuuN usee mNdr viHc rHkh aavoo, kiuNki hunn is dii kooii j'ruurt nhiiN hai" nuuNhaaN nee buHddhii dee hukm mutaabik us daa mNjaa mNdr viHc phuNcaa ditaa| sveer hoonn 'tee kyvHnaa kumaar nuuN aapnniiaaN caar ptniiaaN atee uhnaaN dee puHtraaN dii yaad aaii, us nuuN jaapiaa ki ih supnaa sii| mNdr dee pujaarii nee [17] Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kyvHnaa nuuN ghr phuNcaa ditaa| kyvHnaa kumaar dii jeeb viHc caar lHdduu aa gee, ghr phuNcnn 'tee us dii ptnii jai atee us dee puHtr nee us daa svaagt kiitaa| kyvHnaa kumaar nee iHk lHdduu aapnnee puHtr nuuN khaann lii diHtaa, us daa puHtr lHdduu lai kee hlvaaii dee puHtr kool lHdduu khaann lii claa giaa atee jdooN uh uHthee lHdduu khaann lHgaa taaN us viHcooN ik rtn nikliaa jis nuuN hlvaaii daa puHtr lai kee bbHj giaa, kyvHnaa kumaar dee putr nee us daa piHchaa kiitaa hlvaaii nee us nuuN hoor lHdduu dee ditaa atee rtn rHkh liaa| idhr kyvHnaa kumaar jdooN lHdduu khaann lHgaa taaN us viHcooN rtn niklee us nee uhnaaN rtnaaN nuuN veec kee viupaar s'uruu kr liaa| iHk vaar mgdh dee raajee s'reennik daa haathii paannii piinn lii giaa taaN paannii viHc kisee jiiv nee us nuuN phrr liaa| bhut koos'is krn 'tee vii haathii paannii viHcooN nhiiN nikl skiaa| is tooN baaad s'hir viHc ghoos'naa kiitii gii ki joo kooii haathii nuuN mukt krvaaeegaa us nuuN vHddaa inaam ditaa jaaveegaa| kyvHnaa dee putr koolooN rtn lainn vaalee hlvaaii nee ghoos'naa sunnii atee rtn lai kee uHthee phuNc giaa| rtn dii s'ktii naal us nee haathii nuuN mukt krvaa ditaa, raajaa bhut khus' hooiaa, pr mNtrii abbai kumaar nuuN ih rtn hlvaaii daa nhiiN jaapiaa| us nee hlvaaii nuuN sHc aakhnn lii kihaa| hlvaaii nee sHc aakhdee hooee kihaa, "ih rtn kyvHnaa kumaar daa hai meeraa nhiiN hai, maiN us dee puHtr tooN praapt kiitaa hai"| [18] Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raajee nee khus' hoo kee aapnnii lrrkii daa viaah kyvHnaa kumaar naal kr diHtaa atee us nuuN bhut saaraa dhn dee kee s'aah bnnaa ditaa| mNtrii abbai kumaar naal kyvHnaa kumaar dii ris'teedaarii atee doostii hoo gii| iHk din kyvHnaa kumaar diiaaN caar ptniiaaN atee caaree puHtr us nuuN milnn aaee atee us naal rhinn lHgee| ih sbb abbai kumaar dii buHdhii dee kaarn hooiaa| saaree look sukh naal rhinn lHgee| pichlaa jnm | iHk vaar mnn bbgvaan mhaaviir raajhi ngrii viHc pdhaaree raajaa s'reennik atee kyvHnaa s'aah vii apnnee privaar naal prbbuu dee drs'n krn lii aaiaa, bNdnaa nmskaar krn tooN baaad kyvHnaa kumaar nee prbbuu mhaaviir nuuN aapnnii praapt sNptii daa kaarn puHchiaa| | prbbuu mhaaviir nee aakhiaa ki ih sbb suHkh supaatr daan daa phl hai| pichlee jnm viHc tusiiN s'aaliim viHc iHk gvaalee dee puHtr sii, pitaa dee mr jaann tee tuhaaddii maaN biptaa viHc phs gii| iHk din guaaNddhii nuuN khiir khaaNdee veekh tuuN vii aapnnii maaN tooN khiir dii mNg krn lHgaa| us din brrii mus'kl naal teerii maataa nee teeree lii khiir tiaar krkee thaalii viHc proos ditii aap kisee kNm lii baahr clii gii| usee smeeN bboojn dii tlaas' viHc aaee tpsvii saadhuu dee brtn viHc aapnnii jaan dii uHc bbaavnaa naal aapnnii bbuHkh dii prvaah naa krdee hooee, aapnnii saarii khiir paa diHtii atee aap khaalii thaalii cHttn lHgaa| saadhuu nee aap nuuN [19] Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhrm laabb aakh kee updees' ditaa uhii guaalaa choottii umr viHc mrkee aHj kyvHnaa kumaar dee ruup viHc suHkh bboog rihaa hai| aapnnaa bboojn munii nuuN deenn dee kaarn hii is jnm viHc tuhaanuuN apaar dhn dii praaptii hooii hai| aapnnaa pichlee jnm daa vrnnn sunn kee kyvHnaa kumaar daa suHtaa vairaag jaag uHtthaa| us dee vairaag daa asr us diiaaN ptniiaaN uHpr vii piaa| saaree privaar nee saadhuu jiivn dee mhaaNvrt aNgikaar kiitee, is prkaar kyvHnaa kumaar nee pichlee jnm viHc daan deenn sdkaa is jnm viHc mhaan bbautik sNptii praapt kiitii| is nee vii krm jaal kHtt kee keevl giaan haasl kiitaa| [20] Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiaagii seetth s'aalii bbHdr pichlaa jnm s'aalii bbHdr nuuN itihaas viHc iHk amiir dee ruup viHc jaanniaa jaaNdaa hai| pichlee jnm viHc uh griib gvaalnn daa puHtr sii| us daa pitaa mr cuHkaa sii| us daa naaN sNgm sii| iHk vaar sNgm dee mn viHc khiir khaann dii iHchaa hooii, us nee aapnnii maaN nuuN khiir bnnaaun lii kihaa| us dii maaN nee lookaaN kooloo smaan iHktthaa krkee us nuuN khiir bnnaa diHtii atee tthNddii krn lii thaalii viHc paa kee us dee kool rHkh diHtii| us dii maaN kisee kNm lii baahr clii gii| usee smeeN ik saadhuu joo ki iHk mhiinee dii tHpsiaa daa paar krn lii, us dee drvaajee tee aaiaa| sNgm nee s'rdhaa vHs us khiir viHcooN, aHdhii us munii nuuN khus'ii naal daan kr diHtii| s'aalii bbHdr: | is daan dee siHttee vjooN us nee eenaa puNn iHktthaa kiitaa ki us daa jnm raajhi ngrii dee seetth goobbHdr dee ghr hooiaa| us dii maataa daa naaN bbHdraa sii| uh aapnnee maaN piu daa iklautaa puHtr sii| us nuuN vHddaa hoonn tee uHcii siHkhiaa diHtii gii| us dii siHkhiaa daa prbNdh us dee pitaa dee svrgvaas tooN baaad us dii maataa nee kiitaa| [21] Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siHkhiaa uprNt us daa 32 suNdr kNniaavaaN naal viaah rcaa diHtaa| pichlee puNn kaarn us dee ghr viHc kisee kism dii kooii kmii nhiiN sii| us daa pitaa mr kee deevtaa bnniaa uh aapnniiaaN nuuNhaaN nuuN hr rooj deevtiaaN dee ghinnee atee deev duus' naaN dee kprree diiaaN peettiiaaN bbeejdaa sii| iHk vaar raajgrhi ngrii viHc neepaal dees' dee rtn kNblaaN dee viupaarii kNbl veecnn us ngr viHc aaee, us ngrii viHc raajaa s'reennik biNbsaar, raaj krdaa sii| kNblaaN dii ginntii itnii jiaadaa sii kii raajaa vii ih kNbl khriidnn dii hiNmt naa kr skiaaN| saaree viupaarii niraas' hoo gee| ik s'aam uh iktthee hoo kee dees' prtnn dii tiaarii kr rhee sn| uh aaps viHc gHlaaN kr rhee sn, "ih kis trhaaN daa dees' hai? jithooN daa raajaa atee prjaa dooheeN griib hn| sveer nuuN asiiN ih dees' chHdd kee kisee hoor dees' jaavaaNgee"| ih gHlbaat bbHdraaN seetthaanii joo ki us smeeN viupaar dii deekh reekh krdii sii nee sunnii| us daa dees' preem jaag piaa| us nee apnnii daasii nuuN bbeej kee viupaariiaaN nuuN aapnnee mhil viHc bulaaiaa| philaaN sbb dii cNgii seevaa kiitii atee phir aaunn daa udees' puchiaa| viupaariiaaN nee saarii hHdd biitii sunnaa ditii| bbHdraa nee kihaa, "tuhaaddee paas kiNnee kNbl hn"| viupaariiaaN nee kihaa, "16 kNbl hn tee hr kNbl dii kiimt svaa lHkh soonee dii moohr hai"| bbHdraa nee kihaa, "maiN tuhaaddee 16 kNbl taaN lai laiNdii haaN pr mainuuN taaN 32 kNbl caahiidee hn kiuNki meeriiaaN 32 nuuNhaaN hn"| viupaarii hairaan sn ki jis kNbl nuuN us dees' daa raajaa vii nhiiN khriid skiaa saaddee saaree kNblaaN nuuN ik sdhaarn diHkhnn vaalii aurt nee [22] Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khriid liaa hai| uhnaaN nuuN kuHjh smeeN lii bbHdraa diiaaN gHlaaN supnaa lHgiiaa| bbHdraa nee aapnnee muniim nuuN kiimt adaa krn daa hukm diHtaa atee aakhiaa, "maiN ihnaaN kNblaaN nuuN 32 ttukrriaaN viHc vNdd diNdii haaN meeriiaaN nuuNhaaN ihnaa naal pair puuNj lainn giiaa| | aglee din sphaaii krn vaalii seevkaa jd bbHdraa seetthaanii dee ghr aaii, taaN us nee rtn kNbl dee ttukrree iktthee kiitee| iHk ttukrraa us nee apnnee sriir 'tee vii dhaarn kiitaa atee sphaaii krn lii raaj mhilaaN viHc clii gii| raannii nee jd us nuuN rtn kNbl daa ttukrraa phinee hooee veekhiaa taaN us nee kihaa ki tuuN ih kithooN praapt kiitaa hai| raannii dee puHchnn 'tee sphaaii krn vaalii nee saarii gHl dHs diHtii| | udhr rtn kNbl nuuN veekh kee raannii daa mn vii bbrrk giaa| us nee rtn kNbl dii praaptii lii raajaa nnik nuuN aakhiaa| raajaa s'reennik nuuN ptaa lHgaa ki uh viupaarii haalee bbHdraa seetthaanii dee ghr tthhiree hooee hn taaN us nee apnnee krmcaarii nuuN bbeejkee viupaariiaaN nuuN raaj drbaar viHc bulaaiaa| viupaarii aaee, raajee nee uhnaaN tooN ik rtn kNbl dii mNg kiitii| viupaariiaaN nee aakhiaa, "mhaaraaj! saaddee saaree kNbl kHl hii vik gee hn| seetthaanii bbHdraa nee saaddee kooloo khriidee hn| viupaariiaaN dii gHl sunn kee raajaa s'reennik bhut hairaan hooiaa atee khus' vii hooiaa ki us dee ngr viHc bbHdraa jaisii seetthaanii vii rhiNdii hai| us nee bbHdraa nuuN raaj drbaar viHc bulaa kee snmaanit kiitaa atee us dee puHtr s'aalii [23] Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbHdr nuuN milnn dii iHchaa kiitii| bbHdraa seetthaanii nee kihaa, "mhaaraaj ! meeraa puHtr haalee baalk hai| uh ajee kisee kNm kaar vic nhiiN piaa hai, aap hii kripaa krkee meeree ghr privaar smeet bboojn lii pdhaaroo // bbHdraa dii beentii 'tee raajaa nnik ik din bbHdraa seetthaanii dee ghr aaiaa| raajee nee ghr dii s'aanoo s'aukt veekhii, ghr raajee dee mhil nuuN maat kr rihaa sii| bbHdraa nee raajee daa svaagt kiitaa atee mhil vikhaaiaa, raajee nee s'aalii bbHdr nuuN milnn dii iHchaa jaahr kiitii, taaN bbHdraa nee apnnee puHtr nuuN aavaaj lgaaii| puHtr heetthaaN aau aapnnee svaamii mhaaraajaa nnik aaee hn"| s'aalii bbHdr nee raajee nuuN vii ik vstuu smjhiaa atee maaN nuuN aakhiaa, "joo vii vstuu aaii hai us nuuN goodaam viHc rkhvaa diu| is viHc puHchnn dii kii j'ruurt hai"| raajee nuuN s'aalii bbHdr dii gHl tee kooii guHsaa nhiiN aaiaa| phir maataa bbHdraa nee kihaa, "beettaa heetthaa aau saaddee naath aaee hn| heetthaa aa kee ihnaaN nuuN prnnaam kroo| maaN dii gHl sunn kee s'aalii bbHdr heetthaaN aaiaa us dee mn viHc khiaal aaiaa ki maiN iHk amiir maaN daa puHtr haaN atee meeraa vii kooii svaamii hai| maataa dee aakhnn tee s'aalii bbHdr nee raajee nuuN sir jhukaaiaa, raajee nee piaar naal us nuuN aapnnii goodii viHc bitthaa liaa| raajee nnik dii goodii s'aalii bbHdr nuuN kNddiaaN daa vichoonaa lHgii, uh soocn lHgaa ki ajee is jiivn viHc kooii adhuuraapnn hai| [24] Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kujh smaaN baaad s'aalii bbHdr dee mn viHc vairaag utpNn hooiaa us nee apnniiaaN 32 ptniiaaN smeet atee aapnnee jiijee bbainn atee us diiaaN 16 ptniiaaN smeet bbgvaan mhaaviir paasooN saadhuu jiivn hinn kiitaa| | ih daan daa hii siHttaa sii kii thoorrii jeehii khiir daan krn dee kaarn sNgm daa jiiv s'aalii bbHdr dee ruup viHc paidaa hoo kee aatm kliaann krn lHgaa| [25] Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 dhNnaa saarthvaah (viupaarii) puraannee smeeN viHc joo viupaarii kaaphlaa bnnaakee viupaar krn baahrlee dees'aaN viHc jaaNdee sn uhnaaN dee mukhii nuuN saarthvaah aakhiaa jaaNdaa sii| saaree look iHk mukhii dii aagiaa heetth cHldee sn| ajihee hii iHk mukhii daa naaN dhNnaa saarthvaah sii| joo kHsti prtis'tth ngr viHc rhiNdaa sii| uHthee daa raajaa prsNn cNdr sii joo prjaa paalk atee niaaN krn vaalaa mNniaa jaaNdaa sii| dhNnaa apnnee viupaar lii saaree dees' viHc prsiHdh sii| iHk vaar us dee mn viHc videes' viHc jaa kee viupaar krn dii iHchaa hooii taaN prNpraa anusaar us nee ngr viHc ddhNddooraa pittvaa ditaa ki maiN videes' viupaar lii jaa rihaa haaN joo vii meeree naal jaannaa caahee jaa skdaa hai, us daa saaraa khrc maiN aap kraaNgaa| us dii is ghoodhnnaa nuuN sunn kee bhut saaree viupaarii atee kNmkaajii look us dee kaaphlee viHc s'aaml hoo gee| cHlnn daa s'uHbb mhuurt njdiik hii sii| ki us s'hir viHc dhrm prcaar krdee hooee dhrm ghoos' naaN dee acaariaa aapnnee ceeliaaN naal iHk baag viHc pdhaaree| saarthvaah nee vidhi puurvk acaariaa nuuN vNdnaa nmskaar kiitii atee aaunn daa udees' puchiaa| acaariaa nee uHtr ditaa asiiN teeree naal bsNtpur jaann lii aaee haaN| saarthvaah nuuN acaariaa nee jain munii dee bboojn lainn dii vidhi smjhaa diHtii| iHk vaar seetth pHkee hooee aNb thaalii viHc lai kee acaariaa kool aaiaa [26] Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atee uhnaaN nuuN phl grhinn krn dii beentii krn lHgaa, acaariaa nee uh bboojn grhinn naa kiitaa atee smjhaaiaa ki asiiN aapnnee lii tiaar kiitaa bboojn grhinn nhiiN krdee| asiiN taaN nirdoos bboojn hii grhinn krdee haaN| saarthvaah nee aakhiaa, "mhaaraaj! aap dee niym bhut ktthoor hn maiN aHgee nuuN dhiaan rHkhaaNgaa"| aglii sveer kaaphlaa aHgee cHliaa, durgm raah nuuN paar krdee hooee uh iHk ghaattii viHc jaa phuNcee| us smeeN vrkhaa kaarn raah viHc ciHkrr atee paannii nuuN veekh kee sbb nee us ghaattii viHc raat gujaarn daa niscai kiitaa| acaariaa nee vii vrkhaa ruHt dee s'uruu hoonn kaarn iHk guphaa viHc apnnaa coomaasaa krn daa niscai kiitaa| lNbaa smaaN ruknn kaarn bboojn smgrii smaapt hoo gii| saarthvaah atee hoor look kNdmuul aadi phl cunn kee aapnnaa gujaaraa krn lHgee| iHk raat saarthvaah nee soociaa ki meeree kaaphlee viHc kooii duHkhii taaN nhiiN hai? acaank hii us nuuN acaariaa dhrm ghoos' dii yaad aa gii, jihnaaN nee lNbee smeeN tooN bboojn grhinn nhiiN kiitaa sii| sveeraa hooiaa| saarthvaah acaariaa dee drs'n krn guphaa vHl aaiaa uh veekh kee hairaan rhi giaa ki saaree munii bbiNn bbiNn aasnaa viHc baitthee aagmaaN nuuN prrh rhee sn| kuHjh dhiaan kr rhee sn| saarthvaah nee bNdnaa nmskaar krkee acaariaa tooN khimaa mNgii tee phir brrii nimrtaa naal aakhiaa, "guruu deev! tusiiN saaddee kool pdhaaroo, saaddee kool tuhaanuuN deenn yoog bboojn hai| ajihaa aakh kee seetth aapnnee tthikaannee pr claa giaa" seetth dee jaann tooN baaad acaariaa nee aapnnee doo ceeliaa nuuN bbiks'aa lii bbeejiaa| jdooN uh seetth [27] Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dee ghr gee taaN seetth dee ghr kooii bboojn deenn yoog nhiiN sii| us nee sNkooc krdee hooee kihaa, "mhaaraaj ! meeree ghr s'udh ghii hai, joo maiN aapnnee lii tiaar kiitaa hai, us viHcooN maiN aap nuuN daan dee rihaa haaN| saarthvaah nee nirml bbaav naal saaraa ghii munii dee paatr viHc paa ditaa| uh us smeeN iNnaa bbaavuk hoo giaa ki us nuuN ptaa hii nhiiN lHgaa kii munii daa paatr kdooN bbr giaa| is s'ubb bbaav kaarn us dhHnaa saarthvaah nee tiirthNkr gootr nuuN praapt kiitaa joo paatr daan daa saaph udaahrn hai| ihoo dhNnaa saarthvaah philee tiirthNkr ris'bbdeev dee ruup viHc paidaa hooee| jnm mrn daa kaarn krm bNdhn nuuN khtm krkee mooks' nuuN praapt hooee| ih nirml bbaav naal kiitee daan daa hii phl hai| [28] Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 baahuu munii us dee vj'rnaabb naaN iHk smeeN vj'rsain naaN daa raajaa raaj krdaa sii| daa putr sii| vj'rnaabb raajkumaar dee caar miHtr sn, jihnaaN dee naaN baahuu, subaahuu, piirr atee mhaaNpiirr sn| baahuu raaj puHtr sii, subaahuu ik seetth daa puHtr sii, piirr mNtrii daa puHtr sii atee mhaaNpiirr saarthvaah daa puHtr sii| bbgvaan ris'bbdeev dee puHtr bbgvaan baahuublii daa jiiv, piHchlee jnm viHc isee raaj privaar viHc raaj puHtr baahuu dee ruup viHc utpNn hooiaa sii| pNjaaN miHtraaN viHc bhut guurraa piaar sii| isee piaar vaalee vaataavrn viHc uh apnnaa jiivn gujaar rhee sn| raajaa vj'rsain nee saadhuu jiivn grhinn krkee keevl giaan praapt kiitaa atee uh tiirthNkr bnndee hii uhnaaN dhrm ruupii tiirth dii sthaapnaa kiitii| uhnaaN dinaaN viHc vj'rnaabb raajaa bnn cukaa sii| us dee ghr cHkrvrtii bnnn daa kaarn prgtt hooiaa| us nee sNsaar dee choottee vHddee raajiaaN nuuN jiHt kee aapnnee adhiin kiitaa atee cHkrvtii bnn giaa| us dee adhiin us dee caaree miHtr raajaa bnnee| lNbaa smaaN vj'rnaabb nee raaj kiitaa| iHk vaar tiirthNkaar vj'rsain, dhrm prcaar krdee hooee, usee ngr pdhaaree jithee vj'rnaabb raaj krdaa sii| cHkrvrtii atee us dee miHtr drs'n krn atee updees' sunnn aaee| tiirthNkr daa updees' sunn kee vj'rnaabb cHkrvrtii, aapnnee miHtraaN naal saadhuu bnn giaa| hunn us nee 14 puurvaaN atee 12 aNgaaN daa adhiain kiitaa| tHp atee seevaa baahuu munii daa sbb tooN vHddaa gunn sii| uh miHtr muniiaaN [29] Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atee hoor saadhuuaaN dii brrii binai bbaav naal seevaa krdaa sii| uhnaaN nuuN bboojn aadi liaa kee diNdaa| subaahuu munii hr rooj sbb muniiaaN dii saaNbb sNbbaal atee dhrm upkrnaaN dii deekh bbaal krdaa sii| | baahuu tee subaahuu dii seevaa nuuN veekh kee vjrnaabb munii uhnaaN daa jiivn sphl mNndee gee kiuNki ih saaree munii binaa kisee nphrt tooN choottee vHddee saadhuu dii seevaa krdee sn| baahuu munii vis'ees taur tee seevaa lii smrpt mNniaa jaaNdaa sii| baahuu munii nee lNbaa smaaN saadhuu seevaa krkee puNn praapt kiitaa| iHk vaar baahuu munii nee hr rooj' 500 saadhuuaaN nuuN bboojn liaa kee deenn dii prtigiaa hinn kiitii| is jnm viHc isee seevaa dee siHttee vjooN uh aglee jnm viHc bbgvaan ris'bbdeev dee choottee puHtr baahuublii dee ruup viHc utpn hooee| jihnaaN chee khNdd dee maalk bbaart cHkrvrtii nuuN yuHdh viHc hraa diHtaa| uhnaaN nuuN pichlee jnm dii seevaa kaarn hii uhnaaN diiaaN baahaaN viHc mhaan s'ktii jnm tooN hii sii| uh is sNt seevaa daa hii phl hai atee 500 muniiaaN nuuN bboojn daa daan krn daa hii phl hai, ki uhnaaN daa jnm baahuublii dee ruup viHc hooiaa atee uhnaaN nee saadhuu bnn kee keevl giaan praapt kiitaa atee mooks' dee adhikaarii hooee| [30] Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raajaa muul deev veenaattt ngr dee raajaa muul deev raajaa bnnn tooN philaaN ujainii ngrii dii prmuHkh vis'iaa deevdHtaa dee ghr rhiNdee sn| us dee ghr acl naaN daa iHk baanniiaaN daa muNddaa vii rhiNdaa sii| deevdHtaa amiir muul deev nuuN paisee lii caahuNdii sii| us dii maaN deevdHtaa lii, acl nuuN caahuNdii sii| iHk din deevtaa dii maaN nee kihaa, "puHtrii! us juueebaaj dee jaal viHc kiuN phsii hooii haiN? teerii suNdrtaa piHchee taaN iHk tooN iHk vHdh divaanee phirdee hn| phir is nirgunn aadmii dee piHchee phirn daa kii laabb'' ? maaN dii gHl sunn kee deevdHtaa nee kihaa, "maaN! ih viaktii nirgunn nhiiN, sgooN giaanvaan hai| maaN nee phir puHchiaa, "ih saaddee tooN jiaadaa giaanvaan hai? ki is dii buHdhii acl tooN teej hai? kii ih trk klaaN viHc viin hai? iHk din doohaaN dii buHdhii daa imtihaan lainnaa caahiidaa hai? kii doohaaN viHcooN koonn buHdhiimaan hai / iHk din maaN dee aakhee anusaar deevdHtaa nee gNnaa cuupnn dii iHchaa j'aahr kiitii| deevdHtaa dii gHl sunn kee acl iHk reehrrii gNniaaN dii bbr liaaiaa atee deevdHtaa dee aHgee suHtt diHtii| deevdHtaa nee aakhiaa, "maaN! veekh acl mainuuN hHthnii smjh kee khaann lii gNnee dii reehrrii bbr liaaiaa hai"| maaN nee aakhiaa, "hunn tuuN muul deev nuuN aakh ki uh gNnee lai kee aavee| deevdHtaa nee muul deev kool gNnaa cuupnn dii iHchaa j'aahr kiitii| muul deev nee iHk gNnaa saaph kiitaa atee us dee chilk utaar kee us diiaaN gNddeeriiaaN bnnaa kee, ik ts'trii viHc rHkh kee deevdHtaa [31] Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aHgee pees' kr diHtiiaaN| deevdHtaa nee aakhiaa, "veekhoo is daa giaan, ih binhaa smjhaaee hii sbb kuHjh smjh giaa hai"| deevdHtaa dii gHl sunn kee maaN cuHp hoo gii| deevdHtaa dii maaN iHk din muul deev uHpr kroodh prgtt krdii hooii acl aakhnn lHgii, "tuuN phikr naa kr, maiN deevdHtaa nuuN teeree naal bbeejnn dii kooii ksr naa chHddaaNgii"| acl nee iHk soo aHtth moohraaN diNdee hooee, deevdHtaa dii maaN nuuN aakhiaa, "cheetii hii deevdHtaa nuuN meeree naal rhinn lii raajii kroo"| acl daa kNm usee smeeN puuraa hoo giaa kiuNki muul deev kiitee baahr giaa hooiaa sii| jd muul deev vaaps aaiaa atee gupt ruup viHc deevdHtaa dee plNg heetth chup giaa| deevdHtaa nee daasii nuuN bulaa kee acl dee sriir dii maals' krn lii kihaa| acl nee plNg tee baitthee hooee aakhiaa, "isee plNg tee aakee maals' kroo"| daasiiaaN nee aakhiaa, "ajihaa krn naal plNg khraab hoo jaaveegaa"| acl nee aakhiaa, "tusiiN phikr naa kroo, maiN is tooN vii suNdr plNg tiaar krkee dee deevaaNgaa kiuNki maiN supnaa veekhiaa hai ki maiN plNg tee maals' krvaa rihaa haaN"| daasiiaaN nee phir inkaar kiitaa| plNg 'tee baitthee acl nee muul deev nuuN baalaaN tooN phrr kee khicdee hooee kihaa, "iHthee coor dii trhaaN chup kee baitthnn daa ntiijaa tainuuN ptaa nhiiN| jaau maiN tainuuN aHj chHdddaa haaN kiuNki asiiN doovee is ghr viHc iktthee rhi rhee haaN, tuuN aHj brhmnn puHtr hoonn kaarn meeree hHth tooN bHc giaa, nhiiN taaN teeraa aNt maarraa hoonnaa sii"| acl raahiiN apmaant hoonn tee s'rmiNdaa hookee muuldeev ujainii tooN baahr nikl giaa atee veenaatHtt kool aaiaa| raah viHc iHk yaatrii miliaa jis [32] Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nee aapnnee aap nuuN veenaatHtt kool jaann vaalaa raahii dHsiaa muul deev nee kihaa, cloo asiiN iHktthee cHldee haaN| yaatrii dee 'haaN khinn 'tee dooveeN iHktthee cl pee| raah viHc iHk jNgl aaiaa| yaatrii kool raah daa bboojn sii| muul deev nee soociaa ki mainuuN bboojn vicooN hiHsaa deeveegaa, pr yaatrii nee kuHjh vii nhiiN ditaa| tiisree din jNgl paar hoo giaa| muuldeev nee puHchiaa, "iHthee kooii piNdd hai"? yaatrii nee aakhiaa, "raah viHc iHk piNdd hai atee maiN is piNdd daa rhinn vaalaa haaN " ih aakh kee us nee muul deev nuuN piNdd daa rstaa vikhaa ditaa| muuldeev us piNdd viHc jaa kee bbikhiaa raahiiN bbuHkh mittaaunn daa upaaa soocnn lHgaa| ghuNmdee ghuNmdee us nuuN bbiHkhiaa viHc urrd dii daal diiaaN bHkliiaaN miliaaN| acaank hii us nuuN iHk tHpsvii jain muHtthii miliaa joo iHk mhiinee dii tHpsiaa puurii krkee aapnnaa vrt khoolnn lii jaa rihaa sii| us daa ttaakraa raajaa muuldeev naal hooiaa| raajaa muuldeev nee uh bHkliiaaN daa bboojn us munii nuuN dee diHtaa is mhaan daan kaarn iHk deevtee nee prsNn hookee, muuldeev nuuN vr mNgnn lii aakhiaa, muuldeev nee aakhiaa, mainuuN iHk hjaar haathii, deevdHtaa naal mNgnnii atee raaj caahiidaa hai| deevtee nee kihaa, "tuhaaddii iHchaa puurii hoo jaaveegii| uHthooN cHl kee muuldeev phir veenaatHtt tee phuNciaa atee raaj dee niymaaN nuuN toorrn kaarn phrriaa giaa| us nuuN raajee dee aHgee pees' kiitaa giaa, raajee nee us nuuN ktl krn daa hukm sunnaa diHtaa, pr hukm sunnaaun vaalaa raajaa hukm sunnaauNdee saar hii mr giaa| [33] Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ us smeeN dii prNpraa anusaar puHtr rhit raajee daa vaaris cunnn lii iHk s'aahii ghoorraa chHddiaa jaaNdaa sii| jis dee piHchee raajee dee vjiir cHldee sn| jis viaktii kool ghoorraa jaa kee rukdaa us nuuN raajaa mNn liaa jaaNdaa sii| prNpraa anusaar ghoorraa chHddiaa giaa| ghoorraa saaraa s'hir ghuNm kee muul'deev kool aa kee ruHk giaa| prjaa atee mNtrii mNddl nee us nuuN raajaa mNn kee us daa raaj tilk kr diHtaa| raajaa bnndee hii raajaa muuldeev nee us raahii nuuN bulaaiaa, kiuNki muuldeev us nuuN aapnnaa upkaarii mNndaa sii| raajee nee us lii iHk cNgaa pd soociaa| is prkaar us yaatrii tooN prsNn hoo kee, muul'deev nee ujainii dee raajaa naal cNgee sbNdh sthaapt kiitee| raajee nee khus' hoo kee us nuuN deevdHtaa vees'iaa dee diHtii| dooveeN khus'ii naal rhinn lHgee| kuHjh dinaaN baaad viupaar lii ghuNmdaa acl vii veenaatHtt ngr aa phuNciaa| raajaa muuldeev dee sipaahiaaN nee us nuuN srkaarii ttaiks naa deenn kaarn phrr liaa atee raajaa muuldeev kool lai aaee| raajaa muuldeev nee acl nuuN veekh kee puHchiaa, "tuuN mainuuN phicaann liaa hai?" acl nee aakhiaa, "mhaaraaj aap nuuN kaunn nhiiN jaanndaa kii aap raajaa hoo!" raajaa muuldeev nee kihaa cNgii trhaaN deekh lvoo maiN uhii muul'deev haaN| ajihaa aakh kee us nee puraannaa vair bbulaauNdee hooee acl nuuN chHdd diHtaa atee aap raaj paatt daa kNm deekhnn lHgaa| iHk raat s'hir dii gs't krdee hooee muuldeev nee kisee coor daa piHchaa kiitaa, coor maut dee kriib phuNc kee baal baal bc giaa| ih sbb tpsvii nuuN diHtee hooee supaatr daan daa hii phl sii ki muul'deev raajaa bnniaa| pichlee jnm [34] Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viHc raajaa muul'deev nee 3 vrtaaN dee tHp krn vaalee muHnii nuuN bboojn diHtaa sii| aapnnee aap nuuN puun-s'aalii smjhdee hooee us nee daan dee kee khus'ii mhisuus kiitii sii| soo muul'deev daan krn kaarn hii iHk aam mnuHkh tooN raajaa bnn giaa| ih daan daa prtkh phl hai| [35] Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s'iil kulkm subbaag prdaan krn vaalee jiNneedr naiminaath dee crnaa viHc maiN bNdnaa krdaa haaN| jinhaaN nee bcpn viHc hii aapnnee baahuubl naal jnaardn s'rii kris'n nuuN vii jiHt liaa sii| || 1 || praanniiaaN dee lii s'iil hii uHtm dhn atee s'iil hii prm mNgl daa kaarn hai| s'iil durbbaag nuuN mittaaunn vaalaa atee suHkh deenn viHc maaN daa sthaan rHkhdaa hai| s'iil dhrm daa phl hai kiuNki jithee s'iil hai uHthee dhrm dee bbiNn bbiNn gunn rhiNdee hn| s'iil paap nuuN khNddt krn vaalaa hai| s'iil praanniiaaN daa sNsaar viHc srees'tt atee philaa ghinnaa hai| // 2-3 // nrk dee drvaajee bNd krn lii s'iil drvaajee dii joorrii dii trhaaN hai atee svrgaaN dee ciHttee mhil 'tee crrhn lii uHtm paurrii hai| // 4 // mhaaraajaa agrsain dii puHtrii raajmtii nee, isee s'iil dee prbbaav kaarn s'iilvtii stiiaaN viHc sthaan paaiaa| us nee reevtaacl prvt 'tee crrhdee smeeN raah viHc paiNdii guphaa viHc tthhiree munii rthneemi nuuN sNjm viHc sthir kiitaa| // 5 // bbiaNkr lpttaaN vaalii aHg viHc vii jis mhaastii dee s'iil kaarn aHg vii paannii hoo gii| us raam ptnii siitaa dii sNsaar viHc jai jai kaar hooii jis dii kiirtii daa jhNddaa aHj vii sNsaar viHc lhiraa rihaa hai| // 6 // chaalnnii viHc paannii bbr kee jis nee cNpaa ngrii dee drvaajee khool ditee, us stii subbdraa daa nirml critr kis daa ciHt nhiiN mooheegaa? // 7 // [36] Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nrmdaa suNdrii prs'Nn atee smridhii vaalii hoo gii us nee lNbee smeeN tHk s'iil daa paalnn kiitaa| us nee paaglpn sviikaar krkee vii bbiNn bbiNn prkaar dee ks'tt shee| // 8 // klaavtii stii daa mNgl hoovee, raajaa nee jis dee hHth pair aNg kttvaa kee bbiNakr jNgl viHc chHdd diHtaa sii pr s'iil dee prbbaav kaarn saaree kHttee aNg phir nveeN ruup viHc paidaa hoo gee| // 9 // s'iilvtii stii dee s'iil dee vrnnn krn viHc, svrg dee iNdr vii smrth nhiiN hn| raajaa tee raannii priikhiaa dee lii rHkhee caar mNtriiaaN nuuN jis nee vHs viHc kr liaa atee aapnnee aap nuuN bcaa kee dhrm surHkhiat rHkhiaa| 10 // vrdhmaan mhaaviir nee jis dee lii uHtm dhrm laabb (aas'irvaad) daa suneehaa diHtaa, uh sulsaa upaasikaa dii sNsaar viHc jai jai kaar hooii, joo srdii ruHt dee cNdrmaa dii trhaaN sudh s'iil gunn dhaarn krn vaalii sii| 11 // | hrii, hr, brhmaa atee iNdr jihee vHddee vHddee daa maan bbNg krn vaalaa joo kaam deev daa bl hai| us kaam deev dee bbiNakr ghmNdd nuuN jis nee kuHjh smeeN viHc gaal diHtaa, ajihee acaariaa suriibbHdr munii saanuuN bbHdrtaa prdaan krn| // 12 // naujvaanii dee smeeN viHc, nvyuvtiiaaN raahiiN kaam bboog dii beentii krn tee joo meeruu prbt dii trhaaN nis'cl rhee, ajihee mhaa risi vjr svaamii dii jai hoovee| // 13 // [37] Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jis nee abbai raannii raahiiN paidaa kiitee sNktt viHc ghirkee aapnnaa s'iil dhrm khNddit nhiiN hoonn ditaa, ajihee seetth sudrs'n dii sthitii daa mukaablaa krnaa asNbbv hai| // 14 // suNdrii joo bbgvaan ris'bbdeev dii puHtrii hai, suNndaa vjr svaamii dii maataa hai atee mhaa stii cailnaa ceettk raajaa dii puHtrii hai, stii mnoormaa joo sudrs'n dii pHtnii sii, anjnaa atee mirgaavtii, ih sbb saadhviiaaN jain dhrm diiaaN prsidh saadhviiaaN sn| ih saadhviiaaN saanuuN suHkh prdaan krn| // 15 // ahNkaarii bbHttaa dee critr nuuN sunn kee kaunn mnuHkh sir nhiiN hilaa deeveegaa? jis nee cooraa dii vstii dee raajaa raahiiN kHs'tt ditee jaann tee vii aapnnee mn viHc akhNdd s'iil daa paalnn kiitaa| // 16 // s'iil dii ajihii mhimaaN hai ki caahee aapnnaa miHtr bbaaii jaaN baabaa hii kiuN naa hoovee, jee aapnnaa puHtr vii duraacrii hai taaN ih saaree look viHc preem nuuN praapt nhiiN kr skdee| // 17 // ahiNsaa aadi sbb vrtaaN dee apraadhii dii s'uHdhii dee kii upaaa aaloocnaa aadi hn| pr jis daa s'iil' bbNg hai us dee lii pHkee ghrree uHpr thaikrrii dee smaan kooii upaaa nhiiN hai| // 18 // beetaal daa ddr hoovee caahee bbuut, raaks's, s'eer, citaa, haathii atee sHp daa ddr hoovee| pvitr s'iil daa paalnn krn vaalaa ihnaaN sbb prkaar dee ddr nuuN aapnnee s'iil' dee bl naal cuur krdaa hai| // 19 // [38] Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joo kooii bbuutkaal viHc krm bNdn tooN chuttkaaraa paakee siHdh hooee hn| vrtmaan viHc hoo rhee hn bbviHkh viHc hoonngee uhnaaN sbb dee kool vis'aal s'iil daa mhHtvpuurn bl hai| // 20 // [39] Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 raajmtii saadhvii raajmtii jain itihaas dii mhHtvpuurn saadhvii hooii hai aap mhaaraajaa ugrsain dii putrii sn| aap suNdr atee gunnvaan sn aap dii suNdrtaa kaarn vHddee vHddee raajkumaaraaN dee ris'tee aap nuuN aauNdee sn| us smeeN yaadv vNs' viHc maas bboojn daa prclnn aam sii, joo ki viaah s'aadiiaaN smeeN vii cHldaa sii| aap dii mNgnii 22veeN tiirthNkr bbgvaan aris'ttneemii naal nis'cit hooii sii| aap daa cHritr srii utraaadhiain viHc atee srii dsveeNkaalik suutr viHc visthaar naal mildaa hai| nis'cit smeeN tee yaadv vis'aal sNkhiaa viHc bbgvaan aris'ttneemii dii braat lai kee s'aan-oo-s'ookt naal rvaanaa hooee| hr thaaN tee mNgl giit atee baajee bjaaee gee| baaraat ngr dee drvaajee dee kool aaii taaN raajkumaar aris'ttneemii nee iHk ps'uuaaN daa baarraa veekhiaa| jis viHc taarree bbuHkhee piaasee ps'uu ciik pukaar kr rhee sn| aris'ttneemii nee aapnnee saarthii tooN ps'uuaaN nuuN taarrn daa kaarn puHchiaa, taaN saarthii nee aakhiaa, "mhaaraaj ! ih sbb aap jii dii s'aadii diiaaN tiaariiaaN krkee bNnee gee hn kiuNki raajee nuuN ptaa hai ki baaraat viHc kuHjh maas'aahaarii baaraatii vii j'ruur hoonngee| | aris'ttreemii nuuN saarthii dii gHl sunn kee bhut tkliiph hooii| uhnaaN saarthii nuuN kihaa, "jee meeree viaah kaarn ps'uuaaN daa ghaat huNdaa hai taaN aap rHth vaaps lai cHloo mainuuN ih s'aadii mnj'uur nhiiN| [40] Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saarthii nee aapnnee maalk dee hukm daa paalnn krdee hooee rHth vaaps moorr liaa| duur khrrii mNgeetr raajl nee rHth nuuN murrdee hooee veekhiaa taaN us dee saaree armaan ddhhiddheerii hoo gee| aapnniiaaN sheeliiaaN tooN jdooN us nee rHth murrn daa kaarn jaanniaaN taaN us nee prtigiaa kiitii ki aris'ttneemii hii meeree ptii hn| maiN aapnnee ptii dii raah tee cHlnnaa hai| ih sooc kee us nee usee smeeN haar s'iNgaar tiaag diHtaa atee ptii dee aglee phaislee daa iNtj'aar krn lHgii| udhr bbgvaan aris'ttneemii nee tiirthNkr prNpraa nuuN nibbaauNdee hooee iHk saal griibaaN nuuN daan krkee bhut saaree istrii purs'aaN naal saadhuu jiivn hinn kr liaa| raajl nee vii saadhvii jiivn grhinn kiitaa| iHk vaar bbgvaan aris'ttneemii girnaar prbt tee biraajmaan sn, aap nuuN keevl giaan praapt hoo cuHkaa sii| saadhvii raajl dee mn viHc aap dee drs'n krn daa vicaar uHtpn hooiaa, uh aapnniiaaN 700 saathii saadhviiaaN nuuN laikee, girnaar prbt dii crrhaaii crrhn lHgii| acaank hii mausm bdl giaa phaarr dee upr hneerii miiNh daa jhHkhrr jhuulnn lHgaa| saariiaaN saadhviiaaN sir chupaaunn dii jghaa lHbbnn lHgiiaaN| saadhvii raajmtii dee saaree kprree bbHj gee atee sriir tee dhaarn yoog kooii kHprraa nhiiN bciaa, us nee iHk guphaa viHc pnaah lHii| sNyoog naal us guphaa viHc bbgvaan aris'ttneemii daa bbraa rHthneemii baitthaa dhiaan kr rihaa sii| hneeree viHc saadhvii raajl nuuN kuHjh vikhaaii naa diHtaa| us nee aapnnee kHprree utaar kee us guphaa viHc suknn lii paa diHtee, acaank bijlii cmkii muHnii rHthneemii dii nj'r saadhvii raajmtii dee bstrhiin sriir tee pii| [41] Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saadhvii nee usee smeeN gilee kprree dubaaraa dhaarn kr lee atee brrii saavdhaanii naal us jghaa tee baitth gii| raajmtii nuuN veekh kee tpsvii rHthneemii dee mn viHc kaam vaasnaa jaag pii| us nee saadhvii raajl nuuN aakhiaa ki aapnnii umr ajee saadhuu bnnn dee yoog nhiiN hai| kuHjh smaaN kaambboog seevn krn tooN baaad phir saadhuu bnn jaavaaNgee| rHthneemii dii ih gHl sunn kee saadhvii raajmtii nuuN kroodh aa giaa us nee ddrdee hooee kihaa, "bbaaveeN tuuN rNg ruup viHc vain deevtee dee smaan hooveeN atee bboog bboogn viHc spsHtt iNdr dee smaan hooveeN, taaN vii maiN teerii iHchaa nhiiN rHkhdii| hee kaamdeev dee putlee ! jis prkaar ulttii raahiiN kHddhii khiir nuuN kooii mnuHkh khaann lii tiaar nhiiN huNdaa, isee prkaar nuuN apnnee bbraa aris'ttneemii raahiiN ulttii hooii nuuN praapt krn dii iHchaa kiveeN krdaa haiN? ajihaa vicaar krn tooN philaaN teeraa mr jaannaa hii cNgaa hai| dhHkaar hai teeree naam nuuN atee teeree akhautii tHp nuuN, maiN mhaaraajaa ugrsain dii dhii haaN atee tuuN mhaaraajaa smuNdrvijai daa puHtr haiN| asiiN lookaaN nuuN taaN gNdhn kuHl dee sHpaaN dii trhaaN nhiiN hoonnaa caahiidaa| joo ulttee hooee j'hir nuuN phir hinn kr laiNdee hn| is prkaar dee updees' nuuN sunnkee muHnii rHthneemii murr sNjm viHc dleer bnniaa atee cheetii hii krm kHttkee mn nuuN sthir kiitaa| stii raajmtii nee aajiivn s'uHdh s'iil daa paalnn krkee aapnnaa kliaann kiitaa ih s'uHdh s'iil daa prtHkh prmaann [42] Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 stii siitaa stii siitaa mithlaa dee raajaa jnk dii puHtrii sii atee us dii s'aadii mriaadaa puHtr raam naal hooii| bbaartii itihaas viHc uh iHk aadrs' s'iilvtii aurt sii| jis nee raaj suHkh tthukraa kee 14 saal daa bnvaas bboogiaa| lNkaa dii jiHt tooN baaad s'rii raam nee jNgl viHc us dee s'iil dii agnii priikhiaa lii sii| raam nee dukhii hookee iHk agnii kuNdd tiaar kiitaa| siitaa us kuNdd viHc heetth likhee bbaav vaalaa slook aakhkee kuHd gii: s'look daa bbaav: mnu vcn kaaiaa sriir tooN jaagdee hooee jaaN supnee viHc vii jee maiN raam tooN chuHtt, kisee hoor praaee purs' dee prtii ptii vaalii bbaavnaa rHkhii hoovee, taaN hee agnii! tuuN is sriir nuuN bbsm krdee kiuNki teerii gvaahii hr jghaa hai| saariiaaN ciij'aaN nuuN khtm krn vaalii aHg vii s'iil dhrm daa paalnn krn kaarn siitaa dee sriir nuuN chooh kee paannii bnn gii| aj vii saarii duniiaaN viHc siitaa dee js tee s'iil daa jhNddaa lhiraa rihaa hai| siitaa stii akhvaaii kiuNki us nee raam tooN ilaavaa kisee hoor purs' nuuN caaht dii bbaavnaa naal nhiiN veekhiaa| [43] Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stii subbHdraa s'iilvaan istriiaaN dii suucii viHc stii subbHdraa daa naaN brree stikaar naal liaa jaaNdaa hai| stii subbHdraa bsNtpur dee seetth jidaas dii puHtrii sii| dooheeN jain dhrm viHc rNgee hooee sn| stii subbHdraa dii ih prtigiaa sii ki uh kisee jain upaask tooN chuHtt, kisee hoor dhrm vaalee naal s'aadii nhiiN kreegii| jee yoog vr naa miliaa taaN uh saarii umr brhmcaarii rhikee gujaar lveegii| stii suHbbdraa dii saarii din criaa, rhinn shinn, jain dhrm atee bbgvaan mhaaviir dee updeesaaN anusaar sii| uh dhaarmik hoonn tooN ilaavaa bhut suNdr tee gunnvaan sii| jis krkee bhut saaree seetthaaN dee puHtraaN dee ris'tee us lii tiaar rhiNdee sn| pr stii subbHdraa dii prtigiaa anusaar kooii vii puuraa nhiiN utrdaa sii| iHk din cNpaa ngrii viHc buHdh dhrm nuuN mNnnn vaalaa iHk noojvaan jis daa naaN buHdh daas sii, kisee kNm lii aaiaa| us nee jd subbHdraa dii suNdrtaa dii gHl sunnii taaN us daa mn us nuuN paaunn lii viaakul hoonn lHgaa| us nee apnnaa suaarth siHdh krn lii jain dhrm sthaan nuuN cunniiaa| uh nklii upaas'k bnn kee jain dhrm vaaliiaaN kriaavaaN krn lHgaa| usee dhrm sthaan viHc seetth jidaas vii dhrm kriaa krn aauNdaa sii| us nuuN buHdh daas bhut cNgaa jaapiaa, us nee buHdhdaas nuuN aapnnee ghr viHc bboojn tee bulaaiaa| buHdh daa ih nimNtrnn paa kee bhut khus' hooiaa atee soocnn lHgaa ki hunn jld hii subbHdraa naal meerii s'aadii hoo jaaveegii kiuNki seetth jidaas meeree dhaarmik jiivn tooN prbbaavt [44] Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hai| nis'cit din tee buHdh daas bboojn tee jindaas dee ghr giaa| bboojn krn uprNt, seetth jindaas nee us naal aapnnii puHtrii dee ris'tee dii gHl claaii, kiuNki ik pitaa lii puHtrii dii s'aadii jiNdgii daa prmuHkh phrj' huNdaa hai| philaaN taaN buHdh daas nee nklii ddhNg naal naaNh nukr kiitii, phir jindaas dee joor paaunn tee aakhnn lHgaa, "maiN aap daa hukm nhiiN ttaal skdaa, kiuNki aap nee meerii dhaarmik kriaavaaN viHc bhut upkaar kiitaa hai aap meeree upkaarii hoo"| s'uHbb mhuurt veekh kee seetth nee aapnnii puHtrii dii s'aadii buHdh daas naal kr diHtii| buHdh daas kuHjh smaaN shuree ghr rihaa atee phir apnnee ghr jaann lii jindaas tooN aagiaa mNgnn lHgaa| seetth nee apnnii puHtrii nuuN yoog dhn atee ghinnee dee kee vidaa kiitaa atee nsiiht kiitii ki shuree ghr viHc jain dhrm nuuN nhiiN chHddnnaa duHkh atee suHkh viHc hr veelee dhrm nuuN naal rHkhnnaa hai| kisee hoor paakhNddii dee jaal viHc phs kee mithiaatv nuuN nhiiN grhinn krnaa"| subbHdraa nee maataa pitaa raahiiN diHtee dhrm updees' nuuN dhaarn krkee, aapnnee ptii naal cNpaa ngrii aa gii| uh hr rooj sHs shuree nuuN nmskaar krkee, ghr dee kNm dee naal naal dhrm kriaavaaN viHc vii juttii rhiNdii| uh ghr dee kisee kNm viHc dhrm kriaa nuuN rukaavtt nhiiN mNndii sii| pr us dii dhrm kriaa tooN us dii sHs bhut naaraaj' sii| us nuuN ghr viHc jain muniiaaN daa aaunnaaN, sHtisNg viHc jaannaa atee jain mNdr viHc jaannaa cNgaa nhiiN lHgdaa sii| sHs dii ttookaa ttookii tooN subbHdraa nuuN jaapiaa ki meeree naal nis'cit hii dhookhaa hooiaa hai kiuNki maiN jis privaar nuuN jain privaar smjhdii sii| uh privaar jain dhrm prtii dduuNghii nphrt [45] Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rHkhdaa hai| hunn meerii is gHl viHc hii sphltaa hai ki maiN is adhrmii privaar viHc rhi kee jain dhrm dii araadhnaa krdii rhaaN| iHk din dii gHl hai ki iHk mhiinee dii tHpsiaa krn vaalee munii vrt khoolnn lii subbHdraa dee drvaajee tee aaee, uh munii prtimaa dhaarii sn| uhnaaN nee bbiks'aa grhinn kiitii atee vaaps jaann lHgee taaN usee smeeN subbHdraa nee veekhiaa ki munii dii aHkh viHcooN paannii jaa rihaa hai| subbHdraa nee usee smeeN aHkh viHcooN phHsiaa kNddaa aapnnii jiibb naal kHddh diHtaa| duur khrrii sHs nuuN subbHdraa nuuN bdnaam krn daa cNgaa maukaa mil giaa| us nee maukee daa phaaidaa utthaaiaa, buHdh daas nee vii aapnnii ptnii naal boolcaal bNd kr diHtii| bbaaveeN subbHdraa nee saarii gHl apnnee ptii nuuN dHs diHtii sii| pr kisee dii vii tsHlii subbHdraa dii gHl tooN nhiiN hooii| thHk haar kee subbHdraa nee prtigiaa kiitii, "jd tHk maiN is klNk tooN rhit nhiiN hoovaaNgii tHd tHk aNn jl grhinn nhiiN kraaNgii" ajihaa vicaar kee uh apnnii dhrm kriaa viHc phir lHg gii| tiNn din addool aasnn viHc baitthii rhii, us dee adhiaatm dii nirmltaa atee drirr prtigiaa nuuN veekh kee s'aasn deevii daa siNghaasn ddooliaa| deevii nee prtkh hoo kee aakhiaa, "maiN teeree tee khus' haaN, tuuN vrt khool lai"| subbHdraa nee kihaa, "maataa! maiN vrt tHd hii khoolhaaNgii jdoo klNk muHkt hoovaaNgii" / deevii subbHdraa dii gHl sunn kee bhut khus' hooii| us nee deev s'ktii raahiiN cNpaa ngrii dee baahrlee drvaajee bNd kr diHtee atee phir aakaas'vaanii krdee hooee kihaa, "ih drvaajee tHd hii khul skdee hn, jdooN kooii s'iilvaan istrii kHcee [46] Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suut dee dhaagee nuuN chaalnnii naal bNnkee, khuuh viHcooN paannii kHddhee atee us paannii dee chiHttee drvaajee upr paaee jaann, tHd hii drvaajaa khuleegaa"| drvaajaa bNd hoonn kaarn raajaa atee prjaa viHc ghbraahtt phail gii| raajee nee vii ghoos'nnaa krvaaii, "kooii s'iilvaan naarii ngr nuuN apnnee s'iil naal khuuh viHcooN paannii kHddh kee drvaajee khoolhee atee ngr nuuN sNktt mukt kree"| bhut saariiaaN istriiaaN nee koos'is kiitii pr kisee nuuN sphltaa nhiiN milii| aakhr viHc subbHdraa nee raaj ghoos'nnaa nuuN sviikaar kiitaa| us nee akaas'vaannii anusaar kHcee suut dee dhaagee naal chaal bNnkee khuuh vicooN paannii kHddhkee ngr dee saaree drvaajiaaN uHtee paannii chirrk diHtaa| jis naal tiNn drvaajee khul gee, cauthaa drvaajaa khoohlnn lHgii nuuN deevtee nee rook kee kihaa, "ih drvaajaa bbviHkh viHc paidaa hoonn vaalii s'iilvaan naarii hii ih drvaajaa khoolheegii"| raajee nee subbHdraa nuuN apnnii bbainn mNnkee snmaant kiitaa atee ghr phuNcaaiaa| hunn subbHdraa iHk privaar lii hii nhiiN saaree s'hir dee lii puujniik hoo gii sii| s'iil kaarn hii aNt smeeN smaadhii mrn raahiiN, us nee aapnnii aatmaa daa kliaann kiitaa| ih s'iil dii prtkh mhimaaN hai| subbHdraa nee ktthoor haalaat viHc vii dhrm nhiiN chHddiaa| prbbuu dhiaan bbgtii atee sHcee s'iil dee paalnn kaarn uh klNk rhit hooii, sHs raahiiN lgaaiaa hooiaa klNk vii subbHdraa nuuN dhrm tooN viclit nhiiN kr skiaa| [47] Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stii nrmdaa suNdrii vrdhmaan ngr viHc ris'vsain naaN daa iHk prsiHdh viupaarii rhiNdaa sii| usdii ptnii daa naaN viirmtii sii| us dee viirsain atee shideev naaN dee doo puHtr atee ris'idHtaa naaN dii iHk puHtrii sii| smaaN painn tee ris'idHtaa viaah yoog hoo gii| pr s'hir viHc us dee lii kooii jain dhrm nuuN mNnnn vaalaa vr nhiiN mil rihaa sii| is kaarn maataa pitaa daa ciNtaa viHc rhinnaa subbaavik sii| acaank hii ruupcNd ngr daa drdHt naaN daa iHk naujvaan viupaarii vrdhmaanpur viHc aaiaa| us dii doostii isee s'hir dee kubeer dHt naaN dee baanniiee naal hoo gii| kubeer dHt nee us nuuN apnnee ghr bboojn lii bulaaiaa| bboojn tooN baaad jd ruudrdHt jhrookhee viHc baitthaa sii taaN us dii nj'r ris'idHtaa tee pii| s'idHtaa dii suNdrtaa nuuN veekhkee uh beehoos' hoo giaa| miHtr raahiiN hoos' viHc liaaunn atee kaarn puHchnn 'tee, us nee kihaa ih kNniaa kis dii hai atee is daa ghr dHsoo| | kubeer dHt nee aakhiaa, "tuhaaddii iHchaa beekaar hai| kiuNki ih kNniaa vris'vsain dii hai, joo kisee ajain nuuN apnnii kNniaa nhiiN dee skdaa| aapnnee miHtr dii gHl sunn kee, us nee kptt raahiiN ris'idHtaa nuuN paaunn daa mn bnnaa liaa| uh ik jain munii kool jaa kee dhrm updees' sunnn lHgaa| kuHjh smaaN baaad uh nklii jainii bnn kee, upaas'k dee vrtaaN daa paalnn krn lHgaa| pr ihnaaN vrtaaN dee paalnn piHchee ris'idHtaa nuuN paaunn dii kaamnaa chupii hooii sii| [48] Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iHk din uh vris'vsain dee ghr jaa phuNciaa| vris'vsain stikaar krn tooN baaad us daa ptaa puHchiaa taaN rudrdHt nee aadhiaatmk bbaas'aa viHc aakhiaa, "sNsaar viHc kooii vii ciij sthir nhiiN hai, phir ptaa kis trhaaN aakhiaa jaavee| 84 lHkh jnmaaN tooN baaad mnuHkhii juunii milii hai"| us nuuN dhaarmik jaannkee vris'vsain nee aapnnii puHtrii dii s'aadii rudrdHt naal kr diHtii| ris'idHtaa aapnnee ptii dee ghr aaii, taaN us nuuN smjhnn viHc deer naa lHgii ki us dee ptii nee us naa dhookhaa kiitaa hai| us ghr viHc mhees'vr dii puujaa huNdii hai| "ajihee haalaat viHc maiN aapnnee dhrm daa paalnn kis trhaaN kraaNgii? joo kuHjh vii hoovee maiN aapnnee dhrm nuuN nhiiN chHddaaNgii" / kuHjh smeeN baaad ris'idHtaa dee ghr mhees'vrdt naaN daa puHtr paidaa hooiaa| ris'idHtaa dee bbaaii s'hideev dii ptnii suNdrii nee grbb dhaarn kiitaa| usdee ghr smaaN puuraa hoonn tee nrmdaa suNdrii naaN dii lrrkii paidaa hooii| nrmdaa suNdrii duuj dee cNd dii trhaaN soohnnii sii| smaaN painn tee uh yuvtii bnn gii| risidHtaa nuuN jdooN nrmdaa suNdrii baaree jaannkaarii milii, taaN us nee nrmdaa suNdrii nuuN aapnnii nuuNh bnnaaunn daa phaislaa kiitaa| us nee soociaa "hunn maiN iklii haaN pr nrmdaa suNdrii dee aaunn naal maiN dhrm viHc drirr rhikee ultt haalaat daa cNgii trhaaN naal mukaablaa kr skaaNgii"| pr rudrdHt philaaN kiitee dhookhee kaarn vrdhmaan ngr naa jaa skiaa| risidHtaa nee apnnee puHtr nuuN vrdhmaan jaann lii tiaar kiitaa atee jaann daa udees' dHsiaa| udees' sunn kee uh vii maamee dii putrii nrmdaa naal viaah krvaaunn lii tiaar hoo giaa| naankee ghr mhees'vrdt [49] Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daa cNgaa svaagt hooiaa, shideev nuuN ih sunn kee tsHlii hooii ki us daa bbaannjaa vii aapnnee dhrm viHc pHkaa hai| shideev nee mheesvrdHt nuuN yoog jaannkee aapnnii puHtrii dii s'aadii us naal kr ditii| mhees'vrdHt usnuuN laikee apnnee ghr aaiaa| uh vii nrmdaa dee smjhaaunn tee pHkaa jain dhrm nuuN mNnnn vaalaa bnn giaa atee kpttii jiivn nuuN chHdd diHtaa| hunn saaraa privaar jain dhrm dii bbgtii viHc dduHbaa rhiNdaa sii| nrmdaa suNdrii iHk din mhil dee jhrookhee viHc baitthii sheeliiaaN naal gHlaaN kr rhii sii| us dee muuNh viHc paan daa birraa sii| usee smeeN iHk mhiinee dii tHpsiaa krn vaalee munii vrt khoolnn lii aaee| suurj dii bbiNakr grmii viHc usee jhrookhee heetthaaN aaraam krn lii khrree hooee| nrmdaa suNdrii nee bee dhiaanii paan dii piik buHkii atee munii dee sriir tee uh piik gir gii| tHpsvii munii nee upr veekh kee kihaa, "tainuuN dhn sNptii daa ahNkaar hai| jldii hii tainuuN ptii daa viyoog hooveegaa| ih gHl sunn kee nrmdaa suNdrii bhut dukhii hooii atee s'rmiNdaa hookee munii dee saahmnnee aaii atee bNdnaa krkee aakhnn lHgii, "mhaaraaj ! ih doos' taaN meeree kooloo anjaann punnee viHc hooiaa hai| maiN taaN khud jain dhrm dii upaask haaN mainuuN sraap naa diu| aap khimaa dee avtaar hoo is lii mainuuN khimaa kroo| munii nee s'aaNt hoo kee gNbbiir hoo kee kihaa, "bbainn ! hoonnii nuuN kooii nhiiN ttaal skdaa, hoonnii nee hii ih vaak meeree muuNh viHcooN kddhvaaiaa hai| dhiirj dhaarn krkee krm phl bboog lainnaa cNgaa hai| nrmdaa bhut dukhii hooii, munii aHgee clee gee, kuHjh smeeN baaad mhees'vrdt nee viupaar dee lii baahr jaann daa mn bnnaa liaa| nrmdaa suNdrii [50] Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nee us naal jaann lii kihaa atee jiaadaa joor deenn tee mheesvrdt nuuN us aHgee jhuknnaa piaa| jhaaj s'ubb mhuurt viHc, smuNdr yaatraa lii rvaanaa hoo giaa| dooveeN raat nuuN jhaaj viHc baitthee srdii ruHt dee cNdrmaaN dii caannnii veekh rhee sn| iHk paasee vinnaa bHj rhii sii| nrmdaa nee vinnaa dii taariiph kiitii| us smeeN mhees'vrdt dee mn viHc nrmdaa dee s'iil prtii s'Hk paidaa hoo giaa| jhaaj cHldee cHldee raaks'diip phuNciaa, look lkrrii, paannii dii ciNtaa viHc lHg gee| mhees'vrdt nrmdaa suNdrii tooN piHchaa chuddaaunn lii soocnn viHc lHg giaa| uh us nuuN jNgl ghumaaunn lii lai giaa| nrmdaa nuuN niiNd aa gii maukee daa phaaidaa utthaa kee, mhees'vrdt us nuuN jNgl viHc chHdd kee smuNdr dee kinaaree aaiaa| mhees'vrdt nuuN jd jhaaj dikhaaii naa diHtaa taaN uh bbukhaa piaasaa jNgl viHc bbttknn lHgaa| raat hoo gii taaN uh jNgl dee ik koonee viHc sauN giaa| acaank hii bnn deevii, kNcn diip veekhnn lii usee drkht upr baitth kee uHdd gii| mhees'vrdt dii niiNd khuHlii| jd uh baahr jhaaknn lHgaa taaN uh smuNdr viHc ddiHg giaa| girdee hii ik mgrmHch nee us nuuN nigl liaa| uh mgrmHch smuNdrii yaatraa krdaa krdaa ruupcNdr ngr dee smuNdr viHc phuNciaa| mchiaaree nee us mgr nuuN phrrkee kHttiaa| mgrmHch dee sriir vicooN mhees'vrdHt jiuNdaa nikl aaiaa| uh apnnee maaN baap kool aa kee phir rhinn lHgaa| udhr nrmdaa suNdrii dii niiNd khulii mhees'vrdHt nuuN naa paa kee us nuuN munii daa sraap yaad aa giaa| phir uh apnnee bbHvikh baaree soocnn lHgii, sNjoog naal viupaar [51] Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaatraa krdee hooee us daa pitaa shideev mil giaa| nrmdaa nee saarii gHl aapnnee pitaa nuuN dHsii, pitaa nee hauNslaa diHtaa| nrmdaa pitaa daa aasraa paa kee bhut khus' sii| uh look viupaar lii siNghl diip jaa rhee sn, ulttii hvaa cHlnn kaarn uhnaaN daa jhaaj bHbrkul jaa phuNciaa| smuNdr dee kinaaree sbb nee ddeeree lgaaee atee bboojn pkaaunn lHgee, shideev bHbrkul dee raajee nuuN milnn atee viupaar daa rukh veekhnn lii aaiaa| tthiik baajaar veekh kee uHthee hii lNbee smeeN lii ruk giaa| hunn nrmdaa apnnee ddeeree viHc rhiNdii hooii jiaadaa smaaN prbbuu bbgtii viHc gujaardii sii| uHthee hrnii naaN dii iHk gnnikaa sii, raajee nee khus' hoo kee iHk din us nuuN vr mNgnn lii aakhiaa gnnikaa nee kihaa, "mhaaraaj! jee aap khus' hoo taaN aap mainuuN ih vr diu ki joo viupaarii tuhaaddee kool aavee, uh mainuuN vii 1008 moohraaN deekee jaavee atee meeree ghr tthhiree| jee uh viupaarii naa mNnee taaN mainuuN us dii beeijtii krn daa hHk hooveegaa"| raajee nee gnnikaa dii gHl sviikaar kr lii| gnnikaa nee apnnii naukraannii seetth kool bbeejii| saariiaaN gHlaaN sunn kee seetth nee kihaa, "moohraaN deenn tooN mainuuN inkaar nhiiN hai| pr maiN us dee ghr nhiiN jaavaaNgaa kiuNki maiN pristrii daa tiaagii haaN"| raajaa daa hukm hoonn kaarn saarthvaah musiibt vic phs giaa atee jaan chuddaaunn lii moohraaN laikee giaa| us nee gnnikaa nuuN aapnnii saarii khaannii sunnaaii atee aakhiaa ki ih moohraaN sviikaar kroo| daasii nee saarthvaah dee ddeeree viHc nrmdaa suNdrii nuuN veekhiaa sii| us nee gnnikaa kool nrmdaa suNdrii dii suNdrtaa dii taariiph kr diHtii| gnnikaa nee nrmdaa [52] Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nuuN chl raahiiN praapt krn dii koos'is kiitii| gHlaa -2 naal seetth dii aNguutthii praapt kr lii atee apnnii daasii nuuN dee kee kihaa ki nrmdaa suNdrii nuuN aakh, us dee pitaa bulaa rhee hn| daasii nrmdaa suNdrii nuuN gnnikaa dee ghr lai aaii| saarthvaah shideev nuuN is gHl daa bbooraa vii ptaa naa lHgaa| jd saarthvaah ddeeree viHc aaiaa taaN nrmdaa suNdrii nuuN naa paa kee bhut duHkhii hooiaa atee us nee saaree dees' viHc nrmdaa suNdrii baaree ptaa kiitaa| pr nrmdaa suNdrii naa milii| aakhr saarthvaah niraas' hoo giaa| us nee apnnaa viupaar smeett kee, uh dees' chHddnn dii tiaarii kiitii| viupaarii bbriguukHch naaN dee ngr viHc phuNciaa| jiHthee us daa miHtr jindaas naaN daa viupaarii rhiNdaa sii| viupaarii nee apnnii puHtrii dee guNm hoonn daa saaraa haal jindaas nuuN sunnaauNdee hooee kihaa, "jee kdee aap bHbrkul dees' viHc jaavoo, taaN meerii puHtrii daa ptaa j'ruur krnaa"| jindaas nee vii viupaarii nuuN vis'vaas dilaaiaa atee prtigiaa puurnn kihaa, "hunn maiN nrmdaa suNdrii nuuN luuNdd kee hii tuhaanuuN milaaNgaa"| | iHk vaar jindaas saarthvaah bHbrkul lii claa giaa, taaN uh niym anusaar hrnii naaN dii gnnikaa dee ghr giaa| jiHthee us dii mulaakaat nrmdaa suNdrii naal hooii| phir us gnnikaa nee nrmdaa suNdrii nuuN aakhiaa, "puHtrii teeree pitaa nee tainuuN meeree paas veec diHtaa hai pr tainuuN is dii khbr nhiiN hai"| nrmdaa suNdrii ih gHl sunnkee bhut dukhii hooii atee apnnee maarree bbaag nuuN doos' deenn lHgii| pr usee smeeN iHk cmtkaar hooiaa gnnikaa hrnii dee peett viHc bbiNakr drd hooiaa atee uh mr gii| us smeeN dee raaj niym anusaar laavaars' dii sNptii [53] Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daa maalk raajaa huNdaa sii| us niym anusaar raajee dee sipaahii, jdooN gnnikaa dee mhil gee taaN uhnaaN nee nrmdaa suNdrii nuuN baitthee veekhiaa, uh binhaaN kuHjh aakhee atee saamaan lee gair vaaps clee gee| uh raajaa kool jaa kee aakhnn lHgee ki hrnii gnnikaa dee ghr iHk suNdr kNniaa baitthii hai aap daa jis trhaaN daa hukm hoovee asiiN usee trhaaN paalnn kraaNgee| | raajee nee apnnee mNtrii nuuN us suNdr kNniaa nuuN liaaunn lii aakhiaa mNtrii nrmdaa nuuN veekhkee hairaan rhi giaa| us nee soociaa is suNdr kNniaa nuuN paa kee raajaa dhNn hoo jaaveegaa| us nee kNniaa nuuN kihaa ki tuuN brrii bbaag vaalii haiN saaddee raajaa tainuuN bhut caahuNdee hn| mhil viHc cHloo, tuhaanuuN saarii sNptii dee deenngee / nrmdaa nee soociaa ki hunn tHk taaN dhrm meerii mdd krdaa rihaa hai pr is vaar s'iil dii rHkhiaa krnaa bhut mus'kl hai| phir soociaa ki jis nuuN jaan dii prvaah nhiiN, us lii s'iil dii rHkhiaa krnaa kooii aukhaa nhiiN| mNtrii nrmdaa suNdrii nuuN rHth viHc baitthaa kee lai jaa rihaa sii| rHth viHc baitthii uh dhrm araadhnaa kr rhii sii| acaank hii us dee mn viHc iHk vicaar aaiaa| us nee aapnnee saaree kHprree phaarr lee atee sir dee vaal khool kee bbiNakr hrktaaN naal lookaaN nuuN ddraaunn lHgii| uh kdee rooNdii atee kdee hHsnn lHgdii sii| | mNtrii nee raajaa nuuN saarii suucnaa diHtii, raajee nee ghoos'nnaa krvaaii ki joo nrmdaa suNdrii nuuN tthiik kr deeveegaa us nuuN ik lHkh diinaar inaam viHc ditee jaanngee| uh rHth tooN baahr aa kee tiirthNkraaN dii stutii krn lHgii| usee smeeN acaank hii jidaas vii udhrooN lNgh rihaa sii| jidaas lgaataar koos'is kr [54] Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rihaa sii ki uh aapnnee baaree jaannkaarii deevee| raajee diiaaN saariiaaN koos'is'aaN dee baavjuud nrmdaa tthiik naa hooii| ik din ngr viHc kaumiiNdii mhaaNutsv bnnaaiaa jaa rihaa sii| look bnn vihaar krn lii gee, nrmdaa suNdrii iHk dhrm sthaan tee jaa kee puujaa paatth krn lHgii| jindaas vii uhdee piHchee phuNciaa cNgaa maukaa veekhkee nrmdaa nuuN aapnnii jaannkaarii diHtii| jidaas khus' hooiaa atee aakhnn lHgaa, "puHtrii maiN jidaas upaask haaN teeree pitaa meeree prm miHtr hn| bbriguukHch viHc uhnaaN mainuuN teerii khooj krn lii aakhiaa sii| tuuN phikr naa kr maiN cheetii hii tainuuN teeree pitaa kool phuNcaa deevaaNgaa| | is prkaar uh nrmdaa suNdrii nuuN naal lai kee apnnee dees' vHl cHlnn lHgaa taaN uh bHbrkul dee raajee nuuN milnn lii phuNciaa| raajee nee aagiaa diNdee nee aakhiaa, "seetth jii saaddee s'hir vic ik paagl lrrkii ghuNm rhii hai| jis nee lookaaN daa jiunnaa duHbbr kr rHkhiaa hai| tusii us nuuN apnnee jhaaj viHc bitthaakee lai jaavoo raah viHc kidhree chHdd deennaa| jindaas daa raah saaph hoo giaa sii| us nee raajee dii aagiaa nuuN dhaarn kiitaa atee jhaaj cHl piaa| jhaaj dee cHldee hii nrmdaa suNdrii aapnnee asl ruup viHc aa gii| nrmdaapur phuNc kee, us nee lrrkii nuuN us dee maataa pitaa dee spurd kr ditaa| ik din pitaa nee nrmdaa suNdrii nuuN puHchiaa, "jee tuuN aakheeN maiN teeree ptii nuuN bulvaa deevaaN| ih gHl sunnkee stii cuHp rhii| us dee dimaag viHc biitiiaaN ghttnaavaaN ghuNmnn lHgiiaaN atee duHkh kaarn uh kuHjh naa bool skii| [55] Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iHk vaar us ngr viHc kuHjh munii pdhaaree| uhnaaN nee dhrm daa updees' ditaa| updees' khtm hoonn tooN baaad nrmdaa suNdrii dee pitaa nee binai puurvk prs'n kiitaa, "hee bbgvaan! kis pichlee jnm dee krm kaarn meerii putrii nuuN ptii viyoog daa ks'tt jhHlnnaa piaa| munii raaj nee nrmdaa suNdrii dee s'iil dii prsNsaa krdee hooee aakhiaa, "ki pichlee jnm dee kiitee krmaa daa phl krm dee prgtt hoonn tee hr jiiv nuuN bboognnaa paiNdaa hai| teeraa pichlaa jnm is prkaar hai| "bbrt dees' viHc veetaaddiaa prbt hai joo 50 yoojnn uHcaa hai| us dee sikhr tooN nrmdaa ndii niklii hai| us ndii dii deevii nrmdaa deevii hai| ik din us ndii dee kinaaree ik munii khrree dhiaan kr rhee sn| us munii nuuN veekh kee deevii guHsee viHc aa gii| munii nuuN ddraaunn lii us nee s'eer ciitee aadi dee bbiNakr ruup dhaarn kiitee atee munii nuuN haathii daa ruup dhaarkee asmaan viHc uchaaliaa, pr munii daa dhiaan khNddt nhiiN hooiaa| ih veekh kee deevii nuuN hairaanii hooii us nee puHchiaa, "tusiiN kaunn hoo? dhiaan nuuN smaapt krkee munii nee aakhiaa asiiN jain munii haaN asii kisee tee kroodh nhiiN krdee / ih sunn kee nrmdaa prs'Nn hooii atee munii nee us nuuN dhrm updees' ditaa| updees' dee aNt viHc deevii nee prs'n kiitaa| munii dii aagiaa daa ulNghnn krn daa kii phl hai? munii nee uHtr ditaa saadhuu dii aagiaa naa mNnnn vaalaa aglee jnm viHc griib atee gunnhiinn huNdaa hai| us nuuN apnnee piaariaaN daa vichoorraa shinnaa paiNdaa hai| ih updees' sunn kee nrmdaa deevii ddr gii| ih hii nrmdaa deevii nee apnnii umr puurii krkee mnuHkh [56] Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ruup viHc teeree ghr putrii ruup viHc jnm liaa hai| pichlee kiitee krm dee udee hoonn kaarn is nuuN ptii daa viyoog shinnaa piaa| nrmdaa ih sunn kee beehoos' hoo gii atee hoos' viHc aaunn tee us nee pitaa tooN saadhvii bnnn dii aagiaa mNgii| pitaa puHtrii viHckaar lNbii bhis tkraar tooN baaad aakhr nrmdaa nuuN saadhvii bnnn dii aagiaa mil gii| us daa diikhiaa mhaaNutsv mnnaaiaa giaa| diiks'aa deenn vaalee guruu aariaa suhHstii nee us nuuN sNjm dii ktthoortaa baaree smjhaaiaa| nrmdaa suNdrii nee guruu nuuN aakhiaa, "tuhaaddaa aas'iirvaad hii mainuuN saadhnaa vHl aHgee vdhaaveegaa kripaa krkee mainuuN sNjm prdaan kroo| is prkaar nrmdaa suNdrii saadhvii bnn gii atee ik din dhrm prcaar krdii hooii ruupcNdr ngr viHc aaii, us nee bNdh tHtv baaree smjhaaiaa atee apnnii gHl nuuN sps'tt krn lii ik udaahrn diHtii joo is prkaar sii| | vstii ngrii viHc puunpaal naaN daa ik viupaarii sii| us dii ptnii daa naaN dhnvtii sii| puunpaal ik vaar videes' jaann lHgaa taaN us nee aapnnee privaar dii deekh reekh aapnnee miHtr nuuN sauNp ditii| thoorree dinaaN baaad uh miHtr dhnvtii nuuN caahuNnn lHgaa| dhnvtii nee us nuuN phttkaar lgaaii| us nee guHsee viHc dhnvtii nuuN s'aaknii khi kee bdnaam kr ditaa| is kaarn dhnvtii daa s'hir viHc ghuNmnnaa mus'kl hoo giaa atee uh apnnee bbaaii kool aa kee rhinn lHgii| pr bdkismtii dii gHl ih hooii kii uHthee vii ik daas us nuuN caahunn lHgaa| stii nee us nuuN phttkaar lgaaii taaN uh naaraaj hoo kee iHk baalk nuuN maar diHtaa atee ih khi diHtaa kii dhnvtii s'aanii hai| is nee hii bHcee nuuN maariaa [57] Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hai| ngr dee lookaaN nee dhnvtii nuuN s'hir vicooN baahr kHddh diHtaa atee uh jNgl viHc jaa kee iHk broottee dee drkht heetthaaN aaraam krn lHgii| us drkht pr guhrr pNchii apnnee privaar naal nivaas krdaa sii| ik vaar guhrr nee aapnnee bHcee nuuN aakhiaa ki saaddii biHtth naal koohrr daa roog claa jaaNdaa hai| dhnvtii nee ih jaannkee kaaphii biHtthaaN iktthiiaaN kiitiiaaN| hunn us nee aadmii daa bbees dhaarn krkee s'hir viHc prvees' kiitaa atee lookaaN dee koohrr daa ilaaj krnaa s'uruu kr ditaa| thoorree hii dinaaN viHc us dii ms'huurii hoo gii atee us nee praapt dhn naal iHk aaliis'aan mhil khrraa kr liaa| | kuHjh smeeN baaad us daa ptii vaaps aa giaa atee ptnii dee ghr naa milnn tee us nuuN saarii khaannii daa ptaa lHgaa| us nuuN saaraa dhookhaa smjh aa giaa| pr is smeeN us nee koohrr duur krn vaalee vaid dii crcaa vii sunnii miHtr nuuN lai kee uh vaid kool aaiaa| acaank hii uh daas vii koohrrii hoo giaa atee uHthee aa phuNciaa stii apnnee ptii nuuN veekh kee khus' hooii pr us nee kooii gHl nhiiN aakhii| puuNnpaal nee vaid nuuN kihaa tusii saanuuN doohaaN nuuN ks'tt tooN mukt kr deeveeN, taaN asiiN tuhaanuuN muuNh mNgiaa inaam deevaaNgee| vaid nee aakhiaa saanuuN is prkaar dii kooii caaht nhiiN hai| phir ikaaNt viHc puuNnpaal nuuN aHdd bulaa kee aakhiaa| tusiiN ihnaaN dee dhookhee dii khaannii dhiaan naal sunnoo| us tooN baaad vaid dvaaii lai kee aaiaa| prdee dee piHchee lai jaakee us nee aakhiaa| sHc dHsnnaa tuhaanuuN ih roog kiveeN paidaa hooiaa| doohaaN roogiiaaN nee dHsiaa ki uhnaaN puNnpaal dii ptnii vHl [58] Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ burii njr tHkii sii atee jhuutthaa klNk lgaaiaa sii| is kaarn uhnaaN nuuN koohrr hoo giaa| puunpaal ih sunn kee miHtr dee vis'vaasghaat tee bhut dukhii hooiaa| puunpaal atee dhnvtii daa milnn hooiaa| is udaahrn nuuN sps'tt krdee hooee saadhvii nee aakhiaa ki krmaaN dii gtii brrii viciHtr hai| soo hr smeeN dhrm dii araadhnaa krnii caahiidii hai| stii daa updees' sunn kee mhees'vrdt hairaan tee duHkhii hoo giaa| stii dee puHchnn tee us nee apnnii ptnii dee tiaag atee kiitee ps'caataap dii gHl aakhii| stii nee aakhiaa maiN hii nrmdaa suNdrii haaN ih sunn kee us dii s'rm dii kooii hHd naa rhii atee uh baar baar khimaa mNgnn lHgaa us nee aariaa shustii tooN atee ris'idHtaa nee stii nrmdaa tooN diikhiaa grhinn kiitii| sNjm paal kee svrg dee adhikaarii bnnee, nrmdaa suNdrii nee ik mhiinee daa smaadhii mrn hinn krkee svrg praapt kiitaa| aglee jnm viHc phir uh mnuHkh bnn kee mooks' nuuN praapt kreegii| ih apnnee s'iil dii rHkhiaa dee lii ktthoor ks'tt shinn vaalii mhaaNstii nrmdaa stii dhn hai| ================= 1. ih khaannii tpaagHch dee munii s'rii moohn vijai jii raahiiN likhii rcnaa tee aadhaart hai| ih rcnaa pooh kris'naa 13 smt 1755 vic mukNml hooii| [59] Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 stii klaavtii stii klaavtii daa jiivn kaaphii utaar crraaoo vaalaa jiivn rihaa hai| uh sNkhpur dee raajee sNkh dii raannii sii, joo ki s'iilvtii atee ptii dee hukm viHc rhinn vaalii istrii sii| iHk vaar klaavtii dee bbraa jai sain nee aapnnii bbainn nuuN bbeeNtt viHc ghinnee bbeejee| bbaaii dii bbeeNtt nuuN raannii nee svikaar krdee hooee phin liaa| pr raajee nuuN ih cNgaa naa lHgaa, sgooN raannii prtii s'Hk paidaa hoo giaa| raajee nee naukraaN nuuN bulaa kee hukm diHtaa, "raannii nuuN jNgl viHc lai jaaoo atee is dee hHth, pair kHtt kee mainuuN bbeeNtt kroo"| seevkaaN nee raannii nuuN raajee daa hukm sunnaaiaa| raannii nee hauNslee naal raajee daa hukm mNn liaa| sittee vjooN seevkaaN nee raannii dee hHth, pair kHtt kee raajee nuuN bbeeNtt kr ditee| raannii brrii dhrmaatmaa istrii sii| ghttnaa smeeN uh grbbvtii sii| smaaN puuraa hoonn tee jNgl viHc us nee ik putr nuuN jnm ditaa| hHth naa hoonn kaarn uh putr dii sNbbaal krn viHc asmrth sii| pr raannii nee is nuuN apnnee pichlee krmaaN daa phl jaann kee sviikaar kiitaa| us nee nvkaar mNtr daa jaap kiitaa| acaank iHk deevtee nee us dee hHth atee pair phir tooN lgaa ditee| raannii nee bHcee nuuN duHdh pilaauNdee hooee, arihNt prmaatmaa daa dhNnvaad kiitaa| , s'iil dee prbbaav kaarn us jNgl viHc ik joogn daa mHtth sii| joogn raannii atee bHcee nuuN aapnnee mHtth viHc lai aaii atee uhnaaN dii deekh bbaal krn lHgii| udhr raajee nee seevkaaN raahiiN kHttee hHth dee ghinnee upr jd jai sain (raannii dee [60] Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbraa) daa naaN prriaa taaN uh hairaan hoo giaa| us nuuN aapnnee kiitee daa pchtaavaa hooiaa| raajee nee mNtrii nuuN raannii dii khooj viHc bbeejiaa| mNtrii nee joogn dee mHtth viHc raannii atee raajkumaar nuuN luuNdd liaa| mNtrii doohaaN nuuN paa kee bhut khus' hooiaa| raannii dee milnn dii gHl sunn kee, raajee daa duHkh duur hoo giaa| us nee putr smeet raannii nuuN brrii s'aan naal mhil viHc prvees' krvaaiaa| | ih sbb s'iil dii hii mhimaaN sii ki klaavtii vHddee kHs'tt viHc vii dhrm tooN beemuHkh nhiiN hooii tee naaN hii us nee apnnee ptii preem nuuN ghHtt kiitaa| is prkaar jiivn dee aNt vic us nee smaadhii mrn praapt krkee aatmaa daa kliaann kiitaa| klaavtii daa jiivn s'iil dii jiHt daa sps'tt udaahrn hai| [61] Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 s'iilvtii puraannee smeeN viHc jNbuu diip dee bbrt kheetr viHc nNdpur naaN daa ngr sii| jiHthee raajaa ariidmn raaj krdaa sii, isee ngr viHc rthnaakr naaN daa seetth aapnnii ptnii s'rii naal rhiNdaa sii| dooheeN ptii ptnii puHtr dii ghaatt kaarn aNdrooN duHkhii rhiNdee sn| is ciNtaa nuuN duur krn lii uhnaaN ngr viHc bnnee ajitblaa dee mNdir viHc jaa kee bbgtii kiitii| deevii nee khus' hoo kee, us nuuN puHtr hoonn daa vrdaan diHtaa| kuHjh smeeN baaad seetthaanii grbbvtii hooii atee us nee iHk ajit sain naaN dee puHtr nuuN jnm diHtaa| ajit sain daa paalnn paus'nn is ddhNg naal hooiaa ki uh thoorrii umr viHc hii vHddaa jaapn lHgaa| us nuuN klaacaariaa kool siHkhiaa deenn lii bbeejiaa giaa| naujvaan hoonn tee us dii s'aadii dii crcaa s'uruu hooii atee tlaas' krdee hooee mNglpurii dee seetth jindt dii puHtrii s'iiltii naal s'aadii dii glbaat s'uruu hooii| jindt nee aapnnee puHtr jins'eekhr nuuN bbeej kee saarii gHl dii tHslii kr lii atee s'ubb mHhuurt veekh kee apnnii puHtrii siilvtii dii s'aadii ajitsain naal kr diHtii| s'iiltii khaalii s'iil sNpn hii nhiiN sii, sgooN uh buHdhiimaan atee gunnvaan vii sii| ik din doo phir raat biit jaann tee giHdrr dii aavaaj sunn kee, s'iilvtii sir tee ghrraa lai kee baahr niklii atee beeprvaah hoo kee aapnnaa kNm krkee vaaps aa gii| [62] Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ shuree nuuN bhuu dee is vivhaar kaarn criHtr prtii s'Hk hooiaa| us nee aapnnii ptnii nuuN bhuu dee criHtr baaree puHchiaa taaN sHs nee aakhiaa, "mainuuN bhuu viHc kooii doos' njr nhiiN aauNdaa uh mriaadaa anusaar jiivn jiuNdii hai| is dee jvaab viHc seetth nee aakhiaa, "teerii gHl tthiik nhiiN, kiuNki aHj hii maiN aHdhii raat nuuN us nuuN baahr jaaNdee veekhiaa hai"| seetthaanii seetth dii gHl tooN shimt nhiiN hoo rhii sii isee vickaar ajitsain apnnee maaN, pioo nuuN nms'kaar krn lii aaiaa| seetth nee udaas mn naal aakhiaa, "puHtr! hunn maiN tainuuN kii aakhaaN teerii ptnii daa criHtr tthiik nhiiN hai| uh teeree naal dhookhaa kr rhii hai, maiN aHj raat hii aapnniiaaN aHkhaaN naal sbb kuHjh veekhiaa hai| puHtr nee aakhiaa, "pitaa jii! jis prkaar tuhaanuuN tthiik lHgee us prkaar kroo" ih aakh kee lrrkaa baahr claa giaa| seetth nee jhuutthee mn naal aakhiaa, "tainuuN teeree pitaa nee yaad kiitaa hai| is lii meeree naal aapnnee paikee cHloo nuuNh nee is gHl nuuN sviikaar kr liaa| dooheeN rHth viHc baitth kee cHl pee, raah viHc iHk ndii aaii| seetth nee nuuNh nuuN aakhiaa, "pair dii juHtii utaar kee ndii paar krnaa| pr nuuNh nee is prkaar krn tooN inkaar kr diHtaa| seetth nuuN pHkaa ykiin hoo giaa ki meerii nuuNh binaivaan nhiiN hai| kuHjh duur aHgee cHl kee ik muuNgii daa kheet aaiaa| us nuuN veekh kee seetth booliaa ki kheet viHcooN bhut muuNgii dii phsl hooveegii| pr nuuNh nee aakhiaa, "jee is nuuN kooii khaa naa jaavee taaN hii aap dii gHl sHc hoo skdii hai| phir seetth nee is gHl daa vii ulttaa arth liaa| aHgee cHl kee ik vdhiiaa s'hir aaiaa, jiHthee seetth nee ik buHddhee sipaahii nuuN veekh kee us dii bhaadrii prsNsaa kiitii| pr [63] Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s'iilvtii nee aakhiaa, "ih suurviir nhiiN bujdil hai, is nee kisee nuuN maariaa nhiiN, sgooN maar khaa kee aaiaa hai"| seetth nee soociaa ki meerii nuuNh lookaaN dee doos' hii veekhdii hai| | is prkaar vicaar krdee dooheeN ik boohrr dee drkht heetth phuNcee atee rHth khrraa krkee aaraam krn lHgee| seetth taaN chaaN viHc baitthaa rihaa pr nuuNh dhuHp viHc khrrii rhii| bulaaunn pr vii uh chaaN viHc nhiiN aaii| acaank hii s'iilvtii daa maamaa uHthee aa phuNciaa atee doohaaN nuuN brree snmaan naal ghr lai giaa| maamee nee bboojn krn dii beentii kiitii| seetth nee uHthee bboojn nhiiN kiitaa, pr raah lii bboojn lai kee rHth naal bNnh liaa| seetth cHldaa cHldaa ik kair dee drkht heetthaaN jaa kee sau giaa| nuuNh us drkht dee phl khaann lHgii| itnee nuuN ik kaaN dii aavaaj sunnaaii diHtii| aavaaj sunn kee nuuNh boolii, "maiN teerii boolii smjhdii haaN, pr iHk vaar dii gHl naal ptii daa viyoog hoo giaa| hunn teerii gHl kiuN mNnaaN agr mNnaaNgii, taaN maaN baap naal kiveeN bbeeNtt hooveegii? seetth nee nuuNh dii gHl sunnii atee is prkaar gHl krn tooN rookiaa| is dee uHtr viHc nuuNh nee aakhiaa, "pitaa jii! giaaniiaaN nee tthiik hii kihaa hai ki mnuHkh dee gunn doos' dee lii huNdee hn| tootaa mainaa mitthii aavaaj atee agiaan kaarn piNjree viHc baitthee rhiNdee hn, meerii vii ihoo haalt hai| maiN bcpn viHc ps'uu pNchiiaaN dii aavaaj nuuN smjhnn daa giaan haasl kiitaa sii, joo meeree duHkh daa kaarn bnn giaa hai| [64] Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nuuNh dii gHl sunn kee seetth hairaan hooiaa atee aakhnn lHgaa dhiiee meeree tooN bbuHl hooii hai, meerii gltii muaaph kr| nuuNh nee kihaa, "pitaa jii! jis raat aap nuuN meeree tee s'Hk hooiaa sii| us raat maiN gidrr dii aavaaj sunn kee baahr niklii sii| gidrr aakh rihaa sii ki ndii viHc iHk murdaa tair rihaa hai| us dee bdn upr lHkhaaN rupee dee kiimtii ghinnee hn| maiN loobb kaarn ndii dee kinaaree gii atee uh ghinnee utaar kee ndii dee kinaaree hii chHdd diHtee atee vaaps aa kee ghr sau gii| hunn kaaN bool rihaa sii ki pair dee heetthaa ds lHkh soonee diiaaN moohraaN hn| pr tuhaaddii naa psNdgii dee kaarn maiN us nuuN jvaab dee diHtaa ki teerii gHl tee cHlnn naal meeraa ghr viHc rhinnaa mus'kil hoo jaaveegaa"| seetth nee imtihaan vjooN jd pair dee heetthaaN jdoo bbuumii nuuN khoodiaa taaN us dee viHcoo caar soonee dee kls praapt hooee| hunn seetth nuuN aapnnii lks'mii ruupii nuuNh nuuN naa smjhnn daa bhut pchtaavaa hooiaa| nuuNh nee aapnniiaaN philaaN aakhiiaaN gHlaaN daa arth smjhaaiaa| jihnaaN nuuN sunn kee seetth bhut khus' hooiaa atee nuuNh nuuN apnnee ghr dii maalknn bnnaa diHtaa| udhr mhaaraajaa aridmn nee ajitsain dii buHdhiimaanii tooN prbbaavt hoo kee us nuuN apnnaa muHkh mNtrii bnnaa liaa| is dauraan seetth tee seetthaanii akaal claannaa kr gee sn| ajitsain, raaj tee privaar doohaaN nuuN tthiik ddhNg naal claaunn lHgaa| ik din mhaaraajaa srhdii dees'aaN nuuN jiHtn dii iHchaa naal ngr tooN baahr aaee| uhnaaN ajitsain nuuN vii naal cHlnn lii kihaa| ajitsain nuuN s'iilvtii dee iklee hoonn daa phikr staa rihaa sii| s'iilvtii nee ih jaann kee apnnee ptii nuuN kihaa, "aap mhaaraaj dee hukm daa paalnn kroo meerii phikr naa kroo, mainuuN [65] Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kooii deevtaa, raakhs's nhiiN tNg kr skdaa, sdhaarn mnuHkh dii hiNmt kii hai joo meeree vHl jhaak skee, ih aakh kee us nee ajitsain dee gl viHc maalaa paa diHtii atee kihaa ki jd tHk ih naa kmlaavee taaN aap smjhnnaa kii maiN tthiik haaN| s'iilvtii dii gHl sunn kee ajitsain khus'ii khus'ii raajee dee naal cHl piaa raah viHc suHkaa maidaan aaiaa ajitsain dee gHlee viHc paaii maalaa nuuN veekh kee raajee nee aakhiaa, "ki kaarn hai teeree glee dii maalaa hmees'aa taajaa rhiNdii hai ? " ajitsain nee s'iilvtii dee s'iil daa prbbaav dHsiaa, jis 'tee kisee nuuN ykiin naa aaiaa| ik adhikaarii nee ih prtigiaa lii ki ih s'iilvtii dee s'iil nuuN j'ruur bbNg kreegaa| raajee nee vii us nuuN dhn dee kee vidaa kiitaa| us tthHg (as'ook) nee avdhuut (sniaasii) daa bbees bnnaaiaa suNdr giit gaa kee atee bbHdee is'aaree naal s'iiltii prtii kaam bbaavnaa drsaaunn lHgaa| stii nee us dee mn dee bbaav nuuN smjh liaa| us nee claakii naal thoorrii jihii njr us sniaasii vHl kiitii taaN sniaasii nuuN jaapiaa ki cheetii hii meeraa mnoorth siHdh hoonn vaalaa hai| us nee s'iiltii kool ik duutii nuuN bbeejiaa| uh s'iilvtii nuuN aa kee aakhnn lHgii, "bbainn! teeraa ptii taaN raajee dee naal giaa hai kii ptaa kdooN aavee| tuuN kdooN tHk us dee bbroosee baitthii rheegii"| duutii dii gHl sunn kee s'iilvtii nee kihaa, "cNgee kul diiaaN istriiaaN praaee purs daa dhiaan krnaa paap smjhdiiaaN hn soo teerii gHl beekaar hai| [66] Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haar kee duutii vaaps aa gii, pr duutii nee milnn tee smjhaaunn daa silsilaa jaarii rHkhiaa| iHk din s'iilvtii nee duutii nuuN kihaa, "tuuN apnnee piaaree tooN iHk lHkh soonee dii moohr lai kee pNjveeN din meeree paas bbeej deennaa"| duutii nee aa kee asook avdhuut nuuN saarii gHl dHsii, jis tee uh bhut khus' hooiaa| us nee aHdhiiaaN moohraaN philaaN phuNcaa ditiiaaN| idhr s'iilvtii nee ghr viHc ttooaa putt kee us uHpr suut dee dhaagee daa plNg bnnaa ditaa tee us nuuN cHdr naal ddhHk ditaa| pNjveeN din jd as'ook avdhuut soonee diiaaN moohraaN lai kee us dee ghr aaiaa taaN s'iilvtii nee us nuuN plNg tee baitthnn nuuN kihaa| uh aap svaagt daa saamaan lainn clii gii tHd tHk plNg as'ook dee baitthnn kaarn ttuHtt giaa, uh dduuNgii khHdd viHc ddiHg piaa| hunn s'iilvtii ddool raahiiN khuHdd viHc us nuuN bboojn phuNcaauNdii sii| avdhuut lii ih sbb kuHjh shinnaa duHkh daa kaarn bnn giaa| ik mhiinaa biit giaa raajee nee soociaa ki as'ook dii khbr lainnii caahiidii hai| raajee nee us dee duusree miHtr rtiikeelii nuuN bbeejiaa| us dii vii uhii haalt hooii joo as'ook dii hooii sii| jd duusraa miHtr vaaps naa aaiaa taaN raajee nee us daa tiisraa miHtr kaamaaNkr bbeejiaa taaN uh vii philee doo mitraaN dii trhaaN duHkh dee jaal viHc phs giaa| aakhr viHc raajee nee llitaaNg kumaar nuuN bbeejiaa, uh vii philee tiNn dii trhaaN us ttooee viHc apnnee mitraaN dee naal jaa miliaa| iHk din caaraaN nee milkee s'iilvtii nuuN beentii kiitii, "hee deevii! asiiN aapnnii muurkhtaa daa phl paa liaa hai| hunn tuuN saanuuN aNnee khuuh viHcoo baahr kHddh"| ih gHl sunn kee s'iilvtii boolii, "jee tusiiN meerii gHl mNnoo taaN maiN tuhaanuuN baahr kHddh [67] Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ skdii haaN"| stii jis smeeN gHl kr rhii sii usee smeeN ajitsain vii uHthee aa giaa| stii nee saariiaaN gHlaaN apnnee ptii nuuN dHsiiaaN atee raajee nuuN nimNtrn deenn daa vicaar vii bnnaaiaa| ajitsain daa nimNtrn paa kee raajaa privaar atee mNtriiaaN smeet ajitsain dee ghr aaiaa| s'iilvtii nee caaraaN nuuN khuuh viHcooN kHddh kee ik aasn tee bitthaaiaa bboojn dii smgrii philaaN tooN tiaar krkee iHk paasee surHkhiat rHkhii hooii sii| raajee daa stikaar krn tooN baaad raajee nee ajitsain mNtrii nuuN aakhiaa, "teeree iHthee bboojn tiaar vikhaaii nhiiN diNdaa phir saanuuN kii khuaaugee| mNtrii ajitsain nee aakhiaa, "raajn! meerii ptnii dee caar yks' adhiin hn| uh hr smeeN j'ruurt dii vstuu pees' kr diNdee hn| ajihaa aakh kee mNtrii nee deekhdee hii deekhdee mn nuuN cNgee lHgnn vaalee bboojn proos kee raaj privaar daa sNnmaan kiitaa| bboojn atee mhimaan nvaaj'ii tooN khus' hoo kee raajaa aakhnn lHgaa, "ajihee yks' taaN teeree kool hoonnee caahiidee hn, jis naal phauj dii bboojn paannii dii j'ruurt puurii hoo skee| s'iilvtii nee raajee dii mNg puurii krn lii uhnaaN caaraaN kpttii miHtraaN nuuN ik peettii viHc bitthaa diHtaa atee aakhiaa, "dupihr nuuN jd raajaa bboojn mNgee tHd tHk tusii kuHjh binhaaN boolee rhinaa jee booloogee taaN tuhaaddii jaan nuuN khtraa hai " / caaraaN nee beevs' hoo kee s'iilvtii dii gHl nuuN sviikaar kiitaa| raajaa peettii lai kee jaann lHgaa raah viHc prraau tee peettii khool kee yks' tooN bboojn mNgnn lHgaa taaN uh caaree kpttii aakhnn lHgee mhaaraaj ! asiiN taaN khuHd hii bbuHkh kaarn trrp rhee haaN, aap nuuN kii dee skdee haaN raajaa nee caaraaN dii aavaaj phicaan lii| uh s'iilvtii dii [68] Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhrm drirrtaa tee inhaaN khus hooiaa| us nuuN apnnii bbainn bnnaa kee us daa svaagt kiitaa| s'iil daa ih sps'tt suNdr udaahrn hai| s'iil deevtiaaN raahiiN bNdnaa krn yoog hai| s'iil daa vrnnn iNdr vii nhiiN kr skdee aam look taaN kii kr skdee hn| raajaa nee s'iilvtii dee s'iil dii priikhiaa lii caar kaamii mnuHkhaaN nuuN niyukt kiitaa, taaN bbiNn bbiNn loobb vii uhnaaN nuuN s'iil tooN naa giraa skee| uh caaree aapnnii hr koos'is viHc asphl rhee| s'iilvtii nee puurnn saavdhaanii naal aapnnee s'iil nuuN surHkhiat rHkhiaa| lNbaa smaaN s'iilvtii nee s'iil dhrm daa paalnn krkee jain dhrm dii seevaa kiitii aNt smeeN smaadhii mrn raahiiN umr puurii krkee / philaaN svrg dii adhikaarii hooii phir jnm jnmaaNtr viHc krmaaN daa khaatmaa krkee mooks' nuuN praapt hooii| s'iil daa prbbaav look atee lookaaNtr doohaaN viHc hitkaarii huNdaa hai| [69] Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 upaas'kaa sulsaa bbgvaan mhaaviir dee upaas'kaavaaN viHcooN sulsaa daa naaN brree maan naal liaa jaaNdaa hai| jis daa kaarn us dii jain dhrm prtii sHcii s'rdhaa atee bbgvaan mhaaNviir prtii smrpn sii| praaciin smeeN viHc raajgrhi ngrii mHgdh dees' dii raajdhaanii sii| jiHthee daa raajaa s'reennik biNbsaar sii| us daa puHtr abbai kumaar us daa mNtrii vii sii| abbai kumaar dii maaN nNdaa baanniiaaN dii lrrkii sii| abbai kumaar jain itihaas viHc iHk buHdhiimaan mNtrii vjooN jaanniaa jaaNdaa hai| joo raajaa s'reennik diiaaN aneekaaN raajnitik ghreeluu atee dhaarmk smHsiaavaaN daa hHl krdaa sii| isee ngr viHc naag naaN daa rHthvaan rhiNdaa sii| joo ki raajaa s'reennik daa rHthvaan sii| us dii ptnii daa naaN sulsaa sii| sulsaa bbgvaan mhaaviir prti puurn s'rdhaavaan sii| us nee vikaa dee 12 vrt vii dhaarn kiitee sn| naag nee aapnnee guruu aHgee duusraa viaah naa krn daa niym liaa| sulsaa nee mithiaatHv daa tiaag kr diHtaa| kooii vii cmtkaar us nuuN aapnnee dhrm tooN giraa nhiiN skiaa| kisee smeeN rHthvaan nee veehrree viHc kheeldee iHk suNdr baalk nuuN veekhiaa| rHthvaan dee kooii puHtr nhiiN sii, us daa ghr suNnaa jaapdaa sii| puHtr praaptii lii rHthvaan miHthiaatHvii deevii deevtiiaaN dii araadhnaa krdaa sii| sulsaa nee aapnnee ptii nuuN smjhaaiaa ki svaamii puHtr aadi dii praaptii taaN krm anusaar huNdii hai, is viHc kooii kii kr skdaa hai| jaapdaa hai ki meeree bbaag viHc aulaad nhiiN hai, [70] Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aap duusraa viaah kr loo| naag nee kihaa mainuuN teeree paasooN hii aulaad caahiidii hai, maiN hoor viaah nhiiN krvaaunnaa| sulsaa nee aakhiaa, "sNtaan aadi dii ghaatt aNtraaee krm dee prgtt hoonn tee huNdii hai, us krm nuuN khtm krn lii dhrm krm krnaa caahiidaa hai| kiuNki sNsaar viHc dhrm hii klHp drkht, kaamdheenuuN gaaN atee ciNtaamnii dee smaan hai| sNsaar dii hr vstuu dhrm raahiiN praapt kiitii jaa skdii hai| anjaan praannii idhr udhr bbttkdee phirdee hn| vstuu dee naa milnn tee niraas' nhiiN hoonnaa caahiidaa| us dii praaptii lii s'ubb krm krnaa caahiidaa hai"| sulsaa diiaaN ih gHlaaN sunn kee naag saarthii daa mHn dhrm vHl muHrr giaa uh s'ubb dhrm krn lHgaa| iHk vaar svrg viHc iNdr nee sulsaa dee dhrm viHc drirrtaa dii prsNsaa krdee hooee aakhiaa ki sNsaar viHc kooii vii mnuHkh jaaN deevtaa us nuuN apnnee dhrm prtii vis'vaas tooN nhiiN giraa skdaa| ih sunn kee hringmees'ii deevtaa sulsaa dii priikhiaa lainn lii mrit look viHc aaiaa| us nee doo saadhuuaaN daa ruup bnnaaiaa atee sulsaa dee ghr vHl cHl piaa| saadhuuaaN nuuN veekh kee sulsaa bhut khus' hooii atee apnnee bbaag dii prs'Nsaa krn lHgii atee phir hHth joorr kee aakhiaa, "mhaaraaj ! tusiiN dhn hoo joo meeraa ghr pviHtr kiitaa hai| ih gHl sunn kee uh saadhuu boolee, teeree ghr viHc lks'paak teel (lHkh jrrii buuttiiaaN naal tiaar hooiiaa teel) hai| lNbaa sphr krdee hooee thkaavtt kaarn saanuuN is teel dii j'ruurt hai| muniiaaN dii gHl sunn kee sulsaa khus' hooii atee teel lainn lii ghr dee aNdr gii| jiuN hii uh teel dee brtn nuuN hHth laaunn lHgii brtn hHth tooN phisl kee heetthaaN gir giaa| deev [71] Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maaiaa kaarn isee prkaar duusraa atee tiisraa brtn vii gir kee ttuHtt gee| eenaaN nuksaan jhHl kee vii sulsaa dee mn nuuN kooii tkliiph naa hooii| us nee baahr khrree muniiaaN tooN teel ddhaalnn daa kaarn dHsiaa atee khimaa mNgii| | ih veekh kee saadhuu bbees' dhaarii deevtaa khus' hoo giaa atee aslii ruup viHc aa kee aakhnn lHgaa, "sulsaa! maiN taaN teerii priikhiaa lainn lii aaiaa sii| kiuNki teerii dhrm prtii s'rdhaa dii taariiph iNdr nee vii kiitii sii| mainuuN iNdr dii gHl tthiik naa jaapii, pr tuuN taaN iNdr dee aakhee anusaar dhrm prtii puurn drirr haiN, maiN teeree tee khus' haaN| tainuuN ptaa hai ki deevtaa daa drs'n kdii khaalii nhiiN jaaNdaa| hunn tuuN joo kuHjh mNgnnaa hai mNg lai"| ih sunn kee sulsaa nee aakhiaa, "tusiiN meeree mHn dii gHl jaanndee hoo hunn maiN tuhaanuuN kii aakhaaN " / deevtee nee apnnee giaan raahiiN us dee puHtr praaptii dee mnoorth nuuN jaann kee, us nuuN 32 gooliiaaN diNdee hooee aakhiaa, "iHk iHk goolii hr rooj khaaviiN, iHk goolii khaann naal tuuN iHk puHtr dii maaN bnneegii| j'ruurt painn tee tuuN jdooN vii mainuuN yaad kreeNgii, maiN haaj'r hoovaaNgaa, ih aakh kee deevtaa claa giaa| sulsaa nee soociaa 32 puHtr paidaa hoonn naal meeree dhrm krm viHc rukaavtt paidaa hooveegii| jee meeree 32 lHchnnaaN vaalaa iHk hii puHtr paidaa hoo jaavee taaN cNgaa hai| ih sooc kee us nee 32 gooliiaaN iHktthiiaaN hii khaa liiaaN| gooliiaaN dee asr naal sulsaa nuuN ikoo smeeN 32 grbb tthhir gee atee peett viHc bbiaNkr piirraa hoonn lHgii| piirr nuuN s'aaNt krn lii sulsaa nee deevtee nuuN yaad kiitaa| [72] Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deevtee nee aakhiaa, "sulsaa! tuuN ih cNgaa nhiiN kiitaa hunn teeree 32 puHtr hii paidaa hoonngee| jee ihnaaN viHcooN iHk vii mr jaaveegaa taaN saaree hii mr jaanngee| ih sunn kee sulsaa nee aakhiaa, "hr praannii nuuN aapnnee kiitee krm daa phl bboognnaa paiNdaa hai| meeree lii ihoo cNgaa hai ki joo maiN as'ubb krm krkee gltii kiitii hai| jee tusiiN meerii piirr nuuN kuHjh ghHtt kr skdee hoo taaN ghHtt kr diu'' deevtee nee aapnnii s'ktii naal us dii piirraa nuuN ghHtt kr diHtaa| grbb daa smaaN puuraa hoonn tee sulsaa nee s'ubb lHchnnaaN vaalee 32 puHtraaN nuuN jnm diHtaa| brrii dhuum dhaam naal puHtraaN daa jnm utsv bnnaaiaa giaa| sbb dee 12veeN din aHdd aHdd naaN rHkhee gee| naag rthvaan puHtraaN nuuN paa kee bhut khus' hooiaa| us nee smaaN aaunn 'tee s'bb nuuN dhrm atee duniiaaN dee kaar vihaar dii siHkhiaa diHtii| saaree aapnnee aapnnee vis'iaaN dee maahr bnn gee| naujvaanii viHc saariaaN diiaaN s'aadiiaaN kr ditiiaaN giiaaN| iHk vaar raajaa s'reennik kool, iHk sniaasii vais'aalii dee raajaa ceettk dii puHtrii sujees'tthaa daa ciHtr lai kee aaiaa| ciHtr nuuN veekhdee hii raajaa us lrrkii tee mooht hoo giaa atee us nuuN paaunn lii us daa mn mclnn lHgaa| mNtrii abbai kumaar nee apnnee pitaa dii iHchaa puurii krn lii iHk gupt yoojnaa bnnaaii| us nee viupaarii daa bbees bnnaa kee vees'aalii dee raaj mhil heetthaaN dukaan khoolh lii| dukaan viHc us nee raajaa nnik daa iHk ciHtr lgaa liaa| raajkumaarii dii daasii hr rooj niHt vrtooN daa smaan lainn lii us dukaan viHc aauNdii atee us ciHtr nuuN veekhdii, iHk vaar daasii nee us ciHtr baaree puchiaa taaN abbai kumaar nee binaaN kisee [73] Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rukaavtt ih ds diHtaa ki ih ciHtr raajaa s'reennik daa hai| daasii nee ciHtr dii prsNsaa aapnnii maalknn sujees'tthaa kool kiitii| taariiph sunndiaaN hii raajkumaarii us naal s'aadii krn lii tiaar hoo gii| abbai kumaar nee vees'aalii tooN lai kee raajgrhi tHk iHk surNg daa nirmaan kiitaa, jis viHc rHth aaraam naal aa jaa skee| phir raajaa s'reennik nee suneehaa bbijvaaiaa ki ceetr s'uklaa 12 dee din tusiiN surNg dee drvaajee tee aa jaannaa| raajkumaarii sujees'tthaa nuuN ih suneehaa praapt hooiaa taaN uh bhut khus' hooii| pr us nuuN ih gHl daa ptaa nhiiN sii kii us dii choottii bbainn ceelnaa vii raajaa s'reennik nuuN caahuNdii hai| nis'cit din doohee bbainnaaN iHk duusrii tooN anjaann hoo kee tiaar hoonn lHgiiaaN, choottii bbainn rHth tee svaar hoo kee philaaN surNg dee drvaajee 'tee clii gii| udhrooN raajaa s'reennik vii nis'ct smeeN 'tee surNg dee drvaajee 'tee phuNc giaa| hneeree viHc raajaa s'reennik sujees'tthaa dii jghaa us dii choottii bbainn ceelnaa nuuN rHth viHc baitthaa kee lai giaa| sujees'tthaa surNg dee neerree phuNcii taaN raajaa s'reennik us dii choottii bbainn nuuN lai kee jaa cuHkaa sii| sujees'tthaa nee ghr jaannaa tthiik naa smjhiaa atee uh saadhvii bnn gii| puHtrii dee hrn dii gHl sunn kee raajaa ceettk nee raajaa s'reennik daa piHchaa kiitaa atee sulsaa dee puHtraaN nee raajaa ceettk nuuN raah viHc rook liaa atee yuHdh kiitaa| isee yuHdh dauraan sulsaa dee iHk puHtr mrn kaarn 32 puHtr maaree gee| sulsaa apnnee puHtraaN dii maut tooN bhut duHkhii hooii| mNtrii abbai kumaar naag rHthvaan dee ghr aaiaa| us nee sulsaa nuuN smjhaaiaa ki sNsaar viHc joo paidaa hooiaa hai, us nee mr jaannaa hai| ns'tt hoo [74] Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaann vaalii ciij lii soog krnaa beekaar hai| roonn pittn naal teeree puHtr vaaps nhiiN aaunngee| teeree lii dhrm viHc s'rdhaa rHkhnnaa hii tthiik hai| abbai kumaar diiaaN gHlaaN daa asr sulsaa 'tee bhut hooiaa| kuHjh dinaaN baaad bbgvaan mhaaviir cNpaa ngrii pdhaaree dhrm sbbaa lHgii dhrm updees' tooN baaad iHk vidiaa dhaarii aNbrr naa daa sNniaasii, joo ki upaas'k dee 12 vrtaaN daa dhaarnii sii| bbgvaan mhaaviir daa updees' sunn khus' hooiaa| us nee aakhiaa, "prbbuu maiN aap dee drs'n atee updees' tooN meerii aatmaa bhut aanNd dii praaptii hooii hai| hunn maiN apnnee s'hir raajgrhi jaaNdaa haaN" / bbgvaan mhaaviir nee aakhiaa, "hee aNbrr! raajgrhi ngrii viHc saaddii upaas'kaa sulsaa rhiNdii hai| us nuuN meeraa aas'iirvaad (dhrm laabb) aakhnnaa| bbgvaan mhaaviir dii gHl sunn kee aNbrr hairaan hooiaa| us nee soociaa ki bbgvaan mhaaviir nee kisee raajee, mNtrii jaaN seetth nuuN dhrm laabb nhiiN aakhiaa sgooN ik maamuulii istrii nuuN ih aas'iirvaad diHtaa hai| is daa kooii naa kooii dduuNgaa arth j'ruur hai| aNbrr kiuNki vidiaa dhaarii sii, is lii uh bbiNn bbiNn ruup bdlnn dii s'ktii rHkhdaa sii| aNbrr s'hir vicooN baahr aaiaa, us nee asmaan viHc pdm aasn lgaaiaa| phir us nuuN ruup privrtnii vidiaa raahiiN brhmaa, vis'nuuN, s'iv atee tiirthNkr dii dhrm sbbaa dii rcnaa kiitii| pr usdaa kooii vii bbees sulsaa nuuN us dii dhrm prtii sHcii s'rdhaa tooN giraa naa skiaa| sulsaa viitraag dhrm viHc drirr rhii| look aNbrr dee bbees tooN prbbaavt hoo kee bboojn lii beentii krdee, pr aNbrr [75] Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aakhdaa hai ki maiN taaN sulsaa dee ghr tooN hii bboojn grhinn krnaa hai| ih sunn kee look sulsaa dee ghr aaee atee aakhnn lHgee, "teeree krm cNgee hn ki teeree ghr ikoo smeeN brhmaa, vis'nuuN atee s'iv aaee hn"| ih sunn kee sulsaa nee aakhiaa, "ih kooii brhmaa, vis'nuuN mhees' nhiiN hn| ih taaN ddhooNgii sNniaasii daa iNdr jaal hai, joo mainuuN aapnnee ddhooNg naal dhrm tooN giraaunn dii saajis' rc rihaa hai"| lookaaN nee sulsaa dii aakhii gHl aNbrr sNniaasii nuuN aakhii| aNbrr nee soociaa ki sulsaa dii dhrm prtii s'rdhaa sHcmuHc mhaan hai| joo meeree cmtkaaraaN tooN prbbaavt nhiiN hooii naa hii us daa mn ddaavaaNddool hooiaa hai| bbgvaan mhaaviir nee sulsaa dii joo prsNsaa kiitii sii| uh sHcmuc hii is prs'Nsaa dee yoog hai, nhiiN taaN raag dvees tooN mukt bbgvaan mhaaviir nuuN kisee nuuN dhrm laabb aakhnn daa svaal hii paidaa nhiiN huNdaa| is prkaar sulsaa nee s'iil dhrm daa paalnn krdee hooee lNbaa smaaN dhrm araadhnaa viHc gujaariaa tee aNt smeeN vii dhrm araadhnaa viHc gujaariaa| ih s'iil dee cmtkaar kaarn hii uh dhrm viHc drirr rhii atee bbgvaan mhaaNviir dee dhrm laabb dii ik maatr paatr bnnii| bbgvaan mhaaviir nee aapnniiaaN lHkhaaN upaas'kaaN viHcooN sulsaa nuuN philaa sthaan ditaa| sulsaa dii dhrm prtii sHcii s'rdhaa atee s'iil kaarn hii sNbbv hooiaa| [76] Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 acaariaa sbuuliibbHdr jain itihaas viHc acaariaa sbuuliibbHdr iHk kraaNtiikaarii acaariaa hooee hn| jain svaitaaNvr phirkee viHc taaN bbgvaan mhaaviir, gndhr iNdrbbuutii gautm tooN baaad acaariaa sbuuliibbHdr nuuN mNgl aakhiaa giaa hai| aap daa jnm mgdh dees' dii raajdhaanii paattliiputr viHc hooiaa| aap dee smeeN aNtim nNd raajee daa raaj sii| jis nuuN pchaarr kee cNdrgupt nee apnnaa raaj sthaapt kiitaa| ih raajaa bhut kmjoor raajaa sii| us smeeN saaraa raaj saajis'aaN daa keeNdr bnn giaa sii| aap dee pitaa s'kddaal nNd raajaa dee mhaaN mNtrii sn| s'kddaal dee doo puHtr atee 7 puHtriiaaN sn| s'kddaal iHk saajis' dee adhiin maariaa giaa hunn mNtrii pHd choottee puHtr kool aaiaa| vHddee bbraa sthuuliibbHdr paattliiputr dii raaj vees'iaa koos'aa dee ghr 12 saal kaam klaa atee sNgiit daa giaan siHkhnn lii giaa hooiaa sii| uh ghr nuuN bbuHl cukaa sii| skuuliibbHdr pitaa dii maut dii khbr sunn kee ghr aaiaa| pr hunn us nuuN sNsaar dee kaam bboogaaN tooN nphrt hoo cuHkii sii| us smeeN acaariaa sNbbuutvijee mgdh dees' viHc dhrm prcaar krdee sn| uhnaaN dee dhrm updees' tooN prbbaavt hoo kee sthuuliibbHdr muNnii bnn giaa atee aapnnee choottee bbraa s'riiaNk nuuN mNtrii daa pHd dee diHtaa| kiuNki saajis'aaN nuuN veekh kee us nee apnniiaaN 7 bbainnaaN smeet jain saadhuu daa jiivn hinn kr liaa| saadhuu bnnn [77] Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upraaNt sthuuliibbHdr nee aapnnee guruu crnaaN viHc rhikee lNbii tHpsiaa kiitii atee aagmaaN tee puurvaaN daa visthaar naal adhiain kiitaa| iHk vaar ghuNmdee hooee paattliiputr phuNcee, us smeeN coomaasaa neerree sii aap nee aapnnee guruu tooN koos'aa vees'iaa dee ghr coomaasaa krn dii aagiaa mNgii| giaanii guruu nee khus'ii naal ih aagiaa prdaan kiitii| muHnii sbuuliibbHdr nee caar mhiinee veesiaa dii ciHtrs'aalaa viHc roomaasaa krkee us koos'aa daa jiivn vii privrtn kr ditaa| us nuuN jain dhrm dii upaas'kaa bnnaa diHtaa| ih sthuuliibbHdr munii dee sNklp dii s'ktii hii sii, ki uhnaaN saadhuu jiivn dee niymaaN daa skhtii naal paalnn kiitaa| s'uruu s'uruu viHc koos'aa nee aapnnaa jaal vichaaunn dii asphl koos'is kiitii pr sNjm dii s'ktii aHgee bboog haar giaa| coomaasaa puuraa hoonn tee guruu nee apnnee ceelee nuuN ajihii jghaa coopaasaa krn lii s'aabaasii ditii atee us dee tHp nuuN saaree ceeliaaN tooN mhaan dHsiaa| is daa kaarn ih sii kii coopaasee veelee iHk munii nee s'eer dii guphaa dee baahr coomaasaa kiitaa sii atee ik hoor nee khuuh dii mNddeer 'tee baitth kee coomaasaa kiitaa sii| pr sthuuliibbHdr nee taaN veesiaa dee ghr aaraam naal caar mhiinee gujaaree sn| ih aam muniiaaN daa khiaal sii, pr guruu dii s'aabaasii tooN baaad saaree muniiaaN nee sbuuliibbHdr nuuN mhaan munii mNniiaaN| aapdii preernnaa naal aap diiaaN saariiaaN bbainnaaN atee iHk mNtrii nee saadhuu jiivn aNgiikaar kr liaa| | kuHjh smeeN baaad bihaar viHc 12 saal daa kaal piaa| saadhuuaaN nuuN bboojn milnnaa bNd hoo giaa, sNjm paalnn viHc kmjoorii aa gii| kaal dee khtm hoonn tooN [78] Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baaad skuuliibbHdr munii nee paattliiputr vikhee aagmaaN daa sNpaadn krvaaiaa| jis viHc jis nuuN jinhaaN yaad sii unhaaN us daa sNpaadn kiitaa giaa| pr 12veeN aNg dris'ttiivaad kisee nuuN yaad nhiiN sii| us smeeN jain dhrm siNgh nuuN ptaa cHliaa ki neepaal viHc aacaariaa bbHdrvaahuu is grNth dee jaannkaar hn| sNgh nee kuHjh saadhuu neepaal bbeejee us smeeN acaariaa bbHdrvaahuu mhaaN praann naaN dii saadhnaa viHc liinn sn| is lii baahr aaunn lii tiaar naa hooee| uhnaaN sNgh nuuN sNdees' bbeejiaa ki yoog saadhuu meeree paas bbeejoo taaN joo maiN uhnaaN nuuN dris'ttiivaad jihee vis'aal aNg daa giaan dee skaaN| sNgh nee 500 saadhuu neepaal dees' viHc acaariaa sbuuliibbHdr dii prdhaangii heetth bbeejee| ktthin rstee atee ktthoor vis'ee kaarn bhut saaree saadhuu viHc hii murr aaee, pr acaariaa sthuuliibbHdr ddHttee rhee| 10 puurvaaN daa giaan hoonn tee uh paattliipuHtr vaaps aaee| neepaal viHc sthuulbbHdr diiaaN 7 bbainnaaN aapnnee bbraa dee drs'n krn aaiaaN| acaariaa bbHdrbaahuu dee drs'n krn tooN baaad uhnaaN aapnnee bbraa sthuuliibbHdr baaree puHchiaa, acaariaa nee aakhiaa, "uh aNdr dhiaan kr rihaa hai| jd saadhviiaaN aNdr giiaaN taaN uh iHk s'eer veekh kee baahr aa giiaaN atee aakhiaa, "guruu deev ! aNdr saaddaa bbraa taaN nhiiN hai pr iHk s'eer guphaa dee drvaajee tee baitthaa hai| acaariaa bbHdrbaahuu smjh gee kii giaan daa cmtkaar dikhaaNun lii ih kaarnaamaa kiitaa hai| acaariaa bbHdrbaahuu nee aglee caar puurvaaN daa giaan deennaa bNd kr diHtaa| pr jain sNgh dii beentii tee uhnaaN muul ruup viHc hii caar puurvaaN daa giaan diHtaa, uhnaaN daa arth [79] Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nhiiN smjhaaiaa, taaN kii bbHvikh viHc kooii is giaan daa glt istmaal naa kr skee| | is prkaar acaariaa sbuuliibbHdr 10 puurv dee giaanii sn| sthuuliibbHdr dii s'iil saadhnaa deeviNdr dee mn nuuN jhukaaunn vaalii sii| acaariaa sthuuliibbHdr mhaan yoogii atee s'iil paalnn vaalee saadhk sn| aksr look kaam bboogaaN viHc uljh jaaNdee hn| pr sbuuliibbHdr muHnii nee kaam bboog nuuN is prkaar aapnnii saadhnaa naal hraa diHtaa| aacaariaa sbuuliibbHdr dee jiivn tooN saanuuN ih preernnaa mildii hai ki giaan daa ahNkaar cmtkaar nuuN jnm diNdaa hai| isee kaarn hii uh caar puurvaaN dee giaan tooN vaaNjhee rhee| phir vii kaal dee biitn tooN baaad joo uhnaaN nee jain saahit nuuN bcaaunn lii paattliiputr viHc vis'aal dhrm sbbaa bulaaii, us daa sbuut itihaas viHc bhut ghHtt mildaa hai| [80] Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 acaariaa vHj'rsvaamii avNtii dees' viHc tuNb-bn naaN daa iHk ilaakaa sii| jiHthee dhngirii naaN daa iHk seetth rhiNdaa sii| pr uh bcpn tooN hii sNsaar dee kaam bboogaaN tooN virkt sii| maaN baap usdii s'aadii krnaa caahuNdee sn, pr uh maaN baap nuuN saadhuu bnnn dii bbaavnaa dHskee uhnaaN nuuN cuHp krvaa diNdaa sii| sNjoog vHs dhnpaal seetth dii puHtrii suNndaa dee naal us lrrkee dii s'aadii hoo gii| kuHjh hii dinaaN baaad suNndaa grbbvtii hoo gii, taaN dhngirii nee apnnii ptnii nuuN aakhiaa, "ih paidaa hoonn vaalaa baalk teeree bbHvikh daa shaaraa bnneegaa"| ih aakh kee us nee virkt bbaav naal saadhuu jiivn grhinn kr liaa| aap nee aariaa siNghgirii tooN saadhuu jiivn grhinn kiitaa, jiHthee suNndaa daa bbaaii vii uhnaaN kool saadhuu bnn cuHkaa sii| grbb daa smaaN puuraa hoonn tee suNndaa nee iHk puHtr nuuN jnm diHtaa| bHcaa bhut piaaraa sii| kisee kaarn vs us nuuN pichlee jnm daa giaan sii, hunn uh hr smeeN din raat rooNdaa rhiNdaa sii| ik trhaaN chee mhinee vii nhiiN biitee sn ki suNndaa is baalk kaarn prees'aan hoo gii| uh is baalk tooN chuttkaaraa paaunn lii upaaa soocnn lHgii| subbaag vHs us ngr viHc acaariaa siNghgirii apnnee ceeliaaN naal pdhaaree| uhnaaN naal us daa puurv ptii atee vrtmaan ruup viHc dhngirii naaN daa munii vii s'aaml sii| jain prNpraa anusaar dhngirii nee acaariaa tooN bbiHkhiaa dii aagiaa mNgii| guruu nee aakhiaa, "aHj bbiHkhiaa viHc teerii jhoolii [81] Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viHc joo vii pdaarth aavee us nuuN svikaar kr lainnaa caahee uh pdaarth lainn yoog hoovee caahee naa lainn yoog hoovee"| guruu giaanii sn aapnnee giaan dii s'ktii naal uhnaaN aapnnee ceelee nuuN ih aagiaa dee diHtii| bbiHkhiaa lii ghuNmdee ghuNmdee uh apnnee sNsaarik ghr viHc phuNcee, taaN suNndaa nee aakhiaa, "aHj tHk maiN tuhaaddee baalk daa paalnn poos'nn kiitaa hai, hunn tusiiN is baalk nuuN khud sNbbaaloo' ajihaa aakh kee us nee kiHkhiaa dee paatr viHc baalk nuuN paa diHtaa| dhngirii munii baalk nuuN lai kee acaariaa kool aaee| acaariaa baalk nuuN veekh kee bhut khus' hooee atee aakhnn lHgee, "phuHl tooN kooml atee pHthr tooN j'iaadaa vjnii ih baalk tusiiN kiHthooN liaaee hoo acaariaa nee jhoolii bbaarii veekh kee us baalk daa naaN bHj'r rHkh diHtaa| us dee paalnn poos'nn dii juNmeevaarii saadhviiaaN dee jNmee lgaa diHtii| saadhviiaaN nee kuHjh histhii bbainnaaN nuuN ih kNm spurd kr diHtaa| saadhviiaaN dee tthikaannee tee uh paalnee viHc hii grNth sunnn lHgaa| kuHjh hii dinaaN baaad suNndaa nuuN apnnee puHtr dii yaad staaunn lHgii| us nee aapnnaa puHtr lainnaa caahiaa| uh jain saadhviiaaN dee tthikaannee 'tee aaii atee puHtr dii mNg kiitii| raakhii kr rhii bbainn nee aakhiaa, "tuuN apnnii mrjii naal ih puHtr acaariaa nuuN bbeeNtt kiitaa hai, hunn acaariaa dee hukm mutaabik maiN is dii paalnnaa amaant dee taur 'tee kr rhii haaN| is lii tainuuN ih puHtr nhiiN mil skdaa| jhgrraa vHdhdaa vHdhdaa raaj drbaar viHc aa giaa| suNndaa nee raajee kool puHtr dii vaapsii lii arj kiitii| raajee nee aakhiaa, "tuuN kHl nuuN drbaar [82] Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viHc aa jaavii, maiN duujii dhir nuuN bulaavaaNgaa atee baalk tooN puHch kee baalk nuuN us dii mrj'ii dee mutaabik dii dhir naal us nuuN bbeej diHtaa jaaveegaa| aglee din jain dhrm sNgh apnnee acaariaa nuuN naal lai kee raaj drbaar viHc aaiaa| duusree paasee s'hir dee aam lookaaN nuuN lai kee suNndaa aaii| viHckaar baalk nuuN bitthaaiaa giaa| raajee nee suNndaa nuuN aakhiaa, "tuuN baalk nuuN pukaar, jee baalk teeraa kihaa mNneegaa taaN tuuN baalk nuuN lai jaaviiN"| suNndaa nee baalk nuuN brree piaar naal bulaaiaa, us nuuN khiddaunee vikhaa kee laalc diHtaa pr baalk ttHs tooN mHs naa hooiaa| duujee paasee raajaa dee hukm naal jd baalk dii rHkhiaa krn vaalii bbainn nee aakhiaa, "bHj'r jee tuuN meeree kool aauNnnaa caahuNdaa haiN taaN krm ruupii dhuurr nuuN khtm krn vaalaa ih rjoohrn (aighaa) sviikaar kr| bbainn dee is prkaar aakhnn 'tee baalk nee rjoohrn ks kee phrr liaa, is 'tee raajee nee jain sNgh dee hHk viHc phaislaa diHtaa atee kuHjh smaaN biitnn tee us nuuN saadhuu bnnaa diHtaa| jd bHj'r munii saadhuu bnniaa taaN us dii umr 8 saal sii| uh acaariaa naal dhrm yaatraa krn lHgaa| raah viHc us dee pichlee jnm dee miHtr cuNbkdeev jaa rhee sn| mrbkdeev nee bHj'r munii nuuN bbeejnn lii bulaavaa ditaa pr bHj'r munii smjh gee sn, ki ih bboojnn deevtee raahiiN diHtaa bboojnn hai| saadhuu nuuN raajaa atee deevtee raahiiN diHtaa bboojnn hinn krnaa mnhaaN hai| deevtee nee khus' hoo kee munii nuuN veeriaa (ruup bdlnn dii s'ktii) prdaan kiitii| duujii vaar jdooN avNtii ngrii pdhaaree taaN phir deevtee nee priikhiaa lii, jis viHc bHj'r munii sphl hooee| deevtee nee khus' hoo kee aakaas' gaamnnii (aasmaan viHc uHddn dii s'ktii) prdaan [83] Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiitii| bHj'r munii daa dimaag iNnaa teej' sii ki jdooN hoor munii prrh rhee huNdee taaN uhnaaN dii prrhaaii sunn kee hii uhnaaN nuuN saaree aagmaaN daa giaan praapt hoo jaaNdaa| uhnaaN nee us smeeN praapt kuHjh puurvaaN daa giaan vii haasl kiitaa| iHk vaar acaariaa baahr jNgl paannii lii gee sn atee duusree saadhuu vii bboojnn mNgnn lii dhrm sthaan tooN baahr sn| isee viHckaar bHj'r svaamii nee choottee saadhuuaaN nuuN aapnnaa siHkhiaa giaan deennaa s'uruu kr diHtaa| jd acaariaa nee uhnaaN nuuN is prkaar aagm vaacnaa diNdee veekhiaa taaN uh bhut khus' hooee atee uhnaaN nuuN bbHvikh viHc vaacnaa deenn lii niyukt kr ditaa| is prkaar niyuHktii tooN baaad aap uHthooN clee gee| saaree saadhuu uhnaaN dee prrhaaunn dee triikee tooN bhut khus' hooee atee soocn lHgee jee kuHjh din acaariaa naa aaunn atee asiiN bHj'r munii tooN vaacnaa laiNdee rhiiee| hoolii hoolii bHj'r munii nee ds puurvaaN daa giaan puuraa kr liaa| acaariaa dee svrgvaas tooN baaad aap nuuN jain dhrm sNgh daa acaariaa bnnaaiaa giaa| aneekaaN saadhuu saadhviiaaN nee aap dee updees' tooN prbbaavt hoo kee saadhuu jiivn grhinn kiitaa| s'aastraaN dee giaan atee alaukik ridhiiaaN kaarn aap daa prbbaav duur duur tHk phail giaa| mnuHkhaaN tooN chuHtt deevtee vii aap dii seevaa viHc rhinn lHgee| aneekaaN baar suNdr istriiaaN dee haaubbaav vii aap dee nirml jiivn nuuN prbbaavt nhiiN kr skee| aap nee akhNdd s'iil daa paalnn kiitaa| [84] Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iHk taaN jvaanii dii uHmr uNjh hii paagl krn vaalii huNdii hai| us uHpr jee naujvaan istriiaaN dii beentii praapt hoovee taaN ajihii dis'aa viHc mn nuuN sthir rHkhnnaa asNbbv hai| pr kaam nuuN jiHtn vaalee purs' lii kisee trhaaN daa aakrs'n atee suNdrtaa us dee pHthr mn nuuN pighlaa nhiiN skdii| mhaaN ris' bHj'r svaamii nee bcpn viHc diHkhiaa grhinn kiitii, ktthoor haaltaaN viHc vii uh meeruu prbt dii trhaaN addool rhee| is tooN vHdh kii acNbaa hoo skdaa hai| is sbb s'iil kaarn sNbbv hoo skiaa| [85] Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 seetth sudrs'n bbgvaan mhaaviir dee smeeN dii ghttnaa hai ki cNpaa naaN dii ngrii viHc sudrs'n naaN daa seetth rhiNdaa sii joo apnnee s'iil dhrm paalnn viHc prsiHdh sii| sudrs'n aapnnee naaN anusaar bhut hii suNdr atee aneekaaN gunnaaN daa bbNddaar sii| naujvaan avHsthaa viHc us dii suNdrtaa tee aakrs'n viHc bhut vaadhaa hooiaa| uh kaamdeev dee smaan mn nuuN cNgaa lHgnn vaalaa sii| s'hir diiaaN aneekaaN kNniaavaaN us 'tee jaan chirrkdiiaaN sn| pr seetth sudrs'n apnnee gunnaaN atee cNgee aacrnn daa dhaark sii| uh apnnaa jiivn sNjm puurvk gujaardaa sii| us nee jain upaask dee 12 vrt grhinn krkee us dii araadhnaa s'uruu kiitii hooii sii| us dee cNgee vivhaar atee dhaarmk jiivn tooN cNpaa vaasii prbbaavt sn atee dilooN us dii kdr krdee sn| seetth sudrs'n dee ihnaaN gunnaaN kaarn ngr dee raajproohit naal us dii doostii hoo gii| proohit smeeN smeeN sudrs'n tooN smaajik vivhaark atee adhiaatmik maamliaaN viHc raaee ms'vraa krkee khus'ii anubbv krdaa sii| kdee kdee uhnaaN dii crcaa iNnii hoo jaaNdii ki uhnaaN nuuN saunn daa dhiaan vii naa rhiNdaa| iHk din proohit dii ptnii nee ptii tooN deer naal aaunn daa kaarn puchiaa taaN proohit nee aakhiaa, "maiN apnnee piaaree miHtr seetth sudrs'n naal vicaar vttaaNdraa kr rihaa sii| is lii mainuuN smeeN daa dhiaan hii nhiiN rihaa atee naa hii meeraa us paasooN aaunn nuuN mn kiitaa seetth sudrs'n brraa hii gunnvaan, [86] Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvaan atee ruupvaan hai| joo us dii iHk vaar sNgt kr laiNdaa hai uh us daa hoo jaaNdaa hai / | proohitnii kuplaa nee sudrs'n seetth dii suNdrtaa dii gHl sunnii, taaN us dee mn viHc us nuuN milnn dii iHchaa paidaa hooii| iHk din proohitnii nee proohit dii bimaarii daa bhaanaa krkee, seetth sudrs'n nuuN ghr bulaa liaa| ghr viHc uh iklii sii, kaamvHs us nee sudrs'n 'tee triaa critr kheeddnnaa s'uruu kiitaa atee us nuuN hr ddhNg naal aapnnee jaal viHc phsaaunnaa caahiaa| sudrs'n nee is jaal viHcooN niklnn lii ik jugt daa shaaraa liaa| us nee aakhiaa, "maiN taaN naamrd haaN is prkaar aakh kee uh kriaa jaal viHcooN baahr nikl giaa| iHk vaar s'hir viHc kooii mhootsv bnnaaiaa jaa rihaa sii| proohitnii kpilaa, mhaaraanii abbai, naal uHthee gii hooii sii, kpilaa dii nj'r iHk rHth uHpr baitthii suNdr istrii atee us dee pNj puHtraaN vHl gii| uhnaaN bHciaaN nuuN veekh kee kpilaa nee puHchiaa, "ih deevtiaaN dee smaan ih pNjoo puHtr kis dee hn? ih sunnkee raannii nee aakhiaa, "tuuN nhiiN jaanndii ih seetth sudrs'n dee pNj putr hn atee istrii seetth sudrs'n dii ptnii mnoormaa hai / ih sunnkee kpilaa nee ghinnaa vHs aakhiaa, "kisee nipuNsk dee vii puHtr huNdee hn?" ih gHl sunnkee raannii nee aakhiaa, "tuuN kiveeN jaanndii hai ki seetth sudrs'n nipuNsk hai? ? is dee jvaab viHc kpilaa nee apnnii saarii aapbiitii raannii nuuN sunnaaii| raannii nee aakhiaa, "kpilaa teeree naal tthHgii hooii hai seetth taaN kaamdeev daa [87] Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avtaar hai| teeree tooN pichaa chuddaaunn lii us nee apnnee aap nuuN naamrd aakhiaa hai, tuuN us dee dhookhee viHc aa gii| us vrgaa suNdr saaree s'hir viHc nhiiN hai"| kpilaa nee aakhiaa jee ajihii gHl hai taaN tusii khud hii seetth nuuN kisee ddhNg naal vHs viHc krkee aapnnii cNgii akl daa sbuut deevoo| jee tusiiN sudrs'n nuuN vHs viHc kr liaa, taaN maiN smjhaaNgii ki tusiiN kaam klaa viHc vidvaan hoo| kpilaa dii glt preernaa nee abbai mhaaraannii nuuN ih kNm krn lii mjbuur kr diHtaa| hunn mhaaraannii seetth sudrs'n nuuN apnnee jaal viHc phsaaunn lii trkiib soocn lHgii| sNjoog vHs iHk vaar s'hir viHc koomuNdii mhootsv mnaaiaa jaa rihaa sii| raaj vHlooN ih ghoos'nnaa hooii ki saaree naagrik mhootsv vaalii jghaa s'aaml hoonn kooii ghr naa rhee| sudrs'n hr mhiinee dii prv tiHthii nuuN poos'dh vrt dii araadhnaa krdaa sii| ih vrt dii araadhnaa dhrm sthaan jaa kee hii kiitii jaaNdii hai| us nee raajee tooN aagiaa lai kee ktk s'uklaa 14 atee puurnmaasii nuuN poos'dh vrt grhinn kiitaa| s'hir dee look mhootsv viHc gee hooee sn, seetthaanii mnoormaa vii apnnee puHtraaN naal smaarooh viHc s'aaml hooii, saaraa s'hir suNnaa sii| mhaaraannii abbai nee ih maukaa cNgaa smjh kee, is daa phaaidaa utthaaunnaa tthiik smjhiaa| us nee peett drd daa bhaanaa bnnaa kee mhaaraaj dee mhil cooN baahr jaann dii aagiaa lai lii idhr seetth sudrs'n dhrm sthaan 'tee baitthaa dhrm kriaa viHc mgn sii| mhaaraannii nee aapnnii vis'vaaspaatr naukraanii nuuN doo daasaaN naal bbeej kee dhrm sthaan tooN seetth sudrs'n nuuN cukvaa kee mhilaaN viHc mNgvaaiaa| abbai raannii dee saunn dee [88] Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kmree viHc jdooN seetth sudrs'n daa dhiaan khuHliaa taaN mhaaraannii nee aapnnii iHchaa atee iHthee cuHk kee liaaunn daa udees' dHs diHtaa| mhil dee ikaaNt vaataavrn viHc raannii nee hr trhaaN dee triaa critr raahiiN seetth sudrs'n nuuN vHs viHc krn dii koos'is kiitii pr seetth sudrs'n aapnnee s'iil dhrm tee kaaim rihaa| aakhr viHc triaa critr daa ik hoor udaahrn pees' krdee hooee raannii nee aapnnee kHprree phaarr lee, apnnee sriir nuuN aap hii noohaaN naal khurc liaa atee uHcii uHcii roonnaa s'uruu kr diHtaa| raajaa nuuN ih suucnaa praapt hooii ki seetth sudrs'n dhHkee naal mhil viHc aa giaa hai atee us nee raannii daa s'iil bbNg krn dii koos'is kiitii| raajaa dHdhiivaahn nee seetth sudrs'n nuuN is maamlee baaree puHchiaa, pr s'iil tee drirr seetth nee raannii virudh kooii gHl nhiiN aakhii uh cuHp rihaa| seetth sudrs'n nee soociaa ki jee maiN raannii dii gHl j'aahr kraaNgaa taaN raajaa raannii atee proohitnii kpilaa nuuN maut daa dNdd deeveegaa| soo ihnaaN dii maut daa kaarn maiN nhiiN bnnaaNgaa is lii meeree lii cuHp rhikee dhrm dii araadhnaa krnaa hii uHtm hai| is prkaar sooc kee uh nmkaar mNtr dii araadhnaa krn lHgaa| | raajee nee seetth sudrs'n nuuN apraadhii jaannkee suulii 'tee crrhaaunn daa hukm ditaa| uh nmkaar mNtr daa adhiain krdaa hooiaa suulii upr cHrrh giaa pr s'iilvaan nuuN kooii ks'tt hraa nhiiN skdaa| ih ks'tt vii us dee glee daa haar bnn jaaNdaa hai| kuHjh smeeN baaad lookaaN nee veekhiaa ki s'iil dee prbbaav kaarn suulii daa siNghaasn bnn giaa| us siNghaasn dee uHpr bitthaa kee deevtiaaN nee us dii jai jaikaar kiitii| raajaa tee prjaa nuuN jd is gHl daa ptaa lHgaa, taaN raajee nee seetth tooN [89] Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aapnnii gltii lii khimaa mNgii atee us nuuN ngr seetth bnnaa diHtaa| jd raajaa raannii abbai atee roohitnii kpilaa nuuN dNdd deenn lHgaa taaN seetth sudrs'n nee uhnaaN dii sjaa vii muaaph krvaa diHtii| seetth sudrs'n dii dhrm, s'rdhaa, khimaa atee s'iil dii araadhnaa kaarn us dii jai jaikaar hooii| seetth sudrs'n jaanndaa sii ki jee us nee raajee nuuN sHc aakh diHtaa taaN raajaa us tee vis'vaas kreegaa kiuNki sudrs'n seetth sHcaa jain upaas'k sii| us smeeN jain upaas'k daa vcn raajaa sHc mNndaa sii| pr abbai raannii atee kpilaa roohitnii nuuN bcaaunn lii seetth nee cuHp rhinaa tthiik smjhiaa| is prkaar seetth sudrs'n nee daanaa viHcooN daan abbai daan atee tHpaaN viHcooN tHp brhmcrj daa paalnn kiitaa| seetth sudrs'n daa jiivn s'iil araadhnaa dii jiNdaa misaal hai| [90] Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhaaNstii suNdrii suNdrii philee tiirthNkr dii choottii puHtrii sii| uh aapnnee naaN anusaar suNdr sii| us nee siHkhiaa, klaa atee gnnit aadi daa giaan apnnee pitaa bbgvaan ris'bbdeev tooN praapt kiitaa| ghr viHc hr prkaar daa muHkh sii, aap daa vHddaa bbraa cHkrvrtii raajaa sii| jis dee adhiin hjaaraaN hii raajee sn pr suNdrii daa mn ghr dii bboog smgrii vHl bilkul nhiiN lHgdaa sii| us nuuN sNsaark vis'ee vikaaraaN tooN nphrt sii| us daa jiivn jl viHc paidaa hooee kml dii trhaaN nirleep sii| suNdrii nee sNjm saadhnaa atee diikhiaa lii bbrt nuuN baar baar beentii kiitii pr uh raajii naa hooiaa| kiuNki bbrt apnnii bbainn suNdrii nuuN bhut piaar krdaa sii atee us tooN aHdd rhinn dii gHl sooc vii nhiiN skdaa sii| ih bbrt daa suNdrii tii raag bbaav sii joo suNdrii dee sNjm viHc rukaavtt bnn rihaa sii| jd bbrt sNsaar jiHt kee vaaps aaiaa taaN us nuuN brraa lNbaa smaaN lHg giaa| is smeeN daa laabb utthaauNdee hooee suNdrii nee deeh tooN mooh httaaunn lii tHp daa shaaraa liaa| us nee upaasikaa dee vrt hinn kiitee atee aayN vil (rs rhit bboojn) tHp grhinn kiitaa| jis naal suNdrii daa sriir kmjoor pai giaa| jd bbrt aapnnii raajdhaanii aaiaa, taaN lookaaN nee usdaa cNgaa svaagt kiitaa| uh suNdrii dee mhil viHc giaa| suNdrii dee suHkee sriir nuuN veekhiaa taaN hairaan rhi [91] Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ giaa kiuNki ih phulaaN jihaa sriir hHddiiaaN daa ddhaaNcaa rhi giaa sii| suNdrii daa aakrs'n khtm hoo cuHkaa sii, bbrt nuuN ih veekh kee bhut duHkh hooiaa atee usdii jiHt daa ns'aa uHtr giaa| us nee soociaa, "ih deevii nee uHcee tHp raahiiN pichlee kiitee krmaaN nuuN khtm krkee mooks' praapt krn dii yaatraa s'uruu kiitii hai| maiN isdii dhrm yaatraa viHc rukaavtt bnniaa rihaa haaN"| aapsii haal caal puHchnn tooN baaad bbrt nee suNdrii nuuN aakhiaa, "deevii maiN tainuuN nhiiN smjh skiaa jee tuuN sNjm prtii iNnii teej iHchaa rHkhdii sii taaN maiN tainuuN philaaN hii saadhvii bnnn dii ijaajt dee diNdaa"| ih sunn kee suNdrii nee aakhiaa, "tusii hunn aagiaa dee deevoo maiN saadhvii bnnnaa hai"| suNdrii dee cNgee bbaag sn philee tiirthNkr bbgvaan risbbdeev aayoodhiiaa ngrii viHc pdhaaree hoor lookaaN dii trhaaN suNdrii atee bbrt vii drs'n tee dhrm updees' sunnn lii aaee| bbrii sbbaa viHc bbgvaan daa updees' sunnn tooN baaad suNdrii nee aakhiaa, "prbbuu! mainuuN diikhiaa prdaan krn dii kripaa kroo"| is prkaar vis'aal suHkh, suNdrtaa daa mooh chHdd kee suNdrii nee saadhvii jiivn grhinn kiitaa| uh baal brhmcaarnii rhii| us nee anmool updees' raahiiN sNsaar tee upkaar kiitaa| s'iil dhrm daa paalnn krkee mhaaNstii nee aatm kliaan kiitaa atee aNt smeeN us nee s'iil dee prbbaav kaarn mooks' praapt kiitaa| [92] Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 stii suNndaa avNtii dees' viHc tuNb-bn naaN daa iHk ngr sii| jiHthee dhnpaal naaN daa seetth aapnnee puHtr dhngirii naal rhiNdaa sii| dhngirii daa mn saadhuu bnnn viHc sii pr us dee maataa pitaa dee lHkh naa caahunn 'tee vii uh saadhuu bnn giaa| jis smeeN uh saadhuu bnniaa us dii ptnii suNndaa grbbvtii sii| smaaN painn tee suNndaa nee iHk puHtr nuuN jnm diHtaa| puHtr nuuN bcpn tooN hii aapnnee pichlee jnm daa giaan sii, jis kaarn uh hr smeeN rauNdaa rhiNdaa sii| jis kaarn suNndaa duHkhii rhinn lHgii, iHk smeeN dhngirii aapnnee guruu siNghgirii naal tuNb-bn pdhaaree guruu nee apnnee giaan naal ceelee nuuN aakhiaa ki aHj jdooN tusiiN bboojn lii jaavoogee taaN tusii kisee vii vstuu nuuN jvaab nhiiN deennaa, hr milnn vaalii vstuu nuuN lai aaunnaa| guruu dii aagiaa dhaarn krkee dhngirii aapnnee sNsaarik ghr bboojnn lii giaa taaN ptnii nee guHsee viHc aa kee hr smeeN rauNnn vaalaa baalk dhngirii dii jhoolii viHc paa diHtaa| jhoolii viHc jaaNdee hii baalk cuHp hoo giaa| baalk nuuN lai kee dhngirii guruu kool aaee tee baalk dii paalnn poos'n dii jiNmeevaarii saadhviiaaN raahiiN sNsaarik bbainnaa nuuN sauNp diHtii| kuHjh smeeN baaad maaN dii mmtaa jaag uHtthii, suNndaa nee bHcee nuuN lainn lii raaj drbaar viHc pukaar lgaaii| pr raajee dii s'rt anusaar baalk maaN naal jaann lii tiaar naa hooiaa taaN suNndaa nee soociaa ki meeraa ptii philaaN hii saadhuu bnn giaa hai atee puHtr bnn [93] Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rihaa hai| hunn maiN iklii ghr viHc kis dii raah tHkaaNgii is lii meeree lii sNjm hinn krnaa hii tthiik raah hai| sNsaar dee mauh dee bNdhn aNntaaN jnmaaN viHc jiivn bbttkaauNdee hn| is bbttknn daa ikoo raah sNjm hai| ih sooc kee suNndaa nee saadhvii diikhiaa grhinn kr lii| suNndaa daa jiivn bcpn tooN hii s'iil naal bbriaa hooiaa sii| dhngirii naal us dii s'aadii vii s'iil kaarn hii sNbbv hoo paaii sii| kiuNki ik virkt aatmaa naal s'aadii nibbaaunaa bhut asNbbv hai pr us nee kdee vii aapnnaa s'iil khNddt nhiiN kiitaa ih s'iil daa hii phl sii ki uh acaariaa bHj'r svaamii dii maaN bnnii atee sNjm lai kee uHcee bbaav naal dhrm araadhnaa kiitii atee thoorree smeeN viHc hii aatmaa daa kliaann kiitaa| [94] Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhaaNstii ceelnaa mhaaNstii ceelnaa mHgdh smraatt raajaa biNbsaar s'reennik dii pttraannii sii atee ajaat s'truu koonnik dii maaN sii| jiNdgii dee s'uruu viHc raajaa nnik buHdh dhrm nuuN mNndaa sii atee us daa khaann paan vii as'uHdh sii| ih raannii ceelnaa daa prbbaav sii ki raajaa nnik bbgvaan mhaaviir daa bbgt bnniaa| is piHchee pttraannii ceenaa dii preernaa prmuHkh sii| pttraannii ceelnaa vais'aalii dee raajaa ceettk dii puHtrii sii| raajaa ceettk dii prtigiaa sii ki uh aapnnii kisee puHtrii dii s'aadii kisee ajain naal nhiiN kreegaa| jis smeeN sujees'tthaa joo ki ceenaa dii bbainn sii ghrooN bbjn dii yoojnaa bnnaa rhii sii, us smeeN ceelnaa vii raajaa nnik naal vivaah krvaaunnaa caahuNdii sii| raajkumaarii ceelnaa sujeestthaa tooN philaaN phuNc gii| hneeree viHc raajaa s'reennik daa rHth aaiaa atee phicaan naa hoonn kaarn raajkumaarii ceelnaa nuuN sujeestthaa smjh kee lai giaa| raajaa nnik nee raannii ceelnaa nuuN buHdh dhrm viHc diikhiat krn lii bhut sNghrs' kiitaa| us nuuN muniaaN dee akhootii glt cHritr sunnaaee pr kisee gHl daa asr raannii ceelnaa 'tee nhiiN hooiaa atee uh jain dhrm viHc drirr rhii| mhaaraannii ceenaa dee sdaacaar nuuN veekh kee mhaaraajaa nnik daa dil nrm pai giaa| joo nnik roojaanaa hirn aadi daa s'ikaar krdaa sii, ps'uu hHtiaa naal jis daa mn khus' huNdaa sii, uh raajaa nnik vii ahiNsaa dhrm daa upaask bnn giaa| [5] Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajaats'truu koonnik dee jnm smeeN vii us dee mn viHc kii asubb bbaavnaavaaN utthiiaaN sn| us daa mn kiitaa sii, ki maiN aapnnee ptii dee kaaljee daa maas khaavaaN| abbai kumaar nee apnnii choottii maaN dii iHchaa kisee ddhNg naal puurii kiitii pr ceelnaa nee kiitee maas bboojn 'tee bhut pchtaavaa hooiaa| us nee soociaa ki joo jiiv grbb viHc aaunn smeeN hii apnnee pitaa vaaree glt vicaar rHkhdaa hai| us nuuN ns'tt krdeennaa hii cNgaa hai| ajihaa sooc kee philaaN taaN us nee apnnaa grbb ns'tt krn lii hr prkaar dee upaaa kiitee pr jd ih upaaa viarth gee| aapnnee piaaree puHtr nuuN ruurrii pr suttvaa diHtaa| jd koonnik nee s'reennik raajaa nuuN kaid krkee gHdii pr kbjaa kr liaa taaN us smeeN raannii ceelnaa nee aapnnee puHtr nuuN yaad dvaaiaa ki tuuN deevtaa jihee puujn yoog pitaa nuuN kaid kr liaa hai| tainuuN nhiiN ptaa ki us nee tainuuN ruurrii tooN cuHk kee meeree kool paalnn lii diHtaa sii| maaN dii gHl sunn kee koonnik dee mn 'tee dduuNghaa prbbaav hooiaa| uh hthaurraa lai kee, jd sNgl toorrn jaa rihaa sii taaN s'reennik nee soociaa ki ih dus'tt mainuuN hthoorree naal maar deeveegaa| is dee hHthee mrn naaloo cNgaa hai ki maiN apnnii jiivn liilaa apnnee hHthooN hii smaapt kr lvaaN| ih soockee raajee aNguutthii viHc rHkhiaa jhir khaa liaa| ptii dii maut tooN baaad raannii ceelnaa bhut duHkhii hooii| us nee saaraa jiivn s'iil dhrm daa paalnn kiitaa| iHk vaar raannii ceelnaa raajaa s'reennik naal jNgl viHc jaa rhii sii, us nee iHk naujvaan anaathii munii nuuN tHp krdee hooee veekh kee raajaa nnik tee inhaaN dduuNgaa asr piaa ki us nee jain dhrm apnnaa liaa| [6] Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jain dhrm dii maantaa hai ki raannii ceelnaa nee bhut puNn kiitee hn ki uh bbHvikh viHc pdmnaabb naaN dee tiirthNkr dee ruup viHc jnm lai kee, mooks' praapt kreegii| s'iil sNsaar daa pviHtr ghinaa hai, ceelnaa nee s'iil daa paalnn krdee hooee s'reennik nuuN jain dhrm vHl ajihaa moorriaa ki bbgvaan mhaaviir nee jiivn daa lNbaa smaaN uhnaaN dii raajdhaanii raajhi viHc gujaariaa| ceenaa daa jiivn s'iil dhrm dii uHtm udaahrn hai| [97] Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 22 mhaaNstii mnoormaa jiveeN seetth sudrs'n dee jiivn critr viHc vrnnn kiitaa jaa cuHkaa hai ki mnoormaa seetth sudrs'n dii s'iilvtii istrii sii| us nuuN apnnee ptii dee critr tee bhut bbroosaa sii| uh sriirk suNdrtaa dii dhnii nhiiN sii sgooN hr dhaarmik kriaa viHc hiHsaa laiNdii sii| jd seetth sudrs'n abbai raannii dii saajis' daa s'ikaar hooiaa taaN look mnoormaa kool aa kee aakhrii mulaakaat dii gHl krn lHgee| mnoormaa nuuN aapnnee ptii 'tee bbroosaa sii, uh soocdii sii suurj bbaaveeN puurb tooN pHchm vHlooN crrh jaavee, smuNdr vii kdee apnnii siimaa paar kr jaavee, pr meeraa ptii kdee vii praaii istrii daa ciNtn nhiiN kr skdaa| ih sbb doos' kisee pichlee kiitee krmaaN daa siHttaa hn| ih aasmaan dee bdl hn, jd s'ubb krm dii hvaa cHleegii taaN ih apnnee aap doos' mukt hoo jaanngee| jd tHk uh doos' mukt nhiiN huNdee udooN tHk maiN dhrm viHc liin rhaaNgii| mnoormaa dii is gHl tee saaree look hairaan hoo gee| mnoormaa apnnee dhrm viHc pHkii atee s'Nkaa rhit bnnii rhii| sittee vjooN kuHjh smeeN baaad aakaas'vaannii hooii deevtiaaN nee phuHlaaN dii vrkhaa kiitii raajee raahiiN diHtii suulii sNghaasn bnn gii| is ghttnaa kaarn cNpaapuurii ngrii viHc hr paasee mNgl chaa giaa atee mnoormaa dee s'iil dhrm dii mhimaa jHg j'aahir hoo gii| [98] Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhaaNstii aNjnaa mhaaNstii aNjnaa mhiNdrpurii dee raajaa mhiNdr atee raannii mnooveegaa dii puHtrii sii| uh suNdr, gunnvaan atee bHcpn tooN hii dhaarmik sNskaaraaN naal plii sii| iHk din uh haar s'iNgaar krkee jd apnnee pitaa dee saahmnnee aaii taaN pitaa nuuN us dii s'aadii dii ciNtaa staaunn lHgii| aNjnaa dee yoog kooii vr nhiiN mil rihaa sii, aNt viHc rtnpurii dee raajaa prlaad dee puHtr pvn naal aNjnaa dii s'aadii nis'cit hooii| pvn kumaar kNniaa nuuN veekhee binhaaN s'aadii nhiiN sii krnaa caahuNdaa| jd ih khbr raajaa mhiNdr nuuN milii taaN us nee puHtrii nuuN vikhaaunn daa prbNdh kr diHtaa| pvn kumaar aNjnaa nuuN veekhnn lii nis'cit sthaan tee phuNciaa jiHthee aNjnaa aapnniiaaN piaariiaaN sheeliiaaN naal philaaN hii baitthii hooii gHlaaN kr rhii sii| sheeliiaaN nee aakhiaa ki joorrii cNgii rheegii| ih sunnkee aNjnaa nee aakhiaa sbb kuHjh bbaag dee anusaar huNdaa hai| philaaN jis naal meerii mNgnnii hoonnii sii us dii kuHl uHmr 26 saal sii| | idhr pvn kumaar aNjnaa nuuN veekh rihaa sii taaN us nuuN ik gl burii lHgii, uh soocnn lHgaa ki aNjnaa kisee praaee purs' naal, philaaN tooN s'aadii dii abbilaasii rhii hai is naal s'aadii krnaa beekaar hai| pr pvn nuuN doostaaN nee smjhaaiaa, uh s'aadii lii raajii hoo giaa| pr us nee aNjnaa tooN beemuHkh tee udaas rhin dii prtigiaa dhaarn kr lii| maataa pitaa vHlooN bbrpuur toohphee praapt krkee jd aNjnaa shuree ghr aaii taaN dhn sNptii veekh kee bhut khus' hooii| [99] Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pr jd us nuuN ptaa cliaa ki pvn kumaar us naal naaraaj hai taaN uh bhut udaas hooii| aneekaaN koos'is'aaN krn tee vii us nuuN sphltaa naa milii| aNjnaa is udaasii dee haalaat viHc aapnnee dhrm viHc atee jhiil viHc liin rhinn lHgii| uh hr smeeN arihNt prmaatmaa dii upaasnaa krdii| us dee kool us dii piaarii daasii bsNt maalaa tooN ilaavaa kuHjh vii nhiiN sii| iHk vaar mhaaraaj dees'kdhaarn dee hukm naal, pvn kumaar jNg viHc jaann lii tiaar hooiaa| mNtrii nee us nuuN aNjnaa raannii naal milnn dii slaah diHtii| pvn kumaar nee aakhiaa, "ih istrii criHtrhiin hai"| is tee mNtrii nee aakhiaa, "mhaaraaj ! tuhaaddee apnnii ptnii baaree vicaar glt hn| ih taaN jiNneedr prmaatmaa dii bbgtii krdii hai| tuhaanuuN j'ruur hii kooii bbrm hai, ik vaar tusiiN j'ruur hii apnnii ptnii nuuN miloo / mNtrii dee smjhaaunn atee ckvaa pNchii dee sgn nuuN veekh kee uh aNjnaa kool giaa atee aNjnaa nee us daa piaar bbree hNjhuuaaN naal svaagt kiitaa| vaapsii tee pvn kumaar nee aNjnaa nuuN ciNtaamnii diNdee hooee aakhiaa, "jd kooii ks'tt aavee taaN is mnii daa dhiaan kr lainnaa| is prkaar aNjnaa nee ptii nuuN vidaaii diHtii atee prbbuu dii dugnii bbgtii krnii s'uruu kr diHtii| | thoorree jihee smeeN viHc hii aNjnaa dee grbb tthhir giaa joo haulii haulii vikhaaii deenn lHgaa| ih khbr jd pvn kumaar dii maaN keetuumtii nuuN lHgii taaN us nee aNjnaa nuuN kulttaa aakh kee raaj vicooN baahr kr diHtaa| aNjnaa nee lHkh smjhaaunn [100] Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dii koos'is kiitii, pr kooii gHl naa bnnii haar kee aNjnaa aapnnee peekee vHl cHl pii| pitaa ghr phuNcii, taaN pitaa nee vii us nuuN kulttaa smjhiaa| jdki usdii maataa nee us nuuN glt naa smjhiaa, pr us dee pitaa dee aakhnn tee us nuuN aapnnee pitaa dee ghr vii s'rn naa milii| aakhr aNjnaa duHkhii haalt viHc iHk jNgl viHc clii gii| beeshaaree dii s'rn prmaatmaa huNdaa hai ih smjh kee aNjnaa nee jNgl dii khtrnaak bbuumii viHc aapnnaa grbb daa smaaN puuraa kiitaa| us nee iHk praakrmii puHtr hnumNt kumaar nuuN jnm diHtaa| us nee brree dhiirj naal saaree ks'ttaaN nuuN shinn kiitaa| iHk din us nee ris'ivaanii sunnii ki jld hii teeree duHkhaaN daa aNt hooveegaa atee teeraa ptii tainuuN ijt naal ghr lai kee jaaveegaa| khus' kis'mtii naal raah viHc viHdiaadhr suurseen nee, joo kii aNjnaa daa maamaa lHgdaa sii| ujaarr jNgl viHc iHklii istrii nuuN apnnee nvjnmee bHcee naal veekhiaa atee us nee diaa bbaav naal doohaaN daa paaln poosnn krn lHgaa| | udhrooN pvn kumaar lrraaii dee maidaan tooN vaaps aaee, taaN mhil viHc aNjnaa nuuN naa paa kee duHkhii hooee| asl sthitii smjh kee, uhnaaN nuuN apnnee maaN pioo dee ktthoor hukm daa vii brraa duHkh hooiaa| uhnaaN caaree paasee khooj kiitii taaN ptaa lHgaa ki aNjnaa aapnnee puHtr hnumNt kumaar dee naal suurseen dee ghr hai| pvn nee snmaan puurvk aNjnaa stii nuuN ghr aaunn dii beentii kiitii atee us naal ghtt cukiiaaN ghttnaavaaN atee maaN pioo dee ktthoor hukm prtii s'rmiNdgii prgtt kiitii| [101] Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ us nee lNbee smeeN tHk aapnnee bhaadr baalk hnumNt kumaar daa laaln paalnn tee siHkhiaaN nuuN puuraa kiitaa| aNt viHc aNjnaa aatm saadhnaa viHc liin rhinn lHgii atee us nee s'iil dhrm naal aapnnee jiivn daa kliaan kiitaa| stii aNjnaa nee s'iil dee prbbaav kaarn hii jNgl dee duHkh iklee shinn kiitee ptii daa vichoorraa jhHliaa atee sHs shuree atee pitaa daa apmaan shinn kiitaa is maarree smeeN viHc vii us nee s'iil dhrm nuuN nhiiN chHddiaa| apnnee s'iil dhrm dee kaarn aNjnaa stii dhNn hoo gii| [102] Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 stii mirgaavtii mirgaavtii vii vais'aalii dees' dee raajaa ceettk dii puHtrii sii| uh bcpn tooN raajsii tthaatth dee naal naal dhaarmk sNskaaraaN viHc plii sii| raajaa nuuN us lii yoog kooii vr nhiiN sii mil rihaa, brrii lNbii tlaas' tooN baaad koosaaNbbii dees' dee raajkumaar s'taanik us nuuN yoog vr dee ruup viHc mil giaa| raajkumaarii dii s'aadii s'aahii tthaatth naal hooii| pitaa nee aapnnii puHtrii nuuN s'ubb mhuurt viHc raajkumaar s'taanik naal vidaa kiitaa| koosaaNbbii aa kee kuHjh smaaN baaad s'taanik raajaa bnniaa tee mirgaavtii pttraannii bnnii| mirgaavtii raajaa nuuN bhut piaarii sii, is lii us nee aapnnii pttraannii dee rhinn lii ik suNdr mhil tiaar krvaaunnaa s'uruu kiitaa| joo bgiiciaaN naal ghiriaa hooiaa sii| mhil viHc iHk ciHtrs'aalaa daa kNm s'uruu hooiaa, ih kNm jis ciHtrkaar nuuN diHtaa giaa| us nuuN deevtiaaN vHlooN ih vrdaan haasl sii| uh kisee vii mnuHkh jaaN vstuu daa iHk aNg veekh kee us dii usee prkaar dii tsviir bnnaa skdaa sii| jis viHc asl bNdee jaaN ciij daa kooii phrk nj'r nhiiN aauNdaa sii| ciHtrkaar nee apnnee saathiiaaN naal ciHtrs'aalaa daa kNm s'uruu kiitaa| kuHjh smeeN baaad ciHtrs'aalaa tiaar hoo gii| ciHtrkaar nee raajaa nuuN beentii kiitii ki ciHtrs'aalaa tiaar hai, uh ciHtrs'aalaa veekhnn lii aaunn| ciHtrkaar nee us ciHtrs'aalaa viHc mirgaavtii daa ciHtr vii tiaar kiitaa sii, ciHtrs'aalaa dee drvaajee uHpr sthaapt kiitaa giaa sii| [103] Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raajee nee brree dhiaan naal aapnnii raannii dee ciHtr nuuN veekhiaa sbb kuHjh tthiik sii| acaank hii us dii nj'r sHjee pHtt uHpr iHk rNg dee chiHttee uHpr pii| ih veekh kee raajee nuuN kroodh aa giaa| jis bbeed nuuN ptii tooN ilaavaa kooii nhiiN jaanndaa uh ciHtrkaar nee kiveeN bnnaa diHtaa? raajee nuuN aapnnii ptnii dee criHtr 'tee s'k hoo giaa, pr us nee j'aahr nhiiN kiitaa| us nee ciHtrkaar nuuN maut dii sjaa sunnaaii| mNtrii nee raajee nuuN smjhaaunn lii aakhiaa, "mhaaraaj ! is viHc ciHtrkaar daa kooii doos' nhiiN kiuNki us nuuN deevtee vHlooN ih vrdaan haas'l hai ki uh kisee mnuHkh daa kooii iHk aNg veekh kee us daa puuraa ciHtr tiaar kr skdaa hai"| mNtrii daa aakhaa mNn kee ciHtrkaar dee doohaaN hHthaaN dee aNguutthee kttvaa diHtee atee us nuuN dees' nikaalaa dee diHtaa| hunn ciHtrkaar nuuN bhut guHsaa aaiaa us nee raajee tooN apmaan daa bdlaa lainn lii iHk yoojnnaa bnnaaii| us nee phir aapnnii deev s'ktii naal mirgaavtii daa iHk ciHtr tiaar kiitaa| uh ciHtr lai kee avNtii dees' dee raajaa cNdd prdootn kool aa giaa| raajee nuuN aapnnii rcnaa bbeeNtt kiitii, raajaa suNdr ciHtr veekh kee hairaan hoo giaa| us nee ciHtrkaar tooN puHchiaa ki ih raajkumaarii kis dees' dii hai| ciHtrkaar nee aakhiaa, "mhaaraaj! ih raajaa s'taanik dii raannii mirgaavtii daa ciHtr hai| is suNdrii nuuN praapt krnaa hr iHk daa kNm nhiiN is lii tuhaanuuN khuun psiinaa iHk krnaa pveegaa| kiuNki raajaa s'taanik vii yuHdh klaa viHc mhaan yoodhaa hai| uh aasaanii naal tuhaanuuN apnnii raannii bbeeNtt nhiiN kreegaa"| [104] Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ciHtrkaar dii gHl sunnkee raajaa hHs piaa us nee aakhiaa, "tusiiN klm dee dhnii hoo atee klm baaree jaanndee hoo, tlvaar naal tuhaaddaa kdee vaastaa nhiiN piaa| kooii ciij kis trhaaN haasl kiitii jaaNdii hai| is baaree maiN cNgii trhaaN jaanndaa haaN aapnnaa inaam lvoo atee phaislaa meeree 'tee chHdd diu"| ciHtrkaar nee cNdd tn nuuN kroodhii avsthaa viHc veekhiaa atee us nuuN aapnnaa kNm bnndaa nj'r aaiaa| ih kNm raajaa s'taanik daa khaatmaa sii| raajaa cNdd tn nee iHk duut bbeejkee raannii mirgaavtii dii mNg kiitii| raajaa s'taanik is prkaar dii apmaant bbaas'aa sunnkee kroodhit hoo giaa| us nee duut nuuN aakhiaa, "apnnee raajee nuuN jaa kee aakh ki jHd tHk meeree s'riir viHc khuun daa iHk vii ktraa hai tuuN mirgaavtii dii chaaN nuuN vii nhiiN chuuh skdaa| us nuuN chuhnnaa maut naal kheeddn dee braabr hai| jee mirgaavtii nuuN paaunnaa hai taaN us nuuN sir tee kHphn bNn kee aaunnaa pveegaa| duut vaaps hooiaa tee s'taanik raajaa dii saarii gHl raajaa cNdd dootn nuuN sunnaaii| us nee s'taanik dii taakt baaree vii cNdd tn nuuN visthaar naal dHsiaa| pr cNdd tn 'tee taaN kaam daa bbuut svaar hoo cuHkaa sii| us nee apnnii vaasnaa puurtii lii iHk vHddii phauj lai kee raajaa s'taanik tee crrhaaii kr diHtii| doohaaN raajiaaN viHckaar ghmaasaan yuHdh hooiaa, is lrraaii viHc s'taanik nuuN jaan tooN hHth dhoonnaa piaa koosaaNbbii ngrii burii trhaaN brbaad kr diHtii gii| s'taanik dee iHk mNtrii nee cNdd tn nuuN smjhaaunn lii aakhiaa, "ajee raannii mirgaavtii ptii dee vichoorree viHc dduHbii hooii hai| us uHtee skhtii krnaa [105] Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tthiik nhiiN ajihee smeeN jee tusiiN kooii hmdrdii vikhaaugee taaN tuhaanuuN sphltaa mil jaaveegii| raajaa nuuN mNtrii dii gHl cNgii lHgii| us nee iHk hmdrdii bbriaa pHtr mirgaavtii nuuN likh kee bbeejiaa atee aapnnii phauj nuuN vaaps lai giaa| us mNtrii nee raannii vHlooN iHk dhNnvaad pHtr bbeejdee hooee aakhiaa ki uh bbHvikh viHc aap dee prstaav 'tee gaur kreegii| us nuuN soocnn lii iHk saal daa smaaN caahiidaa hai| pHtr paa kee cNdd tn bhut khus' hooiaa atee vaaps aapnnee ngr avNtii aa giaa| mirgaavtii daa puHtr udaainn joo ki choottii avsthaa viHc sii, us nuuN mirgaavtii nee hooslaa dee kee raajnitii dii siHkhiaa deennii s'uruu kr diHtii| mNtrii nee raajaa cNdd tn naal hooee ptraacaar dii jaankaarii raannii nuuN diHtii atee aakhiaa, "cloo saanuuN iHk saal daa smaaN mil giaa hai| is smeeN viHc asiiN raaj vivsthaa sNbbaalnn dee kaabl hoo jaavaaNgee| raannii nee kilee dee aNdr baitth kee raaj claaunnaa s'uruu kiitaa| iHk saal biit giaa cNdd tn nee bhut saaree toohphee atee preem pHtr raannii mirgaavtii nuuN bbeej kee raannii nuuN jld milnn dii iHchaa jaahr kiitii| raannii nee duut raahiiN jvaab diHtaa ki yuHdh nuuN diHtee binhaaN mirgaavtii nuuN paaunnaa mus'kl hai| duut daa suneehaa sunn kee cNdd prduutn guHsee naal laal piilaa hoo giaa| us nee iHk vHddii phauj koosaaNbii tee hmlaa krn lii bbeejii, hunn koosaaNbii suHnnii sii| saaree look kilee dee aNdr clee gee| raajee nee kilee daa drvaajaa toorrnaa caahiaa, pr sphltaa naa milii pr kuHjh dinaaN baaad kilee dee aNdr vaalee phoojiiaaN dii bboojn smHgrii khtm hoo gii| is lii uh bbuHkhee mrn lHgee| ih veekh kee [10] Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raannii nee kilee daa drvaajaa khulvaa diHtaa| udaainn nee cNdd prdootn tee hmlaa kiitaa atee cNdd prdootn nuuN bNdii bnnaa liaa| us smeeN coomaasee daa smaaN cHl rihaa sii| sbNtsrii daa pviHtr tiuhaar aa giaa| raajkumaar udaainn nee aakhiaa, "maiN aHj maiN dhrm sthaan viHc dhrm dii araadhnaa kraaNgaa atee kisee kism daa bboojn nhiiN kraaNgaa| jee aap nuuN bboojn dii iHchaa hoovee taaN aap naukraaN tooN tiaar krvaa lainnaa"| cNdd prdootn vii jain dhrm nuuN mNndaa sii isee kaarn us nee aakhiaa, "aHj maiN vii is tiuhaar dii araadhnaa kraaNgaa atee bboojn nhiiN kraaNgaa"| raajaa cNdd prdootn dee is trhaaN aakhnn tee udaainn nee us nuuN khiNmaa kr diHtaa atee kaid tooN mukt kr diHtaa| mirgaavtii saarii musiibtaaN dii jrr aapnnii suNdrtaa nuuN smjhdii sii| us nee lNbee lNbee tHp krnee s'uruu kr diHtee| subbaag vHs usee ngrii viHc dhrm prcaar krdee hooee bbgvaan mhaaviir pdhaaree| dhrm sbbaa lHgii doohee raajee atee mirgaavtii hoor lookaaN naal dhrm updees' sunnn aaee| dhrm updees' sunnn tooN baaad cNdd prdootn nee aakhiaa, "deevii maiN s'taanik nuuN taaN jiivn nhiiN dee skdaa pr meeree raahiiN ujaarrii koosaaNbii nuuN hraa bbraa j'ruur kr skdaa haaN"| raannii mNn gii cNdd prdootn nee raannii nuuN maataa mNnkee atee udaainn nuuN bbaaii mNnkee doohaaN daa svaagt kiitaa atee udaainn nuuN koosaaNbii dii gHdii pr biHtthaa kee raajaa mNn liaa| kuHjh dinaaN baaad raaj daa bbaar udaainn nuuN sNbbaal kee, raannii mirgaavtii saadhvii cNdnvaalaa kool diikhiat hoo gii| binai puurvk sNjm dii saadhnaa krdee hooee, us nuuN keevl giaan praapt hoo giaa| us dii aatmaa krm bNdhn tooN [107] Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rhit hoo kee, siHdh gtii nuuN praapt hooii| mirgaavtii daa saaraa jiivn s'iil dii araadhnaa daa jiivn hai| us nee jiivn dee hr moorr uHpr s'iil dhrm daa paalnn krdee hooee hr musiibt nuuN aapnnee uHpr jhHliaa| [108] Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aHckaariaa bbHttaa s'it prtis't ngr viHc jits'truu naaN daa raajaa aapnnii raannii dhaarnii naal rhiNdaa sii| raannii aapnnee ptii prtii puurn ruup viHc smrpit sii| uhnaaN dee subuHdhii naaN daa mNtrii sii| usee s'hir viHc dhn naaN daa iHk seetth rhiNdaa sii| us dii ptnii daa naaN bbHttaa sii| us dii iHk puHtrii sii, jis daa naaN us nee bbHttaa hii rHkhiaa hooiaa sii| bbHttaa brriiaaN lNbiiaaN mnautaavaaN naal paidaa hooii sii| is krkee maataa pitaa nee us dee jnm smeeN aakhiaa sii ki kooii vii is daa trskaar naa kree| us din tooN look us nuuN is kaarn aHckaariaa bbHttaa aakhnn lHg pee| | uh bhut suNdr sii, aneekaaN baanniaaN dee kulaaN viHcooN, us lii vr khoojee gee| pr hr maamlee viHc seetth dii ikoo mNg sii, maiN us naal is daa viaah kraaNgaa, joo is dii kooii vii gHl naa moorree| raajaa dee mNtrii nee jd is lrrkii dii suNdrtaa veekhii, taaN uh us pr moohit hoo giaa| us nee dhn seetth tooN us dii mNg kiitii| dhn seetth nuuN ihoo gHl aakhii, joo us nee philaaN lrrkii lii aaee vraaN nuuN aakhii sii| mNtrii nee seetth dii gHl sviikaar kr lii| seetth nee apnnii puHtrii daa viaah mNtrii naal kr diHtaa| uh mNtrii us nuuN brree snmaan naal rHkhdaa, us dii kooii gHl naa moorrdaa, kNm kaar smeeN mNtrii kdee deerii naal aauNdaa taaN bbHttaa us tee nraaj huNdii hooii aakhdii tusiiN din viHc hii ghr kiuN nhiiN aa jaaNdee bbHttaa daa aakhaa mNn kee uh din nuuN jldii ghr aaunn lHgaa| jldii ghr jaann dii [109] Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gHl sunn kee raajee nuuN bhut ciNtaa hooii| is nuuN hr rooj din nuuN cheetii ghr nhiiN jaannaa caahiidaa| raajaa dee puHchee jaann tee us dee saathii mNtriiaaN nee dHsiaa, "raajn ih mNtrii aapnnii ptnii dii aagiaa daa ulNghnn nhiiN kr skdaa kiuNki us dii ptnii nee us nuuN dinee ghr aaunn lii kihaa hai"| ih gHl sunn kee iHk vaar raajee nee mNtrii nuuN kihaa, "aHj bhut j'ruurii kNm hai, tusii jldii ghr nhiiN jaannaa"| is kaarn raajaa dee hukm daa paalnn krdee hooee uh lNbaa smaaN raaj mhil viHc tthhir giaa| udhr guHsee viHc dhrm ptnii nee ghr daa drvaajaa bNd kr liaa| deer naal aaunn 'tee mNtrii nee ptnii nuuN drvaajaa khoolhnn lii aakhiaa, pr ptnii nee drvaajaa naa khooliaa| uh vaar vaar drvaajaa khoolhnn dii beentii krdaa rihaa, aakhr haar kee us nee guHsee viHc aa kee kihaa, "aHj tooN tuuN is ghr dii maalkn nhiiN rheeNgii"| is gHl nuuN bbHttaa nee aapnnaa apmaan smjhiaa| us nee drvaajaa khoolhiaa atee aap apnnee pitaa seetth dhnaa kool clii gii| jdooN uh raah viHc jaa rhii sii taaN us dee ghinnee phinee hooee sn| dhn dee loobbii cooraaN nee us nuuN raah viHc hii phrr liaa atee ghinnee utaar kee bbHttaa nuuN aapnnee srdaar dee hvaalee kr ditaa| cooraaN dee srdaar nee us nuuN aapnnii ptnii bnnn lii aakhiaa atee j'brdstii dii thaaN tee piaar naal ih gHl mNnnn lii aakhiaa| bbHttaa ih nhiiN caahuNdii sii, us cooraaN dee srdaar nee khiHj kee bbHttaa nuuN jluuk vaid kool veec diHtaa| vaid nee vii us nuuN ptnii bnnn lii aakhiaa, pr bbHttaa nee ih psNd naa kiitaa| haar kee vaid nee guHsee naal kihaa, "paannii viHcooN hr rooj iHk jook phrr kee liaau"| [110] Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbHttaa s'riir tee mHkhnn lgaa kee paannii viHc baitth jaaNdii atee ik jook pkrr kee lai aauNdii sii| is trhaaN us nee hr rooj apnnaa s'iil bcaaunn lii ih apviHtr kNm krnaa psNd kiitaa| hr rooj jook dee ddNgaaN kaarn bbHttaa daa s'riir khuun cHlnn kaarn bds'kl hoo giaa| uh sbb kuHjh aapnnee kiitee krmaaN daa phl mNn kee bboogdii rhii| iHk din acaank us daa bbraa udhrooN dii lNgh rihaa sii| us nee aapnnii bbainn vrgii istrii smjhkee bbHttaa nuuN phicaan liaa| bbHttaa nee saarii aap biitii aapnnee bbraa nuuN dHsii| bbraa nee kuHjh dhn dee kee vaid tooN bbHttaa daa chuttkaaraa krvaaiaa| phir us nee us daa kisee yoog vaid tooN upcaar krvaaiaa, is upcaar kaarn bbHttaa dii suNdrtaa phir aa gii| bbHttaa nee ih saarii jaannkaarii aapnnee mNtrii ptii nuuN dHsii| mNtrii ptii nee us nuuN philiiaaN bbulaaN muaaph krdee hooee phir ghr dii maalkn bnnaa diHtaa| bbHttaa nee us din tooN kroodh atee maan nuuN ghreeluu jhgrree daa kaarn mNn kee tiaagn daa niscai kiitaa| us nee doohaaN daa tiaag krkee apnnaa jiivn suNdr ddhNg naal jiunnaa s'uruu kiitaa| ih sbb s'iil daa mhHtv sii ki bbHttaa nuuN vii prs'idhii praapt hooii| aksr ks'tt viHc look criHtrhiin hoo jaaNdee hn| pr kuHjh ajihee surmee vii huNdee hn, joo kisee haal viHc vii aapnnii dhaarn kiitii prtigiaa nuuN nhiiN chHdddee| aHckaariaa bbHttaa vii ihii drirr prtigiaa vaalii istrii sii| us nee cooraaN dee muHkhii raahiiN ditee ks'ttaaN nuuN shinn kr liaa, pr apnnaa s'iil surHkhiat [111] Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rHkhiaa| lNbaa smaaN gujrn tooN baaad vii us daa naaN jain itihaas viHc s'iil kaarn brree stikaar naal liaa jaaNdaa hai| [112] Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tHp kuulk tHp atee dhiaan dii agnii viHc jlaaee jaann vaalee krm ruupii baaln dee dhuueeN smaan jinhaaN dee mooddhee tee jttaa ruup muktt soobbdaa hai ajihee yuugaaaa aadi deev (ris'v deev) dii jai hoovee| ||1|| joo bbgvaan ik saal tHk tHp raahiiN kaayootsrg (ik dhiaan dii mudraa) viHc sthir rhee| jinhaaN nee aapnnee uHpr cuHkee hHth nuuN khaalii nhiiN jaann dee ruup viHc apnnii prtigiaa puurii kiitii ajihee baahuuvlii munii paap nuuN duur krn| || 2 || tHpsiaa dee prbbaav naal asthir - sthir, ktthin sulbb atee naa kNm hoonn vaalee kNm vii bnn jaaNdee hn| // 3 // chuHtt chuHtt dii lgaataar tpHsiaa krn vaalee philee gndhr bbgvaan jinhaaN daa naaN iNdr bbuutii hai uh aks'inmhaans naaN dii lbdii dee dhaark s'rii gootm svaamii dii jai hoovee| // 4 // cHkrvrtii sNntkumaar tpHsiaa dee bl naal kheeloos lHbdii dee dhaark hooee atee thuHk naal gilii uNgl dee leep naal koohrr nuuN mittaakee sriir nuuN kNcn jihaa bnnaa liaa| // 5 // srl, [113] durlHbb drirr prhaarii coor nee gaaN, braahmn, grbb atee grbbvtii braahmnii daa ghaat aadi paap krkee vii tHp raahiiN soonee dii trhaaN apnnii aatmaa nuuN s'uHdh kr FITI 11611 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhaaN ris'i nNdii sain nee jnm lai kee ktthoor tHpsiaa dee prbbaav naal vaasuudeev bnnkee hj'aaraaN suNdr ptniiaaN dee ptii bnnee| // 7 // kul atee jaatii viHc choottee purs' vii deevtaa tHk seevaa krdee hn| jiveeN tHpsiaa ruup mNtr dee prbbaav naal, hrii kees'ii munii dii puujaa hooii, joo jnm tooN cNddaal sii| // 8 // iHk kprree tooN 100 kprree atee ik ghrree tooN 1000 ghrree, joo lHbdii dhaarii munii bnnaauNdee hn uh nis'cai hii tHp ruupii klp vriks' daa phl hai| // 9 // | phl dii iHchaa rhit atee vidhii naal kiitee gee tpsvii dee tHp dii hii prs'Nsaa kiitii jaavee? us raahiiN nikaacit sNgrhit krmaaN daa vii naas' hoo jaaNdaa hai, phir aam krm dii taaN gHl hii kii hai? // 10 // neemii naath (22veeN tiirthNkr aris'tt neemii) dee aukhee tHp krn vaalee munii daa naaN s'rii kris'n nee puHchiaa, taaN uhnaaN nee ddhNddhn munii daa naaN dHsiaa us mhaatmaa daa aap vii simrn kroo| // 11 // | hr rooj 7 mnuHkhaaN (chee aadmii atee iHk aurt) dii hHtiaa krkee, jis nee prbbuu mhaaviir tooN jain saadhuu diHkhiaa grhinn kiitii| ajihee ktthoor abbihi (gupt prtigiaa raahiiN tHp krnaa) vaalee arjn maalii munii tHp raahiiN hii siHdh gtii nuuN praapt hooiaa| // 12 // aHtthveeN nNdiis'vr atee 13veeN ruuck prvt dii atee meeruu prvt dee uHpr joo jNgaacaarn (akaas' viHc urrn vaalee) munii iHk hii kaal viHc jaaNdee hn| ih sbb tHp daa hii prbbaav hai| // 13 // [114] Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s'reennik raajaa dee saahmnnee jis tHp dii bbgvaan mhaaviir nee prs'Nsaa kiitii, uh dhNnaa munii dhnvaad yoog hai| seetth s'aaliibbHdr dee bhnooii atee kaakNdii ngrii dee dhNnaa doohaaN nee pNjveeN anutr srvaarth siHdh vimaan nuuN praapt kiitaa| || 14 || ris'bb puHtrii suNdrii stii daa lgaataar aayNvl tHp joo 60 hjaar saal cHliaa| ih sunn kee kis daa hirdaa nhiiN kNbeegaa, ih kinhaaN ktthoor tHp hai| || 15 || s'iv kumaar nee 12 saal tHk aayNvl tHp kiitaa, us nuuN jNbuu kumaar dee ruup viHc deekh kee, kaunnik raajaa hairaan hoo giaa| // 16 // jin klpii (jain munii dii iHk kism) atee prhaar tHp krn vaalee prtimaa dhaarii ythaalNdk tHp vaalee tpsvii jiivn nuuN sunnkee kaunn duusree tHp daa ahNkaar kreegaa? // 17 // mhiinaa atee pNdraaN din dii tHpsiaa krn vaalee blbbHdr munii suNdr huNdee hooee vii tiaagii hoo gee| us jNgl viHc rhinn vaalee munii nee hjaaraaN hiNsk ps'uuaaN nuuN giaan diHtaa, uhnaaN dii jai hoovee| // 18 // jmiin kNb gii, smuNdr daa paannii cNcl hoo giaa, himaaliaa prbt ddoolnn lHgee is prkaar jis vis'nuuN kumaar munii nee sNgh dii rHkhiaa lii jiHt haasl kiitii uh tHpsiaa daa hii phl hai| // 19 // jiaadaa kii aakhiee jis kisee nuuN jiHthee vii kisee prkaar daa sNsaarik suHkh vikhaaii diNdaa hai| uh sbb daa kaarn tHpsiaa hai // 20 // [115] Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 baahuuvlii munii aap philee tiirthNkr bbgvaan ris'bb deev dee sHbb tooN choottee puHtr sn| bbgvaan ris'bb deev dee kuHl 100 puHtr atee doo puHtriiaaN sn| sbb tooN vHddee puHtr daa naaN bbrt sii| jis dee naaN 'tee is dees' daa naaN bbaart vrs rHkhiaa giaa| jis daa vrnnn hiNduu puraanaa viHc vii mildaa hai| bbgvaan risbb deev nee sbbiataa dee muddh viHc aayoodhiaa ngrii daa nirmaan kiitaa| bbgvaan ris'bb deev nee purs'aa nuuN 72 atee istriiaaN nuuN 64 klaa prdaan kiitiiaaN| mnuHkh nuuN aatm nirbbr rhinnaa sikhaaiaa| uhnaaN nee kheetii, s'ilp, hthiaar claaunnaa atee likhaaii aadi vidiaa prdaan kiitiiaaN| baahuuvlii kNdhaar daa raajaa sii| jis dii raajdhaanii tks'ilaa (hunn paakistaan viHc) sii| baahuuvlii aapnnee naaN anusaar aapnniiaaN baahaaN viHc anookhii s'ktii rHkhdaa sii| us nuuN kooii vii suurmaa hraa nhiiN sii skdaa| iHthooN tHk ki deevtee vii us dii s'ktii dii prsNsaa krdee sn| bbgvaan ris'bb deev nee jdooN saadhuu jiivn hinn kiitaa, taaN uhnaaN aapnnee puHtraaN viHc raaj vNdd diHtaa| uhnaaN puHtraaN dee naaN 'tee bbaart viHc aneekaaN prdees' bnnee| iHk vaar bbrt dee krmcaarii nee drbaar viHc aa kee suucnaa diHtii, "mhaaraaj saaddee aslaa khaannaa viHc cHkr rtn paidaa hooiaa hai| duujee krmcaarii nee aakhiaa, "bbgvaan ris'bb deev nuuN keevl giaan praapt hoo giaa hai| tiisree krmcaarii nee aakhiaa, "aap dee ghr puHtr paidaa hooiaa hai| ikoo smeeN tiNn khus'iiaaN sunn kee bbrt bhut khus' hooiaa| [116] Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ us nee dhrm sbbaa viHc jaa kee philaaN bbgvaan risbb deev nuuN bNdnaa nmskaar kiitii tee uhnaaN daa updees' sunniaa| phir vaaps mhil vic aa kee us nee puHtr daa muuNh veekhiaa us tooN baaad us nee cHkrvrtii bnnn dii tiaarii s'uruu kiitii, deevtiaaN raahiiN praapt cHkr rtn, us dee aHgee aHgee cHldaa atee piHchee us dii phauj cHldii| jithee jithee cHkr rtn ghuNmdaa uthooN dee raajee apnnee aap bbrt dee adhiin huNdee jaaNdee| bbrt dii is bbukh nuuN veekh kee us dee 98 bbraavaaN nee bbgvaan ris'bb deev kool diHkhiaa grhinn kr lii| aakhr sNsaar nuuN jiHt kee cHkr rtn raajdhaanii aayoodhiaa viHc phuNciaa| pr cHkr rtn drvaajee dee baahr aa kee ruHk giaa, bbrt nee apnnee proohit tooN cHkr rtn dee ruknn daa kaarn puHchiaa| raaj proohit nee aakhiaa, "mhaaraaj! ajee kooii raajaa aap dee adhiin hoonnaa rhiNdaa hai| philaaN us nuuN adhiin kroo phir hii cHkr rtn raajdhaanii viHc prvees' kreegaa"| bbrt nee vicaar kiitaa taaN us nuuN dhiaan aaiaa, us daa choottaa bbraa baahuvlii joo tks'ilaa viHc raaj krdaa hai| us nee ajee us dii adhiintaa sviikaar nhiiN kiitii| raajaa bbrt nee aapnnaa iHk duut raajaa baahuuvlii kool bbeejiaa atee aakhiaa ki maiN aap daa vHddaa bbraa haaN, maiN cHkrvrtii bnnnaa caahuNdaa haaN| tusii meerii adhiintaa sviikaar kr lvoo taaN ki maiN cHkrvrtii bnn jaavaaN| duut daa suneehaa sunn kee baahuuvlii nuuN kroodh aa giaa| us nee aakhiaa, "aapnnee raajee nuuN aakh ki joo maiN raaj praapt kiitaa hai| us nuuN meeree pitaa nee mainuuN diHtaa hai| mainuuN apnnee raaj [117] Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dii sutNtrtaa piaarii hai| jee us nee raaj haasl krnaa hai taaN lrrn lii tiaar hoo jaavee| maiN maidaan viHc hii us daa saahmnnaa kraaNgaa| duut baahuuvlii daa uHtr lai kee raajaa bbrt dee drbaar viHc haajr hooiaa| baahuuvlii daa uHtr sunn kee bbrt nuuN vii kroodh aa giaa kiuNki us nuuN aas nhiiN sii ki us daa choottaa bbraa us daa khinnaa nhiiN mNneegaa| aakhr bbrt nee aapnnii vHddii phauj naal baahuuvlii dee raaj vHl kuuc kr ditaa| udhrooN baahuuvlii vii apnnii puurii phauj atee s'ktii naal bbrt dee saahmnnee aa giaa| dhrtii sipaahiiaaN naal bbrii jaapnn lHgii hr paasee haathii, ghoorree, rHth atee paidl sipaahii vikhaaii dee rhee sn| doohaaN paasee dee mNtriiaaN nee soociaa ki dooheeN raajee skee bbraa hn| ihnaaN dii aapsii jNg viHc aam sipaahii kiuN maaree jaann uhnaaN doohaaN bbraavaaN nuuN raaee diHtii ki tusii aaps viHc hii jNg kr lvoo, joo jiHt jaaveegaa uh hii jeetuu akhvaaee gaa| doohaaN viHckaar dris'ttii yuHdh, kus'tii, muHkeebaajii atee jl yuHdh hooiaa| hr yuHdh viHc baahuuvlii dii jiHt hooii, pr cHkrvrtii bbrt nee aapnnee aap nuuN jdooN haardaa veekhiaa taaN us nee aapnnaa cHkr rtn joo ki deevtiaaN raahiiN us nuuN ditaa giaa sii| apnnee bbraa tee claa ditaa, pr cHkr rtn baahuuvlii dii caarooN paasee ghuNmdaa hooiaa vaaps bbrt kool aa giaa| kiuN ki cHkr rtn aapnnee privaar dee maiNbraaN tee nhiiN cHl skdaa| bbrt apnnii haar veekh kee bhut s'rmiNdaa hooiaa| baahuublii nee bbaart nuuN uHpr cuHkiaa tee uh us nuuN uHpr uchaalnn vaalaa hii sii ki usee smeeN deevtiaaN dee raajee iNdr nee bbrt dii raakhii kiitii| [118] Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saaree ghttnaa m nuuN veekhdee hooee baahuuvlii dee mn viHc sNsaar dee bboog vilaasaa prtii nphrt jaag pii| uhnaaN joo hHth aapnnee bbraa nuuN uHpr suHttnn lii cukiaa sii| usee hHthaaN naal aapnnee kees' putt lee atee munii diHkhiaa grhinn krkee jNgl viHc hii tHpsiaa krn lHgee| lNbaa smaaN tHpsiaa krn tooN baaad vii baahuuvlii nuuN kooii keevl giaan praapt nhiiN hoo rihaa sii| us dee s'riir uHpr mittii jm gii| us viHc jNglii jrrii buuttiiaaN uHg aaiiaaN atee pNchiiaaN nee aaluunee bnnaa lee| bbrt nuuN hunn apnnee cHkrvrtii bnnn dii khus'ii nhiiN sii jiNnii us nuuN aapnnee bbraa dee keevl giaan praapt naa hoonn daa duHkh sii| iHk smeeN bbgvaan ris'bb deev ayoodhiaa ngrii pdhaaree bbrt cHkrvrtii aapnnee privaar naal bbgvaan daa updees' sunnn atee drs'n krn aaiaa| updees' khtm hoonn tooN baaad us nee prs'n kiitaa, "prbbuu kii kaarn hai ki ik saal daa ktthoor tHp krn tooN baaad vii baahuuvlii nuuN keevl giaan praapt kiuN nhiiN hoo rihaa"| bbgvaan ris'bb deev nee uHtr ditaa ki baahuuvlii nuuN ik abbimaan staa rihaa hai ki jee uh saadhuu bnnkee meeree paas aaiaa, taaN us nuuN apnnee tooN choottee philaaN bnnee muniiaaN nuuN bNdhnaa nmskaar krnii pveegii atee uh ih vii soocdaa hai ki jis dhrtii tee maiN khrraa haaN uh dhrtii meerii nhiiN sgooN bbrt cHkrvrtii dii hai| bbgvaan ris'bb deev tooN sps'ttiikrn praapt krkee bbrt cHkrvrtii aap atee aapnniiaaN doo bbainnaaN saadhvii brhmii atee saadhvii suNdrii naal us jNgl viHc giaa, jiHthee baahuuvlii tHp kr rihaa sii| saadhviiaaN nee aakhiaa, "bbraa haathii tooN heetthaaN uHtroo inii gHl sunn kee baahuuvlii dee kNn khrree hoo gee, us nee soociaa maiN [119] Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raaj paatt, haathii, ghoorree, privaar sHbb chHdd cuHkaa haaN meeriiaaN bbainnaaN, kis haathii dii gHl kr rhiiaaN hn? bbrt cHkrvrtii nee khimaa mNgdee hooee aakhiaa, ki munii raaj tuhaaddee mn viHc ih s'Nkaa kiuN utpNn hooii hai, ki ih dhrtii meerii hai| ih dhrtii naa philaaN kisee dii sii atee naa aHgee nuuN kisee dii hoonnii hai| soo mn viHcooN ih bbrm kHddh deevoo ki jis dhrtii 'tee baahuuvlii khrraa hai, uh bbrt cHkrvrtii dii hai| bbrt cHkrvrtii atee bbainnaaN dee vicaar sunnkee baahuuvlii nuuN ih vicaar aaiaa ki maiN abbimaan ruupii haathii 'tee cHrriaa hooiaa haaN| isee krkee mainuuN keevl giaan praapt nhiiN hoo rihaa| ih soocdee hii us dee keevl giaan viHc rukaavtt krm bNdhn ttuHtt gee| aatmaa nuuN prmaatmaa bnnaaun vaalaa keevl giaan praapt hoo giaa| ih tHp daa hii prbbaav hai ki baahuuvlii nuuN baahrlee tee aNdrlee tHp naal keevl giaan praapt hooiaa| baahuuvlii daa jiivn tHp, tiaag atee ahiNsaa aadi daa sHcii udhaahrn hai| us nee iHk jNg jit kee vii krmaaN dii jNg nuuN jitiiaa| dHkhnn bbaart viHc aHj vii baahuuvlii kuHl deevtaa dee ruup viHc puujniik hn| aHj tooN 1100 saal philaaN mNtrii caamuNdd raaee nee bbgvaan baahuuvlii dii 54 phuHtt tooN uHcii sNsaar prsidh muurtii daa nirmaan kiitaa| joo krnaattk raaj dee hs'n jilhee viHc s'rvn veelgoolaa dee sthaan tee sthit hai| [120] Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 gndhr iNdrbbuutii gootm jain itihaas viHc bbgvaan mhaaviir tooN baaad, jis mhaaNpurs' nuuN mNgl aakhiaa giaa hai| uhnaaN daa naaN hai, gndhr iNdrbbuutii gootm| gndhr iNdrbbuutii gootm uHc jaatii dee braahmnn sn| aap veed, itihaas, trk s'aastr, puraann, upnis'dhaa dee mhaan vidvaan sn| aap kriaakaaNddii braahmnn sn| aap dee adhiin 500 vidiaarthii prrhdee sn| aap dee doo bbraa vaayuu bbuutii atee agnii bbuutii aap dii trhaaN vidvaan sn| aap daa jnm bihaar dee jilhaa naalNdaa dee kool piNdd goobr graam viHc hooiaa| jdooN bbgvaan mhaaviir nuuN keevl giaan praapt hooiaa| us smeeN aap kool hii paavaapurii ngrii viHc iHk vis'aal yHg dii agvaaii kr rhee sn| jis viHc dees' videes' tooN 4400 braahmnn s'aaml sn| bbgvaan mhaaviir dee keevl giaan dii khbr sunn kee svrg dee deevii deevtee smoosrn (dhrm sbbaa) daa nirmaan krn lii atee updees' sunnn lii, dhrtii tee aaunn lHgee| jdooN uhnaaN dee vimaan iNdrbbuutii dii yHg s'aalaa dee neerree aaee taaN iNdrbbuutii nee soociaa ki meeree yHg tooN deevii deevtee bhut prsNn hn| is krkee uh yuHg viHc s'aaml hoonn lii aa rhee hn| pr jdooN uhnaaN nee ih veekhiaa yuHg s'aalaa nuuN chHddkee deevtee aHgee jaa rhee hn, taaN iNdrbbuutii nuuN lHgiaa ki deevtee kiitee raah taaN nhiiN bbttk gee| us nee jd deevtiaaN baaree ptaa kiitaa| us nuuN ptaa lHgaa ki iHk khHtrii raajkumaar jis daa naaN vrdhmaan mhaaviir hai, us dii dhrm sbbaa viHc deevii, deevtee aa rhee hn| yuHg [121] Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nuuN chHdd kee jaa rhee hn, taaN us dee mn viHc aaiaa ki maiN hunnee jaa kee us vrdhmaan naal s'aastraarth krkee us dee iNdrjaal nuuN khtm krdaa haaN| ih sooc kee uh aapnnee 500 vidiaarthiiaaN naal bbgvaan mhaaviir dii dhrm sbbaa viHc s'aas'traarth krn lii aaiaa| jiuN jiuN uh dhrm sbbaa dee neerree phuNciaa taaN tiirthNkr dii dhrm sbbaa dii aduHtii soobbaa veekh kee kuHjh smeeN lii ruk giaa| phir us nee soociaa ki maiN aHj us vrdhmaan naal dhrm crcaa kraaNgaa jee maiN haar giaa taaN uhnaaN daa ceelaa bnn jaavaaNgaa, nhiiN taaN lookaaN nuuN us dee iNdr jaal vicooN baahr kHddhaaNgaa| iNdrbbuutii veedaa daa mhaan vidvaan sii| us dee mn viHc veedaaN dee slookaaN baaree s'Nkaa sii| uh aatmaa atee sriir nuuN ik mNndaa sii| jiuN hii uh bbgvaan mhaaviir dee neerree aaiaa taaN bbgvaan mhaaviir nee aakhiaa, "iNdrbbuutii tusiiN aa gee"| apnnaa naaN sunn kee iNdrbbuutii nuuN kuHjh hairaanii hooii| uh soocnn lHgaa ki maiN vHddaa vidvaan haaN, mainuuN kaunn nhiiN jaanndaa j'ruur hii is iNdr jaaliiee nee meeraa naaN kisee tooN sunn liaa| hoonnaa hai is lii is nee meeraa naaN lai kee pukaariaa hai| us tooN baaad bbgvaan mhaaviir nee aakhiaa iNdrbbuutii teeree mn viHc aatmaa baaree s'Nkaa hai| ih sunn kee iNdrbbuutii gautm daa saaraa ahNkaar duur hoo giaa| bbgvaan mhaaNviir nee us nuuN aatmaa daa svruup smjhaaiaa| jis nuuN smjh kee iNdrbbuutii aapnnee 500 ceeliaaN naal bbgvaan mhaaviir daa ceelaa bnn giaa| isee prkaar us dee doohaaN bbraavaaN atee uhnaaN dee vidiaarthiiaaN nee bbgvaan mhaaNviir dii diikhiaa grhinn kiitii kuHl 4400 braahmnnaaN nee joo ki paavaapurii dee yuHg [122] Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viHc s'aaml sn nee bbgvaan mhaaviir dee philee updees' nuuN sunn kee saadhuu jiivn grhinn kiitaa| bbgvaan mhaaviir nee ihnaaN viHcooN 11 nuuN gndhr bnnaa kee 9 gunaaN viHc vNdd ditaa| is prkaar bbgvaan iNdrbbuutii bbgvaan mhaaviir dee philee ceelee akhvaaee| aap bbgvaan mhaaviir dee 14000 saadhuuaaN dee muHkhii sn| aap bbgvaan mhaaviir tooN umr viHc vHddee sn| aap baalk dii trhaaN srl aatmaa sn| aap hr rooj doo vrt grhinn krkee tiisree din vrt khooldee sn| aap mhaaN tpsvii sn| aap nuuN bbgvaan mhaaNviir prtii athaah piaar sii| aHj jiNnaaN vii jain saahit praapt huNdaa hai| uh gautm gndhr dee prs'n atee bbgvaan mhaaviir dee uHtr dee ruup viHc hii praapt huNdaa hai| gndhr gautm nee 14 puurvaaN daa atee 12 aNgaaN daa adhiain kiitaa| aap daa jiivn ghttnaavaaN bbrpuur hai, pr doo ghttnaavaaN bhut hii mhHtvpuurn hn| iHk vaar aap bnniijgraam vikhee pdhaaree| uHthee aap aanNd naaN dee upaas'k nuuN drs'n deenn gee| aanNd 12 vrt dhaarii upaas'k sii, bimaarii kaarn uh uHtth kee pair nhiiN sii sprs' kr skdaa| gautm svaamii nee aapnnee pair us dee hHthaaN vHl aHgee vdhaaee| aanNd nee prs'n kiitaa ki kisee upaas'k nuuN aHvdhii giaan praapt hoo skdaa hai? gndhr gautm nee aakhiaa, "haaN hoo skdaa hai"| aanNd nee puHchiaa jee ih gHl shii hai taaN mainuuN itnii duur tHk deekhnn atee jaannn daa giaan praapt hoo giaa hai| gndhr gautm nee kihaa upaas'k nuuN ih giaan taaN hoo skdaa hai| pr itnaa vis'aal giaan nhiiN hoo skdaa, jitnaa tusii aakh rhee hoo| is glt biaanii dii tusii khimaa mNgoo, taaN aanNd upaas'k nee aakhiaa, "ki jain dhrm [123] Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viHc sHc boolnn dii vii kooii sjaa hai" gndhr gautm nee aakhiaa, "ajihaa kuHjh nhiiN"| phir aanNd nee aakhiaa tusii jaau atee bbgvaan mhaaviir tooN sps'ttiikrn kroo kiuNki tuhaaddaa giaan adhuuraa hai| gndhr gautm vaaps tiirthNkr mhaaviir kool aaee tee biitii ghttnaa dHsii| bbgvaan mhaaviir nee aakhiaa, "meeraa upaas'k aanNd joo aakh rihaa hai, uh shii hai atee tusii glt hoo| jaau tee us kooloo khimaa mNg kee aau"| gootm svaamii joo ki 14000 saadhuuaaN dee muHkhii sn| ' usee smeeN vaaps hoo gee atee aanNd upaas'k tooN khimaa mNgii| is ghttnaa tooN gndhr gautm dii mhaantaa tee srltaa daa ptaa lHgdaa hai| isee prkaar uhnaaN plaaspur dee raajkumaar atimukt kumaar, joo ki baalk sii, us dii uNglii phrr lii atee us nuuN diikhiaa lii preerit kiitaa| gndhr gautm tooN uh is prkaar prbbaavt hooiaa| uh munii bnn giaa atee choottii umr viHc hii keevl giaan praapt krkee mooks' nuuN praapt hooiaa| gndhr gautm nee hjaaraaN jiivaaN nuuN bbgvaan mhaaviir dee raah 'tee claaiaa| uhnaaN dii kripaa naal uhnaaN dee ceeliaaN nuuN keevl giaan huNdaa giaa| uh nirvaan praapt krdee rhee pr khud gndhr gautm keevl giaan tooN ajee khaalii sn| jis daa kaarn uhnaaN daa bbgvaan mhaaviir prtii raag sii| raag tee dvees krm dee biij hn| ih krm dee biijaaN nuuN khtm kiitee binhaaN keevl giaan asNbbv hai| pr gndhr gautm nuuN bbgvaan mhaaviir daa iHk pl daa vii vichoorraa mnjuur nhiiN sii| bbgvaan mhaaviir nee kii vaar gndhr gootm nuuN raag khtm krn lii aakhiaa sii| pr uh bbgvaan mhaaviir dee jiuNdee jii ih raag daa bNdhn naa toorr skee| [124] Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jd bbgvaan mhaaviir daa aakhrii coomaasaa paavaapurii vikhee hooiaa| bbgvaan mhaaviir nee aapnnaa nirvaan smaaN jaann liaa sii| uhnaaN soociaa ki meeraa vichoorraa iNdrbbuutii shin nhiiN kr skeegaa| uhnaaN doo din philaaN hii iNdrbbuutii nuuN naal dee piNdd ik braahmnn nuuN dhrm daa updees' deenn lii bbeej diHtaa| baaad viHc diivaalii vaalee din bbgvaan mhaaviir daa nirvaan hoo giaa| gndhr gootm nuuN jd ih khbr ptaa lHgii taaN uh raag vHs bhut dukhii hooee| kiuNki uh kdee vii bbgvaan mhaaviir tooN duur nhiiN rhee sn| uh baalkaaN dii trhaaN roonn lHg pee| pheer acaank hii uhnaaN dee mn viHc vicaar aaiaa ki maiN taaN saaraa jiivn viiraag bbgvaan mhaaviir dii gHl nhiiN smjh skiaa| bbgvaan raag tooN rhit sn atee maiN raagii hoonn kaarn kooii gHl naa smjh skiaa| raag viHc aNnhaa hoonn kaarn hii mainuuN bbgvaan mhaaviir nee kii vaar preeriaa| pr meeree uHpr us daa kooii asr nhiiN hooiaa| is prkaar lNbaa smaaN soocdee hooee, uhnaaN dee mn viHc vicaar aaiaa ki maiN kiNnaa muurkh haaN ki iHk viiraagii nuuN maiN phicaan naa skiaa| is prkaar soocdee soocdee uhnaaN nuuN vii diivaalii dii raat nuuN keevl giaan praapt hoo giaa| iNdrbbuutii 100 saal tHk jiuNdee rhee tee bbgvaan mhaaviir tooN baaad vii uhnaaN nee lNbaa smaaN jain dhrm dii seevaa kiitii| aap daa nirvaan raajhi ngrii dii vihaar girii phaarrii 'tee hooiaa| is prkaar tHp araadhnaa krn naal atee srltaa bbriaa jiivn bitaaunn kaarn iNdrbbuutii gootm nee mNgl akhvaaiaa| [125] Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cHkrvrtii sHntkumaar puraatn smeeN viHc kuuruu dees' dii raajdhaanii hstinaapur (jilaa meertth) sii| uHthee raajaa as'v sain raaj krdaa sii| us dii raannii nee 14 s'ubb supnee veekhee, joo ki cHkrvrtii dii maaN hii veekhdii hai| grbb daa smaaN puuraa hoonn tee us dee ghr iHk puHtr hooiaa| jis daa naaN sHntkumaar rHkhiaa giaa| sHntkumaar nuuN purs' diiaaN 72 klaavaaN siHkhnn lii klaa aacaariaa kool bbeejiaa giaa| us nee aapnnaa adhiain mhiNdr siNgh dee naal puuraa kiitaa| sHntkumaar bcpn tooN hii kheeddaaN daa s'aukiin sii| uh vHddiiaaN vHddiiaaN sNsaarik iHchaavaaN atee vaasnaavaaN rHkhdaa sii| iHk vaar uh saathii raajkumaar naal ghoorree tee svaar hooiaa| ghoorraa us nuuN lai kee acaank ik jNgl vHl daurrn lHgaa, raajkumaar sHntkumaar dii koos'is krn tee vii uh ghoorraa kaabuu naa aaiaa| sHntkumaar jNgl viHc iHklaa rhi giaa| us dee saathii us naalooN viHchrr gee| jdooN is gHl dii khbr raaj privaar nuuN milii taaN uhnaaN mhiNdr siNgh nuuN khooj lii bbeejiaa| mhiNdr siNgh bbttkdaa bbttkdaa iHk sroovr dee kNddee pujaa| jiHthee us nuuN mitthaa sNgiit sunnaaii diHtaa| mhiNdr siNgh aHgee giaa, taaN sHntkumaar nuuN suNdr aurtaaN naal ghiriaa paaiaa| mhiNdr siNgh hairaan hooiaa ! uh sooc hii rihaa sii ki us nee kaidiiaaN dee raahiiN ih aavaaj sunnii, "sHntkumaar dii jai hoovee| drirr niscai naal mhiNdr siNgh aHgee vHdhiaa, sHntkumaar nee us daa uHtth [126] Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kee svaagt kiitaa atee puHchiaa| miHtr iklee is jNgl viHc kiveeN aa gee ? tuhaanuuN meeraa ptaa kiveeN lHgaa? meeree vichoorree viHc meeree maaN pioo kii kr rhee hn? mhiNdr siNgh nee sHntkumaar nuuN saaree smaacaar sunnaaee| pheer sHntkumaar nuuN puchiaa, "inhaaN dinaaN tHk tusii kiHthee atee kiveeN tthhiree ? is prkaar dii ridhii tuhaanuuN kiveeN praapt hooii? sHntkumaar nee ihnaaN prs'naa daa uHtr aap naa dee kee kheecr puHtr dee raahiiN divaaiaa ki jNgl viHc ghuNmdee raajkumaar nuuN bbiNn bbiNn kHs'tt shinn krnaa piaa| puNn dii s'ktii naal us nuuN vHnvaasii yks' atee vidiaadhr daa piaar praapt hooiaa| usee prbbaav kaarn ih aHj divi ridhii daa suHkh bboog rihaa hai| kuHjh smaaN rhin tooN baaad mhiNdr siNgh nee raajkumaar nuuN hstinaapur jaa kee aapnnee maataa pitaa nuuN milnn dii beentii kiitii| sHntkumaar brree js'n naal hstinaapur vHl rvaanaa hoo giaa| maataa pitaa nee khus'ii naal aapnnee puHtr nuuN apnnee glee lgaaiaa atee us dee puNn dii prs'Nsaa kiitii| kuHjh hii dinaaN baaad raajaa as'v sain nee apnnee puHtr nuuN raaj dee kee aap saadhuu jiivn grhinn kr liaa| sHntkumaar nuuN piHchlee kiitee krmaaN dee puNn kaarn thoorree hii smeeN viHc 14 rtn atee 9 ridhiiaaN praapt hoo giiaaN| uh cHkrvrtii bnnn lii chee khNdd prithvii nuuN jiHtn lii rvaanaa hooiaa atee jiHt tooN baaad cHkrvrtii bnn giaa| s'dr nee avdhii giaan raahiiN pichlee jnm viHc aapnnee pHd tee jaann kee mnn deev dee raahiiN usdaa raaj tilk krvaaiaa| iHk din iNdr deev [127] Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apnnee siNghaas'n 'tee baitthaa hooiaa sii| acaank is'aan klp vaasii kooii deevtaa us dee drbaar viHc aa giaa| aaunn vaalee deevtee dii cmk nuuN veekh kee soodhrm klp vaasii deevtee hairaan hoo gee| uhnaaN us deevtee dee jaan tooN baaad soodhrm iNdr nuuN puHchiaa svaamii, "is deevtee dii cmk daa kaarn kii hai? iNdr nee aakhiaa, "is nee pichlee jnm viHc aayoovil vrdhmaan tHp dii akhNdd saadhnaa kiitii hai, usee prbbaav kaarn us nuuN ih cmk praapt hooii hai / deevtee nee pheer puHchiaa, "ki kooii duusraa vii is prkaar dii cmk vaalaa duniiaaN viHc hai?" iNdr nee uHtr diHtaa, "hstinaapur dee kuuruu vNs viHc paidaa hooee cHkrvrtii sHntkumaar daa ajihaa ruup hai, ki kisee deevtaa dii tulnaa us naal nhiiN kiitii jaa skdii| deevtiaaN dii sbbaa viHc baitthee doo deevtee vijai atee viaNt, iNdr dii is gHl naal shimt naa hooee| uhnaaN is gHl dii prkhiaa krn dii soocii atee doohaaN nee krmnn daa ruup dhaarn kiitaa| s'hir viHc ghuNmdee hooee raaj mhil dee aHgee khrree drbaan kool raajee dee drs'n dii iHchaa prgtt kiitii| cHkrvrtii dii aagiaa praapt hoonn tee dooheeN deevtee sHntkumaar kool aaee| sHntkumaar us smeeN sriir dii maals krvaa rhee sn| sHntkumaar dee suNdr sriir nuuN veekh kee dooveeN hairaan hoo gee / uhnaaN iNdr dee kHthn nuuN sHcaa mn kee us dii prs'Nsaa kiitii| jd uh cHlnn lHgee taaN raajee nee puHchiaa, "aap kiveeN aaee, taaN uhnaaN aakhiaa mhaaraaj aap dee ruup dii prs'Nsaa sunn kee asiiN us nuuN veekhnn aaee haaN| [128] Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ is tee cHkrvrtii nee aakhiaa, "ajee tusiiN kii veekhiaa hai! jdooN maiN nhaa kee atee ghinnee kHprriaaN naal sriir nuuN sjaa kee raaj sbbaa viHc baitthaaNgaa phir aaunnaa| doohaaN deevtiaaN nee isee prkaar kiitaa| jdooN cHkrvrtii raaj sbbaa viHc haajr hooee taaN braahmnn bbees dhaarii deevtee vii uHthee aa gee| kuHjh smaaN veekh kee aapnnii grdn hilaaunn lHgee, cHkrvrtii dee kaarn puHchn 'tee uh aakhnn lHgee, "mhaaraaj ! ghrrii philaaN joo aap daa ruup sii, uh hunn nhiiN rihaa| hunn tuhaaddee bdn 'tee kiirree hii kiirree vikhaaii dee rhee hn| jd sHntkumaar nee buHkdaan viHc thHkiaa taaN us viHc kiirree hii kiirree vikhaaii diHtee| cHkrvrtii sHntkumaar sriir dii privrtn s'iiltaa, viruuptaa atee naasvaantaa nuuN veekh kee virkt hoo gee| vis'aal raaj paatt chHdd kee buddhee saadhuuaaN kool diikhiat hoo gee| istriiaaN, adhiin raajee atee krmcaarii chee mhiinee piHchee piHchee cHldee rhee| pr cHkrvrtii nee kisee vHl nj'r puHtt kee naa veekhiaa| uhnaaN doo din dii tHpsiaa daa paalnnaa bHkrii dee duHdh dii lHsii naal kiitaa| doo din baaad uhnaaN pheer doo din daa vrt sviikaar kr liaa| is prkaar tHp atee rs rhit bboojn grhinn krn kaarn uhnaaN dee sriir viHcooN kaas', saah atee bukhaar aadi roog utpNn hoo gee| uhnaaN 700 saal tHk ihnaaN roogaaN nuuN shinn kiitaa pr aapnnii tHpsiaa nhiiN chHddii| siHttee vjooN uhnaaN nuuN bhut saariiaaN mhaan s'ktiiaaN praapt hooiiaaN| pr uhnaaN nee kisee vii s'ktii nuuN aapnnee roog nuuN tthiik krn lii nhiiN vrtiaa| [129] Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuHjh smeeN baaad aneekaaN deevtee aap dii seevaa viHc haajr hooee atee aakhnn lHgee, asiiN aap daa roog khtm krdee haaN| ih gHl sunn kee sHntkumaar cuHp caap khrree rhee, vaar vaar deevtiaaN dee aakhnn tee uhnaaN aakhiaa, "bbaaii tusii kihrraa roog mittaaunnaa caahuNdee hoo, sriir daa jaaN krm daa?" is tee deevtiaaN nee aakhiaa, "munii raaj asiiN taaN keevl sriir daa roog mittaa skdee haaN| deevtiaaN dii gHl sunn kee munii nee apnnii uNglii nuuN thHk lgaaiaa atee apnnee sriir tee pheeriaa deekhdee deekhdee uhnaaN daa sriir phir suNdr atee nirml bnn giaa| munii raaj dii mhaan tHp lHbdhii atee shinn s'ktii nuuN veekh kee deevtee hairaan hoo gee atee nmskaar kr kee aapnnii jghaa tee clee gee| sHntkumaar jee caahuNdee taaN saaraa roog usee smeeN ns'tt kr skdee sn pr uhnaaN nuuN sriir dee roog dii ciNtaa nhiiN sii| uh taaN jnm mrn daa roog smaapt krnaa caahuNdee sn| mhaaN munii sHntkumaar aNt smeeN smaadhii puurvk mr kee tiisree svrg viHc iNdr ruup viHc utpNn hooee| iNdr dii umr puurii krkee uhnaaN mhaaNvideeh kheetr viHc jnm lai kee saaree krmaaN daa khaatmaa kiitaa atee uh siHdh buHdh mukt hoo gee| tHp dee prbbaav kaarn brriiaaN brriiaaN jiivn nuuN praapt hoo jaaNdiiaaN hn jiveeN cHkrvrtii sHntkumaar nee vii kheelooshii lbdhii tHpsiaa dee prbbaav naal praapt kiitii atee aapnnee koohrrii sriir nuuN pheer tooN suNdr atee nirml bnnaa liaa| [130] Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 drirr haarii | iHk braahmnn puHtr nuuN us dee dus'tt subbaav kaarn s'hir cooN baahr kHddh ditaa giaa| smaajik bhiskaar kaarn uh jiaadaa dus'tt huNdaa giaa| uh cooraaN dii ttoolii viHc s'aamil hoo giaa| smaaN painn tee uh cooraaN dii ttoolii daa srdaar bnn giaa| us daa naaN drirr rii (pHkaa vaar krn vaalaa) pai giaa sii| coor bstii dee kuHjh asuul sn| cooraaN dii phauj lai kee uh iHk piNdd hmlaa krn aaiaa| us piNdd viHc ih griib braahmnn nee smHgrii mNg kee khiir bnnaaii hooii sii| khiir bnnaa kee uh baahmnn snaan krn lii claa giaa| usee smeeN coor aaee atee khiir dii thaalii lai gee| jdooN griib braahmnn ghr aaiaa taaN bHciaaN nee khiir coorii hoonn dii suucnaa diHtii| guHsee viHc aa kee uh griib braahmnn cooraaN daa piHchaa ik phrsaa lai kee krn lHgaa| raah viHc us nuuN joo vii coor ttHkriaa us nee aapnnee hHthiaar naal vaar krkee us nuuN maar diHtaa| kisee prkaar ih khbr cooraaN dee srdaar drirr haarii nuuN lHgii| uh bdlaa cukaaunn lii braahmnn dee ghr 'tee hmlaa krn lii cHl piaa| braahmnn dee ghr iHk gaaN khrrii sii| jis nee drirr praarii nuuN ghr vrrn tooN rookiaa| drirr praarii nee us tee hthiaar naal vaar kiitaa atee gaaN nuuN maar diHtaa| pheer saahmnnee aaee us griib braahmnn nuuN vii maar ditaa| | jdooN uh ghr dee aNdr giaa taaN us griib braahmnn dii grbbvtii ptnii nee ciikh kee aakhiaa, "hee nirdeeii! tuuN ih kii paap kiitaa ? gaaN atee [131] Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brhmnn dii hHtiaa krdee teeree hHth kiuN naa kHtt gee"| pheer us nee us grbbvtii braahmnnii nuuN vii maar ditaa| grbbvtii braahmnnii dee peett viHc trrpdee bHcee nuuN veekh kee us daa mn bdl giaa atee uh veeraagii hoo giaa| uh jNgl vHl jaann lHgaa, raah viHc kuHjh sNjmii muniiaaN nuuN veekhkee drirr prhaarii nee uhnaaN nuuN gheeriaa atee updees' deenn lii aakhiaa| munii raaj nee dhrm updees' ditaa! munii dee updees' tooN prbbaavit hoo kee us nuuN dduuNghaa pscaataap hooiaa| us nee saadhuu jiivn grhinn kiitaa atee nimrtaa naal apnnee guruuaaN dii seevaa kiitii| ktthoor tHp viHc rhikee atee apnnee ris'teedaaraaN raahiiN ditee gee, bbiNn bbiNn ks'ttaaN nuuN shiNdee hooee us nee chee mhiiniiaaN viHc hii us nee apnnee krmaaN daa aNt krkee keevl giaan praapt kr liaa| agiaan avHsthaa viHc jiHthee uh krm viHc suurviir sii| giaan huNdee hii uh tHp suurmaa bnn giaa| bhut thoorree smeeN viHc hii saaree krmaaN daa khaatmaa krkee mooks' daa adhikaarii bnniaa| bbaav siHdh buHdh mukt hoo giaa| ih tHpsiaa dii khuubii hai ki joo paapii aadmii nuuN vii siHdh kr diNdii hai| tHpsiaa kaarn sriir nirml atee soonee jihaa cmkdaar bnn jaaNdaa hai| ih tHpsiaa daa prbbaav hai| drirr prhaarii coor jis nee aapnnee philee jiivn viHc gaaN, braahmnn, grbbvtii istrii daa ghaat atee coorii jihee paap krm kiitee sn| uh vii tHp dee prbbaav kaarn cheetii hii keevl giaan krkee muktii daa paatr bnniaa| [132] Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 nNdii sain mgdh dees' dee nNdii graam viHc gautm naaN daa iHk bbikhaarii rhiNdaa sii| us dii ptnii daa naaN dhaarnii sii| dhaarnii jdooN chee mhiinee dii grbbvtii sii taaN bbikhaarii gautm is sNsaar viHcooN cHl vsiaa| us dee puHtr paidaa hoonn tooN baaad us dii ptnii vii mr gii| us ytiim baalk daa paalnn poos'nn, us dee maamee nee kiitaa atee us daa naaN nNdii sain rHkhiaa| bhut saaree look nNdii sain nuuN bbrm viHc paauNdee rhiNdee sn| pr maamee dee smjhaaunn tee us daa mn ikaagr hoo giaa| us daa ruup bhut bbHdaa sii| us nuuN kooii vii lrrkii nhiiN caahuNdii sii| is kaarn uh aatm hHtiaa vHl utaaruu hoo giaa, pr prm diaaluu munii dee updees' kaarn us nee is bbairree krm nuuN bNd krkee munii diikhiaa grhinn kr lii| uh 2 2 vrtaaN dii tHpsiaa krdaa hooiaa choottee, bimaar muniiaaN dii - seevaa abbigrhi (gupt prtigiaa) naal krn lHgaa| iHk din deevtiaaN dee raajee iNdr dii sbbaa viHc munii nNdii sain dii seevaa dii prs'Nsaa hooii| doo deevtiaaN nee is dii priikhiiaa lainn daa vicaar kiitaa| uhnaaN vicooN iHk atisaar (khuunii dst) daa roogii bnn giaa atee duusraa piNdd dee baahr aa kee nNdii sain nuuN aakhnn lHgaa, "piNdd dee baahr ik saadhuu bimaar piaa hai jee kooii seevaa krn vaalaa hoovee taaN us nuuN sNbbaal lvee"| nNdii sain daa us din doo vrtaaN daa paarnaa sii| hHth viHc grhinn kiitee roottii dee ttukrree nuuN chHdd kee, uh us munii vHl aaiaa atee munii nuuN aakhiaa, mainuuN yoog seevaa dHsoo"| munii bnnee deev nee [133] Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aakhiaa, "ajee saanuuN paannii dii j'ruurt hai / nNdii sain piNdd viHc jain vidhii naal paannii mNgnn lii giaa| pr us nuuN kitee vii munii dee hinn kr yoog paannii naa miliaa kiuNki deevtee nee saaraa paannii naa hinn krn yoog bnnaa diHtaa sii| nNdii sain nee haar naa mNnii, duujii atee tiisrii vaar piNdd viHc ghuNmiaa taaN us nuuN paannii mil giaa| uh paannii lai kee munii bnnee roogii deev kool aaiaa| roogii bnnee deev nee nNdii sain munii nuuN veekh kee gaal kHddhii atee kroodh viHc aakhiaa, "tuuN naaN daa hii seevaa krn vaalaa haiN, kNm teeraa bilkul ultt hai| iHk bimaar saadhuu nuuN sNbbaalnnaa teeree lii aukhaa hoo giaa hai| seevaa daa kNm taaN tusii kithooN kroogee| nNdii sain nee us dee hr koorree bcn nuuN shinn kiitaa, pr mn viHc kooii kroodh naa liaauNdaa| sgooN munii dee ml muutr naal librree sriir nuuN nNdii sain saaph krn lHg pee| sphaaii krn tooN baaad uhnaaN us saadhuu bnnee deev nuuN praathnaa kiitii, "mhaaraaj ! cHloo piNdd cHliiee| uHthee phuNc kee maiN tuhaanuuN kuHjh smeeN viHc hii tthiik kr deevaaNgaa"| ih gl sunn kee roogii saadhuu nee aakhiaa, "jee maiN cHlnn dii haalt viHc huNdaa taaN iHthee kiuN piaa rhiNdaa| nNdii sain munii nee roogii munii nuuN aapnnii piHtth tee bitthaa kee piNdd vHl cHlnnaa s'uruu kiitaa| deev s'ktii raahiiN us munii bnnee deev nee nNdii sain dee sriir nuuN ml muutr naal lbeerr diHtaa| pheer guHsaa khaa kee gaalaaN kHddhnn lHg piaa| nNdii sain nee ih saaraa kuHjh smtaa naal shinn kiitaa atee iHk pl lii vii mn viHc kroodh nhiiN liaauNdaa| sgooN uh soocdaa rihaa, "meeree cHlnn naal munii nuuN tkliiph huNdii hai| maiN ajihaa upaaa kraaN ki ih tkliiph ghHtt hoovee| [134] Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nNdii sain doo vrtaaN daa paarnaa krnaa bbuHl giaa atee munii dee tthiik hoonn dii ciNtaa krn lHgaa| munii bnnee deev dii seevaa bbaavnaa atee baahrlee atee aNdrlee, doohaaN prkaar dee tHp nuuN veekh kee uh deevtaa s'rmiNdaa hooiaa| pheer us nee aapnnaa asl ruup prgtt krdee hooee, us nee nNdii sain kooloo khimaa mNgii atee iNdr raahiiN prs'Nsaa daa vrnnn kiitaa| is prkaar lNbaa smaaN tHp atee seevaa krdee hooee nNdii sain dee saaree krmaaN daa aNt hoo giaa| us nee tHp dee 12 bbeedaaN viHcooN seevaa raahiiN aapnnii aatmaa daa kliaann kiitaa atee sNsaar saagr viHcooN paar hoo giaa| [135] Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 hrii kees'iibl munii jain dhrm viHc jaat paat, chuuaa chuut aadi daa kooii sthaan nhiiN| is daa prmaann hrii kees'iibl dii khaannii tooN mildaa hai| hrii kees'iibl daa itihaas s'rii utraaadhiain suutr dee 12veeN adhiain viHc visthaar naal mildaa hai| pichlaa jnm gNgaa ndii dee kinaaree iHk cNddaalaaN dii bstii sii| uHthee bldeev naaN daa aadmii apnnii ptnii gaurii naal rhiNdaa sii| gaurii dee bl naaN daa puHtr sii joo jnm tooN hii bds'kl sii| aapnnii bds'kl kaarn bHcee us naal kheeddnnaa psNd nhiiN krdee sn| sgooN hr smeeN jaat atee s'kl kaarn us nuuN apmaanit krdee sn| uh uhnaaN bHciaaN dii nphrt daa s'ikaar hoo giaa sii| iHk din uh drkht uHpr baitthaa sii atee us nee veekhiaa ki kuHjh baalkaaN nee milkee iHk sHp nuuN maar diHtaa| veekhdee veekhdee iHk moottaa sHp nikliaa joo j'hriilaa nhiiN sii| j'hriilaa naa hoonn kaarn kisee nee vii us uHpr vaar nhiiN kiitaa| | ihnaaN doohaaN ghttnaavaaN nuuN veekh kee bl nuuN aapnnaa pichlaa jnm yaad aa giaa| pichlee jnm viHc uh soomdHt baahmnn sii| tHpsiaa dee ahNkaar kaarn uh philaaN deev look viHc paidaa hooiaa, deev look viHc uHmr puurii krkee uh cNddaal dee ruup viHc paidaa hooiaa| [136] Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hriikees'ii munii: | hriikees'ii munii nee ghr chHddnn daa iraadaa kr liaa| us nee jNgl viHc jaa kee iHk tHpsvii munii tooN saadhuu jiivn hinn kiitaa| us nee ktthoor tHpsiaa kiitii| nis'kaam bbaav naal tHpsiaa krn kaarn iHk deevtaa, us munii dii seevaa viHc rhin lHgaa| | iHk vaar tHpsiaa krdee munii vaaraansii ngrii pdhaaree| uHthee mNddii kuksii yks' dee mNdr viHc dhiaan lgaaiaa| us smeeN is mNdr viHc raajkumaarii bbHdraa ghuNm rhii sii| uh mNdr viHc puujaa krn lii aaii sii| hrii kees'ii munii dii s'kl veekh kee raajkumaarii bbHdraa nee ghinnaa vHs aakhiaa, "iHh kaalaa kluuttaa kaunn is mNdr viHc dhiaan kr rihaa hai| aapnnii gHl daa uHtr naa sunn kee raajkumaarii nee munii uHpr buHk ditaa| munii dii seevaa kr rhee yks' deev nuuN raajkumaarii bbHdraa tee guHsaa aaiaa| yks' dee kroodh kaarn raajkumaarii daa muuNh tteeddhaa hoo giaa atee us nee boolnnaa bNd kr diHtaa| is ghttnaa dii khbr raaj drbaar viHc phuNcii taaN privaar viHc thilkaa mHc giaa| saaree raaj privaar dee look munii kool aaee atee raajkumaarii raahiiN kiitee durvivhaar dii khimaa mNgii| munii dee seevaa kr rhee yks' nee munii dee sriir viHc prvees' krkee kihaa, "jee tusiiN raajkumaarii dii s'aadii is munii naal kroogee taaN hii raajkumaarii tthiik hooveegii raajee nee aapnnii aulaad dee bblee lii raajkumaarii dii s'aadii dii haamii bbrii| [137} Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jd uh hriikees'ii munii nuuN s'aadii krn lii beentii krn lHgee taaN munii nee aakhiaa, "asiiN jain munii haaN ! pNj mhaaN vrt, pNj smitii atee tiNn guptii dii araadhnaa krdee haaN| saaddee lii mcrj sbb tooN uHtm tHp hai| hr istrii saaddii maaN, bbainn atee puHtrii dee smaan hai| asiiN kisee istrii naal sNbNdh bnnaaun dii klpnaa nhiiN kr skdee| kiuNki ajihaa viaah 'krm' munii dhrm dee viruHdh hai| asii taaN istrii nuuN chooNhdee vii nhiiN viaah dii gHl bhut duur hai| | raajee nee haar kee raajkumaarii dii s'aadii apnnee proohit ruudrdHt naal kr diHtii| iHk vaar hrii kees'ii munii iHk mhiinee daa paarnaa krn lii, usee ngr viHc bbikhs'aa lii gee| uHthee proohit ruudrdHt aapnnee vidiaarthiiaaN naal yuHgs'aalaa viHc yHg kr rihaa sii| us nee braahmnnaaN lii bhut saaraa bboojn tiaar kiitaa hooiaa sii| us smeeN yks' munii dee sriir viHc prvees' kr giaa| munii yuHgs'aalaa vHl vdhee yks' nee aakhiaa, "iHthee bhut saaraa bboojn bnniaa hai, us bboojn vicooN tusii kuHjh mainuuN daan kr diu| hrii kees'ii munii nuuN veekh kee saaree vidiaarthii hHth viHc ddNddee lai kee uhnaaN nuuN maarn lii bbHjee / ruudrdHt baahmnn nee uhnaaN nuuN rookiaa tee aakhiaa, "ih bboojn baahmnnaaN lii hai, hoor kisee lii nhiiN yks' nee hrii kees'ii dee sriir raahiiN baahmnnaaN nuuN sHcee braahmnn daa sruup aakhiaa| | munii nuuN apmaant atee kuHtt maardaa veekh kee bbHdraa raajkumaarii vii saahmnnee aaii| us nee aapnnee ptii atee vidiaarthiiaaN nuuN dHsiaa ki munii mhaan tiaagii hn| jihnaaN raaj kNniaaN naal s'aadii krn tooN inkaar kr diHtaa sii| [138] Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tusiiN look tHpsvii nuuN apmaanit krkee jaan bujh kee prbt naal sir toorr rhee hoo| bldii aHg viHc kiuN srrdee hoo? ih munii apnnii s'ktii raahiiN iHk pl viHc saaree sNsaar nuuN khtm krn dii s'ktii rHkhdee hn| yks' nuuN braahmnnaaN dee durvivhaar tee bhut guHsaa aaiaa| usnee aapnnee sriir viHcooN ik ciNgaarii kHddhii, munii nuuN kuttn vaalee saaree look puHtthee hoo kee girn lHgee| uhnaaN nuuN khuun diiaaN ulttiiaaN lHg giiaaN atee kii paaglaaN vaaNgoo cilaaunn lHgee| aakhr proohit privaar nee apnnii gltii tee kiitee buree vivhaar lii khimaa mNgii, yks' nee sbb nuuN tthiik kr ditaa| s'rdhaa vHs khus' hoo kee braahmnn rudrdHt nee munii nuuN bbikhs'aa diHtii| is daan tooN svrg dee deevtee khus' hooee atee uhnaaN soonee caaNdii dee sikee vrsaaunnee s'uruu kr ditee| akaas' viHc deevtee khus'ii naal baajee bjaaunn lHgee, saaree look hrii kees'ii munii dii tHpsiaa dii prsNsaa krn lHgee| braahmnnaaN nee s'rdhaa vHs hrii kees'ii munii tooN puchiaa, "sHcaa yuHg kihrraa hai? sHcaa yHg kiveeN kr skdee haaN? sNsaar viHc puNn dee kheetr kihrree hn, jiHthee daan deenn naal kliaann huNdaa hai?" hrii kees'ii munii nee uHtr ditaa, "hee braahmnnoo ! apnnii aatmaa nuuN yHg daa agnii kuNdd smjhoo, jis viHc tHp dii joot jldii hai, s'ubb krmaaN raahiiN s'ubb vicaaraaN dii aahuutii deevoo sHcaa sdaacaarii atee sNjmii hii braahmnn hai| dhrm ruupii tlaab viHc brhmcrj s'aaNtii tiirth uHpr joo ks'aaee nuuN s'aaNt krkee sm bbaav ruupii jl isnaan krdaa hai| uh sdaa pviHtr rhiNdaa hai"| [139] Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ is prkaar hrii kees'ii bl munii nee cNddaal kul viHc jnm lai kee tHpsiaa kaarn sNsr viHc prsidhii paaii atee uh jgt guruu akhvaaee, uhnaaN dii prs'Nsaa khud bbgvaan mhaaviir nee apnnee muHkh tooN kiitii| [140] Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tHpsvii ddhNddhn munii 22veeN tiirthNkr bbgvaan aris'tt neemii dee smeeN dii gHl hai| iHk vaar srii kris'n, tiirthNkr bbgvaan aris'tt neemii daa updees' sunnn lii aaee| updees' sunnn tooN baaad uhnaaN prs'n kiitaa, "tuhaaddee 18000 saadhuuaaN viHcooN sbb tooN uHtm kaunn hai? uHtr viHc bbgvaan aris'tt neemii nee s'rii kris'n dee vNs' viHcooN bnnee munii ddhNddhn daa naaN liaa| srii kris'n bbgvaan aris'tt neemii dii gHl sunn kee bhut khus' hooee| ddhNddhn munii prtigiaa puurvk tHp krkee bboojn hinn krdee sn| uhnaaN nuuN tHp kaarn aneekaaN lHbdhiiaaN praapt hoo giiaaN sn| iHk vaar uhnaaN nuuN tHp dii prtigiaa puurii naa hoonn kaarn, iHk mhiinaa bboojn naa miliaa| is smeeN ddhNddhn munii dee saathii vii uhnaaN daa saath chHdd gee| munii hr rooj apnnii gupt prtigiaa puurii krn lii bbikhs'aa lii ghuNmdee, pr uhnaaN nuuN bboojn naa mildaa| uhnaaN dee mn viHc kisee prkaar daa duHkh jaaN ciNtaa nhiiN sii| bboojn naa milnn kaarn uhnaaN daa sriir s'uk giaa sii| chiree dii cmk khtm hoonn tee vii uh khus' rhiNdee sn| iHk vaar s'rii kris'n dee mHn viHc tHpsvii ddhNddhn munii dee drs'n krn dii iHchaa hooii| sNjoog vHs munii rstee viHcoo gujr rhee sn atee s'rii kris'n haathii tee svaar sn| s'rii kris'n nee haathii tooN utr kee tHpsvii munii nuuN nmskaar kiitaa doohaaN daa iHktthee milnn hooiaa| us smeeN srii kris'n nee aakhiaa, "munii raaj! tusiiN tHpsiaa raahiiN saaddee kul daa naaN roos'n [141] Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiitaa hai| tuhaaddee jihee mhaatmaa apnnaa atee sNsaar dee hoor lookaaN daa kliaann krdee hn / | s'rii kris'n raahiiN munii dii mhimaaN krn kaarn hoor lookaaN nuuN vii munii prtii s'rdhaa utpn hooii| saaree s'hir dee look bbgtii vHs uhnaaN nuuN ghr laijaakee bboojn dii praathnaa krn lHgee| iHk gaathaaptii nee munii nuuN ghr bulaa kee lHdduu bbeeNtt kiitee| doos' rhit bboojn jaann kee munii nee lHdduu hinn kr lee| uh bbgvaan aris'tt neemii kool aaee atee puHchnn lHgee prbbuu aHj miliaa bboojn kii mainuuN lHbdhii raahiiN praapt hooiaa hai? kii ih meeree hinn krn yoog hai? bbgvaan aris'tt neemii nee uHtr ditaa, "ih bboojn tainuuN lHbdhii raahiiN nhiiN praapt hooiaa| ddhNddhn munii nee soociaa, ih bboojn meeree hinn krnyoog nhiiN hai| uhnaaN ghumaar dii bbHtthii viHc lHdduuaaN nuuN toorrnaa s'uruu kr ditaa| lHdduu toorrdee toorrdee hii uhnaaN dii aatmaa srvuHc avsthaa nuuN praapt hoo gii| lHdduu ttuttn naal hii, uhnaaN dee saaree krm vii cHknaacuur hoo gee| uhnaaN nuuN keevl giaan dii praaptii hoo gii| is prkaar tHp dee shaaree ddhNddhn munii nee keevl giaan praapt kiitaa| [142] Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 arjn maalii munii arjn maalii munii dii kthaa aNtkrit ds'aaNg aNg viHc mildii hai| ih ghttnaaN bbgvaan mhaaviir dee smeeN dii hai| us smeeN raajgrhi ngrii viHc raajaa s'reennik biNbsaar raaj krdaa sii| arjn maalii ik amiir maalii sii, jis daa apnnaa baag sii| us dee adhiin aneekaaN krmcaarii kNm krdee sn| arjn maalii dee baag viHc iHk mudgr paannii naaN dee yks' daa mNdr sii| is yks' dii muurtii lHkrrii dii bnnii hooii sii| us dee hHth viHc iHk loohee daa mudgr sii| bcpn tooN hii arjn maalii atee us dii ptnii bNdhuumtii is yks' dee bbgt sn| arjn maalii hr rooj sveeree uHtth kee philaaN is'naan krdaa, pheer uh aapnnii ptnii naal us yks' dee mNdr viHc joo ki us dee baag viHc sthit sii puujaa lii jaaNdaa sii| philaaN uh khud phuHlaaN naal yks' dii puujaa krdaa| us tooN baaad us dee krmcaarii baag viHcooN phul toorrdee, phuHlaaN diiaaN maalaa tiaar krdee atee s'hir dee cauraahiaaN viHc khrree hookee uhnaaN maalaavaaN nuuN veecdee sn| is kNm viHc arjn maalii khud vii apnnii ptnii naal hiHsaa laiNdaa sii| us nuuN cNgii kmaaii hoo rhii sii, us daa jiivn khus'ii naal biit rihaa sii| us ngr viHc iHk chee bdmaas'aaN dii ttoolii rhiNdii sii| jis daa muHkhii llit naaN daa bdmaas' sii| ih look s'hir viHc hr trhaaN naal aaNtk mcaa kee rHkhdee sn| iHk vaar ih arjn maalii dee baag viHc aaee taaN uhnaaN dii njr arjn maalii dii suNdr ptnii bNdhuumtii tee pii| us smeeN arjn maalii aapnnii [143] Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ptnii naal mNdr viHc puujaa kr rihaa sii| chee bdmaas' muurtii dee piHchee luHk gee atee jdooN arjn maalii sir jhukaa kee nmskaar kr rihaa sii taaN uhnaaN nee arjn maalii nuuN rHsiiaaN naal bNn diHtaa| uhnaaN nee arjn maalii dii ptnii naal blaatkaar kiitaa| ih ghttnaa veekh kee arjn maalii nuuN guHsaa aa giaa| us nee soociaa ki ih lHkrr dii muurt meerii hunn vii mdd nhiiN kr rhii| maiN bcpn tooN is dii puujaa krdaa aa rihaa haaN, kii ih s'ktii hiinn hai, joo meeree saahmnnee mainuuN ajihaa bbairraa dris' veekhnn nuuN mil rihaa hai| arjn maalii dii bbgtii tooN yks' khus' hoo giaa, us nee usee smeeN arjn maalii dee sriir viHc prvees' kiitaa atee us dee saaree bNdhn khul gee tee yks' nee aapnnaa loohee daa mudgr arjn maalii dee hvaalee kr ditaa| yks' dee vs pee arjn maalii nee usee smeeN uhnaaN chee bdmaas'aaN atee aapnnii ptnii dii hHtiaa kr diHtii| hunn uh hr rooj chee aadmii atee iHk istrii dii hHtiaa krn lHgaa| is daa bbai saaree mgdh dees' viHc phail giaa| raajee nnik nee s'hir viHc ghoos'naa krvaaii, "arjn maalii naaN daa iHk viaktii s'hir viHc hr rooj 7 hHtiaa krdaa phir rihaa hai, kooii vii aadmii s'hir 'cooN baahr naa jaavee| lookaaN nee soociaa ki raajee nee saaddee bblee lii hukm jaarii kiitaa hai atee saanuuN arjn maalii tooN ddrnaa caahiidaa hai| iHk vaar dhrm prcaar krdee bbgvaan mhaaNviir us ngrii viHc pdhaaree ddr kaarn hmees'aaN drs'n krn vaalaa raajaa nnik bbgvaan nuuN nmskaar krn naa [144] Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaiaa| us nee mhil viHc baitthiaaN hii apnnee hirdee naal bbgvaan nuuN nmskaar kiitaa| usee ngr viHc sudrs'n naaN daa upaas'k rhiNdaa sii joo ki 12 vrt dhaarii sii jd us nuuN bbgvaan mhaaviir dee aaunn dii suucnaa milii taaN uh phaurn dhrm updees' sunnn lii tiaar hooiaa| us nee aapnnee maataa pitaa kooloo s'hir tooN baahr jaann dii aagiaa mNgii| maataa pitaa nee kihaa tainuuN ptaa nhiiN ki saaddee s'hir viHc arjn maalii naaN daa dus'tt hr rooj' hHtiaavaaN kr rihaa hai| ajihii haalt viHc asiiN tainuuN bbgvaan mhaaviir dee drs'n krn lii nhiiN bbeej skdee| | sudrs'n pHkee iraadee daa maalik sii us aHgee us dee maataa pitaa nuuN jhuknaa piaa atee aagiaa deennii pii| sudrs'n niddr hoo kee jNgl vHl cHl piaa| jNgl dee aHdh viHc us daa ttaakraa arjn maalii naal hooiaa| us dee hHth viHc loohee daa mudgr sii| arjn maalii sudrs'n dee piHchee bbHjiaa| dhrm sNktt smjh kee sudrs'n usee jgaa pr khrraa hoo giaa| us nee bbgvaan mhaaviir nuuN bbaav bNdn kiitaa tee smaadhii mrn vrt hinn kr liaa| jd arjn maalii nee aapnnaa mudgr sudrs'n vHl maarn lii cukiaa taaN usee smeeN us dee sriir viHc baitthaa yks' bbHj giaa| arjn maalii aapnnee asl ruup viHc aa giaa| arjn maalii nee sudrs'n nuuN kihaa, "tusiiN kaunn hoo atee kiHthee jaa rhee hoo"| sudrs'n upaas'k nee aakhiaa, "maiN aapnnee dhrm acaariaa bbgvaan mhaaviir daa updees' sunnn lii jaa rihaa haaN"| arjn maalii nee aakhiaa ki tusiiN mainuuN vii aapnnee naal lai jaa skdee hoo? sudrs'n nee khus'ii naal haaN kiitii tee [145] Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbgvaan mhaaviir dii dhrm sbbaa viHc phuNcee| dhrm updees' sunnn tooN baaad arjn maalii dee mn viHc vairaag utpNn hooiaa atee uh saadhuu bnn giaa| saadhuu bnnn dee naal hii us nee aapnnii aatmaa nuuN s'udh krn lii tHp krnaa s'uruu kr ditaa| uh saarii jiNdgii prtigiaa puurn roojaa 2 - 2 vrt dii tHpsiaa krdaa| us nuuN veekh kee look us nuuN iHttaaN roorree maardee atee aakhdee ki is dus'tt nee meeree maaN, pioo, puHtr, putrii aadi nuuN binaaN kaarn maariaa hai| is nuuN jiNnaa tNg kiitaa jaavee unhaaN ghHtt hai| is prkaar arjn maalii munii nuuN lookaaN dii taarrnaa, kroodh atee maarkuttaaii nuuN shinn krnaa piaa| pr us nee kdee vii mn viHc ks'tt deenn vaalee prtii buraa vicaar naa liaauNdaa| uhnaa saaree ks'tt smtaa naal shinn kiitee is prkaar ks'tt jhHldee jhHldee uhnaaN nuuN chee mhiinee dii ktthoor tHpsiaa krn tooN baaad keevl giaan praapt hoo giaa atee uh mooks' dee adhikaarii bnnee| ih upsm bbaav naal kiitii tHpsiaa daa hii phl hai ki arjn maalii munii jihiiaaN nee apnnee sriir nuuN tHp dii bbHtthii viHc paa kee kuNdn bnnaa liaa atee tHp raahii jiivn daa udees' praapt kr liaa| [146] Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhaan tHpsvii dhNnaa munii dhNnaa munii daa vrnnn anutroopaatik aNg viHc brree vistaar naal mildaa hai| aap kaakNdii ngrii dee rhinn vaalee sn| ik smeeN bbgvaan mhaaviir kaakNdii ngrii pdhaaree| dhNn kumaar bbgvaan mhaaviir dee drs'n atee updees' sunn kee bhut prbbaavit hooiaa| us nee apnnii vis'aal sNptii daa tiaag krkee saadhuu bnnn daa nirnaa kiitaa| uh bbgvaan mhaaviir kool saadhuu bnn giaa| saadhuu bnndee hii us nee doo - doo vrtaaN daa tHp s'uruu kiitaa| paarnee vaalee din vii uh ruHkhee sukee atee rs rhit bboojn nuuN grhinn krkee vrt khooldee sn| us dhNn munii nee kisee prkaar daa s'ktii vrdhk ghii aadi daa istmaal bNd kr ditaa| uh bciaa khuciaa bboojn vii thoorrii maatraa viHc krdee| joo vii uh aapnnii gupt prtigiaa anusaar hinn krdee sn| kdee uhnaaN nuuN bboojn mildaa taaN paannii naa mildaa atee jee paannii mildaa taaN bboojn naa mildaa| siHttee vjooN uh sriir nuuN claaunn lii hii bboojn krdee sn, naa kii apnnee sriir dee paaln poos'nn lii| | is prkaar dhNn munii bboojn nuuN raag rhit hoo kee glee dee heetthaaN utaardee sn| lNbaa smaaN tHp krn kaarn dhuNnaa munii daa sriir kmj'oor hoo giaa atee uhnaaN dee aNg suk kee kNddaa bnn gee| uhnaaN diiaaN hHddiiaaN vikhaaii deenn lHg piiaaN| jis prkaar kooliaaN naal bbrii gHddii dee cHlnn daa s'bd sunnaaii diNdaa hai| usee prkaar dhNnaa munii dee sriir diiaaN hHddiiaaN uHtthdee baitthdee krr krr krdiiaaN sn| sriir bhut suk giaa atee uhnaaN nuuN boolnn viHc tkliiph hoonn lHg pii| [147] Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sbb kujh hoonn dee baavjuud uhnaaN dee cihree tee tHp teej daa suurj saaph vikhaaii diNdaa sii| iHk vaar dhrm prcaar krdee bbgvaan mhaaviir raajhi ngrii pdhaaree| raajaa s'reennik nee bNdnaa nmskaar krn tooN baaad dhrm updees' sunniaa| pheer us nee bbgvaan mhaaviir tooN prs'n kiitaa, "bbgvaan! aap dee 14000 saadhuuaaN viHcooN kihrree saadhuu vHdh tHpsvii hn atee tHp raahiiN krmaaN daa khaatmaa (nirjraa) krn vaalee hn'' bbgvaan mhaaviir nee uHtr diHtaa, "hee s'reennik ! nis'cai hii meeree 14000 saadhuuaaN viHcoo mhaaN tHpsvii atee krmaaN dii nirjraa krn vaalaa iHk maatr saadhuu dhNnaa munii (angaar) hai, hoor kooii nhiiN / bbgvaan mhaaviir dee pviHtr muHkh tooN dhNnaa munii dii prs'Nsaa sunn kee, raajaa nnik uhnaaN dee drs'n kr lii gee atee bbgvaan mhaaviir raahiiN kiitii prs'Nsaa dii gHl dhNnaa munii naal kiitii| prs'Nsaa sunn kee vii dhNnaa munii smbbaav viHc rhee, kiuNki uhnaaN nuuN niNdaa prs'Nsaa naal kooii lgaau nhiiN sii| lNbaa smaaN tHp krn tooN baaad, iHk raat dhNnaa munii dee mn viHc vicaar aaiaa, tHp kaarn meeraa sriir suk giaa hai| maiN is sriir tooN kooii vii dhrm kriaa krn tooN asmrth haaN| is lii mainuuN ihoo tthiik hai, ki maiN raajgirii ngrii dee viplaacl prbt 'tee jaa kee smaadhii mrn hinn kraaN| is prkaar dhNnaa munii nee iHk mhiinee tHk smaadhii mrn hinn kiitaa| nau mhiinee sNjm paal kee uhnaaN sbb tooN uHc svrg dee srvaarthsiHdh deev vimaan viHc jnm liaa| [148] Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14000 saadhuu privaar viHcooN uh bbgvaan mhaaviir dii prs'Nsaa dee paatr bnnee, ih sbb tHp dii mhimaa hai| [149] Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhaaNstii suNdrii mhaaNstii suNdrii daa vrnnn s'iil kulkm viHc visthaar naal kiitaa jaa cuHkaa hai| aap bbgvaan ris'bbdeev dii puHtrii atee cHkrvrtii bbrt dii bbainn sn| tHpsiaa kaarn aap daa sriir suk giaa sii aap nee aapnnee bbraa cHkrvrtii bbrt tooN saadhvii bnnn dii aagiaa hinn kiitii atee bbgvaan risbbdeev tooN saadhvii jiivn hinn krkee aapnnaa jiivn lNbaa smaaN tHp viHc gujaariaa| diiaaN dee bboogaaN atee svaarthaaN vHlooN muHkh moorr kee aap nee lNbaa smaaN aayNviHc tHp kiitaa| tHp kaarn aap daa sriir bbaaveeN suk giaa, pr aap dii aatmaa nirml hoo gii atee aap nuuN keevl giaan praapt hoo giaa| tHp kaarn aap mooks' dii adhikaarii bnnii| [150] Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 s'iv kumaar videeh kheetr viHc viits'ookaa naaN dii ngrii viHc mhaaraajaa pdmrth dii raannii bnmaalaa rhiNdii sii| uhnaaN daa iklautaa puHtr s'iv kumaar sii, joo ki bhut hii suNdr, vinaivaan atee dhrmaatmaa sii| kisee smeeN iHk saarthvaah nee ghoor tHpsvii saagrdHt munii nuuN brrii s'ubb bbaavnaa naal bboojn dee kee daan daa laabb praapt kiitaa| siHttee vjooN deevtiaaN nee aakaas' vicooN phulaaN dii vrkhaa kiitii| s'iv kumaar nee jd ih daan dii mhimaa sunnii taaN uh khus'ii naal munii dii seevaa viHc baitth giaa| yoog smjh kee munii nee us nuuN dhrm updees' ditaa| iHk vaar s'iv kumaar nee aapnnee guruu tooN puHchiaa, "guruu deev! tuhaaddee drs'naa naal mainuuN bhut aanNd mildaa hai, ki ih saaddee pichlee jnm daa sNbdh hai"? aHbdhii giaan dii s'ktii naal munii nee bbvdeev dee ruup viHc pichlee jnm smeeN dee sNbdhaaN daa vrnnn kiitaa| aapnnee pichlee jnm daa vrnnn sunn kee s'iv kumaar khus' hooiaa atee khinn lHgaa, "maataa pitaa tooN puHch kee maiN aap dee crnaaN viHc saadhuu bnnnaa caahuNdaa haaN"| uh ghr phuNciaa atee maataa pitaa tooN saadhuu bnnn dii aagiaa mNgnn lHgaa| maataa pitaa nee aakhiaa, "jee tuuN saaddaa sHcaa bbgt haiN atee saanuuN puHch kee saadhuu bnnnaa caahuNdaa hai| asiiN tainuuN jiNdgii viHc kdee vii saadhuu bnnn dii aagiaa nhiiN dee skdee| cuHp caap raaj daa sukh bboog kroo"| maataa pitaa dee is prkaar aakhnn tee s'iv kumaar nuuN jaapiaa ki maiN sNsaar dee bNdhnaa viHc jHkrriaa hooiaa haaN| meeree [151] Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ris'teedaaraaN daa piaar mainuuN ih bNdhn toorrn viHc shaaitaa nhiiN kr rihaa| is lii mainuuN krm ruupii dldl nuuN httaaunn lii raag daa tiaag krnaa caahiidaa hai| saaree paapkaarii kNmaaN nuuN chHdd kee uh bbaav (aNdrlii) sNjm dii saadhnaa krn lHgaa| us nee moon vrt dhaarn krkee kaam bboogaaN nuuN chHdd diHtaa atee bboojn daa tiaag vii kr diHtaa| maataa pitaa nuuN raajkumaar dee is prkaar bboojn chHddnn tee bhut duHkh hooiaa| uhnaaN puHtr nuuN smjhaaunn lii s'hir dee ibbaiputr naaN dee jain upaas'k nuuN bulaaiaa atee us nuuN saarii gHl dHsdiaaN aakhiaa ki aap raajkumaar nuuN smjhaa kee bboojn krn lii mnaau| upaas'k nee raajee nuuN vis'vaas dilaaiaa ki maiN hr sNbbv ytn kraaNgaa ki raajkumaar bboojn kr lvee // uh ibbaiputr s'iv kumaar kool vidhii puurvk dhrm araadhnaa krn baitth giaa| s'iv kumaar nee vii soociaa ki ih upaas'k binai pHkhooN saadhuu dii trhaaN hai| maiN is tooN kuHjh jaannkaarii lvaaN| s'iv kumaar nee aakhiaa, "ibbaiputr ! maiN saagraat guruu dee kool rhiNdee saadhuuaaN dee binai paalnn nuuN veekhiaa hai| tusii ajihaa krkee kujh glt taaN nhiiN kr rhee ? is dee uHtr viHc upaas'k nee aakhiaa, "raajkumaar jain dhrm viHc tiirthNkraaN nee doo prkaar daa dhrm dHsiaa hai| philaa dhrm saadhuu daa hai joo pNj mhaaNvrt, pNj smitii atee pNj guptii daa paalnn krdee hn| duusraa dhrm upaas'k daa hai, joo ghr viHc rhiNdee hooee 12 vrtaaN dii upaas'naa krdee hn| saadhuu mhaaNvrtii hn atee upaas'k anuvrtii, tusiiN vii sbbaav kaarn nmskaar krn yoog hoo| [152] Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tusiiN vrt hinn kiitaa ih taaN cNgaa hai pr maiN jaannnaa caahuNdaa haaN ki tusiiN bboojn kiuN chHdd rHkhiaa hai? raajkumaar ! sriir pudglaaN daa piNdd hai, is nuuN claaunn lii bboojn dii s'kht j'ruurt hai| bboojn tooN binaaN naa taaN sriir cHl skdaa hai atee naa hii sNjm dii saadhnaa hoo skdii hai / raajkumaar nee uHtr diHtaa, ghr viHc rhiNdiaaN doos' rhit bboojn praapt nhiiN hoo skdaa| is lii maiN bboojn tiaagn daa phaislaa kiitaa hai| upaas'k nee aakhiaa, "jee ajihii gHl hai taaN maiN iHk ceelee dee ruup viHc aap dii seevaa kraaNgaa atee aap nuuN nirdoos' bboojn liaa kee deevaaNgaa"| upaas'k dee nimrtaa bbree bcn nuuN sunn kee s'iv kumaar nee doo doo vrtaaN daa tHp s'uruu kr ditaa paarnee vaalee din uh aayoovil tHpsiaa krdee sn| 12 saal aayiivil tHpsiaa krdee hooee uhnaaN jiNdgii gujaarii| upaas'k nee doos' rhit bboojn dee kee uhnaaN dii seevaa kiitii| ghr viHc rhiNdiaaN lNbii tHpsiaa daa jiivn gujaarnaa kooii sdhaarn gHl nhiiN, s'iv kumaar nee aapnnii ujvl saadhnaa raahiiN vidhuunmaalii deevtee dee ruup viHc div ridhii praapt kiitii| deevtee dii umr puurii krkee uh raajhi ngrii viHc aNtim keevlii jNbuu kumaar dee ruup vic paidaa hooee atee jp tHp saadhnaa raahiiN mooks' dee adhikaarii bnnee| tHp dee prbbaav naal deeh dee svruup viHc mhaan privrtn huNdaa hai| s'iv kumaar nee aayvil tHp naal ajihii saadhnaa kiitii ki us nuuN jNbuu kumaar dee ruup viHc kooml atee aakrs'k deeh milii| jNbuu kumaar dee ruup nuuN veekh kee, raajaa koonnik ajaat s'truu vii hairaan hoo giaa sii ki dhrtii tee kooii ajihaa suNdr purs' vii [153] Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paidaa hoo skdaa hai| ih sbb tHpsiaa daa phl sii ki uhnaaN nuuN jNbuu kumaar dee ruup viHc vis'aal ridhii praapt hooii| [154] Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 bl bbHdr munii hjaaraaN saal philaaN dii gHl hai ki duaarkaa ngrii viHc s'rii kris'n mhaaraaj daa raaj sii| dipaain risi dee guHsee kaarn duaarkaa ngrii daa vinaas hoo giaa| vaasuudeev s'rii kris'n apnnee maataa pitaa nuuN lai kee ngr tooN baahr nikl rhee sn| drvaajee dii chHt ttuHttnn kaarn uhnaaN dee maataa pitaa dii maut hoo gii| duHkhii s'rii kris'n bl bbHdr dee naal uHthooN cHl kee aHgee vHdhee dhuHp bhut teej' sii| piaas nee s'rii kris'n nuuN viaakul kr ditaa| s'rii kris'n ik boohrr dee drkht heetthaaN aaraam krn lii baitth gee| bl bbHdr paannii lainn claa giaa| isee smeeN jraakumaar naaN daa raajkumaar uHthee s'ikaar krn lii nikliaa hooiaa sii| mirg dee bbrm kaarn us nee tiir claaiaa, joo s'rii kris'n dee jaa lHgaa atee siHttee vjooN uh sNsaar viHcoo cHl vsee| kuHjh smeeN baaad bl bbHdr paannii lai kee aaiaa uh ih veekh kee hairaan rhi giaa atee us nee soociaa ki s'rii kris'n piaas kaarn beehoos' hoo gee hn| kuHjh smeeN baaad uh tthiik hoo jaanngee| is lii uhnaaN nee s'rii kris'n nuuN apnnee mooddhee uHpr cuHk liaa atee aHgee vHdhn lHgee| deevtiaaN nee jd bl bbHdr dii is prkaar dii haalt veekhii taaN uhnaaN nuuN us pr trs aaiaa| uh bl bbHdr nuuN smjhaaunn lii uhnaaN iHk teelii nuuN utpNn kiitaa| joo ki koohluu viHc mittii paa kee teel piirr rihaa sii| bl bbHdr rukiaa atee aakhnn lHgaa, "muurHkh kdee reet vicooN vii teel nikldaa hai"| deevtee nee kihaa, "reet vicooN jee teel nhii nikldaa taaN aap [155] Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dHsoo ki kdee mriaa sriir vii jiuNdaa hoo skdaa hai"? deevtee dii gHl sunn kee bl bbHdr nee smjh liaa ki us daa bbraa hunn sNsaar viHc nhiiN rihaa| maiN mooh atee preem vHs hunn tHk bbrm viHc sii| ajihaa sooc kee uhnaaN s'rii kris'n daa daah sNskaar kiitaa| bl bbHdr nuuN vairaag utpNn hoo giaa| uhnaaN saadhuu jiivn grhinn krkee ktthoor tHpsiaa s'uruu kr ditii| ik smeeN uh ik mhiinee dii tHpsiaa dee paarnee lii tulaa ngrii viHc bboojn lii pdhaaree| munii dee sriir dii suNdrtaa philaaN hii dil khicviiN sii| tHp kaarn us viHc hoor cmk aa gii sii| s'hir tooN baahr istriiaaN khuuh 'tee paannii bbr rhiiaaN sn| uhnaaN dii nj'r bl bbHdr munii 'tee pii atee uh us dee ruup viHc mst hoo giiaaN| uhnaaN vicooN ik istrii nee ghrree dee bdlee aapnnee bHcee dee gl viHc rHsaa paa diHtaa| hoor istriiaaN vii us dii suNdrtaa nuuN veekh kee beehoos' hoo giiaaN| jd bl bbHdr munii nee ih dris' veekhiaa, taaN uh bhut dukhii hooee| uhnaaN prtigiaa lii ki maiN s'hir viHc bboojn mNgnn lii nhiiN jaavaagaa| munii uHthoo hii vaaps hoo gee atee s'hir tooN baahr baag viHc dhiaan lgaa kee khrrh gee| uhnaaN paarnee dii bbaavnaa nuuN bbulaa ditaa is prkaar kii din biit gee| jNgl dee psuu pNchii vii munii dii saadhnaa tooN prbbaavit hoo cuHkee sn| uhnaaN nee vii aapnnaa jnm jaat vair bbulaa ditaa atee aaps viHc preem naal rhinn lHg pee sn| ik mirg taaN uhnaaN daa prm bbgt bnn giaa uh munii dee paarnee dii taak viHc baitthaa rhiNdaa| [156] Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iHk din ik kaariigr jNgl viHc drkht kHttnn lii aaiaa| dupihr smeeN khaann lii us dii ptnii nee us nuuN bboojn bnnaakee ditaa sii, maukaa paa kee mirg nee munii bl bbHdr nuuN is'aaraa kiitaa, munii us dee piHchee piHchee cHl pee jiHthee uh kaariigr baitthaa sii| kaariigr jNgl viHc munii nuuN veekh kee bhut khus' hooiaa atee apnnee aap nuuN bbaags'aalii smjhnn lHgaa| us nee aapnnee bboojn viHcoo caar roottiiaaN munii nuuN dee ditiiaaN| kaariigr raahiiN ditee daan nuuN veekh kee mirg mn viHc sooc rihaa sii ki jee maiN vii mnuHkh huNdaa taaN is trhaaN krdaa| tiNnaaN dii uHmr neerree aa phuNcii sii sNjoog naal hvaa dee teej cauNkee naal drkht dii aHdhii kHttii saakh, uhnaaN dee sir tee gir pii atee umr puurii krkee tiNnee pNjvee deev look viHc paidaa hooee| | bl bbHdr munii dee naal kaariigr atee mirg nee vii svrg daa laabb praapt kiitaa| srii bl bbHdr munii ruupvaan hoo kee vii virkt hooee atee uh aHdhaa mhinaaN atee mhinee dii tHpsiaa krdee rhee| piNdd chHdd kee jNgl viHc rhee atee hj'aaraaN hiNsk ps'uuaaN nuuN updees' dee kee, uhnaaN daa jnm jaat vair smaapt kr ditaa| ih tHpsiaa daa hii phl sii ki bl bbHdr mnii nee ghoor saadhnaa krkee apnnii aatmaa daa kliaann kiitaa| [157] Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 munii vis'nuu kumaar kuruu dees' dee hstinaapur ngr viHc pdmootr naaN daa raajaa apnnii raannii jvaalaa naal rhiNdaa sii| subb krm naal uhnaaN dee ghr iHk deevtee vrgaa puHtr paidaa hooiaa| uhnaaN nee us daa naaN vis'nuu kumaar rHkhiaa| haulii haulii baalk vis'nuu jvaan hoonn lHgaa| kuHjh dinaaN baaad mhaaraannii jvaalaa nee pheer iHk puHtr nuuN jnm ditaa jis daa naaN mhaaNpdm rHkhiaa giaa| uh jnm tooN hii mhaaNpdm cHkrvrtii dee lHchnn lai kee aaiaa sii| is krkee pitaa nee us nuuN yuvraaj bnnaaiaa| uhnaaN dinaaN viHc ujainii ngrii viHc s'rii dhrm naaN daa raajaa raaj krdaa sii| us daa mNtrii jis daa naaN nmuucii sii| iHk vaar tiirthNkr munii suvrt svaamii dee ceelee suvHrtaacaariaa apnnee ceeliaaN naal us ngrii viHc pdhaaree| ngr dee look vHddii ginntii viHc uhnaaN dee dhrm updees' sunnn lii aaunn lHgee| raajee nee bbiirr daa kaarn puHchiaa 'taaN nmuucii nee aakhiaa ki ithee jain saadhuu aaee hn| raajee nee aakhiaa, "cloo aapaaN vii uhnaaN dee drs'n krn cHliiee"| mNtrii nee aakhiaa uHthee saaddee lookaaN lii jaannaa tthiik nhiiN kiuNki ih saadhuu veed tooN ultt updees' diNdee hn| jee aap nee veedaaN daa updees' sunnnaa hai taaN meeree paasooN sunn lvoo| caahee tusii vii updees' diNdee hoo pr phir vii saanuuN ihnaaN daa dhrm updees' sunnn viHc kooii glt gl nhiiN hai| [158] Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ih sunn kee mNtrii nee aakhiaa tthiik hai, maiN us naal s'aastraarth kraaNgaa atee tuhaanuuN us daa gvaah bnnaavaaNgaa| raajaa, mNtrii atee hoor ahudeedaar sbb dhrm sbbaa viHc gee atee yoog sthaan tee baitth gee| nmuucii nee kisee gHl dii prvaah naa krdee hooee munii tooN kuHjh prs'n kiitee| mNtrii daa is prkaar daa vivhaar veekh kee aacaariaa daa iHk ceelaa us dee uHtr deenn lHgaa| is pr mNtrii cuHp hoo giaa atee duHkhii hooiaa| uh raat nuuN tlvaar lai kee uhnaaN nuuN maarn lii giaa| pr kisee agiaat s'ktii kaarn uh ajihaa krn viHc sphl naa hooiaa| raajee nee jain dhrm sviikaar kr liaa| nmuucii is apmaan tooN duHkhii hoo kee hstinaapur claa giaa atee pdmootr raajee daa mNtrii bnn giaa| us smeeN siNghbl naaN dee iHk dus'tt raajee nee dees' viHc aphraa tphrii mcaa rHkhii sii| mhaaNpdm nee nmuucii tooN siNghbl nuuN phrrn daa upaaa puchiaa, nmuucii nee aapnnii buHdhii naal siNghbl nuuN girphtaar kr liaa| raajaa usdii is sphltaa tooN khus' hooiaa atee nmuucii nuuN vr mNgnn lii aakhiaa| nmuucii nee aakhiaa maiN jd caahaaN aap tooN vr mNg lvaaNgaa, aapnnii jubaan dee pHkee rhinnaa| iHk vaar yuvraaj mhaaNpdm kisee kaarn nraaj hoo kee jNgl viHc claa giaa| uh iHk aas'rm viHc tthhir giaa| usee smeeN jnmijai, nriNdr tooN haar kee privaar smeet iHdhr uHdhr bbHjiaa phirdaa sii| jnmijai dii doohtrii mdnaablii bbHj kee usee aas'rm viHc phuNcii| uHthee us daa piaar mhaaNpdm naal hoo giaa| kuHjh din baaad uh aas'rm viHcoo cHl kee siNdhuu ndii naamk ngr phuNciaa| jiHthee baag viHc mhootsv mnaaiaa jaa rihaa sii| mhootsv dee smeeN [159] Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ik haathii paagl hoo giaa atee sNgl turrvaa kee bbHj giaa| look idhr udhr bbHj rhee sn mhaaNpdm nee us nuuN phrr kee kaabuu kr liaa| jd raajee nuuN is gHl dii khbr lHgii taaN raajee nee khus' hoo kee aapnniiaaN 100 puHtriiaaN daa viaah mhaaNpdm naal kr ditaa| pr mhaaNpdm dee mn viHc taaN mdaablii baitthii hooii sii| iHk smeeN raat veelee sauNdee hooee mhaaNpdm nuuN kooii vidiaa dhrnii cuHk kee vaitaaddhiaa prbt utee vsee suurooudee ngr viHc lai gii| jithee iNdrdhnus' naaN dee vidiaadhr raajee dee spurd kr ditaa| iNdrdhnus nee aapnnii puHtrii jai kaaNtaa daa viaah us naal kr ditaa| is kaarn us dee maamee dee bbraa gNgaadhr atee mhiiNdhr mhaaNpdm tooN guHsee hoo gee| uhnaaN nuuN yuHdh dee maidaan viHc jiHt kee mhaaNpdm vidiaadhraaN daa raajaa bnn giaa| pr us nuuN mnaablii dii yaad staaunn lHgii, uh phir aas'rm viHc aaiaa atee mdaablii naal viaah kr liaa| vidiaadhraaN daa raajaa bnn kee mhaaNpdm athaah sNptii lai kee ghr aaiaa atee maataa pitaa nuuN milkee bhut khus' hooiaa| | kuHjh dinaaN baaad suvHrtaacaariaa hstinaapur ngr dee baahr pdhaaree vis'nuukumaar tee mhaaNpdm dee naal raajaa vii uhnaaN nuuN vNdnaa nmskaar krn lii gee| aacaariaa nee dhrm updees' ditaa dhrm updees' sunnkee vis'nuukumaar nuuN vairaag hoo giaa| us nee raaj tiaag kee saadhuu jiivn sviikaar kr liaa| [160] Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhaaNpdm nauvaaN cHkrvrtii sii| munii vis'nuukumaar nee saadhuu bnndee hii ghoor tHpsiaa s'uruu kr ditii| uhnaaN nuuN bhut saariiaaN daivii s'ktiiaaN praapt hoo giiaaN| | kuHjh smaaN biitn tee suvHrtaacaariaa pheer hstinaapur pdhaaree| uhnaaN nuuN veekh kee nmuucii daa puraannaa vair jaag utthiaa bdlaa lainn dee udees' naal, us nee raajaa pdmootr raahiiN ditaa vr mhaaNpdm tooN mNgiaa| mhaaNpdm nee us dii gHl sviikaar kr lii| nmuucii nee aakhiaa, "maiN vaidik ddhNg naal yHg krnaa caahuNdaa haaN aap kuHjh dinaaN lii mainuuN apnnaa raaj dee diu| mhaaNpdm nee mNtrii dii gHl sviikaar kr lii| mNtrii dee raajaa bnnn tee us nuuN bhut saaree look vdhaaii deenn lii aaee| pr kooii jain sNt us kool vdhaaii deenn lii nhiiN aaiaa| kiuNki vdhaaii aadi deennaa jain saadhuu dii mriaadaa nhiiN| isee gltii nuuN lai kee nmuucii nee jain saadhuuaaN nuuN bulaaiaa atee aakhiaa, "tusiiN saaree gNdee rhiNdee hoo sNsaar dii mriaadaa daa paalnn nhiiN krdee hoo, sbb look mainuuN vdhaaii deenn lii aaee pr tusiiN kiuN nhiiN aaee hunn cheetii tooN cheetii meeraa dees' chHdd kee clee jaau"| ih gl sunn kee aacaariaa nee aakhiaa, "mhaaraaj ! jain muniiaaN viHc ajihii kooii prNpraa nhiiN hai, asiiN laabb haanii dii ciNtaa nhiiN krdee| asiiN kooii raaj niym dee viruHdh kNm nhiiN kiitaa| asiiN aap dee raaj viHc sNjmii jiivn gujaardee haaN, ajihii haalt viHc saanuuN dees' nikaalee daa hukm kisee vii trhaaN naal tthiik nhiiN hai| jeekr aap nee saanuuN baahr krnaa hii hai taaN coomaasaa (vrkhaa kaal) biitn tooN baaad asiiN aapnnee aap hii clee jaavaagee| nmuucii kroodhit hoo giaa [161} Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atee aakhnn lHgaa, "jee jiuNnnaa caahuNdee hoo taaN sHt din dee aNdr aNdr ih sthaan chHdd kee clee jaau"| nmuucii daa hukm sunn kee saaree munii iHk sthaan 'tee iHktthee hooee atee vicaar krn lHgee, kisee nee aakhiaa, "vis'nuukumaar munii dii ih gHl nhiiN moorreegaa is lii uhnaaN nuuN kisee munii nuuN vis'nuuNkumaar munii nuuN bulaaunn lii bbeejnnaa caahiidaa hai"| aacaariaa nee puHchiaa, "ajihaa kihrraa munii hai joo jldii ih kNm kr skdaa hai"| is tee ik munii nee aakhiaa, "maiN uhnaaN kool jaa skdaa haaN, pr vaaps nhiiN aa skdaa"| is tee aacaariaa nee aakhiaa, "tusiiN munii vis'nuukumaar naal vaaps aa jaannaa"| uh munii uddkee mNdr prbt tee phuNciaa, jiHthee vis'nuuN kumaar tHpsiaa kr rhee sn| aaee munii dii saarii gHl sunn kee vis'nuukumaar apnnii lHbdii naal us munii nuuN lai kee hstinaapur phuNcee| aapnnee guruu nuuN nmskaar krkee uh ik saadhuu nuuN lai kee mNtrii nmuucii dee kool gee| nmuucii nuuN chHdd kee saaree raaj drbaariiaaN nee doohaaN muniiaaN nuuN nmskaar kiitaa| vis'nuu kumaar munii nee aakhiaa ki coomaasee tHk muniiaaN nuuN ithee rhinn diu| baaad viHc jis trhaaN aakhoogee us trhaaN hoo jaaveegaa| kiuNki coomaasee vic jain munii ghuNmnn phirn dii ijaajt nhiiN huNdii atee saadhuuaaN nee caar mhiinee iHk sthaan tee rhi kee dhrm saadhnaa krnii huNdii hai| is krkee aap saaddii beentii sviikaar kroo| munii dii gl sunn kee nmuucii nee beeprvaah hoo kee aakhiaa, "tusii caar mhiinee dii gl aakhdee hoo maiN tuhaanuuN pNj din tthhirn dii ij'aaj't nhiiN dee skdaa"| [162] Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munii vis'nuuN kumaar nee pheer aakhiaa, "jee tusii aakhooN taaN asii s'hir chHdd kee baahr rhi skdee haaN"| nmuucii nee guHsee naal laal piilee huNdee hooee aakhiaa, "ihnaaN paakhNddiiaaN nuuN maiN ik pl vii shinn krn lii tiaar nhiiN| jee jaan piaarii hai taaN hunn cheetii hii meeree raaj tooN baahr nikl jaau"| mNtrii nmuucii dii gHl sunn kee munii vis'nuu kumaar nuuN guHsaa aa giaa| jee tusii jiaadaa nhiiN taaN meerii gHl mNn kee mainuuN tiNn pair dhrtii rhinn lii deevoo| nmuucii nee uHtr diHtaa, "jee is tooN jiaadaa dhrtii 'tee maiN kisee nuuN veekhiaa taaN us daa sir kHtt deevaaNgaa"| munii vis'nuu kumaar aapnnii tHpsiaa raahiiN praapt kiitii lHbdii raahiiN aapnnaa sriir vdhaaunnaa suruu kr diNdee hn| us dee viraatt ruup nuuN veekh kee saaree ddr gee| nmuucii vii us dee pairaaN viHc gir kee khimaa mNgnn lHg giaa| is prkaar sNgh tee aaiaa ks'tt munii vis'nuu kumaar The duur kiitaa| tHpsiaa kaarn uhnaaN baakii krmaa daa naas' krkee mooks' praapt kiitaa| tHpsiaa kaarn uh siHdh buHdh mukt hoo gee| cHkrvrtii mhaaNpdm vii raaj paatt chHddkee saadhuu bnn giaa atee us nee vii apnnee jiivn daa kliaann kiitaa| is sbb kuHjh ridhiiaaN sidhiiaaN s'udh tHpsiaa daa hii phl hai| [163] Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbaav kulk kmtt naaN dee asur raahiiN bbiNakr prloo smaan miiNh raahiiN us dee paannii dee bhaau viHc s'uHdh bbaavnaa keevlii ruupii lchmii naal s'aadii krn vaalee bbgvaan paars'naath dii jai hoovee| // 1 // daan, s'iil, tHp atee bbaavnaa binhaaN hirdee s'uHdhii daa vicaar beekaar hai jiveeN cuunee dee tooN binhaaN paan beerNg hai| // 2 // mnii mNtr atee dvaaii daa saadhn jNtr, mNtr atee deevtee dii vaas'naa vii bbaavaaN tooN binhaaN s'uHdh nhiiN huNdii| s'ubb bbaav naal sNsaar viHc siHdhii praapt nhiiN kiitii jaa skdii| // 3 // ih s'ubb bbaavnaa daa hii phl hai, ki jis nee prs'n cNdr raaj risi nuuN ik mhuurt viHc hii krmaaN dii gHtth khtm kr ditii atee keevl giaan praapt kiitaa| // 4 // gurnii dee crnaa viHc seevaa krdee hooee aapnnee doos'aaN dii niNdaa krdee hooee jisnee s'uHdh bbaav naal keevl giaan praapt kiitaa, us stii mirgaavtii dii jai hoovee| // 5 // joo ilaaicii puHtr nttnii dee mooh vHs kheel krn dee lii brree baaNs tee crrh kee kheel vikhaauNdee nuuN, us nee bbikhsaa mNgnn aaee munii nuuN veekh kee s'uHdh bbaav naal kheel vikhaauNdee hii keevl giaan praapt kr liaa| // 6 // [164] Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kpil naaN daa baahmn raajee dee aakhnn tee as'ook baarrii viHc soocn lHgaa ki laabb naal loobb vHdhdaa hai, is prkaar soocdee hii uh munii bnn giaa| // 7 // tHpsviiaaN nuuN bulaavaa dee kee baasii tthNddaa bboojn krn vaalee krkNdduu munii s'uHdh bbaav naal keevl giaan praapt kiitaa atee khaaNdee khaaNdee keevl giaan praapt hoonnaa, ih s'ubb bbaav daa phl hai| // 8 // pichlee jnm viHc iHk acaariaa pd dii kiitii gii giaan dii beeijtii ( as'aatnaa) dee prbbaav naal maastuus' munii buHdhiihiin hoo gee pr uh hunn aapnnee naaN daa ciNtn krn lHgee taaN bbaavnaa dee bl naal keevl giaan nuuN praapt hoonn lHgee| // 9 // haathii 'tee baitthii maataa mruudeevii nee jdoo bbgvaan ris'bb deev dee smoosrn ridhii nuuN veekhiaa taaN usee smeeN s'ubb dhiaan raahiiN maataa jii nuuN keevl giaan hoo giaa atee uh s'idh gtii nuuN praapt hoo gee| // 10 // anikaa puHtr acaariaa daa j'iNghaabl (pHttaaN dii s'ktii) kmjoor hoo jaann 'tee mhaastii pus'pcuulaa, uhnaaN dii jaagruuktaa bbaav nuuN deekh kee seevaa krn lHgii| seevaa dee s'ubb bbaav naal keevl giaan dilaaunn vaalii us stii nuuN baar baar nmskaar // 11 // jiiv atee sriir aHdd aHdd hn is prkaar doohaaN dee bbeed nuuN jaannkee jihnaaN koohluu viHc pirree jaann tee vii smaadhii bbaav bnnaakee rHkhiaa atee keevl giaan praapt kr liaa us sukNdk munii dee ceeliaaN nuuN nmskaar hooee| 12 // [165] Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiNn look dee maalk svaamii bbgvaan mhaaviir nuuN bNdn krn lii gee| us durdr naaN dee kHchuu nee raah viHc maarkee s'ubb bbaav kaarn aapnnee naaN vaalaa duurdr deev bnniaa| // 13 // s'rii cNdd ruudr naaN dee acaariaa raahiiN ddNddee raahiiN maar khaakee vii uhnaaN dee ceelee s'udh bbaav naal s'uklees'iaa puurvk cheetii hii keevlii bnnii| // 14 // smitii, guptii puurvk cHlnn vaalee saadhuuaaN nuuN, jiiv hHtiaa hoo jaann tee vii joo hHtiaa nhiiN aakhii gii| is viHc vii bbaav hii prmuHkh hai| sriir dii nit deekh bbaal krdee hooee joo hiNsaa dee kaarn hn| uh prmaan nhiiN mNniaa jaaNdaa| || 15 || bbaav hii niscai viHc prmaarth hai atee bbaav hii dhrm daa shaaik kihaa giaa hai| smiaktv daa biij vii jgt guruu tiirthNkraaN nee bbaav nuuN aakhiaa hai| asl viHc bbaav hii saariiaaN kriaavaaN daa praann hai| // 16 // bhutaa kii aakhiee hee s'udh aatmaa! tHtv nuuN sunniaa kroo, taaN ki mooks' ruup prm suHkh daa biij bbaav hii jiivaaN dee lii sukhdaaii hai| // 17 // is prkaar daan, s'iil, tHp atee bbaavnaa dii joo pviHtr aatmaa s'ktii tee bbgtii puurvk araadhnaa krdaa hai, uh thoorree hii smeeN viHc deevtiaaN raahiiN puujn yoog hoo jaaNdaa hai atee siHdhii sukh nuuN praapt krdaa hai| // 18 // [166] Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 raajris'i prs'HncNdr poodnpur dee mhaaraajaa soomcNdr dii raannii dhaarnii, iHk din mhil viHc baitthii raajee dee baal sNvaar rhii sii| mhaaraannii nee raajee dee sir viHc iHk ciHttaa baal veekhiaa atee us nee raajee nuuN aakhiaa, "mhaaraaj ! duut aa giaa hai"| raannii dii gHl nuuN sunn kee raajaa cukHnaa hoo giaa atee us nee mhil dee caaroo paasee njr maarii, us nuuN kooii vii duut vikhaaii naa diHtaa| raajee nee raannii nuuN apnnii gHl sps'tt krn lii aakhiaa| raannii nee aakhiaa, "meeraa bbaav kisee mnuHkhii duut tooN nhiiN, sgooN aap dee sir viHc aaee iHk ciHttee baal tooN hai| jis daa mtlb hunn buddhaapaa aa giaa hai| ih baal tuhaaddee dhrm daa duut bnnkee aaiaa hai| dhrm dee raah pr cHlnn lii kuuc krnaa hii tthiik hai"| raannii dii gHl sunn kee raajaa buddhaapee tooN ghbraa giaa kiuNki raajee daa lrrkaa haalee choottii umr daa sii| us nuuN aulaad dii ciNtaa staaunn lHgii| pr raannii dee vairaag dee updees' tooN prbbaavt hoo kee raajaa raannii aapnnee choottee baalk nuuN raaj dee kee saadhuu bnn gee| isee raajkumaar daa naaN prs'HncNdr sii, joo raajaa bnniaa sii| iHk vaar bbgvaan mhaaviir dhrm prcaar krdee hooee poodnpur ngrii pdhaaree| ngr dee baahr baag viHc dhrm sbbaa lHgii| mhaaraajaa ncNdr apnnee privaar smeet updees' sunnn lii aaiaa| tiirthNkr daa updees' sunn kee, us nee vii apnnee puHtr nuuN raaj dee ditaa atee aap saadhuu bnn giaa| us smeeN us daa puHtr vii bhut choottii uHmr daa sii| saadhuu bnndee hii prs'ncNdr munii nee ghoor tHp [167] Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krnaa s'uruu kr ditaa| iHk vaar uh raajhi ngrii dee baahr khrrhee dhiaan kr rhee sn, ki raajaa nnik apnnee privaar atee sainaa smeet bbgvaan mhaaviir dee drs'n krn lii us paasee tooN nikliaa| prs'HncNdr munii nuuN dhiaan viHc ddubaa veekh kee, raajee dee piHchee cHldee doo spaahii aaps viHc gHlaaN kr rhee sn| iHk nee aakhiaa, "ih mhaatmaa taaN bhut tHpsvii hai"| duusraa aakhnn lHgaa, "ih taaN raajaa s'HncNdr hai| joo apnnee choottii umr dee puHtr nuuN raaj dee kee saadhuu bnn giaa hai| us dee mNtrii atee phaujii bgaavt tee uHtr aaee hn atee us dee puHtr nuuN maar kee raaj pr kbjaa krnaa caahuNdee hn| | dhiaan viHc dduHbee munii ncNdr nee jdooN phoojiiaaN dii aapsii gHl sunnii taaN soocn lHgee ki ihnaaN mNtriiaaN nuuN maiN puHtraaN vaaNg paaliaa hai| uh aHj meeree puHtr prtii bgaavt tee uHtr aaee hn| is prkaar dhiaan viHc dduHbee munii apnnee mn hii mn vicaar yuHdh krn lHgee| | usee smeeN raajaa nnik bbgvaan mhaaviir nuuN nmskaar kr kee puHchnn lHgee ki mhaaraaj! maiN aap dee iHk munii nuuN dhiaan krdee veekhiaa hai| jee uh is smeeN mrdaa hai taaN uh mr kee kiHthee jaaveegaa ? bbgvaan mhaaviir nee uHtr diHtaa, "sHtviiN nrk viHc jaaveegaa| kuHjh smeeN baaad raajaa s'reennik nee apnnee prs'n nuuN pheer duhraaiaa taaN bbgvaan mhaaviir nee aakhiaa, "hunn uh deev look viHc jaaveegaa| kuHjh smeeN baaad aakaas' tooN deevtiaaN nee phuHl vrsaaunnee s'uruu kr diHtee atee vaajee vjaaunn lHgee| raajaa nnik nee bbgvaan mhaaviir tooN pheer puHchiaa, "hee prbbuu ih deevtee kis gHl tooN khus'ii mnaa rhee hn| bbgvaan mhaaviir nee uHtr [168] Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ditaa, "hunn meeree ceelee munii prs'HncNdr nuuN keevl giaan praapt hoo giaa hai deevtee is gHl dii khus'ii mnaaN rhee hn| raajaa nnik nee bbgvaan mhaaNviir dee vaar vaar biaan bdln daa kaarn smHjh naa aaiaa| srvHg bbgvaan mhaaviir nee us dee mn dii gHl jaaNnndee hooee kihaa, "hee raajaa nnik jis smeeN tusiiN mainuuN prs'n kiitaa sii| us smeeN meeraa ceelaa apnnee mn naal yuHdh kr rihaa sii| uh bbaav hiNsaa raahiiN aneekaaN struuaaN nuuN maarn daa ytn kr rihaa sii| jdooN us nee apnnaa hHth kisee dus'mnn nuuN maarn lii uHpr vdhaaiaa taaN us daa hHth us dee sir vHl claa giaa atee uh apnnee hHth nuuN philaaN muktt dhaarii raajaa smjh rihaa sii pr jd us nee apnnee muNnee sir nuuN veekhiaa taaN uh usii smeeN smjh giaa| mn raahiiN kiitii bbaav hiNsaa prtii praascit krn lHgaa| is prkaar aatm aloocnaa, niNdaa krdee krdee us nuuN sukl dhiaan naal keevl giaan praapt hoo giaa| soo nrk tooN lai kee mooks' tHk daa sphr us dii bbaav ds'aa daa kaarn sii isee krkee maiN us dii maansik ds'aa anusaar aap nuuN us smeeN anusaar us dii gtii dHsii / is prkaar tHp dee prbbaav kaarn raajris'i prs'HncNdr tHp kaarn keevl giaan praapt krkee siHdh buHdh, mukt hooee atee nirvaan praapt kiitaa| [169] Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 stii mirgaavtii stii mirgaavtii daa vrnnn s'iil kulk dii kthaa 24 viHc aa cuHkaa hai| iHthee is daa vrnnn tHp dee sNbdh viHc kiitaa giaa hai| saadhvii mirgaavtii nee apnnii nimrtaa, s'rltaa atee dhrm viHc sthir rhikee keevl giaan praapt kiitaa| saadhvii mirgaavtii daa jiivn tHp dee pHkhooN vii bhut mhHtvpuurn hai| [170] Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ilaaiicii puHtr ilaavrdhn ngr dee seetth dhndHt dii ptnii daa naaN dhnvtii sii| uh saaraa privaar hr pHkhooN khus'haal sii| pr uhnaaN dee ghr puHtr dii ghaatt sii| is kaarn ptii ptnii duHkhii rhiNdee sn| kisee jyoots'ii dee aakhnn tee seetth nee nHttaaN dii deevii ilaadeevii dii upaas'naa s'uruu kiitii| deevii khus' hooii atee prgtt hoo kee seetth nuuN vr mNgnn lii aakhiaa| seetth nee puHtr daa vr mNgiaa, subbaag naal ilaadeevii dee prbbaav naal dhnvtii dee ghr iHk suNdr puHtr utpNn hooiaa| us daa naaN ilaaiicii puHtr rHkhiaa giaa| | 16 saal dii umr viHc uh apnnee miHtraaN naal ghuNmnn lii nikliiaa| iHk jghaa ntt look krtv vikhaa rhee sn| uh sbb saathii krtv veekhnn lii uHthee ruk gee| ilaaiicii puHtr dii nj'r naattk veekhdee veekhdee ntt puHtrii tee pii| uh us smeeN mrdNg vjaa rhii sii| ilaaiicii puHtr us dii suNdrtaa tee moohit hoo giaa| us nee us lrrkii naal s'aadii krn daa nis'cai kiitaa| ilaaiicii puHtr ghr viHc udaas rhinn lHgaa| maataa pitaa dee kii vaar puHchnn tee us nee aakhiaa ki uh ntt puHtrii naal piaar krdaa hai| us naal s'aadii krvaaunnaa caahuNdaa hai| seetth nee apnnii jaat daa vaastaa paauNdee hooee aakhiaa, "puHtr! tuuN ntt puHtrii piHchee kiuN bbHjiaa phirdaa haiN| tainuuN iHk tooN iHk suNdr kNniaa mil skdii hai| maataa, pitaa dee lHkh smjhaaunn tee vii ilaaiicii puHtr tee kooii asr naa hooiaa| maataa, pitaa nee apnnee puHtr dii khusii lii ntt kool [171] Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaakee us dii puHtrii naal s'aadii dii mNg rHkhii| ntt nee aakhiaa, "jee tuhaaddaa puHtr saaddii klaa viHc nipuNn hoo kee apnnii klaa kisee raajee nuuN vikhaa deevee atee raajee tooN praapt dhn naal saaddii jaatii daa paalnn poos'n kree taaN hii apnnii puHtrii dee skdee haaN" / ilaaiicii puHtr nee ntt dii ih s'rt svikaar kr lii| uh ntt mNddlii viHc s'aaml hoo kee nttaaN dee krtHb siHkhnn lHgaa| kuHjh smeeN viHc uh ntt klaa viHc maahir hoo giaa| iHk vaar piNdd piNdd ghuNmdee hooee ilaaiicii puHtr beenaatHtt ngr viHc apnnii ntt mNddlii naal phuNciaa| uHthee us nee raajee nuuN apnnaa krtHb vikhaaunn lii beentii kiitii| raajee nee us dii beentii sviikaar kr lii nis'cit smeeN tee s'hir dee lookaaN naal, raajaa vii privaar smeet us daa naattk veekhnn phuNciaa| naattk s'uruu hoo cuHkaa sii, ilaaiicii puHtr nee iHk baaNs tee crrh kee apnnaa kheel vikhaaunnaa s'uruu kiitaa| us nee raajee nuuN prnaam kiitaa, is tee raajee nee aakhiaa, "asiiN teeraa kheel tthiik ddhNg naal nhiiN veekhiaa saanuuN ih kheel pheer tooN vikhaa"| raajaa ntt puHtrii dii suNdrtaa nuuN veekh kee us pr moohit hoo giaa| isee kaarn raajee nee ih s'rt rHkhii| uh caahuNdaa sii ki kisee prkaar chHt ttuHtt kee ih baaNs tooN gir kee mr jaaee atee maiN is ntt puHtrii naal s'aadii kr lvaaN| is dee ultt raannii ilaaiicii puHtr dii suNdrtaa nuuN veekh kee us uHpr moohit hoo gii| ilaaiicii puHtr nee pheer kheel vikhaaiaa pr raajaa khus' naa hooiaa| tiisrii vaar kheel vikhaaunn lii uh pheer baaNs pr crrhiaa, taaN sveer hoo cuHkii sii| baaNs tee kheedd [172] Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikhaauNdee vikhaauNdee us dii nj'r ik tHpsvii jain munii tee pii| joo bboojn lii kisee ghr vHl jaa rihaa sii| uh munii iHk ghr kool jaa kee rukiaa| ik aurt joo bhut suNdr sii, us nuuN bboojn deenn lii baahr aaii| munii nee aHkhaaN niviiaaN krkee bboojn dee ruup viHc us suNdr istrii tooN lHdduu praapt kiitee| ih saaraa kuHjh ilaaiicii puHtr veekh rihaa sii| us nee us nttnii dii tulnaa us suNdr istrii naal kiitii taaN us nuuN jaapiaa ki hNsnii tee kooil daa kii meel? us nee soociaa ki meeraa ntt puHtrii prtii mooh beekaar hai, dhn hai, ih munii| joo suNdr istrii vHl naa veekhdee hooee lHdduu hinn kr rihaa hai| is prkaar soocdee soocdee uh mn viHc aNtr mukhii hoo giaa| us dee mn tee chaaiaa mooh dii dhuNd duur hoo gii| us nuuN lHgiaa ki sNsaar viHc sbb tooN suNdr apnnii aatmaa hai| baakii ciijaaN taaN pl viHc ns'tt hoonn vaaliaaN hn| is prkaar soocdee soocdee baaNs uHpr kheedd vikhaauNdee, us nuuN keevl giaan praapt hoo giaa| uh subb bbaav kaarn siHdh buHdh mukt hoo kee nirvaan daa adhikaarii hoo giaa| uh ghrooN nikliaa sii ntt puHtrii nuuN praapt krn lii pr s'ubb bbaav dee prgtt hoonn naal kheedd kheedd viHc hii us nee apnnee krmaaN daa aNt krkee sNsaar dee kheedd tooN hmees'aa lii alg hoo giaa| ih sbb subb bbaav kaarn hooiaa| [173] Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kpil munii kpil munii daa vrnnn utraaadhiain suutr dee 8veeN adhiain viHc aaiaa hai| koos'aaNbbii dee raajaa jiss'truu dee kool kHs'yp naaN daa iHk braahmn vidvaan rhiNdaa sii| joo 14 vidiaavaaN daa jaannkaar atee saaree vidvaanaa viHcooN prmuHkh sii| raajaa nee us daa maan krkee, us nuuN drbaar viHc naukrii diHtii| us dii ptnii nee iHk puHtr nuuN jnm diHtaa| jis daa naaN kpil rHkhiaa giaa| iHk din acaank kpil dee pitaa dii maut hoo gii| raaj prooht daa pHd kisee hoor baahmn nuuN dee diHtaa giaa| us smeeN kpil prriaa likhiiaa nhiiN sii| isee kaarn raajee nuuN duusraa vidvaan cunnnaa piaa| duusraa vidvaan vii jldii hii saaree raaj viHc prsidhii praapt kr giaa| iHk din uh baahmn raajbbvn tooN apnnee ghr jaa rihaa sii| raah viHc ks'yp dii ptnii ys'aa nee us nuuN veekhiaa atee ys'aa nuuN apnnaa puraannaa jmaanaa yaad aa giaa| uh phuHtt phuHtt kee roonn lHgii| kpil nee apnnii maaN tooN roonn daa kaarn puHchiaa! taaN maataa nee aakhiaa, "jis prkaar ih baahmn raaj viHc ms'huurii hoo rihaa hai| usee prkaar kdii teeree pitaa jii vii ms'huur huNdee sn| pr hunn tuuN prriaa nhiiN| is krkee raajee nee nveeN proohit dii niyuktii kiitii hai| isee kaarn mainuuN teeree pitaa dii yaad aaii hai| kpil nee apnnii maaN nuuN hauslaa diNdee hooee aakhiaa, "tuuN hooslaa rHkh maiN cheetii hii vidiaa adhiain krkee aapnnee pitaa daa pHd hinn kraaNgaa"| ih sunn kee maataa khus' hooii atee us nee kpil nuuN [174] Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vstii ngrii viHc rhiNdee, apnnee ptii dee miHtr kool prrhn lii bbeej diHtaa| jis daa naaN iNdrdHt sii| iNdrdHt iHk griib pr vidvaan baahmn sii| kpil apnnee maaN dii aagiaa nuuN mNn kee apnnee pitaa dee miHtr kool phuNciaa| apnnee vaaree saarii jaannkaarii diHtii| iNdrdHt apnnee miHtr dee puHtr nuuN veekhkee bhut khus' hooiaa| iNdrdHt nee us nuuN vidiaa adhiain krvaaunnaa s'uruu kr ditaa| us dee khaannee daa iNtjaam ngr dee iHk seetth s'aalii bbHdr dee ghr kr ditaa| hunn kpil prrhaaii tooN baaad khaanaa khaann lii seetth dee ghr jaann lHgaa| us seetth dee ghr iHk suNdr daasii sii| joo hr rooj kpil nuuN bboojn proosdii sii| cheetii hii kpil atee daasii viHckaar preem hoo giaa| hunn kpil dii kaarj sailii bdl cuHkii sii| us daa mn prrhaaii viHc nhiiN lHgdaa sii| guruu nuuN jdooN saarii gHl daa ptaa lHgaa, taaN us nee kpil nuuN bhut smjhaaiaa| pr kpil taaN daasii dee preem jaal viHc phHs cuHkaa sii| us uHpr iNdrdHt dii gHl daa kooii asr naa hooiaa| us nee vidiaa adhiain chHdd ditaa atee daasii nuuN lai kee alg rhinn lHgaa| kuHjh smeeN baaad daasii grbbvtii hoo gii| us nee kpil nuuN gujaaree lii dhn liaaunn lii aakhiaa| pr kpil kool kuHjh vii nhiiN sii| daasii nee us nuuN raaee ditii ki is s'hir daa raajaa sbb tooN philaaN aas'irvaad deenn vaalee braahmn nuuN doo maasaa soonaa daan krdaa hai| tusii cheetii jaa kee raajee tooN soonaa praapt kr lvoo taaN ki asiiN apnnaa gujaaraa kr skiiee| apnnii ptnii dii gHl mNnkee kpil aHdhii raat nuuN hii raaj mhil vHl tur piaa| raajee dee drvaanaaN nee us nuuN coor smjh kee kaid kr ditaa| sveer nuuN jdooN [175] Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ usnuuN raajee kool pees' kiitaa giaa| kpil nee raaj mhil viHc aaunn daa udees' dHs ditaa| raajee nuuN us uHpr trs aaiaa| raajee nee aakhiaa, "tooN sHc booliaa hai| tainuuN chHddiaa jaaNdaa hai| hunn tuuN joo kuHjh mNgnnaa hai mNg lai"| raajee dee aakhnn tee kpil sooc viHc pai giaa raajee nee aakhiaa, "tuuN baag viHc jaa kee sooc kee dHs ki tainuuN kii caahidaa hai / | kpil as'ookbaattiikaa viHc baitth kee soocn lHgaa| uh mn hii mn viHc vicaar krn lHgaa ki agr hjaar mNgaaN, uh lHkh tooN ghHtt hai, jee lHkh mNgdaa haaN, uh kroorr tooN ghHtt hai| is prkaar soocdee soocdee us dii iHchaa itnii vHdhii ki us nee soociaa ki kiuN naa raajee tooN raaj hii mNg lvaaN| acaank hii us dee mn dee vicaaraaN nee plttaa khaadaa tee uh apnnee aap nuuN dhikaarn lHgaa, ki kiHthee doo maasaa soonaa atee kiHthee raaj praaptii kiNnaa asNtoos' meeree mNn viHc hai| maiN cNgee kul viHc jnm lai kee vii tris'naa dee jaal viHc kiuN phHs giaa haaN| is prkaar soocdee soocdee us nuuN jaatii simrn giaan (pichlee jnm daa giaan) praapt hoo giaa atee uh saadhuu bnn giaa| saadhuu bnnkee kpil munii jd raajaa kool giaa taaN raajee nee puHchiaa ki tusii ajee vii mNgnn daa nis'cai nhiiN kiitaa? ih gHl sunn kee kpil munii nee aakhiaa raajn laabb naal loobb vHdhdaa hai is daa kooii aNt nhiiN| tris'naa aakaas dee smaan aNnt hai| is lii maiN tiaag nuuN hii cNgaa smjhiaa hai meeree lii lHkh, kroorr kooddii tooN jiaadaa mhHtv nhiiN rHkhdaa| hunn mainuuN sNtoos' praapt hoo giaa hai isee [176] Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krkee maiN saadhuu jiivn viHc hii khus'ii anubbv krdaa haaN| ajihaa aakh kee munii kpil raaj mhil tooN baahr aa giaa| lgaataar sNjm dii araadhnaa krkee munii nee s'ubb bbaav kaarn keevl giaan praapt kiitaa atee uh kpil keevlii dee naaN naal prs'idh hooee| keevlii bnnn tooN baaad uh vstii ngrii viHc rhinn vaalee 500 cooraaN nuuN giaan deenn aaee, taaN cooraaN nee uhnaaN nuuN maarnaa s'uruu kr ditaa| cooraaN dee srdaar blbbHdr nuuN smjhaaunn tee coor is gHl tee mNn gee ki kpil munii iHk giit sunaaveegaa| uhnaaN cooraaN nuuN joo kpil munii nee giit sunnaaiaa uh utraaadhiain suutr dee aHtthveeN adhiain viHc drj hai| dhrm ruupii giit sunn kee pNj soo cooraaN daa jiivn bdl giaa tee uhnaaN nee kpil keevlii kool dikhiaa lai lii atee uhnaa dee naal cHl pee| ih subb bbaav daa hii phl sii ki kpil vrgee kaamii braahmn nuuN vii keevl giaan praapt hooiaa atee uhnaaN daa vrnnn khud bbgvaan mhaaNviir nee kiitaa hai| [177] Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munii kurkNdduu baalk munii kurkNdduu bbuHkh piaas shinn krn viHc asmrth sii| uh iHk smeeN lii vii bboojn nhiiN chHdd skdaa sii| munii jiivn dii hr saadhnaa uh krn viHc smrth sii pr uh vrt rHkhnn viHc asmrth sii| iHk vaar yuusn mhaaNpurb daa tiuhaar sii is tiuhaar pr hr saadhuu jaaN saadhvii nuuN hr prkaar dee bboojn daa tiaag krkee bbuHkhee piaasee rhinnaa huNdaa hai| pr kurkNdduu munii us din vii apnnee guruu dii ijaajt lai kee bboojn mNgn nikliiaa| us daa ih vivhaar veekh kee, hoor tHpsvii muniiaaN nuuN bhut buraa lHgaa| kurkNdduu bboojn lai kee uh vaaps aaiaa| us nee bboojn guruu nuuN vikhaaiaa atee bboojn krn lii bboojn daa paatr lai kee baitth giaa| jdooN us nee bboojn krnaa s'uruu kiitaa taaN iHk tHpsvii munii nee us dee bboojn paatr viHc buHk ditaa| baal munii dee mn viHc us munii prtii kooii guHsaa naa aaiaa| sgooN soocnn lHgaa ki ih tHpsvii munii taaN meeree prupkaarii hn| ihnaaN meeree rukhee bboojn viHc buHk nhiiN paaiaa sgooN ghii paaiaa hai| is prkaar sbb bbaav aatmaa viHc liaauNdee hooee, us nee jiuN hii roottii dii burkii muuNh viHc paaunnii caahii, taaN usee smeeN kurkNddu munii dee krm bNdhn ttuHtt gee 'tee us nuuN bboojn krdee krdee keevl giaan praapt hoo giaa| uh cheetii hii mooks' nuuN praapt hoo gee| [178] Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jain dhrm viHc kriaakaaNdd daa mhHtv nhiiN, sgooN mhHtv aatmaaN dee subb bbaavaaN daa mhHtv hai| s'ubb bbaavaaN naal kiitii tHpsiaa, daan atee s'iil mooks' daa kaarn bnndee hn| [179] Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 maataa mruudeevii aap philee tiirthNkr bbgvaan ris'bb deev dii maataa sn| aap dee ptii kulkr naabbii sn| aap bhut srl aatmaa sn| aap nee is avsprnii kaal viHc mooks' daa drvaajaa khooliaa| mooks' viHc jaann vaalii sveetaavNr jain prNpraa anusaar aap philii istrii sn| bbgvaan ris'bb deev dee saadhuu bnnn tooN baaad aap aksr soocdee ki itnaa vis'aal raaj hoonn dee baavjuud, meeraa puHtr jNglaaN viHc iklaa bbuHkhaa piaasaa atee vstr rhit hoo kee kiuN ghuNm rihaa hai? puHtr dee duHkh viHc daadii maaN nuuN veekh kee bbrt cHkrvrtii nee aakhiaa, "maataa jii! tusiiN cHloo, tuhaanuuN maiN bbgvaan ris'bb deev dii vis'aal sNptii vikhaauNdaa haaN| ih aakh kee bbrt apnnee privaar athee daadii mruu deevii nuuN haathii uHpr lai kee bbgvaan ris'bb deev dee drs'n krn lii nikliaa| | jdooN uh smoosrn dee neerree pujee, taaN duur tooN hii uhnaaN aakaas' viHcooN deevtiaaN dee aauNdee jaaNdee vimaanaaN nuuN veekhiaa| jiuN jiuN uh smoosrn dee neerree aaee, taaN mruu deevii nee smoosrn viHc apnnee puHtr ris'bb deev nuuN baitthee veekhiaa| us dee puHtr dii seevaa viHc 64 iNdr aneekaaN deevii, deevtaa raajee aadi khrrhee sn| uh as'ook drkht dee heetthaaN rtn jrrit siNghaasn tee baitthee dhrm updees' kr rhee sn| asmaan viHcooN deevii deevtee phuHl vrsaa rhee sn atee khus'buudaar paannii dii vrkhaa kr [180] Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rhee sn| maataa mru deevii ih veekh kee soocn lHgii ki meerii sooc taaN beekaar sii| meeraa puHtr taaN iHk vHddee raaj sukh bboog rihaa hai| us nuuN meerii yaad kiveeN aaveegii ? | acaank hii maataa mruu deevii dii sooc nee plttaa khaadaa| uh soocn lHgii kii meeraa puHtr prtii mooh beekaar hai| sNsaar viHc saaree ris'tee jhuutthee atee khtm hoonn vaalee hn| is prkaar soocdee soocdee haathii dee hoodee tee baitthii maataa mruu deevii nuuN keevl giaan praapt hoo giaa| uh mooks' nuuN jaann vaalii philii istrii bnnii| ih sbb s'ubb bbaav daa hii phHl sii, ki maataa mruu deevii apnnii shijtaa, s'rltaa atee vinmrtaa naal haathii uHpr baitthii nuuN hii keevl giaan praapt hoo giaa| [181] Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 pus'pcuulaa gHl bhut puraannii hai atee ajiib vii hai| pus'pbbHdr ngr viHc pus'pkeetuu naaN daa raajaa raaj krdaa sii| raajaa tee prjaa daa sNbdh duHdh tee paannii vrgaa sii| doohaaN nuuN aHdd smjhnnaa bhut aukhaa sii| iHk vaar raajaa pus'pkeetuu nee aam lookaaN dii iHk sbbaa raaj mhil viHc bulaaii atee ghoos'nnaa kiitii; aHj maiN aap nuuN suucit krdaa haaN ki meeraa puHtr pus'pcuul meerii puHtrii pus'pcuulaa naal s'aadii krnaa caahuNdaa hai| doohee jnm tooN iHktthee rhee hn atee s'aadii krkee iHk duujee tooN aHdd nhiiN hoonnaa caahuNdee isee krkee mainuuN mj'buurii vHs ih krnaa pai rihaa hai| jee kisee nuuN is viHc itraaj hoovee taaN mainuuN aakhee| raajee dii is beeddhNgii suucnaa tooN prjaa nuuN bhut hairaanii hooii| look soocnn lHgee ki bbainn tee bbraa dii s'aadii kiveeN sNbbv hai| uh vii iHk raaj privaar viHc| naa raajkumaar nuuN kurriiaaN dii ghaatt hai atee naa raajkumaarii nuuN muNddiiaaN dii ghaatt hai| raajee dii gHl kHttnn dii himt kisee viHc nhiiN sii| saaree pHthr bnnee gHl sunndee rhee| prjaa nuuN cuHp veekh kee raajee nee aakhnnaa s'uruu kiitaa ki tusiiN hairaanii viHc kiuN pai gee hoo, bbgvaan ris'bb deev tooN philaaN vii yuugliiaa prthaa sii| istrii purs' ikoo smeeN jnm laiNdee, brree hoo kee aaps viHc s'aadii kr laiNdee sn| bbgvaan ris'bb deev nee is prthaa nuuN smaapt krkee s'aadii dii prthaa claaii| | raajee dii ajihii gHl sunnkee lookaaN nee aakhiaa, "mhaaraaj ! puHtr, puHtrii tuhaaddee hn| jis trhaaN aap nuuN yoog hoovee kroo| is prkaar pus'pcuul tee [182] Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pus'pcuulaa dii s'aadii raajee pus'pkeetuu nee kr diHtii| pr ptnii ptii hoonn dee baavjuud vii uh bbainn bbaaii bnnee rhee| lNbaa smaaN raaj krn tooN baaad jdooN raajaa pus'pkeetuu tee raannii dii maut hoo gii taaN pus'cuul nee raaj sNbbaal liaa| pr pus'pcuulaa daa mn raaj mhil viHc nhiiN lHgdaa sii| iHk vaar acaariaa anikaa puHtr daa updees' sunn kee, uh apnnee bbaaii tooN puHch kee saadhvii bnn gii| acaariaa buddhee sn, uhnaaN diikhiaa lainn tooN baaad vii pus'pcuulaa nuuN apnnee kool rhinn dii aagiaa dee diHtii| us nee saadhvii bnn kee apnnee guruu dii is prkaar naal seevaa kiitii ki us nuuN cheetii hii keevl giaan praapt hoo giaa| iHk vaar uh kisee kNm lii baahr gii, saaree paasee paannii phailiaa hooiaa sii| us dee vaaps aaunn tee guruu nee aakhiaa, "taiN ih cNgaa nhiiN kiitaa" pus'pcuulaa nee aakhiaa, "mhaaraaj! maiN uciHt (grhinn krnyoog) paannii uHpr cHl kee aaii haaN"| guruu nee puHchiaa tainuuN kiveeN ptaa lHgiaa? sir jhukaa kee puspcuulaa nee aakhiaa ki ih sbb aap dii kripaa naal hooiaa hai| acaariaa nee usee smeeN keevlii dee mn nuuN dukhaaunn kaarn saadhvii tooN khimaa mNgii| us dee keevl giaan hoonn daa smaacaar aam lookaaN tHk phuNciaa| pus'pcuul vii apnnii bbainn nuuN bNdnaa krn lii aaee| caaree paasee us dii jai jaikaar hoo gii| subb bbaav naal hii aks'r uHcee pHd dii praaptii huNdii hai| is dee lii kooii upaaa nhiiN krnaa paiNdaa jiveeN anikaaputr acaariaa dii buddhaapee viHc pus'pcuulaa nee seevaa kiitii atee seevaa krdee krdee keevl giaan praapt kiitaa| ih sbb s'ubb bbaav dee kaarn hii sNbbv hooiaa| [183] Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 skNdk munii daa ceelaa vstii ngrii dee raajaa jits'truu daa piaaraa puHtr skNdk kumaar bcpn tooN hii dhrm prtii s'rdhaavaan sii| iHk vaar miHtr dees' dee mNtrii paalk kisee kNm vstii ngrii aaee hooee sn| uhnaaN raaj sNbdhii kNm krn tooN baaad raaj sbbaa viHc mNtrii nee dhrm crcaa claaii atee aakhiaa, "svrg, nrk, aatmaa, puNn paap aadi sbb dhrm aacriaaN dee ddhHkooNslee hn| asl viHc maut tooN baaad kuHjh vii nhiiN hai" skNdk kumaar ih crcaa psNd naa aaii uhnaaN mNtrii naal khulhii crcaa kiitii atee yuktii naal mNtrii dii hr gHl daa khNddnn kiitaa| skNdk kumaar dee muHkh dhrm dii is prkaar crcaa sunn kee saaree mNtrii prs'n hooee atee raajkumaar dii gHl nuuN sHc mNn lHgee mNtrii paalk daa pHkh kisee nuuN psNd nhiiN aaiaa| s'rmiNdaa hoo kee paalk uHthooN claa giaa atee bdlaa lainn lii maukaa tlaas krn lHgaa| iHk smeeN bbgvaan muniisvrt svaamii vstii ngrii pdhaaree| raaj kumaar skNdk atee hoor look bbgvaan nuuN nmskaar krn atee veekhnn aaee| bbgvaan daa updees' sunn kee raajkumaar nuuN vairaag utpn hoo giaa atee uh 500 raajkumaaraaN naal bbgvaan muniisvrdd svaamii kool diikhiat hoo giaa| sNjm dhaarn krkee us nee binai puurvk giaan daa aacrn kiitaa| uh nirml bbaav naal tHpsiaa krn lHgaa| [184] Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iHk vaar skNdk munii nee bbgvaan muniisvrt tooN iklee dhrm prcaar krn dii aagiaa mNgii| bbgvaan nee aakhiaa skNdk iklee ghuNmnn naal tainuuN ks'tt hoonn dii sNbbaavnaa hai| teeree 500 ceelee taaN jiivn daa aNtm udees' praapt kr lainngee pr teeraa kliaann nhiiN hooveegaa| skNdk munii nee bbaavnaa vHs bbgvaan muniisvrt svaamii dii gHl dii prvaah naa kiitii| us nee apnnee ceelee naal dNddkuaarniaa vHl claa giaa| skNdk 500 muniiaaN dee naal ghuNmdee hooee s'hir dee baahr baag viHc pdhaaree| acaariaa dee viraajn dii khbr sunn kee raajaa atee mNtrii paalk uhnaaN dee drs'n krn lii aaee| munii nuuN veekhdee saar mNtrii daa puraannaa vair jaag piaa| us nee iHk khtrnaak kheedd kheeddii, us nee baag dee caaree paasee hthiaar gHdd ditee atee maukaa veekh kee raajee nuuN aakhiaa, "ih taaN dikhaavee daa munii hai| asl viHc taaN ih tuhaanuuN apnnee 500 sipaahiaaN nuuN lai kee gHdii tooN utaarn lii aaiaa hai| raajee nee gupt jaaNc krvaaii taaN us nuuN mNtrii dii gHl shii lHgnn lHgii| us nee mNtrii nuuN khulhaa hukm ditaa, "ihnaaN saajis krn vaalee saadhuuaaN nuuN apnnee mn mrjii anusaar dNddh deevoo"| hunn paalk nuuN apnnaa bdlaa lainn daa cNgaa maukaa mil giaa sii| us nee guHsee viHc aa kee aakhiaa, baag viHc teel vaalaa koohluu lgaau atee ihnaaN saadhuuaaN nuuN us viHc piirr diu| paapii sjaa deenn vaaliiaaN nuuN jdoo saadhuuaaN nuuN ajihaa hukm sunnaaiaa taaN saaree acNbee viHc rhi gee saadhuuaaN nee apnnaa aNtm smaaN jaann kee guruu dee saahmnnee aaloocnaa, niNdaa atee prtiimuun raahiiN aatmaa s'udh kiitii tee pheer aakhrii smeeN [185] Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smaadhii bbaav naal keevl giaan praapt kr liaa| hunn paalk 499 saadhuu ghaannii viHc piirr cukaa sii sbb tooN choottee saadhuu dii baarii aaii taaN skNdk acaariaa nee us prtii mooh jaag piaa| acaariaa nee aakhiaa is bHcee tooN philaaN mainuuN piirr diu| us tooN baaad is choottee saadhuu nuuN piirr deennaa, maiN is saadhuu nuuN is prkaar dii moot mrdee nhiiN veekhnnaa caahuNdaa| sjaa deenn vaalee nee is gHl tee kooii dhiaan nhiiN ditaa us nee choottee munii nuuN acaariaa dee saahmnnee piirr ditaa| acaariaa skNdk nee guHsee kaarn paalk daa naas' kr ditaa, s'ubb bbaav kaarn 500 saadhuu taaN keevl giaan praapt krkee dhrm dee araadhk bnnee| skNdk munii dee ceelee s'ubb bbaav kaarn keevl giaan nuuN praapt hooee| ih bbaav s'udhii daa sps'tt udaahrn hai| [186] Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duurdr (kHchuu) kisee smeeN mughdh dees' dii raajdhaanii raajhi viHc bbgvaan mhaaviir dii dhrm s'bbaa viHc durdr naaN daa mhaan sNptii vaalaa deevtaa aauNdaa hai| bbgvaan mhaaviir nuuN nmskaar krkee vaaps jaa rihaa sii| gautm svaamii nee us dee pichlee jnm daa haal puchiaa, taaN bbgvaan mhaaviir nee aakhiaa, "gootm ih durdr raajhi ngrii dee nNd mniikaar seetth daa jiiv hai| pichlee jnm viHc is nee dhrm dii viraadhnaa kiitii, siHttee vjooN is nuuN aNt smeeN koohrr roog paidaa hoo giaa| ih apnnii bnnaaii suNdr baavrrii viHc mooh kaarn kHchuu dee ruup viHc paidaa hooiaa| | kuHjh smeeN baaad us baag viHc aaunn vaalee lookaaN nee nNd mniikaar dii prs'Nsaa atee mhimaa sunnii| us kHchuu nuuN ih mhimaa sunn kee jaatii simrn giaan praapt hoo giaa| us nuuN yaad aaiaa ki maiN pichlee jnm viHc bbgvaan mhaaviir daa upaas'k bnniaa sii| saadhuuaaN dii sNgt naa milnn kaarn maiN jhuutthee vis'vaas viHc phs kee hunn kHchuu dii juunii viHc aa giaa haaN| jiivn dee sudhaar lii mainuuN upaask dee vrtaaN dii araadhnaa krnii caahiidii hai| us nee baavrrii viHc hii doo doo vrtaaN dii tHpsiaa atee paarnaa krnaa s'uruu kiitaa| uh baavrrii dee kinaaree s'uHdh is'naan raahiiN jl atee mittii raahiiN jiivn gujaarn lHgaa| sNjoog naal iHk vaar pheer us ngrii vic bbgvaan mhaaviir pdhaaree| saaree s'hir viHc bbgvaan mhaaviir dee pdhaarn dii khbr phail gii| look baavrrii dee kinaaree baitth kee uhnaa dee pdhaarn diiaaN gHlaaN krn lHgee| ih sunn kee kHch daa jiiv iHk kml daa phuHl lai kee [187] Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baavrrii tooN baahr bbgvaan mhaaviir dee drs'n krn lii nikliaa| uh hoolii hoolii srrk tee aaiaa atee kHchuu vaalii caal cHldaa hooiaa aHgee vdhn lHgaa| jdooN srrk dee vicaakr aaiaa taaN mhaaraajaa s'reennik dee haathii dee pair heetthaaN aa giaa| mrdee smeeN us nuuN arihNtaa atee sidhaaN tauN baaad bbgvaan mhaaviir nuuN nmskaar atee saaree jiivn lii paapaa daa tiaag krkee smaadhii mrn dhaarn kiitaa| hee gautm ih hii kHchuu daa jiiv mr kee ih vis'aal sNptii vaalaa deev bnniaa hai| deev yoonii dii umr puurii krkee ih mhaaN videeh kheetr viHc jnm lveegaa atee krmaaN daa khaatmaa krkee siHdh buHdh atee mukt hooveegaa| s'udh mn naal aNt smeeN jiiv dii jihoo jeehii bbaavnaa huNdii hai| us nuuN usee prkaar daa phl usee smeeN mil jaaNdaa hai| jiveeN kHchuu apnnii caal cHl kee bbgvaan mhaaNviir nuuN nmskaar krn lii cHliaa atee raah viHc hii mr giaa| uh bbgvaan mhaaNviir nuuN nmskaar naa kr skiaa pr s'ubb bbaavnaa krn dduur naaN daa deev bnn giaa| is prkaar aacrn dee binhaa vii uHc bbaavnaa nee phl ditaa| [188] Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 cNddrudrcaariaa ujainii ngrii viHc cNddrudrcaariaa naaN daa iHk acaariaa apnnii saadhuu mNddlii naal rhiNdee sn| acaariaa apnnee subbaaa naam dee anusaar hii sii| uh gHl gHl tee kroodh naal laal piilee hoo jaaNdee sn| siHttee vjooN uHltt vaataavrn viHc vii uh apnnii aatmaa nuuN bcaaunn lii kisee lookaaN tooN rhit suNnsaan thaaN tee jaa kee svaadhiaaee krn lHgee| iHk vaar kisee seetth daa puHtr viaah krkee apnnee saalee naal acaariaa dee drs'n krn lii aaiaa| seetth daa saalaa mjaakiaa kism daa noojvaan sii| uh ih vii jaaNnndaa sii, ki acaariaa gHl gHl tee guHsee hoo jaaNdee hn| us nee mjaak mjaak viHc apnnee jiijee vHl is'aaraa krdee hooee aakhiaa, "mhaaraaj! ih meeree jiijaa jii brree giaanii dhiaanii hn, atee vairaagii vii hn| ihnaaN nuuN aap jihee guruu daa ceelaa hoonnaa caahidaa hai| ih naa vii aakhnn taaN vii aap ihnaaN nuuN diikhiaa dee diu kiuNki aap jihaa guruu milnnaa aukhaa hai atee aap nuuN ajihaa ceelaa milnnaa aukhaa hai"| us dee baar baar aakhnn tee acaariaa daa guHsaa bbrrk giaa| uhnaaN guHsee viHc aa kee us seetth puHtr dee baal puHtt ditee atee us nuuN saadhuu bnnaa liaa| saalaa acaank hooii is ghttnaa nuuN veekh kee hairaan rhi giaa atee guHsee naal bbriaa hooiaa ghr claa giaa| kuHjh smaaN biitnn tooN baaad nveeN ceelee nee aakhiaa, "guruu deev aap nee taaN mainuuN sNsaar saagr tooN paar kr diHtaa, hunn tuhaanuuN ks'tt shinnee painngee kiuNki meerii [189] , Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nviiN dii hooii hai atee aap nee mainuuN ceelaa bnnaa liaa is kaarn meeree ghr vaalee aap naal nraaj hoonngee| jiuN hii meeraa saalaa ih suucnaa meeree ghr deeveegaa, taaN uh guHsee viHc aa kee naa krn yoog kNm vii kr deenngee| aap nuuN beentii hai ki aap cheetii hii is s'hir nuuN chHdd diu| isee viHc hii saaddaa bblaa hai"| ih sunn kee guruu daa kroodh tthNddaa pai giaa atee uh aakhnn lHgee, "gHl taaN tuhaaddii tthiik hai| pr s'aam smeeN cHlnnaa saadhuu mriaadaa dee ultt hai"| pheer uh nveeN ceelee dee preernnaa kaarn atee kuHjh ddr kaarn uHthooN cHl pee| guruu jii buddhee sn atee cHlnn tooN asmrth sn| nveeN bnnee ceelee nee jdooN ih haalt veekhii taaN us nee guruu nuuN apnnee mooddhee pr cuHk liaa| us nuuN ddr lHgdaa sii ki kooii ghrdaa pichee naa aa rihaa hoovee| raat daa hneeraa chaa giaa| uh jldii jldii apnnee tthikaannee pr phuNcnnaa caahuNdee sn| is kaarn acaariaa dee mooddhee ks'tt kaarn duHkhii hoo rhee sn| uhnaa daa ddr kaarn suHtaa kroodh pheer jaag piaa uhnaaN nveeN munii nuuN aakhiaa paapii teeree kaarn mainuuN ih ks'tt jhHlnnaa pai rihaa hai| ih aakh kee uhnaaN munii nuuN kuttnaa s'uruu kr ditaa| nveeN munii thoorree smeeN lii vii duHkhii naa hooee uh s'aaNt bbaav naal sbb kujh shinn krdee rhee| uh soocdee ki ih maar taaN kuHjh nhiiN hai meeree acaariaa nuuN meeree kaarn ghoor ks'tt utthaaunnaa pai rihaa hai| jee maiN ihnaa paas naa aauNdaa haasaa mjaak naa cHldaa, taaN niscai hii ajihaa maukaa nhiiN aaunnaa sii| guruu joo aakh rhee hn uh 16 aanee sHc hai| jis trhaaN ihnaaN dii aatmaa nuuN s'aaNtii milee atee maiN ihnaaN doos'aaN tooN mukt hoo skaaN is prkaar diiaaN gHlaa vicaardee vicaardee munii spknnii nuuN praapt hooee atee uhnaaN nuuN aNdheeraa mittaaunn vaal keevl [190] Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ giaan praapt hooiaa| keevl giaan hoonn saar hii uhnaaN nuuN hneeree dii thaaN tee caannn vikhaaii deenn lHg / uh prkaas' kaarn siHdhaa cHlnn lHgee| guruu nee soociaa ki saaid ih meerii jhirrk kaarn siHdhaa cHl rihaa hai| guruu nee siHdhaa cHlnn daa kaarn puchiaaN taaN nveeN bnnee ceelee nee aakhiaa, "ih sbb aap dii kripaa naal hooiaa hai| guruu nee puHchiaa, "tainuuN keevl giaan praapt hoo giaa hai? ` ceelee nee uHtr ditaa, mhaaraaj ! sbb aap dii kripaa daa phl hai| ih gHl sunndee hii guruu daa kroodh duur hoo giaa| uh sNbblee atee heetthaaN utr kee keevlii tooN muaaphii mNgnn lHgee / guruu nuuN apnnee kiitee tee pchtaavaa hooiaa| is prkaar subb dhiaan krdee hooee guruu nuuN vii keevl giaan praapt hoo giaa| ih sbb s'ubb bbaavaaN daa hii siHttaa hai| jis kaarn jiiv aatmaa prmaatm avsthaa nuuN praapt huNdii hai| [191]