Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ te jaina dharma paricaya bhAga bIje P TIMBLI pUjya AcAryadeva zrI vijaya premasUrIzvarajI ma. sA. LiAma, lekhaka : dhIrajalAla TokarazI zAha
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma paricaya bhAga bIjo preraka : pUjya AcAryadevazrI , vijayamasUrIzvarajI ma. sA. AmukhaH nyA. vyA. kA. tIrtha. zrI pUrNAnaMdAvajayajI mahArAja (kumArazramaNa) lekhakaH sAhityavAridhi zatAvadhAnI paMDita zrI dhIrajalAla TekarazI zAha prakAzakaH vanecaMdabhAi avicala mahetA - pahelI AvRtti nakala : 1250. - mUlya: amUlya saMvata 2018.. zrAvaNa suda che zrI neminAtha janma kalyANaka vika
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ e bela jaina dharma paricaya e subhASita nAmathI ja A pustakanA " viSayane samajI zakAze. - jagatanA nave tamAM sarva sAra rU5 eka mekSatattva che. tenI prApti jaina dharmanI ArAdhanA vinA kadApi kAle thatI nathI. tethI jaina dharmane jIvanamAM utAravA pahelAM tenuM jJAna karavuM tene samaja te atyAvazyaka che. jaina dharmanA jJAna mATe gaNadhara bhagavaMtAdinAM racelAM aneka AgamasUtre che. ane temAMnAM ghaNAM Aje upalabdha paNa che. paraMtu Agama vigere ardhamAgadhi Adi bhASAmAM hAI bAla che tenuM jJAna karI zake nahIM. ane tethI ISTa siddhi sAdhI zake nahIM. AvA bAlajIvone jaina dharmano paricaya karAvavA mATe jaina dharmanA maulika viSayone samajAvatuM eka pustaka gujarAtI bhASAmAM heya te te bahu upayogI thaI paDe. pUjaya AcAryadevazrIe A mATe sAMge pAMga lejanA karI A pustakane mUrta svarUpa ApavA nirdhAra karyo. ane te pustakanI dravya sahAyatA mATe pUjya zrI labdhivijayajI ma. nI preraNAthI "sahAyaka nAmAvali paNa taiyAra thaI gaI. pustaka taiyAra karavAnuM kArya paMDita zrI dhIrajalAla TokarazI zAhane seMpavAmAM AvyuM. sarva sAmagrI taiyAra thatAM A pustakane pahele bhAga saMvata 2014mAM chapAvavAmAM Avyo hato. tyArapachI bIjA bhAganuM paNa meTara taiyAra thaI gayuM hatuM. paraMtu presa
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ dinI anukuLatAnA abhAve bIjo bhAga chapAvavAmAM vilaMba thayo. pUjya AcArya deva vigere saMvata 2017 mAM amadAvAda ujamaphaInI dharmazALAmAM cAturmAsa hatA. mAre paNa tyAM avAranavAra javAnuM banatuM. te vakhate pU. ladhivijajI ma. sAhebe kahyuM ke "jaina dharma paricaya bhAga 2" chapAvo che. A kArya tamane soMpavAmAM Ave che. - pUjya AcArya mahArAja AdinI saMmatithI te kArya meM lIdhuM. ane Aje A pustaka ApanA hAthamAM ApatAM AnaMda thAya che. amane jaNAvatAM khUba harSa thAya che ke A bIjA bhAganuM meTara akSare akSara pUjyapAda virya paMnyAsajIzrI dhuraMdharavijayajI gaNivare tapAsI ane sudhArI ApyuM che. A pustaka prakAzanamAM dravyanI sahAya ApanAra dAnavIne tathA "zrI amarISa prinTIMga presa" ne AbhAra mAno te asthAne nahIM gaNAya. presaSathI ke pUpharIDIMgamAM daSTideSathI rahela bhUlene sudhArI pAThake vAMce evI AzA sAthe viramuM chuM. lI. rasikalAla zAntilAla mahetA prAdhyApaka. zrI sarasvatIbena jaina pAThazALA ane zrI jene prApya vidyA bhavana amadAvAda.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo namaH zrI prabhudharmasUraye - Amukha jaina dharma paricayane A bIjo bhAga che. jemanI asIma kRpAthI A pustakanuM Amukha lakhavA prerAyo chuM. te pUjyapAda AcAryadevazrI vijaya premasUrIzvarajIne vandana karI huM Aje lekhanakAryanA maMgaLa mArge prasthAna karuM chuM. Aje jema bhautikavAda caramasImAe pahoMcI rahyo che, tema kelejamAM bhaNatA vidyAthIne, bhaNuM cukelA ophIsara prophesarane temaja zrImaMtane paNa jaina dharmanuM rahasya jANavAnI utkaMThA khUba vadhI che. enuM ja A pariNAma che ke judAjudA lekhake dvArA sundara ane saraLa bhASAmAM jaina dharmane samajAvatAM pustako prakaTa thayA che. ane thatAM jAya che, temAMnuM A eka saphaLa prakAzana che. eka bAju A pustakanA lekhaka zatAvadhAnI siddhi hasta bhAI dhIrajalAla TokarazI zAha che jemanuM AkhuM jIvana jJAnamaya ane lekhanamaya rahyuM che. tyAre bIjI bAju AvA pustakane prakAzita karAvavAnI prabala bhAvanA rAkhanAra, ane jaina paMDitone sakriya protsAhana ApI temanI kalAne khIlavanAra cheH- AcArya bhagavaMta, sama, zama, ane zrama pradhAna, dayALuvacce zrI vijaya premasUrIzvarajI mahArAja sAheba,
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ jeoe bAlyavayamAM dIkSA lIdhI ane gurU sAnnidhyamAM rahI jJAna kriyAnA saMskArAthI peAtAnA cAritra jIvanane dhanya temaja suvAsita banAvyuM. ane je pATaNanA jaina saMgha samastadvArA AcArya pada pratiSThita thayA. te AcAryazrInA muMbainA cAturmAsa daramyAna AyuM leAkabhAgya sAhitya prakAzita karavAnI ane karAvavAnI yeAjanA ghaDAI. ane A pustaka taiyAra thayuM. jaina dharmanI viziSTa prakriyAne samajAvatuM A pustaka AdaraNIya ane punaH punaH panIya che. prathama prakaraNamAM tarka, anubhava ane AgamaddArA AtmAnI siddhi khUba sArI rIte samajAvavAmAM AvI che. AtmAne nahI mAnanArA varga mATe Akhu e prakaraNa atyaMta upakArI nIvaDaze. khIjA prakaraNamAM yeAga sAdhanAnA aMga upAMgeAnuM sundara vivecana che. A prakaraNa vAMcyA pachI jaina yAganI niSkalakatA ane utkRSTatA peAtAnI meLe samajAi jaze. trIjA prakaraNamAM ahiMsAdevInuM varNana che, je khAsa vAMcavA lAyaka temaja peAtAnA AtmAne ahiMsaka banAvI sazakata banavAnI prabala preraNA Apaze. ceAthu` prakaraNa jemAM dAnanuM varNana che. zAstrIya paddhatie enA bhedo pADI khUba saraLa bhASAmAM samajAvI. jIvamAtrane abhayadAna jJAnadAna, upabhraMbhadAna ane anukaMpAdAnamAM prerita kare che. lekhaka sAthe zAstro paNa sammata thAya che ke kIrtidAna temaja adalAbadalInuM dAna niraka che. pAMcamuM prakaraNa zILa, ziyaLa, brahmacarya nAmanuM che. je prakaraNa vyaktimAtrane potapotAnI maryAdA samAve che, IndriyonI gulAmI
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane mananA parAdhInatA ziyaLa pAlanamAM kevAM vigho ubhAM kare che, te sahaja samajI zakAya che. sAdhusAdhIonI mAphaka gRhasthane paNa Aje navavADo pAlavAnI agatyatA paNa A prakaraNa batAvI Ape che. chaThuM prakaraNa "tapa" che, je jaina zAsananuM utkRSTatama aMga che.. AtmAne potAnuM caramalakSya prApta karAvanAra A tapa che. jenA sAnnidhyamAM aSTa siddhi ane nava nidhAna prApta thAya che. bAhya ane abUtara bhedo dvArA A tapa prakaraNane lekhake khUba vikasAvyuM che. ane enA vikAsa parathI ja jaina zAsanamAnya ane jainetarazAsana mAnya tapamAM spaSTa tAravatA dekhAI Ave che sAtamuM prakaraNa bhAva' nAmanuM che. mokSarUpI mahelama praveza karavA mATe dAna, ziyaLa, tapa ane bhAva nAme cAra daravAjA che, temAM paNa bhAvanI mukhyatA che. kAraNa ke bhAva zabda puliMga che. jyAre dAna, ziyaLa ane ta5 zabdo napuMsakaliMge che je TAlAmAM purUSa (puliMga) nathI te ToluM tamane kAzI kevI rIte pahoMcADaze ? mATeja bhAvayukata thoDuM paNa dAna. ziyaLa ane tapa phaLadAyI che. AThamuM prakaraNa "paMcAcAra" nuM che. gujarAtI bhASAmAM jene athANuM kahevAya che tene je rASTriyabhASAmAM "AcAre kahe che, bagaDelI rasoI, zAka vigerene jema kerI, lIMbune AcAra (athANuM) svAdiSTa banAve che tevI ja rIte adhaHpatananA mArgo temaja kAma, dha ane lebhanA mArge gayela jIvamAtrane mokSa mArge lAvavA mATe paMcAcAranI khAsa jarUra che. navamuM prakaraNa sapta vyasana tyAga'nAmanuM che. vyasanane saMskRtamAM duHkha kahe che, jenAthI kulamaryAdA ane saMskRti maryAdAne kalaMka lAge ane chatI zaktie temaja chale sAdhane AtmA A bhava, para
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ satramAM anaMta duHkhAnA bheAtA ne, tevA vyasane tyAga karavAnI kAzi karavI. dazamuM prakaraNa 'jina bhakita' che. je khAsa vAMcavAlAyaka che. kAraNa ke jina krita je manuSya jIvanamAM sArabhUta che. agIAraslR prakaNuM SaDAvazyaka' che, A prakaraNa sakSiptamAM pazu sAmAyika caturvijJatistatra, guvana, pratikramaNa, kAryAtma ane pratyAkhyAnanA gUDhArthAne mutAvI sAdhakane AtmakalyANanA mArge preraNA Ape che bAramuM prakaraNa 'jJAna' nAmanuM che. pAMca jJAna temaja temanA peTA vibhAge| jANavA mATe A prakaraNa abhyAsIe vAMcavAnuM che. khAsa teramuM prakaraNa 'zarIra indriyA ane mana nAmanuM che.' jaina tattvajJAnamAM zarIra qhandriya ane mananI racanAnuM jJAna vijJAna atyaMta jANavAlAyaka che caudamuM prakaraNa 'zAstro ane sAhityane nAme che. jemAM dvAdazAMgI upAMga cheda sUtrA tathA mUla sutrA vagerenA nAme tathA saMkSipta paricaya ThIka TrIka jANavA maLe che. ekaMdara A pustaka bAlavAne tathA jaina tattvajJAnanA jijJAsue mATe atyaMta upayAgI che chevaTe AvA sundaratama sAhityanA prabala preraka AcAya dezazrIne khUba khUba vandana karI viramuM chuM. nyA. vyA. kA. tI muni pUrNAnavijaya (kumArazramaNu) jaina maracanTa seAsAyaTI, amadAvAda-7, 20 SADa vida 8 maMgaLavAra.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. parama pUjyapAda vadhamAnatapAdi aneka saMsthA sthApaka sakliAbhirUcI AgamaprajJa AcArya bhagavaMta zrImad vijayabhakitasUrIzvarajI ma. sA. nA ziSya ratna 5. pU. paMnyAsajI mahArAjazrI subodhavijayajI gaNivayanA ziSyaratna, munirAja zrI labdivijayajI mahArAjanA sadupadezathI sahAyakenA | zubha nAma zrI mahipatarAya vrajalAla zAha muMbaI . rUA. 1000 zrI pATI jaina saMdha muMbaI rUA. 201 zrI sAgara upAzraya zrI saMdha pATaNa rUA. 101 zrI vI. e. mahetA muMbaI rUA. 101 zrI camanalAla vADIlAla jhaverI muMbaI ra. 51 zrI vaDecA nathucaMda maganacaMda samI rUA. 51 zrI vAraiyA maphatalAla nyAlacaMda samI - rUA. 51 zrI cunIlAla lallubhAI rUA. 51 zrI bAbulAla caturadAsa , - rUA. 51 zrI ratIlAla e khAcaMda kanIja tA. samI rUA. 51 pa. pU. sva. paMnyAsajI mahArAja zrI sumativijayajI gaNivaryanA ziSya ratna tapamUrti munirAja zrI subhadravijayajI mahArAjanA sadupadezathI zrI umatA jaina saMgha umatA rU. 125 zrI zAMtinagara. jaina saMgha amadAvAda rU. 100 zrI kaDA jaina saMgha kaDA rUA. 51 zrI jaina saMgha tharA rUA. 31 zrI jaina saMgha deNapa rUA. 25 ( )
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIkSAH saM. 1957 mahAvada 10 janma : saM. 1930 AsA suda 8-samI sva, AcArya mahArAjazrI vijayabhakitasUrIzvarajI mahArAja sAheba www svargagamana saM. 2015 poSa suda 3 zaMkhezvara mahAtIrtha panyAsapaH se. 197pa aSADa suda 5 AcAya padmaH 1992 vazAkha suda 4 khelAtANA
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ sama paNa jemaNe pelAM sucAru dharmabIjanA pariNAmarUpe A pustakanI cejanA pAMgarI ane vikAsa pAmI AyaMbIla vardhamAna khAtAnA vizeSa pracAraka kiyAruci-zraddhA-anuSThAnanA prabaLa preraka jainAcArya zrImad 1008 zrI vijayabhakitasUrIzvarajI mahArAja (samIvALA)ne A pustaka sAdara sellAsa samarpita karI kRtArtha tha che e chIe. vinIta
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukrama prakaraNa viSaya paheluM AtmAno vikAsakrama yoga sAdhanA ahiMsA bIjuM trIjuM cothuM pAMcamuM dAna zIla ta5 sAtamuM pRSTa saMkhya. 1 thI 20 21 thI 44 45 thI 59 60 thI 71 7ra thI 82 83 thI 96 97 thI 103 104 thI 110 111 thI 127 128 thI 137 138 thI 154 155 thI 162 163 thI 175 176 thI bhAva paMcAcAra sapta vyasana tyAga jina bhakita AThamuM navamuM dazamuM agIAramuM bAramuM teramuM : uDAvathaka : jJAna zarIra, indrio ane mana zAstro ane sAhitya caudamuM 189
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarve namaH prakaraNa paheluM AtmAne vikAsakrama mULa na hoya te zAkhA phUTatI nathI. ku na hoya te. havADAmAM pANI AvatuM nathI. te ja rIte AtmA na hoya te teno vikAsakrama saMbhava nathI, tethI AtmA che ke nahi ? tene vicAra prathama karIe. keTalAka kahe che ke A jagatamAM AtmA jevI koI vastu nathI, kAraNa ke te bIjI vastuonI jema najare dekhAto nathI. paNa A dalIla jarAya Take tevI nathI. muMbaImAM rahelA manuSyane amadAvAda najare dekhAtuM nathI, temaja amadAvAdamAM rahelA manuSyane muMbaI najare dekhAtuM nathI, tethI zuM ema kahI zakAya ke amadAvAda ane muMbaI nAmanAM zahere astitvamAM ja nathI? vaLI ApaNA vaDadAdAnA vaDadAdAne ApaNe najare kayAM joyA che? chatAM khAtarIthI kahIe chIe ke amArA vaDadAdAnA vaDadAdA jarUra hatA, anyathA amAruM astitva ja kevI rIte hota ? tAtparya ke je vastu ke padArtha najare dekhAtA na hoya, paNa temanuM kArya dekhAtuM hoya tenuM astitva mAnavuM ja rahyuM. eka be vadhu dAkhalAthI A vastune vadhAre spaSTa karIzuM. vAyuM najare dekhAto nathI, paNa vRkSanI DALe ke pAMdaDAM
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAlavA lAge, paherelAM vastro UMcA nIcA thAya ke zarIrane amuka prakArane sparzI thavA mAMDe te ApaNe tarata ja kahIe chIe ke vAyu vAi rahyo che. te ja rIte vidyuta zakti najare dekhAtI nathI, paNu svIca dAkhIe ke dIvA thAya, paMkhA pharavA lAge ke gADI vagere doDavA lAge te ApaNe chIe ke vidyut zaktine pravAha vahI rahyo che. najare dekhAte nathI, paNa reDiyA cAlu karatAM dUra thaI rahelAM gAnatAna ke vArtA vineAdanI tarata ja kahIe te ja rIte izvara hajAro mAIla svarazreNIe tarataja ApaNA kaNu paTala para athaDAya che, tethI ApaNe nizcayapUrvaka kahI zakIe chIe ke AkAzamAM izvara vyApI rahelA che. ane tenA mAdhyama ( Mediam ) dvArA ja svarazreNIe paheAMce che. A ApaNA sudho temaja che. te AtmAnuM paNa najare dekhAtA nathI, paNa tenAmAM rahelI arUpI hovAthI caitanya zakitanAM savedana vagere je je kAryo nizcayapUrvaka kahI zakIe ke kuraNane lIdhe halana calana, lAgaNInu thatAM jovAya che, tethI ApaNe AtmAnuM svataMtra astitva che. ahIM... e vastunI spaSTatA karavI Avazyaka lekhAze ke yaMtra athavA baLa (Foree) dvArA jaDa padArthAnuM paNa halana calana thAya che, paraMtu te jIvaMta prANIonI jema IcchApUrNAMkanu hatu nathI, meTaramAM peTrola pUravAthI ane te garama thavAthI 5 trA cAlavA lAge che. ane tethI gati pedA thAya che, paNa te meTara icchApUrvaka. hAlI cAlI zakatI nathI. e tA calAvanArA jema jema calAve che, temaja cAle che. eka yAMtrika ramakaDAne cAvI ApI hoya te te amuka DagalAM bhare amuka rIte doDI jAya che paNa eka bALaka ke kurakuriyAnI jema svairavihAra che
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI zakatuM nathI. eka cAkaDA para mATIno pIMDa caDAvyo hoya ane te yaMtra baLe cAlato hoya to temAMthI eka ja prakAranAM vAsaNe utarI zake paNa kuMbhArathI cAlatA cAkaDAnI mAphaka vividha prakAranAM vAsaNa utarI zake nahi, kAraNa ke tenAmAM IcchAnuM tattva nathI. - eka Tebala ke bhIMtane thapATa mAravAmAM Ave to lAgaNInuM kaI saMvedana jaNAtuM nathI, paNa eka manuSyane thapATa mAravAmAM Ave to tarata ja te uzkerAI jaze, baDabaDavA lAgaze, revA mAMDaze ke sAmane karavA tatpara thaze. teja rIte vAchaDA ke vacherAne paMpALavAmAM Ave te khuza mijAjamAM jaNAze ane lAkaDI vagerene prahAra karavAmAM Ave te tarata ja barADaze ke sAmane karavA taiyAra thaI jaze. tAtparya ke icchA pUrvakanAM halana calana tathA lAgaNanAM saMvedana vagere kAryothI AtmAnuM svataMtra astitva che, e nizcaya ApaNe karI zakIe chIe. - keTalAka kahe che ke A jagatamAM jaDa ane caitanya yukata ema be prakAranA padArtho spaSTa jovAya che, eTale temAM kaI vivAdane sthAna nathI, paNa caitanyavALA padArthamAM je ramaitanya dekhAya che, te pRthvI Adi paMcabhUtanA samudAyathI utpanna thaelI eka prakAranI zakti che. arthAta jIva ke AtmA nAmanI koI svataMtra vastu nathI. jyAre paMcabhUtanA samudAyamAMthI A caitanya zakita cAlI jAya che, tyAre ApaNe - mRtyu thayuM ke maraNa nIpajayuM evo zabda prayoga karIe chIe. A mAnyatAne aMge teo evA nirNaya para AvyA che ke - yAvajjIvaM sukhaM jIvejaM kRtvA dhRtaM pibet / - mamatAe zi , . punAvAlana ? A
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyAM sudhI jIvavuM tyAM sudhI sukhapUrvaka jIvavuM arthAta bane teTalA mojazekha ane eza ArAma karI levA. kadAca evA mejazokha ane eza ArAma karavA jeTaluM dravya pAse na hoya te bIjAnI pAsethI uchInuM laIne paNa te avazya karavA, kAraNa ke A deha baLIne khAkha thaI gayA pachI, pAchA AvavAno nathI. paraMtu bhAratanA koI paNa Astika darzane A matane mAnya rAkhyo nathI ane jaina maharSioe tenuM nirasana karavAne ja asthi kio" "jIva-AtmAnuM svataMtra astitva che. e siddhAMta sthApita karyo che. Aje vaijJAnike ke bhautikavAdIo taraphathI guNAtmaka parivartanano siddhAMta AgaLa dharavAmAM Ave che, te bhAratanA cArvAke ke nAstikAnA matane ja maLate che, eTale jarA paNa uttejanane pAtra nathI. ahIM e che ke jeo pRthvI Adi paMcabhUtonA samudAyathI caitanya zakita utpanna thavAnuM jAhera kare che, temAMnA keIe paMcabhUtonA samudAyathI ke viziSTa prakAranAM sajanathI caitanyanI utpati karI batAvI nathI. temaja je vaijJAnika ke bhautikavAdIo guNAtmaka parivartanano siddhAnta AgaLa dhare che, temaNe hajI sudhI enI kaI pharmyulA eTale banAvaTanI vidhi prakaTa karI nathI ke tenA AdhAre gAya, bheMsa, hAthI, ghoDA, vAnara, manuSya vagere caitanyayukta prANIonI racanA karI batAvI nathI. eTaluM ja nahi paNa teo A jIvaMta prANunuM kaI paNa aMga sajIva banAvI zakyA nathI, e darzAvI Ape che ke temaNe kapelo siddhAMta gadheDAnA zIMgaDA je kalpita che. " je paMcabhUtanA samudAyathI ja carcA zadita utpanna thatI
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ heya te maDadAmAM e pAMce bhUto kAyama che, chatAM kema te kaMI paNa joI-jANI zakatuM nathI ? vaLI paMcabhUtanA samudAyathI ja je cetanyazakita pedA thatA heya te te kArakhAnAmAMthI utpanna thatA tela, sAbu, rabara, kacakaDA ke plAsTIkanI mAphaka eka ja prakAranI hovI joIe ane tethI badhA prANIomAM jovA-jANavAnI zakita samAna ja hovI joIe, paNuM temanAmAM te zakita ochI vatI jaNAya che, tethI caitanya zakita paMcabhUtanA samudAyanI banAvaTa karI zakatI nathI kadAca ema kahevAmAM Ave ke pugalanA pramANamAM jANavAnI zakita hoya che, to jADo mANasa khUba jJAnI he joIe ane pAtaLe mANasa alpa jJAnI he joIe, paNa A jagatamAM keTalAka jADA mANase bevakUpha jaNAya che ane keTalAka pAtaLA mANase potAnA jJAna mATe bhAre khyAti pAmelA avalekAya che, eTale pugalanA pramANamAM jJAna zakitane siddhAnta paNa TakI zakatA nathI. ApaNe nidrAmAM heIe ke kaI svapnane anubhava karatA heie tyAre paNa "huM jANuM chuM ' e anubhava thAya che, eTale jANanAre judo he joIe e vAta nizcita che. vaLI A jagatamAM prAcIna kALathI Aja sudhI keTalAka bALake evA jovAmAM AvyA che ke teo potAnA pUrvabhavanA mAtA pitA, bhAI bhaginIo, sagAM vahAlAM ke saMbaMdhIone oLakhI kADhe tathA temanA nivAsasthAna vagerene barAbara patto Ape. bhAratavarSamAM hema rUlanI caLavaLane vega ApanArA tathA thiesophInA siddhAntane AgaLa dhapAvanArA mIsIsa enI besanTa
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ A viSayamAM Reincarnation eTale punarjanmane lagatuM eka pustaka lakhyuM che, temAM AvA aneka dAkhalAo ApelA che ane bhArata varSanA aneka vimAna patromAM paNa Aja paryata AvA dAkhalAo prakaTa thatA rahyA che. tethI ema mAnavuM ja ucita che ke tamAma jIvaMta vastuomAM jIva ke AtmAnuM svataMtra astitva che. ' je AtmAnuM svataMtra astitva hoya che te kevaDe che? te paNuM jANavuM ja joIe. keTalAka kahe che ke AtmA te aNu parimANavALA che eTale aNu jevo mAne che ane hRdayakamaLamAM rahe che, paNa ApaNe rejanA anubhava batAvI Ape che ke sukhaduHkhano anubhava mAtra hRdayamAM ja thato nathI, paNa zarIranAM pratyeka aMgapAMgamAM thAya che. ahIM koI ema kahe ke vALa athavA nakha kApatAM duHkha thatuM nathI, te tenuM kAraNa e che ke te zarIranA aMge pAMgamAM ugavA chatAM AMgaLa vadhIne cetanarahita thayelA heya che, tethI tene kApatAM duHkha thatuM nathI. paNa kei vALa kheMce ke jIvate nakha kapAya te kevI vedanA thAya che! keTalAka ema mAne che ke AtmA te mahata parimANavALe che, eTale sakala vizva ke samasta brahmAMDamAM vyApI rahelo che, paNa vastu sthiti evI ja hoya te badhAne sukha-duHkhane anubhava -samAna ja thavo joIe, paNa tema thatuM nathI, arthAta dareka jIvaMta prANa sukhaduHkhane bhinna bhinna anubhava kare che. tethI AtmA mahata parimANavALo paNa karI zakato nathI. A saMjogomAM ema mAnavuM ja ucita che ke AtmA deha pariNamI che, eTale je dhAraNa karyo hoya temAM pUrepUre vyApIne rahe che. keTalAka kahe che ke "yata sata sa " je sata
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ che te kSaNika che ane AtmA paNa sat che, eTale te kSaNika che. evI sAbItimAM teo jaNAve che ke AtmA kSaNe kSaNe judA jJAna rUpe jAya che. jo te kSaNika na hoya teA AvuM kema bane? A kSaNikavAdIone bhrama TALavA mATe ja jaina mahaSi e bIjo siddhAnta evA sthApita karyo che ke 'tada niA' 'te AtmA nitya che.' A ahIM vicAravAnuM e che ke jo AtmA kSaNe kSaNe utpanna thatA hAya tA eka kSaNe je AtmAe sAruM ke khATu' karma karyuM.. tenuM phaLa kANa bhAgave? doSa karanArA eka AtmA ane tenuM mULa bhAgavanArA khIjo AtmA ema kema bane ? vaLI vartamAnakALe AtmAne sukha duHkhanuM je saMvedana thAya che. te zenA lIdhe thAya che? je ka karyAM vagara ja tene sukha-du:khanuM saMvedana thatu hoya tA kAryakAraNanA siddhAnta bAdhita thAya ane tethI avyavasthA doSa utpanna thAya ane karmanA lIdhe ja tene sukhaduHkhanuM sa Mvedana thatuM hoya to karmInA dhana kALe AtmA moda hatA. ane mAnavuM ja paDe. AtmAne kSaNika mAnatAM bhavanI paraMparA ghaTI zakatI nathI. eTale pu janmanA siddhAntane apalApa thAya che. ane e tA pramANasiddha vastu che. AtmAne kSaNika mAnatAM mekSa paNa saMbhavatA nathI. kAraNa ke prayatna eka AtmA kare ane tenuM phaLa bIjA AtmAne maLe te prema banI zake? athavA karelA puruSArthanuM mULa pAtAne maLavAnu na DhAya paNa khIjAne maLavAna hoya to e jAtanA puruSA kANu kare? vaLI bALavayamAM thayelA anubhava yuvAvasthAmAM smRtimAM rahelA
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ jevAya che ane yuvAvasthAmAM thayela anubhava vRddhAvasthAmAM smRtimAM rahele javAya che. je AtmA nitya na hoya te A badhuM kema banI zake? mATe AtmA nitya che ane tethI ja tene karmabaMdha tathA karmamAMthI mukita saMbhave che. ahI e nedha paNa karavI joIe ke AtmA hanyamAna evA zarIramAM rahevA chatAM koI paNa zastrathI chedA-bhedA nathI. agnithI baLato nathI, pANuthI bhIMjAto nathI ke vAyuthI zoSAta nathI. tAtparya ke te akasmAta ke AghAtanA game tevA saMgamAM paNa pitAnuM svataMtra astitva TakAvI zake che, keTalAka kahe che ke AtmA karmane kartA nathI, kAraNa ke ema mAnIe te karma e AtmAne dharma kare che. vaLI AtmA te asaMga che. ane sattva, rajasa, ane tamasa guNanI prakRtie ja karmane baMdha kare che. te uparAMta Izvara chavane karma karavAnI preraNuM kare che. tethI AtmA karmo kartA karI zakatA nathI. A kAraNe AMtmAne karmathI chUTA karavAno prayatna karavAnI jarUra rahetI nathI. A matanuM nirasana karavA mATe ja jaina maharSioe trIje siddhAnta evo sthApita karyo che ke " punapA' "te AtmA sArAM khATAM karmane kartA che." ahIM vicAravAnuM e che ke kamane cetananI preraNuM na hoya te kAMI jaDa karma svataH karmane kartA thaI zakatAM nathI, kAraNa ke preraNuM rUpa pravRtti cetanamAM ja che. vaLI AtmA karma karavAnuM na dhAre te thaI zakatAM nathI, ethI karma e jIvane svabhAva nathI paNuM kArya che. temaja AtmA potAnA svabhAve asaMga che, te paNa tene
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ anAdikALanA karmanA sabadha hovAthI sabaMdha rUpa parabhAve kevaLa asaMga nathI; ane je te kevaLa asaMga hota te atmAnI pratIti pahelethI ja hAta paNa tema na heAvAthI tene aneka prakAranI zaMkA thayA kare che. uparAMta Izvarane kaneA kartA kahevA ceAgya nathI, kAraNa ke izvara tene ja kahevAya ke je zuddha svabhAva vALA hoya paNa karmanA tvathI te parabhAvavALA Thare che ane tema thatAM tenuM zuddha svarUpa TakI zakatu nathI. AthI ema mAnavuM ja ceAgya che ke AtmA peAtAnA jJAnAdi svabhAva rUpa bhAnamAM hoya che tyAre svabhAvane kartA che ane jyAre peAtAnA svabhAvathI vimukha thai parabhAvamAM rame che, tyAre kA kartA che. keTalAka kahe che ke AtmA kaneA karyAM bhale hAya paNa te ka phaLane bheAkatA hoya tema sabhavatuM nathI. kAraNuke karmo jaDa che, ethI tenAM phaLa ApavAnuM te kAMthI samajI zake ? siddhAntanI ayeAgyatA prakaTa karavA mATe ja jaina mahiSa Ae cothA siddhAnta evA sthApita karyo che ke ' mottA ca (ghunnAvALa) ' * te sArAM khATAM kru phaLane bAkatA che.' . ahIM vicAravAnuM e che ke jo pApa karanArane tenuM khUM mULa ane puNya karanArane tenuM sAruM phaLa prApta thatuM na hoya tA pApanA parihAra ane puNyanuM upArjana kare kANu? vaLI vAve tevuM laNe ane kare tevu pAme ' evA ApaNA rAjanA anubhava nathI zuM? temaja jhera ke amRta peAtAnA svabhAvane jANatA nathI, eTale zuM te peAtAnuM kArya karatA nathI? tAtparya ke tenA upayAga karanArane te te praznAranuM phaLa maLe ja che.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalAka kahe che ke AtmA karma kartA ane karma phaLane bhokatA bhale heya paNa tene mokSa thAya e saMbhavita nathI, kAraNa ke anAdikAla thayAM tenAmAM karmo karavA rUpI deSa rahele che ane vartamAna kALe paNa te vidyamAna che, eTale zubha karma karavAthI manuSya tathA devanI gati meLave ane azubha kamI karavAthI tiryaMca tathA narakanI gati meLave paNa te sarvathA karmarahita thaI zake nahi. eTale tene mekSa saMbhavI zake nahi. A mAnyatAnuM nirasana karavA mATe ja jaina maharSioe pAMcame siddhAnta evo rasthApita karyo che ke "atija purva nijApAM? "nirvANa eTale mokSa-mukita ke siddhi avazya che.' ahIM vicAravAnuM e che ke khANamAMthI nIkaLelA senAne mATI sAthe anAdikAlathI saMbaMdha hoya che. eTale te mATIthI sarvaryA chUTuM paDI zuddha suvarNa rUpe prakAzI zakatuM nathI zuM ? A eja pramANe AtmA anAdi kAlathI karmasaMyukta hevA chatAM paraSArthanA ge karmathI sarvathA rahita thaI zake che. ane pitAnA zuddha svarUpe prakAzI zake che. vaLI zekelAM bIja jema pharIne ugI zakatAM nathI. tema dagdha thaI gayelAM karmo tenA phaLarUpe bhavasaMtati utpanna karI zakatAM nathI. ethI AtmAnuM nirvANa-AtmAne mekSa saMbhave che. keTalAka kahe ke AtmA che, te nitya che, karma kartA che. karmaphaLane bhoktA che ane tene mekSa che e vAtano svIkAra karIe paNa tene kaI asarakAraka upAya vidyamAna hoya tema jaNAtuM nathI. jyAM karmo ghaNAM ane AyuSya gheDuM, tyAM tene saMpUrNa cheda zI rIte thaI zake? A khoTA khyAlane uccheda karavA mATe ja jena maha
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 Sioe ThTho siddhAnta evA sthApita karyo che ke 'taduvAo asthi" te meAkSanA upAya che.x ahIM' vicAravAnuM e che ke karmAM ghaNAM ane AyuSya thADu tethI zuM thayuM? zuM nAnakaDu zastra mATI vastuo cheda karI zakatuM nathI ? zuM pocuM jaNAtuM pANI kiThanamAM kaThina khaDakAne toDI pADatuM nathI? zuM nAnaze| dIvA mahAn aMdhakAranA nAza karatA nathI? karma karatAM AtmAnI zakti anaMta gaNI vadhAre che, eTale te peAtAnI zakti barAbara phArave tA eka ja bhavamAM, eka ja varSomAM, are! eka mAsa, eka ja pakSa, e ja divasa ke eka ja ata mAM paNa te potAnAM karmonA sapUrNa cheda karI meAkSamAM javAnI ceAgyatA pedA karI zake che. jIvanabhara ceArI ke luMTaphATa karanArA, nirdayapaNe pazu-pa khI ane manuSyanI hatyA karanArA, temaja jugAra, dArU ane viSayasevanamAM ja masta rahenArA paNa peAtAnA pApone aMta:karaNathI ugna pazcAttApa karavAne lIdhe temaja sanmArge cAlavAne lIdhe te ja bhavamAM meAkSasukhanA adhikArIo thayA che, te jeo nyAya--nItinA pRthe cAle che, temaja jJAnIee batAvelA sanmAnuM samyag sthAnAnI prarUpaNA karanArI AkhI gAthA nIce x cha siddhAMtA ke cha mujaba cheH-- atthi jio taha niccA, kattA bhottA ya punnapAvANa' / atthi dhuvaM nivvANaM, taduvAo taduvAo atthi chaThThANe // meAkSa mArgonI zraddhA TakAvanArAM cha sthAna che. te A pramANe : jIva AtmA che, te nitya che, puNya pApa eTale sArAM khATAM karmAnA kartA che, te sArAM khATAM krama phaLanA bAkatA che, tenu nirvANu avazya che ane te nirvANunA upAya paNa che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'anusaraNa kare che. te mekSanA adhikArI kema na thaI zake ? tAtparya mekSa ne upAya vidyamAna che, ethI dareka sujJa purUSe Atma vikAsa sAdhI mokSaprApti mATe tatpara rahevuM joIe. have AtmAne vikAsa kayA krame thAya che. te para daSTipAta karIe te mATe jena maharSioe cauda guNasthAnanI prarUpaNA karelI che. guNu zabdathI AtmAnI jJAna darzana, cAritra Adi zakita ane sthAna zabdathI tenA vaDe prApta thatI bhUmikA ke avasthA samajavAnI che. tAtparya ke AtmA pitAnI jJAnAdi zakti vaDe je vikAsa sAdhe che, tene darzAvanArI bhUmikA ke avasthAnuM nAma guNasthAna che. AtmAnA vikAsa ane patananI avasthAo asaMkhya saMbhave che, eTale guNasthAne paNa asaMkhya saMbhave, paraMtu mumukSuone tene vizada baMdha thavA mATe jaina maharSioe A tamAma avasthAonuM cauda bhAgamAM vargIkaraNa karyuM che, tethI jena zAstromAM coda guNasthAnanI ja prasiddhi che. temAM prathama AtmAnI avikasita dazA batAvavAmAM AvI che pachI vikAsanI bhUmikAo darzAvavAmAM AvI che ane chevaTe vikAsanI carama sImAne sparzavAmAM AvI che. eTale tene AtmAno vikAsakrama kahIe te jarAya kheTuM nathI. prathama guNasthAnane mithyAdaSTi guNasthAna kahevAmAM AvyuM che, kAraNa ke prAraMbhamAM dareka AtmA gADha rAga dveSavALo hoI mithyASTithI- mithyAtvathI yukata hoya che. ahIM rahelA AtmAo AdhyAtmika unnatithI vimukha he tAttvika sukhane anubhava karI zakatA nathI. jaina dharma AtmAonA be prakAra mAne che; eka bhavya ane bIjA abhavyuM. temAM bhavya AtmAo A guNasthAnathI AgaLa vadhI samyakatvane sparza karI kramazaH vikAsa sAdhatAM
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka kALe mokSanI prApti karI zake che ane abhivya AtmAo sadAya A guNasthAne ja rahe che, eTale teo AgaLa vadhIne samyakatvane sparzI zakatA nathI ane te kAraNe kaI paNa kALe mekSamAM jaI zakatA nathI. jena maharSioe samyakatvathI rahita AtmAne samyaga jJAna mAnyuM nathI; samyagU jJAnathI rahita AtmAne samyaphacAritra mAnyuM nathI; ane samyapha cAritrathI rahitane mokSa mAnya nathI. zrI uttarAdhyayana sUtranA 28mA adhyayanamAM kahyuM che ke - nAdaMsaNissa nANa, nANeNa viNA na huti caraNaguNA / aguNissa natthi mokkho, natthi amokkhassa nivvANaM // 30 // adarzanIne eTale samyakatva rahitane jJAna-samyagajJAna na hoya, (samyagu) jJAna vinA (samyapha) cAritrane guNe na hoya ane (samyapha) cAritranA guNe vinA mekSa na heya. jene mokSa nathI tenuM nirvANa nathI. (Ama to mokSa ane nirvANu zabda paryAyavAcI che, paNa ahIM mekSa zabda karmakSayanA arthamAM ane nivANuM zabda mukitanI prApti eTale chevaTanA chuTakArAnA arthamAM vaparAthele che.) jaina tanA parama saMgrAhaka zrI umAsvAti vAcake zrI tattvArthAdhigama sUtranA prAraMbhamAM jaNAvyuM che ke hAnipAna-rAjAja kSAbA - samyagadarzana, samyajJAna ane samyapha cAritra e mokSano mArga che, temAM paNa A ja artha rahela che. tAtparya ke abhavya AtmAo sabhyam darzanane sparza zatA nathI eTale samyajJAna ane samyapha cAritrathI vaMcita ja rahe che ane tethI koI kALe mokSa pAmI zakatA nathI.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 bIja guNasthAnane sAsvAdana samyagUdaSTi guNasthAna kahevAmAM Ave che. ahIM sa no artha sahita, Ane artha kiMcita ane vana ne artha ravAda che, eTale jenI samyam daSTi kiMcita svAda sahita che, evA AtmAnI avasthA vizeSa te sAsvAdana samyagadaSTi guNasthAna ema samajavAnuM che. samyakatvane sparzI cUkele AtmA UMcA guNasthAna parathI paDatuM hoya ane gaMtavya guNasthAna (prathama guNasthAna) sudhI pahoMcyo na hoya tyAMsudhInI aMtarAla avasthAmAM te samyakatvanA kaMIka svAdavALo hoya che. tyAre tene A avasthA prApta thAya che. A avasthA vakSa parathI paDelA paNa bhUmi sudhI nahi pahoMcelA phala jevI che. ahIM e vastunI spaSTatA karI laIe ke ekavAra samyakatvane spazI cUkelA AtmAnuM sagavazAta patana thAya che ane AvuM ekavAra nahi, paNa anekavAra bane che, tethI ja samyakatvanuM saMrakSaNa karavA mATe jana maharSioe vividha prakAre upadeza ApyA che. trIjA ane cothA guNasthAnanuM svarUpa samajavAthI A guNasthAna barAbara samajAze. - trIjA guNasthAnane samyagUmithyAdaSTi guNasthAna kahevAmAM Ave che, kAraNa ke e avasthAmAM AtmA kaMIka samyakatvanA pariNAmavALo ane kaMIka mithyAtvanA pariNAmavALo hoya che. athavA nALIerInA beTavALA manuSyane jema anna upara ci paNa hotI nathI ane aruci paNa hetI nathItema A guNasthAne rahelA AtmAne samyapha ke miyA upara saci ke aruci hetI nathI. pahelA guNasthAnathI caDato ke cAthA guNasthAnathI paDato AtmA A guNasthAne Ave che. cethA guNasthAna ne avirata samyaguSTi guNasthAna kahevAmAM Ave che, kAraNa ke yathApravRttikaraNa, apUrvakaraNa ane anivRtti
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ karaNanA yoge te samyakatvane spazele hoya chepaNa vilAsanI khAmIne lIdhe virata eTale saMyamI baneluM heta nathI. ahIM yathApravRttikaraNa, apUrvakaraNa ane anivRttikaraNa e traNe karaNane artha barAbara samajavA je che. parvata parathI tUTele pASANano eka TUkaDe jema nadInA pravAhamAM ghasaDAte dhasaDAto lIso ane goLa banI jAya che, tema anAdi kALathI saMsAranA pravAhamAM ghasaDAto AtmA akAma nirjarAne lIdhe eTale aneka prakAranAM zArIrika ane mAnasika saMvedane ajANapaNe sahana karavAne lIdhe karmanI kaMIka laghutAvALo thAya che, tyAre teNe yathApravRttikaraNa karyuM kahevAya che. A sthiti prApta thaye je te zubha bhAva ane vIryane ullAsa amuka aMze vadhAre te te vadhelA ullAsanA baLe rAga ane dveSanI nibiDa graMthIne cheda kare che, tene apUrvakaraNa karyuM kahevAya che. pachI te vikAsagAmI AtmA darzanameha para vijaya meLavyA vinA pAcho pharate nathI, arthAt darzanameha para vijaya meLavIne samyagdarzanasamyatvanI prApti kare che, tyAre anivRttikaraNa karyuM kahevAya che. Ama traNa karaNanA ge mithyAdaSTi guNasthAnamAM rahele AtmA ceAthe guNasthAne Ave che ane samyagdarzana arthAta tavArtha zraddhAnanA baLe AtmavikAsa ke AdhyAtmika pragatinI abhimukha thAya che. abhavya AtmAo upara jaNAvelI rAgadveSanI nibiDagraMthInI samIpe Ave che, zubhabhAva ane vIryane ullAsa nahi keLavI zakavAthI tene cheda karI zakatA nathI teo tyAMthI ja pAchA pharI, jAya che eTale temane samyakatvanI prApti thatI nathI. * * pAMcamA guNasthAnane viratAvirata guNasthAna kahevAmAM Ave che, kAraNa ke samyakatvane pAmele AtmA A guNasthAne Ave che,
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAre amuka aMze virata heya che ane bAkInA aMzamAM avirata hoya che. A guNasthAnane dezavirati (amuka aMze hiMsAdi pApanI bhUlathI virati dhAraNa karanAra), saMyatAsaMyata (amuka aMze saMyata ane amuka aMze asaMyata) ke vatAvatI (amuka aMze vratI ne amuka aMze atratI) paNa kahevAmAM Ave che. vratadhArI zrAvake A guNasthAne che. chaThThA guNasthAnane pramatta saMyata guNasthAna kahevAmAM Ave che, kAraNa ke ahIM rahele AtmA viratAvirata guNasthAnamAMthI AgaLa vadhIne sarvavirativALo eTale sAdhu bane che, paNa amuka aMze pramAdayukata hoya che. ahIM pramAdane artha vismaraNa-brAti vagere samajavAne che. sAtamA guNasthAnane apramatta-saMyata-guNasthAna kahevAmAM Ave che, kAraNa ke A guNasthAne rahele AtmA saMyata paNa heya che. ane apramatta paNa hoya che. ahIM e spaSTatA karavI Avazyaka che ke A guNasthAnamAM rahele AtmA jarA paNa pramAdavALA thaye ke te chaThThA guNasthAne AvI pahoMce che ane pramAda rahita thaye ke pAche sAtamA guNasthAne AvI jAya che. AvuM parivartana sAmAnya rIte lAMbe kALa cAlyA kare che. AThamA guNasthAnane nivRtti bAdara guNarathAna kahevAmAM Ave che. ahIM nivRtti zabda vyAvRtti eTale adhyavasAyanI taratamatA ane bAdara zabda sthUla kaSAyanA arthamAM che, eTale apramattAvasthAmAM rahele sarvavirati AtmA jyAre krodha, mAna, mAyA ane lobha e cAre kaSAyonA (malina Atmika bhAvanA) bhUla svazapane amuka aMze tyAga kare che, tyAre A guNasthAne Avele
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiMthI zreNine AraMbha thAya che navamA guNasthAnane anivRtti bAdara guNasthAna kahevAmAM Ave che, kAraNa ke tyAM rahelo apramatta saMyatAtmA sthUla kaSAyamAMthI ghaNe aMze nivRtta thayo hoya che paNa sarvathA nivRtta thayelo hato nathI. bIjA zabdomAM kahIe to A avasthAne prApta thanAre vikAse--khI AtmA kaSAyane parAjita karavA mATe tIvra yuddha khelI rahyo hoya che. ane temAM mahad aMze saphaLatA prApta kare che. dazamA guNasthAnane sUkSmaparAya guNasthAna kahevAmAM Ave che. kAraNa ke tyAM rahele AtmA sthUla kakSAethI sarvathA nivRtti pAme hoya che. paNa sUkSma saMparAya eTale sUkSma kaSAyathI yukata hoya che. ahIM e spaSTatA karavI ucita gaNAze ke sUkSma kalAemAM paNa krodha, mAna ane mAyAne te navamA guNasthAnanA aMta sudhImAM sarvathA nAza thayelo hoya che, paNa lebha amuka aMze rahelA hoya che. agiyAramA guNasthAnane upazAMta moha guNathAna kahevAmAM Ave che, kAraNa ke tyAM rahelA AtmAne meha upazAMta thAya cheupazama pAme che. paNa sarvathA kSINa thato nathI- kSaya pAmate nathI. . upazama ane kSayanAM taphAvata samajavA mATe pANImAM rahelA kacarAnuM daSTAne upayukata che. pANImAM rahelo kacare nIce besI jAya te tene upazama thayo gaNAya ane je te sarvathA dUra thAya te tene kSaya thayo gaNAya. upazamamAM nimitta maLatAM pharI malinatA thavAne bhaya rahe che, jyAre kSayamAM tevo saMbhava hete nathI. ahIM meha zabdathI mehanIya karmanI sarva prakRti samajavAnI che ke jenI saMkhyA 28 prakAranI che.* 1 x tenI gaNanA A prakAre thAya che. 16 kaSAya, 9nekaSAya
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 bAramA guNasthAnane kSINamAha guNasthAna kahevAmAM Ave che, kAraNa ke tyAM AvelA AtmAne meAha eTale tenuM meAhanIya karma sathA kSaya pAmeluM hoya che, tethIja tyAM AtmA sarvAMge vItarAga hoya che. paraMtu hajI ahIM jJAnAvaraNa danAvaraNa ane aMtarAya karma, e traNa ghAtI karma udayamAM hovAthI te AtmA sana, sadI ane anata vIrya saMpanna nathI hotA. teramA guNusthAnane sayeAgI kevalI guNasthAna kahevAmAM Ave che, kAraNa ke A avasthAne pAmelA AtmA mAhanIya karma vagere cAra ghAtIkanA kSayathI kevaLa jJAna, kevaLa darzana ane vItarAgatA ane anaMta vIyane pAmelA hAya che, paNa temane mane yAga, vacanayeAga ane kAyayeAga eTale mana-vacana-kAyAnI pravRtti cAlu hoya che. arihatA ane kevaLajJAnIe A guNasthAne rahelA manAya che. caudamA guNasthAnane ayeAgI kevalI guNasthAna kahevAmAM Ave che, kAraNa ke A avasthAe rahele kevaLajJAnI AtmA mana, vacana ane kAyAnA yAgane nirodha karI yAga rahita banelA hoya che ane zeSa cAra karmonA nAza karI sarvathA karahita bane che. A cauda guNasthAne paikI pahelu, bIju ane trIjI guNu 3 anya, temAM krodha, mAna, mAyA ane leAbha e cAra kaSAyanA anaMtAnubaMdhI, pratyAkhyAnI, apratyAkhyAnI ane sa Mjavalana ema cAra cAra prakAro te 16 kaSAya, hAsya, rati, aMti, bhaya, zAka, jugupsA, purUSaveda, strIveda ane napuMsakaveda e 9 nAkaSAya ane mithyAtva mAhanIya, mizrame hatIya ane samyakatvameAhanIya 3 anya AmAMnA prathama pacIzane cAritramehanIya ane pAchaLanA traNane samyaktva mehanIyanA prakAro gaNavAmAM Ave che.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 sthAna AtmAnI avikasita sthiti sUcave che ane bAkInA guNasthAne vikasita sthiti sUcave che. agiyAramA guNasthAna sudhI patana thavAno avakAza rahe che. paNa bAramuM guNasthAna prApta karanAra teramuM ane caudamuM guNasthAna avazya prApta kare che, eTale bAramA guNasthAnathI patanano saMbhava rahetuM nathI. A guNasthAnanuM kAlamAna nIce pramANe manAya che. 1 gu. abhavya AtmAo mATe anAdi-anaMta ane bhavya AtmA o mATe anAdi sAMta ane sAdi sAMta. 2 gu. da AvalikA. 3 gu. 1 aMtamuhUrta.+ 4 gu. 66 sAlagarepamathI kaMIka adhika ka kAlanA sUkSmamAM sUkSma vibhAgane samaya kahevAmAM Ave che. AvA asaMkhyAta samo bhegA thAya tyAre eka AvalikA bane che. + lekaprakAzamAM kahyuM che ke nava samayathI mAMDIne aMta muhUrtanI zarUAta thAya che ane te muhUrta eTale be ghaDImAM eka samaya ocho hoya tyAM sudhInAM badhAM samayAMtarene lAgu paDe che. 1 A mA5 lAkho-koDonI saMkhyAthI darzAvI zakAya tevuM nathI, eTale upamAna vaDe darzAvavAmAM Ave che. eka jana lAMbA, eka jana pahelA ane eka yojana UMDA khADAne jhINAmAM jhINuM vALanA TUkaDAthI bharavAmAM Ave ane tenA parathI cakravatInI senA cAlI jAya te paNa dabAya nahi eTalA ThAMsIne bharavAmAM Ave pachI temAMthI se so varSe vALane ekeka TUkaDo kADhatAM jeTalA varSe te khADo khAlI thAya teTalA varSo palyopama kahevAya.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 gu. 1 kroDa pUrvamAM kaMIka nyUna 6 gu. 7 gu 1 aMtarmuhUrta naaN 9 gu. 10 gu. " >> 11 gu. ,, 12 gu. , 13 gu. koDa pUrvathI kaMIka nyUna 14 gu. 2, 6, 3, 4, 8, e pAMca hasva akSara belIe teTale. , kALa. Atma vikAsanA A kramane lakSamAM rAkhI purUSArtha karanAra avazya siddhi pAme che ane mokSanA zAzvata sukhane anaMtakALa mATe adhikArI thAya che. dara keTakaTi ( 100000000x100000000) palyopama varSa bhegA thAya tene sAgaropama kahevAya.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjI ceAgasAdhanA Aje dhaNA manuSyAnA manamAM evA khyAla che ke ye!ga e te vaidika dharmanI vizeSatA che, paNa e khyAla barAbara nathI. bauddha dharmamAM paNa tenA viziSTa prakAre vikAsa thayelA che, ane jaina dharmamAM te anAdi kALathI yAgane sthAna che ja. jaina dharmanA mULa graMtheAmAM ( Avazyaka sUtra paranI niyukitamAM) jaNAvyuM che ke 'je nirvANasAdhaka yAgane sAdhe te ja sAdhu kahevAya.' vaLI tIrthaMkarAne yAgIzvara, cegIndra vagere vizeSaNeA lagADavAmAM Ave che, kAraNa ke te yAgIonA svAmI hatA ane yeAgavidyAmAM parama niSNAta hatA. yoganI vyAkhyA vaidika dharma prathAmAM yAganI vyAkhyA nIce pramANe jovAmAM Ave che. 'AtmAnuM parabrahma sAthe je ekapaNu te cega' jIvAtmA ane paramAtmAne sayeAga te yAga' 'cittavRttinA nirodha te ceAga.' ; . . ka mAM kuzalatA te yAga, . samatva te yAga. 'OM eTale ' yAga ' ' * pareNa brahmaNA sArdhamekatvaM yannRpAtmanaH / yogaH sa eva vikhyAtiH kimanyad yogalakSaNam // - - saMyoge yAga ityukto jIvAtmaparamAtmanaH / - yogavittavRttinirodhaH /
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ zabdathI eka ja vastu abhipreta nathI, jyAre jaina dharmamAM ganI vyAkhyA sAmAnya ane vizeSa ema be prakAre karavAmAM AvI che ane temAM kaI matabheda nathI. zrImAna haribhasUrie yogaviMzikAmAM kahyuM che ke "praNidhAthI atyaMta zuddha thayelo sarva paNa dharma vyApAra mekSamAM joDanAro hovAthI yoga jANo. ane vizeSathI te sthAnAdigata e je dharmavyApAra tene yoga jANa. sthAnAdigata dharmavyApAra pAMca prakAranuM che, te nIce pramANe-- 1. sthAnagata dharmavyApAra- ahIM sthAna zabdathI kAryotsargAdi samajavAM. 2. vigata dharmavyApAra- ahIM varNa zabdathI vitarAga mahApurUSoe kahelAM zAstrIvacane samajavAM. 3. agata-dharmavyApAra-ahIM artha zabdathI vItarAga mahApurUSoe kahelAM zAstravacanane abhidheya viSaya samajavo. 4. AlaMbana gata dharmavyApAra- ahIM AlaMbana zabdathI zrata jJAnAdinA AlaMbanathI dharAtuM dhyAna samajavuM. na samajavuM. 5. AlaMbana rahita dharmavyApAra- ahIM AlaMbana rahita dharma vyApArathI zrutajJAnanA AlaMbana vinA zukala dhyAnanA bIjA - pAyAthI zarU thatI mana, vacana ane kAyayeganI ekAgratA samajavI. tAtparya ke jana zAstromekSamAM laI janArI saghaLI kriyAo, saghaLAM anuSThAne ke saghaLA dharmavyApArane sAmAnya rIte ga kahe che paNa tene vizeSa vyavahAra te kAryotsargAdi kaI paNa -yogaH karmasu kauzalam / - vAsaM pApu !
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 Asana para sthira thaIne vItarAga mahApurUSoe kahelAM vacananuM ananya zraddhAthI ciMtana-manana karavuM tathA zrutajJAnAdinuM AlaMbana laI dhyAnastha thavuM, temaja AtmasvarUpamAM tadAkAra thavuM e kriyAothI ja kare che. eTale meMgane te dayAnamAM sthira thavAnI ke dhyAna siddha karavAnI eka prakriyA mAne che ane te dariTae tene khUba mahattva Ape che. dhyAna sidhdhi zA mATe? ahIM e prazna uThavAno saMbhava che ke dhyAnane sidhdha karavAnuM prayojana zuM ? ethI mokSa prAptimAM kaMI sahAya maLe che kharI ?' ene uttara e che ke "mekSanI prApti mATe kamarahita avasthA apekSita che ane tevI avasthA thAnasidhdhi vinA prApta karI zakAtI nathI. tethI ja jana zAstroe dhyAnasiddhine Avazyaka mAnI che.' A uttaranA anusaMdhAnamAM koIne e prazna paNa uThe ke jaina dharmamAM karmarahita avasthA prApta karavA mATe nirjarAnuM arthAta tapanuM vidhAna che ane ahIM dhyAna siddhinI vAta karavAmAM Ave che, tenuM kAraNazuM ? tenuM samAdhAna e che ke jaina dharmo tapane artha ghaNe vizALa karyo che, eTale dhyAnasiddhi tenA peTAmAM samAI jAya che. prathama bhAganA pAMcamA prakaraNamAM navatatvanI vivecanA karavAmAM AvI che, temAM nirjarA tattvanuM vivecana karatAM dhyAnane pAMcamuM atyaMtara tapa jaNAveluM che. ahIM te saMbaMdhI eTalI spaSTatA karI laIe ke cha prakAranA atyaMtara tapamAM svAdhyAya ane dhyAnanI mukhyatA che ane temAM paNa dhyAnanI zreSThatA che, kAraNa ke te prajavalita agninI jema karmarUpI Idhanene zIgha bALI nAkhe che ane AtmAnA zuddha svarUpane prakAza kare che."
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ A samAdhAnanI viruddha evo prazna pUchAvAno saMbhava che ke je dhyAnathI je mokSanI prApti thatI hoya te aNusaNAdi bIjAM to batAvavAnI zI jarUra hatI ? eTale tene khulAso karavAmAM Ave che ke "aNusaNAdi bIjAM tape dhyAnasiddhi mATe upakAraka che, tethI ja tenI prarUpaNa karavAmAM AvI che." dhyAnanA bheda-prabhedo ahIM prasaMgavazAta e khulAso paNa karI laIe ke jenA zAstroe cittanI ekAgratA rU5 dhyAnanA be bheda pADayA che. eka azubha ane bIjuM zubha. temAM azubha dhyAna karmabaMdhanuM kAraNa hoI tene tyAga karavAne che ane zubha dhyAna saMvara tathA nija rAnuM kAraNa che temAM sthira thavAnuM che. eTale upara jyAM jyAM dhyAnasiddhinI vAta karavAmAM AvI che, tyAM tyAM A zubha dhyAna samajavAnuM che. vastu sthiti A prakAranI he azubha ane zubha dhyAnane paricaya meLavI le Avazyaka che. . dhyAnanI sAmAnya vyAkhyA evI che ke "jJA zire thAti sthAna- jenAthI vastunuM ciMtana thAya te dhyAna." A ciMtana khoTuM ane sAruM ema baMne prakAranuM hoI zake, tethI tene azubha ane zubha evA be prakAre mAnavAmAM AvyA che. azubha dhyAnanA be bhede che. eka ArtadhyAna ane bIjuM raudradhyAna. temAM A eTale duHkha ke pIDAnuM ciMtana karavuM te ArtadhyAna che ane hiMsA, Taura ke krodhanuM ciMtana karavuM te rItadhyAna che. A baMne dhyAnenA cAra cAra bhede che, te nIce
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. 2. 3. 4. 25 aniSTa vastu sayAga A dhyAna- aniSTa vastu prApta thatAM tenA viyeAgane mATe niraMtara ciMtana karavuM. aSTa viyeAga ArtadhyAna- kAi iSTa-maneAnukUla vastu cAlI jatAM tenI puna:prApti mATe satata ciMtA karavI. pratikUla vedanA A dhyAna- zArIrika pIDA, mAnasika pIDA ke rAga thatAM tene dUra karavAnI satata ciMtA karavI, bhAgalAlasA Ata dhyAna- bhAgAnI tIvra lAlasAne vaza tha aprApta bhogAne prApta karavAne draDha sakalpa karavA ane manane temAM ja joDAelu rAkhavu. 1. hiM"sAnu badhI raudradhyAna- hisA saMbaMdhI satata ciMtana karavu. anutAnubaMdhI raudradhyAna- asatya mAlavA sabaMdhI satata ciMtana karavuM. 3. steyAnubaMdhI raudradhyAna- ceArI karavA aMge satata ciMtana karavuM. 4. viSaya sarakSaNAnubaMdhI raudradhyAna--viSayabhoganI sAmagrInu' rakSaNu karavA aMge satata ciMtana karavuM. zubha dhyAnanA pazu mukhyatve e bheda che. eka dharma dhyAna ane khIjAM zukaladhyAna. temAM dharmArAdhana ke dharmaprAptinuM ci Mtana karavuM te dharma dhyAna che ane vyAkSepa tathA samAhArdithI rahita ujjavala dhyAna dharavuM te zukala dhyAna che. A khate dhyAneAnA paNa cAra cAra bheda che, te nIce mujaba~~
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJAviya dharmadhyAna- vItarAga mahApurUSonI dharma saMbaMdhI AjJAo kevI kalyANakArI che, tenuM satata ciMtana karavuM. apAyavicaya dharmadhyAna- sAMsArika sukha vaDe thatAM apAya aniSTanuM satata ciMtana karavuM. vipAka vicaya dharmadhyAna- karmanA zubhAzubha vipAkenuM satata ciMtana karavuM. saMsthAnA vicaya dharmadhyAna- dravya tathA kSetra saMbaMdhI satata ciMtana karavuM. ahIM dravya zabdathI dharma, adharma, AkAza Adi cha dravyo ane kSetra zabdathI cauda rAja pramANa leka samajo.* (1) pRthakatva-vitarka-savicAra zukala dhyAna-ahIM pRthakatva zabdathI bhinnatA ke vividhatA, vitarka zabadathI zrutajJAna ane vicAra zabdathI eka artha parathI bIjA artha para, eka zabadathI bIjA zabda para ane zabdathI artha para, arthathI zabda para tathA eka vega (mAga, vacana, kAyAga) thI bIjA yoga para ciMtA nAthe thatI pravRtti samajavAnI che. tAtparya ke zrutajJAnanA AlaM banapUrvaka cetana ane acetana padArthanAM utpAda, vyaya dhovya, rUpItva, ArapItva, sakriyatna Adi paryAnuM bhinna bhinna rUpathI ciMtana karavuM te A dhyAnane mukhya viSaya che. (2) ekatva-vitarka-nirvicAra zukaladhyAna- ahIM eka tvane artha abhinatA che, vitarkane artha mutajJAna che ane * loka tathA dravya saMbaMdhI pahelA bhAganA trIjA prakaraNamAM vivecana karAyeluM che, te punaH joI levuM.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 nirvicArane arthe eka arthathI bIjA artha para, eka zabdathI bIjA zabda para ke arthathI zabda para ane zabdathI artha para tathA eka yogathI bIjA vaiga para pravRtti na karavI e che. tAtparya ke zrutajJAnanA AlaMbanapUrvaka manAyegAdi kAI paNa eka yugamAM thira thaIne dravyanA eka ja paryAyanuM abheda ciMtana karavuM te A dayAnane mukhya viSaya che. ahIM eTalI spaSTatA karavI Avazyaka che ke prathama dhyAnanA daDha abhyAsamAM A bIjA dhyAnanI yogyatA prApta thAya che. jema samasta zarIramAM vyApeluM jhera maMtrAdi upAyothI eka DaMkhanI jagAe lAvIne sthApita karavAmAM Ave che, tema samasta lekanA bhinna bhinna viSayamAM bhaTaktA manane A dhyAna dvArA eka ja viSaya para lAvIne ekAgra karavAmAM Ave che ane e rIte mana eka ja viSaya para ekAgra thatAM sarvathA zAMta thaI jAya che, eTale te potAnI sarva caMcaLatA cheDI niSkapa banI jAya che. AnuM pariNAma e Ave che ke AtmAnA jJAnAdi guNa para lAgelAM sarva karma AvaraNe dUra haTI jAya che ane sarvajJatA prApta thAya che ke jenA lIdhe AtmA samasta kAlekane sarva dravyonA bhUta, vartamAna ane bhaviSyakAlIna sarva paryAye jANuM-joI zake che. tAtparya ke zukala dhyAnanA A bIjA pAye caDanAra kevaLajJAna tathA kevaLadarzananI prApti karI potAnuM abhISTa siddha karI zake ja jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNaya, mehanIya ane aMtarAya e cAra kameM AtmAnA mULa guNane ghAta karnArA hovAthI ghAtI karma kahevAya che ane vedanIya, AyuSya, nAma ane gotra e bAkInA cAra karmo sAMgika hovAthI apAtI karma kahevAya che. temAMthI cAre ghAtI karmone nAza A prasaMge thAya che ane cAre aghAtI karmone nAza dehatyAga vakhate thAya che.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 che ane te avazya mekSamAM jAya che. (3) surmakriyA-apratipAti-zukaladhyAna jyAre kevaLajJAna athavA sarvajJatAne pAmele AtmA yoganiSedhanA kamathI aMte sUkSma zarIra vegane Azraya laine bAkInA sarvagone rokI de che tyAre A dhyAna prApta thayuM gaNAya che. temAM zvAsozvAsa jevI sUkSma kriyA ja bAkI rahelI hoya che ane temAMthI paDavApaNuM hotuM nathI eTale te sukSma kriyA apratipAti zukala dhyAna kahevAya che. (4) samucchinna kriyA-anivRtti-zukaladhyAna-jyAre zarIranI zvAsa-prazvAsAdi sUkSma kriyA paNa baMdha thaI jAya che ane Atmapradeza sarvathA niSkapa thaI jAya che, tyAre A dhyAna prApta thayuM gaNAya che. temAM skUla sUkSma keIpaNa prakAranI mAnasika, vAcika ke kAliMka kriyA rahetI nathI. A dhyAnane kALa , 6, 3, 4, 2 e pAMca hasva svaro belIe eTale ja gaNAya che, A dhyAnanA pratApathI zeSa sarva karmo kSINa thaI jatAM AtmA potAnI svAbhAvika udarvagatithI lekanA agrabhAge pahoMce che ane tyAM AvelI siddhazilAmAM sthira thaIne anaMtakALa sudhI anirvacanIya sukhane upabhoga kare che. zula dhyAnanA chellA be prakAramAM zrutajJAnanuM AlaMbana hetuM nathI eTale te nirAlaMbana kahevAya che. dhyAnanA A prakAro jANyA pachI nirvANasAdhaka yugamAM tenuM sthAna keTaluM : unnata che, te saheje samajI zakAya che. . . . . . .
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTAMga yoga - vaidika matamAM vikasele gavidyA aSTAMga eTale ATha aMgavALI gaNAya che. te aMge zrI yAjJavalkayasaMhitAmAM kahyuM che ke yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane samAdhi e yuganAM ATha aMga che. gadarzanakAra pataMjali munie paNa sAdhanA pAdanA 29mA sUtramAM e ja krama darzAvyo che. yamaniyamAsanaprANAyAmapratyAhAradhAraNAdhyAnasamAdhayA'STAva. ja | tAtparya ke jene vega sAdhanA karavI hoya teNe prathama te yama niyamanuM ravarUpa sArI rIte jANI laI tenuM sevana karavuM joIe. pachI Asana siddhi karavI joIe ane prANAyAmamAM pravINatA meLavavI joIe. bAda pratyAhAranI siddhi karI dhAraNamAM kuzaLatA prApta karanAra kramazaH yAnasiddhi karI zake che ane tene ja samAdhine lAbha thAya che. A maMtavyane vyApaka pramANamAM pracAra thayelo che, eTale tene sAme rAkhIne ja jana dharme svIkArelA pAMca aMge (sthAnAdi dharma vyApAra)nuM vivecana karIzuM. yamaniyamanI AvazyakatA - A pAMca aMgomAM prathama aMge sthAnAdi dharma vyApAra eTale AsanasiddhinuM che, tethI keIne evI zaMkA thAya che jenA dharma vaidika dharmanI mAphaka yoganI pUrva bhUmikA tarIke yamaniyana mone Avazyaka nathI mAnate ke zuM ?" paNa A zaMkA sthAne nathI. jaina dharma paNa cagInI pUrva bhUmikA tarIke kAma-niyamone ati agatyanA mAne che ane tethI ja jaNAve che ke paganI
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ utkRSTa sAdhanA te cAritravaMtane ja heya. ene spaSTa artha e che ke jemaNe pAMca mahAvrato ane chaThTha rAtribhojana viramaNa vrata aMgIkAra kareluM hoya tathA jeo cAritra nirmANa mATe pAMca samiti ane traNa guptinuM pAlana karatA hoya, temaja kSamA Adi daza prakAranA zramaNadharmane ArAdhatA hoya teo ja AvI ga sAdhanAmAM saphaLa thaI zake che. ahIM pAThake pataMjali muni Adie prarUpelA yamaniyamo sAthe A yama-niyamonI tulanA karI zake che ane jaina dharmanI yama-niyamamAM kevI atUTa zraddhA che tene paricaya meLavI zake che. dAkhalA tarIke pataMjalimunie yogadarzanamAM ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigrahanI gaNana yamomAM karI che ane zauca, saMteSa, tapa, svAdhyAya ane Izvara praNidhAnanI gaNanA niyamomAM karI che. te jaina sAdhuo prANutipAta viramaNa vrata nAmanuM paheluM mahAvrata le che te ahiMsA che, mRSAvAda viramaNa vrata nAmanuM bIjuM mahAvrata le che te satya che, adattAdAna viramaNa vrata nAmanuM trIju mahAvrata le che te asteya che, maithuna viramaNa vrata nAmanuM zuM mahAvata le che te brahmacarya che ane parigraha viramaNa vrata nAmanuM pAMcamuM mahAvrata le che te aparigraha che. * zaucano sAmAnya artha pavitratA che. te bAhya ane atyaMtara ema baMne prakAranI hoya che. temAM atyaMtara pavitratA vizeSa upakAraka che. A pavitratA mATe mana, vacana ane kAyAnI zuddhi joIe, te mATe jaina yogasAdhake cAritra grahaNa karatI vakhate ja mana, vacana ane kAyAthI pApa nahi karavAnI pratijJA le che ane pramAdAdi SothI e pratijJAmAM koI doSa lAgI jAya to tenI
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 niMdA, gA~ ane ceAgya prAyazcita vaDe zuddhi kare che. vaLI manegupti, vacanagupti ane kAyaguptinuM je vidhAna karavAmAM AvyuM che tenA artha paNa e ja che ke mana-vacana-kAyAne aprazasta pravRttithI bacAvI levAM ane e rIte zuddhi ke anyatara zauca jALavI rAkhavuM. vaLI daza prakAranA zramaNadhamAM zaucanA spaSTa ullekha che, ( jU bhA. 19aa, pR. 107-8) te paNa eja darzAve che ke jaina paraparAmAM zaucanuM mahattva anya kAI saMpradAya karatAM jarAya ochuM nathI. alabatta tenI draSTi bhAjI karatAM abhyatara zauca para vizeSa che ane tethI te te mATe ja viroSa prayatnazIla rahe che. satAnA sAmAnya artha tRSNAtyAga che. te mATe jaina zAstroe sthaLe sthaLe upadeza ApelA che ane daza prakAranA zramadharmamAM tenA spaSTa ullekha che. tapanA tapa tA jaina dharmanA prANa lekhAya che eTale pratyeka cAritradhArI tenuM yathAkita ArAdhana karatA ja hAya che. A baLe temane aneka prakAranI labdhie ke siddhio prApta thAya che, jo ke temanA uddeza tA A tapa vaDe nI nirA karavAnAja hAya che. daza prakAranA zramaNu dharmamAM tapanA spaSTa ullekha karavAmAM AvyuM che. svAdhyAya eTale zvAonuM pAna-pAThana ke iSTa maMtranA jApa. A baMne amAM jaina dharma tenA svIkAra karelA che . ane tenI maNunA ceAthA abhyaMtara tapamAM karelI che,x AthI te jaina yAtra sAdhakAnA jIvanamAM Ataprata thayelA jovAya che. x juo bhAga 1le, pR. 116 ahIM ISTa maMtranA khapane kha darzAvelA nathI paNu para parAthI svAdhyAyanA sthAne ISTa maMtranA jApa karavAmAM Ave che.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Izvara praNidhAna eTale paramAtmA pratye bhakitane atizaya. kaI paNa prakAranI phalakAmanA vinA tenA pratyenuM samarpaNa. tene paNa jaina dharmamAM mahatvanuM sthAna prApta thayeluM che. prAtaHkAlamAM uThIne paMcaparameSThInuM smaraNa karavuM. pachI SaDAvazyaka kriyAnA adhikAre vIza tIrthakare tathA siddha bhagavaMtenuM stavana karavuM, deva darzane javuM ane tyAM paNa tIrthaMkara devAnA adbhUta guNanuM kIrtana karavuM, tenA pratye bhakitano atizaya batAva ane zakaya tana-manadhanathI pitAnI jAtane samarpita karavI e Izvara praNidhAna ja che. A rIte zauca, saMtoSa, tapa, svAdhyAya ane izvara praNidhAna e pAMce niyamone paNa jana ga sAdhanAmAM yogya sthAna prApta thayeluM che. yogAbhyAsa kayAM karavo? - vaidika matavALA gavizArade ema mAne che ke gAbhyAsa mATe amuka prakAranA deza ane sthAne yogya gaNAya. te mATe zrI kRSNayajurvedanI betAzvatara upaniSamAM kahyuM che ke sarve bAjuthI samAna, pavitra, kAMkarA-agni-retI-kelAhala ane jaLAzayathI rahita, manane anukUla, AMkhane pIDA na kare tevA ane atyaMta vAyuthI rahita guhAAdi sthAnamAM sAdhu purUSa yogAbhyAsa kare zrI hagapradIpikAmAM kahyuM che ke "je dezano rAjA sArA AcAravALo heya, je dezanA leke dhArmika haya, jyAM sukAla heya arthAta vAraMvAra duSkAla na paDato hoya, ane cera, vyAdhra tathA * same zucau zarkarAvahnivAlukAvirjite zabdajalAzayAdibhIH / manonukUle na tu cakSupIDane, guhArnivAtAzrayeNa pryojyet| * *
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 sarpAdine jyAM upadrava na hoya te dezamAM haThayogIe ekAMta bhAgamAM nAnA maThamAM sthiti karavI ane potAnA AsanathI cAra hAtha parvata pASANu, agni ane jala rAkhavAM nahi, (kAraNa ke tethI vAta, pitta ane kaphamAM viSamatA pedA thaI zarIramAM vikriyA upaje che). zrI naMdakezvara purANamAM te viziSTa prakAre gamaMdiranI racanA karavAnuM vidhAna paNa che. paraMtu A bAbatamAM jaina dharmanuM maMtavya juduM che, te ahIM darzAvIe chIe. jana dharma ema mAne che ke nirvANasAdhaka yogIoe mAsAnA cAra mAsa ke jemAM jIvonI utpatti vizeSa hoya che ane pAdavihAra karavAnuM zakya hotuM nathI, tyAre eka sthaLe sthiratA karavI ane zeSakALamAM eTale bAkInA ATha mAsa rASTrabharamAM vicaratA rahevuM. eTale teo eka ja pradezanA keI maThamAM ke guphAmAM lAMbA samaya vAsa karatA nathI, paraMtu jyAM paNa vicAre che tyAM kAyotsargAdi siddha karavA mATe makAnanA ekAMta bhAgane dharmazALAne, smazAna bhUmine, vanapradezane ke parvatanI guphA vagereno upayoga kare che. vaLI jana dharma ema mAne che ke vividha prakAranA parISaho sahana vinA zarIra paranI moha-mamatA chUTatI nathI ke manamAM rahelA bhAdi doSo dUra thatA nathI. eTale te daMzamazakAdi parISaha samabhAve sahana karI le che. tAtparya ke amuka sthaLe daMzamazakAdine parISaha thaze mATe tyAM na javuM e vicAra karatA nathI. vaLI zArIrika ane mAnasika titikSA karavA mATe teo ajANyA pradezamAM paNa vicAre che, pachI tyAMnA loke bhale adhArmika hoya ke tyAMne rAjA nAstika hoya. zrI mahAvIra svAmI gasAdhaka-dazAmAM rADhanA jaMgalI pradezamAM vicaryA hatA ke jyAMnA leke atyanta krUra hatA ane dharmanI bAbatamAM kazuM ja samajatA na hatA. vaLI bIjA aneka janAcAryo evA pradezamAM
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 vicaryAM che ke jyAMnA rAjA nAstika hAya ane sAdhu sa tene khUba raMjADatA hAya, paraMtu A AcAryAe peAtAnI yeAgavibhUtithI evA rAjAonI sAna ThekANe ANI che ane temane dharma parAyaNa banAvyA che. eTale anya yAgasAdhakAe ceAgAbhyAsa mATe je deza ane sthAnanu kathana karyuM che te sAmAnya rIte ThIka hAvA chatAM jaina dharmamAM khAsa niyamarUpa manAyuM nathI. Ama chatAM Avazyaka niyueNMkitamAM nimnagAthA prApta thAya che, te A viSayamAM suMdara prakAza pADe che. saMvariya AsavadArA, avvAbAhe akaMTae dese / kAuNa thira ThANaM, Thio nisanno nivannA vA // ( mithyAtva, avirati, kaSAya, yAga (maneyeAgAdi) ane pramAda e pAMca ) AvadvArAnA savara karIne avyAbAdha tathA akaTaka dezamAM jaIne UbhelI, beThelI ke sUtelI sthitimAM Asana sthira karIne kAyAtsarga karavA. A kAraNe jaina yogasAdhake najIkamAM gAnatAna cAlatA hoya ke bahu kAlAhala thatA hAya tevA sthAnane pasaMda karatA nathI ke jyAM bAvaLa, eAraDI, keraDA vagere kaTakamaya vrukSA vizeSa hoya tevA araNya pradezamAM kAyeAtsa-nimitte jatA nathI. zrI hemacaMdrAcArye yAgazAstranA cAyA prakAzamAM jaNAvyuM che ke tIrtha vA svasthatAhetuM yattad vA dhyAnasidhdhaye / kRtAsanajayA yogI viviktasthAnamAzrayet // AsananA jaya karavAvALA yAgIe tIrthaMkaronA janma, dIkSA, kevaLajJAna ane tenA abhAve svasthatAnA hetubhUta (jyAM dhyAnanI siddhi mATe nirvANusthAnamAM javuM, rahevAthI Arogya na
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUpa bagaDe ) tathA strI, pazu, paMDakAdi ( napuMsakrAdi ) rahita kAI sArA ekAMta sthAnane Azraya karavA. Asanasidhi Asanasiddhi saMbaMdhamAM vaidika matavALAonA abhiprAya evA nirjana evA ekAMta pradezamAM che ke upadrava vinAnA pavitra ane ati UMcuM nahi, tema ati nIcuM nahi, jemAM nIce darbha, te para mRgacama ane te para vastra pAtharela hAya evA sthira thate AsananeA abhyAsa karaveA.x paraMtu mAne che ke kAyAtsarga UbhA rahIne karavA e che. te mATe Avazyaka niyutimAM kahyu che ke cauraMgula muhapattI, ujjUe Dabbahattha rayaharaNaM / bosaTTacattadeho, kAussaggaM karijAhi // / 1545 // Asana para jainadharma ema vizeSa lAbhadAya ( baMne paga sIdhA ubhA rAkhI AgaLanA bhAgamAM ) cAra AMgaLa jeTaluM ( ane pAchaLanA bhAgamAM ka ka Adhu) aMtara rAkhavuM. te vakhate sIdhA laTakatA rAkhelA ( jamaNA hAthamAM ) muhapattI ane DAbA hAthamAM rajoharaNa: grahaNa karavA pachI dehabhAvanAne saMpUrNa tyAga karavApUrvaka kAyAtsarga karavA. x * zucau deze pratiSThApya sthiramAsanamAtmana: / nAtyucchritaM nAtinIca, cailAjinakuzottaram // zrImadbhagavata gItA ekAnte vijane deze, pavitre nirupadrave / kambalAjinavastrANAmuparyAsamabhyaset // zrI gorakSaka zataka. - muhupattI ane rajoharaNu e jaina sAdhuonAM khAsa dhArmika upakaraNA che. temAM muhupattI kheAlatI vakhate mukha ADI rAkhavAmAM Ave che ane rajoharaNa jIvaja Mtune tathA rajane dUra karavA mATe vaparAya che.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 mUlAcAranA SaDAvAdhikAramAM kahyuM che ke vosariya bAhujugalo, caduragula aMtareNa samapAdo / savvaMga calaNarahio, kAussaggo visuddho du // 151 // jemAM purUSa baMne hAtha lAMbA karIne samapAda UbhA rahe che ane be paga vacce cAra AMgaLanuM aMtara rAkhe che. tathA zarIranA kAIpaNa aMgane halAvatA nathI, te kAryAtsa vizuddha che. tAtparya ke kAyAtsa karavA dacchanAre baMne paga sIdhA rAkhIne UbhA rahevuM joie. temAM AgaLanA bhAgamAM cAra AMgaLa jeTalu ane pAchaLanA bhAgamAM tethI kAMIka echuM aMtara rAkhavuM joie. AvI rIte UbhA rahevAthI lAMbA vakhata sudhI sArI rIte ubhA rahI zakAya che. pachI baMne hAtheA sIdhA nIce laTakatA rAkhavA joie. te vakhate saMyamanA khAsa upakaraNa muhupattI ane roharaNa je sAdhuee nira Mtara pAtAnI pAse rAkhavA joe te anukrame jamaNA ane DAbA hAthamAM dhAraNa karavA joIe. pachI dehanuM jarA paNa halanacalana na thAya te rIte sthira ubhA rahIne kAyAne utsaga karavA joie arthAt zarIra paranuM tamAma mamatva cheADI dRSTane dharmadhyAnamAM magna thavu joe. te mATe jaina zAsrAe bhAra mUkIne kahyuM che ke vAlI-ca-Do, nA maLe sauvipa ya samasaLo. dehe ya apaDibaddho, kAussaggo havai tassa ! zarIrane krAi tIkSNa dhAravALA vAMsalAthI chedI nAkhe tenA para atyaMta zItalatAdAyaka evA caMdananA lepa kare, athavA jIvana Take ke tenA jaldI aMta Ave chatAM je dehabhAvanAthI kharaDAya nahi ane manane barAbara samabhAvamAM rAkhe tene kAyAtsa siddha thAya che.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ A rIte ubhA rahIne kAryotsarga karatI vakhate nIcenA 19 doSo paikI keAI doSanuM sevana na thAya tenI khAsa kALajI rAkhavAmAM Ave che 1. ghaTakadoSa ghoDAnI peThe eka paga UMce rAkha ke vAMke rAkhavo te. 2. lattAdeSa- vAyuthI latA kaMpe, tema zarIrane kaMpAvavuM te. 3. khaMbhAdi deja- thAMbhalA vagerene eDIMgaNa daIne ubhA rahevuM te. 4. mAladoSa upara meDI athavA mAla hoya tene mastaka TekavIne ubhA rahevuM te. udhidoSa- gADAnA UdhanI peThe paganA aMgUThA tathA pAnI meLavIne ubhA rahevuM te. 6. nigaDadoSa- nigaDamAM paga nAkhyA hoya tenI mAphaka paga pahoLA rAkhavA te. zabarIdeSa- nagna bhIlaDInI peThe guhya sthAnake hAtha joDI rAkhavA te. 8. khaliNadoSa- gheDAnA cAkaDAnI peThe rajoharaNa rAkhI ubhA rahevuM te. vadhudoSa- navapariNIta vadhUnI peThe mAthuM nIcuM rAkhavuM te. 10 lattaradeSa- nAbhinI upara ane DhIMcaNathI nIce jAnu sudhI lAMbu vastra rAkhavuM te. (jaina sAdhuone nAbhIthI nIce ane DhIMcaNathI cAra AMgaLa upara calapaTTo paheravAnuM vidhAna che. tene lakSamAM rAkhIne A deSa kahe che.) 11. stanadoSa- DAMsa maccharanA bhayathI, ajJAnathI athavA lajajAthI hadayane AcchAdita karI strInI peThe DhAMkI rAkhavuM te. 9.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 38 sayatidoSa- zItAdikanA bhayathI sAdhvInI jema khate kadha DhAMkI rAkhe eTale samagra zarIra AcchAdita karavuM te. bhra-aMgulidASa- mUtrAnA AlApaka (AlAvA) gaNuvAne mATe athavA saMkhyA gaNavAne mATe AMgaLInuM AlaMbana levuM ke pAMpaNanA cALA karavA te. vAyasaMdeoSa- kAgaDAnI peThe DALA pheravavA te. kapitthadoSa- pahereluM vastra parasevAthI malina thaze ema mAnIne tene geApavI rAkhavuM te. ziraka padoSa- yakSAviSTanI mAphaka mAthu dhRAvavuM te. mUkadoSa- mUMgAnI mAka huM huM karavuM te. midarAdoSa- sUtranA AlApaka gaNatI vakhate madirA pIdhelAnI mAphaka baDabaDATa karavA te. prekSyadoSa- vAnaranI peThe memAM pheravI AsapAsa joyA karavu ane hAi halAvavA te. A traNa doSo paikI lakheAttara, stana ane saMyati sAdhvIne hoya nahi, kemake emanuM zarIra vastrAvRtta hAya che. zrAvikAne mATe A traNa uparAMta nIcuM jovAnI chUTa hoya che, eTale tene vadhRdoSa lAgatA nathI. je ubhA rahIne kAyAtsa karI zake tema na heAya temane besIne kAyAtsa karavAnI chUTa hoya che ane jee tapasyA, vRdghAvasthA ke bimArIne kAraNe lAmA samaya besI zake tema na hoya temane sUtAM sUtAM kAyeAtsaga karavAnI chUTa hoya che, paNa A rIte besIne ke sUine kAyAtsaga karatI vakhate jaina sAdhukA sukA ghAsanuM ke garama kAbaLanuM Asana bichAve che paNa mRgacarma ke vyAghracarmanA upayAga karatA nathI, kAraNa ke jIvahiMsAnA kAraNe tene tyAjya gaNavAmAM AvyuM che.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 eka Asane lAMbA vakhata sudhI sthira besI zakAya tyAre Asana siddhi thaI gaNAya che. AsanasidhithI thatA lAbho pataMjali munie gadarzanamAM Asanasiddhino lAbha jaNavatAM kahyuM che ke tA tUAnamiuraHT (sAdhanapAda sUtra 48) te te Asanano jaya karavAthI sAdhaka yegI ziSNAdi kaMTho vaDe abhibhava pAmatuM nathI. tAtparya ke Asanasiddha yogIne zatauSNa tathA sudhAtRSAdi ThaMdho pIDA pamADI zakatA nathI. jaina zAstromAM kahyuM che ke "kAyotsargamAM ekAgra thanAranA dehanI jaDatA nAza pAme che ane matinI zuddhi thAya che. tenAmAM sukha duHkha sahana karavAnI zakti Ave che, te sukSmaciMtana karI zake che. prANAyAmaH ahIMthI AgaLa vadhatAM pAThakene e prazna thavAno saMbhava che ke pataMjalimuni Adi anya yoga vizAradoe Asana pachI prANAyAma ane pratyAhArane mUkyA che ane jena yogasAdhanAmAM -rasthAna pachI sIdhI sutrArthaciMtanane krama batAvyuM che, tenuM kAraNa zuM ? tene uttara zrI hemacaMdrAcArya yogazAstranA chaThThA prakAzamAM A pramANe Apyo cheHtnnaapnoti manaH svAsthya prANAyAmaH kadathitam / prANasyAyamane pIDA, tasyAM syAccittaviplavaH // 4 // prANavAyunA nigrahathI kadarthanA pAmeluM mana svasthatA pAmatuM nathI, kemake prANavAyuno nigraha karatAM zarIrane pIDA thAya che. ane zarIramAM pIDA thavAthI manamAM saMkSobha thAya che. vaLI pUraka, kuMbhaka ane recaka karavAmAM parizrama paDe che, tethI manamAM saMkaleza thAya che * Avazyaka niryukti gAthA 1462,
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 ke je sthiti meAkSa mArgamAM vighnarUpa che. zrI zubhacaMdragaNie paNa A praznane uttara nAnANuM vanA trIzamA prakaraNamAM A rIte ApyA cheH vAyAH saMcAracAturya maNimAdyaGga; sAdhanam / prAyaH pratyUhabIja syAnmunermuktimabhIpsitaH // 6 // pavana saMcAranuM cAturya zarIrane sukSma-phUla (haLavuM-bhAre) vagere karavAnuM sAdhana che, ethI mukitanI vAMchA karanArA munine te prAyaH vighnanuM kAraNuM thAya che. arthAt te siddhinA lAbhamAM paDI meAkSamArganI sAdhanA cUkI jAya evuM paNa bane che. saMvignasya prazAntasya vItarAgasya yoginaH / vazIkRtAkSavargasva prANAyAmeA na zasyate // 8 // je muni saMsAranA dehabhAgathI virakata che, jenA kaSAya maMda che, je vItarAga ane jitendriya che, evA yAgIne prANAyAma zAbhatA nathI. A vidhAne dravya prANAyAmane lagatAM thayAM, paNa bhAva prANAcAmanA jaina zAsrAe svIkAra karyo che. zrI haribhadrasUrie yAgadraSTi samuccayamAM ceAthI draSTinA vivecana prasa Mge tenuM varguna karyuM" che ane upAdhyAya zrI yazeAvijayajI mahArAje pazu yogadaSTi vAdhyAyamAM e vastune nimna zabdo vaDe maMjUra rAkhI che: bAhyabhAva recata iMhAMji pUraNa aMtarabhAvaH sthiratA kuMbhaka guNe na pratyAhAra : jaina zAstrA pratyAhArane lAbhadAyI mAne che, Ama chatAM tenuM paSTa vidhAna na karavAnuM kAraNa e che ke jaina yeAgasAdhakA sa'sArathI
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ virakata hoya che ane cAritra nirmANa mATe teo viSaya tathA kaSAyane jitavA mATe prAraMbhathI ja prayatnazIla hoya che, eTale prANAyAmanI prakriyA vinA paNa manane ikiyenA viSayamAMthI kheMcI laIne sIdhe pratyAhAra karI zake che ane e rIte pitAnuM mana satrArthane ciMtanamAM ke dharmadhyAnamAM jeDI zake che. te viSe zrI zubhacaMdrAcArya jJAnAvamAM kahe che ke - niHsaMga saMvRtasvAnta : kUrmavat sNvRtendriyH| yamI samatvamApanno dhyAnatantre sthirIbhavet // pra. 30, . 2 jenuM mana niHsaMga saMvRtta thayuM che eTale jene pugalane keI saMga gamato nathI ke viSayamAM rAcavAnuM pasaMda paDatuM nathI tathA jeNe kAcabAnI mAphaka potAnI dakine saMkeca karyo che. evo muni samatva prApta karIne eTaNe rAgadveSathI rahita thaIne dhyAna kriyAmAM sthira thaI zake che. dhAraNa : jene zAstroe dhyAnasiddhi mATe dhAraNAne upayogI mAnI che. te mATe Avazyaka niryukitamAM kahyuM che ke - ceyaNamaceyaNaM vA vatthu avalaMbiu ghaNa mnsaa| jhAyai suamatthaM vA daviyaM tappajae vA vi // 1466 // cetana athavA acetana vastunuM manathI daDha AlaMbana laIne sUtra ane arthanuM dhyAna dharavuM athavA dravya ane tenA paryAyanuM ciMtana karavuM. ahiM cetana athavA acetana vastunuM manathI je daDha AlaMbana levAnuM kahyuM che te dhAraNA ja che. zrI hemacaMdrAcArya yogazAstranA chaThThA prakAzamAM kahyuM che ke nAbhI, hRdaya, nAsikAne agrabhAga, kapAla, AMkhanAM bhavAM, tALavuM,
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ netra, mukha, kAna ane mastaka e dhyAna karavAnAM sthAna che. A sthAne paikI kaI paNa eka sthAne manane lAMbo vakhata sthApana karavAthI svasaMvedana thAya (pratIti thAya) evA aneka pratye utpanna thAya che. zrI mahAvIra prabhue sAdhanAkALa daramiyAna eka mATInA Dhepha para animeSa dRSTi rAkhIne AkhI rAtri vyatita karI hatI e bInA prasiddha che. adhyAtma ane bhAvanA ahIM e vAtanI spaSTatA karavI joIe ke jaina zAstra yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra ane dhAraNAnA sthAne adhyAtma ane bhAvanA e be zabdone ja vizeSa prayoga kare che ane temAMthI dhyAnasiddhi khUba saraLatApUrvaka thAya che, ema mAne che. te mATe gabindumAM kahyuM che ke adhyAtma bhAvanA''dhyAna samatA vRttisNkssyH| mokSeNa yojanAdyoga eSa zreSThA yathottaram / adhyAtma, bhAvanA, AdhyAna, samatA ane vRttisaMkSaya mokSamAM joDAnArA hevAthI yoga kahevAya che. yoganI A pAMce bhUmikA uttarottara zreSTha che, arthAt adhyAtmathI bhAvanA pragaTe che, AdhyAnathI samatA prakaTe che ane samatAthI vRttiono saMkSaya thatAM paramAtmadazA prApta thAya che ke je dareka yogasAdhakanuM aMtima lakSya che. ahIM adhyAtma ane bhAvanA zabdathI jaina zAstrone zuM atipreta che? ene uttara e che ke apramatta -apramAdI banIne sanmArgamAM pravRtti karavI tene jaina zAstro adhyAtma kahe che ane je ciMtana manana vaDe bhAvanI zuddhi thAya che, tene bhAvanA kahe che. tenA mukhyatve bAra prakAre mAnavAmAM AvyA che. A pustakanA prathama bhAgamAM nava tatvanA vivecana prasaMge saMvaratattvanA vivecanamAM A
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 bAre bhAvanAno hetu samajAvavAmAM Avyo che. paraMtu ahIM eTaluM spaSTa karavuM Avazyaka che ke kAryotsargamAM UbhA rahIne sUtra tathA arthanuM je ciMtana karavAnuM che ke dharmadhyAnamAM je sthira thavAnuM che, tene sarvasAra A bAra bhAvanAomAM AvI jAya che, tethI kAyotsarga karIne prAyaH teno ja Azraya levAmAM Ave che. A bhAvanAonA baLathI ghaNA vegasAdhake zukaladhyAna para ArUDha thayA che ane potAnA karmo khapAvI sarvajJatA tathA mokSanA adhikArI banyA che, eTale jaina yogasAdhanAmAM tenI bhAre pratiSThA che. ahIM e noMdha karavI paNa ucita gaNaze ke jaina zAstroe A bAra bhAvanAnI jema maMtrI, pramoda, kAruNya ane mAdhyastha e cAra bhAvanAone paNa bhAvazuddhi nimitte svIkAra karelo che ane tenuM samyak prakAre sevana karavAno Adeza Apelo che. zrI hemacaMdrAcAryuM to samabhAvanuM saMdhAna karavA mATe A cAre bhAvanAone rasAyaNa tulya kahelI che. tAtparya ke yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra ane dhAraNAthI jema dhyAna siddhi sudhI pahoMcI zakAya che, tema ucca prakAranA cAritrarUpa ApyAtmathI ane uttama vicArarUpa bhAvanAthI paNa dhyAnasiddhi sudhI pahoMcI zakAya che, eTale keIe amuka sAdhanathI ja siddhi thAya e Agraha karavA jevuM nathI. dhyAna: dhyAnasiddhi aMge vivecana karatAM jaina maharSio jaNAve che ke mananI traNa avasthA che. kAMto te judA judA viSayomAM bhaTakatuM hoya che, kAM te eka viSayane dhArAbaddha vicAra karatuM hoya che, kAte te eka viSaya para ekAgra thayeluM hoya che. AmAMthI prathama avasthAne ciMtA kahe che, bIjI avasthAne bhAvanA ke anuprekSA kahe che ane trIjI avasthAne dhyAna kahe che. emAM vizeSa samajavAnuM eTaluM che ke jyAre AvI rIte koIpaNa eka viSaya para mananI ekAgratA eka aMtarmuhUrtI eTale be ghaDI ke aDatAlIsa mInITa
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudhI thAya tyAre dhyAnasiddhi thaI gaNAya che. paraMtu A vAta chadma eTale jeo jJAnAvaraNayAdi karmanA AvaraNa nIce hovAthI hajI sudhI kevaLajJAnane prApta karI zakyA nathI temane anulakSIne samajavAnI che, bAkI kevaLajJAnIne to vRtti vikalparahita anAsaMga dazA ane sarva pratyakSa yoganirodha eja dhyAna hoya che ke jenuM varNana zukaladhyAnanA bheda varNavatAM kahI gayA chIe. ahIM prAsaMgika jainamaharSionA e matanI paNa noMdha karI laIe ke jeonA zarIrane bAMdhe ati uttama koTine hoya teo ja A prakAranI dhyAnasiddhi karI zake che. samAdhiH dhyAnanuM phaLa samatA che ane tethI vRttine sakSaya thAya che, eTale tenAthI samAdhino lAbha thavA bAbatamAM kaMI saMdeha nathI. ganA prakAraH vaidika matavALAoe yuganA maMtroga, haThayoga, layayAga ane rAjaga e cAra prakAra mAnyA che. temAM jainonI yogasAdhanA sAthe rAjayoga sAmya dharAve che, vaLI vaidika matavALAoe prakArAMtare yoganA bhakitayoga, jJAnayoga tathA kAga evA traNa prakAro paNa mAnyA che, kAraNa ke temAM bhakti ke zraddhAnI pradhAnatA che; samya jJAna e jJAnAga che, kAraNa ke temAM jJAnanI pradhAnatA che ane samyaphacAritra e karmayoga che, kAraNa ke temAM cAritra ke karma (kriyA)nI pradhAnatA che. A prakaraNa pUruM karatAM pahelAM e spaSTatA karavI yogya lekhAze ke gRhastha A yoga nI sAdhanA amuka pramANamAM karI zake che, paNa te mATe samyakatvapUrvaka zrAvakanA bAra vrata dhAraNa karavAM Avasyaka che ke jenA ulekha prathama bhAganA AThamA prakaraNamAM karavAmAM Avyo che. A vratomAM evI sAmagrI rahelI che ke te vratadhArIne uparyukta ye gasAdhanAnI abhimukha kare che ane tenI amuka aMze tAlIma Ape che.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjuM ahiMsA jagatamAM pApano je pravAha vahI rahyo che, temAM hiMsA mukhya che. jaina zAstromAM tene mATe prANAtipAta zabdane prayoga karavAmAM Avyo che, kAraNa ke temAM koIne koI prANune atipAta eTale nAza jarUra hoya che. ahIM e jANavuM jarUranuM che ke sparzanendriya, rasanendriya, ghrANendriya, cakSurindriya ane zravaNendriya e pAMca Indriyo. mane baLa, vacanabaLa ane kAyabaLa e traNa baLA, zvAsocchavAsa ane AyuSya e dazane prANa kahevAmAM Ave che, eTale keAI prANanAM aMgopAMga cheDavA ke temAM pIDA upajAvavI, tenuM manobaLa, vacanabaLa ke kAyabaLa haNAya tevA koI paNa prayoga karavA, tene zvAsocchavAsa rUMdha ke tenA AyuSyano aMta lAva e prANAnipAta che, hiMsA che. jaina zAstrakAroe hiMsAne mATe prANavadha, ghAnA, pAraNA virAdhanA, paritApa Adi zabdono prayoga paNa kare che, kAraNa ke temAM vadha, ghAta, mAravAnI kriyA, virAdhavAnI kriyA ke du:kha upajAvavAnI kriyA mukhya hoya che. vaLI A kriyA mukhyatve asaMyamathI ja bane che, eTale tene asaMyama paNa kahyo che. zrI praznavyAkaraNa sUtramAM tenAM 30 nAme ApelAM che. jaina maharSio kahe che ke pRthvI, jaLa, agni, vAyu ane bIja sahita tRNa vRkSa Adi vanaspatikAya, e sarva jIvo ati
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUkSma che. (uparathI eka AkAravALA dekhAvA chatAM sarvanuM pRthapha pRthapha astitva che ukata pAMca sthAvarakAya uparAMta aMDaja, jarAyuja daja ane rasaja evA prANIo paNa che. e cha vaDUjIvanikAya kahevAya che. saMsAramAM jeTalA paNa chavo che, te sarvane samAveza A panikAyamAM thaI jAya che. buddhimAna puruSa ukata paddanikAyanuM sarva prakAre samyapha jJAna prApta kare ane sarva jIvo duHkhathI gabharAya che, ema jANIne tene duHkha de nahi." "je manuSya prANIonI svayaMhiMsA kare che, bIjAnI pAse hiMsA karAve che ane hiMsA karanArane uttejana Ape che, te saMsAramAM potAne mATe vairanI vRddhi kare che." "kaI paNa prANInI hiMsA karavI e potAnA AtmAnI ja hiMsA che ane koI paNa prANI para dayA karavI e potAnA AtmAnI ja dayA che. tethI AtmAthI purUSoe sarva prakAranI hiMsAne tyAga kare." mAtra jaTAvadhAravAthI, bhasma ceLavAthI ke amuka jAtanAM vastro dhAraNa karavAthI AtmajJAnanI prApti thatI nathI, paraMtu jenuM citta sarva prANIo pratye karuNAthI AI thayeluM hoya che, tene ja AtmajJAna thAya che ane tene ja mokSa thAya che." keTalAka manuSyo ema mAne che ke yajJa nimiro hiMsA karavAthI svarge javAya che. temane ema pUchI zakAya ke je yajJa staMbha chedIne, pazuone haNIne tathA lehIne kAdava karIne svarge javAnuM hoya te narakamAM koNa jaze? athavA ema kahevAtuM hoya ke yajJamAM haNelAM prANIo svarge jAya che. te yajJa karanArAo potAnA mAtA, pitA, patnI
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 47 putra adine yajJamAM kema hotA nathI ke te nizcayathI ravargamAM jAya? tAtparya ke yajJa nimitte hiMsA karavI e ajJAnamUlaka che ane te paNa bIjI hiMsA jeTalI ja bhayaMkara ane kaDavAM phaLa ApanArI che. A ja kAraNe carama tIrthaMkara zrI mahAvIra svAmIe hiMsaka yajJonI niSphaLatA pakArI hatI ane bhAva yajJa vaDe AtmAne zuddha karavAnI hAkala karI hatI. keTalAka manu kAvI-mahAkALI Adi devIone prasanna karavA mATe kukaDA, bakarA ke pADAnuM balidAna Ape che, paNa teo e vastuno vicAra karatA nathI ke je jagadaMbA che-jagatanI mAtA che, te pitAnA ja mArA bALakonA balidAnathI kema prasanna thAya? ane je te evI rIte ja prasanna thatI hoya to te jagadaMbA ke jagatanI mAtA zAnI ? eTale mAtAne prasanna karavA mATe mUMgA nirdoSa prANIonuM balidAna ApavuM, e paNa ajJAna ceSTA ja che ane tenuM phaLa dugati che. keTalAka manuSyo zikAranA zokhathI prANIonI hiMsA kare che, te paNa eTaluM ja anucita che. ApaNuM zokhanI khAtara eka nirdoSa prANIno saMhAra karavAno ApaNane zuM adhikAra che? ApaNane jIvavuM game che ane temane jIvavuM gamatuM nathI ? to pachI haLAhaLa anyAyane AcaravAno artha zuM ? eka kavie ThIkaja kahyuM che keghsntyrnnyessu caranti durvA, pibanti toyAnyaparigrahANi / tathApi vadhyA hariNA narANAM, keA leokamArAdhayitu smrthH?|| jeo araNyamAM rahe che, ghAsa (patra, phaLa, phUla vagere vanaspati) khAya che ane bIjAe nahi grahaNa kareluM pANI pIe che, te haraNane (ane tenA jevA bIjA nirdoSa prANIono) manuSya zikAra kare che. aho ! AvA anyAyI lokone koNa samajAvI zake.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 jaina maharSie kahe che ke jevA ApaNA jIva tevA khIjAnA jIva. jema ApaNane prANu vahAlA che, jema ApaNane sukha game che ane du:kha gamatuM nathI, tema anya jIvone paNa sukha game che ane duHkha gamatuM nathI. ApaNA pagamAM eka nAnA sarakhA kAMkarA khUMce ke bAvaLa eraDIneA kAMTA vAge to paNa keTalu duHkha thAya che? te| jenAM aMgeA tIkSNa bANAthI bhedAtAM haze ke dhAravALA zastrothI chedAtAM haze, tene keTaluM du:kha thatuM haze ? A jagatamAM sa` prANIone lAMbA jIvananI kAmanA hoya che, pachI te svarganA dra hAya, ha khaMDanA svAmI hoya ke viSTAmAM rahelA kIDeA hoya tethI kApaNuM prANInI hiMsA karavI e adharma che. anyAya che. ahI' e samajavuM jarUranuM che ke hiMsA jema kAyAthI thAya che, tema vANI ane manathI paNa thAya che. kAne kharAba zabdo kahevA ane tenA dilane duHkha utpanna karavuM e vANInI hiMsA che ane kA'nuM gUrU ke aniSTa citavavuM e mananI hiMsA che. A rIte hiMsAnuM svarUpa samajI tene tyAga karaveA, tenAthI virAma pAmavuM, ke tenAthI dUra rahevuM e ahiMsA che. prANI mAtra tarapha samabhAva rAkhavAthI ja tenuM pAlana zakaya bane che, yA karuNA, kSamA, zAMti, sahanazIlatA, udAratA, saMyama, sadbhAvanA, maitrI vagere enA paryAya zabdo che. zrI sUtrakRtAMga sUtramAM kahyuM che ke evaM khu nANiNo sAra, jaM na hisaha kiMcaNa / ahiMsA samaya ceva, eyAvantaM viyANiyA || jJAnIonA jJAnane sAra eja che ke kApaNu prANInI hiMsA karavI nahi. ahiMsA e ja sAcuM vijJAna che. tethI caDhiyAtuM khIjuM kAI vijJAna nathI.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 ahI eTalI spaSTatA karavI ucita che ke Aje jaDavADa ke bhautikavAdane paNa vijJAnanuM upanAma ApavAmAM Ave che, paNa te te sAcA arthamAM vijJAna nathI, sAcuM vijJAna tA tene ja kahevAya ke jemAM kula svarUpe sarvatra zAMtine pracAra thAya ane sahu kAMi ravataMtratAthI peAtAnuM abhISTa sAdhI zake. paNa A vijJAnanAM pariNAme tethI ulTA ja AvyAM che. tenA phala svarUpe svA, prapaMca ane nirdayatAnuM pramANa anekagaNuM vadhI gayu' che ane tethI sasaMhAraka yuddhanI bherIo gaDagaDatI ja rahI che. AgaLanA jamAnAmAM sarakhe sarakhA yuddha karI letA ane bhArata jevA nItipradhAna ke dharma parAyaNa dezamAM te kAi sUtA hAya, gAphela hAya ke zastra rahita hoya teA tenA para ghA karavAmAM hiNapata mAnavAmAM AvatI. paNa Adhunika vijJAnanA puraskartAe te aNutrAmba ke hADrojana emba phekIne sUtelAone, gAphelane, zastra rahitane, temaja bALakAne, yuTThAone, strIone, bimArAne, azakatAne, are ! are ! nirdoSa evA pazupa khIene paNa eka sAmaTA resI nAkhatAM jarAye nAnama anubhavatA nathI. A sAme jagatanA eka sahRdaya buddhizALI vage bhayaMkara pAkAra pADayA che. ane yuddha sAmagrInA vadhArAthI kadApi paNa jagatamAM zAMti sthApavAnI nathI evI jAherAta karI che, paNa hiMsaka zastronAM baLa para mustAka barmIlI jaDavAdIonI jamAta ene jarAye macaka ApatI nathI. pariNAme Aje sArAye vizvamAM mRtyune bhaya vyApaka banyA che ane tenAthI sahunA jIvanamAM eka prakAranI asthiratA AvI gaI che. Avu atyaMta aniSTa pariNAma lAvanArane vijJAna kema kahI zakAya ? bIjI bAju ahiMsAnuM pAlana karavAthI gAma gAma vaccenA prAMta prAMta vaccenA, rASTra rASTra vaccenA kajiyA TaLe che, parasparane samajavAnI sadbhAvanA pedA thAya che ane kAinuM krAi prakAre aniSTa na thAya tenI takedArI Ave che. tethI sarvatra zAMtine
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 pracAra thAya che ane sahu kAI svataMtratAthI potAnuM abhISTa sAdhI zake che. Aja kAraNe jaina mahiSaee ahiMsAne sAcuM ane koSTha vijJAna kahyuM che. ahiMsAnA upadeza sAmAnya rIte sarva dharmImAM apAce che, paNa te jaina dharmanA upadeza jeTaleA vyApaka nathI, vizada paN nathI ane sUkSma paNu nathI. te mATe ahIM rASTrapati rAjendrabAjInA nimna zabdonI noMdha levI ucita gaNAzeH 'jaina dharmane saMsAra ko ahiMsAkI zikSA dI hai| kisI dusare dharma ne ahiMsA kI maryAdA vahAM taka nahIM pahuMcAi / jaina dharma apane ahiMsA siddhAnta ke kAraNa vizva dharma honeko purNatayA upayukta hai !' keTalAka ema mAne che ke jaina dharma ahiMsAne vyApaka vizada-sUma upadeza ApyA che, paNa te jIvanamAM utArI zakAya evA nathI. tApa ke te avyavahAru che. ane ApaNe eka jAtane bhrama ja kahI zakIe. je vastu AcaraNamAM utarI zake tevI na hoya teneA upadeza ApavAnA a ze ? ane sama jJAnIe tA evI bhUla na ja kare. eTale jaina dhame ahiMsAnA je upadeza ApyA che, te jIvanamAM barAbara utArI zakAya tevA che. ane jaina dharmanA vrata-niyame tenI sAkSI pUre che. C sAdhue saMyamanI sAdhanAthe pAMca mahAvratA dhAraNa kare che. temAM paheluM mahAtrata prANAtipAta viramaNa nAmanuM che. ene a e che ke sa` prakAranI jIva hiMsAmAMthI viramavu-aTakI javuM. A mahAvratanuM pAlana karavA mATe teo sthULa ke sUkSma kAi paNa prANInI mana, vacana, kAyAthI hiMsA karatA nathI, khIjAnI pAsethI karAvatA nathI ane kAi tevI hiMsA karatuM hoya tene sArI mAnatA paNa nathI. pRthvIkAyamAM jIva che, eTale tene kAza, kAdALI ke pAvaDAthI khAddatA nathI. apakAyamAM jIva che, eTale
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ pI I ! vAva, kUvA, taLAva ke sarovaramAM utaratA nathI, temAM rahelAM pANIne Dahenata nathI ke teno sparza suddhAM karatA nathI. vaLI ghaDA, maTakA ke geLA vageremAM rahelA kAcA pANIne paNa aDatA nathI ke tene upayoga karatA nathI. ahIM e samajavuM jarUranuM che ke je pANI agni vagere zastra prayogathI acita eTale caitanya rahita na thayuM hoya tene kAcuM pANI kahevAmAM Ave che. ane je pANI caitanya rahita thayuM hoya tene pAchuM pANI kahevAmAM Ave che. sAdhuo pitAno jIvana nirvAha karavA mATe AvuM pAkuM pANuM gRhasthanA gharamAMthI vahorI lAve che ane teno upayoga kare che. vihAramAM AvA pANIne ekAda ghaDe pitAnI pAse rAkhe che, paNa e pANI khUTI jAya to kAcA pANIno upayoga na karatAM tRSApariSahane samabhAve veThI le che ane ema karatAM kadAca prANanI AhUti ApavI paDe te jarAye viSAda vinA ApI de che. Adhunika jamAnAmAM paNa AvA banA banelA che. agnikAyamAM jIva hovAthI cUlo saLagAvatA nathI. cakamaka vAparatA nathI ke dIvAsaLI vagerene upayoga karatA nathI. vAyukAyamAM jIva hovAthI vIMjhaNa ke paMkhA vaDe pavana khAtA nathI. vanaspatimAM jIva hovAthI koIpaNa jAtanI lIletarIne aDatA nathI ke tene upayoga karatA nathI. ahIM lIlotarI zabdathI vRkSa, lattA, kapa, ke vipaTanA mULa, chAla, zAkhA. patra, puSpa, kUla, bIja, vagere bhAgo samajavAnA che. vaLI rAtribhojana karatA nathI. pazuone duHkha thAya te mATe hAthI ghaDA vagere para savArI karatA nathI. temaja baLada vagere pazuo ke manuSyo dvArA kheMcAtA vAhanone upayoga karatA nathI. paNa jyAM javuM hoya tyAM cAlIne ja jAya che. vaLI pakSIone pAMjarAmAM pUratAM temanI svataMtratAne lepa thAya che, ane temane duHkha upaje che, eTale pakSIone pALatA nathI. A uparAMta ahiMsA dharmanuM pAlana karavA mATe teo nIcuM
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ para joine avara javaravALA mArgomAM divase ja cAle che; priya, pathya, ane tathya mAle che, tathA kheAlatI vakhate sUkSma trasa jIveAnI virAdhanA thAya nahi, tethI mukha AThu vastra rAkhe che; vastra, pAtra tathA upadhinI pratidina e vAra pratilekhanA (sUkSma rIte jovAnI kriyA) kare che, ane je vastu parAvavA jevI hoya te niravadya eTale jIvAnI utpatti na hoya na thAya tevA sthaLe parAve che. ekavAra eka mAsanA upavAsI evA dharmacI nAmanA eka aNugAra (sAdhu)ne bhikSAmAM kaDavI tuMbaDInuM zAka maLyuM, te kAi rIte khA zakAya tevu na hatuM, tethI gurue tene paraThavI devAnI AjJA karI eTale dharmaci aNugAra tene paravavA mATe nagara bahAra gayA. tyAM jhoLImAMthI pAtra bahAra kADhatAM e zAkanuM eka TIpuM nIcu paDayuM. tenI gaMdhathI AkarSAi aneka kIDIe e viSamaya hovAthI badhAnA prANa cAlyA ahiMsA mUrti aNugAre vicAra karyA ke jo biMduthI ATalA jIvAnI hiMsA thai te badhuM parAvI detAM keTalA vAnI hiMsA thaze ? guru mahArAjanI AjJA che ke tene niravadya sthAne parAvI devuM, teA e zAka huM pAte ja vAparI lauM, kAraNa ke mAruM udara niravadya che. ane e aNugAra badhuM zAka ArogI gayA. e zAMka AreAgI jatAMja potAnA prANa nIkaLI jaze e tee jANatA hatA, eTale tarata ja arihaMta, siddha sAdhu ane kevalI bhagavaMtAe kahelA dharmanuM zaraNu aMgIkAra karI samabhAvamAM jhIlavA lAgyA. A rIte teo samabhAva pUrvaka kALadharma pAmyA eTale sarvAsiha nAmanA ati uttama devalAkamAM devapaNe utpanna thayA. kahevAnuM tAtpa e che ke jaina sAdhue A siddhAMtanA pAlana mATe game tevaDA moTA bhAga ApavAne tatpara rahe che. Adhunika yugamAM paNa AvAM dRSTAnto maLI Ave che. mIThu adhIka AvI jatAM svAda ke zarIranI paravA karyA sivAya paraThavavAmAM vadhAre A zAkanA ekaja tyAM ekaThI thai, paNa gayA, A joi
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa3 doSa samajI eka AcAryazrIe e mIThuM vAparI lIdhuM hatuM ane tethI saMgrahaNanA bhoga banavuM paDyuM, tenI paravA karI na hatI. vizeSamAM A sAdhuo potAnI pAse UnanI mulAyama dazIothI baneluM rajoharaNa nAmanuM eka dhArmika upakaraNa niraMtara pitAnI pAse rAkhe che, ane tenAthI jagAne pUcha-pramAIne pachIja teno upayoga kare che, aMgapara koI jIvajaMtu caDI gayuM hoya te tene e rajoharaNathI dUra kare che ane khAsa prajana vinA kAyAnuM halana calana paNa karatA nathI. eTaluM ja nahi paNa temane koI gALa de, lAkaDI ke hathIyArathI mAre yA bIjI rIte temanA aMge pAMgamAM pIDA upajAve te paNa tene pratikAra karavA IcchatA nathI, kAraNa ke pratikAra karavA jatAM samatAne bhaMga thAya che. ane samatAno bhaMga thAya te ahiMsA TakatI nathI. zrI mahA. vIra svAmIne sAdhanA kAlamAM deva, manuSya ane tiryaMca kRta aneka jAtanA upasargo thayA, te badhA temaNe samabhAve sahana karI lIdhA. paNa temAMnA keIno pratikAra karyo nahi. eTaluM ja nahi paNa saMgamadeva cha mahinA sudhI anekavidha upasargo karyA pachI pitAnA sthAne pAcho pharato hato tyAre "A jIvanuM zuM thaze" evI karUNatAthI temanI AMkhamAM azru AvyAM hatAM. zaMkAzIla rAjavIe baMdhaka nAmanA eka muninI jIvatAM cAmaDI utAravAne hukama karyo, ane rAjasevake teno amala karavAne upasthita thayA paNa e mahAmuni jarAye kSobha pAmyA nahi. rAjasevake temanI cAmaDI utAre che. chatAM teo eka paNa kaDavo zabda bolatA nathI ke manamAM temanuM bUruM IcchatA nathI. maraNAMta upasargane teo samabhAve veThI le che ane potAnA karmo khapAve che. ahiMsA pAlanamAM AvAM utkRSTa dRSTAMta anyatra jovA maLe che kharA ? ahiMsAne varelA A sAdhuo potAno jIvana nirvAha zI rIte karatA haze? "eno uttara e che ke jIvana nirvAha mATe sthAna
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ vastra ane AhAra pANInI jarUra paDe te bIjI koI rIte nahi paNa nirdoSa bhikSAthI ja meLavI le che, eTale temane ahiMsAdharma barAbara sacavAI rahe che. , ahIM koIne prazna thAya ke A rIte sAdhuo pitAne joItI badhI vastuo gRhasthonA gharamAMthI bhikSA dvArA meLave te temane taMgI paDe nahi? takalIpha thAya ke nahi? ane taMgI paDe ke takalIpha thAya te ahiMsAne siddhAMta Take kharo ? ene uttara e che ke A sAdhuo koInA para baLajabarI karatA nathI ke temanI vastuo jhuMTavIne letA nathI, paNa teo sadbhAva pUrvaka je kaMI vahorAve te ja grahaNa kare che, ane temAM paNa tene taMgI na paDe takalIpha na thAya tenI khAsa sAvadhAnI rAkhe che. dAkhalA tarIke pAMca mANasanuM kuTuMba hoya ane teoe potAne mATe 35-40 roTalI karI hoya , te temAMthI mAtra 1 ke 2 ja grahaNa kare che. paNa tethI vizeSa grahaNa karatA nathI. sAdhuonI bhikSA karavAnI rItine mAdhukarI ke gocarI kahevAmAM Ave che, tenuM kAraNa paNa samajavA jevuM che. madhukara jema judAM judAM puSpamAMthI rasa cUse che paNa puSpane kaMI kIlAmaNuM eTale pIDA karatA nathI. tema sAdhupurUSo judAM judAM gRhamAMthI bhikSA meLave che, paNa temane kaMI trAsa ApatA nathI. vaLI gAya jema thoDuM ghAsa ahIMthI care che, thoDuM ghAsa tyAMthI care che ane pitAne nirvAha kare che. paNa eka ja sthaLethI badhuM khAI jatI nathI, sAdhuo gheDuM A gharamAMthI meLave che. huM bIjA gharamAMthI meLave che ane e rIte potAno nirvAha kare che, paNa eka ja gharamAMthI joItuM badhuM meLavatA nathI. ' ' ahIM eka vizeSa prazna thavAno saMbhava che ke gRhastho je vastu ke AhAra pANuM taiyAra kare che, temAM amuka hiMsA te thAya ja che, eTale je sAdhuo gRhasthane tyAMthI bhikSA dvArA badhI vastuo meLave che, temane e hiMsAne bhAga Ave ke nahi? ene
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 uttara e che ke "gRhastha je kaMI vastu ke AhAra pANI taiyAra kare che, te pitAne nimitte ja kare che, eTale temAM thatI hiMsAno deSa temane ja lAge che, paNa temAMthI atithirUpe DuM grahaNa karanAra sAdhuone lAgato nathI. e sthaLe je gRhastha sAdhuone uddezIne ja amuka vastu ke AhAra pANI taiyAra karyA hoya ane sAdhuo te jANavA chatAM tene grahaNa kare to e hiMsAnA jarUra bhAgIdAra thAya, paNa temane zika bhikSA grahaNa karavAnI spaSTa manAI che. eTale teo evI audezika bhikSA grahaNa karatA nathI. gRhastha zrAvakanA bAra vrato grahaNa kare che. temAM paNa paheluM vrata sthUla prANAtipAta viramaNa nAmanuM hoya che. eTale gRhasthAe paNa dharmAcaraNa nimitte ahiMsAnA siddhAMtane jIvanamAM bane teTale utAravAne che. A vratanuM pAlana karavA mATe teo koIpaNa niraparAdhI trasa jIvanI saMkalpa pUrvaka nirapekSa hiMsA karatA nathI ane bAkInA chanI jayaNuM kare che, A vAkyane yathArtha samajavA mATe thoDuM vivecana jarUrI che. A jagatamAM be prakAranA cha che, eka trasa ane bIjA sthAvara. temAM vratadhArI gRhasthane trasa jIvenI hiMsAno tyAga hoya che. ane sthAvara jIvonI jayaNuM hoya che. jayaNuM eTale jIvahiMsAmAMthI bacavAne zakya prayatna, trasa jIvonI hiMsA be prakAre thAya che. eka saMka95thI eTale hiMsA karavAnI buddhithI thAya che ane bIjI AraMbhathI, eTale jIvana nirvAha mATe na chUTake karavI paDe te. khetI, rasoi vageremAM A prakAranI hiMsA hoya che. temAMthI vratadhArIone saMkalpa pUrvaka hiMsA karavAno tyAga hoya che. ane AraMbhanI jayaNuM hoya che.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ para saMkalpa hiMsA paNa meM prakAnI hoya che : eka vi5rAdhInI ane bIjI sAparAdhInI. temAM vratadhArIe te niraparAdhInI hiMsAnA tyAga hoya che. ane sAparAdhInI jayaNA hoya che. Ane spaSTa artha e che ke kAi manuSya peAtAnA para humalA karatA hoya } peAtAnA mAtA, pitA, patnI ke putra parivArane raMjADatA hoya ke potAnA deva gurUnuM bhayaMkara apamAna karatA hoya ke peAtAnA gAma ke dezane nAza karavA tatpara thayA hAya te! nivAraNa kare ane temAM saphaLatA na maLe to paNa kare, vratadhArI jaina rAjAoe paNu yuddha A draSTie. zakraya prayatnathI tenuM hiMsaka pratikAra karyAM che, te tene niraparAdhInI hiMsA paNa e prakAre thAya che : eka nirapekSa ane bIjI sApekSa. temAM vratadhArIone nirapekSa hiMsAne tyAga hoya che. ane niraparAdhI prANIne nirdaya mAra mAravA ke bIjI rIte pIDA karavI te nirapekSa hi MsA che, ane sApekSa hiMsAnI jayaNA hAya che. gAya, bheMsa bakarAM gheTAM, baLada, UMTa, gheADA, hAthI vagere jAnavaro niraparAdhI hevA chatAM AvikA khAtara temane pALavA paDe che. ane prasa Mge temane bAMdhavA ke mAravA paNa paDe che. vaLI putra-putrI vagere parivArane suzikSA mATe tADana-tana karavu temAM niraparAdhInI sApekSa hiMsA che. tethI tadhArIne tenI jayaNA hoya che. A rIte vratadhArI gRhasthe! kaikaMpaNa niraparAdhI trasa jIvanI saMkalpa pUrNAMka nirapekSa hiMsA kruratA nathI. ane bAkInA jIvAnI jayA kare che. A vratane zuddha rAkhavA mATe te nIcenA pAMca niyamAnuM pAlana kare che. (1) kAipaNa prANIne nirdaya mAra mAravA nahi, ke lAkaDI
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ paroNAmAM Ara besIne tene upayoga kare nahi. . (2) koIpaNa prANIne gADha baMdhanathI bAMdhavuM nahi. (3) keIpaNa prANunA aMgopAMga chedavA nahi, eTale ke temanA kAna vagere kApavA nahi, temanI khasI karavI nahi, ke temane Dama vagere devA nahi. (4) koIpaNa prANI para gajA uparAMta be lAda nahi ke temanI pAsethI je vAhana kheMcAvavAmAM AvatuM hoya temAM vadhAre paDatA bhAra bhara nahi. (5) prANIone bhUkhyA tarasyAM rAkhavAM nahi, eTale temane khavaDAvavAne ke pANI pIvaDAvavAno samaya thayo hoya to temAM kAryavasAt aMtarAya nAkha nahi. jemaNe zrAvakanAM bAra to grahaNa karyA nathI, paNa jeo jaiina dharmamAM zraddhAnvita che ane tenA saMrakAramAM ucharyA che, teo ahiMsA dharmane AcAramAM mUkavA mATe uparanA pAMca niyama uparAMta nIcenA niyamonuM paNa pAlana kare che. (1) koIpaNa prakArano mAMsAhAra kara nahi, kAraNa ke nirdoSa pazu-prANIonI katala karyA vinA mAMsanI utpatti thatI nathI. temaja prANInA maraNa pachI tarata ja mAMsamAM sammarNima jIvonI utpatti thAya che. ahIM e spaSTa karavAnI jarUra che ke mAchalI tathA IDAno upAya kare e paNa eka prakArano mAMsAhAra ja che. (2) je vanaspati anaMtakAya che eTale ke jemAM eka zarIramAM anaMta jIve che, tene upayoga kare nahi. jana zAstromAM 32 anaMtakAya prasiddha che, te nIce mujaba : (1) sarva prakAranAM kada, sura vagere, (ra) vaja kaMda, (3) lIlI haLadaLa, (4) lIluM Adu,
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 (5) lele kacura (6) zatAvarI, () biralikA, (bhAM kaheluM), (8) kuMvAra, (9) zera, (10) gaLe, (11) lasaNa, (12) vAMsakArelA, (13) gAjara, (14) lUNI, (15) padminI kaMda, (16) garamara, (18) kuMpale, (sarva vanaspatinAM ugatAM pAMdaDAM) (18) khIrasurAkaMda, (19) ghega, (20) lIlI metha, (21) bhamarachAla, (22) bilDe (kaMdanI eka jAta), (23) amRta vela, (24) mULo, (25) bilADInA Topa (26) aMkurA, (27) vathulAnI bhAjI, (vatthalA prathama vArane anaMtakAya che, paNa vADhyA pachI pharI ugela na hoya to nahIM) (28) palaMka zAka, (29) zukaravALa (jaMgalI velo.) (30) kuNI AmalI, (cUke na baMdhAye heya tyAM sudhI.) (31) Alu, (satAlu, pIMDAluM vagere) (32) kUNuM phaLa. (3) bane te daza parva, nahi te pAMca pavI lIletarIne tyAga kare. ahIM dazarvIthI 2 bIja, 2 pAMcama, 2 AThama, 2 ekAdazI tathA 2 caturdazI ane pAMca parvothI sudi pAMcama, 2 AThama ane 2 caturdazI samajavAnI che. (4) rAtri bhojana karavuM nahi. (5) cUle je-pUMchane pachI ja saLagAva. (6) jagA pUjaNIthI sApha karIne pachI ja upayogamAM levI. (7) chANa-aDAyAM ke lAkaDAM vagere joIne ja vAparavAM. (8) pANI gALIne ja vAparavuM. (9) anAja barAbara sApha karIne pachI ja upayogamAM levuM. (10) ghI, tela, temaja dUdha, dahIM, vagerenAM vAsaNe ughADa rAkhavA nahi. (11) vAsI anna vAparavuM nahi, kAraNa ke temAM lALiyA nAmanA beIdriya jIva utpanna thAya che. (12) eThuM mukavuM nahi. bane tyAM sudhI thALImAM ja jamavuM
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTa ane te che ane pI javI. eThavADamAM anna javAthI khUba gaMdavADa thAya che. ane temAM jIvanI utpatti thAya che. (13) jemAM ghaNI hiMsA thatI hoya tevA dhaMdhA karavA nahi. (14) manuSya pratye rahema najara rAkhavI ane temane beTI rIte satAvavA nahi. (15) bhUkhyAne anna devuM, tarasyAne pANI pAvuM, Azraya rahitane Azraya Apa, auSadhAdikanI jarUravALAne auSadhAdi ApavA. (16) AphatamAM AvI paDelAne zakya madada karavI. (17) azakata temaja nirAdhAra pazu-pakSIonI rakSA karavI. te mATe pAMjarApoLe bAMdhavI tathA parabaDIo ubhI karavI. (18) bhUkhyA tarasyAM pazune anna pANuM devAM. (19) rastAmAM kIDI maMDA ubharAtA hoya to temane pUja@thI DabA vageremAM lai levA ane ekAMtamAM mUkI AvavA. (20) jU-lIkha mAravI nahi. (21) cAMcaDa, macchara, vAMdA, tIDa, ane UMdara mAravA nahi. (22) sApa-vIMchIne paNa mAravA nahiM. (23) pazuone zikAra kare nahi ke jALa nAkhIne mAchalI pakaDavAM nahi. (24) je je kAmamAM nirdayatA dekhAtI hoya tenAthI sadaMtara dUra rahevuM.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cothuM -: dAna : jagabAMdhava jinezvara devo bhavya jIvone saMsAra sAgaramAMthI tAravAne mATe dharmanI apUrva dezanA de che. temAM dharmanA cAra prakAre varNave che, 1. dAna, 2. zIla, 3. tapa ane 4. bhAva, te parathI dAnanuM mahatva keTaluM haze ? te samajI zakAya che. vaLI tenuM varNana paheluM karavAmAM Ave che, te paNa eTaluM ja sUcaka che. jo dharmanA cAre prakAramAM tenI mukhyatA na hoya to tenuM varNana paheluM zA mATe karavAmAM Ave ? keTalAka manuSyo ema mAne che ke ame aneka prakAranAM sAhaso kheDIne, aneka prakAranAM kaSTo veThIne temaja aneka prakAranI muzIbatano sAmano karIne dhana-vaibhava pedA karIe chIe, te teno upaga jAte ja kema na karIe ? tAtparya ke tenuM bIjAne dAna karavuM e amane vyAjabI lAgatuM nathI. paNa temaNe samajavuM joIe ke dIdhelA ane bhagavelA vacce bahu aMtara che. je vastu devAmAM Ave che tenAthI zreyanI utpatti thAya che. ane je vastu bhogavavAmAM Ave che, tenAthI karmabaMdhananI prApti thAya che. nayasAra gAmaDAno mukhI hatA ane jaMgalamAM lAkaDAM kapAya tenA para dekharekha rAkhatA hatA. paNa teNe potAnI pAsenA AhAra pANInuM apUrva ullAsathI munione dAna dIdhuM te samyakatvanI sparzana thaI ane bhaviSyamAM zrI mahAvIra nAmanA vazamA
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ maharSi A dAnanuM ra tinAM samajI le tIrthakara thaI mokSa pAmyA. jyAre mammaNa nAmanA zeTha pAse niraMtara vyavasAyanA phaLarUpe koDenI milakata hatI. paNa teNe koIne ullAsathI dAna dIdhuM nahi. camaDI tUTe paNa damaDI na tUTe e enI nIti hatI. zAstrakAranA zabdomAM kahIe te tene pitAnI mikta para atyaMta mUcha hatI. pariNAme mRtyu bAda ghara narakamAM utpanna thayo ane kalpanAtIta dukhe bhegavavA lAgyo. AvAM dRSTAMta pAMca-paccIsa nahi, so-baso nahi, paNa hajAre ane lAkhonI saMkhyAmAM prApta thAya che. tethI ja jena maharSioe kahyuM che ke vyavasAyanuM phaLa vaibhava che, vaibhavanuM phaLa dAna che, ane dAnanuM phaLa mokSa tathA varganI prApti che, dAnanA abhAve vyavasAya ane vaibhava durgatinAM kAraNa bane che. dAna kone kahevAya ? te paNa barAbara samajI levuM joIe. mAtra devuM te dAna nathI. e rIte te mAchImArane apAyelI jALa kasAIne apAyela che ane guMDAne apAyelI rIvolvara paNa dAnamAM ja lekhAya. athavA pArakAnI vastu paDAvI laIne bIjAne ApI devI e paNa dAna nathI. e rIte te corI karIne meLavela ke lUMTaphATathI taphaDAvele mAla bIjAne vaheMcI de te paNa dAna kahevAya. te ja rIte je vastu pitAnI hoya paNa anugraha buddhi vinA bIjAne ApavAmAM Ave tene paNa dAna kahI zakAya nahi. e rIte te potAnA gharane kacare-pUje ke eThavADa bIjAne ApI devo te paNa dAna kahevAya, ane potAnA gharamAM sApa nIkaLyA hoya te bIjAnA hAthamAM pakaDAvI de tene paNa dAnaja kahevuM paDe, tAtparya ke vivekavALI anugraha buddhithI pitAnI vastu bIjAne arpaNa karavI tene ja sAcuM dAna kahevAya ane tenI ja ahIM prazaMsA che. jaina maharSioe dAnanA cAra prakAra mAnyA che. naLa
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1) abhrayadAna. (2) jJAnadAna, (3) upaSTabhadAna, ane (4) anukaMpAdAna, te cAre dAnene ahIM kramaza: paricaya karAvIzuM, (1) abhayadAna ApaNA taraphathI prANIne maraNane bhaya na upajAva, tene abhayadAna kahevAya. Aja vastune anyatra ahiMsA ke jIvadayA kahevAmAM AvI che. tenI prazaMsA karatAM zAstrakAroe kahyuM che ke A jagatamAM merU parvata karatAM moTuM zuM che ? sAgara karatAM gaMbhIra zuM che? AkAza karatAM vizALa zuM che? ane ahiMsA ke abhayadAna samAna dharma kayo che? arthAta bIje kaI nathI. koDe kalyANane janma ApanAra, vividha prakAranA dANuM duone nAza karanAra ane saMsAra samudrane tAranAra eka jIvadayA eTale abhayadAna ja che." vipula rAjya, regathI rahitapaNuM, suMdara rUpa, dIrdha AyuSya, ane bIjuM paNa koI sukha evuM nathI ke je A jIvadayA ke abhayadAnanA pratApe pAmI na zakAya.' "jIne abhayadAna devAthI anaMta prANuo devendra ane cakavartI paNuM bhogavI zivasukha pAmyA. jana maharSionA A vicArane paDaze anyatra paNa khUba jorathI paDe che. temAM kahyuM che ke maraNanA bhayathI masta thayelA prANuone abhaya ApavuM tenAthI vadhAre zreSTha dharma A jagatamAM bIje kaI nathI." brAhmaNane zaNagArelI hajAra gAya dAnamAM devI tenA karatAM eka prANane abhayadakSiNa devI te uttama che.' "A jagatamAM suvarNa, gAya ane jamInanuM dAna karanArA
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAtAo ghaNuM che, paNa prANIone abhayadAna karanArA dAtAra te kAIka ja che.' moTAM moTAM dAnenuM phaLa kAle karIne kSaya pAme che, paNa bhayabhIta prANuone ApelA abhayanuM phaLa kSaya pAmatuM nathI.' sarva vedanuM adhyayana kare, sarva yonuM anuSThAna kare ke sarva tIrthone abhiSeka kare paNa te koinuM phaLa prANadayA eTale abhayadAna jeTaluM nathI. abhayadAna ane ahiMsA ekaja che, e vAtano ullekha upara thaI gayA che. ane gata prakaraNamAM ahiMsAne vicAra vistA rathI karavAmAM Avyo che. eTale ahIM tenuM vizeSa vivecana Avasyaka nathI. (2) zAnadAna jJAna zabdano sAmAnya artha jANavuM thAya che, paNa zAstrakAre tene vizeSa prayoga AtmAne jANavAnA arthamAM tattvane jANavAnA arthamAM ke mekSamArgane jANavAnA arthamAM kare che. jyAM jJAnane pApa kAryomAMthI nivRtti kuzaLa pakSamAM pravRtti ane vinayanI prApti karAvanAra mAnyuM che. tyAM tene Aja arthamAM pravega thayela che. je jJAnanA vyavahArika ane pAramArthika evA be bhede karIe te A jJAnane samAveza pAramArthikamAM thAya. pAramArthika jJAna anyane ApavuM te jJAnadAna kahevAya che. pAramArthika jJAna keNa ApI zake ? e praznano uttara jena maharSioe nIce pramANe Apyo che. saviggo gIyattho, majjhatthA desakAlabhAvaNNU ! nANassa hAi dAyA, jo suddhaparuvao sAhU // je sAdhu puruSa saMvigna eTale saMsAranA svarUpathI vairAgya
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAmelo hoya, gItArtha eTale sUtra ane arthane barAbara jANanA hoya, madhyastha eTale rAga ane dveSanI maMda pariNativALo hoya, arthAta kadAgrahI na hoya, dezakAlajJa eTale judA judA dezonA rIta rivAja ane judA judA samaye kema vartavuM teno jANakAra hoya, zuddha prasapaka eTale zAstromAM jaNAvyA mujabanI zuddha dharma, dezanA detA hoya te jJAnano-pAramArthika jJAnano dAtA thaI zake che. - pAramArthika jJAnanI prApti tene ja thAya che ke je sadgurU samIpe jaI temane bhakitabhAvathI vaMdana kare che. ane vinaya tathA bahumAna pUrvaka temane upadeza sAMbhaLe che. temaja vividha prakAre sevA karIne temanI prasannatA meLave che. pAramArthika jJAna prApta karavA mATe jaina maharSioe pAMca pagathiyAM batAvyAM che. te A pramANe (1) vAcanA eTale zAstrI pATha ane tenA artho grahaNa karavA. (2) pRcchanA eTale zAstrI pATha ane tenA artho parathI upasthita thatA prazno karI yogya samAdhAna meLavavuM. (3) parAvartana eTale vAcana ane pRcchanA dvArA meLavelA jJAnanI AvRtti karavI. (4) anuprekSA eTale te saMbaMdhI UMDuM ciMtana karavuM (5) dharmakathA eTale gya adhikArI ene tene vinimaya kare. jJAna detAM jJAna vadhe che. e nyAye dharmakathAne paNa jJAna prAptinuM pagathiyuM mAnavAmAM AvyuM che. je jJAnathI hiMsA, asatya, corI, vyabhicAra, saMgrahavRtti, vagerene uttejana maLe tema hoya tenuM dAna karavuM ISTa nathI. kAraNa ke evuM dAna denAra ane lenAra baMne pApanA bhAgI thAya che. A viSayamAM zAstrakAroe matpatti prabaMdha kahyo che, tenuM ahIM avataraNa ApavuM yogya lekhAze. deva nAmanA AcArya zrutanA pAragAmI hatA. ane tethI niprAkRta nAmane graMtha sArI rIte jANatA hatA ke jemAM auSadhi
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma prayAgethI aneka prANIene banAvavAne vidhi ApelA hatA. eka vakhata A ekAMtamAM peAtAnA ziSyAne A graMthamAthI matsyAtmattine prayAga samajAvatA hatA. te eka mAchImAre bhIMtanA AMtare rahIne sAMbhaLI lIdhA. pachI dukALa paDatAM sarva jaLAzaye sUkAi gyAM, ane mAchalAM pakaDavAnuM muzkela banyuM, tyAre tene pelA prayAga yAda AvyA. tenA AdhAre teNe rAja mAchalAM banAvavA mAMDayAM, ane tenA vaDe peAtAneA tathA kuTuMbIjanene nirvAha karavA mAMDayA. ema karatAM te AkhA dukALa pAra karI gayA, eTale eka vakhata AcArya pAse AvIne khUba namratAthI kahevA lAgyA ke 'he bApajI! tamArA pADa jeTalA mAnu teTalA eche che. jo Ape ziSyAne kahelA matsya prayoga meM sAMbhaLyA na hota te| A bhayaMkara dukALamAM mA' zuM thAta ?' 1. AcArya te A vacane! sAMbhaLI AbhAja banI gayA ane e vAtane pazcAtApa karavA lAgyA ke me A zuM karyuM ? A mAchImAra have jIMdagIbhara mAchalAM banAvyA karaze ane tenA pApane huM bhAgI thaIza. mATe evA kASTa upAya karUM, ke jethI e mAchalAM banAvatA aTakI jAya. pachI temaNe mAchImArane kahyuM ke he bhadra ! te je prayAga jANyA che te mAmulI che. tenAthI bahu bahu te tArI AjIvikA cAle paNa janmanuM daLadara phITe nahi. mATe eka bIjo prayega kahuM te sAMbhaLa. tenAthI tuM mUlyavAna ratnA banAvI zakIza, ane tene vecavAthI mATeA zrImaMta banI jaze. paraMtu A prayoga tyAre ja siddha thAya che ke jyAre jIvana paryaMta jIvavadha ane mAMsa bhakSaNune tyAga karavAmAM Ave. mAchImAre te vAta tarata ja kabula karI, eTale AcAye tene ratnatpattinA prayoga batAnye. tenAthI pele mAchImAra mAletujAra banyA ane sukhI thayeA. tAtparyaM ke hiMsAdine u-tejana maLe tevA jJAnanuM dAna ISTa nathI.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahIM e spaSTatA karavI ucita gaNAze ke jJAnanA sadupayoga thavA ke durupayeAga thavA te vyakita para AdhAra rAkhe che, mATe jJAnanu dAna karatAM pahelAM vyakitanI pUrepUrI tapAsa karavI joie, ane te ApelA jJAnane durupayoga nahi kare tenI khAtarI karI levI joie. (3) upaSTa bhadAna : je vastu jIvanane Teke Ape tevI hoya tene upaSTa bha kahevAmAM Ave che. AhAra, pANI, vastra, auSadha, pITha, phalaka, vasati vagere te prakAranI vastue che. tenuM supAtrane dAna karavuM te upaSTa bhadAna kahevAya che. te mATe jaina mahiSa e kahyuM che ke. AhAravasahi vatthAipahiM nANINuvaggaha kujjA jaM bhavagayANa nANaM, deheNa viNA na saMbhavai // sujJa purUSoe AhAra, vasati, ane vastra vagere vaDe jJAnI purUSonA upagraha karavA, kAraNa ke saMsAramAM rahelAM prANIenuM jJAna deha vinA saMbhavatuM nathI. hoya pAmgalamao, AhArAIhi virahio na bhave / tadabhAve ya na nANa, nANeNa viNA kao tittha ? // deha pudgalamaya che, te AhArAdi vinA TakI zakatA nathI, ane tenA abhAve jJAna paNa saMbhavatuM nathI. vaLI jyAM jJAna na hoya tyAM tItha' kevuM? tAtparyaM ke dharmarUpI tInA AdhAra jJAnI munie che, ane temane TakavAne AdhAra AhArAdi upaSTa bhanu dAna che. tethI tee supAtrane upaSTa bhadAna kahe che. tee dharmatIne TakAvavAnuM mahApuNya upArjana kare che. "" "supAtra kAne kahevAya ? " tene uttara ApatAM jaina zAstrAe jaNAvyuM che ke
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAna kriyA ca dvayamasti yatra, tat kIrtita kevalibhiH supaatrm| badhA prayA , tasmai pradatta mekssidaayi|| jemAM (chavAchavAdi tatvonuM) jJAna paNa che, ane (saMyama tathA ta5rU5) kriyA paNa che. tene kevalI bhagavaMtoe supAtra kahelA che. temane atyaMta zraddhApUrvaka dIdheluM dAna mokSane ApanAruM thAya che. paraMtu A jagatamAM supAtrano vega sahaja nathI. kAraNa ke keimAM kriyA heya che paNa tattvadarzI paNuM eTale jJAna hetuM nathI. ane kaImAM jJAna eTale tattvadarzI paNuM hoya che te kriyA hatI nathI. e ubhayathI yukata munie to bahu ja thoDA hoya che. "supAtrane dAna kevI rIte ApavuM !' tenA uttaramAM jaina maharSioe kahyuM che ke "anukaMpA karavA yogya hoya temanA para anukaMpA karavI paNa supAtrane viSe to bhakita karavI ja egya che. tethI anya buddhi dhAraNa karatAM eTale temane bIcArA-bApaDA mAnIne dAna detAM temanI AzAtanA thAya che, ane aticArane prasaMga AvI paDe che.' (4) anukaMpAdAna je dAnadayA, kAraNa ke anukaMpA buddhithI devAya te anukaMpAdAna kahevAya. temAM pAtrApAtrAnI vicAraNA karavI Avazyaka nathI. bhUkhyAne anna, tarasyAne pANI, abhyAgatane bhikSA, bimArane auSadha, azikSitane vidyA, sthAna rahitane Azraya ane apaMga azakata-nirAdhArane dareka prakAranI sahAya karavI e anukaMpAdAnanA prakAro che.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka prANIne dukhamAM rakhaDatuM joI ApaNA hRdayamAM arerATI thavI joIe ane tene koIpaNa rIte sahAya karavAnI bhAvanA praga TavI joIe, e anukaMpAdAnanuM rahasya che. koIpaNa prANIne dukhI joI ema kahevuM ke enAM karyA che bhogavaze, emAM ApaNe zuM?' e te eka prakAranI niSpharatA thA ane evI niSpharatAne jaina dharmamAM muddala sthAna nathI. ApaNuM para duHkha AvI paDe te karmane kAyade vicArI samabhAvamAM rahevAnuM che. paNa anya prANuone duHkhI je dayAvAna thavAnuM che. ane temane jeTalI sahAya thaI zakatI hoya te karIne ja saMtoSa mAna vAne che. ahIM khAsa vicAravAnuM e che ke ApaNe koI meTa muzIbatamAM phasAI gayA hoIe ke bhAre duHkhamAM AvI paDayA - hAIe ane badhA sagA saMbaMdhIo, mitra, detaMdAre tathA AvanArA janArA sahu ema ja kahe ke enA karyA e bhagavaze ane kaMda paNa sahAya karyA vinA ke AzvAsanane eka zabda belyA vinA cAlyA jAya te ApaNane kevuM lAge che? eja sthiti bIjAnI samajavI. zrImAna haribhadrasUrie dharmabiMdumAM gRhastha dharmanuM nirUpaNa karatAM jaNAvyuM che ke devadhivIna pratittirjita (2. gRhastha deva, atithi (sAdhu) ane dInajananI sevA karavI. annasatro sastI bhajanazALAo, pANInI paraba, sadAvrata maphata ke sastAM davAkhAnAM, garIbone rAhata ApanArI ispitAle zALAo, vidyAdAna ApatI saMsthAo, chAtravRttio, dharmazALAo azakatAzraya, akasmAta ke AphatamAM sapaDAI gayelAone tarata madada pahoMcADanArA sevAzrama vagere A anukaMpAdAnanAM ja suphaLe che. ane temAM jaina samAja hamezAM agraNI rahyo che. vastupALa-tejapALe dharma ke jJAtinA bheda vinA sahu koIne
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ madada karI hatI. tathA vAva, kUvA ane taLAve paNa besumAra baMdhAvyAM hatAM. saMvata terase paMdara, soLa ane sattaranI sAlamAM bhArata varSanA aneka bhAgamAM bhayaMkara dukALa paDe, ane mANase TapoTapa maravA lAgyA, tyAre jaina zrImata jagaDuzAhe pitAnA dhAnya bhaMDAra sarva lokone mATe khullA mukI dIdhA hatA. teja rIte mahammada begaDAnA samaye gujarAtamAM bhAre dukALa paDe tyAre . haDAlA gAmanA khemA zeTha bAra mAsa cAle teTaluM anAja kharIdavAne eka kalame paisA lAvyA hatA. ane zAha nAma sArthaka karyuM hatuM. AvA AvA to aneka daSTAMta itihAsanA pAne noMdhAyelA che. dAna kevI rIte devuM? te paNa jANavAnI jarUra che. te aMge zAstrakAroe kahyuM che ke anAdaro vilambazca vaimukhya vipriyaM vcH| pazcAttApazca paJcAmI, saddAna dUSayantyalam // anAdara, vilamba, vaimukhya kaDavA vacana ane pazcAttApa game tevA sArA dAnane paNa atyaMta dUSita kare che. A zabdonuM tAtparya e che ke keI saMyogavazAtaH ApaNuM pAse kaMI paNa sahAya levA Avyo te prathama "Avo" "padhAre" beso" evA zabdo bolIne tene Adara karavo paNa kyAMthI AvyA?" atyAre kema AvyA?" "ame zuM badhe vakhata navarAja beThA chIe Ama ekAeka TapakI paDe che ? vagere vacane belone teno anAdara karavo nahi. vaLI je sahAya karavI hoya te tarata ja karavI. paNa be divasa pachI maLaje aThavADIye Avaje, "Aja te mane samaya nathI te pharI Avaje" ema kahIne tene dhakkA khavaDAvavA nahi. je saMyogavazAt tene vAyade Apa ja paDe tema hoya te sAce vAyado Apo. athavA tene ochAmAM ochI dhakkA
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDe tenI takedArI rAkhavI. vaLI sahAya karatI vakhate tenA tarapha vimukhatA eTale bedarakArI ke tiraskAra darzAvavo nahi. jema ke 'tame te bhAre lapI cho." tamArU khIMjaNa sAMbhaLyuM, have vadhAre mAthAkuTa karazo nahi vagere. sahAya levA AvanArane kaDavAM vacano saMbhaLAvavAM nahi. temaja dAna dIdhA pachI meM A dAna zA mATe dIdhuM ?' TI zaramamAM taNAI gayo ! "A dAna na dIdhuM heta te sArUM ' ema bolIne pazcAtApa kare nahi. A pAMce bAbatothI dAnanI majA mArI jAya che. athavA te dIdhuM te na dIdhA jevuM ja thAya che.' ahIM bIjI paNa traNa vastuo dhyAnamAM rAkhavA jevI che. temAMthI prathama vastu e ke dAna bane teTaluM gupta rIte ApavuM. anubhavIe to tyAM sudhI kahe che ke jamaNe hAthe ApelAnI DAbA hAthane khabara paDavI na joIe. ane tethI ja evA dAkhalAo jovA maLe che ke jemAM lADunI aMdara senA mahoro ghAlIne vaheMcavAmAM AvI hoya ke koinA gharamAM rAtorAta vaMDIethI anAjanI guNao ke kapaDAnA tAkA pheMkavAmAM AvyA hoya. kIta - dAna eTale jAherAta karIne dAna devAnI ritIne zAstrakAroe sahathI kaniSTa mAnI che. kAraNa ke tethI kItinI kAmanA piSAya che, mULa uddeza gauNa banI jAya che ane evuM dAna svIkAranAranI paNa kaMI ladhutA thAya che. bIjI vastu e ke dAna ApIne sATuM karavuM nahi, jema ke ame tamane amuka rakamanuM dAna ApIe tenA badalAmAM amArUM nAma rAkhavuM paDaze, amArA mANasone pahelI pasaMdagI ApavI paDaze, vagere vagere. A rIte sAruM karavAthI dAna eka vyApArI sodo banI jAya che. ane tethI badhI zobhA cAlI jAya che. trIjI vastu e ke nyAyapArjita zuddha dravya vaDe dAna Apa
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAnI bhAvanA rAkhavI. je dravya anItithI kamAyeluM haze to lenAranI buddhi bagaDaze ane tethI sAco anugraha tharo nahi. eraNanI corI karavI ane sAyanuM dAna devuM e vAstavika rIte dAna nathI. nyAyathI cAlavuM, nyAyathI dravya meLavavuM, ane tene anugraha buddhithI anyane vinIga karavo te ja sAcuM dAna che. dAnanAM pAMca bhUSaNe nIce mujaba manAyelAM che - AnandAzrUNi romAJco bahumAna priyNvcH| kizvAnumodanA pAtradAnabhUSaNapaJcakam // AnaMdanAM AMsu AvavA, romAMca tha, bahumAna, priyavacana ane anumodanA e supAtradAnanAM pAMca bhUSaNe che.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa pAMcamuM zIla jaina mahaSioe dayA-dAnane jeTaluM mahatva ApyuM che, teTaluM ja mahatva zIlane paNa ApyuM che. teo kahe che ke je kei kammamukkA sidhdhA sijjhihinti thaa| sambesi tesi bala visAlasilassa dullliaN|| je kaI karmathI mukata thaIne siddha thayA, siddha thAya che, ane siddha thaze te sarvanuM baLa vizALa zIla vilAsa jANavo. tAtparya ke zIlanuM saMpUrNa sevana karyA sivAya koIne mukita maLI nathI, maLatI nathI ane maLavAnI paNa nathI. vizeSamAM teo jaNAve che ke nidhAnane bedatAM dhananI prApti thAya che, tema zIlane sevatAM dharmanI prApti thAya che. jema muzalAdi zastro vaDe dhAnyanuM khaMDana thAya che tema zIlanA sevana vaDe sarva prakAranA pApa ke durAcAranuM khaMDana thAya che. vaLI suvarNa ane ratnajaDita alaMkAre vaDe dehanI zobhA vadhe che, tema zIlanA sevana vaDe cAritranI zobhA vadhe che.' "zIlavaMta sahune priya thAya che. jyAre zIla rahita pitAne mitra heya, pitA hoya, pitAmaha hoya athavA putra hoya to paNa priya thato nathI. eTale A jagatamAM zIla eja meTuM vazIkaraNa che." zIla zabda judA judA aneka arthomAM vaparAya che, paNa
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73 ahIM tene vrata niyameAnA amAM samajavAnA che. vadhAre spaSTa kahIe te je vrataniyameAthI peAtAnu vana sudhare, sadAcAranI vRddhi thAya ke sayamamAM sthira thavAnI tAkAta Ave tene zIla samajavuM. keTalAka manuSyA ema mAne che ke 'ApaNI jAtane vrata niyamenA kaDaka baMdhanathI bAMdhavI nahi. e te cAle tema cAlavA devu. anyathA jIvana rasahIna thaI jAya ane te jIvavA jevuM rahe nahi. paNa A mAnyatA sarAsara bhramapUrNa che. vrata-niyamAnu budhana e vAstavika baMdhana nathI. paNa baMdhanamAMthI mukata thavAna adbhuta upAya che. eTale tene svIkAra saha karavA eie. e kahevAtuM baMdhana kaDaka hoya che, te vAta sAcI paNa upAya jeTale kaDaka hoya teTalA vadhAre lAbhadAyI thAya che. kaDavu auSadha javaranA tarata nAza kare che, e kANuM anubhavyuM nathI ? eTale suna puSa pAtAnI jAtane niyameAnA badhanathI bAMdhatAM jarAye acaDhAvAnI jarUra nathI. 'cAle tema cAlavA devu" e DahApaNu bharelA vyavahAra nathI. e to eka prakAranA AMdhaLuDiyA che. ane tenuM pariNAma patanamAM ja Ave che. putrane gaNita gamatu na hAya, RtihAsa AvaData na hAya, ane vyAkaraNa vyAdhikaraNa jevuM lAgatuM hoya te ApaNe ema kahIe chIe kharA ke cAlatuM heAya tema cAlavA de| ? ane ema kahIne cAlavA daie to e putra kAipaNa parIkSAmAM uttINuM thAya kharA ? athavA meATI AzAthI vyApAranI peDhI kheAlI DAya ane udhAra pAsu namavA lAge ke eka pachI eka meTI rakama ghalAtI jAya tyAM ApaNe ema kahIe chIe kharA ke cAlatu hAya tema cAlavA do ? ane cAlavA duSTae tA e peDhInuM pATIyuM keTalAka divasa Take ! athavA guMjvara lAgu paDayA hoya ane khAMsInI paNa zarUAta thaI gaI hoya ApaNe ema kahIe to
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 chIe kharA ke cAlatuM hoya tema cAlavA do ? ane je divasa vadhAre ema cAlavA daIe to zuM pariNAma Ave che ? tAtparya ke cAle tema cAlavA devAnI nIti keIpaNa rIte DahApaNa bharelI nathI. te pachI je jIvana mahAmadhuM gaNAya che, ane je pharIne prApta thavuM ati durlabha che, tenI bAbatamAM e rIte kema thatI zakAya? e rIte te saravALe zUnya sivAya bIjuM kaMI dekhAvane saMbhava nathI, eTale temAM vyavasthA joIe, niyama joIe yeya-lakSyanI pravRtti joIe ane je kaMI vidano ke aMtarAya Ave tene oLaMgI javAnI hiMmata paNa joIe. e rIte varta. mArA ja pitAnA jIvanane siddhi ke saphaLatAthI suvAsita banAvI zake che. ane UMcAmAM UMce AnaMda mANavAne bhAgyazALI thAya che. have be zabdo rasa mATe kahIzuM. ahIM rasa zabdano prayoga AnaMda mATe karavAmAM AvyuM che. paNa AnaMda be prakAranA hoya che. eka kSaNika ane bIjo dIrdhakAlIna. temAM sparza, rasa, gaMdha, varNa rU5 ane zabdane sevana dvArA prApta thate AnaMda kSaNika che. ane adyatana sadAcAra saMyama ke zIla dvArA prApta thato AnaMda dIrdhakAlIna che, eTale vrata niyamo ke jenu phaLa saMyamanuM poSaNa che. tenAthI jIvana rasahIna thaI javAnI bhItI rAkhavI e ulaTI gaMgA vahevaDAvavA jevuM che; jaina maharSie kahe che ke jemaNe eka eke viSayanA sevananI lAlasA rAkhI tenA bhUMDA hAla thayA te jeo pace viSayanA sevananI lAlasA rAkhe che, tenA kevA hAla dhaze ? ahI. teo hAthI, matya, bhramara, pataMga ane sapanA dAharaNeka Ape che. te samajavA yogya che. * hAzI speza sukhane lAlacu che, eTale thoDe dUra hAthaNIne ubhelI jotAM ja tenI sAme paDe che. paNa mArgamAM zuM vidana che ? mane vicAra kare nathI. pariNAme hAthI pakaDanArAoe rastAmAM ADo khele hoya che, ane tenA para ghAsa-pattAM bichAvI
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 dIdhelAM hoya che, temAM te jaI paDe che. pachI tene bhUkhanuM duHkha sahevuM paDe che. vAMsa vagerenA ghodA khAvA paDe che, lekhaMDanI majabuta sAMkaLothI baMdhAvuM paDe che. ane bAkInuM tamAma jIvana gulAmImAM vyatIta karavuM paDe che. masya rasa sukhano lAlacu che, eTale ATAnI goLI ke mAMsane TUkaDe jotAM ja tene jhaDapI levAne AgaLa vadhe che, paNa tenI pAchaLa zuM che? tene vicAra karato nathI. pariNAme tenA gaLAmAM galane kATa bhoMkAya che. ane te potAnA prANa gumAve che. A bhramara gaMdhano lAlacu che, eTale sugaMdhI kamaLamAM paDaye rahe che, paNa samaya thatAM. saMyogane kaMI vicAra karatuM nathI. sAyaMkALa thatAM kamaLa bIDAI jAya che. ane pite aMdara pUrAI jAya che. tyAre hamaNAM bahAra nIkaLuM chuM, hamaNuM bahAra nIkaLuM chuM. evA vicAra kare che, paNa tene amala karI zakato nathI. evAmAM savAra paDe che, ane pANI pIvA AvelA hAthIo kamaLane uMcakIne mukhamAM mukI de che. eTale tenA rAma ramI jAya che. * pataMga rUpane lAlacu hoya che, eTale dIvAnuM rUpa jotAM ja ghelo bane che, ane AgaLa pAchaLa kaMIpaNa vicAra karyA vinA sIdho temAM jhaMpalAve che. pariNAme te kSaNamAtramAM baLIne khAkha thaI jAya che, | sarpa zabdane lAlacu hoya che. eTale moralIne nAda sAMbhaLe tyAM DolavA mAMDe che. ane bIjuM badhuM bhUlI jAya che. pariNAme tene madArInA karaMDiyAmAM pUrAvuM paDe che. ane vividha prakAranI yAtanAo bhogavavI paDe che. ApaNuM rejanA anubhavamAM paNuM zuM joIe chIe ? kAmIonA hAla karUNa thAya che. bhogIo aneka ganA bhoga thaI paDe che, ane chelabaTAunI mAphaka - jIvana gujAranArAone Akhare
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 muphalisa thaI mRtyune bheTe karavo paDe che. bIjI bAju je lo saMyamathI rahe che, sadAcAra pALe che, ane sadvartanane Agraha rAkhe che. temanuM jIvana Arogya, zrI, dhRti ane matithI yukata hoya che, eTale teo AnaMdane dIrdhakAla sudhI upabhoga karI zake che, ane e rIte jIvanane rasa mANI zake che. jeo saMpUrNa saMyamI che, teo A jagatamAM vadhAremAM vadhAre sukhI che. ane te sukhanI anya keI sukha sAthe sarakhAmaNuM thai zakatI nathI. jema TIpe TIpe sarovara bharAya che, ane kAMkare kAMkare pALa baMdhAya che, tema nAnA nAnA vrata niyamothI zIlano saMgraha thAya che, ane tenA vaDe cAritra dIpI nIkaLe che. A viSayamAM vaMkacUlane vyatikara vizeSa pratIti upajAve tevuM che. te A pramANe - mULa te puSpagula nAmane rAjakumAra paNa nAnI uMmarathI jugAranA chede caDyA, ane vAMkI cAle cAlIne lekone chetaravA lAge, eTale tenuM nAma vaMkacUla paDyuM. tenA vartanathI kaMTALelA pitAe jAkAre dIdhe, eTale te potAnI strI tathA bahenane sAthe laIne cAlI nIkaLe, paNa keAIe Azraya Ape nahi, Akhare te eka cera pallImAM gaye, ane sAhasa, vaphAdArI, vagere guNothI AgaLa vadhatAM kALakrame 5lIpati thaye. ekavAra jJAnatuMga nAmanA AcArya pharatA pharatA tenI pallImAM AvI pahoMcyA, ane varSARtu hovAthI Azraya mAgyo, tyAre vaMkacUle kahyuM ke tamAre ahIM cAturmAsa gALavuM hoya te sukhethI gALe, paNa tamAre mArI hadamAM rahIne koIne upadeza Apavo nahi, sarva saMgene vicAra karI AcAryo te zarata kabUla karI. pachI cAturmAsa pUruM thatAM AcAryo vihAra karyo, tyAre vaMkacUla temane vaLAvavA gaye, ane pitAnI hada vaTAvI. te vakhate
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAryuM tene kahyuM ke he mahAnubhAva! tArI zaratane AdhIna rahIne ame hajI sudhI upadeza ApyuM nathI. paNa have e zarata pUrI thAya che. eTale tane jaNAvIe chIe ke tuM kaMIpaNa niyama le. - vaMkacUle tene svIkAra karatAM AcArye tene cAra niyamo ApyAH (1) ajANyuM phaLa khAvuM nahi. (2) zastra prahAra karatAM pahelAM sAta DagalAM pAchaLa haThavuM. (3) rAjarANIne saMga kare nahi, ane (4) kAgaDAnuM mAMsa vAparavuM nahi. A niyame dekhItA sahelA hatA, chatAM tenA pAlanama vaMkaculanI barAbara kasoTI thai. ekavAra corI karIne potAnA sAthIo sAthe pAcho pharato hato, tyAre jaMgalamAM bhUle paDayo, ane traNa divasanA kaDAkA thayA. cothA divase tenA sAthIo keTalAMka suMdara phaLo laI AvyA. paNa te ajANyA levAthI vaMkacale tenuM bhakSaNa karyuM nahi. e phaLo sAthIoe khAdhAM eTaNe DI ja vAramAM temanuM maraNa nIpajyuM, kAraNa ke te kiM pAka vRkSanAM phaLo hatAM. A prasaMge vaMkacUle vicAra karyo ke je mAre ajANyAM phaLone khAvAne niyama na hota te huM paNa mRtyu pAmata. mATe niyama lIdho te sAruM karyuM. ekavAra te bahAra gAma gayuM hatuM. tyAre tenA gherI rAjAnA gAmamAMthI keTalAka nATakiyA tenA gAmamAM AvyA, ane nATaka karavA lAgyA. te vakhate tenI gerahAjarI na jaNAya te mATe tenI bahene tene poSAka paheryo, ane nATaka jotAM moDIrAta thaI eTale te emane ema potAnI bhAbhI sAthe sUI rahI. have te ja divase vaMkacUla bahAragAmathI Avyo, ane pitAnA vAsabhuvanamAM dAkhala thayo. tyAre potAnI patnIne eka purUSa sAthe sUtelI joIne krodhathI dhamadhamI uThe ane tene mAravA mATe myAnamAMthI talavAra kheMcI. paNa te ja vakhate tene niyama yAda AvyuM, eTale te sAta DagalAM
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAchA haTa, ane tema karatAM tenI talavAra bhIMta sAthe aphaLAIne nIce paDI. e avAjathI bahena jAgI uThI. ane "khammA mArA vIrane" ema bolIne ubhI rahI. pachI teNe badhI vAta karatAM sAcI hakIkata samajavAmAM AvI, tyAre vaMkacUlane lAgyuM ke A vakhate paNa niyame mane bacAvI lIdho. nahi to mArA hAthe sagI bahenanuM khUna thAta. ane mArA pazcAttApano pAra raheta nahi. eka vAra vaMkacUla corI karavA nimitte rAjAnA mahelamAM dAkhala thayo, tyAM teno hAtha rANunA zarIrane aDI gayo, eTale te jAgI uThI ekAMta joIne bhoganI prArthanA karavA lAgI, paNa vaMkacUla potAnA niyamamAM makakama hatuM, eTale teNe kahyuM ke 'tuM te mArI mAtA samAna che." rANIne A javAba game nahi, eTale teNe pikAra karyo, ke pakaDo ! pakaDo ! A cArane, teNe mArI cheDatI karI che." ane rAjasevakee AvIne tene pakaDI lIdhe. bIjA divase tene rAjA samakSa rajU karavAmAM Avyo, tyAre vaMkacUlane lAgyuM Aje te mane zULInI zikSA jarUra thaze, kAraNa ke corI nimite rAjamahelamAM dAkhala thavuM e bhayaMkara guno che, ane temAM paNa rAjarANInI cheDatIno Aropa che, eTale bacavAne koI rasto nathI. paNa vaMkacUle jyAre rAjamahelanI bhIMta phADIne temAM praveza karyo hato, tyAre tenA khakhaDATathI rAjA jAgI uThayo. hato, ane teNe bhIMtanA AMtare rahIne sarva dazya najare joyuM hatuM. eTale tene nirdoSa TharAvIne choDI mUko, eTaluM ja nahi paNa rAtrine samaya, pUrI ekAMta ane sAme rU5 lAvaNyathI bharapUra rAjarANI chatAM teNe mana calAvyuM nahi, eTale tenI kadara karI tene potAne eka sAmaMta banAvyo. te divasathI vaMkacUle corIne dhaMdhe choDI dIdho. ane nagaramAM vasavAnuM zarU karyuM. tyAM ekavAra tene peTapIDA upaDI
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Se ane khInna regA paNa lAgu paDayA. te kAi baida hakIma maTADI zakayA nahi, Akhare rAjAe DhaMDhero pITAvyo. ke je DAi vaMkacUlane sArA karaze tene mAM mArgo inAma ApIza.' tyAre eka baidye reganI pUrI parIkSA karIne jaNAvyuM ke je tene kAgaDAnuM mAMsa khavaDAvavAmAM Ave te ja sArA thai zakaze. paraMtu vaMkacUke jaNAvyuM ke- mArA niyama teADIne huM kAgaDAnA mAMsanuM bhakSaNa karavA icchatA nathI, enA karatAM mRtyune vadhAre pasaMda karU chuM.' rAjAe A dRDhatAnI khUba prazaMsA karIne jinadAsa nAmanA eka zrAvakane tenI sAravAramAM rAkaye. tenA sahavAsathI vaMkacUle dharmanuM zaraNa svIkAyuM. tethI te mRtyu bAda khAramA devalAke utpanna thayA. tAtparya ke nAnA vrata niyameA dhAraNa karavAthI zIlane! saMgraha thAya che, ane tenAthI cAretra dIpI uThe che. sAdhuone rAsa-sadaNa-kSIjIMga dhArA kahevAmAM Ave che. kAraNa ke tee zIlanAM 18000 agAnuM pAlana kare che. te A pramANe :-- sAdhue kSamA, mRdutA, trakatA, mukita, tapa, sayama, satya, zauca, kicanatva, ane brahmacarya e daza prakAranA zramadharma ke yutidhama pALavAnA che. te zIlanAM 10 aMMga thayAM. A daza prakAranA zIlathI yukata thayelA sAdhue pRthvIkAya samAraMbha, apakAya samAraMbha, tejaskAya samAraMbha, vAyukAya samAraMbha, vanaspatikAya samAraMbha, dvIndriya samAra Mbha, trIndriya samAraMbha, caturindriya samAra bha, ane paMcendriya samAra bhae da samAra bhAne tyAga karavAnA che, tethI dareka guNa dRza daza prakAranA thatAM zIlanAM 100 aMge thayAM. . A yutidharma yukata samAraMbha tyAga, pAMca indriyAnA jamUvaka karavAne che. tethI zAlanAM 10045=500 aMge thayuM.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 te patidharmI yukata samAraMbha tyAga vaDe karavAmAM Ava indriyajaya AhArasanA, bhayasaMjJA, maithuna'nA, ane parigrahasanA e cAra saMjJAthI x rahita hAvA joie, tathA te mana vacana ane kAyAe traNa karaNathI ane na karavArUpa, na karAvavA rUpa tathA- na anumeAdavA 25 Nu cAgathI hAvA joe eTale zIlanA 100 x 4 saMjJA x 3 karaNu x 3 ceAga=18000 aMge thayAM. zIlamAM brahmacaryanA mahimA adhika che. te mATe jainAgamemAM kahyuM che keH 64 ' brahmacaryAM. e dharmarUpI padmasarAvaranI pALa che. guNuRpI mahArathanI dheAsarI che, vrata niyamArUpI vRkSanuM thaDa che, ane zIlarUpI mahAnagaranA daravAjAnI bhAgALa che. 66 jeNe brahmacaryaMnI ArAdhanA karI teNe sa` vrateA, zrIla, tapa, vinaya, sayama, samiti, gupti, are ! mukitanI pazu ArAdhanA karI. samajavI. " brahmacarya dharma dhruva che, nitya che, zAzvata che. ane jinepaSTi che. enA pAlanathI pU`kAlamAM anaMta jIvA siddha thaI gayA, vamAnamAM thAya che. ane bhaviSyamAM thaze. x azAtA vedanIya ane mAhanIya karmAMnA udayathI thatI viziSTa caitanAone saMjJA kahevAmAM Ave che. zrI samavAyAM gasUtramAM tenA cAra prakArA jaNAvyA cheH AhAra, bhaya, maithuna ane parigraha anyatra tenA deza, paMdara ane seALa vibhAgA paNa jaNuAvelA che. te A pramANe :. parigraha, krodha, mAna, dRza sa'jJAo-AhAra. bhaya, maithuna, mAyA, lAla, leAka, ane Apa. paMdara saMjJAo-AhAra, bhaya, maithuna, parigraha, krodha, mAna, mAyA, lAbha, edha, sukha, du:kha, meAha, vicikitsA, gADha ane dharma, sALa saMjJAo-uparanI paMdara saMjJA tathA leAka sattA R
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 81 " je manuSya duSkara brahmacarya dharmanuM pAlana kare che, tene deva, dAnava, gAndha, yakSa, rAkSasa, kinnara vage2e namaskAra kare che. brahmacaryaMnI rakSA mATe jaina mahiSaoe nava prakAranA niyama darzAvela che, jene brahmacarya gupti ke brAMca nI nava vADA kahevAmAM Ave che. tenuM paNa ahIM kicit digdarzana karAvIzuM. (1) vitti vasati sevA-strI, pazu ane napuMsakanA vAsathI rahita evA ekAMta vizuddha sthAnamAM vAsa karavA. strIe vagere brahmacArIne bhayanuM kAraNa che. (2) zrI jyA parihAra-strIo sabadhI vAteA karavI nahi, kAraNa ke tevI vAtA karavAthI zAMta thayelI kAmavAsanA saLavaLI uThe che. (3) niSadyAnnuverAnam-strIne besavAnI vastu para esavuM nahi. je pATa, pATalA, zayana, Asana, vagere para strI beThI hoya te be ghaDI sudhI vAparavA nahi. (4) ndriyAprayAga: rAgane vaza thai strInAM aMgApAMga jovAM nahi. 5 hrayAntara-rAmapatya-vanama-bhIMtanA AMtare srI puruSanu yugala rahetuM hoya tevA sthAnane tyAga karavA. '; huM jinismRti-strI sAthe pUrve kareluIDAnuM smaraNa karavuM nahiM. 7 kaLItAne nam-mAdaka AhArano tyAga karavA. 8 attimAtrAmena-lUkhA sUkA AhAra paNa pramANathI adhika vAparavA nahi. 9 vidhAvina nam za'gAra lakSaNavALI zarIranI zAbhAne tyAga karavA. arthAt snAna, vilepana. vAsanA (zarIrane su gadhita banAvavuM te) uttama vastro, tela, tamela AdinA upayoga karavA nahi.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyakatva pUrvaka bAra vratanuM pAlana e gRhasthanuM zIla che. te uparAMta paNa teNe keTalAka niyama pALavAnA che. jema ke [1] Acaraja -jyAM zIla ane dharmanuM rakSaNapiSaNa thAya, dharma kriyAo ane dharma gaSTI maLe tene Ayatana kahevAya che. tenuM sevana karavuM. 4 ' (2) pada-avarNana-anivArya kAma sivAya bIjAnA dharamAM paga mUka nahi. (3) badale paheraveza sAde ane sughaDa rAkha. * [4] vicAra-vikAra utpanna thAya tevAM vacane belavAM nahi. (5) kavi vinabAlaceSTAono tyAga kare. () mApujItyA pAna-mIThI vANIthI kArya sAdhavuM arthAta kahera vacanane praveza karavo nahi, gRhastho mATe paNa brahmacarya e sauthI moTuM zIla che. te aMge jena maharSioe kahyuM che ke pastu svadArasaMtoSI viSayeSu virAgavAn / gRhastho'pi svazIlena, yatikaspaH sa kalpyate // je pitAnI strIthI ja saMtuSTa che, ane viSayamAM virakta che, te gRhastha hovA chatAM pitAnA zIlathI sAdhunA sarakhe gaNAya che. zIlavata aMge jaina sAhityamAM seMkaDo kathAo lakhAyelI che, je teno zIla pratyene atyaMta Adara sUcave che. Aje paNa jenA strI purUSa prAtaH kAlamAM soLa satIonuM smaraNa kare che. kAraNa ke te zIlavatathI zobhatI hatI, ane game tevI kaparI kasoTImAM paNa aDaga rahI hatI. * A cha prakAre zrI dharmaratna prakaraNamAM batAvelA che.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cha huM - tapa : mekSanI prApti krarmakSaya vaDe thAya che, ane kramano kSaya tapa vaDe thAya che. tethI pratyeka mumukSune mATe tapanuM ArAdhana Avazyaka manAyuM che. . Aja sudhImAM je jino-ante tIthaMkaro thayA temaNe tapa Acayu che. tapano upadeza ApyA che, ane tapane bhAvamaMgaLanI upamA ApI tenu bahumAna paNa karelu che. carama tIrthaMkara zrI. mahAvIra svAmIe sAdhanA kAlamAM tapane AgaLa paDatuM sthAna ApyuM hatu. ane tenI sahAyathI ja mAtra sADA bAra varSa jeTalA TUMkA samayamAM ati bhAre karmono nAza karyo hatA, e hakIkata kAInA paNa manamAM tapanI zakita mATe atyaMta mAna pedA kare tevI che. jaina mahiSaoe kahyu che ke jema krAi moTA taLAvamAM pANIne AvavAno mArga rUdhavAmAM Ave ane pachI tene ulecavAmAM ke tapAvavAmAM Ave te te taLAvanuM pANI krame krame zoSAi jAya che, tema sayamI purUSa navAM pApakarma karatA aTake ane tapano Azraya le te e tapa vaDe tenAM kroDA bhavanAM sacita thayelAM karmA kharI paDe che. ahIM kASTane prazna thAya ke 'tapa jo ATaluM mahatvanuM che te tene nirdeza ahiMsA ane sayama pachI zA mATe karavAmAM Ave
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ che? zrI. dazavaikAlika sUtramAM kahyuM che ke je hA rAja -dharma e utkRSTa maMgala che, ane te ahiMsA, saMyama ane tapa rUpa che. A praznanuM samAdhAna e che ke jaina dharmamAM tapanA mahatva mATe be mata che ja nahi, paNa tapa ahiMsA ane saMyama pUrvaka ja AcarI zakAya che. tethI teno nirdeza ahiMsA ane saMyama pachI karavAmAM Avyo che. keTalAka tapa nimite pRthvImAM khADe chedIne temAM gaLA sudhI daTAya che. paNa tema karatAM pRthvIkAyanA jIvonI hiMsA thAya che. keTalAka tapa nimite kaI taLAva ke sarovaramAM jaine gaLAbUDa pANImAM UbhA rahe che, paNa tema karatAM apakAyanA jIvonI hiMsA thAya che, keTalAka tapa nimite paMcAgninI AtApanA le che, paNa tema karatAM teja skAyanA jIvonI hiMsA thAya che. keTalAka tapa nimite phaLa phUla ke kaMdamULanuM bhakSaNa kare che. paNa tema karatAM vanaspatikAyanA jIvonI hiMsA thAya che. AvI hiMsAvALI kriyAone jaina maharSio tapa mAnatA nathI. te ja rIte jyAM Idvione jaya nathI eTale suMvALAM zayana Asanano upayoga karavAmAM Ave che, tela, senTa ane pAvaDaranI sugaMdha mAlavAmAM Ave che. manohara rUpane upabhoga karavAmAM Ave che. ane suMdara zabada ge ke manohara svara laharie pratye AkarSaNa darzAvavAmAM Ave che, tyAM paNa jaina maharSie tapa mAnatA nathI. ahIM ema kahevAmAM Ave che ke "ahiMsA saMyama sAthe tapane saMbaMdha samajI zakAya che paNa tene dAna ane zIla pachI mUkavAnuM kAraNa zuM ? te eno uttara e che ke 'dAna ane zIla e tapanI pUrva bhUmikAo che, jema khetarane kheDayA pachI temAM bIja nAkhyuM hoya te sArI rIte uge che, tema dAna dharma ane zIla dharmane anusaryA pachI tapodharmane anusaravAmAM Ave te te vizeSa phaLadAyI thAya che. dareka tIrthakara mahAbhiniSkramaNane samaya
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ thatAM eka varSa sudhI dAna de che. pachI paMca mahAvrata rU5 uttama zIlane dhAraNa kare che. ane tyArapachI ja tapa, tapa, tapazcaryA ke tapazcaraNano Azraya le che. enuM je phaLa Ave che, te sarvavidita che.' tapa kone kahevAya ? e prazna paNa uttara mAge che. keTalAka araNyanA ekAMta vAsane tapa samaje che, paNa rejha vagere araNyanA ekAMta bhAgamAM jyAM vasatA nathI ? keTalAka phaLa phUlanAM bhakSaNathI gujAro kare tene tapa samaje che, paNa vAnara vagere phaLa kulanAM bhakSaNa para kyAM gujAro karatA nathI ? keTalAka AtApanAne ja tapa samaje che. paNa vRkSa vagere tApa sahevAmAM zuM bAkI rAkhe che ? keTalAka vRkSanI DALe UMdhA mAthe laTakavuM tene tapa samaje che. paNa cAmAciDiyA tathA vAgoLa e rIte vRkSanI DALe UMdhA mAthe kyAM laTakatA nathI ? tAtparya ke mAtra zArirIka titikSA e ajJAna daSTi che, ane tapanI saMjJA pAmatI nathI. temAM samajaNa tathA mAnasika titikSAnuM tatva bhaLe to ja te tapanuM nAma dhAraNa kare che. ke jenI ahIM ATalI prazaMsA thayelI che. Ane spaSTArtha e che ke "samajaNa pUrvaka zArirIka ane mAnasika titikSA karavI tene tapa kahevAya che.' manuSya zArirIka titikSA zA mATe karavI? - ene uttara e che ke zArirIka titikSA karyA vinA tephAnI ghoDA jevI indrio zAMta thatI nathI ke zarIrane mada gaLate nathI nathI. agni jema lAkaDAM nAkhavAthI te vizeSa prajvalita bane che, tema zarIranuM vividha rasa vaDe vAraMvAra poSaNa karavAthI te vizeSa unmata bane che. ane zIla ke saMyamanI ArAdhanA karavAne yogya rahetuM nathI. nitya mAla malIdA vAparanArA ke dUdha ghInuM sArI rIte sevana karanArA brahmacarya pALI zakatA nathI e ApaNe rijI de anubhava che.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahIM koI mahAtmA yUlibhadranuM dRSTAMta AgaLa karIne ema kahe ke "teo pUrvaparicita vesyAne tyAM cAturmAsa rahyA hatA. zRMgArika citrothI bharapUra evI citrAmaNa zALAmAM utaryA. hatA, ane nitya navalAM bhajana jamatA hatA, chatAM brahmacarya kema pALI zakayA?ene uttara e che ke "AvAM dRSTAMne jagamAM ati virala che. eTale tene rAjamArga nahi paNa apavAda rUpa ja lekhI zakAya. tenuM anukaraNa karavA janAra anya tapasvI muni theDA ja vakhatamAM phasAI paDyA hatA, e yAda rAkhavuM ghaTe.' - ahIM koI ema paNa kahe che ke "kAmane mukhya saMbaMdha mana sAthe heya che. eTale te manasija kahevAya che, tethI tenI titikSA karavI egya che, paNa zarIra ke je dharmanuM mukhya sAdhana che. tenI titikSA karavI yogya kema gaNAya ? enuM samAdhAna e che ke ahIM titikSAnA zArirIka ane mAnasika evA be vibhAge pADayA che, te aupacArika che. vAstavamAM zarIra ane mana e be tadana bhinna vastuo nathI. paNa arasa parasa saMkaLAyelI vastuo che. eTale zArirIka kriyAnI asara mana para thAya che. ane mAnasika kriyAnI asara zarIra para thAya che. tethI jenuM zarIra haSTapuSTa ke mAteluM heya tene kAmavAsanA jaldI prakaTe che, ane jenI rasAdi sAte dhAtuo zeSaNa pAmI heya tene kAmavAsanA pragaTatI nathI. A kAraNe zIla ane saMyamanI rakSA karavA IcchanAre zArirIka titikSA avazya karavI joIe. gautama budadhe zArirIka titikSAne gauNa gaNuM ane mAnasika titikSAne ja mahatva ApyuM. tenuM pariNAma e AvyuM ke baudha amaNemAM bhAre zithilAcAra piThe ane A dezamAMthI temanI hastI bhUMsAI gaI. te viSe kaI kavie kaTAkSamAM * rasa, rudhira, mAMsa, meda, asthi, majA ane zuka (vIrya) e sAta dhAtuo.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRddhI zayyA prAtarutthAya peyA, madhye bhaktaM pAnakaM cAparAine / drAkSAkhaNDa zarkarA vArdharAtre, muktizcAnte zAkyaputreNa hssttaa|| kamaLa zayAmAsUI rahevuM, savAre uThIne dugdhapAna karavuM, madhyAhanakALe bhojana karavuM. pAchalA pahere (madirAnuM) pAna karavuM, ane ardharAtrie drAkSAkhaMDa tathA sAkarane upayoga karavo. AvA prakAranA dharmathI zAkayaputra eTale gautama budhe mukita joI hatI. tAtparya ke mAnasika titikSA zArIrika titikSAthI yukata hevI joIe, ane te ja tenuM dhAryuM pariNAma AvI zake che. "manuSya mAnasika titikSA zA mATe karavI joie ? tene uttara e che ke mAnasika titikSA vinA aMtarane mela jovAto nathI. ane aMtarane mela dhavAya nahi te zAti ke samatAnI prApti thatI nathI. te ja rIte samatAnA abhAve vItarAgatAnAM darzana durlabha. bane che, ane vItarAgatAnAM darzana durlabha bane tyAM koI karmakSayanI avasthA saMbhavatI nathI. A vivecana parathI spaSTa samajAya che ke je manuSyane utkRSTa AtmavikAsa sAdhavo che. teNe zArIrika ane mAnasika titikSA rUpa tapane Azraya avazya levo joie. " tapa keTalI hade karavuM ? "enA uttaramAM jena maharSioe jaNAvyuM so a tavo kAyavA, jeNa maNo'maMgula nbiteh| jeNa na iMdiyahANI jeNa jomA na hAyati // mumukSa AtmAe tevuMja tapa karavuM ke jenAthI mana amaMgalanuM ciMtana kare nahi, arthAt ArtadhyAna ke rauddha dhyAnamAM caDI
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAya nahijenAthI Ikione hAni pahoMce nahi, ane jenAthI mana, vacana tathA kAyAnI pravRtti karavAnI zakita haNAya nahi. te sAthe temaNe e paNa jaNAvyuM che ke - kAyo na kevalamayaM paritApanIyo, miSTarasarbahuvidhanaM ca lAlanIyaH / - ritteijiLi tti cAna, vazyAni yena ca tadAcaritaM jinAnAm / / .. A zarIrane kevaLa paritApa upajAva nahi ke tenuM vividha A prakAranA madhura raso vaDe pAlana paNa karavuM nahi. jinezvara bhagavatee evuM tapa AdareluM che. ke jenAthI citta ane indrio ubhAge na jatAM vaza rahe. Ane ApaNe asaMyama tathA ugra tapa vaccene madhyama mArga kahI zakIe, ane mAnava samUhanA moTA bhAgane te ja anukuLa paDe che. - Aje thoDuM, kAle tethI vadhAre, pachI tethI paNa vadhAre, ema jeo caDatA krame AgaLa vadhe che, temanA mananI prasannatA jaLavAI rahe che. ane temane ArtadhyAna ke raudradhyAna karavAno vakhata Avata nathI. jyAre utsAhanA AvezamAM AvI jaIne ekadama meTuM pagaluM bharanArane pastAvAno vakhata Ave che ane te samaye A dhyAna ke raudradhyAna avazya thAya che, tethI koIpaNa tapa potAnI zakitane vicAra karyA vinA karavAnuM nathI. hAtha lAMbA samaya sudhI uMcA rAkhavAmAM Ave te kheTA paDI jAya che, paga lAMbA samaya sudhI uMcA rAkhavAmAM Ave te tenI paNa eja hAlata thAya che. gaLAbUDa pANImAM ubhA rahetAM zaradI thArya che, ane zarIra kugAI jAya che. sUrya sAme lAMbo vakhata joI rahevAthI thanuM teja cAlyuM jAya che. A rIte je tapathI zarIramAM koIpaNa prakAranI kheDakhAMpaNa AvatI hoya te karavA yogya nathI.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 89 ahI kASTane prazna thAya ke zarIra te! nAzavaMta che, tethI teneA kAi bhAga khATA paDI jAya, ke temAM khADakhAMpaNa Ave te zuM vAMdhA ? enA uttara e che ke zarIra nAzavaMta che. tethI tenA para mAha mamatA rAkhavAnI nathI. paraMtu te dharmanuM sAdhana paNa che. tethI tene upayoga evI rIte na karavA joie ke tethI dharma sAdhanamAM aMtarAya ubhA thAya. hAtha paga, AMkha kAna vagere upayAgI avayavAmAM khADa AvatAM dhama sAdhanamAM-dhArmika kriyAomAM atarAya ubhA thAya che, ane ahiM saMyamanuM pAlana, paNa sulabha rahetuM nathI. A kAraNe zarIramAM kheADa-khAMpaNa na Ave tevuM tapa yAgya che. mAnasika. vAcika, tathA kAyika pravRtti karavAnI zakita jALavI rAkhavAnA uddeza paNa AvA ja che je mAnasika pravRtti karavAnI zakita haNAya te manuSya mUDha jevA banI jAya, ane satyAsatya, hitAhita kru prazastAprazastane vicAra karI zake nahi. vaLI tene kAi vastu barAbara yAda rahe nahi, tethI svAdhyAya paNu azakata banI jAya. vAcikra pravRtti karavAnI zakita haNAya to dharmadezanA dai zake nahi, temaja kAyika pravRtti karavAnI zita haNAya teA sUvuM esavuM, uThavuM, ubhA thavuM, vagere tamAma kriyAo aTakI paDe, tethI devavaMdana, gurUvaMdana, pratikramaNa pratilekhanA vagere kAI kriyA thai zake nahi. tAtparya ke tapa karanAre ATalI huMde javAnI kAi AvazyaHtA nathI. "zArirIka titikSA kai rIte karavI ? " enA uttaramAM jaina mahiSa ee cha vastuo rajU karI che; (1) anazana, (ra) umedarikA. (3) nRttisakSepa, (4) rasatyAga, (5) kAya kaleza, ane (6) salInatA, temAM anazanane paheluM mUkavAnu kAraNa e che ke te sahuthI moTI zArIrika titikSA che. AtmAne anAdikAlanA abhyA sathI AhAra sattA rahyA kare che. ane azAtAvedanIya tathA meAhanIya
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 - karmano udaya prabaLa hoya to temAM vRddhi paNa thAya che A AhAra saMjJAne saMtoSavA mATe manuSyo nitya navI navI vastuo para najara deDAve che, ane temAM te prApta thAya tyAre ja saMtoSa pAme che. tethI AhArane tyAga kare, e bahu moTI zArirIka titikSA che. ghaNA mANaso AhArano tyAga karI zake che. paNa bhANe beThA pachI tenA para saMyama rAkhI zakatA nathI, tAtparya ke teo peTa taNAya tyAM sudhI khAya che, ane tyAre ja tRpti anubhave che. tethI bIjI titikSA tarIke UnodarikAne nirdeza karavAmAM Avyo che. keTalAka jamatI vakhate peTane DuM uNuM rAkhI zake che, paNa thoDI vastuothI saMtoSa pAmatA nathI. teo DI DI paNa aneka jAtanI vastuo vApare che, tyAre ja tRpti anubhave che. tethI trIjI titikSA tarIke vRttikSepane sthAna ApavAmAM AvyuM che. keTalAka jamavA beThA pachI thoDI vastuothI calAvI le che. paNa je vastuo vApare te rasavALI havAno Agraha rAkhe che. tethI rasatyAgane cothI titikSA gaNavAmAM AvI che. keTalAka manuSya AhAranI bAbatamAM ghaNuM saMyamI rahI zake che, paNa bIjuM kaSTa sahana karI zakatA nathI. jemake TADha sahana karavI, tApa sahana kare, DAMsa maccharano upadrava sahana kara, ughADA page cAlavuM, mAthuM ughADuM rAkhavuM. kezano loca kara vagere. tethI kAyakalezane pAMcamI titikSA mAnI che. keTalAka manuSyo A badhuM karI zake che paNa navarA besI zakatA nathI, teo ahIM tahIM pharyA kare che. ke koIne kaI rIte hAtha paga halAvatA ja rahe che. tethI salInatA (gopAMgane saMkecIne rahevuM ke eka Asana jamAvavuM)ne chaThThI titikSA mAnI che. mAnasika titikSA kaI rIte karavI? tenA uttaramAM paNa jene maharSioe cha vastuo AgaLa dharI che, 1, prAyazcita, 2. vinaya, 3, vaiyAvRtya, 4. svAdhyAya, 5, dhyAna ane 6. utsarga.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 AtmanirIkSaNa karI bhUlo zeAdhavI tene AlecanA hevAya che. te bhUlA mATe dilagIra thavuM tene ni MdA kahe che. te bhUlonu gurU AgaLa prakAzana karavuM te garhA kahevAya che. ane gurU te mATe daMDa Ape. tene sadbhAvathI svIkAra karIne cAritrane punaH nirmULa karavuM te prAyazrita kahevAya che. A badhI kriyA vAstavika rIte prAyazritane ja eka bhAga che. ane te manane mAryA vinA siddha thatA nathI, tethI prAyazritane mAnasika titikSA mAnavAmAM AvI che je bhUla, skhalanA, deSa ke pApanI AlecanA, niMdA, garha ane prAyazcita vaDe karavAmAM AvI nathI. tene jaina maharSie zalya kahe che. ane evA zasyasahita AtmA lAkho varSo sudhI ugra ane AAra tapa kare te paNa te niSphaLa jAya che, ema jaNAve che. A parathI prAyazritanI mahattAnA khyAla AvI zakaze. ahIM vinaya zabdathI guru zruSA ane meAkSanAM sAdhane pratye ne AMtarika prema abhipreta che. guru game tevAM kaDavAM vacane kahe chatAM, temanA pratye zraddAnvita rahevuM ane vividha upacArAthI temanI sevA karyA karavI, tathA meAkSanI sAdhanAmAM game tevA atarAye Ave teA paNa tenA viSenA sadbhAva cheDavA nahi, ke tenA mATenA puruSAmAM eTa AvavA devI nahi, te eka prakAranI mAnasika titikSA vinA prema saMbhavI zake ? eTale vinayanI gaNanA mAnasika titikSAmAM karelI che. AcArya, upAdhyAya, sthavira, tapasvI, glAna eTale mAMdA ke 1 azakata, zaikSa eTale navadIkSita hoi zikSA pAmI rahelA, kula eTale eka AcAryane ziSya samudAya, gaNu eTale judA judA AcAryaMnA samAna vAcatAvALA sahAdhyAyIe, sa`dha eTale zramaNa saMdha ane sArmika eTale samAna dharma pALanArA sAdhu A
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazane nirAsa bhAve eTale mAtra karma nirjarAnA hetuthI dharma sAdhana nimitte AhAra, pANI, vastra, auSadha, upakaraNa Adi meLavI ApavAne vividha prakAre sevA zuzruSA karavI tene vaiyAvRtya kahevAya che. ahIM koIne e prazna thAya ke A badhI kriyAo zarIra vaDe thAya che, eTale tene samAveza zArirIka titikSAmAM thaI zake, paNa mAnasika titikSAmAM kevI rIte thAya ? tene uttara e che ke A badhI kriyAo zarIra vaDe thAya che. e vAta sAcI paNa te manamAM IcachA udbhavyA vinA thatI nathI, ane sAmAnya rIte IcchA tyAre ja ubha che ke jyAre tenI pAchaLa keIpaNa AzaMkA ke kAmanA hoya che. AvI AzaMkA ke kAmanAne dabAvI daI mAtra karmanijerAnA hetuthI zArIrika pravRtti karavI e saheluM nathI. temAM bhAre mAnasika titikSAnI jarUra paDe che. vaLI sevA zuzraSA karatI vakhate koI kaDavA vacane kahe ke uTAMga-paTAMga bole, koI Aza kare ke utArI pADe te badhuM samabhAve sahI levAnI zakita hoya te ja viyAya thaI zake che. tethI vaiyAvRtyano samAveza mAnasika titikSA mAM karyo che. gRhasthAne mATe dIna atithi ane gurUjanonI sevA tathA saMgha ane sAdharmikanI bhakita e vaiyAvRtya che. niraMkuza rAkSasanI peThe jyAM tyAM bhaTakI rahela manane anya sarva viSayamAMthI vArIne jJAnArjanamAM joDavuM, ane paryApta samaya sudhI vAcana, pRcchA, parAvartana, anuprekSA tathA dharmakathA rU5 pAMca prakAranA svAdhyAyano Azraya le te mAnasika titikSA vinA saMbhavI zakatuM nathI, tethI svAdhyAyane samAveza paNa mAnasika titikSAmAM ja karyo che. thAna te spaSTa rIte mananuM damana karavAnI ja kriyA che ane vyutsarga paNa vividha prakAranI IcchAone mAryA vinA siddha thaI
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ zakatuM nathI. tethI te ubhayano samAveza paNa mAnasika titikSAmAM ja karyo che. ahIM e jaNAvavuM ucita lekhAze ke jena maharSioe zArIrika titikSAnA prAdhAnyavALA tapano bAhma tapa tarIke ane mAnasika titikSAnA prAdhAnyavALA tapane atyaMtara tapa tarIke vyavahAra karyo che. eTale uparyukata prakAre bAhya ane atyaMtara tapanA ja samajavAnA che. tapathI siddhi paNa maLe che, Rddhi paNa maLe che, pUjA ane prasiddhi paNa maLe che, paraMtu te nimite tapa karavuM ucita nathI. evA tapane jaina mahaSio e mAtra zarIrane zeSa mAne che. ane tenuM phaLa ati alpa thaI jAya che, tema jaNAvyuM che. teo kahe che ke "tapa A lekanA sukhanI IcchAthI nahi, paralokanA sukhanI icchAthI nahi, kIrti, varNa (25). zabda ke lekeSaNAnI IcchAthI nahi, paNa mAtra kamanI nirjarAnA hetuthI ja karavuM joIe. upavAsa, AyaMbila, ekAzana vagerenA saMjanamAMthI ja vikAsa pAmelAM anekavidha tapa jinazAsanamAM pracalita che. 1 akSayanidhi tapa 11 azubha nivAraNa tapa 2 akhaMDa dazamI tapa 12 aSTa aSTamikA tapa 3 agiyAra aMgenuM tapa 13 aSTakarmasUdana tapa 4 aMgazuddhi tapa 14 aSTa karmottara prakRti tapa 5 aThThAvIza labdhine tapa 15 aSTa pravacana mAtRtapa 6 avidhavA dazamI tapa 16 aSTamasI tapa 7 aduHkhadarzI tapa 17 aSTAddhika tapa 8 amRtASTamI tapa 18 aSTApada tapa 9 aMbikA tapa 19 svarga svastika tapa 1. azoka vRkSa tapa 20 AyaMbila vardhamAna tapa
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 Agamata kevalI tapa 22 indriya parAjaya tapa 23 RSabha kAMtulA (hAra) tapa 24 RSabhadeva saMvatsara tapa 25 ekAdazI (mauna) tapa, 26 ekAvalI tapa ra7 ekasevI zakalyANakanetapa 28 ekaso sittera jinane tapa 29 kaMThAbharaNa tapa 30 kamaLanI eALI 31 karmacakra vAla tapa 32 kalakanivAraNa tapa 33 kaSAyajaya ta5 34 kaTizIlA tapa 35 kSIrasamudra tapa 36 gaNadhara (zrI vIranA)tapa 37 guNaratna saMvatsara tapa 38 gautama paDaze 39 gautama kamaLa tapa 40 dhaDiyA bedhaDiyAne tapa 41 ghana tapa | 42 caturgati nivAraNa tapa 43 causaddI tapa 44 caMdanabALA tapa 45 cAMdrAyaNa tapa 46 cintAmaNI tapa 7 cauda pUrva tapa 48 cha mAsI tapa 49 channajina oLIne tapa 50 nijaguNa saMpatti tapa 51 jina janaka tapa para jina dIkSA tapa pa3 jJAna paMcamI tapa ke 54 tIrtha tapa 55 tIrthaMkaranirvANa tapa 56 tIrthakara vardhamAna tapa - pa7 tIrthakara jJAna tapa 58 tIrthakara mAtR tapa 59 tera kAThiyAne tapa 60 daza paccakakhANane tapa 61 dA dazamikA tapa dara dazavidha yati dharma tapa 63 dAridraya haraNa tapa 64 dIvALI nirvANadIpaka tapa 65 dvAdazAMgI tapa 66 dharmacakra tapa 67 navakAra padAkSaramAna tapa 68 navakAra ta5 69 navanidhAna ta5 70 navapadajInI eALI 71 navanavAmikA tapa 72 nava brahmacarya gupti 73 nigoda Ayu-kSaya ta5 74 nijagISTa tapa
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 naMdIzvara tapa 76 naMdyAvarta tapa ha7 pakhavAso 78 pakaDI tapa 79 parama bhUSaNa tapa 80 paradezI rAjAnA chaThTha 81 paMcaparameSThI tapa 82 paMcameru tapa 83 paMca raMgI tapa 84 paMcAmRta tapa 85 pIstAlIsaAgamane tapa 86 puMDarIka tapa 87 poSa dazamI tapa 88 prAtihArya tapa 89 batrIzakalyANaka tapa 90 bIjane tapa 91 brahatasiMha nikrIDita tapa 92 bahasaMsAratAraNa tapa 93 bhadrottara tapa 94 bhadra ta5 95 mahAdhanAdi tapa 96 mahAbhadra tapa 97 zrI. mahAvIra sarva saMkhyA tapa 98 mAdhamAlA tapa 99 mANikaya mAvaDI tapa 100 mukuTa saptamI ta5 101 mukatAvalI tapa 102 mokSatrayodazI tapa 103 meru kalyANaka tapa 1 4 mokSa karaMDaka tapa 105 moTaranottara tapa 106 yegazuddhi tapa 107 snAvalI tapa 108 ratnamAlA tapa 109 ratna rohaNa ta5 110 ratna pAvaDI tapa 111 rohiNI tapa 112 ladhusaMsAra tAraNa tapa 113 lakatAlI tapa 114 vagara tapa 115 vIza sthAnaka tapa 116 zivakumAranAM belAM 117 mRtadevatA tapa 18 zreNI tapa 119 Sa kAyAcana tapa 120 sapta saptamikA tapa 121 samavasaraNa tapa 122 savate bhadra tapa , 123 sarvAga suMdara tapa 124 saMvatsara tapa 125 saubhAgya suMdara tapa 126 siddhi tapa _ 127 sukhaduHkha mahimAnetapa 128 suMdarI tapa 129 siMhAsana tapa 130 sobhAgya kalpavRkSa tapa * 1. tapa
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ A tapa karavAnI sAmAnya rIti evI che ke tapanA divase - (1) brahmacaryanuM pAlana karavuM. (2) vANI para saMyama rAkhavo. (3) amuka vakhata sudhI mauna rAkhavuM. (4) amuka samaya dhyAnamAM (kAyotsargamAM) gALo athavA amuka navakAravALIo pheravavI.-gaNavIH (5) amuka samaye svAdhyAyamAM eTale dhArmika pustakanA vAMcanamAM gALavo. (6) krodha, mAna, mAyA ane lebhano bane teTale tyAga karavo. (7) savAra-sAMja Avazyaka kriyA (pratikramaNa) karavI. (8) deva-gunI bhakita karavI. vagere. koipaNa tapa pratyAkhyAna, ke niyama pUrvaka thAya che, ane tene samaya pUrNa thAya eTale pAravAmAM Ave che. koIpaNa tapamAM sUryAsta thayA pachI ane bIjA divasano sUryodaya thatAM sudhI kaI paNa prakAranA AhAra-pANI grahaNa karavAmAM AvatAM nathI pAraNuM karatAM pahelAM atithi saMvibhAganI bhAvanA rakhAya che. eTale koI supAtrane dAna ApyA pachI ja vAparavA yogya vastu vaparAya che. * tapasvIonI sevA karavI e jIvananuM saubhAgya lekhAya che, ane temane hareka prakAre satkAra karavo, e gRhasthanuM kartavya manAya - jaina parvo lakattara che, eTale temAM tapazcaryA mukhya hoya che. ane te khUba bhAvanA pUrvaka karavAmAM Ave che.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa sAtamuM bhAva bhAvanI bhavyatA prakaTa karavA mATe jaina maharSioe eka suMdara gAthA kahI che: takkavihUNo vijjo, lakaravaNahINo a paMDio laae| bhAvavihUNo dhammo, tinni vi nUNaM hasijjaMti // tarka vihIna vaidya, lakSaNa vihIna paMDita. ane bhAva vihIna dharma e traNe A jagatamAM kharekhara hAMsIne pAtra thAya che. A vastu thoDA vivecanathI spaSTa karIe. vaidyano vyavasAya ja evo che ke temAM tarkanI vizeSa jarUra paDe. prathama roga pArakhatI vakhate tarka karavo paDe che, pachI auSadha ApatI vakhate tarka kare paDe che, ane chevaTe dardInI hAlata jANavA mATe paNa tarka karo paDe che. tethI je manuSyamAM tarkanI zakita nathI, UMDe vicAra karavAnI AvaData nathI. tenA hAthe gaMbhIra bhUla thavAnI ke chabaraDA vaLavAnI saMbhAvanA che, ane tema thatAM duniyA tene jarUra hase che. paMDitanuM kArya ja evuM che ke temAM sArA lakSaNonI arthAta cAritranI vizeSa jarUra paDe che. te lokone sArA thavAno upadeza Apate hoya, ane te mATe aneka vidha yukitao (dalIle) AgaLa dharate hoya paNa tenA pitAnA cAritramAM ThekANuM na hoya te lake tenI jarUra hAMsI kare.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekavAra eka paMDite ahiMsA para eTaluM joradAra vyAkhyAna ApyuM, ke te sAMbhaLIne sarva zrotAonAM dIla pIgaLI gayAM, ane temaNe have pachI mAMsa, macchI tathA IDA nahi vAparavAno nirNaya karyo. evAmAM paMDitajIne paraseve lUchavA mATe rUmAlanI jarUra paDI, ane te khI sAmAthI kheMcavA jatAM eka IDuM bahAra nIkaLI paDayuM. eTale tarata tyAM hasAhasa thaI paDI, ane "A te cAvavAnA paNa judA che, ane batAvavAnA paNa judA che." ema bolIne sarva zrotAo cAlatA thayA. dharmane uddeza manuSyane ucca vicAra ane ucca AcAra dvArA mekSa tarapha dorI javAno che. eTale temAM bhAvanI vizeSa jarUra paDe che. je bhAva na hoya te ucca vicAro Ave kayAMthI ? ane ucca vicAra Ave nahi te ucca AcAra ghaDAya kayAMthI? vaLI AcAra vinA koI mekSa meLavI zakatuM nathI. e vastu suspaSTa che. tethI je dharma mekSano upadeza Ape che, paNa bhAva para bhAra mUkatA nathI. tene vidvAne hase che, ane ahIM te jambara pila che." ema kahIne tenI ThekaDI uDAve che. A rIte tarka vihIna vaidya, lakSaNa vihIna paMDita ane bhAva vihIna dharma e traNe A jagatamAM kharekhara ! lokeAnI hAMsIne pAtra thAya che. ApaNA manamAM je vicAra Ave che, je lAgaNIo ubhave che, ane je IcchAo ke abhilASAo janme che, te sarvane vyakata karavAnuM sAdhana bhAva che, eTale te azubha ane zubha ema bane prakArane hoI zake che. temAM azubha bhAva karmabaMdhananuM kAraNa che, eTale heya che-choDavA yogya che, ane zubha bhAva karmakSayanuM nimitta che, eTale upAdeya che, ArAdhavA yogya che. zAstrakAroe A zubha bhAvane, zubha bhAvanI vRttine, zubha bhAvanA ullAsane ja bhAva dharma kahyo che, ane tenI ja zata mukhe prazaMsA karI che. teo kahe che keH
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAbuccia paramattho, bhAvo dhammasta sAhao bhnnio| sammattassa vi bI, bhAvuccia biti jagaguruNA / / - bhAva eja paramArtha che. bhAvane ja dharmane sAdhaka kahe che, ane bhAva eja samyakatvanuM bIja che. ema jagazru jinezvara bhagavate kahe che. bhAvane paramArtha kahevAnuM kAraNa e che ke te sarva vicAraNAno sAra che. bhAvane dharma sAdhaka kahevAnuM kAraNa e che ke dAna, zIla ane tapanI saMpatti tenA vaDe ja phalane dhAraNa kare che. bhAvane samyakatvanuM bIja kahevAnuM kAraNa e che ke teno ullAsa thayA pachI ja AtmA samyakatvane sparze che. bhAvanuM mahatva samajAvavA mATe jaina zAstrakAre rasoI ane mIThAnuM (lavaNanuM) udAharaNa Ape che, jemake kaI raImAM badhA masAlA mApasara paDayA heya paNa lavaNanI khAmI rahI hoya te e svAdiSTa lAgatI nathI, tema je dharmamAM dAna, dayA, zIla, saMyama, tapa, titikSA vagerenuM vidhAna barAbara hoya paNa bhAva para bhAra mUkAyo na hoya te e suMdara lAgato nathI. ghaNu manuSyo kAyAnI pravRttine-kAyavyApArane mahattva Ape che. temane uddezIne jaina maharSioe kahyuM che ke - jana hu baMdheo bhaNio, jIvassa vahe vi smihguttiinn| bhAvo tattha pamANa, na pamANa kaayvaavaaro|| jyAre samiti ane gupti pUrvaka vartatA sAdhuone jIvane vadha thavA chatAM karmane baMdha kaheluM nathI, tyAre bhAva e ja pramANa samajavAnuM che, nahi ke kAyAnI pravRtti-kAyAno vyApAra A kathananuM tAtparya e che ke dharmArAdhanamAM mAtra kAyAne vyApAra ja lakSamAM levAne heya te je sAdhuo samiti ane guptithI yukata che, eTale ke apramatta bhAve vicare che, temane paNa
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 karmabaMdhanane prasaMga Ave, kemake temanI gamanAgamanAdi pravRttithI keTalAka ne vadhu jarUra thAya che. paNa temane karmabaMdhana mAnyuM nathI. kAraNa ke tyAM apramatta bhAva che. ane jyAM apramatta bhAva che, tyAM hiMsA saMbhavatI nathI. zrI. tasvArtha sUtramAM spaSTa kahyuM che ke - pramattAt kAvyauruvi fdhrA-pramatta yogathI prANanuM je vyapara paNa thAya te hiMsA. A vastu siddha kare che ke karmabaMdhana ane karmakSayanA viSayamAM mukhyatA bhAvanI che, nahi ke kAyavyApAranI. anubhavI puruSoe 'mana gva manuSyatiAM ja vaMdhAH e sUtra dvArA spaSTa karyuM che ke "mana malina thaIne azubha bhAvonuM sevana kare to karmabaMdhananuM kAraNa bane che, ane pavitra thaIne zubha bhAvonuM sevana kare te mekSanuM kAraNa bane che. eTale baMdha mUkSane badhe khela mana ke bhAva para ja racAyela che. ahIM jaina maharSionA e zabdo paNa yAda karavA jevA kiM bahu bhaNieNa, tatta suNeha bho mahAsattA / mukkhasuhabIabhUo, jIvANa suhAvahI bhaave|| he mahAnubhAvo ! vadhAre varNana karavAthI zuM ? tame tattvarU5 eka vAta sAMbhaLI le, ke mokSa sukhanA bIja je bhAva jIvone sAcuM sukha ApanAro che." bhAvamAM eka vizeSatA e che ke te thoDA ja samayamAM telanA biMdunI jema ghaNA vistAra pAme che, ane tethI je karmo lAkha varSamAM paNa na khape tevA hoya te kSaNa mAtramAM khapAvI de che, cakravartI bharata tathA zreSThiputra IlAcIkumAranA vyatikaro A viSayamAM pramANa bhUta che. " bharatarAya cha khaMDa chatIne cakravartI thayA pachI ekavAra | ArIsA bhuvanamAM ubhA hatA, te vakhate temanA mastaka para maNi
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 maya mugaDha zAlI rahyo hato. kAnamAM kAma- ratna kuDale| hatA, gaLAmAM mahAmUlyavAna hIrAne hAre hatA, khAjumAM menamuna bAjubaMdheA hatA. kAMDA para ratnajaDIta kAMkaNA hatA. ane AMgaLIe maneAhara mudrAethI aMkita hatI, te UbhA UbhA peAtAnA dehanuM sau joI rahyA hatA, ane manamAM malakAtA hatA, ke AvuM sauMdarya -AvuM rUpa anya kAne haze. kharU ? 'evAmAM eka AMgaLI parathI mudrikA sarI paDI, ane te AMgaLI varavI lAgavA mAMDI. AthI bharatarAya caiAMkayA. have A AMgaLI suMdara kema nathI lAgatI? zuM ene badhI suMdaratA AbhUSaNe ja ApI hatI ? jo ema hAya tA huM hagAyA. huM teA ema mAnatA hatA ke A saudaryAM. mAru che, A rUpane! svAmI huM chuM, ane temaNe vadhAre khAtarI karavA eka pachI eka badhI mudrikAe utArI nAkhI, kaDAM paNa kADhI nAkhyAM, bAjubavA paNa bAjue mUkI dIdhA, ane hAra, kuMDaLa tathA mukuTane svasthAnethI bhraSTa karyA. e vakhate zarIra sAva sauMdaryahIna lAgyuM, ane rUpane aMbAra esarI gayelA jaNAyA. A paristhitie temane gabhIra vicAramAM mUkI dIdhA. piraNAme zarIra anitya jaNAyuM, saudarya anitya jaNAyu' ane rAjapATa tathA saMsAra vyavahAra paNa anitya jaNAyA. e anitya bhAvanI bharatI eTalA jorathI AvI ke aMtaramAM rahelA krodha, mAna, mAyA, ane lAbhane dUra ghasaDI gaI, ane kama samUhane paNa sada Mtara nAza karyA tApa temane tyAM ubhA ja kevaLajJAna thayuM, ane bhAvane mahimA jagatabharamAM prasarI vaLyA. zreSThiputra IlAcIkumAra ekavAra navayauvanA naTaputrIne nAcatI. joi kAmabANuthI vIMdhAyA, ane tenI sAthe lagna karavAnA manerathavALA thayA. mitrAe ane kuTubIjanoe khUba samajAvyA chatAM te na mAnyA. chevaTe tenA pitAe naTane kheAlASI tenI putrInI * mAmaNI karI teA teNe jaNAvyuM ke zeThajI! A putrI vaDe te huM
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 jagatamAM pUjAuM chuM, ane Icchita dhanamAla meLavuM chuM. tethI tamAre putra je amArI sAthe rahe, amArI vidyA zIkhe ane keAI rAjAne rIjhathI moTuM dAna meLave te tene mArI putrI paraNavuM." zarato ghaNI apamAnajanaka hatI paNa kAmIne mAna zuM ane apamAna zuM. IlAcIkumAre e zarata kabUla karI ane tenI sAthe rahevA mAMDayuM. te thoDA vakhatamAM enI badhI kaLA zIkhI gaye, ane rAjAne rIjhavavA mATe benAtaTa nagare gayo, ane tyAM teNe abhUta kahI zakAya evA khele karyA, paNa rAjA rIjha nahi, rAjAe pelI naTaDIne joI hatI, eTale tenuM mana emAM parovAyuM hatuM. je A naTa khela karatAM khalAsa thAya te naTaDI jarUra mane maLe, evA khyAlathI te kaMIpaNa bolatA na hatA. IlAcIne pAke vahema paDe ke dALamAM kaMIka kALuM che. paNa naTaDInA AgrahathI te pharI vAMsa para caDayo, ane potAnI adbhUta karAmata batAvavA lAgyo. evAmAM eka ghaTanA banI gaI. tenI najara bAjunA makAnamAM paDI. tyAM vastrAlaMkArathI susajja thayelI eka navayauvanA hAthamAM modakane thALa laIne ubhI hatI, ane bhikSArthe padhArelA munirAjane te vaheravA mATe Agraha karI rahI hatI. paNa munie tenI sAme UMcI AMkhe joyuM paNa nahi. sarva saMgeno vicAra karI teo tyAMthI cAlatA thayA. A joI IlAcIkumArane vicAra AvyuM ke eka navayauvanAnuM ekAMtamAM milana thAya che, chatAM A mahApurUSanuM rUMvADue cAlatuM nathI, ane huM te lAja AbarU cheDIne eka naTaDInI pAchaLa bhamI rahyo chuM, ane te mane kayAre prApta thAya? AvI AzAmAM A jIva saTosaTanA khela karI rahyo chuM. kharekhara! mane dhikkAra che ! mArA jevo mahAmUrkha A jagatamAM bIje kANuM haze ? A zubha bhAva hato ane te ullAsa pAmavA lAgyuM, eTale tenA aMtaramAM vIMTaLAyelA meha ane ajJAnanA paDadA tUTavA lAgyA, ane tene kevaLajJAna utpanna thayuM. kSaNa
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 pahelAMne eka kAmAMdha naTa kSaNa pachI kevaLajJAnI bane, ane sahunI vaMdanAne pAtra thAya e zuM che camatkAra che? rAjA prasannacaMdra durbhAvanA yoge sAtamI narakane yogya karmonuM upArjana karyuM hatuM, paNa pharI saMbhAvanA jAgRta thatAM ane te uttarottara ullAsa pAmatAM e sarva karmo khapI gayAM ane teo kevaLajJAnanA svAmI banyA, e hakIkata paNa bhAvamAM rahelI agAdha-aciMtya zakitano paricaya Ape che. dIpaka nA hovA chatAM gRhamAM rahelA aMdhakArane nAza kare che, tema bhAvavALuM anuSThAna nAnuM hoya chatAM karmane nAza kare che, ane mukitanuM zAzvata sukha meLavI ApavAmAM samartha thAya che, tethI sarve mumukSuoe bhAva dharmanuM yathAvidhi sevana karavuM.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa AThamuM 5cA cAra - A jagatamAM aneka jAtanA AcAro pravarte che. temAM jJAti, samAja ke dezanA baMdhAraNa aMge pravartelA AcAra laukika ke dravyAcAra che ane AtmavikAza, parama pada ke zreyasUnI sAdhanA aMge pravarte lA AcAre lekottara ke bhAvAcAra che. A be prakAranA AcAromAMthI bhAvAcAra upAdeya thAya che, kAraNa ke dareka mumukSunuM lakSya AtmavikAsa, paramapada ke zreyasUnI sAdhanA ja hoya che. zreyasUnI sAdhanA jJAna, darzana, cAritra ane tapanI ArAdhanA vaDe ja thAya che, tathA temAM vIryane parama ullAsa Avazyaka hoya che, eTale bhAvAcAranA pAMca prakAre pADavAmAM AvyA che: 1, jJAnAcAra, 2, darzanAcAra, 3, cAritrAcAra, 4, tapAcAra ane 5, vIryAcAra A pAMca AcArene paMcAcAra kahevAmAM Ave che, ane tene ja paricaya ahIM prastuta che. jJAnAcAra jJAna zabdathI ahIM paMcavidha jJAna nahi paNa zratajJAna ke zAstrajJAna samajavAnuM che. tenuM mahattva prakAzatAM jaina maharSioe jaNAvyuM che ke jema deraDAnI rAza kumArge cAlatA baLadane sanmArge laI jAya che, ane cekaDuM ke cAbuka kumArge cAlatA ghaDAne
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 sumArge laI jAya che, tema A zrutajJAna ne sanmArge laI jAya che." AjathI lagabhaga pacIso varSa pUrve zrI pArzvanAtha bhagavAnanI paraMparAnA zramaNa kezi kumAra ane zrI mahAvIra svAmInI paraMparAnA gaNadhara zrI gautama svAmInuM aitihAsika milana thayuM tyAre zramaNa kezikumAre keTalAka prazno pUchyA hatA. temAM eka prazna evo hato ke "he gautama ! A mahAsAhasika, bhayaMkara ane duSTa ghoDe khUba doDI rahyo che. tenA para beThelA tame unmArge kema jatA nathI ?" tenA uttaramAM zrI gautama svAmIe kahyuM hatuM ke he mahAmuni ! te gabhara deDatA gheDAne arthAta manane zruta (zAstra) rUpI lagAmathI huM barAbara kAbumAM rAkhuM chuM. tethI te unmArge ja nathI." A uttara parathI zrutajJAnanuM keTaluM mahattva che, te spaSTa thAya che. tenA adhyayana aMge jaina maharSioe jaNAvyuM che ke AkhA divasamAM eka ja pada bhaNI zakAya athavA paMdara divasamAM ardhA glaeNka ja bhaNI zakAya to paNa je jJAna zIkhavAnI IcchA hoya te e udyama cheDavo nahi." zrutajJAnanuM adhyayana karavA mATe je ATha niyamo pratiSThita thayelA che. tene ja ahIM jJAnAcAra samajavAno che. te ATha niyamonAM nAma nIce mujaba cheH (1) kAla, (2) vinaya (3) bahumAna, (4) upadhAna, (5) aniddanavatA, (6) vyaMjana zuddhi, (7) arthazuddhi, ane (8) tadubhaya zuddhi. 1 kAlaH zAstronA svAdhyAya mATe je kAla nakkI thaye hoya te kAle ja tenuM adhyayana karavuM, paNa te sivAyanA kAle tenuM adhyayana karavuM nahi, 2 vinaya : jJAna ApanAra gurUne vinaya kare. arthAta gurU Ave tyAre ubhA thavuM, gurUnI sAme hAtha joDIne ubhA rahevuM,
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 gurUne esavA mATe Azana ApavuM, gurUne ja pote Azana svIkAravu, gurUne vaMdana karavA ane gurUnuM pUrepUruM mAna jaLavAya te rIte vartavuM. 3 bahumAna : gurU pratye atyaMta AdarabhAva rAkhaveA. vina yamAM bAhvoccAra mukhya che, ane bahumAnamAM AMtiraka sadbhAva mukhya che. Azana ApyA pachI karavu, gurUne satkAra prApti mATe tAmaya 4 upadhAna : jJAna karavu. jJAnaprAptimAM mukhya aMtarAya pramAda ane banne doSo A tapa vaDe dUra thAya che. 5 anihnavatA. : jJAnadAtA gurUne ke sarvajJabhASita siddhAntAne apalApa karavA nahi. je gurUe jJAna ApyuM hoya te bahu prasidgha na heAya ke jAti athavA kulathI ucca na hoya teTalA mATe temanuM nAma chUpAvIne kA prasiddha ke jAti athavA kulathI ucca evA gurUnuM nAma batAvavuM te nidbhavatA che. temaja sAe je siddhAMtAnI prarUpaNA karI che. tene! leApa karIne bhaLatA je siddhAMntAnI prarUpaNA karavI te paNa nihanavatA che. A banne doSonuM sevana karanArane pUrNa jJAnanI prApti thatI nathI. eTaluM ja nahi paNa je jJAna meLavyu hAya che, te paNa niSphaLa thAya che. viziSTa anuSThAna jADayatA che, te huM vyaMjana : zAstronI racanA vyaMjanA ke akSaro vaDe thAya che, eTale tenI zuddhi jALavavI, arthAt temAM kaSTa parivartana na thaI jAya tenI khAsa kALajI rAkhavI. ekAda akSara phrI javAthI ke kAneA, mAtrA mI`DImAM vadhArA-ghaTADA thavAthI anartha thAya che, ane tethI mahAdeASanA bhAgI banAya che. 7 kare teA ana thAya e dekhItuM che. : zAstronA arthane barAbara jALavI rAkhavA a 8 taduMbhaya : sUtra ane a barAbara hAya paNa tenA a
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ karatI vakhate padavyatyAsa na thavA devo e tadubhaya che tenI zuddhi na jaLavAya te paNa anartha thavA saMbhava che. dazanAcAra. ahIM darzana zabdathI samyakatva abhipreta che. tenI zuddhi mATe je A niyamo pratiSThita thayelA che, tene ahIM darzanAcAra samajavAnA che. te ATha niyamonAM nAma nIce mujaba cheH (1) ni:zakitA, (2) niSkAMkSitA, (3) nirvicikitsA, (4) amUDhadaSTi, (5) upakhrahaNa, (6) sthirIkaraNa, (7) vAtsalya, ane (8) prabhAvanA 1, niHzakitA H jinavacanamAM zaMkA karavI nahi. ahIM mumukSu e vicAra kare ke vItarAgA hi sarvajJAH mithyA na bruvate kacid yasmAtU tasmAt vacasteSAM tathya bhUtArtha darzanam vitarAge kharekhara sarvajJa che. teo kadI paNa mithyA bolatA nathI; tethI temanuM vacana tathya che, ane jagatanA svarUpanuM satya darzana karAvanAruM che." 2 niSkAMkSitAH anya matanI IcchA ke abhilASA karavI nahi. ahIM mumukSa evo vicAra kare, ke je jinezvara devoe kahyuM che te ja satya che, teja AcaravA gya che, ane te ja mukita maMdire pahoMcADanAra che. tethI mAre bIjA matathI sayuM. ghebaranuM bhojana mUkIne kAMga phusakAnuM bhajana koNa kare? 3, nirvicikitsA ? sAdhu sAdhvInAM vastra ke gAtro malina joIne tenI jugupsA paNa karavI nahi. temaja matine vibhrama thavA de nahi, zrI jinezvara deve Atma vikAsa mATe je je sAdhanA batAvI che tenuM kRLa maLaze ke nahi." e saMdeha utpanna thavo tene ahIM mati vibhrama samajavAno che.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 4, amUDhaSTi : mUDha dRSTivALA thavuM nahi. mUDha daSTivALA manuSya hAthamAM AvelA ciMtAmaNi ratnane kAcano TukaDe samajI phekI de che ke sAcA bakarAne kUtaro mAnI teno tyAga kare che. te mATe brAhmaNa ane traNa kUtarAnuM dRSTAMta prasiddha che. ahIM e vAta paNa spaSTa samajI levI joIe ke saralatA ane mUDhatA eka nathI. saralatAmAM mAyA kapaTane tyAga hoya che, paNa buddhinI bhAre kAI khAmI hotI nathI, jyAre mUDhatAmAM bhAre khAmI (gerahAjarI) hoya che, ane tethI satyAsatya, hitAhita ke kartavyAkartavya samajI zakAtuM nathI. 5, upamuMhaNa : samAnadharmInA guNanI prazaMsA karavI. 6, sthirIkaraNaH kAI samAna dhama dharmamArgathI vicalita thato hoya to tene yogya upAye dharmamArgamAM sthira kare. 7, vAtsalya samAna dharma pratye potAnA kuTuMbIjanenI jema vAtsalya rAkhavuM. 8, prabhAvanA : satyamArganI prabhAvanA thAya tevA prayAso karavA. jaina maharSioe ATha prakAranA purUSone zAsana prabhAvaka mAnyA che te A rIte ? pAvayaNI dhammakahI, vAI nemittio tavassI ya / vijjA-sidhdhI a kavI, aTTeva pabhAvagA bhaNiA // (1) prAcanika eTale suMdara pravacana karanAra, (2) dharmakathI eTale hadayanA gUDha saMzayone paNa chedI zake evI rIte dharma samajAvanAra, (3) vAdI eTale pramANa, yukita ane siddhAntanA balathI svamatanuM sthApana karanAra ane paramatano uccheda karanAra (4) naimittika eTale niSNAta vidyAmAM niSNAta, (5) tapasvI eTale vividha prakAranI ugra tapazcaryA karanAra, (6) vidyAvAna eTale yathA
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 samaye matra-ta Mtrane upayAga karI zakanAra, (7) sidhda eTaleaMjana, cU, lepa vagere siddha karelA yAgAnuM rahasya jANanAra, ane (8) kavi eTale suMdara kAvyaracanA karI zakanAra, e AThe prabhAvakA kahelA che. zrAvakane mATe sAta kSetramAM dhana vAparavuM tathA anukaMpA dAna devuM e zAsana prabhAvanAne mArga che. cAritrAcAra cAritranA rakSaNa ane pAlana mATe je AcAranuM pAlana karavu' te cAritrAcAra kahevAya che. pAMcamiti ane traNa guptinA bhedathI te ATha prakArane che. prathama bhAgamAM navata-ttvanA vivecana prasaMge savarata-ttvanA vanamAM pAMcasamiti ane traNa guptineA paricaya Apele che, eTale ahIM tenI punaHkita karatA nathI. paNa te saMbadhI eTalu spaSTIkaraNa karavA icchIe chIe ke cAritrAcAranuM A svarUpa zramaNa dharmone anulakSIne vavAmAM AvyuM che, eTale zrAvake e sAmAyika-pASaSTha Adi kriyAo karatAM tenuM pAlana avazya karavAnuM che. ane bAkInA samayamAM paNa tene Ada` dRSTi samakSa rAkhIne vartavAnuM che. pAMcasamiti ane traNa guptinuM pAlana praNidhAna pUrvaka eTale cittanI samAdhipUrvaka thAya tyAre cAritrAcAranuM pAlana thayuM gaNAya che. tapAcAra tapanuM vivecana chaThThA prakaraNamAM vistArathI karyuM che. A tapa jyAre glAni, kheda ke kaTALA vinA karavAmAM Ave, temaja tenI x jinacaitya, jinabiMba, jinAgama, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA e sAta kSetrA kahevAya che.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 pAchaLa pitAnI AjIvikAdi calAvavAnA hetu na hoya te e tapAcAra kahevAya che. tapanA cha bAhya ane cha atyaMtara ema bAra prakAre che, tene ja tapAcAranA bAra bhedo samajavA. A AcAranuM pAlana karavA mATe jaina saMghamAM nAnI moTI aneka tapasyAo niraMtara thatI ja hoya che. vIryAcAra jJAna, darzana, cAritra ane tapanA kahelA chatrIsa AcAromAM pitAnuM-AtmAnuM baLa ke sAmarthya vAparavuM te vIryAcAra che, keTalAka ema mAne che ke niyatinA prabhAve je zubha ke azubha artha manuSyane maLavAno hoya che. te avazya maLe che, ane jIvo game te mATe prayAsa ke prayatna kare te paNa na thavAnuM te thatuM nathI, ane thavAnuM che te mithyA thatuM nathI. paNa temanI A mAnyatA pratyakSa siddha puruSArthane apalApa karanArI hoI mAnavA yogya nathI. jyAre utthAna (ubhuM thavuM), karma (UMcuM nIcuM karavuM vagere), bala (zArIrika baLa), vIrya (atyaMtara zakita-jIvanane ullAsa), ane parAkrama (ISTa siddhimATe prayAsa) rU5 puruSArthanuM pariNAma pratyakSa siha che, eTale te mAnavA yogya che. purUSArthanI A pAMce bhUmikAo para parama ullAsathI padArpaNa karavuM e vIryAcarane marma che. je sAdhaka paMcAcAramAM pravINa nathI, tene mATe mokSa, mukti, siddhi zreyasa atidUra che, eTale teNe paMcAcAramAM pravINa thavuM joIe,
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa navamuM sapta vyasana tyAga vyasanathI manuSya parAdhIna bane che, aneka prakAranAM duHkha bhogave che ane dharmArAdhana ke AtmavikAsane yogya raheto nathI. eTale jaina mahaSioe vyasanatyAgane khAsa upadeza Apela che. temAM sAta vyasane bahu moTo che ane te manuSyane avazya durgatimAM laI jAya che, eTale tene bhArapUrvaka niSedha pharamAvyo che. A sAta vyasanonAM nAma nIce mujaba samajavAMH (1) jugAra, (2) cerI, (3) mAMsabhakSaNa, (4) madirApAna, (5) parastrIsevana, (6) vezyAgamana ane (7) zikAra. 1 jugAra eka vAra jugAra khelyA ke bIjI vAra jugAra khelavAnuM mana thAya che ane bIjI vAra jugAra khelyo ke trIjI vAra jugAra khelavAnuM mana thAya che. Ama tenI paraMparA laMbAtI ja jAya che, eTale eka vAra manuSya tenA paMjAmAM phasAye ke temAMthI nIkaLavuM muzkela thaI paDe che. temAM e jugAra khelatAM hArI javAne prasaMga Ave, tyAre te bamaNuM jorathI khelavAne jusso prakaTI Ave che ne e rIte sarvanAza thAya tyAM sudhI manane ja5 vaLato nathI. hAryo jugArI bamaNuM rame" e ukita sarvatra prasiddha che. paisAmAM zuM ?" "Ane kaI visAtamAM che?" "rUpiyA-be rUpiyAnI hArajIta kaMI moTI na kahevAya,' ema mAnIne tenuM
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 sevana karanArA hajAro rUpiyA hArI jAya che ane chevaTe rastAnA rakhaDatA bhikhArI banI potAnuM AyuSya pUruM kare che. ahIM keIe ema samajavAnuM nathI ke AvI hAlata te sAmAnya manuSyanI ja thAya. vAstavamAM dhanapati ke pRthvIpati je ke tenA chede caDayA che, te sarvanA hAla AvA ja bUrA thayA che. naLa je puNyazAlI rAjavI ke jenuM nAma levAmAM paNa loka gaurava anubhavatA hatA, te jugAranA chaMde caDaye eTale rAjapATa hArI gayuM ane bhUDA hAle bhamavA lAgyo. parAkrama mATe prasiddha thayelA pAMca pAMDanuM zuM banyuM? teo jugAranA pratApe ja potAnuM rAjya hArI gayA ane draupadI jevI satI strIne paNa hArI beThA. A avasthAmAM temane bAra varSa vanavAsa bhogavavo paDe ane terame varSe paNa chUpA rahevuM paDyuM. AvA te bIjA aneka dRSTAMto raju thaI zake tema che, paNa graMthavistAranA bhayathI tene ahIM ullekha karatA nathI. jugAramAM sahuthI moTI eba e che ke te manuSyane aneka durgAvALe banAve che ane tenA lIdhe te jIvanamAM kadI ucca AvI zakato nathI. jugAra ramatAM jita thAya ane khUba paisA AvI paDe te tene uDAvavAnuM mana thAya che ane temAM moTA bhAge mAMsabhakSaNa, madirApAna, parastrIsevana ane vezyAgamanane ja Azraya levAya che. te ja rIte jugAra ramatAM hAra thAya te corI karIne, vizvAsaghAta karIne ke keina rItasarano hakaka dabAvIne paNa paisA laI AvavAnuM mana thAya che, jugArInA cittane jarAe svasthatA hotI nathI. te jAta jAtanA ghATa ghaDyA ja kare che ane tenI pUrti karavA mATe prayatnazIla rahe che. A avasthAmAM tene zIla saMyama, sadAcAra ke dharmanA vicAra Ave kayAMthI ? ghaNIvAra jugArIo aMdaroaMdara laDI paDe che ane eka bIjAnI chAtImAM charIo hulAvI de che,
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 eTale tenuM akALe mota nipajavAno prasaMga Ave che ! tyAM zubha lezyA ke sadgatinuM nimita maLe kayAMthI ? Aje jagatamAM jugAranAM aneka svarUpa pravarte che. keTalAka pattAMnI judI judI jAtanI ramata ramIne jugAra khele che to keTalAka pAsA pheMkIne jugAra khele che. keTalAka doDAdoDamAM amuka prakAranI zarata lagAvIne jugAra khele che te keTalAka tejI maMdI ke kapharaka lagAvIne jugAra khele che. saTTo paNa eka jAtano jugAra ja che, paNa te sarakAra mAnya hovAthI jugAramAM lekhAto nathI. A badhA jugAro jIvananI barabAdI karanArA che ane dharmArAdhanamAM moTo aMtarAya Ubho karanArA che, eTale sujJajanoe tene choDI devA ja joIe ane pramANika puruSArthathI je kaMI prAti thAya tenAthI saMtoSa pAmI pitAnuM jIvana sadAcAranA mArge vyatIta karavuM joIe. 2. cArI agnine taNakho nAno heya paNa avakAza maLe te jota jotAmAM moTo banI jAya che ane aneka vastuone bALIne bhasma karI nAkhe che, tema cerI karavAnI Teva ke Adata prAraMbhamAM nAnI hoya che, paNa tene avakAza maLe to atyaMta maTI banI jAya che ane aneka salluno tvarita nAza karI nAkhe che, tethI tenI gaNanA mahAvyasanamAM karI che. dhAnya, vastra, AbhUSaNa, senuM, cAMdI, rekaDanANuM, pALelAM pazuo vagerethI lekane jIvanavyavahAra cAle che, eTale temAMthI kaI paNa vastu corI levAmAM Ave ke tenuM haraNakaravAmAM Ave te temane atyaMta duHkha thAya che. eTaluM ja nahi paNa temanI pAse amuka ja dravya hoya ane te badhuM corAI jAya te temane jambara AghAta paNa lAge che ane vakhate mRtyu paNa thAya che ! eTale cerImAM
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 bhAbhAra hisA bharelI che. khIjI rIte vicAra karIe te cerI karanAra nipratidina niya thatA jAya che ane kAI teneA sAmane kare aa tenA para jIvaleNu dhA karavAnuM cUkatA nathI. tAtparya ke ceArInA dhaMdhAmAM aneka nirdezanAM khUna karavAnA prasaMga paNa AvI paDe che. AthI vadhAre nidya khIjuM zuM hoI zake? jene ceArI karavAnI Teva paDI che te peAtAnI ceArI chUpAvavA mATe nR u mele che, aneka jAtanI banAvaTA kare che ane bIjAne mAthe pAtAne doSane TApaleA oDhADI devAmAM paNa pAchI pAnI karatA nathI. vaLI tene jugAra khelavAnu dila thAya che, mAMsabhakSaNa ane madirApAnamAM meAja Ave che. kAi strInI lAja lUMTatAM jarAe khacakAra thatA nathI ane vAravAra vezyAgamana kare te ja tRpti thAya che. Ane ApaNe adhamatAnI avadhi sivAya khIjuM zu kahI zakIe ? cerI karavAnI Adata eTalA khUrI che ke te zikhAmaNathI chUTatI nathI, mAra khAvAthI maTatI nathI * aneka prakAranAM apamAna sahana karavA chatAM dUra thatI nathI eTaluM ja nahi paNa jelanI bhayaMkara yAtanAo paNa tene alaga karI zakatI nathI. evA dAkhalA jovAmAM AvyA che ke ceArI mATe sAta varSanI sakhta majUrI sAthenI jela bhAgavanAre bIjA ja divase cArI karI hoya ane pAchI jelayAtrA vaheArI lIdhI hoya. theADA vakhata pahelAM eka ceArane tetrIzamI vAra cerI karavA mATe paMdara varSanI sakhta majUrI sAthenI jela thai hatI te zuM sucave che? cArIne zAstrIya paribhASAmAM adattAdAna kahevAmAM Ave che, kAraNa ke temAM mAlIke peAtAnI rAjIkhuzIthI na ApI heAya tevI va tu lai levAnI kriyA mUkhya hoya che. te aneka rIte aneka svarUpe dekhAva de che. kAi kAtarIne vastu ke vastu taphaDAve khIsu
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 che, keI tALuM kholIne dhamAla kADhI le che, to koI khAtara pADIne, vATe AMtarIne ke dhADa pADIne haripriyAnuM (lakSmInuM) haraNa kare che. vaLI kaI ekane badale bIje ja mAla padharAvI daI paisA paDAvI le che, ke mAlamAM seLabheLa karIne bhaLato ja mAla mAgI le che, ke beTA telamApano upayoga karI levAnI vastu vadhAre laI le che, ane ApavAnI vastu bahu ochI Ape che. e uparAMta bIjI paNa aneka prakAre corIo thAya che. jena maharSio kahe che ke je corI kare che, ne cerI karAve che. eTale ke corInA kAmamAM uttejana Ape che, je corane salAha Ape che, je cerano bheda jALavI rAkhe che, corano mAla vecI Ape che, je corane khAnapAna ApIne poSe che, ane je cerane saMtAI rahevAnuM sthAna Ape che, te badhA cAra ja che. kAraNa ke tenAthI ceArIno dhaMdhe phAle-kUle che. cerInuM dhana kAcA pArA jevuM gaNAya che. eTale ke te koIne pacatuM nathI. te AvyA pachI aneka jAtanA upadra thAya che, buddhi bagaDe che, ane chevaTe khAnAkharAbI karIne cAlyuM jAya che. A badhAM kAraNono vicAra karIne sujJa purUSe cerIthI sadaMtara dUra rahevuM joIe, ane bhUlecUke keIne uttejana na apAI jAya tenI pUrepUrI takedArI rAkhavI joIe. 3, mAMsabhakSaNa mAMsanI utpatti ghera hiMsA vinA thatI nathI. vaLI mAMsane svAda jIbhe lAgyo ke chUTa muzkela thaI paDe che, ane temAM bIjA paNa aneka de rahelA che, tethI mAMsabhakSaNa ke mAMsAhArane mahA vyasana mAnavAmAM AvyuM che. keTalAka kahe che ke ame mAMsabhakSaNa ke mAMsAhAra nimite svaMya prANunI hiMsA karatA nathI, paNa bIjA kare che, tene doSa
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 amane zI ra lAge ? ene uttara e che ke svayaM hiMsA karavI, bIjA pAse hiMsA karAvavI ane hiMsakane utejana ApavuM, emAM tAtvika rIte keI taphAvata nathI. tame ravaya hiMsA na karo paNa tamArA nokara, cAkara ke Azritane evI AjJA karo ke tuM mArA mATe amuka prANIne mArI lAva" te emAM phera zuM paDeyo ? e hiMsA tamArA nimitte ja thaI. jo tame evI AjJA na karI hota te e nekara, e cAkara ke e Azrita prANIne na mArata, e nizcita che. athavA tame kasAIne tyAMthI mAMsa kharIdI lAvo te eNe je hiMsA karI te kenA nimite karI ? jo tame ene tyAMthI mAMsa kharIdatA na ho te e prANIne mAre zA mATe? - ahIM ema kahevAmAM Ave che ke e te badhAne mATe hiMsA kare che, to tame paNa temAMnA eka bhAgIdAra che, e kema bhUlI jAo che ? tAtparya ke mAMsabhakSaNa karanArA eka yA bIjA prakAre nirdoSa prANInI ghora hiMsA mATe javAbadAra che, ane teo enAM kaTu phaLomAMthI mukata thaI zakatA nathI. * - keTalAka kahe che ke "mAMsabhakSaNamAM hiMsA rahelI che, te vanaspati ke zAkabhAjIno AhAra karavAmAM hiMsA kyAM rahelI nathI ? vAstavamAM koI paNa prakAranI hiMsA vinA udarapUti thavI azakya che, tethI mAMsabhakSaNane niSedha amArA gaLe utarate nathI." A mahAnubhAvoe jANavuM joIe ke 'badhI hiMsA sarakhI hotI nathI. temAM taratama bhAve ghaNe bheda hoya che, vanaspati ke zAkabhAjInuM bhakSaNa karatAM keTalIka hiMsA avazya thAya che, paNa te sAmAnya prakAranI hoya che. jyAre mAMsabhakSaNa karatAM paMcendriya prANune vadha thavAno prasaMga Ave che, ane te hiMsA ghera che, eTale teno tyAga karavo ucita che. vaLI koI paNa prakAranI hiMsA vinA udarapUti thavI azakaya che. e vAta sAcI; paNa te hiMsA
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 117 ochAmAM ochI kema thAya? tenI kALajI rAkhIe to ja ahiMsAne AcAramAM mUkI gaNAya. A dRSTie mAMsabhakSaNa ke mAMsAhAra varyuM che, ane vanaspati ke zAkAhAra daSTa che." keTalAka kahe che ke badhA mANaso vanaspatyAhArI ke zAkAhArI thAya te ene pahoMce eTaluM anAja ke zAkabhAjI A jagamAM pedA thatI nathI, mATe mAMsabhakSaNane niSedha karavo ucita nathI." temane amAro uttara e che ke "utpAdananA je AMkaDAo rajU thAya che te bharosApAtra hotA nathI. eTaluM ja nahi paNa keTalIka vAra IdrajALa jevA paNa hoya che, ekavAra IglAMDanA eka pradhAnane pArlAmenTamAM bhArata viSe kaMIka belavuM hatuM, eTale teNe InDIyA ophIsa AgaLa arthotpAdananA AMkaDA mAgyA. te vakhate temane sAmethI pUchavAmAM AvyuM ke "Apane kaI jAtanA AMkaDAo joIe che? je bhArata garIba che, ema batAvavuM hoya te amuka prakAranI phAIle ApIe." A parathI AMkaDAone keTaluM vajana ApavuM te koIpaNa sujJa pAThaka samajI zakaze. A sthitimAM tenA AdhAre koIpaNa siddhAnta kema bAMdhI zakAya? bIju ApaNe reji do anubhava ema kahe che ke manuSyane jeTaluM joIe teTaluM anAja, phaLaphUla, zAkabhAjI vagere dharatImAMthI maLI rahe che, eTale tenI taMgIne hAu batAva e koIpaNa rIte vyAjabI nathI. ane mAnI lyo ke anAja tathA zAkabhAjI vagerenuM utpAdana ochuM che, to ene vadhAravA jeTalI buddhi manuSya pAse kyAM nathI ? sAcI vAta e che ke mAMsAhAramAM mugdha banelA manuSya potAnI Adatane piSavA AvA AvA tukkAo joDI kADhe che ane tene pracAra kare che, eTale temAM kaMI tathya nathI. keTalAka kahe che ke "mAMsabhakSaNathI zarIra baLavAna bane che, ane vanaspatyAhAra ke zAkAhArathI mAyakAMgaluM rahe che, mATe ame
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 to mAMsabhakSaNane ja pasaMda karIe chIe. temane eTaluM ja kahevAnuM ke "A to eka jAtano bhrama mAtra che. tenI pAchaLa purAvAnuM kaI baLa nathI. vanaspatyAhArI ke zAkAhArIne ghI, dUdha, tathA anya sAtvika kherAkamAMthI je baLa maLe che, te asAdhAraNa hoya che, ane tenA lIdhe teo dhAryA kAma pAra pADI zake che, maMtrI vimaLazAha, maMtrI vastumAla, maMtrI tejapALa, vIra bhAmAzAha, vagere zuddha vanaspatyAhArI hatA. tema chatAM temanAmAM asAdhAraNa baLa hatuM ane tenA lIdhe teo aneka laDAIomAM vijaya meLavIne parAkramI tarIke paMkAyA hatA. pazue tarapha najara kare te tyAM paNa AvI ja sthiti najare paDaze. hAthI, ghaDe. sAMDha vagere mAtra vanaspatinuM bhakSaNa karavA chatAM keTalA badhA baLavAna che ? ahIM ke ema kahe ke "e badhA baLavAna che kharA, paNa siMha vAgha temane mahAta karI de che, kAraNa ke teo enAthI vadhAre baLavAna che. ane te baLa emane mAMsAhAramAMthI prApta thAya che. te e sarvathA sAcuM nathI, hAthIoe siMha ane vAghane paga taLe cagadIne saMDha vaDe cIrI nAkhyAnA dAkhalAo paNa aneka jovAmAM Ave che. eTaluM ja nahi paNa saurASTranA gIra jaMgale ke jyAM siMhanI vastI sArA pramANamAM jaNAya che. tyAM bheMso eTalI majabuta hoya che, ke te siMhane sAmane sArI rIte karI zake che, ane tethI siMha enAthI bIe che. eTale mAMsabhakSaNathI baLavAna banAya che, e bhrama manamAMthI kADhI nAkhavuM joIe. - mAMsabhakSaNathI jaDatA vadhe che, tame guNamAM vadhAre thAya che, ane mananAM pariNAme jaladI hiMsaka bane che, e konAthI ajANyuM che ? jaina maharSio kahe che ke prANInA maraNa pachI tarata ja mAMsamAM saMmUrchAima chanI utpatti thAya che, eTale te dUSita bane che, tethI narakanA bhAtA jevA mAMsanuM bhakSaNa keNa kare ? arthAta koI sujJa purUSa to na ja kare.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 eka vakhata eka rasoIyAe kaI rAjakumArane taratanA marI gayelA bALakanuM mAMsa rAMdhIne ApyuM, te rAjakumAranI DADhe lAgyuM, eTale roja evA mAMsanI mAgaNI karavA lAgyo. paNa roja marelAM bALake maLe kaya thI ? eTele te corI chupIthI lekanAM bALaka upAva lAgyo, ane tenuM maraNa nipajAvIne tenA mAMthI rAjaku. mAranI rasalAlasA piSavA lAge. A vAta rAjakumAranA jANavAmAM AvI paNa teNe e rasoIyAne vAryo nahi. eTaluM ja nahi paNa hAla rasoI sarasa bane che" ema kahIne tene InAma ApyuM, eTale e mahAniMdya kArya cAlu rahyuM. A pramANe roja lokonAM bALake guma thavA lAgyAM, eTale temaNe takedArI rAkhI ane rase iyAne pakaDI pADaze. mAranI bIke te rasoIyAe jevI hatI tevI hakIkata kahI saMbhaLAvI eTale lekanI uzkeraNuMne pAra rahyo nahi. te badhA ToLe maLIne rAjA AgaLa gayA ane phariyAda karI. tethI rAjA zreSe bharAyo ne kumArane jAkAro daI potAnI hada bahAra kADhayA. e kumAra "bALakakhAu" tarIke jAhera thayela hevAthI koIe tene Azraya Ape nahI, eTale rakhaDI rakhaDIne bhaMDA. hAle maraNa pAmyA, ane narakamAM utpanna thayo. mAMsabhakSaNanI Adata manuSyane keTale adhama banAve che, tenuM A udAharaNa mAtra che. tenA parathI bedha laIne manuSyoe mAMsa bhakSaNane tarata ja tyAga karavo ghaTe che. 4. madirApAna mAdaka pINAmAM mukhyatA madirAnI che, ke jene kAdaMbarI, vANuM, suvA, madha ke dArU kahevAmAM Ave che. tenuM pAna karavAthI eka prakArane kepha caDe che nazo Ave che, eTale te roja reja pIvAnuM mana thAya che ane ema karatAM eka jAlIma vyasana vaLagI paDe che. pachI te nAgacUDanI jema chUTavuM ghaNuM muzkela thaI paDe che.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 dArUDiyAnI hAla juo. temanA paga lathaDiyAM khAtA hoya che, zabdo totaDAtA hoya che ane asaMbaddha-pralApa cAlu hoya che." temanA mukhamAMthI eka prakAranI bada Ave che. ane AMkha lAlaghUma banI jAya che. nathI hatuM temanA zarIranuM ThekANuM ke nathI hotuM temanAM vastronuM ThekANuM, te game tyAM ne game tevI hAlatamAM gabaDI paDe che ane lAMbo samaya mUrNitanI jema paDayA rahe che. e vakhate temanA mukhanI AsapAsa mAkho baNabaNatI hoya che ane hoThanA baMne saMpuTe khullA rahI jAya che. AthI kUtarAo temAM pezAba kare che ane raste jatA AvatA tamAma manuSya temane tiraskAra bharI dRSTie jue che. - dArUDiyAnI pAse paisAnI vadhAre chUTa hoya te te vadhAre dArU pIe che ane vadhAre kharAbI notarI le che ane paisAnI taMgI hoya to mAthe devuM karIne paNa te pitAnI talapa pUrI kare che. paNa vAta eTalethI patatI nathI. te ghara kharca mATe rAkhelA paisA paNa uThAvI jAya che ane strInA dAgIne utArI, tenA vecANamAMthI AvelA paisA vaDe madirApAnanI moja mANe che! rAtre samayasara ghare AvavAnuM temane mATe zakya hotuM nathI, eTale patnI rAha jotI besI rahe che ane patinI A hAlata para nisAsAnA be azru bindu sAratI hoya che. TUMkamAM dArUDiyAno ghara saMsAra cheDA ja vakhatamAM saLagI jAya che ane sarva saMbaMdhe sUtaranA kAcA tAMtaNAnI jema TapoTapa tUTI jAya che. pariNAme tenI sAmAjika pratiSThAne nAza thAya che ane nahi dhArelI khAnAkharAbI jevAno prasaMga Ave che. A sthitimAM teo dAna, zIla, tapa ke bhAvano Azraya zI rIte laI zake ? athavA paMcAcAranuM pAlana zI rIte karI zake ? vadhAre khedanI vAta e che ke tenA A vakhatanA sAthIone mATe
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 bhAga jugArI, cAra ane raMDIbAjono baneluM hoya che, eTale teo sAthe maLIne dharmanI niMdA kare che. tenA atyuttama anuThAne upahAsa kare che ane A jagatamAM madirApAna jevI bIjI koI moja nathI ema jAhera karavAmAM atizaya AnaMda pAme che! - AthI vadhAre adhaHpatana bIjuM kayuM hoI zake? tAtparya ke sujJajanee A vyasanathI sadaMtara dUra rahevAmAM ja zreya che. pa. parastrI sevana je dArA ke strI vivAha saMbaMdhathI 5rane samarpita thayelI che, tenA premamAM paDavuM ke tene saMga karavo te padArA gamana ke parastrI sevana kahevAya che, tene nAda ekavAra lAgyo ke chUTo muzkela thaI paDe che, tenI gaNanA mahAvyasanamAM thayelI che. | sarakhA kuLa ane AcAravALI paNa anya gAtrathI utpanna thaelI kanyA sAthe vivAhita thavuM, tenAthI saMtuSTa rahevuM ane bAkInI badhI strIone mAtA bhaginI ke putrIo sama lekhavI e gRhasthanuM kartavya manAya che. ahIM koI ema kahe ke amAre vivAha ke lagna saMbaMdhathI na joDAvuM hoya to? lagna eka jAtanuM baMdhana che ane te amane pasaMda nathI." tene uttara e che ke je purUSa saMsAra sukhane asAra samaye heya, ane tethI brahmacaryanI bhAvanAvALo thayo hoya te vivAha ke lagna baMdhanathI baMdhAya e IcchavA egya che, paNa jenuM mana saMsAra sukhamAM lIna che ane tethI je brahmacarya pALavA ane samartha che, teNe te upara jaNAvyuM tema sarakhA kuLa ane AcAravALI paNa anya getrathI utpanna thayelI kanyA sAthe vivAha ke lagna saMbaMdhathI avazya joDAvuM joIe lagna eka baMdhana che, paNa te pavitra baMdhana che ane manuSyanI bhramara bhegI vRttine kAbUmAM rAkha
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 nArUM heI svecchAe svIkAravA jevuM che, anyathA sthiti harAyA Dhera jevI thavAno saMbhava che ke je aneka sthaLe javA chatAM kaMI tRpti pAmatuM nathI. ahIM koI ema paNa kahe ke "manu yanI bhramara bhogI vRttine kAbUmAM rAkhavAnuM prayojana zuM? AthI eka prakArano asaMtoSa ubhe nahi thAya? teno uttara e che ke bhramara bhogI vRttithI dharmane dhvasa thAya che, durAcAra pedA thAya che ane gRhastha jIvananI jaDa ukhaDI jAya che, eTale tene kAbumAM rAkhavI ja joIe, jyAM samajapUrvaka kabU che - asaMtoSanuM kaMI kAraNa nathI, bAkI bhramara bhegI vRttithI paNa saMtoSa kayAM pedA thAya che? A eka strInA premamAM te kAle bIjI strInA premamAM, ema aneka strIone premamAM paDanArane athavA nitya nava pAtro zodhanArane saMtoSane sparza thAya ja kayAMthI? jema agnimAM ghI homavAthI te zAMta thato nathI paNa vizeSa pradIpta thAya che, tema viSayavAsanAone tRpta karavAthI te zAMta thatI nathI paNa vizeSa pradIpta thAya che, tethI tenA para kAbU meLavo e ja daSTa che. ane te kAbU meLavavAmAM vivAhita jIvana agatyano bhAga bhajave che, eTale ja tenI himAyata che" "vivAhitA sivAyanI anya strIomAMthI mAtAo kene gaNavI? ane bhaginIo kene gaNavI ? ane putrIo kone gaNavI? e praznano uttara e che ke je strIo pitAnI umarathI moTI hoya temane mAtA gaNavI. je strIo lagabhaga samAna vayavALI hoya temane bhaginIo gaNavI ane je strIo potAnI uMmarathI ladhu vayanI hoya temane putrIo gaNavI.' jeo gRhasthAzramanA A pavitra kartavyane lepa karIne mAtA samAna, bhaginI samAna ke putrI samAna paradArAonA premamAM Asakta bane che, temane zuM kahevuM? keIke ThIka ja kahyuM che ke krodhI,
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 leAbhI, kRpa, mAnI, madAMdha. cAra, jugArI ane yugala eTale vyabhicArI ke parastrInuM sevana karanAra, e AThe jaNa AMkhe dekhavA chatAM AMdhaLA che. je manuSyo peAtAnI strI para kASTa kudRSTi na kare te mATe bhAre takedArI rAkhe che ane te durAcAriNI thAya te atyaMta duHkhaneA anubhava kare che, te parastrInuM sevana zI rIte karI zake ? tApa ke jevuM du:kha peAtAne thAya che tevuMja du:kha bIjAne paNa thatuM haze, ema mAnIne te parastrI sevanathI aLagA ja rahe. vaLI je manuSyA niraMtara sukhanI kAmanAvALA che ane duHkhathI dUra bhAganArA che, tene parastrInuM sevana kema paravaDe? emAM sukha kSaNika che ane du.kha pArAvAra che. jo durAcAra karatAM pakaDAyA-- avasya pakaDAvuM ja paDe che--teA hADakAM pAMsaLAM khAkharAM thayAM ja samajo, athavA chAtI, peTa ke garadanamAM tIkSNa khaMjara bheAMkAyuM. ja samajo. AveA durAcAra karanAra mRtyu bAda dhAra narakamAM utpanna thAya che ane ghaNA lAMbA samaya sudhI asahya ya:tanAe bhAjgyA kare che, tethI paNa tenI khataranAkatAnA khare khyAla AvI zake che. rAvaNa eka baLavAna rAjA hatA. vividha vidyAmAM vizArada hatA ane parAkramI tarIke prasiddhi pAmyA hatA, paraMtu para strI sevananA chaMde caDayA, eTale barAbara paTakAyA ane kAyamane mATe kRSNa-mukhavALA thayA. gujarAtanA rAjA karaNaghelAnuM zuM banyuM? te rUpamAM meAhAMdha banI pradhAnapatnInA premamAM paDayA eTale badhuM rAjapATa hArI gayA ane gujarAtane gaLe parataMtratAnI eDI dhAlate gayA ke je Aja sudhI nIkaLI zakI nathI. je zrIma MtA, lakSmI putrA ke rAjyaka cArIe A raste caDayA, temanI pUrI pAyamalI thai che ane temanA kuTuMbIjane rakhaDI paDayA che. A vyasananI duSTatAne AthI vadhAre purAvA khIjo o joie.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 jaina maharSio kahe che ke tame sAcA mAnava ho te para strInuM lAvaNya joIne lalacAzo nahi. sauMdarya joIne saLavaze nahi. kalAkuzalatA joIne kAmAMdha banazo nahi. ene kudaratane khela mAnI tamArI maryAdAmAM raheze ane svadArAmAM chupAyelA anekavidha guNone Adara karI tenAthI ja saMtoSa mAnaje. . je purUSe parastrInuM rUpa, lAvaNya ke sauMdarya joine varasAdanI jaladhArAthI haNAyelA baLadanI jema pRthvI bhaNuM nIcuM jue che, te kharekhara ! vaMdanIya che, AthI vadhAre bIjuM zuM kahIe ? 6. vezyAgamana deha vikraya karanArI strIone vArAMganA, gaNikA ke vezyA kahevAmAM Ave che. tenA chaMde caDavuM, tenI prIti karavI. tene sahavAsa karavo te vezyAgamana nAmano durAcAra che. A durAcAramAM phasAyA pachI manuSya sahelAIthI sanmArge AvI zakato nathI, tethI tenA para mahAvyasananI mahora chApa paDI che. vezyAgamana zarU thayuM ke lakSmI lIlA saMkelavA mAMDe che, cepI rogo caMcaLatA dhAraNa kare che, gRhajIvanamAM vaDavAnalanI Aga uThe che ane kItine kalApa sAva karamAI jAya che. A sthitimAM paralakanuM pAtheya te baMdhAya ja kayAMthI ? vezyAgamanathI sukhanI IcchA rAkhavI, e viSabhakSaNa karIne dIrdhAyu pALavAnA prayoga jevI nirarthaka ceSTA che. jyAM premanAM pAtro ghaDI ghaDI badalAtAM hoya jyAM snehano svAMga kSaNe phaNe navuM rUpa dhAraNa karato hoya ane nyU sarva jIvana vyavahAra dhana prApti mATe ja cAlatuM hoya tyAM sukhanI chAyA kevI ! vaLI e paNa vicAravA jevuM che ke je mukha mAMsa bhakSaNa ane madirA pAnathI durgadhita baneluM che ane vividha prakAranA cAra purUSa vaDe vAraMvAra cubita thayeluM che, tenuM cuMbana karavAmAM zuM svAda hoya ?
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 jema zeraDIne sAThe cIcuDAmAM AvIne caLAI jAya che ane kasa vinAne thatAM dura pheMkAI jAya che, tema vezyAgamana karanAre purUSa prema pralenamAM AvIne phasAI jAya che ane sarva dravya gumAvI kasa vinAne thatAM dura pheMkAI jAya che. jyAM svArtha, zaThatA, ne zetAnIyatanuM sAmrAjya jagyuM hoya tyAM nisvArtha prema, saralatA ane sahRdayatAnAM darzana thAya kyAMthI ? jema varasAdanuM jhApaTuM paDatAM asaMkhya bilADInA Topa ugI nIkaLe che, tema vezyAgamana zarU thatAM asaMkhya durguNo phuTI nIkaLe che ane te manuSyanuM pUrepUruM patana kare che. keI pUche ke bhAI kayAM gayA hatA ? te vezyAgamana karanAre purUSa bhaLato ja javAba Apaze ane pitAnI sAcI sthiti chUpAvavAno prayatna karaze. tene dhananI jarura vAraMvAra paDavAnI, eTale gharamAMthI corI karaze, dukAnamAMthI mAla taphaDAvaze, keI nehI saMbaMdhInuM khIsuM tapAsaze ane tema karatAM dhana nahi maLe te cArenI ToLImAM sAmela thaTane koInuM ghara phADaze ke hATa taDaze. vaLI vezyAne prasanna rAkhavA tenI sAthe madirA pIze, mAMsa khAze, aneka abhakSya vastuono upayoga karaze ane mAnI lIdhelA pratipakSIone pAyamAla karavA vividha prakArane kAvAdAvA paNa karaze. tAtparya ke temAM vaMcanA paNa haze, pratAraNa paNa haze, ane sAmAna jana levA sudhInI sarva yukita prayukitao sAmela haze. A rIte vezyAgamanamAM pApa ane patananI parisImA hovAthI sujJa purUSoe teno sarvathA tyAga karavo ghaTe che. 7 zikAra zikArano chaMda ekavAra lAgu paDe ke manuSyanA manane kabaje laI le che ane te keme karI choDato nathI. eTale tenI khatavaNu mahAvyasanamAM karAyelI che.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 . jeNe ked aparAdha karyAM nathI tenA prANa levA e nyAya bharelA vyavahAra nathI. vaLI je zastrothI rahita che, tenA para zastra ugAmavA e zUravIratAne kalaMka lagADavA jevuM che. zatru mukhamAM taraNuM le te tene cheDI devAmAM Ave che, te| jenA mukhamAM sadA taraNuM che te vanya pazue zI rIte vaSya gaNAya ? keTalAka zAkhanI khAtara nahi paNa dhadhAnI khAtara zikAra kare che ane temAM je pazu pakSIe mAryA jAya, temanA zarIramAM masAlA bharIne vece che. e rIte temane jIvana vyavahAra cAle che. paraMtu e badhu svAnI khAtara thAya che, tethI ene bacAva thai zake nahi. A jagatamAM tenAthI AchI hiMsAvALA bIjA dhaMdhA kayAM AchA che, ke teneA Azraya levA paDe ? bIjI rIte paNa A dhaMdhA karavA jevA nathI, kAraNa ke temAM sAhasa karavuM paDe che, ane te ghaNIvAra AMdhaLu hAya che, pariNAme bIjAneA jAna levA jatAM potAne ja jAna jAya che, ane tyAre hAyavAya ke hatAzAne pAra rahetA nathI. aneka zikArIene siMhe phADI khAdhA che, vAdhe cIrI nAkhyA che, hAthIe dAbI dIdhA che, ane ajagare bharaDA laine bhIMsI nAkhyA che! ema chatAM manuSya enA pIchA cheDatA nathI. e keTalu` Azcaryajanaka che? dAMtane badale dAMta AMkhane badale AMkha ane nAkane badale nAkatA badale levAya che, te jenA zarIramAM bhAlA bheAMkIye chIe, bANA mArIe chIe, ke gAlIbAra karI ArapAra bIdhI nAkhIe chIe, tenA badalAze| cUkavaveA paDaze? tenA vicAra zikAranA chaMdavALAoe avazya karavA ghaTe che. jema lIMbaDA vAvIne kaeNrInI AzA ke AkaDA vAvIne gulAmanI IcchA rakhAtI nathI, tema hiMsA vAvIne zAMtinI AzA rakhAtI nathI. tAtparya ke tenA phaLa rUpe ugra azAMti bhAgavavAne
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 117 vakhata Ave che ane bhaviSyamAM narakanI dhAra yAtanAo bhogaveja chUTA thAya che. A badhAM kAraNAne vicAra karIne samaju mANusAe zikAranA chaMdathI alipta rahevuM joie ane dayA dharma eja uttama dharma mAnIne tenuM zaraNu aMgIkAra karavu joie. A rIte sapta mahAvyasanane durgaMtinuM parama kAraNa jANI tenAthI dUra rahenAra zIla ane sayamathI suzAbhita banI zake che ane kuzaLa dharmanI ArAdhanApUrvaka peAtAnuM mRtyu sudhArI sva tathA meAkSane adhikArI banI zake che;
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa dazamuM jinabhakita jIvanamAM pragati karavI hoya, vikAsa sAdho hoya ke abyudayanI prApti karavI hoya to jemaNe potAnA jIvanamAM ad bhUta pragati karI che, apUrva vikAsa sAthe che. ke anupama abhya dayanI prApti karI che, evA uttama mahApurUSone Adarza najara samakSa rAkhavo joIe, ane tenuM satata smaraNa rahyA kare te mATe temanI atyaMta bahumAna pUrvaka bane teTalI ArAdhanA, upAsanA, sevA ke bhakti karavI joIe. mahApurUSa kone kahevA?" tene uttara judA judA purUSo judI judI rIte Apaze. kaI raNakSetramAM apUrva vIratA batAvanArane mahApurUSa kaheze, te kaI aneka zAstrone sArI rIte jANanArA vidvAnane mahApurUSa kaheze ane koI samAjanI suMdara sevA karanArane mahApurUSa kaheze. paraMtu jaina maharSione mata e che ke raNamAM daza lAkha yuddhAo sAthe yuddha karIne jaya meLavo sahelo che, paNa potAnA AtmAne jita adhare che. seMkaDa sahastra graMthenuM adhyayana karIne tene sAra magajamAM bharavo sahelo che, paNa bhaNelAne jIvanamAM utAravuM agharuM che. temaja samAjanI vividha prakAre sevA karavI sahelI che, 5gu potAnA sarva de jilIne pavitra jIvana gALavuM ghaNuM agharuM che. tethI je puruSa AtmAne jaya kare che eTale sparza, rasa. gaMdha, varNa ane zabda janita sukhamAM jarAye lalacAtuM nathI; je purUSa jANeluM jIvanamAM utAre
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 129 eTale siMti mArge cAlIne apramatta dazAmAM rahe che; ane sava`doSa tine pavitra jIvana gALe che. eTale krodha, mAna, mAyA, ane lelA sathA muta thai vItarAga bane che, te ja ane kevaLa jJAna vadhu sarva padArthonA sarva bhAva jANe che, te ja sAcA mahAn purUSa che. ' 66 upara uttama mahApurUSo evA zabda AvyA che, eTale tane! paN khulAsA karIe. jJAnI mahApurUSAmAM paNa kajyanI apekSAe be eka sAmAnya kavalI ane bIjA tIrthaMkara. temAM gaNAya che. kAraNa ke te apUrva dha dezanA vaDe vALe che, temane eka dharmasaMdha race che, ane te evI yAjanA paNa kare che. ,, prayoga karavAmAM vItarAga kevaLa bhAga paDe che : tI karI. uttama lokAne sanmArge vyavasthita cAle tAtpa ke ahIMM uttama mahApuruSothI tIrthaMkara, at ke jina samajavAnA che, ane AdhyAtmika pragati, vikAsa ke anyudaya nimitte temanuM jIvana najara samakSa rAkhI temanI bahumAnapUrvIka bane teTalI ArAdhanA, upAsanA, sevA ke bhakita karavAnI che. ahIM kAI evA prazna kare ke " AdhyAtmika pragati, vikrAsa * abhyudaya tA svabaLathI ja sAdhI zakAya che, temAM jinabhakata karavAnI jarUra zuM ? 'ene uttara e che ke kAIpaNa kAryanI utpattimAM upAdAna ane nimitta e khane kAraNeAnI vidyamAnatA hAya che. jemake ghaDAnI utpattimAM mATI e uSa.dAna kAraNa che. ane cAkaDA, daMDa tathA kuMbhAra e nimita kAraNa che. kuMDalanI niSpatimAM suvaNaeN e upAdAnakAraNa che, ane sagaDI, era, hatheADe! tathA suvarNakAra e nimita kAraNa che. teja rIte AdhyAtmika pragati, vikAsa ke abhyudaya rUpa kAnI niSpattimAM svabaLa OM AtmA e upAdAna kAraNa che. ane jina bhakita e nimitta
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 kAraNa che. tethI mumukSue teno Azraya avazya levo joIe, makAnanA bIjA trIjA ke cothA majale pahoMcavuM hoya te svabaLe pahoMcI zakAya che. paNa tyAM nIsaraNa ke lIphaTarUpI nimittane Azraya lIdhA vinA cAlatuM nathI. teja sthiti ahIM samajavAnI che. ahIM eka prazna e paNa pUchAvavAno saMbhava che ke vItarAga jinaprabhu rAga ane dveSathI para hovAnA kAraNe ke para prasanna paNa thatA nathI, ane koI para roSa paNa batAvatA nathI. te temanI bhakita karavAnuM prayojana zuM ? ene uttara e che ke vItarAga jinaprabhu koI para prasanna paNa thatA nathI. ane koI para roSa paNa batAvatA nathI, e sAcuM che. paNa temanuM jIvana najara samakSa rAkhavAthI tathA temanI ananya manathI bhakita karavAthI AdhyAtmika pragati, vikAsa ke abhyadaya mATe ApaNe utsAha atyaMta ullasita thAya che. ane eka samaya evo Ave che ke jayAre ApaNe tenI carama sImAe pahoMcI jaIe chIe. Aja emanI bhakita karavAnuM prayojana che. ciMtAmaNi ratna acetana hevA chatAM tene sevanAranuM kalyANa nathI karatuM zuM ? ahIM prasaMgavazAta e khulAso paNa karI laIe ke je bhakitanA phaLa rUpe mAnI lIdhelA vairI, zatru ke duzmananuM damana karavAnI IcchA rAkhavAmAM Ave che, te bhakita tAmasI kahevAya che; je bhakitanA phaLa rUpe saMpatti, suMdarI tathA sattA vagerenI kAmanA rAkhavAmAM Ave che te bhakita rAjasI kahevAya che; ane je bhakitanA phaLarUpe AdhyAtmika vikAsa, samatA ke mokSanI abhilASA rAkhavAmAM Ave che te sAtvikI kahevAya che. A traNa prakAranI bhakitaomAM tAmasI kaniSTha che. rAjasI madhyama che. ane sAtvika uttama che. ahIM kahevAnI bhAgye ja jarUra che ke upara kahI tevI jinabhakita nitAnta sAtvikI che. ane tethI ja jaina maharSio dvArA te atyaMta vakhaNAyelI che.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 AthI sAtvika pUjAnA phaLa aMge temaNe spaSTa zabdomAM bhatie jiNavarANa, paramAe khiinn-pijj-deossaann| Arogga-bohilAbha, samAhimaraNa pAvanti / / "jemanA rAga ane dveSa kSINa thayA che, evA vItarAga jinavaranI parama bhakti karavAthI Arogya, dhilAbha ane samAdhiyukata maraNa pAmI zakAya che." jinabhakitathI Arogya zI rIte maLe? e praznano uttara e che ke A saMsAramAM karma e ja sahuthI moTo roga che jene pariNAme prANuone janma ane maraNanI puSTa paraMparAmAMthI pasAra thavuM paDe che, ane aneka prakAranI Adhi, vyAdhi ane upAdhino anubhava karavo paDe che. A rogane abhAva thavo tene karmakSaya kahevAmAM Ave che. ane te jina bhakitathI avazya prApta thAya che. anyatra jaina maharSioe kahyuM che ke - 'bhattIi jiNavarANa, khijjatI puvvasaMciA kmmaa| zrI. jinezvaranI bhakitathI pUrvanA aneka bhamAM saMcita thayelAM karmo kSaya pAme che." ahIM bodhilAbhathI zuM samajavuM ? teno khulAso paNa thavo ghaTe che, kAraNa ke bedhi zabda keTalAka sthaLe mAtra samyakatvano artha batAvavA vaparAya che. keTalAka sthaLe darzana bAdhi, jJAna bAdhi ane cAritra badhi eTale sabhya darzana samyaga jJAna ane samyaga cAritra e ratnatrayIne artha batAvavA vaparAya che. A saMbaMdhI amAruM vakatavya eTaluM ja che ke ahIM bedhi zabdathI jina dharmanI prAptino artha paryApta che. kAraNa ke temAM samyaktva tathA ratna trayInI mukhyatA che. jina bhakitathI manuSyanuM mRtyu sudhare che, ane e lAbha paNa je tevo nathI. je manuSya mithyAtvamAM rAce che. tathA
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13ra aneka vidha pApakarmo karIne dunyavI saMpatti ke sattA prApta kare che, te mRtyune samaya najIka AvatAM khUba gabharAya che. temAMthI bacavA mATe jAta jAtanAM phAMphA mAre che. ane have mAre zuM thaze ? mArA kuTuMbIonuM zuM thaze ? meM ghaNI mahenate meLavelI mAlamilkata choDIne cAlyA javuM paDaze ! vagere vicArothI hAyavoya ke kalpAMta kare che. ane e sthitimAM deha choDe che. AvA maraNane jaina maharSioe bAlamarazuM kahyuM che. kAraNa ke A badhI ceSTAo bAlacita che, ajJAnajanita che. bIjI bAju je manuSya jina bhakitanA prabhAve samyakatva saMpanna che, ane sadAcArI jIvana jIvI je kaMi prApta thayuM tenAthI saMtoSa mAne che, tene mRtyu jarAye gabharAvI zakatuM nathI. teo barAbara jANatA heAya che ke kahyuM di pavA mRtyu -je janmelA che tene eka divasa jarUra maravAnuM che. e vakhate dhanamAla tathA kuTuMbIjane koI sAthe AvatuM nathI, paNa paralakanA bhAtA tarIke je puNya upArjana karyuM hoya che te ja mAtra sAthe Ave che. ane evuM puNya te temaNe sArI rIte prApta karyuM hoya che, eTale manamAM koI jAtane uga, bhaya ke kheda heta nathI. vaLI teo aMta samaya najIka Avela jANuM bhUle cUke thaI gayelA pApanI niMdA-gaI kare che, sukRtanI anumadanA kare che, ane arihaMta, siddha, sAdhu tathA sarvajJa praNita dharmanuM zaraNa svIkArI khUba zAMti samAdhi anubhave che. AvA maraNane jaina maharSioe paMDita maraNa ke samAdhimaraNa karyuM che. kAraNa ke temAM jJAnamUlaka ceSTAo che, athavA samAdhinI mukhyatA che. mRtyu samaye manuSyanI jevI mati heya tevI gati thAya che. eTale samAdhimaraNavALAne deva ke manuSya gatinI prApti thAya che ane samAdhibhAva atyaMta utkRSTa hoya te karmakSayanA pratApe paMcama gati eTale mekSa paNa maLe che.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 "jina bhagavaMto vidyamAna hoya to temanI bhakita vividha prakAre thaI zake, paNa temanA virahamAM zuM banI zake ? e praznanuM samAdhAna e che ke "jema koI priyasI priyatamanA viraha samaye tenuM satata smaraNa kare che, ane tenI keAI chabI ke pratimA hoya te sAkSAta priyatama maLyA ema mAnIne tenI AgaLa sarva prema ceSTAo kare che. tema jina bhagavaMtanA viraha samaye temanuM satata maraNa karavAthI temaja temanI pratimA ke mUrtine sAkSAt jina bhagavaMta mAnIne tenI AgaLa bhakitanA sarva upacAra karavAthI paNu jina bhakita thai zake che." jinapratimA ke jina mUrti ratna, sphaTika, suvarNa, sapta dhAtu tathA pASANu vagerenI banAvavAmAM Ave che, ane maMdiramAM tenI vidhipUrvaka pratiSThA thayA pachI pUjanane yogya gaNAya che. A pratimAo ke mUrtio traNa prakAranI hoya che, vakatA, kSamA, ane mahAkhyA, temAM eka ja tIrthakaranI mUrtine vakatA kahevAya che. eka pASaNa ke dhAtumaya padaka upara vIza tIrthakaranI mUrti hoya tene kSamA kahe che. ane eka pASaNa ke dhAtumaya padaka upara utkRSTA ekaso sItera jina mUrti hoya tene mahAkhyA kahe che. jaina bhUgoLa pramANe jaMbudvIpa, dhAtakIkhaMDa ane ardha puSparAvarta khaMDa e aDhI dvIpamAM manuSyanI vastI che. temAM karmabhUmimAM pAMca mahAvidehanI 160 vijaya, pAMca bharata ane pAMca airAvata e 170 sthaLe eka samaye ekaeka tIrthakara hoI zake che, eTale eka samaye utkRSTamAM utkRSTa zrI ajitanAtha svAmInA vakhatamAM 170 jine vidyamAna hatA. bhaktinA upacAro aneka prakAranA heI zake che, paNa jaina maharSioe tene samAveza 1, vaMdana, 2, pUjana, 3, satakAra, ane 4 sanmAna. e prakAramAM karyo che. temAM vaMdana traNa prakAranuM
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 mAnyu cheH kAyika, vAcika ane mAnasikra, hAtha kheDavA, mastaka namAvavuM, paMcAMga praNipAta karavA e kAyika vaMdana che; stuti karavI, guNa gAvA, prArthanA karavI, e vAcika vaMdana che; ane temanA pratye bahumAna darzAvavuM ke aMtaraga prIti pragaTa karavI e mAnasika vaMdana che. pUjana eTale pUjA, te paNa traNa prakAranI mAnI : aMga pUjA, agra pUjA, ane bhAva pUjA, temAM nirmAlya dUra karavAM, pramAjanA karavI, jina prabhunA mastake tathA sarva aMge kSIra-jaLa vagerenA abhiSeka karavA, pakSAla karavA, vALA kucI karavI, zud vastro vaDe aMga lUchavA, caMdanAdi sugadhI padArthonuM vilepana karavuM, vAsakSepa caDAvavA temaja caMdana, kezara vagere sugaMdhI dravyeAthI prabhunA nava aMge tilaka karavAM te aMgapUjA che. jina prabhu AgaLa dIpaka karavA, dhUpa dharavA, akSatanA svastika racavA, puSpa-phaLa-naivedya mUkavAM, cAmara vIMjhavA, gAyana gAvuM, nRtya karavuM, AratI utAravI. maMgaLa dIpaka karavA vagere azra pUjA che. ane uttama stutistatra kAyAtsaga pUrvaka caityavaMdanA karavI e bhAvapUjA che. cApa sAmagrInA bhedathI pUjA traNa prakAranI manAya cheH cArikI, aApacArikI ane sarvopacArikI. temAM gaMdha pUrjA, puSpa pUjA, dIpa pUjA, dhUpa pUjA, ane akSata pUjA. e paMcopacArikI kahevAya che. jaLa pUjA, caMdana pUjA puSpa pUjA, dIpa pUjA, dhUpa pUjA, phaLa pUjA, naivedya pUjA ane akSata pUjA. aSTApacArikI kahevAya che ane temAM vastra pUjA, AbhUSaNa pUjA, nATaka pUjA, gIta pUjA, AratI, maMgala dIpa vagere umerAya teA sarvopacArikI kahevAya che. te sivAya sattara bhedI, ekavIsa prakArI, ceAsA prakArI, navANu.. prakArI, ema vividha prakAranI pUjAe prasiddha che.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 ahI' e spaSTatA karavI ucita lekhAro ke mAtra ag pUjanane ja pUjA kahIe teA agra pUjA e satkAra che, ane bhAva pUjA e sanmAna che. bhakitanA A upacArAne samAveza dravya ane bhAva e e prakAromAM paNu thai zake che. temAM caityanirmANu (mUrtine taiyAra karI pUjanane yAgya banAvavI.) jaLa pUjA, pacApacArikI pUjA, aSTApa cArikI pUjA, sarvopacArikI pUjA, tathA sattarabhedI vagere dravya pUjA che. ane guNAnuM smaraNa, guNAnuM kIna, bahumAna, aMtaraMga prIti, dhyAna, samyavattva tathA AjJApAlana e bhAva pUjA che. temAM gRhasthAne dravya ane bhAva e banne pUjAne adhikAra che. ane sAdhuone temanA cAritrane anurUpa mAtra bhAvapUjAneA ja adhikAra che. prathama jina prabhu chadmAvasyAmAM hatA. pachI kevaLajJAna pAmyA, ane chevaTe siddha thayA, eTale pUjA karatI vakhate temanI chadmastha kevalI ane siddhu e traNa avasthAnu` ciMtana karavAmAM Ave che. temAM chadmasthAvasthAnuM ciMtana traNa prakAre thAya che, janmanI avasthA, rAjyanI avasthA ane sAdhunI avasthA. kSIra jaLAdine abhiSeka karatAM temanI janmAvasthAnuM ciMtana thAya che.. ke A rIte devae temanA janma samaye kSIra samudrAniA jaLane abhiSeka karyA hatA. arthAt snAna kriyA karI hatI ATalAM mAna sanmAna chatAM prabhue abhimAna dhAraNa na karyuM. pachI temanI vividha prakAre pUjA karatAM temanI rAjyAvasthAnuM ciMtana thAya che. ke A ATalA badhA puNyAya chatAM prabhu emAM lepAyA nahi. lubdha banyA nahi. tyArabAda temanuM keza rahita mastaka tathA mukha joine sAdhu avasthAnuM ci Mtana thAya che. ke temaNe sarva rAjyariddhi tathA kuTubIene choDIne sAdhu avasthAne svIkAra karyAM. ane Atma
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 sAdhanAmAM agresara thayA. tave mekSa jANavA chatAM tapathI kAyA kasI, ghera parISaha upasarga samabhAve veThI lIdhA. apAra sahana zIlatA dAkhavI pachI parikaramAM rahevA aSTa mahAprAtihArya (bhAga 1,le. pR. 150) joIne temanI kevaLI avasthAnuM citana karavAmAM Ave che. ke temaNe ume sAdhanA vaDe ahaMta pada prApta karyuM ane aSTa prAtihAya yukata thayA. chevaTe temanI prazama rasa nimagna paryakAsana sthita ke padmAsana sthita avasthA joine siddhaavasthAnuM ciMtana karavAmAM Ave che. ke chevaTe prabhu A avasthAe mukitamAM sIdhAvyA, ane siddha zilAnA agrabhAge siddha tarIke birAjyA. tyAM teo anaMtakALa sudhI A avasthAe ja raheze, temaNe jagata para ke asAdhAraNa anaMta upakAra karyo ! ApaNe temanA keTalA badhA AbhArI ! temanuM A jIvana ApaNA mATe saMpUrNa mArga darzaka bane che. jaina saMghe A dezamAM hajAro maMdire bAMdhyAM che. ane temAMnAM keTalAMkane kalA sauMdarya tathA bhavyatAne e epa Apyo che, ke te Aje samasta mAnava jAti mATe darzanIya vastu thaI paDI che. AjanAM prasiddha jaina tIrtho nIce mujaba cheH saurASTramAM-zatruMjaya giranAra, talAjA (tAladhvaja,) kadaMbagiri, ajArA pArzvanAtha, (UnA delavADA) vagere. kacchamAM -bhadrezvara vagere. gujarAtamAM:-zaMkhezvara, zerIsA, pAnasara, bhoyaNa. tAraMgA, iDara, kAvI, gAMdhAra, sthaMbhana pArzvanAtha (khaMbhAta) jhaghaDIyAjI (narmadA taTa) vagere. bRhada rAjasthAna-Abu, kuMbhAriyA, bAmaNavADA, rANakapura, dadhi, kezariyAjI, sAcera vagere.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 137 madhya bhAratamAM-mAMDavagaDha, aMtarikSa, makSI, ujjaina, bApAvara, bhAMDakajI (bhadrAvatI pArzvanAtha) vagere. saMyukata prAMtamAM- hastinApura, mathurA, prayAga (alhAbAda) vArANasI (kAzI) ameAkhyA, serameTakA killA (zrAvasti) vagere. bihAra prAMtamAM-rAjagRha, pAvApurI, kSatriyakuMDa, kAkadI, sametazikhara vagere. AMdhramAM-kulpAkajI (mANikayaprabhu) vagere. A tIrthAne vizeSa paricaya prAcIna tI`mALA, jaina tIrthAnA tihAsa, bhArata jaina tIrtha darzIna vagere pustakAmAMthI maLI zake che.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa agiyAramuM SaDAvazyaka "gIne amuka prakArane roga thAya che, ane te amuka prakAranA auSadhathI maTI zake tevo che, evuM jJAna thayA pachI koI paNa upAye te auSadha meLavavuM paDe che, ane tene vidhi pUrvaka upayoga karavo paDe che, te ja te roga maTe che; eTale pariNAmanI daSTie kriyAnuM mahatva adhika che. zAstrazravaNa ke zAstrAdhyayanane prasaMga prApta thayo hoya ane temAM pratipAdita karelA siddhAMto sArI rIte jANI lodhA hoya. paNa tene jIvanamAM utAravAne kaI prayAsa thAya nahi to bhavarega TaLe zI rIte ? tethI ja anubhavIone AkharI elAna evuM karavuM paDyuM che ke vastu vini purA = vidvAna-je purUSa kriyAvAna che, eTale jANeluM amalamAM mUke che, te ja sAce vidvAna che. jaina maharSioe navatatvanA sAra rUpe saMyama ane tapanI kriyAo AgaLa karI che, ane tenI zuddhi-puSTi mATe SaDAvazyakanuM vidhAna kareluM che, eTale pratyeka pAThake. tenAthI pUrNa paricita thavuM joIe. prathama SaDAvazyakane artha vicArIe. temAM "paTa" ane "Avazyaka evA be pado (zabdo) AvelA che, eTale SaTuM Avazyakeno samUha te SaDAvazyaka ema samajavAnuM che. have pa' zabda chanI saMkhyAno sUcaka che. ane Avazyaka zabda pratidina avazya karavA yogya
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 139 kriyAne bhAva darzAve che, eTale "pratidina avazya karavA yogya che prakAranI kriyAo e ene samucita artha che. A cha kriyAone mATe jaina sutromAM dhruva, nigraha, vizodhi, nyAya, ArAdhanA, mArga vagere zabda vaparAyelA che, teno artha paNa samajavA jevo che. tenuM phaLa kadi mithyA thatuM nathI, mATe te . dhruva, temAthI mana vacana ane kAyAnI aprazasta pravRtti para kAbU Ave che, mATe te nigraha, tenAthI cAritranuM vizedhana thAya che, mATe te vidhi. temAM Atmazuddhino apUrva upAya che. mATe te nyAya. tenAthI jJAna, darzana, cAritra ane tapanI ArAdhanAmAM sArI evI sahAya maLe che. mATe te ArAdhanA. ane tenAthI eya sudhI pahecI zakAya che. mATe te mArga. A cha kriyAonAM nAma nIce mujaba cheH 1, sAmAyika (rAma) 2, caturvizatistava, cakavIsa (vakIla ) 3, vaMdana, gurUvaMdana, dvAdazAvarta vaMdana (ALA) ka, pratikramaNa paDikamaNuM (himaur) * 5 kAryotsarga, kAussaga (kaLA ) 6, pratyAkhyAna paccakakhANa (vivALa) 1 sAmAyika jenAthI "samAyanI kriyA thAya te sAmAyika kahevAya. "samAya" eTale samane Aya. ahIM "sama" zabdathI samatA, samatva, sa+ bhAva ke madhyasthatA samajavAnI che. ane Aya zabdathI lAbha che prAptine artha grahaNa karavAno che. eTale je kriyAthI AtmAne samatA, samatva, samabhAva ke madhyasthatAnI prApti thAya te sAmAyika samajavAnuM che.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 sarva jIvo pratye samAna bhAva hoya te samatA. samatva ke samabhAva che, athavA rAga ane dveSathI utpanna thato viSama bhAva TALavo te samatA, samatva ke samabhAva che. - rAga ane dveSanAM prabaLa nimitto maLavA chatAM kaI tarapha na ghasaDAI javuM ane te baMnenI madhyamAM ja rahevuM te madhyasthatA che. tenuM mahatva prakAzanAM jaina maharSioe jaNAvyuM che ke: ratto vuTTho mUDho, puvvaduragAhio a cttaari| ee dhammANarihA, ariho puNa hAi mattho / / - rakata eTale dRSTirAgI, duSTa eTale atyaMta duSI, mUDha eTale hitAhitane nahi samajanAra, ane pUrvavyastrahita eTale sAcA khoTAnI parIkSA karyA vinA pahelethI ja eka prakArano nirNaya bAMdhI lenAra, e cAra purUSo dharmane mATe agya che, jyAre madhyasthatAvALo purUSa dharmane yogya che. tAtparya ke madhya thatA vinA satyanI prApti ke satyanuM darzana thatuM nathI. sAmAyika vaDe sAvadha ganI virati karAya che. sAvagha eTale pApamaya, yoga eTale vyApAra ke pravRtti ane virati eTale vikSmaNa ke viramavAnI kriyA. tAtparya ke sarva pApamaya vyApArane tyAga kara e sAmAyikanI kriyA che. navatatvanI paribhASAmAM kahIe te e eka prakArane saMvara che, ke tenAthI sarva prakArano pApamaya vyApAra aTakI jAya che. jaina maharSioe sAmAyikanuM phaLa darzAvatAM kahyuM che ke - je ke mokSe gayA, je koI mekSe jAya che, ane je kaMI mokSe javAnA che, temAM sAmAyikane prabhAva ja mukhya jANo. sAmayikathI vizuddha thayelo AtmA ghAtI karmane sarvathA nAza karIne leka ane alekanuM prakAzaka evuM kevaLajJAna zIvra pAme che."
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 kaDo varSa sudhI tIvra tapa karatAM paNa je karmo khapata nathI, te karmane samabhAvathI bhAvita thayela AtmA adha kSaNamAM khapAve che." jema sarva padArthone AdhAra AkAza upara che tema sarva guNono AdhAra sAmAyika che. jemane sAmAyika nathI te caraNa guNothI yukata banI zakatA nathI. arthAta temane samyakyAritranI prApti thatI nathI. "eka manuSya pratidina lAkha khAMDI sonAnuM dAna de ane bIje manuSya pratidina sAmAyika kare to dAna denAro tenI barobarI karI zake nahi" ahIM e jANavuM jarUrI che ke samyaphacAritranI prApti mATe sAmAyika anivArya hovAthI cAritra grahaNanA prasaMge sAdhuo tene yAvAjIva grahaNa kare che. ane samatAnA pAlana mATe niraMtara prayatna zIla rahe che. temane Avazyaka karavAnuM prayojana e che ke pratijJAnuM punaH maraNa thAya ane samabhAva sArA pramANamAM vRddhi pAmato rahe. gRhastha A kriyAnuM yathAzakita ArAdhana karI zake te mATe navamA vrata nI yojanA thayelI che, ke jemAM be ghaDI sudhI sarva sAvadya vegane tyAga karIne gurUnI payuM pAsanA karavAnI hoya che. A vakhate gurU temane samatAnuM rahasya samajAve che. ane tene anurUpa bIjI kriyAonuM jJAna Ape che. kadI gurUne saMga na hoya te gRhasthA temanI sthApanA karIne. paNa temanI parya pAsanA kare che. ane svAdhyAyAdi niravadya pravRttimAM pitAne samaya pUrNa kare che. temane A AvazyakathI sAmAyikano lAbha thAya che sAmAyika grahaNa karavA mATe "karemi bhaMte" nAmanA khAsa sUtrano upayoga thAya che.
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 caturvizatistava caturvizati eTale vIsa ane stava eTale stavana, bhajana ke kIrtana, tAtparya ke jenA vaDe evIza tIrthakare-ahaoN-jinenuM stavana, bhajana ke kIrtana thAya tene caturvizatistava samajavuM. ceviza jinenuM stavana, bhajana ke kIrtana karavAthI darzanacAranI zuddhi thAya che, ane paraMparAe mokSa maLe che, tethI tenI gaNunA AvazyakamAM thayelI che. stavana, bhajana ke kIrtana aneka rIte karI zakAya che, paNa ahIM te mATe eka khAsa sUtranI racanA thayelI che, eTale caturvizatistavanA adhikAre tene ja upayoga thAya che, temAM jaNAvyuM che ke "cauda rAjalakamAM rahelI sarva vastuonuM svarUpa yathArtha rIte prakAzanArA, dharmarUpI tIrthane pravartAvanArA, rAgadveSanA vijetA ane trilaMka pUjya evA vIze paNa kevalI bhagavaMtonuM huM kIrtana kare chuM, ahIM paNa zabdathI sarva tIrthakaranuM samAna bhAve kIrtana karavAne azikAya che, eTale amuka tIrthakara vadhAre ArAdhya ke vadhAre tetavya ane amuka tIrthakara eAchA ArAdhyaka ke tetavya ema samajavAnuM nathI. Ane phalitArtha e che ke bharatakSetranI jema anya kSetramAM paNa je tIrthakara thaI gayA che, temane sarakhA ja oNtavya gaNavA ane A adhikAre temanuM paNa stavana, bhajana kIrtana karavuM. A stavananI chaThThI gAthAmAM uttira, paya, yiA e traNe zabdono prayoga thayelo che, tethI spaSTa thAya che ke A
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 kIrtana vacanathI karavAnuM che, tema kAyA vaDe eTale vaMdanathI ane mana vaDe eTale AMtarika sabhAvathI paNa karavAnuM che. . A stavanamAM ghaNIvanta eTale prasanna thAo, mahAvodikAmaM samAMvamuttamaM riMtu, eTale karmakSaya, jainadharmanI prApti ane uttama prakAranI bhAva samAdhi ke samAdhipUrvakanuM mRtyu Ape, ane sididha hita siddhi Apo, e rIte prArthanAnI bhASAno prayoga thayeluM che. paNa tene vAstavika artha e che ke A vastuonI temanA kIrtana dvArA prApti thAya che. sarva tIrthakara Atmahita, AtmavikAsa ke AtmakalyANa mATe sAmAyikano mArga grahaNa kare che, temAM siddhi meLave che. ane te mArganuM rahasya ApaNuM sudhI pahoMce te mATe dharmasaMghanI yojanA paNa kare che, tethI temanuM jeTaluM stavana, bhajana ke kIrtana karIe teTaluM ochuM ja che. 3 vadana vaMdana, citikarma, kRtikama, pUjAkarma ane vinayakarma e gurUvaMdananA ja paryAya zabdo che, eTale ahIM vaMdana zabadathI gurUvaMdana samajavAnuM che. gurUne vaMdana karavAnuM kAraNa e che ke A leka ane paralekamAM hitakara evA dharmanuM jJAna temanA vaDe ja thAya che, ane saMyamanI sAdhanA paNa temanI chatrachAyAthI ja saphaLa bane che. vaMdana e dharmanuM mULa che. kAraNa ke temAMthI dharmacintAdi rU5 aMkurAe phUTe che, dharmazravaNa ane dharmAcArarUpa zAkhA, prazAkhAone vistAra thAya che, tathA svarga ane mokSanAM sukhonI prAptarU5 phUla tathA phaLo prakaTe che.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 vadana ane vina eka ja che. te aMge jaina mahiSa ee kahyuM che keH je ziSya gava, krodha, mAyA ane pramAdane kAraNe gurU sAthe rahIne vinaya zIkhatA nathI, te vAMsanA phaLanI mAphaka potAnA ja nAzanuM kAraNa thAya che. je ziSya krodhI, mamatta, apriyavakatA mAyAvI ane zahe hAI avinIta rahe che, te pravAhamAM taNAtA kASTanI peThe saMsAra pravAhamAM taNAyA kare che. 61 je ziSyeA AcAryo ane upAdhyAyeAnI sevA kare che, tathA temanuM kahyu kare che, teenI zikSA pANIthI siMcAyelAM vRkSAnI peDe vRddhi pAme che. ,, vaMdana jaghanya, madhyama ane utkRSTa ema traNa prakAre thAya che. e hAtha joDIne mastaka namAvavuM, e jaghanya vaMdana che; e DhIMcaNu e hAtha ane mastaka e pAMca aMge| bhegAM karI praNipAta karavA e madhyama vadana che; ane dvAdaza eTale bAra AvatAthI vaMdana karavuM e utkRSTa vaMdana che. ahIM A utkRSTa vadananA ja adhikAra che, tethI vaMdanane hrAdazAva vaMdana paNu kahevAmAM Ave che. dvAdazAvatuM vaMdana karavA mATe suguru vaMdana nAmanuM eka khAsa sUtra racAyelu che. tenuM ahIM avataraNa ApavAthI vastu sthiti vadhAre spaSTa thaze. ziSya- he kSamAzramaNu gurUdeva ! Apane huM nivikArI ane niSpApa kAyA vaDe vaMdana karavAne icchuM bru. gurU- (ne evI ja icchA hoya teA tema kare.) x x A zabdo gurU vaDe khelAya che, nathI. tene kausamAM darzAvyA che. eTale sUtra aMtargata
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 145 ziSya- mane ApanA avagraha samIpa eTale ApanI maryAdita bhUminI najIka AvavAnI AjJA Ape|. guru- (AjJA ApuM chuM. ) ziSya- sa azubha vyApAranA mArI kAyA vaDe sparzI karUM chuM. tethI kSamA Apaze. ApanA divasa + ochA vyatIta thayA che ? tyAgapUrvaka ApanA caraNane je kAMI~ takalIpha thAya tenI khedathI sukhapUrvaka guru-- (tema ja che.) ziSya- Apane sayama-yAtrA varte che ? guruhna ( tane paNa saMyama-yAtrA varte che? ) ziSya Apane indriyA ane kaSAyA vazamAM varte che? guru- ( e ja prakAre che. ) ziSya- he kSamAzramaNa ! divasa daramiyAna thayelA aparAdhane khamAvuM chuM. gurU (huM paNa tane khamAvuM chuM.) ziSya- Avazyaka kriyA mATe have huM avagrahanI bahAra jAuM chuM. divasa daramiyAna Apa kSamAzramaNunI tetrIsa paikI kAipaNu AzAtanA karI hoya tenAthI huM pAche pharU chuM. ane vaLI je kaMi aticAra mithyA bhAvane lIdhe thayelI AzAtanA vaDe thayA hoya, mana-vacana kAyAnI duSTa pravRttithI thayelI AzAtanA vaDe thayA hAya, krodha-mAna-mAyA-leAbhanI vRtti dvArA thayelI AzAtanA vaDe thayeA hAya, ke sarvakAla saMdhI sa prakAranA mithyA uMpacArA ( mAyA-kapaTa ) dvArA, sarva prakAranA dharmanA atikramaNane lIdhe thayelI AzAtanA vaDe thayeA heAya, tenAthI huM kSamAzramaNu huM pAche + divasanA aMta bhAge vaMdanA thatI hAya to divasa khelAya che, ane rAtrinA aMta bhAge thatI hoya teA rAtri elAya che.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 pharu chuM, tenI niMdA karuM chuM, tenI ApanI samakSa kabUlAta kare chuM, ane e azubha yogamAM vaheMlA bahirAbha bhAvane tyAga AvuM vaMdana be vAra thAya tyAre te pUrNa thavuM kahevAya che. temAM keTalAMka viziSTa vidhi uparAMta dvAdaza AvartanI kriyA thAya che. te nIce mujaba avagrahamAM AvavAnI AjJA maLyA pachI sarva azubha vyApAranA tyAga mATe nahi e zabda bolAya che, ane ApanA caraNene mArI kAyA vaDe sparza karuM chuM, tethI je kaMI takalIpha thAya tenI kSamA Apaze, evo bhAva darzAvavA mATe ahI vArSi vAi zirAja evA zabdo belAya che. te belatAM pahelAM ziSya govikAsane eTale UbhaDaka page gurUnI sAme bese che, ane temane caraNe hAtha aDADI 4 bahoLAi jAya-e cha akSaro spaSTa svare judA judA bele che, ane te vakhate nIce mujaba kriyA kare che. tene AvatI kahevAya che; 1 -rajoharaNane sparza karavo. 2 -tyArapachI pitAnA lalATane sparza karo. Ano artha e thAya che ke gurU caraNanI sevA ane mAnya che. tene huM ati pavitra gaNuM chuM. 3 vara-pharI rajoharaNane sparza kare. 4 caM-pharI lalATane sparza kare, 5 -pharI rajoharaNane sparza karo. 6 2-pharI lalATane sparza kare. 4 gurU vidyamAna na hoya te pitAnuM rajoharaNa AgaLa mUkI temAM gurU caraNanI sthApanA kare che. pachI te para pitAnI muha pattI mUkI kriyA kare che.
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 147 A rIte kula cha Avarta thayA, eTale be vaMdanamAM kula dvAdaza Avarta thAya ane tenA lIdhe ja A vaMdanakriyAne kAdazAvarta vaMdana kahevAya che. zive gurU pratye keTale vinaya rAkhavAno che, te A kriyAthI barAbara samajAya che, ane tethI ja tenI gaNanA AvazyakamAM karavAmAM AvI che. 4 pratikramaNa prati eTale pAchuM ane kramaNa eTale cAlavAnI ke javAnI kriyA. tAtparya ke jemAM pAchA cAlavAnI, pAchA javAnI pAchA pharavAnI kriyA mukhya che, te pratikramaNa kahevAya. - niraMtara 'AgaLa vadhe'nI bUma sAMbhaLanArane AthI navAI lAgaze ke jaina maharSioe pAchA pharavAno Adeza kema A haze? paNa A jagatamAM "AgaLa vadha" ane "pAchA pharo" e baMne sUtro samAna mahattva dharAve che, tethI Azcarya pAmavAnuM kAraNa nathI. yuddhamAM AgaLa vadhavAthI lAbha dekhAte heya te senAnAyake ke senAdhipatio "AgaLa vadhIne Adeza Ape che, ane pAchA karavAthI lAbha dekhAte heya te pAchA phare'ne Adeza Ape che. temAM AgaLa vadhavAnI jagAe pAchA pharavAmAM Ave ke pAchA pharavAnI jagAe AgaLa vadhavAmAM Ave te bhayaMkara nukazAna thAya e dekhItuM che. dhArmika kSetramAM paNa AvI ja paristhiti pravarte che. jyAM AgaLa vadhavAthI lAbha che, tyAM jaina maharSioe AgaLa vadhavAne Adeza Apyo che. ane jyAM pAchA pharavAthI lAbha che tyAM pAchA pharavAne Adeza Apyo che. temAM AgaLa vadhavAnI jagAe pAchAchA karavAmAM Ave ke pAchA pharavAnI jagAe AgaLa vadhavAmAM Ave
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 tA adheAgatine AreA rahe nahi. dAkhalA tarIke jJAna ane dhyAnamAM AgaLa vadhavAnuM che. tyAM pAchA karavAmAM Ave te AtmA para ajJAnane gherA paTa chavAI jAya, ane A dhyAna tathA raudra dhyAnanuM jora jAmI paDe. teja rIte krodha, kapaTa vageremAMthI pAchA pharavAnuM che, tyAM AgaLa vadhavAmAM Ave teA AtmA dutinA ja adhikArI thAya ane tene bhayaMkara yAtanAe bhAgavavI paDe. eTale jaina mahiSa eAe pAchA pharavAnA je Adeza samajaNapUrvaka Apela che, ane temAM ja AtmAnuM kalyANu che. jaina maharSie pratikramaNanA artha para vizeSa prakAza nIce pramANe pADayA che : ApyA che, te bahu svasthAnAd yat parasthAna, pramAdasya vazAdgataH / tatraiva kramaNa sUca, pratikramaNamucyate // " pramAdane lIdhe svasthAna cheADIne parasthAnamAM gayelA AtmAnuM pharI svasthAnamAM AvavuM tene pratikramaNa kahevAya che. ,, jJAna, darzana ane cAritra e AtmAnuM svasthAna ke AtmAnI svabhAvadazA che. tathA mithyAtva, avirati, pramAda ane kaSAya e AtmAnuM parasthAna ke vibhAvadazA che. mukhyatve pramAdane lIdhe AtmA svathAnamAMthI parasthAnamAM jAya che. tene jyAre A paristhitinuM bhAna thAya ane 'huM bhUlyA' evA vicAra Ave, tyAre pAche| svasthAnamAM Ave che A rIte pAchA svasthAne AvavAnI kriyA te ja pratikramaNa samajavAnuM che. : jaina maharSie pratikramaNanA a paNa karelA che jemakeprti prati vartanaM vA zubheSu yeogeSu mokSaphaleSu / nizalyasya yateryat tadvA jJeya pratikramaNam // 'athavA pApa karmonI nidA, gA~ ane AlecanA karIne niHzalya thayelA evA yatinuM meAkSakala ApanAra zubha yogAne viSe punaH punaH " pravrutta thavuM te ja pratikramaNa jANavuM.
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 149 jeo jIvananuM paryAlacana kare che athavA AtmAnuM sUkSma nirIkSaNa kare che, temane ja pitAnI bhUlo, khalanAo ke pApattinuM bhAna thAya che. AvI rIte prApravRttinuM bhAna thayA pachI tene khetI mAnavI, tene mATe dilagIra thavuM e niMdA kahevAya che. tene guru AgaLa nikhAlasa bhAve ekarAra kare e gartA kahevAya che, ane te mATe guru je prAyazcita Ape te sadbhAvathI grahaNa karavuM te AlecanA ke AleyaNu kahevAya che. A badhAM pratikramaNanAM pagathiyAM che. ahIM e jANavuM upayogI thaI paDaze ke je pApa aniMdita agahita ane anAcita che, tene mATe jaina maharSioe zalya zabdano prayoga karyo che, eTale niMdA, gaha ane AlecanA vaDe mumukSa niHzalya thAya che. A rIte AtmA ni:zalya thayA pachI tene mekSa phala ApanAra zubha yoga eTale jJAna, darzana, cAritra ane tapamAM vAraMvAra jeDa e paNa pratikramaNa ja che. A baMne vyAkhyAonI bhASA judI che, paNa temAM tattvathI keAI bheda nathI. je pratikramaNuM pratidina divasanA aMta bhAge karAya che, te devasika ke devasiya kahevAya che. je pratikramaNa pratidina rAtrinA aMte karAya che, te rAtrika ke rAya kahevAya che. je pratikramaNa pakSa eTale paMdara divasanA aMte karAya che, te pAkSika ke pakhiya kahevAya che. je pratikramaNa cAra mAsanA aMte karAya che. te cAturmAsika ke cAummAsiya kahevAya che. ane je pratikramaNa saMvatsara eTale varSanA aMte karAya che. te sAMvatsarika ke saMvacchariya kahevAya che. temAM pAkSika pratikramaNa catudazanA sAyaMkALe karAya che. cAturmAsika pratikramaNa kArtika caturdazI, phAlgana caturdazI ane aSADa caturdazIne divase karAya che. ane sAMvatsarika prati
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 kamaNa bhAdrapada zukala catuthIne divase karAya che. badhAM pratikramaNamAM sAMvatsarika pratikramaNane mahimA maTe gaNAya che. kAraNa ke te divase nAnA moTA sahu ekatra thAya che, ane AkhA varSa daramiyAna jANatAM ajANatAM eka bIjAne je aparAdha thayela hoya tenI kSamA mAge che, bIjA zabdomAM kahIe te A eka jAtanuM kSamApanAparva che, eTale te divase kSamA ApavAnI ane kSamA mAgavAnI kriyA khUba vyApaka pramANamAM thAya che. te mATe nIcenI gAthA khAsa yAda rAkhavA jevI che. khAmemi savvajIve, savve jIvA khamaMtu me / mitti me savvabhUesu, vera majjha na keNai // huM sarva jIvone temanA aparAdhanI kSamA ApuM chuM. sarva cho mane paNa mArA aparAdhanI kSamA Apo. mAre sarva jIve pratye maitrI che. koInI sAthe vaira nathI." pratikramaNa mumukSunA jIvanamAM kevI ucca bhAvanAo preranArAM che, tene khyAla A gAthA parathI AvI zakaze. 5 kAcotsarga kAyane utsarga te kAryotsarga, ahIM kAya zabdathI kAyA, deha ke zarIra paranuM mamatva ane utsarga' zabadathI tyAga samajavAne che. tAtparya ke je yiA vaDe kAyA, deha ke zarIra paranA mamatvano tyAga thAya te kAryotsarga kahevAya che. keTalAka aticAre evA che ke jenI mAtra niMdA, gaha ane AlecanA vaDe zuddhi na thAya. tene mATe A viziSTa kriyAne Azraya levAya che. ane tenA dvArA e saghaLA aticArenI zuddhi karavAmAM Ave che, tethI tenI gaNanA AvazyakramAM thayelI che.
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 kAtsarganA svarUpa para ga sAdhanA prakaraNamAM vistArathI vivecana kareluM che, eTale ahIM tenI punarukita karatA nathI. 6 pratyAkhyAna pratyAkhyAna zabda itimAna e traNa padane banela che, temAM ri upasarga pratikUla eTale aviratine pratikUla e artha darzAve che; A upasarga maryAdA ke viratinI abhimukhatAne artha darzAve che. ane radhAna pada samyapha prakAre kathana karavAne artha darzAve che. eTale aviranine pratikUla ane viratine anukULa evuM je kathana karavuM. pratijJA levI te pratyAkhyAna kahevAya che. jaina zAstromAM tene mATe niyama, abhigraha, viramaNa vrata, virati AtmavakAra nirodha, nivRtti, cAritradharma, guNAdhAraNuM vagere zabdo vaparAyelA che. vyavahAramAM e mATe bAdhA zabda pracalita che. kAIpaNa AtmA pitAnA jIvanamAM lAgelAM pAponuM prAyazcita kare athavA vrata niyamamAM lAgelA aticAronuM Alecana kare paNa zuddha thayA pachI tyAganI tAlIma na le te pharI pApa, aticAre ke deSa thavAne saMbhava rahe che. tethI pratyAkhyAnane jIvana iMhi mATenI eka Avazyaka kriyA mAnavAmAM AvI che. pratyAkhyAna mukhyatve be prakAranuM cheH (1) mUla guNa pratyAkhyAna ane (2) uttaraguNa pratyAkhyAna. A baMne pratyAkhyAnanA sarva ane dezathI be be vibhAgo paDe che. eTale tenA kula cAra bheda paDe cheH (1) sarvamULaguNa pratyAkhyAna, (2) dezamULaguNa pratyAkhyAna, (3) sarva uttara guNa pratyAkhyAna ane (4) deza uttara guNuM pratyAkhyAna. te badhAne ahIM kramazaH paricaya ApIzuM.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara " sarve mULaguNa pratyAkhyAna pAMca prakAranuM cheH 1, prANAtipAta, viramaNa vrata, 2. mRSAvAdaviramaNa vrata, 3, adattAdAna viramaNa, vrata, 4, maithuna-viramaNa vrata, ane 5, parigraha viramaNa vrata dezamUla guNa pratyAkhyAne paNa pAMca prakAranuM che: 1, pUla prANAtipAta-viramaNa vrata, 2, sthUla mRSAvAda-viramaNa vrata, 3, thala adattAdAna-viramaNa vrata, 4, ravadArAsaMtiSa-paradA rAgamanaviramaNa vrata, 5, parigraha parimANa vrata, | sarva uttaraguNa pratyAkhyAna daza prakAranuM che. 1, anAgata; 2, atikrAnta, 3, keTisahita, 4, niyaMtrita, 5, sAkAra, 6, anAkAra, 7, parimANu kRta 8, niravazeSa, 9, saMta ane 10, ahA, temAM tapazcaryA mATe nakakI thayelAM parvo AvyA pahelAM ja tapazcaryA pUrI karI levI ke jethI parva divasamAM glAna, vRddha vagerenuM vaiyAvanya thaI zake te anAgata pratyAkhyAna kahevAya che; parva divasomAM vaiyAvRtya vagere kAraNae je tapazcaryA pUrI thaI zakI na hoya te pachI pUrI karavI te atikrAnta pratyAkhyAna kahevAya che; upavAsa vagere je tapazcaryA pUrI thai na hoya tenI samApti pUrve bIjI tapazcaryAnuM pratyAkhyAna karavuM te keTisahita pratyAkhyAna kahevAya che, pUrve je pratyAkhyAna karavAno saMkalpa karyo hoya te regAdi game te kAraNe AvavA chatAM pUrNa karavo te niyaMtrita pratyAkhyAna kahevAya che; je pratyAkhyAnamAM jarUrI apavAda-AgAra rAkhyA hoya te sAgAra kahevAya che, je pratyAkhyAnamAM koI apavAda ke AgAra nA rAkhyo hoya te anAgAra pratyAkhyAna kahevAya che, jemAM dattI, kavala ke gharanI saMkhyAnuM parimANa rAkhyuM hoya te parimANa kRta pratyAkhyAna kahevAya chejemAM cAre AhAra tathA aphINa taMbAku vagere anAhAranuM pratyAkhyAna karavAmAM Ave tene niravazeSa pratyAkhAna kahevAya che, jemAM aMguThe, mUThI vagerene saMketa rAkhavAmAM
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 Ave che, tene saMketa pratyAkhyAna kahevAmAM Ave che. ane jemAM samayanI maryAdA nakkI karavAmAM AvI hoya tene ahIM pratyAkhyAna kahevAmAM Ave che. temAM saMketa pratyAkhyAnanA ATha prakAre ane adhdhA pratyAkhyAnanA daza prakAre khAsa samajavA jevA che. sAMketika pratyAkhyAnanA ATha prakAraH 1, aMguSTa sahita eTale aMguTha mUThImAM rAkhIne navakAra gaNuM tyAM sudhInuM, 2, muSTi sahita jyAM sudhI mUThI vALIne navakAra gaNuM tyAM sudhInuM. 3, graMthisahita eTale jyAM sudhI vastra ke rUmAlanI gAMTha bAMdhI rAkhuM tyAM sudhInuM. 4, gRhasahita ghare pahoMcuM tyAM sudhInuM. 5, svedasahita paraseve na sukAya tyAM sudhInuM. 6, zvAsasahita, zvAsa nIce na bese tyAM sudhInuM, 7, tibuka sahita-stibuka eTale pANInAM biMdu te amuka pAtra parathI na sUkAya tyAM sudhInuM. ane 8, jyoti sahita-dIvAnI jyota baLe tyAM sudhInuM. adhdhA pratyAkhyAnanA daza prakAraH 1, namaskAra-sahita namukArasI ke nakArasI, sUryodayathI be ghaDI sudhI AhAra, pAna, khAdima ane svAdima e cAre prakAranA AhArano tyAga. 2, paSI-sArdha paurUSI-eka ke deDha pauruSI sudhI cAre AhArane tyAga. ( poSI e lagabhaga prahara jeTale ja samaya che ) 3, purimAI-apAI divasanA pahelA ardhA bhAga sudhInuM cAre AhAranuM pratyAkhyAna te purimALa ane traNa pauruSI sudhInuM. cAre AhAranuM pratyAkhyAna te apAdhuM. 4, ekAzana-di azana ekAsaNuM ane biyAsaNuM. 5, ekalasthAna egalaThANuM, hAtha ane meM sivAya bIjuM aMga halAvyA vinA ekAzana karavuM te. 6, AyaMbila, 7, upavAsa (cautthabhatta), carima eTale divasanA aMta bhAge levAtuM. 9, abhigraha-pitAnI dhAraNA mujabanA samaya mATe levAtuM. ane 10, vikRti tyAga. eTale dUdha, dahIM, ghI, tela, goLa, (sAkara)
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 ane pakavAna emAMthI yathAzakita vikRtine tyAga. ane ochAmAM ochuM eka divasanuM ane vadhAremAM vadhAre jIvana paryatanuM hoya che. (madha madira, mAkhaNa ane mAMsa e cAra mahAvikRti hovAthI sarvathAtyAjya che.) A pratyAkhyAne daza pratyAkhyAna tarIke vizeSa prasiddha che. che. deza uttaraguNa pratyAkhyAna sAta prakAranuM cheH 1, digamata, 2, bhogapabhoga parimANa, 3, anarthadaMDa viramaNa, 4. sAmAyika, 6. paiSadhopavAsa, ane 7, atithi saMvibhAga. A zrAvakanAM 6 thI 12 sudhInAM bane che. ane tene paricaya prathama bhAganA dharmAcaraNa prakaraNamAM AvI gayela che. - pratyAkhyAna savAre uThatAM Atma sAkSIe karavAmAM Ave che. jina maMdiramAM prabhu samakSa karavAmAM Ave che. ane upAzrayamAM guru AgaLa karavAmAM Ave che. cha zuddhi pUrvaka thayeluM pratyAkhyAna vizeSa phala Ape che te A pramANe 1, sparzanA eTale ucita kAle vidhipUrvaka levuM. 2, pAlanA eTale pratyAkhyAnane hetu lakSamAM rAkhIne vartavuM. 3, zebhanA eTale pratyAkhyAna pAratAM pahelAM atithisaMvibhAga karavo. tIraNuM eTale pratyAkhyAna pUruM thayA pachI thoDo samaya javA devo. 5, kIrtana eTale pratyAkhyAna pUruM thayuM tenuM utsAhapUrvaka smaraNa karavuM. ane 6, ArAdhanA eTale karmakSayane hetu dhyAnamAM rAkhI pratyAkhyAna karavuM. pratyAkhyAnathI mananI makkamatA keLavAya che, tyAganI tAlIma maLe che. cAritra guNanI dhAraNa thAya che, Amravane nirodha thAya che. tRSNAne cheda thAya che. atula upazama guNa utpanna thAya che. ane anukrame sarva saMvaranI prApti thatAM aNahArIpada eTale mukita, pamAya che.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bAramuM jJAna jaina dharmamAM jJAna aMge gahana vicAraNuM thayelI che. ane tenI prakriyA tathA bhedAnubeda para suMdara prakAza pADavAmAM AvyuM che. tethI pAThakee tenAthI paricita thavAnI AvazkayatA che. . ' zA dhAtu jANavAne, oLakhavAne ke samajavAno artha darzAve che, eTale jenA vaDe vastune jANuM zakAya, oLakhI zakAya, ke samajI zakAya tene jJAna kahevAmAM Ave che. A eka prakArane caitanya vyApAra che. eTale te Atmadravyane viSe ja saMbhave che. paNa anAtma dravyone viSe saMbhava nathI. dharmAstikAya anaMta jIvAtmAone tathA paudgalika vastuone gati karavAmAM sahAya bhUta thAya che. paNa pite kone sahAya karI-kare che ke karaze te jANI zakatuM nathI. adharmAstikAya anaMta jIvAtmAone tathA paudgalika vastuone sthiti karavAmAM sahAyabhUta thAya che. paNa kene sahAyabhUta thayuM-thAya che thaze te jANI zakAtuM nathI. tyAre AkAza ke je asaMkhya-anaMta vastuone avakAza Ape che. te kone-kayAM avakAza Apyo te jANe che kharUM ? e ja sthiti kAlanI che. te asaMkhya-anaMta vastuonA saMbaMdhamAM AvavA chatAM keine jANato-pIchAno nathI. bAkI rahyuM pula. te paNuM A cAra dravya jeTaluM ja jaDa che. lokhaMDanI kaDachI aneka vAnagIomAM pharavA chatAM ekane paNa svAda jANI zakatI nathI, ke lAkaDAnuM Tebala tenA para game teTaluM lakhAvA chatAM temAMnI eka paNa
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 paMkita, ekapaNa zabda, are! eka paNa akSara jANuM zakatuM nathI. tAtparya ke anAtma dravyone viSe caitanyane vyApAra nahi hevAthI tyAM jJAna saMbhavatuM nathI. ahIM koI ema kahe che ke zarIra pugalanuM baneluM che, chatAM te kema jANe che ? athavA Indriyo pudgalanI banelI che, chatAM temane vastuone bedha kema thAya che? ene uttara e che ke zarIra svayaM kaMI paNa jANe zakatuM nathI. ke Indrione svaMya koI paNa vastune bodha thatuM nathI. e baMne to AtmAne jJAna prApta karavAnAM sAdhana mAtra che. je zarIra svayaM kaMI paNa jANI zakatuM hoya, ke indrione svayaM keIpaNa vastuone bodha thato hoya te eka maDadAne paNa jJAna thavuM joIe, kAraNa ke temAM zarIra ane Indriya vidyamAna che. paraMtu te paNa jANI zakatuM nathI. kAraNa ke te caitanya rahita che. eTale tyAM koIpaNa prakArano caitanya vyApAra saMbhava nathI." caitanya vyApArane jaina maharSioe "upayoga' kahyo che. ane "nA voTavA " evuM satra uccAryuM che, eTale jIva ke AtmA hara hAlatamAM upayogavALo hoya che. A upaga badhA AtmAone eka sarakhe hoto nathI. paNa karmanA kSapazama pramANe taratama bhAve hoya che. eTale jenA karmane kSayopazama thaDe hoya tene upayoga paNa thaDe hoya, ane jenA karmane kSayopazama vadhAre hoya tene upayoga paNa vadhAre hoya. e rIte jenA karmane saMpUrNa kSaya thayo hoya tene upaga sahuthI vadhAre eTale utkRSTapaNe ahIM koI ema kahe che ke je upaga e jIvanuM lakSaNa hoya te nigadanA jIvamAM e zI rIte saMbhave che? tyAM to aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalA zarIramAM anaMta AtmAonuM
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 157 sAthe ja avasthAna hoya che... ene uttara e che ke nigadanA che ati sUkSma hovA chatAM temane paNa akSaranA anaMtamAbhAga jeTaluM upayoga hoya che. sivAya AtmAnA madhyamAM AvelA ATha caka pradeza para karmanuM AcchAdana hotuM nathI. e sarvathA zuddha ja rahe che. eTale A prakArano upayoga saMbhave che." uga be prakArano hoya che eka anAkAra ane bIje sAkAra. temAM vastuno sAmAnya bodha karAve te anAkAra, ane vizeSa bodha karAve te sAkAra, ema samajavAnuM che. jaina maharSioe anAkAra upayogane darzananI ane sAkAra upagane jJAnanI saMjJA ApI che, eTale jJAna e AtmAne sAkAra upaga che. ahIM upayAga saMbaMdhamAM bIjI paNa keTalIka hakIkata jANuM laIe. AtmAnA ATha rucaka pradeza sivAya bAkInA pradeza spaMdanamaya hoya che. eTale AtmAne upaga eka vastu para vadhAre vakhata TakI zakatuM nathI. chasthAne eka vastu para upayoga vadhAremAM vadhAre eka aMtarmuhUrta eTale be ghaDI jeTalo hoya che. temAM darzana paNa karatAM jJAnopayogane samaya saMkhyAtaguNa vadhAre hoya che. sarva che eka samaye eka ja upayogavALA hoya che. paNa be upayogavALA detA nathI. kevalI bhagavaMte aMge paNa A ja sthiti samajavAnI che. chadmastha jIne pahelo darzane paga hoya che. ane pachI jJAnopayoga hoya che. ane kevalI bhagavaMtane pahelo jJAnapaga ane pachI darzane paga hoya che. ' dazanepayoga cAra prakArano manAyele che 1, aca darzane paga, 2, cakSudarzanopayoga, 3, avadhidarzane paga ane 4, kevala darzana paga. cakSu sivAyanI bIjI cAra Indrio tathA mananA nimittathI je anAkAra upayoga thAya te acakSudarzane paga, cakSanimittathI je
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 anAkAra upayoga thAya te cakSudarzane poga. avadhijJAna thatAM pahelAM AtmAne je anAkAre paga thAya te avadhidarzane paga, ane kevaLajJAna thayA pachI AtmAne je sAmAnya upayoga thAya te kevala darzane paga. - jJAnopayoga ATha prakArano manAyele cheH 1, matijJAne paga, 2, mati-ajJAne paga, 3, zrutajJAne paga, 4, zrata-ajJAne paga, 5. avadhijJAnopayoga, 6, virbhAgajJAnepagacha, mana:paryavasAnepayoga, ane 8, kevalajJAnopayoga. - ahIM koI ema kahe ke "jJAna te pAMca prakAranuM ja che. mati, zrata, avadhi, mana:paryava, ane kevala. te upaga ATha prakArano zI rIte saMbhave? tene uttara e che ke "A bhede samyaktva tathA mithyAtvane AdhAre kahelA che. eTale samyakatvadhArInuM matijJAna te matijJAnopayoga, tajJAna te zrutajJAnopayoga, avadhijJAna te avadhijJAne paga, mana:paryavajJAna te manaH paryavajJAnopayoga, ane kevalajJAna te kevalajJAne paga ema samajavAnuM che. tathA mithyAtvInuM matijJAna te mati-ajJAne paga, zrutajJAna te mRta-ajJAnopayoga, ane avadhijJAna te vibhaMgajJAnepaga e lakSamAM rAkhavAnuM che." "ahIM manaHparyAva-ajJAnopayoga ane kevalajJAna-ajJAne paga kema nahi ? teno uttara e che ke "mana:paryava ane kevalajJAnano upayoga samyakatvadhArIne ja hoya che. paNa mithyAtvane heta nathI. tethI mana: paryava-ajJAne paga ane kevalajJAnaajJAne paga saMbhavato nathI." pAMca jJAnanA svarUpa tathA bhedAnabhedothI paricita thaie te pahelAM e jANavuM jarUranuM che ke AtmAne darzane paga tathA jJAnepaga nimittano abhAva hoya tyAre ja thAya che. paNa te vinA thatuM nathI. ahIM kAryasiddhi thavAmAM je kAraNabhUta hoya tene nimitta samajavAnuM che. tenA jena maharSioe be prakAre mAnelA
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 159 che. eka bAhya ke apekSika ane bIjuM abhyatara ke upAdA. bane nimittonA sadbhAvane ja nimittane saddabhAva samajavAno che. matijJAnano upayoga thavAmAM yogya dezamAM rahelI vastune indriya sAthe saMga vagere joIe, te bAhna nimitta ane matijJAnAvaraNIya karmano kSaya pazama joIe te atyaMtara nimitta che. zrutajJAnano upayoga thavAmAM zabda zravaNu, pustaka, upadezaka vagere joie, te bAhya nimitta che. ane zrutajJAnAvaraNIya karmane paza joIe te atyaMtara nimitta che, avadhijJAnano upayoga thavAmAM rUpI kavyA joIe, te bAhya nimitta che. ane avadhijJAnAvaraNIya karmane kSApazama joIe, te atyaMtara nimitta che. mana:paryavasAnane upayoga thavAmAM manarUpe pariNamelI paudgarika vargaNAo joIe, te bAhya nimitta che. ane mana:paryava jJAnAvaraNIya karmane kSapazama joIe, te atyaMtara nimitta che. te ja rIte kevaLajJAnane upayoga thavAmAM padArtha mAtra bAhya nimitta che, eTale ke game tyAre tenI sattA (astitva) je e, ane jJAnanuM AvaraNa karanAra sarva karmone abhAva te atyaMtara nimitta che. 1 matijJAna pAMca idi tathA chaThThA mana vaDe vastune je arvAbhimukha eTale nizcita ke maryAdita bodha thAya tene matijJAna kahevAmAM Ave che. A jJAna cAra pagathiye thAya che. temAM pahelA pagathiyAne avagraha, bIjAne IhA, trIjAne apAya ane cethAne dhAraNa kahevAmAM Ave che. arthane jANavA yogya padArthane grahaNa kare te avagraha. prathama vyaMjana eTale Idriya ane vastune saMbaMdha thAya che. ane pachI kaMika che' evo avyakata artha grahaNa karAya che, eTale avagrahanA vyaMjanAvagraha ane arthAvagraha evA be
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 vibhAge mAnavAmAM AvyA che. te saMbaMdhI vicAraNA karavI ke A zuM haze? A haze? te haze ? tene hA kahevAmAM Ave che. tene nizcaya kare ke "A amuka che," tene apAya kahevAmAM Ave che, ane anubhavelI vastu A hatI. ema yAda rAkhavuM tene dhAraNuM kahevAmAM Ave che. - A rIte pAMca indriya tathA mananA vyaMjanAvagraha, arthAvagraha, dahA. apAya ane dhAraNA thAya te 685=30 bheda thAya, paNa cakSa tathA manane vyaMjanAvagraha thato nathI, kAraNa ke te baMne aprAkArI che, eTale ke grahaNa karavA yogya vastune nikaTane saMnikarSa thayA vinA ja grahaNa kare che. tethI matijJAnanA 28 bheda manAya che. 2 zrutajJAna zabdanA nimittathI Indriya tathA mana dvArA je maryAdita bodha thAya tene zrutajJAna kahevAmAM Ave che. tenA mukhya bhede be che. akSara mRta ane anakSara zrata. temAM akSara eTale lipithI je jJAna thAya te akSaragruta kahevAya che, ane uzvAsa niHzvAsa, ghUMkavuM, chIMka, suMdhavuM, capaTI vagADavI vagere anekSara avAjathI je jJAna thAya te akSaragruta kahevAya che. A jJAnanA samyakata ane mithyAzrata evA bIjA be bhede paNa paDI zake che. temAM samyaktvadhArInuM je mRta te samyaphata ane mithyAtvInuM je mRta te mithyAzruta ema samajavAnuM che. jaina maha. Sie A samyakuzrutane ja bahudhA zrata tarIke vyavahAra kare che. A cAra sivAya bIjI rIte paNa tenA daza bheda karavAmAM Ave che. te A pramANe saMzrita-asaMgni bRta, sAdikRta, anAdidbhuta, saparyavasitakRta, aparyavasitazreta, gamikazrata, agamika zrata, ane aMgapraviSTakRta, anaMgapraviSTakRta,
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 161 satti paMcendriya chadmastha AtmAonuM je zruta te sannivruta te sivAya ekendriyathI samUcchima paoNMcendriya sudhInA jIvAtuM je zruta te asa'zizrata. eka vyakitanI apekSAe zrutajJAna Adi ane aMtavALuM hAya che, eTale te sArdi ane sapavasita kahevAya che. ane aneka vyakitanI apekSAe Adi ane aMtarahita hoya che, eTale anAdi ane a5 vasita kahevAya che. tene vicAra jaina mahaSioe dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI vistArapUrvaka karelA che. jemAM sarakhA pATha eTale gamA Ave te gamikazruta kahevAya, ane jemAM sarakhA pATha eTale gamA na Ave te agamika zruta kahevAya. je zruta zrI gautama svAmI Adi gaNudharAe racelu" dAdazAMgImAM AvatuM hoya te aMgapraviSTa kahevAya ane zrI bhadrabAhu svAmI vagere caturdaza` pUrvadharAe raceluM hAya. te anaMga praviSTa kahevAya. A rIte zrutajJAnanA kula 14 bhedo manAya che. 3 avadhijJAna rUpI dravyAnA nimitathI AtmAne je maryAdita pratyakSajJAna thAya tene avidhajJAna kahevAya che, tenA mukhya bhedo 6 cheH 1, anugAmI eTale leAcananI jema avadhijJAnI purUSanI sAthe janArUM. 2, ananugAmI eTale sthira dIpakanI jema avadhijJAnI purUSanI sAthe nahiM janArUM. 3, vardhamAna eTale anukrame vRddhi pAmanArU 4, IyamAna eTale yeAgya sAmagrInA abhAve ghaTatuM janArUM. 5, pratipAtI eTale thayA pachI paDI janArUM. ate 6, apratipAtI eTale thayA pachI nahi paDanArU'. arthAt kaivalajJAna paryaMta pahoMcADa nArU. avidhajJAna devA athavA nArakanA jIvAne sahaja hoya che ane manuSyA tathA tiryaMcAne labdhithI utpanna thAya che.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' 162 4 mana:paryAvajJAna mananA paryanuM AtmAne je maryAdita pratyakSajJAna thAya te mana 5ryavajJAna kahevAya che. tenA mukhya be prakAro cheH ajumati ane vipulamati. temAM manogata bhAvane sAmAnya rIte jANavA te Rjumati manaHparyavajJAna che, ane vizeSa rIte jANavA ne vipulamati manaHparyAvajJAna che. 5 kevalajJAna kelekanA bhUta, vartamAna ane bhaviSya kAlIna sarva paryAnuM jJAna thavuM te kevalajJAna kahevAya che. tenA koI bheda-prabheda nathI. je jJAna e AtmAno svabhAva hoya ane karmanA AvaraNa pramANe ja temAM taratamatA dekhAtI hoya te karmane saMpUrNa kSaya thaye pUrNa jJAna arthAta kevalajJAna prakaTavuM ja joIe. emAM zaMkAne keI sthAna nathI. athavA jJAna e AtmAne svabhAva nathI. ane tenA para karmanAM AvaraNonI asara thatI nathI. ema mAnavuM jioIe, paNa e baMne mAnyatA pratyakSa pramANathI viruddha jAya che. eTale jJAna e AtmAne svabhAva che, ane temAM karmanA AvaraNa pramANe taratamatA dekhAya che, ema mAnavuM ja samucita che. A sthitimAM kevalajJAna ke sarvajJatAno apalApa karavo e kaMI buddhi. mAnane zobhatuM nI. A rIte matijJAnanA 28, zrutajJAnanA 14, avadhijJAnanA 6, mana:paryavajJAnanA 2, ane kevalajJAnane 1, bheda maLI jJAnanA kula 51 bede manAya che. jJAnanA A bhedapabhedene vizeSa bodha IcchanAre zrI naMdIsUtra tathA zrI vizeSAvazyaka bhASya ane tenI TIkAo avazya jovI.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa teramuM zarIra, indriyo ane mana za rI 2 jena mahaSioe zarIrane parIcaya ApatAM jaNAvyuM che ke jenA dvArA haravA-pharavAnI tathA khAvA-pIvAnI kriyAo thaI zake che, jemAM pratikSaNa jIrNa-zIrNa thavAnA svabhAva che, je zarIranAma karmanA udayathI bane che, ane je saMsArI jI vaDe avazya dhAraNa karAya che. te zarIra samajavuM. kAyA, kalevara, tanu deha, caya, upacaya, saMghAta vagere tenA ja paryAca zabdo che. ahIM temaNe e spaSTatA karI che ke siddhanA che zuddha Atma svarUpe ja birAje che, eTale teo koIpaNa jAtanuM zarIra dhAraNa karatA nathI, arthAta teo azarIrI che. A badhAM zarIranAM rUpa, raMga, pramANu vagere parathI prakAro pADIe, ke je pramANe AjanA prANa zAstrIo kare che, to asaMkhya prakAre paDI zake, paNa kArya-kAraNanI samAnatAne lakSamAM rAkhI jaina maharSioe tenA pAMca prakAro pADayA che: 1, audArika, 2, vaiyi, 3, AhAraka, 4- tejasa ane 5, kArpaNa. zrI pannavaNuM satranI nimna paMkitamAM tenAM mULa nAme A pramANe joI zakAya che. uttarI pattA saMga-opi vipa, Aa5 reyA, mA,
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 zabda urala, urAla ke erAla parathI banelo che. temAM uralano artha virala che, eTale A zarIra anya zarIronI apekSAe svalpa pradezavALuM hovAthI ghana nahi paNa virala pradezI che, ema samajavAnuM che. uralano artha udAra thAya che, eTale te udAra-utkRSTa pugalanuM baneluM che, athavA anya zarIranI ape. kSAe ucca svarUpavALuM che, ema samajavAnuM che; ane orAlano artha hADa-mAMsa thAya che. eTale A zarIramAM hADa-mAMsa vagere saMbhave che, ema samajavAnuM che. mAkhInuM, mayanuM, markaTanuM ke manuSyanuM dazya zarIra A prakAranuM che. je zarIra vidiyA pAme te vaikriya kahevAya. nAnAmAMthI moTuM thavuM, moTAmAMthI nAnuM thavuM, pAtaLAmAMthI jADuM thavuM, jADAmAMthI pAtaLuM thavuM, athavA eka rUpamAMthI aneka rUpa dhAraNa karavAM ane aneka rUpamAMthI eka rUpa dhAraNa karavuM tene zAstrIya paribhASAmAM vikriyA-vividha kriyA kahevAmAM Ave che. devo nArakane AvuM zarIra utpAta eTale janmathI ja hoya che. ane manuSyane tathA tine viziSTa labdhina yoge prApta thaI zake che. je zarIra vizuddha pudgalenuM baneluM ane avyAghAtI hoya te AhAraka kahevAya. A zarIranI saMbhAvanA mAtra manuSyamAM ja che, ane temAM paNa caturdaza pUrvadharamAM ja che. jyAre temanA manamAM tattvaviSayaka hoI sUma saMdeha utpanna thAya, athavA tIrthaMkaranI Rddhi jovAnI abhilASA jAge tyAre judA AhAraka pudgale laI eka hAtha jeTaluM A prakAranuM zarIra banAve che, jemAM temanA Atmapradeze vyApelA hoya che, ane jene saMdehano uttara levA tIrthakara ke kevalI bhagavaMta AgaLa mokale che. A kriyA AMkhanA palakArAmAM banI jAya che, eTale prazna pUchanArane ema nathI lAgatuM ke mane praznano uttara maLatAM vilaMba thayo che.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 165 je zarIra tejasUthI baneluM hoya ke tejomaya hoya te tejasa kahevAya. ahIM tejasU zabdathI upamAvALA pudgala samajavAnA che. ke je khAdhelA khorAkanuM pAcana kare che, ane tejalesyA mUkavAmAM nimitta bhUta thAya che. je karma samUha AtmapradezamAM ekatA pAmelA che, te kArpaNa zarIra kahevAya chellAM be zarIra eTale tejasa ane kArpaNu dareka saMsArI AtmAne avazya hoya che, ane jyAM sudhI karmano saMpUrNa kSaya na thAya tyAM sudhI harahAlatamAM tenI sAthe ja rahe che. AmAM jyAre eka zarIra choDI bIjuM zarIra dhAraNa karavA mATe gati kare che, tyAre paNa A be zarIre tenI sAthe ja hoya che. A pAMca zarIramAMthI audArika vaikriya, ane AhAraka sendriya ane sAvayava che, eTale te indriyovALuM ane avayavALuM hoya che. ane taijasa nathI. kArmaNa nirindriya ane niravayava che, eTale temAM indriyo paNa hotI nathI, ane avayavo paNa hotA nathI. A pAMca zarIranI racanA eka ja prakAranA pulothI thatI nathI, paNa te te prakAranI pulavargaNuothI thAya che. eTale ke audArika zarIrane yogya pudgalavagaNaemAMthI audArika zarIra bane che, vaikriya zarIrane megya pudgala vargaNAomAMthI vaikriya zarIra bane che, vagere. A pAMca zarIramAM sahuthI sthUla audArika che, ane sahuthI sUkSma kAryaNa che. taratama bhAve vicAra karIe to audArika karatAM , vaikriya sUkSma che. vaikriya karatAM AhAraka sUkSma che, AhAraka karatAM taijasa sukSma che, ane tejasa karatAM karmaNa sUkSma che te ja rIte kArpaNa karatAM tejasa bhUla che. taijasa karatAM AhAraka bhUla che,
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ AhAraka karatAM vaikriya sthUla che, ane kriya karatAM dArika pUla che. audArika zarIra jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga jeTaluM hoya che. ane utkRSTathI eka hajAra yojana karatAM paNa kaMIka adhika hoya che. pratyeka vanaspatikAyamAM AvuM zarIra saMbhave che. vaikriya zarIra jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga jeTaluM ane utkRSTathI eka lAkha yojanA ane cAra AMgaLavALuM hoya che. zrI viSNukumAramunie namucinAmanA pradhAnanI sAna ThekANe lAvavA vaikriya zarIra karyuM hatuM. tenI UMcAI ATalI hatI. AhAraka zarIra jadhanyathI eka hAthamAM kaMIka ochuM ane utkRSTathI eka hAtha puruM heya che. tejasa zarIra jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM ane utkRSTathI lokAkAza jeTaluM hoya che. kArpaNa zarIranI jaghanya ane utkRSTa avagAhanA paNa ATalI ja hoya che, A baMne zarIranI utkRSTa avagAhanA ATalI moTI hovAnuM kAraNa e che ke kevalI bhagavaMte kAlAntare kSaya karavA yogya karmono zIdhra kSaya karavA mATe pitAnA Atmapradeza zarIra bahAra kADhe che, eTale ke tene samuddaghAta kare che, tyAre taijasa ane kArpaNa zarIrenuM pramANa ATaluM moTuM bane che. audArika zarIranI jadhanya sthiti aMtamUhUrtanI ane utkRSTa sthiti traNa palyopamanI hoya che. mULa kriya zarIranI jadhanya sthiti daza hajAra varSanI ane utkRSTa sthiti tetrIza sAgaropamanI heya che, tathA uttara vaikriya zarIranI jaghanya sthiti aMtarmuhUrtanI ane utkRSTa sthiti ardha mAsanI hoya che. AhAraka zarIranI jadhanya ane utkRSTa sthiti aMtarmuhUrtanI hoya che tejasa ane kArpaNa zarIre jIvanI sAthe pravAha rUpathI anAdi saMbaMdhavALA
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 167 che. bhavya vAne mukita thatAM A be zarIrone! abhAva thAya che, eTale temanI dRSTie sAnta che. ane alabhya jIvAte meAkSa thatA nathI. eTale temanI dRSTiSe te anaMta che. eka AtmA echAmAM ochA che, ane vadhAremAM vadhAre cAra zarI| dhAraNa karI zake che, temAM e hoya tyAre tejasa ane kANu hoya che. traNa hAya tyAre taijasa kANu ane audArika athavA taijasa kANu ane vaikriya hoya che. ane cAra hoya tyAre taijasa kANu, audArika ane naiSkriya ke tejasa, kANu, audArika ane AhAraka hAya che. A pAMca zarIre paikI prathamanAM cAra zarIraza vaDe upabhAga eTale sukha duHkhane anubhava, dharma adharmanI prApti, karmanA baMdha tathA tenI nirjarA vagere thAya che. ane chellA zarIra vaDe tevA upabhAga thatA nathI, eTale te nirupabhAga kahevAya che. Ane spaSTa artha e che ke anya zarIrAnI sahAya vinA krANu zarIra uparanA prayAjaneAte siddha karI zakatuM nathI. indriyA AvaraNanA abhAva thatAM AtmA sarva vastuo jANI zake che eTale tene sarva upalabdhinuM parama aizvaryAM che. vaLI judI judI sthitimAMthI pasAra thatAM tene vividha bhAvAne anubhava thAya che, eTale tene paNa upabhAganuM paNa parama aizvarya che. Ama upalabdhi ane upabhoganA parama azvane lIdhe AtmAne indra kahevAya che. tenuM je liMga ke cinha te indriya. tenA sparzanendriya, rasanendriya, dhrANendriya, cakSurindriya ane zrotendriya evA pAMca prakAre prasiddha che. temAM chaThThA prakAranA hajI sudhI umero thayA nathI. eTale tenuM vargIkaraNa keTaluM pUrNa che, te saheje samajI zakAya che.
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 ahIM e spaSTatA karavI ucita lekhAze ke A pAMca prakAre jenA vaDe jIvana vyavahArane upayogI jJAna prApta thAya tevI jJAnendriyanA che. - ahIM indriyeno je kama darzAvavAmAM Avyo che te vRddhine krama sUcave che. eTale jene eka Indriya hoya tene mAtra sparza. nendriya ja hoya, jene be indriyo hoya tene sparzanendriya ane rasanendriya e be Indiryo hoya, jene traNa indriyo hoya tene uparanI be indriyo uparAMta dhrANendriya paNa hoya, jene cAra Indriyo hoya tene uparanI traNa indrio uparAMta cakSurindriya paNa hoya ane jene pAMca indriya hoya tene uparanI cAra Indrio uparAMta tendriya paNa hoya. | sparzanendriya ke jene sAmAnya rIte cAmaDI kahevAmAM Ave che. tenA vaDe mUrta padArthonA zIta, uSNa, snigdha, rakSa, mRdu, karkaza, guru ane laghu e ATha prakAranA sparzI jANI zakAya che. rasanendriya ke jene sAmAnya rIte jIbha kahevAmAM Ave che, tenA vaDe mUrta padArthonA kaDavA, tIkhA, mIThA, khATA ane turA e pAMca prakAranA raso jANI zakAya che. dhrANendriya ke jene sAmAnya rIte nAka kahevAmAM Ave che. tenA vaDe mUrta padArthanI sugaMdha ke durgadha jANI zakAya che. cakSurindriya ke jene sAmAnya rIte AMkha kahevAya che. tenA vaDe mUta padArthonA kALA, lIlA, pILA, rAtA ane dhoLA e pAMca prakAranA varSo-raMgo jANI zakAyaeN che. ane zretendriya ke jene sAmAnya rIte kAna kahevAya che, tenA vaDe sacitta acitta ane mizna e traNe prakAranA zabdo jANI zakAya che. ghoDAno haNahaNATa chavAnA prayatnathI thayela che, eTale sacitta che, ghaDiyALano TIka TIka avAja nirjIva padArthathI thayela che, eTale acitta che. ane meralIno avAja jIva tathA nirjIva ema baMnenA
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ yathArtha pratipAdana thayeluM che, eTale temane siddhAnta' tarIke oLakhavAmAM Ave che, ane temAM Apta vacanono saMgraha che. tathA tenA vaDe vastutattvane sphaTa bodha thAya che, eTale temane Agamax paNa kahevAmAM Ave che. Agama eka kALe 84 hatA evo pravAda che, paNa hAla tenI saMkhyA 45nI manAya che. ane tene pAMca bhAgamAM vibhakata karavAmAM Ave che. te A pramANe 11 aMga (sU) 12 upAMga (sUtro) 10 pannA (prakIrNaka sUtro) 6 cheda sUtra 2 sUtra (naMdI ane anuyoga.) 4 mULasUtra 45 A pIstAlIza Agame paikI 11 aMgasUtra e gaNadharanI racanA che. ane bAkInAM badhAM rAtre sthavira maharSionI kRti che. ahIM e prazna saMbhave che ke gaNadharee te dvAdazAMgI eTale bAra zAstro racyAM hatAM, ane ahIM agiyArano ullekha kema karavAmAM Ave che? eno artha e che ke "gaNudhare e racelAM bAra zAstro paikI bAramuM aMga daSTivAda vicheda gayeluM che. arthAt tene nAza thayele che, eTale hAla 11 aMgone ja ullekha karavAmAM Ave che. x A-samantAda gamyate vastutatvamanenetyAgamaH A merale samastapaNe ke kuTatAthI ane te eTale jaNAya che vastutatva jenAthI te Agama.
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 A Aga ardhamAgadhI bhASAmAM racAyelAM che. ke je te vakhatanI lokabhASA hatI, ane aDhAra dezanI bhASAnA mizraNa rUpa hei sarvane samajavAmAM ghaNuM saraLa paDatI hatI. A Agamane artha prakAzavA mATe prAkRta bhASAmAM bhASya niyukata tathA cUrNie racAyelI che, ane saMskRta bhASAmAM vistRta TIkAonuM nirmANa thayeluM che, A rIte mULa, bhASya, niryukita, cUrNi ane TIkArUpa zAstranAM je pAMca aMgo nirmANa thayAM tene paMcAMgI kahevAmAM Ave che. ane tenA AdhAre ja jaina dharmane hAlane vyavahAra cAlI rahyo che. A Agama sAhitya ghaNuM vistRta che, ane tene sArI rIte paricaya ApavA mATe te eka vizALakAya svataMtra graMthanI racanA karavI paDe, eTale ahIM to tenA nAma ane temAM AvatA viSane ja nirdeza karIzuM. 11 aMgasUtra (1) AcArAMga-emAM sAdhuonA AcAra, gocarIvidhi, vinaya saMyama tathA pAMca AcAra vagerenuM varNana che. (2) sUtrakRtAMga-emAM kriyAvAdI, akriyAvAdI, ajJAnavAdI, ane vinayavAdIonA maLIne pAkhaMDIne 563 bheda vistArathI varNavyA che ane zuddhatattvanuM nirUpaNa kareluM che. - (3) sthAnAMga-emAM ekathI daza saMkhyA sudhInA aneka bhAvonuM suMdara svarUpa darzAveluM che. (4) samavAyAMga-emAM ekathI se paryantanI saMkhyAvALA padArthone saMgraha karavAmAM AvyuM che.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 179 (5) vivAha prajJapti-A sUtrane bhagavatI sUtra paNa kahevAmAM Ave che. te agiyAra aMgamAM sahuthI moTuM che ane temAM vividha viSayanuM sUkSma carcA rUpe 36000 praznonI yejanA thayelI che. ItihAsanI dRSTie avakana karanArane paNa temAMthI ghaNuM ghaNuM navuM jANavAnuM maLe tema che. (6) jJAtAdhama kyAMga-emAM udAharaNa tathA kathAo dvArA dharmane upadeza ApavAmAM Avyo che. (7) upAsaka dazAMga-emAM bhagavAna mahAvIranA daza upAsakonAM jIvana caritra saMgrahAyelAM che. (8) aMtakRta dazAMga-emAM aMtakRta-kevalI thaIne mekSe janArA yaduvaMzI yAda vagerenuM varNana che. (9). anuttarapapAtika dazAMga-emAM dIkSA laI, tapa karI anuttara devagati prApta karanAra jAli, mAyAli, uvayAli vagere munionI jIvana kathAo che. (10) prazna vyAkaraNAMga-emAM Azraya-saMvaranuM varNana che. (11) vipAka sUtrAMga-emAM kavipAkanA pariNAme bhegavavAM paDatAM sukha duHkhanuM varNana che. bAramuM aMga daSTivAda hAla viccheda pAmyuM che paNa tenuM je varNana prApta thAya che, tenA parathI kahI zakAya ke tenA pAMca bhAge nIce pramANe hatA. (1) parikarma, (2) sUtra, (3) pUrvagata, (4) anuyAga ane (5) cUlikA. temAM parikamanA 7 prakAre batAvyA hatA, sUtranA 22 prakAre batAvyA hatA pUrvanA 14 prakAre batAvyA hatA, anuganA 2 prakAre batAvyA hatA ane cUlikA prathamanA cAra pUrvo para hatI. temAM pUrva sAhitya ghaNuM vizALa hatuM ane temAM aneka vidyAo tathA gUDha bAbatonuM varNana kaheluM hatuM. tenA nAmo tathA viSayo nIce mujaba samajavA
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 (1) utpAda pUva-emAM dravyanA utpAda, (utpatti), dhrauvyA (sthiratA) ane nAza (saMhAra) saMbaMdhI sUkSma vivecanA hatI. (2) AjhAyanIya pUrva-emAM mUla tanuM varNana hatuM. (3) vIyapravAda pUva-emAM mahApuruSonI, zakitaonuM varNana hatuM. () astinAsti pravAda pUrva-pramANa, naya vagerenI sUkSma carcAo hatI. (5) jJAna pravAda pUva-emAM satya ane mithyA jJAnanI ati sUkSma carcA-vicAraNAo hatI. (6) satya pravAda pUva-emAM satya ane asatya vacanano nirNaya karavAnI rIti-paddhatinuM vivecana hatuM. * (7) Ama pravAda pUva-emAM AtmAnA svabhAvanuM varNana hatuM. (8) ka pravAda pUrva-emAM karmanuM svarUpa tathA tene lagatI anekavidha carcAone saMgraha hato (9) pratyAkhyAna pravAda pUrva-emAM pratyAkhyAna tathA karmakSaya aMge vistRta vivecana hatuM. - (10) vidyA pravAda pUrva-emAM bhinna bhinna vidyAonuM svarUpa tathA tenI prAptine upAya jaNAvelo hato. (11) kalyANa pravAda pUrva emAM 63 zalAkA puruSanAM jIvane varNavelAM hatAM. (12) prANavAda pUva-emAM auSadho tathA rasAyaNo saMbaMdhI sUkSmajJAna bhareluM hatuM. (13) kriyA vizAla pUrva-emAM saMgIta vAdyakaLA tathA dharmakriyAonuM varNana hatuM.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 (14) loka biMdusAra pUrva-emAM loka saMbaMdhI tathA gaNita saMbaMdhI gUDha rahasya bhareluM hatuM. A cauda pUrvanuM jJAna dharAvanArA chellA jaina maharSi zrI. dhUlibhadrajI hatA. 12 upAMgasUga (1) aupapAtikasutra-emAM bhagavAna mahAvIranA darzanArtha magadharAja keNika gayelA tenuM vistRta varNana prApta thAya che. tathA devalokanI prApti saMbaMdhI vivecana kareluM che. (2) rAjaprazrIya sUtra-zrI pArzvanAtha bhagavAnanA saMtAnIya kezI gaNadhare pradezI rAjAne jaina dharma batAvyo hato. te mRtyu bAda sUryAbha nAmano deva thaye hato. teNe ghaNA satkAra pUrvaka zrI. mahAvIra prabhune vaMdanA karI hatI. tenuM varNana A sUtramAM prApta thAya che. temAM nATaya, saMgIta vagere aMge ghaNI jANavA jevI mAhitI ApelI che, (3) jIvAbhigama sUtra-emAM samarata jIvasRSTine sUkSma paricaya ApavAmAM AvyuM che. (4) prajJApanA sutra-emAM jIvone lagatI anekavidha mAhitIno saMgraha che. (5) suryaprajJapti-emAM sUrya tathA grahonI gati vagere saMbaMdhI varNana che. (6) candraprajJapti-emAM candra tathA nakSatra maMDaLa vagere saMbaMdhI varNana che. khagoLanI dRSTie A baMne graMtho khUba upayogI che. (7) jambudvIpa prajJapti-emAM jaMbUdIpa tathA prAcIna rAjAo vagerenuM varNana che.
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 (8) nirayAvalI sUtra-emAM keTalIka aitihAsika hakIkatane saMgraha che. magadharAja keNika ane vaizAlipati ceTakarAja vacce je bhISaNa saMgrAma khelAya, tenuM varNana A sUtramAM prApta thAya che. (9) kapAvatasika sUtra-emAM keTalAka rAjakumAro dIkSA laI svargamAM gayA tenI hakIkate saMgrahAyelI che. (10) pupikA sutra-emAM devatAoe zrI mahAvIra bhaga vAnanI pUjA karI vagere bAbatonuM varNana che. (11) puSpacUlikA sUtra-emAM paNa lagabhaga uparanA jevI ja hakIya saMgrahAyelI che. (12) vR@iAdazA-zrI ariSTanemi bhagavAne vRSNi vaMzanA daza rAjAone jaina dhama banAvyA enuM varNana che. 10 pannA (1) catuH zaraNu-emAM arihaMta, siddha, sIdhu kevalI e cAranAM zaraNano vidhi batAve che. (2) Atura pratyAkhyAna-emAM jJAnI bhagavaMtonI aMtima avasthAnuM varNana kareluM che. (3) bhakta pariNA-emAM uparyukata varNananI vidhi batAvelI che. , (4) saMtAraka-emAM nirvANa samaye aMgIkAra karAtA saMstAraka (saMthArA)nuM varNana che (5) tadula vaitAlika-emAM zarIrane lagatI keTalIka vidyAenuM varNana che. (6) candrAvijaya-emAM guru ziSyanA dharmonuM varNana che. (7) devendrastara-emAM svarganA indronI gaNanA batAvelI che.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 183 (8) gaNividyA-emAM jyAtiSa saMbadhI ghaNuM vivecana karelu che. (9) mahApratyAkhyAna-emAM prAyazritanA bhinna bhinna svarUponuM varNana che. (10) vIrstava-emAM bhagavAna mahAvIra saMbadhI keTalIka hakIkatAnuM vana che. 6 cheH sUtro (1) nizItha-emAM sAdhuonA dharma, doSa, tathA prAyazcita saMbaMdhI vistRta varNana che. (2) mahAnizItha-emAM judI judI jAtanA pApA ane tenA prAyazrita saMbadhI khAsa vidhAna che. (3) vyavahAra-emAM zAsananI vidhi batAvelI che. (4) AcAra4rA-emAM AcAranI vidhi batAvelI che. prasiddha kalpasUtra ene ja eka bhAga che. (5) bRhat patra-emAM sAdhu sAdhvIoe karavA yAgya anekavidha anuSThAnAnA saMgraha che. (6) paMca kalpa-emAM paNa sAdhuonA AcArane lagatuM keTaluMka vivecana che. 2 sUtro (1) nadIsUtra-emAM pAMca prakAranA jJAnanuM vistRta vaNna che. (2) anuyAgakArasUtra-emAM sUtrAne anuyAga eTale vyAkhyA karavAnI rIti vagere saMbadhamAM upayeAgI mAhitI ApelI che.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 4 mULa sUtro dvArA apa thata rIte sAmA che [1] uttarAdhyayana sutra-emAM kathA, dRSTAMto ane vivecana dvArA jaina dharmanA siddhAne darzAvavAmAM AvyA che. bauddha graMthamAM je sthAna dhammapadanuM che, te ja sthAna jaina zAstromAM A sUtranuM che. tenA para ghaNuM vistRta TIkAo racAyelI che. (2) Avazyaka sutra-emAM sAmAyika, caturvizatiratava vaMdana, pratikramaNa kAyotsarga ane pratyAkhyAna e Avazyakone lagatA sUtrone saMgraha che. enuM TIkA sAhitya ghaNuM vizALa che ane aneka jAtanI mAhitIthI bharapura che. (3) dazavaikAlika sutra-emAM sAdhu jIvananI carcAnuM varNana che. prAraMbhamAM dareka sAdhue tene kaMthastha karavAnuM hoya che. (4) eghiniyukita emAM sAdhuonA AcAra, vicAra, vidhi vagerenuM varNana che. ahIM bhadraniryukitanI gaNanA paNa thAya che. - jainAgamonI traNa vAcanAo thayelI che. te A pramANe zrI. mahAvIra nirvANa pachI temanI chaThThI pATe caturdaza pUrvadhara zrI. bhadrabAhusvAmI AvyA. temanA samayamAM jainazramaNonI mukhya vihAra bhUmi samA madhyapradezamAM eTale bihAramAM bAra varSe bhayaMkara duSkALa paDe. tethI zramaNe dUra dUra cAlyA gayA. temAM keTalAke parvatanI guphAone Azraya lIdho. keTalAka nadIonA taTapara cAlyA gayA. te keTalAke anazana pUrvaka dehano tyAga karyo, A duSkALa puro thayA pachI zramaNe pAchA pharavA lAgyA. tyAre jaNAyuM ke duSkALanA samayamAM sAdhune svAdhyAya barAbara nahi thaI zakavAthI keTalAka sUtro taddana bhUlAI gayAM hatAM. te parathI pATalIputramAM (hAlanA pATaNa zaheramAM zramaNa saMghane ekatra karavAmAM Avyo, ane baceluM zruta bheguM karavAmAM AvyuM to agiyAra aMge barAbara maLI AvyAM, paNa bAramuM daSTivAda
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 185 maLyuM nahi. zrI. bhadrabAhusvAmI daSTivAdanA jANukAra hatA, paNa teo e samaye nepALanA mArgamAM rahIne mahAprANu nAmanuM dhyAna dharI rahyA hatA, ke je bAra varSe siddha thayuM hatuM. tethI keTalAka sAdhuone temanI pAse mekalavAmAM AvyA, jemAMthI zrI sthUlibhadra dazapUrva sudhInuM jJAna pAmI zakayA. tyArabAda zrI bhadrakhArlRvAmI pAchA pharyA, paNa e vakhate zrI, thUlibhadre vidyAnA samatkAra batAvavA si MhanuM rUpa dhAraNa karyu, tethI temane bAkInA pUrvanuM jJAna Apyu nahi. te mATe zrI sthUlibhadre kSamA mAgatAM ane zrI saMdhe ati Agraha karatAM bAkInA cAra pUrvAMtu mUtrajJAna ApyuM, paNa a jJAna ApyuM nahi, tyArabAda pUrva kramazaH lupta thaI gayAM. vikramanA khIjA saikAmAM karI bAra varSI dukALa paDayA, tenA lIdhe zruta avyavasthita thai gayuM. paraMtu vi. saM. 153 mAM zrI A sadilAcArye mathurAmAM zramaNu saghane ekatra karyo, ane temAM sUtranI punaH vyavasthA karI. barAbara Aja arasAmAM sthavira nAgArjune saurASTramAM vallabhIpuramAM sUtra vyavasthAnuM kAma hAtha dharyuM, ane tenI punaHTanA karI. A rIte sUtrenI je puna: vyavasthA thai tene vAcanA kahevAmAM Ave che, eTale jaina sUtrAnI traNa vAcanA . thayelI che. pATalIputrI, bIjI mAthurI ane trIjI vAlalI. prathama atyAra sudhI Agama ke trA phaeNstha rAkhavAmAM AvatAM hatAM, paNa have pahelAMnAM sadhayA rahyAM na hatAM, ane smRti ochI thatI jatI hatI, tethI vIra nirvANa pachI 986 mA varSe vallabhIpuramAM zrI devathiMgakSimAzramaNe zramasaMdhane ekatra karyo, ane sUtrane graMthADha pharavAnA ni ya karyAM, e nirNaya anusAra zrI. devagikSimAAmaNe sUtrane karI vyavasthita kyAM, ane tene prazAddha karAvyA. A vakhate pATalIputrI vAcanA rahI na hatI
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 ane mAthurI tathA vAlabhI vAcanAmAM ceDA thADA phera jaNAtA hatA, tethI sutrA mAthurI vAcanA pramANe rAkhyAM, ane temAM pAbhedenA samAveza karyo. A rIte uparyuM`kata AgamA zrI. devardhigaNikSamA zramaNa sa'pAdita karelAM che. tsu jainAcAryAe ziSyAnI jJAnavRddhi arthe tathA leAkAne dharma pamADavAnI buddhie je sAhitya sarjana karyu che, te ghaNuM ja vizALa che. ane jIvananI bhinna bhinna bAjIne sparze che, teneA paNa ahIM kicit paricaya karAvIzuM. ceAganA viSaya joie te temAM zrI. jinabhagaNikSamA kAmaNe dhyAna zatakanI racanA karelI che. zrI, haribhadra sUrie yAga viMzikAnI racanA karelI che. kalikAla sarvajJa zrI. hemacaMdrAcAye' yAgazAstra raceluM che. ane tenA para vistRta snApanavRti karelI che, zrI zubhacandrAcArye jJAnAva racela che. ane zrImadyazavijayajI upAdhyAe dvAtrizat dvAtrizikAnI racanA karelI che. A uparAMta yeAgasAra, dhyAnadipIkA vagere anya prathA paNu racAyelA che. adhyAtmane viSaya oe te| zrI. umAsvAti mahArAje prazamarati prakaraNa racelu" che. zrI haribhadrasUrie vizati vizikA dharmabindu, paMcAsaka, SoDazaka vagere graMthA racelA che. zrI. municandra sUrie adhyAtmakapadruma nAmanA graMtha racelA che, zrI, harSa vardhane adhyAtmabindunI racanA karelI che. zrImad vijayajI upAdhyAe adhyAtmApaniSad, adhyAtmasAra, adhyAtmaparIkSA, jJAnasAra vagere graMthA racelA che. zrI. vinayavijayajI upAdhyAe zAMtasudhArasa nAmanA graMtha racelA che. te sivAya adhyAtmagItA, AtmAvaSeAdha citta samAdhi prakara, paramAtma prakAza, samAdhizataka, vagere anya grA paNa racelA che. : dananA viSaya jeSTae teA temAM zrI siddhasena divAkara sUriracita
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ sanmatitarka ane nyAyAvatAra, zrI. haribhadrasUtakRta ane kAnajayapatAkA, vaddarzana samuccaya, ane zAstravArtA samuccaya zrI. malavAdIkA dvAdazAra nayacakra, kavikAlasarvajJa zrI. hemacaMdrAcArya kRta pramANa mImAMsA ane anya ga vyavacchedikA, zrI. vAdideva sUrikRta, pramANanayatattvakAlaMkAra, tenA paranI syAdvAda ratnAkara TIkA, zrI. maliSeNa kRta syAdvAdamaMjarI, zrI. ratnaprabhasUrikRta ratnAvatArikA, zrImadda yazovijyajI upAdhyAyakRta napadeza, "yarahasya, nayapradIpa, nyAya khaMDanakhAdya, nyAyAleka, syAdvAda kalpa latA, asahastrI, vagere suMdara kRtio najare paDe che. tenA para racAyeluM TIkA sAhitya paNa ghaNuM vizALa che. tatvane viSaya joIe te temAM zrI. umAsvAti viracita tatvArthAdhigama sUtra, zrI. jinabhadragaNikSamAzramaNa viracita vizeSAvazyaka bhASya tathA jIvavicAra, navatatva ane paMcasaMgraha, karma prakRti vagere karmaviSayaka bahoLuM sAhitya ApaNI daSTine AMjI nAkhe che. upadezanA viSayamAM paNa aneka kRtio ApaNuM dhyAna kheMce tevI che. jemake zrI. dharmadAsa gaNi viracita upadezamAlA. zrI, haribhadrasuri viracita upadezamada, zrI. municaMdrasUri viracita upadeza ratnAkara, zrI. vijayalakSmI riviracita upadeza prAsAda vagere.. kAvya, keSa, vyAkaraNa, chaMdazAstra ane alaMkAra zAstranA viSayamAM paNa jainAcAryoe potAnI apUrva pratibhA paricaya karAvyo che. kAvyamAM triSaSTizalAkApurUSa caritra, kAyamahAkAvya, dharmAnyudaya kAvya, naranArAyaNanaMda kAvya, nalAyana mahAkAvya, jainameghadUta, nemidUta, paramAnaMda kAvya, bAlabhArata, rAghava pAMDavIya, zrI. zAMtinAtha mahAkAvya, hIrasaubhAgya kAvya vagere jANItI
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 kRtio che. kozamAM abhidhAna ciMtAmaNi, anekArthanAmamAlA, dezInAmamAlA, zeSanAmamAlA, nighaMTuzeSa, zila chanAmamAlA, dhanaMjayanAmamAlA, dezInAmamAlA vagere viziSTa sthAna dharAve che. vyAkaraNamAM jenendra vyAkaraNa, bhajavyAkaraNa, muSTivyAkaraNa buddhisAgara vyAkaraNa, zabdArNava, siddha sArasvata tathA siddha hemacandAnuzAsananI khAsa prasiddhi che. temAM chelluM vyAkaraNa te samasta jagatanA bhASAzAstrIonI prazaMsA pAmyuM che. tenA para 8400 lekanA banyAsa ane pa3000 zlokane laghunyAsa racAyelo che. tathA bIjI nAnI moTI saMkhyAbaMdha vRttio thayelI che. chaMda zAstramAM zrI. hemacandrAcAryanuM che jenuzAsana zrI. ratnazekharane chaMdakoza, zrI. amaracaMdanI cha ratnAvalI, zrI. jayazekharane chaMda zekhara ghaNuM mahatvanI kRtio che ane alaMkAra zAstramAM zrI. hemacaMdrAcAryanuM kAvyAnuzAsana, vAgabhaTano alaMkAra tilaka, zrI. narendraprabhane alaMkAra mahedadhi, zrI. mANikyazekharano alaMkAra zekhara ane zrI. vinayacaMdanI kavizikSA vagere pramANabhUta lekhAya che, - ti, khagoLa, saMgIta, zilpa ane vaidaka para paNa jainAcAryonA jJAnano prakAza paDayo che. bhadrabAhu, saMhitA, jatiSa, karaMDaka, AraMbhasiddhi, nAracandra vagere jyotiSanA bahu mulya graMtho che. prAcIna khagoLa-bhUgoLamAM kSetrasamasa ane navIna khoLamAM yaMtrarAja sArI pratiSThA dharAve che. saMgItasAra saMgIta viSayanI suMdara kRtio che, vAstusAra zilpanA viSayanI suMdara kRti che ane........................vagere vaidakanI suMdara katio che. aMgavidyA ane nimitta zAstra para paNa jainAcAryoe svataMtra graMthe racyA che. bhASAnI dRSTie joIe te jainAcAryo prAkRtanA pitA che, gujarAtI, kAnaDI apabhraMzamAM agraNI che ane tAmIla bhASAnI
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 189 prathama katio racavAnuM mAna meLavI jAya che. eTaluM ja nahi paNa temaNe marAThI ane hiMdIne paNa potAnI katiothI khUba samRddha karI che ane leka sAhityamAM paNa anere phALo Apyo che. ekalI gUjarAtI bhASAmAM ja temaNe 1500 uparAMta rAsonI racanA karI che ke je gUjarAtI lokasAhityanuM udagamasthAna manAya che. A graMthone sAcavavA mATe sthaLe sthaLe bhaMDAro UbhA kara, vAmAM AvyA che ane temAM viziSTa paddhatine Azraya levAmAM Avyo che. je A bhaMDArane bAda karIe te bhAratanI jJAnalakSmI varavI banI jAya ane tenA gauravano moTo bhAga haNuI jAya ema kahevAmAM jarApaNa atyukita nathI. ATalA viSaya vivecana sAthe jaina dharma paricayane A bIjo bhAga samApti pAme che. samAsa
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddhi patraka pAnuM pakti azuddha Izvara ithara 2 10 3 25 21 19 22 22 22, 23 32 23 39 16 40 24 45 14 47 14 72 6 90 12 jIvedajaM jIvedaNaM thAga yoga kazilam kauzalam yogtmucyate yogavimukyo zabdajalAzayAdibhIH zabdajalAzayAdibhiH sIdhI sIdho paSTa spaSTa pAraNuM mAraNuM dugati durgati savbesi savvesi vRttitakSepane vRtti saMkSepane ubha uddabhave AmAra AcAra aTeva budhdha budhdhi vastumAla vastupAla manuSyanuM tyA akRSa 98 12 108 19 115 16 118 6 122 4 122 9 125 14 146 10 154 8 162 12 184 11 tyAM thaIne kAyasaMphAsa kAsakA aviranine prakaTavuM kaM sthA aviratine pragaTavuM kaMThastha
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ muka : hasmikAnta motIlAla zeTha, amarISa prinTarI, ratanapoLa, zeThanI poLa, amadAvAda.